1.

Architectuur en de gebouwde omgeving zijn de belichaming van onze vroegere en huidige cultuur, manier van leven en waarden. Ze vormen ons toekomstig cultureel erfgoed en dragen bij aan de vormgeving van onze samenlevingen en identiteiten.

2.

De gebouwde omgeving (1) is een afspiegeling van een gemeenschap, en de betrokken overheidsinstanties en andere belanghebbenden zijn verantwoordelijk voor de algehele kwaliteit ervan, waarvoor ze nauw samenwerken met alle burgers.

3.

Het is belangrijk dat zowel bij de ontwikkeling van bestaande gebouwen - door middel van restauratie, renovatie, herbestemming en conservering - als bij de aanleg van nieuwe gebouwen en ruimten, wordt gezorgd voor hoge kwaliteit.

4.

Architecten zijn een van de groepen die een centrale rol spelen in alle ontwikkelingsfasen van architectuur en leefomgeving van hoge kwaliteit, en kunnen derhalve een belangrijke bijdrage leveren aan het algemeen belang door rekening te houden met territoriale diversiteit en de behoeften van het maatschappelijk middenveld.

5.

Cultuur, architectuur van hoge kwaliteit en gebouwde omgeving (2) dragen op veel manieren bij tot de verwezenlijking van de duurzameontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties (SDG’s) (3). Ze kunnen tevens bijdragen tot de verwezenlijking van de Europese Green Deal (4) en zijn doelstelling om uiterlijk in 2050 van Europa het eerste klimaatneutrale continent te maken.

6.

Het NEB-initiatief is een transdisciplinair initiatief dat drie onderling verbonden dimensies combineert: esthetiek, duurzaamheid en inclusie. Het berust op een participatieve aanpak en is erop gericht alle inwoners van de Unie, met inbegrip van kansarme groepen, erbij te betrekken, in lijn met de Agenda 2030 van de VN en de doelstelling van de Europese Green Deal om ervoor te zorgen dat niemand achterblijft.

7.

Het NEB-initiatief is geïnspireerd op het oorspronkelijk Bauhaus (5), dat reeds een holistische, duurzame, kwaliteitsgerichte en inclusieve benadering van vormgeving, architectuur en kunst voor ogen had.

8.

Het NEB-initiatief is erop gericht een gunstig klimaat te creëren, waarbij het diverse culturele erfgoed van Europa wordt gerespecteerd en waarbinnen het mogelijk wordt onze leefomgeving te transformeren en onze manier van leven mooier, duurzamer en inclusiever te maken, onder meer door middel van innovatie, architectuur van hoge kwaliteit (6), vormgeving, stedelijke planning, en vele andere artistieke en creatieve disciplines.

9.

Het culturele en architecturale erfgoed van Europa is een belangrijke benchmark voor de fysieke en belevingskwaliteit van onze gebouwde omgeving. Het is ook een sterke troef die sociale cohesie, innovatie, transformatie en regeneratie kan inspireren en bevorderen. Bij het NEB-initiatief wordt daarom rekening gehouden met het belang van architecturaal en archeologisch erfgoed, landschappen en materieel en immaterieel erfgoed.

10.

Het multidimensionale karakter van architectuur van hoge kwaliteit en gebouwde omgeving vereist sectoroverschrijdende samenwerking, participatie, cocreatie en transdisciplinaire benaderingen, met name op het gebied van duurzaamheid en samenhangend beleid.

11.

Vanwege de COVID-19-pandemie is er op alle bestuursniveaus financiering vrijgemaakt, onder andere voor architectuur van hoge kwaliteit en gebouwde omgeving. Deze financiële middelen moeten op een duurzame en kwaliteitsgerichte manier worden ingezet, in lijn met de beginselen van het Davos-systeem voor de kwaliteit van de bouwcultuur, de aanbevelingen van de OCM-deskundigengroep (7) en de herziene kwaliteitsbeginselen van Icomos voor door de EU gefinancierde acties die gevolgen kunnen hebben voor cultureel erfgoed (8).

12.

Opnieuw te bevestigen dat cultuur en cultureel erfgoed eigen aan en onlosmakelijk verbonden zijn met de gebouwde en leefomgeving, en een belangrijke bijdrage leveren aan duurzame ontwikkeling, met inbegrip van de circulaire economie, sociale en territoriale cohesie, het milieu, de biodiversiteits- en klimaatdoelstellingen, welvaart en het welzijn van alle mensen in Europa.

13.

De nodige synergie mogelijk te maken tussen het NEB-initiatief, andere processen waarbij Europese burgers betrokken worden, zoals de Conferentie over de toekomst van Europa (9), en andere strategieën en actieplannen ter bevordering van architecturale en esthetische kwaliteit, zoals de renovatiegolfstrategie (10), en van toegankelijkheid, zoals de strategie inzake de rechten van personen met een handicap 2021-2030 (11).

14.

Bij te dragen aan de totstandbrenging van een holistisch begrip en een gedeelde cultuur van architectuur van hoge kwaliteit door meer bewustzijn te creëren, onder meer door formeel, niet-formeel en informeel onderwijs vanaf jonge leeftijd en het op grote schaal promoten van en verspreiden van informatie over het NEB-initiatief en de rol van cultuur, architectuur van hoge kwaliteit en gebouwde omgeving hierin.

15.

Te werken aan een holistische, inclusieve, transdisciplinaire, kwaliteitsgerichte langetermijnvisie voor architectuur en de gebouwde omgeving door bij alle processen, richtsnoeren en cocreatieprojecten die onze leefomgeving vormgeven, waaronder het verslag van de OCM-deskundigengroep (12), rekening te houden met verschillende beleidsdomeinen en de vakkennis van deskundigen.

16.

Een kwaliteitsgerichte aanpak te volgen, waarbij op basis van de kwaliteitsbeginselen van het Davos-systeem voor de kwaliteit van de bouwcultuur (13) gedurende de gehele levenscyclus van bouwwerken en alle fasen van landschapsplanning en -beheer (ontwerp, investeringsplannen, financieringsmechanismen, steunmaatregelen, planningsprocessen, onderhoud, renovatie, conservering, herbestemming, sloop en hergebruik) geïnformeerde keuzes worden gemaakt en besluiten worden genomen.

17.

Duurzame groei, leefbaarheid en innovatie in Europese stedelijke en plattelandsgebieden te bevorderen, door, in voorkomend geval, holistische en strenge kwaliteitsnormen, cocreatiemethoden en de Icomos-beginselen voor het verstrekken van EU-steun aan projecten op het gebied van architectuur en gebouwde omgeving toe te passen.

18.

De optimalisering van de energie-efficiëntie van bestaande gebouwen te stimuleren door middel van een holistische benadering, met inachtneming van alle criteria van het Davos-systeem voor de kwaliteit van de bouwcultuur, waaronder het behoud van het gebouwde erfgoed.

19.

Oplossingen te verkennen om, met name jongeren die de arbeidsmarkt betreden en andere kwetsbare sociale groepen, toegang te geven tot betaalbare en fatsoenlijke huisvesting.

20.

Op alle betrokken bestuursniveaus rekening te houden met de beginselen van participatieve cocreatie, door alle belanghebbenden te betrekken bij processen op het gebied van gebouwde en leefomgeving en ruimtelijk ordening, zoals de besluitvorming, planning, vormgeving en bouw.

21.

Een aanpak voor te staan waarbij de dialoog tussen het bestaande cultureel erfgoed, het landschap en hedendaagse ontwerpen in stand wordt gehouden, onder meer door in voorkomend geval te kiezen voor herbestemming.

22.

Gunstige kaders vast te stellen voor architectuur van hoge kwaliteit ter onderbouwing van regels voor overheidsopdrachten, vereenvoudiging van de regelgeving en innovatieve procedures waarbij een kwaliteitsgerichte aanpak wordt verkozen boven een aanpak waarbij enkel wordt gekeken naar de kosten, door de beste praktijken voor het organiseren van wedstrijden voor openbare architectuur, landschapsarchitectuur en ruimtelijke ordening toe te passen.

23.

Op alle betrokken bestuursniveaus het bewustzijn bij en de kennis en vaardigheden van beleidsmakers en gespecialiseerde teams, met inbegrip van technische deskundigen en aannemers, verder te bevorderen en te vergroten, zodat ze strenge kwaliteitscriteria en -normen kunnen hanteren bij hun besluiten over architectuur en de gebouwde omgeving voor iedereen.

24.

Het optimaal gebruik van relevante EU-financieringsprogramma’s en andere beschikbare financieringsinstrumenten te bevorderen, teneinde:

25.

Het momentum te behouden en het reflectieproces en de gedachtewisseling over de culturele, sociale, economische en ecologische functies van architectuur van hoge kwaliteit en gebouwde omgeving voort te zetten.

26.

Te zorgen voor samenhangend beleid voor architectuur van hoge kwaliteit en gebouwde omgeving, door goed te coördineren tussen alle betrokken ministeries en bestuurlijke niveaus, instanties en uitvoerende diensten zodat op alle beleidsgebieden en bij alle activiteiten die gevolgen hebben voor de gebouwde en leefomgeving een kwaliteitsgerichte en holistische aanpak wordt gevolgd.

27.

Ervoor te zorgen dat er in de nationale sociaal-economische en territoriale ontwikkelingsstrategieën meer rekening wordt gehouden met de beginselen en de aanpak van het NEB-initiatief en de circulaire economie, waaronder duurzame vormgeving en architectuur.

28.

Op de passende bestuursniveaus adviesgroepen van deskundigen, bestaande uit architecten en andere betrokken professionals, zoals de teams van overheids- en stadsarchitecten (14), op te zetten en te ondersteunen, evenals kwaliteitsgerichte procedures om ervoor te zorgen dat er bij het besluitvormingsproces (meer) rekening wordt gehouden met de nodige professionele competenties en vaardigheden teneinde kwalitatief hoogstaande resultaten te bereiken.

29.

Een contactpunt aan te wijzen voor het NEB-initiatief en, volgens een plaatsgebonden aanpak (15), gemeenschappen op lokaal niveau te benaderen om, naargelang het geval, alle vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld en alle belanghebbenden bij het initiatief te betrekken.

30.

Actoren die de culturele en kwalitatieve aspecten van de gebouwde en leefomgeving onder de aandacht brengen van alle doelgroepen de nodige middelen en ondersteuning te bieden.

31.

De toepassing van het Davos-systeem voor de kwaliteit van de bouwcultuur en de bijbehorende acht kwaliteitscriteria bij investeringen, regelgevingskaders en EU-financieringsprogramma’s op dit gebied te bevorderen, en als eigenaar, ontwikkelaar en gebruiker van onroerend goed deze kwaliteitsbeginselen toe te passen.

32.

Ervoor te zorgen dat er in alle relevante EU-programma’s mogelijkheden worden ingebouwd voor onderzoek, capaciteitsopbouw en collegiaal leren op het gebied van cultuur en architectuur en gebouwde omgeving van hoge kwaliteit voor iedereen.

33.

Te streven naar synergie tussen bestaande en geplande regelgeving, programma’s en beleidsmaatregelen van de EU op dit gebied, zodat de groene en de digitale transitie samenhang vertonen met de beginselen en doelstellingen van het NEB-initiatief, en sectoroverschrijdende samenwerking en besluitvorming te mainstreamen.

34.

Informatie en toegang tot beschikbare financiële instrumenten te bevorderen om projecten in verband met een kwalitatief hoogwaardige leefomgeving te ondersteunen, waaronder kleinschalige, concrete initiatieven en projecten in de culturele en de creatieve sector.

35.

Bij de vormgeving en uitvoering van NEB-strategieën, -projecten en -acties rekening te houden met het geografisch evenwicht, en de geografische, klimatologische, economische, sociale en culturele diversiteit van de EU.

36.

Synergie tussen kunst, architectuur, landschaps- en interieurarchitectuur, ruimtelijke ordening, vormgeving en ambachten te bevorderen, alsook innovatieve opleidingsmodellen voor architecten en andere verwante beroepsgroepen, waaronder opleidingen over geavanceerde digitale technologieën.

37.

De rol die historische monumenten spelen bij het verbeteren van de bestaande en toekomstige fysieke omgeving van lokale gemeenschappen te bevorderen, met behulp van geavanceerde digitale technologieën voor het documenteren en weergeven van de gebouwde en leefomgeving.

38.

Het bewustzijn en de samenwerking tussen sectoren te versterken door in de betrokken beleidssectoren, met name de sectoren die te maken hebben met de gebouwde en leefomgeving, het NEB-initiatief, de Verklaring van Davos en de Icomos-beginselen onder de aandacht te brengen.

39.

Regelmatig verslag uit te brengen aan de Raad en/of zijn voorbereidende instanties, en aan de aangewezen contactpunten voor het NEB-initiatief, over de voortgang bij de uitvoering van het NEB-initiatief, en de uitwisseling van beste praktijken tussen de lidstaten voor de follow-up op nationaal niveau te vergemakkelijken.