Herziene voorschriften voor betalingsdiensten in de EU

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn (EU) 2015/2366 betreffende betalingsdiensten in de gehele EU

WAT IS HET DOEL VAN DE RICHTLIJN?

Met Richtlijn (EU) 2015/2366 (bekend als de herziene richtlijn betalingsdiensten) wordt de wettelijke basis gelegd voor de verdere ontwikkeling van een beter geïntegreerde interne markt voor elektronische betalingen binnen de Europese Unie (EU).
De richtlijn bevat uitgebreide regels voor betalingsdiensten*, om te zorgen voor geharmoniseerde regels voor de levering van betalingsdiensten in de EU en een hoge mate van consumentenbescherming.
Het doel van de richtlijn is betaalmarkten te openen voor nieuwe deelnemers, wat tot meer concurrentie, een grotere keuze en betere prijzen voor consumenten moet leiden.
Ook wordt er de noodzakelijke rechtsgrondslag mee geboden voor de gemeenschappelijke betalingsruimte voor de euro (Single Euro Payments Area).

Met de richtlijn wordt Richtlijn 2007/64/EG met ingang van 13 januari 2018 ingetrokken.

KERNPUNTEN

In deze richtlijn worden regels vastgelegd met betrekking tot:

een vergunningenstelsel voor betalingsinstellingen, inclusief instellingen die rekeninginformatie en betalingsinitiatiediensten bieden (“open bankieren”);
de transparantie van voorwaarden en informatievereisten voor betalingsdiensten, met inbegrip van kosten;
de rechten en plichten van gebruikers en aanbieders van betalingsdiensten;
strenge beveiligingseisen voor elektronische betalingen en de bescherming van de financiële gegevens van consumenten als waarborg voor veilige authenticatie en voor een lager risico op fraude.

De richtlijn wordt aangevuld door Verordening (EU) 2015/751, waarmee afwikkelingsvergoedingen tussen banken voor op kaarten gebaseerde betalingstransacties worden beperkt. Dit zou er naar verwachting voor moeten zorgen dat de kosten voor bedrijven dalen wanneer ze debetkaarten en kredietkaarten van consumenten accepteren.

Naar een betere integratie van de betaalmarkt in de EU

In deze richtlijn wordt een duidelijke en uitgebreide set regels vastgelegd die van toepassing is op bestaande en nieuwe aanbieders van innovatieve betalingsdiensten. Deze regels zijn bedoeld om te zorgen dat deze aanbieders onder gelijke voorwaarden kunnen concurreren, wat moet leiden tot een grotere efficiëntie, keuze en transparantie van betalingsdiensten, en waardoor consumenten tegelijkertijd meer vertrouwen krijgen in een geharmoniseerde betaalmarkt.

De EU-markt openen voor nieuwe diensten en aanbieders

Deze richtlijn is ook bedoeld om de betaalmarkt van de EU te openen voor bedrijven die betalingsdiensten aanbieden die gericht zijn op consumenten of bedrijven op basis van toegang tot de betaalrekening, en met name voor:

rekeninginformatiediensten, waarmee de gebruiker van de betalingsdiensten bijvoorbeeld op elk willekeurig moment een overzicht kan krijgen van zijn of haar financiële situatie, zodat hij of zij zijn of haar persoonlijke financiën beter kan beheren;
betalingsinitiatiediensten, waarmee op verzoek van de betalingsdienstgebruiker een opdracht wordt geïnitieerd met betrekking tot een betaalrekening bij een andere betalingsdienstaanbieder.

Consumentenrechten

De consumentenrechten zijn uitgebreid met onder andere:
- minder aansprakelijkheid voor niet-toegestane betalingen van 150 tot 50 euro;
- een onvoorwaardelijk recht op terugbetaling van automatische afschrijvingen in euro voor een periode van acht weken;
- een verbod op toeslagen voor het gebruik van kredietkaarten en debetkaarten voor consumenten.
Door de Europese Commissie werd een “gebruikersvriendelijke” elektronische folder uitgebracht met een lijst van de rechten van de consument volgens de richtlijn en aanverwante EU-wetgeving.

Vergunningen voor betalingsinstellingen

De richtlijn bevat in vergelijking met Richtlijn 2007/64/EG geen wezenlijke wijziging van de voorwaarden voor de verlening van vergunningen aan betalingsinstellingen. Betalingsinstellingen die betalingsinitiatiediensten of rekeninginformatiediensten aanbieden dienen echter wel over een beroepsaansprakelijkheidsverzekering of vergelijkbare waarborg te beschikken om respectievelijk voor een vergunning of een registratie in aanmerking te komen. De richtlijn bevat ook regels betreffende het toezicht op vergunninghoudende betalingsinstellingen, en maatregelen voor het geval zij de regels niet naleven.

Rol van de Europese Bankautoriteit (EBA)

De rol van de EBA is uitgebreid, met als doel:

het ontwikkelen van een publiek toegankelijk centraal register van vergunninghoudende betalingsinstellingen, dat actueel moet worden gehouden door de nationale overheden;
het helpen bij het beslechten van geschillen tussen nationale overheden;
het ontwikkelen van technische reguleringsnormen voor zaken als:
- robuuste cliëntauthenticatie en veilige communicatiekanalen, die door alle aanbieders van betalingsdiensten moeten worden nageleefd,
- technische reguleringsnormen voor samenwerking en informatie-uitwisseling tussen toezichthoudende autoriteiten.

De Commissie heeft de volgende uitvoeringshandelingen en gedelegeerde handelingen aangenomen met betrekking tot technische uitvoeringsnormen respectievelijk reguleringsnormen.

Gedelegeerde Verordening (EU) 2017/2055 betreffende de samenwerking en uitwisseling van gegevens tussen relevante autoriteiten met betrekking tot het recht van vestiging en de vrijheid van dienstverrichting van betalingsinstellingen.
Gedelegeerde Verordening (EU) 2018/389 (zoals gewijzigd bij Gedelegeerde Verordening (EU) 2022/2360) inzake cliëntauthenticatie en gemeenschappelijke en veilige open communicatiestandaarden.
Uitvoeringsverordening (EU) 2019/410 betreffende de details en de structuur van de informatie die door de relevante autoriteiten aan de EBA moet worden verstrekt op het gebied van betalingsdiensten.
Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/411 inzake de ontwikkeling, de werking en het onderhoud van het elektronisch centraal register op het gebied van betalingsdiensten en inzake de toegang tot de daarin opgenomen informatie.
Gedelegeerde Verordening (EU) 2020/1423 betreffende de criteria voor de aanwijzing van centrale contactpunten op het gebied van betalingsdiensten en betreffende de taken van deze centrale contactpunten.
Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/1722 betreffende het kader voor de samenwerking en de uitwisseling van informatie tussen de bevoegde autoriteiten van de lidstaten in de context van grensoverschrijdend verlening van betalingsdiensten.

VANAF WANNEER TREDEN DE REGELS IN WERKING?

De richtlijn moest op 13 januari 2018 in nationale wetgeving zijn omgezet.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

Betalingsdiensten (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

Betalingsdiensten. Diensten waarmee contanten op een betaalrekening kunnen worden gestort of ervan kunnen worden opgenomen, samen met alle handelingen die vereist zijn om de rekening te exploiteren. Dit kan geldovermakingen, automatische afschrijvingen, bijschrijvingen en kaartbetalingen omvatten. Papieren transacties vallen buiten de richtlijn.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn (EU) 2015/2366 van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2015 betreffende betalingsdiensten in de interne markt, houdende wijziging van de Richtlijnen 2002/65/EG, 2009/110/EG en 2013/36/EU en Verordening (EU) nr. 1093/2010 en houdende intrekking van Richtlijn 2007/64/EG (PB L 337 van 23.12.2015, blz. 35-127).

Achtereenvolgende wijzigingen aan Richtlijn (EU) 2015/2366 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Gedelegeerde Verordening (EU) 2022/2360 van de Commissie van 3 augustus 2022 tot wijziging van de in Gedelegeerde Verordening (EU) 2018/389 vastgestelde technische reguleringsnormen wat betreft de vrijstelling van 90 dagen voor toegang tot rekening (PB L 312 van 5.12.2022, blz. 1-4).

Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/1722 van de Commissie van 18 juni 2021 tot aanvulling van Richtlijn (EU) 2015/2366 van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot technische reguleringsnormen tot vaststelling van het kader voor de samenwerking en de uitwisseling van informatie tussen de bevoegde autoriteiten van de lidstaat van herkomst en de lidstaat van ontvangst in de context van het toezicht op betalingsinstellingen en instellingen voor elektronisch geld die grensoverschrijdend betalingsdiensten aanbieden (PB L 343 van 28.9.2021, blz. 1-30).

Gedelegeerde Verordening (EU) 2020/1423 van de Commissie van 14 maart 2019 tot aanvulling van Richtlijn (EU) 2015/2366 van het Europees Parlement en de Raad ten aanzien van technische reguleringsnormen betreffende de criteria voor de aanwijzing van centrale contactpunten op het gebied van betalingsdiensten en betreffende de taken van deze centrale contactpunten (PB L 328 van 9.10.2020, blz. 1-3).

Uitvoeringsverordening (EU) 2019/410 van de Commissie van 29 november 2018 tot vaststelling van technische uitvoeringsnormen met betrekking tot de bijzonderheden en de structuur van de gegevens die krachtens Richtlijn (EU) 2015/2366 van het Europees Parlement en de Raad op het gebied van betalingsdiensten door de bevoegde autoriteiten aan de Europese Bankautoriteit moeten worden gemeld (PB L 73 van 15.3.2019, blz. 20-83).

Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/411 van de Commissie van 29 november 2018 tot aanvulling van Richtlijn (EU) 2015/2366 van het Europees Parlement en de Raad ten aanzien van technische reguleringsnormen tot vaststelling van technische vereisten inzake de ontwikkeling, de werking en het onderhoud van het elektronisch centraal register op het gebied van betalingsdiensten en inzake de toegang tot de daarin opgenomen informatie (PB L 73 van 15.3.2019, blz. 84-92).

Gedelegeerde Verordening (EU) 2018/389 van de Commissie van 27 november 2017 tot aanvulling van Richtlijn (EU) 2015/2366 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft technische reguleringsnormen voor sterke cliëntauthenticatie en gemeenschappelijke en veilige open communicatiestandaarden (PB L 69 van 13.3.2018, blz. 23-43).

Gedelegeerde Verordening (EU) 2017/2055 van de Commissie van 23 juni 2017 tot aanvulling van Richtlijn (EU) 2015/2366 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft technische reguleringsnormen voor de samenwerking en uitwisseling van gegevens tussen bevoegde autoriteiten met betrekking tot de uitoefening van het recht van vestiging en de vrijheid van dienstverrichting (PB L 294 van 11.11.2017, blz. 1-25).

Verordening (EU) 2015/751 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2015 betreffende afwikkelingsvergoedingen voor op kaarten gebaseerde betalingstransacties (PB L 123 van 19.5.2015, blz. 1-15).

Laatste bijwerking 20.02.2023