(1)

Il-funzjonalità għolja u l-kost relattivament baxx tal-plastik ifisser li dan il-materjal jinstab mifrux dejjem aktar u kullimkien fil-ħajja ta’ kuljum. Filwaqt li l-plastik għandu rwol utli fl-ekonomija u jipprovdi applikazzjonijiet essenzjali f’bosta setturi, l-użu dejjem jikber tiegħu f’applikazzjonijiet b’ħajja qasira, li mhumiex maħsuba għall-użu mill-ġdid jew għar-riċiklaġġ kosteffettiv, ifisser li x-xejriet ta’ produzzjoni u konsum relatati saru dejjem aktar ineffiċjenti u lineari. Għalhekk, fil-kuntest tal-Pjan ta’ Azzjoni għall-Ekonomija Ċirkolari stabbilit fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-2 ta’ Diċembru 2015 intitolata “L-għeluq taċ-ċirku – Pjan ta’ azzjoni tal-UE għal ekonomija ċirkolari”, il-Kummissjoni kkonkludiet fl-Istrateġija Ewropea għall-Plastiks stabbilita Komunikazzjoni tagħha tas-16 ta’ Jannar 2018 intitolata “Strateġija Ewropea għall-Plastiks f’Ekonomija Ċirkolari” li ż-żieda kostanti fil-ġenerazzjoni tal-iskart tal-plastik u r-rilaxx tal-iskart tal-plastik fl-ambjent, b’mod partikolari fl-ambjent tal-baħar, iridu jiġu indirizzati sabiex jinkiseb ċiklu tal-ħajja ċirkolari għall-plastiks. L-Istrateġija Ewropea għall-Plastiks hija pass ’il quddiem lejn l-istabbiliment ta’ ekonomija ċirkolari fejn id-disinn u l-produzzjoni ta’ plastiks u ta’ prodotti tal-plastik jirrispettaw bis-sħiħ il-ħtiġijiet tal-użu mill-ġdid, tat-tiswija u tar-riċiklaġġ, u fejn jiġu żviluppati u promossi materjali aktar sostenibbli. L-impatt negattiv sinifikanti ta’ ċerti prodotti tal-plastik fuq l-ambjent, is-saħħa u l-ekonomija jappella għall-istabbiliment ta’ qafas legali speċifiku li jnaqqas b’mod effettiv dawk l-impatti negattivi.

(2)

Din id-Direttiva tippromwovi approċċi ċirkolari li jipprijoritizzaw prodotti li jistgħu jerġgħu jintużaw, li jkunu sostenibbli u ma jkunux tossiċi u sistemi tal-użu mill-ġdid pjuttost milli prodotti ta’ użu uniku, bil-għan li l-ewwel u qabel kollox inaqqsu l-ammont ta’ skart ġenerat. Tali prevenzjoni tal-iskart hija fil-quċċata tal-ġerarkija tal-iskart stabbilita fid-Direttiva 2008/98/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4). Din id-Direttiva ser tikkontribwixxi sabiex jintlaħaq l-Għan 12 ta’ Żvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti (NU) li jiżgura xejriet sostenibbli ta’ konsum u ta’ produzzjoni, li huwa parti mill-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli adottata mill-Assemblea Ġenerali tan-NU fil-25 ta’ Settembru 2015. Biż-żamma tal-valur tal-prodotti u l-materjali għall-itwal żmien possibbli u bil-ġenerazzjoni ta’ anqas skart, l-ekonomija tal-Unjoni tista’ ssir aktar kompetittiva u aktar reżiljenti, filwaqt li titnaqqas il-pressjoni fuq ir-riżorsi prezzjużi u fuq l-ambjent.

(3)

Ir-rimi bl-addoċċ fil-baħar huwa ta’ natura transkonfinali u huwa rikonoxxut bħala problema globali li qed tikber. It-tnaqqis tar-rimi bl-addoċċ fil-baħar huwa azzjoni ewlenija għall-kisba tal-Għan 14 ta’ Żvilupp Sostenibbli tan-NU li jitlob konservazzjoni u użu sostenibbli tal-oċeani, tal-ibħra u tar-riżorsi tal-baħar għall-iżvilupp sostenibbli. Jenħtieġ ferm li l-Unjoni tagħti s-sehem tagħha għall-prevenzjoni u t-trattament tar-rimi bl-addoċċ fil-baħar u għandu jkollha l-għan li tkun mudell standard għad-dinja. F’dak il-kuntest, l-Unjoni qed taħdem ma’ msieħba f’bosta fora internazzjonali bħall-G20, il-G7 u n-NU biex tippromwovi l-azzjoni konġunta u din id-Direttiva tagħmel parti mill-isforzi tal-Unjoni f’dak ir-rigward. Sabiex dawk l-isforzi jkunu effettivi, huwa importanti wkoll li l-esportazzjoni ta’ skart tal-plastik mill-Unjoni ma jirriżultax f’żieda fir-rimi bl-addoċċ fil-baħar band’oħra.

(4)

Skont il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Liġi tal-Baħar tal-10 ta’ Diċembru 1982 (UNCLOS) (5), il-Konvenzjoni dwar il-Prevenzjoni tat-Tniġġis tal-Baħar mir-Rimi ta’ Skart u Materja Oħra tad-29 ta’ Diċembru 1972 (‘Konvenzjoni ta’ Londra’) u l-Protokoll tagħha tal-1996 (‘Protokoll ta’ Londra’), l-Anness V tal-Konvenzjoni Internazzjonali għall-Prevenzjoni ta’ Tniġġis minn Bastimenti tal-1973 (MARPOL), kif mofifikat mill-Protokoll tal-1978 relatat miegħu, u l-Konvenzjoni ta’ Basilea dwar il-kontroll tal-movimenti li jaqsmu l-fruntieri tal-iskart ta’ riskju u d-disponiment minnhom tat-22 ta’ Marzu 1989 (6) u skont il-leġislazzjoni tal-Unjoni dwar l-iskart, jiġifieri d-Direttiva 2008/98/KE u d-Direttiva 2000/59/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7), l-Istati Membri huma meħtieġa jiżguraw il-ġestjoni tajba tal-iskart sabiex jiġi evitat u jitnaqqas ir-rimi bl-addoċċ fil-baħar minn sorsi kemm fuq l-art kif ukoll fuq il-baħar. F’konformità mal-leġislazzjoni tal-Unjoni dwar l-ilma, jiġifieri d-Direttivi 2000/60/KE (8) u 2008/56/KE (9) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, l-Istati Membri huma meħtieġa wkoll li jindirizzaw ir-rimi bl-addoċċ fil-baħar fejn dan jimmina l-kisba ta’ status ambjentali tajjeb tal-ilmijiet tal-baħar tagħhom, inkluż bħala kontribuzzjoni għall-Għan 14 ta’ Żvilupp Sostenibbli tan-NU.

(5)

Fl-Unjoni, bejn 80 u 85 % tar-rimi bl-addoċċ fil-baħar, imkejjel bħala għadd ta’ rimi bl-addoċċ fuq ix-xtajtiet, huwa plastik, li mit-total 50 % huwa kkostitwit minn oġġetti tal-plastik li jintużaw darba biss filwaqt li oġġetti relatati mas-sajd jirrappreżentaw 27 %. Il-prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss jinkludu firxa wiesgħa ta’ prodotti tal-konsumatur użati komunement u li jimxu ħafna u li jintremew wara li jintużaw darba għall-fini li għalih ġew ipprovduti, rarament jiġu riċiklati, u huma suxxettibbli għar-rimi bl-addoċċ. Proporzjon sinifikanti tal-irkaptu tas-sajd li jitqiegħed fis-suq ma jinġabarx għat-trattament. Il-prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss u l-irkaptu tas-sajd li fih il-plastik għalhekk jikkostitwixxu problema partikolarment serja fil-kuntest tar-rimi bl-addoċċ fil-baħar, joħolqu riskju serju għall-ekosistemi tal-baħar, għall-bijodiversità u għas-saħħa tal-bniedem u huma ta’ ħsara għall-attivitajiet bħat-turiżmu, is-sajd u t-tbaħħir.

(6)

Il-ġestjoni xierqa tal-iskart tibqa’ essenzjali għall-prevenzjoni tar-rimi bl-addoċċ kollu, inkluż ir-rimi bl-addoċċ fil-baħar. Il-leġislazzjoni eżistenti tal-Unjoni, jiġifieri d-Direttivi 2008/98/KE, 2000/59/KE, 2000/60/KE, u 2008/56/KE u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1224/2009 (10) u strumenti ta’ politika jipprovdu xi reazzjonijiet regolatorji li jindirizzaw ir-rimi bl-addoċċ fil-baħar. B’mod partikolari, l-iskart tal-plastik huwa soġġett għal miżuri u miri ġenerali tal-Unjoni fir-rigward tal-ġestjoni tal-iskart, bħall-mira tar-riċiklaġġ għall-iskart ta’ imballaġġ tal-plastik stabbilita fid-Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 94/62/KE (11) u l-għan fl-Istrateġija Ewropea għall-Plastiks biex jiġi żgurat li sal-2030 l-imballaġġ tal-plastik kollu li jitqiegħed fis-suq tal-Unjoni jkun użabbli mill-ġdid jew faċilment riċiklat. Madankollu, l-impatt ta’ dawk il-miżuri fuq ir-rimi bl-addoċċ fil-baħar mhuwiex biżżejjed u hemm differenzi fl-ambitu u l-livell ta’ ambizzjoni fost miżuri nazzjonali għall-prevenzjoni u t-tnaqqis tar-rimi bl-addoċċ fil-baħar. Barra minn hekk, uħud minn dawk il-miżuri, b’mod partikolari r-restrizzjonijiet tal-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss, jistgħu joħolqu ostakoli għall-kummerċ u distorsjoni tal-kompetizzjoni fl-Unjoni.

(7)

Sabiex l-isforzi jiġu ffukati fejn huma l-aktar meħtieġa, jenħtieġ li din id-Direttiva tkopri biss dawk il-prodotti tal-plastik ta’ użu darba biss li l-aktar jinstabu fuq ix-xtajtiet fl-Unjoni kif ukoll l-irkaptu tas-sajd li fih il-plastik u prodotti magħmula minn plastik ossodegradabbli. Il-prodotti tal-plastik ta’ użu darba biss koperti b’miżuri taħt din id-Direttiva huma stmati li jirrappreżentaw madwar 86 % tal-plastiks ta’ użu darba biss misjuba, skont l-għadd, fuq ix-xtajtiet fl-Unjoni. Il-kontenituri tax-xorb magħmula mill-metall u l-ħġieġ jenħtieġ li ma jkunux koperti minn din id-Direttiva peress li mhumiex fost il-prodotti tal-plastik ta’ użu darba biss li l-aktar jinsabu fuq ix-xtajtiet fl-Unjoni.

(8)

Il-mikroplastiks ma jaqgħux direttament fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva, madankollu dawn jikkontribwixxu għar-rimi bl-addoċċ fil-baħar u jenħtieġ għalhekk li l-Unjoni tadotta approċċ komprensiv għal dik il-problema. L-Unjoni għandha tħeġġeġ lill-produtturi kollha sabiex jillimitaw strettament il-mikroplastiks fil-formulazzjonijiet tagħhom.

(9)

It-tniġġis terrestri u l-kontaminazzjoni tal-ħamrija minn oġġetti akbar tal-plastik u frammenti jew mikroplastiks li jirriżultaw minnhom jistgħu jkunu sinifikanti u tali plastik jista’ jinfirex fl-ambjent tal-baħar.

(10)

Din id-Direttiva hija lex specialis relattivament għad-Direttivi 94/62/KE u 2008/98/KE. Jenħtieġ li f’każ ta’ konflitt bejn dawk id-Direttivi u din id-Direttiva, tkun din id-Direttiva li tipprevalixxi fil-kamp ta’ applikazzjoni tagħha. Dak huwa l-każ għal restrizzjonijiet fuq it-tqegħid fis-suq. B’mod partikolari fir-rigward tal-miżuri għat-tnaqqis tal-konsum, ir-rekwiżiti tal-prodotti, ir-rekwiżiti tal-immarkar u r-responsabbiltà estiża tal-produttur, din id-Direttiva tissupplimenta d-Direttivi 94/62/KE u 2008/98/KE u d-Direttiva 2014/40/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12).

(11)

Il-prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss jistgħu jiġu mmanifatturati minn firxa wiesgħa ta’ plastiks. Il-plastiks huma normalment iddefiniti bħala materjali polimeriċi li magħhom setgħu ġew miżjuda l-additivi. Madankollu, dik id-definizzjoni tkopri ċerti polimeri naturali. Jenħtieġ li l-polimeri naturali mhux modifikati, fis-sens tad-definizzjoni ta’ ‘sustanzi mhux modifikati b’mod kimiku’ fil-punt 40 tal-Artikolu 3 tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13), ma jkunux koperti minn din id-Direttiva għaliex jeżistu b’mod naturali fl-ambjent. Għalhekk, għall-finijiet ta’ din id-Direttiva, jenħtieġ li d-definizzjoni ta’ polimeru fil-punt 5 tal-Artikolu 3 tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006 tiġi adattata u li tiġi introdotta definizzjoni separata. Il-plastiks manifatturati b’polimeri naturali modifikati, jew il-plastiks manifatturati minn sustanzi inizjali b’bażi bijoloġika, ta’ fossili jew sintetika mhumiex ta’ oriġini naturali u għalhekk jenħtieġ li jiġu indirizzati f’din id-Direttiva. Għalhekk jenħtieġ li d-definizzjoni adattata tal-plastiks tkopri l-oġġetti tal-lasktu b’bażi ta’ polimeri u l-plastiks b’bażi bijoloġika u bijodegradabbli irrispettivament minn jekk humiex derivati minn bijomassa jew humiex intenzjonati biex jiġu bijodegradati maż-żmien. Jenħtieġ li ż-żebgħa, il-linek u l-adeżivi ma jkunux indirizzati minn din id-Direttiva u jenħtieġ għalhekk li dawn il-materjali polimeriċi ma jkunux koperti mid-definizzjoni.

(12)

Sabiex jiġi definit b’mod ċar il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva, jenħtieġ li jiġi definit it-terminu ‘prodott tal-plastik li jintuża darba biss’. Jenħtieġ li d-definizzjoni teskludi prodotti tal-plastik li huma maħsuba, iddisinjati u mqegħdin fis-suq biex, matul il-ħajja tagħhom, jagħmlu vjaġġi jew rotazzjonijiet multipli billi jerġgħu jimtlew jew jintużaw mill-ġdid għall-istess skop li għalih huma maħsuba. Tipikament, il-prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss huma maħsuba biex jintużaw darba biss jew għal żmien qasir qabel ma jintremew. Jenħtieġ li l-‘wet wipes’ għall-kura personali u l-użu domestiku jkunu wkoll fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva, waqt li jenħtieġ li l-‘wet wipes’ industrijali jkunu esklużi. Biex jiġi ċċarat aktar jekk prodott għandux jiġi kkunsidrat bħala prodott tal-plastik li jintużaw darba biss għall-finijiet ta’ din id-Direttiva, jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżviluppa linji gwida dwar prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss. Fid-dawl tal-kriterji stabbiliti f’din id-Direttiva, eżempji ta’ kontenituri tal-ikel li għandhom jiġu kkunsidrati, għall-finijiet ta’ din id-Direttiva, bħala prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss huma kontenituri ta’ ‘fast-food’ jew kaxex tal-ikel, tas-sandwiches, tar-‘wraps’ u tal-insalata b’ikel kiesaħ jew sħun, jew kontenituri tal-ikel frisk jew ipproċessat li ma jeħtieġx aktar tħejjija, bħal frott, ħxejjex jew deżerti. Eżempji ta’ kontenituri tal-ikel li m’għandhomx jiġu kkunsidrati, għall-finijiet ta’ din id-Direttiva, bħala prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss huma kontenituri tal-ikel b’ikel imnixxef jew ikel li jinbiegħ kiesaħ li jeħtieġ aktar tħejjija, kontenituri li fihom ikel f’aktar minn porzjon wieħed jew kontenituri tal-ikel b’porzjon wieħed mibjugħa f’aktar minn unità waħda.

Eżempji għal kontenituri tax-xorb li għandhom jitqiesu bħala prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss huma fliexken tax-xorb jew l-imballaġġ imħallat ta’ xorb użat għal birra, inbid, ilma, likwidu mhux alkoħoliku għax-xorb, meraq u nettari, xorb istantanju jew ħalib, iżda mhux tazez għax-xorb peress li dawn huma, għall-finijiet ta’ din id-Direttiva, kategorija separata ta’ prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss. Fir-rigward tal-kontenituri tax-xorb magħmula mill-ħġieġ u l-metall, billi m’humiex fost il-prodotti tal-plastik ta’ użu darba biss li l-aktar jinstabu fuq ix-xtajtiet fl-Unjoni, jenħtieġ li dawn ma jkunux koperti minn din id-Direttiva. Madankollu, jenħtieġ li l-Kummissjoni, fil-kuntest ta’ reviżjoni ta’ din id-Direttiva, tivvaluta fost oħrajn it-tappijiet u l-għotjien tal-plastik użati għal kontenituri tax-xorb tal-ħġieġ u tal-metall.

(13)

Jenħtieġ li prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss, li huma koperti minn din id-Direttiva, jiġu indirizzati minn miżura waħda jew minn bosta miżuri, u dan jiddependi minn diversi fatturi, pereżempju d-disponibbiltà ta’ alternattivi adatti u aktar sostenibbli, il-fattibbiltà ta’ tibdil fix-xejriet tal-konsum, u l-punt safejn ikunu diġà koperti mil-leġislazzjoni eżistenti tal-Unjoni.

(14)

Għal ċerti prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss, għad mhumiex faċilment disponibbli alternattivi adatti u aktar sostenibbli u l-konsum tal-biċċa l-kbira ta’ tali prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss mistenni li jiżdied. Sabiex din ix-xejra titreġġa’ lura u sabiex jiġu promossi sforzi lejn soluzzjonijiet aktar sostenibbli, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu meħtieġa jieħdu l-miżuri neċessarji, pereżempju billi jistabbilixxu miri ta’ tnaqqis fil-konsum nazzjonali, biex jinkiseb tnaqqis ambizzjuż u sostnut fil-konsum ta’ dawk il-prodotti, mingħajr ma jikkompromettu l-iġjene tal-ikel, is-sikurezza tal-ikel, prattiki tal-iġjene tajba, prattiki tajba ta’ manifattura, l-informazzjoni għall-konsumatur, jew ir-rekwiżiti ta’ traċċabilità stabbiliti fir-Regolamenti (KE) Nru 178/2002 (14), (KE) Nru 852/2004 (15) u (KE) Nru 1935/2004 (16) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u leġislazzjoni rilevanti oħra relatata mas-sikurezza, l-iġjene u t-tikkettar tal-ikel. L-Istati Membri jimmiraw lejn l-ogħla livell possibbli ta’ ambizzjoni għal dawk il-miżuri, li jenħtieġ li jwasslu għal treġġigħ lura sostanzjali ta’ tendenzi ta’ konsum li qed jiżdied u jwasslu għal tnaqqis kwantitattiv miżurabbli. Jenħtieġ li dawk il-miżuri jqisu l-impatt tal-prodotti matul iċ-ċiklu tal-ħajja tagħhom, inkluż meta jinstabu fl-ambjent tal-baħar, u jenħtieġ li jirrispettaw il-ġerarkija tal-iskart.

Fejn l-Istati Membri jiddeċiedu li jimplimentaw dak l-obbligu permezz ta’ restrizzjonijiet tal-kummerċjalizzazzjoni, jenħtieġ li huma jiżguraw li tali restrizzjonijiet ikunu proporzjonati u mhux diskriminatorji. Jenħtieġ li l-Istati Membri jħeġġu l-użu ta’ prodotti li jkunu adatti biex jintużaw aktar minn darba u li jkunu, wara li jsiru skart, adatti għat-tħejjija għall-użu mill-ġdid u r-riċiklaġġ.

(15)

Għal tipi oħra ta’ prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss, jinsabu disponibbli alternattivi adatti u aktar sostenibbli li huma wkoll affordabbli. Sabiex jiġi limitat l-impatt negattiv fuq l-ambjent ta’ tali prodotti li jintużaw darba biss, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu obbligati jipprojbixxu t-tqegħid tagħhom fis-suq. B’hekk ikun qed jiġi mħeġġeġ l-użu ta’ dawk l-alternattivi faċilment disponibbli u aktar sostenibbli kif ukoll ta’ soluzzjonijiet innovattivi favur mudelli tan-negozju aktar sostenibbli, favur alternattivi riutilizzabbli u s-sostituzzjoni ta’ materjali. Ir-restrizzjonijiet fuq it-tqegħid fis-suq introdotti f’din id-Direttiva jenħtieġ li jkopru wkoll prodotti magħmulin minn plastik ossodegradabbli, peress li dak it-tip ta’ plastik mhuwiex bijodegradabbli sew u għalhekk jikkontribwixxi għat-tniġġis mill-mikroplastik fl-ambjent, mhuwiex kompostabbli, jaffettwa b’mod negattiv ir-riċiklaġġ tal-plastik konvenzjonali u jonqos milli jagħti benefiċċju ambjentali ppruvat. Barra minn hekk, minħabba l-prevalenza għolja tar-rimi bl-addoċċ tal-polistiren espandut fl-ambjent tal-baħar u billi hemm alternattivi disponibbli, il-kontenituri tal-ikel u tax-xorb li jintużaw darba biss magħmula mill-polistiren espandut jenħtieġ li jiġu ristretti wkoll.

(16)

Il-filtri tal-prodotti tat-tabakk li fihom il-plastik huma t-tieni oġġetti tal-plastik ta’ użu darba biss li l-aktar jintremew bl-addoċċ fuq ix-xtajtiet tal-Unjoni. L-impatt ambjentali enormi kkawżat mill-iskart wara l-konsum ta’ prodotti tat-tabakk bil-filtri li fihom il-plastik, mormija direttament fl-ambjent jeħtieġ li jitnaqqas. L-innovazzjoni u l-iżvilupp ta’ prodotti huma mistennija jipprovdu alternattivi vijabbli għal filtri li fihom il-plastik u jeħtieġu li jiġu aċċellerati. Skemi ta’ responsabbiltà estiża tal-produttur għal prodotti tat-tabakk b’filtri li fihom il-plastik ukoll għandhom iħeġġu l-innovazzjoni li twassal għall-iżvilupp ta’ alternattivi sostenibbli għal filtri tal-prodotti tat-tabakk li fihom il-plastik. Jenħtieġ li l-Istati Membri jippromwovu firxa wiesgħa ta’ miżuri biex jitnaqqas ir-rimi bl-addoċċ wara l-konsum ta’ filtri ta’ prodotti tat-tabakk li fihom il-plastik.

(17)

It-tappijiet u l-għotjien magħmula mill-plastik li jintużaw għal kontenituri tax-xorb huma fost l-oġġetti tal-plastik ta’ użu darba biss li l-aktar jinstabu fuq ix-xtajtiet tal-Unjoni. Għalhekk, jenħtieġ li l-kontenituri tax-xorb li huma prodotti li jintużaw darba biss jitħallew jitqiegħdu fis-suq biss jekk jissodisfaw rekwiżiti speċifiċi tad-disinn tal-prodott li b’mod sinifikanti jnaqqsu t-tifrix fl-ambjent ta’ tappijiet u għotjien ta’ kontenituri tax-xorb magħmula mill-plastik. Għall-kontenituri tax-xorb li jikkostitwixxu kemm prodotti kif ukoll imballaġġi tal-plastik li jintużaw darba biss, dak ir-rekwiżit huwa addizzjonali għar-rekwiżiti essenzjali dwar il-kompożizzjoni u n-natura tal-imballaġġi li jistgħu jintużaw mill-ġdid u jiġu rkuprati, inklużi r-riċiklabbli, msemmija fl-Anness II tad-Direttiva 94/62/KE.

Sabiex tiġi ffaċilitata l-konformità mar-rekwiżit tad-disinn tal-prodott u sabiex jiġi żgurat il-funzjonament mingħajr xkiel tas-suq intern, jenħtieġ li jiġi żviluppat standard armonizzat adottat skont ir-Regolament (UE) Nru 1025/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17), u l-konformità ma’ dak l-istandard għandha toħloq preżunzjoni ta’ konformità ma’ dawk ir-rekwiżiti. Għalhekk, l-iżvilupp f’waqtu ta’ standard armonizzat huwa tal-ogħla prijorità biex tiġi żgurata l-implimentazzjoni effettiva ta’ din id-Direttiva. Jenħtieġ li jkun previst biżżejjed żmien għall-iżvilupp ta’ standard armonizzat u li l-produtturi jitħallew jadattaw il-ktajjen tal-produzzjoni tagħhom relattivament għall-implimentazzjoni tar-rekwiżit tad-disinn tal-prodott. Sabiex jiġi żgurat l-użu ċirkolari tal-plastiks, jeħtieġ li jiġi promoss id-dħul fis-suq ta’ materjali riċiklati. Għalhekk huwa xieraq li jiġu introdotti rekwiżiti għal kontenut minimu obbligatorju ta’ plastik riċiklat fil-fliexken tax-xorb.

(18)

Jenħtieġ li jitqies it-tul kollu tal-ħajja tal-prodotti tal-plastik meta jiġu mmanifatturati. Id-disinn ta’ prodotti tal-plastik jenħtieġ li dejjem iqis il-produzzjoni u l-fażi tal-użu u l-kapaċità tal-użu mill-ġdid u ta’ riċiklaġġ tal-prodott. Fil-kuntest tar-rieżami li għandu jsir skont l-Artikolu 9(5) tad-Direttiva 94/62/KE, jenħtieġ li l-Kummissjoni tqis il-proprjetajiet relattivi ta’ materjali differenti tal-imballaġġ, inklużi materjali mħallta, abbażi ta’ valutazzjonijiet taċ-ċiklu tal-ħajja, li jindirizzaw b’mod partikolari l-prevenzjoni tal-iskart u d-disinn għaċ-ċirkolarità.

(19)

Il-preżenza ta’ sustanzi kimiċi perikolużi fl-assorbenti sanitarji, fit-tampuni u fl-applikaturi tat-tampuni jenħtieġ li tiġi evitata fl-interess tas-saħħa tan-nisa. Fil-kuntest tal-proċess ta’ restrizzjonijiet taħt ir-Regolament (KE) Nru 1907/2006, huwa xieraq li l-Kummissjoni tivvaluta aktar restrizzjonijiet fuq tali sustanzi.

(20)

Ċerti prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss jispiċċaw fl-ambjent bħala riżultat ta’ rimi inadegwat fil-kanali tad-drenaġġ jew ta’ rilaxx ieħor mhux adegwat fl-ambjent. Ir-rimi fis-sistema tal-kanali tad-drenaġġ, barra minn hekk, jista’ jikkawża ħsara ekonomika sostanzjali lin-netwerks tad-drenaġġ billi jimblokka l-pompi u jsodd il-pajpijiet. Għal dawk il-prodotti, spiss ikun hemm nuqqas sinifikanti ta’ informazzjoni dwar il-karatteristiċi materjali tal-prodott jew dwar il-mezz adatt għar-rimi tal-iskart. Għalhekk, jenħtieġ li l-prodotti tal-plastik ta’ użu darba biss li spiss jintremew fis-sistema tad-drenaġġ jew li jintremew b’xi mod ieħor mhux adegwat jiġu soġġetti għal rekwiżiti tal-immarkar. Jenħtieġ li l-immarkar jinforma lill-konsumaturi dwar għażliet adatti ta’ ġestjoni tal-iskart għall-prodott jew liema mezzi ta’ rimi tal-iskart għandhom jiġu evitati għall-prodott skont il-ġerarkija tal-iskart, u dwar il-preżenza ta’ plastiks fil-prodott kif ukoll l-impatt ambjentali negattiv li jirriżulta mir-rimi bl-addoċċ jew minn mezzi inadegwati oħrajn ta’ rimital-prodott. Jenħtieġ li l-immarkar, kif xieraq, ikun jew fuq l-imballaġġ tal-prodott jew direttament fuq il-prodott innifsu. Jenħtieġ li l-Kummissjoni jkollha s-setgħa li tistabbilixxi speċifikazzjonijiet armonizzati għall-immarkar u meta tagħmel dan jenħtieġ li, fejn ikun xieraq, tittestja l-perċezzjoni tal-immarkar propost ma’ gruppi rappreżentattivi ta’ konsumaturi sabiex tiżgura li dan ikun effettiv u faċilment jinftiehem. Diġà hemm, taħt ir-Regolament (KE) Nru 1224/2009, rekwiżiti tal-immarkar li huma meħtieġa għall-irkaptu tas-sajd.

(21)

Fir-rigward ta’ prodotti tal-plastik ta’ użu darba biss li għalihom m’hemmx faċilment disponibbli alternattivi adatti u iktar sostenibbli, jenħtieġ lil-Istati Membri, f’konformità mal-prinċipju ta’ min iniġġes iħallas, jintroduċu wkoll skemi ta’ responsabbiltà estiża tal-produttur biex ikopru l-ispejjeż meħtieġa tal-ġestjoni tal-iskart u tat-tindif tar-rimi bl-addoċċ kif ukoll l-ispejjeż tal-miżuri ta’ sensibilizzazzjoni sabiex jiġi impedut u jitnaqqas tali rimi bl-addoċċ. Jenħtieġ li dawk l-ispejjeż ma jaqbżux l-ispejjeż li huma meħtieġa biex jiġu pprovduti dawk is-servizzi b’mod kosteffiċjenti u jenħtieġ li dawn jiġu stabbiliti b’mod trasparenti bejn l-atturi kkonċernati.

(22)

Id-Direttiva 2008/98/KE tistabbilixxi rekwiżiti minimi ġenerali għall-iskemi ta’ responsabbiltà estiża tal-produttur. Jenħtieġ li dawk ir-rekwiżiti japplikaw għall-iskemi ta’ responsabbiltà estiża tal-produttur stabbiliti minn din id-Direttiva, irrispettivament minn jekk l-metodu tagħhom ta’ implimentazzjoni huwiex permezz ta’ att leġislattiv jew permezz ta’ ftehimiet taħt din id-Direttiva. Ir-rilevanza ta’ xi rekwiżiti tiddependi fuq il-karatteristiċi tal-prodott. Il-ġbir separat mhuwiex meħtieġ biex jiġi żgurat trattament adatt f’konformità mal-ġerarkija tal-iskart għal prodotti tat-tabakk b’filtri li fihom il-plastik, ‘wet wipes’ u bżieżaq. Għalhekk jenħtieġ li ma jkunx obbligatorju l-istabbiliment tal-ġbir separat għal dawk il-prodotti. Jenħtieġ li din id-Direttiva tistabbilixxi rekwiżiti dwar ir-responsabbiltà estiża tal-produttur li jkunu addizzjonali għal dawk stabbiliti mid-Direttiva 2008/98/KE, pereżempju, ir-rekwiżit fuq il-produtturi ta’ ċerti prodotti tal-plastik ta’ użu darba biss li jkopru l-ispejjeż tat-tindif tal-rimi bl-addoċċ. Jenħtieġ ukoll li jkun possibbli li jkunu koperti l-ispejjeż biex tiġi stabbilita l-infrastruttura speċifika għall-ġbir tal-iskart wara l-konsum ta’ prodotti tat-tabakk, bħal kontenituri adatti ta’ skart f’postijiet fejn l-aktar isir rimi komuni bl-addoċċ. Il-metodoloġija tal-kalkolu għall-ispejjeż biex jitnaddaf ir-rimi bl-addoċċ jenħtieġ li tieħu kont tal-konsiderazzjonijiet tal-proporzjonalità. Sabiex jitnaqqsu kemm jista’ jkun l-ispejjeż amministrattivi, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jiddeterminaw kontribuzzjonijiet finanzjarji lejn it-tindif tar-rimi bl-addoċċ billi jistabbilixxu ammonti fissi multiannwali adatti.

(23)

Il-persentaġġ kbir tal-plastik li ġej minn irkaptu tas-sajd mormi, inkluż irkaptu tas-sajd abbandunat u mitluf, mormi bl-addoċċ fil-baħar jindika li r-rekwiżiti legali eżistenti stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 1224/2009, id-Direttiva 2000/59/KE u d-Direttiva 2008/98/KE ma jipprovdux biżżejjed inċentivi għar-ritorn lejn ix-xatt tal-irkaptu tas-sajd għall-ġbir u t-trattament. Is-sistema tal-imposta indiretta stabbilita taħt id-Direttiva (UE) 2019/883 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (18) tipprevedi sistema biex jitneħħa l-inċentiv għall-bastimenti li jarmu l-iskart tagħhom fil-baħar, u tiggarantixxi dritt ta’ konsenja. Madankollu, jenħtieġ li dik is-sistema tiġi ssupplimentata minn inċentivi finanzjarji ulterjuri għas-sajjieda biex itellgħu l-art l-iskart tal-irkaptu tas-sajd tagħhom sabiex tkun evitata kwalunkwe żieda potenzjali fl-imposta indiretta tal-iskart li jkollha titħallas. Billi l-komponenti tal-plastik tal-irkaptu tas-sajd għandhom potenzjal għoli ta’ riċiklaġġ, jenħtieġ li l-Istati Membri, f’konformità mal-prinċipju ta’ min iniġġes iħallas, jintroduċu responsabbiltà estiża tal-produttur għall-irkaptu tas-sajd u l-komponenti tal-irkaptu tas-sajd li fih il-plastik biex jiżguraw il-ġbir separat tal-irkaptu tas-sajd skartat u biex jiffinanzjaw il-ġestjoni tajba, fir-rigward tal-ambjent, ta’ skart ta’ rkaptu tas-sajd, b’mod partikolari r-riċiklaġġ.

(24)

Fil-qafas ta’ responsabbiltà estiża tal-produttur għal irkaptu tas-sajd li fih il-plastik, jenħtieġ li l-Istati Membri jimmonitorjaw u jivvalutaw, f’konformità mal-obbligi ta’ rappurtar stabbiliti f’din id-Direttiva, l-irkaptu tas-sajd li fih il-plastik.

(25)

Filwaqt li r-rimi bl-addoċċ fil-baħar kollu li fih il-plastik joħloq riskju għall-ambjent u għas-saħħa tal-bniedem u jenħtieġ li jiġi ttrattat, jenħtieġ li jitqiesu wkoll konsiderazzjonijiet ta’ proporzjonalità. Għalhekk, jenħtieġ li s-sajjieda nfushom u l-artiġjani li jagħmlu rkaptu tas-sajd li fih il-plastik ma jitqisux bħala produtturi u jenħtieġ li ma jinżammux responsabbli biex jissodisfaw l-obbligi tal-produttur relatati mar-responsabbiltà estiża tal-produttur.

(26)

L-inċentivi ekonomiċi u inċentivi oħra b’appoġġ għall-għażliet sostenibbli mill-konsumatur u l-promozzjoni ta’ imġiba responsabbli tal-konsumatur jistgħu jkunu għodda effettiva biex jinkisbu l-objettivi ta’ din id-Direttiva.

(27)

Il-fliexken tax-xorb li huma prodotti tal-plastik ta’ użu darba biss huma wieħed minn fost l-oġġetti mormija bl-addoċċ fil-baħar li jinstabu l-aktar fuq ix-xtajtiet fl-Unjoni. Dan huwa minħabba sistemi ineffettivi tal-ġbir separat u l-parteċipazzjoni baxxa mill-konsumaturi f’dawk is-sistemi. Jeħtieġ li jiġu promossi sistemi aktar effikaċi tal-ġbir separat. Għalhekk, jenħtieġ li tiġi stabbilita mira minima tal-ġbir separat għall-fliexken tax-xorb li huma prodotti tal-plastik ta’ użu darba biss. Filwaqt li l-obbligu ta’ ġbir separat ta’ skart jirrikjedi li l-iskart jinżamm separat skont it-tip u l-karatteristika, jenħtieġ li jkun possibbli li jinġabru ċerti tipi ta’ skart flimkien sakemm dan ma jimpedixxix riċiklaġġ ta’ kwalità għolja f’konformità mal-ġerarkija tal-iskart f’konformità mal-Artikolu 10(2) u mal-punt (a) tal-Artikolu 10(3) tad-Direttiva 2008/98/KE. Jenħtieġ li l-istabbiliment tal-mira tal-ġbir separat ikun ibbażat fuq l-ammont ta’ fliexken tax-xorb tal-plastik ta’ użu darba biss imqiegħed fis-suq fi Stat Membru jew alternattivament fuq l-ammont ta’ skart ta’ fliexken tax-xorb tal-plastik ta’ użu darba biss iġġenerat fi Stat Membru. Il-kalkolu tal-ammont tal-iskart iġġenerat fi Stat Membru jenħtieġ li jieħu kont debitu tal-iskart kollu ġġenerat minn fliexken tax-xorb tal-plastik ta’ użu darba biss, inklużi dawk mormija bl-addoċċ flok intremew permezz tas-sistemi ta’ ġbir tal-iskart. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu kapaċi jilħqu dik il-mira minima billi jistabbilixxu miri tal-ġbir separat għall-fliexken tax-xorb li huma prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss fil-qafas ta’ skemi ta’ responsabbiltà estiża tal-produttur, billi jistabbilixxu skemi tar-rimborż tad-depożitu jew kwalunkwe miżura oħra li huma jqisu adatta. Dak ikollu impatt dirett u pożittiv fuq ir-rata tal-ġbir, fuq il-kwalità tal-materjal miġbur u fuq il-kwalità tal-materjal riċiklat, li joffri opportunitajiet għan-negozju tar-riċiklaġġ u għas-suq tal-materjal riċiklat. Dan ser jappoġġa l-kisba tal-miri tar-riċiklaġġ għall-iskart mill-imballaġġ stabbiliti fid-Direttiva 94/62/KE.

(28)

Sabiex ikunu impeduti r-rimi bl-addoċċ u mezzi inadegwati oħrajn ta’ rimi ta’ skart li jirriżultaw f’rimi bl-addoċċ fil-baħar ta’ materjal li fih il-plastik, jenħtieġ li l-konsumaturi ta’ prodotti tal-plastik ta’ użu darba biss u utenti ta’ rkaptu tas-sajd li fih il-plastik ikunu infurmati tajjeb dwar id-disponibbiltà ta’ alternattivi ta’ użu mill-ġdid u ta’ sistemi tal-użu mill-ġdid, dwar għażliet disponibbli l-aktar adatti ta’ ġestjoni tal-iskart u/jew dwar liema għażliet tar-rimi tal-iskart għandhom jiġu evitati, dwar l-aqwa prattiki fir-rigward tal-ġestjoni tajba tal-iskart u l-impatt ambjentali ta’ prattiki skorretti ta’ rimi, kif ukoll dwar il-kontenut tal-plastik f’ċerti prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss u fl-irkaptu tas-sajd u l-impatt ta’ rimi skorrett ta’ skart fin-netwerk tad-drenaġġ. Jenħtieġ li l-Istati Membri għalhekk jkunu obbligati jieħdu miżuri ta’ sensibilizzazzjoni li jiżguraw li dawk il-konsumaturi u utenti jingħataw tali informazzjoni. Jenħtieġ li l-informazzjoni ma tinkludi l-ebda kontenut promozzjonali li jħeġġeġ l-użu ta’ prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jagħżlu l-miżuri l-aktar adatti bbażati fuq in-natura tal-prodott jew l-użu tiegħu. Jenħtieġ li l-produtturi tal-prodotti tal-plastik ta’ użu darba biss u tal-irkaptu tas-sajd li fih il-plastik ikopru l-ispejjeż tal-miżuri ta’ sensibilizzazzjoni bħala parti mill-obbligi tagħhom ta’ responsabbiltà estiża tal-produttur.

(29)

L-għan ta’ din id-Direttiva huwa li tipproteġi l-ambjent u s-saħħa tal-bniedem. Kif sostniet il-Qorti tal-Ġustizzja f’diversi okkażjonijiet, ikun inkompatibbli mal-effett vinkolanti li t-tielet paragrafu tal-Artikolu 288 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea jagħti lil Direttiva, li tiġi eskluża, fil-prinċipju, il-possibbiltà ta’ obbligu impost minn Direttiva milli jiġi invokat mill-persuni kkonċernati. Dik il-konsiderazzjoni tapplika b’mod partikolari fir-rigward ta’ Direttiva li għandha bħala l-objettiv tagħha li tevita u tnaqqas l-impatt ta’ ċerti prodotti tal-plastik fuq l-ambjent akkwatiku.

(30)

Huwa importanti li jiġu mmonitorjati l-livelli tar-rimi bl-addoċċ fil-baħar fl-Unjoni biex tiġi evalwata l-implimentazzjoni ta’ din id-Direttiva. Skont id-Direttiva 2008/56/KE, l-Istati Membri huma meħtieġa li jimmonitorjaw regolarment il-proprjetajiet u l-kwantitajiet tar-rimi bl-addoċċ fil-baħar, inkluż ir-rimi bl-addoċċ tal-plastik fil-baħar. Jenħtieġ li dik id-data ta’ monitoraġġ tkun ikkomunikata wkoll lill-Kummissjoni.

(31)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jistabbilixxu regoli dwar pieni applikabbli għall-ksur tad-dispożizzjonijiet nazzjonali adottati skont din id-Direttiva u li jieħdu l-miżuri meħtieġa kollha biex jiżguraw li dawn jiġu implimentati. Il-penali previsti jenħtieġ li jkunu effettivi, proprozjonati u dissważivi.

(32)

Skont il-paragrafu 22 tal-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (19), jenħtieġ li l-Kummissjoni tagħmel evalwazzjoni ta’ din id-Direttiva. Jenħtieġ li dik l-evalwazzjoni tkun ibbażata fuq l-esperjenza meħuda u fuq id-data miġbura matul l-implimentazzjoni ta’ din id-Direttiva u fuq id-data miġbura taħt id-Direttivi 2008/56/KE u 2008/98/KE. Jenħtieġ li l-evalwazzjoni tipprovdi l-bażi għal valutazzjoni ta’ miżuri ulterjuri possibbli, inkluż l-istabbiliment ta’ miri ta’ tnaqqis għall-Unjoni kollha għall-2030 u wara, u għal valutazzjoni dwar jekk, fid-dawl tal-monitoraġġ tar-rimi bl-addoċċ fil-baħar fl-Unjoni, jeħtieġx li jiġi rivedut l-Anness li jelenka l-prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss u jekk għandux jitwessa’ l-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva għal prodotti oħra li jintużaw darba biss.

(33)

Sabiex jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ din id-Direttiva, jenħtieġ li l-Kummissjoni tingħata setgħat ta’ implimentazzjoni fir-rigward tal-metodoloġija għall-kalkolu u l-verifika tal-konsum annwali ta’ prodotti tal-plastik ta’ użu darba biss li għalihom ġew stabbiliti għanijiet ta’ tnaqqis fil-konsum, tal-ispeċifikazzjonijiet għat-twaħħil tal-marka fuq ċerti prodotti tal-plastik ta’ użu darba biss, tal-metodoloġija għall-kalkolu u l-verifika tal-miri ta’ ġbir ta’ prodotti tal-plastik ta’ użu darba biss li għalihom ġew stabbiliti miri tal-ġbir separat u tal-format għar-rappurtar ta’ data u ta’ informazzjoni dwar l-implimentazzjoni ta’ din id-Direttiva. Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20).

(34)

Huwa xieraq li l-Istati Membri jitħallew jagħżlu li jimplimentaw ċerti dispożizzjonijiet ta’ din id-Direttiva permezz ta’ ftehimiet bejn l-awtoritajiet kompetenti u s-setturi ekonomiċi konċernati, sakemm ċerti rekwiżiti jkunu sodisfatti.

(35)

Il-ġlieda kontra r-rimi bl-addoċċ hija sforz kondiviż bejn l-awtoritajiet kompetenti, il-produtturi u l-konsumaturi. L-awtoritajiet pubbliċi, inklużi l-istituzzjonijiet tal-Unjoni, jenħtieġ li jmexxu bl-eżempju.

(36)

Ladarba l-għanijiet ta’ din id-Direttiva, jiġifieri li timpedixxi u tnaqqas l-impatt fuq l-ambjent u fuq is-saħħa tal-bniedem ta’ ċerti prodotti tal-plastik li jintużaw darba biss, ta’ prodotti magħmulin minn plastik ossodegradabbli u ta’ rkaptu tas-sajd li fih il-plastik, u li tippromwovi t-transizzjoni lejn ekonomija ċirkolari, inkluża l-promozzjoni ta’ mudelli tan-negozju, prodotti u materjali innovattivi, u b’hekk li tikkontribwixxi għall-funzjonament effiċjenti tas-suq intern, ma jistgħux jinkisbu b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda pjuttost jistgħu, minħabba l-iskala u l-effetti tal-azzjoni, jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità kif stabbilit f’dak l-Artikolu, din id-Direttiva ma tmurx lil hinn minn dak li huwa neċessarju sabiex jinkisbu dawk l-għanijiet,