Geoblocking: de aanpak van de discriminerende behandeling van klanten

 

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EU) 2018/302 inzake de aanpak van ongerechtvaardigde geoblocking en andere vormen van discriminatie van klanten op grond van nationaliteit, verblijfplaats of plaats van vestiging in de interne markt

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

• De verordening heeft tot doel de goede werking van de interne markt van de EU te waarborgen door het voorkomen van ongerechtvaardigde geoblocking* en andere vormen van discriminatie die direct of indirect op de nationaliteit, de verblijfplaats of de locatie van klanten is gebaseerd, bij online en offline transacties binnen de EU.
• De verordening legt handelaren geen verplichting op om over de grens te leveren (als deze dienst niet reeds door de handelaar wordt geleverd) of om prijzen te harmoniseren.
• De verordening voorziet echter wel in een verbod op discriminatie tussen EU-klanten met betrekking tot de toegang tot goederen en diensten op grond van de nationaliteit, verblijfplaats of plaats van vestiging van de klant, wanneer de buitenlandse klant de in het eigen land geldende voorwaarden aanvaardt (bv. het recht om te winkelen als een lokale klant).

KERNPUNTEN

Toepassingsgebied

De verordening geldt niet voor:

• zuiver interne situaties in EU-landen;
• andere diensten zoals financiële, audiovisuele en sociale diensten, diensten op het gebied van vervoer en diensten van de gezondheidszorg, overeenkomstig het toepassingsgebied van de dienstenrichtlijn van de EU.

De verordening is niet van toepassing op diensten met betrekking tot auteursrechtelijk beschermde inhoud, zoals muziekstreamingdiensten, e-boeken, software en videogames, maar dit wordt getoetst wanneer de verordening wordt geëvalueerd.

Toegang tot online-interfaces

Krachtens de verordening is het blokkeren van de toegang tot websites en doorgeleiding zonder voorafgaande toestemming van de klant verboden.

Zelfs als de klant toestemming voor de doorgeleiding geeft, moet de oorspronkelijk bezochte versie toegankelijk blijven.

Indien de blokkering, beperking van toegang of doorgeleiding is gerechtvaardigd op grond van de EU-wetgeving, of in de nationale wetgeving overeenkomstig de EU-wetgeving, moeten handelaren dit duidelijk aan klanten uitleggen.

Voorwaarden voor toegang tot goederen en diensten

Er zijn drie specifieke situaties waarin handelaren geen verschillende algemene toegangsvoorwaarden tot hun goederen of diensten mogen toepassen om redenen die verband houden met de nationaliteit, de verblijfplaats of de locatie van een klant, tenzij dit is om te voldoen aan de EU-wetgeving, of nationale wetgeving overeenkomstig EU-wetgeving:

• de verkoop van goederen die worden geleverd in een gebied dat door de handelaar wordt bediend (of opgehaald door de klant);
• de verkoop van langs elektronische weg verrichte diensten;
• de verkoop van diensten die worden verricht op een specifieke fysieke locatie.

Betaalmiddelen

Het staat handelaren vrij om alle betaalmiddelen en kaartmerken te aanvaarden die ze willen. Ze mogen evenwel niet discrimineren tussen dezelfde betaalmiddelen of merken om redenen in verband met:

• de nationaliteit, verblijfplaats of plaats van vestiging van de klant;
• de plaats van de betaalrekening;
• de plaats van vestiging van de betalingsdienstaanbieder;
• de plaats van afgifte van het betaalmiddel.

Als een handelaar een betaling weigert, wordt dit als discriminerend beschouwd wanneer:

• de betaling plaatsvond door middel van een elektronische transactie door overmaking, automatische afschrijving of een op kaarten gebaseerde betaling binnen hetzelfde merk en dezelfde categorie;
• het een betaling betreft in een valuta die de handelaar aanvaardt, en
• is voldaan aan de authenticatievoorschriften.

Handelaren mogen echter een vergoeding vragen voor het gebruik van een op kaarten gebaseerde betaling waarvan de afwikkelingsvergoedingen* niet onder de EU-regels betreffende vergoedingen van op kaarten gebaseerde betalingen vallen.

Verband met het mededingingsrecht en passieve verkoop

In het algemeen is de verordening niet van invloed op de mededingingsregels, met name de artikelen 101 en 102 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie.

Voor overeenkomsten inzake actieve verkoop* blijven de EU-regels betreffende vrijstellingen voor verticale leverings- en distributieovereenkomsten gelden. De verordening inzake geoblocking is echter van toepassing op passieve verkoop*: een beperkende overeenkomst met een leverancier die vereist dat een handelaar klanten uit andere EU-landen anders behandelt voor dergelijke verkoop, op een manier die bij de verordening is verboden, is niet toegestaan en mag niet in aanmerking worden genomen.

Herziening

De Europese Commissie presenteert uiterlijk in maart 2020 en vervolgens om de vijf jaar een verslag waarin de toepassing van de verordening wordt geëvalueerd. In het eerste verslag wordt onderzocht of het toepassingsgebied zou kunnen worden uitgebreid.

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

De verordening is sinds 3 december 2018 van toepassing.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

• Geoblocking (Europese Commissie)
• Tien belangrijke kenmerken van de verordening inzake geoblocking (Europese Commissie)
• De verordening inzake geoblocking — Vragen en antwoorden (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EU) 2018/302 van het Europees Parlement en de Raad van 28 februari 2018 inzake de aanpak van ongerechtvaardigde geoblocking en andere vormen van discriminatie van klanten op grond van nationaliteit, verblijfplaats of plaats van vestiging in de interne markt, en tot wijziging van Verordeningen (EG) nr. 2006/2004 en (EU) 2017/2394 en Richtlijn 2009/22/EG (PB L 60I van 2.3.2018, blz. 1-15)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Richtlijn 2006/123/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2006 betreffende diensten op de interne markt (PB L 376 van 27.12.2006, blz. 36-68)

Verordening (EU) nr. 330/2010 van de Commissie van 20 april 2010 betreffende de toepassing van artikel 101, lid 3, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie op groepen verticale overeenkomsten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen (PB L 102 van 23.4.2010, blz. 1-7)

Verordening (EU) 2015/751 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2015 betreffende afwikkelingsvergoedingen voor op kaarten gebaseerde betalingstransacties (PB L 123 van 19.5.2015, blz. 1-15)

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Derde deel: Het beleid en intern optreden van de Unie — Titel VII — Gemeenschappelijke regels betreffende de mededinging, de belastingen en de onderlinge aanpassing van de wetgevingen — Hoofdstuk 1: Regels betreffende de mededinging — Eerste afdeling: Regels voor de ondernemingen — Artikel 101 (oud artikel 81 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 88-89)

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Derde deel: Het beleid en intern optreden van de Unie — Titel VII — Gemeenschappelijke regels betreffende de mededinging, de belastingen en de onderlinge aanpassing van de wetgevingen — Hoofdstuk 1: Regels betreffende de mededinging — Eerste afdeling: Regels voor de ondernemingen — Artikel 102 (oud artikel 82 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 89)

Laatste bijwerking 16.10.2018