Bevoegdheid en toepasselijk recht op het gebied van erfopvolging en Europese erfrechtverklaring

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EU) nr. 650/2012 inzake erfopvolging en betreffende de instelling van een Europese erfrechtverklaring

SAMENVATTING

WAT DOET DEZE VERORDENING?

• Deze verordening biedt rechtszekerheid aan begunstigden van internationale erfopvolgingen, voorkomt tegenstrijdige besluiten en vereenvoudigt procedures. Hierdoor wordt het eenvoudiger gemaakt voor begunstigden in een ander EU-land om de rechten te genieten die door erfopvolging aan hen zijn verleend of overgedragen.
• De verordening stelt EU-brede regels vast inzake bevoegdheid en het toepasselijk recht die van toepassing zijn op het gebied van erfopvolging, alsook regels inzake erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen die in een EU-land zijn gegeven en de acceptatie en tenuitvoerlegging van officiële juridische documenten die in een EU-land zijn afgegeven.
• In de verordening wordt tevens een Europese erfrechtverklaring geïntroduceerd die moet worden gebruikt door erfgenamen, legatarissen, executeurs-testamentair en beheerders van de nalatenschap om hun hoedanigheid aan te tonen en/of hun rechten of bevoegdheden in een ander EU-land uit te oefenen.
• De verordening is van toepassing op alle EU-landen, met uitzondering van het Verenigd Koninkrijk (1), Ierland en Denemarken die hun nationale recht blijven toepassen op internationale erfopvolgingen. De overige EU-landen passen hun nationale regels inzake erkenning en tenuitvoerlegging toe op beslissingen die in deze drie landen zijn gegeven.
• De verordening is van toepassing op de erfopvolging van personen die overlijden op of na 17 augustus 2015.

KERNPUNTEN

Toepassingsgebied

De verordening is van toepassing op alle burgerrechtelijke aspecten van de erfopvolging in de nalatenschappen van overleden personen.

Ze is niet van toepassing op:

• ontvangsten (bijvoorbeeld fiscale zaken);
• douanezaken;
• of administratiefrechtelijke zaken.

Onderdelen van het burgerlijk recht anders dan het erfrecht, zoals huwelijksvermogensstelsels, schenkingen en pensioenregelingen, vallen niet onder de verordening.

Bevoegdheid en toepasselijk recht

• De rechtbanken van het EU-land waar de erflater op het tijdstip van overlijden zijn gewone verblijfplaats had, zijn bevoegd om uitspraak te doen over de erfopvolging in haar geheel.
• Als regel is op de erfopvolging het recht van de staat van toepassing, waar de erflater op het tijdstip van overlijden zijn gewone verblijfplaats had. Dit kan het recht van een EU- of een niet-EU-land zijn.
• Voor overlijden kan een persoon er echter voor kiezen dat het toepasselijk recht het recht van de staat waarvan hij de nationaliteit bezit, moet zijn. Indien deze persoon een ingezetene van een EU-land is, kunnen de bij de erfopvolging betrokken partijen overeenkomen dat de rechtbanken van dat EU-land de erfopvolging moeten afwikkelen, in plaats van de rechtbank in het land waar de overledene zijn gewone verblijfplaats had.
• Hetzelfde recht is van toepassing op de erfopvolging in haar geheel, ongeacht het soort betrokken goederen (roerende of onroerende) of het land waar deze zich bevinden.

Het toepasselijk recht regelt bijvoorbeeld:

• de bepaling van de rechthebbenden en van hun onderscheiden erfdelen;
• de bekwaamheid om te erven;
• de bevoegdheden van de erfgenamen, van de executeurs-testamentair en van andere beheerders van de nalatenschap;
• de aansprakelijkheid voor de schulden van de nalatenschap;
• de verdeling van de nalatenschap.

Erkenning en tenuitvoerlegging

De toepassing van één enkel rechtsstelsel door één autoriteit op een internationale erfopvolging voorkomt parallelle procedures, eventueel met tegenstrijdige rechterlijke beslissingen. Dit zorgt er ook voor dat beslissingen die zijn gegeven in een EU-land worden erkend in de hele EU zonder dat een speciale procedure is vereist. Beslissingen die uitvoerbaar zijn in het EU-land waar deze zijn gegeven, zijn uitvoerbaar in een ander EU-land wanneer, op verzoek van een belanghebbende partij, deze daar uitvoerbaar zijn verklaard door de plaatselijke rechtbank.

Europese erfrechtverklaring

• De Europese erfrechtverklaring is een optioneel document dat wordt afgegeven door de autoriteit die de erfopvolging behandelt.
• De verklaring moet worden gebruikt door erfgenamen, legatarissen, executeurs-testamentair of beheerders van de nalatenschap die, in een ander EU-land, hun hoedanigheid moeten aantonen en/of hun rechten als erfgenamen of legatarissen of hun bevoegdheden als executeurs-testamentair of beheerders van de nalatenschap moeten uitoefenen.
• Zodra de Europese erfrechtverklaring is afgegeven, wordt deze erkend in alle EU-landen zonder dat enige speciale procedure is vereist.
• In tegenstelling tot nationale erfrechtverklaringen, die verschillende rechtsgevolgen hebben afhankelijk van het EU-land van uitgifte, heeft de Europese erfrechtverklaring dezelfde rechtsgevolgen, uiteengezet in de verordening, in alle EU-landen.
• In Verordening (EU) nr. 1329/2014 staat welke formulieren moeten worden gebruikt om deze verordening te vergezellen, met name de Europese erfrechtverklaring.

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

Deze richtlijn trad op 5 juli 2012 in werking.

ACHTERGROND

Kijk voor meer informatie op het Europese portaal voor e-justitie.

Europese erfrechtverklaring (Europees e-justitieportaal)

BESLUIT

Verordening (EU) nr. 650/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 4 juli 2012 betreffende de bevoegdheid, het toepasselijke recht, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen en de aanvaarding en de tenuitvoerlegging van authentieke akten op het gebied van erfopvolging, alsmede betreffende de instelling van een Europese erfrechtverklaring (PB L 201 van 27.7.2012, blz. 107-134)

De achtereenvolgende wijzigingen in Verordening (EU) nr. 650/2012 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE BESLUITEN

Uitvoeringsverordening (EU) nr. 1329/2014 van de Commissie van 9 december 2014 tot vaststelling van de formulieren bedoeld in Verordening (EU) nr. 650/2012 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de bevoegdheid, het toepasselijke recht, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen en de aanvaarding en de tenuitvoerlegging van authentieke akten op het gebied van erfopvolging, alsmede betreffende de instelling van een Europese erfrechtverklaring (PB L 359 van 16.12.2014, blz. 30-84). Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 25.01.2016

---

(1) Vanaf 1 februari 2020 is het Verenigd Koninkrijk geen EU-lid meer.