MEMORANDUM TA’ SPJEGAZZJONI
1.KUNTEST TAL-ATT DELEGAT
Din id-Direttiva Delegata tal-Kummissjoni temenda, għall-fini tal-adattament għall-progress tekniku u xjentifiku, l-Anness III tad-Direttiva 2011/65/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar ir-restrizzjoni tal-użu ta’ ċerti sustanzi perikolużi fit-tagħmir elettriku u elettroniku (tfassil mill-ġdid) 1 (id-Direttiva RoHS). L-emenda tikkonċerna eżenzjoni għal applikazzjonijiet speċifikati li fihom il-merkurju f’lampi fluworexxenti bil-katodu kiesaħ (CCFLs) u f’lampi fluworexxenti bl-elettrodi esterni għal finijiet speċjali.
L-Artikolu 4 tad-Direttiva RoHS jirrestrinġi l-użu ta’ ċerti sustanzi perikolużi fit-tagħmir elettriku u elettroniku (EEE). Attwalment japplikaw restrizzjonijiet għal 10 sustanzi, li huma elenkati fl-Anness II tad-Direttiva: iċ-ċomb, il-merkurju, il-kadmju, il-kromju eżavalenti, il-bifenili polibromurati (PBB), l-eteri tad-difenil polibromurat (PBDE), il-ftalat tal-bis(2-etileżil) (DEHP), il-ftalat tal-butil benżil (BBP), il-ftalat tad-dibutil (DBP) u l-ftalat tad-diisobutil (DIBP). L-Annessi III u IV jelenkaw il-materjali u l-komponenti tal-EEE għal applikazzjonijiet speċifiċi li huma eżentati mir-restrizzjonijiet fuq is-sustanzi skont l-Artikolu 4(1).
L-Artikolu 5 tad-Direttiva jipprevedi l-adattament tal-Annessi III u IV għall-progress xjentifiku u tekniku, li jista’ jinvolvi l-għoti, it-tiġdid jew ir-revoka tal-eżenzjonijiet. Skont l-Artikolu 5(1)(a), l-eżenzjonijiet għandhom jiġu inklużi fl-Annessi III u IV biss jekk dan ma jdgħajjifx il-protezzjoni tal-ambjent u tas-saħħa li jagħti r-Regolament (KE) Nru 1907/2006 (REACH) 2 u jekk jissodisfaw kwalunkwe waħda mill-kundizzjonijiet li ġejjin biss: (i) it-tneħħija jew is-sostituzzjoni tas-sustanza permezz ta’ bidliet fid-disinn jew fil-materjali u fil-komponenti li ma jeħtieġu l-ebda materjal jew sustanza elenkati fl-Anness II mhijiex prattikabbli mil-lat xjentifiku jew tekniku; (ii) l-affidabbiltà tas-sostituti mhix żgurata; (iii) l-impatti negattivi totali fuq l-ambjent, fuq is-saħħa u fuq is-sikurezza tal-konsumatur ikkawżati mis-sostituzzjoni tas-sustanza x’aktarx li jissuperaw il-benefiċċji totali tagħha għall-ambjent, għas-saħħa u għas-sikurezza tal-konsumatur.
Id-deċiżjonijiet dwar l-eżenzjonijiet u t-tul ta’ żmien tagħhom għandhom iqisu d-disponibbiltà tas-sostituti u l-impatt soċjoekonomiku tas-sostituzzjoni. Id-deċiżjonijiet dwar it-tul ta’ żmien tagħhom għandhom iqisu kwalunkwe impatt potenzjali fuq l-innovazzjoni. Fejn ikun rilevanti, għandha tiġi applikata mentalità li tqis iċ-ċiklu tal-ħajja fir-rigward tal-impatti kumplessivi tal-eżenzjoni.
L-Artikolu 5(1)(a) tad-Direttiva jirrikjedi li l-Kummissjoni tinkludi materjali u komponenti tal-EEE għal applikazzjonijiet speċifiċi elenkati fl-Annessi III u IV permezz ta’ atti delegati individwali. L-Artikolu 5(3) u l-Anness V jistabbilixxu l-proċedura għat-tressiq ta’ applikazzjonijiet relatati mal‑eżenzjoni.
2.KONSULTAZZJONIJIET QABEL L-ADOZZJONI TAL-ATT
Il-Kummissjoni tirċievi talbiet 3 mingħand l-operaturi ekonomiċi biex tagħti jew iġġedded l-eżenzjonijiet skont l-Artikolu 5(3) u l-Anness V tad-Direttiva RoHS.
L-eżenzjoni 3(a) sa (c) attwali tal-Anness III tippermetti l-użu tal-merkurju f’lampi fluworexxenti b’katodu kiesaħ u f’lampi fluworexxenti bl-elettrodi esterni (CCFL u EEFL) għal finijiet speċjali li ma jaqbżux (għal kull lampa): 3(a) Tul qasir (≤ 500 mm):3,5 mg; 3(b) Tul medju (> 500 mm u ≤ 1 500 mm): 5 mg; 3(c) Tul twil (> 1 500 mm):13 mg.
Il-Kummissjoni rċeviet applikazzjoni waħda għat-tiġdid ta’ din l-eżenzjoni fil-15 ta’ Jannar 2015. Fil-qofol, l-applikanti sostnew li hemm nuqqas ta’ disponibbiltà ta’ sostituti għall-applikazzjonijiet koperti minn dik l-eżenzjoni, li għandhom ħajja effettiva twila ħafna u li jistgħu jiġu sostitwiti mill-manifatturi u mill-professjonisti biss 4 . Applikazzjoni għat-tiġdid addizzjonali, mill-istess applikanti, waslet f’Jannar 2020. F’konformità mar-rekwiżiti tad-Direttiva RoHS (it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 5(5)), l-eżenzjoni tibqa’ valida sa meta l-Kummissjoni tieħu deċiżjoni dwar l-applikazzjoni għat-tiġdid.
Sabiex tevalwa l-applikazzjoni għat-tiġdid ta’ dik l-eżenzjoni, il-Kummissjoni nediet studju f’Ġunju 2015 5 , li ġie konkluż fl-2016, biex twettaq il-valutazzjoni teknika u xjentifika meħtieġa, inkluż konsultazzjoni online ta’ tmien ġimgħat mal-partijiet ikkonċernati 6 . Minbarra dak l-istudju li jivvaluta d-data teknika u xjentifika estensiva u l-kontributi li waslu, kif dokumentat fir-rapport ta’ studju, il-Kummissjoni wettqet żewġ studji/aġġornamenti komplementari, inkluż l-involviment tal-partijiet ikkonċernati. L-istudju ppubblikat fl-2019 7 iffoka fuq il-valutazzjoni soċjoekonomika u d-disponibbiltà tas-sostituti, filwaqt li fl-2020 sar aġġornament abbażi ta’ ċifri u mmudellar reċenti 8 . Ir-rapporti finali tal-istudju u tal-aġġornamenti tal-valutazzjoni soċjoekonomika ġew ippubblikati 9 ; il-partijiet ikkonċernati ġew innotifikati.
Il-Kummissjoni kkonsultat lill-grupp ta’ esperti tal-Istati Membri għall-atti delegati skont id-Direttiva RoHS matul il-laqgħat tal-esperti tal-1 ta’ Settembru 2016, tad-29 ta’ Ottubru 2018 u tal-21 ta’ Ottubru 2019 sabiex tiġbor il-fehmiet tal-Istati Membri dwar proposta ta’ azzjoni f’konformità mal-konklużjonijiet tal-evalwazzjonijiet. Wettqet il-passi proċedurali meħtieġa kollha fir-rigward tal-eżenzjonijiet mir-restrizzjoni fuq is-sustanzi skont l-Artikoli 5(3) sa 5(7) 10 . Il-Kunsill u l-Parlament Ewropew ġew notifikati dwar l-attivitajiet kollha.
L-istudju ta’ sostenn finali indika li sostituti ħielsa mill-merkurju fil-forma ta’ dijodi li jemettu d‑dawl (LEDs) huma disponibbli u jintużaw bħala sorsi ta’ tidwil f’tagħmir ġdid li jiddaħħal fis-suq. Madankollu, ikkonkluda li mhux fattibbli li l-lampi LED jintużaw bħala sostituti għat-tiswija ta’ EEE ddisinjat oriġinarjament b’sorsi ta’ dawl CCFL/EEFL. Għalhekk, jenħtieġ li l-eżenzjoni tiġġedded għal dawn tal-aħħar.
Bħala konklużjoni, il-valutazzjonijiet xjentifiċi u tekniċi, inkluż il-konsultazzjonijiet mal-partijiet ikkonċernati, sabu li:
–il-kriterji tal-eżenzjoni għadhom issodisfati fir-rigward tal-eżenzjoni 3(a) sa (c), għaliex mhuwiex fattibbli li l-lampi LED jintużaw bħala sostituti għat-tiswija ta’ EEE ddisinjat oriġinarjament b’sorsi ta’ dawl CCFL/EEFL; u
–minħabba l-ħajja twila ħafna tas-CCFLs/tal-EEFLs, it-tiġdid tal-eżenzjoni għal tliet snin oħra huwa ġġustifikat.
L-evalwazzjoni sabet ukoll li t-tiġdid ma jdgħajjifx il-protezzjoni tal-ambjent u tas-saħħa li jagħti r-Regolament REACH (f’konformità mal-Artikolu 5 tad-Direttiva).
F’konformità mal-Linji Gwida dwar Regolamentazzjoni Aħjar, l-abbozz tad-Direttiva Delegata ġie ppubblikat fuq il-Portal tar-Regolamentazzjoni Aħjar għal perjodu ta’ erba’ ġimgħat biex jinġabar il-feedback tal-pubbliku. Matul il-konsultazzjoni dwar l-abbozz tal-att, ġew riċevuti 10 kontributi. Il-formulazzjoni tal-eżenzjoni ġiet iċċarata abbażi tal-kummenti li ġew riċevuti mingħand il-membri tal-pubbliku. . L-abbozz tal-att ġie rivedut ulterjorment biex jiġi stabbilit perjodu ta’ validità ta’ tliet snin minflok ta’ ħames snin peress li matul il-konsultazzjoni ġiet ipprovduta informazzjoni li d-disponibbiltà ta’ sostituti avvanzat fl-aħħar snin mill-valutazzjoni li saret fl-2016. Barra minn hekk, il-perjodu ta’ validità ta’ tliet snin huwa konformi mad-data tal-iskadenza tal-eżenzjoni 35 simili fl-Anness IV tad-Direttiva RoHS li tikkonċerna wkoll il-lampi fluworexxenti b’katodu kiesaħ. Il-perjodu ta’ validità ta’ tliet snin huwa koerenti wkoll mar-rekwiżiti tal-ekodisinn peress li ħafna lampi, li jaqgħu taħt din l-eżenzjoni skont id-Direttiva RoHS, minn Settembru 2021 mhux se jissodisfaw ir-rekwiżiti tal-enerġija stabbiliti bir-Regolamenti dwar l-Ekodisinn 2019/2020 11 u 2019/2021 12 .