EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52011DC0666
COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL Enlargement Strategy and Main Challenges 2011-2012
MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD Uitbreidingsstrategie en voornaamste uitdagingen 2011-2012
MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD Uitbreidingsstrategie en voornaamste uitdagingen 2011-2012
/* COM/2011/0666 definitief */
MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD Uitbreidingsstrategie en voornaamste uitdagingen 2011-2012 /* COM/2011/0666 definitief */
MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET
EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD Uitbreidingsstrategie en voornaamste
uitdagingen 2011-2012
1.
Inleiding
Het proces van de uitbreiding van de Europese
Unie is een nieuwe fase ingegaan. De voltooiing van de toetredingsonderhandelingen
met Kroatië, waardoor toetreding medio 2013 mogelijk wordt, bevestigt de
juistheid van het beleid dat na de verwoestende conflicten op de Balkan van de
jaren ’90 tot stand is gekomen. Dit beleid is gericht op vrede, stabiliteit,
democratie en uiteindelijk het lidmaatschap van de EU voor de hele regio. De
afsluiting van de toetredingsonderhandelingen getuigt opnieuw van de vormende
kracht van het uitbreidingsbeleid van de EU en geeft daarmee een nieuwe impuls
aan de hervormingen in alle uitbreidingslanden. Het uitbreidingsbeleid van de Europese Unie,
zoals dat in het Verdrag betreffende de Europese Unie is vastgelegd[1], is de
respons op de legitieme wens van de bewoners van ons werelddeel om deel te
nemen aan het project van een verenigd Europa. De opneming in de EU van de
landen van Midden- en Oost-Europa in het afgelopen decennium heeft aangetoond
dat de uitbreiding voordelen biedt voor de EU in haar geheel en haar beter in
staat stelt mondiale uitdagingen aan te pakken. Het uitbreidingsbeleid is een krachtig
instrument voor omvorming van de samenleving gebleken. De landen die al tot de
EU zijn toegetreden en de landen die naar de toetreding toewerken, hebben
indrukwekkende veranderingen ondergaan door de democratische en economische
hervormingen die voor toetreding noodzakelijk zijn. Inzet, naleving van de
voorwaarden en geloofwaardigheid zijn kernelementen van het toetredingsproces
en het succes daarvan. De nieuwe consensus over de uitbreiding, die
is vastgesteld door de Europese Raad van december 2006 en gebaseerd is op de
beginselen van consolidatie van verbintenissen, eerlijke en strenge voorwaarden
en goede communicatie met het publiek, in combinatie met de capaciteit van de
EU om nieuwe leden te integreren, blijft de ruggengraat van het uitbreidingsproces. Door middel van het uitbreidingsbeleid
vergroot de EU het gebied van vrede, stabiliteit, democratie en welvaart,
begrippen die in aan relevantie hebben gewonnen het licht van de recente
ontwikkelingen: · de dramatische gebeurtenissen in het zuidelijke Middellandse Zeegebied
en het Midden-Oosten en de fragiliteit van de daardoor ontstane situaties,
tonen het belang aan van een pool van stabiliteit en democratie in
Zuidoost-Europa die stevig verankerd is door het uitbreidingsproces van de EU; · door de recente mondiale financiële crisis en de huidige problemen in
het Eurogebied is gebleken hoezeer de nationale economieën binnen en buiten de
EU met elkaar zijn verweven. Deze gebeurtenissen laten zien hoe belangrijk het
is om economische en financiële stabiliteit sterker te consolideren, ook in de
uitbreidingslanden. Het uitbreidingsproces is een krachtig instrument daarvoor.
Sinds het vorige uitbreidingspakket hebben
zich op de Westelijke Balkan verdere positieve ontwikkelingen voorgedaan. Door
de aanhouding van Ratko Mladić en Goran Hadžić en hun overdracht aan
het Joegoslaviëtribunaal is een groot struikelblok voor het Europese
perspectief van Servië opgeruimd. Deze gebeurtenis was ook een belangrijke stap
in de richting van verzoening. Er is een dialoog tot stand gekomen tussen
Belgrado en Prishtina/Priština, die onder meer gericht is op vooruitgang op de
weg naar de EU en reeds de eerste resultaten heeft opgeleverd. Vooruitgang bij
de EU-gerelateerde hervormingen kan worden gemeld voor de meeste uitbreidingslanden.
De burgers van nog eens twee landen van de Westelijke Balkan, Albanië en Bosnië
en Herzegovina, kunnen inmiddels zonder visum naar de EU reizen. In een aantal landen is echter vertraging
opgelopen bij belangrijke hervormingen, vaak door interne politieke
ontwikkelingen en conflicten. De vertragingen en blokkades waren met name
ernstig in Bosnië en Herzegovina en Albanië. Goed bestuur, de rechtstaat,
uitbreiding van de bestuurlijke capaciteit, werkloosheid, economische
hervorming en sociale integratie zijn nog steeds grote uitdagingen voor de
meeste landen. Wat de vrijheid van meningsuiting in de media betreft, hebben
zich enkele zorgwekkende ontwikkelingen voorgedaan. De geschillen over de
status van Kosovo[2]
hebben een negatieve invloed op zowel Kosovo zelf als de regio. De recente
gebeurtenissen in het noorden van Kosovo geven aanleiding tot ernstige
bezorgdheid. Het geschil over de naam van de voormalige Joegoslavische
republiek Macedonië is nog niet opgelost. Wat de toetreding van IJsland betreft, is het
afgelopen jaar vooruitgang geboekt. De goede vorderingen die zijn gemaakt, zijn
te danken aan het feit dat de structuren van IJsland reeds sterk zijn
geïntegreerd, doordat het land een gevestigde democratie is, lid is van de
Europese Economische Ruime en tot het Schengengebied behoort, en een
hoogwaardig openbaar bestuur kent. In Turkije blijft het toetredingsproces het
doeltreffendste kader voor het stimuleren van EU-gerelateerde hervormingen, het
ontwikkelen van een dialoog over vraagstukken betreffende het buitenlands en
veiligheidsbeleid, het versterken van het concurrentievermogen en het
diversifiëren van de energievoorziening. Het is bij de
toetredingsonderhandelingen helaas al meer dan een jaar niet mogelijk gebleken
nieuwe onderhandelingshoofdstukken te openen. Er moet een nieuwe constructieve
fase in de betrekkingen met Turkije worden opgestart op basis van concrete
stappen op gebieden van wederzijds belang. De komende toetreding van Kroatië laat zien
dat het uitbreidingsproces toegespitst is op een maximaal omvormend effect op
de betrokken landen. De verbeteringen die in het proces zijn aangebracht door
de nieuwe uitbreidingsconsensus van 2006 zijn in de besprekingen met Kroatië in
praktijk gebracht en hebben hun waarde bewezen. Bij de lopende en komende
onderhandelingen met andere uitbreidingslanden zal op deze ervaring worden
voortgebouwd. Met name moeten moeilijke onderhandelingshoofdstukken, zoals die
betreffende het gerechtelijk apparaat en de grondrechten en justitie, vrijheid
en veiligheid, zo vroeg mogelijk worden aangepakt, zodat de kandidaat voldoende
tijd heeft om de nodige hervormingsprestaties te leveren. De toetreding van Kroatië is een grote stap in
het historische project van de opneming van de Westelijke Balkan in de EU. De
EU heeft altijd verklaard dat zij ten opzichte van de Westelijke Balkan een
inclusief beleid voert. Dat begon al met de “regionale aanpak” medio jaren ’90
en vooral het in 1999 gestarte stabilisatie- en associatieproces en de top van
Thessaloniki in 2003, waar werd bevestigd dat de toekomst van de Westelijke
Balkan in de EU ligt. Er wordt zeker geen scheidslijn getrokken op de Balkan;
veeleer wordt de rest van de regio aangemoedigd de koers naar de EU te
versnellen. Gezien de verbintenissen van de EU en de geschiedenis en geografie
van de regio, is de klus niet geklaard zolang niet de hele Westelijke Balkan is
toegetreden, mits uiteraard aan de voorwaarden is voldaan. In dit verband blijft de Commissie volledig
vasthouden aan het principe dat de eigen verdiensten van elk land bepalend
zijn. Het tempo waarin een land zich ontwikkelt in de richting van het
lidmaatschap is voor het grootste deel afhankelijk van de mate waarin het aan
de vastgestelde criteria en voorwaarden voldoet. Het succes van Kroatië geeft een sterk signaal
aan de andere uitbreidingslanden: ·
de EU houdt zich aan haar beloften wanneer aan de
voorwaarden is voldaan; ·
de toetredingscriteria en ‑voorwaarden zijn
streng en de uitvoering ervan wordt steeds nauwlettender in het oog gehouden.
Dit is echter geen hindernis, maar leidt ertoe dat de kandidaat beter is
voorbereid, wat voor zowel het land zelf als voor de EU een voordeel is bij de
toetreding; ·
bilaterale geschillen met buurlanden moeten en
kunnen worden aangepakt door middel van dialoog en compromissen, volgens de
vastgestelde beginselen. De verdere geloofwaardigheid van het
uitbreidingsproces is een belangrijke factor voor het stimuleren van de
hervormingen in de uitbreidingslanden en het draagvlak in de lidstaten. Uit de
ontwikkelingen van het afgelopen jaar blijkt dat tastbare resultaten op de weg
naar de EU ook al vóór de toetreding kunnen worden bereikt, als aan de
voorwaarden daarvoor is voldaan. De aanbevelingen van de Commissie in deze
mededeling om over te gaan tot de volgende fase van het uitbreidingsproces en
de visumliberalisering uit te breiden tot Albanië en Bosnië en Herzegovina
spreken boekdelen wat dit betreft. Anderzijds, als de politieke wil en de inzet
om concrete resultaten te bereiken ontoereikend zijn of ontbreken, komt het
uitbreidingsproces niet vooruit en dreigt het stil te vallen. In deze mededeling wordt de huidige situatie
van de uitbreidingsagenda van de Europese Unie beoordeeld, die de Westelijke
Balkan, Turkije en IJsland omvat. Aan de hand van de grondige analyses per land
die dit document vergezellen[3],
wordt de balans opgemaakt van wat de betrokken landen hebben bereikt bij de
voorbereidingen voor het lidmaatschap en waar ze nu staan, en worden hun
vooruitzichten voor de komende jaren beoordeeld. Op basis daarvan worden
aanbevelingen gedaan. Zoals de voorgaande jaren wordt ook nu weer extra
aandacht gegeven aan enkele belangrijke uitdagingen.
2.
Belangrijkste uitdagingen
2.1. Een
sterker accent op versterking van de rechtsstaat en hervorming van het openbaar
bestuur Versterking van de rechtsstaat geldt nog
steeds als een grote uitdaging en een cruciale voorwaarde voor de landen die
naar het EU-lidmaatschap streven. Overeenkomstig de nieuwe consensus over de
uitbreiding is de afgelopen jaren aan dit punt meer aandacht geschonken in alle
fasen van het toetredingsproces. Deze nadruk op de rechtsstaat wordt
weerspiegeld in de uitgebreide aandacht die dit punt heeft gekregen bij de
toetredingsonderhandelingen met Kroatië, vooral in de hoofdstukken betreffende
het gerechtelijk apparaat en de grondrechten en justitie, vrijheid en
veiligheid. Het gewicht van rechtsstaatsvraagstukken binnen de kernprioriteiten
die zijn vastgesteld voor de opening van toetredingsonderhandelingen met
Albanië en Montenegro is eveneens een voorbeeld van de prioriteit die dit
terrein al voor de start van onderhandelingen krijgt. De ervaring die bij de
toetredingsonderhandelingen met Kroatië is opgedaan, zal worden benut bij de
lopende en toekomstige onderhandelingen met andere landen. De Commissie wil in
dat verband een nieuwe aanpak voor kwesties op het gebied van het gerechtelijk
apparaat en de grondrechten en justitie en binnenlandse zaken. Deze
vraagstukken moeten in het begin van het toetredingsproces aan de orde komen en
de hoofdstukken moeten in overeenstemming daarmee worden geopend op basis van
actieplannen, aangezien voor deze kwesties een overtuigende staat van dienst
moet worden opgebouwd. De Commissie wil in alle fasen van het proces regelmatig
verslag uitbrengen over de op deze terreinen geboekte vooruitgang ten opzichte
van mijlpalen die, met eventueel noodzakelijke corrigerende maatregelen, in de
actieplannen zijn vastgesteld. Ter ondersteuning van dit proces zullen gerichte
IPA-middelen worden vastgesteld. In het kader van het pretoetredingsproces
moedigt de Commissie de landen aan om een onafhankelijk en efficiënt gerechtelijk
apparaat op te zetten en tekortkomingen weg te werken. Kroatië heeft in dit
verband het systeem voor de benoeming van rechters verbeterd. Servië is begonnen
met een herziening van de herbenoemingsprocedure voor rechters en aanklagers.
Montenegro herziet de belangrijkste wettelijke en grondwettelijke bepalingen
inzake de rechterlijke macht. Kosovo heeft de toetsing van rechters en
aanklagers afgerond. Bestrijding van corruptie is in de meeste uitbreidingslanden een van de belangrijkste
uitdagingen op rechtsstaatgebied. Corruptie is nog steeds een ernstig probleem,
dat niet alleen voor het dagelijks leven op gebieden als gezondheidszorg en
onderwijs gevolgen heeft. Corruptie heeft ook een sterk negatief effect op
investeringen en zakelijke activiteiten en tast de nationale begroting aan,
vooral wat betreft overheidsopdrachten en privatisering. De Commissie let de
laatste jaren scherper op de bestrijding van corruptie in de
uitbreidingslanden. De aanzienlijke ervaring die bij de
samenwerking met de uitbreidingslanden is opgedaan, heeft bijgedragen aan de
ontwikkeling van de eigen aanpak van de EU op het gebied van
corruptiebestrijding op alle beleidsgebieden, zowel intern als extern[4]. De
Commissie zet een toezichtmechanisme op voor de lidstaten, maar blijft ook
vanaf de eerste fasen van de voorbereiding op de toetreding, een hoge
prioriteit toekennen aan het toezicht op het corruptiebestrijdingsbeleid in de
uitbreidingslanden. Zij let daarbij vooral op resultaten en houdbaarheid. De
Commissie stimuleert ook nauwe coördinatie tussen internationale donoren met
het oog op de optimale inzet van middelen. De strijd tegen de georganiseerde misdaad
blijft een belangrijke prioriteit voor de uitbreidingslanden. Deze strijd houdt
nauw verband met de strijd tegen corruptie en de totstandkoming van een
onafhankelijke rechterlijke macht. De grensoverschrijdende aard van veel
criminele activiteiten is een grote uitdaging voor de bestrijding ervan. Regionale
samenwerking tussen rechtshandhavingsautoriteiten en gerechtelijke instanties,
met inbegrip van het opzetten van professionele netwerken, is van bijzonder
belang voor de aanpak van dit probleem. De Commissie steunt de oprichting van
een regionaal netwerk van aanklagers, dat wordt bijgestaan door gedetacheerde
deskundigen van de lidstaten en door de relevante Europese instanties. De
Commissie verleent ook bijstand aan de oprichting in de regio van
gecoördineerde systemen voor de bescherming van getuigen. In de loop van het afgelopen jaar heeft de
Commissie de dialoog over de rechtsstaat met de landen van de Westelijke
Balkan geïntensiveerd. Het is de bedoeling dat de voorbereidingen in de vroege
fasen van het pretoetredingsproces worden versterkt op basis van grondige
analyses van de sectoren justitie en binnenlandse zaken. Daartoe zijn in de
meeste uitbreidingslanden missies van deskundigen uitgevoerd. De Commissie
heeft gezorgd voor intensievere samenwerking en uitwisseling van informatie met
de betrokken EU-instanties, waaronder Europol, Frontex, Eurojust en het
Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving, en regionale
initiatieven, de Raad van Europa en andere internationale organisaties. Waar
nuttig is reeds in de eerste fasen van het proces benchmarking toegepast. Er is
een gestructureerde dialoog inzake justitie opgestart met Bosnië en
Herzegovina. De Commissie stelt een soortgelijke dialoog over de rechtsstaat
met Kosovo voor, teneinde de problemen op dit terrein aan te pakken en de
justitiële hervormingen te ondersteunen. Hervorming van het openbaar bestuur om de voor
de democratie en de rechtsstaat noodzakelijke transparantie,
verantwoordingsplicht en doeltreffendheid te vergroten, blijft volgens de
politieke criteria voor de meeste uitbreidingslanden een kernprioriteit.
Passende administratieve procedures, ook wat betreft het beheer van de
personele middelen en de overheidsfinanciën, zijn essentieel voor de
tenuitvoerlegging van het acquis. De landen moeten hun inspanningen ter
verbetering van het openbaar bestuur opvoeren op basis van algemene nationale
strategieën. Er zijn in sommige
uitbreidingslanden steeds sterkere aanwijzingen dat de scheiding van de
functies van de regeringspartijen en die van de staat onvoldoende in acht wordt
genomen. Dergelijke praktijken dreigen de rechtsstaat en het functioneren van
de democratie te ondermijnen. 2.2.
Waarborgen van de vrijheid van meningsuiting in de media Vrijheid van meningsuiting is een grondrecht,
dat gewaarborgd wordt door het internationale recht en een integrerend
onderdeel is van het functioneren van een pluralistische democratie. In het
kader van het toetredingsproces is het waarborgen van de vrijheid van
meningsuiting een kernelement van de politieke criteria voor het lidmaatschap
die in Kopenhagen zijn vastgesteld. De uitbreidingslanden kennen over het algemeen
een pluralistisch medialandschap. In enkele landen zijn echter de laatste tijd
negatieve ontwikkelingen op dit gebied opgemerkt. Dat geeft aanleiding tot
bezorgdheid. De Commissie geeft een nadere analyse van de vrijheid van
meningsuiting in de bijgaande verslagen waarin de situatie in elk land wordt
geschetst. Problemen voor de vrijheid van meningsuiting
en de vrijheid van de media zijn onder andere: politieke inmenging, die soms
ook via het rechtsstelsel tot uiting komt, economische druk, beïnvloeding van
de media door middel van criminaliteit en corruptie en ontoereikende
bescherming van journalisten tegen pesterijen of zelfs gewelddadige aanvallen.
De economische uitdagingen zijn een tekort aan transparantie, concentratie van
mediabedrijven, te weinig eerlijke concurrentie en onvoldoende onafhankelijk
markttoezicht. In een aantal uitbreidingslanden is de algemene uitvoering van
de mediawetgeving onvoldoende. In sommige gevallen zijn aanvallen op
journalisten, waaronder moord, jaren na de gebeurtenis nog steeds niet
opgelost. In Turkije biedt het wettelijke kader nog onvoldoende waarborgen voor
de vrijheid van meningsuiting. Zorgwekkend zijn het grote aantal rechtszaken en
onderzoeken tegen journalisten en de ongepaste druk op de media. Al deze kwesties vormen een ernstige beperking
van de vrijheid om in de media meningen te uiten die kritisch zijn tegenover de
regering, en ontmoedigen onderzoeksjournalistiek. De media en journalisten zien
zich vaak gedwongen zelfcensuur toe te passen. Het is essentieel dat de uitbreidingslanden
een open en pluralistisch medialandschap garanderen dat een cultuur van
kritische en onafhankelijke journalistiek mogelijk maakt. Openbare
omroeporganisaties moeten hun economische positie en hun autonomie versterken,
willen zij hun taak kunnen vervullen. Tegelijkertijd moeten de mediaberoepen
zorgen voor zelfregulering met brede gedragscodes en professionele normen. In mei heeft de Europese Commissie een
conferentie over de vrijheid van meningsuiting georganiseerd. Daaraan werd
deelgenomen door mediaorganisaties en maatschappelijke organisaties uit de
Westelijke Balkan en Turkije. Het doel van de conferentie was om, buiten de
officiële overheidscontactpersonen om, de hand te reiken aan de rechtstreeks
betrokkenen en naar hun meningen en ervaringen te luisteren. De conclusies van
de conferentie dienen als input voor de werkzaamheden van de Commissie op dit
terrein. De Commissie houdt de ontwikkelingen in het
oog in het kader van de overeenkomsten en gestructureerde dialogen met de
uitbreidingslanden. Zij zal deze vraagstukken ook verder aan de orde stellen
bij de toetredingsonderhandelingen, met name in het hoofdstuk betreffende de
rechterlijke macht en de grondrechten. Zij zal prioriteiten vatstellen en de
inspanningen aanmoedigen die de overheden zich getroosten om aan de Europese
normen op het gebied van vrijheid van meningsuiting te voldoen. Daartoe zal de
samenwerking met de relevante partnerlanden en internationale organisaties
worden versterkt, met name de Raad van Europa en de Organisatie voor Veiligheid
en Samenwerking in Europa (OVSE). De dialoog met journalisten en hun
organisaties zal verder worden uitgewerkt. 2.3.
Stimulering van regionale samenwerking en verzoening op de Westelijke Balkan Regionale samenwerking en goede
nabuurschapsbetrekkingen zijn essentiële elementen van het stabilisatie- en
associatieproces en worden dus door de Commissie nauwlettend in het oog
gehouden in alle fasen van het toetredingsproces. Regionale samenwerking
ondersteunt en stimuleert het verzoeningsproces in deze regio, die recentelijk
het toneel is geweest van ernstige conflicten. Regionale samenwerking en handel
kunnen voor de regio grotere economische voordelen opleveren. Regionale
samenwerking is bovendien een integrerend onderdeel van de integratie in de EU,
omdat daarvoor vaak benaderingen en maatregelen op regionale schaal vereist
zijn. Er is in dit verband het afgelopen decennium
aanzienlijke vooruitgang geboekt en voor het afgelopen jaar kunnen verdere
belangrijke stappen worden gemeld. Bezoeken aan buurlanden van leiders in de
regio, met name die van Servië en Kroatië, en uitspraken over de conflicten van
de jaren ’90 hebben aanzienlijk tot verzoening bijgedragen. Het proces van
Sarajevo betreffende de terugkeer van vluchtelingen, waarbij Servië, Kroatië,
Bosnië en Herzegovina en Montenegro betrokken zijn, zal binnenkort met succes
worden afgerond. Initiatieven van ngo’s en maatschappelijke organisaties, zoals
Youth Initiative for Human Rights, de Waarheids- en verzoeningscommissie
(Recom) en het Igman-initiatief, hebben een belangrijke rol te vervullen voor
het bevorderen van verzoening niet alleen op regeringsniveau, maar ook onder de
burgers van de regio. De samenwerking binnen specifieke sectoren
functioneert goed en gaat vooruit, bijvoorbeeld in het kader van de
Energiegemeenschap, de Europese gemeenschappelijke luchtvaartruimte en
gezamenlijke opleidingen aan de inmiddels volledig operationele Regionale
hogeschool voor openbaar bestuur (ReSPA). In december 2010 heeft de Commissie
een strategie voorgesteld om de ontwikkeling van het Donaugebied te stimuleren,
die vervolgens door de lidstaten is goedgekeurd[5]. De regionale handel in het kader van de
Midden-Europese Vrijhandelsovereenkomst (Cefta) groeit, en de overeenkomst
wordt uitgebreid tot gebieden als het mededingingsbeleid, verdergaande
afschaffing van tariefbelemmeringen en liberalisering van het dienstenverkeer.
De Regionale Samenwerkingsraad (RCC) is begonnen met de uitvoering van een
strategie en een werkplan voor drie jaar, die naar een meer resultaatgericht
optreden toewerken. Problemen die het gevolg zijn van conflicten
in het verleden, alsook andere open bilaterale geschillen, blijven belangrijke
uitdagingen voor de stabiliteit op de Westelijke Balkan, die van invloed zijn
op de regionale samenwerking, de betrekkingen tussen landen en op hun interne
functioneren en het hervormingsproces. Deze resterende problemen moeten met
spoed worden aangepakt. Door hiervoor een oplossing te vinden, wordt een grote
hindernis voor het streven van de Westelijke Balkanlanden naar toetreding tot
de EU weggenomen. Met name geschillen over interetnische
kwesties of over de status, vooral in Bosnië en Herzegovina en
Kosovo, blijven het normale functioneren van de instellingen hinderen, werken
als een rem op het hervormingsproces en kunnen soms brede regionale implicaties
hebben. De Commissie is van mening dat de betrokken landen dergelijke problemen
het best kunnen aanpakken door te volharden in hun inspanningen op weg naar de
EU. De recente ontwikkelingen, met name de vooruitgang bij de door de EU
gefaciliteerde dialoog tussen Belgrado en Prishtina/Priština, zijn in dit
verband van belang. De ondertekening van de kaderovereenkomst van Ohrid, tien
jaar geleden in augustus, laat zien dat complexe vraagstukken met betrekking
tot etnische verhoudingen wel degelijk met succes kunnen worden opgelost door
een dialoog te voeren en compromissen te sluiten. De laatste tijd zijn positieve resultaten
bereikt bij het oplossen van problemen in verband met de inclusieve werking van
regionale initiatieven, die ontstaan zijn door meningsverschillen over de
status van Kosovo. Er moet echter nog meer worden gedaan. Bij de dialoog tussen
Belgrado en Prishtina/Priština is overeenstemming bereikt over de aanvaarding
door Servië van douanestempels van de Kosovaarse douane; daardoor kan het
regionale handelsverkeer in het kader van de Cefta weer doorgang vinden. Al
eerder werden de bijeenkomsten van Cefta en RCC met medewerking van alle
partijen hervat, en werd de pan-Euromediterrane overeenkomst inzake
oorsprongsregels ondertekend. Door meningsverschillen over de status van Kosovo
is echter het verdrag tot oprichting van een vervoersgemeenschap nog steeds
niet afgerond en ondertekend en zijn de autonome handelsmaatregelen niet
uitgebreid tot Kosovo en andere partners op de Westelijke Balkan. Deze
geschillen vormen nog steeds een obstakel voor de ontwikkeling van contractuele
betrekkingen tussen Kosovo en de EU. In het kader van de dialoog tussen Belgrado en
Prishtina/Priština wordt gewerkt aan een brede regeling voor de beslechting van
geschillen op het gebied van regionale samenwerking. De Commissie roept alle
betrokken partijen op te blijven streven naar praktische en pragmatische
oplossingen om de inclusiviteit van de regionale samenwerking te verzekeren
zonder afbreuk te doen aan de diverse standpunten over de status van Kosovo. De
in het afgelopen jaar geboekte vooruitgang toont aan dat dit mogelijk is. Voor een duurzame verzoening is het essentieel
dat het proces wordt afgerond van de berechting van misdrijven die tijdens
de oorlogen in het voormalige Joegoslavië zijn begaan. Volledige
medewerking met het ICTY blijft een essentiële voorwaarde voor het
toetredingsproces op de Westelijke Balkan. De recente aanhouding en
overbrenging naar Den Haag van de laatste twee ICTY-verdachten was een
belangrijke stap in die richting. De Commissie roept de betrokken regeringen
ook op om meer werk te maken van de correcte berechting van oorlogsmisdrijven
in eigen land. De Commissie neemt het rapport dat de
Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa in januari heeft aangenomen
over misdrijven, waaronder het wegnemen van menselijke organen, die zouden zijn
begaan tijdens en na het conflict in Kosovo (het rapport-Marty), uiterst
serieus. Zij staat volledig achter het onderzoek van Eulex, merkt op dat de
bescherming van getuigen in dit verband van groot belang is en is verheugd over
de oprichting van een Eulex-taskforce in Brussel en over de medewerking van de
betrokken regeringen aan deze taskforce. In het algemeen moeten regeringen en
maatschappelijke organisaties in de regio beter hun best doen om de burgers uit
te leggen dat verzoening een volwaardig onderdeel is van hun toekomst in Europa
en dat berechting van oorlogsmisdrijven daarvoor onontbeerlijk is. Politieke
leiders moeten zich onthouden van verklaringen en maatregelen die deze
belangrijke principes in twijfel trekken. Openstaande bilaterale problemen moeten
door de betrokken partijen zo vroeg mogelijk in het uitbreidingsproces worden
opgelost, met vastberadenheid, in een geest van goed nabuurschap en rekening
houdend met de algemene belangen van de EU. De Commissie dringt erop aan dat
zij alle nodige inspanningen doen om grensgeschillen op te lossen
overeenkomstig de gebruikelijke beginselen en methoden, en deze geschillen zo
nodig voorleggen aan het Internationaal Gerechtshof. Bilaterale problemen mogen
niet tot vertraging van toetredingsproces leiden. De Commissie is bereid om bij
te dragen tot de noodzakelijke politieke impuls voor het zoeken naar
oplossingen en steun te verlenen aan daarmee samenhangende initiatieven. De
grensarbitrageovereenkomst die Slovenië en Kroatië hebben gesloten en waarvan
de uitvoering later dit jaar moet beginnen, maakt de weg vrij voor de
beslechting van bilaterale geschillen. De Commissie dringt er bij de partijen
bij het geschil over de naam van de voormalige Joegoslavische republiek Macedonië
met klem op aan om bij de lopende besprekingen onder auspiciën van de VN van
eenzelfde constructieve geest blijk te geven. 2.4.
Duurzaam economisch herstel en ondersteuning van Europa 2020 Alle uitbreidingslanden zijn nu de weg naar
herstel ingeslagen, zij het niet allemaal in hetzelfde tempo: Turkije is uit de
crisis gekomen met een omvangrijkere economie en blijft een indrukwekkende
groei vertonen, hoewel er tekenen van oververhitting zijn. De economieën van de
Westelijke Balkan beginnen zich ook te herstellen, hoewel het nog enige tijd
kan duren voor zij weer het niveau van voor de crisis bereiken. De economie van
IJsland herstelt zich gestaag van de grote economische verstoringen die het
tijdens de crisis heeft ondergaan. De uitbreidingslanden hebben echter met grote
sociaaleconomische problemen te kampen. In de meeste landen is de werkloosheid
hoog en neemt zij nog steeds toe. De werkloosheidscijfers in Kosovo, Bosnië en
Herzegovina en de voormalige Joegoslavische republiek Macedonië behoren tot de
hoogste in Europa. De arbeidsparticipatie is laag, vooral onder vrouwen en
jongeren, en de wijdverbreide informele werkgelegenheid is nog steeds een
probleem. De export van de Westelijke Balkanlanden, die tot het herstel
bijdraagt, wordt nog steeds gedomineerd door producten met een geringe
toegevoegde waarde, zoals grondstoffen, die blootstaan aan prijsvolatiliteit en
sterke concurrentie van opkomende markten. De
meeste uitbreidingslanden voeren een prudent algemeen macro-economisch beleid.
Begrotingsconsolidatie en hervorming van de arbeidsmarkt blijven de meest
urgente prioriteiten voor de korte termijn, aangezien deze landen grotendeels
met dezelfde problemen worden geconfronteerd als de lidstaten van de EU. Meer
structurele hervormingen zijn noodzakelijk om hert concurrentievermogen te
versterken en het investeringsklimaat te verbeteren, en zo buitenlandse directe
investeringen aan te trekken, werkgelegenheid te simuleren en duurzame groei te
waarborgen. Verbetering van de capaciteit van het openbaar bestuur en
versterking van de rechtsstaat, onder meer door hervorming van het gerechtelijk
stelsel en bestrijding van de wijdverbreide corruptie, betekenen op de
Westelijke Balkan een bijzondere uitdaging. Vooruitgang op deze gebieden heeft
ook een gunstig effect op het ondernemingsklimaat. De openbare dienstverlening
aan het bedrijfsleven en de investeringen in infrastructuur laten nog te wensen
over. De
hervorming van de arbeidsmarkt, waaronder een herziening van de systemen voor
overdracht van uitkeringen, fiscale vraagstukken en revisie van de
onderwijsstelsels, moet bijdragen tot de aanpak van een ernstige structurele
zwakte in de Westelijke Balkanlanden en een hinderpaal voor sterkere, duurzame
en inclusieve groei. Ondersteuning
van de doelstellingen van de Europa 2020-strategie Europa
2020 is de groeistrategie van de EU voor het lopende decennium, die de Unie
moet helpen om in een veranderende wereld een slimme, duurzame en inclusieve
economie op te bouwen. De uitbreidingslanden worden aangemoedigd om zich achter
de Europa 2020-strategie en de bijbehorende kerninitiatieven te scharen[6]. Dit
biedt een nuttig uitgangspunt voor hervormingen. De
doelstellingen van Europa 2020 komen waar nodig aan de orde in de dialogen die
de Commissie met de uitbreidingslanden voert over het economisch beleid en het
sociaal en werkgelegenheidsbeleid. De Commissie heeft richtsnoeren gegeven voor
de programmering van de financiële steun, om deze te richten op de
doelstellingen van Europa 2020, met name wat de sociaaleconomische ontwikkeling
betreft. Bij de samenwerking van de Commissie met de internationale financiële
instellingen worden met deze doelstellingen rekening gehouden. Door
de huidige schuldencrisis in Europa is gebleken hoe belangrijk gezonde
overheidsfinanciën zijn. De Commissie deelt daarom een aantal
peerreviewmechanismen met de (potentiële) kandidaat-lidstaten. Multilateraal
begrotingstoezicht door de Europese Unie is een belangrijk instrument in dit
verband. Geleidelijk zal dit instrument worden aangepast aan de komende
versterkte economische governance in de EU. Op
het gebied van de ontwikkeling van de particuliere sector wordt de
beleidscoördinatie met de Westelijke Balkan en Turkije gestuurd door de Small
Business Act van de EU[7].
De beleidscoördinatie is gebaseerd op regelmatige evaluaties aan de hand van de
benchmarks van de EU en heeft geleid tot het opstellen van beproefde
aanbevelingen die in overeenstemming zijn met de bijzonderheden van elk
uitbreidingsland. De Commissie stelt voor om de resultaten van de Small
Business Act te gebruiken als referentie voor toekomstige activiteiten op
mkb-gbied in de regio. Binnen
het Investeringskader voor de Westelijke Balkan moedigt de Commissie de
internationale financiële instellingen die haar partners zijn aan om nieuwe
vormen van financiering van het midden- en kleinbedrijf te steunen, in het
bijzonder equity, durfkapitaal en garantiemechanismen. De Commissie is van plan
een mkb-platform voor de Westelijke Balkan te cofinancieren om voor het midden-
en kleinbedrijf de toegang tot financiering in de vorm van garanties en
durfkapitaal te vergemakkelijken. Op
het gebied van onderzoek en innovatie werken de uitbreidingslanden al
zodanig met de EU samen dat zij meer mogelijkheden hebben om deel te nemen aan
EU-initiatieven. De uitbreidingslanden nemen deel aan het zevende
kaderprogramma voor onderzoek en technologische ontwikkeling en het programma
voor concurrentievermogen en innovatie. Volgens de indicatoren presteren zij
momenteel echter in de meeste gevallen aanzienlijke minder dan het
EU-gemiddelde in termen van investeringen en ontwikkeling van onderzoeks- en
innovatiebeleid. De regionale leiders worden, onder andere op de komende
ministeriële conferenties, aangemoedigd om zich te verbinden tot meer
investeringen in onderzoek, innovatie en menselijk kapitaal. De
uitbreidingslanden moeten zich beter wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering
en zich aansluiten bij de inspanningen van de EU om deze uitdaging aan te
pakken, onder meer door middel van voorlichting. Progressieve
klimaatmaatregelen kunnen nuttige resultaten opleveren voor de ontwikkeling van
koolstofarme oplossingen en de werkgelegenheid vergroten. Het
prille economische herstel is nog niet tot uiting gekomen in een verbetering
van de sociale situatie. Het deel van de bevolking dat onder de
armoedegrens leeft, is op de Westelijke Balkan nog hoog en blijft toenemen. De
omvangrijke informele werkgelegenheid heeft een negatieve uitwerking op de
sociale situatie, vooral voor jongeren. Werkgelegenheid
voor en sociale integratie van kwetsbare groepen zijn een prioriteit. Er is
echter weinig reëel geïnvesteerd in de sociale sector en de samenwerking met
internationale donoren is op obstakels bij de strategische planning gestuit. De
Commissie legt in de beleidsdialoog de naruk op het werkgelegenheidsbeleid en
het sociaal beleid en moedigt de uitbreidingslanden aan om zich heldere en
realistische doelen te stellen op deze twee gebieden en de sociale uitgaven
doelgerichter te maken en te prioriteren. De doelstellingen van het Europees
platform tegen armoede en sociale uitsluiting moeten door de uitbreidingslanden
worden overgenomen, waar dat kan. Er moeten duurzame
maatregelen worden genomen voor de integratie van alle kwetsbare groepen in de
bredere samenleving, Ten aanzien van de sterk achtergestelde Romaminderheid
heeft de Commissie er bij de Westelijke Balkanlanden en Turkije op aangedrongen
dat zij de mate van integratie systematisch meten en passende maatregelen
voorstellen. De Commissie heeft een reeks seminars over Romavraagstukken
georganiseerd om de landen in de regio aan te moedigen hun nationale
actieplannen op dit gebied en de uitvoering daarvan opnieuw te bekijken en te
versterken. Het gaat er daarbij om discriminatie van de Roma te bestrijden en hun
integratie te bevorderen, met name wat betreft onderwijs, werkgelegenheid,
huisvesting en gezondheid. De landen van de Westelijke Balkan moeten zich
krachtig inzetten om de civiele registratie van ontheemden te vergemakkelijken. Verbetering
van onderwijs en opleiding is met het oog op duurzame en inclusieve
groei een cruciale factor voor duurzame veranderingen. Tot nog toe zijn de
investeringen in onderwijs, vaardigheden en kwalificaties doorgaans gering en
schiet de regionale erkenning van nationale kwalificaties tekort. De nationale
onderwijsstelsels en de infrastructuur moeten worden gemoderniseerd en er
moeten internationaal vergelijkbare (beroeps)onderwijs- en
opleidingsprogramma’s worden opgezet om de discrepantie tussen gevraagde en
aangeboden kwalificaties aan te pakken. De Commissie heeft
het strategische kader Onderwijs en opleiding 2020 opengesteld voor de deelname
van de kandidaat-lidstaten. De deelname van de voormalige Joegoslavische
republiek Macedonië en Montenegro wordt nog verwacht. De Commissie heeft
voorgesteld een platform voor onderwijs en opleiding op de Westelijke Balkan op
te zetten. Dit moet worden gebaseerd op de open coördinatiemethode om de
deelname van alle uitbreidingslanden mogelijk te maken. Hiermee kan de dialoog
over de belangrijkste beleidsuitdagingen worden versterkt en uitvoering en
toezicht worden verzekerd. De landen van de Westelijke Balkan worden
aangemoedigd om deel te nemen aan de gecentraliseerde activiteiten van het
EU-programma Een leven lang leren. 2.5.
Uitbreiding van vervoers- en energienetwerken Intensievere samenwerking met de
uitbreidingslanden op het gebied van vervoer en energie komt rechtstreeks ten
goede aan Europese burgers en bedrijven. Koppeling van vervoers- en
energienetwerken is een kernelement van de samenwerking tussen de EU en al haar
buurlanden en beoogt duurzame economische groei, handel, culturele uitwisseling
en werkgelegenheid te stimuleren en de levensomstandigheden te verbeteren. Ten
aanzien van de uitbreidingslanden is de samenwerking er tevens op gericht hen
voor te bereiden op de overname en uitvoering van het acquis op vervoers- en
energiegebied. Dankzij een strategische ligging op het
kruispunt van Europa, het Midden-Oosten en de Kaukasus heeft Turkije zijn
banden met de EU gestaag ontwikkeld en verstevigd. Een voorbeeld daarvan zijn
de recente ontwikkelingen in de luchtvaartsector en de rol van Turkije bij de
totstandkoming van de zuidelijke gascorridor. Het zou in het voordeel zijn van
beide zijden om deze banden verder uit te bouwen. De zuidelijke gascorridor kan
een bijdrage leveren aan de continuïteit van de aardgasvoorziening in Europa,
doordat de corridor de aanleveringsroutes aanzienlijk zou uitbreiden en de
concurrentie op de internationale gasmarkt zou stimuleren. De Commissie helpt
Turkije financieel bij de verdere ontwikkeling van zijn vervoersnetwerken, met
name hogesnelheidsspoorverbindingen en modernisering van havenfaciliteiten.
Tegelijkertijd moet Turkije worden aangespoord om zijn gasmarkt te verdiepen
door de liquiditeit en de contractuele flexibiliteit te vergroten. Daardoor
ontstaat een energieknooppunt dat de energiezekerheid bevordert. Voor de Westelijke Balkan is een regionaal
vervoersnetwerk uitgetekend in het kader van het waarnemingscentrum voor
vervoer in Zuidoost-Europa (SEETO). De Westelijke Balkanlanden nemen samen met
de lidstaten van de EU en andere Europese landen deel aan de Europese
gemeenschappelijke luchtvaartruimte, die bij de in 2006 ondertekende
overeenkomst is opgericht. In samenwerking op vervoersgebied is ook voorzien in
het kader van de Donaustrategie. Sinds 2008 voert de Commissie onderhandelingen
over oprichting van een vervoersgemeenschap met de Westelijke Balkanlanden.
Daarbij wordt een geïntegreerde markt voor infrastructuur en voor vervoer over
land, over de binnenwateren en over zee tot stand gebracht. De onderhandelingen
zijn bijna afgerond; een struikelblok is nog een meningsverschil over de
benaming van Kosovo. De Commissie dringt er bij de partijen op aan om te doen
wat nodig is voor snelle afsluiting van de onderhandelingen en ondertekening
van het verdrag. De Commissie heeft voorgesteld de
trans-Europese vervoersnetwerken (TEN-T) te herzien om de verbinding met de
landen van het uitbreidingsbeleid en het nabuurschapsbeleid te verbeteren[8]. Ook wat energie betreft, streeft de EU
naar integratie van netwerken, vooral door steunverlening aan de
energiegemeenschap, waarvan de EU en haar lidstaten, alle Westelijke
Balkanlanden en enkele nabuurschapslanden deel uitmaken[9]. Met de
energiegemeenschap, die gebaseerd is op de energievoorschriften van de EU,
wordt een open, transparante en concurrerende regionale markt tot stand
gebracht, die helpt investeringen aan te trekken. Het acquis van de
energiegemeenschap omvat reeds de interne markt voor energie,
energie-efficiëntie en hernieuwbare energie, en bepaalde delen van het
EU-acquis op sociaal, milieu- en mededingingsgebied. In een later stadium wordt
het acquis van de energiegemeenschap nog uitgebreid met verplichte
olievoorraden.
3.
Vooruitgang in de uitbreidingslanden en de agenda voor 2011-2012
3.1.
Westelijke Balkan Kroatië De toetredingsonderhandelingen met Kroatië
zijn in juni afgerond. Dit resultaat werd bereikt doordat Kroatië in de loop
van het jaar heeft voldaan aan de benchmarks voor afsluiting voor de resterende
terreinen , waaronder moeilijke hoofdstukken zoals de rechterlijke macht en de
grondrechten en het mededingingsbeleid. Kroatië heeft substantiële resultaten
bereikt in de strijd tegen corruptie. Het heeft een nieuw, objectief en
transparant systeem ingevoerd voor de benoeming van rechters en aanklagers. De
uitvoering van de huisvestingsprogramma’s voor terugkerende vluchtelingen is
sterk verbeterd. De herstructurering van in moeilijkheden verkerende
scheepswerven is behoorlijk opgeschoten. Het resultaat van de
toetredingsonderhandelingen wordt vastgelegd in een toetredingsverdrag dat,
zoals de Europese Raad in juni heeft besloten, voor het einde van het jaar zal
worden ondertekend. Kroatië zou dan op 1 juli 2013 kunnen toetreden, mits de
noodzakelijke ratificatieprocedures dan zijn afgerond. De voorbereidingen van
Kroatië op de verantwoordelijkheden van het lidmaatschap zijn zeer ver
gevorderd. Het land voldoet aan de politieke criteria van Kopenhagen en zal
naar verwachting op 1 juli 2013 hebben voldaan aan de economische en
acquisgerelateerde criteria. Dit tempo moet Kroatië handhaven. Kroatië moet blijven voortbouwen op de
hervormingen die het heeft doorgevoerd en de capaciteiten die het heeft
ontwikkeld in de loop van de toetredingsonderhandelingen. De Commissie zal er
nauwlettend op toezien hoe Kroatië de verbintenissen nakomt die het land is
aangegaan en hoe het zich voorbereidt om de verantwoordelijkheden van het
lidmaatschap bij toetreding op zich te kunnen nemen. De monitoring zal zich met
name richten op de verbintenissen die Kroatië is aangegaan op de volgende
terreinen: rechterlijke macht en grondrechten, justitie, vrijheid en veiligheid
en het mededingingsbeleid. De monitoring zal worden uitgevoerd door
middel van regelmatig bij te werken monitoringtabellen, de dialoog in het kader
van de stabilisatie- en associatieovereenkomst, toetsingsmissies, het
economische pretoetredingsprogramma en fiscale notificaties. De Commissie zal
tot aan de toetreding halfjaarlijks verslag uitbrengen over de uitvoering van
de verbintenissen van Kroatië in het kader van deze hoofdstukken. In het najaar
van 2012 zal de Commissie dan een alomvattend monitoringverslag presenteren aan
het Europees Parlement en de Raad. Als bij de monitoring problemen aan het licht
komen die door Kroatië niet worden opgelost, zal de Commissie zo nodig in een
vroegtijdig stadium een waarschuwingsbrief aan de Kroatische autoriteiten
richten en kan zij de Raad voorstellen om nog vóór de toetreding passende
maatregelen te treffen. Net als bij de vijfde uitbreidingsronde wordt ook nu in
het toetredingsverdrag een algemene economische vrijwaringsclausule opgenomen,
naast vrijwaringsclausules voor de interne markt en voor justitie, vrijheid en
veiligheid. De verwachting is dat Kroatië een actieve rol
zal blijven spelen bij de regionale samenwerking op de Westelijke Balkan. De
Commissie ziet uit naar de tenuitvoerlegging van de grensarbitrageovereenkomst
tussen Slovenië en Kroatië. Zij zal steun verlenen aan de oprichting en werking
van het arbitragetribunaal waarin de genoemde overeenkomst voorziet. De
Commissie is verheugd over de verklaring van de Kroatische regering dat zij de
andere landen van de regio steunt in hun streven naar het EU-lidmaatschap en
moedigt Kroatië aan om voor de toetreding de resterende openstaande bilaterale
meningsverschillen met de buurlanden op te lossen. De politieke leiders zouden
verklaringen en maatregelen moeten vermijden waarmee het belang van verzoening
in twijfel wordt getrokken of oorlogsmisdaden worden gebagatelliseerd. Voormalige
Joegoslavische republiek Macedonië De parlementsverkiezingen die in juni in de
voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië zijn gehouden, voldeden goeddeels
aan de internationale normen. Het land is doorgegaan met de uitvoerig van de op
de toetreding gerichte hervormingen. De coalitieregering is stabiel. Het land
voldoet nog steeds in voldoende mate aan de politieke criteria. Er is enige
vooruitgang geboekt inzake de hervorming van het parlement, justitie, het
openbaar bestuur en het respect voor en de bescherming van minderheden, maar er
zijn nog belangrijke problemen. Verdere inspanningen zijn nodig wat betreft met
name de vrijheid van meningsuiting in de media, de onafhankelijkheid van de
rechterlijke macht, de hervorming van het openbaar bestuur en de bestrijding
van corruptie. De politieke krachten moeten zich meer inspannen om tot
samenwerking te komen. Het land is aan zijn verbintenissen op grond
van de stabilisatie- en associatieovereenkomst blijven voldoen. De Commissie
handhaaft haar voorstel om over te gaan naar de twee fase van de associatie,
zoals in de stabilisatie- en associatieovereenkomst voorzien, en dringt er bij
de Raad op aan zonder verder uitstel een besluit te nemen. De Commissie merkt op dat de Raad geen gevolg
heeft kunnen geven aan de aanbeveling van de Commissie uit 2009 om
toetredingsonderhandelingen te openen met de voormalige Joegoslavische
Republiek Macedonië. Het zou voor het momentum van de hervormingen en de
interetnische verhoudingen gunstig zijn om over te gaan naar de volgende fase
van het toetredingsproces. Het geschil tussen Griekenland en de
voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië over de naam van laatstgenoemd
land is na twintig jaar nog steeds niet bijgelegd. Als sinds de jaren ’90 wordt
onder auspiciën van de Verenigde Naties een dialoog gevoerd, sinds 2009
aangevuld met bilaterale contacten, waaronder op het niveau van de eerste
ministers. Dit heeft echter nog niet tot resultaten geleid. Het onderhouden van
betrekkingen van goed nabuurschap, zoals een door onderhandelingen tot stand
gekomen en wederzijds aanvaardbare oplossing van de naamkwestie, onder
auspiciën van de VN, blijft van wezenlijk belang. De Commissie benadrukt dat de inspanningen om tot een oplossing te
komen nu echt zonder verder uitstel moeten worden opgevoerd. Zij wijst er ook
nogmaals op dat daden en woorden die de betrekkingen van goed nabuurschap
kunnen schaden, achterwege dienen te blijven. Het is nu echt hoog tijd dat het
geschil over de naam wordt beslecht. Montenegro De december 2010 heeft de Europese Raad aan
Montenegro de status van kandidaat-lidstaat toegekend en zijn goedkeuring
gehecht aan de zeven kernprioriteiten voor het openen van
toetredingsonderhandelingen die de Commissie noemt in haar advies over
Montenegro’s toetredingsverzoek. Sinds dat advies uitkwam, is Montenegro goed
op weg om aan de politieke criteria van Kopenhagen te voldoen; over het
algemeen bereikt het land bevredigende resultaten, in het bijzonder wat de
kernprioriteiten betreft. Het institutionele en wetgevingskader is verbeterd.
Dit versterkt het werk van het parlement, het verkiezingskader, het
professionalisme en de depolitisering van het openbaar bestuur, de
onafhankelijkheid en de verantwoordingsplicht van de rechterlijke macht, de
strijd tegen corruptie en georganiseerde misdaad, de vrijheid van de media en
de samenwerking met het maatschappelijk middenveld. Aanhoudende inspanningen
zijn echter vereist om eens staat van dienst op te bouwen op het gebied van de
rechtsstaat, met name waar het gaat over corruptie op hoog niveau en
georganiseerde misdaad. Positieve resultaten zijn ook behaald wat betreft het
beleid tegen discriminatie en het verbeteren van de situatie van ontheemden.
Dit moet nu ook in de praktijk leiden tot vermindering van de discriminatie van
kwetsbare groepen, waaronder ontheemden. De Commissie zal met bijzondere aandacht de
vorderingen van Montenegro volgen op het gebied van de rechtsstaat en
discriminatiebestrijding, om te zorgen dat het tempo van de hervormingen op
deze gebieden in stand wordt gehouden. Zij zal Montenegro steun blijven
verlenen bij de tenuitvoerlegging van EU-gerelateerde hervormingen. Albanië De binnenlandse politiek van Albanië is voor
een groot deel beheerst door de aanhoudende politieke patstelling en
voortdurende confrontaties. Gewelddadige confrontaties van demonstranten tegen
de regering met de politie hebben geleid tot de dood van vier betogers en het
wantrouwen tussen de politieke partijen en jegens bepaalde staatsinstellingen
nog verergerd. De plaatselijke verkiezingen van mei werden weliswaar als
eerlijk en transparant beoordeeld, maar vertoonden onvolkomenheden die moeten
worden aangepakt. De controverse rond de telling van zoekgeraakte stembiljetten
voor de burgemeester van Tirana versterkte de polarisatie tussen de
regeringspartijen en de oppositie. De politieke krachten in Albanië moeten nu
dringend opnieuw een politieke dialoog tot stand brengen en in stand houden op
een niveau dat belangrijke democratische instellingen, met name het parlement,
in staat stelt naar behoren te functioneren en dat vorderingen betreffende de
integratie in de EU mogelijk maakt. De aanzienlijke tekortkomingen die bij de
laatst twee verkiezingen zijn geconstateerd, nopen tot een brede hervorming van
het kiesproces, waarbij onafhankelijk extern advies en consensus tussen de
politieke partijen een goede zaak zouden zijn. De twee grootste politieke partijen hebben het
aanbod van de EU aanvaard om een constructieve rol te spelen ten aanzien van de
Albanese prioriteiten voor Europese integratie. De Albanese politieke partijen
moeten zich nu verbinden tot gestructureerde en duurzame samenwerking op het
gebied van de Europese hervormingen. Een proces van gezamenlijke toetsing en
goedkeuring van het actieplan om de in het advies opgenomen aanbevelingen uit
te voeren en een tijdschema voor essentiële hervormingen betreffende onder meer
de werkzaamheden van het parlement en de verkiezingen moeten tot de te nemen
maatregelen behoren. Albanië heeft in het algemeen beperkte
vooruitgang geboekt wat betreft het voldoen aan de politieke criteria van het
lidmaatschap en de twaalf kernprioriteiten voor het openen van
toetredingsonderhandelingen, die de Commissie in haar advies noemt en die de
Raad in december 2010 heeft goedgekeurd. Enige vooruitgang is geboekt ten
aanzien van de strijd tegen georganiseerde misdaad, verbetering van de
behandeling van gedetineerden en de rechten van kinderen. De vooruitgang is nog
onvoldoende wat betreft de rechterlijke macht. het beleid voor
corruptiebestrijding, eigendomsrechten en verbetering van de
levensomstandigheden van de Romagemeenschap. Ook moeten de parlementaire
procedure en de verkiezingen worden aangepakt. Albanië is begonnen met de
uitvoering van een actieplan om de aanbevelingen in het advies van de Commissie
uit te voeren. Het moet zich echter sterker inspannen om de effectiviteit en
volledigheid van de voorgenomen maatregelen te waarborgen, onder meer door
nauwe samenwerking met de oppositie. Albanië zal zich op al deze terreinen
duurzaam moeten inspannen en aantoonbare vooruitgang moeten boeken, voor de
Commissie toekenning van de kandidaatstatus en opening van
toetredingsonderhandelingen kan aanbevelen. Het land is aan zijn verbintenissen op grond
van de stabilisatie- en associatieovereenkomst blijven voldoen. Sinds december
2010 hebben de burgers van het land visumvrije toegang tot het Schengengebied,
doordat Albanië bevredigende resultaten heeft behaald in het kader van de
dialoog over visumliberalisering. De Commissie wil Albanië steun blijven
verlenen bij het verwezenlijken van de op de EU gerichte hervormingen en het
voldoen aan de kernprioriteiten van het advies. Bosnië en
Herzegovina Het optreden van de politieke
vertegenwoordigers van Bosnië en Herzegovina blijft blijk geven van het
ontbreken van een gemeenschappelijk standpunt over de algehele richting en
toekomst van het land en de institutionele opzet ervan. Er is geen consensus
over de wijze waarop de werking van de instellingen moet worden verzekerd en
verbeterd met inachtneming van de belangen van de constituerende volksgroepen,
wat met name van belang is gezien de breed gesteunde EU-aspiraties van het
land. De totstandkoming van een uitvoerende en een wetgevende macht na de
verkiezingen van oktober 2010 moet nog worden vervolledigd met de formatie van
een regering op staatsniveau. Deze lange vertraging is een hindernis voor de
hervormingen in Bosnië en Herzegovina die dringend noodzakelijk zijn, wil het
land vorderingen maken met zijn streven naar EU-integratie. Het proces van
toetreding tot de EU vereist dat er op alle niveaus functionerende instellingen
bestaan en een doeltreffend coördinatiemechanisme voor de betrekkingen met de
EU, zodat het land met één stem kan spreken. Het gevolg is dat
het algehele tempo van de hervormingen zeer beperkt is gebleven. Er zijn enige
resultaten bereikt, zoals de visumvrije toegang die de EU in december 2010 aan
burgers van Bosnië en Herzegovina verleende. In juni stemden de
leiders van het land ermee in om in het kader van het stabilisatie- en
associatieproces met de EU een gestructureerde dialoog over justitie aan te
gaan, die gericht is op de totstandkoming van een onafhankelijke,
doeltreffende, onpartijdige en verantwoordingsplichtige rechterlijke macht. Naleving van het Europees Verdrag tot
bescherming van de rechten van de mens is een essentieel vereiste van de
interim-overeenkomst en de stabilisatie- en associatieovereenkomst. Het
voortdurende uitblijven van de aanpassing van de grondwet aan een vonnis van het
Europees Hof voor de rechten van de mens over etnische discriminatie ten
aanzien van de samenstelling van de instellingen van het land is nog steeds
reden voor ernstige bezorgdheid[10].
Er moet een geloofwaardig proces tot stand komen om de beslissing van het
Europees Hof voor de rechten van de mens uit te voeren. Op staatsniveau moet
een wet inzake overheidssteun worden vastgesteld. Ook moet harder worden
gewerkt aan de vaststelling van een volkstellingswet op staatsniveau en moeten
de hervormingen om de integratie in de EU te vergemakkelijken, worden
opgevoerd. Goedkeuring van het algemeen begrotingskader is een prioriteit voor
budgettaire duurzaamheid. Het bestuurlijke
systeem in Bosnië en Herzegovina omvat nog steeds internationale aanwezigheid
met een uitvoeringsmandaat. Wat het definitieve besluit over de status van Brčko
betreft, een punt van de doelstellingen van en voorwaarden voor de sluiting van
het kantoor van de hoge vertegenwoordiger[11], is er vooruitgang geboekt met de oplossing
van het probleem inzake de elektriciteitsvoorziening in Brčko. Er zijn
verdere inspanningen nodig om de nog niet bereikte doelstellingen te
verwezenlijken en de overgang te vergemakkelijken van een land onder
internationaal bestuur en met internationale beveiliging naar een land met
eigen instellingen, dat volledig zelf zijn politiek en wetgevingsproces
beheerst, wat een van de vereisten is voor een land dat tot de EU wil
toetreden. Van overkoepelend wezenlijk belang voor al deze punten is een
stabiel politiek klimaat in het land. De instelling van een gestructureerde dialoog
op het gebied van justitie en de ervaringen die zijn opgedaan met de
hervormingen met het oog op visumliberalisering laten zien hoe vooruitgang kan
worden bereikt: door een Europese aanpak van dialoog en compromis te hanteren
en zich te concentreren op de EU-agenda, kan het land geleidelijk een uitweg
vinden uit de verlamming en confrontatie naar samenwerking, en van
internationaal toezicht naar een EU-perspectief. De EU heeft haar
rol in Bosnië en Herzegovina versterkt, nu de eerste enige vertegenwoordiger
van de EU in Bosnië en Herzegovina zijn ambt heeft aanvaard. De EU zal haar
steun aan de instellingen van het land bij de uitvoering van de doelstellingen
van de EU-agenda blijven versterken, zoals de Raad in maart 2011 heeft
besloten. Servië Tegelijk met deze mededeling heeft de
Commissie een advies uitgebracht over het verzoek van Servië om toetreding tot
de Europese Unie. De conclusies en aanbevelingen in dat advies zijn opgenomen
in de bijlage bij deze mededeling. Kosovo Door de vervroegde parlementsverkiezingen en
de langdurige verkiezingen van een nieuwe president door het parlement, is
weinig vooruitgang geboekt met de hervormingsagenda. De verkiezingen gingen
gepaard met ernstige tekortkomingen, die Kosovo zal moeten aanpakken. Het
constitutionele hof heeft door de wijze waarop het zijn taak uitvoerde, een
positieve rol gespeeld. De nieuwe regering heeft laten zien dat zij
zich wil inzetten voor het Europese perspectief van Kosovo, onder meer door
aanhoudende inspanningen te leveren op terreinen als visa en handel en de
oprichting van een nationale raad voor EU-integratie. Het nieuwe parlement
heeft onlangs een begin gemaakt met de vaststelling van de nodige wetgeving
voor belangrijke hervormingsprojecten. Er moet veel meer worden gedaan om
georganiseerde misdaad en corruptie aan te pakken. Het openbaar bestuur is zwak
en de uitvoering van de justitiële hervorming is nog een uitdaging. Na de resolutie van de Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties van september 2010 is een door de EU-gefaciliteerde
dialoog tussen Prishtina/Priština van start gegaan. De dialoog is bedoeld om de
samenwerking te bevorderen, vooruitgang te boeken op de weg naar de EU en de
kwaliteit van het bestaan te verbeteren. De dialoog verliep tot september in
een doorgaans constructieve sfeer en heeft tot overeenstemming geleid op een
aantal punten: vrij verkeer van goederen en personen, de burgerlijke stand en
het kadaster. Deze constructieve inspanningen moeten doorgang vinden en leiden
tot verdere stappen in de normalisatie van de onderlinge betrekkingen. De
bereikte overeenstemming moet te goeder trouw ten uitvoer worden gelegd. De integratie van de Kosovaarse Serviërs ten
zuiden van de rivier Ibër/Ibar is verbeterd. De Kosovaarse Serviërs hebben
deelgenomen aan de volkstelling in Kosovo en hun opkomst bij de recente
algemene verkiezingen bleek groter. Daarentegen houden de interetnische
spanningen en incidenten in het noorden van Kosovo aan. Door Belgrado gesteunde
afzonderlijke Servische structuren waren tegen de volkstelling en riepen op tot
een boycot van de door de Kosovaarse autoriteiten georganiseerde verkiezingen.
De Commissie dringt er bij alle betrokken in Kosovo op aan de spanningen te
verminderen en volledig met Eulex samen te werken. De enig mogelijke basis voor vooruitgang in
Kosovo is om naar oplossingen te zoeken door middel van dialoog en eenzijdige
maatregelen en geweld af te wijzen. De Commissie roept alle betrokkenen op
geweld van de hand te wijzen en af te zien van alle maatregelen die de
stabiliteit in gevaar brengen. Kosovo deelt het Europese perspectief van de
Westelijke Balkan. In maart heeft de Commissie een voorstel ingediend voor een
kaderovereenkomst die het mogelijk maakt dat Kosovo aan EU-programma’s
deelneemt, een van de belangrijke initiatieven die in de mededeling over Kosovo
uit 2009[12]
werd aangekondigd. De Commissie
blijft steun verlenen aan de inspanningen van Kosovo om de andere twee
belangrijke initiatieven te bereiken – dat wil zeggen uiteindelijke
visumliberalisering en een handelsovereenkomst met de EU – alsook aan andere
hervormingsinspanningen om het Europese perspectief te versterken. De Commissie
zal haar mededeling uit 2009 herzien om te bewerkstelligen dat Kosovo aan het
EU-toetredingsproces kan blijven deelnemen. De Commissie stelt voor met Kosovo
een gestructureerde dialoog over de rechtsstaat aan te gaan. Zij onderstreept
voorts dat het van belang is dat Kosovo een alomvattende agenda voor het
noorden opzet. 3.2.
Turkije Turkije is met zijn dynamische economie, zijn
belangrijke rol in de regio en zijn bijdrage aan het buitenlandse beleid en de
energiezekerheid van de EU van cruciaal belang voor de veiligheid en de
welvaart van de Europese Unie. Op het gebied van handel en buitenlandse
investeringen is het land al in hoge mate in de EU geïntegreerd door de
douane-unie. Turkije heeft zich voor een aantal leidende Europese ondernemingen
tot een belangrijk industrieel platform ontwikkeld en is daarmee een
waardevolle factor voor de concurrentiepositie van Europa. De sterke groei van
het Turkse bbp (bijna 9% in 2010 en naar verwachting 6,1% dit jaar) en het
lidmaatschap van de G20 versterken de economische betekenis van het land nog
verder. De bijdrage van Turkije aan de Europese Unie
op een aantal cruciale gebieden kan slechts ten volle effectief zijn wanner er
sprake is van een actief en geloofwaardig toetredingsproces. Dit proces moet in
overeenstemming zijn met de verbintenissen van de EU en de gestelde
voorwaarden. Het blijft van
wezenlijk belang dat Turkije de hervormingen met betrekking tot de politieke
toetredingscriteria voortzet. De oprichting van een specifiek ministerie voor
EU-aangelegenheden is in dit verband een bemoedigend signaal. Alhoewel de
afgelopen tien jaar aanzienlijke vooruitgang is geboekt, zijn significante
verdere inspanningen vereist om de grondrechten in de praktijk te garanderen,
en met name de vrijheid van meningsuiting, de rechten van vrouwen en de
vrijheid van godsdienst. Een belangrijke stap in de goede richting is het feit
dat Turkije kortgeleden wetgeving heeft aangenomen inzake religieuze
stichtingen, waardoor het voor religieuze stichtingen gemakkelijker is geworden
om inbeslaggenomen eigendommen terug te krijgen. De Commissie is bereid om
Turkije verdere bijstand te bieden om de noodzakelijke hervormingen te bevorderen,
onder meer door een inclusieve hervorming van de grondwet. Turkije intensiveert zijn diplomatieke
activiteiten naar aanleiding van de ontwikkelingen in Noord-Afrika en het
Midden-Oosten. Het blijft ook een constructieve partner op de Westelijke Balkan.
Als stabiele staat met democratische instellingen en een snel groeiende
economie, een kandidaat-lidstaat die met de EU over toetreding onderhandelt,
kan Turkije een belangrijke rol spelen door een stabiliserende invloed uit te
oefenen en hervormingen te steunen in de regio, die ook voor de EU tot haar
nabuurschap behoort. De EU breidt de politieke dialoog met Turkije over
buitenlandspolitieke vraagstukken van wederzijds belang verder uit. In de
huidige context is het van belang deze dialoog verder te ontwikkelen als
aanvulling op het toetredingsproces en met het oog op sterkere coördinatie. In het licht van de vorderingen die de leiders
van de twee gemeenschappen op Cyprus onder auspiciën van de secretaris-generaal
van de Verenigde Naties hebben gemaakt om een alomvattende regeling voor de
kwestie-Cyprus tot stand te brengen, wordt er bij Turkije op aangedrongen om
zich op concrete wijze sterker in te zetten voor en een bijdrage te leveren tot
deze besprekingen. Een alomvattende oplossing is in het belang van alle
partijen, omdat daardoor de stabiliteit in het zuidoostelijke Middellandse
Zeegebied wordt bevorderd, nieuwe economische kansen worden aangeboord en de
EU-toetredingsonderhandelingen, die in een kritieke fase zijn beland, een
sterke impuls wordt gegeven. De Commissie is bezorgd over de recente
spanningen in de betrekkingen tussen Turkije en Cyprus. Zij herinnert eraan dat
de Raad erop heeft aangedrongen dat elke soort bedreiging, bron van wrijving of
maatregel die afbreuk kan doen aan de betrekkingen van goed nabuurschap of de
vreedzame regeling van geschillen kan bemoeilijken, wordt vermeden. De EU heeft
voorts nadrukkelijk gewezen op alle soevereine rechten van de EU-lidstaten,
waaronder het recht op het sluiten van bilaterale overeenkomsten, overeenkomstig
het EU-acquis en het internationaal recht, met inbegrip van het VN-verdrag
inzake het recht van de zee. In aansluiting op de standpunten die de Raad en de
Commissie de afgelopen jaren herhaaldelijk hebben geuit, wijst de Commissie er
opnieuw op dat Turkije dringend dient te voldoen aan zijn verplichting om het
aanvullend protocol volledig uit te voeren en met spoed moet werken aan de
normalisering van de bilaterale betrekkingen met de Republiek Cyprus. Zij
dringt er tevens op aan dat elke soort bedreiging, bron van wrijving of
maatregel die afbreuk kan doen aan de betrekkingen van goed nabuurschap of de
vreedzame regeling van geschillen kan bemoeilijken, wordt vermeden. De EU zal
de vooruitgang inzake deze kwesties blijven volgen en toetsen, overeenkomstig
de besluiten van de Raad dienaangaande. Turkije moet zich meer inspannen om de
openstaande bilaterale geschillen met zijn buurlanden, waaronder
grensgeschillen, bij te leggen. Van Griekenland is een aanzienlijk aantal
formele klachten ontvangen over schendingen van de territoriale wateren en het
luchtruim door Turkije, onder meer door vluchten boven Griekse eilanden. De Commissie streeft ernaar een opwaartse
spiraal tot stand te brengen wat het toetredingsproces met Turkije betreft. Op
basis van een pragmatische aanpak en door concrete stappen te zetten op
gebieden van wederzijds belang, door het eens te worden over wat de
hindernissen zijn en door te streven naar vooruitgang bij de harmonisatie met
de EU, moet een nieuwe, positieve agenda tot stand komen om zo een meer
constructieve en positieve relatie op te bouwen. Deze agenda moet een groot aantal gebieden
bestrijken, waaronder een intensievere dialoog en intensievere samenwerking
inzake politieke hervormingen, visa, mobiliteit en migratie, energie,
bestrijding van terrorisme, verdere deelname van Turkije aan communautaire
programma’s, zoals Europa voor de burger, stedenbanden, handel en de
douane-unie, met als doel belemmeringen voor de handel weg te nemen, nauwere
coördinatie bij de onderhandelingen over vrijhandelsovereenkomsten tot stand te
brengen en nieuwe mogelijkheden te onderzoeken om het gezamenlijke economische
potentieel van de EU en Turkije volledig te benutten. Naast de
toetredingsonderhandelingen wil de Commissie haar samenwerking met Turkije ook
intensiveren om de Turkse inspanningen op het gebied van hervormingen en
harmonisatie met het acquis te steunen, onder meer met betrekking tot de
hoofdstukken die op dit moment in het kader van de toetredingsonderhandelingen
nog niet aan de orde kunnen komen. De Commissie zal de Raad op de hoogte
blijven houden wanneer zij van oordeel is dat Turkije aan de desbetreffende
benchmarks voldoet[13].
3.3.
IJsland IJsland blijft bezig zich te herstellen van de
financiële en economische crisis die het in 2008/2009 doormaakte. De politieke
situatie is stabiel gebleven, hoewel de coalitieregering diverse malen op de
proef is gesteld en haar meerderheid in het parlement heeft zien slinken. Het toetredingsproces van IJsland is
voortgezet en de screening van de IJslandse wetgeving is voltooid. De reeds
hoge mate van integratie met de EU op een groot aantal beleidsgebieden is bij
dit proces een aanzienlijk voordeel. De Commissie houdt rekening met de
specifieke kenmerken van IJsland en met de verwachtingen van het land, met
inachtneming van de gebruikelijke aanpak van de toetredingsonderhandelingen en
de beginselen en het acquis van de Unie. Door open en constructief verder te
werken, kunnen oplossingen tot stand komen die een afspiegeling vormen van de
intensieve samenwerking tussen de EU en de IJslandse autoriteiten. Op deze basis zijn de onderhandelingen over
specifieke hoofdstukken van start gegaan. Er zijn vier hoofdstukken geopend,
waarvan er twee voorlopig zijn afgesloten. Dankzij de over het algemeen hoge
mate van harmonisatie, vooral wat betreft de hoofdstukken die onder de
overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte (EER) en het akkoord
van Schengen vallen, kunnen de onderhandelingen vlot verlopen. IJsland zal
niettemin bestaande verplichtingen dienen aan te pakken, zoals aangegeven door
de Toezichthoudende Autorititeit van de EVA in het kader van de
EER-overeenkomst. Er zijn communicatieactiviteiten opgezet om
een geïnformeerd debat over het toetredingsproces van IJsland op gang te
brengen. De toetreding tot de EU blijft in IJsland een controversiële kwestie.
De Commissie zal steun blijven verlenen op het gebied van informatie en
interpersoonlijke contacten.
4.
Ondersteuning van het uitbreidingsproces
4.1.
Financiële bijstand De Commissie verleent de uitbreidingslanden
financiële en technische bijstand om hen te helpen bij de voorbereiding op de
toetreding. Deze bijstand wordt grotendeels verstrekt in het kader van het
instrument voor pretoetredingssteun (IPA), met een totale toewijzing van 11,6
miljard euro voor de periode 2007-2013[14]. Sinds 2010 verschuift de financiële bijstand
van de Commissie geleidelijk van steun voor afzonderlijke projecten naar een
meer globale, sectorbrede aanpak die zich richt op kernsectoren van de
hervormingsagenda van de begunstigde landen. De regeringen van de
toetredingslanden worden aangemoedigd een breed en duurzaam beleid te voeren in
prioritaire sectoren zoals justitie en binnenlandse zaken, openbaar bestuur,
ontwikkeling van de particuliere sector, vervoer, energie, milieu en
klimaatverandering, sociale ontwikkeling, landbouw en plattelandsontwikkeling. In de indicatieve meerjarenplannen voor de
periode 2011-2013 zijn voor elk land sleutelsectoren aangegeven in
overeenstemming met de specifieke situatie in elk land en de vorderingen van
het toetredingsproces. Bijzondere aandacht wordt daarbij geschonken aan de
bestrijding van corruptie, de ontwikkeling van het maatschappelijk middenveld
en de vrijheid van meningsuiting. Circa 10% van de beschikbare IPA-middelen
wordt toegewezen aan meerlandenprojecten voor de Westelijke Balkan plus
Turkije. De Commissie heeft vandaag haar jaarlijkse herziening van het
indicatief financieel meerjarenkader voor IPA-bijstand goedgekeurd voor de
periode 2012-2013. In overeenstemming
met haar mededeling “Een begroting voor Europa 2020” [15] werkt de
Commissie thans aan de formulering van het rechtskader voor de verlening van
pretoetredingssteun binnen het volgende meerjarige financiële kader, dat de
periode 2014-2020 bestrijkt, als onderdeel van een pakket instrumenten op het
gebied van het externe optreden. De bijstand die op
grond van de huidige IPA-verordening is verleend, is doeltreffend en efficiënt
gebleken. Het voorstel voor een nieuw financieel instrument, dat in december
2011 zal worden gepresenteerd, zal gebruikmaken van de ervaring die bij de
uitvoering van het huidige instrument is opgedaan. Op basis hiervan omvat het
nieuwe instrument zowel steun voor de vervulling van de toetredingscriteria als
steun voor sociaaleconomische ontwikkeling. In samenspraak met de begunstigde landen, de
andere donoren en het maatschappelijk middenveld, en op basis van de tot nu toe
opgedane ervaring heeft de Commissie zich gebogen over methoden om de koppeling
tussen financiële bijstand en de prioriteiten van de uitbreidingsstrategie te
versterken, en de financiële bijstand meer strategisch, meer gericht en
flexibeler te maken en de procedures te vereenvoudigen. Punten die in dit
verband zijn overwogen, zijn onder ander alomvattende langeretermijnplanning
van de bijstand voor alle beleidsgebieden, een sterkere focus op de behoeften
en prioriteiten van de begunstigde landen, het belonen van vorderingen in het
toetredingsproces, het inzetten van IPA-middelen om door hefboomwerking meer
middelen van andere donoren en de particuliere sector te genereren en het
vergroten van de rol van het maatschappelijk middenveld. 4.2.
Visumliberalisering en mobiliteit De totstandkoming van visumvrij reizen naar de
EU is voor de burgers van alle uitbreidingspartners van het grootste belang en
is een onderdeel van het toetredingsproces. Stappen in de richting van
liberalisering kunnen echter slechts worden gezet indien de landen voldoen aan
voorwaarden ter bescherming van de belangen van de EU op het gebied van interne
veiligheid en migratiebeleid. IJsland maakt
reeds deel uit van het Schengengebied. Wat de Westelijke Balkan betreft, hebben
Kroatische burgers altijd al zonder visum naar de EU kunnen reizen. Sinds
december 2009 kunnen burgers van de voormalige Joegoslavische republiek
Macedonië, Montenegro en Servië zonder visum naar het Schengengebied reizen, en
een jaar later kregen burgers van Albanië en Bosnië en Herzegovina diezelfde
status. De recente
besluiten tot afschaffing van de visumplicht voor burgers van de Westelijke
Balkanlanden werden genomen omdat de betrokken landen voldeden aan de criteria
die waren opgenomen op de routekaarten voor de door de Commissie gevoerde
dialogen over visumliberalisering. Die dialogen werkten als een sterke
stimulans voor hervormingen om te voldoen aan de EU-normen op het gebied van
justitie en binnenlandse zaken: versterking van de bestuurlijke capaciteit voor
grensbeheer en beveiliging van documenten, maar ook versterking van de
rechtsstaat en bestrijding van transnationale georganiseerde misdaad, corruptie
en illegale migratie. Na de opheffing van de visumplicht werden
sommige EU-lidstaten echter geconfronteerd met sterk gestegen aantallen
asielaanvragen van burgers van de betrokken landen, met name Servië en de
voormalige Joegoslavische republiek Macedonië. Dit was een aanwijzing voor
misbruik van de visumvrijstelling. In reactie daarop heeft de Commissie in
januari 2011 in het kader van het stabilisatie- en associatieproces een
monitoringmechanisme na visumliberalisering opgezet. Zij voert met de betrokken
landen een dialoog om de consistente uitvoering van de hervormingen en
effectieve corrigerende maatregelen te beoordelen. De betrokken landen hebben
sindsdien de controles ter plaatse versterkt en voorlichtingscampagnes opgezet
om hun burgers ter informeren over hun rechten en plichten op het gebied van
visumvrij reizen. De Commissie dringt er bij de autoriteiten van de betrokken
landen op aan alle noodzakelijke verdere maatregelen te treffen om de
visumvrije regeling soepel te laten functioneren. De maatregelen dienen te
worden aangevuld met intensievere steun en betere levensomstandigheden voor de
meest kwetsbare groepen, waaronder de Roma. In het kader van een bredere herziening van
het visumbeleid van de EU heeft de Commissie bij de Raad een voorstel ingediend
voor een wijziging van de visumverordening, die het mogelijk maakt om de
visumvrijstelling voor burgers van een derde land tijdelijk op te schorten in
geval van een plotselinge toestroom van personen uit dat land[16]. Met een liberalisering van de visumregeling
voor Kosovo zou dit proces voor de Westelijke Balkan zijn voltooid. In december
2010 bevestigde de Raad dat ook Kosovo een eventuele visumliberalisering
tegemoet zal kunnen zien zodra aan alle voorwaarden is voldaan. Om aan deze
voorwaarden te voldoen, heeft Kosovo een rechtskader voor overname vastgesteld
en bilaterale overnameovereenkomsten ondertekend met dertien landen in het
Schengengebied. Kosovo heeft re-integratieplannen opgesteld en heeft de
tenuitvoerlegging daarvan voortgezet. De Commissie zal daarom tegen het einde
van het jaar een visumdialoog met Kosovo opstarten. De EU en Turkije zijn begonnen hun samenwerking
inzake visumvraagstukken te intensiveren, en de Commissie is een dialoog
aangegaan met Turkije over visa, mobiliteit en migratie, overeenkomstig
de Raadsconclusies van februari 2011. Een en ander heeft al tot resultaten
geleid wat betreft zowel de afgifte van visa aan Turkse reizigers als de aanpak
van illegale immigratie naar de EU, en helpt bij het vaststellen van de
concrete stappen die Turkije moet zetten om voor een toekomstige
visumliberalisering in aanmerking te kunnen komen. Een belangrijke stap in deze
context zou zijn als Turkije de nodige maatregelen neemt voor spoedige sluiting
van de overnameovereenkomst. 4.3.
Informatie en communicatie Het uitbreidingsbeleid kan alleen slagen als
het door het publiek wordt gesteund. De nationale, regionale en plaatselijke
autoriteiten van de lidstaten en de uitbreidingslanden vervullen een centrale rol
waar het gaat om informatie en communicatie daaromtrent. De Commissie wil een geïnformeerd publiek
debat over het uitbreidingsproces faciliteren, dat gebaseerd is op
gebruikersvriendelijke feitelijke informatie via alle media. Daarbij moeten
vooral jongeren en belangrijke opiniemakers zoals journalisten en
vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven
worden aangesproken. Ook uitwisselingen van parlementariërs kunnen een
belangrijke rol spelen bij het stimuleren van een geïnformeerde discussie en
wederzijds begrip van het uitbreidingsproces. In de komende periode zullen de volgende
stappen in het uitbreidingsproces met de uitbreidingslanden worden besproken.
Concrete resultaten zijn de beste reclame voor het uitbreidingsbeleid van de
EU. De succesvolle afronding van de onderhandelingen met Kroatië kan als een
goed voorbeeld dienen, evenals de economische veerkracht van Zuidoost-Europa en
concrete prestaties in belangrijke sectoren zoals energievoorziening en
vervoersnetwerken. Het is van wezenlijk belang om het publiek uit te leggen hoe
de uitbreidingsagenda de EU kan helpen haar doelen te bereiken met betrekking
tot de economische crisis, werkgelegenheid, milieu en klimaatverandering,
veiligheid en migratie, terwijl tegelijkertijd in de uitbreidingslanden de
hervormingen worden versneld en de levensomstandigheden worden verbeterd.
5.
Conclusies en aanbevelingen
Op basis van de voorgaande analyse komt de
Commissie tot de volgende conclusies en aanbevelingen: 1.
Het doel van de uitbreiding is het gebied van
vrede, stabiliteit, democratie en welvaart van de EU te vergroten. De
uitbreiding komt ten goede aan de EU in haar geheel en stelt haar in staat
mondiale uitdagingen beter aan te pakken. Door de voltooiing van de
uitbreidingsonderhandelingen met Kroatië in juni is het uitbreidingsproces van
de Europese Unie in een nieuwe fase gekomen. 2.
Het uitbreidingsbeleid is een krachtig instrument
voor omvorming van de samenleving gebleken. De landen die tot de Unie zijn
toegetreden en de landen die naar de toetreding toewerken, hebben
indrukwekkende veranderingen ondergaan als gevolg van op de toetreding gerichte
democratische en economische hervormingen. De ontwikkeling die Kroatië heeft
doorgemaakt sinds het betreden van het toetredingspad getuigt opnieuw van de omvormende
kracht van de EU. 3.
In het kader van haar uitbreidingsbeleid, dat zij
voert op basis van de hernieuwde consensus die de Europese Raad in december
2006 heeft goedgekeurd, past de EU strenge voorwaarden toe en houdt zij
met toenemende aandacht toezicht op de vorderingen. Dit leidt ertoe dat de
kandidaten uitstekend zijn voorbereid, wat voor zowel de landen zelf als voor
de EU een voordeel is. 4.
De ervaring die bij de onderhandelingen met Kroatië
is opgedaan, zal worden benut bij de lopende en toekomstige onderhandelingen.
De Commissie zal in dat verband een nieuwe aanpak voorstellen voor kwesties op
het gebied van het gerechtelijk apparaat en de grondrechten en justitie,
vrijheid en veiligheid. Deze vraagstukken moeten in het begin van het
toetredingsproces aan de orde komen en de hoofdstukken moeten in
overeenstemming daarmee worden geopend op basis van actieplannen, aangezien
voor deze kwesties een overtuigende staat van dienst moet worden opgebouwd. De
Commissie wil in alle fasen van het proces regelmatig verslag uitbrengen over
de op deze terreinen geboekte vooruitgang ten opzichte van mijlpalen die, met
eventueel noodzakelijke corrigerende maatregelen, in de actieplannen zijn
vastgesteld. Ter ondersteuning van dit proces zullen gerichte IPA-middelen
worden vastgesteld. 5.
Een geloofwaardig uitbreidingsproces dat een
duidelijke toetredingsperspectief biedt op basis van strikte voorwaarden is
cruciaal voor het stimuleren van de hervormingen in de uitbreidingslanden en
biedt de burgers van deze landen reeds tijdens de voorbereidingen op de
toetreding tastbare resultaten. De voorwaarden voor de toenadering tot de EU
werken als een sterke stimulans om aan de moeilijke hervormingen te beginnen.
De voorwaarden zijn ook cruciaal om in de lidstaten steun voor de uitbreiding
te verwerven. 6.
De succesvolle Europese koers van Kroatië is een
voorbeeld voor de andere uitbreidingslanden. Nu het eerste land van de
Westelijke Balkan tot de EU gaat toetreden, wordt de Europese toekomst van de
regio werkelijkheid. 7.
Versterking van de rechtsstaat blijft voor
de meeste uitbreidingslanden een grote uitdaging en een cruciale voorwaarde
voor het streven naar het EU-lidmaatschap. De Commissie zal verder prioriteit
blijven verlenen aan de hervorming van de rechterlijke macht en het openbaar
bestuur en de strijd tegen georganiseerde misdaad en corruptie, onder meer door
middel van regelmatige monitoring, gestructureerde dialogen, intercollegiale
toetsing, institutionele opbouw, twinning en financiële bijstand. 8.
In een aantal uitbreidingslanden hebben zich
negatieve ontwikkelingen voorgedaan wat de vrijheid van meningsuiting
betreft. Het is essentieel dat de uitbreidingslanden een open en pluralistisch
medialandschap garanderen dat kritische en onafhankelijke journalistiek
mogelijk maakt. De Commissie zal de ontwikkelingen op dit gebied van nabij
volgen en deze vraagstukken ook verder aan de orde stellen bij de
toetredingsonderhandelingen, met name in het hoofdstuk betreffende de
rechterlijke macht en de grondrechten. 9.
Regionale samenwerking, een steunpilaar voor
verzoening en integratie in de EU, blijft een essentieel element van het
stabilisatie- en associatieproces. Hoewel deze samenwerking op een aantal
gebieden verdere vooruitgang te zien heeft gegeven, hebben kwesties die veelal
het gevolg zijn van conflicten uit het verleden nog steeds negatieve gevolgen
en tasten zij de stabiliteit van de Westelijke Balkan aan. Deze problemen
moeten met spoed worden aangepakt. Het is een dringende noodzaak om bij de
regionale samenwerking naar inclusiviteit te streven. Ongeacht de geschillen
over de status van Kosovo moet het mogelijk zijn dit te verwezenlijken als alle
partijen een constructieve en pragmatische aanpak hanteren. 10.
Bilaterale problemen
dienen door de betrokken partijen vastberaden te worden opgelost in een geest
van goed nabuurschap en rekening houdend met de algemene belangen van de EU.
Deze problemen moeten zo vroeg mogelijk worden aangepakt en mogen geen
vertragingen tot gevolg hebben voor het toetredingsproces. Blokkades die
verband houden met bilaterale geschillen kunnen afbreuk doen aan de omvormende
kracht van het uitbreidingsproces. De Commissie dringt er bij de betrokken
partijen op aan dat zij alle nodige inspanningen doen om grensgeschillen op te
lossen overeenkomstig de gebruikelijke beginselen en methoden, en deze
geschillen zo nodig voorleggen aan het Internationaal Gerechtshof. Goede
betrekkingen met de buurlanden blijven van groot belang. De EU is bereid hulp
te bieden voor het zoeken naar oplossingen en daarmee verband houdende
initiatieven te steunen. 11.
De totstandkoming van visumvrij reizen naar de EU
is voor de burgers van alle uitbreidingspartners van het grootste belang. Met
de visumliberalisering in het kader van het uitbreidingsproces is
verdere vooruitgang geboekt door de afschaffing van de visumplicht voor burgers
van Bosnië en Herzegovina en Albanië in december 2010, toen deze landen aan de
gestelde voorwaarden voldeden. De Commissie dringt er bij de autoriteiten van
de Westelijke Balkanlanden op aan alle noodzakelijke maatregelen te treffen om
misbruik van de visumvrijstelling te voorkomen. De Commissie heeft harerzijds
het toezicht na de afschaffing van de visumplicht versterkt door een mechanisme
op te zetten voor dialoog met de betrekken landen, dat maatregelen tegen
misbruik omvat. 12.
Gezien de vooruitgang die Kosovo heeft geboekt op
het gebied van overname en re-integratie van terugkerenden, overeenkomstig de
Raadsconclusies van december 2010, zal de Commissie tegen het einde van het
jaar een visumdialoog met Kosovo aangaan. De EU heeft de samenwerking met
Turkije inzake visumvraagstukken geïntensiveerd, en de Commissie is een dialoog
aangegaan met Turkije over visa, mobiliteit en migratie. Zij zal vaststellen
welke concrete stappen van Turkije worden verwacht met het oog op toekomstige
visumliberalisering. Een belangrijke stap zou zijn als Turkije de nodige
maatregelen neemt voor spoedige sluiting en inwerkingtreding van de
overnameovereenkomst. 13.
Na de wereldwijde economische crisis zijn de
uitbreidingslanden de weg naar economisch herstel ingeslagen, zij het
niet allemaal in hetzelfde tempo. Turkije is uit de crisis gekomen met een
omvangrijkere economie en blijft een indrukwekkende groei vertonen. Alle
uitbreidingslanden hebben echter met grote problemen te kampen. In de meeste
landen is de werkloosheid hoog en neemt zij nog steeds toe. Budgettaire
consolidatie, structurele hervorming en verbetering van het
ondernemingsklimaat, onder meer door versterking van de rechtsstaat en
hervorming van de arbeidsmarkt, zijn belangrijke prioriteiten die duurzaamheid
van het herstel en inclusieve groei moeten waarborgen. De Commissie dringt er
in dit verband bij de uitbreidingslanden op aan de doelstellingen van Europa
2020 als uitgangspunt voor hun hervormingen te gebruiken. 14.
In december 2011 zal de Commissie het kader
presenteren voor de verlening van financiële pretoetredingssteun binnen
het meerjarige financiële kader voor de periode 2014-2020, op basis van de
positieve ervaringen met het huidige instrument. Aan de hand van deze ervaring
zal de Commissie de koppeling tussen bijstand en de prioriteiten van de
uitbreidingsstrategie versterken, waarbij de nadruk komt te liggen op
sociaaleconomische ontwikkeling, de flexibiliteit van de bijstand wordt
versterkt de procedures worden vereenvoudigd. 15.
Het uitbreidingsbeleid kan alleen slagen als het
door het publiek wordt gesteund. De nationale, regionale en plaatselijke
autoriteiten van de lidstaten en de uitbreidingslanden vervullen een centrale
rol waar het gaat om informatie en communicatie daaromtrent. De Commissie wil
een geïnformeerd publiek debat over het uitbreidingsproces faciliteren, dat
gebaseerd is op gebruikersvriendelijke feitelijke informatie. De Commissie
moedigt de ontwikkeling aan van een actief maatschappelijk middenveld, dat een
wezenlijk onderdeel van de democratie is en een geïnformeerde discussie over de
uitbreiding van de EU vergemakkelijkt. 16.
De Commissie heeft een gunstig advies uitgebracht
over de toetreding van Kroatië tot de EU op 1 juli 2013. De
toetredingsonderhandelingen konden worden afgerond doordat Kroatië heeft
voldaan aan de benchmarks voor afsluiting voor de resterende terreinen,
waaronder moeilijke hoofdstukken zoals de rechterlijke macht en de grondrechten
en het mededingingsbeleid. Kroatië moet de hervormingen blijven consolideren in
overeenstemming met de verbintenissen die het land bij de
toetredingsonderhandelingen is aangegaan. De Commissie zal de verdere
voorbereidingen van Kroatië om de verantwoordelijkheden van het lidmaatschap op
zich te kunnen nemen, van nabij volgen. De verwachting is dat Kroatië
ondersteuning zal blijven bieden voor het toetredingsproces van de andere
Westelijke Balkanlanden. 17.
Turkije is met zijn
dynamische economie en zijn belangrijke rol in de regio van cruciaal belang
voor de Europese Unie. De huidige regionale en mondiale politieke en
economische ontwikkelingen hebben dit laten zien. Turkije is doorgegaan met de
voor de EU relevante hervormingen, maar er zijn nog aanzienlijke verdere
inspanningen nodig, onder meer om de belangrijkste grondrechten te waarborgen.
Het is betreurenswaardig dat de toetredingsonderhandelingen al meer dan een
jaar geen vooruitgang te zien hebben gegeven. De Commissie zal streven naar een
hernieuwde positieve agenda voor de betrekkingen tussen de EU en Turkije, een
agenda die steun blijft bieden voor de hervormingen, met name een inclusief
proces voor de hervorming van de grondwet, en economische integratie. Deze
agenda kan een groot aantal terreinen van gemeenschappelijk belang bestrijken,
waaronder politieke hervormingen, een dialoog over het buitenlands beleid,
harmonisatie met het acquis van de EU, visa, mobiliteit en migratie, energie,
de terrorismebestrijding, handel en deelname aan EU-programma’s. De bijdrage
van het land aan de EU kan slechts ten volle effectief zijn binnen een
geloofwaardig en actief toetredingsperspectief. De Commissie is bezorgd over de recente spanning
in de betrekkingen tussen Turkije en Cyprus. Zij herinnert eraan dat de Raad er
bij Turkije op heeft aangedrongen dat elke soort bedreiging, bron van wrijving
of maatregel die afbreuk kan doen aan de betrekkingen van goed nabuurschap of
de vreedzame regeling van geschillen kan bemoeilijken, wordt vermeden. De EU
heeft voorts nadrukkelijk gewezen op alle soevereine rechten van de
EU-lidstaten, waaronder het recht op het sluiten van bilaterale overeenkomsten,
overeenkomstig het EU-acquis en het internationaal recht, met inbegrip van het
VN-verdrag inzake het recht van de zee. De EU heeft herhaaldelijk onderstreept dat Turkije
dringend moet voldoen aan de verplichting om het aanvullend protocol bij de
associatieovereenkomst volledig en op niet-discriminerende wijze toe te passen
en tevens vooruitgang moet boeken met de normalisering van de bilaterale
betrekkingen met de Republiek Cyprus. Dit kan een aanzienlijke stimulans voor
het toetredingsproces betekenen. De EU zal de ontwikkelingen blijven volgen en
de vorderingen toetsen met betrekking tot de in de verklaring van
21 september 2005 beschreven kwesties, overeenkomstig de relevante
conclusies van de Raad. Als vooruitgang uitblijft, beveelt de Commissie aan dat
de EU haar maatregelen uit 2006 handhaaft. 18.
Wat betreft de kwestie-Cyprus hebben de
leiders van de Grieks-Cypriotische en de Turks-Cypriotische gemeenschap de
onderhandelingen geïntensiveerd over een alomvattende regeling onder auspiciën
van de Verenigde Naties. De Commissie ondersteunt deze inspanningen ten
stelligste en verleent technische bijstand op terreinen waarop de EU bevoegd
is. De Commissie roept de leiders van beide gemeenschappen op om de
onderhandelingen tot een succesvol einde te brengen en dringt er bij alle
betrokkenen op aan om alles te doen wat in hun vermogen ligt om een
alomvattende regeling tot stand te brengen. Bij de huidige intensieve besprekingen
over Cyprus is het cruciaal dat alle betrokkenen terughoudendheid betrachten en
al het mogelijke doen om een positief klimaat te creëren dat een succesvolle
afronding van het proces mogelijk maakt, en daarmee een concrete bijdrage
leveren tot een alomvattende regeling. 19.
Het toetredingsproces van IJsland is in een
hogere versnelling gekomen en onderhandelingen over specifieke hoofdstukken van
het acquis zijn van start gegaan. De hoge mate van integratie met de EU op een
groot aantal beleidsgebieden is bij dit proces een aanzienlijk voordeel. De
Commissie houdt rekening met de specifieke kenmerken van IJsland en met de
verwachtingen van het land, met volledige inachtneming van de gebruikelijke
aanpak van de toetredingsonderhandelingen en in overeenstemming met de
beginselen en het acquis van de Unie, alsmede het onderhandelingskader. De
Commissie zal feitelijke informatie over het EU-lidmaatschap blijven bieden in
verband met de publieke discussie in IJsland over de toetreding. 20.
De voormalige Joegoslavische republiek Macedonië
blijft in voldoende mate voldoen aan de politieke criteria. Er is enige
vooruitgang geboekt inzake de kernhervormingen. De tenuitvoerlegging van de
vastgestelde wetgeving, de waarborging van de vrijheid van meningsuiting in de
media, de versterking van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, de
hervorming van het openbaar bestuur en de bestrijding van corruptie blijven
echter aanzienlijke uitdagingen vormen. De Commissie herhaalt haar aanbeveling dat met de
voormalige Joegoslavische republiek Macedonië onderhandelingen over toetreding
tot de Europese Unie geopend moeten worden. De Commissie herhaalt tevens haar
voorstel om zonder verder uitstel over te gaan naar de twee fase van de
associatie, zoals in de stabilisatie- en associatieovereenkomst voorzien. De instandhouding van betrekkingen van goed
nabuurschap, zoals een door onderhandelingen tot stand gekomen en wederzijds
aanvaardbare oplossing van het geschil betreffende de naam van het land, onder
auspiciën van de VN, blijft van wezenlijk belang. Er mag niet nog een jaar
verloren gaan. 21.
De kernprioriteiten die de EU in 2010 heeft
vastgesteld als voorwaarde voor het openen van toetredingsonderhandelingen,
heeft Montenegro met succes aangepakt. Het land heeft de nationale consensus
over Europese integratie geconsolideerd. In het licht van de geboekte
vooruitgang is de Commissie van oordeel dat Montenegro in de vereiste mate
voldoet aan de criteria voor het lidmaatschap, met name de politieke criteria
van Kopenhagen. Het zal echter van wezenlijk belang zijn om het tempo van de
hervormingen vol te houden, waarbij bijzondere aandacht moet worden besteed aan
de tenuitvoerlegging van wetgeving en beleid op het gebied van de rechtsstaat.
De Commissie wil daarom voorstellen dat in het geval van Montenegro de in punt
4 genoemde nieuwe aanpak voor de onderhandelingshoofdstukken inzake de
rechterlijke macht en de grondrechten en justitie, vrijheid en veiligheid wordt
gevolgd. Gezien deze overwegingen en met inachtneming van
de Raadsconclusies van december 2010 beveelt de Commissie aan
toetredingsonderhandelingen te openen met Montenegro. 22.
De binnenlandse politiek van Albanië werd het
afgelopen jaar in hoge mate beheerst door de aanhoudende politieke patstelling
tussen de regerende meerderheid en de oppositie en voortdurende
confrontaties. Voortbouwend op recente bemoedigende ontwikkelingen moeten
de politieke krachten in Albanië nu dringend opnieuw een politieke dialoog tot
stand brengen en in stand houden op een niveau dat belangrijke democratische
instellingen in staat stelt naar behoren te functioneren en verbetering van het
verkiezingskader en tenuitvoerlegging van cruciale hervormingen betreffende de
integratie in de EU mogelijk maakt. De Commissie dringt er bij de belangrijkste
actoren op aan om gezamenlijk concrete methoden uit te werken om binnenlandse
meningsverschillen te overbruggen, met als doe het Europese perspectief van het
land te verwezenlijken. 23.
De Commissie heeft vandaag haar advies over het
lidmaatschapsverzoek van Servië uitgebracht. De Commissie beveelt de
Europese Raad aan Servië de status van kandidaat-lidstaat te verlenen, gezien
de vooruitgang tot nu toe en ervan uitgaande dat Servië de dialoog met Kosovo
hervat en snel overgaat tot uitvoering te goeder trouw van de gemaakte
afspraken. Servië is goed op weg naar adequate vervulling van
de politieke criteria van Kopenhagen en de voorwaarden van het stabilisatie- en
associatieproces, mits de vooruitgang aanhoudt en praktische oplossingen worden
gevonden voor de problemen met Kosovo. De Commissie is daarom van mening dat de
onderhandelingen over de toetreding van Servië tot de Europese Unie moeten
worden geopend zodra verdere aanzienlijke vooruitgang is geboekt met betrekking
tot de volgende kernprioriteit: –
verdere normalisering van de betrekkingen met
Kosovo, overeenkomstig de voorwaarden van het stabilisatie- en
associatieproces, door volledige eerbiediging van de beginselen van inclusieve
regionale samenwerking, volledige eerbiediging van de bepalingen van het
Verdrag tot oprichting van de energiegemeenschap, oplossingen op het gebied van
telecommunicatie en wederzijdse erkenning van diploma’s, uitvoering te goeder
trouw van alle gemaakte afspraken en actieve samenwerking met Eulex zodat deze
missie haar taken overal in Kosovo kan uitvoeren. Zodra Servië voldoende vooruitgang heeft geboekt
met deze kernprioriteit, zal de Commissie hierover een verslag opstellen. 24.
De EU blijft de dialoog tussen Belgrado en
Prishtina/Priština faciliteren om samenwerking te bevorderen, vooruitgang
op de weg naar de EU te bereiken en de levensomstandigheden van de mensen te
verbeteren. Deze dialoog is tot dusver een waardevol instrument gebleken om de
geschillen tussen de twee partijen aan de orde te stellen en heeft al tot
overeenstemming geleid op gebieden als het vrije verkeer van goederen en
personen, het bevolkingsregister en het kadaster. 25.
Tijdens het door langdurige verkiezingen
gemarkeerde jaar in Kosovo werd slechts beperkte vooruitgang geboekt wat
de hervormingsagenda betreft. De president en de regering hebben laten zien dat
zij zich willen inzetten voor Kosovo’s Europese perspectief. Dit heeft tot een
aantal initiële hervormingen geleid. Er zijn nog grote uitdagingen wat betreft
de aanpak van georganiseerde misdaad en corruptie en de versterking van het
openbaar bestuur. De Commissie stelt voor met Kosovo een gestructureerde
dialoog over de rechtsstaat aan te gaan, met als doel deze uitdagingen aan te
pakken en justitiële hervormingen te ondersteunen. Hoewel de integratie van de Kosovaarse Serviërs in
het zuiden is verbeterd, zijn de spanningen in het noorden van Kosovo
toegenomen. Het Europese perspectief moet ook gelden voor de bevolking in het
noorden. De Commissie onderstreept dat het daarvoor van belang is dat Kosovo
een alomvattende agenda voor het noorden opzet. De Commissie zal steun blijven verlenen aan de
inspanningen van Kosovo om zijn Europese perspectief te verwezenlijken. Dit
betreft met name visa, een handelsovereenkomst en de deelname van Kosovo aan
EU-programma’s overeenkomstig de mededeling van de Commissie uit 2009. De
Commissie zal daarom die mededeling herzien om te zorgen dat Kosovo aan het
EU-toetredingsproces kan blijven deelnemen. De Commissie moedigt de
inspanningen aan om een einde te maken aan hindernissen voor de ontwikkeling
van de betrekkingen tussen de EU en Kosovo die het gevolg zijn van
meningsverschillen over de status van Kosovo. 26.
De politieke en institutionele patstelling in Bosnië
en Herzegovina duurt nog voort, wat geleid heeft tot blokkades bij het functioneren
van de staat en de uitvoering van EU-gerelateerde hervormingen. De
regeringsvorming op staatsniveau is zeer urgent om een effectief staatsbestuur
te waarborgen. Om vorderingen te maken op de weg naar de EU moet het land de
grondwet aanpassen aan een uitspraak van het Europees Hof voor de rechten van
de mens, namelijk om etnische discriminatie bij de samenstelling van de
staatsinstellingen weg te nemen. Ook moet een wet inzake staatssteun worden
vastgesteld en een wet inzake volkstellingen. De verbintenis van het land om in
het kader van het stabilisatie- en associatieproces een gestructureerde dialoog
over justitie aan te gaan is een voorbeeld van hoe het moet: een dialoog
aangaan, compromissen sluiten en je richten op de EU-agenda. Het is essentieel dat vooruitgang wordt geboekt
bij het voldoen aan de doelstellingen en voorwaarden voor de sluiting van het
bureau van de hoge vertegenwoordiger. De benoeming van de eerste enige
vertegenwoordiger van de EU in Bosnië en Herzegovina versterkt de aanwezigheid
van de EU en haar steun aan dit land, dat bezig is met een overgang van
internationaal toezicht naar een toekomst in Europa, zoals omschreven in de
conclusies van de Raad van maart 2011. 27.
Het uitbreidingsbeleid van de EU heeft in de landen
die naar de toetreding streven diepgaande democratische en economische
veranderingen teweeggebracht. De prestaties van het afgelopen jaar
onderstrepen het belang van een geloofwaardig uitbreidingsbeleid. Maar als de
politieke wil en de inzet om concrete resultaten ontoereikend zijn of
ontbreken, komt het uitbreidingsproces niet vooruit en dreigt het stil te
vallen. Door het aanpakken van moeilijke hervormingen komen stabiele, beter
voorbereide en welvarendere uitbreidingslanden nader tot de EU. BIJLAGE
1 Conclusies
en aanbevelingen van het advies van de Commissie betreffende het verzoek van
Servië om toetreding tot de Europese Unie Dankzij de grootschalige hervormingen van de
afgelopen jaren heeft Servië aanzienlijke vooruitgang geboekt op weg naar
vervulling van de door de Europese Raad van Kopenhagen in 1993 vastgestelde
politieke criteria met betrekking tot de stabiliteit van de instellingen die de
democratie, de rechtsstaat, de mensenrechten en het respect voor en de
bescherming van minderheden garanderen en de voorwaarden van het stabilisatie-
en associatieproces. Er is een uitgebreid
constitutioneel, wettelijk en institutioneel kader, dat over het algemeen
voldoet aan de Europese en internationale normen. De
wetgevingsactiviteiten van het parlement zijn tijdens de huidige regering veel
doeltreffender geworden. Het wettelijke en
institutionele kader met betrekking tot de rechtsstaat is uitvoerig, onder
andere op het gebied van de bestrijding van corruptie en georganiseerde
misdaad, en dit heeft de eerste resultaten opgeleverd.
Het wettelijke kader inzake de bescherming van de mensenrechten en
minderheden is goed ontwikkeld en er is begonnen met de tenuitvoerlegging
ervan. Servië verleent volledige medewerking
aan het Internationale Strafhof voor voormalig Joegoslavië en speelt een steeds
actievere rol in het verzoeningsproces in de regio. Servië
heeft toegestemd in en deelgenomen aan een dialoogproces met Kosovo om de
situatie voor de bevolking te vergemakkelijken. Dit heeft tot verschillende
overeenkomsten geleid (op het gebied van vrij verkeer van personen en goederen,
de burgerlijke stand en het kadaster) en Servië heeft de eerste stappen gezet
om deze uit te voeren. Met betrekking tot
de economische criteria heeft Servië belangrijke stappen gezet voor de totstandbrenging
van een goed functionerende markteconomie. Ondanks de mondiale financiële en
economische crisis is een zekere mate van macro-economische stabiliteit
bereikt. Er zijn echter verdere inspanningen
nodig om de economie te herstructureren en het ondernemingsklimaat te
verbeteren, met name door de rechtsstaat te versterken, bureaucratische
procedures te verminderen, de concurrentie te bevorderen, de rol van de
particuliere sector te vergroten en de starheid van de arbeidsmarkt aan te
pakken. Om op middellange termijn de
concurrentiedruk en de marktkrachten binnen de Unie het hoofd te kunnen bieden,
moet Servië structurele hervormingen doorvoeren om de productiecapaciteit van
de economie te moderniseren en een aantrekkelijk klimaat voor buitenlandse directe
investeringen scheppen. Servië heeft een
goede staat van dienst opgebouwd wat betreft de tenuitvoerlegging van de
verplichtingen in het kader van de stabilisatie- en associatieovereenkomst en
de interimovereenkomst. Servië zou op de
meeste terreinen van het acquis op middellange termijn kunnen voldoen aan de
verplichtingen van het lidmaatschap, mits het proces van aanpassing van de
wetgeving wordt voortgezet en verdere inspanningen worden geleverd om ervoor te
zorgen dat de wetgeving wordt uitgevoerd en gehandhaafd. Bijzondere aandacht moet worden besteed aan landbouw en
plattelandsontwikkeling, de rechterlijke macht en grondrechten, justitie,
vrijheid en veiligheid en financiële controle. Volledige
naleving van het acquis op het gebied van milieu en klimaatverandering kan
alleen op lange termijn worden bereikt en vereist meer investeringen. Volgens voorlopige
schattingen zou de algemene impact van de toetreding van Servië op het beleid
van de Europese Unie beperkt zijn en zou het vermogen van de Unie om haar
ontwikkeling in stand te houden en te verdiepen, niet worden aangetast. De Commissie
beveelt de Raad aan Servië de status van kandidaat-lidstaat te verlenen, gezien
de vooruitgang tot nu toe en ervan uitgaande dat Servië de dialoog met Kosovo
voortzet en snel overgaat tot uitvoering te goeder trouw van de gemaakte
afspraken. Servië is goed op
weg naar adequate vervulling van de politieke criteria van Kopenhagen en de
voorwaarden van het stabilisatie- en associatieproces, mits de vooruitgang
aanhoudt en praktische oplossingen worden gevonden voor de problemen met
Kosovo. De Commissie is
daarom van mening dat de onderhandelingen over de toetreding van Servië tot de
Europese Unie moeten worden geopend zodra verdere aanzienlijke vooruitgang is
geboekt met betrekking tot de volgende kernprioriteit:
–
verdere normalisering van de betrekkingen met
Kosovo, overeenkomstig de voorwaarden van het stabilisatie- en
associatieproces, door volledige eerbiediging van de beginselen van inclusieve
regionale samenwerking, volledige eerbiediging van de bepalingen van het
Verdrag tot oprichting van de energiegemeenschap, oplossingen op het gebied van
telecommunicatie en wederzijdse erkenning van diploma’s, uitvoering te goeder
trouw van alle gemaakte afspraken en actieve samenwerking met EULEX, zodat deze
missie haar taken overal in Kosovo kan uitvoeren. Zodra Servië voldoende vooruitgang heeft
geboekt met deze kernprioriteit, zal de Commissie hierover een verslag
opstellen. Servië wordt aangemoedigd het tempo te houden
in de hervormingen en te streven naar het vereiste niveau van vervulling van de
lidmaatschapscriteria, waarbij bijzondere aandacht moet worden besteed aan de
rechtsstaat, zijn constructieve betrokkenheid bij de regionale samenwerking
voort te zetten en de bilaterale betrekkingen met de buurlanden te versterken. Van het land wordt verwacht dat de
interimovereenkomst, en de stabilisatie- en associatieovereenkomst zodra deze
in werking is getreden, verder ten uitvoer worden gelegd. De Commissie zal de inspanningen financieel blijven
ondersteunen via het IPA. BIJLAGE
2 Conclusies
inzake Kroatië, de voormalige Joegoslavische republiek Macedonië, Montenegro,
Albanië, Bosnië en Herzegovina, Kosovo[17], Turkije en IJsland Kroatië Nadat Kroatië had voldaan aan de laatste criteria
voor de afsluiting van de hoofdstukken, zijn de toetredingsonderhandelingen in
juni 2011 afgesloten. Kroatië moet het
bereikte hoge niveau van aanpassing van de wetgeving nu consolideren en zich
richten op de resterende werkzaamheden voor toetreding.
De Commissie ziet erop toe dat Kroatië alle verbintenissen nakomt die
het land in het kader van de toetredingsonderhandelingen is aangegaan en zich
aanhoudend voorbereidt om de verantwoordelijkheden van het lidmaatschap bij
toetreding op zich te nemen. Dit voortgangsverslag maakt deel uit van dat
toezicht. Kroatië voldoet nog steeds aan de politieke
criteria. Op alle terreinen is
aanzienlijke vooruitgang geboekt, inclusief op het gebied van de rechtsstaat,
en de resultaten worden concreet. Er moeten
verdere inspanningen worden geleverd om deze resultaten te consolideren. De democratie en de rechtsstaat zijn verder versterkt. Regering
en parlement functioneren nog steeds goed. Wat
betreft de hervorming van het openbaar bestuur zijn verdere inspanningen noodzakelijk
om de efficiënte uitvoering van het wettelijke kader te consolideren, teneinde
de opbouw van een modern, betrouwbaar, apolitiek en servicegericht
ambtenarenapparaat te voltooien. Kroatië heeft goede vooruitgang geboekt wat
betreft justitie. Dankzij nieuwe
wetgeving is de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht verder versterkt en
er zijn veel maatregelen getroffen om de efficiëntie van het justitiële stelsel
te vergroten. Er is een nieuw systeem opgezet
voor de benoeming van justitieambtenaren. Er
resteren nog enkele taken, met name de noodzaak om de efficiëntie van het
justitiële stelsel verder te vergroten en de praktische uitvoering van de
nieuwe maatregelen met betrekking tot onafhankelijkheid, onpartijdigheid en
verantwoordingsplicht van de rechterlijke macht. Er
is aanzienlijke vooruitgang geboekt met betrekking tot de onpartijdige
berechting van oorlogsmisdaden. De vier
gespecialiseerde kamers voor oorlogsmisdaden zijn exclusief bevoegd verklaard
voor alle nieuwe zaken en hun rol moet worden versterkt voor zaken die al in
behandeling zijn. Het ministerie van Justitie
heeft een strategie vastgesteld voor de aanpak van straffeloosheid, met name
voor gevallen waarin de slachtoffers etnische Serviërs zijn of waarin de
vermeende daders leden zijn van de Kroatische veiligheidstroepen. Er is aanzienlijke vooruitgang geboekt op het
gebied van corruptiebestrijding. De
inspanningen met betrekking tot corruptiebestrijding zijn opgevoerd en dit
heeft positieve resultaten gehad; de wetgeving is verbeterd en de betrokken
autoriteiten zijn versterkt. De prestaties met
betrekking tot de daadwerkelijke behandeling van corruptiezaken moeten wel
verder worden verbeterd, met name wat betreft corruptie op hoog niveau, lokale
corruptie en zaken in verband met overheidsopdrachten en justitie. Er moet meer ervaring worden opgedaan met de
uitvoering in de praktijk van het pas goedgekeurde wetgevende kader op het
gebied van preventie en de structuren voor de uitvoering moeten nog verder
worden versterkt. De mensenrechten worden doorgaans goed
geëerbiedigd en er is aanzienlijke vooruitgang geboekt met betrekking tot de mensenrechten
en de bescherming van minderheden. Kroatië
heeft verschillende maatregelen getroffen om mensen bewuster te maken ten
aanzien van de mensenrechten en de bescherming van de mensenrechten te
verbeteren. Met betrekking tot de toegang
tot justitie is de uitvoering van de wet inzake rechtshulp verder
verbeterd, met name door de vereenvoudiging van de procedures. Met betrekking tot het penitentiaire stelsel
zijn de bestaande faciliteiten voor detentie en behandeling verder uitgebreid,
maar de gevangenissen blijven overbevolkt. Wat
betreft mishandeling heeft de ombudsman wederom klachten ontvangen over
het gebruik van buitensporig geweld door de politie. Aan deze klachten moet een
adequate follow-up worden gegeven. De vrijheid van
meningsuiting, inclusief de vrijheid en het pluralisme van de media, is
vastgelegd in de Kroatische wetgeving en wordt over het algemeen gewaarborgd. Er is verdere vooruitgang geboekt wat betreft de
transparantie van media-eigendom, maar er is maar weinig vooruitgang te melden
wat betreft het onderzoeken van eerdere gevallen van intimidatie van
journalisten die werken aan zaken in verband met corruptie en georganiseerde misdaad. Er zijn echter weinig nieuwe gevallen gemeld. De ontwikkeling van de onderzoeksjournalistiek
staat met name onder economische druk. Er
blijven problemen met politieke inmenging in de media op lokaal niveau. De vrijheid van vergadering moet verder in de
gaten worden gehouden wat betreft de aanpak van demonstraties. Er is enige vooruitgang geboekt met de rechten
van vrouwen en gelijke kansen. De positie
van vrouwen op de arbeidsmarkt is echter niet wezenlijk veranderd en de
werkloosheid onder vrouwen blijft hoog. Er is
maar weinig vooruitgang geboekt met de rechten van kinderen. De kinderombudsman is actiever gaan optreden in
gevallen waarin geweld tegen kinderen niet adequaat werd aangepakt door de
betrokken autoriteiten. Er is enige vooruitgang geboekt met betrekking
tot sociaal kwetsbare personen en personen met een handicap. De capaciteit van de ombudsman voor personen met
een handicap wordt uitgebreid. De criteria
voor het bepalen van wie waar recht op heeft, worden niet altijd op dezelfde
wijze toegepast en de regelgeving inzake specifieke rechten is gefragmenteerd. De overgang van institutionele zorg naar in de
gemeenschap wortelende dienstverlening gaat langzaam vooruit. Arbeids- en vakbondsrechten worden doorgaans
gerespecteerd. Kroatië is begonnen met de tenuitvoerlegging
van de antidiscriminatiewet en de wetgeving inzake haatzaaien. Er zijn verschillende maatregelen getroffen om
mensen meer bewust te maken van het probleem en het kantoor van de
mensenrechtenombudsman wordt versterkt. De
wetshandhavingsinstanties zijn begonnen met de aanpak van een aantal zaken in
het kader van de wetgeving inzake haatzaaien. Er
moeten echter meer resultaten worden geboekt en de homofobe en xenofobe
gevoelens in de samenleving moeten worden aangepakt. Op het gebied van de eerbiediging en de
bescherming van minderheden en culturele rechten is enige vooruitgang
geboekt. Op hoog niveau is de gehechtheid aan
de rechten van minderheden herhaald en is bevestigd dat minderheden thuis horen
in de Kroatische samenleving. De financiering
van minderhedenorganisaties is gewaarborgd. Het
politieonderzoek naar incidenten jegens minderheden is verbeterd. Er zijn maatregelen genomen om de uitvoering van de
werkgelegenheidsbepalingen van de constitutionele wet inzake de rechten van
nationale minderheden te verbeteren en er is een werkgelegenheidsplan voor
minderheden goedgekeurd, dat nu ten uitvoer moet worden gelegd. Kroatië moet verdere inspanningen doen om de
tolerantie tegenover minderheden, met name tegenover Kroatische Serviërs, te
bevorderen. Er zijn nog steeds gevallen van
discriminatie, met name in de publieke sector op lokaal niveau. Er zijn verbeteringen doorgevoerd wat betreft het
onderwijs voor de Roma-minderheid, met name wat betreft kleuteronderwijs. Ook is de infrastructuur in Roma-nederzettingen
verder verbeterd. Er blijven problemen met de
participatie van Roma-kinderen in het onderwijs. De Roma
zouden meer moeten profiteren van de mogelijkheden die hun worden geboden. De toegang tot adequate huisvesting, maatschappelijke
voorzieningen en gezondheidszorg blijft problematisch en de werkgelegenheid
onder de Roma is nog steeds zeer hoog. Er is goede vooruitgang geboekt met de
vraagstukken betreffende de terugkeer van vluchtelingen. Er keren steeds meer vluchtelingen terug naar
Kroatië. Er is vooruitgang geboekt wat betreft
huisvesting, met name door accommodatie beschikbaar te stellen in het kader van
huisvestingsprogramma’s voor teruggekeerde vluchtelingen. De achterstand in zaken waarin beroep was
aangetekend tegen een geweigerde aanvraag voor de wederopbouw van huizen is ook
weggewerkt. Er is vooruitgang geboekt met de
wederopbouw van de resterende huizen. De
uitvoering van het besluit inzake de validering van pensioenrechten werd
voortgezet. Kroatië moet vorderingen maken wat
betreft het ter beschikking stellen van huisvesting voor de naar schatting
2 500 resterende aanvragen. De vereiste
economische en sociale voorwaarden voor een duurzame terugkeer van
vluchtelingen moeten sneller worden gecreëerd. Wat regionale vraagstukken en
internationale verplichtingen betreft, is de samenwerking van Kroatië
met het Internationale Strafhof voor het voormalige Joegoslavië voortgezet. De interdisciplinaire werkgroep van de regering
is nieuwe wegen ingeslagen in de onderzoeken naar de locatie of het lot van de
vermiste artilleriedocumenten, zoals verzocht door de openbaar aanklager van
het Internationale Strafhof. Kroatië kan tot
op heden geen volledige verantwoording afleggen voor de ontbrekende militaire
documenten. De politieke leiders zouden
verklaringen en maatregelen moeten vermijden waarmee het belang van verzoening
en de noodzaak om het recht zijn loop te laten nemen door oorlogsmisdaden te
vervolgen in twijfel worden getrokken. Er is aanzienlijke vooruitgang geboekt wat
betreft het proces van de verklaring van Sarajevo. Na de bijeenkomsten in juni en september 2011
hebben Bosnië en Herzegovina, Kroatië, Montenegro en Servië op een aantal
punten overeenstemming bereikt, onder andere over de tekst van een verklaring
die in november 2011 tijdens een vergadering van ministers in Belgrado zal
worden ondertekend. In juli heeft de Kroatische regering een
verklaring inzake de bevordering van de Europese waarden in Zuidoost-Europa
aangenomen en ter goedkeuring voorgelegd aan het parlement. Hierin zegt Kroatië
toe dat bilaterale kwesties, zoals grensvraagstukken, het proces van toetreding
van de kandidaat-lidstaten niet mogen hinderen, vanaf het begin van het
toetredingsproces totdat het Toetredingsverdrag van kracht wordt. Kroatië is actief blijven deelnemen aan de
regionale initiatieven, zoals het samenwerkingsproces voor Zuidoost-Europa
(SEECP), de raad voor regionale samenwerking (RCC) en de Midden-Europese
vrijhandelsovereenkomst (CEFTA). De bilaterale
betrekkingen zijn zich blijven ontwikkelen met de buurlanden in de EU en met
andere uitbreidingslanden, waaronder Servië, maar sommige vraagstukken vragen
aanhoudende aandacht, met name de samenwerking met betrekking tot het
onderzoeken en vervolgen van oorlogsmisdaden. De
betrekkingen met Slovenië zijn verder verbeterd dankzij de
inwerkingtreding van de grensarbitrageovereenkomst. De Kroatische economie verkeerde in
2010 en gedurende het eerste kwartaal van 2011 nog steeds in een recessie,
ondanks het economische herstel in de EU en de andere handelspartners. Sinds het voorjaar zijn er echter tekenen die
wijzen op een toename van de economische activiteit. De
werkloosheid, het financieringstekort en de staatsschuld zijn blijven stijgen. De hoge buitenlandse schuld blijft een zeer kwetsbaar
punt van de economie. Wat de economische criteria betreft, is
Kroatië een goed functionerende markteconomie. Kroatië
zou de concurrentiedruk en de marktkrachten binnen de EU het hoofd moeten
kunnen bieden, mits het alomvattende hervormingsprogramma vastberaden ten
uitvoer wordt gelegd, zodat structureel zwakke punten worden aangepakt. Er bestaat nog steeds brede politieke
consensus over de fundamentele aspecten van de markteconomie. Gezien de bestaande beperkingen is met het
macro-economische beleid in het algemeen adequaat gereageerd op de recessie. De centrale bank is erin geslaagd de wisselkoers en
de financiële stabiliteit te handhaven en tegelijkertijd een soepel monetair
beleid ter voeren, waarbij de onderliggende inflatiedruk laag bleef. De banksector bleef bestand tegen schokken. De overheid heeft zich ingespannen om het groeiende
begrotingstekort te beperken door de uitgaven te beteugelen. Het begrotingskader om op middellange termijn
fiscale duurzaamheid te bereiken is verbeterd. Het
tekort op de lopende rekening is blijven dalen doordat de uitvoer steeg terwijl
de matige binnenlandse vraag de import laag hield. Er
is enige, zij het beperkte, vooruitgang geboekt met betrekking tot de
structurele hervormingen in het kader van het programma voor economisch
herstel. In het algemeen ligt het tempo van de
structurele hervormingen nog steeds laag, vooral wat betreft privatisering en
herstructurering van verlieslijdende ondernemingen. Het
investeringsklimaat wordt nog steeds gehinderd door excessieve regelgeving, de
onvoorspelbaarheid van administratieve besluiten, met name op lokaal niveau, en
een groot aantal parafiscale belastingen. De
geplande hervorming van de zeer starre arbeidsmarkt werd drastisch beperkt en
de lage werkgelegenheids- en arbeidsparticipatiecijfers daalden nog verder. De sociale overdrachten vormen een relatief groot
deel van de overheidsbegroting en worden niet goed afgestemd op de doelgroep. Met het oog op de noodzakelijke fiscale
duurzaamheid op middellange termijn zou het begrotingsproces verder kunnen
worden verbeterd. Het efficiënter maken van de
overheidsuitgaven blijft een belangrijke taak. Wat betreft het vermogen van Kroatië om de
verplichtingen van het lidmaatschap op zich te nemen is wederom goede
vooruitgang geboekt met de voorbereidingen om te voldoen aan de EU-eisen en in
de meeste sectoren is de wetgeving in hoge mate aangepast aan de EU-regels. Op de meeste gebieden is er verdere vooruitgang
geboekt, ook op de gebieden waarop het niveau van aanpassing reeds hoog was. Op bepaalde gebieden zijn echter extra inspanningen
nodig om de bestuurlijke capaciteit voor de correcte uitvoering van het
EU-acquis te versterken. De stabilisatie- en
associatieovereenkomst wordt soepel uitgevoerd. Er zijn goede vorderingen te melden op het
gebied van het vrije verkeer van goederen. De aanpassing van de wetgeving in dit hoofdstuk is goed
gevorderd. Verdere inspanningen zijn echter
noodzakelijk, met name wat betreft de horizontale wetgeving die nog moet worden
herzien en de productwetgeving onder de nieuwe en de oude aanpak, teneinde de
nationale wetgeving volledig in overeenstemming te brengen met het acquis. Er is verdere
vooruitgang geboekt met betrekking tot het vrije verkeer van werknemers
en de voorbereidingen voor de toepassing van het acquis liggen goed op schema. Er moet verdere aandacht worden besteed aan de
versterking van de bestuurlijke capaciteit met betrekking tot de coördinatie
van de socialezekerheidsstelsels. Er is verdere vooruitgang geboekt met
betrekking tot het recht van vestiging en het vrij verrichten van diensten,
waar de aanpassing aan het acquis in het algemeen bevredigend is. Er moet verder worden gewerkt aan de wederzijdse
erkenning van beroepskwalificaties en de omzetting en tenuitvoerlegging van de
dienstenrichtlijn, teneinde de wetgeving volledig aan te passen aan het acquis.
De bestuurlijke capaciteit van de regelgevende instantie op het gebied van
postdiensten moet verder worden versterkt. Er is verdere
vooruitgang geboekt op het gebied van het vrije verkeer van kapitaal wat
betreft de aanpassing aan het acquis van de wetgeving inzake betaaldiensten, de
liberalisering van het kapitaalverkeer en de bestrijding van witwassen. De aanpassing van de wetgeving is bijna voltooid. Er is verdere vooruitgang geboekt op het
gebied van de overheidsopdrachten. De aanpassing aan
het acquis ligt op schema en is bijna voltooid. Bijzondere
aandacht moet worden besteed aan de aanpassing van de secundaire wetgeving aan
de nieuwe wet inzake overheidsopdrachten en aan de versterking van de
instellingen in deze sector door middel van permanente opleiding en
professionele ontwikkeling van het personeel. Er kan vooruitgang
worden gemeld wat betreft het vennootschapsrecht. De aanpassing aan het acquis schiet goed op. Er is verdere vooruitgang geboekt op het gebied van intellectuele
eigendom en de wetgeving is in zeer hoge mate aangepast. De publieke bewustwording in verband met de
intellectuele-eigendomsrechten moet nog worden verbeterd. Op het gebied van
het mededingingsbeleid is aanzienlijke vooruitgang geboekt, meer bepaald
door de goedkeuring van de herstructureringsplannen voor de scheepswerven. Er is echter nog geen enkel privatiseringscontract
getekend. De aanpassing van de wetgeving is
vergevorderd. Nu de nieuwe mededingingswet in
werking is getreden, moet de mededingingsautoriteit betere resultaten boeken in
de strijd tegen kartels. Er is goede vooruitgang geboekt met betrekking
tot financiële diensten, zowel wat betreft de aanpassing van de
wetgeving als de versterking van de bestuurlijke capaciteit. De wetgeving is in hoge mate aangepast. Kroatië heeft
goede vooruitgang geboekt op het gebied van de informatiemaatschappij en de
media en heeft een hoge mate van aanpassing van de wetgeving aan het acquis
bereikt. Verdere inspanningen zijn
noodzakelijk ter ondersteuning van de liberalisering van alle segmenten van de
markt voor elektronische communicatie en ter bevordering van de
onafhankelijkheid van de publieke omroep. Er kunnen goede vorderingen worden gemeld op
het gebied van landbouw en plattelandsontwikkeling, meer bepaald inzake
de oprichting en uitvoering van het betalingsagentschap en van het
geïntegreerde bestuurs- en controlesysteem, alsook op het gebied van de
gemeenschappelijke marktordening. De
voorbereidingen liggen in het algemeen op schema, maar
Kroatië moet op al deze terreinen aanzienlijke inspanningen blijven leveren om
ervoor te zorgen dat de systemen volledig operationeel zijn en aan alle
EU-normen voldoen. De steun voor de landbouw
moet volledig in overeenstemming worden gebracht met de EU-normen. De absorptiecapaciteit voor de fondsen voor
plattelandsontwikkeling moet onverwijld worden vergroot. Er kunnen goede
vorderingen worden gemeld op het gebied van voedselveiligheid en veterinair
en fytosanitair beleid, met name wat betreft de omzetting van EU-wetgeving
en de goedkeuring van uitvoeringsregels. De
aanpassing van de wetgeving is in verschillende sectoren bijna voltooid. Kroatië moet verder werken aan de modernisering van
en het toezicht op de instanties op dit vlak, de oprichting van
grensinspectieposten, het toezicht op dierlijke bijproducten en de versterking
van de bestuurlijke en controlecapaciteit. Kroatië is goede vooruitgang blijven boeken
met de aanpassing van de wetgeving aan de EU-normen op het gebied van visserij. De voorbereidingen zijn in het algemeen goed
gevorderd. Kroatië moet de uitvoering van de
wetgeving verder verbeteren, meer bepaald inzake beheer van de vloot, inspectie
en controle, en structureel beleid. Wat betreft het vervoersbeleid is
verdere vooruitgang geboekt en de aanpassing van de wetgeving is goed
gevorderd. Er zijn aanvullende
inspanningen nodig, met name om de werkzaamheden in het kader van de tweede
fase van de overeenkomst betreffende de totstandbrenging van een Europese gemeenschappelijke
luchtvaartruimte voort te zetten, de aanpassing van de wetgeving inzake de
luchtvaart te voltooien en ervoor te zorgen dat de veiligheidsautoriteit voor
de spoorwegen en het informatiesysteem voor het toezicht op de scheepvaart
volledig operationeel zijn. Er is verdere vooruitgang geboekt op het
gebied van energie, waar de wetgeving in hoge mate is aangepast. Verdere inspanningen zijn noodzakelijk, met name
wat betreft de openstelling van de elektriciteits- en gasmarkt en de
EU-doelstellingen op het gebied van duurzame energiebronnen en
energiezuinigheid. De administratieve
procedures voor projecten op het gebied van duurzame energie moeten worden
vereenvoudigd en de bestuurlijke capaciteit moet worden uitgebreid. Enige vooruitgang is te melden wat betreft belastingen. De aanpassing van de wetgeving is vergevorderd,
maar er moeten enige verdere inspanningen worden geleverd, met name op het
gebied van btw en accijnzen. Kroatië moet de
voorbereidingen met betrekking tot de IT-interconnectie voortzetten. Er is enige
vooruitgang geboekt op het gebied van het economische en monetaire beleid,
waar de aanpassing van de wetgeving is voltooid. Verdere
inspanningen ter verbetering van de coördinatie van het economische beleid zijn
wenselijk. Er is goede vooruitgang te melden op het
gebied van de statistiek. Met de
aanpassing van de wetgeving is een bevredigend niveau bereikt. De Kroatische statistieken moeten echter verder in
overeenstemming worden gebracht met de EU-normen. Er is enige
vooruitgang geboekt op het gebied van werkgelegenheid en sociaal beleid. De wetgeving is goed aangepast aan het acquis. Er blijven echter nog enkele lacunes in de
aanpassing van de wetgeving, meer bepaald wat betreft de omzetting van de
arbeidsrichtlijnen die buiten de arbeidswet vallen, en op het gebied van
discriminatiebestrijding en gelijke kansen. De
structurele zwakheid van de arbeidsmarkt moet adequaat worden aangepakt en er
moet aandacht worden besteed aan de werking van de sociale dialoog en
capaciteitsopbouw bij de sociale partners. Op
alle terreinen moet de bestuurlijke capaciteit aanhoudend worden versterkt. Er is enige
vooruitgang geboekt wat betreft het ondernemings- en industriebeleid. De aanpassing van de wetgeving in dit hoofdstuk is
zeer vergevorderd. Het ondernemingsklimaat
moet verder worden verbeterd door de administratieve belasting te verminderen
en er moet meer aandacht worden besteed aan innovatie en vaardigheden. De definitie van kleine en middelgrote
ondernemingen moet verder in overeenstemming worden gebracht met het acquis. De herstructurering van de scheepvaart moet worden
voortgezet. Kroatië heeft verdere vooruitgang geboekt met
betrekking tot trans-Europese netwerken, waarvoor de aanpassing van de
wetgeving is voltooid. Er is goede vooruitgang geboekt op het gebied
van het regionale beleid en de coördinatie van de structuurinstrumenten. De voorbereidingen voor de tenuitvoerlegging van
het cohesiebeleid zijn op alle terreinen vergevorderd.
Kroatië moet zich nu richten op de versterking van de bestuurlijke
capaciteit voor de toekomstige tenuitvoerlegging van het cohesiebeleid en de
ontwikkeling van een volwassen projectcyclus. Op het gebied van justitie en grondrechten
heeft Kroatië aanzienlijke vooruitgang geboekt. De
hervorming van justitie werd voortgezet met de goedkeuring van nieuwe wetgeving
ter versterking van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en een
verdere terugdringing van de achterstand met de behandeling van rechtszaken. De justitiële hervorming vergt aanhoudende
aandacht, met name wat betreft de efficiëntie van het justitiële systeem en de
praktische uitvoering van nieuwe maatregelen met betrekking tot
onafhankelijkheid, onpartijdigheid en verantwoordingsplicht. Kroatië is de behandeling van oorlogsmisdaden in
eigen land blijven verbeteren. Het probleem
van de straffeloosheid moet grondig worden aangepakt.
De inspanningen op het gebied van corruptiebestrijding zijn opgevoerd en
hebben positieve resultaten opgeleverd, met name wat betreft betere wetgeving
en versterking van de relevante autoriteiten. De
prestaties met betrekking tot de daadwerkelijke behandeling van corruptiezaken
moeten verder worden verbeterd, met name wat betreft corruptie op hoog niveau,
lokale corruptie en zaken in verband met overheidsopdrachten en justitie. Er moet meer ervaring worden opgedaan met de
uitvoering van het pas goedgekeurde wettelijke kader op het gebied van
preventie. De bescherming van de grondrechten
is versterkt, maar moet in de praktijk worden verbeterd, met name voor
minderheden en vluchtelingen. Er kan goede vooruitgang worden gemeld op het
gebied van justitie, vrijheid en veiligheid, waarvoor de wetgeving in
hoge mate is aangepast aan het acquis. Het
wettelijke kader inzake asiel is verbeterd. Er
moet aandacht worden besteed aan de integratie van personen die bescherming
genieten in Kroatië en aan de bescherming van minderjarige illegale migranten. De aanpassing aan het acquis inzake visa moet
worden voortgezet. Er is vooruitgang geboekt
met betrekking tot de buitengrenzen. De grenspolitie
is verder versterkt wat betreft personeel en apparatuur. Kroatië moet zich richten op tijdige tenuitvoerlegging van het
herziene actieplan voor geïntegreerd grensbeheer. Er
is vooruitgang geboekt met de gerechtelijke samenwerking in civiele en strafrechtelijke
zaken. Er kan ook goede vooruitgang worden
gemeld met betrekking tot de bestrijding van de georganiseerde misdaad en
drugs. Er is verdere vooruitgang geboekt op het
gebied van wetenschap en onderzoek. De aanpassing van de wetgeving is
vergevorderd, maar inspanningen met betrekking tot de omvang van de
investeringen en de kwaliteit van onderzoekers en hun rechten blijven
noodzakelijk. Er moet de nodige aandacht
worden geschonken aan de voorbereidingen voor de Innovatie-unie. Op het gebied van onderwijs, opleiding,
jeugd en cultuur zijn goede vorderingen gemaakt. De
wetgeving is goed aangepast aan het acquis. Kroatië
neemt sinds januari 2011 volledig deel aan de programma's "Een leven lang
leren" en "Jeugd in actie". Er
moet verdere aandacht worden besteed aan beroepsopleiding en
volwassenenonderwijs. Er is vooruitgang geboekt wat betreft milieu. Over het algemeen naderen de voorbereidingen van
Kroatië hun voltooiing, zowel wat betreft de aanpassing als de uitvoering van
de wetgeving, met name met betrekking tot waterkwaliteit en chemische stoffen. De uitvoering van het horizontale acquis moet
worden verbeterd, vooral wat betreft publieksparticipatie en toegang tot
justitie in milieuzaken. Er moeten nog steeds
aanzienlijke inspanningen worden geleverd om de bestuurlijke capaciteit te
versterken, met name op het gebied van natuurbescherming en klimaatverandering. Met betrekking tot klimaatverandering zijn
nog steeds aanzienlijke aanvullende inspanningen nodig om de aanpassing van de
wetgeving te voltooien en de tenuitvoerlegging te waarborgen, met name wat
betreft de luchtvaart en de gratis toewijzing, registers en veilingen van
emissierechten. Er is enige vooruitgang geboekt op het gebied
van consumentenbescherming en volksgezondheid.
De aanpassing van de wetgeving en de voorbereidingen op het gebied van
consumentenbescherming zijn goed gevorderd. Aanhoudende
inspanningen zijn noodzakelijk om de resterende vraagstukken met betrekking tot
volksgezondheid aan te pakken. Kroatië is goede vorderingen blijven maken met
betrekking tot de douane-unie. Er is
sprake van een zeer hoge mate van aanpassing van de wetgeving en gedurende de
verslagperiode is de wetgeving verder aangepast. Kroatië
heeft de bestuurlijke en operationele capaciteit verder versterkt door de
apparatuur voor fysieke inspecties te moderniseren en meer capaciteit te
ontwikkelen met betrekking tot risicoanalyse. De
voorbereidingen met betrekking tot de IT-interconnectiviteit zijn ook goed
gevorderd en moeten worden voortgezet. De
bestuurlijke capaciteit met betrekking tot interne controles, controle achteraf
en risicobeheer moet verder worden versterkt. Kroatië
is goede vorderingen blijven maken op het gebied van de buitenlandse
betrekkingen, waar de aanpassing van de wetgeving ver is gevorderd, en
blijft zijn standpunten in internationale organisaties afstemmen op en
aanpassen aan die van de EU. Kroatië moet
echter meer doen om zijn internationale overeenkomsten in overeenstemming te
brengen met het acquis en zijn bestuurlijke capaciteit met betrekking tot
ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp blijven versterken. Kroatië heeft verdere vooruitgang geboekt met
betrekking tot het buitenlands, veiligheids- en defensiebeleid. Het land neemt nog steeds deel aan verschillende
EU-missies in het kader van het Europees veiligheids- en defensiebeleid. De aanpassing van de wetgeving op dit terrein is
vergevorderd. Kroatië moet de handhaving van
de controle op wapens verder versterken, met inbegrip van de transparantie van
wapengerelateerde informatie. Kroatië heeft verdere vooruitgang geboekt met
betrekking tot financiële controle, waarvoor de aanpassing van de
wetgeving vergevorderd is. Aanhoudende inspanningen zijn nodig om de
algemene interne financiële controle en externe audits bij de centrale en
lokale overheid te verbeteren. Er is goede
vooruitgang geboekt wat betreft de financiële en budgettaire bepalingen. De administratieve infrastructuur en procedures
voor het beheer van de eigen middelen bij toetreding zijn grotendeels aanwezig. Voormalige Joegoslavische republiek
Macedonië De
voormalige Joegoslavische republiek Macedonië blijft in toereikende mate
voldoen aan de politieke criteria. Het
land heeft de hervormingen in verband met de toetreding voortgezet, hoewel er
nog belangrijke problemen blijven bestaan. De
parlementsverkiezingen van juni verliepen in het algemeen volgens de
internationale normen. De nieuwe
regeringscoalitie werd spoedig gevormd. Enige
vooruitgang is geboekt op het gebied van het gerecht en het openbare bestuur,
meer bepaald wat het wettelijke kader betreft. Verdere
inspanningen zijn nodig voor een doeltreffende tenuitvoerlegging, meer bepaald
wat betreft de vrijheid van meningsuiting in de media, de hervorming van het
gerecht en de administratie en de bestrijding van corruptie. De dialoog tussen de regering en de oppositie moet
worden versterkt om een vlot functioneren van de instellingen te verzekeren. De
kaderovereenkomst van Ohrid, die nu tien geleden werd gesloten, blijft een
essentieel element voor de democratie en de rechtsstaat in het land. Er is enige vooruitgang
geboekt met de tenuitvoerlegging van de taalwet en de wetten inzake
decentralisatie en evenwichtige vertegenwoordiging. Er
zijn voortdurende inspanningen nodig voor de aanpak van blijvende problemen
zoals met het onderwijs en ter verzekering van harmonische verhoudingen tussen
alle bevolkingsgroepen. Er
is vooruitgang geboekt met het organiseren van verkiezingen, die in het hele
land open waren en goed georganiseerd werden. De
regering moet de tekortkomingen aanpakken en de conclusies en aanbevelingen van
de OVSE/ODIHR-verkiezingswaarnemingsmissie volledig ten uitvoer leggen. De middelen van het parlement moeten worden
vergroot om het in staat te stellen zijn rol te vervullen. De boycot door de oppositie verhinderde het
functioneren van het parlement van januari tot aan de verkiezingen. Na de verkiezingen is de oppositie in het nieuwe
parlement vertegenwoordigd. Er is enige
vooruitgang geboekt met de hervorming van het parlement. Met de uitvoering van de taalwet en het reglement van orde is
vooruitgang geboekt. De politieke dialoog moet
verder worden versterkt. De
regeringscoalitie heeft een aantal problemen overwonnen en de interne
samenwerking versterkt. De nieuwe regering
heeft het hervormingsproces met het oog op de EU een nieuwe impuls gegeven. Wat lokaal bestuur betreft, moet het financiële
kader voor de verstrekking van lokale diensten transparanter en billijker te
worden. Er
is vooruitgang geboekt inzake het kader voor de overheidsdiensten met de
oprichting van een ministerie dat bevoegd is voor de hervorming van het
openbare bestuur. e-Overheidsdiensten werden
verbeterd om de dienstverlening aan de burgers op te voeren. Er was echter slechts beperkte vooruitgang met de
algemene uitvoering van de hervormingen. Er
zijn nog belangrijke inspanningen nodig, meer bepaald wat betreft het
aanwervingsbeleid en het respect voor de beginselen van transparantie,
professionalisme en onafhankelijkheid van de overheidsdiensten. De wijzigingen op de wet inzake algemene bestuursprocedures
verzekeren geen doeltreffende verstrekking van administratieve diensten, noch
de bescherming van de burgers. Er
is een breed opgevat wetgevingspakket goedgekeurd om de doeltreffendheid van
het gerecht te verbeteren, waarvan een gedeelte tussen 2012 en 2015 van kracht
zal worden. Een hoog administratief hof werd
opgericht, waarmee een lacune in het rechtsstelsel wordt opgevuld. Het stemrecht van de minister van Justitie in de
raad van justitie is afgeschaft om de onafhankelijkheid van het gerecht te
versterken. Er zijn nog verdere stappen nodig
om de onafhankelijkheid en het professionalisme in de praktijk te verbeteren,
meer bepaald door de aanwervingspraktijk. De
tenuitvoerlegging van eerdere hervormingen moet worden versterkt. Er
werden verdere verbeteringen aangebracht aan het wettelijke kader voor het
anticorruptiebeleid. De aanbevelingen van de
GRECO (Groep van staten tegen corruptie) werden opgevolgd en er is van start
gegaan met een systematische verificatie van vermogensverklaringen. Er moet nog een stand van
zaken worden opgemaakt van de behandeling van corruptiezaken op hoog niveau en
de verificatie van verklaringen inzake belangenconflicten dient te worden
gesystematiseerd. De transparantie van de
overheidsuitgaven en van de subsidiëring van politieke partijen blijft
onvoldoende. Corruptie komt nog steeds op vele
gebieden voor en blijft een groot probleem. Het wettelijke en
institutionele kader voor de mensenrechten en de bescherming van minderheden
is over het algemeen voorhanden. Burgerlijke
en politieke rechten worden over het algemeen gerespecteerd en er is
beperkte verdere vooruitgang geboekt. Een
aantal gevangenissen werd gemoderniseerd, maar het land moet nog steeds een
doeltreffende nationale strategie voor het gevangenissysteem opzetten. Er blijven tekortkomingen in verband met de
bestrijding van straffeloosheid binnen de instanties voor rechtshandhaving. Er is een dialoog begonnen in verband met de
ernstige problemen met de vrijheid van meningsuiting in de media. Uitgevers en journalisten maakten melding van
toenemende politieke druk en intimidatie. De
sluiting van een belangrijk televisiekanaal op beschuldiging van
belastingontduiking en van drie dagbladen die kritiek hadden op de regering,
doet vragen rijzen over de proportionaliteit en selectiviteit van de procedure
omdat daardoor de diversiteit van het medialandschap verkleind wordt. In deze context worden journalisten en uitgevers
gemakkelijk beïnvloed, hetgeen resulteert in algemene zelfcensuur. De openbare omroep vervult niet zijn statutaire
taak. Economische en sociale rechten zijn over het algemeen voorhanden, en enige verdere vooruitgang werd
geboekt. Er werden nieuwe criteria toegepast
voor een representatieve deelname van de sociale partners. De nationale raad voor de preventie van
jeugddelinquentie en de commissie voor de bescherming tegen discriminatie
hebben hun werkzaamheden aangevat. De
wet op de bestrijding van discriminatie moet nog volledig in overeenstemming
worden gebracht met de Europese verworvenheden, meer bepaald wat betreft
discriminatie op grond van seksuele geaardheid. De
bevoegdheden van de antidiscriminatiecommissie moeten worden versterkt. Er is enige vooruitgang geboekt op het gebied
van culturele rechten en minderheden. De
tiende verjaardag van de kaderovereenkomst van Ohrid was een goede gelegenheid
voor een intensivering van de dialoog tussen de gemeenschappen in het land. De president van de republiek en de eerste minister
namen beide deel aan vieringen van deze verjaardag. In
het parlement werd vooruitgang geboekt met de tenuitvoerlegging van de taalwet. De vertegenwoordiging van etnische Albanezen in de
overheidsdiensten is overeenkomstig hun aandeel in de bevolking en de
vertegenwoordiging van Rom-zigeuners en Turken is toegenomen. De integratie van de zigeuners in het
onderwijssysteem is verbeterd, met een grotere deelname aan middelbaar en hoger
onderwijs. Er zijn nog voortdurende
inspanningen nodig om het vertrouwen te vergroten, speciaal op het gebied van
onderwijs, cultuur en taal. De Roma kampen nog
steeds met zeer moeilijke levensomstandigheden en discriminatie. Wat regionale
vraagstukken en internationale verplichtingen betreft, is de samenwerking
met het Internationale Strafhof voor het voormalige Joegoslavië (ICTY)
integraal gehandhaafd. In juli keurde het
parlement een authentieke interpretatie van de amnestiewet goed, waarin wordt
verklaard dat de amnestie geldt voor alle verdachten die niet door het ICTY
zullen worden berecht. Wat betreft het
Internationale Strafhof is de bilaterale immuniteitsovereenkomst met de
Verenigde Staten niet in overeenstemming met de gemeenschappelijke standpunten
en de beginselen van de EU. Het land moet zich
aanpassen aan het EU-standpunt. Het land is actief blijven deelnemen aan de
regionale samenwerkingsinitiatieven, zoals het samenwerkingsproces voor
Zuidoost-Europa (SEECP), de raad voor regionale samenwerking (RCC) en de
Midden-Europese vrijhandelsovereenkomst (CEFTA). De voormalige Joegoslavische republiek
Macedonië is een actieve partner in de regio en onderhoudt over het algemeen
goede betrekkingen met de buurlanden en andere uitbreidingslanden. De betrekkingen met Griekenland lijden echter nog
steeds onder de onopgeloste naamkwestie. Het
land blijft betrokken bij gesprekken onder auspiciën van de VN alsook via
rechtstreekse ontmoetingen tussen de eerste ministers, teneinde het probleem op
te lossen. Daden en woorden die de
betrekkingen van goede nabuurschap kunnen schaden, moeten worden vermeden. Het onderhouden van betrekkingen van goede nabuurschap,
zoals een door onderhandelingen tot stand gekomen en wederzijds aanvaardbare
oplossing van de naamkwestie, onder auspiciën van de VN, blijft van wezenlijk
belang. De voormalige Joegoslavische republiek
Macedonië heeft haar capaciteit om de verplichtingen van het lidmaatschap te
vervullen verbeterd. Het land maakte enige
vooruitgang met de vervulling van de prioriteiten van het
toetredingspartnerschap. Het land heeft echter
nog steeds te kampen met grote tekortkomingen bij het uitvoeren en daadwerkelijk
doen naleven van de wetgeving. Er zijn niet
voldoende personele en financiële middelen voorhanden voor een volledige
toepassing van de EU-verworvenheden. De economie van
de voormalige Joegoslavische republiek Macedonië begon in de tweede helft van 2010
te herstellen, dankzij de buitenlandse vraag en meer investeringen, meer
bepaald in de bouwsector. Eind 2010 kwam de
regering met het IMF een voorzorgskredietfaciliteit overeen. Hierdoor moet het vertrouwen van de internationale
markten worden vergroot. De structurele
hervormingen zijn voortgezet. De nog steeds
hoge structurele werkloosheid, vooral onder jongeren en laagopgeleiden, blijft
echter zeer zorgwekkend. De institutionele
capaciteit van het openbare bestuur en van de regelgevende en toezichthoudende
agentschappen is nog onvoldoende. Wat de economische
criteria betreft, heeft de voormalige Joegoslavische republiek Macedonië
verder goede vooruitgang geboekt. Op sommige
gebieden werd grotere vooruitgang geboekt naar een degelijk functionerende markteconomie,
met name door vereenvoudiging van de bedrijfsregistratie, versnelling van
gerechtelijke procedures, beter functioneren van de financiële markten, verdere
vereenvoudiging van het regelgevende kader en betere communicatie met het
bedrijfsleven. Het land moet in staat worden geacht op middellange termijn het
hoofd te bieden aan de concurrentiedruk en de marktkrachten binnen de Unie,
mits het hervormingsprogramma daadkrachtig uitgevoerd blijft worden, zodat de
aanzienlijke structurele zwakten worden weggewerkt. In het land
bestaat een brede consensus over de kern van het economische beleid. De economische dialoog met het bedrijfsleven is
verbeterd. Het monetaire beleid, gebaseerd op
de feitelijke koppeling aan de euro, heeft bijgedragen tot de groei en tot
macro-economische stabiliteit. Het
begrotingsbeleid bleef gericht op stabiliteit. Er
is enige verdere vooruitgang geboekt met het verbeteren van de markttoegang en
de vereenvoudiging van het regelgevende kader. De
faillissementsprocedures zijn verder verkort en de registratie van eigendommen
is nagenoeg voltooid. De financiële sector
begon aan een herstel na de mondiale financiële crisis.
De concurrentie in deze sector is licht verbeterd, alsook het niveau van
de financiële bemiddeling. Zwakke punten in
de rechtsstaat blijven een degelijk functioneren van de markteconomie hinderen. De doeltreffendheid van het openbare bestuur is nog
steeds beperkt, ten gevolge van loodzware procedures, tekortkomingen van het
personeel en een sterk personeelsverloop. Sommige
regelgevende en toezichthoudende organen zijn nog steeds niet onafhankelijk
genoeg en hebben nog steeds niet genoeg middelen om effectief te kunnen
functioneren. De uitvoering van contracten is
nog steeds moeilijk, waardoor het bedrijfsklimaat wordt geschaad, met name voor
kleine en middelgrote ondernemingen. De
kwaliteit van het onderwijs en het menselijke kapitaal is laag. Het fysieke kapitaal moet verder worden
gemoderniseerd en verdiept. De kwaliteit van
het begrotingsbestuur is laag gebleven, gedeeltelijk ten gevolge van een sterke
korte-termijnoriëntering van de overheidsuitgaven. De
vooruitgang met het terugdringen van de zeer hoge structurele werkloosheid is
daarom erg beperkt gebleven. De staatsschuld
is gestegen ten gevolge van voortdurende begrotingstekorten en meer
buitenlandse leningen. De informele sector
vormt nog steeds een groot probleem. Er was enige
vooruitgang op het gebied van het vrije verkeer van goederen. De begroting voor de tenuitvoerlegging van de
omvattende strategie voor de horizontale instellingen is toegenomen, hoewel de
kaderwetgeving nog steeds niet helemaal op één lijn is gebracht met de
horizontale EU-verworvenheden. Er is weinig
vooruitgang op het gebied van het vrije verkeer van werknemers, waarvoor
de aanpassing van de wetgeving zich nog in een vroeg stadium bevindt. Op het gebied van het recht van vestiging
en de vrijheid van dienstverlening ligt het land op schema, meer speciaal
wat de postdiensten betreft. Het
coördinatieniveau tussen de verschillende organen die verantwoordelijk zijn
voor de vergunning van grensoverschrijdende dienstverlening, is ook verbeterd. Wat betreft de wederzijdse erkenning van
beroepskwalificaties bevindt het land zich in een vroeg stadium. De vooruitgang inzake het vrije
kapitaalverkeer richtte zich voornamelijk op de handhaving inzake de
bestrijding van witwassen en de financiering van terrorisme. Er bestaan beperkingen op investeringen op korte
termijn en grensoverschrijdende betalingen zolang niet is overgegaan naar het
tweede stadium van de stabilisatie- en associatieovereenkomst. Er is vooruitgang
geboekt op het gebied van overheidsopdrachten.
De aanbestedingsprocedures zijn transparanter geworden en de handhaving
is verbeterd. De wetgeving over concessies en
partnerschappen tussen de overheid en de particuliere sector strookt echter nog
niet met de EU-normen. De bestuurlijke
capaciteit op het gebied van verhaal en concessies, alsook op het niveau van de
aanbestedende diensten, blijft zwak. Er is goede
vooruitgang geboekt op het gebied van het vennootschapsrecht,
speciaal inzake verdere aanpassing van de wetgeving aan de EU-normen. Het wettelijke kader inzake financiële controle
is nog slechts gedeeltelijk aan de EU-normen aangepast.
Er is enige vooruitgang geboekt met de verbetering van het wettelijke
kader inzake intellectuele eigendom. De
stand van zaken inzake onderzoek naar, vervolging en gerechtelijke afhandeling
van piraterij en namaak is onvoldoende en de mate van bewustwording van het
publiek inzake intellectuele-eigendomsrechten blijft beperkt. Er is enige
vooruitgang te melden wat betreft mededinging.
De handhaving is kwantitatief verbeterd op het gebied van fusies en
staatssteun, maar blijft zwak op het gebied van kartels. De kwaliteit van de besluiten op het gebied van staatssteun moet
verder worden verbeterd. De Commissie voor de
bescherming van de mededinging beschikt niet over adequate begrotingsmiddelen
en personeel op het gebied van antitrust en fusies. Er is in het
algemeen goede vooruitgang geboekt op het gebied van de financiële
dienstverlening. Op risico gebaseerd
toezicht wordt geleidelijk aan toegepast. Er
is nieuwe wetgeving ingevoerd voor de reglementering van financiële diensten
zoals leasing en de niet-bancaire financiële bedrijven. Er is vooruitgang geboekt op het gebied van de
informatiemaatschappij en de media. De
aanpassing van de wetgeving aan de EU-normen kent vooruitgang en de meeste
essentiële garanties voor de concurrentie zijn ingevoerd. De capaciteit van de
Omroepraad om adequaat toezicht te houden op de markt blijft onvoldoende. Op het gebied van landbouw en
plattelandsontwikkeling is verdere vooruitgang geboekt. Essentiële steunmaatregelen voor landbouw en
plattelandsontwikkeling worden geleidelijk aan op één lijn gebracht met de
EU-normen. De aanpassing aan de EU-normen
vereist verder voortdurende inspanningen. De
bestuurlijke capaciteit blijft in heel de sector een probleem. Er is goede vooruitgang geboekt op het gebied van voedselveiligheid,
veterinair en fytosanitair beleid, meer bepaald in verband met de
goedkeuring van nieuwe kaderwetgeving. De
bestuurlijke capaciteit van het voedsel- en veterinair agentschap blijft echter
onvoldoende om correcte uitvoering van de EU-normen te garanderen. Op het gebied van
het transportbeleid is er vooruitgang te melden meer bepaald met het
gebruik van tachografen. De resterende
problemen hebben voornamelijk betrekking op de nog onvoldoende bestuurlijke
capaciteit bij de regelgevende autoriteiten en de autoriteiten voor
transportveiligheid. Er moeten procedures voor
veiligheidscertificaten worden ingevoerd. Er is goede vooruitgang geboekt in de energiesector,
meer bepaald met de goedkeuring van de nieuwe kaderwetgeving en de oplossing
van het lang aanslepende conflict met de distributeur, een belangrijke investeerder
uit de EU. Er moet nog een goed functionerende
elektriciteitsmarkt tot stand worden gebracht en de concurrentievoorwaarden
moeten worden gegarandeerd. De financiële
onafhankelijkheid van de regelgevende instanties voor stralingsbescherming is
nog steeds niet verzekerd. Er kan beperkte
vooruitgang worden gemeld op het gebied van de harmonisering van de belastingwetgeving
met de EU-normen. De operationele
capaciteit van de belastingdienst is verder verbeterd.
Er werden nog geen doeltreffende middelen ingezet voor de bestrijding
van belastingfraude en er bestaat nog geen gedragscode voor de belasting van
bedrijven. Er is aanzienlijke vooruitgang geboekt op het
gebied van het economische en monetaire beleid, speciaal met de
aanneming van de relevante bankwetgeving. De
kwaliteit van het economische pretoetredingsprogramma is verbeterd. Er is goede vooruitgang geboekt op het gebied van statistiek. Er zijn nog aanzienlijke inspanningen nodig om meer
bepaald de economische statistieken te verbeteren. Er is beperkte
vooruitgang geboekt met de aanpassing van de wetgeving inzake sociaal beleid
en werkgelegenheid. De uitvoering van de
kaderwet inzake antidiscriminatie is aangevat. De
volledige aanpassing van de wetgeving aan de EU-normen is nog niet bereikt. De hoge werkloosheid en de lage
arbeidsparticipatie blijven zorgwekkend. De
integratie van zigeuners, gehandicapten en andere sociaal achtergestelden
blijft traag verlopen. Een doeltreffend
werkgelegenheids- en sociale-integratiebeleid moet verder worden uitgevoerd, en
de sociale dialoog moet verder worden versterkt. De
algemene bestuurlijke capaciteit is onvoldoende. Er is goede, zij het ongelijke vooruitgang
geboekt wat betreft het ondernemings- en industriebeleid. Er zijn enige resultaten geboekt met de vereenvoudiging
van de wetgeving en de bestuurlijke procedures voor bedrijven en de reductie
van de bedrijfsonkosten. Steunmaatregelen voor
bedrijven blijven fragmentair binnen diverse programma's. Op het gebied van
de trans-Europese netwerken is verdere vooruitgang geboekt. Het land blijft verder zijn transport-, energie- en
telecommunicatienetwerk ontwikkelen en neemt actief deel aan het
waarnemingscentrum voor vervoer in Zuidoost-Europa en de Energiegemeenschap. De tenuitvoerlegging van Corridor X blijft uitgesteld
aangezien voor het opstellen van het financiële kader extra tijd nodig was. Er is enige vooruitgang te melden op het
gebied van regionale ontwikkeling en de coördinatie van de
structuurinstrumenten. Er is enige
vooruitgang geboekt met de uitvoering van de IPA-componenten betreffende het
operationele programma voor regionale ontwikkeling en de ontwikkeling van
menselijke hulpbronnen. Gebrekkige expertise en onvoldoende institutionele
coördinatie hebben geleid tot veel achterstand. Het
is noodzakelijk de eigen verantwoordelijkheid van de autoriteiten bij de
uitvoering van de programma's te versterken. Er is enige
beperkte vooruitgang te melden inzake de onafhankelijkheid en de
doeltreffendheid van het gerecht, met inbegrip van de wijziging van de
rol van de minister van Justitie in de raad van justitie en de oprichting van
een hoog administratief hof. Er zijn verdere
inspanningen nodig inzake de evaluatie en de veiligheid van het mandaat van
rechters. Enige beperkte vooruitgang werd
geboekt inzake anticorruptiebeleid. De
aanpassing van de wetgeving is voortgezet en de systematische controle van
vermogensverklaringen werd ingevoerd. Er dient
nog steeds een stand van zaken te worden opgemaakt van de behandeling van
corruptiezaken op hoog niveau. Wat de grondrechten
betreft, is een betere tenuitvoerlegging noodzakelijk, ook al is het wettelijke
en institutionele kader over het algemeen voorhanden.
Er is een dialoog op gang gebracht om ernstige punten van zorg inzake de
vrijheid van meningsuiting in de media aan te pakken.
Er is enige vooruitgang geboekt wat de culturele rechten en de
minderheden betreft. De kaderovereenkomst van
Ohrid blijft een essentieel element van de democratie en de rechtsstaat in het
land. Op het gebied van justitie,vrijheid en
veiligheid zijn goede vorderingen geboekt, met name wat betreft de
buitengrenzen en Schengen, gerechtelijke samenwerking en douanesamenwerking. De grenspolitie ontbeert nog steeds adequate
technische uitrusting en voldoende begrotingsmiddelen.
Er is enige vooruitgang geboekt inzake migratie, visumbeleid,
politiesamenwerking en de bestrijding van de georganiseerde misdaad. De uitvoering van de politiehervorming is
voortgezet, hoewel er nog steeds structurele problemen, gebrek aan personeel en
een gebrek aan budgettaire voorzieningen bestaan. De
tenuitvoerlegging op het gebied van asiel blijft onvoldoende, met inbegrip van
de verstrekking van rechtshulp, de inzet van tolken en toegang tot sociale
rechten. Wat betreft de Europese normen inzake wetenschap
en onderzoek is vooruitgang te melden. De
nationale strategie 2011-2020 werd goedgekeurd. De
mate van deelname aan het zevende kaderprogramma voor onderzoek van de EU is
verder toegenomen. De bestuurlijke capaciteit
voor steun voor deelname aan de kaderprogramma's is zwak. Op het gebied van onderwijs, opleiding, jeugd en
cultuur zijn enige vorderingen gemaakt met de Europese normen. Het land verbeterde zijn prestaties met betrekking
tot de algemene ijkpunten van Onderwijs en opleiding 2020. De programma's Een leven lang leren en Jeugd in
actie blijven opgeschort. Het blijft moeilijk
om in het onderwijs meer interactie tussen de bevolkingsgroepen te
bewerkstelligen. Er kan enige vooruitgang worden gemeld op het
gebied van het milieu, speciaal wat betreft de aanpassing van de
wetgeving aan de EU-normen en de ratificatie van multilaterale
milieuovereenkomsten. Er zijn belangrijke
inspanningen vereist om de nationale wetgeving om te zetten, meer bepaald op
het gebied van waterbeheer en de controle van industriële vervuiling. Wat betreft klimaatverandering is weinig
vooruitgang geboekt met de aanpassing aan en uitvoering van de EU-normen
terzake. Er zijn verdere inspanningen nodig om
de institutionele capaciteit in het land en de interinstitutionele samenwerking
te versterken. Er is enige vooruitgang geboekt
op het gebied van consumentenbescherming en volksgezondheid. De inspanningen worden nog steeds gehinderd
door de beperkte financiële middelen en zwakke operationele structuren. Er is goede
vooruitgang geboekt op het gebied van de douane-unie, zowel wat de
douanewetgeving als wat de bestuurlijke en operationele capaciteit betreft. Er is vooruitgang
geboekt op het gebied van de externe betrekkingen, met name wat betreft
de aanpassing aan het gemeenschappelijke handelsbeleid.
Er is ook
vooruitgang geboekt inzake het buitenlands, veiligheids- en defensiebeleid. Het land trof maatregelen om een betere coördinatie
tussen de bevoegde autoriteiten te verzekeren bij de uitvoering van
internationale beperkende maatregelen. Het land
paste zich aan aan alle EU-verklaringen en besluiten van de Raad en toonde zich
voortdurend bereid om deel te nemen aan civiele en militaire operaties voor
crisisbeheer. De vooruitgang op het gebied van de financiële
controle betrof voornamelijk de aanpassing van de wetgeving en er dienen nu
inspanningen te worden gedaan om deze toe te passen, in het bijzonder wat
betreft de oprichting van systemen voor financieel beheer en controle. De bestuurlijke capaciteit van de nationale
rekenkamer is verder versterkt, maar de onafhankelijkheid van dit orgaan moet
nog in de grondwet worden vastgelegd. Er is
geen bijzondere vooruitgang te melden wat betreft de financiële en
budgettaire bepalingen. Over het algemeen
is er geen grote divergentie tussen de systemen van het land en de EU wat de
fundamentele beginselen en instellingen betreft voor de beleidsterreinen
waarvoor de correcte toepassing van de voorschriften inzake de eigen middelen
van belang is. Het administratieve kader voor
de toepassing van de voorschriften inzake de eigen middelen is nog niet
aanwezig. Montenegro Montenegro heeft
goede vooruitgang geboekt met de politieke criteria voor lidmaatschap
van de EU, met over het algemeen voldoende resultaten, meer bepaald wat betreft
de kernprioriteiten zoals bepaald in het advies van de Commissie van 2010. [18] Het institutionele en wetgevingskader is verbeterd.
Dit versterkt het werk van het parlement, het verkiezingskader, het
professionalisme en de depolitisering van het openbaar bestuur, de
onafhankelijkheid en de verantwoordingsplicht van de rechterlijke macht, de
strijd tegen corruptie, de vrijheid van de media en de samenwerking met de
maatschappelijke organisaties. Montenegro
heeft zijn inspanningen opgevoerd om zijn staat van dienst inzake de
bestrijding van corruptie en georganiseerde misdaad te verbeteren. Er zijn stappen gezet
om de uitvoering van het antidiscriminatiebeleid te verbeteren en de wettelijke
status van ontheemden en het respect voor hun rechten te verzekeren. Toch krijgen kwetsbare
groepen in de praktijk nog steeds met discriminatie te maken. Montenegro heeft verder
een constructieve rol gespeeld in de regio en de stabilisatie- en
associatieovereenkomst vlot ten uitvoer gelegd. Wat de democratie
en de rechtsstaat betreft, werd de wetgeving inzake minderhedenrechten
en -vrijheden en inzake verkiezingen met de grondwet geharmoniseerd. Het wettelijke en
institutionele kader voor verkiezingen, een kernprioriteit van het
advies, is aanzienlijk verbeterd, overeenkomstig de voornaamste aanbevelingen
van de OVSE/ODIHR en de commissie van Venetië. De
nieuwe verkiezingswet geeft uitvoering aan de grondwettelijke verbintenis dat
minderheden op een correcte manier vertegenwoordigd moeten zijn door de
invoering van positieve actie voor de parlementaire vertegenwoordiging van alle
minderheden. De wet verbetert ook het bestuur
en versterkt de transparantie van het verkiezingsproces. Er is vooruitgang geboekt met de versterking van de wetgevende
en toezichthoudende rol van het parlement, eveneens een kernprioriteit
van het advies, door meer steun aan de parlementaire comités, betere planning
van de parlementaire werkzaamheden en een beter toezicht, meer bepaald op het
gebied van defensie en veiligheid. De algemene
capaciteit van het parlement en de middelen om ontwerp-wetgeving te onderzoeken
op conformiteit met de EU-normen moeten nog verder worden verbeterd. Er zijn verdere inspanningen nodig om de
toezichthoudende rol van het parlement te versterken en zijn bestuurlijke
capaciteit te vergroten. De nieuwe regering
geeft hoge prioriteit aan het integratieproces met de EU. De coördinatie van de regeringswerkzaamheden en de
beleidsvorming werden verder verbeterd, meer bepaald het overleg met de
maatschappelijke organisaties. De
regeringswerkzaamheden inzake het actieplan voor het uitvoeren van de
kernprioriteiten van het advies van de Commissie zijn systematisch en efficiënt
geweest. De capaciteit van de ministeries voor
het verzekeren van consistentie en het toezicht op de doeltreffende uitvoering
van de wetgeving is tot op zekere hoogte verbeterd, maar moet nog verder worden
ontwikkeld. De bestuurlijke capaciteit voor de
coördinatie van de Europese integratie, met inbegrip van de financiële steun,
moet aanzienlijk worden vergroot. Een aantal
wetswijzigingen met het oog op een transparant, doeltreffend en
verantwoordelijk bestuur op lokaal niveau zijn nog hangende. Montenegro heeft belangrijke stappen gezet om
de belangrijkste problemen met de hervorming van het openbare bestuur,
een kernprioriteit van het advies, aan te pakken. De
regering heeft een hervormingsstrategie voor het openbare bestuur goedgekeurd
en is met de uitvoering ervan van start gegaan, teneinde Europese normen inzake
aanwerving en promotie in te voeren en de doeltreffendheid te vergroten. Er werd een verbeterd wettelijk kader goedgekeurd
op het gebied van het ambtenarenapparaat en de overheid voor meer
doeltreffendheid, depolitisering en op verdiensten gebaseerde aanwerving. De wetgeving tot regeling van de bestuurlijke
procedures werd verbeterd en er werd een nieuwe alomvattende hervorming op
stapel gezet. De autoriteit voor het beheer
van de menselijke hulpbronnen werd versterkt. De
voorbereidingen voor de uitvoering van de goedgekeurde wetgeving moeten worden
opgedreven en specifiek gericht op het verzekeren in de praktijk van
depolitisering, professionalisme, doeltreffendheid en onpartijdigheid van het
bestuur, met inbegrip van op verdiensten gebaseerde aanwervingen en promoties. Bij de
uitvoering van deze strategie moet terdege rekening worden gehouden met de
noodzaak om bestuurlijke structuren te rationaliseren en de bestuurlijke
capaciteit te vergroten, meer bepaald op gebieden in verband met Europese
integratie, en tegelijk de betaalbaarheid van het openbare bestuur te
garanderen. De capaciteit van het bureau van de ombudsman en de nationale
rekenkamer moet verder worden opgedreven. Wat het gerechtelijke
systeem betreft, heeft Montenegro vooruitgang geboekt met de versterking
van de onafhankelijkheid, autonomie, doeltreffendheid en verantwoordelijkheid
van rechters en aanklagers, een van de kernprioriteiten van het advies. Het
wettelijke kader werd verbeterd op sub-grondwettelijk niveau inzake de
onafhankelijkheid van het gerecht en de autonomie van de openbare aanklager, en
het proces van de grondwetshervorming kende vooruitgang. De bepalingen over de
verantwoordingsplicht van rechters en aanklagers werden versterkt. Er zullen in
de nabije toekomst aanzienlijke inspanningen nodig zijn om de hervorming van de
wetgeving te voltooien en de pas goedgekeurde wetgeving doeltreffend uit te
voeren, onder meer door overtuigende resultaten te boeken in de strijd tegen
corruptie en de georganiseerde misdaad op alle niveaus. Er moet nog steeds één
nationaal aanwervingssysteem voor gerechtelijke benoemingen worden ingesteld,
gebaseerd op anonieme toetsen. Er moet nog steeds systematische opleiding
worden georganiseerd voor alle rechters en aanklagers, meer bepaald inzake de
nieuwe wetgeving en de EU-wetgeving. De inspanningen om de gerechtelijke
achterstand weg te werken, moeten worden opgevoerd, maar de gebruikte methoden
moeten consistenter worden. Het gebrek aan adequate infrastructuur en
uitrusting blijft de doeltreffendheid van het gerecht hinderen. De vonnissen
van de rechtbanken moeten volledig openbaar worden gemaakt. Op het gebied van
het anticorruptiebeleid is vooruitgang geboekt met de uitvoering van de
anticorruptiestrategie en het actieplan van de regering, een van de
kernprioriteiten van het advies. Het
strategische en wettelijke kader voor de bestrijding van corruptie werd
versterkt op essentiële gebieden als de financiering van de politieke partijen,
belangenvermenging, inbeschuldigingstelling, bescherming van klokkeluiders en
overheidsopdrachten. De risico-analyse op
kritieke terreinen werd voltooid teneinde het preventiebeleid verder te
verfijnen. De technische en bestuurlijke
capaciteit voor preventie en bestrijding van corruptie werd verbeterd en
diverse corruptieonderzoeken werden doorgevoerd. Er
werden stappen gezet om degelijke resultaten te boeken met pro-actieve
onderzoeken, vervolgingen en veroordelingen in corruptiezaken, hetgeen een
kernprioriteit van het advies is. Toch moeten
de inspanningen nog worden opgedreven om dit verder te ontwikkelen. Het aantal definitieve veroordelingen blijft klein,
met name in zaken op hoog niveau. Het gebruik
van speciale onderzoeksmaatregelen blijft gehinderd worden door een gebrek aan
adequate uitrusting en gespecialiseerd personeel. De
coördinatie tussen de instanties en meer bepaald de samenwerking tussen de
aanklagers en de politie moeten verder worden verbeterd. De tenuitvoerlegging van het wetgevende kader blijft ongelijk. De onlangs goedgekeurde bepalingen inzake
belangenvermenging en de financiering van politieke partijen moeten onverdroten
worden uitgevoerd. Er blijft behoefte aan een
strenger toezicht op corruptie en belangenconflicten in het gerecht. Corruptie komt nog steeds op vele gebieden voor en
blijft een groot probleem. De eerbiediging van de mensenrechten en
de bescherming van minderheden wordt in Montenegro over het algemeen
gewaarborgd. Er zijn inspanningen gedaan om
het relevante wettelijke en institutionele kader verder te verbeteren. De doeltreffende uitvoering van de bestaande
wetgeving en de versterking van de bestuurlijke capaciteit moeten worden
verzekerd. Wat betreft de bevordering en handhaving
van de mensenrechten is beperkte vooruitgang geboekt. De autoriteit en invloed van het bureau voor de
bescherming van de mensenrechten en vrijheden (ombudsman) zijn aanzienlijk
vergroot: de nieuwe wet op de ombudsman werd in juli aangenomen. Daarmee werd
het bureau van de ombudsman tot een nationaal mechanisme voor de bescherming
tegen foltering en discriminatie. Toch blijft het bureau van de ombudsman
kampen met onvoldoende financiële en bestuurlijke capaciteit om zijn taken
efficiënt uit te voeren. Er is enige beperkte
vooruitgang gemaakt inzake slechte behandeling en de bestrijding van
straffeloosheid. Het betrokken
personeel heeft verdere opleiding gekregen. Occasioneel
wordt nog melding gemaakt van geweldplegingen, met name in
politiecommissariaten. De verwerking van de
gerapporteerde gevallen gebeurt nog steeds langzaam. Wat
het gevangenissysteem betreft, werd het wettelijke en regelgevende kader
voor de oprichting van een systeem van alternatieve straffen en de uitvoering
van strafrechtelijke straffen ontwikkeld. De
gevangenisstoestanden moeten verder op één lijn worden gebracht met de
internationale normen, meer bepaald wat betreft medische verzorging en
familiekamers. De kwestie van de doeltreffende
uitvoering van straffen moet ook worden opgelost. Er is vooruitgang geboekt op het punt van de vrijheid
van meningsuiting, een van de kernprioriteiten van het advies. Laster en smaad werden volledig uit het strafrecht
gehaald. Het hooggerechtshof keurde
richtsnoeren goed voor de nationale gerechtshoven om de hoogte van de
geldelijke vergoeding te regelen bij gevallen van smaad tegen de media,
overeenkomstig de Europese normen en de jurisprudentie van het Europees Hof
voor de rechten van de mens. Vroegere gevallen
van geweld en actuele bedreigingen van journalisten worden echter nog steeds
niet degelijk onderzocht en vervolgd. De vrijheid van vergadering en vereniging
wordt over het algemeen gerespecteerd. Er
is zeer goede vooruitgang geboekt met de samenwerking tussen de
overheidsinstellingen en de maatschappelijke organisaties, een van de
kernprioriteiten van het advies. De wet op de
ngo's werd in juli aangenomen. De hoogste
overheden van de staat hebben regelmatig contact onderhouden met ngo's en over
het algemeen bestaat een open en constructieve samenwerking met de
belanghebbenden. Er zijn ook inspanningen
ondernomen om de samenwerking te verbeteren met de maatschappelijke
organisaties op lokaal niveau. Montenegro boekte vooruitgang inzake het antidiscriminatiebeleid,
een van de kernprioriteiten van het advies. De
wet op de ombudsman werd in juli goedgekeurd. De ombudsman is nu
verantwoordelijk voor gevallen van antidiscriminatie.
Op het kabinet van de eerste minister werd in september een adviseur
aangesteld inzake antidiscriminatie. Zigeuners
(Roma, Ashkali en Egyptenaren), mensen met een handicap en lesbische,
homoseksuele, biseksuele en transseksuele personen worden nog steeds
gediscrimineerd, ook door overheidsinstanties. Een
doeltreffende uitvoering van de antidiscriminatiewet moet worden bewezen door
een grotere capaciteit van het bureau van de ombudsman en van de
wetshandhavingsorganen om discriminatiegevallen op een degelijke manier aan te
pakken. Er is vooruitgang geboekt betreffende
de handhaving van de rechten van gehandicapten. De antidiscriminatiewet tegen gehandicapten en
de wet op arbeidsreïntegratie en werkgelegenheid voor mensen met een handicap
werden goedgekeurd. Er werden activiteiten voor inclusief onderwijs opgestart
en een aantal inspanningen gedaan om de werkgelegenheid voor deze mensen te
bevorderen. Het wettelijke kader vertoont
echter tekortkomingen, met name inzake positieve actie en sanctiemechanismen,
en deze personen worden nog steeds geconfronteerd met discriminatie inzake
werkgelegenheid en toegang tot openbare ruimten. De
toestanden in de instelling Komanski Most blijven zorgwekkend. Er is enige vooruitgang geboekt met de bevordering
van het respect voor de rechten van de vrouw, maar de handhaving van
deze rechten, meer bepaald wat betreft de slachtoffers van huiselijk geweld,
blijft beperkt. De toegang van vrouwen tot
beleidsfuncties moet worden verbeterd. Beperkte vooruitgang is geboekt ten aanzien
van eigendomsrechten. Het proces
van restitutie verloopt nog steeds erg traag en moet worden versneld. Ten gevolge van een aantal vervalsingen van
eigendomsdocumenten werden maatregelen getroffen om de controle op de
kadasterbureaus te versterken. Het parlement
keurde in juli amendementen goed op de wet op staatscontrole en het kadaster
voor onroerend goed; toch moet het functioneren van het kadaster nog verder
worden verbeterd, meer bepaald wat betreft de volledigheid en correctheid van
de gegevens en de nationale spreiding ervan. De relaties tussen de bevolkingsgroepen in
Montenegro bleven stabiel. Er zijn
inspanningen gedaan om de politieke vertegenwoordiging van de minderheden te
verbeteren, door een wijziging van de wet op de rechten van de minderheden
overeenkomstig de grondwet. De vooruitgang
inzake de economische, sociale en politieke integratie van de Roma, Ashkali
en Egyptenaren is nog steeds vrij beperkt, ondanks voortdurende
inspanningen van de autoriteiten op nationaal en lokaal niveau. Er is beperkte vooruitgang geboekt met de
verbetering van de situatie van ontheemden, een van de kernprioriteiten
van het advies. Ondanks inspanningen van de
autoriteiten om deze personen te voorzien van een wettelijke verblijfsstatus is
dit ten gevolge van de ingewikkelde procedures tot dusver slechts in een klein
aantal gevallen gebeurd. Wat betreft regionale
kwesties en internationale verplichtingen blijft Montenegro voldoen aan
de voorwaarden van het stabilisatie- en associatieproces inzake samenwerking
met het ICTY en regionale samenwerking. Montenegro
is actief blijven deelnemen aan de regionale samenwerkingsinitiatieven, zoals
het samenwerkingsproces voor Zuidoost-Europa (SEECP), de raad voor regionale
samenwerking (RCC) en de Midden-Europese vrijhandelsovereenkomst (CEFTA). In 2010-2011 bekleedde Montenegro het voorzitterschap
van het Midden-Europees initiatief (CEI), het samenwerkingsproces voor
Zuidoost-Europa (SEECP) en het Adriatisch-Ionische initiatief (AII). Het land blijft sterk betrokken bij regionale
samenwerking en speelt een constructieve regionale rol.
Een aantal nog hangende bilaterale problemen moet worden opgelost. Er is aanzienlijke vooruitgang geboekt wat
betreft het proces van de verklaring van Sarajevo. Na de bijeenkomsten in juni en september 2011
hebben Bosnië en Herzegovina, Kroatië, Montenegro en Servië op een aantal
punten overeenstemming bereikt, onder andere over de tekst van een gezamenlijke
verklaring die in november 2011 tijdens een vergadering van ministers in
Belgrado zal worden ondertekend. Wat betreft het
Internationale Strafhof is de bilaterale immuniteitsovereenkomst uit 2003 met
de Verenigde Staten niet in overeenstemming met de gemeenschappelijke
standpunten en de beginselen van de EU. Montenegro
moet zich aanpassen aan het EU-standpunt. De economie van Montenegro begon in
2010 aan een herstel van de gevolgen van de crisis die het economische
beleidskader van het land belastte. De
afwezigheid van de gebruikelijke hulpmiddelen voor monetair beleid[19] heeft
ertoe geleid dat het begrotingsbeleid voor de moeilijke taak stond het herstel
van de groei te combineren met consolideringsmaatregelen. Toch kon het land de algemene macro-economische
stabiliteit en de kwaliteit van de overheidsfinanciën verbeteren, en tegelijk
het hervormingsritme handhaven. Het
herstelproces van de economie in Montenegro is nog steeds fragiel. Het concurrentievermogen van de economie blijft
beperkt met een geringe diversifiëring over de sectoren. Er blijven tekortkomingen inzake de rechtsstaat, het openbare
bestuur, de menselijke hulpbronnen en infrastructuur.
Wat de economische
criteria betreft, heeft Montenegro verdere vooruitgang geboekt naar een
functionerende markteconomie door een verdere stabilisering van de banksector
en het handhaven van een relatief voorzichtig begrotingsbeleid, waardoor de
macro-economische stabiliteit werd versterkt. Montenegro
wordt in staat geacht op de middellange termijn het hoofd te bieden aan de
concurrentiedruk en de marktkrachten binnen de Unie, mits het doorgaat met het
wegwerken van de bestaande structurele zwakten door de uitvoering van zijn
hervormingsprogramma. Het herstel van de
exportgeoriënteerde industrietakken stimuleerde de economische groei en droeg
samen met een beperkte binnenlandse vraag en positieve ontwikkelingen in de
tourismesector bij tot een reductie van de nog steeds hoge externe
onevenwichtigheden. Het economische beleid
bleef consistent en een aantal structurele hervormingen kende vooruitgang. De hervorming van de openbare pensioenen is een
stap in de richting van een hogere kwaliteit en meer duurzaamheid van de
overheidsfinanciën. De mechanismen voor het
starten en opheffen van bedrijven, de handhaving van overeenkomsten, alsook de
procedures voor de registratie van bedrijven en eigendommen werden verder
verbeterd. De financiële wetgeving werd
ontwikkeld met het oog op een grotere weerbaarheid van de sector. De financiële
bemiddelaarsrol van de banken bleef echter beperkt doordat de banken doende
waren hun jaarbalansen te consolideren. Het
zeer grote aandeel van onrendabele leningen blijft een ernstig probleem voor de
financiële stabiliteit. De bedrijven blijven
geconfronteerd met beperkte en dure kredietvoorwaarden.
De werkloosheid is hoog. De
begrotingsfinancieringsbehoeften hebben geleid tot een grotere openbare schuld
terwijl de voorwaardelijke verplichtingen die voortvloeien uit staatsgaranties
en achterstanden op de begroting aanzienlijk zijn toegenomen. Het proces van privatisering had te leiden onder
het negatieve klimaat wereldwijd. Naast
tourisme en de uitvoer van basisproducten blijft de economische activiteit
geconcentreerd in de niet-verhandelbare sectoren. De
informele sector vormt nog steeds een groot probleem.
Blijvende tekortkomingen in de rechtsstaat hebben negatieve gevolgen op
het investerings- en bedrijfsklimaat. Montenegro heeft
goede vooruitgang geboekt met de verbetering van zijn capaciteit om de
verplichtingen van het lidmaatschap te vervullen, meer bepaald op het
gebied van overheidsopdrachten, vennootschapsrecht, statistieken, financiële
diensten, het gerecht en de fundamentele rechten, wetenschap en onderzoek,
onderwijs, jeugd en cultuur. Op andere
gebieden, zoals het vrije verkeer van werknemers, de vrijheid van
dienstverlening, landbouw, milieu, regionaal beleid en de coördinatie van de
structuurfondsen is de vooruitgang beperkt gebleven. Montenegro
is aan zijn verbintenissen op grond van de stabilisatie- en
associatieovereenkomst over het algemeen vlot blijven voldoen. Er blijven toch nog enkele lacunes inzake
staatssteun en transitverkeer, waar verdere inspanningen voor de aanpassing van
de wetgeving nodig zijn. Er zijn vorderingen te melden inzake
normalisatie, accreditatie, metrologie en marktcontrole op het gebied van het vrije
verkeer van goederen. De aanpassing van
het horizontale wettelijke kader aan de EU-normen is niet ver gevorderd, en de
omzetting van het productspecifieke acquis is nog niet helemaal van start
gegaan. Er was weinig vooruitgang op het
gebied van het vrije verkeer van werknemers, voornamelijk op het gebied
van de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels. De
aanpassing van het wettelijke kader aan de EU-normen staat nog in de
kinderschoenen. Er is weinig vooruitgang op
het gebied van het recht van vestiging en de vrije verlening van diensten,
met name wat de afgifte van bouwvergunningen betreft.
De volledige onafhankelijkheid van het agentschap voor elektronische
communicatie en postdiensten is niet verzekerd. De
inspanningen voor de aanpassing aan de EU-dienstenrichtlijn moeten worden
opgedreven. Er was enige vooruitgang op het
gebied van het vrije kapitaalverkeer, meer bepaald wat betreft de
bestrijding van witwassen, de bestrijding van terrorismefinanciering en
samenwerking tussen de financiële toezichtsautoriteiten en handhavingsorganen. De bestuurlijke en toezichtscapaciteit blijft zwak. Goede vooruitgang kan worden gemeld wat betreft overheidsopdrachten. De bestuurlijke capaciteit is versterkt en de
transparantie van de procedures is verbeterd. Het
algemene institutionele concept voor openbare aanbestedingen wekt enige zorg. Montenegro heeft goede vooruitgang geboekt op het
gebied van het vennootschapsrecht. Montenegro
kende vooruitgang met de aanpassing van de wetgeving aan de EU-normen inzake
bedrijfsorganisatie, boekhouding en financieel toezicht en overnamebiedingen. Er is enige vooruitgang geboekt met de
aanpassing van de wetgeving aan de EU-normen op het gebied van de wetgeving
inzake intellectuele eigendom, meer bepaald betreffende auteursrechten
en verwante rechten, merken en de bescherming van industriële ontwerpen. Een extra versterking van de bestuurlijke
capaciteit is vitaal voor verdere vooruitgang op dit gebied. Op mededingingsgebied is enige
vooruitgang geboekt met de aanpassing van de nationale wetgeving aan de
EU-normen. Er blijven echter problemen met de
bestuurlijke capaciteit voor de bescherming van de concurrentie en de organen
voor staatssteun. Bovendien is de aanpassing
van het wettelijke kader inzake staatssteun aan de EU-voorschriften nog niet
voltooid. Het feit dat de
verbintenissen inzake staatssteun in het kader van de stabilisatie- en
associatieovereenkomst niet volledig worden nageleefd, blijft een punt van
zorg. De operationele onafhankelijkheid
van de autoriteit voor staatssteun moet verder worden gegarandeerd. Wat de metaalindustrie betreft, moeten de
autoriteiten volledige transparantie verzekeren over het bedrag van staatssteun
dat aan de aluminium- en staalbedrijven wordt verstrekt. Er moeten onverwijld besluiten worden getroffen over de
verantwoordelijkheid van het staalbedrijf dat failliet verklaard werd. Montenegro maakte ongelijke vooruitgang op het
gebied van financiële diensten, meer bepaald de banksector. De samenwerking tussen de drie regelgevende
instanties is versterkt. De aanpassing van de
wetgeving op het gebied van verzekeringen, financiële infrastructuur, effectenmarkten
en investeringsdiensten is nog in een vroeg stadium, en de situatie van de
bedrijfspensioenfondsen moet worden bekeken. Wat betreft de informatiemaatschappij
en de media is er verdere vooruitgang wat de aanpassing van de wetgeving
aangaat. Op het gebied van elektronische
communicatie en de informatiemaatschappij is de onafhankelijkheid van de
regelgevende autoriteit verbeterd, maar nog steeds precair. Er moeten nog inspanningen worden gedaan om de
wetgeving volledig ten uitvoer te leggen en concurrentiegaranties in te voeren
om voor alle marktdeelnemers gelijke regels te laten gelden. Op het gebied van het audiovisuele beleid werd het
agentschap voor elektronische media versterkt, maar zijn capaciteit om de markt
effectief te beheren, blijft onvoldoende. Enige vooruitgang is geboekt inzake landbouw
en plattelandsontwikkeling. Er werd een
basis vastgesteld voor accurate landbouwstatistieken.
De vooruitgang inzake de beleidsontwikkeling en het gebruik van
beschikbare financiële steun op het gebied van plattelandsontwikkeling is vrij
beperkt gebleven. Er is enige vooruitgang geboekt op het gebied
van voedselveiligheid en veterinair en fytosanitair beleid, namelijk de
versterking van de capaciteit op het gebied van de voedselveiligheid en de
aanpassing van de wetgeving aan de EU-normen op het gebied van het veterinaire
en fytosanitaire beleid. Enige vooruitgang is
geboekt op het gebied van de visserij, meer bepaald wat betreft de
versterking van de bestuurlijke capaciteit, betere inspecties en toezicht van
mariene visserijbestanden en de verzameling van gegevens op een meer
systematische manier. De beheers- en
inspectiecapaciteit van het visserijbestuur blijft zwak. Er werd enige vooruitgang geboekt in het transportbeleid
wat de aanpassing van de wetgeving aan de EU-normen betreft, speciaal op het
gebied van wegvervoer en luchtvervoer. Er
moeten verdere inspanningen worden gedaan om een volledige aanpassing aan de
EU-normen inzake vervoer te verwezenlijken, met name voor het derde
spoorwegpakket. Er werden besluiten getroffen
om discriminatoire wegenheffingen ten aanzien van EU-voertuigen op te heffen. De wetgeving moet echter volledig worden
uitgevoerd. Montenegro heeft enige vooruitgang
geboekt op het gebied van energie, meer bepaald op het gebied van duurzame
energie. Er werd een nieuwe strategie voor het
energiebeleid tot 2030 goedgekeurd. Er moeten
verdere inspanningen worden gedaan om wetgeving aan te nemen inzake
olievoorraden en voor het opzetten van een regelgeving waarmee het gebruik van
duurzame energiebronnen in alle sectoren moet worden bevorderd. De bestuurlijke capaciteit blijft nog steeds
beperkt. Montenegro boekte enige vooruitgang op het
gebied van belastingen, voornamelijk door het opzetten van een
registratie- en inningssysteem per computer. De
bestuurlijke capaciteit op het gebied van de informatietechnologieën (IT) en de
doeltreffendheid van de datasystemen op het gebied van de bestuurlijke
samenwerking en de interne controle blijven onvoldoende. Er is verdere vooruitgang geboekt op het
gebied van het economische en monetaire beleid, voornamelijk door een
verbetering van het wettelijke kader, met de goedkeuring van een reeks
gedetailleerde bepalingen over reserveverplichtingen, kredietregistratie, en de
intrekking, vervanging en vernietiging van versleten bankbiljetten en munten. Er is goede vooruitgang te melden op het
gebied van de statistiek. Montenegro
voerde de volks- en huishoudenstelling in april 2011 op een succesvolle manier
door en publiceerde de eerste volledige resultaten in juli. Toch zijn er nog aanzienlijke inspanningen nodig om
de aangemerkte tekortkomingen weg te werken en de statistische infrastructuur
te verbeteren met het oog op een voldoende aanpassing van de wetgeving aan de
EU-normen inzake statistiek. Er is weinig vooruitgang geboekt inzake de
aanpassing van de wetgeving aan de EU-normen op het gebied van sociaal
beleid en werkgelegenheid, meer bepaald inzake gezondheid en veiligheid op
het werk, sociale integratie en sociale bescherming. Er
zijn enige vorderingen geboekt op het gebied van de sociale dialoog. Er zijn inspanningen gedaan inzake
antidiscriminatie, meer bepaald door de goedkeuring van de wet op de ombudsman
en bewustmakingsactiviteiten. Zowel de
capaciteit van de dienst voor arbeidsvoorziening als die van de
arbeidsmarktmaatregelen blijft onvoldoende met betrekking tot de lage cijfers
voor arbeidsparticipatie en werkgelegenheid en de wanverhouding tussen de
behoeften en de beschikbare vaardigheden. Over
het algemeen heeft de situatie van de overheidsfinanciën een negatief effect op
de hervormingen op sociaal gebied. Er is enige vooruitgang geweest op het gebied
van het ondernemings- en industriebeleid, meer bepaald wat betreft het
beleid ten voordele van kleine en middelgrote ondernemingen. De inspanningen om een industrieel beleid op te
zetten en beleid voor strategisch belangrijke productiesectoren moeten echter
worden opgevoerd. Op het gebied van de trans-Europese
netwerken zijn weinig vorderingen gemaakt. Wat
de TEN-T-infrastructuur betreft, moeten nog verdere inspanningen worden gedaan
voor een verbetering van de wegen- en spoorwegverbindingen. De vooruitgang betreffende het TEN-E-netwerk betrof
voornamelijk de verbetering van de elektriciteitsverbindingen. Er is weinig vooruitgang geboekt op het gebied
van regionaal beleid en de coördinatie van de structuurinstrumenten, met
name voor de oprichting van de relevante uitvoeringsstructuren voor de
IPA-componenten III en IV. Deze structuren
moeten zeer dringend worden vervolledigd. De
passende bestuurlijke capaciteit moet worden ontwikkeld, met name op gebieden
als strategische planning, projectontwikkeling, projectbeheer en financieel
beheer en controle. Op het gebied van
het gerecht en de grondrechten heeft Montenegro enige vooruitgang
geboekt, meer bepaald met betrekking tot de kernprioriteiten van het advies van
de Commissie. Er zullen nog aangehouden
inspanningen nodig zijn voor de aanpassing van de wetgeving aan de EU-normen op
dit punt, meer bepaald om deze op de middellange termijn ten uitvoer te leggen
en doeltreffend te handhaven. De staat van
dienst voor de bestrijding van ernstige misdaden, met name corruptie op hoog
niveau, moet verder worden ontwikkeld. Wat de
grondrechten betreft, moeten de bestaande wettelijke garanties, ondanks enige
vooruitgang met de versterking van het wettelijke en institutionele kader,
volledig worden gehandhaafd en moet de bestuurlijke capaciteit worden
versterkt. Wat betreft justitie, vrijheid en
veiligheid is goede vooruitgang geboekt met de versterking van de gerechtelijke
samenwerking, meer bepaald in strafzaken. Enige
vooruitgang is te melden wat betreft migratie en asiel.
Er is ook vooruitgang geboekt op het gebied van het grensbeheer. Er werd een nieuwe strategie goedgekeurd voor de
bestrijding van terrorisme. Er is vooruitgang
geboekt met de strijd tegen de georganiseerde misdaad, meer bepaald door een
nauwere internationale en regionale samenwerking. Het
aantal met elkaar verband houdende onderzoeken en aanhoudingen, meer bepaald
inzake drugssmokkel, is licht gestegen. Financieel
onderzoek in twee belangrijke zaken leidde tot de tijdelijke bevriezing van
omvangrijke tegoeden. Toch bleef het totale
aantal financiële onderzoeken en inbeslagnemingen van criminele tegoeden laag. Het werk van de inlichtingendiensten en de
samenwerking tussen de diensten moeten worden verbeterd. De mechanismen voor onderzoek en vervolging moeten worden
versterkt, met name op het gebied van de mensenhandel en het witwassen van
geld. De wijzigingen van de wet binnenlandse
zaken en ter preventie van witwassen zijn nog hangende.
Het visumbeleid moet nog verder worden aangepast. Er zijn verdere inspanningen nodig om te zorgen voor een
correcte opvang van asielzoekers en illegale migranten.
Er is goede vooruitgang geboekt op het gebied
van wetenschap en onderzoek. Het
institutionele en wettelijke kader voor wetenschappelijk onderzoek werd
versterkt en diverse maatregelen werden getroffen om de mobiliteit van
onderzoekers te verbeteren. Er moet de nodige
aandacht worden geschonken aan de voorbereidingen voor de Innovatie-unie. Er kan enige vooruitgang worden gemeld op het
gebied van onderwijs en cultuur, meer bepaald wat de aanpassing van de
wetgeving aan de EU-normen betreft. Er zijn
nog verdere inspanningen nodig om inclusief onderwijs voor kwetsbare groepen en
kinderen met speciale behoeften te verzekeren. Montenegro heeft weinig vooruitgang geboekt
met de aanpassing aan en de tenuitvoerlegging van de EU-normen op het gebied
van milieu en klimaatverandering. De
vooruitgang is voornamelijk het resultaat van de goedkeuring van
uitvoeringsbepalingen inzake afvalbeheer en natuurgebieden en de ratificatie
van internationale milieuovereenkomsten. De
bestuurlijke capaciteit van het agentschap voor milieubescherming (EPA) is
verbeterd, maar met name op het gebied van de inspecties is nog veel
vooruitgang nodig. Montenegro
moet zijn strategische planning in alle sectoren versnellen en op een
systematischer manier het milieuaspect integreren in andere sectoren teneinde
duurzame middelen voor de tenuitvoerlegging te vinden. De bestuurlijke capaciteit voor milieu en
klimaatverandering op lokaal en nationaal niveau moet worden versterkt. Op het gebied van consumentenbescherming en
volksgezondheid boekt Montenegro vooruitgang met de aanpassing aan het consumentenbeleid
en de gezondheidsstrategie van de EU. Er zijn echter nog verdere inspanningen
nodig om de nationale wetgeving aan te passen aan de EU-normen en bestuurlijke
capaciteit op te bouwen. De steun voor
consumentenorganisaties en bewustmakingsactiviteiten blijft beperkt. Er is enige vooruitgang geboekt op het gebied
van de douane-unie, meer bepaald met de aanpassing van de gecombineerde
nomenclatuur en het afschaffen van tarieven die niet overeenstemmen met de
EU-normen en de verplichtingen van de SAO. Verdere
inspanningen blijven nodig op gebieden als quotabeheer, veiligheidsgerelateerde
bepalingen en aanpassing aan het EU-douanewetboek. Enige vooruitgang is te melden op het gebied
van de buitenlandse betrekkingen. Inzake
het handels-, ontwikkelings- en humanitaire beleid is een versterking van de
institutionele en bestuurlijke capaciteit noodzakelijk.
Montenegro heeft verder vooruitgang geboekt met betrekking tot het buitenlands,
veiligheids- en defensiebeleid. Meer
bepaald is het land een sterke bijdrage blijven leveren aan de regionale
stabiliteit. Montenegro heeft vooruitgang geboekt op het
gebied van de financiële controle, meer bepaald wat de interne en de
externe audit betreft. De
uitvoeringscapaciteit van het land op het gebied van financieel beheer en
financiële controle moet echter nog verder worden versterkt om de wetgeving
volledig en doeltreffend toe te passen. Op het gebied van de financiële en
budgettaire bepalingen zijn er geen grote verschillen tussen het systeem
van Montenegro en dat van de EU wat de grondbeginselen en de instellingen
betreft, op beleidsgebieden waarvoor de toepassing van de regelgeving voor de
eigen middelen geldt; het bestuurlijke kader voor de toepassing van deze
regelgeving is echter nog niet operationeel. Albanië Het binnenlandse politieke landschap in
Albanië werd beheerst door de aanhoudende politieke patstelling en de
gedeeltelijke boycot van het parlement door de oppositie. Deze politieke impasse begon met de algemene
verkiezingen van juni 2009. Volgens de OVSE/ODIHR
verliepen deze verkiezingen grotendeels in overeenstemming met de
internationale normen voor democratische verkiezingen, zelfs al waren er een
aantal tekortkomingen, maar de Socialistische Partij betwistte de uitslag toch. De gewelddadige incidenten van 21 januari 2011
waarbij vier demonstranten om het leven kwamen, verergerden het wantrouwen
tussen de twee grote politieke partijen en tegenover bepaalde
staatsinstellingen nog. De lokale verkiezingen
van 8 mei, met de controversiële stemmentelling van zoekgeraakte stembiljetten
en de betwiste resultaten in Tirana, benadrukten de polarisering tussen de
regerende meerderheid en de oppositie nog meer. Deze
gebeurtenissen leidden de politieke aandacht af van de erg noodzakelijke
beleidshervormingen met betrekking tot de EU. Tegen deze achtergrond heeft de regering wel
enige inspanningen geleverd om met de EU-integratieagenda vooruitgang te boeken
en in het bijzonder om een actieplan op te stellen om te reageren op de
aanbevelingen van het advies van de Commissie van 2010.
Deze inspanningen gingen gepaard met een goede samenwerking tussen de
regerende meerderheid en de oppositie over het actieplan in het parlementaire
comité voor Europese integratie en met gezamenlijke werkzaamheden om
overeenstemming te bereiken over noodzakelijke hervormingen. De inspanningen, ook voor de lancering van
werkgroepen voor verkiezingshervormingen, stagneerden uiteindelijk. Op 5
september beëindigde de oppositie haar boycot en hervatte zij de parlementaire
werkzaamheden. Albanië heeft beperkte vooruitgang geboekt op
het vlak van de politieke criteria voor EU-lidmaatschap. De politieke
impasse was een hinderpaal voor belangrijke hervormingen op dat vlak. Er is in verschillende mate vooruitgang geboekt
betreffende de kernprioriteiten[20]
en andere in het advies genoemde uitdagingen. Er
is enige vooruitgang geboekt bij de uitvoering van maatregelen in de strijd
tegen de georganiseerde misdaad, bij de verbetering van de behandeling van
gedetineerden in gevangenissen en op het vlak van kinderrechten. Er werd echter
slechts beperkte vooruitgang geboekt betreffende het werk van het parlement, de
verkiezingen, het justitiële stelsel, het anticorruptiebeleid, eigendomsrechten
en de verbetering van de levensomstandigheden van de Roma-gemeenschap. Albanië zal aanzienlijke en langdurige inspanningen
moeten leveren op alle gebieden die in het advies van vorig jaar worden
aangehaald. Op het vlak van democratie
en de rechtsstaat hebben de aanhoudende politieke impasse, de
voortdurende confrontaties en het toenemende wantrouwen tussen de meerderheid
en de oppositie een negatieve invloed gehad op de Albanese hervormingsagenda. Op essentiële hervormingsgebieden is het werk nog
aan de gang. Belangrijke wetgeving moet nog worden goedgekeurd of voltooid. Hoewel het
reglement van orde en de werkwijze van het parlement enigszins verbeterd zijn
en de bestuurlijke capaciteit van het parlement enigszins is uitgebreid,
presteert het parlement nog ondermaats op het vlak van wetgeving en controle,
toch een kernprioriteit van het advies. De
politieke impasse hinderde het parlementaire werk, evenals het ontbreken van
een duurzame en constructieve politieke dialoog. Ook
het bereiken van een consensus over de uitvoering van de nodige EU-hervormingen
werd erdoor gehinderd. De gedeeltelijke boycot
door de oppositie remde het parlementaire werk af en stond de goedkeuring in de
weg van wetten die alleen met een drievijfdemeerderheid kunnen worden
aangenomen. Dat de oppositie op 5 september
haar boycot beëindigde en terugkeerde naar het parlementaire werk is een
positieve stap in de richting van de normalisering van de politieke dialoog en
samenwerking. In het parlement moet worden
gestreefd naar een inclusief politiek klimaat dat gunstig is voor een
partijoverschrijdende consensus. De
polarisering en het wantrouwen tussen de regering en de oppositie hadden
gevolgen voor de lokale verkiezingen van 8 mei. Op
een aantal gebieden werd bij de organisatie van deze verkiezingen voldaan aan
de internationale normen, een kernprioriteit van het advies, maar op andere
gebieden niet. De kieshervorming, een
kernprioriteit van het advies, is stilgevallen. Het
parlement heeft nog niet gezorgd voor een ordelijk hoor- en stemproces met
betrekking tot de benoemingen voor het grondwettelijke hof en de hoge raad, wat
toch een kernprioriteit van het advies is. De regering
en het parlementair comité voor Europese integratie leverden inspanningen om de
hervormingen voor integratie in de EU vooruit te helpen en te coördineren. Zij
hielden onder meer raadplegingen over een actieplan om de aanbevelingen uit het
advies van de Commissie aan te pakken, en de twaalf kernprioriteiten in het
bijzonder. De kwaliteit van de
wetgevingstechniek en de raadpleging van derden moeten drastisch worden
verbeterd. Het hervormingsproces van
decentralisering had te lijden onder de moeilijke relatie tussen de centrale en
de lokale overheid. Bij de hervorming
van het openbaar bestuur, een kernprioriteit van het advies, zijn een aantal
belangrijke punten, zoals wijzigingen aan de ambtenarenwet, niet uitgevoerd. Ondanks hervormingsmaatregelen zoals de beslissing
van de ministerraad van juni 2011 over de structuur en organisatie van
overheidsorganen, is bepaalde essentiële wetgeving nog niet goedgekeurd.
Aangezien daarvoor een drievijfdemeerderheid in het parlement nodig is, hangt
die goedkeuring af van de mate waarin de politieke impasse volledig en
definitief kan worden overwonnen. De toepassing van bestaande wetten en
regelgeving blijft ontoereikend. De
overheidsadministratie heeft institutioneel nog te weinig autoriteit om haar
rol ten volle te kunnen vervullen. Ook de
vorming van een onafhankelijk, op merites gebaseerd en professioneel ambtelijk
apparaat, vrij van politieke bemoeienis, moet nog worden gerealiseerd. De
ombudsman moet nog worden benoemd. Er is beperkte
vooruitgang geboekt met betrekking tot de justitiële hervorming, een
kernprioriteit van het advies. De
desbetreffende strategie en het actieplan werden in juli goedgekeurd. Zij vormen een goed uitgangspunt voor de
hervorming. Voor de uitvoering ervan zijn,
naast een goede interinstitutionele samenwerking, menselijke en financiële
middelen nodig. Belangrijke wetgeving waarvoor
een drievijfdemeerderheid nodig is in het parlement, zoals de wet betreffende
administratieve rechtbanken, moet nog worden goedgekeurd. De efficiëntie van het justitiële systeem wordt
gehinderd door aanslepende gerechtelijke procedures die achterstand
veroorzaken. Over het algemeen krijgt het
justitiële systeem te weinig begrotingsmiddelen. Er
worden te weinig uitspraken ten uitvoer gelegd. Voor
de bestrijding van corruptie in het justitiële stelsel zijn geen concrete
acties ondernomen, ook niet via een inperking of afschaffing van de
onschendbaarheid van de rechters. Er is beperkte
vooruitgang geboekt met het anticorruptiebeleid, een kernprioriteit van
het advies. Het juridische kader en de
structuren voor samenwerking tussen de organisaties zijn grotendeels ingevoerd,
maar specifieke acties worden nog onvoldoende uitgevoerd en boeken te weinig resultaat. De bewustmakingscampagnes zijn nog maar net van
start gegaan. De immuniteit van sommige
overheidsfunctionarissen, het ontbreken van een proactieve aanpak en het gebrek
aan middelen en hulpmiddelen blijven doeltreffend onderzoek in de weg staan. Er zijn geen resultaten te melden op het vlak van
onderzoek, vervolging en veroordeling. Corruptie
komt nog steeds op grote schaal voor en blijft een bijzonder groot probleem. Albanië heeft het wettelijke en institutionele
kader voor de mensenrechten en de bescherming van minderheden nog
uitgebreid. Op bepaalde gebieden van de
kernprioriteiten is vooruitgang geboekt. Er is bijvoorbeeld een uitgebreide wet
goedgekeurd voor een betere bescherming van de kinderrechten, de omstandigheden
voor gedetineerden in de gevangenis zijn verbeterd en er zijn alternatieven
voor detentie ontwikkeld. Op het vlak van de
mensenrechten werd echter wisselende vooruitgang geboekt en op bepaalde
gebieden is opnieuw onzekerheid gerezen, bijvoorbeeld over vrije media,
aangezien de redactionele onafhankelijkheid wordt aangetast door aan politieke
en zakelijke belangen. De effectieve
tenuitvoerlegging en handhaving van wetgevings- en beleidsinstrumenten op het
vlak van mensenrechten en de bescherming van minderheden moeten aanzienlijk worden
versterkt. Eigendomsrechten
blijven een groot probleem. Met de goedkeuring
en tenuitvoerlegging van een coherente hervormingstrategie en een actieplan op
het gebied van eigendom, is beperkte vooruitgang geboekt. Dat is een kernprioriteit van het advies. De versnipperde verantwoordelijkheden en de
gebrekkige coördinatie tussen de betrokken instellingen belemmeren de
efficiënte tenuitvoerlegging van het beleid en leiden tot rechtsonzekerheid en
een systeemrisico op corruptie. Er is enige vooruitgang geboekt op het gebied
van de kernprioriteit van een betere bescherming van de mensenrechten, in het
bijzonder van vrouwen, kinderen en Roma, en op het gebied van de
tenuitvoerlegging van het antidiscriminatiebeleid.
Op dit gebied zijn er ontwikkelingen geweest, zoals de goedkeuring
van de nieuwe nationale strategie voor gendergelijkheid en de strijd tegen
huiselijk geweld en het begin van de tenuitvoerlegging van de wet betreffende
de bescherming tegen discriminatie. Er zijn
nog steeds lacunes in de wetgeving, zeker voor personen met een handicap, en
Albanië moet ervoor zorgen dat de bestaande wetgevings- en beleidsinstrumenten
op consistente wijze ten uitvoer worden gelegd. De
antidiscriminatiewetgeving moet meer algemene bekendheid krijgen en het systeem
voor klachten moet worden versterkt. Er blijft
bezorgdheid over de nog steeds bestaande discriminatie van bepaalde kwetsbare
groepen, zoals lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender personen en
Roma. De Roma-gemeenschap wordt nog steeds
gemarginaliseerd en heeft geen toegang tot sociale bescherming en diensten. Er is enige vooruitgang geboekt op het vlak
van de behandeling van gedetineerden, een kernprioriteit, en
aanbevelingen van de ombudsman hierover zijn toegepast.
Er zijn maatregelen genomen om de omstandigheden van detentie te
verbeteren en te zorgen voor een systematische implementatie van de
aanbevelingen van de ombudsman. Er wordt echter nog steeds melding gemaakt van mishandeling,
in het bijzonder bij arrestaties en politiehechtenis.
De behandeling van geesteszieke overtreders moet nog worden verbeterd. Het uitblijven van een permanente regeling voor het
plaatsen van mensen die verplicht behandeld worden, blijft een groot probleem. Met betrekking tot regionale
aangelegenheden en internationale verplichtingen is Albanië blijven
bijdragen aan stabiliteit in de regio door goede betrekkingen met buurlanden en
regionale partners te stimuleren. Er is nu een
visumvrijstelling voor de hele Westelijke Balkan. Albanië
is actief blijven deelnemen aan de regionale samenwerkingsinitiatieven, zoals
het samenwerkingsproces voor Zuidoost-Europa, de raad voor regionale
samenwerking en de Midden-Europese vrijhandelsovereenkomst. Wat betreft het Internationale Strafhof is de
bilaterale immuniteitsovereenkomst met de Verenigde Staten niet in
overeenstemming met de gemeenschappelijke standpunten en de beginselen van de
EU. Het land moet zich aanpassen aan het
EU-standpunt. De economie van Albanië heeft tijdens
en na de wereldwijde crisis haar macro-economische stabiliteit en positieve
groei behouden. De politieke impasse hinderde
de overheid wel bij de uitvoering van de nodige structurele hervormingen. In 2010 was er dankzij de export een economische
groei van 3,8%, terwijl de binnenlandse vraag stagneerde. Mede dankzij het monetaire beleid kon de inflatie
stabiel worden gehouden, ondanks hogere internationale grondstoffenprijzen. Tekortkomingen op het vlak van de afdwingbaarheid
van contracten en de rechtsstaat, in combinatie met zwaktes op het gebied van
infrastructuur, kwaliteit van de beroepsbevolking en de informele economie,
blijven de economische ontwikkeling in de weg staan. Op het gebied van
de economische criteria heeft Albanië enige vooruitgang geboekt
in de richting van een functionerende markteconomie door de externe en
begrotingstekorten te verlagen en de inflatieverwachtingen te verankeren,
waardoor de macro-economische stabiliteit werd versterkt. Albanië zou op middellange termijn het hoofd moeten
kunnen bieden aan de concurrentiedruk en de marktkrachten binnen de Unie, op
voorwaarde dat het structurele hervormingen blijft doorvoeren, ook via een
sterker rechtsstelsel en een opwaardering van het menselijke en fysieke
kapitaal. Ondanks een meer gepolariseerd politiek
landschap werd toch een brede consensus over de kernaspecten van de
markteconomie behouden. De Albanese economie
is blijven groeien, zij het langzamer, en ondanks de zwakkere economische
omstandigheden van belangrijke handelspartners. Het
monetaire beleid bleef gezond, met een prijsstabiliteit die behouden bleef en
een inflatie die binnen de doelzone bleef. Het
tekort op de lopende rekening en het begrotingsonevenwicht namen toe in 2010. Er was weinig overheidsbemoeienis in de economie,
en de subsidies bleven beperkt. De banksector
bleef over een toereikende kapitaaldekking beschikken en bleef liquide. Er is enige vooruitgang geboekt bij het
vergemakkelijken van het starten van een bedrijf. De
EU blijft Albaniës belangrijkste handels- en investeringspartner. Een blijvende verlaging van de vrij hoge
staatsschuld is echter nog niet bereikt. Het
zou wel eens moeilijk kunnen worden om de externe onevenwichten nog te
verkleinen, zeker als de geldovermakingen door emigranten blijven afnemen. In 2010 verslechterden de prestaties van de
arbeidsmarkt en bleef de werkloosheid hoog. De
tenuitvoerlegging van faillissementsprocedures blijft onvolledig, terwijl de
zwakke rechtsstaat de afdwingbaarheid van contracten en het ondernemingsklimaat
in het algemeen blijft aantasten. Het
vraagstuk van de restitutie van eigendommen is nog niet opgelost. Het grote aandeel onrendabele leningen in het
bancaire stelsel blijft een reden tot ongerustheid. Investeringen
in menselijk kapitaal en infrastructuur blijven onvoldoende. De informele sector vormt nog steeds een probleem. Door de concentratie van de productie in termen van
sectoren en exportmarkten, blijft de economie kwetsbaar voor externe schokken. Albanië heeft enige vooruitgang geboekt met
het verbeteren van zijn vermogen om de verplichtingen van het lidmaatschap na
te komen, met name op het gebied van het vrij verkeer van goederen,
ondernemingen- en industriebeleid, justitie, vrijheid en veiligheid,
buitenlandse betrekkingen en financiële controle. Op andere gebieden als het
vrij verkeer van werknemers, overheidsopdrachten, de wetgeving betreffende
intellectueel eigendom, de informatiemaatschappij en de media, maar ook
energie, leefmilieu en luchtvervoer, is de vooruitgang beperkt gebleven. Er zijn in het algemeen aanhoudende inspanningen
nodig om de bestuurlijke capaciteit voor de uitvoering en handhaving van
wetgeving te versterken. Er zijn bijkomende
inspanningen nodig om ervoor te zorgen dat de verbintenissen in het kader van
de stabilisatie- en associatieovereenkomst tijdig worden uitgevoerd. Er zijn goede vorderingen te melden inzake
normalisatie op het gebied van het vrije verkeer van goederen. Er moet een adequate structuur voor markttoezicht
worden opgericht. Op het vlak van het vrije
verkeer van werknemers was er weinig vooruitgang, de voorbereidingen bevinden
zich nog in een vroeg stadium. Er is enige
vooruitgang geboekt op het gebied van het recht van vestiging en de vrijheid
van dienstverlening, voornamelijk inzake de postdiensten. Op het gebied van het vrije verkeer van kapitaal
werd enige vooruitgang geboekt met betrekking tot het wetgevingskader voor
betalingssystemen en de strijd tegen witwassen. Er zijn meer inspanningen nodig
voor de uitvoering van de nationale strategie voor de strijd tegen witwassen en
financiële criminaliteit. Er is weinig vooruitgang
geboekt op het gebied van overheidsopdrachten.
De institutionele capaciteit blijft zwak en er is geen duidelijke
definitie noch verdeling van de bevoegdheden in instellingen voor
overheidsopdrachten. De voorbereidingen op dit
terrein zijn redelijk gevorderd. Er is enige
vooruitgang geboekt op het gebied van vennootschapsrecht. De capaciteit van de nationale accountingraad en de
operationele onafhankelijkheid van toezichtraad blijven echter zwak. Er was beperkte vooruitgang op het gebied van de wetgeving
betreffende intellectuele eigendom, en de voorbereidingen zijn nog niet erg
gevorderd. De uitvoering en handhaving van de
intellectuele- en industriële-eigendomsrechten blijft zwak. Albanië is er niet in geslaagd om tijdig te voldoen
aan zijn verplichtingen in het kader van de stabilisatie- en
associatieovereenkomst, om een beschermingsniveau te bieden dat overeenkomt met
dat wat bestaat in de EU. Er is gematigde
vooruitgang geboekt op het vlak van mededinging, zowel in de sector
antitrust als in de sector staatssteun. Het
ontbreekt de autoriteiten echter aan de geschikte bestuurlijke capaciteit. De operationele onafhankelijkheid van de commissie
voor staatssteun moet gevrijwaard blijven. De
voorbereidingen liggen op schema. Er is enige
vooruitgang geboekt op het gebied van de financiële dienstverlening, Het regelgevingskader over risicobeheer en
kapitaaltoereikendheid is verbeterd. De
toezichtscapaciteit in de niet-bancaire sector blijft zwak. Er is
onregelmatige vooruitgang geboekt op het gebied van de informatiemaatschappij
en de media. De aanpassing aan het acquis
en de liberalisering van de elektronische communicatiemarkt zijn gevorderd. De mediawetgeving is echter nog niet aangepast aan
de richtlijn audiovisuele mediadiensten en de capaciteit van de regelgevende
autoriteit voor radio en televisie blijft zwak. De
voorbereidingen op dit terrein zijn nog niet erg gevorderd. Enige vooruitgang is geboekt op het gebied van
landbouw en plattelandsontwikkeling. Er
werd vooruitgang geboekt bij het opzetten van de structuren voor de uitvoering
van de programma's voor plattelandsontwikkeling. De
capaciteiten om analyses uit te voeren en plattelandsontwikkelingsbeleid uit te
tekenen en uit te voeren, blijven echter zwak. Er
zijn vorderingen gemaakt, weliswaar niet overal in gelijke mate, op het gebied
van voedselveiligheid en het veterinaire en fytosanitaire beleid. De operationele capaciteit van de nationale
voedselautoriteit werd aanzienlijk versterkt en het wettelijke kader op het
vlak van voedselveiligheid en veterinair beleid werd verbeterd. De capaciteit in het algemeen, de samenwerking
tussen diensten en de definitie van bevoegdheden blijven zwak. Er was enige vooruitgang op het gebied van visserij,
voornamelijk inzake inspectie en controle. De
afdwinging van het regelgevend kader blijft zwak door een tekort aan fysieke en
financiële middelen en een gebrekkige interinstitutionele samenwerking. Er is enige, zij
het wisselende, vooruitgang geboekt op het gebied van het vervoersbeleid. Hoewel de aanpassing op het gebied van wegvervoer
en luchtverkeersbeheer vorderde, blijft de veiligheid van het luchtverkeer een
probleem. In de sectoren van het vervoer per
spoor en over zee moeten nog inspanningen worden geleverd. De vorderingen op het gebied van energie
waren beperkt. De continuïteit van de
energievoorziening is enigszins verbeterd, maar de markthervorming in de
elektriciteitssector is nog niet verwezenlijkt. Om de economische
levensvatbaarheid ervan te waarborgen, zijn bijkomende inspanningen nodig. De capaciteit en de institutionele
onafhankelijkheid van de reguleringsautoriteiten inzake elektriciteit, gas en
stralingsbescherming, moeten worden verhoogd. De
voorbereidingen op dit terrein zijn langzaam gevorderd. Hoewel enige
vooruitgang werd geboekt bij de aanpassing van de belastingwetgeving aan het
acquis en de voorbereidingen vorderen, zijn bijkomende inspanningen nodig op
het vlak van administratieve en technische capaciteit, ook op het gebied van
belastingfraude en -ontwijking. Er is geen
vooruitgang geboekt op het gebied van het economisch en monetair
beleid. Op het vlak van de statistiek is
vooruitgang geboekt, in het bijzonder op het vlak van de classificaties en
infrastructuur. De vooruitgang op het vlak van
de sectorale statistieken was wisselend. Wat betreft
werkgelegenheid en sociaal beleid is in zeer ongelijke mate vooruitgang
geboekt. Hoewel er een paar positieve
ontwikkelingen waren op het vlak van gezondheid en veiligheid op het werk,
sociale dialoog en sociale bescherming, blijft de informele arbeidsmarkt sterk
en de arbeidsmarktparticipatie zwak. De
algemene uitvoering van het beleid blijft ontoereikend, zeker op het vlak van
sociale integratie. De voorbereidingen op dit
terrein zijn nog niet erg gevorderd. Er is vooruitgang geboekt wat betreft het
ondernemings- en industriebeleid, in het bijzonder met betrekking tot de
verbetering van het regelgevend kader voor ondernemingen en tot de toegang voor
het midden- en kleinbedrijf tot financiering. Er
zijn instellingen opgericht om innovatie en technologische ontwikkeling te
stimuleren. De voorbereidingen op dit terrein
zijn gevorderd. Op het gebied van de trans-Europese
netwerken zijn vorderingen gemaakt. Betreffende
de voltooiing van de vervoerscorridors wordt vooruitgang geboekt en een nieuwe
elektriciteitsverbinding werd in gebruik genomen. Er is beperkte vooruitgang geboekt op het
gebied van het regionale beleid en de coördinatie van structuurfondsen. Aanzienlijke inspanningen zijn nodig om te zorgen
voor de institutionele en administratieve capaciteit en om inzake regionale
ontwikkeling te komen tot een mature projectcyclus. De
voorbereidingen op dit vlak bevinden zich nog in de beginfase. Op het vlak van de
rechterlijke macht en de grondrechten zijn er nog een aantal grote
lacunes, ondanks inspanningen om wetgeving op te stellen die overeenstemt met
de Europese normen. Daarnaast worden
wetgevings- en beleidsinstrumenten nog onvoldoende uitgevoerd en blijft dit een
grote uitdaging. De aanpassing van Albanië aan
de Europese normen en het acquis inzake de rechterlijke macht en de
grondrechten, bevindt zich nog in een pril stadium. Albanië heeft
aanzienlijke vooruitgang geboekt op het gebied van justitie, vrijheid en
veiligheid. In december 2010 is de
visumplicht voor burgers met een biometrisch paspoort afgeschaft voor reizen
naar het Schengengebied. Er is vooruitgang
geboekt inzake de strijd tegen de georganiseerde misdaad, voornamelijk via
goede internationale samenwerking en de uitvoering van de antimaffiawet, die de
inbeslagname van uit misdrijven verkregen vermogensbestanddelen regelt. De georganiseerde misdaad blijft echter wel een
uitdaging. Er moeten nog steeds inspanningen
worden geleverd om het wetgevingskader uit te voeren en de strijd tegen de
misdaad te versterken, een kernprioriteit van het advies van de Commissie. Daarvoor moet een geloofwaardige staat van dienst
worden opgebouwd met betrekking tot onderzoeken, vervolging en, waar nodig,
veroordelingen. Er moet actief worden
gestreefd naar maatregelen om de deskundigheid en bevoegdheden van onderzoekers
en de samenwerking tussen de wetshandhavingsinstanties te vergroten. De strijd tegen drugssmokkel, witwassen en
mensenhandel en de bescherming van de slachtoffers daarvan, moet worden
opgedreven en systematisch worden gevoerd. Bovendien moet het wetgevingskader
voor de inbeslagname van uit misdrijven verkregen vermogensbestanddelen worden
versterkt. Er is vooruitgang te melden inzake het
vermogen om het acquis op het vlak van wetenschap en onderzoek uit te
voeren. De administratieve capaciteit met
betrekking tot de deelname aan het zevende kaderprogramma voor onderzoek van de
EU is toegenomen, ook al blijft de nationale onderzoekscapaciteit laag. Er is enige vooruitgang geboekt op het gebied van
onderwijs en cultuur, met name op het vlak van beroepsopleiding en onderwijs. Er was weinig algemene vooruitgang wat betreft
de aanpassing van de milieuwetgeving. De
algemene uitvoering en handhaving van wetgeving blijven zwak. Er zijn bijkomende inspanningen nodig om de
administratieve capaciteit en de interinstitutionele samenwerking te
versterken. Op het vlak van klimaatverandering
heeft Albanië geen algemene vooruitgang geboekt en blijven de institutionele
capaciteiten erg zwak. Er is enige
vooruitgang geboekt op het gebied van consumentenbescherming en
volksgezondheid. Er was ook vooruitgang in
de regelgeving over consumentenbescherming en de handhaving daarvan. Het wettelijke kader werd in het algemeen
verbeterd. Betreffende volksgezondheid waren
er vorderingen in de wetgeving over de ziektekostenverzekering en positieve
ontwikkelingen op het vlak van besmettelijke ziekten en geestelijke
gezondheidszorg. Er blijft echter wel
ongelijkheid bestaan inzake de toegang tot eerstelijnsgezondheidszorg. Er is enige
vooruitgang geboekt inzake de aanpassing van de wetgeving op het vlak van de
douane-unie, en de voorbereiding op dit gebied vorderen. Naar EU-normen wordt er echter nog veel gebruik gemaakt van
referentieprijzen voor de vaststelling van de douanewaarde. Er zijn bijkomende
inspanningen nodig om de procedures te vereenvoudigen en de handel te
vergemakkelijken. De handhavingscapaciteit en
het personeelsbeheer blijven zwak. Er is enige vooruitgang geboekt op het gebied
van de externe betrekkingen, met name wat betreft het gemeenschappelijke
handelsbeleid. De institutionele en
administratieve capaciteit moet worden versterkt. Er
is vooruitgang geboekt inzake het buitenlands, veiligheids- en
defensiebeleid. Het land heeft zich
aangesloten bij de meeste EU-verklaringen en gemeenschappelijke standpunten en
is zich blijven inzetten voor GVDB-operaties. Op het vlak van de financiële controle was er
vooruitgang. Het primaire wetgevingskader voor
interne financiële controle bij de overheid en gecentraliseerde
begrotingscontrole werd verbeterd. De
administratieve capaciteit op het vlak van interne controle moet worden
versterkt. De voorbereidingen met betrekking
tot de bescherming van de financiële belangen van de EU zitten in de beginfase. Op het gebied van financiële en budgettaire
bepalingen zijn de basisbeginselen en instellingen voor de onderliggende
beleidsterreinen die invloed hebben op het systeem van eigen middelen,
operationeel. Het administratieve kader voor
de toepassing van de regels inzake de eigen middelen is nog niet aanwezig. Bosnië en Herzegovina Bosnië en Herzegovina heeft beperkte
vooruitgang geboekt wat betreft de politieke criteria. Op het gebied van democratie en
rechtsstaat moet, een jaar na de algemene verkiezingen van 3 oktober
2010, de procedure voor de oprichting van uitvoerende en wetgevende overheden
nog worden afgerond met de oprichting van een regering op staatsniveau. Deze vertraging verhindert Bosnië en Herzegovina
vooruitgang te boeken met de noodzakelijke hervormingen. Dat er geen geloofwaardige procedure is om de
grondwet af te stemmen op het Europees Verdrag voor de rechten van de mens,
blijft een groot probleem. De eerste
interinstitutionele werkgroep, die was opgestart om de uitspraak van het
Europees Hof voor de rechten van de mens in de zaak Sejdić-Finci[21] ten
uitvoer te leggen, slaagde er niet in tot een akkoord te komen. Er is nog geen nieuwe werkgroep opgericht, hoewel
de ministerraad wel een aanbeveling in die zin had gedaan. Het parlement van
de Republika Srpska heeft conclusies en een besluit goedgekeurd over het houden
van een referendum over de juridische instellingen op staatsniveau. Na de tussenkomst van de EU heeft het parlement het
besluit inzake het referendum ingetrokken en op 1 juni de conclusies gewijzigd. Binnen het vastgestelde kader van het stabilisatie-
en associatieproces is Bosnië en Herzegovina een gestructureerde dialoog inzake
justitie aangegaan met de EU. De administratieve capaciteit van het
parlement is verbeterd, maar het werk van de parlementaire assemblee wordt nog
steeds gehinderd door gebrekkige coördinatie tussen het parlement van de staat
en die van de entiteiten en door politieke onenigheid tussen de entiteiten. De overheidsinstellingen hebben op diverse
niveaus te kampen met gefragmenteerde, ongecoördineerde beleidsvorming. De drie leden van het presidentschap hebben meer
inspanningen geleverd voor een gezamenlijke beleidsvorming en -uitvoering maar
konden geen overeenstemming bereiken over sommige aspecten van de coördinatie
van het buitenlands beleid. Er is een
efficiënt systeem nodig voor de coördinatie tussen de staat en de entiteiten
over EU-aangelegenheden als de programmering van de financiële steun in het
kader van het nieuwe instrument voor pretoetredingssteun. Op het gebied van de hervorming van het
openbaar bestuur zijn beperkte vorderingen gemaakt.
De tenuitvoerlegging van de hervorming van de overheidsadministratie
wordt voortgezet. De coördinatie tussen de
verschillende administraties blijft zwak en het hervormingsproces krijgt niet
de nodige politieke steun. Aanhoudende inspanningen
om politieke inmenging te voorkomen, blijven nodig. Er
is wel een ombudsman op het niveau van de staat, maar zijn werk wordt gehinderd
door beperkingen op het vlak van personeel en financiën. Er moet nog steeds aandacht worden besteed aan de totstandbrenging
van een professioneel, verantwoordelijk, transparant en doeltreffend openbaar
bestuur op basis van verdienste en competentie. Bosnië en Herzegovina heeft enige vorderingen
gemaakt met de verbetering van het justitiële stelsel. Tussen de EU en Bosnië en Herzegovina werd een
gestructureerde dialoog inzake justitie opgestart om te komen tot een
onafhankelijk, efficiënt, onpartijdig en verantwoord rechtsstelsel. De
tenuitvoerlegging van de strategie voor de hervorming van de justitiële sector
en de strategie inzake oorlogsmisdaden moet worden verbeterd. Er zijn maatregelen getroffen om de achterstand te
verminderen, voornamelijk in zaken over facturen van nutsbedrijven, maar de
algemene achterstand blijft groot. Dat het
wetgevingskader over alle rechtsgebieden gefragmenteerd is, vormt een zware
wettelijke en financiële last voor het rechtsstelsel.
Het gebrek aan gestroomlijnde begrotingsverantwoordelijkheden blijft de
onafhankelijkheid en het gebrek aan efficiëntie van het rechtsstelsel
beïnvloeden. De vele politieke aanvallen op
het rechtsstelsel en de achterstand blijven grote zorgen baren. Bosnië en Herzegovina heeft heel weinig
vorderingen gemaakt in de strijd tegen corruptie. Corruptie is nog steeds
wijdverbreid in zowel de overheids- als de particuliere sector en blijft een
ernstig probleem. De uitvoering van de
strategie en het actieplan tegen corruptie blijft zwak.
De instantie voor corruptiebestrijding is nog niet volledig
operationeel. De gerechtelijke
follow-up van corruptiezaken bleef traag en slechts een beperkt aantal zaken
van corruptie op hoog niveau leidde tot vervolgingen.
Onvoldoende tenuitvoerlegging van wetgeving en problemen met de
coördinatie tussen de entiteiten blijven punten van zorg. Bosnië en Herzegovina heeft meer politiek engagement
nodig en moet vastberadener optreden om corruptie te bestrijden. De eerbiediging van de mensenrechten en
de bescherming van minderheden wordt over het algemeen gewaarborgd. Bosnië en Herzegovina heeft de belangrijkste
internationale mensenrechtenverdragen geratificeerd, maar de implementatie
blijft achter. De burgerrechten en de politieke rechten
worden doorgaans geëerbiedigd. Er is weinig
vooruitgang gemaakt met de harmonisering van strafrechtelijke sancties in het
hele land. De goedkeuring van de
kaderwet inzake gratis rechtshulp, nodig voor de naleving van het Europees
Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens, is nog hangende. De toegang tot het gerecht in burgerlijke en
strafrechtelijke zaken moet worden verzekerd. Enige
verbetering is bereikt op het vlak van detentieomstandigheden, met name in
psychiatrische instellingen, maar de overbevolking en slechte behandeling
van gedetineerden moeten nog worden aangepakt. De grondwet van de staat en die van de
entiteiten voorzien in vrijheid van meningsuiting en vrije media, vrijheid
van vereniging en vergadering en vrijheid van religie. De bestaande wetgeving moet echter beter ten
uitvoer worden gelegd. De zelfregulerende
activiteiten van de persraad zijn verbeterd. Er
komen meer klachten van burgers bij de persraad over schendingen van de
perswet. De capaciteit van de persraad om
beroepsnormen op te leggen wordt gehinderd door een gebrek aan middelen. De politieke druk op de media is toegenomen, net
als etnische vooringenomenheid. Er is ook nog
steeds intimidatie van journalisten. De
tenuitvoerlegging van de omroephervorming is nog niet voltooid. De onafhankelijkheid van de regelgevende instantie
voor communicatie wordt nog steeds aangetast en functies in de raad van bestuur
zijn nog niet ingevuld. De ontwikkeling
van het maatschappelijk middenveld moet verder worden ondersteund en de
financiering moet transparant zijn. Het bestaande wetgevingskader waarborgt de economische
en sociale rechten, maar de tenuitvoerlegging ervan blijft zwak omdat de
bevoegdheden versnipperd zijn. Op het niveau
van de staat is een brede antidiscriminatiewet goedgekeurd, maar het
toepassingsgebied daarvan is tamelijk beperkt en de implementatie zwak. De bescherming van vrouwen tegen geweld moet
aanzienlijk worden verbeterd, net als de sociale bescherming van kinderen. Wat de interetnische relaties betreft, blijft het
aantal gemengde scholen (twee scholen onder één dak) en het aantal
mono-etnische scholen zorgwekkend, ondanks de oprichting van een
coördinatieorgaan in de federatie. Het systeem
van sociale uitkeringen is gebaseerd op rechten in plaats van behoeften en
heeft een negatieve invloed op de omstandigheden waarin kwetsbare groepen
verkeren, waaronder mentaal gehandicapten. De
sociale dialoog en de toepassing van arbeidsrechten worden nog steeds gehinderd
door het gebrek aan erkenning van de sociale partners op staatsniveau en een
gefragmenteerd wettelijk kader. De eerbiediging
en bescherming van minderheden[22]
en de culturele rechten worden over het algemeen gewaarborgd. Er is vooruitgang geboekt bij de tenuitvoerlegging
van de actieplannen voor huisvesting en werkgelegenheid voor de Roma. Er zijn meer inspanningen nodig om te zorgen voor
de effectieve uitvoering van de actieplannen inzake gezondheid en onderwijs en
om te zorgen voor meer middelen en meer duurzaamheid ter zake. De Roma-minderheid kampt nog steeds met zeer
moeilijke levensomstandigheden en discriminatie. De
gebrekkige geboorteregistratie en het ontbreken van gratis rechtsbijstand
inzake de registratie van burgers, vormt voor deze groep nog steeds een
hinderpaal voor de toegang tot fundamentele sociale en economische rechten Er zijn verdere stappen nodig om de toepassing van
de wet op de nationale minderheden te verbeteren en de rechten van de minderheden
te waarborgen. Er is enige vooruitgang bereikt wat betreft vluchtelingen
en intern ontheemden. De herziene
strategie om het terugkeerproces te ondersteunen en ervoor te zorgen dat
bijlage VII van het vredesakkoord van Dayton/Parijs op de juiste wijze wordt
uitgevoerd, is operationeel. Voor de
tenuitvoerlegging van de strategie zijn een aantal stappen gezet, met name
inzake middelen die kunnen worden gebruikt voor kwetsbare groepen in
collectieve opvangcentra. De procedures voor
het toekennen van ondersteuning bij de terugkeer zijn nog niet operationeel. Een gebrek aan werkgelegenheid en toegang tot
sociale bescherming blijft een duurzame terugkeer en lokale integratie in de
weg staan. Met betrekking tot regionale
aangelegenheden en internationale verplichtingen is het vredesakkoord
van Dayton/Parijs verder uitgevoerd, maar politieke vertegenwoordigers in de
Republika Srpska stelden echter bij herhaling de territoriale integriteit van
het land ter discussie. De samenwerking met
het Joegoslavië-tribunaal blijft tevredenstellend. Het mandaat van de speciale vertegenwoordiger
van de EU werd overgeheveld naar het bureau van de hoge vertegenwoordiger en
werd ingevuld door één enkele EU-vertegenwoordiger die zowel speciale
vertegenwoordiger van de EU als hoofd van de EU-vertegenwoordiging is. De samenwerking tussen de rechtbanken en
aanklagers van Bosnië en Herzegovina, Kroatië en Servië is voortgezet. De uitvoering van de bilaterale overeenkomsten
inzake de wederzijdse erkenning en handhaving van vonnissen in strafzaken is
lopende. Inspanningen om oorlogsmisdaden te
vervolgen, worden echter gehinderd door wettelijke obstakels voor uitlevering
in het wetboek van strafvordering. Wat betreft het Internationale Strafhof is de
bilaterale immuniteitsovereenkomst met de Verenigde Staten niet in
overeenstemming met de gemeenschappelijke standpunten en de beginselen van de
EU. Het land moet zich aanpassen aan het
EU-standpunt. Er is aanzienlijke vooruitgang geboekt wat
betreft het proces van de verklaring van Sarajevo. Na de bijeenkomsten in juni en september 2011
hebben Bosnië en Herzegovina, Kroatië, Montenegro en Servië op een aantal
punten overeenstemming bereikt, onder andere over de tekst van een verklaring
die tijdens een vergadering van ministers in Belgrado zal worden ondertekend. Bosnië en
Herzegovina is actief blijven deelnemen aan de regionale
samenwerkingsinitiatieven, zoals het samenwerkingsproces voor Zuidoost-Europa
(SEECP), de raad voor regionale samenwerking (RCC) en de Midden-Europese
vrijhandelsovereenkomst (CEFTA). De relaties
van Bosnië en Herzegovina met zijn buurlanden zijn verder ontwikkeld. In september heeft Bosnië en Herzegovina een
besluit goedgekeurd om de douanestempels van Kosovo te erkennen. Er moeten echter nog een aantal vraagstukken op het
gebied van de grenzen met de buurlanden worden opgelost. De economie van Bosnië en
Herzegovina is, na de bescheiden groei van 2010, in 2011 iets sneller gegroeid. Het herstel is nog pril en voornamelijk te danken
aan de buitenlandse vraag. De werkloosheid
blijft zeer hoog. De begrotingssituatie
verbeterde enigszins dankzij fiscale aanpassingen in het kader van het
programma van het Internationaal Monetair Fonds en hogere inkomsten. De algemene houdbaarheid van de begroting op
middellange termijn werd echter zwaar gehinderd doordat het algemene kader voor
begrotingsbeleid 2011-2013 niet goedgekeurd raakte. Er
werd niet overal in het land even hard gestreefd naar structurele hervormingen
en gezonde openbare financiën, en de kwaliteit van de overheidsfinanciën bleef
laag. Wat de economische criteria
betreft heeft Bosnië en Herzegovina beperkte vooruitgang geboekt op weg naar
een goed functionerende markteconomie. Het
land moet aanzienlijke verdere hervormingsinspanningen leveren om op lange
termijn het hoofd te kunnen bieden aan de concurrentiedruk en de marktkrachten
in de EU. Het herstel is voornamelijk te danken aan de
buitenlandse vraag, maar ook de binnenlandse vraag trok aan, ondersteund door
het hervatten van kredietactiviteiten. De
industriële productie groeit. Handelsactiviteiten
namen aanzienlijk toe en het niveau van handelsintegratie met de EU bleef hoog. De financiële en monetaire stabiliteit werd
gevrijwaard. De currency-boardregeling is nog
steeds erg geloofwaardig. Er kunnen enkele
beperkte verbeteringen van het bedrijfsklimaat worden gemeld met betrekking tot
de registratie van bedrijven en de stroomlijning van administratieve procedures
in het algemeen. Dat het algemene kader voor begrotingsbeleid 2011-2013 niet
werd goedgekeurd, hinderde de duurzaamheid en geloofwaardigheid van het
begrotingsbeleid in Bosnië en Herzegovina en zorgde ervoor dat de
begrotingsautoriteiten geen overeenstemming bereikten over het algemene
begrotingsbeleid. De politieke impasse in het land leidde tot grote
vertragingen bij de goedkeuring van de begroting 2011 op het niveau van de
staat, en tot uitstel van de verdere programmabesprekingen met het
Internationaal Monetair Fonds over de tenuitvoerlegging van de
stand-by-overeenkomst. De kwaliteit van de
overheidsfinanciën bleef laag: de lopende uitgaven vergen een groot deel van
het bbp. De externe onevenwichten, in het
bijzonder het tekort op de lopende rekening, zijn vergroot en de inflatie is
toegenomen. Het ondernemingsklimaat wordt nog
steeds negatief beïnvloed door bestuurlijke ondoelmatigheid en de zwakke
rechtsstaat. De geplande herstructurering van
de staatsbedrijven, de liberalisering van de netwerkindustrieën en de
privatisering zijn niet vooruit gegaan. De
productiecapaciteit en het concurrentievermogen van de economie bleven zwak
aangezien de binnenlandse bronnen voor groei niet voldoende werden aangeboord. Structurele rigiditeit, zoals de hoge tarieven voor
sociale bijdragen, de slecht afgestemde sociale overdrachten en de beperkte
arbeidsmobiliteit, blijft het scheppen van arbeidsplaatsen hinderen. De werkloosheid is nog steeds erg hoog en de
informele sector vormt nog steeds een groot probleem.
Bosnië en Herzegovina heeft beperkte
vooruitgang geboekt met de aanpassing van zijn wetgeving en beleid aan de Europese
normen. Er is enige vooruitgang
geboekt wat betreft intellectuele eigendom, staatssteun, onderzoek, cultuur,
vervoer en een aantal kwesties op het gebied van justitie, vrijheid en
veiligheid. Er blijven bijzondere inspanningen
nodig op het gebied van het vrije verkeer van goederen, personen en diensten,
douane en belastingen, concurrentie, overheidsopdrachten, werkgelegenheid en
sociaal beleid, onderwijs, industrie en midden- en kleinbedrijf, landbouw en
visserij, voedselveiligheid, veterinaire en fytosanitaire sectoren, milieu en
klimaatverandering, energie, de informatiemaatschappij en de media en
statistieken. In het algemeen verloopt de tenuitvoerlegging
van de interim-overeenkomst nog steeds ongelijkmatig. Het land handelt in strijd met de interim-overeenkomst door
niet-naleving van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de
mens en van de regels over staatssteun. Op
staatsniveau is de wet inzake staatssteun, die nodig is om te voldoen aan de
verplichtingen van de stabilisatie- en associatieovereenkomst, door de
ministerraad goedgekeurd in augustus, maar nog niet goedgekeurd door het
parlement. De wet op de volkstelling op
staatsniveau, die is vereist voor de sociale en economische ontwikkeling van
het land, moet dringend worden goedgekeurd. Bosnië en Herzegovina heeft enige vooruitgang
geboekt op het gebied van de interne markt. Wat het vrije verkeer van goederen betreft
werd er enige vooruitgang geboekt op het vlak van marktoverzicht en
consumentenbescherming. Er blijven aanzienlijke
inspanningen nodig om het juridische kader te harmoniseren met de EU-wetgeving,
de bestuurlijke capaciteit te verbeteren en een eengemaakte economische ruimte
te bewerkstelligen. Op het gebied van het
vrije verkeer van personen en diensten en het recht op vestiging is
beperkte vooruitgang geboekt Beide entiteiten
keurden uitvoeringsbepalingen goed voor financiële diensten en de coördinatie
van het toezicht op de banken is verbeterd. Er moet absoluut nog een verdere
vereenvoudiging van de bedrijfsregistratie worden bereikt en het
wetgevingskader voor postdiensten moet worden aangepast. Er was geen vooruitgang op het gebied van het vrije
verkeer van kapitaal. De wetgeving
moet verder worden aangepast aan het acquis en moet in het hele land worden
geharmoniseerd. Goede maar ongelijke
vooruitgang kan worden gemeld wat betreft douane en belastingen. De wetgeving moet nog verder worden aangepast en de
capaciteit moet verder worden opgebouwd om ervoor te zorgen dat de rechten
inzake intellectuele eigendom effectief worden uitgevoerd en gehandhaafd. Bosnië en Herzegovina heeft enige vooruitgang
geboekt op het gebied van de handhaving van de concurrentieregels. Op het gebied van overheidsopdrachten is er
geen vooruitgang geboekt, in het bijzonder niet op het vlak van de aanpassing
van de wet inzake overheidsopdrachten. Op het
vlak van intellectuele-eigendomsrechten werd gestage vooruitgang geboekt. Er is weinig vooruitgang te melden wat betreft
het sociaal en werkgelegenheidsbeleid en het beleid inzake de volksgezondheid. Een strategie voor het hele land bestaat of wordt
opgesteld, maar het beleid en de wetgeving blijven versnipperd. Er zijn kaderwetten en strategieën op het
gebied van onderwijs maar die worden nog niet toegepast. Op het gebied van cultuur is enige vooruitgang
geboekt. Op het vlak van onderzoek werd
vooruitgang geboekt en de voorbereiding voor de innovatie-unie is van start
gegaan. De onderhandelingen om toe te treden
tot de Wereldhandelsorganisatie zijn gevorderd. Bosnië en Herzegovina heeft weinig vooruitgang
geboekt inzake het voldoen aan de Europese normen voor diverse sectorale
beleidslijnen. Met betrekking tot de industrie
en het midden- en kleinbedrijf moet nog een nationale
ontwikkelingsstrategie, met daarin ook aspecten van industriebeleid, worden
goedgekeurd en moet de strategie voor het midden- en kleinbedrijf ten uitvoer
worden gelegd. Er zijn enige vorderingen
gemaakt op het gebied van voedselveiligheid, veterinair en fytosanitair beleid
en visserij. De vooruitgang op het vlak van landbouw
en plattelandsontwikkeling blijft beperkt. Het
blijft noodzakelijk dat de staat en de entiteiten de aanpassingen aan het
acquis op deze gebieden beter coördineren. Het
gebrek aan vooruitgang had een negatieve invloed op de handel in
landbouwproducten. De voorbereidingen
van Bosnië en Herzegovina op het gebied van milieu verkeren nog in een
pril stadium. Een geharmoniseerd wettelijk
kader voor milieubescherming en een openbaar milieuagentschap ontbreken nog
steeds. De bestuurlijke capaciteit is gering
en de horizontale en verticale communicatie tussen de overheden moet worden
verbeterd. Inzake klimaatverandering zijn
verdere inspanningen nodig voor de goedkeuring van een strategie op het niveau
van de staat betreffende klimaatverandering, voor de aanpassing aan het acquis
en voor voorlichting. Bosnië en
Herzegovina heeft vooruitgang geboekt in de vervoerssector. Er waren enkele positieve ontwikkelingen op het vlak van de
trans-Europese vervoersnetwerken, het weg-, lucht- en spoorvervoer en de
binnenvaart. De wet betreffende het vervoer
van gevaarlijke goederen moet nog worden goedgekeurd.
Het vraagstuk van de modernisering van de vervoersinfrastructuur is nog
steeds niet opgelost. De voorbereidingen op
het gebied van energie zijn nog niet erg gevorderd. Als partij bij het Verdrag tot oprichting van de
energiegemeenschap moet Bosnië en Herzegovina de relevante EU-wetgeving op
energiegebied ten uitvoer leggen. Er is enige
vooruitgang geboekt met betrekking tot de elektriciteitstoevoer naar het
district Brčko en op alle bestuursniveaus is begonnen met een uitgebreide
herziening van de elektriciteitswetgeving. Om
de elektriciteitsvoorziening te garanderen, moet een in het hele land goed
functionerend nationaal transmissiebedrijf worden opgericht en een omvattende
energiestrategie worden goedgekeurd. Inzake de informatiemaatschappij en de
media is de vooruitgang beperkt. De
harmonisering van het wettelijke kader voor de openbare omroep is nog niet
voltooid. De voortdurende problemen met de
onafhankelijkheid van de regelgevende autoriteit voor communicatie, politieke
druk en de trage gang van de tenuitvoerlegging van de hervorming van de
openbare omroep, blijven ernstige punten van zorg.
Enige vooruitgang kan worden gemeld wat
betreft financiële controle. Op het niveau van
de staat en de entiteiten bestaan er centrale harmonisatie-eenheden en
is de interne audit ingevoerd. Het systeem
voor financieel beheer en controle moet verder worden ontwikkeld. De onafhankelijkheid van een auditbureau op het niveau
van de staat blijft een reden tot ongerustheid. Er
is enige vooruitgang te melden op het gebied van de statistiek, wat
betreft classificaties en registers. De sectorale
statistieken, zoals de nationale rekeningen en statistieken over het
bedrijfsleven en de landbouw, moeten worden verbeterd.
De samenwerking tussen de verschillende statistiekorganen op staats- en
entiteitsniveau en andere bevoegde organen op staatsniveau is nog steeds
onvoldoende. Op het gebied van justitie, vrijheid en
veiligheid is op de meeste punten enige vooruitgang geboekt. Er is verdere vooruitgang geboekt op belangrijke
prioriteiten van het visumbeleid. De
visumversoepelingsovereenkomst tussen de EG en Bosnië en Herzegovina en de
overnameovereenkomst werden verder soepel toegepast. In
december 2010 is de visumplicht voor burgers met een biometrisch paspoort uit
Bosnië en Herzegovina afgeschaft voor reizen naar het Schengengebied. De voorbereidingen van het land inzake grensbeheer,
asiel en migratie zijn gevorderd. Het
stelsel voor asiel en internationale bescherming, het toezicht op de
migratiestromen en de samenwerking tussen de agentschappen zijn opnieuw
verbeterd. De infrastructuur aan sommige
grensovergangen moet echter worden verbeterd. Met
betrekking tot de strijd tegen witwassen is sprake van weinig
vooruitgang. De tenuitvoerlegging van de
strategie en het actieplan om witwassen te voorkomen, blijft beperkt. Er is weinig vooruitgang geboekt op het gebied van
de strijd tegen drugs. Het ontbreken
van een doeltreffende gerechtelijke follow-up verhindert de strijd tegen
drugshandel, die een ernstig probleem blijft vormen. De voorbereidingen van Bosnië en Herzegovina
op het gebied van de politie kennen vooruitgang.
De doelmatigheid en de doeltreffendheid, de samenwerking en de informatie-uitwisseling
bij de politie van Bosnië en Herzegovina worden nog steeds belemmerd door de
fragmentatie van het systeem. De strijd
tegen de georganiseerde misdaad blijft onvoldoende door een gebrek aan
coördinatie tussen de rechtshandhavingsdiensten. De
georganiseerde misdaad blijft een ernstig probleem, dat de rechtsstaat en het
ondernemingsklimaat aantast. De inspanningen
in de strijd tegen mensenhandel moeten worden opgevoerd en de
tekortkomingen op het vlak van de identificatie van slachtoffers moeten worden
opgelost. Bosnië en Herzegovina heeft enige
vooruitgang geboekt op het gebied van terrorismebestrijding. De gezamenlijke taskforce voor
terrorismebestrijding is opnieuw van start gegaan. De
tenuitvoerlegging van de strategie voor preventie en bestrijding van terrorisme
moet worden verbeterd. Er werd opnieuw vooruitgang geboekt met de
voorbereidingen voor de bescherming van persoonsgegevens, maar op het
vlak van rechtshandhaving en de onafhankelijkheid van het toezichthoudend
orgaan zijn verdere inspanningen nodig. Een
goed functionerende bescherming van persoonsgegevens is cruciaal opdat Bosnië
en Herzegovina overeenkomsten kan sluiten met Europol en Eurojust. Kosovo Op politiek vlak vonden in de periode van
oktober 2010 tot april 2011 zowel parlements- als presidentsverkiezingen in
Kosovo plaats. Het verloop van de algemene
verkiezingen werd ontsierd door ernstige tekortkomingen en technische
problemen. In februari is een nieuwe
coalitieregering gevormd en in april is een nieuwe president verkozen. De president en de regering hebben blijk
gegeven van een engagement voor de Europese agenda. De
coördinatie van EU-gerelateerde hervormingen is versterkt. Door de verkiezingen heeft de uitvoering van
talrijke cruciale hervormingen vertraging opgelopen. Er
zijn nu aanhoudende inspanningen nodig om het tempo van de hervormingen en hun
daadwerkelijke tenuitvoerlegging te versnellen. Het
optreden van zowel de overheidsdiensten als de rechterlijke macht vertoont
tekortkomingen. Georganiseerde misdaad en corruptie,
onder meer op het gebied van de openbare aanbestedingen, moeten harder worden
aangepakt. De economische situatie is ook
kritiek en de regering moet dringend maatregelen nemen om in nauwe samenwerking
met het Internationaal Monetair Fonds de begrotingssituatie te verbeteren. Meer positieve ontwikkelingen kunnen worden gemeld
op essentiële onderdelen van de Europese agenda zoals visa en handel, waarvoor
Kosovo aanhoudende inspanningen heeft geleverd om resultaten tot stand te
brengen. Op basis van de resolutie van de Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties van 9 september 2010, die door
Servië en de 27 EU-lidstaten gezamenlijk werd ingediend, is in maart een
dialoog op gang gebracht tussen Belgrado en Prishtina/Priština. Deze dialoog verliep tot september in een doorgaans
constructieve sfeer en heeft tot overeenstemming geleid op een aantal punten: vrij verkeer van goederen en personen, de
burgerlijke stand en het kadaster. De gemaakte
afspraken moeten te goeder trouw worden uitgevoerd. Nu
moeten er verdere resultaten worden geboekt om prioritair de beginselen van
inclusieve, goed functionerende regionale samenwerking toe te passen en
duurzame oplossingen te bieden voor kwesties die verband houden met het EU-acquis,
bijvoorbeeld op het gebied van energie en telecommunicatie. Tijdens de verslagperiode is vooruitgang
geboekt op het vlak van de integratie van de Servische gemeenschap ten zuiden
van de rivier Ibër/Ibar. De Serviërs konden
rekenen op het rechtskader waarmee hun rechten werden gewaarborgd. Zij hebben sterker geparticipeerd in de algemene
verkiezingen en zij hebben ook deelgenomen aan de volkstelling. Het onderwijzend personeel van door Servië
gesteunde scholen is begonnen met het afsluiten van overeenkomsten met de
onderwijsafdelingen van Kosovaarse gemeentebesturen. In het noorden van Kosovo zijn er nog steeds
door Servië gesteunde structuren en is er op het vlak van integratie geen
vooruitgang geboekt. Door Servië ondersteunde
gemeenten hebben zich verzet tegen het houden van de volkstelling in het
noorden en de opkomst van Serviërs uit het noorden van Kosovo bij de algemene
verkiezingen was miniem. De Serviërs in het
noorden hebben ook het mandaat van EULEX aangevochten.
De situatie in het noorden van Kosovo en de kwestie van de grenscontrole
hebben geleid tot gewelduitbarstingen, waarbij in juli en september gewonden en
één dode vielen. De situatie heeft ook ertoe
geleid dat de Kosovaarse leiders vaker opruiende retoriek hebben gehanteerd. Alle partijen moeten bijdragen tot het wegnemen van
de spanningen in het noorden van Kosovo en tot het vrije verkeer van personen
en goederen, ten behoeve van de mensen in de regio. De autoriteiten werken samen met EULEX bij het
onderzoek naar de beschuldigingen die aan de orde kwamen in de resolutie die de
Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa heeft aangenomen over
onmenselijke behandeling van personen en illegale handel in menselijke organen
in Kosovo. De Kosovaarse autoriteiten moeten
ook zorgen voor een samenhangende en doeltreffende samenwerking met EULEX op
alle werkterreinen die het EULEX-mandaat bestrijkt. Wat de democratie en de rechtsstaat
betreft, blijft met name de rechtsstaat een punt van grote zorg, waaraan de
regering, de assemblee en de justitiële autoriteiten van Kosovo dringend
aandacht moeten besteden. Na de algemene verkiezingen is op 21 februari
het officiële startsein gegeven voor het vierde mandaat van de assemblee.
Er hebben zich ernstige tekortkomingen bij de verkiezingen voorgedaan. Kosovo moet dringend maatregelen nemen om deze
tekortkomingen weg te werken door het kiesstelsel te vereenvoudigen,
internationale normen na te leven en gevallen van verkiezingsfraude te
onderzoeken en te vervolgen. De assemblee
heeft een begroting vastgesteld en een aantal belangrijke hervormingswetten
goedgekeurd die van belang zijn voor de Europese agenda. De capaciteit van de assemblee voor het onderzoek van
wetsontwerpen en het uitoefenen van de controle op de regering blijft zwak. Er is bezorgdheid over het feit dat het reglement
van orde van de assemblee niet altijd wordt gevolgd. Op 22 februari is een nieuwe coalitieregering
aangetreden. In maart heeft de regering een
verordening vastgesteld voor de oprichting en versterking van de afdelingen
Europese integratie binnen de ministeries. Het
ministerie van Europese Integratie vervult nu een nog sterkere rol als
coördinator van de Europese agenda en donoren en oefende druk uit om de
hervormingen te versnellen. Er zijn extra
inspanningen nodig voor de vaststelling van specifieke doelstellingen en
meetbare resultaten, die de regering beter zouden moeten ondersteunen bij haar
hervormingen. De inspanningen op het vlak van
decentralisatie zijn voortgezet. De regering
moet oplossingen uitwerken voor de duurzaamheid op lange termijn van de nieuw
opgerichte gemeenten met een Servische meerderheid. Tegelijkertijd
zijn er nog steeds door Servië gesteunde structuren actief in Kosovo die een
volledige uitvoering van de decentralisatie verhinderen. Er is beperkte vooruitgang geboekt wat de hervorming
van het openbaar bestuur betreft. Het
regelgevingskader is versterkt, maar moet nog worden voltooid. De herziene strategie voor het overheidsbestuur
2010-2013 is nog niet uitgevoerd. De
hervorming van het openbaar bestuur blijft een grote uitdaging en de overheidsadministratie
is nog steeds zeer zwak. De middelen,
huisvesting en politieke steun voor het ombudsbureau zijn ontoereikend. Op het gebied van justitie is er
vooruitgang geboekt, met name door enkele belangrijke arresten van het
Constitutioneel Hof. De assemblee heeft belangrijke wetgeving goedgekeurd zoals
de wetten op de bescherming van getuigen, de strafrechtelijke aansprakelijkheid
van rechtspersonen voor strafbare feiten en de wet inzake internationale
justitiële samenwerking. Het hervormingsproces
moet worden voortgezet. Er is op bevredigende
wijze verder uitvoering gegeven aan de vier hervormingswetten die in de vorige
verslagperiode zijn goedgekeurd. De afdeling
Internationale justitiële samenwerking van het ministerie van Justitie heeft
haar capaciteit uitgebreid en heeft zaken vakkundig behandeld. De Kosovaarse
Raad voor Justitie is begonnen met het aanpakken van de belangrijkste
prioriteiten. Alle negen leden van de
Kosovaarse Raad voor Rechtsvervolging zijn aangesteld en de Raad is beginnen
functioneren. De salarissen van rechters en
aanklagers zijn verhoogd. Tegelijkertijd
blijft het rechtsstelsel in Kosovo zwakke punten vertonen. Er blijft een aanzienlijke achterstand bij de
behandeling van zaken. Er zijn nog steeds berichten over bedreigingen en
intimidatie van rechters en politieke inmenging in de werkzaamheden van de
rechterlijke macht blijft een reden tot ongerustheid. Aanklagers en rechters moeten blijk
geven van een meer proactieve aanpak bij het onderzoeken van en oordelen over
zaken van georganiseerde criminaliteit en corruptie. Voorts
baart ook de transparantie bij de uitvoering van de amnestiewetgeving ernstige
zorgen. Kosovo heeft enige vooruitgang geboekt bij corruptiebestrijding,
in het bijzonder door het aanpakken van sommige corruptiezaken. Corruptie blijft wijdverbreid op talrijke terreinen
en vormt nog steeds een ernstig probleem dat ook de toegang van burgers tot
dienstverlening in het gedrang brengt. De
werkgroep corruptiebestrijding is versterkt. Het
rechtskader voor corruptiebestrijding is verbeterd door de goedkeuring van
verscheidene belangrijke wetten, hoewel het rechtskader nog niet volledig is en
verder moet worden versterkt. De wetgeving op de financiering van politieke
partijen vertoont grote tekortkomingen en het toezicht op de uitvoering moet
ook worden versterkt. In het kader van de
corruptie blijven inbreuken op de aanbestedingsregels een punt van zorg. Vermogensverklaringen vertonen nog steeds
verschillen tussen het aangegeven vermogen en de daadwerkelijke inkomsten. In de Kosovaarse grondwet zijn krachtige
bepalingen opgenomen om de inachtneming van internationale normen inzake
mensenrechten en het respect voor en de bescherming van minderheden te
garanderen. De coördinatie van de activiteiten
van de verschillende instellingen die belast zijn met de bevordering, de
handhaving en het toezicht op de fundamentele rechten, is ontoereikend. Organen
van de uitvoerende macht hebben te lijden onder een ontoereikende capaciteit en
gebrekkig omschreven verantwoordelijkheden en gezag, die dikwijls overlappen
met andere instanties. Hun politieke en
daadwerkelijke impact is beperkt. Er moet meer
worden gedaan op het vlak van de tenuitvoerlegging van juridische en
bestuurlijke rechtsmiddelen bij schendingen van de mensenrechten. De integratie van leden van de Servische
gemeenschap is verbeterd, in het bijzonder ten zuiden van de rivier Ibër/Ibar. Er zijn meer inspanningen vereist om te voorzien in
de behoeften van de Serviërs in heel Kosovo, maar in het bijzonder in het
noorden. Er is beperkte vooruitgang geboekt op het gebied van de civiele en
politieke rechten. De regering moet haar
inspanningen voortzetten op het vlak van het voorkomen van marteling en
mishandeling. Er moeten verdere maatregelen
worden genomen om de straffeloosheid weg te nemen. In sommige gevangenissen moeten het
plaatsgebrek en de overbevolking worden aangepakt. De
toegang tot justitie is niet volledig gegarandeerd, in het bijzonder in
het noordelijke Mitrovicë/Mitrovica waar de districtsrechtbank in het kader van
EULEX met een beperkte capaciteit functioneert. Hierdoor wordt de rechtsstaat
in dit deel van Kosovo ondermijnd. Wat de vrijheid van meningsuiting
betreft, kunnen beperkte vorderingen worden gemeld. De
transparantie van de eigendom van de media wordt door een wet gewaarborgd en de
wet wordt correct toegepast. Journalisten
kampen nog steeds met politieke druk en bedreigingen.
De onafhankelijkheid en de onpartijdigheid van de publieke omroep (RTK)
is niet gewaarborgd. De vrijheid van
vereniging en vergadering wordt grotendeels nagekomen. Het recht op vereniging wordt gegarandeerd met de
goedkeuring van de wijzigingen van de wet inzake de vrijheid van vereniging
voor ngo's. Het werkklimaat voor het maatschappelijk
middenveld moet aanzienlijk worden verbeterd. De regering moet de
deskundigheid van het maatschappelijk middenveld beter benutten. Op het vlak van de vrijheid van gedachte,
geweten en godsdienst is de politie behoorlijke resultaten blijven boeken
inzake de bevoegdheidsoverdracht van KFOR voor de bewaking van historische en
religieuze monumenten, met inbegrip van Servisch-orthodoxe monumenten. Kosovo heeft vorderingen gemaakt bij de renovatie
van Servisch-orthodoxe monumenten in samenwerking met de betrokken
vertegenwoordigers van de kerk en de Servische autoriteiten. Er zijn verdere inspanningen nodig om de economische
en sociale rechten volledig te waarborgen. Er
is enige vooruitgang geboekt met betrekking tot de vrouwenrechten, met
name door te zorgen voor een ruimere vertegenwoordiging van vrouwen in de
politiek en een verbetering van het wetgevingskader om hun rechten te
waarborgen. Voor de tenuitvoerlegging van de
wetgeving moeten de betrokken instellingen worden versterkt en de middelen
worden verhoogd. Met de tenuitvoerlegging van
het wetboek voor jeugdrecht worden de kinderrechten beter beschermd. De raad voor bescherming van kinderen en
rechtsbedeling voor kinderen is opgericht. De
bescherming van kinderen blijft zwak en armoede onder kinderen hoog. Er is beperkte vooruitgang geboekt met betrekking
tot sociaal kwetsbare personen en personen met een handicap. Er is een rapport gepubliceerd over de
tenuitvoerlegging van het actieplan voor personen met een handicap. De tenuitvoerlegging van het actieplan en de
relevante wetgeving in deze sector moet worden versterkt, in het bijzonder op
gemeentelijk niveau, onder meer door ervoor te zorgen dat scholen toegankelijk
zijn voor leerlingen met een handicap. De regering heeft voorlichtingscampagnes over
de wetgeving op het gebied van discriminatiebestrijding op touw gezet. Discriminatie blijft een punt van zorg. Op het vlak van arbeids- en vakbondsrechten
kan enige vooruitgang worden gemeld. Zowel de
arbeidswet, de wet inzake de vakbonden als de wet over de economische en
sociale raad zijn aangenomen. Op het gebied
van de eigendomsrechten zijn de vorderingen ongelijkmatig. Op het vlak van het wetgevingskader zijn
verbeteringen tot stand gekomen en is een coördinator voor eigendomsrechten
aangesteld. Als gevolg van de aanzienlijke
achterstand bij de behandeling van zaken met betrekking tot eigendomsrechten
worden mensen verhinderd hun eigendomsrechten uit te oefenen. Er zijn meer inspanningen nodig om de naleving van
de bestaande wetgeving af te dwingen. Kosovo heeft enige vooruitgang geboekt op het vlak van de
eerbiediging en de bescherming van minderheden en culturele rechten. De
onlangs opgerichte gemeenten met een Servische meerderheid worden
geconfronteerd met een aantal problemen zoals ruimtelijke ordening. Met betrekking tot de toegang tot onderwijs voor
minderheidsgemeenschappen is er beperkte vooruitgang geboekt. Zowel ten noorden als ten zuiden van de rivier
Ibër/Ibar maakt de Servische gemeenschap gebruik van door Servië ter
beschikking gestelde handboeken en onderwijs. Kosovaarse
autoriteiten moeten een alternatief aanbieden en een Servisch curriculum
opstellen. Buiten de gebieden waar
hoofdzakelijk Serviërs wonen, kan Servisch in de scholen niet als tweede
officiële taal worden gevolgd. Er is weinig
vooruitgang geboekt met betrekking tot het gebruik van talen. De tenuitvoerlegging van het wettelijke kader
vertoont tekortkomingen. Er zijn geen
meertalige openbare diensten. De situatie
waarin de media voor de Servische minderheid zich bevinden, is verbeterd,
onder meer door de start van "TV Mreža". Wat betreft de nieuwe vestigingsplaats voor Roma-, Ashkali- en
Egyptische gezinnen uit door lood besmette gebieden, is het kamp van Çesmin
Lug/Çesmin Lug in oktober 2010 gesloten. Het kamp van Osterode is niet gesloten
omdat in het noordelijke Mitrovicë/Mitrovica geen alternatieve overheidsgronden
ter beschikking zijn gesteld. De regering
heeft de inschrijving bij de burgerlijke stand van deze gemeenschappen
bevorderd, onder meer door het organiseren van een gratis registratie. Een rapport over de tenuitvoerlegging van de
strategie voor de integratie van de Roma-, Ashkali- en Egyptische
gemeenschappen is gepubliceerd. Tegelijkertijd
blijven de levensomstandigheden van deze gemeenschappen en hun toegang tot
werkgelegenheid, onderwijs, gezondheidszorg en sociale bescherming aanleiding
geven tot ernstige bezorgdheid. De terugkeer van vluchtelingen en binnenlands ontheemden blijft
een probleem voor de Kosovaarse instellingen. De
overheidsmiddelen voor de terugkeer zijn met 40% verlaagd en zijn zeer gering. Kwesties zoals vertragingen bij de procedures voor
eigendomsrestitutie en de beperkte economische mogelijkheden blijven
belangrijke hinderpalen voor een vrijwillige en duurzame terugkeer. Veel ontheemden leven nog steeds in zeer moeilijke
omstandigheden. Op het vlak van de handhaving
van culturele rechten kunnen beperkte vorderingen worden gemeld. De samenwerking tussen de desbetreffende
ministeries en de centrale en gemeentelijke niveaus is verbeterd. De wetgeving inzake de bescherming van cultureel
erfgoed en de toepassing van de wetgeving blijven tekortkomingen vertonen. Wat regionale vraagstukken en
internationale verplichtingen betreft, is de samenwerking van Kosovo
met het Internationale Strafhof voor het voormalige Joegoslavië (ICTY)
voortgezet. EULEX heeft een aantal operaties
uitgevoerd, onder meer arrestaties en veroordelingen in zaken met betrekking
tot oorlogsmisdaden, waarbij hooggeplaatste politieke figuren, waaronder een
voormalige minister betrokken waren. De in
augustus goedgekeurde wetgeving over vermiste personen, is een belangrijke
ontwikkeling. Met deze wetgeving wordt de
erkenning van het recht-om-te-weten en het recht op schadevergoeding van
gezinnen gegarandeerd en wordt voorzien in de rechtspositie van vermiste
personen. De regering moet haar inspanningen
opvoeren op het vlak van informatieverstrekking en de terbeschikkingstelling
van middelen om het lot van de vermiste personen op te helderen. In de resolutie van januari van de Parlementaire
Vergadering van de Raad van Europa werden ernstige beschuldigingen geuit met
betrekking tot het conflict van 1999. EULEX
heeft een in Brussel gevestigde werkgroep opgericht met een verbindingskantoor
in Prishtina/Priština om deze aantijgingen te onderzoeken. In dit onderzoek werken de autoriteiten samen met
EULEX. Voor de eerste keer sedert de zomer van 2010
nam Kosovo in juni deel aan de bijeenkomst van de regionale samenwerkingsraad
in Montenegro. Het Kosovaarse voorzitterschap
van de Cefta-bijeenkomsten in 2011 is bevredigend verlopen. In het kader van de dialoog tussen Belgrado en
Prishtina/Priština is een akkoord bereikt over de douanestempels. Er moet nog steeds een overeenstemming worden
bereikt over een duurzame oplossing voor de deelname van Kosovo aan regionale
fora. Alle betrokken partijen moeten de
beginselen van een inclusieve en functionerende regionale samenwerking volledig
uitvoeren. De economie van Kosovo blijft
gekenmerkt door broze groei en aanzienlijke interne en externe onevenwichtigheden,
die worden verergerd door een onvoorspelbare begrotingskoers. De hoge inflatie en de slecht functionerende
arbeidsmarkt zijn belangrijke belemmeringen voor de economische en sociale
cohesie. Een reeks ad-hocmaatregelen en
een ontoereikende inzet van de autoriteiten hebben de stand-by-overeenkomst met
het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in het gedrang gebracht. De nieuwe overeenkomst met het IMF waarbij niet is
voorzien in de uitbetaling van middelen en die loopt tot einde 2011, is een
belangrijke test voor Kosovo om de geloofwaardigheid van het economische en
budgettaire beleid te herstellen. De grote
onzekerheid blijft een hindernis voor de ontwikkeling van de particuliere
sector. Bedrijven worden geconfronteerd met
een zwak bestuur, een gebrek aan betrouwbare elektriciteitsvoorziening,
ontoereikende vaardigheden bij werknemers, een gebrekkige infrastructuur en een
rechtsstaat die tekortkomingen vertoont. Wat de economische criteria betreft,
heeft Kosovo geen vooruitgang geboekt in de richting van de totstandkoming van
een functionerende markteconomie. Aanzienlijke
hervormingen en investeringen zijn noodzakelijk om Kosovo in staat te stellen
om op lange termijn het hoofd te bieden aan concurrentiedruk en de
marktkrachten binnen de Unie. Het monetair kader blijft relatief goed
functioneren, hoewel er ruimte is voor verbeteringen, in het bijzonder inzake
de regelgeving en het toezicht over de financiële sector. De verankering van de financiële bemiddeling is
voortgezet en de banksector is stabiel en winstgevend gebleven, ondanks de
toename van het aandeel onrendabele leningen. Er
is enige vooruitgang geboekt bij het privatiseringsproces. Het correcte functioneren van de
macro-economische beleidsmix wordt in toenemende mate bedreigd door een
onvoorspelbare begrotingskoers, een onhoudbare groei van de overheidsuitgaven
en beperkte financieringsmogelijkheden. Bestuurlijke
tekortkomingen en ad-hocmaatregelen hebben een negatieve impact op de
particuliere sector en diepgaande structurele problemen blijven een hinderpaal
voor de economie. De inflatie was hoog en
volatiel. De werkloosheid bleef zeer hoog en
er zijn onvoldoende banen bijgekomen om de druk op de arbeidsmarkt te
verminderen en werkgelegenheid te creëren, in het bijzonder voor de jonge
mensen die toetreden tot de arbeidsmarkt. De
externe onevenwichtigheden zijn ook hoog gebleven, in het bijzonder in de
handel in goederen en de instroom van buitenlandse, productieverhogende
investeringen is beperkt gebleven. Het
openbare elektriciteitsbedrijf is uit de overheidsbegroting aanzienlijke
subsidies blijven ontvangen, alsook leningen voor de financiering van zijn
investeringsprogramma. De zwakke rechtsstaat
en de problemen op het vlak van de eigendomsrechten blijven het
ondernemingsklimaat negatief beïnvloeden. De
informele sector vormt nog steeds een groot probleem. Door de verkiezingscampagne die voorafging aan
de vervroegde algemene verkiezingen en vervolgens de formatie van een nieuwe
regering en de verkiezing van een president beschikten de assemblee en de
regering slechts over een korte termijn om wetgeving en beleidsmaatregelen in
overeenstemming met de Europese normen vast te stellen. De vorderingen waren ongelijkmatig. Met betrekking tot het stelsel voor kapitaalverkeer
is behoorlijke vooruitgang geboekt. Kosovo
heeft vorderingen gemaakt op het vlak van asiel en migratie, met name op het
vlak van de overname en re-integratie van repatrianten. Er is enige vooruitgang geboekt met betrekking
tot de wetgeving inzake mededingingsbeleid, de energiesector en de
informatiemaatschappij en de media. Op de
volgende gebieden werd enige voortgang vastgesteld: belastingen,
intellectuele-eigendomsrechten, werkgelegenheid, sociaal beleid en
volksgezondheid, financiële controle, statistiek, grensbeheer en de bestrijding
van mensenhandel. De vervoersinfrastructuur
moet verder worden ontwikkeld. Er zijn
beperkte resultaten geboekt op het vlak van milieu, landbouw en
voedselveiligheid, drugshandel, georganiseerde criminaliteit en
terrorismebestrijding. Op het vlak van het verkeer
van personen en diensten en het recht op vestiging, witwaspraktijken en
persoonsgegevensbescherming is er slechts weinig gedaan om de wetgeving in
overeenstemming te brengen met het acquis. Wat de interne
markt van de EU betreft, is enige vooruitgang geboekt met betrekking tot de
wetgeving voor het vrije verkeer van goederen. Er kan enige vooruitgang worden
gemeld met betrekking tot conformiteitsbeoordeling, accreditatie, metrologie
en markttoezicht. Er is beperkte
vooruitgang geboekt met betrekking tot normalisatie. Er is geen enkele vooruitgang geboekt met
betrekking tot de wetgeving inzake consumentenbescherming. Op het gebied van het vrije verkeer van
goederen is slechts een beperkte aanpassing aan het EU-acquis tot stand
gekomen. Op dit terrein is nood aan een betere
coördinatie van en een strategie voor de aanpassing aan het volledige acquis. De administratieve capaciteit, de noodzakelijke
uitvoering en de handhavingsmaatregelen zijn ontoereikend. De aanpassing aan het acquis op het gebied
van het verkeer van personen en diensten, het recht op vestiging
en het vennootschapsrecht bevindt zich in een prille fase. Het stelsel voor kapitaalverkeer is zeer liberaal.
Op dit terrein is behoorlijke vooruitgang geboekt. Verdere
hervormingen zijn wenselijk met het oog op de invoering van de Basel
II-voorschriften inzake risico's en de oprichting van een rechtskader dat
volledig in overeenstemming is met de EU-normen. De douanewetgeving van Kosovo is grotendeels in overeenstemming met het
EU-douanewetboek. De inspanningen moeten
worden voortgezet met betrekking tot de strijd tegen smokkelarij en namaak. Het onafhankelijke beoordelingscomité moet
doeltreffender optreden en de achterstand wegwerken. Er
is enige vooruitgang geboekt op het vlak van belastingen, grotendeels
dankzij de uitvoering van de hervormingen ter ondersteuning van de
nalevingsstrategie. De bestuurlijke capaciteit
voor de inning van de belastingen en het terugdringen van de omvangrijke
informele sector blijft zwak. Met de goedkeuring
van de wet inzake staatssteun is enige vooruitgang geboekt met betrekking tot
de wetgeving inzake mededingingsbeleid, in het bijzonder voor het antitrustbeleid
en de staatssteun. De uitvoering van het
antitrustbeleid verbetert. Vorderingen kunnen
worden gemeld op het vlak van overheidsopdrachten, met de goedkeuring
van de gewijzigde wet inzake overheidsopdrachten waarmee vooruitgang wordt
geboekt op het vlak van de aanpassing aan de EU-normen. Het rechtskader moet
worden voltooid en de samenwerking tussen de verantwoordelijke instellingen
moet worden verbeterd. Er is enige
vooruitgang geboekt op het vlak van intellectuele-eigendomsrechten, in
het bijzonder met betrekking tot industriële-eigendomsrechten. Het wetgevingskader is nog steeds niet volledig en
de handhaving van de intellectuele-eigendomsrechten is ontoereikend. Er kan enige vooruitgang worden gemeld met
betrekking tot aanpassing van de wetgeving op het vlak werkgelegenheid,
sociaal beleid en volksgezondheid aan de EU-normen.
De uitvoering van dit wetgevingskader is cruciaal om de werklozen en
andere kwetsbare groepen te helpen bij de verbetering van hun levensstandaard. De bestuurlijke capaciteit op deze terreinen blijft
ook beperkt, in het bijzonder op gemeentelijk niveau.
Er is enige vooruitgang geboekt wat betreft de aanpassing aan de
Europese normen op het vlak van onderwijs en onderzoek. De capaciteit op centraal en gemeentelijk niveau
moet worden versterkt met het oog op de doeltreffende uitvoering van het
wettelijk en strategisch kader. Op het vlak
van onderzoek en innovatie is beperkte vooruitgang geboekt. Er moeten aanzienlijke inspanningen worden geleverd
om de noodzakelijke onderzoeks- en innovatiecapaciteit tot stand te brengen. De uitvoering van het wetgevingskader moet
onder andere worden versterkt door een verbeterde coördinatie tussen het
centrale en lokale niveau. Om ten volle
profijt te trekken van de steun van de donoren, moeten toereikende personele
middelen worden toegewezen aan onderwijs- en onderzoeksprojecten. Op het gebied van sectoraal beleid moeten volgende maatregelen worden
genomen: goedkeuring van het uitvoeringsplan voor het MKB en industriële
strategieën, toewijzing van voldoende middelen en versterking van de
verantwoordelijke autoriteiten. De coördinatie en samenwerking tussen de
betrokkenen blijft een knelpunt. Kosovo heeft
beperkte vooruitgang geboekt op het vlak van landbouw en voedselveiligheid. Er zijn inspanningen gedaan om de bestuurlijke
capaciteit te ontwikkelen, in het bijzonder op het vlak van voedselveiligheid. Grotendeels wegens de ontoereikende budgettaire
middelen is slechts beperkte vooruitgang geboekt bij de versterking van het
wetgevingskader en het bestuurlijke kader op het gebied van milieu en klimaatverandering. De vervoersinfrastructuur moet verder worden ontwikkeld. Het belangrijkste Kosovaarse project op het vlak
van wegeninfrastructuur, de bouw van de autosnelweg van Kosovo naar de Albanese
grens, blijft een punt van zorg wegens buitensporig hoge kosten en de vereiste
omvang van de investeringen op lange termijn. Enige
vooruitgang is te melden wat betreft de luchtvaart. In de energiesector is enige
vooruitgang geboekt op het vlak van de aanpassing van de wetgeving en de
uitvoering van het Verdrag tot oprichting van de Energiegemeenschap. Om investeringen aan te trekken zijn verdere
inspanningen nodig om de elektriciteitsrekeningen en de inning te verbeteren en
een niet-gesubsidieerd tarief in te voeren waarin de werkelijke kosten worden
weerspiegeld. De bouw van de geplande nieuwe
Kosovaarse elektriciteitscentrale heeft vertraging opgelopen. Deze vertraging heeft gevolgen gehad voor de
sluitingstermijn van de zwaar vervuilende centrale A van Kosovo. Wegens de meningsverschillen over de status van
Kosovo kan Kosovo nog steeds niet deelnemen aan de regionale stroomdoorvoer. Hierdoor komt de stabiliteit van het Kosovaarse
elektriciteitsnet in het gedrang en ontvangt Kosovo geen doorvoerinkomsten. Op het gebied van de informatiemaatschappij
en de media heeft Kosovo enige telecommunicatieregelgeving goedgekeurd met het
oog op de toepassing van de EU-normen. Belangrijke
wetgeving over de houdbare financiering van de publieke omroep en de
onafhankelijke mediacommissie is van de agenda van de assemblee genomen omdat
zij niet beantwoordde aan de EU-normen en evenmin de onafhankelijkheid van de
commissie en publieke omroep kon garanderen. Beide
kwesties moeten dringend worden aangepakt. Er is enige vooruitgang geboekt op het gebied
van financiële controle. Werkmethoden
voor de interne financiële controle bij de overheid bevinden zich nog in de
beginfase. Managers in begrotingsorganisaties
moeten bewust worden gemaakt van het belang van financieel beheer en controle. Op het vlak van de statistiek heeft Kosovo
enige vooruitgang geboekt, met name door een bevredigende uitvoering van de
volks- en woningtelling. Kosovo heeft gemengde vooruitgang geboekt op
het gebied van justitie, vrijheid en veiligheid.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft maatregelen genomen om
Kosovo voor te bereiden op de uitgifte van biometrische paspoorten. Er zijn aanzienlijke vorderingen gemaakt door de
goedkeuring van passende wetgeving en verbetering van de betrouwbaarheid van de
bevolkingsregisters. Er zijn nog verdere
inspanningen noodzakelijk op het vlak van de beveiliging van documenten. Er is enige vooruitgang geboekt op het vlak
van het grensbeheer. Er is een
gezamenlijke werkgroep opgericht waarvan de douane en politie deel uitmaken, om
de grensoverschrijdende criminaliteit te bestrijden. De
agentschappen hebben gezamenlijke patrouilles langs de grens en gezamenlijke
operaties aan de grensovergangen georganiseerd. Er
zijn gezamenlijke en gelijktijdige politiepatrouilles uitgevoerd met
soortgelijke agentschappen van Albanië en de voormalige Joegoslavische
republiek Macedonië. De Kosovaarse politie
heeft meer verantwoordelijkheden overgenomen van KFOR voor de bescherming van
de groene grens met de voormalige Joegoslavische republiek Macedonië en
Montenegro. De kwaliteit en de samenhang van
de grenscontroles moet nog verder worden verbeterd. Op het gebied van asiel zijn er
vorderingen gemaakt. Kosovo is geconfronteerd
met een toegenomen aantal asielzoekers. Met
betrekking tot asielaanvragen is een aantal beslissingen genomen. De asielprocedure vertoont nog steeds
tekortkomingen, in het bijzonder gebrek aan tolken, de bepaling van de herkomst
van personen en de beroepsprocedures. Kosovo
heeft vooruitgang geboekt op het vlak van migratie. Kosovo is nieuwe overnameovereenkomsten blijven
afsluiten met Europese landen. Het departement
voor Burgerschap, asiel en migratie is overnameverzoeken van Europese landen
efficiënt blijven afhandelen. Kosovo heeft
aanzienlijke vooruitgang geboekt op het vlak van de herintegratie van
gerepatrieerde personen, inclusief op gemeentelijk vlak. Er zijn aanhoudende inspanningen nodig om te zorgen voor een
doeltreffende uitvoering. Kosovo heeft beperkte vooruitgang geboekt met
betrekking tot de aanpak van witwaspraktijken en economische/financiële
criminaliteit. Er is een aanvang gemaakt met
de geleidelijke overdracht van de verantwoordelijkheden van het financiële
inlichtingencentrum van EULEX naar de Kosovaarse autoriteiten. De Kosovaarse capaciteit voor het onderzoeken en
vervolgen van economische misdrijven is nog steeds beperkt. Economische/financiële criminaliteit en witwaspraktijken
blijven aanleiding geven tot ernstige bezorgdheid. Het aantal door de politie uitgevoerde
inbeslagnemingen en arrestaties voor drugsgerelateerde delichten, inclusief
handel in verdovende middelen is toegenomen, maar de in beslag genomen hoeveelheden
zijn nog steeds gering. Inspanningen op
het vlak van de bestrijding van drugshandel moeten aanzienlijk worden
opgevoerd om in overeenstemming te zijn met de omvang van het probleem waarmee
Kosovo wordt geconfronteerd. Er is enige
vooruitgang geboekt wat betreft de politie. De
politie heeft meer verantwoordelijkheden overgenomen van KFOR. De politiediensten moeten nu de structurele en
organisatorische problemen aanpakken en ervoor zorgen dat zij beter in staat
zijn om complexe vormen van georganiseerde misdaad te bestrijden. Er is beperkte vooruitgang geboekt wat de
aanpak van georganiseerde misdaad betreft. Bij
de bestrijding van de georganiseerde misdaad zijn een aantal huiszoekingen,
arrestaties, vervolging en veroordelingen tot stand gekomen. De rechtshandhavingsinstanties en de gerechtelijke
autoriteiten moeten proactiever optreden bij de bestrijding van de
georganiseerde misdaad. De personele en technische capaciteit moet worden
versterkt en de kwaliteit van de onderzoeken moet aanzienlijk worden verhoogd. De capaciteit van Kosovo inzake de bestrijding van
de georganiseerde misdaad bevindt zich nog in een pril stadium. Er moeten aanzienlijke inspanningen worden geleverd
om dit probleem aan te pakken. Kosovo heeft
enige vooruitgang geboekt bij de bestrijding van de mensenhandel. Tijdens de verslagperiode is het aantal
geïdentificeerde slachtoffers licht gestegen. De
strategie en het actieplan voor de bestrijding van mensenhandel voor de periode
2011-2014 is goedgekeurd. De efficiëntie van
de politieafdeling die belast is met het onderzoeken van mensenhandelzaken is
verbeterd. Tegelijkertijd is het vermogen van
de Kosovaarse aanklagers en rechtbanken om mensenhandelzaken te onderzoeken en
te vervolgen en hierover te vonnissen nog steeds zwak.
Kosovo heeft beperkte vooruitgang geboekt op
het vlak van terrorismebestrijding. Het vermogen van Kosovo om de
desbetreffende wetgeving en strategiedocumenten zoals de wetgeving om witwassen
en terrorismefinanciering te voorkomen, de strategie voor terrorismebestrijding,
enz. te handhaven, blijft zwak. Er bestaat ernstige bezorgdheid over de geringe vooruitgang die is
geboekt op het vlak van persoonsgegevensbescherming. Turkije Turkije voldoet nog steeds in voldoende mate
aan de politieke criteria. Op 12 juni 2011
vonden vrije en eerlijke parlementsverkiezingen plaats.
De regering is begonnen met de uitvoering van het pakket voor
constitutionele hervormingen van 2010. In het
heersende politieke klimaat ontbreekt een gepaste dialoog en een bereidheid om
compromissen te sluiten tussen politieke partijen; de betrekkingen tussen
essentiële instellingen zijn gespannen; deze
atmosfeer was een hinderpaal voor de voortzetting van het hervormingsproces. Na de verkiezingen is een aanvang gemaakt met een
nieuwe grondwetsherziening. Er zijn
significante verdere inspanningen vereist om de grondrechten in de meeste
gebieden te garanderen. Dit geldt in het
bijzonder voor de vrijheid van meningsuiting, waarbij het aantal rechtszaken
tegen auteurs en journalisten en het nog steeds grote aantal websites dat wordt
verboden, ernstige zorgen baren. Wat de democratie en de rechtsstaat
betreft, zijn de Ergenekon-zaak en de onderzoeken naar andere vermeende
coupplannen een kans voor Turkije om duidelijkheid te brengen over de vermeende
criminele activiteiten tegen de democratie en aldus het vertrouwen in het goede
functioneren van de Turkse democratische instellingen en de rechtsstaat te
versterken. Er was evenwel ernstige
bezorgdheid over de wijze waarop de onderzoeken zijn gevoerd, het verloop van
de gerechtelijke procedure en de toepassing van de strafprocedures, waardoor de
rechten van de verdediging in het gedrang kwamen en afbreuk werd gedaan aan de
legitimiteit van de zaken. Wat de hervorming van het openbaar bestuur
betreft, is enige vooruitgang geboekt met de hervorming van de wetgeving. Er moet aandacht worden besteed aan de oprichting
van de instelling van de ombudsman. Voor de
hervorming van het openbaar bestuur en de decentralisatie is meer politieke
steun noodzakelijk. Er is behoorlijke vooruitgang geboekt met
betrekking tot de consolidatie van het beginsel van civiel toezicht op de
veiligheidstroepen. Het civiele toezicht
op militaire uitgaven is met name versterkt. Besluiten
van de hoge militaire raad konden voortaan worden getoetst door civiele
rechtbanken. Verdere hervormingen zijn nog
steeds vereist om het civiele toezicht op de binnenlandse veiligheidsdiensten
te consolideren, in het bijzonder de gendarmerie, en de vooruitgang die is
geboekt op het gebied van het militaire rechtsstelsel voort te zetten. Er is vooruitgang geboekt op het gebied van de
rechterlijke macht. De goedkeuring van
wetgeving over de hoge raad van rechters en openbare aanklagers en over het
constitutionele hof voorziet in het kader voor een grotere onafhankelijkheid en
onpartijdigheid van de rechterlijke macht. Er zijn ook maatregelen genomen met
het oog op een grotere efficiëntie van de rechterlijke macht en het wegwerken
van de toegenomen achterstand van de zaken die bij de rechtbanken in behandeling
zijn. Op alle terreinen moeten verdere
maatregelen worden genomen, inclusief het strafrechtstelsel. Turkije heeft een grote achterstand van ernstige
strafzaken die bij de rechtbanken in behandeling zijn, terwijl een groot deel
van de gevangenisbevolking niet onherroepelijk is veroordeeld. Voorts moet op de tenuitvoerlegging worden
toegezien, aangezien de Turkse juristen en maatschappelijke organisaties
verdeeld zijn over de al getroffen maatregelen. De
gerechtelijke procedures zijn onvoldoende transparant.
De rechtbanken en de parketten verstrekken geen informatie aan
belanghebbende partijen of aan het brede publiek bij vraagstukken van openbaar
belang. Bij de noodzakelijke herziening van de
strategie voor justitiële hervorming moeten alle belanghebbende partijen, de
Turkse juristen en de maatschappelijke organisaties worden betrokken. De uitvoering van
de strategie en het actieplan inzake corruptiebestrijding bevindt zich
in een beginfase. Corruptie blijft echter op
veel gebieden vaak voorkomen. Het gebrek aan
transparantie inzake de financiering van politieke partijen en de reikwijdte
van de immuniteiten blijven belangrijke knelpunten. Voor
de versterking en uitvoering van het wetgevingskader voor corruptiebestrijding
is meer politieke steun noodzakelijk. Naar
aanleiding van het onderzoek naar de liefdadigheidsinstelling Deniz Feneri, dat
betrekking had op een fraudezaak in Duitsland, zijn een voormalig hoofd van de
hoge raad voor radio en televisie (RTUK) en vier directeuren van het
televisiekanaal Kanal 7 aangehouden. Turkije
moet resultaten boeken met betrekking tot onderzoeken, vervolging en
veroordelingen in corruptiezaken. Wat de
mensenrechten en de bescherming van minderheden betreft, is beperkte
vooruitgang geboekt. Op de meeste terreinen
zijn aanzienlijke inspanningen echter nog steeds noodzakelijk, en in het
bijzonder met betrekking tot de vrijheid van meningsuiting en van godsdienst. Wat betreft de naleving
van het internationale recht inzake de mensenrechten is enige vooruitgang
geboekt, met name door de ratificatie van het Facultatief Protocol bij het
VN-Verdrag tegen foltering (OPCAT). Een aantal
hervormingen slepen reeds verscheidene jaren aan. De
wetgeving over de instellingen op het gebied van de mensenrechten moet volledig
in overeenstemming worden gebracht met de VN-beginselen. De positieve trend
inzake het voorkomen van marteling en mishandeling - wat betreft de
frequentie en de ernst van de mishandeling door wetshandhavingsinstanties - is
voortgezet. Wetshandhavingsinstanties maken
nog steeds gebruik van buitensporig geweld, in het bijzonder buiten officiële
detentie-inrichtingen. Er waren geloofwaardige
aantijgingen van lichamelijke mishandeling, waarbij het voornamelijk ging over
het buitensporig gebruik van geweld tijdens arrestaties. Er is geen vooruitgang geboekt bij de aanpak van de straffeloosheid,
onder meer de behandeling van zaken van vermeende mishandeling die voor de
rechtbank zijn gebracht. Wat de gevangenissen betreft,
resulteert de toename van de gevangenisbevolking in een aanzienlijke
overbevolking, hetgeen een belemmering is voor de pogingen om de omstandigheden
van detentie te verbeteren. Het klachtenbehandelingssysteem in de gevangenissen
had al lang hervormd moeten worden. Verwacht
wordt dat de tenuitvoerlegging van het Facultatief Protocol bij het VN-Verdrag
tegen foltering zal bijdragen tot de aanpak van enkele van deze knelpunten. Medische hulp voor gevangenen en de
detentie-omstandigheden van jongeren zijn punten die specifieke inspanningen
vereisen. Wat de vrije
meningsuiting betreft, is verder open gedebatteerd over vraagstukken die
als gevoelig worden beschouwd, zoals de Koerdische en Armeense kwesties,
rechten van minderheden en culturele rechten en de rol van het leger. Het recht op vrije meningsuiting wordt evenwel ondermijnd
door het grote aantal rechtszaken en onderzoeken tegen journalisten, auteurs,
academici en mensenrechtenactivisten. Dit
leidt tot zelfcensuur en geeft - in combinatie met een overmatige druk op de
media - aanleiding tot ernstige bezorgdheid. De
huidige wetgeving biedt onvoldoende garanties voor de vrijheid van
meningsuiting overeenkomstig het Europees Verdrag voor de rechten van de mens
en de jurisprudentie van het Europees Hof voor de rechten van de mens, en biedt
ruimte voor een restrictieve uitlegging door de rechterlijke macht. Het grote aantal websites dat wordt verboden, is
eveneens zorgwekkend. In het algemeen vormen
de Turkse wetgeving en rechtspraktijk hinderpalen voor een vrije uitwisseling
van informatie en ideeën. Op het gebied van
de vrijheid van vergadering is op het terrein enige vooruitgang geboekt: verscheidene demonstraties, waaronder Newroz
(het Koerdische Nieuwjaar) en 1 mei, verliepen vreedzaam. Demonstraties in het
zuidoosten van het landen en in andere provincies met betrekking tot het
Koerdische vraagstuk, studentenrechten, de activiteiten van de raad van
toezicht voor het hoger onderwijs YÖK en vakbondsrechten werden gekenmerkt door
een buitensporig gebruik van geweld. De wetgeving met
betrekking tot de vrijheid van vereniging is grotendeels in
overeenstemming met de Europese normen. Er is
nog steeds sprake van excessieve controles en een restrictieve uitlegging van
de wet. Er deden zich geen ontwikkelingen voor
met betrekking tot de wijziging van de wettelijke bepalingen over het verbieden
van politieke partijen. Op het vlak van
de vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst is
beperkte vooruitgang geboekt. De vrijheid van
eredienst wordt doorgaans gerespecteerd. De
dialoog met de alevieten en de niet-islamitische religieuze gemeenschappen is
voortgezet. Mensen die tot een religieuze
minderheid behoren, worden nog steeds bedreigd door extremisten. Er moet echter nog een wettelijk kader worden
vastgesteld overeenkomstig het Europees Verdrag voor de rechten van de mens,
zodat alle niet-islamitische religieuze gemeenschappen, met inbegrip van de
alevieten, ongehinderd kunnen functioneren. De bescherming van de
vrouwenrechten, de bevordering van de gelijkheid tussen mannen en
vrouwen en de bestrijding van geweld tegen vrouwen blijven belangrijke
uitdagingen. Het rechtskader voor het
waarborgen van de rechten van vrouwen en gelijkheid van mannen en vrouwen is
goeddeels aanwezig. Er zijn echter aanhoudende
extra inspanningen noodzakelijk om dit rechtskader om te zetten in politieke, sociale
en economische praktijk. De wetgeving moet
overal in het land op consistente wijze worden toegepast. Eerwraak, gedwongen huwelijken op jonge leeftijd en
huiselijk geweld tegen vrouwen vormen nog steeds een groot probleem. Er is meer opleiding en bewustmaking nodig inzake
vrouwenrechten en gelijke behandeling van mannen en vrouwen, in het bijzonder
voor de politiediensten. Wat betreft kinderrechten, moet in
overeenstemming met de geldende wetgeving nog een toereikend aantal
jeugdrechtbanken worden opgericht. Kinderen
worden niet in de gepaste omstandigheden in hechtenis genomen en worden langer
opgesloten dan strikt noodzakelijk is. Op alle terreinen (onderwijs, strijd
tegen kinderarbeid, gezondheidszorg, bestuurlijk vermogen en coördinatie)
moeten meer inspanningen, met inbegrip van preventieve en herstelbevorderende
maatregelen, worden geleverd. De
inspanningen om verbetering te brengen in de situatie van sociaal kwetsbare
personen en/of personen met een handicap moeten worden voortgezet.
Er moeten nog verdere maatregelen worden getroffen om de participatie van deze
personen in het sociaal en economisch leven te verhogen. Er
zijn verdere inspanningen nodig wat betreft de bestrijding van discriminatie. Er ontbreekt een alomvattende
antidiscriminatiewetgeving. Op
het gebied van de arbeidsrechten en vakbondsrechten zijn er nog
aanzienlijke problemen. Het huidige
rechtskader is niet in overeenstemming met de EU-normen en de ILO-verdragen. Door aanslepende meningsverschillen tussen de
sociale partners en een gebrek aan de nodige politieke wil kon er op dit
terrein geen vooruitgang worden geboekt. Met
betrekking tot eigendomsrechten wordt de teruggave van onroerende
goederen aan niet-islamitische religieuze gemeenschappen vergemakkelijkt door
nieuwe wetgeving waarmee de wet van 2008 inzake stichtingen wordt gewijzigd. De
aanpak van Turkije van minderheden blijft restrictief. Er is nog steeds geen sprake van volledige
eerbiediging en bescherming van taal, cultuur en grondrechten overeenkomstig
Europese normen. Turkije moet meer doen om de
tolerantie jegens en integratie van minderheden te bevorderen. De bestaande wetgeving moet nog steeds ingrijpend
worden herzien en de oprichting van beschermingsmechanismen of specifieke
organen om racisme, xenofobie, antisemitisme en intolerantie te bestrijden laat
op zich wachten. Turkije heeft vooruitgang geboekt op het vlak
van culturele rechten, in het bijzonder met betrekking tot het gebruik
van andere talen dan Turks door alle nationale radio- en televisiestations,
alsook door het gebruik van meerdere talen door de gemeenten. De oprichting van een departement Koerdische taal
en literatuur aan de universiteit van Muş Alparslan is goedgekeurd. Er gelden nog steeds beperkingen voor het gebruik
van andere talen dan het Turks in de politiek en in de contacten met openbare
diensten en in gevangenissen. Het rechtskader
inzake het gebruik van andere talen dan het Turks biedt ruimte voor
restrictieve interpretaties. Over het hele land gezien is de tenuitvoerlegging
dan ook inconsequent. Er is enige vooruitgang geboekt met betrekking
tot de Roma, in het bijzonder inzake de aanpassing van discriminerende
wetgeving. Er is geen alomvattend beleid om de
situatie van de Roma aan te pakken. Wat betreft Oost- en Zuidoost-Turkije,
is de democratische opening van 2009 niet verder uitgevoerd. De opsluiting van verkozen politici en
mensenrechtenactivisten gaf aanleiding tot ernstige bezorgdheid. De waarheid over de buitengerechtelijke executies
en martelingen in Zuidoost-Turkije in de jaren 1980 en 1990 moeten nog steeds
op basis van een eerlijke rechtsbedeling worden vastgesteld. Landmijnen en het systeem van dorpswachten blijven
ernstige punten van zorg. Er heeft zich een
sterke toename voorgedaan van het aantal terroristische aanslagen. De PKK staat op de EU-lijst van terroristische
organisaties. De compensatie van
binnenlands ontheemden is voortgezet. De
algemene doeltreffendheid van de regeling moet nog worden beoordeeld. Er moet evenwel nog een nationale strategie worden
opgesteld om beter te voorzien in de noden van de binnenlands ontheemden. Ondanks enkele verbeteringen is het ontbreken van
een alomvattend rechtskader voor vluchtelingen en asielzoekers een belemmering
voor de totstandkoming van een adequate aanpak. De
algemene omstandigheden in de detentiecentra voor buitenlanders moeten verder
worden verbeterd. Wat regionale
kwesties en internationale verplichtingen betreft, is Turkije steun
blijven betuigen aan de onderhandelingen over een definitieve regeling van de kwestie-Cyprus
tussen de leiders van de twee gemeenschappen, onder auspiciën van de
secretaris-generaal van de VN. Ondanks
herhaalde oproepen van de Raad en de Commissie heeft Turkije nog steeds niet
voldaan aan zijn verplichting om het Aanvullend Protocol bij de associatieovereenkomst
volledig en op niet-discriminerende wijze toe te passen en heeft het niet alle
belemmeringen voor het vrije verkeer van goederen weggenomen, zoals beschreven
in de verklaring van de Europese Gemeenschap en haar lidstaten van 21 september
2005 en in de conclusies van de Raad, met name die van december 2006 en
december 2010. Er is geen vooruitgang geboekt
inzake de normalisering van de bilaterale betrekkingen met de Republiek Cyprus. Wat betreft de betrekkingen
met Griekenland, worden de inspanningen voortgezet met het oog op een
verbetering van de bilaterale relaties. De
verkennende bilaterale besprekingen worden voortgezet.
Griekenland diende een groot aantal formele klachten in tegen
voortdurende schendingen van zijn territoriale wateren en luchtruim door
Turkije, met inbegrip van vluchten over Griekse eilanden. Turkije heeft zijn
contacten in de Westelijke Balkan aanzienlijk geïntensiveerd, waarbij
Turkije heeft uiting gegeven aan zijn vastberadenheid om de vrede en
stabiliteit in de regio te bevorderen. De Turkse economie
maakt momenteel een robuuste opleving door. De overheidsfinanciën verbeteren en het
vertrouwen in een duurzame transformatie van de economische vooruitzichten en
stabiliteit neemt toe. De
snelle toename van de economische activiteit, als gevolg van een sterke
binnenlandse vraag, heeft evenwel geresulteerd in aanzienlijke en oplopende
externe onevenwichtigheden die een bedreiging vormen voor de macro-economische
stabiliteit. Wat betreft de economische
criteria is Turkije een goed functionerende markteconomie. Het land wordt in staat geacht op de middellange
termijn het hoofd te bieden aan de concurrentiedruk en de marktkrachten binnen
de Unie, op voorwaarde dat het doorgaat met de uitvoering van zijn omvattende
structurele hervormingsprogramma. In 2010 en de
eerste helft van 2011 is de economie snel blijven groeien. In combinatie met de sterke groei van het bbp heeft
de aanzienlijke toename van de werkgelegenheid geresulteerd in een daling van
de werkloosheid. Als gevolg van voornamelijk
hogere conjuncturele ontvangsten en lagere rentelasten bleef de consolidatie
van de overheidsfinanciën goed op schema. De
financiële sector heeft zich opmerkelijk solide getoond dankzij eerdere
hervormingen, terwijl het rechtsstelsel doorgaans goed blijft functioneren. Voorts kunnen de nieuwe wetgeving over het toezicht
op staatssteun en de werkzaamheden van de regelgevende autoriteit zorgen voor
een verhoogde transparantie en een vermindering van de staatssteun. Het vrije spel van de marktkrachten is bevestigd. De privatisering is versneld. De EU blijft de belangrijkste handels- en
investeringspartner van Turkije. De tekorten op de
handelsbalans en de lopende rekening zijn evenwel opgelopen en de externe
onevenwichtigheden zijn momenteel aanzienlijk. Het
monetaire beleid is er slechts gedeeltelijk in geslaagd de kredietgroei te
beteugelen, met als gevolg dat het toenemende tekort op de lopende rekening van
Turkije - in combinatie met de hoge grondstoffenprijzen – verder blijft
oplopen. Er wordt gewerkt aan meer steun op
budgettair vlak en aan enkele specifieke en gerichte microprudentiële
maatregelen, onder meer door de toezichthouder voor het bankwezen om de
economie een zachte landing te laten maken en de druk op het monetaire beleid
te verlichten. Het Turkse prijs- en
kostenconcurrentievermogen op de exportmarkten is enigszins verslechterd. De inflatie is beginnen oplopen, grotendeels
vanwege druk als gevolg van het energie- en voedselverbruik, de levendige
economische activiteit en stijgingen van de gereguleerde prijzen. De structurele hervormingen moeten op een meer
vastberaden wijze ten uitvoer worden gelegd. De
maatregelen voor een grotere budgettaire transparantie en betere verankering
van het begrotingsbeleid waren bescheiden, hoewel zij ertoe kunnen bedragen om
de geloofwaardigheid van Turkije op de markten te vergroten. De beëindiging van bedrijfsactiviteiten blijft
moeilijk en de faillissementsprocedures zijn nog steeds tamelijk omslachtig. Turkije heeft zijn vermogen om te voldoen
aan de verplichtingen van het lidmaatschap verder verbeterd. Op de meeste terreinen werd vooruitgang geboekt. De aanpassing van de wetgeving is vergevorderd op
bepaalde gebieden, zoals vrij verkeer van goederen, antitrustbeleid en
staatssteun, energie, economisch en monetair beleid, ondernemings- en
industriebeleid, consumentenbescherming, trans-Europese netwerken en wetenschap
en onderzoek. De aanpassingsinspanningen
moeten echter worden voortgezet op gebieden als milieu, overheidsopdrachten,
het vrij verrichten van diensten, sociaal beleid en werkgelegenheid en
belastingen. Het handhavingsbeleid moet worden
versterkt op terreinen zoals intellectuele-eigendomsrechten en de bestrijding
van het witwassen van geld. De aanpassing moet
worden afgerond inzake de douane-unie en buitenlandse betrekkingen, met name op
terreinen zoals het algemene preferentiestelsel. Een
aantal reeds lang bestaande wrijvingen in het handelsverkeer is nog steeds niet
weggenomen. Het is absoluut noodzakelijk dat
Turkije volledig voldoet aan zijn verplichtingen in het kader van de
douane-unie. Op de meeste gebieden is het
daarom cruciaal dat Turkije zijn bestuurlijke capaciteit voor de uitvoering van
het acquis versterkt. Wat het vrije verkeer van goederen
betreft, is de aanpassing van de wetgeving vergevorderd, hoewel in de
verslagperiode slechts beperkte vooruitgang is geboekt.
Er blijven technische belemmeringen voor de handel bestaan, die een
obstakel vormen voor het vrije verkeer van goederen, hetgeen indruist tegen de
verplichtingen van Turkije in het kader van de douane-unie. Er is nauwelijks enige vooruitgang te melden op het
gebied van het vrije verkeer van werknemers, waarbij de voorbereidingen
voor de toepassing van het acquis in een pril stadium blijven. De aanpassing op het gebied van het recht van
vestiging en de vrijheid van dienstverlening verkeert ook in een pril
stadium. Er valt geen vooruitgang te melden op
het vlak van recht van vestiging en de vrijheid van grensoverschrijdende
dienstverlening, postdiensten en de wederzijdse erkenning van
beroepskwalificaties. Wat het vrije verkeer
van kapitaal betreft, heeft Turkije enige vooruitgang geboekt, met name
inzake kapitaalbewegingen en betalingen. Er
is geen vooruitgang geboekt op het vlak van de geleidelijke liberalisering van
de verwerving van onroerend goed door buitenlanders, waar er nog verscheidene
obstakels overblijven. Er blijven
beperkingen bestaan voor het kapitaalverkeer in een aantal sectoren, waaronder
directe investeringen die uit de EU afkomstig zijn.
Het wetgevingskader met betrekking tot de financiering van
terrorisme is nog niet voltooid en financiële actiegroep witwassen van geld (Financial
Action Task Force FATF) heeft Turkije op de zwarte lijst geplaatst
voor strategische tekortkomingen op dit vlak. Beperkte vooruitgang kan worden gemeld wat
betreft overheidsopdrachten. De
institutionele structuren zijn tot stand gebracht, maar de bestuurlijke
capaciteit moet worden verbeterd. Het ontwerp
van de aanpassingsstrategie met een tijdgebonden actieplan is klaar, maar moet
nog worden goedgekeurd. Turkije handhaaft nog
steeds uitzonderingen die indruisen tegen het acquis. Turkije moet zijn wetgeving verder aanpassen, met
name wat betreft nutsbedrijven, concessies en publiek-private partnerschappen. Op het gebied van het vennootschapsrecht kan
aanzienlijke vooruitgang worden gemeld als gevolg van de goedkeuring van het
nieuwe Turkse wetboek van koophandel, dat geacht wordt de openheid,
transparantie en de inachtneming van internationale normen inzake boekhouding
en audit te bevorderen. Het wettelijke en
institutionele kader voor auditing is nog niet aanwezig, en evenmin beschikken
de handelsrechtbanken over de noodzakelijke versterkte capaciteit. Met betrekking tot de wetgeving inzake
intellectuele eigendom is de aanpassing relatief vergevorderd, maar blijft
de handhaving gebrekkig. Met de onlangs
opgerichte werkgroep intellectuele-eigendomsrechten waarin overleg met de
Commissie plaatsvindt, wordt een belangrijk onderdeel van de
toetredingsonderhandelingen aangepakt. De
aangepaste wetsontwerpen inzake intellectuele- en industriële-eigendomsrechten,
inclusief strafrechtelijke sancties met een afschrikwekkende werking, moeten
nog steeds worden goedgekeurd. Coördinatie en
samenwerking tussen de verschillende belanghebbenden inzake intellectuele-eigendomsrechten
en overheidsorganen is essentieel, evenals algemene voorlichtingscampagnes over
de risico's van inbreuken op intellectuele-eigendomsrechten. Met betrekking tot het mededingingsbeleid
is de Turkse wetgeving inzake kartelbestrijding en fusiecontrole in hoge mate
aangepast. De mededingingsautoriteit
past de antitrustregelingen doeltreffend toe, waarbij zij over voldoende
onafhankelijkheid beschikt. Er is behoorlijke
vooruitgang te melden wat betreft staatssteun. Met
name de toezichthoudende autoriteit voor staatssteun is nu opgericht. Een aantal belangrijke staatssteunregelingen
moeten evenwel nog worden afgestemd op de regelgeving van de douane-unie. Wat betreft financiële
diensten, is er verdere vooruitgang geboekt. Met
name de toezichthouder voor het bankwezen heeft maatregelen genomen om de
financiële stabiliteit te versterken. De
algemene afstemming op het acquis, met name in de verzekeringssector, is
evenwel nog niet volledig. Er kunnen op het
gebied van de informatiemaatschappij en de media enige vorderingen ten
aanzien van elektronische communicatie worden gemeld. Ook op het vlak van het
audiovisueel beleid is goede vooruitgang geboekt. Er valt enige
vooruitgang te melden op het gebied van landbouw en plattelandsontwikkeling.
Er is aanzienlijke vooruitgang geboekt bij de uitvoering van het programma van
het Instrument voor pretoetredingssteun voor plattelandsontwikkeling (IPARD),
hetgeen heeft geresulteerd in het besluit van de Commissie om het beheer van de
EU-middelen over te dragen, alsook bij de voorbereidingen die zijn tot stand
gebracht voor de tweede fase van het IPARD-programma.
Het landbouwsteunbeleid verschilt aanzienlijk van het GLB en er is nog
steeds geen strategie ontwikkeld voor de aanpassing van het landbouwsteunbeleid. Het feit dat het maar deels gelukt is om de
belemmeringen voor de invoer van rundvlees weg te nemen, is ook een belangrijke
tekortkoming. Wat betreft voedselveiligheid,
veterinair en fytosanitair beleid, is er vooruitgang geboekt met betrekking
tot de omzetting en uitvoering van het acquis. De
herstructurering van het ministerie van Landbouw en landelijke aangelegenheden
is een stap in de goede richting voor de versterking van het officiële
controlesysteem. Het algemene controlesysteem
is nog steeds niet volledig in overeenstemming met het EU-acquis. Er moeten nog grote inspanningen worden geleverd op
het vlak van dierenwelzijn en de naleving van de hygiënevoorschriften en
structurele vereisten van de EU door de agrolevensmiddelenbedrijven. Wat betreft
de visserij, kan in het algemeen enige vooruitgang worden gemeld. Er is met name enige vooruitgang geboekt bij de
oprichting van administratieve structuren en het beheer van de visbestanden en
de visserijvloot. Turkije wordt geacht verdere
vooruitgang te boeken op andere terreinen zoals inspecties en controles. Er is enige
vooruitgang geboekt wat betreft de aanpassing van de wetgeving in de vervoersector,
met uitzondering van de spoorwegen. De
aanpassing van de wetgeving voor het maritiem vervoer en het vervoer over land
bevindt zich nog steeds in een ver gevorderd stadium. De aanpassing voor het
luchtvervoer wordt in een lager tempo voortgezet. Het
gebrek aan communicatie tussen de luchtverkeersleiding in Turkije en die in de
Republiek Cyprus blijft een ernstig probleem voor de veiligheid van het
luchtverkeer. Wat betreft het zeevervoer, zal
het vrijwillige auditprogramma van de IMO-lidstaten naar verwachting resulteren
in positieve resultaten, waarbij Turkije kan toetreden tot internationale
verdragen. De uitvoeringscapaciteit is
beperkt, in het bijzonder voor gevaarlijke goederen bij vervoer over land en
zee. In de energiesector is er ongelijke
vooruitgang geboekt. Er zijn behoorlijke
vorderingen tot stand gebracht wat betreft de interne markt voor elektriciteit
en inzake hernieuwbare energie. Er moeten met
name maatregelen worden genomen om te zorgen voor zo streng mogelijke normen
voor nucleaire veiligheid, beveiliging, waarborgen en non-proliferatie. Verdere inspanningen zijn noodzakelijk met
betrekking tot de ontwikkelingen op het vlak van de continuïteit van de
energievoorziening, de gassector en energie-efficiëntie. Met de aanpassing van de fiscale
wetgeving is beperkte vooruitgang geboekt, met name wat betreft het afschaffen
van discriminerende praktijken met betrekking tot de belasting van tabak. De verhoging van de accijns op alcoholhoudende
dranken is in strijd met het actieplan dat met de Commissie over dit punt was
overeengekomen. Het afschaffen van
discriminerende fiscale praktijken is essentieel om verdere vooruitgang in dit
hoofdstuk te kunnen boeken. Ten aanzien van
directe belastingen kan geen vooruitgang worden gemeld. Wat het
economische en monetaire beleid betreft, heeft Turkije enige vooruitgang
geboekt. De centrale bank heeft
geopteerd voor een nieuwe beleidsmix om de financiële stabiliteit te
bewerkstelligen, waarbij een verlaging van de beleidstarieven gepaard ging met
verhoging van de reserveverplichtingen voor de banksector. De aanpassing aan het acquis op het vlak van het
economische en monetaire beleid is nog niet voltooid, met name wat betreft de
volledige onafhankelijkheid van de centrale bank en het verbod op
geprivilegieerde toegang van de overheid tot financiële instellingen. In het algemeen is een hogere mate van paraatheid
tot stand gekomen. Er is goede
vooruitgang geboekt op het gebied van statistiek,
waarvoor de aanpassing van de wetgeving aan het acquis in het algemeen
vergevorderd is. Op het gebied van de
nationale rekeningen en landbouwstatistieken moet verdere vooruitgang worden
geboekt. Turkije heeft
beperkte vooruitgang geboekt op het terrein van sociaal beleid en
werkgelegenheid. Ten aanzien van de
bestuurlijke capaciteit zijn enkele verbeteringen te melden. Grondwetswijzigingen met betrekking tot
vakbondsrechten hebben niet geresulteerd in verdere wetswijzigingen met het oog
op volledige vakbondsrechten overeenkomstig EU-normen en ILO-verdragen. Het terugdringen van grootschalig zwartwerk en de
verhoging van de arbeidsparticipatie van vrouwen blijven nog steeds punten van
zorg. Het toepassingsgebied van de arbeidswet
blijft beperkt. De handhaving van de wetgeving
inzake veiligheid en gezondheid op het werk moet worden verbeterd. Het risico op armoede blijft zeer hoog, in het
bijzonder voor de plattelandsbevolking en kinderen. De
wetgeving inzake de oprichting van een instantie voor gelijke kansen is nog
niet goedgekeurd. Turkije heeft verdere vooruitgang geboekt op
het vlak van het ondernemings- en industriebeleid, waarbij Turkije op
toereikende wijze aangepast blijft aan het acquis. De
vooruitgang heeft betrekking op de goedkeuring van een strategie en een
actieplan voor de industrie met betrekking tot de periode 2011-2014, de betere
beschikbaarheid van beleidsinstrumenten voor ondernemingen en industrie, de
goedkeuring van sectorale strategieën en de aanpassing op het vlak van de
bestrijding van betalingsachterstand bij handelstransacties. Op het gebied van de trans-Europese
netwerken, en met name inzake de trans-Europese vervoersnetwerken, heeft
Turkije vorderingen gemaakt. Met het oog op
betrouwbare transportgegevens zijn verdere inspanningen noodzakelijk. Op het vlak van de trans-Europese energienetwerken
valt ook enige vooruitgang te melden. Er is enige vooruitgang geboekt op het
gebied van het regionale beleid en de coördinatie van de structuurinstrumenten. Er zijn vertragingen bij de oprichting van organen
voor de overname van het financieel beheer en de controlebevoegdheden met
betrekking tot de pretoetredingsfondsen voor dit beleidsterrein. Hoewel het institutionele kader voor de uitvoering
van de pretoetredingsfondsen is voltooid en de bestuurlijke capaciteit is
verbeterd, moet worden gezorgd voor een verdere versterking van deze capaciteit
en een betere coördinatie tussen alle betrokken instellingen om de uitvoering
te versnellen. In het algemeen is er vooruitgang geboekt op
het gebied van de rechterlijke macht. Inzake corruptiebestrijding is beperkte
vooruitgang geboekt met betrekking tot de uitvoering van de strategie en het
actieplan voor corruptiebestrijding. Het
gebrek aan transparantie inzake de financiering van politieke partijen en de
reikwijdte van de immuniteiten blijven belangrijke tekortkomingen. Turkije moet resultaten boeken met betrekking tot
onderzoeken, vervolging en veroordelingen in corruptiezaken. Er is vooruitgang geboekt, zij het wisselende,
op het gebied van justitie, vrijheid en veiligheid. De goedkeuring van de wet inzake buitenlandse
ingezetenen en het internationale beschermingsstelsel blijft een prioriteit met
het oog op de totstandkoming van een solide rechtsgrondslag voor een efficiënt
beheer van asiel en migratie, waarbij ook de rechten van migranten en
vluchtelingen worden gegarandeerd. Op het vlak
van justitiële samenwerking in straf- en civielrechtelijke zaken valt slechts
beperkte vooruitgang te melden. Enige
vooruitgang kan worden gemeld wat betreft de strijd tegen drugs en de
georganiseerde misdaad. Op het gebied van
politiesamenwerking en terrorisme is sprake van een beperkte vooruitgang. Er is beperkte vooruitgang geboekt inzake visumbeleid
en douanesamenwerking. Wat betreft het grensbeheer, kan zeer beperkte
vooruitgang worden gemeld. De cruciale kwesties voor dit punt zijn de
goedkeuring van een wet voor de oprichting van een nieuw agentschap voor
grenscontrole en de samenwerking tussen de agentschappen. Turkije blijft een belangrijk land van doorreis en
bestemming voor illegale migranten. Er moeten
verdere inspanningen worden geleverd op het vlak van het voorkomen van illegale
migratie en de overname van illegale migranten. Op het vlak van wetenschap en onderzoek
is Turkije goed voorbereid op de toetreding. Er
is behoorlijke vooruitgang geboekt met het oog op de integratie in de Europese
onderzoeksruimte en bij de voorbereidingen voor de Innovatie-unie. Over het algemeen verbeteren de participatie en de
resultaten van Turkije met betrekking tot het zevende kaderprogramma van de EU,
maar er zijn nog meer inspanningen vereist om te voldoen aan de
uitmuntendheidscriteria en deelname op concurrerende basis aan de
onderzoeksprogramma's van de EU. Op het gebied van onderwijs en cultuur en met name inzake onderwijs
en opleiding is vooruitgang geboekt. De
belangstelling voor de communautaire programma's blijft toenemen. Er is enige vooruitgang geboekt met betrekking tot
cultuur, maar niet wat betreft de aanpassing van de wetgeving. Op het gebied van
het milieu heeft Turkije goede vooruitgang geboekt op het vlak van
afvalbeheer, terwijl slechts beperkte vooruitgang kan worden gemeld inzake
horizontale wetgeving, luchtkwaliteit, bestrijding van industriële
verontreiniging en risicobeheer. Turkije heeft maar weinig vooruitgang geboekt
op het vlak van waterkwaliteit, chemische stoffen en bestuurlijke capaciteit. Ten aanzien van natuurbescherming kan geen
vooruitgang worden gemeld. Inzake klimaatverandering
heeft Turkije beperkte vooruitgang geboekt op het vlak van voorlichting over
EU-klimaatnormen. Zowel nationaal als internationaal moet nog een krachtiger en
ambitieuzer klimaatbeleid worden uitgestippeld. De
bestuurlijke capaciteit moet versterkt worden. Enige vooruitgang kan worden gemeld wat
betreft de bescherming van de consument en de gezondheid. Op het gebied van de consumentenbescherming
moeten herziene kaderwetten voor de bescherming van de consument en algemene
productveiligheid nog steeds worden goedgekeurd. Voor
een verbetering van de activiteiten op het gebied van markttoezicht zijn extra
financiële en personele middelen noodzakelijk, terwijl de samenwerking met
consumentenorganisaties moet worden versterkt. Op
het gebied van de volksgezondheid heeft Turkije de aanpassing van de wetgeving
nog niet voltooid en evenmin de bestuurlijke capaciteit opgebouwd met het oog
op een betere wetshandhaving om de gezondheidstoestand en de veiligheid van de
bevolking te verhogen. De Turkse douanewetgeving
is in hoge mate aangepast aan het acquis, als gevolg van de douane-unie met de
EU. De belastingvrije winkels aan de
landsgrenzen en de informatie die importeurs van producten in het vrije verkeer
binnen de EU vóór inklaring moeten verstrekken over de oorsprong, zijn in
strijd met de douane-unie. De wetgeving inzake
vrije zones, toezicht en tariefcontingenten moet nog worden aangepast. Met verbeterde, op risicoanalyse gebaseerde
controles en vereenvoudigde procedures kan de wettige handel worden bevorderd
door een beperking van het aantal fysieke controles. Bij
de douanediensten is er nog steeds geen effectieve handhaving van
intellectuele-eigendomsrechten. Voorts zijn er nog geen maatregelen getroffen
ter bestrijding van namaakgoederen. Op het gebied van
de externe betrekkingen heeft Turkije dankzij de douane-unie een hoge
mate van aanpassing tot stand gebracht. Op een
aantal terreinen doen er zich nog afwijkingen voor, bijvoorbeeld voor wat
betreft het geografische toepassingsgebied van het algemene preferentiestelsel. Wat het gemeenschappelijk
buitenlands en veiligheidsbeleid van de EU betreft, heeft Turkije de
aanpassing voortgezet; in het algemeen stemde
Turkije zich tijdens de rapportageperiode minder af op de GBVB-verklaringen en
heeft het land zich niet op één lijn geplaatst met de EU inzake beperkende
maatregelen ten opzichte van Iran, Libië of Syrië. Turkije
heeft gestreefd naar dialoog en overleg met de EU over verscheidene
vraagstukken met betrekking tot het buitenlands beleid.
Turkije heeft zich ingespannen om de betrekkingen met buurlanden als
Irak (en de regionale Koerdische regering) te verbeteren. Er is geen vooruitgang geboekt op het vlak van de
normalisatie van de betrekkingen met Armenië. De
betrekkingen met Israel zijn verder verslechterd na het incident met de
Gazavloot in 2010. Na de publicatie van het
onafhankelijk VN-rapport heeft Turkije de betrekkingen met Israël afgebouwd en
de militaire overeenkomsten met Israël opgeschort.
Turkije blijft
bijdragen aan het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB) en
streeft naar sterkere betrokkenheid bij de activiteiten in dat verband. De kwestie in verband met de samenwerking tussen de
EU en de NAVO buiten het Berlijn Plus-pakket, waarbij alle EU-lidstaten zouden
worden betrokken, moet nog worden opgelost. Turkije
heeft zich niet op één lijn geplaatst met het EU-standpunt inzake het
lidmaatschap van het Wassenaar Arrangement. Enige vooruitgang kan worden gemeld op het
gebied van financiële controle, waar de aanpassing al vrij ver is
gevorderd. De wetgeving op het beheer en de
controle van de overheidsfinanciën is volledig in werking getreden. Het beleidsdocument voor de interne controle van de
overheidsfinanciën moet worden herzien. Met de
goedkeuring van de wet inzake de Turkse rekenkamer is een belangrijke stap
gezet om de externe audit verder in overeenstemming te brengen met de
desbetreffende internationale normen. De
Turkse structuur voor samenwerking op het gebied van fraudebestrijding moet
zorgen voor een verdere versterking van haar coördinatietaak, haar operationele
onafhankelijkheid en haar operationeel netwerk. Er is beperkte vooruitgang te melden inzake financiële
en budgettaire bepalingen. De
administratieve voorbereidingen voor de oprichting van het systeem van eigen middelen
bevinden zich in een zeer pril stadium. IJsland IJsland voldoet nog steeds aan de politieke
criteria. IJsland is een goed
functionerende democratie met sterke instellingen en een diepgewortelde
traditie van representatieve democratie. Het
rechtsstelsel is van hoog niveau en het land ziet erop toe dat de reeds goede
bescherming van de grondrechten nog verder wordt verbeterd. De eenheid van de coalitieregering is
verschillende keren op de proef gesteld, maar tot dusver is de regering
stabiel. Zowel tussen de politieke partijen
als onder de bevolking lopen de meningen over de toetreding tot de EU uiteen. Er zijn communicatieactiviteiten gestart om een
goed onderbouwd debat over het toetredingsproces te bevorderen. Regering en parlement functioneren goed. In april 2011 is een constitutionele raad ingesteld
om de grondwet te herzien en wijzigingen voor te stellen. Er is ook wetgeving ontworpen om de efficiëntie van
het parlement en het openbaar bestuur verder te versterken. Er zijn goede vorderingen gemaakt met de
verdere tenuitvoerlegging van de aanbevelingen van de bijzondere
onderzoekscommissie inzake de politieke en bestuurlijke gevolgen van de
financiële crisis. Overeenkomstig deze
aanbevelingen kwam de Hoge Raad in maart 2011 bijeen om een besluit te nemen
over een rechtszaak tegen de voormalige premier, wat ertoe leidde dat deze in
mei 2011 werd aangeklaagd wegens grove nalatigheid. Parallel
daaraan heeft het bijzondere openbaar ministerie zijn onderzoeken naar
frauduleuze praktijken in de banksector efficiënt voortgezet, wat heeft geleid
tot enkele arrestaties. Er is vooruitgang geboekt met de verdere
versterking van het justitiële stelsel en het kader voor corruptiebestrijding. Een aantal rechters is benoemd volgens de regels
van de nieuwe wet inzake de rechterlijke macht en in februari 2011 is het
VN-verdrag tegen corruptie geratificeerd. Wat
betreft belangenverstrengeling is IJsland begonnen met het opstellen van aparte
gedragscodes voor ministers en bepaalde beroepen. IJsland blijft de grondrechten waarborgen,
waaronder economische en sociale rechten. Het
kaderverdrag betreffende de bescherming van nationale minderheden van de Raad
van Europa moet nog worden geratificeerd. De IJslandse economie herstelt zich
langzaam van de financiële crisis en de diepe, lange recessie die daarop
volgde, maar de groeiperspectieven blijven beperkt doordat huishoudens en
bedrijven nog steeds gebukt gaan onder de grote schuld.
Het economische beleid blijft gericht op stabilisatie en is stevig
verankerd in de voltooiing van het IMF-programma. De
centrale bank heeft de rente onlangs verhoogd toen de inflatie toenam. Het
begrotingsbeleid was redelijk soepel. De
aanpassing van de begroting door de uitgaven te beperken om de staatsschuld op
een aanvaardbaar niveau te brengen, verloopt moeizaam.
De werkloosheid is hoog, met name onder jongeren, en er zijn veel
langdurig werklozen. De herstructurering van
de banksector gaat vooruit, maar de economie kampt nog met de verstoring van de
financiële sector. Het is van het grootste belang dat de kapitaalrestricties
worden afgeschaft. Wat de economische criteria betreft,
kan IJsland worden beschouwd als een goed functionerende markteconomie. De zwakheid van de financiële sector en de
beperkingen op het kapitaalverkeer vormen echter nog steeds een hinderpaal voor
de efficiënte toewijzing van middelen. IJsland
zou de concurrentiedruk en de marktkrachten binnen de Unie op middellange
termijn het hoofd moeten kunnen bieden, mits de bestaande structurele zwakke
punten verder worden aangepakt door middel van passend macro-economisch beleid
en structurele hervormingen. Dankzij de beleidsmix waarin sterk de nadruk
ligt op stabilisatie van de wisselkoers en consolidatie van de begroting, is de
macro-economische stabiliteit opnieuw vergroot. Vanwege
het handelsoverschot en de sterke munt is de centrale bank de beleidsrente in
de tweede helft van 2010 blijven verlagen. Sinds augustus 2011 hanteert de
centrale bank een iets strenger monetair beleid omdat de munt zwakker werd en
de jaarlijkse inflatie aanzienlijk steeg. Er
zijn verdere pogingen ondernomen om de overheidsinkomsten te vergroten en de
uitgaven te beperken. Met het oog op de hoge
staatsschuld zijn maatregelen getroffen om de financieringsrisico's te beperken
en de financiën van de lokale overheden te versterken.
De buitenlandse deviezenvoorraad is blijven toenemen en volgens recente
schattingen van de centrale bank wordt de buitenlandse schuldpositie stilaan
beter beheersbaar. Er zijn nieuwe maatregelen
getroffen om de herstructurering van de schuld van de particuliere sector te
versnellen. De strategie voor de
liberalisering van de kapitaalrekeningen is herzien en de uitvoering daarvan
blijft lastig. De arbeidsmarkt is flexibel
gebleven en de participatiegraad bleef relatief hoog.
Het land beschikt over een goede basisinfrastructuur, veel natuurlijke
rijkdommen en een veelal goed opgeleide bevolking. De macrofinanciële risico's blijven echter
hoog. De binnenlandse vraag is aangetrokken,
maar het herstel is grotendeels te wijten aan tijdelijke maatregelen om de
particuliere consumptie te stimuleren. Er
bestaan nog steeds risico's en onzekerheden met betrekking tot toekomstige
bronnen van groei en de houdbaarheid van de groei op langere termijn. De financiële sector kampt nog steeds met de lage
kwaliteit van de activa en de nog niet voltooide herstructurering van de schuld
van de particuliere sector vormt nog steeds een belemmering voor efficiënte
financiële bemiddeling. De staatsschuld is
gestegen tot meer dan 90% van het bbp. De
begrotingsconsolidatie is niet erg doortastend aangepakt en de overheid moet
nog steeds flink snoeien in de uitgaven om de houdbaarheid van de begroting op
lange termijn te waarborgen. De begroting
staat bloot aan risico's vanwege aanzienlijke voorwaardelijke verplichtingen en
het Icesave-dossier, dat nog niet is opgelost. De
arbeidsmarkt begint de ernstige gevolgen te ondervinden van de recessie die
volgde op de crisis. De werkloosheid in het land is nog nooit zo hoog geweest,
met name onder jongeren, en er zijn veel mensen langdurig werkloos. Groei, investeringen en ontwikkeling worden
belemmerd door zwakke punten in het zakelijke klimaat, zoals belemmeringen voor
het starten van bedrijven in bepaalde sectoren. De
industriële structuur kent weinig diversificatie. Volgens de in het eerste voortgangsverslag
beschreven methode wordt het vermogen van IJsland om de verplichtingen van
het lidmaatschap op zich te nemen beoordeeld in het licht van de deelname
aan de Europese Economische Ruimte (EER), rekening houdend met de vrijstellingen
in het kader daarvan, en van de EU-wetgeving die buiten het toepassingsgebied
van de EER valt. In het algemeen is IJsland
goed voorbereid op de verplichtingen met betrekking tot het acquis, vooral door
de deelname aan de Europese Economische Ruimte. De kwestie-Icesave is nog niet opgelost. Ondanks de onderhandelingen is de nieuwe wet over
de voorwaarden voor de terugbetalingen aan het Verenigd Koninkrijk en Nederland
verworpen in het referendum van april 2011. De
regering heeft bevestigd dat de uitslag van het referendum niet van invloed zal
zijn op de start van de betalingen aan het Verenigd Koninkrijk en Nederland,
die eind 2011 zou moeten plaatsvinden. In mei
2011 heeft de regering haar antwoord ingediend op de schriftelijke aanmaning
van mei 2010 van de Toezichthoudende Autoriteit van de EVA. In juni 2011 heeft de Toezichthoudende Autoriteit
van de EVA de tweede fase van de inbreukprocedure in gang gezet, namelijk het
uitbrengen van het met redenen omkleed advies. In
dit advies worden de conclusies van de aanmaning integraal herhaald, namelijk
dat IJsland niet in overeenstemming met de Richtlijn Depositogarantiestelsels
handelde. De Europese Commissie deelt de
juridische analyse van de Toezichthoudende Autoriteit van de EVA. De IJslandse regering heeft in september geantwoord
op het met redenen omkleed advies van de Toezichthoudende Autoriteit van de
EVA. Deze onderzoekt het antwoord nu grondig,
alvorens een besluit te nemen over verdere maatregelen in deze zaak. Op dit moment is de kwestie-Icesave dus nog niet
opgelost. De voorbereidingen op de verplichtingen van
het lidmaatschap zijn voortgezet, zij het in een traag tempo, zowel op
terreinen die gedeeltelijk onder de EER vallen als op terreinen die daar niet
onder vallen. De wetgeving van IJsland is over
het algemeen aangepast en een aanzienlijk deel van het acquis op EER-terreinen
wordt toegepast, zoals vrij verkeer van goederen, vrij verkeer van werknemers,
recht van vestiging, vrij verrichten van diensten, vrij verkeer van kapitaal,
overheidsopdrachten, vennootschapsrecht, intellectuele-eigendomsrechten,
mededinging, financiële dienstverlening en informatiemaatschappij en media. Volgens het voortgangsverslag moet aan de
volgende terreinen waarschijnlijk flink worden gewerkt tijdens het toetredingsproces: financiële dienstverlening, landbouw en
plattelandsontwikkeling, milieu, visserij, vrij verkeer van kapitaal,
voedselveiligheid, veterinair en fytosanitair beleid, belastingen en douane. Wat betreft de bestuurlijke capaciteit moet
ervoor worden gezorgd dat er voldoende personele en financiële middelen
beschikbaar zijn en blijven voor de voorbereidingen in verband met het
toetredingsproces. IJsland voldoet grotendeels aan het acquis met
betrekking tot het vrije verkeer van goederen.
Er zijn echter geen nieuwe ontwikkelingen in de wetgeving wat betreft
horizontale maatregelen en de productwetgeving onder de oude aanpak. De omzetting van het acquis moet nog worden
voltooid op een aantal terreinen waar nieuw acquis is goedgekeurd. De wetgeving op het gebied van het vrije
verkeer van werknemers is grotendeels aangepast aan het acquis. De wetgeving inzake het recht van vestiging
en het vrij verrichten van diensten is grotendeels in overeenstemming met
het acquis, behalve wat betreft de richtlijn inzake postdiensten. In juli 2011 heeft IJsland gemeld dat de
dienstenrichtlijn ten uitvoer is gelegd. IJsland past het acquis inzake het vrije
verkeer van kapitaal grotendeels toe, met enkele uitzonderingen. In de nasleep van de financiële crisis past IJsland
nog steeds kapitaalrestricties toe, die voor de toetreding moeten worden
afgeschaft. De wetgeving inzake overheidsopdrachten is
grotendeels in overeenstemming met het acquis. De
wetgeving inzake verhaal en overheidsopdrachten voor defensie moet nog worden
aangepast. Op het gebied van vennootschapsrecht
is de aanpassing van de wetgeving vergevorderd en wordt een aanzienlijk deel
van het acquis toegepast. De aanpassing van de
wetgeving inzake boekhoudkundige normen en internationale auditnormen moet nog
worden voltooid. Het niveau van de aanpassing op het gebied van
intellectuele-eigendomsrechten is hoog en IJsland beschikt over de
nodige bestuurlijke capaciteit voor de tenuitvoerlegging. Er moet wel nog een breed handhavingsbeleid worden
uitgevoerd. De wetgeving inzake mededingingsbeleid
is grotendeels aangepast. Het toezicht op de
staatssteunmaatregelen in verband met de financiële crisis verloopt
bevredigend. Verdere
inspanningen zijn noodzakelijk om het acquis inzake financiële
dienstverlening ten uitvoer te leggen, met name om effectieve handhaving en
adequaat toezicht op de sector te waarborgen. De
kwestie-Icesave is nog niet opgelost. Er zijn nog enkele
lacunes op het gebied van de informatiemaatschappij en de media. Het IJslandse beleid inzake landbouw en
plattelandsontwikkeling is over het algemeen niet in overeenstemming met
het acquis en er moet nog een passend bestuurlijk kader worden ingesteld voor
de tenuitvoerlegging. Delen van de wetgeving en het administratieve
kader van IJsland zijn niet in overeenstemming met het acquis op het gebied van
voedselveiligheid en veterinair en fytosanitair beleid. Er moet met name aandacht worden besteed aan het
wegwerken van de resterende lacunes ten opzichte van de EU-wetgeving inzake
levende dieren, gewasbeschermingsmiddelen en nieuwe voedingsmiddelen. IJsland is nog
niet begonnen met de aanpassing van de wetgeving op het gebied van visserij,
noch met het opzetten van mechanismen voor de uitvoering van en het toezicht op
steunmaatregelen van de EU. De nog
steeds geldende beperkingen op buitenlandse investeringen in de visserij zijn
niet in overeenstemming met het acquis. Er is enige
vooruitgang geboekt op het gebied van vervoer, met name met betrekking
tot het weg- en zeevervoer. Op
verschillende terreinen moet IJsland echter nog EU-wetgeving omzetten in
nationale wetgeving. De wetgeving op
het gebied van energie is grotendeels in overeenstemming met het acquis,
met uitzondering van de wetgeving inzake olievoorraden, de onafhankelijkheid
van de regelgevende autoriteit en energiezuinigheid. De belastingwetgeving is deels in
overeenstemming met het acquis. Er moet
een strategie worden opgesteld met het oog op de interconnectiviteit en de
interoperabiliteit met de Europese IT-systemen op belastinggebied. Wat betreft de economische en monetaire
unie is de wetgeving inzake het monetaire beleid nog steeds niet volledig
aangepast aan het acquis en de administratieve structuren moeten verder worden
versterkt. De beschikbaarheid van statistieken die
in overeenstemming zijn met de EU-methoden, moet worden verbeterd, met name wat
betreft statistieken over het bedrijfsleven, de arbeidsmarkt en de landbouw. IJsland voert
reeds een aanzienlijk deel van het acquis inzake sociaal beleid en
werkgelegenheid uit, maar er moet nog een alomvattende
werkgelegenheidsstrategie worden opgesteld. IJsland is goed voorbereid op het gebied van het
ondernemings- en industriebeleid. Door de
financiële crisis heeft het midden- en kleinbedrijf nog steeds moeilijk toegang
tot financiering. Het niveau van de aanpassing aan de Europese
normen inzake trans-Europese netwerken is hoog. Met betrekking tot
regionaal beleid en coördinatie van structuurinstrumenten moet IJsland
de instellingen aanwijzen die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van het
cohesiebeleid. De voorbereidingen met betrekking tot justitie
en grondrechten liggen nog steeds goed op schema. De onafhankelijkheid van de
rechterlijke macht en het beleidskader inzake corruptiebestrijding zijn verder
versterkt. Verder
toezicht op de uitvoering van deze maatregelen is noodzakelijk. De wetgeving inzake
burgerrechten en gegevensbescherming is nog niet in overeenstemming met het
acquis. IJsland past de Schengen-akkoorden toe en de
aanpassing van de wetgeving inzake justitie, vrijheid en veiligheid is
goed gevorderd. Er zijn nog verdere
inspanningen noodzakelijk met betrekking tot de ratificatie en
tenuitvoerlegging van internationale instrumenten.
IJsland is goed gevorderd in de
voorbereidingen op toetreding tot en integratie in de Europese onderzoeksruimte. Het reeds hoge
niveau van aanpassing op het gebied van onderwijs en cultuur is
gehandhaafd. Er is enige
vooruitgang geboekt wat betreft de versterking van het wettelijke en
administratieve kader inzake milieu en klimaatverandering. IJsland voldoet nog niet volledig aan het acquis
inzake natuurbescherming en waterkwaliteit. IJsland
moet zijn standpunten in internationale milieufora geleidelijk in
overeenstemming brengen met die van de EU en de nog resterende milieuverdragen
ratificeren. De wetgeving op het gebied van consumentenbescherming
en volksgezondheid is goed aangepast, maar op het gebied van
consumentenbescherming zijn verdere inspanningen noodzakelijk. De douanewetgeving
is nog maar gedeeltelijk in overeenstemming met het acquis. Er moeten aanzienlijke inspanningen worden
geleverd om de discrepanties in de wetgeving aan te pakken, met name op het
gebied van douanevoorschriften, economische douaneregelingen, belastingvrije
goederen en beveiligingsaspecten. Er
moet nog worden begonnen met de voorbereidingen om ervoor te zorgen dat het
acquis bij toetreding effectief wordt toegepast, met name wat betreft de
ontwikkeling van de interconnectiviteit met de Europese IT-systemen op
douanegebied. Er is verdere
vooruitgang geboekt met betrekking tot buitenlandse betrekkingen, met
name wat betreft ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp. IJsland moet nog toetreden tot het
Kimberleyproces. De wetgeving
inzake het buitenlandse beleid en het veiligheids- en defensiebeleid is
grotendeels aangepast. IJsland hecht veel
waarde aan het arctische beleid en is vastbesloten een actieve rol te spelen in
regionale organisaties in Noord-Europa. Er is beperkte
vooruitgang geboekt met betrekking tot de wetgeving inzake financiële
controle. Verdere inspanningen zijn
noodzakelijk om een beleidsdocument inzake interne controle van de
overheidsfinanciën op te stellen en interne en externe audit duidelijk te
scheiden. De voorbereidingen met betrekking
tot de bescherming van de financiële belangen van de EU moeten nog steeds
worden opgevoerd. Met betrekking tot
financiële en budgettaire bepalingen is met de aanpassing van de
wetgeving een bevredigend niveau bereikt op de terreinen die ten grondslag
liggen aan of van invloed zijn op dit hoofdstuk. IJsland
heeft verder geïnventariseerd op welke punten de wetgeving moet nog worden
aangepast aan het acquis. Voor het
systeem van de eigen middelen moeten administratieve voorbereidingen worden
getroffen en concepten worden ontwikkeld. Er
moet nog een formele coördinatiestructuur worden ingesteld. [1] Artikel
49. [2] Overeenkomstig
Resolutie 1244/1999 van de VN-Veiligheidsraad. [3] Samenvattingen
en conclusies van de landenverslagen zijn in de bijlage bij deze mededeling
opgenomen. [4] Dit wordt
weerspiegeld in de recente mededeling van de Commissie over
corruptiebestrijding (COM(2011) 308 definitief). [5] De
strategie gaat uit van samenwerking tussen de landen van het Donaubekken op het
gebied van het milieu, vervoer, energie, sociaaleconomische ontwikkeling,
onderwijs, onderzoek en innovatie en veiligheid. Van de uitbreidingslanden
nemen Kroatië, Servië, Bosnië en Herzegovina en Montenegro aan deze strategie
deel. Zie COM(2010)715 definitief en de conclusies van de Raad van 13 april
2011. [6] De
kerninitiatieven van Europa 2020 zijn: een digitale agenda voor Europa, een
innovatie-Unie, jongeren in beweging, efficiënt gebruik van hulpbronnen,
industriebeleid in een tijd van mondialisering, een agenda voor nieuwe
vaardigheden en banen en een Europees platform tegen armoede. [7] COM(2008)
394 definitief. [8] COM(2011)
415 definitief. [9] Turkije
heeft de status van waarnemer. Van de nabuurschapslanden zijn Oekraïne en
Moldavië volwaardig lid, terwijl Georgië en Armenië de status van waarnemer
hebben. [10] Zaak
Sejdić en Finci tegen Bosnië en Herzegovina, december 2009. [11] Dit
betreft vijf doelstellingen: 1) een aanvaardbare en duurzame oplossing met
betrekking tot de verdeling van eigendommen tussen de staat en andere
bestuursniveaus; 2) een aanvaardbare en duurzame oplossing voor de
militaire eigendommen; 3) een definitief besluit over de uiteindelijke status
van Brčko; 4) budgettaire houdbaarheid; en 5) consolidering van de
rechtsstaat (blijkend uit de goedkeuring van een nationale strategie inzake
oorlogsmisdaden, een wet inzake immigratie en asiel en een nationale
hervormingsstrategie voor de justitiële sector), alsmede twee specifieke
voorwaarden: 1) ondertekening van de stabilisatie- en
associatieovereenkomst en 2) een stabiele politieke situatie. [12] COM(2009)
534 definitief. [13] Voorbeelden
hiervan zijn hoofdstuk 20 (Ondernemingen en industrieel beleid) en hoofdstuk 21
(Trans-Europese netwerken). [14] Verordening
(EG) nr. 1085/2006. [15] COM(2011)
500 [16] COM(2011)
290. [17] Volgens
Resolutie 1244 van de VN-Veiligheidsraad. [18] De
kernprioriteiten hebben betrekking op de volgende gebieden: wettelijk kader
voor verkiezingen en de wetgevende en toezichthoudende rol van het parlement; de
hervorming van het openbaar bestuur; de hervorming van het gerecht; de
bestrijding van corruptie; de strijd tegen georganiseerde misdaad; vrijheid van
de media en samenwerking met de maatschappelijke organisaties; uitvoering van
een antidiscriminatiekader en de situatie van ontheemden. Voor de volledige
tekst van de kernprioriteiten zie COM(2010) 670. [19] Montenegro
gebruikt unilateraal de euro als enig wettelijk betaalmiddel. [20] De
kernprioriteiten hebben betrekking op de volgende gebieden: de goede werking
van het parlement; de goedkeuring van wetgeving waarvoor een versterkte
meerderheid nodig is; de benoemingsprocedures en benoemingen bij belangrijke
instellingen; de kieshervorming; het verloop van verkiezingen; de hervorming
van het openbaar bestuur; de rechtsstaat en justitiële hervormingen; de strijd
tegen corruptie; de strijd tegen georganiseerde misdaad; het aanpakken van
eigendomskwesties; meer aandacht voor mensenrechten en uitvoeren van
antidiscriminatiebeleid; een betere behandeling van gedetineerden en de
toepassing van de aanbevelingen van de ombudsman. Voor de volledige tekst van de
kernprioriteiten zie COM(2010) 680. [21] De zaak
Sejdić-Finci vs. Bosnië en Herzegovina, december 2009, betreffende
etnische discriminatie bij de vertegenwoordiging in de instellingen van het
land van personen die niet behoren tot een van de drie constituerende
volksgroepen. [22] Volgens de
wet op de bescherming van de rechten van personen die tot een nationale
minderheid behoren, zijn er 17 nationale minderheden in Bosnië en Herzegovina.
De drie constituerende volksgroepen – Bosniaken, Kroaten en Serviërs – vormen
geen nationale minderheid.