Zeevervoer — Verrichten van diensten, concurrentie, oneerlijke tariefpraktijken en toegang tot zeevervoer

KERNPUNTEN

Vrijheid van dienstverrichting

Verordening (EEG) nr. 4055/86:

• verleent EU-onderdanen (en scheepvaartondernemingen uit niet-EU-landen die gebruikmaken van schepen die staan geregistreerd in een EU-lidstaat en worden gecontroleerd door EU-onderdanen) het recht tot vervoer over zee van reizigers of goederen tussen een haven van een lidstaat en een haven of een off-shore-installatie van een andere lidstaat of van een niet-EU-land;
• vereist dat nationale beperkingen, die het vervoer van goederen reserveren voor onder nationale vlag varende schepen, geleidelijk worden afgeschaft, en voorkomt het invoeren van nieuwe beperkingen;
• beschrijft een procedure voor gevallen waarin scheepvaartondernemingen uit lidstaten geen daadwerkelijke gelegenheid hebben om goederen te vervoeren van en naar een bepaald niet-EU-land;
• betekent een uitbreiding van de voordelen van de verordening tot niet-EU-onderdanen gevestigd in de EU.

Verordening nr. 3577/92/EEG gaat met name over het vrij verrichten van diensten bij zeevervoer binnen lidstaten (“cabotage”¹ in het zeevervoer’) (zie de samenvatting).

Oneerlijke tariefpraktijken in het vervoer over zee

Verordening (EEG) nr. 4057/86:

• geeft de EU het recht compenserende rechten in te stellen om rederijen in lidstaten te beschermen tegen oneerlijke tariefpraktijken van de zijde van niet-EU-rederijen — deze compenserende rechten kunnen worden opgelegd na een onderzoek waaruit blijkt dat oneerlijke tarieven schade hebben veroorzaakt en dat de belangen van de EU een optreden noodzakelijk maken;
• legt, met betrekking tot het onderzoek naar schade, de toepasselijke factoren of grootheden vast die in aanmerking moeten worden genomen, bijvoorbeeld een verkleining van het marktaandeel of de winsten van de rederij, of de gevolgen voor de werkgelegenheid;
• legt een procedure vast voor klachten, overleg en daaropvolgend onderzoek.

Vrije toegang tot het vervoer over zee

Verordening (EEG) nr. 4058/86:

• is van toepassing wanneer een maatregel van een niet-EU-land of zijn gemachtigden de vrije toegang beperkt tot het vervoer van lijnlading, bulklading of andere lading door scheepvaartondernemingen van een lidstaat of door schepen die zijn geregistreerd in een lidstaat (behalve wanneer deze maatregelen worden genomen overeenkomstig de Lijnvaartcode van de Verenigde Naties);
• staat een gecoördineerd EU-optreden toe nadat een lidstaat daartoe een verzoek heeft ingediend bij de Europese Commissie — een dergelijk optreden kan bestaan uit diplomatieke stappen richting niet-EU-landen en tegenmaatregelen gericht tegen de betreffende scheepvaartondernemingen;
• staat soortgelijk gecoördineerd optreden toe op verzoek van een ander land dat lid is van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling waarmee een wederzijdse afspraak is gemaakt.

Concurrentieregels

Het algemene EU-recht inzake mededinging dat is neergelegd in Verordening (EG) nr. 1/2003 is ook van toepassing op de EU-sector zeevervoer. Overeenkomstig Verordening (EG) nr. 246/2009 van de Raad, kan de Commissie echter een uitzondering maken voor bepaalde soorten samenwerking tussen lijnvaartondernemingen² (consortia³).