SOC/645
Xogħol ġust fl-ekonomija tal-pjattaformi
OPINJONI
Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew
Xogħol ġust fl-ekonomija tal-pjattaformi
[Opinjoni esploratorja mitluba mill-Presidenza Ġermaniża]
Relatur: Carlos Manuel TRINDADE
|
Talba mill-Presidenza Ġermaniża tal-Kunsill
|
Ittra tat-18/02/2020
|
|
|
|
|
Bażi legali
|
Artikolu 304 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea
|
|
|
|
|
Sezzjoni kompetenti
|
Sezzjoni għax-Xogħol, l-Affarijiet Soċjali u ċ-Ċittadinanza
|
|
Adottata fis-sezzjoni
|
09/07/2020
|
|
Adottata fil-plenarja
|
18/09/2020
|
|
Sessjoni plenarja Nru
|
554
|
|
Riżultat tal-votazzjoni
(favur/kontra/astensjonijiet)
|
182/23/8
|
1.Konklużjonijiet u rakkomandazzjonijiet
1.1Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) jiddikjara li l-għan ta’ din l-Opinjoni, mitluba mill-Presidenza Ġermaniża, huwa li tipprovdi referenza għall-qafas ġenerali dwar dan is-suġġett, billi tadotta approċċ olistiku, bil-ħsieb li jiġi żgurat xogħol ġust fl-ekonomija tal-pjattaformi.
1.2Jirrakkomanda li l-mistoqsijiet dwar ix-xogħol fuq pjattaforma diġitali jiġu indirizzati u solvuti fid-dawl, b’mod partikolari, tal-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli, l-Aġenda Diġitali u l-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali.
1.3Il-KESE jinnota li, minkejja li għadu minnu li l-ekonomija tal-pjattaformi ftit li xejn għandha saħħa, hija toffri potenzjal għat-tkabbir.
1.4Josserva li l-pjattaformi għandhom “impatt ġeneralment pożittiv fuq l-ekonomija”, u jikkontribwixxu għall-ħolqien tal-impjiegi u l-innovazzjoni, il-flessibbiltà u l-awtonomija għall-ħaddiema, jiżguraw dħul għall-ħaddiema (ħafna drabi supplimentari) u jippermettu li l-persuni vulnerabbli jkollhom aċċess għal impjieg.
1.5Il-KESE jinnota li hemm riskji li m’għandhomx jiġu sottovalutati: (i) għall-ħaddiema, iċ-ċaħda tad-drittijiet bażiċi, inklużi d-drittijiet ta’ organizzazzjoni u ta’ negozjar kollettiv; il-prekarjetà; paga baxxa; l-intensità dejjem tiżdied tax-xogħol; il-frammentazzjoni estrema tax-xogħol fuq skala globali; u n-nuqqas ta’ affiljazzjoni tal-ħaddiema mal-iskemi tas-sigurtà soċjali; u (ii) għas-soċjetà, iż-żieda fir-riskju ta’ kompetizzjoni bbażata fuq tnaqqis fl-istandards soċjali, li għandu wkoll konsegwenzi ta’ ħsara kemm għall-impjegaturi, li huma soġġetti għal pressjoni kompetittiva mhux sostenibbli, kif ukoll għall-Istati Membri, li jirrinunzjaw id-dħul mit-taxxa u l-kontribuzzjonijiet tas-sigurtà soċjali.
1.6Il-KESE huwa konxju tal-argument dwar kunċetti relatati mal-pjattaformi, b’mod partikolari fir-rigward tal-pjattaformi bħala “impjegaturi” aktar milli “intermedjarji tal-provvista u d-domanda” u “impjegati” u “ħaddiema għal rashom”, peress li għandu konsegwenzi għad-drittijiet tagħhom.
1.7Il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jħabirku biex jiċċaraw dawn il-kunċetti, minħabba l-konsegwenzi mil-lat tal-applikabbiltà tal-leġiżlazzjoni dwar ix-xogħol u sensiela ta’ drittijiet ta’ protezzjoni tal-ħaddiema.
1.8Il-KESE jirrakkomanda li l-UE u l-Istati Membri jimxu lejn l-uniformità tal-kunċetti sabiex jinkiseb xogħol ġust fl-ekonomija tal-pjattaformi. Għal dan il-għan, il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jieħdu l-punti li ġejjin bħala l-kejl ta’ referenza tagħhom: (i) id-dipendenza ekonomika u relazzjoni subordinata ta’ impjieg, peress li l-ħaddiema li l-għajxien tagħhom jiddependi l-aktar mill-paga li jiksbu huma impjegati, ma jaħdmux għal rashom; (ii) l-applikazzjoni tal-prinċipju li skontu l-ħaddiema jitqiesu li jkunu impjegati fin-nuqqas ta’ prova kuntrarja għandha tiġi studjata sew fid-dimensjonijiet kollha tagħha; u (iii) l-algoritmi użati mill-pjattaformi għandhom jitqiesu wkoll bl-istess mod bħall-istruzzjonijiet mitkellma jew miktuba f’xogħol konvenzjonali.
1.9Huwa jirrakkomanda li, fid-dawl tas-sovranità tal-Istati Membri dwar kwistjonijiet soċjali, jitfasslu linji gwida biex jgħinu biex jiġi ċċarat l-istatus tal-impjieg fil-pjattaformi. Il-KESE huwa tal-fehma li, fl-ekonomija tal-pjattaformi, għandhom jittieħdu passi biex jiġi żgurat li l-ħaddiema kollha jkollhom aċċess għal sensiela ta’ drittijiet u għall-protezzjoni, irrispettivament mill-istatus fl-impjieg tagħhom jew mit-tip ta’ kuntratt, u b’hekk jiġi żgurat li ċerti operaturi ma jistgħux jiksbu vantaġġ kompetittiv minħabba n-nuqqas ta’ konformità mal-obbligi u r-responsabbiltajiet tagħhom.
1.10Il-KESE jirrakkomanda li jiġu ċċarati r-responsabbiltajiet tal-partijiet kollha involuti fi kwistjonijiet bħas-saħħa u s-sikurezza, il-protezzjoni tad-data, l-assigurazzjoni u r-responsabbiltà legali, bil-għan li jiġu vvalutati, aġġustati u armonizzati r-regolamenti eżistenti.
1.11Il-KESE jenfasizza li d-djalogu soċjali u n-negozjar kollettiv għandhom jaqdu rwol ewlieni fil-livelli kollha rilevanti, u jirrispettaw bis-sħiħ l-awtonomija tal-imsieħba soċjali, sabiex jiġi żgurat xogħol ta’ kwalità għolja fl-ekonomija tal-pjattaformi.
1.12Jissuġġerixxi li jitfasslu kodiċijiet ta’ kondotta bl-involviment tal-pjattaformi, il-ħaddiema u l-konsumaturi, billi jinġiebu flimkien l-aħjar prinċipji u linji gwida dwar il-pagi, il-kundizzjonijiet tax-xogħol u l-kwalità tas-servizz.
1.13Il-KESE jitlob lill-Kummissjoni tqis ir-rakkomandazzjonijiet li saru mill-Pjattaforma Ewropea li tindirizza x-Xogħol Mhux Iddikjarat dwar it-tassazzjoni fl-ekonomija tal-pjattaformi.
1.14Il-KESE jirreferi għar-rakkomandazzjoni preċedenti tiegħu li l-Kummissjoni Ewropea, l-OECD u l-ILO jaħdmu flimkien mal-imsieħba soċjali fil-livelli adatti kollha u organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili usa’, biex jiġu żviluppati dispożizzjonijiet adatti dwar kundizzjonijiet tax-xogħol deċenti u l-protezzjoni meħtieġa. F’dan il-kuntest, il-KESE jittama li din il-ħidma konġunta tista’ twassal għal Konvenzjoni tal-ILO dwar il-pjattaformi.
1.15Il-KESE jemmen li għandhom jittieħdu passi biex jiġi żgurat li l-pjattaformi jipprovdu informazzjoni li tippermetti t-trasparenza u l-prevedibbiltà għall-partijiet kollha kkonċernati. Għal dan il-għan, jeħtieġ li jiġu rreġistrati l-pjattaformi f’kull Stat Membru u li tiġi stabbilita bażi tad-data fl-UE għall-monitoraġġ tal-iżvilupp tal-ekonomija tal-pjattaformi.
1.16Il-KESE jappoġġja l-ħidma li wettqet il-Kummissjoni fl-istudju tagħha dwar l-ekonomija tal-pjattaformi. Madankollu, hemm lakuna serja f’dak li jirrigwarda informazzjoni konsistenti u sistematika fil-pajjiżi individwali u fl-UE. Il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jgħaqqdu l-isforzi tagħhom biex itejbu l-informazzjoni bbażata fuq l-istatistika.
2.Kuntest
2.1L-għan ta’ din l-Opinjoni huwa li tingħata tweġiba għall-mistoqsijiet li tqajmu mill-Ministeru Ġermaniż għax-Xogħol dwar ix-xogħol fuq pjattaforma diġitali, l-identifikazzjoni tal-isfidi u l-opportunitajiet ewlenin u d-dibattitu dwar l-istatus tal-ħaddiema tal-pjattaforma, l-għodod ta’ politika biex jittejbu l-kundizzjonijiet tax-xogħol tal-ħaddiema u l-aħjar prattika regolatorja.
2.2L-iżviluppi attwali li minnhom jinbtu l-pjattaformi diġitali jinvolvu innovazzjonijiet reċenti: l-internet, innovazzjoni kruċjali; bażijiet tad-data fuq skala kbira (Big Data) li jippermettu li jiġu pproċessati mases kolossali ta’ data; u apparat mobbli li jagħti lill-konsumaturi, lill-ħaddiema u lill-fornituri tas-servizzi aċċess għall-internet mobbli l-ħin kollu u kullimkien.
2.3Jeħtieġ li l-mistoqsijiet dwar ix-xogħol fuq pjattaforma diġitali jiġu indirizzati u solvuti fid-dawl, b’mod partikolari, tal-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli, l-Aġenda Diġitali u l-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali.
2.4Il-KESE jiġbed l-attenzjoni għal għadd ta’ Opinjonijiet preċedenti dwar it-trasformazzjoni diġitali tal-ekonomija u ż-żieda ta’ forom ġodda ta’ xogħol.
2.5Il-kumplessità tal-pjattaformi, in-nuqqas ta’ terminoloġija standardizzata u n-nuqqas ta’ data statistika jagħmluha diffiċli li jiġu stmati l-iskala u t-tkabbir tagħhom. Skont l-OECD, il-biċċa l-kbira tal-istudji juru li x-xogħol fuq pjattaforma diġitali jammonta għal bejn 0,5 % u 3 % tal-forza tax-xogħol totali. Fi grupp ta’ 16-il pajjiż Ewropew, 1,4 % biss tal-popolazzjoni bejn is-16 u l-74 sena huma ħaddiema tal-pjattaforma (li jvarjaw minn 0,6 % fil-Finlandja għal 2,7 % fin-Netherlands). Madwar 11 % tal-adulti wettqu xi xogħol fuq pjattaforma diġitali xi darba jew oħra.
2.6Hemm inċertezza dwar it-tkabbir futur tax-xogħol fuq pjattaforma diġitali, peress li t-tkabbir tiegħu jiddependi mill-progress teknoloġiku, mudelli ta’ negozju ġodda, il-protezzjoni tad-data u l-politika tal-konsumatur. Xi awturi stmaw li bejn l-2013 u l-2015, il-valur tat-tranżazzjonijiet u d-dħul mill-pjattaformi prattikament ittriplika. Il-KESE jemmen li għandu jkun hemm reġistru tal-pjattaformi, l-aktar fir-rigward tal-aspetti ekonomiċi, soċjali u tax-xogħol, li jippermetti li s-sitwazzjoni tinftiehem aħjar.
2.7Il-karatteristika distintiva tax-xogħol fuq pjattaforma diġitali hija li tinvolvi relazzjoni bejn il-pjattaforma, il-ħaddiem u l-utent. L-intermedjazzjoni tuża l-iżjed it-teknoloġija u l-algoritmi, ħafna drabi ma tkunx trasparenti, u taffettwa l-kundizzjonijiet tax-xogħol permezz tal-impatt tagħha fuq l-allokazzjoni u l-organizzazzjoni tax-xogħol, u l-evalwazzjoni tal-ħaddiema. Din il-“kaxxa sewda tal-intermedjazzjoni” hija karatteristika distintiva tax-xogħol fuq pjattaforma diġitali.
2.8Skont il-Eurofound, ix-xogħol fuq pjattaforma diġitali huwa forma ta’ impjieg li juża pjattaforma online biex l-organizzazzjonijiet jew l-individwi jkollhom aċċess għal organizzazzjonijiet jew individwi oħra biex isolvu l-problemi jew biex jipprovdu servizzi bi ħlas. Il-karatteristiċi prinċipali tax-xogħol fuq pjattaforma diġitali huma kif ġej:
-ix-xogħol imħallas jiġi organizzat permezz ta’ pjattaforma online;
-tliet partijiet huma involuti: il-pjattaforma online, il-klijent u l-ħaddiem;
-l-għan huwa li jitwettqu kompiti speċifiċi jew li jissolvew problemi speċifiċi;
-ix-xogħol jiġi esternalizzat jew kuntrattat;
-l-impjiegi jitqassmu f’kompiti;
-is-servizzi jiġu pprovduti fuq talba.
2.9L-istatus ta’ ħaddiem huwa wieħed mill-aspetti ewlenin tax-xogħol fuq pjattaforma diġitali. Ġeneralment, il-pjattaformi jippreżentaw lilhom infushom bħala intermedjarji bejn il-provvista u d-domanda u konsegwentement mhux bħala impjegaturi, peress li ma hemm l-ebda relazzjoni subordinata ta’ xogħol. F’din is-sitwazzjoni, il-ħaddiema jitqiesu bħala “ħaddiema għal rashom” aktar milli “impjegati”, u b’hekk tiġi evitata l-applikazzjoni ta’ leġiżlazzjoni li tirregola l-impjieg (inklużi s-saħħa u s-sikurezza), il-protezzjoni soċjali u t-tassazzjoni. Il-KESE, għalkemm jemmen li jeżistu ħaddiema li ġenwinament jaħdmu għal rashom, huwa tal-fehma li l-applikazzjoni tal-prinċipju li ħaddiem tal-pjattaforma huwa preżunt li huwa impjegat fin-nuqqas ta’ prova kuntrarja għandha tiġi studjata b’mod xieraq, fid-dimensjonijiet kollha tagħha, mill-UE u l-Istati Membri. Dan jiżgura li jitħarsu l-interessi ta’ dawk l-impjegati li d-dħul prinċipali tagħhom jiġi mill-pjattaformi. Madankollu, il-KESE huwa tal-fehma li l-ħaddiema li ġenwinament jaħdmu għal rashom għandhom jitħallew ikomplu jkollhom dak l-istatus, jekk ikunu jixtiequ dan b’mod ċar.
2.10Il-KESE jinnota l-firxa u l-varjetà wiesgħa ta’ pjattaformi. Il-kriterji għar-raggruppament ta’ diversi tipi ta’ pjattaformi flimkien huma t-tip ta’ kompitu (rekwiżiti ta’ livelli ogħla jew aktar baxxi tal-ħiliet), l-ispazju jew il-post fiżiku fejn is-servizz huwa pprovdut (online jew offline) u min jiddeċiedi dwar il-proċess tal-għażla (il-pjattaforma, il-ħaddiem jew il-klijent). Xi wħud iqisu kriterji addizzjonali, bħad-differenzi fl-allokazzjoni tax-xogħol u l-awtonomija tal-ħaddiema.
2.11L-ILO tqis li l-pjattaformi joħolqu problemi regolatorji speċifiċi, u ssemmi għadd ta’ oqsma ta’ tħassib, inklużi pagi baxxi (proporzjon għoli minnhom huwa inqas mill-paga minima), in-nuqqas ta’ kopertura tas-sigurtà soċjali (li taffettwa 91 % tal-ħaddiema tal-pjattaforma Mechanical Turk ta’ Amazon), rifjut ta’ xogħol (disa’ minn għaxar ħaddiema kellhom xogħol miċħud), il-ħlas ta’ kummissjoni biex dak li jkun jaħdem, kontra diversi Konvenzjonijiet tal-ILO dwar il-protezzjoni tal-pagi, in-nuqqas ta’ sħubija fi trade unions u n-nuqqas ta’ negozjar kollettiv.
2.12Hemm dimensjoni tal-ġeneru u tal-età marbuta max-xogħol fuq pjattaforma diġitali. B’mod ġenerali, l-irġiel jiddominaw is-servizzi relatati mal-iżvilupp ta’ software u l-provvista ta’ servizzi tat-trasport; in-nisa jiddominaw f’kompiti relatati mas-servizzi tat-traduzzjoni u dawk fil-post; iż-żgħażagħ huma relattivament rappreżentati żżejjed fil-pjattaformi, speċjalment f’każijiet fejn aktar minn 50 % tad-dħul tagħhom jiġi minn pjattaformi jew jaħdmu fuqhom għal aktar minn 20 siegħa fil-ġimgħa; f’ċerti ċirkustanzi, il-persuni mdaħħlin f-età qed jibdew jieħdu sehem fil-pjattaformi. Il-KESE jemmen li tinħtieġ aktar riċerka sabiex is-sitwazzjoni tinftiehem aħjar u biex jiġu definiti politiki pubbliċi adatti.
3.Sfidi, opportunitajiet u riskji fl-ekonomiji tal-pjattaformi
3.1Il-pjattaformi għandhom “impatt ġeneralment pożittiv fuq l-ekonomija”, u jikkontribwixxu għall-ħolqien tal-impjiegi u l-innovazzjoni, il-flessibbiltà u l-awtonomija għall-ħaddiema, jiżguraw dħul għall-ħaddiema (ħafna drabi supplimentari), inaqqsu l-ostakli għad-dħul fis-suq tax-xogħol u jippermettu li l-persuni vulnerabbli jkollhom aċċess għal impjieg. Il-Kummissjoni tinnota li: “L-ekonomija kollaborattiva tiġġenera opportunitajiet ta’ impjiegi ġodda, tiġġenera d-dħul lil hinn mir-relazzjonijiet tal-impjiegi lineari tradizzjonali, u tippermetti li persuni jaħdmu skont arranġamenti flessibbli. Din tagħmilha possibbli għalihom biex isiru ekonomikament attivi fejn forom aktar tradizzjonali ta’ impjieg mhumiex adegwati jew disponibbli għalihom”. Madankollu, minkejja dawn l-opportunitajiet ġodda, il-KESE huwa tal-fehma li għad hemm bżonn ta’ aktar studji dwar l-impatt makroekonomiku tal-ekonomija tal-pjattaformi.
3.2Madankollu, hemm ir-riskji għall-ħaddiema – għajr għal dawk bi kwalifiki għoljin – li m’għandhomx jiġu sottovalutati, bħaċ-ċaħda tad-drittijiet bażiċi, inklużi d-drittijiet ta’ organizzazzjoni u ta’ negozjar kollettiv; il-prekarjetà; paga baxxa aggravata mill-kwalifiki eċċessivi; l-intensità dejjem tiżdied tax-xogħol; il-frammentazzjoni estrema tax-xogħol fuq skala globali; u n-nuqqas ta’ affiljazzjoni tal-ħaddiema mal-iskemi tas-sigurtà soċjali.
3.3Studju tal-EU-OSHA jindika li x-xogħol fuq pjattaforma diġitali jwassal għal żieda fir-riskji, kemm fiżiċi kif ukoll soċjali, b’mod partikolari n-nuqqas ta’ sigurtà tal-impjiegi u l-esponiment għal riskji varji (inċidenti tat-traffiku, perikli kimiċi, eċċ.) u għal riskji speċifiċi marbta ma’ attività online (cyber-bullying, problemi tal-postura, għeja viżiva u stress ikkawżat minn diversi fatturi). Il-KESE jirrakkomanda li jiġu ċċarati r-responsabbiltajiet tal-partijiet kollha involuti fi kwistjonijiet bħas-saħħa u s-sikurezza, il-protezzjoni tad-data, l-assigurazzjoni u r-responsabbiltà legali, bil-għan li jiġu vvalutati, aġġustati u armonizzati r-regolamenti eżistenti.
3.4Is-soċjetà wkoll tinsab f’riskju. Kif diġà qal il-KESE, il-Kummissjoni tisħaq li “dan iżid ir-riskju ta’ kompetizzjoni bbażata fuq tnaqqis tal-istandards soċjali, li għandha konsegwenzi ta’ dannu kemm għal persuni li jħaddmu, li huma soġġetti għal pressjoni kompetittiva insostenibbli, u kemm għall-Istati Membri li jirrinunzjaw id-dħul mit-taxxa u l-kontribuzzjonijiet tas-sigurtà soċjali”.
3.5Il-konsumaturi huma wkoll f’riskju fir-rigward tal-kwalità tas-servizzi pprovduti lilhom għaliex, f’każ ta’ inċidenti jew problemi bis-servizz, isibuha diffiċli jsiru jafu min hu responsabbli. Il-KESE jemmen li protezzjoni legali aħjar għall-ħaddiema tirrappreżenta żieda fil-kwalità għall-konsumaturi.
3.6Il-KESE huwa tal-fehma li d-dibattitu reċenti dwar l-isfidi għall-ħaddiema tal-pjattaforma huwa importanti u innovattiv, b’mod partikolari permezz tal-iżvilupp ta’ mudell għall-analizi ta’ tliet dimensjonijiet ewlenin: ix-xogħol, l-impjieg u r-relazzjonijiet soċjali. L-isfidi ewlenin għall-pjattaformi huma:
3.6.1Fid-dimensjoni tax-“xogħol”: id-direzzjoni, is-sorveljanza, l-evalwazzjoni (permezz ta’ algoritmu), l-awtonomija fl-allokazzjoni tax-xogħol u tal-ambjent fiżiku, speċjalment għall-pjattaformi li jinvolvu “xogħol b’ħiliet baxxi, fil-post jew iddeterminat mill-klijent”.
3.6.2Fid-dimensjoni tal-“impjieg”: l-istatus – possibbilment l-akbar sfida – id-determinazzjoni tal-impjegatur u l-kuntratt, b’mod partikolari għall-pjattaformi b’livell baxx ta’ ħiliet u ftit li xejn awtonomija. Sfidi oħra, għalkemm komuni għat-tipi kollha ta’ xogħol mhux standard, huma l-protezzjoni soċjali, il-kundizzjonijiet marbutin mas-saħħa u s-sikurezza fil-post tax-xogħol, id-dħul u s-sigħat tax-xogħol.
3.6.3Fid-dimensjoni tar-“relazzjonijiet soċjali”: ir-rappreżentanza, għalkemm din hija komuni għal tipi oħra ta’ xogħol mhux standard. Il-flessibbiltà u l-frammentazzjoni jagħmluha diffiċli ħafna biex jiġu identifikati, organizzati u rappreżentati dawk li jaħdmu b’modi mhux standard. Barra minn hekk, ix-xogħol fuq pjattaforma diġitali huwa min-natura tiegħu solitarju, imxerred ġeografikament, anonimu bil-bosta u b’livell għoli ta’ rotazzjoni tal-ħaddiema, li jikkompetu ma’ xulxin u li huma attivi fuq pjattaformi oħra. Bħala regola, il-pjattaformi ma jassumux l-funzjoni ta’ impjegaturi u ma jappartjenux għal assoċjazzjonijiet ta’ min iħaddem, u jħallu lill-ħaddiema tagħhom, it-trade unions u d-detenturi ta’ karigi politiċi mingħajr imsieħeb tan-negozjar.
3.6.4L-imġiba soċjali negattiva u t-trattament diskriminatorju huma wkoll sfidi serji fuq pjattaformi ta’ xogħol b’ħiliet baxxi, peress li l-ħaddiema ġeneralment ikunu żgħażagħ u minn minoranzi żvantaġġati. L-użu ta’ algoritmi u sitwazzjonijiet fejn il-klijenti jinfluwenzaw l-allokazzjoni u l-prestazzjoni tax-xogħol jaggravaw l-imġiba negattiva u d-diskriminazzjoni.
3.6.1Il-kwistjoni dejjem aktar importanti tal-protezzjoni tad-data, fir-rigward tas-sjieda u l-użu tad-data, hija sfida ewlenija u speċifika għall-ħaddiema tal-pjattaforma u għall-konsumaturi.
4.L-istatus tal-ħaddiema fl-ekonomija tal-pjattaformi
4.1Bil-għan li tiġi ffaċilitata l-ħidma kif imiss u bla xkiel tas-sistema tal-ekonomija tal-pjattaformi, il-KESE huwa tal-fehma li għandhom isiru sforzi fil-livell tal-UE u tal-Istati Membri biex jiċċaraw u jimxu lejn ir-regolazzjoni tal-istatus tal-ħaddiema tal-pjattaforma u biex jiżguraw li l-pjattaformi jipprovdu informazzjoni li tiżgura t-trasparenza, il-prevedibbiltà u t-trattament ġust għall-partijiet interessati kollha.
4.2Fid-dawl tas-sovranità tal-Istati Membri fi kwistjonijiet soċjali, iżda wkoll tal-ħtieġa li jiġi rispettat il-prinċipju tal-armonizzazzjoni fil-progress, il-KESE jirrakkomanda li jitfasslu linji gwida li jiddefinixxu l-istatus fl-impjieg fuq il-pjattaformi sabiex il-ħaddiema jingħataw aċċess għad-drittijiet u l-protezzjoni.
4.3Stħarriġ Ewropew juri li meta l-ħaddiema jiġu mistoqsija dwar ir-relazzjoni tal-impjieg tagħhom, 68,1 % jwieġbu li huma impjegati u 7,6 % li jaħdmu għal rashom. Għalhekk il-biċċa l-kbira ta’ dawk mistħarrġa jaraw lilhom infushom bħala impjegati, irrispettivament minn kif dawn il-pjattaformi jikklassifikawhom.
4.4Il-Kummissjoni tindirizza l-kwistjoni tal-istatus, billi tqis li tista’ ssir distinzjoni bejn l-impjegati u l-ħaddiema għal rashom skont tliet kriterji: l-eżistenza ta’ konnessjoni ta’ subordinazzjoni; in-natura tax-xogħol; u l-preżenza ta’ remunerazzjoni. Dawn il-kriterji huma ddefiniti sabiex jiġi applikat il-kunċett ta’ ħaddiem fl-UE, iżda l-Komunikazzjoni żżid li l-qrati tal-Istati Membri, fl-ambitu tal-kompetenza nazzjonali tagħhom, għandhom it-tendenza li japplikaw l-istess sett ta’ kriterji.
4.5Il-KESE ħejja Opinjoni li tgħid li “waqt li jiġu rispettati l-kompetenzi nazzjonali, għandu jiġi stabbilit qafas legali għall-ħaddiema, li jiddetermina b’mod preċiż l-istatus rilevanti tal-impjieg: paga deċenti, u d-dritt li jipparteċipaw fin-negozjar kollettiv, il-protezzjoni kontra l-arbitrarjetà, id-dritt li wieħed jilloggja ’l barra sabiex il-ħin tax-xogħol diġitali jibqa’ fi ħdan il-parametri ta’ dinjità, eċċ.”.
4.6Fir-rigward tad-definizzjoni tal-kunċett ta’ ħaddiem, il-ġurisprudenza Ewropea ffukat fuq l-eżistenza tas-subordinazzjoni, in-natura ekonomika u ġenwina tas-servizz u l-eżistenza ta’ remunerazzjoni.
4.7Il-KESE jenfasizza l-importanza ta’ żewġ sentenzi tal-QĠUE. Issir eċċezzjoni importanti fl-applikazzjoni tad-dritt tal-kompetizzjoni Ewropea (C-67/96, Albany), li tistabbilixxi li meta l-prinċipju tal-kompetizzjoni jmur kontra l-politika soċjali, il-ftehimiet kollettivi għall-impjegati ma jagħmlux parti mill-kamp ta’ applikazzjoni tad-dritt tal-kompetizzjoni. F’sentenza oħra (C‑413/13, FNV Kunsten Informatie), hija kkonfermat il-kompatibilità tad-dritt Ewropew tal-kompetizzjoni mal-ftehimiet kollettivi, u ddeċidiet li dawk li jaħdmu għal rashom kienu “ħaddiema għal rashom foloz”. Dan għandu rilevanza partikolari għax-xogħol fuq pjattaforma diġitali, li jippermetti li l-ħaddiema b’impjieg indipendenti fittizju fuq pjattaforma diġitali jiġu ttrattati daqslikieku kienu ħaddiema.
4.8Barra minn hekk, f’ċerti Stati Membri bħall-Italja u Franza, diġà teżisti ġurisprudenza li ssegwi l-linja gwida tal-QĠUE.
4.9Ħafna ħaddiema tal-pjattaforma la jappartjenu għal skemi tas-sigurtà soċjali u lanqas jibbenefikaw minn kundizzjonijiet adatti marbutin mas-saħħa u s-sikurezza fil-post tax-xogħol, għalkemm dan id-dritt huwa meqjus bħala fundamentali u huwa minqux fil-leġiżlazzjoni nazzjonali, fit-Trattati, fil-leġiżlazzjoni Ewropea u fl-istandards internazzjonali tal-ILO. Il-kriżi pandemika attwali tagħmel ċar l-importanza tas-sistemi tas-sigurtà soċjali f’soċjetajiet demokratiċi, peress li dawn is-sistemi appoġġjaw id-dħul ta’ parti kbira tal-popolazzjoni u, b’mod parallel, dawk li mhumiex koperti minn dawn is-sistemi saru iżjed vulnerabbli mil-lat tal-protezzjoni soċjali u tas-saħħa.
5.Għodod ta’ politika biex jittejbu l-kundizzjonijiet tax-xogħol fil-pjattaformi diġitali
5.1Il-KESE jieħu nota tad-dibattitu reċenti dwar id-diversità tal-istrumenti nazzjonali biex jiffaċċjaw l-isfidi li jqajmu pjattaformi bħal dawn. Grupp wieħed ta’ għodod huwa ta’ natura aktar amministrattiva u pjuttost “vinkolanti” (leġiżlazzjoni, tribunali u spettorati tax-xogħol); l-ieħor pjuttost “mhux vinkolanti” (ftehimiet kollettivi, azzjonijiet mill-pjattaformi u azzjonijiet mill-ħaddiema).
5.1.1Il-leġiżlazzjoni hija deskritta bħala waħda mhux tas-soltu u anqas maħsuba biex ittejjeb il-kundizzjonijiet tax-xogħol jew il-protezzjoni soċjali milli biex jiġu solvuti kwistjonijiet ta’ kompetizzjoni, għalkemm il-protezzjoni soċjali ġiet estiża għall-ħaddiema li jaħdmu għal rashom f’ħafna pajjiżi; fir-rigward tat-tribunali, hemm inċertezza dwar kif jiġu solvulti l-kunflitti dwar l-istatus; u filwaqt li l-pajjiżi fittxew li jsaħħu l-ħidma tal-ispettorati, qamu d-diffikultajiet ma’ ħafna pjattaformi (online) rigward in-notifika. Il-KESE jemmen li l-leġiżlazzjoni dwar il-pjattaformi għandha tiffoka fuq l-aktar problemi rilevanti tar-regolamentazzjoni ekonomika, soċjali u tax-xogħol.
5.1.2In-negozjar kollettiv huwa ristrett ħafna (il-leġiżlazzjoni dwar il-kompetizzjoni tagħmel in-negozjar kollettiv bejn “persuni li jaħdmu għal rashom” u l-pjattaformi diffiċli), u n-negozjar kollettiv jeżisti f’ċerti pajjiżi (setturi tat-trasport u d-distribuzzjoni); l-azzjonijiet tal-pjattaformi jiffukaw fuq li jindirizzaw il-kritika tal-prattiki tagħhom, is-sħubija fi trade unions tal-impjegauri, l-awtoregolazzjoni u l-iffirmar ta’ kodiċijiet ta’ kondotta, il-waqfien tal-operazzjonijiet; ir-rikorsi tal-ħaddiema huma diversi, inklużi protesti u strajks, u dawn seħħew mhux biss fil-każ ta’ pjattaformi fil-post li jlaqqgħu ħaddiema b’livell għoli ta’ ħiliet, iżda wkoll fuq tipi oħra ta’ pjattaformi, kif ġara fi proġett mibdi minn IG Metall fl-2016 li, flimkien mat-trade unions Żvediżi u Awstrijaċi, wasslu għad-Dikjarazzjoni ta’ Frankfurt (Fair Crowd Work, 2016).
5.1.3Fil-fehma tal-KESE, huwa importanti, fl-ekonomija tal-pjattaformi, li jiġu promossi kodiċijiet ta’ kondotta, imfassla flimkien mal-pjattaformi, il-ħaddiema u l-konsumaturi.
5.2Il-KESE jinnota li din il-firxa wiesgħa ta’ mezzi użati biex jiġu stabbiliti u mħarsa kundizzjonijiet tax-xogħol deċenti fil-pjattaformi għadha ma rnexxilhiex tiżgura soluzzjoni adatta. Il-biċċa l-kbira tal-inizjattivi ttieħdu fil-livell nazzjonali: l-attenzjoni tingħata lit-tibdil, jew fl-adozzjoni ta’ leġiżlazzjoni speċifika, jew fil-qafas tal-leġiżlazzjoni dwar ix-xogħol, f’ċerti każijiet billi jiġi introdott il-kunċett ta’ kategorija intermedja bejn ix-xogħol subordinat (ħaddiem impjegat) u l-impjieg indipendenti (persuna li taħdem għal rasha). Il-KESE huwa tal-fehma li din is-soluzzjoni mhijiex sodisfaċenti.
5.3Il-frekwenza ta’ rikors għall-ispettorati tax-xogħol u t-tribunali tvarja minn Stat Membru għal ieħor. Ir-rikors għat-tribunali wassal għal sentenzi mhux uniformi, u f’xi każijiet ġie deċiż li r-relazzjoni tax-xogħol hija ta’ natura subordinata, filwaqt li f’oħrajn, li l-ħaddiema tal-pjattaforma jaħdmu għal rashom.
5.4Jeħtieġ li l-UE u l-Istati Membri jadottaw il-kunċett tad-dipendenza ekonomika u s-subordinazzjoni bħala l-kejl ta’ referenza tagħhom. Il-ħaddiema tal-pjattaforma li l-għajxien tagħhom jiddependi l-iżjed mill-paga li jiksbu minn dax-xogħol u xogħol f’relazzjoni ta’ subordinazzjoni huma impjegati, mhux ħaddiema għal rashom. Bl-istess mod, l-algoritmi użati mill-pjattaformi għandhom jiġu kkunsidrati wkoll bl-istess mod bħall-istruzzjonijiet mitkellma jew miktuba f’xogħol konvenzjonali. Il-KESE diġà ħareġ Opinjoni li tappoġġja dawn il-kunċetti.
5.5L-ispettorati tax-xogħol għandhom jissaħħu bil-għan li jagħtu attenzjoni speċjali lill-ħaddiema tal-pjattaforma sabiex ma jkollhomx aktar nuqqas ta’ protezzjoni, u għandhom ukoll iwaqqfu l-pjattaformi involuti fi prattiki kompetittivi inġusti fir-rigward ta’ negozji oħra.
5.6Il-KESE huwa tal-fehma li l-ħaddiema għandhom ikunu koperti mis-sigurtà soċjali u minn kundizzjonijiet adatti ta’ saħħa u sikurezza fil-post tax-xogħol. L-istituzzjonijiet Ewropej jargumentaw li l-ħaddiema kollha għandu jkollhom aċċess għas-sigurtà soċjali, irrispettivament min-natura tal-kuntratti tagħhom. F’diversi pajjiżi, ġew stabbiliti skemi speċifiċi għall-persuni li jaħdmu għal rashom li jirriflettu l-kundizzjonijiet speċifiċi li jaħdmu fihom.
5.7Ir-rapport tal-Kummissjoni Globali dwar il-Futur tax-Xogħol jipproponi li tiġi stabbilita sistema ta’ governanza internazzjonali għall-pjattaformi. F’dan ir-rigward, il-KESE fil-passat irrakkomanda li l-Kummissjoni Ewropea, l-OECD u l-ILO jaħdmu flimkien mal-imsieħba soċjali fil-livelli adatti kollha u organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili usa’, biex jiġu żviluppati dispożizzjonijiet adatti dwar kundizzjonijiet deċenti tax-xogħol u l-protezzjoni meħtieġa.
5.8Fir-rigward tat-tassazzjoni, il-KESE huwa tal-fehma li l-atturi kollha fl-ekonomija diġitali għandhom iħallsu t-taxxa. Hawnhekk, il-KESE japprova r-rakkomandazzjonijiet tal-Pjattaforma Ewropea li tindirizza x-Xogħol mhux Iddikjarat li l-UE tintroduċi strument legali vinkolanti bil-għan li: il-pjattaformi jiġu obbligati jirrapportaw it-tranżazzjonijiet kollha lill-awtoritajiet tat-taxxa tal-pajjiżi li joperaw fihom; l-awtoritajiet tat-taxxa rilevanti jiġu pprovduti bl-informazzjoni meħtieġa biex jiżguraw il-konformità mal-leġiżlazzjoni tat-taxxa; l-impjegati jiġu infurmati dwar il-benefiċċji u l-obbligi tat-taxxa tagħhom u l-ħaddiema jiġu protetti milli jkunu klassifikati b’mod falz bħala persuni li jaħdmu għal rashom.
6.L-aħjar prattiki biex jiġi rregolat ix-xogħol fuq pjattaforma diġitali
6.1F’konformità mal-istudji internazzjonali, il-KESE huwa tal-fehma li l-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jiżguraw li jkun hemm politiki adegwati dwar ir-regolamentazzjoni tas-suq tax-xogħol, id-djalogu soċjali u n-negozjar kollettiv, u l-ħiliet.
6.1.1Rigward ir-regolazzjoni tas-suq tax-xogħol, għandhom jittieħdu passi biex jiġi żgurat li l-ħaddiema kollha – abbażi tas-sistemi u l-prattiki nazzjonali – ikollhom aċċess għal sensiela ta’ drittijiet u għall-protezzjoni, irrispettivament mill-istatus fl-impjieg tagħhom jew mit-tip ta’ kuntratt, u b’hekk jiġi żgurat li ċerti operaturi ma jistgħux jiksbu vantaġġ kompetittiv billi jonqsu milli jirrispettaw l-obbligi u r-responsabbiltajiet tagħhom.
6.1.1.1Iż-żona griża bejn l-impjieg indipendenti u l-impjieg għandha tkun mill-inqas, u dawn id-definizzjoniiet jeħtieġ li jiġu standardizzati u ċċarati kemm jista’ jkun u titnaqqas l-inċertezza għall-ħaddiema u għal min iħaddem;
6.1.1.2L-impjieg indipendenti fittizju għandu jiġi indirizzat, billi tissaħħaħ il-kapaċità tal-ispezzjoni, jitnaqqsu l-inċentivi għan-negozji biex isiru klassifikazzjonijiet tar-relazzjonijiet “fittizji” tax-xogħol u billi jiġu imposti penali sostanzjali għal dawn il-klassifikazzjonijiet skorretti;
6.1.1.3Fil-livell internazzjonali, jeħtieġ li jitnieda proċess ta’ ħidma konġunta mill-Kummissjoni, l-OECD u l-ILO, li possibbilment iwassal għal konvenzjoni tal-ILO dwar il-pjattaformi.
6.1.2L-iżbilanċ tal-poter bejn il-pjattaformi u l-ħaddiema għandu jiġi indirizzat permezz tad-djalogu soċjali u n-negozjar kollettiv. Il-prattiki inġusti tas-suq għandhom jiġu indirizzati, u jeħtieġ li l-ħlas, l-informazzjoni, id-drittijiet, id-dmirijiet u r-responsabbiltajiet isiru aktar trasparenti.
6.1.2.1Id-djalogu soċjali għandu jissaħħaħ fil-livell tal-UE u tal-Istati Membri, u l-istess jgħodd għan-negozjar kollettiv fl-Istati Membri, li lkoll jikkontribwixxu – flimkien mal-leġiżlazzjoni, fejn meħtieġ – għal kundizzjonijiet aħjar tax-xogħol.
6.1.2.2Ir-rwol tal-organizzazzjonijiet tal-ħaddiema u ta’ min iħaddem huwa essenzjali biex ipoġġu r-rappreżentanza tal-interessi fil-prattika fil-qafas tal-mudell soċjali Ewropew.
6.1.3Il-kodiċijiet ta’ kondotta għandhom jitfasslu bl-involviment tal-pjattaformi, il-ħaddiema u l-konsumaturi, billi jinġiebu flimkien l-aħjar prinċipji u linji gwida dwar il-pagi, il-kundizzjonijiet tax-xogħol u l-kwalità tas-servizz.
6.1.4L-Istati Membri għandhom jipprovdu taħriġ u opportunitajiet ta’ karriera lill-ħaddiema, peress li dawn ġeneralment jappartjenu għal gruppi żvantaġġati, migranti jew oħrajn, u jkollhom problemi rigward it-taħriġ.
Brussell, 18 ta’ Settembru 2020
Luca JAHIER
Il-President tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew
*
*
*
N.B. Ara l-appendiċijiet fil-paġni li ġejjin.
APPENDIĊI 1 – PJATTAFORMI DIĠITALI: PRATTIKA
Dan l-istħarriġ żgħir huwa maħsub biex jgħin fl-identifikazzjoni ta’ prattika tajba dwar il-pjattaformi diġitali, u s-sors ewlieni użat huwa l-pubblikazzjoni tal-Istitut Ewropew tat-Trade Unions (ETUI): Isabelle Daugareilh et al., The platform economy and social law: Key issues in comparative perspective, ETUI, 2019.
PD = pjattaforma diġitali
|
|
PAJJIŻ
|
PRATTIKA
|
|
1
|
Il-Ġermanja
|
Fl-2017 twaqqaf Ombuds Office biex jiġi implimentat il-Kodiċi ta’ Kondotta dwar crowdsourcing minn IG Metall, il-German Crowdsourcing Association u tmien pjattaformi diġitali.
|
|
2
|
L-Awstrija
|
Ġie approvat ftehim kollettiv (fl-2019) li jkopri kumpanija li tiddistribwixxi l-ikel u l-impjegati (messaġġiera), li japplika minn Jannar 2020 ’il quddiem. L-istatus fl-impjieg mhuwiex ċar.
|
|
3
|
Il-Belġju
|
Hemm kumitat (Commission administrative de règlement de la relation de travail) li jieħu deċiżjonijiet dwar kif għandhom jiġu kklassifikati r-relazzjonijiet ta’ impjieg.
|
|
4
|
Id-Danimarka
|
Ftehim kollettiv konkluż f’Lulju 2018 bejn Hilfr (PD tat-tindif) u trade union. Il-ħaddiema jibdew jaħdmu għal rashom iżda jkollhom kuntratt ta’ impjieg wara 100 siegħa ta’ xogħol.
|
|
5
|
Spanja
|
Impjegati tal-PD ta’ Deliveroo stabbilixxew (fl-2017) pjattaforma fis-sit web Ridersxderechos biex jiddefendu l-interessi tagħhom. Fl-2017, l-UGT nediet il-portal Turespuestasindical.
|
|
6
|
Spanja
|
Fl-2018, il-Ftehim Interprofessjonali għall-Katalonja ġie ffirmat għall-2018‑2020 bejn il-konfederazzjonijiet ta’ min iħaddem (Fomento del Trabajo, PIMEC y FEPIME) u t-trade unions (CC OO u UGT). Il-ftehim jinkludi taqsima dwar xogħol fuq pjattaforma diġitali.
|
|
7
|
Franza
|
L-impjegati tal-pjattaforma tad-distribuzzjoni tal-ikel waqqfu trade unions (eż. Bordeaux).
|
|
8
|
L-Italja
|
Fl-2019, ġiet adottata liġi speċifika dwar il-pjattaformi diġitali fir-Reġjun ta’ Lazio. Il-liġi tiddefinixxi l-ħaddiema diġitali u tistabbilixxi d-drittijiet applikabbli.
|
|
9
|
L-Italja
|
Ftehim kollettiv nazzjonali dwar is-settur tal-loġistika fl-2018: jintroduċi l-kategorija ta’ “rikkieb”(“rider”) li jiddeskrivi bħala impjieg subordinat. Idem fir-rigward tal-ftehim kollettiv ma’ Lactosergna (pjattaforma diġitali għall-konsenja tal-ikel). Dawn il-kuntratti huma approvati mit-trade unions.
|
|
10
|
L-Italja
|
Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Ħaddiema Diġitali (Karta ta’ Bolonja) iffirmata fl-2018 bejn il-Kunsill Muniċipali ta’ Bolonja u żewġ pjattaformi (Sgnam u MyMenu); ma tirregolax l-istatus fl-impjieg tal-ħaddiema.
|
|
11
|
Il-Portugall
|
Il-Kodiċi dwar l-Impjieg jistabbilixxi kriterji għall-preżunzjoni tal-eżistenza ta’ kuntratt ta’ impjieg. Il-leġiżlazzjoni dwar il-pjattaformi diġitali tat-trasport (l-hekk imsejħa “liġi tal-Uber”) tirreferi b’mod espliċitu għall-Kodiċi dwar l-Impjieg fir-rigward tar-rabta legali stabbilita bejn is-sewwieqa u l-pjattaforma.
|
|
12
|
L-Iżvizzera
|
Ftehim kollettiv li jkopri l-kurrieri bir-rota/mutur, iffirmat fi Frar 2019 bejn trade union u assoċjazzjoni ta’ min iħaddem.
|
|
13
|
Msieħba soċjali Ewropej
|
Ftehim Qafas Awtonomu dwar id-Diġitalizzazzjoni tal-imsieħba soċjali Ewropej – Ġunju 2020.
|
APPENDIĊI 2 għall-OPINJONI
L-emendi li ġejjin ġew miċħuda waqt id-diskussjonijiet iżda rċevew aktar minn kwart tal-voti:
Punt 2.9
Ibdel it-test kif ġej:
2.9
L-istatus ta’ ħaddiem huwa wieħed mill-aspetti ewlenin tax-xogħol fuq pjattaforma diġitali. Ġeneralment, il-pjattaformi jippreżentaw lilhom infushom bħala intermedjarji bejn il-provvista u d-domanda u konsegwentement mhux bħala impjegaturi, peress li ma hemm l-ebda relazzjoni subordinata ta’ xogħol. F’din is-sitwazzjoni, il-ħaddiema jitqiesu bħala “ħaddiema għal rashom” aktar milli “impjegati”, u b’hekk tiġi evitata l-applikazzjoni ta’ leġiżlazzjoni li tirregola l-impjieg (inklużi s-saħħa u s-sikurezza), il-protezzjoni soċjali u t-tassazzjoni. Il-KESE, għalkemm jemmen li jeżistu ħaddiema li ġenwinament jaħdmu għal rashom, huwa tal-fehma li l-applikazzjoni tal-prinċipju li ħaddiem tal-pjattaforma huwa preżunt li huwa impjegat fin-nuqqas ta’ prova kuntrarja għandha tiġi studjata b’mod xieraq, fid-dimensjonijiet kollha tagħha b’rispett tad-differenzi fundamentali li jiddistingwu l-impjegati minn dawk li jaħdmu għal rashom (in-natura tax-xogħol, l-eżistenza ta’ rabta ta’ subordinazzjoni u remunerazzjoni), mill-UE u l-Istati Membri. Dan jiżgura li jitħarsu l-interessi ta’ dawk l-impjegati li d-dħul prinċipali tagħhom jiġi mill-pjattaformi. Madankollu, il-KESE huwa tal-fehma li l-ħaddiema li ġenwinament jaħdmu għal rashom għandhom jitħallew ikomplu jkollhom dak l-istatus, jekk ikunu jixtiequ dan b’mod ċar.
Raġuni
Skont il-Kummissjoni Ewropea, l-istatus ta’ ħaddiem huwa kwistjoni kontroversjali u waħda mill-aktar rilevanti minn perspettiva ta’ politika meta l-oġġett ewlieni nnegozjat permezz tal-pjattaforma huwa x-xogħol. Il-Kummissjoni tindirizza l-kwistjoni tal-istatus, billi tqis li tista’ ssir distinzjoni bejn l-impjegati u l-ħaddiema għal rashom skont tliet kriterji: l-eżistenza ta’ konnessjoni ta’ subordinazzjoni; in-natura tax-xogħol; u l-preżenza ta’ remunerazzjoni. Dawn il-kriterji huma ddefiniti sabiex jiġi applikat il-kunċett ta’ ħaddiem fl-UE, iżda l-Komunikazzjoni dwar Aġenda Ewropea għall-ekonomija kollaborattiva żżid li l-qrati tal-Istati Membri, fl-ambitu tal-kompetenza nazzjonali tagħhom, għandhom it-tendenza li japplikaw l-istess sett ta’ kriterji. B’dawn il-kriterji m’hemmx bżonn ta’ regolamentazzjoni addizzjonali dwar l-istatus ta’ ħaddiem fil-livell Ewropew. Fil-livell nazzjonali ttieħdu diversi inizjattivi differenti, f’xi każijiet bl-introduzzjoni tal-kunċett ta’ kategorija intermedja bejn ix-xogħol subordinat u l-impjieg indipendenti.
Fir-rigward tal-istatus ta’ ħaddiem, huwa importanti wkoll li wieħed jinnota li l-ftehim qafas awtonomu reċenti dwar id-diġitalizzazzjoni bejn l-Imsieħba Soċjali Ewropej jiddikjara li jkopri l-ħaddiema u l-impjegaturi kollha fis-setturi pubbliċi u privati, inklużi l-attivitajiet li jużaw pjattaformi online fejn teżisti relazzjoni ta’ impjieg, kif definit fil-livell nazzjonali.
Riżultat tal-votazzjoni
Favur
65
Kontra
99
Astensjonijiet
13
Punt 5.4
Ibdel it-test kif ġej:
5.4
Meta jiġu applikati l-kriterji ġenerali għall-istatus ta’ ħaddiem (subordinazzjoni, natura tax-xogħol u remunerazzjoni) Jeħtieġ li l-UE u l-Istati Membri għandhom jadottaw il-kunċett tad-dipendenza ekonomika u s-subordinazzjoni bħala wieħed mill-unitajiet ta’ l-kejl ta’ referenza tagħhom, sabiex jiżguraw kundizzjonijiet tax-xogħol ġusti għall-Il-ħaddiema tal-pjattaforma li l-għajxien tagħhom jiddependi l-iżjed mill-paga li jiksbu minn dax-xogħol u xogħol f’relazzjoni ta’ subordinazzjoni huma impjegati, mhux ħaddiema għal rashom. Bl-istess mod, l-algoritmi użati mill-pjattaformi jistgħu għandhom jiġu kkunsidrati vinkolanti wkoll bl-istess mod bħall-istruzzjonijiet mitkellma jew miktuba f’xogħol konvenzjonali. Il-KESE diġà ħareġ Opinjoni li tappoġġja dawn il-kunċetti.
Raġuni
Fir-rigward tal-istatus ta’ ħaddiem, huwa importanti wkoll li wieħed jinnota li l-ftehim qafas awtonomu reċenti dwar id-diġitalizzazzjoni bejn l-imsieħba soċjali Ewropej jiddikjara li jkopri l-ħaddiema u l-impjegaturi kollha fis-setturi pubbliċi u privati, inklużi l-attivitajiet li jużaw pjattaformi online fejn teżisti relazzjoni ta’ impjieg, kif definit fil-livell nazzjonali.
Riżultat tal-votazzjoni
Favur
64
Kontra
98
Astensjonijiet
14
Punt 5.8
Ibdel it-test kif ġej:
5.8
Il-KESE jappella biex is-sistemi tat-taxxa nazzjonali jqisu l-ekonomija kollaborattiva u l-pjattaformi diġitali, filwaqt li jirrispettaw il-prinċipji ta’ sistema ġusta tat-taxxa (jiġifieri l-konsistenza, il-prevedibbiltà u n-newtralità) f’dan is-settur, filwaqt li fl-istess ħin jiggarantixxu l-interess pubbliku fit-twettiq tal-obbligi tat-taxxa mill-partijiet interessati kollha.. Fir-rigward tat-tassazzjoni, il-KESE huwa tal-fehma li l-atturi kollha fl-ekonomija diġitali għandhom iħallsu t-taxxa. Hawnhekk, il-KESE japprova r-rakkomandazzjonijiet tal-Pjattaforma Ewropea li tindirizza x-Xogħol mhux Iddikjarat li l-UE tintroduċi strument legali vinkolanti bil-għan li: il-pjattaformi jiġu obbligati jirrapportaw it-tranżazzjonijiet kollha lill-awtoritajiet tat-taxxa tal-pajjiżi li joperaw fihom; l-awtoritajiet tat-taxxa rilevanti jiġu pprovduti bl-informazzjoni meħtieġa biex jiżguraw il-konformità mal-leġiżlazzjoni tat-taxxa; l-impjegati jiġu infurmati dwar il-benefiċċji u l-obbligi tat-taxxa tagħhom u l-ħaddiema jiġu protetti milli jkunu klassifikati b’mod falz bħala persuni li jaħdmu għal rashom.
Raġuni
Il-KESE dan l-aħħar adotta Opinjoni dwar it-tassazzjoni tal-ekonomija kollaborattiva (Opinjoni ECO/500 dwar “It-tassazzjoni tal-ekonomija kollaborattiva – obbligi ta’ rapportar”), u jkun aktar adatt li ssir referenza għal dak it-test li kien hemm qbil dwaru.
Riżultat tal-votazzjoni
Favur
64
Kontra
97
Astensjonijiet
14
Punt 1.8
Ibdel it-test kif ġej:
1.8
Il-KESE jirrakkomanda li l-UE u l-Istati Membri jimxu lejn l-uniformità tal-kunċetti sabiex jinkiseb xogħol ġust fl-ekonomija tal-pjattaformi. Għal dan il-għan, u biex jiġu żgurati kundizzjonijiet ġusti ta’ xogħol, speċjalment għall-ħaddiema li l-għajxien tagħhom jiddependi prinċipalment mill-paga li jaqilgħu minn dan ix-xogħol, il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom, fl-applikazzjoni tagħhom tal-kriterji ġenerali għall-istatus tal-ħaddiema (subordinazzjoni, natura tax-xogħol u remunerazzjoni), jieħdu l-punti li ġejjin bħala l-kejl ta’ referenza tagħhom: (i) id-dipendenza ekonomika u relazzjoni subordinata ta’ impjieg, peress li l-ħaddiema li l-għajxien tagħhom jiddependi l-aktar mill-paga li jiksbu huma impjegati, ma jaħdmux għal rashom; (ii) l-applikazzjoni tal-prinċipju li skontu l-ħaddiema jitqiesu li jkunu impjegati fin-nuqqas ta’ prova kuntrarja għandha tiġi studjata sew fid-dimensjonijiet kollha tagħha filwaqt li jiġu rispettati d-differenzi fundamentali li jiddistingwu l-impjegati mill-ħaddiema għal rashom (natura tax-xogħol, eżistenza ta’ relazzjoni ta’ subordinazzjoni u remunerazzjoni); u (iii) l-algoritmi użati mill-pjattaformi għandhomjistgħu jitqiesu wkoll vinkolanti bl-istess mod bħall-istruzzjonijiet mitkellma jew miktuba f’xogħol konvenzjonali.
Raġuni
Skont il-Kummissjoni Ewropea, l-istatus ta’ ħaddiem huwa kwistjoni kontroversjali u waħda mill-aktar rilevanti minn perspettiva ta’ politika meta l-oġġett ewlieni nnegozjat permezz tal-pjattaforma huwa x-xogħol. Il-Kummissjoni tindirizza l-kwistjoni tal-istatus, billi tqis li tista’ ssir distinzjoni bejn l-impjegati u l-ħaddiema għal rashom skont tliet kriterji: l-eżistenza ta’ konnessjoni ta’ subordinazzjoni; in-natura tax-xogħol; u l-preżenza ta’ remunerazzjoni. Dawn il-kriterji huma ddefiniti sabiex jiġi applikat il-kunċett ta’ ħaddiem fl-UE, iżda l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar Aġenda Ewropea għall-ekonomija kollaborattiva żżid tgħid li l-qrati tal-Istati Membri, fl-ambitu tal-kompetenza nazzjonali tagħhom, għandhom it-tendenza li japplikaw l-istess sett ta’ kriterji. B’dawn il-kriterji m’hemmx bżonn ta’ regolamentazzjoni addizzjonali dwar l-istatus ta’ ħaddiem fil-livell Ewropew. Fil-livell nazzjonali ttieħdu diversi inizjattivi differenti, f’xi każijiet bl-introduzzjoni tal-kunċett ta’ kategorija intermedja bejn ix-xogħol subordinat u l-impjieg indipendenti.
Fir-rigward tal-istatus ta’ ħaddiem, huwa importanti wkoll li wieħed jinnota li l-ftehim qafas awtonomu reċenti dwar id-diġitalizzazzjoni bejn l-imsieħba soċjali Ewropej jiddikjara li jkopri l-ħaddiema u l-impjegaturi kollha fis-setturi pubbliċi u privati, inklużi l-attivitajiet li jużaw pjattaformi online fejn teżisti relazzjoni ta’ impjieg, kif definit fil-livell nazzjonali.
Riżultat tal-votazzjoni
Favur
63
Kontra
99
Astensjonijiet
15
Punt 1.13
Ibdel it-test kif ġej:
1.13
Il-KESE jappella biex is-sistemi tat-taxxa nazzjonali jqisu l-ekonomija kollaborattiva u l-pjattaformi diġitali, filwaqt li jirrispettaw il-prinċipji ta’ sistema ġusta tat-taxxa (jiġifieri l-konsistenza, il-prevedibbiltà u n-newtralità) f’dan is-settur, filwaqt li fl-istess ħin jiggarantixxu l-interess pubbliku fit-twettiq tal-obbligi tat-taxxa mill-partijiet interessati kollha.. Il-KESE jitlob lill-Kummissjoni tqis ir-rakkomandazzjonijiet li saru mill-Pjattaforma Ewropea li tindirizza x-Xogħol Mhux Iddikjarat dwar it-tassazzjoni fl-ekonomija tal-pjattaformi.
Raġuni
Il-KESE dan l-aħħar adotta Opinjoni dwar it-tassazzjoni tal-ekonomija kollaborattiva (Opinjoni ECO/500 dwar “It-tassazzjoni tal-ekonomija kollaborattiva – obbligi ta’ rapportar”), u jkun aktar adatt li ssir referenza għal dak it-test li kien hemm qbil dwaru.
Riżultat tal-votazzjoni
Favur
62
Kontra
99
Astensjonijiet
15