5.1.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 1/10

(1)

Richtlijn 2003/87/EG, zoals gewijzigd bij Richtlijn 2009/29/EG van het Europees Parlement en de Raad (2), bepaalt dat veiling het basisbeginsel voor de toewijzing van broeikasgasemissierechten moet zijn.

(2)

De Unie ondersteunt een ambitieuze internationale overeenkomst op het gebied van klimaatverandering waarmee wordt geprobeerd de wereldwijde temperatuurstoename te beperken tot 2 °C. Mochten andere ontwikkelde landen en andere grote veroorzakers van broeikasgasemissies niet aan die internationale overeenkomst deelnemen, dan zou dit kunnen leiden tot een toename van broeikasgasemissies in derde landen waar de industrie niet onderworpen is aan vergelijkbare beperkingen van de uitstoot van CO2 (hierna „CO2-weglekeffect” of kortweg „weglekeffect” genoemd), waardoor de milieu-integriteit en de baten van de maatregelen van de Unie zouden worden ondermijnd. Om het risico van het weglekeffect aan te pakken, is in Richtlijn 2003/87/EG bepaald dat de Unie, afhankelijk van de uitkomst van de internationale onderhandelingen, aan bedrijfstakken en deeltakken waar een significant weglekrisico bestaat, gratis rechten moet toewijzen voor 100 % van de hoeveelheid die overeenkomstig de in artikel 10 bis, lid 1, van Richtlijn 2003/87/EG bedoelde maatregelen wordt vastgesteld.

(3)

Tegen 31 december 2009 en vervolgens om de vijf jaar moet de Commissie een lijst vaststellen van de bedrijfstakken en deeltakken die worden geacht te zijn blootgesteld aan een significant weglekrisico, hierna „lijst van bedrijfstakken en deeltakken” genoemd, op basis van de criteria waarnaar in artikel 10 bis, leden 14 tot en met 17, van Richtlijn 2003/87/EG wordt verwezen.

(4)

Overeenkomstig artikel 10 bis, lid 14, van Richtlijn 2003/87/EG beoordeelt de Commissie op het niveau van de Unie, met het oog op de vaststelling van de bedrijfstakken of deeltakken die worden geacht te zijn blootgesteld aan een significant weglekrisico, de mate waarin de betrokken bedrijfstak of deeltak op het relevante aggregatieniveau de kosten van de vereiste emissierechten en de indirecte kosten van hogere elektriciteitsprijzen die het gevolg zijn van Richtlijn 2003/87/EG, kan doorberekenen in de productprijzen zonder een significant verlies van marktaandeel aan minder koolstofefficiënte installaties buiten de Unie. Deze beoordelingen steunen op een gemiddelde koolstofprijs overeenkomstig de effectbeoordeling van de Commissie bij het pakket uitvoeringsbepalingen voor de doelstellingen van de Unie inzake klimaatverandering en hernieuwbare energie voor 2020 en, indien beschikbaar, de gegevens betreffende de handel, de productie en de toegevoegde waarde voor elke bedrijfstak of deeltak over de laatste drie jaren.

(5)

Overeenkomstig artikel 10 bis, lid 15, van Richtlijn 2003/87/EG wordt een bedrijfstak of deeltak geacht te zijn blootgesteld aan een significant weglekrisico indien de som van de directe en indirecte extra kosten die het gevolg zijn van de toepassing van die richtlijn, tot een aanzienlijke stijging van de productiekosten zouden leiden, berekend als een deel, ten minste 5 %, van de bruto toegevoegde waarde, en indien de intensiteit van de handel met derde landen, gedefinieerd als de verhouding tussen de totale waarde van de uitvoer naar derde landen plus de waarde van de invoer uit derde landen en de totale marktomvang voor de Unie (jaaromzet plus totale invoer uit derde landen), hoger is dan 10 %. Overeenkomstig artikel 10 bis, lid 16, van Richtlijn 2003/87/EG wordt een bedrijfstak of deeltak ook geacht te zijn blootgesteld aan een significant weglekrisico indien de som van de directe en indirecte extra kosten die het gevolg zijn van de toepassing van die richtlijn tot een aanzienlijke stijging van de productiekosten zouden leiden, berekend als een deel, ten minste 30 %, van de bruto toegevoegde waarde, of indien de intensiteit van de handel met derde landen, gedefinieerd als de verhouding tussen de totale waarde van de uitvoer naar derde landen plus de waarde van de invoer uit derde landen en de totale marktomvang voor de Unie (jaaromzet plus totale invoer uit derde landen), hoger is dan 30 %.

(6)

Om de lijst vast te stellen van bedrijfstakken en deeltakken die worden geacht te zijn blootgesteld aan een significant CO2-weglekrisico, moet dat weglekrisico om te beginnen worden beoordeeld op een 3-cijferniveau (NACE-3-niveau) of, indien dit gepast is en wanneer de gegevens beschikbaar zijn, op een 4-cijferniveau (NACE-4-niveau). De bedrijfstakken en deeltakken moeten worden opgenomen in de lijst van bedrijfstakken en deeltakken met gebruikmaking van de meest nauwkeurige NACE-beschrijving. Sommige bedrijfstakken waarvan niet is geconstateerd dat zij zijn blootgesteld aan een significant weglekrisico op NACE-4-niveau, zijn opgesplitst, en een aantal deeltakken daarvan, die wegens hun specifieke kenmerken een sterk verschillend effect ondervinden in vergelijking met de rest van de bedrijfstak, zijn afzonderlijk beoordeeld.

(7)

De informatie die nodig was om de lijst op basis van de in artikel 10 bis, leden 14 tot en met 17, van Richtlijn 2003/87/EG bedoelde criteria vast te stellen, is vanaf december 2008 ingewonnen bij de lidstaten, Eurostat, de beschikbare publieke en commerciële bronnen en de brancheorganisaties. Alle informatie die niet van de lidstaten of van andere officiële bronnen afkomstig was, is geverifieerd. Ook zijn door Eurostat verwerkte vertrouwelijke gegevens gebruikt.

(8)

De gegevens in het „onafhankelijke transactielogboek van de Gemeenschap” (CITL) worden beschouwd als de nauwkeurigste, betrouwbaarste en meest transparante schattingen van CO2-emissies voor bedrijfstakken waarvan de activiteiten reeds vóór de wijziging door Richtlijn 2009/29/EG in bijlage I bij Richtlijn 2003/87/EG waren opgenomen, en zijn derhalve gebruikt als de belangrijkste bron van gegevens om de rechtstreekse kosten van de emissierechten voor die bedrijfstakken te berekenen.

(9)

Ten aanzien van de procesemissies van nieuwe activiteiten en broeikasgassen die zijn opgenomen in bijlage I bij Richtlijn 2003/87/EG, zoals gewijzigd bij Richtlijn 2009/29/EG, zijn, voor enkele bedrijfstakken met een aanzienlijk aantal kleine installaties of installaties die in de perioden 2005-2007 en 2008-2012 van de regeling voor de handel in emissierechten waren uitgesloten, waarvoor geen CITL-gegevens beschikbaar waren of waarvan de emissies niet op NACE-4-niveau konden worden toegeschreven, de verzamelde gegevens voor de betrokken jaren afkomstig van de lidstaten en de broeikasgasinventaris van de Unie. Ten aanzien van de raming van het elektriciteitsverbruik die wordt gebruikt voor de berekening van de indirecte kosten als gevolg van hogere elektriciteitsprijzen, zijn geen gegevens van Eurostat beschikbaar, en kunnen de gegevens die rechtstreeks bij de lidstaten worden verzameld, worden beschouwd als de meest betrouwbare die beschikbaar zijn. Ten aanzien van de raming van de bruto toegevoegde waarde, zijn de gegevens van de structurele bedrijfsstatistieken van Eurostat gebruikt, aangezien die bron als de meest betrouwbare wordt aangemerkt. De gegevens die Eurostat in de Comext-databank inzake handel tussen de lidstaten en met derde landen rapporteert, worden als de meest betrouwbare beschouwd wat betreft de totale waarde van de uitvoer naar derde landen en de invoer uit derde landen, alsmede wat betreft de totale jaarlijkse omzet in de Unie.

(10)

De ramingen zijn gebaseerd op de gemiddelde koolstofprijs volgens de effectbeoordeling van de Commissie van het pakket uitvoeringsmaatregelen in verband met de doelstellingen van de Unie inzake klimaatverandering en duurzame energie voor 2020 (3). De koolstofprijs op basis van de ramingen uit het belangrijkste scenario waarin de credits uit de Gezamenlijke Uitvoeringsprojecten (JI) en het Mechanisme voor schone ontwikkeling (CDM) zijn meegeteld, bedraagt 30 EUR per ton CO2-equivalent.

(11)

Om de rechtstreekse extra kosten die het gevolg zijn van de uitvoering van Richtlijn 2003/87/EG te ramen, moet rekening worden gehouden met de hoeveelheid emissierechten die de bedrijfstak zou moeten kopen als zij niet werd geacht te zijn blootgesteld aan een significant weglekrisico. Overeenkomstig artikel 10 bis, lid 11, van die richtlijn moet de hoeveelheid emissierechten die in 2013 kosteloos aan die bedrijfstakken wordt toegewezen, 80 % bedragen van de hoeveelheid die overeenkomstig artikel 10 bis, lid 1, is vastgesteld, en moet deze hoeveelheid elk jaar met een even grote hoeveelheid afnemen, zodat de kosteloze toewijzing in 2020 30 % bedraagt, met het oog op een uiteindelijk te bereiken gratis toewijzing van 0 % in 2027. Het uitgangspunt voor de op grond van artikel 10 bis, lid 1, vastgestelde benchmarks is de gemiddelde prestatie van de 10 % meest efficiënte installaties in de bedrijfstak of deeltak in de Unie in de jaren 2007-2008, en er wordt rekening worden gehouden met de meest efficiënte technieken, vervangingsproducten en alternatieve productieprocedés.

(12)

De benchmarks die overeenkomstig artikel 10 bis, lid 1, van Richtlijn 2003/87/EG moeten worden vastgesteld, hoeven pas tegen het einde van 2010 te worden goedgekeurd. Met de raming van rechtstreekse kosten op basis van die benchmarks kan derhalve alleen rekening worden gehouden bij de herziening van de lijst van bedrijfstakken en deeltakken. Om de lijst van bedrijfstakken en deeltakken vast te stellen, moet daarom een raming worden gemaakt van de hoeveelheid emissierechten die kosteloos moet worden toegewezen. Deze ramingen moeten voor 2013 en 2014 op het niveau van de Unie worden gemaakt. De beste raming voor de doeleinden van dit besluit, die recht doet aan de stringente eisen voor benchmarks en aan de toepassing van de lineaire verminderingsfactor, is dat in 2013 en 2014 75 % van de emissierechten voor niet aan een weglekrisico blootgestelde bedrijfstakken zal moeten worden aangekocht.

(13)

De raming van de indirecte kosten is gebaseerd op de gemiddelde emissiefactor voor elektriciteit in de Unie van 0,465 t CO2 per MWh volgens de modelanalyse van het EU-beleidspakket inzake klimaatverandering en hernieuwbare energiebronnen uit 2008 (4), die is gebruikt voor de effectbeoordeling door de Commissie die het pakket uitvoeringsmaatregelen in verband met de EU-doelstellingen inzake klimaatverandering en hernieuwbare energiebronnen voor 2020 vergezelt. Het gebruik van een gemiddelde waarde in de Unie is passend, omdat het in overeenstemming is met de eis om de raming op het niveau van de Unie uit te voeren en aangezien het overeenstemt met de reële emissies in verband met de elektriciteitsproductie in de Unie.

(14)

Overeenkomstig artikel 10 bis, lid 17, van Richtlijn 2003/87/EG kan de lijst na voltooiing van een kwalitatieve beoordeling worden aangevuld indien de desbetreffende gegevens beschikbaar zijn, waarbij rekening wordt gehouden met de mate waarin individuele installaties in de betrokken bedrijfstak of deeltak hun emissieniveau of elektriciteitsverbruik kunnen verlagen, daarbij zo nodig de stijging van de productiekosten in aanmerking nemend die de daarmee samenhangende investeringen kunnen meebrengen, bijvoorbeeld op basis van de meest efficiënte technieken; met de huidige en verwachte marktstructuur, inclusief wanneer de blootstelling aan handel of de directe en indirecte kostenstijgingscijfers dichtbij een van de drempelwaarden liggen; en met winstmarges als een potentiële indicator van beslissingen inzake langetermijninvestering of verplaatsing.

(15)

Er is een kwalitatieve beoordeling uitgevoerd voor een aantal bedrijfstakken en deeltakken die op grond van de in artikel 10 bis, leden 14 en 15, van Richtlijn 2003/87/EG vermelde kwantitatieve criteria niet geacht werden te zijn blootgesteld aan een weglekrisico. De kwalitatieve beoordeling werd voornamelijk toegepast op bedrijfstakken die niet in voldoende mate in de kwantitatieve beoordeling vertegenwoordigd waren, en op bedrijfstakken die werden beschouwd als grensgevallen of waarvoor geen statistieken of slechts statistieken van slechte kwaliteit bestonden, en waarvoor de lidstaten of de vertegenwoordigers van de industrie een kwalitatieve analyse hadden gevraagd op basis van plausibele argumenten en onderbouwde verzoeken. Naar aanleiding van die beoordeling moeten sommige van de geanalyseerde bedrijfstakken worden geacht te zijn blootgesteld aan een aanzienlijk CO2-weglekrisico. De bedrijfstakken en deeltakken die aan de lijst zijn toegevoegd, worden in het derde deel van de bijlage bij dit besluit apart genoemd.

(16)

Andere bedrijfstakken en deeltakken waarvan bij deze gelegenheid wegens tijdgebrek geen volledige analyse is gemaakt, of waarvan de kwaliteit en de beschikbaarheid van de gegevens beperkt was, zoals de bedrijfstak vervaardiging van bakstenen en dakpannen, worden zo spoedig mogelijk opnieuw beoordeeld overeenkomstig artikel 10 bis, lid 13, van Richtlijn 2003/87/EG en, afhankelijk van de uitkomst van de analyse, aan de lijst toegevoegd.

(17)

Er is een kwalitatieve beoordeling uitgevoerd van de bedrijfstak „textielveredeling” (NACE-code 1730), voornamelijk omdat er op het niveau van de Unie geen officiële handelsgegevens zijn aan de hand waarvan de handelsintensiteit kan worden beoordeeld en omdat alle andere textielsectoren zeer handelsintensief zijn. Uit de beoordeling bleek dat er sprake is van een sterkere internationale concurrentiedruk, een aanzienlijke afname van de productie in de Unie in de afgelopen jaren en negatieve of slechts zeer bescheiden winstmarges voor de geëvalueerde jaren, waardoor de capaciteit van installaties om te investeren en de emissies te verlagen wordt beperkt. Op grond van de combinatie van die factoren wordt de bedrijfstak geacht te zijn blootgesteld aan een aanzienlijk CO2-weglekrisico.

(18)

Er is een kwalitatieve beoordeling uitgevoerd van de bedrijfstak „vervaardiging van fineer; vervaardiging van duplex-, triplex- en multiplexhout, meubelplaat, spaanplaat, vezelplaat en andere panelen en platen” (NACE-code 2020). Uit de beoordeling bleek dat er weinig mogelijkheden zijn om de emissies te verminderen zonder de kosten aanzienlijk te verhogen, dat de markt ongunstige kenmerken vertoont zoals een grote prijsgevoeligheid en een toenemende tendens om producten in te voeren uit landen met lage productiekosten, en dat de extra kosten in verband met de uitvoering van Richtlijn 2003/87/EG een aanzienlijk effect hebben op de winstmarges, waardoor de capaciteit van installaties om te investeren en de emissies te verlagen wordt beperkt. Op grond van de combinatie van die factoren wordt de bedrijfstak geacht te zijn blootgesteld aan een aanzienlijk CO2-weglekrisico.

(19)

Er is een kwalitatieve beoordeling uitgevoerd van de bedrijfstak „vervaardiging van kunststoffen in primaire vormen” (NACE-code 2416). Ten aanzien van de huidige marktkenmerken bleek uit de beoordeling dat er sprake is van een sterke verwevenheid met andere delen van de chemische industrie, die geacht worden te zijn blootgesteld aan een significant CO2-weglekrisico; dat de prijzen op de wereldmarkt tot stand komen, waardoor eenzijdige prijsverhogingen onmogelijk worden; en dat er sprake is van verstoringen van de EU- of de wereldmarkt door oneerlijke commerciële praktijken van producenten in bepaalde derde landen. Wat betreft de verwachte toekomstige marktkenmerken, ondervindt de bedrijfstak, die zich dicht tegen de handelsintensiteitsdrempel van 30 % bevindt, een sterke toename van de invoer, die voornamelijk als gevolg van grote nieuwe investeringen in het Midden-Oosten nog zal voortduren. Op grond van de combinatie van die factoren wordt de bedrijfstak geacht te zijn blootgesteld aan een aanzienlijk CO2-weglekrisico.

(20)

Er is een kwalitatieve beoordeling uitgevoerd van de bedrijfstak „gieten van ijzer” (NACE-code 2751), voornamelijk omdat er op het niveau van de Unie geen officiële handelsgegevens zijn aan de hand waarvan de handelsintensiteit kan worden beoordeeld, aangezien de voornaamste gietproducten in de Comext-databank van Eurostat in verschillende groepen zijn opgedeeld. Uit de beoordeling bleek dat er sprake is van een beperkt reductiepotentieel vanwege de gedeeltelijk onvermijdelijke procesemissies en de beperkte capaciteit om te investeren in reductietechnologieën omdat de uit de uitvoering van Richtlijn 2003/87/EG voortvloeiende extra kosten aanzienlijke gevolgen hebben voor de winstmarges. Ten aanzien van de marktkenmerken kan worden opgemerkt dat de marktconcentratie laag is, terwijl er sprake is van een hoge concentratie bij de bedrijfstakken die de producten afnemen. Dit betekent dat er een beperkt potentieel is voor de sector om de extra kosten door te berekenen. Uit bestaande handelsgegevens uit alternatieve bronnen blijkt ook dat de gietproducten in toenemende mate internationaal worden verhandeld. Op grond van de combinatie van die factoren wordt de bedrijfstak geacht te zijn blootgesteld aan een aanzienlijk CO2-weglekrisico.

(21)

Er is een kwalitatieve beoordeling uitgevoerd van de bedrijfstak „gieten van lichte metalen” (NACE-code 2753), voornamelijk omdat er op het niveau van de Unie geen officiële handelsgegevens zijn aan de hand waarvan de handelsintensiteit kan worden beoordeeld, aangezien de voornaamste gietproducten in de Comext-databank van Eurostat in verschillende groepen zijn opgedeeld. Ten aanzien van de marktkenmerken bleek uit de beoordeling dat er sprake is van een lage marktconcentratie en een hoge mate van afhankelijkheid van de vraag van één geconcentreerde bedrijfstak die de producten afneemt. Dit betekent dat er een beperkt potentieel is voor de sector om de extra kosten door te berekenen. Bovendien heeft de bedrijfstak in de onderzochte jaren verlies geleden of slechts zeer beperkte winstmarges gekend, wat een slechte invloed heeft op de capaciteit om in reductietechnologieën te investeren, welke capaciteit door de extra kosten nog verder zou kunnen afnemen. Uit bestaande handelsgegevens uit alternatieve bronnen blijkt ook dat de gietproducten in toenemende mate internationaal worden verhandeld. Op grond van de combinatie van die factoren wordt de bedrijfstak geacht te zijn blootgesteld aan een aanzienlijk CO2-weglekrisico.

(22)

Bij de vaststelling van de lijst van bedrijfstakken en deeltakken moet, indien de betrokken gegevens voorhanden zijn, rekening worden gehouden met de mate waarin derde landen die een bepalend aandeel van de wereldproductie voor hun rekening nemen in bedrijfstakken of deeltakken waarvoor een weglekrisico bestaat, zich er uitdrukkelijk toe verbinden hun broeikasgasemissies in de betrokken bedrijfstakken of deeltakken in een vergelijkbare mate en binnen dezelfde termijn als de Unie te reduceren, en met de mate waarin de CO2-efficiëntie van in de betrokken landen gevestigde installaties vergelijkbaar is met die in de Unie. In dit stadium hebben alleen Noorwegen, IJsland en Zwitserland zich hiertoe verbonden, en deze landen vertegenwoordigen geen bepalend aandeel van de wereldproductie in de bedrijfstakken en deeltakken die worden geacht een significant weglekrisico te lopen. Ten aanzien van de CO2-efficiëntie zijn de relevante gegevens die nodig zijn voor de beoordeling niet beschikbaar als gevolg van de onvergelijkbaarheid van statistische definities en het ontbreken van in voldoende mate gedisaggregeerde en tot op bedrijfstakniveau gedetailleerde wereldwijde gegevens. Daarom hadden de in artikel 10 bis, lid 18, van Richtlijn 2003/87/EG vastgestelde criteria geen gevolgen voor de lijst van bedrijfstakken en deeltakken.

(23)

De beoordeling waarop de lijst van bedrijfstakken en deeltakken is gebaseerd, dekt alle NACE-codes van 1010 tot en met 3720, en dus de winning van delfstoffen en de be- en verwerkende industrie. Sommige andere industriële sectoren die buiten deze reeks NACE-codes vallen, maar waarvan de vaste installaties potentieel onder de EU-ETS-bepalingen inzake CO2-lekkage vallen, zullen in 2010 door de Commissie worden geanalyseerd. Als een dergelijke industriële bedrijfstak aan de criteria van artikel 10 bis, leden 14 tot en met 17, van Richtlijn 2003/87/EG voldoet, zal deze in het kader van de jaarlijkse actualisering aan de lijst worden toegevoegd.

(24)

Deze lijst geldt voor de jaren 2013 en 2014, afhankelijk van de uitkomst van de internationale onderhandelingen.

(25)

Verschillende belanghebbenden, onder meer lidstaten, brancheorganisaties, niet-gouvernementele milieuorganisaties en academici, zijn geraadpleegd over de lijst van bedrijfstakken en deeltakken en de informatie over dat proces is op de website van de Commissie beschikbaar gesteld (5).

(26)

De in dit besluit vervatte maatregelen zijn in overeenstemming met het advies van het Comité klimaatverandering,