EUROPESE COMMISSIE

Brussel, 16.2.2016

COM(2016) 52 final

2016/0030(COD)

Voorstel voor een

VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

betreffende maatregelen tot veiligstelling van de gaslevering en houdende intrekking van Verordening (EU) nr. 994/2010

(Voor de EER relevante tekst)

{SWD(2016) 25 final}
{SWD(2016) 26 final}

TOELICHTING

1.ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

•Motivering en doel van het voorstel

Dit ontwerp van verordening moet ervoor zorgen dat alle lidstaten passende instrumenten invoeren om in geval van een gastekort ten gevolge van een verstoring in de levering of een uitzonderlijk grote vraag, voorbereid te zijn en de gevolgen hiervan te beheren. Wanneer het erom gaat de aardgasvoorziening veilig te stellen, zijn er drie niveaus van verantwoordelijkheid. In de eerste plaats zijn het de aardgasbedrijven, die aan marktmechanismen onderworpen zijn, die verantwoordelijkheid voor de gastoevoer dragen. In geval van marktfalen in een bepaalde lidstaat zijn de bevoegde autoriteiten van deze lidstaat en van de lidstaten in de regio verantwoordelijk voor het nemen van de passende maatregelen om de gaslevering aan beschermde afnemers veilig te stellen. Op een ander niveau verzorgt de Europese Commissie de algemene coördinatie en waarborgt zij de onderlinge consistentie van de genomen maatregelen.

Om deze doelstelling te bereiken wordt in het ontwerp van verordening voorgesteld de regionale coördinatie te versterken in overeenstemming met een aantal beginselen en normen die op Europees niveau worden afgesproken. Volgens de voorgestelde aanpak moeten de lidstaten binnen hun regio nauw samenwerken wanneer zij een risico-evaluatie op regionaal niveau verrichten. Om de consistentie in heel de EU te garanderen zullen regionale risico-evaluaties plaatsvinden op basis van een EU-wijde simulatie, met gemeenschappelijke normen en een specifiek scenario. De risico's die uit regionale risico-evaluaties naar voren komen, worden in regionale preventieve actieplannen en noodplannen behandeld, worden aan een peer-review onderworpen en worden goedgekeurd door de Commissie.

Om te waarborgen dat risico-evaluaties en plannen het geheel dekken en onderling consistent zijn, worden in de verordening dwingende templates voorgesteld waarin de aspecten worden opgelijst die in aanmerking moeten worden genomen voor het verrichten van de risico-evaluatie en het opmaken van de plannen. De regionale samenwerking moet worden verbeterd want een verstoring van de gaslevering treft gemakkelijk verschillende lidstaten tegelijk. Nationale risico-evaluaties en plannen zijn niet zo geschikt om dergelijke situaties aan te pakken.

De verordening brengt ook verbetering in de wijze waarop leveringsnormen worden toegepast op beschermde afnemers (voornamelijk huishoudens), en in de infrastructuurnorm (de mogelijkheid om gas te leveren ook wanneer de grootste infrastructuur niet beschikbaar is). Permanente bidirectionele capaciteit wordt mogelijk gemaakt. Ten slotte wordt voorgesteld om bijkomende transparantiemaatregelen in te voeren voor gasleveringscontracten aangezien dergelijke contracten van invloed kunnen zijn op de leveringszekerheid in de EU.

Vijf jaar na de goedkeuring van Verordening (EU) nr. 994/2010 blijft het veiligstellen van de aardgasvoorziening een heet hangijzer in het licht van de spanningen tussen Oekraïne en Rusland. Op nationaal en Europees vlak worden inspanningen geleverd om de gaslevering veilig te stellen voor de winter van 2015-2016 en later.

•Samenhang met de huidige bepalingen op dit beleidsgebied

•Samenhang met andere beleidsgebieden van de Europese Unie

2.RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

•Rechtsgrondslag

•Subsidiariteit (voor niet-exclusieve bevoegdheden)

•Evenredigheid

•Keuze van het instrument

3.RESULTATEN VAN EX-POSTEVALUATIES, RAADPLEGINGEN VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELINGEN

•Ex-postevaluaties/geschiktheidscontroles van bestaande wetgeving

•Raadplegingen van belanghebbenden

De openbare raadpleging van belanghebbenden vond plaats van 15 januari 2015 tot en met 8 april 2015 en leverde 106 reacties op. De raadpleging heeft dan ook een grote weerklank gekregen 6 . Hoewel de meeste respondenten uit de privésector of uit consumenten-, regelgevende of industriële kringen kwamen, nam ook een vrij groot aantal overheidsinstanties deel.

De raadpleging volgde de dubbele structuur van de bestaande verordening, die gebaseerd is op preventie en risicobeperking. De vragen met betrekking tot preventie waren bedoeld om uit te zoeken of de geldende wettelijke bepalingen voor verbetering vatbaar waren. Toch was het ook mogelijk om nieuwe ideeën te testen, vooral wat betreft de toepassing van maatregelen om te voldoen aan de leveringsnorm. Met de vragen over risicobeperking werd gepeild of de lidstaten paraat stonden om een noodsituatie te beheren en in dat geval efficiënte gecoördineerde oplossingen zouden overwegen in plaats van een zuiver nationale aanpak te volgen en gebruik te maken van contraproductieve maatregelen ten nadele van hun buren.

•Bijeenbrengen en benutten van deskundigheid

•Effectbeoordeling

1. Kosten en impact op de prijzen

In het algemeen blijft de impact op kosten en prijzen vrij beperkt. Sommige voorstellen zijn bedoeld om onnodige kosten te vermijden en benutten synergieën in maatregelen om de leveringszekerheid te verbeteren. Daardoor zouden de algemene kosten van het kader van leveringszekerheid voor alle consumenten beperkt moeten blijven. Maatregelen zoals de regionale risico-evaluaties, de regionale plannen of de bepalingen inzake contracten zullen de kosten zeker niet in de hoogte drijven. Zij kunnen gevolgen hebben voor de administratieve lasten.

Beleidsinstrumenten die de kosten meer kunnen beïnvloeden, zijn de verfijning van de N-1-berekeningen en de verplichtingen inzake bidirectionele capaciteit. Wat de N-1-norm betreft zou verfijning van de formule van een normvervullende staat waarschijnlijk geen niet-normvervullende staat maken, hetgeen verplichting tot investeringen zou meebrengen. De mogelijkheid blijft om maatregelen aan de vraagzijde te nemen om te voldoen aan de N-1-norm. Een verfijnde N-1 kan leiden tot hogere investeringen maar dit zou gebaseerd worden op een evaluatie van de betrokken lidstaat en een beter beeld van de daadwerkelijke capaciteit. Het lijkt daarom een kosteneffectieve maatregel gelet op de voordelen die verbonden zijn aan een verbeterde diagnose van de sector door minimuminvesteringen (bv. de reële bijdrage van de opslag dankzij een meer realistische inschatting van de onttrekkingssnelheden afhankelijk van het niveau van gasopslag). De hydraulische berekening 9 zou evenmin bijkomende kosten mogen meebrengen aangezien transmissiesysteembeheerders (TSO's) beschikken over de nodige instrumenten om een dergelijke evaluatie te verrichten. De EU-wijde simulaties kunnen worden uitgevoerd door het Europees netwerk van transmissiesysteembeheerders voor gas (ENTSOG) als onderdeel van de jaarlijkse zomer- en wintervooruitzichten inzake levering, zoals opgelegd bij Verordening (EU) nr. 715/2009. Deze kunnen een hulp zijn om kosteneffectieve maatregelen vast te stellen zodat de nadelige effecten beperkt blijven.

2. Effecten op belanghebbenden, met name kleine en middelgrote ondernemingen

In het algemeen zou optie 3 goed moeten zijn voor marktdeelnemers en consumenten. Beter toezicht op de voorgeschreven leveringsnormen zal zorgen voor transparante en kosteneffectieve naleving. Tal van respondenten uit de industrie verklaarden in de raadpleging voorstander te zijn van meer transparantie en degelijk gemotiveerde, regelmatig te evalueren of te testen maatregelen.

Kleine en middelgrote ondernemingen zullen blijven behoren tot de "beschermde afnemers" indien een lidstaat daartoe besluit. Deze optie zal dus geen nadelig gevolgen voor hen hebben. In deze optie is het voornaamste verschil dat zij niet noodzakelijk zullen vallen onder het solidariteitsbeginsel. Toch mag worden opgemerkt dat dit beginsel tot doel heeft in geval van noodsituaties een permanente levering aan huishoudens en essentiële diensten te verzekeren. Dit mechanisme speelt in laatste instantie en wordt alleen gebruikt in situaties van extreme gastekorten. De herziene verordening is bedoeld om dergelijke situaties te vermijden maar toch moeten wij voorbereid blijven.

3. De voltooiing van de interne markt

•Gezonde regelgeving en vereenvoudiging

•Grondrechten

4.GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

5.OVERIGE ELEMENTEN

•Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage

•Toelichtende stukken (voor richtlijnen)

•Toelichting bij de specifieke bepalingen van het voorstel

2016/0030 (COD)

Voorstel voor een

VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

betreffende maatregelen tot veiligstelling van de gaslevering en houdende intrekking van Verordening (EU) nr. 994/2010

(Voor de EER relevante tekst)

HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 194,

Gezien het voorstel van de Commissie,

Na toezending van het ontwerp van wetgevingshandeling aan de nationale parlementen,

Gezien het advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité 11 ,

Gezien het advies van het Comité van de Regio's 12 ,

Handelend volgens de gewone wetgevingsprocedure,

Overwegende hetgeen volgt:

(1)Aardgas (gas) blijft een belangrijke component van de energievoorziening van de Unie. Een groot deel van dat gas wordt in de Unie ingevoerd uit derde landen.

(2)Een ernstige verstoring van de gaslevering kan een negatief effect hebben op alle lidstaten, de Unie in haar geheel en de partijen bij het Verdrag tot oprichting van de Energiegemeenschap, ondertekend te Athene op 25 oktober 2005. Ook kan de economie van de Unie ernstige schade ondervinden en kunnen de sociale gevolgen aanzienlijk zijn, vooral voor kwetsbare groepen van afnemers.

(3)Deze verordening moet ervoor zorgen dat alle noodzakelijke maatregelen worden genomen om ononderbroken leveringen van gas in heel de Unie veilig te stellen, met name voor beschermde afnemers in het geval van moeilijke weersomstandigheden of verstoring van de gasbevoorrading. Deze doelstellingen moeten met de meest kosteneffectieve maatregelen worden bereikt en ook op zodanige wijze dat de energiemarkten niet worden verstoord.

(4)Verordening (EU) nr. 994/2010 van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende maatregelen tot veiligstelling van de gaslevering heeft reeds een aanzienlijke positieve impact op de situatie in de Unie gehad waar het erom gaat de aardgasvoorziening veilig te stellen, zowel wat risicobeperking als wat paraatheid betreft. De lidstaten zijn beter voorbereid op een crisis in de gasvoorziening nu zij verplicht zijn plannen op te maken, onder meer met het oog op preventie en in geval van noodsituaties, en zij zijn nu beter beschermd omdat zij moeten voldoen aan een aantal verplichtingen inzake infrastructuurcapaciteit en gaslevering. In het verslag over de tenuitvoerlegging van Verordening (EU) nr. 994/2010 in oktober 2014 zijn echter aspecten aan het licht gekomen waar deze verordening verbeteringen zou kunnen brengen om de leveringszekerheid verder te bevorderen.

(5)In de mededeling van de Commissie over de veerkracht op korte termijn van het Europese gassysteem van oktober 2014 13 werden de effecten van een gedeeltelijke of volledige verstoring van de gastoevoer uit Rusland geanalyseerd en werd geconcludeerd dat zuiver nationale maatregelen, wegens de omvang daarvan die per definitie beperkt is, niet erg doeltreffend zijn in het geval van ernstige verstoring. De stresstest heeft aangetoond hoe in het scenario van zeer ernstige verstoringen de weerslag hiervan op de kwetsbaarste lidstaten aanzienlijk kan worden beperkt door een meer coöperatieve aanpak onder de lidstaten.

(6)In de mededeling van de Commissie "Een kaderstrategie voor een schokbestendige energie-unie met een toekomstgericht beleid inzake klimaatverandering" 14 van februari 2015 wordt gewezen op het feit dat de Europese Unie berust op solidariteit en vertrouwen, de noodzakelijke kenmerken van een veilige energievoorziening. Deze verordening moet de solidariteit en het vertrouwen tussen de lidstaten bevorderen en moet leiden tot de invoering van maatregelen die daarvoor vereist zijn, en zal dus de weg effenen voor de invoering van de energie-unie.

(7)Een goed geoliede interne gasmarkt is de beste waarborg om de energievoorziening binnen de Unie veilig te stellen en om de blootstelling van afzonderlijke lidstaten aan de schadelijke effecten van verstoringen van de levering te temperen. Wanneer de continuïteit van de levering aan een lidstaat bedreigd wordt, bestaat het risico dat eenzijdige maatregelen van die lidstaat de goede werking van de interne gasmarkt in het gedrang brengen en schade berokkenen aan gasleveringen voor afnemers in andere lidstaten. Om de werking van de interne gasmarkt mogelijk te maken, ook ingeval de gaslevering tekortschiet, is het noodzakelijk een solidair en gecoördineerd antwoord op leveringscrisissen te garanderen, zowel wat preventieve actie als wat de respons op daadwerkelijke verstoringen van de levering betreft.

(8)Tot nog toe is het potentieel voor efficiëntere en minder dure maatregelen door regionale samenwerking nog niet ten volle geëxploiteerd. Dit heeft niet alleen te maken met een betere coördinatie van nationale beperkende maatregelen in noodsituaties maar ook met nationale preventieve maatregelen, zoals nationale opslag of beleidsmaatregelen met betrekking tot vloeibaar gas (LNG), die in bepaalde regio's strategisch belangrijk kunnen zijn.

(9)In een geest van solidariteit moet regionale samenwerking, zowel met openbare instanties als met aardgasbedrijven, het leidende beginsel van deze verordening zijn, om de relevante risico's in elke regio op te sporen en de voordelen van gecoördineerde maatregelen te optimaliseren met het oog op de beperking van deze risico's, en om de meest kosteneffectieve maatregelen voor de Europese consumenten te kunnen invoeren.

(10)Bepaalde afnemers, waaronder huishoudens en afnemers die essentiële sociale diensten leveren, zijn bijzonder kwetsbaar en kunnen sociale bescherming nodig hebben. Een definitie van dergelijke beschermde afnemers mag niet in strijd zijn met de Europese solidariteitsmechanismen.

(11)De gasleveringszekerheid is een verantwoordelijkheid die moet worden gedeeld door aardgasbedrijven, lidstaten, met name via hun bevoegde autoriteiten, en de Commissie, elk binnen zijn respectief gebied en bevoegdheid. Deze gedeelde verantwoordelijkheid vereist zeer nauwe samenwerking tussen deze partijen. Afnemers die gas voor de opwekking van elektriciteit of voor industriële doeleinden gebruiken, kunnen echter ook een belangrijke rol toebedeeld krijgen in de gasleveringszekerheid aangezien zij respons op een crisis kunnen bieden met maatregelen aan de vraagzijde, zoals contracten met een afschakelbaarheidsclausule en brandstofomschakeling, die het evenwicht tussen vraag en aanbod rechtstreeks beïnvloeden.

(12)Zoals voorgeschreven bij Richtlijn 2009/73/EG van het Europees Parlement en de Raad 15 , moeten de bevoegde autoriteiten nauw samenwerken met andere relevante nationale autoriteiten, in het bijzondere de nationale regulerende instanties, wanneer zij de bij deze verordening omschreven taken verrichten.

(13)De infrastructuurnorm moet lidstaten ertoe verplichten hun infrastructuur op een minimumniveau te houden, onder meer om in het geval van verstoring van de grootste afzonderlijke infrastructuur in het systeem een bepaalde graad van redundantie te verzekeren. Aangezien een analyse met gebruik van de N-1-indicator een benadering weergeeft die zuiver op capaciteit is gebaseerd, moeten de resultaten van N-1 worden aangevuld met een gedetailleerde analyse die ook de gasstromen omvat.

(14)Verordening (EU) nr. 994/2010 verplicht transmissiesysteembeheerders ertoe op alle grensoverschrijdende interconnecties te zorgen voor permanente bidirectionele capaciteit, tenzij een vrijstelling van deze verplichting is verleend. Zo wordt ervoor gezorgd dat de mogelijke voordelen van permanente bidirectionele capaciteit altijd voor ogen blijven wanneer er een nieuwe interconnector wordt gepland. Bidirectionele capaciteit kan echter worden aangewend om gas te leveren aan aangrenzende lidstaten maar ook aan andere staten langs de gascorridor. De voordelen die de mogelijkheid tot bidirectionele capaciteit biedt voor de leveringszekerheid, dienen bijgevolg te worden bekeken in een ruimer perspectief, in een geest van solidariteit en versterkte samenwerking. Wanneer gedacht wordt aan de invoering van bidirectionele capaciteit, moet derhalve een kosten-batenanalyse worden verricht waarin rekening wordt gehouden met de volledige doorvoercorridor. De bevoegde autoriteiten hebben dienovereenkomstig de verplichting de krachtens Verordening (EU) nr. 994/2010 verleende vrijstellingen aan een nieuw onderzoek te onderwerpen op basis van de resultaten van de regionale risico-evaluaties.

(15)Richtlijn 2008/114/EG van de Raad 16 voorziet in een proces om de veiligstelling van als dusdanig aangemerkte Europese kritieke infrastructuur in de Unie te verbeteren, inclusief voor bepaalde gasinfrastructuur. Samen met deze verordening draagt Richtlijn 2008/114/EG ertoe bij dat een totaalaanpak zal worden gehanteerd om de energievoorziening binnen de Unie veilig te stellen.

(16)Bij de verordening worden normen voor de leveringszekerheid ingevoerd die voldoende geharmoniseerd zijn en ten minste een situatie aankunnen als die welke zich in januari 2009 voordeed toen de gastoevoer uit Rusland werd verstoord. De normen houden rekening met het verschil tussen lidstaten, openbaredienstverplichtingen en maatregelen voor consumentenbescherming, zoals bedoeld in artikel 3 van Richtlijn 2009/73/EG. De normen voor de leveringszekerheid moeten stabiel zijn, om de nodige rechtszekerheid te bieden, moeten duidelijk worden gedefinieerd en mogen geen onredelijke en onevenredige belasting inhouden voor de aardgasbedrijven. Ook de gelijke toegang van nationale gasbedrijven van de Unie tot nationale afnemers moet hierdoor gewaarborgd worden.

(17)Door het evalueren van de risico's en het opstellen van preventieve en beperkende maatregelen op regionaal niveau aan te pakken moet het mogelijk worden de inspanningen te coördineren, hetgeen aanzienlijke voordelen oplevert, zodat de maatregelen hun effectiviteit niet missen en de middelen optimaal worden ingezet. Dit geldt vooral voor maatregelen om in zeer zware omstandigheden de continuïteit van de gasvoorziening voor beschermde afnemers te waarborgen, alsook voor maatregelen die bedoeld zijn om de gevolgen van een noodsituatie te beperken. Door de gecorreleerde risico's op regionaal niveau te evalueren, hetgeen meer omvattende en preciezere resultaten oplevert, zullen de lidstaten beter voorbereid zijn op een crisis. Voorts biedt een gecoördineerde en vooraf overeengekomen aanpak van de gasleveringszekerheid in een noodsituatie een consistente respons en wordt het risico beperkt dat zuiver nationale maatregelen negatieve overloopeffecten zouden hebben in naburige lidstaten.

(18)De regio's dienen zoveel mogelijk te worden omschreven op basis van bestaande structuren voor regionale samenwerking die de lidstaten en de Commissie hebben opgezet, met name de regionale groepen die zijn opgericht krachtens Verordening (EU) nr. 347/2013 betreffende richtsnoeren voor de trans-Europese energie-infrastructuur 17 (TEN-E-verordening). Aangezien deze verordening en de TEN-E-verordening verschillende doelstellingen hebben, kunnen de respectieve regionale groepen echter variëren in omvang en samenstelling.

(19)Voor de toepassing van deze verordening moeten de volgende criteria in acht worden genomen bij de omschrijving van de regionale groepen: leveringspatronen, bestaande en geplande interconnecties en interconnectiecapaciteit tussen de lidstaten, marktontwikkelingen en marktrijpheid, bestaande structuren voor regionale samenwerking en het aantal lidstaten in een regio, dat beperkt zou moeten blijven zodat de groep qua omvang bestuurbaar blijft.

(20)Om de regionale samenwerking werkbaar te maken moeten de lidstaten in elke regio een samenwerkingsmechanisme opzetten. Dit mechanisme of deze mechanismen moeten zo snel mogelijk worden ontwikkeld zodat de risico-evaluatie kan plaatsvinden en zinvolle plannen op regionaal niveau kunnen worden opgemaakt. Het staat de lidstaten vrij een samenwerkingsmechanisme af te spreken dat het meest geschikt is voor een bepaalde regio. De Commissie moet in het gehele proces een faciliterende rol spelen en beste praktijken met betrekking tot regionale samenwerking delen zoals roterende coördinatie binnen de regio voor het opstellen van de verschillende documenten of de oprichting van specifieke instanties. Indien er geen samenwerkingsmechanisme wordt afgesproken, kan de Commissie een passende regeling voor een bepaalde regio voorstellen.

(21)Wanneer een algehele risico-evaluatie op regionaal niveau wordt voorbereid, moeten de bevoegde autoriteiten de natuurlijke, technologische, commerciële, financiële, sociale, politieke en marktgerelateerde risico's evalueren maar ook andere relevante risico's zoals, indien noodzakelijk, de risico's door verstoring van de toevoer bij de grootste afzonderlijke leverancier. Alle risico's moeten worden aangepakt met effectieve, proportionele en niet-discriminatoire maatregelen, die in het preventieve actieplan en in het noodplan moeten worden ontwikkeld. De resultaten van de risico-evaluaties moeten ook bijdragen tot de risico-evaluaties voor multirisicosituaties waarin artikel 6 van Besluit nr. 1313/2013/EU 18 voorziet.

(22)Om input te geven bij de risico-evaluaties moet het Europees netwerk van transmissiesysteembeheerders voor gas („ENTSO voor gas”), in overleg met de Groep coördinatie gas en het Europees netwerk van transmissiesysteembeheerders voor elektriciteit („ENTSO voor elektriciteit”), EU-wijde simulaties verrichten die vergelijkbaar zijn met de stresstest van 2014.

(23)Om te zorgen voor een maximaal niveau van paraatheid en om verstoring in de aanvoer te voorkomen en de effecten daarvan te beperken indien deze zich ondanks alles toch zou voordoen, moeten de bevoegde autoriteiten van een bepaalde regio preventieve actieplannen en noodplannen opstellen, na overleg met belanghebbenden. In de regionale plannen moet rekening worden gehouden met de specifieke kenmerken van elke lidstaat. Ook moeten de rol en de verantwoordelijkheden van de aardgasbedrijven en van de bevoegde autoriteiten hierin worden omschreven. Bij het opstellen van nationale maatregelen moeten de in de preventieve actieplannen en noodplannen vastgestelde regionale maatregelen volledig in aanmerking worden genomen. Dergelijke maatregelen moeten op een dusdanige wijze worden ontworpen dat de kansen en mogelijkheden die de regionale samenwerking aanbiedt, volledig worden benut. De plannen moeten een technische en operationele inhoud krijgen en hebben als functie dat zij het ontstaan of het escaleren van noodsituaties moeten helpen voorkomen en de effecten daarvan beperken. De plannen moeten rekening houden met de veiligheid van elektriciteitssystemen en moeten consistent zijn met de strategische plannings- en rapportage-instrumenten van de Energie-unie.

(24)De taken en verantwoordelijkheden van alle aardgasbedrijven en bevoegde autoriteiten moeten derhalve nauwkeurig worden omschreven zodat de interne gasmarkt naar behoren kan blijven functioneren, met name in geval van verstoringen in de aanvoer en crisissituaties. De taken en verantwoordelijkheden moeten zo worden vastgesteld dat een aanpak op drie niveaus wordt gewaarborgd, waarbij in de eerste plaats de betrokken aardgasbedrijven en het bedrijfsleven worden ingeschakeld, vervolgens de lidstaten op nationaal dan wel regionaal niveau, en dan de Unie. Deze verordening moet het voor aardgasbedrijven en -afnemers mogelijk maken om in het geval van verstoringen zo lang mogelijk op marktmechanismen te vertrouwen. Zij moet echter ook voorzien in mechanismen die kunnen worden ontplooid wanneer de markten alleen niet langer in staat zijn adequaat op een onderbreking van de aanvoer te reageren.

(25)Bij een aanvoercrisis moeten marktdeelnemers voldoende gelegenheid krijgen om een respons op de situatie te bieden met op de markt gebaseerde maatregelen. Indien de marktgebaseerde maatregelen uitgeput zijn en nog steeds niet volstaan, moeten de lidstaten en hun bevoegde autoriteiten maatregelen nemen om de gevolgen van de aanvoercrisis op te heffen of af te zwakken.

(26)Wanneer de lidstaten voornemens zijn niet op de markt gebaseerde maatregelen in te voeren, moeten deze maatregelen vergezeld gaan van een beschrijving van de economische effecten. Op die manier zullen de gebruikers beschikken over de informatie die zij nodig hebben over de kostprijs van deze maatregelen en wordt bereikt dat de maatregelen transparant zijn, met name wat hun aandeel in gasprijs betreft.

(27)In maart 2015 deed de Europese Raad een oproep om de mogelijkheden inzake mechanismen voor vrijwillige bundeling van de vraag te beoordelen, waarbij de voorschriften van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en de mededingingsregels van de Unie volledig in acht worden genomen. Op die manier kunnen lidstaten en aardgasbedrijven de potentiële voordelen onderzoeken van collectieve aankoop van aardgas als een van de middelen om situaties van schaarste in de aanvoer aan te pakken in overeenstemming met die regels.

(28)Maatregelen aan de vraagzijde, zoals brandstofomschakeling of vermindering van gastoevoer naar grote industriële afnemers in een economisch efficiënte volgorde, kunnen nuttig zijn om de zekerheid veilig te stellen, indien dergelijke maatregelen als respons op een verstoring van de aanvoer snel kunnen worden ingevoerd en de vraag op ingrijpende wijze naar beneden halen. Er moet meer worden gedaan om efficiënt energiegebruik te bevorderen, vooral wanneer maatregelen aan de vraagzijde noodzakelijk zijn. Ingeval maatregelen aan vraag- of aanbodzijde worden voorgesteld, moeten de milieueffecten in aanmerking worden genomen en daarbij moet zoveel mogelijk de voorkeur worden gegeven aan maatregelen met de kleinste milieueffecten. Tegelijkertijd moet rekening worden gehouden met de leveringszekerheid en met aspecten met betrekking tot het concurrentievermogen.

(29)Bij het opstellen en uitvoeren van preventieve actieplannen en noodplannen moeten de bevoegde autoriteiten te allen tijde rekening houden met de veilige exploitatie van het gassysteem op regionaal en nationaal niveau. In deze plannen moeten de technische beperkingen worden beschreven en behandeld die het functioneren van het netwerk beïnvloeden, met inbegrip van de technische en veiligheidsaspecten die in het geval van een noodsituatie kunnen leiden tot een vermindering van de gasstroom.

(30)In sommige regio’s van de Unie wordt laagcalorisch gas geleverd. Dat gas kan vanwege zijn eigenschappen niet in voor hoogcalorisch gas ontworpen apparaten worden gebruikt. Hoogcalorisch gas kan echter wel in voor laagcalorisch gas ontworpen apparaten worden gebruikt, mits het in laagcalorisch gas wordt omgezet, bijvoorbeeld door toevoeging van stikstof. De specifieke kenmerken van laagcalorisch gas moeten op nationaal en regionaal niveau worden bekeken en bij de risico-evaluatie en in de preventieve actieplannen en noodplannen moet hiermee rekening worden gehouden.

(31)De voorspelbaarheid van de te nemen maatregelen in geval van een noodsituatie moet worden gewaarborgd zodat alle marktdeelnemers voldoende kansen krijgen om te reageren en zich op dergelijke omstandigheden voor te bereiden. De bevoegde autoriteiten worden dan ook geacht zich aan hun noodplan te houden. In gerechtvaardigde uitzonderlijke omstandigheden moeten zij maatregelen kunnen nemen die van die plannen afwijken. Het is ook belangrijk meer transparantie en voorspelbaarheid te brengen in de wijze waarop noodsituaties worden aangekondigd. Informatie over de balanceringspositie van het systeem (de algemene status van het transmissienetwerk), het raamwerk waarin Verordening (EU) nr. 312/2014 van de Commissie 19 heeft voorzien, kan in dit opzicht een belangrijke rol spelen. Die informatie moet beschikbaar worden gesteld aan de nationale autoriteiten en aan de nationale regulerende instanties, indien deze laatste niet in real time als bevoegde autoriteit optreden.

(32)De preventieve actieplannen en noodplannen moeten regelmatig worden geactualiseerd en moeten worden bekendgemaakt. Zij moeten worden onderworpen aan collegiale toetsing ("peer review"). Met deze toetsing kunnen tegenstrijdigheden en maatregelen die de leveringszekerheid van andere lidstaten in gevaar kunnen brengen, in een vroeg stadium worden opgespoord en kan worden verzekerd dat de plannen van de onderscheiden regio's onderling consistent zijn. Lidstaten kunnen op die manier ook beste praktijken delen.

(33)Om ervoor te zorgen dat de noodplannen altijd actueel en effectief blijven, moeten de lidstaten, telkens wanneer zij de plannen actualiseren, tests verrichten door scenario's met grote en middelgrote effecten en de respons daarop in real time te simuleren. De bevoegde autoriteiten moeten de testresultaten aan de Groep coördinatie gas voorleggen.

(34)Om de risico-evaluatie en de voorbereiding van de plannen, de collegiale toetsingen en de beoordeling daarvan door de Commissie te vergemakkelijken moet verplicht gebruik worden gemaakt van algemene templates, die betrekking hebben op alle in de risico-evaluatie te behandelen risico's en alle componenten van de preventieve actieplannen en noodplannen.

(35)Om de communicatie tussen de lidstaten en de Commissie te bevorderen, zijn de risico-evaluaties, de preventieve actieplannen, de noodplannen en alle andere documenten en informatie-uitwisselingen die onder deze verordening vallen, onderworpen aan een verplichting tot kennisgeving, waarbij gebruik moet worden gemaakt van een standaardsysteem voor elektronische kennisgeving.

(36)Zoals aangetoond is in de stresstest van oktober 2014, is solidariteit noodzakelijk om de leveringszekerheid in de Unie te waarborgen en om de totale kosten tot een minimum te beperken. Indien in een bepaalde lidstaat een noodsituatie wordt afgekondigd, moet een aanpak in twee stappen worden gevolgd om de solidariteit te versterken. In de eerste plaats moeten alle lidstaten die een hogere leveringsnorm hebben ingevoerd, deze verlagen tot de standaardwaarden om meer liquiditeit in de gasmarkt te brengen. Als in de eerste stap niet de noodzakelijke toevoer wordt gerealiseerd, moeten in de tweede plaats door aangrenzende lidstaten – zelfs als het voor hen geen noodsituatie betreft – verdere maatregelen in werking worden gesteld om de levering aan huishoudens, essentiële sociale diensten en stadsverwarming te verzekeren in de lidstaat die de noodsituatie doormaakt. De lidstaten moeten de nadere inhoud van deze solidariteitsmaatregelen bepalen en omschrijven in hun noodplannen en daarbij zorgen voor een eerlijke en billijke compensatie van de aardgasbedrijven.

(37)Waar nodig moet de Europese solidariteit ook de vorm aannemen van door de Unie en haar lidstaten verstrekte bijstand inzake civiele bescherming. Dergelijke bijstand moet worden bevorderd en gecoördineerd in het kader van het Uniemechanisme voor civiele bescherming dat bij Besluit nr. 1313/2013/EU van het Europees Parlement en de Raad 20 is ingevoerd en dat tot doel heeft de samenwerking tussen de Unie en de lidstaten te versterken en de coördinatie op het gebied van civiele bescherming te bevorderen teneinde de systemen voor preventie, paraatheid en respons ten aanzien van door de natuur of de mens veroorzaakte rampen doeltreffender te maken.

(38)Om de situatie inzake leveringszekerheid van een bepaalde lidstaat of regio of van de Unie te beoordelen, is toegang tot de relevante informatie van essentieel belang. De lidstaten en de Commissie moeten met name regelmatig toegang krijgen tot informatie van aardgasbedrijven met betrekking tot de voornaamste parameters van de gastoevoer, hetgeen een fundamentele input vormt bij het opstellen van de beleidslijnen inzake leveringszekerheid. In gerechtvaardigde omstandigheden en ongeacht of een noodsituatie is afgekondigd, moet het ook mogelijk zijn toegang te verkrijgen tot aanvullende informatie die nodig is om de algemene situatie inzake leveringszekerheid te beoordelen. Gewoonlijk gaat het om aanvullende informatie over toevoer die niet prijsgerelateerd is, zoals minimale en maximale gasvolumes, leveringspunten of leveringsmarges. Deze informatie kan bijvoorbeeld worden opgevraagd in het geval van wijzigingen in het patroon van gasleveringen aan een bepaalde afnemer of bepaalde afnemers in een lidstaat die niet konden worden verwacht indien de markt normaal zou werken en die de gastoevoer in de Unie of in delen daarvan negatief zou kunnen beïnvloeden.

(39)In maart 2015 concludeerde de Europese Raad dat gasleveringscontracten met leveranciers uit derde landen transparanten moesten worden en beter moesten overeenstemmen met de regelingen van de Unie inzake veiligstelling van de energievoorziening. In dit verband moet een efficiënt en doelgericht mechanisme voor toegang van lidstaten tot belangrijke gasleveringscontracten garanderen dat er een totaalevaluatie wordt opgesteld van de relevante risico's die tot een verstoring van de gastoevoer kunnen leiden of die kunnen interfereren met de noodzakelijke beperkende maatregelen ingeval er zich toch een crisis zou voordoen. Volgens dat mechanisme moeten bepaalde belangrijke gasleveringscontracten, onmiddellijk nadat zij zijn gesloten, automatisch aan de lidstaten worden gemeld. Een verplichting tot automatische kennisgeving van een contract moet echter evenredig zijn. Door deze verplichting toe te passen op contracten tussen een leverancier en een afnemer die 40 % van de nationale markt dekken, wordt een juist evenwicht in bestuurlijke doelmatigheid bereikt en worden aan de marktdeelnemers duidelijke verplichtingen opgelegd. Dit betekent niet dat andere gasleveringscontracten niet van belang zijn voor de leveringszekerheid. Dienovereenkomstig moeten de lidstaten het recht hebben andere contracten op te vragen die een negatieve invloed zouden kunnen hebben op de leveringszekerheid van een lidstaat of regio of van de Unie in haar geheel. De Commissie moet dezelfde toegang tot gasleveringscontracten krijgen als de lidstaten, gelet op haar rol bij de beoordeling van de consistentie en de effectiviteit van de preventieve actieplannen en noodplannen om risico's voor de leveringszekerheid op nationaal, regionaal of Unieniveau aan te pakken. De Commissie kan de lidstaten verzoeken de plannen aan te passen om rekening te houden met de informatie die uit de contracten verkregen is. Het vertrouwelijke karakter van commercieel gevoelige informatie moet worden bewaard. Betere toegang van de Commissie tot informatie over commerciële contracten mag niet afdoen aan haar doorlopende inspanningen om de gasmarkt te monitoren, en de Commissie moet optreden indien schendingen van het Unierecht worden vastgesteld. De bepalingen van deze verordening gelden onverminderd het recht van de Commissie om overeenkomstig artikel 258 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) inbreukprocedures in te stellen en de mededingingsregels en staatssteunregels te handhaven.

(40)De Groep coördinatie gas moet de Commissie bij noodsituaties in de Unie advies verlenen om de coördinatie van maatregelen betreffende de leveringszekerheid te bevorderen. Deze groep moet ook toezien op de adequaatheid en geschiktheid van de krachtens deze verordening te nemen maatregelen, alsook op de consistentie van preventieve actieplannen en noodplannen die door verschillende regio's zijn opgesteld en aan een collegiale toetsing zijn onderworpen.

(41)Een van de doelstellingen van de Unie is het versterken van de Energiegemeenschap, hetgeen zou leiden tot daadwerkelijke tenuitvoerlegging van het energieacquis van de Unie, hervormingen van de energiemarkt en bevordering van investeringen in de energiesector door nauwere integratie van de energiemarkten van de Unie en van de Energiegemeenschap. Dit houdt ook in dat er een gemeenschappelijk crisisbeheer wordt ingevoerd met voorstellen voor preventieve plannen en noodplannen op regionaal niveau die ook de partijen bij de Energiegemeenschap omvatten. Voorts wordt in de mededeling van de Commissie over de veerkracht op korte termijn van het Europese gassysteem van oktober 2014 melding gemaakt van de noodzaak de regels van de interne energiemarkt toe te passen op de energiestroom tussen de lidstaten van de Unie en de verdragsluitende partijen van de Energiegemeenschap. Om te zorgen voor een efficiënt crisisbeheer aan grenzen tussen de lidstaten van de Unie en de verdragsluitende partijen moeten in dit verband, na vaststelling van een gezamenlijke akte, zodanige regelingen worden getroffen dat samenwerking met elke individuele verdragsluitende partij van de Energiegemeenschap kan plaatsvinden zodra de vereiste wederzijdse bepalingen zijn ingevoerd.

(42)Aangezien gasleveringen uit derde landen cruciaal zijn voor de gasvoorzieningszekerheid binnen de Unie, moet de Commissie het optreden ten aanzien van derde landen coördineren en daarbij regelingen uitwerken met de derde landen die gas leveren en doorvoeren, om crisissituaties aan te pakken en een stabiele gasstroom naar de Unie te waarborgen. De Commissie moet gemachtigd worden een taskforce op te zetten om in crisissituaties de gasstromen naar de Unie te monitoren in overleg met de betrokken derde landen en om, wanneer er een crisis ontstaat ten gevolge van moeilijkheden in een derde land, op te treden als bemiddelaar en facilitator.

(43)Indien op grond van betrouwbare gegevens kan worden aangenomen dat een situatie buiten de Unie de leveringszekerheid van een of meerdere lidstaten bedreigt en mogelijkerwijs een mechanisme voor vroegtijdige waarschuwing tussen de Unie en een derde land in werking stelt, moet de Commissie onverwijld de Groep coördinatie gas inlichten en moet de Unie passende maatregelen nemen om te trachten de situatie te normaliseren.

(44)Door afzonderlijk te handelen kunnen de lidstaten de doelstelling van deze verordening, namelijk de gasvoorziening in de Unie waarborgen, niet op bevredigende wijze bereiken. Gelet op de schaal of de gevolgen van het optreden kan dit beter op het niveau van de Unie worden bereikt. Daarom kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om deze doelstelling te verwezenlijken.

(45)Om een snelle respons van de Unie op veranderende omstandigheden wat betreft de veiligstelling van de aardgasvoorziening mogelijk te maken, moet de bevoegdheid om handelingen vast te stellen in overeenstemming met artikel 290 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie aan de Commissie worden gedelegeerd met betrekking tot wijzigingen in de regio's en de templates voor risico-evaluatie en plannen. Het is van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadpleging overgaat, onder meer op deskundigenniveau. Bij de voorbereiding en opstelling van gedelegeerde handelingen zorgt de Commissie ervoor dat de desbetreffende documenten tijdig en op gepaste wijze gelijktijdig worden toegezonden aan het Europees Parlement en de Raad.

(46)Verordening (EU) nr. 994/2010 moet worden ingetrokken. Om een lacune te vermijden moeten de krachtens Verordening (EU) nr. 994/2010 opgestelde preventieve actieplannen en noodplannen van kracht blijven tot de nieuwe preventieve actieplannen en noodplannen krachtens de onderhavige verordening worden opgesteld en voor de eerste maal worden aangenomen.

HEBBEN DE VOLGENDE VERORDENING VASTGESTELD:

Artikel 1
Onderwerp

Bij deze verordening worden bepalingen vastgesteld die erop gericht zijn de gasleveringszekerheid te waarborgen door de goede en continue werking van de interne markt voor aardgas („gas”) te verzekeren, door vaststelling van buitengewone maatregelen mogelijk te maken wanneer de markt niet langer in staat is de gevraagde hoeveelheid gas te leveren, en door te voorzien in een duidelijke omschrijving en toewijzing van verantwoordelijkheden aan aardgasbedrijven, de lidstaten en de Unie met betrekking tot preventieve acties en respons op concrete verstoringen van de levering. Deze verordening voorziet eveneens in transparante mechanismen, in een geest van solidariteit, voor coördinatie van de planning voor en de respons op een noodsituatie op lidstaatniveau, op regionaal niveau en op Unieniveau.

Artikel 2
Definities

Voor de toepassing van deze verordening gelden de definities van artikel 2 van Richtlijn 2009/73/EG 21  en artikel 2 van Verordening (EG) nr. 715/2009 van het Europees Parlement en de Raad 22 .

Verder wordt verstaan onder:

(1)„beschermde afnemers”, alle huishoudelijke, op een gasdistributienet aangesloten afnemers en daarnaast, als de betrokken lidstaat dat zo beslist, eventueel ook een van de volgende betekenissen:

(a)kleine en middelgrote ondernemingen, op voorwaarde dat zij op het gasdistributienet of een essentiële sociale dienst zijn aangesloten, op een gasdistributie- of transmissienet zijn aangesloten en al deze ondernemingen of diensten samen niet meer dan 20 % van het totale jaarlijkse eindgebruik van gas in deze lidstaat vertegenwoordigen;

(b)stadsverwarmingsinstallaties voor zover zij verwarming leveren aan huishoudelijke afnemers en aan de onder a) bedoelde ondernemingen of diensten, op voorwaarde dat deze installaties niet kunnen worden omgeschakeld op andere brandstoffen en op een gasdistributie of transmissienet zijn aangesloten;

(2)"essentiële sociale dienst", een gezondheids-, nood- of veiligheidsdienst;

(3)"nationale regulerende instantie", een nationale regulerende instantie die is aangewezen in overeenstemming met artikel 39, lid 1, van Richtlijn 2009/73/EG.

Artikel 3
Verantwoordelijkheid voor de gasleveringszekerheid

1.De gasleveringszekerheid is een gedeelde verantwoordelijkheid van de aardgasbedrijven, lidstaten, met name via hun bevoegde autoriteiten, en de Commissie, elk binnen hun respectieve activiteitenterreinen en bevoegdheden.

2.Elke lidstaat wijst een nationale overheidsinstantie of een nationale regulerende instantie aan als bevoegde autoriteit die belast is met de uitvoering van de in deze verordening vervatte maatregelen. De bevoegde autoriteiten werken onderling samen bij de uitvoering van deze verordening. De lidstaten kunnen de bevoegde autoriteit toestaan specifieke in deze verordening genoemde taken te laten uitvoeren door andere entiteiten. Gedelegeerde taken worden uitgevoerd onder het toezicht van de bevoegde autoriteit en worden gespecificeerd in de in artikel 7 bedoelde plannen. Het afkondigen van een crisisniveau zoals bedoeld in artikel 10, lid 1, kan alleen worden gedelegeerd aan een openbare instantie.

3.Elke lidstaat stelt de Commissie onverwijld in kennis van de naam van de bevoegde autoriteit en van elke wijziging daarin. Elke lidstaat maakt de naam van de bevoegde autoriteit openbaar.

4.Bij de uitvoering van de maatregelen van deze verordening stelt de bevoegde autoriteit de rol en de verantwoordelijkheden van de verschillende betrokken partijen zo vast dat een benadering op drie niveaus wordt gewaarborgd, waarbij allereerst de betrokken aardgasbedrijven en het bedrijfsleven worden ingeschakeld, vervolgens de lidstaten op nationaal dan wel regionaal niveau, en dan de Unie.

5.De Commissie coördineert in voorkomend geval het optreden van de bevoegde autoriteiten op regionaal en Unieniveau, overeenkomstig deze verordening, onder meer via de in artikel 14 bedoelde Groep coördinatie gas of de in artikel 11, lid 4, bedoelde crisismanagementgroep, met name in het geval van een noodsituatie op regionaal of Unieniveau zoals gedefinieerd in artikel 11, lid 1.

6.De in de preventieve actieplannen en in de noodplannen opgenomen maatregelen om de leveringszekerheid te waarborgen zijn duidelijk omschreven, transparant, evenredig, niet-discriminerend en verifieerbaar, verstoren de mededinging en de goede werking van de interne gasmarkt niet onnodig en brengen de gasleveringszekerheid van andere lidstaten of de Unie in haar geheel niet in gevaar.

7.De samenstelling van de regio's voor de toepassing van de regionale samenwerking als bedoeld in deze verordening is gebaseerd op de volgende criteria:

(a)geografische nabijheid;

(b)bestaande en geplande interconnecties en interconnectiecapaciteit tussen de lidstaten alsmede de leveringspatronen;

(c)de mogelijkheid om middelen te bundelen en om risico's voor de gasleveringszekerheid te verdelen over de regio;

(d)marktontwikkelingen en marktrijpheid;

(e)een beheersbaar aantal lidstaten in elke regio;

(f)voor zover mogelijk, de bestaande structuren voor regionale samenwerking.

De lijst van de regio's en hun samenstelling wordt vastgesteld in bijlage I.

De Commissie is bevoegd overeenkomstig artikel 18 gedelegeerde handelingen vast te stellen om bijlage I te wijzigen op basis van de in de eerste alinea van dit lid bedoelde criteria indien de omstandigheden de noodzaak voor een wijziging in een regio rechtvaardigen.

Artikel 4
Infrastructuurnorm

1.Elke lidstaat of, indien een lidstaat zo besluit, de bevoegde autoriteit, waarborgt dat de noodzakelijke maatregelen worden genomen opdat, in het geval van verstoring van de grootste afzonderlijke gasinfrastructuur, de technische capaciteit van de resterende infrastructuur, bepaald volgens de N–1-formule als bedoeld in punt 2 van bijlage I, in staat is om, onverminderd lid 2 van dit artikel, te voldoen aan de totale gasvraag van het berekende gebied gedurende een dag van uitzonderlijk hoge vraag die voorkomt met een statistische waarschijnlijkheid van eens in de 20 jaar. Dit doet niet af aan de verantwoordelijkheid van systeembeheerders om de overeenkomstige investeringen te verrichten en aan de verplichtingen van de transmissiesysteembeheerders als bepaald in Richtlijn 2009/73/EG en Verordening (EG) nr. 715/2009.

2.Aan de in lid 1 bedoelde verplichting ervoor te zorgen dat de resterende infrastructuur de technische capaciteit heeft om aan de totale gasvraag te voldoen, wordt eveneens geacht te zijn voldaan wanneer de bevoegde autoriteit in het preventieve actieplan aantoont dat een verstoring van de levering tijdig en op afdoende wijze kan worden ondervangen door passende, op de markt gebaseerde maatregelen aan de vraagzijde. Daartoe wordt de in punt 4 van bijlage II neergelegde formule gebruikt.

3.Indien passend kunnen de bevoegde autoriteiten van aangrenzende lidstaten in overeenstemming met de in artikel 6 bedoelde risico-evaluatie ermee instemmen gezamenlijk te voldoen aan de in lid 1 van dit artikel bedoelde verplichting. In dat geval zorgen de bevoegde autoriteiten in het preventieve actieplan voor een berekening van de N–1-formule samen met een toelichting hoe met de afgesproken regeling aan deze verplichting wordt voldaan. Punt 5 van bijlage II is van toepassing.

4.De transmissiesysteembeheerders maken permanente fysieke capaciteit om gas in beide richting te vervoeren ("bidirectionele capaciteit") mogelijk op alle interconnectoren tussen lidstaten, uitgezonderd:

(a)in het geval van aansluitingen op productiefaciliteiten, LNG-faciliteiten en distributienetten; of

(b)wanneer een vrijstelling van deze verplichting is verleend.

Voor de procedure om permanente bidirectionele capaciteit op een interconnector mogelijk te maken of te verhogen of om een vrijstelling van deze verplichting te verkrijgen of te verlengen, is bijlage III van toepassing.

5.De nationale regulerende instanties houden rekening met de op efficiënte wijze gemaakte kosten om aan de verplichtingen krachtens lid 1 te voldoen en de kosten om permanente bidirectionele capaciteit mogelijk te maken, zodat zij passende stimulansen verstrekken wanneer zij de tarieven of methoden op transparante en gedetailleerde wijze vaststellen of goedkeuren overeenkomstig artikel 41, lid 8, van Richtlijn 2009/73/EG en artikel 13 van Verordening (EG) nr. 715/2009.

6.Wanneer investeringen om permanente bidirectionele capaciteit mogelijk te maken of te verhogen niet nodig zijn voor de markt en voor deze investeringen in meer dan één lidstaat dan wel in één lidstaat ten behoeve van een andere lidstaat kosten worden gemaakt, beslissen de nationale regulerende instanties van alle betrokken lidstaten gezamenlijk over de kostentoewijzing alvorens enige investeringsbeslissing wordt genomen. Bij de kostentoewijzing wordt in het bijzonder rekening gehouden met de mate waarin de infrastructuurinvesteringen gunstig zijn om de leveringszekerheid van de betrokken lidstaten verhogen, alsmede met de investeringen die reeds in de betrokken infrastructuur zijn gedaan.

7.De bevoegde autoriteit waarborgt dat nieuwe transmissie-infrastructuur bijdraagt tot de leveringszekerheid via de totstandbrenging van een goed verbonden net, in voorkomend geval ook dankzij een toereikend aantal grensoverschrijdende entry- en exitpunten, naargelang van de marktvraag en de aangewezen risico’s. De bevoegde autoriteit beoordeelt in de risico-evaluatie waar er interne knelpunten bestaan en of de nationale entrycapaciteit en infrastructuren, met name de transmissienetten, in staat zijn de nationale en grensoverschrijdende gasstromen aan te passen aan het scenario van verstoring van de grootste afzonderlijke gasinfrastructuur op nationaal niveau en van de in de risico-evaluatie aangewezen grootste afzonderlijke gasinfrastructuur van gemeenschappelijk belang voor de regio.

8.Bij wijze van uitzondering zijn Luxemburg, Slovenië en Zweden niet gehouden aan de in lid 1 van dit artikel genoemde verplichtingen, maar streven zij ernaar hieraan te voldoen, terwijl zij de gaslevering aan beschermde afnemers overeenkomstig artikel 5 waarborgen. Deze uitzondering geldt:

(a)in het geval van Luxemburg: indien de lidstaat ten minste twee interconnectoren met andere lidstaten, ten minste twee verschillende aanvoerbronnen en geen gasopslagfaciliteiten op zijn grondgebied heeft;

(b)in het geval van Slovenië: indien de lidstaat ten minste twee interconnectoren met andere lidstaten, ten minste twee verschillende aanvoerbronnen en geen gasopslagfaciliteiten of LNG-faciliteit op zijn grondgebied heeft;

(c)in het geval van Zweden: indien de lidstaat op zijn grondgebied geen gasdoorvoer naar andere lidstaten heeft, een jaarlijks bruto binnenlands gasverbruik van minder dan 2 Mtoe heeft en zijn totale primaire energieverbruik voor minder dan 5 % uit gas bestaat.

Luxemburg, Slovenië en Zweden zorgen op transparante, gedetailleerde en niet-discriminerende wijze voor regelmatige marktonderzoeken voor infrastructuurinvesteringen en maken de resultaten van die onderzoeken bekend. Zij stellen de Commissie in kennis van elke verandering met betrekking tot de in die alinea genoemde voorwaarden. De in de eerste alinea genoemde uitzondering is niet langer van toepassing wanneer niet langer wordt voldaan aan ten minste één van die voorwaarden.

Uiterlijk op 3 december 2018 doen Luxemburg, Slovenië en Zweden de Commissie een verslag toekomen waarin de situatie met betrekking tot de in die alinea genoemde voorwaarden en de prognoses met betrekking tot de naleving van de verplichtingen van lid 1 worden beschreven, rekening houdend met de economische gevolgen van de naleving van de infrastructuurnorm, de resultaten van het marktonderzoek en de ontwikkeling van de gasmarkt en van gasinfrastructuurprojecten in de regio. Op basis van het verslag kan de Commissie, indien nog steeds is voldaan aan de in de eerste alinea genoemde voorwaarden, besluiten dat de uitzondering nog vier jaar langer blijft gelden. In het geval van een positief besluit wordt de in deze alinea omschreven procedure na vier jaar herhaald.

Artikel 5
Leveringsnorm

1.De bevoegde autoriteit verplicht de door haar aangewezen aardgasbedrijven ertoe de nodige maatregelen te nemen om de gaslevering aan de beschermde afnemers van de lidstaat te waarborgen in elk van de volgende gevallen:

(a)extreme temperaturen gedurende een zeven dagen durende piekperiode die voorkomt met een statistische waarschijnlijkheid van eens in de 20 jaar;

(b)een periode van ten minste dertig dagen van uitzonderlijk hoge gasvraag die voorkomt met een statistische waarschijnlijkheid van eens in de 20 jaar;

(c)een periode van ten minste dertig dagen in het geval van verstoring van de grootste afzonderlijke gasinfrastructuur onder gemiddelde winterse omstandigheden.

Uiterlijk op 31 maart 2017 stellen de lidstaten de Commissie in kennis van hun definitie van beschermde afnemers, de jaarlijkse volumes van gasverbruik van de beschermde afnemers en het percentage dat zij vertegenwoordigen in het jaarlijkse totale eindverbruik van gas in deze lidstaat. Wanneer een lidstaat in haar definitie van beschermde afnemers de in de artikel 2, lid 1, onder a) en b), bedoelde categorieën opneemt, vermeldt zij in de kennisgeving aan de Commissie de verbruiksvolumes die overeenstemmen met de afnemers die tot deze categorieën behoren en het percentage dat elk van deze groepen afnemers vertegenwoordigt in het jaarlijkse totale eindverbruik van gas.

De bevoegde autoriteit wijst de in de eerste alinea bedoelde aardgasbedrijven aan en vermeldt deze in het preventieve actieplan. Nieuwe maatregelen die worden overwogen om de leveringsnorm te verzekeren, voldoen aan de in artikel 8, lid 4, ingestelde procedure.

Lidstaten kunnen voldoen aan de in de eerste alinea bedoelde verplichting door gas te vervangen door een andere energiebron voor zover hetzelfde niveau van bescherming wordt bereikt.

2.Een verhoogde leveringsnorm die verder gaat dan de periode van dertig dagen als bedoeld in lid 1, onder b) en c), of een aanvullende verplichting die om redenen van leveringszekerheid wordt opgelegd, is gebaseerd op de in artikel 6 bedoelde risico-evaluatie, wordt in het preventieve actieplan weergegeven en:

(a)voldoet aan artikel 3, lid 6;

(b)heeft geen negatieve gevolgen voor het vermogen van andere lidstaten om hun beschermde afnemers overeenkomstig dit artikel te bevoorraden in het geval van een noodsituatie op nationaal, regionaal of Unieniveau; en

(c)voldoet aan de criteria van artikel 11, lid 5, in geval van een noodsituatie op regionaal of Unieniveau.

In het preventieve actieplan wordt gemotiveerd hoe de in de eerste alinea bedoelde maatregelen voldoen aan de in die alinea gestelde voorwaarden. Daarnaast voldoet elke nieuwe maatregel als bedoeld in de eerste alinea aan de in artikel 8, lid 4, ingestelde procedure.

3.Na de door de bevoegde autoriteit overeenkomstig de leden 1 en 2 gedefinieerde perioden of onder omstandigheden die zwaarder zijn dan omschreven in lid 1, streven de bevoegde autoriteit en de aardgasbedrijven ernaar de gaslevering, met name aan beschermde afnemers, zo goed mogelijk in stand te houden.

4.De aan aardgasbedrijven opgelegde verplichtingen inzake naleving van de in dit artikel bedoelde leveringsnormen zijn niet-discriminerend en leggen geen onnodige lasten op aan deze bedrijven.

5.De aardgasbedrijven kunnen hun verplichtingen in voorkomend geval op regionaal of Unieniveau nakomen. De bevoegde autoriteit eist niet dat aan de in dit artikel gestelde normen wordt voldaan via infrastructuur die uitsluitend op haar grondgebied gevestigd is.

6.De bevoegde autoriteit ziet erop toe dat de voorwaarden voor levering aan beschermde afnemers geen afbreuk doen aan de goede werking van de interne energiemarkt en dat de prijzen overeenstemmen met de marktwaarde van de leveringen.

Artikel 6
Risico-evaluatie

1.De bevoegde autoriteiten van elke regio zoals vermeld in bijlage I maken gezamenlijk een evaluatie op regionaal niveau op van alle risico’s voor de gasleveringszekerheid. In de evaluatie worden alle relevante risico's meegenomen, zoals natuurrampen, technologische, commerciële, sociale, politieke en andere risico's. De risico-evaluatie wordt verricht:

(a)door gebruik te maken van de in de artikelen 4 en 5 omschreven normen. De risico-evaluatie beschrijft de berekening van de N–1-formule op nationaal niveau en omvat een berekening van de N–1-formule op regionaal niveau. De risico-evaluatie bevat ook de gebruikte aannamen, inclusief voor de berekening van de N–1-formule op regionaal niveau, en de voor die berekening noodzakelijke gegevens. De berekening van de N–1-formule op nationaal niveau gaat vergezeld van een simulatie van verstoring van de grootste afzonderlijke infrastructuur met gebruikmaking van een hydraulisch model alsmede een berekening van de N–1-formule uitgaande van het gasniveau in opslagfaciliteiten tegen 30 % en 100 % van de totale capaciteit;

(b)door alle relevante nationale en regionale omstandigheden in aanmerking te nemen, met name de omvang van de markt, de netconfiguratie, de daadwerkelijke stromen, waaronder de uitstroom uit de betrokken lidstaat, de mogelijkheid van fysieke gasstromen in beide richtingen, inclusief de potentiële behoefte aan overeenkomstige versterking van het transmissiesysteem, de aanwezigheid van productie en opslag en de rol van gas in de energiemix, met name met betrekking tot stadsverwarming, elektriciteitsopwekking en voor de werking van de industrie, en overwegingen in verband met veiligheid en kwaliteit van het gas;

(c)door verschillende scenario's van uitzonderlijk hoge gasvraag en leveringsverstoring te ontrollen, rekening houdend met de voorgeschiedenis, de waarschijnlijkheid, het seizoen, de frequentie en de duur van de gebeurtenissen, en door de waarschijnlijke gevolgen ervan te beoordelen, zoals:

(i)verstoring van de infrastructuur die relevant is voor de leveringszekerheid, met name de transmissie-infrastructuur, de opslag- of LNG-terminals, met inbegrip van de grootste infrastructuur die aangewezen is voor de berekening van de N–1-formule, en

(ii)verstoring van leveringen door leveranciers van derde landen, alsmede, indien passend, geopolitieke risico's;

(d)door een beschrijving te maken van de interactie en de correlatie van risico's onder de lidstaten in de regio en, in voorkomend geval, met andere lidstaten, die onder meer betrekking hebben op interconnecties, grensoverschrijdende leveringen, grensoverschrijdende toegang tot opslagfaciliteiten en bidirectionele capaciteit;

(e)door de maximale interconnectiecapaciteit van elk entry- en exitpunt aan de grens en de verschillende benuttingsniveaus voor de opslag in aanmerking te nemen.

2.De bevoegde autoriteiten binnen elke regio komen een samenwerkingsmechanisme overeen om de risico-evaluatie binnen de in lid 5 van dit artikel gestelde termijn te verrichten. De bevoegde autoriteiten brengen bij de Groep coördinatie gas verslag uit over het afgesproken samenwerkingsmechanisme voor de risico-evaluatie 18 maanden vóór de termijn voor goedkeuring van de risico-evaluatie en de actualiseringen van de risico-evaluatie. De Commissie kan in het algemeen een faciliterende rol spelen bij het opstellen van de risico-evaluatie, met name voor de oprichting van het samenwerkingsmechanisme. Indien de bevoegde autoriteiten binnen een regio geen overeenstemming bereiken over een samenwerkingsmechanisme, kan de Commissie een samenwerkingsmechanisme voor die regio voorstellen.

Binnen het overeengekomen samenwerkingsmechanisme meldt, en actualiseert, elke bevoegde autoriteit uiterlijk één jaar vóór de termijn van kennisgeving van de risico-evaluatie alle nationale gegevens die noodzakelijk zijn voor het opstellen van de risico-evaluatie, met name voor het ontrollen van de verschillende scenario's bedoeld in lid 1, onder c).

3.De risico-evaluatie wordt opgesteld overeenkomstig de template van bijlage IV. De Commissie wordt gemachtigd in overeenstemming met artikel 18 gedelegeerde handelingen aan te nemen om deze templates te wijzigen.

4.De aardgasbedrijven, de industriële gasafnemers, de desbetreffende organisaties die de belangen van de huishoudelijke en industriële gasafnemers vertegenwoordigen, alsmede de lidstaten en de nationale regulerende instantie, wanneer de lidstaat niet de bevoegde autoriteit is, werken samen met de bevoegde instanties en verstrekken desgevraagd alle nodige informatie voor de risico-evaluatie.

5.De door alle lidstaten van de regio overeengekomen risico-evaluatie wordt uiterlijk 1 september 2018 voor de eerste maal aan de Commissie meegedeeld. De risico-evaluatie wordt om de vier jaar geactualiseerd tenzij de omstandigheden een hogere frequentie rechtvaardigen. In de risico-evaluatie wordt rekening gehouden met de voortgang in de investeringen om aan de in artikel 4 gedefinieerde infrastructuurnorm te voldoen, en met specifieke nationale moeilijkheden die zich bij de toepassing van nieuwe alternatieve oplossingen hebben voorgedaan. Er wordt eveneens voortgebouwd op de ervaring die is opgedaan in de simulatie van de noodplannen bedoeld in artikel 9, lid 2.

6.Op 1 november 2017 verricht ENTSO voor gas een Uniewijde simulatie met scenario's van verstoring van levering en infrastructuur. De scenario's worden door ENTSO voor gas omschreven in overleg met de Groep coördinatie gas. De bevoegde autoriteiten verstrekken ENTSO voor gas de nodige gegevens voor de simulaties, zoals piekvraagwaarden, productiecapaciteit en maatregelen aan de vraagzijde. De bevoegde autoriteiten houden rekening met de resultaten van de simulaties voor het opstellen van de risico-evaluaties, de preventieve actieplannen en de noodplannen. De Uniewijde simulatie van scenario's van verstoring van levering en infrastructuur worden om de vier jaar geactualiseerd tenzij de omstandigheden een hogere frequentie rechtvaardigen.

Artikel 7
Opmaak van preventieve actieplannen en noodplannen

1.De bevoegde autoriteiten van de lidstaten van elke regio zoals vermeld in bijlage I zorgen gezamenlijk, na overleg met de aardgasbedrijven, de desbetreffende organisaties die de belangen van de huishoudelijke en industriële gasafnemers, waaronder elektriciteitsproducenten, vertegenwoordigen, en de nationale regulerende instantie wanneer de lidstaat niet de bevoegde instantie is, voor de opmaak van:

(a)een preventief actieplan, met de maatregelen die nodig zijn om de risico's die in de regio zijn vastgesteld, weg te nemen of te beperken, waaronder de risico's met een zuiver nationale dimensie, overeenkomstig de ingevolge artikel 6 verrichte risico-evaluatie en in overeenstemming met artikel 8; en

(b)een noodplan, met de maatregelen die nodig zijn om de effecten van een verstoring van de gaslevering in de regio weg te nemen of te beperken, waaronder gebeurtenissen met een zuiver nationale dimensie, overeenkomstig artikel 9.

2.De bevoegde autoriteiten in elke regio komen tijdig een samenwerkingsmechanisme overeen om de plannen op te maken en te zorgen voor de kennisgeving ervan, alsmede om kennis te geven van de geactualiseerde plannen.

De maatregelen die noodzakelijk zijn om risico's met een zuiver nationale dimensie weg te nemen of te beperken, alsmede de maatregelen die noodzakelijk zijn om de gevolgen weg te nemen of te beperken van gebeurtenissen die wegens hun beperkte omvang alleen op nationaal niveau moeten worden aangepakt, worden door elke bevoegde autoriteit van de regio ontwikkeld en in de op regionaal niveau ontwikkelde plannen opgenomen. Deze nationale maatregelen mogen de effectiviteit van maatregelen op regionaal niveau niet in de weg staan. Elke bevoegde autoriteit wijst ook gebieden voor regionale samenwerking en mogelijke gezamenlijke maatregelen aan. De nationale maatregelen worden samen met de voorstellen voor regionale samenwerking één jaar voor termijn voor kennisgeving van de plannen meegedeeld aan de andere bevoegde autoriteiten in de regio.

De bevoegde autoriteiten brengen bij de Groep coördinatie gas regelmatig verslag uit over de vooruitgang die is geboekt bij het opstellen en goedkeuren van de preventieve actieplannen en de noodplannen. Met name rapporteren de bevoegde autoriteiten de Groep coördinatie gas over het afgesproken samenwerkingsmechanisme 18 maanden vóór de termijn voor goedkeuring van de plannen en de actualisering van de plannen. De Commissie kan in het algemeen een faciliterende rol spelen bij het opstellen van de plannen, met name voor de oprichting van het samenwerkingsmechanisme. Indien de bevoegde autoriteiten binnen een regio geen overeenstemming bereiken over een samenwerkingsmechanisme, kan de Commissie een samenwerkingsmechanisme voor die regio voorstellen. Zij zorgen voor regelmatig toezicht op de uitvoering van deze plannen.

3.Het preventieve actieplan en het noodplan worden opgesteld overeenkomstig de templates van bijlage V. De Commissie wordt gemachtigd in overeenstemming met artikel 18 gedelegeerde handelingen aan te nemen om deze templates te wijzigen.

4.De preventieve actieplannen en de noodplannen worden door alle lidstaten in de regio goedgekeurd, openbaar gemaakt en uiterlijk op 1 maart 2019 aan de Commissie meegedeeld. Deze kennisgeving vindt plaats nadat de plannen door alle lidstaten in de regio zijn goedgekeurd. De Commissie brengt de Groep coördinatie gas op de hoogte van de kennisgeving van de plannen en publiceert deze op haar website.

5.Binnen vier maanden na de kennisgeving door de bevoegde autoriteiten beoordeelt de Commissie de plannen rekening houdend met de collegiale toetsing en de standpunten van de Groep coördinatie gas. Bijlage VI is van toepassing op de procedure voor de collegiale toetsing.

De Commissie verstrekt de bevoegde autoriteiten van de regio een advies met de aanbeveling het desbetreffende preventieve actieplan of noodplan te herzien indien het op een van de volgende manieren wordt beoordeeld:

(a)het is niet in staat om de in de risico-evaluatie aangewezen risico's te beperken;

(b)het is inconsistent met de beoordeelde risicoscenario's of met de plannen van een andere regio;

(c)het kan de mededinging verstoren of de werking van de interne gasmarkt belemmeren;

(d)het voldoet niet aan de bepalingen van deze verordening of andere bepalingen van Unierecht;

(e)het brengt de gasleveringszekerheid van andere lidstaten of van de Unie in haar geheel in gevaar.

6.Binnen drie maanden na kennisgeving van het in lid 4 bedoelde advies van de Commissie brengen de betrokken autoriteiten het gewijzigde plan ter kennis van de Commissie of delen zij de Commissie mee om welke redenen zij niet instemmen met de aanbevelingen.

In geval van onenigheid kan de Commissie binnen drie maanden na het antwoord van de bevoegde autoriteiten besluiten te verzoeken om wijziging van het desbetreffende plan. De bevoegde autoriteiten keuren het plan goed en publiceren het binnen drie maanden na kennisgeving van het besluit van de Commissie.

7.Het vertrouwelijke karakter van commercieel gevoelige informatie wordt bewaard.

8.De krachtens Verordening (EU) nr. 994/2010 opgestelde preventieve actieplannen en noodplannen blijven, indien nodig geactualiseerd, van kracht tot de preventieve actieplannen en noodplannen bedoeld in lid 1 voor de eerste maal worden opgesteld.

Artikel 8
Inhoud van het preventieve actieplan

1.Het preventieve actieplan omvat:

(a)de resultaten van de risico-evaluatie en een samenvatting van de bestudeerde scenario's als bedoeld in artikel 6, lid 1, onder c);

(b)de definitie van beschermde afnemers in elke lidstaat van de regio en de informatie omschreven in artikel 5, lid 1, tweede alinea;

(c)de maatregelen, volumes en capaciteiten die nodig zijn om te voldoen aan de leverings- en infrastructuurnormen in elke lidstaat van de regio, zoals bedoeld in de artikelen 4 en 5, inclusief in voorkomend geval de mate waarin maatregelen aan de vraagzijde een verstoring van de gaslevering als bedoeld in artikel 4, lid 2, tijdig en op afdoende wijze kunnen ondervangen, de aanwijzing van de grootste afzonderlijke gasinfrastructuur van gemeenschappelijk belang in geval van toepassing van artikel 4, lid 3, de noodzakelijke gasvolumes per categorie van beschermde afnemer en per scenario als bedoeld in artikel 5, lid 1, en elke verhoogde leveringsnorm krachtens artikel 5, lid 2, inclusief een toelichting over de wijze waarop aan de in artikel 5, lid 2, gestelde voorwaarden is voldaan, en een beschrijving van het mechanisme om een verhoogde leveringsnorm of een aanvullende verplichting tijdelijk te verminderen in overeenstemming met artikel 12;

(d)de verplichtingen voor aardgasbedrijven en andere desbetreffende entiteiten die van invloed kunnen zijn op de gasleveringszekerheid, zoals verplichtingen voor de veilige exploitatie van het gassysteem;

(e)de andere preventieve maatregelen om de in de risico-evaluatie aangewezen risico's aan te pakken, zoals maatregelen in verband met de noodzaak om interconnecties tussen aangrenzende lidstaten te verbeteren en de mogelijkheid om in voorkomend geval aanvoerroutes en -bronnen van gas te diversifiëren, om een respons te bieden op de aangewezen risico’s en de gaslevering voor zover mogelijk aan alle afnemers in stand te houden;

(f)informatie over de economische gevolgen, de effectiviteit en de efficiëntie van de maatregelen in het plan, inclusief de verplichtingen bedoeld onder k);

(g)een beschrijving van de gevolgen van de maatregelen in het plan voor de werking van de interne energiemarkt en de nationale markten, inclusief de verplichtingen bedoeld onder k);

(h)een beschrijving van de effecten van de maatregelen op het milieu en op verbruikers;

(i)de te gebruiken mechanismen voor samenwerking met andere lidstaten, inclusief de mechanismen voor het opstellen en uitvoeren van de preventieve actieplannen en noodplannen;

(j)informatie over bestaande en toekomstige interconnecties, waaronder interconnecties die toegang bieden tot het gasnet van de Unie, grensoverschrijdende gasstromen, grensoverschrijdende toegang tot opslag- en LNG-faciliteiten en de bidirectionele capaciteit, met name in het geval van een noodsituatie;

(k)informatie over alle openbaredienstverplichtingen die betrekking hebben op de gasleveringszekerheid.

2.In de preventieve actieplannen, met name de maatregelen om te voldoen aan de in artikel 4 omschreven infrastructuurnorm, wordt rekening gehouden met het Uniewijde tienjarenplan voor netwerkontwikkeling dat door het ENTSO voor gas wordt uitgesteld overeenkomstig artikel 8, lid 10, van Verordening (EG) nr. 715/2009.

3.Het preventieve actieplan is hoofdzakelijk gebaseerd op marktmaatregelen, legt aardgasbedrijven geen onnodige lasten op of veroorzaakt geen negatieve gevolgen voor de werking van interne gasmarkt.

4.De lidstaten verrichten een effectbeoordeling van alle preventieve niet-marktgebaseerde maatregelen die na de inwerkingtreding van deze verordening worden ingevoerd, inclusief de maatregelen om te voldoen aan de in artikel 5, lid 1, vastgestelde leveringsnorm en de maatregelen voor de in artikel 5, lid 2, bedoelde verhoogde leveringsnorm. Deze effectbeoordeling heeft ten minste betrekking op het volgende:

(a)de effecten van de voorgestelde maatregel op de ontwikkeling van de nationale gasmarkt en de concurrentie op nationaal niveau;

(b)de effecten van de voorgestelde maatregelen op de interne gasmarkt;

(c)de potentiële effecten op de gasleveringszekerheid van aangrenzende lidstaten, met name voor de maatregelen die de liquiditeit op regionale markten kunnen verminderen of de stromen naar aangrenzende lidstaten kunnen beperken;

(d)de kosten en baten van de maatregelen, beoordeeld in vergelijking met alternatieve marktgebaseerde maatregelen;

(e)de beoordeling van de noodzaak en de evenredigheid van de maatregel in vergelijking met mogelijke marktgebaseerde maatregelen;

(f)de openheid van de markt, om gelijke kansen voor alle marktdeelnemers te verzekeren;

(g)de uitfaseringsstrategie, de verwachte duur van de voorgenomen maatregel en een passend tijdschema voor herziening.

De onder a) en b) bedoelde analyse wordt verricht door de nationale regulerende instantie.

5.De effectbeoordeling en de vastgestelde maatregelen worden door de bevoegde autoriteiten gepubliceerd en ter kennis gebracht van de Commissie. Binnen vier maanden na de kennisgeving neemt de Commissie een besluit en kan zij de lidstaten verzoeken de vastgestelde maatregelen te wijzigen. Die termijn gaat in op de dag na de ontvangst van een volledige kennisgeving. De termijn kan worden verlengd met instemming van de Commissie en van de betrokken lidstaat.

De Commissie kan bij besluit verzoeken om wijziging of intrekking van een maatregel wanneer deze:

(a)de interne markt van de Unie kan verstoren;

(b)de ontwikkeling van de nationale gasmarkt kan verstoren;

(c)niet noodzakelijk of evenredig is om de leveringszekerheid te verzekeren; of

(d)de leveringszekerheid van andere lidstaten in gevaar kan brengen.

De vastgestelde maatregel treedt pas in werking wanneer hij door de Commissie is goedgekeurd of in overeenstemming met het besluit van de Commissie is gewijzigd.

6.Het preventieve actieplan wordt na 1 maart 2019 om de vier jaar geactualiseerd, tenzij de omstandigheden een hogere frequentie rechtvaardigen of de Commissie hierom verzoekt. In het geactualiseerde plan wordt rekening gehouden met de geactualiseerde risico-evaluatie en met de resultaten van de tests die overeenkomstig artikel 9, lid 2, zijn verricht. Artikel 7, leden 3 tot en met 7, is van toepassing op het geactualiseerde plan.

Artikel 9
Inhoud van het noodplan

1.In het noodplan:

(a)wordt uitgegaan van de in artikel 10, lid 1, omschreven crisisniveaus;

(b)worden de rol en de verantwoordelijkheden van aardgasbedrijven en industriële gasafnemers, waaronder betrokken elektriciteitsproducenten, omschreven rekening houdend met de mate waarin zij worden getroffen door eventuele verstoringen van de gaslevering, alsmede hun interactie met de bevoegde autoriteiten en in voorkomend geval de nationale regulerende instanties op elk van de in artikel 10, lid 1, gedefinieerde crisisniveaus;

(c)worden de rol en de verantwoordelijkheden omschreven van de bevoegde autoriteiten en van de andere entiteiten waaraan taken als bedoeld in artikel 3, lid 2, zijn gedelegeerd op elk van de in artikel 10, lid 1, gedefinieerde crisisniveaus;

(d)wordt verzekerd dat aardgasbedrijven en industriële gasafnemers, waaronder betrokken elektriciteitsproducenten, op elk crisisniveau voldoende respons kunnen bieden;

(e)worden in voorkomend geval de maatregelen en acties aangewezen die noodzakelijk zijn om de mogelijke effecten van verstoringen van de gaslevering voor stadsverwarming en voor de opwekking van elektriciteit uit gas te matigen;

(f)worden gedetailleerde procedures en maatregelen omschreven die moeten worden gevolgd voor elk crisisniveau, inclusief de desbetreffende schema’s inzake informatiestromen;

(g)wordt een crisismanager of -team aangewezen en wordt de rol daarvan omschreven;

(h)wordt omschreven welke bijdrage marktgebaseerde maatregelen leveren om respons te bieden in geval van een alarmsituatie en om de problemen op noodsituatieniveau te beperken;

(i)wordt de bijdrage van geplande of in geval van een noodsituatie uit te voeren niet-marktgebaseerde maatregelen omschreven en wordt beoordeeld in welke mate dergelijke niet-marktgebaseerde maatregelen vereist zijn om respons te bieden op een crisis. De effecten van niet-marktgebaseerde maatregelen worden beoordeeld en procedures worden vastgesteld voor de uitvoering ervan. Niet-marktgebaseerde maatregelen worden alleen gebruikt wanneer marktmechanismen alleen niet langer de leveringszekerheid, met name voor beschermde afnemers, of voor de toepassing van artikel 12, kunnen waarborgen;

(j)worden, voor elk crisisniveau, de mechanismen voor samenwerking met andere lidstaten omschreven;

(k)worden de rapportageverplichtingen voor aardgasbedrijven op het alarm- en noodsituatieniveau nader omschreven;

(l)worden de technische en juridische regelingen omschreven waarmee onnodig gasverbruik door niet-beschermde afnemers die met het gasdistributie- of transmissienet verbonden zijn, moet worden voorkomen;

(m)worden de technische en juridische regelingen omschreven die de in artikel 12 bedoelde solidariteitsverplichtingen moeten verzekeren;

(n)wordt een lijst van vooraf gedefinieerde acties opgesteld om in het geval van een noodsituatie gas beschikbaar te stellen, inclusief commerciële overeenkomsten tussen de bij deze acties betrokken partijen en in voorkomend geval de compensatiemechanismen voor aardgasbedrijven, waarbij naar behoren rekening wordt gehouden met het vertrouwelijke karakter van gevoelige gegevens. Dergelijke acties kunnen onder meer grensoverschrijdende overeenkomsten tussen lidstaten en/of aardgasbedrijven omvatten.

2.De maatregelen, acties en procedures in het noodplan worden ten minste twee maal getest tussen de periodieke vierjaarlijkse actualiseringen bedoeld in lid 3. Om het noodplan te testen werken de lidstaten bij voorkeur met hoge- en middelhoge-impactscenario's en respons in real time in overeenstemming met hun noodplan. De resultaten van de tests worden door de bevoegde autoriteiten voorgelegd aan de Groep coördinatie gas.

3.Het noodplan wordt na 1 maart 2019 om de vier jaar geactualiseerd, tenzij de omstandigheden een hogere frequentie rechtvaardigen of de Commissie hierom verzoekt. In het plan zoals geactualiseerd wordt rekening gehouden met de geactualiseerde risico-evaluatie en de conclusies van de tests in overeenstemming met lid 2. Artikel 7, leden 3 tot en met 7, is van toepassing op het geactualiseerde plan.

4.Het noodplan waarborgt dat in het geval van een noodsituatie grensoverschrijdende toegang tot infrastructuur overeenkomstig Verordening (EG) nr. 715/2009 gehandhaafd blijft voor zover dat technisch en uit het oogpunt van de veiligheid mogelijk is, en bevat geen maatregelen die grensoverschrijdende gasstromen onnodig beperken.

Artikel 10
Afkondiging van crisissituatie

1.De drie crisisniveaus zijn:

(a)niveau van vroegtijdige waarschuwing (vroegtijdige waarschuwing): wanneer uit concrete, ernstige en betrouwbare informatie blijkt dat er zich een gebeurtenis kan voordoen die de leveringssituatie aanzienlijk kan doen verslechteren en kan leiden tot het ontstaan van een alarm- of een noodsituatieniveau; het niveau van vroegtijdige waarschuwing kan worden geactiveerd door een mechanisme voor vroegtijdige waarschuwing;

(b)alarmniveau (alarm): wanneer er zich een verstoring van de levering of een uitzonderlijk hoge gasvraag voordoet die de leveringssituatie aanzienlijk doet verslechteren, maar de markt nog in staat is deze verstoring of vraag op te vangen zonder gebruik te moeten maken van niet-marktgebaseerde maatregelen;

(c)noodsituatieniveau (noodsituatie): wanneer zich een uitzonderlijk hoge gasvraag, een aanzienlijke verstoring of een andere aanzienlijke verslechtering van de leveringssituatie voordoet, en wanneer alle desbetreffende marktmaatregelen zijn toegepast maar de gaslevering niet volstaat om aan de resterende gasvraag te voldoen en er dus bijkomend ook niet-marktgebaseerde maatregelen moeten worden genomen, met name om gasleveringen aan beschermde afnemers overeenkomstig artikel 5 veilig te stellen.

2.Wanneer de bevoegde autoriteit een van de in lid 1 bedoelde crisisniveaus afkondigt, stelt zij de Commissie daar onmiddellijk van op de hoogte en verstrekt zij haar alle nodige informatie, met name over stappen die zij voornemens is te ondernemen. In het geval van een noodsituatie die kan resulteren in een oproep tot bijstand van de Unie en de lidstaten, stelt de bevoegde autoriteit van de betrokken lidstaat het Coördinatiecentrum voor respons in noodsituaties van de Commissie daarvan onverwijld in kennis.

3.Wanneer de bevoegde autoriteit een noodsituatie afkondigt, voert zij de in het noodplan vooraf vastgestelde maatregelen uit en stelt zij de Commissie en de bevoegde autoriteiten in de regio onmiddellijk in kennis met name van de stappen die zij voornemens is te ondernemen. In gerechtvaardigde uitzonderlijke omstandigheden kan de bevoegde autoriteit maatregelen nemen die afwijken van het noodplan. De bevoegde autoriteit stelt de Commissie en de bevoegde autoriteiten in de regio onmiddellijk op de hoogte van dergelijke maatregelen en verstrekt daarvoor een motivering.

4.De lidstaten en met name de bevoegde autoriteiten zorgen ervoor dat:

(a)geen maatregelen worden genomen die de gasstroom binnen de interne markt op enig moment onnodig beperken;

(b)geen maatregelen worden genomen die de gasleveringssituatie in een andere lidstaat ernstig in gevaar kunnen brengen; en

(c)dat grensoverschrijdende toegang tot infrastructuur overeenkomstig Verordening (EG) nr. 715/2009 gehandhaafd blijft voor zover dat technisch en uit het oogpunt van de veiligheid mogelijk is, overeenkomstig het noodplan.

5.De Commissie onderzoekt zo spoedig mogelijk maar in elk geval binnen vijf dagen na ontvangst van de in lid 2 bedoelde informatie van de bevoegde autoriteit of de afkondiging van een noodsituatie overeenkomstig lid 1, onder c), gerechtvaardigd is en of de genomen maatregelen zo nauw mogelijk aansluiten bij de in het noodplan vermelde acties en aardgasbedrijven geen onevenredige last opleggen en in overeenstemming zijn met lid 4. De Commissie kan op verzoek van een bevoegde autoriteit, van aardgasbedrijven dan wel op eigen initiatief de bevoegde autoriteit verzoeken de maatregelen te wijzigen wanneer die in strijd zijn met de in de eerste zin van dit lid genoemde voorwaarden. De Commissie kan de bevoegde autoriteit eveneens verzoeken de afkondiging van de noodsituatie op te heffen wanneer zij van oordeel is dat deze afkondiging niet langer gerechtvaardigd is overeenkomstig lid 1, onder c).

Binnen drie dagen na kennisgeving van het verzoek van de Commissie wijzigt de bevoegde autoriteit de maatregelen en stelt zij de Commissie daarvan in kennis, of deelt zij de Commissie mee om welke redenen zij niet instemt met het verzoek. In dat geval kan de Commissie binnen een termijn van drie dagen haar verzoek wijzigen of intrekken of de betrokken bevoegde autoriteit of, in voorkomend geval, de betrokken bevoegde autoriteiten en, indien de Commissie dat noodzakelijk acht, de Groep coördinatie gas bijeenroepen om de zaak te bespreken. De Commissie motiveert uitvoerig haar verzoek tot wijziging van de maatregelen. De bevoegde autoriteit houdt ten volle rekening met het standpunt van de Commissie. Indien het definitieve besluit van de bevoegde autoriteit afwijkt van het standpunt van de Commissie, maakt de bevoegde instantie bekend welke redenen ten grondslag liggen aan haar besluit.

Artikel 11
Respons op een noodsituatie op regionaal of Unieniveau

1.Op verzoek van een bevoegde autoriteit die een noodsituatie heeft afgekondigd, en na het onderzoek overeenkomstig artikel 10, lid 5, kan de Commissie een noodsituatie afkondigen op regionaal of Unieniveau. Op verzoek van ten minste twee bevoegde autoriteiten die een noodsituatie hebben afgekondigd, en na het onderzoek overeenkomstig artikel 10, lid 5, en indien de redenen voor deze noodsituaties met elkaar verband houden, kondigt de Commissie naargelang van het geval een noodsituatie op regionaal of Unieniveau af. In alle gevallen wint de Commissie met gebruik van de communicatiemiddelen die in deze situatie het meest geschikt zijn, de standpunten van de andere bevoegde instanties in en houdt zij naar behoren rekening met alle door de andere bevoegde autoriteiten verstrekte informatie. Indien de Commissie oordeelt dat de achterliggende redenen voor de noodsituatie op regionaal of Unieniveau niet langer de afkondiging van deze situatie rechtvaardigen, kondigt zij het einde van de noodsituatie op regionaal of Unieniveau af. In alle gevallen motiveert de Commissie haar besluit en stelt zij de Raad in kennis van haar besluit.

2.Zodra de Commissie een noodsituatie op regionaal of Unieniveau afkondigt, roept zij de Groep coördinatie gas bijeen. Gedurende de noodsituatie op regionaal of Unieniveau kan zij op verzoek van ten minste drie lidstaten de deelname aan de Groep coördinatie gas voor een gehele vergadering of een gedeelte daarvan beperken tot de vertegenwoordigers van de lidstaten en de bevoegde instanties.

3.Bij een noodsituatie op regionaal of Unieniveau coördineert de Commissie de maatregelen van de bevoegde autoriteiten, waarbij zij ten volle rekening houdt met relevante informatie van de Groep coördinatie gas en met de resultaten van de raadpleging van die groep. De Commissie zorgt met name voor:

(a)uitwisseling van informatie;

(b)samenhang en effectiviteit van de maatregelen die op lidstaat- en op regionaal niveau zijn genomen ten aanzien van het Unieniveau;

(c)coördinatie van de maatregelen ten aanzien van derde landen.

4.De Commissie kan een crisismanagementgroep bijeenbrengen, bestaande uit de in artikel 9, lid 1, onder g), bedoelde crisismanagers van de lidstaten die betrokken zijn bij de noodsituatie. De Commissie kan in overleg met de crisismanagers andere relevante belanghebbenden uitnodigen om deel te nemen. De Commissie ziet erop toe dat de Groep coördinatie gas regelmatig wordt geïnformeerd over de werkzaamheden van de crisismanagementgroep.

5.De lidstaten en met name de bevoegde autoriteiten zorgen ervoor dat:

(a)er geen maatregelen worden genomen die de gasstroom binnen de interne markt, en met name de gasstroom naar de getroffen markten, op enig moment onnodig beperken;

(b)geen maatregelen worden genomen die de gasleveringssituatie in een andere lidstaat ernstig in gevaar kunnen brengen; en

(c)grensoverschrijdende toegang tot infrastructuur overeenkomstig Verordening (EG) nr. 715/2009 gehandhaafd blijft voor zover dat technisch en uit het oogpunt van de veiligheid mogelijk is, overeenkomstig het noodplan.

6.Wanneer de Commissie op verzoek van een bevoegde autoriteit, van een aardgasbedrijf dan wel op eigen initiatief oordeelt dat in een noodsituatie op regionaal of Unieniveau een door een lidstaat of een bevoegde instantie genomen maatregel of een gedraging van een aardgasbedrijf in strijd is met lid 5, verzoekt zij de lidstaat of de bevoegde autoriteit haar maatregel te wijzigen of stappen te ondernemen om naleving van lid 5 te waarborgen, en vermeldt zij de redenen daarvoor. Er wordt naar behoren rekening gehouden met de noodzaak het gassysteem te allen tijde veilig te exploiteren.

Binnen drie dagen na kennisgeving van het verzoek van de Commissie wijzigt de lidstaat of de bevoegde autoriteit haar maatregel en stelt zij de Commissie daarvan in kennis, of verklaart zij de Commissie om welke redenen zij niet instemt met het verzoek. In een dergelijk geval kan de Commissie binnen een termijn van drie dagen haar verzoek wijzigen of intrekken of de lidstaat of de betrokken bevoegde autoriteit en, indien de Commissie dat noodzakelijk acht, de Groep coördinatie gas bijeenroepen om de zaak te bespreken. De Commissie motiveert uitvoerig haar verzoek tot wijziging van de maatregelen. De lidstaat of de bevoegde autoriteit houdt ten volle rekening met het standpunt van de Commissie. Indien het definitieve besluit van de bevoegde autoriteit of de lidstaat afwijkt van het standpunt van de Commissie, maakt zij de redenen hiervoor bekend.

7.Na raadpleging van de Groep coördinatie gas stelt de Commissie een permanente reservelijst op voor een toezichthoudende taakgroep met deskundigen uit het bedrijfsleven en vertegenwoordigers van de Commissie. Deze taakgroep kan indien nodig buiten de Unie worden ingezet, monitort de gasstromen naar de Unie en brengt daarover verslag uit in samenwerking met de derde landen die gas leveren en doorvoeren.

8.De bevoegde instantie verstrekt het Waarnemings- en informatiecentrum voor civiele bescherming van de Commissie alle nodige informatie over de behoefte aan bijstand. Het centrum evalueert de algemene situatie en adviseert over het verlenen van bijstand aan de meest getroffen lidstaten en indien nodig aan derde landen.

Artikel 12
Solidariteit

1.Wanneer een lidstaat in overeenstemming met artikel 10, lid 1, het noodsituatieniveau heeft afgekondigd, wordt elke verhoogde leveringsnorm of aanvullende verplichting die krachtens artikel 5, lid 2, aan aardgasbedrijven in andere lidstaten is opgelegd, tijdelijk verlaagd tot het in artikel 5, lid 1, vastgestelde niveau.

2.Zolang ondanks de toepassing van de in lid 1 bedoelde maatregel niet is voldaan aan de levering aan huishoudens, essentiële sociale diensten en stadsverwarmingsinstallaties in de lidstaat die de noodsituatie heeft afgekondigd, wordt niet langer gas geleverd aan andere afnemers dan huishoudens, essentiële sociale diensten en stadsverwarmingsinstallaties in een andere lidstaat welke rechtstreeks verbonden is met de lidstaat die de noodsituatie heeft afgekondigd, voor zover dit noodzakelijk is voor de gasbevoorrading van huishoudens, essentiële sociale diensten en stadsverwarmingsinstallaties in de lidstaten die de noodsituatie hebben afgekondigd.

De eerste alinea is van toepassing op essentiële sociale diensten en stadsverwarmingsinstallaties voor zover deze in de respectieve lidstaten onder de definitie van beschermde afnemer vallen.

3.De bevoegde autoriteiten nemen de noodzakelijke maatregelen zodat gas dat in de in lid 2 omschreven situatie niet aan andere afnemers dan huishoudens, essentiële sociale diensten en stadsverwarmingsinstallaties op hun grondgebied is geleverd, in de lidstaat die zich in de noodsituatie zoals beschreven in dezelfde alinea bevindt, kan worden aangevoerd voor levering aan huishoudens, essentiële sociale diensten en stadsverwarmingsinstallaties in die lidstaat.

4.De technische, wettelijke en financiële regelingen voor de toepassing van lid 3 worden overeengekomen tussen de lidstaten die onderling rechtstreeks met elkaar verbonden zijn en worden beschreven in de noodplannen van hun respectieve regio's. Deze regelingen hebben onder meer betrekking op de toe te passen gasprijzen, het gebruik van interconnectoren, waaronder bidirectionele capaciteit, gasvolumes en de dekking van compensatiekosten Voor de uitvoering van de in lid 3 bedoelde verplichting wordt de voorkeur gegeven aan marktgebaseerde maatregelen zoals veilingen. In geval van wijziging van de technische, wettelijke en financiële regelingen die nodig zijn voor de toepassing van lid 3, worden de desbetreffende noodplannen dienovereenkomstig geactualiseerd.

5.Lid 2 is van toepassing vanaf 1 maart 2019.

6.    Indien de lidstaten geen overeenstemming bereiken over de noodzakelijke technische, wettelijke en financiële regelingen, kan de Commissie in haar advies en besluit over de plannen een kaderregeling voor deze maatregelen voorstellen.

Artikel 13
Informatie-uitwisseling

1.Gedurende een noodsituatie stellen de betrokken aardgasbedrijven de bevoegde autoriteit dagelijks met name de volgende informatie ter beschikking:

(a)de prognoses van de dagelijkse gasvraag en gaslevering voor de volgende drie dagen;

(b)de dagelijkse gasstroom, in miljoen m3 per dag (mcm/d), op alle grensoverschrijdende entry- en exitpunten alsook op alle punten die een productiefaciliteit, een opslagfaciliteit of een LNG-terminal met het net verbinden;

(c)de periode, uitgedrukt in dagen, waarvoor de gaslevering aan beschermde afnemers naar verwachting kan worden gewaarborgd.

2.In het geval van een noodsituatie op regionaal of Unieniveau kan de Commissie de bevoegde autoriteit verzoeken haar onverwijld ten minste de volgende informatie te verstrekken:

(a)de in lid 1 bedoelde informatie;

(b)informatie over de maatregelen die de bevoegde autoriteit voornemens is te nemen of reeds ten uitvoer heeft gelegd om de noodsituatie te beheersen, alsmede informatie over de doeltreffendheid van die maatregelen;

(c)de ingediende verzoeken om aanvullende maatregelen van andere bevoegde autoriteiten;

(d)de maatregelen die ten uitvoer zijn gelegd op verzoek van andere bevoegde autoriteiten.

3.Na een noodsituatie verstrekt de bevoegde autoriteit de Commissie zo spoedig mogelijk en uiterlijk zes weken na opheffing van de noodsituatie een gedetailleerde evaluatie van de noodsituatie en van de doelmatigheid van de ten uitvoer gelegde maatregelen, inclusief een evaluatie van de economische effecten van de noodsituatie, de effecten op de elektriciteitssector en de bijstand die verleend is aan en/of ontvangen is van de Unie en de lidstaten. Die evaluatie wordt ter beschikking gesteld van de Groep coördinatie gas en wordt meegenomen bij het actualiseren van de preventieve actieplannen en noodplannen.

De Commissie analyseert de evaluaties van de bevoegde autoriteiten en legt haar bevindingen in gebundelde vorm voor aan de lidstaten, het Europees Parlement en de Groep coördinatie gas.

4.In gerechtvaardigde omstandigheden, ongeacht de afkondiging van een noodsituatie, kan de bevoegde autoriteit aardgasbedrijven verzoeken om de in lid 1 bedoelde informatie of om aanvullende informatie, waaronder contractuele informatie, die noodzakelijk is om de algemene situatie inzake gastoevoer in de lidstaat of in andere lidstaten te beoordelen. De Commissie kan de door de aardgasbedrijven verstrekte informatie opvragen bij de bevoegde autoriteiten.

5.Indien de Commissie van oordeel is dat de gastoevoer in een regio of in de Unie in haar geheel wordt getroffen of kan worden getroffen, kan zij de bevoegde autoriteiten verzoeken de informatie te verzamelen die noodzakelijk is om de situatie inzake gastoevoer in de Unie te beoordelen, en deze aan haar voor te leggen De Commissie kan haar beoordeling voorleggen aan de Groep coördinatie gas.

6.Om de bevoegde autoriteiten en de Commissie in staat te stellen de situatie inzake leveringszekerheid op nationaal, regionaal en Unieniveau te beoordelen, delen aardgasbedrijven volgende informatie mee:

(a)aan de bevoegde autoriteiten, de volgende nadere gegevens met betrekking tot gasleveringscontracten met een duur van meer dan één jaar:

(i)de looptijd van het contract;

(ii)de overeengekomen totale volumes, op jaarbasis, en het gemiddelde volume per maand;

(iii)de overeengekomen maximale volumes, op dagbasis, in het geval van een alarm- of noodsituatie;

(iv)de overeengekomen leveringspunten;

(v)de minimale dagelijkse, maandelijkse of jaarlijkse gasvolumes;

(vi)de voorwaarden voor opschorting van gasleveringen.

(b)aan de bevoegde autoriteit en aan de Commissie, onmiddellijk na de sluiting of wijziging van gasleveringscontracten met een looptijd van meer dan één jaar gesloten of gewijzigd na [PB: gelieve de datum van inwerkingtreding van deze verordening in te vullen] die individueel of gezamenlijk met andere contracten met dezelfde leverancier of dochterbedrijven daarvan meer 40 % van het jaarlijkse gasverbruik in de betrokken lidstaat verstrekken. De verplichting tot mededeling is niet van toepassing op wijzigingen die alleen betrekking hebben op de gasprijs. De verplichting tot mededeling is eveneens van toepassing op alle commerciële overeenkomsten die relevant zijn voor de uitvoering van het gasleveringscontract.

De bevoegde autoriteit deelt de in punt a) van de eerste alinea vermelde gegevens elk jaar voor het einde van september mee aan de Commissie.

7.In gerechtvaardigde omstandigheden, wanneer de bevoegde autoriteit of de Commissie van oordeel is dat een niet onder lid 6, onder b), van dit artikel vallend gasleveringscontract de leveringszekerheid van een lidstaat, een regio of de Unie in haar geheel kan aantasten, kan de bevoegde autoriteit van de lidstaat waar het aardgasbedrijf dat het contract heeft gesloten, werkzaam is of de Commissie het aardgasbedrijf verzoeken het contract over te leggen met het oog op de beoordeling van de effecten op de leveringszekerheid. Het verzoek kan ook betrekking hebben op andere commerciële overeenkomsten die relevant zijn voor de uitvoering van het gasleveringscontract.

8.De bevoegde autoriteiten nemen de krachtens dit artikel ontvangen informatie mee bij het opstellen van de risico-evaluaties, de preventieve actieplannen en noodplannen of de actualiseringen daarvan. De Commissie kan de bevoegde autoriteit verzoeken om wijziging van de plannen op basis van de krachtens dit artikel ontvangen informatie.

9.De bevoegde autoriteiten en de Commissie waarborgen de vertrouwelijkheid van commercieel gevoelige informatie.

Artikel 14
Groep coördinatie gas

1.Er wordt een Groep coördinatie gas opgericht om de coördinatie van maatregelen betreffende de gasleveringszekerheid te bevorderen. Deze groep bestaat uit vertegenwoordigers van de lidstaten, met name van hun bevoegde instanties, alsook van het Agentschap voor de samenwerking tussen energieregulators ("Agentschap"), het ENTSO voor gas en representatieve organen van de betrokken bedrijfssector en van de betrokken afnemers. De Commissie neemt in overleg met de lidstaten een besluit over de samenstelling van de groep, waarbij zij erop toeziet dat deze volledig representatief is. De Commissie zit de groep voor. De groep stelt zijn reglement van orde op.

2.De Groep coördinatie gas wordt geraadpleegd en assisteert de Commissie met name met betrekking tot het volgende:

(a)de gasleveringszekerheid, te allen tijde en met name in het geval van een noodsituatie;

(b)alle informatie die relevant is voor de gasleveringszekerheid op nationaal, regionaal en Unieniveau;

(c)beste praktijken en mogelijke richtsnoeren voor alle betrokken partijen;

(d)het niveau van de leveringszekerheid, benchmarks en evaluatiemethodologieën;

(e)scenario’s op nationaal, regionaal en Unieniveau en tests van het niveau van paraatheid;

(f)de beoordeling van de preventieve actieplannen en de noodplannen en de uitvoering van de in die plannen opgenomen maatregelen;

(g)de coördinatie van de maatregelen als respons op een noodsituatie binnen de Unie, met derde landen die partij zijn bij het Verdrag tot oprichting van de Energiegemeenschap en met andere derde landen;

(h)de bijstand die de meest getroffen lidstaten nodig hebben.

3.De Commissie roept de Groep coördinatie gas regelmatig samen en deelt de van de bevoegde autoriteiten ontvangen informatie met de groep, waarbij zij de vertrouwelijkheid van commercieel gevoelige informatie in acht neemt.

Artikel 15
Samenwerking met de partijen bij het Verdrag tot oprichting van de Energiegemeenschap

1.De tweede zin van artikel 3, lid 2, artikel 3, lid 6, artikel 4, leden 3, 4 en 6, artikel 5, lid 2, artikel 6, lid 1, onder d), artikel 7, lid 5, onder b) en e), artikel 8, lid 1, onder e), g) en i), artikel 8, lid 4, onder b) en c), artikel 9, lid 1, onder j) en m), artikel 9, lid 4, artikel 10, lid 4, artikel 11, lid 5, en artikel 12 creëren verplichtingen voor de lidstaten ten aanzien van een partij bij de Energiegemeenschap indien de volgende procedure wordt gevolgd:

(a)de ministerraad van de Energiegemeenschap neemt deze verordening aan en integreert deze in de Energiegemeenschap door middel van een gezamenlijke akte inzake leveringszekerheid waarbij in de betrekkingen met de lidstaten wederzijdse verplichtingen vanwege partijen bij de Energiegemeenschap worden ingevoerd; 

(b)de partij bij de Energiegemeenschap legt de gemeenschappelijke akte ten uitvoer en meldt de volledige tenuitvoerlegging ervan aan het secretariaat van de Energiegemeenschap samen met een verzoek om toepassing van dit lid wat haar betreft; en

(c)het secretariaat van de Energiegemeenschap meldt de tenuitvoerlegging samen met een verzoek aan de Commissie om de toepasselijkheid te bevestigen van wederzijdse verplichtingen tussen de verzoekende partij bij de Energiegemeenschap en de lidstaten.

Na de aanmelding door het secretariaat van de Energiegemeenschap neemt de Commissie een besluit tot bevestiging van de toepasselijkheid van wederzijdse verplichtingen tussen de lidstaten en de partij bij de Energiegemeenschap met het oog op de uitvoering van dit lid, met vermelding van de datum waarop deze wederzijdse verplichtingen van kracht worden.

2.    Nadat de Commissie het in lid 1 bedoelde besluit heeft genomen, worden de vertegenwoordigers van de betrokken partijen bij de Energiegemeenschap uitgenodigd om deel te nemen aan de bijeenkomsten van de Groep coördinatie gas wanneer zaken worden besproken die deze partij rechtstreeks raken en die binnen het in lid 1 omschreven toepassingsgebied vallen.

Artikel 16
Monitoring door de Commissie

De Commissie houdt voortdurend toezicht op maatregelen inzake gasleveringszekerheid en brengt hierover regelmatig verslag uit aan de Groep coördinatie gas.

Op basis van de in artikel 7, lid 5, bedoelde beoordelingen trekt de Commissie indien passend conclusies over mogelijke middelen om de gasleveringszekerheid op het niveau van de Unie te versterken en brengt zij bij het Europees Parlement en de Raad verslag uit over de tenuitvoerlegging van deze verordening, indien mogelijk met aanbevelingen ter verbetering van deze verordening.

Artikel 17
Mededelingen

De risico-evaluaties, de preventieve actieplannen, de noodplannen en alle andere documenten worden door de Commissie elektronisch meegedeeld door middel van CIRCABC-platform.

Alle correspondentie in verband met een mededeling wordt elektronisch doorgezonden.

Artikel 18
Uitoefening van de bevoegdheidsdelegatie

1.De bevoegdheid om gedelegeerde handelingen vast te stellen, wordt aan de Commissie toegekend onder de in dit artikel neergelegde voorwaarden.

2.De in artikel 6, lid 3, en artikel 7, lid 3, bedoelde bevoegdheid om gedelegeerde handelingen vast te stellen wordt aan de Commissie toegekend voor onbepaalde tijd met ingang van de [PB: datum van inwerkingtreding van deze verordening invoegen].

3.Het Europees Parlement of de Raad kan de in artikel 6, lid 3, en artikel 7, lid 3, bedoelde bevoegdheidsdelegatie te allen tijde intrekken. Het besluit tot intrekking beëindigt de delegatie van de in dat besluit genoemde bevoegdheid. Het wordt van kracht op de dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie of op een daarin genoemde latere datum. Het laat de geldigheid van de reeds van kracht zijnde gedelegeerde handelingen onverlet.

4.Zodra de Commissie een gedelegeerde handeling heeft vastgesteld, doet zij daarvan gelijktijdig kennisgeving aan het Europees Parlement en de Raad.

5.Een krachtens artikel 6, lid 3, en artikel 7, lid 3, vastgestelde gedelegeerde handeling treedt alleen in werking indien het Europees Parlement noch de Raad binnen een termijn van twee maanden na de kennisgeving van de handeling aan het Europees Parlement en de Raad daartegen bezwaar heeft gemaakt, of indien zowel het Europees Parlement als de Raad voor het verstrijken van die termijn de Commissie hebben medegedeeld dat zij daartegen geen bezwaar zullen maken. Die termijn wordt op initiatief van het Europees Parlement of de Raad met twee maanden verlengd.

Artikel 19
Afwijking

Deze verordening is niet van toepassing op Malta en Cyprus zolang op hun grondgebied geen gas wordt geleverd. Voor Malta en Cyprus wordt voldaan aan de verplichtingen die zijn neergelegd in, en worden de keuzes die deze lidstaten kunnen maken overeenkomstig de volgende bepalingen, gemaakt binnen de vastgestelde termijn nadat op hun respectievelijk grondgebied voor de eerste maal gas is geleverd:

(a)voor artikel 2, lid 2, punt 1, artikel 3, lid 2, artikel 6, lid 6, en artikel 13, lid 6, onder a): 12 maanden;

(a)voor artikel 5, lid 1: 18 maanden;

(b)voor artikel 7, lid 4: 24 maanden;

(c)voor artikel 4, lid 4: 36 maanden;

(d)voor artikel 4, lid 1: 48 maanden;

Artikel 20
Intrekking

Verordening (EU) nr. 994/2010 wordt ingetrokken.

Verwijzingen naar de ingetrokken verordening gelden als verwijzingen naar de onderhavige verordening en worden gelezen overeenkomstig de in bijlage VIII opgenomen concordantietabel. 

Artikel 21
Inwerkingtreding

Deze verordening treedt in werking op de twintigste dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie.

Deze verordening is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat.

Gedaan te Brussel,

(1) Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad, COM(2014) 330 final.

(2) Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité, het Comité van de Regio's en de Europese Investeringsbank, COM(2015) 80 final.

(3) Met corridoraanpak wordt bedoeld dat alle lidstaten langs een gastransmissielijn de potentiële voordelen van een permanente bidirectionele gasstroom op een grensoverschrijdende pijplijn moeten evalueren.

(4) https://ec.europa.eu/energy/sites/ener/files/documents/SWD%202014%20325%20Implementation%20of%20the%20Gas%20SoS%20Regulation%20en.pdf .

(5) Bron: Europese Commissie.

(6) Zie voor een lijst van respondenten: https://ec.europa.eu/energy/sites/ener/files/documents/List%20of%20stakeholders%20FOR%20PUBLICATION%20-%20updated%2018%2006.pdf.  

(7) Studie over de rol van gasopslag in de interne markt om de aardgasvoorziening veilig te stellen, verricht door REF4E, Mercados, E-Bridge voor DG Energie. https://ec.europa.eu/energy/sites/ener/files/documents/REPORT-Gas%20Storage-20150728.pdf.

(8) "Economic analysis of costs and benefits of different approaches to enhancing the bargaining power of EU buyers in the wholesale markets of natural gas". De Commissie zal deze studie op haar internetpagina's publiceren.

(9) De hydraulische berekening is een resultaat van een simulatie waarin gebruik wordt gemaakt van een mathematisch model voor beschrijving van het gastransport in een (nationaal of regionaal) netwerk, rekening houdend met de topologie en de fysieke kenmerken. In het model worden vereisten met betrekking tot de gasdruk op leverpunten en vraagprofielen meegenomen. Door simulatie van het N-1-scenario met een hydraulisch model kan worden uitgemaakt of het in het systeem beschikbare gas in staat is alle leverpunten te bereiken in geval van verstoring van de grootste gasinfrastructuur.

(10) Verordening (EU) nr. 347/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 april 2013 betreffende richtsnoeren voor de trans-Europese energie-infrastructuur en tot intrekking van Beschikking nr. 1364/2006/EG en tot wijziging van de Verordeningen (EG) nr. 713/2009, (EG) nr. 714/2009 en (EG) nr. 715/2009 (PB L 115 van 25.4.2013, blz. 39).

(11) PB C , , blz. .

(12) PB C , , blz. .

(13) COM(2014) 654 final.

(14) Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité, het Comité van de Regio's en de Europese Investeringsbank, COM(2015) 80 final.

(15) Richtlijn 2009/73/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor aardgas en tot intrekking van Richtlijn 2003/55/EG (PB L 211 van 14.8.2009, blz. 94).

(16) Richtlijn 2008/114/EG van 8 december 2008 inzake de identificatie van Europese kritieke infrastructuren, de aanmerking van infrastructuren als Europese kritieke infrastructuren en de beoordeling van de noodzaak de bescherming van dergelijke infrastructuren te verbeteren (PB L 345 van 23.12.2008, blz. 75).

(17) Verordening (EU) nr. 347/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 april 2013 betreffende richtsnoeren voor de trans-Europese energie-infrastructuur en tot intrekking van Beschikking nr. 1364/2006/EG en tot wijziging van de Verordeningen (EG) nr. 713/2009, (EG) nr. 714/2009 en (EG) nr. 715/2009 (PB L 115 van 25.4.2013, blz. 39).

(18) Besluit nr. 1313/2013/EU van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 betreffende een Uniemechanisme voor civiele bescherming (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 24).

(19) Verordening (EU) nr. 312/2014 van de Commissie van 26 maart 2014 tot vaststelling van een netcode inzake gasbalancering van transmissienetten (PB L 91 van 27.3.2014, blz. 15).

(20) Besluit nr. 1313/2013/EU van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 betreffende een Uniemechanisme voor civiele bescherming (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 24).

(21) Richtlijn 2009/73/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor aardgas en tot intrekking van Richtlijn 2003/55/EG (PB L 211 van 14.8.2009, blz. 94).

(22) Verordening (EG) nr. 715/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende de voorwaarden voor de toegang tot aardgastransmissienetten en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1775/2005 (PB L 211 van 14.8.2009, blz. 36).

EUROPESE COMMISSIE

Brussel, 16.2.2016

COM(2016) 52 final

BIJLAGEN

bij het

VOORSTEL VOOR EEN VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

betreffende maatregelen tot veiligstelling van de gaslevering en houdende intrekking van Verordening (EU) nr. 994/2010

{SWD(2016) 25 final}
{SWD(2016) 26 final}

BIJLAGEN

bij het

VOORSTEL VOOR EEN VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

betreffende maatregelen tot veiligstelling van de gaslevering en houdende intrekking van Verordening (EU) nr. 994/2010

BIJLAGE I

Regionale samenwerking

De in artikel 3, lid 7, genoemde regio's zijn de volgende:

–Noordwest: Verenigd Koninkrijk en Ierland;

–Noord-Zuid West-Europa: België, Frankrijk, Luxemburg, Spanje, Nederland en Portugal;

–Zuidelijke gascorridor: Bulgarije, Griekenland en Roemenië;

–Midden-Oost: Tsjechië, Duitsland, Polen en Slowakije;

–Zuidoost: Oostenrijk, Kroatië, Hongarije, Italië en Slovenië;

–Energiemarkt in het Oostzeegebied I (BEMIP I): Estland, Finland, Letland en Litouwen;

–Energiemarkt in het Oostzeegebied II (BEMIP II): Denemarken en Zweden;

–Cyprus;

–Malta, zolang het land niet is verbonden met een andere lidstaat. Indien Malta is verbonden met een andere lidstaat, wordt het als een deel van de regio van die lidstaat beschouwd.

BIJLAGE II

BEREKENING VAN DE N-1-FORMULE

1.Definitie van de N-1-formule

De N-1-formule geeft de technische capaciteit, zoals omschreven in artikel 2, lid 1, punt 18, van Verordening (EG) nr. 715/2009, van de gasinfrastructuur weer om te voorzien in de totale gasvraag in een berekend gebied in het geval van de verstoring van de grootste afzonderlijke gasinfrastructuur gedurende een dag met uitzonderlijk hoge gasvraag met een statistische waarschijnlijkheid van eens in de 20 jaar. 

Gasinfrastructuur heeft betrekking op het gastransmissienet en de met het berekende gebied verbonden productie-, LNG- en opslagfaciliteiten.

De technische capaciteit van alle resterende beschikbare gasinfrastructuur in het geval van de verstoring van de grootste afzonderlijke gasinfrastructuur moet minimaal gelijk zijn aan de som van de totale dagelijkse vraag naar gas in het berekende gebied gedurende een dag met uitzonderlijk hoge gasvraag met een statistische waarschijnlijkheid van eens in de 20 jaar.

De uitkomst van de N-1-formule, zoals hieronder berekend, moet ten minste gelijk zijn aan 100 %.

2.Berekeningsmethode voor de N-1-formule

, N – 1 ≥ 100 %

De parameters die worden gebruikt voor de berekening, worden duidelijk omschreven en gerechtvaardigd.

Voor de berekening van de EPm wordt een gedetailleerde lijst van de entrypunten en hun individuele capaciteit verstrekt.

3.Definities van de parameters van de N-1-formule:

Met "berekend gebied" wordt het door de bevoegde autoriteit vastgestelde geografische gebied bedoeld waarvoor de N-1-formule berekend wordt.

Definitie met betrekking tot de vraagzijde 

Dmax – de totale dagelijkse gasvraag (in miljoen m3 per dag) in het berekend gebied gedurende een dag met uitzonderlijk hoge gasvraag met een statistische waarschijnlijkheid van eens in de 20 jaar.

Definities met betrekking tot de aanbodzijde 

EPm – de technische capaciteit van andere entrypunten (in miljoen m3 per dag) dan de onder Pm, LNGm en Sm vallende productie-, LNG- en opslagfaciliteiten: de som van de technische capaciteit van alle entrypunten op de grens die gas aan het berekend gebied kunnen leveren.

Pm – maximale technische productiecapaciteit (in miljoen m3 per dag): de som van de maximale technische dagelijkse productiecapaciteit van alle gasproductiefaciliteiten die op de entrypunten in het berekend gebied kan worden geleverd.

Sm – maximale technische onttrekkingscapaciteit uit opslag (in miljoen m³ per dag): de som van de maximale technische dagelijkse onttrekkingscapaciteit uit alle opslagfaciliteiten die op de entrypunten in het berekend gebied kan worden geleverd, rekening houdend met hun respectieve fysieke eigenschappen.

LNGm – maximale technische capaciteit van de LNG-faciliteiten (in miljoen m³ per dag): de som van de maximaal mogelijke technische dagelijkse uitzendcapaciteit van alle LNG-faciliteiten in het berekend gebied, rekening houdend met kritische elementen als het ontladen, bijbehorende diensten, tijdelijke opslag en hervergassing van LNG alsook de technische uitzendcapaciteit aan het systeem.

Im – technische capaciteit van de grootste afzonderlijke gasinfrastructuur (in miljoen m3 per dag) met de grootste capaciteit om het berekend gebied te beleveren. Wanneer meerdere gasinfrastructuren met een gemeenschappelijke upstream- of downstreamgasinfrastructuur zijn verbonden en niet afzonderlijk kunnen worden geëxploiteerd, worden zij als één gasinfrastructuur beschouwd.

4.Berekening van de N-1-formule met gebruikmaking van vraagzijdemaatregelen

, N – 1 ≥ 100 %

Definitie met betrekking tot de vraagzijde

Deff: het gedeelte (in miljoen m3 per dag) van Dmax dat in het geval van verstoring van de levering voldoende en tijdig kan worden gedekt met op de markt gebaseerde maatregelen aan de vraagzijde, overeenkomstig artikel 8, lid 1, onder c), en artikel 4, lid 2.

5.Berekening van de N-1-formule op regionaal niveau

Het in punt 3 bedoelde berekend gebied wordt uitgebreid tot het passende regionale niveau. De in bijlage I opgenomen regio’s zijn van toepassing. Voor de berekening van de N-1-formule op regionaal niveau wordt uitgegaan van de grootste afzonderlijke gasinfrastructuur van gemeenschappelijk belang. De grootste afzonderlijke gasinfrastructuur van gemeenschappelijk belang voor een regio is de grootste gasinfrastructuur in de regio die direct of indirect bijdraagt aan de gaslevering aan de lidstaten van die regio en wordt gedefinieerd in de risico-evaluatie.

De regionale N-1-berekening kan de nationale N-1-berekening slechts vervangen indien de grootste gasinfrastructuur van gemeenschappelijk belang volgens de gezamenlijke risico-evaluatie van groot belang is voor de gaslevering aan alle betrokken lidstaten.

Voor de in artikel 6, lid 1, bedoelde berekeningen wordt uitgegaan van de grootste afzonderlijke gasinfrastructuur van gemeenschappelijk belang voor de in bijlage I opgenomen regio’s.

BIJLAGE III

Permanente bidirectionele capaciteit

1.Om bidirectionele capaciteit op een interconnector in te stellen of uit te breiden, of om een vrijstelling van die verplichting te verkrijgen of te verlengen, dienen de transmissiesysteembeheerders aan beide zijden van de interconnector bij hun bevoegde autoriteiten (betrokken bevoegde autoriteiten) na overleg met alle transmissiesysteembeheerders langs de corridor voor gaslevering:

(a)een voorstel voor permanente bidirectionele capaciteit in de tegengestelde richting ("physical reverse flow-capaciteit") in, of

(b)een verzoek tot vrijstelling van de bidirectionele capaciteitsverplichting.

Dit wordt uiterlijk op 1 december 2018 ingediend voor alle interconnectoren die bestonden op de datum van inwerkingtreding van deze verordening, en na de voltooiing van de fase van de haalbaarheidsstudie, maar vóór de aanvang van de fase van het gedetailleerd technisch ontwerp voor nieuwe interconnectoren.

2.Het voorstel om reverse flow-capaciteit in te stellen of uit te breiden, of het verzoek tot verlening of verlenging van een vrijstelling, stoelt op een beoordeling van de marktvraag, ramingen van vraag en aanbod, haalbaarheidsonderzoek, kosten van reverse flow-capaciteit, met inbegrip van de nodige versterking van het transmissiesysteem, en de voordelen voor de leveringszekerheid, waarbij rekening wordt gehouden met de mogelijke bijdrage die reverse flow-capaciteit kan leveren aan de naleving van de in artikel 4 vastgestelde infrastructuurnorm. Het voorstel omvat een kosten-batenanalyse die is opgesteld op basis van de in artikel 11 van Verordening (EU) nr. 347/2013 van het Europees Parlement en de Raad 1 vastgestelde methodologie.

3.Na ontvangst van het voorstel of het verzoek tot vrijstelling raadplegen de betrokken bevoegde autoriteiten onverwijld de bevoegde autoriteiten langs de corridor voor gaslevering, het Agentschap en de Commissie over het voorstel of het verzoek tot vrijstelling. De geraadpleegde autoriteiten kunnen een advies uitbrengen binnen een termijn van vier maanden te rekenen vanaf de datum van ontvangst van het verzoek om raadpleging.

4.Binnen twee maanden na het verstrijken van de in punt 3 bedoelde termijn nemen de betrokken bevoegde autoriteiten, op basis van de risico-evaluatie, de in punt 2 genoemde informatie, de ontvangen adviezen na de in punt 3 omschreven raadpleging, en rekening houdend met de gasleveringszekerheid en de bijdrage aan de interne gasmarkt, een gezamenlijk besluit:

(a)zij aanvaarden het voorstel voor reverse flow-capaciteit; een dergelijk besluit omvat een kosten-batenanalyse, een grensoverschrijdende kostentoewijzing, een tijdschema voor de uitvoering en de regelingen voor het latere gebruik daarvan;

(b)zij verlenen of verlengen een tijdelijke vrijstelling voor een termijn van maximaal vier jaar indien uit de kosten-batenanalyse in het besluit blijkt dat de reverse flow-capaciteit geen verbetering van de leveringszekerheid van lidstaten langs de corridor voor gaslevering oplevert, of indien de investeringskosten niet in verhouding staan tot de verwachte voordelen voor de leveringszekerheid;

(c)zij verzoeken de transmissiesysteembeheerders hun voorstel of verzoek tot vrijstelling te wijzigen en opnieuw in te dienen.

5.De betrokken bevoegde autoriteiten dienen het gezamenlijke besluit onverwijld in bij de bevoegde autoriteiten langs de corridor voor gaslevering, het Agentschap en de Europese Commissie, met inbegrip van de ontvangen adviezen na de in punt 4 vastgestelde raadpleging.

6.Binnen twee maanden na ontvangst van het gezamenlijke besluit kunnen de bevoegde autoriteiten van de lidstaten langs de corridor voor gaslevering bezwaren maken tegen het gezamenlijke besluit, en deze voorleggen aan de bevoegde autoriteiten die het besluit hebben vastgesteld, het Agentschap en de Commissie. De bezwaren worden beperkt tot feiten en beoordelingen, met name inzake grensoverschrijdende kostentoewijzing waarover geen raadpleging heeft plaatsgevonden overeenkomstig punt 4.

7.Binnen drie maanden na ontvangst van het gezamenlijke besluit overeenkomstig lid 5 brengt het Agentschap een advies uit over alle elementen van het gezamenlijke besluit, rekening houdend met elk mogelijk bezwaar, en dient het advies in bij alle bevoegde autoriteiten langs de corridor voor gaslevering en de Commissie.

8.Binnen vier maanden na ontvangst van het advies van het Agentschap overeenkomstig punt 7 kan de Commissie bij besluit verzoeken om het gezamenlijke besluit te wijzigen.

9.Indien de betrokken bevoegde autoriteiten er niet in zijn geslaagd een gezamenlijk besluit te nemen binnen de in punt 4 vastgestelde termijn, stellen de betrokken bevoegde autoriteiten het Agentschap en de Commissie hiervan in kennis op de dag van het verstrijken van de termijn. Binnen twee maanden na ontvangst van deze informatie brengt het Agentschap een advies uit met een voorstel dat betrekking heeft op alle in punt 4 vastgestelde elementen van een gezamenlijk besluit, en dient dit advies in bij de betrokken bevoegde autoriteiten en de Commissie.

10.Binnen vier maanden na ontvangst van het advies van het Agentschap overeenkomstig punt 9, stelt de Commissie een besluit vast dat betrekking heeft op alle in punt 4 vastgestelde elementen van een gezamenlijk besluit, rekening houdend met dat advies. Indien de Commissie om aanvullende informatie verzoekt, gaat de termijn van vier maanden in op de dag van ontvangst van alle gevraagde informatie. Deze termijn kan worden verlengd met twee maanden met toestemming van alle betrokken bevoegde autoriteiten.

11.De Commissie, de bevoegde autoriteiten en de transmissiesysteembeheerders waarborgen de vertrouwelijkheid van commercieel gevoelige informatie.

12.Krachtens Verordening (EU) nr. 994/2010 verleende vrijstellingen van de bidirectionele capaciteitsverplichting blijven geldig tot 1 december 2018, tenzij de geldigheidsduur verstrijkt vóór deze datum.

BIJLAGE IV

Model voor risico-evaluatie

Het volgende model wordt in het Engels ingevuld.

Algemene informatie

–lidstaten in de regio

–naam van de bevoegde autoriteiten die betrokken zijn bij de opstelling van deze risico-evaluatie 2

1.Beschrijving van het systeem

1.1.Geef een beknopte beschrijving van het regionale gassysteem, met betrekking tot:

(a)Belangrijkste cijfers inzake gasverbruik 3 : jaarlijkse totale eindverbruik van gas (in miljard m3) en onderverdeling per soort afnemer 4 , pieken in de vraag (totaal en onderverdeling per categorie afnemer in miljoen m³ per dag).

(b)Beschrijf de werking van het gassysteem in de regio: belangrijkste stromen (entry/exit/doorvoer), infrastructuurcapaciteit van entry-/exitpunten naar en vanuit de regio en per lidstaat, met inbegrip van benuttingsgraad, LNG-faciliteiten (maximale dagcapaciteit, benuttingsgraad en toegangsregeling), enz. Beschrijf het L-gassysteem voor zover dit relevant is voor de lidstaten in de regio.

(c)Onderverdeling van de bronnen van gasinvoer per land van oorsprong 5 .

(d)Beschrijf de rol van opslagfaciliteiten die relevant zijn voor de regio, met inbegrip van grensoverschrijdende toegang:

(1)opslagcapaciteit (totale capaciteit en werkgascapaciteit) ten opzichte van de vraag tijdens het verwarmingsseizoen;

(2)maximale dagelijkse onttrekkingscapaciteit op verschillende opslagniveaus (bij voorkeur met volledig benutte opslagniveaus en niveaus op het einde van het seizoen).

(e)Beschrijf de rol van de binnenlandse productie in de regio:

(1)productiewaarde met betrekking tot het jaarlijkse eindverbruik van gas;

(2)maximale dagelijkse productiecapaciteit.

(f)Beschrijf de rol van gas in de elektriciteitsproductie (bv. belang, rol als back-up voor hernieuwbare energie), met inbegrip van gasgestookte opwekkingscapaciteit (totaal (MWe) en als percentage van de totale opwekkingscapaciteit) en warmtekrachtkoppeling (totaal (MWe) en als percentage van de totale productiecapaciteit).

1.2.Geef een beknopte beschrijving van het gassysteem per lidstaat, met betrekking tot:

(a)Belangrijkste cijfers inzake gasverbruik: jaarlijkse eindverbruik van gas (in miljard m3) en onderverdeling per soort afnemer, pieken in de vraag (miljoen m3 per dag).

(b)Beschrijf de werking van het gassysteem op nationaal niveau, met inbegrip van infrastructuren (voor zover dit niet onder punt 1.1.(b) valt). Beschrijf het L-gassysteem indien van toepassing.

(c)Bepaal de belangrijkste voor de gasleveringszekerheid relevante infrastructuur.

(d)Onderverdeling op nationaal niveau van bronnen van gasinvoer per land van oorsprong.

(e)Beschrijf de rol van opslag in de lidstaat en vermeld:

(1)opslagcapaciteit (totale capaciteit en werkgascapaciteit) ten opzichte van de vraag tijdens het verwarmingsseizoen;

(2)maximale dagelijkse onttrekkingscapaciteit op verschillende benuttingsniveaus (bij voorkeur met volledig benutte opslagniveaus en niveaus op het einde van het seizoen).

(a)Beschrijf de rol van de binnenlandse productie en vermeld:

(1)productiewaarde met betrekking tot het jaarlijkse eindverbruik van gas;

(2)maximale dagelijkse productiecapaciteit.

(a)Beschrijf de rol van gas in de elektriciteitsproductie (bv. belang, rol als back-up voor hernieuwbare energie), met inbegrip van gasgestookte opwekkingscapaciteit (totaal (MWe) en als percentage van de totale opwekkingscapaciteit) en warmtekrachtkoppeling (totaal (MWe) en als percentage van de totale productiecapaciteit).

2.Infrastructuurnorm (artikel 4)

Beschrijf hoe wordt voldaan aan de infrastructuurnorm, met inbegrip van de belangrijkste waarden voor de N-1-formule en andere mogelijkheden om te voldoen aan de norm (met naburige lidstaten, maatregelen aan de vraagzijde) en de bestaande bidirectionele capaciteiten, als volgt:

2.1.Regionaal niveau

N-1-formule

(a)Bepaal de grootste afzonderlijke gasinfrastructuur van gemeenschappelijk belang voor de regio.

(b)Bereken de N-1-formule op regionaal niveau.

(c)Beschrijf de gebruikte waarden voor alle elementen in de formule, met inbegrip van tussentijdse cijfers voor de berekening (vermeld voor bv. EPm de capaciteit van alle entrypunten die onder deze parameter vallen).

(d)Vermeld de toegepaste methodologieën en aannamen, indien van toepassing, voor de berekening van de parameters in de formule (bv. Dmax) (gebruik bijlagen voor nadere uitleg).

2.2.Nationaal niveau (beschreven per lidstaat in de regio)

(a)N-1-formule

(1)bepaal de grootste afzonderlijke gasinfrastructuur;

(2)bereken de N-1-formule op nationaal niveau;

(3)beschrijf de gebruikte waarden voor alle elementen in de formule, met inbegrip van tussentijdse cijfers voor de berekening (vermeld voor bv. EPm de capaciteit van alle entrypunten die onder deze parameter vallen);

(4)vermeld de toegepaste methodologieën, indien van toepassing, voor de berekening van de parameters in de formule (bv. Dmax) (gebruik bijlagen voor nadere uitleg);

(5)verklaar de resultaten van de berekening van de N-1-formule, waarbij de opslagniveaus op 30% en 100% van hun totale capaciteit worden beschouwd;

(6)verklaar de voornaamste resultaten van de simulatie van het N-1-scenario aan de hand van een hydraulisch model;

(7)indien daartoe wordt besloten door de lidstaat, bereken de N-1-formule aan de hand van maatregelen aan de vraagzijde:

–bereken de N-1-formule overeenkomstig punt 4 van bijlage II;

–beschrijf de gebruikte waarden voor alle elementen in de formule, met inbegrip van tussentijdse cijfers voor de berekening (indien deze verschillen van de in punt 2.2.(a).(3) omschreven cijfers);

–vermeld de toegepaste methodologieën, indien van toepassing, voor de berekening van de parameters in de formule (bv. Dmax) (gebruik bijlagen voor nadere uitleg);

–verklaar de op de markt gebaseerde maatregelen aan de vraagzijde die zijn vastgesteld/zullen worden vastgesteld ter compensatie van een verstoring van de levering en het verwachte effect daarvan (Deff);

(8)indien daarmee werd ingestemd door de bevoegde autoriteiten van de naburige lidstaten, bereken gezamenlijk de N-1-norm:

–bereken de N-1-formule overeenkomstig punt 5 van bijlage II;

–beschrijf de gebruikte waarden voor alle elementen in de formule, met inbegrip van tussentijdse cijfers voor de berekening (indien deze verschillen van de in punt 2.2.(a).(3) omschreven cijfers);

–vermeld de toegepaste methodologieën en aannamen, indien van toepassing, voor de berekening van de parameters in de formule (bv. Dmax) (gebruik bijlagen voor nadere uitleg);

–verklaar de overeengekomen regelingen om naleving van de N-1-verplichting te waarborgen.

(a)Bidirectionele capaciteit

(1)vermeld de interconnectiepunten die zijn uitgerust met bidirectionele capaciteit en de maximale capaciteit van bidirectionele stromen;

(2)vermeld de regelingen voor het gebruik van de reverse flow-capaciteit (bv. afschakelbare capaciteit);

(3)vermeld de interconnectiepunten waarvoor overeenkomstig artikel 4, lid 4, een vrijstelling is verleend, de duur van de vrijstelling en waarom zij is verleend.

3.Aanwijzing van risico's

Beschrijf de risicobronnen die negatieve gevolgen kunnen hebben voor de gasleveringszekerheid in de desbetreffende lidstaat en/of regio, de waarschijnlijkheid en de gevolgen ervan.

Niet-limitatieve lijst van soorten bronnen van risico:

Politiek

–verstoring van de gaslevering vanuit derde landen om verschillende redenen,

–politieke onrust (in land van oorsprong of doorvoerland),

–oorlog / burgeroorlog (in land van oorsprong of doorvoerland),

–terrorisme.

Technologisch

–explosie/branden,

–branden (binnen een bepaalde faciliteit),

–lekkages,

–gebrek aan toereikend onderhoud,

–apparatuurdefect (defect bij het opstarten, defect tijdens gebruik, enz.),

–gebrek aan elektriciteit (of andere energiebron),

–computerdefect (problemen met hardware, software, internet, SCADA, enz.),

–cyberaanval,

–gevolgen van graafwerkzaamheden (graven, heien), grondwerken, enz.

Commercieel / markt / financieel

–overeenkomsten met leveranciers uit derde landen,

–handelsgeschil,

–voor de leveringszekerheid relevante infrastructuur wordt gecontroleerd door entiteiten van derde landen, hetgeen kan leiden tot risico’s op onvoldoende investeringen, verminderde diversificatie of niet-naleving van de Uniewetgeving,

–prijsvolatiliteit,

–onvoldoende investeringen,

–plotse, onverwachte pieken in de vraag,

–andere risico’s die tot structurele ondermaatse prestaties kunnen leiden.

Sociaal

–stakingen (in verschillende aanverwante sectoren, zoals de gassector, havens, transport, enz.),

–sabotage,

–vandalisme,

–diefstal.

Natuurlijk

–aardbevingen,

–aardverschuivingen,

–overstromingen (zware regenval, rivier),

–stormen (zee),

–lawines,

–extreme weersomstandigheden,

–branden (buiten de faciliteit, zoals nabijgelegen bossen, grasland, enz.).

3.1.Regionaal niveau

(a)Bepaal de relevante risicobronnen voor de regio, met inbegrip van hun waarschijnlijkheid en gevolgen, alsook de interactie en correlatie met de in de lidstaten bestaande risico's indien nodig.

(b)Beschrijf de criteria waarmee wordt bepaald of een systeem is blootgesteld aan hoge/onaanvaardbare risico’s.

(c)Maak een lijst van relevante risicoscenario’s in overeenstemming met de risicobronnen en beschrijf hoe ze zijn geselecteerd.

(d)Vermeld in welke mate de door het ENTSB voor gas opgestelde scenario’s in aanmerking zijn genomen.

3.2.Nationaal niveau (voor zover relevant)

(a)Bepaal de relevante risicobronnen voor de lidstaat, met inbegrip van hun waarschijnlijkheid en gevolgen.

(b)Beschrijf de criteria waarmee wordt bepaald of een systeem is blootgesteld aan hoge/onaanvaardbare risico’s.

(c)Maak een lijst van relevante risicoscenario’s in overeenstemming met de risicobronnen en hun waarschijnlijkheid, en beschrijf hoe ze werden geselecteerd.

4.Risicoanalyse en -beoordeling

Analyseer de in punt 3 omschreven reeks relevante risicoscenario’s. Vermeld bij de simulatie van risicoscenario’s de bestaande maatregelen voor leveringszekerheid, zoals onder meer de N-1-norm en de leveringsnorm. Per risicoscenario:

(a)geef een gedetailleerde beschrijving van het risicoscenario, met inbegrip van alle aannamen en, indien van toepassing, de onderliggende methodologieën voor de berekening ervan;

(b)geef een gedetailleerde beschrijving van de resultaten van de uitgevoerde simulaties, met inbegrip van een kwantificering van de gevolgen (bv. volumes van niet-geleverd gas, sociaal-economische gevolgen, gevolgen voor stadsverwarming, gevolgen voor elektriciteitsopwekking).

5.Conclusies

Beschrijf de belangrijkste resultaten van de risico-evaluatie, en bepaal voor welke risicoscenario's verdere maatregelen nodig zijn.

BIJLAGE V

Modellen voor de plannen

De volgende modellen worden in het Engels ingevuld.

Model voor preventief actieplan

Algemene informatie

–lidstaten in de regio

–naam van de bevoegde autoriteiten die betrokken zijn bij de opstelling van dit plan 6

1.Beschrijving van het systeem

1.1.Geef een beknopte beschrijving van het regionale gassysteem, met betrekking tot:

(a)Belangrijkste cijfers inzake gasverbruik 7 : jaarlijkse eindverbruik van gas (in miljard m3) en onderverdeling per soort afnemer 8 , pieken in de vraag (totaal en onderverdeling per categorie afnemer in miljoen m³ per dag).

(b)Beschrijf de werking van het gassysteem in de regio: belangrijkste stromen (entry/exit/doorvoer), infrastructuurcapaciteit van entry-/exitpunten naar en vanuit de regio en per lidstaat, met inbegrip van benuttingsgraad, LNG-faciliteiten (maximale dagcapaciteit, benuttingsgraad en toegangsregeling), enz. Beschrijf het L-gassysteem voor zover dit relevant is voor de lidstaten in de regio.

(c)Onderverdeling van de bronnen van gasinvoer per land van oorsprong 9 .

(d)Beschrijf de rol van opslagfaciliteiten die relevant zijn voor de regio, met inbegrip van grensoverschrijdende toegang:

(1)opslagcapaciteit (totale capaciteit en werkgascapaciteit) ten opzichte van de vraag tijdens het verwarmingsseizoen;

(2)maximale dagelijkse onttrekkingscapaciteit op verschillende benuttingsniveaus (bij voorkeur met volledig benutte opslagniveaus en niveaus op het einde van het seizoen).

(e)Beschrijf de rol van de binnenlandse productie in de regio:

(1)productiewaarde met betrekking tot het jaarlijkse eindverbruik van gas;

(2)maximale dagelijkse productiecapaciteit.

(f)Beschrijf de rol van gas in de elektriciteitsproductie (bv. belang, rol als back-up voor hernieuwbare energie), met inbegrip van gasgestookte opwekkingscapaciteit (totaal (MWe) en als percentage van de totale opwekkingscapaciteit) en warmtekrachtkoppeling (totaal (MWe) en als percentage van de totale productiecapaciteit).

1.2.Geef een beknopte beschrijving van het gassysteem per lidstaat, met betrekking tot:

(a)Belangrijkste cijfers inzake gasverbruik: jaarlijkse eindverbruik van gas (in miljard m3) en onderverdeling per soort afnemer, pieken in de vraag (in miljoen m3 per dag).

(b)Beschrijf de werking van het gassysteem op nationaal niveau, met inbegrip van infrastructuren (voor zover dit niet onder punt 1.1.(b) valt). beschrijf het L-gassysteem indien van toepassing.

(c)Bepaal de belangrijkste voor de gasleveringszekerheid relevante infrastructuur.

(d)Onderverdeling op nationaal niveau van bronnen van gasinvoer per land van oorsprong.

(e)Beschrijf de rol van opslag in de lidstaat en vermeld:

(1)opslagcapaciteit (totale capaciteit en werkgascapaciteit) ten opzichte van de vraag tijdens het verwarmingsseizoen;

(2)maximale dagelijkse onttrekkingscapaciteit op verschillende benuttingsniveaus (bij voorkeur met volledig benutte opslagniveaus en niveaus op het einde van het seizoen).

(f)Beschrijf de rol van de binnenlandse productie en vermeld:

(1)productiewaarde met betrekking tot het jaarlijkse eindverbruik van gas;

(2)maximale dagelijkse productiecapaciteit.

(g)Beschrijf de rol van gas in de elektriciteitsproductie (bv. belang, rol als back-up voor hernieuwbare energie), met inbegrip van gasgestookte opwekkingscapaciteit (totaal (MWe) en als percentage van de totale opwekkingscapaciteit) en warmtekrachtkoppeling (totaal (MWe) en als percentage van de totale productiecapaciteit).

2.Samenvatting van de risico-evaluatie

Geef een beknopte beschrijving van de resultaten van de overeenkomstig artikel 6 verrichte risico-evaluatie, met inbegrip van:

(a)een lijst van de beoordeelde scenario's en een beknopte beschrijving van de toegepaste aannamen voor elk scenario, alsook de vastgestelde risico's/tekortkomingen;

(b)de belangrijkste conclusies van de risico-evaluatie.

3.Infrastructuurnorm (artikel 4)

Beschrijf hoe wordt voldaan aan de infrastructuurnorm, met inbegrip van de belangrijkste waarden voor de N-1-formule en andere mogelijkheden om te voldoen aan de norm (met naburige lidstaten, maatregelen aan de vraagzijde) en de bestaande bidirectionele capaciteiten, als volgt:

3.1.Regionaal niveau

N-1-formule

(a)Bepaal de grootste afzonderlijke gasinfrastructuur van gemeenschappelijk belang voor de regio.

(b)Bereken de N-1-formule op regionaal niveau.

(c)Beschrijf de gebruikte waarden voor alle elementen in de formule, met inbegrip van tussentijdse cijfers voor de berekening (vermeld voor bv. EPm de capaciteit van alle entrypunten die onder deze parameter vallen).

(d)Vermeld de toegepaste methodologieën en aannamen, indien van toepassing, voor de berekening van de parameters in de formule (bv. Dmax) (gebruik bijlagen voor nadere uitleg).

3.2.Nationaal niveau

(a)N-1-formule

(1)bepaal de grootste afzonderlijke gasinfrastructuur;

(2)bereken de N-1-formule op nationaal niveau;

(3)beschrijf de gebruikte waarden voor alle elementen in de formule, met inbegrip van tussentijdse cijfers voor de berekening (vermeld voor bv. EPm de capaciteit van alle entrypunten die onder deze parameter vallen);

(4)vermeld de toegepaste methodologieën, indien van toepassing, voor de berekening van de parameters in de formule (bv. Dmax) (gebruik bijlagen voor nadere uitleg);

(5)indien daartoe wordt besloten door de lidstaat, bereken de N-1-formule aan de hand van maatregelen aan de vraagzijde:

–bereken de N-1-formule overeenkomstig punt 5 van bijlage II;

–beschrijf de gebruikte waarden voor alle elementen in de formule, met inbegrip van tussentijdse cijfers voor de berekening (indien deze verschillen van de in punt 3.2.(a).(3) omschreven cijfers);

–vermeld de toegepaste methodologieën, indien van toepassing, voor de berekening van de parameters in de formule (bv. Dmax) (gebruik bijlagen voor nadere uitleg);

–verklaar de op de markt gebaseerde maatregelen aan de vraagzijde die zijn vastgesteld/zullen worden vastgesteld ter compensatie van een verstoring van de levering en het verwachte effect daarvan (Deff);

(6)indien overeengekomen door de bevoegde autoriteiten van de naburige lidstaten, bereken gezamenlijk de N-1-norm:

–bereken de N-1-formule overeenkomstig punt 5 van bijlage II;

–beschrijf de gebruikte waarden voor alle elementen in de formule, met inbegrip van tussentijdse cijfers voor de berekening (indien deze verschillen van de in punt 3.2.(a).(3) omschreven cijfers);

–vermeld de toegepaste methodologieën en aannamen, indien van toepassing, voor de berekening van de parameters in de formule (bv. Dmax) (gebruik bijlagen voor nadere uitleg);

–verklaar de overeengekomen regelingen om naleving van de N-1-verplichting te waarborgen.

(b)Bidirectionele capaciteit

(1)vermeld de interconnectiepunten die zijn uitgerust met bidirectionele capaciteit en de maximale capaciteit van bidirectionele stromen;

(2)vermeld de regelingen voor het gebruik van de reverse flow-capaciteit (bv. afschakelbare capaciteit);

(3)vermeld de interconnectiepunten waarvoor overeenkomstig artikel 4, lid 4, een vrijstelling is verleend, de duur van de vrijstelling en waarom zij is verleend.

4.Naleving van de leveringsnorm (artikel 5)

Beschrijf per lidstaat welke maatregelen zijn vastgesteld om te voldoen aan de leveringsnorm en elke andere verhoogde leveringsnorm of aanvullende verplichting die om redenen van gasleveringszekerheid wordt opgelegd:

(a)toegepaste definitie van beschermde afnemers, met inbegrip van de categorieën van afnemers die hieronder vallen en hun jaarlijkse gasverbruik (per categorie, nettowaarde en percentage van het nationale jaarlijkse eindverbruik van gas);

(b)gasvolumes die nodig zijn om te voldoen aan de leveringsnorm volgens de in artikel 5, lid 1, eerste alinea, omschreven scenario’s;

(c)capaciteit die nodig is om te voldoen aan de leveringsnorm volgens de in artikel 5, lid 1, eerste alinea, omschreven scenario’s;

(d)maatregelen om te voldoen aan de leveringsnorm:

(1)beschrijving van de maatregel(en);

(2)adressaten;

(3)beschrijf elk voorafgaand monitoringsysteem, indien dit is ingesteld, voor het voldoen aan de voorzieningsnorm;

(4)sanctieregeling, indien van toepassing;

(5)beschrijf per maatregel:

–de economische gevolgen, de doeltreffendheid en de doelmatigheid van de maatregel;

–de gevolgen van de maatregelen voor het milieu;

–de gevolgen van de maatregelen voor de afnemer;

(6)indien niet op de markt gebaseerde maatregelen worden toegepast (per maatregel):

–motiveer waarom de maatregel noodzakelijk is (met name waarom op de markt gebaseerde maatregelen op zich niet volstaan om de leveringszekerheid te waarborgen);

–motiveer waarom de maatregel evenredig is (met name waarom de niet op de markt gebaseerde maatregel het minst beperkende middel is om het beoogde effect te bereiken);

–maak een analyse van de gevolgen van een dergelijke maatregel:

(a)voor de leveringszekerheid van een andere lidstaat;

(b)voor de nationale markt;

(c)voor de interne markt;

(7)indien maatregelen zijn ingevoerd na [Publicatiebureau: Gelieve de datum van inwerkingtreding van deze verordening in te voegen], vermeld een link naar de overeenkomstig artikel 8, lid 4, verrichte openbare effectbeoordeling van de maatregel(en);

(e)beschrijf, indien van toepassing, elke verhoogde leveringsnorm of aanvullende verplichting die om redenen van gasleveringszekerheid wordt opgelegd:

(1)beschrijving van de maatregel(en);

(2)motiveer waarom de maatregel noodzakelijk is (met name waarom de leveringsnorm verhoogd moet worden en, indien niet op de markt gebaseerde maatregelen worden toegepast, waarom op de markt gebaseerde maatregelen op zich niet volstaan om de leveringszekerheid te waarborgen);

(3)motiveer waarom de maatregel evenredig is (met name waarom een verhoogde leveringsnorm of aanvullende verplichting het minst beperkende middel is om het beoogde effect te bereiken en, indien niet op de markt gebaseerde maatregelen worden toegepast, waarom de niet op de markt gebaseerde maatregel het minst beperkende middel is om het beoogde effect te bereiken);

(4)adressaten;

(5)betrokken gasvolumes en –capaciteiten;

(6)mechanisme om de norm tot normale waarden te verlagen in een geest van solidariteit en overeenkomstig artikel 12;

(7)geef aan hoe deze maatregel voldoet aan de in artikel 5, lid 2, vastgestelde voorwaarden.

5.Preventieve maatregelen

Beschrijf de preventieve maatregelen die zijn ingevoerd of zullen worden aangenomen, waaronder de maatregelen met betrekking tot L-gas:

(a)beschrijf elke vastgestelde preventieve maatregel per risico dat aan de hand van de risico-evaluatie is vastgesteld, met inbegrip van een beschrijving van:

(1)hun nationale of regionale dimensie;

(2)hun economische gevolgen, de doeltreffendheid en de doelmatigheid;

(3)hun gevolgen voor het milieu;

(4)hun gevolgen voor afnemers;

vermeld indien nodig:

–maatregelen om de interconnecties tussen naburige lidstaten te verbeteren;

–maatregelen om aanvoerroutes en -bronnen van gas te diversifiëren;

–maatregelen om belangrijke voor de leveringszekerheid relevante infrastructuur te beschermen in verband met controle door entiteiten van derde landen (met inbegrip van, waar toepasselijk, algemene of sectorspecifieke wetgeving inzake doorlichting van investeringen, bijzondere rechten voor bepaalde aandeelhouders, enz.);

(b)beschrijf andere maatregelen die zijn vastgesteld om andere redenen dan de risico-evaluatie, maar met positieve gevolgen voor de leveringszekerheid van de regio/lidstaat;

(c)indien niet op de markt gebaseerde maatregelen worden toegepast (per maatregel):

(1)motiveer waarom de maatregel noodzakelijk is (met name waarom op de markt gebaseerde maatregelen op zich niet volstaan om de leveringszekerheid te waarborgen);

(2)motiveer waarom de maatregel evenredig is (met name waarom de niet op de markt gebaseerde maatregel het minst beperkende middel is om het beoogde effect te bereiken);

(3)maak een analyse van de gevolgen van een dergelijke maatregel:

–motiveer waarom de maatregel noodzakelijk is (met name waarom op de markt gebaseerde maatregelen op zich niet volstaan om de leveringszekerheid te waarborgen);

–motiveer waarom de maatregel evenredig is (met name waarom de niet op de markt gebaseerde maatregel het minst beperkende middel is om het beoogde effect te bereiken);

–maak een analyse van de gevolgen van een dergelijke maatregel:

(a)voor de leveringszekerheid van een andere lidstaat;

(b)voor de nationale markt;

(c)voor de interne markt;

(a)leg uit in welke mate energie-efficiëntiemaatregelen, ook aan de vraagzijde, in aanmerking zijn genomen om de leveringszekerheid te verhogen;

(b)leg uit in welke mate hernieuwbare energiebronnen in aanmerking zijn genomen om de leveringszekerheid te verhogen.

6.Andere maatregelen en verplichtingen (bv. veilige exploitatie van het systeem)

Beschrijf de andere maatregelen en verplichtingen voor aardgasbedrijven en andere relevante instanties die van invloed kunnen zijn op de gasleveringszekerheid, zoals verplichtingen voor de veilige exploitatie van het systeem, inclusief op wie die verplichting van toepassing is en de betrokken gasvolumes. Leg uit wanneer deze maatregelen precies van toepassing zijn en op welke manier.

7.Infrastructuurprojecten

(a)Beschrijf de toekomstige infrastructuurprojecten, met inbegrip van projecten van gemeenschappelijk belang in de regio, en vermeld het tijdstip waarop het project naar verwachting wordt ingevoerd, de capaciteiten en de geraamde gevolgen voor de gasleveringszekerheid in de regio.

(b)Geef aan hoe de infrastructuurprojecten rekening houden met het tienjarige netwerkontwikkelingsplan voor de gehele Unie dat overeenkomstig artikel 8, lid 10, van Verordening (EG) nr. 715/2009 is opgesteld door het ENTSB voor gas.

8.Openbaredienstverplichtingen met betrekking tot leveringszekerheid

Vermeld de bestaande openbaredienstverplichtingen met betrekking tot leveringszekerheid en geef een beknopte beschrijving (gebruik bijlagen voor nadere uitleg). Leg duidelijk uit wie moet voldoen aan dergelijke verplichtingen en op welke manier. Beschrijf, indien van toepassing, hoe en wanneer deze openbaredienstverplichtingen in werking treden.

9.Ontwikkelde mechanismen voor samenwerking

(a)Beschrijf de gebruikte mechanismen voor samenwerking tussen de lidstaten in de regio, ook in verband met de opstelling en de uitvoering van dit preventieve actieplan, het noodplan en artikel 12.

(b)Beschrijf de gebruikte mechanismen voor samenwerking met andere lidstaten buiten de regio in verband met het ontwerp en de goedkeuring van de bepalingen die nodig zijn voor de toepassing van artikel 12.

10.Raadplegingen van belanghebbenden

Beschrijf overeenkomstig artikel 7, lid 1, het gebruikte mechanisme en de resultaten van de raadplegingen over de ontwikkeling van dit plan en het noodplan, die zijn verricht met:

(a)gasbedrijven;

(b)relevante organisaties die de belangen van huishoudens vertegenwoordigen;

(c)relevante organisaties die de belangen van industriële afnemers van gas, inclusief elektriciteitsproducenten, vertegenwoordigen;

(d)nationale regelgevende instantie.

11.Specifieke nationale kenmerken

Vermeld alle nationale omstandigheden en maatregelen die relevant zijn voor de leveringszekerheid en niet tot de vorige onderdelen van dit plan behoren, inclusief voor de levering van L-gas indien L- gas niet relevant is op regionaal niveau.

Model voor noodplan

Algemene informatie

–lidstaten in de regio

–naam van de bevoegde autoriteiten die betrokken zijn bij de opstelling van dit plan 10

1.Definitie van crisisniveaus

(a)Vermeld per lidstaat de instantie die verantwoordelijk is voor de vaststelling van elk crisisniveau en de te volgen procedures voor elk niveau.

(b)Vermeld hier de indicatoren of parameters, indien zij zijn ingesteld, waarmee wordt bepaald of een gebeurtenis tot een aanzienlijke verslechtering van de leveringssituatie kan leiden, en aan de hand waarvan een bepaald crisisniveau wordt vastgesteld.

2.Maatregelen per crisisniveau 11

2.1.Vroegtijdige waarschuwing

(a)Beschrijf de maatregelen die in deze fase moeten worden toegepast, en vermeld per maatregel:

(1)beknopte beschrijving van de maatregelen en de belangrijkste betrokken actoren;

(2)beschrijf de te volgen procedure, indien van toepassing;

(3)bermeld hoe de maatregel naar verwachting zal bijdragen tot de aanpak van de gevolgen of tot de voorbereiding hierop;

(4)beschrijf de informatiestromen tussen de betrokken actoren.

2.2.Alarmniveau

(a)Beschrijf de maatregelen die in deze fase moeten worden toegepast, en vermeld per maatregel:

(1)beknopte beschrijving van de maatregelen en de belangrijkste betrokken actoren;

(2)beschrijf de te volgen procedure, indien van toepassing;

(3)vermeld hoe de maatregel naar verwachting zal bijdragen tot de aanpak van de situatie op alarmniveau;

(4)beschrijf de informatiestromen tussen de betrokken actoren.

(b)Beschrijf de rapportageverplichtingen voor de aardgasbedrijven op alarmniveau.

2.3.Noodsituatieniveau

(a)Stel een lijst op van vooraf gedefinieerde acties aan de aanbod- en vraagzijde om in het geval van een noodsituatie gas beschikbaar te stellen, inclusief commerciële overeenkomsten tussen bij dergelijke acties betrokken partijen en in voorkomend geval de compensatiemechanismen voor aardgasbedrijven.

(b)Beschrijf de op de markt gebaseerde maatregelen in deze fase, en vermeld per maatregel:

(1)beknopte beschrijving van de maatregelen en de belangrijkste betrokken actoren;

(2)beschrijf de te volgen procedure;

(3)vermeld hoe de maatregel naar verwachting zal bijdragen tot de verbetering van de situatie op noodsituatieniveau;

(4)beschrijf de informatiestromen tussen de betrokken actoren.

(c)Beschrijf de niet op de markt gebaseerde maatregelen die zijn gepland of zullen worden uitgevoerd op het noodsituatieniveau, en vermeld per maatregel:

(1)beknopte beschrijving van de maatregelen en de belangrijkste betrokken actoren;

(2)geef een beoordeling van de noodzaak van een dergelijke maatregel om een crisis aan te pakken, inclusief de mate waarin er gebruik van wordt gemaakt;

(3)geef een gedetailleerde beschrijving van de uitvoeringsprocedure van de maatregel (bv. waardoor treedt de maatregel in werking, wie neemt het besluit hiertoe);

(4)vermeld hoe de maatregel naar verwachting zal bijdragen tot de verbetering van de situatie op noodsituatieniveau als aanvulling van de op de markt gebaseerde maatregelen;

(5)beoordeel de andere effecten van de maatregel;

(6)toon aan dat de maatregel voldoet aan de in artikel 10, lid 4, vastgestelde voorwaarden;

(7)beschrijf de informatiestromen tussen de betrokken actoren.

(d)Beschrijf de rapportageverplichtingen voor aardgasbedrijven.

3.Specifieke maatregelen voor elektriciteit en stadsverwarming

(a)Stadsverwarming

(1)Vermeld kort de waarschijnlijke gevolgen van een verstoring van de levering in de stadsverwarmingssector.

(2)Vermeld de te nemen maatregelen en acties om de mogelijke gevolgen van een verstoring van de gaslevering voor de stadsverwarming te beperken. Geef anders aan waarom het niet is aangewezen specifieke maatregelen vast te stellen.

(b)Productie van elektriciteit uit gas

(1)Vermeld kort de waarschijnlijke gevolgen van een verstoring van de levering in de elektriciteitssector.

(2)Vermeld de te nemen maatregelen en acties om de mogelijke gevolgen van een verstoring van de gaslevering voor de elektriciteitssector te beperken. Geef anders aan waarom het is niet is aangewezen om specifieke maatregelen vast te stellen.

(3)Vermeld de mechanismen/bestaande bepalingen om passende coördinatie, inclusief informatie-uitwisseling, te waarborgen tussen de belangrijkste actoren in de gas- en elektriciteitssector, met name de transmissiesysteembeheerders op verschillende crisisniveaus.

4.Crisismanager of -team

Vermeld wie de crisismanager of het crisisteam is en omschrijf de rol daarvan.

5.Taken en verantwoordelijkheden van de verschillende actoren

(a)Omschrijf per crisisniveau de taken en verantwoordelijkheden, inclusief de interacties met de bevoegde autoriteiten en, in voorkomend geval, met de nationale regelgevende instantie, van:

(1)aardgasbedrijven;

(2)industriële afnemers;

(3)relevante elektriciteitsproducenten.

(a)Omschrijf per crisisniveau de taak en de verantwoordelijkheden van de bevoegde autoriteiten en de instanties waaraan taken zijn gedelegeerd.

6.Samenwerkingsmechanismen

(a)Beschrijf de ingestelde mechanismen voor samenwerking binnen de regio en voor passende coördinatie op elk crisisniveau. Beschrijf, voor zover ze zijn ingesteld en niet zijn behandeld in punt 2, de besluitvormingsprocedures voor een passende reactie op regionaal niveau voor elk crisisniveau.

(b)Beschrijf de ingestelde mechanismen voor de samenwerking met andere lidstaten buiten de regio en voor de coördinatie van acties voor elk crisisniveau.

7.Solidariteit tussen de lidstaten

(a)Beschrijf de overeengekomen regelingen tussen de lidstaten binnen de regio om de toepassing van het in artikel 12 bedoelde solidariteitsbeginsel te waarborgen.

(b)Beschrijf de overeengekomen regelingen tussen de lidstaten in de regio en de lidstaten uit andere regio’s om de toepassing van het in artikel 12 bedoelde solidariteitsbeginsel te waarborgen.

8.Maatregelen inzake buitensporig verbruik door niet-beschermde afnemers

Beschrijf de maatregelen om te voorkomen dat niet-beschermde afnemers gebruikmaken van de gaslevering die bestemd is voor de beschermde afnemers tijdens een noodsituatie. Vermeld de aard van de maatregel (administratief, technisch, enz.), de belangrijkste actoren en de te volgen procedures.

9.Noodsituatietests

(a)Duid op de kalender aan wanneer de realtime responssimulaties van noodsituaties zullen plaatsvinden.

(b)Vermeld de betrokken actoren, procedures en concrete gesimuleerde scenario’s met grote en middelgrote gevolgen.

Voor de actualiseringen van het noodplan: Geef een beknopte beschrijving van de tests die zijn uitgevoerd sinds de voorstelling van het laatste noodplan en de voornaamste resultaten. Vermeld welke maatregelen zijn vastgesteld naar aanleiding van deze tests.

BIJLAGE VI

Collegiale beoordeling van de preventieve actieplannen en noodplannen

1.Elk aangemeld preventief actieplan en noodplan wordt onderworpen aan een beoordeling (peer review) door een team voor collegiale beoordeling.

2.Per regio wordt één collegiaal beoordelingsteam opgericht. Elk team bestaat uit maximaal vijf bevoegde autoriteiten en het ENTSB voor gas, die elk worden vertegenwoordigd door één persoon, en de Commissie als waarnemer. De Commissie selecteert de vertegenwoordigers van de bevoegde autoriteiten en het ENTSB voor gas in de teams, rekening houdend met geografisch evenwicht en met inbegrip van ten minste één bevoegde autoriteit van een naburige lidstaat. De leden van het team behoren niet tot een bevoegde autoriteit, andere instanties of organisaties die hebben deelgenomen aan de opstelling van de plannen die worden beoordeeld.

3.De Commissie stelt het collegiaal beoordelingsteam in kennis van de aanmelding van de plannen. Binnen twee maanden na de datum van de kennisgeving stelt het team een verslag op en dient dit in bij de Commissie. Vóór de indiening van het verslag pleegt het team ten minste één keer overleg over het preventieve actieplan en het noodplan met de bevoegde autoriteiten die de plannen hebben opgesteld. De Commissie publiceert het verslag.

4.Rekening houdend met het verslag van de collegiale beoordeling, bespreekt de Groep coördinatie gas de preventieve actieplannen en de noodplannen om de samenhang tussen de verschillende regio’s en de gehele Unie te waarborgen.

BIJLAGE VII

Lijst van niet op de markt gebaseerde maatregelen met betrekking tot de gasleveringszekerheid

Bij het uitwerken van het preventieve actieplan en het noodplan overweegt de bevoegde instantie uitsluitend in het geval van een noodsituatie de volgende indicatieve en niet-uitputtende lijst van maatregelen:

maatregelen aan de aanbodzijde:

–gebruik van strategische gasopslag;

–gedwongen gebruik van voorraden van alternatieve brandstoffen (bv. in overeenstemming met Richtlijn 2009/119/EG van de Raad 12 );

–gedwongen gebruik van elektriciteit die wordt opgewekt met andere bronnen dan gas;

–gedwongen opvoering van de gasproductieniveaus;

–gedwongen onttrekking uit opslag.

maatregelen aan de vraagzijde:

–verschillende opeenvolgende mogelijkheden voor verplichte reductie van de vraag, zoals:

–gedwongen brandstofomschakeling;

–gedwongen gebruik van contracten met een afschakelbaarheidsclausule, wanneer die niet volledig als onderdeel van marktmaatregelen worden gebruikt;

–gedwongen afschakeling van bedrijven.

BIJLAGE VIII

Concordantietabel

(1) Verordening (EU) nr. 347/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 april 2013 betreffende richtsnoeren voor de trans-Europese energie-infrastructuur en tot intrekking van Beschikking nr. 1364/2006/EG en tot wijziging van de Verordeningen (EG) nr. 713/2009, (EG) nr. 714/2009 en (EG) nr. 715/2009 (PB L 115 van 25.4.2013, blz. 39).

(2) Indien deze taak is gedelegeerd door een bevoegde autoriteit, vermeld de naam van het (de) instantie(s) die namens de autoriteit deelnemen aan de opstelling van deze risico-evaluatie.

(3) Verschaf gegevens van de afgelopen twee jaar voor de eerste beoordeling. Verschaf gegevens van de afgelopen vier jaar voor actualiseringen.

(4) Met inbegrip van industriële afnemers, elektriciteitsopwekking, stadsverwarming, woningen, diensten en andere (specificeer de hierin opgenomen soort afnemer). Vermeld ook de omvang van het verbruik van beschermde afnemers.

(5) Beschrijf de toegepaste methodologie.

(6) Indien deze taak is gedelegeerd door een bevoegde autoriteit, vermeld de naam van het (de) instantie(s) die namens de autoriteit deelnemen aan de opstelling van dit plan.

(7) Verschaf gegevens van de afgelopen twee jaar voor het eerste plan. Verschaf gegevens van de afgelopen vier jaar voor actualiseringen.

(8) Met inbegrip van industriële afnemers, elektriciteitsopwekking, stadsverwarming, woningen, diensten en andere (specificeer de hierin opgenomen soort afnemer). 

(9) beschrijf de toegepaste methodologie.

(10) Indien deze taak is gedelegeerd door een bevoegde autoriteit, vermeld de naam van het (de) instantie(s) die namens de autoriteit deelnemen aan de opstelling van dit plan.

(11) Vermeld regionale en nationale maatregelen.

(12) Richtlijn 2009/119/EG van de Raad van 14 september 2009 houdende verplichting voor de lidstaten om minimumvoorraden ruwe aardolie en/of aardolieproducten in opslag te houden (PB L 265 van 9.10.2009, blz. 9).