In de mededeling worden de maatregelen genoemd voor de voltooiing, in het begin van 2017, van de eerste fase van de economische en monetaire unie (EMU), die op 1 juli 2015 van start ging. Na de mededeling publiceerde de Europese Commissie een meer naar de toekomst kijkende discussienota over de verdieping van de EMU.

Artikelen 119, 120 en 121 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (EU) betreffen het economisch en monetair beleid van de EU. Krachtens deze artikelen stemmen EU-landen ermee in om:

hun economisch beleid te coördineren;
zich in te spannen om convergentie van hun economische ontwikkeling te bereiken, en
te handelen overeenkomstig de principes van een openmarkteconomie.

KERNPUNTEN

In de mededeling wordt opgeroepen tot:

een hervorming van het Europees Semester* door:
- een nauwere integratie van eurozone- en nationaal beleid;
- meer aandacht voor werkgelegenheid en sociaal beleid;
- bevordering van economische convergentie door gebruik te maken van benchmarking en beste praktijken;
- gebruik te maken van Europese structuur- en investeringsfondsen en technische bijstand om economische hervormingen te ondersteunen;
verbetering van het economisch bestuur door:
- minder complexiteit en meer transparantie in begrotingsregels;
- krachtigere procedures om macro-economische onevenwichtigheden aan te pakken;
- instelling van nationale comités voor het concurrentievermogen die onafhankelijk deskundig advies kunnen geven;
- oprichting van een Europees Begrotingscomité voor een beter begrotingstoezicht in de eurozone;
sterkere externe vertegenwoordiging van de euro door landen uit de eurozone aan te moedigen om in internationale fora, in het bijzonder het Internationaal Monetair Fonds, met één stem te spreken;
stappen in de richting van een financiële unie, met name door:
- voltooiing van een bankenunie,
- goedkeuring van een gemeenschappelijke Europese depositogarantieregeling;
- het opzetten van een kapitaalmarktenunie;
meer daadwerkelijke democratische legitimiteit door het versterken van het toezicht door het Europees Parlement op ontwikkelingen ten aanzien van de EMU en het ontwikkelen van nauwere betrokkenheid van nationale parlementen.

In mei 2017 publiceerde de Commissie als vervolg op de mededeling van 2015 een discussienota over de verdieping van de EMU. Hierin werden vier principes onderschreven om de eenheidsmunt te versterken en gezamenlijk onderwerpen aan te pakken die van gemeenschappelijk belang zijn en nationale grenzen overschrijden. De vier principes zijn:

banen, groei, sociale rechtvaardigheid, economische convergentie en financiële stabiliteit, de belangrijkste doelen van de EMU;
verantwoordelijkheid en solidariteit, risicobeperking en risicodeling, die in nauw verband met elkaar staan;
EMU-lidmaatschap, dat openstaat voor alle EU-landen (behalve het Verenigd Koninkrijk (1) en Denemarken, die opt–outs hebben) — de eengemaakte markt is belangrijk voor een goed functionerende eenheidsmunt en de integriteit daarvan moet worden behouden;
besluitvorming, die transparanter moet worden en een betere democratische verantwoording moet kennen.

De nota vroeg op drie gebieden om bijzondere aandacht voor de noodzaak om vooruitgang te boeken:

voltooiing van een echte financiële unie, met name door de bankensector meer veerkracht te geven;
totstandbrenging van een meer geïntegreerde economische en fiscale unie door de macro-economische stabilisatie in de eurozone te verbeteren;
versterking van de EMU-architectuur door middel van het binnen een gemeenschappelijk wettelijk kader meer delen van nationale bevoegdheden en beslissingen over zaken ten aanzien van de euro.

ACHTERGROND

In juni 2015 presenteerden de voorzitters van de Commissie, het Europees Parlement, de Europese Centrale Bank, de Eurotop en de Eurogroep hun verslag over de voltooiing van een EMU („Verslag van de vijf voorzitters”). De mededeling gaat nader in op de routekaart voor fase 1 uit hun verslag.

De discussienota van de Commissie over de EMU maakt deel uit van een serie die in maart 2017 begon met een witboek van de Commissie over de toekomst van Europa. De serie omvat:

een discussienota over de sociale dimensie van Europa en
een discussienota over de toekomst van de EU-financiën.

Voor meer informatie, zie:

„Voltooiing van Europa’s economische en monetaire unie: Commissie doet concrete stappen om de EMU te versterken” — persbericht (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

Europees Semester: dit voorziet in een kader voor de coördinatie van nationaal economisch en begrotingsbeleid in de hele EU.

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Derde deel — Het beleid en intern optreden van de Unie — Titel VIII — Economisch en monetair beleid — Artikel 119 (oud artikel 4 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 96–97)

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Derde deel — Het beleid en intern optreden van de Unie — Titel VIII — Economisch en monetair beleid — Hoofdstuk 1 — Economisch beleid — Artikel 120 (oud artikel 98 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 97)

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Derde deel — Het beleid en intern optreden van de Unie — Titel VIII — Economisch en monetair beleid — Hoofdstuk 1 — Economisch beleid — Artikel 121 (oud artikel 99 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 97–98)

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad en de Europese Centrale Bank — Stappen naar de voltooiing van de economische en monetaire unie (COM(2015) 600 final van 21.10.2015)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Discussienota over de verdieping van de economische en monetaire unie (COM(2017) 291 final van 31.5.2017)

De voltooiing van de Europese economische en monetaire unie, verslag van Jean-Claude Juncker in nauwe samenwerking met Donald Tusk, Jeroen Dijsselbloem, Mario Draghi en Martin Schulz, 22.6.2015

Laatste bijwerking 01.12.2017

(1) Vanaf 1 februari 2020 is het Verenigd Koninkrijk geen EU-lid meer.

Top