14.6.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 212/5

—

Artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie, waarin het volgende is bepaald: „De waarden waarop de Unie berust, zijn eerbied voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren”;

—

de op 17 maart 2015 aangenomen verklaring van Parijs (1), waarin de klemtoon wordt gelegd op het belang van het „versterken van het vermogen van kinderen en jongeren om kritisch te denken en een oordeel te vormen, zodat ze in staat zijn, in het bijzonder in de context van het internet en sociale media, inzicht in de realiteit te verwerven, feiten van meningen te onderscheiden, propaganda te herkennen en zich te verzetten tegen alle vormen van indoctrinatie en haatdragende taal”;

—

het gezamenlijk verslag van ET 2020 van 15 december 2015 (2), waarin de follow-up van de verklaring van Parijs als een belangrijke prioriteit in de nieuwe werkcyclus (2015-2020) wordt aangewezen, en wordt gesteld dat die de vorm moet aannemen van „gezamenlijke analyse, peer learning, vergaderingen, het verspreiden van goede praktijken en concrete maatregelen die door financiering worden ondersteund”;

—

de resolutie van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen der lidstaten, in het kader van de Raad bijeen, van 24 februari 2016 betreffende het bevorderen van sociaaleconomische ontwikkeling en inclusiviteit in de EU via het onderwijs (3), die het vaste voornemen bevat om „de digitale en mediageletterdheid van jonge mensen en hun vermogen om kritisch te denken, evenals hun sociale vaardigheden en hun burgerschapscompetenties” te versterken;

—

de aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 inzake sleutelcompetenties voor een leven lang leren (4), waarin wordt gesteld dat alle burgers de volgende sleutelcompetenties moeten verwerven: „digitale competenties”, die „een kritische en bedachtzame attitude vereisen tegenover beschikbare informatie en een verantwoord gebruik van interactieve media”; „sociale en burgerschapscompetenties”, die onder meer bestaan in de vaardigheid om „verschillende standpunten te begrijpen en de bereidheid om de waarden van anderen te respecteren”; en „cultureel bewustzijn en culturele expressie”, die „een gevoel van identiteit” omvatten als „basis voor een open attitude ten aanzien van en respect voor verscheidenheid”;

—

de conclusies van de Raad van november 2012 over de Europese strategie voor een beter internet voor kinderen (5), waarin wordt onderstreept dat „voor de onderwijssector en de ouders een belangrijke rol is weggelegd in het helpen van kinderen bij het voordelig en creatief benutten van de door het internet geboden kansen en bij het herkennen van en het omgaan met risico’s op het internet en dat leerkrachten en ouders zelf ondersteuning en opleiding nodig hebben, niet alleen om de snelle en onvoorspelbare veranderingen in de virtuele levens van kinderen, maar ook de voortdurend evoluerende nieuwe technologieën te volgen”;

—

de mededeling van de Commissie van januari 2014 over het voorkomen van radicalisering tot terrorisme en gewelddadig extremisme (6), waarin „nauwere samenwerking met de civiele samenleving en de particuliere sector om onlineproblemen aan te pakken en het opvoeren van de inspanningen om jongeren te stimuleren om kritisch na te denken over extremistische boodschappen” als belangrijke maatregelen ter preventie van radicalisering naar voren worden geschoven;

—

de conclusies van de Raad van november 2014 over het Europese audiovisuele beleid in het digitale tijdperk (7), waarin de Commissie en de lidstaten worden verzocht „stimulansen te geven voor goede praktijken en onderzoek naar het opnemen van mediageletterdheid in het formele onderwijs en de formele opleiding, en in het niet-formele en informele leren”;

—

de conclusies van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen der lidstaten, in het kader van de Raad bijeen, over de rol van de jeugdsector binnen een integrale sectoroverschrijdende aanpak ter voorkoming en bestrijding van gewelddadige radicalisering van jongeren, waarin de lidstaten en de Commissie wordt verzocht jonge mensen steun te bieden bij „het ingaan tegen extremistische invloeden op het internet en in de sociale media, en bij het ontwikkelen van kritisch denkvermogen en de benodigde kennis, vaardigheden en competenties om de verschillende bronnen en intenties achter informatie te begrijpen, waaronder propaganda en haatzaaiende taal” (8);

1.

de onderwijs- en opleidingsstelsels aan te moedigen op alle niveaus voldoende aandacht te besteden aan het ontwikkelen van mediageletterdheid en kritisch denken, onder meer door burgerschaps- en mediavorming;

2.

ernaar te streven het niveau van digitale competentie bij leerlingen van alle leeftijden in het kader van een leven lang leren te verhogen, als belangrijke voorwaarde voor het versterken van hun vermogen om actief deel te nemen aan het democratisch leven van onze moderne samenlevingen, alsmede om hun inzetbaarheid te bevorderen;

3.

te overwegen om naast nationale kaders en instrumenten, een beroep te doen op het Europees digitalecompetentiekader voor burgers, het kader voor de competenties van democratische cultuur van de Raad van Europa en het Global Media and Information Literacy Assessment Framework van Unesco.

4.

sociaal veilige leeromgevingen te stimuleren, zowel online als offline, waarin over controversiële vraagstukken openlijk kan worden gediscussieerd en de vrijheid van meningsuiting kan worden gehandhaafd, en onderwijsactoren toe te rusten met de vaardigheden om dergelijke discussies te leiden;

5.

onderwijzend personeel en leidinggevenden op school op alle niveaus van onderwijs en opleiding ondersteuning te bieden bij het ontwikkelen van hun eigen digitale competentie door middel van initiële opleidingen en voortdurende professionele ontwikkeling, alsmede van de pedagogische vaardigheden die nodig zijn om in hun onderwijs gebruik te maken van nieuwe technologieën en open onderwijsbronnen en om mediageletterdheid en kritisch denken bij leerlingen van alle leeftijden en achtergronden op een doeltreffende manier te benaderen;

6.

in contact te treden met ouders en andere belanghebbenden in de brede samenleving, om de digitale generatiekloof te vernauwen en een gedeelde dialoogcultuur en wederzijdse verstandhouding te bevorderen;

7.

de dialoog, samenwerking en partnerschappen tussen de onderwijs- en opleidingssector en de mediasector — waaronder journalisten —, alsmede andere relevante belanghebbenden, zoals het maatschappelijk middenveld en jongerenorganisaties, te versterken, aangezien de doeltreffende ontwikkeling van mediageletterdheid en kritisch denken een multidisciplinaire benadering vergt en in de wetenschap dat niet-formeel en informeel leren in dit verband een belangrijke rol spelen;

8.

innovatieve, creatieve en participatieve manieren aan te bevelen om in onderwijs en opleiding mediageletterdheid en kritisch denken tot ontwikkeling te brengen, bijvoorbeeld door onderzoek uit te voeren en door het potentieel van cultuur en kunst, interculturele benaderingen en schoolmediaproductie te onderzoeken als middel om openheid voor andere culturen en actief burgerschap te versterken;

1.

in de context van het strategisch kader ET 2020 door te gaan met het propageren van peer learning, onder meer door het verzamelen en verspreiden van goede praktijken op het gebied van mediageletterdheid en kritisch denken, en er daarbij bijzondere aandacht aan te besteden dat daadwerkelijk contact wordt gelegd met achtergestelde leerlingen en leerlingen die gemarginaliseerd dreigen te worden;

2.

te zorgen voor een samenhangend beleid op EU-niveau inzake mediageletterdheid zodat het deskundigenwerk dat wordt verricht op de verschillende beleidsgebieden, zoals onderwijs, jeugdzaken, cultuur en audiovisueel beleid, alsmede op het gebied van terrorismebestrijding, daarbij aansluit, rekening houdend met de specifieke kenmerken van de onderwijs- en opleidingssector;

3.

ondersteuning te bieden aan de inspanningen om onderwijzend personeel toe te rusten met de vaardigheden en instrumenten die zij nodig hebben om mediageletterdheid en kritisch denken bij leerlingen van alle leeftijden en achtergronden op een doeltreffende manier te benaderen, onder meer via de School Education Gateway en door het bevorderen van peer learning via het e-twinningplatform.

4.

te blijven samenwerken, en rekening te houden met het werk van, andere multilaterale fora, zoals de Raad van Europa (12), Unesco en de OESO, aangezien de uitdagingen grensoverschrijdend zijn en zowel landen binnen als buiten de Europese Unie met die uitdagingen worden geconfronteerd.

5.

het gebruik aan te moedigen van de financieringsmogelijkheden die door alle relevante EU-fondsen en -programma’s worden geboden, met name Erasmus+, de Connecting Europe Facility, de Europese structuur- en investeringsfondsen, Horizon 2020, Creatief Europa en Europa voor de burger, om deze inspanningen te ondersteunen.