a)

naar aanleiding van de veranderde veiligheidsomgeving heeft de overgrote meerderheid van de deelnemende lidstaten de defensie-uitgaven verder verhoogd, wat heeft geleid tot een stijging van de defensie-uitgaven in 2023 van 10 % ten opzichte van 2022. In 2024 worden verdere stijgingen verwacht, waarbij de defensie-uitgaven naar verwachting met 16 % zullen stijgen tot 1,9 % van het bbp van de EU. Ongeveer de helft van de deelnemende lidstaten besteedt meer dan 2 % van hun bbp aan defensie, waarmee zij – waar van toepassing – tevens voldoen aan de desbetreffende NAVO-norm. De meeste deelnemende lidstaten hebben ook ten minste 20 % van hun totale defensiebegroting besteed aan defensie-investeringen, waarmee het niveau is bereikt dat is vastgesteld in de gezamenlijke benchmark die in 2007 door het bestuur op ministerieel niveau van het Europees Defensieagentschap (EDA) is vastgelegd. De Raad constateert derhalve dat deze twee relevante verbintenissen in de beginfase van de PESCO als grotendeels vervuld kunnen worden beschouwd.

Ondanks een algemene stijging van 28 % van de EU-investeringen in defensieonderzoek en -technologie (O&T) in 2024, blijven de meeste bijdragen van de deelnemende lidstaten aan het bereiken van de collectieve benchmark onder de 2 %, met in totaal 1,6 % van de totale defensie-uitgaven. De deelnemende lidstaten hebben meer uitgegeven, maar niet méér in gezamenlijkheid: de verhoogde defensie-uitgaven en investeringen zijn niet omgezet in een groter aantal samenwerkingsprojecten. Deze tendens kan worden gekeerd met activiteiten en nieuwe instrumenten en wetgevingsvoorstellen voor gezamenlijke aanbesteding op Unieniveau, zoals de verordening tot vaststelling van een instrument voor de versterking van de Europese defensie-industrie door middel van gemeenschappelijke aanbestedingen (Edirpa), en een door de Commissie voorgestelde verordening tot vaststelling van het programma voor de Europese defensie-industrie en van een kader van maatregelen ter waarborging van de tijdige beschikbaarheid en levering van defensieproducten (EDIP), waarmee de verwezenlijking wordt ondersteund van de benchmarks die het bestuur op ministerieel niveau van het EDA in 2007 heeft vastgesteld voor Europese gezamenlijke aankopen van defensiematerieel (35 %) en Europese gezamenlijke O&T op defensiegebied (20 %). De Raad herinnert eraan dat het stimuleren van onderzoek, technologie, ontwikkeling en innovatie, alsmede aanbestedingen, met name in samenwerking tussen de deelnemende lidstaten, een prioriteit van de deelnemende lidstaten moeten blijven, met het juiste evenwicht tussen innovatie op lange termijn voor toekomstige vermogens, en adequate hoeveelheden militaire uitrusting en voorraden, mede met het oog op versterking van de Europese technologische en industriële defensiebasis (EDTIB).

b)

de deelnemende lidstaten hebben blijk gegeven van verbeteringen in het toepassen van de EU-instrumenten en -initiatieven voor vermogensontwikkeling als referentiepunten voor nationale processen, en de meeste lidstaten lieten daarbij zien te willen verkennen hoe ze deze zo goed mogelijk kunnen inzetten om hun inspanningen in de toekomst te ondersteunen. Aangezien talrijke deelnemende lidstaten erkennen dat de EU-prioriteiten voor vermogensontwikkeling voor 2023 op één lijn liggen met hun nationale prioriteiten, kan deze gelijkgerichtheid leiden tot nauwere samenwerking bij het aanpakken van gezamenlijk vastgestelde vermogenstekorten van de EU, en tegelijkertijd bijdragen tot vervulling van nationale behoeften en NAVO-prioriteiten, voor die lidstaten die tevens NAVO-lid zijn. De Raad wijst er nogmaals op dat de deelnemende lidstaten worden aangemoedigd ten volle gebruik te maken van de EU-hulpmiddelen en -initiatieven voor prioriteitstelling, met name het EU-vermogensontwikkelingsplan (Capability Development Plan – CDP), dat als centraal referentiepunt dient voor de vermogensontwikkeling van de EU, rekening houdend met het hoofddoelproces en met de aanbevelingen van de gecoördineerde jaarlijkse evaluatie inzake defensie (Coordinated Annual Review on Defence – CARD), om de nationale vermogensplanners te informeren. Dit ondersteunt de inspanningen van de deelnemende lidstaten om hun defensieplannen waar mogelijk op elkaar af te stemmen. De Raad brengt in herinnering dat de samenhang tussen de resultaten van, enerzijds, het CDP en de CARD en, anderzijds, de respectieve NAVO-processen zoals het NAVO-defensieplanningsproces gewaarborgd is en zal blijven, daar waar de behoeften elkaar overlappen, rekening houdend met de verschillende aard van beide organisaties en hun respectieve verantwoordelijkheden en lidmaatschappen.

c)

de deelnemende lidstaten hebben zich verbonden tot de realisatie van de snel inzetbare EU-capaciteit (EU Rapid Deployment Capacity – EU RDC), een belangrijk te verwezenlijken resultaat van het strategisch kompas, teneinde de volledige operationele capaciteit van de EU-RDC uiterlijk in 2025 te bereiken. De deelnemende lidstaten hebben verder bijgedragen aan het invullen van het dienstrooster van de gevechtsgroepen, en hebben nationale eenheden ter aanvulling bij de alomvattende databank aangemeld, en vele ervan hebben in 2023 deelgenomen aan de eerste live-oefening van de EU ter ondersteuning van de voorbereiding van de EU-RDC. De Raad verheugt zich over de algemene vooruitgang die is geboekt en benadrukt het belang van verdere inspanningen om deze positieve trend door te zetten met voortgezette toewijding aan de EU-RDC. De Raad moedigt de deelnemende lidstaten ook aan te overwegen de verantwoordelijkheid van kadernatie voor de EU-gevechtsgroepen op zich te nemen. Tegelijkertijd, gezien de kritieke tekorten waarmee de meeste GVDB-missies en -operaties werden geconfronteerd, roept de Raad de deelnemende lidstaten dringend op hun bijdragen te vergroten, waarbij het beginsel van één set strijdkrachten in acht wordt genomen. Al deze inspanningen zullen bijdragen tot een verdere verbetering van de interoperabiliteit, paraatheid en operationele doeltreffendheid. Tevens verheugt de Raad zich over de afronding van de herbeoordeling van de draagwijdte en definitie van de gemeenschappelijke kosten van militaire GVDB-missies en -operaties, militaire oefeningen en de EU-RDC, en de hieruit voortvloeiende wijziging van het EPF-besluit van de Raad. Wat het hoofddoelproces betreft, moedigt de Raad de deelnemende lidstaten aan de bijdragen aan de strijdkrachtencatalogus uit te breiden met alle inzetbare nationale vermogens, en in de NIP’s de planningsinspanningen voor de aanpak van de vermogensdoelstellingen met een grote impact beter tot uiting te brengen.

d)

hoewel veel deelnemende lidstaten hun beleid en strategieën opnieuw beoordelen om beter gebruik te kunnen maken van een gezamenlijke Europese aanpak bij het invullen van nationale vermogenstekorten, krijgt de gezamenlijke Europese aanpak bij de meeste deelnemende lidstaten nog steeds onvoldoende prioriteit. De Raad roept de deelnemende lidstaten derhalve op hun groeiende defensiebudgetten in te zetten om de investeringen in oplossingen gebaseerd op Europese samenwerking te vergroten, en zo bij te dragen tot een coherenter EU-defensielandschap en de technologische en industriële afhankelijkheden te verminderen. Om de op samenwerking gerichte Europese aanpak verder te versterken, worden de deelnemende lidstaten opgeroepen om meer te profiteren van de samenwerkingsmogelijkheden die in de CARD worden voorgesteld, bij het opstellen van nieuwe voorstellen voor de komende zesde reeks PESCO-projecten.

e)

De deelnemende lidstaten zijn het EDA blijven benutten als het Europese forum voor gezamenlijke vermogensontwikkeling. De sleutelrol van het EDA als intergouvernementele nexus voor defensie op EU-niveau is bekrachtigd in de langetermijnevaluatie van het EDA, die onlangs door de ministers van Defensie is aangenomen. Het EDA zal de lidstaten ondersteunen in lijn met zijn kerntaken, die verband houden met het vaststellen van gedeelde vermogensbehoeften, het vergemakkelijken van samenwerking op het gebied van OT&I op defensiegebied, het harmoniseren van de vereisten, het bundelen van vraag voor gezamenlijke aanbesteding, en de koppeling aan civiel en defensiebeleid van de EU. De deelnemende lidstaten worden aangemoedigd optimaal gebruik te maken van de versterkte rol van het EDA gedurende de volledige vermogensontwikkelingscyclus, om de samenhang van de output met de NAVO verder te verbeteren.

f)

met hun aanhoudend en toegenomen beroep op het Europees Defensiefonds (hebben de deelnemende lidstaten bijgedragen aan grensoverschrijdende samenwerking en de versterking van de EDTIB. Bovendien geven talrijke deelnemende lidstaten blijk van groeiende steun voor een meer geïntegreerde en sterkere Europese defensie-industrie, zoals ook blijkt uit hun deelname aan instrumenten en initiatieven zoals Edirpa en de verordening betreffende de ondersteuning van de productie van munitie (Act in Support of Ammunition Production – ASAP). De Raad moedigt de deelnemende lidstaten met klem aan meer inspanningen te leveren om ervoor te zorgen dat hun samenwerkingsprogramma’s en aankoopstrategieën een positief effect hebben op de EDTIB, en in dit verband optimaal gebruik te maken van de bestaande en toekomstige financiële instrumenten van de EU, waaronder het Europees Defensie Fonds en de instrumenten die worden beoogd in de door de Commissie voorgestelde verordening “tot vaststelling van het programma voor de Europese defensie-industrie en van een kader van maatregelen ter waarborging van de tijdige beschikbaarheid en levering van defensieproducten”. In zijn conclusies van 27 mei 2024 betoont de Raad zich ingenomen met de presentatie van de gezamenlijke mededeling van de Europese Commissie en de hoge vertegenwoordiger over een nieuwe strategie voor de Europese defensie-industrie, en roept hij op alle werkzaamheden op dit gebied in coördinatie met de lidstaten voort te zetten.