Verdrag van Helsinki ter bescherming van de Oostzee

KERNPUNTEN

• Met het verdrag wordt de commissie ter bescherming van het mariene milieu van het Oostzeegebied (HELCOM) opgezet om
  • toezicht te houden op de tenuitvoerlegging van het verdrag,
  • aanbevelingen te doen voor de bescherming van het mariene milieu,
  • te beslissen over de begroting en
  • andere passende functies te verrichten in het kader van dit verdrag.
• Daarnaast worden er om de paar jaar ontmoetingen op ministerieel niveau gehouden.
• De Commissie van Helsinki komt jaarlijks bijeen, waarbij de delegatiehoofden de verdragsluitende partijen vertegenwoordigen.
• In 2007 heeft de Commissie van Helsinki een actieplan voor de Oostzee (Baltic Sea Action Plan - BSAP) goedgekeurd Dit is een programma om de goede milieutoestand van het mariene milieu van het Oostzeegebied voor 2021 te herstellen. Het BSAP werd in 2013 tijdens de HELCOM-ministerbijeenkomst van 2013 geactualiseerd.
• Het BSAP vormt de basis voor het werk van HELCOM en is gericht op de volgende prioriteiten:
  • eutrofiëring (wanneer er teveel nutriënten in het water zitten waardoor algen sneller groeien),
  • gevaarlijke stoffen,
  • biodiversiteit en natuurbehoud, en
  • mariene activiteiten.
• Iedere prioriteit is voorzien van een aantal acties en maatregelen.
• Een van de belangrijkste instrumenten die HELCOM heeft ontwikkeld is het reductieprogramma voor nutriënten. Dit is een regionale aanpak die de Oostzeelanden zijn overeengekomen om de lasten voor nutriëntenreductie¹ te delen en ervoor te zorgen dat de Oostzee niet door eutrofiëring wordt getroffen. Het programma werd in 2007 geïntroduceerd en overeengekomen in het actieplan voor de Oostzee van HELCOM. Op dat moment werden de landen het eens over voorlopige richtcijfers voor de vermindering van nutriënten. HELCOM heeft in 2013 het herziene programma voor de vermindering van nutriënten goedgekeurd.
• HELCOM streeft nog andere acties na in het kader van het BSAP:
  • voorkomen van verontreiniging afkomstig uit landbouw,
  • voor 2021 zorgen voor de ecologische duurzaamheid van de Oostzeevisserij,
  • verontreiniging vanaf het land aanpakken (afvalwater, farmaceutische stoffen, uitstoot van industrieën, zwerfvuil op zee, enz.),
  • zorgen voor regionaal coherente processen voor maritieme ruimtelijke ordening in de Oostzee,
  • toezicht op en de beoordeling van het mariene milieu,
  • samenwerken aan de paraatheid voor en bestrijding van verontreiniging van de zee,
  • de biodiversiteit in de Oostzee beschermen (rode lijst van soorten en habitats, beschermde mariene gebieden, het ontwikkelen van indicatoren) en
  • bijdragen aan de regionale tenuitvoerlegging van de regels van de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) inzake scheepvaart.
• In 2016 heeft HELCOM eraan bijgedragen dat de Oostzee, in het kader van de IMO, als een gebied met stikstofoxidenemissiebeheersing (NOx ECA) werd aangewezen
• Tot slot heeft de HELCOM ook gebruik gemaakt van de regionale samenwerkingsstructuur voor de tenuitvoerlegging van Richtlijn 2008/56/EG, met een aanpak voor communautaire actie op het gebied van beleid ten aanzien van het mariene milieu voor de EU-landen aan de Oostzee.