This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52015DC0078
REPORT FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL on the implementation of the work under the nuclear decommissioning assistance programme to Bulgaria, Lithuania and Slovakia in the period 2010-2014
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende de uitvoering van de werkzaamheden in het kader van het programma ter ondersteuning van de ontmanteling van kerncentrales in Bulgarije, Litouwen en Slowakije in het tijdvak 2010-2014
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende de uitvoering van de werkzaamheden in het kader van het programma ter ondersteuning van de ontmanteling van kerncentrales in Bulgarije, Litouwen en Slowakije in het tijdvak 2010-2014
/* COM/2015/078 final */
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende de uitvoering van de werkzaamheden in het kader van het programma ter ondersteuning van de ontmanteling van kerncentrales in Bulgarije, Litouwen en Slowakije in het tijdvak 2010-2014 /* COM/2015/078 final */
VERSLAG VAN DE
COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende de uitvoering van de
werkzaamheden in het kader van het
programma ter ondersteuning van de ontmanteling van kerncentrales in
Bulgarije, Litouwen en Slowakije
in het tijdvak 2010-2014 Inhoudsopgave 1............ Inleiding. 3 2............ Programmabeheer 4 3............ Landenverslagen. 7 3.1......... Bulgarije
– Kerncentrale van Kozloduy. 7 3.2......... Litouwen –
Kerncentrale van Ignalina. 8 3.3......... Slowakije
– V1-kerncentrale van Bohunice. 10 4............ Conclusies. 11 1. Inleiding In dit verslag wordt de uitvoering
besproken van de het programma van de EU voor bijstand aan de ontmanteling van
kerncentrales in Bulgarije, Litouwen en Slowakije in het tijdvak 2010–2014. Hiermee
wordt voldaan aan de rapportageverplichtingen voor zowel de huidige 8,9 als de
vorige 4,5,6 bijstandsprogramma's. Doel en
rechtsgrondslag Bij hun toetreding hebben Bulgarije, Litouwen
en Slowakije zich verbonden tot de vroegtijdige sluiting van acht verouderde
kernreactoren van Sovjetontwerp, vóór hun geplande sluitingsdatum. In ruil
daarvoor heeft de Europese Unie ingestemd met een programma voor financiële
bijstand aan de drie nieuwe lidstaten voor de ontmanteling van de betrokken
kerncentrales. Het betreft: Kozloduy (KNPP), eenheden 1 t/m 4, in Bulgarije; Ignalina (INPP), eenheden 1 en 2, in Litouwen; en Bohunice V1 (V1 NPP), eenheden 1 en 2, in Slowakije. Het tijdschema voor Litouwen en Slowakije
(toetreding in 2004) verschilt van dat voor Bulgarije (toetreding in 2007). De EU-bijstand werd gegeven in verschillende
periodes: (1)
in de pretoetredingsperiode via het
PHARE-programma,[1]
(2)
in de posttoetredingsperiode overeenkomstig de
Protocollen bij de relevante toetredingsakten,[2],[3],[4] (3)
verlenging tot 2013 op basis van de desbetreffende
verordeningen van de Raad.[5],[6],[7] Twee verordeningen van de Raad[8],[9]
en hun corrigenda hebben een nieuwe rechtsgrondslag gevestigd, wat verdere
steun aan de ontmantelingsprogramma's in het tijdvak 2014-2020 mogelijk maakt. In het vorige uitvoeringsverslag[10] werd de voltooiing van de oorspronkelijke verbintenis door de drie
lidstaten en de tenuitvoerlegging van het bijstandsprogramma tot 2009
besproken. In het huidige verslag worden de activiteiten en resultaten
beschreven voor het tijdvak dat een aanvang nam in 2010 en
eindigde op 31 oktober 2014, behalve wat de financiële gegevens betreft,
waarover verslag wordt uitgebracht tot 30 september 2014. Begroting en werkingssfeer De financiële bijstand van de EU is bedoeld om
de lidstaten te ondersteunen bij de veilige, vroegtijdige ontmanteling van hun
kerncentrales en hen te helpen de daaruit voortkomende maatschappelijke
gevolgen het hoofd te bieden ("venster Ontmanteling"), alsook
maatregelen in de energiesector te nemen om het verlies van
elektriciteitsproductiecapaciteit te verzachten, zoals vervangingscapaciteit,
verbetering van de toestand van het milieu, modernisering en
energie-efficiëntie ("venster Energie"). Het nieuwe bijstandsprogramma
is voornamelijk gericht op het gestage proces naar de
ontmantelingseindtoestand. Er worden in de nieuwe financieringsperiode
(2014-2020) dan ook geen nieuwe middelen toegekend aan projecten in het venster
Energie; de tenuitvoerlegging van de voordien reeds opgestarte projecten zal
echter nog verscheidene jaren in beslag nemen. De financiële bijstand van de EU heeft niet
ten doel de volledige ontmantelingskosten te dekken, en is evenmin bedoeld om
alle economische gevolgen van vroegtijdige sluiting te compenseren, maar is
veeleer een uitdrukking van solidariteit tussen de EU en de lidstaten. Financiële bijstand voor het ontmantelingsprogramma (in miljoen
EUR) || Tot eind 2009 daadwerkelijk vastgelegd || 2010- 2013 daadwerkelijk vastgelegd || 2014-2020 in huidige prijzen || Totaal Bulgarije (Kozloduy) || 566 || 300 || 293 || 1 159 Litouwen (Ignalina) || 875 || 492 || 451 || 1 818 Slowakije (Bohunice) || 364 || 248 || 225 || 837 Totaal || 1 805 || 1 040 || 969 || 3 814 2. Programmabeheer 2.1. Uitvoeringsperiode De Commissie
(directoraat-generaal Energie) heeft het programma voor financiële bijstand van
de EU ten uitvoer gelegd voor de drie lidstaten, sinds hun toetreding tot de
EU, met gebruikmaking van de methode van indirect beheer.
De begroting wordt beheerd door de Europese Bank voor
Wederopbouw en Ontwikkeling (EBWO), met bijdragen aan de respectieve
Internationale fondsen ter ondersteuning van ontmanteling (International
Decommissioning Support Funds - IDSF's), en, wat Litouwen
betreft, ook via een nationaal agentschap, het Central Project Management
Agency (CPMA). Internationale fondsen ter ondersteuning
van ontmanteling In 2000 werd een specifiek fonds opgericht
voor elk van de drie lidstaten. Deze multidonorfondsen worden beheerd door de
EBWO. Sinds 2004 is de EU de enige contribuant met een bijdrage van meer dan
95% van alle gedurende de levensduur van de fondsen ingebrachte middelen. In 2013 heeft de Commissie de rol van de EBWO
in het beheer van de IDSF's voor het tijdvak 2014-2020 opnieuw geëvalueerd en
bevestigd. Nationale agentschappen Momenteel heeft uitsluitend Litouwen ervoor
gekozen maatregelen ten uitvoer te leggen via een nationaal agentschap, het
Central Project Management Agency (CPMA). Dit agentschap, dat sinds 2007 operationeel is, is wat Litouwen betreft
het enige uitvoeringskanaal voor nieuwe projecten, terwijl de EBWO voortgaat
met de steun ter uitvoering van lopende projecten die vóór 2014 van start zijn
gegaan. In oktober 2014 heeft Slowakije de wens
uitgedrukt het programma voor bijstand bij ontmanteling ten uitvoer te leggen
via een nationaal agentschap, het Slowaaks innovatie‑ en
energieagentschap, en heeft het land in die zin een formeel voorstel ingediend
bij de Commissie. De Commissie zal de overeenstemming met het Financieel
Reglement onderzoeken en zal in 2015 een beslissing nemen. Tot dusverre heeft Bulgarije er niet voor
gekozen een dergelijk nationaal kanaal op te zetten. 2.2. Procedureel kader en monitoring
van het programma in het tijdvak
2010-2013 De uitvoering in het tijdvak 2010-2013 is
voortgezet binnen het bestaande kader, dat in 2010 is herzien wegens de
verlenging van de bijstand aan Bulgarije.[11] Jaarlijks hebben de lidstaten een
programmadocument opgesteld waarin de algemene doelstellingen voor het gebruik
van de EU-bijstand in het komende jaar waren omschreven. Deze documenten werden
besproken binnen DG ENER en werden ter advies voorgelegd aan het comité
van vertegenwoordigers van de lidstaten.[12]
De Commissie heeft aan de drie programma's middelen toegewezen door jaarlijks
financieringsbesluiten van de Commissie vast te stellen met daarbij in bijlage
de programmadocumenten van de lidstaten. Gedetailleerde projectvoorstellen werden
telkens afzonderlijk bij DG ENER ingediend ter evaluatie en ter inwinning
van het advies van het comité als onderdeel van het goedkeuringsproces. Bij
goedkeuring werden middelen aan de afzonderlijke projecten toegewezen. De Commissie heeft middelen aan de EBWO en het
Litouwse CPMA verstrekt, gebaseerd op betalingsprognoses en vorderingen bij de
projectuitvoering. De projectuitvoering werd gevolgd door een
monitoringscomité voor elk uitvoeringskanaal per lidstaat; in geval van de
IDSF's, de relevante vergadering van contribuanten, in het geval van het CPMA
in Litouwen, een specifiek comité. Hoewel projecten tot 100% kunnen worden gefinancierd,
zijn er specifieke cofinancieringsplafonds vastgesteld voor belangrijke
projecten, waarbij de ontvanger verantwoordelijk is voor
kostenoverschrijdingen. Het bijstandsprogramma kende regelmatige
audits en evaluaties. De Europese Rekenkamer heeft een audit uitgevoerd, op
basis waarvan aanbevelingen werden gegeven voor zowel lopende programma's als
voor toekomstige verlengingen daarvan.[13]
De EG heeft externe financiële audits besteld met betrekking tot de BIDSF‑,
IIDSF‑ en KIDSF-fondsen, zoals gepland in het kader van de respectieve
verordeningen van de Raad. De uit deze audits voortgekomen aanbevelingen worden
momenteel ten uitvoer gelegd. 2.3. Herziene uitvoeringsprocedures en
voorafgaandelijke voorwaarden Op basis van de lessen die zijn getrokken uit de
voorgaande tien uitvoeringsjaren en met inachtneming van de uit de voorbije
audits resulterende aanbevelingen heeft de Commissie in augustus 2014, vroeger
dan overeenkomstig de eis van de verordening, herziene uitvoeringsprocedures
vastgesteld.[14] In deze herziene uitvoeringsprocedures worden
voor elk ontmantelingsprogramma de doelstellingen, verwachte resultaten,
mijlpalen, streefdatums en desbetreffende prestatie-indicatoren vastgesteld en
zijn gedetailleerde ontmantelingsplannen met betrekking tot de volledige
ontmantelingsprogramma's opgenomen[15],[16]. Om een gezonde basis vast te leggen alvorens
de tenuitvoerlegging van het nieuwe procedurele kader voor het tijdvak
2014-2020 op te starten, werden in de verordeningen van de Raad voorafgaande
voorwaarden omschreven, d.w.z. voorwaarden waaraan elke lidstaat moet voldoen
alvorens verdere steun kan worden ontvangen15,16. Elke lidstaat
heeft de Commissie tijdig de relevante informatie toegezonden waarin werd
aangetoond dat de desbetreffende lidstaat voldoet aan het acquis van de
Unie op het gebied van nucleaire veiligheid en een financieringsplan heeft
opgesteld voor de volledige ontmantelingsprogramma's, gepaard aan een
gedetailleerd ontmantelingsplan. 2.4. Procedureel kader en monitoring van het programma in 2014 Op 30 oktober 2014 heeft de Commissie via
een financieringsbesluit toestemming gegeven voor het gebruik van de financiële
middelen voor de drie programma's.[17] De fondsen die voor het jaar 2014 zijn
bestemd, zullen daadwerkelijk worden toegewezen via delegatieovereenkomsten met
de uitvoeringsinstanties, de EBWO en het CPMA. Deze overeenkomsten worden
momenteel voorbereid (situatie per 31 oktober 2014) en dit proces zal naar
verwachting tijdig worden afgerond om de voor 2014 toegewezen middelen te kunnen
gebruiken. De Commissie zal middelen overdragen aan de
EBWO en het CPMA, gebaseerd op betalingsprognoses en de voortgang bij de
uitvoering van de projecten. In de loop van 2014 is het nieuwe procedurele
kader geleidelijk verder ontwikkeld en door alle belanghebbenden ten uitvoer
gelegd, startend bij de nieuwe projecten. De herziene uitvoeringsprocedures,
met hun meer gedetailleerde rapporteringseisen, kunnen ook worden toegepast op
lopende projecten die van start zijn gegaan binnen het vorige procedurele kader
voor zover de nieuwe regels niet in tegenspraak zijn met de bestaande formele
regelingen. Een monitoringscomité voor elk land en elk
uitvoeringskanaal ziet toe op de tenuitvoerlegging van de maatregelen en het
verstrekken van de financiële bijstand. 3. Landenverslagen Ondanks bepaalde moeilijkheden zijn de
reactoren gesloten gebleven, is de verwijdering van splijtstoffen uit de
reactoren voortgezet en zijn alle reactoren behalve één ondertussen van hun
splijtstoffen ontdaan. In alle ontmantelingsprogramma's is aanzienlijke
vooruitgang geboekt, en dit is met name zichtbaar waar turbinehall-ontmantelingsactiviteiten,
zoals gepland, grote hoeveelheden materiaal hebben opgeleverd, dat voornamelijk
moet worden schoongemaakt, en vervolgens kan worden vrijgegeven voor
conventionele recycling, dan wel als radioactief afval kan worden verwijderd. 3.1. Bulgarije – Kerncentrale van
Kozloduy Verbintenis tot
sluiting en verloop van de financiering De eenheden 1-2 staan vanaf 2008 onder het
toezicht van de overheidsonderneming voor radioactieve afvalstoffen (State
Enterprise for Radioactive Waste - SERAW). Uit de eenheden 3-4 is sinds juli
2012 alle splijtstof verwijderd; de eenheden werden in maart 2013 door de
exploitant van de centrale overgedragen aan SERAW, zodat die onderneming nu
belast is met alle ontmantelingsactiviteiten. Wat de EU-bijstand betrof, was het een zeer
positief punt dat in 2006 qua ontmantelingsstrategie werd overgestapt van
"uitgestelde ontmanteling" op "onmiddellijke ontmanteling".
Dit verkort de tijdschaal voor de ontmanteling en maakt het mogelijk het
beschikbare personeel op optimale wijze in te zetten en de totale kostprijs te
verminderen. Bij een recente actualisering van de strategie (in 2011) is de
einddatum voor ontmanteling nu vervroegd tot 2030. Er zijn vertragingen geweest
bij de uitvoering van sommige projecten, maar die hebben geen effect gehad op
het kritieke pad voor ontmanteling zodat de geplande einddatum nog steeds kan
worden gehaald. De totale voor Bulgarije vastgelegde EU-bijstand
bedraagt momenteel 868 miljoen EUR. Nadere gegevens over hoe deze
middelen voor Bulgarije zijn toegewezen, zijn gegeven in tabel 1 van de
bijlage. Aan het einde van de rapporteringsperiode waren er nog voor een bedrag
van 238 miljoen EUR uitstaande betalingsverplichtingen van de EU
(868 miljoen EUR vastleggingen minus 630 miljoen EUR feitelijke
overdrachten). Uitvoering van de projecten De ontmantelingsoperaties in de turbinehalls
van de eenheden 1-4 verlopen voorspoedig. Naar verwachting zal de bevoegde
instantie weldra de ontmantelingsvergunning voor de eenheden 1-2 afgeven.
De noodzaak om de milieueffectbeoordeling te herhalen voor de nationale
bergingsfaciliteit verhoogt het risico dat de einddatum voor het programma moet
worden verschoven. Aan de gang zijnde juridische moeilijkheden bij de
milieueffectbeoordeling die verband houden met de plasmasmeltingfaciliteit en
de desbetreffende ontmantelingsvergunning dreigen de voltooiing van het
programma te vertragen en extra kosten te veroorzaken. Tegen het jaareinde
van 2013 waren in het kader van het Kozloduy-programma ongeveer 40% van de
vastgelegde middelen gebruikt ter ondersteuning van cruciale projecten in de
energiesector overeenkomstig de energiestrategie van Bulgarije.[18] De voortgang bij
belangrijke projecten die tijdens de rapporteringsperiode zijn ondersteund, is
samengevat in tabel 2 van de bijlage. 3.2. Litouwen – Kerncentrale van Ignalina Verbintenis tot sluiting en verloop van de financiering Het moeilijke politieke
klimaat, met druk om eenheid 2 in 2012 opnieuw op te
starten, is opgeklaard en Litouwen heeft zich aan zijn
toetredingsverbintenissen gehouden. Beide eenheden zijn op veilige wijze
onderhouden en worden momenteel ontmanteld; uit reactor 2 is de splijtstof
echter nog slechts gedeeltelijk verwijderd. De overheidsonderneming INPP die de reactoren
exploiteerde, is nu verantwoordelijke voor het veilig onderhoud en de veilige
ontmanteling van de twee reactoreenheden. Het
"veranderingsbeheersproces", van elektriciteitsproductie tot
ontmantelingsorganisatie, als gedocumenteerd in het vorige verslag, is
vruchtbaar gebleken en Litouwen en INPP aanvaarden hun verantwoordelijkheid
voor het ontmantelingsproces. Het INPP-management gaat vooruit met de verdere
modernisering van de onderneming. De totale voor Litouwen vastgelegde
EU-bijstand bedraagt momenteel 1 367 miljoen EUR. Nadere
gegevens over hoe deze middelen voor Litouwen zijn toegewezen, zijn gegeven in
tabel 3 van de bijlage. Aan het einde van de rapporteringsperiode waren er
nog voor een bedrag van 282 miljoen EUR uitstaande
betalingsverplichtingen van de EU (1 367 miljoen EUR vastleggingen
minus 1 085 miljoen EUR feitelijke overdrachten). Uitvoering van de projecten Vastgestelde doelstellingen voor EU-steun
waren een veilig beheer van de reactoreenheden, de voorbereiding op de
ontmanteling (waaronder strategische documentatie) en de bouw van
afvalverwerkings- en ‑opslagfaciliteiten. Sinds 2009 hebben INPP en
Litouwen, via de diverse opeenvolgende regeringen, hun betrokkenheid bij en
eigenaarschap van het ontmantelingsproces aanzienlijk versterkt. Twee cruciale infrastructuur-investeringsprojecten, de
"tussentijdse opslag van verbruikte splijtstof" en de
"faciliteit voor het beheer en de opslag van vast afval" hebben
aanleiding gegeven tot talrijke meningsverschillen tussen INPP en de
respectieve leveranciers, van zowel technische als commerciële aard. Sinds 2013 worden de desbetreffende kwesties op
actieve wijze aangepakt en geleidelijk opgelost, via een overeengekomen kader.
De situatie heeft echter ernstige vertragingen en een toename van de kosten tot
gevolg gehad: momenteel wordt verwacht dat het ontmantelingsproces pas in 2038
zal aflopen (oorspronkelijk was de einddatum 2030) en er is een commerciële
overeenkomst bereikt, resulterend in een kostenverhoging van 72,9 miljoen
EUR. De activiteiten die met de eigen werkkrachten van INPP worden
uitgevoerd, zijn geconcentreerd op de ontmanteling van de turbinehall waarin
zichtbare vooruitgang is bereikt. De fragmentatie‑ en
ontsmettingsfaciliteiten in dit gebouw worden nu routinematig geëxploiteerd. Om
een achterstand bij de behandeling van het materiaal te overkomen, wordt deze
apparatuur nu in drie ploegen bediend. Tegen het jaareinde van 2013 waren in het
kader van het Ignalina-programma ongeveer 25% van de vastgelegde middelen
gebruikt ter ondersteuning van cruciale projecten in de energiesector
overeenkomstig de energiestrategie van Litouwen.[19] De voortgang bij
belangrijke projecten die tijdens de rapporteringsperiode zijn ondersteund, is
samengevat in tabel 4 van de bijlage. 3.3. Slowakije – V1-kerncentrale van Bohunice Verbintenis tot sluiting en verloop van
de financiering De V1-kerncentrale heeft twee
VVER 440/230-reactoren. Het overheidsbedrijf JAVYS is verantwoordelijk
voor het toezicht na de sluiting en voor de ontmanteling van de
V1-kerncentrale. De reactoren 1 en 2 werden eind 2006,
respectievelijk 2008, vroegtijdig stilgelegd. De totale voor Slowakije vastgelegde
EU-bijstand bedraagt momenteel 612 miljoen EUR. Nadere gegevens
over hoe deze middelen voor Slowakije zijn toegewezen, zijn gegeven in
tabel 5 van de bijlage. Aan het einde van de rapporteringsperiode waren er
nog voor een bedrag van 250 miljoen EUR uitstaande
betalingsverplichtingen van de EU (612 miljoen EUR vastleggingen minus
362 miljoen EUR feitelijke overdrachten). Uitvoering van
de projecten De fase 1-ontmantelingsvergunning,
waardoor ontmantelingsactiviteiten buiten de gecontroleerde zones zijn
toegestaan, werd overeenkomstig de planning in 2011 verleend. De ontmantelingsactiviteiten
hebben op de relevante plaatsen, bijvoorbeeld in de turbinehalls,
plaatsgevonden en er is aanzienlijke vooruitgang geboekt. Er zijn werkzaamheden
ter voorbereiding van de ontmanteling ondernomen. De ontmantelingsstrategie is
in 2012 geactualiseerd. Vertragingen bij belangrijke projecten hebben
geen effect gehad op het kritieke pad voor ontmanteling. Het algemene
tijdschema blijft nog steeds geldig; naar planning zullen alle activiteiten in
2025 zijn afgerond. Het ontmantelingsprogramma heeft grote
vooruitgang geboekt: moeilijke projecten (bv. de ontmanteling van primaire
kringlopen) zijn nu zeer ver gevorderd en de ontmantelingsvergunning voor de
tweede fase, een belangrijke mijlpaal, wordt verwacht vóór het einde van 2014.
Er wordt momenteel gewerkt aan belangrijke uitnodigingen tot het indienen van
offertes voor de ontmanteling van systemen in de gecontroleerde zone en van
grote componenten van het reactorkoelsysteem. Tegen het jaareinde van 2013 waren in het
kader van het Bohunice-programma ongeveer 35% van de vastgelegde middelen
gebruikt ter ondersteuning van cruciale projecten in de energiesector
overeenkomstig de energiestrategie van de Slowaakse Republiek.[20] De voortgang bij belangrijke projecten die
tijdens de rapporteringsperiode zijn ondersteund, is samengevat in tabel 6
van de bijlage. 4. Conclusies De in het vorige verslag uiteengezette
politieke moeilijkheden zijn voor het overgrote deel voorbij en alle
sluitingsverbintenissen zijn nagekomen. De focus ligt nu onomkeerbaar op de ontmantelingsactiviteiten.
Dit ware onmogelijk geweest zonder het EU-bijstandsprogramma voor ontmanteling. Litouwen, Slowakije en Bulgarije hebben hun
sluitingsverbintenis ten uitvoer gelegd door hun ontmantelingsactiviteiten aan
de stilgelegde reactoren voort te zetten. Hoewel er enige vertraging is
geweest, is er ook significante vooruitgang geboekt, niet alleen wat de
voorbereidende werkzaamheden en de organisatorische aanpassing betreft, maar
ook bij de feitelijke verwijdering van gebouwen en uitrusting. De financiële behoeften voor de voltooiing van
het ontmantelingsprogramma zijn reeds omschreven. In de financieringsplannen
zijn de leemten geïdentificeerd tussen de behoeften en de reeds verzekerde
middelen, waarbij het EU-bijstandsprogramma een zeer grote rol speelt. Het
proces van het aantrekken van de vereiste aanvullende middelen vergt een
zorgvuldige follow-up. Venster Ontmanteling Zoals aangegeven in de ontmantelingsplannen,
wordt de klemtoon van de werkzaamheden langzamerhand verlegd van werkzaamheden
van voorbereidende aard naar feitelijke ontmanteling en behandeling van het
resulterende afval. De faciliteiten die nodig zijn voor de ontmanteling en de
verwerking en opslag van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen zijn
momenteel in aanbouw. Er wordt gewerkt aan de vergunningsdocumenten en er is
een begin gemaakt met de ontmanteling. Naar verwachting zullen in Bulgarije en
Slowakije weldra de volledige ontmantelingsvergunningen worden verleend. In
sommige ontmantelingsprojecten traden weliswaar vertragingen op, maar die
worden op actieve wijze aangepakt om het effect ervan op de einddatum voor
ontmanteling te minimaliseren. In Litouwen echter kan enige vertraging ten
aanzien van het algemene tijdschema niet worden vermeden. Venster Energie De energiesector heeft zijn voordeel gedaan
met projecten die in overeenstemming waren met het nationale energiebeleid.
Gedurende de rapporteringsperiode is de focus geleidelijk meer gaan liggen op
ontmanteling, hoewel in Bulgarije een groot deel van de bijstand is toegewezen
aan de energiesector. De uitvoering van reeds gestarte projecten zal nog
verscheidene jaren in beslag nemen, maar er zullen geen nieuwe projecten in de
energiesector worden ondersteund. Vooruitzichten De uitgifte van vergunningen voor de tweede
fase van de ontmanteling in Bulgarije en Slowakije opent de weg naar de
ontmanteling van de reactorkernsystemen. Dat moet het komende jaar resulteren
in een aanzwellende stroom van materiaal dat uit de nucleaire installatie wordt
verwijderd. De in de uitvoeringsprocedures omschreven
gedetailleerde doelstellingen en indicatoren maken een nauwkeurige monitoring
mogelijk van de voortgang van de werkzaamheden, met veel kwantitatieve
informatie. Met name zal de geplande invoering van de 'Earned Value Management'-methodologie[21] in de drie programma's
het projectbeheer op lokaal niveau ondersteunen en de doeltreffendheid van de
monitoring en verslaglegging van de Commissie versterken. Vanaf 2015 zal een
meer gedetailleerde en kwantitatieve beschrijving van de uitvoering van de
werkzaamheden in het kader van het werkprogramma gebaseerd worden op
betrouwbare, samenhangende en vergelijkbare indicatoren. De Commissiediensten (DG ENER en het
directoraat 'Gemeenschappelijk gebruikte middelen' daarvan) bereiden een audit
voor van het voorgestelde nationale agentschap in Slowakije en ondersteunen in
algemene zin de tendens naar een volledig eigenaarschap van het
ontmantelingsproces op nationaal niveau. [1] Programma voor pretoetredingsbijstand voor landen in Midden‑ en
Oost-Europa. [2] PB L 236 van 23.9.2003, blz. 33 en blz. 944. [3] PB L 236 van 23.9.2003, blz. 33 en blz. 954. [4] PB L 157 van 21.6.2005, blz. 11 en blz. 38. [5] PB L 411 van 30.12.2006, blz. 10. [6] PB L 131 van 23.5.2007, blz. 1. [7] PB L 189 van 22.7.2010, blz. 9 [8] PB L 346 van 20.12.2013, blz. 1; PB L 8 van
11.1.2014, blz. 31 . [9] PB L 346 van 20.12.2013, blz. 7; PB L 8 van
11.1.2014, blz. 30; PB L 121 van 24.4.2014, blz. 59. [10] Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over
het gebruik van de financiële middelen die gedurende 2004-2009 zijn
verstrekt aan Litouwen, Slowakije en Bulgarije ter ondersteuning van
de ontmanteling van in het kader van de toetredingsakten vervroegd gesloten kerncentrales,
COM(2011)
432 definitief. [11] Commission Decision on the procedures related to the programming and
monitoring of the measures and financial assistance under the Bohunice and
Ignalina and Kozloduy programmes for the period 2007 to 2013, C(2010) 6885. [12] Comité voor bijstand aan nucleaire ontmantelingsactiviteiten (Nuclear
Decommissioning Assistance Programme Committee - NDAPC) [13] Speciaal verslag nr. 16/2011 van de Europese Rekenkamer –
Financiële bijstand voor de ontmanteling van kerncentrales in Bulgarije,
Litouwen en Slowakije. [14] Commission implementing decision of 7.8.2014 on the rules of
application for the nuclear decommissioning assistance programmes for Bulgaria,
Lithuania and Slovakia for the period 2014-2020 C(2014) 5449 final. [15] PB L 346 van 20.12.2013, blz. 1; PB L 8 van
11.1.2014, blz. 31. [16] PB L 346 van 20.12.2013, blz. 7; PB L 8 van
11.1.2014, blz. 30; PB L 121 van 24.4.2014, blz. 59. [17] Commission implementing decision of 30.10.2014 on the adoption of
the financing decision for the implementation of the nuclear decommissioning
assistance programmes for Bohunice, Ignalina and Kozloduy in 2014. [18] Energiestrategie van Bulgarije voor de periode tot 2020, gepubliceerd
in SG nr. 43 van 7 juni 2011. [19] Resolutie nr. X-1046 betreffende de goedkeuring van de nationale
energiestrategie, 18 januari 2007, Vilnius. [20] Energiebeleid van de Slowaakse Republiek, vastgesteld bij Resolutie
nr. 29 van de regering van de Slowaakse Republiek van 11 januari
2006. [21] Een projectbeheerstechniek voor het meten van de prestaties en
voortgang van een project. Bulgarije Tabel 1 – Samenvatting financiële
gegevens voor Bulgarije (in miljoen EUR) || Tot 2009 || 2010-2013 || Jan.–Sept. 2014 || Totaal Bijdrage van de EU || 568 || 300 || 0 || 868 Bijdrage uit andere bronnen || 15 || 0 || 0 || 15 Renten || 23 || 6 || 0 || 29 Totale kredieten || 606 || 306 || 0 || 911 || || || || Overgedragen van de EU || 363 || 188 || 79 || 630 Overgedragen uit andere bronnen || 14 || 0 || 0 || 14 Renten || 23 || 6 || 0 || 29 Totale gecrediteerde kasmiddelen || 400 || 194 || 80 || 673 || || || || Toegewezen aan projecten || 513 || 384 || -36* || 861 Ondertekende contracten || 328 || 229 || 51 || 608 Uitbetaald op ondertekende contracten || 173 || 255 || 37 || 465 Cumulatieve kosten || 5 || 3 || 0 || 8 (*)
De omvang van één ontmantelingsproject werd ingrijpend beperkt en een ander
project, voor de bouw van een warmteopwekkingsfabriek, werd geschrapt. De desbetreffende subsidieovereenkomsten, voor een totaal van
41 miljoen EUR, werden beëindigd en de overeenkomstige middelen werden
vrijgemaakt. Tabel 2 – Hoogtepunten van belangrijke in Bulgarije ondersteunde
projecten Venster Ontmanteling || Ontsmetting & ontmanteling || In de turbinehalls 1-4 is tot dusverre ongeveer 4000 ton materiaal ontmanteld, doorgaans overeenkomstig de streefcijfers. De ontmantelingsvergunning voor de eenheden 1 en 2 van de kerncentrale van Kozloduy is in november 2014 uitgereikt. Karakterisering || De radiologische inventaris van eenheden 1-4 is aan de gang: de berekeningen met betrekking tot activering en ontsmetting zijn afgerond en de monsterneming ter vaststelling van de nuclidevectoren is aan de gang. Afvalbeheer en ‑conditionering || Voor de plasmasmelting-faciliteit zijn alle ondersteunende documenten ingediend en wordt de uitgifte van de definitieve bouwvergunning verwacht in 2014. Voorbereidende bouwwerkzaamheden zijn van start gegaan. De monsterneming van de verdamperconcentraten is voltooid. In afwachting van de afronding van de monsteranalyses, ondergaat het financiële voorstel van de contractant voor de behandelingsfase momenteel een onafhankelijk onderzoek. De bouwvergunning voor de werkplaats voor volumereductie en ontsmetting is verleend. De bouw is daarop onmiddellijk gestart. Tussentijdse opslag van afval en afvalverwijdering || De actieve inbedrijfstelling van de opslagfaciliteit voor verbruikte splijtstof is afgerond met de ontvangst van 6 gevulde vaten. Aan de aanvraag voor de bedrijfsvergunning wordt weldra de laatste hand gelegd. De noodzaak van een nieuwe milieueffectbeoordeling voor de nationale bergingsfaciliteit zal zorgen voor vertraging bij de bouw. In afwachting daarvan zijn voorbereidende werkzaamheden, zoals de aan berging voorafgaande monitoring van de locatie en de voorbereiding van de infrastructuur, volop aan de gang overeenkomstig het tijdschema. Venster Energie || Renovatie van de thermische centrale Maritza East 2 || De installatie van het gipsontwateringssysteem is voltooid. De renovatie van het koelingspompstation zal in het eerste kwartaal van 2015 zijn voltooid. Modernisering en uitbreiding van het nationale elektriciteitsdistributiesysteem || De renovatie van de substations van Tsaravetz, Bourgas, Metallurgichna, Zlatitza en Mayak is afgerond en die stations zijn opnieuw in bedrijf genomen. Voor het substation van Kavarna is er een voltooiingscertificaat uitgereikt en wordt de operationele aanvaarding verwacht tegen eind oktober 2014. Bouw van gaspijpleiding met hoge druk en van gasreguleringsstations || De aanleg van de pijpleiding is bijna voltooid, met uitzondering van een klein deel van de pijpleiding in het beschermde gebied van Suhata Reka. Energie-efficiëntiemaatregelen in overheidsgebouwen. || Een groot project – het herstel van het hoofdgebouw van de Ruse-universiteit – is voltooid. Per 5 oktober 2014 zijn de energie-efficiëntiemaatregelen volledig ten uitvoer gelegd in 120 van de 168 relevante overheidsgebouwen. In alle 49 gemeentegebouwen in Burgas, Plovdiv en Stara Zagora waren de energie-efficiëntiemaatregelen in 2013 voltooid. Litouwen Tabel 3
- Samenvatting financiële gegevens voor Litouwen (in miljoen EUR) || Tot 2009 || 2010-2013 || Jan.–Sept. 2014 || Totaal Bijdrage van de EU || 875 || 492 || 0 || 1367 Bijdrage uit andere bronnen || 33 || 0 || 0 || 33 Renten || 49 || 7 || 0 || 56 Totale kredieten || 957 || 499 || 0 || 1456 || || || || Overgedragen van de EU || 712 || 324 || 50 || 1085 Overgedragen uit andere bronnen || 33 || 0 || 0 || 33 Renten || 49 || 7 || 0 || 56 Totale gecrediteerde kasmiddelen || 794 || 331 || 50 || 1174 || || || || Toegewezen aan projecten || 862 || 348 || -16 || 1194 Ondertekende contracten || 772 || 356 || 9 || 1137 Uitbetaald op ondertekende contracten || 422 || 449 || 94 || 965 Cumulatieve kosten || 6 || 6 || 0 || 12 Tabel 4 – Hoogtepunten van belangrijke in Litouwen ondersteunde
projecten Venster Ontmanteling || Ontsmetting & ontmanteling || De ontsmetting van de primaire kringloop is momenteel, na een eerste onsuccesvolle poging, stilgelegd. Er is juridische actie tegen de aannemer aan de gang. De exploitant van de centrale werkt aan een herstelstrategie voor het project. Vanaf 2010 tot nu is in de turbinehall meer dan 8000 ton materiaal ontmanteld. Afvalbeheer en ‑conditionering || Faciliteit voor beheer en opslag van vast afval: de bouw‑ en installatiewerkzaamheden zijn momenteel aan de gang zonder grote vertragingen. De engineerings‑ en vergunningsactiviteiten in voorbereiding van de koude tests vorderen overeenkomstig het herziene tijdschema. Tussentijdse opslag van afval en afvalverwijdering || Tussentijdse opslag voor verbruikte splijtstofelementen: de bouwwerkzaamheden zijn afgerond en koude tests van de geïnstalleerde apparatuur zijn aan de gang. De engineeringswerkzaamheden en de fabricage van vaten vorderen overeenkomstig het herziene tijdschema. De modernisering van de kranen van het bassin voor verbruikte splijtstof vordert ondanks de aanslepende commerciële meningsverschillen tussen de contractant en INPP. Dit project ligt op het kritieke pad voor de verwijdering van de splijtstof uit eenheid 2 van de kerncentrale van Ignalina. Het project met betrekking tot de berging dichtbij de oppervlakte heeft een belangrijke mijlpaal bereikt met de indiening door de contractant vóór het einde van 2014 van het document betreffende het technisch ontwerp. Het project voor de verwijderingsfaciliteit via storting is vertraagd en bevindt zich nog in de aankoopfase. Venster Energie || STEG-centrale || Overeenkomstig het elektriciteitsproductietijdschema van de Litouwse transmissiesysteembeheerder LITGRAD AB is sinds 15 oktober 2012 de nieuwe STEG-centrale van 455 MW operationeel. Stadsverwarming Visaginas || De twee gasgestookte boilers voor stadsverwarming zijn vervangen en de helft van de gebouwen is gemoderniseerd met de installatie van nieuwe warmtewisselaars. Verbetering van de energie-efficiëntie in residentiële gebouwen met meerdere appartementen en in overheidsgebouwen || Er is goede vooruitgang geboekt in Ignalina met 33 gebouwen die zijn gemoderniseerd en 67 gebouwen waarvoor contracten zijn gesloten. Bij de uitwerking van de projecten in Zarasai en Visaginas zijn moeilijkheden gerezen. Elektriciteitsinterconnectie tussen Litouwen en Polen || De bouwwerkzaamheden voor het LitPol Link-project vorderen goed dankzij de medefinanciering ervan door de Europese Commissie. De datum voor de voltooiing van het eerste deel van het project (500 MW) blijft eind december 2015. Slowakije Tabel 5
- Samenvatting financiële gegevens voor Slowakije (in miljoen EUR) || Tot 2009 || 2010-2013 || Jan.–Sept. 2014 || Totaal Bijdrage van de EU || 364 || 248 || 0 || 612 Bijdrage uit andere bronnen || 11 || 0 || 0 || 11 Renten || 11 || 3 || 1 || 15 Totale kredieten || 386 || 251 || 1 || 638 || || || || Overgedragen van de EU || 168 || 158 || 36 || 362 Overgedragen uit andere bronnen || 11 || 0 || 0 || 11 Renten || 11 || 3 || 1 || 15 Totale gecrediteerde kasmiddelen || 190 || 161 || 36 || 388 || || || || Toegewezen aan projecten || 272 || 275 || 76 || 623 Ondertekende contracten || 87 || 193 || 19 || 299 Uitbetaald op ondertekende contracten || 65 || 144 || 28 || 237 Cumulatieve kosten || 5 || 3 || 0 || 8 Tabel 6 – Hoogtepunten van belangrijke in Slowakije ondersteunde
projecten Venster Ontmanteling || Ontsmetting & ontmanteling || Er zijn zichtbare resultaten bereikt, met name de verwijdering van metalen apparatuur (97% voltooid) en betonnen structuren uit de turbinehall. De apparatuur voor de ontsmetting van de primaire kringloop is geleverd en geïnstalleerd en de eerste tests zijn met succes afgerond. Naar planning zal de ontsmetting in het eerste kwartaal van 2015 zijn voltooid. De ontmantelingsvergunning voor de eerste fase loopt af in 2014. De tweede fase, met ontmantelingsactiviteiten in besmette zones, zal naar verwachting starten in januari 2015. Afvalbeheer en ‑conditionering || Het project voor de behandeling van slib en absorptiemiddelen is gewijzigd geworden zodat grotere volumes en activiteiten kunnen worden behandeld dan oorspronkelijk geraamd. Het project zit op schema en verloopt voorspoedig. Tussentijdse opslag van afval en afvalverwijdering || De projecten vorderen overeenkomstig het tijdschema wat het ontwerp betreft van de nieuwe bergplaats voor zeer laagactief afval en het vergroten van de bestaande bergplaats voor laag‑ en middelactief afval met korte halfwaardetijd. Venster Energie || Vernieuwing van het transmissiesysteem || TR Bošáca - T402-transformator: de aangifteperiode voor defecten is op 3 augustus 2014 afgesloten. 400/110kV-transformator in TR Medzibrod: de aangifteperiode voor defecten is lopende en wordt afgesloten op 29 september 2015. Tot dusverre zijn geen defecten gerapporteerd. 400 kV-transmissielijnen voor ES Medzibrod: de aangifteperiode voor defecten is lopende en wordt afgesloten op 29 september 2015. Alle tot dusverre ontdekte defecten zijn verholpen. De werkzaamheden voor de herplant en sanering van door het project aangetaste bossen zijn op 30 september 2014 afgerond. Financieringsfaciliteit voor duurzame energie || Uit berekeningen blijkt dat investeringen in de residentiële en industriële sectoren een gemiddelde energiebesparing van respectievelijk 33% en 17% hebben opgeleverd. Projecten voor energie-efficiëntie in overheidsgebouwen || Alle projecten zijn afgerond.