(1)

In november 2017 hebben het Europees Parlement, de Raad en de Commissie de Europese pijler van sociale rechten afgekondigd, waarin twintig beginselen en rechten zijn vastgelegd om goed werkende en billijke arbeidsmarkten en socialezekerheidsstelsels te ondersteunen. In de pijler zijn het recht op billijke arbeidsvoorwaarden en op toegang tot sociale bescherming en opleiding vastgesteld, en staat dat gelijke behandeling en gelijke kansen voor vrouwen en mannen op alle gebieden moeten worden gewaarborgd. Ook wordt daarin gesteld dat de proeftijd van redelijke duur moet zijn en dat het misbruik van atypische arbeidsovereenkomsten moet worden verboden. Beginsel 4 (“actieve ondersteuning bij het vinden van werk”) stelt dat jongeren binnen vier maanden nadat zij werkloos zijn geworden of het onderwijs hebben verlaten, recht hebben op vervolgonderwijs, een leerling- of stageplaats of een geschikt baanaanbod.

(2)

In de richtsnoeren voor het werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten, die de Raad heeft aangenomen in Besluit 2019/1181 (1), en met name richtsnoer 6, worden de lidstaten opgeroepen de jeugdwerkloosheid en de kwestie van jongeren die geen werk hebben en geen onderwijs of opleiding volgen (“NEET’s”), aan te pakken door voortijdig schoolverlaten te voorkomen en de overgang van school naar werk structureel te verbeteren, onder meer door volledige uitvoering van de jongerengarantie.

(3)

De Aanbeveling van de Raad van 20 december 2012 betreffende de validatie van niet-formeel en informeel leren (2) bevat de elementen en beginselen voor de validatie van niet-formeel en informeel leren die iedereen in de gelegenheid stellen kennis, vaardigheden en competenties die door niet-formeel en informeel leren zijn verworven, te laten valideren en een volledige kwalificatie of, in voorkomend geval, een gedeeltelijke kwalificatie te verkrijgen.

(4)

In Aanbeveling van de Raad van 19 december 2016 tot invoering van bijscholingstrajecten: nieuwe mogelijkheden voor volwassenen (3) wordt aanbevolen volwassenen met een laag niveau van vaardigheden, kennis en competenties de kans te bieden om overeenkomstig hun individuele behoeften een minimumniveau van lees- en schrijfvaardigheid en digitale en rekencompetenties of een breder scala van vaardigheden, kennis en competenties te verwerven.

(5)

De Aanbeveling van de Raad van 22 mei 2018 inzake sleutelcompetenties voor een leven lang leren (4) roept de lidstaten op de ontwikkeling van elementaire digitale vaardigheden te ondersteunen en te verbeteren en het niveau van de digitale competenties bij alle lagen van de bevolking te verhogen.

(6)

De Aanbeveling van de Raad van 10 maart 2014 inzake een kwaliteitskader voor stages (5) biedt richtsnoeren voor het aanbieden van hoogwaardige stages en omvat kwaliteitsaspecten die met name betrekking hebben op leerinhoud, arbeidsvoorwaarden en transparantie met betrekking tot financiële voorwaarden en aanwervingspraktijken.

(7)

De Aanbeveling van de Raad van 15 maart 2018 voor een Europees kader voor hoogwaardige en doeltreffende leerlingplaatsen (6) bevat 14 essentiële criteria die de lidstaten en belanghebbenden moeten toepassen om hoogwaardige en doeltreffende leerlingplaatsen te ontwikkelen om zowel de ontwikkeling van werkgerelateerde vaardigheden als de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen te waarborgen.

(8)

Verordening (EU) 2019/1700 van het Europees Parlement en de Raad van  (7) voorziet in een gemeenschappelijk kader voor zeven voorheen onafhankelijke gegevensverzamelingen, waaronder de EU-arbeidskrachtenenquête. Dat gemeenschappelijk kader, de geïntegreerde Europese sociale statistieken (IESS), levert meer gedetailleerde vergelijkingsgegevens over de hele EU op, wat een beter inzicht geeft in de overgang van onderwijs naar werk bij jongeren. Daardoor kunnen niet alleen hun leer- en werkervaring, maar ook de details over hun individuele achtergrond beter in kaart worden gebracht.

(9)

In zijn conclusies van 15 december 2016 vraagt de Europese Raad om voortzetting van de jongerengarantie. In zijn conclusies van 15 juni 2017 herhaalt de Raad dat het aanpakken van de werkloosheid en inactiviteit onder jongeren een beleidsprioriteit blijft, en geeft hij aan dat de jongerengarantie en het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief een sterke stimulans hebben gegeven aan structurele hervormingen en beleidsinnovatie, en onderstreept hij dat om NEET’s te bereiken een sterke, aangehouden inspanning vereist is van nationale overheden alsook sectoroverschrijdende samenwerking.

(10)

In zijn resolutie van 18 januari 2018 over de uitvoering van het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief in de lidstaten roept het Europees Parlement de lidstaten op passende en op maat gesneden strategieën in te voeren om alle NEET’s te bereiken en om een geïntegreerde aanpak te hanteren om meer geïndividualiseerde ondersteuning en diensten beschikbaar te maken voor jongeren die met meerdere belemmeringen kampen. Het Europees Parlement beklemtoont dat de kwaliteit van het aanbod in het kader van de jongerengarantie en het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief moet worden verhoogd en dringt aan op een toekomstige discussie over de in aanmerking komende leeftijdscategorie.

(11)

De Europese Green Deal is de nieuwe groeistrategie van de Unie. Deze moet de Unie omvormen tot een eerlijke en welvarende samenleving, met een moderne, hulpbronnenefficiënte en concurrerende economie, waar na 2050 netto geen broeikasgassen meer worden uitgestoten en economische groei is losgekoppeld van het gebruik van hulpbronnen.

(12)

Om de economische en sociale schade van de COVID-19-pandemie te herstellen, de Europese economie snel weer op de rails te krijgen, bestaande banen te redden en nieuwe te scheppen, heeft de Commissie op 27 mei 2020 een voorstel ingediend voor een groot herstelplan voor Europa dat het volledige potentieel van de Uniebegroting benut, alsook een voorstel voor het herstelinstrument “Next Generation EU”. Dat instrument is van cruciaal belang voor de ondersteuning van onder meer kortetermijnmaatregelen ter bevordering van de werkgelegenheid, waaronder de werkgelegenheid voor jongeren, en investeringen in beleidshervormingen betreffende de arbeidsmarkt en de sociale, onderwijs- en opleidingsstelsels op langere termijn.

(13)

In 2013, tijdens de vorige economische recessie, bedroeg de jeugdwerkloosheid in de Unie (onder 15-24-jarigen) 24,4 % (een stijging met 16 % tegenover 2008) — en in sommige lidstaten zelfs meer dan 50 % — en waren er 6,5 miljoen NEET’s in de leeftijd van 15-24 jaar. Naar aanleiding hiervan werd in april 2013 de Aanbeveling van de Raad tot invoering van een jongerengarantie aangenomen (8). Het is een belangrijke gecoördineerde respons op Unieniveau op de uitdagingen waarmee jongeren worden geconfronteerd, en is gebaseerd op educatieve en actieve arbeidsmarktmaatregelen in de lidstaten.

(14)

De COVID-19-pandemie heeft de Unie in een ongekende economische recessie gestort, die waarschijnlijk opnieuw tot een dramatisch hoge jeugdwerkloosheid en hoge NEET-percentages zal leiden. De economie van de Unie zal in 2020 naar verwachting aanzienlijk krimpen en in de diepste recessie in haar geschiedenis belanden. Jongeren die al vóór de uitbraak van de pandemie in een precaire situatie op de arbeidsmarkt verkeerden, of met belemmeringen in hun toegang tot werk werden geconfronteerd, zullen het hardst worden geraakt, terwijl degenen die op dit moment op de arbeidsmarkt komen, moeilijker een eerste baan zullen vinden. Daarom moet de jongerengarantie naar aanleiding van de huidige crisis worden versterkt.

(15)

Jongeren kunnen tal van moeilijkheden ervaren op de arbeidsmarkt, onder meer vanwege de overgangsperioden die zij doormaken in hun leven, doordat zij weinig of geen beroepservaring hebben of vanwege andere belemmeringen bij hun intrede op de arbeidsmarkt. Zoals te zien was bij vorige recessies, worden jongeren harder getroffen dan oudere, meer ervaren werknemers.

(16)

Jonge vrouwen hebben een grotere kans inactief te worden dan jonge mannen, doordat zij zorgtaken op zich nemen zoals de zorg voor kinderen of hulpbehoevende volwassenen, of andere persoonlijke of familiale taken. Zorgtaken wordt voor jonge vrouwen meer dan vijf keer zo vaak als voor jonge mannen genoemd als reden voor inactiviteit. Dit kan leiden tot een bredere werkgelegenheidskloof tussen mannen en vrouwen, met blijvende gevolgen die zich gedurende het hele leven van vrouwen laten voelen.

(17)

Jeugdwerkloosheid, inactiviteit en beperkte toegang tot inclusief hoogwaardig onderwijs en inclusieve hoogwaardige opleiding en sociale diensten kunnen blijvende littekens achterlaten, zoals een verhoogd risico op toekomstige werkloosheid, lagere toekomstige inkomsten, verlies van menselijk kapitaal en intergenerationele overdracht van armoede. Deze elementen vertalen zich in individuele problemen en brengen directe en indirecte kosten met zich mee voor de samenleving als geheel. Zij versterken ook de regionale ongelijkheden, waardoor bijvoorbeeld jongeren in plattelands- of afgelegen gebieden er niet in slagen duurzaam te integreren op de arbeidsmarkt en daarom elders kansen zoeken.

(18)

Huidige ontwikkelingen, zoals de automatisering en de digitalisering van de productie en de diensten, blijven de arbeidswereld ingrijpend veranderen. Jongeren zijn oververtegenwoordigd in atypische arbeidsvormen zoals platformwerk of “klussen” (gigs), waar zij soms geen adequate sociale bescherming genieten. Jongeren behoren tot de groepen die het risico lopen hun baan te verliezen als gevolg van automatisering, aangezien startersbanen meestal voor een groter deel automatiseerbaar zijn. Tegelijkertijd scheppen digitale technologieën nieuwe banen en vergroten ze de vraag naar vaardigheden die in vele sectoren van de economie nodig zijn voor digitale transformatie.

(19)

Nu investeren in het menselijk kapitaal van Europese jongeren zal helpen de sociale markteconomieën van Europa toekomstbestendig te maken en zo in te spelen op de demografische verschuivingen en tegelijkertijd het digitale tijdperk en de groei van de werkgelegenheid in de groene economie volledig te omarmen. Dergelijke investeringen moeten gepaard gaan met arbeidsmarkthervormingen, waarmee een aantal structurele problemen voor jongeren kan worden aangepakt en hun een betere uitgangspositie kan worden geboden. De Unie zal ten volle de vruchten kunnen plukken van actieve, innovatieve en gekwalificeerde arbeidskrachten en tegelijkertijd de zeer hoge economische en sociale kosten vermijden die worden veroorzaakt doordat jongeren geen werk hebben en geen onderwijs of opleiding volgen.

(20)

Een versterkte jongerengarantie kan helpen werkgelegenheid te scheppen voor jongeren en ondernemerschap bij jongeren te bevorderen, en kan helpen de door de digitale en de groene transitie gecreëerde kansen te benutten. Zij kan helpen blijvende schadelijke arbeidsmarkteffecten als gevolg van de zware recessie te verminderen, door bedrijven aan te moedigen werkloze jongeren, inclusief jongeren die voor de pandemie zonder werk zaten, in dienst te nemen en door opleiding aan te bieden die het makkelijker maakt passende vacatures te vinden voor werkloze en inactieve jongeren.

(21)

Een versterkte jongerengarantie zou ervoor moeten zorgen dat alle jongeren binnen vier maanden nadat zij werkloos zijn geworden of het formele onderwijs hebben verlaten, een deugdelijk aanbod krijgen voor een baan, vervolgonderwijs, een plaats in het leerlingstelsel of een stage. Om deze ambitie te verwezenlijken moet zij jongeren de weg tonen naar stabiele integratie op de arbeidsmarkt en een groter aantal jongeren bereiken en motiveren, ongeacht de belemmeringen waarmee zij worden geconfronteerd, en ervoor zorgen dat niemand buiten de boot valt. Een versterkte jongerengarantie zou ernaar moeten streven jongeren te ondersteunen bij het opdoen van werkervaring en het ontwikkelen van de juiste vaardigheden voor een veranderende arbeidswereld, met name vaardigheden die relevant zijn voor de groene en de digitale transitie. De kwaliteit van leerlingplaatsen speelt hierbij een belangrijke rol. Het aanbod aan leerlingplaatsen moet worden verbeterd, met name tijdens de herstelfase, en de participatie van ondernemingen moet worden bevorderd om de overgang naar werk te vergemakkelijken. Leerlingplaatsen bereiden jongeren voor op banen waarnaar veel vraag is en maken de weg vrij naar duurzame integratie op de arbeidsmarkt, onder meer op lokaal niveau.

(22)

In de aanbeveling van de Raad tot invoering van een jongerengarantie van 2013 hebben de lidstaten toegezegd dat zij ervoor zullen zorgen dat alle jongeren onder 25 jaar binnen vier maanden nadat zij werkloos zijn geworden of het formele onderwijs hebben verlaten, een deugdelijk aanbod krijgen voor een baan, voorgezette scholing, een plaats in het leerlingstelsel of een stage. Met de uitbreiding van de leeftijdscategorie met jongeren tussen 25 en 29 jaar wordt onderkend dat de overgang van school naar werk en een duurzame integratie op de arbeidsmarkt langer duren vanwege de veranderende aard van werk, langere onderwijsperioden en van de veelgevraagde vaardigheden. Er moet worden ingezien dat de economische neergang door de COVID-19-pandemie ertoe zal leiden dat een groter aandeel van de 25-29-jarigen werkloos wordt en steun nodig heeft. Deze uitbreiding sluit ook aan bij de jeugdgerelateerde maatregelen en programma’s van de lidstaten, die doorgaans toegankelijk zijn voor jongeren tussen 15 en 29 jaar.

(23)

NEET’s zijn een heterogene groep. Voor sommige jongeren kan het feit dat zij NEET zijn, erop duiden dat zij een meervoudige diepgewortelde achterstand ondervinden en dat zij zich langdurig hebben teruggetrokken uit de samenleving, waardoor zij behoefte hebben aan interventies van langere duur. Sommige jongeren zijn extra kwetsbaar, zoals jongeren die hun onderwijs of opleiding voortijdig hebben afgebroken of ontoereikend onderwijs of opleiding hebben genoten; zij genieten vaak een beperkte sociale bescherming, hebben beperkte toegang tot financiële middelen, werken onder precaire arbeidsomstandigheden of kunnen discriminatie ondervinden. Voor anderen, zoals hoogopgeleide jongeren of jongeren die al aanzienlijke werkervaring hebben die nog relevant is, is de status van NEET waarschijnlijk tijdelijk, omdat zij een lage drempel tot de arbeidsmarkt hebben en geen inherente kwetsbaarheden vertonen. Een versterkte jongerengarantie betekent de erkenning dat NEET’s een geïndividualiseerde aanpak nodig hebben: voor sommigen kan een beperkter aanpak volstaan, terwijl andere, kwetsbaardere NEET’s mogelijk behoefte hebben aan intensievere, langduriger en uitgebreidere maatregelen. Interventies zouden gebaseerd moeten zijn op een genderbewuste aanpak en rekening moeten houden met nationale, regionale en lokale omstandigheden.

(24)

Meer dan een op de vijf jongeren in de Unie is niet in staat om een elementair niveau van digitale vaardigheden te bereiken, waarbij laagopgeleide jongeren meer dan drie keer meer kans hebben om slecht te presteren op het gebied van digitale vaardigheden dan hoger opgeleide jongeren. Nu de COVID-19-pandemie de digitale transitie versnelt, wordt de kloof in digitale vaardigheden een bepalende factor voor de inzetbaarheid van jongeren en hun vermogen om de kansen die deze transitie biedt, te benutten. Gerichte bijscholing helpt jongeren te voldoen aan de toenemende vraag naar digitale vaardigheden en dicht de digitale kloof.

(25)

Voorbereidende opleiding vóór de aanvaarding van een aanbod, die is verstrekt op maat van individuele behoeften en waarin specifieke vaardigheden zoals digitale vaardigheden, groene vaardigheden, taalvaardigheden, ondernemersvaardigheden en vaardigheden op het gebied van loopbaanmanagement aan bod komen, zou waar nodig deel moeten uitmaken van een versterkte jongerengarantie. Deze praktijkgerichte opleiding kan een springplank zijn naar een volledige beroepsopleiding, een voorproefje geven van de arbeidswereld, of een aanvulling vormen op de bestaande opleiding of werkervaring vóór de start van het aanbod van de jongerengarantie. Deze voorbereidende opleiding — die geen verlenging van de duur van de voorbereidende fase (vier maanden) met zich mee zou mogen brengen — is van korte duur en informeel en onderscheidt zich daarin van het aanbod van de jongerengarantie.

(26)

Doeltreffende coördinatie en partnerschappen tussen beleidsgebieden, waaronder werkgelegenheid, onderwijs, jongeren, gendergelijkheid en sociale zaken, zijn van cruciaal belang voor het stimuleren van kwalitatief goede baankansen alsmede onderwijs- en opleidingskansen, leerlingplaatsen en stages. Geïntegreerde diensten (zoals one-stop shops of andere modellen) bieden gemakkelijker toegang tot diensten en prestaties en kunnen gemakkelijker flexibele en meer gerichte oplossingen op maat bieden voor jongeren met multidimensionale belemmeringen op de arbeidsmarkt. Geïntegreerde diensten vereisen een verandering in de werkcultuur, waarbij jongeren centraal worden gesteld in de interventies, de uitwisseling tussen de bestuursniveaus van ideeën voor beste praktijken wordt bevorderd, en netwerken tussen alle relevante actoren tot stand worden gebracht. Daarnaast moeten gegevensbeschermingskwesties worden aangepakt om een doeltreffende en vlotte samenwerking tussen verschillende openbare besturen en diensten mogelijk te maken.

(27)

De versterkte jongerengarantie zou moeten worden uitgevoerd door middel van een regeling die bestaat uit ondersteunende maatregelen, en zou moeten aangepast zijn aan de nationale, regionale en lokale omstandigheden. Dergelijke regelingen zouden rekening moeten houden met de diversiteit van de lidstaten wat betreft de omvang van de werkloosheid en inactiviteit onder jongeren, de institutionele structuur en de capaciteit van de diverse spelers op de arbeidsmarkt. Ook zouden zij rekening moeten houden met de uiteenlopende situaties op het gebied van overheidsbegrotingen en financiële beperkingen qua toewijzing van middelen, en voortdurend moeten worden gemonitord en verbeterd.

(28)

Steunmaatregelen kunnen met Uniemiddelen worden gefinancierd. Het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief 2014-2020 (waaraan de Unie bijna 9 miljard EUR bijdraagt), samen met aanvullende investeringen uit het Europees Sociaal Fonds (“ESF”), is een essentiële bron van financiering van de Unie voor de uitvoering van de jongerengarantie. Als onderdeel van het herstelplan voor Europa en het instrument “Next Generation EU” zullen de faciliteit voor herstel en veerkracht en de herstelbijstand voor cohesie en de regio’s van Europa (“React-EU”) aanvullende financiering van de Unie voor werkgelegenheidsmaatregelen voor jongeren verschaffen. Deze inspanningen zullen in de financieringsperiode 2021-2027 worden aangevuld door het Europees Sociaal Fonds Plus (“ESF+”), dat het volledige scala van maatregelen op het gebied van werkgelegenheid, onderwijs en opleiding van een versterkte jongerengarantie zal ondersteunen,

1.

Voordat een jongere het aanbod van de jongerengarantie krijgt, zou die jongere eerst bij een aanbieder van de jongerengarantie moeten worden ingeschreven. Jongerengarantieregelingen zouden gebaseerd moeten zijn op de volgende richtsnoeren, die zijn gestructureerd rond vier fasen (respectievelijk inventarisatie, outreach, voorbereiding en aanbod), en zouden georganiseerd moeten zijn naargelang de nationale, regionale en lokale omstandigheden, waarbij aandacht wordt besteed aan het geslacht en de diversiteit van de doelgroepjongeren:

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.