SOC/776
Aġġornament dwar il-qafas leġiżlattiv kontra l-korruzzjoni
OPINJONI
Sezzjoni għax-Xogħol, l-Affarijiet Soċjali u ċ-Ċittadinanza
Proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-ġlieda kontra l-korruzzjoni, li tissostitwixxi d-Deċiżjoni Kwadru tal-Kunsill 2003/568/JHA u l-Konvenzjoni dwar il-ġlieda kontra l-korruzzjoni li tinvolvi uffiċjali tal-Komunitajiet Ewropej jew uffiċjali tal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea u li temenda d-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill
[
COM(2023) 234 final – 2023/0135 (COD)
]
Komunikazzjoni Konġunta lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew fir-rigward tal-ġlieda kontra l-korruzzjoni
[
JOIN/2023/12 final
]
Relatur: José Antonio MORENO DÍAZ
Korelatur: João NABAIS
|
Konsultazzjoni
|
Kummissjoni Ewropea, 29/06/2023
|
|
Bażi legali
|
Artikoli 83(1), 83(2) u 82(1)(d) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea
|
|
|
|
|
Sezzjoni kompetenti
|
Sezzjoni għax-Xogħol, l-Affarijiet Soċjali u ċ-Ċittadinanza
|
|
Adozzjoni fis-sezzjoni
|
04/10/2023
|
|
Riżultat tal-votazzjoni
(favur/kontra/astensjonijiet)
|
62/00/01
|
|
Adozzjoni fil-plenarja
|
DD/MM/YYYY
|
|
Sessjoni plenarja Nru
|
…
|
|
Riżultat tal-votazzjoni
(favur/kontra/astensjonijiet)
|
…/…/…
|
I.RAKKOMANDAZZJONIJIET
1.B’MOD ĠENERALI
1.1Il-korruzzjoni hija problema serja li taffettwa lill-Istati Membri kollha tal-UE u l-koeżistenza demokratika nnifisha: għalhekk, il-KESE jilqa’ l-inizjattiva tal-Kummissjoni dwar il-ġlieda kontra l-korruzzjoni u jappoġġja l-miżuri proposti, li jirrappreżentaw sforz biex tiġi żgurata s-sistematizzazzjoni f’dan il-qasam.
IL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW:
1.2jilqa’ l-proposta tal-Kummissjoni għal Direttiva u jieħu nota tal-bażi legali kif indikat fil-proposta u l-memorandum ta’ spjegazzjoni tagħha. Madankollu, meta titqies il-ħtieġa li jintlaħaq l-għan tad-Direttiva b’mod aktar effettiv, ikun rakkomandabbli li tiġi kkunsidrata l-estensjoni tal-bażi legali tal-istrateġija tal-UE għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni pereżempju b’rabta mad-Direttiva, anke flimkien mal-Artikoli 82 u 83 tat-TFUE; għandha ssir referenza wkoll għall-Artikolu 84 tat-TFUE minħabba li jinkludi miżuri preventivi, u għall-Artikolu 87 tat-TFUE minħabba l-ħtieġa għal kooperazzjoni tal-pulizija. Huwa loġiku li tiġi promossa l-kooperazzjoni u l-koordinazzjoni tal-pulizija dwar dawn il-kwistjonijiet sabiex tittejjeb l-effettività;
1.3jemmen li għandu jiġi diskuss jekk il-proposta għal Direttiva tal-UE tistax tkun akkumpanjata minn qafas legali parallel li jindirizza b’mod vinkolanti s-sistema legali tal-Unjoni peress li l-obbligi li jirriżultaw mill-UNCAC japplikaw għall-partijiet kontraenti kollha bl-istess mod u sal-istess punt. Dan il-qafas parallel x’aktarx għandu jkun inkluż f’deċiżjoni tal-Kunsill;
1.4jinnota li skont l-Artikolu 86(4) tat-TFUE, tista’ tiġi ssuġġerita l-adozzjoni ta’ deċiżjoni tal-Kunsill, li testendi l-kompetenzi tal-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew għall-korruzzjoni, inkluż fejn ma jkun involut l-ebda preġudizzju għall-interessi finanzjarji tal-Unjoni u fil-każ ta’ reati b’dimensjoni transfruntiera, minkejja li jaffettwaw Stat Membru wieħed biss;
1.5jemmen li d-definizzjoni tal-uffiċjali pubbliċi għandha tiġi fformulata kemm jista’ jkun fid-dettall.
2.RIGWARD MIŻURI PREVENTIVI
IL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW:
2.1jemmen li d-Direttiva għandha tinkludi regoli ħafna aktar preċiżi rigward l-obbligi tal-Istati Membri fir-rigward tal-kunflitti ta’ interess, u tintroduċi b’mod espliċitu l-obbligu għalihom kollha li jadottaw regoli li kapaċi jillimitaw l-aċċess għall-uffiċċji eletti u uffiċċji tal-gvern u jżommu rekords tal-aċċessi kollha, jistabbilixxu sistema ta’ inkompatibbiltà, isaħħu l-projbizzjonijiet ta’ wara l-mandat biex jitrażżan il-pantouflage, jadottaw kodiċijiet ta’ kondotta, jadottaw qafas legali dwar il-lobbjar u jistabbilixxu divulgazzjonijiet finanzjarji u reġistrazzjoni tal-assi għall-impjegati pubbliċi u għall-membri tal-parlamenti u l-gvernijiet u l-imħallfin fil-livelli kollha. Regoli simili għandhom japplikaw, fejn adegwat, għall-istituzzjonijiet, il-korpi, l-uffiċċji u l-aġenziji tal-UE dwar il-kunflitti ta’ interess;
2.2Il-KESE jieħu nota wkoll tal-Komunikazzjoni dwar il-proposta għal korp tal-etika interistituzzjonali
. Skont il-Komunikazzjoni, il-kompitu tal-korp huwa li jiżviluppa standards minimi etiċi komuni għall-imġiba tal-membri tal-istituzzjonijiet u tal-korpi konsultattivi elenkati fl-Artikolu 13 tat-TUE u tal-Bank Ewropew tal-Investiment, jekk dan jitlob li jipparteċipa;
2.3jissuġġerixxi li, fl-Artikolu 3(3), il-frażi “regoli effettivi li jirregolaw l-interazzjoni bejn is-settur privat u dak pubbliku” tiġi sostitwita b’formulazzjoni aktar preċiża li tobbliga lill-Istati Membri jadottaw qafas legali dwar il-lobbjar. Regoli simili għandhom japplikaw, fejn adegwat, għall-istituzzjonijiet, il-korpi, l-uffiċċji u l-aġenziji tal-UE;
2.4jenfasizza l-importanza li l-Istati Membri, fi ħdan il-qafas leġiżlattiv nazzjonali, għandhom fis-seħħ jew jadottaw regoli, proċeduri u prattiki adegwati għar-reklutaġġ ta’ uffiċjali pubbliċi u l-finanzjament tal-partiti politiċi, abbażi pereżempju tal-premessi li ġejjin:
a.għandhom jiġu żgurati r-reklutaġġ u l-promozzjoni ta’ uffiċjali pubbliċi abbażi ta’ mertu, kriterji oġġettivi u trasparenza;
b.l-introduzzjoni ta’ programmi edukattivi mmirati biex jiżguraw li l-impjegati pubbliċi jifhmu bis-sħiħ id-dmirijiet tagħhom u r-rwol tagħhom fil-protezzjoni tal-interess pubbliku;
c.l-eżistenza ta’ proċessi stretti għall-għażla ta’ persuni maħtura għal pożizzjonijiet li huma partikolarment esposti għall-korruzzjoni;
d.l-introduzzjoni tal-kunċett ta’ trasparenza fil-finanzjament tal-partiti politiċi u d-divulgazzjoni obbligatorja tal-kontribuzzjonijiet li jaqbżu ċertu ammont.
2.5jinnota li l-Kummissjoni setgħet ħadet l-opportunità li tikkunsidra fil-Komunikazzjoni l-adozzjoni ta’ miżura bbażata fuq l-Artikolu 197(2) tat-TFUE u li tippreżenta proposta f’dan ir-rigward. B’dan il-mod, l-Unjoni Ewropea setgħet ħolqot awtorità indipendenti għall-prevenzjoni tal-korruzzjoni għaliha nnifisha, sabiex tikkonforma mal-Artikolu 6 tal-UNCAC.
3.RIGWARD MIŻURI REPRESSIVI
IL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW:
3.1josserva li r-reati kontra l-amministrazzjoni pubblika jikkawżaw allarm soċjali kbir għaliex il-pubbliku jistenna reazzjonijiet rapidi għall-korruzzjoni li tagħmel ħsara lill-interessi ġenerali; rispons ġudizzjarju mdewwem jagħmel ħsara lid-demokrazija. Fl-istess ħin hemm ir-riskju li tali reati jipperikolaw kemm ir-reputazzjoni tal-persuni involuti fi proċedimenti kriminali kif ukoll iċ-ċertezza fl-eżerċizzju tal-funzjonijiet pubbliċi, u fl-istess ħin jipperikolaw il-kompetizzjoni fil-livell ekonomiku; konsegwentement, jemmen li d-Direttiva tista’ tissuġġerixxi li l-Istati Membri jipprovdu proċeduri ta’ ħeffa speċjali fl-amministrazzjoni tal-ġustizzja kriminali għal dan it-tip ta’ kriminalità, u forom speċifiċi ta’ assistenza legali reċiproka bħat-trasferiment ta’ evidenza u l-infurzar dirett ta’ deċiżjonijiet tal-qorti ta’ Stati Membri oħra dwar l-irkupru tal-assi;
3.2iqis li d-Direttiva tista’ tissuġġerixxi wkoll li l-Istati Membri joħolqu regoli dwar is-sekwestru preventiv u l-iffriżar tal-assi, biex jiggarantixxu t-telf ta’ vantaġġ li jirriżulta minn atti ta’ korruzzjoni, inklużi rifużjonijiet u kumpens għall-vittmi (pereżempju, individwi jew kumpaniji li ma setgħux jaċċessaw kuntratti pubbliċi jew offerti);
3.3jemmen li, jekk l-Unjoni Ewropea trid tiġġieled kontra influwenza privata, inadegwatament għolja, fit-teħid ta’ deċiżjonijiet pubbliċi, jeħtieġ li tiddefinixxi b’mod strett ħafna (fl-Artikolu 10) il-kummerċ ta’ influwenza u tikkontempla parametri ċari għar-reat korrispondenti, sabiex tiddistingwiha mil-lobbjar;
3.4jissuġġerixxi li fl-Artikolu 11 dwar l-abbuż tal-uffiċċju jiġu inklużi każijiet ta’ abbuż tal-uffiċċju bl-għan li jikkawżaw ħsara u każijiet li jiksru d-dmir ta’ astensjoni fejn ikun hemm kunflitt ta’ interess;
3.5iqis li l-preżenza tal-każ ta’ “pussess” fl-Artikolu 13 (arrikkiment minn reati ta’ korruzzjoni) hija problematika u jirrakkomanda l-eliminazzjoni tiegħu;
3.6jirrimarka li r-referenza għall-persuni ġuridiċi biss (Artikolu 2(7)) teskludi l-possibbiltà ta’ responsabbiltà legali għal entitajiet li m’għandhomx personalità ġuridika.
II.NOTI TA’ SPJEGAZZJONI/ELABORAZZJONI
4.B’MOD ĠENERALI
4.1Il-KESE jemmen li l-Kummissjoni għandha tikkunsidra bażi legali usa’ minn dik indikata għad-Direttiva
. L-ewwel nett, il-KESE jistaqsi għaliex il-Kummissjoni identifikat biss l-Artikoli 82 u 83 tat-TFUE bħala bażi legali għad-Direttiva proposta: dawn ikopru miżuri repressivi u dawk li jittrattaw il-kooperazzjoni ġudizzjarja bejn l-awtoritajiet nazzjonali b’mod reċiproku u mal-aġenziji tal-Unjoni, iżda l-kooperazzjoni tal-pulizija (li hija ttrattata fl-Artikolu 24 tad-Direttiva) għandha l-bażi ġuridika tagħha fl-Artikolu 87 tat-TFUE.
4.1.1Barra minn hekk, id-dispożizzjonijiet tad-Direttiva proposta li jiffukaw fuq il-prevenzjoni tal-korruzzjoni jipprevedu miżuri li jaffettwaw il-liġi amministrattiva tal-Istati Membri, mhux il-liġi kriminali tagħhom: għalhekk, il-KESE jistaqsi għaliex il-Kummissjoni ma identifikatx ukoll l-Artikolu 84 tat-TFUE bħala bażi legali utli, li skontu l-Parlament u l-Kunsill “jistabbilixxu miżuri sabiex jinkoraġġixxu u jappoġġaw l-azzjoni ta' l-Istati Membri fil-qasam tal-prevenzjoni tal-kriminalità”: miżuri li jista’ jkollhom ukoll kamp ta’ applikazzjoni ekstrakriminali preċiżament minħabba li huma mmirati lejn il-prevenzjoni.
4.1.2L-Artikoli 84 u 87(2) tat-TFUE jużaw il-kelma “miżuri”, u dawn għandhom jiġu adottati mill-koleġiżlaturi: dan ifisser li d-Direttiva hija strument adegwat u għalhekk tista’ tintuża l-proposta tal-Kummissjoni għal Direttiva diskussa hawnhekk.
4.1.3Id-Direttiva ma għandu jkun fiha l-ebda forma ta’ armonizzazzjoni tal-liġijiet u r-regolamenti tal-Istati Membri fil-kwistjoni ta’ miżuri preventivi, peress li l-armonizzazzjoni hija eskluża mill-Artikolu 84 tat-TFUE. Bħalissa, l-Artikoli 3-6 tad-Direttiva proposta ma jipprevedu l-ebda forma ta’ armonizzazzjoni tal-liġi tal-Istati Membri; huma limitati għall-konferma tal-obbligi fuq l-Istati Membri stabbiliti fil-Kapitolu II tal-UNCAC.
4.2Kif iddikjarat ukoll il-Kummissjoni, “Ir-rivelazzjonijiet u l-allegazzjonijiet serji ħafna li nstabu fl-aħħar tas-sena li għaddiet urew li, irrispettivament minn fejn iseħħu u irrispettivament min-numru ta’ persuni kkonċernati, dawn għandhom l-effett li jħallu impatt fuq l-istituzzjonijiet kollha tal-UE”. Minħabba l-gravità tas-sitwazzjoni wara l-Qatargate, il-KESE jenfasizza l-importanza ta’ soluzzjonijiet inċiżivi u kuraġġużi li għandhom jiġu proposti li kapaċi jagħtu sinjal importanti liċ-ċittadini tal-UE li jivvutaw fil-Parlament Ewropew.
4.2.1Dan il-mod ħafna aktar inċiżiv seta’ wassal għall-għażla li jiġu proposti inizjattivi oħra u konsegwentement li jkunu involuti għadd akbar ta’ atti tal-Unjoni biex jiġu ssodisfati l-ħtiġijiet espressi.
4.2.2L-ewwel nett, il-KESE jqis li s-suġġetti ttrattati fid-Direttiva proposta huma l-istess bħal dawk tal-UNCAC. Kemm l-UE (li ngħaqdet mal-UNCAC fl-2008)
kif ukoll l-Istati Membri kollha huma partijiet kontraenti għall-UNCAC. L-obbligi li jirriżultaw mill-UNCAC, għalhekk, japplikaw għall-partijiet kontraenti kollha bl-istess mod u sal-istess punt.
4.2.3Barra minn hekk, ma għandux jintesa li l-UE hija soġġetta għall-mekkaniżmu ta’ evalwazzjoni bejn il-pari tal-UNCAC, li diġà għaddej mill-ewwel ċiklu tiegħu, u li ser jiġi segwit mit-tieni ċiklu ddedikat għall-prevenzjoni (kif ukoll għall-irkupru tal-assi).
4.2.4Konsegwentement, il-KESE jistaqsi jekk il-Kummissjoni kellhiex tipproponi qafas kontra l-korruzzjoni indirizzat għat-28 sistema legali kollha involuti (dak tal-Unjoni u dawk tas-27 Stat Membru), u jekk il-proposta għal Direttiva tal-UE għandhiex tkun akkumpanjata minn qafas regolatorju parallel li jindirizza l-ordni legali tal-Unjoni b’mod vinkolanti sabiex, pereżempju, id-definizzjonijiet ta’ reati ta’ korruzzjoni li d-Direttiva tirrikjedi li l-Istati jinkludu fil-liġi kriminali tagħhom ikunu l-istess li Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (UPPE) se jkollu juża meta jeżerċita s-setgħat tiegħu, iżda wkoll dwar miżuri preventivi. Dan il-qafas parallel għandu probabbilment ikun inkluż f’deċiżjoni tal-Kunsill.
4.3In-nuqqas fil-Komunikazzjoni ta’ rwol aktar estensiv għall-UPPE huwa sorprendenti. Il-KESE jqis li huwa neċessarju li jiġi stabbilit Prosekutur Ewropew speċjalizzat fil-korruzzjoni.
4.3.1Din kienet tkun opportunità biex il-Kunsill Ewropew jiġi mħeġġeġ juża l-bażi legali offruta mill-Artikolu 86(4) TFUE sabiex jestendi s-setgħat tal-UPPE
biex jinkludi mġiba korrotta, anki jekk mingħajr implikazzjonijiet għall-integrità tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni.
4.3.2Minflok, il-Prosekutur jittratta esklussivament l-Artikolu 24 tad-Direttiva proposta, biex jafferma mill-ġdid l-obbligu ta’ kooperazzjoni bejn l-Istati Membri u l-aġenziji tal-Unjoni fis-setturi amministrati mid-Direttiva, kif ukoll l-obbligu għall-aġenziji Ewropej li jipprovdu assistenza teknika u operazzjonali għall-fini ta’ koordinazzjoni aħjar tal-investigazzjonijiet u l-prosekuzzjonijiet.
4.3.3Id-Direttiva proposta mhijiex għodda utli, peress li t-TFUE jipprevedi deċiżjoni tal-Kunsill Ewropew. Għalhekk, l-ispinta qawwija tal-Kummissjoni biex l-Istati Membri jadottaw din is-soluzzjoni għandha ssib post għaliha fil-Komunikazzjoni.
4.4Għalkemm il-KESE jirrikonoxxi li huwa diffiċli li tiġi pprovduta lista eżawrjenti ta’ persuni li huma ekwivalenti għal uffiċjali pubbliċi, id-definizzjoni ta’ uffiċjali pubbliċi stabbilita fl-Artikolu 2(3)(a) u (b) bħalissa hija fformulata b’mod tant wiesa’ u astratt li mhuwiex ċar x’tip ta’ persuna tista’ titqies uffiċjal pubbliku. Barra minn hekk, l-Artikolu 2(3)(b) jiddefinixxi wkoll uffiċjal pubbliku bħala kwalunkwe persuna oħra assenjata u li teżerċita funzjoni ta’ servizz pubbliku fl-Istati Membri jew f’pajjiżi terzi, għal organizzazzjoni internazzjonali jew għal qorti internazzjonali. Definizzjoni bħal din ma toħloqx opportunitajiet biex jiġu individwalizzati restrizzjonijiet fuq id-drittijiet u l-libertajiet ta’ persuna, u tippermetti li din id-definizzjoni tintuża b’mod wiesa’ wisq u mhux uniformi.
4.5Meta jirrapportaw dwar ksur tal-liġi tal-Unjoni li huwa ta’ ħsara għall-interess pubbliku, in-nies jaġixxu bħala “persuna li tirrapporta” u b’hekk għandhom rwol ewlieni fil-kxif u l-prevenzjoni tal-ksur u fis-salvagwardja tal-benessri tas-soċjetà, inkluża l-ġlieda kontra l-korruzzjoni. Għalhekk, il-KESE jqis li l-protezzjoni tal-persuni li jirrapportaw għandha tittejjeb.
5.RIGWARD MIŻURI PREVENTIVI:
5.1 Il-KESE jaħseb li l-Artikolu 3 huwa importanti ħafna minħabba li l-implimentazzjoni, il-ksur u l-interpretazzjoni tiegħu huma ta’ tħassib Ewropew u jinvolvu l-ħafna kompetenzi tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, li jgħinu biex tinżamm l-unità tal-liġi Ewropea. Madankollu, il-KESE josserva wkoll li l-kompitu ta’ din id-Direttiva huwa “armonizzazzjoni minima” tal-liġi tal-Istati Membri. Għall-kuntrarju, l-istandards stabbiliti fl-Artikolu 3 mhumiex standards ta’ armonizzazzjoni; l-Artikolu jirriproduċi biss b’mod sintetiku l-obbligi konvenzjonali li jinsabu fil-Kapitolu II tal-UNCAC. L-Artikolu 3 huwa sempliċi “manifest politiku”: huwa jiddikjara r-rieda tal-Unjoni Ewropea li tikkollabora ma’ kull Stat Membru fl-implimentazzjoni tal-Kapitolu II tal-UNCAC, u tafferma mill-ġdid l-obbligi li jinsabu fih.
5.1.1Il-KESE jemmen li sabiex il-kontenut ta’ dan l-Artikolu jiġi kkwalifikat bħala standard minimu ta’ armonizzazzjoni, għandu jkun fih regoli aktar stretti u preċiżi rigward l-obbligi tal-Istati Membri relatati mal-kunflitti ta’ interess, billi jintroduċi b’mod espliċitu l-obbligu għalihom kollha li jadottaw regoli li jistgħu jillimitaw l-aċċess għall-uffiċċji eletti u tal-gvern, jistabbilixxu sistema ta’ inkompatibbiltajiet, isaħħu l-projbizzjonijiet ta’ wara t-terminu biex jitrażżan il-pantouflage, jadottaw kodiċijiet ta’ kondotta, jadottaw qafas legali dwar il-lobbjar, u oħrajn.
5.1.2Barra minn hekk, il-KESE jistaqsi jekk għandux jiġi stabbilit qafas regolatorju parallel ġenerali, li jindirizza b’mod vinkolanti l-ordni legali tal-Unjoni. Il-KESE huwa konxju li fil-Komunikazzjoni, il-Kummissjoni tenfasizza l-eżistenza ta’ bosta għodod li bihom kull istituzzjoni, korp, uffiċċju u aġenzija tal-Unjoni attrezzaw lilhom infushom fil-qasam tal-prevenzjoni tal-korruzzjoni. Madankollu, il-Qatargate wera li dawn ma kinux biżżejjed biex jipprevjenu l-istabbiliment ta’ prattiki korrotti. Il-KESE jieħu nota tal-Komunikazzjoni dwar il-Proposta għal korp tal-etika interistituzzjonali
. Skont il-Komunikazzjoni, il-kompitu tal-korp huwa li jiżviluppa standards minimi etiċi komuni għall-imġiba tal-membri tal-istituzzjonijiet u tal-korpi konsultattivi elenkati fl-Artikolu 13 tat-TUE u tal-Bank Ewropew tal-Investiment, jekk dan jitlob li jipparteċipa. Barra minn hekk, il-KESE jqis li, sabiex is-sistema tal-ġlieda kontra l-korruzzjoni ssir aktar effettiva speċjalment fil-fażi ta’ prevenzjoni, huwa aktar adegwat u utli li jkun hemm sett ta’ regoli ġenerali, komuni għall-istituzzjonijiet kollha tal-Unjoni u kondiviżi mal-Istati Membri.
5.2Ir-regolamentazzjoni tal-lobbjar tilħaq żewġ objettivi: a) tgħin biex issir distinzjoni aħjar bejn attività leċita u kummerċ illeċitu ta’ influwenza; b) tgħin biex jiġu identifikati każijiet ta’ kunflitt ta’ interess. Dawn iż-żewġ għanijiet huma fundamentali għall-finijiet tal-ġlieda kontra l-korruzzjoni.
5.2.1Għal din ir-raġuni, il-Kumitat jissuġġerixxi li l-Artikolu 3(3) isir iktar ċar: il-frażi “regoli effettivi li jirregolaw l-interazzjoni bejn is-settur privat u dak pubbliku” tista’ tiġi sostitwita b’formulazzjoni aktar preċiża li tobbliga lill-Istati Membri jadottaw qafas legali dwar il-lobbjar. Regoli simili għandhom japplikaw, fejn adegwat, għall-istituzzjonijiet, il-korpi, l-uffiċċji u l-aġenziji tal-UE.
5.3Il-KESE jaħseb li jkun utli ħafna li jitwaqqaf network tal-UE kontra l-korruzzjoni, li jibni fuq l-esperjenzi kondiviżi mill-2015 ’il hawn, u li jestendi u japprofondixxi din il-ħidma permezz ta’ għodda li tkun kapaċi taġixxi “bħala katalist tal-isforzi għall-prevenzjoni tal-korruzzjoni madwar l-UE. Huwa se jkollu l-kompitu li jiżviluppa l-aħjar prattiki u gwida prattika f’diversi oqsma ta’ interess komuni. Se jappoġġa wkoll ġbir aktar sistematiku ta’ data u evidenza li jistgħu jservu bħala bażi solida għal azzjonijiet kontra l-korruzzjoni u għal monitoraġġ tas-suċċess ta’ dawn l-azzjonijiet. In-network se jibni fuq l-esperjenza ta’ ħidma mal-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi u dawk pubbliċi, u jlaqqa’ flimkien il-partijiet ikkonċernati rilevanti kollha, inklużi l-prattikanti, l-esperti u r-riċerkaturi, kif ukoll ir-rappreżentanti tas-soċjetà ċivili u l-organizzazzjonijiet internazzjonali”
.
5.3.1Madankollu, il-KESE ma jqisx li din is-soluzzjoni hija sodisfaċenti minħabba li tidher inkonsistenti mal-Artikolu 6 tal-UNCAC. Din ir-regola tirrikjedi li l-Istati parti (inkluża l-UE) jiżguraw l-eżistenza ta’ korp jew korpi, kif xieraq, li jipprevjenu l-korruzzjoni. Kull Stat parti għandu jagħti lill-korp jew korpi l-indipendenza meħtieġa, skont il-prinċipji fundamentali tas-sistema legali tiegħu, sabiex il-korp jew korpi jkunu jistgħu jwettqu l-funzjonijiet tagħhom b’mod effettiv u ħieles minn kwalunkwe influwenza mhux dovuta. Ir-riżorsi materjali u l-persunal speċjalizzat meħtiġin, kif ukoll it-taħriġ li tali persunal jista’ jeħtieġ biex iwettaq il-funzjonijiet tiegħu, għandhom jiġu pprovduti
. L-UE għandha tgħammar lilha nnifisha bl-apparat ta’ prevenzjoni tagħha stess li kapaċi jiggarantixxi l-indipendenza tagħha stess.
5.3.2It-tieni nett, il-Kummissjoni Ewropea tispjega li dan in-network “se jkollu l-kompitu li jiżviluppa l-aħjar prattiki u gwida prattika f’diversi oqsma ta’ interess komuni. Se jappoġġa wkoll ġbir aktar sistematiku ta’ data u evidenza li jistgħu jservu bħala bażi solida għal azzjonijiet kontra l-korruzzjoni u għal monitoraġġ tas-suċċess ta’ dawn l-azzjonijiet”
. Il-kompiti ta’ dan in-network ma jidhrux li jilħqu r-rekwiżiti li l-UNCAC tistabbilixxi għall-Istati parti. Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni ma tindirizzax il-kwistjoni ewlenija, li hija dik ta’ qafas istituzzjonali biex jiġu żviluppati u implimentati jew jinżammu politiki effettivi u kkoordinati kontra l-korruzzjoni li jippromovu l-parteċipazzjoni tas-soċjetà u jirriflettu l-prinċipji tal-istat tad-dritt, il-ġestjoni adegwata tal-affarijiet pubbliċi u l-proprjetà pubblika, l-integrità, it-trasparenza u r-responsabbiltà
.
5.3.3It-tielet nett, l-involviment f’dan in-network ta’ partijiet interessati, li għandhom ukoll interessi ekonomiċi b’saħħithom ħafna, u n-nuqqas ta’ persuni barra mill-istituzzjonijiet Ewropej li huma kompetenti u indipendenti jistgħu jdgħajfu l-kredibbiltà tiegħu.
5.3.4F’dan ir-rigward, il-KESE jissuġġerixxi li l-Kummissjoni tevalwa l-bażi legali stabbilita mill-Artikolu 197(2) tat-TFUE fir-rigward tal-ħtieġa li l-Unjoni tiġi pprovduta b’aġenzija responsabbli għall-preservazzjoni tal-etika u l-integrità (jiġifieri aġenzija kontra l-korruzzjoni) li se tfassal forma integrata ta’ amministrazzjoni nazzjonali tal-UE mmudellata fuq dak li diġà sar f’oqsma strateġiċi oħra ta’ kompetenza kondiviża bejn l-Unjoni u l-Istati Membri (il-kompetizzjoni, il-privatezza, il-komunikazzjoni elettronika, kontra l-ħasil tal-flus).
5.3.5Apparat organiku bħal dan ikun jista’ jissodisfa wkoll l-Artikolu 5(4) tal-UNCAC. Dan ikun il-fergħa operazzjonali teknika tal-Unjoni fl-azzjoni esterna. Tali awtorità Ewropea jkollha tidħol fi djalogu mal-awtoritajiet korrispondenti li l-Istati Membri tal-UE stabbilixxew biex jissodisfaw l-Artikolu 6 tal-UNCAC, kif rikonoxxut fl-Artikolu 4 tal-proposta għal Direttiva, u mal-awtoritajiet barranin fil-livell internazzjonali.
6.RIGWARD MIŻURI REPRESSIVI:
6.1Il-KESE jemmen li l-għażla ta’ intervent għall-istess tip ta’ reat kontra mġiba mwettqa kemm fis-settur pubbliku kif ukoll f’dak privat hija eċċellenti: dan l-approċċ jagħmilha ċara li ż-żewġ partijiet involuti fil-kummerċ illeċitu għandhom l-istess responsabbiltà fi ħdan il-ftehim ta’ tixħim. Is-soluzzjoni li jiġu ttrattati każijiet uniċi tal-fenomenu tal-korruzzjoni hija wkoll eċċellenti, u tidentifika każijiet differenti skont l-istruttura tar-reat kriminali rilevanti: din il-ħidma ta’ armonizzazzjoni għandha valur sinifikanti f’termini tal-integrazzjoni tas-sistemi legali tal-Istati Membri minħabba li tiżgura s-sigurtà u l-ġustizzja fl-UE kollha għall-istess każijiet kriminali, li wħud minnhom mhumiex magħrufa f’xi pajjiżi (pereżempju, it-traffiku ta’ influwenza mhuwiex magħruf fil-Ġermanja).
6.1.1Madankollu, b’mod speċifiku fir-rigward tal-Artikolu 11 (Abbuż tal-uffiċċju), il-KESE għandu xi rimarki kritiċi. Ir-regola li tinsab fl-Artikolu 11 tirrappreżenta estensjoni kbira tal-kamp ta’ applikazzjoni tal-każ. Madankollu, l-esperjenza ta’ xi Stati Membri (b’mod partikolari l-Italja) turi li l-abbuż tal-uffiċċju fl-isfera privata mhuwiex faċilment imħarrek minħabba diffikultajiet evidenzjali.
6.1.2Barra minn hekk, l-istess reat, jekk jitwettaq fl-isfera pubblika, jikkawża problemi serji ta’ bilanċ fir-rigward tad-drittijiet tal-konvenut, li huwa involut fi proċeduri kriminali li jipperikola wkoll, flimkien mar-reputazzjoni tiegħu, l-eżerċizzju tal-funzjoni: il-prattika fl-Italja turi biċ-ċar din il-kritikalità.
6.1.3Konsegwentement u b’mod aktar ġenerali, jidher utli li d-Direttiva tissuġġerixxi lill-Istati Membri li jiġu stabbiliti mezzi rapidi ta’ riżoluzzjoni tas-sentenza għal reati kontra l-amministrazzjoni pubblika, sabiex jiġu indirizzati ż-żewġ kwistjonijiet kritiċi espressi.
6.2Id-Direttiva tista’ tissuġġerixxi wkoll li l-Istati Membri joħolqu regoli dwar is-sekwestru preventiv u l-iffriżar tal-assi, biex jiggarantixxu t-telf ta’ vantaġġ li jirriżulta minn atti ta’ korruzzjoni, inklużi rifużjonijiet u kumpens għall-vittmi (pereżempju, individwi jew kumpaniji li ma setgħux jaċċessaw kuntratti pubbliċi jew offerti).
6.3It-teknika ta’ armonizzazzjoni minima imposta mill-Artikolu 83 tat-TFUE tirrikjedi li t-tipi ta’ reati jiġu identifikati b’mod ċar sabiex kull Stat Membru jkun jista’ jittrasponi l-istandard tal-UE fil-leġiżlazzjoni kriminali tiegħu stess b’mod adegwat, u b’hekk tinkiseb, bis-saħħa ta’ din it-traspożizzjoni, preċiżament l-armonizzazzjoni minima mixtieqa. Jekk, min-naħa l-oħra, it-tipi ta’ reati stabbiliti mill-istandard tal-UE ma jkunux ċari, ma tkun qed issir l-ebda armonizzazzjoni. Dan huwa l-każ b’mod partikolari bl-Artikolu 10: jekk l-UE trid tiġġieled kontra l-influwenza privata, inadegwatament għolja, fit-teħid ta’ deċiżjonijiet pubbliċi, jeħtieġ li tiddefinixxi b’mod strett ħafna l-kummerċ ta’ influwenza u tikkontempla parametri ċari għar-reat korrispondenti, sabiex tiddistingwiha mil-lobbjar.
6.4Meta titqies il-varjetà ta’ definizzjonijiet legali ta’ abbuż tal-uffiċċju użati fi Stati Membri differenti u l-ħtieġa li tkun effettiva, il-KESE jaħseb li jkun utli ħafna li fl-Artikolu 11 dwar l-abbuż tal-uffiċċju jiġu inklużi każijiet ta’ abbuż tal-uffiċċju għall-fini li jikkawżaw ħsara u każijiet li jiksru d-dmir ta’ astensjoni fejn ikun hemm kunflitt ta’ interess.
6.5Il-każ ta’ “pussess” fl-Artikolu 13 (arrikkiment minn reati ta’ korruzzjoni) joħloq kwistjonijiet mill-perspettiva tar-rispett tal-prinċipju “ne bis in idem”, għalhekk il-KESE jirrakkomanda li dan jiġi eliminat.
6.6Il-kunċett ta’ “persuna ġuridika” użat fl-Artikolu 2(7) jeskludi l-possibbiltà li r-regoli tal-UE għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni stabbiliti f’din il-proposta għal Direttiva jistgħu japplikaw għal entitajiet li ma għandhom l-ebda personalità ġuridika. Madankollu, fil-prattika domestika u internazzjonali hemm ħafna każijiet ta’ korruzzjoni mwettqa minn entitajiet mingħajr status legali.
Brussell, 4 ta’ Ottubru 2023
Cinzia DEL RIO
Il-President tas-Sezzjoni għax-Xogħol, l-Affarijiet Soċjali u ċ-Ċittadinanza
___________