Arrest van het Gerecht (Derde kamer) van 8 juli 2008 – Knauf Gips / Commissie

(Zaak T‑52/03)

„Mededinging – Mededingingsregelingen – Markt van gipsplaten – Beschikking tot vaststelling van inbreuk op artikel 81 EG – Toegang tot dossier – Eén enkele voortdurende inbreuk – Toerekening – Geldboete – Richtsnoeren voor berekening van geldboeten – Medewerking tijdens administratieve procedure”

1.                     Mededinging – Administratieve procedure – Eerbiediging van rechten van verdediging – Toegang tot dossier – Draagwijdte – Weigering van mededeling van belastend stuk – Gevolgen voor op betrokken onderneming rustende bewijslast (Art. 81, lid 1, EG; verordening nr. 17 van de Raad, art. 19, lid 1) (cf. punten 43‑47, 67, 70)

2.                     Mededinging – Administratieve procedure – Hoorzittingen – Verplichting voor raadadviseur-auditeur tot opstelling van eindverslag over inachtneming van recht om te worden gehoord – Omvang (Beschikking 2001/462 van de Commissie, art. 15 en 16) (cf. punten 122‑123, 125-126)

3.                     Mededinging – Administratieve procedure – Eerbiediging van rechten van verdediging – Schending wegens ontoereikende taalkennis van met procedure belaste ambtenaren – Daarvan uitgesloten (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 136‑138)

4.                     Mededinging – Mededingingsregelingen – Aantasting van mededinging – Beoordelingscriteria – Mededingingsverstorend doel – Vaststelling toereikend (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 161‑162, 172, 175)

5.                     Mededinging – Mededingingsregelingen – Aantasting van mededinging – Overeenkomst waarbij systeem van uitwisseling van informatie wordt gecreëerd – Ontoelaatbaarheid op oligopolide markt – Weerlegbaar vermoeden (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 187‑190, 260-262)

6.                     Mededinging – Mededingingsregelingen – Onderling afgestemde feitelijke gedragingen – Begrip – Parallelle gedraging – Vermoeden van onderlinge afstemming – Grenzen (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 216, 222)

7.                     Mededinging – Mededingingsregelingen – Onderling afgestemde feitelijke gedragingen – Begrip – Coördinatie en samenwerking in strijd met verplichting van elke onderneming om marktgedrag zelfstandig te bepalen – Ontvangst door marktdeelnemer van informatie van concurrent over diens toekomstig marktgedrag (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 275‑280)

8.                     Mededinging – Mededingingsregelingen – Overeenkomsten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen, die één enkele inbreuk vormen – Bewijs – Bewijs geleverd door aantal verschillende uitingen van inbreuk – Toelaatbaarheid (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 309‑310)

9.                     Mededinging – Mededingingsregelingen – Overeenkomsten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen, die één enkele inbreuk vormen – Ondernemingen aan wie inbreuk bestaande in deelneming aan gehele mededingingsregeling, ten laste kan worden gelegd – Criteria (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 312, 315-316, 320, 413)

10.                     Mededinging – Mededingingsregelingen – Onderneming – Begrip – Economische eenheid – Toerekening van inbreuken – Vennootschapsgroep zonder eigen rechtspersoonlijkheid (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 340‑342, 350-351)

11.                     Mededinging – Gemeenschapsregels – Inbreuken – Toerekening – Rechtspersoon die onderneming exploiteerde ten tijde van inbreuk (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 354‑355)

12.                     Mededinging – Geldboeten – Beschikking waarbij geldboeten worden opgelegd – Motiveringsplicht – Omvang – Vermelding van elementen op basis waarvan Commissie zwaarte en duur van inbreuk heeft beoordeeld – Toereikende vermelding (Art. 253 EG; verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2) (cf. punten 369, 371, 374, 407)

13.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Concrete weerslag op markt (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 A, eerste alinea) (cf. punten 388, 391-392, 394, 398)

14.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte van inbreuk – Horizontale prijsmededingingsregeling – Zeer zware inbreuk (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 A) (cf. punten 407‑411, 413)

15.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Noodzaak om omzet van bij zelfde inbreuk of soortgelijke vroegere inbreuken betrokken ondernemingen in aanmerking te nemen en evenredigheid van geldboeten met deze omzet te verzekeren – Geen (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2) (cf. punten 421‑424)

16.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Duur van inbreuk – Langdurige inbreuken – Automatische verhoging van basisbedrag met 10 % per jaar – Beoordelingsvrijheid van Commissie (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 B, eerste alinea) (cf. punt 436)

17.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Duur van inbreuk – Verhoging van basisbedrag van geldboete – Inaanmerkingneming van verschillen in intensiteit van inbreuk – Daarvan uitgesloten (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 B) (cf. punt 438)

18.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte en duur van inbreuk – Verhoging van basisbedrag wegens duur van inbreuk – Dubbele inaanmerkingneming van zwaarte van inbreuk – Daarvan uitgesloten (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punten 1 A et B) (cf. punt 443)

19.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Maximumbedrag – Berekening – Onderscheid tussen eindbedrag en tussenbedrag van geldboete – Gevolgen (verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2) (cf. punten 452‑455)

20.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Niet-oplegging of vermindering van geldboete in ruil voor medewerking van betrokken onderneming – Noodzaak van gedraging die vaststelling van inbreuk door Commissie heeft vergemakkelijkt – Antwoord op verzoek om inlichtingen – Daarvan uitgesloten (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 11, lid 1, 2, 4 en 5, en 15, lid 2; mededeling 96/C 207/04 van de Commissie) (cf. punt 464)

21.                     Mededinging – Geldboeten – Beoordelingsvrijheid van Commissie – Omvang – Bevoegdheid om betalingsmodaliteiten voor geldboeten vast te stellen – Opleggen van vertragingsrente – Vaststelling door Commissie van rentevoet op basis van rentevoet van Europese Centrale Bank – Toelaatbaarheid (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2) (cf. punten 493, 495-499)

Voorwerp

Dictum