5.7.2008   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 172/60

—

De pre-kandidaatlanden dienen een duidelijker signaal te krijgen over de manier waarop zij tot de EU zullen toetreden. Afzonderlijke toetreding kan landen inspireren en motiveren om de hele procedure te versnellen. De mate waarin een land succesvol is met het doorvoeren van EU-criteria moet een bepalende factor zijn voor de snelheid waarmee de toetreding in zicht komt.

—

In de pre-kandidaatlanden dient de capaciteitsopbouw van lokale overheden en verenigingen van gemeenten te worden uitgebreid aangezien de lokale en regionale overheden momenteel niet genoeg bij het EU-toetredingsproces betrokken zijn.

—

Het is verheugend dat de stabilisatie- en associatieovereenkomst (SAO) met de EU is geparafeerd; het Comité spoort de overheden in Bosnië en Herzegovina aan om samen te werken bij de uitvoering van de in de overeenkomst vervatte verplichtingen.

—

Het is verheugend dat er een begin is gemaakt met de stabilisatie- en associatieovereenkomst (SAO) met de EU. Het Comité spoort Servië aan om te blijven werken aan het nakomen van zijn verplichtingen jegens het Internationaal Straftribunaal voor het voormalige Joegoslavië, die een voorwaarde zijn voor verdere integratie in de EU.

—

Het Comité is blij dat de stabilisatie- en associatieovereenkomst met de EU is ondertekend en spoort de regering van Montenegro ertoe aan om de verplichtingen die in de overeenkomst zijn vastgelegd na te komen.

Rapporteur

:

Martin HEATLY (UK/EVP), lid van de graafschapsraad Warwickshire

1.

De pre-kandidaatlanden dienen een duidelijker signaal te krijgen over de manier waarop zij tot de EU zullen toetreden. Afzonderlijke toetreding kan landen inspireren en motiveren om de hele procedure te versnellen. De mate waarin een land succesvol is met het doorvoeren van EU-criteria moet een bepalende factor zijn voor de snelheid waarmee de toetreding in zicht komt.

2.

Er moet een goede balans worden gevonden tussen behoud van enthousiasme en stabiliteit in het potentiële kandidaatland en een zorgvuldige en juiste voorbereiding van het toetredingsproces.

3.

Uitbreiding is voor zowel de EU, de kandidaatlanden als de pre-kandidaatlanden van groot belang in termen van economische groeikansen, het veiligstellen van belangrijke verkeersaders en energietoevoerlijnen en andere strategische overwegingen, zonder de gemeenschappelijke waarden van de EU, zoals vrijheid, democratie en solidariteit uit het oog te verliezen; met name het vooruitzicht van toetreding is van vitaal belang voor het behoud van vrede en stabiliteit in de westelijke Balkanlanden. Het Comité is echter bezorgd over de „uitbreidingsmoeheid” in sommige lidstaten en meent dat het publiek meer bewust zou moeten worden gemaakt van de kansen en uitdagingen die verdere uitbreiding biedt.

4.

Er is duidelijk sprake van een verbetering van de algemene economische groei, een toename van de algemene macroeconomische stabiliteit en een hogere levensstandaard in de pre-kandidaatlanden; dat neemt echter niet weg dat meer moeite moet worden gedaan om de rechtsstaat te versterken en de maatschappelijke structuren te moderniseren. Deze macroeconomische verbeteringen moeten gericht zijn op een hogere levenskwaliteit van de burgers in die landen. Vooral de versterking van de rechtsstaat — via gerechtelijke hervormingen — en de strijd tegen corruptie en georganiseerde misdaad, waaronder ook mensensmokkel, moeten in alle pre-kandidaatlanden de hoogste prioriteit krijgen.

5.

Alle pre-kandidaatlanden moeten goede betrekkingen onderhouden met hun buurlanden en deze voortdurend verbeteren, omdat dergelijke betrekkingen een essentieel onderdeel zijn van het proces van toenadering tot de Europese Unie. Τevens wijst het Comité erop dat de landen van de westelijke Balkan en hun buurlanden aan wederzijds aanvaardbare oplossingen moeten werken voor hangende kwesties.

6.

Goede communicatie is essentieel voor het aanhoudende succes van de uitbreidingsstrategie. Het is noodzakelijk betere informatie te verstrekken over de voordelen en uitdagingen van het huidige uitbreidingsproces, alsook begrip en acceptatie te kweken voor het geleidelijke verloop en de zorgvuldige aanpak van het proces. Alle bestuursniveaus in pre-kandidaatlanden moeten worden gesteund in hun pogingen om hun publiek beter te informeren over Europese waarden en de voordelen van een aanstaand EU-lidmaatschap alsook over de voorwaarden van dat lidmaatschap. Met het oog hierop moeten de mededelingen van de Commissie over uitbreiding van de EU ook verschijnen in de talen die in de pre-kandidaatlanden worden gesproken, inclusief de minderheidstalen.

7.

Het nieuwe financiële instrument — het instrument voor pretoetredingssteun (IPA) — moet worden gebruikt om het bewustzijn over integratie in de EU te verhogen en de grensoverschrijdende samenwerking te verbeteren, de bevoegdheden van de belangenverenigingen van het lokale en regionale bestuur in de westelijke Balkanlanden te versterken en hen bij het toetredingsproces te betrekken.

8.

Voorts dient de „verticale” communicatie tussen de centrale overheidsdienst en die in de desbetreffende landen van gemeenten te worden verbeterd.

9.

Ondersteunende maatregelen die mensen op lokaal en regionaal niveau bijeenbrengen en de samenwerking tussen de EU en pre-kandidaatlanden bevorderen, zijn waardevolle instrumenten om cultureel en politiek wederzijds begrip tot stand te brengen, waardoor twijfels omtrent het integratievermogen kunnen worden weggenomen. Denk maar aan de belangrijke rol die jumelages en soortgelijke samenwerkingsverbanden van steden hebben gespeeld na de historische gebeurtenissen rond 1990.

10.

Er zouden meer maatregelen moeten worden genomen om, ter aanvulling van de bestaande grensoverschrijdende mechanismen, de samenwerking tussen regio's en gemeenten in de lidstaten en in de pre-kandidaatlanden te bevorderen; bijvoorbeeld door pre-kandidaatlanden aan te moedigen om lid te worden van de een EGTS (1).

11.

De opbouw van bestuurlijke capaciteit, zeker op lokaal en regionaal niveau, is essentieel om met succes aan de criteria van Kopenhagen te kunnen voldoen. De lokale en regionale overheden in de betrokken landen zijn onvoldoende geïnformeerd en zijn vaak nog onvoldoende toegerust om de financiële steun van de EU te kunnen benutten. In dit verband heeft het CvdR een belangrijke rol te vervullen: bevordering van opleidingsseminars voor de uitwisseling van goede praktijken en lessen van de Europese lokale en regionale overheden.

12.

Het is een goede zaak dat de EU en de pre-kandidaatlanden een akkoord hebben gesloten over versoepeling van de visumplicht. Dit is immers een belangrijke stap in de vereenvoudiging van de intermenselijke contacten, niet alleen tussen de inwoners van de westelijke Balkanlanden maar ook tussen de inwoners van de EU en de pre-kandidaatlanden.

13.

In de pre-kandidaatlanden dient de capaciteitsopbouw van lokale overheden en verenigingen van gemeenten te worden uitgebreid aangezien de lokale en regionale overheden momenteel niet genoeg bij het EU-toetredingsproces betrokken zijn.

14.

Het Comité is voorstander van projecten die lokale overheden van EU-lidstaten en pre-kandidaatlanden met elkaar in contact brengen, zoals het „Exchange Project” in Servië waarbij een derde van de gemeenten kennis maakte met Europese praktijken op het gebied van projectbeheer en betrekkingen tot stand werden gebracht tussen de EU en Servische lokale overheden.

15.

Het CvdR moedigt de capaciteitsopbouw van centrale, lokale en regionale overheden in de pre-kandidaatlanden aan, teneinde hun milieubeleid in overeenstemming te brengen met de aanbevelingen van de EU.

16.

In de pre-kandidaatlanden is de democratie nog pril en kwetsbaar. Er zijn doelgerichte en duurzame maatregelen nodig om de instellingen en spelregels van de representatieve democratie verder te ontwikkelen en solide te maken. Hierbij valt met name te denken aan de lokale en regionale overheden, die van groot belang zijn voor een stabiele en open democratische samenleving en voor een goede governance.

17.

Het maatschappelijk middenveld is een heel belangrijk onderdeel van een democratische samenleving in opbouw. De verdere ontwikkeling en capaciteitsopbouw van deze sector is noodzakelijk om de transparantie te helpen vergroten en de democratie te bevorderen. Het maatschappelijk middenveld kan een belangrijke rol spelen bij de publieksvoorlichting over de EU en het betrekken van de burger bij het uitbreidingsproces.

18.

De rechten van vrouwen, kinderen en ouderen moeten verder worden verbeterd. Verdere actie is geboden om gelijke kansen te bevorderen, betere arbeidsvoorwaarden te garanderen en een groter politiek engagement onder vrouwen te stimuleren. Vrouwen, kinderen en ouderen moeten beter worden beschermd tegen allerlei vormen van geweld, inclusief mensenhandel.

19.

Ook de positie van gehandicapten is voor verbetering vatbaar. Met name de arbeidskansen van gehandicapten moeten worden verbeterd omdat dit een essentiële stap in de richting van hun volledige maatschappelijke integratie is.

20.

De rechten van minderheden dienen verder te worden verbeterd en er moeten voorwaarden worden geschapen voor hun culturele ontwikkeling en ontplooiing. Ook zijn er krachtige maatregelen nodig om de houding tegenover etnische groepen te verbeteren en voor tolerantie en verzoening te zorgen.

21.

Het Comité neemt met genoegen kennis van de positieve resultaten op bestuurlijk vlak, met name van de ontwikkelingen in verband met de verbetering van de registers van de burgerlijke stand, identiteitskaarten en de invoering van biometrische paspoorten, en hoopt dat dit tot een verbetering van het verkiezingsproces zal bijdragen, aangezien de meest recente lokale verkiezingen niet volgens de internationale regels en normen zijn verlopen.

22.

Tot zijn tevredenheid constateert het Comité dat door de regering aan een strategischer benadering van corruptiebestrijding wordt gewerkt. Corruptie is echter nog steeds wijdverspreid en een groot probleem in Albanië. Bovendien is het rechtsstelsel ondanks een aantal verbeteringen nog zwak; het moet absoluut verder hervormd worden, vooral de onafhankelijkheid, het toezicht, de transparantie en de effectiviteit dienen te worden verbeterd. Het is dan ook van groot belang dat de voor de periode 2007-2013 geplande anti-corruptiestrategie met kracht wordt uitgevoerd overeenkomstig de aanbevelingen van de Raad van Europa/GRECO (2).

23.

De betrekkingen tussen de verschillende religieuze groepen zijn erg goed en een voorbeeld voor de hele regio, maar op het gebied van mensenrechten en vrijheid van meningsuiting moet nog het een en ander worden verbeterd.

24.

De Albanese overheden worden opgeroepen zich te blijven inzetten voor de verbetering van de omstandigheden van de minderheden, in aansluiting op de Europese goede praktijken en het Kaderverdrag inzake de bescherming van nationale minderheden van de Raad van Europa. Het wordt ten zeerste aanbevolen om vertegenwoordigers van minderheden in het Albanese parlement op te nemen en om ervoor te zorgen dat het onderwijs in minderheidstalen wordt uitgebreid tot alle etnische minderheden in geheel Albanië

25.

Albanië doet zijn best om goede betrekkingen te onderhouden met nabijgelegen lidstaten en andere pre-kandidaatlanden en deze verder te ontwikkelen.

26.

Om de stabilisatie- en associatieovereenkomst (SAO) succesvol te kunnen uitvoeren, zal Albanië zijn bestuurlijke capaciteit verder moeten versterken. Het lokaal bestuur en de vereniging van Albanese gemeenten moeten hun capaciteit verder opvoeren om de pretoetredingssteun te kunnen benutten.

27.

Het is verheugend dat de stabilisatie- en associatieovereenkomst (SAO) met de EU is geparafeerd; het Comité spoort de overheden in Bosnië en Herzegovina aan om samen te werken bij de uitvoering van de in de overeenkomst vervatte verplichtingen.

28.

Het Comité is ingenomen met de verklaring inzake de hervorming van het politieapparaat in Bosnië en Herzegovina. Het eist dat alle partijen zich voor de eerste hervorming volgens de EU-beginselen zullen inzetten. Hervorming van de politie is een vereiste voor ondertekening van de stabilisatie- en associatieovereenkomst (SAO).

29.

Het Comité stelt verheugd vast dat het lokaal bestuur in Bosnië en Herzegovina vastbesloten is om de Europese goede praktijken op het gebied van dienstverlening te volgen en juicht het toe dat de verenigingen van gemeenten van beide entiteiten bereid zijn om samen de kwaliteit van de plaatselijke dienstverlening aan de burgers te verbeteren.

30.

Er worden nog steeds hervormingen doorgevoerd in het lokaal bestuur en de wetgeving van beide entiteiten op het vlak van lokaal zelfbestuur is in overeenstemming met het Europees Handvest inzake plaatselijke autonomie.

31.

Om de stabilisatie- en associatieovereenkomst (SAO) succesvol te kunnen uitvoeren, zullen Bosnië en Herzegovina hun bestuurlijke capaciteit verder moeten versterken. De lokale overheden en verenigingen van gemeenten in beide entiteiten moeten hun capaciteit verder opvoeren om de mogelijkheden van de pretoetredingssteun te kunnen benutten en er ten volle van te profiteren.

32.

Het Comité is tevreden met de vooruitgang die is geboekt op het vlak van de terugkeer van vluchtelingen en binnenlandse ontheemden en spoort de betreffende organisaties en agentschappen aan tot constante verbetering van de voorwaarden voor blijvende terugkeer.

33.

De samenwerking met het Internationaal Straftribunaal voor het voormalige Joegoslavië is verbeterd en heeft een over het algemeen bevredigend niveau bereikt. Voor ondertekening van een stabilisatie- en associatieovereenkomst is echter volledige medewerking geboden.

34.

Servië dient de toenadering tot de EU verder voort te zetten en naar een vreedzame coëxistentie met alle buurlanden te streven.

35.

Het is verheugend dat er een begin is gemaakt met de stabilisatie- en associatieovereenkomst (SAO) met de EU. Het Comité spoort Servië aan om te blijven werken aan het nakomen van zijn verplichtingen jegens het Internationaal Straftribunaal voor het voormalige Joegoslavië, die een voorwaarde zijn voor verdere integratie in de EU.

36.

Er is vooruitgang geboekt met de hervorming van het overheidsbestuur in overeenstemming met de Europese normen en Servië heeft in het kader van de onderhandelingen over de SAO aangetoond dat het over goede bestuurlijke capaciteit beschikt.

37.

Het Comité is ingenomen met het initiatief van het ministerie van Justitie om het gerechtelijk apparaat aan een grondige analyse te onderwerpen omdat de tenuitvoerlegging van het wettelijk kader dat in de nieuwe grondwet is vastgelegd, nog steeds op zich laat wachten. Er moeten verdere maatregelen worden genomen om de onafhankelijkheid, verantwoordingsplicht en efficiëntie van de rechterlijke organisatie te garanderen.

38.

Het is een goede zaak dat de nationale corruptiebestrijding wordt voortgezet; desondanks is corruptie nog steeds een wijdverbreid verschijnsel en een groot probleem in Servië.

39.

De rechten van minderheden worden gelukkig beter geëerbiedigd en beter beschermd. De regering zou haar pijlen moeten richten op verbetering van de rechten van etnische groepen op het gebied van onderwijs, sociale zekerheid, gezondheidszorg, huisvesting en werkgelegenheid.

40.

Het Comité verzoekt het Servisch parlement met klem het Europees Handvest inzake plaatselijke autonomie te ratificeren.

41.

Om de stabilisatie- en associatieovereenkomst (SAO) succesvol te kunnen uitvoeren, zal Servië zijn bestuurlijke capaciteit verder moeten versterken. Het lokaal bestuur en de permanente conferentie van Servische steden en gemeenten moeten hun capaciteit verder opvoeren om de mogelijkheden van de pretoetredingssteun te kunnen benutten en er ten volle van te profiteren.

42.

Kosovo's onafhankelijkheidsverklaring van 17 februari is nu een feit; het CvdR onderschrijft het besluit om een EVDB-missie voor de rechtsstaat en stabiliteit, EULEX Kosovo, te lanceren. Handhaving van de rechtsstaat en stabiliteit is in het belang van iedereen. Etnische groepen dienen vreedzaam samen te leven.

43.

Het Comité verwelkomt de invoering van de strategie en het actieplan voor de hervorming van het openbaar bestuur 2006-2011. Het overheidsapparaat is immers zwak en inefficiënt en de hervormingen staan nog in de kinderschoenen.

44.

Hoewel op het vlak van lokaal bestuur enige vooruitgang is geboekt, blijft de bestuursrechtelijke capaciteit zwak.

45.

De oprichting van het anti-corruptieagentschap voor Kosovo is een goede zaak. Het is alleen jammer dat de politieke wil om corruptie te bestrijden duidelijk ontbreekt, wat een groot probleem is. Verdere capaciteitsopbouw van het personeel van het agentschap alsook de verdere ontwikkeling van het rechtskader en de uitvoeringsmaatregelen zijn noodzakelijk.

46.

Helaas is weinig vooruitgang geboekt op het gebied van burgerlijke en politieke rechten en vrijheden. Het Comité verzoekt de autoriteiten van Kosovo met klem verder onderzoek te doen naar meer dan 2000 vermisten als belangrijke stap in de richting van verzoening.

47.

Het is toe te juichen dat de verkiezingen in Kosovo van november 2007 vreedzaam zijn verlopen. Het Comité roept de Kosovaarse en Servische autoriteiten op om te blijven werken aan een vreedzame regeling voor de huidige politieke situatie. Het meent ten stelligste dat er geen plaats mag zijn voor geweld in Kosovo en dat een multi-etnisch Kosovo slechts tot stand kan komen door samenwerking van alle gemeenschappen.

48.

Het Comité is blij dat de stabilisatie- en associatieovereenkomst met de EU is ondertekend en spoort de regering van Montenegro ertoe aan om de verplichtingen die in de overeenkomst zijn vastgelegd na te komen.

49.

Ook de goedkeuring van een nieuwe grondwet is toe te juichen.

50.

Montenegro is er sinds zijn onafhankelijkheid in geslaagd om goede bilaterale betrekkingen aan te knopen met kandidaat-lidstaten en naburige lidstaten en heeft vooruitgang geboekt op het gebied van deelname aan regionale initiatieven en lidmaatschap van de Raad van Europa.

51.

Het Comité constateert tot zijn tevredenheid dat de regering maatregelen heeft genomen om de georganiseerde misdaad en corruptie te bestrijden maar stelt vast dat deze kwesties nog steeds als een groot probleem worden gezien. Daarom moet de regering de anti-corruptiemaatregelen blijven aanscherpen en de strijd tegen witwaspraktijken opvoeren. Daarbij dient bijzondere aandacht uit te gaan naar de hervorming van het gerechtelijk apparaat.

52.

Er is sprake van een voortgaande hervorming van overheidsdiensten. Verdere capaciteitsopbouw is geboden, vooral op het gebied van transparantie, verantwoordingsplicht, openbare aanbestedingen en het beheer van overheidsmiddelen en vergunningen.

53.

Om de stabilisatie- en associatieovereenkomst (SAO) succesvol te kunnen uitvoeren, zal Montenegro zijn bestuurlijke capaciteit verder moeten versterken. Het lokaal bestuur en de vereniging van Montenegrijnse gemeenten moeten hun capaciteit verder opvoeren om de mogelijkheden van pretoetredingssteun te kunnen benutten en er ten volle van te profiteren.