(1)

Krachtens Richtlijn 2001/95/EG zijn de producenten gehouden uitsluitend veilige producten op de markt te brengen.

(2)

Overeenkomstig artikel 13 van Richtlijn 2001/95/EG kan de Commissie, wanneer haar bekend is dat bepaalde producten een ernstig risico voor de gezondheid en de veiligheid van de consumenten inhouden, met inachtneming van een aantal voorwaarden, een beschikking geven waarbij de lidstaten worden verplicht tijdelijke maatregelen te treffen die in het bijzonder bedoeld zijn om het op de markt brengen van dergelijke producten te beperken of aan bepaalde voorwaarden te onderwerpen, te verbieden deze producten in de handel te brengen, of te eisen dat zij uit de handel worden genomen of worden teruggeroepen.

(3)

Een dergelijke beschikking kan alleen worden gegeven indien aan de volgende drie voorwaarden wordt voldaan: er bestaan grote verschillen tussen de lidstaten wat de gekozen of te kiezen aanpak van het risico betreft; er kan, gezien de aard van het veiligheidsprobleem, niet op een aan de spoedeisendheid van de situatie aangepaste wijze tegen het risico worden opgetreden in het kader van andere bij de specifieke communautaire wetgeving ten aanzien van de betrokken producten vastgelegde procedures; er kan alleen doeltreffend tegen het risico worden opgetreden door op communautair niveau adequate maatregelen vast te stellen, teneinde een eenvormig, hoog beschermingsniveau voor de gezondheid en de veiligheid van de consument en een goede werking van de interne markt te waarborgen.

(4)

Aan aanstekers zijn inherente gevaren verbonden omdat zij een vlam of warmte produceren en een brandbare vloeistof bevatten. Zij vormen een ernstig risico wanneer zij door kinderen verkeerd worden gebruikt, wat tot brand, letsels en zelfs de dood kan leiden. Gezien de inherente gevaren van aanstekers, het zeer grote aantal ervan op de markt en de te verwachten gebruiksomstandigheden, dient de ernst van het risico van aanstekers voor de veiligheid van kinderen te worden gerelateerd aan het feit dat kinderen er mogelijk mee kunnen spelen.

(5)

Het ernstige risico van aanstekers wordt gestaafd door de beschikbare informatie in de Europese Unie over branden veroorzaakt door kinderen die met aanstekers spelen. Volgens een door het ministerie van Handel en Industrie van het Verenigd Koninkrijk in februari 1997 gepubliceerd verslag „European research — accidents caused by children under 5 playing with cigarette lighters and matches”, worden in de Europese Unie jaarlijks ongeveer 1 200 branden, 260 letsels en 20 sterfgevallen veroorzaakt door kinderen onder de vijf jaar die met sigarettenaanstekers en lucifers spelen. Uit recentere informatie blijkt dat in de Europese Unie nog steeds een behoorlijk aantal ernstige ongevallen, waaronder sterfgevallen, wordt veroorzaakt door kinderen die met niet-kinderveilige aanstekers spelen.

(6)

In Australië, Canada, Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten van Amerika bestaat er al wetgeving met eisen inzake de kinderveiligheid van aanstekers die vergelijkbaar zijn met de eisen in deze beschikking. In de Verenigde Staten is voor de invoering van de wetgeving een enquête gehouden. Volgens het voorstel voor een verordening voor aanstekers van 1993 van de US Consumer Product Safety Commission werden jaarlijks naar schatting meer dan 5 000 branden, 1 150 letsels en 170 sterfgevallen in de Verenigde Staten veroorzaakt door kinderen die met aanstekers speelden.

(7)

In 1994 zijn in de Verenigde Staten de bepalingen inzake kinderveiligheid van kracht geworden. Een Amerikaanse studie van 2002 inzake de doeltreffendheid van de Amerikaanse veiligheidsbepalingen maakt melding van 60 % minder branden, letsels en sterfgevallen.

(8)

Uit een raadpleging van de lidstaten in het bij artikel 15 van Richtlijn 2001/95/EG opgerichte comité bleek dat er behoorlijke verschillen bestaan tussen de lidstaten wat de aanpak van het risico van niet-kinderveilige aanstekers betreft.

(9)

Twee technische normen hebben betrekking op de veiligheid van aanstekers: de Europese en internationale norm EN ISO 9994:2000 „Aanstekers — Veiligheidsbepalingen” die bepalingen bevat inzake de kwaliteit, betrouwbaarheid en veiligheid van de aanstekers, alsmede passende testprocedures voor de fabricatie vaststelt, maar die geen specificaties bevat ten aanzien van de kinderveiligheid, en de Europese norm EN 13869:2002 „Aanstekers — Kinderveiligheid voor aanstekers — Veiligheidseisen en beproevingsmethoden” die bepalingen bevat betreffende de kinderveiligheid.

(10)

De referenties van EN ISO 9994:2000 zijn door de Commissie bekendgemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie ( 2 ) overeenkomstig de procedures van artikel 4 van Richtlijn 2001/95/EG die leiden tot een vermoeden van overeenstemming met de algemene veiligheidseisen van Richtlijn 2001/95/EG voor de risico's die onder deze norm vallen. Met betrekking tot de kinderveiligheid vonden sommige lidstaten dat de Commissie de referenties van EN 13869:2002 ook in het Publicatieblad bekend moest maken. Andere waren echter van mening dat EN 13869:2002 eerst substantieel herzien moest worden.

(11)

Bij gebrek aan maatregelen van de Gemeenschap inzake de kinderveiligheid van aanstekers en het verbieden van „novelty lighters” is het mogelijk dat niet alle lidstaten dezelfde nationale maatregelen goedkeuren. De invoering van divergerende maatregelen zou onvermijdelijk leiden tot een ongelijk niveau van bescherming en tot handelsbelemmeringen tussen de lidstaten voor aanstekers.

(12)

Er bestaat geen specifieke communautaire wetgeving ten aanzien van aanstekers. Er kan, gezien de aard van het betreffende veiligheidsprobleem, niet op een aan de spoedeisendheid van de situatie aangepaste wijze tegen het risico worden opgetreden in het kader van andere bij de specifieke communautaire wetgeving vastgelegde procedures. Daarom is het nodig gebruik te maken van een beschikking overeenkomstig artikel 13 van Richtlijn 2001/95/EG.

(13)

Gezien het ernstige risico van aanstekers en om zorg te dragen voor een hoog en coherent beschermingsniveau van de gezondheid en veiligheid van de consument in de hele Europese Unie en teneinde handelingsbelemmeringen te voorkomen, moet in overeenstemming met artikel 13 van Richtlijn 2001/95/EG een tijdelijke beschikking worden gegeven. Een dergelijke beschikking moet het op de markt brengen van aanstekers op korte termijn onderwerpen aan de voorwaarde van kinderveiligheid. Met een dergelijke beschikking dienen verder letsels en sterfgevallen te worden voorkomen, in afwachting van een definitieve oplossing op basis van een internationale consensus.

(14)

De kinderveiligheidseis van deze beschikking moet betrekking hebben op wegwerpaanstekers, omdat voor deze aanstekers het risico van een verkeerd gebruik door kinderen bijzonder hoog is. Uit een Amerikaans onderzoek van 1987, getiteld „Harwood's study”, bleek dat het in gemiddeld 96 % van de door met aanstekers spelende kinderen veroorzaakte ongevallen ging om wegwerpaanstekers. Er werden maar zeer weinig ongevallen veroorzaakt door navulbare aanstekers en met name de luxe en semi-luxe aanstekers. Deze aanstekers worden zodanig ontworpen, geproduceerd en op de markt gebracht dat zij worden geacht gedurende lange tijd een veilig gebruik te waarborgen. Ook hebben zij een schriftelijke garantie en bestaat er voor dergelijke aanstekers een aftersalesservice voor de levenslange vervanging of reparatie van onderdelen. Bovendien zijn het geavanceerde modellen waarbij gebruik is gemaakt van duur materiaal, een luxueus imago en een lage mate van vervangbaarheid door andere aanstekers en worden ze verkocht in winkels die overeenstemmen met het prestige en het luxueuze imago van het merk. Deze resultaten hangen samen met het feit dat mensen geneigd zijn zorgvuldiger om te gaan met duurdere aanstekers, die bedoeld zijn om gedurende lange tijd te worden gebruikt.

(15)

Alle aanstekers die op de een of andere wijze op een ander voorwerp lijken dat voor kinderen aantrekkelijk is of voor gebruik door kinderen bestemd is, moeten worden verboden. Hieronder vallen, onder meer, maar niet uitsluitend, aanstekers die lijken op stripfiguren, speelgoed, wapens, horloges, telefoons, muziekinstrumenten, voertuigen, het menselijk lichaam of delen daarvan, dieren, eten of drinken, die geluids-, licht- of bewegende effecten produceren of andere vermakelijke kenmerken vertonen. Voor dit soort aanstekers, meestal „novelty lighters” genoemd, is de kans groter dat zij door kinderen verkeerd worden gebruikt.

(16)

Teneinde de inachtneming van de kinderveiligheidseisen door de producenten van aanstekers te vergemakkelijken, dient te worden verwezen naar de relevante specificaties van de Europese norm EN 13869:2002, opdat aanstekers die voldoen aan de overeenkomstige specificaties van de nationale normen die deze Europese norm omzetten, worden geacht aan de eisen inzake kinderveiligheid van deze beschikking te voldoen. Om dezelfde reden moeten aanstekers die voldoen aan de relevante nomen van de niet-EU-landen waarin kinderveiligheidseisen gelden die vergelijkbaar zijn met de eisen van deze beschikking, ook worden geacht aan de eisen inzake kinderveiligheid van deze beschikking te voldoen.

(17)

Om aan de eenvormige en doeltreffende invoering van de eisen inzake kinderveiligheid van deze beschikking te voldoen, moet de producent de bevoegde autoriteiten op hun verzoek de testrapporten inzake kinderveiligheid overleggen die ofwel zijn afgegeven door keuringsdiensten die zijn goedgekeurd door accrediterende instanties die lid zijn van internationale accrediterende instanties of voor dit doel door de autoriteiten zijn erkend, ofwel zijn afgegeven door keuringsdiensten die zijn erkend voor de uitvoering van dit soort testprocedures door de autoriteiten van de landen waarin veiligheidseisen worden toegepast die vergelijkbaar zijn met de bij deze richtlijn vastgestelde veiligheidseisen. Producenten van aanstekers moeten de krachtens artikel 6 van Richtlijn 2001/95/EG aangewezen bevoegde autoriteiten op verzoek onverwijld alle noodzakelijke documenten voorleggen. Indien een producent deze documentatie niet binnen de door de bevoegde autoriteit vastgestelde termijn kan voorleggen, moeten de aanstekers uit de handel worden genomen.

(18)

Overeenkomstig artikel 5, lid 2, van Richtlijn 2001/95/EG moeten distributeurs ertoe bijdragen dat de door hen afgezette aanstekers voldoen aan de kinderveiligheidseisen van deze beschikking. Zij moeten met name samenwerken met de bevoegde autoriteiten door hun op verzoek de documentatie te verschaffen die nodig is om de afkomst van de aanstekers te traceren.

(19)

Er moeten zo kort mogelijke overgangsperioden worden toegekend voor de toepassing door de producenten van de in deze beschikking vervatte maatregelen, waarbij rekening moet worden gehouden met het voorkomen van verdere ongevallen, alsmede met technische beperkingen en evenredigheid. De lidstaten hebben ook overgangsperioden nodig om te waarborgen dat de maatregelen op doeltreffende wijze worden toegepast gezien de enorme omvang van de jaarlijks in de Europese Unie op de markt gebrachte aanstekers en het grote aantal distributiekanalen dat daarvoor wordt gebruikt. Daarom moet de verplichting voor producenten om alleen kinderveilige aanstekers op de markt te brengen, gelden vanaf tien maanden na de datum van kennisgeving van deze beschikking en moet de verplichting om alleen kinderveilige aanstekers aan de consument aan te bieden, gelden vanaf een jaar na de inwerkingtreding van de verplichting van het op de markt brengen van kinderveilige aanstekers. Daarom wordt deze laatste verplichting vastgesteld bij de herziening van deze beschikking, een jaar na haar goedkeuring.

(20)

Overeenkomstig artikel 13, lid 3, van Richtlijn 2001/95/EG is de uitvoer uit de Gemeenschap van gevaarlijke producten die voorwerp zijn van een beschikking, verboden. Gezien de structuur van de markt voor aanstekers met betrekking tot het aantal producten in de wereld, het volume van uitvoer en invoer en de globalisering van de markten, zou een uitvoerverbod echter niet bijdragen tot een verbetering van de veiligheid van consumenten in derde landen waarin geen kinderveiligheidseisen gelden, aangezien de uitvoer uit de Europese Unie zou worden vervangen door niet-kinderveilige aanstekers uit niet-EU-landen. De toepassing van artikel 13, lid 3, moet daarom worden geschorst totdat een internationale norm inzake kinderveiligheid wordt goedgekeurd. Dit moet de toepassing van maatregelen in derde landen waarin kinderveiligheidseisen van kracht zijn, onverlet laten.

(21)

De in deze beschikking vervatte maatregelen zijn in overeenstemming met het advies van het Comité van artikel 15 van Richtlijn 2001/95/EG,