—

gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 191,

—

gezien Richtlijn 2000/60/EG van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het waterbeleid (1) (kaderrichtlijn water),

—

gezien Richtlijn 91/271/EEG van de Raad van 21 mei 1991 inzake de behandeling van stedelijk afvalwater (2) (richtlijn inzake de behandeling van stedelijk afvalwater),

—

gezien Richtlijn 2006/118/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2006 betreffende de bescherming van het grondwater tegen verontreiniging en achteruitgang van de toestand (3) (grondwaterrichtlijn),

—

gezien Richtlijn 2007/60/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2007 over beoordeling en beheer van overstromingsrisico’s (4) (overstromingsrichtlijn),

—

gezien Richtlijn 91/676/EEG van de Raad van 12 december 1991 inzake de bescherming van water tegen verontreiniging door nitraten uit agrarische bronnen (5) (nitratenrichtlijn),

—

gezien Richtlijn 2008/105/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 december 2008 inzake milieukwaliteitsnormen op het gebied van het waterbeleid tot wijziging en vervolgens intrekking van de Richtlijnen 82/176/EEG, 83/513/EEG, 84/156/EEG, 84/491/EEG en 86/280/EEG van de Raad, en tot wijziging van Richtlijn 2000/60/EG van het Europees Parlement en de Raad (6) (richtlijn inzake milieukwaliteitsnormen),

—

gezien Verordening (EU) 2020/741 van het Europees Parlement en de Raad van 25 mei 2020 inzake minimumeisen voor hergebruik van water (7),

—

gezien Richtlijn 2008/56/EG van het Europees Parlement en de Raad van 17 juni 2008 tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het beleid ten aanzien van het mariene milieu (kaderrichtlijn mariene strategie) (8),

—

gezien Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (Reach), tot oprichting van een Europees Agentschap voor chemische stoffen, houdende wijziging van Richtlijn 1999/45/EG en houdende intrekking van Verordening (EEG) nr. 793/93 van de Raad en Verordening (EG) nr. 1488/94 van de Commissie alsmede Richtlijn 76/769/EEG van de Raad en de Richtlijnen 91/155/EEG, 93/67/EEG, 93/105/EG en 2000/21/EG van de Commissie (9) (Reach-verordening),

—

gezien Richtlijn 2010/75/EU van het Europees Parlement en de Raad van 24 november 2010 inzake industriële emissies (geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging) (10),

—

gezien het verslag van de Commissie van 10 december 2019 over de geschiktheidscontrole van de kaderrichtlijn water en de overstromingsrichtlijn en de samenvatting daarvan van diezelfde datum,

—

gezien de evaluatie door de Commissie van 13 december 2019 van Richtlijn 91/271/EEG van de Raad van 21 mei 1991 inzake de behandeling van stedelijk afvalwater en de samenvatting daarvan van diezelfde datum,

—

gezien het voorstel van de Commissie van 1 februari 2018 voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de kwaliteit van voor menselijke consumptie bestemd water (herschikking) (COM(2017)0753),

—

gezien het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een actieprogramma voor de Unie op het gebied van gezondheid voor de periode 2021-2027 en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 282/2014 (“EU4Health-programma”) (COM(2020)0405),

—

gezien zijn resolutie van 28 november 2019 over de noodsituatie op het gebied van klimaat en milieu (11),

—

gezien het verslag van het Europees Milieuagentschap van 4 december 2019 getiteld “Het milieu in Europa: toestand en vooruitzichten 2020”, kennis voor de overgang naar een duurzaam Europa,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 11 december 2019 over de Europese Green Deal (COM(2019)0640),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 10 maart 2020 getiteld “Een nieuwe industriestrategie voor Europa”, en met name paragraaf 2.2 daarvan, getiteld “Een industrie die de weg effent naar klimaatneutraliteit” (COM(2020)0102),

—

gezien de EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030 (12),

—

gezien de “van boer tot bord”-strategie (13),

—

gezien het zevende milieuactieprogramma (14),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 14 januari 2020 getiteld “Investeringsplan voor een duurzaam Europa — Investeringsplan voor de Europese Green Deal” (COM(2020)0021),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 11 maart 2020 getiteld “Een nieuw actieplan voor een circulaire economie — Voor een schoner en concurrerender Europa” (COM(2020)0098),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 27 mei 2020 getiteld “Het moment van Europa: herstel en voorbereiding voor de volgende generatie” (COM(2020)0456),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 11 maart 2019 getiteld “Een strategische Europese aanpak van geneesmiddelen in het milieu” (COM(2019)0128),

—

gezien de Overeenkomst van Parijs,

—

gezien de studie van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) van mei 2020 over de financiering van de watervoorziening, sanitaire voorzieningen en bescherming tegen overstromingen — uitdagingen in de EU-lidstaten en beleidsopties,

—

gezien de duurzameontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) van de VN en in het bijzonder SDG 6 inzake schoon water en sanitaire voorzieningen (15) en SDG 14 inzake het behoud en het duurzame gebruik van oceanen, zeeën en maritieme hulpbronnen,

—

gezien het mondiaal evaluatieverslag over biodiversiteit en ecosysteemdiensten van het intergouvernementeel platform voor wetenschap en beleid inzake biodiversiteit en ecosysteemdiensten (IPBES) van mei 2019,

—

gezien het verslag van de Commissie van november 2019 getiteld “Evaluation of the Impact of the CAP on Water”,

—

gezien resolutie nr. 64/292 van de Verenigde Naties van 28 juli 2010, waarin het mensenrecht op water en sanitaire voorziening wordt erkend,

—

gezien het arrest van het Hof van Justitie van 28 mei 2020 in zaak C-535/18, IL e.a. tegen Land Nordrhein-Westfalen,

—

gezien het arrest van het Hof van Justitie van 1 juli 2015 in zaak C-461/13 IL, Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland e.V. tegen Bundesrepublik Deutschland (de Weser-zaak),

—

gezien het Europees burgerinitiatief “Right2Water” en het verslag van het Europees Parlement over de follow-up van dat burgerinitiatief,

—

gezien het advies van het Comité van de Regio’s van 2 juli 2020 over de geschiktheidscontrole van de kaderrichtlijn water, de grondwaterrichtlijn, de richtlijn inzake milieukwaliteitsnormen en de richtlijn inzake overstromingen (16),

—

gezien het advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité van 12 december 2018 over het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad inzake minimumeisen voor het hergebruik van water (doorlopend programma) (17),

—

gezien de vragen aan de Raad en de Commissie over de uitvoering van de EU-waterwetgeving (O-000077/2020 — B9-0077/2020 en O-000078/2020 — B9-0078/2020),

—

gezien artikel 136, lid 5, en artikel 132, lid 2, van zijn Reglement,

—

gezien de ontwerpresolutie van de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid,

A.

overwegende dat water essentieel is voor het leven, en dat waterbeheer een belangrijke rol vervult in het behoud van de ecosysteemdiensten van de EU, evenals in het grondstoffengebruik en de economische productie; overwegende dat de EU effectief moet reageren op de huidige uitdagingen op het gebied van water en bestaande watervoorraden doelmatig moet beheren, aangezien deze rechtstreeks van invloed zijn op de menselijke gezondheid, het milieu, de milieukwaliteit en de ecosystemen, energieproductie, landbouw en voedselzekerheid;

B.

overwegende dat water een essentieel element is in de voedselketen; overwegende dat grond- en oppervlaktewateren van goede kwaliteit in voldoende hoeveelheden beschikbaar moeten zijn voor het bereiken van een eerlijk, gezond, milieuvriendelijk en duurzaam voedselsysteem zoals omschreven in de “van boer tot bord”-strategie; overwegende dat een voldoende hoeveelheid schoon water essentieel is om een echte circulaire economie uit te voeren en te verwezenlijken in de EU;

C.

overwegende dat water veel waarde vertegenwoordigt voor de economie van de EU en dat de sectoren van de EU die afhankelijk zijn van water goed zijn voor 26 % van de jaarlijkse bruto toegevoegde waarde van de EU, wat betekent dat het essentieel is dat de continue beschikbaarheid van kwaliteitsvol water in voldoende hoeveelheden voor alle toepassingen wordt verzekerd;

D.

overwegende dat bij de kaderrichtlijn water een kader is vastgesteld om 110 000 oppervlaktewaterlichamen in de EU te beschermen, met het streven uiterlijk in 2015 een “goede ecologische en chemische status” te bereiken, alsook om 13 400 grondwaterlichamen in de EU te beschermen, met het streven om binnen dezelfde termijn een “goede kwantitatieve en chemische status” te bereiken, en om de drinkwatervoorraad te beschermen overeenkomstig artikel 7, lid 2; overwegende dat in de geschiktheidscontrole grote tekortkomingen zijn vastgesteld bij de uitvoering van de EU-waterwetgeving en dat de doelstellingen daarvan waarschijnlijk niet tegen de deadline in 2027 zullen worden gehaald, tenzij in de lidstaten alle vereiste uitvoeringsinspanningen meteen worden opgestart en tenzij het watergerelateerde sectoraal beleid wordt afgestemd op de kaderrichtlijn water; overwegende dat de planning van het waterbeheer en de programma’s met maatregelen na de deadline van 2027 moeten worden voortgezet met het oog op een verdere verbetering van de waterkwaliteit en -kwantiteit;

E.

overwegende dat 74 % van de grondwaterlichamen in een goede chemische toestand en 89 % in een goede kwantitatieve toestand verkeert; overwegende dat het bruto stikstofsaldo in de EU tussen 2004 en 2015 met 10 % werd verminderd (18);

F.

overwegende dat slechts 38 % van de oppervlaktewateren in een goede chemische toestand verkeert en slechts 40 % in een goede ecologische toestand of goed ecologisch potentieel verkeert, en dat van 16 % de toestand onbekend is vanwege een gebrek aan gegevens; overwegende dat 81 % van de oppervlaktewateren een goede chemische toestand zou bereiken als ze niet zouden worden verontreinigd door ubiquitaire persistente, bioaccumulerende en toxische stoffen (uPBT’s), zoals kwik; overwegende dat er van de vier indicatoren van de kaderrichtlijn water inzake zoet water die worden geanalyseerd door het EEA, in de afgelopen 10-15 jaar slechts één is verbeterd (19);

G.

overwegende dat de toestand van het water volgens het beginsel “one out, all out” alleen als goed wordt beschouwd als alle elementen van de beoordeling als goed worden aangemerkt, en dat daarbij niet wordt gekeken naar verbeteringen met betrekking tot de afzonderlijke parameters van de waterkwaliteit; overwegende dat een goede status niet alleen afhangt van verzachtende maatregelen om de huidige druk aan te pakken, maar ook van herstelmaatregelen om druk uit het verleden aan te pakken, alsook van tijdige preventieve maatregelen tegen opkomende dreigingen (20);

H.

overwegende dat het nuttige effect van de kaderrichtlijn water en het halen van de doelstellingen ervan afhangen van de uitvoering en handhaving ervan door de bevoegde autoriteiten in de lidstaten, van het waarborgen van toereikende financiering, onder meer met behulp van EU-financieringsinstrumenten, van de uitvoering van andere EU-wetgeving, alsook van een betere integratie van waterdoelstellingen in ander beleid; overwegende dat de betrokkenheid van belanghebbenden essentieel is voor een doeltreffende uitvoering;

I.

overwegende dat in artikel 7, lid 3, van de kaderrichtlijn water is bepaald dat de lidstaten moeten garanderen dat de voor de productie van drinkwater gebruikte waterlichamen worden beschermd om achteruitgang van de kwaliteit van deze waterlichamen te voorkomen; overwegende dat in de geschiktheidscontrole duidelijk wordt vermeld dat er weinig vooruitgang is geboekt met betrekking tot beschermde drinkwatergebieden;

J.

overwegende dat het van cruciaal belang is de chemische en andere verontreiniging van oppervlakte- en grondwater bij de bron aan te pakken als prioriteit, aangezien dit de meest duurzame, doeltreffende en kosteneffectieve maatregel is, en daarbij het beginsel dat de vervuiler betaalt te hanteren;

K.

overwegende dat in de kaderrichtlijn water wordt vastgesteld dat waterlichamen die worden gebruikt voor de onttrekking van drinkwater moeten worden beschermd; overwegende dat drinkwaterbedrijven moeten kunnen vertrouwen op hoogwaardige watervoorraden zodat burgers niet hoeven te betalen voor dure behandelingen; overwegende dat het bijgevolg noodzakelijk is dat verontreiniging aan de bron wordt verminderd;

L.

overwegende dat waterverontreiniging een belangrijke bedreiging voor de mondiale biodiversiteit wordt genoemd in het mondiaal evaluatieverslag 2019 over biodiversiteit en ecosysteemdiensten van het IPBES; overwegende dat de biodiversiteit in zoete wateren tot de meest bedreigde in Europa behoort en dat waterverontreiniging negatieve effecten heeft op de flora en fauna; overwegende dat de oppervlakte van de Europese wetlands, die dienstdoen als natuurlijke koolstofputten, sinds 1970 met 50 % is afgenomen en dat bij de zoetwatersoorten sindsdien een daling van 83 % is vastgesteld;

M.

overwegende dat de klimaatverandering een belangrijke dreiging vormt voor watervoorraden wereldwijd, zowel wat betreft grote als kleine hoeveelheden water; overwegende dat gezonde en veerkrachtige zoetwaterecosystemen beter in staat zijn de gevolgen van klimaatverandering op te vangen en zich daaraan aan te passen;

N.

overwegende dat de kaderrichtlijn water geen specifieke bepalingen bevat om de gevolgen van de klimaatverandering aan te pakken; overwegende dat de Commissie in haar mededeling over de Europese Green Deal desalniettemin erkent dat de natuurlijke functies van het grond- en oppervlaktewater moeten worden hersteld; overwegende dat in de geschiktheidscontrole werd vastgesteld dat de kaderrichtlijn water voldoende prescriptief is ten aanzien van de aan te pakken belasting, en ook flexibel genoeg is om de uitvoering ervan zo nodig te versterken in het licht van nieuwe uitdagingen die niet in de richtlijn worden genoemd zoals klimaatverandering, waterschaarste en opkomende verontreinigende stoffen;

O.

overwegende dat stedelijke gebieden voortdurend groeien en steeds meer druk zetten op waterzuiveringsinstallaties; overwegende dat de belangrijkste, deels ongereguleerde puntbron van waterverontreiniging in de EU de lozing van ongezuiverd of niet naar behoren behandeld stedelijk en/of industrieel afvalwater is; overwegende dat de richtlijn inzake de behandeling van stedelijk afvalwater oorspronkelijk niet was bedoeld om ook betrekking te hebben op de lozing van chemische stoffen, geneesmiddelenresten of microplastics in waterlichamen; overwegende dat die richtlijn doeltreffend was voor het verminderen van specifieke verontreinigende stoffen in waterlichamen doordat de belasting van de biochemische zuurstofvraag, stikstof en fosfor in behandeld afvalwater in de EU werd verlaagd; overwegende dat er desalniettemin meer aandacht moet zijn voor zowel bestaande als opkomende bronnen van verontreiniging; overwegende dat een andere belangrijke bron van diffuse waterverontreiniging de landbouw is, door het vrijkomen van nutriënten, bestrijdingsmiddelen, antibiotica en andere verontreinigende stoffen in stroomgebieden en rivieren; overwegende dat de watergerelateerde bepalingen van het huidige GLB ontoereikend zijn geweest om de doelstellingen van de kaderrichtlijn water te ondersteunen; overwegende dat diffuse verontreiniging een hindernis vormt voor de uitvoering van het beginsel dat de vervuiler betaalt;

P.

overwegende dat een derde van de Europese landen lijdt onder waterschaarste, dat wil zeggen dat zij per hoofd van de bevolking jaarlijks minder dan 5 000 m3 water hebben (21); overwegende dat in het geval van conflicten over de toewijzing van de watervoorraden de waarborging van het mensenrecht op water voorrang moet krijgen; overwegende dat dertien lidstaten in het kader van het VN-Verdrag ter bestrijding van woestijnvorming hebben verklaard gevaar te lopen op woestijnvorming (22);

Q.

overwegende dat wateronttrekking zorgt voor grote druk op de waterbronnen in de EU; overwegende dat ongeveer een kwart van het water dat wordt omgeleid van de natuurlijke omgeving voor landbouw wordt gebruikt; overwegende dat overeenstemming is bereikt over de nieuwe verordening inzake minimumeisen voor het hergebruik van water, die het hergebruik van gezuiverd stedelijk afvalwater voor landbouwirrigatie zal vergemakkelijken;

R.

overwegende dat er situaties zijn waarin entiteiten die waterlichamen beheren worden gefinancierd uit activiteiten die de chemische en ecologische status van de waterlichamen verslechteren, wat de verwezenlijking van de doelstellingen van de kaderrichtlijn water belemmert; overwegende dat in dergelijke situaties belangenconflicten moeilijk te vermijden zijn en de entiteiten die de waterlichamen beheren gevangen houden in een vicieuze cirkel, waardoor zij afhankelijk worden van activiteiten die de waterlichamen schade toebrengen;

S.

overwegende dat 60 % van de stroomgebieden zich in transnationale regio’s bevindt, waardoor doeltreffende grensoverschrijdende samenwerking cruciaal is; overwegende dat twintig Europese landen voor meer dan 10 % van hun watervoorraden afhankelijk zijn van andere landen, en vijf landen voor meer dan 75 % van hun watervoorraad afhankelijk zijn van toelevering via rivieren uit het buitenland; overwegende dat niet-naleving van de richtlijn inzake de behandeling van stedelijk afvalwater in grensregio’s leidt tot een verslechtering van de grensoverschrijdende waterlichamen die onder de kaderrichtlijn water vallen, wat het onmogelijk maakt om in de ontvangende lidstaat de doelstellingen van de kaderrichtlijn te bereiken;

T.

overwegende dat rivierconnectiviteit, van kleine waterlopen tot mondingen en delta’s, cruciaal is voor trekkende vissoorten, dat de levensfasen van deze trekkende vissoorten een hoeksteen vormen van de respectieve ecosystemen en van de voedselketen en dat de sociaal-culturele waarde van deze trekkende vissoorten steeds groter wordt in vissersgemeenschappen;

U.

overwegende dat het totale energieverbruik van de watersector in de EU aanzienlijk is en efficiënter moet worden om bij te dragen tot de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs en de klimaatdoelstellingen van de EU voor 2030 en tot haar doel om koolstofneutraal te zijn tegen 2050;

V.

overwegende dat waterkracht het potentieel biedt om de elektriciteitsopwekking tot op zekere hoogte koolstofvrij te maken en bijgevolg kan bijdragen tot de verwezenlijking van de klimaat- en energiestreefcijfers van de EU in het kader van de Overeenkomst van Parijs; overwegende dat waterkracht op holistische wijze moet worden gezien, met inbegrip van de effecten ervan op hydromorfologische omstandigheden en habitats; overwegende dat waterkracht vergeleken met wind- en zonnestroom minder volatiel is en bijgevolg helpt om een constante energievoorziening en een stabiel net te bieden; overwegende dat pompaccumulatie meer dan 90 % (23) van de energieopslagcapaciteit in de EU vertegenwoordigt; overwegende dat de Europese Unie lidstaten moet steunen die milieuvriendelijke waterkrachtprojecten ondernemen die geen bedreiging vormen voor de gezondheid van lokale gemeenschappen;

W.

overwegende dat structurele veranderingen aan waterlichamen behoren tot de belangrijkste vormen van druk op de toestand ervan (24); overwegende dat 40 % van de oppervlaktewaterlichamen onder hydromorfologische druk staat in de vorm van fysieke veranderingen (26 %), dammen, keringen en sluizen (24 %), hydrologische veranderingen (7 %) en andere hydromorfologische veranderingen (7 %); overwegende dat er op dit moment in Europa meer dan 21 000 waterkrachtcentrales zijn; overwegende dat geen alomvattende EU-actie heeft plaatsgevonden voor het verwijderen van verouderde dammen en waterkeringen, ondanks bewijs dat EU-coördinatie op dit gebied meerwaarde zou opleveren;

X.

overwegende dat het mensenrecht op water en sanitaire voorzieningen op 28 juli 2010 door de Algemene Vergadering van de VN werd erkend als mensenrecht;

Y.

overwegende dat het Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen en het Verdrag inzake de rechten van het kind, net als andere internationale verdragen en overeenkomsten, het recht op water en sanitaire voorzieningen expliciet erkennen en landen die partij zijn verplichten gepaste maatregelen te nemen op dit gebied;

Z.

overwegende dat een miljoen mensen in Europa geen toegang hebben tot water en acht miljoen mensen geen toegang hebben tot sanitaire voorzieningen (25), dat wereldwijd 844 miljoen mensen geen veilige toegang tot veilig drinkwater hebben (26) en dat een derde van de wereldbevolking geen toegang heeft tot sanitaire basisvoorzieningen; overwegende dat in het kader van het Europees burgerinitiatief “Right2Water” in maart 2014 meer dan 1,8 miljoen handtekeningen zijn ingezameld; overwegende dat in het kader van Right2Water werd verzocht om het garanderen van water en sanitaire voorzieningen voor iedereen in de EU en wereldwijd, betere publieke toegang tot drinkwater en meer transparantie over de waterkwaliteit, alsook om de opneming van het recht op water in de EU-wetgeving; overwegende dat de Commissie haar mededeling naar aanleiding van het “Right2Water”-initiatief heeft aangenomen (27); overwegende dat het Europees Parlement in zijn resolutie van 8 september 2015 over de follow-up van het burgerinitiatief “Right2Water” kritiek uitte op de Commissie omdat die er niet in was geslaagd te voldoen aan de eisen van het initiatief, en de Commissie verzocht de universele toegang tot en het mensenrecht op water te erkennen (28);

AA.

overwegende dat studies hebben aangetoond dat het testen van afvalwater kan dienen als een systeem voor vroegtijdige waarschuwing om COVID-19-uitbraken te voorspellen of te lokaliseren en dus een belangrijke rol kan spelen in de bestrijding van de pandemie;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.