Samenvatting

Effectbeoordeling van de verordeningen tot vaststelling van eisen inzake ecologisch ontwerp en energie-etikettering voor koelapparaten en tot intrekking van de Verordeningen (EG) nr. 643/2009 1 en (EU) nr. 1060/2010 2  

A. Noodzaak tot actie

Waarom? Wat is het probleem?

Koelapparaten zijn nog steeds een van de grootste elektriciteitsverbruikers in huishoudens (na elektrische heetwatertoestellen en verlichting, maar vóór televisies, elektrische ovens, wasmachines, afwasmachines enz.).

Er werd voorspeld dat het elektriciteitsverbruik van een huishoudelijk koelapparaat in een "business as usual"-scenario tegen 2030 tot 57 TWh/jaar zou dalen tegenover 86 TWh/jaar in 2015.

Het is echter denkbaar dat deze besparingen niet worden gehaald vanwege:

(1)achterhaalde eisen op het gebied van energielabels en energie-efficiëntie.

Andere problemen met de bestaande verordeningen zijn:

(2)het ontbreken van eisen met betrekking tot de circulaire economie;

(3)mazen in de wetgeving en minder geschikte eisen voor sommige technologieën.

Wat moet met dit initiatief worden bereikt?

Geactualiseerde eisen inzake energie-efficiëntie en geactualiseerde energie-etikettering zullen het concurrentievermogen van de Europese industrie verbeteren, alsmede de voorlichting aan consumenten over efficiënte producten.

Dit initiatief zal een bijdrage leveren aan de doelstellingen van de circulaire economie, hetgeen de consumenten geld zal besparen en de recycleerbaarheid zal vergemakkelijken.

Door een herdefiniëring van de werkingssfeer worden mogelijke mazen in de wetgeving gedicht en wordt een technologieneutrale aanpak gekozen, waardoor een gelijk speelveld voor de industrie tot stand wordt gebracht en naleving en handhaving worden vergemakkelijkt.

Wat is de meerwaarde van maatregelen op EU-niveau? 

Het op EU-niveau opleggen van minimale energie-efficiëntieniveaus en een energielabel biedt een duidelijke toegevoegde waarde.

Zonder geharmoniseerde eisen op EU-niveau worden de lidstaten aangemoedigd nationale productspecifieke minimumeisen inzake energie-efficiëntie vast te stellen in het kader van hun nationale energie- en milieubeleid. Dit zou belemmeringen opwerpen voor het vrije verkeer van goederen. Voordat er op EU-niveau wetgeving inzake ecologisch ontwerp en energie-etikettering bestond, was dit voor veel producten inderdaad het geval.

De bestaande eisen inzake ecologisch ontwerp voor koelapparaten voor huishoudelijk gebruik leveren niet langer kosteneffectieve energiebesparingen op, en het bestaande energie-etiket stelt consumenten niet langer in staat om een doeltreffend onderscheid te maken tussen de apparaten op de markt. Geactualiseerde eisen inzake ecologisch ontwerp en energie-etikettering op EU-niveau bieden eindgebruikers de garantie dat zij een energie-efficiënt product kopen en zorgen ervoor dat eindgebruikers geharmoniseerde informatie krijgen, ongeacht in welke lidstaat zij een product kopen. Dit wordt steeds belangrijker in het licht van de toenemende onlinehandel. Dankzij de vaststelling van eisen inzake ecologisch ontwerp en energie-etikettering op EU-niveau worden energie-efficiënte producten in alle lidstaten gepromoot, waardoor een grotere markt ontstaat en het bedrijfsleven bijgevolg meer wordt gestimuleerd om dergelijke producten te ontwikkelen.

B. Oplossingen

Welke wetgevende en niet-wetgevende beleidsmaatregelen zijn overwogen? Heeft een bepaalde optie de voorkeur? Waarom? 

Er zijn vier beleidsopties in overweging genomen:

1.Basisscenario: de huidige verordeningen inzake ecologisch ontwerp en energie-etikettering en alle overige relevante beleids- en andere maatregelen op EU-niveau worden voortgezet;

2.Laagste levenscycluskosten (LLCC - least life cycle costs): Dit is de voorkeursoptie.

·energie-efficiëntiegrenswaarden op LLCC-niveau;

·het energie-etiket krijgt een nieuwe indeling van A tot en met G;

·de meetmethode en de eisen worden gebaseerd op de meest recente norm;

·de berekeningsmethode en de eisen zijn gebaseerd op geactualiseerde metriek;

·er zijn eisen opgenomen om de repareerbaarheid van de toestellen te verbeteren;

·er zijn eisen opgenomen om de recycleerbaarheid van de toestellen te verbeteren;

·er zijn maatregelen opgenomen om voedselverspilling tegen te gaan. 

3.Ambitieus: Hetzelfde als optie 2, met 25 % hogere energie-efficiëntiegrenswaarden dan het LLCC-niveau.

4.Soepel: Hetzelfde als optie 2, met 20 % lagere energie-efficiëntiegrenswaarden dan het LLCC-niveau.

Wie steunt welke optie? 

In het werkdocument dat aan het overlegforum was toegestuurd, had de LLCC-optie een timing die ambitieuzer was. Uit de ontvangen opmerkingen werd het duidelijk dat dit ambitieniveau te hoog zou zijn; daarom is deze optie afgewezen. De belanghebbenden hebben hun commentaar geleverd op deze terzijde geschoven optie en op de opties die in de effectbeoordeling zijn gepresenteerd.

Sommige lidstaten en de voornaamste brancheorganisatie voor deze productgroep vonden de combinatie van de minimale vereisten inzake energie-efficiëntie en de timing van de afgewezen optie te ambitieus. De meeste belanghebbenden wilden liever de toepassing uitstellen dan het ambitieniveau van de energie-efficiëntie-eisen verlagen.

De bedrijfstak pleitte voor het soepele scenario, maar kon akkoord gaan met de LLCC-optie.

De milieu-ngo's vroegen om ambitieuzere efficiëntieniveaus. De meesten waren het erover eens dat de fabrikanten voldoende tijd moesten krijgen om de toestellen opnieuw te testen overeenkomstig de nieuwe normen en metriek. Bovendien vroegen zij om meer eisen op het gebied van de circulaire economie.

C. Effecten van de voorkeursoptie

Wat zijn de voordelen van de voorkeursoptie (indien van toepassing, anders van de belangrijkste opties)? 

Tegen 2030 zal optie 2 – LLCC – de volgende resultaten hebben opgeleverd:

·energiebesparingen van 9,6 TWh/jaar en besparingen op de uitstoot van broeikasgassen van 3,1 Mt CO2-equivalent/jaar, d.w.z. 0,66 % van de doelstelling van de Unie voor de besparing op het eindverbruik van energie en 0,25 % van het streefcijfer voor 2030 wat betreft de besparingen op broeikasgasemissies;

·2,8 miljard EUR aan besparingen op de jaarlijkse uitgaven van de eindgebruiker en 0,44 miljard EUR extra bedrijfsinkomsten per jaar;

·een aanpassing aan de technologische vooruitgang en de globale minimumeisen op het gebied van energie-efficiëncy in andere economieën;

·versterking van het concurrentievermogen en de leidende rol van de hoogwaardige maakindustrie in de EU;

·bescherming van kmo's die actief zijn in nichemarkten. 

Wat zijn de kosten van de voorkeursoptie (indien van toepassing, anders die van de belangrijkste opties)? 

De administratieve lasten worden geraamd op:

·leveranciers: eenmalig EUR 3 300 000; jaarlijks EUR 90 000;

·handelaren: eenmalig EUR 600 000;

·EU: eenmalig EUR 90 000; jaarlijks EUR 42 000;

·lidstaten: jaarlijks EUR 330 000.

Deze kosten zijn het gevolg van de toepassing van de nieuwe kaderverordening energie-etikettering; voor ecologisch ontwerp worden geen extra kosten verwacht.

Wat zijn de gevolgen voor bedrijven, kleine, middelgrote en micro-ondernemingen?

Kleine en middelgrote fabrikanten die koelapparaten produceren zijn alleen te vinden in nichemarkten zoals die van de minibars (geluidsarme apparaten) of op maat gemaakte wijnbewaarkasten die afzonderlijk of in kleine series worden geproduceerd voor restaurants, bars of connaisseurs, gewoonlijk met glazen deuren. Het marktaandeel van deze bedrijven in deze markten kan 30 tot 40 % belopen.

Met het oog op de bescherming van de banen in kleine en middelgrote ondernemingen en om het effect op die bedrijven te beperken, gelden er bij alle opties minder strenge eisen voor wijnbewaarkasten en geluidsarme apparaten. Voor wijnbewaarkasten en geluidsarme apparaten met glazen deuren worden nog minder strenge eisen voorgesteld.

Zijn er significante gevolgen voor de nationale begrotingen en overheden?

Er zijn geen andere bijkomende gevolgen voor de nationale begrotingen/overheden dan hierboven vermeld.

Zijn er nog andere significante gevolgen?

Ja, er wordt verwacht dat de voorkeursoptie een positief effect zal hebben op het concurrentievermogen en de innovatie in de EU.

De herziening van de verordening inzake de etikettering van huishoudelijke koelapparaten zal naar verwachting de innovatie ondersteunen en zal zorgen voor een transformatie van de markt, zoals in het verleden ook is waargenomen. Zij is in overeenstemming met de lopende ontwikkelingen op de markt in de richting van energie-efficiëntere producten, waarbij een hoge rating op het energie-etiket een sterke commerciële stimulans is.

De ontwikkeling van innovatieve energie-efficiënte technologieën tegen concurrerende prijzen zal het concurrentievermogen van Europese fabrikanten verbeteren. Dit is belangrijk omdat Aziatische fabrikanten hun aandeel op de wereldmarkt momenteel snel uitbreiden. Voor deze fabrikanten geldt de prijs van het product, en niet de kwaliteit, als een van de belangrijkste verkoopargumenten.

D. Evaluatie

Wanneer wordt dit beleid geëvalueerd?

In het voorstel wordt een clausule opgenomen dat de verordening 5 jaar na vaststelling ervan wordt herzien.