1.

Din it-talba għal deċiżjoni preliminari mressqa min-Nejvyšší správní soud (il-Qorti Amministrattiva Suprema, ir-Repubblika Ċeka) hija testimonjanza tal-fatt li l-kwistjoni legali speċifika mqajma minn kawża mressqa quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja ħafna drabi tkun mistoħbija taħt qafas fattwali fil-kawża prinċipali li apparentement ma jkunx problematiku, jekk ma jkunx ukoll ordinarju: fornitur ta’ servizzi ta’ mħatri li jkollu jwaqqaf in-negozju tiegħu minħabba digriet muniċipali li jipprojbixxi l-provvista ta’ tali servizzi f’ċerta parti tal-belt fejn jinsab il-fornitur ta’ servizzi ta’ mħatri. Dan in-negozjant qiegħed isostni li għandu klijenti ġejjin minn Stat Membru ieħor. Dan il-fatt huwa suffiċjenti sabiex jiskatta l-applikazzjoni tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi taħt l-Artikolu 56 TFUE?

2.

Din il-kawża b’hekk tikkonċerna direttament il-portata ratione materiae ta’ libertà fundamentali tas-suq intern.

3.

Id-delimitazzjoni ta’ tali portata hija kwistjoni ta’ importanza fundamentali: din hija waħda mill-eqdem kwistjonijiet tad-dritt tal-Unjoni u hija kwistjoni li tqum kontinwament f’kuntesti ġodda. Ikunu kemm ikunu differenti l-fatti inkwistjoni f’tali kawżi ( 2 ), il-punt komuni għalihom kollha huwa li dawn il-kawżi jikkonċernaw in-natura reali tas-suq intern u l-kostituzzjoni ekonomika tal-Unjoni. L-operaturi ekonomiċi u l-klijenti tagħhom jiddependu mill-eżitu ta’ tali kwistjonijiet, bħalma jagħmlu wkoll l-Istati Membri. Il-portata tal-libertajiet fundamentali tiddetermina sa fejn l-Istati Membri huma marbuta, fil-kuntest tal-għanijiet tal-politika (nazzjonali) tagħhom mid-dritt tal-Unjoni dwar is-suq intern u, b’mod korrispondenti, il-libertà li jgawdu l-operaturi ekonomiċi: jekk Stat Membru ma jkunx limitat, pereżempju, mil-libertà li jiġu pprovduti servizzi, f’sitwazzjoni partikolari l-portata ta’ azzjoni potenzjali tiegħu hija ferm usa’ milli kieku kien limitat. Għall-kuntrarju, jekk Stat Membru jkun limitat, il-portata ta’ azzjoni potenzjali ta’ fornituri ta’ servizz u tad-destinatarji tagħhom tkun ferm usa’.

4.

L-aspett proċedurali korrispondenti ta’ din ir-realtà materjali huwa li kawżi minn qrati nazzjonali li fihom il-fatti kollha fil-kawżi prinċipali jkunu limitati għal Stat Membru wieħed huma inammissibbli sa fejn hija kkonċernata l-interpretazzjoni tal-libertajiet fundamentali.

5.

Fil-kawża ineżami, in-Nejvyšší správní soud (il-Qorti Amministrattiva Suprema) qiegħda tistaqsi dwar il-portata tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi taħt l-Artikolu 56 TFUE f’sitwazzjoni fejn l-element transkonfinali huwa li klijenti jaqbżu l-fruntiera sabiex jibbenefikaw (jekk din hija l-kelma t-tajba fir-rigward tal-logħob tal-ażżard) mis-servizzi inkwistjoni fir-Repubblika Ċeka.

6.

F’dawn il-konklużjonijiet ser nargumenta li din il-kwistjoni hija essenzjalment koperta mil-libertà li jiġu pprovduti servizzi taħt l-Artikolu 56 TFUE. F’dan il-kuntest, ser nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja interpretazzjoni klassika tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi u tal-ġurisprudenza korrispondenti. B’mod iktar speċifiku, ser nissottometti lill-Qorti tal-Ġustizzja li attwalment ma hemm ebda ħtieġa li tiġi limitata l-portata ta’ din il-libertà fundamentali f’sitwazzjonijiet fejn il-miżuri inkwistjoni japplikaw b’mod indistint fid-dritt u fil-fatt. Jiena għalhekk ser nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja tirreżisti t-tentazzjoni possibbli li tinterpreta l-portata ratione materiae tal-Artikolu 56 TFUE f’sens iktar limitat milli fil-passat. Fil-fehma tiegħi, ma hemmx lok għal “Keck għal servizzi”: il-Qorti tal-Ġustizzja ma għandhiex tislet analoġija minn dik il-kawża ( 3 ).

7.

Skont l-Artikolu 50(4) taz-zákon č. 202/1990 Sb., o loteriích a jiných podobných hrách (il-Liġi Nru 202/1990 dwar il-Lotteriji u Logħob Simili Ieħor, iktar ’il quddiem il-“Liġi dwar il-Lotteriji”), applikabbli fl‑2013, muniċipalità tista’ tadotta miżura vinkolanti ta’ applikazzjoni ġenerali fil-forma ta’ digriet li jistipula li l-logħob tal-imħatri, lotteriji u logħob simili jistgħu jiġu operati biss f’postijiet u f’ħinijiet previsti fid-digriet, jew tista’ tispeċifika f’liema postijiet fil-muniċipalità u f’liema ħinijiet l-operat ta’ dawn il-lotteriji u logħob simili ieħor huwa pprojbit, jew tista’ tipprojbixxi kompletament l-operat ta’ lotteriji jew logħob simili ieħor fil-muniċipalità kollha.

8.

Il-Liġi dwar il-Lotteriji tiddefinixxi wkoll il-logħob tal-imħatri, il-lotteriji u logħob simili ieħor.

9.

Skont l-Artikolu 50(4) tal-Liġi dwar il-Lotteriji, il-belt ta’ Děčín (ir-Repubblika Ċeka) ħarġet l-obecně závazná vyhláška č. 3/2013, o regulaci provozování sázkových her, loterií a jiných podobných her (id-Digriet Muniċipali Nru 3/2013 dwar ir-Regolamentazzjoni tal-Operat ta’ Logħob tal-Imħatri, Lotteriji u Logħob Simili Ieħor). Dan id-digriet ipprojbixxa l-operat ta’ logħob tal-imħatri, lotteriji u logħob simili ieħor fil-belt kollha konformement mal-liġi. Fl-istess ħin, l-Anness I ta’ dan id-digriet speċifika l-indirizzi preċiżi f’Děčín fejn kellu jkun permess l-operat ta’ każinos.

10.

BONVER WIN, a.s. (iktar ’il quddiem BONVER WIN), hija kumpannija kummerċjali Ċeka li kienet topera logħob tal-ażżard f’Děčín taħt liċenzja maħruġa mill-Ministerstvo financí ČR (il-Ministeru għall-Finanzi, ir-Repubblika Ċeka).

11.

Bid-dħul fis-seħħ tad-Digriet Muniċipali Nru 3/2013, l-attività ta’ BONVER WIN saret illegali taħt dan id-digriet, għaliex il-postijiet tal-operat tagħha ma kinux jinsabu f’wieħed mill-indirizzi elenkati fl-Anness ta’ dan id-digriet ministerjali.

12.

Permezz ta’ deċiżjoni tat‑22 ta’ Ottubru 2013, il-Ministeru għall-Finanzi rtira l-liċenzja ta’ BONVER WIN sabiex topera logħob tal-ażżard għar-raġuni li ma kinitx konformi mad-Digriet Muniċipali Nru 3/2013.

13.

BONVER WIN ikkontestat din id-deċiżjoni permezz ta’ appell amministrattiv, li ġie miċħud b’deċiżjoni tal-Ministru għall-Finanzi tat‑22 ta’ Lulju 2014.

14.

BONVER WIN imbagħad ippreżentat rikors kontra din id-deċiżjoni quddiem il-Městský soud v Praze (il-Qorti Muniċipali ta’ Praga, ir-Repubblika Ċeka), li ġie miċħud. Fil-motivi tas-sentenza tagħha, il-qorti inter alia ċaħdet l-argument li r-regoli nazzjonali kienu jmorru kontra d-dritt tal-Unjoni u qieset li d-dritt tal-Unjoni ma kienx japplika għal din is-sitwazzjoni sa fejn ir-rikorrenti ma kinitx qiegħda teżerċita l-libertà li jiġu pprovduti servizzi.

15.

Peress li dan ir-raġunament ma ssodisfahiex, BONVER WIN appellat fuq punt ta’ liġi minn din is-sentenza quddiem il-qorti tar-rinviju, li hija n-Nejvyšší správní soud (il-Qorti Amministrattiva Suprema), fejn qiegħda tallega li l-Městský soud v Praze (il-Qorti Muniċipali ta’ Praga) kienet żbaljat meta naqset milli tapplika d-dritt tal-Unjoni. Skont BONVER WIN, id-dispożizzjonijiet tad-Digriet Muniċipali Nru 3/2013, moqrija flimkien mad-dispożizzjonijiet tal-Liġi dwar il-Lotteriji, imorru kontra d-dritt tal-Unjoni.

16.

Skont id-dritt proċedurali nazzjonali, il-kawża inkwistjoni fil-kawża prinċipali kienet inizjalment assenjata lill-Ħames Awla tan-Nejvyšší správní soud (il-Qorti Amministrattiva Suprema), li qieset li l-libertà li jiġu pprovduti servizzi taħt id-dritt tal-Unjoni hija applikabbli għall-kawża peress li wħud mill-klijenti ta’ BONVER WIN jiġu minn Stati Membri oħra. Għaldaqstant, dik l-awla ma ratx, bħala prinċipju, il-ħtieġa li tagħmel rinviju għal deċiżjoni preliminari lill-Qorti tal-Ġustizzja.

17.

Madankollu, f’kuntest fejn, f’kawżi komparabbli, l-awli l-oħra tan-Nejvyšší správní soud (il-Qorti Amministrattiva Suprema) waslu għall-konklużjoni li d-dritt tal-Unjoni b’mod ġenerali, u l-libertà li jiġu pprovduti servizzi b’mod partikolari, ma kienx japplika ( 4 ), il-Ħames Awla ddeċidiet li tirreferi l-kwistjoni, taħt id-dritt proċedurali nazzjonali, lill-Awla Estiża tan-Nejvyšší správní soud (il-Qorti Amministrattiva Suprema), bil-għan li tinbidel il-ġurisprudenza tal-awli l-oħra li, fil-fehma tal-Ħames Awla, kienet żbaljata.

18.

Min-naħa tagħha, l-Awla Estiża ddeċidiet li tirreferi l-kwistjoni lill-Qorti tal-Ġustizzja.

19.

L-Awla Estiża taġixxi fuq il-preżunzjoni li, f’din il-kawża, il-kwistjoni tikkonċerna restrizzjoni possibbli tal-libertà tal-klijenti li jiksbu servizzi u mhux restrizzjoni possibbli tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi min-naħa tal-fornitur tagħhom, li huwa kumpannija Ċeka stabbilita f’dan l-Istat Membru. Il-qorti tar-rinviju tosserva li mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li servizzi li fornitur stabbilit fi Stat Membru jipprovdi, mingħajr ma jivvjaġġa, lil destinatarju stabbilit fi Stat Membru ieħor jikkostitwixxu provvista transkonfinali ta’ servizzi u li tali destinatarji jinkludu wkoll turisti jew persuni li jivvjaġġaw għal finijiet ta’ studju. Barra minn hekk, il-qorti tar-rinviju tqis li leġiżlazzjoni nazzjonali, bħal-leġiżlazzjoni Ċeka fil-kawża ineżami, li tapplika mingħajr diskriminazzjoni għal ċittadin ta’ dan l-Istat Membru u għal dawk tal-Istati Membri l-oħra, tista’, bħala regola ġenerali, taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet dwar il-libertajiet fundamentali ggarantiti mit-Trattat FUE sa fejn dawn japplikaw biss għal sitwazzjonijiet konnessi man-negozju bejn l-Istati Membri.

20.

Barra minn hekk, il-qorti tar-rinviju tqis li, filwaqt li l-Qorti tal-Ġustizzja kkjarifikat l-applikabbiltà tal-Artikolu 56 TFUE għal sitwazzjonijiet li fihom fornitur joffri s-servizzi tiegħu bit-telefon jew bl-internet u għal sitwazzjonijiet marbuta ma’ gruppi ta’ turisti li huma d-destinatarji ta’ servizzi, hija għadha ma stabbilixxietx b’mod ċar jekk dan l-artikolu japplikax sempliċement għaliex grupp ta’ ċittadini ta’ Stat Membru ieħor jistgħu jiksbu jew fil-fatt jiksbu, fi Stat Membru partikolari, servizz li prinċipalment jiġi pprovdut lil ċittadini nazzjonali. F’dan ir-rigward, il-qorti tar-rinviju tindika li hija ma taqbilx mal-fehma li żjara okkażjonali, anki minn ċittadin wieħed ta’ Stat Membru ieħor, fi stabbiliment li jipprovdi ċerti servizzi tiskatta b’mod awtomatiku l-applikabbiltà tal-Artikolu 56 TFUE għal kwalunkwe leġiżlazzjoni nazzjonali li tirregola b’mod ġenerali dan is-settur nazzjonali ta’ servizzi.

21.

Barra minn hekk, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk ikunx adegwat li tiġi stabbilita, fil-qasam tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi, regola de minimis, ibbażata fuq l-eżistenza ta’ rabta suffiċjenti bejn il-leġiżlazzjoni inkwistjoni u l-libertà li jiġu pprovduti servizzi. Il-qorti tar-rinviju hija tal-fehma li leġiżlazzjoni mhux diskriminatorja applikabbli fuq livell muniċipali ma taqax fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 56 TFUE.

22.

Huwa f’dan l-isfond li, b’digriet tal‑21 ta’ Marzu 2019, li wasal fil-Qorti tal-Ġustizzja fis‑16 ta’ April 2019, in-Nejvyšší správní soud (il-Qorti Amministrattiva Suprema) għamlet id-domandi preliminari segwenti:

23.

Ir-Repubblika Ċeka, l-Ungerija u l-Kummissjoni Ewropea ppreżentaw osservazzjonijiet bil-miktub. BONVER WIN, ir-Repubblika Ċeka, ir-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi u l-Kummissjoni Ewropea ħadu sehem fis-seduta, li nżammet fit‑12 ta’ Marzu 2020.

24.

Permezz taż-żewġ domandi tagħhom, li jistħoqqilhom risposta waħda, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tixtieq li jiġi ddeterminat jekk il-libertà li jiġu pprovduti servizzi taħt l-Artikolu 56 TFUE tapplikax għal sitwazzjoni li fiha kumpannija stabbilita fi Stat Membru titlef, wara d-dħul fis-seħħ ta’ leġiżlazzjoni nazzjonali li tiddetermina l-postijiet li fihom hija tista’ twettaq l-attività tagħha, l-awtorizzazzjoni sabiex topera din l-attività għar-raġuni li wħud mill-klijenti tagħha jiġu minn Stat Membru differenti minn dak li fiha hija stabbilita din il-kumpannija. F’dan ir-rigward, il-qorti tar-rinviju tixtieq tkun taf jekk in-natura mhux diskriminatorja ta’ dawn ir-regoli u l-eżistenza ta’ regola de minimis fil-qasam tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi humiex rilevanti għall-finijiet ta’ din ir-risposta.

25.

Barra minn hekk, mill-formulazzjoni tad-domandi joħroġ b’mod ċar li l-qorti tar-rinviju hija konxja tal-fatt li, fil-każ li l-kawża ineżami taqa’ taħt l-Artikolu 56 TFUE, ma hemmx dubju dwar l-eżistenza ta’ restrizzjoni u li mbagħad ir-Repubblika Ċeka jkollha tiġġustifika din ir-restrizzjoni.

26.

Għall-kuntrarju tal-ewwel impressjonijiet, ma hemm l-ebda dubju dwar l-ammissibbiltà tal-kawża ineżami.

27.

Sabiex nuri dan u sabiex nasal għall-qofol tad-domanda magħmula mill-qorti tar-rinviju, huwa meħtieġ fil-fehma tiegħi li neżamina fil-qosor l-istorja tal-fenomenu ta’ dak li llum huwa magħruf bħala “sitwazzjoni purament interna”.

28.

Skont ġurisprudenza magħrufa u stabbilita, id-dispożizzjonijiet tat-Trattat FUE dwar il-libertà li jiġu pprovduti servizzi ma japplikawx għal sitwazzjoni li tkun limitata minn kull aspett għal Stat Membru wieħed biss ( 5 ). Madankollu, fil-ġurisprudenza voluminuża tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar sitwazzjonijiet purament interni, għandha ssir distinzjoni bejn iż-żewġ livelli ta’ sustanza u ta’ ammissibbiltà.

29.

L-oriġini ġurisprudenzjali ( 6 ) tar-regola ta’ sitwazzjoni purament interna jista’ jinsab f’numru ta’ sentenzi mogħtija mill-Qorti tal-Ġustizzja sa mill-aħħar tas-snin 1970, li kollha ngħataw matul iż-żmien tas-sentenza Rewe-Zentral ( 7 ) (“Cassis de Dijon”): Koestler ( 8 ), Knoors ( 9 ), Auer ( 10 ), Debauve et ( 11 ) u Saunders ( 12 ). Filwaqt li fis-sentenza Knoors ( 13 )“saret dikjarazzjoni f’kuntest limitat ħafna” ( 14 ), dwar il-libertà ta’ stabbiliment u l-libertà li jiġu pprovduti servizzi, u filwaqt li s-sentenzi Koestler ( 15 ) u Auer ( 16 ) kienu jinvolvu sitwazzjoni transkonfinali, il-Qorti tal-Ġustizzja applikat ir-regola ta’ sitwazzjoni purament interna fis-sentenza Saunders ( 17 ).

30.

L-aħħar sentenza msemmija kienet tikkonċerna l-moviment liberu tal-ħaddiema taħt dak li llum huwa l-Artikolu 45 TFUE. Ċittadina Brittanika, wara li ddikjarat li kienet ħatja ta’ reat kriminali, kienet ġiet ikkundannata sabiex tmur mill-Ingilterra lejn l-Irlanda ta’ Fuq u sabiex ma tmurx lura lejn l-Ingilterra jew Wales. Il-fatti kollha kienu għalhekk limitati għar-Renju Unit. F’tali sitwazzjoni, kien pjuttost faċli għall-Qorti tal-Ġustizzja li tiddikjara li l-Artikolu 45 TFUE ( 18 )“ma huwiex […] intiż li jillimita s-setgħa tal-Istati Membri li jistabbilixxu restrizzjonijiet, fit-territorju tagħhom stess, fuq il-libertà tal-moviment tal-persuni kollha li huma suġġetti għall-ġurisdizzjoni tagħhom fl-implimentazzjoni tal-liġi kriminali domestika” ( 19 ) u li “id-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-moviment liberu tal-ħaddiema ma jistgħux, għaldaqstant, jiġu applikati għal sitwazzjonijiet li huma kompletament interni għal Stat Membru, fi kliem ieħor, meta ma jkun hemm ebda element li jorbothom ma’ waħda mis-sitwazzjonijiet previsti mid-dritt [tal-Unjoni]” ( 20 ).

31.

Din il-konstatazzjoni innovattiva ( 21 ) mbagħad iddakkret bil-libertajiet fundamentali l-oħra. Ftit wara s-sentenza Saunders ( 22 ), fis-sentenza Debauve et ( 23 ) il-Qorti tal-Ġustizzja kkonstatat li “id-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-libertà li jiġu pprovduti servizzi ma jistgħux japplikaw għal attivitajiet li l-elementi rilevanti tagħhom huma limitati fi Stat Membru wieħed biss”. Madankollu, il-Qorti tal-Ġustizzja kkonstatat li l-fatti tal-kawża ineżami kienu jinvolvu sitwazzjoni transkonfinali.

32.

Minn dejjem kien ċar u lil hinn minn kull dubju li dawn il-kawżi bikrin kienu jikkonċernaw kwistjoni ta’ sustanza: sabiex ikunu applikabbli ratione materiae, il-libertajiet fundamentali tat-Trattat jeħtieġu dak li huwa magħruf bħala element transkonfinali. Sitwazzjonijiet purament interni jaqgħu lil hinn mill-kamp ta’ applikazzjoni ratione materiae tal-libertajiet fundamentali, peress li l-għan ta’ dawn il-libertajiet huwa li jiġi lliberalizzat il-kummerċ bejn l-Istati Membri.

33.

Il-konsegwenza loġika proċedurali ta’ sitwazzjonijiet purament interni li ma jaqgħux fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-libertajiet fundamentali hija li l-Qorti tal-Ġustizzja ma għandhiex ġurisdizzjoni sabiex tirrispondi għal tali domandi, b’tali mod li r-rinviji għal deċiżjoni preliminari li joriġinaw minn kawżi ta’ sitwazzjonijiet purament interni jkunu inammissibbli ( 24 ). Id-dritt tal-Unjoni sempliċement ma japplikax għal tali sitwazzjoni.

34.

Iżda, minkejja dan, matul is-snin kien hemm diversi każijiet fejn il-Qorti tal-Ġustizzja rrispondiet għal domandi li joriġinaw minn kawżi prinċipali li fihom il-fatti kollha kienu limitati għal Stat Membru wieħed biss.

35.

Ma għadux meħtieġ li tingħata espożizzjoni sommarja tal-ġurisprudenza għaliex reċentement saru sunt u klassifikazzjoni tagħha fis-sentenza Ullens de Schooten ( 25 ): il-kawżi li joriġinaw minn sitwazzjonijiet purament interni huma xorta waħda ammissibbli ( 26 ) għal rinviju għal deċiżjoni preliminari f’erba’ sitwazzjonijiet speċifiċi. Dawn is-sitwazzjonijiet huma: (1) ma kienx inkonċepibbli li ċittadini stabbiliti fi Stati Membri oħra kienu jew huma interessati li jużaw dawn il-libertajiet sabiex iwettqu attivitajiet fit-territorju tal-Istat Membru li kien adotta l-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni u, għaldaqstant, li l-leġiżlazzjoni, applikabbli mingħajr distinzjoni għal ċittadini ta’ dan l-Istat Membru u għal dawk ta’ Stati Membri oħra, setgħet tipproduċi effetti li ma kinux limitati għal dan l-Istat Membru ( 27 ); (2) meta l-qorti tar-rinviju tagħmel rinviju għal deċiżjoni preliminari f’kawża għall-annullament ta’ dispożizzjonijiet li ma japplikawx biss għaċ-ċittadini nazzjonali tagħha iżda wkoll għaċ-ċittadini ta’ Stati Membri oħra, id-deċiżjoni eventwalment adottata mill-qorti tar-rinviju wara d-deċiżjoni preliminari tal-Qorti tal-Ġustizzja ser ikollha effetti wkoll fuq iċ-ċittadini ta’ Stati Membri oħra ( 28 ); (3) meta l-interpretazzjoni tal-libertajiet fundamentali tirriżulta li hija rilevanti meta l-liġi nazzjonali teżiġi li l-qorti tar-rinviju tagħti l-istess drittijiet lil ċittadin tal-Istat Membru tagħha stess bħal dawk li ċittadin ta’ Stat Membru ieħor fl-istess sitwazzjoni jgawdi minnhom bis-saħħa tad-dritt tal-Unjoni ( 29 ); u (4) meta d-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni jkunu saru applikabbli bis-saħħa tal-leġiżlazzjoni nazzjonali li, meta tittratta sitwazzjonijiet limitati minn kull aspett għal Stat Membru wieħed biss, issegwi l-istess approċċ bħal dak previst fid-dritt tal-Unjoni ( 30 ).

36.

Meta nħarsu lejn il-kawża ineżami, hija kbira ħafna t-tentazzjoni li tingħata r-risposta li, kif tipproponi l-Kummissjoni, hija l-qorti tar-rinviju li għandha tistabbilixxi jekk hemmx element transkonfinali fil-kawża ineżami.

37.

Madankollu, din ir-risposta ma tiħux inkunsiderazzjoni l-punt inkwistjoni.

38.

Il-qorti tar-rinviju tmur lil hinn minn dan fid-domandi tagħha. Hija ma hijiex qiegħda tipprova tistabbilixxi jekk il-Qorti tal-Ġustizzja għandhiex tagħti risposta għad-domanda (li, fi kwalunkwe każ, tkun domanda stramba li ssir lill-Qorti tal-Ġustizzja) iżda jekk il-libertà li jiġu pprovduti servizzi taħt l-Artikolu 56 TFUE għandhiex tapplika f’sitwazzjonijiet li għandhom b’mod ċar element transkonfinali. Fi kliem ieħor, il-qorti tar-rinviju qiegħda titlob gwida dwar il-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 56 TFUE. Hija tixtieq tanalizza l-qofol tal-kwistjoni ta’ “sitwazzjonijiet purament interni” u, kif qiegħed nara l-affarijiet jien, qiegħda tistaqsi jekk sitwazzjonijiet purament interni għandhomx jiġu interpretati b’mod usa’ milli sar sal-lum il-ġurnata.

39.

Din għalhekk hija domanda dwar is-sustanza u mhux dwar l-ammissibbiltà.

40.

Fl-aħħar nett, nixtieq nenfasizza li l-ammissibbiltà tal-kawża ineżami diġà tirriżulta mis-sentenza Trijber u Harmsen tal-Qorti tal-Ġustizzja ( 31 ). F’dik il-kawża, R. L. Trijber talab awtorizzazzjoni sabiex jorganizza mawriet bid-dgħajsa f’Amsterdam (il-Pajjiżi l-Baxxi). Sabiex il-kawża titqies li kienet ammissibbli, għall-Qorti tal-Ġustizzja kien biżżejjed li “dan is-servizz jista’ jkun ta’ benefiċċju wkoll għaċ-ċittadini ta’ Stati Membri oħra u li l-iskema inkwistjoni tista’ tostakola l-aċċess għas-suq mill-fornituri kollha, inklużi dawk li joriġinaw minn Stati Membri oħra li jixtiequ jistabbilixxu ruħhom fil-Pajjiżi l-Baxxi sabiex jipprovdu tali servizz” ( 32 ).

41.

Fi kliem ieħor, il-Qorti tal-Ġustizzja bbażat l-ammissibbiltà tal-kawża inter alia fuq il-fatt li d-destinatarji tas-servizz kienu minn Stati Membri oħra ( 33 ). Ir-raġuni għaliex il-kawża kienet ammissibbli huwa l-fatt li d-destinatarji tas-servizzi inkwistjoni ma kinux mill-Istat Membru li fih kienu offruti s-servizzi. Il-kawża ineżami tippreżenta sitwazzjoni simili.

42.

Bħala konklużjoni dwar l-ammissibbiltà tal-kawża ineżami, il-Qorti tal-Ġustizzja ma tistax, u ma għandhiex, tirreferi għas-sentenza Ullens de Schooten ( 34 ) sabiex tirrispondi għall-qorti tar-rinviju, u dan għaliex il-kawża hija, b’mod ċar, ammissibbli.

43.

Ngħaddi għalhekk sabiex nanalizza s-sustanza tal-kawża ineżami u l-portata tal-Artikolu 56 TFUE ( 35 ).

44.

Bħala punt preliminari, għandu jkun enfasizzat li din il-kawża tikkonċerna biss il-portata ratione materiae tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi taħt it-Trattat FUE. Hija ma tikkonċernax il-kompatibbiltà ġenerali ta’ regola nazzjonali mal-libertà li jiġu pprovduti servizzi. Fi kliem ieħor, l-unika kwistjoni li l-qorti tar-rinviju tixtieq li taqta’ bl-għajnuna tal-Qorti tal-Ġustizzja hija jekk hemmx restrizzjoni taħt l-Artikolu 56 TFUE (li kien ikun il-każ kieku s-sitwazzjoni kienet taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dik id-dispożizzjoni) u mhux jekk, barra dan, restrizzjoni tistax tkun iġġustifikata minn raġuni imperattiva ta’ interess pubbliku.

45.

Skont l-Artikolu 56 TFUE, fil-qafas tad-dispożizzjonijiet tal-kapitlu tat-Trattat FUE rigward is-servizzi, ir-restrizzjonijiet fuq il-libertà li jiġu pprovduti servizzi fl-Unjoni huma pprojbiti fil-każ ta’ ċittadini ta’ Stati Membri li jkunu stabbiliti fi Stat Membru differenti minn dak tal-persuna li għaliha s-servizz ikun intenzjonat.

46.

Din id-dispożizzjoni, li tikkostitwixxi r-regola fundamentali, jew il-Grundnorm ( 36 ), tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi fis-suq intern u li magħha żdiedu għadd ta’ liġijiet sekondarji, b’mod partikolari id-Direttiva dwar is-servizzi, ġiet żviluppata kunsiderevolment fil-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja. Għalkemm fit-Trattat kienet maħsuba li tkun libertà fundamentali residwa ( 37 ), il-Qorti tal-Ġustizzja sa minn stadju bikri ddeskrivietha bħala “wieħed mill-prinċipji fundamentali tat-Trattat” ( 38 ). Barra minn hekk hija kkonstatat li din il-libertà fundamentali għandha effett dirett ( 39 ) kif ukoll li tkopri miżuri applikabbli b’mod indistint ( 40 ). L-Artikolu 56 TFUE, l-istess bħall-Artikoli 34, 45 u 49 TFUE, għandu l-iskop għalhekk li jwarrab l-ostakoli għall-kummerċ iktar milli s-sempliċi diskriminazzjoni bejn operaturi fis-suq domestiku u dawk fis-suq barrani. Fl-istess ħin, il-Qorti tal-Ġustizzja ppermettiet lill-Istati Membri li jirrikorru għal raġunijiet mhux miktuba li jiġġustifikaw ir-restrizzjoni tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi, fil-forma ta’ raġunijiet imperattivi ta’ interess pubbliku. Barra minn hekk, u dan b’mod kruċjali għall-kawża preżenti, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-libertà li jkunu pprovduti servizzi qiegħda għall-benefiċċju kemm tal-fornituri tas-servizzi kif ukoll tad-destinatarji ta’ dawn is-servizzi ( 41 ). Dan il-proċess fl-iżvilupp tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi seħħ pass pass mat-tranżizzjoni tal-ekonomiji u tas-soċjetajiet tal-Istati Membri mill-manifattura għas-servizzi.

47.

Huwa iktar diffiċli li jkun iddeterminat jekk hemmx sitwazzjoni transkonfinali fil-każ tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi milli fil-każ tal-moviment liberu tal-ħaddiema jew tal-libertà ta’ stabbiliment ( 42 ) u kellu jgħaddi ċertu żmien sabiex ikun hemm erba’ sitwazzjonijiet transkonfinali possibbli li jkunu komunement aċċettati ( 43 ) li fihom tapplika l-libertà li jiġu pprovduti servizzi. L-ewwel, is-sitwazzjoni fejn il-fornitur ta’ servizzi jaqsam il-fruntiera sabiex joffri s-servizzi ( 44 ). Din hija bla dubju il-paradigma ( 45 ) tal-Artikolu 56 TFUE u hija riflessa b’mod ċar fil-formulazzjoni tiegħu. It-tieni, is-sitwazzjoni fejn id-destinatarju tas-servizz jaqsam il-fruntiera sabiex jirċievi s-servizzi ( 46 ). It-tielet, sitwazzjonijiet fejn il-fornitur u d-destinatarju t-tnejn li huma jaqsmu fruntiera u sussegwentement jiġi pprovdut is-servizz ( 47 ). U r-raba’, sitwazzjonijiet fejn is-servizz stess jaqsam il-fruntiera ( 48 ).

48.

Barra minn hekk, għall-kuntrarju ta’ libertajiet fundamentali oħra bħalma huwa l-moviment liberu tal-ħaddiema jew saħansitra r-regoli dwar iċ-ċittadinanza tal-Unjoni, ma hijiex in-nazzjonalità imma l-istabbiliment ( 49 ) tal-persuni kkonċernati li jiddetermina l-element transkonfinali ( 50 ).

49.

Rigward b’mod iktar speċifiku t-tieni sitwazzjoni fejn id-destinatarju tas-servizz jaqsam il-fruntiera sabiex jibbenefika mis-servizz, ir-restrizzjonijiet kemm fuq il-fornitur tas-servizz kif ukoll fuq id-destinatarji jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 56 TFUE. Rigward ir-restrizzjonijiet fuq il-fornitur tas-servizz, ir-raġuni li għaliha jaqgħu taħt l-Artikolu 56 TFUE hija li dawn inevitabbilment jinvolvu restrizzjonijiet fuq id-destinatarji tas-servizz.

50.

Restrizzjoni tista’ għalhekk toriġina jew fl-Istat Membru tal-fornitur tas-servizz jew fl-Istat Membru tad-destinatarju tas-servizz. It-Trattat jindirizza ż-żewġ restrizzjonijiet bl-istess mod. Din hija ħaġa loġika. Filwaqt illi, pereżempju, fil-każ tal-moviment liberu ta’ merkanzija t-Trattat ġustament jagħmel distinzjoni bejn importazzjonijiet ( 51 ) u esportazzjonijiet ( 52 ) u huwa, fil-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (ġustament) iktar strett fuq l-importazzjonijiet ( 53 ), tali distinzjoni ma teżistix fir-rigward tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi għas-sempliċi raġuni li huwa iktar diffiċli li wieħed jiddistingwi mentalment “importazzjonijiet” minn “esportazzjonijiet”. Kif ser naraw iktar ’l isfel, it-talba preżenti għal deċiżjoni preliminari hija każ tipiku f’dan is-sens.

51.

F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Ġustizzja iddeċidiet illi “il-libertà li jiġu pprovduti servizzi ta’ trasport marittimu bejn l-Istati Membri […] tista’ titqies minn intrapriża bħala li tmur kontra l-Istat li fih tkun stabbilita, jekk is-servizzi jkunu pprovduti lil persuni stabbiliti fi Stat Membru ieħor” ( 54 ).

52.

Barra minn hekk, rigward il-prattika ta’ dak li komunement jissejjaħ “cold calling”, jiġifieri li jsir kuntatt bit-telefon ma’ individwi mingħajr il-kunsens tagħhom minn qabel sabiex ikunu offruti servizzi finanzjarji, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li “il-fatt li s-servizzi in kwistjoni […] għad m’għandhomx destinatarju speċifiku [ma] jostakolax l-applikazzjoni [tad-dispożizzjonijiet dwar il-libertà li jiġu pprovduti servizzi]” ( 55 ). Il-Qorti tal-Ġustizzja indikat ukoll il-motivazzjoni tagħha sabiex waslet għal din id-deċiżjoni: il-“libertà li jiġu pprovduti servizzi ssir illużorja jekk il-leġiżlazzjonijiet nazzjonali setgħu liberament jirrestrinġu l-offerti tas-servizzi” ( 56 ). Hekk, it-tħejjija sabiex ikun ipprovdut servizz diġà taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 56 TFUE ( 57 ).

53.

Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet ukoll li restrizzjoni potenzjali hija biżżejjed sabiex il-kwistjoni taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 56 TFUE.

54.

Sabiex niġbor fil-qosor, nixtieq nirreferi għall-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Bobek f’TÜV Rheinland LGA Products and Allianz IARD ( 58 ) li fiha ddikjara b’mod xieraq li: “Il-potenzjalità transkonfinali tibqa’ fil-livell ta’ ipoteżi raġonevolment konċepibbli: għalhekk, fil-kuntest ta’ servizzi, il-fatt li, pereżempju, xi destinatarji ta’ servizz probabbilment jiġu minn Stat Membru ieħor huwa biżżejjed sabiex ikunu applikabbli r-regoli tat-Trattat dwar is-servizz”.

55.

Dan iwassalna għall-kawża ineżami u għall-punti mqajma mill-qorti tar-rinviju.

56.

Abbażi tal-analiżi preċedenti, jidher li l-kawża preżenti taqa’ preċiżament fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 56 TFUE: għandek fornitur ta’ servizz stabbilit fir-Repubblika Ċeka li jipprovdi s-servizzi tiegħu inter alia lil klijenti normalment stabbiliti fil-Ġermanja li jaqsmu l-fruntiera bejn ir-Repubblika Ċeka u l-Ġermanja sabiex jibbenefikaw minn dawk is-servizzi.

57.

Barra minn hekk, hemm restrizzjoni fuq l-attività ta’ BONVER WIN: il-fatt li ma tistax tkompli twettaq l-attivitajiet tagħha fl-istess post bħal qabel jissodisfa t-termini tal-ġurisprudenza rilevanti tal-Qorti tal-Ġustizzja f’dan ir-rigward. Bħala konsegwenza, il-klijenti ta’ BONVER WIN ukoll huma ristretti fil-kapaċità tagħhom li jibbenefikaw mis-servizzi. Jekk BONVER WIN ikollha twaqqaf in-negozju tagħha fil-parti tal-belt li fiha kienet stabbilita, il-klijenti ma jkunux jistgħu jkomplu jilagħbu flushom hemmhekk.

58.

Mill-perspettiva tal-fornitur tas-servizz, BONVER WIN, il-fatt li r-restrizzjoni hija imposta mill-Istat Membru ta’ oriġini ( 59 ) huwa immaterjali f’dan ir-rigward. Hawnhekk il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ toqgħod fuq id-deċiżjoni tagħha f’Alpine Investments ( 60 ) li fiha ddikjarat li l-libertà li jiġu pprovduti servizzi taħt it-Trattat “[t]ipprojbixxi r-restrizzjonijiet għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi [fl-Unjoni] in ġenerali” u li bħala konsegwenza, dik il-libertà “tikkonċerna mhux biss ir-restrizzjonijiet stabbiliti mill-Istat ospitanti, iżda wkoll dawk stabbiliti mill-Istat ta’ oriġini”.

59.

Kieku kelli noqgħod fuq din il-konstatazzjoni, kont ngħid: il-kawża magħluqa.

60.

Madankollu, il-kawża preżenti hija mħallta ma’ żewġ fatturi oħra: l-ewwel, il-fatt li r-restrizzjoni ma hijiex indirizzata lid-destinatarju tas-servizz li jaqsam il-fruntiera u hekk jiskatta l-applikabbiltà tal-Artikolu 56 TFUE imma lill-fornitur tas-servizz u, it-tieni, it-tħassib tal-qorti nazzjonali rigward is-sempliċi possibbiltà potenzjali ta’ klijenti Ġermaniżi u l-kwistjoni konnessa ta’ regola de minimis.

61.

Jiena ma narax kif il-fatt li huwa d-destinatarju ta’ servizz li jaqsam il-fruntiera għandu b’xi mod ibiddel din il-konstatazzjoni tiegħi. Il-kwistjoni tal-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 56 TFUE hija waħda oġġettiva fis-sens li jew hija ssodisfatta, jekk ikunu ssodisfatti ċerti kundizzjonijiet, jew ma hijiex.

62.

Din il-kwistjoni għandha tkun distinta minn dik dwar jekk f’sitwazzjoni bħal din il-fornitur ta’ servizz jistax jorbot fuq l-Artikolu 56 TFUE kontra l-Istat Membru tiegħu stess, jiġifieri jekk jistax jakkwista dritt li jkun bħal dritt ekonomiku fundamentali.

63.

Ir-risposta għal din id-domanda hija “iva”.

64.

Kif intwera iktar ’il quddiem, il-libertà ta’ destinatarju ta’ servizz li jirċievi servizzi hija biss in-naħa l-oħra tal-munita tal-libertà tal-fornitur ta’ servizzi li jipprovdi servizzi. F’sitwazzjoni bħal din kienet tkun ħaġa stramba kieku, pereżempju, il-klijenti Pollakki jew Ġermaniżi ta’ BONVER WIN biss setgħu jorbtu fuq l-Artikolu 56 TFUE fi proċeduri fil-qrati Ċeki filwaqt li BONVER WIN innifisha ma setgħetx. F’dan ir-rigward, għandha tinġibed analoġija mid-deċiżjoni fil-kamp tal-moviment liberu tal-ħaddiema skont l-Artikolu 45 TFUE fil-kawża Clean Car Autoservice ( 61 ) fejn il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li min iħaddem jista’ wkoll joqgħod fuq il-moviment liberu tal-ħaddiema skont l-Artikolu 45 TFUE sabiex jimpjega, fl-Istat Membru fejn huwa stabbilit, ħaddiema li huma ċittadini ta’ Stat Membru ieħor.

65.

Jidher ċar, li tali konstatazzjoni timplika li skont il-liġi kif inhi bħalissa l-kamp ta’ applikazzjoni ratione materiae huwa wiesa’ ħafna, u dan iqajjem il-kwistjoni ta’ jekk il-Qorti tal-Ġustizzja għandhiex tikkunsidra li tintroduċi limitu l-istess kif għamlet f’Keck u Mithouard ( 62 ) fl‑1993 rigward il-moviment liberu tal-merkanzija. L-argument favur tali limitu jista’ jsegwi din il-linja: l-istess bħal f’Keck u Mithouard ( 63 ), hawnhekk għandna quddiemna miżura applikabbli indistintament, fid-dritt u fil-fatt, għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi u l-libertà korrispondenti li wieħed jirċievi tali servizzi. Għalhekk ma hemm l-ebda element diskriminatorju involut: mill-perspettiva tal-fornitur tas-servizz, kwalunkwe kumpannija li tixtieq tkun stabbilita f’Děčín bil-għan li toffri attivitajiet ta’ logħob tal-ażżard issib ruħha preċiżament fl-istess sitwazzjoni bħal BONVER WIN u ma tkunx tista’ twettaq l-attività tagħha fil-parti speċifikata tal-belt. Għall-kuntrarju, rigward id-destinatarju tas-servizz, ebda destinatarju, ikunx jew le destinatarju Ċek, ma jkun jista’ jirċievi servizzi ta’ logħob tal-ażżard fil-parti speċifikata tal-belt. Jekk nassumu li l-kunċett ta’ “ċertu arranġament ta’ bejgħ”, kif żviluppat f’Keck u Mithouard ( 64 ), għandu fil-fatt ifisser l-aċċess għas-suq ta’ kumpannija li għandha l-għan li tbigħ merkanzija jew, fil-kawża preżenti, li toffri s-servizzi tagħha, għaliex ma jiġux esklużi mill-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 56 TFUE dawk il-miżuri applikabbli indistintament fid-dritt u fil-fatt li ma jostakolawx l-aċċess għas-suq ta’ fornituri ta’ servizz li jkunu minn Stati Membri oħrajn?

66.

Din il-mistoqsija twassal għall-qalba tal-kostituzzjoni ekonomika tal-Unjoni u għall-kunċett ta’ x’jikkostitwixxi u x’għandu jikkostitwixxi restrizzjoni għall-kummerċ transkonfinali.

67.

Jiena nixtieq inwieġeb għal kwalunkwe kunsiderazzjoni tal-idea stess li tkun introdotta regola bħal din fil-libertà li jiġu pprovduti servizzi taħt l-Artikolu 56 TFUE b’“le” qawwija.

68.

L-ewwel nett, jiena ma nara ebda indikazzjoni fl-istat preżenti tal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja ta’ kunsiderazzjonijiet bħal dawn ( 65 ).

69.

Il-Qorti tal-Ġustizzja ssegwi b’mod konsistenti approċċ ibbażat fuq l-ostakoli (kuntrarju għal approċċ ibbażat fuq diskriminazzjoni) meta tiġi sabiex tiddetermina l-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 56 TFUE. Dan jidher b’mod espliċitu f’kawżi ( 66 ) bħal Gebhard ( 67 ) u Alpine Investments ( 68 ), żewġ kawżi li diġà għamilt referenza għalihom.

70.

Huwa minnu li issa wieħed jista’ jqajjem il-kwistjoni ta’ jekk restrizzjoni għall-Artikolu 56 TFUE fuq il-linji ta’ Keck u Mithouard ( 69 )“forsi għadha pendenti” ( 70 ). Jiena jkolli ngħid li ma hemm ebda raġuni għal bidla fil-ġurisprudenza bħal din għar-raġunijiet li issa ser nippreżenta.

71.

L-ewwel, hemm dubju dwar jekk Keck u Mithouard ( 71 ) għandhiex liġi tajba fir-rigward tal-moviment liberu tal-merkanzija. L-okkażjonijiet meta l-Qorti tal-Ġustizzja tirreferi espliċitament għall-kawża spiċċaw u l-okkażjonijiet meta l-Qorti tal-Ġustizzja tirrikorri għall-kunċett sottostanti tagħha huma rari. Jiena konxju tal-fatt li preċedentement kont ikkonkludejt li “Keck għadha ħajja” ( 72 ), imma issa pjuttost nistaqsi lili nnifsi jekk ma’ din il-frażi għandhomx jiżdiedu l-kliem “nominalment, b’mod passiv”. Jew pjuttost, li Keck inbidlet minn iljun għal qattus domestiku: immansat forsi, imma xorta waħda impossibbli li taqbdu.

72.

It-tieni, dak iż-żmien kien diffiċli li tifhem ir-raġunament f’Keck u Mithouard ( 73 ) u l-Qorti tal-Ġustizzja kienet ġustament ikkritikata fis-sens li l-espressjoni “ċerti arranġamenti ta’ bejgħ” ma hijiex adatta sabiex tkun faċilment applikata fil-prattika minħabba nuqqas ta’ kriterji ċari li fuqhom każ speċifiku jista’ jkun evalwat ( 74 ). Iktar tard deher ċar li Keck u Mithouard ( 75 ) ma kinitx fil-fatt dwar “ċerti arranġamenti ta’ bejgħ”, imma dwar jekk l-aċċess għas-suq kienx qiegħed isir iktar diffiċli, jekk mhux ukoll qiegħed ikun ostakolat. U anki hekk, li tiddefinixxi preċiżament x’inhuwa l-aċċess għas-suq, hija biċċa xogħol iebsa u hija problematika mill-perspettiva taċ-ċertezza legali.

73.

It-tielet, għalkemm bħala prinċipju għandha tkun ippreferuta interpretazzjoni parallela tal-libertajiet fundamentali, hija ħaġa diffiċli li wieħed jagħmel paragun bejn il-moviment liberu ta’ merkanzija u l-libertà li jiġu pprovduti servizzi meta wieħed jiġi għal duttrina rigward l-arranġamenti ta’ bejgħ u l-aċċess għas-suq. Huwa iktar faċli li tali duttrina tkun żviluppata fil-kuntest ta’ merkanzija (fil-biċċa l-kbira) ( 76 ) tanġibbli. Fejn jidħlu servizzi, is-sitwazzjoni hija differenti: minħabba n-natura mhux tanġibbli ta’ servizz, huwa iktar diffiċli li tistabbilixxi x’inhu dak li jikkostitwixxi s-servizz innifsu u x’inhu dak li ma huwiex direttament marbut mas-servizz.

74.

Ir-raba’, jekk wieħed jaċċetta li s-sentenza Keck u Mithouard ( 77 ) kienet (ukoll) dwar docket-control f’każijiet li kellhom inqas x’jaqsmu mal-merkanzija stess milli mal-libertajiet kummerċjali tan-negozjanti, li hija xi ħaġa li l-Qorti tal-Ġustizzja ammettiet mingħajr eżitazzjoni – u li tista’ tispjega waħda mill-ironiji l-kbar ta’ Keck u Mithouard ( 78 ), jiġifieri li l-fatti kienu limitati għal Stat Membru wieħed ( 79 ), bil-konsegwenza li f’dak il-każ il-moviment liberu tal-merkanzija xorta waħda ma kienx japplika u l-każ ma setax, bħala konsegwenza, jitqies bħala ammissibbli – isegwi fil-fehma tiegħi li ma hemmx ħtieġa li Keck u Mithouard ( 80 ) tkun estiża għal drittijiet fundamentali oħra. Rigward il-libertà li jiġu pprovduti servizzi, jiena ma nosserva ebda “tendenza dejjem tiżdied” ( 81 ) ta’ fornituri ta’ servizz li jinvokaw id-drittijiet tagħhom taħt l-Artikolu 56 TFUE u ma jienx konxju ta’ oħrajn li jaraw tali tendenza. Anzi bil-maqlub. Fil-fatt, tul l-aħħar żewġ deċennji l-leġiżlatur tal-Unjoni kkonċentra wħud mill-isforzi tiegħu sabiex jinkoraġġixxi l-libertà li jiġu pprovduti servizzi fl-Unjoni kollha, b’mod speċjali bl-adozzjoni tad-Direttiva dwar is-servizzi. Hawnhekk, inħass li l-libertà li jiġu pprovduti servizzi għandha ssir iktar aċċessibbli għal operaturi ekonomiċi. L-introduzzjoni fid-dritt primarju ta’ regola restrittiva tkun qiegħda f’kontradizzjoni ċara ma’ dan l-iżvilupp u hekk tikkostitwixxi pass lura xejn adattat f’dan ir-rigward.

75.

Fl-istess linja ta’ ħsieb, il-ħames, u b’mod kruċjali, il-Qorti tal-Ġustizzja (ġustament) ma rrikorrietx għal Keck u Mithouard ( 82 ) meta setgħet għamlet hekk sabiex tinterpreta il-libertà ta’ stabbiliment ta’ fornitur ta’ servizz fil-kuntest tad-Direttiva dwar is-servizzi. F’X u Visser ( 83 ), hija ddeċidiet li miżura li kienet bla dubju tikkostitwixxi “arranġament ta’ bejgħ” skont Keck u Mithouard ( 84 ) xorta madankollu taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-libertà ta’ stabbiliment taħt id-Direttiva dwar is-servizzi, u b’hekk “tirrappreżenta pass lura mill-ideat li wasslu għad-deċiżjoni Keck” ( 85 ).

76.

Għalhekk ma hemm ebda raġuni għaliex il-prinċipji fundamentali li wasslu għal waħda mis-sentenzi l-iktar ikkontestati fil-qasam tal-moviment liberu ta’ merkanzija ( 86 ) tkun trasposta lil hinn minn dik il-libertà fundamentali partikolari.

77.

Sal-lum ma hemm ebda indikazzjoni fil-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja li l-Artikolu 56 TFUE – jew kwalunkwe libertà fundamentali oħra wara kollox – huwa suġġett għal regola de minimis fis-sens li l-libertà li jiġu pprovduti servizzi tiskatta biss jekk ikun hemm ċertu numru ta’ destinatarji ta’ servizz li jibbenefikaw minn servizz.

78.

Għalkemm il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-libertà li jiġu pprovduti servizzi ma tapplikax għal sett partikolari ta’ fatti kif deskritt mill-qorti tar-rinviju, dak x’aktarx kien f’sitwazzjonijiet fejn ir-rabta bejn il-miżura nazzjonali inkwistjoni u l-libertà fundamentali kienet dgħajfa ħafna.

79.

Hemm raġuni tajba għal din il-ġurisprudenza u għall-fatt li l-Qorti tal-Ġustizzja ma tirrikorrix għal kunsiderazzjonijiet de minimis: il-kamp ta’ applikazzjoni tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi jrid ikun iddeterminat fuq kriterji kwalitattivi, li jkunu jistgħu jiġu faċilment applikati fl-Unjoni kollha. Bil-maqlub, kriterji kwantitattivi ma jistgħux u ma għandhomx jiddeterminaw il-kamp ta’ applikazzjoni tagħha. Apparti dan, ikun impossibbli li jiġi stabbilit jew iġġustifikat il-limitu minimu kwantitattiv. Fil-każ ta’ BONVER WIN, pereżempju, x’jista’ jkun il-kriterju użat bħala kejl? Għaxar klijenti? Mija? Elf? Ċertu ammont perċentwali ta’ klijenti bħala porzjon mit-“total globali” ta’ klijenti, pereżempju ħmistax fil-mija? Jew skont l-ammont ta’ flus li jilagħbu l-klijenti? Klijent li jagħmel imħatra fuq EUR 1000 jagħmel daqs 10 klijenti li jagħmlu mħatra fuq EUR 100? Ukoll jekk dawn l-eżempji jidhru sempliċi wisq, jiena jkolli ngħid li juru perfettament li ser ikun il-kunċett de minimis fil-kuntest tal-libertajiet fundamentali li ser ikun għerq futur ta’ problemi.

80.

Il-fatt li l-kunċett kwantitattiv ta’ de minimis huwa iktar marbut mal-fatti konkreti ta’ każ milli mal-aspetti legali tiegħu jaf iwassal għal problema iktar fundamentali. Ma hijiex żgur xi ħaġa inkonċepibbli li l-istess miżura titqies bħala de minimis fi Stat Membru wieħed tal-Unjoni, imma mhux fl-ieħor. Dan ikun jipperikola l-ugwaljanza bejn l-operaturi tas-suq li d-dispożizzjonijiet dwar is-suq intern jipprovaw jistabbilixxu. Jew de minimis għandu jkun iddefinit f’termini astratti? U jekk inhu hekk, kif u minn min? Ma għandniex ninsew li hawnhekk qegħdin f’żona mhux armonizzata fejn il-miżuri tal-Istati Membri jridu jiġu evalwati fl-isfond ta’ libertà stabbilita mit-Trattat u li s-suq intern jibqa’ żona fejn il-kompetenza tal-Unjoni hija kondiviża. Din is-sitwazzjoni ma tistax titqabbel ma’ dik tal-liġi tal-Unjoni dwar il-kompetizzjoni fejn il-leġiżlazzjoni tal-Unjoni stess tistabbilixxi ċerti limiti minimi.

81.

Biex niġbru fil-qosor ir-raġunament kontra l-introduzzjoni ta’ regola de minimis fil-kuntest tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi taħt l-Artikolu 56 TFUE, jew ukoll taħt kull libertà oħra, għandu jkun enfasizzat li din hija domanda fattwali u mhux waħda legali. Fil-kuntest tal-proċedura ta’ talba għal deċiżjoni preliminari, hija l-qorti nazzjonali li għandha tiddeċiedi fuq il-fatti. Li l-qrati nazzjonali jitħallew jintroduċu regola bħal din iwassal għal frammentazzjoni tas-suq intern u jipperikola l-mira li jkun hemm ugwaljanza bejn l-operaturi tas-suq.

82.

Isegwi li regola de minimis fil-kuntest tal-Artikolu 56 TFUE għandha tiġi miċħuda bħala prinċipju.

83.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi d-domandi magħmula min-Nejvyšší správní soud (il-Qorti Amministrattiva Suprema, ir-Repubblika Ċeka) kif ġej:

Il-libertà li jiġu pprovduti servizzi taħt l-Artikolu 56 TFUE, li ma jinkludix regola de minimis, tapplika għal sitwazzjoni li fiha kumpannija stabbilita fi Stat Membru titlef, minħabba miżura pubblika li tiddetermina l-modalitajiet tal-provvista ta’ servizzi, bħalma huwa post speċifiku, l-awtorizzazzjoni sabiex topera l-attività tagħha, meta wħud mill-klijenti tagħhom jiġu minn Stat Membru differenti minn dak li fih hija stabbilita din il-kumpannija, irrispettivament minn jekk il-miżura nazzjonali inkwistjoni hijiex applikabbli b’mod indistint (fid-dritt u fil-fatt).