32003L0051

Richtlijn 2003/51/EG van het Europees Parlement en de Raad

van 18 juni 2003

tot wijziging van de Richtlijnen 78/660/EEG, 83/349/EEG, 86/635/EEG en 91/674/EEG van de Raad betreffende de jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening van bepaalde vennootschapsvormen, banken en andere financiële instellingen, en verzekeringsondernemingen

(Voor de EER relevante tekst)

HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, en met name op artikel 44, lid 1,

Gezien het voorstel van de Commissie(1),

Gezien het advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité(2),

Volgens de procedure van artikel 251 van het Verdrag(3),

Overwegende hetgeen volgt:

(1) Teneinde de voltooiing van de interne markt voor financiële diensten te versnellen, heeft de Europese Raad van Lissabon van 23 en 24 maart 2000 bepaald dat het door de Commissie opgestelde Actieplan voor financiële diensten vóór 2005 moet worden uitgevoerd en er tevens op aangedrongen dat de nodige maatregelen worden genomen om de vergelijkbaarheid te verbeteren van de jaarrekeningen van communautaire vennootschappen waarvan de effecten op een gereglementeerde markt zijn toegelaten tot de handel (hierna "beursgenoteerde vennootschappen" genoemd).

(2) Op 13 juni 2000 heeft de Commissie haar mededeling "Strategie van de EU inzake financiële verslaglegging: verdere maatregelen" gepubliceerd, waarin wordt voorgesteld alle beursgenoteerde vennootschappen te verplichten uiterlijk in 2005 hun geconsolideerde jaarrekening op te stellen overeenkomstig een enkel stelsel van standaarden voor jaarrekeningen, nl. de International Accounting Standards (IAS).

(3) Verordening (EG) nr. 1606/2002 van het Europees Parlement en de Raad van 19 juli 2002 betreffende de toepassing van internationale standaarden voor jaarrekeningen(4) (hierna "de IAS-verordening" genoemd) verplicht alle beursgenoteerde vennootschappen ertoe om vanaf 2005 hun geconsolideerde jaarrekening op te stellen overeenkomstig de IAS die voor toepassing binnen de Gemeenschap zijn goedgekeurd. De IAS-verordening biedt de lidstaten tevens de mogelijkheid om de toepassing van de goedgekeurde IAS bij de opstelling van enkelvoudige jaarrekeningen toe te staan of te verplichten, alsook om de toepassing van de goedgekeurde IAS door niet-beursgenoteerde vennootschappen toe te staan of verplicht te stellen.

(4) De IAS-verordening bepaalt dat een internationale standaard voor jaarrekeningen enkel voor toepassing in de Gemeenschap kan worden goedgekeurd indien hij beantwoordt aan het basisvereiste van Vierde Richtlijn 78/660/EEG van de Raad van 25 juli 1978 betreffende de jaarrekening van bepaalde vennootschapsvormen(5) en van Zevende Richtlijn 83/349/EEG van de Raad van 13 juni 1983 betreffende de geconsolideerde jaarrekening(6), wat inhoudt dat de toepassing van de standaard een getrouw beeld van de financiële positie en het resultaat van een onderneming moet opleveren, waarbij dit beginsel moet worden gezien in het licht van deze richtlijnen en geen strikte overeenstemming met elke afzonderlijke bepaling ervan behoeft te impliceren.

(5) Aangezien voor de niet overeenkomstig de IAS-verordening opgestelde enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekeningen van ondernemingen die onder de Richtlijnen 78/660/EEG en 83/349/EEG vallen, deze richtlijnen als de primaire basis van de communautaire verslagleggingsvoorschriften zullen blijven fungeren, is het van belang dat gelijke concurrentievoorwaarden bestaan voor communautaire vennootschappen die de IAS toepassen en vennootschappen die dat niet doen.

(6) Zowel voor de goedkeuring van IAS als voor de toepassing van de Richtlijnen 78/660/EEG en 83/349/EEG is het wenselijk dat deze richtlijnen de ontwikkelingen in de internationale financiële verslaglegging weerspiegelen. In dit verband dringt de Commissie er in haar mededeling "Harmonisatie van de jaarrekeningen: een nieuwe strategie ten aanzien van internationale harmonisatie" op aan dat de Europese Unie de communautaire jaarrekeningenrichtlijnen in overeenstemming zou houden met de internationale ontwikkelingen op het gebied van de vaststelling van internationale standaarden voor jaarrekeningen, met name in het International Accounting Standards Committee (IASC).

(7) De lidstaten zouden de presentatie van de winst-en-verliesrekening en de balans moeten kunnen wijzigen in overeenstemming met de internationale ontwikkelingen zoals die tot uiting komen in de door het International Accounting Standards Board (IASB) vastgestelde normen.

(8) De lidstaten zouden het gebruik van herwaarderingen en van de reële waarde in het economische verkeer moeten kunnen toestaan of voorschrijven overeenkomstig de internationale ontwikkelingen zoals deze tot uiting komen in de door het International Accounting Standards Board vastgestelde normen.

(9) Het jaarverslag en het geconsolideerde jaarverslag zijn belangrijke onderdelen van de financiële verslaglegging. Overeenkomstig de geldende beste praktijken dient het bestaande vereiste dat deze verslagen een getrouw overzicht van de ontwikkeling en de positie van het bedrijf moeten geven op een wijze die spoort met de omvang en de complexiteit van het bedrijf, te worden versterkt teneinde een grotere eenvormigheid te bewerkstelligen en aanvullende richtsnoeren te geven met betrekking tot de informatie die een "getrouw overzicht" geacht wordt te bevatten. De opgenomen informatie mag niet beperkt blijven tot de financiële aspecten van het bedrijf van de vennootschap. Verwacht wordt dat dit, waar het passend wordt geacht, zal leiden tot een analyse van de ecologische en de sociale aspecten die nodig zijn voor een goed begrip van de ontwikkeling, de resultaten en de positie van de vennootschap. Dit sluit tevens aan bij Aanbeveling 2001/453/EG van de Commissie van 30 mei 2001 betreffende de verantwoording, waardering en vermelding van milieuaangelegenheden in de jaarrekeningen en jaarverslagen van ondernemingen(7). Rekening houdend echter met het feit dat dit terrein van financiële verslaglegging zich voortdurend ontwikkelt en gezien de potentiële last die een en ander voor ondernemingen van geringere omvang met zich brengt, kunnen de lidstaten ervoor kiezen om het verstrekken van niet-financiële informatie niet verplicht te stellen wat betreft het jaarverslag van die ondernemingen.

(10) Verschillen in de opstelling en vormgeving van het controleverslag doen afbreuk aan de vergelijkbaarheid en bemoeilijken het inzicht van de gebruiker in dit essentiële onderdeel van de financiële verslaglegging. De in de specifieke vereisten betreffende de vormgeving en inhoud van een accountantsverslag aangebrachte wijzigingen, die in overeenstemming zijn met de geldende internationale beste praktijken, dienen te zorgen voor een grotere consistentie. De basiseis dat in een accountantsverklaring wordt bevestigd of de jaarrekening dan wel de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld geeft overeenkomstig de toepasselijke voorschriften voor de financiële verslaglegging, beperkt niet de reikwijdte van deze verklaring, maar verduidelijkt de context waarin zij is afgelegd.

(11) De Richtlijnen 78/660/EEG en 83/349/EEG dienen dienovereenkomstig te worden gewijzigd. Bovendien is het ook nodig over te gaan tot wijziging van Richtlijn 86/635/EEG van de Raad van 8 december 1986 betreffende de jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening van banken en andere financiële instellingen(8).

(12) De IASB is bezig de op het verzekeringsbedrijf toepasselijke standaarden voor jaarrekeningen te ontwikkelen en te verfijnen.

(13) Verzekeringsondernemingen moet ook worden toegestaan aan de hand van passende, door de IASB opgestelde standaarden gebruik te maken van waardering op basis van de reële waarde.

(14) Richtlijn 91/674/EEG van de Raad van 19 december 1991 betreffende de jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening van verzekeringsondernemingen(9) moet dienovereenkomstig worden aangepast.

(15) Deze wijzigingen zullen alle tegenstrijdigheden tussen de Richtlijnen 78/660/EEG, 83/349/EEG, 86/635/EEG en 91/674/EEG, enerzijds, en de per 1 mei 2002 bestaande IAS, anderzijds, wegnemen,

HEBBEN DE VOLGENDE RICHTLIJN VASTGESTELD:

Artikel 1

Richtlijn 78/660/EEG wordt als volgt gewijzigd:

1. in artikel 2 wordt aan lid 1 de volgende alinea toegevoegd:"De lidstaten kunnen toestaan of voorschrijven dat de jaarrekening andere stukken bevat ter aanvulling van die bedoeld in de eerste alinea.";

2. aan artikel 4 wordt het volgende lid toegevoegd:

"6. De lidstaten kunnen toestaan of voorschrijven dat de presentatie van bedragen in posten van de winst-en-verliesrekening en de balans in overeenstemming is met het wezen van de gerapporteerde transactie of overeenkomst. Een dergelijke toelating of verplichting kan worden beperkt tot bepaalde categorieën vennootschappen of tot de geconsolideerde jaarrekening zoals gedefinieerd in Zevende Richtlijn 83/349/EEG van de Raad van 13 juni 1983 betreffende de geconsolideerde jaarrekening(10).";

3. aan artikel 8 wordt de volgende alinea toegevoegd:"De lidstaten kunnen vennootschappen toestaan of voorschrijven de balans op te stellen volgens het in artikel 10 bis bedoelde schema als alternatief voor de anders voorgeschreven of toegestane schema's.";

4. in artikel 9 wordt de benaming van post B van de passiva, "Voorzieningen voor risico's en verplichtingen", vervangen door "Voorzieningen";

5. in artikel 10 wordt de benaming van post J, "Voorzieningen voor risico's en verplichtingen", vervangen door "Voorzieningen";

6. het volgende artikel 10 bis wordt ingevoegd:

"Artikel 10 bis

De lidstaten kunnen toestaan of voorschrijven dat alle vennootschappen of bepaalde categorieën vennootschappen de balans niet volgens de in de artikelen 9 en 10 bedoelde schema's presenteren, maar in plaats daarvan bij de presentatie van de balans onderscheid maken tussen vlottende en vaste posten, op voorwaarde dat de verstrekte informatie ten minste gelijkwaardig is aan hetgeen anders vereist zou zijn op grond van de artikelen 9 en 10.";

7. artikel 20 wordt als volgt gewijzigd:

a) lid 1 wordt vervangen door:

"1. De voorzieningen beogen een dekking te vormen voor naar hun aard duidelijk omschreven verplichtingen die op de balansdatum als waarschijnlijk of als vaststaand worden beschouwd, doch waarvan niet bekend is in welke omvang of wanneer zij zullen ontstaan.";

b) lid 3 wordt vervangen door:

"3. Voorzieningen mogen niet worden gebruikt voor waardecorrecties op activa.";

8. in artikel 22 wordt de volgende alinea toegevoegd:"In afwijking van artikel 2, lid 1, kunnen de lidstaten toestaan of voorschrijven dat alle vennootschappen of bepaalde categorieën vennootschappen een overzicht van hun resultaten opstellen in plaats van een overeenkomstig de artikelen 23 tot en met 26 opgestelde winst-en-verliesrekening, op voorwaarde dat de verstrekte informatie ten minste gelijkwaardig is aan hetgeen anders vereist zou zijn op grond van deze artikelen.";

9. artikel 31 wordt als volgt gewijzigd:

a) lid 1, onder c), bb), wordt vervangen door:

"bb) alle verplichtingen die hun oorsprong hebben in het boekjaar of in een vorig boekjaar, moeten in aanmerking worden genomen, ook als deze verplichtingen pas bekend worden tussen de balansdatum en de datum waarop de balans wordt opgesteld;";

b) het volgende lid wordt ingevoegd:

"1 bis. De lidstaten kunnen toestaan of voorschrijven dat benevens de overeenkomstig lid 1, onder c), bb), geboekte bedragen ook rekening wordt gehouden met alle voorzienbare verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong hebben in het boekjaar of in een vorig boekjaar, ook als deze verplichtingen en verliezen pas bekend worden tussen de balansdatum en de datum waarop de balans wordt opgesteld.";

10. artikel 33, lid 1, onder c), wordt vervangen door:

"c) vaste activa worden geherwaardeerd.";

11. in artikel 42 wordt de eerste alinea vervangen door:"Het bedrag van de voorzieningen mag niet hoger zijn dan noodzakelijk is.";

12. de volgende artikelen worden ingevoegd:

"Artikel 42 sexies

In afwijking van artikel 32 kunnen de lidstaten voor alle vennootschappen of bepaalde categorieën vennootschappen toestaan of voorschrijven dat bepaalde andere categorieën activa dan financiële instrumenten worden gewaardeerd op basis van de reële waarde.

Een dergelijke toelating of verplichting kan worden beperkt tot de geconsolideerde jaarrekening in de zin van Richtlijn 83/349/EEG.

Artikel 42 septies

Onverminderd het bepaalde in artikel 31, lid 1, onder c), kunnen de lidstaten voor alle vennootschappen of bepaalde categorieën vennootschappen toestaan of voorschrijven dat, wanneer een activum overeenkomstig artikel 42 sexies wordt gewaardeerd, een verandering in de waarde in de winst-en-verliesrekening wordt opgenomen.";

13. in artikel 43, lid 1, punt 6, wordt de verwijzing naar "de artikelen 9 en 10" vervangen door een verwijzing naar "de artikelen 9, 10 en 10 bis.";

14. artikel 46 wordt als volgt gewijzigd:

a) lid 1 wordt vervangen door:

"1. a) Het jaarverslag moet ten minste een getrouw overzicht geven van de ontwikkeling en de resultaten van het bedrijf en van de positie van de vennootschap, alsmede een beschrijving van de voornaamste risico's en onzekerheden waarmee zij geconfronteerd wordt.

Het overzicht bevat een evenwichtige en volledige analyse van de ontwikkeling en de resultaten van het bedrijf en van de positie van de vennootschap die in overeenstemming is met de omvang en de complexiteit van dit bedrijf.

b) In de mate waarin zulks noodzakelijk is voor een goed begrip van de ontwikkeling, de resultaten of de positie van de vennootschap, omvat de analyse zowel financiële als, waar zulks passend wordt geacht, niet-financiële essentiële prestatie-indicatoren die betrekking hebben op het specifieke bedrijf van de vennootschap, met inbegrip van informatie betreffende milieu- en personeelsaangelegenheden.

c) In deze analyse omvat het jaarverslag, waar zulks passend wordt geacht, verwijzingen naar en aanvullende uitleg betreffende de bedragen in de jaarrekening.";

b) het volgende lid wordt toegevoegd:

"4. De lidstaten kunnen vennootschappen die onder artikel 27 vallen, voorzover het niet-financiële informatie betreft, vrijstellen van de verplichting in lid 1, onder b), hierboven.";

15. in artikel 48 wordt de derde volzin geschrapt;

16. in artikel 49 wordt de derde volzin vervangen door:"De verkorte versie gaat niet vergezeld van het verslag van de met de wettelijke controle belaste persoon of personen (hierna 'de externe accountants' genoemd), maar wel moet worden vermeld of de externe accountants een onvoorwaardelijk goedkeurende verklaring, een verklaring met voorbehoud of een afkeurende verklaring hebben afgegeven dan wel geen oordeel hebben kunnen uitspreken. Ook moet worden vermeld of de externe accountants in hun verslag in het bijzonder de aandacht hebben gevestigd op bepaalde aangelegenheden, zonder een verklaring met voorbehoud af te geven.";

17. artikel 51, lid 1, wordt vervangen door:

"1. De jaarrekening van een vennootschap moet worden gecontroleerd door een persoon (personen) die op grond van Achtste Richtlijn 84/253/EEG van de Raad van 10 april 1984 inzake de toelating van personen, belast met de wettelijke controle van boekhoudbescheiden(11) door de lidstaten is (zijn) gemachtigd om wettelijke controles te verrichten.

De externe accountants geven tevens een oordeel over de samenhang, of het ontbreken daarvan, tussen het jaarverslag en de jaarrekening voor hetzelfde boekjaar.";

18. het volgende artikel wordt ingevoegd:

"Artikel 51 bis

1. Het verslag van de externe accountants moet de volgende elementen bevatten:

a) een inleiding, waarin ten minste wordt vermeld op welke jaarrekening de wettelijke controle betrekking heeft en welke de toepasselijke voorschriften voor de financiële verslaglegging zijn;

b) een beschrijving van de reikwijdte van de wettelijke controle, waarin ten minste wordt aangegeven welke standaarden voor de accountantscontrole bij de uitvoering van de wettelijke controle in acht zijn genomen;

c) een verklaring, waarin de externe accountants duidelijk vermelden of de jaarrekening een getrouw beeld geeft overeenkomstig de toepasselijke voorschriften voor de financiële verslaglegging en, in voorkomend geval, of de jaarrekening aan de wettelijke vereisten voldoet; de verklaring kan de vorm aannemen van een onvoorwaardelijk goedkeurende verklaring, een verklaring met voorbehoud, een afkeurende verklaring of, indien de externe accountants geen oordeel kunnen uitspreken, een verklaring van oordeelsonthouding;

d) een verwijzing naar bepaalde aangelegenheden waarop de externe accountants in het bijzonder de aandacht vestigen zonder een verklaring met voorbehoud af te geven;

e) een oordeel over de samenhang, of het ontbreken daarvan, tussen het jaarverslag en de jaarrekening voor hetzelfde boekjaar.

2. Het verslag wordt door de externe accountants ondertekend en gedagtekend.";

19. artikel 53, lid 1, wordt geschrapt;

20. het volgende artikel wordt ingevoegd:

"Artikel 53 bis

De lidstaten mogen de ontheffingen waarin de artikelen 11, 27, 46, 47 en 51 voorzien, niet toestaan aan vennootschappen waarvan de effecten in een lidstaat zijn toegelaten tot de handel op een gereglementeerde markt in de zin van artikel 1, punt 13, van Richtlijn 93/22/EEG van de Raad van 10 mei 1993 betreffende het verrichten van diensten op het gebied van beleggingen in effecten(12).";

21. in artikel 56, lid 1, wordt de verwijzing naar "de artikelen 9, 10" vervangen door een verwijzing naar "de artikelen 9, 10, 10 bis";

22. in de eerste alinea van artikel 60 wordt de zinsnede "op basis van de marktwaarde" vervangen door "op basis van de waarde in het economisch verkeer";

23. in artikel 61 bis wordt de verwijzing naar "de artikelen 42 bis tot en met 42 quinquies" vervangen door een verwijzing naar "de artikelen 42 bis tot en met 42 septies".

Artikel 2

Richtlijn 83/349/EEG wordt als volgt gewijzigd:

1. artikel 1, lid 2, wordt vervangen door:

"2. Naast de in lid 1 genoemde gevallen kunnen de lidstaten een onder hun nationaal recht vallende onderneming verplichten een geconsolideerde jaarrekening en een geconsolideerd jaarverslag op te stellen indien:

a) deze onderneming (moederonderneming) op een andere onderneming (dochteronderneming) een overheersende invloed of zeggenschap kan uitoefenen of feitelijk uitoefent; of

b) deze onderneming (moederonderneming) en een andere onderneming (dochteronderneming) onder centrale leiding van de moederonderneming staan.";

2. in artikel 3, lid 1, wordt de verwijzing naar "de artikelen 13, 14 en 15" vervangen door een verwijzing naar "de artikelen 13 en 15";

3. artikel 6 wordt als volgt gewijzigd:

a) lid 4 wordt vervangen door:

"4. Dit artikel is niet van toepassing wanneer een in de consolidatie op te nemen onderneming een vennootschap is waarvan de effecten in een lidstaat zijn toegelaten tot de handel op een gereglementeerde markt in de zin van artikel 1, punt 13, van Richtlijn 93/22/EEG van de Raad van 10 mei 1993 betreffende het verrichten van diensten op het gebied van beleggingen in effecten(13).";

b) lid 5 wordt geschrapt;

4. artikel 7 wordt als volgt gewijzigd:

a) in lid 1, onder b), wordt de tweede volzin geschrapt;

b) in lid 2, onder a), wordt de verwijzing naar "de artikelen 13, 14 en 15" vervangen door een verwijzing naar "de artikelen 13 en 15";

c) lid 3 wordt vervangen door:

"3. Dit artikel is niet van toepassing op vennootschappen waarvan de effecten in een lidstaat zijn toegelaten tot de handel op een gereglementeerde markt in de zin van artikel 1, punt 13, van Richtlijn 93/22/EEG.";

5. in artikel 11, lid 1, onder a), wordt de verwijzing naar "de artikelen 13, 14 en 15" vervangen door een verwijzing naar "de artikelen 13 en 15";

6. artikel 14 wordt geschrapt;

7. in artikel 16, lid 1, wordt de volgende alinea toegevoegd:"De lidstaten kunnen toestaan of voorschrijven dat de geconsolideerde jaarrekening andere stukken bevat ter aanvulling van die bedoeld in de eerste alinea.";

8. in artikel 17, lid 1, wordt de verwijzing naar "de artikelen 3 tot en met 10" vervangen door een verwijzing naar "de artikelen 3 tot en met 10 bis";

9. artikel 34 wordt als volgt gewijzigd:

a) onder punt 2, onder b), wordt de zinsnede "de artikelen 13 en 14 buiten de consolidatie zijn gelaten; tevens moet, onverminderd artikel 14, lid 3, de reden" vervangen door "artikel 13 buiten de consolidatie zijn gelaten; tevens moet de reden";

b) onder punt 5 wordt de zinsnede "en de uit hoofde van artikel 14 buiten de consolidatie gelaten ondernemingen" geschrapt;

10. artikel 36 wordt als volgt gewijzigd:

a) lid 1 wordt vervangen door:

"1. Het geconsolideerde jaarverslag moet ten minste een getrouw overzicht geven van de ontwikkeling en de resultaten van het bedrijf en van de positie van de gezamenlijke in de consolidatie opgenomen ondernemingen, alsmede een beschrijving van de voornaamste risico's en onzekerheden waarmee zij geconfronteerd worden.

Het overzicht bevat een evenwichtige en volledige analyse van de ontwikkeling en de resultaten van het bedrijf en van de positie van de gezamenlijke in de consolidatie opgenomen ondernemingen, die in overeenstemming is met de omvang en de complexiteit van dit bedrijf. In de mate waarin zulks noodzakelijk is voor een goed begrip van de betrokken ontwikkeling, resultaten of positie omvat de analyse zowel financiële als, waar zulks passend wordt geacht, niet-financiële essentiële prestatie-indicatoren die betrekking hebben op het specifieke bedrijf, met inbegrip van informatie betreffende milieu- en personeelsaangelegenheden.

In deze analyse omvat het geconsolideerde jaarverslag, waar zulks passend wordt geacht, verwijzingen naar en aanvullende uitleg betreffende de bedragen in de geconsolideerde jaarrekening.";

b) het volgende lid 3 wordt toegevoegd:

"3. Wanneer benevens een jaarverslag ook een geconsolideerd jaarverslag is vereist, mogen beide verslagen worden samengevoegd tot één enkel verslag. Bij de opstelling van dit ene verslag kan het aangewezen zijn meer de nadruk te leggen op aangelegenheden die relevant zijn voor alle ondernemingen die in de gezamenlijke consolidatie zijn opgenomen.";

11. artikel 37 wordt vervangen door:

"Artikel 37

1. De geconsolideerde jaarrekening van een vennootschap moet worden gecontroleerd door een persoon (of personen) die op grond van Richtlijn 84/253/EEG van de Raad van 10 april 1984 inzake de toelating van personen, belast met de wettelijke controle van boekhoudbescheiden(14) door de lidstaat onder de wetgeving waarvan de moederonderneming valt, is (zijn) gemachtigd om wettelijke controles te verrichten.

De met de wettelijke controle van de jaarrekening belaste perso(o)n(en) (hierna 'de externe accountants' genoemd) geven tevens een oordeel over de samenhang, of het ontbreken daarvan, tussen het geconsolideerde jaarverslag en de geconsolideerde jaarrekening van hetzelfde boekjaar.

2. Het verslag van de externe accountants moet de volgende elementen bevatten:

a) een inleiding, waarin ten minste wordt vermeld op welke geconsolideerde jaarrekening de wettelijke controle betrekking heeft en welke de toepasselijke voorschriften voor de financiële verslaglegging zijn;

b) een beschrijving van de reikwijdte van de wettelijke controle, waarin ten minste wordt aangegeven welke standaarden voor de accountantscontrole bij de uitvoering van de wettelijke controle in acht zijn genomen;

c) een verklaring, waarin de externe accountants duidelijk vermelden of de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld geeft overeenkomstig de toepasselijke voorschriften voor de financiële verslaglegging en, in voorkomend geval, of de geconsolideerde jaarrekening aan de wettelijke vereisten voldoet; de verklaring kan de vorm aannemen van een onvoorwaardelijk goedkeurende verklaring, een verklaring met voorbehoud, een afkeurende verklaring of, indien de externe accountants geen oordeel kunnen uitspreken, een verklaring van oordeelsonthouding;

d) een verwijzing naar bepaalde aangelegenheden waarop de externe accountants in het bijzonder de aandacht vestigen zonder een verklaring met voorbehoud af te geven;

e) een oordeel over de samenhang, of het ontbreken daarvan, tussen het geconsolideerde jaarverslag en de geconsolideerde jaarrekening voor hetzelfde boekjaar.

3. Het verslag wordt door de externe accountants ondertekend en gedagtekend.

4. Ingeval de jaarrekening van de moederonderneming aan de geconsolideerde jaarrekening is gehecht, mag het krachtens dit artikel vereiste verslag van de externe accountants worden gecombineerd met het krachtens artikel 51 van Richtlijn 78/660/EEG vereiste verslag van de externe accountants betreffende de jaarrekening van de moederonderneming.";

12. in artikel 38 wordt het volgende lid 7 toegevoegd:

"7. De leden 2 en 3 zijn niet van toepassing op vennootschappen waarvan de effecten in een lidstaat zijn toegelaten tot de handel op een gereglementeerde markt in de zin van artikel 1, punt 13, van Richtlijn 93/22/EEG betreffende het verrichten van diensten op het gebied van beleggingen in effecten.".

Artikel 3

Richtlijn 86/635/EEG wordt als volgt gewijzigd:

1. in artikel 1 worden de leden 1 en 2 vervangen door:

"1. De artikelen 2 en 3, artikel 4, leden 1, 3, 4, 5 en 6, de artikelen 6, 7, 13 en 14, artikel 15, leden 3 en 4, de artikelen 16 tot en met 21, 29 tot en met 35 en 37 tot en met 41, artikel 42, eerste zin, de artikelen 42 bis tot en met 42 septies, artikel 45, lid 1, artikel 46, leden 1 en 2, de artikelen 48 tot en met 50, artikel 50 bis, artikel 51, lid 1, artikel 51 bis, de artikelen 56 tot en met 59 en de artikelen 61 en 61 bis van Richtlijn 78/660/EEG zijn van toepassing op de in artikel 2 van de onderhavige richtlijn bedoelde instellingen, tenzij in deze richtlijn anders is bepaald. Artikel 35, lid 3, en de artikelen 36, 37 en 39, leden 1 tot en met 4 van deze richtlijn zijn echter niet van toepassing op activa en passiva die overeenkomstig afdeling 7 bis van Richtlijn 78/660/EEG worden gewaardeerd.

2. Wanneer in de Richtlijnen 78/660/EEG en 83/349/EEG wordt verwezen naar de artikelen 9, 10 en 10 bis (balans) of naar de artikelen 22 tot en met 26 (winst-en-verliesrekening) van Richtlijn 78/660/EEG, dienen deze verwijzingen te worden aangemerkt als verwijzingen naar de artikelen 4 en 4 bis (balans) en naar de artikelen 26, 27 en 28 (winst-en-verliesrekening) van de onderhavige richtlijn.";

2. artikel 4 wordt als volgt gewijzigd:

a) de eerste zin wordt vervangen door: "Voor de opstelling van de balans schrijven de lidstaten het volgende schema voor. Bij wijze van alternatief kunnen lidstaten kredietinstellingen toestaan of voorschrijven de in artikel 4 bis omschreven presentatie van de balans toe te passen.";

b) onder "Passiva" wordt in punt 6 de titel "Voorzieningen voor risico's en verplichtingen" vervangen door "Voorzieningen";

3. het volgende artikel wordt ingevoegd:

"Artikel 4 bis

De lidstaten kunnen toestaan of voorschrijven dat kredietinstellingen, of bepaalde categorieën kredietinstellingen, de balans niet volgens het in artikel 4 bedoelde schema opstellen, maar in plaats daarvan de posten indelen naar hun aard en in volgorde van hun relatieve liquiditeit, op voorwaarde dat de verstrekte informatie ten minste gelijkwaardig is aan hetgeen anders vereist zou zijn op grond van artikel 4.";

4. aan artikel 26 wordt de volgende alinea toegevoegd:"In afwijking van artikel 2, lid 1, van Richtlijn 78/660/EEG kunnen de lidstaten toestaan of voorschrijven dat alle kredietinstellingen of bepaalde categorieën kredietinstellingen, een overzicht van hun resultaten opstellen in plaats van een overeenkomstig de artikelen 27 of 28 opgestelde winst-en-verliesrekening, op voorwaarde dat de verstrekte informatie ten minste gelijkwaardig is aan hetgeen anders vereist zou zijn op grond van deze artikelen.";

5. artikel 43, lid 2, onder f), wordt geschrapt.

Artikel 4

Richtlijn 91/674/EEG wordt als volgt gewijzigd:

1. in artikel 1 worden de leden 1 en 2 vervangen door:

"1. De artikelen 2 en 3, artikel 4, leden 1, 3, 4, 5 en 6, de artikelen 6, 7, 13 en 14, artikel 15, leden 3 en 4, de artikelen 16 tot en met 21, 29 tot en met 35 en 37 tot en met 41, artikel 42, de artikelen 42 bis tot en met 42 septies, artikel 43, lid 1, punten 1 tot en met 7 en 9 tot en met 14, artikel 45, lid 1, artikel 46, leden 1 en 2, de artikelen 48 tot en met 50, artikel 50 bis, artikel 51, lid 1, artikel 51 bis, de artikelen 56 tot en met 59 en de artikelen 61 en 61 bis van Richtlijn 78/660/EEG zijn van toepassing op de in artikel 2 van de onderhavige richtlijn bedoelde ondernemingen, tenzij in deze richtlijn anders is bepaald. De artikelen 46, 47, 48, 51 en 53 van deze richtlijn zijn echter niet van toepassing op activa en passiva die overeenkomstig afdeling 7 bis van Richtlijn 78/660/EEG worden gewaardeerd.

2. Wanneer in de Richtlijnen 78/660/EEG en 83/349/EEG wordt verwezen naar de artikelen 9, 10 en 10 bis (balans) of naar de artikelen 22 tot en met 26 (winst-en-verliesrekening) van Richtlijn 78/660/EEG, dienen deze verwijzingen te worden aangemerkt als verwijzingen naar artikel 6 (balans) respectievelijk naar artikel 34 (winst-en-verliesrekening) van de onderhavige richtlijn.";

2. artikel 4 wordt vervangen door:

"Artikel 4

1. Deze richtlijn is van toepassing op de vereniging van underwriters die bekend is onder de naam 'Lloyd's'. Voor het doel van deze richtlijn worden zowel 'Lloyd's' als 'Lloyd's syndicates' geacht verzekeringsondernemingen te zijn.

2. In afwijking van artikel 65, lid 1, zal Lloyd's samengevoegde rekeningen opstellen in plaats van de uit hoofde van Richtlijn 83/349/EEG vereiste geconsolideerde rekeningen. Samengevoegde rekeningen worden opgesteld door de rekeningen van alle 'syndicates' samen te voegen.";

3. in artikel 6 wordt de benaming van post E van de passiva, "Voorzieningen voor andere risico's en verplichtingen", vervangen door "Overige voorzieningen";

4. artikel 46 wordt als volgt gewijzigd:

a) aan lid 5 wordt de volgende zin toegevoegd:"De lidstaten kunnen afwijkingen van deze eis toestaan.";

b) lid 6 wordt vervangen door:

"6. De voor elke post van de beleggingen toegepaste methode(n) wordt (worden) samen met de aldus vastgestelde bedragen in de toelichting vermeld.";

5. het volgende artikel wordt ingevoegd:

"Artikel 46 bis

1. Indien activa en passiva gewaardeerd worden volgens afdeling 7 bis van Richtlijn 78/660/EEG, zijn de leden 2 tot en met 6 van het onderhavige artikel van toepassing.

2. De onder actiefpost D bedoelde beleggingen worden gewaardeerd op basis van hun waarde in het economische verkeer.

3. Wanneer de beleggingen tegen aanschaffingskosten gewaardeerd zijn, wordt in de toelichting de waarde in het economische verkeer vermeld.

4. Wanneer beleggingen op basis van hun waarde in het economische verkeer worden gewaardeerd, worden de aanschaffingskosten in de toelichting vermeld.

5. Dezelfde waarderingsmethode wordt toegepast voor alle beleggingen die onder een met Arabisch cijfer aangeduide post of onder actiefpost C1 staan. De lidstaten kunnen afwijkingen van deze eis toestaan.

6. De voor elke post van de beleggingen toegepaste methode(s) wordt in de toelichting vermeld, tezamen met de aldus vastgestelde bedragen.";

6. de bijlage wordt geschrapt.

Artikel 5

De lidstaten doen de nodige wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in werking treden om uiterlijk op 1 januari 2005 aan deze richtlijn te voldoen. Zij stellen de Commissie daarvan onverwijld in kennis.

Wanneer de lidstaten deze bepalingen aannemen, wordt in die bepalingen zelf of bij de officiële bekendmaking daarvan naar deze richtlijn verwezen. De regels voor deze verwijzing worden vastgesteld door de lidstaten.

Artikel 6

Deze richtlijn treedt in werking op de dag van haar bekendmaking in het Publicatieblad van de Europese Unie.

Artikel 7

Deze richtlijn is gericht tot de lidstaten.

Gedaan te Luxemburg, 18 juni 2003.

Voor het Europees Parlement

De voorzitter

P. Cox

Voor de Raad

De voorzitter

G. Drys

(1) PB C 227 E van 24.9.2002, blz. 336.

(2) PB C 85 van 8.4.2003, blz. 140.

(3) Advies van het Europees Parlement van 14 januari 2003 (nog niet bekendgemaakt in het Publicatieblad) en besluit van de Raad van 6 mei 2003.

(4) PB L 243 van 11.9.2002, blz. 1.

(5) PB L 222 van 14.8.1978, blz. 11. Richtlijn laatstelijk gewijzigd bij Richtlijn 2001/65/EG van het Europees Parlement en de Raad (PB L 283 van 27.10.2001, blz. 28).

(6) PB L 193 van 18.7.1983, blz. 1. Richtlijn laatstelijk gewijzigd bij Richtlijn 2001/65/EG.

(7) PB L 156 van 13.6.2001, blz. 33.

(8) PB L 372 van 31.12.1986, blz. 1. Richtlijn laatstelijk gewijzigd bij Richtlijn 2001/65/EG.

(9) PB L 374 van 31.12.1991, blz. 7.

(10) PB L 193 van 18.7.1983, blz. 1. Richtlijn laatstelijk gewijzigd bij Richtlijn 2001/65/EG van het Europees Parlement en de Raad (PB L 283 van 27.10.2001, blz. 28).

(11) PB L 126 van 12.5.1984, blz. 20.

(12) PB L 141 van 11.6.1993, blz. 27. Richtlijn laatstelijk gewijzigd bij Richtlijn 2002/87/EG van het Europees Parlement en de Raad (PB L 35 van 11.2.2003, blz. 1).

(13) PB L 141 van 11.6.1993, blz. 27. Richtlijn laatstelijk gewijzigd bij Richtlijn 2002/87/EG van het Europees Parlement en de Raad (PB L 35 van 11.2.2003, blz. 1).

(14) PB L 126 van 12.5.1984, blz. 20.