EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52022DC0002
REPORT FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL on the implementation of Regulation (EU) No 692/2011 of the European Parliament and of the Council concerning European statistics on tourism
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD over de uitvoering van Verordening (EU) nr. 692/2011 van het Europees Parlement en de Raad betreffende Europese statistieken over toerisme
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD over de uitvoering van Verordening (EU) nr. 692/2011 van het Europees Parlement en de Raad betreffende Europese statistieken over toerisme
COM/2022/2 final
EUROPESE COMMISSIE
Brussel, 6.1.2022
COM(2022) 2 final
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
over de uitvoering van Verordening (EU) nr. 692/2011 van het Europees Parlement en de Raad betreffende Europese statistieken over toerisme
Inhoud
1.Achtergrond
2.Belangrijkste verwezenlijkingen en verbeteringen
3.Belangrijke informatie over Europese statistieken over toerisme
4.Gedelegeerde handelingen en uitvoeringsmaatregelen
5.Uitvoering van de verordening
5.1.Relevantie
5.2.Nauwkeurigheid
5.3.Tijdigheid en punctualiteit
5.4.Toegankelijkheid en duidelijkheid
5.5.Vergelijkbaarheid
5.6.Coherentie
6.Lasten en kosteneffectiviteit
7.Vooruitzichten
1.Achtergrond
In Verordening (EU) nr. 692/2011 betreffende Europese statistieken over toerisme 1 (“de verordening”) is een gemeenschappelijk kader vastgesteld voor de systematische ontwikkeling, productie en verspreiding van statistieken over toerisme in de Europese Unie. De verordening weerspiegelde de veranderingen in de toeristische sector en het veranderde gedrag van toeristen sinds de inwerkingtreding van Richtlijn 95/57/EG van de Raad 2 en beantwoordde aan de veranderde behoeften van de gebruikers die daaruit voortvloeien.
In artikel 7 van de verordening is bepaald dat “de Commissie [...] het Europees Parlement en de Raad [...] om de vijf jaar een evaluatieverslag voor[legt] over de op grond van deze verordening opgestelde statistieken en met name over de relevantie ervan en de druk die zij op de sector leggen”.
In 2016 3 werd een eerste evaluatieverslag uitgebracht en dit is het tweede. Het geeft een overzicht van de Europese statistieken over toerisme, in het bijzonder:
-de voorschriften van de verordening (hoofdstuk 2);
-de motivering van de uitvoeringsmaatregelen en gedelegeerde handelingen die sinds het eerste verslag zijn aangenomen (hoofdstuk 3).
Bovendien wordt besproken hoe de verordening is uitgevoerd, waarbij wordt gekeken naar de kwaliteitscriteria die voor officiële statistieken zijn vastgesteld (hoofdstuk 4), en wordt ingegaan op de maatregelen die zijn genomen om de lasten voor het bedrijfsleven te verlichten (hoofdstuk 5). Ten slotte gaat het verslag in op de mogelijke herziening van het huidige rechtskader met het oog op de modernisering van de toerismestatistieken (hoofdstuk 6).
2.Belangrijkste verwezenlijkingen en verbeteringen
-De Commissie geeft, in nauwe samenwerking met haar partners in het Europees statistisch systeem, op doeltreffende wijze uitvoering aan de verordening. Sinds kort helpt het statistisch kader ook te beantwoorden aan de behoeften van de gebruikers die de gevolgen van de COVID‑19-pandemie voor de toeristische sector volgen.
-De instrumenten voor de vaststelling van gedelegeerde handelingen hebben bijgedragen tot de verbetering van het detailniveau en de tijdigheid van de beschikbare gegevens.
-Om de drie jaar werden proefstudies inzake satellietrekeningen voor het toerisme (hierna “TSA”) uitgevoerd, die kunnen leiden tot de integratie van TSA’s bij de modernisering van de verordening.
-Nieuwe bronnen en methoden werden actief en met succes verkend, en voorheen niet beschikbare gegevens worden nu gepubliceerd als experimentele statistieken.
3.Belangrijke informatie over Europese statistieken over toerisme
Het toeristische ecosysteem van de EU bestaat uit geglobaliseerde en onderling verbonden waardeketens. Deze omvatten offline- en onlinekanalen die informatie en diensten aanbieden (toeristische diensten, digitale platforms, aanbieders van reistechnologie), reisbureaus en touroperators, aanbieders van accommodatie, organisaties voor het beheer van bestemmingen, attracties en activiteiten in verband met passagiersvervoer (bijvoorbeeld vlieg- en treinreizen, en cruises). Zeer kleine ondernemingen opereren naast grote multinationals, en privé- en overheidskapitaal zijn met elkaar verweven 4 .
Toerisme heeft betrekking op de activiteit van bezoekers die een bezoek brengen aan een hoofdbestemming buiten hun gebruikelijke omgeving gedurende minder dan een jaar, voor alle hoofddoelen met inbegrip van zaken, vrijetijdsbesteding of andere persoonlijke redenen, anders dan in dienst te zijn bij een eenheid die gevestigd is in de bezochte plaats. De toeristische sector van de EU is belangrijk voor de economie van alle lidstaten en vertegenwoordigt een aanzienlijke bron van werkgelegenheid. Elke evaluatie van het concurrentievermogen van de toeristische sector vereist een gedegen kennis van het volume van het toerisme, de kenmerken ervan, het profiel van de toerist, de uitgaven voor toerisme en de voordelen voor de Europese economieën.
Verordening (EU) nr. 692/2011 vormt de primaire basis voor officiële, geharmoniseerde statistieken over vraag en aanbod in de toeristische sector. De verordening heeft enerzijds betrekking op gegevens over de capaciteit en bezetting van bedrijven in de EU die accommodatie aanbieden en anderzijds op gegevens over reizen die EU-ingezetenen hebben gemaakt. De eerstgenoemde gegevens worden in het algemeen verzameld bij bedrijven in de accommodatiesector (maandelijkse en jaarlijkse gegevens die de lidstaten in de vorm van geaggregeerde tabellen aan de Commissie verstrekken); de laatstgenoemde gegevens worden in het algemeen verzameld via enquêtes onder huishoudens (jaarlijkse gegevens die de lidstaten, deels in de vorm van geaggregeerde tabellen, deels in de vorm van microgegevens, aan de Commissie verstrekken).
Uitgebreide datasets, overzichtstabellen en artikelen zijn beschikbaar op de website van Eurostat 5 .
Naast de statistieken die in het kader van de verordening worden verspreid, vult Eurostat de gegevens over de toeristenstromen aan met informatie over de werkgelegenheid in de toeristische sector en over de economische dimensie van de toeristische industrie, op basis van bestaande arbeidsmarktstatistieken of structurele en kortetermijnbedrijfsstatistieken. Om de drie jaar maakt Eurostat ook een verslag over TSA’s bekend, met onder meer een methodologische stand van zaken over de uitvoering van TSA’s in heel Europa, alsmede gegevens 6 .
4.Gedelegeerde handelingen en uitvoeringsmaatregelen
In Verordening (EU) nr. 692/2011 wordt aan de Commissie de bevoegdheid toegekend om gedelegeerde handelingen vast te stellen:
-met betrekking tot wijzigingen van de definities teneinde deze aan te passen aan wijzigingen van internationale definities (artikel 2, lid 2);
-met betrekking tot wijzigingen van de verstrekkingstermijnen, teneinde rekening te houden met economische, sociale en technische ontwikkelingen (artikel 9, lid 5); en
-met betrekking tot aanpassingen van de bijlagen teneinde rekening te houden met economische, sociale en technische ontwikkelingen.
De Commissie kan echter geen wijzigingen aanbrengen in bepalingen in de bijlagen die betrekking hebben op de facultatieve aard van de gevraagde gegevens en de beperking van het waarnemingsgebied (artikel 3, lid 2).
Tijdens de verslagperiode heeft de Commissie twee gedelegeerde handelingen vastgesteld:
-Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/1681 van de Commissie 7 ; en
-Gedelegeerde Verordening (EU) 2020/1569 van de Commissie 8 .
De eerste heeft de relevantie en de tijdigheid van de Europese statistieken over toerisme verbeterd, gezien de veranderde gebruikersbehoeften sinds de vaststelling van de verordening in 2011. Met de tweede is de verordening aangepast aan het feit dat het Verenigd Koninkrijk sinds 1 februari 2020 een niet-EU-land (derde land) is.
In februari 2021 heeft de Commissie bij het Europees Parlement en de Raad een verslag over de uitoefening van de bevoegdheid tot vaststelling van gedelegeerde handelingen 9 ingediend.
In Verordening (EU) nr. 692/2011 wordt bepaald dat de Commissie de regelingen betreffende en de opmaak van de kwaliteitsverslagen (artikel 6, lid 4) en de praktische regelingen van de verstrekking van de gegevens (artikel 9, leden 2 en 3) als uitvoeringshandelingen moet vaststellen.
Tijdens de verslagperiode is Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1179 van de Commissie 10 vastgesteld om Uitvoeringsverordening (EU) nr. 1051/2011 in overeenstemming te brengen met de gewijzigde voorschriften van de hierboven genoemde Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/1681 van de Commissie.
5.Uitvoering van de verordening
Volgens Verordening (EU) nr. 692/2011 moeten de lidstaten geharmoniseerde statistieken over vraag en aanbod in het toerisme verzamelen, samenstellen, verwerken en verstrekken. De Commissie (Eurostat) beoordeelt de kwaliteit van de ontvangen gegevens en publiceert deze op de Eurostat-website in de vorm van tabellen, multidimensionale databanken of analyses. In dit hoofdstuk wordt de uitvoering van de verordening geëvalueerd aan de hand van de standaardkwaliteitscriteria voor Europese statistieken.
Uit het meest recente door Eurostat uitgevoerde onderzoek naar de gebruikerstevredenheid (2020) 11 blijkt dat de algehele kwaliteit van de Europese statistieken over toerisme door 75 % van de respondenten (n=180) als “zeer goed of goed” en door 19 % van de respondenten als “adequaat” werd beoordeeld.
5.1.Relevantie
De relevantie heeft betrekking op de mate waarin statistieken voldoen aan de bestaande en potentiële behoeften van de gebruikers.
De inwerkingtreding van Verordening (EU) nr. 692/2011 heeft de volledigheid en de tijdigheid van de toerismestatistieken verbeterd en daardoor de relevantie van de gegevens voor de gebruikers vergroot. De Commissie is aan de gebruikersbehoeften blijven voldoen via het rechtskader, maar ook via een meer experimentele ad-hocbenadering.
Enerzijds werd een gedelegeerde handeling aangenomen, die verbetering bracht in: de meting van nieuwe verschijnselen zoals het gebruik van boekingsplatforms; de tijdigheid van de maandelijkse accommodatiestatistieken (verkorting van de verstrekkingstermijn van 3 maanden of 8 weken tot 6 weken), en het detailniveau van de jaarlijkse accommodatiestatistieken, door gegevens over NUTS 3-regio’s en ‑steden en maandelijkse gegevens voor NUTS 2-regio’s op te nemen, waardoor de seizoensgebondenheid van het toerisme beter kan worden gevolgd.
Anderzijds werden vrijwillige of ad-hocinitiatieven opgestart om gegevens beschikbaar te maken over TSA’s, of om tegemoet te komen aan dringende gebruikersbehoeften (bv. maandelijkse gegevens per land van herkomst van de gasten, in het kader van de COVID‑19-pandemie). In 2021 heeft de Commissie ook de eerste experimentele gegevens vrijgegeven over via onlineplatforms voor deeleconomie geboekte accommodatiediensten voor kort verblijf, die via overeenkomsten rechtstreeks bij de platforms zijn verzameld. De Commissie is ook blijven zoeken naar innovatieve gegevensbronnen en -methoden om bestaande statistieken verder te verbeteren of om statistieken en indicatoren met een grote beleidsrelevantie te produceren die voorheen niet beschikbaar waren.
Wat de relevantie betreft, zijn de belangrijkste uitdagingen voor de Europese statistieken over toerisme voor de komende vijf jaar: een grondiger evaluatie van het economisch belang van het toerisme via het statistisch TSA-kader; het meten van de duurzaamheid van toerisme; en het omarmen van innovatieve benaderingen voor de productie van toerismestatistieken.
5.2.Nauwkeurigheid
Nauwkeurigheid heeft betrekking op de mate waarin de schattingen de onbekende werkelijke waarden benaderen.
De lidstaten coördineren in het algemeen de methode voor de verzameling van gegevens op basis van de nationale statistische systemen en de beschikbare bronnen overeenkomstig het subsidiariteitsbeginsel. De verordening schrijft echter voor dat “de lidstaten alle maatregelen [nemen] die zij passend achten om de kwaliteit van de resultaten te handhaven” (artikel 8).
Om de kwaliteit van de gegevens te bewaken onderwerpt de Commissie elke dataset aan strikte valideringsprocedures. Elk jaar sturen de lidstaten een verslag over metagegevens met betrekking tot de belangrijkste kwaliteitsaspecten van de aan Eurostat verstrekte statistieken. Deze verslagen over metagegevens zijn te vinden op de website van Eurostat 12 .
Sinds het verslag van 2016 heeft de Commissie alternatieve benaderingen onderzocht om de dekking te verbeteren van kleinere spelers in de accommodatiesector, die vaak niet in statistische ondernemingsregisters of administratieve toerismeregisters zijn opgenomen. De opkomst van onlineplatforms voor deeleconomie heeft het belang van dit segment van de markt voor kortetermijnverhuur doen toenemen; Daardoor ontstonden ook mogelijkheden om de activiteit van deze dienstverleners te meten via de digitale voetafdruk die zij achterlaten op de platforms die hen in contact brengen met potentiële gasten.
In 2020 heeft de Commissie overeenkomsten ondertekend met vier grote internationale platforms 13 . In 2021 heeft Eurostat de eerste gegevens op grond van deze overeenkomsten gepubliceerd 14 .
Eurostat steunt de lidstaten bij het zoeken naar innovatieve manieren om de kwaliteit van de toerismestatistieken te verbeteren. Zo konden de statistieken over de toeristische vraag in verscheidene lidstaten worden verbeterd door gebruik te maken van aanvullende informatie van bijvoorbeeld mobiele netwerkexploitanten of “webscraping”. Dergelijke initiatieven zullen voor Eurostat een prioriteit blijven, en bouwen voort op het referentiedocument “Tourism statistics: early adopters of big data?” 15 (Toerismestatistieken: early adopters van big data?), dat in 2017 werd gepubliceerd.
5.3.Tijdigheid en punctualiteit
Tijdigheid heeft betrekking op de periode tussen de beschikbaarheid van de informatie en de gebeurtenis die of het verschijnsel dat door de informatie wordt beschreven. Punctualiteit heeft betrekking op de tijd tussen de datum van publicatie van de gegevens en de datum waarop ze hadden moeten worden verstrekt.
Europese statistieken over toerisme worden over het algemeen enkele dagen na ontvangst van de gegevens bekendgemaakt, onder voorbehoud van een geslaagde validatie. Eurostat publiceert nu voor alle reeksen aggregaten voor de EU‑27; indien niet voor alle 27 lidstaten gegevens beschikbaar zijn, worden schattingstechnieken gebruikt zodra gegevens beschikbaar zijn voor ten minste 15 lidstaten die samen ten minste 65 % van de totale waarde van een indicator tijdens een vorige referentieperiode vertegenwoordigen.
Wat de verstrekkingstermijnen betreft, werd in 2020 minder dan 1 op de 9 maandelijkse gegevensreeksen niet binnen de aangegeven termijn verstrekt, en kwam slechts 1 op de 50 bestanden meer dan een week te laat. Er zij op gewezen dat 2020 het eerste referentiejaar voor verkorte termijnen was, na de inwerkingtreding van Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/1681 van de Commissie. De goede tijdigheid van de maandelijkse accommodatiestatistieken heeft geleid tot de opname van deze reeksen in het European Statistical Recovery Dashboard 16 (dat tijdens de pandemie is opgesteld).
Voor de jaarlijkse datasets, die zes maanden na het einde van het referentiejaar moeten worden verstrekt, wordt 85 % tot 90 % van de bestanden binnen de gestelde termijn toegestuurd. De meer hardnekkige gevallen worden door Eurostat nauwlettend gevolgd en op het passende niveau met de nationale autoriteiten besproken. De nalevingsverslagen worden op gezette tijden met de lidstaten besproken.
Verdere verbetering van de tijdigheid blijft op de agenda van de Commissie (Eurostat) staan.
5.4.Toegankelijkheid en duidelijkheid
Toegankelijkheid en duidelijkheid hebben betrekking op de voorwaarden waaronder de gebruikers de gegevens kunnen verkrijgen, gebruiken en interpreteren.
Alle statistieken zijn vrij beschikbaar op de website van Eurostat. De gegevens zijn beschikbaar als vooraf gedefinieerde tabellen of als multidimensionale tabellen die gebruikers kunnen aanpassen aan hun onderzoeksbehoeften. Eurostat voert ook extracties op maat door om tegemoet te komen aan specifieke verzoeken van gebruikers; om de transparantie te bevorderen, worden deze extracties voor het grote publiek beschikbaar gesteld via het CircaBC-extranet.
Naast de gegevenstabellen kunnen de gebruikers ook regelmatig bijgewerkte of ad-hocartikelen over specifieke aspecten van het toerisme raadplegen, die vaak vergezeld gaan van zeer zichtbare nieuwsberichten of persberichten. Ten slotte promoot Eurostat actief de publicatie van toerismestatistieken via zijn verschillende socialemediakanalen.
5.5.Vergelijkbaarheid
Vergelijkbaarheid heeft betrekking op de meting van het effect van verschillen in de toegepaste statistische concepten, meetinstrumenten en meetprocedures wanneer statistieken tussen geografische gebieden, sectoren of in de tijd worden vergeleken.
De verordening stelt een gemeenschappelijk kader vast voor de systematische ontwikkeling, productie en verspreiding van Europese statistieken over toerisme (artikel 2). Een onderliggende doelstelling van dit kader is het bevorderen van de harmonisatie van begrippen, definities, classificaties en methodologieën. Eurostat en de nationale autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor de toerismestatistieken bespreken methodologische kwesties en stemmen deze af in speciale taskforces, werkgroepen of deskundigengroepen. De aanbevolen richtsnoeren in de methodologische handleiding voor toerismestatistieken 17 (artikel 10) dragen dagelijks bij tot geharmoniseerde, vergelijkbare toeristische gegevens voor de Europese Unie. De vergelijkbaarheid in de tijd en tussen landen en regio’s is dan ook vrij goed.
5.6.Coherentie
Coherentie heeft betrekking op de mate waarin gegevens betrouwbaar op verschillende manieren en voor verschillende doeleinden kunnen worden gecombineerd.
De statistieken vertonen een hoge mate van coherentie met gegevens die worden geproduceerd door nationale en internationale organisaties. Samenwerking tussen domeinen bij Eurostat of binnen het Europees statistisch systeem heeft bijgedragen tot de coherentie van toerismestatistieken met aanverwante economische, bedrijfs- of arbeidsmarktgegevens. Daartoe worden bestaande gegevens uit aanverwante domeinen hergebruikt voor een diepgaandere analyse van industrieën die relevant zijn voor het toerisme. In dit verband zou een verdere verbetering van de coherentie van gegevens op sectorniveau uit verschillende statistische reeksen van Eurostat de analyse kunnen verbeteren van industrieën die deel uitmaken van het toeristische ecosysteem.
In de toekomst zou een systematische toepassing van TSA’s ook kunnen bijdragen tot een sterkere coherentie met, met name, de nationale rekeningen.
6.Lasten en kosteneffectiviteit
De verordening biedt de nationale opstellers van gegevens flexibiliteit bij de keuze van de meest geschikte gegevensbronnen (artikel 8): enquêtes, administratieve gegevens en geschikte statistische schattingsprocedures. De lasten en de kosteneffectiviteit zijn doorgaans belangrijke parameters bij de keuze van de gegevensbronnen en de methodologie door de lidstaten. Sinds het vorige verslag is het potentieel van nieuwe gegevensbronnen blijven toenemen en artikel 8 staat in beginsel het gebruik van dergelijke innovatieve bronnen of methoden als onderdeel van het productiesysteem toe.
De lasten en de kosteneffectiviteit moeten vaak worden afgewogen tegen de kwaliteit van de gegevens. In bijlage I bij de verordening wordt lidstaten de mogelijkheid geboden om het waarnemingsgebied als vastgesteld in artikel 4, punt a), te beperken tot accommodaties boven een bepaalde capaciteitsdrempel. Deze beperking van het waarnemingsgebied vermindert de lasten voor de kleinste ondernemingen aanzienlijk, maar kan er ook toe leiden dat dit segment in de officiële statistieken onderbelicht blijft. Recente ontwikkelingen, zoals het onderzoeken van gegevens van onlineplatforms voor deeleconomie, helpen echter om de ontbrekende gegevens op een meer kosteneffectieve manier aan te vullen. Andere innovatieve benaderingen die momenteel door Eurostat in samenwerking met de lidstaten worden onderzocht, kunnen ook de lasten verlichten en tegelijkertijd de dekking van de gegevens verbeteren.
Ten slotte draagt het gebruik van roterende modules (gegevens zijn om de drie jaar vereist) en facultatieve variabelen of indelingen ertoe bij dat de belasting van de respondenten wordt beperkt.
7.Vooruitzichten
De uitvoering van Verordening (EU) nr. 692/2011 heeft de gebruikers op internationaal, nationaal en subnationaal niveau ongetwijfeld een robuust, betrouwbaar en geharmoniseerd systeem van toeristische informatie verschaft. Tien jaar later zijn de toeristische sector en het beleid of de maatschappelijke prioriteiten in verband met toerisme echter geëvolueerd. Voorts zijn de officiële statistieken de 21e eeuw binnengegaan en wordt getracht af te stappen van de traditionele, op enquêtes gebaseerde technieken en de productie van statistieken te moderniseren.
Daarom is de Commissie (Eurostat) begonnen met het uitwisselen van standpunten met gebruikers en producenten van toerismestatistieken om de sterke en zwakke punten van het huidige kader vast te stellen en de relevantie van indicatoren te verbeteren. Tegelijk met dit herzieningsproces hebben innovatie-initiatieven geleid tot veelbelovend onderzoek naar het gebruik van alternatieve gegevensbronnen en tot de publicatie van experimentele statistieken die voorheen niet-beschikbare indicatoren omvatten.
In de eerste besprekingen werden TSA’s en het meten van de duurzaamheid van het toerisme aangemerkt als belangrijke dimensies van een eventuele herziening van de rechtsgrondslag. Het is geen toeval dat deze onderwerpen reeds in de verordening werden belicht, zij het als een oproep om een programma op te stellen voor proefstudies op deze gebieden (artikel 5). Voorts moet bij het herzieningsproces rekening worden gehouden met de lopende inspanningen om basisgegevens te verzamelen uit nieuwe en innovatieve bronnen, teneinde de relevantie, de tijdigheid en de dekking van het statistisch kader te verbeteren.
Uitvoeringsverordening (EU) 2021/1179 van de Commissie van 16 juli 2021 tot wijziging van Uitvoeringsverordening (EU) nr. 1051/2011 wat betreft de geaggregeerde tabellen en microgegevensbestanden voor de indiening van de gegevens (PB L 256 van 19.7.2021, blz. 89).
