„Als gevolg van de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon op 1 december 2009 is de Europese Unie in de plaats getreden van de Europese Gemeenschap, waarvan zij de opvolgster is, en vanaf diezelfde datum oefent zij alle rechten van de Europese Gemeenschap uit en neemt zij al haar verplichtingen over. Daarom dienen in het protocol en in de overeenkomst, waar passend, verwijzingen naar „de Europese Gemeenschap” te worden gelezen als verwijzingen naar „de Europese Unie”.”.

PROTOCOL

tussen de Europese Unie, de Europese Gemeenschap, de Zwitserse Bondsstaat en het Vorstendom Liechtenstein betreffende de toetreding van het Vorstendom Liechtenstein tot de Overeenkomst tussen de Europese Unie, de Europese Gemeenschap en de Zwitserse Bondsstaat inzake de wijze waarop Zwitserland wordt betrokken bij de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling van het Schengenacquis

DE EUROPESE UNIE

en

DE EUROPESE GEMEENSCHAP

en

DE ZWITSERSE BONDSSTAAT

en

HET VORSTENDOM LIECHTENSTEIN,

hierna „de overeenkomstsluitende partijen” genoemd,

GEZIEN de op 26 oktober 2004 ondertekende Overeenkomst tussen de Europese Unie, de Europese Gemeenschap en de Zwitserse Bondsstaat inzake de wijze waarop Zwitserland wordt betrokken bij de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling van het Schengenacquis (1) („de associatieovereenkomst”),

ERAAN HERINNEREND dat in artikel 16 van de associatieovereenkomst wordt bepaald dat het Vorstendom Liechtenstein via een protocol tot deze overeenkomst kan toetreden,

GEZIEN de geografische ligging van het Vorstendom Liechtenstein,

OVERWEGENDE dat de nauwe betrekkingen tussen het Vorstendom Liechtenstein en de Zwitserse Bondsstaat hebben geleid tot een ruimte zonder controles aan de binnengrenzen tussen het Vorstendom Liechtenstein en de Zwitserse Bondsstaat,

GEZIEN de wens van het Vorstendom Liechtenstein om met alle Schengenlanden een ruimte zonder grenscontroles tot stand te brengen en te handhaven en om dus betrokken te worden bij het Schengenacquis,

OVERWEGENDE dat bij de op 18 mei 1999 door de Raad van Europese Unie, de Republiek IJsland en het Koninkrijk Noorwegen gesloten overeenkomst (2), deze beide staten werden betrokken bij de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling van het Schengenacquis,

OVERWEGENDE dat het wenselijk is het Vorstendom Liechtenstein op voet van gelijkheid met IJsland, Noorwegen en Zwitserland te betrekken bij de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling van het Schengenacquis,

OVERWEGENDE dat tussen de Europese Unie, de Europese Gemeenschap, de Zwitserse Bondsstaat en het Vorstendom Liechtenstein een protocol moet worden gesloten dat soortgelijke rechten en verplichtingen bevat als die welke zijn overeengekomen tussen enerzijds de Raad van de Europese Unie en anderzijds IJsland, Noorwegen en Zwitserland,

OVERWEGENDE dat de bepalingen van titel IV van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap alsmede de besluiten die op grond van deze titel zijn aangenomen, overeenkomstig het Protocol betreffende de positie van Denemarken, dat aan het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap is gehecht, niet van toepassing zijn op het Koninkrijk Denemarken, en dat de besluiten tot ontwikkeling van het Schengenacquis uit hoofde van die titel die Denemarken in zijn nationale wetgeving heeft omgezet alleen verplichtingen volgens internationaal recht kunnen scheppen tussen Denemarken en de andere lidstaten,

OVERWEGENDE dat Ierland alsmede het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland overeenkomstig de besluiten uit hoofde van het Protocol tot opneming van het Schengenacquis in het kader van de Europese Unie, dat aan het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap is gehecht, deelnemen aan enkele bepalingen van het Schengenacquis (3),

OVERWEGENDE dat het noodzakelijk is ervoor te zorgen dat de staten die de Europese Unie heeft betrokken bij de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling van het Schengenacquis dit acquis ook toepassen in hun onderlinge betrekkingen,

OVERWEGENDE dat het voor de goede werking van het Schengenacquis vereist is dat dit protocol gelijktijdig wordt toegepast met de overeenkomsten tussen de verschillende partijen die zijn betrokken bij of deelnemen aan de uitvoering en de ontwikkeling van het Schengenacquis ter regeling van hun onderlinge betrekkingen,

GEZIEN het Protocol betreffende de toetreding van het Vorstendom Liechtenstein tot de Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Zwitserse Bondsstaat inzake de criteria en mechanismen voor de vaststelling van de staat die verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielverzoek dat in een lidstaat of in Zwitserland (4) wordt ingediend,

INDACHTIG HET FEIT dat er een verband bestaat tussen het Schengenacquis en het acquis communautaire inzake de vaststelling van criteria en mechanismen om te bepalen welke staat verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielverzoek dat in een lidstaat wordt ingediend en inzake de instelling van het Eurodac-systeem,

OVERWEGENDE dat dit verband vereist dat het Schengenacquis gelijktijdig wordt toegepast met het acquis communautaire inzake de vaststelling van criteria en mechanismen om te bepalen welke staat verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielverzoek dat in een lidstaat wordt ingediend en inzake de instelling van het Eurodac-systeem,

HEBBEN OVEREENSTEMMING BEREIKT OVER HETGEEN VOLGT:

Artikel 1

In overeenstemming met artikel 16 van de Overeenkomst tussen de Europese Unie, de Europese Gemeenschap en de Zwitserse Bondsstaat inzake de wijze waarop Zwitserland wordt betrokken bij de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling van het Schengenacquis treedt het Vorstendom Liechtenstein (hierna „Liechtenstein” genoemd) tot de associatieovereenkomst toe onder de in dit protocol vermelde voorwaarden.

Deze toetreding schept wederzijdse rechten en verplichtingen tussen de overeenkomstsluitende partijen volgens de hierbij vastgestelde regels en procedures.

Artikel 2

1.   De in de bijlagen A en B bij de Overeenkomst inzake deelneming aan het Schengenacquis genoemde bepalingen van het Schengenacquis worden, voor zover zij van toepassing zijn op de lidstaten van de Europese Unie, door Liechtenstein uitgevoerd en toegepast onder de in die bijlagen vermelde voorwaarden.

2.   Daarnaast worden de in de bijlage bij dit protocol genoemde bepalingen van de besluiten van de Europese Unie en de Europese Gemeenschap die bepalingen van het Schengenacquis hebben vervangen of ontwikkeld door Liechtenstein uitgevoerd en toegepast.

3.   De besluiten en maatregelen die de Europese Unie en de Europese Gemeenschap aannemen tot wijziging of ontwikkeling van de bepalingen van het Schengenacquis, en waarop de in de Overeenkomst inzake deelneming aan het Schengenacquis, in samenhang met dit protocol, vastgestelde procedures zijn toegepast, worden onverminderd het bepaalde in artikel 5 ook aanvaard, uitgevoerd en toegepast door Liechtenstein.

Artikel 3

De rechten en verplichtingen die zijn neergelegd in artikel 3, leden 1 tot en met 4, de artikelen 4 tot en met 6, 8 tot en met 10, artikel 11, leden 2 tot en met 4, en in artikel 13 van de Overeenkomst inzake deelneming aan het Schengenacquis, zijn van toepassing op Liechtenstein.

Artikel 4

Het voorzitterschap van het bij artikel 3 van de Overeenkomst inzake deelneming aan het Schengenacquis ingestelde gemengd comité wordt op het niveau van de deskundigen uitgeoefend door de vertegenwoordiger van de Europese Unie. Op het niveau van de hoge ambtenaren en ministers wordt het voorzitterschap afwisselend voor een periode van zes maanden uitgeoefend respectievelijk door de vertegenwoordiger van de Europese Unie en door de vertegenwoordiger van de regering van Liechtenstein of Zwitserland.

Artikel 5

1.   De aanneming van nieuwe besluiten of maatregelen betreffende de in artikel 2 bedoelde aangelegenheden wordt voorbehouden aan de bevoegde instellingen van de Europese Unie. Onder voorbehoud van het bepaalde in lid 2, treden die besluiten of maatregelen gelijktijdig in werking voor de Europese Unie, de Europese Gemeenschap en de betrokken lidstaten alsmede voor Liechtenstein, tenzij in de betrokken besluiten of maatregelen uitdrukkelijk anders is bepaald. In dit verband wordt naar behoren rekening gehouden met de termijn die Liechtenstein in het gemengd comité heeft verklaard nodig te hebben om in staat te zijn aan zijn grondwettelijke verplichtingen te voldoen.

2.

a) De Raad van de Europese Unie (hierna „de Raad” genoemd) stelt Liechtenstein onverwijld in kennis van de aanneming van de in lid 1 bedoelde besluiten of maatregelen waarop de in dit protocol bedoelde procedures zijn toegepast. Liechtenstein beslist of het de inhoud ervan aanvaardt en of het die in zijn interne rechtsorde omzet. Deze beslissing worden binnen dertig dagen na de aanneming van de betrokken besluiten of maatregelen ter kennis gebracht van de Raad en de Commissie van de Europese Gemeenschappen (hierna „de Commissie” genoemd). b) Indien de inhoud van dergelijke besluiten of maatregelen voor Liechtenstein pas bindend kan worden nadat aan zijn grondwettelijke verplichtingen is voldaan, deelt Liechtenstein de Raad en de Commissie zulks bij zijn kennisgeving mee. Liechtenstein deelt de Raad en de Commissie onverwijld schriftelijk mee wanneer aan de grondwettelijke verplichtingen is voldaan. Wanneer geen referendum is vereist, vindt de kennisgeving plaats uiterlijk dertig dagen na het verstrijken van de referendumtermijn. Indien een referendum is vereist, beschikt Liechtenstein voor het verrichten van de kennisgeving over een termijn van achttien maanden vanaf de kennisgeving door de Raad. Vanaf de datum waarop het besluit of de maatregel voor Liechtenstein in werking moet treden, tot de mededeling dat aan de grondwettelijke verplichtingen is voldaan, past Liechtenstein, voor zover mogelijk, het betrokken besluit of de betrokken maatregel voorlopig toe.

Indien Liechtenstein het betrokken besluit of de betrokken maatregel voorlopig niet kan toepassen en dit problemen oplevert voor de werking van de Schengensamenwerking, wordt de situatie door het gemengd comité onderzocht. De Europese Unie en de Europese Gemeenschap kunnen ten aanzien van Liechtenstein evenredige en noodzakelijke maatregelen nemen om de goede werking van de Schengensamenwerking te waarborgen.

3.   De aanvaarding door Liechtenstein van de in lid 2 bedoelde besluiten en maatregelen schept rechten en verplichtingen tussen enerzijds Liechtenstein en anderzijds de Europese Unie, de Europese Gemeenschap en de lidstaten, voor zover zij door die besluiten en maatregelen zijn gebonden, alsook Zwitserland.

4.   Indien:

a)	Liechtenstein kennis geeft van zijn beslissing om de inhoud van een besluit of maatregel in de zin van lid 2 waarop de in dit protocol bedoelde procedures zijn toegepast, niet te aanvaarden, of

b)	Liechtenstein geen kennisgeving doet binnen de in lid 2, onder a), bedoelde termijn van dertig dagen, of

c)

Liechtenstein geen kennisgeving doet uiterlijk dertig dagen na het verstrijken van de referendumtermijn of, in het geval van een referendum, binnen de in lid 2, onder b), vastgestelde termijn van achttien maanden, dan wel niet voorziet in de in datzelfde punt bedoelde voorlopige toepassing vanaf de datum waarop het betrokken besluit of de betrokken maatregel in werking moet treden,

wordt dit protocol geacht te zijn beëindigd, tenzij het gemengd comité, na zorgvuldig onderzoek van de middelen om het protocol voort te zetten, binnen negentig dagen anders besluit. De beëindiging van dit protocol wordt van kracht drie maanden na het verstrijken van de termijn van negentig dagen.

5.

a) Indien bepalingen van een nieuw besluit of een nieuwe maatregel tot gevolg hebben dat de lidstaten niet langer gemachtigd zijn de uitvoering van een verzoek om wederzijdse rechtshulp in strafzaken of de erkenning van een bevel tot huiszoeking of inbeslagneming van bewijsmiddelen vanuit een andere lidstaat aan de voorwaarden van artikel 51 van de Schengenuitvoeringsovereenkomst (5) te onderwerpen, kan Liechtenstein de Raad en de Commissie binnen de in lid 2, onder a), bedoelde termijn van dertig dagen meedelen dat het de inhoud van deze bepalingen niet aanvaardt en dat het deze niet zal omzetten in zijn interne rechtsorde, voor zover deze bepalingen van toepassing zijn op verzoeken of bevelen tot huiszoeking en inbeslagneming die betrekking hebben op onderzoeken of vervolgingen van delicten op het gebied van de directe belastingen, die indien zij in Liechtenstein zijn gepleegd naar Liechtensteins recht niet strafbaar zouden zijn met een vrijheidsstraf. In dit geval wordt dit protocol niet geacht te zijn beëindigd, in tegenstelling tot het bepaalde in lid 4. b) Op verzoek van een van zijn leden komt het gemengd comité uiterlijk twee maanden na dit verzoek bijeen en bespreekt het, rekening houdend met de ontwikkelingen op internationaal niveau, de situatie die is ontstaan als gevolg van de kennisgeving overeenkomstig het bepaalde onder a).

Zodra het gemengd comité unaniem een akkoord heeft bereikt over de volledige aanvaarding en omzetting door Liechtenstein van de relevante bepalingen van het nieuwe besluit of de nieuwe maatregel, zijn lid 2, onder b), en de leden 3 en 4 van toepassing. De informatie waarnaar in lid 2, onder b), eerste zin, wordt verwezen, wordt binnen dertig dagen na het in het gemengd comité bereikte akkoord verstrekt.

Artikel 6

Bij de nakoming van zijn verplichting met betrekking tot het Schengeninformatiesysteem en het Visuminformatiesysteem, kan Liechtenstein de technische infrastructuur van Zwitserland gebruiken om toegang te krijgen tot deze systemen.

Artikel 7

Voor de administratieve kosten van de toepassing van dit protocol draagt Liechtenstein jaarlijks aan de algemene begroting van de Europese Gemeenschappen een bedrag bij van 0,071 % van 8 100 000 EUR, met dien verstande dat dit bedrag jaarlijks wordt aangepast overeenkomstig het inflatiepercentage voor de Europese Unie.

Artikel 8

1.   Dit protocol laat de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte en alle andere tussen de Europese Gemeenschap en Liechtenstein gesloten overeenkomsten onverlet.

2.   Dit protocol laat de overeenkomsten tussen enerzijds Liechtenstein en anderzijds één of meer lidstaten onverlet, voor zover deze overeenkomsten met dit protocol verenigbaar zijn. Indien deze overeenkomsten niet verenigbaar zijn met dit protocol, dan prevaleert het protocol.

3.   Dit protocol laat alle eventuele toekomstige overeenkomsten tussen Liechtenstein en de Europese Gemeenschap of tussen enerzijds de Europese Gemeenschap en haar lidstaten en anderzijds Liechtenstein of de eventuele overeenkomsten op grond van de artikelen 24 en 38 van het Verdrag betreffende de Europese Unie, onverlet.

4.   Dit protocol laat de overeenkomsten tussen Liechtenstein en Zwitserland onverlet, voor zover deze overeenkomsten met dit protocol verenigbaar zijn. Indien deze overeenkomsten niet verenigbaar zijn met dit protocol, dan prevaleert het protocol.

Artikel 9

1.   Dit protocol treedt in werking een maand na de dag waarop de secretaris-generaal van de Raad, die optreedt als depositaris, heeft vastgesteld dat alle formaliteiten zijn vervuld waarmee door of namens de overeenkomstsluitende partijen kenbaar wordt gemaakt dat zij ermee instemmen door dit protocol gebonden te zijn.

2.   De artikelen 1 en 4 en artikel 5, lid 2, onder a), eerste zin, van dit protocol en de rechten en verplichtingen die zijn neergelegd in artikel 3, leden 1 tot en met 4, en in de artikelen 4 tot en met 6 van de Overeenkomst inzake deelneming aan het Schengenacquis zijn vanaf de datum van ondertekening van dit protocol voorlopig van toepassing op Liechtenstein.

3.   Wat de na de ondertekening, doch vóór de inwerkingtreding van dit protocol aangenomen besluiten of maatregelen betreft, gaat de in artikel 5, lid 2, onder a), laatste zin, bedoelde termijn van dertig dagen in op de dag van inwerkingtreding van dit protocol.

Artikel 10

1.   De in artikel 2 bedoelde bepalingen worden door Liechtenstein ten uitvoer gelegd op een datum die de Raad vaststelt met eenparigheid van stemmen van de leden die de regeringen vertegenwoordigen van de lidstaten die alle in artikel 2 bedoelde bepalingen toepassen, na overleg in het gemengd comité, en nadat hij zich ervan heeft vergewist dat Liechtenstein aan de voorwaarden voor de uitvoering van de relevante bepalingen voldoet.

De leden van de Raad die de regeringen van Ierland, respectievelijk het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland vertegenwoordigen, nemen aan de aanneming van dit besluit deel voor zover het betrekking heeft op de bepalingen van het Schengenacquis en de daarop gebaseerde of daarmee samenhangende besluiten waaraan deze lidstaten deelnemen.

De leden van de Raad die de regeringen vertegenwoordigen van de lidstaten waarvoor overeenkomstig hun Toetredingsverdrag slechts een deel van de in artikel 2 bedoelde bepalingen van toepassing is, nemen aan de aanneming van dit besluit deel voor zover het betrekking heeft op de bepalingen van het Schengenacquis die reeds van toepassing zijn in deze lidstaten.

2.   De toepassing van de in lid 1 bedoelde bepalingen schept rechten en verplichtingen tussen enerzijds Zwitserland en Liechtenstein en anderzijds tussen Liechtenstein en, naargelang van het geval, de Europese Unie, de Europese Gemeenschap en de lidstaten, voor zover zij door die bepalingen zijn gebonden.

3.   Dit protocol wordt slechts toegepast indien ook de door Liechtenstein te sluiten overeenkomsten in de zin van artikel 13 van de Overeenkomst inzake deelneming aan het Schengenacquis ten uitvoer worden gelegd.

4.   Bovendien wordt dit protocol slechts toegepast indien ook het Protocol tussen de Europese Gemeenschap, de Zwitserse Bondsstaat en het Vorstendom Liechtenstein betreffende de toetreding van het Vorstendom Liechtenstein tot de Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Zwitserse Bondsstaat inzake de criteria en mechanismen voor de vaststelling van de staat die verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielverzoek dat in een lidstaat of in Zwitserland wordt ingediend, ten uitvoer wordt gelegd.

Artikel 11

1.   Dit protocol kan worden opgezegd door Liechtenstein of Zwitserland dan wel bij besluit van de Raad met eenparigheid van stemmen van zijn leden. De depositaris wordt in kennis gesteld van de opzegging, die zes maanden na de kennisgeving van kracht wordt.

2.   Ingeval Zwitserland dit protocol of de Overeenkomst inzake deelneming aan het Schengenacquis opzegt of ingeval de Overeenkomst inzake deelneming aan het Schengenacquis ten aanzien van Zwitserland wordt beëindigd, blijven de Overeenkomst inzake deelneming aan het Schengenacquis en dit protocol van toepassing op de betrekkingen tussen enerzijds de Europese Unie en de Europese Gemeenschap en anderzijds Liechtenstein. In een dergelijk geval, besluit de Raad na raadpleging van Liechtenstein tot de nodige maatregelen. Die maatregelen zijn evenwel slechts bindend voor Liechtenstein indien deze door hem worden aanvaard.

3.   Dit protocol wordt geacht te zijn beëindigd indien Liechtenstein een van de door Liechtenstein gesloten overeenkomsten in de zin van artikel 13 van de Overeenkomst inzake deelneming aan het Schengenacquis of het in artikel 10, lid 4, bedoelde protocol opzegt.

Artikel 12

Dit protocol is opgesteld in drie exemplaren in de Bulgaarse, de Deense, de Duitse, de Engelse, de Estse, de Finse, de Franse, de Griekse, de Hongaarse, de Ierse, de Italiaanse, de Letse, de Litouwse, de Maltese, de Nederlandse, de Poolse, de Portugese, de Roemeense, de Sloveense, de Slowaakse, de Spaanse, de Tsjechische en de Zweedse taal, zijnde alle teksten gelijkelijk authentiek.

Ten blijke waarvan de ondergetekende gevolmachtigden hun handtekening onder dit protocol hebben geplaatst.

---

(1)  PB L 53 van 27.2.2008, blz. 52.

(2)  PB L 176 van 10.7.1999, blz. 36.

(3)  PB L 64 van 7.3.2002, blz. 20 en PB L 131 van 1.6.2000, blz. 43.

(4)  Zie bladzijde 39 van dit Publicatieblad.

(5)  Het Schengenacquis — Overeenkomst ter uitvoering van het tussen de regeringen van de staten van de Benelux Economische Unie, de Bondsrepubliek Duitsland en de Franse Republiek op 14 juni 1985 te Schengen gesloten akkoord betreffende de geleidelijke afschaffing van de controles aan de gemeenschappelijke grenzen (PB L 239 van 22.9.2000, blz. 19).

SLOTAKTE

De gevolmachtigden

van de EUROPESE UNIE

en

van de EUROPESE GEMEENSCHAP

en

van de ZWITSERSE BONDSSTAAT

en

van het VORSTENDOM LIECHTENSTEIN,

hierna „de betrokken partijen” genoemd,

bijeengekomen te Brussel op de achtentwintigste dag van februari van het jaar 2008 voor de ondertekening van het Protocol tussen de Europese Unie, de Europese Gemeenschap, de Zwitserse Bondsstaat en het Vorstendom Liechtenstein betreffende de toetreding van het Vorstendom Liechtenstein tot de Overeenkomst tussen de Europese Unie, de Europese Gemeenschap en de Zwitserse bondsstaat betreffende de associatie van de Zwitserse Bondsstaat met de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling van het Schengenacquis, hebben het protocol vastgesteld.

De gevolmachtigden van de overeenkomstsluitende partijen hebben akte genomen van de volgende verklaringen, die aan deze slotakte zijn gehecht:

—	Gemeenschappelijke verklaring van de overeenkomstsluitende partijen betreffende het Europees Agentschap voor het beheer van de operationele samenwerking aan de buitengrenzen van de lidstaten van de Europese Unie;

—	Gemeenschappelijke verklaring van de overeenkomstsluitende partijen betreffende artikel 23, lid 7, van de Overeenkomst van 29 mei 2000 betreffende de wederzijdse rechtshulp in strafzaken tussen de lidstaten van de Europese Unie (1);

—	Verklaring van de Europese Gemeenschap en Liechtenstein betreffende de externe betrekkingen;

—	Verklaring van Liechtenstein betreffende de wederzijdse rechtshulp in strafzaken;

—	Verklaring van Liechtenstein betreffende artikel 5, lid 2, onder b);

—	Verklaring van Liechtenstein inzake de toepassing van het Europese Verdrag aangaande de wederzijdse rechtshulp in strafzaken en het Europees Verdrag betreffende uitlevering;

—	Verklaring van de Europese Gemeenschap betreffende het Buitengrenzenfonds voor de periode 2007-2013;

—	Verklaring van de Europese Commissie betreffende de beschikbaarstelling van voorstellen;

—	Gemeenschappelijke verklaring over gezamenlijke vergaderingen.

---

(1)  PB C 197 van 12.7.2000, blz. 1.