(1)

Ir-Regolament (UE) Nru 531/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) ġie emendat b’mod sostanzjali diversi drabi (4). Peress li għandhom isiru iżjed emendi, jenħtieġ li dak ir-Regolament jiġi riformulat fl-interess taċ-ċarezza.

(2)

B’mod partikolari, ir-Regolament (UE) 2015/2120 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) li jemenda r-Regolament (UE) Nru 531/2012 u eżiġa li t-tariffi supplimentari tar-roaming bl-imnut jitneħħew fl-Unjoni mill-15 ta’ Ġunju 2017, soġġetti għall-użu ġust tas-servizzi tar-roaming u għall-possibbiltà li jiġi applikat mekkaniżmu tad-deroga għas-sostenibbiltà tat-tneħħija tat-tariffi supplimentari tar-roaming bl-imnut, imsejħa wkoll “roaming daqslikieku f’pajjiżek” (RLAH). Barra minn hekk, il-Kummissjoni għamlet rieżami tas-suq tar-roaming bl-ingrossa biex tivvaluta l-miżuri meħtieġa għat-tneħħija tat-tariffi supplimentari għar-roaming bl-imnut f’konformità mal-Artikolu 19 tar-Regolament (UE) Nru 531/2012. Wara dak ir-rieżami, ir-Regolament (UE) 2017/920 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) ġie adottat bil-għan li jirregola s-swieq tar-roaming bl-ingrossa nazzjonali sabiex jitneħħew it-tariffi supplimentari tar-roaming bl-imnut sal-15 ta’ Ġunju 2017 mingħajr distorsjoni tas-swieq domestiċi jew miżjura.

(3)

Fid-29 ta’ Novembru 2019, il-Kummissjoni ppubblikat l-ewwel rieżami sħiħ tagħha tas-suq tar-roaming (ir-“Rapport tal-Kummissjoni”) u dan juri li l-vjaġġaturi fl-UE bbenefikaw ferm bit-tneħħija tat-tariffi tar-roaming bl-imnut. L-użu tas-servizzi mobbli, pereżempju servizzi tar-roaming regolati bil-vuċi, tal-messaġġi SMS jew tad-data, waqt l-ivvjaġġar fl-Unjoni żdied malajr u bil-qawwa, u dan jixhed l-impatt pożittiv tar-regoli tal-Unjoni dwar ir-roaming. Ir-Rapport tal-Kummissjoni kkonkluda li, minkejja sinjali ta’ xi dinamiki tal-kompetizzjoni fis-swieq tar-roaming bl-imnut u bl-ingrossa, il-kundizzjonijiet bażiċi sottostanti tal-kompetizzjoni ma nbidlux u aktarx li fil-futur qrib mhux se jinbidlu. Ir-regolamentazzjoni tas-swieq bl-imnut u bl-ingrossa għalhekk tibqa’ meħtieġa u jenħtieġ li ma tiġix abbandunata. B’mod partikolari, ir-Rapport tal-Kummissjoni sab li, fil-livell bl-ingrossa, it-tnaqqis drastiku fil-limiti tal-prezzijiet ikkontribwixxa għal tnaqqis ulterjuri fil-prezzijiet tar-roaming bl-ingrossa, li kien ta’ benefiċċju għall-operaturi esterni netti, jiġifieri, operaturi b’bażi ta’ klijenti li tikkonsma aktar servizzi mobbli fuq in-networks ta’ operaturi sħab fi Stati Membri oħra minn dawk ikkonsmati mill-klijenti tal-operaturi sħab fuq in-network tagħhom stess.

Ir-Rapport tal-Kummissjoni ħa nota tar-rakkomandazzjoni tal-Korp ta’ Regolaturi Ewropej tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (il-BEREC) biex ikomplu jitnaqqsu l-limiti massimi tal-prezzijiet tar-roaming bl-ingrossa. Il-Kummissjoni analizzat u ddokumentat ukoll il-ħtieġa għal aktar tnaqqis fil-limiti massimi tal-prezzijiet tar-roaming bl-ingrossa u vvalutat il-livell ta’ tnaqqis li jippermetti lill-operaturi miżjura jirkupraw il-kostijiet tal-forniment ta’ servizzi tar-roaming bl-ingrossa. Ir-Rapport tal-Kummissjoni rrefera għar-rekwiżit tar-Regolament (UE) Nru 531/2012 li l-klijenti tar-roaming għandhom aċċess għall-istess servizzi fi Stati Membri oħra, għall-istess prezz, sakemm dawk is-servizzi jkunu jistgħu jingħataw fuq in-network miżjur. Ir-Rapport tal-Kummissjoni ħa nota tal-aħħar żvilupp ta’ modi ġodda ta’ negozjar tat-traffiku tar-roaming bl-ingrossa, bħall-pjattaformi tan-negozjar online li għandhom il-potenzjal irawmu l-kompetizzjoni fis-suq tar-roaming bl-ingrossa u jiffaċilitaw in-negozjar bejn l-operaturi. Fl-aħħar nett, osserva li l-bejgħ separat ta’ servizzi tar-roaming tad-data ma tteħidx mis-suq.

(4)

Ir-Regolament (UE) Nru 531/2012 jiskadi fit-30 ta’ Ġunju 2022 u r-Regolament għandu l-għan li jagħmel riformulazzjoni tiegħu filwaqt li jintroduċi miżuri ġodda li jżidu t-trasparenza, inkluża t-trasparenza fir-rigward tal-użu tas-servizzi ta’ valur miżjud waqt ir-roaming u l-użu tar-roaming f’networks ta’ komunikazzjoni mobbli pubbliċi mhux terrestri, u biex jiżgura esperjenza RLAH ġenwina f’termini ta’ kwalità tas-servizz u aċċess għas-servizzi tal-emerġenza waqt ir-roaming. Il-validità ta’ dan ir-Regolament hija stabbilita għal 10 snin, sal-2032, sabiex jipprovdi ċertezza fis-suq u jimminimizza l-piżijiet regolatorji. Dan ir-Regolament jintroduċi rekwiżit li l-Kummissjoni twettaq rieżamijiet u tippreżenta rapporti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill fl-2025 u fl-2029, segwiti, jekk ikun xieraq, minn proposta leġiżlattiva biex jiġi emendat dan ir-Regolament, fejn l-iżviluppi tas-suq jirrikjedu dan. Minħabba l-iżviluppi mgħaġġla tas-suq u l-introduzzjoni rapida ta’ teknoloġiji ġodda, il-Kummissjoni jenħtieġ li tivvaluta, b’mod partikolari, jekk huwiex xieraq li tagħmel proposta leġiżlattiva biex temenda dan ir-Regolament meta toħroġ l-ewwel rapport tagħha fl-2025.

(5)

L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħra li huma inkarigati mis-salvagwardja u l-promozzjoni tal-interessi tal-klijenti ta’ servizzi mobbli li normalment jirrisjedu fit-territorju tagħhom ma jistgħux jikkontrollaw l-imġiba tal-operaturi tan-network miżjur li jinsabu fi Stati Membri oħra u li fuqhom jiddependu dawk il-klijenti meta jużaw is-servizzi tar-roaming internazzjonali. Dan in-nuqqas ta’ kontroll jista’ jnaqqas l-effikaċja tal-miżuri meħuda mill-Istati Membri abbażi tal-kompetenza residwa tagħhom biex jadottaw regoli dwar il-protezzjoni tal-konsumaturi.

(6)

Is-suq tal-komunikazzjoni mobbli għadu frammentat fl-Unjoni, mingħajr network mobbli li jkopri l-Istati Membri kollha. Minħabba f’hekk, biex jipprovdu servizzi tal-komunikazzjoni mobbli lill-klijenti domestiċi tagħhom li jivvjaġġaw fi Stati Membri oħra, il-fornituri tar-roaming jixtru servizzi tar-roaming bl-ingrossa mingħand operaturi fi Stati Membri miżjura, jew jiskambjaw servizzi tar-roaming bl-ingrossa magħhom.

(7)

Ma jistax jingħad li jeżisti suq intern tat-telekomunikazzjoni jekk jibqgħu jeżistu differenzi bejn il-prezzijiet domestiċi u l-prezzijiet tar-roaming. Għalhekk, id-differenzi bejn it-tariffi domestiċi u t-tariffi tar-roaming jenħtieġ li jitneħħew b’tali mod li jiġi stabbilit suq intern għas-servizzi tal-komunikazzjoni mobbli.

(8)

Jenħtieġ li jitħaddem approċċ armonizzat komuni li jiżgura li l-utenti tan-networks pubbliċi tal-komunikazzjonijiet mobbli terrestri li jivvjaġġaw fl-Unjoni ma jħallsux prezzijiet eċċessivi għas-servizzi tar-roaming madwar l-Unjoni, u b’hekk tissaħħaħ il-kompetizzjoni fir-rigward tas-servizzi tar-roaming bejn il-fornituri tar-roaming, jinkiseb livell għoli ta’ protezzjoni tal-konsumaturi, u jitħarsu l-inċentivi għall-innovazzjoni u l-għażla tal-konsumaturi. Fid-dawl tan-natura transfruntiera tas-servizzi kkonċernati, approċċ komuni bħal dan hu meħtieġ biex jiġi żgurat li l-fornituri tar-roaming jkunu jistgħu joperaw f’qafas regolatorju koerenti, imsejjes fuq kriterji stabbiliti oġġettivament.

(9)

L-użu mifrux tal-apparati mobbli li kapaċi jirċievu l-Internet ifisser li r-roaming tad-data għandu sinifikat ekonomiku qawwi. Dan huwa rilevanti kemm għall-utenti kif ukoll għall-fornituri tal-applikazzjonijiet u l-kontenut. Biex jiġi stimulat l-iżvilupp ta’ dan is-suq, it-tariffi għat-trasport tad-data jenħtieġ li ma jxekklux it-tkabbir, b’mod partikolari meta jitqies li l-iżvilupp u l-iskjerament tan-networks u tas-servizzi tal-ġenerazzjoni li jmiss b’veloċità għolja huma mistennija jaċċelleraw gradwalment.

(10)

Id-Direttivi 2002/19/KE (7), 2002/20/KE (8), 2002/21/KE (9), 2002/22/KE (10) u 2002/58/KE (11) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li għandhom l-għan li joħolqu suq intern għall-komunikazzjonijiet elettroniċi fl-Unjoni, filwaqt li jiżguraw livell għoli ta’ protezzjoni tal-konsumaturi permezz ta’ tisħiħ fil-kompetizzjoni. Bl-eċċezzjoni tad-Direttiva 2002/58/KE, dawk id-Direttivi ġew revokati bid-Direttiva (UE) 2018/1972 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12).

Id-Direttiva (UE) 2018/1972 għandha l-għan li tistimula l-investiment f’networks b’kapaċità għolja ħafna fl-Unjoni, u l-adozzjoni tagħhom, kif ukoll li tintroduċi regoli ġodda dwar l-ispettru għall-konnettività mobbli u l-5G. Id-Direttiva (UE) 2018/1972 tipprevedi wkoll għall-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u oħrajn kompetenti, kif ukoll il-BEREC, il-Kummissjoni u l-Istati Membri, biex isegwu, fost l-oħrajn, l-objettivi li jikkontribwixxu għall-iżvilupp tas-suq intern u l-promozzjoni tal-interessi taċ-ċittadini tal-Unjoni. Dik id-Direttiva tiżgura, inter alia, li l-utenti aħħarin kollha jkollhom aċċess għal komunikazzjoni raġonevoli, inkluż l-Internet. Iżżid il-protezzjoni tal-konsumaturi u s-sigurtà għall-utenti, u tiffaċilita l-intervent regolatorju.

(11)

Is-swieq tar-roaming bl-imnut u bl-ingrossa għandhom karatteristiċi uniċi li jiġġustifikaw miżuri eċċezzjonali li jmorru lil hinn mill-mekkaniżmi li kienu jkunu disponibbli permezz tad-Direttiva (UE) 2018/1972.

(12)

Jenħtieġ li dan ir-Regolament jippermetti distakk mir-regoli li normalment ikunu applikabbli skont id-Direttiva (UE) 2018/1972, jiġifieri li l-prezzijiet għal offerti ta’ servizz għandhom jiġu ddeterminati permezz ta’ ftehim kummerċjali fin-nuqqas ta’ setgħa sinifikanti fis-suq, u biex b’hekk tiġi akkomodata l-introduzzjoni ta’ obbligi regolatorji komplementari li jirriflettu l-karatteristiċi speċifiċi tas-servizzi tar-roaming madwar l-Unjoni.

(13)

Bħala protezzjoni tal-klijenti minn żidiet fil-prezzijiet bl-imnut għal servizzi tar-roaming regolati, jiġifieri servizzi regolati bil-vuċi, tal-messaġġi SMS, jew tad-data, minħabba ċaqliq fir-rata tal-kambju ta’ referenza ta’ muniti għajr l-euro, Stat Membru li l-munita tiegħu mhix l-euro jenħtieġ li juża medja ta’ diversi rati tal-kambju ta’ referenza tul perjodu ta’ żmien biex jiddetermina t-tariffi supplimentari massimi applikabbli bil-munita tiegħu. Meta t-tariffi massimi ma jkunux denominati bl-euro, il-valuri applikabbli jenħtieġ li jiġu ddeterminati bil-munita rilevanti billi tiġi applikata l-medja tad-diversi rati tal-kambju ta’ referenza tul iż-żmien ippubblikati f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea (il-Ġurnal Uffiċjali) fid-data speċifikata f’dan ir-Regolament. Meta ma jkun hemm l-ebda pubblikazzjoni fid-data speċifikata, ir-rati tal-kambju ta’ referenza applikabbli jenħtieġ li jkunu dawk ippubblikati fl-ewwel pubblikazzjoni tal-Ġurnal Uffiċjali wara dik id-data li jkun fiha dawn ir-rati tal-kambju ta’ referenza. Biex id-determinazzjoni tal-valuri ta’ muniti oħra għajr l-euro tiġi allinjata mar-regola applikata għall-komunikazzjonijiet intra-UE f’konformità mar-Regolament (UE) 2015/2120, it-tariffi massimi b’muniti għajr l-euro jenħtieġ li jiġu ddeterminati billi tiġi applikata l-medja tar-rati tal-kambju ta’ referenza ppubblikati mill-Bank Ċentrali Ewropew fil-15 ta’ Jannar, fil-15 ta’ Frar u fil-15 ta’ Marzu fis-sena kalendarja rilevanti fil-Ġurnal Uffiċjali. Jenħtieġ li t-tariffi massimi kkalkulati b’dan il-mod għall-2022 japplikaw mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament sal-15 ta’ Mejju 2023.

(14)

Biex ikun jista’ jiġi żviluppat suq aktar effiċjenti, integrat u kompetittiv għas-servizzi tar-roaming, jenħtieġ li ma jkun hemm l-ebda restrizzjoni li tipprevjeni lill-impriżi milli jinnegozjaw b’mod effettiv aċċess bl-ingrossa bil-għan li jiġu pprovduti servizzi tar-roaming, inkluż għal komunikazzjonijiet bejn magna u oħra. L-ostakli tal-aċċess għal servizzi tar-roaming bl-ingrossa bħal dawn, minħabba differenzi fis-saħħa tan-negozjar u fil-livell ta’ sjieda tal-infrastruttura tal-impriżi jenħtieġ li jitneħħew. Għal dak il-għan, il-ftehimiet għar-roaming bl-ingrossa jenħtieġ li jirrispettaw il-prinċipju tan-newtralità teknoloġika u jiżguraw li l-operaturi kollha jkollhom opportunità ekwa u ġusta biex jaċċessaw in-networks u t-teknoloġiji kollha disponibbli u jenħtieġ li jirrispettaw il-prinċipju li dawn il-ftehimiet jiġu negozjati in bone fide b’mod li jippermetti lill-fornituri tar-roaming joffru servizzi ta’ roaming bl-ingrossa ekwivalenti għas-servizzi li joffru domestikament. Dan ir-Regolament ma jimponix obbligu fuq il-fornituri tar-roaming biex jikkonkludu ftehimiet tar-roaming bl-ingrossa biss ma’ dawk l-operaturi li għandhom l-aktar networks avvanzati, soġġett għall-konformità mar-rekwiżiti tal-kwalità tas-servizzi bl-imnut stabbiliti f’dan ir-Regolament. L-operaturi li jfittxu aċċess għar-roaming bl-ingrossa jenħtieġ li jkollhom il-libertà li jinnegozjaw il-ftehimiet tar-roaming bl-ingrossa tagħhom skont il-ħtiġijiet kummerċjali tagħhom stess u l-aħjar interessi tal-utenti finali tagħhom. Għalhekk, matul it-tranżizzjoni lejn networks u teknoloġiji tal-komunikazzjonijiet mobbli tal-ġenerazzjoni li jmiss, gradwalment il-fornituri tar-roaming jenħtieġ li jiżguraw aċċess għar-roaming bl-ingrossa li jippermetti l-forniment ta’ servizzi tar-roaming bl-imnut fi Stati Membri oħra taħt kundizzjonijiet kuntrattwali ekwivalenti bħal fl-Istat Membru tad-domiċilju tagħhom, f’konformità mal-objettivi tal-RLAH. Il-fornituri tar-roaming jenħtieġ li joffru servizzi tar-roaming bl-imnut li huma ekwivalenti għas-servizzi tal-komunikazzjoni mobbli li joffru domestikament fejn ikun hemm kopertura mifruxa jew meta jkun hemm offerti kompetittivi għall-aċċess għal tali networks u teknoloġiji tal-komunikazzjonijiet mobbli tal-ġenerazzjoni li jmiss fl-Istat Membru miżjur, skont il-linji gwida tal-BEREC għall-aċċess għar-roaming bl-ingrossa.

L-operaturi tan-networks mobbli virtwali (MVNOs) u l-bejjiegħa mill-ġdid tas-servizzi tal-komunikazzjoni mobbli mingħajr infrastruttura tan-network tagħhom, tipikament ikunu jipprovdu servizzi tar-roaming ibbażati fuq ftehimiet kummerċjali tar-roaming bl-ingrossa mal-operaturi ospitanti tan-network mobbli tagħhom fl-istess Stat Membru. Madankollu, in-negozjati kummerċjali jistgħu ma jipprovdux marġini biżżejjed lill-MVNOs u lill-bejjiegħa mill-ġdid biex jistimulaw il-kompetizzjoni bi prezzijiet orħos. It-tneħħija ta’ dawk l-ostakli u l-kisba ta’ bilanċ fis-setgħa ta’ negozjar bejn l-MVNOs jew il-bejjiegħa mill-ġdid u l-operaturi tan-networks mobbli b’obbligu ta’ aċċess u b’limiti fuq l-ingrossa jenħtieġ li jiffaċilitaw l-iżvilupp ta’ servizzi u offerti tar-roaming alternattivi, innovattivi u madwar l-Unjoni għall-klijenti. Id-Direttiva (UE) 2018/1972 ma tipprovdix soluzzjoni għal din il-problema bl-impożizzjoni ta’ obbligi fuq l-operaturi li għandhom setgħa sinifikanti fis-suq.

(15)

Għalhekk jenħtieġ li jiġi previst obbligu li jintlaqgħu talbiet raġonevoli ta’ aċċess bl-ingrossa għal networks pubbliċi tal-komunikazzjoni mobbli, bil-għan li jiġu pprovduti servizzi tar-roaming. Aċċess bħal dan jenħtieġ li jkun konformi mal-ħtiġijiet ta’ dawk li qed ifittxu aċċess. L-utenti finali tas-servizzi li jeħtieġu teknoloġiji moderni u servizzi tar-roaming bl-imnut jenħtieġ li jkunu jistgħu jgawdu l-istess kwalità tas-servizz waqt ir-roaming hekk kif jagħmlu f’pajjiżhom. Għalhekk, aċċess tar-roaming bl-ingrossa jenħtieġ li jiżgura li dawk li jitolbu aċċess ikunu jistgħu jirreplikaw is-servizzi bl-imnut offruti domestikament, sakemm l-operaturi tan-networks miżjura li huma mitluba jipprovdu aċċess jistgħu jippruvaw li huwa teknikament fattibbli biex jagħmlu dan. Il-parametri li taħthom is-servizzi mobbli huma offruti mill-operatur tan-network miżjur lill-klijenti domestiċi tiegħu huma mifhuma li huma teknikament fattibbli. Soġġett għall-ftehim rilevanti tar-roaming bl-ingrossa u mingħajr preġudizzju għall-obbligi bl-imnut stabbiliti f’dan ir-Regolament, jenħtieġ li l-operatur tan-network miżjur jiżgura li l-klijenti tar-roaming fuq in-network tiegħu ma jkunux soġġetti għal kundizzjonijiet li huma inqas vantaġġużi minn dawk li joffri lill-klijenti domestiċi tiegħu, pereżempju f’termini ta’ kwalità tas-servizz, bħall-veloċità disponibbli. Jenħtieġ li l-aċċess jiġi rifjutat biss abbażi ta’ kriterji oġġettivi, bħall-fattibbiltà teknika u l-ħtieġa li tinżamm l-integrità tan-network.

Jenħtieġ li l-operatur tan-network miżjur ma jirrifjutax jew jillimita l-aċċess abbażi ta’ kunsiderazzjonijiet kummerċjali b’tali mod li l-forniment ta’ servizzi tar-roaming kompetituri jkun ristrett. Meta l-aċċess jiġi rifjutat, il-parti offiża jenħtieġ li tkun tista’ tressaq il-każ għas-soluzzjoni tat-tilwim skont il-proċedura stabbilita f’dan ir-Regolament. Biex jiġu żgurati kundizzjonijiet ugwali għal kulħadd, jenħtieġ li jingħata aċċess bl-ingrossa bil-għan li jiġu pprovduti servizzi tar-roaming skont l-obbligi regolatorji stabbiliti f’dan ir-Regolament applikabbli fil-livell bl-ingrossa, u jenħtieġ li jqis l-elementi differenti tal-kost meħtieġa għall-forniment ta’ dan l-aċċess. Approċċ regolatorju konsistenti għall-aċċess bl-ingrossa għall-forniment ta’ servizzi tar-roaming jenħtieġ li jikkontribwixxi biex jiġu evitati distorsjonijiet bejn l-Istati Membri. Jenħtieġ li l-BEREC, b’koordinazzjoni mal-Kummissjoni u b’kollaborazzjoni mal-partijiet ikkonċernati rilevanti, joħroġ linji gwida għal aċċess bl-ingrossa bil-għan li jiġu pprovduti servizzi tar-roaming.

(16)

L-obbligu ta’ aċċess għar-roaming bl-ingrossa jenħtieġ li jkun jinkludi l-forniment ta’ servizzi diretti tar-roaming bl-ingrossa u l-forniment ta’ servizzi tar-roaming bl-ingrossa għal bejgħ mill-ġdid minn partijiet terzi. L-obbligu ta’ aċċess għar-roaming bl-ingrossa jenħtieġ li jkopri wkoll l-obbligu li l-operatur tan-networks mobbli jippermetti lill-MVNOs u lill-bejjiegħa mill-ġdid jixtru servizzi tar-roaming bl-ingrossa regolati mingħand aggregaturi tal-ingrossa li jipprovdu punt ta’ aċċess uniku u pjattaforma standardizzata għal ftehimiet tar-roaming fl-Unjoni kollha. Biex jiġi żgurat li l-operaturi kollha jipprovdu aċċess għall-faċilitajiet kollha meħtieġa għal aċċess dirett għar-roaming bl-ingrossa u aċċess għal bejgħ mill-ġdid tar-roaming bl-ingrossa lil fornituri tar-roaming f’perjodu raġonevoli ta’ żmien, jenħtieġ li tiġi ppubblikata offerta ta’ referenza li jkun fiha l-kundizzjonijiet standard għal aċċess dirett għar-roaming bl-ingrossa u għal aċċess għal bejgħ mill-ġdid tar-roaming bl-ingrossa. Jenħtieġ li l-pubblikazzjoni tal-offerta ta’ referenza ma twaqqafx in-negozjati kummerċjali bejn dawk li qed jitolbu aċċess u l-fornituri tal-aċċess dwar il-livell tal-prezz tal-ftehim finali bl-ingrossa jew dwar servizzi ta’ aċċess addizzjonali bl-ingrossa li jmorru lil hinn minn dawk meħtieġa għall-aċċess dirett għar-roaming bl-ingrossa u għall-aċċess għal bejgħ mill-ġdid tar-roaming bl-ingrossa.

(17)

Obbligu ta’ aċċess għar-roaming bl-ingrossa jenħtieġ li jkopri l-aċċess għal kull komponent meħtieġ għall-forniment ta’ servizzi tar-roaming, bħal elementi tan-network u faċilitajiet assoċjati; is-sistemi tas-software rilevanti, inkluż is-sistemi ta’ appoġġ operazzjonali; is-sistemi tal-informazzjoni jew il-bażijiet tad-data għal ordnijiet minn qabel, forniment, ordnijiet, talbiet ta’ manutenzjoni u tiswija, u fatturar; it-traduzzjoni tan-numri jew sistemi li joffru funzjonalità ekwivalenti; servizzi tan-networks mobbli u tan-networks virtwali.

(18)

Jekk dawk li qed jitolbu aċċess għal bejgħ mill-ġdid tar-roaming bl-ingrossa jitolbu aċċess għal faċilitajiet jew servizzi addizzjonali għal dawk meħtieġa għall-forniment ta’ servizzi tar-roaming bl-imnut, l-operaturi tan-networks mobbli jistgħu jitolbu tariffi ġusti u raġonevoli għal dawk il-faċilitajiet jew is-servizzi. Fost l-oħrajn, dawk il-faċilitajiet jew is-servizzi addizzjonali jistgħu jkunu servizzi ta’ valur miżjud, software u sistemi tal-informazzjoni addizzjonali, jew arranġamenti għall-fatturar.

(19)

L-Artikolu 109 tad-Direttiva (UE) 2018/1972 jeħtieġ lill-Istati Membri jiżguraw li l-utenti aħħarin kollha jkollhom aċċess mingħajr ħlas għas-servizzi ta’ emerġenza, permezz ta’ komunikazzjonijiet ta’ emerġenza mal-aktar ċentru xieraq li jirċievi t-telefonati ta’ emerġenza (PSAP). Dik id-Direttiva teħtieġ ukoll li l-Istati Membri jiżguraw li l-aċċess mill-utenti aħħarin b’diżabbiltà għas-servizzi ta’ emerġenza huwa disponibbli permezz ta’ komunikazzjonijiet ta’ emerġenza, inkluż meta jivvjaġġaw fl-Unjoni, u li tali aċċess huwa ekwivalenti għal dawk li jgawdu utenti aħħarin oħra. Dawk il-mezzi ta’ aċċess jistgħu jinkludu servizz ta’ test f’ħin reali jew servizz ta’ konverżazzjoni globali kif previst fid-Direttiva (UE) 2019/882 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13) jew servizzi oħra ta’ komunikazzjoni mhux bil-vuċi, pereżempju servizzi ta’ SMS, messaġġi jew vidjo permezz ta’ applikazzjonijiet ta’ emerġenza, jew servizzi ta’ trażmissjoni, li l-Istati Membri jużaw b’kunsiderazzjoni tar-rekwiżiti stabbiliti fil-liġi tal-Unjoni u l-kapaċitajiet u t-tagħmir tekniku tas-sistema nazzjonali PSAP. L-implimentazzjoni tal-mezzi ta’ aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza disponibbli għall-klijenti tar-roaming b’diżabbiltà u t-twassil tal-informazzjoni dwar il-post minn fejn toriġina t-telefonata jenħtieġ li jkunu bbażati kemm jista’ jkun fuq standards jew speċifikazzjonijiet Ewropej. Standards bħal dawn jenħtieġ li jiġu promossi mill-Kummissjoni u l-Istati Membri f’kooperazzjoni mal-korpi Ewropej tal-istandardizzazzjoni u korpi rilevanti oħra.

Huwa f’idejn l-Istati Membri li jiddeterminaw it-tip ta’ komunikazzjonijiet ta’ emerġenza li huma fattibbli teknikament biex jiżguraw li l-klijenti tar-roaming ikollhom aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza. Biex jiġi żgurat li l-klijenti tar-roaming ikollhom aċċess għal komunikazzjonijiet ta’ emerġenza skont il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 109 tad-Direttiva (UE) 2018/1972, l-operaturi tan-network miżjur jenħtieġ li fl-offerta ta’ referenza jinkludu informazzjoni dwar liema tip ta’ komunikazzjonijiet ta’ emerġenza huma obbligatorji u teknikament fattibbli biex jiżguraw aċċess għall-klijenti tar-roaming skont il-miżuri nazzjonali fl-Istat Membru miżjur. Barra minn hekk, il-ftehimiet tar-roaming bl-ingrossa jenħtieġ li jinkludu informazzjoni dwar il-parametri tekniċi biex jiġi żgurat l-aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza, inkluż għall-klijenti tar-roaming b’diżabbiltà, u biex tiġi żgurata t-trażmissjoni tal-informazzjoni dwar il-lokalizzazzjoni ta’ min jagħmel it-telefonata, inkluża informazzjoni dderivata mill-handset, lill-aktar PSAP xieraq fl-Istat Membru miżjur. Jenħtieġ li, b’din l-informazzjoni, il-fornitur tar-roaming ikun jista’ jidentifika u jipprovdi mingħajr ħlas, il-komunikazzjoni ta’ emerġenza u t-trażmissjoni tal-lokalizzazzjoni ta’ min jagħmel it-telefonata.

(20)

Ċerti kundizzjonijiet li jistgħu jiġu inklużi fl-offerti ta’ referenza biex operaturi tan-networks mobbli jkunu jistgħu jipprevjenu r-roaming permanenti jew l-użu anomalu jew abbużiv tal-aċċess għar-roaming bl-ingrossa. B’mod partikolari, meta l-operatur tan-network miżjur ikollu raġunijiet motivati biex iqis li qed isir roaming permanenti minn porzjon sinifikanti tal-klijenti tal-fornitur tar-roaming jew użu anomalu jew abbużiv tal-aċċess għar-roaming bl-ingrossa, jenħtieġ li dan ikun jista’ jitlob lill-fornitur tar-roaming biex jipprovdi informazzjoni, b’mod aggregat u f’konformità sħiħa mar-rekwiżiti tal-Unjoni u nazzjonali dwar il-protezzjoni tad-data, li permezz tagħha jkun jista’ jiġi ddeterminat jekk hemmx xi porzjon sinifikanti tal-klijenti tal-fornitur tar-roaming li qed jużaw ir-roaming b’mod permanenti jew jekk hemmx użu anomalu jew abbużiv tal-aċċess għar-roaming bl-ingrossa, bħal informazzjoni dwar il-porzjon ta’ klijenti b’konsum domestiku insinifikanti meta mqabbel mal-konsum tar-roaming. Barra minn hekk, it-terminazzjoni ta’ ftehimiet tar-roaming bl-ingrossa bil-għan li tipprevjeni roaming permanenti jew użu anomalu jew abbużiv tal-aċċess għar-roaming bl-ingrossa, jenħtieġ li ssir biss wara li jkunu ttieħdu miżuri anqas stretti li ma rnexxilhomx jindirizzaw is-sitwazzjoni.

Din it-terminazzjoni jenħtieġ li tkun soġġetta għal awtorizzazzjoni minn qabel mill-awtorità regolatorja nazzjonali tal-operatur tan-network miżjur, filwaqt li tittieħed konsiderazzjoni sħiħa tal-opinjoni tal-BEREC meta dan ikun ġie kkonsultat. Fost il-miżuri inqas stretti li jistgħu jittieħdu hemm l-iffissar ta’ tariffi ogħla massimi bl-ingrossa li ma jaqbżux it-tariffi bl-ingrossa previsti f’dan ir-Regolament għal volumi li jaqbżu volum aggregat speċifikat fil-ftehim. Dawn it-tariffi ogħla bl-ingrossa jenħtieġ li jiġu stabbiliti minn qabel, jew mill-mument meta l-operatur tan-network miżjur ikun stabbilixxa u informa lill-operatur tan-network tal-pajjiż tal-oriġini li, abbażi ta’ kriterji oġġettivi, qed isir roaming permanenti minn porzjon sinifikanti ta’ klijenti tal-fornitur tar-roaming jew użu anomalu jew abbużiv tal-aċċess għar-roaming bl-ingrossa. Il-miżuri inqas stretti jistgħu jikkonsistu wkoll fl-impenn tal-operatur tan-network tal-pajjiż tal-oriġini biex jadotta jew jirrevedi l-politiki tiegħu ta’ użu ġust applikabbli għall-klijenti tiegħu f’konformità mal-atti ta’ implimentazzjoni adottati skont dan ir-Regolament, jew il-possibbiltà li l-operatur tan-network miżjur jitlob reviżjoni tal-ftehim tar-roaming bl-ingrossa. Fl-interessi tat-trasparenza, jenħtieġ li l-awtorità regolatorja nazzjonali tagħmel disponibbli għall-pubbliku l-informazzjoni dwar it-talbiet għall-awtorizzazzjoni biex jiġu tterminati l-ftehimiet tar-roaming bl-ingrossa, b’rispett għall-kunfidenzjalità kummerċjali.

(21)

Biex ikunu jistgħu jiġu żviluppati swieq aktar effiċjenti, integrati u kompetittivi għas-servizzi tar-roaming, meta jinnegozjaw l-aċċess għar-roaming bl-ingrossa għall-iskop li jipprovdu servizzi tar-roaming bl-imnut, jenħtieġ li l-operaturi jingħataw il-possibbiltà li jinnegozjaw skemi innovattivi tal-ipprezzar bl-ingrossa li ma jkunux marbuta direttament mal-volumi effettivament ikkonsmati, bħal pagamenti fissi, impenji bil-quddiem jew ftehimiet tar-roaming bl-ingrossa bbażati fuq il-kapaċità, jew skemi tal-ipprezzar li jirriflettu l-varjazzjonijiet tad-domanda matul is-sena. Soġġett għal-limitazzjonijiet fuq roaming permanenti inklużi f’dan ir-Regolament, il-komunikazzjonijiet bejn magna u oħra, jiġifieri servizzi li jinvolvu trasferiment awtomatizzat ta’ data u informazzjoni bejn apparati jew applikazzjonijiet ibbażati fuq software b’interazzjoni limitata jew l-ebda interazzjoni umana, mhumiex esklużi mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament jew mill-obbligi rilevanti ta’ aċċess għar-roaming bl-ingrossa stabbiliti f’dan ir-Regolament, inklużi d-dispożizzjonijiet dwar l-użu ġust tas-servizzi tar-roaming u l-possibbiltà għall-operaturi tan-networks mobbli li jinkludu kundizzjonijiet fl-offerti ta’ referenza tagħhom biex jipprevjenu l-użu permanenti ta’ servizzi tar-roaming regolati jew l-użu anomalu jew abbużiv tal-aċċess għar-roaming bl-ingrossa. Madankollu, ir-roaming permanenti huwa soġġett għan-negozjati kummerċjali u jista’ jintlaħaq qbil dwarhom minn żewġ sħab ta’ ftehim tar-roaming bl-ingrossa. Biex ikun jista’ jsir l-iżvilupp ta’ swieq aktar effiċjenti u kompetittivi għal komunikazzjonijiet minn magna għal magna, huwa mistenni li l-operaturi tan-network mobbli jwieġbu dejjem aktar u jaċċettaw it-talbiet raġonevoli kollha għal ftehimiet tar-roaming bl-ingrossa b’termini raġonevoli u li jippermettu b’mod espliċitu r-roaming permanenti għal komunikazzjonijiet minn magna għal magna.

Jenħtieġ li dawn ikunu jistgħu jistabbilixxu ftehimiet flessibbli tar-roaming bl-ingrossa li jippermettu servizzi tar-roaming bl-ingrossa u japplikaw skemi ta’ tariffi li mhumiex ibbażati fuq il-volum tad-data kkonsmata iżda minflok huma bbażati fuq skemi alternattivi, pereżempju, l-għadd ta’ magni konnessi kull xahar. F’dak il-kuntest, fil-każ ta’ tilwim transfruntier, il-partijiet involuti jenħtieġ li jkollhom rikors għall-proċedura għas-soluzzjoni tat-tilwim stabbilita fl-Artikolu 27 tad-Direttiva (UE) 2018/1972. Jenħtieġ li l-partijiet fin-negozjati jkollhom l-għażla li jaqblu li ma japplikawx tariffi tar-roaming bl-ingrossa regolati massimi tul il-ftehimiet tar-roaming bl-ingrossa. Dak jeskludi l-possibbiltà għal kwalunkwe parti li sussegwentement titlob l-applikazzjoni ta’ tariffi massimi bl-ingrossa abbażi tal-volum għall-konsum proprju, kif stabbilit f’dan ir-Regolament. Jenħtieġ li din tkun mingħajr preġudizzju għall-obbligi fir-rigward tal-forniment ta’ servizzi tar-roaming bl-imnut regolati. Barra minn hekk, ir-Rapport tal-Kummissjoni jieħu nota tal-aħħar żvilupp b’rabta ma’ modi ġodda ta’ negozjar tat-traffiku tar-roaming bl-ingrossa, bħall-pjattaformi tan-negozjar online, li għandhom il-potenzjal jiffaċilitaw il-proċess tan-negozjar bejn l-operaturi. L-użu ta’ strumenti simili jista’ jikkontribwixxi biex tissaħħaħ il-kompetizzjoni fis-suq tar-roaming bl-ingrossa u jkomplu jorħsu r-rati attwali bl-ingrossa mitluba.

(22)

Ir-Regolament (UE) Nru 531/2012 jipprevedi li l-operaturi ma jistgħux jipprevjenu lill-utenti finali milli jaċċessaw is-servizzi tar-roaming regolati tad-data fuq network miżjur offruti minn fornitur alternattiv tar-roaming. Iżda din il-miżura strutturali, introdotta permezz tal-obbligu għall-bejgħ separat ta’ servizzi tar-roaming tad-data, saret ineffettiva wara l-introduzzjoni tal-RLAH. Barra minn hekk, minħabba n-nuqqas ta’ adozzjoni fis-suq, dan l-obbligu ma jidhirx li għadu rilevanti. Għalhekk, id-dispożizzjonijiet li jirrikjedu lill-operaturi jipprovdu bejgħ separat ta’ servizzi roaming tad-data fil-livell bl-imnut jenħtieġ li ma jibqgħux japplikaw.

(23)

Sabiex ikunu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li jingħataw setgħat ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni b’rabta mal-istabbiliment ta’ regoli dettaljati dwar l-applikazzjoni tal-politiki ta’ użu ġust u dwar il-metodoloġija għall-valutazzjoni tas-sostenibbiltà tal-forniment ta’ servizzi tar-roaming bl-imnut bi prezzijiet domestiċi, kif ukoll dwar l-applikazzjoni li jrid jippreżenta l-fornitur tar-roaming għall-finijiet ta’ dik il-valutazzjoni. Jenħtieġ li dawk is-setgħat ikunu eżerċitati f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14). Sakemm jiġu adottati dawk il-miżuri ta’ implimentazzjoni, jenħtieġ li r-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2016/2286 (15) jibqa’ japplika.

(24)

Jenħtieġ li jiġu imposti obbligi regolatorji kemm fil-livell bl-imnut kif ukoll fil-livell bl-ingrossa biex jitħarsu l-interessi tal-klijenti tar-roaming, peress li l-esperjenza wriet li t-tnaqqis fil-prezzijiet bl-ingrossa għas-servizzi tar-roaming madwar l-Unjoni jista’ ma jkunx rifless fi tnaqqis fil-prezzijiet bl-imnut għar-roaming, għax ma jkunx hemm inċentivi biex dan iseħħ. Min-naħa l-oħra, l-azzjoni biex jitnaqqas il-livell tal-prezzijiet bl-imnut mingħajr ma jiġi indirizzat il-livell tal-kostijiet bl-ingrossa marbuta mal-forniment ta’ dawk is-servizzi jista’ jissogra li jfixkel il-funzjonament tajjeb tas-suq intern għas-servizzi tar-roaming u ma jippermettix grad ogħla ta’ kompetizzjoni.

(25)

It-tneħħija tat-tariffi supplimentari tar-roaming bl-imnut f’konformità mar-Regolament (UE) 2015/2120 kienet meħtieġa biex tistabbilixxi u tiffaċilita l-funzjonament ta’ suq uniku diġitali fl-Unjoni kollha. Madankollu, dak ir-Regolament waħdu ma kienx biżżejjed biex jiżgura l-funzjonament tajjeb tas-suq tar-roaming. Jenħtieġ li dan ir-Regolament jikkontribwixxi biex il-mudelli tal-prezzijiet fis-swieq domestiċi ma jiġux affettwati bit-tneħħija tat-tariffi supplimentari tar-roaming bl-imnut.

(26)

Jenħtieġ li l-prezz bl-imnut domestiku rilevanti jkun daqs it-tariffa bl-imnut domestika għal kull unità. Madankollu, meta ma jkunx hemm prezzijiet bl-imnut domestiċi speċifiċi li jistgħu jintużaw bħala bażi għal servizz tar-roaming bl-imnut regolat (pereżempju, fil-każ ta’ pjanijiet ta’ tariffar domestiċi mingħajr limiti, ġabriet ta’ servizzi jew tariffi domestiċi li ma jinkludux id-data), il-prezz bl-imnut domestiku jenħtieġ li jitqies li hu l-istess mekkaniżmu ta’ tariffar daqslikieku l-klijenti kienu qed jikkonsmaw il-pjan ta’ tariffar domestiku fl-Istat Membru ta’ dawk il-klijenti.

(27)

Meta jsir roaming fi ħdan l-Unjoni, il-klijenti tar-roaming jenħtieġ li jkunu jistgħu jużaw is-servizzi bl-imnut li jabbonaw għalihom u jibbenefikaw mill-istess livell ta’ kwalità tas-servizz daqslikieku f’pajjiżhom. Għal dak il-għan, u f’konformità mal-obbligi għal aċċess bl-ingrossa stabbiliti f’dan ir-Regolament, il-fornituri tar-roaming u l-operaturi tan-network mobbli jenħtieġ li jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li s-servizzi tar-roaming bl-imnut regolati jiġu pprovduti bl-istess kundizzjonijiet daqslikieku dawn is-servizzi kienu kkonsmati domestikament. Pereżempju, jekk il-veloċità massima disponibbli tad-data tan-network miżjur tkun daqs, jew ogħla mill-veloċità massima disponibbli offruta domestikament mill-fornitur tar-roaming, jenħtieġ li l-fornitur tar-roaming ma joffrix veloċità aktar baxxa mill-veloċità massima disponibbli pprovduta domestikament. Jekk il-veloċità massima disponibbli tad-data tan-network miżjur tkun aktar baxxa mill-veloċità massima disponibbli offruta domestikament mill-fornitur tar-roaming, jenħtieġ li l-fornitur tar-roaming ma joffrix veloċità aktar baxxa minn dik il-veloċità massima disponibbli tan-network miżjur. Fejn ġenerazzjoni jew teknoloġija aktar ġdida tan-network tkun disponibbli fuq in-network miżjur, jenħtieġ li l-fornitur tar-roaming ma jirrestrinġix is-servizz tar-roaming għal ġenerazzjoni ta’ network jew teknoloġija eqdem minn dik offruta domestikament. Barra minn hekk, b’mod partikolari matul it-tranżizzjoni lejn networks u teknoloġiji tal-komunikazzjonijiet mobbli tal-ġenerazzjoni li jmiss, fejn l-implimentazzjoni ta’ dawk in-networks u t-teknoloġiji mill-fornitur tar-roaming u l-operatur tan-network miżjur ma jkunux komparabbli, il-fornitur tar-roaming jista’ joffri s-servizz tar-roaming bl-imnut regolat bit-teknoloġija eżistenti tal-komunikazzjoni mobbli. Kunsiderazzjonijiet kummerċjali li jirriżultaw fi tnaqqis fil-kwalità tas-servizzi regolati tar-roaming bl-imnut, bħat-tnaqqis tal-wisa’ tal-banda biex jitnaqqsu l-volumi tar-roaming, jenħtieġ li jiġu pprojbiti. Jenħtieġ li l-operaturi jieħdu miżuri raġonevoli biex jimminimizzaw kwalunkwe dewmien żejjed fit-trasferimenti bejn in-networks tal-komunikazzjonijiet mobbli, mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 28 tad-Direttiva (UE) 2018/1972. L-amministrazzjonijiet u l-operaturi nazzjonali jistgħu jikkonkludu ftehimiet ta’ koordinazzjoni tal-ispettru u jiżguraw kopertura, tal-inqas tul il-kurituri 5G u r-rotot tat-trasport terrestri.

(28)

Il-fornituri tar-roaming jenħtieġ li jkunu jistgħu japplikaw politiki ta’ użu ġust għall-konsum tas-servizzi tar-roaming bl-imnut regolati mogħtija bil-prezz bl-imnut domestiku applikabbli. Jenħtieġ li l-politiki ta’ użu ġust jindirizzaw biss l-użu abbużiv jew anomalu tas-servizzi tar-roaming bl-imnut regolati minn klijenti tar-roaming, bħall-użu ta’ servizzi bħal dawn minn klijenti tar-roaming fi Stat Membru ieħor li mhux dak tal-fornitur domestiku tagħhom għal finijiet oħra għajr l-ivvjaġġar perjodiku. Il-miżuri ta’ implimentazzjoni dwar l-applikazzjoni tal-politiki tal-użu ġust jenħtieġ li jiżguraw li dan l-objettiv ma jiġix evitat mill-fornituri tar-roaming għal finijiet oħra għad-detriment tal-klijenti tar-roaming impenjati fi kwalunkwe forma ta’ vjaġġar perjodiku. F’każijiet ta’ force majeure ikkawżati minn ċirkostanzi bħal pandemiji, għeluq tal-fruntieri temporanju jew diżastri naturali, li jestendu involontarjament il-perjodu ta’ soġġorn temporanju tal-klijent tar-roaming fi Stat Membru ieħor, jenħtieġ li l-fornituri tar-roaming jestendu t-tolleranza applikabbli għal użu ġust għal perjodu xieraq meta ssir talba ġustifikata mill-klijent tar-roaming. Kwalunkwe politika ta’ użu ġust jenħtieġ li tagħti l-possibbiltà lill-klijenti tal-fornitur tar-roaming li jikkonsmaw volumi ta’ servizzi tar-roaming bl-imnut regolati bil-prezz bl-imnut domestiku applikabbli, li huma konsistenti mal-pjanijiet ta’ tariffar rispettivi tagħhom. Il-miżuri ta’ implimentazzjoni dwar l-applikazzjoni ta’ politiki ta’ użu ġust jenħtieġ li jqisu l-ħafna xejriet varjati ta’ vvjaġġar perjodiku mill-klijenti tar-roaming, sabiex jiġi żgurat li l-politiki ta’ użu ġust ma jaġixxux bħala ostaklu għal esperjenza ġenwina tal-RLAH min-naħa ta’ dawn il-klijenti.

(29)

Meta tirrevedi l-atti ta’ implimentazzjoni tagħha, il-Kummissjoni, wara li tikkonsulta mal-BEREC, jenħtieġ li tivvaluta l-punt sa fejn il-kundizzjonijiet tas-suq, ix-xejriet tal-konsum u tal-ivvjaġġar, l-evoluzzjoni u l-konverġenza tal-prezzijiet u r-riskju osservabbli ta’ distorsjoni tal-kompetizzjoni jippermettu forniment sostenibbli ta’ servizzi tar-roaming bi prezzijiet domestiċi għall-ivvjaġġar perjodiku u l-possibbiltà li jiġu limitati l-applikazzjoni u l-effetti tal-miżuri skont politika ta’ użu ġust għal każijiet eċċezzjonali.

(30)

F’ċirkostanzi speċifiċi u eċċezzjonali, meta fornitur tar-roaming ma jkunx jista’ jirkupra l-kostijiet ġenerali effettivi u mbassra tiegħu għall-forniment ta’ servizzi tar-roaming bl-imnut regolati mid-dħul ġenerali effettiv u mbassar tiegħu mill-forniment ta’ servizzi bħal dawn, dak il-fornitur tar-roaming jenħtieġ li jkun jista’ japplika għal awtorizzazzjoni biex japplika tariffa supplimentari biex jiżgura s-sostenibbiltà tal-mudell ta’ tariffar domestiku tiegħu. Il-valutazzjoni tas-sostenibbiltà tal-mudell ta’ tariffar domestiku jenħtieġ li tkun ibbażata fuq fatturi oġġettivi rilevanti speċifiċi għall-fornitur tar-roaming, fosthom varjazzjonijiet oġġettivi bejn il-fornituri tar-roaming fl-Istat Membru kkonċernat u l-livell tal-prezzijiet u tad-dħul domestiċi. Dak jista’, pereżempju, ikun il-każ għal mudelli ta’ tariffar b’rata fissa domestiċi bl-imnut ta’ operaturi li jkollhom żbilanċi negattivi sinifikanti fit-traffiku, meta l-prezz impliċitu tal-unità domestika jkun baxx u anki d-dħul ġenerali tal-operatur ikun baxx meta mqabbel mal-piż tal-kost tar-roaming, jew meta il-prezz impliċitu tal-unità jkun baxx u l-konsum effettiv jew imbassar tas-servizzi tar-roaming ikun għoli. Biex jiġi evitat li l-mudell ta’ tariffar domestiku tal-fornituri tar-roaming isir insostenibbli minħabba dawn il-problemi fl-irkupru tal-kostijiet, u li jiġġenera riskju ta’ effett sinifikanti fuq l-evoluzzjoni tal-prezzijiet domestiċi jew l-hekk imsejjaħ “effett waterbed”, il-fornituri tar-roaming li jkunu f’dawn iċ-ċirkostanzi, bl-awtorizzazzjoni tal-awtorità regolatorja nazzjonali, jenħtieġ li jkunu jistgħu japplikaw tariffa supplimentari għas-servizzi tar-roaming bl-imnut regolati biss sa kemm meħtieġ biex jirkupraw il-kostijiet rilevanti kollha tal-forniment ta’ dawn is-servizzi.

(31)

Għal dak il-għan, il-kostijiet imġarrba biex jiġu pprovduti servizzi tar-roaming bl-imnut regolati jenħtieġ li jiġu ddeterminati b’referenza għat-tariffi effettivi tar-roaming bl-ingrossa applikati għat-traffiku tar-roaming outbound tal-fornitur tar-roaming ikkonċernat li jaqbeż it-traffiku tar-roaming inbound, kif ukoll b’referenza għal dispożizzjoni raġonevoli għall-kostijiet konġunti u komuni. Id-dħul mis-servizzi tar-roaming bl-imnut regolati jenħtieġ li jiġi ddeterminat b’referenza għad-dħul bil-livelli tal-prezzijiet domestiċi attribwibbli għall-konsum tas-servizzi tar-roaming bl-imnut regolati, kemm abbażi ta’ prezz għal kull unità jew bħala proporzjon ta’ tariffa fissa, li tirrifletti l-proporzjonijiet effettivi jew imbassra tal-konsum tas-servizzi tar-roaming bl-imnut regolati mill-klijenti fl-Unjoni u l-konsum domestiku. Jenħtieġ li jitqiesu wkoll il-konsum tas-servizzi tar-roaming bl-imnut regolati u l-konsum domestiku mill-klijenti tal-fornitur tar-roaming, u l-livell tal-kompetizzjoni, tal-prezzijiet u tad-dħul fis-suq domestiku, u kwalunkwe riskju ċar li r-roaming bil-prezzijiet bl-imnut domestiċi jaffettwa b’mod sinifikanti l-evoluzzjoni ta’ dawn il-prezzijiet.

(32)

Ir-Regolament (UE) Nru 531/2012 jipprevedi li, meta fornitur tar-roaming japplika tariffa supplimentari għall-konsum tas-servizzi tar-roaming bl-imnut regolati li taqbeż kwalunkwe limitu skont kwalunkwe politika ta’ użu ġust, is-somma tal-prezz bl-imnut domestiku u kwalunkwe tariffa supplimentari applikata għal telefonati tar-roaming regolati magħmula, messaġġi SMS tar-roaming regolati mibgħuta jew servizzi tar-roaming regolati tad-data ma għandhiex taqbeż id-EUR 0,19 kull minuta, is-EUR 0,06 għal kull messaġġ SMS u l-EUR 0,20 għal kull megabyte użat, rispettivament. Meta wieħed iqis il-funzjonament effettiv tar-regoli RLAH mill-15 ta’ Ġunju 2017, dik id-dispożizzjoni ma għadhiex meħtieġa.

(33)

F’konformità mal-prinċipju li ‘min iċempel iħallas’, il-klijenti ta’ servizzi mobbli ma jħallsux għat-telefonati mobbli domestiċi li jirċievu u l-kost tat-terminazzjoni ta’ telefonata fin-network ta’ min jirċievi t-telefonata hija koperta fit-tariffa bl-imnut ta’ min jagħmel it-telefonata. Jenħtieġ li l-konverġenza tar-rati tat-terminazzjoni mobbli madwar l-Istati Membri tippermetti l-applikazzjoni tal-istess prinċipju għat-telefonati tar-roaming bl-imnut regolati. F’konformità mal-Artikolu 75(1) tad-Direttiva (UE) 2018/1972, il-Kummissjoni stabbiliet, permezz tar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2021/654 (16), rata massima unika għat-terminazzjoni ta’ telefonati madwar l-Unjoni għal servizzi tal-mobile biex tnaqqas il-piż regolatorju fl-indirizzar tal-problemi ta’ kompetizzjoni relatati mat-terminazzjoni tat-telefonati bl-ingrossa b’mod konsistenti fl-Unjoni kollha. Ir-Regolament Delegat (UE) 2021/654 jinkludi tnaqqas gradwali (glide path) mifrux fuq tliet snin: ir-rata massima unika għat-terminazzjoni ta’ telefonati bil-mobile madwar l-Unjoni trid tkun EUR 0,7 fl-2021, EUR 0,55 fl-2022, EUR 0,4 fl-2023, li tilħaq ir-rata massima unika għat-terminazzjoni ta’ telefonati bil-mobile madwar l-Unjoni ta’ EUR 0,2 mill-2024 ’il quddiem. Fis-sitwazzjonijiet stabbiliti f’dan ir-Regolament meta l-fornituri tar-roaming jistgħu japplikaw tariffa supplimentari lis-servizzi tar-roaming bl-imnut regolati, it-tariffa supplimentari applikata lit-telefonati tar-roaming regolati riċevuti jenħtieġ ma tkunx aktar mir-rata massima unika għat-terminazzjoni ta’ telefonati bil-mobile madwar l-Unjoni stabbilita mill-Kummissjoni għas-sena rilevanti fir-Regolament Delegat (UE) 2021/654. Jekk il-Kummissjoni sussegwentement tikkonkludi li m’għadx hemm bżonn tiġi stabbilita rata massima unika għat-terminazzjoni ta’ telefonati bil-mobile madwar l-Unjoni, kwalunkwe tariffa supplimentari applikata lit-telefonati tar-roaming regolati riċevuti jenħtieġ li ma tkunx aktar mir-rata stabbilita fl-aħħar att delegat adottat skont l-Artikolu 75 tad-Direttiva (UE) 2018/1972.

(34)

Meta l-fornituri tas-servizzi tar-roaming regolati fl-Unjoni kollha jibdlu t-tariffi tar-roaming bl-imnut tagħhom u l-politiki annessi dwar l-użu tar-roaming biex jikkonformaw mar-rekwiżiti ta’ dan ir-Regolament, dawn il-bidliet jenħtieġ li ma jirriżultaw fl-ebda dritt għall-klijenti mobbli, skont il-liġijiet nazzjonali li jittrasponu d-Direttiva (UE) 2018/1972, li jirtiraw mill-kuntratti bl-imnut tagħhom.

(35)

Kuntratt bl-imnut li jinkludi xi tip ta’ servizz tar-roaming bl-imnut regolat jenħtieġ li, b’mod ċar u komprensibbli, jispeċifika l-karatteristiċi ta’ dak is-servizz tar-roaming bl-imnut regolat, inkluż il-livell mistenni ta’ kwalità tas-servizz. Għalkemm il-fornituri tar-roaming ma jeżerċitawx kontroll fuq in-networks miżjura, is-servizzi tar-roaming ipprovduti huma soġġetti għall-ftehim tar-roaming bl-ingrossa mal-operatur tan-network miżjur. Għalhekk, sabiex il-klijenti tar-roaming jingħataw is-setgħa, jenħtieġ li l-fornituri tar-roaming jinfurmaw lill-klijenti tagħhom fil-kuntratt bl-imnut, b’mod ċar, dwar kif il-kwalità tas-servizzi tar-roaming tista’ tvarja fil-prattika mis-servizzi kkonsmati domestikament. Jenħtieġ li l-fornituri tar-roaming jispjegaw ukoll, sa fejn ikun possibbli, kif fatturi rilevanti oħra jistgħu jaffettwaw il-kwalità tas-servizz, bħall-veloċità, il-latenza u d-disponibbiltà tas-servizzi tar-roaming jew servizzi oħra waqt ir-roaming, minħabba d-disponibbiltà ta’ ċerti teknoloġiji, il-kopertura jew il-varjazzjoni minħabba fatturi esterni bħat-topografija. Jenħtieġ li kuntratt bl-imnut bħal dan jinkludi wkoll informazzjoni ċara u komprensibbli dwar il-proċedura għall-ilmenti li hija disponibbli fejn il-kwalità tas-servizz ma tikkorrispondix mat-termini tal-kuntratt bl-imnut. Il-fornitur tar-roaming jenħtieġ li jittratta kwalunkwe lment fil-ħin u b’mod effettiv.

(36)

Sabiex jiġi żgurat li l-klijenti tar-roaming ikunu infurmati b’mod adegwat dwar il-kwalità tas-servizz tar-roaming tagħhom, jenħtieġ li l-fornituri tar-roaming jippubblikaw l-informazzjoni rilevanti fuq il-paġni web tagħhom. Għal dak il-għan, jenħtieġ li jinkludu informazzjoni dwar ir-raġunijiet għaliex servizz tar-roaming jista’ jiġi offrut taħt kundizzjonijiet li huma inqas vantaġġużi minn dawk offruti domestikament. Dik l-informazzjoni jenħtieġ li jkun fiha, b’mod partikolari, spjegazzjoni ċara u komprensibbli ta’ devjazzjonijiet sinifikanti possibbli mill-veloċitajiet reklamati jew stmati massimi ta’ upload u download li jiġu offruti domestikament, u kif tali devjazzjonijiet jista’ jkollhom impatt fuq is-servizz tar-roaming li l-klijenti jabbonaw għalih. L-informazzjoni tista’ tinkludi wkoll spjegazzjoni ċara u li tinftiehem dwar kif kwalunkwe limitazzjoni fil-volum, il-veloċità, il-ġenerazzjonijiet u t-teknoloġiji disponibbli tan-network u parametri oħra tal-kwalità tas-servizz jista’ fil-prattika jkollhom impatt fuq is-servizz tar-roaming tad-data, u b’mod partikolari fuq l-użu tal-kontenut, l-applikazzjonijiet u s-servizzi waqt ir-roaming.

(37)

Il-klijenti tar-roaming u l-operaturi tal-pajjiż tal-oriġini xi drabi bla ma jkunu jafu jġarrbu kontijiet kbar minħabba n-nuqqas ta’ trasparenza fuq in-numri użati għas-servizzi ta’ valur miżjud fl-Unjoni kollha u fuq il-prezzijiet bl-ingrossa mitluba għas-servizzi ta’ valur miżjud, mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 97 tad-Direttiva (UE) 2018/1972. Il-komunikazzjonijiet lejn ċerti numri li jintużaw biex jipprovdu servizzi ta’ valur miżjud, pereżempju, numri b’rati primjum, numri mingħajr ħlas jew numri b’kostijiet kondiviżi, huma soġġetti għal kundizzjonijiet partikolari tal-ipprezzar fil-livell nazzjonali. Dan ir-Regolament jenħtieġ li ma japplikax għall-parti tat-tariffa li tintalab għall-forniment ta’ servizzi ta’ valur miżjud, iżda biss għat-tariffi għall-konnessjoni ma’ dawk is-servizzi. Il-prinċipju tal-RLAH jista’ joħloq aspettattiva fost il-klijenti tar-roaming li l-komunikazzjonijiet lejn numri bħal dawn waqt ir-roaming ma jżidux il-kostijiet meta mqabbla mas-sitwazzjoni domestika. Iżda dan mhux dejjem ikun il-każ waqt ir-roaming. Il-klijenti tar-roaming iġarrbu aktar kostijiet, anke meta jċemplu numri li domestikament huma mingħajr ħlas. Dan jista’ jdgħajjef il-kunfidenza tal-klijenti fl-użu tal-apparat telefoniku tagħhom waqt ir-roaming, u jista’ joħloq ħasdiet bil-kont, u b’hekk iħalli impatt negattiv fuq esperjenza ġenwina tal-RLAH. Fil-livell tal-bejgħ bl-imnut, dan huwa prinċipalment ikkawżat mil-livell insuffiċjenti ta’ trasparenza fir-rigward tat-tariffi ogħla li jistgħu jiġġarrbu għall-komunikazzjonijiet għan-numri użati għal servizzi b’valur miżjud. Għalhekk, jenħtieġ li jiġu introdotti miżuri biex titqajjem kuxjenza dwar ir-riskju ta’ kontijiet għoljin u biex tiżdied it-trasparenza fir-rigward tat-termini relatati mal-komunikazzjonijiet għan-numri għal servizzi b’valur miżjud. Għal dak il-għan, il-klijenti tar-roaming jenħtieġ li jiġu infurmati fil-kuntratt bl-imnut tagħhom, u jenħtieġ li jiġu notifikati u mwissija, b’mod faċli għall-utent, fil-ħin u mingħajr ħlas, li l-komunikazzjonijiet lejn in-numri ta’ servizzi ta’ valur miżjud waqt ir-roaming jistgħu jinvolvu tariffi addizzjonali. Il-faċilità li jiġu diżattivati l-kontijiet ta’ partijiet terzi fl-Anness VI tad-Direttiva (UE) 2018/1972, jekk disponibbli, tista’ tiġi applikata għal sitwazzjonijiet tar-roaming.

(38)

Il-funzjonament tas-swieq tar-roaming bl-ingrossa jenħtieġ li jippermetti lill-operaturi jirkupraw il-kostijiet kollha għall-forniment ta’ servizzi tar-roaming bl-ingrossa regolati, inkluż il-kostijiet konġunti u komuni. Il-mudell tal-kost li kien jiddependi fuqu għall-finijiet tal-proċess ta’ rieżami qies kemm jista’ jkun l-investimenti li saru mill-operaturi sabiex jipprovdu servizzi tar-roaming mobbli, bħall-ispiża tal-ispettru, il-kost tal-investimenti fit-tagħmir u l-infrastruttura, kif ukoll l-infrastruttura użata mill-operaturi u t-teknoloġija li mistennija tiddomina l-konsum sar-rieżami li jmiss. Ir-rieżami ppjanat għall-2025 se jserraħ fuq mudell ġdid tal-ispejjeż, filwaqt li tqis bl-akbar reqqa l-iżviluppi teknoloġiċi osservati fil-perjodu interim. Jenħtieġ li dan iħares l-inċentivi għal investiment fin-networks miżjura u jevita kwalunkwe distorsjoni tal-kompetizzjoni domestika fis-swieq miżjura kkawżata minn arbitraġġ regolatorju mill-operaturi li jużaw rimedji ta’ aċċess għar-roaming bl-ingrossa biex jikkompetu fi swieq miżjura domestiċi.

(39)

Fid-dawl tal-għanijiet ta’ dan ir-Regolament li tiġi żgurata kompetizzjoni kontinwa u l-protezzjoni tal-utenti finali, jenħtieġ li dan ir-Regolament jistabbilixxi limiti fuq il-prezzijiet tar-roaming bl-ingrossa li jirriflettu l-iżviluppi fl-ispejjeż tal-operaturi għall-forniment ta’ servizzi tar-roaming bl-ingrossa. Il-mudell tal-kostijiet użat għall-finijiet tal-proċess ta’ rieżami u msemmi fil-valutazzjoni tal-impatt imwettqa għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament juri li l-kostijiet tal-operaturi kienu qed jonqsu gradwalment u qed ikomplu jonqsu. Meta wieħed iqis l-iskeda ta’ żmien mistennija għar-rieżami ppjanata tal-limiti massimi bl-ingrossa abbażi taż-żewġ rapporti li għandhom jiġu ppreżentati mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill sal-30 ta’ Ġunju 2025 u t-30 ta’ Ġunju 2029, it-tariffi massimi bl-ingrossa jenħtieġ li jonqsu abbażi ta’ perkors ta’ tnaqqis, filwaqt li jitqiesu l-istimi tal-kostijiet rilevanti u l-iżviluppi probabbli tas-suq fil-perjodu bejn l-2022 u l-2027.

(40)

L-istimi tal-ispejjeż għall-forniment ta’ servizzi tar-roaming bl-ingrossa, inklużi spejjeż konġunti u komuni, ġew ivvalutati abbażi ta’ diversi sorsi. Sors wieħed kien mudell tal-kost ġenerali għas-servizzi tar-roaming bl-ingrossa użat għall-finijiet tal-proċess ta’ rieżami, li stima l-kostijiet ta’ operatur effiċjenti meta jipprovdi servizzi tar-roaming bl-ingrossa. Ir-riżultat tal-mudell tal-kostijiet jippermetti l-analiżi tal-kostijiet, għal kull sena f’kull Stat Membru, skont xenarji u suppożizzjonijiet differenti fis-snin li fihom jistma l-kostijiet. Il-mudell tal-kostijiet ġie ppopolat bid-data ppreżentata mill-operaturi u sussegwentement ġie kkonfermat mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali rilevanti. L-istaġjonalità tqieset ukoll għall-Istati Membri li setgħu juru li din affettwat id-dimensjonament tan-network tal-operaturi. Matul il-perjodu li fih ġie żviluppat il-mudell tal-kost, ġew ikkonsultati l-operaturi, il-BEREC u l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali. Il-valutazzjoni tal-kostijiet ibbażat ukoll fuq it-tariffi tar-roaming bl-ingrossa attwali fl-Unjoni u qieset l-adozzjoni futura antiċipata ta’ teknoloġiji tan-network aġġornati, f’konformità mal-indikazzjonijiet riċevuti mill-BEREC fl-opinjonijiet tiegħu.

(41)

Fir-rigward tar-regoli dwar it-tariffi bl-ingrossa, l-obbligi regolatorji fil-livell tal-Unjoni jenħtieġ li jibqgħu japplikaw għax kwalunkwe miżura li tippermetti l-RLAH fl-Unjoni kollha mingħajr ma tindirizza l-livell tal-kostijiet bl-ingrossa assoċjati mal-forniment ta’ servizzi tar-roaming bl-ingrossa, tista’ tissogra li tħarbat is-suq intern għas-servizzi tar-roaming u b’hekk ma tħeġġiġx aktar kompetizzjoni. Jenħtieġ li tariffi bl-ingrossa f’livell xieraq jiffaċilitaw il-kompetizzjoni sostenibbli, anke min-naħa ta’ parteċipanti ġodda, intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju, u negozji ġodda.

(42)

Jenħtieġ li t-tariffi massimi bl-ingrossa jaġixxu bħala livell ta’ salvagwardja u jenħtieġ li jiżguraw li l-operaturi jkunu jistgħu jirkupraw il-kostijiet tagħhom, inkluż il-kostijiet konġunti u komuni. Jenħtieġ li jippermettu wkoll il-forniment sostenibbli u mifrux tal-RLAH, u fl-istess ħin iħallu marġini għal negozjati kummerċjali bejn l-operaturi.

(43)

Il-prattika minn xi operaturi tan-networks mobbli li jiffatturaw għall-forniment tat-telefonati tar-roaming bl-ingrossa abbażi ta’ perjodi minimi ta’ tariffar sa 60 sekonda, minflok abbażi ta’ kull sekonda kif normalment japplikaw għal tariffi tal-interkonnessjoni bl-ingrossa oħra, toħloq distorsjoni tal-kompetizzjoni bejn dawk l-operaturi u dawk li japplikaw metodi differenti ta’ tariffar, u ddgħajjef l-applikazzjoni konsistenti tat-tariffi massimi bl-ingrossa stabbiliti f’dan ir-Regolament. Barra minn hekk, din tirrappreżenta tariffa addizzjonali żżid il-kostijiet bl-ingrossa u għalhekk tħalli konsegwenzi negattivi fuq l-ipprezzar tas-servizzi tar-roaming tat-telefonati bil-vuċi fil-livell bl-imnut. Għalhekk, l-operaturi tan-networks mobbli jenħtieġ li jintalbu jiffatturaw għall-forniment bl-ingrossa ta’ telefonati tar-roaming regolati abbażi ta’ kull sekonda.

(44)

Biex jiġi żgurat li l-klijenti tar-roaming ikollhom aċċess effettiv u mingħajr interruzzjoni għas-servizzi ta’ emerġenza, mingħajr ħlas, in-networks miżjura jenħtieġ li ma jimponu l-ebda tariffa bl-ingrossa relatata ma’ kwalunkwe tip ta’ komunikazzjonijiet ta’ emerġenza fuq il-fornituri tar-roaming.

(45)

Biex titjieb it-trasparenza tal-prezzijiet bl-imnut għas-servizzi tar-roaming u biex il-klijenti tar-roaming ikunu megħjuna jieħdu deċiżjonijiet dwar l-użu tal-apparat mobbli tagħhom waqt l-ivvjaġġar, il-fornituri tas-servizzi tal-komunikazzjoni mobbli jenħtieġ li jagħtu informazzjoni mingħajr ħlas lill-klijenti tar-roaming tagħhom dwar it-tariffi tar-roaming applikabbli għalihom meta jużaw is-servizzi tar-roaming fi Stat Membru miżjur. Ċerti gruppi ta’ klijenti jaf ikunu diġà informati tajjeb dwar it-tariffi tar-roaming, u għalhekk il-fornituri tar-roaming jenħtieġ jipprovdu l-possibbiltà ta’ opt-out faċli minn dak il-messaġġ awtomatiku. Barra minn hekk, il-klijenti tar-roaming jenħtieġ li jirċievu messaġġ testwali li jinkludi link li tipprovdi aċċess mingħajr ħlas għal paġna web stabbilita mill-fornitur tar-roaming, b’informazzjoni dettaljata dwar it-tipi ta’ servizzi, jiġifieri telefonati u messaġġi SMS, li jistgħu jkunu soġġetti għal żieda fil-kostijiet, mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 97 tad-Direttiva (UE) 2018/1972. Il-klijenti tar-roaming jenħtieġ li jkunu infurmati bis-sħiħ, b’mod ċar, dwar kwalunkwe tariffa applikabbli għan-numri tat-telefown bla ħlas waqt ir-roaming. Barra minn hekk, il-fornituri tar-roaming jenħtieġ li jagħtu attivament informazzjoni addizzjonali lill-klijenti tagħhom, meta jintalbu u mingħajr ħlas, u meta l-klijenti jkunu fl-Unjoni, dwar it-tariffi għal kull minuta, kull messaġġ SMS jew kull megabyte ta’ data, inkluża l-VAT, meta jagħmlu jew jirċievu telefonati bil-vuċi u meta jibagħtu u jirċievu messaġġi SMS jew messaġġi MMS u servizzi oħra tal-komunikazzjoni tad-data fl-Istat Membru miżjur.

(46)

Klijenti tar-roaming jistgħu jikkonnettjaw ma’ networks pubbliċi ta’ komunikazzjoni mobbli mhux terrestri, bħal abbord bastimenti tal-baħar (servizzi MCV) kif definit fid-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2010/166/UE (17) jew fuq inġenji tal-ajru (servizzi MCA) kif definit fid-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2008/294/KE (18), li huma pprovduti permezz ta’ tipi ta’ networks tar-radju għajr networks terrestri, permezz ta’ tagħmir speċifiku mmuntat abbord. Dawk is-servizzi spiss ikunu aċċessibbli fl-ilmijiet internazzjonali jew abbord l-inġenji tal-ajru. Tariffi mġarrbin minn klijenti tar-roaming meta jaqbdu, b’mod intenzjonali jew involontarjament, ma’ networks mhux terrestri huma ħafna ogħla mit-tariffi għal servizzi ta’ roaming regolati. Il-klijenti tar-roaming huma mdorrija jibbenefikaw mir-RLAH u mill-użu ta’ servizzi tar-roaming bi prezzijiet domestiċi. Minħabba n-nuqqas ta’ approċċ konsistenti rigward il-miżuri ta’ trasparenza u ta’ salvagwardja għall-konnessjonijiet man-networks mhux terrestri, il-klijenti tar-roaming huma aktar esposti għar-riskju ta’ spejjeż imprevisti fil-kontijiet. Għalhekk, jenħtieġ li jiġu introdotti miżuri ta’ trasparenza u ta’ salvagwardja addizzjonali biex japplikaw għal konnessjonijiet ma’ networks mhux terrestri bħal fuq bastimenti u inġenji tal-ajru.

Il-fornituri tar-roaming jenħtieġ li jieħdu passi raġonevoli biex japplikaw tali miżuri ta’ trasparenza u ta’ salvagwardja. Passi bħal dawn jistgħu jinkludu miżuri operattivi tan-network, limiti finanzjarji, mekkaniżmu ta’ rinunzja fakultattiva jew miżuri ekwivalenti. Dawn, b’mod partikolari, jenħtieġ li jinkludu miżuri biex jiżguraw li tiġi pprovduta informazzjoni adegwata b’mod ċar u li jinftiehem, sabiex il-klijenti tar-roaming jingħataw is-setgħa li jipprevjenu b’mod attiv każijiet bħal dawn ta’ roaming involontarju. Il-fornituri tar-roaming li joffru mekkaniżmu ta’ rinunzja jenħtieġ li jinfurmaw lill-klijenti tar-roaming dwar il-limitazzjonijiet tal-adeżjoni istantanja jew tal-attivazzjoni mill-ġdid tas-servizz, bħar-riskju li mingħajr il-konnessjoni tagħhom man-network ma jkunux jistgħu jattivaw mill-ġdid il-konnessjoni ma’ network mhux terrestri. Il-fornituri tar-roaming jenħtieġ li jinfurmaw lill-klijenti tar-roaming tagħhom dwar il-possibbiltà li jirrinunzjaw b’mod manwali u istantanju għar-roaming fuq l-apparat telefoniku tagħhom, jew permezz tas-settings jew inkella bl-attivazzjoni tal-modalità tat-titjira. Sa fejn ikun possibbli, meta jkunu qed jippjanaw u jħaddmu n-networks tagħhom, il-fornituri tar-roaming jenħtieġ li jkollhom l-għan li jagħtu prijorità lill-konnessjonijiet man-networks terrestri biex jimminimizzaw ir-riskju ta’ konnessjoni involontarja ma’ networks mhux terrestri. Sabiex jiġi żgurat livell għoli ta’ protezzjoni għall-klijenti tar-roaming, meta jikkonnettjaw ma’ networks pubbliċi ta’ komunikazzjoni mobbli mhux terrestri, il-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjoni mobbli jenħtieġ li jipprovdu lill-klijenti tar-roaming tagħhom b’informazzjoni dwar kwalunkwe tariffa addizzjonali li tapplika, permezz ta’ messaġġ SMS mingħajr ħlas kull darba li tiġi stabbilita konnessjoni ma’ network bħal dan.

(47)

Dan ir-Regolament jenħtieġ li, fir-rigward tas-servizzi tar-roaming bl-imnut regolati, jistabbilixxi rekwiżiti speċifiċi ta’ trasparenza allinjati mal-kundizzjonijiet speċifiċi tat-tariffi u l-volum applikabbli wara t-tneħħija tat-tariffi supplimentari tar-roaming bl-imnut. B’mod partikolari, jenħtieġ li jkun hemm dispożizzjonijiet biex il-klijenti tar-roaming jiġu notifikati fil-ħin u b’mod faċli għall-utent u mingħajr ħlas dwar il-politika ta’ użu ġust applikabbli, meta jiġi kkonsmat il-volum kollu ta’ użu ġust applikabbli għas-servizzi tar-roaming regolati tat-telefonati bil-vuċi, tal-messaġġi SMS jew tad-data, dwar kwalunkwe tariffa supplimentari, u dwar il-konsum akkumulat tas-servizzi tar-roaming regolati tad-data..

(48)

Il-klijenti li jgħixu fir-reġjuni tal-fruntieri jenħtieġ li ma jirċevux kontijiet għaljin bla bżonn minħabba tariffi ta’ roaming involontarju. Għalhekk, il-fornituri tar-roaming jenħtieġ li jieħdu passi raġonevoli kollha biex jimminimizzaw ir-riskju tar-roaming involontarju u jipproteġu lill-klijenti minn tariffi tar-roaming imġarrba meta jkunu jinsabu fl-Istat Membru tagħhom. Passi bħal dawn jenħtieġ li jinkludu limiti finanzjarji, mekkaniżmi ta’ rinunzja għar-roaming fuq network barra mill-Unjoni fejn ikun teknikament fattibbli, jew miżuri ekwivalenti. Passi bħal dawn jenħtieġ b’mod partikolari li jinkludu miżuri xierqa għall-għoti ta’ informazzjoni b’mod ċar u li jinftiehem biex il-klijenti jkollhom is-setgħa jipprevjenu attivament dawn il-każijiet ta’ roaming involontarju. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u awtoritajiet kompetenti oħra responsabbli għas-salvagwardja u l-promozzjoni tal-interessi tal-klijenti li normalment jirrisjedu fit-territorju tagħhom jenħtieġ li jkunu attenti għal sitwazzjonijiet ta’ klijenti li jġarrbu problemi fil-ħlas tat-tariffi tar-roaming waqt li jkunu jinsabu fl-Istat Membru tagħhom u jenħtieġ li jieħdu passi xierqa biex itaffu l-problema.

(49)

Barra minn hekk, jenħtieġ li jiġu stabbiliti miżuri li jiżguraw it-trasparenza tat-tariffi bl-imnut għas-servizzi kollha tar-roaming tad-data, inkluż għall-konnessjoni ma’ networks pubbliċi ta’ komunikazzjoni mobbli mhux terrestri, b’mod partikolari biex jeliminaw il-problema ta’ “ħasdiet bil-kont” li toħloq ostaklu għall-funzjonament tajjeb tas-suq intern, u biex jipprovdu l-għodod meħtieġa lill-klijenti tar-roaming għal monitoraġġ u kontroll tal-infiq tagħhom fuq servizzi tar-roaming tad-data. Bl-istess mod, jenħtieġ li ma jkun hemm l-ebda ostaklu għall-introduzzjoni ta’ applikazzjonijiet jew teknoloġiji li jistgħu jkunu sostitut jew alternattiva għas-servizzi tar-roaming, inkluż iżda mhux limitati għal Wi-Fi

(50)

Barra minn hekk, biex jiġu evitati ħasdiet bil-kont, il-fornituri tar-roaming jenħtieġ li jistabbilixxu limiti finanzjarji jew tal-volum massimi, wieħed jew aktar, għat-tariffi pendenti tagħhom għas-servizzi kollha tar-roaming tad-data, espressi bil-munita tal-fatturar tal-klijent tar-roaming, u jenħtieġ joffru notifika xierqa lill-klijenti tar-roaming tagħhom kollha mingħajr ħlas u b’format li jista’ jerġa’ jiġi kkonsultat sussegwentement, meta dak il-limitu jkun wasal biex jintlaħaq. Meta dak il-limitu massimu jintlaħaq, il-klijenti jenħtieġ li ma jibqgħux jirċievu jew jintalbu jħallsu għal dawk is-servizzi, sakemm dawn ma jitolbux b’mod speċifiku li dawk is-servizzi jibqgħu jiġu pprovduti f’konformità mat-termini u l-kundizzjonijiet stipulati fin-notifika. F’dan il-każ, dawn jenħtieġ li jirċievu konferma mingħajr ħlas u b’format li jista’ jerġa’ jiġi kkonsultat sussegwentement. Il-klijenti tar-roaming jenħtieġ li jingħataw l-opportunità li jagħżlu l-opt-out minn dawk il-limiti finanzjarji jew tal-volum massimi fi żmien raġonevoli jew li jagħżlu li ma jkollhomx limitu bħal dan. Sakemm il-klijenti ma jiddikjarawx mod ieħor, dawn jenħtieġ li jitqiegħdu f’sistema ta’ limitazzjoni awtomatika.

(51)

Dawn il-miżuri ta’ trasparenza jenħtieġ li jitqiesu bħala salvagwardji minimi għall-klijenti tar-roaming, u jenħtieġ ma jwaqqfux lill-fornituri tar-roaming milli joffru lill-klijenti tagħhom firxa ta’ faċilitajiet oħra li jgħinuhom ibassru u jikkontrollaw l-infiq tagħhom fuq is-servizzi tar-roaming tad-data.

(52)

Il-klijenti b’tariffi mħallsin minn qabel jista’ jkollhom ħasdiet bil-kont ukoll talli jużaw servizzi tar-roaming tad-data. Għal dik ir-raġuni, id-dispożizzjonijiet dwar il-limitu tal-interruzzjoni tas-servizz jenħtieġ li japplikaw ukoll għal dawk il-klijenti.

(53)

Il-konsumaturi mhux dejjem jiddistingwu bejn l-aċċess għas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi waqt ir-roaming, jiġifieri meta l-utenti finali jaċċessaw tali servizzi fl-Istati Membri miżjura, u l-komunikazzjonijiet intra-UE, jiġifieri fejn il-konsumaturi li jinsabu fl-Istat Membru tad-domiċilju tagħhom jagħmlu telefonati jew jibagħtu messaġġi SMS lil Stat Membru ieħor. Filwaqt li r-roaming u l-komunikazzjonijiet intra-UE jikkostitwixxu żewġ swieq distinti u separati, ċerti paralleli jistgħu jinsiltu bejniethom minn perspettiva tal-konsumatur. Mill-15 ta’ Mejju 2019, il-prezz bl-imnut, eskluż l-VAT, li jista’ jkun impost fuq il-konsumaturi għal komunikazzjonijiet intra-UE regolati tqiegħed limitu massimu fuqu ta’ EUR 0,19 għal kull minuta għal telefonati u EUR 0,06 għal kull messaġġ SMS. Bl-estensjoni tal-miżuri tal-RLAH introdotti minn dan ir-Regolament, li jindirizzaw ir-riskju li tiġi skoraġġuta l-komunikazzjoni transfruntiera u li jippermettu l-istabbiliment ta’ suq intern, jenħtieġ li jitqies xieraq li jiġi eżaminat l-iżvilupp tas-suq tal-komunikazzjonijiet intra-UE. Għal dak il-għan, il-miżuri eżistenti jenħtieġ li jiġu evalwati fid-dawl tal-applikazzjoni tad-Direttiva (UE) 2018/1972 u, b’mod partikolari, tar-regoli dwar is-servizzi ta’ komunikazzjoni interpersonali, u l-introduzzjoni ta’ rati massimi uniċi għat- terminazzjoni ta’ telefonati bil-vuċi madwar l-Unjoni, li hija komponent tal-istruttura tal-kostijiet tal-komunikazzjonijiet intra-UE. Il-Kummissjoni, bl-appoġġ tal-BEREC, jenħtieġ li tivvaluta l-effetti tal-miżuri eżistenti introdotti bir-Regolament (UE) 2018/1971 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (19) u tiddetermina jekk għadx hemm il-ħtieġa, u jekk iva sa liema punt li jitnaqqsu l-limiti massimi sabiex jiġu protetti l-konsumaturi. Dik il-valutazzjoni jenħtieġ li ssir mill-inqas sena qabel l-iskadenza ta’ dawk il-miżuri fl-14 ta’ Mejju 2024.

(54)

Hemm diskrepanzi konsiderevoli bejn it-tariffi tar-roaming regolati fi ħdan l-Unjoni u t-tariffi tar-roaming imħallsa mill-klijenti waqt ivvjaġġar barra mill-Unjoni, li huma ferm ogħla mill-prezzijiet fl-Unjoni, fejn it-tariffi supplimentari tar-roaming jiġu applikati biss b’mod eċċezzjonali, issa li tneħħew it-tariffi tar-roaming bl-imnut. Minħabba n-nuqqas ta’ approċċ konsistenti dwar il-miżuri ta’ trasparenza u ta’ salvagwardja rigward ir-roaming barra mill-Unjoni, il-konsumaturi mhumiex kunfidenti dwar id-drittijiet tagħhom u għalhekk ħafna drabi jaqtgħu qalbhom milli jużaw is-servizzi mobbli waqt l-ivvjaġġar. Informazzjoni trasparenti pprovduta lill-konsumaturi tista’ mhux biss tgħinhom fid-deċiżjoni dwar kif jużaw l-apparat mobbli tagħhom waqt l-ivvjaġġar (fi ħdan l-Unjoni u barra mill-Unjoni), iżda tista’ tgħinhom ukoll fl-għażla bejn il-fornituri tar-roaming. Għalhekk, jeħtieġ li tiġi indirizzata l-problema tan-nuqqas ta’ trasparenza u ta’ protezzjoni tal-konsumaturi billi jiġu applikati ċerti miżuri ta’ trasparenza u ta’ salvagwardja anke għas-servizzi tar-roaming ipprovduti barra mill-Unjoni. Dawk il-miżuri jenħtieġ li jiffaċilitaw il-kompetizzjoni u jtejbu l-funzjonament tas-suq intern.

(55)

Iċ-ċittadini tal-Unjoni jħabbtu wiċċhom ma’ tariffi tar-roaming għoljin meta jużaw servizzi tar-roaming bl-imnut f’pajjiżi terzi. Għalhekk, jenħtieġ li jiġu mħeġġa inizjattivi li għandhom l-għan li jbaxxu t-tariffi tar-roaming għas-servizzi tar-roaming bejn l-Unjoni u pajjiżi terzi fuq bażi reċiproka. B’mod partikolari, l-utenti finali fir-reġjuni tal-fruntieri esterni tal-Unjoni jibbenefikaw ħafna minn tariffi tar-roaming aktar baxxi mal-pajjiżi terzi ġirien.

(56)

Jekk l-operatur tan-network miżjur fil-pajjiż terz miżjur ma jippermettix li l-fornitur tar-roaming jimmonitorja l-użu tal-klijenti f’ħin reali, il-fornitur tar-roaming jenħtieġ li ma jkunx obbligat jipprovdi l-limiti finanzjarji jew tal-volum massimi għas-salvagwardja tal-klijenti.

(57)

Il-fornituri tar-roaming jenħtieġ li jinfurmaw lill-klijenti tar-roaming bil-possibbiltà li jaċċessaw servizzi ta’ emerġenza mingħajr ħlas billi jċemplu n-numru uniku Ewropew ta’ emerġenza “112” u l-klijenti tar-roaming jenħtieġ li jiġu infurmati dwar mezzi alternattivi ta’ aċċess permezz tal-komunikazzjonijiet ta’ emerġenza li huma teknikament fattibbli għall-użu mill-klijenti tar-roaming, b’mod partikolari mill-klijenti tar-roaming b’diżabbiltà. Mezzi alternattivi ta’ aċċess permezz tal-komunikazzjonijiet ta’ emerġenza jippermettu lill-klijenti tar-roaming, b’mod partikolari lill-klijenti tar-roaming b’diżabbiltà, li jkollhom aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza permezz ta’ mezzi oħra minbarra telefonati. Pereżempju, mezzi alternattivi ta’ aċċess jistgħu jiġu żgurati b’applikazzjonijiet ta’ emerġenza, messaġġar, servizzi ta’ trażmissjoni jew konverżazzjoni testwali jew sħiħa f’ħin reali implimentati skont l-Artikolu 4 tad-Direttiva (UE) 2019/882. L-informazzjoni dwar il-mezzi ta’ aċċess jenħtieġ li tiġi pprovduta permezz ta’ messaġġ SMS li jinforma lill-klijenti tar-roaming dwar il-possibbiltà li jaċċessaw servizzi ta’ emerġenza mingħajr ħlas billi jċemplu n-numru uniku Ewropew ta’ emerġenza “112” u li jipprovdi link għal paġna web speċifika, li tista’ tiġi aċċessata mingħajr ħlas u li tikkonforma mad-Direttiva (UE) 2016/2102 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20), li tiddeskrivi, b’mod li jinftiehem faċilment, il-mezzi alternattivi ta’ aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza fl-Istat Membru miżjur u li tindika biss dawk il-mezzi ta’ aċċess li huma teknikament fattibbli għall-użu mill-klijenti tar-roaming. Il-paġna web speċifika jenħtieġ li jkun fiha informazzjoni fil-lingwa li biha l-fornitur tar-roaming jikkomunika mal-klijent tar-roaming.

(58)

L-Artikolu 110 tad-Direttiva (UE) 2018/1972 jirrikjedi li l-Istati Membri jiżguraw li s-sistemi ta’ twissija pubblika tagħhom jittrażmettu twissijiet pubbliċi lill-utenti finali kkonċernati, jiġifieri lill-utenti finali li jinsabu fiż-żoni ġeografiċi li potenzjalment jiġu affettwati minn emerġenzi u diżastri fuq skala kbira li huma imminenti jew li qed jiżviluppaw matul il-perjodu ta’ twissija, inklużi l-utenti finali tar-roaming. It-teknoloġiji disponibbli bħalissa jippermettu lill-awtoritajiet nazzjonali jibagħtu twissijiet pubbliċi lill-klijenti tar-roaming ikkonċernati mingħajr il-ħtieġa ta’ azzjoni minn qabel mill-klijenti tar-roaming, bħat-tniżżil ta’ applikazzjoni. Madankollu, f’xi Stati Membri, jintużaw applikazzjonijiet mobbli ta’ twissija pubblika li jippermettu li tintbagħat informazzjoni rikka lill-utenti aħħarin, xi drabi flimkien mat-teknoloġiji msemmija qabel. Fl-Istati Membri fejn il-konnessjoni ma’ tali applikazzjoni mobbli nazzjonali ta’ twissija pubblika hija pprovduta fil-bażi tad-data tal-mezzi ta’ aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza li huma obbligatorji f’kull Stat Membru stabbilita skont dan ir-Regolament, il-fornituri tar-roaming jenħtieġ li jinfurmaw lill-klijenti tar-roaming dwar il-link għal dik l-applikazzjoni. L-informazzjoni jenħtieġ li tingħata fil-lingwa li biha l-fornitur tar-roaming jikkomunika mal-klijent tar-roaming. B’referenza għall-preambolu tad-Direttiva (UE) 2018/1972, il-Kummissjoni ser tivvaluta l-possibbiltajiet li jippermettu lill-klijenti tar-roaming ikkonċernati jirċievu twissijiet pubbliċi maħruġa mill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti, inkluż permezz ta’ applikazzjoni mobbli meta jivvjaġġaw fl-Unjoni, permezz ta’ sistema ta’ twissija pubblika fil-livell tal-Unjoni kollha li tikkomplementa s-sistemi nazzjonali ta’ twissija pubblika.

(59)

Il-meded tan-numri, inkluż dawk użati għas-servizzi ta’ valur miżjud, huma stabbiliti fil-pjanijiet nazzjonali tan-numri u mhumiex armonizzati fil-livell tal-Unjoni. Għalhekk, l-operaturi jistgħu ma jkunux jistgħu jirrikonoxxu l-meded tan-numri għas-servizzi ta’ valur miżjud fil-pajjiżi kollha minn qabel. Il-meded tan-numri użati għas-servizzi ta’ valur miżjud huma soġġetti għal kundizzjonijiet tal-ipprezzar partikolari fil-livell nazzjonali, u ħafna drabi r-rati tat-terminazzjoni tagħhom mhumiex regolati. Filwaqt li dan huwa mifhum mill-fornituri tar-roaming, il-livell tat-tariffi bl-ingrossa li dawn se jġarrbu xorta jista’ jkun għali ferm aktar milli mistenni. F’xenarju tar-roaming, l-operaturi ma jistgħux jindirizzaw din il-kwistjoni għax ma jkollhomx informazzjoni dwar il-meded tan-numri użati għas-servizzi ta’ valur miżjud fl-Unjoni kollha. Biex jindirizza din il-problema, il-BEREC jenħtieġ li jistabbilixxi u jżomm bażi tad-data ċentralizzata u sigura madwar l-Unjoni għall-meded tan-numri għas-servizzi ta’ valur miżjud. Il-bażi tad-data hija maħsuba biex issaħħaħ it-trasparenza, u b’hekk tagħti aċċess dirett lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u, fejn applikabbli, lil awtoritajiet kompetenti oħra, kif ukoll lill-operaturi għal informazzjoni dwar il-meded tan-numri li jistgħu jiġġeneraw kostijiet (rati tat-terminazzjoni) ogħla fl-Istati Membri kollha. Din tirrappreżenta pass intermedju meħtieġ biex tiżdied it-trasparenza fil-livell bl-imnut għax tista’ tintuża biex tinforma lill-klijenti tar-roaming dwar it-tipi ta’ servizzi li jistgħu jkunu soġġetti għal żieda fit-tariffi waqt ir-roaming. Bil-ħsieb li jiġu pprovduti protezzjoni aħjar tal-konsumatur u trasparenza, jenħtieġ li jkun possibbli li l-bażi tad-data jkun fiha informazzjoni addizzjonali, pereżempju dwar it-tariffi assoċjati mal-meded tan-numri għal servizzi b’valur miżjud, bħal tariffi għal kull minuta jew għal kull att. Tali informazzjoni dwar it-tariffi tista’ tkun disponibbli fuq il-paġna web speċifika li tipprovdi informazzjoni dwar servizzi b’valur miżjud. Il-BEREC jenħtieġ li jistabbilixxi l-proċeduri li skonthom l-awtoritajiet kompetenti jeħtiġilhom jipprovdu u jaġġornaw l-informazzjoni fil-bażijiet tad-data tal-meded tan-numri għas-servizzi ta’ valur miżjud stabbiliti skont dan ir-Regolament.

(60)

Jenħtieġ li l-BEREC jistabbilixxi u jżomm bażi tad-data unika għall-Unjoni kollha tal-mezzi ta’ aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza li jkollhom mandat u li jkunu fattibbli teknikament biex jintużaw minn utenti aħħarin tar-roaming f’kull Stat Membru. Il-bażi tad-data hija maħsuba biex tgħin lill-operaturi nazzjonali, lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u, fejn applikabbli, lil awtoritajiet kompetenti oħra biex jiġu infurmati b’dawn il-mezzi kollha ta’ aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza skjerati fl-Unjoni. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jaġġornaw il-bażi tad-data bil-link għall-applikazzjoni mobbli ta’ twissija pubblika nazzjonali, jekk applikabbli. Il-BEREC jenħtieġ li jistabbilixxi l-proċeduri li skonthom l-awtoritajiet kompetenti jeħtiġilhom jipprovdu u jaġġornaw l-informazzjoni mitluba skont dan ir-Regolament.

(61)

Meta l-Istati Membri jassenjaw lill-awtoritajiet kompetenti għajr l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali xi wħud mill-kompiti relatati mal-protezzjoni tal-utent finali, pereżempju fir-rigward tar-rekwiżiti ta’ informazzjoni għall-kuntratti bl-imnut, it-trasparenza, jew it-terminazzjoni tal-kuntratt, il-kompetenza ta’ dawk l-awtoritajiet kompetenti għal dawk il-kompiti tkopri l-partijiet kollha tal-kuntratt bl-imnut, inklużi d-drittijiet u l-obbligi relatati mar-roaming. Mingħajr preġudizzju għall-allokazzjoni ta’ kompiti skont id-Direttiva (UE) 2018/1972, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u, fejn applikabbli, awtoritajiet kompetenti oħra li jkunu responsabbli għat-twettiq tal-kompiti skont dik id-Direttiva jenħtieġ li jkollhom is-setgħat meħtieġa biex jimmonitorjaw, jissorveljaw u jinfurzaw l-obbligi skont dan ir-Regolament fit-territorju tagħhom. Jenħtieġ ukoll li jimmonitorjaw l-iżviluppi fl-ipprezzar tas-servizzi bil-vuċi, tal-messaġġi SMS u tad-data għall-klijenti tar-roaming fi ħdan l-Unjoni inkluż, meta xieraq, il-kostijiet speċifiċi marbuta mat-telefonati tar-roaming magħmula u riċevuti fl-aktar reġjuni periferiċi tal-Unjoni u l-ħtieġa li jiġi żgurat li dawn il-kostijiet jistgħu jiġu rkuprati kif xieraq fis-suq bl-ingrossa, u li t-tekniki tad-direzzjoni tat-traffiku ma jintużawx b’mod li jillimita l-għażla għad-detriment tal-klijenti. Jenħtieġ li jiżguraw li l-partijiet interessati jkollhom informazzjoni aġġornata dwar l-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament u jippubblikaw ir-riżultati ta’ tali monitoraġġ. Jenħtieġ li tingħata informazzjoni separata dwar il-klijenti korporattivi, dawk li jħallsu wara u dawk li jħallsu minn qabel.

(62)

Ir-roaming fil-pajjiż fl-aktar reġjuni periferiċi tal-Unjoni, fejn il-liċenzji għat-telefonija mobbli jkunu distinti minn dawk maħruġa għall-bqija tat-territorju nazzjonali, jistgħu jibbenefikaw minn tnaqqis fir-rati ekwivalenti għal dawk prattikati fis-suq intern għas-servizzi tar-roaming. L-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament jenħtieġ li ma twassalx għal prezzijiet inqas favorevoli għall-klijenti li jużaw is-servizzi tar-roaming fil-pajjiż meta mqabbla mal-klijenti li jużaw is-servizzi tar-roaming madwar l-Unjoni. Għal dak il-għan, l-awtoritajiet nazzjonali jistgħu jieħdu miżuri addizzjonali konsistenti mal-liġi tal-Unjoni.

(63)

Filwaqt li jiżguraw il-kunfidenzjalità tan-negozju u biex isiru l-monitoraġġ u s-superviżjoni tal-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament u l-iżviluppi fis-swieq tar-roaming bl-ingrossa, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jkunu intitolati li jitolbu informazzjoni dwar ftehimiet tar-roaming bl-ingrossa li ma jipprevedux l-applikazzjoni tat-tariffi tar-roaming bl-ingrossa massimi. Dawk l-awtoritajiet jenħtieġ li jitħallew ukoll jitolbu informazzjoni dwar l-adozzjoni u l-applikazzjoni tal-kundizzjonijiet fil-ftehimiet tar-roaming bl-ingrossa mmirati biex jipprevjenu roaming permanenti u kwalunkwe użu anomalu jew abbużiv tal-aċċess għar-roaming bl-ingrossa għal skopijiet oħra għajr il-forniment ta’ servizzi tar-roaming regolati lill-klijenti tal-fornituri tar-roaming li jivvjaġġaw fl-Unjoni.

(64)

Meta l-fornituri tal-Unjoni tas-servizzi mobbli jsibu li l-benefiċċji tal-interoperabbiltà u tal-konnettività end-to-end għall-klijenti tagħhom huma pperikolati bit-terminazzjoni, jew bit-theddida ta’ terminazzjoni, tal-arranġamenti tar-roaming tagħhom ma’ operaturi tan-networks mobbli fi Stat Membru ieħor, jew meta ma jkunux jistgħu jipprovdu lill-klijenti tagħhom servizzi fi Stat Membru ieħor minħabba nuqqas ta’ ftehim ma’ mill-inqas fornitur wieħed ta’ network bl-ingrossa, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħra fis-sitwazzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 61(2), il-punti (b) u (c) tad-Direttiva (UE) 2018/1972, jenħtieġ li jużaw, meta meħtieġ, is-setgħat skont l-Artikolu 61 ta’ dik id-Direttiva biex jiżguraw aċċess u interkonnettività adegwati, filwaqt jqisu l-objettivi stabbiliti fl-Artikolu 3 ta’ dik id-Direttiva, b’mod partikolari l-iżvilupp tas-suq intern billi jiġu abilitati l-forniment, id-disponibbiltà u l-interoperabbiltà ta’ servizzi pan-Ewropej, u l-konnettività end-to-end.

(65)

Ir-regolamentazzjoni speċifika tal-ipprezzar applikabbli għas-servizzi tar-roaming bl-ingrossa tinvolvi l-applikazzjoni ta’ limitu massimu ġenerali tal-Unjoni għal prodott kompost li jista’ jinkludi wkoll inputs oħra tal-aċċess u l-interkonnessjoni għar-roaming bl-ingrossa, inkluż b’mod partikolari dawk soġġetti għal regolamentazzjoni nazzjonali jew, potenzjalment, transfruntiera. F’dan ir-rigward, id-diverġenzi fir-regolamentazzjoni fl-Unjoni kollha ta’ dawk l-inputs huma previsti li jonqsu, b’mod partikolari minħabba miżuri addizzjonali f’konformità mad-Direttiva (UE) 2018/1972 immirati biex jiżguraw konsistenza akbar tal-approċċi regolatorji. Sadattant, jenħtieġ li tiġi indirizzata kwalunkwe tilwima bejn l-operaturi tan-networks miżjura u operaturi oħra fuq ir-rati applikati għal dawk l-inputs regolati meħtieġa għall-forniment ta’ servizzi tar-roaming bl-ingrossa, wara li tiġi kkunsidrata l-opinjoni tal-BEREC, meta dan jiġi kkonsultat, f’konformità mal-obbligi regolatorji speċifiċi applikabbli għar-roaming kif ukoll mad-Direttiva (UE) 2018/1972.

(66)

Jenħtieġ li jiġu mmonitorjati u rieżaminati regolarment il-funzjonament tas-swieq tar-roaming bl-ingrossa u l-interrelazzjoni tagħhom mas-suq tar-roaming bl-imnut, filwaqt li jitqiesu l-iżviluppi kompetittivi u teknoloġiċi u l-flussi tat-traffiku. Il-Kummissjoni jenħtieġ li tippreżenta żewġ rapporti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill, segwiti, jekk adatt, minn proposti leġiżlattivi. Jenħtieġ li, f’dawk ir-rapporti tagħha, il-Kummissjoni b’mod partikolari tivvaluta jekk ir-RLAH għandux xi impatt fuq l-evoluzzjoni tal-pjanijiet ta’ tariffar disponibbli fis-suq bl-imnut. Dak jenħtieġ li jinkludi, min-naħa waħda, valutazzjoni ta’ ħruġ ta’ kwalunkwe pjan ta’ tariffar li jinkludi biss servizzi domestiċi u li jeskludi għalkollox is-servizzi tar-roaming bl-imnut, u b’hekk jimmina l-objettiv stess tal-RLAH u, min-naħa l-oħra, valutazzjoni ta’ kwalunkwe tnaqqis fid-disponibbiltà ta’ pjanijiet ta’ tariffar b’rata fissa, li jista’ jirrappreżenta wkoll telf għall-klijenti u jimmina l-objettivi tas-suq uniku diġitali.

Jenħtieġ li r-rapporti tal-Kummissjoni, b’mod partikolari, janalizzaw sa liema punt it-tariffi supplimentari tar-roaming bl-imnut ġew awtorizzati mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, l-abbiltà tal-operaturi tan-networks tal-pajjiż tal-oriġini li jsostnu l-mudelli ta’ tariffar domestiċi tagħhom u l-abbiltà tal-operaturi tan-networks miżjura li jirkupraw il-kostijiet imġarrba b’mod effiċjenti talli jipprovdu servizzi tar-roaming bl-ingrossa regolati. Barra minn hekk, ir-rapporti tal-Kummissjoni jenħtieġ li jivvalutaw: kif inhu żgurat, fil-livell bl-ingrossa, l-aċċess għal teknoloġiji u ġenerazzjonijiet differenti tan-network; l-informazzjoni dwar l-ipprezzar bl-ingrossa għas-servizzi tad-data; il-livell tal-użu tal-pjattaformi tan-negozjar u ta’ strumenti simili għall-kummerċ tat-traffiku fil-livell bl-ingrossa; l-evoluzzjoni tar-roaming bejn magna u oħra; problemi persistenti fil-livell bl-imnut fir-rigward tas-servizzi ta’ valur miżjud; l-applikazzjoni tal-miżuri dwar il-komunikazzjonijiet ta’ emerġenza; il-miżuri ta’ trasparenza dwar ir-roaming f’pajjiżi terzi u networks mobbli pubbliċi mhux terrestri li għandhom l-għan li jipprevjenu r-roaming involontarju; l-effettività tal-obbligi tal-kwalità tas-servizz stabbilita f’dan ir-Regolament; u sa liema punt il-klijenti huma infurmati kif xieraq fil-kuntratti bl-imnut tagħhom dwar dawk l-obbligi u sa liema punt jistgħu jibbenefikaw minn esperjenza ġenwina ta’ RLAH. Barra minn hekk, ir-rapporti tal-Kummissjoni jenħtieġ li jivvalutaw x’impatt għandhom l-introduzzjoni u l-implimentazzjoni ta’ teknoloġiji ġodda, kif ukoll il-pandemija u d-diżastri naturali, fuq is-suq tar-roaming. Biex jiġi ffaċilitat dan ir-rappurtar ħalli jiġi vvalutat kif is-swieq tar-roaming jadattaw għar-regoli dwar l-RLAH, jenħtieġ li tinġabar biżżejjed data dwar il-funzjonament ta’ dawk is-swieq wara l-implimentazzjoni ta’ dawk ir-regoli.

(67)

Biex jivvaluta l-iżviluppi kompetittivi fis-swieq tar-roaming madwar l-Unjoni u jirrapporta regolarment dwar il-bidliet fit-tariffi effettivi tar-roaming bl-ingrossa għat-traffiku żbilanċjat bejn il-fornituri tas-servizzi tar-roaming, il-BEREC jenħtieġ li jibqa’ jiġbor data mingħand l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali. Fejn applikabbli, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jkunu jistgħu jikkoordinaw ma’ awtoritajiet kompetenti oħra. Tali data jenħtieġ li tinkludi t-tariffi effettivi applikati għat-traffiku bilanċjat u żbilanċjat rispettivament, flimkien mal-volumi attwali tat-traffiku għas-servizzi tar-roaming rilevanti. Il-ġbir ta’ data li jippermetti l-monitoraġġ u l-valutazzjoni tal-impatt tal-bidliet fl-imġiba tal-ivvjaġġar u fix-xejriet tal-konsum, bħal bidliet ikkawżati minn pandemiji, huwa vitali għall-analiżi meħtieġa fir-rapporti previsti minn dan ir-Regolament. Il-BEREC jenħtieġ li jiġbor data wkoll meta l-partijiet għal ftehim tar-roaming bl-ingrossa jkunu għażlu opt-out mill-applikazzjoni tat-tariffi tar-roaming bl-ingrossa massimi jew ikunu implimentaw miżuri fil-livell bl-ingrossa mmirati biex jipprevjenu r-roaming permanenti jew l-użu anomalu jew abbużiv tal-aċċess għar-roaming bl-ingrossa għal skopijiet għajr il-forniment ta’ servizzi tar-roaming regolati lill-klijenti tal-fornituri tar-roaming waqt ivvjaġġar perjodiku fl-Unjoni. Abbażi tad-data miġbura b’livell biżżejjed ta’ granularità, jenħtieġ li l-BEREC jirrapporta regolarment dwar ir-rabta bejn il-prezzijiet bl-imnut, it-tariffi bl-ingrossa u l-kostijiet bl-ingrossa għas-servizzi tar-roaming. Sat-30 ta’ Ġunju 2027, il-Kummissjoni jenħtieġ li tippreżenta rapport lill-Parlament Ewropew u l-Kunsill, abbażi tar-rapporti regolari tal-BEREC, segwit jekk ikun xieraq minn proposta leġiżlattiva. Il-BEREC jenħtieġ li jiġbor ukoll id-data meħtieġa biex jippermetti l-monitoraġġ tal-elementi li jridu jiġu vvalutati mill-Kummissjoni fir-rapporti pprovduti f’dan ir-Regolament.

(68)

Fuq perjodu medju, l-iffaċilitar tar-roaming minn magna għal magna u r-roaming tal-Internet tal-oġġetti (IoT) jenħtieġ li jiġu rikonoxxuti bħala xprunatur importanti għad-diġitalizzazzjoni tal-industrija tal-Unjoni u jenħtieġ li jibnu fuq politiki relatati tal-Unjoni f’setturi bħas-saħħa, l-enerġija, l-ambjent u t-trasport. Il-Kummissjoni jenħtieġ li tivvaluta regolarment ir-rwol tar-roaming fis-suq għall-konnettività bejn magna u oħra u fis-suq tal-IoT. Jekk ikun xieraq, il-Kummissjoni jenħtieġ li tipprovdi wkoll rakkomandazzjonijiet, wara li tikkonsulta mal-BEREC. Il-BEREC jenħtieġ li jiġbor ukoll id-data meħtieġa biex jippermetti l-monitoraġġ tal-elementi li għandhom jiġu vvalutati fir-rapporti tal-Kummissjoni dwar l-iżvilupp ta’ roaming bejn magna u oħra u ta’ apparati tal-IoT previsti f’dan ir-Regolament, filwaqt li jitqiesu soluzzjonijiet ta’ konnettività ċellulari bbażati fuq spettru mhux liċenzjat.

(69)

Il-Kummissjoni, il-BEREC, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u, fejn applikabbli, awtoritajiet kompetenti oħrajn ikkonċernati jenħtieġ li jiżguraw bis-sħiħ il-kunfidenzjalità kummerċjali meta jikkondividu l-informazzjoni għall-finijiet ta’ rieżami, monitoraġġ u superviżjoni tal-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament. Għalhekk, il-konformità mar-rekwiżiti ta’ kunfidenzjalità kummerċjali jenħtieġ li ma tipprevjenix lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali milli jkunu jistgħu jikkondividu l-informazzjoni kunfidenzjali fil-ħin għal dawn il-finijiet.

(70)

Minħabba li l-objettivi ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri li jipprevedi approċċ komuni li jiżgura li l-utenti tan-networks pubbliċi tal-komunikazzjoni mobbli, waqt l-ivvjaġġar fl-Unjoni, ma jħallsux prezzijiet eċċessivi għas-servizzi tar-roaming madwar l-Unjoni meta mqabbla ma’ prezzijiet nazzjonali kompetittivi, u jżid it-trasparenza u l-protezzjoni tal-konsumaturi, kif ukoll jiżgura s-sostenibbiltà tal-forniment ta’ servizzi tar-roaming bl-imnut bi prezzijiet domestiċi kif ukoll esperjenza ġenwina tal-RLAH mil-lat ta’ kwalità tas-servizz u aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza waqt ir-roaming, ma jistgħux jinkisbu b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jistgħu pjuttost jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkisbu dawk l-objettivi.

(71)

Dan ir-Regolament jirrispetta d-drittijiet fundamentali u josserva l-prinċipji rikonoxxuti b’mod partikolari mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea.

(72)

Il-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data ġie kkonsultat skont l-Artikolu 42 tar-Regolament (UE) 2018/1725 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (21), u ta l-opinjoni tiegħu fl-20 ta’ April 2021,

(a)

bażi tad-data unika madwar l-Unjoni ta’ meded tan-numri għal servizzi ta’ valur miżjud f’kull Stat Membru, li għandha tkun aċċessibbli għall-operaturi, għall-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u, fejn applikabbli, għal awtoritajiet kompetenti oħra; u

(b)

bażi tad-data unika madwar l-Unjoni ta’ mezzi ta’ aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza li huma obbligatorji f’kull Stat Membru u li huma teknikament fattibbli biex jintużaw mill-klijenti tar-roaming, li għandha tkun aċċessibbli għall-operaturi u għall-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u, fejn applikabbli, għal awtoritajiet kompetenti oħra.

(1)

L-aggressjoni militari reċenti mill-Federazzjoni -Russa kontra l-Ukrajna u l-kunflitt armat li għaddej biddlu b’mod fundamentali s-sitwazzjoni tas-sigurtà fl-Ewropa. B’riżultat ta’ dik l-aggressjoni militari, l-Unjoni, u r-reġjuni tal-Lvant tagħha b’mod partikolari, qed jiffaċċaw influss sostanzjali ta’ persuni. Dan joħloq sfida addizzjonali għall-baġits pubbliċi fi żmien meta l-ekonomiji tal-Istati Membri għadhom qed jirkupraw mill-impatt tal-pandemija tal-COVID-19, u jirriskja li jimmina t-tħejjija ta’ rkupru tal-ekonomija ekoloġiku, diġitali u reżiljenti.

(2)

L-Istati Membri diġà jistgħu jiffinanzjaw firxa wiesgħa ta’ investimenti biex jindirizzaw l-isfidi migratorji taħt il-programmi operazzjonali b’appoġġ mingħand il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (“FEŻR”), il-Fond Soċjali Ewropew (“FSE”) u l-Fond għal Għajnuna Ewropea għall-Persuni l-Aktar fil-Bżonn (FGħEB) inkluż taħt ir-riżorsi addizzjonali li saru disponibbli bħala Assistenza fl-Irkupru għall-Koeżjoni u għat-Territorji tal-Ewropa (REACT-EU), biex jipprovdu assistenza għat-trawwim tat-tiswija tad-dannu kkawżat mill-kriżi fil-kuntest tal-pandemija tal-COVID-19 u l-konsegwenzi soċjali tagħha u għat-tħejjija ta’ rkupru tal-ekonomija ekoloġiku, diġitali u reżiljenti.

(3)

Barra minn hekk, ir-Regolament (UE) 2022/562 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2) għamel għadd ta’ emendi mmirati għar-Regolamenti (UE) Nru 1303/2013 (3) u (UE) Nru 223/2014 (4) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill sabiex tagħmilha aktar faċli għall-Istati Membri li jużaw il-bqija tal-allokazzjonijiet tagħhom taħt il-FEŻR, il-FSE u l-FGħEB taħt il-qafas finanzjarju pluriennali 2014-2020, kif ukoll biex jużaw ir-riżorsi tar-REACT-EU, biex jindirizzaw l-isfidi migratorji bl-aktar mod effettiv u rapidu possibbli.

(4)

Minkejja l-flessibbiltajiet offruti mir-Regolament (UE) 2022/562, l-Istati Membri għadhom jiffaċċaw pressjoni sostanzjali fuq il-baġits pubbliċi minn sfidi li jirriżultaw mil-għadd kbir ħafna ta’ wasliet ta’ persuni li qed jaħarbu mill-Ukrajna. Dik il-pressjoni tirriskja li timmina l-kapaċità tal-Istati Membri li jimxu lejn irkupru tal-ekonomija reżiljenti mill-pandemija tal-COVID-19. Sabiex l-Istati Membri jiġu megħjuna jindirizzaw l-isfidi migratorji, jenħtieġ li l-appoġġ mill-FEŻR, mill-FSE u mill-FGħEB jiġi mmobilizzat malajr billi tiżdied ir-rata ta’ prefinanzjament inizjali mħallas mir-riżorsi tar-REACT-EU għall-Istati Membri kollha. Fl-istess ħin, xi Stati Membri ġew ikkonfrontati b’għadd sinifikanti ta’ persuni li waslu mill-Ukrajna, li jeħtieġu l-għoti ta’ appoġġ immedjat. Għaldaqstant, jenħtieġ li dawk l-Istati Membri jibbenefikaw minn żieda sinifikantement ogħla fir-rata tal-prefinanzjament inizjali biex ipattu għall-kostijiet baġitarji immedjati u jappoġġaw l-isforzi tagħhom fit-tħejjija tal-irkupru tal-ekonomiji tagħhom.

(5)

Sabiex jiġi mmonitorjat l-użu li sar minn dak il-prefinanzjament addizzjonali, jenħtieġ li r-rapporti finali dwar l-implimentazzjoni tal-programmi tal-FEŻR u l-FSE li jirċievu prefinanzjament addizzjonali jinkludu informazzjoni dwar l-użu li sar mill-ammonti addizzjonali rċevuti biex jiġu indirizzati l-isfidi migratorji ffaċċati b’riżultat tal-aggressjoni militari mill-Federazzjoni Russa, u kif dawk l-ammonti addizzjonali kkontribwixxu għall-irkupru tal-ekonomija.

(6)

Jenħtieġ li jiġi stabbilit kost unitarju, sabiex jiġi ssimplifikat l-użu tal-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej u jitnaqqas il-piż amministrattiv għall-benefiċjarji u għall-amministrazzjonijiet tal-Istati Membri fil-kuntest tal-indirizzar tal-isfidi migratorji li jirriżultaw mill-aggressjoni militari mill-Federazzjoni Russa.Il-kost unitarju jenħtieġ li jiffaċilita, fl-Istati Membri kollha, il-finanzjament tal-ħtiġijiet bażiċi u l-appoġġ ta’ persuni li jingħataw protezzjoni temporanja jew protezzjoni adegwata oħra skont il-liġi nazzjonali f’konformità mad-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) 2022/382 (5) u d-Direttiva tal-Kunsill 2001/55/KE (6), għal perjodu ta’ 13-il ġimgħa mill-wasla tal-persuna fl-Unjoni. F’konformità mar-Regolament (UE) 2022/562 l-Istati Membri jistgħu japplikaw ukoll kost unitarju meta jużaw il-possibilità prevista fl-Artikolu 98(4) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 biex jiffinanzjaw operazzjonijiet li jindirizzaw sfidi migratorji mill-FEŻR jew mill-FSE abbażi tar-regoli applikabbli għall-Fond l-ieħor, inkluż meta dak jinvolvi riżorsi tar-REACT-EU. Meta jagħmlu użu mill-kost unitarju, l-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li jkollhom l-arranġamenti meħtieġa fis-seħħ biex jevitaw il-finanzjament doppju tal-istess kostijiet.

(7)

Minħabba li l-objettivi ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri li l-Istati Membri jingħataw assistenza għall-indirizzar tal-isfidi maħluqin mill-għadd eċċezzjonalment kbir ta’ wasliet ta’ persuni li qed jaħarbu mill-aggressjoni militari mill-Federazzjoni Russa kontra l-Ukrajna u biex jingħata appoġġ lill-Istati Membri għall-qalba lejn irkupru tal-ekonomija reżiljenti mill-pandemija tal-COVID-19, ma jistgħux jinkisbu b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jistgħu pjuttost, minħabba l-iskala u l-effetti tal-azzjoni proposta, jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju ta' sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE). F’konformità mal-prinċipju ta' proporzjonalità kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkisbu dawk l-objettivi.

(8)

Għaldaqstant, jenħtieġ li r-Regolamenti (UE) Nru 1303/2013 u (UE) Nru 223/2014 jiġu emendati kif xieraq.

(9)

Minħabba l-urġenza biex tiġi pprovduta għajnuna rapida għall-baġits pubbliċi bil-ħsieb li tiġi ppreservata l-kapaċità tal-Istati Membri li jappoġġaw l-irkupru tal-ekonomiji mill-pandemija tal-COVID-19 u biex jkunu jistgħu jsiru pagamenti addizzjonali għall-programmi operazzjonali mingħajr dewmien, jitqies li huwa xieraq li tiġi invokata l-eċċezzjoni għall-perjodu ta’ tmien ġimgħat previstafl-Artikolu 4 tal-Protokoll Nru 1 dwar ir-rwol tal-Parlamenti nazzjonali fl-Unjoni Ewropea, anness mat-TUE, mat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea u mat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea għall-Enerġija Atomika.

(10)

Fid-dawl tal-ħtieġa li tingħata għajnuna rapida għall-baġits pubbliċi bil-għan li tiġi ppreservata l-kapaċità tal-Istati Membri li jsostnu l-proċess ta’ rkupru ekonomiku u jkun permess li jsiru pagamenti addizzjonali għall-programmi operazzjonali mingħajr dewmien, jenħtieġ li dan ir-Regolament jidħol fis-seħħ bħala kwistjoni ta’ urġenza fil-jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

(1)

jiddaħħal l-Artikolu li ġej:

(*1)  Id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) 2022/382 tal-4 ta’ Marzu 2022 li tistabbilixxi l-eżistenza ta' influss bil-massa ta' persuni spostati mill-Ukrajna skont it-tifsira tal-Artikolu 5 tad-Direttiva 2001/55/KE, u li għandha l-effett li tintroduċi protezzjoni temporanja (ĠU L 71, 4.3.2022, p. 1)."

(*2)  Id-Direttiva tal-Kunsill 2001/55/KE tal-20 ta’ Lulju 2001 dwar l-istandards minimi sabiex tingħata protezzjoni temporanja fl-eventwalità ta’ influss bil-massa ta’ persuni spostati u dwar il-miżuri li jippromwovu bilanċ fl-isforzi bejn l-Istati Membri meta jirċievu dawn il-persuni u li jġorru l-konsegwenzi ta’ dawn (ĠU L 212, 7.8.2001, p. 12).”;"

(2)

fl-Artikolu 92b, il-paragrafu 7, huwa emendat kif ġej:

(3)

fl-Artikolu 131, il-paragrafu 2 huwa sostitwit b’dan li ġej:

(1)

jiddaħħal is-subparagrafu li ġej wara l-ewwel subparagrafu:

“Minbarra l-prefinanzjament inizjali stabbilit fl-ewwel subparagrafu, il-Kummissjoni għandha tħallas 4 % tar-riżorsi tar-REACT-EU allokati għall-programmi għas-sena 2021 bħala prefinanzjament inizjali addizzjonali fl-2022. Għall-programmi fl-Istati Membri li kellhom livell ta’ wasliet ta’ persuni mill-Ukrajna ogħla minn 1 % tal-popolazzjoni nazzjonali tagħhom bejn l-24 ta’ Frar 2022 u t-23 ta’ Marzu 2022, dak il-perċentwal għandu jiżdied għal 34 %.”;

(2)

it-tieni subparagrafu huwa sostitwit b'dan li ġej:

“L-ammont imħallas bħala prefinanzjament inizjali msemmi fl-ewwel u fit-tieni subparagrafi għandu jiġi saldat għalkollox mill-kontijiet tal-Kummissjoni sa mhux aktar tard minn meta jingħalaq il-programm operazzjonali.”.

(1)

Il-Ftehim ta’ Sħubija dwar is-Sajd bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika tal-Mawrizju (1) (“il-Ftehim”) ġie approvat f’isem l-Unjoni permezz tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2014/146/UE (2), u daħal fis-seħħ fit-28 ta’ Jannar 2014.

(2)

L-applikazzjoni tal-Protokoll li jistabbilixxi l-opportunitajiet tas-sajd u l-kontribuzzjoni finanzjarja previsti fil-Ftehim ta’ Sħubija dwar is-Sajd bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika ta’ Mauritius (3) (“il-Protokoll”) bdiet fit-8 ta’ Diċembru 2017 għal perijodu ta’ erba’ snin. Il-Protokoll skada fis-7 ta’ Diċembru 2021.

(3)

Fit-28 ta’ Settembru 2021, il-Kunsill awtorizza lill-Kummissjoni tiftaħ negozjati mar-Repubblika ta’ Mauritius għall-konklużjoni ta’ protokoll ġdid li jimplimenta l-Ftehim.

(4)

Sakemm jitlestew in-negozjati dwar it-tiġdid tal-Protokoll, il-Kummissjoni nnegozjat, f’isem l-Unjoni, ftehim fil-forma ta’ skambju ta’ ittri bejn l-Unjoni u r-Repubblika ta’ Mauritius dwar estensjoni tal-Protokoll għal perijodu massimu ta’ sitt xhur. Dawn in-negozjati fuq l-estensjoni tal-Protokoll intemmu b’suċċess u l-Ftehim fil-forma ta’ Skambju ta’ Ittri bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika ta’ Mauritius dwar l-estensjoni tal-Protokoll li jistabbilixxi l-opportunitajiet tas-sajd u l-kontribuzzjoni finanzjarja previsti fil-Ftehim ta’ Sħubija dwar is-Sajd bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika ta’ Mauritius (“il-Ftehim fil-forma ta’ Skambju ta’ Ittri”) ġie inizjalat fis-6 ta’ Diċembru 2021.

(5)

L-objettivi tal-Ftehim fil-forma ta’ Skambju ta’ Ittri huma li jippermetti lill-Unjoni Ewropea u r-Repubblika ta’ Mauritius jkomplu jaħdmu flimkien biex jippromwovu politika tas-sajd sostenibbli u l-isfruttar responsabbli tar-riżorsi tas-sajd fl-ilmijiet ta’ Mauritius u li jippermetti lill-bastimenti tal-Unjoni jwettqu l-attivitajiet tas-sajd tagħhom f’dawk l-ilmijiet.

(6)

Il-Ftehim fil-forma ta’ Skambju ta’ Ittri jenħtieġ li jiġi ffirmat soġġett għall-konklużjoni tiegħu f’data aktar tard.

(7)

Jenħtieġ li l-Ftehim fil-forma ta’ Skambju ta’ Ittri jiġi applikat fuq bażi provviżorja, sa meta jitlestew il-proċeduri neċessarji għad-dħul fis-seħħ tiegħu, biex tiġi limitata l-interruzzjoni tal-attivitajiet tas-sajd tal-bastimenti tal-Unjoni fl-ilmijiet ta’ Mauritius,

(1)

Filwaqt li r-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 609/2014 (2) ipprovda bażi solida u stabbli biex fuqha seta’ jitħaddem il-finanzjament tal-Unjoni, hemm bżonn li d-dispożizzjonijiet dwar id-disponibbiltà tar-riżorsi proprji jittejbu biex tissaħħaħ il-prevedibbiltà tagħha għall-Istati Membri u biex jiġu ċċarati proċeduri għas-soluzzjoni tat-tilwim.

(2)

Bħalissa, l-Istati Membri biss jimmaniġġaw il-kontijiet tar-riżorsi proprji miftuħa f’isem il-Kummissjoni. Tnaqqis fl-għadd ta’ kontijiet bankarji użati għall-ġbir ta’ riżorsi proprji jkun aktar effiċjenti u jippermetti approċċ komuni għall-ġestjoni tal-flus. Sabiex timmodernizza l-ġestjoni tal-kontijiet tar-riżorsi proprji, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ tistabbilixxi kont ċentralizzat tar-riżorsi proprji. Jenħtieġ li jkun possibbli li l-Istati Membri jagħżlu jekk jużawx dak il-kont ċentralizzat tar-riżorsi proprji jew kont miftuħ f’isem il-Kummissjoni mat-teżor tagħhom jew mal-bank ċentrali nazzjonali. Sabiex l-Istati Membri jkunu jistgħu jagħmlu għażla infurmata, jenħtieġ li l-Kummissjoni tipproduċi analiżi dettaljata tal-ispejjeż imqabbla mal-benefiċċji tal-użu tal-kont ċentralizzat tar-riżorsi proprji.

(3)

Fil-preżent, ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 609/2014 ma jippermettix lill-Istati Membri jħallsu bil-quddiem. Madankollu, fil-passat xi Stati Membri ħallsu l-kontribuzzjonijiet nazzjonali tagħhom bil-quddiem wara qbil mill-Kummissjoni. Fl-interess taċ-ċertezza legali, jenħtieġ li dak ir-Regolament jipprevedi li l-Istati Membri jkollhom il-possibbiltà li jħallsu bil-quddiem skont il-każ, dment li jinfurmaw lill-Kummissjoni minn qabel. Għal raġunijiet ta’ ġustizzja, fejn Stat Membru jagħmel użu minn dik il-possibbiltà, jenħtieġ li l-Istati Membri l-oħra għal ma jġarrbu l-ebda spiża relatata mal-pagament bil-quddiem, bħall-imgħax negattiv.

(4)

Id-data tal-pagament mill-Istati Membri tal-aġġustamenti għar-riżorsi proprji bbażati fuq il-VAT u l-ING tas-snin finanzjarji preċedenti jenħtieġ li titmexxa għal Marzu tas-sena ta’ wara biex tittejjeb il-prevedibbiltà għall-proċeduri baġitarji nazzjonali. Id-data tal-pagament mill-Istati Membri tal-aġġustamenti jenħtieġ li tapplika wkoll għal ammonti li dwarhom il-Kummissjoni tkun ipprovdiet informazzjoni qabel id-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament.

(5)

Sabiex jiġi pprovdut baġit stabbli li jkun meħtieġ għall-finanzjament tal-objettivi tal-politika tal-Unjoni, jenħtieġ li l-proċedura għall-kalkolu tal-imgħax tiżgura b’mod partikolari li r-riżorsi proprji jitqiegħdu għad-dispożizzjoni fil-ħin u b’mod sħiħ.

(6)

Hemm bżonn li jiġi adattat il-livell limitu attwali li taħtu jiġu rrinunzjati l-ammonti tal-imgħax. Huwa għalhekk meħtieġ li jiżdied l-ammont li għalih l-irkupru tal-imgħax jiġi rrinunzjat biex titjieb il-kosteffettività tal-proċeduri ta’ rkupru.

(7)

Ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 609/2014 jillimita ż-żieda fl-imgħax ’il fuq mir-rata bażi għal 16-il punt perċentwali. Madankollu, din il-“limitazzjoni massima” sa 16-il punt perċentwali tapplika biss għall-każijiet li saru magħrufa wara d-dħul fis-seħħ tar-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) 2016/804 (3). Konsegwentement, każijiet diġà magħrufa qabel id-dħul fis-seħħ tar-Regolament (UE, Euratom) 2016/804, fejn ikunu involuti ammonti partikolarment għoljin ta’ mgħax, ma jistgħux jibbenefikaw minn dak il-limitu irrispettivament minn jekk l-ammont tal-imgħax ikunx diġà ġie nnotifikat lill-Istati Membri. F’dawk il-każijiet, l-Istati Membri xorta huma meħtieġa jħallsu ammonti ta’ imgħax li huma disproporzjonali meta mqabbla mal-ammont tal-kapital dovut. Sabiex tiġi żgurata l-proporzjonalità tas-sistema filwaqt li jinżamm l-effett ta’ deterrent, jenħtieġ li ż-żieda fl-imgħax ’il fuq mir-rata bażi tiġi limitata ulterjorment għal 14-il punt perċentwali. Sabiex jiġu ċċarati u ssimplifikati d-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 609/2014, il-limitazzjoni taż-żieda għal 14-il punt perċentwali jenħtieġ li tiġi applikata għal kwalunkwe ammont ta’ mgħax mhux ikkomunikat lill-Istat Membru qabel id-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament.

(8)

Skont il-qafas legali attwali, il-prattika wriet li jista’ jkun diffiċli li tiġi identifikata d-data tal-bidu tal-imgħax ta’ inadempjenza minħabba d-diffikultà biex jiġi ddefinit iż-żmien preċiż li fih l-isforzi ta’ rkupru jistgħu jitqiesu li ma kinux biżżejjed. Għal finijiet ta’ simplifikazzjoni, jenħtieġ li jkun hemm “perijodu ta’ grazzja” ta’ ħames snin wara d-data ta’ stabbiliment tal-ammont, bil-kondizzjoni li l-ammont ikun ġie stabbilit, iddaħħal fil-ħin fil-kontijiet separati u nżamm fil-kontijiet separati f’konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 609/2014. Għaldaqstant, l-imgħax jenħtieġ li jibda japplika biss wara ħames snin, filwaqt li l-obbligazzjoni għall-ammont ta’ kapital jenħtieġ li tinżamm.

(9)

Sabiex jiġi żgurat it-trattament ġust ta’ każijiet fejn l-ammonti li jikkorrispondu għal intitolamenti ta’ riżorsi proprji tradizzjonali stabbiliti jirriżultaw bħala irrekuperabbli, jenħtieġ li l-Istati Membri jinħelsu mill-obbligu li jpoġġu għad-dispożizzjoni tal-Kummissjoni l-ammonti li jikkorrispondu għal intitolamenti ta’ riżorsi proprji tradizzjonali stabbiliti, fejn l-Istat Membru jista’ jagħti prova li żball li twettaq mill-Istat Membru wara l-istabbiliment tal-intitolamenti ma kellu ebda influwenza fuq l-irrekuperabbiltà tal-ammont li jikkorrispondi għal dawk l-intitolamenti. Eżempji ta’ tali żball jistgħu jinkludu entrata tardiva fil-kontijiet separati jew nuqqasijiet fil-proċedura ta’ rkupru.

(10)

Ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 609/2014 fih biss skadenza waħda, li tirrikjedi li l-Kummissjoni tikkomunika l-kummenti tagħha dwar il-każijiet ta’ tħassir irrappurtati lilha lill-Istat Membru kkonċernat fi żmien sitt xhur minn meta dak l-Istat Membru jirċievi r-rapport. Sabiex is-segwitu tar-rapporti ta’ tħassir jitwettaq fil-ħin u b’mod aktar flessibbli u biex tiġi appoġġata valutazzjoni rapida u kompletament trasparenti tad-deċiżjoni tal-Istat Membru li ma jqigħedx l-ammont irrekuperabbli tar-riżorsi proprji tradizzjonali għad-dispożizzjoni, jenħtieġ li jiġu aġġustati skadenzi proċedurali għall-Kummissjoni u għall-Istati Membri.

(11)

Sabiex tkun possibbli l-interruzzjoni tal-perijodu li matulu jakkumula l-imgħax, fil-każ ta’ nuqqas ta’ qbil bejn l-Istati Membri u l-Kummissjoni, jenħtieġ li jiġu introdotti dispożizzjonijiet li jirriflettu l-prattika attwali tal-pagament taħt riżerva rigward ammonti ta’ riżorsi proprji dovuti għall-baġit tal-Unjoni, li tiftaħ il-possibbiltà li tinbeda azzjoni għal arrikkiment indebitu kontra l-Kummissjoni skont l-Artikolu 268 u l-Artikolu 340, it-tieni paragrafu, tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE).

(12)

Fil-każ ta’ nuqqas ta’ qbil bejn l-Istati Membri u l-Kummissjoni dwar it-tqegħid għad-dispożizzjoni tar-riżorsi proprji tradizzjonali, jenħtieġ li tiġi prevista proċedura ta’ rieżami fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 609/2014 biex tittejjeb it-trasparenza u jiġu ċċarati d-drittijiet tad-difiża tal-Istati Membri. Fuq talba tal-Istat Membru kkonċernat, l-eżitu tal-proċedura ta’ rieżami, kif ukoll is-sitwazzjoni attwali tal-każijiet pendenti, jenħtieġ li jiġu diskussi mal-Kummissjoni f’laqgħa annwali li tiġi organizzata. Dik il-laqgħa għandha tinżamm f’livell adegwat ta’ rappreżentanza maniġerjali, bil-ħsieb li jiġu kkunsidrati mill-ġdid il-pożizzjonijiet rispettivi u li jsir sforz biex tiġi evitata l-possibbiltà ta’ rikors għal proċedimenti ta’ ksur, f’konformità mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja.

(13)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tirrieżamina l-funzjonament tal-proċedura ta’ rieżami fil-qafas ta’ reviżjoni possibbli tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 609/2014 jew sa mhux aktar tard minn tmiem l-2026, u b’mod partikolari, tivvaluta l-opportunitajiet biex tissimplifika l-proċedura ta’ rieżami, li, fejn ikun xieraq, tista’ tiġi konkluża b’deċiżjoni tal-Kummissjoni.

(14)

L-Artikoli 6 u 10a tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 609/2014 jenħtieġ li jiġu adattati biex titħassar ir-referenza għall-korrezzjoni mogħtija lir-Renju Unit u biex il-Ġermanja tiġi inkluża bħala benefiċjarja ta’ korrezzjonijiet ta’ somma f’daqqa f’konformità mad-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE, Euratom) 2020/2053 (4).

(15)

F’konformità mal-prinċipji ta’ regolamentazzjoni aħjar, jenħtieġ li l-eżistenza parallela ta’ diversi regolamenti dwar it-tqegħid għad-dispożizzjoni tkun biss temporanja u jenħtieġ li tali atti legali jingħaqdu f’regolament uniku mill-aktar fis possibbli.

(16)

Ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 609/2014 jenħtieġ għalhekk li jiġi emendat skont dan,

(1)

fl-Artikolu 6(3), it-tielet subparagrafu, is-sentenza tal-introduzzjoni hija sostitwita b’dan li ġej:

“Madankollu, ir-riżorsa proprja bbażata fuq il-VAT u r-riżorsa proprja bbażata fuq l-ING, filwaqt li jitqies l-effett li għandu fuq dawk ir-riżorsi t-tnaqqis gross permess lid-Danimarka, il-Ġermanja, in-Netherlands, l-Awstrija u l-Iżvezja, għandhom jiġu dokumentati fil-kontijiet kif speċifikat fl-ewwel subparagrafu kif ġej:”;

(2)

L-Artikolu 9 huwa emendat b’dan li ġej:

(3)

L-Artikolu 10a huwa sostitwit b’dan li ġej:

(*1)  Ir-Regolament (UE) Nru 1307/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi regoli għal pagamenti diretti lill-bdiewa taħt skemi ta’ appoġġ fil-qafas tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 637/2008 u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 (ĠU L 347, 20.12.2013, p. 608)."

(*2)  Ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta’ Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew u li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta’ Koeżjoni u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 (ĠU L 347, 20.12.2013, p. 320)."

(*3)  Ir-Regolament (UE) 2019/516 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-19 ta’ Marzu 2019 dwar l-armonizzazzjoni tad-dħul nazzjonali gross bi prezzijiet tas-suq u li jħassar id-Direttiva tal-Kunsill 89/130/KEE, Euratom u r-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1287/2003 (ir-Regolament GNI) (ĠU L 91, 29.3.2019, p. 19).”;"

(4)

fl-Artikolu 10b(5), it-tielet subparagrafu huwa sostitwit b’dan li ġej:

“Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Istati Membri dwar l-ammonti li jirriżultaw minn dan il-kalkolu qabel l-1 ta’ Frar tas-sena ta’ wara dik li fiha tkun ġiet ipprovduta d-data għall-aġġustamenti. Kull Stat Membru għandu jdaħħal l-ammont nett fil-kont imsemmi fl-Artikolu 9(1) fl-ewwel jum tax-xogħol ta’ Marzu tas-sena ta’ wara dik li fiha l-Kummissjoni infurmat lill-Istati Membri bl-ammonti li jirriżultaw mill-kalkolu.

L-iskadenza għall-Istati Membri biex iħallsu l-aġġustamenti għandha tapplika wkoll għal ammonti li dwarhom il-Kummissjoni tkun ipprovdiet informazzjoni qabel it-3 ta’ Mejju 2022.”;

(5)

l-Artikolu 12 huwa emendat kif ġej:

(6)

L-Artikolu 13 huwa emendat kif ġej:

(7)

jiddaħħal il-Kapitolu li ġej:

“KAPITOLU IIIa

PAGAMENT TAĦT RIŻERVA U PROĊEDURA TA’ RIEŻAMI

(1)

F’konformità mal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 53(1) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012, il-Kummissjoni eżaminat it-talba ta’ Spanja għal emenda fl-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott tal-Indikazzjoni Ġeografika Protetta “Carne de Ávila”, irreġistrata skont ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1107/96 (2) kif emendat bir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 1006/2012 (3).

(2)

Billi l-emenda kkonċernata mhix minuri skont it-tifsira tal-Artikolu 53(2) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012, il-Kummissjoni ppubblikat it-talba biex issir emenda f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea, kif stipulat fl-Artikolu 50(2)(a) ta’ dak ir-Regolament (4).

(3)

Billi l-Kummissjoni ma rċeviet l-ebda dikjarazzjoni ta’ oppożizzjoni f’konformità mal-Artikolu 51 tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012, jenħtieġ li l-emenda fl-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott tiġi approvata,

(1)

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1881/2006 (2) jiffissa l-livelli massimi ta’ ċerti kontaminanti, inkluż il-merkurju, fl-oġġetti tal-ikel.

(2)

Fit-22 ta’ Novembru 2012, l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (“l-Awtorità”) adottat opinjoni dwar il-merkurju u l-metilmerkurju fl-ikel (3). F’dik l-opinjoni, l-Awtorità stabbiliet doża tollerabbli fil-ġimgħa ta’ 4 μg/kg ta’ piż tal-ġisem għall-merkurju inorganiku u 1,3 μg/kg ta’ piż tal-ġisem għall-metilmerkurju (espressi t-tnejn li huma bħala merkurju) u kkonkludiet li l-esponiment dijetetiku fil-95 perċentil huwa qrib tad-doża tollerabbli fil-ġimgħa jew jaqbiżha għall-gruppi ta’ età kollha. Il-persuni li jikkonsmaw ħafna ħut, li jistgħu jinkludu n-nisa tqal, jistgħu jaqbżu d-doża tollerabbli fil-ġimgħa sa madwar sitt darbiet. It-trabi fil-ġuf huma l-aktar grupp vulnerabbli. L-opinjoni kkonkludiet li l-esponiment għall-metilmerkurju ogħla mid-doża tollerabbli fil-ġimgħa huwa ta’ tħassib, iżda rrakkomandat li jiġu kkunsidrati l-benefiċċji tal-konsum tal-ħut jekk jitqiesu miżuri li jnaqqsu l-esponiment għall-metilmerkurju.

(3)

Fis-27 ta’ Ġunju 2014, l-Awtorità adottat opinjoni dwar il-benefiċċji għas-saħħa tal-konsum tal-frott tal-baħar fir-rigward tar-riskji tas-saħħa assoċjati mal-esponiment għall-metilmerkurju (4). F’dik l-opinjoni, l-Awtorità rieżaminat ir-rwol tal-frott tal-baħar fid-dieti Ewropej u evalwat il-benefiċċji tal-konsum tal-frott tal-baħar fir-rigward tal-eżiti tas-saħħa, inkluż l-effetti tal-konsum tal-frott tal-baħar waqt it-tqala fuq l-eżiti funzjonali tal-iżvilupp newroloġiku tat-tfal u l-effetti tal-konsum tal-frott tal-baħar fuq ir-riskju tal-mard kardjovaskulari fl-adulti. L-Awtorità kkonkludiet li l-konsum tal-frott tal-baħar ta’ madwar darba jew darbtejn fil-ġimgħa u sa tlieta jew erba’ darbiet fil-ġimgħa waqt it-tqala, ġie assoċjat ma’ eżiti funzjonali aħjar tal-iżvilupp newroloġiku fit-tfal meta mqabbel ma’ ebda konsum tal-frott tal-baħar. Dawn l-ammonti ġew assoċjati wkoll ma’ mortalità aktar baxxa bil-mard koronarju tal-qalb fl-adulti.

(4)

Fid-19 ta’ Diċembru 2014, l-Awtorità adottat dikjarazzjoni dwar il-benefiċċji tal-konsum tal-ħut/frott tal-baħar meta mqabbla mar-riskji tal-metilmerkurju fil-ħut/frott tal-baħar (5), fejn ikkonkludiet li biex jinkisbu l-benefiċċji tal-konsum tal-ħut assoċjati ma’ konsum minn darba sa erba’ darbiet fil-ġimgħa u biex ikun hemm protezzjoni kontra t-tossiċità tal-metilmerkurju għall-iżvilupp newroloġiku, jenħtieġ li jiġi limitat il-konsum tal-ispeċijiet tal-ħut/frott tal-baħar b’kontenut għoli ta’ merkurju.

(5)

Wara li tqies l-eżitu tal-opinjonijiet xjentifiċi u d-dikjarazzjoni tal-Awtorità, jenħtieġ li l-livelli massimi għall-merkurju jiġu rieżaminati biex jitnaqqas aktar l-esponiment dijetetiku għall-merkurju fl-ikel.

(6)

Peress li d-data riċenti dwar l-okkorrenza turi li hemm marġni biex jitnaqqsu l-livelli massimi għall-merkurju f’diversi speċijiet ta’ ħut, jenħtieġ li l-livelli massimi għal dawk l-ispeċijiet ta’ ħut jiġu modifikati skont dan.

(7)

Fid-dawl tat-tħassib relatat mas-saħħa, il-livell ta’ merkurju għall-klieb il-baħar u l-pixxispad jenħtieġ li jinżamm fil-livell attwali sakemm ikun hemm aktar ġbir ta’ data, valutazzjonijiet xjentifiċi u għarfien dwar l-effettività tal-pariri dwar il-konsum fit-tnaqqis tal-esponiment.

(8)

Il-Codex Alimentarius jistabbilixxi livell massimu ta’ 0,1 mg/kg għall-merkurju fil-melħ (6). Jixraq li l-istess livell massimu jiġi stabbilit fil-leġiżlazzjoni tal-Unjoni.

(9)

Għalhekk, jenħtieġ li r-Regolament (KE) Nru 1881/2006 jiġi emendat skont dan.

(10)

Filwaqt li jitqies li ċerti oġġetti tal-ikel koperti b’dan ir-Regolament għandhom ħajja twila fuq l-ixkaffa, jixraq li jingħata perjodu tranżitorju li matulu t-tali oġġetti tal-ikel li ma jikkonformawx mal-livelli massimi l-ġodda u li jkunu tqiegħdu fis-suq legalment qabel id-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament, jistgħu jibqgħu fis-suq.

(11)

Il-miżuri previsti f’dan ir-Regolament huma f’konformità mal-opinjoni tal-Kumitat Permanenti dwar il-Pjanti, l-Annimali, l-Ikel u l-Għalf,

(1)

Il-verżjoni bil-lingwa Franċiża tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/1533 (3) fiha żball fl-Artikolu 1(2), l-ewwel subparagrafu, il-frażi introduttorja, li tbiddel il-kamp ta’ applikazzjoni.

(2)

Għalhekk, jenħtieġ li l-verżjoni bil-lingwa Franċiża tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2021/1533 tiġi kkoreġuta skont dan. Il-verżjonijiet bil-lingwi l-oħra mhumiex affettwati.

(3)

Il-miżuri previsti f’dan ir-Regolament huma f’konformità mal-opinjoni tal-Kumitat Permanenti dwar il-Pjanti, l-Annimali, l-Ikel u l-Għalf,

(1)

Skont l-Artikolu 300(3) tat-Trattat, il-Kumitat tar-Reġjuni għandu jkun kompost minn rappreżentanti tal-korpi reġjonali u lokali, li jew ikollhom mandat elettorali ta’ awtorità reġjonali jew lokali jew ikunu politikament responsabbli quddiem assemblea eletta.

(2)

Fl-10 ta’ Diċembru 2019, il-Kunsill adotta d-Deċiżjoni (UE) 2019/2157 (2), li taħtar il-membri u l-membri supplenti tal-Kumitat tar-Reġjuni għall-perijodu mis-26 ta’ Jannar 2020 sal-25 ta’ Jannar 2025.

(3)

Konsegwentement għar-riżenja tas-Sur Mark WEINMEISTER, sar vakanti s-siġġu ta’ membru fil-Kumitat tar-Reġjuni.

(4)

Il-Gvern Ġermaniż ippropona lis-Sur Uwe BECKER, rappreżentant ta’ korp reġjonali li huwa politikament responsabbli quddiem assemblea eletta, Staatssekretär für Europaangelegenheiten, politische Verantwortung gegenüber dem Hessischen Landtag (Segretarju tal-Istat għall-Affarijiet Ewropej, politikament responsabbli quddiem il-Parlament tal-Istat Federali ta’ Hesse), bħala membru fil-Kumitat tar-Reġjuni għall-bqija tal-mandat attwali, li jintemm fil-25 ta’ Jannar 2025,

(1)

F’konformità mal-Artikolu 7 tad-Direttiva 2006/42/KE, il-makkinarju manifatturat f’konformità ma’ standard armonizzat, li r-referenzi għalih ġew ippubblikati f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea, irid ikun preżunt li jikkonforma mar-rekwiżiti essenzjali tas-saħħa u tas-sikurezza koperti b’tali standard armonizzat.

(2)

Permezz tal-ittra M/396 tad-19 ta’ Diċembru 2006, il-Kummissjoni għamlet talba lill-Kumitat Ewropew għall-Istandardizzazzjoni (CEN) u lill-Kumitat Ewropew għall-Istandardizzazzjoni Elettroteknika (Cenelec) (“it-talba”) għall-abbozzar, għar-reviżjoni u għat-tlestija tal-ħidma fuq l-istandards armonizzati b’appoġġ għad-Direttiva 2006/42/KE biex jitqiesu l-bidliet introdotti b’dik id-Direttiva meta mqabbel mad-Direttiva 98/37/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3).

(3)

Abbażi tat-talba, is-CEN abbozza l-istandards armonizzati ġodda EN 13852-3:2021 dwar krejnijiet ħfief li joperaw lil hinn mill-kosta, EN 12385-5:2021 dwar ħbula mibrumin għal-liftijiet, u EN 12609:2021 dwar ir-rekwiżiti tas-sikurezza għat-truck mixers.

(4)

Abbażi tat-talba, is-CEN u s-Cenelec irrevedew ukoll l-istandards armonizzati eżistenti, li r-referenzi tagħhom huma ppubblikati fis-serje C ta’ Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea bil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni 2018/C092/01 (4) sabiex jiġu adattati għall-progress teknoloġiku. Dan irriżulta fl-adozzjoni tal-istandards armonizzati l-ġodda li ġejjin: EN 12312-5:2021 dwar it-tagħmir għall-għoti tal-fjuwil lill-inġenji tal-ajru; EN 13001-2:2021 dwar is-sikurezza tal-krejnijiet; EN 1501-1:2021 dwar il-vetturi għall-ġbir tal-iskart li jitgħabbew minn wara; EN 1501-2:2021 dwar il-vetturi għall-ġbir tal-iskart li jitgħabbew mill-ġenb; EN 1501-3:2021 dwar il-vetturi għall-ġbir tal-iskart li jitgħabbew minn quddiem; EN 1501-5:2021 dwar apparati ta’ rfigħ għal vetturi għall-ġbir tal-iskart; EN 1829-1:2021 dwar magni li jitfgħu ġettijiet tal-ilma bi pressjoni għolja; EN ISO 22868:2021 dwar il-metodu ta’ inġinerija għall-ittestjar tal-ħoss ta’ makkinarju portabbli li jinżamm fl-idejn b’magna tal-kombustjoni interna; EN 303-5:2021 dwar bojlers tat-tisħin għall-fjuwils solidi; EN ISO 11202:2010/A1:2021 dwar id-determinazzjoni ta’ livelli ta’ pressjoni ta’ emissjoni ta’ ħsejjes f’post fuq il-lant tax-xogħol u f’pożizzjonijiet oħra speċifikati; EN ISO 19085-1:2021 dwar rekwiżiti komuni għall-magni li jaħdmu l-injam; EN 1756-1:2021 dwar ir-rekwiżiti tas-sikurezza għal tail lifts; u EN IEC 62061:2021 dwar is-sikurezza funzjonali għas-sistemi ta’ kontroll relatati mas-sikurezza.

(5)

Barra minn hekk, is-CEN u s-Cenelec emendaw l-istandards armonizzati EN 13001-3-6:2018, EN 50636-2-107:2015/A1:2018 u EN 60335-1:2012/A13: 2017, li r-referenzi tagħhom ġew ippubblikati bid-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2019/436 (5).

(6)

Il-Kummissjoni, flimkien mas-CEN u s-Cenelec, ivvalutat jekk l-istandards abbozzati, riveduti u emendati mis-CEN u mis-Cenelec jikkonformawx mat-talba.

(7)

L-istandards armonizzati abbozzati, riveduti u emendati mis-CEN u mis-Cenelec abbażi tat-talba jissodisfaw ir-rekwiżiti tas-sikurezza li huma għandhom l-għan li jkopru u li huma stabbiliti fid-Direttiva 2006/42/KE. Għalhekk, jixraq li r-referenzi ta’ dawk l-istandards jiġu ppubblikati f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea, flimkien mar-referenzi ta’ kwalunkwe standard emendatorju jew ta’ korrezzjoni rilevanti għalihom.

(8)

Ir-referenza tal-istandard EN 474-1:2006+A6:2019 ġiet ippubblikata f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea b’restrizzjoni, permezz tad-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/1813 (6). Hija ssostitwiet ir-referenza tal-istandard armonizzat EN 474-1:2006+A5:2018 mingħajr ma pprevediet perjodu ta’ tranżizzjoni. Sabiex il-manifatturi jingħataw żmien biex iħejju għall-applikazzjoni tal-istandard il-ġdid, jixraq li r-referenza għall-istandard armonizzat EN 474-1:2006+A5:2018 tiġi ppubblikata mill-ġdid b’mod eċċezzjonali f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea għal perjodu ta’ żmien limitat. Għal raġunijiet ta’ ċertezza legali, il-pubblikazzjoni tar-referenza għall-istandard armonizzat EN 474-1:2006+A5:2018 jenħtieġ li tkopri wkoll il-perjodu ta’ qabel id-dħul fis-seħħ ta’ din id-Deċiżjoni.

(9)

It-test tar-restrizzjoni għall-istandard armonizzat EN 474-1:2006+A6:2019 introdott bid-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2021/1813 mhuwiex ċar, peress li jħawwad żewġ nuqqasijiet separati identifikati fir-rigward tal-istandard armonizzat.

(10)

L-ewwel nuqqas jikkonċerna l-livell inadegwat ta’ viżibbiltà identifikat fir-rigward ta’ EN 474-1:2006+A6:2019 meta applikat flimkien mar-rekwiżiti ta’ EN 474-5:2006+A3:2013 għall-gafef idrawliċi. L-istandard armonizzat EN 474-1:2006+A6:2019, b’mod simili għall-istandard armonizzat EN 474-1:2006+A5:2018, ma jiżgurax li s-sewwieq jista’ jħaddem il-makkinarju u l-għodod tiegħu fil-kundizzjonijiet tal-użu prevedibbli tagħhom, f’sikurezza sħiħa għas-sewwieq u għall-persuni esposti. Għalhekk, ir-restrizzjoni prevista fl-istandard armonizzat EN 474-1:2006+A5:2018 fir-rigward tar-rekwiżiti essenzjali tas-saħħa u s-sikurezza 1.2.2 u 3.2.1 tal-Anness I tad-Direttiva 2006/42/KE jenħtieġ li tinżamm għall-istandard armonizzat EN 474-1:2006+A6:2019.

(11)

It-tieni nuqqas jikkonċerna l-fatt li l-mekkaniżmu tal-akkoppjamenti rapidi użat għat-twaħħil tal-gafef idrawliċi u l-backhoe loaders ma’ gafef ma jinkludix sistema ta’ twissija attiva jew sistema ta’ monitoraġġ attiva għall-operatur meta jqabbad b’mod inkorrett il-makkinarju mal-estensjoni. Bħala tali, l-istandard armonizzat EN 474-1:2006+A6:2019 jonqos milli jissodisfa r-rekwiżiti essenzjali tas-saħħa u s-sikurezza għall-integrazzjoni tas-sikurezza u għall-prevenzjoni ta’ riskji minħabba oġġetti li jaqgħu stabbiliti fil-punti 1.1.2 (b), 1.1.2 (c) u 1.3.3 tal-Anness I tad-Direttiva 2006/42/KE. Dawk il-punti jenħtieġ li jissemmew fir-restrizzjoni għall-istandard armonizzat EN 474-1:2006+A6:2019.

(12)

Għal raġunijiet ta’ ċarezza u ċertezza legali, in-nuqqasijiet identifikati jenħtieġ li jiġu espressi permezz ta’ żewġ restrizzjonijiet separati għall-istandard armonizzat EN 474-1:2006+A6:2019.

(13)

Ir-referenza tal-istandard armonizzat EN 60335-1:2012 ġiet ippubblikata għall-ewwel darba permezz tal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni 2012/C 159/1 (7). Ir-referenza ta’ dak l-istandard kienet tinkludi referenza għar-rettifika EN 60335-1:2012/AC:2014 mill-pubblikazzjoni ta’ dak l-istandard permezz tal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni 2016/C 14/1 (8). Ir-referenza tal-istandard armonizzat EN 60335-1:2012 ġiet ippubblikata fid-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2019/436 biss b’referenza għall-emendi EN 60335-1:2012/A11:2014 u EN 60335-1:2012/A13:2017. Bi żball, ir-referenza għar-rettifika EN 60335-1:2012/AC:2014 tħalliet barra mill-pubblikazzjoni tar-referenza tal-istandard armonizzat EN 60335-1:2012 fid-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2019/436. Għalhekk, jixraq li r-referenza tal-istandard armonizzat EN 60335-1:2012 tiġi sostitwita flimkien mar-referenzi tal-emendi EN 60335-1:2012/A11:2014 u EN 60335-1:2012/A13:2017 u li tiġi inkluża r-referenza tar-rettifika EN 60335-1:2012/AC:2014. Għal raġunijiet ta’ ċertezza legali, ir-referenza tal-istandard armonizzat EN 60335-1:2012 kif emendat b’din id-Deċiżjoni jenħtieġ li tapplika b’mod retroattiv.

(14)

L-Anness I tad-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2019/436 jipprovdi r-referenzi tal-istandards armonizzati li jikkonferixxu preżunzjoni tal-konformità mad-Direttiva 2006/42/KE u l-Anness II jipprovdi r-referenzi tal-istandards armonizzati li jikkonferixxu preżunzjoni tal-konformità b’restrizzjonijiet. Sabiex jiġi żgurat li r-referenzi tal-istandards armonizzati abbozzati b’appoġġ għad-Direttiva 2006/42/KE jkunu elenkati f’att wieħed, jenħtieġ li r-referenzi tal-istandards li jiġu sostitwiti, riveduti jew emendati mis-CEN u s-Cenelec jiġu inklużi fid-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2019/436.

(15)

L-Anness III tad-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2019/436 jelenka r-referenzi tal-istandards armonizzati b’appoġġ għad-Direttiva 2006/42/KE li jitneħħew mis-serje C ta’ Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea mid-dati stabbiliti f’dak l-Anness.

(16)

Bħala riżultat tal-ħidma tas-CEN u tas-Cenelec abbażi tat-talba, l-istandards armonizzati li ġejjin, ippubblikati fis-serje C ta’ Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea ġew sostitwiti, riveduti jew emendati: EN 12312-5:2005+A1:2009; EN 13001-2:2014; EN 1501-1:2011+A1:2015; EN 1501-2:2005+A1:2009; EN 1501-3:2008; EN 1501-5:2011; EN 1829-1:2010; EN ISO 22868:2011; EN 303-5:2012; EN ISO 11202:2010; EN ISO 19085-1:2017; EN 1756-1:2001+A1:2008; u EN 62061:2005/A2:2015. Għalhekk jeħtieġ li r-referenzi ta’ dawk l-istandards jiġu rtirati minn Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea billi dawk ir-referenzi jiġu inklużi fl-Anness III tad-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2019/436.

(17)

Jeħtieġ ukoll li jiġu rtirati r-referenzi tal-istandards armonizzati EN 13001-3-6:2018, EN 50636-2-107:2015/A2:2020; u EN 60335-1:2012/A13:2017 ippubblikati bid-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2019/436, peress li dawk l-istandards ġew emendati. Għalhekk, jixraq li dawk ir-referenzi jitħassru mill-Anness I ta’ dik id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni.

(18)

Sabiex il-manifatturi jingħataw biżżejjed żmien biex jippreparaw għall-applikazzjoni tal-istandards ġodda, riveduti jew emendati, huwa meħtieġ li jiġi differit l-irtirar tar-referenzi tal-istandards armonizzati li ġejjin: EN 12312-5:2005+A1:2009; EN 13001-2:2014; EN 1501-1:2011+A1:2015; EN 1501-2:2005+A1:2009; EN 1501-3:2008; EN 1501-5:2011; EN 1829-1:2010; EN ISO 22868:2011; EN 303-5:2012; EN ISO 11202:2010; EN ISO 19085-1:2017; EN 1756-1:2001+A1:2008; EN 62061:2005/A2:2015; EN 13001-3-6:2018, EN 50636-2-107:2015/A2:2020; u EN 60335-1:2012/A13:2017.

(19)

Għalhekk, jenħtieġ li d-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2019/436 tiġi emendata kif xieraq.

(20)

Il-konformità ma’ standard armonizzat tagħti preżunzjoni ta’ konformità mar-rekwiżiti essenzjali korrispondenti stabbiliti fil-leġiżlazzjoni tal-Unjoni dwar l-armonizzazzjoni mid-data tal-pubblikazzjoni tar-referenza ta’ tali standard f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea. Għalhekk, jenħtieġ li din id-Deċiżjoni tidħol fis-seħħ fid-data tal-pubblikazzjoni tagħha,

(1)

fl-Artikolu 1, jiżdied il-paragrafu li ġej:

“Ir-referenza tal-istandard armonizzat EN 474-1:2006+A5:2018 għall-Gafef abbozzat b’appoġġ għad-Direttiva 2006/42/KE, elenkat fl-Anness IIA ta’ din id-Deċiżjoni, hija b’dan ippubblikata b’restrizzjoni f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea. Dik ir-referenza għandha titqies li ġiet ippubblikata f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea għall-perjodu stabbilit f’dak l-Anness.”;

(2)

l-Anness I huwa emendat f’konformità mal-Anness I ta’ din id-Deċiżjoni;

(3)

l-Anness II huwa emendat f’konformità mal-Anness II ta’ din id-Deċiżjoni;

(4)

jiddaħħal l-Anness IIA, kif stabbilit fl-Anness III ta’ din id-Deċiżjoni;

(5)

l-Anness III huwa emendat f’konformità mal-Anness IV ta’ din id-Deċiżjoni.