Risicovermindering bij natuurrampen en rampen veroorzaakt door de mens

De ernst en frequentie van natuurlijke rampen is de laatste decennia gestaag toegenomen, deels als gevolg van de klimaatverandering, verstedelijking, bevolkingsgroei en degradatie van het milieu. Europa is een dichtbevolkt en economisch ontwikkeld werelddeel. Dit betekent dat als er zich een ramp voordoet deze hard kan toeslaan en ook ernstige economische schade kan veroorzaken.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's: Actiekader van Hyogo na 2015 - Risicobeheer om de weerbaarheid te vergroten (COM(2014) 216 final van 8.4.2014).

Conclusies van de Raad over het Actiekader van Hyogo na 2015 - Risicobeheer om de weerbaarheid te vergroten (juni 2014) (zie blz. 29).

SAMENVATTING

De gemiddelde jaarlijkse verliezen door natuurlijke rampen zijn van 9 miljard EUR in de jaren 1980 toegenomen tot meer dan 13 miljard EUR in de jaren 2000. Preventie en risicobeheersingsbeleid zijn cruciaal om deze verontrustende trends het hoofd te bieden.

Het voornaamste aandachtspunt van de wetgeving inzake civiele bescherming van de Europese Unie (EU) is paraatheid en preventiebeleid en -actie. Binnen Europa worden met dit mechanisme nieuwe toezeggingen gedaan voor de verdere ontwikkeling van risicobeoordeling, risicobeoordelingscapaciteiten, het gebruik van collegiale toetsingen voor EU-landen om van elkaar te leren rampenrisico's te beheren, en kennis en bewijs voor rampenbeheer te delen. Innovatieve oplossingen om rampenpreventie te financieren staan ook hoog op de agenda, met inbegrip van het gebruik van verzekeringen als instrument voor rampenbeheer en als stimulans voor bewustmaking, preventie en mitigatie van de risico's.

Overwegingen over het voorkomen en beheren van rampenrisico's zijn opgenomen in een aantal belangrijke onderdelen van EU-beleid, met inbegrip van het beleid voor cohesie, gezondheid, milieueffectbeoordeling, aanpassing aan de klimaatverandering, ecosystemen, landbouw, voedsel- en voedingszekerheid, water, overstromingsrisicobeheer, preventie van grote industriële ongevallen, risicofinanciering, nucleaire veiligheid, vervoer, energie, onderzoek en innovatie.

WAT STAAT ER IN DEZE MEDEDELING?

De Commissie heeft een mededeling aangenomen over het Actiekader van Hyogo na 2015 - Risicobeheer om de weerbaarheid te vergroten. Ondersteund door conclusies van de Raad, vormt deze mededeling een ondersteuning van een gemeenschappelijk EU-standpunt voor internationale onderhandelingen op niveau van de Verenigde Naties (VN) over een nieuw Actiekader na 2015 voor de beperking van rampenrisico's.

De Commissie heeft haar aanbevelingen gebaseerd op successen in rampenbeheer van een aantal EU-beleidslijnen met inbegrip van civiele bescherming, milieubescherming, interne veiligheid, aanpassing aan klimaatverandering, gezondheid, onderzoek en innovatie en extern optreden. Deze successen vormen een belangrijke EU-bijdrage aan de opzet van een samenhangend beleid voor rampenbeheer op Europees en internationaal niveau.

Belangrijkste voorstellen van de Commissie

• 1.

  Meer transparantie en beter bestuur van het Actiekader van Hyogo na 2015: de Commissie doet voorstellen over normen inzake bestuur, periodieke collegiale toetsingen door landen en het verzamelen en delen van wereldwijd vergelijkbare gegevens over door rampen veroorzaakte verliezen en gevaren.

• 2.

  Focus op de resultaten: de Commissie stelt de invoering van doelstellingen en meetbare acties voor om rampenrisco's te verminderen.

• 3.

  Maatregelen voor het verminderen van rampenrisico's moeten bijdragen aan duurzame en slimme groei: alle belangrijke infrastructuur en projecten moeten risicobestendig en klimaat- en rampenbestendig zijn (d.w.z. dat ze zo opgezet moeten zijn dat ze zo goed mogelijk bestand zijn om rampen te weerstaan). Innovatieve technologieën en instrumenten om rampenbeheer te ondersteunen moeten verder aangemoedigd worden (de installatie van vroegtijdige waarschuwingssystemen, rampenbestendige infrastructuur en gebouwen, groene infrastructuur, risicocommunicatie enz.) zodat dit kan leiden tot meer kansen voor bedrijven en bijdragen aan groene groei.

• 4.

  Speciale aandacht voor de meest kwetsbaren: de Commissie verwacht ook dat het nieuwe Actiekader van Hyogo gendergevoeliger is en gericht is op kwetsbare groepen als kinderen, ouderen, gehandicapten, daklozen en armen. Bijzondere aandacht moet worden besteed aan de opbouw van weerbaarheid in alle stedelijke en kwetsbare plattelandsgebieden en in kustgebieden.

• 5.

  Een uitgebreid internationaal kader moet naast natuurlijke gevaren ook het hoofd bieden aan conflicten en andere vormen van geweld en onstabiliteit (landen met zwakke overheidscapaciteiten en instituties) alsmede technologische risico's (bijvoorbeeld nucleaire), voedsel- en voedingsonzekerheid en epidemieën.

ACHTERGROND

De EU ondersteunt het Actiekader van Hyogo dat de vermindering van rampenrisico's en wereldwijde bewustmaking bevordert. De EU stimuleert tevens de opname van risicobeperking bij rampen in het ontwikkelingskader na 2015 voor armoedebeperking en duurzame ontwikkeling. In dit kader heeft de Europese Commissie een mededeling uitgevaardigd over het Actiekader van Hyogo na 2015 - Risicobeheer om de weerbaarheid te vergroten. Deze mededeling heeft bijgedragen aan de vorming van een gemeenschappelijk EU-standpunt bij de internationale onderhandelingen over het vernieuwde internationale (VN) kader voor de vermindering van rampenriscio's.

He Actiekader van Hyogo (AKH) „voor het opbouwen van de herstelcapaciteit van landen en gemeenschappen na rampen” is een tienjarenplan, dat door 168 VN-lidstaten is aangenomen en die op vrijwillige wijze toe zullen werken naar vijf actieprioriteiten met als doel de wereld beter te beschermen tegen rampen en de herstelcapaciteit op te bouwen. Het AKH voor de periode 2005-2015 wordt vervangen door het kader na 2015 voor de beperking van rampenrisico's, dat is goedgekeurd tijdens de derde Wereldconferentie inzake rampenpreventie door risicobeperking in Sendai (Japan) van 14 tot 18 maart 2015.

GERELATEERDE BESLUITEN

Besluit nr. 1313/2013/EU van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 betreffende een Uniemechanisme voor civiele bescherming (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 924-947).

Laatste bijwerking 08.12.2014