Kerninstallaties en radioactief afval – EU-ondersteuning bij ontmanteling (2021-2027)

 

SAMENVATTING VAN:

Verordening (Euratom) 2021/100 tot vaststelling van een specifiek financieel programma voor de ontmanteling van kerninstallaties en het beheer van radioactief afval

Verordening (EU) 2021/101 tot vaststelling van het bijstandsprogramma voor de ontmanteling van de kerncentrale van Ignalina in Litouwen

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENINGEN?

• Met Verordening (Euratom) 2021/100 wordt een financieel programma opgezet voor de ontmanteling* van kerninstallaties en het beheer van radioactief afval van de kerninstallaties van de Commissie en de aangegeven installaties in Bulgarije en Slowakije.
• Met Verordening (EU) 2021/101 wordt een bijstandsprogramma voor de ontmanteling van de kerninstallaties in Litouwen opgezet.

KERNPUNTEN

De twee meerjarige programma’s hebben het volgende met elkaar gemeen:

• elk programma is actief van 1 januari 2021 tot en met 31 december 2027;
• de vergaarde kennis wordt gedeeld met alle EU-lidstaten;
• de Europese Commissie verstrekt aan het Europees Parlement en de Raad:
  • aan het eind van elk jaar een voortgangsverslag op basis van beheer van radioactief afval, ontmanteling en decontaminatie-indicatoren;
  • binnen vier jaar na aanvang van de programma’s een tussentijdse evaluatie en niet later dan vijf jaar na afloop van de programma’s een eindevaluatie;
• ontvangers van financiële middelen van de EU moeten zichtbaarheid van deze middelen waarborgen voor meerdere doelgroepen, waaronder de media en het grote publiek.

Verordening (Euratom) 2021/100:

• ondersteunt de veilige ontmanteling van:
  • de kerncentrale van Kozloduy in Bulgarije,
  • de kerncentrale Bohunice V1 in Slowakije;
• implementeert het ontmantelingsproces en beheert radioactief afval op vier Gemeenschappelijke Centra voor onderzoek (JRC):
  • JRC-Geel (België),
  • JRC-Karlsruhe (Duitsland),
  • JRC-Ispra (Italië),
  • JRC-Petten (Nederland);
• ondersteunt het JRC bij het:
  • veilig beheren van radioactief afval, radioactief materiaal en verbruikte splijtstof;
  • verkennen en ontwikkelen van mogelijkheden voor de overdracht van de verplichtingen op het gebied van ontmanteling en afvalbeheer aan de gastlidstaten;
  • tot stand brengen van betrekkingen en uitwisseling van kennis tussen de betrokkenen, zoals overheden, veiligheidsautoriteiten, en nuts- en ontmantelingsbedrijven;
  • documenteren van verworven kennis en het beschikbaar stellen hiervan;
• heeft een budget van 466 miljoen EUR dat als volgt tussen de programma’s wordt verdeeld:
  • 63 miljoen EUR voor het Kozloduy-programma;
  • 55 miljoen EUR voor het Bohunice-programma;
  • 348 miljoen EUR voor het JRC;
• bepaalt dat de EU maximaal 50 % van de kosten van de Kozloduy- en Bohunice-programma’s financiert. De resterende kosten zijn voor Bulgarije en Slowakije;
• strekt tot intrekking van Verordening (Euratom) nr. 1368/2013.

Verordening (EU) 2021/101:

• ondersteunt de veilige ontmanteling van de kerncentrale van Ignalina in Litouwen, waaronder:
  • ontmanteling en decontaminatie van de reactorschachten;
  • veilig beheren van de ontmanteling en het afval uit het verleden;
  • uitvoering van het programma voor de sloop van gebouwen;
  • verkrijgen van de ontmantelingsvergunning;
  • terugdringing van stralingsrisico’s;
• omvat een budget van 552 miljoen EUR;
• bepaalt dat de EU maximaal 86 % van de kosten financiert. De resterende kosten zijn voor Litouwen en andere bronnen;
• strekt tot intrekking van Verordening (EU) nr. 1369/2013.

VANAF WANNEER ZIJN DE VERORDENINGEN VAN TOEPASSING?

Beide zijn van toepassing sinds 1 januari 2021.

ACHTERGROND

• De ontmanteling van een kerncentrale is de laatste stap in de levenscyclus. Het langdurige proces omvat activiteiten variërend van de sluiting en verwijdering van nucleair materiaal tot milieuherstel van de locatie.
• Richtlijnen 2011/70/Euratom betreffende radioactief afval (zie de samenvatting) en 2009/71/Euratom betreffende de veiligheid van kerninstallaties (zie de samenvatting) bepalen de uiteindelijke verantwoordelijkheid van de lidstaten ten aanzien van nucleaire veiligheid. Deze omvat de ontmanteling en het veilige beheer van verbruikte splijtstoffen en radioactief afval.

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Verordening (Euratom) 2021/100 van de Raad van 25 januari 2021 tot vaststelling van een specifiek financieel programma voor de ontmanteling van kerninstallaties en het beheer van radioactief afval, en tot intrekking van Verordening (Euratom) nr. 1368/2013 (PB L 34 van 1.2.2021, blz. 3-17)

Verordening (EU) 2021/101 van de Raad van 25 januari 2021 tot vaststelling van het bijstandsprogramma voor de ontmanteling van de kerncentrale van Ignalina in Litouwen en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 1369/2013 (PB L 34 van 1.2.2021, blz. 18-28)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Richtlijn 2011/70/Euratom van de Raad van 19 juli 2011 tot vaststelling van een communautair kader voor een verantwoord en veilig beheer van verbruikte splijtstof en radioactief afval (PB L 199 van 2.8.2011, blz. 48-56)

Richtlijn 2009/71/Euratom van de Raad van 25 juni 2009 tot vaststelling van een communautair kader voor de nucleaire veiligheid van kerninstallaties (PB L 172 van 2.7.2009, blz. 18-22)

Achtereenvolgende wijzigingen in Richtlijn 2009/71/Euratom werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Laatste bijwerking 05.05.2021