ISSN 1977-074X

doi:10.3000/1977074X.L_2013.347.mlt

Il-Ġurnal Uffiċjali

tal-Unjoni Ewropea

L 347

European flag  

Edizzjoni bil-Malti

Leġiżlazzjoni

Volum 56
20 ta' Diċembru 2013


Werrej

 

I   Atti leġiżlattivi

Paġna

 

 

REGOLAMENTI

 

*

Regolament (UE) Nru 1285/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2013 dwar l-implimentazzjoni u l-esplojtazzjoni tas-sistemi Ewropej tar-radjunavigazzjoni bis-satellita u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 876/2002 u r-Regolament (KE) Nru 683/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill

1

 

*

Regolament (UE) Nru 1286/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi programm ta’ azzjoni biex jittejjeb it-tħaddim tas-sistemi ta' tassazzjoni fl-Unjoni Ewropea għall-perijodu 2014-2020 (Fiscalis 2020) u jirrevoka d-Deċiżjoni Nru 1482/2007/KE

25

 

*

Regolament (UE) Nru 1287/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi Programm għall-Kompetittività tal-Intrapriżi u l-intrapriżi ż-żgħar u ta' daqs medju (COSME) (2014 - 2020) u jħassar id-Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE ( 1 )

33

 

*

Regolament (UE) Nru 1288/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal -11 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi 'Erasmus+': il-programm tal-Unjoni għall-edukazzjoni, taħriġ, żgħażagħ u sport u li jħassar id-Deċiżjonijiet Nru 1719/2006/KE, Nru 1720/2006/KE u Nru 1298/2008/KE ( 1 )

50

 

*

Regolament (UE) Nru 1289/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2013 li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 539/2001 li jelenka l-pajjiżi terzi li ċ-ċittadini tagħhom għandu jkollhom viża fil-pussess tagħhom meta jaqsmu l-fruntieri esterni u dawk li ċ-ċittadini tagħhom huma eżentati minn dik il-ħtieġa

74

 

*

Regolament (UE) Nru 1290/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi r-regoli għal parteċipazzjoni u disseminazzjoni f' "Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020)" u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1906/2006 ( 1 )

81

 

*

Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020) u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE ( 1 )

104

 

*

Regolament (UE) Nru 1292/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2013 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 294/2008 li jistabbilixxi l-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija ( 1 )

174

 

*

Regolament (UE) Nru 1293/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2013 dwar l-istabbiliment ta' Programm għall-Ambjent u l-Azzjoni Klimatika (LIFE) u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 614/2007 ( 1 )

185

 

*

Regolament (UE) Nru 1294/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi programm ta’ azzjoni għad-dwana fl-Unjoni Ewropea għall-perjodu 2014-2020 (Dwana 2020) u jirrevoka d-Deċiżjoni Nru 624/2007/KE

209

 

*

Regolament (UE) Nru 1295/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-Programm Ewropa Kreattiva (2014 sa 2020) u li jirrevoka d-Deċiżjonijiet Nru 1718/2006/KE, Nru 1855/2006/KE u Nru 1041/2009/KE ( 1 )

221

 

*

Regolament (UE) Nru 1296/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2013 dwar Programm tal-Unjoni Ewropea għall-Impjiegi u l-Innovazzjoni Soċjali ("EaSI") u li jemenda d-Deċiżjoni Nru 283/2010/UE li tistabbilixxi Faċilità Ewropea ta' Mikrofinanzjament Progress għall-impjiegi u l-inklużjoni soċjali ( 1 )

238

 

*

Regolament (UE) Nru 1297/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2013 li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 dwar ċerti dispożizzjonijiet marbuta mal-ġestjoni finanzjarja, għal ċerti Stati Membri li qed jesperjenzaw jew li huma mhedda b'diffikultajiet serji fejn tidħol l-istabilità finanzjarja tagħhom, mar-regoli tad-diżimpenn għal ċerti Stati Membri, u mar-regoli dwar il-pagamenti tal-bilanċ finali

253

 

*

Regolament (UE) Nru 1298/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2013 li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 fir-rigward tal-allokazzjoni finanzjarja għal ċerti Stati Membri mill-Fond Soċjali Ewropew

256

 

*

Regolament (UE) Nru 1299/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 dwar dispożizzjonijiet speċifiċi għall-appoġġ mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali għall-għan ta’ kooperazzjoni territorjali Ewropea

259

 

*

Regolament (UE) Nru 1300/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 dwar il-Fond ta’ Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1084/2006

281

 

*

Regolament (UE) Nru 1301/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u dwar dispożizzjonijiet speċifiċi li jikkonċernaw l-Investiment li għandu fil-mira t-tkabbir ekonomiku u l-impjiegi, u li jirrevoka r-Regolament (KE) Nru 1080/2006

289

 

*

Regolament (UE) Nru 1302/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1082/2006 dwar raggruppament Ewropew ta' kooperazzjoni territorjali (REKT) fir-rigward tal-kjarifika, is-simplifikazzjoni u t-titjib għat-twaqqif u l-funzjonament ta' tali raggruppamenti

303

 

*

Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew u li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006

320

 

*

Regolament (UE) Nru 1304/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsil tal-17 ta’ Diċembru 2013 dwar il-Fond Soċjali Ewropew u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1081/2006

470

 

*

Regolament (UE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 dwar appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005

487

 

*

Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 dwar il-finanzjament, il-ġestjoni u l-monitoraġġ tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KEE) Nru 352/78, (KE) Nru 165/94, (KE) Nru 2799/98, (KE) Nru 814/2000, (KE) Nru 1290/2005 u (KE) Nru 485/2008

549

 

*

Regolament (UE) Nru 1307/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi regoli għal pagamenti diretti lill-bdiewa taħt skemi ta' appoġġ fil-qafas tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 637/2008 u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009

608

 

*

Regolament (UE) Nru 1308/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi organizzazzjoni komuni tas-swieq fi prodotti agrikoli u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KEE) Nru 922/72, (KEE) Nru 234/79, (KE) Nru 1037/2001 u (KE) Nru 1234/2007

671

 

*

Regolament (UE) Nru 1309/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 dwar il-Fond Ewropew ta’ Aġġustament għall-Globalizzazzjoni (2014-2020) u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1927/2006

855

 

*

Regolament (UE) Nru 1310/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 17 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi ċerti dispożizzjonijiet transitorji dwar l-appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR), li jemenda r-Regolament (UE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward ir-riżorsi u d-distribuzzjoni tagħhom fir-rigward tas-sena 2014 u li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 u r-Regolamenti (UE) Nru 1307/2013, (UE) Nru 1306/2013 u (UE) Nru 1308/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward tal-applikazzjoni tagħhom fis-sena 2014

865

 

*

Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013 tat-2 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2014-2020

884

 

 

DEĊIŻJONIJIET

 

*

Deċiżjoni Nru 1312/2013/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 ta' Diċembru 2013 dwar l-Aġenda Strateġika tal-Innovazzjoni tal-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (EIT): il-kontribuzzjoni tal-EIT għal Ewropa iktar innovattiva ( 1 )

892

 

*

Deċiżjoni Nru 1313/2013/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 dwar Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili ( 1 )

924

 

 

II   Atti mhux leġiżlattivi

 

 

REGOLAMENTI

 

*

Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1314/2013 tas-16 ta’ Diċembru 2013 dwar il-Programm ta’ Riċerka u Taħriġ tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (2014-2018) li jikkumplementa l-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni Orizzont 2020

948

 

 

DEĊIŻJONIJIET

 

 

2013/743/UE

 

*

Deċiżjoni tal-Kunsill tat-3 ta’ Diċembru 2013 li tistabbilixxi l-programm speċifiku li jimplimenta Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020) u li tħassar id-Deċiżjonijiet 2006/971/KE, 2006/972/KE, 2006/973/KE, 2006/974/KE u 2006/975/KE ( 1 )

965

 


 

(1)   Test b’relevanza għaż-ŻEE

MT

L-Atti li t-titoli tagħhom huma stampati b'tipa ċara huma dawk li għandhom x'jaqsmu mal-maniġment ta' kuljum ta' materji agrikoli, u li ġeneralment huma validi għal perijodu limitat.

It-titoli ta'l-atti l-oħra kollha huma stampati b'tipa skura u mmarkati b'asterisk quddiemhom.


I Atti leġiżlattivi

REGOLAMENTI

20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/1


REGOLAMENT (UE) Nru 1285/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tal-11 ta' Diċembru 2013

dwar l-implimentazzjoni u l-esplojtazzjoni tas-sistemi Ewropej tar-radjunavigazzjoni bis-satellita u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 876/2002 u r-Regolament (KE) Nru 683/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 172 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġislattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkonsultaw il-Kumitat tar-Reġjuni,

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva ordinarja,

Billi:

(1)

Il-politika Ewropea tan-navigazzjoni bis-satellita għandha l-għan li tagħti lill-Unjoni żewġ sistemi ta' radjunavigazzjoni bis-satellita, is-sistema li tirriżulta mill-programm Galileo u mis-sistema EGNOS ("is-sistemi"). Dawn is-sistemi joħorġu rispettivament mill-programmi Galileo u EGNOS. Kull infrastruttura tikkonsisti f'satelliti u f'netwerk ta' stazzjonijiet fuq l-art.

(2)

Il-programm Galileo huwa maħsub biex tiġi stabbilita u użata l-ewwel infrastruttura dinjija ta' radjunavigazzjoni u pożizzjonament bis-satellita maħsuba speċifikament għal finijiet ċivili li tista' tintuża minn diversi atturi pubbliċi u privati fl-Ewropa u madwar id-dinja. Is-sistema stabbilita mill-programm Galileo tiffunzjona indipendentement mis-sistemi l-oħra eżistenti, jew minn dawk li jistgħu jinħolqu, u b'hekk tikkontribwixxi fost affarijiet oħra għall-awtonomija strateġika tal-Unjoni, kif kien enfasizzat mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill.

(3)

Il-programm EGNOS huwa maħsub biex itejjeb il-kwalità tas-sinjali miftuħa minn sistemi eżistenti ta' navigazzjoni globali bis-satelliti ("GNSS") kif ukoll dawk mis-servizz miftuħ offrut mis-sistema stabbilita mill-programm Galileo, meta dawn isiru disponibbli. Is-servizzi pprovduti mill-programm EGNOS għandhom ikopru, bħala prijorità, it-territorji tal-Istati Membri li qegħdin ġeografikament fl-Ewropa, inklużi għal dan l-iskop l-Azores, il-Gżejjer Kanari u Madeira.

(4)

Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u l-Kumitat tar-Reġjuni appoġġaw b’mod sħiħ u konsistenti l-programmi Galileo u EGNOS.

(5)

Issa li l-programmi Galileo u EGNOS waslu fi stadju avvanzat ta' maturità u kważi sistemi f'fażi tal-esplojtazzjoni, jeħtieġ strument ġuridiku speċifiku, li jissodisfa aħjar il-ħtiġijiet tagħhom, partikolarment f'termini ta' governanza u sigurtà, u twieġeb għall-ħtieġa ta' amministrazzjoni finanzjarja tajba u tippromwovi l-użu tas-sistemi.

(6)

Is-sistemi huma infrastrutturi stabbiliti bħala networks trans-Ewropej li l-użu tagħhom jestendi sew lil hinn mill-fruntieri nazzjonali tal-Istati Membri. Barra minn hekk, is-servizzi offruti permezz ta' dawn is-sistemi jikkontribwixxu għal firxa wiesgħa ta' attivitajiet ekonomiċi u soċjali, inkluż l-iżvilupp ta' networks transEwropej fl-oqsma tal-infrastrutturi tat-trasport, tat-telekomunikazjoni u tal-enerġija.

(7)

Il-programmi Galileo u EGNOS huma għodda tal-politika industrijali u huma parti mill-istrateġija Ewropa 2020, kif muri mill-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-17 ta' Novembru 2010 bit-titlu 'Politika industrijali integrata għall-era tal-globalizzazzjoni: il-kompetittività u s-sostenibbiltà fuq quddiem'. Tirreferi ukoll għalihom il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni adottata fl-4 ta' April 2011 bit-titlu 'Lejn strateġija tal-ispazju għall-Unjoni Ewropea li tibbenefika liċ-ċittadini tagħha'. Dawk il-programmi jippreżentaw għadd ta' vantaġġi għall-ekonomija u ċ-ċittadini tal-Unjoni, li l-valur akkumulat tagħhom ġie stmat għal madwar EUR 130 biljun għall-perjodu 2014-2034.

(8)

Għadd dejjem akbar ta' setturi ekonomiċi, b'mod partikolari t-trasport, it-telekomunikazzjonijiet, l-agrikoltura u l-enerġija, qegħdin jużaw dejjem aktar is-sistemi ta' navigazzjoni bis-satellita. L-awtoritajiet pubbliċi jistgħu jibbenefikaw ukoll minn dawn is-sistemi f'diversi oqsma bħas-servizzi ta' emerġenza, il-pulizija, il-ġestjoni tal-kriżijiet jew il-ġestjoni tal-fruntieri. L-iżvilupp tal-użu tan-navigazzjoni bis-satellita jġib miegħu benefiċċji enormi għall-ekonomija, is-soċjetà u l-ambjent. Tali -benefiċċji soċjoekonomiċi jinqasmu fi tliet kategoriji ewlenin: benefiċċji diretti li jirriżultaw mit-tkabbir tas-suq tal-ispazju, benefiċċji diretti li jirriżultaw mit-tkabbir tas-suq avvanzat għal applikazzjonijiet u servizzi bbażati fuq il-GNSS, u benefiċċji indiretti li jirriżultaw mit-twelid ta' applikazzjonijiet ġodda f'setturi oħra, jew trasferiment tat-teknoloġija, lejn dawn is-setturi, li jwasslu għal opportunitajiet tas-suq ġodda f'setturi oħra, tkabbir fil-produttività fl-industrija kollha u benefiċċji pubbliċi maħluqa mit-tnaqqis fit-tniġġis jew bil-livelli mtejba ta' sikurezza u sigurtà.

(9)

Huwa għalhekk importanti li l-Unjoni tappoġġa l-iżvilupp ta' applikazzjonijiet u servizzi bbażati fuq is-sistemi. Dan se jippermetti li ċ-ċittadini tal-Unjoni jgawdu l-benefiċċji li ġejjin mis-sistemi, u jassigura li tinżamm il-fiduċja tal-pubbliku fil-programmi Galileo u EGNOS. L-istrument xieraq biex jiffinanzja attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni marbutin mal-iżvilupp ta' applikazzjonijiet ibbażati fuq il-GNSS huwa Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni ("Orizzont 2020"), stabbilit bir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2). Madankollu, parti bażika speċifika ħafna tal-attivitajiet ta' riċerka u żvilupp għandha tkun iffinanzjata mill-baġit allokat lill-programmi Galileo u EGNOS skont dan ir-Regolament, fejn tali attivitajiet jikkonċernaw elementi fundamentali bħal chipsets u riċevituri abilitati għall-Galileo, li jiffaċilitaw l-iżvilupp ta' applikazzjonijiet fis-setturi differenti tal-ekonomija. Minkejja dan, tali finanzjament m'għandux ipoġġi f'riskju d-dispjegament jew l-esplojtazzjonital-infrastrutturi stabbiliti skont il-programmi.

(10)

Jekk wieħed iqis l-użu dejjem iktar tan-navigazzjoni bis-satellita fid-diversi oqsma tal-attività, l-interruzzjoni fil-forniment tas-servizzi tista' tagħmel ħsara kbira lis-soċjetà kontemporanja u tirriżulta f'telf għal ħafna operaturi ekonomiċi. Barra minn hekk, minħabba d-dimensjoni strateġika tagħhom, is-sistemi tan-navigazzjoni bis-satellita huma infrastrutturi sensittivi, suxxettibbli partikolarment għal użu b'intenzjoni ħażina. Dawn il-fatturi msemmija hawn fuq jistgħu jaffettwaw is-sigurtà tal-Unjoni, tal-Istati Membri tagħha u taċ-ċittadini tagħha. Ir-rekwiżiti tas-sigurtà għandhom għalhekk jitqiesu waqt it-tfassil, l-iżvilupp, id-dispjegament u l-esplojtazzjoni tal-infrastrutturi stabbiliti taħt il-programmi Galileo u EGNOS skont prattika standard.

(11)

Il-programm Galileo jinkludi fażi tad-definizzjoni li tlestiet, fażi tal-iżvilupp u tal-validazzjoni sal-2013, fażi ta' dispjegament li bdiet fl-2008, u li għandha tispiċċa fl-2020 u fażi ta' esplojtazzjoni li għandha tibda progressivament mill-2014-2015 sabiex ikun hemm sistema kompletament operazzjonali fl-2020. L-ewwel erba' satelliti operattivi ġew mibnija u mnieda matul il-fażi ta' żvilupp u validazzjoni, filwaqt li l-kostellazzjoni sħiħa ta' satelliti għandha titlesta matul il-fażi ta' dispjegament u r-rikostituzzjoni għandha sseħħ matul il-fażi ta' esplojtazzjoni. L-infrastruttura assoċjata bbażata fuq l-art għandha tiġi żviluppata u operata skont dan.

(12)

Il-programm EGNOS jinsab fil-fażi tal-esplojtazzjoni mindu s-servizz miftuħ u s-servizz "sikurezza tal-ħajja" tiegħu ġew iddikjarati operazzjonali f'Ottubru 2009 u Marzu 2011 rispettivament. Soġġetta għal restrizzjonijiet tekniċi u finanzjarji u abbażi ta' ftehimiet internazzjonali, il-kopertura ġeografika tas-servizzi pprovduti mis-sistema EGNOS tista' tiġi estiża għal reġjuni oħra tad-dinja, b' mod partikolari għat-territorji ta' pajjiżi kandidati, ta' pajjiżi terzi assoċjati mal-Ajru Uniku Ewropew u ta' pajjiżi tal-Politika Ewropea tal-Viċinat. Madankollu, tali estensjoni għal reġjuni oħra tad-dinja m'għandhiex tkun iffinanzjata mill-approprjazzjonijiet baġitarji assenjati lill-programmi Galileo u EGNOS skont ir-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013 (3) u m'għandhiex iddewwem l-estensjoni tal-kopertura matul iż-żona tat-territorji tal-Istati Membri li jinsabu ġeografikament fl-Ewropa.

(13)

Id-disinn oriġinali tas-servizz ta' safety-of-life (servizz ta' sikurezza tal-ħajja) tal-Galileo kif previst fir-Regolament (KE) Nru 683/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) tfassal mill-ġdid biex jiżgura interoperabilità tiegħu ma' GNSS oħrajn, biex iwieġeb b'mod effettiv għall-ħtiġijiet ta' sikurezza tal-ħajja tal-utenti u biex inaqqas il-komplessità, ir-riskji u l-ispejjeż tal-infrastruttura meħtieġa.

(14)

Biex l-adozzjoni tas-servizz ta' safety-of-life (is-servizz ta' sikurezza tal-ħajja) tal-EGNOS tkun wiesgħa kemm jista' jkun, din għandha tiġi pprovduta mingħajr ħlas dirett lill-utent. Is-servizz pubbliku regolat (PRS) tal-Galileo għandu jiġi offrut ukoll mingħajr ħlas lil dawn il-parteċipanti tal-PRS li ġejjin, skont it-tifsira tad-Deċiżjoni Nru 1104/2011/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5): L-Istati Membri, il-Kunsill, il-Kummissjoni, is-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna ("SEAE") u aġenziji tal-Unjoni debitament awtorizzati. In-nuqqas ta' ħlas m'għandux jinftiehem li jaffettwa d-dispożizzjonijiet dwar l-ispejjeż tal-funzjonament ta' awtorità tal-PRS kompetenti kif sipulat fid-Deċiżjoni Nru 1104/2011/UE.

(15)

Sabiex jiġi ottimizzat l-użu tas-servizzi pprovduti, is-sistemi, in-netwerks u s-servizzi li jirriżultaw mill-programmi Galileo u EGNOS għandhom ikunu kompatibbli u interoperabbli ma' xulxin u, sakemm ikun possibbli, ma' sistemi oħrajn tan-navigazzjoni bis-satellita u ma' mezzi konvenzjonali tar-radjunavigazzjoni fejn tali kompatibilita' u interoperabbilita' huma stipulat fi ftehim internazzjonali, mingħajr ħsara għall-objettiv ta' awtonomija strateġika.

(16)

Billi l-Unjoni hija responsabbli, fil-prinċipju, għall-finanzjament sħiħ tal-programmi Galileo u EGNOS, għandhom jittieħdu provvedimenti biex l-assi kollha tanġibbli u mhux, maħluqa jew żviluppati taħt dawk il-programmi jsiru l-proprjetà tal-Unjoni. Sabiex ikun hemm konformità sħiħa mad-drittijiet fundamentali marbuta mal-proprjetà, għandhom isiru l-arranġamenti neċessarji mas-sidien eżistenti, b' mod partikolari fir-rigward tal-elementi essenzjali tal-infrastrutturi u s-sigurtà tagħhom. Għandu jinftiehem li d-dispożizzjonijiet dwar is-sjieda ta' assi intanġibbli stipulati f' dan ir-Regolament ma jkoprux drittijiet intanġibbli li mhumiex trasferibbli skont liġijiet nazzjonali rilevanti. Tali sjieda mill-Unjoni għandha tkun mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà li l-Unjoni, skont dan ir-Regolament u fejn jitqies adatt abbażi ta' valutazzjoni ta' każ b'każ, tagħmel dawk l-assi disponibbli għal partijiet terzi jew tiddisponi minnhom. B'mod partikolari, l-Unjoni tista' tittrasferixxi s-sjieda ta' jew tilliċenzja d-drittijiet ta' proprjetà intellettwali li joħorġu minn xogħol taħt il-programmi Galileo u EGNOS għal partijiet terzi. Sabiex tiġi ffaċilitata l-adozzjoni mis-swieq tar-radjunavigazzjoni, hemm il-bżonn li jiġi żgurat li l-partijiet terzi jkunu jistgħu jagħmlu l-aħjar użu b' mod partikolari mid-drittiijiet tal-proprjetà intellettwali li tirriżulta mill-programmi Galileo u EGNOS u li hija tal-Unjoni, inkluż fil-livell soċjali u ekonomiku.

(17)

Assi maħluqa jew żviluppati barra l-programmi Galileo u EGNOS mhumiex affettwati mid-dispożizzjonijiet dwar is-sjieda mniżżla f’dan ir-Regolament. Madankollu, assi bħal dawn jistgħu, xi drabi, ikunu rilevanti għar-rendiment tal-programmi. Sabiex jiġi mħeġġeġ l-iżvilupp ta’ teknoloġija ġdida barra l-programmi Galileo u EGNOS, il-Kummissjoni għandha tħeġġeġ lil partijiet terzi sabiex jiġbdulha l-attenzjoni dwar assi rilevanti bħal dawn u, jekk ikun ta' benefiċċju għal programmi, għandhom jinnegozjaw termini adatti għall-użu tagħhom.

(18)

Il-fażijiet ta' dispjegament u ta' esplojtazzjoni tal-programm Galileo u l-fażi tal-esplojtazzjoni tal-programm EGNOS għandhom jiġu ffinanzjati kompletament mill-Unjoni. Madankollu, skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6), l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jipprovdu finanzjament addizzjonali lill-programmi Galileo u EGNOS jew kontribuzzjoni in natura, fuq il-bażi tal-ftehimiet adatti, sabiex jiffinanzjaw elementi addizzjonali tal-programmi relatati mal-objettivi partikolari potenzjali tal-Istati Membri konċernati. Il-pajjiżi terzi u l-organizzazzjonijiet internazzjonali għandhom ikunu jistgħu wkoll jikkontribwixxu għall-programmi.

(19)

Sabiex tiġi żgurata l-kontinwità u l-istabbiltà tal-programmi Galileo u EGNOS u fid-dawl tad-dimensjoni Ewropea tagħhom u l-valur miżjud Ewropew intrinsiku tagħhom, jinħtieġ finanzjament suffiċjenti u konsistenti fuq perjodi ta' ppjanar finanzjarju. Jinħtieġ ukoll li jiġi indikat l-ammont meħtieġ bejn l-1 ta' Jannar 2014 sal-31 ta' Diċembru 2020 sabiex tiġi ffinanzjata t-tlestija tal-fażi ta' dispjegament tal-programm Galileo u tal-fażijiet ta' esplojtazzjoni tal-programmi Galileo u EGNOS.

(20)

Ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 1311/2013 li jalloka l-massimu ta' EUR 7 071,73 (1) miljun fil-prezzijiet attwali għall-finanzjament tal-attivitajiet relatati mal-programmi Galileo u EGNOS għall-perjodu mill-1 ta' Jannar 2014 sal-31 ta' Diċembru 2020. Fl-interess taċ-ċarezza u sabiex jiġi faċilitat il-kontroll tal-ispejjeż, dak l-ammont globali għandu jinqasam f’diversi kategoriji. Madankollu, fl-interess tal-flessibbiltà u biex jiġi żgurat li l-programmi jiffunzjonaw bla xkiel, il-Kummissjoni għandha tkun tista' terġa' talloka l-fondi minn kategorija għal oħra. L-attivitajiet tal-programm għandhom jinkludu wkoll il-ħarsien tas-sistemi u t-tħaddim tagħhom u jinkludu wkoll l-illanċjar tas-satelliti. F'dan ir-rigward, kontribuzzjoni għall-ispejjeż tas-servizzi li kapaċi jipprovdu din il-protezzjoni tista' tiġi ffinanzjata mill-baġit allokat lill-programmi Galileo u EGNOS sakemm ikun possibbli wara ġestjoni rigoruża tal-ispejjeż u konformità sħiħa mal-ammont massimu stabbilit fir-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013. Tali kontribuzzjoni għandha tintuża biss għall-forniment ta' dejta u servizzi u mhux għax-xiri ta' kwalunkwe infrastruttura. Dan ir-Regolament jistipula pakkett finanzjarju, għall-kontinwazzjoni tal-programmi Galileo u EGNOS, li għandu jikkostitwixxi l-ammont tar-referenza prima, skont it-tifsira ta' punt 17 tal-Ftehim Interistituzzjonali 2 ta' Diċembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar id-dixxiplina baġitarja, il-kooperazzjoni fi kwistjonijiet baġitarji u l-ġestjoni finanzjarja tajba (7) għall-Parlament Ewropew u l-Kunsill waqt il-proċedura baġitarja annwali.

(21)

L-attivitajiet li għalihom għandhom jingħataw l-approprjazzjonijiet tal-baġit tal-Unjoni assenjati lill-programmi Galileo u EGNOS għall-perjodu 2014-2020 għandhom jiġu speċifikati f'dan ir-Regolament. Dawn l-approprjazzjonijiet għandhom jingħataw primarjament għal attivitajiet marbuta mal-fażi ta' dispjegament tal-programm Galileo, inkluż l-attivitajiet tal-maniġment u l-monitoraġġ għal dik il-fażi, u l-attivitajiet relatati mal-esplojtazzjoni tas-sistema stabbilita fil-programm Galileo, inkluż azzjonijiet li jiġu qabel jew għat-tħejjija ta' dik tal-fażi ta' esplojtazzjoni ta' dak il-programm, u l-esplojtazzjoni tas-sistema EGNOS. Għandhom jingħataw ukoll għall-finanzjament ta' ċerti attivitajiet oħra meħtieġa għall-maniġment u l-ksib tal-objettivi tal-programmi Galileo u EGNOS, b' mod partikolari inkluż l-appoġġ għar-riċerka u l-iżvilupp ta' elementi fundamentali, bħal chipsets u riċevituri abilitati għall-Galileo, inkluż, kif xieraq, moduli tas-softwer tal-monitoraġġ tal-pożizzjonament u l-integrità. Dawk l-elementi jikkostitwixxu l-interface bejn is-servizzi offruti mill-infrastrutturi u l-applikazzjonijiet avvanzati, u jiffaċilitaw l-iżvilupp ta' applikazzjonijiet fis-setturi varji kollha tal-ekonomija. L-iżvilupp tagħhom jaġixxi bħala katalist biex jittieħdu l-akbar benefiċċji soċjoekonomiċi peress li jiffaċilita l-adozzjoni mis-suq tas-servizzi offruti. Il-Kummissjoni għandha kull sena tagħmel rapport lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-istrateġija ta' maniġment tal-ispejjeż użata.

(22)

Huwa importanti li wieħed jinnota li l-ispejjeż ta' investiment u tal-esplojtazzjoni tas-sistemi stmati għall-perjodu 2014-2020 ma jqisux l-obbligi finanzjarji mhux previsti, li l-Unjoni jista’ jkollha tassumi, b' mod partikolari dawk relatati mar-responsabbiltà li tirriżulta mill-prestazzjoni tas-servizzi jew mid-dritt ta' proprjetà tal-Unjoni fuq is-sistemi, b' mod partikolari fir-rigward ta' kwalunkwe funzjonament ħażin tas-sistemi. Dawn l-obbligi huma s-suġġett ta' analiżi speċifika mill-Kummissjoni.

(23)

Ta' min jinnota wkoll li r-riżorsi baġitarji ppjanati skont dan ir-Regolament ma jkoprux ħidma ffinanzjata minn fondi allokati lill-Orizzont 2020, bħal dik marbuta mal-iżvilupp tal-applikazzjonijiet li jirriżultaw mis-sistemi. Tali ħidma se tgħin biex jiġi ottimizzat l-użu tas-servizzi pprovduti fil-kuntest tal-programmi Galileo u EGNOS, biex jiġi żgurat dħul soċjali u ekonomiku tajjeb mill-investimenti li saru mill-Unjoni u biex jiżdied l-għarfien tan-negozji fl-Unjoni fir-rigward tat-teknoloġija tar-radjunavigazzjoni bis-satellita. Il-Kummissjoni għandha tiżgura li jkun hemm trasparenza u ċarezza fir-rigward tas-sorsi differenti ta' finanzjament għall-aspetti differenti tal-programmi.

(24)

Barra minn hekk, id-dħul iġġenerat mis-sistemi li jiġi, b'mod partikolari, mis-servizz kummerċjali pprovdut mis-sistema stabbilita taħt il-programm Galileo, għandu jitħallas lill-Unjoni biex tikkumpensaha parzjalment għall-investimenti li tkun għamlet qabel, u dak id-dħul għandu jintuża biex jappoġġa l-objettivi tal-programmi Galileo u EGNOS. Madankollu, għandu jkun possibli li jiġi previst mekkaniżmu tal-qsim tad-dħul fil-kuntratti konklużi ma' entitajiet fis-settur privat.

(25)

Sabiex ma jkunx hemm spejjeż mhux ibbaġitjati u dewmien li affettwaw il-progress tal-programmi Galileo u EGNOS fil-passat, jinħtieġ li jiżdiedu l-isforzi biex jiġu kkontrollati r-riskji li jistgħu jwasslu għal spejjeż eċċessivi u/jew dewmien kif mitlub mill-Parlament Ewropew fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Ġunju 2011 dwar l-analiżi f'nofs il-perjodu tal-programmi Ewropej ta' navigazzjoni bis-satellita: valutazzjoni tal-implimentazzjoni, sfidi futuri u prospettivi ta' finanzjament (8) u mill-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-31 ta' Marzu 2011 u kif muri mill-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-29 ta' Ġunju 2011 bit-titlu 'Baġit għall-Ewropa 2020'.

(26)

Tmexxija pubblika tajba tal-programmi Galileo u EGNOS titlob, l-ewwel nett, li jkun hemm diviżjoni stretta tar-responsabbiltajiet u tal-kompiti, partikolarment bejn il-Kummissjoni, l-Aġenzija Ewropea GNSS u l-Aġenzija Spazjali Ewropea (ESA), u t-tieni, li t-tmexxija tkun adattata għar-rekwiżiti operazzjonali tas-sistemi.

(27)

Billi l-Kummissjoni tirrappreżenta l-Unjoni li, fil-prinċipju, tipprovdi finanzjament għall-programmi Galileo u EGNOS waħdiha u s-sistemi huma l-proprjetà tagħha, il-Kummissjoni għandha tkun responsabbli għall-progress ta' dawk il-programmi u għas-superviżjoni globali tagħhom. Hija għandha tiġġestixxi l-fondi allokati lill-programmi skont dan ir-Regolament, twettaq superviżjoni tal-implimentazzjoni tal-attivitajiet kollha tal-programmi u tiżgura diviżjoni ċara tar-responsabbiltajiet u tal-kompiti, partikolarment bejn l-Aġenzija Ewropea GNSS u ESA. Għaldaqstant, barra mill-kompiti marbuta ma' dawn ir-responsabilitajiet ġenerali u l-kompiti l-oħra li għandha twettaq skont dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandha tiġi assenjata kompiti speċifiċi. Sabiex tottimizza r-riżorsi u l-kompetenzi tal-partijiet interessati varji, il-Kummissjoni għandha tkun tista' tiddelega ċerti kompiti, skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

(28)

Fid-dawl tal-importanza għall-programmi Galileo u EGNOS tal-infrastruttura fuq l-art tas-sistemi u l-impatt tagħha fuq is-sigurtà tagħhom, l-istabbiliment tal-post ta' din l-infrastruttura għandu jkun wieħed mill-kompiti speċifiċi assenjati lill-Kummissjoni. Id-dispjegament tal-infrastruttura fuq l-art tas-sistemi għandu jkompli biex jiġi segwit proċess miftuħ u trasparenti. Il-post ta' tali infrastruttura għandu jiġi determinat billi jittieħed kont tal-limitazzjonijiet ġeografiċi u tekniċi assoċjati mal-aħjar distribuzzjoni ġeografika ta' din l-infrastruttura fuq l-art u l-preżenza possibbli ta' installazzjonijiet u tagħmir eżistenti xierqa għall-kompiti rilevanti, kif ukoll billi tiġi żgurata konformtià mal-ħtiġijiet ta' sigurtà ta' kull stazzjon fuq l-art u mar-rekwiżiti ta' sigurtà nazzjonali ta' kull Stat Membru.

(29)

L-Aġenzija Ewropea GNSS ġiet stabbilita mir-Regolament (UE) Nru 912/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9) bil-għan li tikseb l-objettivi tal-programmi Galileo u EGNOS u timplimenta ċerti kompiti assoċjati mal-progress ta' dawk il-programmi. Hija aġenzija tal-Unjoni li, bħala korp skont it-tifsira tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, hija soġġetta għall-obbligi applikabbli għall-aġenziji tal-Unjoni. Għandha tiġi assenjata ċerti kompiti assoċjati mas-sigurtà tal-programm u mad-deżinjazzjoni potenzjali tagħha bħala awtorità kompetenti tal-PRS. Għandha tikkontribwixxi wkoll għall-promozzjoni u t-tqegħid fis-suq tas-sistemi, inkluż billi tistabbilixxi kuntatti mill-qrib mal-utenti u l-utenti potenzjali tas-servizzi pprovduti taħt il-programmi Galileo u EGNOS, u għandha tiġbor informazzjoni dwar ir-rekwiżiti u l-iżviluppi tagħhom dwar is-suq tan-navigazzjoni bis-satelliti. Barra minn hekk, għandha tagħmel kompiti li l-Kummissjoni tista' tagħtiha permezz ta' wieħed jew iktar mill-ftehimiet ta' delega li jkopru kompiti speċifiċi varji marbuta mal-programmi, b'mod partikolari kompiti marbuta mal-fażijiet tal-esplojtazzjoni tas-sistemi, inkluża l-maniġment operazzjonali tal-programmi, il-promozzjoni tal-applikazzjonijiet u s-servizzi fis-suq tan-navigazzjoni bis-satellita u l-promozzjoni tal-iżvilupp ta' elementi fundamentali relatati mal-programmi. Sabiex il-Kummissjoni, li tirrappreżenta lill-Unjoni, teżerċita kompletament is-setgħa ta' kontroll tagħha, dawn il-ftehimiet ta' delega għandhom jinkludu l-kondizzjonijiet ġenerali ta' maniġment tal-fondi allokati lill-Aġenzija Ewropea GNSS.

It-trasferiment tar-responsabbiltà lill-Aġenzija Ewropea GNSS għal kompiti assoċjati mal-maniġment operazzjonali tal-programmi Galileo u EGNOS u l-esplojtazzjoni tagħhom għandha tkun gradwali u kondizzjonali fuq it-tlestija b'suċċess ta' analiżi tat-trasferiment xierqa kif ukoll fuq l-istat ta' preparazzjonital-Aġenzija Ewropea GNSS li twettaq tali kompiti, sabiex tiżgura l-kontinwità ta' dawk il-programmi. Għall-EGNOS, it-trasferiment għandu jseħħ fl-1 ta' Jannar 2014; għall-Galileo huwa mistenni li jseħħ fl-2016.

(30)

Għall-fażi ta' dispjegament tal-programm Galileo, l-Unjoni għandha tikkonkludi ftehim ta' delega mal-ESA li jistipula l-kompiti tal-ESA f'dik il-fażi. Il-Kummissjoni, li tirrappreżenta lill-Unjoni, għandha tagħmel kull sforz biex tikkonkludi dan il-ftehim ta' delega fi żmien sitt xhur mid-data tal-applikazzjoni ta' dan ir-Regolament. Sabiex il-Kummissjoni teżerċita kompletament is-setgħa ta' kontroll tagħha, dawn il-ftehimiet ta' delega għandhom jinkludu l-kondizzjonijiet ġenerali ta' maniġment tal-fondi allokati lill-ESA. Fir-rigward tal-attivitajiet iffinanzjati esklussivament mill-Unjoni, tali kundizzjonijiet għandhom jiżguraw livell ta' kontroll komparabbli ma' dak rikjest li kieku ESA kienet aġenzija tal-Unjoni.

(31)

Għall-fażi tal-esplojtazzjoni tal-programmi Galileo u EGNOS, l-Aġenzija Ewropea GNSS għandha tikkonkludi arranġamenti ta' xogħol mal-ESA fejn jiġu identifikati l-kompiti ta' din tal-aħħar fl-iżvilupp tal-ġenerazzjonijiei futuri tas-sistemi u fl-għoti ta' appoġġ tekniku fir-rigward tal-ġenerazzjoni eżistenti tas-sistemi. Dawk l-arranġamenti għandhom ikunu konformi mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012. Huma m'għandhomx ikopru r-rwol tal-ESA rigward attivitajiet relatati mar-riċerka u t-teknoloġija, jewil- fażijiet bikrija tal-evoluzzjoni u attivitajiet ta' riċerka relatati mal-infrastrutturi stabbiliti taħt il-programmi Galileo u EGNOS. Tali attivitajiet ghandhom jigu ffinanzjati barra l-ambitu tal-bagit allokat lill-programmi, pereżempju minn fondi allokati lill-Orizzont 2020.

(32)

Ir-responsabbiltà għall-progress tal-programmi Galileo u EGNOS tinkludi, partikolarment, ir-responsabbiltà għas-sigurtà tagħhom u s-sigurtà tas-sistemi u t-tħaddim tagħhom. Ħlief fil-każ tal-applikazzjoni tal-Azzjoni Konġunta tal-Kunsill 2004/552/CFSP (10), li jeħtieġ li tiġi riveduta biex tirrifletti t-tibdil fil-programmi Galileo u EGNOS, il-governanza tagħhom u t-tibdiliet għat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea u t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea li jirriżultaw mit-Trattat ta' Lisbona, il-Kummissjoni hija responsabbli għas-sigurtà, anki jekk ċerti kompiti marbuta mas-sigurtà jiġu fdati lill-Aġenzija Ewropea GNSS. Hija r-responsabbiltà tal-Kummissjoni li tistabbilixxi mekkaniżmi li jiżguraw koordinazzjoni xierqa bejn l-entitajiet varji responsabbli għas-sigurtà.

(33)

Fl-applikazzjoni ta' dan ir-Regolament, għal kwistjonijiet relatati mas-sigurtà, il-Kummissjoni għandha tikkonsulta lill-esperti tas-sigurtà kompetenti tal-Istati Membri.

(34)

Minħabba l-għarfien espert speċifiku tas-SEAE u l-kuntatt regolari tiegħu mal-amministrazzjonijiet ta' pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali, dan qiegħed f'pożizzjoni biex jgħin lill-Kummissjoni fit-twettiq ta' wħud mill-kompiti tagħha marbuta mas-sigurtà tas-sistemi u l-programmi Galileo u EGNOS fil-qasam tar-relazzjonijiet esterni, skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2010/427/UE (11). Il-Kummissjoni għandha tiżgura li s-SEAE jkun assoċjat kompletament mal-attivitajiet tagħha fl-implimentazzjoni ta' komptiti relatati mas-sigurtà fil-qasam tar-relazzjonijiet esterni. Għal dik il-fini, is-SEAE għandha tingħata l-appoġġ tekniku kollu meħtieġ.

(35)

Biex tiġi żgurata ċ-ċirkolazzjoni sigura tal-informazzjoni, fil-kamp ta' applikazzjoni ta' dan ir-Regolament, ir-regolamenti dwar is-sigurtà rilevanti għandhom joffru livell ta' protezzjoni tal-informazzjoni klassifikata tal-UE ekwivalenti għal dak ipprovdut mir-regoli dwar is-sigurtà kif stabbiliti fl-Anness mad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2001/844/KE, KEFA, Euratom (12) u mir-regoli dwar is-sigurtà tal-Kunsill stabbiliti fl-Anness mad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/488/KE (13); Kull Stat Membru għandu jiżgura li r-regolamenti nazzjonali dwar is-sigurtà japplikaw għall-persuni fiżiċi kollha residenti fuq it-territorju tiegħu u l-entitajiet legali kollha stabbiliti fuq it-territorju tiegħu li jittrattaw informazzjoni klassifikata tal-UE rigward il-programmi Galileo u EGNOS. Ir-regolamenti dwar is-sigurtà tal-ESA u d-Deċiżjoni tal-15 ta' Ġunju 2011 tar-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (14) għandhom jitqiesu bħala ekwivalenti għar-regoli dwar is-sigurtà kif stipulati fl-Anness mad-Deċiżjoni 2001/844/KE, KEFA, Euratom u mir-regoli dwar is-sigurtà kif stipulati fl-Annessi mad-Deċiżjoni 2013/488/UE.

(36)

Dan ir-Regolament huwa mingħajr ħsara għar-regoli eżistenti u futuri dwar l-aċċess għal dokumenti adottati f'konformità mal-Artikolu 15(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE). Barra minn hekk, dan ir-Regolament m'għandux jinftiehem bħala li jimponi obbligu fuq l-Istati Membri biex ma jqisux ir-rekwiżiti kostituzzjonali tagħhom fir-rigward tal-aċċess għal dokumenti.

(37)

Sabiex jiġu allokati l-fondi tal-Unjoni attribwiti lill-programmi Galileo u EGNOS b'limitu totali li l-Kummissjoni ma għandiex teċċedi, għandhom jiġu applikati proċeduri tal-akkwist pubbliku effettivi u, partikolarment, kuntratti negozjati sabiex jiġi żgurat l-aħjar użu tar-riżorsi, servizzi sodisfaċenti, it-tħaddim bla problemi tal-programmi, ġestjoni tajba tar-riskju u konformità mal-iskeda proposta. L-awtorità kontraenti rilevanti għandha tagħmel kull sforz biex tissodisfa dawk ir-rekwiżiti.

(38)

Minħabba li l-programmi Galileo u EGNOS se jkunu, fil-prinċipju, iffinanzjati mill-Unjoni, l-akkwist pubbliku taħt dawk il-programmi għandu jikkonforma mar-regoli tal-Unjoni dwar il-kuntratti pubbliċi u għandu jkollu l-għan li jakkwista l-aqwa valur għall-flus li jintefqu, jikkontrolla l-ispejjeż, inaqqas ir-riskji, iżid l-effiċjenza u jnaqqas id-dipendenza fuq xi fornitur wieħed. Għandha tiġi segwita politika ta' aċċess miftuħ u kompetizzjoni ġusta fil-katina sħiħa tal-provvista, u l-offerta ta' opportunitajiet ekwilibrati ta' parteċipazzjoni tal-industrija fil-livelli kollha ta' attività u inklużi b’mod partikolari l-intrapriżi zgħar u ta' daqs medju (SMEs). Għandha tiġi evitata l-possibbiltà ta' abbuż ta' dominanza u ta' dipendenza fit-tul fuq fornitur wieħed. Sabiex jitnaqqsu r-riskji tal-programmi, id-dependenza fuq fornitur wieħed u sabiex jiġi assigurat il-kontroll ġenerali aħjar tal-programm, tal-ispejjeż u ta' kalendarju għandha tiġi segwita, fejn xieraq, il-politika ta' diversi fornituri. Barra minn hekk, l-iżvilupp tal-industrija Ewropea għandu jkun preservat u promoss fl-oqsma kollha relatati man-navigazzjoni bis-satellita skont il-ftehimiet internazzjonali li għalihom l-Unjonitagħmel parti. Ir-riskju ta' prestazzjoni fqira tal-kuntratt jew ta' nonprestazzjoni għandu jittaffa kemm jista' jkun. Għal dik il-fini, il-kuntratturi għandhom juru s-sostenibbiltà tal-prestazzjoni kontrattwali tagħhom fir-rigward tal-impenji meħuda u t-tul tal-kuntratt. Għalhekk, l-awtoritajiet kontraenti għandhom, fejn xieraq, jispeċifikaw rekwiżiti relatati mal-affidabbiltà tal-provvisti u l-forniment ta' servizzi.

Barra minn hekk, fil-każ ta' xirjiet ta' oġġetti u servizzi ta' natura sensittiva, l-awtoritajiet kontraenti jistgħu jissoġġettaw tali xirjiet għal rekwiżiti speċifiċi, partikolarment bil-ħsieb li tiġi żgurata s-sigurtà tal-informazzjoni. L-industriji tal-Unjoni għandhom jiġu permessi li jirrikorru għal sorsi barra l-Unjoni għal ċerti komponenti u servizzi f’każ ta' vantaġġi sostanzjali ippruvati f’termini ta' kwalità u spejjeż, waqt li jqisu n-natura strateġika tal-programmi GNSS Ewropej u tar-rekwiżiti tas-sigurtà tal-Unjoni u tal-kontroll tal-esportazzjoni. Għandu jittieħed vantaġġ mill-investiment tas-settur pubbliku u mill-esperjenza u kompetenza industrijali, inkluża dik akkwistata waqt il-fażijiet ta' definizzjoni u ta' żvilupp u validazzjoni tal-programmi, waqt li jiġi assigurat li s-sejħiet għal offerti kompetittivi ma jiġux preġudikati.

(39)

Sabiex tigi vvalutata aħjar l-ispiża totali ta' prodott, servizz jew xogħol li għalih qed issir sejħa għall-offerti, inkluża l-ispiża operattiva tiegħu fit-tul, l-ispiża totali fuq iċ-ċiklu tal-ħajja utli tal-prodott, servizz jew xogħol li għalih qed issir sejħa għall-offerti għandha titqies kull meta xieraq matul l-akkwist, billi jintuża approċċ tal-effikaċja meta mqabbla mal-ispejjeż bħall-kalkolu tal-ispejjeż taċ-ċiklu tal-ħajja meta jintalab akkwist abbażi tal-kriterju tal-aċċettazzjoni tal-aktar offerta vantaġġuża ekonomikament. Għal dan il-għan, l-awtorità kontraenti għandha tiżgura li l-metodoloġija maħsuba biex tgħodd l-ispejjeż għaċ-ċiklu tal-ħajja utli ta' prodott, servizz jew xogħol hija espressament imsemmija fid-dokumenti tal-kuntratt jew l-avviż tal-kuntratt u li hija tippermetti l-verifika tal-preċiżjoni tal-informazzjoni fornita mill-offerenti.

(40)

In-navigazzjoni bis-satellita hija teknoloġija kumplessa u li qed tinbidel il-ħin kollu. Dan jirriżulta fl-inċertezza u fir-riskju għall-kuntratti pubbliċi konklużi taħt dawn il-programmi Galileo u EGNOS, fejn tali kuntratti jistgħu jinvolvu impenji fit-tul għal tagħmir jew servizzi. Dawk il-karatteristiċi jirrikjedu miżuri speċifiċi li għandhom jiġu implimentati fir-rigward tal-kuntratti pubbliċi li japplikaw apparti r-regoli stipulati fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012. L-awtorità kontraenti għandha għalhekk tkun tista' tirrestawra kundizzjonijiet uniformi meta kumpanija waħda jew iktar minn waħda jkollhom, qabel sejħa għall-offerti, informazzjoni privileġġata marbuta mas-sejħa għall-offerti. Għandu jkun possibbli li jingħata kuntratt fl-għamla ta' kuntratt kundizzjonali ta' pagamenti fi stadji, li tiġi introdotta emenda, f'ċerti kundizzjonijiet, fil-kuntest tar-rendiment tiegħu, jew anki li jiġi impost livell minimu ta' subappaltar Fl-aħħar nett, minħabba l-inċertezzi teknoloġiċi li huma karatteristika tal-programmi Galileo u EGNOS, il-prezzijiet tal-kuntratt mhux dejjem jistgħu jiġu previsti b'mod preċiż u għalhekk huwa mixtieq li l-kuntratti jiġu konklużi f'għamla speċifika li ma tistipulax prezz fiss riġidu u tinkludi klawżoli biex jissalvagwardjaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni.

(41)

Għandu jiġi notat li, skont l-Artikolu 4(3) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea ("TUE"), l-Istati Membri ma għandhomx jieħdu miżuri li jistgħu jkunu ta' detriment għall-programmi Galileo u EGNOS jew għas-servizzi. Għandu ukoll jiġi ċċarat li l-Istati Membri kkonċernati għandhom jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jiżguraw il-protezzjoni tal-istazzjonijiet fuq l-art stabbiliti fit-territorji tagħhom. Barra minn hekk, l-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jaħdmu flimkien u ma' korpi internazzjonali u awtoritajiet regolatorji rilevanti biex jiżguraw li l-ispettru tar-radju meħtieġ għas-sistema stabbilita skont il-programm Galileo jkun disponibbli u protett biex ikunu jistgħu jseħħu l-iżvilupp u l-implimentazzjoni sħaħ ta' applikazzjonijiet ibbażati fuq dik is-sistema, f'konformità mad-Deċiżjoni Nru 243/2012/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15).

(42)

Fid-dawl tan-natura globali tas-sistemi, huwa essenzjali li l-Unjoni tidħol fi ftehimiet ma' pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali fil-kuntest tal-programmi Galileo u EGNOS skont l-Artikolu 218 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, partikolarment biex tiġi żgurata l-implimentazzjoni bla problemi tagħhom, biex jittrattaw ċerti kwistjonijiet marbutin mas-sigurtà u l-ħlasijiet, biex jingħataw l-aħjar servizzi possibbli liċ-ċittadini tal-Unjoni u biex jiġu sodisfatti l-bżonnijiet tal-pajjiżi terzi u l-organizzazzjonijiet internazzjonali. Huwa wkoll utli, fejn ikun hemm bżonn, li jiġu adattati l-ftehimiet eżistenti għat-tibdil fil-programmi Galileo u EGNOS. Hija u tħejji jew timplimenta dawn il-ftehimiet, il-Kummissjoni tista' tirrikorri għall-għajnuna tas-SEAE, ESA u l-Aġenzija Ewropea GNSS, fil-limiti tal-kompiti allokati lilhom skont dan ir-Regolament.

(43)

Għandu jiġi kkonfermat li l-Kummissjoni, hija u twettaq uħud mill-kompiti tagħha ta' natura mhux regolatorja, tista' tirrikorri, meta u kemm ikun hemm bżonn, għall-għajnuna teknika ta' ċerti partijiet esterni. Entitajiet oħra involuti fit-tmexxija pubblika tal-programmi Galileo u EGNOS jistgħu jagħmlu użu wkoll mill-istess għajnuna teknika fit-twettiq tal-kompiti fdati lilhom skont dan ir-Regolament.

(44)

L-Unjoni hija bbażata fuq ir-rispett tad-drittijiet fundamentali u, b'mod partikolari, l-Artikoli 7 u 8 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, espressament jirrikonoxxu d-dritt fundamentali għall-privatezza u għall-protezzjoni tad-dejta personali. Il-ħarsien tad-dejta personali u l-ħajja privata għandu jiġu żgurat taħt il-programmi Galileo u EGNOS.

(45)

L-interessi finanzjarji tal-Unjoni għandhom jitħarsu permezz ta' miżuri proporzjonati fiċ-ċiklu kollu tal-infiq, inklużi l-prevenzjoni, id-ditezzjoni u l-investigazzjoni tal-irregolaritajiet, l-irkupru tal-fondi li jintilfu, jitħallsu bi żball jew jintużaw b'mod ħażin u, jekk ikun il-każ, bl-applikazzjoni ta' sanzjonijiet amministrattivi u finanzjarji f'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

(46)

Huwa meħtieġ li l-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinżammu informati regolarment dwar l-implimentazzjoni tal-programmi Galileo u EGNOS, b'mod partikolari fir-rigward tal-ġestjoni tar-riskju, l-ispiża, l-iskeda u l-prestazzjoni. Barra minn hekk, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni se jiltaqgħu fil-Panel Interistituzzjonali Galileo skont id-dikjarazzjoni konġunta dwar il-Panel Interistituzzjonali Galileo ppublikata flimkien ma' dan ir-Regolament.

(47)

Il-valutazzjonijiet, ibbażati fuq indikaturi miftiehma, għandhom jitwettqu mill-Kummissjoni sabiex tevalwa l-effettività u l-effiċjenza tal-miżuri meħuda biex jinkisbu l-objettivi tal-programmi Galileo u EGNOS.

(48)

Sabiex tkun żgurata s-sigurtà tas-sistemi u t-tħaddim tagħhom, is-setgħa biex tadotta atti skont l-Artikolu 290 tat-TFUE għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-objettivi ta' livell għoli meħtieġa biex tkun żgurata s-sigurtà tas-sistemi u t-tħaddim tagħhom. Huwa ta' importanza partikolari li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet adegwati matul ix-xogħol ta' preparazzjoni tagħha, anke fil-livell ta' esperti. Il-Kummissjoni, hija u tħejji u tfassal atti ddelegati, għandha tiżgura trażmissjoni simultanja, f'waqtha u xierqa tad-dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(49)

Sabiex ikunu żgurati l-istess kundizzjonijiet għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, għandhom ikunu kkonferiti fuq il-Kummissjoni setgħat tal-implimentazzjoni. Dawk is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16).

(50)

Billi t-tmexxija pubblika tajba tirrikjedi maniġment uniformi tal-programmi Galileo u EGNOS, teħid iktar rapidu tad-deċiżjonijiet u aċċess ugwali għall-informazzjoni, ir-rappreżentanti tal-Aġenzija Ewropea GNSS u tal-ESA għandhom ikunu jistgħu jieħdu sehem bħala osservaturi fix-xogħol tal-Kumitat tal-Programmi tal-GNSS Ewropew ("il-Kumitat") stabbilit sabiex jassisti lill-Kummissjoni. Għall-istess raġunijiet, ir-rappreżentanti tal-pajjiżi terzi u tal-organizzazzjonijiet internazzjonali li kkonkludew ftehim internazzjonali mal-Unjoni għandhom ikunu jistgħu jieħdu sehem fil-ħidma tal-Kumitat, soġġett għall-obbligi ta' sigurtà u kif previst fit-termini ta' tali ftehim. Dawn ir-rappreżentanti tal-Aġenzija Ewropea GNSS, ESA, il-pajjiżi terzi u l-organizzazzjonijiet internazzjonali, ma humiex intitolati jieħdu sehem fil-proċeduri tal-votazzjoni tal-kumitat.

(51)

Ladarba l-għan ta' dan ir-Regolament, jiġifieri l-istabbiliment u l-esplojtazzjoni tas-sistemi ta' navigazzjoni bis-satellita, ma jistax jinkiseb mill-Istati Membri billi jeċċedi l-kapaċitajiet finanzjarji u tekniċi ta' kwalunkwe Stat Membru wieħed, u għalhekk, minħabba l-iskala u l-effetti tiegħu, l-azzjoni fil-livell tal-Unjoni huwa l-aħjar mod għat-twettiq ta' dawn il-programmi, l-Unjoni tista' taddotta miżuri skont il-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit mill-Artikolu 5 tat-TUE. Skont il-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkiseb dak l-għan.

(52)

L-Impriża Konġunta Galileo maħluqa mir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 876/2002 (17) waqfet topera fil-31 ta' Diċembru 2006. Ir-Regolament (KE) Nru 876/2002 għandu għalhekk jiġi revokat.

(53)

Minħabba l-bżonn li l-programmi Galileo u EGNOS jiġu evalwati, l-portata tal-bidliet li jsiru għar-Regolament (KE) Nru 683/2008, u minħabba ċ-ċarezza u ċ-ċertezza legali, ir-Regolament (KE) Nru 683/2008 għandu jiġi revokat.

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

KAPITOLU I

DISPOŻIZZJONIJIET ĠENERALI

Artikolu 1

Suġġett

Dan ir-Regolament jistipula r-regoli fir-rigward tal-implimentazzjoni u l-esplojtazzjoni tas-sistemi skont il-programmi Ewropej tan-navigazzjoni bis-satellita, b'mod partikolari dawk li jirrigwardaw il-governanza u l-kontribut finanzjarju tal-Unjoni.

Artikolu 2

Is-sistemi u l-programmi Ewropej ta' navigazzjoni bis-satellita

1.   Il-programmi Ewropej ta' navigazzjoni bis-satellita, Galileo u EGNOS għandhom ikopru l-attivitajiet kollha meħtieġa biex jiddefinixxu, jiżviluppaw, jivvalidaw, jibnu, iħaddmu, iġeddu u jtejbu ż-żewġ sistemi Ewropej ta' navigazzjoni bis-satellita, jiġifieri s-sistema stabbilita skont il-programm Galileo u s-sistema EGNOS, u tiżgura s-sigurtà u l-interoperabilità tagħhom.

Dawn il-programmi għandhom ukoll jimmiraw li jittieħdu l-akbar benefiċċji soċjoekonomiċi possibbli mis-sistemi Ewropej ta' navigazzjoni bis-satellita, b'mod partikolari billi jippromwovu l-użu tas-sistemi u jrawmu l-iżvilupp ta' applikazzjonijiet u servizzi bbażati fuq dawn is-sistemi.

2.   Is-sistema stabbilita skont il-programm Galileo għandha tkun sistema ċivili taħt kontroll ċivili u sistema awtonoma u globali ta' navigazzjoni bis-satellita (GNSS) li tinkludi kostellazzjoni ta' satelliti u netwerk globali ta' stazzjonijiet fuq l-art.

3.   Is-sistema EGNOS għandha tkun infrastruttura ta' sistema reġjonali ta' navigazzjoni bis-satellita għall-monitoraġġ u l-korrezzjoni tas-sinjali miftuħa li jintbagħtu minn sistemi globali eżistenti ta’ navigazzjoni bis-satellita, kif ukoll bħas-sinjali tas-servizz miftuħ offrut mis-sistema stabbilita skont il-programm Galileo, meta dawn isiru disponibbli. Din tikkonsisti minn stazzjonijiet fuq l-art u diversi transponders installati fuq is-satelliti ġeostazzjonarji.

4.   L-għanijiet speċifiċi tal-programm Galileo għandhom ikunu li jiġi żgurat li s-sinjali li jintbagħtu mis-sistema stabbilita skont dan il-programm ikunu jistgħu jintużaw biex jissodisfaw il-funzjonijiet li ġejjin:

(a)

li joffru servizz miftuħ (OS), li jkun bla ħlas għall-utent u jipprovdi informazzjoni dwar il-pożizzjonament u s-sinkronizzazzjoni maħsuba primarjament għall-applikazzjonijiet b'volum kbir tan-navigazzjoni bis-satellita;

(b)

li jikkontribwixxu, permezz ta' sinjali bis-servizz miftuħ ta' Galileo u/jew f'kooperazzjoni ma' sistemi oħrajn ta' navigazzjoni bis-satellita, għas-servizzi ta' monitoraġġ tal-integrità mmirati għall-utenti ta' applikazzjonijiet ta' safety-of-life (sikurezza tal-ħajja) f'konformità mal-istandards internazzjonali;

(c)

li joffru servizz kummerċjali (CS) għall-iżvilupp ta' applikazzjonijiet għall-użu professjonali jew kummerċjali permezz ta' titjib fil-prestazzjonijiet u dejta b’valur aktar miżjud minn dawk miksuba permezz tas-servizz miftuħ;

(d)

li joffru servizz pubbliku regolat (PRS) maħsub biss għall-utenti awtorizzati mill-gvernijiet, għal applikazzjonijiet sensittivi li jirrikjedu livell għoli ta' kontinwità fis-servizz, mingħajr ħlas għall-Istati Membri, il-Kunsill, il-Kummissjoni, is-SEAE u, fejn xieraq, l-aġenziji tal-Unjoni debitament awtorizzati; dan is-servizz juża sinjali b'saħħithom u kkriptati. Il-kwistjoni jekk għandhomx jintalbu jħallsu l-parteċipanti tal-PRS oħra msemmija fl-Artikolu 2 tad-Deċiżjoni Nru 1104/2011/UE għandha tiġi vvalutata fuq bażi ta' każ b'każ u għandhom jiġu speċifikati dispożizzjonijiet xierqa fil-ftehimiet konklużi skont l-Artikolu 3(5) ta' dik id-Deċiżjoni;

(e)

li jikkontribwixxu għas-servizz ta' appoġġ għat-tfittxija u salvataġġ (SAR) tas-sistema COSPAS-SARSAT billi jidentifikaw sinjali ta' diffikultà trażmessi minn sinjali u jintbagħtulhom lura messaġġi.

5.   L-għanijiet speċifiċi tal-programm EGNOS għandhom ikunu li jiżguraw li s-sinjali li jintbagħtu mis-sistema EGNOS ikunu jistgħu jintużaw biex jissodisfaw il-funzjonijiet li ġejjin:

(a)

li joffru servizz miftuħ (OS), li jkun bla ħlas għall-utent, u jipprovdi informazzjoni dwar il-pożizzjonament u s-sinkronizzazzjoni maħsuba primarjament għall-applikazzjonijiet b'volum kbir tan-navigazzjoni bis-satellita koperti mis-sistema EGNOS;

(b)

li joffru servizz għat-tixrid ta’ dejta kummerċjali, jiġifieri s-Servizz ta’ EGNOS għall-Aċċess tad-Dejta (EDAS), li jippromwovu l-iżvilupp tal-applikazzjonijiet għall-użu professjonali jew kummerċjali permezz ta’ titjib fil-prestazzjoni u dejta b'valur aktar miżjud minn dawk miksuba permezz tas-servizz miftuħ tiegħu;

(c)

li joffru servizz ta’ safety-of-life (servizz ta’ sikurezza tal-ħajja) (SoL), servizz li għandu fil-mira utenti li għalihom is-sikurezza hija neċessarja; dan is-servizz, li jingħata mingħajr ħlasijiet diretti mill-utent, jissodisfa b'mod partikolari r-rekwiżiti ta' ċerti setturi għall-kontinwità, id-disponibbiltà u eżattezza u jinkludi funzjoni ta' integrità li tavża lill-utent bi kwalunkwe falliment jew "nuqqas ta' tolleranza" f'sistemi msaħħa mis-sistema EGNOS fiż-żona ta' kopertura;

Bħala prijorità, dawk il-funzjonijiet għandhom jiġu fornuti fit-territorji tal-Istati Membri li jinsabu ġeografikament fl-Ewropa mill-aktar fis possibbli.

Il-kopertura ġeografika tas-servizzi pprovduti mis-sistema EGNOS tista' tiġi estiża għal reġjuni oħra tad-dinja, partikolarment territorji ta' pajjiżi kandidati, ta' pajjiżi terzi assoċjati mal-Ajru Uniku Ewropew u ta' pajjiżi tal-Politika Ewropea tal-Viċinat, soġġett għal restrizzjonijiet tekniċi u finanzjarji u abbażi ta' ftehimiet internazzjonali. L-ispiża ta' tali estenzjoni, inklużi l-ispejjeż ta' esplojtazzjoni relatati, m'għandhomx ikunu koperti mir-riżorsi msemmija fl-Artikolu 10. Tali estensjoni m'għandhiex iddewwem l-estensjoni tal-kopertura ġeografika tas-sistema EGNOS fit-territorji kollha tal-Istati Membri li jinsabu ġeografikament fl-Ewropa.

Artikolu 3

Il-fażijiet gradwali tal-programm Galileo

Il-programm Galileo għandu jikkonsisti mill-fażijiet li ġejjin:

(a)

fażi ta’ definizzjoni li matulha ġiet disinjata l-istruttura tas-sistema u l-elementi tagħha ġew determinati, li spiċċat fl-2001;

(b)

fażi ta’ żvilupp u ta' validazzjoni, li hi skedata biex titlesta fil-31 ta' Diċembru 2013, li tinkludi l-bini u t-tnedija tal-ewwel satelliti, it-twaqqif tal-ewwel infrastrutturi fuq l-art u x-xogħol u t-tħaddim kollu meħtieġ għall-validazzjoni tas-sistema fl-orbita;

(c)

fażi ta' dispjegament li għandha titlesta sal-31 ta' Diċembru 2020, li tinkludi:

(i)

il-bini, l-istabbiliment u l-protezzjoni tal-infrastruttur kollha bbażata fl-ispazju, b'mod partikolari tas-satelliti kollha meħtieġa biex jinkisbu l-objettivi speċifiċi msemmija fl-Artikolu 2(4) u tas-satelliti żejda meħtieġa, u l-manutenzjoni u l-operazzjonijiet evoluttivi relatati;

(ii)

il-bini, l-istabbiliment u l-protezzjoni tal-infrastrutturi kollha bbażata fuq l-art, b'mod partikolari tal-infrastruttura meħtieġa biex jikkontrollaw is-satelliti u jipproċessaw id-dejta ta' navigazzjoni tar-radju bis-satellita, u ta' ċentru ta' servizzi u ċentri oħra bbażati fuq l-art, u l-manutenzjoni u l-operazzjonijiet evoluttivi relatati;

(iii)

tħejjijiet għall-fażi ta' esplojtazzjoni, inklużi attivitajiet preparatorji relatati mad-dispożizzjoni tas-servizzi msemmija fl-Artikolu 2(4);

(d)

fażi ta' esplojtazzjoni li tinkludi:

(i)

il-maniġment, il-manutenzjoni, it-titjib kontinwu, l-evoluzzjoni u l-ħarsien tal-infrastruttura bbażata fl-ispazju, inklużi r-rikostituzzjoni u l-maniġment tal-obsolenza;

(ii)

il-maniġment, il-manutenzjoni, it-titjib kontinwu, l-evoluzzjoni u l-ħarsien tal-infrastruttura bbażata fuq l-art, b'mod partikolari ta' ċentri ta' servizzi u ċentri, netwerks u siti oħra bbażati fuq l-art, inklużi r-rikostituzzjoni u l-maniġment tat-tneħħija;

(iii)

l-iżvilupp ta' ġenerazzjonijiet futuri tas-sistema u l-evoluzzjoni tas-servizzi msemmija fl-Artikolu 2(4);

(iv)

l-operazzjonijiet ta' ċertifikazzjoni u standardizzazzjoni marbuta mal-programm;

(v)

il-provvista u bejgħ tas-servizzi msemmija fl-Artikolu 2(4);

(vi)

kooperazzjoni ma' GNSS oħrajn; kif ukoll

(vii)

l-attivitajiet l-oħra kollha meħtieġa għall-iżvilupp tas-sistema u għall-funzjonament bla xkiel tal-programm.

Il-fażi ta' esplojtazzjoni għandha tibda progressivament bejn l-2014 u l-2015 permezz tal-forniment tas-servizzi inizjali għas-servizz miftuħ, is-servizz ta' tfittxija u salvataġġ u s-servizz pubbliku regolat. Dawk is-servizzi inizjali għandhom jittejbu gradwalment u l-funzjonijiet l-oħra speċifikati fl-objettivi msemmija fl-Artikolu 2(4) għandhom jiġu implimentati gradwalment bil-għan li tintlaħaq il-kapaċità operattiva sħiħa sal-31 ta' Diċembru 2020.

Artikolu 4

Il-fażi ta' esplojtazzjoni tal-EGNOS

Il-fażi ta' esplojtazzjoni tal-EGNOS tinkludi primarjament:

(a)

il-maniġment, il-manutenzjoni, it-titjib kontinwu, l-evoluzzjoni u l-ħarsien tal-infrastruttura bbażata fl-ispazju, inklużi r-rikostituzzjoni u l-maniġment tal-obsolenza;

(b)

il-maniġment, il-manutenzjoni, it-titjib kontinwu, l-evoluzzjoni u l-ħarsien tal-infrastruttura bbażata fuq l-art, b'mod partikolari netwerks, siti u faċilitajiet ta' appoġġ, inklużi r-rikostituzzjoni u l-maniġment tal-obsolenza;

(c)

l-iżvilupp ta' ġenerazzjonijiet futuri tas-sistema u l-evoluzzjoni tas-servizzi msemmija fl-Artikolu 2(5);

(d)

l-operazzjonijiet ta' ċertifikazzjoni u standardizzazzjoni marbuta mal-programm;

(e)

il-forniment u l-kummerċjalizzazzjoni tas-servizzi msemmija fl-Artikolu 2(5);

(f)

l-elementi kollha li jiġġustifikaw l-affidabbiltà tas-sistema u l-esplojtazzjoni tagħha;

(g)

attivitajiet ta' koordinazzjoni marbutin mat-tlestija tal-objettivi speċifiċi skont it-tieni u tielet subparagrafi tal-Artikolu 2(5).

Artikolu 5

Il-kompatibbiltà u l-interoperabbiltà tas-sistemi

1.   Is-sistemi, in-netwerks u s-servizzi li jirriżultaw mill-programmi Galileo u EGNOS għandhom ikunu kompatibbli u interoperabbli mil-lat tekniku.

2.   Is-sistemi,in-networks u s-servizzi li jirriżultaw mill-programmi Galileo u EGNOS għandhom ikunu kompatibbli u interoperabbli ma’ sistemi oħrajn ta' navigazzjoni bis-satellita u ma' mezzi konvenzjonali ta’ radjunavigazzjoni, fejn tali rekwiżiti ta' kompatibbiltà u interoperabbiltà huma stipulati fi ftehim internazzjonali konkluż skont l-Artikolu 28.

Artikolu 6

Sjieda

L-Unjoni għandha tkun is-sid tal-assi tanġibbli u intanġibbli kollha maħluqa jew żviluppati skont il-programmi Galileo u EGNOS. Għal dan il-għan għandhom jiġu konklużi ftehimiet ma' partijiet terzi, kull fejn xieraq, fir-rigward ta’ drittijiet ta' sjieda eżistenti.

Il-Kummissjoni għandha tiżgura, permezz ta' qafas xieraq, l-aħjar użu possibbli tal-assi msemmija f'dan l-Artikolu; b'mod partikolari, hija għandha timmaniġġja d-drittijiet tal-proprjetà intellettwali relatati mal-programmi Galileo u EGNOS bl-aktar mod effettiv possibbli, billi tqis il-bżonn li tipproteġi u tagħti valur lid-drittijiet tal-proprjetà intellettwali tal-Unjoni, l-interessi tal-partijiet interessati kollha, u l-ħtieġa ta' żvilupp armonjuż tas-swieq u ta' teknoloġiji ġodda. Għal dik il-fini, għandha tiżgura li l-kuntratti konklużi taħt il-programmi Galileo u EGNOS jkunu jinkludu l-possibbiltà li jiġu ttrasferiti jew liċenzjati lil partijiet terzi d-drittijiet tal-proprjetà intellettwali li jirriżultaw minn xogħol imwettaq taħt dawk il-programmi.

KAPITOLU II

KONTRIBUZZJONI U MEKKANIŻMI BAĠITARJI

Artikolu 7

Attivitajiet

1.   L-approprjazzjonijiet baġitarji tal-Unjoni assenjati għall-programmi Galileo u EGNOS għall-perijodu 2014-2020 skont dan ir-Regolament għandhom jingħataw għall-finanzjament ta' attivitajiet relatati:

(a)

mat-tlestija tal-fażi ta' dispjegament tal-programm Galileo kif imsemmi fl-Artikolu 3(c);

(b)

mal-fażi ta' esplojtazzjoni tal-programm Galileo kif imsemmi fl-Artikolu 3(d);

(c)

mal-fażi ta' esplojtazzjoni tal-programm Galileo kif imsemmi fl-Artikolu 4;

(d)

mal-maniġment u l-monitoraġġ tal-programmi Galileo u EGNOS.

2.   L-approprjazzjonijiet baġitarji tal-Unjoni assenjati lill-programmi Galileo u EGNOS għandhom, f'konformità mal-Artikolu 10(1a), jingħataw ukoll biex jiffinanzjaw attivitajiet relatati mar-riċerka u l-iżvilupp ta' elementi fundamentali, bħal chipsets u riċevituri abilitati għall-Galileo.

3.   L-approprjazzjonijiet baġitarji tal-Unjoni assenjati għall-programmi Galileo u EGNOS għandhom ikopru wkoll in-nefqa tal-Kummissjoni relatati mal-attivitajiet ta’ preparazzjoni, monitoraġġ, spezzjoni, verifika u evalwazzjoni meħtieġa għall-maniġment tal-programmi u għall-implimentazzjoni tal-għanijiet imsemmija fl-Artikolu 2(4) u (5). Tali nefqa tista' tkopri b'mod partikolari:

(a)

studji u laqgħat mal-esperti;

(b)

attivitajiet ta’ informazzjoni u komunikazzjoni, inkluża l-komunikazzjoni istituzzjonali dwar il-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni fejn dawn huma marbuta direttament mal-għanijiet ta' dan ir-Regolament, b'mod partikolari biex jiġu stabbiliti sinerġiji ma' politiki rilevanti oħrajn tal-Unjoni;

(c)

netwerks teknoloġiċi tal-IT, bl-għan li jipproċessaw jew jittrasferixxu d-dejta;

(d)

kwalunkwe għajnuna teknika jew amministrattiva oħra li tingħata lill-Kummissjoni għall-maniġment tal-programmi.

4.   L-ispejjeż tal-programmi Galileo u EGNOS u tal-fażijiet differenti ta’ dawk l-programmi għandhom jiġu identifikati b'mod ċar. Il-Kummissjoni, b'konformità mal-prinċipju ta' maniġment trasparenti, għandha tinforma, fuq bażi annwali, lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kumitat msemmi fl-Artikolu 36 ("Il-Kumitat") dwar l-allokazzjoni tal-fondi tal-Unjoni, inkluża r-riżerva ta' kontinġenza, għal kull waħda mill-attivitajiet speċifikati fil-paragrafi 1, 2 u 3 ta' dan l-Artikolu u tal-użu ta' dawk il-fondi.

Artikolu 8

Il-finanzjament tal-programmi Galileo u EGNOS

1.   Skont l-Artikolu 9, l-Unjoni għandha tiffinanzja l-attivitajiet relatati mal-programmi Galileo u EGNOS imsemmija fl-Artikolu 7(1), (2) u (3), biex tissodisfa l-objettivi stipulati fl-Artikolu 2, mingħajr ħsara għal kwalunkwe kontribut minn kwalunkwe sors ieħor ta' finanzjament, inklużi dawk imsemmija fil-paragrafi 2 u 3 ta' dan l-Artikolu.

2.   L-Istati Membri jistgħu jagħmlu talba li jipprovdu finanzjament addizzjonali għall-programmi Galileo u EGNOS biex ikopru elementi addizzjonali f'każijiet partikolari, bil-kondizzjoni li tali elementi addizzjonali ma joħolqux piż finanzjarju jew tekniku jew dewmien għall-programm ikkonċernat. Abbażi ta' talba minn Stat Membru, il-Kummissjoni għandha tiddeċiedi, f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 36(3), jekk dawk iż-żewġ kundizzjonijiet ġewx sodisfatti. Il-Kummissjoni għandha tikkomunika kull impatt li jkun hemm fuq il-programmi Galileo u EGNOS li jirriżulta mill-applikazzjoni ta' dan il-paragrafu lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kumitat.

3.   Pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali jistgħu wkoll jipprovdu finanzjament addizzjonali għall-programmi Galileo u EGNOS. Il-ftehimiet internazzjonali msemmijin fl-Artikolu 29 għandhom jistipulaw il-kondizzjonijiet u l-arranġamenti għall-involviment tagħhom.

4.   Il-finanzjament addizzjonali msemmi fil-paragrafi 2 u 3 ta’ dan l-Artikolu għandu jikkostitwixxi introjtu estern assenjat f'konformità mal-Artikolu 21(2) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

Artikolu 9

Riżorsi

1.   Il-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni tal-attivitajiet msemmija fl-Artikolu 7(1), (2) u (3) u biex ikopri r-riskji assoċjati ma' dawk l-attivitajiet huwa stabbilit għal EUR 7 071,73 miljun fil-prezzijiet attwali għall-perjodu mill-1 ta' Jannar 2014 sal-31 ta' Dicembru 2020.

L-approprjazzjonijiet annwali għandhom jiġu awtorizzati mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill fil-limiti tal-qafas finanzjarju multiannwali.

L-ammont imsemmi fl-ewwel subparagrafu għandu jkun imqassam fil-kategoriji ta' nefqa li ġejjin fi prezzijiet attwal:

(a)

għall-attivitajiet imsemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 7(1), EUR 1 930 miljuni;

(b)

għall-attivitajiet imsemmija fil-punt (b) tal-Artikolu 7(1), EUR 3 000 miljun;

(c)

għall-attivitajiet imsemmija fil-punt (c) tal-Artikolu 7(1), EUR 1 580 miljun;

(d)

għall-attivitajiet imsemmija fil-punt (d) tal-Artikolu 7(1) u fl-Artikolu 7(3), EUR 561,73 miljun.

2.   Mingħajr ħsara għal kwalunkwe ammonti allokati għall-iżvilupp ta' applikazzjonijiet ibbażati fuq is-sistemi fi ħdan Orizzont 2020, l-approprjazzjonijiet baġitarji assenjati lill-programmi Galileo u EGNOS, inklużi l-introjti assenjati, għandhom jiffinanzjaw l-attivitajiet kif imsemmi fl-Artikolu 7(1a) sa massimu ta' EUR 100 miljun fi prezzijiet kostanti.

3.   Il-Kummissjoni tista' talloka mill-ġdid il-fondi minn kategorija ta' nefqa, kif stipulat fil-punti (a) sa (d) tat-tielet subparagrafu tal-paragrafu 1, għal oħra, sa massimu ta' 10 % tal-ammont imsemmi fl-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1. Jekk din l-allokazzjoni mill-ġdid tikkonċerna ammont akbar minn 10 % tal-ammont imsemmi flewwel subparagrafu tal-paragrafu 1, il-Kummissjoni għandha tikkonsulta l-Kumitat skont il-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 35(2).

Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar kwalunkwe allokazzjoni mill-ġdid ta' fondi bejn il-kategoriji tan- nefqa.

4.   L-approprjazzjonijiet għandhom jiġu implimentati b'konformità mad-dispożizzjonijiet applikabbli ta' dan ir-Regolament u r-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

5.   L-impenji baġitarji għall-programmi Galileo u EGNOS għandhom isiru permezz ta' pagamenti annwali.

6.   Il-Kummissjoni għandha timmaniġġja r-riżorsi finanzjarji msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu b'mod trasparenti u kosteffettiv. Il-Kummissjoni għandha kull sena tagħmel rapport lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-istrateġija ta' maniġment tal-ispejjeż użata.

Artikolu 10

Introjtu ġġenerat mill-programmi Galileo u EGNOS

1.   L-introjtu ġġenerat mill-esplojtazzjoni tas-sistemi għandu jinġabar mill-Unjoni, jitħallas lill-baġit tal-Unjoni u jiġi allokat għall-programmi Galileo u EGNOS, u b'mod partikolari għall-għan imsemmi fl-Artikolu 2(1). Jekk jirriżulta li l-introjtu jeċċedi dak meħtieġ għall-finanzjament tal-fażijiet ta’ sfruttament tal-programm, kull adattament tal-prinċipju ta’ allokazzjoni għandu jkun approvat mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill abbażi ta’ proposta mill-Kummissjoni.

2.   Fil-kuntratti konklużi ma’ entitajiet tas-settur privat, jista' jiġi pprevedut mekkaniżmu għall-kondiviżjoni tal-introjtu.

3.   L-interessi ġġenerati mill-pagamenti ta’ qabel il-finanzjament li jkunu saru lill-entitajiet responsabbli għall-implimentazzjoni tal-baġit, indirettament għandhom ikunu assenjati lil attivitajiet skont il-ftehim tad-delega jew skont il-kuntratt konkluż bejn il-Kummissjoni u l-entità kkonċernata. B’konformità mal-prinċipju ta’ maniġment finanzjarju sod, l-entitajiet responsabbli għall-implimentazzjoni indiretta tal-baġit, għandhom jiftħu kontijiet li jippermettu li l-fondi u l-interessi korrispondenti jkunu identifikati.

KAPITOLU III

IL-GOVERNANZA PUBBLIKA TAL-PROGRAMMI GALILEO U EGNOS

Artikolu 11

Prinċipji għall-governanza tal-programmi Galileo u EGNOS

Il-governanza pubblika tal-programmi Galileo u EGNOS għandha tkun ibbażata fuq il-prinċipji ta':

(a)

diviżjoni stretta tal-kompiti u r-responsabbiltajiet bejn id-diversi entitajiet involuti, b'mod partikolari l-Kummissjoni, l-Aġenzija Ewropea GNSS u ESA, taħt ir-responsabbiltà ġenerali tal-Kummissjoni;

(b)

kooperazzjoni sinċiera bejn l-entitajiet msemmija fil-punt (a) u l-Istati Membri;

(c)

kontroll b'saħħtu tal-programmi, inkluż għal adeżjoni stretta għall-ispiża u l-iskeda mill-entitajiet kollha involuti, fl-oqsma ta' responsabbiltà tagħhom, fir-rigward tal-objettivi tal-programmi Galileo u EGNOS;

(d)

ottimizzazzjoni u razzjonalizzazzjoni tal-użu ta' strutturi eżistenti, sabiex tiġi evitata kwalunkwe duplikazzjoni ta' għarfien espert tekniku;

(e)

l-użu tas-sistemi u t-tekniki ta' maniġment tal-proġetti tal-aħjar prattika għas-sorveljanza tal-implimentazzjoni tal-programmi Galileo u EGNOS, fid-dawl tar-rekwiżiti speċifiċi u bl-appoġġ ta' esperti fil-qasam.

Artikolu 12

Ir-rwol tal-Kummissjoni

1.   Il-Kummissjoni għandu jkollha responsabbiltà ġenerali tal-programmi Galileo u EGNOS. Hi għandha tamministra l-fondi allokati skont dan ir-Regolament u tissorvelja l-implimentazzjoni tal-attivitajiet kollha tal-programm, b'mod partikolari fir-rigward tal-ispiża tagħhom, l-iskeda u l-prestazzjoni.

2.   Flimkien mar-responsabbiltà ġenerali msemmija fi-paragrafu 1 u l-kompiti speċifiċi msemmija f’dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandha:

(a)

tiżgura diviżjoni ċara tal-kompiti bejn id-diversi entitajiet involuti fil-programmi Galileo u EGNOS u għal dan il-għan għandha talloka l-kompiti msemmija fl-Artikolu 14(2) u l-Artikolu 15 rispettivament, partikolarment permezz ta’ ftehimiet ta’ delega, lill-Aġenzija Ewropea GNSS u l-ESA;

(b)

tiżgura l-implimentazzjoni f'waqtha tal-programmi Galileo u EGNOS bir-riżorsi allokati għall-programmi u f'konformità mal-objettivi stipulati fl-Artikolu 2.

Għal dak il-għan, għandha tistabbilixxi u timplimenta l-istrumenti u l-miżuri strutturali korretti xierqa meħtieġa għall-identifikazzjoni, il-kontroll, il-mitigazzjoni u l-monitoraġġ tar-riskji assoċjati mal-programmi;

(c)

timmaniġġja, f'isem l-Unjoni u fil-qasam tal-kompetenza tagħha, ir-relazzjonijiet mal-pajjiżi terzi u l-organizzazzjonijiet internazzjonali;

(d)

tipprovdi lill-Istati Membri u lill-Parlament Ewropew, b'mod f'waqtu, l-informazzjoni rilevanti kollha li tikkonċerna l-programmi Galileo u EGNOS, b'mod partikolari f'termini ta' ġestjoni tar-riskju, spiża globali, spejjeż annwali tal-operat ta' kull element sinifikanti tal-infrastruttura Galileo, introjti, skeda u prestazzjoni, kif ukoll rendikont tal-implimentazzjoni tas-sistemi u t-tekniki ta' maniġment tal-proġetti msemmija fil-punt (e) tal-Artikolu 12;

(e)

tivvaluta l-possibilitajiet għall-promozzjoni u l-iżgurar tal-użu tas-sistemi Ewropej ta' navigazzjoni bis-satellita fis-setturi differenti tal-ekonomija, inkluż billi tanalizza kif jista' jittieħed vantaġġ mill-benefiċċji ġġenerati mis-sistemi.

3.   Għall-progress bla xkiel tal-fażijiet ta' dispjegament u ta' esplojtazzjoni tal-programm Galileo u l-fażi ta' esplojtazzjoni tal-programm EGNOS imsemmija rispettivament fl-Artikoli 3 u 4, il-Kummissjoni għandha tistipula, fejn ikun neċessarju, il-miżuri meħtieġa biex:

(a)

tiġġestixxi u tnaqqas ir-riskji inerenti fil-progress tal-programmi Galileo u EGNOS

(b)

tiddefinixxi l-istadji ta' deċiżjoni ewlenin għall-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-implimentazzjoni tal-programmi;

(c)

tiddetermina l-post tal-infrastruttura fuq l-art tas-sistemi skont ir-rekwiżiti tas-sigurtà, wara proċess miftuħ u trasparenti;

(d)

tiddetermina l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi u operazzjonali meħtieġa biex jiġu sodisfatti l-funzjonijiet imsemmija fil-punti (b) u (c) tal-Artikolu 2(4) u biex jiġu implimentati l-evoluzzjonijiet tas-sistemi.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 36(3).

Artikolu 13

Is-sigurtà tas-sistemi u t-tħaddim tagħhom

1.   Il-Kummissjoni għandha tiżgura s-sigurtà tal-programmi Galileo u EGNOS, inkluża s-sigurtà tas-sistemi u t-tħaddim tagħhom. Għal dan il-għan, il-Kummissjoni għandha:

(a)

tikkunsidra l-bżonn għas-sorveljanza u l-integrazzjoni fi ħdan il-programmi kollha tar-rekwiżiti u l-istandards relatati mas-sigurtà,

(b)

tiżgura li l-effett ġenerali ta' dawk ir-rekwiżiti u l-istandards ser jappoġġa l-progress b'suċċess tal-programmi, partikolarment f'termini ta' spejjeż, ġestjoni tar-riskju u tal-iskeda;

(c)

tistabbilixxi mekkaniżmi ta' koordinazzjoni bejn il-korpi differenti involuti;

(d)

tikkunsidra l-istandards u r-rekwiżiti ta' sigurtà eżistenti sabiex ma tbaxxix il-livell ġenerali tas-sigurtà u ma taffettwax il-funzjonament ta' sistemi eżistenti bbażati fuq dawk l-istandards u rekwiżiti.

2.   Mingħajr ħsara għall-Artikoli 14 u 16 ta' dan ir-Regolament u l-Artikolu 8 tad-Deċiżjoni Nru 1104/2011/UE, il-Kummissjoni għandha tadotta atti delegati b’konformità mal-Artikolu 35, filwaqt li tistipula l-objettivi ta' livell għoli meħtieġa biex tiżgura s-sigurtà tal-programmi Galileo u EGNOS msemmija fil-paragrafu 1.

3.   Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi meħtieġa u miżuri oħrajn biex timplimenta l-objettivi ta' livell għoli msemmija fil-paragrafu 2. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 36(3).

4.   Is-SEAE għandu jkompli jgħin lill-Kummissjoni, fl-eżerċizzju tal-funzjonijiet tagħha fil-qasam tar-relazzjonijiet esterni, b’konformità mal-Artikolu 2(2) tad-Deċiżjoni 2010/427/UE.

Artikolu 14

Ir-rwol tal-Aġenzija Ewropea GNSS

1   B'konformità mal-linji gwida stabbiliti mill-Kummissjoni, l-Aġenzija Ewropea GNSS għandha twettaq il-kompiti li ġejjin:

(a)

tiżgura, fir-rigward tas-sigurtà tal-programmi Galileo u EGNOS, u mingħajr ħsara għall-Artikoli 13 u 16:

(i)

permezz tal-Bord ta' Akkreditament ta' Sigurtà, l-akkreditament tas-sigurtà b'konformità mal-Kapitolu III tar-Regolament (UE) Nru 912/2010; għaldaqstant, hija għandha tagħti bidu u timmoniterja l-implimentazzjoni tal-proċeduri tas-sigurtà u twettaq awditjar tas-sigurtà tas-sistema;

(ii)

it-tħaddim taċ-Ċentru ta' Monitoraġġ tas-Sigurtà Galileo, kif imsemmi fl-Artikolu 6(d) tar-Regolament (UE) Nru 912/2010, b'konformità mal-istandards u r-rekwiżiti msemmija fl-Artikolu 13 ta' dan ir-Regolament u l-istruzzjonijiet skont l-Azzjoni Konġunta 2004/552/PESK;

(b)

twettaq il-kompiti previsti fl-Artikolu 5 tad-Deċiżjoni Nru 1104/2011/UE, u tgħin lill-Kummissjoni skont l-Artikolu 8(6) ta' dik id-Deċiżjoni;

(c)

tikkontribwixxi, fil-kuntest tal-fażijiet ta' dispjegament u esplojtazzjoni tal-programm Galileo u l-fażi ta’ esplojtazzjoni tal-programm EGNOS, għall-promozzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni tas-servizzi msemmija fl-Artikolu 2(4) u (5), inkluż billi twettaq l-analiżi meħtieġa tas-suq, b'mod partikolari permezz tar-rapport dwar is-suq prodott ta' kull sena mill-Aġenzija Ewropea GNSS dwar is-suq għall-applikazzjonijiet u s-servizzi, billi tistabbilixxi kuntatti mill-qrib mal-utenti u l-utenti potenzjali tas-sistemi bil-għan li tiġbor informazzjoni dwar il-bżonnijiet tagħhom, billi ssegwi l-iżviluppi fis-swieq avvanzati tan-navigazzjoni bis-satellita, u billi tfassal pjan ta' azzjoni għall-adozzjoni mill-komunità tal-utenti tas-servizzi msemmija fl-Artikolu 2(4) u (5), li tikkonsisti partikolarment f'azzjonijiet rilevanti relatati mal-istandardizzazzjoni u ċ-ċertifikazzjoni.

2.   L-Aġenzija Ewropea GNSS għandha wkoll twettaq kompiti oħrajn marbuta mal-implimentazzjoni tal-programmi Galileo u EGNOS, inklużi kompiti ta' maniġment tal-programmi, u għandha tkun responsabbli għalihom. Dawk il-kompiti għandhom jiġu fdati lilha mill-Kummissjoni permezz ta’ ftehim ta’ delega adottat abbażi ta' deċiżjoni ta’ delega, b’konformità mal-Artikolu 58(1)(c) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, u għandhom jinkludu:

(a)

attivitajiet operattivi inklużi l-maniġment tas-sistemi tal-infrastruttura, il-manutenzjoni u t-titjib kontinwu tas-sistema, l-operazzjonijiet ta’ ċertifikazzjoni u standardizzazzjoni u l-forniment tas-servizzi msemmija fl-Artikolu 2(4) u (5);

(b)

attivitajiet ta’ żvilupp tas-servizz u ta' dispjegament għall-evoluzzjoni u ġenerazzjonijiet futuri tas-sistemi, u l-kontribut għad-definizzjoni tal-evoluzzjonijiet tas-servizzi, inkluż l-akkwist;

(c)

il-promozzjoni tal-iżvilupp tal-applikazzjonijiet u s-servizzi bbażati fuq is-sistemi, kif ukoll is-sensibilizzazzjoni dwar tali applikazzjonijiet u servizzi, inklużi l-identifikazzjoni, il-kollegament u l-koordinazzjoni tan-netwerk ta' ċentri Ewropej ta' eċċellenza f'applikazzjonijiet u servizzi GNSS, il-kunsiderazzjoni ta' għarfien espert mis-settur pubbliku u privat, u l-evalwazzjoni ta' miżuri marbutin ma' tali promozzjoni u sensibilizzazzjoni;

(d)

il-promozzjoni tal-iżvilupp ta' elementi fundamentali, bħal chipsets u riċevituri abilitati għall-Galileo.

3.   Il-ftehimiet ta' delega msemmija fil-paragrafu 1a għandu jagħti livell xieraq ta' awtonomija u awtorità lill-Aġenzija Ewropea GNSS, b'referenza partikolari għall-awtorità kontraenti, fil-qafas tal-Artikolu 58(1)(c) u l-Artikolu 60 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012. Barra minn hekk, huwa għandu jistabbilixxi l-kondizzjonijiet ġenerali għall-maniġment tal-fondi allokati lill-Aġenzija Ewropea GNSS u, b’mod partikolari, l-azzjonijiet li jridu jiġu implimentati, il-finanzjament rilevanti, il-proċeduri ta’ maniġment, il-miżuri ta’ monitoraġġ u kontroll, il-miżuri applikabbli fil-każ ta’ implimentazzjoni inadegwata tal-kuntratti f’dawk li huma spejjeż, skeda u prestazzjoni, kif ukoll ir-regoli dwar is-sjieda tal-proprjetà tanġibbli u intanġibbli kollha.

Il-miżuri ta' monitoraġġ u ta' kontroll, b'mod partikolari, għandhom jipprevedu sistema ta' tbassir tal-ispiża proviżorja, għal informazzjoni sistematika lill-Kummissjoni dwar l-ispejjeż u l-iskeda, u, fil-każ ta' diskrepanza bejn il-baġits ppjanati, il-prestazzjoni u l-iskeda, għal azzjoni korrettiva li tiżgura l-implimentazzjoni tal-infrastrutturi fil-limiti tal-baġits allokati.

4.   L-Aġenzija Ewropea GNSS għandha tidħol f'arranġamenti ta' ħidma mal-ESA li huma meħtieġa għat-twettiq tal-kompiti rispettivi tagħhom skont dan ir-Regolament għall-fażi ta' esplojtazzjoni tal-programmi Galileo u EGNOS. Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kumitat dwar tali arranġamenti ta' ħidma konklużi mill-Aġenzija Ewropea GNSS u kwalunkwe bidliet li jsirulhom. Meta jkun xieraq, l-Aġenzija Ewropea GNSS tista' wkoll tikkunsidra li tirrikorri għand entitajiet oħrajn tas-settur pubbliku jew privat.

5.   Minbarra l-kompiti msemmija fil-paragrafi 1 u 2 u fl-ambitu tal-missjoni tagħha, l-Aġenzija Ewropea GNSS għandha tipprovdi lill-Kummissjoni bl-ispeċjalizzazzjoni teknika tagħha u tforni kwalunkwe informazzjoni meħtieġa għat-twettiq tal-kompiti tagħha skont dan ir-Regolament, inkluż għall-valutazzjoni tal-possibilità li jiġi promoss u żgurat l-użu tas-sistemi msemmija fil-punt (e) tal-Artikolu 12(2).

6.   Il-Kumitat għandu jiġi kkonsultat dwar id-deċiżjoni ta’ delega msemmija fil-paragrafu 2 ta’ dan l-Artikolu, b’konformità mal-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 36(2). Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kumitat għandhom ikunu infurmati minn qabel bil-ftehimiet ta’ delega li għandhom jiġu konklużi mill-Unjoni, kif irrappreżentata mill-Kummissjoni, u l-Aġenzija Ewropea GNSS.

7.   Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kumitat dwar ir-riżultati intermedjarji u dawk finali tal-evalwazzjoni ta' kwalunkwe sejħiet għal offerti u ta' kwalunkwe kuntratti ma' entitajiet fis-settur privat,inkluża l-informazzjoni relatata mas-sottokuntrattar.

Artikolu 15

L-irwol tal-Aġenzija Spazjali Ewropea

1.   Għall-fażi ta' dispjegament tal-programm Galileo kif imsemmi fl-Artikolu 3(c), il-Kummissjoni għandha tikkonkludi mingħajr dewmien ftehim ta' delega mal-ESA li jagħti deskrizzjoni dettaljata tal-kompiti ta' din tal-aħħar, b'mod partikolari rigward id-disinn, l-iżvilupp u l-akkwist tas-sistema. Il-ftehim ta' delega mal-ESA għandu jiġi konkluż abbażi ta' deċiżjoni ta' delega adottata mill-Kummissjoni b'konformità mal-Artikolu 58(1)(c) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

Il-ftehim tad-delega għandu, safejn hu meħtieġ għall-implimentazzjoni tal-kompiti u tal-baġit iddelegati, jistabbilixxi l-kundizzjonijiet ġenerali għall-maniġment tal-fondi fdati lill-ESA, u, b’mod partikolari, l-azzjonijiet li għandhom jiġu implimentati fir-rigward tad-disinn, l-iżvilupp u l-akkwist tas-sistema, il-finanzjament rilevanti, il-proċeduri ta’ maniġment u l-miżuri ta’ monitoraġġ u ta’ kontroll, il-miżuri applikabbli fl-avveniment ta’ implimentazzjoni inadegwata tal-kuntratti f'termini ta' spejjeż, skeda u prestazzjoni, kif ukoll ir-regoli dwar is-sjieda tal-assi tanġibbli u intanġibbli kollha.

Il-miżuri ta' monitoraġġ u ta' kontroll, għandhom, b'mod partikolari, jipprevedu għal sistema ta' tbassir tal-ispiża provviżjorja, għal informazzjoni sistematika lill-Kummissjoni dwar l-ispejjeż u l-iskeda, u, fil-każ li jkun hemm diskrepanza bejn il-baġits, il-prestazzjoni u l-iskeda ppjanati, għal azzjoni korrettiva li tiżgura l-implimentazzjoni tal-infrastrutturi fil-limiti tal-baġits allokati.

2.   Il-Kumitat għandu jiġi kkonsultat dwar id-deċiżjoni ta’ delega msemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, b’konformità mal-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 36(2). Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kumitat għandhom ikunu infurmati minn qabel bil-ftehimiet ta’ delega li għandhom jiġu konklużi mill-Unjoni, kif irrappreżentata mill-Kummissjoni u l-ESA.

3.   Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kumitat dwar ir-riżultati intermedjarji u dawk finali tal-evalwazzjoni tas-sejħiet għal offerti u tal-kuntratti ma' entitajiet fis-settur privat li għandhom jiġu konklużi mill-ESA, inkluża l-informazzjoni relatata mas-sottokuntrattar.

4.   Għall-fażi ta' esplojtazzjoni tal-programmi Galileo u EGNOS kif imsemmija fl-Artikolu 3(d) u l-Artikolu 4, l-arranġamenti ta' ħidma bejn l-Aġenzija Ewropea GNSS u ESA, imsemmija fl-Artikolu 14(4) għandhom jindirizzaw ir-rwol tal-ESA matul dik il-fażi u l-kooperazzjoni tagħha mal-Aġenzija Ewropea GNSS, b'mod partikolari rigward:

(a)

il-kunċett, id-disinn, il-monitoraġġ, l-akkwist u l-validazzjoni fil-qafas tal-iżvilupp tal-ġenerazzjonijiet futuri tas-sistemi;

(b)

l-appoġġ tekniku fil-qafas tal-operazzjoni u l-manteniment tal-ġenerazzjoni eżistenti tas-sistemi.

Dawk l-arranġamenti għandhom ikunu konformi mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u mal-miżuri stabbiliti mill-Kummissjoni f'konformità mal-Artikolu 12(3).

5.   Mingħajr ħsara għall-ftehim ta' delega u l-arrangamenti ta' ħidma msemmija fil-paragrafi 1 u 4 rispettivament, il-Kummissjoni tista' titlob mingħand ESA għarfien espert tekniku u informazzjoni meħtieġa għall-prestazzjoni tal-kompiti tagħha taħt dan ir-Regolament.

KAPITOLU IV

ASPETTI RELATATI MAS-SIGURTÀ TAL-UNJONI JEW TAL-ISTATI MEMBRI

Artikolu 16

Azzjoni Konġunta

Kull meta s-sigurtà tal-Unjoni jew tal-Istati Membri tagħha tkun tista’ tiġi affettwata mit-tħaddim tas-sistemi, għandhom japplikaw il-proċeduri stipulati fl-Azzjoni Konġunta 2004/552/PESK.

Artikolu 17

L-applikazzjoni tar-regoli dwar informazzjoni klassifikata

Fil-kamp ta' applikazzjoni ta' dan ir-Regolament:

(a)

kull Stat Membru għandu jiżgura li r-regolamenti nazzjonali tiegħu dwar is-sigurtà joffru livell ta' ħarsien tal-informazzjoni klassifikata tal-UE ekwivalenti għal dak ipprovdut mir-regoli dwar is-sigurtà kif stipulati fl-Anness mad-Deċiżjoni 2001/844/KE, KEFA, Euratom u mir-regoli dwar is-sigurtà tal-Kunsill stipulati fl-Annessi mad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/488/UE;

(b)

L-Istati Membri għandhom jinformaw lill-Kummissjoni mingħajr dewmien bl-adozzjoni ta' regolament nazzjonali dwar is-sigurtà kif msemmi fil-punt (a);

(c)

Il-persuni fiżiċi li huma residenti fi u persuni ġuridika stabbiliti f’pajjiżi terzi jistgħu jittrattaw informazzjoni klassifikata tal-UE fir-rigward tal-programmi Galileo u EGNOS biss meta dawn ikunu soġġetti, f'dawn il-pajjiżi, għal regolament dwar is-sigurtà li jiżgura livell ta’ ħarsien talanqas ekwivalenti għal dak ipprovdut bir-regoli tal-Kummissjoni dwar is-sigurtà stabbiliti fl-Anness mad-Deċiżjoni 2001/844/KE, KEFA, Euratom u mir-regoli tal-Kunsill dwar is-sigurtà stabbiliti fl-Annessi mad-Deċiżjoni 2013/488/UE. L-ekwivalent tar-regolament dwar is-sigurtà applikat f'pajjiż terz jew organizzazzjoni internazzjonali għandu jiġi definit fi ftehim dwar is-sigurtà ta' informazzjoni bejn l-Unjoni u dak il-pajjiż terz jew organizzazzjoni internazzjonali skont il-proċedura prevista fl-Artikolu 218 TFUE u b'kont meħud tal-Artikolu 13 tad-Deċiżjoni 2013/488/UE;

(d)

mingħajr ħsara għall-Artikolu 13 tad-Deċiżjoni 2013/488/UE u għar-regoli li jirregolaw il-qasam tas-sigurtà industrijali kif stabbiliti fl-Anness għad-Deċiżjoni 2001/844/KE, KEFA, Euratom, persuna fiżika jew persuna ġuridika, pajjiż terz jew organizzazzjoni internazzjonali jista' jingħatalhom aċċess għal informazzjoni klassifikata tal-UE fejn meqjus meħtieġ fuq bażi ta' każ b'każ, skont in-natura u l-kontenut ta' tali informazzjoni, il-ħtieġa ta' għarfien tad-destinatarju u l-livell ta' vantaġġ għall-Unjoni.

KAPITOLU V

KUNTRATTI PUBBLIĊI

TAQSIMA I

Dispożizzjonijiet ġenerali applikabbli għall-kuntratti pubbliċi konklużi fil-qafas tal-fażijiet ta' dispjegament tal-programm galileo u l-fażi ta' esplojtazzjoni tal-programm egnos

Artikolu 18

Prinċipji ġenerali

Mingħajr ħsara għall-miżuri meħtieġa għall-protezzjoni tal-interessi essenzjali tas-sigurtà tal-Unjoni jew tas-sigurtà pubblika jew biex ikun hemm konformità mar-rekwiżiti tal-Unjoni dwar il-kontroll tal-esportazzjoni, ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, għandhom japplikaw għall-kuntratti pubbliċi konklużi fil-qafas tal-fażi ta' dispjegament tal-programm Galileo u l-fażi ta' esplojtazzjoni tal-programm EGNOS. Barra minn hekk, il-ġrinċipji ġenerali li ġejjin għandhom japplikaw ukoll għall-fażijiet tad-dispjegament u l-eplojtazzjoni tal-programm Galileo u għall-fażi tal-esplojtazzjoni tal-programm EGNOS: l-aċċess miftuħ u l-kompetizzjoni ġusta tul il-katina tal-provvista, is-sejħiet għall-offerti abbażi tal-għoti ta' informazzjoni trasparenti u f'waqtha, il-komunikazzjoni ċara tar-regoli li japplikaw dwar l-akkwist, il-kriterji tal-għażla u kwalunkwe informazzjoni oħra rilevanti li twassal għal kondizzjonijiet ekwivalenti ta' kompetizzjoni għall-offerenti potenzjali kollha

Artikolu 19

Objettivi speċifiċi

Matul il-proċedura ta' akkwist, għandhom jiġu segwiti l-objettivi li ġejjin mill-awtoritajiet kontraenti fis-sejħiet għall-offerti tagħhom:

(a)

il-promozzjoni tal-iktar parteċipazzjoni wiesgħa u miftuħa possibbli fl-Unjoni mill-operaturi ekonomiċi kollha, u partikolarment mill-kumpaniji l-ġodda u l-SMEs, inkluż billi jirrikorru għas-sottokuntrattar mill-offerenti;

(b)

jiġi evitat l-abbuż possibbli ta' pożizzjoni ta' dominanza u tiġi evitata d-dipendenza fuq fornitur wieħed,

(c)

jittieħed vantaġġ minn investimenti preċedenti tas-settur pubbliku u tal-lezzjonijiet miksuba kif ukoll tal-esperjenza u l-kompetenzi industrijali, inklużi dawk miksuba fil-fażijiet tad-definizzjoni, l-iżvilupp u validazzjoni u d-dispjegament tal-programmi Galileo u EGNOS, waqt li tkun assigurata l-konformità mar-regoli dwar sejħiet għal offerti b’mod kompetittiv.

(d)

jiġi applikat il-multiple sourcing kull fejn dan ikun xieraq biex jiġi żgurat kontroll ġenerali aħjar tal-programmi Galileo u EGNOS, tal-ispejjeż tagħhom u tal-iskeda tagħhom;

(e)

jittieħed kont kull meta xieraq tal-ispiża totali fuq iċ-ċiklu tal-ħajja utli tal-prodott, servizz jew xogħol li għalih qed issir sejħa għall-offerti.

TAQSIMA 2

Dispożizzjonijiet speċifiċi applikabbli għall-akkwist pubbliku mwettaq bħala parti mill-fażijiet ta' dispjegament tal-programm galileo u l-fażi ta' esplojtazzjoni tal-programm egnos

Artikolu 20

L-istabbiliment ta' kundizzjonijiet tal-kompetizzjoni gusti

L-awtorità kontraenti għandha tieħu l-miżuri xierqa biex tiżgura li jkun hemm kundizzjonijiet ta' kompetizzjoni ġusta meta involviment preċedenti ta' kumpanija fl-attivitajiet marbuta mas-suġġett tas-sejħa għall-offerti:

(a)

jista' jagħti vantaġġi kbar lil dik il-kumpanija f'termini ta' informazzjoni privileġġata u għalhekk jista' jagħti lok għal tħassib dwar il-konformità mal-prinċipju ta' trattament ugwali; jew

(b)

jaffettwa l-kundizzjonijiet tal-kompetizzjoni normali jew l-imparzjalità u l-oġġettività tal-għoti u r-rendiment tal-kuntratti.

Dawn il-miżuri ma għandhomx jaffettwaw il-kompetizzjoni ġusta, jew jikkompromettu t-trattament ugwali u l-kunfidenzjalità tad-dejta miġbura dwar l-impriżi, ir-relazzjonijiet kummerċjali u l-istruttura tal-ispejjeż tagħhom. F'dak il-kuntest, dawk il-miżuri għandhom iqisu n-natura u l-partikolari tal-kuntratt maħsub.

Artikolu 21

Sigurtà tal-informazzjoni

Meta l-kuntratti jinvolvu, jeħtieġu u/jew jinkludu informazzjoni klassifikata, l-awtoritàkontraenti għandha tispeċifika fid-dokumenti tal-offerta l-miżuri u r-rekwiżiti meħtieġa sabiex tkun żgurata s-sigurtà ta' din l-informazzjoni fil-livell meħtieġ.

Artikolu 22

Affidabbiltà tal-provvista

L-awtorità kontraenti għandha tispeċifika fid-dokumenti tal-offerta r-rekwiżiti tagħha fir-rigward tal-affidabbiltà tal-provvisti jew il-forniment ta' servizzi għall-eżekuzzjoni tal-kuntratt.

Artikolu 23

Kuntratti kundizzjonali b'pagamenti fi stadji

1.   L-awtorità kontraenti tista' tagħti kuntratt fl-għamla ta' kuntratt kundizzjonali ta' pagamenti fi stadji.

2.   Kuntratt kundizzjonali ta' pagamenti fi stadji għandu jinkludi stadju fiss li għandu jkun akkumpanjat minn impenn baġitarju li jirriżulta f'impenn sod li jingħataw ix-xogħlijiet, il-provvisti u s-servizzi kkuntrattati għal dak l-istadju u stadju wieħed ieħor jew iktar li jkunu kundizzjonali f'termini kemm tal-baġit kif ukoll tal-eżekuzzjoni. Id-dokumenti tal-offerti għandhom jirreferu għall-karatteristiċi speċifiċi tal-kuntratti kundizzjonali b'pagamenti fi stadji. B' mod partikolari, dawn għandhom jispeċifikaw is-suġġett tal-kuntratt, il-prezz jew l-arranġamenti għad-determinazzjoni tal-prezz u l-arranġamenti għall-forniment ta' xogħolijiet, provvisti u servizzi f'kull stadju.

3.   L-obbligi tal-istadju fiss għandhom ikunu parti minn parti sħiħa konsistenti; l-istess għandu japplika għall-obbligi f'kull stadju kundizzjonali, filwaqt li jitqiesu l-obbligi fl-istadji preċedenti.

4.   L-eżekuzzjoni ta' kull stadju kundizzjonali għandha tkun soġġetta għal deċiżjoni mill-awtorità kontraenti notifikata lill-kuntrattur skont il-kuntratt. Meta stadju kundizzjonali jiġi kkonfermat tard jew ma jiġix ikkonfermat, il-kuntrattur jista' jibbenefika, jekk il-kuntratt jipprovdi hekk u skont il-kundizzjonijiet imniżżla fih, minn allokazzjoni ta' trasferiment u allokazzjoni ta' noneżekuzzjoni.

5.   Meta, fir-rigward ta' stadju partikolari, l-awtorità kontraenti tinnota li x-xogħlijiet, provvisti, jew is-servizzi miftiehma għal dak l-istadju ma jkunux saru, hija tista' titlob li titħallas għad-danni u ttemm il-kuntratt, jekk il-kuntratt jipprevedi dan u skont il-kundizzjonijiet stipulati fih.

Artikolu 24

Kuntratti ta' rimborż tal-ispejjeż

1.   L-awtorità kontraenti tista' tagħżel kuntratt ta' rimborż sħiħ jew parzjali tal-ispejjeż sa ammont limitat, skont il-kundizzjonijiet stipulati fil-paragrafu 2.

Il-prezz li għandu jitħallas għal tali kuntratti għandu jikkonsisti fir-rimborż tal-ispejjez diretti kollha mġarrba mill-kuntrattur fit-twettiq tal-kuntratt, bħall-infiq fuq il-ħaddiema, il-materjali, il-prodotti kkunsmati,u l-użu tat-tagħmir u l-infrastruttura meħtieġa għat-twettiq tal-kuntratt. Dawn l-ispejjeż għandhom jiżdiedu bi ħlas fiss li tkopri l-ispejjeż indiretti u l-profitt, jew somma li tkopri l-ispejjeż indiretti u kumpens tal-ħlas fuq l-inċentiv abbażi tal-ksib tal-objettivi fir-rigward tal-eżekuzzjoni u l-kalendarju.

2.   L-awtorità kontraenti tista' tagħżel kuntratt ta' rimborż sħiħ jew parzjali meta ma jkunx oġġettivament possibbli li jiġi speċifikat prezz fiss preċiż u jekk jista' jiġi muri b'mod raġonevoli li dan il-prezz fiss ma jkunx abnormalment għoli minħabba l-inċertezzi inerenti fl-eżekuzzjoni tal-kuntratt minħabba:

(a)

li l-kuntratt ikollu karatteristiċi kumplessi ħafna jew karatteristiċi li jirrikjedu l-użu ta' teknoloġija ġdida u li għalhekk jinkludi għadd sinifikanti ta' riskji tekniċi; jew

(b)

l-attivitajiet soġġetti għall-kuntratt għandhom, għal raġunijiet operazzjonali, jibdew immedjatament anki jekk ma jkunx għadu possibbli li jiġi ddeterminat prezz fiss riġidu sħiħ minħabba r-riskji sinifikanti jew minħabba li l-eżekuzzjoni tal-kuntratt tiddependi parzjalment fuq l-eżekuzzjoni ta' kuntratti oħra.

3.   Il-prezz limitu għal kuntratt ta' rimborż sħiħ jew parzjali għandu jkun il-prezz massimu pagabbli. Dan jista' jinqabeż biss f'ċirkostanzi eċċezzjonali ġġustifikati kif suppost u bi qbil minn qabel mill-awtorità kontraenti.

4.   Id-dokumenti tat-tender ta' proċedura tal-akkwist għal kuntratt ta' rimborż sħiħ jew parzjali għandhom jispeċifikaw:

(a)

it-tip ta' kuntratt, jiġifieri jekk huwiex kuntratt ta' rimborż sħiħ jew parzjali sa prezz limitu;

(b)

għal kuntratt ta' rimborż parzjali, l-elementi tal-kuntratt soġġetti għal rimborż tal-ispejjeż;

(c)

il-prezz limitu totali;

(d)

il-kriterji tal-għoti li għandhom jippermettu l-valutazzjoni tal-plawsibbiltà tal-baġit globali stmat, tal-ispejjeż rimborżabbli, tal-mekkaniżmi għad-determinazzjoni ta' dawn l-ispejjeż u l-profitt imsemmija fl-offerta li trid tiġi vvalutata;

(e)

it-tip ta' żieda msemmija fil-paragrafu 1 li għandha tiġi applikata lill-ispejjeż diretti;

(f)

ir-regoli u l-proċeduri li jiddeterminaw l-eliġibilità tal-ispejjeż ippjanati mill-offerent għall-eżekuzzjoni tal-kuntratt, skont il-prinċipji stipulati fil-paragrafu 5;

(g)

ir-regoli tal-kontabilità li l-offerti għandhom jikkonformaw magħhom;

(h)

fil-każ ta' kuntratt ta' rimborż sħiħ jew parzjali li għandu jindbidel f'kuntratt ta' prezz fiss riġidu, il-parametri għal tali konverżjoni.

5.   L-ispejjeż iddikjarati mill-kuntrattur waqt l-eżekuzzjoni ta' kuntratt ta' rimborż sħiħ jew parzjali għandhom ikunu eliġibbli biss jekk dawn:

(a)

jiġġarbu tabilħaqq matul il-kuntratt, bl-eċċezzjoni tal-ispejjeż għat-tagħmir, l-infrastrutturi u l-assi fissi intanġibbli meħtieġa għall-eżekuzzjoni tal-kuntratt li jistgħu jitqiesu eliġibbli sal-valur sħiħ tal-ammont tax-xiri tagħhom;

(b)

jissemmew fl-istima globali tal-baġit li tista' tiġi riveduta mill-emendi għall-kuntratt inizjali;

(c)

ikunu meħtieġa għall-eżekuzzjoni tal-kuntratt;

(d)

jirriżultaw mill-eżekuzzjoni tal-kuntratt u jkunu attribwibbli għal dan;

(e)

ikunu identifikabbli, verifikabbli, imniżżla fir-rekords tal-kontabilità tal-kuntrattur u ddeterminati skont l-istandards tal-kontabilità msemmija fl-ispeċifikazzjonijiet u fil-kuntratt;

(f)

jimxu skont ir-rekwiżiti tal-liġijiet fiscali u soċjali applikabbli;

(g)

ma jidderogawx mit-termini tal-kuntratt;

(h)

ikunu raġonevoli, ġustifikati, u jimxu skont ir-rekwiżiti ta’ ġestjoni finanzjarja tajba, b’mod partikolari rigward ekonomija u effiċjenza.

Il-kuntrattur għandu jkun responsabbli għall-kontabilità tal-ispejjeż tiegħu, iżomm rekords tal-kontabilità tajbin jew kwalunkwe dokument ieħor rikjest biex juri li l-ispejjeż li għalihom intalab rimborż iġġarrbu u jikkonformaw mal-prinċipji stipulati f'dan l-Artikolu. L-ispejjeż li ma jistgħux jiġu sostanzjati mill-kuntrattur għandhom jitqiesu li mhumiex eliġibbli u r-rimborż tagħhom ma jiġix aċċettat.

6.   L-awtorità kontraenti għandha tkun responsabbli għall-kompiti li ġejjin sabiex tiżgura l-eżekuzzjoni korretta tal-kuntratti tar-rimborż tal-ispejjeż:

(a)

determinazzjoni tal-prezz limitu l-aktar realistiku possibbli, filwaqt li tipprovdi l-flessibbiltà meħtieġa biex tintegra d-diffikultajiet tekniċi;

(b)

konverżjoni tal-kuntratt ta' rimborż parzjali f'kuntratt ta' prezz fiss riġidu hekk kif ikun possibbli li jiġi ddeterminat dan il-prezz fiss riġidu waqt l-eżekuzzjoni tal-kuntratt. Għal dik ir-raġuni, għandha tiddetermina l-parametri tal-konverżjoni biex tikkonverti kuntratt konkluż fuq bażi ta' rimborż tal-ispejjeż għal kuntratt bi prezz fiss riġidu;

(c)

implimentazzjoni tal-miżuri ta' monitoraġġ u kontroll li jipprovdu, partikolarment, sistema ta' previżjoni ta' stima tal-ispejjeż;

(d)

determinazzjoni tal-prinċipji, l-għodod u l-proċeduri xierqa għall-eżekuzzjoni tal-kuntratt, partikolarment għall-identifikazzjoni u l-kontroll tal-eliġibilità tal-ispejjeż iddikjarati mill-kuntrattur jew is-sottokuntratturi tiegħu waqt l-eżekuzzjoni tal-kuntratt, u għall-introduzzjoni ta' emendi fil-kuntratt;

(e)

verifika li l-kuntrattur u s-sottokuntratturi tiegħu jikkonformaw mal-istandards tal-kontabilità stipulati fil-kuntratt u mal-obbligu li jipprovdu d-dokumenti tal-kontabilità tagħhom li għandhom jippreżentaw verżjoni vera u ġusta tal-kontijiet;

(f)

matul l-eżekuzzjoni tal-kuntratt, l-iżgurar kontinwu tal-effettività tal-prinċipji, l-għodod u l-proċeduri msemmija fil-punt (d).

Artikolu 25

Emendi

L-awtorità kontraenti u l-kuntratturi jistgħu jibdlu l-kuntratt b'emenda bil-kundizzjoni li din l-emenda tissodisfa l-kundizzjonijiet kollha li gejjin:

(a)

ma tibdilx is-suġġett tal-kuntratt;

(b)

ma tfixkilx il-bilanċ ekonomiku tal-kuntratt;

(c)

ma tintroduċix kundizzjonijiet li, li kieku dehru mill-bidu fid-dokumenti tal-kuntratt, kienu jippermettu l-ammissjoni ta' offerenti li mhux dawk li ġew ammessi inizjalment jew kienu jippermettu li jiġi aċċettat tender li mhux dak li ġie aċċettat inizjalment.

Artikolu 26

Is-sottokuntrattar

1.   L-awtorità kontraenti għandha titlob lill-offerent biex sehem mill-kuntratt jiġi sottokuntrattat permezz ta' sejħa għal offerti kompetittiva fil-livelli xierqa ta' sottokuntrattar lil kumpaniji li mhumiex dawk li jagħmlu parti mill-grupp tal-offerent, partikolarment kumpaniji ġodda u SMEs.

2.   L-awtorità kontraenti għandha tesprimi l-parti rikjesta tal-kuntratt li għandu jiġi sottokuntrattat fil-forma ta' firxa minn perċentwal minimu sa wieħed massimu. Hija għandha tiżgura li tali perċentwali huma proporzjonati għall-għan u l-valur tal-kuntratt, waqt li jittieħed kont tan-natura tas-settur ta' attività kkonċernata, u b'mod partikolari, tal-kundizzjonijiet kompetittivi u tal-potenzjal industrijali osservat.

3.   Jekk l-offerent jindika fl-offerta tiegħu li huwa beħsiebu ma jissottokuntrattax kwalunkwe sehem mill-kuntratt jew jissottokuntratta sehem li huwa inferjuri għall-minimu tal-firxa msemmija fil-paragrafu 1a, huwa għandu jipprovdi r-raġunijiet għal dan lill-awtorità kontraenti. L-awtorità kontraenti għandha tippreżenta dik l-informazzjoni lill-Kummissjoni.

4.   L-awtorità kontraenti tista' tirrifjuta s-sottokuntratturi magħżula mill-kandidat fl-istadju tal-proċedura tal-għoti tal-kuntratt jew mit-offerent magħżul għall-eżekuzzjoni tal-kuntratt. Għandha tiġġustifika dan ir-rifjut tagħha bil-miktub, u dan jista' jkun ibbażat biss fuq il-kriterji użati għall-għażla tal-offerenti għall-kuntratt ewlieni.

KAPITOLU VI

DISPOŻIZZJONIJIET MIXXELLANJI

Artikolu 27

Programmazzjoni

Il-Kummissjoni għandha tadotta programm ta' ħidma annwali fl-għamla ta' pjan ta' implimentazzjoni tal-azzjonijiet meħtieġa biex jinkisbu l-objettivi speċifiċi tal-programmi Galileo stipulati fl-Artikolu 2(4) skont il-fażijiet imniżżlin fl-Artikolu 3 u l-objettivi speċifiċi tal-programm EGNOS stipulati fl-Artikolu 2(5). Il-programm ta' ħidma annwali għandu jipprevedi wkoll il-finanzjament għal dawk l-azzjonijiet.

Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 35(3).

Artikolu 28

Azzjoni tal-Istati Membri

L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri neċessarji kollha biex jiżguraw il-funzjonament tajjeb tal-programmi Galileo u EGNOS inklużi miżuri li jiżguraw il-protezzjoni tal-istazzjonijiet fuq l-art stabbiliti fuq it-territorji tagħhom li ser ikun mill-anqas ekwivalenti għal dawk meħtieġa għall-protezzjoni tal-infrastrutturi kritiċi Ewropej skont it-tifsira tad-Direttiva tal-Kunsill 2008/114/KE (18). L-Istati Membri m'għandhomx jieħdu kwalunkwe miżuri li jistgħu jkunu ta' detriment għall-programmi jew is-servizzi pprovduti permezz tal-użu tagħhom, b'mod partikolari f' termini tal-kontinwità tal-operat tal-infrastrutturi.

Artikolu 29

Ftehimiet internazzjonali

L-Unjoni tista' tidħol fi ftehimiet ma' pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali fil-kuntest tal-programmi Galileo u EGNOS skont il-proċedura stipulata fl-Artikolu 218 tat-TFUE.

Artikolu 30

Għajnuna teknika

Sabiex twettaq il-kompiti tekniċi msemmija fl-Artikolu 12(2), il-Kummissjoni tista' tirrikorri għall-għajnuna teknika neċessarja, partikolarment il-kapaċitajiet u l-għarfien espert tal-aġenziji nazzjonali kompetenti fis-settur tal-ispazju, jew l-għajnuna ta' esperti indipendenti u korpi li kapaċi jipprovdu analiżijiet u opinjonijiet imparzjali dwar il-progress tal-programmi Galileo u EGNOS.

L-entitajiet involuti fit-tmexxija pubblika tal-programmi, minbarra l-Kummissjoni, partikolarment, l-Agenzija Ewropea GNSS u ESA, jistgħu jirċievu wkoll l-istess għajnuna teknika fit-twettiq tal-kompiti fdati lilhom skont dan ir-Regolament.

Artikolu 31

Il-protezzjoni tad-dejta personali u l-privatezza

1.   Il-Kummissjoni għandha tassigura li tkun garantita l-protezzjoni tad-dejta personali u tal-privatezza matul it-tfassil, l-implimentazzjoni u l-esplojtazzjoni tas-sistemi u li jiġu integrati salvagwardji adegwati fihom.

2.   Id-dejta personali kollha li tintuża fil-kuntest tal-kompiti u l-attivitajiet ipprovduti f'dan ir-Regolament għandha tiġi pproċessata skont il-liġi applikabbli dwar il-ħarsien tad-dejta personali, partikolarment ir-Regolament (KE) Nru 45/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (19) u d-Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20).

Artikolu 32

Il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tieħu l-miżuri xierqa biex tiżgura li, meta jiġu implimentati azzjonijiet finanzjati skont dan ir-Regolament, l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jkunu mħarsa bl-applikazzjoni ta' miżuri preventivi kontra l-frodi, il-korruzzjoni u kwalunkwe attività illegali oħra u, jekk jiġu individwati l-irregolaritajiet, permezz tal-irkupru tal-ammonti mħallsa skorrettament u, fejn ikun il-każ, permezz ta' penali effettivi, proporzjonati u deterrenti.

2.   Il-Kummissjoni jew ir-rappreżentanti tagħha u l-Qorti tal-Awdituri għandu jkollhom is-setgħa ta’ verifika, abbażi ta' dokumenti u verifiki fuq il-post, fuq il-benefiċjarji tal-għajnuna finanzjarja, il-kuntratturi u s-sottokuntratturi kollha li rċevew fondi tal-Unjoni skont dan ir-Regolament.

L-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) jista' jwettaq investigazzjonijiet, inklużi verifiki u spezzjonijiet fuq il-post fuq operaturi ekonomiċi direttament jew indirettament konċernati minn tali finanzjament skont id-dispożizzjonijiet u l-proċeduri stabbiliti fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (21) u fir-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 (22) bil-għan li jiġi stabbilit li kien hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività oħra illegali kontra l-interessi finanzjarji tal-Unjoni, fil-qafas ta’ ftehim ta’ għotja jew deċiżjoni ta' għotja jew kuntratt li jikkonċerna l-fondi tal-Unjoni.

Bla ħsara għall-ewwel u t-tieni subparagrafi, il-ftehimiet internazzjonali konklużi ma’ pajjiżi terzi u ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali u ftehimiet ta’ għotja u deċiżjonijiet ta' għotja u kuntratti li jirriżultaw mill-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament għandhom ikun fihom dispożizzjonijiet li tawtorizza b'mod espliċitu jagħtu s-setgħa lill-Kummissjoni, lill-Qorti tal-Awdituri u lill-OLAF biex iwettqu tali verifiki u investigazzjonijiet skont il-kompetenzi rispettivi tagħhom.

Artikolu 33

Informazzjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill

1.   Il-Kummissjoni għandha tassigura l-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament. Kull sena, meta tippreżenta l-abbozz preliminari tal-baġit, hija għandha tippreżenta rapport lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-implimentazzjoni tal-programmi Galileo u EGNOS. Dak ir-rapport għandu jinkludi l-informazzjoni kollha li tikkonċerna l-programmi, partikolarment f'termini ta' ġestjoni tar-riskju, spiża globali, spiża annwali tal-operat, introjti, skeda u prestazzjoni, kif imsemmi fil-punt (d) tal-Artikolu 12(2) u fir-rigward tal-funzjonament tal-ftehimiet ta' delega konklużi skont l-Artikoli 14(2) u 15(1). Dan għandu jinkludi:

(a)

rendikont tal-allokazzjoni u l-użu tal-fondi allokati lill-programmi kif imsemmi fl-Artikolu 7(4);

(b)

informazzjoni dwar l-istrateġija tal-maniġment tal-ispejjeż adottata mill-Kummissjoni kif imsemmi fl-Artikolu 9(6);

(c)

valutazzjoni tal-maniġment tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali;

(d)

rendikont tal-implimentazzjoni tas-sistemi u t-tekniki ta' maniġment tal-proġetti, inklużi sistemi u tekniki ta' ġestjoni tar-riskju, kif imsemmi fil-punt (d) tal-Artikolu 12(2);

(e)

evalwazzjoni tal-miżuri meħuda biex jittieħdu l-akbar benefiċċji soċjoekonomiċi possibbli mill-programmi.

2.   Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar ir-riżultati intermedjarji u dawk finali tal-evalwazzjoni tas-sejħiet għall-offerti u tal-kuntratti ma' entitajiet privati mwettqa mill-Aġenżija Ewropea GNSS u ESA skont l-Artikolu 14(7) u l-Artikolu 15(3) rispettivament.

Hija għandha tinforma wkoll lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill:

(a)

dwar kwalunkwe allokazzjoni mill-ġdid ta' fondi bejn kategoriji ta' nefqa mwettqa skont l-Artikolu 9(3);

(b)

dwar kwalunkwe impatt fuq il-programmi Galileo u EGNOS li joħroġ mill-applikazzjoni tal-Artikolu 8(2).

Artikolu 34

Valutazzjoni tal-applikazzjoni tar-Regolament preżenti

1.   Sat-30 ta' Ġunju 2017, il-Kummissjoni għandha tippreżenta rapport ta' valutazzjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament, bil-ħsieb li tittieħed deċiżjoni dwar it-tiġdid, il-modifikar jew is-sospensjoni tal-miżuri meħuda skont dan ir-Regolament li jikkoncerna:

(a)

il-ksib tal-objettivi ta' dawk il-miżuri, mill-perspettiva tar-riżultati u wkoll tal-impatti;

(b)

l-effettività tal-użu tar-riżorsi;

(c)

il-valur miżjud Ewropew.

Il-valutazzjoni addizzjonalment tindirizza żviluppi teknoloġiċi relatati mas-sistemi, l-ambitu għas-simplifikazzjoni, il-koerenza interna u esterna tagħha, ir-rilevanza tal-objettivi kollha, kif ukoll il-kontribut tal-miżuri għall-prijoritajiet tal-Unjoni ta' tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv. Għandha tqis ir-riżultati tal-valutazzjoni dwar l-impatt fit-tul tal-miżuri preċedenti.

2.   Il-valutazzjoni għandha tqis il-progress li sar fir-rigward tal-objettivi speċifiċi tal-programmi Galileo u EGNOS stipulati fl-Artikolu 2(4) u (5), rispettivament, fuq il-bażi ta' indikaturi tar-rendiment bħal:

(a)

għal Galileo u rigward:

(i)

d-dispjegament tal-infrastruttura tiegħu:

in-numru u d-disponibbiltà ta' satelliti operazzjonali, u n-numru ta' satelliti żejda disponibbli fuq l-art versu n-numru ta' satelliti ppjanati msemmija fil-ftehim ta' delega;

id-disponibbiltà attwali tal-elementi tal-infrastruttura bbażata fuq l-art (bħal stazzjonijiet fuq l-art, ċentri ta' kontroll) versu d-disponibbiltà ppjanata;

(ii)

livell ta' servizz:

mappa tad-disponibbiltà tas-servizz skont is-servizz versu dokument dwar id-definizzjoni tas-servizz;

(iii)

spiża:

indiċi dwar il-prestazzjoni tal-ispiża għal kull spiża kbira tal-programm ibbażat fuq proporzjon li jqabbel l-ispiża attwali mal-ispiża bbaġitjata;

(iv)

skeda:

indiċi dwar il-prestazzjoni tal-iskeda għal kull spiża kbira tal-programm ibbażat fuq it-tqabbil tal-ispiża bbaġitjata tal-ħidma mwettqa mal-ispiża bbaġitjata tal-ħidma skedata.

(v)

livell tas-suq:

tendenza tas-suq ibbażata fuq il-perċentwal ta' riċevituri Galileo u EGNOS fl-ammont totali ta' mudelli ta' riċevituri fir-rapport dwar is-suq provdut mill-Aġenzija Ewropea GNSS imsemmi fil-punt (c) tal-Artikolu 14(1).

(b)

għal EGNOS u rigward:

(i)

l-estensjoni tal-kopertura tiegħu:

progress tal-estensjoni tal-kopertura versu l-pjan tal-estensjoni tal-kopertura;

(ii)

livell ta' servizz:

indiċi tad-disponibbiltà tas-servizz ibbażat fuq l-għadd ta' ajruporti bi proċeduri ta' approċċ ibbażati fuq l-EGNOS bi status operattiv versu l-għadd totali ta' ajruporti bi proċeduri ta' approċċ ibbażati fuq l-EGNOS;

(iii)

spiża:

indici dwar il-prestazzjoni bbażat fuq proporzjon li jqabbel l-ispiża attwali mal-ispiża bbaġitjata;

(iv)

skeda:

indiċi dwar il-prestazzjoni tal-iskeda bbażat fuq it-tqabbil tal-ispiża bbaġitjata tal-ħidma mwettqa mal-ispiża bbaġitjata tal-ħidma skedata.

3.   Il-korpi involuti fl-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament għandhom jipprovdu lill-Kummissjoni bid-dejta u l-informazzjoni meħtieġ biex ikunu jistgħu jsiru l-monitoraġġ u l-valutazzjoni tal-azzjonijiet ikkonċernati.

KAPITOLU VII

DELEGA U MIŻURI TAL-EŻEKUZZJONI

Artikolu 35

Eżerċizzju tad-delega

1.   Is-setgħa ta’ adozzjoni ta’ atti delegati hija mogħtija lill-Kummissjoni suġġett għall-kondizzjonijiet stabbiliti f'dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa ta’ adozzjoni ta' atti delegati msemmija fl-Artikolu 13(2) hija mogħtija lill-Kummissjoni għal perjodu ta' żmien indeterminat mill-1 ta' Jannar 2014.

3.   Id-delega ta’ setgħa msemmija fl-Artikolu 13(2) tista’ tiġi revokata fi kwalunkwe mument mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni li tirrevoka għandha ttemm id-delega ta’ setgħa speċifikata f'dik id-deċiżjoni. Din għandha ssir effettiva fil-jum ta’ wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f’data aktar tard speċifikata fih. Ma għandhiex taffettwa l-validità ta’ kwalunkwe att delegat li jkun diġà fis-seħħ.

4.   Hekk kif tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att delegat adottat skont l-Artikolu 13(2) għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma ma tiġix espressa oġġezzjoni mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill fi żmien perijodu ta' xahrejn min-notifika ta' dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel ma jiskadi dak il-perijodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn infurmaw lill-Kummissjoni li mhumiex sejrin joġġezzjonaw. Dak il-perijodu għandu jiġi estiż b’'xahrejn fuq inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 36

Proċedura ta' Kumitat

1.   Il-Kummissjoni għandha tiġi assistita minn Kumitat. Dak il-Kumitat għandu jkun kumitat fis-sens tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, l-Artikolu 4 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011 għandu japplika.

3.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011 għandu japplika.

4.   Ir-rappreżentanti tal-Aġenzija Ewropea GNSS u tal-ESA għandhom ikunu involuti bħala osservaturi fil-ħidma tal-Kumitat skont il-kondizzjonijiet stipulati fir-regoli ta' proċedura tiegħu.

5.   Il-ftehimiet internazzjonali konklużi mill-Unjoni skont l-Artikolu 29 jistgħu jipprovdu għall-involviment, kif ikun xieraq, ta' rappreżentanti ta' pajjiżi terzi jew organizzazzjonijiet internazzjonali fil-ħidma tal-Kumitat fil-kundizzjonijiet stipulati fir-regoli tal-proċedura tiegħu.

6.   Dan il-Kumitat għandu jiltaqa' regolarment, preferibbilment erba' darbiet fis-sena, kull tliet xhur. Il-Kummissjoni għandha tipprovdi rapport dwar il-progress tal-programm f'kull laqgħa. Dawk ir-rapporti għandhom jagħtu rendikont ġenerali tal-istatus u l-iżviluppi tal-programm, b'mod partikolari f'termini ta' ġestjoni tar-riskju, l-ispiża, l-iskeda u l-prestazzjoni. Tal-inqas darba fis-sena, dawk ir-rapporti għandhom jinkludu l-indikaturi ta' prestazzjoni msemmijin fl-Artikolu 34(2).

KAPITOLU VIII

DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

Artikolu 37

Revoki

1.   Ir-Regolamenti (KE) Nru 876/2002 u (KE) Nru 683/2008 huma mħassra mill-1 ta' Jannar 2014.

2.   Kwalunkwe miżura adottata abbażi tar-Regolamenti (KE) Nru 876/2002 jew ir-Regolament(KE) Nru 683/2008 għandha tibqa' fis-seħħ.

3.   Referenzi għar-Regolament (KE) Nru 683/2008 irrevokat għandhom jittieħdu bħala referenzi għal dan ir-Regolament u għandhom jinqraw skont it-tabella ta' korrelazzjoni stabbilita fl-Anness hawnhekk.

Artikolu 38

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fit-tielet jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Għandu japplika mill-1 ta' Jannar 2014.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Strasburgu, il-11 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. LEŠKEVIČIUS


(1)  ĠU C 181, 21.6.2012, p. 179.

(2)  Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi Orizzont 2020 - Il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni - (2014-2020) u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE (Ara paġna 104 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(3)  Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013, 2 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju multiannwali għas-snin 2014-2020 (Ara paġna 884 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(4)  Regolament (KE) Nru 683/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta' Lulju 2008 dwar implimentazzjoni ulterjuri tal-programmi Ewropej ta' navigazzjoni bis-satellita (EGNOS u Galileo) (ĠU L 196, 24.7.2008, p. 1).

(5)  Deċiżjoni Nru 1104/2011/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2011 dwar ir-regoli ta' aċċess għas-servizz pubbliku regolat offrut mis-sistema dinjija ta' navigazzjoni bis-satellita li ġiet stabbilita taħt il-programm Galileo (ĠU L 287, 4.11.2011, p. 1).

(6)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(1)  

+

Soġġett għal konferma mill-vot plenarju, wara dan il-parentesi kwadri jitneħħew.

(7)  ĠU C 420 20.12.2013, p. 1

(8)  ĠU C 380 E, 11.12.2012, p. 84.

(9)  Regolament (UE) Nru 912/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta’ Settembru 2010 li jistabbilixxi l-Aġenzija Ewropea GNSS, u jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1321/2004 dwar l-istabbiliment ta’ strutturi għat-tmexxija tal-programmi Ewropej ta’ radjunavigazzjoni bis-satellita u li jemenda r-Regolament (KE) Nru 683/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (ĠU L 276, 20.10.2004, p. 11).

(10)  Azzjoni Konġunta tal-Kunsill 2004/552/PESK tat-12 ta' Lulju 2004 dwar aspetti tal-operazzjoni tas-sistema Ewropea tar-radjunavigazzjoni bis-satellita li jaffetwaw s-sigurtà tal-Unjoni Ewropea (ĠU L 246, 20.7.2004, p. 30).

(11)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2010/427/UE tas-26 ta' Lulju 2010 li tistabbilixxi l-organizzazzjoni u l-funzjonament tas-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (ĠU L 201, 3.8.2010, p. 30).

(12)  2001/844/KE,KEFA,Euratom: Deċiżjoni tal-Kummissjoni tad-29 ta’ Novembru 2001 li temenda r-Regolament intern tagħha (ĠU L 317, 3.12.2001, p. 1).

(13)  2011/292/UE: Deċiżjoni tal-Kunsill tal-31 ta’ Marzu 2011 dwar ir-regoli ta’ sigurtà għall-protezzjoni ta’ informazzjoni klassifikata (ĠU L 141, 27.5.2011, p. 17).

(14)  ĠU C 304, 15.10.2011, p. 7.

(15)  Deċiżjoni Nru 243/2012/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta' Marzu 2012 li tistabbilixxi programm pluriennali tal-politika tal-ispettru tar-radju (ĠU L 81, 21.3.2012, p. 7).

(16)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta' kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta' implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(17)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 876/2002 tal-21 ta' Mejju 2002 li jistabbilixxi l-Impriża Konġunta Galileo (ĠU L 138, 28.5.2002, p. 1).

(18)  Direttiva tal-Kunsill 2008/114/KE tat-8 ta’ Diċembru 2008 dwar l-identifikazzjoni u l-indikazzjoni tal-Infrastruttura Kritika Ewropea u l-valutazzjoni tal-ħtieġa għat-titjib tal-ħarsien (ĠU L 345, 23.12.2008, p. 75).

(19)  Regolament (KE) Nru 45/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Diċembru 2000 dwar il-protezzjoni ta' individwu fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali mill-istituzzjonijiet u l-korpi tal-Komunità u dwar il-moviment liberu ta' dik id-data (ĠU L 8, 12.1.2001, p. 1).

(20)  Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ottubru 1995 dwar il-protezzjoni ta' individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali u dwar il-moviment liberu ta' dik id-data (ĠU L 281, 23.11.1995, p. 31).

(21)  Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Settembru 2013 dwar investigazzjonijiet immexxija mill-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1073/1999 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1074/1999 (ĠU l 248, 2013/09/18, p. 1).

(22)  Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 tal-11 ta' Novembru 1996 dwar il-verifiki u l-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea kontra l-frodi u irregolaritajiet oħra (ĠU L 292, 15.11.1996, p. 2).


ANNESS

TABELLA TA' KORRELAZZJONI

Ir-Regolament (KE) Nru 683/2008

Ir-Regolament preżenti

Artikolu 1

Artikolu 2

Artikolu 2

Artikolu 1

Artikolu 3

Artikolu 3

Artikolu 4

Artikolu 8

Artikolu 5

Artikolu 4

Artikolu 6

Artikolu 8

Artikolu 7

Artikolu 5

Artikolu 8

Artikolu 6

Artikolu 9

Artikolu 7

Artikolu 10

Artikolu 9

Artikolu 11

Artikolu 10

Artikolu 12(1)

Artikolu 11

Artikolu 12(2) u (3)

Artikolu 12

Artikolu 13(1), (2) u (3)

Artikolu 13

Artikolu 13(4)

Artikolu 16

Artikolu 14

Artikolu 17

Artikolu 15

Artikolu 27

Artikolu 16

Artikolu 14

Artikolu 17

Artikoli 18 sa 26

Artikolu 18

Artikolu 15

Artikolu 19(1) sa (4)

Artikolu 36

Artikolu 19(5)

Artikolu 35

Artikolu 20

Artikolu 31

Artikolu 21

Artikolu 32

Artikolu 22

Artikolu 33

Artikolu 23

 

Artikolu 24

Artikolu 38

Anness

Artikolu 1


Dikjarazzjoni konġunta

mill-Parlament Ewropew, mill-Kunsill u mill-Kummissjoni Ewropea dwar IL-PANEL INTERISTITUZZJONALI GALILEO (GIP)

1.   

Minħabba l-importanza, il-karatteristika unika u l-kumplessità tal-programmi Ewropej tal-GNSS, is-sjieda tal-Komunità tas-sistemi li jirriżultaw mill-programmi, u l-finanzjament sħiħ tal-baġit tal-Unjoni tal-programmi għall-perjodu 2014-2020, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jirrikonoxxu l-ħtieġa ta' kooperazzjoni mill-qrib tat-tliet istituzzjonijiet.

2.   

Il-Panel Interistituzzjonali Galileo (GIP) se jilħaq l-objettiv li jiffaċilita kull istituzzjoni fit-twettiq tar-responsabbiltà rispettiva tagħha. Għal dan il-għan, il-GIP ser jitwaqqaf sabiex isegwi mill-qrib:

(a)

il-progress fl-implimentazzjoni tal-programmi Ewropej tal-GNSS, b'mod partikolari fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-ftehimiet ta' akkwist u ta' kuntratti, b'mod partikolari fir-rigward tal-ESA;

(b)

il-Ftehimiet Internazzjonali ma' pajjiżi terzi mingħajr ħsara għad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 218 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea;

(c)

it-tħejjija tas-swieq tan-navigazzjoni bis-satellita;

(d)

l-effikaċja tal-arranġamenti ta' governanza; u

(e)

ir-rieżami annwali tal-programm ta' ħidma.

3.   

F'konformità mar-regoli eżistenti, il-GIP ser jirrispetta l-ħtieġa għal diskrezzjoni b'mod partikolari fid-dawl tal-kunfidenzjalità fin-negozju u n-natura sensittiva ta' ċerta data.

4.   

Il-Kummissjoni se tieħu kont tal-fehmiet espressi mill-GIP.

5.   

Il-GIP se jkun magħmul minn seba' rappreżentanti, li minnhom:

tlieta mill-Kunsill,

tlieta mill-PE,

wieħed mill-Kummissjoni,

u ser jiltaqa' fuq bażi regolari (fil-prinċipju erba' darbiet fis-sena).

6.   

Il-GIP ma jaffettwax ir-responsabbiltajiet stabbiliti jew ir-relazzjonijiet interistituzzjonali.


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/25


REGOLAMENT (UE) Nru 1286/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tal-11 ta’ Diċembru 2013

li jistabbilixxi programm ta’ azzjoni biex jittejjeb it-tħaddim tas-sistemi ta' tassazzjoni fl-Unjoni Ewropea għall-perijodu 2014-2020 (Fiscalis 2020) u jirrevoka d-Deċiżjoni Nru 1482/2007/KE

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikoli 114 u 197 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara t-trasmissjoni tal-abbozz tal-att leġislattiv lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva ordinarja,

Billi:

(1)

Il-programm ta' azzjoni pluriennali għat-tassazzjoni li kien japplika qabel l-2014 kkontribwixxa b’mod sinifikanti sabiex jiffaċilita u jtejjeb il-kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet tat-taxxa fl-Unjoni. Il-valur miżjud ta' dak il-programm, inkluż għall-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Istati Membri tal-Unjoni u tal-kontribwenti, ġie rikonoxxut mill-amministrazzjonijiet tat-taxxa tal-pajjiżi parteċipanti. L-isfidi identifikati għad-deċennju li ġej ma jistgħux jiġu indirizzati jekk l-Istati Membri ma jħarsux lil hinn mill-fruntieri tat-territorji amministrattivi tagħhom jew jikkooperaw b'mod intensiv mal-kontroparti l-oħrajn. Il-programm Fiscalis, implimentat mill-Kummissjoni f'kooperazzjoni mal-pajjiżi parteċipanti, joffri qafas tal-Unjoni lill-Istati Membri li fih ikunu jistgħu jiżviluppaw dawk l-attivitajiet ta' kooperazzjoni, u li jkun ħafna aktar kosteffettiv milli kieku kull Stat Membru kellu jwaqqaf oqfsa ta' kooperazzjoni individwali fuq bażi bilaterali jew multilaterali. Għaldaqstant ikun xieraq li jiġi żgurat li jkun hemm tkomplija ta' dak il-programm billi jiġi stabbilit programm ġdid fl-istess qasam.

(2)

Il-programm stabbilit taħt dan ir-Regolament, "Fiscalis 2020", u s-suċċess tiegħu huma vitali fis-sitwazzjoni ekonomika preżenti u għandhom jappoġġaw il-kooperazzjoni fi kwistjonijiet fiskali.

(3)

L-attivitajiet taħt Fiscalis 2020, jiġifieri s-Sistemi ta’ Informazzjoni Ewropej kif definiti f'dan ir-Regolament (Sistemi ta’ Informazzjoni Ewropej), l-azzjonijiet konġunti għall-uffiċjali tal-awtoritajiet tat-taxxa u l-inizjattivi komuni ta’ taħriġ, huma mistennija jikkontribwixxu għat-twettiq tal-Istrateġija Ewropa 2020 għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv bit-tisħiħ tal-funzjonament tas-suq intern, bl-għoti ta' qafas li fih jiġu appoġġati attivitajiet li jsaħħu l-kapaċità amministrattiva tal-awtoritajiet tat-taxxa u bit-tmexxija ’l quddiem tal-progress tekniku u l-innovazzjoni. Billi jipprovdi qafas għal attivitajiet li l-għan tagħhom huwa li l-awtoritajiet tat-taxxa jkunu aktar effiċjenti, isaħħu l-kompetittività tan-negozji, jippromwovu l-impjiegi u jikkontribwixxu għall-ħarsien tal-interessi finanzjarji u ekonomiċi tal-Istati Membri tal-Unjoni u tal-kontribwenti, Fiscalis 2020 se jsaħħaħ b’mod attiv il-funzjonament tas-sistemi tat-tassazzjoni fis-suq intern, filwaqt li jikkontribwixxi għat-tneħħija gradwali ta’ ostakli u distorsjonijiet eżistenti fis-suq intern.

(4)

L-ambitu ta’ Fiscalis 2020 għandu jiġi allinjat mal-ħtiġijiet attwali sabiex l-attenzjoni tkun iffukata fuq it-taxxi armonizzati kollha fil-livell tal-Unjoni u taxxi oħra sa fejn dawn ikunu rilevanti għas-suq intern u għall-kooperazzjoni amministrattiva bejn l-Istati Membri.

(5)

Sabiex jappoġġa l-proċess ta’ adeżjoni u assoċjazzjoni min-naħa tal-pajjiżi terzi, Fiscalis 2020 għandu jkun miftuħ għall-parteċipazzjoni tal-pajjiżi aderenti u dawk kandidati u għal pajjiżi kandidati potenzjali u l-pajjiżi msieħba tal-Politika Ewropea tal-Viċinat jekk jiġu ssodisfatti ċerti kondizzjonijiet u l-parteċipazzjoni tagħhom tappoġġa biss attivitajiet ta’ Fiscalis 2020 li għandhom l-għan li jiġġieldu kontra l-frodi tat-taxxa u l-evażjoni tat-taxxa, u li tiġi indirizzata pjanifikazzjoni fiskali aggressiva. Meta titqies l-interkonnessjoni dejjem akbar tal-ekonomija dinjija, Fiscalis 2020 għandu jkompli jipprovdi l-possibbiltà li jiġu mistiedna esperti esterni biex jikkontribwixxu għall-attivitajiet tal-programm. Esperti esterni, bħal rappreżentanti ta’ awtoritajiet governattivi, operaturi ekonomiċi u l-organizzazzjonijiet tagħhom jew rappreżentanti ta' organizzazzjonijiet internazzjonali għandhom jiġu mistiedna biss meta l-kontribut tagħhom jitqies essenzjali għall-kisba tal-objettivi ta' Fiscalis 2020.

(6)

L-objettivi u l-prijoritajiet tal-Fiscalis 2020 iqisu l-problemi u l-isfidi identifikati fil-qasam tat-tassazzjoni fid-deċennju li ġej. Fiscalis 2020 għandu jkompli jkollu rwol f'oqsma vitali bħall-implimentazzjoni koerenti tad-dritt tal-Unjoni fil-qasam tat-tassazzjoni, filwaqt li jiżgura l-iskambju ta' informazzjoni u jappoġġa l-kooperazzjoni amministrattiva u jsaħħaħ il-kapaċità amministrattiva tal-awtoritajiet tat-taxxa. Minħabba d-dinamika problematika tal-isfidi l-ġodda li ġew identifikati, għandha ssir enfasi addizzjonali fuq l-appoġġ għall-ġlieda kontra l-frodi tat-taxxa, l-evażjoni tat-taxxa u pjanifikazzjoni fiskali aggressiva. Għandha titqiegħed ukoll enfasi fuq it-tnaqqis tal-piż amministrattiv għall-awtoritajiet tat-taxxa u tal-ispejjeż ta’ konformità għall-kontribwenti u jiġu evitati ċirkostanzi ta’ taxxa doppja.

(7)

F'livell operazzjonali, Fiscalis 2020 għandu jimplimenta, iħaddem u jappoġġa s-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej u l-attivitajiet fil-qasam tal-kooperazzjoni amministrattiva, isaħħaħ il-ħiliet u l-kompetenzi tal-uffiċjali tat-taxxa, itejjeb il-fehim u l-implimentazzjoni tad-dritt tal-Unjoni fil-qasam tat-tassazzjoni, u jappoġġa t-titjib tal-proċeduri amministrattivi u l-kondiviżjoni u d-disseminazzjoni tal-prassi amministrattiva tajba. Dawk l-objettivi għandhom jitwettqu b’enfasi fuq l-appoġġ għall-ġlieda kontra l-frodi tat-taxxa, l-evażjoni tat-taxxa u l-pjanifikazzjoni fiskali aggressiva.

(8)

L-għodod tal-programm li kienu japplikaw qabel Fiscalis 2020 għandom jiġu ssupplimentati sabiex iwieġbu adegwatament għall-isfidi li ser jiffaċċjaw l-awtoritajiet tat-taxxa fid-deċennju li ġej u biex jibqgħu allinjati mal-iżvilupp fil-liġi tal-Unjoni. Fiscalis 2020 għandu jkopri kontrolli multilaterali jew bilaterali u forom oħra ta' kooperazzjoni amministrattiva kif stabbilit fil-liġi rilevanti tal-Unjoni dwar il-kooperazzjoni amministrattiva; gruppi ta' esperti; l-azzjonijiet ta' bini tal-kapaċitajiet tal-amministrazzjoni pubblika li jipprovdu taħriġ speċifiku u speċjalizzat fil-qasam tat-tassazzjoni lill-Istati Membri li jiffaċċjaw ċirkostanzi partikolari u eċċezzjonali li jiġġustifikaw tali azzjonijiet immirati; u, fejn meħtieġ, studji u attivitajiet ta' komunikazzjoni komuni sabiex tiġi appoġġata l-implimentazzjoni tad-dritt tal-Unjoni fil-qasam tat-tassazzjoni.

(9)

Is-Sistemi ta’ Informazzjoni Ewropej għandhom rwol vitali fl-interkonnessjoni tal-awtoritajiet tat-taxxa u b’hekk fit-tisħiħ tas-sistemi ta' tassazzjoni fl-Unjoni u għalhekk għandhom jibqgħu jiġu ffinanzjati u mtejba mill-Fiscalis 2020. Barra minn hekk, għandu jkun hemm il-possibilità li fil-Fiscalis 2020 jiġu inklużi sistemi ġodda ta’ informazzjoni relatata mat-taxxa stabbiliti skont il-liġi tal-Unjoni. Is-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej għandhom, fejn xieraq, ikunu bbażati fuq mudelli ta' żvilupp u l-arkitettura tal-IT kondiviżi.

(10)

Fil-kuntest tat-titjib fil-kooperazzjoni amministrattiva b'mod aktar ġenerali u bl-appoġġ għall-ġlieda kontra l-frodi tat-taxxa, l-evażjoni tat-taxxa u l-pjanifikazzjoni fiskali aggressiva, jista’ jkun utli li l-Unjoni tikkonkludi ftehimiet ma' pajjiżi terzi, sabiex dawn il-pajjiżi jkunu jistgħu jużaw il-komponenti tas-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej biex jiġi appoġġat skambju sikur ta' informazzjoni bejniethom u l-Istati Membri fil-qafas ta' ftehimiet bilaterali dwar it-taxxa.

(11)

Għandhom jitwettqu wkoll attivitajiet ta' taħriġ komuni taħt il-Fiscalis 2020. Il-Fiscalis 2020 għandu jkompli jappoġġa lill-pajjiżi parteċipanti fit-tisħiħ tal-ħiliet professjonali u l-għarfien marbut mat-tassazzjoni permezz ta' kontenut ta' taħriġ żviluppat b'mod konġunt li hu mmirat għall-uffiċjali tat-taxxa u għall-operaturi ekonomiċi. Għal dak il-għan, l-approċċ attwali tal-programm Fiscalis 2020 għat-taħriġ komuni, li kien prinċipalment ibbażat fuq l-iżvilupp ċentrali tat-tagħlim elettroniku, għandu jiżviluppa fi programm multidimensjonali ta’ appoġġ għat-taħriġ għall-Unjoni.

(12)

Fiscalis 2020għandu jkopri perijodu ta’ seba’ snin sabiex id-durata tiegħu tiġi allinjata ma’ dik tal-qafas finanzjarju pluriennali stabbilit fir-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013 (2).

(13)

Dan ir-Regolament jistabilixxi pakkett finanzjarju għal perijodu sħiħ Fiscalis 2020 sabiex jikkostitwixxi l-ammont ta’ referenza primarja, fis-sens tal-Punt 17 tal-Ftehim Interistituzzjonali ta’ 2 ta’ Diċembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni fi kwistjonijiet baġitarji u fuq ġestjoni finanzjarja tajba (3), għall-Parlament Ewropew u l-Kunsill waqt il-proċedura baġitarja annwali.

(14)

B’konformità mal-impenn tal-Kummissjoni stabbilit fil-Komunikazzjoni tagħha dwar ir-Reviżjoni tal-Baġit tal-2010 għall-koerenza u s-simplifikazzjoni tal-programmi ta’ finanzjament, għandhom jiġu kondiviżi riżorsi ma’ strumenti oħra ta’ finanzjament tal-Unjoni jekk l-attivitajiet maħsuba tal-Fiscalis 2020 ikollhom l-għan li jwettqu objettivi li huma komuni għal diversi strumenti ta’ finanzjament bl-esklużjoni, madankollu, ta’ finanzjament doppju.

(15)

Il-miżuri meħtieġa għall-implimentazzjoni finanzjarja ta’ dan ir-Regolament għandhom jiġu adotatti b'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4), u mar-Regolament ta' Delega tal-Kummissjoni (UE) Nru 1268/2012 (5).

(16)

Il-pajjiżi parteċipanti għandhom iħallsu għall-ispiża tal-elementi nazzjonali tal-Fiscalis 2020 li jinkludu, fost affarijiet oħrajn, il-komponenti mhux tal-Unjoni tas-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej, u kwalunkwe taħriġ li mhuwiex parti mill-inizjattivi ta' taħriġ komuni.

(17)

Meta titqies l-importanza tal-parteċipazzjoni sħiħa tal-pajjiżi parteċipanti f'azzjonijiet konġunti, rata ta’ kofinanzjament ta’ 100 % tal-ispejjeż eliġibbli fir-rigward tal-ispejjeż għall-ivvjaġġar u għall-akkomodazzjoni, l-ispejjeż marbuta mal-organizzazzjoni ta' avvenimenti u l-allowances ta’ kuljum hija possibbli, fejn ikun meħtieġ sabiex jinkisbu b'mod sħiħ l-objettivi tal-Fiscalis 2020.

(18)

L-interessi finanzjarji tal-Unjoni għandhom jiġu mħarsa permezz ta’ miżuri xierqa fiċ-ċiklu tal-infiq kollu, inklużi l-prevenzjoni, l-iskoperta u l-investigazzjoni ta’ irregolaritajiet, l-irkupru ta’ fondi mitlufa, imħallsa indebitament jew użati ħażin u, fejn xieraq, penalitajiet.

(19)

Biex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandha tingħata setgħat ta’ implimentazzjoni għall-istabbiliment ta' programmi ta' ħidma annwali. Dawn is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6).

(20)

Minħabba li l-objettiv ta' dan ir-Regolament, jiġifieri l-istabbiliment ta' programm pluriennali għat-titjib tal-funzjonament tas-sistemi tat-tassazzjoni fis-suq intern ma jistax jinkiseb b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri minħabba li huma ma jistgħux iwettqu l-kooperazzjoni u l-koordinazzjoni meħtieġa għall-kisba ta' dak l-objettiv b'mod effiċjenti, l-Unjoni tista' tadotta miżuri skont il-prinċipju ta' sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. Skont il-prinċipju ta' proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li hu meħtieġ sabiex jintlaħaq dak l-objettiv.

(21)

Il-Kummissjoni għandha tiġi assistita mill-Kumitat Fiscalis 2020 għall-implimentazzjoni tal-Fiscalis 2020.

(22)

Biex tiġi ffaċilitata l-valutazzjoni tal-Fiscalis 2020, għandu jiġi stabbilit qafas xieraq għall-monitoraġġ tar-riżultati miksuba mill-Fiscalis 2020 mill-bidu nett. Il-Kummissjoni, flimkien mal-pajjiżi parteċipanti, għandha tistabbilixxi indikaturi li jistgħu jiġu aġġustati u tistabbilixxi linji bażi definiti minn qabel għall-monitoraġġ tar-riżultati tal-attivitajiet tal-Fiscalis 2020. Għandha titwettaq valutazzjoni ta’ nofs it-term li tħares lejn il-ksib tal-objettivi tal-Fiscalis 2020, l-effiċjenza u l-valur miżjud tiegħu fil-livell Ewropew. Valutazzjoni finali għandha, flimkien ma’ dan, tittratta l-impatt fit-tul u l-effetti tas-sostenibbiltà tal-Fiscalis 2020. Għandha tiġi żgurata trasparenza sħiħa mar-rappurtar regolari dwar il-monitoraġġ u mal-preżentazzjoni ta’ rapporti ta’ valutazzjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(23)

Id-Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7) tirregola l-ipproċessar ta’ data personali mwettqa fl-Istati Membri fil-kuntest ta’ dan ir-Regolament u taħt is-superviżjoni tal-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri, b’mod partikolari l-awtoritajiet pubbliċi indipendenti magħżula mill-Istati Membri. Ir-Regolament (KE) Nru 45/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), jirregola l-ipproċessar tad-data personali mwettaq mill-Kummissjoni fil-qafas ta’ dan ir-Regolament u taħt is-superviżjoni tal-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data. Kwalunkwe skambju jew trasmissjoni ta’ informazzjoni minn awtoritajiet kompetenti għandha ssir skont ir-regoli dwar it-trasferiment ta’ data personali kif stabilit fid-Direttiva 95/46/KE u kwalunkwe skambju jew trasmissjoni ta’ informazzjoni mill-Kummissjoni għandha ssir skont ir-regoli dwar it-trasferiment ta’ data personali kif stabbilit fir-Regolament (KE) Nru 45/2001.

(24)

Dan ir-Regolament jissostitwixxi d-Deċiżjoni Nru 1482/2007/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9). Għaldaqstant, dik id-Deċiżjoni għandha tiġi revokata,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

KAPITOLU I

Dispożizzjonijiet ġenerali

Artikolu 1

Suġġett

1.   B'dan qiegħed jiġi stabbilit programm ta' azzjoni pluriennali "Fiscalis 2020" ("il-programm") għat-titjib tal-funzjonament tas-sistemi tat-tassazzjoni fis-suq intern u għall-appoġġ tal-kooperazzjoni relatata ma’ dan.

2.   Il-programm għandu jkopri l-perijodu bejn l-1 ta’ Jannar 2014 u l-31 ta' Diċembru 2020.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-fini ta’ dan ir-Regolament, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(1)

“awtoritajiet tat-taxxa” tfisser l-awtoritajiet pubbliċi u korpi oħra fil-pajjiżi parteċipanti li huma responsabbli għall-amministrazzjoni tat-tassazzjoni jew attivitajiet relatati mat-taxxa;

(2)

“esperti esterni” tfisser:

(a)

rappreżentanti tal-awtoritajiet governattivi, inklużi dawk minn pajjiżi mhux parteċipanti fil-programm skont l-Artikolu 3(2);

(b)

operaturi ekonomiċi u organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw operaturi ekonomiċi;

(c)

rappreżentanti ta' organizzazzjonijiet internazzjonali u organizzazzjonijiet oħrajn rilevanti;

(3)

“tassazzjoni” tfisser dan li ġej:

(a)

it-taxxa fuq il-valur miżjud prevista fid-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE (10);

(b)

id-dazji tas-sisa fuq l-alkoħol previsti fid-Direttiva tal-Kunsill 92/83/KEE (11);

(c)

id-dazji tas-sisa fuq il-prodotti tat-tabakk previsti fid-Direttiva tal-Kunsill 2011/64/UE (12);

(d)

it-taxxi fuq prodotti tal-enerġija u elettriku previsti fid-Direttiva tal-Kunsill 2003/96/KE (13);

(e)

taxxi oħra li jaqgħu fil-kamp ta' applikazzjoni tal-Artikolu 2(1)(a) tad-Direttiva tal-Kunsill 2010/24/UE (14) sa fejn ikunu applikablli għas-suq intern u għall-kooperazzjoni amministrattiva bejn l-Istati Membri,

(4)

"kontrolli multilaterali jew bilaterali" tfisser il-kontroll koordinat tar-responsabbiltà rigward it-taxxa ta' persuna taxxabbli waħda jew aktar li jkunu relatati, organizzat minn żewġ pajjiżi parteċipanti jew aktar b'interessi komuni jew komplementari, li jinkludu mill-inqas żewġ Stati Membri.

Artikolu 3

Parteċipazzjoni fil-programm

1.   Il-pajjiżi parteċipanti għandhom ikunu l-Istati Membri u l-pajjiżi msemmija fil-paragrafu 2, dment li jintlaħqu l-kondizzjonijiet stabbiliti f'dak il-paragrafu.

2.   Il-programm għandu jkun miftuħ għall-parteċipazzjoni minn kwalunkwe wieħed mill-pajjiżi li ġejjin:

(a)

il-pajjiżi aderenti, il-pajjiżi kandidati u l-pajjiżi kandidati potenzjali li jibbenefikaw minn strateġija ta’ qabel l-adeżjoni, skont il-prinċipji ġenerali u t-termini u l-kondizzjonijiet ġenerali għall-parteċipazzjoni ta’ dawk il-pajjiżi fil-programmi tal-Unjoni stabbiliti fil-ftehimiet qafas, id-deċiżjonijiet tal-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni jew ftehimiet simili rispettivi;

(b)

il-pajjiżi msieħba tal-Politika Ewropea tal-Viċinat dment li dawk il-pajjiżi jkunu laħqu livell suffiċjenti ta’ approssimazzjoni tal-liġi rilevanti u l-metodi amministrattivi għal dawk tal-Unjoni.

Il-pajjiżi msieħba msemmijin fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu għandhom jipparteċipaw fil-programm skont id-dispożizzjonjiet li għandhom jiġu determinati ma’ dawk il-pajjiżi wara l-istabbiliment ta’ ftehimiet qafas rigward il-parteċipazzjoni tagħhom fil-programmi tal-Unjoni. Il-parteċipazzjoni tagħhom għandha tappoġġa biss attivitajiet tal-programm li għandhom l-għan li jiġġieldu kontra l-frodi tat-taxxa u l-evażjoni tat-taxxa u li tiġi indirizzata pjanifikazzjoni fiskali aggressiva.

Artikolu 4

Parteċipazzjoni fl-attivitajiet tal-programm

Esperti esterni jistgħu jiġu mistiedna jagħtu kontribut għal attivitajiet organizzati taħt il-programm kull fejn dan ikun essenzjali għall-kisba tal-objettivi msemmija fl-Artikoli 5 u 6. Dawn l-esperti esterni għandhom jintgħażlu mill-Kummissjoni flimkien mal-pajjiżi parteċipanti, abbażi tal-ħiliet, l-esperjenza u l-għarfien tagħhom li jkunu rilevanti għall-attivitajiet speċifiċi, filwaqt li jittieħed kont ta’ kwalunkwe kunflitt ta’ interess potenzjali, u jintlaħaq bilanċ bejn ir-rappreżentanti tan-negozji u l-esperti oħra tas-soċjetà ċivili. Lista ta’ esperti esterni magħżula għandha tkun pubblika u għandha tkun aġġornata regolament.

Artikolu 5

Objettiv ġenerali u objettiv speċifiku

1.   L-objettiv ġenerali tal-programm għandu jkun li jittejjeb il-funzjonament tajjeb tas-sistemi ta' tassazzjoni fis-suq intern billi tissaħħaħ il-kooperazzjoni bejn il-pajjiżi parteċipanti, l-awtoritajiet tat-taxxa u l-uffiċjali tagħhom.

2.   L-objettiv speċifiku tal-programm għandu jkun li tiġi appoġġata l-ġlieda kontra l-frodi tat-taxxa, l-evażjoni tat-taxxa u l-pjanifikazzjoni fiskali aggressiva u l-implimentazzjoni tal-liġi tal-Unjoni fil-qasam tat-tassazzjoni billi jkun żgurat l-iskambju ta' informazzjoni, tiġi appoġġata l-kooperazzjoni amministrattiva u, fejn meħtieġ u adatt, billi tissaħħaħ il-kapaċità amministrattiva tal-pajjiżi parteċipanti bil-għan li jassisti fit-tnaqqis tal-piż amministrattiv fuq l-awtoritajiet tat-taxxa u l-ispejjeż ta’ konformità għall-kontribwenti.

3.   Il-kisba tal-objettivi msemmija f'dan l-Artikolu għandha titkejjel abbażi, b'mod partikolari, ta' dawn li ġejjin:

(a)

id-disponibbiltà u l-aċċess sħiħ tan-netwerk komuni ta' komunikazzjoni għas-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej;

(b)

ir-rispons mill-pajjiżi parteċipanti dwar ir-riżultati tal-azzjonijiet tal-programm.

Artikolu 6

Objettivi u prijoritajiet operazzjonali tal-programm

1.   L-objettivi u l-prijoritajiet operazzjonali tal-programm għandhom ikunu dawn li ġejjin:

(a)

l-implimentazzjoni, it-titjib, it-tħaddim u l-appoġġ tas-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej għat-tassazzjoni;

(b)

l-appoġġ għall-attivitajiet ta' kooperazzjoni amministrattiva;

(c)

it-tisħiħ tal-ħiliet u l-kompetenzi tal-uffiċjali tat-taxxa;

(d)

it-titjib tal-fehim u l-implimentazzjoni tad-dritt tal-Unjoni fil-qasam tat-tassazzjoni;

(e)

l-appoġġ għat-titjib tal-proċeduri amministrattivi u l-kondiviżjoni tal-prassi amministrattiva tajba.

2.   L-objettivi u l-prijoritajiet imsemmijin fil-paragrafu 1għandhom jitwettqu b’enfasi partikolari fuq l-appoġġ għall-ġlieda kontra l-frodi tat-taxxa, l-evażjoni tat-taxxa u l-pjanifikazzjoni fiskali aggressiva.

KAPITOLU II

Azzjonijiet Eliġibbli

Kapitolu 7

Azzjonijiet eliġibbli

1.   Il-programm għandu jipprovdi, taħt il-kondizzjonijiet stabbiliti fil-programm ta’ ħidma annwali msemmi fl-Artikolu 14, appoġġ finanzjarju għal dan li ġej:

(a)

azzjonijiet konġunti:

(i)

seminars u sessjonijiet ta' ħidma;

(ii)

gruppi ta’ proġett, ġeneralment magħmula minn numru limitat ta’ pajjiżi, li jkunu operattivi tul perijodu ta’ żmien limitat li l-għan tagħhom ikun it-twettiq ta’ objettiv predefinit b’riżultat deskritt b’mod preċiż;

(iii)

kontrolli bilaterali jew multilaterali u attivitajiet oħrajn previsti fil-liġi tal-Unjoni dwar il-kooperazzjoni amministrattiva, organizzati minn żewġ pajjiżi parteċipanti jew aktar, li jinkludu mill-inqas żewġ Stati Membri;

(iv)

żjarat ta’ ħidma organizzati mill-pajjiżi parteċipanti jew pajjiż ieħor sabiex l-uffiċjali jkunu jistgħu jiksbu jew iżidu l-kompetenza jew l-għarfien tagħhom fi kwistjonijiet ta' taxxa;

(v)

gruppi ta' esperti, jiġifieri forom strutturati ta’ kooperazzjoni, ta' natura mhux permanenti, li jiġbru flimkien kompetenzi għat-twettiq ta’ kompiti f’oqsma speċifiċi, b'mod partikolari fis-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej, possibbilment bl-appoġġ ta’ servizzi ta’ kollaborazzjoni online, assistenza amministrattiva u faċilitajiet ta' infrastruttura u tagħmir;

(vi)

bini ta’ kapaċitajiet fl-amministrazzjoni pubblika u azzjonijiet ta’ appoġġ;

(vii)

studji;

(viii)

proġetti ta’ komunikazzjoni;

(ix)

kwalunkwe attività oħra b'appoġġ għall-objettivi u l-prijoritajiet ġenerali, speċifiċi u operazzjonali stabbiliti fl-Artikoli 5 u 6, sakemm il-ħtieġa ta’ attività oħra bħal din hi ġustifikabbli;

(b)

bini ta’ Sistemi ta’ Informazzjoni Ewropej: l-iżvilupp, il-manutenzjoni, it-tħaddim u l-kontroll tal-kwalità tal-komponenti tal-Unjoni tas-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej stabbiliti fil-punt A tal-Anness u Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej ġodda stabbiliti skont il-liġi tal-Unjoni, bil-għan li l-awtoritajiet tat-taxxa jiġu interkonnessi b’mod effiċjenti;

(c)

attivitajiet ta' taħriġ komuni: azzjonijiet ta’ taħriġ żviluppati b'mod konġunt għall-appoġġ tal-ħiliet u l-għarfien professjonali meħtieġa relatati mat-tassazzjoni.

Iż-żjarat ta' ħidma msemmija fil-punt (a)(iv) tal-ewwel subparagrafu m'għandhomx ikunu ta' aktar minn xahar. Għal żjarat ta’ ħidma organizzati f'pajjiżi terzi, l-ispejjeż tal-ivvjaġġar u tas-sussistenza (akkomodazzjoni u allowance ta' kuljum) biss huma eliġibbli taħt il-programm.

Il-gruppi ta' esperti msemmija fil-punt (a)(v) tal-ewwel subparagrafu għandhom ikunu organizzati mill-Kummissjoni f'kooperazzjoni mal-pajjiżi parteċipanti u, sakemm mhux debitament ġustifikati, m'għandhomx ikunu aktar minn darba fis-sena.

2.   Ir-riżorsi għall-azzjonijiet eliġibbli msemmija f’dan l-Artikolu għandhom jiġu allokati b’mod bilanċjat, u b’mod proporzjonali għall-bżonnijiet reali ta’ dawk l-azzjonijiet.

3.   Fil-valutazzjoni tal-programm, il-Kummissjoni ser tivvaluta l-bżonn għall-introduzzjoni ta' limiti baġitarji massimi għad-diversi azzjonijiet eliġibbli.

Artikolu 8

Dispożizzonijiet speċifiċi ta’ implimentazzjoni għal azzjonjiet konġunti

1.   Il-parteċipazzjoni fl-azzjonijiet konġunti msemmijin fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 7(1) għandha tkun fuq bażi volontarja.

2.   Il-pajjiżi parteċipanti għandhom jiżguraw li jiġu nominati uffiċjali bi profil u kwalifiki xierqa, inklużi l-ħiliet lingwistiċi, sabiex jipparteċipaw fl-azzjonijiet konġunti.

3.   Il-pajjiżi parteċipanti għandhom, fejn adatt, jieħdu l-miżuri meħtieġa biex ikun hemm sensibilizzazzjoni għall-azzjonijiet konġunti u biex jiżguraw li jintużaw ir-riżultati prodotti.

Artikolu 9

Dispożizzjonijiet speċifiċi ta' implimentazzjoni għas-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej

1.   Il-Kummissjoni u l-pajjiżi parteċipanti għandhom jiżguraw li s-Sistemi ta’ Informazzjoni Ewropej imsemmija fil-punt A tal-Anness jiġu żviluppati, operati u miżmuma b’mod xieraq.

2.   Il-Kummissjoni għandha tikkoordina, f’kooperazzjoni mal-pajjiżi parteċipanti, dawk l-aspetti tal-istabbiliment u l-funzjonament tal-komponenti tal-Unjoni u mhux tal-Unjoni tas-Sistemi tal-Informazzjoni Ewropej imsemmija fil-punt A tal-Anness li huma meħtieġa biex jiġu żgurati l-operabbiltà, l-interkonnettività u t-titjib kontinwu tagħhom.

3.   L-użu tal-komponenti tal-Unjoni tas-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej imsemmija fil-punt A tal-Anness minn pajjiżi mhux parteċipanti għandu jkun soġġett għal ftehimiet ma' dawk il-pajjiżi li għandhom jiġu konklużi f'konformità mal-Artikolu 218 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea.

Artikolu 10

Dispożizzjonijiet speċifiċi ta’ implimentazzjoni għal attivitajiet ta' taħriġ komuni

1.   Il-parteċipazzjoni f'attivitajiet ta' taħriġ komuni msemmijin fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 7(1) għandha tkun fuq bażi volontarja.

2.   Il-pajjiżi parteċipanti għandhom jiżguraw li l-uffiċjali bi profil u kwalifiki adatti, inklużi l-ħiliet lingwistiċi, jiġu nominati biex jipparteċipaw fl-attivitajiet ta’ taħriġ komuni.

3.   Il-pajjiżi parteċipanti għandhom, fejn xieraq, jintegraw kontenut ta’ taħriġ żviluppat b'mod konġunt, inkluż moduli ta’ tagħlim elettroniku, programmi ta’ taħriġ u standards ta’ taħriġ miftiehma komunement fil-programmi nazzjonali tagħhom ta’ taħriġ.

KAPITOLU III

Qafas finanzjarju

Artikolu 11

Qafas finanzjarju

1.   Il-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni tal-programm għandu jkun ta' EUR 223 366 000 fi prezzijiet attwali.

2.   L-allokazzjoni finanzjarja għall-programm tista’ tkopri wkoll l-ispejjeż għall-attivitajiet preparatorji, ta’ monitoraġġ, kontroll, verifika u valutazzjoni li huma meħtieġa fuq bażi regolari għall-ġestjoni tal-programm u l-kisba tal-objettivi tiegħu; b’mod partikolari, studji, laqgħat ta’ esperti, attivitajiet ta’ informazzjoni u komunikazzjoni relatati mal-objettivi mniżżlin f'dan ir-Regolament, spejjeż konnessi man-netwerks tal-IT li jiffukaw fuq l-ipproċessar u l-iskambju ta’ informazzjoni, flimkien mal-ispejjeż kollha l-oħra ta’ assistenza teknika u amministrattiva magħmula mill-Kummissjoni għall-ġestjoni tal-programm.

Is-sehem tan-nefqa amministrattiva m'għandux, b'mod ġenerali, jaqbeż 5 % tal-ispiża totali tal-programm.

Artikolu 12

Tipi ta' intervent

1.   Il-Kummissjoni għandha timplimenta l-programm skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

2.   L-appoġġ finanzjarju tal-Unjoni għall-attivitajiet previsti fl-Artikolu 7 għandu jieħu l-forma ta’:

(a)

għotjiet;

(b)

kuntratti ta’ akkwist pubbliku;

(c)

ir-rimborż ta’ spejjeż magħmula minn esperti esterni msemmija fl-Artikolu 4.

3.   Ir-rata ta’ kofinanzjament għall-għotjiet għandha tkun sa 100 % tal-ispejjeż eliġibbli fil-każ ta' spejjeż għall-ivvjaġġar u għall-akkomodazzjoni, spejjeż marbuta mal-organizzazzjoni ta’ avvenimenti u allowances ta' kuljum.

Dik ir-rata għandha tapplika għall-azzjonijiet kollha eliġibbli bl-eċċezzjoni tal-gruppi ta’ esperti msemmija fil-punt (a)(v) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 7(1). Ir-rata ta’ kofinanzjament applikabbli għall-gruppi ta' esperti, fejn dawk l-azzjonijiet jeħtieġu l-għoti ta’ għotjiet, għandha tiġi stabbilita fil-programmi ta' ħidma annwali.

4.   Il-komponenti tal-Unjoni tas-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej għandhom jiġu ffinanzjati mill-programm. Il-pajjiżi parteċipanti għandhom, b'mod partikolari jħallsu l-ispejjeż għall-akkwist, l-iżvilupp, l-installazzjoni, il-manutenzjoni u t-tħaddim ta' kuljum tal-komponenti tas-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej relatati ma' pajjiżi terzi.

Artikolu 13

Protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tieħu miżuri xierqa sabiex tiżgura li, meta jiġu implimentati azzjonijiet iffinanzjati taħt dan ir-Regolament, l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jiġu protetti bl-applikazzjoni ta’ miżuri preventivi kontra l-frodi, il-korruzzjoni u kwalunkwe attività illegali oħra, b’verifiki effikaċi u, jekk jiġu skoperti irregolaritajiet, bl-irkupru tal-ammonti li jkunu tħallsu indebitament u, fejn xieraq, b’pieni amministrattivi u finanzjarji effettivi, proporzjonali u dissważivi.

2.   Il-Kummissjoni jew ir-rappreżentanti tagħha u l-Qorti tal-Awdituri għandu jkollhom is-setgħa li jwettqu verifika, abbażi ta' dokumenti kif ukoll fil-post, fuq il-benefiċjarji ta' għotjiet, il-kuntratturi u s-subkuntratturi kollha li jkunu rċevew fondi tal-Unjoni skont dan-ir-Regolament.

3.   L-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) jista' jwettaq investigazzjonijiet, fosthom verifiki u spezzjonijiet fil-post, skont id-dispożizzjonijiet u l-proċeduri stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 1073/1999 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15) u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 (16) bil-għan li jiġi stabbilit jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività irregolari oħra li tolqot l-interessi finanzjarji tal-Unjoni b'rabta ma' ftehim jew deċiżjoni ta' għotja jew kuntratt li jkun jikkonċerna finanzjament taħt dan ir-Regolament.

KAPITOLU IV

Setgħat ta' implimentazzjoni

Artikolu 14

Programm ta' ħidma

Sabiex timplimenta l-programm, il-Kummissjoni għandha, permezz ta' atti ta' implimentazzjoni, tadotta programmi ta' ħidma annwali li għandhom jistabbilixxu l-objettivi li jkunu jridu jitwettqu, ir-riżultati mistennija, il-metodu tal-implimentazzjoni u l-ammont totali tagħhom. Dawn għandu jkun fihom ukoll deskrizzjoni tal-azzjonijiet li jridu jiġu ffinanzjati, indikazzjoni tal-ammont allokat għal kull tip ta' azzjoni u skeda indikattiva ta' żmien għall-implimentazzjoni. Għall-għotjiet, il-programmi ta' ħidma annwali għandhom jinkludu l-prijoritajiet, il-kriterji ta' valutazzjoni essenzjali u r-rata massima ta' kofinanzjament. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom ikunu bbażat fuq ir-riżultati ta’ snin preċedenti u għandhom jiġi adottat skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 15(2).

Artikolu 15

Proċedura ta' kumitat

1.   Il-Kummissjoni għandha tkun assistita minn kumitat. Dak il-kumitat għandu jkun kumitat fis-sens tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

KAPITOLU V

Monitoraġġ u valutazzjoni

Artikolu 16

Monitoraġġ tal-azzjonijiet tal-programm

1.   Il-Kummissjoni għandha, f'kooperazzjoni mal-pajjiżi parteċipanti, twettaq monitoraġġ tal-programm u l-azzjonijiet skontu.

2.   Il-Kummissjoni u l-pajjiżi parteċipanti għandhom jistabbilixxu indikaturi kwalitattivi u kwantitattivi u, jekk meħtieġ, iżidu indikaturi ġodda waqt li jkun għaddej il-programm. L-indikaturi għandhom jintużaw sabiex jitkejlu l-effetti tal-programm meta mqabbla ma' linji bażi definiti minn qabel.

3.   Il-Kummissjoni għandha tagħmel pubbliku ir-riżultat tal-monitoraġġ imsemmi fil-paragrafu 1 u l-indikaturi imsemmija fil-paragrafu 2.

4.   L-eżitu tal-monitoraġġ għandu jintuża għall-valutazzjoni tal-programm skont l-Artikolu 17.

Artikolu 17

Valutazzjoni u rieżami

1.   Il-Kummissjoni għandha tippreżenta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill rapporti ta' valutazzjoni ta' nofs it-terminu u ta' valutazzjoni finali, fir-rigward tal-aspetti msemmija fil-paragrafi 2 u 3. Ir-riżultati ta' dawk il-valutazzjonijiet għandhom jiġu integrati fid-deċiżjonijiet dwar tiġdid, modifika jew sospensjoni possibbli tal-programm għal perijodi sussegwenti. Dawk il-valutazzjonijiet għandhom jitwettqu minn evalwatur indipendenti estern.

2.   Il-Kummissjoni għandha, sat-30 ta' Ġunju 2018, tfassal rapport ta' valutazzjoni ta’ nofs it-terminu dwar il-kisba tal-objettivi tal-azzjonijiet tal-programm, l-effiċjenza tal-użu tar-riżorsi u l-valur miżjud tal-programm f'livell Ewropew sat-30 ta' Ġunju 2018. Dak ir-rapport għandu, b’mod addizzjonali, jindirizza s-simplifikazzjoni u r-rilevanza kontinwa tal-objettivi, kif ukoll il-kontribut tal-programm għall-prijoritajiet tal-Unjoni ta’ tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv.

3.   Il-Kummissjoni għandha, sal-31 ta' Diċembru 2021, tfassal rapport ta' valutazzjoni finali tal-aspetti msemmija fil-paragrafu 2, u dwar l-impatt fit-tul u s-sostenibbiltà tal-effetti tal-programm,.

4.   Fuq talba tal-Kummissjoni, il-pajjiżi parteċipanti għandhom jipprovdulha, id-data u l-informazzjoni kollha disponibbli u rilevanti bl-għan li jikkontribwixxu għar-rapporti ta’ evalwazzjoni ta’ nofs it-terminu u dak finali tagħha.

KAPITOLU VI

Dispożizzjonijiet finali

Artikolu 18

Revoka

Id-Deċiżjoni Nru 1482/2007/KE hi b’dan revokata b’effett mill-1 ta' Jannar 2014.

Madankollu, l-obbligi finanzjarji relatati ma’ azzjonijiet li għandhom jitwettqu taħt dik id-Deċiżjoni għandhom jibqgħu jiġu rregolati minnha sakemm jitlestew.

Artikolu 19

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fit-tielet jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Huwa għandu japplika mill-1 ta' Jannar 2014.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Strasburgu, il-11 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. LEŠKEVIČIUS


(1)  ĠU C 143, 22.5.2012, p. 48 u ĠU C 11, 15.1.2013, p. 84.

(2)  Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013 tat-2 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-sena 2014-2020 (Ara paġna 884 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(3)  ĠU C 37, 20.12.2013, p. 1

(4)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(5)  Regolament ta' Delega tal-Kummissjoni (UE) Nru 1268/2012 tad-29 ta' Ottubru 2012 dwar ir-regoli ta' applikazzjoni tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament u tal-Kunsill dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni (ĠU L 362, 31.12.2012, p. 1).

(6)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta' kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta' implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(7)  Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta’ Ottubru 1995 dwar il-protezzjoni ta’ individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data personali u dwar il-moviment liberu ta’ dik id-data (ĠU L 281, 23.11.1995, p. 31).

(8)  Regolament (KE) Nru 45/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Diċembru 2000 dwar il-protezzjoni ta' individwu[i] fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali mill-istituzzjonijiet u l-korpi tal-Komunità u dwar il-movement liberu ta' dak id-data (ĠU L 8, 12.1.2001, p. 1).

(9)  Deċiżjoni Nru 1482/2007/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2007 li tistabbilixxi programm Komunitarju sabiex itejjeb il-ħidma tas-sistemi ta’ tassazzjoni fis-suq intern (Fiscalis 2013) u li tħassar id-Deċiżjoni Nru 2235/2002/KE (ĠU L 330, 15.12.2007, p. 1).

(10)  Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE ta' 28 ta' Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU L 347, 11.12.2006, p. 1).

(11)  Direttiva tal-Kunsill 92/83/KEE tad-19 ta' Ottubru 1992 dwar l-armonizzazzjoni tal-istrutturi tat-taxxi tas-sisa fuq l-alkoħol u x-xorb alkoħoliku (ĠU L 316, 31.10.1992, p. 21).

(12)  Direttiva tal-Kunsill 2011/64/UE tal-21 ta’ Ġunju 2011 dwar l-istruttura u r-rati tad-dazju tas-sisa fuq it-tabakk manifatturat (ĠU L 176, 5.7.2011, p. 24).

(13)  Direttiva tal-Kunsill 2003/96/KE tas-27 ta' Ottubru 2003 li tirriforma l-istruttura tal-Komunità dwar tassazzjoni fuq prodotti ta' enerġija u elettriku (ĠU L 283, 31.10.2003, p. 51).

(14)  Direttiva tal-Kunsill 2010/24/UE tas-16 ta’ Marzu 2010 dwar l-assistenza reċiproka għall-irkupru ta’ talbiet relatati ma’ taxxi, dazji u miżuri oħra (ĠU L 84, 31.3.2010, p. 1).

(15)  Regolament (KE) Nru 1073/1999 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Mejju 1999 dwar investigazzjonijiet immexxija mill-Uffiċċju Ewropew ta' Kontra l-Frodi (OLAF) (ĠU L 136, 31.5.1999, p. 1).

(16)  Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 tal-11 ta' Novembru 1996 dwar il-verifiki u l-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea kontra l-frodi u irregolarijiet oħra (ĠU L 292, 15.11.1996, p. 2).


ANNESS

SISTEMI TA’ INFORMAZZJONI EWROPEJ U L-KOMPONENTI TAGĦHOM TAL-UNJONI

A.

Is-Sistemi ta’ Informazzjoni Ewropej huma dawn li ġejjin:

(1)

in-netwerk komuni ta’ komunikazzjonijiet / l-interface komuni tas-sistemi (CCN/CSI – CCN2), CCN mail3, is-CSI bridge, l-http bridge, CCN LDAP u għodod relatati, il-portal web CCN, il-monitoraġġ CCN;

(2)

is-sistemi ta’ appoġġ, b’mod partikolari l-għodda ta' konfigurazzjoni tal-applikazzjoni għal CCN, l-għodda għar-rapportar ta’ attivitajiet (ART2), il-ġestjoni elettronika Taxud ta’ proġett online (TEMPO), l-għodda ta’ ġestjoni tas-servizzi (SMT), is-sistema ta’ ġestjoni tal-utent (UM), is-sistema BPM, id-dashboard tad-disponibilità u l-AvDB, il-portal tal-ġestjoni tas-servizzi tal-IT, il-ġestjoni tal-aċċess ta’ direttorju u tal-utent;

(3)

l-ispazju ta' informazzjoni u komunikazzjoni tal-programm (PICS);

(4)

is-sistemi relatati mal-VAT, b’mod partikolari, is-sistema ta’ skambju ta’ informazzjoni tal-VAT (VIES) u r-rimborż tal-VAT, inkluża l-applikazzjoni inizjali VIES, l-għodda ta’ monitoraġġ VIES, is-sistema statistika ta’ Tassazzjoni, VIES-on-the-web, l-għodda ta’ konfigurazzjoni ta' VIES-on-the-web, l-għodod ta’ ttestjar tar-rimborż tal-VIES u l-VAT, l-algoritmi tan-numri tal-VAT, l-iskambju ta' formoli elettroniċi tal-VAT, il-VAT fuq is-Servizzi elettroniċi (VoeS); l-għodda ta’ ttestjar tal-VoeS, l-għodda ta’ ittestjar tal-formoli elettroniċi tal-VAT, mini one-stop-shop (MoSS);

(5)

is-sistemi relatati mal-irkupru, b’mod partikolari l-formoli elettroniċi għall-irkupru ta’ pretensjonijiet, formoli elettroniċi għall-istrument uniformi li jippermetti l-infurzar (UIPE) u għall-formola ta’ notifika uniformi (UNF);

(6)

is-sistemi relatati mat-tassazzjoni diretta, b’mod partikolari t-tassazzjoni fuq is-sistemi ta’ tfaddil, it-tassazzjoni fuq l-għodda ta’ ttestjar tat-tfaddil, formoli elettroniċi għat-tassazzjoni diretta, in-numru tal-identifikazzjoni tat-taxxa TIN fuq il-web, l-iskambji relatati mal-Artikolu 8 tad-Direttiva tal-Kunsill 2011/16/UE (1) u għodod tal-ittestjar assoċjati;

(7)

sistemi oħra relatati mat-tassazzjoni, b’mod partikolari, id-Database tat-Taxxi fl-Ewropa (TEDB);

(8)

is-sistemi tad-dazji tas-sisa, b’mod partikolari s-sistema għall-iskambju ta’ data dwar id-dazji tas-sisa (SEED), is-Sistema kompjuterizzata tal-Movimenti u tal-Kontrolli intrakomunitarji ta’ prodotti soġġetti għas-Sisa (EMCS), il-formoli elettroniċi MVS, l-applikazzjoni tat-test (TA);

(9)

sistemi ċentrali oħrajn, b’mod partikolari, is-sistema tal-Komunikazzjoni u l-Informazzjoni tal-Istati Membri dwar it-Tassazzjoni (TIC), is-sistema ta’ ttestjar self-service (SSTS), is-sistema tal-istatistika relatata mat-tassazzjoni, l-applikazzjoni ċentrali għal formoli tal-web, is-servizzi ċentrali / is-sistema ta’ informazzjoni dwar il-ġestjoni għas-Sisa (CS/MISE).

B.

Il-komponenti tal-Unjoni tas-Sistemi ta’ Informazzjoni Ewropej huma:

(1)

l-assi tal-IT bħall-hardware, is-software u l-konnessjonijiet tan-netwerk tas-sistemi, inkluża l-infrastruttura tad-data assoċjata;

(2)

is-servizzi IT meħtieġa sabiex jappoġġaw l-iżvilupp, il-manutenzjoni, it-titjib u t-tħaddim tas-sistemi; u

(3)

kwalunkwe element ieħor li, għal raġunijiet ta’ effiċjenza, sikurezza u razzjonalizzazzjoni, huma identifikati mill-Kummissjoni bħala komuni għall-pajjiżi parteċipanti.


(1)  Direttiva tal-Kunsill 2011/16/UE tal-15 ta' Frar 2011 dwar il-kooperazzjoni amministrattiva fil-qasam tat-tassazzjoni u li tħassar id-Direttiva 77/799/KEE (ĠU L 64, 11.3.2011, p. 1).


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/33


REGOLAMENT (UE) Nru 1287/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tal-11 ta’ Diċembru 2013

li jistabbilixxi Programm għall-Kompetittività tal-Intrapriżi u l-intrapriżi ż-żgħar u ta' daqs medju (COSME) (2014 - 2020) u jħassar id-Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE

(Test b’relevanza għaż-ŻEE)

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikoli 173 u 195 ta’ dan,

Wara li kkunsidraw il-proposta tal-Kummissjoni Ewropea,

Wara t-trażmissjoni tal-abbozz tal-att leġiżlattiv lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (2),

Waqt li jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja,

Billi:

(1)

Il-Kummissjoni adottat Komunikazzjoni bit-titolu “L-Ewropa 2020 - Strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv” f’Marzu 2010 ("l-Istrateġija Ewropa 2020"). Il-Komunikazzjoni kienet approvata mill-Kunsill Ewropew ta’ Ġunju 2010. L-Istrateġija Ewropa 2020 twieġeb għall-kriżi ekonomika u hija maħsuba biex tħejji l-Unjoni għall-għaxar snin li ġejjin. Hija tiffissa ħames għanijiet ambizzjużi dwar il-klima u l-enerġija, l-impjiegi, l-innovazzjoni, l-edukazzjoni u l-inklużjoni soċjali li għandhom jintlaħqu sal-2020 u tidentifika l-ixpruni ewlenin għat-tkabbir, maħsuba li jagħmlu lill-Unjoni aktar dinamika u kompetittiva. Hija tenfasizza wkoll l-importanza li jkun rinfurzat it-tkabbir tal-ekonomija Ewropea filwaqt li tikseb livell għoli ta' impjiegi, ekonomija b'emissjonijiet baxxi ta' karbonju u effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u l-enerġija kif ukoll koeżjoni soċjali. L-intrapriżi ż-żgħar u ta’ daqs medju (SMEs) għandhom jaqdu rwol kruċjali sabiex jintlaħqu l-għanijiet tal-Istrateġija Ewropa 2020. Ir-rwol tagħhom hu rifless fil-fatt li l-SMEs jissemmew f’sitta mis-seba’ inizjattivi ewlenin tal-Istrateġija Ewropa 2020.

(2)

Sabiex ikun żgurat li l-intrapriżi, b'mod partikolari l-SMEs, ikollhom rwol ċentrali fil-ksib tat-tkabbir ekonomiku fl-Unjoni, li huwa prijorità prinċipali, il-Kummissjoni adottat Komunikazzjoni bit-titolu "Politika industrijali integrata għal era tal-globalizzazzjoni fejn il-kompetittività u s-sostenibbiltà jkunu fix-xena prinċipali" f’Ottubru 2010, li ġiet approvata mill-Kunsill ta’ Diċembru 2010. Din hija inizjattiva ewlenija tal-Istrateġija Ewropa 2020. Il-Komunikazzjoni tistabbilixxi strateġija bil-għan li tagħti spinta lit-tkabbir u l-impjiegi billi żżomm u tappoġġa bażi industrijali qawwija, diversifikata u kompetittiva fl-Ewropa, b'mod partikolari bit-titjib tal-kundizzjonijiet qafas għall-intrapriżi u t-tisħiħ ta’ bosta aspetti tas-suq intern, inklużi servizzi relatati man-negozju.

(3)

F’Ġunju 2008 il-Kummissjoni adottat Komunikazzjoni bit-titolu “Aħseb l-Ewwel fiż-Żgħir” - “Att dwar in-Negozji ż-Żgħar għall-Ewropa”, li kienet milqugħa mill- Kunsill ta’ Diċembru 2008. L-Att dwar in-Negozji ż-Żgħar (SBA) jipprovdi qafas politiku komprensiv għall- SMEs, jippromwovi l-intraprenditorija u jistabbilixxi fis-sod il-prinċipju “Aħseb l-Ewwel fiż-Żgħir” fil-liġi u l-politika sabiex tissaħħaħ il-kompetittività tal-SMEs. L-SBA tistabbilixxi għaxar prinċipji u tiddeskrivi politika u azzjonijiet leġiżlattivi li jippromovu l-potenzjal tal-SMEs biex jikbru u joħolqu l-impjiegi. L-implimentazzjoni tal-SBA tikkontribwixxi lejn il-kisba tal-għanijiet tal-Istrateġija Ewropa 2020. Diversi azzjonijiet għall-SMEs diġà ġew stabbiliti fl-inizjattivi ewlenin.

(4)

Minn dak iż-żmien l-SBA kienet is-suġġett ta' reviżjoni, ippubblikata fi Frar 2011, li abbażi tagħha l-Kunsill tat-30 u 31 ta' Mejju 2011 adotta konklużjonijiet. Dik ir-reviżjoni tanalizza l-implimentazzjoni tal-SBA u tivvaluta l-bżonnijiet tal-SMEs li joperaw fl-ambjent ekonomiku attwali, fejn qed isibuha dejjem aktar diffiċli biex jiksbu aċċess għal finanzjament u għas-swieq. Hija tippreżenta ħarsa ġenerali lejn il-progress li sar fl-ewwel sentejn tal-SBA, tistabbilixxi azzjonijiet ġodda biex jindirizzaw l-isfidi li jirriżultaw mill-kriżi ekonomika rrappurtata mill-partijiet interessati, u tipproponi modi kif jistgħu jittejbu l-adozzjoni u l-implimentazzjoni tal-SBA bi rwol ċar għall-partijiet interessati u għall-organizzazzjonijiet tan-negozju fuq quddiem. L-għanijiet speċifiċi ta' programm għall-kompetittività tal-intrapriżi u l-SMEs għandhom jirriflettu l- prijoritajiet ippreżentati f'dik ir-reviżjoni. Huwa importanti li jkun żgurat li l-implimentazzjoni ta' tali programm tkun koordinata mal-implimentazzjoni tal-SBA.

B'mod partikolari, azzjonijiet b'għanijiet speċifiċi għandhom jikkontribwixxu għat-twettiq tal-għaxar prinċipji msemmijin hawn fuq u l-azzjonijiet ġodda identifikati fil-proċess tar-reviżjoni tal-SBA.

(5)

Ir-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013 (3) jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2014-2020. Dak il-qafas finanzjarju pluriennali jiddeskrivi kif ser jintlaħqu l-għanijiet ta' politika ta’ żieda fit-tkabbir u l-ħolqien ta’ aktar impjiegi fl-Ewropa, u l-istabbiliment ta’ ekonomija b’karbonju baxx u aktar konxja mill-ambjent u Unjoni internazzjonalment prominenti.

(6)

Biex jikkontribwixxi lejn it-tisħiħ tal-kompetittività u s-sostenibbiltà tal-intrapriżi tal-Unjoni, b'mod partikolari l-SMEs, biex jappoġġa l-SMEs eżistenti, biex jinkoraġġixxi kultura intraprenditorjali u jippromwovi t-tkabbir tal-SMEs, l-avvanz tas-soċjetà tal-għarfien, u l-iżvilupp ibbażat fuq it-tkabbir ekonomiku bilanċjat, għandu jiġi stabbilit programm dwar il-kompetittività tal-intrapriżi u l-SMEs ("il-programm COSME").

(7)

Il-programm COSME għandu jagħti prijorità għolja lill-aġenda ta' simplifikazzjoni, f'konformità mal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-8 ta' Frar 2012 bit-titolu "Aġenda ta’ Simplifikazzjoni għall-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2014-2020". L-infiq tal-fondi tal-Unjoni u tal-Istati Membri fuq il-promozzjoni tal-kompetittività tal-intrapriżi u l-SMEs għandu jkun koordinat aħjar biex jiżgura l-komplementarjetà, aktar effiċjenza u viżibilità, kif ukoll biex jinkisbu sinerġiji baġitarji akbar.

(8)

Il-Kummissjoni impenjat ruħha li tpoġġi fiċ-ċentru tal-programm tal-infiq tal-Unjoni l-azzjoni dwar il-klima u li tidderieġi ta’ mill-inqas 20 % tal-baġit tal-Unjoni għal għanijiet relatati mal-klima. Huwa importanti li jkun żgurat li l-mitigazzjoni u l-adattament tat-tibdil fil-klima kif ukoll il-prevenzjoni tar-riskju huma promossi fil-preparazzjoni, it-tfassil u l-implimentazzjoni tal-programm COSME. Il-miżuri koperti minn dan ir-Regolament għandhom jikkontribwixxu lejn il-promozzjoni tat-transizzjoni lejn ekonomija u soċjetà b'karbonju baxx u reżiljenti għat-tibdil fil-klima.

(9)

Isegwi mid-Deċiżjoni tal-Kunsill 2001/822/KE (4) li l-entitajiet l-korpi tal-pajjiżi u t-territorji lil hinn mill-baħar huma eliġibbli biex jipparteċipaw fil-programm COSME.

(10)

Il-politika dwar il-kompetittività tal-Unjoni hija maħsuba biex jiġu stabbiliti l-arranġamenti istituzzjonali u politiċi li joħolqu l-kundizzjonijiet għat-tkabbir sostenibbli tal-intrapriżi, b'mod partikolari l-SMEs. Il-ksib tal-kompetittività u s-sostenibbiltà jinvolvi l-kapaċità li jintlaħqu u jinżammu l-kompetittività ekonomika u t-tkabbir tal-intrapriżi f'konformità ma' objettivi għal żvilupp sostenibbli. It-titjib fil-produttività, inkluż il-produttività tar-riżorsi u l-enerġija, huwa s-sors primarju tat-tkabbir fid-dħul sostenibbli. Il-kompetittività tiddependi wkoll fuq l-abbiltà tal-kumpaniji sabiex jieħdu vantaġġ sħiħ mill-opportunitajiet bħalma hu s-suq intern. Dan huwa speċjalment importanti għall-SMEs, li jirrappreżentaw 99 % ta' intrapriżi fl-Unjoni, jipprovdu tnejn minn tliet impjiegi eżistenti fis-settur privat, u 80 % tal-impjiegi ġodda, u jikkontribwixxu għal iktar min-nofs tat-total tal-valur miżjud maħluq mill-intrapriżi fl-Unjoni. L-SMEs huma mutur ewlieni għat-tkabbir ekonomiku, l-impjiegi u l-integrazzjoni soċjali.

(11)

Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-18 ta' April 2012 bit-titolu "Lejn irkupru li jwassal għall-ħolqien abbundanti ta’ impjiegi" stmat li l-politiki li jippromwovu tranżizzjoni għal ekonomija ekoloġika bħall-effiċjenza tar-riżorsi, l-effiċjenza tal-enerġija, u l-politiki dwar it-tibdil fil-klima jistgħu jiġġeneraw aktar minn ħames miljun impjieg sal-2020, u b'mod partikolari fis-settur tal-SMEs. B'kont meħud ta' dan, azzjonijiet speċifiċi fl-ambitu tal-programm COSME jistgħu jinkludu l-promozzjoni tal-iżvilupp ta' prodotti, servizzi, teknoloġiji u proċessi sostenibbli, kif ukoll effiċjenza tar-riżorsi u tal-enerġija u responsabbiltà soċjali korporattiva.

(12)

Il-kompetittività tpoġġiet taħt lenti fit-tfassil tal-politika tal-Unjoni fis-snin riċenti minħabba fallimenti istituzzjonali, politiċi u tas-suq li jimminaw il-kompetittività tal-intrapriżi tal-Unjoni, partikolarment l-SMEs.

(13)

Il-programm COSME għandu għalhekk jindirizza fallimenti tas-suq li jaffettwaw il-kompetittività fl-ekonomija tal-Unjoni fuq skala globali u li jimminaw l-kapaċità tal-intrapriżi, b'mod partikolari l-SMEs, li jikkompetu mal-kontropartijiet tagħhom f’partijiet oħra tad-dinja.

(14)

Il-programm COSME għandu b'mod partikolari jindirizza lill-SMEs, kif definiti fir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE (5). Fl-applikazzjoni ta' dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandha tikkonsulta l-partijiet kollha interessati, inkluż organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw lill-SMEs. Għandha tingħata attenzjoni partikolari lill-intrapriżi mikro, lill-intrapriżi impenjati f'attivitajiet artiġġjanali, lil dawk impjegati għal rashom, lill-professjonijiet liberali u lill-intrapriżi soċjali. Għandha tingħata attenzjoni wkoll lil imprendituri potenzjali ġodda, żgħażagħ u nisa, kif ukoll lil gruppi speċifiċi oħra fil-mira, bħall-anzjani, migranti u imprendituri li jappartjenu għal gruppi soċjalment żvantaġġati jew vulnerabbli bħal ma huma persuni b'diżabbiltà u lill-promozzjoni tat-trasferimenti ta' negozju, spin-offs, spin-outs u t-tieni opportunità għall-imprendituri.

(15)

Ħafna mill-problemi tal-kompetittività tal-Unjoni jinvolvu diffikultajiet tal-SMEs biex jiksbu l-aċċess għall-finanzi minħabba li jitħabtu biex juru l-valur tal-kreditu tagħhom u jkollhom diffikultajiet biex jiksbu aċċess għall-kapital ta' riskju. Dawk id-diffikultajiet għandhom effett negattiv fuq il-livell u l-kwalità tal-intrapriżi ġodda maħluqa u fuq it-tkabbir u r-rata ta' sopravivenza tal-intrapriżi, kif ukoll fuq ir-rieda ta' imprendituri ġodda li jidħlu responsabbli għal kumpanniji vijabbli fil-kuntest ta' trasferiment ta' negozju/suċċessjoni. L-istrumenti finanzjarji tal-Unjoni stabbiliti fl-ambitu tal-Programm Kwadru għall-Kompetittività u l-Innovazzjoni Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) huma ta' valur miżjud konfermat u taw kontribut pożittiv lil mill-inqas 200 000 SME. Il-valur miżjud imtejjeb għall-Unjoni tal-istrumenti finanzjarji proposti jinsab fost oħrajn fit-tisħiħ tas-suq intern għall-kapital ta' riskju u fl-iżvilupp pan-Ewropew tas-suq ta' finanzjament tal-SMEs kif ukoll fl-indirizzar tal-fallimenti tas-suq li ma jistgħux jiġu indirizzati mill-Istati Membri.L-azzjonijiet tal-Unjoni għandhom ikunu koerenti, konsistenti u komplementari għall-istrumenti finanzjarji għall-SMEs tal-Istati Membri, jipprovdu effett ta' lieva u jevitaw li joħolqu distorsjoni tas-suq, f'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7). L-entitajiet delegati bl-implimentazzjoni tal-azzjonijiet għandhom jiżguraw addizzjonalità u jevitaw finanzjament doppju permezz ta’ riżorsi tal-Unjoni.

(16)

Il-Kummissjoni għandha tieħu ħsieb il-viżibbiltà tal-finanzjament ipprovdut permezz tal-istrumenti finanzjarji ta' dan ir-Regolament biex tiżgura li d-disponibbiltà tal-appoġġ tal-Unjoni jkun magħruf u li l-appoġġ mogħti jkun rikonoxxut fis-suq. Għal dak il-għan, għandu jkun hemm ukoll obbligu sabiex l-intermedjarji finanzjarji jinnotifikaw espliċitament lir-riċevituri aħħarin li l-finanzjament sar possibbli bl-appoġġ tal-istrumenti finanzjarji fl-ambitu ta' dan ir-Regolament. Il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jieħdu miżuri adegwati, inkluż permezz ta' sistemi online li jitħaddmu faċilment, biex ixerrdu informazzjoni dwar l-istrumenti finanzjarji disponibbli fost SMEs u intermedjarji. Dawk is-sistemi, li jistgħu jinkludu portal waħdieni, ma għandhomx jidduplikaw sistemi eżistenti.

(17)

In-Netwerk Enterprise Europe ("in-Netwerk") wera li kien ta’ valur miżjud għall-SMEs Ewropej bħala “one-stop-shop” ta’ appoġġ għan-negozji billi għen lill-intrapriżi biex itejbu l-kompetittività tagħhom u jesploraw l-opportunitajiet kummerċjali fis-suq intern u lil hinn. It-tħaffif tal-metodoloġiji u l-metodi ta’ ħidma u l-provvediment ta’ dimensjoni Ewropea għal servizzi ta' appoġġ għan-negozju jistgħu jinkisbu biss fil-livell tal-Unjoni. B’mod partikolari, in-Netwerk għen lill-SMEs isibu kooperazzjoni jew sħab ta’ trasferiment tat-teknoloġija fis-suq intern u f'pajjiżi terzi, jiksbu pariri dwar sorsi ta’ finanzjament tal-Unjoni, dwar il-liġi tal-Unjoni u l-proprjetà intellettwali tal-Unjoni u dwar programmi tal-Unjoni li jinkoraġġixxu l-ekoinnovazzjoni u l-produzzjoni sostenibbli. Kiseb ukoll rispons dwar il-liġi u l-istandards tal-Unjoni. L-għarfien espert uniku tiegħu huwa partikolarment importanti sabiex jingħelbu l-ażimetriji fl-informazzjoni u jittaffew l-ispejjeż tat-tranżazzjoni assoċjati ma’ tranżazzjonijiet transkonfinali.

(18)

Jinħtieġ sforz kontinwu biex tkompli titjieb il-kwalità tas-servizzi u l-prestazzjoni tan-Netwerk, b'mod partikolari fir-rigward tal-għarfien tal-SMEs u t-teħid sussegwenti tas-servizzi proposti, permezz tal-integrazzjoni ulterjuri ta' servizzi ta' internazzjonalizzazzjoni u innovazzjoni, it-tisħiħ tal-kooperazzjoni bejn in-Netwerk u l-partijiet interessati reġjonali u lokali fil-qasam tal-SMEs, konsultazzjoni u involviment aħjar tal-organizzazzjonijiet ospitanti, tnaqqis tal-burokrazija, titjib tal-appoġġ bit-teknoloġija tal-informazzjoni u żieda fil-viżibilità tan-Netwerk u s-servizzi tiegħu fir-reġjuni ġeografiċi koperti minnu.

(19)

L-internazzjonalizzazzjoni limitata tal-SMEs kemm ġewwa u barra l-Ewropa taffettwa l-kompetittività. Skont xi stimi, attwalment 25 % tal-SMEs tal-Unjoni jesportaw jew esportaw f’xi punt matul l-aħħar tliet snin, filwaqt li 13 % biss tal-SMEs tal-Unjoni jesportaw barra mill-Unjoni fuq bażi regolari u 2 % biss investew barra minn pajjiżhom. Barra minn hekk, l-istħarriġ tal-Ewrobarometru tal-2012 juri l-potenzjal mhux użat għat-tkabbir tal-SMEs fis-swieq ekoloġiċi, fl-Unjoni u barra minnha, f'termini ta' internazzjonalizzazzjoni u aċċess għall-akkwist pubbliku. F'konformità mal-SBA, li appella lill-Unjoni u l-Istati Membri biex jappoġġjaw u jinkoraġġixxu lill-SMEs jibbenefikaw mit-tkabbir tas-swieq barra l-Unjoni, l-Unjoni tipprovdi għajnuna finanzjarja lil diversi inizjattivi bħaċ-Ċentru għall-Kooperazzjoni Industrijali UE- Ġappun u l-Helpdesk għall-SMEs dwar id-Drittijiet tal-Proprjetà Intellettwali fiċ-Ċina. Jinħoloq valur miżjud tal-Unjoni bil-promozzjoni tal-kooperazzjoni u billi jiġu offruti servizzi fil-livell Ewropew li jikkomplementaw iżda ma jidduplikawx is-servizzi ta' qofol għall-promozzjoni tan-negozju tal-Istati Membri u li jsaħħu l-isforzi konġunti tal-fornituri pubbliċi u privati ta' servizzi f'dan il-qasam. Dawn is-servizzi għandhom jinkludu tagħrif dwar drittijiet ta' proprjetà intellettwali, standards u regoli u opportunitajiet tal-akkwist pubbliku.Għandu jittieħed kont sħiħ tal-Parti II tal-Konklużjonijiet tal-Kunsill tas-6 ta' Diċembru 2011, bit-titolu "It-tisħiħ tal-implimentazzjoni tal-politika industrijali fl-UE", dwar il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu "Politika industrijali integrata għal era tal-globalizzazzjoni fejn il-kompetittività u s-sostenibbiltà jkunu fix-xena prinċipali",. F'dak ir-rigward, strateġija ta' ragruppament Ewropea ddefinita tajjeb għandha tikkomplementa l-isforzi nazzjonali u reġjonali li jħeġġu r-ragruppamenti lejn l-eċċellenza u l-kooperazzjoni internazzjonali, b'kont meħud tal-fatt li r-ragruppament tal-SMEs jista' jkun mezz ewlieni biex isaħħu l-kapaċita' tagħhom għall-innovazzjoni u biex jibdew joperaw fi swieq barra minn pajjiżhom.

(20)

Biex tittejjeb il-kompetittività tal-intrapriżi tal-Unjoni, b'mod partikolari l-SMEs, l-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom bżonn joħolqu ambjent kummerċjali favorevoli. L-interessi tal-SMEs u s-setturi li fihom huma l-iktar attivi jeħtieġu attenzjoni partikulari. Inizjattivi fil-livell tal-Unjoni huma meħtieġa wkoll biex ikunu skambjati informazzjoni u għarfien fuq skala Ewropea u s-servizzi diġitali jistgħu jkunu partikolarment kost-effettivi f'dan il-qasam. Tali azzjonijiet jistgħu jgħinu biex ikunu żviluppati opportunitajiet indaqs għall-SMEs.

(21)

Il-lakuni, il-frammentazzjoni u l-burokrazija żejda fis-suq intern jipprevjenu liċ-ċittadini, il-konsumaturi u l-intrapriżi, speċjalment l-SMEs, milli jaħsdu l-benefiċċji sħaħ minnu. Għalhekk hemm ħtieġa kbira ta' sforz flimkien min-naħa tal-Istati Membri, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni, biex jindirizzaw l-implimentazzjoni u n-nuqqasijiet leġiżlattivi u ta' informazzjoni. F'konformità mal-prinċipji tas-sussidjarjetà u l-proporzjonalità, l-Istati Membri, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni, għandhom jikkollaboraw ukoll biex inaqqsu u jevitaw piżijiet amministrattivi u regolatorji żejda fuq l-SMEs. L-azzjonijiet taħt dan il-programm COSME - li huwa l-uniku programm tal-Unjoni li jiffoka speċifikament fuq l-SMEs - għandhom jikkontribwixxu għall-implimentazzjoni ta' dawk l-għanijiet, speċjalment billi jgħinu fit-titjib tal-qafas tal-kundizzjonijiet għall-intrapriżi. Kontrolli tal-idoneitá u valutazzjonijiet tal-impatt iffinanzjati taħt dan il-programm COSME għandu jkollhom rwol f'dan l-isforz.

(22)

Fattur ieħor li jaffettwa l-kompetittività huwa l-ispirtu intraprenditorjali relattivament dgħajjef fl-Unjoni. Huma biss 45 % taċ-ċittadini tal-Unjoni (u inqas minn 40 % tan-nisa) jixtiequ jkunu impjegati għal rashom meta mqabbla ma’ 55 % tal-popolazzjoni tal-Istati Uniti u 71 % fiċ-Ċina (skont l-istħarriġ tal-Ewrobarometru dwar l-imprenditura tal-2009). Skont l-SBA, għandha tingħata attenzjoni għas-sitwazzjonijiet kollha li jiffaċċjaw l-imprendituri, inkluż il-bidu, it-tkabbir, it-trasferiment u l-falliment (it-tieni opportunità). Il-promozzjoni tal-edukazzjoni intraprenditorjali, kif ukoll koerenza u konsistenza biex jissaħħu l-miżuri bħalma huma l-valutazzjoni komparattiva u l-iskambji ta' prattiki tajba jipprovdu valur miżjud għoli tal-Unjoni.

(23)

Il-Programm Erasmus għal Imprendituri Żgħażagħ ġie varat bil-ħsieb li jgħin imprendituri ġodda jew aspiranti jiksbu esperjenza ta' negozju fi Stat Membru li mhux tagħhom u b'hekk jippermettilhom isaħħu t-talenti imprenditorjali. B'rabta mal-objettiv tat-titjib tal-qafas tal-kundizzjonijiet għall-promozzjoni tal-imprenditura u l-kultura imprenditorjali, il-Kummissjoni għandha tkun tista' tieħu miżuri mfassla biex jgħinu lil imprendituri ġodda jtejbu l-abilità li jiżviluppaw il-kompetenzi, ħiliet u l-attitudni imprenditorjali tagħhom u li jtejbu l-kapaċità teknoloġika u l-ġestjoni tal-intrapriża.

(24)

Il-kompetizzjoni globali, bidliet demografiċi, limiti ta' riżorsi u xejriet soċjali emerġenti jiġġeneraw sfidi u opportunitajiet għal setturi differenti li jiffaċċjaw sfidi globali u karatterizzati minn proporzjon għoli ta' SMEs. Pereżempju, is-setturi bbażati fuq id-disinn jeħtiġilhom jadattaw biex jibbenefikaw mill-potenzjal mhux sfruttat ta' domanda għolja għal prodotti personalizzati, kreattivi, uinklużivi. Peress li dawn l-isfidi japplikaw għall-SMEs kollha fl-Unjoni f’dawn is-setturi, hemm bżonn ta’ sforz kollettiv fuq il-livell tal-Unjoni sabiex jinħoloq tkabbir addizzjonali permezz ta' inizjattivi li jaċċelleraw il-feġġ ta' prodotti u servizzi ġodda.

(25)

B'appoġġ għall-azzjoni meħuda fl-Istati Membri, il-programm COSME jista' jappoġġa inizjattivi f'oqsma kemm settorjali kif ukoll transettorjali b'potenzjal sinifikanti għat-tkabbir u l-attività imprenditorjali, speċjalment dawk bi proporzjon għoli ta' SMEs, li jaċċelleraw il-feġġ ta' industriji kompetittivi u sostenibbli, ibbażati fuq il-mudelli kummerċjali l-aktar kompetittivi, prodotti u proċessi mtejba, strutturi organizzattivi jew katini ta' valur modifikati. Kif deskritt fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta’ Ġunju 2010, bit-titolu “L-Ewropa, l-ewwel destinazzjoni turistika fid-dinja – qafas politiku ġdid għat-turiżmu Ewropew”, li ntlaqgħet mill-Kunsill f'Ottubru 2010, it-turiżmu huwa settur importanti tal-ekonomija tal-Unjoni. L-intrapriżi f'dan is-settur jikkontribwixxu direttament 5 % tal-prodott domestiku gross (PDG) tal-Unjoni. It-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE)jirrikonoxxi l-importanza tat-turiżmu u jiddeskrivi l-kompetenzi tal-Unjoni f’dan il-qasam. L-inizjattivi Ewropej tat-turiżmu jistgħu jikkomplementaw l-azzjonijiet tal-Istati Membri billi jinkoraġġixxu l-ħolqien ta' ambjent favorevoli u billi jippromwovu l-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri, b'mod partikolari bl-iskambju ta' prattiki tajbin. L-azzjonijiet jistgħu jinkludu t-titjib tal-bażi ta' għarfien turistiku permezz tal-forniment ta' data u analiżi, u l-iżvilupp ta' proġetti ta' kooperazzjoni tranżnazzjonali f'kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri waqt li jiġu evitati rekwiżiti mandatorji għall-intrapriżi tal-Unjoni.

(26)

Il-programm COSME jindika azzjonijiet għall-għanijiet, il-pakkett finanzjarju totali biex jintlaħqu dawk l-objettivi, pakkett finanzjarju minimu għall-istrumenti finanzjarji, tipi differenti ta’ miżuri ta’ implimentazzjoni, u l-arranġamenti trasparenti għall-monitoraġġ u l-evalwazzjoni u għall-ħarsien tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni.

(27)

Il-programm COSME jikkomplementa programmi oħra tal-Unjoni, filwaqt li jirrikonoxxi li kull strument għandu jaħdem skont il-proċeduri speċifiċi tiegħu stess. B'hekk, l-istess spejjeż eliġibbli ma għandhomx jirċievu finanzjament doppju. Bil-għan li jinkiseb il-valur miżjud u l-impatt sostanzjali tal-finanzjament tal-Unjoni, għandhom jiġu żviluppati sinerġiji mill-qrib bejn il-programm COSME, ir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8) ("Il-programm Orizzont 2020"), ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9) ("il-Fondi Strutturali") u programmi oħrajn tal-Unjoni.

(28)

Il-prinċipji tat-trasparenza u tal-opportunità indaqs bejn is-sessi għandhom jiġu kkunsidrati fl-inizjattivi u l-azzjonijiet rilevanti kollha koperti mill-programm COSME. Ir-rispett għad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali għaċ-ċittadini kollha għandhom jiġu kkunsidrati wkoll f’dawk l-inizjattivi u l-azzjonijiet.

(29)

Għotjiet lill-SMEs għandhom ikunu preċeduti minn proċess trasparenti. L-għoti ta' għajnuna finanzjarja u l-ħlas tagħha għandhom ikunu trasparenti, mhux burokratiċi u skont regoli komuni.

(30)

Dan ir-Regolament għandu jistabbilixxi pakkett fnanzjarju, għat-tul kollu tal-programm COSME, li għandu jikkostitwixxi l-ammont ta' referenza primarja, fis-sens tal-punt 17 tal-Ftehim Interistituzzjonali bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar id-dixxiplina baġitarja, dwar il-kooperazzjoni fi kwistjonijiet baġitarji u u l-amministrazzjoni finanzjarja tajba (10), għall-Parlament Ewropew u l-Kunsill matul il-proċedura baġitarja annwali.

(31)

Biex ikun żgurat li l-finanzjament huwa limitat għall-indirizzar ta’ fallimenti tas-suq, ta’ politika u istituzzjonali, u bil-ħsieb li jiġu evitati distorsjonijiet tas-suq, il-finanzjament mill-programm COSME għandu jħares ir-regoli tal-għajnuna mill-Istat tal-Unjoni.

(32)

Il-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea u l-Protokolli tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni jipprovdu għall-parteċipazzjoni tal-pajjiżi kkonċernati fi programmi tal-Unjoni. Il-parteċipazzjoni minn pajjiżi terzi oħra għandha tkun possibbli meta l-ftehimiet u l-proċeduri jindikaw hekk.

(33)

Huwa importanti li jiġu żgurati l-ġestjoni finanzjarja tajba tal-programm COSME u l-implimentazzjoni tiegħu bl-aktar mod effettiv u faċli għall-utent, filwaqt li għandhom ikunu wkoll żgurati għall-parteċipanti kollha ċ-ċertezza legali u l-aċċessibbiltà tal-programm COSME.

(34)

Il-programm COSME għandu jkun immonitorat u evalwat sabiex jingħata lok għal aġġustamenti. Għandu jsir rapport ta' kull sena dwar l-implimentazzjoni tiegħu, li jippreżenta l-progress miksub u l-attivitajiet ippjanati.

(35)

L-implimentazzjoni tal-programm COSME għandha tkun immonitorjata kull sena bl-għajnuna ta' indikaturi prinċipali għall-valutazzjoni tar-riżultati u l-impatti. Dawn l-indikaturi, inklużi l-linji ta' referenza rilevanti, għandhom jipprovdu l-bażi minima sabiex jiġi vvalutat sa liema punt ikunu ntlaħqu l-objettivi tal-programm COSME.

(36)

Ir-rapport interim dwar il-kisba tal-objettivi tal-azzjonijiet kollha appoġġati skont il-programm COSME imħejji mill-Kummissjoni għandu jinkludi wkoll evalwazzjoni dwar ir-rati baxxi ta' parteċipazzjoni tal-SMEs, meta dan ikun identifikat f'għadd sinifikanti ta' Stati Membri. Fejn xieraq, l-Istati Membri jkunu jistgħu jieħdu kont tar-riżultati tar-rapport interim fil-linji ta' politika rispettivi tagħhom.

(37)

L-interessi finanzjarji tal-Unjoni għandhom jitħarsu permezz ta' miżuri proporzjonati fiċ-ċiklu kollu tal-infiq, inklużi l-prevenzjoni, il-kxif u l-investigazzjoni ta' irregolaritajiet, l-irkupru ta' fondi li jintilfu, jitħallsu ħażin jew jintużaw b'mod korrett u, fejn ikun xieraq, pieni amministrattivi u finanzjarji, skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966 /2012.

(38)

Sabiex ikunu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’dan ir-Regolament, għandhom jiġu konferiti setgħat ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni, biex tadotta programmi annwali ta’ ħidma għall-implimentazzjoni tal-programm COSME. Dawk is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11). Uħud mill-azzjonijiet inklużi fil-programm annwali ta' ħidma jinvolvu l-koordinazzjoni ta' azzjonijiet fuq livell nazzjonali. F'dak ir-rigward, għandu japplika l-Artikolu 5(4) ta' dak ir-Regolament.

(39)

Is-setgħa ta' adozzjoni ta' atti taħt l-Artikolu 290 TFUE għandha tingħata lill-Kummissjoni fir-rigward ta' żidiet mal-indikaturi, bidliet f'ċerti dettalji speċifiċi dwar l-istrumenti finanzjarji u modifiki fl-ammonti indikattivi li jkunu iżjed minn dawk l-ammonti b'aktar minn 5 % tal-valur tal-pakkett finanzjarju f'kull każ. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol tagħha ta' tħejjija, inkluż fil-livell tal-esperti. Il-Kummissjoni, meta tħejji u tfassal atti delegati, għandha tiżgura t-trasmissjoni simultanja, f’waqtha u xierqa ta’ dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill,

(40)

Għal raġunijiet ta’ ċertezza u ċarezza legali, id-Deċiżjoni 1639/2006/KE għandha titħassar,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

KAPITOLU I

Suġġett

Artikolu 1

Stabbiliment

Programm għal azzjonijiet tal-Unjoni biex itejjbu l-kompetittività tal-intrapriżi, b’enfasi speċjali fuq l-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs) ("il-programm COSME"), huwa b'dan stabbilit għall-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2014 sal-31 ta’ Diċembru 2020.

Artikolu 2

Definizzjoni

Għall-fini ta' dan ir-Regolament, "SMEs" għandha tfisser intrapriżi mikro, żgħar u ta’ daqs medju, kif definit fir-Rakkomandazzjoni 2003/361/KE.

Artikolu 3

Objettivi ġenerali

1.   Il-programm COSME għandu jikkontribwixxi għall-objettivi ġenerali li ġejjin, b'attenzjoni partikolari għall-ħtiġijiet speċifiċi tal-SMEs stabbiliti fl-Unjoni u tal-SMEs stabbiliti f'pajjiżi terzi parteċipanti fil-programm COSME skont l-Artikolu 6:

(a)

it-tisħiħ tal-kompetittività u s-sostenibbiltà tal-intrapriżi tal-Unjoni, b'mod partikolari l-SMEs;

(b)

l-inkoraġġiment ta' kultura imprenditorjali u l-promozzjoni tal-ħolqien u t-tkabbir tal-SMEs.

2.   Il-kisba tal-objettivi msemmija fil-paragrafu 1 għandhom jitkejlu bl-indikaturi li ġejjin:

(a)

il-prestazzjoni tal-SMEs fir-rigward tas-sostenibbiltà;

(b)

bidliet fil-piż amministrattiv u regolatorju mhux meħtieġ fuq SMEs kemm ġodda kif ukoll dawk eżistenti;

(c)

bidliet fil-proporzjon tal-SMEs li jesportaw ġewwa jew barra l-Unjoni;

(d)

bidliet fit-tkabbir tal-SMEs;

(e)

bidliet fil- proporzjon taċ-ċittadini tal-Unjoni li jixtiequ jkunu impjegati għal rashom.

3.   Lista dettaljata ta' indikaturi u miri għall-programm COSME tinsab fl-Anness I.

4.   Il-programm COSME għandu jappoġġa l-implimentazzjoni tal-Istrateġija Ewropa 2020 u għandu jikkontribwixxi biex jintlaħaq l-objettiv ta’ tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv. B'mod partikolari, il-programm COSME għandu jikkontribwixxi għall-mira ewlenija li tikkonċerna l-impjiegi.

KAPITOLU II

Objettivi speċifiċi u l-oqsma ta’ azzjoni

Artikolu 4

Objettivi speċifiċi

1.   L-objettivi speċifiċi tal-programm COSME għandhom ikunu:

(a)

li jittejjeb l-aċċess għall-finanzi għall-SMEs fil-forma ta' ekwità u dejn;

(b)

li jittejjeb l-aċċess għas-swieq, b'mod partikolari fl-Unjoni iżda wkoll fil-livell globali;

(c)

li jittejbu l-kundizzjonijiet ta' qafas għall-kompetittività u s-sostenibbiltà tal-intrapriżi tal-Unjoni, b'mod partikolari l-SMEs, inkluż fis-settur tat-turiżmu;

(d)

li jiġu promossi l-intraprenditorija u l-kultura tal-intraprenditorjali.

2.   Il-bżonn tal-intrapriżi li jaddattaw għal ekonomija b’emissjonijiet baxxi, reżiljenti għat-tibdil fil-klima, efficjenti fl-użu tar-riżorsi u fl-enerġija għandu jkun promoss fl-implimentazzjoni tal-programm COSME.

3.   Sabiex jitkejjel l-impatt tal-programm COSME fil-kisba tal-objettivi speċifiċi msemmija fil-paragrafu 1, għandhom jintużaw l-indikaturi stipulati fl-Anness.

4.   Il-programmi annwali ta' ħidma msemmija fl-Artikolu 13 għandhom jispeċifikaw fid-dettall l-azzjonijiet kollha li għandhom jiġu implimentati skont il-programm COSME.

Artikolu 5

Baġit

1.   Il-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni tal-programm COSME huwa stabbilit għal EUR 2,302 biljun fil-prezzijiet attwali, li minnhom xejn anqas minn 60 % għandu jiġi allokat għall-istrumenti finanzjarji.

L-approprjazzjonijiet annwali għandhom jiġu awtorizzati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill fil-limiti tal-qafas finanzjarju multiannwali.

2.   Il-pakkett finanzjarju stabbilit skont dan ir-Regolament jista' jkopri wkoll l-ispejjeż tal-attivitajiet preparatorji, ta' monitoraġġ, ta' kontroll, ta' verifika u ta' evalwazzjoni li huma meħtieġa għall-ġestjoni tal-programm COSME u l-kisba tal-objettivi tiegħu. B’mod partikolari huwa għandu ikopri, b'mod kost-effettiv, l-studji, il-laqgħat tal-esperti, l-azzjonijiet ta’ informazzjoni u ta' komunikazzjoni, inkluża l-komunikazzjoni korporattiva tal-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni safejn ikunu relatati mal-objettivi ġenerali tal-programm COSME, l-ispejjeż konnessi man-netwerks tal-IT li jiffukaw fuq l-ipproċessar u l-iskambju tal-informazzjoni, flimkien mal-ispejjez l-oħra kollha ta’ assistenza teknika u amministrattiva mġarrba mill-Kummissjoni fil-ġestjoni tal-programm COSME.

Dawk l-ispejjeż m'għandhomx jaqbżu 5 % tal-valur tal-pakkett finanzjarju.

3.   Il-pakkett finanzjarju għall-programm COSME għandu jalloka l-ammonti indikattivi ta' 21,5 % tal-valur tal-pakkett finanzjarju għall-għan speċifiku msemmi fl-Artikolu 4(1)(b), 11 % għall-għan speċifiku msemmi flArtikolu 4(1)(c) u 2,5 % għall-għan speċifiku msemmi fl-Artikolu 4(1)(d). Il-Kummissjoni tista' tiddevja minn dawn l-ammonti indikattivi iżda mhux b'aktar minn 5 % tal-valur tal-pakkett finanzjarju f'kull każ. Jekk ikun neċessarju li jinqabeż dak il-limitu, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 23 biex jiġu mmodifikati dawk l-ammonti indikattivi.

4.   L-allokazzjoni finanzjarja tista' tkopri wkoll l-ispejjeż ta’ assistenza teknika u amministrattiva meħtieġa biex tiġi żgurata t-transizzjoni bejn il-programm COSME u l-miżuri adottati skont id-Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE. Jekk ikun meħtieġ, l-approprjazzjonijiet jistgħu jiddaħħlu fil-baġit lil hinn mill-2020 biex jiġu koperti spejjeż simili, sabiex jippermettu l-ġestjoni ta' azzjonijiet li jkunu għadhom mhux mitmuma sal-31 ta’ Diċembru 2020.

Artikolu 6

Parteċipazzjoni ta’ pajjiżi terzi

1.   Il-programm COSME għandu jkun miftuħ għall-parteċipazzjoni ta':

(a)

il-pajjiżi tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles (EFTA) li huma membri taż-Żona Ekonomika Ewropea (ŻEE), skont il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-Ftehim ŻEE, u pajjiżi Ewropej oħra meta l-ftehim u l-proċeduri jippermettu dan;

(b)

il-pajjiżi li qed jaderixxu, il-pajjiżi kandidati u l-kandidati potenzjali skont il-prinċipji ġenerali u t-termini u l-kundizzjonijiet ġenerali għall-parteċipazzjoni ta’ dawk il-pajjiżi fi programmi tal-Unjoni stabbiliti fil-Ftehimiet ta’ Qafas u fid-Deċiżjonijiet tal-Kunsill tal-Assoċjazzjoni rispettivi, jew arranġamenti simili;

(c)

il-pajjiżi li jaqgħu fl-ambitu tal-politiki Ewropej tal-viċinat, meta l-ftehimiet u l-proċeduri jippermettu hekk u skont il-prinċipji ġenerali u t-termini u l-kundizzjonijiet ġenerali għall-parteċipazzjoni ta’ dawk il-pajjiżi fi programmi tal-Unjoni stabbiliti fil-Ftehimiet ta’ Qafas rispettivi, il-Protokolli tal-Ftehimiet ta’ Assoċjazzjoni u d-Deċiżjonijiet tal-Kunsill tal-Assoċjazzjoni.

2.   Entità stabbilita f'pajjiż imsemmi fil-paragrafu 1 tista' tipparteċipa f'partijiet tal-programm COSME fejn dak il-pajjiż jipparteċipa skont il-kondizzjonijiet stabbiliti fil-ftehimiet rispettivi deskritti fil-paragrafu 1.

Artikolu 7

Parteċipazzjoni tal-entitajiet ta' pajjiżi mhux parteċipanti

1.   F'partijiet tal-programm COSME li fihom pajjiż terz imsemmi fl-Artikolu 5 ma jipparteċipax, jistgħu jipparteċipaw entitajiet stabbiliti f'dak il-pajjiż. Entitajiet stabbiliti f'pajjiżi terzi oħra jistgħu wkoll jipparteċipaw f'azzjonijiet skont il-programm COSME.

2.   L-entitajiet imsemmija fil-paragrafu 1 ma għandhomx ikunu intitolati li jirċievu kontribuzzjonijiet finanzjarji tal-Unjoni, minbarra meta jkun essenzjali għall-programm COSME, b’mod partikolari f’termini ta’ kompetittività u aċċess għas-swieq għall-intrapriżi tal-Unjoni. Dik l-eċċezzjoni ma għandhiex tapplika għal entitajiet li għandhom skop ta' qligħ.

Artikolu 8

Azzjonijiet li jtejbu l-aċċess għall-finanzi għall-SMEs

1.   Il-Kummissjoni għandha tappoġġa azzjonijiet li għandhom l-għan li jiffaċilitaw u jtejbu l-aċċess tal-SMEs għall-finanzjament fil-fażijiet tagħhom tal-bidu, it-tkabbir u t-trasferiment filwaqt li jikkumplimentaw l-użu tal-istrumenti finanzjarji mill-Istati Membri għall-SMEs fil-livell nazzjonali u reġjonali. Sabiex tkun żgurata l-kumplimentarjetà, tali azzjonijiet għandhom ikunu kkoordinati mill-qrib ma' dawk li jitwettqu fil-qafas tal-politika ta' koeżjoni, l-programm Orizzont 2020 u fil-livell nazzjonali jew reġjonali. Tali azzjonijiet għandhu jkollhom l-għan li jistimolaw l-adozzjoni u l-provvista tal-finanzjament kemm tal-ekwità kif ukoll tad-dejn, li jistgħu jinkludu finanzjament tal-avvjament (seed funding), finanzjament informali (angel funding) u finanzjament ta’ ekwità jew kważi-ekwità soġġetti għad-domanda tas-suq, iżda li jeskludi l-iżmembrament tal-assi (asset stripping).

2.   Minbarra l-azzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1, l-appoġġ tal-Unjoni jista' jingħata wkoll lil azzjonijiet, biex jittejjeb il-finanzjament transkonfinali u multinazzjonali, soġġett għad-domanda tas-suq biex jassisti lill-SMEs fl-internazzjonalizzazzjoni tal-attivitajiet tagħhom f’konformità mal-liġi tal-Unjoni.

Il-Kummissjoni tista' teżamina wkoll il-possibilità ta' żvilupp ta' mekkaniżmi finanzjarji innovattivi, bħal crowdfunding, soġġett għal domanda tas-suq.

3.   Id-dettalji tal-azzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 huma stabbiliti fl-Artikolu 17.

Artikolu 9

Azzjonijiet li jtejbu l-aċċess għas-swieq

1.   Biex tkompli ttejjeb il-kompetittività u l-aċċess għas-swieq tal-intrapriżi tal-Unjoni, il-Kummissjoni tista’ tappoġġa azzjonijiet biex jittejjeb l-aċċess tal-SMEs għas-suq intern, bħall-forniment ta’ informazzjoni (inkluż permezz tas-servizzi diġitali) u s-sensibilizzazzjoni fir-rigward, fost l-oħrajn, il-programmi, il-liġi u l-istandards tal-Unjoni.

2.   Miżuri speċifiċi għandhom l-għan li jiffaċilitaw l-aċċess tal-SME għas-swieq barra mill-Unjoni. Tali miżuri jistgħu jinkludu l-għoti ta' informazzjoni dwar l-ostakli eżistenti għad-dħul fis-suq u opportunitajiet kummerċjali, akkwist pubbliku u proċeduri doganali, u titjib tas-servizzi ta' appoġġ fis-sens ta' standards u drittijiet tal-proprjetà intellettwali fil-pajjiżi terzi ta' prijorità. Dawk il-miżuri għandhom jikkomplementaw iżda mhux jidduplikaw l-attivitajiet ċentrali għall-promozzjoni tal-kummerċ tal-Istati Membri.

3.   L-azzjonijiet skont il-programm COSME jistgħu jimmiraw li jrawmu kooperazzjoni internazzjonali, inklużi djalogi industrijali u regolatorji ma’ pajjiżi terzi. Il-miżuri speċifiċi jistgħu jimmiraw li jnaqqsu d-differenzi bejn l-Unjoni u pajjiżi oħra fis-sens tal-oqfsa regolatorji għal prodotti, sabiex jikkontribwixxu għall-iżvilupp tal-politika industrijali u tal-intrapriża u sabiex jikkontribwixxu għat-titjib tal-ambjent tan-negozju.

Artikolu 10

In-Netwerk Ewropew għall-Intrapriżi

1.   Il-Kummissjoni għandha tappoġġa n-Netwerk Ewropew għall-Intrapriżi (“in-Netwerk”) biex tipprovdi servizzi integrati ta' appoġġ għan-negozju lill-SMEs tal-Unjoni li jfittxu li jesploraw opportunitajiet fis-suq intern u f'pajjiżi terzi. L-azzjonijiet meħuda permezz tan-Network jistgħu jinkludu dan li ġej:

(a)

għoti ta' informazzjoni u servizzi ta' konsulenza dwar inizjattivi u liġital-Unjoni; l-appoġġ għat-tisħiħ tal-kapaċitajiet ta' ġestjoni biex tiżdied il-kompetittività tal-SMEs; l-appoġġ bl-għan li jttejjeb l-għarfien finanzjarju tal-SMEs, inkluż informazzjoni u servizzi ta' pariri dwar opportunitajiet ta' finanzjament, l-aċċess għall-finanzi u skemi relatati ta' taħriġ u mentoring; miżuri biex jiżdied l-aċċess tal-SME għall-effiċjenza enerġetika, il-klima u għarfien espert ambjentali; u l-promozzjoni ta' programmi ta' finanzjament tal-Unjoni u strumenti finanzjarji (inklużi il-programm Orizzont 2020 f'kooperazzjoni mal-punti ta' kuntatt nazzjonali u l-Fondi Strutturali);

(b)

faċilitazzjoni ta' kooperazzjoni transkonfinali tan-negozju, R&Ż, trasferiment ta' teknoloġija u għarfien u sħubiji fit-teknoloġija u l-innovazzjoni;

(c)

forniment ta’ kanal ta’ komunikazzjoni bejn l-SMEs u l-Kummissjoni.

2.   In-Netwerk Ewropew jista' jintuża wkoll biex jagħti servizzi f'isem programmi oħra tal-Unjoni bħal l-programm Orizzont 2020, inklużi servizzi ta' konsulenza dedikati li jinkoraġġixxu l-parteċipazzjoni tal-SMEs fi programmi oħra tal-Unjoni. Il-Kummissjoni għandha tassigura li r-riżorsi finanzjarji diversi għan-Netwerk ikunu kkoordinati b'mod effiċjenti u li s-servizzi mogħtija min-Netwerk f'isem programmi oħra tal-Unjoni jkunu ffinanzjati minn dawk il-programmi.

3.   L-implimentazzjoni tan-Netwerk għandha tkun ikkoordinata mill-qrib mal-Istati Membri sabiex tiġi evitata d-duplikazzjoni tal-attivitajiet skont il-prinċipju tas-sussidjarjetà.

Il-Kummissjoni għandha tivvaluta n-Netwerk f'termini ta' governanza effettiva tagħha u dispożizzjonijiet ta' servizzi ta' kwalità għolja madwar l-Unjoni.

Artikolu 11

L-azzjonijiet biex itejbu l-kundizzjonijiet qafas għall-kompetittività u s-sostenibilità tal-intrapriżi tal-Unjoni partikolarment l-SMEs

1.   Il-Kummissjoni għandha tappoġġa azzjonijiet biex jitjiebu l-kundizzjonijiet qafas għall-kompetittività u s-sostenibbiltà tal-intrapriżi tal-Unjoni, partikolarment l-SMEs, sabiex tittejjeb l-effettività, il-koerenza, il-koordinazzjoni u l-konsistenza tal-politiki nazzjonali u reġjonali għall-promozzjoni tal-kompetittività, is-sostenibbilità u t-tkabbir tal-intrapriżi tal-Unjoni.

2.   Il-Kummissjoni tista' tappoġġa azzjonijiet speċifiċi biex itejbu l-kondizzjonijiet ta' qafas għall-intrapriżi, partikolarment SMEs, permezz ta' tnaqqis fi u evitar ta' piżijiet amministrattivi u piżijiet regolatorji mhux meħtieġa. Tali azzjonijiiet jistgħu jinkludu kejl fuq bażi regolari tal-impatt tal-liġi rilevanti tal-Unjoni fuq l-SMEs, fejn xieraq permezz ta' tabella ta' valutazzjoni, l-appoġġ għall-gruppi ta' esperti indipendenti u l-iskambju ta' informazzjoni u ta' prattiki tajba, inkluż dwar l-applikazzjoni sistematika tat-test tal-SMEs fil-livell tal-Unjoni u tal-Istati Membri.

3.   Il-Kummissjoni tista' tappoġġa l-azzjonijiet maħsuba biex jiżviluppaw strateġiji ġodda ta' kompetittività u ta' żvilupp ta' negozju. Tali azzjonijiet jistgħu jinkludu dan li ġej:

(a)

miżuri li jtejbu d-disinn, l-implimentazzjoni u l-evalwazzjoni tal-politiki li jaffettwaw il-kompetittività u s-sostenibbilità tal-intrapriżi, inkluż permezz tal-kondiviżjoni ta' prattiki tajba dwar kondizzjonijiet ta' qafas u dwar il-ġestjoni ta' gruppi ta' klassi dinjija u netwerks kummerċjali; u permezz tal-promozzjoni tal-kollaborazzjoni transnazzjonali bejn gruppi u netwerks kummerċjali, l-iżvilupp ta' prodotti sostenibbli, is-servizzi, teknoloġiji u proċessi, kif ukoll effiċjenza tar-riżorsi u l-enerġija u r-responsabbiltà soċjali korporattiva;

(b)

miżuri biex jiġu indirizzati l-aspetti internazzjonali tal-politiki tal-kompetittività, li jiffukaw b'mod partikolari fuq il-kooperazzjoni fil-politika bejn l-Istati Membri, pajjiżi oħrajn li jipparteċipaw fil-programm COSME u s-sħab globali kummerċjali tal-Unjoni;

(c)

miżuri għat-titjib tal-iżvilupp tal-politika tal-SMEs, il-kooperazzjoni bejn dawk li jfasslu l-politika, reviżjonijiet minn pari u l-iskambju ta' prattiki tajbin fost l-Istati Membri, b'kont meħud, fejn adatt, tal-evidenza disponibbli u l-fehmiet tal-partijiet interessati u partikolarment bil-ħsieb li jkun aktar faċli għall-SMEs li jkollhom aċċess għall-programmi u miżuri tal-Unjoni, f'konformità mal-Pjan ta' Azzjoni tal-SBA.

4.   Il-Kummissjoni tista', permezz tal-promozzjoni tal-koordinazzjoni, tappoġġa azzjonijiet meħuda mill-Istati Membru bil-ħsieb li jiġi aċċellerat il-ħolqien ta' industriji kompetittivi b'potenzjal fis-suq. Tali appoġġ jista' jinkludi azzjonijiet li jippromwovu l-iskambju ta' prattiki tajbin u l-identifikazzjoni ta' ħiliet u r-rekwiżiti għat-taħriġ mill-industriji, speċjalment l-SMEs, partikolarment il-ħiliet diġitali. Huwa jista' jinkludi wkoll azzjonijiet li jinkoraġġixxu l-adozzjoni ta' mudelli kummerċjali ġodda u l-kooperazzjoni tal-SMEs fi ktajjen ta’ valur ġodda kif ukoll l-użu kummerċjali ta' ideat rilevanti għal prodotti u servizzi ġodda.

5.   Il-Kummissjoni tista' tikkomplementa l-azzjonijiet tal-Istati Membri biex itejbu l-kompetittività u s-sostenibbiltà tal-SMEs tal-Unjoni f'oqsma kkaratterizzati minn potenzjal sinifikanti ta' tkabbir, speċjalment dawk bi proporzjon għoli ta' SMEs, bħas-settur tat-turiżmu. Tali attivitajiet jistgħu jinkludu promozzjoni tal-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri, b'mod partikolari permezz tal-iskambju ta' prattiki tajbin.

Artikolu 12

Azzjonijiet li jippromwovu l-intraprenditorija

1.   Il-Kummissjoni għandha tikkontribwixxi għall-promozzjoni tal-intraprenditorija u l-kultura intraprenditorjali billi ttejjeb il-kondizzjonijiet ta' qafas li jaffettwaw l-iżvilupp tal-intraprenditorija, inkluż billi tnaqqas l-ostakoli għall-istabbiliment ta' intrapriżi. Il-Kummissjoni għandha tappoġġa ambjent tan-negozju u kultura favorevoli għall-intrapriżi sostenibbli, start-ups, it-tkabbir, it-trasferiment tan-negozju, it-tieni ċans (re-start), kif ukoll spin-offs u spin-outs.

2.   Għandha tingħata attenzjoni partikolari lill-imprendituri potenzjali, ġodda, żgħażagħ, u nisa, kif ukoll lil gruppi speċifiċi oħra ta’ mira;

3.   Il-Kummissjoni tista' tieħu azzjonijiet bħal programmi ta' mobilità għall-imprendituri ġodda biex itejbu l-abilità' tagħhom li jiżviluppaw għarfien, ħiliet u attitudnijiet intraprenditorjali u biex itejbu l-kapaċità teknoloġika tagħhom u l-ġestjoni tal-intrapriżi.

4.   Il-Kummissjoni tista' tappoġġa miżuri tal-Istati Membri li jiżviluppaw u jiffaċilitaw edukazzjoni, taħriġ, ħiliet u attitudnijiet intraprenditorjali, b' mod partikolari fost imprendituri potenzjali u ġodda.

KAPITOLU III

Implimentazzjoni tal-programm COSME

Artikolu 13

Programmi annwali ta' ħidma

1.   Sabiex ikun implimentat il-programm COSME, il-Kummissjoni għandha tadotta programmi annwali ta’ ħidma f’konformità mal-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 21(2). Kull programm ta' annwali ħidma għandu jimplimenta l-objettivi stipulati f'dan ir-Regolament u għandu jistabbilixxi fid-dettall:

(a)

deskrizzjoni tal-azzjonijiet li għandhom jiġu ffinanzjati, l-objettivi segwiti għal kull azzjoni, li għandhom ikunu skont l-objettivi ġenerali u speċifiċi stabbiliti fl-Artikoli 3 u 4, ir-riżultati mistennija, il-metodu ta' implimentazzjoni, indikazzjoni tal-ammont allokat għal kull azzjoni, ammont totali għall-azzjonijiet kollha u skeda indikattiva ta 'implimentazzjoni u l-profil tal-ħlas;

(b)

indikaturi kwalitattivi u kwantitattivi xierqa għal kull azzjoni, għall-fini ta' analiżi u l-monitoraġġ tal-effikaċja fit-twettiq tal-eżiti u l-ksib ta' objettivi tal-azzjoni kkonċernata;

(c)

għall-għotjiet u l-miżuri relatati, il-kriterji essenzjali ta' evalwazzjoni, li għandhom jiġu stabbiliti sabiex jintlaħqu bl-aħjar mod l-objettivi segwiti mill-programm COSME, u r-rata massima ta' kofinanzjament;

(d)

kapitolu separat u dettaljat dwar l-istrumenti finanzjarji, li għandha, f'konformità mal-Artikolu 17 ta' dan ir-Regolament, jirriflettu l-obbligi ta' informazzjoni taħt Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, inkluż it-tqassim mistenni tal-pakkett finanzjarju bejn il-Faċilità tal-Ekwità għat-Tkabbir u l-Faċilità ta’ Garanzija ta' Self imsemmija fl-Artikoli 18 u 19 ta' dan ir-Regolament rispettivament u l-informazzjoni bħal-livell ta' garanzija u r-relazzjoni mal-programm l-Orizzont 2020.

2.   Il-Kummissjoni għandha timplimenta l-programm COSME f’konformità mar- Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

3.   Il-programm COSME għandu jiġi implimentat b'mod li jiġi żgurat li l-azzjonijiet appoġġati jieħdu kont tal-iżviluppi u l-ħtiġijiet futuri, b’mod partikolari wara l-evalwazzjoni interim, imsemmija fl-Artikolu 15(3), u li dawn huma rilevanti għal swieq li qed jevolvu, l-ekonomija u l-bidliet fis-soċjetà.

Artikolu 14

Miżuri ta' appoġġ

1.   Flimkien mal-miżuri koperti mill-programmi annwali ta’ ħidma msemmija fl-Artikolu 13, il-Kummissjoni għandha twettaq b’mod regolari miżuri ta’ sostenn, inklużi dawn li ġejjin:

(a)

it-titjib tal-analiżi u l-monitoraġġ ta’ kwistjonijiet tal-kompetittività settorjali u transsettorjali;

(b)

l-identifikazzjoni u t-tixrid ta’ prattiċi tajbin u approċċi ta' politika, u l-iżvilupp ulterjuri tagħhom;

(c)

kontrolli ta' idoneità tal-liġi eżistenti u evalwazzjonijiet tal-impatt ta' miżuri ġodda tal-Unjoni li huma ta’ rilevanza partikolari għall-kompetittività tal-intrapriżi, bil-ħsieb li jiġu identifikati oqsma tal-liġi eżistenti li jeħtieġ li jiġu simplifikati u li jiġi żgurat li l-piżijiet fuq l-SMEs jiġu mminimizzati fl-oqsma fejn miżuri leġislattivi ġodda qed jiġu proposti;

(d)

l-evalwazzjoni tal-leġislazzjoni li taffettwa l-intrapriżi, partikolarment l-SMEs, il-politika industrijali u l-miżuri relatati mal-kompetittività;

(e)

il-promozzjoni ta' sistemi online integrati u faċli biex jitħaddmu li jipprovdu informazzjoni dwar programmi rilevanti għall-SMEs, filwaqt li jiġi żgurat li huma ma jidduplikawx il-portali eżistenti.

2.   L-ispiża totali ta' dawn il-miżuri ta' appoġġ ma għandhiex teċċedi 2,5 % tal-pakkett finanzjarju tal-programm COSME.

Artikolu 15

Monitoraġġ u evalwazzjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tissorvelja l-implimentazzjoni u l-ġestjoni tal-programm COSME.

2.   Il-Kummissjoni għandha tfassal rapport annwali ta’ monitoraġġ li jeżamina l-effiċjenza u l-effettività tal-attivitajiet appoġġati f'termini tal-implimentazzjoni finanzjarja, ir-riżulati, l-ispejjeż u, fejn possibbli, l-impatt. Ir-rapport għandu jinkludi informazzjoni dwar il-benefiċjarji, meta possibbli, għal kull sejħa għall-proposti, informazzjoni dwar l-ammont ta’ nfiq relatat mal-klima u l-impatt tal-appoġġ għall-objettivi tat-tibdil fil-klima, data rilevanti rigward is-self ipprovdut mill-Faċilità ta' Garanzija ta' Self iktar u inqas minn EUR 150 000 sakemm il-ġbir ta' tali informazzjoni ma joħloqx piż amministrattiv mhux ġustifikat għall-intrapriżi, speċjalment l-SMEs. Ir-rapport ta’ monitoraġġ għandu jinkludi r-rapport annwali dwar kull strument finanzjarju kif stipulat bl-Artikolu 140(8) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

3.   Sa mhux iktar tard mill-2018, il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi rapport ta' evalwazzjoni interim dwar ir-realizzazzjoni tal-objettivi tal-azzjonijiet kollha appoġġati skont il-programm COSME fil-livell ta' riżultati u impatti, l-effiċjenza tal-użu tar-riżorsi u l-valur miżjud Ewropew ta' dan, bi ħsieb ta' deċiżjoni dwar it-tiġdid, il-modifika jew is-sospensjoni tal-miżuri. Ir-rapport ta' evalwazzjoni interim għandu jindirizza wkoll l-ambitu għas-simplifikazzjoni, il-koerenza interna u esterna tagħha, ir-rilevanza kontinwa tal-objettivi kollha, kif ukoll il-kontribuzzjoni tal-miżuri għall-prijoritajiet tal-Unjoni ta' tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv. Dan għandu jieħu kont tar-riżultati tal-evalwazzjoni fuq l-impatt fit-tul tal-miżuri preċedenti u għandu jikkontribwixxi għal deċiżjoni dwar tiġdid, modifika jew sospensjoni possibbli ta' miżura sussegwenti.

4.   Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi rapport ta' evalwazzjoni finali dwar l-impatti fit-tul u sostenibbiltà tal-effetti tal-miżuri.

5.   Il-benefiċjarji kollha tal-għotjiet u partijiet oħrajn involuti li rċevew fondi tal-Unjoni skont dan ir-Regolament għandhom jipprovdu lill-Kummissjoni bid-data adatta u l-informazzjoni meħtieġa biex tippermetti l-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-miżuri kkonċernati.

6.   Il-Kummissjoni għandha tippreżenta r-rapporti msemmija fil-paragrafi 2, 3 u 4 lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill u tagħmilhom pubbliċi.

KAPITOLU IV

Dispożizzjonijiet finanzjarji u forom ta’ assistenza finanzjarja

Artikolu 16

Forom ta’ assistenza finanzjarja

L-assistenza finanzjarja tal-Unjoni skont il-programm COSMEtista’ tiġi implimentata indirettament billi jkunu ddelegati l-kompiti ta’ implimentazzjoni baġitarji lill-entitajiet elenkati fl-Artikolu 58(1)(c) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

Artikolu 17

Strumenti finanzjarji

1.   Strumenti finanzjarji skont il-programm COSME, stabbiliti skont it-Titolu VIII tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 għandhom jitħaddmu bl-għan li jiffaċilitaw l-aċċess għal finanzjament tal-SMEs, fil-fażijiet tagħhom tal-bidu, it-tkabbir u t-trasferiment. L-istrumenti finanzjarji għandhom jinkludu faċilità ta’ ekwità u faċilità ta' garanzija fuq is-self. L-allokazzjoni tal-fondi lil dawk il-faċilitajiet għandha tieħu kont tad-domanda minn intermedjarji finanzjarji.

2.   L-istrumenti finanzjarji għall-SMEs jistgħu, fejn xieraq, jiġu kkombinati ma' u jikkomplementaw:

(a)

strumenti finanzjarji oħra stabbiliti mill-Istati Membri u l-awtoritajiet amministrattivi tagħhom iffinanzjati minn fondi nazzjonali jew reġjonali jew iffinanzjati fil-kuntest tal-operazzjonijiet tal-Fondi Strutturali, skont l-[Artikolu 33(1)(a)] tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013];

(b)

strumenti finanzjarji oħra stabbiliti mill-Istati Membri u l-awtoritajiet amministrattivi tagħhom ffinanzjati mill-programmi nazzjonali jew reġjonali barra mill-operazzjonijiet tal-Fondi Strutturali;

(c)

għotjiet iffinanzjati mill-Unjoni, inkluż taħt dan ir-Regolament.

3.   Il-Faċilità tal-Ekwità għat-Tkabbir u l-Faċilità ta’ Garanzija ta' Self imsemmija fl-Artikoli 18 u 19 rispettivament jistgħu jikkomplementaw l-użu mill-Istati Membri tal-istrumenti finanzjarji għall-SMEs fil-qafas ta’ politika ta’ koeżjoni tal-Unjoni.

4.   Il-Faċilità tal-Ekwità għat-Tkabbir u l-Faċilità ta’ Garanzija ta' Self jistgħu, fejn adatt, jippermettu l-ġbir flimkien ta’ riżorsi finanzjarji bl-Istati Membri u/jew reġjuni li jkunu lesti jikkontribwixxu parti mill-Fondi Strutturali allokati lilhom skont l-[Artikolu 38(1)(a)] tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013].

5.   L-istrumenti finanzjarji jistgħu jiġġeneraw dħul aċċettabbli biex jintlaħqu l-objettivi tas-sħab l-oħrajn jew l-investituri. Il-Faċilità tal-Ekwità għat-Tkabbir tista' topera fuq bażi subordinata iżda għandha timmira li tippreserva l-valur tal-assi provduti mill-baġit tal-Unjoni.

6.   Il-faċilitajiet ta' garanzija tal-ekwità u ta’ self għandhom jiġu implimentati skont it-Titolu VIII tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u r-Regolament ta’ Delega tal-Kummissjoni (UE, Euratom) Nru 1268/2012 (12).

7.   L-istrumenti finanzjarji taħt il-programm COSME għandhom jiġu żviluppati u implimentati b'komplementarjetà u koerenza ma' dawk stabbiliti għall-SMEs taħt il-programm l-Orizzont 2020.

8.   Skont l-Artikolu 60 (1) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, l-entitajiet fdati bl-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji għandhom jiżguraw viżibilità tal-azzjoni tal-Unjoni meta jamministraw fondi tal-Unjoni. Għal din il-fini, l-entità fdata għandha tiżgura li l-intermedjarji finanzjarji jinformaw espliċitament lir-riċevituri aħħarin li l-finanzjament sar possibbli bl-appoġġ tal-istrumenti finanzjarji taħt il-programm COSME. Il-Kummissjoni għandha tiżgura li l-pubblikazzjoni ex post tal-informazzjoni dwar benefiċjarji skont l-Artikolu 60(2)(e) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 hija faċilment aċċessibbli għal benefiċjarji finali potenzjali.

9.   Ħlasijiet lura ġġenerati mit-tieni parti tal-Faċilità għall-SMEs Innovattivi u b'Rata Għolja ta' Tkabbir stabbilita taħt id-Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE u rċevuti wara l-31 Diċembru 2013 għandhom jiġu assenjati, skont l-Artikolu 21 (4) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, għall-Faċilità tal-Ekwità għat-Tkabbir stabbilita taħt l-Artikolu 18 ta' dan ir-Regolament.

10.   L-istrumenti finanzjarji għandhom jiġu implimentati b’konformità mar-regoli rilevanti tal-Unjoni dwar l-għajnuna mill-Istat.

Artikolu 18

Faċilità tal-Ekwità għat-Tkabbir

1.   Il-Faċilità tal-Ekwità għat-Tkabbir (EFG) għandha tiġi implimentata bħala parti minn strument finanzjarju waħdieni tal-Ekwità tal-Unjoni li tappoġġa t-tkabbir tal-intrapriżi tal-Unjoni u r-riċerka u l-innovazzjoni (R&I) mill-istadju bikri, inkluż il-kapital tal-avvjament, sal-istadju tat-tkabbir. L-istrument finanzjarju waħdieni tal-Ekwità tal-Unjoni għandu jkun appoġġat finanzjarjament mill-programm l-Orizzont 2020 u l-programm COSME.

2.   L-EFG għandu jiffoka fuq fondi li jipprovdu: kapital ta’ riskju u finanzjament intermedju, bħal self subordinat u parteċipanti, għall-intrapriżi ta’ espansjoni u dawk li qegħdin fi stadju ta’ tkabbir, partikolarment dawk li joperaw transkonfinalment, filwaqt li jkollu l-possibbiltà li jagħmel investimenti f'fondi li qegħdin fi stadju bikri flimkien mal-Faċilità tal-Ekwità għar-R&I skont l-programm l-Orizzont 2020 u jipprovdi faċilitajiet ta' koinvestiment għal investituri informali (business angels). Fil-każ ta' investimenti fi stadju bikri, l-investiment mill-EFG m’għandux jaqbeż l-20 % tal-investiment totali tal-Unjoni ħlief f'każijiet ta' fondi f'diversi stadji u fondi ta' fondi, fejn il-finanzjament mill-EFG u l-Faċilità tal-Ekwità għar-R&I skont il-programm l-Orizzont 2020 għandu jkun ipprovdut fuq bażi pro rata, abbażi tal-politika ta’ investiment tal-fondi. Il-Kummissjoni tista’ tiddeċiedi li temenda l-limitu massimu ta’ 20 % fid-dawl tal-kundizzjonijiet tas-suq li jinbidlu. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 21(2).

3.   L-EFG u l-faċilità tal-ekwità għar-R&I taħt il-programm l-Orizzont 2020 għandhom jużaw l-istess mekkaniżmu tat-twassil.

4.   L-appoġġ mill-EFG għandu jingħata fil-forma ta' wieħed mill-investimenti li ġejjin:

(a)

direttament mill-Fond Ewropew tal-Investiment jew entitajiet oħrajn fdati bl-implimentazzjoni tal-EFG f'isem il-Kummissjoni; jew

(b)

minn fondi ta’ fondi jew vetturi tal-investiment li jinvestu b’mod transkonfinali stabbiliti mill-Fond Ewropew tal-Investiment jew entitajiet oħrajn (inklużi amministraturi tas-settur privat jew pubbliku) fdati bl-implimentazzjoni tal-EFG f’isem il-Kummissjoni flimkien ma’ investituri minn istituzzjonijiet finanzjarji privati u/jew pubbliċi nazzjonali.

5.   L-EFG għandu jinvesti f'fondi intermedjarji ta' kapital ta' riskju inklużi fondi ta’ fondi, li jipprovdu investimenti għall-impriżi żgħar u medji tipikament fl-espansjoni u fl-istadju ta' tkabbir tagħhom. L-investimenti taħt l-EFG għandhom ikunu fit-tul, jiġifieri normalment jieħdu pożizzjonijiet bejn 5 snin u 15-il sena f'fondi ta' kapital ta' riskju. Fi kwalunkwe każ, it-tul ta' ħajja tal-investimenti taħt l-EFG ma għandux jaqbeż 20 sena miż-żmien tal-firma tal-ftehim bejn il-Kummissjoni u l-entità fdata bl-implimentazzjoni tiegħu.

Artikolu 19

Il-Faċilità ta’ Garanzija ta' Self

1.   Il-Faċilità ta’ Garanzija ta' Self (LGF) għandha tipprovdi:

(a)

kontrogaranziji u arranġamenti oħrajn li jikkondividu r-riskju għal skemi ta' garanzija, inkluż kogaranziji, fejn adatt;

(b)

garanziji diretti u arranġamenti oħrajn li jikkondividu r-riskju għal kwalunkwe intermedjarju finanzjarju ieħor li jissodisfa l-kriterji ta’ eliġibbiltà msemmija fil-paragrafu 5.

2.   L-LGF għandha tiġi implimentata bħala parti minn strumenti finanzjarju waħdieni tad-dejn tal-Unjoni għat-tkabbir u r-riċerka u l-innovazzjoni tal-intrapriżi tal-Unjoni, bl-użu tal-istess mekkaniżmu tat-twassil bħal dik il-parti tal-SME mmexxija mid-domanda tal-Faċilità tad-Dejn għar-R&I skont il-programm l-Orizzont 2020 (RSI II).

3.   L-LGF għandu jikkonsisti fi:

(a)

garanziji għal finanzjament tad-dejn (inkluż permezz ta' self subordinat u parteċipanti, kirja jew garanziji bankarji), li għandha tnaqqas id-diffikultajiet partikolari li jiffaċċjaw l-SMEs vijabbli biex ikollhom aċċess għall-finanzi, jew minħabba r-riskju għoli pperċepit tagħhom jew minħabba n-nuqqas ta' kollateral disponibbli suffiċjenti tagħhom;

(b)

it-titolizzazzjoni tal-portafolli ta' finanzjament tad-dejn tal-SME, li għandha timmobilizza l-finanzjament addizzjonali tad-dejn għall-SMEs skont arranġamenti adatti ta' kondiviżjoni tar-riskju mal-istituzzjonijiet identifikati. Is-sostenn għal dawn it-tranżazzjonijiet ta' titolizzazzjoni għandu jiddependi mill-impenn tal-istituzzjonijiet minn fejn joriġina li jużaw parti sinifikanti mil-likwidità li tirriżulta jew il-kapital mobilizzat għal self ġdid lil SMEs f' perijodu ta' żmien raġonevoli. L-ammont ta' dan il-finanzjament ġdid permezz ta' dejn għandu jiġi kkalkulat b'rabta mal-ammont tar-riskju tal-portafoll iggarantit. Dan l-ammont u l-perijodu ta' żmien għandhom jiġu nnegozjati individwalment ma' kull istituzzjoni minn fejn joriġinaw.

4.   L-LGF għandha titħaddem mill- Fond Ewropew tal-Investiment jew minn entitajiet oħrajn inkarigati bl-implimentazzjoni tal-LGF f'isem il-Kummissjoni. Il-garanziji individwali skont l-LGF jistgħu jkollhom maturità sa 10 snin.

5.   L-eliġibbiltà skont l-LGF għandhom jiġu ddeterminati għal kul intermedjarju abbażi tal-attivitajiet tagħhom u kemm huma effettivi fl-għajnuna għall-SMEs biex ikollhom aċċess għall-finanzjament għall-proġetti vijabbli. L-LGF tista' tintuża min-negozji ta' appoġġ intermedjarji biex jiffinanzjaw fost l-oħrajn l-akkwist ta' assi tanġibbli u mhux tanġibbli, kapital li jiċċirkola u għal trasferimenti ta' negozju. Il-kriterji marbuta mat-titolizzazzjoni ta' portafolli tal-finanzjament tad-dejn tal-SMEs, għandhom jinkludu tranżazzjonijiet individwali u dawk bejn diversi bejjiegħa kif ukoll tranżazzjonijiet bejn diversi pajjiżi. L-eliġibbiltà għandha tkun ibbażata fuq il-prattika tajba tas-suq, partikolarment fir-rigward tal-kwalità tal-kreditu u d-diversifikazzjoni tar-riskju tal-portafoll titolizzat.

6.   L-LGF għandha tkopri self sa EUR 150 000 u b’maturità minima ta’ 12-il xahar, minbarra s-self fil-portafoll titolizzat. L-LGF għandha wkoll tkopri self ogħla minn EUR 150 000 f'każijiet fejn l-SMEs li jissodisfaw il-kriterji biex ikunu eliġibbli skont il-programm COSME ma jissodisfawx il-kriterji biex ikunu eliġibbli skont il-parti tal-SME fil-Faċilità tad-Dejn tal-programm l-Orizzont 2020, b'maturità minima ta' 12-il xahar.

'Il fuq minn dan il-limitu, għandha tkun ir-responsabbiltà tal-intermedjarji finanzjarji li juru jekk l-SME huwiex eliġibbli jew le skont il-parti tal-SME fil-Faċilità tad-Dejn tal-programm l-Orizzont 2020.

7.   L-LGF għandha tkun imfassla b'tali mod li tagħmilha possibbli li wieħed jirrapporta dwar l-SMEs appoġġati, kemm f’termini tal-għadd kif ukoll f'dak li hu volum ta' self.

Artikolu 20

Protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tieħu miżuri xierqa sabiex tiżgura li, meta jiġu implimentati azzjonijiet iffinanzjati taħt dan ir-Regolament, l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jiġu protetti bl-applikazzjoni ta' miżuri preventivi kontra l-frodi, il-korruzzjoni u kwalunkwe attività illegali oħra, b'verifiki effikaċi u, jekk jiġu skoperti irregolaritajiet, bl-irkupru tal-ammonti li jkunu tħallsu bi żball u, fejn xieraq, b'penalitajiet amministrattivi u finanzjarji effikaċi, proporzjonali u dissważivi.

2.   Il-Kummissjoni jew ir-rappreżentanti tagħha u l-Qorti tal-Awdituri għandhom ikollhom is-setgħa ta’ verifika, abbażi ta' dokumenti u verifiki fuq il-post, fuq il-benefiċjarji, il-kuntratturi, is-sottokuntratturi u partijiet terzi oħrajn kollha li rċevew fondi tal-Unjoni skont dan ir-Regolament.

3.   L-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) jista' jwettaq investigazzjonijiet, inkluż verifiki u spezzjonijiet fuq il-post, skont id-dispożizzjonijiet u l-proċeduri stabbiliti fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13) u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 (14) bil-għan li jiġi stabbilit jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni b'rabta ma' ftehim ta' għotjajew deċiżjoni ta' għotja jew kuntratt iffinanzjat taħt dan ir-Regolament.

4.   Bla ħsara għall-paragrafi1, 2 u 3, il-ftehimiet ta' kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi u ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali, kuntratti, ftehimiet ta’ għotja u deċiżjonijiet ta' għotjali jirriżultaw mill-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament għandhom b'mod espliċitu jkun fihom dispożizzjonijiet li jagħtu s-setgħa lill-Kummissjoni, lill-Qorti tal-Awdituri u lill-OLAF biex iwettqu tali verifiki u investigazzjonijiet, skont il-kompetenzi rispettivi tagħhom.

KAPITOLU V

Kumitat u dispożizzjonijiet finali

Artikolu 21

Il-proċedura tal-kumitat

1.   Il-Kummissjoni għandha tkun megħjuna minn kumitat. Dak il-kumitat għandu jkun kumitat skont it-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011. Meta l-Kumitat ma jagħtix opinjoni, il-Kummissjoni ma għandhiex tadotta l-abbozz tal-att ta' implimentazzjoni u għandu japplika t-tielet subparagrafu tal-Artikolu 5(4) tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

Artikolu 22

Atti ddelegati

1.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li taddotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 23 li jikkonċerna l-addizzjonijiet għall-indikaturi stipulati fl-Anness fejn dawk l-indikaturi jistgħu jgħinu biex ikejlu l-progress biex jintlaħqu l-għanijiet ġenerali u speċifiċi tal-programm COSME.

2.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li taddotta atti ddelegati f’konformità mal-Artikolu 23 li jikkonċerna xi bidliet f'xi dettalji tal-azzjonijiet speċifiċi fir-rigward tal-istrumenti finanzjarji. Dawk id-dettalji huma s-sehem ta' investiment mill-FEG tal-investiment totali tal-Unjoni fl-istadju bikri tal-fondi tal-kapital ta’ riskju u l-kompożizzjoni tal-portafolli tas-self titolizzati.

3.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 23 dwar il-modifiki għal-ammonti indikattivi speċifikati fl-Artikolu 4(2a) li jkunu jeċċedu dawk l-ammonti b'aktar minn 5 % tal-valur tal-pakkett finanzjarju f'kull każ, jekk ikun neċessarju li jinqabeż dak il-limitu.

Artikolu 23

Eżerċizzju tad-delega

1.   Is-setgħa għall-adozzjoni ta' atti ddelegati tingħata lill-Kummissjoni soġġett għall-kundizzjonijiet stabbiliti f'dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa biex jiġu adottati atti ddelegati msemmija fl-Artikolu 22 għandha tiġi mogħtija lill-Kummissjoni għal perijodu ta’ seba’ snin minn 23 Diċembru 2013

3.   Id-delega ta’ setgħa msemmija fl-Artikolu 17 tista’ tiġi revokata fi kwalunkwe ħin mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni għal revoka għandha ttemm id-delega ta' setgħa speċifikata f’dik id-deċiżjoni. Din għandha tidħol fis-seħħ fil-jum ta’ wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f'data aktar tard speċifikata hemmhekk. Hija ma għandhiex taffettwa l-validità ta' atti ddelegati li huma diġà fis-seħħ.

4.   Malli tadotta att iddelegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah fl-istess ħin lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att iddelegat adottat skont l-Artikolu 17 għandu jidħol fis-seħħ biss jekk l-ebda oġġezzjoni ma tkun ġiet espressa jew min-naħa tal-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill f’perijodu ta’ xahrejn wara n-notifika ta’ dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel tmiem dak il-perijodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill it-tnejn ikunu informaw lill-Kummissjoni li ma kinux sejrin joġġezzjonaw. Dak il-perijodu għandu jiġi estiż b’xahrejn fuq l-inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew il-Kunsill.

Artikolu 24

Revoka u dispożizzjonijiet transitorji

1.   Id-Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE titħassar b’effett mill-1 ta’ Jannar 2014.

2.   Madankollu, azzjonijiet mibdija taħt id-Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE u obbligi finanzjarji relatati ma’ dawk l-azzjonijiet għandhom ikomplu jiġu amministrati minn dik id-Deċiżjoni sakemm jitlestew.

3.   L-allokazzjoni finanzjarja msemmija fl-Artikolu 5 tista’ tkopri wkoll l-ispejjeż tal-assistenza teknika u amministrattiva meħtieġa biex tkun żgurata t-transizzjoni bejn il-programm COSME u l-miżuri adottati skont id-Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE.

Artikolu 25

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fit-tielet jum wara l-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Strasburgu, il-11 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. LEŠKEVIČIUS


(1)  ĠU C 181, 21.6.2012, p. 125.

(2)  ĠU C 391, 18.12.2012, p. 37.

(3)  Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013 ta' 2 Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2014-2020 (Ara paġna 884 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(4)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2001/822/KE tas-27 ta' Novembru 2001 dwar l-assoċjazzjoni tal-pajjiżi u t-territorji lil hinn mill-baħar mal-Komunità Ewropea ("Deċiżjoni dwar Assoċjazzjoni lil hinn mill-baħar") (ĠU L 314, 30.11.2001, p. 1, Edizzjoni Speċjali MT: Kap 11, Vol 38, p. 319).

(5)  Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE tas-6 ta’ Mejju 2003 li tikkonċerna d-definizzjoni tal-intrapriżi mikro, żgħar u ta’ daqs medju (ĠU L 124, 20.5.2003, p. 36).

(6)  Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' l-24 ta' Ottubru 2006 li tistabbilixxi Programm Kwadru għall-Kompetittività u l-Innovazzjoni (2007 sa 2013) (ĠU L 310, 9.11.2006, p. 15).

(7)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(8)  Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 Diċembru 2013 li jistabbilixxi Orizzont 2020 - Il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014–2020) u li tħassar id-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE (Ara paġna 104 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali)

(9)  Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta’ Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew u li jistabbilixxi dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Repjonali, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond ta’ Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 (Ara paġna 320 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(10)  ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1.

(11)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-mekkaniżmi ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta’ implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(12)  Regolament ta’ Delega tal-Kummissjoni (UE) Nru 1268/2012 tad-29 ta’ Ottubru 2012 dwar ir-regoli tal-applikazzjoni tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni (ĠU L 362, 31.12.2012, p. 1).

(13)  Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Settembru 2013 dwar investigazzjonijiet imwettqa mill-Uffiċċju Ewropew ta' Kontra l-Frodi (OLAF) u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1073/1999 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1074/1999 (ĠU L 248, 18.9.2013, p. 1).

(14)  Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 tal-11 ta' Novembru 1996 dwar il-kontrolli u spezzjonijiet fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni biex tħares l-interessi finanzjarji tal-Komunitajiet Ewropej mill-frodi u irregolaritajiet oħra (ĠU L 292, 15.11.1996, p. 2).


ANNESS

INDIKATURI GĦAL GĦANIJIET U MIRI ĠENERALI U SPEĊIFIĊI

Objettiv ġenerali:

1.

Li tissaħħaħ il-kompetittività u s-sostenibbiltà tal-intrapriżi tal-Unjoni, b'mod partikolari l-SMEs

A.

Indikatur tal-impatt (1)

Sitwazzjoni attwali

Mira u stadju fuq il-medda twila taż-żmien (2020)

A.1.

Prestazzjoni tal-SMEs fir-rigward tas-sostenibbiltà

Tiġi mkejla fuq bażi regolari, pereżempju permezz ta' stħarriġ tal-Ewrobarometru

Żieda fil-proporzjon tal-SME tal-Unjoni li jipproduċu prodotti nodfa, jiġifieri ekoloġiċi (2) mqabbel mal-linja bażi (kejl inizjali)

A.2.

Bidliet fil-piż amministrattiv u regolatorju mhux neċessarju kemm fuq SMEs ġodda kif ukoll SMEs eżistenti (3)

Għadd ta' jiem li hemm bżonn biex tiġi stabbilita SME ġdida fl-2012: 5,4 ijiem ta' xogħol.

Tnaqqis sinifikanti fl-għadd ta’ jiem li hemm bżonn biex tiġi stabbilita SME

Spejjeż li hemm bżonn biex tiġi stabbilita fl-2012: EUR 372

Tnaqqis sinifikanti fil-medja tal-ispejjeż li hemm bżonn biex tiġi stabbilita fl-Unjoni mqabbla mal-linja bażi

Għadd ta' Stati Membri fejn iż-żmien meħtieġ għall-kisba ta' liċenzji u permessi (inklużi l-permessi ambjentali) biex tinbeda u titwettaq l-attività speċifika ta' intrapriża huwa xahar: 2

Żieda importanti fl-għadd ta' Stati Membri fejn il-ħin meħtieġ għall-kisba ta' liċenzji u permessi (inklużi l-permessi ambjentali) biex tinbeda u titwettaq l-attività speċifika ta' intrapriża hija xahar

Għadd ta' Stati Membri b'"one-stop shop" għat-twaqqif ta' negozji ġodda sabiex l-imprendituri jistgħu jwettqu l-proċeduri neċessarji kollha (eż. reġistrazzjoni, taxxa, VAT u sigurtà soċjali) permezz ta' punt ta' kuntatt amministrattiv uniku, kemm jekk ikun fiżiku (uffiċċju), virtwali (internet), jew it-tnejn fl-2009: 18

Żieda sinifikanti fl-għadd ta' Stati Membri b'one-stop shop għat-twaqqif ta' negozji ġodda

A.3.

Bidliet fil-proporzjon tal-SMEs li jesportaw ġewwa jew barra l-Unjoni

25 % tal-SMEs jesportaw u 13 % tal-SMEs jesportaw barra l-Unjoni (2009) (4)

Żieda fil- proporzjon ta' SMEs li jesportaw u żieda fil-proporzjon ta' SMEs li jesportaw barra l-Unjoni mqabbel mal-linja bażi


Objettiv ġenerali:

2.

Li titħeġġeġ kultura imprenditorjali u jiġu promossi l-ħolqien u t-tkabbir tal-SMEs

Indikatur tal-impatt

Sitwazzjoni attwali

Mira u stadju fuq il-medda twila taż-żmien (2020)

B.1.

Bidliet fit-tkabbir tal-SMEs

Fl-2010 l-SMEs ipprovdew aktar minn 58 % tal-Valur Miżjud Gross tal-Unjoni;

Żieda fil-produzzjoni (valur miżjud) u impjegati tal-SME mqabbla mal-linja bażi

Għadd totali ta' impjegati fl-SMEs fl-2010: 87.5 miljun (67 % tal-impjiegi fis-settur privat fl-Unjoni)

B.2.

Bidliet fil-proporzjon taċ-ċittadini tal-Unjoni li jixtiequ jkunu impjegati għal rashom

Din iċ-ċifra hija mkejla kull sentejn jew tlieta minn stħarriġ tal-Ewrobarometru. L-aħħar ċifra disponibbli hi 37 % fl-2012 (45 % fl-2007 u l-2009).

Żieda fil-proporzjon taċ-ċittadini tal-Unjoni li jixtiequ jkunu impjegati għal rashom


Objettiv speċifiku:

Li jitjieb l-aċċess għall-finanzi għall-SMEs fil-forma ta’ ekwità u dejn

C.

Strumenti finanzjarji għat-tkabbir

L-aħħar riżultat magħruf (linja bażi)

Mira fit-tul (2020)

C.1.

Għadd ta' impriżi li jibbenefikaw mill-finanzjament tad-dejn

Mill-31 ta' Diċembru 2012 EUR 13,4 biljun f'finanzjament mobilizzat, li jilħaq 219 000 SMEs (Faċilità ta' Garanzija għall-SMEs (SMEG)).

Il-valur ta' finanzjament mobilizzat li jvarja minn EUR 14,3 biljuni sa EUR 21,5 biljuni; għadd ta' impriżi li jirċievu finanzjament li jibbenefikaw minn garanziji mill-programm COSMEli jvarjaw bejn 220 000 u 330 000

C.2.

Għadd ta' investimenti ta' kapital ta' riskjumill-programm COSMEu l-volum ġenerali investit.

Mill-31 ta' Diċembru 2012 EUR 2.3 biljun f'finanzjament ta' kapital ta' riskjumobilizzati għal 289 SME (Faċilità għall-SMEs Innovattivi u b'Rata Għolja ta' Tkabbir, GIF)

Il-valur ġenerali tal-investimenti ta' kapital ta' riskjuli jvarja minn EUR 2,6 biljuni sa EUR 3,9 biljuni; l-għadd ta' impriżi li jirċievu investimenti VC mill-programm COSME li jvarja bejn 360 u 540

C.3.

Proporzjon ta’ ingranaġġ

Proporzjon ta’ lieva għall-Faċilità SMEG 1:32

Proporzjon ta’ lieva għall-GIF 1:6,7

Strument ta' dejn 1:20 - 1:30

Strument ta' ekwità 1:4 - 1:6 (5)

C.4.

Addizzjonalità tal-EFG u l-LGF

Addizzjonalità tal-Faċilità SMEG: 64 % tal-benefiċjarji finali indikaw li l-appoġġ kien kruċjali biex jinstab il-finanzjament li kienu jeħtieġu

Addizzjonalità tal-GIF: 62 % tal-benefiċjarji finali tal-GIF indikaw li l-appoġġ kien kruċjali biex jinstab il-finanzjament li kienu jeħtieġu

Żieda fil-proporzjon tal-benefiċjarji finali li jikkunsidraw l-EFG jew l-LGF li jipprovdu finanzjament li setax jinkiseb b'mezzi oħrajn mqabbla mal-linja bażi


Objettiv speċifiku:

Li jittejjeb l-aċċess għas-swieq, b'mod partikolari fl-Unjoni iżda wkoll fil-livell globali

D.

Kooperazzjoni Industrijali Internazzjonali

L-aħħar riżultat magħruf (linja bażi)

Mira fit-tul (2020)

D.1.

Għadd ta’ każijiet ta’ allinjament mtejjeb bejn ir-regolamenti tal-Unjoni u dawk ta’ pajjiżi terzi għall-prodotti industrijali

Huwa stmat li f’kooperazzjoni regolatorja mal-imsieħba kummerċjali ewlenin (l-Istati Uniti, il-Ġappun, iċ-Ċina, il-Brażil, ir-Russja, il-Kanada, l-Indja) hemm medja ta’ żewġ oqsma rilevanti ta’ allinjament sinifikanti ta' regolamenti tekniċi

Erba' oqsma rilevanti tal-allinjament sinifikanti tar-regolamenti tekniċi mal-imsieħba kummerċjali ewlenin (l-Istati Uniti, il-Ġappun, iċ-Ċina, il-Brażil, ir-Russja, il-Kanada, l-Indja)

E.

Netwerk Ewropew għall-Intrapriżi

L-aħħar riżultat magħruf (linja bażi)

Mira fit-tul (2020)

E.1.

Għadd ta’ ftehimiet ta’ sħubija ffirmati

Ftehimiet ta’ sħubija ffirmati: 2 475 (2012)

Ftehimiet ta’ sħubija ffirmati: 2 500 /fis-sena

E.2.

Rikonoxximent tan-Netwerk fost il-popolazzjoni tal-SMEs

Ir-rikonoxximent tan-Netwerk fost il-popolazzjoni tal-SMEs ser jiġi mkejjel fl-2015

Żieda fir-rikonoxximent tan-Netwerk fost il-popolazzjoni tal-SMEs mqabbla mal-linja bażi

E.3.

Rata ta’ sodisfazzjon tal-klijenti (% tal-SMEs li jiddikjaraw sodisfazzjon, il-valur miżjud ta’ servizz speċifiku pprovdut min-Netwerk)

Rata ta’ sodisfazzjon tal-klijenti (% tal-SMEs li jiddikjaraw sodisfazzjon, il-valur miżjud ta’ servizz speċifiku): 78 %

Rata ta’ sodisfazzjon tal-klijenti (% tal-SMEs li jiddikjaraw sodisfazzjon, il-valur miżjud ta’ servizz speċifiku): > 82 %

E.4.

Għadd ta’ SMEs li jirċievu servizzi ta’ appoġġ

L-għadd ta’ SMEs li jirċievu servizzi ta’ appoġġ: 435 000 (2011)

Għadd ta’ SMEs li jirċievu servizzi ta’ appoġġ: 500 000 /fis-sena

E.5.

Għadd ta' SMEs li jużaw servizzi diġitali (inkluż servizzi ta' informazzjoni elettroniċi) ipprovduti min-Netwerk

2 miljuni SMEs fis-sena jużaw servizzi diġitali

2,3 miljuni SMEs fis-sena jużaw servizzi diġitali


Objettiv speċifiku:

Li jittejbu l-kundizzjonijiet ta' qafas għall-kompetittività u s-sostenibbiltà tal-intrapriżi tal-Unjoni, b'mod partikolari l-SMEs, inkluż fis-settur tat-turiżmu

F.

Attivitajiet biex titjieb il-kompetittività

L-aħħar riżultat magħruf (linja bażi)

Mira fit-tul (2020)

F.1.

L-għadd ta’ miżuri ta' simplifikazzjoni adottati

Ħames miżuri ta’ simplifikazzjoni fis-sena (2010)

Tal-anqas 7 miżuri ta' simplifikazzjoni fis-sena

F.2.

Il-qafas regolatorju jsir adegwat għall-fini

Kontroll tal-idoneità tnedew sa mill-2010. L-uniku kontroll tal-idoneità rilevanti s'issa huwa l-proġett pilota li għaddej dwar "l-approvazzjoni tat-tip ta' vetturi bil-mutur"

Sa ħames kontrolli tal-idoneità għandhom jiġu mnedija matul il-perijodu tal-programm COSME

F.3.

Għadd ta’ Stati Membri li jużaw l-ittestjar tal-kompetittività

Għadd ta’ Stati Membri li jużaw l-ittestjar tal-kompetittività: 0

Żieda sinifikanti fl-għadd ta' Stati Membri li jużaw l-ittestjar tal-kompetittività

F.4.

Azzjonijiet ta' effiċjenza fir-riżorsi (li jistgħu jinkludu enerġija, materjali jew ilma, riċiklaġġ, eċċ.) meħuda mill-SMEs

Tiġi mkejla fuq bażi regolari, pereżempju permezz ta' stħarriġ tal-Ewrobarometru

Żieda fil-proporzjon tal-SMEs tal-Unjoni li qed jieħdu mill-anqas azzjoni waħda biex ikunu aktar effiċjenti fl-użu tar-riżorsi (li tista' tinkludi enerġija, materjali jew ilma, riċiklaġġ, eċċ.) imqabbla mal-linja bażi (kejl inizjali)

Żieda fil-proporzjon ta' SMEs tal-Unjoni li qed jippjanaw biex jimplimentaw azzjonijiet addizzjonali għall-effiċjenza tar-riżorsi (li jistgħu jinkludu enerġija, materjali jew ilma, riċiklaġġ, eċċ.) kull sentejn imqabbla mal-linja bażi (kejl inizjali)

G.

L-iżvilupp tal-politika tal-SME

L-aħħar riżultat magħruf (linja bażi)

Mira fit-tul (2020)

G.1.

Għadd ta’ Stati Membri li jużaw it-test tal-SME

Għadd ta’ Stati Membri li jużaw it-test tal-SME: 15

Żieda sinifikanti fl-għadd ta' Stati Membri li jużaw it-test tal-SME


Objettiv speċifiku:

Li jittejbu l-kundizzjonijiet ta' qafas għall-kompetittività u s-sostenibbiltà tal-intrapriżi tal-Unjoni, b'mod partikolari l-SMEs, inkluż fis-settur tat-turiżmu

H.

Turiżmu

L-aħħar riżultat magħruf (linja bażi)

Mira fit-tul (2020)

H.1.

Parteċipazzjoni f'proġetti ta' kooperazzjoni transnazzjonali

Tliet pajjiżi koperti f'kull proġett fl-2011

Żieda fl-għadd ta' Stati Membri li jipparteċipaw f'proġetti ta' kooperazzjoni transnazzjonali ffinanzjati mill-programm COSME imqabbla mal-linja bażi

H.2.

Għadd ta’ destinazzjonijiet li jadottaw il-mudelli ta’ żvilupp sostenibbli fit-turiżmu promossi mid-Destinazzjonijiet Ewropej ta' Eċċellenza

Għadd totali ta’ Destinazzjonijiet Ewropej ta’ Eċċellenza li ngħataw: 98 (medja ta’ 20 fis-sena – fl-2007-10, fl-2008-20, fl-2009-22, fl-2010-25, fl-2011-21)

Aktar minn 200 destinazzjonijiet li jadottaw il-mudelli ta’ żvilupp ta' turiżmu sostenibbli promossi mid-Destinazzjonijiet Ewropej ta’ Eċċellenza (madwar 20 kull sena)

I.

Kunċetti Ġodda tan-Negozju

L-aħħar riżultat magħruf (linja bażi)

Mira fit-tul (2020)

I.1.

L-għadd ta' prodotti/servizzi ġodda fis-suq

Ser jitkejlu fuq bażi regolari

(Sa issa din l-attività kienet ristretta għal xogħol analitiku ta' skala limitata)

Żieda fl-għadd kumulattiv ta' prodotti/servizzi ġodda mqabbla mal-linja bażi (kejl inizjali)


Objettiv speċifiku:

Li jiġu promossi l-intraprenditorija u l-kultura tal-intraprenditorija

J.

Sostenn għall-imprenditorija

L-aħħar riżultat magħruf (linja bażi)

Mira fit-tul (2020)

J.1.

L-għadd ta' Stati Membri li jimplimentaw soluzzjonijiet għall-intraprenditorija bbażati fuq prattiki tajbin identifikati permezz tal-programm

L-għadd ta’ Stati Membri li jimplimentaw is-soluzzjonijiet tal-imprenditorija: 22 (2010)

Żieda importanti fl-għadd ta' Stati Membri li jimplimentaw soluzzjonijiet tal-intraprenditorija

J.2.

Għadd ta' Stati Membri li jimplimentaw soluzzjonijiet għall-intraprenditorija li jimmiraw intraprendituri potenzjali, żgħar, ġodda u nisa, kif ukoll gruppi speċifiċi oħra fil-mira

Attwalment, 12-il Stat Membru jipparteċipa fin-Netwerk Ewropew ta' Konsulenti għall-Intraprendituri Nisa. Attwalment, 6 Stati Membri u 2 reġjuni għandhom strateġija speċifika għall-Edukazzjoni Intraprenditorjali, 10 Stati Membri inkorporaw objettivi nazzjonali relatati mal-edukazzjoni intraprenditorjali fl-istrateġiji wesgħin tat-tagħlim tul il-ħajja u fi 8 Stati Membri attwalment qed jiġu diskussi strateġiji għall-intraprenditorija

Żieda sinifikanti fl-għadd ta' Stati Membri li jimplimentaw soluzzjonijiet għall-intraprenditorija li jimmiraw imprendituri potenzjali, żgħar, ġodda u nisa, kif ukoll gruppi speċifiċi oħra fil-mira mqabbla mal-linja bażi


(1)  Dawn l-indikaturi jirreferu għall-iżviluppi fil-qasam tal-politika għall-Intrapriża u l-Industrija. Il-Kummissjoni nnifisha mhix unikament responsabbli għall-kisba tal-miri. Firxa ta’ fatturi oħra li mhumiex fil-kontroll tal-Kummissjoni taffettwa wkoll ir-riżultati f’dan il-qasam.

(2)  Prodotti u servizzi nodfa huma dawk b'funzjoni predominanti li jnaqqsu r-riskji ambjentali u jnaqqsu t-tniġġiż u r-riżorsi. Huma wkoll inklużi l-prodotti b'karatteristiċi ambjentali (ekodiżinn, ekotikketta, prodott b'mod organiku, u b'kontenut importanti għar-riċiklaġġ). Sors: Flash Ewrobarometru 342, “SMEs, Resource Efficiency and Green Markets”.

(3)  Il-Konklużjonijiet tal-Kunsill tat-3 ta' Mejju 2011 inkludew sejħa li tinkoraġġixxi lill-Istati Membri, fejn xieraq, li jnaqqsu l-ħin li jieħdu l-intrapriżi biex jistabbilixxu negozju ġdid għal intrapriżi ġodda għal tlett ijiem ta' xogħol u l-ispiża sa EUR 100 sal-2012, kif ukoll il-ħin meħtieġ biex jinkisbu liċenzji u permessi biex tinbeda u titwettaq l-attività speċifika ta' intrapriża għal tliet xhur sal-aħħar tal-2013.

(4)  "L-internazzjonalizzazzjoni tal-SMEs Ewropej", EIM, 2010, http://ec.europa.eu/enterprise/policies/sme/market-access/files/internationalisation_of_european_smes_final_en.pdf

(5)  EUR 1 mill-baġit tal-Unjoni ser jirriżulta fi EUR 20-30 f'finanzjament u EUR 4-6 f'investimenti ta' ekwità tul iż-żmien tal-programm COSME.


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/50


REGOLAMENT (UE) Nru 1288/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tal -11 ta' Diċembru 2013

li jistabbilixxi 'Erasmus+': il-programm tal-Unjoni għall-edukazzjoni, taħriġ, żgħażagħ u sport u li jħassar id-Deċiżjonijiet Nru 1719/2006/KE, Nru 1720/2006/KE u Nru 1298/2008/KE

(Test b’relevanza għaż-ŻEE)

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikoli 165(4) u 166(4) tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġislattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (2),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva ordinarja (3),

Billi:

(1)

Il-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-29 ta’ Ġunju 2011 intitolata 'Baġit għall-Ewropa' issejjaħ għal programm wieħed fil-qasam tal-edukazzjoni, it-taħriġ, iż-żgħażagħ u l-isport, inkluż l-aspetti internazzjonali tal-edukazzjoni għolja, li jiġbor flimkien il-programm ta' azzjoni fil-qasam tat-tagħlim tul il-ħajja ('Tagħlim Tul il-Ħajja') stabbilit bid-Deċiżjoni Nru 1720/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4), il-programm Żgħażagħ fl-Azzjoni ('Żgħażagħ fl-Azzjoni') stabbilit bid-Deċiżjoni Nru 1719/2006/KE (5), il-programm ta' azzjoni Erasmus Mundus ('Erasmus Mundus') stabbilit bid-Deċiżjoni Nru 1298/2008/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6), il-programm ALFA III stabbilit bir-Regolament (KE) Nru 1905/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7), u l-programmi Tempus u Edulink sabiex tiġi żgurata effiċjenza ikbar, fokus strateġiku iktar b'saħħtu u sinerġiji li jiġu sfruttati bejn l-aspetti varji tal-programm uniku. Barra minn hekk, l-isport ġie propost bħala parti minn dan il-programm uniku ('il-Programm').

(2)

Ir-rapporti ta’ evalwazzjoni interim tal-programmi eżistenti Tagħlim tul il-Ħajja, Żgħażagħ fl-Azzjoni u Erasmus Mundus u l-konsultazzjoni mal-pubbliku dwar il-futur tal-azzjoni tal-Unjoni fl-edukazzjoni, it-taħriġ u ż-żgħażagħ kif ukoll fl-edukazzjoni għolja wrew il-ħtieġa b'saħħitha u f'ċerti aspetti li dejjem tiżdied għal kooperazzjoni u mobbiltà kontinwa f’dawk l-oqsma fuq livell Ewropew. Ir-rapporti tal-evalwazzjoni enfasizzaw l-importanza li jinħolqu rabtiet eqreb bejn il-programmi tal-Unjoni u l-iżvilupp ta' politiki fl-edukazzjoni, it-taħriġ u ż-żgħażagħ, urew ix-xewqa li l-azzjoni tal-Unjoni għandha tkun strutturata b' tali mod li tirrispondi aħjar għall-paradigma tat-tagħlim tul il-ħajja, u ppressat għal approċċ aktar sempliċi, faċli u flessibbli biex tiġi implimentata din l-azzjoni u t-tmiem tal-frammentazzjoni ta’ programmi internazzjonali ta’ kooperazzjoni għal edukazzjoni għolja.

(3)

Il-Programm għandu jiffoka fuq l-aċċessibbiltà tal-finanzjament u t-trasparenza tal-proċeduri amministrattivi u finanzjarji, inkluż permezz tal-użu ta' teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni (ICTs) u d-diġitalizzazzjoni. Is-simplifikazzjoni tal-organizzazzjoni u l-ġestjoni, u attenzjoni sostnuta lejn it-tnaqqis tal-infiq amministrattiv huma vitali għas-suċċess tal-Programm.

(4)

Il-konsultazzjoni pubblika dwar l-għażliet strateġiċi tal-Unjoni għall-implimentazzjoni tal-kompetenza l-ġdida tal-Unjoni fil-qasam tal-isport u r-rapport ta’ evalwazzjoni tal-Kummissjoni dwar l-azzjonijiet preparatorji fil-qasam tal-isport taw indikazzjonijiet utli dwar l-oqsma ta’ prijorità għall-azzjoni tal-Unjoni u wrew il-valur miżjud li l-Unjoni tista’ tagħti lill-attivitajiet ta’ appoġġ immirati li joħolqu, jaqsmu u jifirxu l-esperjenzi u l-għarfien dwar kwistjonijiet differenti li jaffettwaw l-isport fuq livell Ewropew, dejjem sakemm ikunu prinċipalment iffukati fil-livell tal-popolazzjoni bażika.

(5)

L-istrateġija Ewropa 2020 għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv tiddefinixxi l-istrateġija ta’ tkabbir tal-Unjoni għad-deċennju li ġej biex tappoġġa tali tkabbir, u tiffissa ħames objettivi ambizzjużi li għandhom jintlaħqu sal-2020, b'mod partikolari fil-qasam tal-edukazzjoni, fejn l-għan huwa li r-rati ta' tluq mill-iskola qabel iż-żmien biex jitnaqqsu taħt l-10 % u li tal-inqas 40 % tan-nies bejn it-30-34 sena jiġu permessi jlestu l-edukazzjoni terzjarja jew ekwivalenti. Dan jinkludi wkoll l-inizjattivi ewlenin tagħha, partikolarment 'Żgħażagħ fl-Azzjoni' u l-Aġenda għall-Ħiliet u l-Impjiegi l-Ġodda.

(6)

Fil-konklużjonijiet tiegħu tat-12 ta’ Mejju 2009, il-Kunsill talab li jkun hemm qafas strateġiku għal kooperazzjoni Ewropea fl-edukazzjoni u t-taħriġ (ET 2020) li jiffissa erba’ miri strateġiċi bil-għan li jilħqu l-isfidi li għad fadal biex tinħoloq Ewropa bbażata fuq l-għarfien u biex it-tagħlim tul il-ħajja jsir realtà għal kulħadd.

(7)

Skont l-Artikoli 8 u 10 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), kif ukoll l-Artikoli 21 u 23 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, il-Programm jippromwovi inter alia l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel u miżuri kontra d-diskriminazzjoni abbażi tas-sess, ir-razza jew l-oriġini etnika, ir-reliġjon jew it-twemmin, id-diżabbiltà, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali. Hemm il-ħtieġa li l-aċċess minn membri ta' gruppi żvantaġġjati u vulnerabbli jitwessa’ u li l-ħtiġijiet ta’ tagħlim speċjali tal-persuni b’diżabbiltà jiġu indirizzati b’mod attiv fl-implimentazzjoni tal-Programm.

(8)

Il-Programm għandu jinkludi dimensjoni internazzjonali solida b’mod partikolari fir-rigward tal-edukazzjoni għolja, sabiex mhux biss itejjeb il-kwalità tal-edukazzjoni għolja Ewropea fir-rigward tal-miri wesgħin tal-ET 2020 u l-attrazzjoni tal-Unjoni bħala destinazzjoni tal-istudju, iżda wkoll biex jippromwovi l-fehim bejn in-nies u jikkontribwixxi għall-iżvilupp sostenibbli tal-edukazzjoni għolja f’pajjiżi sħab, kif ukoll l-iżvilupp soċjoekonomiku usa' tagħhom, inter alia billi tiġi stimolata ċ-ċirkolazzjoni tal-imħuħ permezz ta' azzjonijiet ta' mobbiltà ma' ċittadini ta' pajjiżi terzi. Għal dan l-għan, il-finanzjament għandu jsir disponibbli mill-Istrument tal-Kooperazzjoni għall-Iżvilupp (DCI), l-Istrument Ewropew ta' Viċinat (ENI), l-Istrument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni (IPA) u l-Istrument ta' Sħubija għal kooperazzjoni ma' pajjiżi terzi (PI). Il-fondi jistgħu jitqiegħdu għad-dispożizzjoni mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp (EDF) f'konformità mal-proċeduri li jiggvernawh. Id-dispożizzjonijiet ta' dan ir-Regolament għandhom japplikaw għall-użu ta' dawk il-fondi, filwaqt li tiġi żgurata konformità mar-Regolamenti rispettivi li jistabbilixxu dawk l-istrumenti u dak il-fond.

(9)

Fir-riżoluzzjoni tiegħu tas-27 ta' Novembru 2009 dwar qafas imġedded ta' kooperazzjoni Ewropea fil-qasam taż-żgħażagħ (2010-2018), il-Kunsill enfasizza l-bżonn li ż-żgħażagħ kollha jitqiesu bħala riżorsa fis-soċjetà u fittex li jiffaċilita l-parteċipazzjoni tagħhom fl-iżvilupp tal-politiki li jaffettwawhom permezz ta' djalogu strutturat kontinwu bejn min jieħu d-deċiżjonijiet u ż-żgħażagħ u l-organizzazzjonijiet tal-istess żgħażagħ fuq kull livell.

(10)

Il-fatt li jinġiebu flimkien tagħlim formali, tagħlim non-formali u tagħlim informali fi programm uniku għandu joħloq sinerġiji u jrawwem kooperazzjoni trans-settorjali fid-diversi oqsma tal-edukazzjoni, it-taħriġ u ż-żgħażagħ. Matul l-implimentazzjoni tal-Programm, il-bżonnijiet speċifiċi tad-diversi setturi u, fejn ikun xieraq, ir-rwol tal-awtoritajiet lokali u reġjonali, għandhom jiġu kkunsidrati kif xieraq.

(11)

Biex tappoġġa l-mobbiltà, l-ekwità u l-eċċellenza fl-istudji, l-Unjoni, fuq bażi ta' proġett pilota, għandha tistabbilixxi Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti biex tippermetti lill-istudenti, irrispettivament mill-isfond soċjali tagħhom, biex jagħmlu l-Masters tagħhom f’pajjiż ieħor li għalih hija miftuħa l-parteċipazzjoni fil-Programm (il-'pajjiż fil-Programm'). Il-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti għandha tkun disponibbli lill-istituzzjonijiet finanzjarji li jaqblu li joffru self għall-istudji tal-Masters f’pajjiżi oħrajn fil-Programm b’termini favorevoli għall-istudenti. Din l-għodda addizzjonali u innovattiva għall-mobbiltà fit-tagħlim m'għandhiex tissotitwixxi la sistemi ta' għotjiet jew self attwali, u lanqas għandha timpedixxi l-iżvilupp ta' dawk futuri, li jappoġġaw il-mobbiltà tal-istudenti fil-livell lokali, nazzjonali jew tal-Unjoni. Il-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti għandha tkun soġġetta għal monitoraġġ u valutazzjoni mill-qrib, b'mod partikolari fir-rigward tal-kummerċjalizzazzjoni tagħha f'pajjiżi differenti. F'konformità mal-Artikolu 21(2) u (3), għandu jitressaq rapport ta' evalwazzjoni ta' nofs it-terminu lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill sa mhux aktar tard minn tmiem l-2017, bl-għan li tinkiseb gwida politika dwar it-tkomplija tal-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti.

(12)

L-Istati Membri għandhom jagħmlu ħilithom biex jadottaw il-miżuri xierqa kollha biex iwarrbu l-ostakli legali u amministrattivi għall-funzjonament xieraq tal-Programm. Dan jinkludi, fejn ikun possibbli, is-sejba ta' soluzzjoni għall-kwistjonijiet amministrattivi li joħolqu diffikultajiet fil-kisba tal-viżi u ta' permessi ta' residenza. F’konformità mad-Direttiva tal-Kunsill 2004/114/KE (8), l-Istati Membri huma mħeġġa jistabbilixxu proċeduri ta’ ammissjoni iktar rapida.

(13)

Il-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta' Settembru 2011 intitolata 'Appoġġ għat-tkabbir u l-impjiegi – aġenda għall-immodernizzar tas-sistemi ta’ edukazzjoni għolja tal-Ewropa' tiffissa qafas li fih l-Unjoni, l-Istati Membri u l-istituzzjonijiet ta’ edukazzjoni għolja jistgħu jikkooperaw biex jagħtu spinta lill-għadd ta’ gradwati, biex itejbu l-kwalità tal-edukazzjoni u biex jimmassimizzaw l-kontribuzzjoni li l-edukazzjoni għolja u r-riċerka jistgħu jagħtu biex jgħinu lill-ekonomiji tal-Istati Membri u s-soċjetajiet tagħna joħorġu aktar b’saħħithom mill-kriżi ekonomika dinjija.

(14)

Sabiex jiġi indirizzat aħjar il-qgħad fost iż-żgħażagħ fl-Unjoni, għandha tingħata attenzjoni partikulari lill-kooperazzjoni transnazzjonali bejn l-istituzzjonijiet għall-edukazzjoni għolja u vokazzjonali u n-negozji, bil-għan li tittejjeb l-impjegabbiltà tal-istudenti u jiġu żviluppati l-ħiliet imprenditorjali.

(15)

Id-Dikjarazzjoni ta’ Bolonja, iffirmata mill-Ministri tal-Edukazzjoni ta’ 29 pajjiż Ewropew fid-19 ta’ Ġunju 1999, stabbilixxiet proċess intergovernattiv immirat biex joħloq żona Ewropea ta' edukazzjoni għolja', li għandha bżonn appoġġ kontinwu fuq livell tal-Unjoni.

(16)

Ir-rwol kruċjali tal-edukazzjoni u t-taħriġ vokazzjonali (ETV) biex jgħinu sabiex jinkisbu numru ta’ miri stipulati fl-istrateġija Ewropa 2020 huwa rikonoxxut b'mod ġenerali u definit fil-proċess ta’ Kopenħagen imġedded (2011-2020), b’mod partikolari b’kont meħud tal-potenzjal tiegħu fl-indirizzar tal-livell għoli ta’ qgħad fl-Ewropa, b’mod speċjali l-qgħad fost iż-żgħażagħ u l-qgħad fit-tul, il-promozzjoni ta’ kultura ta’ tagħlim tul il-ħajja, il-ġlieda kontra l-esklużjoni soċjali u l-promozzjoni ta’ ċittadinanza attiva. Traineeships u apprendistati ta' kwalità, inkluż dawk f'mikrointrapriżi u f'intrapriżi żgħar u ta' daqs medju, huma meħtieġa sabiex jonqos id-distakk bejn l-għarfien miksub permezz tal-edukazzjoni u t-taħriġ u l-kapaċitajiet u l-kompetenzi meħtieġa fid-dinja tax-xogħol, kif ukoll biex tissaħħaħ l-impjegabbiltà taż-żgħażagħ.

(17)

Huwa meħtieġ li tissaħħaħ l-intensità u l-firxa ta’ kooperazzjoni Ewropea bejn l-iskejjel, u tal-mobbiltà tal-persunal tal-iskola u ta’ dawk li qed jitgħallmu sabiex jiġu ttrattati l-prijoritajiet stabbiliti fl-Aġenda għall-Kooperazzjoni Ewropea dwar l-Iskejjel għas-Seklu°21, jiġifieri biex tittejjeb il-kwalità tal-edukazzjoni fl-iskejjel tal-Unjoni fl-oqsma ta’ żvilupp kompetenti u sabiex jiġu mtejba l-ekwità u l-inklużjoni fis-sistemi skolastiċi u fl-istituzzjonijiet, kif ukoll biex tissaħħaħ il-professjoni tal-għalliema u tat-tmexxija tal-iskola u jingħatalhom appoġġ. F’dan il-kuntest, il-miri strateġiċi biex jitnaqqas it-tluq mill-iskola qabel iż-żmien, tittejjeb il-prestazzjoni fil-ħiliet bażiċi, u jittejbu l-parteċipazzjoni u l-kwalità fl-edukazzjoni u l-kura fit-tfulija bikrija għandhom jingħataw prijorità flimkien ma' miri li jsaħħu l-kompetenzi professjonali tal-għalliema u tal-mexxejja tal-iskola, u li jtejbu l-opportunitajiet edukattivi għat-tfal li kienu migranti u ta’ dawk li qegħdin fi żvantaġġ soċjoekonomiku.

(18)

L-Aġenda Ewropea għat-Tagħlim tal-Adulti, li giet imġedda, inluża fir-riżoluzzjoni tal-Kunsill tat-28 ta' Novembru 2011 li timmira biex tippermetti lill-adulti kollha biex jiżviluppaw u jtejbu l-ħiliet u l-kompetenzi tagħhom matul ħajjithom. Għandha tingħata attenzjoni partikolari lit-titjib tal-opportunitajiet ta' tagħlim għall-għadd għoli ta’ Ewropej b’ħiliet baxxi, b'mod partikolari billi jittejjeb il-litteriżmu u l-għarfien diġitali u billi jiġu promossi rotot flessibbli ta' tagħlim u miżuri biex wieħed jingħata t-tieni opportunità.

(19)

L-azzjoni tal-Forum taż-Żgħażagħ Ewropej, iċ-Ċentri ta’ Informazzjoni dwar Rikonoxximent Akkademiku Nazzjonali (NARIC), in-netwerks Eurydice, Euroguidance u Eurodesk, kif ukoll is-Servizzi Nazzjonali ta' Appoġġ għall-eTwinning, iċ-Ċentri Nazzjonali Europass u l-Uffiċċji Nazzjonali tal-Informazzjoni fil-pajjiżi tal-viċinat hija essenzjali sabiex jinkisbu l-għanijiet tal-Programm, b'mod partikolari billi jipprovdu lill-Kummissjoni b’informazzjoni regolari u aġġornata dwar l-oqsma varji tal-attività u permezz tad-disseminazzjoni tar-riżultati tal-Programm fl-Unjoni u fil-pajjiżi sħab.

(20)

Il-kooperazzjoni taħt il-Programm mal-organizzazzjonijiet internazzjonali fil-qasam tal-edukazzjoni, it-taħriġ, iż-żgħażagħ u l-isport għandha tissaħħaħ, b’mod partikolari mal-Kunsill tal-Ewropa.

(21)

Bil-għan li jingħata kontribut għall-iżilupp tal-eċċellenza fl-istudji dwar l-integrazzjoni Ewropea madwar id-dinja u biex jingħata rispons għall-ħtieġa dejjem akbar ta’ għarfien u jsir djalogu dwar il-proċess ta' integrazzjoni Ewropea u l-iżvilupp tiegħu, huwa importanti li tiġi stimulata l-eċċellenza fl-istruzzjoni, fir-riċerka u fir-riflessjoni f’dan il-qasam billi jiġu appoġġati l-istituzzjonijiet akkademiċi jew l-assoċjazzjonijiet attivi fil-qasam tal-integrazzjoni Ewropea u assoċjazzjonijiet b'għan ta' interess Ewropew, permezz tal-Azzjoni Jean Monnet.

(22)

Il-Kooperazzjoni taħt il-Programm mal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fl-oqsma tal-edukazzjoni, it-taħriġ, iż-żgħażagħ u l-isport, fil-livell nazzjonali u tal-Unjoni, hija ta' importanza kbira sabiex toħoloq sens ta' sjieda wiesgħa fir-rigward ta' strateġiji u politiki ta' tagħlim tul il-ħajja u biex jitqiesu l-ideat u t-tħassib tal-partijiet interessati f'kull livell.

(23)

Il-komunikazzjoni mill-Kummissjoni tat-18 ta’ Jannar 2011 intitolata 'L-Iżvilupp tad-Dimensjoni Ewropea fl-Isport' tistabbilixxi l-ideat tal-Kummissjoni għal azzjoni fil-livell tal-Unjoni fil-qasam tal-isport wara d-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta’ Lisbona u tipproponi lista ta’ azzjonijiet konkreti li għandhom jittieħdu mill-Kummissjoni u mill-Istati Membri sabiex ikabbru l-identità Ewropea fl-isport fi tliet kapitoli wesgħin: ir-rwol tal-isport fis-soċjetà, id-dimensjoni ekonomika tal-isport u l-organizzazzjoni tal-isport. Jeħtieġ ukoll li jitqies il-valur miżjud tal-isport, inklużi sports indiġeni, u l-kontribuzzjoni tiegħu għall-wirt kulturali u storiku tal-Unjoni.

(24)

Hemm bżonn li tingħata attenzjoni partikolari għall-isport tal-massa u l-volontarjat fl-isport, minħabba r-rwol importanti li jiżvolġu fil-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali, l-opportunitajiet indaqs u l-attività fiżika li ġġib ’il quddiem is-saħħa.

(25)

It-titjib fit-trasparenza u r-rikonoxximent ta' kwalifiki u kompetenzi u l-aċċettazzjoni estiża tal-għodod ta’ trasparenza u rikonoxximent tal-Unjoni għandhom jikkontribwixxu għall-iżvilupp tal-edukazzjoni u tat-taħriġ ta’ kwalità, u jiffaċilitaw il-mobbiltà kemm għat-tagħlim tul il-ħajja kif ukoll għall-finijiet ta’ xogħol fl-Ewropa kollha, bejn il-pajjiżi kif ukoll bejn is-setturi. Il-ftuħ tal-aċċess għal metodi, prattiki u teknoloġiji użati f’pajjiżi oħra jgħinhom itejbu l-impjegabbiltà tagħhom.

(26)

Għal dak il-għan, huwa rakkomandat li jsir użu estiż mill-qafas uniku tal-Unjoni għat-trasparenza tal-kwalifiki u l-kompetenzi (Europass) stabbilit mid-Deċiżjoni Nru 2241/2004KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9), ir-Reġistru Ewropew għall-Assigurazzjoni tal-Kwalità fl-Edukazzjoni Għolja (EQAR) u l-Assoċjazzjoni Ewropea għall-Assigurazzjoni tal-Kwalità fl-Edukazzjoni Għolja (ENQA) stabbiliti permezz tar-Rakkommandazzjoni 2006/143/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10), il-Qafas tal-Kwalifiki Ewropew (EQF) stabbilit permezz tar-Rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ April 2008 (11), is-Sistema ta’ Krediti Ewropej għall-Edukazzjoni u t-Taħriġ Vokazzjonali (ECVET) stabbilita permezz tar-Rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Ġunju 2009 (12), u l-Qafas Ewropew ta' Referenza tal-Assigurazzjoni tal-Kwalità għall-Edukazzjoni u t-Taħriġ Vokazzjonali (EQAVET) stabbilita permezz tar–Rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Ġunju 2009 (13) u tas-Sistema Ewropea ta’ Trasferiment u Akkumulazzjoni tal-Krediti (ECTS).

(27)

Sabiex tiġi żgurata effiċjenza akbar fil-komunikazzjoni lill-pubbliku ġenerali u sinerġiji aktar b’saħħithom bejn l-attivitajiet ta’ komunikazzjoni mwettqa b'inizjattiva tal-Kummissjoni, ir-riżorsi allokati għall-komunikazzjoni skont dan ir-Regolament għandhom jikkontribwixxu wkoll biex ikopru l-komunikazzjoni bejn il-korpi dwar il-prijoritajiet politiki tal-Unjoni bil-kundizzjoni li dawn huma relatati mal-objettivi ġenerali ta’ dan ir-Regolament.

(28)

Huwa meħtieġ li jiġi żgurat il-valur miżjud Ewropew tal-azzjonijiet kollha mwettqa fil-qafas tal-Programm, u l-komplementarjetà tagħhom mal-attivitajiet mwettqa mill-Istati Membri b’konformità mal-Artikolu°167(4) tat-TFUE u mal-attivitajiet oħra, b’mod partikolari dawk fl-oqsma tal-kultura u l-media, l-impjiegi, ir-riċerka u l-innovazzjoni, l-industrija u l-intrapriżi, il-politika ta' koeżjoni u tal-iżvilupp, kif ukoll il-politika u l-inizjattivi tat-tkabbir, l-istrumenti u l-istrateġiji fil-qasam tal-politika reġjonali u r-relazzjonijiet esterni.

(29)

Il-Programm huwa maħsub biex ikollu impatt pożittiv u sostenibbli fuq il-politiki u l-prattiki tal-edukazzjoni, it-taħriġ, iż-żgħażagħ u l-isport. Dak l-impatt sistemiku għandu jinkiseb permezz ta' diversi azzjonijiet u attivitajiet previsti fil-Programm, li għandhom l-għan li jrawmu tibdiliet fil-livell istituzzjonali u li jwasslu, fejn ikun xieraq, għal innovazzjoni fil-livell tas-sistemi. Proġetti individwali li għalihom jiġi mfittexappoġġ finanzjarju mill-Programm mhumiex meħtieġa jkollhom impatt sistemiku bħala tali. Huwa r-riżultat kumulattiv ta' dawk il-proġetti li għandu jikkontribwixxi għall-otteniment tal-impatt sistemiku.

(30)

Il-ġestjoni effikaċi tal-prestazzjoni, inkluż l-evalwazzjoni u l-monitoraġġ, teħtieġ l-iżvilupp ta’ indikaturi speċifiċi, li jitkejlu u realistiċi tal-prestazzjoni li jistgħu jitkejlu maż-żmien u li jirriflettu l-loġika tal-intervenzjoni.

(31)

Il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jottimizzaw l-użu tal-ICTs u tat-teknoloġiji ġodda sabiex jiffaċilitaw l-aċċess għal azzjonijiet b'rabta mal-edukazzjoni, it-taħriġ, iż-żgħażagħ u l-isport. Dan jista' jinkludi l-mobbiltà virtwali, li għandha tikkumplimenta iżda mhux tissostitwixxi l-mobbiltà fit-tagħlim.

(32)

Dan ir-Regolament jistabbilixxi pakkett finanzjarju għat-tul kollu tal-Programm, li għandu jikkostitwixxi l-ammont ta' referenza primarja, fis-sens tal-Punt 17 tal-Ftehim Interistituzzjonali bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f’materji ta' baġit u dwar ġestjoni finanzjarja tajba (14), għall-Parlament Ewropew u l-Kunsill matul il-proċedura baġitarja annwali.

(33)

Sabiex tkun żgurata l-kontinwità fl-appoġġ finanzjarju provdut taħt il-Programm għall-funzjonament tal-korpi, il-Kummissjoni għandha, matul il-fażi inizjali tal-Programm, tkun tista' tikkunsidra l-ispejjeż marbuta direttament mal-implimentazzjoni tal-attivitajiet appoġġati bħala eliġibbli għall-finanzjament, anki jekk il-benefiċjarju jkun ġarrabhom qabel ma tkun ġiet ippreżentata l-applikazzjoni għall-għotja.

(34)

Hemm ħtieġa li jiġu stabbiliti kriterji ta' prestazzjoni li fuqhom l-allokazzjoni tal-fondi tal-baġit bejn l-Istati Membri għall-azzjonijiet ġestiti mill-aġenziji nazzjonali għandha tkun ibbażata.

(35)

Il-pajjiżi kandidati għall-adeżjoni mal-Unjoni u dawk il-pajjiżi tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles (EFTA) li huma membri taż-Żona Ekonomika Ewropea (ŻEE) jistgħu jieħdu sehem fil-programmi tal-Unjoni fuq il-bażi ta' ftehimiet ta’ qafas, deċiżjonijiet ta’ Kunsilli ta’ Assoċjazzjoni jew ftehimiet simili.

(36)

Il-Konfederazzjoni Svizzera tista’ tipparteċipa fil-programmi tal-Unjoni skont ftehim li jrid jiġi ffirmat bejn l-Unjoni u dak il-pajjiż.

(37)

Individwi minn pajjiż jew territorju extra-Ewropew (OCT) u korpi jew istituzzjonijiet kompetenti pubbliċi u/jew privati minn OCT jistgħu jipparteċipaw fil-programmi f'konformità mad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2001/822/KE (15). Ir-restrizzjonijiet imposti mid-distanza tar-reġjuni l-iktar imbiegħda tal-Unjoni u tal-OCTs għandhom jitqiesu meta jiġi implimentat il-Programm.

(38)

Il-Kummissjoni u r-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni Ewropea għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta’ Sigurtà, fil-komunikazzjoni konġunta tagħhom tal-25 ta' Mejju 2011 intitolata 'Risposti ġodda għal Viċinat fi trasformazzjoni', iddeskrivew, inter alia, il-mira li jkomplu jiffaċilitaw aktar il-parteċipazzjoni tal-pajjiżi tal-viċinat fil-mobbiltà tal-Unjoni u fl-azzjonijiet ta’ bini ta’ kapaċità fl-edukazzjoni għolja u l-ftuħ fil-ġejjieni tal-programm ta’ edukazzjoni għall-pajjiżi tal-viċinat.

(39)

L-interessi finanzjarji tal-Unjoni għandhom jiġu protetti permezz ta’ miżuri proporzjonati matul iċ-ċiklu tan-nefqa, inklużi l-prevenzjoni, l-iskoperta u l-investigazzjoni ta’ irregolaritajiet, l-irkupru ta’ fondi li jkunu ntilfu, imħallsa bi żball jew użati b’mod mhux korrett u, fejn xieraq, penali. Filwaqt li l-għajnuna esterna tal-Unjoni għandha iktar bżonn ta’ finanzjament, is-sitwazzjoni ekonomika u baġitarja tal-Unjoni tillimita r-riżorsi disponibbli għal din l-għajnuna. Għalhekk, il-Kummissjoni għandha tipprova tuża bl-iktar mod effiċjenti u sostenibbli r-riżorsi disponibbli partikolarment permezz tal-istrumenti finanzjarji b’effett ta’ lieva.

(40)

Biex jittejjeb l-aċċess għall-Programm, l-għotjiet ta' appoġġ għall-mobbiltà tal-individwi għandhom jiġu aġġustati għall-ispejjeż ta' għajxien u ta' sussistenza tal-pajjiż ospitanti. F'konformità mal-liġi nazzjonali, l-Istati Membri għandhom ukoll jitħeġġu jeżentaw lil dawk l-għotjiet minn kwalunkwe taxxa u imposta soċjali. L-istess eżenzjoni għandha tapplika għal korpi pubbliċi jew privati li jagħtu dan l-appoġġ finanzjarju lill-individwi kkonċernati.

(41)

F'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16), il-ħin tal-volontarjat jista’ jiġi rikonoxxut bħala kofinanzjament fil-forma ta' kontribuzzjonijiet mhux fi flus.

(42)

Fil-komunikazzjoni tagħha tad-29 ta' Ġunju 2011 intitolata 'Baġit għall-Ewropa 2020', tad-29 ta’ Ġunju 2011, il-Kummissjoni impenjat ruħha biex tissemplifika l-finanzjament tal-Unjoni. Il-ħolqien ta’ programm uniku dwar l-edukazzjoni, it-taħriġ, iż-żgħażagħ u l-isport għandu jwassal għal simplifikazzjoni sinifikanti, razzjonalizzazzjoni u sinerġiji sinifikanti fil-ġestjoni tal-Programm. L-implimentazzjoni tal-Programm għandha tkun issimplifikata aktar bl-użu ta’ somom f’daqqa, spejjeż unitarji jew finanzjament b’rata fissa, kif ukoll bit-tnaqqis tar-rekwiżiti formali u burokratiċi għall-benefiċjarji u l-Istati Membri.

(43)

It-titjib tal-implimentazzjoni u l-kwalità tal-infiq għandhom jikkostitwixxu prinċipji gwida biex jinkisbu l-objettivi tal-Programm, waqt li jiġi żgurat l-użu ottimali tar-riżorsi finanzjarji.

(44)

Huwa importanti li tiġi żgurata l-ġestjoni finanzjarja tajba tal-Programm, kif ukoll l-implimentazzjoni tiegħu bl-aktar mod effikaċi u sempliċi għall-utent, filwaqt li jiġu żgurati wkoll iċ-ċertezza legali u l-aċċessibbiltà tal-Programm għall-parteċipanti kollha.

(45)

Sabiex tiġi żgurata reazzjoni ta’ malajr għall-ħtiġijiet li jinbidlu matul matul it-tul tal-Programm, is-setgħa li jiġu adottati atti skont l-Artikolu 290 tat-TFUE għandha tiġi delegata lill-Kummissjoni fir-rigward tad-dispożizzjonijiet mal-azzjonijiet addizzjonali mmexxija mill-aġenziji nazzjonali. Huwa ta’ importanza partikolari li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul il-ħidma preparatorja tagħha, inkluż fuq livell ta’ esperti. Il-Kummissjoni, meta tkun qed tħejji u tfassal atti ddelegati, għandha tiżgura t-trażmissjoni simultanja, f'waqtha u xierqa tad-dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(46)

Sabiex jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, għandhom jingħataw setgħat ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni.Dawk is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17).

(47)

Il-Programm għandu jkopri tliet oqsma differenti, u l-kumitat stabbilit skont dan ir-Regolament għandu jittratta kemm kwistjonijiet orizzontali kif ukoll dawk settorjali. Huwa f'idejn l-Istati Membri li jiżguraw li jibagħtu r-rappreżentanti rilevanti sabiex jattendu laqgħat ta’ dak il-kumitat f'konformità mat-temi li jkun hemm fl-aġenda tiegħu, u huwa f'idejn il-president tal-kumitat li jiżgura li l-aġendi tal-laqgħat ikunu jindikaw b'mod ċar is-settur jew is-setturi involuti u t-temi, skont kull wieħed mis-setturi, li se jiġu diskussi waqt kull laqgħa. Fejn ikun xieraq, u f konformità mar-regoli ta' proċedura tal-kumitat u fuq bażi ad hoc, għandu jkun possibbli li jiġu mistiedna esperti esterni, inklużi rappreżentanti tas-sħab soċjali, biex jipparteċipaw fil-laqgħat tal-kumitat bħala osservaturi.

(48)

Huwa xieraq li jiġi żgurat l-għeluq korrett tal-Programm, b’mod partikolari fir-rigward tal-kontinwazzjoni tal-arranġamenti pluriennali għall-ġestjoni tiegħu, bħal finanzjament ta’ assistenza teknika u amministrattiva. Mill-1 ta’ Jannar 2014, l-assistenza teknika u amministrattiva għandha tiżgura, jekk meħtieġ, il-ġestjoni tal-azzjonijiet li għadhom ma ġewx iffinalizzati bil-programmi predeċessuri sa tmiem l-2013,

(49)

Ladarba l-għan ta' dan ir-Regolament, jiġifieri li jistabbilixxi l-Programm, ma jistax jinkiseb b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri imma jista' għalhekk, minħabba raġunijiet tal-iskala u l-effetti tiegħu, jinkiseb aħjar fil-livell ta' Unjoni, l-Unjoni tista' tadotta miżuri, f'konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà, kif stipulat fl-Artikolu 5 tat-Trattat tal-Unjoni Ewropea. F'konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stipulat f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jistax imur lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkiseb dak il-għan.

(50)

Id-Deċiżjonijiet Nru 719/2006/KE, Nru 1720/2006/KE u Nru 298/2008/KE għandhom għalhekk jitħassru,

(51)

Sabiex tiġi żgurata l-kontinwità fl-appoġġ finanzjarju provdut taħt il-Programm, dan ir-Regolament għandu japplika mill-1 ta' Jannar 2014. Għal raġunijiet ta' urġenza, dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ kemm jista' jkun malajr wara l-pubblikazzjoni tiegħu fil-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

KAPITOLU I

Dispożizzjonijiet ġenerali

Artikolu 1

Ambitu tal-Programm

1.   Dan ir-Regolament jistabbilixxi programm għall-azzjoni tal-Unjoni fil-qasam tal-edukazzjoni, it-taħriġ, iż-żgħażagħ u l-isport li jissejjaħ 'Erasmus+' ('il-Programm').

2.   Il-Programm għandu jiġi implimentat għall-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2014 sal-31 ta’ Diċembru 2020.

3.   Il-Programm għandu jkopri l-oqsma li ġejjin, filwaqt li jirrispetta l-istrutturi u l-bżonnijiet speċifiċi tad-diversi setturi fl-Istati Membri:

(a)

l-edukazzjoni u t-taħriġ fil-livelli kollha, f'perspettiva ta' tagħlim tul il-ħajja, inklużi l-edukazzjoni skolastika (Comenius), l-edukazzjoni għolja (Erasmus), l-edukazzjoni għolja internazzjonali (Erasmus Mundus), l-edukazzjoni u t-taħriġ vokazzjonali (Leonardo da Vinci) u t-tagħlim tal-adulti (Grundtvig);

(b)

iż-żgħażagħ (Żgħażagħ fl-Azzjoni), b'mod partikolari fil-kuntest ta' tagħlim mhux formali u informali;

(c)

l-isport, b'mod partikolari l-isport tal-massa.

4.   Il-Programm għandu jinkludi dimensjoni internazzjonali mmirata biex tappoġġa l-azzjoni esterna tal-Unjoni, inklużi l-objettivi tagħha għall-iżvilupp, permezz tal-kooperazzjoni bejn l-Unjoni u l-pajjiżi sħab.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(1)

'tagħlim tul il-ħajja' tfisser l-edukazzjoni ġenerali kollha, l-edukazzjoni u t-taħriġ vokazzjonali, it-tagħlim informali u t-tagħlim mhux formali li jkun sar tul il-ħajja, li jwassal għal titjib fl-għarfien, fil-ħiliet u fil-kompetenzi jew il-parteċipazzjoni fis-soċjetà f’perspettiva personali, ċivika, kulturali, soċjali u/jew tkun relatata mal-impjieg, inkluż l-għoti ta’ servizzi ta’ konsulenza u gwida;

(2)

'tagħlim mhux formali' tfisser tagħlim li jseħħ permezz ta' attivitajiet ippjanati (f'termini ta' objettivi tat-tagħlim u ħin għat-tagħlim) li jinkludu xi forma ta' appoġġ għat-tagħlim (eż. relazzjoni bejn student u għalliem), iżda li mhumiex parti mis-sistema formali ta' edukazzjoni u taħriġ;

(3)

'tagħlim informali' tfisser tagħlim li jirriżulta minn attivitajiet ta' kuljum b'rabta max-xogħol, il-familja jew ir-rikreazzjoni li mhuwiex organizzat jew strutturat f'termini ta' objettivi, ħin jew appoġġ għat-tagħlim; jista' ma jkunx intenzjonali mill-perspettiva tal-istudent;

(4)

'djalogu strutturat' tfisser djalogu maż-żgħażagħ u organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ, li jservi bħala forum għal riflessjoni konġunta kontinwa dwar il-prijoritajiet, l-implimentazzjoni u s-segwitu tal-kooperazzjoni Ewropea fil-qasam taż-żgħażagħ;

(5)

'transnazzjonali', sakemm ma jkunx indikat mod ieħor, tfisser kwalunkwe azzjoni li tinvolvi mill-inqas żewġ pajjiżi fil-Programm kif imsemmi fl-Artikolu 24(1);

(6)

'internazzjonali' tfisser kwalunkwe azzjoni li tinvolvi mill-inqas pajjiż fil-Programm wieħed u mill-inqas pajjiż terz wieħed ('pajjiż sħab');

(7)

'mobbiltà fit-tagħlim' tfisser iċ-ċaqliq fiżiku minn pajjiż li mhux il-pajjiż tar-residenza, sabiex isir studju, taħriġ jew tagħlim mhux formal jew informali; hija tista' tieħu l-forma ta' traineeships, apprendistatiskambji bejn iż-żgħażagħ, volontarjat, tagħlim jew parteċipazzjoni f’attività ta’ żvilupp professjonali u tista' tinkludi attivitajiet preparatorji, bħal taħriġ fil-lingwa tal-pajjiż ospitanti, kif ukoll li jintbagħtu n-nies, jiġu ospitati n-nies u attivitajiet ta' segwitu;

(8)

'kooperazzjoni għall-innovazzjoni u l-iskambju ta' prattiki tajbin' tfisser proġetti ta’ kooperazzjoni transnazzjonali u internazzjonali li jinvolvu organizzazzjonijiet attivi fl-oqsma tal-edukazzjoni, it-taħriġ u/jew taż-żgħażagħ u jistgħu jinkludu organizzazzjonijiet oħra;

(9)

'appoġġ għar-riforma tal-politika' tfisser kull tip ta’ attività mmirata biex tappoġġa u tiffaċilita l-modernizzazzjoni tas-sistemi ta' edukazzjoni u ta’ taħriġ, kif ukoll appoġġ għall-iżvilupp tal-politika Ewropea dwar iż-żgħażagħ, permezz tal-proċess ta' kooperazzjoni politika bejn l-Istati Membri, partikolarment il-Metodu Miftuħ ta’ Koordinazzjoni u d-djalogu strutturat maż-żgħażagħ;

(10)

'mobbiltà virtwali' tfisser sett ta’ attivitajiet appoġġati mit-teknoloġija tal-informazzjoni u l-komunikazzjonijiet, inkluż it-tagħlim fuq l-internet, organizzati fuq livell istituzzjonali, li jirrealizzaw jew jiffaċilitaw esperjenzi kollaborattivi transnazzjonali u/jew internazzjonali f’kuntest ta’ istruzzjoni u/jew tagħlim;

(11)

'persunal' tfisser persuni li, jew fuq bażi professjonali jew volontarja, huma involuti fl-edukazzjoni, fit-taħriġ jew fit-tagħlim mhux formali taż-żgħażagħ, u jista' jinkludi professuri, għalliema, persuni li jħarrġu, mexxejja tal-iskola, persuni li jaħdmu maż-żgħażagħ u persunal mhux edukattiv;

(12)

'ħaddiem li jaħdem maż-żgħażagħ' tfisser professjonist jew voluntier involut fit-tagħlim mhux formali li jappoġġa liż-żgħażagħ fl-iżvilupp personali, soċjoedukattiv u professjonali tagħhom;

(13)

'żgħażagħ' tfisser individwi bejn it-13 u t-30 sena;

(14)

'istituzzjoni ta’ edukazzjoni għolja' tfisser:

(a)

kull tip ta’ istituzzjoni ta’ edukazzjoni għolja li, skont il-liġi jew il-prattika nazzjonali, toffri lawrji rikonoxxuti jew kwalifiki rikonoxxuti oħra ta’ livell terzjarju, irrispettivament mill-isem ta’ tali stabbiliment;

(b)

kull istituzzjoni li, skont il-liġi jew il-prattika nazzjonali, toffri edukazzjoni jew taħriġ vokazzjonali fuq livell terzjarju;

(15)

'lawrji konġunti' tfisser programm ta’ studju integrat offrut tal-inqas minn żewġ istituzzjonijiet ta' edukazzjoni għolja li jirriżulta f'ċertifikat wieħed ta' lawrja maħruġ u ffirmat b'mod konġunt mill-istituzzjonijiet parteċipanti kollha u rikonoxxut uffiċjalment fil-pajjiżi fejn jinsabu l-istituzzjonijiet parteċipanti;

(16)

'lawrja doppja/lawrji multipla' tfisser programm ta’ studju offrut tal-inqas minn żewġ istituzzjonijiet (doppji) jew iktar (multipli) tal-edukazzjoni għolja li permezz tiegħu l-istudent kif ilesti l-programm ta’ studju jirċievi ċertifikat separat ta' lawrja minn kull istituzzjoni parteċipanti;

(17)

'attività taż-żgħażagħ' tfisser attività barra mill-iskola (bħal skambju ta’ żgħażagħ, volontarjat, taħriġ għaż-żgħażagħ) imwettqa minn żgħażugħ, individwalment jew fi grupp, b’mod partikolari permezz ta' organizzazzjonijiet għaż-żgħażagħ u kkaratterizzata b’approċċ ta’ tagħlim mhux formali;

(18)

'sħubija' tfisser ftehim bejn grupp ta’ istituzzjonijiet u/jew organizzazzjonijiet f'pajjiżi fil-Programm differenti sabiex iwettqu attivitajiet Ewropej konġunti fl-oqsma tal-edukazzjoni, tat-taħriġ, taż-żgħażagħ u tal-isport jew biex jistabbilixxu netwerk formali jew informali f'qasam rilevanti, bħal proġetti ta’ tagħlim konġunt għall-istudenti u l-għalliema tagħhom fl-għamla ta’ skambji tal-klassijiet u individwali, inkluża l-mobbiltà fit-tul, programmi intensivi fl-edukazzjoni għolja u kooperazzjoni bejn awtoritajiet reġjonali u lokali biex titrawwem il-kooperazzjoni inter-reġjonali, inkluża dik transkonfinali; tista’ tiġi estiża għall-istituzzjonijiet u/jew l-organizzazzjonijiet mill-pajjiżi sħab bil-ħsieb li tissaħħaħ il-kwalità tas-sħubija;

(19)

'kompetenzi ewlenin' tfisser is-sett bażiku ta’ għarfien, ħiliet u attitudnijiet, li l-individwi kollha għandhom bżonn għas-sodisfazzjon u l-iżvilupp personali, għaċ-ċittadinanza attiva, għall-inklużjoni soċjali u għall-impjieg, kif deskritt fir-Rakkomandazzjoni 2006/962/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (18);

(20)

'Metodu Miftuħ ta’ Koordinazzjoni (MMK)' tfisser metodu intergovernattiv li jipprovdi qafas għall-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri, li l-politiki nazzjonali tagħhom b’hekk jistgħu jiġu diretti lejn ċerti objettivi komuni; fl-ambitu ta’ dan il-Programm, l-MMK japplika għall-edukazzjoni, it-taħriġ u ż-żgħażagħ;

(21)

'għodod ta’ trasparenza u rikonoxximent tal-Unjoni' tfisser strumenti li jgħinu lill-partijiet interessati jifhmu, japprezzaw u kif adatt jirrikonoxxu l-eżiti tat-tagħlim u l-kwalifiki fl-Unjoni kollha;

(22)

'pajjiżi tal-viċinat' tfisser il-pajjiżi u t-territorji koperti mill-Politika Ewropea tal-Viċinat;

(23)

'karriera doppja' tfisser taħlita ta’ taħriġ sportiv fuq livell għoli mal-edukazzjoni ġenerali jew max-xogħol;

(24)

'l-isport tal-massa' tfisser l-isport organizzat fil-livell lokali mill-isportivi mhux professjonali, u l-isport għal kulħadd.

Artikolu 3

Valur miżjud Ewropew

1.   Il-Programm għandu jappoġġa biss dawk l-azzjonijiet u l-attivitajiet li jippreżentaw valur miżjud Ewropew potenzjali u li jikkontribwixxi għall-ksib tal-għan ġenerali kif imsemmi fl-Artikolu 4.

2.   Il-valur miżjud Ewropew tal-azzjonijiet u l-attivitajiet tal-Programm għandu jiġi żgurat partikolarment permezz ta’:

(a)

il-karattru transnazzjonali tagħhom, partikolarment fir-rigward tal-mobbiltà u l-kooperazzjoni mmirati lejn il-kisba ta' impatt sistematiku sostenibbli;

(b)

il-komplimentarjetà u s-sinerġija tagħhom ma' programmi u politiki oħra fil-livell nazzjonali, tal-Unjoni u internazzjonali;

(c)

il-kontribut tagħhom għall-użu effettiv tal-għodod ta' trasparenza u rikonoxximent tal-Unjoni.

Artikolu 4

Objettivi ġenerali tal-Programm

Il-Programm għandu jikkontribwixxi sabiex jinkisbu:

(a)

l-objettivi tal-istrateġija Ewropa 2020, inkluża l-mira ewlenija tal-edukazzjoni;

(b)

l-objettivi tal-qafas strateġiku għall-kooperazzjoni Ewropea fl-edukazzjoni u t-taħriġ ('ET 2020'), inklużi l-punti ta' riferiment korrispondenti;

(c)

l-iżvilupp sostenibbli ta’ pajjiżi sħab fil-qasam tal-edukazzjoni għolja;

(d)

l-objettivi ġenerali tal-qafas imġedded ta' kooperazzjoni Ewropea fil-qasam taż-żgħażagħ (2010-2018);

(e)

l-objettiv tal-iżvilupp tad-dimensjoni Ewropea fl-isport, b'mod partikolari l-isport tal-massa, f'konformità mal-pjan ta' ħidma tal-Unjoni għall-isport; kif ukoll

(f)

il-promozzjoni tal-valuri Ewropej f'konformità mal-Artikolu 2 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea.

KAPITOLU II

Edukazzjoni u taħriġ

Artikolu 5

Objettivi speċifiċi

1.   F'konformità mal-objettiv ġenerali tal-Programm kif speċifikat fl-Artikolu 4, b'mod partikolari l-objettivi tal-ET 2020, kif ukoll l-appoġġ tal-iżvilupp sostenibbli ta' pajjiżi sħab fil-qasam tal-edukazzjoni għolja, il-Programm għandu jilħaq l-objettivi speċifiċi:

(a)

itejjeb il-livell tal-kompetenzi u tal-ħiliet ewlenin b'rigward partikolari għar-relevanza tagħhom għas-suq tax-xogħol u l-kontribuzzjoni tagħhom għal soċjetà koeżiva, b’mod partikolari permezz ta' żieda fl-opportunitajiet ta' mobbiltà ta' tagħlim u permezz tal-kooperazzjoni msaħħa bejn id-dinja tal-edukazzjoni u t-taħriġ u d-dinja tax-xogħol;

(b)

irawwem titjib fil-kwalità, eċċellenza fl-innovazzjoni u internazzjonalizzazzjoni fil-livell tal-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni u t-taħriġ, b'mod partikolari permezz tal-kooperazzjoni transnazzjonali msaħħa bejn min jipprovdi l-edukazzjoni u t-taħriġ u partijiet interessati oħra;

(c)

jippromwovi l-ħolqien ta', u s-sensibilizzazzjoni dwar, qasam Ewropew għat-tagħlim tul il-ħajja mfassal biex jikkumplimenta riformi ta' politika fil-livell nazzjonali u li jappoġġa l-modernizzazzjoni tas-sistemi ta' edukazzjoni u taħriġ, b'mod partikolari permezz ta' politika ta' kooperazzjoni msaħħa, l-użu aħjar tal-għodod ta' trasparenza u rikonoxximent tal-Unjoni u d-disseminazzjoni ta' prattiki tajbin;

(d)

ikabbar id-dimensjoni internazzjonali tal-edukazzjoni u tat-taħriġ, b’mod partikolari permezz tal-kooperazzjoni bejn l-Unjoni u istituzzjonijiet ta' pajjiżi sħab fil-qasam tal-ETV u l-edukazzjoni għolja, billi jżid l-attrazzjoni tal-istituzzjonijiet Ewropej tal-edukazzjoni għolja u jappoġġa l-azzjoni esterna tal-Unjoni, inkluż l-objettivi ta’ żvilupp tagħha, permezz tal-promozzjoni tal-mobbiltà u l-kooperazzjoni bejn l-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja tal-Unjoni u tal-pajjiżi sħab u permezz ta’ bini mmirat ta’ kapaċitajiet fil-pajjiżi sħab;

(e)

itejjeb l-istruzzjoni u t-tagħlim tal-lingwi u jippromwovi d-diversità lingwistika kbira tal-Unjoni u l-għarfien interkulturali;

(f)

jippromwovi l-eċċellenza fl-attivitajiet tat-tagħlim u r-riċerka fl-integrazzjoni Ewropea permezz tal-attivitajiet Jean Monnet madwar id-dinja kif imsemmi fl-Artikolu 10.

2.   Għall-iskopijiet tal-evalwazzjoni tal-Programm, indikaturi ewlenin li jistgħu jitkejlu u li huma rilevanti b’rabta mal-objettivi speċifiċi msemmija fil-paragrafu 1 huma deskritti fl-Anness I.

Artikolu 6

Azzjonijiet tal-Programm

1.   Fil-qasam tal-edukazzjoni u t-taħriġ, il-Programm se jsegwi l-objettivi tiegħu permezz tat-tipi ta’ azzjonijiet li ġejjin:

(a)

il-mobbiltà fit-tagħlim tal-individwi;

(b)

il-kooperazzjoni għall-innovazzjoni u l-iskambju ta' prattiki tajbin; u

(c)

appoġġ għar-riforma tal-politika.

2.   L-attivitajiet speċifiċi ta’ Jean Monnet huma deskritti fl-Artikolu 10.

Artikolu 7

Mobbiltà fit-tagħlim tal-individwi

1.   Il-mobbiltà fit-tagħlim tal-individwi għandha tappoġġa l-attivitajiet li ġejjin fil-pajjiżi fil-Programm kif imsemmi fl-Artikolu 24(1):

(a)

il-mobbiltà tal-istudenti tal-edukazzjoni għolja fiċ-ċikli kollha u ta' studenti, apprendisti u skulari fit-taħriġ u l-edukazzjoni vokazzjonali. Din il-mobbiltà tista’ tkun fl-għamla ta’ studji f'istituzzjoni sieħba jew apprendistati jew kisba ta' esperjenza bħala apprendist, assistent jew trainee barra mill-pajjiż. Il-mobbiltà ta’ lawrja fil-livell ta’ Masters tista' tkun appoġġata permezz tal-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti kif imsemmi fl-Artikolu 20;

(b)

il-mobbiltà tal-persunal, fil-pajjiżi fil-Programm kif imsemmija fl-Artikolu24(1). Din il-mobbiltà tista’ tieħu l-forma ta’ tagħlim jew assistentati, jew ta’ parteċipazzjoni f’attivitajiet ta’ żvilupp professjonali barra l-pajjiż.

2.   Din l-azzjoni għandha tappoġġa wkoll il-mobbiltà internazzjonali ta' studenti u ta’ persunal lejn u minn pajjiżi sħab fir-rigward tal-edukazzjoni għolja li tinkludi mobbiltà organizzata abbażi ta’ lawrji konġunti, doppji jew multipli ta’ kwalità għolja jew ta’ sejħiet konġunti.

Artikolu 8

Kooperazzjoni għall-innovazzjoni u l-iskambju ta' prattiki tajbin

1.   Kooperazzjoni għall-innovazzjoni u l-iskambju ta' prattiki tajbin għandhom jappoġġaw:

(a)

sħubiji strateġiċi bejn organizzazzjonijiet u/jew istituzzjonijiet involuti fl-edukazzjoni u fit-taħriġ jew f'setturi rilevanti oħra, immirati biex jiżviluppaw u jimplimentaw inizjattivi konġunti u jippromwovu tagħlim bejn il-pari u ta' skambji ta' esperjenza;

(b)

sħubiji bejn id-dinja tax-xogħol u istituzzjonijiet tal-edukazzjoni u tat-taħriġ fl-għamla ta’:

alleanzi tal-għarfien bejn, b'mod partikolari, istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja u d-dinja tax-xogħol immirati biex jippromwovu l-kreattività, l-innovazzjoni, tagħlim ibbażat fuq ix-xogħol u l-intraprenditorji billi joffru opportunitajiet rilevanti ta’ tagħlim, li jinkludu l-iżvilupp ta’ kurrikula u ta' approċċi pedagoġiċi ġodda;

alleanzi tal-ħiliet settorali bejn il-fornituri tal-edukazzjoni u t-taħriġ u d-dinja tax-xogħol immirati biex jippromwovu l-impjegabbiltà, jikkontribwixxu għall-ħolqien ta’ kurrikula ġodda speċifiċi għas-settur jew transettorjali, jiżviluppaw metodi innovattivi għat-tagħlim u t-taħriġ vokazzjonali u jpoġġu fil-prattika l-għodod ta' trasparenza u ta' rikonoxximent tal-Unjoni;

(c)

Pjattaformi ta’ appoġġ tal-IT, li jkopru s-setturi tal-edukazzjoni kollha, li jinkludu b’mod partikolari ġemellaġġ elettroniku, jippermettu tagħlim minn pari, mobbiltà virtwali u skambji tal-aħjar prattiki u ftuħ tal-aċċess għall-parteċipanti minn pajjiżi tal-viċinat.

2.   Din l-azzjoni għandha tappoġġa wkoll l-iżvilupp, il-bini ta' kapaċità, l-integrazzjoni reġjonali, l-iskambji ta' għarfien u l-proċessi ta' modernizzazzjoni permezz ta' sħubiji internazzjonali bejn l-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja fl-Unjoni u f’pajjiżi sħab, b’mod partikolari, għal tagħlim minn pari u proġetti konġunti tal-edukazzjoni, kif ukoll permezz tal-promozzjoni tal-kooperazzjoni reġjonali u Uffiċċji Nazzjonali tal-Informazzjoni, b'mod partikolari mal-pajjiżi tal-viċinat.

Artikolu 9

Appoġġ għar-riforma tal-politika

1.   L-appoġġ għar-riforma tal-politika għandu jinkludi l-attivitajiet mibdija fil-livell tal-Unjoni marbuta ma':

(a)

l-implimentazzjoni tal-aġenda politika tal-Unjoni dwar l-edukazzjoni u t-taħriġ fil-kuntest tal-MMK, kif ukoll tal-proċessi ta’ Bolonja u ta’ Kopenħagen;

(b)

l-implimentazzjoni fil-pajjiżi fil-Programm tal-għodod tat-trasparenza u r-rikonoxximent tal-Unjoni, partikolarment fil-qafas waħdieni tal-Unjoni għat-trasparenza tal-kwalifiki u tal-kompetenzi (Europass), il-Qafas Ewropew tal-Kwalifiki (EQF), is-Sistema Ewropea tat-Trasferiment u l-Akkumulazzjoni tal-Krediti (ECTS), is-Sistema Ewropea tal-Krediti għall-Edukazzjoni u Taħriġ Vokazzjonali (ECVET), il-Qafas Ewropew ta' Referenza tal-Assigurazzjoni tal-Kwalità għall-Edukazzjoni u Taħriġ Vokazzjonali (EQAVET), ir-Reġistru Ewropew għall-Assigurazzjoni tal-Kwalità fl-Edukazzjoni Għolja (EQAR) u l-Assoċjazzjoni Ewropea għall-Assigurazzjoni tal-Kwalità fl-Edukazzjoni Għolja (ENQA), u d-dispożizzjonijiet ta’ appoġġ għan-netwerks mal-Unjoni kollha u l-organizzazzjonijiet mhux governattivi (NGOs) Ewropej attivi fil-qasam tal-edukazzjoni u t-taħriġ;

(c)

id-djalogu ta' politika mal-partijiet interessati Ewropej rilevanti fil-qasam tal-edukazzjoni u t-taħriġ;

(d)

in-NARIC, in-netwerks Eurydice u Euroguidance, u ċ-Ċentri Nazzjonali Europass.

2.   Din l-azzjoni għandha tappoġġa wkoll djalogu politiku ma’ pajjiżi sħab u ma' organizzazzjonijiet internazzjonali.

Artikolu 10

Attivitajiet Jean Monnet

L-attivitajiet Jean Monnet għandhom jimmiraw biex:

(a)

jippromwovu l-istruzzjoni u r-riċerka dwar l-integrazzjoni Ewropea dinjija fost akkademiċi speċjalizzati, dawk li qed jitgħallmu u ċittadini, b’mod partikolari permezz tal-ħolqien tal-Katedri Jean Monnet u attivitajiet oħra akkademiċi, kif ukoll billi jipprovdu għajnuna għal attivitajiet oħra ta’ tiswir ta’ għarfien f’istituzzjonijiet ta’ edukazzjoni għolja;

(b)

jappoġġaw l-attivitajiet ta’ istituzzjonijiet jew assoċjazzjonijiet akkademiċi attivi fil-qasam tal-istudji Ewropej ta’ integrazzjoni u jappoġġaw tikketta ta’ Jean Monnet għall-eċċellenza;

(c)

jappoġġaw l-istituzzjonijiet li ġejjin, li jsegwu mira ta’ interess Ewropew:

(i)

l-Istitut Universitarju Ewropew ta’ Firenze;

(ii)

il-Kulleġġ tal-Ewropa (il-kampus ta’ Bruges u dak ta’ Natolin);

(iii)

l-Istitut Ewropew tal-Amministrazzjoni Pubblika (EIPA), Maastricht;

(iv)

l-Akkademja tad-Dritt Ewropew, Trier;

(v)

l-Aġenzija Ewropea għall-Iżvilupp tal-Edukazzjoni għal Persuni bi Bżonnijiet Speċjali, Odense;

(vi)

iċ-Ċentru Internazzjonali għat-Taħriġ Ewropew (CIFE), Nizza;

(d)

jippromwovu dibattitu dwar il-politiki u skambji bejn id-dinja akkademika u dawk li jfasslu l-politika dwar prijoritajiet politiki tal-Unjoni.

KAPITOLU III

Żgħażagħ

Artikolu 11

Objettivi speċifiċi

1.   F'konformità mal-objettiv ġenerali tal-Programm kif speċifikat fl-Artikolu 4, b'mod partikolari l-objettivi tal-qafas imġedded għall-kooperazzjoni Ewropea fil-qasam taż-żgħażagħ (2012-2018), il-Programm għandu jsegwi l-objettivi speċifiċi li ġejjin:

(a)

itejjeb il-livell tal-kompetenzi u l-ħiliet ewlenin taż-żgħażagħ, inkluż dawk li għandhom inqas opportunitajiet, kif ukoll jippromwovi l-parteċipazzjoni fil-ħajja demokratika fl-Ewropa u fis-suq tax-xogħol, iċ-ċittadinanza attiva, id-djalogu interkulturali, l-inklużjoni soċjali u s-solidarjetà, b’mod partikolari permezz ta’ żieda fl-opportunitajiet ta’ mobbiltà fit-tagħlim għaż-żgħażagħ, dawk attivi fil-ħidma fil-qasam taż-żgħażagħ jew f'organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ u mexxejja taż-żgħażagħ, u permezz ta’ rabtiet imsaħħa bejn il-qasam taż-żgħażagħ u s-suq tax-xogħol;

(b)

irawwem it-titjib ta' kwalità fil-ħidma fil-qasam taż-żgħażagħ, b’mod partikolari il-kooperazzjoni msaħħa bejn l-organizzazjonijiet fil-qasam taż-żgħażagħ u/jew partijiet interessati oħra;

(c)

jikkomplimentaw riformi tal-politika f’livell lokali, reġjonali u nazzjonali, u jappoġġaw l-iżvilupp ta’ politika taż-żgħażagħ imsejsa fuq l-għarfien u l-evidenza kif ukoll ir-rikonoxximent tat-tagħlim mhux formali u informali, b’mod partikolari permezz ta’ kooperazzjoni msaħħa fil-qasam tal-politiki, użu aħjar tal-għodda tat-trasparenza u ta’ rikonoxximent tal-Unjoni u d-disseminazzjoni tal-aħjar prattiki;

(d)

itejbu d-dimensjoni internazzjonali ta’ attivitajiet fil-qasam taż-żgħażagħ u r-rwol tal-persuni li jaħdmu maż-żgħażagħ bħala strutturi ta' appoġġ għaż-żgħażagħ b’komplimentarjetà mal-azzjoni esterna tal-Unjoni, b’mod partikolari permezz tal-promozzjoni tal-mobbiltà u kooperazzjoni bejn partijiet interessati tal-Unjoni u ta’ pajjiżi sħab u organizzazzjonijiet internazzjonali, u permezz ta’ ħidma immirata għall-bini tal-kapaċitajiet f’pajjiżi sħab.

2.   Għall-iskopijiet tal-evalwazzjoni tal-Programm, indikaturi ewlenin li jistgħu jitkejlu u li huma rilevanti b’rabta mal-objettivi speċifiċi msemmija fil-paragrafu 1 huma deskritti fl-Anness I.

Artikolu 12

Azzjonijiet tal-Programm

Il-Programm se jsegwi l-objettivi tiegħu permezz tat-tipi ta’ azzjonijiet li ġejjin:

(a)

il-mobbiltà fit-tagħlim tal-individwi;

(b)

il-kooperazzjoni għall-innovazzjoni u l-iskambju ta' prattiki tajbin;

(c)

appoġġ għar-riforma tal-politika.

Artikolu 13

Mobbiltà fit-tagħlim tal-individwi

1.   Il-mobbiltà fit-tagħlim tal-individwi għandha tappoġġa:

(a)

il-mobbiltà taż-żgħażagħ fl-attivitajiet ta’ tagħlim mhux formali u informali bejn il-pajjiżi fil-Programm; din il-mobbiltà tista' tieħu l-għamla ta' skambji taż-żgħażagħ u volontarjat permezz tas-Servizz Volontarju Ewropew, kif ukoll attivitajiet innovattivi abbażi ta' dispożizzjonijiet eżistenti għall-mobbiltà;

(b)

il-mobbiltà ta’ persuni attivi fix-xogħol taż-żgħażagħ jew organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ u mexxejja taż-żgħażagħ; din il-mobbiltà tista’ tieħu l-forma ta’ taħriġ u attivitajiet ta’ netwerking;

2.   Din l-azzjoni għandha tappoġġa wkoll il-mobbiltà taż-żgħażagħ, persuni attivi fil-ħidma fil-qasam taż-żgħażagħ jew organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ u mexxejja taż-żgħażagħ, minn pajjiżi sħab jew lejhom, b'mod partikolari pajjiżi tal-viċinat.

Artikolu 14

Kooperazzjoni għall-innovazzjoni u l-iskambju ta' prattiki tajbin

1.   Kooperazzjoni għall-innovazzjoni u l-iskambju ta' prattiki tajbin għandhom jappoġġaw:

(a)

sħubiji strateġiċi immirati lejn l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta' inizjattivi konġunti, inklużi inizjattivi għaż-żgħażagħ u proġetti dwar iċ-ċittadinanza li jippromwovu ċittadinanza attiva, innovaxxjoni soċjali, parteċipazzjoni fil-ħajja demokratika u intraprenditorija, permezz ta' tagħlim bejn il-pari u skambji ta' esperjenzi;

(b)

pjattaformi ta’ appoġġ tal-IT li jippermettu t-tagħlim minn pari, ix-xogħol maż-żgħażagħ imsejjes fuq l-għarfien u l-iskambji tal-aħjar prattiki.

2.   Din l-azzjoni għandha tappoġġa wkoll l-iżvilupp, il-bini ta' kapaċità u l-iskambji ta' għarfien permezz ta’ sħubiji bejn organizzazzjonijiet f'pajjiżi fil-Programm u pajjiżi sħab, b'mod partikolari permezz tat-tagħlim minn pari.

Artikolu 15

Appoġġ għar-riforma tal-politika

1.   L-azzjoni ta’ appoġġ għar-riforma tal-politika għandha tinkludi attivitajiet marbuta ma’:

(a)

l-implimentazzjoni tal-aġenda politika tal-Unjoni fil-qasam taż-żgħażagħ, bl-użu tal-MMK;

(b)

l-implimentazzjoni fil-pajjiżi fil-Programm tal-għodod ta' trasparenza u rikonoxximent tal-Unjoni, b'mod partikolari il-Youthpass, u l-appoġġ għan-netwerks kollha tal-Unjoni u NGOs Ewropej għaż-żgħażagħ;

(c)

djalogu ta’ politika mal-partijiet interessati Ewropej rilevanti u djalogu strutturat maż-żgħażagħ;

(d)

il-Forum Ewropew għaż-Żgħażagħ, ċentri tar-riżorsi għall-iżvilupp tal-ħidma fil-qasam taż-żgħażagħ u n-netwerk Eurodesk.

2.   Din l-azzjoni għandha tappoġġa wkoll djalogu politiku ma’ pajjiżi sħab u ma' organizzazzjonijiet internazzjonali.

KAPITOLU IV

Sport

Artikolu 16

Objettivi speċifiċi

1.   F'konformità mal-objettiv ġenerali tal-Programm kif speċifikat fl-Artikolu 4, u mal-pjan ta' ħidma tal-Unjoni għall-isport, il-Programm għandu jiffoka b'mod partikolari fuq l-isport b'parteċipazzjoni tal-massa u għandu jsegwi l-objettivi speċifiċi li ġejjin:

(a)

biex jindirizza t-theddid transkonfinali għall-integrità tal-isport, bħad-doping, ix-xiri tal-logħob u l-vjolenza, kif ukoll kull tip ta’ intolleranza u diskriminazzjoni;

(b)

biex jippromwovi u jappoġġa l-governanza tajba fl-isport u l-karrieri doppji tal-atleti;

(c)

biex jippromwovi attivitajiet volontarji fl-isport, flimkien mal-inklużjoni soċjali, l-opportunitajiet indaqs u sensibilizzazzjoni dwar l-importanza tal-attività fiżika li ttejjeb is-saħħa permezz ta’ żieda fil-parteċipazzjoni fl-isport u aċċess ugwali għall-isport, għal kulħadd.

2.   Għall-finijiet tal-evalwazzjoni tal-Programm, indikaturi ewlenin li jistgħu jitkejlu u li huma rilevanti b’rabta mal-objettivi speċifiċi msemmija fil-paragrafu 1 huma deskritti fl-Anness I.

Artikolu 17

Attivitajiet

1.   L-objettivi tal-kooperazzjoni għandhom ikunu segwiti permezz tal-attivitajiet transnazzjonali li ġejjin, li għandhom jiffukaw b'mod partikolari fuq l-isport b'parteċipazzjoni tal-massa:

(a)

appoġġ għal sħubiji kollaborattivi;

(b)

appoġġ għal avvenimenti Ewropej tal-isport mingħajr skop ta’ qligħ li jinvolvu diversi pajjiżi fil-Programm u jikkontribwixxu għall-objettivi stabbiliti fil-punt (c) tal-Artikolu 16(1);

(c)

appoġġ għat-tisħiħ tal-bażi tal-evidenza għat-tfassil tal-politika;

(d)

id-djalogu mal-partijiet interessati Ewropej rilevanti.

2.   L-attivitajiet imsemmija fil-paragrafu 1 jistgħu jfittxu li jiksbu finanzjament supplimentari minn partijiet terzi, bħal intrapriżi privati.

KAPITOLU IV

Disposizzjonijiet finanzjarji

Artikolu 18

Baġit

1.   Il-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni tal-Programm mill-1 ta’ Jannar 2014, huwa stabbilit għal EUR 14 774 524 000 fil-prezzijiet attwali.

L-approprjazzjonijiet annwali għandhom jiġu awtorizzati mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill fil-limiti tal-qafas finanzjarju pluriennali.

2.   L-ammont imsemmi fil-paragrafu 1 għandu jiġi allokat għall-azzjonijiet tal-Programm kif ġej, b'marġni ta' flessibbiltà li ma jeċċedix il-5 % ta' kull wieħed mill-ammonti allokati:

(a)

77,5 % lill-edukazzjoni u t-taħriġ, li minnhom se jiġu assenjati l-allokazzjonijiet minimi li ġejjin:

(i)

43 % lill-edukazzjoni għolja, li jirrappreżenta t-33,3 % tal-baġit totali;

(ii)

22 % lill-edukazzjoni u t-taħriġ vokazzjonali, li jirrappreżenta s-17 % tal-baġit totali;

(iii)

15 % lill-edukazzjoni fl-iskejjel, li jirrappreżenta l-11,6 % tal-baġit totali;

(iv)

5 % lit-tagħlim lill-adulti, li jirrappreżenta t-3,9 % tal-baġit totali;

(b)

10 % liż-żgħażagħ;

(c)

3,5 % lill-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti;

(d)

1,9 % lil Jean Monnet;

(e)

1,8 % lill-isport, li minnhom mhux iktar minn 10 % lill-attività msemmija taħt il-punt (b) tal-Artikolu 17(1);

(f)

3,4 % bħala għotjiet operattivi lil aġenziji nazzjonali; u

(g)

1,9 % biex ikopru n-nefqa amministrattiva.

3.   Mill-allokazzjonijiet imsemmija fil-punti (a) u (b) tal-paragrafu 2, mill-inqas 63 % għandhom jiġu allokati għall-mobbiltà fit-tagħlim għal individwi, mill-inqas 28 % għall-kooperazzjoni għal innovazzjoni u l-iskambju tal-prattiki tajbin u 4,2 % għall-appoġġ għar-riforma tal-politika.

4.   Addizzjonalment għall-pakkett finanzjarju kif indikat fil-paragrafu 1, u sabiex tiġi promossa d-dimensjoni internazzjonali tal-edukazzjoni għolja, finanzjament addizzjonali, kif provdut fl-istrumenti esterni differenti (l-Istrument tal-Kooperazzjoni għall-Iżvilupp (DCI), l-Istrument Ewropew tal-Viċinat (ENI), u l-Istrument tas-Sħubija għall-kooperazzjoni ma' pajjiżi terzi (PI) u l-Istrument għall-Għajnuna Qabel l-Adeżjoni (IPA), għandu jiġi allokat għal azzjonijiet fir-rigward tal-mobbiltà fit-tagħlim lejn jew minn pajjiżi sħab, u għall-kooperazzjoni u d-djalogu politiku mal-awtoritajiet, istituzzjonijiet u organizazzjonijiet minn dawk il-pajjiżi. Dan ir-Regolament se japplika għall-użu ta’ dawk il-fondi, filwaqt li tiġi żgurata l-konformità mar-Regolamenti li jirregolaw rispettivament dawk l-istrumenti esterni, u, fil-każ tad-DCI, li jissodisfaw ukoll l-kriterji tal-Għajnuna Uffiċjali għall-Iżvilupp, kif stabbiliti mill-Kumitat ta' Għajnuna għall-Iżvilupp tal-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi.

Il-finanzjament għandu jsir disponibbli permezz ta' żewġ allokazzjonijiet pluriennali li jkopru biss l-ewwel erba' snin u t-tliet snin li jifdal rispettivament. L-allokazzjoni ta' dak il-finanzjament se tkun determinata fl-ipprogrammar indikattiv pluriennali tal-istrumenti esterni msemmija fl-ewwel subparagrafu, f’konformità mal-ħtiġijiet u l-prijoritajiet identifikati tal-pajjiżi kkonċernati. Kooperazzjoni ma’ pajjiżi sħab tista’ tkun ibbażata, fejn hu rilevanti, fuq approprjazzjonijiet addizzjonali minn dawk sabiex tkun disponibbli skont il-proċeduri li jridu jiġu miftehma ma' dawk il-pajjiżi.

L-azzjoni ta' mobbiltà tal-istudenti u tal-persunal bejn il-pajjiżi fil-Programm u l-pajjiżi sħab, iffinanzjata permezz tal-allokazzjoni mid-DCI, għandha tiffoka fuq oqsma li huma rilevanti għall-iżvilupp inklussiv u sostenibbli tal-pajjiżi li qed jiżviluppaw.

5.   L-allokazzjoni finanzjarja tal-Programm tista’ tkopri wkoll spejjeż li huma ta’ attivitajiet ta’ preparazzjoni, ta' monitoraġġ, kontroll, verifika u evalwazzjoni li huma meħtieġa għall-ġestjoni tal-Programm u r-realizzazzjoni tal-objettivi tiegħu, b’mod partikolari studji, laqgħat ta' esperti u azzjonijiet ta’ informazzjoni u komunikazzjoni, inkluża l-komunikazzjoni korporattiva tal-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni kemm-il darba huma marbuta mal-objettiv ġenerali ta' dan ir-Regolament, l-ispejjeż marbuta mat-TI li jiffokaw fuq l-iskambju u l-ipproċessar ta’ informazzjoni, u spejjeż oħra fuq għajnuna teknika u amministrattiva li l-Kummissjoni jista’ jkollha rikors għalihom għall-ġestjoni tal-Programm.

6.   L-allokazzjoni finanzjarja tista' tkopri wkoll l-ispejjeż ta' assistenza teknika u amministrattiva meħtieġa biex tiġi żgurata t-transizzjoni bejn il-Programm u l-miżuri adottati skont id-Deċiżjonijiet Nru 1719/2006/KE, Nru 1720/2006/KE u Nru 1298/2008/KE. Jekk ikun meħtieġ, l-approprjazzjonijiet jistgħu jiddaħħlu fil-baġit lil hinn mill-2020 biex ikopru spejjeż simili, sabiex tiġi permessa l-ġestjoni tal-azzjonijiet u l-attivitajiet li ma jkunux tlestew sal-31 ta’ Diċembru 2020.

7.   Il-fondi għall-mobbiltà fit-tagħlim tal-individwi msemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 6(1) u l-punt (a) tal-Artikolu 12 li jridu jiġu ġestiti minn aġenzija jew aġenziji nazzjonali ('aġenzija nazzjonali') għandhom ikunu allokati fuq il-bażi tal-popolazzjoni u l-għoli tal-ħajja fl-Istat Membru, id-distanza bejn il-kapitali tal-Istati Membri u l-prestazzjoni. Il-parametru tal-prestazzjoni għandu jammonta għal 25 % tal-fondi totali skont il-kriterji msemmija fil-paragrafi 8 u 9. Fir-rigward tas-sħubiji strateġiċi msemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 8(1) u l-punt (a) tal-Artikolu 14(1) li għandhom jintgħażlu u jiġu ġestiti minn aġenzija nazzjonali, il-fondi għandhom jiġu allokati abbażi ta' kriterji li għandhom jiġu definiti mill-Kummissjoni f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 36(3). Dawk il-formuli għandhom, safejn huwa possibbli, ikunu newtrali fir-rigward tas-sistemi differenti ta' edukazzjoni u taħriġ tal-Istati Membri, għandhom jevitaw tnaqqis sostanzjali fil-baġit annwali allokat lill-Istati Membri minn sena għall-oħra u għandhom jimminimizzaw żbilanċi eċċessivi fil-livell tal-għotjiet allokati.

8.   L-allokazzjoni ta’ fondi abbażi tal-prestazzjoni għandha tapplika sabiex tippromwovi l-użu effiċjenti u effikaċi tar-riżorsi. Il-kriterji użati biex titkejjel il-prestazzjoni għandhom ikunu bbażat fuq l-aktar data reċenti u għandhom jiffukaw b'mod partikolari fuq:

(a)

il-livell ta' eżiti annwali li saru; u

(b)

il-livell ta’ ħlasijiet annwali li saru.

9.   L-allokazzjoni tal-fondi għas-sena 2014 għandha tkun ibbażata fuq l-aktar data reċenti disponibbli dwar l-azzjonijiet imwettqa u l-livell tal-baġit użat taħt it-Tagħlim Tul il-Ħajja, il-Programm Żgħażagħ fl-Azzjoni u l-programmi Erasmus Mundus implimentati sa u inkluż il-31 ta' Diċembru 2013.

10.   Il-Programm jista’ jipprovdi appoġġ permezz ta’ modalitajiet innovattivi ta’ finanzjament, b’mod partikolari dawk stabbiliti fl-Artikolu 20.

Artikolu 19

Modalitajiet speċifiċi ta’ finanzjament

1.   Il-Kummissjoni għandha timplimenta l-appoġġ finanzjarju tal-Unjoni f'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

2.   Il-Kummissjoni tista’ tniedi sejħiet konġunti ma’ pajjiżi sħab jew l-organizzazzjonijiet u l-aġenziji tagħhom biex jiffinanzjaw il-proġetti abbażi ta' fondi mqabbla. Il-Proġetti jistgħu jiġu evalwati u magħżula permezz ta’ proċeduri konġunti ta’ evalwazzjoni u għażla li għandhom jiġu miftiehma mill-aġenziji ta’ finanzjament involuti, f’konformità mal-prinċipji stipulati fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

3.   Il-korpi pubbliċi, kif ukoll l-iskejjel, l-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja u l-organizzazzjonijiet fl-oqsma tal-edukazzjoni, it-taħriġ, iż-żgħażagħ u l-isport li jkunu rċevew iktar minn 50 % tad-dħul annwali tagħhom minn sorsi pubbliċi fl-aħħar sentejn għandhom jitqiesu li għandhom il-kapaċità finanzjarja, professjonali u amministrattiva meħtieġa biex iwettqu l-attivitajiet skont il-Programm. Ma għandhomx għalfejn jippreżentaw aktar dokumentazzjoni biex juru dik il-kapaċità.

4.   B'deroga mill-Artikolu 130(2) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, u f'każijiet debitament iġġustifikati, il-Kummissjoni tista' tikkunsidra l-ispejjeż marbuta direttament mal-implimentazzjoni tal-attivitajiet appoġġati u mġarrba matul l-ewwel sitt xhur tal-2014 bħala eliġibbli għal finanzjament mill-1 ta' Jannar 2014, anki jekk il-benefiċjarju ma jkunx ġarrabhom qabel ġiet sottomessa l-applikazzjoni għall-għotja.

5.   L-ammont imsemmi fil-punt (c) tal-Artikolu 137(1) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 ma għandux japplika għall-appoġġ finanzjarju għall-mobbiltà fit-tagħlim mogħti lill-individwi.

Artikolu 20

Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti

1.   Il-Faċilità ta' Garanzija tas-Self lill-Istudenti għandha tipprovdi garanziji parzjali lil intermedjarji finanzjarji fir-rigward ta' self, bl-aktar termini favorevoli possibbli, lil studenti li jkunu qed jipprovaw jiksbu lawrja tat-tieni ċiklu, bħal lawrja tal-Masters, f'istituzzjoni rikonoxxuta tal-edukazzjoni għolja f'pajjiż fil-Programm, msemmija fl-Artikolu 24(1), li la mhu pajjiż ta' residenza tagħhom u lanqas ma hu il-pajjiż li fih ikunu kisbu l-kwalifiki li jagħtuhom aċċess għall-programm ta' Masters.

2.   Il-garanziji maħruġin permezz tal-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti għandhom ikopru self tal-istudenti ġdid eliġibbli sa ammont massimu ta' EUR 12 000 għal programm fuq sena u sa massimu ta' EUR 18 000 għal programm ta' massimu sentejn, jew ammont ekwivalenti fil-munita lokali.

3.   Il-ġestjoni tal-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti fil-livell tal-Unjoni għandha titħalla f'idejn il-Fond Ewropew tal-Investiment (FEI) f'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 abbażi ta' ftehim ta' delega mal-Kummissjoni, li jistabbilixxi r-regoli u r-rekwiżiti dettaljati li jirregolaw l-implimentazzjoni tal-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti u l-obbligi rispettivi tal-partijiet. Abbażi ta' dan kollu, il-FEI għandha tikkonkludi ftehimiet ma' intermedjarji finanzjarji, bħal banek, istituzzjonijiet nazzjoni u/jew reġjonali ta' self lill-istudenti jew istituzzjonijiet finanzjarji rikonoxxuti oħra, u għandha tipprova tagħżel intermedjarju finanzjarju minn kull wieħed mill-pajjiżi fil-Programm, sabiex jiġi żgurat li l-istudenti mill-pajjiżi fil-Programm kollha jkollhom aċċess għall-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti b'mod konsistenti u non-diskriminatorju.

4.   L-informazzjoni teknika dwar kif taħdem il-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti hija mogħtija fl-Anness II.

KAPITOLU V

Prestazzjoni, riżultati u disseminazzjoni

Artikolu 21

Monitoraġġ u evalwazzjoni tal-prestazzjoni u tar-riżultati

1.   Il-Kummissjoni, f’kooperazzjoni mal-Istati Membri, għandha timmonitorja u tirrapporta b’mod regolari dwar il-prestazzjoni u r-riżultati tal-Programm kif imkejjel skont l-objettivi tiegħu, b'attenzjoni partikolari għal:

(a)

il-valur miżjud Ewropew kif imsemmi fl-Artikolu 3;

(b)

id-distribuzzjoni tal-fondi assoċjati mas-setturi tal-edukazzjoni, it-taħriġ u ż-żgħażagħ, bil-għan li tiġi żgurata, sa tmiem il-Programm, allokazzjoni ta' fondi li tiggarantixxi impatt sistematiku sostenibbli;

(c)

l-użu tal-fondi derivati minn strumenti esterni, kif imsemmi fl-Artikolu 18(4) u l-kontribuzzjoni tagħhom għall-objettivi rispettivi u l-prinċipji ta' dawk l-istrumenti.

2.   Minbarra li twettaq l-monitoraġġ kontinwu, il-Kummissjoni għandha tissottometti rapport ta' evalwazzjoni ta' nofs it-terminu sal-31 ta' Diċembru 2017 sabiex tevalwa l-effettività tal-miżuri meħuda biex jinkisbu l-għanijiet tal-Programm u biex tevalwa l-effiċjenza tal-Programm u l-valur miżjud Ewropew tiegħu, akkumpanjat, jekk xieraq, ma' proposta leġislattiva biex jiġi emendat dan ir-Regolament. Ir-rapport ta' evalwazzjoni I r-rapport ta' evalwazzjoni ta' nofs it-terminu għandu jindirizza l-ambitu għas-simplifikazzjoni tal-Programm, il-koerenza interna u esterna, ir-relevanza ssuktata tal-objettivi kollha tiegħu, kif ukoll il-kontribuzzjoni magħmula mill-miżuri meħuda għat-twettiq tal-istrateġija Ewropa 2020. Hija għandha tqis ukoll ir-riżultati tal-evalwazzjoni dwar l-impatt fit-tul tal-programmi ta’ qabel (Tagħlim Tul il-Ħajja, Żgħażagħ fl-Azzjoni, Erasmus Mundus u programmi internazzjonali oħra tal-edukazzjoni għolja).

3.   Il-Kummissjoni għandha tippreżenta r-rapport ta' evalwazzjoni ta' nofs it-terminu msemmi fil-paragrafu 2 lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni.

4.   Bla ħsara għar-rekwiżiti stipulati fil-Kapitlu VII u l-obbligi tal-aġenziji nazzjonali kif imsemmija fl-Artikolu 28, l-Istati Membri għandhom jibagħtu lill-Kummissjoni, sat-30 ta’ Ġunju 2017, rapport dwar l-implimentazzjoni u l-impatt tal-Programm fit-territorji rispettivi tagħhom.

5.   Il-Kummissjoni għandha tippreżenta valutazzjoni finali tal-Programm lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni sat-30 ta' Ġunju 2022.

Artikolu 22

Komunikazzjoni u disseminazzjoni

1.   Il-Kummissjoni f’kooperazzjoni mal-Istati Membri għandha tiżgura d-disseminazzjoni ta’ informazzjoni, pubbliċità u segwitu fir-rigward tal-azzjonijiet u l-attivitajiet kollha appoġġati skont il-Programm, kif ukoll id-disseminazzjoni tar-riżultati tal-programmi preċedenti Tagħlim Tul il-Ħajja, Żgħażagħ fl-Azzjoni u Erasmus Mundus.

2.   Il-benefiċjarji tal-proġetti appoġġati permezz ta’ azzjonijiet u attivitajiet imsemmija fl-Artikoli 6, 10, 12, 17, u 20 għandhom jiżguraw li r-riżultati u l-evalwazzjoni tal-impatti miksuba jiġu komunikati u disseminati b' mod xieraq. Dan jista’ jinkludi l-forniment ta' informazzjoni bejn il-pari dwar opportunitajiet ta’ mobbiltà;

3.   L-aġenziji nazzjonali, kif imsemmija fl-Artikolu 28, għandhom jiżviluppaw politika konsistenti fir-rigward tad-disseminazzjoni u l-isfruttament effikaċi tar-riżultati ta’ attivitajiet appoġġati skont l-azzjonijiet li jiġġestixxu fil-Programm, għandhom jassistu l-Kummissjoni fil-kompitu ġenerali ta’ disseminazzjoni ta’ informazzjoni dwar il-Programm, inklużi informazzjoni dwar azzjonijiet u attivitajiet ġestiti fil-livell nazzjonali u tal-Unjoni, u r-riżultati tiegħu, u għandhom jinfurmaw il-gruppi mira rilevanti dwar l-azzjonijiet imwettqa fil-pajjiżi tagħhom.

4.   Il-korpi pubbliċi u privati fis-setturi koperti mill-Programm għandhom jużaw il-marka kummerċjali 'Erasmus+' għall-finijiet ta' komunikazzjoni u disseminazzjoni ta’ informazzjoni marbuta mal-programm. Għas-setturi differenti tal-Programm, għandhom jintużaw l-ismijiet tal-marki li ġejjin:

'Comenius', assoċjata mal-edukazzjoni fl-iskejjel;

'Erasmus', assoċjata ma’ kull tip ta' edukazzjoni għolja fil-pajjiżi fil-Programm;

'Erasmus Mundus', assoċjata ma’ kull tip ta' attivitajiet ta' edukazzjoni għolja bejn il-pajjiżi fil-Programm u l-pajjiżi sħab;

'Leonardo da Vinci', assoċjata mal-edukazzjoni u taħriġ vokazzjonali;

'Grundtvig', assoċjata mat-tagħlim tal-adulti;

'Żgħażagħ fl-Azzjoni', assoċjata mat-tagħlim mhux formali u informali fil-qasam taż-żgħażagħ;

'Sports', assoċjata ma’ attivitajiet fil-qasam tal-isport.

5.   Attivitajiet ta’ komunikazzjoni għandhom jikkontribwixxu wkoll għall-komunikazzjoni bejn il-korpi dwar il-prijoritajiet politiki tal-Unjoni bil-kundizzjoni li dawn huma relatati mal-objettivi ġenerali ta’ dan ir-Regolament.

KAPITOLU VII

Aċċess għall-Programm

Artikolu 23

Aċċess

1.   Kwalunkwe korp pubbliku jew privat attiv fl-oqsma tal-edukazzjoni, it-taħriġ, iż-żgħażagħ u l-isport tal-massa jista' japplika għall-finanzjament taħt dan il-Programm. Fil-każ tal-attivitajiet imsemmijja fil-punt (a) tal-Artikolu 13(1) u l-punt (a) tal-Artikolu 14(1), il-Programm għandu wkoll jappoġġa l-parteċipazzjoni ta' gruppi ta’ żgħażagħ li huma attivi fil-ħidma fil-qasam taż-żgħażagħ, iżda mhux neċessarjament fil-kuntest ta’ organizzazzjoni taż-żgħażagħ.

2.   Meta jimplimentaw il-Programm, inter alia fir-rigward tal-għażla tal-parteċipanti u l-għoti ta' boroż ta' studji, il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jiżguraw sforzi partikolari għall-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali u l-parteċipazzjoni ta' nies bi bżonnijiet speċjali jew anqas opportunitajiet.

Artikolu 24

Parteċipazzjoni tal-pajjiż

1.   Il-Programm għandu jkun miftuħ għall-parteċipazzjoni tal-pajjiżi li ġejjin ('il-pajjiżi fil-Programm'):

(a)

l-Istati Membri;

(b)

il-pajjiżi tal-adeżjoni, il-pajjiżi kandidati u l-kandidati potenzjali li jibbenefikaw minn strateġija ta’ qabel l-adeżjoni, skont il-prinċipji ġenerali u t-termini u l-kundizzjonijiet ġenerali għall-parteċipazzjoni ta’ dawk il-pajjiżi fil-Programmi tal-Unjoni stabbiliti fil-ftehimiet ta’ qafas rispettivi, id-deċiżjonijiet ta' Assoċjazzjoni tal-Kunsill jew ftehimiet simili;

(c)

dawk il-pajjiżi EFTA li huma parti mill-Ftehim ŻEE, skont id-dispożizzjonijiet ta’ dak il-ftehim;

(d)

il-Konfederazzjoni Svizzera, abbażi ta’ ftehim bilaterali li għandu jiġi konkluż ma’ dak il-pajjiż;

(e)

dawk il-pajjiżi koperti mill-Politika Ewropea tal-Viċinat li kkonkludew ftehimiet mal-Unjoni li jipprevedu l-possibbiltà li jipparteċipaw fil-programmi tal-Unjoni, soġġett għall-konklużjoni ta' ftehim bilaterli mal-Unjoni dwar il-kundizzjonijiet tal-parteċipazzjoni tagħhom fil-Programm.

2.   Il-pajjiżi fil-Programm għandhom ikunu soġġetti għall-obbligi kollha u għandhom jissodisfaw il-kompiti kollha stabbiliti f’dan ir-Regolament fir-rigward tal-Istati Membri.

3.   Il-Programm għandu jappoġġa l-kooperazzjoni mal-pajjiżi sħab, b' mod partikolari pajjiżi tal-viċinat, f’azzjonijiet u attivitajiet kif imsemmija fl-Artikoli 6, 10 u 12.

KAPITOLU VII

Sistema ta' ġestjoni u verifika

Artikolu 25

Komplementarjetà

Il-Kummissjoni, b'kooperazzjoni mal-Istati Membri, għandha tiżgura l-konsistenza globali u l-komplementarjetà tal-programm mal-:

(a)

politikai u l-programmi rilevanti, b’mod partikolari dawk b'rabta mal-kultura u l-midja, l-impjiegi, ir-riċerka u l-innovazzjoni, l-industrija u l-intrapriżi, il-politika ta’ koeżjoni u tal-iżvilupp, kif ukoll politika u inizjattivi dwar it-tkabbir, strumenti u strateġiji fil-qasam tal-politika reġjonali u r-relazzjonijiet esterni;

(b)

sorsi l-oħra rilevanti ta’ finanzjament tal-Unjoni għall-edukazzjoni, it-taħriġ, iż-żgħażagħ u l-isport, b’mod partikolari l-Fond Soċjali Ewropew u l-istrumenti finanzjarji l-oħra marbuta mal-impjiegi u l-inklużjoni soċjali, il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, u l-'Orizzont 2020' - il-Programmi Qafas għal Riċerka u Innovazzjoni, kif ukoll l-istrumenti finanzjarji relatati mal-ġustizzja u ċ-ċittadinanza, is-saħħa, il-programmi ta’ kooperazzjoni esterna u l-assistenza ta’ qabel l-adeżjoni.

Artikolu 26

Korpi ta’ implimentazzjoni

Il-Programm għandu jiġi implimentat b'mod konsistenti mill-korpi li ġejjin:

(a)

il-Kummissjoni fil-livell tal-Unjoni;

(b)

l-aġenziji nazzjonali fil-livell nazzjonali fil-pajjiżi fil-Programm.

Artikolu 27

Awtorità nazzjonali

1.   It-terminu 'awtorità nazzjonali' jirriferi għal awtorità nazzjonali waħda jew iktar f'konformià mal-liġi u l-prassi nazzjonali.

2.   Sa 22 ta’ Jannar 2014, l-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni peremzz ta’ notifika formali mir-Rappreżentant Permanenti tal-persuna/i awtorizzata/i legalment biex taġixxi/jaġixxu f’isimhom bħala l-'awtorità nazzjonali' għall-finijiet ta' dan ir-Regolament. Fil-każ ta’ sostituzzjoni tal-awtorità nazzjonali matul l-iżvolġiment tal-Programm, l-Istat Membru rilevanti għandu immedjatament jinnotifika lill-Kummissjoni, f'konformità mal-istess proċedura.

3.   L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri kollha xierqa biex ineħħu l-ostakli legali u amministrattivi għat-tħaddim tajjeb tal-Programm, inkluż, fejn dan ikun possibbli, miżuri maħsuba biex jirriżolvu kwestjonijiet li jikkawżaw diffikultajiet fil-ksib tal-viżi.

4.   Sa 22 ta’ Marzu 2014, l-awtorità nazzjonali għandha taħtar aġenzija nazzjonali jew aġenziji nazzjonali. F'każijiet fejn ikun hemm aktar minn aġenzija nazzjonali waħda, l-Istati Membri għandhom jiżguraw mekkaniżmu adegwat għall-ġestjoni kkoordinata tal-implimentazzjoni tal-Programm fil-livell nazzjonali, b'mod partikolari bil-ħsieb li jiżguraw implimentazzjoni koerenti u kosteffiċjenti tal-Programm u kuntatt effikaċi mal-Kummissjoni f'dan ir-rigward, u biex jiffaċilitaw it-trasferiment possibbli tal-fondi bejn l-aġenziji, biex b'hekk jippermettu l-flessibbiltà u użu aħjar tal-fondi allokati lill-Istati Membri. Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 29(3), kull Stat Membru għandu jiddetermina kif jorganizza r-relazzjoni bejn l-awtorità nazzjonali u l-aġenzija nazzjonali, inkluż kompiti bħall-istabbiliment tal-programm ta' ħidma annwali tal-aġenzija nazzjonali.

L-awtorità nazzjonali għandha tipprovdi lill-Kummissjoni b’evalwazzjoni tal-konformità ex-ante li l-aġenzija nazzjonali tikkonforma mal-punti (c)(v) u (vi) tal-Artikolu 58(1) u l-Artikolu 60(1), (2) u (3) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, u l-Artikolu 38 tar-Regolament tal-Kummissjoni Delegat (UE) Nru 1268/2012 (19), kif ukoll mar-rekwiżiti tal-Unjoni għall-istandards tal-kontroll intern għall-aġenziji nazzjonali u r-regoli għall-ġestjoni tal-fondi tal-Programm għall-appoġġ f’għamla ta’ għotjiet.

5.   L-awtorità nazzjonali għandha taħtar korp indipendenti ta’ verifika kif imsemmi fl-Artikolu 30.

6.   L-awtorità nazzjonali għandha tibbaża l-evalwazzjoni tal-konformità ex ante tagħha fuq il-kontrolli u l-verifiki tagħha stess, u/jew fuq il-kontrolli u l-verifiki li saru mill-korp indipendenti tal-verifika msemmi fl-Artikolu 30.

7.   Fejn l-aġenzija nazzjonali maħtura għall-Programm tkun l-istess bħall-aġenzija nazzjonali maħtura għall-programmi preċedenti Tagħlim Tul il-Ħajja jew Żgħażagħ fl-Azzjoni, l-ambitu tal-kontrolli u l-verifiki għall-evalwazzjoni tal-konformità ex ante jista' jkun limitat għar-rekwiżiti li jkunu ġodda u speċifiċi għall-Programm.

8.   L-awtorità nazzjonali għandha timmonitorja u twettaq superviżjoni tal-ġestjoni tal-Programm fil-livell nazzjonali. Għandha tinforma u tikkonsulta lill-Kummissjoni mingħajr dewmien qabel ma tieħu kull deċiżjoni li jista’ jkollha impatt sinifikattiv fuq il-ġestjoni tal-Programm, partikolarment dwar l-aġenzija nazzjonali tagħha.

9.   L-awtorità nazzjonali għandha tipprovdi kofinanzjament adegwat għall-operazzjonijiet tal-aġenzija nazzjonali biex tiżgura li l-Programm ikun ġestit f'konformità mar-regoli applikabbli tal-Unjoni.

10.   Fil-każ li l-Kummissjoni tirrifjuta l-ħatra tal-aġenzija nazzjonali fuq il-bażi tal-evalwazzjoni tal-konformità ex ante tagħha, l-awtorità nazzjonali għandha tiżgura li l-passi meħtieġa ta' rimedju jittieħdu biex l-aġenzija nazzjonali tkun tista' tikkonforma mar-rekwiżiti minimi stipulati mill-Kummissjoni, jew għandha tinnomina korp ieħor bħala aġenzija nazzjonali.

11.   Fuq il-bażi tad-dikjarazzjoni annwali tal-ġestjoni tal-aġenzija nazzjonali, l-opinjoni tal-verifika indipendenti u l-analiżi tal-Kummissjoni tal-konformità u l-prestazzjoni tal-aġenzija nazzjonali, l-awtorità nazzjonali għandha tipprovdi lill-Kummissjoni, sat-31 ta’ Ottubru ta’ kull sena, b' informazzjoni dwar l-attivitajiet tagħha ta’ monitoraġġ u superviżjoni fir-rigward tal-Programm.

12.   L-awtorità nazzjonali għandha tieħu responsabbiltà tal-ġestjoni tajba tal-fondi tal-Unjoni ttrasferiti mill-Kummissjoni lill-aġenzija nazzjonali permezz ta' appoġġ fil-forma ta' għotja li jingħataw skont il-Programm.

13.   F’każ ta’ xi irregolarità, negliġenza jew frodi li jkunu imputabbli lill-aġenzija nazzjonali, jew kwalunkwe nuqqasijiet serji jew prestazzjoni insuffiċjenti tal-aġenzija nazzjonali, u fejn dan iwassal għal pretensjonijiet mill-Kummissjoni kontra l-aġenzija nazzjonali, l-awtorità nazzjonali għandha tkun suġġetta li tħallas lura lill-Kummissjoni ill-fondi mhux irkuprati.

14.   Fiċ-ċirkustanzi msemmija fil-paragrafu 12, l-awtorità nazzjonali tista’ tirrevoka l-aġenzija nazzjonali bl-inizjattiva tagħha jew wara talba mill-Kummissjoni tirrevoka l-mandat tal-awtorità nazzjonali. F’każ li l-awtorità nazzjonali tixtieq tirrevoka dak il-mandat għal kwalunkwe raġunioħra ġġustifikata, din għandha tinnotifika lill-Kummissjoni bir-revoka minn tal-inqas sitt xhur qabel id-data maħsuba għal tmiem il-mandat tal-aġenzija nazzjonali. F’dan il-każ, l-awtorità nazzjonali u l-Kummissjoni għandhom formalment jaqblu dwar miżuri tranżitorji speċifiċi u fil-ħin.

15.   Fil-każ ta’ revoka, l-awtorità nazzjonali għandha twettaq l-kontrolli meħtieġa dwar il-fondi tal-Unjoni fdati lill-aġenzija nazzjonali li l-mandat tagħha ġie rrevokat u għandha tiżgura trasferiment bla tfixkil ta' dawk il-fondi u tad-dokumenti u tal-għodod ta' ġestjoni kollha meħtieġa għall-ġestjoni tal-Programm lill-aġenzija nazzjonali l-ġdida. L-awtorità nazzjonali għandha tipprovdi lill-aġenzija nazzjonali li l-mandat tagħha ġie rrevokat bl-appoġġ finanzjarju meħtieġ biex tkompli timplimenta l-obbligi kuntrattwali fil-konfront tal-benefiċjarji tal-Programm u l-Kummissjoni sakemm isir trasferiment ta' dawk l-obbligi lill-aġenzija nazzjonali ġdida.

16.   Jekk il-Kummissjoni titlob dan, l-awtorità nazzjonali għandha tinnomina l-istituzzjonijiet jew l-organizzazzjonijiet, jew it-tipi ta' dawn l-istituzzjonijiet u l-organizzazzjonijiet, li għandhom jiġu kkunsidrati eliġibbli biex jipparteċipaw f’azzjonijiet speċifiċi tal-Programm fit-territorji rispettivi tagħhom.

Artikolu 28

Aġenzija nazzjonali

1.   It-terminu 'aġenzija nazzjonali' jirriferi għal aġenzija nazzjonali waħda jew iktar f'konformità mal-liġi u l-prassi nazzjonali.

2.   L-aġenzija nazzjonali għandha:

(a)

jkollha personalità ġuridika jew tkun parti minn entità li jkollha personalità ġuridika, u tkun regolata mil-liġi tal-Istat Membru kkonċernat; ministeru jista' ma jintgħażilx bħala aġenzija nazzjonali;

(b)

ikollha kapaċità ta’ ġestjoni, persunal u infrastrutturi adegwati biex jissodisfaw il-kompiti tagħha b'mod sodisfaċenti, jiżguraw ġestjoni effiċjenti u effettiva tal-Programm u ġestjoni finanzjarja tajba tal-fondi tal-Unjoni;

(c)

ikollha l-mezzi operattivi u legali biex tapplika r-regoli ta’ ġestjoni amministrattiva, kuntrattwali u finanzjarji stabbiliti fuq livell ta’ Unjoni;

(d)

toffri garanziji finanzjarji xierqa, preferibbilment maħruġa minn awtorità pubblika, korrispondenti għal-livell ta' fondi tal-Unjoni li hija se tkun imsejħa li tamministra;

(e)

tkun innominata għat-tul tal-Programm.

3.   L-aġenzija nazzjonali għandha tkun responsabbli mill-ġestjoni tal-istadji kollha taċ-ċiklu tal-ħajja tal-proġett tal-azzjonijiet tal-Programm li ġejjin, f’konformità mal-punti (c)(v) u (vi) tal-Artikolu 58(1)tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u mal-Artikolu 44 tar-Regolament Delegat(UE) Nru 1268/2012:

(a)

mobbiltà fit-tagħlim tal-individwi, bl-eċċezzjoni tal-mobbiltà organizzata fuq il-bażi ta' lawrji konġunit jew doppji/multipli, proġetti ta' volontarjat fuq skala kbira u l-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti;

(b)

sħubiji strateġiċi fl-azzjoni 'kooperazzjoni għall-innovazzjoni u l-iskambju tal-prassi tajba';

(c)

il-ġestjoni ta' attivitajiet fuq skala żgħira li jappoġġaw id-djalogu strutturat fil-qasam taż-żgħażagħ fl-azzjoni 'appoġġ għar-riforma tal-politika'.

4.   B’deroga mill-paragrafu 3, id-deċiżjonijiet tal-għażla u l-għoti għas-sħubiji strateġiċi msemmija fil-punt (b) tal-paragrafu 3 jistgħu jiġu ġestiti fil-livell tal-Unjoni, jekk tittieħed deċiżjoni f' dan is-sens f’konformità mal-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 36(3) u f’każijiet speċifiċi biss fejn ikun hemm raġunijiet ċari għal tali ċentralizzazzjoni.

5.   L-aġenzija nazzjonali għandha toħroġ appoġġ ta’ għotja lil benefiċjarji permezz ta’ ftehim ta’ għotja jew deċiżjoni ta’ għotja, kif speċifikat mill-Kummissjoni għall-azzjoni kkonċernata tal-Programm.

6.   L-aġenzija nazzjonali għandha tirrapporta kull sena lill-Kummissjoni u lill-awtorità nazzjonali fuq bażi annwali skont l-Artikolu 60(5) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012. L-aġenzija nazzjonali għandha tkun inkarigata mill-implimentazzjoni tal-osservazzjonijiet maħruġa mill-Kummissjoni wara l-analiżi tagħha tad-dikjarazzjoni tal-ġestjoni annwali, u tal-opinjoni tal-verifika indipendenti dwarha.

7.   L-aġenzija nazzjonali ma għandhiex mingħajr awtorizzazzjoni bil-miktub mill-awtorità nazzjonali u mill-Kummissjoni tiddelega lill-partijiet terzi kull kompitu tal-Programm jew tingħata lilha l-implimentazzjoni tal-baġit. L-aġenzija nazzjonali għandha żżomm ir-responsabbiltà unika għal kwalunkwe-kompiti delegati lil parti terza.

8.   Fejn il-mandat ta' aġenzija nazzjonali jiġi revokat, dik l-aġenzija nazzjonali għandha tibqa' legalment responsabbli li tissoddisfa l-obbligi kuntrattwali tagħha fil-konfront tal-benefiċjarji tal-Programm u tal-Kummissjoni sakemm isir it-trasferiment ta’ dawk l-obbligi lill-aġenzija nazzjonali l-ġdida

9.   L-aġenzija nazzjonali għandha tkun inkarigata mill-ġestjoni u l-likwidazzjoni tal-ftehimiet finanzjarji relatati mal-programmi preċedenti ta’ Tagħlim tul il-Ħajja u Żgħażagħ fl-Azzjoni li jkunu għadhom miftuħa fil-bidu tal-Programm.

Artikolu 29

Il-Kummissjoni Ewropea

1.   Fi żmien xahrejn mir-riċezzjoni mingħand l-awtorità nazzjonali tal-evalwazzjoni tal-konformità ex ante kif imsemmi fl-Artikolu 27(4), il-Kummissjoni għandha taċċetta, kundizzjonalment taċċetta jew tirrifjuta l-ħatra tal-aġenzija nazzjonali. Il-Kummissjoni ma għandhiex tidħol f’relazzjoni kuntrattwali mal-aġenzija nazzjonali sakemm taċċettata l-evalwazzjoni tal-konformità ex ante. Fil-każ ta’ aċċettazzjoni b’mod kundizzjonali, il-Kummissjoni tista’ tapplika miżuri proporzjonati ta’ prekawzjoni għar-relazzjoni kuntrattwali tagħha mal-aġenzija nazzjonali.

2.   Ladarba tkun aċċettat l-evalwazzjoni tal-konformità ex ante dwar l-aġenzija nazzjonali maħtura għall-Programm, il-Kummissjoni għandha tifformalizza r-responsabbiltajiet legali fir-rigward ta’ ftehimiet finanzjarji marbuta mal-programmi preċedenti Tagħlim Tul il-Ħajja u Żgħażagħ fl-Azzjoni li jkunu għadhom miftuħa fil-bidu tal-Programm.

3.   F'konformità mal-Artikolu 27(4), id-dokument li jirregola r-relazzjoni kuntrattwali bejn il-Kummissjoni u l-aġenzija nazzjonali għandu:

(a)

jistipula l-isandards interni ta’ kontroll għal aġenziji nazzjonali u r-regoli għall-ġestjoni tal-fondi tal-Unjoni għall-appoġġ ta’ għotja mill-aġenziji nazzjonali;

(b)

jinkludi l-programm ta’ ħidma tal-aġenzija nazzjonali li jinkludi l-kompiti ta’ ġestjoni tal-aġenzija nazzjonali li għalihom huwa pprovdut l-appoġġ tal-Unjoni;

(c)

jipeċifika r-rekwiżiti ta’ rappurtar għall-aġenzija nazzjonali.

4.   Il-Kummissjoni għandha kull sena tagħmel il-fondi tal-Programm li ġejjin disponibbli għall-aġenziji nazzjonali:

(a)

fondi għall-appoġġ ta' għotja fl-Istat Membru konċernat għall-azzjonijiet tal-Programm li l-ġestjoni tagħhom hija fdata lill-aġenzija nazzjonali;

(b)

kontribuzzjoni finanzjarja b’appoġġ għall-kompiti ta’ ġestjoni tal-Programm tal-aġenzija nazzjonali. Din għandha tiġi pprovduta fil-forma ta’ kontribuzzjoni ta’ rata fissa għall-ispejjeż operattivi tal-aġenzija nazzjonali u għandha tiġi stabbilita fuq il-bażi tal-ammont ta’ fondi tal-Unjoni għall-appoġġ ta’ għotja fdati lill-aġenzija nazzjonali.

5.   Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi r-rekwiżiti għall-programm ta' ħidma tal-aġenzija nazzjonali. Il-Kummissjoni ma għandhiex tagħmel il-fondi tal-Programm disponibbli lill-aġenzija nazzjonali qabel il-Kummissjoni ma tkunx approvat formalment il-programm ta' ħidma tal-aġenzija nazzjonali.

6.   Fuq il-bażi tar-rekwiżiti ta’ konformità għall-aġenziji nazzjonali msemmija fl-Artikolu 27(4), il-Kummissjoni għandha tirrevedi s-sistemi nazzjonali ta’ ġestjoni u kontroll, partikolarment abbażi tal-evalwazzjoni tal-konformità ex ante pprovduta mill-awtorità nazzjonali, tad-dikjarazzjoni annwali tal-ġestjoni tal-aġenzija nazzjonali u tal-opinjoni dwarha tal-korp indipendenti ta' verifika, b'kont meħud tal-informazzjoni annwali pprovduta mill-awtorità nazzjonali dwar l-attivitajiet ta’ monitoraġġ u superviżjoni tagħha rigward il-Programm.

7.   Wara l-evalwazzjoni tagħha tad-dikjarazzjoni annwali tal-ġestjoni u tal-opinjoni dwarha tal-korp indipendenti ta’ verifika, il-Kummissjoni għandha tindirizza l-opinjoni u l-osservazzjonijiet tagħha lill-aġenzija nazzjonali u lill-awtorità nazzjonali.

8.   Fil-każ li l-Kummissjoni ma tistax taċċetta d-dikjarazzjoni annwali tal-ġestjoni tal-aġenzija nazzjonali jew l-opinjoni tal-verifika indipendenti dwarha, jew fil-każ ta’ implimentazzjoni mhux sodisfaċenti mill-awtorità nazzjonali tal-osservazzjonijiet tal-Kummissjoni, il-Kummissjoni tista’ timplimenta kull miżura prekawzjonarja jew korrettiva meħtieġa biex tħares l-interessi finanzjarji tal-Unjoni skont l-Artikolu 60(4) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

9.   Il-Kummissjoni għandha torganizza laqgħat regolari man-netwerk ta’ aġenziji nazzjonali sabiex tiżgura implimentazzjoni koerenti tal-Programm bejn il-pajjiżi kollha fil-Programm.

Artikolu 30

Korp tal-verifika indipendenti

1.   Il-korp tal-verifika indipendenti għandu joħroġ opinjoni tal-verifika dwar id-dikjarazzjoni annwali tal-ġestjoni msemmija fl-Artikolu 60(5) tar-Regolament (UE, Euratom) No 966/2012.

2.   Il-korp indipendenti tal-verifika għandu:

(a)

ikollu l-kompetenza professjonali meħtieġa biex jagħmel verifiki tas-settur pubbliku;

(b)

jiżgura li l-verifiki tiegħu jieħdu kont tal-istandards tal-verifika aċċettati fil-livell internazzjonali;

(c)

ma jkunx f’pożizzjoni ta’ kunflitt ta’ interessi fir-rigward tal-entità legali li l-aġenzija nazzjonali tagħmel parti minnha. B' mod partikolari, għandu ikun indipendenti fir-rigward tal-funzjonijiet tiegħu, mill-entità legali li l-aġenzija nazzjonali tagħmel parti minnha.

3.   Il-korp indipendenti ta’ verifika għandu jagħti lill-Kummissjoni u lir-rappreżentanti tagħha kif ukoll lill-Qorti tal-Awdituri b’aċċess sħiħ għad-dokumenti u r-rapporti kollha b’appoġġ tal-opinjoni ta’ verifika li joħroġ dwar id-dikjarazzjoni annwali tal-ġestjoni tal-aġenzija nazzjonali.

KAPITOLU IX

Sistema ta’ kontroll

Artikolu 31

Prinċipji tas-sistema tal-kontroll

1.   Il-Kummissjoni għandha tieħu miżuri xierqa li jiżguraw li, meta jkunu implimentati azzjonijiet iffinanzjati skont dan ir-Regolament, l-interessi finanzjarji tal-Unjoni huma mħarsa bl-applikazzjoni ta’ miżuri għall-prevenzjoni tal-frodi, il-korruzzjoni u kull attività illegali oħra, permezz ta’ kontrolli effettivi u, jekk jinstabu irregolaritajiet, permezz tal-irkupru tal-ammonti mħallsa mhux kif dovut u, fejn hu xieraq, permezz ta’ pieni effettivi, proporzjonati u disswasivi.

2.   Il-Kummissjoni għandha tkun responsabbli għall-kontrolli ta’ superviżjoni fir-rigward tal-azzjonijiet u tal-attivitajiet tal-Programm immexxija mill-aġenziji nazzjonali. Għandha tistipula r-rekwiżiti minimi għall-kontrolli mill-aġenzija nazzjonali u l-korp indipendenti ta’ verifika.

3.   L-aġenzija nazzjonali għandha tkun responsabbli għall-kontrolli primarji tal-benefiċjarji tal-għotjiet għall-azzjonijiet u għall-attivitajiet tal-Programm kif imsemmi fl-Artikolu 28(3). Dawn il-kontroll għandhom jagħtu assigurazzjoni raġonevoli li l-għotjiet mogħtija jintużaw kif kien intenzjonat u f’konformità mar-regoli applikabbli tal-Unjoni.

4.   Fir-rigward tal-fondi tal-Programm trasferiti lill-aġenziji nazzjonali, il-Kummissjoni għandha tiżgura koordinazzjoni xierqa tal-kontrolli tagħha mal-awtoritajiet nazzjonali u l-aġenziji nazzjonali, fuq il-bażi tal-prinċipju ta’ verifika waħda u wara li ssir analiżi bbażata fuq ir-riskju. Din id-dispożizzjoni ma tapplikax għall-investigazzjonijiet imwettqa mill-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF).

Artikolu 32

Ħarsien tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni

1.   Il-Kummissjoni jew ir-rappreżentanti tagħha u l-Qorti tal-Awdituri huma b'dan mogħtija s-setgħa li jagħmlu tverifiki, fuq il-bażi ta’dokumenti u fuq il-post, fir-rigward tal-benefiċjarji kollha tal-għotja, il-kuntratturi, is-sottokuntratturi u partijiet terzi oħra li rċevew fondi tal-Unjoni. Huma jistgħu jagħmlu wkoll verifiki u kontrolli fir-rigward tal-aġenziji nazzjonali.

2.   L-OLAF jista' jagħmel verifiki u ispezzjonijiet fuq il-post fuq l-operaturi ekonomiċi kkonċernati direttament jew indirettament minn finanzjament bħal dan f'konformità mal-proċedura stabbilita fir-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 (20), bil-ħsieb li jiġi stabbilit jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni b’rabta ma’ ftehim għall-għoti jew ma’ deċiżjoni għall-għoti jew kuntratt dwar finanzjament mill-Unjoni.

3.   Bla ħsara għall-paragrafi 1 u 2, il-ftehimiet ta’ kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi u ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali, u ftehimiet tal-għotja, deċiżjonijiet tal-għotja u kuntratti li jirriżultaw mill-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, għandhom espressament jintitolaw lill-Kummissjoni, lill-Qorti tal-Awdituri u lill-OLAF biex jagħmlu dawn il-verifiki, u jagħmlu kontrolli fil-post u ispezzjonijiet.

KAPITOLU X

Delega ta’ setgħat u dispożizzjonijiet ta’ implimentazzjoni

Artikolu 33

Delega ta' setgħat lill-Kummissjoni

Sabiex il-ġestjoni tal-kompiti titqiegħed fl-aktar livell adatt, il-Kummissjoni hija b'dan mogħtija s-setgħa li tadotta atti delegati f'konformità mal-Artikolu 34 dwar l-emendar tal-Artikolu 28(3), iżda biss biex jiġu previsti azzjonijiet addizzjonali li għandhom jiġu ġestiti mill-aġenziji nazzjonali.

Artikolu 34

Eżerċizzju tad-delega

1.   Is-setgħa ta’ adozzjoni ta’ atti ddelegati hija b'dan mogħtija lill-Kummissjoni soġġett għall-kundizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa tal-adozzjoni ta' atti delegati msemmija fl-Artikolu 33 hija b'dan mogħtija lill-Kummissjoni għad-dewmien tal-Programm.

3.   Id-delega tas-setgħa msemmija fl-Artikolu 33 tista’ tiġi rrevokata f’kull mument mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni ta’ revoka għandha ttemm id-delega ta’ setgħa speċifikata f’dik id-deċiżjoni. Din għandha ssir effettiva fil-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f’data aktar tard speċifikata fih. Ma għandhiex taffettwa l-validità ta’ kull att iddelegat li jkun diġà fis-seħħ.

4.   Hekk kif tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att iddelegat adottat skont l-Artikolu 33 għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tiġi espressa l-ebda oġġezzjoni mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill f'perjodu ta' xahrejn minn notifika ta' dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel ma jiskadi dak il-perjodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn infurmaw lill-Kummissjoni li mhumiex se joġġezzjonaw. Dak il-perjodu għandu jiġi estiż b’xahrejn bl-inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 35

Implimentazzjoni tal-Programm

Sabiex timplimenta l-Programm, il-Kummissjoni għandha tadotta f’għamla ta’ atti ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 36(3). Kull programm ta’ ħidma annwali għandu jiżgura li l-objettivi ġenerali u speċifiċi stabbiliti fl-Artikoli 4, 5, 11 u 16 jiġu implimentati annwalment b'mod konsistenti u għandu jagħti deskrizzjoni tar-riżultati mistennija, il-metodu tal-implimentazzjoni u l-ammont totali tagħhom. Il-programmi ta’ ħidma annwali għandhom ukoll jinkludu deskrizzjoni tal-azzjonijiet li jridu jiġu ffinanzjati, indikazzjoni tal-ammont allokat għal kull azzjoni, u tad-distribuzzjoni tal-fondi bejn l-Istati Membri għall-azzjonijiet li għandhom jiġu ġestiti mill-aġenziji nazzjonali, u skeda indikattiva tal-implimentazzjoni. Huma għandhom jinkludu fil-każ ta' għotjiet, ir-rata massima ta' kofinanzjament, filwaqt li jqisu l-karatteristiċi tal-gruppi mira, b' mod partikolari l-kapaċità ta' kofinanzjament tagħhom u l-possibilitajiet li jattiraw finanzjament minn partijiet terzi. B'mod partikolari, għal azzjonijiet li jimmiraw organizzazzjonijiet b'kapaċitajiet finanzjarji limitati, ir-rata ta' kofinanzjament għandha tiġi stabbilita għal mill-inqas 50 %.

Artikolu 36

Proċedura ta’ kumitat

1.   Il-Kummissjoni għandha tkun assistita minn kumitat. Dak il-kumitat għandu jkun kumitat skont it-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.   Il-kumitat jista' jiltaqa' f'konfigurazzjonijiet speċifiċi biex jittratta kwistjonijiet settorjali. Fejn ikun xieraq, u f'konformità mar-regoli ta' proċedura tiegħu u fuq bażi ad hoc, esperti esterni, inklużi rappreżentanti tas-sħab soċjali, jistgħu jiġu mistiedna jipparteċipaw fil-laqgħat bħala osservaturi.

3.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

KAPITOLU XI

Dispożizzjonijiet Finali

Artikolu 37

Tħassir u dispożizzjonijiet transizzjonali

1.   Id-Deċiżjonijiet Nru 1719/2006/KE, Nru 1720/2006/KE u Nru 1298/2008/KE huma b'dan imħassra mill-1 ta’ Jannar 2014.

2.   L-azzjonijiet li jinbdew fil-31 ta’ Diċembru 2013 jew qabel, abbażi tad-Deċiżjonijiet Nru 1719/2006/KE, Nru 1720/2006/KE, u Nru 1298/2008/KE, għandhom jiġu amministrati, fejn rilevanti, b’konformità mad-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament.

3.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw fuq livell nazzjonali t-tranżizzjoni bla tfixkil bejn l-azzjonijiet imwettqa fil-kuntest tal-programmi preċedenti fl-oqsma tat-tagħlim tul il-ħajja, taż-żgħażagħ u tal-kooperazzjoni internazzjonali fl-edukazzjoni għolja u dawk li jridu jiġu implimentati taħt il-Programm.

Artikolu 38

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Għandu japplika mill-1 ta’ Jannar 2014.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Strasburgu, 11 ta’ Diċembru 2013

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. LEŠKEVIČIUS


(1)  ĠU C 181, 21.6.2012, p. 154.

(2)  ĠU C 225, 27.7.2012, p. 200.

(3)  Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew tad-19 ta' Novembru 2013. (għadha mhijiex ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali) u deċiżjoni tal-Kunsill tat-3 ta' Diċembru 2013.

(4)  Deċiżjoni Nru 1720/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta' Novembru 2006 li tistabbilixxi programm ta' azzjoni fil-qasam tat-tagħlim tul il-ħajja (ĠU L 327, 24.11.2006, p. 45).

(5)  Deċiżjoni Nru 1719/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta’ Novembru 2006 li tistabbilixxi l-programm Żgħażagħ fl-Azzjoni għall-perjodu 2007-2013 (ĠU L 327, 24.11.2006, p. 30).

(6)  Deċiżjoni Nru 1298/2008/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Diċembru 2008 li tistabbilixxi Programm ta' azzjoni Erasmus Mundus 2009-2013 għat-titjib tal-kwalità fl-edukazzjoni superjuri u għall-promozzjoni tal-komprensjoni interkulturali permezz ta' kooperazzjoni ma' pajjiżi terzi (ĠU L 340, 19.12.2008, p. 83).

(7)  Regolament (KE) Nru 1905/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Diċembru 2006 li jistabbilixxi strument ta’ finanzjament tal-kooperazzjoni għall-iżvilupp (ĠU L 378, 27.12.2006, p. 41).

(8)  Direttiva tal-Kunsill 2004/114/KE tat- 13 ta' Diċembru 2004 dwar il-kondizzjonijiet ta' ammissjoni ta' cittadini ta' pajjiżi terzi għal skopijiet ta' studju, skambju ta' studenti, taħriġ bla ħlas jew servizz volontarju (ĠU L 375, 23.12.2004, p. 12).

(9)  Deċiżjoni Nru 2241/2004/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta' Diċembru 2004 dwar qafas Komunitarju waħdieni għat-trasparenza tal-kwalifiki u tal-kompetenzi (Europass) (ĠU L 390, 31.12.2004, p. 6).

(10)  Rakkomandazzjoni 2006/143/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta' Frar 2006 dwar il-kooperazzjoni Ewropea fl-Assigurazzjoni tal-kwalità fl-edukazzjoni għolja (ĠU L 64, 4.3.2006, p. 60).''

(11)  Rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' April 2008 dwar l-istabbiliment ta' Qafas Ewropew tal-Kwalifiki għat-tagħlim tul il-ħajja (ĠU C 111, 6.5.2008, p. 1).

(12)  Rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Ġunju 2009 dwar l-istabbiliment ta’ Sistema ta' Krediti Ewropej għat-Taħriġ Vokazzjonali (ECVET) (ĠU C 155, 8.7.2009, p. 11).

(13)  Rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Ġunju 2009 dwar l-istabbiliment ta’ Qafas Ewropew ta' Referenza għall-Assigurazzjoni tal-Kwalità fl-Edukazzjoni u t-Taħriġ Vokazzjonali (ĠU C 155, 8.7.2009, p. 1).

(14)  ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1

(15)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2001/822/KEE tas-27 ta’ Novembru 2001 dwar l-assoċjazzjoni tal-pajjiżi u t-territorji lil hinn mill-baħar mal-Komunità Ewropea ("Deċiżjoni dwar Assoċjazzjoni lil hinn mill-Baħar") (ĠU L 314, 30.11.2001, p. 1)

(16)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(17)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta’ implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(18)  Ir-Rakkomandazzjoni 2006/962/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Diċembru 2006 dwar il-kompetenzi ewlenin għat-tagħlim tul il-ħajja (ĠU L 394, 30.12.2006, p. 10).

(19)  Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) Nru 1268/2012 tad-29 ta' Ottubru 2012 dwar ir-regoli ta' applikazzjoni tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni (ĠU L 362, 31.12.2012, p. 1).

(20)  Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2185/96 dwar il-verifiki fuq il-post u spezzjonijiet magħmula mill-Kummissjoni sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Komunitajiet Ewropej mill-frodi u irregolaritajiet oħrajn (ĠU L 292, 15.11.1996, p. 2).


ANNESS I

INDIKATURI GĦALL-EVALWAZZJONI TAL-PROGRAMM

Il-Programm se jiġi mmonitorjat mill-qrib abbażi ta' sett ta' indikaturi maħsuba biex ikejlu safejn l-objettivi ġenerali u speċifiċi tal-Programm ikunu ntlaħqu u bl-għan li jiġu minimizzati l-piż u l-ispejjeż amministrattivi. Għal dak l-għan, se tinġabar data fir-rigward tas-sett ta' indikaturi ewlenin li ġejjin.

Mira ewlenija tal-edukazzjoni tal- Ewropa 2020

Il-perċentwali tan-nies bejn it-18-24 sena li jkollhom biss edukazzjoni sekondarja bikrija u mhumiex irreġistrati f’istituzzjonijiet tal-edukazzjoni jew taħriġ

Il-perċentwali ta' dawk bejn it-30 u l-34 sena li jkunu lestew l-edukazzjoni terzjarja jew ekwivalenti

Punt ta' riferiment għall-mobbiltà, f'konformità mal-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar punt ta' riferiment għall-mobbiltà fit-tagħlim

Il-perċentwali ta’ gradwati mill-edukazzjoni għolja li kellhom perjodu ta' studji jew taħriġ b'rabta mal-edukazzjoni għolja (inkluż esperjenzi tax-xogħol) barra l-pajjiż

Il-perċentwali ta’ persuni bejn it-18 u l-34 sena bi kwalifika ta’ livell ta’ edukazzjoni u taħriġ vokazzjoni inizjali li jkunu għamlu perjodu ta’ studju jew taħriġ inizjali b'rabta mal-edukazzjoni u t-taħriġ vokazzjonali (inkluż esperjenzi tax-xogħol) barra l-pajjiż

Kwantitattiv (ġenerali)

L-għadd ta' persunal appoġġat mill-Programm, skont il-pajjiż u skont is-settur

L-għadd ta' parteċipanti bi bżonnijiet speċjali jew b'inqas opportunitajiet

L-għadd u t-tip ta' organizzazzjonijiet u proġetti, skont il-pajjiż u skont l-azzjoni

L-edukazzjoni u t-taħriġ

L-għadd ta' tfal tal-iskola, studenti u trainees li jipparteċipaw fil-Programm, skont il-pajjiż, is-settur, l-azzjoni u l-ġeneru

L-għadd ta' studenti tal-edukazzjoni għolja li jirċievu appoġġ biex jistudjaw f'pajjiż sħab, kif ukoll in-numru ta' studenti minn pajjiż sħab li jiġu jistudjaw f'pajjiż fil-Programm

L-għadd ta’ istituzzjonijiet ta’ edukazzjoni għolja ta' pajjiż sħab li mhumiex involuti f'azzjonijiet ta’ mobbiltà u kooperazzjoni

L-għadd ta' utenti ta' Euroguidance

Il-perċentwali ta' parteċipanti li jkunu rċevew ċertifikat, diploma jew tip ieħor ta' rikonoxximent formali tal-parteċipazzjoni tagħhom fil-Programm

Il-perċentwali ta' parteċipanti li jiddikjaraw li jkunu żiedu l-kompetenzi ewlenin tagħhom

Il-perċentwali ta' parteċipanti f'mobbiltà fuq żmien twil li jiddikjaraw li jkunu żiedu l-kompetenzi lingwistiċi tagħhom

Jean Monnet

L-għadd ta’ studenti li ngħataw taħriġ permezz tal-attivitajiet Jean Monnet

Żgħażagħ

L-għadd ta' żgħażagħ involuti f'azzjonijiet ta' mobbiltà appoġġati mill-Programm, skont il-pajjiż, l-azzjoni u l-ġeneru

L-għadd ta' organizzazzjonijiet żgħażagħ kemm mill-pajjiżi fil-Programm kif ukoll minn pajjiżi sħab involuti f'mobbiltà internazzjonali u f'azzjonijiet ta' kooperazzjoni

L-għadd ta' utenti tan-netwerk Eurodesk

Il-perċentwali ta' parteċipanti li jkunu rċevew ċertifikat – pereżempju Youthpass –, diploma jew tip ieħor ta' rikonoxximent formali għall-parteċipazzjoni tagħhom fil-Programm

Il-perċentwali ta' parteċipanti li jiddikjaraw li jkunu żiedu l-kompetenzi ewlenin tagħhom

Il-perċentwali ta' parteċipanti f'attivitajiet volontarji li jiddikjaraw li jkunu żiedu l-kompetenzi lingwistiċi tagħhom

Sport

Għadd ta' membri tal-organizzazzjonijiet tal-isport li japplikaw għal, u jieħdu sehem fil-Programm, skont il-pajjiż

Il-perċentwali ta’ parteċipanti li jużaw ir-riżultati tal-proġetti transkonfinali biex:

(a)

jiġġieldu t-theddid għall-isport;

(b)

itejbu l-governanza tajba u l-karrieri doppji;

(c)

itejbu l-inklużjoni soċjali, l-opportunitajiet indaqs u r-rati ta' parteċipazzjoni


ANNESS II

INFORMAZZJONI TEKNIKA RIGWARD IL-FAĊILITÀ TA’ GARANZIJA TAS-SELF LILL-ISTUDENTI

1.   Għażla tal-intermedjarji finanzjarji

Wara li tkun saret sejħa għall-espressjoni ta’ interess, l-intermedjarji finanzjarji għandhom jintgħażlu f’konformità mal-aħjar prattika tas-suq b' kont meħud, inter alia, ta':

(a)

il-volum ta' finanzjament li jsir lill-istudenti;

(b)

l-aktar kundizzjonijiet favorevoli possibbli offruti lill-istudenti, soġġett għall-konformità mal-istandards minimi tas-self kif spjegat fil-paragrafu 2;

(c)

l-aċċess għall-finanzjament mir-residenti kollha tal-pajjiżi fil-Programm imsemmi fl-Artikolu 24(1);

(d)

miżuri ta' prevenzjoni kontra l-frodi; u

(e)

konformità mad-Direttiva 2008/48/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1).

2.   Protezzjonijiet għal min jissellef

Is-salvagwardji li ġejjin huma t-termini minimi li għandhom jiġu pprovduti mill-intermedjarji finanzjarji li jkunu jixtiequ jipprovdu lill-istudenti selfiet iggarantiti mill-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti:

(a)

l-ebda garanzija kollaterali jew parentali m'għandha tintalab;

(b)

is-self għandu jingħata fuq bażi mhux diskriminatorja;

(c)

bħala parti mill-proċess ta’ valutazzjoni, l-intermedjarju finanzjarju għandu jikkunsidra r-riskju ta’ tidjin żejjed tal-istudent, billi jitqiesu l-livelli ta’ dejn akkumulat u kwalunkwe deċiżjoni ġuridika dwar dejn mhux imħallas; u

(d)

il-ħlas lura għandu jkun ibbażat fuq mudell ibridu li jikkumbina ħlasijiet standardizzati ‘ibbażati fuq self b’ipoteka’ ma’ salvagwardji soċjali, b’mod partikolari:

(i)

rata ta’ interess imnaqqsa b'mod sinifikanti meta mqabbla mar-rati tas-suq;

(ii)

perjodu ta' grazzja inizjali, qabel ma jibda l-ħlas lura, għal perjodu minimu ta' 12-il xahar wara tmiem il-programm ta' studji, jew, fejn il-liġi nazzjonali ma tkunx tipprovdi għal skadenzi bħal dawn, dispożizzjoni li l-ħlas lura nominali jkollu jsir matul dak il-perjodu ta' 12-il xahar;

(iii)

dispożizzjoni biex issir pawża fil-ħlasijiet lura ('repayment holiday'), għal perjodu minimu ta' 12-il xahar tul iż-żmien tad-dejn, li jista' jiġi invokat fuq talba tal-gradwat jew, fejn il-liġi nazzjonali ma tkunx tipprovdi għal tali skadenzi, dispożizzjoni li l-ħlas lura nominali jsir matul dak il-perjodu ta' 12-il xahar;

(iv)

għażla ta’ differiment tal-ħlas tal-interessi matul il-perjodu tal-istudju;

(v)

assigurazzjoni kontra l-mewt jew id-diżabbiltà; u

(vi)

l-ebda penali għall-ħlas lura bikri totali jew parzjali.

L-intermedjarji finanzjarji jistgħu joffru ħlasijiet lura skont id-dħul, kif ukoll termini mtejba bħal perjodi itwal ta' grazzja, pawżi itwal mill-ħlasijiet lura ('repayment holidays') jew maturità iktar tard, biex jitqiesu l-bżonnijiet speċifiċi tal-gradwati, bħal dawk li mbagħad ikomplu jistudjaw għal dottorat, jew biex il-gradwati jingħataw iktar żmien biex isibu impjieg. Id-dispożizzjoni ta’ tali termini mtejba għandha tiġi kkunsidrata fil-proċedura tas-selezzjoni tal-intermedjarji finanzjarji.

3.   Monitoraġġ u evalwazzjoni

Il-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti għandha tkun soġġetta għall-monitoraġġ u l-evalwazzjoni, kif imsemmi fl-Artikolu 21 ta' dan ir-Regolament, u abbażi tal-Artikolu 140(8) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

Bħala parti minn dan il-proċess, il-Kummissjoni għandha tirrapporta dwar l-effetti tal-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti fuq il-benefiċjarji u fuq is-sistemi tal-edukazzjoni għolja. Ir-rapport tal-Kummissjoni għandha tinkludi, inter alia, data dwar - kif ukoll miżuri proposti għat-trattament ta' xi oqsma li jqajmu tħassib fir-rigward ta':

(a)

l-għadd ta' studenti li jirċievu self appoġġat mill-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti, inkluża data dwar ir-rati ta' tlestija tal-istudju tagħhom;

(b)

il-volum tas-self ikkuntrattat mill-intermedjarji finanzjarji;

(c)

il-livell ta' rati ta' interessi;

(d)

id-dejn pendenti u l-livelli ta' inadempjenza, inkluż miżuri meħuda mill-intermedjarji finanzjarji kontra dawk li jwettqu l-inadempjenza fuq id-dejn tagħhom;

(e)

miżuri ta' prevenzjoni kontra l-frodi meħuda minn intermedjarji finanzjarji;

(f)

il-profil tal-istudenti appoġġati, inkluż l-isfond soċjoekonomiku tagħhom, is-suġġett tal-istudju, il-pajjiż ta' oriġini u l-pajjiż ta' destinazzjoni, f'konformità mal-leġislazzjoni nazzjonali dwar il-protezzjoni tad-data;

(g)

bilanċ ġeografiku tal-użu; u

(h)

kopertura ġeografika tal-intermedjarji finanzjarji.

Minkejja s-setgħat mogħtija lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill skont l-Artikolu 140(9) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, il-Kummissjoni għandha tqis il-proposta ta' tibdil regolatorju meħtieġ, inkluż tibdil leġislattiv, jekk l-użu previst tas-suq jew il-parteċipazzjoni tal-intermedjarji finanzjarji ma jkunx soddisfaċenti.

4.   Baġit

L-allokazzjoni baġitarja għandha tkopri l-ispejjeż kollha tal-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti, inkluż l-obbligi ta' ħlas lejn l-intermedjarji finanzjarji parteċipanti li jitolbu garanzija parzjali u l-miżati ta' ġestjoni tal-FEI.

Il-baġit assenjat lill-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti, kif imsemmi fil-punt (c) tal-Artikolu 18(2), m'għandux ikun ta' iktar minn 3,5 % tal-baġit totali għall-Programm.

5.   Viżibbiltà u sensibilizzazzjoni

Kull intermedjarju finanzjarju parteċipanti għandu jikkontribwixxi għall-promozzjoni tal-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti billi jipprovdi informazzjoni lil studenti prospettivi. Għal dak il-għan, il-Kummissjoni għandha, inter alia, tipprovdi lill-aġenziji nazzjonali fil-pajjiżi fil-Programm bl-informazzjoni meħtieġa biex dawn ikunu jistgħu jaġixxu bħala kanali għall-informazzjoni dwar il-Faċilità ta’ Garanzija tas-Self lill-Istudenti.


(1)  Id-Direttiva 2008/48/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' April 2008 dwar ftehim ta' kreditu għall-konsumatur u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 87/102/KEE (ĠU L 133, 22.5.2008, p. 66).


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/74


REGOLAMENT (UE) Nru 1289/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tal-11 ta' Diċembru 2013

li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 539/2001 li jelenka l-pajjiżi terzi li ċ-ċittadini tagħhom għandu jkollhom viża fil-pussess tagħhom meta jaqsmu l-fruntieri esterni u dawk li ċ-ċittadini tagħhom huma eżentati minn dik il-ħtieġa

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-punt (a) tal-Artikolu 77(2) tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta tal-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġislattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Waqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva ordinarja (1),

Billi:

(1)

Il-mekkaniżmu ta' reċiproċità li għandu jiġi implimentat jekk pajjiż terz elenkat fl-Anness II għar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 539/2001 (2) japplika ħtieġa tal-viża għal ċittadini ta’ għall-anqas Stat Membru wieħed jeħtieġ li jiġi adattat fid-dawl tad-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta’ Lisbona u tal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea dwar bażijiet legali sekondarji. Barra minn hekk,dak il-mekkaniżmu jeħtieġ li jiġi adattat biex jipprovdi rispons mill-Unjoni bħala att ta’ solidarjetà, jekk pajjiżi terz elenkat fl-Anness II għar-Regolament (KE) Nru 539/2001 japplika ħtieġa tal-viża għal ċittadini ta’ għall-anqas Stat Membru wieħed.

(2)

Wara li jkunu rċevew notifika minn Stat Membru li pajjiż terz elenkat fl-Anness II għar-Regolament (KE) Nru 539/2001 japplika ħtieġa tal-viża għaċ-ċittadini ta’ dak l-Istat Membru, l-Istati Membri kollha għandhom jirreaġixxu b’mod kollettiv, u b’hekk jipprovdu rispons mill-Unjoni għal sitwazzjoni li taffettwa lill-Unjoni fl-intier tagħha u li tagħmel iċ-ċittadini tagħha soġġetti għal trattament differenti.

(3)

Reċiproċità sħiħa tal-viżi hi objettiv li l-Unjoni għandha ssegwi b’mod proattiv fir-relazzjonijiet tagħha ma’ pajjiżi terzi, u b’hekk tikkontribwixxi biex jittejbu l-kredibbiltà u l-konsistenza tal-politika esterna tal-Unjoni.

(4)

Dan ir-Regolament għandu jistabbilixxi mekkaniżmu ta' sospensjoni temporanja tal-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża għal pajjiż terz li jkun elenkat fl-Anness II għar-Regolament (KE) Nru 539/2001 ("il-mekkaniżmu ta' sospensjoni") f' sitwazzjoni ta’ emerġenza, fejn ikun hemm bżonn li jingħata rispons b'mod urġenti sabiex jiġu solvuti d-diffikultajiet li jkun qed jiffaċċja għall-anqas Stat Membru wieħed, u li jieħu inkonsiderazzjoni l-impatt ġenerali li tħalli din is-sitwazzjoni ta' emerġenza fuq l-Unjoni kollha.

(5)

Għall-finijiet tal-mekkaniżmu ta' sospensjoni, żieda sostanzjali u f'daqqa tindika żieda li teċċedi l-limitu ta' 50 %. Tista' tindika wkoll żieda iktar baxxa jekk il-Kummissjoni tqis li hu applikabbli fil-każ partikolari notifikat mill-Istat Membru konċernat.

(6)

Għall-finijiet tal-mekkaniżmu ta' sospensjoni, rata baxxa ta' rikonoxximent tindika rata ta' rikonoxximent tal-applikazzjonijiet tal-asil ta' madwar 3 jew 4 %. Din tista' tindika wkoll rata ogħla ta' rikonoxximent jekk il-Kummissjoni tqis li hi applikabbli fil-każ partikolari notifikat mill-Istat Membru konċernat.

(7)

Hu meħtieġ li jiġi evitat u miġġieled kwalunke abbuż li jirriżulta mill-eżenżjoni tal-ħtieġa tal-viża għall-żjarat ta' soġġorn qasir għaċ-ċittadini ta' pajjiż terz fejn huma joħolqu theddida għall-ordni pubbliku (ordre public) u s-sigurtà interna tal-Istat Membru konċernat.

(8)

Dan ir-Regolament għandu jipprovdi bażi legali għall-ħtieġa tal-viża jew għall-eżenzjoni minn dik il-ħtieġa għal detenturi ta’ dokumenti tal-ivvjaġġar maħruġin minn ċerti entitajiet rikonoxxuti mill-Istat Membru konċernat bħala soġġetti tal-liġi internazzjonali li mhumiex organizzazzjonijiet intergovernattivi internazzjonali.

(9)

Peress li r-regoli applikabbli għar-refuġjati u l-persuni mingħajr stat introdotti mir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru1932/2006 (3), ma japplikawx għal tali persuni meta dawn ikunu joqogħdu fir-Renju Unit jew l-Irlanda, hu neċessarju li tiġi ċċarata s-sitwazzjoni li tikkonċerna l-ħtieġa tal-viża għal ċerti refuġjati u persuni mingħajr stat li joqogħdu fir-Renju Unit jew fl-Irlanda. Dan ir-Regolament għandu jħalli lill-Istati Membri fil-libertà li jiddeċiedu dwar l-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża għal dik il-kategorija ta’ persuni skont l-obbligi internazzjonali tagħhom. L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw tali deċiżjonijiet lill-Kummissjoni.

(10)

Ir-Regolament (KE) Nru 539/2001 għandu jkun mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tal- ftehimiet internazzjonali konklużi mill-Komunità Ewropea qabel id-dħul fis-seħħ ta' dak ir-Regolament li jimplikaw il-ħtieġa ta’ deroga mir-regoli komuni tal-viża, filwaqt li titqies il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea.

(11)

Sabiex jiġi żgurat l-involviment adegwat tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fit-tieni fażi tal-applikazzjoni tal-mekkaniżmu ta' reċiproċità, minħabba n-natura politika sensittiva tas-sospensjoni tal-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża għaċ-ċittadini kollha ta' pajjiż terz elenkat fl-Anness II għar-Regolament (KE) Nru 539/2001 u l-implikazzjonijiet orizzontali tagħha għall-Istati Membri, il-pajjiżi assoċjati ta' Schengen u l-Unjoni nnifisha, b'mod partikolari għar-relazzjonijiet esterni tagħhom u għall-funzjonament ġenerali taż-żona Schengen, is-setgħa biex jiġu adottati atti skont l-Artikolu 290 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta' ċerti elementi tal-mekkaniżmu ta' reċiproċità. L-għoti ta' tali setgħa lill-Kummissjoni jqis il-ħtieġa għal diskussjoni politika dwar il-politika tal-Unjoni rigward il-viżi fiż-żona Schengen. Dan jirrifletti wkoll il-ħtieġa li tiġi żgurata trasparenza adegwata u ċertezza legali fl-applikazzjoni tal-mekkaniżmu ta' reċiproċità għaċ-ċittadini kollha tal-pajjiż terz ikkonċernat, b'mod partikolari permezz tal-emenda temporanja korrispondenti tal-Anness II għar-Regolament (KE) Nru 539/2001. Huwa ta' importanza partikolari li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet adatti matul il-ħidma preparatorja tagħha, inkluż fil-livell tal-esperti. Il-Kummissjoni, meta tħejji u tfassal atti ddelegati, għandha tiżgura trasmissjoni simultanja, f’waqtha u adatta tad-dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(12)

Sabiex tiġi żgurata l-applikazzjoni effiċjenti tal-mekkaniżmu ta' sospensjoni u ta' ċerti dispożizzjonijiet tal-mekkaniżmu ta' reċiproċità u b'mod partikolari sabiex ikun jista' jittieħed kont adegwat tal-fatturi rilevanti kollha u l-implikazzjonijiet possibbli tal-applikazzjoni ta' dawk il-mekkaniżmi, is-setgħat ta' implimentazzjoni għandhom ikunu konferiti fuq il-Kummissjoni fir-rigward tad-determinazzjoni tal-kategoriji ta' ċittadini tal-pajjiż terz ikkonċernat li għandhom ikunu soġġetti għal sospensjoni temporanja tal-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża fil-qafas tal-mekkaniżmu ta' reċiproċità, u tad-durata korrispondenti ta' dik is-sospensjoni, kif ukoll is-setgħat biex jimplimentaw il-mekkaniżmu ta' sospensjoni. Dawk is-setgħat għandhom ikunu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4). Il-proċedura ta' eżami għandha tintuża għall-adozzjoni ta' tali atti ta' implimentazzjoni.

(13)

Fir-rigward tal-Islanda u n-Norveġja, dan ir-Regolament jikkostitwixxi żvilupp tad-dispożizzjonijiet tal-acquis ta' Schengen fis-sens tal-Ftehim konkluż mill-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u r-Repubblika tal-Islanda u r-Renju tan-Norveġja dwar l-assoċjazzjoni ta’ dawn iż-żewġ Stati mal-implimentazzjoni, l-applikazzjoni u l-iżvilupp tal-acquis ta’ Schengen (5), li jaqgħu fl-ambitu msemmi fl-Artikolu 1, il-punt (B), tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 1999/437/KE (6).

(14)

Fir-rigward tal-Isvizzera, dan ir-Regolament jikkostitwixxi żvilupp tad-dispożizzjonijiet tal-acquis ta' Schengen, fis-sens tal-Ftehim bejn l-Unjoni Ewropea, il-Komunità Ewropea u l-Konfederazzjoni Svizzera dwar l-assoċjazzjoni tal-Konfederazzjoni Svizzera mal-implimentazzjoni, l-applikazzjoni u l-iżvilupp tal-acquis ta’ Schengen (7) li jaqa' fl-ambitu msemmi fl-Artikolu 1, punt (B), tad-Deċiżjoni 1999/437/KE li jinqara flimkien mal-Artikolu 3 tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2008/146/KE (8).

(15)

Fir-rigward tal-Liechtenstein, din id-Deċiżjoni tikkostitwixxi żvilupp tad-dispożizzjonijiet tal-acquis ta' Schengen fit-tifsira tal-Protokoll iffirmat bejn l-Unjoni Ewropea, il-Komunità Ewropea, il-Konfederazzjoni Svizzera u l-Prinċipat ta' Liechtenstein dwar l-adeżjoni tal-Prinċipat ta' Liechtenstein mal-Ftehim bejn l-Unjoni Ewropea, il-Komunità Ewropea u l-Konfederazzjoni Svizzera dwar l-assoċjazzjoni tal-Konfederazzjoni Svizzera mal-implimentazzjoni, l-applikazzjoni u l-iżvilupp tal-acquis ta' Schengen (9), li jaqgħu fl-ambitu msemmi fl-Artikolu 1, punt (B), tad-Deċiżjoni 1999/437/KE li jinqara flimkien mal-Artikolu 3 tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2011/350/UE (10).

(16)

Dan ir-Regolament jikkostitwixxi żvilupp tad-dispożizzjonijiet tal-acquis ta' Schengen li fih ir-Renju Unit ma jipparteċipax, skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2000/365/KE (11); għalhekk ir-Renju Unit mhuwiex qed jieħu sehem fl-adozzjoni tiegħu u mhuwiex marbut bih jew soġġett għall-applikazzjoni tiegħu.

(17)

Dan ir-Regolament jikkostitwixxi żvilupp tad-dispożizzjonijiet tal-acquis ta’ Schengen li mhijiex qed tipparteċipa fih l-Irlanda, skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2002/192/KE (12); l-Irlanda għalhekk m'hijiex qed tieħu sehem fl-adozzjoni tiegħu u m'hijiex marbuta bih jew suġġetta għall-applikazzjoni tiegħu.

(18)

Ir-Regolament (KE) Nru 539/2001 għandu għalhekk jiġi emendat skont dan,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

Artikolu 1

Ir-Regolament (KE) Nru 539/2001 huwa b'dan emendat kif ġej:

(1)

L-Artikolu 1 huwa emendat kif ġej:

(a)

il-paragrafu 4 huwa sostitwit b'dan li ġej:

"4.   Fejn pajjiż terz elenkat fl-Anness II japplika ħtieġa tal-viża għal ċittadini ta’ għall-anqas Stat Membru wieħed, id-dispożizzjonijiet li ġejjin għandhom japplikaw:

(a)

fi żmien 30 jum mill-implimentazzjoni mill-pajjiż terz tal-ħtieġa tal-viża jew, f’każijiet fejn jinżamm il-ħtieġa tal-viża eżistenti fi 9 ta' Jannar 2014, fi żmien 30 jum minn dik id-data, l-Istat Membru kkonċernat għandu jinnotifika b'dan lill-Parlamet Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kummissjoni bil-miktub.

Dik in-notifika:

(i)

għandha tispeċifika d-data ta’ implimentazzjoni tal-ħtieġa tal-viża u t-tipi ta’ dokumenti tal-ivvjaġġar u viżi kkonċernati;

(ii)

għandha tinkludi spjegazzjoni dettaljata tal-miżuri preliminari li l-Istat Membru kkonċernat ħa bil-ħsieb li jiżgura l-ivvjaġġar mingħajr viża mal-pajjiż terz ikkonċernat u għandha tinkludi l-informazzjoni rilevanti kollha.

L-informazzjoni dwar dik in-notifika għandha tiġi ppubblikata mingħajr dewmien mill-Kummissjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea, inkluża l-informazzjoni dwar id-data tal-implimentazzjoni tal-ħtieġa tal-viża u t-tipi ta' dokumenti tal-ivvjaġġar u viżi kkonċernati.

Jekk il-pajjiż terz jiddeċiedi li jneħħi l-ħtieġa tal-viża qabel l-iskadenza msemmija fl-ewwel subparagrafu ta' dan il-punt, in-notifika m'għandhiex issir jew inkella għandha titneħħa u l-informazzjoni m'għandhiex tiġi ppubblikata;

(b)

il-Kummissjoni għandha, immedjatament wara d-data tal-pubblikazzjoni msemmija fit-tielet subparagrafu tal-punt (a) u f'konsultazzjoni mal-Istat Membru kkonċernat, tieħu passi mal-awtoritajiet tal-pajjiż terz kkonċernat, b'mod partikolari fl-oqsma politiċi, ekonomiċi u kummerċjali, sabiex jiġi stabbilit mill-ġdid jew introdott l-ivvjaġġar mingħajr viża u għandha tinforma lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill mingħajr dewmien b'dawk il-passi;

(c)

jekk fi żmien 90 jum mid-data tal-pubblikazzjoni msemmija fit-tielet subparagrafu tal-punt (a) u minkejja l-passi kollha meħudin skont il-punt (b), il-pajjiż terz ma jkunx neħħa l-ħtieġa tal-viża, l-Istat) Membrukkonċernat jista' jitlob lill-Kummissjoni tissospendi l-eżenzjoni mil-ħtieġa tal-viża għal ċerti kategoriji ta' ċittadini ta' dak il-pajjiż terz. Meta Stat Membru jagħmel tali talba, huwa għandu jinforma lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwarha;

(d)

Il-Kummissjoni għandha, meta tqis passi ulterjuri skont il-punt (e), (f) jew (h), tieħu kont tal-eżitu tal-miżuri meħudin mill-Istat Membru kkonċernat bil-ħsieb li jiġi żgurat vjaġġar mingħajr viża mal-pajjiż terz ikkonċernat, il-passi meħudin skont il-punt (b) u l-konsegwenzi tas-sospensjoni tal-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża għar-relazzjonijiet esterni tal-Unjoni u l-Istati Membri tagħha mal-pajjiż terz ikkonċernat;

(e)

jekk il-pajjiż terz ikkonċernat ma jkunx neħħa l-ħtieġa tal-viża, il-Kummissjoni għandha, mhux aktar tard minn sitt xhur mid-data tal-pubblikazzjoni msemmija fit-tielet subparagrafu tal-punt (a) u sussegwentement f'intervalli li ma jaqbżux sitt xhur f'perijodu totali li ma jistax jestendi lil hinn mid-data li fiha l-att iddelegat imsemmi fil-punt (f) jidħol fis-seħħ jew jiġi oġġezzjonat:

(i)

tadotta, fuq talba tal-Istat Membru kkonċernat jew fuq inizjattiva tagħha stess, att ta' implimentazzjoni li jissospendi temporanjament l-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża għal ċerti kategoriji ta' ċittadini tal-pajjiż terz ikkonċernat għal perijodu ta' mhux aktar minn sitt xhur. Dak l-att ta' implimentazzjoni għandu jiddetermina data, fi żmien 90 jum mid-dħul fis-seħħ tiegħu, li fiha s-sospensjoni tal-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża għandha ssir b'kont meħud tar-riżorsi disponibbli fil-konsulati tal-Istati Membri. Meta tadotta atti ta' implimentazzjoni sussegwenti, il-Kummissjoni tista' testendi l-perijodu ta' dik is-sospensjoni b'aktar perijodi ta' mhux aktar minn sitt xhur u tista' timmodifika l-kategoriji ta' ċittadini tal-pajjiż terz ikkonċernat li għalihom l-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża hija sospiża.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 4a(2). Mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tal-Artikolu 4, matul il-perijodi ta' sospensjoni l-kategoriji kollha ta' ċittadini tal-pajjiż terz imsemmi fl–att ta' implimentazzjoni għandhom ikunu meħtieġa li jkunu fil-pussess ta' viża meta jaqsmu l-fruntieri esterni tal-Istati Membri; jew

(ii)

tippreżenta lill-kumitat imsemmi fl-Artikolu 4a(1) rapport li jevalwa s-sitwazzjoni u li jsemmi r-raġunijiet għaliex hija ddeċidiet li ma tissospendix l-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża u tinforma lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill b'dan.

F'dak ir-rapport għandhom jitqiesu l-fatturi rilevanti kollha, bħal dawk imsemmijin fil-punt (d). Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jista' jkollhom diskussjoni politika abbażi ta' dak ir-rapport;

(f)

Jekk fi żmien 24 xahar mid-data tal-pubblikazzjoni msemmija fit-tielet subparagrafu tal-punt (a), il-pajjiż terz ikkonċernat ma jkunx neħħa l-ħtieġa tal-viża, il-Kummissjoni għandha tadotta att iddelegat skont l-Artikolu 4b li jissospendi l-applikazzjoni tal-Anness II għal perijodu ta' 12-il xahar għaċ-ċittadini ta' dak il-pajjiż terz. L-att iddelegat għandu jiddetermina data, fi żmien 90 jum mid-dħul fis-seħħ tiegħu, li fiha s-sospensjoni tal-applikazzjoni tal-Anness II għandha ssir b'kont meħud tar-riżorsi disponibbli fil-konsulati tal-Istati Membri u għandu jemenda l-Anness II kif meħtieġ. Dik l-emenda għandha ssir billi ħdejn l-isem tal-pajjiż terz ikkonċernat tiddaħħal nota f'qiegħ il-paġna li tindika li l-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża hija sospiża rigward dak il-pajjiż terz u li tispeċifika l-perijodu ta' dik is-sospensjoni.

Mid-data meta s-sospensjoni tal-applikazzjoni tal-Anness II għaċ-ċittadini tal-pajjiż terz ikkonċernat tidħol fis-seħħ jew meta oġġezzjoni għall-att iddelegat tiġi espressa skont l-Artikolu 4b(5), kwalunkwe att ta' implimentazzjoni adottat skont il-punt (e) fir-rigward ta' dak il-pajjiż terz għandu jiskadi.

Fejn il-Kummissjoni tkun ippreżentat proposta leġislattiva kif imsemmi fil-punt (h), il-perijodu ta' sospensjoni msemmi fl-ewwel subparagrafu ta' dan il-punt għandu jiġi estiż b'sitt xhur. In-nota ta' qiegħ il-paġna li hemm referenza għaliha f'dak is-subparagrafu għandha tiġi emendata kif xieraq.

Mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tal-Artikolu 4, matul il-perijodi ta' dik is-sospensjoni ċ-ċittadini tal-pajjiż terz ikkonċernat mill-att iddelegat għandhom ikunu meħtieġa li jkunu fil-pussess ta' viża meta jaqsmu l-fruntieri esterni tal-Istati Membri;

(g)

kwalunkwe notifika sussegwenti magħmula minn Stat Membru ieħor skont il-punt (a) dwar l-istess pajjiż terz matul il-perijodu ta' applikazzjoni tal-miżuri adottati skont il-punt (e) jew (f) fir-rigward ta' dak il-pajjiż terz għandha tiġi amalgamata fil-proċeduri li għaddejjin mingħajr ma jittawlu l-iskadenzi jew il-perijodi stipulati f'dawk il-punti;

(h)

jekk fi żmien sitt xhur mid-dħul fis-seħħ tal-att iddelegat imsemmi fil-punt (f), il-pajjiż terz ikkonċernat ma jkunx neħħa l-ħtieġa tal-viża, il-Kummissjoni tista' tippreżenta proposta leġislattiva biex temenda dan ir-Regolament sabiex ir-referenza għall-pajjiż terz tiġi trasferita mill-Anness II għall-Anness I;

(i)

il-proċeduri msemmijin fil-punti (e), (f) u (h) m'għandhomx jaffettwaw id-dritt tal-Kummissjoni li tippreżenta fi kwalunkwe ħin proposta leġislattiva li temenda dan ir-Regolament sabiex tiġi trasferita r-referenza għall-pajjiż terz mill-Anness II għall-Anness I;

(j)

fejn il-pajjiż terz ikkonċernat ineħħi l-ħtieġa tal-viża, l-Istat Membru kkonċernat għandu minnufih jinnotifika lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kummissjoni b'dan. In-notifika għandha tiġi ppubblikata mingħajr dewmien mill-Kummissjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Kwalunkwe att ta' implimentazzjoni jew iddelegat adottat skont il-punt (e) jew (f) dwar il-pajjiż terz ikkonċernat għandu jiskadi sebat ijiem wara l-pubblikazzjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu ta' dan il-punt. Fejn il-pajjiż terz ikkonċernat ikun introduċa ħtieġa tal-viża għal ċittadini ta' żewġ Stati Membri jew aktar, l-att ta' implimentazzjoni jew iddelegat li jikkonċerna lil dak il-pajjiż terz għandu jiskadi sebat ijiem wara l-pubblikazzjoni tan-notifika dwar l-aħħar Stat Membru kkonċernat li ċ-ċittadini tiegħu kienu soġġetti għall-ħtieġa tal-viża minn dak il-pajjiż terz. In-nota ta' qiegħ il-paġna msemmija fl-ewwel subparagrafu tal-punt (f) għandha titħassar meta jiskadi l-att iddelegat ikkonċernat. L-informazzjoni dwar dik l-iskadenza għandha tiġi ppubblikata mingħajr dewmien mill-Kummissjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Fejn il-pajjiż terz ikkonċernat ineħħi l-ħtieġa tal-viża mingħajr ma l-Istat Membru kkonċernat jinnotifikah skont l-ewwel subparagrafu ta' dan il-punt, il-Kummissjoni għandha fuq inizjattiva tagħha stess tipproċedi mingħajr dewmien bil-pubblikazzjoni msemmija f'dak is-subparagrafu u t-tieni subparagrafu ta' dan il-punt għandu japplika.";

(b)

il-paragrafu 5 huwa mħassar.

(2)

LArtikoli li ġejjin huma mdaħħla:

"Artikolu 1a

1.   B'deroga mill-Artikolu 1(2), l-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża għal ċittadini ta' pajjiż terz elenkat fl-Anness II, għandha tiġi sospiża temporanjament f'sitwazzjonijiet ta' emerġenza, bħala l-aħħar alternattiva, skont dan l-Artikolu.

2.   Stat Membru jista' jinnotifika lill-Kummissjoni jekk jiġi kkonfrontat, fuq perijodu ta' sitt xhur, meta mqabbel mal-istess perijodu fis-sena preċedenti jew mal-aħħar sitt xhur qabel l-implimentazzjoni tal-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża għal ċittadini ta' pajjiż terz elenkat fl-Anness II, b'waħda jew iżjed miċ-ċirkostanza li ġejja li jwasslu għal sitwazzjoni ta' emerġenza li hu ma jkunx jista' jirremedja waħdu, jiġifieri żieda sostanzjali u f'daqqa fl-għadd ta':

(a)

ċittadini ta' dak il-pajjiż terz li jinsabu li jkunu qed joqogħdu fit-territorju tal-Istat Membru mingħajr id-dritt għal dan,

(b)

applikazzjonijiet għal asil miċ-ċittadini ta' dak il-pajjiż terz li għalih ir-rata ta' rikonoxximent hija baxxa, meta żieda bħal din qiegħda twassal għal pressjonijiet speċifiċi fuq is-sistema tal-asil tal-Istat Membru;

(c)

applikazzjonijiet għar-riammissjoni rrifjutati, sottomessi mill-Istat Membru lil dak il-pajjiż terz għaċ-ċittadini tiegħu stess.

Il-paragun mal-perijodu ta' sitt xhur qabel l-implimentazzjoni tal-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża kif imsemmi fl-ewwel subparagrafu għandu jkun applikabbli biss matul perijodu ta' seba' snin mid-data tal-implimentazzjoni tal-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża għal ċittadini ta' dak il-pajjiż terz.

In-notifika msemmija fl-ewwel subparagrafu għandha ssemmi r-raġunijiet li fuqha hija bbażata u għandha tinkludi data u statistika rilevanti kif ukoll spjegazzjoni dettaljata tal-miżuri preliminari li jkun ħa l-Istat Membru kkonċernat bil-ħsieb li jirrimedja s-sitwazzjoni. Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill minnufih dwar tali notifika.

3.   Il-Kummissjoni għandha teżamina kwalunkwe notifika magħmula skont il-paragrafu 2, b'kont meħud ta':

(a)

jekk xi waħda mis-sitwazzjonijiet deskritti fil- paragrafu 2 tkunx preżenti;

(b)

l-għadd ta' Stati Membri affettwati minn xi waħda mis-sitwazzjonijiet deskritti fil-paragrafu 2;

(c)

l-impatt globali taż-żidiet imsemmijin fil-paragrafu 2 fuq is-sitwazzjoni migratorja fl-Unjoni kif tkun tidher mid-data pprovduta mill-Istati Membri;

(d)

ir-rapporti mħejjija mill-Aġenzija Ewropea għall-Ġestjoni ta' Koperazzjoni Operazzjonali fil-Fruntieri Esterni tal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea, l-Uffiċċju Ewropew ta’ Appoġġ fil-Qasam tal-Asil jew l-Uffiċċju Ewropew tal-Pulizija (Europol), jekk iċ-ċirkostanzi jirrikjedu dan fil-każ speċifiku nnotifikat;

(e)

il-kwistjoni ġenerali tal-ordni pubbliku u s-sigurtà interna, f'konsultazzjoni mal-Istat Membru kkonċernat.

Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill bir-riżultati tal-eżami tagħha.

4.   Meta l-Kummissjoni, abbażi ta l-eżami msemmi fil-paragrafu 3, u b'kont meħud tal-konsegwenzi ta' sospensjoni tal-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża għar-relazzjonijiet esterni tal-Unjoni u l-Istati Membri tagħha mal-pajjiż terz ikkonċernat, filwaqt li taħdem f'kooperazzjoni mill-qrib ma' dak il-pajjiż terz biex jinstabu soluzzjonijiet alternattivi fit-tul, tiddeċiedi li hija meħtieġa azzjoni, hija għandha, fi żmien tliet xhur minn meta tirċievi n-notifika msemmija fil-paragrafu 2, tadotta att ta' implimentazzjoni li temporanjament jissospendi l-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża għaċ-ċittadini tal-pajjiż terz ikkonċernat għal perijodu ta' sitt xhur. Dak l-att ta' implimentazzjoni għandu jiġi adottat skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 4a(2). L-att ta' implimentazzjoni għandu jiddetermina d-data li fiha għandha tidħol fis-seħħ is-sospensjoni tal-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża.

Mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tal-Artikolu 4, matul il-perijodi ta' dik is-sospensjoni ċ-ċittadini tal-pajjiż terz ikkonċernat mill-att ta' implimentazzjoni għandhom ikunu obbligati li jkollhom viża fil-pussess tagħhom meta jaqsmu l-fruntieri esterni tal-Istati Membri.

5.   Qabel tmiem il-perijodu ta’ validità tal-att ta' implimetazzjoni adottat skont il-paragrafu 4, il-Kummissjoni, f’kooperazzjoni mal-Istat Membru kkonċernat, għandha tippreżenta rapport lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill. Ir-rapport jista’ jkun akkumpanjat minn proposta leġislattiva għall-emendar ta' dan ir-Regolament sabiex ir-referenza għall-pajjiż terz ikkonċernat tiġi trasferita mill-Anness II għall-Anness I.

6.   Fejn il-Kummissjoni tkun ippreżentat proposta leġislattiva skont il-paragrafu 5, hi tista’ testendi l-validità tal-att ta' implimetazzjoni adottat skont il-paragrafu 4 b'perijodu li ma jaqbiżx 12-il xahar. Id-deċiżjoni biex tiġi estiża l-validità tal-att ta' implimetazzjoni għandha tiġi adottata skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 4a(2).

Artikolu 1b

Sa 10 ta' Jannar 2018, il-Kummissjoni għandha tippreżenta rapport lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill li jivvaluta l-effettività tal-mekkaniżmu ta' reċiproċità previst fl-Artikolu 1(4) u l-mekkaniżmu ta' sospensjoni previst fl-Artikolu 1a u għandha, jekk meħtieġ, tippreżenta proposta leġislattiva għall-emendar ta' dan ir-Regolament.Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill għandhom jaġixxu fuq tali proposta permezz tal-proċedura leġislattiva ordinarja.";

(3)

L-Artikolu 4 huwa emendat kif ġej:

(a)

il-paragrafu 1 huwa sostitwit b’dan li ġej:

"1.   Stat Membru jista’ jipprevedi eċċezzjonijiet mill-ħtieġa tal-viża previst mill-Artikolu 1(1) jew mill-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża kif previst mill-Artikolu 1(2), f'dak li jirrigwarda:

(a)

id-detenturi ta' passaporti diplomatiċi, ta' passaporti ta’ servizz/passaporti uffiċjali jew ta' passaporti speċjali;

(b)

il-membri tal-ekwipaġġ ta’ titjiriet ċivili u tat-tbaħħir fit-twettiq ta' dmirijiethom;

(c)

il-membri tal-ekwipaġġ tat-tbaħħir ċivili, meta jmorru fuq l-art, li jkollhom dokument ta' identità ta’ baħħara maħruġ skont il-Konvenzjonijiet tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol Nru 108 tat-13 ta' Mejju 1958 jew Nru 185 tas-16 ta' Ġunju 2003 jew il-Konvenzjoni tal-Organizzazzjoni Marittima Internazzjonali dwar il-Faċilitazzjoni tat-Traffiku Marittimu Internazzjonali tad-9 ta' April 1965;

(d)

l-ekwipaġġ u l-membri tal-missjonijiet ta' emerġenza jew ta' riskju fil-każ ta' diżastru jew inċident;

(e)

l-ekwipaġġ ċivili ta' vapuri li jbaħħru f'ibħra interni internazzjonali;

(f)

id-detenturi tad-dokumenti tal-ivvjaġġar maħruġin minn organizzazzjonijiet intergovernattivi internazzjonali li tagħhom huwa membru għall-anqas Stat Membru wieħed jew minn entitajiet oħra rikonoxxuti mill-Istat Membru kkonċernat bħala suġġetti tad-dritt internazzjonali, għall- uffiċjali ta' dawk l-organizzazzjonijiet jew entitajiet.";

(b)

fil-paragrafu 2 il-punt li ġej huwa miżjud:

"(d)

mingħajr preġudizzju għa-rekwiżiti li jirriżultaw mill-Ftehim Ewropew dwar it-Tneħħija tal-Viżi għar-Refuġjati ffirmat fi Strasburgu fl-20 ta’April 1959, refuġjati rikonoxxuti u persuni mingħajr stat u persuni oħra li m'għandhom ċittadinanza tal-ebda pajjiż li jirrisjedu fir-Renju Unit jew fl-Irlanda u li huma detenturi ta' dokument tal-ivvjaġġar maħruġ mir-Renju Unit jew l-Irlanda, li huwa rikonoxxut mill-Istat Membru kkonċernat.";

(4)

L-Artikoli li ġejjin huma mdaħħla:

"Artikolu 4a

1.   Il-Kummissjoni għandha tiġi assistita minn kumitat. Dak il-kumitat għandu jkun kumitat fit-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (*1).

2.   Meta ssir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

3.   Meta l-Kumitat ma jagħtix opinjoni, il-Kummissjoni m'għandhiex tadotta l-abbozz tal-att ta' implimentazzjoni u għandu jkun applikabbli t-tielet subparagrafu tal-Artikolu 5(4) tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

Artikolu 4b

1.   Is-setgħa li tadotta atti ddelegati hija konferita fuq il-Kummissjoni soġġett għall-kondizzjonijiet stabbiliti f'dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa tal-adozzjoni tal-atti ddelegati msemmija fil-punt (f) tal-Artikolu 1(4) għandha tkun konferita fuq il-Kummissjoni għal perijodu ta' ħames snin minn 9 ta' Jannar 2014. Il-Kummissjoni għandha tfassal rapport rigward id-delega tas-setgħa mhux aktar tard minn disa' xhur qabel tmiem il-perijodu ta' ħames snin. Id-delega ta’ setgħa għandha tiġi estiża taċitament għal perijodi ta’ tul ta' żmien identiku, ħlief jekk il-Parlament Ewropew jew il-Kunsill joġġezzjonaw għal tali estensjoni mhux aktar tard minn tliet xhur qabel tmiem kull perijodu.

3.   Id-delega tas-setgħa msemmija fil-punt (f) tal-Artikolu 1(4) tista’ tiġi rrevokata fi kwalunkwe ħin mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni li tirrevoka għandha ttemm id-delega ta’ setgħa speċifikata f'dik id-deċiżjoni. Għandha tidħol fis-seħħ l-għada tal-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f’data aktar tard speċifikata fiha. Din ma għandha taffettwa l-validità tal-ebda att iddelegat li jkun diġà fis-seħħ.

4.   Hekk kif tadotta l-att iddelegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifika simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwaru.

5.   Att iddelegat adottat skont il-punt (f) tal-Artikolu 1(4) għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tiġix espressa oġġezzjoni mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill f’perijodu ta’ erba' xhur min-notifika ta’ dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel ma jiskadi dak il-perijodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn informaw lill-Kummissjoni li mhumiex ser joġġezzjonaw. Dak il-perijodu għandu jiġi estiż b'xahrejn fuq l-inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

(*1)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill tas-16 ta Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali li jikkonċernaw mekkaniżmi għal kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta' implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13)."."

Artikolu 2

L-Artikolu 1a tar-Regolament (KE) Nru 539/2001 kif emendat b'dan ir-Regolament, u b'mod partikolari d-dispożizzjonijiet tat-tieni subparagrafu tal-paragrafu 2 tiegħu, għandhom japplikaw ukoll għal pajjiżi terzi li fir-rigward taċ-ċittadini tagħhom l-eżenzjoni mill-ħtieġa tal-viża ġiet introdotta qabel 9 ta' Jannar 2014.

Artikolu 3

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fl-għoxrin jum wara l-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u għandu japplika direttament fl-Istati Membri skont it-Trattati.

Magħmul fi Strasburgu, il-11 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. LEŠKEVIČIUS


(1)  Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2013 (għadha mhix ppubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali) u d-deċiżjoni tal-Kunsill tal-5 ta' Diċembru 2013.

(2)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 539/2001 tal-15 ta' Marzu 2001 li jelenka l-pajjiżi terzi li ċ-ċittadini tagħhom għandhom ikollhom viża fil-pussess tagħhom meta jaqsmu l-fruntieri esterni u dawk li ċ-ċittadini tagħhom huma eżenti minn dik il-ħtieġa (ĠU L 81, 21.3.2001, p. 1).

(3)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1932/2006 tal-21 ta' Diċembru 2006 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 539/2001 li jelenka l-pajjiżi terzi li ċ-ċittadini tagħhom għandu jkollhom viża fil-pussess tagħhom meta jaqsmu l-fruntieri esterni u dawk li ċ-ċittadini tagħhom huma eżentati minn dik il-ħtieġa (ĠU L 405, 30.12.2006, p. 23).

(4)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta’ implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(5)  ĠU L 176, 10.7.1999, p. 36.

(6)  Deċiżjoni tal-Kunsill 1999/437/KE tas-17 ta' Mejju 1999, dwar ċerti arranġamenti għall-applikazzjoni tal-Ftehim konkluż mill-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u r-Repubblika tal-Islanda u r-Renju tan-Norveġja dwar l-assoċjazzjoni ta' dawn iż-żewġ Stati mal-implimentazzjoni, l-applikazzjoni u l-iżvilupp tal-acquis ta' Schengen (ĠU L 176, 10.7.1999, p. 31).

(7)  ĠU L 53, 27.2.2008, p. 52.

(8)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2008/146/KE tat-28 ta' Jannar 2008 dwar il-konklużjoni f'isem il-Komunità Ewropea, tal-Ftehim bejn l-Unjoni Ewropea, il-Komunità Ewropea u l-Konfederazzjoni Żvizzera dwar l-assoċjazzjoni tal-Konfederazzjoni Żvizzera mal-implimentazzjoni, l-applikazzjoni u l-iżvilupp tal-acquis ta' Schengen (ĠU L 53, 27.2.2008, p. 1).

(9)  ĠU L 160, 18.6.2011, p. 21.

(10)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2011/350/UE tas-7 ta’ Marzu 2011 dwar il-konklużjoni, f’isem l-Unjoni Ewropea, tal-Protokoll bejn l-Unjoni Ewropea, il-Komunità Ewropea, il-Konfederazzjoni Svizzera u l-Prinċipat tal-Liechtenstein dwar l-adeżjoni tal-Prinċipat tal-Liechtenstein mal-Ftehim bejn l-Unjoni Ewropea, il-Komunità Ewropea u l-Konfederazzjoni Svizzera dwar l-assoċjazzjoni tal-Konfederazzoni Svizzera mal-implimentazzjoni, l-applikazzjoni u l-iżvilupp tal-acquis ta’ Schengen, relatat mal-abolizzjoni tal-verifiki mal-fruntieri interni u l-moviment tal-persuni (ĠU L 160, 18.6.2011, p. 19).

(11)  Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2000/365/KE tad-29 ta' Mejju 2000 dwar it-talba tar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u Irlanda ta' Fuq biex jieħdu parti f'xi disposizzjonijiet tal-acquis ta' Schengen (ĠU L 131, 1.6.2000, p. 43).

(12)  Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2002/192/KE tat-28 ta' Frar 2002 rigward it-talba tal-Irlanda biex tiehu sehem f'xi disposizzjonijiet tal-acquis ta' Schengen (ĠU L 64, 7.3.2002, p. 20).


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/81


REGOLAMENT (UE) Nru 1290/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tal-11 ta’ Diċembru 2013

li jistabbilixxi r-regoli għal parteċipazzjoni u disseminazzjoni f' "Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020)" u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1906/2006

(Test b’relevanza għaż-ŻEE)

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikoli 173, 183 u t-tieni paragrafu tal-Artikolu 188 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara t-trasmissjoni tal-abbozz tal-att leġislattiv lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Qorti tal-Awdituri (2),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva ordinarja (3),

Billi:

(1)

"Il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni - Orizzont 2020 (2014-2020)" ("Orizzont 2020") ġie stabbilit permezz tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4). Dak ir-Regolament jeħtieġ li jiġi kkumplimentat minn regoli għal parteċipazzjoni f'azzjonijiet indiretti meħudin taħt Orizzont 2020, u għall-isfruttament u d-disseminazzjoni tar-riżultati ta' dawk l-azzjonijiet.

(2)

Orizzont 2020 għandu jiġi implimentat bil-ħsieb li jikkontribwixxi direttament għall-ħolqien ta’ tmexxija industrijali, tkabbir u impjiegi kif ukoll għall-benessri taċ-ċittadini fl-Ewropa, u għandha tirrifletti l-viżjoni strateġika tal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-6 ta’ Ottubru 2010 intitolata “Innovazzjoni tal-Inizjattiva Ewlenija tal-Ewropa 2020”, fejn il-Kummissjoni timpenja lilha nfisha li tissimplifika radikalment l-aċċess għall-parteċipanti.

(3)

Orizzont 2020 għandu jappoġġa l-ilħuq u l-funzjonament taż-Żona Ewropea tar-Riċerka li fiha r-riċerkaturi, l-għarfien xjentifiku u t-teknoloġija jiċċirkolaw b’mod liberu, billi jsaħħaħ il-kooperazzjoni kemm bejn l-Unjoni u l-Istati Membri kif ukoll fost l-Istati Membri, b’mod partikolari permezz tal-applikazzjoni ta’ sett ta’ regoli koerenti.

(4)

Ir-regoli għall-parteċipazzjoni, l-isfruttament u d-disseminazzjoni f'Orizzont 2020 stipulati f'dan ir-Regolament ("ir-Regoli") għandhom jirriflettu b’mod adegwat ir-rakkomandazzjonijiet tal-Parlament Ewropew fir-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta' Novembru 2010 dwar is-semplifikazzjoni tal-implimentazzjoni tal-Programmi Qafas tar-Riċerka (5), u tal-Kunsill fir-rigward tas-simplifikazzjoni tar-rekwiżiti amministrattivi u finanzjarji tal-programmi qafas ta’ riċerka. Ir-Regoli għandhom jipprovdu kontinwità lill-miżuri ta’ simplifikazzjoni diġà implimentati taħt id-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6). Dawn għandhom jimplimentaw ir-rakkomandazzjonijiet li saru fir-rapport finali tal-Grupp ta' Esperti intitolat "Evalwazzjoni interim tas-Seba' Programm Kwadru tat-12 ta' Novembru 2010 u għandhom jippermettu li jsir aktar progress fit-tnaqqis tal-piż amministrattiv għal parteċipanti u l-kumplessità tad-dispożizzjonijiet finanzjarji sabiex tiġi ffaċilitata l-parteċipazzjoni u jonqos l-għadd ta' żbalji finanzjarji. Ir-Regoli għandhom ukoll jirriflettu debitament it-tħassib imqajjem u r-rakkomandazzjonijiet magħmula mill-komunità tar-riċerka li jirriżultaw mid-dibatitu li nbeda permezz tal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-29 ta’ April 2010 intitolata “Is-simplifikazzjoni tal-implimentazzjoni tal-programmi qafas tar-riċerka”, u l-Green Paper sussegwenti tad-9 ta’ Frar 2011 intitolata “Il-bidla ta’ sfidi f’opportunitajiet: Lejn Qafas Strateġiku Komuni għall-finanzjament tar-Riċerka u l-Innovazzjoni tal-UE”.

(5)

L-evalwazzjoni interim ta' Orizzont 2020 għandha tinkludi evalwazzjoni tal-mudell il-ġdid ta' finanzjament, inkluż l-impatt tiegħu fuq il-livelli tal-finanzjament, fuq il-parteċipazzjoni f'Orizzont 2020 u u fuq l-attrattività ta' Orizzont 2020.

(6)

Il-Kummissjoni jew il-korp ta' finanzjament rilevanti għandha tiżgura li l-gwida u l-informazzjoni tkun disponibbli għall-parteċipanti potenzjali kollha fiż-żmien tal-pubblikazzjoni tas-sejħa għal proposti.

(7)

Sabiex tiġi żgurata l-koerenza ma' programmi ta' finanzjament oħra tal-Unjoni, Orizzont 2020 għandha tiġi implimentata f'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill (7), u r-Regolament ta' Delega tal-Kummissjoni (UE) Nru 1268/2012 (8), filwaqt li jittieħed kont debitu tan-natura speċifika tal-attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni.

(8)

Għandu jiġi żgurat approċċ integrat billi jinġabru flmkien attivitajiet koperti mis-Seba’ Programm Kwadru għall-attivitajiet ta' riċerka, ta' żvilupp teknoloġiku u ta' dimostrazzjoni (2007-2013) adottat bid-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE, il-Programm Qafas għall-Kompetittività u l-Innovazzjoni stabbilit bid-Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, (9) u l-Istitut Ewropew għall-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (l-EIT) stabbilit bir-Regolament (KE) Nru 294/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10) sabiex il-parteċipazzjoni ssir aktar faċli, jinħoloq sett aktar koerenti ta’ strumenti u jiżdied l-impatt xjentifiku u ekonomiku filwaqt li jiġu evitati d-dupplikazzjoni u l-frammentazzjoni. Għandhom japplikaw regoli komuni sabiex jiġi żgurat qafas koerenti li għandu jiffaċilita l-parteċipazzjoni fi programmi li jirċievu kontribuzzjonijiet finanzjarji tal-Unjoni mill-baġit ta’ Orizzont 2020, inkluż il-parteċipazzjoni fi programmi ġestiti mill-EIT, impriżi konġunti jew kwalunkwe struttura oħra taħt l-Artikolu 187 tat-Trattat dwar Il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), u parteċipazzjoni fi programmi mwettqa mill-Istati Membri skont l-Artikolu 185 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE).

Madankollu, għandha tiġi żgurata l-flessibilità biex jiġu adottati regoli speċifiċi meta dawn ikunu ġustifikati mill-ħtiġijiet speċifiċi tal-azzjonijiet rispettivi. Sabiex jittieħed kont tal-ħtiġijiet operazzjonali speċifiċi kif identifikati fil-qafas tal-att bażiku rilevanti tal-korpi stabbiliti skont l-Artikolu 187 TFUE, is-setgħa tal-adozzjoni ta' atti f'konformità mal-Artikolu 290 TFUE għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni. Huwa ta’ importanza partikolari li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet adatti matul il-ħidma preparatorja tagħha, inkluż fil-livell tal-esperti. Il-Kummissjoni, meta tkun qed tħejji u tfassal l-atti ddelegati, għandha tiżgura t-trasmissjoni simultanja, f’waqtha u adatta tad-dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(9)

Azzjonijiet li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament għandhom jirrispettaw id-drittijiet fundamentali u josservaw il-prinċipji rikonoxxuti b’mod partikolari mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea. Azzjonijiet bħal dawn għandhom ikunu f'konformità ma' kwalunkwe obbligu legali inkluż id-dritt internazzjonali u ma' kwalunkwe deċiżjoni rilevanti tal-Kummissjoni bħall-avviż tal-Kummissjoni tat-28 ta' Ġunju 2013 (11), kif ukoll ma' prinċipji etiċi, li jinkludu l-evitar ta' kwalunkwe ksur tal-integrità tar-riċerka.

(10)

F'konformità mal-objettivi ta’ kooperazzjoni internazzjonali kif stipulat fl-Artikoli 180 u 186 TFUE, għandha tiġi promossa l-parteċipazzjoni ta’ entitajiet legali stabbiliti f’pajjiżi terzi u ta’ organizzazzjonijiet internazzjonali. L-implimentazzjoni tar-Regoli għandha tkun f’konformità mal-miżuri adottati skont l-Artikoli 75 u 215 TFUE u għandha tkun f’konformità mad-dritt internazzjonali. Barra minn hekk, l-implimentazzjoni tar-Regoli għandha tqis b'mod debitu l-kondizzjonijiet għall-parteċipazzjoni ta’ entitajiet tal-Unjoni fi programmi korrispondenti ta’ pajjiżi terzi.

(11)

Ir-Regoli għandhom jipprovdu qafas koerenti, komprensiv u trasparenti biex jiżguraw l-aktar implimentazzjoni effiċjenti possibbli, billi jieħdu kont tal-ħtieġa ta’ aċċess faċli mill-parteċipanti kollha permezz ta' proċeduri simplifikati, b’mod partikolari fir-rigward ta' impriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju (SMEs). L-assistenza finanzjarja mill-Unjoni tista' tiġi pprovduta f'forom differenti.

(12)

F'konformità mal-prinċipju ta' trasparenza u flimkien mar-rekwiżit ta' reklamar stipulat fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u fir-Regolament (UE) Nru 1268/2012, il-Kummissjoni għandha tippubblika sejħiet miftuħa għal proposti fil-paġni tal-internet ta' Orizzont 2020, permezz ta' mezzi speċifiċi ta' informazzjoni, u għandha tiżgura d-disseminazzjoni wiesgħa tagħhom, inkluż permezz tal-punti ta' kuntatt nazzjonali u, fuq talba f'formati aċċessibbli, meta prattikabbli.

(13)

Il-kriterji tal-għażla u tal-għoti stipulati f'dan ir-Regolament għandhom jiġu applikati b'mod trasparenti u abbażi ta' parametri oġġettivi u li jistgħu jitkejlu, b'kont meħud tal-għan globali ta' Orizzont 2020 biex tinkiseb Żona Ewropea tar-Riċerka li taħdem sew.

(14)

B'mod ġenerali, il-perijodu bejn id-data finali għall-preżentazzjoni ta' proposti sħaħ u l-iffirmar ta' ftehimiet dwar l-għotja ma' applikanti jew in-notifika ta' deċiżjonijiet ta' għoti lilhom għandu jkun iqsar mill-perijodu previst fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012. F'każijiet debitament iġġustifikati u għal azzjonijiet tal-Kunsill Ewropew tar-Riċerka, għandu jiġi permess perijodu itwal.

(15)

Il-Kummissjoni għandha tissokta bl-isforzi tagħha biex tissimplifika l-proċeduri b'modi magħmula possibbli bit-titjib tas-sistemi tal-IT, bħall-espansjoni ulterjuri tal-portal għall-parteċipanti li għandu jiffunzjona bħala l-punt ta' dħul uniku mill-mument ta' pubblikazzjoni tas-sejħiet għal proposti, permezz tal-preżentazzjoni ta' proposti, sal-implimentazzjoni tal-azzjoni, bil-għan li jiġi stabbilit punt uniku ta' servizz. Is-sistema tista' tipprovdi wkoll feedback lill-applikanti dwar il-progress u l-iskeda ta' żmien tal-applikazzjonijiet tagħhom.

(16)

Il-ġestjoni ta’ data kunfidenzjali u ta' informazzjoni klassifikata għandhom jiġu amministrati mil-liġi kollha rilevanti tal-Unjoni, inkluż ir-regoli interni tal-Istituzzjonijiet, bħad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2001/844/KE, KEFA, Euratom (12) li tistabbilixxi d-dispożizzjonijiet dwar is-sigurtà tal-informazzjoni klassifikata tal-Unjoni Ewropea.

(17)

Hemm il-ħtieġa li jiġu stabbiliti l-kondizzjonijiet minimi għall-parteċipazzjoni, kemm bħala regola ġenerali kif ukoll fir-rigward tal-ispeċifiċitajiet tal-azzjonijiet taħt Orizzont 2020. B’mod partikolari, għandhom jiġu stabbiliti regoli dwar l-għadd ta’ parteċipanti u l-postijiet ta’ stabbiliment tagħhom. Fil-każ ta’ azzjoni mingħajr il-parteċipazzjoni ta’ entita stabbilita fi Stat Membru, l-ilħuq tal-objettivi stabbiliti fl-Artikoli 173 u 179 TFUE għandhom jiġu segwiti.

(18)

F'konformità mad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2001/882/KE (13) l-entitajiet legali tal-pajjiżi u t-territorji extra-Ewropej huma eliġibbli biex jipparteċipaw f'Orizzont 2020 soġġetti għall-kondizzjonijiet speċifiċi stabbiliti f'dan tal-aħħar.

(19)

Il-Kummissjoni għandha tikkunsidra l-iskedi ta' żmien ta' sejħiet għal proposti u talbiet għal informazzjoni filwaqt li tieħu kont, meta possibbli, tal-perijodi standard ta' vaganzi.

(20)

Fil-każ ta' proposti li ma jkollhomx suċċess, il-Kummissjoni għandha tagħti feedback lill-applikanti kkonċernati.

(21)

Mekkaniżmi ċari u trasparenti biex jiġu żviluppati sejħiet għal proposti dwar suġġetti speċifiċi għandhom jippermettu livell ekwu, iżidu l-attrattività ta' Orizzont 2020 u jżidu l-parteċipazzjoni.

(22)

Il-Kummissjoni, fl-aspetti kollha ta' Orizzont 2020, għandha taġixxi f'konformità mal-prinċipji tal-Kodiċi Ewropew ta' Mġiba Amministrattiva Tajba kif stabbilit fl-anness għad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2000/633/KE, KEFA, Euratom (14).

(23)

Huwa xieraq li jiġu stabbiliti t-termini u l-kondizzjonijiet sabiex jiġi pprovdut il-finanzjament tal-Unjoni lil parteċipanti f’azzjonijiet taħt Orizzont 2020. Sabiex tonqos il-kumplessità tar-regoli eżistenti tal-finanzjament, għandha tiġi adottata sistema ta’ rimborż tal-ispiża simplifikata b’użu mtejjeb ta’ somom f’daqqa, rati fissi u spejjeż għal kull unità.

(24)

Ir-rati ta' rimborż imsemmija f'dan ir-Regolament huma indikati bħala massimi sabiex ikun hemm konformità mar-rekwiżit li ma jkunx hemm qliegħ u mal-prinċipju ta' kofinanzjament, u sabiex jippermetti lill-parteċipanti jitolbu rata aktar baxxa. Fil-prinċipju, ir-rati ta' rimborż għandhom madankollu jkunu ta' 100 % jew 70 %.

(25)

Id-definizzjonijiet tal-OECD rigward it-Technological Readiness Level (TRL) għandhom jitqiesu fil-klassifikazzjoni tar-riċerka teknoloġika, l-iżvilupp tal-prodotti u l-attivitajiet ta' dimostrazzjoni.

(26)

Sfidi speċifiċi fil-qasam tar-riċerka u l-innovazzjoni għandhom jiġu indirizzati permezz ta’ forom ġodda ta’ finanzjament bħal premji, akkwist prekummerċjali, akkwist pubbliku ta’ soluzzjonijiet innovattivi, l-Istrument għall-SME u l-azzjonijiet għal Rotta Rapida għall-Innovazzjoni li jeħtieġu regoli speċifiċi.

(27)

Sabiex jinżammu kondizzjonijiet ekwi għall-impriżi kollha attivi fis-suq intern, il-finanzjament ipprovdut permezz ta’ Orizzont 2020 għandu jkun iddisinjat skont ir-regoli tal-għajnuna mill-Istat sabiex tkun żgurata l-effettività fin-nefqa pubblika u ma jkunux permessi d-distorzjonijiet tas-suq bħall-imblokk għall-aċċess għal finanzjament pubbliku, il-ħolqien ta’ strutturi tas-suq ineffettivi jew il-preservazzjoni ta’ kumpanniji ineffiċjenti. Għandha tingħata attenzjoni biex jiġi żgurat li l-finanzjament ta' azzjonijiet ta' innovazzjoni la jfixkel il-kompetizzjoni u lanqas ma jwassal għal interferenza fis-suq mingħajr kawża suffiċjenti.

(28)

L-interessi finanzjarji tal-Unjoni għandhom ikunu protetti permezz ta’ miżuri proporzjonati tul iċ-ċiklu tan-nefqa, filwaqt li jiġi żgurat bilanċ adatt bejn il-fiduċja u l-kontroll.

(29)

B'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, ir-Regoli għandhom jipprovdu l-bażi għal aċċettazzjoni usa' tal-prattiċi abitwali taż-żamma tal-kontijiet tal-ispiża tal-benefiċjarji.

(30)

Il-Fond ta’ Garanzija għall-parteċipanti stabbilit permezz tar-Regolament (KE) Nru 1906/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15) u ġestit mill-Kummissjoni ta prova li huwa mekkaniżmu ta’ salvagwardja importanti li jtaffi r-riskji assoċjati mal-ammonti dovuti u mhux rimborżati minn parteċipanti f’kontumaċja. Għalhekk, għandu jiġi stabbilit Fond ta’ Garanzija għall-parteċipanti ("il-Fond") ġdid. Sabiex tkun żgurata ġestjoni aktar effiċjenti u kopertura aħjar tar-riskju tal-parteċipanti, il-Fond għandu jkopri azzjonijiet taħt il-programm stabbilit permezz tad-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE, taħt il-programm stabbilit permezz tad-Deċiżjoni tal-Kunill 2006/970/Euratom (16), taħt il-programm stabbilit permezz tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2012/93/Euratom (17) kif ukoll azzjonijiet taħt Orizzont 2020 u r-Regolament (Euratom) Nru 1314/2013 tal-Kunsill (18). Programmi ġestiti minn entitajiet oħra apparti l-korpi ta' finanzjament tal-Unjoni ma għandhomx ikunu koperti mill-Fond.

(31)

Sabiex titjieb it-trasparenza, għandhom jiġu ppubblikati l-ismijiet ta’ esperti li jkunu assistew lill-Kummissjoni jew korpi rilevanti tal-finanzjament fl-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament. Fejn il-pubblikazzjoni tal-isem tkun tipperikola s-sigurtà jew l-integrità tal-espert jew tkun tippreġudika bla bżonn il-privatezza tiegħu jew tagħha, il-Kummissjoni jew il-korpi ta’ finanzjament għandhom ikunu jistgħu jibqgħu lura milli jippubblikaw dawn l-ismijiet.

(32)

Data personali relatata mal-esperti għandha tiġi pproċessata skont ir-Regolament (KE) Nru 45/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (19).

(33)

Għandhom jiġu stabbiliti regoli li jamministraw l-użu u d-disseminazzjoni tar-riżultati biex jiġi żgurat li l-parteċipanti jipproteġu, jużaw u jiddiseminaw dawk ir-riżultati kif adatt, u biex tingħata l-possibbiltà ta’ kondizzjonijiet tal-użu addizzjonali fl-interess strateġiku Ewropew. Il-parteċipanti li jkunu rċevew finanzjament mill-Unjoni, u li għandhom il-ħsieb li jużaw ir-riżultati ġġenerati b'tali finanzjament primarjament f'pajjiżi terzi mhux assoċjati ma' Orizzont 2020, għandhom jindikaw kif il-finanzjament mill-Unjoni ser ikun ta' benefiċċju għall-kompetittività globali tal-Ewropa (il-prinċipju ta' reċiproċità), kif imniżżel fil-ftehim dwar l-għotja.

(34)

Fil-każ tar-riċerka bil-potenzjal għal aktar żvilupp f'teknoloġija medika ġdida (bħal mediċini, titqib u djanjostika medika) għandhom jittieħdu miżuri li jiżguraw l-użu u d-disseminazzjoni immedjata tar-riżultati, fejn adatt.

(35)

Minkejja s-suċċess ta' strumenti finanzjarji eżistenti tal-Unjoni tad-dejn u tal-ekwità għar-riċerka, l-iżvilupp, l-innovazzjoni u t-tkabbir, l-aċċess għall-finanzjament tar-riskju jibqa' kwistjoni importanti, b'mod partikolari għal SMEs innovattivi. Sabiex ikun possibbli l-użu l-aktar effettiv tagħhom, l-istrumenti finanzjarj tad-dejn u l-ekwità għandhom jitħallew jiġu kkumbinati ma' xulxin u ma' għotjiet iffinanzjati taħt il-baġit tal-Unjoni, inkluż taħt Orizzont 2020. Barra minn hekk, il-Kummissjoni għandha, b'mod partikolari, tiżgura l-kontinwità tal-Faċilità ta' Finanzjament għall-Kondiviżjoni tar-Riskji (RSFF) stabbilita bid-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE u l-parti tal-istadju bikri tal-Faċilità għall-SMEs Innovattivi u b'Rata Għolja ta' Tkabbir (GIF1) stabbilita bid-Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE fi ħdan l-istrumenti finanzjarji suċċessuri tad-dejn u tal-ekwità skont Orizzont 2020, rispettivament is-'Servizz ta’ self u garanzija tal-Unjoni għar-riċerka u l-innovazzjoni' u l-'Istrumenti tal-Ekwità tal-Unjoni għar-riċerka u l-innovazzjoni'. F'dan il-kuntest, id-dħul u r-ripagamenti ġġenerati minn kwalunkwe wieħed minn dawk l-istrumenti finanzjarji għandhom jibbenefikaw direttament l-istrumenti finanzjarji stabbiliti skont Orizzont 2020.

(36)

Il-Kummissjoni għandha tiżgura biżżejjed elementi komplementari bejn l-istrument għall-SMEs taħt il-programm Orizzont 2020 u l-Programm COSME stabbilit skont ir-Regolament (UE) Nru 1287/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20), kif ukoll l-iskemi u l-istrumenti stabbiliti b'mod konġunt mal-Istati Membri, bħall-Programm Konġunt Eurostars (21).

(37)

Għal raġunijiet ta’ ċertezza legali u ċarezza, ir-Regolament (KE) Nru 1906/2006 għandu jitħassar,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

TITOLU I

DISPOŻIZZJONIJIET INTRODUTTIVI

Artikolu 1

Suġġett u kamp ta’ applikazzjoni

1.   Dan ir-Regolament jistabbilixxi regoli speċifiċi għall-parteċipazzjoni f’azzjonijiet indiretti mwettqa skont ir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 inkluż il-parteċipazzjoni f’azzjonijiet indiretti ffinanzjati minn korpi ta’ finanzjament skont l-Artikolu 9(2) ta’ dak ir-Regolament.

Dan ir-Regolament jistabbilixxi wkoll ir-regoli li jirregolaw l-użu u d-disseminazzjoni tar-riżultati.

2.   Soġġett għar-regoli speċifiċi stabbiliti f’dan ir-Regolament, ir-regoli rilevanti tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u r-Regolament (UE) Nru 1268/2012 għandhom japplikaw.

3.   Ir-Regolament (KE) Nru 294/2008 jew kwalunkwe att bażiku li jafda kompiti ta' implimentazzjoni tal-baġit lil korp ta' finanzjament skont l-Artikolu 185 TFUE jista' jistabbilixxi regoli li jmorru lil hinn minn dawk stabbiliti f'dan ir-Regolament. Sabiex jittieħed kont tal-ħtiġijiet operazzjonali speċifiċi tagħhom kif identifikati fil-qafas tal-att bażiku rilevanti, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 56, fir-rigward ta' korpi ta' finanzjament stabbiliti skont l-Artikolu 187 TFUE dwar:

(a)

il-kondizzjonijiet għall-parteċipazzjoni f'sejħiet għal proposti maħruġa minn korpi tal-finanzjament stabbiliti fil-qasam tal-aeronawtika bil-ħsieb tat-tnaqqis tal-għadd minimu ta' parteċipanti stabbilit fl-Artikolu 9(1);

(b)

l-eliġibbiltà għall-finanzjament kif jinsab fl-Artikolu 10, li jippermetti lil korpi ta' finanzjament stabbiliti fil-qasam ta' industriji bbażati fuq il-prodotti bijoloġiċi u ta' mediċini innovattivi sabiex jillimitaw l-eleġibbiltà għal finanzjament ta' tipi speċifiċi ta' parteċipanti;

(c)

ir-regoli li jirregolaw l-użu u d-disseminazzjoni ta' riżultati, li jippermettu lil korpi ta' finanzjament stabbiliti fil-qasam tal-mediċini innovattivi li:

(i)

jiġu estiżi l-possibbiltajiet ta' trasferiment u liċenzjar ta' riżultati u ta' tagħrif eżistenti għal entitajiet affiljati, akkwirenti u kwalunkwe entità suċċessura oħra, f'konformità mal-ftehim dwar l-għotja u mingħajr il-kunsens ta' parteċipanti msemmija fl-Artikolu 44(1) u (2);

(ii)

jiġu permessi ftehimiet speċifiċi għal drittijiet ta' aċċess għal tagħrif eżistenti għall-iżvilupp ta' riżultati għall-kummerċjalizzazzjoni jew ir-riżultati tal-kummerċjlizzazzjoni nfushom (użu dirett) imsemmijin fl-Artikolu 48(2) sa (4);

(iii)

r-regoli jiġu kkumplimentati permezz tal-introduzzjoni ta' dispożizzjonijiet dwar il-pussess u l-aċċess għal data, għarfien u informazzjoni li huma barra mill-objettivi ta' azzjoni u li mhumiex meħtieġa għall-implimentazzjoni u l-esplojtazzjoni tal-azzjoni (sideground) msemmija fl-Artikolu 41(2) u l-Artikoli 45 sa 48;

(iv)

jiġu estiżi r-regoli dwar l-esplojtazzjoni għal finijiet oħra barra mill-implimentazzjoni tal-azzjoni (użu għal riċerka) jew l-iżvilupp ta' riżultati għall-kummerċjalizzazzjoni jew il-kummerċjalizzazzjoni tar-riżultati nfushom (esplojtazzjoni diretta) imsemmija fl-Artikolu 48;

(v)

biex jiġu stabbiliti kriterji speċifiċi biex jingħata permess għas-sub-liċenzjar minn parteċipant wieħed għal parteċipant ieħor fl-istess azzjoni msemmija fl-Artikolu 46(2);

(vi)

jiġu estiżi, taħt il-kondizzjonijiet definiti fil-ftehim tal-konsorzju msemmi fl-Artikolu 24(2), id-drittijiet ta' aċċess għall-parteċipanti, l-entitajiet affiljati tagħhom u partijiet terzi bħala partijiet liċenzjati għal riżultati jew tagħrif eżistenti għal finijiet oħra barra l-implimentazzjoni tal-azzjoni (użu tar-riċerka) taħt kondizzjonijiet adatti inklużi termini finanzjarji, jew l-iżvilupp ta' riżultati għall-kummerċjalizzazzjoni jew il-kummerċjalizzazzjoni tar-riżultati nfushom (użu dirett), kif imsemmija fl-Artikoli 46 sa 48.

(vii)

id-drittijiet tal-aċċess għal użu dirett jiġu kkondizzjonati għal ftehim bejn il-parteċipanti kkonċernati, kif imsemmi fl-Artikolu 48;

(viii)

id-disseminazzjoni permezz ta' pubblikazzjoni xjentifika fil-forma ta' aċċess miftuħ issir fakultattiva, kif imsemmi fl-Artikolu 43(2);

(d)

il-finanzjament tal-azzjonijiet, biex korpi ta' finanzjament fil-qasam ta' komponenti u sistemi elettroniċi jitħallew japplikaw rati ta' rimborż differenti minn dawk stabbiliti fl-Artikolu 28(3) f'każijiet fejn Stat Membru wieħed jew aktar jikkofinanzjaw parteċipant jew azzjoni.

Korp ta' finanzjament ieħor li huwa inkarigat b'kompiti ta' implimentazzjoni tal-baġit skont il-punti (i) jew (ii) tal-punt (c) tal-Artikolu 58(1) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, jista' japplika regoli li jmorru lil hinn minn dawk imniżżlin f'dan ir-Regolament, soġġett għall-kunsens tal-Kummissjoni, jekk il-ħtiġijiet operazzjonali speċifiċi tiegħu jeħtieġu hekk. Il-Kummissjoni għandha tagħti l-kunsens tagħha f'każijiet bħal dawn biss jekk dawk ir-regoli huma f'konformità mal-prinċipji ġenerali stabbiliti f'dan ir-Regolament.

4.   Dan ir-Regolament ma għandux japplika għal azzjonijiet diretti mwettqa miċ-Ċentru Konġunt għar-Riċerka (JRC).

Artikolu 2

Definizzjonijiet

1.   Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(1)

'drittijiet ta’ aċċess' tfisser id-drittijiet li jintużaw riżultati jew tagħrif eżistenti skont it-termini u l-kondizzjonijiet stabbiliti skont dan ir-Regolament;

(2)

'entità affiljata' tfisser kwalunkwe entità legali li hija taħt il-kontroll dirett jew indirett ta’ parteċipant, jew taħt l-istess kontroll dirett jew indirett bħall-parteċipant, jew li hu direttament jew indirettament tikkontrolla parteċipant. Il-kontroll jista' jieħu kwalunkwe forma minn dawk stipulati fl-Artikolu 8(2);

(3)

'pajjiż assoċjat' tfisser pajjiż terz li huwa parti għal ftehim internazzjonali mal-Unjoni, kif identifikat fl-Artikolu 7 tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013;

(4)

'tagħrif eżistenti' tfisser kwalunkwe data, tagħrif jew informazzjoni fi kwalunkwe forma jew natura, tanġibbli jew intanġibbli, inkluż kwalunkwe dritt bħal drittijiet ta’ proprjetà intellettwali li huma: (i) miżmuma minn parteċipanti qabel l-adeżjoni tagħhom mal-azzjoni; (ii) meħtieġa għat-twettiq tal-azzjoni jew biex jintużaw ir-riżultati tal-azzjoni; u (iii) identifikati mill-parteċipanti skont l-Artikolu 45;

(5)

'att bażiku' tfisser att legali adottat mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni fil-forma ta’ regolament, direttiva jew deċiżjoni fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 288 TFUE li jipprovdi bażi legali għall-azzjoni;

(6)

'azzjoni ta' innovazzjoni' tfisser azzjoni li primarjament tikkonsisti f'attivitajiet immirati direttament lejn il-produzzjoni ta' pjanijiet u arranġament jew disinji għal prodotti, proċessi jew servizzi ġodda, mibdula jew imtejba. Għal dan l-għan huma jistgħu jinkludu l-prototipi, l-ittestjar, id-dimostrazzjoni, l-ippilotar, il-validazzjoni tal-prodotti fuq skala kbira u r-replikazzjoni fis-suq;

(7)

'azzjoni ta’ koordinazzjoni u appoġġ' tfisser azzjoni li tikkonsisti primarjament f'miżuri ta’ akkumpanjament bħal standardizzazzjoni, disseminazzjoni, sensibilizzazzjoni u komunikazzjoni, netwerking, servizzi ta’ koordinazzjoni jew appoġġ, djalogi ta’ politika u eżerċizzji ta’ tagħlim reċiproku u studji, inkluż studji dwar disinn għal infrastruttura ġdida u tista' wkoll tinkludi attivitajiet komplementari ta' netwerking u koordinazzjoni bejn il-programmi f'pajjiżi differenti;

(8)

'disseminazzjoni' tfisser l-iżvelar pubbliku tar-riżultati permezz ta’ kwalunkwe mezz adatt (minbarra dawk li jirriżultaw mill-protezzjoni jew mill-użu tar-riżultati), inkluż permezz ta’ pubblikazzjonijiet xjentifiċi bi kwalunkwe mezz;

(9)

'użu' tfisser l-użu tar-riżultati f'attivitajiet oħra ta' riċerka għajr dawk koperti mill-azzjoni kkonċernata, jew għall-iżvilupp, il-ħolqien u l-kummerċjalizzazzjoni ta' prodott jew proċess, jew għall-ħolqien u l-għoti ta' servizz, jew f'attivitajiet ta' standardizzazzjoni;

(10)

'kondizzjonijiet ġusti u raġonevoli' tfisser kondizzjonijiet adatti, inklużi termini finanzjarji possibbli jew kondizzjonijiet mingħajr ħlas ta' drittjiet, filwaqt li jitqiesu ċ-ċirkostanzi speċifiċi tat-talba għal aċċess, pereżempju l-valur attwali jew potenzjali tar-riżultati jew tat-tagħrif eżistenti li jintalab l-aċċess għalih u/jew l-ambitu, it-tul ta' żmien jew kwalunkwe karatteristika oħra tal-użu previst;

(11)

'korp ta’ finanzjament' tfisser korp jew awtorità, minbarra l-Kummissjoni, kif imsemmi fil-punt (c) tal-Artikolu 58(1) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, li lilhom il-Kummissjoni tkun fdat il-kompiti għall-implimentazzjoni tal-baġit skont l-Artikolu 9(2) tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013;

(12)

‘organizzazzjoni internazzjonali ta’ interess Ewropew’ tfisser organizzazzjoni internazzjonali, li l-maġġoranza tal-membri tagħha huma Stati Membri jew pajjiżi assoċjati, u li l-objettiv ewlieni tagħha huwa li tippromwovi kooperazzjoni xjentifika u teknoloġika fl-Ewropa;

(13)

'entità legali' tfisser kwalunkwe persuna fiżika, jew kwalunkwe persuna ġuridika maħluqa u rikonuxxuta bħala tali skont il-liġi nazzjonali, il-liġi tal-Unjoni jew il-liġi internazzjonali, li għandha personalità legali u li tista', meta taġixxi f’isimha stess, teżerċita drittijiet u tkun soġġetta għal obbligi;

(14)

'entità legali mingħajr skop ta' qligħ' tfisser entità legali li skont il-forma legali tagħha hija mingħajr skop ta' qligħ jew li għandha obbligu legali jew statutorju li ma tqassamx qligħ lil partijiet interessati jew membri individwali tagħha;

(15)

'parteċipant' tfisser kwalunkwe entità legali li twettaq azzjoni jew parti minn azzjoni skont ir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 li għandha drittijiet u obbligi fir-rigward tal-Unjoni jew korp ta’ finanzjament ieħor taħt dan ir-Regolament;

(16)

'azzjoni konfinanzjata ta' programm' tfisser azzjoni ffinanzjata permezz ta' għotja li l-iskop ewlieni tagħha huwa li tissuplimenta sejħiet jew programmi individwali ffinanzjati minn entitajiet, apparti mill-korpi ta' finanzjament tal-Unjoni, li tamministra l-programmi tar-riċerka u l-innovazzjoni. Azzjoni kofinanzjata ta' programm tista' tinkludi wkoll attivitajiet komplementari ta' netwerking u koordinazzjoni bejn il-programmi f'pajjiżi differenti;

(17)

'akkwist prekummerċjali' tfisser l-akkwist ta’ servizzi ta’ riċerka u żvilupp li jinvolvi l-kondiviżjoni tar-riskju-benefiċċju taħt il-kondizzjonijiet tas-suq, u l-iżvilupp kompetittiv f’fażijiet, fejn ikun hemm separazzjoni ċara tas-servizzi ta' riċerka u żvilupp akkwistati mill-użu ta’ volumi kummerċjali ta’ prodotti finali;

(18)

'akkwist pubbliku ta’ soluzzjonijiet innovattivi' tfisser akkwist fejn l-awtoritajiet kontraenti jaġixxu bħala klijent għall-preżentazzjoni ta' prodotti jew servizzi innovattivi li għadhom mhumiex disponibbli abbażi fuq skala kummerċjali kbira, u jista' jinkludi ittestjar tal-konformità;

(19)

'riżultati' tfisser kwalunkwe output tanġibbli jew intanġibbli tal-azzjoni, bħal data, għarfien jew informazzjoni li jiġu ġġenerati fl-azzjoni, fi kwalunkwe forma jew natura, sew jekk jistgħu jiġu protetti kif ukoll jekk le, kif ukoll kwalunkwe dritt marbut magħhom, inkluż drittijiet tal-proprjetà intellettwali;

(20)

'SME' tfisser intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju, kif definit fir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE (22);

(21)

'programm ta’ ħidma' tfisser id-dokument adottat mill-Kummissjoni għall-implimentazzjoni tal-programm speċifiku skont l-Artikolu 5 tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/743/UE (23);

(22)

'pjan ta’ ħidma' tfisser id-dokument simili għall-programm ta’ ħidma tal-Kummissjoni adottat minn korpi ta’ finanzjament inkarigati b’parti mill-implimentazzjoni ta' Orizzont 2020 skont l-Artikolu 9(2) tar-Regolament (EU) Nru 1291/2013.

2.   Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, entità li ma għandhiex personalità legali taħt il-liġi nazzjonali applikabbli għandha titqies bħala li hija assimilata ma’ entità legali sakemm ikun hemm konformità mal-kondizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 131(2)(a) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u l-Artikolu 198 tar-Regolament (UE) Nru 1268/2012.

3.   Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, il-benefiċjarji tal-għotjiet ma għandhomx jiġu kkunsidrati bħala korpi ta’ finanzjament.

Artikolu 3

Kunfidenzjalità

Soġġett għall-kondizzjonijiet stabbiliti fil-ftehimiet, deċiżjonijiet jew kuntratti ta’ implimentazzjoni, kwalunkwe data, għarfien u informazzjoni ikkomunikati bħala kunfidenzjali fil-qafas ta’ azzjoni għandhom jinżammu kunfidenzjali, filwaqt li tiġi kkunsdrata l-liġi tal-Unjoni rigward il-protezzjoni ta’ informazzjoni klassifikata u l-aċċess għaliha.

Artikolu 4

Informazzjoni li għandha tkun disponibbli

1.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 3, il-Kummissjoni għandha, meta mitluba, tagħmel disponibbli għall-istituzzjonijiet, il-korpi, l-uffiċċji jew l-aġenziji tal-Unjoni, kwalunkwe Stat Membru jew pajjiż assoċjat, kwalunkwe informazzjoni utli fil-pussess tagħha dwar riżultati ġġenerati minn parteċipant f'azzjoni li jkun irċieva finanzjament mill-Unjoni, sakemm iż-żewġ kondizzjonijiet li ġejjin jiġu sodisfatti:

(a)

l-informazzjoni kkonċernata hija rilevanti għall-politika pubblika;

(b)

il-parteċipanti ma jkunux ipprovdew raġunijiet sodi u suffiċjenti biex l-informazzjoni kkonċernata tinżamm.

F’azzjonijiet taħt l-objettiv speċifiku'Soċjetajiet siguri - Protezzjoni tal-libertà u s-sigurtà tal-Ewropa u ċ-ċittadini tagħha', fuq talba, il-Kummissjoni għandha tagħmel disponibbli għall-istituzzjonijiet,il-korpi, l-uffiċċji jew l-aġenziji tal-Unjoni jew l-awtoritajiet nazzjonali tal-Istati Membri kwalunkwe informazzjoni utli fil-pussess tagħha li tikkonċerna riżultati ġġenerati minn parteċipant f'azzjoni li jkun irċieva finanzjament mill-Unjoni. Il-Kummissjoni għandha tinnotifika lill-parteċipant b'tali komunikazzjoni. Meta Stat Membru jew istituzzjoni, korp, uffiċċju jew aġenzija tal-Unjoni jitlob il-komunikazzjoni ta' informazzjoni, il-Kummissjoni għandha wkoll tinnotifika tali komunikazzjoni lill-Istati Membri kollha.

2.   Il-forniment ta’ informazzjoni skont il-paragrafu 1 ma għandhiex titqies bħala t-trasferiment ta’ xi drittijiet jew obbligi tal-Kummissjoni jew tal-parteċipanti lir-riċevitur. Madankollu, ir-riċevitur għandu jittratta kwalunkwe informazzjoni bħal din bħala kunfidenzjali sakemm ma ssirx pubblika jew issir pubblikament disponibbli mill-parteċipanti, jew sakemm ma tkunx ġiet ikkomunikata lill-Kummissjoni mingħajr restrizzjonijiet dwar il-kunfidenzjalità. Ir-regoli tal-Kummissjoni dwar is-sigurtà għandhom japplikaw fir-rigward ta’ informazzjoni klassifikata.

Artikolu 5

Gwida u informazzjoni għal parteċipanti potenzjali

F'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u r-Regolament (UE) Nru 1268/2012, il-Kummissjoni jew il-korp ta' finanzjament rilevanti għandhom jiżguraw li ssir disponibbli gwida u informazzjoni biżżejjed lill-parteċipanti potenzjali kollha fiż-żmien tal-pubblikazzjoni tas-sejħa għal proposti, b'mod partikolari l-mudell tal-ftehim dwar l-għotja applikabbli.

TITOLUI I

REGOLI GĦALL-PARTEĊIPAZZJONI

KAPITOLU I

Dispożizzjonijiet ġenerali

Artikolu 6

Forom ta' finanzjament

Skont l-Artikolu 10 tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013, finanzjament jista' jieħu forma waħda jew diversi forom previsti fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, b’mod partikolari għotjiet, premji, akkwisti jew strumenti finanzjarji.

Artikolu 7

Entitajiet legali li jistgħu jipparteċipaw f’azzjonijiet

1.   Kwalunkwe entità legali, irrispettivament mill-post ta’ stabbiliment tagħha, jew organizzazzjoni internazzjonali, jistgħu jipparteċipaw f’azzjoni sakemm il-kondizzjonijiet stabbiliti f’dan ir-Regolament jkunu ġew sodisfatti, flimkien ma' kwalunkwe kondizzjoni stabbilita fil-programm ta’ ħidma rilevanti jew fil-pjan ta’ ħidma.

2.   Il-programm ta’ ħidma rilevanti jista' jirrestrinġi l-parteċipazzjoni f'Orizzont 2020 jew partijiet minnu lill-entitajiet legali stabbiliti f’pajjiżi terzi fejn il-kondizzjonijiet għall-parteċipazzjoni ta’ entitajiet legali minn Stati Membri, jew tal-entitajiet affiljati tagħhom stabbiliti f'pajjiż terz, fil-programmi ta’ riċerka u innovazzjoni tal-pajjiż terz ikunu kkunsidrati li huma ta’ preġudizzju għall-interessi tal-Unjoni.

3.   Il-programm ta’ ħidma jew il-pjan ta’ ħidma rilevanti jista’ jeskludi lil entitajiet li ma jkunux jistgħu jipprovdu garanziji sodisfaċenti ta’ sigurtà, inkluż fir-rigward ta’ approvazzjoni tas-sigurtà tal-persunal jekk dan ikun iġġustifikat minn raġunijiet ta’ sigurtà.

4.   Il-JRC jista' jipparteċipa f’azzjonijiet bl-istess drittijiet u obbligi bħal entità legali stabbilita fi Stat Membru.

Artikolu 8

Indipendenza

1.   Żewġ entitajiet legali għandhom jitqiesu bħala indipendenti minn xulxin meta l-ebda waħda minnhom ma tkun taħt il-kontroll dirett jew indirett tal-oħra jew taħt l-istess kontroll dirett jew indirett bħall-oħra.

2.   Għall-finijiet tal-paragrafu 1, kontroll jista’, b’mod partikolari, jieħu waħda mill-forom li ġejjin:

(a)

il-parteċipazzjoni diretta jew indiretta ta’ aktar minn 50 % tal-valur nominali tal-kapital azzjonarju maħruġ fl-entità legali kkonċernata, jew il-maġġoranza tad-drittijiet tal-vot tal-azzjonisti jew tal-assoċjati ta’ dik l-entità;

(b)

il-parteċipazzjoni diretta jew indiretta, fil-fatt jew bil-liġi, ta’ setgħat ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet fl-entità legali kkonċernata.

3.   Għall-finijiet tal-paragrafu 1, ir-relazzjonijiet li ġejjin bejn l-entitajiet legali ma għandhomx fihom infushom jitqiesu bħala li jikkostitwixxu relazzjonijiet ta’ kontroll:

(a)

l-istess korporazzjoni ta’ investiment pubbliku, investitur istituzzjonali jew kumpannija tal-kapital tar-riskju li għandhom parteċipazzjoni diretta jew indiretta ta’ aktar minn 50 % tal-valur nominali tal-kapital azzjonarju maħruġ jew il-maġġoranza tad-drittijiet tal-vot tal-azzjonisti jew tal-assoċjati;

(b)

l-entitajiet legali kkonċernati jkunu proprjetà jew taħt is-sorveljanza tal-istess korp pubbliku.

KAPITOLU II

Għotjiet

Taqsima I

Proċedura ta' għotja

Artikolu 9

Kondizzjonijiet għall-parteċipazzjoni

1.   Il-kondizzjonijiet minimi li ġejjin għandhom japplikaw:

(a)

tal-inqas tliet entitajiet legali għandhom jipparteċipaw f’azzjoni;

(b)

kull waħda mit-tliet entitajiet legali għandha tkun stabbilita fi Stat Membru differenti jew f’pajjiż assoċjat; u

(c)

it-tliet entitajiet legali msemmija fil-punt (b) għandhom ikunu indipendenti minn xulxin fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 8.

2.   Għall-finijiet tal-paragrafu 1, fejn wieħed mill-parteċipanti jkun il-JRC, jew organizzazzjoni internazzjonali ta' interess Ewropew jew entità maħluqa taħt il-liġi tal-Unjoni, għandu jitqies bħala stabbilit fi Stat Membru jew f’pajjiż assoċjat minbarra minn xi Stat Membru jew pajjiż assoċjat li fih ikun stabbilit parteċipant ieħor fl-istess azzjoni.

3.   Permezz ta’ deroga mill-paragrafu 1, il-kondizzjoni minima għandha tkun il-parteċipazzjoni ta' entità legali waħda stabbilita fi Stat Membru jew f'pajjiż assoċjat, fil-każ ta’:

(a)

azzjonijiet ta' riċerka fil-fruntieri tal-għarfien tal-Kunsill Ewropew għar-Riċerka (ERC);

(b)

l-istrument ta’ SME, fejn l-azzjoni jkollha valur miżjud Ewropew ċar;

(c)

azzjonijiet kofinanzjati tal-programm; u

(d)

f’każijiet ġustifikati previsti fil-programm ta’ ħidma jew il-pjan ta’ ħidma.

4.   Permezz ta’ deroga mill-paragrafu 1, fil-każ ta’ azzjonijiet ta’ koordinazzjoni u ta’ appoġġ u azzjonijiet ta’ taħriġ u ta’ mobilità, il-kondizzjonijiet minimi għandhom ikunu l-parteċipazzjoni ta’ entità legali waħda.

5.   Fejn adatt u debitament iġġustifikat, il-programmi ta’ ħidma jew pjanijiet ta’ ħidma jistgħu jipprevedu kondizzjonijiet addizzjonali skont ir-rekwiżiti ta' politika speċifiċi jew skont in-natura u l-objettivi tal-azzjoni, inkluż inter alia kondizzjonijiet dwar in-numru ta’ parteċipanti, it-tip ta’ parteċipant u l-post ta’ stabbiliment.

Artikolu 10

Eliġibbiltà għall-finanzjament

1.   Il-parteċipanti li ġejjin huma eliġibbli għal finanzjament mill-Unjoni:

(a)

kwalunkwe entità legali stabbilita fi Stat Membru jew f’pajjiż assoċjat, jew maħluqa skont il-liġi tal-Unjoni;

(b)

kwalunkwe organizzazzjoni internazzjonali ta’ interess Ewropew;

(c)

kwalunkwe entità legali stabbilita f’pajjiż terz identifikat fil-programm ta’ ħidma.

2.   Fil-każ ta’ organizzazzjoni internazzjonali parteċipanti jew fil-każ ta’ entità legali parteċipanti stabbilita f’pajjiż terz, li l-ebda waħda minnhom ma tkun eliġibbli għal finanzjament skont il-paragrafu 1, finanzjament mill-Unjoni jista' jingħata sakemm waħda mill-kondizzjonijiet li ġejjin tkun sodisfatta:

(a)

il-Kummissjoni jew il-korp ta’ finanzjament rilevanti jqisu l-parteċipazzjoni bħala essenzjali għat-twettiq tal-azzjoni;

(b)

finanzjament bħal dan jiġi previst taħt ftehim xjentifiku u teknoloġiku bilaterali jew f’xi arranġament ieħor bejn l-Unjoni u l-organizzazzjoni internazzjonali jew, għal entitajiet stabbiliti f’pajjiżi terzi, il-pajjiż li fih l-entità legali tkun stabbilita.

Artikolu 11

Sejħiet għal proposti

1.   Sejħiet għal proposti għandhom jinħarġu f'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u r-Regolament (UE) Nru 1268/12, b'kont meħud partikolarment tal-ħtieġa għal trasparenza u non-diskriminazzjoni, u għal flessibbiltà adatta għan-natura differenti tas-setturi tar-riċerka u l-innovazzjoni.

2.   Bħala eċċezzjoni u mingħajr preġudizzju għall-każijiet l-oħra previsti fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u fir-Regolament (UE) Nru 1268/2012, ma għandhomx jinħarġu sejħiet għal proposti għal azzjonijiet ta’ koordinazzjoni u appoġġ u azzjonijiet kofinanzjati ta’ programm li jkunu se jitwettqu minn entitajiet legali identifikati fil-programmi ta’ ħidma jew pjanijiet ta' ħidma sakemm dik l-azzjoni ma taqax fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ sejħa għal proposti.

3.   F'konformità mar-regoli rilevanti tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, u r-Regolament (UE) Nru 1268/2012, għandhom jiġu previsti perijodi ta' żmien suffiċjenti għat-tħejjija ta' proposti, b'avviż raġonevoli ta' sejħiet li ġejjin għal proposti permezz tal-pubblikazzjoni ta' programm ta' ħidma u ta' perijodu ta' żmien raġonevoli bejn il-pubblikazzjoni ta' sejħa għal proposti u l-iskadenza għall-preżentazzjoni ta' proposta.

Artikolu 12

Sejħiet konġunti ma’ pajjiżi terzi jew ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali

1.   Jistgħu jinħarġu sejħiet konġunti għal proposti ma’ pajjiżi terzi jew mal-organizzazzjonijiet u l-aġenziji xjentifiċi u teknoloġiċi tagħhom jew ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali sabiex flimkien jiffinanzjaw azzjonijiet f'oqsma ta' prijorità ta' interess komuni u ta' benefiċċju reċiproku mistenni u fejn hemm valur miżjud ċar għall-Unjoni. Il-proposti għandhom jiġu evalwati u magħżula permezz ta’ proċeduri konġunti ta’ evalwazzjoni u ta’ għażla li jridu jiġu miftiehma. Proċeduri ta’ evalwazzjoni u ta’ għażla bħal dawn għandhom jiżguraw konformità mal-prinċipji stabbiliti fit-Titolu VI tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u jinvolvu grupp ibbilanċjat ta’ esperti indipendenti maħtura minn kull parti.

2.   Entitajiet legali li jirċievu finanzjament mill-Unjoni għandhom jikkonkludu ftehim dwar l-għotja mal-Unjoni jew mal-korp ta’ finanzjament rilevanti. Dak il-ftehim dwar l-għotja għandu jinkludi deskrizzjoni tax-xogħol li jrid isir minn dawk il-parteċipanti u mill-entitajiet legali parteċipanti mill-pajjiżi terzi involuti.

3.   Entitajiet legali li qegħdin jirċievu finanzjament mill-Unjoni għandhom jikkonkludu ftehim ta’ koordinazzjoni mal-entitajiet legali parteċipanti li qegħdin jirċievu finanzjament mill-pajjiżi terzi jew minn organizzazzjonijiet internazzjonali rilevanti.

Artikolu 13

Proposti

1.   Il-proposti għandhom jinkludu abbozz ta' pjan għall-użu u d-disseminazzjoni tar-riżultati, fejn dan ikun previst fil-programm ta' ħidma jew fil-pjan ta' ħidma.

2.   Kull proposta għal riċerka dwar ċelloli staminali derivati minn embrijoni umani għandha tinkludi, kif adatt, dettalji dwar miżuri ta’ liċenzjar u ta’ kontroll li sejrin jittieħdu mill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri kkonċernati kif ukoll dettalji tal-approvazzjonijiet etiċi li sejrin jiġu pprovduti. Fir-rigward tad-derivazzjoni ta’ ċelloli staminali derivati minn embrijoni umani, istituzzjonijiet, organizzazzjonijiet u riċerkaturi għandhom ikunu soġġetti għal liċenzjar u kontroll strett skont il-qafas legali tal-Istati Membri kkonċernati.

3.   Proposta li tikser il-prinċipji etiċi jew kwalunkwe leġislazzjoni applikabbli, jew li ma tissodisfax il-kondizzjonijiet stabbiliti fid-Deċiżjoni Nru/2013/UE, fil-programm ta’ ħidma, fil-pjan ta’ ħidma jew fis-sejħa għall-proposti tista' tiġi eskluża mill-proċeduri ta’ evalwazzjoni, tal-għażla u tal-għotja fi kwalunkwe ħin.

4.   Fejn rilevanti u speċifikat fil-programm ta' ħidma jew fil-pjan ta' ħidma, il-proposti għandhom jispjegaw kif u sa liema grad l-analiżi tal-ġeneru hija rilevanti fil-kontenut tal-proġett maħsub.

Artikolu 14

Reviżjoni tal-etika

1.   Il-Kummissjoni għandha sistematikament twettaq reviżjonijiet etiċi għal proposti li jqajmu kwistjonijiet etiċi. Dik ir-reviżjoni għandha tivverifika r-rispett tal-prinċipji etiċi u l-leġislazzjoni u, fil-każ ta’ riċerka mwettqa barra mill-Unjoni, li l-istess riċerka kienet tkun permessa fi Stat Membru.

2.   Il-Kummissjoni għandha tagħmel kemm jista' jkun trasparenti l-proċess tar-reviżjoni tal-etika u tiżgura li jitwettaq fi żmien opportun filwaqt li tiġi evitata, fejn possibbli, il-preżentazzjoni mill-ġdid ta' dokumenti.

Artikolu 15

Kriterji tal-għażla u tal-għoti

1.   Il-proposti ppreżentati għandhom jiġu evalwati abbażi tal-kriterji tal-għoti li ġejjin:

(a)

eċċellenza;

(b)

impatt;

(c)

kwalità u effiċjenza tal-implimentazzjoni.

2.   Il-kriterju msemmi fil-punt (a) tal-paragrafu 1 biss għandu japplika għal proposti fir-rigward ta' azzjonijiet ta' riċerka fil-fruntieri tal-għarfien tal-ERC.

3.   Il-kriterju msemmi fil-punt (b) tal-paragrafu 1 jista' jingħata piż ikbar għal proposti għal azzjonijiet ta' innovazzjoni.

4.   Il-programm ta’ ħidma jew il-pjan ta’ ħidma għandu jistabbilixxi dettalji ulterjuri tal-applikazzjoni tal-kriterji tal-għoti stabbiliti fil-paragrafu 1, u jispeċifikaw il-piżijiet u l-limiti.

5.   Il-Kummissjoni għandha tieħu kont tal-possibbiltà ta' proċedura ta' preżentazzjoni f'żewġ stadji prevista fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u fir-Regolament (UE) Nru 1268/2012, fejn adatt u konsistenti mal-objettivi tas-sejħa għal proposti.

6.   Il-proposti għandhom jiġu klassifikati skont ir-riżultati tal-evalwazzjoni. L-għażla għandha ssir abbażi ta’ dik il-klassifikazzjoni.

7.   L-evalwazzjoni għandha titwettaq minn esperti indipendenti.

8.   Fil-każ ta' entità legali msemmija fl-Artikolu 11(2) jew f'ċirkostanzi oħra debitament iġġustifikati bħala eċċezzjonali, l-evalwazzjoni tista' titwettaq b'mod li jidderoga mill-paragrafu 7. F'kull każ ta' evalwazzjoni bħal din, il-Kummissjoni għandha tipprovdi informazzjoni dettaljata lill-Istati Membri dwar il-proċedura ta' evalwazzjoni użata u l-eżiti tagħha.

9.   F'każijiet fejn il-finanzjament mitlub mill-Unjoni għall-azzjoni huwa ugwali jew superjuri għal EUR 500 000, il-Kummissjoni jew il-korp ta’ finanzjament rilevanti għandhom, permezz ta' mezzi kompatibbli mal-liġi nazzjonali, jivverifikaw bil-quddiem il-kapaċità finanzjarja tal-koordinaturi biss. Barra minn hekk, kull meta jkun hemm raġunijiet biex tiġi ddubitata l-kapaċità finanzjarja tal-koordinatur jew tal-parteċipanti l-oħrajn abbażi tal-informazzjoni disponibbli, il-Kummissjoni jew il-korp ta' finanzjament rilevanti għandu jivverifika l-kapaċità ta' finanzjament tagħhom.

10.   Il-kapaċità finanzjarja ma għandhiex tiġi vverifikata la fir-rigward ta' entitajiet legali li l-vijabilità tagħhom tkun garantita minn Stat Membru jew minn pajjiż assoċjat u lanqas fir-rigward ta' stabbilimenti tal-edukazzjoni għolja u tal-edukazzjoni sekondarja.

11.   Il-kapaċità finanzjarja tista' tiġi garantita minn kwalunkwe entità legali oħra, li l-kapaċità finanzjarja tagħha mbagħad tiġi verifikata skont il-paragrafu 9.

Artikolu 16

Proċedura ta’ reviżjoni tal-valutazzjoni

1.   Il-Kummissjoni jew il-korp ta’ finanzjament rilevanti għandhom jipprovdu proċedura trasparenti ta’ analiżi tal-evalwazzjoni għal applikanti li jqisu li l-evalwazzjoni tal-proposta tagħhom ma tkunx saret skont il-proċeduri stabbiliti f'dan ir-Regolament, fil-programm ta’ ħidma, pjan ta’ ħidma rilevanti jew fis-sejħa għall-proposti.

2.   Talba għal reviżjoni għandha tkun relatata ma’ proposta speċifika, u għandha tiġi sottomessa mill-koordinatur tal-proposta fi żmien 30 ġurnata mid-data li fiha l-Kummissjoni jew il-korp ta’ finanzjament rilevanti jkunu infurmaw lill-koordinatur bir-riżultati tal-evalwazzjoni.

3.   Il-Kummissjoni jew il-korp ta’ finanzjament rilevanti għandhom ikunu responsabbli mill-eżami tat-talba msemmija fil-paragrafu 2. L-eżami għandu jkopri biss l-aspetti proċedurali tal-evalwazzjoni, u mhux il-merti tal-proposta.

4.   Kumitat għall-analiżi tal-evalwazzjoni magħmul minn persunal tal-Kummissjoni jew minn persunal tal-korp ta’ finanzjament rilevanti għandu jipprovdi opinjoni dwar l-aspetti proċedurali tal-proċess tal-evalwazzjoni. Għandu jiġi ppresedut minn uffiċjal tal-Kummissjoni jew tal-korp ta’ finanzjament rilevanti, minn dipartiment ieħor barra minn dak responsabbli għas-sejħa għall-proposti. Il-kumitat jista' jirrakkomanda waħda minn dawn li ġejjin:

(a)

evalwazzjoni mill-ġdid tal-proposta primarjament minn evalwaturi mhux involuti fl-evalwazzjoni preċedenti;

(b)

konferma tal-evalwazzjoni inizjali.

5.   Abbażi tar-rakkomandazzjoni msemmija fil-paragrafu 4, għandha tittieħed deċiżjoni mill-Kummissjoni jew mill-korp ta' finanzjament rilevanti u nnotifikata lill-koordinatur tal-proposta. Il-Kummissjoni jew il-korp ta' finanzjament rilevanti għandu jieħu tali deċiżjoni mingħajr dewmien żejjed.

6.   Il-proċedura ta’ reviżjoni ma għandhiex tittardja l-proċess tal-għażla ta’ proposti li mhumiex is-soġġett ta’ talbiet għal reviżjoni.

7.   Il-proċedura ta’ analiżi ma għandhiex tipprekludi kwalunkwe azzjoni oħra li l-parteċipant jista' jieħu f'konformità mal-liġi tal-Unjoni.

Artikolu 17

Mistoqsijiet u lmenti

1.   Il-Kummissjoni għandha tiżgura l-eżistenza ta' proċedura għal parteċipanti biex ikunu jistgħu jagħmlu mistoqsijiet jew ilmenti dwar l-involviment tagħhom f'Orizzont 2020.

2.   Il-Kummissjoni għandha tiżgura li l-informazzjoni dwar kif jiġu rreġistrati t-tħassib, it-talbiet jew l-ilmenti tkun disponibbli għall-parteċipanti kollha u tkun ippubblikata online.

Artikolu 18

Ftehim dwar l-għotja

1.   Il-Kummissjoni għandha, f'kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri, tfassal mudell ta' ftehimiet dwar l-għotja bejn il-Kummissjoni jew il-korp ta' finanzjament rilevanti u l-parteċipanti f'konformità ma' dan ir-Regolament. Jekk tkun meħtieġa modifika sinifikanti tal-mudell ta' ftehim dwar l-għotja, il-Kummissjoni għandha, f'kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri, tirrevedih kif adatt.

2.   Il-Kummissjoni jew il-korp ta’ finanzjament rilevanti għandhom jidħlu fi ftehim dwar l-għotja mal-parteċipanti. It-tneħħija jew is-sostituzzjoni ta' entità qabel l-iffirmar tal-ftehim dwar l-għotja għandhom jiġu debitament iġġustifikati.

3.   Il-ftehim dwar l-għotja għandu jistabbilixxi d-drittijiet u l-obbligi tal-parteċipanti u jew tal-Kummissjoni jew tal-korp ta’ finanzjament rilevanti f'konformità ma' dan ir-Regolament. Għandu jistabbilixxi wkoll id-drittijiet u l-obbligi ta’ entitajiet legali li jsiru parteċipanti matul l-implimentazzjoni tal-azzjoni, kif ukoll ir-rwol u l-kompiti ta' koordinatur ta' konsorzju.

4.   Abbażi ta' rekwiżit fi programm ta' ħidma jew fi pjan ta' ħidma, il-ftehim dwar l-għotja jista’ jistabbilixxi drittijiet u obbligi tal-parteċipanti fir-rigward tad-drittijiet ta' aċċess, l-użu d-disseminazzjoni, flimkien ma’ dawk stipulati f'dan ir-Regolament.

5.   Il-ftehim dwar l-għotja għandu, fejn ikun adatt u sa fejn ikun possibbli, jirrifletti l-prinċipji ġenerali stabbiliti fir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-Karta Ewropea għar-Riċerkaturi u l-Kodiċi ta’ Kondotta għar-Reklutaġġ ta’ Riċerkaturi, il-prinċipji tal-integrità tar-riċerka, ir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-ġestjoni ta’ proprjetà intellettwali f’attivitajiet ta' trasferiment ta’ għarfien, il-Kodiċi ta’ Prattika għal universitajiet u istituzzjonijiet pubbliċi oħrajn ta’ riċerka kif ukoll il-prinċipju tal-ugwaljanza bejn is-sessi stabbilit fl-Artikolu 16 tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013.

6.   Il-ftehim dwar l-għotja għandu, fejn adatt, ikun fih dispożizzjonijiet li jiżguraw ir-rispett tal-prinċipji etiċi, inkluż l-istabbiliment ta’ bord indipendenti tal-etika u d-dritt tal-Kummissjoni li twettaq verifika tal-etika minn esperti indipendenti.

7.   F'każijiet debitament iġġustifikati, għotjiet speċifiċi għal azzjonijiet jistgħu jiffurmaw parti minn sħubija qafas skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u r-Regolament (UE) Nru 1268/2012

Artikolu 19

Deċiżjonijiet dwar l-għotja

Fejn adatt, u f'każijiet debitament iġġustifikati, il-Kummissjoni, f'konformità mal-Artikolu 121(1) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, jew il-korp ta’ finanzjament rilevanti, jistgħu jinnotifikaw deċiżjonijiet dwar l-għotja minflok ma jiffirmaw ftehimiet dwar l-għotja. Id-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament li jirreferu għal ftehimiet dwar l-għotja għandhom japplikaw mutatis mutandis.

Artikolu 20

Żmien għall-għotja

1.   F'konformità mal-Artikolu 128(2) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 is-sejħiet għall-proposti għandhom jispeċifikaw id-data ppjanata sa liema l-applikanti kollha għandhom jiġu informati bl-eżitu tal-evalwazzjoni tal-applikazzjoni tagħhom u d-data indikattiva għall-iffirmar tal-ftehimiet dwar l-għotja jew għan-notifika tad-deċiżjonijiet dwar l-għotja.

2.   Id-dati msemmijin fil-paragrafu 1 għandhom ikunu bbażati fuq il-perijodi li ġejjin:

(a)

biex jiġu informati l-applikanti kollha dwar l-eżitu tal-evalwazzjoni tal-applikazzjoni tagħhom, perijodu massimu ta’ ħames xhur mid-data finali għall-preżentazzjoni tal-proposti kompluti;

(b)

biex jiġu ffirmati l-ftehimiet dwar l-għotja ma' applikanti jew jiġu notifikati bid-deċiżjonijiet dwar l-għotja, perijodu massimu ta’ tliet xhur mid-data ta’ meta l-applikanti ġew infurmati li kellhom suċċess.

3.   Il-perijodi msemmija fil-paragrafu 2 jistgħu jinqabżu għal azzjonijiet tal-ERC u f'każijiet debitament iġġustifikati bħala eċċezzjonali, b'mod partikolari fejn l-azzjonijiet ikunu kumplessi, fejn hemm għadd kbir ta' proposti jew fejn mitlub mill-applikanti.

4.   Il-parteċipanti għandhom jingħataw żmien raġonevoli biex jippreżentaw l-informazzjoni u dokumentazzjoni meħtieġa għall-iffirmar tal-ftehim dwar l-għotja. Il-Kummissjoni għandha tieħu deċiżjonijiet jew tagħmel talbiet għal informazzjoni kemm jista' jkun malajr. Fejn possibbli, il-preżentazzjoni mill-ġdid ta' dokumenti għandha tiġi evitata.

Artikolu 21

Żmien għall-Ħlas

Il-parteċipanti għandhom jitħallsu fi żmien opportun f'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012. Meta jsir pagament lill-koordinatur, il-Kummissjoni jew il-korp ta' finanzjament rilevanti għandhom jinnotifikaw lill-parteċipanti dwar dan.

Artikolu 22

Sistema elettronika sigura

Kull skambju mal-parteċipanti, inkluż il-konklużjoni ta' ftehimiet dwar l-għotja, in-notifika ta' deċiżjonijiet dwar l-għotja u kwalunkwe emenda oħra, jistgħu jsiru permezz ta' sistema ta' skambju elettroniku stabbilita mill-Kummissjoni jew mill-korp ta' finanzjament rilevanti, kif stipulat fl-Artikolu 179 tar-Regolament Nru 1268/2012.

Taqsima II

Implimentazzjoni

Artikolu 23

Implimentazzjoni ta' azzjonijiet

1.   Il-parteċipanti għandhom jimplimentaw l-azzjonijiet skont il-kondizzjonijiet u l-obbligi kollha stabbiliti f’dan ir-Regolament, ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, ir-Regolament (UE) Nru 1268/2012, id-Deċiżjoni 2013/743/UE, il-programm ta’ ħidma jew il-pjan ta’ ħidma, is-sejħa għall-proposti u l-ftehim dwar l-għotja.

2.   Il-parteċipanti ma għandhom jagħmlu l-ebda impenn li jkun inkompatibbli ma' dan ir-Regolament jew mal-ftehim dwar l-għotja. Meta parteċipant jonqos milli jikkonforma mal-obbligi tiegħu fir-rigward tal-implimentazzjoni teknika tal-azzjoni, il-parteċipanti l-oħra għandhom jikkonformaw mal-obbligi mingħajr ebda finanzjament addizzjonali mill-Unjoni sakemm il-Kummissjoni jew il-korp ta’ finanzjament rilevanti ma teħlishomx espressament minn dak l-obbligu. F'każ ta' parteċipant f'kontumaċja, il-Kummissjoni tista', f'konformità mal-punt (a) tal-Artikolu 33(3), titrasferixxi l-ammont dovut mill-Fond ta' Garanzija għall-Parteċipanti msemmi fl-Artikolu 32 lill-koordinatur tal-azzjoni. Ir-responsabbiltà finanzjarja ta’ kull parteċipant għandha tkun limitata għad-dejn proprju tiegħu, soġġett għad-dispożizzjonijiet relatati mal-Fond ta' Garanzija għall-Parteċipanti. Il-parteċipanti għandhom jiżguraw li l-Kummissjoni jew il-korp ta’ finanzjament rilevanti jiġu infurmati fi żmien opportun bi kwalunkwe avveniment li jista' jaffettwa b'mod sinifikanti l-implimentazzjoni tal-azzjoni jew l-interessi tal-Unjoni.

3.   Il-parteċipanti għandhom jimplimentaw l-azzjoni u għandhom jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa u miżuri raġonevoli għal dak l-għan. Għandu jkollhom ir-riżorsi adatti kif u meta meħtieġa għat-twettiq tal-azzjoni. Fejn ikun meħtieġ għall-implimentazzjoni tal-azzjoni, jistgħu jsejħu lil partijiet terzi, inkluż subkuntratturi, biex iwettqu ħidma taħt l-azzjoni jew jistgħu jużaw riżorsi magħmula disponibbli minn partijiet terzi permezz ta’ kontribuzzjonijiet in natura, skont il-kondizzjonijiet stabbiliti fil-ftehim dwar l-għotja. Il-parteċipanti għandhom ikunu responsabbli lejn il-Kummissjoni jew lejn il-korp ta’ finanzjament rilevanti u lejn il-parteċipanti l-oħra għax-xogħol li jkun sar.

4.   L-għoti ta’ subkuntratti għat-twettiq ta’ ċerti elementi tal-azzjoni għandu jkun limitat għall-każijiet previsti fil-ftehim dwar l-għotja u għall-każijiet debitament iġġustifikati li ma jistgħux jiġu previsti b'mod ċar meta l-ftehim dwar l-għotja jidħol fis-seħħ.

5.   Partijiet terzi minbarra subkuntratturi jistgħu jwettqu ħidma taħt l-azzjoni skont il-kondizzjonijiet stabbiliti fil-ftehim dwar l-għotja. Il-parti terza u l-ħidma li għandha titwettaq minnha għandhom jiġu identifikati fil-ftehim dwar l-għotja.

L-ispejjeż imġarrba minn dawk il-partijiet terzi jistgħu jitqiesu bħala eliġibbli jekk il-parti terza tissodisfa l-kondizzjonijiet kollha li ġejjin:

(a)

tkun eliġibbli għal finanzjament kieku kienet parteċipant;

(b)

tkun entità affiljata jew għandha rabta legali ma’ parteċipant li jimplika kollaborazzjoni li mhijiex limitata għall-azzjoni;

(c)

tiġi identifikata fil-ftehim dwar l-għotja;

(d)

tikkonforma mar-regoli applikabbli għall-parteċipant skont il-ftehim dwar l-għotja fir-rigward tal-eliġibbiltà tal-ispejjeż u l-kontroll tal-infiq;

(e)

taċċetta obbligazzjoni in solidum mal-parteċipant għall-kontribuzzjoni tal-Unjoni li tikkorrispondi għall-ammont iddikjarat mill-parti terza, jekk meħtieġ mill-Kummissjoni jew mill-korp ta' finanzjament rilevanti.

6.   Partijiet terzi jistgħu jagħmlu wkoll riżorsi disponibbli għal parteċipant permezz ta’ kontribuzzjonijiet in natura għall-azzjoni. Spejjeż imġarrba minn partijiet terzi fir-rigward ta' tali kontribuzzjoni li jsiru mingħajr ħlas huma eliġibbli għal finanzjament sakemm ikunu jissodisfaw il-kondizzjonijiet stabbiliti fil-ftehim dwar l-għotja.

7.   L-azzjoni tista' tinvolvi appoġġ finanzjarju għal partijiet terzi taħt il-kondizzjonijiet stabbiliti fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u r-Regolament (UE) Nru 1268/2012. L-ammonti msemmija fil-punt (c) tal-Artikolu 137(1) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 jistgħu jinqabżu meta dan ikun meħtieġ sabiex jintlaħqu l-objettivi ta’ azzjoni.

8.   L-azzjoni mwettqa minn parteċipanti li huma awtoritajiet kontraenti fit-tifsira tad-Direttiva 2004/17/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (24), tad-Direttiva 2004/18/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (25) u d-Direttiva 2009/81/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (26) tista' tinvolvi jew ikollha bħala l-għan primarju tagħhom l-akkwist pre-kummerċjali u l-akkwist ta’ soluzzjonijiet innovattivi, fejn previsti fi programm ta’ ħidma jew fi pjan ta’ ħidma u meħtieġa għall-implimentazzjoni tagħha. F'każijiet bħal dawn, ir-regoli stabbiliti fl-Artikolu 51(2), (4) u (5) ta' dan ir-Regolament għandhom japplikaw għall-proċeduri ta’ akkwist imwettqa mill-parteċipanti.

9.   Il-parteċipanti għandhom ikunu konformi mal-leġislazzjoni nazzjonali, ir-regolamenti u r-regoli etiċi fil-pajjiżi fejn ser titwettaq l-azzjoni. Fejn adatt, il-parteċipanti għandhom ifittxu l-approvazzjoni tal-kumitati etiċi nazzjonali jew lokali rilevanti qabel il-bidu tal-azzjoni.

10.   Xogħol li juża l-annimali għandu jsir skont l-Artikolu 13 TFUE u għandu jkun konformi mar-rekwiżiti biex l-użu tal-annimali għal skopijiet xjentifiċi jiġi sostitwit, imnaqqas u raffinat skont il-liġi tal-Unjoni u b’mod partikolari d-Direttiva 2010/63/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (27).

Artikolu 24

Konsorzju

1.   Il-membri ta’ kwalunkwe konsorzju li jixtieq jipparteċipa f’azzjoni għandhom jaħtru wieħed minnhom biex jaġixxi bħala koordinatur li għandu jiġi identifikat fil-ftehim dwar l-għotja. Il-koordinatur għandu jkun il-punt ta' kuntatt prinċipali bejn il-membri tal-konsorzju fir-rigward tal-Kummissjoni jew il-korp ta' finanzjament rilevanti, sakemm ma jiġix speċifikat mod ieħor fil-ftehim dwar l-għotja, jew fil-każ ta' nuqqas ta' konformità mal-obbligi tiegħu taħt il-ftehim dwar l-għotja.

2.   Il-membri ta' konsorzju li jipparteċipaw f'azzjoni għandhom jikkonkludu ftehim intern ("il-ftehim tal-konsorzju") li jistabbilixxi d-drittijiet u l-obbligi tagħhom fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-azzjoni f'konformità mal-ftehim dwar l-għotja, minbarra f'każijiet debitament iġġustifikati previsti fil-programm ta' ħidma jew fil-pjan ta' ħidma jew fis-sejħa għal proposti. Il-Kummissjoni għandha tippubblika linji gwida dwar il-kwistjonijiet ewlenin li jistgħu jiġu indirizzati mill-parteċipanti fil-ftehim ta' konsorzju.

3.   Il-ftehim ta' konsorzju jista' jistipula inter alia dan li ġej:

(a)

l-organizzazzjoni interna tal-konsorzju;

(b)

id-distribuzzjoni tal-finanzjament tal-Unjoni;

(c)

ir-regoli dwar id-disseminazzjoni, l-użu u d-drittijiet ta' aċċess, addizzjonali għal dawk li jinsabu fit-Titolu III, Kapitolu I ta' dan ir-Regolament, u għad-dispożizzjonijiet fil-ftehim dwar l-għotja;

(d)

arranġamenti għas-soluzzjoni ta' tilwim intern;

(e)

arranġamenti rigward responsabbiltà, indennizz u kunfidenzjalità bejn il-parteċipanti.

Il-membri tal-konsorzju jistgħu jagħmlu kull arranġament fil-konsorzju li jqisu xieraq sakemm dawn l-arranġamenti ma joħolqux konflitt mal-ftehim dwar l-għotja jew dan ir-Regolament.

4.   Il-konsorzju jista' jipproponi li jżid jew li jneħħi parteċipant jew jibdel il-koordinatur skont id-dispożizzjonijiet rilevanti tal-ftehim dwar l-għotja, sakemm il-bidla tkun konformi mal-kondizzjonijiet għal parteċipazzjoni, ma taffettwax b’mod negattiv l-implimentazzjoni tal-azzjoni u ma tkunx kuntrarja għall-prinċipju ta’ trattament ugwali.

Taqsima III

Forom ta’ għotjiet u regoli ta’ finanzjament

Artikolu 25

Forom ta’ għotjiet

Għotjiet jistgħu jieħdu waħda mill-forom previsti fl-Artikolu 123 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, filwaqt li jittieħed kont tal-objettivi tal-azzjoni.

Artikolu 26

Eliġibbiltà tal-ispejjeż

1.   Il-kondizzjonijiet għall-eliġibbiltà tal-ispejjeż huma definiti fl-Artikolu 126 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012. L-ispejjeż imġarrba minn partijiet terzi taħt l-azzjoni jistgħu jkunu eliġibbli skont id-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament u tal-ftehim dwar l-għotja.

2.   Spejjeż li mhumiex eliġibbli huma dawk li ma jkunux konformi mal-kondizzjonijiet tal-paragrafu 1, inkluż, b’mod partikolari, dispożizzjonijiet għal telf jew imposti possibbli fil-futur, telf fil-kambju, spejjeż relatati mar-redditu fuq il-kapital, spejjeż rimborżati fir-rigward ta’ azzjoni jew programm ieħor tal-Unjoni, dejn u imposti fuq ħlas ta’ dejn u nfiq eċċessiv jew bl-addoċċ.

Artikolu 27

Spejjeż diretti eliġibbli tal-persunal

1.   Mingħajr preġudizzju għall-kondizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 26, l-ispejjeż diretti eliġibbli tal-persunal għandhom ikunu limitati għal salarji flimkien mal-ħlasijiet tas-sigurtà soċjali u spejjeż oħrajn inklużi fir-remunerazzjoni ta' persunal assenjat għall-azzjoni, li jirriżultaw mil-liġi nazzjonali jew mill-kuntratt tal-impjieg.

2.   Mingħajr preġudizzju għall-kondizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 26, ir-remunerazzjoni addizzjonali għal persunal ta' parteċipanti li huma entitiajiet legali mingħajr skop ta' qligħ assenjat għall-azzjoni, inklużi pagamenti abbażi tal-kuntratti supplimentari irrispettivament min-natura tagħhom, tista' titqies ukoll bħala spejjeż diretti eliġibbli tal-persunal, sal-ammont imniżżel fil-paragrafu 3, jekk jissodisfaw il-kondizzjonijiet addizzjonali li ġejjin:

(a)

tkun parti mill-prattika abitwali ta' remunerazzjoni tal-parteċipant u titħallas b'mod konsistenti kull meta tkun meħtieġa l-istess tip ta' ħidma jew ta' kompetenza esperta;

(b)

il-kriterji użati biex jiġu kkalkolati l-pagamenti supplimentari huma oġġettivi u ta' applikazzjoni ġenerali mill-parteċipant, indipendentement mis-sors ta' finanzjament użat.

3.   Remunerazzjoni addizzjonali tista' tkun eliġibbli sa EUR 8 000 kull sena u għal kull persuna. Fir-rigward ta' persuna li ma taħdimx esklussivament għall-azzjoni, għandu japplika limitu għal kull siegħa. Il-limitu għal kull siegħa għandu jiġi kkalkolat billi EUR 8 000 jiġu diviżi bin-numru ta' sigħat produttivi annwali kkalkolat skont l-Artikolu 31.

Artikolu 28

Finanzjament tal-azzjoni

1.   Il-finanzjament ta' azzjoni ma għandux jaqbeż it-total tal-spejjeż eliġibbli tneħħi l-irċevuti tal-azzjoni.

2.   Dawn li ġejjin għandhom jitqiesu bħala irċevuti tal-azzjoni:

(a)

riżorsi magħmula disponibbli minn partijiet terzi lill-parteċipanti permezz ta’ trasferimenti finanzjarji jew kontributi in natura mingħajr ħlas, li l-valur tagħhom ikun ġie ddikjarat bħala spejjeż eliġibbli mill-parteċipant, dment li jkunu ġew ikkontribwiti mill-parti terza speċifikament biex jintużaw fl-azzjoni;

(b)

dħul iġġenerat mill-azzjoni, ħlief għal dħul iġġenerat mill-użu tar-riżultati tal-azzjoni;

(c)

dħul iġġenerat mill-bejgħ ta’ assi mixtrija taħt il-ftehim dwar l-għotja sal-valur tal-ispiża inizjalment indikata għall-azzjoni mill-parteċipant.

3.   Għandha tiġi applikata rata unika ta’ rimborż tal-ispejjeż eliġibbli għal kull azzjoni għall-attivitajiet kollha ffinanzjati taħtha. Ir-rata massima għanda tiġi ffissata fil-programm ta’ ħidma jew fil-pjan ta’ ħidma.

4.   L-għotja ta' Orizzont 2020 tista' tilħaq massimu ta’ 100 % tat-total tal-ispejjeż eliġibbli, mingħajr preġudizzju għall-prinċipju ta’ kofinanzjament.

5.   L-għotja ta' Orizzont 2020 għandha tkun limitata għal massimu ta’ 70 % tat-total tal-ispejjeż eliġibbli għall-:azzjonijiet ta' innovazzjoni u azzjonijiet kofinanzjati tal-programm.

B'deroga mill-paragrafu 3, l-għotja ta' Orizzont 2020 tista', għal azzjonijiet ta' innovazzjoni, tilħaq massimu ta' 100 % tal-ispejjeż eliġibbli totali għal entitajiet legali mingħajr skop ta’ qligħ, mingħajr preġudizzju għall-prinċipju ta’ kofinanzjament.

6.   Ir-rati ta’ rimborż determinati f’dan l-Artikolu għandhom japplikaw ukoll fil-każ ta’ azzjonijiet fejn il-finanzjament ikun iffissat b’rata fissa, fuq skala ta’ kostijiet unitarji jew bħala somma f’daqqa għall-azzjoni sħiħa jew għal parti minnha.

Artikolu 29

Spejjeż indiretti

1.   Spejjeż indiretti eliġibbli għandhom jiġu determinati bl-applikazzjoni ta’ rata fissa ta’ 25 % tat-total tal-ispejjeż diretti eliġibbli, eskluż spejjeż diretti eliġibbli għal subkuntrattar u l-ispejjeż ta' riżorsi magħmula disponibbli minn partijiet terzi li ma jintużawx fil-bini tal-benefiċjarju, kif ukoll appoġġ finanzjarju għal partijiet terzi.

2.   B’deroga mill-paragrafu 1, spejjeż indiretti jistgħu jiġu ddikjarati fil-forma ta’ somma f’daqqa jew spejjeż ta’ skala ta’ unità meta jiġu pprovduti fil-programm ta’ ħidma jew fil-pjan ta’ ħidma.

Artikolu 30

Evalwazzjoni tal-livelli ta' finanzjament

L-evalwazzjoni interim ta' Orizzont 2020 għandha tinkludi evalwazzjoni tal-impatt tad-diversi elementi introdotti permezz tal-livelli ta' finanzjament il-ġodda stabbiliti fl-Artikoli 27, 28 u 30 ta' dan ir-Regolament, bil-għan li ssir evalwazzjoni jekk l-approċċ il-ġdid wassalx għal sitwazzjonijiet mhux mixtieqa li jaffetwaw b'mod negattiv l-attrattività ta' Orizzont 2020.

Artikolu 31

Sigħat produttivi annwali

1.   Spejjeż eliġibbli tal-persunal għandhom ikopru biss is-sigħat li fil-fatt inħadmu mill-persuni li direttament qegħdin iwettqu xogħol taħt l-azzjoni. L-evidenza fir-rigward tas-sigħat attwali maħduma għandha tiġi pprovduta mill-parteċipant, normalment permezz ta’ sistema għar-reġistrazzjoni tal-ħin.

2.   Għal persuni li jaħdmu esklussivament għall-azzjoni, ma hija meħtieġa l-ebda reġistrazzjoni tal-ħin. F’każijiet bħal dawn, il-parteċipant għandu jiffirma dikjarazzjoni li jikkonferma li l-persuna kkonċernata tkun ħadmet esklussivament għall-azzjoni.

3.   Il-ftehim dwar l-għotja għandu jkun fih:

(a)

ir-rekwiżiti minimi għas-sistema għar-reġistrazzjoni tal-ħin;

(b)

l-alternattiva tal-għażla bejn numru fiss ta' sigħat produttivi annwali u l-metodu għall-istabbiliment tan-numru ta' sigħat produttivi annwali li għandhom jintużaw għall-kalkolu tar-rati fis-siegħa tal-persunal, b'kont meħud tal-prattiċi abitwali taż-żamma tal-kontijiet tal-parteċipant.

Artikolu 32

Sidien ta' SMEs u persuni fiżiċi mingħajr salarju

Is-sidien ta’ SMEs li ma jirċevux salarju, u persuni fiżiċi oħra li ma jirċevux salarju, jistgħu jiċċarġjaw spejjeż tal-persunal abbażi ta’ skala ta’ unità.

Artikolu 33

Spejjeż ta' unità

1.   Skont l-Artikolu 124 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, il-Kummissjoni tista' tistabbilixxi metodi sabiex tiddetermina l-ispejjeż ta’ unità abbażi ta’:

(a)

data statistika jew mezzi oġġettivi simili;

(b)

data storika verifikabbli tal-parteċipant.

2.   Spejjeż diretti eliġibbli tal-persunal jistgħu jiġu ffinanzjati abbażi ta’ spejjeż ta' unità stabbilita skont il-prattiċi abitwali taż-żamma tal-kontijiet tal-ispiża tal-parteċipant, sakemm dawn ikunu konformi mal-kriterji kumulattivi li ġejjin:

(a)

jiġu kkalkolati abbażi tat-total tal-ispejjeż attwali tal-persunal irreġistrati fil-kontijiet ġenerali tal-parteċipant li jistgħu jiġu aġġustati mill-parteċipant abbażi tal-elementi ibbaġitjati jew stmati skont il-kondizzjonijiet definiti mill-Kummissjoni;

(b)

ikunu konformi mal-Artikolu 26 u 27;

(c)

jiżguraw konformità mar-rekwiżit ta’ mingħajr skop ta’ qligħ u l-evitar ta’ finanzjament doppju tal-ispejjeż;

(d)

jiġu kkalkolati b’konsiderazzjoni debita għall-Artikolu 31.

Artikolu 34

Ċertifikat dwar id-dikjarazzjonijiet finanzjarji

Iċ-ċertifikat dwar id-dikjarazzjonijiet finanzjarji għandu jkopri l-ammont totali tal-għotja mitluba minn parteċipant fil-forma ta' rimborż ta' spejjeż attwali u taħt il-forma ta' spejjeż ta' unità imsemmija fl-Artikolu 33(2), esklużi l-ammonti ddikjarati abbażi ta' somom f'daqqa, rati fissi u spejjeż ta' unità minbarra dawk determinati skont il-prattiċi abitwali taż-żamma tal-kontijiet tal-ispiża tal-parteċipanti. Iċ-ċertifikat għandu jiġi sottomess biss meta l-ammont ikun ugwali għal jew ikbar minn EUR 325 000 fil-mument tat-talba tal-pagament tal-bilanċ tal-għotja.

Artikolu 35

Ċertifikat dwar il-metodoloġija

1.   Parteċipanti li jikkalkulaw u jiddikjaraw spejjeż diretti tal-persunal abbażi ta' spejjeż ta' unità skont l-Artikolu 33(2) jistgħu jissottomettu ċertifikat dwar il-metodoloġija lill-Kummissjoni. Dik il-metodoloġija għandha tkun konformi mal-kondizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 33 (2) u tissodisfa r-rekwiżiti tal-ftehim dwar l-għotja.

2.   Meta l-Kummissjoni taċċetta ċertifikat dwar il-metodoloġija, dan għandu jkun validu għall-azzjonijiet kollha ffinanzjati taħt ir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 u l-parteċipant għandu jikkalkula u jitlob spejjeż abbażi tiegħu. Ladarba l-Kummissjoni tkun aċċettat ċertifikat dwar il-metodoloġija, hi m'għandha tattribwixxi l-ebda żball sistemiku jew rikorrrenti lill-metodoloġija aċċettata.

Artikolu 36

Awdituri li jiċċertifikaw

1.   Iċ-ċertifikati dwar id-dikjarazzjonijiet finanzjarji u dwar il-metodoloġija msemmija fl-Artikoli 34 u 35 għandhom jiġu stabbiliti minn awditur indipendenti kwalifikat biex iwettaq verifiki statutorji ta’ dokumenti ta’ kontabbiltà skont id-Direttiva 2006/43/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (28) jew skont regolamenti nazzjonali simili jew minn uffiċjal pubbliku kompetenti u indipendenti li l-awtoritajiet nazzjonali rilevanti jkunu tawh il-kapaċità legali biex jivverifika l-parteċipant u li ma kienx involut fit-tħejjija tad-dikjarazzjonijiet finanzjarji.

2.   Fuq talba mill-Kummissjoni, il-Qorti tal-Awdituri jew l-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF), l-awditur li jwassal iċ-ċertifikat dwar id-dikjarazzjonijiet finanzjarji u dwar il-metodoloġija għandu jagħti aċċess għad-dokumenti ta’ appoġġ u dokumentazzjoni tal-verifika li abbażi tagħhom kien inħareġ ċertifikat dwar id-dikjarazzjonijiet finanzjarji jew dwar il-metodoloġija.

Artikolu 37

Finanzjament kumulattiv

Azzjoni li tkun ingħatat għotja mill-baġit tal-Unjoni tista' wkoll tagħti lok għall-għoti ta’ għotja abbażi tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013,sakemm l-għotjiet ma jkoprux l-istess elementi ta’ spejjeż.

Taqsima IV

Garanziji

Artikolu 38

Fond ta' Garanzija għall-Parteċipant

1.   Fond ta’ garanzija għall-parteċipanti (il-"Fond") huwa b’dan stabbilit u għandu jkopri r-riskju assoċjat man-nuqqas ta’ rkupru ta’ somom dovuti lill-Unjoni taħt azzjonijiet iffinanzjati permezz ta’ għotjiet mill-Kummissjoni taħt id-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE u mill-Kummissjoni jew minn korpi ta' finanzjament tal-Unjoni taħt l-“Orizzont 2020” skont ir-regoli stabbiliti f’dan ir-Regolament. Il-Fond għandu jissostitwixxi u jissuċċedi l-Fond ta’ Garanzija għall-Parteċipanti stabbilit skont ir-Regolament (KE) Nru 1906/2006.

2.   Il-Fond għandu jiġi operat skont l-Artikolu 39. Kwalunkwe interess finanzjarju ġġenerat mill-Fond għandu jiżdied mal-Fond u għandu jservi esklussivament għall-finijiet stabbiliti fl-Artikolu 39(3).

3.   Meta l-interess huwa insuffiċjenti biex ikopri l-operazzjonijiet deskritti fl-Artikolu 39(3), il-Fond ma għandux jintervjeni u l-Kummissjoni jew il-korp ta' finanzjament rilevanti tal-Unjoni għandu jirkupra direttament minn parteċipanti jew partijiet terzi kwalunkwe ammont dovut.

4.   Il-Fond għandu jiġi kkunsidrat bħala garanzija suffiċjenti skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012. Ma jistgħu jiġu aċċettati l-ebda garanziji addizzjonali jew titoli ta’ sigurtà mill-parteċipanti jew imposti fuqhom ħlief fil-każ deskritt fil-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu.

5.   Il-parteċipanti f’azzjonijiet taħt Orizzont 2020 li r-riskju tagħhom ikun kopert mill-Fond għandhom jagħmlu kontribuzzjoni ta’ 5 % tal-finanzjament mill-Unjoni għall-azzjoni. Fit-tmiem tal-azzjoni l-ammont ikkontribwit lill-Fond għandu jingħata lura lill-parteċipanti, permezz tal-koordinatur.

6.   Ir-rata tal-kontribuzzjoni tal-parteċipanti lill-Fond stipulata fil-paragrafu 5 tista' titnaqqas abbażi tal-valutazzjoni interim ta' Orizzont 2020.

Artikolu 39

Operazzjoni tal-Fond

1.   Il-Fond għandu jiġi ġestit mill-Unjoni, irrappreżentata mill-Kummissjoni li taġixxi bħala aġent eżekuttiv għan-nom tal-parteċipanti, skont il-kondizzjonijiet stabbiliti mill-ftehim dwar l-għotja.

Il-Kummissjoni tista' tiġġestixxi l-Fond direttament jew tafda l-amministrazzjoni finanzjarja tal-Fond jew lill-Bank Ewropew tal-Investiment jew lil istituzzjoni finanzjarja adatta ("il-bank depożitarju"). Il-bank depożitarju għandu jamministra l-Fond skont l-istruzzjonijiet tal-Kummissjoni.

2.   Il-kontribuzzjoni tal-parteċipanti għall-Fond tista' tiġi kkumpensata mill-pre-finanzjament inizjali u titħallas lill-Fond għan-nom tal-parteċipanti.

3.   Fejn ikun hemm ammonti dovuti lill-Unjoni minn parteċipant, il-Kummissjoni tista', mingħajr preġudizzju għal penali li jistgħu jiġu imposti fuq il-parteċipant kontumaċi, tieħu xi waħda mill-azzjonijiet li ġejjin:

(a)

tittrasferixxi, jew tordna l-bank depożitarju biex jittrasferixxi, direttament l-ammont dovut mill-Fond lill-koordinatur tal-azzjoni. Dak it-trasferiment għandu jsir wara t-terminazzjoni jew it-neħħija mill-parteċipazzjoni tal-parteċipant kontumaċi jekk l-azzjoni tkun għadha għaddejja u jekk il-parteċipanti li jifdal jaqblu li jimplimentawha skont l-istess objettivi. Ammonti trasferiti mill-Fond għandhom jitqiesu bħala finanzjament mill-Unjoni;

(b)

tirkupra effettivament dak l-ammont mill-Fond.

Il-Kummissjoni għandha toħroġ ordni ta’ rkupru kontra dak il-parteċipant jew parti terza għall-benefiċċju tal-Fond. Il-Kummissjoni tista' għal dak il-għan, tadotta deċiżjoni ta’ rkupru skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

4.   L-ammonti rkuprati mill-Fond għandhom jikkostitwixxu dħul assenjat lill-Fond fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 21(4) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012. Ladarba l-implimentazzjoni tal-għotjiet kollha li r-riskju tagħhom ikun kopert mill-Fond tkun kompluta, kwalunkwe somma li jkun għad fadal għandha tiġi rkuprata mill-Kummissjoni u mdaħħla fil-baġit tal-Unjoni, soġġett għad-deċiżjonijiet tal-awtorità leġislattiva.

KAPITOLU III

Esperti

Artikolu 40

Ħatra ta’ esperti indipendenti

1.   Il-Kummissjoni u, fejn adatt, korpi ta’ finanzjament jistgħu jaħtru esperti indipendenti biex jevalwaw proposti f'konformità mal-Artikolu 15 jew biex jagħtu pariri dwar jew jassistu:

(a)

fl-evalwazzjoni tal-proposti;

(b)

fil-monitoraġġ tal-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet imwettqa skont ir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 kif ukoll ta’ Programmi preċedenti ta’ Riċerka u/jew ta’ Innovazzjoni;

(c)

fl-implimentazzjoni tal-politika jew ta' programmi ta’ riċerka u ta’ innovazzjoni tal-Unjoni inkluż Orizzont 2020, kif ukoll l-ilħuq u l-funzjonament taż-Żona Ewropea tar-Riċerka;

(d)

fl-evalwazzjoni tal-Programmi ta’ Riċerka u ta’ Innovazzjoni;

(e)

fid-disinn tal-politika ta’ riċerka u ta’ innovazzjoni tal-Unjoni, inkluż it-tħejjija ta’ programmi futuri.

2.   L-esperti indipendenti għandhom jintgħażlu abbażi ta’ ħilithom, esperjenza u għarfien adatt biex iwettqu l-kompiti assenjati lilhom. F'każijiet fejn l-esperti indipendenti jkollhom jittrattaw informazzjoni klassifikata, għandha tkun meħtieġa approvazzjoni adatta ta’ sigurtà qabel il-ħatra.

L-esperti indipendenti għandhom jiġu identifikati u magħżula abbażi ta’ sejħiet għall-applikazzjoni minn individwi u sejħiet indirizzati lil organizzazzjonijiet rilevanti bħal aġenziji ta’ riċerka, istituzzjonijiet ta’ riċerka, universitajiet, organizzazzjonijiet ta’ standardizzazzjoni, organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili jew impriżi bil-għan li tiġi stabbilita bażi tad-data ta’ kandidati.

Il-Kummissjoni jew il-korp rilevanti ta’ finanzjament jistgħu, jekk jitqies adatt u f’każijiet debitament iġġustifikati, jagħżlu b'mod trasparenti kwalunkwe individwu espert bil-ħiliet adatti mhux inkluż fil-bażi tad-data.

Meta jaħtru esperti indipendenti, il-Kummissjoni jew il-korp ta' finanzjament rilevanti għandhom jieħdu l-miżuri adatti biex jippruvaw jiksbu kompożizzjoni bbilanċjata fi ħdan il-gruppi tal-esperti u l-bordijiet ta' evalwazzjoni fir-rigward ta' diversi ħiliet, esperjenzi, għarfien, diversità ġeografika u ta' ġeneru, u b'kont meħud tas-sitwazzjoni fil-qasam tal-azzjoni. Fejn adatt, għandu jinstab bilanċ bejn is-settur privat u dak pubbliku.

Il-Kummissjoni jew il-korp rilevanti ta’ finanzjament jistgħu jfittxu l-parir ta’ korpi konsultattivi għall-ħatra ta’ esperti indipendenti. Fil-każ ta’ azzjonijiet ta’ riċerka fil-fruntieri tal-għarfien tal-ERC, il-Kummissjoni għandha taħtar esperti abbażi ta’ proposta mill-Kunsill Xjentifiku tal-ERC.

3.   Il-Kummissjoni jew il-korp ta' finanzjament rilevanti għandu jiżgura li espert li jkollu konflitt ta' interess fir-rigward ta' materja li fuqha l-espert huwa meħtieġ jipprovdi opinjoni ma jevalwax, ma jagħtix parir jew ma jassistix dwar il-materja speċifika fil-kwistjoni.

4.   Kull skambju ma' esperti indipendenti, inkluż il-konklużjoni ta' kuntratti għall-ħatra tagħhom u kwalunkwe emenda tiegħu, jistgħu jsiru permezz ta' sistema ta' skambju elettroniku stabbilita mill-Kummissjoni jew mill-korp ta' finanzjament rilevanti, kif stipulat fl-Artikolu 287(4) tar-Regolament (UE) Nru 1268/2012.

5.   L-ismijiet ta’ esperti maħtura f’kapaċità personali, li jkunu għenu lill-Kummissjoni jew lill-korpi ta’ finanzjament fl-implimentazzjoni tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013 u d-Deċiżjoni 2013/743/UE, flimkien mal-qasam ta' kompetenza esperta tagħhom, għandhom jiġu ppubblikati mill-inqas darba fis-sena fuq is-sit tal-internet tal-Kummissjoni jew tal-korp ta’ finanzjament rilevanti. Tali informazzjoni għandha tinġabar, tiġi pproċessata u ppubblikata f'konformità mar-Regolament (KE) Nru 45/2001.

TITOLUIII

REGOLI LI JIRREGOLAW L-UŻU U D-DISSEMINAZZJONI TAR-RIŻULTATI

KAPITOLU I

Għotjiet

Taqsima I

Riżultati

Artikolu 41

Sjieda tar-riżultati

1.   Ir-riżultati għandhom ikunu l-proprjetà tal-parteċipant li jiġġenerawhom.

2.   Meta parteċipanti f’azzjoni jkunu ġġeneraw riżultati b’mod konġunt, u meta l-kontribut rispettiv tagħhom għar-riżultati konġunti ma jistax jiġi aċċertat, jew meta mhuwiex possibbli li dawn ir-riżultati konġunti jiġu sseparati sabiex issir applikazzjoni għal, tinkiseb jew tinżamm il-protezzjoni tad-drittijiet rilevanti relatati mal-proprjetà intellettwali, huma għandhom ikollhom sjieda konġunta ta’ dawk ir-riżultati. Is-sidien konġunti għandhom jistabbilixxu ftehim dwar l-allokazzjoni u t-termini tal-eżerċizzju ta' dik is-sjieda konġunta, f'konformità mal-obbligi tagħhom taħt il-ftehim dwar l-għotja. Is-sidien konġunti jistgħu jaqblu li ma jkomplux bis-sjieda konġunta iżda jiddeċiedu dwar sistema alternattiva, fost l-oħrajn permezz tat-trasferiment tal-ishma ta' sjieda tagħhom lil sid uniku bi drittijiet ta' aċċess għall-parteċipanti l-oħrajn, ladarba jkunu ġew iġġenerati r-riżultati.

Sakemm ma jiġix miftiehem mod ieħor fil-ftehim ta’ sjieda konġunta, kull sid konġunt għandu jkun intitolat li jagħti liċenzji mhux esklussivi lil partijiet terzi sabiex jużaw ir-riżultati ipposseduti b’mod konġunt, mingħajr ebda dritt ta’ sub-liċenzjar, soġġett għall-kondizzjonijiet li ġejjin:

(a)

għandha tingħata notifika minn qabel lis-sidien konġunti l-oħra;

(b)

għandu jingħata kumpens ġust u raġonevoli lis-sidien konġunti l-oħra.

3.   Jekk l-impjegati jew xi parti li tkun qiegħda taħdem għal parteċipant ikunu intitolati għal drittjiet fuq ir-riżultati ġġenerati, il-parteċipant ikkonċernat għandu jiżgura li jkun possibbli li dawk id-drittijiet jiġu eżerċitati f’mod kompatibbli mal-obbligi tiegħu skont il-ftehim dwar l-għotja.

Artikolu 42

Protezzjoni tar-riżultati

1.   Fejn ir-riżultati jistgħu jew huwa raġonevolement mistenni li jistgħu jkollhom użu kummerċjali jew industrijali, il-parteċipant li jippossjedi dawk ir-riżultati għandu jeżamina l-possibbiltà li dawn jiġu protetti. Il-parteċipant għandu, jekk possibbli, raġonevoli u ġustifikat fiċ-ċirkostanzi, jipproteġihom adegwatament għal perijodu adatt ta’ żmien u b’kopertura territorjali adatta, bil-konsiderazzjoni dovuta għall-interessi leġittimi tiegħu, u l-interessi leġittimi, b’mod partikolari l-interessi kummerċjali tal-parteċipanti l-oħra fl-azzjoni.

2.   Fejn parteċipant li jkun irċieva finanzjament mill-Unjoni ma għandux l-intenzjoni li jipproteġi r-riżultati ġġenerati minnu għal raġunijiet oħra minbarra l-impossibbiltà taħt il-liġi tal-Unjoni jew dik nazzjonali jew in-nuqqas ta’ potenzjal għal użu kummerċjali jew industrijali, u sakemm il-parteċipant ma għandux l-intenzjoni li jittrasferihom lil entità legali oħra stabbilita fi Stat Membru jew f’pajjiż assoċjat fid-dawl tal-protezzjoni tagħhom, għandu jinforma lill-Kummissjoni jew lill-korp ta’ finanzjament rilevanti qabel ma sseħħ xi disseminazzjoni relatata ma’ dawk ir-riżultati. Il-Kummissjoni, f'isem l-Unjoni jew il-korp ta’ finanzjament rilevanti tista', bil-kunsens tal-parteċipant ikkonċernat, tassumi s-sjieda ta’ dawk ir-riżultati u tieħu l-passi meħtieġa għall-protezzjoni adegwata tagħhom.

Il-parteċipant jista' jirrifjuta l-kunsens biss jekk juri li l-interessi leġittimi tiegħu sejrin isofru dannu sinifikanti. Ma tista' sseħħ l-ebda disseminazzjoni relatata ma’ dawk ir-riżultati sakemm il-Kummissjoni jew il-korp ta’ finanzjament rilevanti ma jkunux ħadu deċiżjoni li ma jassumux il-pussess tar-riżultati jew ikunu ddeċidew li sejrin jassumu pussess u jkunu ħadu l-passi neċessarji biex jiżguraw il-protezzjoni tagħhom. Il-Kummissjoni jew il-korp ta' finanzjament rilevanti għandhom jieħdu din id-deċiżjoni mingħajr dewmien mhux dovut. Il-ftehim dwar l-għotja għandu jistabbilixxi l-iskadenzi f’dan ir-rigward.

3.   Meta parteċipant li jkun irċieva finanzjament mill-Unjoni jkollu l-intenzjoni li jabbanduna l-protezzjoni tar-riżultati jew ikollu l-intenzjoni li ma jfittixx l-estensjoni ta’ tali protezzjoni għal raġunijiet li mhumiex in-nuqqas ta’ potenzjal għal użu kummerċjali jew industrijali tul perijodu li ma għandux jaqbeż ħames snin wara l-pagament tal-bilanċ, huwa għandu jinforma lill-Kummissjoni jew lill-korp ta’ finanzjament rilevanti li jistgħu jkomplu jew jestendu l-protezzjoni billi jassumu s-sjieda tagħhom. Il-parteċipant jista' jirrifjuta l-kunsens biss jekk juri li l-interessi leġittimi tiegħu sejrin isofru dannu sinifikanti. Il-ftehim dwar l-għotja għandu jistabbilixxi l-iskadenzi f’dan ir-rigward.

Artikolu 43

Użu u disseminazzjoni tar-riżultati

1.   Kull parteċipant li jkun irċieva finanzjament mill-Unjoni għandu juża l-aqwa sforzi tiegħu biex juża r-riżultati li jippossjedi, jew li jara li jiġu użati minn entità legali oħra, b’mod partikolari permezz tat-trasferiment u l-liċenzjar ta’ riżultati skont l-Artikolu 44.

Kwalunkwe obbligu addizzjonali ta’ użu għandu jiġi stabbilit fil-ftehim dwar l-għotja. Fil-każ ta' riċerka b'potenzjal li jiġu indirizzati sfidi tas-soċjetà kbar, obbligi addizzjonali tal-użu jistgħu jinkludu l-liċenzjar b'termini mhux esklussivi. Kwalunkwe obbligu addizzjonali bħal dan għandu jiġi indikat fil-programm ta’ ħidma jew fil-pjan ta’ ħidma.

2.   Soġġett għal xi restrizzjoni minħabba l-protezzjoni ta’ proprjetà intellettwali, regoli dwar sigurtà jew interessi leġittimi, kull parteċipant għandu permezz ta’ mezzi adatti jiddissemina r-riżultati fil-pussess tiegħu malajr kemm jista' jkun. Il-ftehim dwar l-għotja jista' jistabbilixxi l-iskadenzi f’dan ir-rigward.

Kwalunkwe obbligu addizzjonali ta’ użu għandu jiġi stabbilit fil-ftehim dwar l-għotja u indikat fil-programm ta’ ħidma jew fil-pjan ta’ ħidma.

Fir-rigward tad-disseminazzjoni tar-riżultati permezz ta’ pubblikazzjonijiet xjentifiċi, l-aċċess miftuħ għandu japplika taħt it-termini u l-kondizzjonijiet stabbiliti fil-ftehim dwar l-għotja. L-ispejjeż relatati ma' aċċess miftuħ għal pubblikazzjonijiet xjentifiċi li jirriżultaw minn riċerka ffinanzjata taħt Orizzont 2020, li jkunu sara matul id-durata ta' azzjoni, għandhom ikunu eliġġibbli għal rimborż skont il-kondizzjonijiet tal-ftehim dwar l-għotja. Bil-konsiderazzjoni dovuta għall-Artikolu 18 tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013, il-ftehim dwar l-għotja ma għandux jistipula kondizzjonijiet fir-rigward tal-aċċess miftuħ għal pubblikazzjonijiet li jirriżulta fi spejjeż addizzjonali ta' pubblikazzjoni wara li azzjoni tkun tlesiet.

Fir-rigward tad-disseminazzjoni ta’ data dwar riċerka, il-ftehim dwar l-għotja jista', fil-kuntest tal-aċċess miftuħ għad-data dwar riċerka u l-preservazzjoni tagħha, jistabbilixxi t-termini u l-kondizzjonijiet skont liema għandu jiġi pprovdut l-aċċess miftuħ għal tali riżultati, b’mod partikolari f'riċerka fil-fruntieri tal-għarfien tal-ERC u f'riċerka tal-FET (Teknoloġiji Futuri u Emerġenti) jew f’oqsma adatti oħra, u b'kont meħud tal-interessi leġittimi tal-parteċipanti u kwalunkwe restrizzjoni minħabba regoli tal-protezzjoni, regoli tas-sigurtà jew regoli tal-proprjetà intellettwali. F'każijiet bħal dawn, il-programm ta' ħidma jew il-pjan ta' ħidma għandu jindika jekk hijiex meħtieġa d-disseminazzjoni ta' data dwar riċerka permezz ta' aċċess miftuħ.

Għandha tingħata notifika bil-quddiem ta’ kull attività ta’ disseminazzjoni lill-parteċipanti l-oħra. Wara n-notifika, parteċipant jista' joġġezzjona jekk juri li l-interessi leġittimi tiegħu fir-rigward tar-riżultati jew tat-tagħrif eżistenti tiegħu sejrin isofru dannu sinifikanti bid-disseminazzjoni maħsuba. F’każijiet bħal dawn, id-disseminazzjoni ma tistax isseħħ sakemm ma jittieħdux passi adatti għas-salvagwardja ta’ dawk l-interessi leġittimi. Il-ftehim dwar l-għotja għandu jistabbilixxi l-iskadenzi f’dan ir-rigward.

3.   Għall-finijiet tal-monitoraġġ u tad-disseminazzjoni mill-Kummissjoni jew mill-korp ta’ finanzjament rilevanti, il-parteċipanti għandhom jipprovdu kwalunkwe informazzjoni dwar l-attivitajiet tagħhom relatati mal-użu u mad-disseminazzjoni, u jipprovdu kwalunkwe dokument meħtieġ f'konformità mal-kondizzjonijiet stabbiliti fil-ftehim dwar l-għotja. Soġġett għall-interessi leġittimi tal-parteċipanti li pprovdew l-informazzjoni, tali informazzjoni għandha tkun disponibbli għall-pubbliku. Il-ftehim dwar l-għotja għandu, fost l-oħrajn, jistabbilixxi l-iskadenzi fir-rigward ta' tali obbligi ta' rappurtar.

4.   Kull applikazzjoni għal privattiva, standards, pubblikazzjonijiet jew kwalunkwe disseminazzjoni oħra, inklużi dawk f’forma elettronika, relatata mar-riżultati għandha, jekk ikun possibbli, tinkludi dikjarazzjoni, li tista' tinkludi mezzi viżivi, li l-azzjoni tkun irċeviet appoġġ finanzjarju mill-Unjoni. It-termini ta’ dik id-dikjarazzjoni għandhom jiġu stabbiliti fil-ftehim dwar l-għotja.

Artikolu 44

Trasferiment u liċenzjar tar-riżultati

1.   Fejn parteċipant jittrasferixxi l-pussess ta’ riżultati, għandu jgħaddi l-obbligi tiegħu taħt il-ftehim dwar l-għotja fir-rigward ta’ dawk ir-riżultati liċ-ċessjonarju, inkluż l-obbligu li jgħaddihom fi kwalunkwe trasferiment sussegwenti.

Mingħajr preġudizzju għall-obbligi ta’ kunfidenzjalità li joħorġu minn liġijiet jew regolamenti fil-każ ta’ fużjonijiet u akkwisti, fejn parteċipanti oħrajn ikunu għadhom igawdu drittijiet ta’ aċċess jew għadhom jistgħu jitolbu l-għoti ta' drittijiet ta' aċċess għar-riżultati li sejrin jiġu trasferiti, parteċipant li għandu l-intenzjoni li jittrasferixxi r-riżultati għandu jinnotifika minn qabel lill-parteċipanti l-oħra, flimkien ma’ biżżejjed informazzjoni dwar is-sid il-ġdid tar-riżultati maħsub sabiex jippermetti lill-parteċipanti l-oħra li janalizzaw l-effett tat-trasferiment maħsub fuq il-possibbiltà tal-eżerċizzju tad-drittijiet ta’ aċċess tagħhom.

Wara n-notifika, parteċipant jista' joġġezzjona għat-trasferiment tal-pussess jekk juri li t-trasferiment maħsub sejjer jaffettwa b’mod negattiv l-eżerċizzju tad-drittijiet ta’ aċċess tiegħu. F’każ bħal dan, it-trasferiment ma jistax iseħħ sakemm ma jkunx intlaħaq ftehim bejn il-parteċipanti kkonċernati. Il-ftehim dwar l-għotja għandu jistabbilixxi skadenzi f'dan ir-rigward.

Il-parteċipanti l-oħra jistgħu permezz ta’ ftehim bil-miktub minn qabel, jirrinunzjaw għad-dritt tagħhom għal notifika minn qabel u li joġġezzjonaw għal trasferimenti ta’ pussess minn parteċipant wieħed għal parti terza identifikata speċifikament.

2.   Dment li jistgħu jiġu eżerċitati drittijiet ta' aċċess għar-riżultati, u li kull obbligu addizzjonali ta’ użu jiġi mħares mill-parteċipant li jippossjedi r-riżultati, dan tal-aħħar jista' jagħti liċenzji jew inkella jagħti d-dritt lil xi entità legali li tużahom, inkluż fuq bażi esklussiva. Liċenzji esklussivi għal riżultati jistgħu jingħataw, soġġetti għall-kunsens mill-parteċipanti l-oħra kollha kkonċernati li huma se jirrinunzjaw għad-drittijiet ta' aċċess tagħhom għalihom.

3.   Fir-rigward ta’ riżultati ġġenerati minn parteċipanti li jkunu rċevew finanzjament mill-Unjoni, il-ftehim dwar l-għotja jista' jipprevedi li l-Kummissjoni jew il-korp ta’ finanzjament rilevanti jistgħu joġġezzjonaw għal trasferimenti ta’ pussess jew għal għotjiet ta’ liċenzja esklussiva, lil partijiet terzi stabbiliti f’pajjiż terz li mhumiex assoċjati ma' Orizzont 2020, jekk iqisu li l-għotja jew it-trasferiment mhumiex skont l-interessi tal-iżvilupp tal-kompetittività tal-ekonomija tal-Unjoni jew mhumiex konsistenti ma' prinċipji etiċi jew ma’ konsiderazzjonijiet ta’ sigurtà.

F’każijiet bħal dawn, it-trasferiment ta’ pussess jew l-għoti ta’ liċenzja esklussiva ma jistgħux iseħħu sakemm il-Kummissjoni jew il-korp ta’ finanzjament rilevanti ma jkunux sodisfatti li sejrin jiġu stabbiliti salvagwardji adatti.

Fejn adatt, il-ftehim dwar l-għotja għandu jipprevedi li l-Kummissjoni jew il-korp ta’ finanzjament rilevanti għandhom jiġu nnotifikati minn qabel b’kull trasferiment ta’ pussess jew ta’ għoti ta’ liċenzja esklussiva bħal dan. Il-ftehim dwar l-għotja għandu jistabbilixxi skadenzi f'dan ir-rigward.

Taqsima II

Drittijiet ta’ aċċess għal tagħrif eżistenti u riżultati

Artikolu 45

Tagħrif eżistenti

Il-parteċipanti għandhom jidentifikaw l-isfond għall-azzjoni tagħhom bi kwalunkwe mod fi ftehim bil-miktub.

Artikolu 46

Prinċipji tad-drittijiet ta' aċċess

1.   Kull talba biex jiġu eżerċitati drittijiet ta’ aċċess jew kull rinunzja ta’ drittijiet ta’ aċċess għandhom isiru bil-miktub.

2.   Sakemm ma jiġix miftiehem mod ieħor mis-sid tar-riżultati jew tat-tagħrif eżistenti li għalihom intalab l-aċċess, id-drittijiet ta’ aċċess ma għandhomx jinkludu d-dritt għal sub-liċenzjar.

3.   Parteċipanti fl-istess azzjoni għandhom jinfurmaw lil xulxin qabel l-adeżjoni tagħhom għall-ftehim dwar l-għotja b’xi restrizzjoni legali jew limitu għall-għoti tal-aċċess għat-tagħrif eżistenti tagħhom. Kull ftehim konkluż wara dan, minn parteċipant dwar tagħrif eżistenti għandu jiżgura li jista' jiġi eżerċitat kull dritt ta’ aċċess.

4.   It-terminazzjoni tal-parteċipazzjoni f’azzjoni ma għandhiex taffettwa l-obbligu ta’ parteċipant bħal dan li jagħti aċċess skont it-termini u l-kondizzjonijiet stabbiliti fil-ftehim dwar l-għotja.

5.   Il-ftehim tal-konsorzju jista' jistipula li fejn parteċipant jonqos mill-obbligi tiegħu u tali inadempjenza ma tiġix rimedjata, tali parteċipant inadempjenti ma jistax ikompli jgawdi minn drittijiet ta’ aċċess.

Artikolu 47

Implimentazzjoni tad-drittijiet ta' aċċess

1.   Parteċipant għandu jgawdi drittijiet ta’ aċċess għar-riżultati ta’ parteċipant ieħor fl-istess azzjoni, jekk dawk ir-riżultati jkunu meħtieġa minn tal-ewwel biex iwettaq il-ħidma tiegħu taħt l-azzjoni.

Tali aċċess għandu jingħata ħieles mir-royalties.

2.   Parteċipant għandu jgawdi drittijiet ta’ aċċess għat-tagħrif eżistenti ta’ parteċipant ieħor fl-istess azzjoni jekk dan it-tagħrif eżistenti jkun meħtieġ minn tal-ewwel biex iwettaq il-ħidma tiegħu taħt l-azzjoni, u soġġett għal kwalunkwe restrizzjoni jew limitu skont l-Artikolu 43(3).

Tali aċċess għandu jingħata ħieles mir-royalties, sakemm ma jiġix miftiehem mod ieħor mill-parteċipanti qabel l-adeżjoni tagħhom għall-ftehim dwar l-għotja.

Artikolu 48

Drittijiet ta' aċċess għall-użu

1.   Parteċipant għandu jgawdi drittijiet ta’ aċċess għar-riżultati ta’ parteċipant ieħor fl-istess azzjoni, jekk dawk ir-riżultati jkunu meħtieġa minn tal-ewwel biex juża r-riżultati tiegħu stess.

Soġġett għal ftehim, dan l-aċċess għandu jingħata taħt kondizzjonijiet ġusti u raġonevoli.

2.   Parteċipant għandu jgawdi drittijiet ta’ aċċess għal tagħrif eżistenti ta’ parteċipant ieħor fl-istess azzjoni, jekk dan it-tagħrif eżistenti jkun meħtieġ minn tal-ewwel biex juża r-riżultati tiegħu stess u soġġett għal xi restrizzjonijiet jew limiti skont l-Artikolu 46(3).

Soġġett għal ftehim, dan l-aċċess għandu jingħata taħt kondizzjonijiet ġusti u raġonevoli.

3.   Entità affiljata stabbilita fi Stat Membru jew f’pajjiż assoċjat għandu, sakemm ma jiġix previst mod ieħor fil-ftehim tal-konsorzju, ikollha wkoll drittijiet ta’ aċċess għal riżultati u, soġġett għal kwalunkwe restrizzjoni jew limitu skont l-Artikolu 46(3), għal tagħrif eżistenti b'kondizzjonijiet ġusti u raġonevoli jekk dawk ir-riżultati u t-tagħrif eżistenti jkunu meħtieġa biex jintużaw ir-riżultati ġġenerati mill-parteċipant li miegħu hija affiljata. Drittijiet ta' aċċess bħal dawn għandhom jiġu mitluba u miksuba direttament mill-parteċipant li jippossjedi r-riżultati jew it-tagħrif eżisteni sakemm ma jkunx maqbul mod ieħor f'konformità mal-Artikolu 46(2).

4.   Talba għal aċċess skont il-paragrafi 1, 2 jew 3 tista' ssir sa sena wara t-tmiem tal-azzjoni, sakemm il-parteċipanti ma jaqblux dwar limitu ta’ żmien differenti.

Artikolu 49

Drittijiet ta’ aċċess għall-Unjoni u l-Istati Membri

1.   L-istituzzjonijiet,il-korpi, l-uffiċċji jew l-aġenziji tal-Unjoni għandhom, bil-fini debitament iġġustifikat li jiżviluppaw, jimplimentaw u jissorveljaw il-politiki jew il-programmi tal-Unjoni, igawdu drittijiet ta’ aċċess unikament għar-riżultati ta’ parteċipant li jkun irċieva finanzjament mill-Unjoni. Dawn id-drittijiet ta’ aċċess huma limitati għal użu mhux kummerċajli u mhux kompetittiv.

Tali aċċess għandu jingħata ħieles mir-royalties.

2.   Fir-rigward ta' azzjonijiet taħt l-objettiv speċifiku 'Soċjetajiet sikuri - Protezzjoni tal-libertà u s-sigurtà tal-Ewropa u ċ-ċittadini tagħha stipulati fil-Parti III tal-Anness I għar-Regolament (UE) Nru 1291/2013, l-istituzzjonijiet,il-korpi, l-uffiċċji u l-aġenziji tal-Unjoni, kif ukoll l-awtoritajiet nazzjonali tal-Istati Membri għandhom, bil-għan li jiżviluppaw, jimplimentaw u jissorveljaw il-politiki jew il-programmi tagħhom f’dan il-qasam, igawdu d-drittijiet ta’ aċċess meħtieġa għar-riżultati ta’ parteċipant li jkun irċieva finanzjament mill-Unjoni. Drittijiet ta’ aċċess bħal dawn għandhom ikunu limitati għal użu mhux kummerċajli u mhux kompetittiv. Tali drittijiet ta' aċċess għandhom jingħataw ħielsa minn royalties u fuq ftehim bilaterali li jiddefinixxi l-kondizzjonijiet speċifiċi bil-għan li jiġi żgurat li dawk id-drittijiet jintużaw biss għall-fini intenzjonat u li obbligi ta' kunfidenzjalità adatti jkunu fis-seħħ. Drittijiet ta' aċċess bħal dawn m'għandhomx jestendu għal tagħrif eżistenti tal-parteċipant. L-Istat Membru, l-istituzzjoni, il-korp, l-uffiċċju jew l-aġenzija tal-Unjoni li tagħmel it-talba għandha tinnotifika lill-Istati Membri kollha dwar talbiet bħal dawn. Ir-regoli tal-Kummissjoni dwar is-sigurtà għandhom japplikaw fir-rigward ta’ informazzjoni klassifikata.

TITOLU IV

DISPOŻIZZJONIJIET SPEĊIFIĊI

Artikolu 50

Premji

1.   Finanzjament mill-Unjoni jista' jieħu l-forma ta’ premji kif definit fit-Titolu VII tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u r-Regolament (UE) Nru 1268/2012.

2.   Kull premju mogħti għandu jkun kondizzjonali fuq l-aċċettazzjoni tal-obbligi adegwati ta’ reklamar. Fir-rigward tad-disseminazzjoni tar-riżultati, għandu japplika t-Titolu III ta' dan ir-Regolament. Il-programm ta’ ħidma jew il-pjan ta’ ħidma jista' jkun fih obbligi speċifiċi dwar l-użu u d-disseminazzjoni.

Artikolu 51

Akkwist, akkwist prekummerċjali u akkwist pubbliku ta’ soluzzjonijiet innovattivi

1.   Kull akkwist magħmul mill-Kummissjoni għan-nom tagħha stess jew flimkien ma’ Stati Membri għandu jkun soġġett għar-regoli dwar l-akkwist pubbliku kif stabbiliti fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u r-Regolament (UE) Nru 1268/2012.

2.   Finanzjament mill-Unjoni jista' jieħu l-forma ta’ akkwist pre-kummerċjali jew tal-akkwist ta’ soluzzjonijiet innovattivi mwettqa mill-Kummissjoni jew mill-korp ta’ finanzjament rilevanti għan-nom tagħhom stess jew flimkien ma’ awtoritajiet kontraenti mill-Istati Membri u pajjiżi assoċjati.

Il-proċeduri tal-akkwist:

(a)

għandhom ikunu konformi mal-prinċipji ta’ trasparenza, non-diskriminazzjoni, trattament ugwali, ġestjoni finanzjarja soda, proporzjonalità, mar-regoli ta’ kompetizzjoni, u fejn applikabbli, mad-Direttivi 2004/17/KE, 2004/18/KE u 2009/81/KE, jew, meta l-Kummissjoni taġixxi għan-nom tagħha stess, mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012;

(b)

jistgħu jipprevedu kondizzjonijiet speċifiċi bħall-post tal-prestazzjoni tal-attivitajiet akkwistati li huma limitati għal akkwist prekummerċjali għat-territorju tal-Istati Membri u tal-pajjiżi assoċjati ma' Orizzont 2020 fejn debitament ġustifikat mill-objettivi tal-azzjonijiet;

(c)

jistgħu jawtorizzaw l-għoti ta’ kuntratti multipli fi ħdan l-istess proċedura (akkwisti multipli);

(d)

għandhom jipprevedu l-għoti tal-kuntratti lill-offerta(i) li toffri/joffru l-aqwa valur għall-flus.

3.   Sakemm ma jiġix stipulat mod ieħor fis-sejħa għall-offerti, ir-riżultati ġġenerati mill-akkwist imwettaq mill-Kummissjoni għandhom ikunu l-proprjetà tal-Unjoni.

4.   Għandhom jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet speċifiċi dwar il-pussess, id-drittijiet ta’ aċċess u l-liċenzjar fil-kuntratti fir-rigward ta’ akkwist pre-kummerċjali biex jiġi żgurat l-użu massimu tar-riżultati u biex jiġi evitat kull żvantaġġ inġust. Il-kuntrattur li jiġġenera r-riżultati f’akkwist pre-kummerċjali għandu tal-inqas ikollu l-pussess tad-drittijiet ta’ proprjetà intellettwali mehmuża. L-awtoritajiet kontraenti għandhom igawdu mill-inqas id-drittijiet ta’ aċċess mingħajr pagament ta’ royalties għar-riżultati għall-użu tagħhom stess u d-dritt li jagħtu, jew jirrikjedu lill-kuntratturi parteċipanti li jagħtu, liċenzji mhux esklussivi lil partijiet terzi biex jużaw ir-riżultati taħt kondizzjonijiet ġusti u raġonevoli mingħajr id-dritt ta’ subliċenzja. Jekk kuntrattur jonqos milli juża kummerjalment ir-riżultati matul perjodu speċifiku wara l-akkwist prekummerċjali kif identifikat fil-kuntratt, dan għandu jittrasferixxi kwalunkwe sjieda tar-riżultati lill-awtoritajiet kontraenti.

5.   Dispożizzjonijiet speċifiċi fir-rigward ta’ pussess, drittijiet ta’ aċċess u liċenzjar jistgħu jiġu stabbiliti fil-kuntratti fir-rigward ta’ akkwist pubbliku ta’ soluzzjonijiet innovattivi biex jiġi żgurat l-użu massimu tar-riżultati u biex jiġi evitat xi vantaġġ inġust.

Artikolu 52

Strumenti Finanzjarji

1.   Strumenti finanzjarji jistgħu jieħdu kwalunkwe waħda mill-forom imsemmija u għandhom ikunu implimentati skont it-Titolu VIII tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u jistgħu jiġu kkombinati flimkien u ma' għotjiet oħra ffinanzjati taħt il-baġit tal-Unjoni, inkluż taħt ir-Regolament (UE) Nru 1291/2013.

2.   Permezz ta' deroga mit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 140(6) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, kemm id-dħul kif ukoll il-ħlasijiet lura ġġenerati minn strument finanzjarju stabbilit skont ir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 għandhom jiġu assenjati, f'konformità mal-Artikolu 21(4) tar-Regolament Nru 966/2012, lil dak l-istrument finanzjarju.

3.   B'deroga mit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 140(6) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, kemm id-dħul kif ukoll il-ħlasijiet lura annwali ġġenerati mill-Faċilità ta' Finanzjament għall-Kondiviżjoni tar-Riskji stabbilita skont id-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE u l-parti tal-istadju bikri tal-Faċilità għall-SMEs Innovattivi u b'Rata Għolja ta' Tkabbir (GIF1) stabbilita skont id-Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE, għandhom jiġu assenjati, f'konformità mal-Artikolu 21(4) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, lill-istrumenti finanzjarji suċċessuri skont ir-Regolament (UE) Nru 1291/2013.

Artikolu 53

Strument għall-SMEs

1.   L-SMEs biss jistgħu japplikaw għal sejħiet għal proposti maħruġa taħt l-istrument iddedikat għall-SMEs imsemmi fl-Artikolu 22 tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013. Huma jistgħu jikkooperaw ma' kumpanniji oħra, u ma' universitajiet jew organizzazzjonijiet ta' riċerka.

2.   Ladarba kumpannija tkun ivvalidata bħala SME, dak l-istatus legali għandu jitqies li se jibqa' jgħodd sakemm idum għaddej il-proġett, anke f'każijiet fejn il-kumpannija, minħabba t-tkabbir tagħha, aktar tard teċċedi l-limiti massimi tad-definizzjoni ta' SME.

3.   Fil-każ tal-istrument għall-SMEs jew l-għotjiet minn korpi ta’ finanzjament jew mill-Kummissjoni mmirati lejn l-SMEs, il-ftehim dwar l-għotja jista’ jistabbilixxi dispożizzjonijiet speċifiċi, b’mod partikolari dwar pussess, drittijiet ta’ aċċess, użu u disseminazzjoni.

Artikolu 54

Rotta Rapida għall-Innovazzjoni

1.   F'konformità mal-Artikolu 7, kwalunkwe entità legali tista' tipparteċipa f'azzjoni ta' Rotta Rapida għall-Innovazzjoni ("FTI"). L-azzjonijiet iffinanzjati taħt l-FTI għandhom ikunu azzjonijiet ta' innovazzjoni. Is-sejħa għall-FTI għandha tkun miftuħa għal proposti relatati ma' kwalunkwe qasam taħt l-objettiv speċifiku “Tmexxija fit-Teknoloġiji Abilitanti u Industrijali” kif stabbilit fil-punt 1 tal-Parti II tal-Anness I għar-Regolament (UE) Nru 1291/2013 jew għal kwalunkwe wieħed mill-objettivi speċifiċi taħt il-prijorità "Sfidi tas-soċjetà" stipulati fil-punti 1 sa 7 tal-Parti III tal-Anness I ta' dak ir-Regolament.

2.   Il-proposti jistgħu jitressqu fi kwalunkwe żmien. Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi tliet dati ta' skadenza fis-sena biex tevalwa l-proposti. Il-perijodu bejn data ta' skadenza u l-iffirmar tal-ftehim dwar l-għotja jew in-notifika ta' deċiżjoni dwar l-għotja ma għandux ikun aktar minn sitt xhur. Il-proposti għandhom jiġu kklassifikati skont l-impatt, il-kwalità u l-effiċjenza tal-implimentazzjoni u l-eċċellenza, bil-kriterju ta' impatt jingħata l-aktar importanza. Għandhom jipparteċipaw f’azzjoni waħda partikolari mhux aktar minn ħames entitajiet legali. L-ammont tal-għotja ma għandux jaqbeż EUR 3 miljun.

Artikolu 55

Dispożizzjonijiet speċifiċi oħra

1.   Fil-każ ta’ azzjonijiet li jinvolvu attivitajiet relatati mas-sigurtà, il-ftehim dwar l-għotja jista' jistabbilixxi dispożizzjonijiet speċifiċi, b’mod partikolari dwar akkwist pubbliku prekummerċjali, akkwist ta' soluzzjonijiet innovattivi, tibdil fil-kompożizzjoni tal-konsorzju, informazzjoni kklassifikata, użu, disseminazzjoni, aċċess miftuħ għal pubblikazzjonijiet ta' riċerka, trasferimenti u liċenzji ta’ riżultati.

2.   Fil-każ ta’ azzjonijiet biex isostnu infrastrutturi eżistenti jew ġodda ta’ riċerka, il-ftehim dwar l-għotja jista’ jistabbilixxi dispożizzjonijiet speċifiċi fir-rigward tal-utenti tal-infrastruttura u l-aċċess tal-utenti għalihom.

3.   Fil-każ ta’ azzjonijiet tal-ERC għal riċerka fil-fruntieri tal-għarfien, il-ftehim dwar l-għotja jista' jistabbilixxi dispożizzjonijiet speċifiċi, b’mod partikolari dwar drittijiet ta’ aċċess, portabilità u disseminazzjoni, jew fir-rigward ta’ parteċipanti, riċerkaturi u kwalunkwe parti kkonċernata mill-azzjoni.

4.   Fil-każ ta’ azzjonijiet ta’ taħriġ u ta’ mobilità, il-ftehim dwar l-għotja jista' jistabbilixxi dispożizzjonijiet speċifiċi dwar impenji relatati mar-riċerkaturi li jibbenefikaw mill-azzjoni, pussess, drittjiet ta’ aċċess u portabilità.

5.   Fil-każ ta’ azzjonijiet ta’ koordinazzjoni u ta’ appoġġ, il-ftehim dwar l-għotja jista’ jistabbilixxi dispożizzjonijiet speċifiċi, b’mod partikolari dwar pussess, drittijiet ta’ aċċess, użu u disseminazzjoni tar-riżultati.

6.   Fil-każ tal-Komunitajiet tal-Għarfien u l-Innovazzjoni tal-EIT, il-ftehim dwar l-għotja jista’ jistabbilixxi dispożizzjonijiet speċifiċi, b’mod partikolari dwar sjieda, drittijiet ta’ aċċess, użu u disseminazzjoni.

TITOLU V

DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

Artikolu 56

Eżerċizzju tad-delega

1.   Is-setgħa li jiġu adottati atti ddelegati hija kkonferita fuq il-Kummissjoni soġġetta għall-kondizzjonijiet stabbiliti f'dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa li jiġu adottati atti ddelegati hija kkonferita fuq il-Kummissjoni kif imsemmi fl-Artikolu 1(3) għat-tul ta' żmien ta' Orizzont 2020.

3.   Id-delega ta’ setgħa msemmija fl-Artikolu 1(3) tista' tiġi revokata fi kwalunkwe mument mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni li tirrevoka għandha ttemm id-delega tas-setgħa speċifikata f'dik id-deċiżjoni. Din għandha ssir effettiva fil-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f’data aktar tard speċifikata fih. Ma għandhiex taffettwa l-validità ta’ kwalunkwe att delegat li jkun diġà fis-seħħ.

4.   Hekk kif tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah b’mod simultanju lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att delegat adottat skont l-Artikolu 1(3) għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tiġix espressa oġġezzjoni mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill fi żmien perjodu ta' xahrejn min-notifika ta' dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel jiskadi dak il-perijodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn infurmaw lill-Kummissjoni li mhumiex sejrin joġġezzjonaw. Dak il-perjodu għandu jiġi estiż b'xahrejn fuq l-inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 57

Revoka u dispożizzjonijiet transizzjonali

1.   Ir-Regolament (KE) Nru 1906/2006 qed jiġi mħassar b’effett mill-1 ta’ Jannar 2014.

2.   Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 1, dan ir-Regolament ma għandux jaffettwa t-tkomplija jew il-modifika, inkluż it-terminazzjoni totali jew parzjali tal-azzjonijiet ikkonċernati, sal-għeluq tagħhom, jew sal-għoti ta’ għajnuna finanzjarja mill-Kummissjoni jew mill-korpi ta’ finanzjament skont id-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE jew kwalunkwe leġislazzjoni oħra li tapplika għal dik l-għajnuna fil-31 ta’ Diċembru 2013, li għandhom ikomplu japplikaw għall-azzjonijiet ikkonċernati sal-għeluq tagħhom.

3.   Kwalunkwe somma mill-Fond ta’ Garanzija għall-parteċipanti stabbilit permezz tar-Regolament (KE) Nru 1906/2006 kif ukoll id-drittijiet u l-obbligi kollha tiegħu għandhom jiġu ttrasferiti għall-Fond sa mill-31 ta' Diċembru 2013. Il-parteċipanti f’azzjonijiet taħt id-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE li jiffirmaw ftehimiet dwar l-għotja wara l-31 ta’ Diċembru 2013 għandhom jagħmlu l-kontribuzzjoni tagħhom lill-Fond.

Artikolu 58

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fit-tielet jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Strasburgu, il-11 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. LEŠKEVIČIUS


(1)  ĠU C 181, 21.6.2012, p. 111.

(2)  ĠU C 318, 20.10.2012, p. 1.

(3)  Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew tal-21 ta' Novembru 2013 (għadha mhijiex ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali)

(4)  Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 ta' Novembru 2013 li jistabbilixxi Orizzont 2020 - Il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014 sal-2020) u li jħassar id-Deċiżjoni 1982/2006/KE (Ara paġna 104 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(5)  ĠU C 74E, 13.3.2012, p. 34.

(6)  Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Diċembru 2006 dwar is-Seba' Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea għall-attivitajiet ta' riċerka, ta' żvilupp teknoloġiku u ta' dimostrazzjoni (2007-2013) (ĠU L 412, 30.12.2006, p. 1).

(7)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(8)  Regolament ta’ Delega tal-Kummissjoni (UE) Nru 1268/2012 tad-29 ta’ Ottubru 2012 dwar ir-regoli tal-applikazzjoni tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni (ĠU L 362, 31.12.2012, p. 1).

(9)  Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal- 24 ta' Ottubru 2006 li tistabbilixxi Programm Kwadru għall-Kompetittività u l-Innovazzjoni (2007 sa 2013) (ĠU L 310, 9.11.2006, p. 15).

(10)  Regolament (KE) Nru 294/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Marzu 2008 li jistabbilixxi l-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (ĠU L 97, 9.4.2008, p. 1).

(11)  ĠU C 205, 19.7.2013, p. 9.

(12)  2001/844/KE, KEFA. Euratom: Deċiżjoni tal-Kummissjoni tad-29 ta' Novembru 2001 li temenda r-Regoli Interni tal-Proċedura (ĠU L 317, 3.12.2001)

(13)  Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2001/822/KE tas-27 ta' Novembru 2001 dwar l-assoċjazzjoni tal-pajjiżi u t-territorji lil hinn mill-baħar mal-Komunità Ewropea (Deċiżjoni dwar Assoċjazzjoni lil hinn mill-baħar) (ĠU L 314, 30.11.2001, p. 1).

(14)  2000/633/KE, KEFA, Euratom: Deċiżjoni tal-Kummissjoni tas-17 ta' Ottubru 2000 li temenda r-Regoli ta' Proċedura tagħha (ĠU L 267, 20.10.2000, p. 63).

(15)  Regolament Nru 1906/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Diċembru 2006 li jistabbilixxi r-regoli għall-parteċipazzjoni ta' impriżi, ċentri tar-riċerka u universitajiet f'azzjonijiet taħt is-Seba' Programm Kwadru u għad-disseminazzjoni tar-riżultati tar-riċerka (2007-2013) (ĠU L 391, 30.12.2006, p. 1).

(16)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/970/Euratom tat-18 ta’ Diċembru 2006 rigward is-Seba’ Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (Euratom) għar-riċerka nukleari u l-attivitajiet ta' taħriġ (2007 sa 2011) (ĠU L 400, 30.12.2006, p. 60).

(17)  2012/93/Euratom: Deċiżjoni tal-Kunsill tad-19 ta’ Diċembru 2011 dwar il-Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika għal riċerka nukleari u attivitajiet ta’ taħriġ (2012-2013) (ĠU L 47, 18.2.2012, p. 25).

(18)  Regolament (Euratom) Nru 1314/2013 tal-Kunsill dwar il-Programm ta’ Riċerka u Taħriġ tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (2014-2018) li jikkumplimenta Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (Ara paġna 948 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(19)  Regolament (KE) Nru 45/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Diċembru 2000 dwar il-protezzjoni ta' individwu fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali mill-istituzzjonijiet u l-korpi tal-Komunità u dwar il-moviment liberu ta' dak id-data (ĠU L 8, 12.1.2001, p. 1).

(20)  Regolament (UE) Nru 1287/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta'11 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi Programm għall-kompetittività tal-Intrapriżi u n-Negozji żgħar u ta' daqs medju (COSME), (2014-2020) u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE (Ara paġna 33 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali)

(21)  Deċiżijoni Nru 743/2008/KE tad-9 ta' Lulju 2008 dwar il-parteċipazzjoni tal-Komunità fi programm ta' riċerka u żvilupp mibdi minn diversi Stati Membri li għandu l-għan li jappoġġja lill-impriżi żgħar u ta' daqs medju li jwettqu attivitajiet ta' riċerka u żvilupp (ĠU L 201, 30.7.2008, p. 58).

(22)  Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE tas-6 ta’ Mejju 2003 dwar id-definizzjoni ta' intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs (ĠU L 124, 20.5.2003, p. 36).

(23)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/743/UE ta' 11 ta’ Diċembru 2013 li tistabbilixxi l-Programm Speċifiku li jimplimenta Orizzont 2020 - Il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innoazzjoni (2014 - 2020) (Ara paġna 965 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(24)  Direttiva 2004/17/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-31 ta' Marzu 2004 li tikkoordina l-proċeduri ta' akkwisti ta' entitajiet li joperaw fis-setturi tas-servizzi tal-ilma, l-enerġija, t-trasport u postali (ĠU L 134, 30.4.2004, p. 1).

(25)  Direttiva 2004/18/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-31ta' Marzu 2004 fuq kordinazzjoni ta' proċeduri għall-għoti ta' kuntratti għal xogħlijiet pubbliċi, kuntratti għal provvisti pubbliċi u kuntratti għal servizzi pubbliċi (ĠU L 134, 30.4.2004, p. 114).

(26)  Direttiva 2009/81/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta’ Lulju 2009 dwar il-koordinazzjoni tal-proċeduri għall-għoti ta’ ċerti kuntratti ta’ xogħlijiet, provvisti u servizzi minn awtoritajiet jew entitajiet kontraenti fl-oqsma tad-difiża u s-sigurtà u li temenda d-Direttivi 2004/17/KE u 2004/18/KE(ĠU L 216, 20.8.2009, p. 76).

(27)  Direttiva 2010/63/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta’ Settembru 2010 dwar il-protezzjoni tal-annimali li jintużaw għal skopijiet xjentifiċi (ĠU L 276, 20.10.2010, p. 33).

(28)  Direttiva 2006/43/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Mejju 2006 dwar il-verifiki statutorji tal-kontijiet annwali u tal-kontijiet konsolidati, li temenda d-Direttivi 78/660/KEE u 83/349/KEE u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 85/253/KEE (ĠU L 157, 9.6.2006, p. 87).


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/104


REGOLAMENT (UE) Nru 1291/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tal-11 ta' Diċembru 2013

li jistabbilixxi Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020) u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE

(Test b’relevanza għaż-ŻEE)

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikoli 173(3) u 182(1) tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara t-trasmissjoni tal-abbozz tal-att leġislattiv lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (2),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva ordinarja (3),

Billi:

(1)

Huwa l-objettiv tal-Unjoni li ssaħħaħ il-bażijiet xjentifiċi u teknoloġiċi tagħha billi tikseb Żona Ewropea tar-Riċerka (“ŻER”) li fiha r-riċerkaturi, l-għarfien xjentifiku u t-teknoloġija jiċċirkolaw b’mod liberu, u billi tinkoraġġixxi lill-Unjoni tavvanza biex issir soċjetà tal-għarfien u ekonomija aktar kompetittiva u sostenibbli, fir-rigward tal-industrija tagħha. Sabiex tilħaq dak l-objettiv l-Unjoni għandha twettaq attivitajiet biex timplimenta r-riċerka, l-iżvilupp teknoloġiku, d-dimostrazzjoni u l-innovazzjoni, tippromwovi l-kooperazzjoni internazzjonali, tiddissemina u tottimizza r-riżultati u tistimula t-taħriġ u l-mobbiltà.

(2)

Huwa l-objettiv tal-Unjoni wkoll li tiżgura li jeżistu l-kondizzjonijiet meħtieġa għall-kompetittività tal-industrija tal-Unjoni. Għal dan il-għan, l-azzjoni għandha tkun immirata li trawwem sfruttar aħjar tal-potenzjal industrijali tal-politiki tal-innovazzjoni, ir-riċerka u l-iżvilupp teknoloġiku.

(3)

L-Unjoni hija impenjata li tikseb l-istrateġija Ewropa 2020 li stipulat l-objettivi tat-tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, fejn aċċennat ir-rwol tar-riċerka u l-innovazzjoni bħala katalizzaturi ewlenin tal-prosperità soċjali u ekonomika u tas-sostenibbiltà ambjentali u li tistabbilixxi l-għan għaliha nfisha li żżid l-infiq fuq ir-riċerka u l-iżvilupp sabiex tattira l-investiment privat sa żewġ terzi tal-investimenti totali, u b’hekk tilħaq total akkumulattiv ta’ 3 % tal-prodott domestiku gross (PDG) sal-2020 filwaqt li tiżviluppa indikatur tal-intensità tal-innovazzjoni. Il-baġit ġenerali tal-Unjoni għandu jirrifletti dan l-għan ambizzjuż billi jibda jiffinanzja investimenti orjentati lejn il-futur, bħalma huma r-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni. F’dan il-kuntest, l-inizjattiva ewlenija 'Unjoni tal-Innovazzjoni' tal-istrateġija Ewropa 2020 tistabbilixxi approċċ strateġiku u integrat lejn ir-riċerka u l-innovazzjoni, li jiffissa l-qafas u l-objettivi li l-finanzjament futur tal-Unjoni għar-riċerka u l-innovazzjoni għandu jikkontribwixxi għalihom. Ir-riċerka u l-innovazzjoni huma wkoll fatturi ewlenin għal inizjattivi ewlenin oħrajn tal-istrateġija Ewropa 2020, b’mod partikolari 'Ewropa effiċjenti fl-użu tar-riżorsi', 'Politika industrijali għall-era tal-globalizzazzjoni', u 'Aġenda diġitali għall-Ewropa', u objettivi oħra ta' politika, bħal politiki dwar il-klima u l-enerġija. Barra minn hekk, sabiex jintlaħqu l-objettivi tal-istrateġija Ewropa 2020 relatati mar-riċerka u l-innovazzjoni, il-politika ta’ koeżjoni għandha rwol ewlieni fil-bini tal-kapaċità u bħala t-triq li twassal għall-eċċellenza.

(4)

Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta' Ottubru 2010 intitolata "Ir-Reviżjoni tal-Baġit tal-UE" ipproponiet prinċipji ewlenin li għandhom ikunu l-bażi tal-baġit ġenerali futur tal-Unjoni, jiġifieri ffukat fuq strumenti li taw prova ta’ valur miżjud tal-Unjoni, saret aktar orjentata lejn ir-riżultati u l-ingranaġġ ta’ sorsi pubbliċi u privati ta’ finanzjament oħrajn. Hija pproponiet ukoll li tiġbor flimkien il-firxa sħiħa ta’ strumenti tal-Unjoni għar-riċerka u l-innovazzjoni f’qafas strateġiku komuni.

(5)

Il-Parlament Ewropew appella għas-simplifikazzjoni radikali tal-finanzjament tar-riċerka u l-innovazzjoni tal-Unjoni fir-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta’ Novembru 2010 (4), enfasizza l-importanza tal-Unjoni tal-Innovazzjoni għat-trasformazzjoni tal-Ewropa għad-dinja ta’ wara l-kriżi fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta’ Mejju 2011 (5), ġibed l-attenzjoni għal tagħlimiet importanti li għandhom jittieħdu b’segwitu tal-evalwazzjoni interim tas-Seba’ Programm Kwadru fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta’ Ġunju 2011 (6) u appoġġa l-kunċett ta’ qafas strateġiku komuni għall-finanzjament tar-riċerka u l-innovazzjoni fir-riżoluzzjoni tiegħu tas-27 ta’ Settembru 2011 (7).

(6)

Fis-26 ta’ Novembru 2010, il-Kunsill għamel appell biex il-programmi futuri ta’ finanzjament tal-Unjoni jiffukaw aktar fuq prijoritajiet tal-Ewropa 2020, jindirizzaw l-isfidi tas-soċjetà u t-teknoloġiji ewlenin, jiffaċilitaw ir-riċerka kollaborattiva u xprunata mill-industrija, jissimplifikaw l-istrumenti, jissimplifikaw l-aċċess b’mod radikali, inaqqsu l-ħin minn meta prodott jgħaddi mill-idea għat-tqegħid fis-suq, u jkomplu jsaħħu l-eċċellenza.

(7)

Fil-laqgħa tiegħu tal-4 ta’ Frar 2011, il-Kunsill Ewropew appoġġa l-kunċett tal-finanzjament tal-qafas strateġiku komuni għar-riċerka u l-innovazzjoni tal-Unjoni biex tittejjeb l-effiċjenza ta' tali finanzjament fil-livell nazzjonali u tal-Unjoni u talab lill-Unjoni biex tindirizza malajr l-ostakoli li fadal biex tattira t-talent u l-investiment sabiex tlesti ż-ŻER sal-2014 u sabiex tikseb suq uniku ġenwin għall-għarfien, ir-riċerka u l-innovazzjoni.

(8)

Il-Green Paper tal-Kummissjoni tad-9 ta' Frar 2011 intitolata 'Il-bidla ta’ Sfidi f’Opportunitajiet: Lejn Qafas Strateġiku Komuni għall-finanzjament tar-Riċerka u l-Innovazzjoni tal-UE' identifikat mistoqsijiet ewlenin dwar kif jistgħu jintlaħqu l-objettivi ambizzjużi stipulati fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta' Ottubru 2010 u niedet konsultazzjoni mifruxa, li matulha l-partijiet interessati u l-istituzzjonijiet tal-Unjoni qablu b’mod ġenerali mal-ideat ippreżentati fiha.

(9)

L-importanza ta’ approċċ strateġiku koerenti kienet ukoll enfasizzata f’opinjonijiet ippreżentati mill-Kumitat taż-Żona Ewropea tar-Riċerka u l-Innovazzjoni (KŻER) fit-3 ta’ Ġunju 2011, il-Kumitat tar-Reġjuni fit-30 ta’ Ġunju 2011 (8), u l-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew fit-13 ta’ Lulju 2011 (9).

(10)

Fil-Komunikazzjoni tagħha tad-29 ta' Ġunju 2011 intitolata “Baġit għall-Ewropa 2020”, il-Kummissjoni pproponiet li tindirizza, permezz ta’ qafas strateġiku komuni għar-riċerka u l-innovazzjoni uniku, l-oqsma koperti bis-Seba’ Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea għar-riċerka, l-iżvilupp teknoloġiku u l-attivitajiet ta' dimostrazzjoni (2007 sa 2013) ('is-Seba' Programm Kwadru') adottat bid-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10) u l-parti tal-innovazzjoni tal-Programm Kwadru għall-Kompetittività u l-Innovazzjoni (2007 sa 2013), stabbilita bid-Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11), kif ukoll l-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija ('EIT') stabbilit bir-Regolament (KE) Nru 294/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12) sabiex jingħata kontribut għall-ilħuq tal-mira tal-istrateġija Ewropa 2020 li l-infiq fir-riċerka u l-iżvilupp jiżdied għal 3 % tal-PDG sal-2020. F’dik il-Komunikazzjoni, il-Kummissjoni impenjat ruħha wkoll li ddaħħal it-tibdil fil-klima fil-programmi ta’ nfiq tal-Unjoni, u biex tagħti mill-anqas 20 % tal-baġit ġenerali tal-Unjoni għal objettivi relatati mal-klima.

L-azzjoni klimatika u l-effiċjenza fir-riżorsi huma objettivi ta’ tisħiħ reċiproku għall-kisba tal-iżvilupp sostenibbli. L-objettivi speċifiċi relatati mat-tnejn għandhom ikunu kkomplementati permezz tal-objettivi speċifiċi l-oħrajn tal-Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni 2014-2020 ('Orizzont 2020') stabbilit b'dan ir-Regolament. B’riżultat ta’ dan huwa mistenni li mill-anqas 60 % tal-baġit kollu tal-Orizzont 2020 għandu jkun relatat mal-iżvilupp sostenibbli. Huwa mistenni wkoll li n-nefqa relatata mal-klima għandha taqbeż it-35 % tal-baġit ġenerali ta' Orizzont 2020, inkluż il-miżuri kompatibbli b’mod reċiproku li jtejbu l-effiċjenza tar-riżorsi. Il-Kummissjoni għandha tipprovdi informazzjoni fuq l-iskala u r-riżultati tal-appoġġ għall-objettivi tat-tibdil fil-klima. In-nefqa relatata mal-klima taħt l-Orizzont 2020 għandha tkun verifikata skont il-metodoloġija ddikjarata f’dik il-Komunikazzjoni.

(11)

L-Orizzont 2020 jiffoka fuq tliet prijoritajiet, li huma l-ġenerazzjoni tax-xjenza eċċellenti sabiex tissaħħaħ l-eċċellenza ta' klassi dinjija tal-Unjoni fix-xjenza, it-trawwim tat-tmexxija industrijali biex jiġu appoġġati n-negozji, inklużi l-impriżi mikro, żgħar u medji (SMEs) u l-innovazzjoni u l-indirizzar ta’ sfidi tas-soċjetà, biex jingħata rispons dirett għall-isfidi identifikati fl-istrateġija Ewropa 2020 billi jiġu appoġġati attivitajiet li jkopru l-ispettru kollu mir-riċerka sas-suq. Orizzont 2020 għandu jappoġġa l-istadji kollha fil-katina ta' riċerka u innovazzjoni, inkluż l-innovazzjoni mhux teknoloġika u dik soċjali, u attivitajiet li huma aktar qrib tas-suq, b'azzjonijiet ta' innovazzjoni u riċerka li jkollhom rata ta' finanzjament differenti bbażata fuq il-prinċipju li aktar ma l-attività appoġġata tkun qrib is-suq, akbar għandu jkun il-finanzjament addizzjonali minn sorsi oħra. Attivitajiet aktar qrib tas-suq jinkludu strumenti finanzjarji innovattivi, u jimmiraw li jissodisfaw il-bżonnijiet ta' spettru wiesa' ta' politiki tal-Unjoni billi jagħmlu enfażi fuq l-użu l-aktar wiesa' possibbli ta' għarfien iġġenerat mill-attivitajiet appoġġati sal-isfruttar kummerċjali ta' dak l-għarfien. Il-prijoritajiet tal-Orizzont 2020 għandhom ikunu wkoll appoġġati permezz ta’ programm dwar ir-riċerka u t-taħriġ nukleari stabbilit mir-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1314 (13).

(12)

Orizzont 2020 għandu jkun miftuħ għal parteċipanti ġodda bil-ħsieb li tiġi żgurata kooperazzjoni estensiva u eċċellenti mal-imsieħba madwar l-Unjoni kollha u bil-ħsieb li tiġi żgurata ŻER integrata.

(13)

Iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (ĊKR) għandu jipprovdi appoġġ xjentifiku u tekniku mmirat lejn il-klijent għall-politiki tal-Unjoni filwaqt li jwieġeb b’mod flessibbli għad-domandi ġodda tal-politika.

(14)

Fil-kuntest tat-trijangolu tal-għarfien tar-riċerka, l-innovazzjoni u l-edukazzjoni, il-Komunitajiet tal-Għarfien u l-Innovazzjoni (KICs) taħt l-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (EIT) għandhom jagħtu kontribuzzjoni b’saħħitha biex jiġu indirizzati l-objettivi tal-Orizzont 2020, inkluż l-isfidi tas-soċjetà, b’mod partikolari permezz tal-integrazzjoni tar-riċerka, l-innovazzjoni u l-edukazzjoni. L-EIT għandu jrawwem l-intraprenditorija fl-edukazzjoni għolja tiegħu, ir-riċerka u l-attivitajiet ta' innovazzjoni. B'mod partikolari għandu jippromovi edukazzjoni intraprenditorjali eċċellenti u jappoġġa l-ħolqien ta' start-ups u spin-offs.

(15)

F’konformità mal-Artikolu 182(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), l-Orizzont 2020 jiffissa l-ammont kumplessiv massimu u jistipula r-regoli dettaljati għall-parteċipazzjoni finanzjarja tal-Unjoni fih u l-ishma rispettivi f’kull waħda mill-attivitajiet li huma pprovduti.

(16)

Dan ir-Regolament jistipula pakkett finanzjarju għall-perijodu kollu tal-Orizzont 2020 sabiex jikkostitwixxi l-ammont ta' referenza ewlenija, skont it-tifsira tal-punt 17 tal-Ftehim Interistituzzjonali tal-2 Diċembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar dixxiplina baġitarja, kooperazzjoni fi kwistjonijiet baġitarji u dwar ġestjoni finanzjarja soda (14), għall-Parlament Ewropew u l-Kunsill matul il-proċedura baġitarja annwali.

(17)

Proporzjon xierqa tal-baġit għall-infrastrutturi tar-riċerka għandu jkun iddedikat għall-infrastrutturi elettroniċi.

(18)

L-attivitajiet fi ħdan l-objettiv speċifiku 'Teknoloġiji Futuri u Emerġenti (FET)' għandhom ikunu kumplementari għall-attivitajiet fi ħdan il-partijiet l-oħra ta' Orizzont 2020 u, fejn possibbli, għandhom jiġu mfittxija s-sinerġiji.

(19)

Huwa xieraq li l-Orizzont 2020 u l-programmi li ppreċedewh jingħalqu b'mod korrett, b’mod partikolari fir-rigward tal-kontinwazzjoni tal-arranġamenti pluriennali għall-ġestjoni tagħhom, bħall-finanzjament tal-assistenza teknika u amministrattiva.

(20)

L-għan ċentrali tal-Orizzont 2020 huwa s-simplifikazzjoni li għandha tiġi riflessa bis-sħiħ fit-tfassil, ir-regoli, il-ġestjoni finanzjarja u l-implimentazzjoni tiegħu. Orizzont 2020 għandu jkollu l-għan li jattira l-parteċipazzjoni qawwija ta' universitajiet, ċentri ta' riċerka, l-industrija u speċifikament SMEs u jkun miftuħ għal parteċipanti ġodda, billi jiġbor flimkien il-firxa sħiħa ta' appoġġ għar-riċerka u l-innovazzjoni f'qafas strateġiku komuni wieħed, inkluż sett issimplifikat ta' forom ta' appoġġ u juża regoli għall-parteċipazzjoni bi prinċipji applikabbli għall-azzjonijiet kollha taħt Orizzont 2020. Regoli ta’ finanzjament aktar sempliċi għandhom inaqqsu l-ispejjeż amministrattivi għall-parteċipazzjoni u jikkontribwixxu għall-prevenzjoni u t-tnaqqis fl-iżbalji finanzjarji.

(21)

Orizzont 2020 għandu jikkontribwixxi għall-għanijiet tas-Sħubiji Ewropej għall-Innovazzjoni f’konformità mal-inizjattiva ewlenija 'Unjoni tal-Innovazzjoni', jiġbor flimkien l-atturi rilevanti kollha tul il-katina tar-riċerka u l-innovazzjoni kollha bil-ħsieb ta' simplifikazzjoni u koordinazzjoni aħjar tal-istrumenti u l-inizjattivi.

(22)

Bil-għan tal-approfondiment tar-relazzjoni bejn ix-xjenza u s-soċjetà u t-tisħiħ tal-fiduċja pubblika fix-xjenza, Orizzont 2020 għandu jrawwem l-involviment infurmat taċ-ċittadini u s-soċjetà ċivili f’kwistjonijiet tar-riċerka u l-innovazzjoni billi jippromwovi l-edukazzjoni fix-xjenza, billi jagħmel l-għarfien xjentifiku aktar aċċessibbli, billi jiżviluppa aġendi responsabbli tar-riċerka u l-innovazzjoni li jindirizzaw it-tħassib u l-istennijiet taċ-ċittadini u tas-soċjetà ċivili u billi jiffaċilita l-parteċipazzjoni tagħhom fl-attivitajiet ta' Orizzont 2020. L-involviment taċ-ċittadini u tas-soċjetà ċivili għandu jsir flimkien ma' attivitajiet ta’ komunikazzjoni mal-pubbliku li jiġġeneraw u jsostnu l-appoġġ pubbliku għall-Orizzont 2020.

(23)

Għandu jkun hemm bilanċ xieraq bejn proġetti żgħar u kbar fi ħdan il-prijorità 'Sfidi tas-soċjetà' u l-objettiv speċifiku 'Tmexxija f'teknoloġiji abilitanti u industrijali'.

(24)

L-implimentazzjoni ta' Orizzont 2020 għandha twieġeb għall-opportunitajiet u l-ħtiġijiet li qed jevolvu tax-xjenza u t-teknoloġija, l-industrija, il-politiki u s-soċjetà. Fil-fatt, l-aġendi għandhom ikunu stabbiliti f’kooperazzjoni mill-qrib mal-partijiet interessati mis-setturi kollha konċernati, u għandha tkun permessa flessibbiltà suffiċjenti għal żviluppi ġodda. Il-Konsulenza esterna għandha tiġi mfittxa fuq bażi kontinwa għad-durata ta' Orizzont 2020, bl-użu wkoll ta' strutturi rilevanti bħall-Pjattaformi Ewropej ta' Teknoloġija, l-Inizjattivi ta' Programmar Konġunt, l-Isħubiji Ewropej għall-Innovazzjoni. kif ukoll pariri minn panels xjentifiċi, bħall-Panel Xjentifiku dwar is-Saħħa.

(25)

L-attivitajiet żviluppati fil-qafas tal-Orizzont 2020 għandhom jippromwovu l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fir-riċerka u l-innovazzjoni, billi jindirizzaw b’mod partikolari l-kawżi sottostanti tal-iżbilanċ bejn is-sessi, billi jisfruttaw il-potenzjal sħiħ tar-riċerkaturi kemm nisa kif ukoll irġiel, u billi jintegraw id-dimensjoni tas-sessi fil-kontenut tar-riċerka u l-innovazzjoni kif ukoll billi jagħtu attenzjoni partikolari biex jiġi żgurat il-bilanċ bejn is-sessi, suġġett għas-sitwazzjoni fil-qasam tar-riċerka u l-innovazzjoni kkonċernat, fil-panels ta' evalwazzjoni u l-korpi konsultattivi u esperti rilevanti sabiex titjieb il-kwalità tar-riċerka u tiġi stimulata l-innovazzjoni. L-attivitajiet għandhom jimmiraw ukoll lejn l-implimentazzjoni ta'prinċipji relatati mal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel kif stipulati fl-Artikoli 2 u 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropa u fl-Artikolu 8 tat-TFUE.

(26)

Orizzont 2020 għandu jikkontribwixxi għall-attrattività tal-professjoni tar-riċerka fl-Unjoni. Għandha tingħata attenzjoni adegwata lil Karta Ewropea għar-Riċerkaturi u l-Kodiċi ta’ Kondotta għar-Reklutaġġ tar-Riċerkaturi, kif imniżżel fir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Marzu 2005 (15), flimkien ma’ oqfsa ta’ referenza rilevanti oħrajn definiti fil-kuntest taż-ŻER, filwaqt li tkun rispettata n-natura volontarja tagħhom.

(27)

Sabiex tkun tista' tikkompeti globalment, tindirizza b'mod effettiv l-isfidi l-kbar tas-soċjetà, u tikseb l-objettivi tal-istrateġija Ewropa 2020, l-Unjoni għandha tagħmel użu sħiħ mir-riżorsi umani tagħha. F'dak il-kuntest, Orizzont 2020 għandu jikkontribwixxi għall-kisba taż-ŻER, b'hekk jinkoraġġixxi l-iżvilupp ta' kondizzjonijiet qafas li jgħinu lir-riċerkaturi Ewropej jibqgħu fl-Ewropa jew jirritornaw lejn l-Ewropa, jattira riċerkaturi minn madwar id-dinja kollha u jagħmel lill-Ewropa destinazzjoni aktar attraenti għall-aqwa riċerkaturi.

(28)

Biex jiżdiedu ċ-ċirkolazzjoni u l-isfruttar tal-għarfien, għandu jkun żgurat l-aċċess miftuħ għall-pubblikazzjonijiet xjentifiċi. Barra minn hekk, għandu jiġi promoss l-aċċess miftuħ għad-data xjentifika li tirriżulta minn riċerka li saret minn fondi pubbliċi taħt Orizzont 2020, filwaqt li jittieħed kont tal-limitazzjonijiet marbuta mal-privatezza, is-sigurtà nazzjonali u d-drittijiet tal-proprjetà intellettwali.

(29)

L-attivitajiet ta’ riċerka u innovazzjoni appoġġati mill-Orizzont 2020 għandhom jirrispettaw il-prinċipji etiċi fundamentali. Għandu jittieħed kont tal-opinjonijiet tal-Grupp Ewropew dwar l-Etika fix-Xjenza u t-Teknoloġiji l-Ġodda. Fl-attivitajiet ta' riċerka għandu jittieħed kont tal-Artikolu 13 TFUE u għandu jitnaqqas l-użu tal-annimali fir-riċerka u l-ittestjar, bil-ħsieb li finalment l-użu tagħhom jiġi sostitwit. L-attivitajiet kollha għandhom jitwettqu bl-iżgurar ta’ livell għoli ta’ protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem f’konformità mal-Artikolu 168 TFUE.

(30)

Orizzont 2020 għandu jkollu l-konsiderazzjoni dovuta għat-trattament ugwali u mingħajr diskriminazzjoni fil-kontenut tar-riċerka u l-innovazzjoni fl-istadji kollha taċ-ċiklu tar-riċerka.

(31)

Il-Kummissjoni ma tissoliċitax b’mod espliċitu l-użu ta' ċelloli staminali tal-embrijun uman. L-użu, jekk jeżistu, ta' ċelloli staminali umani, sew jekk huma adulti kif ukoll tal-embrijun, jiddependi mill-ġudizzju tax-xjenzati skont l-objettivi li huma jridu jilħqu u huwa suġġett għal reviżjoni etika stretta. L-ebda proġett li jinvolvi l-użu ta’ ċelloli staminali tal-embrijun uman ma għandu jkun ffinanzjat, jekk ma jkollux l-approvazzjonijiet neċessarji mill-Istati Membri. L-ebda attività ma għandha tkun iffinanzjata li hija miċħuda fl-Istati Membri kollha. L-ebda attività ma għandha tkun iffinanzjata minn Stat Membru fejn tali attività mhijiex permessa.

(32)

Sabiex jikseb l-impatt massimu, Orizzont 2020 għandu jiżviluppa sinerġiji mill-qrib ma' programmi oħrajn tal-Unjoni f'oqsma bħall-edukazzjoni, l-ispazju, l-ambjent, l-enerġija, l-agrikoltura u s-sajd, il-kompetittività u l-SMEs, is-sigurtà interna, il-kultura u l-medja.

(33)

Kemm Orizzont 2020 kif ukoll il-politika ta’ koeżjoni jfittxu allinjament aktar komprensiv mal-objettivi tal-istrateġija Ewropa 2020. Dan l-approċċ jitlob aktar sinerġiji bejn l-Orizzont 2020 u l-politika ta' koeżjoni. Għalhekk Orizzont 2020 għandu wkoll jiżviluppa interazzjonijiet mill-qrib mal-Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej, li jistgħu jgħinu b'mod speċifiku fit-tisħiħ tal-kapaċitajiet lokali, reġjonali u nazzjonali fir-riċerka u l-innovazzjoni, b'mod partikolari fil-kuntest ta' strateġiji ta' speċjalizzazzjoni intelliġenti.

(34)

L-SMEs jikkostitwixxu sors sinifikanti ta’ innovazzjoni, tkabbir u impjiegi fl-Ewropa. Għaldaqstant fl-Orizzont 2020 hija meħtieġa l-parteċipazzjoni qawwija ta’ SMEs, kif definit fir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE (16). Din għandha tappoġġa l-għanijiet tas-Small Business Act (l-Att dwar in-Negozji ż-Żgħar), kif stipulat fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-25 ta' Ġunju 2008 intitolata “Aħseb l-Ewwel fiż-Żgħir”“Att dwar in-Negozji ż-Żgħar” għall-Ewropa. Orizzont 2020 għandu jipprovdi medda ta' mezzi differenti li jappoġġaw l-attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni u l-kapaċitajiet tal-SMEs matul l-istadji differenti taċ-ċiklu tal-innovazzjoni.

(35)

Il-Kummissjoni għandha twettaq evalwazzjonijiet u tirreġistra r-rata ta' parteċipazzjoni mill-SMEs f'Orizzont 2020. Jekk il-mira ta' 20 % tal-baġit kombinat totali għall-objettiv speċifiku "Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali" u l-prijorità "Sfidi tas-Soċjetà" li jmorru għall-SMEs ma tinkisibx, il-Kummissjoni għandha teżamina r-raġunijiet għal din is-sitwazzjoni u tipproponi mingħajr dewmien miżuri ġodda adegwati li jippermettu l-SMEs iżidu l-parteċipazzjoni tagħhom.

(36)

L-implimentazzjoni tal-Orizzont 2020 tista’ tirriżulta fi programmi supplimentari li jinvolvu l-parteċipazzjoni ta’ ċerti Stati Membri biss, il-parteċipazzjoni tal-Unjoni fi programmi mnedija minn diversi Stati Membri, jew l-istabbiliment ta’ impriżi konġunti jew arranġamenti oħra fi ħdan it-tifsira tal-Artikoli 184, 185 u 187 TFUE. Tali programmi supplimentari għandhom ikunu identifikati u implimentati b'mod miftuħ, trasparenti u effiċjenti.

(37)

Sabiex jitqassar iż-żmien bejn l-idea u s-suq, bl-użu ta' approċċ minn isfel għal fuq, u biex tiżdied il-parteċipazzjoni tal-industrija, l-SMEs u dawk li qed japplikaw għall-ewwel darba fl-Orizzont 2020, il-pilota tar-Rotta Rapida lejn l-Innovazzjoni (FTI) għandha tkun implimentata fi ħdan l-objettiv speċifiku "Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali" u fi ħdan il-prijorità 'Sfidi tas-soċjetà'. Din għandha tqanqal investiment mis-settur privat fir-riċerka u l-innovazzjoni, tippromwovi ir-riċerka u l-innovazzjoni b'fokus fuq il-ħolqien ta' valur u taċċellera l-iżvilupp ta' teknoloġiji fi prodotti, proċessi u servizzi innovattivi.

(38)

L-implimentazzjoni ta' Orizzont 2020 għandha tirrikonoxxi r-rwol uniku li għandhom l-Universitajiet fil-bażi xjentifiku u teknoloġiku tal-Unjoni bħala istituzzjonijiet ta' eċċellenza fl-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni, bi rwol essenzjali fir-rabta bejn il-Qasam tal-Edukazzjoni Għolja Ewropea u ż-ŻER.

(39)

Bil-għan li jikseb l-ikbar impatt possibbli tal-finanzjament tal-Unjoni, Orizzont 2020 għandu jiżviluppa sinerġiji aktar mill-qrib, li jistgħu wkoll ikunu fil-forma ta' sħubiji pubbliku-pubbliku mal-programmi internazzjonali, nazzjonali u reġjonali li jappoġġaw ir-riċerka u l-innovazzjoni. F'dan il-kuntest, Orizzont 2020 għandu jinkoraġġixxi l-aħjar użu tar-riżorsi u jevita d-duplikazzjoni bla bżonn.

(40)

Għandu jinkiseb ukoll impatt ikbar bil-kombinament tal-fondi tal-Orizzont 2020 u tas-settur privat fi ħdan is-sħubiji pubbliċi-privati f’oqsma ewlenin fejn ir-riċerka u l-innovazzjoni jkunu jistgħu jikkontribwixxu għall-miri tal-kompetittività usa’ tal-Ewropa, jistimulaw l-investiment privat u jgħinu jindirizzaw l-isfidi tas-soċjetà. Dawn is-sħubiji għandhom ikunu bbażati fuq impenn fit-tul, inkluża kontribuzzjoni bilanċjata mill-imsieħba kollha, ikunu responsabbli għall-kisba tal-miri tagħhom u jkunu allinjati mal-għanijiet strateġiċi tal-Unjoni dwar ir-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni. Il-governanza u l-funzjonament ta' dawk is-sħubiji għandhom ikunu miftuħa, trasparenti, effettivi u effiċjenti u jagħtu l-opportunità li tipparteċipa medda wiesgħa ta' partijiet interessati fl-oqsma speċifiċi tagħhom. L-isħubiji pubbliċi-privati fil-forma ta’ Inizjattivi Teknoloġiċi Konġunti (IiTK) mnedija taħt is-Seba' Programm Kwadru jistgħu jitkomplew bl-użu ta’ strutturi li huma adatti aħjar għall-għan tagħhom.

(41)

L-Orizzont 2020 għandu jippromwovi kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi bbażata fuq interess komuni u benefiċċju reċiproku. Il-kooperazzjoni internazzjonali fix-xjenza, it-teknoloġija u l-innovazzjoni għandha tiġi mmirata lejn l-ilħuq tal-objettivi tal-istrateġija Ewropa 2020 sabiex tissaħħaħ il-kompetittività, tingħata kontribuzzjoni għall-indirizzar tal-isfidi tas-soċjetà u jingħata appoġġ lill-politiki esterni u ta' żvilupp tal-Unjoni, inkluż billi jiġu żviluppati sinerġiji mal-programmi esterni u tingħata kontribuzzjoni għall-impenji internazzjonali tal-Unjoni, bħall-ilħuq tal-Għanijiet ta’ Żvilupp tal-Millennju tan-Nazzjonijiet Uniti. L-attivitajiet ta' kooperazzjoni internazzjonali għandhom jinżammu mill-anqas fil-livell tas-Seba' Programm Kwadru.

(42)

Sabiex jinżammu kondizzjonijiet ekwivalenti għall-impriżi kollha attivi fis-suq intern, il-finanzjament mill-Orizzont 2020 għandu jkun imfassal skont ir-regoli tal-għajnuna mill-Istat sabiex jiżgura l-effettività tal-infiq pubbliku u ma jippermettix distorsjonijiet tas-suq bħal imblokk tal-aċċess għall-finanzjament privat, il-ħolqien ta' strutturi tas-suq mhux effettivi jew jippreserva negozji ineffiċjenti.

(43)

Il-Kunsill Ewropew tal-4 ta' Frar 2011 irrikonoxxa l-ħtieġa għal approċċ ġdid għall-ġestjoni tal-kontroll u r-riskju fil-finanzjament tar-riċerka tal-Unjoni, fejn saret talba għal bilanċ ġdid bejn il-fiduċja u l-kontroll u bejn it-teħid u l-evitar tar-riskju. Fir-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta’ Novembru 2010 dwar is-simplifikazzjoni tal-implimentazzjoni tal-Programmi Qafas tar-Riċerka, il-Parlament Ewropew appella għal bidla pragmatika għas-simplifikazzjoni amministrattiva u finanzjarja u jiddikjara li l-ġestjoni tal-fondi Ewropej għar-riċerka għandha tkun aktar ibbażata fuq il-fiduċja u turi aktar tolleranza tar-riskju fil-konfront tal-parteċipanti. Ir-rapport ta’ evalwazzjoni interim tas-Seba’ Programm Kwadru ikkonkluda li huwa meħtieġ approċċ aktar radikali biex issir qabża kbira f’termini ta’ simplifikazzjoni u li għandu jiġi rimedjat il-bilanċ bejn ir-riskju u l-fiduċja.

(44)

L-interessi finanzjarji tal-Unjoni għandhom jiġu protetti permezz ta' miżuri proporzjonati matul iċ-ċiklu tan-nefqa, inklużi l-prevenzjoni, l-iskoperta u l-investigazzjoni ta' irregolaritajiet, l-irkupru ta' fondi li jkunu ntilfu, imħallsa bi żball jew użati b'mod inkorrett u, fejn adatt, l-impożizzjoni ta' pieni. Strateġija tal-kontroll riveduta, li tibdel il-fokus minn minimizzazzjoni tar-rati tal-iżbalji għal kontroll ibbażat fuq ir-riskju u l-iskoperta tal-frodi, għandha tnaqqas il-piż tal-kontroll għall-parteċipanti.

(45)

Huwa importanti li jiġu żgurati l-ġestjoni finanzjarja tajba tal-Orizzont 2020 u l-implimentazzjoni tiegħu bl-aktar mod effettiv u faċli għall-utent, filwaqt li għandhom jiġu żgurati wkoll ċ-ċertezza legali u l-aċċessibbiltà tal-Orizzont 2020 għall-parteċipanti kollha. Hemm il-ħtieġa li tkun żgurata l-konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17) u mar-rekwiżiti tas-simplifikazzjoni u regolamentazzjoni aħjar.

(46)

Il-ġestjoni effettiva tal-prestazzjoni, inkluż l-evalwazzjoni u l-monitoraġġ, tirrikjedi l-iżvilupp ta’ indikaturi speċifiċi komuni tal-prestazzjoni li jistgħu jitkejlu matul iż-żmien, li huma realistiċi u jirriflettu l-loġika tal-intervent, u li huma rilevanti għall-ġerarkija adatta tal-objettivi u l-attivitajiet. Għandhom jiġu stabbiliti mekkaniżmi ta’ koordinazzjoni xierqa bejn l-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-Orizzont 2020 u l-monitoraġġ tal-progress, il-kisbiet u l-funzjonament taż-ŻER.

(47)

Sa tmiem l-2017, bħala parti mill-evalwazzjoni interim ta' Orizzont 2020, kemm l-isħubiji pubbliċi-privati li diġà jeżistu kif ukoll dawk ġodda, inklużi l-IiTK, għandhom ikunu soġġetti għal evalwazzjoni fil-fond, li għandha tinkludi, fost oħrajn, analiżi tal-ftuħ, it-trasparenza u l-effettività tagħhom. Dik l-evalwazzjoni għandha tqis l-evalwazzjoni tal-EIT kif imsemmi fir-Regolament (KE) Nru 294/2008 sabiex tippermetti evalwazzjoni bbażata fuq prinċipji komuni.

(48)

Peress li l-objettivi ta' dan ir-Regolament, jiġifieri t-tisħiħ tal-qafas ġenerali tar-riċerka u l-innovazzjoni u l-isforzi ta' koordinazzjoni madwar l-Unjoni, ma jistgħux jintlaħqu b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri imma jistgħu jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, għar-raġuni li tiġi evitata d-duplikazzjoni, tinżamm il-massa kritika f’oqsma prinċipali u jiġi żgurat li l-finanzjament pubbliku jintuża bl-aħjar mod, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri f'konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stipulat fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità, kif stipulat f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa neċessarju biex jinkisbu dawk l-objettivi.

(49)

Għal raġunijiet ta’ ċertezza u ċarezza legali, id-Deċiżjoni 1982/2006/KE għandha titħassar,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

TITOLU I

DISPOŻIZZJONIJIET ĠENERALI

Artikolu 1

Suġġett

Dan ir-Regolament jistabbilixxi Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020) (“Orizzont 2020”) u jiddetermina l-qafas li jirregola l-appoġġ tal-Unjoni għall-attivitajiet tar-riċerka u l-innovazzjoni, biex b'hekk tissaħħaħ il-bażi xjentifika u teknoloġika Ewropea u t-trawwim ta' benefiċċji għas-soċjetà, kif ukoll għall-isfruttar aħjar tal-potenzjal ekonomiku u industrijali ta' politiki tal-innovazzjoni, ir-riċerka u l-iżvilupp teknoloġiku.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta' dan ir-Regolament għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(1)

'attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni' tfisser l-ispettru totali ta' attivitajiet ta' riċerka, żvilupp teknoloġiku, dimostrazzjoni u innovazzjoni, inkluż il-promozzjoni ta' kooperazzjoni ma' pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali, id-disseminazzjoni u l-ottimizzazzjoni tar-riżultati u l-istimulazzjoni ta' taħriġ ta' kwalità għolja u l-mobbiltà tar-riċerkaturi fl-Unjoni;

(2)

'azzjonijiet diretti' tfisser attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni mwettqa mill-Kummissjoni permezz taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (ĊKR) tagħha;

(3)

'azzjonijiet indiretti' tfisser attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni li l-Unjoni tipprovdi appoġġ finanzjarju għalihom u li jitwettqu mill-parteċipanti;

(4)

'sħubija pubbliku-privat' tfisser sħubija fejn l-imsieħba tas-settur privat, l-Unjoni u, fejn xieraq, imsieħba oħrajn, bħal korpi tas-settur pubbliku, jimpenjaw ruħhom li jappoġġaw b'mod konġunt l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta' programm jew attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni;

(5)

'sħubija pubbliku-pubbliku' tfisser sħubija fejn korpi tas-settur pubbliku jew korpi b'missjoni ta' servizz pubbliku fil-livell lokali, reġjonali, nazzjonali jew dak internazzjonali jimpenjaw ruħhom mal-Unjoni biex b'mod konġunt jappoġġaw l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta' programm jew attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni;

(6)

'infrastrutturi tar-riċerka' tfisser faċilitajiet, riżorsi u servizzi li jintużaw mill-komunitajiet tar-riċerka biex iwettqu r-riċerka u l-innovazzjoni fl-oqsma tagħhom. Fejn rilevanti, dawn jistgħu jintużaw lil hinn mir-riċerka, pereżempju għal servizzi edukattivi jew pubbliċi. Dawn jinkludu tagħmir xjentifiku prinċipali jew settijiet ta' strumenti; riżorsi bbażati fuq l-għarfien bħal kollezzjonijiet, arkivji jew data xjentifika; infrastrutturi elettroniċi bħal data u sistemi tal-informatika u netwerks ta' komunikazzjoni; u kwalunkwe infrastruttura oħra ta' natura unika essenzjali għall-ksib ta' eċċellenza fir-riċerka u l-innovazzjoni. Tali infrastrutturi jistgħu jkunu 'f'sit wieħed', 'virtwali' jew 'imqassma';

(7)

'strateġija ta' speċjalizzazzjoni intelliġenti' għandha l-istess tifsira bħal strateġija ta' speċjalizzazzjoni intelliġenti kif definita fil-punt (3) tal-Artikolu 2 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 (18).

Artikolu 3

Stabbiliment ta' Orizzont 2020

Orizzont 2020 huwa b'dan stabbilit għall-perijodu mill-1 ta' Jannar 2014 sal-31 ta' Diċembru 2020.

Artikolu 4

Valur miżjud tal-Unjoni

Orizzont 2020 għandu jimmassimizza l-valur miżjud u l-impatt tal-Unjoni, jiffoka fuq objettivi u attivitajiet li ma jistgħux jiġu mwettqa b’mod effiċjenti mill-Istati Membri waħedhom. Orizzont 2020 għandu jkollu rwol ċentrali fit-twettiq tal-istrateġija Ewropa 2020 għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv ("strateġija Ewropa 2020") billi jipprovdi qafas strateġiku komuni għall-iffinanzjar tar-riċerka u l-innovazzjoni eċċellenti tal-Unjoni, biex b'hekk jaġixxi bħala mezz għall-ingranaġġ tal-investiment privat u pubbliku, il-ħolqien ta' opportunitajiet ġodda ta' impjieg u l-iżgurar tas-sostenibbiltà, it-tkabbir, l-iżvilupp ekonomiku, l-inklużjoni soċjali u l-kompetittività industrijali fit-tul tal-Ewropa, kif ukoll jindirizza l-isfidi tas-soċjetà fl-Unjoni.

Artikolu 5

Objettiv ġenerali, prijoritajiet u objettivi speċifiċi

1.   L-objettiv ġenerali ta' Orizzont 2020 huwa li jikkontribwixxi għall-bini ta' soċjetà u ekonomija bbażati fuq l-għarfien u l-innovazzjoni madwar l-Unjoni bl-ingranaġġ ta' fondi addizzjonali għar-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni u billi jikkontribwixxi għall-ilħuq tal-miri tar-riċerka u l-iżvilupp inkluża l-mira ta' 3 % tal-PDG għar-riċerka u l-iżvilupp madwar l-Unjoni sal-2020. B'hekk, għandu jappoġġa l-implimentazzjoni tal-istrateġija Ewropa 2020 u politiki oħra tal-Unjoni, kif ukoll il-ħolqien u l-funzjonament taż-Żona Ewropea tar-Riċerka (ŻER). L-ewwel sett ta' indikaturi rilevanti tal-prestazzjoni għall-valutazzjoni tal-progress mal-objettiv ġenerali jinsab fl-introduzzjoni tal-Anness I.

2.   L-objettiv ġenerali stipulat fil-paragrafu 1 għandu jitwettaq permezz ta' tliet prijoritajiet ta' infurzar reċiproku ddedikati għal:

(a)

Xjenza eċċellenti;

(b)

Tmexxija industrijali;

(c)

Sfidi tas-soċjetà.

L-objettivi speċifiċi li jikkorrispondu għal kull waħda minn dawk it-tliet prijoritajiet jinsabu fil-Partijiet I sa III tal-Anness I, flimkien mal-linji ġenerali tal-attivitajiet.

3.   L-objettiv ġenerali stipulat fil-paragrafu 1 għandu jiġi mfittex permezz tal-objettivi speċifiċi 'It-tixrid tal-eċċellenza u ż-żieda fil-parteċipazzjoni' u 'Ix-xjenza ma' u għas-soċjetà' jinsabu fil-Partijiet IV u V tal-Anness I, rispettivament, flimkien mal-linji ġenerali tal-attivitajiet.

4.   Iċ-ĊKR għandu jikkontribwixxi għall-objettiv ġenerali u l-prijoritajiet li jinsabu fil-paragrafi 1 u 2 rispettivament billi jipprovdi appoġġ xjentifiku u tekniku għall-politiki tal-Unjoni b'kollaborazzjoni mal-partijiet interessati tar-riċerka nazzjonali u reġjonali rilevanti, fejn xieraq, pereżempju dwar l-iżvilupp ta' strateġiji ta' speċjalizzazzjoni intelliġenti. L-objettiv speċifiku u l-linji ġenerali tal-attivitajiet jinsabu fil-Parti VI tal-Anness I.

5.   L-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (EIT) għandu jikkontribwixxi għall-objettiv ġenerali u l-prijoritajiet li jinsabu fil-paragrafi 1 u 2 rispettivament, bl-objettiv speċifiku tal-integrazzjoni tat-trijangolu tal-għarfien tal-edukazzjoni għolja, tar-riċerka u l-innovazzjoni. L-indikaturi rilevanti tal-prestazzjoni għall-EIT jinsabu fl-introduzzjoni tal-Anness I u l-linji ġenerali u tal-objettiv speċifiku flimkien mal-linji ġenerali tal-attivitajiet jinsabu fil-Parti VII tal-Anness I.

6.   Fi ħdan il-prijoritajiet, l-objettivi speċifiċi u l-linji ġenerali tal-attivitajiet imsemmija fil-paragrafi 2 u 3, jista' jittieħed kont tal-ħtiġijiet ġodda u mhux previsti li jirriżultaw matul il-perijodu ta' implimentazzjoni ta' Orizzont 2020. Dan jista’, jekk debitament ġustifikat, jinkludi rispons għal opportunitajiet, kriżijiet u theddid emerġenti, kif ukoll reazzjonijiet għal ħtiġijiet relatati mal-iżvilupp ta’ politiki ġodda tal-Unjoni.

Artikolu 6

Baġit

1.   Il-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni ta' Orizzont 2020 huwa stabbilit għal EUR 77 028,3 miljun fil-prezzijiet attwali, li minnhom massimu ta' EUR 74 316,9 miljun għandhom ikunu allokati għal attivitajiet taħt it-Titolu XIX TFUE.

L-approprjazzjonijiet annwali għandhom jiġu awtorizzati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill fil-limiti tal-qafas finanzjarju multiannwali.

2.   L-ammont għall-attivitajiet taħt it-Titolu XIX TFUE għandu jitqassam fost il-prijoritajiet li jinsabu fl-Artikolu 5(2) ta' dan ir-Regolament kif ġej:

(a)

Xjenza eċċellenti, EUR 24 441,1 miljun fil-prezzijiet attwali;

(b)

Tmexxija industrijali EUR 17 015,5 miljun fil-prezzijiet attwali;

(c)

Sfidi tas-soċjetà, EUR 29 679 miljun fil-prezzijiet attwali.

L-ammont kumplessiv massimu għall-kontribuzzjoni finanzjarja tal-Unjoni mill-Orizzont 2020 għall-objettivi speċifiċi stipulati fl-Artikolu 5(3) u għall-azzjonijiet diretti mhux nukleari taċ-ĊKR għandhom ikunu kif ġej:

(i)

it-tixrid tal-eċċellenza u ż-żieda fil-parteċipazzjoni, EUR 816,5 miljun fil-prezzijiet attwali;

(ii)

Xjenza ma' u għas-soċjetà, EUR 462,2 miljun fil-prezzijiet attwali;

(iii)

Azzjonijiet diretti mhux nukleari taċ-ĊKR, EUR 1 902,6 miljun fil-prezzijiet attwali.

It-tqassim indikattiv għall-prijoritajiet u l-objettivi speċifiċi stipulati fl-Artikolu 5(2) u (3) huwa stipulat fl-Anness II.

3.   L-EIT għandu jiġi ffinanzjat permezz ta’ kontribuzzjoni massima mill-Orizzont 2020 ta’ EUR 2 711,4 miljun fil-prezzijiet attwali kif jinsab fl-Anness II.

4.   Il-pakkett finanzjarju ta' Orizzont 2020 jista' jkopri l-ispejjeż relatati mal-attivitajiet ta' tħejjija, monitoraġġ, kontroll, awditjar u evalwazzjoni li huma meħtieġa għall-ġestjoni ta' Orizzont 2020 u għall-ilħuq tal-objettivi tiegħu, fi studji partikolari u laqgħat tal-esperti, sakemm dawn ikunu relatati mal-objettivi ta' Orizzont 2020, l-ispejjeż marbuta man-netwerks tat-teknoloġija tal-informazzjoni li jiffukaw fuq l-ipproċessar u l-iskambju ta' informazzjoni, flimkien mal-ispejjeż l-oħra kollha ta' assistenza teknika u amministrattiva mġarrba mill-Kummissjoni għall-ġestjoni ta' Orizzont 2020.

Fejn meħtieġ u debitament ġustifikat, l-approprjazzjonijiet jistgħu jiddaħħlu fil-baġit Orizzont 2020 lil hinn mill-2020 biex ikopru spejjeż tekniċi u amministrattivi, sabiex jippermettu l-ġestjoni ta' azzjonijiet li jkunu għadhom ma tlestewx sal-31 ta' Diċembru 2020. L-Orizzont 2020 m'għandu jiffinanzja la l-kostruzzjoni u lanqas l-operazzjoni tal-programm Galileo, tal-programm Copernicus jew tal-Impriża Konġunta Ewropea għall-ITER.

5.   Sabiex tirrispondi għal sitwazzjonijiet mhux previsti jew żviluppi u ħtiġijiet ġodda l-Kummissjoni tista', wara l-evalwazzjoni interim ta' Orizzont 2020 kif imsemmi fl-Artikolu 32(3) u r-riżultati tal-analiżi tal-EIT imsemmija fl-Artikolu 32(2), fi ħdan il-proċedura baġitarja annwali tirrevedi l-ammonti stipulati għall-prijoritajiet u l-objettivi speċifiċi 'It-tixrid tal-eċċellenza u ż-żieda fil-parteċipazzjoni' u 'Ix-Xjenza ma' u għas-soċjetà' fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu u t-tqassim indikattiv tal-objettivi speċifiċi fi ħdan dawn il-prijoritajiet li jinsabu fl-Anness II u l-kontribuzzjoni għall-EIT fil-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu. Il-Kummissjoni tista' wkoll, soġġetta għall-istess kondizzjonijiet tittrasferixxi approprjazzjonijiet bejn il-prijoritajiet u l-objettivi speċifiċi kif ukoll l-EIT sa massimu ta' 7,5 % tal-allokazzjoni totali inizjali ta' kull prijorità u l-objettivi speċifiċi 'It-tixrid tal-eċċellenza u ż-żieda fil-parteċipazzjoni' u 'Ix-Xjenza ma' u għas-soċjetà', u sa massimu ta' 7,5 % tat-tqassim indikattiv inizjali ta' kull objettiv speċifiku u sa massimu ta' 7,5 % tal-kontribuzzjoni lill-EIT. L-ebda trasferiment bħal dan ma għandu jiġi permess fir-rigward tal-ammont stipulat għall-azzjonijiet diretti taċ-ĊKR fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu.

Artikolu 7

Assoċjazzjoni ta' pajjiżi terzi

1.   Orizzont 2020 għandu jkun miftuħ għall-assoċjazzjoni ta':

(a)

pajjiżi aderenti, pajjiżi kandidati u kandidati potenzjali, skont il-prinċipji ġenerali u t-termini u l-kondizzjonijiet ġenerali għall-parteċipazzjoni ta' dawk il-pajjiżi fil-programmi tal-Unjoni stabbiliti fil-ftehimiet qafas rispettivi u d-deċiżjonijiet ta' kunsilli ta' assoċjazzjoni jew ftehimiet simili;

(b)

membri tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles (EFTA) jew pajjiżi jew territorji koperti mill-Politika Ewropea tal-Viċinat li jissodisfaw il-kriterji kollha li ġejjin:

(i)

kapaċità tajba fix-xjenza, it-teknoloġija u l-innovazzjoni;

(ii)

rekord tajjeb ta' parteċipazzjoni fil-programmi ta' riċerka u innovazzjoni tal-Unjoni;

(iii)

trattament ġust u ekwu tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali;

(c)

pajjiżi jew territorji assoċjati mas-Seba' Programm Kwadru.

2.   It-termini u l-kondizzjonijiet speċifiċi rigward il-parteċipazzjoni tal-pajjiżi assoċjati f'Orizzont 2020, inkluża l-kontribuzzjoni finanzjarja abbażi tal-prodott domestiku gross (PDG) tal-pajjiż assoċjat, għandhom jiġu determinati permezz ta' ftehimiet internazzjonali bejn l-Unjoni u l-pajjiżi assoċjati.

It-termini u l-kondizzjonijiet rigward l-assoċjazzjoni tal-Istati tal-EFTA li huma partijiet tal-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea (ŻEE) għandhom ikunu konformi mad-dispożizzjonijiet ta’ dak il-Ftehim.

TITOLU II

IMPLIMENTAZZJONI

KAPITOLU I

Implimentazzjoni, ġestjoni u forom ta' appoġġ

Artikolu 8

Implimentazzjoni permezz ta' programm speċifiku u l-kontribuzzjoni tal-EIT

Orizzont 2020 għandu jkun implimentat permezz tal-programm speċifiku konsolidat stabbilit mid-Deċiżjoni tal-Kunsill Nru 743/2013 (19), li għandu jispeċifika l-objettivi u r-regoli dettaljati għall-implimentazzjoni, u permezz ta' kontribuzzjoni finanzjarja lill-EIT.

Il-programm speċifiku għandu jistipula Parti waħda għal kull waħda mit-tliet prijoritajiet stipulati fl-Artikolu 5(2), Parti waħda għal kull wieħed mill-objettivi speċifiċi msemmija fl-Artikolu 5(3) u Parti waħda għall-azzjonijiet diretti mhux nukleari taċ-ĊKR.

Għandu jkun hemm koordinazzjoni effettiva bejn it-tliet prijoritajiet ta' Orizzont 2020.

Artikolu 9

Ġestjoni

1.   Orizzont 2020 għandu jiġi implimentat mill-Kummissjoni skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

2.   Il-Kummissjoni tista' tafda parti mill-implimentazzjoni ta' Orizzont 2020 lill-korpi tal-finanzjament msemmija fil-punt (c) tal-Artikolu 58(1) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

Artikolu 10

Forom ta' appoġġ tal-Unjoni

1.   Orizzont 2020 għandu jappoġġa azzjonijiet indiretti permezz ta' waħda jew diversi mill-forom ta' finanzjament previsti mir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, b’mod partikolari għotjiet, premji, akkwisti u strumenti finanzjarji. L-istrumenti finanzjarji għandhom ikunu l-forma prinċipali tal-finanzjament tal-attivitajiet qrib is-suq li huma appoġġati minn Orizzont 2020.

2.   Orizzont 2020 għandu jappoġġa wkoll azzjonijiet diretti mwettqa miċ-ĊKR.

3.   Fejn l-azzjonijiet diretti mwettqa miċ-ĊKR jikkontribwixxu għal inizjattivi stabbiliti taħt l-Artikolu 185 jew l-Artikolu 187 TFUE, din il-kontribuzzjoni ma għandhiex tiġi kkunsidrata bħala parti mill-kontribuzzjoni finanzjarja allokata għal dawk l-inizjattivi.

Artikolu 11

Regoli għall-parteċipazzjoni u d-disseminazzjoni tar-riżultati

Ir-regoli għall-parteċipazzjoni u d-disseminazzjoni tar-riżultati stipulati fir-Regolament (UE) Nru 1290/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20) għandhom japplikaw għal azzjonijiet indiretti.

KAPITOLU II

Programmar

Taqsima I

Prinċipji ġenerali

Artikolu 12

Konsulenza esterna u l-involviment tas-soċjetà

1.   Għall-implimentazzjoni ta' Orizzont 2020, għandu jittieħed kont tal-pariri u l-kontributi pprovduti minn: gruppi konsultattivi indipendenti ta' esperti ta' livell għoli stabbiliti mill-Kummissjoni, minn kostitwenza wiesgħa ta' partijiet interessati, inklużi r-riċerka, l-industrija u s-soċjetà ċivili biex jipprovdu l-perspettivi interdixxiplinarji u transsettorali meħtieġa, bit-teħid fil-kont tal-inizjattivi eżistenti rilevanti fil-livell tal-Unjoni, nazzjonali u dik reġjonali. Kontributi oħrajn ser jiġu pprovduti minn strutturi ta' djalogu li nħolqu taħt ftehimiet internazzjonali ta' xjenza u teknoloġija; attivitajiet li jħarsu 'l quddiem; konsultazzjonijiet pubbliċi mmirati, inkluż, fejn xieraq, konsultazzjonijiet ma' awtoritajiet jew partijiet interessati nazzjonali u reġjonali; u proċessi trasparenti u interattivi li jiżguraw li r-riċerka u l-innovazzjoni responsabbli jiġu appoġġati.

Pariri dwar l-identifikazzjoni u t-tfassil ta' prijoritajiet strateġiċi mill-Kumitat taż-Żona Ewropea tar-Riċerka u tal-Innovazzjoni (KŻER), gruppi oħrajn relatati maż-ŻER u l-Grupp dwar il-Politika tal-Intrapriża (GPI) għandhom, fejn adatt, ukoll jiġu meqjusa.

2.   Kont sħiħ għandu jittieħed ukoll tal-aspetti rilevanti tal-aġendi ta' riċerka u innovazzjoni stabbiliti minn, fost oħrajn, l-EIT, il-Pjattaformi Ewropej ta' Teknoloġija u l-Isħubiji Ewropej għall-Innovazzjoni, kif ukoll tal-pariri minn panels xjentifiċi bħall-Panel Xjentifiku dwar is-Saħħa.

Artikolu 13

Sinerġiji ma' programmi nazzjonali u programmar konġunt

1.   Għall-implimentazzjoni ta' Orizzont 2020, għandu jittieħed kont tal-ħtieġa li jinbnew sinerġiji u kumplementarjetajiet adatti bejn il-programmi ta' riċerka u innovazzjoni nazzjonali u Ewropej, pereżempju f'oqsma fejn isiru sforzi ta' koordinazzjoni permezz tal-Inizjattivi ta' Programmar Konġunt.

2.   Appoġġ mill-Unjoni għal Inizjattivi ta' Programmar Konġunt jista' jiġi kkunsidrat ma kwalunkwe appoġġ li għandu jingħata permezz tal-istrumenti msemmija fl-Artikolu 26, soġġett għall-kondizzjonijiet u l-kriterji stabbiliti għal tali strumenti.

Artikolu 14

Kwistjonijiet trasversali

1.   Għandhom jiġu implimentati rabtiet u interfaċċi madwar u fi ħdan il-prijoritajiet ta' Orizzont 2020. Għandha tingħata attenzjoni partikolari f'dan ir-rigward lil:

(a)

l-iżvilupp u l-applikazzjoni ta' teknoloġiji ewlenin abilitanti u industrijali kif ukoll teknoloġiji futuri u emerġenti;

(b)

l-oqsma relatati mal-passaġġ mill-iskoperta għall-applikazzjoni fis-suq;

(c)

ir-riċerka interdixxiplinarja u transsettorali u l-innovazzjoni;

(d)

ix-xjenzi soċjali u ekonomiċi u l-istudji umanistiċi;

(e)

it-tibdil fil-klima u l-iżvilupp sostenibbli;

(f)

it-trawwim tal-funzjonament u l-kisba taż-ŻER u tal-inizjattiva ewlenija 'Unjoni tal-Innovazzjoni';

(g)

il-kondizzjonijiet qafas b'appoġġ tal-inizjattiva ewlenija "Unjoni tal-Innovazzjoni";

(h)

il-kontribuzzjoni għall-inizjattivi ewlenin tal-Ewropa 2020 rilevanti kollha (inkluża l-Aġenda Diġitali għall-Ewropa);

(i)

it-twessiegħ tal-parteċipazzjoni madwar l-Unjoni fir-riċerka u l-innovazzjoni u l-għajnuna biex jingħalaq id-distakk bejn ir-riċerka u l-innovazzjoni fl-Ewropa;

(j)

in-netwerks internazzjonali għar-riċerkaturi u l-innovaturi eċċellenti bħall-Kooperazzjoni Ewropea fix-Xjenza u t-Teknoloġija (COST);

(k)

il-kooperazzjoni ma' pajjiżi terzi;

(l)

ir-riċerka u l-innovazzjoni responsabbli inkluż is-sessi;

(m)

l-involviment tal-SMEs fir-riċerka u l-innovazzjoni u l-parteċipazzjoni aktar wiesgħa tas-settur privat;

(n)

it-titjib tal-attrattività tal-professjoni tar-riċerka; u

(o)

l-iffaċilitar tal-mobbiltà transkonfinali u transsettorjali tar-riċerkaturi.

2.   Meta tiġi appoġġata azzjoni indiretta li tkun ta’ rilevanza kbira għal ħafna mill-prijoritajiet jew objettivi speċifiċi msemmija fl-Artikolu 5(2) u (3), l-ammont finanzjarju għal dik l-azzjoni jista’ jiġi kkombinat mill-ammonti allokati għal kull prijorità jew objettiv speċifiku konċernat.

Artikolu 15

In-natura li qed tevolvi tax-xjenza, it-teknoloġija, l-innovazzjoni, l-ekonomiji u s-soċjetà

Orizzont 2020 għandu jiġi implimentat b’mod li jiżgura li l-prijoritajiet u l-azzjonijiet appoġġati jkunu rilevanti għall-ħtiġijiet li qed jinbidlu u jieħdu kont tan-natura li qed tevolvi tax-xjenza, it-teknoloġija, l-innovazzjoni, l-ekonomiji u s-soċjetà f'dinja globalizzata, fejn l-innovazzjoni tinkludi aspetti tan-negozju, organizzattivi, teknoloġiċi, tas-soċjetà u ambjentali. Il-proposti għal tibdil fil-prijoritajiet u l-azzjonijiet taħt Orizzont 2020 għandhom jieħdu kont tal-konsulenza esterna msemmija fl-Artikolu 12 kif ukoll ir-rakkomandazzjonijiet mill-evalwazzjoni interim imsemmija fl-Artikolu 32(3).

Artikolu 16

Ugwaljanza bejn is-sessi

Orizzont 2020 għandu jiżgura l-promozzjoni effettiva tal-ugwaljanza bejn is-sessi u d-dimensjoni tas-sessi fil-kontenut tar-riċerka u l-innovazzjoni. Attenzjoni partikolari għandha tingħata lill-iżgurar tal-bilanċ bejn is-sessi, soġġett għas-sitwazzjoni fil-qasam tar-riċerka u l-innovazzjoni kkonċernat, fil-panels ta' evalwazzjoni u fil-korpi bħalma huma l-gruppi konsultattivi u l-gruppi esperti.

Id-dimensjoni tas-sessi għandu jkun integrat b'mod adegwat fil-kontenut tar-riċerka u l-innovazzjoni fi strateġiji, programmi u proġetti u segwiti fl-istadji kollha taċ-ċiklu tar-riċerka.

Artikolu 17

Karrieri tar-riċerkaturi

Orizzont 2020 għandu jiġi implimentat f'konformità mar-Regolament (UE) Nru 1290/2012, li għandu jikkontribwixxi għar-rinfurzar ta' suq uniku għar-riċerkaturi u l-attrattività tal-karrieri tar-riċerkaturi madwar l-Unjoni fil-kuntest taż-ŻER, billi jittieħed kont tal-karattru transnazzjonali tal-maġġoranza tal-azzjonijiet appoġġati taħtu.

Artikolu 18

Aċċess miftuħ

1.   Għandu jiġi żgurat l-aċċess miftuħ għal pubblikazzjonijiet xjentifiċi li jirriżultaw minn riċerka ffinanzjata minn fondi pubbliċi taħt Orizzont 2020. Dan għandu jiġi implimentat f'konformità mar-Regolament (UE) Nru 1290/2013.

2.   Għandu jiġi promoss l-aċċess miftuħ għal data mir-riċerka li tirriżulta minn riċerka ffinanzjata minn fondi pubbliċi taħt Orizzont 2020. Dan għandu jiġi implimentat f'konformità mar-Regolament (UE) Nru 1290/2013.

Artikolu 19

Prinċipji etiċi

1.   L-attivitajiet kollha tar-riċerka u l-innovazzjoni mwettqa taħt Orizzont 2020 għandhom ikunu konformi mal-prinċipji etiċi u l-leġislazzjoni rilevanti nazzjonali, tal-Unjoni u internazzjonali, inkluż il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u l-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u l-Protokolli Supplimentari tagħha.

Għandha tingħata attenzjoni partikolari għall-prinċipju ta’ proporzjonalità, id-dritt għall-privatezza, id-dritt għall-protezzjoni tad-data personali, id-dritt għall-integrità fiżika u mentali tal-persuni, id-dritt għan-nondiskriminazzjoni u l-bżonn li jiġu żgurati livelli għoljin ta’ protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem.

2.   L-attivitajiet ta’ riċerka u innovazzjoni mwettqa taħt Orizzont 2020 għandhom ikunu ffukati esklussivament fuq applikazzjonijiet ċivili.

3.   L-oqsma tar-riċerka li ġejjin ma għandhomx ikunu ffinanzjati:

(a)

attività tar-riċerka mmirata lejn l-ikklonjar uman għal skopijiet riproduttivi;

(b)

attività tar-riċerka intenzjonata li timmodifika l-patrimonju ġenetiku tal-umani fejn tali bidliet jistgħu jintirtu (21);

(c)

attivitajiet tar-riċerka intenzjonati li joħolqu embrijuni umani għall-iskop ta’ riċerka jew għall-iskop ta’ akkwist taċ-ċelloli staminali biss, inkluż b’mezzi ta’ trasferiment tan-nuklei taċ-ċelloli somatiċi.

4.   Ir-riċerka fuq iċ-ċelloli staminali umani, kemm adulti kif ukoll tal-embrijuni, tista’ tiġi ffinanzjata, iżda din tiddependi fuq il-kontenut tal-proposta xjentifika kif ukoll il-qafas legali tal-Istati Membri involuti. Ma għandux jingħata finanzjament għal attivitajiet tar-riċerka li huma projbiti fl-Istati Membri kollha. L-ebda attività ma għandha tingħata finanzjament fi Stat Membru fejn tali attività hija projbita.

5.   L-oqsma tar-riċerka li jinsabu fil-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu jistgħu jiġu riveduti fi ħdan il-kuntest tal-evalwazzjoni interim stipulata fl-Artikolu 32(3) fid-dawl tal-avvanzi xjentifiċi.

Artikolu 20

Kumplementarità ma’ programmi oħrajn tal-Unjoni

Orizzont 2020 għandu jiġi implimentat b’tali mod li jikkumplementa programmi u politiki oħrajn ta’ finanzjament tal-Unjoni, inklużi l-Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej (Fondi ESI), il-Politika Agrikola Komuni, il-Programm għall-Kompetittività tal-Intrapriżi u tal-Intrapriżi żgħar u ta' daqs medju (COSME) (2014-2020), il-programm Erasmus+ u l-Programm Life.

Artikolu 21

Sinerġiji mal-Fondi ESI

Minbarra l-politiki strutturali tal-Unjoni, nazzjonali u dawk reġjonali, Orizzont 2020 għandu wkoll jikkontribwixxi għall-għeluq tad-distakk bejn ir-riċerka u l-innovazzjoni fi ħdan l-Unjoni billi jippromovi sinerġiji mal-Fondi ESI. Fejn possibbli, finanzjament kumulattiv jista' jintuża kif stipulat fir-Regolament (UE) Nru 1290/2013.

Taqsima II

Oqsma speċifiċi ta’ Azzjoni

Artikolu 22

Intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju

1.   Għandha tingħata attenzjoni partikolari li tiġi żgurata l-parteċipazzjoni adegwata tal-intrapriżi mikro,żgħar u ta' daqs medju (SMEs) kif ukoll l-impatti tar-riċerka u tal-innovazzjoni fuqhom, tul l-implimentazzjoni ta' Orizzont 2020. Għandhom jitwettqu valutazzjonijiet kwantitattivi u kwalitattivi tal-parteċipazzjoni tal-SMEs bħala parti mill-arranġamenti ta' evalwazzjoni u monitoraġġ.

2.   Minbarra l-istabbiliment ta' kondizzjonijiet aħjar għall-SMEs biex jieħdu sehem fl-opportunitajiet kollha rilevanti f'Orizzont 2020, għandhom jitwettqu azzjonijiet speċifiċi. B'mod partikolari, strument dedikat għall-SMEs li huwa mmirat lejn it-tipi kollha ta' SMEs li għandhom potenzjal innovattiv, f'sens wiesa', għandu jinħoloq taħt sistema unika ta' ġestjoni ċentralizzata u jiġi implimentat primarjament minn isfel għal fuq permezz ta' sejħa kontinwament miftuħa, imfassla skont il-ħtiġijiet tal-SMEs kif stipulat taħt l-objettiv speċifiku "Innovazzjoni fl-SMEs" fil-Punt 3.3.(a) tal-Parti II tal-Anness I. Dak l-istrument għandu jieħu kont tal-objettiv speċifiku “Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali” li jinsab fil-Punt 1 tal-Parti II tal-Anness I u ta' kull wieħed mill-objettivi speċifiċi taħt il-prijorità “Sfidi tas-soċjetà” li jinsabu fil-Punti 1 sa 7 tal-Parti III tal-Anness I u għandu jiġi implimentat b'mod konsistenti.

3.   L-approċċ integrat stipulat fil-paragrafi 1 u 2 u s-simplifikazzjoni tal-proċeduri għandhom iwasslu għal minimu ta' 20 % tal-baġit kombinat totali għall-objettiv speċifiku “Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali” u l-prijorità "Sfidi tas-soċjetà" li ser imur għand l-SMEs.

4.   Attenzjoni partikolari għandha tingħata lir-rappreżentazzjoni adegwata tal-SMEs fi sħubiji pubbliku-privat imsemmija fl-Artikolu 25.

Artikolu 23

Proġetti kollaborattivi u programmi ta' sħubija

Orizzont 2020 għandu jiġi implimentat primarjament permezz ta' proġetti kollaborattivi transnazzjonali, imwassla permezz ta' sejħiet għal proposti fil-programmi ta' ħidma ta' Orizzont 2020 previsti fid-Deċiżjoni Nru 743/2013. Tali proġetti ser jiġu kkomplementati minn sħubiji pubbliku-privat u sħubiji pubbliku-pubbliku. Is-sħubiji ser jitfasslu bl-involviment tal-Istati Membri u għandhom jiżviluppaw prinċipji għall-ġestjoni interna tagħhom.

Artikolu 24

Rotta rapida lejn l-Innovazzjoni

Rotta rapida lejn l-Innovazzjoni (FTI) għandha tiġi implimentata fil-forma ta' pilota kompluta f'konformità mal-Artikolu 54 tar-Regolament (UE) Nru 1290/2013,, li jistabbilixxi sejħa għal FTI u li tibda fl-2015.

Artikolu 25

Sħubiji pubbliku-privat

1.   Orizzont 2020 jista’ jiġi implimentat permezz ta’ sħubiji pubbliku-privat, fejn l-imsieħba kollha kkonċernati huma impenjati biex jappoġġaw l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ attivitajiet ta' riċerka prekompetittiva u ta' innovazzjoni li jkunu ta’ importanza strateġika għall-kompetittività u t-tmexxija industrijali tal-Unjoni jew li jindirizzaw sfidi tas-soċjetà speċifiċi. Is-sħubiji pubbliku-privat għandhom jiġu implimentati b'tali mod li ma tiġix imfixkla l-parteċipazzjoni sħiħa tal-aħjar atturi Ewropej.

2.   L-involviment tal-Unjoni fis-sħubiji pubbliċi-privati għandu jagħmel użu mill-istrutturi ta' governanza ħfief u diġà eżistenti u jista' jieħu waħda mill-forom li ġejjin:

(a)

kontribuzzjonijiet finanzjarji mill-Unjoni għal intrapriżi konġunti stabbiliti skont l-Artikolu 187 TFUE taħt is-Seba’ Programm Kwadru, soġġett għall-emenda tal-atti bażiċi tagħhom; għal sħubiji pubbliku-privat ġodda stabbiliti skont l-Artikolu 187 TFUE; u għal korpi oħra ta’ finanzjament imsemmija fil-punti (iv) u (vii) tal-punt (c) tal-Artikolu 58(1) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012. Din il-forma ta’ sħubija għandha tkun implimentata biss fejn il-kamp ta’ applikazzjoni tal-objettivi segwiti u l-iskala tar-riżorsi meħtieġa jiġġustifikawha, b'kont sħiħ meħud tal-valutazzjonijiet tal-impatt rilevanti, u fejn forom oħra ta’ sħubija ma jissodisfawx l-objettivi jew ma jiġġenerawx l-ingranaġġ meħtieġ;

(b)

arranġamenti kuntrattwali bejn l-imsieħba msemmija fil-paragrafu 1, li jispeċifika l-objettivi tas-sħubija, l-impenji rispettivi tal-imsieħba, l-indikaturi ewlenin tal-prestazzjoni, u l-outputs li għandhom jiġu mwassla, inkluż l-identifikazzjoni ta' attivitajiet tar-riċerka u l-innovazzjoni li jirrikjedu appoġġ mill-Orizzont 2020.

Bil-ħsieb li jiġu involuti l-imsieħba interessati, inklużi, kif adatt, l-utenti finali, l-universitajiet, l-SMEs u istituzzjonijiet ta' riċerka, sħubiji pubbliku-privat għandhom jagħmlu l-fondi pubbliċi aċċessibbli permezz ta' proċessi trasparenti u prinċipalment permezz ta' sejħiet kompetittivi, irregolati minn regoli għall-parteċipazzjoni f'konformità ma' dawk ta' Orizzont 2020. L-eċċezzjonijiet għall-użu ta' sejħiet kompetittivi għandhom ikunu debitament iġġustifikati.

3.   L-isħubiji pubbliku-privat għandhom ikunu identifikati u implimentati b'mod miftuħ, trasparenti u effiċjenti. L-identifikazzjoni tagħhom għandha tkun ibbażata fuq dawn il-kriterji kollha li ġejjin:

(a)

id-dimostrazzjoni tal-valur miżjud tal-azzjoni fil-livell tal-Unjoni u tal-għażla tal-istrument li ser jintuża;

(b)

l-iskala tal-impatt fuq il-kompetittività industrijali, il-ħolqien tal-impjiegi, it-tkabbir sostenibbli u l-kwistjonijiet soċjoekonomiċi, inklużi sfidi tas-soċjetà, valutati skont objettivi speċifikati b'mod ċar u li jistgħu jitkejlu;

(c)

l-impenn, inkluża kontribuzzjoni bilanċjata tal-imsieħba kollha abbażi ta' viżjoni kondiviża u ta' objettivi definiti b’mod ċar;

(d)

l-iskala tar-riżorsi involuti, u l-abbiltà li jiġu ingranati investimenti addizzjonali fir-riċerka u l-innovazzjoni;

(e)

definizzjoni ċara tar-rwoli għal kull wieħed mill-imsieħba u indikaturi ewlenin tal-prestazzjoni maqbula matul il-perijodu magħżul;

(f)

komplementarjetà ma' partijiet oħra ta' Orizzont 2020 u allinjament mal-prijoritajiet strateġiċi tal-Unjoni dwar ir-riċerka u l-Innovazzjoni, b'mod partikolari dawk tal-istrateġija Ewropa 2020;

Fejn adatt, il-komplementarjetà bejn il-prijoritajiet u l-attivitajiet u l-involviment tal-Istati Membri għandha tiġi żgurata fis-sħubiji pubbliku-privat.

4.   Il-prijoritajiet ta' riċerka koperti mis-sħubiji pubbliku-privat jistgħu, fejn adatt, jiġu inklużi fis-sejħiet regolari fil-programmi ta'ħidma ta' Orizzont 2020, sabiex jiġu żviluppati sinerġiji ġodda ma' attivitajiet tar-riċerka u l-innovazzjoni ta' importanza strateġika.

Artikolu 26

Sħubiji pubbliku-pubbliku

1.   Orizzont 2020 għandu jikkontribwixxi għat-tisħiħ tas-sħubiji pubbliku-pubbliku, kif u fejn adatt, fejn azzjonijiet fil-livell reġjonali, nazzjonali jew dak internazzjonali jiġu implimentati b’mod konġunt fi ħdan l-Unjoni.

Għandha tingħata attenzjoni partikolari lill-Inizjattivi ta' Programmar Konġunt bejn l-Istati Membri. Inizjattivi ta' Programmar Konġunt li jirċievu appoġġ minn Orizzont 2020 għandhom jibqgħu miftuħa għall-parteċipazzjoni ta' kwalunkwe Stat Membru jew pajjiż assoċjat.

2.   Is-sħubiji pubbliku-pubbliku jistgħu jiġu appoġġati fi ħdan, jew fil-medda, tal-prijoritajiet stipulati fl-Artikolu 5(2), b’mod partikolari permezz ta’:

(a)

strument ERA-NET li juża l-għotjiet bħala appoġġ għas-sħubiji pubbliku-pubbliku fit-tħejjija, l-istabbiliment ta’ strutturi ta’ netwerking, id-disinn, l-implimentazzjoni u l-koordinazzjoni ta’ attivitajiet konġunti tagħhom kif ukoll bħala finanzjament aġġuntiv mill-Unjoni (topping up) ta' mhux aktar minn sejħa konġunta waħda fis-sena u ta' azzjonijiet ta’ natura transnazzjonali;

(b)

il-parteċipazzjoni tal-Unjoni fi programmi mwettqa minn diversi Stati Membri f'konformità mal-Artikolu 185 TFUE fejn il-parteċipazzjoni hija ġustifikata mill-ambitu tal-objettivi segwiti u l-iskala tar-riżorsi meħtieġa.

Għall-finijiet tal-punt (a) tal-ewwel subparagrafu, il-finanzjament aġġuntiv għandu jkun kondizzjonali skont id-dimostrazzjoni tal-valur miżjud tal-azzjoni fil-livell tal-Unjoni u skont l-impenji finanzjarji indikattivi preċedenti fi flus kontanti jew in natura tal-entitajiet parteċipanti fis-sejħiet u l-azzjonijiet konġunti. Wieħed mill-objettivi tal-istrument ERA-NET jista’ jkun, fejn possibbli, li jiġu armonizzati r-regoli u l-modalitajiet ta’ implimentazzjoni tas-sejħiet u l-azzjonijiet konġunti. Dan jista’ jintuża wkoll fit-tħejjija għal inizjattiva skont l-Artikolu 185 tat-TFUE.

Għall-finijiet tal-punt (b) tal-ewwel subparagrafu, dawn l-inizjattivi għandhom jiġu proposti biss f’każijiet fejn tkun meħtieġa struttura ta’ implimentazzjoni dedikata u fejn ikun hemm livell għoli ta’ impenn tal-pajjiżi parteċipanti għall-integrazzjoni fil-livelli xjentifiċi, ta’ ġestjoni u finanzjarji. Barra minn hekk, proposti għal tali inizjattivi msemmija għandhom jiġu identifikati abbażi tal-kriterji kollha li ġejjin:

(a)

definizzjoni ċara tal-objettiv li għandu jiġi segwit u r-rilevanza tiegħu għall-objettivi ta' Orizzont 2020 u l-objettivi usa’ tal-politika tal-Unjoni;

(b)

impenji finanzjarji indikattivi tal-pajjiżi parteċipanti, fi flus kontanti jew in natura inklużi impenji preċedenti biex jiġu allinjati investimenti nazzjonali u/jew reġjonali għar-riċerka u l-innovazzjoni transnazzjonali u, fejn adatt, biex jinġabru flimkien ir-riżorsi;

(c)

il-valur miżjud tal-azzjoni fil-livell tal-Unjoni;

(d)

il-massa kritika, fir-rigward tad-daqs u l-għadd ta’ programmi involuti, kemm l-attivitajiet ikunu simili jew komplementari għal xulxin u l-proporzjon ta’ riċerka rilevanti li jkopru;

(e)

l-idonjetà tal-Artikolu 185 TFUE għall-ilħuq tal-objettivi.

Artikolu 27

Kooperazzjoni internazzjonali ma' pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali

1.   Entitajiet legali, kif definiti fil-punt 13 tal-Artikolu 2(1) tar-Regolament (UE) Nru 1290/2013, stabbiliti f’pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali għandhom ikunu eliġibbli biex jipparteċipaw f’azzjonijiet indiretti tal-Orizzont 2020 taħt il-kondizzjonijiet stipulati f'dak ir-Regolament. Il-kooperazzjoni internazzjonali ma’ pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali għandha tkun promossa u integrata fl-Orizzont 2020 biex jintlaħqu, b’mod partikolari, l-objettivi li ġejjin:

(a)

it-tisħiħ tal-eċċellenza u l-attrattività tal-Unjoni fir-riċerka u l-innovazzjoni kif ukoll il-kompetittività ekonomika u industrijali tagħha;

(b)

l-indirizzar b’mod effettiv tal-isfidi komuni tas-soċjetà;

(c)

l-appoġġ tal-objettivi tal-politika esterni u tal-iżvilupp tal-Unjoni, li jikkumplementaw il-programmi esterni u tal-iżvilupp inkluż l-impenji internazzjonali u l-għanijiet relatati tagħhom, bħall-kisba tal-Għanijiet ta’ Żvilupp tal-Millennju tan-Nazzjonijiet Uniti. Ser jiġu mfittxija sinerġiji ma' politiki oħra tal-Unjoni.

2.   Azzjonijiet immirati bl-objettiv li jippromwovu l-kooperazzjoni ma' pajjiżi terzi jew gruppi ta’ pajjiżi terzi speċifiċi, inklużi l-imsieħba strateġiċi tal-Unjoni, għandhom ikunu implimentati abbażi ta’ approċċ strateġiku kif ukoll interess u prijoritajiet komuni, u benefiċċju reċiproku, filwaqt li jittieħed kont tal-kapaċitajiet xjentifiċi u teknoloġiċi tagħhom u ħtiġijiet speċifiċi, l-opportunitajiet tas-suq, u l-impatt mistenni ta' tali azzjonijiet.

L-aċċess reċiproku għal programmi ta’ pajjiżi terzi għandu jkun imħeġġeġ u, fejn xieraq, immonitorjat. Sabiex ikun massimizzat l-impatt tal-kooperazzjoni internazzjonali, għandhom ikunu promossi l-koordinazzjoni u s-sinerġiji ma' inizjattivi ta' Stati Membri u pajjiżi assoċjati. In-natura tal-kooperazzjoni tista' tvarja skont il-pajjiżi msieħba speċifiċi.

Il-prijoritajiet ta’ kooperazzjoni għandhom jieħdu kont ta' żviluppi fil-politiki tal-Unjoni, opportunitajiet għal kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi, u ittrattar ġust u ekwu mad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali.

3.   Barra minn hekk, attivitajiet orizzontali u trasversali għall-promozzjoni tal-iżvilupp strateġiku tal-kooperazzjoni internazzjonali għandhom ikunu implimentati taħt Orizzont 2020.

Artikolu 28

Informazzjoni, komunikazzjoni, sfruttar u disseminazzjoni

Il- Kummissjoni għandha timplimenta azzjonijiet ta’ informazzjoni u komunikazzjoni dwar Orizzont 2020, inkluż miżuri ta' komunikazzjoni rigward proġetti u riżultati appoġġati. B'mod partikolari għandha tipprovdi informazzjoni dettaljata u f'waqtha lill-Istati Membri.

Il-parti tal-baġit ta' Orizzont 2020 allokat għall-komunikazzjoni għandu jkopri wkoll il-komunikazzjoni korporattiva tal-prijoritajiet tal-politika tal-Unjoni sakemm dawn huma relatati mal-objettiv ġenerali ta’ dan ir-Regolament.

L-attivitajiet għad-disseminazzjoni tal-informazzjoni u għat-twettiq ta’ attivitajiet ta’ komunikazzjoni għandhom ikunu parti integrali tal-azzjonijiet kollha appoġġati mill-Orizzont 2020. Informazzjoni u komunikazzjoni dwar Orizzont 2020, inkluża dik dwar proġetti appoġġati, għandha tkun disponibbli u aċċessibbli f'forma diġitali.

Barra minn hekk, l-azzjonijiet speċifiċi li ġejjin għandhom jiġu appoġġati:

(a)

inizjattivi maħsuba biex iżidu s-sensibilizzazzjoni u jiffaċilitaw l-aċċess għall-finanzjament taħt l-Orizzont 2020, b’mod partikolari għal dawk ir-reġjuni jew it-tipi ta’ parteċipanti b'parteċipazzjoni relattivament baxxa;

(b)

għajnuna mmirata lejn proġetti u konsorzji sabiex jipprovduhom b’aċċess adegwat għall-ħiliet neċessarji biex jottimizzaw il-komunikazzjoni, l-isfruttar u d-disseminazzjoni tar-riżultati;

(c)

azzjonijiet li jiġbru flimkien u jxerrdu r-riżultati minn firxa ta’ proġetti, inkluż dawk li jistgħu jkunu ffinanzjati minn sorsi oħrajn, biex jipprovdu bażijiet tad-data faċli għall-utent u rapporti li jagħtu sommarju tas-sejbiet prinċipali, u, fejn rilevanti, il-komunikazzjoni u d-disseminazzjoni tagħhom lill-komunità xjentifika u l-pubbliku ġenerali;

(d)

disseminazzjoni għal dawk li jfasslu l-politiki, inklużi l-korpi tal-istandardizzazzjoni, biex jiġi promoss l-użu tar-riżultati rilevanti għall-politika mill-korpi adatti fil-livell internazzjonali, tal-Unjoni, nazzjonali u dak reġjonali;

(e)

inizjattivi biex jitrawmu d-djalogu u d-dibattitu mal-pubbliku dwar kwistjonijiet xjentifiċi, teknoloġiċi u dawk relatati mal-innovazzjoni permezz tal-involviment tal-komunità tar-riċerka u l-innovazzjoni u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, u biex jittieħed vantaġġ mill-medja soċjali u minn teknoloġiji u metodoloġiji innovattivi oħra, b'mod speċjali sabiex jgħinu fis-sensibilizzazzjoni tal-pubbliku dwar il-benefiċċji tar-riċerka u l-innovazzjoni biex jintlaħqu l-isfidi tas-soċjetà;

KAPITOLU III

Kontroll

Artikolu 29

Kontroll u awditjar

1.   Is-sistema ta’ kontroll stabbilita għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament għandha tkun imfassla b'mod li tipprovdi assigurazzjoni raġonevoli dwar il-kisba ta' tnaqqis suffiċjenti u ġestjoni adegwata tar-riskji relatati mal-effettività u l-effiċjenza tal-operazzjonijiet kif ukoll il-legalità u r-regolarità tat-tranżazzjonijiet sottostanti, filwaqt li tieħu kont tal-karattru pluriennali tal-programmi kif ukoll in-natura tal-pagamenti konċernati.

2.   Is-sistema ta’ kontroll għandha tiżgura bilanċ adegwat bejn il-fiduċja u l-kontroll, filwaqt li jittieħdu fil-kont l-spejjeż amministrattivi u spejjeż oħrajn ta' kontroll fil-livelli kollha, speċjalment għall-parteċipanti, sabiex ikunu jistgħu jintlaħqu l-objettivi ta' Orizzont 2020 u jiġu attirati lejh l-aktar riċerkaturi eċċellenti u l-aktar intrapriżi innovattivi.

3.   Bħala parti mis-sistema ta’ kontroll, l-istrateġija għall-awditjar tal-infiq fl-azzjonijiet indiretti taħt Orizzont 2020 għandha tissejjes fuq l-awditjar finanzjarju ta’ kampjun rappreżentattiv tal-infiq tal-Orizzont 2020 kollu. Dak il-kampjun rappreżentattiv għandu jiġi kkumplementat b’għażla bbażata fuq valutazzjoni tar-riskji relatati mal-infiq.

L-awditi tal-infiq fuq l-azzjonijiet indiretti taħt l-Orizzont 2020 għandhom jitwettqu b’mod koerenti f’konformità mal-prinċipji tal-ekonomija, l-effiċjenza u l-effettività sabiex jiġi minimizzat il-piż tal-awditu fuq il-parteċipanti.

Artikolu 30

Protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tieħu miżuri xierqa sabiex tiżgura li, meta jiġu implimentati azzjonijiet iffinanzjati taħt dan ir-Regolament, l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jkunu protetti bl-applikazzjoni ta’ miżuri preventivi kontra l-frodi, il-korruzzjoni u kwalunkwe attività illegali oħra, b’verifiki effikaċi u, jekk jiġu skoperti irregolaritajiet, bl-irkupru tal-ammonti li jkunu tħallsu bi żball u, fejn xieraq, b’penalitajiet amministrattivi u finanzjarji effikaċi, proporzjonali u dissważivi.

2.   Il-Kummissjoni jew ir-rappreżentanti tagħha u l-Qorti tal-Awdituri għandu jkollhom is-setgħa tal-awditjar, abbażi ta' dokumenti u fuq il-post, fuq il-benefiċjarji tal-għajnuna finanzjarja, il-kuntratturi u s-sottokuntratturi kollha, li rċevew fondi tal-Unjoni taħt Orizzont 2020.

Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 3, l-awditi tal-Kummissjoni jistgħu jitwettqu sa sentejn wara l-pagament tal-bilanċ.

3.   L-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) jista’ jwettaq investigazzjonijiet, inklużi awditi u spezzjonijiet fuq il-post, f'konformità mad-dispożizzjonijiet u l-proċeduri stabbiliti fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (22) u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 (23), bil-ħsieb li jistabbilixxi jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività oħra illegali li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni f’konnessjoni ma’ kwalunkwe ftehim ta' għotja, deċiżjoni ta' għotja jew kuntratt taħt Orizzont 2020.

4.   Bla ħsara għall-paragrafi 1, 2 u 3, ftehimiet ta' kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi u ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali, ftehimiet ta’ għotja, deċiżjonijiet ta' għotja u kuntratti, li jirriżultaw mill-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament għandu jkun fihom dispożizzjonijiet li b'mod espliċitu jagħtu s-setgħa lill-Kummissjoni, lill-Qorti tal-Awdituri u lill-OLAF biex iwettqu tali awditi u investigazzjonijiet, skont il-kompetenzi rispettivi tagħhom.

KAPITOLU IV

Monitoraġġ u evalwazzjoni

Artikolu 31

Monitoraġġ

1.   Il-Kummissjoni għandha tagħmel monitoraġġ annwali tal-implimentazzjoni tal-Orizzont 2020, il-programm speċifiku tiegħu u l-attivitajiet tal-EIT. Dak il-monitoraġġ, li għandu jkun ibbażat fuq evidenza kwantitattiva, u fejn xieraq, kwalitattiva, għandu jinkludi informazzjoni dwar suġġetti trasversali bħax-xjenzi soċjali u ekonomiċi u l-istudji umanistiċi, is-sostenibbiltà u t-tibdil fil-klima, inkluż informazzjoni dwar l-ammont ta’ nefqa relatata mal-klima, il-parteċipazzjoni tal-SMEs, il-parteċipazzjoni tas-settur privat, l-ugwaljanza bejn is-sessi, it-tkabbir tal-parteċipazzjoni u l-progress fir-rigward tal-indikaturi tal-prestazzjoni. Il-monitoraġġ għandu jinkludi wkoll informazzjoni dwar il-firxa tal-finanzjament għal sħubiji pubbliku-privat u pubbliku-pubbliku, inklużi Inizjattivi ta' Programmar Konġunt. Il-monitoraġġ tal-finanzjament għal sħubiji pubbliku-privat għandu, fejn adatt, jitwettaq f'konsultazzjoni mill-qrib mal-parteċipanti.

2.   Il-Kummissjoni għandha tirrapporta r-riżultati ta' dak il-monitoraġġ u tagħmilhom disponibbli għall-pubbliku.

Artikolu 32

Evalwazzjoni

1.   L-evalwazzjonijiet għandhom jitwettqu b'mod suffiċjentament fil-ħin sabiex jikkontribwixxu għall-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet.

2.   Sal-31 ta' Diċembru 2017, il-Kummissjoni għandha twettaq, bl-assistenza ta’ esperti indipendenti magħżula abbażi ta' proċess trasparenti, analiżi tal-EIT, b'kont meħud tal-evalwazzjoni prevista fl-Artikolu 16 tar-Regolament (KE) Nru 294/2008. Is-sejħa għal KICs fl-2018 għandha tiġi mnieda soġġetta għal eżitu pożittiv ta' dik l-analiżi. Ir-reviżjoni għandha tivvaluta l-progress tal-EIT fil-konfront ta’ dawn kollha li ġejjin:

(a)

il-livell ta’ konsum u l-effiċjenza fl-użu tal- fondi allokati skont l-Artikolu 6(3) ta' dan ir-Regolament, li jiddistingwi bejn l-ammont użat għall-iżvilupp tal-ewwel grupp ta’ KICs u l-effett tal-fondi inizjali għall-gruppi sussegwenti, u l-abbiltà tal-EIT li jattira fondi mill-imsieħba fil-KICs u b'mod speċjali mis-settur privat, kif stipulat fir-Regolament (KE) Nru 294/2008;

(b)

il- kontribuzzjoni tal-EIT u l-KICs għall-prijorità "Sfidi tas-soċjetà" u l-objettiv speċifiku “It-tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali” u l-prestazzjoni valutata abbażi tal-indikaturi definiti fl-Anness I;

(c)

il-kontribuzzjoni tal-EIT u l-KICs għall-integrazzjoni tal-edukazzjoni għolja, tar-riċerka u l-innovazzjoni;

(d)

l-abbiltà tal-KIKs li jintegraw imsieħba ġodda rilevanti fejn dawn jistgħu jipprovdu valur miżjud.

3.   Sal-31 ta' Diċembru 2017, u b’teħid tal-kont tal-evalwazzjoni ex-post tas-Seba’ Programm Kwadru li għandha titlesta sal-31 ta' Diċembru 2015 u l-analiżi tal-EIT, il-Kummissjoni għandha twettaq, bl-assistenza ta’ esperti indipendenti, magħżulin abbażi ta' proċess trasparenti, evalwazzjoni interim tal-Orizzont 2020, il-programm speċifiku tiegħu, inkluż il-Kunsill Ewropew għar-Riċerka (KER), u l-attivitajiet tal-EIT.

L-evalwazzjoni interim għandha tevalwa l-progress tal-partijiet differenti ta' Orizzont 2020 fil-konfront ta’ dawn kollha li ġejjin:

(a)

il-kisbiet (fil-livell tar-riżultati u l-progress lejn il-kisba ta' impatt, ibbażati, fejn applikabbli, fuq l-indikaturi msemmija fl-Anness II tal-programm speċifiku) tal-objettivi ta' Orizzont 2020 u r-rilevanza kontinwa tal-miżuri relatati kollha;

(b)

l-effiċjenza u l-użu tar-riżorsi, b’attenzjoni partikolari għall-kwistjonijiet trasversali u elementi oħra msemmija fl-Artikolu 14(1); u

(c)

il-valur miżjud tal-Unjoni.

Bħala parti mill-evalwazzjoni interim, kemm l-isħubiji pubbliku-privat li diġà jeżistu kif ukoll dawk ġodda, inklużi l-IiTK, għandhom ikunu soġġetti għal evalwazzjoni fil-fond, li għandha tinkludi, fost oħrajn, analiżi tal-ftuħ, it-trasparenza u l-effettività tagħhom. Dik l-evalwazzjoni għandha tieħu kont tal-evalwazzjoni tal-EIT kif previst fl-Artikolu 16 tar-Regolament (KE) Nru 294/2008 sabiex tippermetti evalwazzjoni bbażata fuq prinċipji komuni.

Bħala parti mill-evalwazzjoni interim, FTI għandha tkun soġġetta għal evalwazzjoni fil-fond li għandha tinkludi evalwazzjoni ta', fost oħrajn, il-kontribut tagħha għall-innovazzjoni, il-parteċipazzjoni tal-industrija, il-parteċipazzjoni ta' applikanti ġodda, l-effettività u l-finanzjament operattiv, u l-ingranaġġ tal-investiment privat. L-implimentazzjoni ulterjuri tal-FTI għandha tkun iddeterminata abbażi tar-riżultati tal-evalwazzjoni, u għaldaqstant tista' tiġi aġġustata jew estiża.

L-evalwazzjoni interim għandha tieħu kont tal-aspetti relatati mad-disseminazzjoni u l-isfruttament tar-riżultati tar-riċerka.

L-evalwazzjoni interim għandha wkoll tieħu kont tal-ambitu għal semplifikazzjoni addizzjonali, u aspetti relatati mal-aċċess għall-opportunitajiet ta’ finanzjament għal parteċipanti fir-reġjuni kollha u għas-settur privat, b'mod partikolari l-SMEs, kif ukoll l-għan għall-promozzjoni tal-bilanċ bejn is-sessi. Hija għandha wkoll tieħu kont tal-kontribuzzjoni tal-objettivi tal-Istrateġija Ewropa 2020, ir-riżultati rigward l-impatt fit-tul tal-miżuri ta' qabel, u l-livell ta' sinerġija u interazzjoni ma' programmi ta' finanzjament oħrajn tal-Unjoni, inklużi l-Fondi ESI.

Bħala parti mill-evalwazzjoni interim, il-mudell ta' finanzjament ta' Orizzont 2020 għandu jkun valutat bir-reqqa fil-konfront ta', fost oħrajn, l-indikaturi li ġejjin:

il-parteċipazzjoni ta' parteċipanti li għandhom għad-dispożizzjoni tagħhom infrastrutturi ta' riċerka ta' livell għoli jew li għandhom esperjenza fl-użu ta' stimi tal-ispejjeż globali (full-costing) fis-Seba' Programm Kwadru;

is-semplifikazzjoni għall-parteċipanti li għandhom għad-dispożizzjoni tagħhom infrastrutturi ta' riċerka ta' livell għoli jew li għandhom esperjenza fl-użu ta' stimi tal-ispejjeż globali (full-costing) fis- fis-Seba' Programm Kwadru;

l-aċċettazzjoni tal-prattiki ta' kontabilità li l-benefiċjarji jużaw is-soltu;

kemm tintuża r-renumerazzjoni addizzjonali kif imsemmi fl-Artikolu 27 tar-Regolament (UE) Nru 1290/2013.

L-evalwazzjoni interim għandha tieħu kont ukoll, fejn xieraq, informazzjoni dwar il-koordinazzjoni mal-attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni mwettqa mill-Istati Membri, inkluż f'oqsma fejn hemm Inizjattivi ta’ Programmar Konġunt.

4.   Sal-31 ta' Diċembru 2023, il-Kummissjoni għandha twettaq, bl-assistenza ta' esperti indipendenti, magħżulin abbażi ta' proċess trasparenti, evalwazzjoni ex-post ta' Orizzont 2020, il-programm speċifiku tiegħu u l-attivitajiet tal-EIT. Dik l-evalwazzjoni għandha tkopri r-raġunament, l-implimentazzjoni u l-kisbiet, kif ukoll l-impatti u s-sostenibbiltà tal-miżuri fit-tul, biex jikkontribwixxu għal deċiżjoni dwar il-possibbiltà ta' tiġdid, il-modifika jew is-sospensjoni ta' kwalunkwe miżura sussegwenti. L-evalwazzjoni għandha tieħu kont tal-aspetti relatati mad-disseminazzjoni u l-isfruttament tar-riżultati tar-riċerka.

5.   L-indikaturi tal-prestazzjoni biex jiġi vvalutat il-progress meta mqabbel mal-objettivi ġenerali ta' Orizzont 2020 u għall-EIT, kif stipulat fl-introduzzjoni tal-Anness I, u għall-objettivi speċifiċi kif stabbilit fil-programm speċifiku, inkluż il-linji bażi rilevanti, għandhom jipprovdu l-bażi minima għall-valutazzjoni ta’ kemm intlaħqu l-objettivi ta' Orizzont 2020.

6.   Fejn adatt u meta jkun disponibbli, l-Istati Membri għandhom jipprovdu lill-Kummissjoni bid-data u l-informazzjoni meħtieġa biex ikunu possibbli l-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-miżuri kkonċernati.

7.   Il-Kummissjoni għandha tikkomunika l-konklużjonijiet tal-evalwazzjonijiet imsemmija f'dan l-Artikolu, akkumpanjati mill-osservazzjonijiet tagħha, lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni.

TITOLU III

DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

Artikolu 33

Revoka u dispożizzjonijiet transitorji

1.   Id-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE titħassar b’effett mill-1 ta’ Jannar 2014.

2.   Minkejja l-paragrafu 1, l-azzjonijiet mibdija taħt id-Deċiżjoni 1982/2006/KE u l-obbligi finanzjarji relatati ma’ dawk l-azzjonijiet għandhom ikomplu jiġu amministrati minn dik id-Deċiżjoni sakemm jitlestew.

3.   Il-pakkett finanzjarju msemmi fl-Artikolu 6 ta' dan ir-Regolament jista’ jkopri wkoll l-ispejjeż tal-assistenza teknika u amministrattiva meħtieġa biex tkun żgurata t-transizzjoni mill-miżuri adottati skont id-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE għal Orizzont 2020.

Artikolu 34

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fit-tielet jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Strasburgu, il-11 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. LEŠKEVIČIUS


(1)  ĠU C 181, 21.6.2012, p. 111.

(2)  ĠU C 277, 13.9.2012, p. 143.

(3)  Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew ta' 21 Novembru 2013 2013 (għadha mhijiex ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali) u d-deċiżjoni tal-Kunsill tat-3 ta' Diċembru 2013.

(4)  ĠU C 74 E, 13.3.2012, p. 34.

(5)  ĠU C 377 E, 7.12.2012, p. 108.

(6)  ĠU C 380 E, 11.12.2012, p. 9.

(7)  ĠU C 56 E, 26.2.2013, p. 1.

(8)  ĠU C 259, 2.9.2011, p. 1.

(9)  ĠU C 318, 29.10.2011, p. 121.

(10)  Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Diċembru 2006 dwar is-Seba' Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea għall-Kompetittività (2007 sa 2013) (ĠU L 412, 30.12.2006, p. 1).

(11)  Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ottubru 2006 li tistabbilixxi Programm Kwadru għall-Kompetittività u l-Innovazzjoni (2007 sa 2013) (ĠU L 310, 9.11.2006, p. 15).

(12)  Regolament (KE) Nru 294/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Marzu 2008 li jistabbilixxi l-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (ĠU L 97, 9.4.2008, p. 1).

(13)  Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1314/2013 ta' 11 Diċembru 2013 dwar il-Programm ta' Riċerka u Taħriġ tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (2014-2018) li jikkumplimenta lill-Orizzont 2020 - Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (Ara paġna 948 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(14)  ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1.

(15)  ĠU L 75, 22.3.2005, p. 67.

(16)  Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE tas-6 ta’ Mejju 2003 dwar id-definizzjoni ta' intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju (ĠU L 124, 20.5.2003, p. 36).

(17)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(18)  Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew u li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006) (Ara paġna 320 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(19)  Deċiżjoni tal-Kunsill Nru 743/2013 ta' 3 Diċembru 2013 li tistabbilixxi l-programm speċifiku li jimplimenta lil Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerk u l-Innovazzjoni (2014-2020) u li jħassar id-Deċiżjonijiet 2006/971/KE, 2006/972/KE, 2006/973/KE, 2006/974/KE u 2006/975/KE (Ara paġna 965 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(20)  Regolament (UE) Nru 1290/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta'11 Diċembru 2013 li jistabbilixxi r-regoli għall-parteċipazzjoni u d-disseminazzjoni f' 'Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020)' u jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1906/2006 (Ara paġna 81 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(21)  Ir-riċerka relatata mat-trattament tal-kanċer tal-gonadi tista' tiġi ffinanzjata.

(22)  Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Settembru 2013 dwar investigazzjonijiet imwettqa mill-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) u t-tħassir tar-Regolament (KE) Nru 1073/1999 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1074/1999 (ĠU L 248, 18.9.2013, p. 1).

(23)  Regolament tal-Kunsill (EURATOM, KE) Nru 2185/96 tal-1 ta' Novembru 1996 dwar il-verifiki u l-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea kontra l-frodi u irregolarijiet oħra (ĠU L 292, 15.11.1996, p. 2).


ANNESS I

Linji ġenerali tal-objettivi u l-attivitajiet speċifiċi

L-objettiv ġenerali ta' Orizzont 2020 huwa li jibni soċjetà u ekonomija minn tal-ewwel fid-dinja bbażati fuq l-għarfien u l-innovazzjoni madwar l-Unjoni kollha, filwaqt li jikkontribwixxi għall-iżvilupp sostenibbli. Dan ser jappoġġa l-istrateġija Ewropa 2020 u politiki oħra tal-Unjoni, kif ukoll il-kisba u l-funzjonament taż-Żona Ewropea tar-Riċerka (ŻER).

L-indikaturi tal-prestazzjoni għall-valutazzjoni tal-progress fil-konfront ta’ dan l-objettiv ġenerali huma:

il-mira tar-riċerka u żvilupp (R&Ż) (3 % tal-PDG) tal-istrateġija Ewropa 2020;

l-indikatur tal-output tal-innovazzjoni fil-kuntest tal-istrateġija Ewropa 2020 (1);

il-proporzjon ta' riċerkaturi fil-popolazzjoni attiva.

Dan l-objettiv ġenerali għandu jitwettaq permezz ta’ tliet prijoritajiet distinti, iżda rinforzanti b’mod reċiproku, fejn kull waħda minnhom fiha sett ta’ objettivi speċifiċi. Dawn ser jiġu implimentati f’manjiera bla xkiel bil-għan li jitrawmu interazzjonijiet bejn l-objettivi speċifiċi differenti, jiġi evitat ix-xogħol doppju, u jiġi rinforzat l-impatt konġunt tagħhom.

Iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (ĊKR) għandu jikkontribwixxi għall-objettiv ġenerali u l-prijoritajiet ta' Orizzont 2020 bl-objettiv speċifiku li jipprovdi appoġġ xjentifiku u tekniku xprunat mill-klijenti għall-politiki tal-Unjoni.

L-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (EIT) għandu jikkontribwixxi għall-objettiv ġenerali u l-prijoritajiet ta' Orizzont 2020 bl-objettiv speċifiku li jintegra t-trijangolu tal-għarfien tal-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni. L-indikaturi għall-valutazzjoni tal-prestazzjoni tal-EIT huma:

organizzazzjonijiet mill-universitajiet, in-negozji u r-riċerka integrati fil-Komunitajiet tal-Għarfien u l-Innovazzjoni (KICs);

kollaborazzjoni ġewwa t-trijangolu tal-għarfien li twassal għall-iżvilupp ta’ prodotti, servizzi u proċessi innovattivi.

Dan l-Anness jistipula l-linji ġenerali tal-objettivi speċifiċi u l-attivitajiet msemmija fl-Artikolu 5(2), (3), (4) u (5).

Kwistjonijiet trasversali u miżuri ta' appoġġ f'Orizzont 2020

Kwistjonijiet trasversali, li lista indikattiva tagħhom tinsab fl-Artikolu 14, ser jiġu promossi kif meħtieġ bejn l-objettivi speċifiċi tat-tliet prijoritajiet għall-iżvilupp ta' għarfien ġdid, kompetenzi ewlenin u avvanzi teknoloġiċi ewlenin kif ukoll it-tisrif tal-għarfien f'valur ekonomiku u soċjetali. Barra minn hekk, f'bosta każijiet, ser ikollhom jiġu żviluppati soluzzjonijiet interdixxiplinari li jidħlu f'objettivi speċifiċi multipli ta' Orizzont 2020. Orizzont 2020 ser jipprovdi inċentivi għal azzjonijiet li jittrattaw ma' tali kwistjonijiet trasversali, inkluż permezz tar-raggruppament effiċjenti tal-baġits.

Xjenzi soċjali u studji umanistiċi

Ir-riċerka fix-xjenzi soċjali u l-istudji umanistiċi ser tiġi integrata bis-sħiħ f’kull wieħed mill-prijoritajiet ta' Orizzont 2020 u f'kull wieħed mill-objettivi speċifiċi u ser tikkontribwixxi għall-bażi ta' evidenza għat-tfassil ta' politiki fil-livell internazzjonali, tal-Unjoni, nazzjonali, reġjonali u dak lokali. Fir-rigward tal-isfidi tas-soċjetà, ix-xjenzi soċjali u l-istudji umanistiċi ser jiġu integrati bħala element essenzjali tal-attivitajiet meħtieġa biex jiġu indirizzati kull waħda mill-isfidi tas-soċjetà biex jitjieb l-impatt tagħhom. L-objettiv speċifiku tal-isfida tas-soċjetà 'L-Ewropa f'dinja li qed tinbidel - Soċjetajiet inklużivi, innovattivi u riflessivi 'ser jappoġġaw ix-xjenzi soċjali u r-riċerka fl-istudji umanistiċi billi jiffukaw fuq soċjetajiet inklużivi, innovattivi u riflessivi.

Ix-xjenza u s-soċjetà

Ir-relazzjoni bejn ix-xjenza u s-soċjetà kif ukoll il-promozzjoni ta' riċerka u innovazzjoni responsabbli, edukazzjoni xjentifika u l-kultura għandha tiġi approfondita u l-fiduċja tal-pubbliku fix-xjenza għandha tissaħħaħ permezz ta' attivitajiet ta' Orizzont 2020 li jiffavorixxu l-impenn infurmat taċ-ċittadini u tas-soċjetà ċivili fir-riċerka u l-innovazzjoni.

Is-Sessi

Il-promozzjoni ta' ugwaljanza bejn is-sessi fix-xjenza u l-innovazzjoni hija impenn tal-Unjoni. F'Orizzont 2020, il-ġeneru għandu jiġi indirizzat bħala kwistjoni trasversali sabiex jiġu rettifikati żbilanċi bejn in-nisa u l-irġiel, u biex tiġi integrata dimensjoni tal-ġeneru fl-ipprogrammar u l-kontenut tar-riċerka u l-innovazzjoni.

SMEs

Orizzont 2020 ser jinkoraġġixxi u jappoġġa l-parteċipazzjoni tal-SMEs b'mod integrat permezz tal-objettivi speċifiċi kollha. Skont l-Artikolu 22, il-miżuri stabbiliti taħt l-objettiv speċifiku 'Innovazzjoni fl-SMEs' (strument dedikat għall-SMEs) għandhom jiġu applikati fl-objettiv speċifiku 'Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali' u fil-prijorità 'Sfidi tas-soċjetà'.

Rotta rapida lejn l-Innovazzjoni (FTI)

L-FTI kif stabbilita fl-Artikolu 24 ser tappoġġa azzjonijiet ta' innovazzjoni taħt l-objettiv speċifiku "Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali" u taħt il-prijorità 'Sfidi tas-soċjetà', b'loġika mmexxija minn isfel għal fuq abbażi ta' sejħa kontinwament miftuħa, u bi 'żmien għall-għotja' li ma jeċċedix sitt xhur.

Tkabbir tal-parteċipazzjoni

Il-potenzjal ta’ riċerka u innovazzjoni tal-Istati Membri, minkejja xi konverġenza reċenti, jibqgħu differenti ħafna, b’diskrepanzi kbar bejn "il-mexxejja fl-innovazzjoni" u l-"innovaturi modesti". L-attivitajiet għandhom jgħinu biex jingħalaq id-distakk bejn ir-riċerka u l-innovazzjoni fl-Ewropa billi jiġu promossi sinerġiji mal-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej (Fondi ESI) kif ukoll permezz ta' miżuri speċifiċi biex jinkiseb il-potenzjal tal-eċċellenza f'reġjuni tar-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni (RŻI) bi prestazzjoni baxxa, biex b'hekk tikber il-parteċipazzjoni f'Orizzont 2020 u jingħata kontribut għar-realizzazzjoni taż-ŻER.

Kooperazzjoni Internazzjonali

Il-kooperazzjoni internazzjonali ma' pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali, reġjonali jew globali hija meħtieġa biex jiġu indirizzati b'mod effettiv bosta objettivi speċifiċi stipulati f'Orizzont 2020. Il-kooperazzjoni internazzjonali hija essenzjali għal riċerka fil-fruntieri tal-għarfien u dik bażika biex jinkisbu l-benefiċċji minn opportunitajiet tax-xjenza u t-teknoloġija emerġenti. Il-kooperazzjoni hija meħtieġa biex jiġu indirizzati l-isfidi tas-soċjetà u tittejjeb il-kompetittività tal-industrija Ewropea. Il-promozzjoni tal-mobbiltà tar-riċerkaturi u tal-persunal marbut mal-innovazzjoni fuq livell internazzjonali hija kruċjali biex tissaħħaħ din il-kooperazzjoni globali. Kooperazzjoni internazzjonali fir-riċerka u l-innovazzjoni hija aspett ewlieni tal-impenji globali tal-Unjoni. Għaldaqstant, il-kooperazzjoni internazzjonali ser tiġi promossa f'kull wieħed mit-tliet prijoritajiet ta' Orizzont 2020. Barra minn hekk, ser jiġu appoġġati attivitajiet orizzontali ddedikati biex ikun żgurat l-iżvilupp koerenti u effettiv tal-kooperazzjoni internazzjonali f'Orizzont 2020.

Żvilupp sostenibbli u tibdil fil-klima

Orizzont 2020 ser iħeġġeġ u jappoġġa attivitajiet għall-isfruttament tat-tmexxija tal-Ewropa fit-tiġrija għall-iżvilupp ta' proċessi u teknoloġiji ġodda li jippromwovu l-iżvilupp sostenibbli, f'sens wiesa', u jiġġieldu t-tibdil fil-klima. Tali approċċ orizzontali, integrat kompletament fil-prijoritajiet kollha ta' Orizzont 2020, ser jgħin lill-Unjoni tirnexxi f'dinja b'emissjonijiet baxxi ta' karbonju u ristretta minn riżorsi limitati filwaqt li tibni ekonomija effiċjenti fl-użu tar-riżorsi, sostenibbli u kompetittiva.

Il-pont li jgħaqqad l-iskoperta mal-applikazzjoni fis-suq

L-azzjonijiet ta' kollegament f'Orizzont 2020 kollu huma mmirati biex iwasslu l-iskoperta għall-applikazzjoni fis-suq, u jwasslu għall-isfruttar u l-kummerċjalizzazzjoni tal-ideat kull meta adattat. L-azzjonijiet għandhom ikunu bbażati fuq kunċett wiesa' ta' innovazzjoni u jistimulaw l-innovazzjoni transsettorjali.

Miżuri ta' appoġġ trasversali

Il-kwistjonijiet trasversali ser jiġu appoġġati minn għadd ta' miżuri ta' appoġġ orizzontali, inkluż appoġġ sabiex: titjieb l-attrattività tal-professjoni tar-riċerka, inklużi l-prinċipji ġenerali tal-Karta Ewropea għar-Riċerkaturi; tissaħħaħ il-bażi tal-evidenza u l-iżvilupp ta' u l-appoġġ għaż-ŻER (inklużi l-ħames inizjattivi taż-ŻER) u l-Unjoni tal-Innovazzjoni; jitjiebu l-kondizzjonijiet qafas b'appoġġ tal-Unjoni tal-Innovazzjoni, inklużi l-prinċipji tar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-ġestjoni tal-proprjetà intellettwali (2) u l-esplorazzjoni tal-possibbiltà li jiġi stabbilit strument ta' valorizzazzjoni tad-Drittijiet Ewropej tal-Proprjetà Intellettwali; għall-amministrazzjoni u koordinazzjoni ta' netwerks internazzjonali għar-riċerkaturi u l-innovaturi eċċellenti, bħal COST.

PARTI I.

IL-PRIJORITÀ 'Xjenza eċċellenti'

Din il-Parti timmira li tirrinforza u testendi l-eċċellenza tal-bażi tax-xjenza tal-Unjoni u li tikkonsolida ż-ŻER sabiex is-sistema tar-riċerka u l-innovazzjoni tal-Unjoni ssir aktar kompetittiva fuq skala globali. Din tikkonsisti f’erba’ objettivi speċifiċi:

(a)

"Il-Kunsill Ewropew għar-Riċerka (KER)" għandu jipprovdi finanzjament attraenti u flessibbli sabiex riċerkaturi individwali kreattivi u b’talent u t-timijiet tagħhom ikunu jistgħu jsegwu l-mogħdiji l-aktar promettenti fil-fruntieri tal-għarfien tax-xjenza, abbażi ta’ kompetizzjoni mifruxa mal-Unjoni kollha.

(b)

"It-teknoloġiji futuri u emerġenti (FET)" għandhom jappoġġaw riċerka kollaborattiva sabiex tiġi estiża l-kapaċità tal-Ewropa fir-rigward ta' innovazzjoni avvanzata u li tibdel il-paradigmi. Għandha trawwem kollaborazzjoni xjentifika bejn id-dixxiplini dwar ideat radikalment ġodda u ta’ riskju għoli u taċċellera l-iżvilupp tal-oqsma emerġenti l-aktar promettenti tax-xjenza u t-teknoloġija kif ukoll l-istrutturar madwar l-Unjoni kollha tal-komunitajiet xjentifiċi korrispondenti.

(c)

"Azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie" għandhom jipprovdu taħriġ eċċellenti u innovattiv fir-riċerka kif ukoll opportunitajiet ta’ karrieri attraenti u skambju ta’ għarfien permezz ta’ mobbiltà transkonfinali u transsettorjali ta’ riċerkaturi biex ikunu mħejjija bl-aħjar mod biex jaffrontaw l-isfidi tas-soċjetà attwali u futuri.

(d)

"L-infrastrutturi ta' riċerka" għandhom jiżviluppaw u jappoġġaw infrastrutturi Ewropej ta' riċerka eċċellenti u jassistuhom biex jikkontribwixxu għaż-ŻER billi irawmu l-potenzjal tagħhom għall-innovazzjoni, jattiraw riċerkaturi ta' livell dinji u jħarrġu l-kapital uman, u jikkumplementaw dan bil-politika tal-Unjoni relatata u l-kooperazzjoni internazzjonali.

Kull wieħed minn dawk l-objettivi ta prova li għandu valur miżjud tal-Unjoni għoli. Flimkien, huma jiffurmaw sett potenti u bbilanċjat ta’ attivitajiet li, flimkien ma’ attivitajiet fil-livelli nazzjonali, reġjonali u lokali, jipprovdu l-firxa kollha tal-ħtiġijiet tal-Ewropa fir-rigward tax-xjenza u t-teknoloġija avvanzati. Il-ġabra ta’ dawn flimkien fi programm uniku se jippermettilhom joperaw b’aktar koerenza, b’mod razzjonalizzat, issimplifikat u aktar iffukat, filwaqt li tinżamm il-kontinwità li hija essenzjali biex tinżamm l-effettività tagħhom.

L-attivitajiet minnhom infushom iħarsu ’l quddiem, jibnu l-ħiliet fuq perijodu ta’ żmien twil, jiffukaw fuq il-ġenerazzjoni li jmiss ta' xjenza, teknoloġija, riċerkaturi u innovazzjonijiet u jipprovdu appoġġ għal talent emerġenti minn madwar l-Unjoni u l-pajjiżi assoċjati, kif ukoll madwar id-dinja. Minħabba n-natura tagħhom xprunata mix-xjenza li fil-parti l-kbira hija “minn isfel għal fuq”, l-arranġamenti tal-finanzjament xprunati mill-investigaturi, il-komunità xjentifika Ewropea ser jkollha rwol qawwi biex tiddetermina l-mogħdiji tar-riċerka segwiti taħt Orizzont 2020.

PARTI II.

PRIJORITÀ 'Tmexxija industrijali'

Din il-Parti timmira li tħaffef l-iżvilupp tat-teknoloġiji u l-innovazzjonijiet li ser ikunu l-bażi tan-negozji tal-ġejjieni u li ser jgħinu lil SMEs innovattivi Ewropej biex jikbru u jsiru kumpanniji ewlenin fid-dinja. Din tikkonsisti fi tliet objettivi speċifiċi:

(a)

"Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali" għandha tipprovdi appoġġ dedikat għar-riċerka, l-iżvilupp u d-dimostrazzjoni u, fejn xieraq, għall-istandardizzazzjoni u ċ-ċertifikazzjoni, dwar it-teknoloġija tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni (ICT), in-nanoteknoloġija, il-materjali avvanzati, il-bijoteknoloġija, il-manifattura u l-ipproċessar avvanzati u l-ispazju. Ser issir enfasi fuq l-interazzjonijiet u l-konverġenza ma’ u bejn it-teknoloġiji differenti kollha u r-relazzjonijiet tagħhom mal-isfidi tas-soċjetà. Għandu jittieħed kont tal-ħtiġijiet tal-utent f’dawn l-oqsma kollha.

(b)

"Aċċess għal finanzjament ta’ riskju" għandu jimmira li jegħleb d-defiċits fid-disponibbiltà tad-dejn u l-finanzjament tal-ekwità għar-R&Ż u kumpanniji u proġetti xprunati mill-innovazzjoni fl-istadji kollha tal-iżvilupp. Flimkien mal-istrument tal-ekwità tal-Programm għall-Kompetittività tal-Intrapriżi u l-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju (COSME) 2014-2020), għandu jappoġġa l-iżvilupp tal-kapital ta’ riskju fil-livell tal-Unjoni.

(c)

"L-innovazzjoni fl-SMEs" għandha tipprovdi appoġġ imfassal apposta għall-SMEs sabiex tistimula l-forom kollha ta’ innovazzjoni fl-SMEs, u timmira lil dawk li għandhom potenzjal ta’ tkabbir u internazzjonalizzazzjoni madwar is-suq uniku kollu u lil hinn minnu.

L-attivitajiet ser isegwu aġenda xprunata min-negozju. Il-baġits għall-objettivi speċifiċi “Aċċess għal finanzjament ta’ riskju” u “Innovazzjoni fl-SMEs” ser isegwu loġika xprunata mid-domanda, minn isfel għal fuq. Dawk il-baġits għandhom ikunu kkumplementati bl-użu ta’ strumenti finanzjarji. Strument dedikat għall-SMEs għandu jkun implimentat primarjament b'mod minn isfel għal fuq, imfassal apposta għall-ħtiġijiet tal-SMEs, u jieħu kont tal-objettivi speċifiċi tal-prijorità 'Sfidi tas-Soċjetà' u l-objettiv speċifiku 'Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali'.

Orizzont 2020 ser jieħu approċċ integrat għall-parteċipazzjoni tal-SMEs, u jieħu kont, inter alia, tal-ħtiġijiet għat-trasferiment tal-għarfien u t-teknoloġija tagħhom, li għandu jwassal biex mill-anqas 20 % tal-baġits ikkombinati totali għall-objettivi speċifiċi kollha tal-prijorità 'Sfidi tas-soċjetà' u l-objettiv speċifiku “Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali” jkun ddedikat għall-SMEs.

L-objettiv speċifiku “Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali” għandu jsegwi approċċ xprunat mit-teknoloġija biex jiżviluppa teknoloġiji abilitanti li jistgħu jintużaw f’oqsma, industriji u servizzi multipli. L-applikazzjonijiet ta’ dawn it-teknoloġiji biex jintlaħqu l-isfidi tas-soċjetà għandhom ikunu appoġġati flimkien mal-prijorità 'Sfidi tas-Soċjetà'.

PARTI III.

IL-PRIJORITÀ 'Sfidi tas-soċjetà'

Din il-Parti tirrispondi direttament għall-prijoritajiet tal-politika u l-isfidi tas-soċjetà li huma identifikati fl-istrateġija Ewropa 2020, u li għandhom l-għan li jistimulaw il-massa kritika tal-isforzi fis-settur tar-riċerka u l-innovazzjoni meħtieġa biex jintlaħqu l-miri tal-politika tal-Unjoni. Il-finanzjament għandu jkun iffukat fuq l-objettivi li ġejjin:

(a)

Saħħa, bidla demografika u benesseri;

(b)

Sigurtà tal-ikel, agrikoltura u foresterija sostenibbli, riċerka tal-baħar, marittima u tal-ilmijiet interni, u l-bijoekonomija;

(c)

Enerġija sigura, nadifa u effiċjenti;

(d)

Trasport intelliġenti, ekoloġiku u integrat;

(e)

Azzjoni klimatika, ambjent, effiċjenza tar-riżorsi u l-materja prima;

(f)

L-Ewropa f'dinja li qed tinbidel - Soċjetajiet inklużivi, innovattivi u riflessivi;

(g)

Soċjetajiet sikuri - Protezzjoni tal-libertà u s-sigurtà tal-Ewropa u ċ-ċittadini tagħha.

L-attivitajiet kollha għandhom jieħdu approċċ orjentat lejn l-isfidi, li jista' jinkludi r-riċerka bażika, ir-riċerka applikata, it-trasferiment tal-għarfien jew l-innovazzjoni, u li jiffoka fuq il-prijoritajiet tal-politika mingħajr ma jiddetermina minn qabel l-għażla preċiża tat-teknoloġiji jew is-soluzzjonijiet li għandhom jiġu żviluppati. L-innovazzjoni mhux teknoloġika, dik organizzazzjonali u tas-sistemi kif ukoll l-innovazzjoni tas-settur pubbliku ser jingħataw attenzjoni flimkien mas-soluzzjonijiet immexxija mit-teknoloġija. L-enfasi għandha tkun fuq il-ġbir ta’ massa kritika ta’ riżorsi u għarfien minn kampijiet, teknoloġiji, dixxiplini xjentifiċi u infrastrutturi ta’ riċerka differenti sabiex jiġu indirizzati l-isfidi. L-attivitajiet għandhom ikopru ċ-ċiklu kollu mir-riċerka bażika sas-suq, b’fokus ġdid fuq attivitajiet relatati mal-innovazzjoni, bħall-pilotaġġ, attivitajiet ta' dimostrazzjoni, il-pjattaformi għall-ittestjar, l-appoġġ għall-akkwist pubbliku, id-disinn, l-innovazzjoni xprunata mill-utent aħħari, l-innovazzjoni soċjali, it-trasferiment tal-għarfien u l-adozzjoni tal-innovazzjonijiet mis-suq u standardizzazzjoni.

PARTI IV.

OBJETTIV SPEĊIFIKU 'IT-TIXRID TAL-EĊĊELLENZA U Ż-ŻIEDA FIL-PARTEĊIPAZZJONI'

L-objettiv speċifiku 'It-tixrid tal-eċċellenza u ż-żieda fil-parteċipazzjoni' huwa l-isfruttament b'mod sħiħ tal-potenzjal tar-riżorsa tat-talent Ewropew u li jiġi żgurat li l-benefiċċji ta’ ekonomija mmexxija mill-innovazzjoni jkunu massimizzati kif ukoll imqassma fuq firxa wiesgħa madwar l-Unjoni kollha, skont il-prinċipju tal-eċċellenza.

PARTI V.

OBJETTIV SPEĊIFIKU 'IX-XJENZA MA U GĦAS-SOĊJETÀ'

L-għan tal-objettiv speċifiku 'Ix-Xjenza ma u għas-Soċjetà' huwa li tinbena kooperazzjoni effettiva bejn ix-xjenza u s-soċjetà, jiġi reklutat talent ġdid għax-xjenza u l-eċċellenza xjentifika tiġi kkombinata mal-kuxjenza u r-responsabilità soċjali.

PARTI VI.

AZZJONIJIET DIRETTI MHUX NUKLEARI TAĊ-ĊENTRU KONĠUNT GĦAR-RIĊERKA (ĊKR)

L-attivitajiet taċ-ĊKR għandhom ikunu parti integrali ta' Orizzont 2020, sabiex jipprovdu appoġġ robust u bbażat fuq l-evidenza lill-politiki tal-Unjoni. Dan għandu jkun xprunat mill-ħtiġijiet tal-klijenti kkumplementat b’attivitajiet li jħarsu ’l quddiem.

PARTI VII.

L-ISTITUT EWROPEW TAL-INNOVAZZJONI U T-TEKNOLOĠIJA (EIT)

L-EIT għandu jkollu rwol prinċipali fejn jiġbor flimkien ir-riċerka, l-innovazzjoni u l-edukazzjoni għolja eċċellenti b'hekk jintegra t-trijangolu tal-għarfien. L-EIT għandu jagħmel dan primarjament permezz tal-KICs. Barra minn hekk għandu jiżgura li l-esperjenzi jiġu kondiviżi bejn u lil hinn mill-KICs permezz ta' miżuri ta’ disseminazzjoni u kondiviżjoni tal-għarfien immirati, u b’hekk issir promozzjoni ta’ adozzjoni aktar malajr tal-mudelli tal-innovazzjoni madwar l-Unjoni.

PARTI I

XJENZA EĊĊELLENTI

1.   Kunsill Ewropew għar-Riċerka (ERC)

1.1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku huwa li jirrinforza l-eċċellenza, id-dinamiżmu u l-kreattività tar-riċerka Ewropea.

L-Ewropa stabbilixxiet l-ambizzjoni tagħha li timxi għal mudell ekonomiku ġdid ibbażat fuq tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv. Din it-tip ta’ trasformazzjoni ser tkun teħtieġ aktar minn titjib inkrimentali fit-teknoloġiji u l-għarfien attwali. Din tirrikjedi kapaċità ħafna ogħla għal riċerka bażika u innovazzjoni bbażata fuq ix-xjenza stimulata minn għarfien ġdid radikali, sabiex l-Ewropa tkun tista’ tassumi rwol ta’ mexxejja fil-ħolqien ta’ bidliet paradigmatiċi xjentifiċi u teknoloġiċi li ser ikunu l-katalizzaturi ewlenin tat-tkabbir fil-produttività, il-kompetittività, il-ġid, l-iżvilupp sostenibbli u l-progress soċjali fl-industriji u s-setturi futuri. Tali bidliet paradigmatiċi storikament kellhom it-tendenza li joriġinaw mill-bażi tax-xjenza tas-settur pubbliku qabel ma pproċedew biex jibnu l-pedamenti għal industriji u setturi kompletament ġodda.

L-innovazzjoni fost l-aktar avvanzata fid-dinja hija assoċjata mill-qrib max-xjenza eċċellenti. Fiż-żmien, l-Ewropa kienet bla dubju fuq quddiem nett, iżda issa waqgħet lura fit-tellieqa biex tipproduċi l-aqwa xjenza u mill-aktar avvanzata u għandha rwol sekondarju meta mqabbla mal-Istati Uniti fir-rigward tal-avvanzi teknoloġiċi ewlenin ta’ wara l-gwerra. Għalkemm l-Unjoni għadha l-akbar produttur ta’ pubblikazzjonijiet xjentifiċi fid-dinja, l-Istati Uniti tipproduċi daqs id-doppju tal-aktar pubblikazzjonijiet influwenti (l-aqwa 1 % skont l-għadd ta’ kwotazzjonijiet). Bl-istess mod, il-klassifika internazzjonali tal-universitajiet turi li l-universitajiet tal-Istati Uniti qed jiddominaw il-postijiet fil-quċċata. Barra minn hekk, 70 % tar-rebbieħa tal-Premju Nobel fid-dinja jinsabu bbażati fl-Istati Uniti.

Parti mill-isfida hija li filwaqt li l-Ewropa u l-Istati Uniti jinvestu ammonti simili fil-bażijiet tax-xjenza tas-settur pubbliku tagħhom, fl-Unjoni l-ammont ta’ riċerkaturi fis-settur pubbliku jammonta għal kważi tliet darbiet aktar, u jirriżulta f’investiment sinifikament aktar baxx għal kull riċerkatur. Barra minn hekk, l-iffinanzjar tal-Istati Uniti huwa aktar selettiv dwar l-allokazzjoni tar-riżorsi għar-riċerkaturi ewlenin. Dan jgħin biex jispjega għaliex ir-riċerkaturi fis-settur pubbliku tal-Unjoni, bħala medja, huma anqas produttivi u, kollha flimkien, għandhom impatt xjentifiku kkombinat iżgħar mir-riċerkaturi tal-istess livell li huma ferm anqas numerużi fl-Istati Uniti.

Parti kbira oħra tal-isfida hija li f’bosta pajjiżi Ewropej is-settur pubbliku u dak privat għadhom ma joffrux b’mod suffiċjenti kundizzjonijiet attraenti għall-aħjar riċerkaturi. Il-proċess biex riċerkaturi żgħażagħ b’talent ikunu jistgħu jsiru xjenzati indipendenti rajhom f'idejhom jista’ jieħu ħafna snin. Dan iwassal għal ħela drammatika tal-potenzjal tar-riċerka tal-Ewropa għaliex idewwem u f'xi każijiet saħansitra jfixkel l-emerġenza tal-ġenerazzjoni li jmiss ta’ riċerkaturi, li jġibu ideat u enerġija ġodda, u billi jinkoraġġixxi lil riċerkaturi eċċellenti li jkunu qed jibdew il-karriera tagħhom biex ifittxu avvanz xi mkien ieħor.

Barra minn hekk, dawn il-fatturi jaggravaw in-nuqqas ta’ attrattività relattiva Ewropea fil-kompetizzjoni globali għat-talent xjentifiku.

1.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

L-ERC inħoloq biex jipprovdi lill-aqwa riċerkaturi tal-Ewropa, irġiel u nisa, bir-riżorsi li jeħtieġu biex ikunu jistgħu jikkompetu aħjar f’livell globali, billi jiffinanzja timijiet individwali abbażi ta’ kompetizzjoni pan-Ewropea. Dan jopera b'mod awtonomu: Kunsill Xjentifiku indipendenti magħmul minn xjenzati, inġiniera u akkademiċi tal-aqwa reputazzjoni u kompetenzi, minn nisa kif ukoll irġiel ta’ gruppi ta’ età differenti, jistabbilixxi l-istrateġija xjentifika ġenerali u għandu awtorità sħiħa fuq id-deċiżjonijiet dwar it-tip ta’ riċerka li għandha tiġi ffinanzjata. Dawn huma karatteristiċi essenzjali tal-ERC, li jiżgura l-effettività tal-programm xjentifiku tiegħu, il-kwalità tal-operazzjonijiet tiegħu u l-proċess ta' evalwazzjoni bejn il-pari u l-kredibbiltà tiegħu fil-komunità xjentifika.

Billi jopera madwar l-Ewropa kollha fuq bażi kompetittiva, l-ERC jista’ jieħu minn ġabra usa’ ta’ talenti u ideat milli huwa possibbli għal kwalunkwe skema nazzjonali. L-aqwa riċerkaturi u l-aqwa ideat jikkompetu kontra xulxin. L-applikanti jafu li jrid ikollhom prestazzjoni tal-ogħla livell, bil-premju jkun finanzjament flessibbli abbażi ta’ kundizzjonijiet ekwi, irrispettivament minn ostakli lokali jew mid-disponibbiltà ta’ finanzjament nazzjonali.

Għaldaqstant, ir-riċerka fil-fruntiera tal-għarfien iffinanzjata mill-ERC hija mistennija li jkollha impatt dirett sostanzjali fil-forma ta’ avvanzi fil-fruntieri tal-għarfien, li jwittu t-triq għal riżultati xjentifiċi u teknoloġiċi ġodda u ħafna drabi mhux mistennija, u oqsma ġodda tar-riċerka, li fl-aħħar mill-aħħar, jistgħu jiġġeneraw l-ideat radikalment ġodda li ser imexxu l-innovazzjoni u l-ħila tan-negozji li jivvintaw u jindirizzaw l-isfidi tas-soċjetà. Din il-kombinazzjoni ta’ xjenzati individwali eċċellenti flimkien ma’ ideat innovattivi hija l-bażi ta’ kull stadju tal-katina tal-innovazzjoni.

Lil hinn minn dan, l-ERC għandu impatt strutturali sinifikanti billi jiġġenera stimulu potenti biex tittejjeb il-kwalità tas-sistema Ewropea tar-riċerka, u dan imur lil hinn mir-riċerkaturi u l-proġetti li l-ERC jiffinanzja direttament. Il-proġetti u r-riċerkaturi ffinanzjati mill-ERC jistabbilixxu mira ċara u ta’ ispirazzjoni għar-riċerka fil-fruntieri tal-għarfien fl-Ewropa, iżidu l-profil tagħha u jagħmluha aktar attraenti għall-aqwa riċerkaturi fil-livell globali. Il-prestiġju li jospitaw persuni li jkunu ngħataw għotjiet mill-ERC u t-“timbru ta’ eċċellenza” li dan iġib miegħu qed jintensifikaw il-kompetizzjoni bejn l-universitajiet u organizzazzjonijiet tar-riċerka oħrajn fl-Ewropa sabiex dawn joffru l-aktar kundizzjonijiet attraenti għall-aqwa riċerkaturi. U l-abbiltà tas-sistemi nazzjonali u l-istituzzjonijiet tar-riċerka individwali li jattiraw u jospitaw persuni li kellhom suċċess fl-għotjiet tal-ERC tistabbilixxi punt ta’ referenza li abbażi tiegħu huma jkunu jistgħu jivvalutaw is-saħħiet u d-dgħufiji relattivi tagħhom, u jirriformaw il-politiki u l-prattiki tagħhom skont dan. Il-finanzjament tal-ERC għaldaqstant huwa żieda mal-isforzi kontinwi fil-livell tal-Unjoni, nazzjonali u reġjonali biex jirriformaw, jibnu l-kapaċità u jisfruttaw bis-sħiħ il-potenzjal u l-attrattività tas-sistema Ewropea tar-riċerka.

1.3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

L-attività fundamentali tal-ERC għandha tkun li jipprovdi finanzjament attraenti fit-tul biex jappoġġa investigaturi eċċellenti u t-timijiet ta’ riċerka tagħhom biex iwettqu riċerka li twassal għal skoperti ġodda, u li tkun ta’ gwadann kbir/riskju kbir.

Il-finanzjament tal-ERC għandu jingħata skont il-prinċipji stabbiliti sew li ġejjin. L-eċċellenza xjentifika għandha tkun l-uniku kriterju li fuqu l-ERC jagħti l-għotjiet tiegħu. L-ERC għandu jopera fuq bażi minn isfel għal fuq mingħajr prijoritajiet determinati minn qabel. L-għotjiet tal-ERC għandhom ikunu miftuħin għal timijiet individwali ta’ riċerkaturi ta’ kull età, ġeneru, u minn kwalunkwe pajjiż fid-dinja, li jaħdmu fl-Ewropa. L-ERC għandu jkollu l-għan li jrawwem kompetizzjoni b’saħħitha madwar l-Ewropa bbażata fuq proċeduri ta' evalwazzjoni robusti, trasparenti u imparzjali li jindirizzaw, b'mod partikolari, preġudizzju bejn is-sessi potenzjali.

L-ERC għandu jagħti prijorità partikolari li jassisti lill-aħjar riċerkaturi li jkunu qed jibdew li jkollhom ideat eċċellenti biex jagħmlu t-tranżizzjoni lejn l-indipendenza billi jipprovdilhom appoġġ adegwat fl-istadju kritiku li fih dawn ikunu qed jistabbilixxu jew jikkonsolidaw it-tim jew il-programm ta’ riċerka tagħhom. L-ERC ser ikompli wkoll jipprovdi livelli adatti ta' appoġġ għal riċerkaturi stabbiliti.

L-ERC għandu jappoġġa wkoll, skont il-bżonn, lil modi ta’ ħidma emerġenti ġodda fid-dinja xjentifika li jkollhom il-potenzjal li jiksbu riżultati rivoluzzjonarji, u li jiffaċilita l-esplorazzjoni tal-potenzjal tal-innovazzjoni kummerċjali u soċjali tar-riċerka li huwa jiffinanzja.

Għaldaqstant, sal-2020 l-ERC għandu jimmira li juri: li l-aqwa riċerkaturi qed jipparteċipaw fil-kompetizzjonijiet tal-ERC, li l-finanzjament tal-ERC wassal għal pubblikazzjonijiet xjentifiċi tal-ogħla kwalità, u għal riżultati tar-riċerka b'impatt potenzjali għoli fuq is-soċjetà u ekonomiku u li l-ERC ikkontribwixxa b'mod sinifikanti biex jagħmel l-Ewropa ambjent aktar attraenti għall-aħjar xjenzati tad-dinja. B’mod partikolari, l-ERC għandu jimmira lejn titjib li jista’ jitkejjel fis-sehem tal-Unjoni fir-rigward tal-pubblikazzjonijiet l-aktar ikkwotati li qegħdin fl-ogħla 1 % fid-dinja. Barra minn hekk, huwa għandu jimmira lejn żieda sostanzjali fin-numru ta' riċerkaturi eċċellenti li jiffinanzja minn barra l-Ewropa. L-ERC għandu jikkondividi l-esperjenza u l-aħjar prattiki mal-aġenziji ta' finanzjament tar-riċerka reġjonali u nazzjonali sabiex jippromwovi l-appoġġ ta' riċerkaturi eċċellenti. Barra minn hekk, l-ERC għandu jżid ukoll il-viżibbiltà tal-programmi tiegħu.

Il-Kunsill Xjentifiku tal-ERC għandu jagħmel monitoraġġ kontinwu tal-ħidma u l-proċeduri ta' evalwazzjoni tal-ERC u jikkunsidra kif l-aħjar jikseb l-objettivi tiegħu permezz ta’ skemi ta’ għotjiet li jenfasizzaw l-effettività, iċ-ċarezza, l-istabbiltà u s-sempliċità, kemm għall-applikanti kif ukoll fl-implimentazzjoni u l-ġestjoni tagħhom, u, skont il-bżonn, biex iwieġeb għall-bżonnijiet emerġenti. Huwa għandu jistinka biex iżomm u jirfina aktar is-sistema ta’ evalwazzjoni bejn il-pari tal-ERC li hija mill-aqwa, u li hija bbażata fuq trattament kompletament trasparenti, ġust u imparzjali tal-proposti sabiex ikun jista’ jidentifika eċċellenza, ideat innovattivi u talent xjentifiku mill-aqwa irrelevanti mis-sess, in-nazzjonalità, l-istituzzjoni jew l-eta’ tar-riċerkatur. Finalment, l-ERC għandu jkompli jwettaq l-istudji strateġiċi proprji tiegħu biex iħejji u jappoġġa l-attivitajiet tiegħu, iżomm kuntatti mill-qrib mal-komunità xjentifika, l-aġenziji ta' finanzjament reġjonali u nazzjonali u partijiet interessati oħra u jimmira li jrendi l-attivitajiet tiegħu kumplementari għar-riċerka mwettqa f’livelli oħrajn.

L-ERC ser jiżgura trasparenza fil-komunikazzjoni dwar l-attivitajiet u r-riżultati tiegħu lill-komunità xjentifika u lill-pubbliku ġenerali u jżomm data aġġornata mill-proġetti ffinanzjati.

2.   Teknoloġiji Futuri u Emerġenti (FET)

2.1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku huwa t-trawwim ta’ teknoloġiji radikali ġodda, bil-potenzjal li jiftħu oqsma ġodda għall-għarfien u t-teknoloġiji xjentifiċi u jikkontribwixxu għall-industriji Ewropej tal-ġenerazzjoni li jmiss, permezz tal-esplorazzjoni ta’ ideat oriġinali u ta’ riskju għoli li jibnu fuq pedamenti xjentifiċi. Permezz tal-forniment ta' appoġġ flessibbli għal riċerka kollaborattiva mmirata lejn l-għan u interdixxiplinarja fuq skali varji u billi jiġu adottati prattiki innovattivi tar-riċerka, l-għan huwa li jiġu identifikati u maħtufa opportunitajiet ta’ benefiċċju fit-tul għaċ-ċittadini, l-ekonomija u s-soċjetà. FET ser iwasslu l-valur miżjud tal-Unjoni għall-fruntieri tar-riċerka moderna.

FET għandhom jippromwovu r-riċerka u t-teknoloġija lil hinn minn dak li hu magħruf, aċċettat jew adottat b’mod ġenerali u għandhom irawmu mod ta' ħsieb oriġinali u viżjonarju biex jinfetħu mogħdiji promettenti lejn teknoloġiji ġodda potenti, li wħud minnhom jistgħu jiżviluppaw f’paradigmi teknoloġiċi u intellettwali ewlenin għad-deċennji li ġejjin. FET għandhom irawmu sforzi biex iwettqu opportunitajiet ta’ riċerka fuq skala żgħira fl-oqsma kollha, inkluż temi emerġenti u sfidi xjentifiċi u teknoloġiċi kbar li jirrikjedu kollaborazzjoni mill-qrib bejn il-programmi madwar l-Ewropa kollha u lil hinn minnha. Dan l-approċċ għandu jkun xprunat mill-eċċellenza u jestendi għall-esplorazzjoni ta’ ideat prekompetittivi bil-għan li jissawwar il-futur tat-teknoloġija, li jippermetti li s-soċjetà u l-industrija li jibbenefikaw minn kollaborazzjoni tar-riċerka multidixxiplinarja li jeħtieġ tkun ingranata fil-livell Ewropew billi ssir ir-rabta bejn ir-riċerka xprunata mix-xjenza u r-riċerka xprunata mill-għanijiet u l-isfidi tas-soċjetà jew mill-kompetittività industrijali.

2.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

Skoperti radikali b’impatt trasformattiv jiddependu dejjem aktar fuq kollaborazzjoni intensa fid-dixxiplini kollha tax-xjenza u t-teknoloġija (pereżempju, l-informazzjoni u l-komunikazzjoni, il-bijoloġija, il-bijoinġinerija u r-robotika, il-kimika, il-fiżika, il-matematika, il-mudellar tal-mediċina, ix-xjenzi tas-sistema terrestri, ix-xjenzi materjali, in-newroxjenzi u x-xjenzi konoxxittivi, ix-xjenzi soċjali jew l-ekonomiji) u mal-arti, ix-xjenzi komportamentali u l-istudji umanistiċi. Dan jista' jirrikjedi mhux biss eċċellenza fix-xjenza u t-teknoloġija iżda wkoll attitudnijiet ġodda u interazzjonijiet novelli bejn firxa wiesgħa ta’ atturi fir-riċerka.

Filwaqt li xi ideat jistgħu jiġu żviluppati fuq skala żgħira, oħrajn jistgħu jkunu tant ta’ sfida li jkunu jirrikjedu sforz kollaborattiv kbir fuq perijodu ta’ żmien sostanzjali. Ekonomiji ewlenin madwar id-dinja rrikonoxxew dan, u hemm kompetizzjoni globali li qed tikber biex jiġu identifikati u segwiti opportunitajiet teknoloġiċi emerġenti fil-fruntiera tal-għarfien tax-xjenza li jistgħu jiġġeneraw impatt konsiderevoli fuq l-innovazzjoni u l-benefiċċji għas-soċjetà. Sabiex ikunu effettivi, dawn it-tipi ta’ attivitajiet jista' jkun jeħtieġ li jinbnew malajr fuq skala kbira bi sforz Ewropew komuni b'għanijiet komuni biex jibnu massa kritika, irawmu sinerġiji u jiksbu effetti ta’ ingranaġġ ottimali.

Il-FET għandha tindirizza l-ispettru sħiħ ta’ innovazzjoni xprunata mix-xjenza: minn esplorazzjonijiet bikrija, minn isfel għal fuq, fuq skala żgħira, ta' ideat fi stat embrijoniku u fraġli, għal bini ta’ komunitajiet tar-riċerka u l-innovazzjoni ġodda madwar oqsma tar-riċerka emerġenti trasformattivi u inizjattivi tar-riċerka kollaborattivi u kbar mibnija madwar aġenda tar-riċerka li timmira lejn il-kisba ta' għanijiet ambizzjużi u viżjonarji. Dawn it-tliet livelli ta’ involviment ilkoll għandhom il-valur speċifiku tagħhom, filwaqt li huma kumplementari u sinerġistiċi. Pereżempju, l-esplorazzjonijiet fuq skala żgħira jistgħu jiżvelaw il-ħtiġijiet għall-iżvilupp ta’ temi ġodda li jistgħu jwasslu għal azzjoni fuq skala kbira bbażata fuq pjanijiet direzzjonali adatti. Dawn jistgħu jinvolvu firxa wiesgħa ta’ atturi involuti fir-riċerka, inkluż riċerkaturi żgħażagħ u SMEs iffukati fuq ir-riċerka, u komunitajiet ta’ partijiet interessati (is-soċjetà ċivili, persuni responsabbli mit-tfassil tal-politika, l-industrija u riċerkaturi pubbliċi), ikkonċentrati madwar aġendi tar-riċerka li jevolvu hekk kif ikunu qed jitfasslu, jimmaturaw u jiddiversifikaw.

2.3.   Linji ġenerali ta’ attivitajiet

Filwaqt li l-FET għandha l-għan li tkun viżjonarja, trasformattiva u mhux konvenzjonali, l-attivitajiet tagħha għandhom isegwu loġiċi differenti, minn dawk kompletament miftuħa għal oħrajn bi gradi varji ta’ strutturar ta’ suġġetti, komunitajiet u finanzjament.

L-attivitajiet għandhom jagħtu forma aktar soda lil-loġiċi differenti għal azzjoni, fl-iskala adatta, filwaqt li jidentifikaw u jagħmlu użu minn opportunitajiet ta’ benefiċċju fit-tul għaċ-ċittadini, l-ekonomija u s-soċjetà:

(a)

Bit-trawwim ta’ ideat oriġinali (“FET Miftuħin”), il-FET għandhom jappoġġaw ir-riċerka xjentifika u teknoloġika fi stadju bikri li tesplora pedamenti ġodda għal teknoloġiji futuri radikalment ġodda billi tisfida l-paradigmi attwali u tazzarda tidħol f’oqsma mhux magħrufa. Proċess ta’ għażla minn isfel għal fuq miftuħ għal kwalunkwe idea tar-riċerka għandu jibni portafoll varjat ta’ proġetti fil-mira. Se jkunu fatturi ewlenin l-identifikazzjoni bikrija ta’ oqsma, żviluppi u xejriet ġodda promettenti, flimkien mal-attirar ta’ atturi ġodda u b’potenzjal kbir fis-settur tar-riċerka u l-innovazzjoni.

(b)

Bit-trawwim ta’ temi u komunitajiet emerġenti (‘FET Proattiv’), il-FET għandhom, f'assoċjazzjoni mill-qrib mal-isfidi tas-soċjetà u t-temi ta' tmexxija industrijali, jindirizzaw għadd ta’ temi tar-riċerka esploratorji promettenti, bil-potenzjal li tiġi ġġenerata massa kritika ta’ proġetti relatati ma’ xulxin li, flimkien, jikkostitwixxu esplorazzjoni tat-temi wiesgħa u b’ħafna aspetti u jibnu ħażna Ewropea tal-għarfien.

(c)

Billi jidħlu għal sfidi xjentifiċi u teknoloġiċi interdixxiplinari kbar (‘FET Ewlenin’), il-FET għandhom, waqt li jieħdu kont sħiħ tal-eżitu tal-proġetti ta' tħejjija tal-FET, jappoġġaw riċerka ambizzjuża fuq skala kbira u xprunata mix-xjenza u t-teknoloġija li timmira lejn skoperta xjentifika u teknoloġika f'oqsma identifikati bħala rilevanti b'mod miftuħ u trasparenti bl-involviment tal-Istati Membri u partijiet interessati rilevanti. Tali attivitajiet jistgħu jibbenefikaw mill-koordinazzjoni bejn l-aġendi Ewropej, nazzjonali u reġjonali. L-avvanz xjentifiku għandu jipprovdi bażi soda u wiesgħa għall-innovazzjoni teknoloġika futura u l-applikazzjoni ekonomika, kif ukoll benefiċċji ġodda għas-soċjetà. Dawn l-attivitajiet għandhom jitwettqu permezz tal-istrumenti ta' finanzjament eżistenti.

40 % tar-riżorsi ta' FET ser ikunu allokati għal FET miftuħin.

3.   Marie Skłodowska-Curie Actions

3.1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku huwa li jiġu żgurati l-aħjar żvilupp u l-użu dinamiku tal-kapital intellettwali tal-Ewropa sabiex jiġu ġġenerati, żviluppati u trasferiti ħiliet ġodda, għarfien u innovazzjoni u, b’hekk, jiġi realizzat il-potenzjal sħiħ tagħha fis-setturi u r-reġjuni kollha.

Riċerkaturi mħarrġin sew, dinamiċi u kreattivi huma l-element essenzjali għall-aħjar xjenza u l-innovazzjoni l-aktar produttiva bbażata fuq ir-riċerka.

Għalkemm l-Ewropa tospita grupp kbir u diversifikat ta’ riżorsi umani b’ħiliet għar-riċerka u l-innovazzjoni, dan jeħtieġ li jissaħħaħ, jittejjeb u jiġi adattat kontinwament skont il-ħtiġijiet li jevolvu rapidament fis-suq tax-xogħol. Fl-2011 kien hemm biss 46 % ta’ dan il-grupp li ħadem fis-settur tan-negozju, li huwa ħafna anqas meta mqabbel mal-kompetituri ekonomiċi ewlenin tal-Ewropa, pereżempju 69 % fiċ-Ċina, 73 % fil-Ġappun u 80 % fl-Istati Uniti. Barra minn hekk, fatturi demografiċi jfissru li għadd sproporzjonat ta’ riċerkaturi ser jilħqu l-età tal-irtirar fil-ftit snin li ġejjin. Dan, flimkien mal-ħtieġa ta’ ħafna aktar impjiegi ta’ kwalità ogħla fir-riċerka peress li l-intensità tar-riċerka tal-ekonomija tal-Ewropa qed tiżdied, ser ikun wieħed mill-isfidi ewlenin li ser jaffrontaw is-sistemi Ewropej tar-riċerka, l-innovazzjoni u l-edukazzjoni fis-snin li ġejjin.

Ir-riforma meħtieġa għandha tibda fl-ewwel stadji tal-karrieri tar-riċerkaturi, fl-istudji tagħhom għad-dottorat jew taħriġ post-universitarju paragunabbli. L-Ewropa għandha tiżviluppa skemi ta’ taħriġ innovattivi u tal-ogħla kwalità, li jkunu konsistenti mar-rekwiżiti kompetittivi ħafna u dejjem aktar interdixxiplinari tar-riċerka u l-innovazzjoni. Ser ikun meħtieġ l-involviment qawwi tan-negozji, inklużi SMEs u atturi soċjoekonomiċi oħrajn, biex ir-riċerkaturi jingħatawlhom il-ħiliet trasversali tal-innovazzjoni u intraprenditorjali mitluba mill-impjiegi tal-ġejjieni u jiġu mħeġġa jikkunsidraw karrieri fl-industrija jew fil-kumpanniji l-aktar innovattivi. Ser ikun ukoll importanti li tittejjeb l-mobbiltà ta’ dawn ir-riċerkaturi, billi bħalissa din għadha f’livell modest wisq: fl-2008, kienu biss 7 % tal-kandidati Ewropej għad-dottorat li tħarrġu fi Stat Membru ieħor, filwaqt li l-mira hija li dawn jitilgħu għal 20 % sal-2030.

Din ir-riforma għandha tkompli f’kull stadju tal-karriera tar-riċerkaturi. Huwa essenzjali li tiżdied il-mobbiltà tar-riċerkaturi fil-livelli kollha, inkluż l-mobbiltà f’nofs il-karriera, mhux biss bejn il-pajjiżi iżda wkoll bejn is-setturi pubbliċi u privati. Dan joħloq stimulu b’saħħtu għat-tagħlim u l-iżvilupp ta’ ħiliet ġodda. Dan huwa wkoll fattur ewlieni fil-kooperazzjoni bejn l-akkademiċi, iċ-ċentri tar-riċerka u l-industrija fil-pajjiżi kollha. Il-fattur uman huwa s-sinsla ta’ kollaborazzjoni sostenibbli li hija l-katalizzatur ewlieni għal Ewropa innovattiva u kreattiva li tkun kapaċi taffronta l-isfidi tas-soċjetà, u li huwa ċentrali biex tingħeleb il-frammentazzjoni tal-politiki nazzjonali. Il-kollaborazzjoni u l-kondiviżjoni tal-għarfien, permezz tal-mobbiltà individwali fl-istadji kollha tal-karriera u permezz ta’ skambji ta’ persunal b’ħiliet għoljin fir-riċerka u l-innovazzjoni, huma essenzjali biex l-Ewropa terġa’ taqbad it-triq lejn it-tkabbir sostenibbli, biex tindirizza l-isfidi tas-soċjetà u b'hekk tikkontribwixxi biex jintgħelbu d-differenzi bejn il-kapaċitajiet tar-riċerka u l-innovazzjoni.

F’dan il-kuntest, l-Orizzont 2020 għandu jinkoraġġixxi wkoll l-iżvilupp tal-karriera u l-mobbiltà tar-riċerkaturi permezz ta' kondizzjonijiet imtejba li għandhom jiġu definiti għall-portabbiltà tal-għotjiet tal-Orizzont 2020.

L-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie ser jiżguraw opportunitajiet indaqs effettivi għall-mobbiltà ta' riċerkaturi rġiel u nisa, inkluż permezz ta' miżuri speċifiċi biex jitneħħew l-ostakoli.

Biex l-Ewropa tlaħħaq mal-kompetituri tagħha fir-riċerka u l-innovazzjoni, hija għandha tħajjar aktar żgħażagħ irġiel u nisa biex jaqbdu karrieri fir-riċerka u għandha tipprovdi opportunitajiet u ambjenti ferm attraenti ta’ riċerka u innovazzjoni. L-individwi bl-akbar talenti, mill-Ewropa u minn postijiet oħra, għandhom iħarsu lejn l-Ewropa bħala post prominenti fejn jaħdmu. L-ugwaljanza bejn is-sessi, impjiegi u kundizzjonijiet tax-xogħol ta’ kwalità ogħla u affidabbli u r-rikonoxximent huma aspetti kruċjali li għandhom jiġu żgurati b’mod konsistenti fl-Ewropa kollha.

3.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

La l-finanzjament tal-Unjoni waħdu u lanqas Stati Membri individwalment, ma huma ser ikunu jistgħu jindirizzaw din l-isfida. Għalkemm l-Istati Membri introduċew riformi biex itejbu l-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni terzjarja tagħhom u jimmodernizzaw is-sistemi tat-taħriġ tagħhom, il-progress għadu mhux l-istess madwar l-Ewropa, u hemm differenzi kbar bejn il-pajjiżi. B’mod globali, il-kooperazzjoni xjentifika u teknoloġika bejn is-settur pubbliku u dak privat għadha ġeneralment dgħajfa fl-Ewropa. L-istess japplika għall-ugwaljanza bejn is-sessi u l-isforzi biex jiġu attirati studenti u riċerkaturi barra mill-ERA. Fil-preżent madwar 20 % tal-kandidati tad-dottorat fl-Unjoni huma ċittadini minn pajjiżi terzi, filwaqt li madwar 35 % fl-Istati Uniti ġejjin minn barra. Sabiex titħaffef din il-bidla, huwa meħtieġ approċċ strateġiku li jmur lil hinn mill-fruntieri nazzjonali fil-livell tal-Unjoni. Il-finanzjament tal-Unjoni huwa kruċjali biex jinħolqu inċentivi għal u jiġu mħeġġa r-riformi strutturali indispensabbli.

L-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie għamlu progress notevoli biex jippromwovu l-mobbiltà, kemm transnazzjonali kif ukoll intersettorjali, u biex joffru karrieri fir-riċerka fil-livell Ewropew u internazzjonali, b’kundizzjonijiet eċċellenti ta’ impjieg u xogħol skont il-prinċipji tal-Karta Ewropea għar-Riċerkaturi u l-Kodiċi ta' Kondotta għar-Reklutaġġ tar-Riċerkaturi. Ma hemm xejn ekwivalenti għalihom fl-Istati Membri fir-rigward tal-iskala u l-ambitu, il-finanzjament, in-natura internazzjonali, il-ġenerazzjoni u t-trasferiment tal-għarfien tagħhom. Dawn saħħew ir-riżorsi ta’ dawk l-istituzzjonijiet li jistgħu jattiraw r-riċerkaturi internazzjonalment u għaldaqstant inkoraġġixxew il-ftuħ ta’ ċentri ta’ eċċellenza madwar l-Unjoni. Dawn servew ta’ mudell eżemplari b’effett ta’ strutturazzjoni pronunzjat billi xerrdu l-aħjar prattiki tagħhom fil-livell nazzjonali. Permezz tal-approċċ tal-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie minn isfel għal fuq, maġġoranza kbira ta’ dawk l-istituzzjonijiet setgħu jħarrġu u jaġġornaw il-ħiliet ta’ ġenerazzjoni ġdida ta’ riċerkaturi kapaċi li jindirizzaw l-isfidi tas-soċjetà.

Aktar żvilupp tal-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie ser iwassal għal kontribut sinifikanti għall-iżvilupp taż-ŻER. Bl-istruttura tagħhom ta’ finanzjament kompetittiv mal-Ewropa kollha, l-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie, waqt li jirrispettaw il-prinċipju ta' sussidjarjetà, ser iħeġġu tipi ġodda, kreattivi u innovattivi ta’ taħriġ bħal lawrji dottorali kongunti jew multipli u dottorati industrijali, li jinvolvu atturi fir-riċerka, l-innovazzjoni u l-edukazzjoni li ser ikollhom jikkompetu globalment għal reputazzjoni ta’ eċċellenza. Billi jipprovdu finanzjament tal-Unjoni għall-aħjar programmi ta’ riċerka u taħriġ skont il-prinċipji għal taħriġ innovattiv għad-dottorati fl-Ewropa, dawn ser jippromwovu wkoll disseminazzjoni u adozzjoni aktar mifruxa, li jwasslu għal taħriġ għad-dottorat aktar strutturat.

L-għotjiet Marie Skłodowska-Curie ser jiġu estiżi wkoll għall-mobbiltà temporanja ta’ riċerkaturi u inġiniera bl-esperjenza mill-istituzzjonijiet pubbliċi għas-settur privat jew viċi versa, biex b’hekk iħeġġu u jappoġġaw universitajiet, ċentri tar-riċerka u negozji, u atturi soċjoekonomiċi oħrajn biex jikkooperaw ma’ xulxin fuq skala Ewropea u internazzjonali. Bl-għajnuna tas-sistema ta’ evalwazzjoni stabbilita sew, trasparenti u ġusta tagħhom, l-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie ser jidentifikaw it-talenti eċċellenti fir-riċerka u l-innovazzjoni f’kompetizzjoni internazzjonali li tagħti prestiġju u għaldaqstant motivazzjoni lir-riċerkaturi biex javvanzaw fil-karriera tagħhom fl-Ewropa.

L-isfidi tas-soċjetà li għandhom jiġu indirizzati minn riċerkaturi b’ħiliet ogħla u persunal mis-settur tal-innovazzjoni mhumiex biss problema tal-Ewropa. Dawn huma sfidi internazzjonali ta’ kumplessità u kobor kolossali. L-aqwa riċerkaturi fl-Ewropa u fid-dinja jeħtieġ li jaħdmu flimkien fil-pajjiżi, is-setturi u d-dixxiplini kollha. L-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie ser ikollhom rwol ewlieni f’dan ir-rigward billi jappoġġaw l-iskambji tal-persunal li ser irawmu mentalità kollaborattiva permezz tal-kondiviżjoni tal-għarfien fil-livell internazzjonali u intersettorjali li hija tant kruċjali għal innovazzjoni miftuħa.

Il-mekkaniżmu ta’ kofinanzjament tal-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie ser ikun kruċjali għall-espansjoni tal-grupp ta’ talenti tal-Ewropa. L-impatt numeriku u strutturali tal-azzjoni tal-Unjoni ser jikber permezz tal-ingranaġġ tal-finanzjament reġjonali, nazzjonali u internazzjonali, kemm pubbliku kif ukoll privat, biex jinħolqu programmi ġodda b'għanijiet simili u komplementari u biex dawk eżistenti jiġu adattati għat-taħriġ, il-mobbiltà u l-iżvilupp tal-karriera fil-livell internazzjonali u intersettorjali. Tali mekkaniżmu joħloq rabtiet aktar sodi bejn l-isforzi fir-riċerka u l-edukazzjoni fil-livell nazzjonali u tal-Unjoni.

L-attivitajiet kollha li jaqgħu taħt din l-isfida ser jikkontribwixxu għall-ħolqien ta’ mentalità totalment ġdida fl-Ewropa li hija kruċjali għall-kreattività u l-innovazzjoni. Il-miżuri ta’ finanzjament Marie Skłodowska-Curie ser isaħħu l-ġabra tar-riżorsi fl-Ewropa u b’hekk iwasslu għal titjib fil-koordinazzjoni u l-governanza tat-taħriġ, il-mobbiltà u l-iżvilupp tal-karriera tar-riċerkaturi. Dawn ser jikkontribwixxu għall-miri tal-politika elenkati fl-inizjattivi ewlenin 'Unjoni tal-Innovazzjoni', 'Żgħażagħ Attivi' u 'Aġenda għal Ħiliet u Impjiegi Ġodda' u ser ikunu essenzjali biex idawru ż-ŻER f’realtà. L-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie għalhekk ser jiġu żviluppati f'sinerġija mill-qrib ma' programmi oħra li jappoġġaw dawn l-objettivi ta' politika, inkluż il-programm Erasmus + u l-KICs tal-EIT.

3.3.   Linji ġenerali ta’ attivitajiet

(a)   Trawwim ta’ ħiliet ġodda permezz ta’ taħriġ inizjali eċċellenti tar-riċerkaturi

L-għan huwa li titħarreġ ġenerazzjoni ġdida ta’ riċerkaturi kreattivi u innovattivi, li jkunu jistgħu jsarrfu l-għarfien u l-ideat fi prodotti u servizzi għal benefiċċju ekonomiku u soċjali fl-Unjoni.

L-attivitajiet ewlenin għandhom ikunu li jiġi pprovdut taħriġ eċċellenti u innovattiv lir-riċerkaturi fl-istadju bikri fil-livell ta’ wara l-lawrja (post-graduate) permezz ta’ proġetti interdixxiplinari, inkluż skemi ta’ gwida personali biex jiġu trasferiti l-għarfien u l-esperjenza bejn ir-riċerkaturi jew programmi ta’ dottorat, jgħinu lir-riċerkaturi jiżviluppaw il-kurrikulu ta’ riċerka tagħhom u li jinvolvu universitajiet, istituzzjonijiet ta’ riċerka, infrastrutturi tar-riċerka, negozji, SMEs u gruppi soċjoekonomiċi oħrajn minn, Stati Membri, pajjiżi assoċjati u/jew pajjiżi terzi differenti. Dan ser itejjeb il-prospetti tal-karriera għar-riċerkaturi żgħażagħ ta’ wara l-lawrja kemm fis-setturi pubbliċi kif ukoll fis-setturi privati.

(b)   It-trawwim tal-eċċellenza permezz tal-mobbiltà transkonfinali u transsettorjali

L-għan huwa li jittejjeb il-potenzjal kreattiv u innovattiv tar-riċerkaturi b’esperjenza fil-livelli kollha tal-karriera, permezz tal-ħolqien ta’ opportunitajiet ta’ mobbiltà transkonfinali u transsettorjali.

L-attivitajiet ewlenin għandhom ikunu biex iħeġġu lir-riċerkaturi b’esperjenza jwessgħu jew japprofondixxu l-ħiliet tagħhom permezz tal-mobbiltà billi jiftħu opportunitajiet ta’ karrieri attraenti f’universitajiet, istituzzjonijiet tar-riċerka, infrastrutturi ta' riċerka, negozji, SMEs u gruppi soċjoekonomiċi oħrajn fl-Ewropa kollha u lil hinn minnha. Dan għandu jtejjeb l-innovazzjoni tas-settur privat u jippromwovi l-mobbiltà transsettorjali. Għandhom jiġu appoġġati wkoll opportunitajiet ta' taħriġ u kisba ta' għarfien ġdid f'istituzzjoni ta' riċerka ta' livell għoli f'pajjiż terz, għall-bidu mill-ġdid ta' karriera ta' riċerka wara waqfa u biex ir-riċerkaturi jiġu integrati (mill-ġdid) f'pożizzjoni ta' riċerka aktar fit-tul fl-Ewropa, inkluż fil-pajjiż ta' oriġini tagħhom, wara esperjenza ta' mobbiltà transnazzjonali/internazzjonali, li tkopri l-aspetti tar-ritorn u l-integrazzjoni mill-ġdid.

(c)   Stimulazzjoni tal-innovazzjoni permezz ta’ transfertilizzazzjoni tal-għarfien

L-għan huwa li tiġi rinforzata l-kollaborazzjoni internazzjonali transkonfinali u transsettorjali fir-riċerka u l-innovazzjoni permezz ta’ skambji tal-persunal tar-riċerka u l-innovazzjoni sabiex ikunu jistgħu jiġu affrontati aħjar l-isfidi globali.

L-attivitajiet ewlenin għandhom ikunu biex jappoġġaw l-iskambji ta’ persunal tar-riċerka u l-innovazzjoni fost sħubija ta’ universitajiet, istituzzjonijiet tar-riċerka, infrastrutturi tar-riċerka, negozji, SMEs u gruppi soċjoekonomiċi oħrajn, kemm fl-Ewropa kif ukoll madwar id-dinja. Dan ser jinkludi t-trawwim ta’ kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi.

(d)   Żieda tal-impatt strutturali permezz tal-kofinanzjament tal-attivitajiet

L-għan huwa li, permezz tal-ingranaġġ ta’ fondi addizzjonali, jitkabbar l-impatt numeriku u strutturali tal-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie u titrawwem l-eċċellenza fil-livell nazzjonali fit-taħriġ, il-mobbiltà u l-iżvilupp tal-karriera tar-riċerkaturi.

L-attivitajiet ewlenin għandhom ikunu, bl-għajnuna ta’ mekkaniżmu ta’ kofinanzjament, biex iħeġġu organizzazzjonijiet reġjonali, nazzjonali u internazzjonali, kemm pubbliċi kif ukoll privati, biex joħolqu programmi ġodda u biex jadattaw dawk eżistenti għal taħriġ internazzjonali u intersettorjali, mobbiltà u żvilupp tal-karriera. Dan ser iżid il-kwalità tat-taħriġ tar-riċerka fl-Ewropa fl-istadji kollha tal-karriera, inkluż fil-livell tad-dottorat, ser irawwem iċ-ċirkolazzjoni libera tar-riċerkaturi u l-għarfien xjentifiku fl-Ewropa, ser jippromwovi karrieri tar-riċerka attraenti billi joffrilhom reklutaġġ miftuħ u kundizzjonijiet tax-xogħol attraenti u ser jappoġġa l-kooperazzjoni tar-riċerka u l-innovazzjoni bejn l-universitajiet, istituzzjonijiet tar-riċerka u intrapriżi u l-kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali.

(e)   Azzjonijiet speċifiċi u azzjoni ta’ politika

L-għanijiet huma li jsir monitoraġġ tal-progress, filwaqt li jiġu identifikati n-nuqqasijiet u l-ostakoli fl-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie u jiżdied l-impatt tagħhom. F’dan il-kuntest, għandhom jiġu żviluppati indikaturi u data relatati mal-mobbiltà, il-ħiliet, l-karrieri tar-riċerkaturi, u analiżi tal-ugwaljanza bejn is-sessi sabiex ikun hemm sinerġiji u koordinazzjoni mill-qrib mal-azzjonijiet ta’ appoġġ tal-politika dwar ir-riċerkaturi, minn iħaddimhom u minn jiffinanzjahom, imwettqa taħt l-objettiv speċifiku 'L-Ewropa f'dinja li qed tinbidel - Soċjetajiet inklużivi, innovattivi u riflessivi'. L-attività għandu jkollha l-għan ulterjuri li tqajjem is-sensibilizzazzjoni dwar l-importanza u l-attrattività ta’ karriera fir-riċerka u d-disseminazzjoni tar-riżultati tar-riċerka u l-innovazzjoni li jirriżultaw minn xogħol appoġġat mill-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie.

4.   Infrastrutturi tar-Riċerka

4.1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku huwa li l-Ewropa tiġi arrikkita b’infrastrutturi tar-riċerka ta' livell dinji li jkunu aċċessibbli għar-riċerkaturi kollha fl-Ewropa u lil hinn minnha, u li l-potenzjal tagħhom jiġi sfruttat bis-sħiħ għall-avvanz xjentifiku u l-innovazzjoni.

L-infrastrutturi tar-riċerka huma fatturi determinanti ewlenin tal-kompetittività tal-Ewropa fil-firxa sħiħa tad-dominji xjentifiċi u huma essenzjali għall-innovazzjoni bbażata fuq ix-xjenza. F’ħafna oqsma r-riċerka hija impossibbli mingħajr aċċess għal superkompjuters, faċilitajiet analitiċi, sorsi ta’ radjazzjoni għal materjali ġodda, kmamar nodfa u metroloġija avvanzata għan-nanoteknoloġiji, laboratorji mgħammra b'mod speċjali għar-riċerka bijoloġika u medika, bażijiet tad-data għall-ġenomika u x-xjenzi soċjali, osservatorji u sensuri għax-xjenzi terrestri u l-ambjent, netwerks tal-broadband b’veloċità għolja għat-trasferiment tad-data, eċċ. L-infrastrutturi tar-riċerka huma neċessarji biex issir ir-riċerka meħtieġa biex jiġu indirizzati l-isfidi tas-soċjetà l-kbar. Dawn jixprunaw il-kollaborazzjoni bejn il-fruntieri u d-dixxiplini kollha u joħolqu spazju Ewropew bla xkiel u miftuħ għar-riċerka online. Jippromwovu l-mobbiltà tal-persuni u l-ideat, jiġbru flimkien l-aqwa xjenzati mill-Ewropa u d-dinja kollha, u jtejbu l-edukazzjoni xjentifika. Dawn joħolqu sfida għar-riċerkaturi u għall-kumpanniji innovattivi biex jiżviluppaw teknoloġija mill-aktar avvanzata. B'dan il-mod, isaħħu l-industrija innovattiva ta' teknoloġija ogħla tal-Ewropa. Imexxu l-eċċellenza fil-komunitajiet Ewropej tar-riċerka u l-innovazzjoni u jistgħu jservu ta’ mudell eċċellenti tax-xjenza għas-soċjetà inġenerali.

L-Ewropa trid tistabbilixxi, abbażi ta' kriterji li jkun hemm qbil komuni dwarhom bażi adegwata u stabbli għall-bini, iż-żamma u l-operat tal-infrastrutturi tar-riċerka jekk trid li r-riċerka tagħha tibqa’ mill-aqwa. Dan jirrikjedi kooperazzjoni sostanzjali u effettiva bejn il-finanzjaturi tal-Unjoni, nazzjonali u reġjonali li għalihom ser jitwettqu rabtiet b'saħħithom mal-politika ta' koeżjoni sabiex ikunu żgurati sinerġiji u approċċ koerenti.

Dan l-objettiv speċifiku jindirizza impenn ewlieni tal-inizjattiva ewlenija 'Unjoni tal-Innovazzjoni', li tenfasizza r-rwol kruċjali li għandhom l-infrastrutturi tar-riċerka ta' livell dinji f’li jagħmlu possibbli r-riċerka u l-innovazzjoni rivoluzzjonarji. L-inizjattiva tenfasizza l-ħtieġa li jingħaqdu flimkien ir-riżorsi tal-Ewropa kollha, u f’xi każijiet globalment, biex jinbnew u jitħaddmu infrastrutturi tar-riċerka. Bl-istess mod, l-inizjattiva ewlenija 'Aġenda Diġitali għall-Ewropa' tenfasizza l-ħtieġa li jiġu rinforzati l-infrastrutturi elettroniċi tal-Ewropa u l-importanza li jiġu żviluppati raggruppamenti tal-innovazzjoni li jibnu l-vantaġġ innovattiv tal-Ewropa.

4.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

L-infrastrutturi tar-riċerka l-aktar avvanzati qed isiru dejjem aktar kumplessi u jiswew ħafna flus, u ħafna drabi jirrikjedu l-integrazzjoni ta’ tagħmir, servizzi u sorsi tad-data differenti u kollaborazzjoni transnazzjonali estensiva. L-ebda pajjiż waħdu ma għandu biżżejjed riżorsi biex jappoġġa l-infrastrutturi tar-riċerka kollha li jeħtieġ. F’dawn l-aħħar snin, sar progress notevoli fl-approċċ Ewropew lejn l-infrastrutturi tar-riċerka permezz tal-iżvilupp u l-implimentazzjoni kontinwi tal-pjan direzzjonali tal-Forum Strateġiku Ewropew għall-Infrastrutturi tar-Riċerka (ESFRI) għall-infrastrutturi, l-integrazzjoni u l-ftuħ ta’ faċilitajiet nazzjonali tar-riċerka u l-iżvilupp ta’ infrastrutturi elettroniċi li jsostnu ŻER diġitali miftuħa. In-netwerks tal-infrastrutturi tar-riċerka madwar l-Ewropa jsaħħu l-bażi tar-riżorsa umana tagħha billi jipprovdu taħriġ mill-aqwa għal ġenerazzjoni ġdida ta’ riċerkaturi u inġiniera u jippromwovu l-kollaborazzjoni interdixxiplinarja. Sinerġiji mal-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie ser jiġu mħeġġa.

Aktar żvilupp u l-użu estiż tal-infrastrutturi tar-riċerka fil-livell Ewropew ser jagħtu kontribut sinifikanti għall-iżvilupp taż-ŻER. Filwaqt li r-rwol tal-Istati Membri jibqa' ċentrali għall-iżvilupp u l-finanzjament tal-infrastrutturi tar-riċerka, l-Unjoni għandha rwol importanti fl-appoġġ tal-infrastruttura fil-livell Ewropew bħall-inkoraggiment tal-koordinazzjoni tal-infrastrutturi Ewropej tar-riċerka, billi trawwem il-ħolqien ta' faċilitajiet ġodda u integrati, il-ftuħ u l-appoġġ għal aċċess wiesgħa għal infrastrutturi nazzjonali u Ewropej, u l-iżgurar li l-politiki reġjonali, nazzjonali, Ewropej u internazzjonali huma konsistenti u effettivi. Jeħtieġ li tiġi evitata d-duplikazzjoni u l-frammentazzjoni tal-isforzi, biex jitrawwem użu koordinat u effettiv tal-faċilitajiet u, fejn ikun il-każ, jinġabru flimkien ir-riżorsi sabiex l-Ewropa tkun tista' tikseb u tħaddem anki infrastrutturi tar-riċerka fuq livell ta' klassi dinjija.

L-ICT ittrasformat ix-xjenza billi tippermetti kollaborazzjoni mill-bogħod, ipproċessar massiv tad-data, sperimentazzjoni in silico u aċċess għar-riżorsi mbiegħda. Ir-riċerka għaldaqstant issir aktar transnazzjonali u interdixxiplinari, u tirrikjedi l-użu tal-infrastrutturi tal-ICT li huma supranazzjonali bħalma hija x-xjenza nfisha.

L-effiċjenzi tal-iskala u l-ambitu miksuba permezz tal-approċċ Ewropew għall-kostruzzjoni, l-użu u l-ġestjoni tal-infrastrutturi tar-riċerka, inklużi l-infrastrutturi elettroniċi, ser jagħtu kontribut sinifikanti biex tingħata spinta lill-potenzjal Ewropew tar-riċerka u l-innovazzjoni u jagħmlu l-Unjoni aktar kompetittiva fil-livell internazzjonali.

4.3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

L-attivitajiet għandu jkollhom l-għan li jiżviluppaw l-infrastrutturi Ewropej tar-riċerka għall-2020 u lil hinn, irawmu l-potenzjal tal-innovazzjoni u r-riżorsi umani tagħhom u jirrinforzaw l-politika Ewropea tal-infrastrutturi tar-riċerka.

(a)   Żvilupp tal-infrastrutturi Ewropej tar-riċerka għall-2020 u lil hinn

L-għan għandu jkun li jiġu faċilitati u appoġġati azzjonijiet marbuta ma': (1) it-tħejjija, l-implimentazzjoni u l-operat tal-ESFRI u ta’ infrastrutturi tar-riċerka oħrajn ta’ klassi dinjija, inkluż l-iżvilupp ta’ faċilitajiet ta’ msieħba reġjonali, fejn jeżisti valur miżjud b'saħħtu għal intervent tal-Unjoni; (2) l-integrazzjoni ta’ u aċċess transnazzjonali għal infrastrutturi nazzjonali u reġjonali tar-riċerka ta' interess Ewropew, sabiex ix-xjenzati Ewropej ikunu jistgħu jużawhom, irrispettivament mill-post tagħhom, biex iwettqu riċerka tal-ogħla livell; (3) l-iżvilupp, l-iskjerament u l-operat ta’ infrastrutturi elettroniċi sabiex tkun żgurata kapaċità fost l-aktar avvanzata fid-dinja fin-netwerking, fl-informatika u fid-data xjentifika.

(b)   Trawwim tal-potenzjal ta' innovazzjoni ta’ infrastrutturi tar-riċerka u r-riżorsi umani tagħhom

L-għanijiet għandhom ikunu li l-infrastrutturi tar-riċerka jiġu mħeġġa biex jaġixxu sabiex ikunu minn tal-ewwel li jadottaw jew żviluppaturi ta' teknoloġija mill-aktar avvanzata, jippromwovu sħubiji tar-R&Ż mal-industrija, jiffaċilitaw l-użu industrijali tal-infrastrutturi tar-riċerka u jistimulaw il-ħolqien ta’ raggruppamenti tal-innovazzjoni. Din l-attività għandha tappoġġa wkoll it-taħriġ u/jew l-iskambji ta’ persunal responsabbli mill-ġestjoni u l-operat tal-infrastrutturi tar-riċerka.

(c)   Rinforz tal-politika tal-infrastruttura Ewropea tar-riċerka u l-kooperazzjoni internazzjonali

L-għan għandu jkun li jiġu appoġġati s-sħubiji bejn dawk li jfasslu l-politika u l-korpi ta’ finanzjament rilevanti, l-għodod tal-pjanijiet direzzjonali u l-monitoraġġ għat-teħid ta’ deċiżjonijiet kif ukoll attivitajiet ta’ kooperazzjoni internazzjonali. Infrastrutturi Ewropej tar-riċerka jistgħu jiġu appoġġati fl-attivitajiet ta' relazzjonijiet internazzjonali tagħhom.

L-objettivi stabbiliti taħt il-linji ta' attività (b) u (c) għandhom jiġu milħuqa b'azzjonijiet partikolari, kif ukoll fl-azzjonijiet żviluppati taħt il-linja ta' attività (a), meta dan ikun adatt.

PARTI II

TMEXXIJA INDUSTRIJALI

1.   Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali

L-objettiv speċifiku huwa li tinżamm u tinbena t-tmexxija globali permezz tar-riċerka u l-innovazzjoni fit-teknoloġiji abilitanti u l-ispazju, li huma l-bażi tal-kompetittività f’firxa sħiħa ta’ industriji u setturi eżistenti u emerġenti.

L-ambjent kummerċjali globali qed jinbidel malajr u l-objettivi tal-istrateġija Ewropa 2020 jippreżentaw sfidi u opportunitajiet għall-industrija Ewropea. L-Ewropa jeħtieġ li taċċellera l-innovazzjoni, filwaqt li tittrasforma l-għarfien iġġenerat biex issostni u jtejjeb il-prodotti, is-servizzi u s-swieq eżistenti; u joħloq oħrajn ġodda filwaqt li jibqa' iffukat fuq il-kwalità u s-sostenibbiltà. L-innovazzjoni għandha tiġi sfruttata fl-aktar sens wiesa’, tmur lil hinn mit-teknoloġija biex tinkludi aspetti tan-negozju, organizzattivi u soċjali.

Sabiex tibqa’ fuq quddiem nett fil-kompetizzjoni globali b’bażi teknoloġika soda u kapaċitajiet industrijali, tinħtieġ żieda fl-investimenti strateġiċi fir-riċerka, l-iżvilupp, il-validazzjoni u l-pilotaġġ fl-ICT, fin-nanoteknoloġiji, fil-materjali avvanzati, fil-bijoteknoloġija, fil-manifattura u fl-ipproċessar avvanzati u l-ispazju.

Is-suċċess fil-ksib, l-integrazzjoni u l-użu ta' teknoloġiji abilitanti mill-industrija Ewropea huwa fattur ewlieni biex jissaħħu l-produttività u l-kapaċità tal-innovazzjoni tal-Ewropa u biex jiġi żgurat li l-Ewropa għandha ekonomija avvanzata, sostenibbli u kompetittiva, tmexxija globali fis-setturi tal-applikazzjonijiet teknoloġiċi avvanzati u ħila biex tiżviluppa soluzzjonijiet effettivi u sostenibbli għall-isfidi tas-soċjetà. In-natura pervażiva ta’ tali attivitajiet tista’ tagħti bidu għal aktar progress permezz ta’ invenzjonijiet, applikazzjonijiet u servizzi kumplementari, li jiżguraw dħul ogħla fuq l-investiment f’dawn it-teknoloġiji milli fi kwalunkwe qasam ieħor.

Dawn l-attivitajiet ser jikkontribwixxu għall-objettivi tal-inizjattivi ewlenin 'Unjoni tal-Innovazzjoni', 'Ewropa Effiċjenti fl-Użu tar-Riżorsi', 'Politika industrijali għall-era tal-globalizzazzjoni', u 'Aġenda Diġitali għall-Ewropa', tal-istrateġija Ewropa 2020 kif ukoll għall-objettivi tal-politika tal-ispazju tal-Unjoni Ewropea.

Kumplementaritajiet ma’ attivitajiet oħra f'Orizzont 2020

L-attivitajiet taħt l-objettiv speċifiku 'Tmexxija fit-Teknoloġiji Abilitanti u Industrijali' ser ikunu bbażati primarjament fuq l-aġendi tar-riċerka u l-innovazzjoni definiti prinċipalment permezz tal-industrija u n-negozji, inklużi l-SMEs, flimkien mal-komunità tar-riċerka u l-Istati Membri b'mod miftuħ u trasparenti u ser jiffukaw ħafna fuq l-ingranaġġ tal-investimenti tas-settur privat u fuq l-innovazzjoni.

L-integrazzjoni tat-teknoloġiji abilitanti f’soluzzjonijiet għall-isfidi tas-soċjetà għandha tkun appoġġata flimkien mal-isfidi rilevanti. L-applikazzjonijiet ta’ teknoloġiji abilitanti li ma jaqgħux taħt l-isfidi tas-soċjetà, iżda huma importanti għar-rinfurzar tal-kompetittività tal-industrija Ewropea, għandhom ikunu appoġġati taħt l-objettiv speċifiku 'Tmexxija fit-Teknoloġiji Abilitanti u Industrijali'. Għandu jsir sforz għall-koordinazzjoni adatta mal-prijoritajiet 'Xjenza Eċċellenti' u 'Sfidi tas-Soċjetà'.

Approċċ komuni

L-approċċ għandu jinkludi kemm attivitajiet xprunati minn aġenda kif ukoll oqsma aktar miftuħa għall-promozzjoni ta’ proġetti innovattivi u soluzzjonijiet rivoluzzjonarji li jkopru l-katina tal-valur kollha, inkluż r-R&Ż, il-proġetti pilota u l-attivitajiet ta' dimostrazzjoni fuq skala kbira, is-sodod ta' prova u l-laboratorji ħajjin, il-prototipi u l-validazzjoni ta' prodotti f'linji pilota. L-attivitajiet għandhom ikunu mfassla biex jagħtu spinta lill-kompetittività industrijali billi jistimulaw l-industrija, u b’mod partikolari l-SMEs, biex jagħmlu aktar investiment fir-riċerka u l-innovazzjoni, inkluż permezz ta' sejħiet miftuħa. Ser tingħata attenzjoni adegwata lil proġetti ta' skala żgħira u medja.

Approċċ integrat lejn it-Teknoloġiji Ewlenin Abilitanti

Komponent ewlieni tal-objettiv speċifiku 'Tmexxija fit-Teknoloġiji Abilitanti u Industrijali' huwa t-Teknoloġiji Abilitanti Essenzjali (KETs), definiti bħala mikro u nanoelettronika, fotonika, nanoteknoloġija, bijoteknoloġija, materjali avvanzati u sistemi ta’ manifattura avvanzata (3). Dawn it-teknoloġiji multidixxiplinari, ta’ għarfien u intensivi fil-kapital huma rilevanti għal ħafna setturi varji u jipprovdu l-bażi għal vantaġġ kompetittiv sinifikanti għall-industrija Ewropea, għall-istimulu tat-tkabbir u għall-ħolqien ta' impjiegi ġodda. Approċċ integrat, li jippromwovi l-kombinazzjoni, il-konverġenza u l-effett ta’ transfertilizzazzjoni tal-KETs f’ċikli differenti tal-innovazzjoni u ktajjen tal-valur jista’ jwassal għal riżultati tar-riċerka promettenti u jwitti t-triq għal teknoloġiji, prodotti, servizzi industrijali ġodda u applikazzjonijiet ġodda (eż. fl-ispazju, it-trasport, l-agrikultura, is-sajd, il-foresterija, l-ambjent, l-ikel, is-saħħa u l-enerġija). Għaldaqstant, l-interazzjonijiet numerużi tal-KETs u teknoloġiji abilitanti industrijali oħra ser jiġu sfruttati b’mod flessibbli, bħala sors importanti tal-innovazzjoni. Dan ser jikkumplementa l-appoġġ għar-riċerka u l-innovazzjoni fil-KETs li jista’ jiġi pprovdut mill-awtoritajiet nazzjonali jew reġjonali taħt il-Fondi tal-Politika ta’ Koeżjoni fi ħdan il-qafas tal-istrateġiji ta’ speċjalizzazzjoni intelliġenti.

L-innovazzjoni tirrikjedi sforzi ta' riċerka avvanzata ta' teknoloġiji differenti. Għalhekk, proġetti multidixxiplinarji u multi KET għandhom ikunu parti integrali tal-prijorità 'Tmexxija Industrijali'. L-istruttura ta' implimentazzjoni tal-Orizzont 2020 li tappoġġa l-KETs u attivitajiet trasversali tal-KET (multi KETs) għandha tiżgura sinerġiji u koordinazzjoni effettivi, fost oħrajn, mal-isfidi tas-soċjetà. Barra minn hekk, ser jiġu mfittxija sinerġiji, fejn adatt, bejn attivitajiet tal-KET u l-attivitajiet taħt il-politika ta' koeżjoni għall-2014-2020, kif ukoll mal-EIT.

Għat-teknoloġiji abilitanti u industrijali kollha, inklużi l-KETs, għan ewlieni ser ikun dak li jitrawmu interazzjonijiet bejn it-teknoloġiji, u mal-applikazzjonijiet taħt l-isfidi tas-soċjetà. Dan għandu jiġi kkunsidrat bis-sħiħ fl-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-aġendi u l-prijoritajiet. Dan jirrikjedi li l-partijiet interessati li jirrappreżentaw il-perspettivi differenti jkunu involuti bis-sħiħ fl-istabbiliment u l-implimentazzjoni tal-prijoritajiet. F’ċerti każijiet, dan ikun jirrikjedi wkoll azzjonijiet li jkunu ffinanzjati b’mod konġunt mit-teknoloġiji abilitanti u industrijali, u mill-isfidi tas-soċjetà rilevanti. Dan jista' jinkludi finanzjament konġunt għall-isħubiji pubbliċi-privati li għandhom l-għan li jiżviluppaw teknoloġiji, jrawmu l-innovazzjoni u japplikaw tali teknoloġiji biex jindirizzaw l-isfidi tas-soċjetà.

L-ICT għandhom rwol importanti għaliex jipprovdu l-infrastrutturi, it-teknoloġiji u s-sistemi bażiċi ewlenin għal proċessi ekonomiċi u soċjali vitali u prodotti u servizzi privati u pubbliċi ġodda. L-industrija Ewropea teħtieġ li tibqa’ fuq quddiem nett tal-iżviluppi teknoloġiċi fl-ICT, fejn bosta teknoloġiji deħlin f’fażi ġdida ta’ taqlib, li tiftaħ opportunitajiet ġodda.

L-ispazju huwa settur li qed jikber malajr li jwassal informazzjoni essenzjali lil bosta oqsma tas-soċjetà moderna, jissodisfa d-domandi fundamentali tagħha, jindirizza mistoqsijiet xjentifiċi universali, u huwa utli biex jiżgura l-pożizzjoni tal-Unjoni bħala attur ewlieni fix-xena internazzjonali. Ir-riċerka tal-ispazju tirfed l-attivitajiet kollha mwettqa fl-ispazju, iżda attwalment hija indirizzata fi programmi mmexxija minn Stati Membri, l-Aġenzija Spazjali Ewropea (ESA) jew fil-kuntest tal-Programmi Qafas tal-Unjoni għar-Riċerka. L-azzjoni u l-investiment fil-livell tal-Unjoni fir-riċerka tal-ispazju huma meħtieġa f'konformità mal-Artikolu 189 TFUE, sabiex jinżamm l-lat kompettitiv, biex ikun hemm salvagwardja għall-infrastrutturi u l-programmi tal-ispazju tal-Unjoni bħal Copernicus u Galileo u biex jinżamm rwol futur għall-Ewropa fl-ispazju.

Barra minn hekk, servizzi innovattivi downstream u applikazzjonijiet faċli għall-utent li jużaw informazzjoni dderivata mill-ispazju jirrappreżentaw sors importanti ta’ tkabbir u ħolqien ta’ impjiegi u l-iżvilupp tagħhom jirrappreżenta opportunità importanti għall-Unjoni.

Sħubija u valur miżjud

L-Ewropa tista’ tikseb massa kritika permezz ta’ sħubiji, raggruppamenti u netwerks, standardizzazzjoni, promozzjoni tal-kooperazzjoni bejn dixxiplini u setturi xjentifiċi u teknoloġiċi differenti bi ħtiġijiet simili ta’ riċerka u żvilupp, li jwasslu għal skoperti, teknoloġiji ġodda u soluzzjonijiet għal prodotti, servizzi u proċessi innovattivi.

L-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ aġendi tar-riċerka u l-innovazzjoni, inkluż permezz ta’ sħubiji pubbliċi-privati, iżda wkoll permezz tal-bini ta’ rabtiet effettivi bejn l-industrija u l-qasam akkademiku, l-ingranaġġ ta’ investimenti addizzjonali, l-aċċess għall-iffinanzjar ta’ riskju, l-istandardizzazzjoni u l-appoġġ għall-akkwist prekummerċjali u l-akkwist ta’ prodotti u servizzi innovattivi huma kollha aspetti li huma essenzjali fl-indirizzar tal-kompetittività.

F’dan ir-rigward, rabtiet sodi mal-EIT huma wkoll meħtieġa biex jitnisslu u jiġu promossi talenti intraprenditorjali mill-aqwa u biex titħaffef l-innovazzjoni billi tressaq flimkien persuni minn pajjiżi, dixxiplini u organizzazzjonijiet differenti.

Il-kollaborazzjoni fil-livell tal-Unjoni tista’ tappoġġa wkoll opportunitajiet kummerċjali permezz tal-appoġġ għall-iżvilupp ta’ standards Ewropej jew internazzjonali għal prodotti u servizzi u teknoloġiji emerġenti ġodda. L-iżvilupp ta’ tali standards wara l-konsultazzjoni mal-partijiet interessati rilevanti, inklużi dawk mill-qasam tax-xjenza u l-industrija, jista' jkollu impatt pożittiv. Ser jiġu promossi attivitajiet li jappoġġaw l-istandardizzazzjoni u l-interoperabbiltà, is-sigurtà u attivitajiet preregolatorji.

1.1.   Teknoloġiji tal-Informazzjoni u l-Komunikazzjoni (ICT)

1.1.1.   Objettiv speċifiku għall-ICT

Skont l-inizjattiva ewlenija 'Aġenda Diġitali għall-Ewropa' (4), l-objettiv speċifiku tar-riċerka u l-innovazzjoni (R&Ż) tal-ICT huwa li l-Ewropa tkun tista’ tappoġġa, tiżviluppa u tisfrutta l-opportunitajiet maħluqa mill-progress fl-ICT għall-benefiċċju taċ-ċittadini, in-negozji u l-komunitajiet xjentifiċi tagħha.

Bħala l-akbar ekonomija fid-dinja li tirrappreżenta l-akbar sehem tas-suq tal-ICT fid-dinja, b'valur ta’ aktar minn EUR 2 600 biljun fl-2011, l-Ewropa għandu jkollha ambizzjonijiet leġittimi għan-negozji, il-gvernijiet, iċ-ċentri tal-iżvilupp u r-riċerka u l-universitajiet tagħha biex tmexxi l-iżviluppi Ewropej u globali fl-ICT, biex trawwem negozji ġodda, u biex tinvesti aktar f’innovazzjonijiet tal-ICT.

Sal-2020, is-settur Ewropew tal-ICT għandu jipprovdi mill-inqas l-ekwivalenti tas-sehem tiegħu tas-suq globali tal-ICT, li kien madwar terz fl-2011. L-Ewropa għandha wkoll tiżviluppa negozji innovattivi fl-ICT sabiex terz tal-investiment kummerċjali kollu fir-R&Ż tal-ICT fl-Unjoni, li kien jammonta għal aktar minn EUR 35 biljun fis-sena fl-2011, jsir minn kumpanniji maħluqa f’dawn l-aħħar għoxrin sena. Dan ikun jeħtieġ żieda fl-investimenti pubbliċi fir-R&Ż fl-ICT b’tali mod li dan ikun ta’ ingranaġġ għall-infiq fis-settur privat, bil-għan li l-investimenti fl-għaxar snin li ġejjin jiġu amplifikati, u b’mod aktar sinifikanti aktar ċentri u raggruppamenti Ewropej ta’ eċċellenza mill-aqwa fl-ICT.

Sabiex jinkiseb kontroll fuq il-katini teknoloġiċi u kummerċjali dejjem aktar kumplessi u multidixxiplinari relatati mal-ICT, jinħtieġu sħubiji l-kondiviżjoni tar-riskju u l-mobilizzazzjoni tal-massa kritika mal-Unjoni kollha. L-azzjoni fil-livell tal-Unjoni għandha tgħin lill-industrija tindirizza perspettiva tas-suq uniku u tikseb ekonomiji ta' skala u ta' firxa. Kollaborazzjoni madwar pjattaformi komuni ta’ teknoloġija miftuħa b’effetti mifruxa kif ukoll effetti ta’ ingranaġġ ser tippermetti biex firxa wiesgħa ta’ partijiet interessati jkunu jistgħu jibbenefikaw minn żviluppi ġodda u joħolqu innovazzjonijiet ulterjuri. Is-sħubija fil-livell tal-Unjoni tippermetti wkoll li jkun hemm bini ta’ kunsens, tistabbilixxi punt fokali viżibbli għall-imsieħba internazzjonali, u ser tappoġġa l-iżvilupp ta’ standards u soluzzjonijiet interoperabbli kemm fl-Unjoni u mad-dinja.

1.1.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

L-ICT hija l-bażi tal-innovazzjoni u l-kompetittività f’firxa wiesgħa ta’ swieq u setturi privati u pubbliċi, u tippermetti l-progress xjentifiku fid-dixxiplini kollha. Fl-għaxar snin li ġejjin, l-impatt trasformattiv tat-teknoloġiji diġitali u l-komponenti tal-ICT, l-infrastrutturi u s-servizzi ser ikun dejjem aktar viżibbli fl-oqsma kollha tal-ħajja. Ir-riżorsi relatati mal-informatika, mal-komunikazzjoni u l-ħżin tad-data ser ikomplu jinfirxu tul is-snin li ġejjin. Ammonti vasti ta’ informazzjoni u data, inkluż f'ħin reali, ser jiġu ġġenerati minn sensuri, magni u prodotti b’titjib fl-informazzjoni li permezz tagħhom l-azzjonijiet mill-bogħod isiru xi ħaġa komuni, jippermettu l-iskjerament globali ta’ proċessi kummerċjali u siti tal-produzzjoni sostenibbli li jippermettu l-ħolqien ta' firxa wiesgħa ta’ servizzi u applikazzjonijiet.

Bosta servizzi kummerċjali u pubbliċi kritiċi u l-proċessi ewlenin kollha tal-produzzjoni tal-għarfien fix-xjenza, it-tagħlim, in-negozju u l-kultura u s-settur kreattiv kif ukoll is-settur pubbliku ser jiġu pprovduti, u għalhekk ser ikunu aktar aċċessibbli, permezz tal-ICT. L-ICT ser jipprovdu l-infrastruttura kritika għall-produzzjoni u l-proċessi kummerċjali, il-komunikazzjoni u t-tranżazzjonijiet. L-ICT ser ikunu indispensabbli wkoll biex jikkontribwixxu għall-isfidi tas-soċjetà ewlenin, kif ukoll fil-proċessi tas-soċjetà bħall-formazzjoni ta’ komunitajiet, l-imġiba tal-konsumaturi, il-parteċipazzjoni politika u l-amministrazzjoni pubblika, pereżempju permezz tal-mezzi ta' komunikazzjoni soċjali u pjattaformi u għodda ta' sensibilizzazzjoni kollettiva. Huwa kruċjali li tiġi appoġġata u integrata r-riċerka b'perspettiva li jkollha l-utent fiċ-ċentru tagħha biex jiġu żviluppati soluzzjonijiet kompetittivi.

L-appoġġ tal-Unjoni għar-riċerka u l-innovazzjoni fl-ICT jagħmel kontribut sinifikanti għall-iżvilupp tat-teknoloġiji u l-applikazzjonijiet tal-ġenerazzjoni li jmiss billi dan jikkostitwixxi parti kbira min-nefqa totali fuq R&Ż kollaborattivi, ta’ riskju medju sa għoli fl-Ewropa. L-investiment pubbliku fir-riċerka u l-innovazzjoni fl-ICT fil-livell tal-Unjoni kien u għadu essenzjali biex jimmobilizza l-massa kritika li twassal għal skoperti u għal adozzjoni usa’ u użu aħjar ta’ soluzzjonijiet, prodotti u servizzi innovattivi. Dan għad għandu rwol ċentrali fl-iżvilupp ta’ pjattaformi u teknoloġiji miftuħa applikabbli fl-Unjoni kollha, fl-ittestjar u l-pilotaġġ ta’ innovazzjonijiet f’sitwazzjonijiet pan-Ewropej reali u fl-ottimizzazzjoni tar-riżorsi meta tiġi indirizzata l-kompetittività tal-Unjoni u meta jiġu ttrattati l-isfidi komuni għas-soċjetà. L-appoġġ tal-Unjoni għar-riċerka u l-innovazzjoni fl-ICT qed jippermetti wkoll lil SMEs ta’ teknoloġija avvanzata jikbru u jikkapitalizzaw fuq id-daqs tas-swieq tal-Unjoni kollha. Qed isaħħaħ il-kollaborazzjoni u l-eċċellenza fost ix-xjenzati u l-inġiniera tal-Unjoni, filwaqt li jkompli jsaħħaħ is-sinerġiji mal-baġits nazzjonali u bejniethom, u jaġixxi bħala punt fokali għall-kollaborazzjoni mal-imsieħba barra mill-Ewropa.

Evalwazzjonijiet suċċessivi tal-attivitajiet tal-ICT fis-Seba' Programm Kwadru wrew li investiment iffokat fuq ir-riċerka u l-innovazzjoni fl-ICT imwettaq fil-livell tal-Unjoni kien strumentali biex tinbena tmexxija industrijali f’oqsma bħall-komunikazzjonijiet mobbli u sistemi tal-ICT ta’ importanza kritika għas-sikurezza, u biex jiġu indirizzati sfidi bħall-effiċjenza fl-enerġija, is-saħħa, is-sigurtà fl-ikel, it-trasport jew il-bidla demografika. L-investimenti tal-Unjoni fl-infrastrutturi tar-riċerka tal-ICT ipprovdew lir-riċerkaturi Ewropej l-aqwa faċilitajiet tan-netwerking u l-informatika tar-riċerka fid-dinja.

1.1.3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

Għadd ta’ linji ta’ attività għandu jkollhom fil-mira l-isfidi relatati mat-tmexxija industrijali u teknoloġika fl-ICT u ser ikopru aġendi ġeneriċi tar-riċerka u l-innovazzjoni fl-ICT, li jinkludu b’mod partikolari:

(a)

Ġenerazzjoni ġdida ta’ komponenti u sistemi: inġinerija ta' komponenti u sistemi avvanzati, inkorporati u effiċjenti fl-użu tal-enerġija u r-riżorsi;

(b)

Informatika tal-ġenerazzjoni li jmiss: Sistemi u tekonoloġiji tal-informatika avvanzati u siguri, inkluż il-cloud computing;

(c)

Internet tal-Futur: softwer, ħardwer, infrastrutturi, teknoloġiji u servizzi;

(d)

Teknoloġiji tal-kontenut u ġestjoni tal-informazzjoni: ICT għal kontenut diġitali u għall-industriji kulturali u kreattivi;

(e)

Interfaċċi avvanzati u robots: robotika u spazji intelliġenti;

(f)

Mikro u nanoelettronika u fotonika: teknoloġiji ewlenin abilitanti relatati mal-mikro u n-nanoelettronika u l-fotonika li jkopru t-teknoloġiji quantum ukoll.

Dawn is-sitt linji ta’ attività ewlenin huma mistennija li jkopru l-firxa sħiħa tal-ħtiġijiet, b'kont meħud tal-kompetittività tal-industrija Ewropea fuq skala globali. Dawn jinkludu tmexxija industrijali f’soluzzjonijiet, prodotti u servizzi ġeneriċi bbażati fl-ICT li huma meħtieġa biex jiġu indirizzati l-isfidi tas-soċjetà ewlenin kif ukoll l-aġendi tar-riċerka u l-innovazzjoni fl-ICT xprunati mill-applikazzjoni li ser ikunu appoġġati flimkien mal-isfida tas-soċjetà rilevanti. Fid-dawl tal-avvanz dejjem akbar tat-teknoloġija fl-oqsma kollha tal-ħajja, l-interazzjoni bejn il-bnedmin u t-teknoloġija ser tkun importanti f'dan ir-rigward, u parti mir-riċerka fl-ICT xprunata mill-applikazzjoni msemmija hawn fuq.

Dawn is-sitt linji ta’ attività għandhom jinkludu wkoll infrastrutturi tar-riċerka speċifiċi għall-ICT bħal laboratorji ħajjin li jintużaw għal esperimentazzjoni, u infrastrutturi għal teknoloġiji abilitanti ewlenin sottostanti u l-integrazzjoni tagħhom fi prodotti avvanzati u sistemi intelliġenti innovattivi, inklużi tagħmir, għodod, servizzi ta’ appoġġ, kmamar nodfa u aċċess għall-fonderiji għall-ħolqien ta’ prototipi.

Orizzont 2020 ser jappoġġa r-riċerka u l-iżvilupp ta' sistemi ICT b'rispett sħiħ lejn id-drittijiet u l-libertajiet fundamentali tal-persuni fiżiċi u b'mod partikolari d-dritt tagħhom għall-privatezza.

1.2.   Nanoteknoloġiji

1.2.1.   Objettiv speċifiku għan-nanoteknoloġiji

L-objettiv speċifiku tar-riċerka u l-innovazzjoni fin-nanoteknoloġiji huwa li jiżguraw it-tmexxija tal-Unjoni f’dan is-suq globali ta’ tkabbir kbir, billi jistimulaw avvanzi u investiment xjentifiċi u teknoloġiċi fin-nanoteknoloġiji u l-adozzjoni tagħhom fi prodotti u servizzi kompetittivi ta’ valur miżjud għoli f’firxa ta’ applikazzjonijiet u setturi.

Sal-2020, in-nanoteknoloġiji ser ikunu standardizzati, jiġifieri integrati b’mod bla xkiel mal-biċċa l-kbira tat-tekonoloġiji u l-applikazzjonijiet, xprunati mill-benefiċċji tal-konsumatur, il-kwalità tal-ħajja, il-kura tas-saħħa, l-iżvilupp sostenibbli u l-potenzjal industrijali kbir biex jinkisbu soluzzjonijiet li ma kinux disponibbli qabel għall-produttivita u l-effiċjenza fir-riżorsi.

L-Ewropa trid tistipula wkoll il-punt ta' riferiment globali dwar skjerament u governanza tan-nanoteknoloġija sigura u responsabbli li jiżguraw dħul kbir għas-soċjetà u l-industrija flimkien ma' standards ogħla ta' sigurtà u sostenibbiltà.

Il-prodotti li jużaw in-nanoteknoloġiji jirrappreżentaw suq dinji li l-Ewropa ma taffordjax tinjorah. L-istimi tas-suq dwar il-valur ta’ prodotti li jinkorporaw in-nanoteknoloġija bħala l-komponent ewlieni tagħhom jilħqu EUR 700 biljun sal-2015 u għal EUR 2 triljuni sal-2020, b’2 u 6 miljun impjieg korrispondenti. Il-kumpanniji tan-nanoteknoloġija tal-Ewropa għandhom jisfruttaw dan it-tkabbir tas-suq fejn iċ-ċifri jirduppjaw, u għandhom ikunu kapaċi jiġbdu lejhom sehem tas-suq li tal-anqas ikun daqs is-sehem tal-Ewropa fl-iffinanzjar tar-riċerka globali (jiġifieri kwart) sal-2020.

1.2.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

In-nanoteknoloġiji huma spettru ta’ teknoloġiji li qed jevolvu b'potenzjal li kien hemm prova tiegħu, b'impatt rivoluzzjonarju fuq, pereżempju, materjali, ICT, mobbiltà tat-trasport, xjenzi tal-ħajja,kura tas-saħħa, (inkluż t-trattament), oġġetti tal-konsumaturi u l-manifattura ladarba r-riċerka tissarraf fi prodotti u proċessi tal-produzzjoni rivoluzzjonarji, sostenibbli u kompetittivi.

In-nanoteknoloġiji għandhom rwol kritiku li jindirizzaw l-isfidi identifikati mill-istrateġija Ewropa 2020. Jekk dawn it-teknoloġiji abilitanti ewlenin jibdew jintużaw b’suċċess, dan jikkontribwixxi għall-kompetittività tal-industrija tal-Unjoni billi jingħata lok għal prodotti ġodda u mtejba jew għal proċessi aktar effiċjenti u jingħata rispons għall-isfidi attwali u futuri tas-soċjetà.

L-iffinanzjar tar-riċerka globali fin-nanoteknoloġiji rdoppja minn madwar EUR 6,5 biljun fl-2004 għal madwar EUR 12,5 biljun fl-2008, bl-Unjoni tkopri madwar kwart ta’ dan it-total. L-Unjoni għandha tmexxija rikonoxxuta fir-riċerka fin-nanoxjenzi u n-nanoteknoloġiji bi projezzjoni li jkun hemm madwar 4 000 kumpannija fl-Unjoni sal-2015. Din it-tmexxija fir-riċerka trid tinżamm u tiġi amplifikata u msarrfa ulterjorment f'użu prattiku u kummerċjalizzazzjoni.

L-Ewropa issa teħtieġ li tiżgura u tkompli ssaħħaħ il-pożizzjoni tagħha fis-suq globali billi tippromwovi kooperazzjoni fuq skala wiesgħa fi ħdan u fuq medda ta’ katini ta’ valur differenti u bejn diversi setturi industrijali biex isir progress gradwali f’dawn it-teknoloġiji biex isiru prodotti kummerċjali siguri, sostenibbli u vijabbli. Il-kwistjonijiet relatati mal-valutazzjoni u l-ġestjoni tar-riskju kif ukoll il-governanza responsabbli qed jirriżultaw li huma fatturi determinanti tal-impatt futur tan-nanoteknoloġiji fuq is-soċjetà, l-ambjent u l-ekonomija.

Għaldaqstant, il-punt fokali tal-attivitajiet għandu jkun l-applikazzjoni mifruxa, responsabbli u sostenibbli tan-nanoteknoloġiji fl-ekonomija, biex ikunu jistgħu jinkisbu benefiċċji b’impatt kbir fuq is-soċjetà u l-industrija. Biex jiġu żgurati l-opportunitajiet potenzjali, inklużi l-istabbiliment ta’ kumpanniji ġodda u l-ġenerazzjoni ta’ impjiegi ġodda, ir-riċerka għandha tipprovdi l-għodod neċessarji sabiex l-istandardizzazzjoni u r-regolazzjoni jkunu jistgħu jiġu implimentati korrettament.

1.2.3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

(a)   Żvilupp ta’ nanomaterjali, tagħmir nano u nanosistemi tal-ġenerazzjoni li jmiss

L-għan huwa li jinħolqu prodotti fundamentalment ġodda li jippermettu li jinstabu soluzzjonijiet sostenibbli f’firxa wiesgħa ta’ setturi.

(b)   Żgurar tal-iżvilupp u l-applikazzjoni siguri u sostenibbli tan-nanoteknoloġiji

L-avvanz fl-għarfien xjentifiku tal-impatt potenzjali tan-nanoteknoloġiji u n-nanosistemi fuq is-saħħa jew fuq l-ambjent, u l-provvista ta’ għodda għall-valutazzjoni u l-ġestjoni tar-riskju matul iċ-ċiklu tal-ħajja kollu, inklużi kwistjonijiet ta' standarizzazzjoni.

(c)   Żvilupp tad-dimensjoni tas-soċjetà tan-nanoteknoloġija

Iffukar fuq il-governanza tan-nanoteknoloġija għall-benefiċċju tas-soċjetà u dak ambjentali.

(d)   Sinteżi u manifattura effiċjenti u sostenibbli ta’ nanomaterjali, komponenti u sistemi

Iffukar fuq operazzjonijiet ġodda, integrazzjoni intelliġenti ta’ proċessi ġodda u eżistenti, inkluża l-konverġenza tat-teknoloġija, kif ukoll titjib biex tinkiseb il-produzzjoni fuq skala kbira u bi preċiżjoni ta' prodotti u impjanti flessibbli u għal ħafna skopijiet li jiżguraw it-trasferiment effiċjenti tal-għarfien f'innovazzjoni industrijali.

(e)   Żvilupp u standardizzazzjoni ta’ tekniki li jtejbu l-kapaċità, metodi u tagħmir ta’ kejl

Iffukar fuq it-teknoloġiji bażi li jappoġġaw l-iżvilupp u l-introduzzjoni fis-suq ta’ nanomaterjal u nanosistemi kumplessi siguri.

1.3.   Materjali avvanzati

1.3.1.   Objettiv speċifiku fir-rigward tal-materjali avvanzati

L-objettiv speċifiku tar-riċerka u l-innovazzjoni fil-materjali avvanzati huwa li jiġu żviluppati materjali b’funzjonalitajiet ġodda u bi prestazzjoni operattiva mtejba, bl-għan li jkun hemm aktar prodotti kompetittivi u siguri li jiminimizzaw l-impatt fuq l-ambjent u l-konsum tar-riżorsi.

Il-materjali huma fil-qalba tal-innovazzjoni industrijali u jikkostitwixxu fattur determinanti. Materjali avvanzati b’kontenut ogħla ta’ għarfien, funzjonalitajiet ġodda u prestazzjoni mtejba huma indispensabbli għall-kompetittività industrijali u l-iżvilupp sostenibbli f’firxa wiesgħa ta’ applikazzjonijiet u setturi

1.3.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

Materjali avvanzati ġodda huma meħtieġa għall-iżvilupp ta’ prodotti u proċessi li jkollhom prestazzjoni aħjar u li jkunu sostenibbli u biex jissostitwixxu riżorsi skarsi. Tali materjali huma parti mis-soluzzjoni għall-isfidi industrijali u tas-soċjetà tagħna, billi joffru prestazzjoni aħjar fl-użu tagħhom, rekwiżiti iktar baxxi f’termini ta’ riżorsi u enerġija, u sostenibbiltà matul iċ-ċiklu kollu tal-ħajja tal-prodotti.

L-iżvilupp xprunat fuq l-applikazzjonijiet ħafna drabi jinvolvi t-tfassil ta’ materjali totalment ġodda, bil-kapaċità li jagħtu l-prestazzjoni operattiva ppjanata. Tali materjali huma element importanti fil-katina tal-provvista ta’ manifattura ta’ valur għoli. Huma wkoll il-bażi tal-progress f’oqsma tat-teknoloġija trasversali (pereżempju teknoloġiji tal-kura tas-saħħa, il-bijoxjenzi, l-elettronika u l-fotonika), u prattikament fis-setturi kollha tas-suq. Il-materjali nfushom jirrappreżentaw pass ewlieni biex jiżdied il-valur tal-prodotti u l-prestazzjoni tagħhom. Il-valur u l-impatt stmati tal-materjali avvanzati huma sinifikanti, b’rata ta’ tkabbir annwali ta’ madwar 6 % u b’daqs tas-suq li mistenni jkun ekwivalenti għal EUR 100 biljun sal-2015.

Il-materjali għandhom ikunu maħsuba skont approċċ ta’ ċiklu tal-ħajja sħiħ, mill-provvista ta’ materjali disponibbli sa tmiem il-ħajja (minn nieqa sa nieqa), b’approċċi innovattivi biex jiġu minimizzati r-riżorsi (inkluża l-enerġija) meħtieġa għat-trasformazzjoni tagħhom jew biex jiġu minimizzati l-impatti negattivi fuq il-bnedmin u l-ambjent. L-użu kontinwu, ir-riċiklaġġ jew l-użu sekondarju fi tmiem il-ħajja tal-materjali għandhom ikunu koperti wkoll, kif ukoll l-innovazzjoni tas-soċjetà relatata, bħal tibdil fl-imġiba tal-konsumatur u mudelli kummerċjali ġodda.

Sabiex jitħaffef il-progress, għandu jitrawwem approċċ multidixxiplinari u konverġenti, li jinvolvi l-kimika, il-fiżika, ix-xjenzi tal-inġinerija, l-immudellar teoretiku u informatiku, ix-xjenzi bijoloġiċi u d-disinni industrijali dejjem aktar kreattivi.

Għandhom jitrawmu alleanzi fl-innovazzjoni u simbjożi industrijali ekoloġiċi ġodda biex l-industriji jkunu jistgħu jiddiversifikaw u jespandu l-mudelli kummerċjali tagħhom, filwaqt li jerġgħu jużaw l-iskart tagħhom bħala bażi għal produzzjonijiet ġodda.

1.3.3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

(a)   Teknoloġiji ta’ materjali trasversali u abilitanti

Riċerka dwar materjali skont id-disinn, materjali funzjonali, materjali multifunzjonali b'kontenut ta' għarfien ogħla, funzjonalitajiet ġodda u prestazzjoni mtejba, u materjali strutturali għal innovazzjoni fis-setturi industrijali kollha, inklużi l-industriji kreattivi.

(b)   Żvilupp u trasformazzjoni ta’ materjali

Riċerka u żvilupp biex jiġu żgurati żvilupp u titjib effiċjenti, siguri u sostenibbli li jippermettu l-manifattura industrijali ta’ prodotti futuri bbażati fuq id-disinn lejn ġestjoni "mingħajr ħela" tal-materjali fl-Ewropa.

(c)   Ġestjoni ta’ komponenti ta’ materjali

Riċerka u żvilupp għal tekniki ġodda u innovattivi għall-materjali u l-komponenti u s-sistemi tagħhom.

(d)   Materjali għal industrija sostenibbli, effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u b'emissjonijiet baxxi

Żvilupp ta’ prodotti u applikazzjonijiet ġodda, mudelli kummerċjali u mġiba tal-konsumatur responsabbli li jnaqqsu id-domanda għall-enerġija, u jiffaċilitaw il-produzzjoni b’livell baxx ta’ karbonju.

(e)   Materjali għal industriji kreattivi, inkluż il-patrimonju

Applikazzjoni ta’ disinni u l-iżvilupp ta’ teknoloġiji li jikkonverġu biex jinħolqu opportunitajiet kummerċjali ġodda, u dan jinkludi l-preservazzjoni u r-restawr ta’ materjali b’valur storiku jew kulturali, kif ukoll materjali ġodda.

(f)   Metroloġija, karatterizzazzjoni, standardizzazzjoni u kontroll tal-kwalità

Promozzjoni ta’ teknoloġiji bħall-karatterizzazzjoni, l-evalwazzjoni mhux distruttiva, il-valutazzjoni u l-monitoraġġ kontinwi u l-immudellar tal-prestazzjoni mbassra għal progress u l-impatt fix-xjenza u l-inġinerija tal-materjali.

(g)   Ottimizzazzjoni tal-użu ta’ materjali

Riċerka u żvilupp biex jiġu investigati s-sostituzzjoni u l-alternattivi għall-użu ta’ materjali u approċċi ta’ mudelli kummerċjali innovattivi u l-identifikazzjoni ta’ riżorsi kritiċi.

1.4.   Bijoteknoloġija

1.4.1.   Objettiv speċifiku għall-bijoteknoloġija

L-objettiv speċifiku tar-riċerka u l-innovazzjoni fil-bijoteknoloġija huwa l-iżvilupp ta’ prodotti u proċessi industrijali kompetittivi, sostenibbli, siguri u innovattivi u l-kontribut bħala katalizzatur tal-innovazzjoni f’għadd ta’ setturi Ewropej bħall-agrikoltura, il-foresterija, l-ikel, l-enerġija, il-kimika u s-saħħa kif ukoll il-bijoekonomija bbażata fuq l-għarfien.

Bażi xjentifika, teknoloġika u innovattiva soda fil-bijoteknoloġija, ser tappoġġa l-industriji Ewropej biex jiżguraw it-tmexxija f’din it-teknoloġija abilitanti ewlenija. Din il-pożizzjoni ser tissaħħaħ aktar bl-integrazzjoni tal-valutazzjoni tas-saħħa u tas-sikurezza, l-impatt ekonomiku u ambjentali tal-użu tat-teknoloġija u l-aspetti tal-ġestjoni tar-riskji ġenerali u speċifiċi fl-użu tal-bijoteknoloġija.

1.4.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

Bis-saħħa tal-espansjoni tal-għarfien tas-sistemi tal-ħajja, il-bijoteknoloġija għandha l-kapaċità li twassal fluss ta’ applikazzjonijiet ġodda u ssaħħaħ il-bażi industrijali tal-Unjoni u l-kapaċità tal-innovazzjoni tagħha. Eżempji tal-importanza dejjem tikber tal-bijoteknoloġija jinsabu fl-applikazzjonijiet industrijali inklużi l-bijofarmaċewtiċi, il-produzzjoni tal-ikel u l-għalf u l-bijokimiki, li s-sehem tas-suq ta' dawn tal-aħħar huwa stmat li ser jiżdied sa 12 % sa 20 % tal-produzzjoni kimika sal-2015. Il-bijoteknoloġija tindirizza wkoll għadd ta’ regoli minn fost l-hekk imsejħa tnax-il prinċipju tal-Kimika Ekoloġika, minħabba s-selettività u l-effiċjenza tal-bijosistemi. Il-piżijiet ekonomiċi li possibbilment ikollhom l-intrapriżi tal-Unjoni jistgħu jitnaqqsu billi jiġi sfruttat il-potenzjal tal-proċessi tal-bijoteknoloġija u l-prodotti bbażati fuq il-bijoteknoloġija, biex b’hekk jitnaqqsu l-emissjonijiet tas-CO2, li huma stmati li ser ivarjaw bejn 1 u 2,5 biljun tunnellata ekwivalenti ta’ CO2 kull sena sal-2030.

Fis-settur tal-bijofarmaċewtika tal-Ewropa, madwar 20 % tal-mediċini attwali diġà huma dderivati mill-bijoteknoloġija, u dawn jitilgħu sa 50 % għall-mediċini l-ġodda. Il-bijoteknoloġija ser ikollha rwol prinċipali fit-transizzjoni lejn ekonomija bbażata fuq il-bijoloġija billi tiżviluppa proċessi industrijali ġodda. Il-bijoteknoloġija tiftaħ ukoll toroq ġodda għall-iżvilupp ta' agrikoltura, akkwakultura u foresterija sostenibbli u għall-isfruttament tal-potenzjal enormi tar-riżorsi tal-baħar għall-produzzjoni ta' applikazzjonijiet industrijali, tas-saħħa, enerġetiċi, kimiċi u ambjentali innovattivi. It-tkabbir tas-settur emerġenti tal-bijoteknoloġija (blu) marina ġie mbassar għal 10 % fis-sena.

Sorsi ewlenin oħra tal-innovazzjoni jinsabu fl-interfaċċja bejn il-bijoteknoloġija u teknoloġiji oħrajn abilitanti u konverġenti, b’mod partikolari n-nanoteknoloġiji u l-ICT, b’applikazzjonijiet bħar-rilevament u d-dijanjostikar.

1.4.3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

(a)   Tingħata spinta lill-bijoteknoloġiji rivoluzzjonarji bħala katalizzatur tal-innovazzjoni fil-futur

L-iżvilupp ta’ oqsma emerġenti tat-teknoloġija bħall-bijoloġija sintetika, il-bijoinformatika u l-bijoloġija tas-sistemi, li huma promettenti ħafna għal prodotti u teknoloġiji innovattivi u applikazzjonijiet kompletament ġodda.

(b)   Proċessi u prodotti industrijali u bbażati fuq il-bijoteknoloġija

L-iżvilupp tal-bijoteknoloġija industrijali u t-tfassil ta' proċessi bijoloġiċi fuq skala industrijali għal prodotti industrijali kompetittivi u proċessi sostenibbli (pereżempju fil-kimika, is-saħħa, it-tħaffir fil-minjieri, l-enerġija, il-polpa u l-karta, prodotti bbażati fuq il-fibri u l-injam, it-tessut, il-lamtu, l-ipproċessar tal-ikel) u d-dimensjonijiet ambjentali u tas-saħħa tagħha, inklużi operazzjonijiet ta' tindif.

(c)   Teknoloġiji ta’ pjattaformi innovattivi u kompetittivi

L-iżvilupp ta’ teknoloġiji ta’ pjattaformi (eż. il-ġenomika, il-metaġenomika, il-proteomika, il-metabolomika, l-għodod molekulari, is-sistemi ta' espressjoni, il-pjattaformi tal-fenotipaġġ u l-pjattaformi bbażati fuq iċ-ċelluli) biex jittejbu t-tmexxija u l-vantaġġ kompetittiv f’għadd kbir ta’ setturi li għandhom impatt ekonomiku.

1.5.   Manifattura u pproċessar avvanzati

1.5.1.   Objettiv speċifiku

L-għan speċifiku tar-riċerka u l-innovazzjoni fil-manifattura u l-ipproċessar avvanzati huwa li jiġu ttrasformati l-intrapriżi, is-sistemi u l-proċessi tal-manifattura tal-lum. Dan ser isir fost l-oħrajn permezz tal-ingranaġġ ta’ teknoloġiji abilitanti ewlenin sabiex jinkisbu aktar teknoloġiji ta’ manifattura u pproċessar sostenibbli, effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u tal-enerġija, transettorjali u ta' għarfien aktar intensiv, li jirriżultaw f’aktar prodotti, proċessi u servizzi innovattivi. Li jiġu permessi prodotti, proċessi u servizzi ġodda u sostenibbli u l-iskjerament kompetittiv tagħhom, kif ukoll il-manifattura u l-ipproċessar avvanzati huma essenzjali wkoll biex jinkisbu l-objettivi tal-prijorità 'Sfidi tas-soċjetà'.

1.5.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

Is-settur tal-manifattura huwa ta’ importanza kbira għall-ekonomija Ewropea, b’kontribuzzjoni ta’ madwar 17 % tal-PDG u ta’ madwar 22 miljun impjieg fl-Unjoni fl-2007. Bit-tnaqqis tal-ostakli ekonomiċi għall-kummerċ u bl-effett abilitanti tat-teknoloġija tal-komunikazzjoni, il-manifattura hija soġġetta għal kompetizzjoni qawwija u qed tiġbed lejha l-pajjiżi bl-inqas spejjeż globali. L-approċċ Ewropew għall-manifattura għaldaqstant għandu jinbidel radikalment biex jibqa’ kompetittiv globalment u l-Orizzont 2020 jista’ jgħin biex jgħaqqad lill-partijiet interessati rilevanti kollha biex jintlaħaq dan l-għan.

L-Ewropa jeħtieġ li żżid l-investiment fil-livell tal-Unjoni biex iżżomm it-tmexxija Ewropea u l-kompetenza tagħha fit-teknoloġiji tal-manifattura u tagħmel it-tranżizzjoni għal oġġetti b’valur għoli, oġġetti ta’ għarfien intensiv, biex b’hekk toħloq il-kundizzjonijiet u l-assi għal produzzjoni u provvista sostenibbli ta’ servizz tul il-ħajja madwar prodott manifatturat. Jeħtieġ li l-industriji tal-manifattura u l-ipproċessar b’użu intensiv ta’ riżorsi jimmobilizzaw ulterjorment ir-riżorsi u l-għarfien fil-livell tal-Unjoni u jżidu l-investiment fir-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni sabiex jagħtu lok għal progress ulterjuri lejn ekonomija kompetittiva, b’livell baxx ta’ karbonju, effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u sostenibbli u sabiex jikkonformaw mat-tnaqqis tal-emissjonijiet ta’ gass b’effett ta’ serra, maqbul mal-Unjoni kollha, sal-2050 għas-setturi industrijali (5).

B’politiki tal-Unjoni sodi, l-Ewropa tkun tista’ tkabbar l-industriji eżistenti tagħha u trawwem l-industriji emerġenti tal-ġejjieni. Il-valur u l-impatt tas-settur tas-sistemi avvanzati tal-manifattura huma meqjusa bħala sinifikanti, b’daqs tas-suq li mistenni jkun madwar EUR 150 biljun sal-2015 u b’rata komposta ta’ tkabbir annwali ta’ madwar 5 %.

Huwa kruċjali li jiġu mħarsa l-għarfien u l-kompetenzi sabiex tinżamm il-kapaċità tal-manifattura u l-ipproċessar fl-Ewropa. L-enfasi tal-attivitajiet ta’ riċerka u innovazzjoni għandha tkun fuq il-manifattura u l-ipproċessar sostenibbli u sigur, l-introduzzjoni ta’ innovazzjoni teknika u orjentazzjoni lejn il-klijenti meħtieġa għall-produzzjoni ta’ prodotti u servizzi b’kontenut għoli ta’ għarfien u b’konsum baxx ta’ materjal u enerġija.

L-Ewropa teħtieġ ukoll li tittrasferixxi dawn it-teknoloġiji abilitanti u dan l-għarfien f’setturi produttivi oħra, bħas-settur tal-kostruzzjoni, li huwa sors ewlieni ta’ gassijiet b’effett ta’ serra u li l-attivitajiet ta’ kostruzzjoni tiegħu jammontaw għal madwar 40 % tal-konsum kollu tal-enerġija fl-Ewropa u għal 36 % tal-emissjonijiet tas-CO2. Is-settur tal-kostruzzjoni, li jiġġenera 10 % tal-PDG u jipprovdi madwar 16-il miljun impjieg fl-Ewropa fi 3 miljun impriża, li 95 % minnhom huma SMEs, jeħtieġ li jadotta materjali u approċċi tal-manifattura innovattivi biex jittaffa l-impatt ambjentali tiegħu.

1.5.3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

(a)   Teknoloġiji għall-Fabbriki tal-Futur

Promozzjoni tat-tkabbir industrijali sostenibbli bil-faċilitazzjoni ta’ bidla strateġika fl-Ewropa minn manifattura bbażata fuq l-ispejjeż għal approċċ ibbażat fuq l-effiċjenza tar-riżorsi u l-ħolqien ta’ prodotti ta' valur miżjud għoli u manifattura ta' prestazzjoni ogħla, intelliġenti u abilitata fl-ICT b'sistema integrata.

(b)   Teknoloġiji li jiffaċilitaw sistemi b’użu effiċjenti tal-enerġija u bini b'użu effiċjenti tal-enerġija b'impatt ambjentali baxx

Tnaqqis tal-konsum tal-enerġija u l-emissjonijiet ta' CO2 permezz tar-riċerka, l-iżvilupp u l-użu ta’ teknoloġiji u sistemi ta' kostruzzjoni sostenibbli, filwaqt li tiġi indirizzata l-katina sħiħa tal-valuri, kif ukoll it-tnaqqis tal-impatt ambjentali ġenerali tal-bini.

(c)   Teknoloġiji sostenibbli, effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u b’livell baxx ta’ karbonju f’industriji ta’ pproċessar b’użu intensiv ta’ enerġija

Żieda tal-kompetittività tal-industriji tal-ipproċessar, billi jittejbu drastikament l-effiċjenzi fir-riżorsi u fl-enerġija u billi jitnaqqas l-impatt ambjentali ta’ tali attivitajiet industrijali fil-katina kollha tal-valur, filwaqt li tiġi promossa l-adozzjoni ta’ teknoloġiji b’livell baxx ta’ karbonju, proċessi industrijali aktar sostenibbli u, fejn adatt, l-integrazzjoni ta' sorsi ta' enerġija rinnovabbli.

(d)   Mudelli kummerċjali sostenibbli ġodda

Derivazzjoni ta’ kunċetti u metodoloġiji għal mudelli kummerċjali adattabbli u bbażati fuq l-għarfien li jintużaw f’approċċi personalizzati, inklużi approċċi alternattivi ta' produzzjoni fir-rigward tar-riżorsi.

1.6.   Spazju

1.6.1.   Objettiv speċifiku għall-ispazju

L-objettiv speċifiku tar-riċerka u l-innovazzjoni fl-ispazju huwa li titrawwem industrija spazjali kompetittiva u innovattiva kosteffettiva (inklużi l-SMEs) u komunità tar-riċerka għall-iżvilupp u l-isfruttar tal-infrastruttura spazjali biex jiġu ssodisfati l-ħtiġijiet futuri tal-politika tal-Unjoni u tas-soċjetà.

It-tisħiħ tas-settur spazjali Ewropew pubbliku u privat billi tingħata spinta lir-riċerka u l-innovazzjoni spazjali huwa essenzjali biex tinżamm u tiġi salvagwardjata l-kapaċità tal-Ewropa li tuża l-ispazju b’appoġġ għall-politiki tal-Unjoni, l-interessi strateġiċi internazzjonali u l-kompetittività fost in-nazzjonijiet stabbiliti u dawk emerġenti li jwettqu operazzjonijiet spazjali. L-azzjoni fil-livell tal-Unjoni ser titwettaq flimkien mal-attivitajiet ta' riċerka spazjali tal-Istati Membri u l-Aġenzija Spazjali Ewropea (ESA), bl-għan li tinbena l-komplementarjetà fost l-atturi differenti.

1.6.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

L-ispazju huwa abilitant importanti, iżda ta’ sikwit inviżibbli, ta’ servizzi u prodotti differenti li huma kruċjali għas-soċjetà moderna tal-lum, bħan-navigazzjoni u l-komunikazzjoni, kif ukoll it-tbassir tat-temp u informazzjoni ġeografika meħuda mill-osservazzjoni tad-dinja bis-satelliti. Il-formulazzjoni u l-implimentazzjoni tal-politika f’livell Ewropew, nazzjonali u reġjonali jiddependu dejjem aktar fuq informazzjoni li ġejja mill-ispazju. Is-settur spazjali globali qed jikber u jespandi malajr f’reġjuni ġodda (eż. iċ-Ċina, l-Amerika t’Isfel u l-Afrika). L-industrija Ewropea attwalment hija esportatur konsiderevoli ta’ satelliti tal-aqwa kwalità għal skopijiet kummerċjali u xjentifiċi. Il-kompetizzjoni globali li dejjem tiżdied qed tkun ta’ sfida għall-pożizzjoni tal-Ewropa f’dan il-qasam.

Għaldaqstant, l-Ewropa għandha interess biex tiżgura li l-industrija tagħha tkompli tiffjorixxi f’dan is-suq daqstant kompetittiv. Barra minn hekk, data mis-satelliti u sondi xjentifiċi Ewropej irriżultaw f’uħud mill-iskoperti xjentifiċi l-aktar sinifikanti f’dawn l-aħħar għexieren ta’ snin fix-xjenzi terrestri, il-fiżika fundamentali, l-astronomija u l-pjanetoloġija. Barra minn hekk, it-teknoloġiji innovattivi tal-ispazju, pereżempju r-robotika, ikkontribwew għall-progress tal-għarfien u t-teknoloġija fl-Ewropa. Minħabba din il-kapaċità unika, is-settur spazjali Ewropew għandu rwol kritiku fl-indirizzar tal-isfidi identifikati mill-istrateġija Ewropa 2020.

Ir-riċerka, l-iżvilupp tat-teknoloġija u l-innovazzjoni jirfdu l-kapaċitajiet fl-ispazju li huma vitali għas-soċjetà Ewropea. Filwaqt li l-Istati Uniti jonfqu madwar 25 % tal-baġit tagħhom maħsub għall-ispazju fuq ir-R&Ż, l-Unjoni tonfoq inqas minn 10 %. Barra minn hekk, ir-riċerka spazjali fl-Unjoni hija indirizzata fil-programmi nazzjonali tal-Istati Membri, il-programmi tal-ESA u l-Programmi Qafas tal-Unjoni għar-riċerka.

Sabiex jinżamm il-vantaġġ teknoloġiku u kompetittiv tal-Ewropa, u għall-kapitalizzazzjoni fuq l-investiment, hija meħtieġa azzjoni fil-livell tal-Unjoni, b'kont meħud tal-Artikolu 4(3) u l-Artikolu 189 TFUE, flimkien mal-attivitajiet ta' riċerka spazjali tal-Istati Membri u l-ESA, li ġestiet l-iżvilupp tas-satelliti industrijali u l-missjonijiet fl-ispazju remot fuq bażi intergovernattiva għall-Istati Membri tal-ESA mill-1975. Azzjoni fil-livell tal-Unjoni hija meħtieġa wkoll għall-promozzjoni tal-parteċipazzjoni tal-aħjar riċerkaturi mill-Istati Membri kollha, u biex jitnaqqsu l-ostakli għal proġetti kollaborattivi ta' riċerka dwar l-ispazju bejn il-fruntieri nazzjonali.

Barra minn hekk, l-informazzjoni pprovduta mis-satelliti Ewropej toffri potenzjal li jikber għal aktar żvilupp ta’ servizzi downstream innovattivi bbażati fuq is-satelliti. Dan huwa settur ta’ attività tipika għall-SMEs u għandu jkun appoġġat minn miżuri ta’ riċerka u innovazzjoni sabiex jieħu l-benefiċċji kollha ta' din l-opportunità, u speċjalment tal-investimenti konsiderevoli magħmula fuq iż-żewġ programmi tal-Unjoni, Galileo u Copernicus.

Naturalment l-ispazju jittraxxendi l-konfini terrestri, filwaqt li jipprovdi punt ta’ vantaġġ uniku ta’ dimensjoni globali, u b’hekk jagħti lok għal proġetti fuq skala kbira li jitwettqu b’kooperazzjoni internazzjonali. Biex l-Ewropa jkollha rwol sinifikanti f’tali attivitajiet internazzjonali spazjali fl-għexieren ta’ snin li ġejjin, kemm politika Ewropea komuni u attivitajiet ta’ riċerka u innovazzjoni spazjali f’livell Ewropew huma indispensabbli.

Ir-riċerka u l-innovazzjoni spazjali taħt l-Orizzont 2020 huma allinjati mal-prijoritajiet tal-politika spazjali tal-Unjoni u l-ħtiġijiet tal-programmi operattivi Ewropej hekk kif ikomplu jiġu definiti mill-Kunsill u l-Kummissjoni (6).

Infrastruttura spazjali Ewropea bħall-programmi Copernicus u Galileo huma investiment strateġiku, u l-iżvilupp ta' applikazzjonijiet downstream innovattivi huwa meħtieġ. Għal dan il-għan, l-applikazzjoni ta' teknoloġiji spazjali għandha tkun appoġġata permezz tal-objettivi speċifiċi tal-prijorità 'Sfidi tas-soċjetà', fejn adatt, bil-għan li jiġu żgurati l-benefiċċji soċjo-ekonomiċi kif ukoll id-dħul mill-investiment u t-tmexxija Ewropea f'applikazzjonijiet downstream.

1.6.3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

(a)   Iffaċilitar tal-kompetittività Ewropea, in-nondipendenza u l-innovazzjoni tas-settur spazjali Ewropew

Dan jinvolvi s-salvagwardja u l-iżvilupp ulterjuri ta’ industrija spazjali kompetittiva, sostenibbli u intraprenditorjali flimkien ma’ komunità tar-riċerka spazjali ta’ klassi dinjija biex jinżammu u jissaħħu t-tmexxija u n-nondipendenza Ewropea fis-sistemi spazjali biex titrawwem l-innovazzjoni fis-settur spazjali, u biex tkun tista’ ssir innovazzjoni terrestri bbażata fuq l-ispazju, pereżempju bl-użu tat-telerilevament u d-data tan-navigazzjoni.

(b)   Iffaċilitar ta’ avvanz fit-teknoloġiji spazjali

Dan għandu l-għan li jiżviluppa teknoloġiji spazjali u kunċetti operattivi avvanzati u abilitanti mill-idea sad-dimostrazzjoni fl-ispazju. Dan jinkludi teknoloġiji li jappoġġaw l-aċċess għall-ispazju, teknoloġiji biex l-assi tal-ispazju jiġu protetti minn theddid bħal residwi spazjali u eruzzjonijiet solari, kif ukoll telekomunikazzjoni bis-satellita, navigazzjoni u telerilevament. L-iżvilupp u l-applikazzjoni ta’ teknoloġiji spazjali avvanzati jeħtieġu l-edukazzjoni u t-taħriġ kontinwi ta’ inġiniera u xjentisti b’ħiliet għoljin kif ukoll rabtiet b'saħħithom bejnhom u l-utenti tal-applikazzjonijiet spazjali.

(c)   Iffaċilitar tal-isfruttar tad-data spazjali

Tista’ tinkiseb żieda konsiderevoli fl-użu ta’ data minn satelliti Ewropej (xjentifika, pubblika jew kummerċjali) jekk isir aktar sforz għal ipproċessar, arkivjar, validazzjoni, standardizzazzjoni u disponibbiltà sostenibbli ta' data spazjali kif ukoll biex ikun appoġġat l-iżvilupp ta' prodotti u servizzi ġodda ta' informazzjoni li jirriżultaw minn dik id-data, b'kont meħud tal-Artikolu 189 TFUE, inklużi l-innovazzjonijiet fl-ittrattar, id-disseminazzjoni u l-interoperabbiltà tad-data, partikolarment il-promozzjoni tal-aċċess għal u l-iskambju ta' data u metadata tax-xjenza tad-Dinja. Dawn l-attivitajiet jistgħu jiżguraw ukoll dħul ogħla mill-investiment tal-infrastruttura spazjali, u jikkontribwixxu għall-indirizzar tal-isfidi tas-soċjetà, b’mod partikolari jekk ikunu kkoordinati fi sforz globali bħal pereżempju permezz tas-Sistema tas-Sistemi tal-Osservazzjoni Globali tad-Dinja (Global Earth Observation System of Systems) (GEOSS), jiġifieri bl-isfruttament totali tal-programm Copernicus bħala l-kontribut Ewropew prinċipali tagħha, il-programm Ewropew ta' navigazzjoni bis-satellità Galileo jew il-Grupp Intergovernattiv ta' Esperti dwar it-Tibdil fil-Klima (IPCC) għall-kwistjonijiet tat-tibdil fil-klima. Introduzzjoni rapida ta' dawn l-innovazzjonijiet fl-applikazzjoni u fil-proċessi tat-teħid ta' deċiżjonijiet rilevanti ser tiġi appoġġata. Din tinkludi wkoll l-isfruttar ta' data għal investigazzjoni xjentifika ulterjuri.

(d)   Iffaċilitar tar-riċerka Ewropea bħala appoġġ għas-sħubiji spazjali internazzjonali

L-operazzjonijiet spazjali huma ta’ natura fundamentalment globali. Dan huwa partikolarment ċar fir-rigward ta’ attivitajiet bħall-Għarfien tas-Sitwazzjoni fl-Ispazju (SSA), u ħafna proġetti ta’ xjenza u esplorazzjoni spazjali. L-iżvilupp ta’ teknoloġija spazjali avvanzata ħafna kulma jmur qed iseħħ fi ħdan dawn is-sħubiji internazzjonali. L-iżgurar tal-aċċess għal dawn jikkostitwixxi fattur ta’ suċċess importanti għall-industrija u r-riċerkaturi Ewropej. Id-definizzjoni u l-implimentazzjoni ta' pjani direzzjonali fit-tul u l-koordinazzjoni mal-imsieħba internazzjonali huma essenzjali għal dan l-objettiv.

2.   Aċċess għall-iffinanzjar ta’ riskju

2.1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku huwa li tingħata għajnuna biex jiġu indirizzati n-nuqqasijiet tas-suq fl-aċċess għall-iffinanzjar ta’ riskju għar-riċerka u l-innovazzjoni.

Is-sitwazzjoni tal-investimenti fil-qasam tar-R&I hija waħda gravi, b’mod partikolari għall-SMEs innovattivi u l-kumpanniji ta’ daqs medju b’potenzjal kbir ta’ tkabbir. Hemm diversi lakuni kbar fis-suq fir-rigward tal-provvista tal-iffinanzjar, peress li l-innovazzjonijiet meħtieġa biex jintlaħqu l-għanijiet tal-politika qed jirriżultaw li huma tipikament, riskjużi wisq għas-suq u għaldaqstant ma jinkisbux kompletament il-benefiċċji usa' għas-soċjetà.

Faċilità għad-dejn ('Faċilità tad-Dejn') u faċilità għall-ekwità ('Faċilità tal-ekwità’) ser jgħinu biex jingħelbu problemi bħal dawn billi jtejbu l-profili tal-finanzjament u tar-riskju tal-attivitajiet tar-R&I kkonċernati. Min-naħa tiegħu, dan ser jiffaċilita l-aċċess tal-intrapriżi u benefiċjarji oħra għal self, garanziji u forom oħra ta’ iffinanzjar ta’ riskju; jippromwovi l-investiment fi stadju bikri u l-iżvilupp ta’ fondi eżisteni u ġodda ta’ kapital ta’ riskju; itejjeb it-trasferiment tal-għarfien u s-suq tal-proprjetà intelletwali; jattira fondi għas-suq ta’ kapital ta’ riskju; u, fuq kollox, jgħin jikkatalizza l-passaġġ mill-konċepiment, l-iżvilupp u d-dimostrazzjoni ta’ prodotti u servizzi ġodda għall-kummerċjalizzazzjoni tagħhom.

L-effett globali ser ikun li tiżdied ir-rieda tas-settur privat sabiex jinvesti fir-R&I u għalhekk jikkontribwixxi biex tintlaħaq mira ewlenija tal-Ewropa 2020: 3 % tal-PDG tal-Unjoni investiti fir-R&Ż sal-aħħar tad-deċennju b'żewġ terzi kkontribwiti mis-settur privat. L-użu ta’ strumenti finanzjarji ser jgħin ukoll biex jintlaħqu l-objettivi tar-R&I fis-setturi u l-oqsma tal-politika kollha li huma kruċjali biex jiġu indirizzati l-isfidi tas-soċjetà, biex tiżdied il-kompetittività, u biex jingħata appoġġ għat-tkabbir sostenibbli u inklużiv u l-provvista ta’ oġġetti ambjentali u oġġetti pubbliċi oħrajn.

2.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

Faċilità tad-Dejn fil-livell tal-Unjoni għar-R&I hija meħtieġa sabiex tiżdied il-probabbiltà li jsiru self u garanziji u li jintlaħqu l-objettivi tal-politika tar-R&I. Id-diskrepanza attwali fis-suq bejn id-domanda u l-provvista ta’ self u garanziji għal investimenti riskjużi tar-R&I indirizzata mill-Faċilità ta' Finanzjament għall-Kondiviżjoni tar-Riskji (RSFF - Risk-Sharing Finance Facility) attwali, x’aktarx tippersisti, peress li l-banek kummerċjali fil-parti l-kbira tagħhom għadhom ma jagħmlux self b’riskju għoli. Id-domanda għal iffinanzjar mill-RSFF forma ta’ self kienet għolja sa mit-tnedija tal-faċilità f’nofs l-2007: fl-ewwel fażi tagħha (2007 sa 2010), l-adozzjoni tagħha qabżet l-aspettattivi inizjali b’aktar minn 50 % f’termini ta’ approvazzjonijiet ta’ self attiv (EUR 7,6 biljun meta mqabbla mal-EUR 5 biljun imbassra).

Barra minn hekk, il-banek tipikament m’għandhomx il-kapaċità li jivvalutaw assi ta’ għarfien, bħall-proprjetà intellettwali, u għalhekk ħafna drabi ma jkunux lesti li jinvestu f’kumpanniji bbażati fuq l-għarfien. Il-konsegwenza hija li ħafna kumpanniji innovattivi stabbiliti - kemm kbar kif ukoll żgħar – ma jkunux jistgħu jiksbu self għal attivitajiet ta’ R&I ta’ riskju ogħla. Fit-tfassil u l-implimentazzjoni tal-faċilit(à)(jiet) tagħha, li ser jitwettqu fi sħubija ma' waħda jew bosta mill-entitajiet inkarigati f'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, il-Kummissjoni ser tiżgura li jittieħed kont tal-livelli u l-forom adatti ta' riskji teknoloġiċi u finanzjarji, sabiex jiġu sodisfatti l-ħtiġijiet identifikati.

Dawn il-lakuni fis-suq joriġinaw, sa mill-għeruq tagħhom, minn inċertezzi, asimetriji ta’ informazzjoni u spejjeż għoljin involuti fit-tentattiv biex jiġu indirizzati dawn il-kwistjonijiet: l-intrapriżi stabbiliti riċentement ikollhom rekord żgħir wisq biex jissodisfaw lis-selliefa potenzjali, anki l-intrapriżi stabbiliti sew ħafna drabi ma jkunux jistgħu jipprovdu biżżejjed informazzjoni, u fil-fażi inizjali ta’ investiment fir-R&I, ma jkunx hemm ċertezza dwar jekk l-isforzi mwettqa fil-fatt humiex ser jirriżultaw f’innovazzjoni ta’ suċċess.

Barra minn hekk, l-intrapriżi fl-istadju tal-iżvilupp tal-kunċett jew li jaħdmu f’oqsma emerġenti tipikament ma jkollhomx biżżejjed kollateral. Diżinċentiv ieħor huwa li anke jekk l-attivitajiet ta’ R&I jwasslu għal prodott jew proċess kummerċjali, ma jkunx hemm ċertezza dwar jekk il-kumpannija li wettqet l-isforz hux ser tkun tista’ tgawdi esklużivament il-benefiċċji li jirriżultaw minnu.

F’termini ta’ valur miżjud tal-Unjoni, il-Faċilità tad-Dejn ser tgħin biex tirrimedja n-nuqqasijiet tas-suq li jwaqqfu lis-settur privat milli jinvesti fir-R&I fl-aħjar livell. L-implimentazzjoni tagħha tippermetti l-ġbir flimkien ta’ massa kritika ta’ riżorsi mill-baġit tal-Unjoni, u fuq bażi ta’ kondiviżjoni tar-riskju, mill-istituzzjoni(jiet) finanzjarja/i inkarigata/i biex timplimentah/jimplimentawh. Dan jistimula lill-intrapriżi biex jinvestu aktar flus minn tagħhom stess fir-R&I milli kieku kienu jagħmlu mingħajru. Barra minn hekk, il-Faċilità tad-Dejn ser tgħin lill-organizzazzjonijiet, kemm pubbliċi kif ukoll privati, biex inaqqsu r-riskji involuti fl-akkwist pubbliku prekummerċjali jew l-akkwist ta’ prodotti u servizzi innovattivi.

Faċilità tal-ekwità fil-livell tal-Unjoni għar-R&I hija meħtieġa sabiex tikkontribwixxi biex titjieb id-disponibbiltà ta’ finanzjament ta’ ekwità għal investimenti fi stadju bikri u fi stadju ta’ tkabbir u biex tingħata spinta lill-iżvilupp tas-suq tal-kapital ta’ riskju tal-Unjoni. Fil-fażi tat-trasferiment tat-teknoloġija u l-fażi ta’ tnedija, kumpanniji ġodda jiffaċċjaw 'xifer il-mewt' peress li l-għotjiet pubbliċi għar-riċerka jieqfu u ma jkunx possibbli li jiġi attirat finanzjament privat. L-appoġġ pubbliku li għandu l-għan li jsaħħaħ il-fondi privati għat-tnedija ta’ negozji u għal dawk li jkunu għadhom kemm fetħu bl-għan li timtela din il-lakuna attwalment huwa wisq frammentat u intermittenti, u l-ġestjoni tiegħu hija nieqsa mill-kompetenza meħtieġa. Barra minn hekk, ħafna mill-fondi tal-kapital ta’ riskju fl-Ewropa huma żgħar wisq biex jappoġġaw it-tkabbir kontinwu ta’ kumpanniji innovattivi u ma għandhomx il-massa kritika biex jispeċjalizzaw u joperaw fil-livell transnazzjonali.

Il-konsegwenzi huma serji. Qabel il-kriżi finanzjarja, l-ammont investit fl-SMEs mill-fondi Ewropej tal-kapital ta’ riskju kien madwar EUR 7 biljun fis-sena, filwaqt li ċ-ċifri għall-2009 u l-2010 kienu fil-medda ta’ EUR 3-4 biljuni. Il-finanzjament imnaqqas għall-kapital ta’ riskju affettwa l-għadd ta’ negozji ġodda li kienu fil-mira tal-fondi tal-kapital ta’ riskju: fl-2007, madwar 3 000 SMEs irċevew finanzjament tal-kapital ta’ riskju, meta mqabbla ma’ madwar 2 500 biss fl-2010.

F’termini ta’ valur miżjud tal-Unjoni, il-Faċilità tal-ekwità għar-R&I ser jikkumplementa skemi nazzjoni u reġjonali li ma jistgħux jieħdu ħsieb investimenti transkonfinali fir-R&I. In-negozjati fi stadju bikri ser ikollhom ukoll effett ta' dimostrazzjoni li jista' jibbenefika l-investituri pubbliċi u privati madwar l-Ewropa. Għall-fażi tat-tkabbir, huwa fil-livell Ewropew biss li tista’ tintlaħaq l-iskala meħtieġa u tinkiseb il-parteċipazzjoni qawwija ta’ investituri privati li huma essenzjali għall-funzjonament ta’ suq ta’ kapital ta’ riskju li jsostni lilu nnifsu.

Il-Faċilitajiet tad-Dejn u l-Ekwità, appoġġati minn sett ta’ miżuri ta’ akkumpanjament, ser jappoġġaw il-kisba tal-objettivi tal-politika ta' Orizzont 2020. Għal dan il-għan, huma ser ikunu ddedikati għall-konsolidazzjoni u ż-żieda fil-kwalità tal-bażi tax-xjenza tal-Ewropa; il-promozzjoni tar-riċerka u l-innovazzjoni b’aġenda xprunata min-negozju; u l-indirizzar tal-isfidi tas-soċjetà, bi ffukar fuq attivitajiet bħall-pilotaġġ, id-dimostrazzjoni, il-pjattaformi għall-ittestjar u l-adozzjoni mis-suq. Għandhom jiġu provduti azzjonijiet speċifiċi ta' appoġġ bħal attivitajiet ta' informazzjoni u ta' tħarriġ għall-SMEs. L-awtoritajiet reġjonali, l-assoċjazzjonijiet tal-SMEs, il-kmamar tal-kummerċ u l-intermedjarji finanzjarji rilevanti, jistgħu jiġu kkonsultati, fejn adatt, fir-rigward tal-ipprogrammar u l-implimentazzjoni ta' dawn l-attivitajiet.

Barra minn hekk, dawn ser jgħinu biex jiġu indirizzati l-objettivi tar-R&I ta’ programmi u oqsma tal-politika oħrajn, bħall-Politika Agrikola Komuni, l-azzjoni klimatika (tranżizzjoni lejn ekonomija b’livell baxx ta’ karbonju u adattament għat-tibdil fil-klima), u l-Politika Komuni tas-Sajd. Il-kumplementaritajiet ma’ strumenti finanzjarji nazzjonali u reġjonali ser jiġu żviluppati fil-kuntest tal-Qafas Strateġiku Komuni għall-Politika ta’ Koeżjoni 2014-2020, fejn huwa previst rwol akbar għall-istrumenti finanzjarji.

Il-mod kif inhuma mfasslin il-faċilitajiet tal-Ekwità u tad-Dejn iqis il-ħtieġa li jiġu indirizzati l-lakuni speċifiċi tas-suq, u l-karatteristiċi (bħall-grad ta’ dinamiżmu u r-rata tal-ħolqien tal-kumpanniji) u r-rekwiżiti ta’ finanzjament ta’ dawn l-oqsma u oqsma oħrajn mingħajr ma jinħolqu distorsjonijiet tas-suq. L-użu ta' strumenti finanzjarji għandu jkollu valur miżjud Ewropew ċar u għandu jipprovdi mobilizzazzjoni u jiffunzjona biex jikkumplementa lil strumenti nazzjonali. L-allokazzjonijiet baġitarji bejn l-istrumenti jistgħu jiġu adattati matul il-perijodu ta' Orizzont 2020 bħala rispons għall-kundizzjonijiet ekonomiċi li qed jinbidlu.

Il-Faċilità tal-ekwità u l-opportunità tal-SME tal-Faċilità tad-Dejn ser jiġu implimentati bħala parti minn żewġ strumenti finanzjarji tal-Unjoni li jipprovdu ekwità u dejn biex jappoġġaw ir-R&I u t-tkabbir tal-SMEs, flimkien mal-faċilitajiet tal-ekwità u d-dejn taħt COSME. Il-kumplementarjetà bejn Orizzont 2020 u l- COSME ser tiġi żgurata.

2.3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

(a)   Il-Faċilità tad-Dejn li tipprovdi ffinanzjament tad-dejn għar-R&I: 'Servizz ta’ self u garanzija tal-Unjoni għar-riċerka u l-innovazzjoni'

L-għan huwa li jitjieb l-aċċess għall-iffinanzjar tad-dejn - self, garanziji, kontrogaranziji u forom oħra ta’ ffinanzjar tad-dejn u ta’ riskju - għal entitajiet pubbliċi u privati u għal sħubiji pubbliċi-privati involuti f’attivitajiet tar-riċerka u l-innovazzjoni li jeħtieġu investimenti riskjużi sabiex iwasslu għal riżultati. Wieħed għandu jiffoka fuq l-appoġġ għar-riċerka u l-innovazzjoni b’potenzjal għoli għall-eċċellenza.

Minħabba li wieħed mill-objettivi ta’ Orizzont 2020 huwa li jikkontribwixxi biex inaqqas id-distakk bejn ir-R&Ż u l-innovazzjoni, billi jiffaċilita l-introduzzjoni fis-suq ta’ prodotti u servizzi ġodda jew imtejba, u b’kont meħud tar-rwol kruċjali tal-fażi tal-ittestjar tal-kunċett fil-proċess tat-trasferiment tal-għarfien, jistgħu jiġu introdotti mekkaniżmi li jippermettu l-finanzjament tal-fażijiet tal-ittestjar tal-kunċett li huma meħtieġa sabiex jiġu vvalidati l-importanza, ir-rilevanza u l-impatt innovattiv futur tar-riżultati tar-riċerka jew tal-invenzjoni involuti fit-trasferiment.

Il-benefiċjarji finali fil-mira għandhom potenzjalment ikunu entitajiet legali ta’ kull daqs li jistgħu jissellfu l-flus u jħallsuhom lura u, b’mod partikolari, SMEs bil-potenzjal li jwettqu innovazzjoni u jikbru malajr; kumpanniji ta’ daqs medju u intrapriżi kbar; universitajiet u istitutuzzjonijiet ta’ riċerka; infrastrutturi ta’ riċerka u infrastrutturi ta’ innovazzjoni; sħubiji pubbliċi-privati; u strumenti jew proġetti bi skop partikolari.

Il-finanzjament tal-Faċilità tad-Dejn għandu jkollu żewġ komponenti ewlenin:

(1)

Xprunat mid-domanda, billi jipprovdi self u garanziji fuq bażi ta’ min jiġi l-ewwel jinqeda l-ewwel, b’appoġġ speċifiku għal benefiċjarji bħal SMEs u kumpanniji ta’ daqs medju. Dan il-komponent għandu jikkostitwixxi rispons għat-tkabbir kostanti u kontinwu osservat fil-volum ta’ self mill-RSFF, li huwa bbażat fuq id-domanda. Taħt l-opportunità tal-SME, għandhom ikunu appoġġatti l-attivitajiet li għandhom l-għan li jtejbu l-aċċess għall-finanzjament tal-SMEs u entitajiet oħrajn li huma R&Ż - u/jew xprunati mill-innovazzjoni. Dan jista' jinkludi appoġġ fit-tielet fażi tal-istrument tal-SME, soġġett għal-livell ta' domanda.

(2)

Immirat, billi jiffoka fuq politiki u setturi ewlenin kruċjali sabiex jiġu indirizzati l-isfidi tas-soċjetà, titjieb it-tmexxija industrijali u l-kompetittività, jiġi appoġġat it-tkabbir sostenibbli, b’livell baxx ta’ karbonju, u inklużiv, u jiġu pprovduti prodotti ambjentali u prodotti pubbliċi oħrajn. Dan il-komponent għandu jgħin lill-Unjoni tindirizza l-aspetti tar-riċerka u l-innovazzjoni tal-objettivi tal-politika settorjali.

(b)   Il-Faċilità tal-Ekwità li tipprovdi finanzjament tal-ekwità għar-R&I: 'Strumenti tal-ekwità tal-Unjoni għar-riċerka u l-innovazzjoni'

L-għan huwa li jikkontribwixxi sabiex jingħelbu n-nuqqasijiet tas-suq tal-Unjoni tal-kapital ta’ riskju u li jipprovdi ekwità u kważi-ekwità biex jiġu koperti l-ħtiġijiet ta’ żvilupp u ffinanzjar ta’ intrapriżi ta’ innovazzjoni mill-istadju inizjali sat-tkabbir u l-espansjoni. Wieħed għandu jiffoka fuq l-appoġġ għall-objettivi ta' Orizzont 2020 u l-politiki relatati.

Il-benefiċjarji finali fil-mira għandhom ikunu potenzjalment intrapriżi ta’ kull daqs li jkunu qed iwettqu jew ikunu ser jibdew iwettqu attivitajiet ta’ innovazzjoni, b'iffukar partikolari fuq l-SMEs innovattivi u l-kumpanniji ta’ daqs medju.

Il-Faċilità tal-Ekwità ser tiffoka fuq fondi u fondi ta' fondi (funds-of-funds) fi stadju bikri ta’ kapital ta’ riskju li jipprovdu kapital ta' riskju u kważi-ekwità (inkluż kapital mezzan) għal portafolli individwali tal-intrapriżi. Il-faċilità ser ikollha wkoll il-possibbiltà li tagħmel investimenti ta’ espansjoni u tal-istadju tat-tkabbir flimkien mal-Faċilità tal-Ekwità għal Tkabbir taħt COSME, sabiex tiżgura kontinwazzjoni tal-appoġġ matul il-bidu u l-iżvilupp tal-kumpanniji.

Il-faċilità tal-Ekwità, li ser tkun xprunata primarjament mid-domanda, għandha tuża approċċ ta’ portafoll, li abbażi tiegħu l-fondi tal-kapital ta’ riskju u intermedjarji paragunabbli oħrajn jagħżlu l-kumpanniji li għandu jsir investiment fihom.

Tista’ ssir allokazzjoni biex ikunu jistgħu jintlaħqu għanijiet ta’ politika partikolari, abbażi tal-esperjenza pożittiva fil-Programm Qafas għall-Kompetittività u l-Innovazzjoni (2007 sa 2013) b’allokazzjoni għall-ekoinnovazzjoni, pereżempju biex jintlaħqu l-għanijiet relatati mal-isfidi tas-soċjetà identifikati.

L-opportunità tal-bidu, li tappoġġa l-istadji inizjali u dawk bikrija, għandha tippermetti li jsiru investimenti ta’ ekwità, fost oħrajn, f’organizzazzjonijiet tat-trasferiment tal-għarfien u korpi simili permezz tal-appoġġ għat-trasferiment tat-teknoloġija (inkluż it-trasferiment ta' riżultati tar-riċerka u invenzjonijiet li joriginaw mill-isfera tar-riċerka pubblika għas-settur produttiv, pereżempju permezz tal-prova tal-kunċett), fondi għall-kapital inizjali, fondi transkonfinali inizjali u fi stadju bikri, strumenti ta’ koinvestiment promossi mill-angolu kummerċjali, assi tal-proprjetà intellettwali, pjattaformi għall-iskambju u l-kummerċ ta’ drittijiet tal-proprjetà intellettwali, u fondi ta’ kapital ta’ riskju fi stadju bikri u fondi ta' fondi (funds-of-funds) li joperaw bejn il-fruntieri u jinvestu f'fondi ta' kapital ta' riskju. Dan jista' jinkludi appoġġ fit-tielet fażi tal-istrument tal-SME soġġett għal-livell ta' domanda.

L-opportunità tat-tkabbir għandha tagħmel investiment ta’ espansjoni u tal-istadju tat-tkabbir flimkien mal-Faċilità tal-Ekwità għat-Tkabbir taħt COSME, inkluż investimenti f’fondi ta’ fondi tas-settur privat u dak pubbliku li joperaw tul il-konfini u jinvestu fil-fondi ta’ kapital ta’ riskju, li ħafna minnhom ikollhom fokus tematiku li jappoġġa l-miri tal-istrateġija Ewropa 2020.

3.   Innnovazzjoni f’SMEs

3.1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku huwa li jiġi stimulat it-tkabbir ekonomiku sostenibbli billi jiżdiedu l-livelli ta’ innovazzjoni fl-SMEs, ikopru l-ħtiġijiet ta’ innovazzjoni tagħhom differenti tul iċ-ċiklu kollu ta’ innovazzjoni għat-tipi kollha ta’ innovazzjoni, biex b’hekk jinħolqu aktar SMEs internazzjonalment attivi u li jikbru malajr.

Meta wieħed iqis ir-rwol ċentrali tal-SMEs fl-ekonomija Ewropea, ir-riċerka u l-innovazzjoni fl-SMEs ser ikollhom rwol kruċjali li jżidu l-kompetittività u jagħtu spinta lit-tkabbir ekonomiku u lill-ħolqien ta’ impjiegi, u b’hekk biex jintlaħqu l-objettivi tal-istrateġija Ewropa 2020 u b’mod partikolari dawk tal-inizjattiva ewlenija tagħha 'Unjoni tal-Innovazzjoni'.

Madankollu, l-SMEs – minkejja s-sehem importanti tagħhom fl-ekonomija u fl-impjiegi u l-potenzjal sinifikanti ta’ innovazzjoni – għandhom diversi tipi ta’ problemi biex isiru aktar innovattivi u aktar kompetittivi, inklużi nuqqas ta' riżorsi finanzjarji u aċċess għal finanzjament, nuqqas ta' ħiliet fil-ġestjoni tal-innovazzjoni, dgħufijiet fin-netwerking u l-kooperazzjoni mal-partijiet esterni u użu insuffiċjenti tal-akkwist pubbliku biex titrawwem l-innovazzjoni fl-SMEs. Għalkemm l-Ewropa tipproduċi għadd simili ta’ kumpanniji ġodda bħall-Istati Uniti, l-SMEs Ewropej qed isibuha ħafna aktar diffiċli mill-kontropartijiet tagħhom tal-Istati Uniti biex jikbru u jsiru kumpanniji kbar. L-ambjent tan-negozju internazzjonalizzat bi ktajjen ta’ valuri dejjem aktar interkonnessi jpoġġi pressjoni akbar fuqhom. L-SMEs jeħtieġ li jtejbu l-kapaċità ta’ riċerka u innovazzjoni tagħhom. Jeħtieġ li jiġġeneraw, jadottaw u jikkummerċjalizzaw għarfien u ideat ta’ negozju ġodda b’mod aktar rapidu u aktar mifrux sabiex jirnexxilhom jikkompetu b'suċċess fis-swieq globali li qed jevolvu b’rata mgħaġġla. L-isfida hija li tiġi stimulata aktar innovazzjoni fl-SMEs, biex b’hekk jiżdiedu l-kompetittività, is-sostenibbiltà u t-tkabbir tagħhom.

L-azzjonijiet proposti għandhom l-għan li jikkumplementaw il-politiki u l-programmi nazzjonali u reġjonali ta’ innovazzjoni kummerċjali, li jrawmu l-kooperazzjoni bejn l-SMEs, inklużi l-kooperazzjoni transnazzjonali, ir-ragruppamenti u atturi oħrajn rilevanti għall-innovazzjoni fl-Ewropa, li jnaqqsu d-distakk bejn ir-R&Ż u t-tqegħid b’suċċess fis-suq, u li jipprovdu ambjent aktar favur l-innovazzjoni kummerċjali, inklużi miżuri min-naħa tad-domanda u miżuri maħsuba biex jagħtu spinta lit-trasferiment tal-għarfien, kif ukoll l-appoġġ filwaqt li jqisu n-natura dejjem tinbidel tal-proċessi ta’ innovazzjoni, it-teknoloġiji l-ġodda, is-swieq u l-mudelli kummerċjali.

Ser jiġu stabbiliti rabtiet b’saħħithom ma’ politiki tal-Unjoni speċifiċi għall-industrija, b’mod partikolari COSME u l-Fondi tal-Politika ta’ Koeżjoni, sabiex jiġu żgurati sinerġiji u approċċ koerenti.

3.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

L-SMEs huma katalizzaturi ewlenin tal-innovazzjoni minħabba l-abbiltà tagħhom li jittrasformaw malajr u b’mod effiċjenti ideat ġodda f’negozji ta’ suċċess. Dawn iservu bħala kanali importanti għat-tixrid ta’ għarfien li jġibu riżultati tar-riċerka fis-suq. L-SMEs għandhom rwol ewlieni fil-proċessi ta’ trasferiment tat-teknoloġija u l-għarfien, billi jikkontribwixxu għat-trasferiment fis-suq tal-innovazzjonijiet li joriġinaw mir-riċerka mwettqa f'universitajiet, korpi tar-riċerka u kumpanniji li jagħmlu riċerka. L-aħħar għoxrin sena wrew li setturi sħaħ ġew imġedda u li ġew maħluqa industriji ġodda xprunati minn SMEs innovattivi. L-intrapriżi li jikbru malajr huma kruċjali għall-iżvilupp tal-industriji emerġenti u għall-aċċelerazzjoni tal-bidliet strutturali li l-Ewropa teħtieġ sabiex issir ekonomija bbażata fuq l-għarfien u sostenibbli bi tkabbir sostenibbli u impjiegi ta’ kwalità għolja.

L-SMEs jistgħu jinstabu fis-setturi kollha tal-ekonomija. Dawn jiffurmaw parti aktar importanti tal-ekonomija Ewropea minn tar-reġjuni l-oħra bħall-Istati Uniti. It-tipi kollha tal-SMEs jistgħu jagħmlu innovazzjonijiet. Jeħtieġ li dawn jiġu mħeġġa u appoġġati biex jinvestu fir-riċerka u l-innovazzjoni u biex isaħħu l-kapaċità tagħhom tal-ġestjoni tal-proċessi ta' innovazzjoni. Meta jagħmlu dan, huma għandhom ikunu jistgħu igawdu l-potenzjal innovattiv kollu tas-suq intern u taż-ŻER sabiex joħolqu opportunitajiet kummerċjali ġodda fl-Ewropa u lil hinn, u sabiex jikkontribwixxu biex jinstabu soluzzjonijiet għall-isfidi ewlenin tas-soċjetà.

Il-parteċipazzjoni fir-riċerka u l-innovazzjoni tal-Unjoni ssaħħaħ ir-R&Ż u l-kapaċità tekonoloġika tal-SMEs, iżżid il-kapaċità tagħhom li jiġġeneraw, jassorbu u jużaw għarfien ġdid, ittejjeb l-isfruttar ekonomiku ta’ soluzzjonijiet ġodda, tagħti spinta lill-innovazzjoni fi prodotti, servizzi u mudelli kummerċjali, tippromwovi attivitajiet kummerċjali fi swieq akbar u tinternazzjonalizza n-netwerks ta’ għarfien tal-SMEs. L-SMEs li għandhom ġestjoni tajba tal-innovazzjoni fis-seħħ, u li b’hekk ta’ spiss jiddependu fuq il-kompetenzi u l-ħiliet esterni, għandhom prestazzjoni aħjar mill-oħrajn.

Il-kollaborazzjonijiet transkonfinali huma element importanti fl-istrateġija ta’ innovazzjoni tal-SMEs sabiex jegħlbu xi wħud mill-problemi tagħhom marbuta mad-daqs, bħall-aċċess għall-kompetenzi teknoloġiċi u xjentifiċi u swieq ġodda. Dawn jikkontribwixxu sabiex isarrfu l-ideat fi profitt u tkabbir tal-kumpannija, u b’riżultat ta’ dan jiżdied l-investiment privat fir-riċerka u l-innovazzjoni.

Il-programmi reġjonali u nazzjonali għar-riċerka u l-innovazzjoni, ta’ spiss appoġġati mill-politika ta’ koeżjoni Ewropea, għandhom rwol essenzjali fil-promozzjoni tal-SMEs. B’mod partikolari, il-Fondi tal-Politika ta’ Koeżjoni għandhom rwol ewlieni billi jibnu l-kapaċità u jipprovdu t-triq li twassal għall-eċċellenza għall-SMEs sabiex jiġu żviluppati proġetti eċċellenti li jistgħu jikkompetu għall-iffinanzjar skont l-Orizzont 2020. Madankollu, huma biss ftit programmi nazzjonali u reġjonali li jipprovdu fondi għal attivitajiet transnazzjonali ta’ riċerka u innovazzjoni mwettqa mill-SMEs, għad-difużjoni u l-adozzjoni ta’ soluzzjonijiet innovattivi fl-Unjoni kollha jew għal servizzi transkonfinali ta’ appoġġ għall-innovazzjoni. L-isfida hija li l-SMEs jiġu pprovduti b’appoġġ tematikament miftuħ sabiex iwettqu proġetti internazzjonali f’konformità mal-istrateġiji ta’ innovazzjoni tal-kumpanniji. Għalhekk, azzjonijiet fil-livell tal-Unjoni huma meħtieġa sabiex jikkomplementaw l-attivitajiet mwettqa fil-livell nazzjonali u reġjonali, sabiex itejbu l-impatt tagħhom u jiftħu s-sistemi ta’ appoġġ għar-riċerka u l-innovazzjoni.

3.3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

(a)   L-integrazzjoni tal-appoġġ għall-SMEs speċjalment permezz ta' strument dedikat

L-SMEs għandhom jiġu appoġġati tul l-Orizzont 2020 kollu. Għal dan il-għan, ser jiġu stabbiliti kundizzjonijiet aħjar għall-SMEs biex jipparteċipaw f'Orizzont 2020. Barra minn hekk, strument apposta tal-SMEs għandu jipprovdi appoġġ li jingħata fi stadji u bla xkiel, u li jkopri ċ-ċiklu kollu ta’ innovazzjoni. L-istrument tal-SMEs għandu jimmira t-tipi kollha ta’ SMEs innovattivi li juru ambizzjoni qawwija biex jiżviluppaw, jikbru u jsiru internazzjonali. Dan għandu jiġi pprovdut għat-tipi kollha ta’ innovazzjoni, inklużi innovazzjonijiet ta’ servizz, mhux teknoloġiċi u soċjali, ladarba kull attività għandha valur miżjud Ewropew ċar. L-għan huwa l-iżvilupp u l-kapitalizzazzjoni fuq il-potenzjal tal-innovazzjoni tal-SMEs billi timtlela l-lakuna fl-iffinanzjar fil-fażi bikrija tar-riċerka u l-innovazzjoni ta’ riskju għoli, jiġu stimulati l-innovazzjonijiet u tiżdied il-kummerċjalizzazzjoni tar-riżultati tar-riċerka fis-settur privat.

L-istrument ser jopera taħt sistema ta' ġestjoni ċentralizzata unika, sistema amministrattiva simplifikata u punt ta' dħul uniku. Hu għandu jiġi implimentat primarjament b'mod minn isfel għal fuq, permezz ta' sejħa kontinwament miftuħa.

L-objettivi speċifiċi kollha tal-prijorità 'Sfidi tas-soċjetà', u l-objettiv speċifiku 'Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali' ser japplikaw l-istrument apposta tal-SMEs u ser jallokaw ammont apposta għal dan.

(b)   Appoġġ lil SMEs ta’ riċerka intensiva

L-għan huwa li tiġi promossa l-innovazzjoni transnazzjonali orjentata lejn is-suq tal-SMEs li jwettqu R&Ż. Azzjoni speċifika għandha tkun immirata lejn l-SMEs ta’ riċerka intensiva fi kwalunkwe settur li juri l-kapaċità li jisfrutta kummerċjalment ir-riżultati ta’ proġett. Din l-azzjoni ser tkun mibnija fuq il-Programm Eurostars.

(c)   Titjib tal-kapaċità ta’ innovazzjoni tal-SMEs

L-attivitajiet transnazzjonali li jassistu l-implimentazzjoni ta' u li jikkomplementaw il-miżuri speċifiċi tal-SMEs tul l-Orizzont 2020 għandhom jiġu appoġġati, b’mod partikolari sabiex tissaħħaħ il-kapaċità ta’ innovazzjoni tal-SMEs. Dawn l-attivitajiet għandhom ikunu koordinati ma' miżuri nazzjonali simili meta jkun il-każ. Hija ppjanata kooperazzjoni mill-qrib man-Netwerk ta' Punti ta' Kuntatt Nazzjonali (NCP) u n-Netwerk Enterprise Europe (EEN).

(d)   Appoġġ għall-innovazzjoni xprunata mis-suq

Għandha tiġi appoġġata l-innovazzjoni transnazzjonali xprunata mis-suq biex jitjiebu l-kundizzjonijiet qafas għall-innovazzjoni, u għandhom jiġu indirizzati l-barrieri speċifiċi li mhux qed jippermettu, b’mod partikolari, it-tkabbir ta’ SMEs innovattivi.

PARTI III

SFIDI TAS-SOĊJETÀ

1.   Saħħa, bidla demografika u benesseri

1.1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku huwa li jittejbu s-saħħa u l-benesseri matul il-ħajja kollha għal kulħadd.

Is-saħħa u l-benesseri matul il-ħajja kollha għal kulħadd - tfal, adulti u anzjani - sistemi tas-saħħa u tal-kura ta’ kwalità għolja, ekonomikament sostenibbli u innovattivi, bħala parti minn sistemi ta' protezzjoni soċjali u opportunitajiet ta’ impjiegi ġodda u tkabbir huma l-miri tal-appoġġ pprovdut lir-riċerka u l-innovazzjoni b’rispons għal din l-isfida, u dawn ser jagħmlu kontribut kbir għall-istrateġija Ewropa 2020.

L-ispiża tas-sistemi tas-saħħa u tal-kura soċjali tal-Unjoni qed tiżdied bil-miżuri tal-kura u l-prevenzjoni fl-etajiet kollha li dejjem qed jiswew aktar flus. L-għadd ta’ Ewropej li għandhom aktar minn 65 sena huwa mistenni li kważi jirdoppja minn 85 miljun fl-2008 għal 151 miljun sal-2060, u l-għadd ta' dawk li għandhom aktar minn 80 huwa mistenni li jiżdied minn 22 għal 61 miljun fl-istess perijodu. It-tnaqqis jew ir-restrizzjoni ta’ dawn l-ispejjeż sabiex dawn ma jsirux insostenibbli, jiddependi parzjalment fuq it-titjib tas-saħħa u l-benesseri matul il-ħajja kollha għal kulħadd u għalhekk fuq il-prevenzjoni, it-trattament u l-ġestjoni effettivi tal-mard u d-diżabbiltà.

Kundizzjonijiet u mard kroniċi huma kawżi ewlenin ta’ diżabbiltà, nuqqas ta’ saħħa, rtirar relatat mas-saħħa u imwiet prematuri, u jippreżentaw spejjeż soċjali u ekonomiċi konsiderevoli.

Fl-Unjoni, il-mard kardjovaskulari annwalment jammonta għal aktar minn 2 miljun imwiet u jiswa lill-ekonomija aktar minn EUR 192 biljun filwaqt li l-kanċer jammonta għal kwart tal-imwiet kollha u huwa l-kawża ewlenija tal-mewt tal-persuni li għandhom bejn 45-64 sena. Aktar minn 27 miljun ruħ fl-Unjoni jbatu mid-dijabete u ’l fuq minn 120 miljun ruħ minn kundizzjonijiet rewmatiċi u muskoloskeletali. Il-mard rari jibqa’ sfida ewlenija, li taffettwa madwar 30 miljun ruħ madwar l-Ewropa. L-ispiża totali tad-disturbi fil-moħħ (inklużi, iżda mhux limitati għal dawk li jaffettwaw is-saħħa mentali, inkluża d-depressjoni) ġiet stmata għal EUR 800 biljun. Huwa stmat li d-disturbi mentali weħidhom jaffettwaw 165 miljun ruħ fl-Unjoni, bi spiża ta’ EUR 118 biljun. Dawn l-ammonti mistennija jogħlew b'mod sinifikanti, l-aktar minħabba l-popolazzjoni tal-Ewropa li qed tixjieħ u ż-żidiet assoċjati fil-mard newrodeġenerattiv. Fatturi ambjentali, professjonali, tal-istil tal-ħajja u soċjoekonomiċi huma rilevanti f’ħafna minn dawn il-kundizzjonijiet fejn aktar minn terz tal-piż tal-mard globali huwa stmat li jkun relatat ma’ dawn.

Il-mard infettiv (eż. l-HIV/AIDS, it-tuberkulożi u l-malarja), huwa ta’ tħassib globali, u jammonta għal 41 % tal-1,5 biljun sena ta’ ħajja aġġustati wara diżabbiltà madwar id-dinja, bi 8 % minnhom fl-Ewropa. Il-mard relatat mal-faqar u l-mard ittraskurat huma wkoll ta’ tħassib globali. Għandha ssir tħejjija wkoll għall-epidemiji emerġenti, il-mard infettiv li qed jerġa' jitfaċċa (inkluż mard relata mal-ilma) u t-theddida ta’ żieda fir-reżistenza kontra l-mikrobi. Għandu jiġi kkunsidrat ir-riskji li qed jiżdiedu ta' mard li jinġarr mill-annimali.

Sadanittant, il-proċessi tal-iżvilupp tal-mediċini u t-tilqim qed isiru aktar għoljin u anqas effettivi. Sforzi biex jiżdied is-suċċess tal-iżvilupp ta' drogi u tilqim jinkludu metodi alternattivi li jissostitwixxu l-ittestjar klassiku tas-sikurezza u l-effettività. L-inugwaljanzi persistenti fis-saħħa u l-ħtiġijiet ta' gruppi speċifiċi tal-popolazzjoni (eż. dawk li jsofru min mard rari) għandhom jiġu indirizzati, u għandu jiġi żgurat aċċess għal sistemi tas-saħħa u l-kura effettivi u kompetenti għall-Ewropej kollha irrispettivament mill-età jew l-isfond tagħhom.

Fatturi oħr,a bħan-nutrizzjoni, l-attività fiżika, is-saħħa, l-inklużjoni, l-impenn, il-kapital soċjali u x-xogħol, ukoll jaffettwaw is-saħħa u l-benesseri u għandu jittieħed approċċ olistiku.

Minħabba stennija tal-għomor itwal, l-istruttura tal-età u l-popolazzjoni fl-Ewropa ser tinbidel. Għaldaqstant, ir-riċerka li ttejjeb is-saħħa tul il-ħajja, ix-xjuħija attiva u l-benesseri għal kulħadd ser ikunu punti kruċjali tal-adattament b'suċċess tas-soċjetajiet għall-bidla demografika.

1.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

Il-mard u d-diżabbiltà ma jitwaqqfux bil-konfini nazzjonali. Sforz adegwat f’termini ta’ riċerka, żvilupp u innovazzjoni fil-livell Ewropew, f'kollaborazzjoni ma' pajjiżi terzi u bl-involviment tal-partijiet interessati kollha, inklużi l-pazjenti u l-utenti aħħarin, jista’ u għandu jagħti kontribut kruċjali biex jiġu indirizzati dawn l-isfidi globali, b'hekk jaħdem biex jinkisbu l-Għanijiet ta’ Żvilupp tal-Millenju tan-Nazzjonijiet Uniti, iwassal għal saħħa u benesseri aħjar għal kulħadd, u permezz tiegħu l-Ewropa jkollha t-tmexxija fl-innovazzjonijiet relatati mas-saħħa u l-benesseri fis-swieq globali li qed jespandu rapidament.

It-tweġiba tiddependi fuq l-eċċellenza fir-riċerka sabiex intejbu l-fehim fundamentali tagħna tal-punti determinanti tas-saħħa, il-mard, id-diżabbiltà, il-kondizzjonijiet ta' impjieg sani, l-iżvilupp u x-xjuħija (inkluż l-istennija tal-għomor), u dwar it-traduzzjoni bla xkiel u mifruxa tal-għarfien riżultanti u eżistenti fi prodotti, strateġiji, interventi u servizzi innovattivi, skalabbli, effettivi, aċċessibbli u siguri. Barra minn hekk, il-pertinenza ta’ dawn l-isfidi fl-Ewropa u f’ħafna każijiet, globalment, teħtieġ tweġiba kkaratterizzata minn żmien twil u appoġġ koordinat għal kooperazzjoni bejn timijiet eċċellenti, multidixxiplinari u multisettorjali. Jeħtieġ ukoll li l-isfida tiġi indirizzata mill-perspettiva tax-xjenzi soċjali u ekonomiċi u l-umanistika.

Bl-istess mod, il-kumplessità tal-isfida u l-interdipendenza tal-komponenti tagħha jeħtieġu tweġiba fil-livell Ewropew. Ħafna approċċi, għodod u teknoloġiji japplikaw għal ħafna mill-oqsma tar-riċerka u l-innovazzjoni ta’ din l-isfida u huma appoġġati aħjar fil-livell tal-Unjoni. Dawn jinkludu li wieħed jifhem il-bażi molekulari tal-marda, l-identifikazzjoni ta’ strateġiji terapewtiċi innovattivi u sistemi ta’ mudelli ġodda, l-applikazzjoni multidixxiplinari tal-għarfien fil-fiżika, fil-kimika u fil-bijoloġija tas-sistemi, l-iżvilupp ta’ koorti fit-tul u t-twettiq ta’ provi kliniċi (inkluż fokus fuq l-iżvilupp u l-effetti tal-mediċini fil-gruppi kollha tal-età), l-użu kliniku ta’ "-omiċi", is-sistemi bijomediċinali u l-iżvilupp ta’ ICT u l-applikazzjonijiet tagħhom fil-prattika tas-saħħa, speċjalment is-saħħa elettronika. Ir-rekwiżiti ta’ popolazzjonijiet speċifiċi huma wkoll indirizzati l-aħjar b’mod integrat, pereżempju bl-iżvilupp ta’ mediċina stratifikata u/jew personalizzata, fit-trattament ta’ mard rari, u fil-provvista ta’ soluzzjonijiet għal għixien assistit u indipendenti.

Sabiex jiġi mmassimizzat l-impatt ta’ azzjonijiet fil-livell tal-Unjoni, ser jingħata appoġġ lill-ispettru kollu ta’ attivitajiet ta’ riċerka, żvilupp u innovazzjoni mir-riċerka bażika għat-traduzzjoni tal-għarfien dwar il-mard għal terapiji ġodda, għall-provi kbar, azzjonijiet ta’ pilotaġġ u dimostrazzjoni, bl-immobilizzar ta’ investiment privat; għal akkwist pubbliku u prekummerċjali għal prodotti, servizzi u soluzzjonijiet skalabbli ġodda, li huma meta neċessarji, interoperabbli u appoġġati minn standards u/jew linji gwida definiti. Dan l-isforz Ewropew ikkoordinat ser iżid il-kapaċitajiet xjentifiċi fir-riċerka tas-saħħa u ser jikkontribwixxi għall-iżvilupp kontinwu taż-ŻER. Ser jinterfaċċa wkoll, meta u fejn xieraq, ma’ attivitajiet żviluppati fil-kuntest tal-Programm tas-Saħħa għat-Tkabbir, l-Inizjattivi ta' Programmar Konġunt, inkluż "Riċerka dwar il-Mard Newrodeġenerattivi", "Dieta tajba għal Ħajja b'Saħħitha", "Reżistenza kontra l-mikrobi" u "Aktar Snin, Ħajjiet Aħjar" u s-Sħubija Ewropea għall-Innovazzjoni dwar it-Tixjiħ Attiv u b’Saħħtu.

Il-Bord Xjentifiku għas-Saħħa ser ikun pjattaforma tal-partijiet interessati mmexxija mix-xjenza li jelabora dwar il-kontribut xjentifiku rigward din l-isfida tas-soċjetà. Hu ser jipprovdi analiżi koerenti ta' riċerka ffukata fuq ix-xjenza u l-ostakoli għall-innovazzjoni u opportunitajiet relatati għal din l-isfida tas-soċjetà, jikkontribwixxi għad-definizzjoni tal-prijoritajiet tiegħu għar-riċerka u l-innovazzjoni u jħeġġeġ parteċipazzjoni xjentifika fih mill-Unjoni kollha. Permezz ta' kooperazzjoni attiva mal-partijiet interessati, hu ser jgħin biex jinbnew kapaċitajiet u titrawwem il-kondiviżjoni tal-għarfien u kollaborazzjoni aktar b'saħħitha madwar l-Unjoni f'dan il-qasam.

1.3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

Il-promozzjoni effettiva tas-saħħa, appoġġata minn bażi ta’ evidenza robusta, tipprevjeni l-mard, tikkontribwixxi għall-benesseri u hija kost-effettiva. Il-promozzjoni tas-saħħa, ix-xjuħija attiva, il-benesseri u l-prevenzjoni tal-mard jiddependu wkoll fuq għarfien dwar il-fatturi determinanti tas-saħħa, dwar għodod preventivi effettivi fuq sorveljanza u tħejjija effettivi fir-rigward tas-saħħa u l-mard, u fuq programmi effettivi ta’ skrinjar. Promozzjoni effettiva tas-saħħa hija ffaċilitata wkoll permezz tal-għoti ta' informazzjoni aħjar liċ-ċittadini li tinkoraġġixxi għażliet responsabbli dwar is-saħħa.

L-isforzi ta’ suċċess għall-prevenzjoni, l-iskoperta bikrija, il-ġestjoni, it-trattament u l-kura tal-mard, id-diżabbiltà, id-debbolezza u l-funzjonalità mnaqqsa huma msejsa fuq l-fehim fundamentali tal-fatturi determinanti u l-kawżi, il-proċessi u l-impatti tagħhom, kif ukoll fatturi sottostanti għal saħħa tajba u benesseri. Fehim aħjar tas-saħħa u l-mard jirrikjedi rabta mill-qrib bejn riċerka fundamentali, klinika, epidemjoloġika u soċjoekonomika. Il-kondiviżjoni effettiva tad-data, l-ipproċessar tad-data standardizzata u l-irbit ta’ din id-data ma’ studji ta’ koorti fuq skala kbira huma essenzjali wkoll, bħalma hija t-traduzzjoni tas-sejbiet tar-riċerka għal ġol-klinika, partikolarment permezz tat-twettiq ta' provi kliniċi, li għandhom jindirizzaw l-gruppi ta’ età kollha sabiex jiġi żgurat li l-mediċini jiġu adattati għall-użu tagħhom.

Ir-ritorn ta’ mard infettiv qadim, inkluż it-tuberkolożi, u ż-żieda fil-prevalenza tal-mard li jista’ jiġi evitat permezz ta’ tilqim jenfasizza aktar il-ħtieġa għal approċċ komprensiv lejn mard relatat mal-faqar u mard ittraskurat. Bl-istess mod, il-problema li qed tikber ta' żieda fir-reżistenza kontra l-mikrobi titlob approċċ komprensiv simili.

Għandha tiġi żviluppata mediċina personalizzata biex tkun adatta għal approċċi preventivi u terapewtiċi skont il-ħtiġijiet tal-pazjent, u għandha tkun sostnuta mill-identifikazzjoni bikrija tal-mard.

Hija sfida tas-soċjetà li taġġusta għal domandi ulterjuri fis-setturi tas-saħħa u l-kura minħabba popolazzjoni li qed tixjieħ. Jekk iridu jinżammu saħħa u kura effettivi għall-etajiet kollha, huma meħtieġa sforzi biex jittejjeb it-teħid ta’ deċiżjonijiet fil-prevenzjoni u l-provvista tat-trattament, biex tiġi identifikata u appoġġata d-disseminazzjoni tal-aħjar prattika fis-setturi tas-saħħa u l-kura, u biex tiġi appoġġata l-kura integrata. Fehim aħjar tal-proċessi tax-xjuħija u l-prevenzjoni ta' mard relatat mal-età huma l-bażi biex iċ-ċittadini Ewropej jibqgħu b'saħħithom u attivi tul ħajjithom kollha. Daqstant importanti hija l-adozzjoni wiesgħa ta' innovazzjonijiet teknoloġiċi, organizzattivi u soċjali b'mod partikolari lil persuni akbar fl-età, persuni b'mard kroniku kif ukoll persuni b'diżabbiltà li tagħtihom is-setgħa jibqgħu attivi u indipendenti. Permezz ta' dan isir kontribut biex jiżdied, u jiġi mtawwal iż-żmien tal-benesseru fiżiku, soċjali, u mentali tagħhom.

Dawn l-attivitajiet kollha għandhom jitwettqu b’tali mod li jipprovdu appoġġ tul iċ-ċiklu ta’ riċerka u innovazzjoni, isaħħu l-kompetittività tal-industriji bbażati fl-Ewropa u l-iżvilupp ta’ opportunitajiet ġodda fis-suq. Ser issir enfasi wkoll fuq l-involviment tal-partijiet interessati kollha – inkluż il-pazjenti u l-organizzazzjonijiet tal-pazjenti, u fornituri tas-saħħa u l-kura – sabiex tiġi żviluppata aġenda ta’ riċerka u innovazzjoni li tinvolvi liċ-ċittadini b’mod attiv u tirrifletti l-ħtiġijiet u l-aspettattivi tagħhom.

Attivitajiet speċifiċi għandhom jinkludu: il-fehim tal-fatturi determinanti tas-saħħa (inklużi n-nutrizzjoni, l-attività fiżika u l-ġeneru, u fatturi ambjentali, soċjoekonomiċi u professjonaliu dawk relatati mal-klima); it-titjib tal-promozzjoni tas-saħħa u l-prevenzjoni tal-mard; il-fehim tal-mard u t-tijib tad-dijanjosi u l-pronjosi; l-iżvilupp ta’ programmi ta’ prevenzjoni u skrinjar effettivi u t-titjib tal-valutazzjoni tas-suxxettibbiltà għall-mard; it-titjib tas-sorveljanza ta’ mard infettiv u t-tħejjija għall-ġlieda kontra l-epidemiji u l-mard emerġenti; l-iżvilupp ta’ tilqim u mediċini preventivi u terapwetiċi ġodda u aħjar; l-użu ta’ mediċina in-silico għat-titjib tal-ġestjoni u l-previżjoni tal-mard; l-iżvilupp ta' mediċina riġenerattiva u trattamenti adattati u trattament tal-mard, inkluża mediċina palljattiva; it-trasferiment tal-għarfien għal azzjonijiet tal-prattika klinika u l-innovazzjoni skalabbli; it-titjib ta' informazzjoni dwar is-saħħa u ġbir u użu aħjar ta' data dwar is-saħħa, koorta u amministrattiva; tekniki u analiżi tad-data standardizzati; it-tixjiħ attiv, u l-għajxien indipendenti u assistit; is-sensibilizzazzjoni u l-għoti ta' setgħa individwali għall-awtoġestjoni tas-saħħa; il-promozzjoni ta’ kura integrata, inklużi aspetti psikosoċjali; it-titjib tal-għodod u l-metodi xjentifiċi biex jiġu appoġġati t-tfassil tal-politika u l-ħtiġijiet regolatorji; l-ottimizzazzjoni tal-effiċjenza u l-effettività tal-forniment tal-kura tas-saħħa; u t-tnaqqis tad-differenzi u l-inugwaljanzi fis-saħħa b’teħid ta’ deċiżjonijiet ibbażat fuq l-evidenza u d-disseminazzjoni tal-aħjar prattika u b'teknoloġiji u approċċi innovattivi. Għandu jitħeġġeġ l-involviment attiv tal-fornituri tal-kura tas-saħħa sabiex tiġi żgurata l-adozzjoni u l-implimentazzjoni rapida tar-riżultati.

2.   Sigurtà alimentari, agrikoltura u foresterija sostenibbli, riċerka tal-baħar, marittima u tal-ilmijiet interni, u l-bijoekonomija

2.1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku huwa li jiġu żgurati provvisti suffiċjenti ta’ ikel mingħajr periklu, tajjeb għas-saħħa u ta’ kwalità għolja u prodotti oħrajn b’bażi bijoloġika, billi jiġu żviluppati sistemi ta’ produzzjoni primarja produttivi, sostenibbli u effiċjenti fl-użu tar-riżorsi, li jrawmu servizzi tal-ekosistemi relatati u l-irkupru tad-diversità bijoloġika, flimkien ma’ katini tal-provvista, tal-ipproċessar u tal-kummerċjalizzazzjoni kompetittivi u b’livell baxx ta’ karbonju. Dan ser jaċċellera t-transizzjoni għal bijoekonomija Ewropea sostenibbli, filwaqt li titnaqqas il-lakuna bejn teknoloġiji ġodda u l-implimentazzjoni tagħhom.

Matul id-deċennji li ġejjin, l-Ewropa ser tiġi sfidata miż-żieda fil-kompetizzjoni għar-riżorsi naturali limitati u temporanji, mill-effetti tat-tibdil fil-klima, b’mod partikolari fuq is-sistemi ta’ produzzjoni primarja (l-agrikoltura inklużi t-trobbija tal-bhejjem u l-ortikultura, il-forestrija, is-sajd u l-akkwakultura) u mill-ħtieġa li tiġi pprovduta provvista alimentari sostenibbli, bla periklu u sikura għall-popolazzjoni Ewropea u popolazzjoni globali li dejjem tiżdied. Żieda ta’ 70 % tal-provvista tal-ikel fid-dinja hija stmata li tkun meħtieġa biex titma l-popolazzjoni globali ta’ 9 biljuni sal-2050. L-agrikoltura tammonta għal madwar 10 % tal-emissjonijiet tal-gass b’effett serra tal-Unjoni, u filwaqt li qed jonqsu fl-Ewropa, l-emissjonijiet globali huma mistennija li jiżdiedu sa 20 % sal-2030. Barra minn hekk, jeħtieġ li l-Ewropa tiżgura provvisti suffiċjenti u prodotti b'mod sostenibbli ta’ materja prima, enerġija u prodotti industrijali, taħt kundizzjonijiet ta’ tnaqqis tar-riżorsi tal-fossili tal-karbonju (il-produzzjoni taż-żejt u l-gass likwidu hija mistennija li tonqos b’madwar 60 % sal-2050), filwaqt li tinżamm il-kompetittività tagħha. Il-bijoskart (stmat għal massimu ta’ 138 miljun tunnellata kull sena fl-Unjoni, li 40 % minnu huwa mormi fil-miżbla) jirrappreżenta problema u spiża enormi, minkejja l-potenzjal għoli tiegħu ta’ valur miżjud.

Pereżempju, madwar 30 % tal-ikel kollu prodott fil-pajjiżi żviluppati jintrema. Jeħtieġ li jsiru bidliet kbar ħafna sabiex dan l-ammont jitnaqqas b’50 % fl-Unjoni sal-2030 (7). Barra minn hekk, il-konfini nazzjonali huma rrilevanti għad-dħul u l-firxa tal-organiżmi ta’ ħsara (pests) u l-mard tal-annimali u l-pjanti, inkluż mard żonotiku, u patoġeni li jinġarru mill-ikel. Filwaqt li huma meħtieġa miżuri nazzjonali ta’ prevenzjoni effettivi, l-azzjoni fil-livell tal-Unjoni hija essenziali għall-kontroll aħħari u t-tmexxija effettiva tas-suq uniku. L-isfida hija kumplessa, teffettwa firxa wiesgħa ta’ setturi interkonnessi u tirrikejdi approċċ olistiku u sistemiku.

Aktar u aktar riżorsi bijoloġiċi huma meħtieġa sabiex tiġi ssodisfata d-domanda tas-suq għal provvista alimentari sikura u bnina, bijomaterjali, bijofjuwils u prodotti b’bażi bijoloġika, li jvarjaw minn prodotti għall-konsumaturi sa kimiki fi kwantitajiet kbar. Madankollu, il-kapaċitajiet tal-ekosistemi terrestri u akkwatiċi meħtieġa għall-produzzjoni tagħhom huma limitati, filwaqt li hemm talbiet f’kompetizzjoni għall-utilizzazzjoni tagħhom, u spiss mhux ġestiti bl-aħjar mod, kif jidher pereżempju bit-tnaqqis sever fil-kontenut tal-karbonju tal-ħamrija u l-fertilità u bit-tnaqqis drastiku tal-istokkijiet tal-ħut. Hemm ambitu sottoutilizzat għat-trawwim tas-servizzi tal-ekosistemi mill-art agrikola, il-foresti, l-ilmijiet tal-baħar u ħelwin billi jiġu integrati miri agronomiċi,ambjentali u soċjali fil-produzzjoni u l-konsum sostenibbli.

Il-potenzjal tar-riżorsi bijoloġiċi u l-ekosistemi jista’ jintuża b’mod ħafna aktar sostenibbli, effiċjenti u integrat. Pereżempju, il-potenzjal għal bijomassa mill-agrikoltura u l-foresti u l-flussi tal-iskart minn oriġini agrikola, akkwatika, industrijali u wkoll muniċipali jistgħu jiġu sfruttati aħjar.

Essenzjalment, hemm bżonn issir transizzjoni lejn użu ottimu u rinnovabbli tar-riżorsi bijoloġiċi u lejn produzzjoni primarja sostenibbli u sistemi ta’ pproċessar li jkunu jistgħu jipproduċu aktar ikel, fibra u prodotti oħrajn b’bażi bijoloġika b’inputs, impatti ambjentali u emissjonijiet ta’ gassijiet b’effett serra minimizzati, b’servizzi tal-ekosistemi mtejba, b’ebda produzzjoni ta’ skart u b’valur adegwat għas-soċjetà. L-għan hu li jiġu stabbiliti sistemi ta' produzzjoni tal-ikel li jsaħħu, jirrinfurzaw u jnutru l-bażi tar-riżorsi u jippermettu l-ġenerazzjoni ta' rikezza sostenibbli. Ir-reazzjonijiet għall-mod kif il-produzzjoni tal-ikel hija ġġenerata, iddistribwita, ikkummerċjalizzata, ikkunsmata u irregolata għandhom ikunu mifhuma u żviluppati aħjar. Sforz kritiku ta' riċerka u innovazzjoni interkonnessi, kif ukoll djalogu kontinwu bejn il-gruppi politiċi, soċjali, ekonomiċi u gruppi oħra ta' partijiet interessati, huwa element ewlieni sabiex dan iseħħ, fl-Ewropa u lil hinn.

2.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

L-agrikoltura, il-forestrija, is-sajd u l-akkwakultura flimkien mal-industriji bijobbażati huma s-setturi ewlenin li fuqhom hija bbażata l-bijoekonomija. Il-bijoekonomija tirrappreżenta suq kbir u li qed jikber stmat fuq valur ta’ aktar minn EUR 2 triljun, li jipprovdi 20 miljun impjieg u jammonta għal 9 % tal-impjiegi totali fl-Unjoni fl-2009. L-investimenti fir-riċerka u l-innovazzjoni taħt din l-isfida tas-soċjetà se jippermettu lill-Ewropa takkwista t-tmexxija fis-swieq ikkonċernati u se jkollhom rwol fl-ilħuq tal-għanijiet tal-istrateġija Ewropa 2020 u l-inizjattivi ewlenin tagħha 'Unjoni tal-Innovazzjoni' u 'Ewropa Effiċjenti fl-Użu tar-Riżorsi'.

Bijoekonomija tal-Unjoni kompletament funzjonali - li tinkludi l-produzzjoni sostenibbli ta’ riżorsi rinnovabbli minn ambjenti tal-art, tas-sajd u tal-akkwakultura u l-konverżjoni tagħhom f’ikel, għalf, fibra prodotti b’bażi bijoloġika u bijoenerġija kif ukoll fi prodotti pubbliċi relatati - se tiġġenera valur miżjud tal-Unjoni għoli. B’mod parallel mal-funzjonijiet relatati mas-suq, il-bijoekonomija tappoġġa wkoll firxa wiesgħa ta’ funzjonijiet ta’ oġġetti pubbliċi, il-bijodiversità u s-servizzi ta' ekosistema. Jekk tiġi ġestita b’mod sostenibbli, tista’ tnaqqas l-impronta ambjentali tal-produzzjoni primarja u l-katina tal-provvista inġenerali. Tista’ żżid il-kompetittività tagħhom, issaħħaħ l-awtodipendenza tal-Ewropa u tipprovdi impjiegi u opportunitajiet kummerċjali essenzjali għall-iżvilupp rurali u kostali. L-isfidi relatati mas-sigurtà alimentari, l-agrikoltura u l-biedja sostenibbli, il-produzzjoni akkwatika, il-forestrija u l-isfidi relatati mal-bijoekonomija inġenerali huma ta’ natura Ewropea u globali. L-azzjonijiet fil-livell tal-Unjoni huma essenzjali għat-tlaqqigħ flimkien ta’ raggruppamenti sabiex tinkiseb il-firxa u l-massa kritika meħtieġa biex jiġu kkumplementati l-isforzi magħmula minn Stat Membru wieħed jew gruppi ta’ Stati Membri. Approċċ b’diversi atturi se jiżgura l-interazzjonijiet ta’ transfertilizzazzjoni meħtieġa bejn ir-riċerkaturi, in-negozji, il-bdiewa/produtturi, il-konsulenti u l-utenti aħħarin. Il-livell tal-Unjoni huwa meħtieġ ukoll sabiex tiġi żgurata koerenza fl-indirizzar ta’ din l-isfida madwar is-setturi u b’rabtiet b’saħħithom ma’ politiki rilevanti tal-Unjoni. Il-koordinazzjoni tar-riċerka u l-innovazzjoni fil-livell tal-UE se tistimola u tgħin biex taċċellera l-bidliet meħtieġa fl-Unjoni.

Ir-riċerka u l-innovazzjoni se jinterfaċċaw u jappoġġaw l-elaborazzjoni ta’ spettru wiesa' ta’ politiki tal-Unjoni u miri relatati, inklużi l-Politika Agrikola Komuni (b’mod partikolari l-Politika ta’ Żvilupp Rurali, l-Inizjattivi ta' Programmar Konġunt, inkluż "L-Agrikoltura, is-Sigurtà Alimentari u t-Tibdil fil-Klima", "Dieta tajba għal ħajja b'saħħitha" u “Ibħra u Oċeani b’Saħħithom u Produttivi”) u s-Sħubija Ewropea tal-Innovazzjoni 'Produttività u Sostenibbiltà Agrikola', u s-Sħubija Ewropea għall-Innovazzjoni dwar l-Ilma, il-Politika Komuni tas-Sajd, il-Politika Marittima Integrata, il-Programm Ewropew dwar it-Tibdil fil-Klima, id-Direttiva Qafas dwar l-Ilma (8), id-Direttiva Qafas dwar l-Istrateġija Marittima (9), il-Pjan ta’ Azzjoni tal-UE għall-Forestrija, l-Istrateġija Tematika dwar il-Ħamrija, l-Istrateġija għall-Bijodiversità tal-Unjoni 2020, il-Pjan tat-Teknoloġija Enerġetika Strateġika, il-politiki tal-innovazzjoni u industrijali tal-Unjoni, il-politiki esterni u ta’ għajnuna għall-iżvilupp, l-istrateġiji dwar is-saħħa tal-pjanti, l-istrateġiji dwar is-saħħa u l-benesseri tal-annimali u l-oqfsa regolatorji għall-protezzjoni tal-ambjent, is-saħħa u s-sigurtà, li jippromwovu l-effiċjenza tar-riżorsi u l-azzjoni klimatika, u li jnaqqsu l-iskart. Integrazzjoni aħjar taċ-ċiklu sħiħ mir-riċerka fundamentali b'innovazzjoni fil-linji ta' politika relatati tal-Unjoni se ttejjeb b’mod sinifikanti l-valur miżjud tal-Unjoni tagħhom, tipprovdi effetti ta’ ingranaġġ, iżżid ir-rilevanza tas-soċjetà, tipprovdi prodotti tal-ikel tajbin għas-saħħa u tgħin biex tiġi żviluppata aktar amministrazzjoni sostenibbli tal-art, l-ibħra u l-oċeani u s-swieq tal-bijoekonomija.

Għall-finijiet tal-politiki ta’ appoġġ tal-Unjoni relatati mal-bijoekonomija u biex jiġu ffaċilitati l-governanza u l-monitoraġġ tar-riċerka u l-innovazzjoni, ir-riċerka soċjoekonomika u l-attivitajiet li jħarsu lejn il-futur ser jitwettqu b’rabta mal-istrateġija tal-bijoekonomija, inkluż l-iżvilupp tal-indikaturi, il-bażijiet tad-data, il-mudelli, il-previżjoni u t-tbassir u l-valutazzjoni tal-impatt tal-inizjattivi fuq l-ekonomika, is-soċjetà u l-ambjent.

Azzjonijiet xprunati mill-isfidi li jiffukaw fuq il-benefiċċji soċjali, ekonomiċi u ambjentali u l-modernizzazzjoni tas-setturi u s-swieq assoċjati tal-bijoekonomija għandhom jiġu appoġġati permezz ta’ riċerka multidixxiplinari, li tmexxi l-innovazzjoni u twassal għall-iżvilupp ta’ strateġiji, prattiki, prodotti u proċessi sostenibbli ġodda. Dan għandu wkoll isegwi approċċ wiesa' lejn l-innovazzjoni li jvarja mill-innovazzjoni teknoloġika, mhux teknoloġika, organizzattiva, ekonomika u soċjali għal, pereżempju, modi għat-trasferiment teknoloġiku, mudelli kummerċjali ġodda, markar u servizzi. Il-potenzjal tal-bdiewa u l-SMEs biex jikkontribwixxu għall-innovazzjoni fil-qasam għandu jiġi rikonoxxut. L-approċċ għall-bijoekonomija għandu jieħu kont tal-importanza tal-għarfien lokali u tad-diversità.

2.3.   Linji ġenerali ta’ attivitajiet

(a)   Agrikoltura u forestrija sostenibbli

L-għan huwa li jiġu pprovduti ikel, għalf, bijomassa u materja prima oħra suffiċjenti, filwaqt li jiġu ssalvagwardjati r-riżorsi naturali, bħall-ilma, il-ħamrija u l-bijodiversità, f'perspettiva Ewropea u dinija, u jissaħħu s-servizzi ta' ekosistemi, inklużi l-ġestjoni u l-mitigar tat-tibdil fil-klima. L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq iż-żieda tal-kwalità u l-valur tal-prodotti agrikoli billi jkun hemm agrikoltura aktar sostenibbli u produttiva, u sistemi ta' foresterija, li jkunu varji u reżiljenti u effiċjenti fl-użu tar-riżorsi (f'termini ta' karborju baxx u kontribut estern baxx u l-ilma), jipproteġu r-riżorsi naturali, jipproduċu anqas skart u jistgħu jadattaw għal ambjent dejjem jinbidel. Barra minn hekk, l-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq l-iżvilupp ta' servizzi, kunċetti u politiki għal għajxien rurali b’saħħtu u l-inkoraġġiment ta' konsum sostenibbli.

B'mod partikolari għall-foresterija, l-għan huwa li jiġu prodotti b'mod sostenibbli prodotti b'bażi bijoloġika u jitwettqu servizzi ta’ ekosistemi b'konsiderazzjoni debita għall-aspetti ekonomiċi, ekoloġiċi u soċjali tal-foresterija. L-attivitajiet ser jiffukaw fuq l-iżvilupp ulterjuri tal-produzzjoni u s-sostenibbiltà ta' sistemi tal-foresterija li jkunu effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u strumentali fit-tisħiħ tar-reżiljenza tal-foresti u l-protezzjoni tal-bijodiversità, u li jistgħu jissodisfaw id-domanda ogħla għall-bijomassa.

L-interazzjoni ta' pjanti funzjonali mas-saħħa u l-benesseri, kif ukoll l-isfruttament tal-ortikultura u l-foresterija għall-iżvilupp ta' tħaddir urban, ser tiġi wkoll ikkunsidrata.

(b)   Settur alimentari agrikolu sostenibbli u kompetittiv għal dieta sikura u sana

L-għan huwa li jintlaħqu l-ħtiġijiet taċ-ċittadini u tal-ambjent għal ikel sikur, tajjeb għas-saħħa u bi prezz raġonevoli, u li l-ipproċessar,id-distribuzzjoni u l-konsum tal-ikel u l-għalf ikun aktar sostenibbli u s-settur alimentari aktar kompetittivi filwaqt li jiġi kkunsidrat ukoll il-komponent kulturali tal-kwalità tal-ikel. L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq ikel tajjeb għas-saħħa u sikur għal kulħadd, għażliet informati tal-konsumatur, soluzzjonijiet djetetiċi u innovazzjonijiet għal saħħa mtejba u metodi ta’ pproċessar tal-ikel kompetittivi li jintużaw anqas riżorsi u addittivi u jipproduċu anqas prodotti sekondarji, skart u emissjonijiet ta’ gassijiet b’effett ta’ serra.

(c)   Sfruttar tal-potenzjal tar-riżorsi akkwatiċi ħajjin

L-għan huwa li r-riżorsi akkwatiċi ħajjin jiġu ġestiti, sfruttati b'mod sostenibbbli u miżmuma sabiex jiġu massimizzati l-benefiċċji/qligħ soċjali u ekonomiċi mill-oċeani, l-ibħra u l-ilmijiet interni tal-Ewropa filwaqt li tiġi protetta l-bijodiversità. L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq kontribuzzjoni ottimali biex ikunu żgurati l-provvisti tal-ikel billi jiġi żviluppat is-sajd sostenibbli u favur l-ambjent, fuq ġestjoni sostenibbli tal-ekosistemi li jipprovdu oġġetti u servizzi, fuq akkwakultura Ewropea kompetittiva kif ukoll favorevoli għall-ambjent fil-kuntest tal-ekonomija globali, u fuq li tingħata spinta lill-innovazzjoni tal-baħar u dik marittima permezz tal-bijoteknoloġija sabiex ittejjeb it-tkabbir marittimu ("blu") intelliġenti.

(d)   Industriji b'bażi bijoloġiċi sostenibbli u kompetittivi u s-sostenn għall-iżvilupp ta' bijoekonomija Ewropea

L-għan huwa l-promozzjoni ta’ industriji Ewropej b’bażi bijoloġika b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju, effiċjenti fl-użu tar-riżorsi, sostenibbli u kompetittivi. L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq it-trawwim tal-bijoekonomija bbażata fuq l-għarfien permezz tat-trasformazzjoni tal-proċessi u l-prodotti industrijali konvenzjonali f’dawk ta’ riżorsi b’bażi bijoloġika u effiċjenti fl-enerġija, l-iżvilupp ta’ bijoraffineriji tat-tieni ġenerazzjoni u ta' dik sussegwenti integrati, l-ottimizzazzjoni tal-użu tal-bijomassa mill-produzzjoni primarja, prodotti sekondarji tal-industrija tal-bijoskart u b’bażi bijoloġika, u l-ftuħ ta’ swieq ġodda permezz ta’ appoġġ ta’ sistemi ta' satandarizzazzjoni b ta’ ċertifikazzjoni, kif ukoll attivitajiet regolatorji u ta’ dimostrazzjoni/prova fuq il-post, filwaqt li jitqiesu l-implikazzjonijiet tal-bijoekonomija fuq l-użu tal-art u t-tibdil fl-użu tal-art, kif ukoll il-fehmiet u t-tħassib tas-soċjetà ċivili.

(e)   Riċerka tal-baħar u marittima trasversali

L-għan hu li jiżdied l-impatt tal-ibħra u l-oċeani tal-Unjoni fuq is-soċjetà u t-tkabbir ekonomiku permezz tal-isfruttar sostenibbli tar-riżorsi tal-baħar kif ukoll l-użu ta' sorsi differenti tal-enerġija tal-baħar u l-firxa wiesgħa ta' użi differenti magħmula mill-ibħra.

L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq sfidi trasversali tal-baħar u marittimi xjentifiċi u teknoloġiċi bil-ħsieb tar-rilaxx tal-potenzjal tal-ibħra u l-ilmijiet interni mal-firxa tal-industriji tal-baħar u marittimi, filwaqt li jiġi protett l-ambjent u jsir adattament għat-tibdil fil-klima. Approċċ strateġiku koordinat għar-riċerka tal-baħar u marittima tul l-isfidi u l-prijoritajiet kollha ta’ Orizzont 2020 ser jappoġġa wkoll l-implimentazzjoni tal-linji ta' politika rilevanti tal-Unjoni biex jgħin iwassal l-objettivi ewlenin tat-tkabbir tal-qasam tal-baħar.

3.   Enerġija sikura, nadifa u effiċjenti

3.1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku huwa li tiġi żgurata t-transizzjoni għal sistema tal-enerġija affidabbli, abbordabbli, aċċettata pubblikament, sostenibbli u kompetittiva, bil-għan li tnaqqas id-dipendenza fuq il-fjuwil fossili fid-dawl taż-żieda fl-iskarsezza tar-riżorsi, iż-żieda fil-ħtiġijiet tal-enerġija u t-tibdil fil-klima.

L-Unjoni beħsiebha tnaqqas l-emissjonijiet tal-gassijiet b’effett ta’ serra b’20 % taħt il-livelli tal-1990 sas-sena 2020, bi tnaqqis ulterjuri għal 80-95 % sal-2050. Barra minn hekk, sorsi rinnovabbli għandhom ikopru 20 % tal-konsum finali tal-enerġija fl-2020, flimkien ma’ mira fl-effiċjenza tal-enerġija ta’ 20 %. Il-kisba ta’ dawn l-objettivi ser tirrikjedi tibdil radikali tas-sistema tal-enerġija, li tikkombina l-profil ta' karborju baxx u l-iżvilupp ta’ alternattivi għall-fjuwils fossili, is-sigurtà u l-abbordabbiltà tal-enerġija, filwaqt li fl-istess ħin tissaħħaħ il-kompetittività ekonomika tal-Ewropa. L-Ewropa bħalissa tinsab ’il bogħod minn din il-mira globali. 80 % tas-sistema Ewropea tal-enerġija għadha tiddependi fuq il-fjuwils fossili, u s-settur jipproduċi 80 % tal-emissjonijiet tal-gassijiet b’effett ta’ serra tal-Unjoni kollha. Bil-għan li jinkisbu l-objettivi fit-tul dwar il-klima u l-enerġija tal-Unjoni, hu adatt li jiżdied is-sehem tal-baġit dedikat għall-enerġija rinnovabbli, l-effiċjenza fl-użu tal-enerġija mill-utent, in-netwerks intelliġenti tal-enerġija u l-attivitajiet tal-ħżin tal-enerġija kif imqabbla mas-Seba' Programm Kwadru, u jiżdied il-baġit dedikat għall-kummerċjalizzazzjoni tal-attivitajiet tal-innovazzjoni tal-enerġija mwettqa taħt il-Programm Enerġija Intelliġenti-Ewropa fi ħdan il-Programm Qafas dwar il-Kompetittività u l-Innovazzjoni (2007 sa 2013). L-allokazzjoni totali għal dawn l-attivitajiet għandha tipprova tilħaq tal-anqas 85 % tal-baġit taħt din l-isfida tas-soċjetà. Kull sena 2,5 % tal-PDG tal-Unjoni jintefaq fuq l-importazzjonijiet tal-enerġija u dan x’aktarx li se jiżdied. Din it-tendenza twassal għal dipendenza totali fuq iż-żejt u l-importazzjonijiet tal-gass sal-2050. Affaċċati bil-prezzijiet volatili tal-enerġija fis-suq globali, flimkien ma’ tħassib dwar is-sigurtà tal-provvista, l-industriji u l-konsumaturi Ewropej qed jonfqu sehem dejjem jikber tad-dħul tagħhom fuq l-enerġija. Il-bliet Ewropej huma responsabbli għal 70-80 % (10) tal-konsum totali tal-enerġija fl-Unjoni u għal madwar l-istess sehem tal-emissjonijiet ta' gass b'effett ta' serra.

Il-Pjan Direzzjonali lejn ekonomija kompetittiva b’livell baxx ta’ karbonju fl-2050 (11) jissuġġerixxi li t-tnaqqis immirat fl-emissjonijiet tal-gassijiet b’effett ta’ serra jkollu jiġi sodisfatt l-aktar fit-territorju tal-Unjoni. Dan ikun jinvolvi tnaqqis fl-emissjonijiet tas-CO2 ta’ aktar minn 90 % sal-2050 għas-settur tal-enerġija, ta’ aktar minn 80 % fl-industrija, ta’ mill-inqas 60 % fit-trasport u ta’ madwar 90 % fis-settur residenzjali u s-servizzi. Il-Pjan Direzzjonali juri wkoll li l-gass naturali, fost l-oħrajn, fil-perijodu ta’ żmien qasir sa medju, jista' jikkontribwixxi għat-trasformazzjoni tas-settur tal-enerġija, meta kkombinat mal-użu tat-teknoloġija għall-ġbir u l-ħżin tad-dijossidu tal-karbonju (CCS).

Sabiex jinkiseb it-tnaqqis ambizzjuż, jeħtieġ li jsiru investimenti sinifikanti fir-riċerka, l-iżvilupp, id-dimostrazzjoni u d-diffużjoni fis-suq, bi prezzijiet abbordabbli, ta’ teknoloġiji u servizzi tal-enerġija effiċjenti, bla periklu, sikuri u affidabbli b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju, inklużi l-ħżin tal-elettriku u d-diffużjoni ta' sistemi tal-enerġija żgħar u mikro. Dawn għandhom jimxu id f’id ma’ soluzzjonijiet mhux teknoloġiċi kemm fir-rigward tal-provvista kif ukoll id-domanda, inkluż bil-bidu għal proċessi ta' parteċipazzjoni u jiġu integrati l-konsumaturi. Dan kollu għandu jkun parti minn politika integrata u sostenibbli ta’ livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju, inkluż il-kontroll ta’ teknoloġiji abilitanti ewlenin, b’mod partikolari, soluzzjonijiet tal-ICT u manifattura, ipproċessar u materjali avvanzati. L-għan huwa li jiġu żviluppati u prodotti teknoloġiji u servizzi effiċjenti fl-enerġija, inkluża l-integrazzjoni tal-enerġija rinnovabbli, li b’mod wiesa’jistgħu jiġu inklużi fis-swieq Ewropej u internazzjonali u li tiġi stabbilita ġestjoni intelliġenti tad-domanda bbażata fuq suq tal-kummerċ tal-enerġija miftuħ u trasparenti u sistemi sikuri ta’ ġestjoni intelliġenti tal-effiċjenza fl-enerġija.

3.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

It-teknoloġiji u s-soluzzjonijiet ġodda għandhom jikkompetu fuq il-prezz u l-affidabbiltà kontra sistemi tal-enerġija ferm ottimizzati b’operaturi u teknoloġiji stabbiliti sew. Ir-riċerka u l-innovazzjoni huma importanti ħafna biex jagħmlu lil dawn is-sorsi tal-enerġija l-ġodda, aktar nodfa, b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju u aktar effiċjenti kummerċjalment attraenti fuq l-iskala meħtieġa. La l-industrija waħedha, u lanqas l-Istati Membri individwalment, ma huma kapaċi jġorru l-ispejjeż u r-riskji, li l-katalizzaturi ewlenin tagħhom (transizzjoni lejn ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju, li tipprovdi enerġija bi prezz raġonevoli u sikura) huma barra mis-suq.

L-aċċellerazzjoni ta’ dan l-iżvilupp se tkun teħtieġ approċċ strateġiku fil-livell tal-Unjoni, li tkopri l-provvista, id-domanda u l-użu tal-enerġija fil-bini, is-servizzi, l-użu domestiku, it-trasport u il-ktajjen tal-valur industrijali. Dan ser jinkludi allinjament tar-riżorsi madwar l-Unjoni, inklużi l-Fondi tal-Politika ta’ Koeżjoni, b’mod partikolari permezz tal-istrateġiji nazzjonali u reġjonali għall-ispeċjalizzazzjoni intelliġenti, l-iskemi għall-iskambju ta’ kwoti ta’ emissjonijiet (ETS), l-akkwist pubbliku u mekkaniżmi oħra ta’ ffinanzjar. Din ser teħtieġ ukoll politiki regolatorji u ta’ skjerament tal-enerġija rinnovabbli u effiċjenza fl-enerġija, assistenza teknika mfassla skont il-bżonn u bini ta’ kapaċitajiet sabiex jitneħħew ostakli mhux teknoloġiċi.

Il-Pjan Strateġiku Ewropew għat-tat-Teknoloġija tal-Enerġija (Pjan SET) joffri dan l-approċċ strateġiku. Huwa jipprovdi aġenda fit-tul sabiex jiġu indirizzati l-ostakli prinċipali għall-innovazzjoni li qed jiffaċċjaw it-teknoloġiji tal-enerġija fir-riċerka fil-fruntiera u R&Ż/stadji tal-prova ta’ kunċett, u għall-istadju ta’ dimostrazzjoni meta l-kumpaniji jfittxu kapital sabiex jiffinanzjaw proġetti kbar, l-ewwel tat-tip tagħhom u biex jiftħu l-proċess ta’ skjerament tas-suq. It-teknoloġiji emerġenti l-ġodda b'potenzjal ta' sfrattu mhumiex ser jiġu ttraskurati.

Ir-riżorsi meħtieġa għall-implimentazzjoni tal-Pjan SET kollu ġew stmati għal EUR 8 biljun fis-sena matul l-10 snin li ġejjin (12). Dan huwa ferm lil hinn mill-kapaċità tal-Istati Membri individwali jew il-partijiet interessati ta’ riċerka u industrijali waħedhom. L-investimenti fir-riċerka u l-innovazzjoni fil-livell tal-Unjoni huma meħtieġa, flimkien mal-mobilizzazzjoni tal-isforzi madwar l-Ewropa fil-forma ta’ implimentazzjoni konġunta u tqassim tar-riskju u l-kapaċità. Il-finanzjament tal-Unjoni fir-riċerka u l-innovazzjoni tal-enerġija għalhekk għandu jikkumplementa l-attivitajiet tal-Istati Membri billi jiffoka fuq teknoloġiji u attivitajiet avvanzati b’valur miżjud tal-Unjoni ċar, b’mod partikolari dawk b’potenzjal għoli ta’ ingranaġġ tar-riżorsi nazzjonali u joħloq l-impjiegi fl-Ewropa. L-azzjoni fil-livell tal-Unjoni għandha tappoġġa ukoll programmi ta’ riskju għoli, prezz għoli u għal żmien twil li jmorru lil hinn milli jistgħu jagħmlu Stati Membri individwali, jgħaqqdu l-isforzi sabiex jitnaqqsu r-riskji ta’ investiment fl-attivitajiet fuq skala kbira bħad-dimostrazzjoni industrijali u jiżviluppaw soluzzjonijiet ta’ enerġija interoperabbli madwar l-Ewropa kollha.

L-implimentazzjoni tal-Pjan SET bħala l-pilastru ta’ riċerka u innovazzjoni tal-politika Ewropea tal-enerġija ser issaħħaħ is-sigurtà tal-provvista tal-Unjoni u t-transizzjoni lejn ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju, tgħin ir-rabta tal-programmi ta’ riċerka u innovazzjoni ma’ investimenti trans-Ewropej u reġjonali fl-infrastruttura tal-enerġija u żżid ir-rieda tal-investituri li jirrilaxxaw il-kapital għal proġetti b’perjodi ta’ implimentazzjoni twal u b’riskji sinifikanti fir-rigward tat-teknoloġija u tas-suq. Ser joħloq opportunitajiet għall-innovazzjoni għall-kumpaniji żgħar u kbar u tgħinhom isiru jew jibqgħu kompetittivi fil-livell dinji, fejn l-opportunitajiet għat-teknoloġiji tal-enerġija huma kbar u qed jiżdiedu.

Fix-xena internazzjonali, l-azzjoni li tittieħed fil-livell tal-Unjoni tipprovdi 'massa kritika' biex tiġbed l-interess ta’ partijiet oħra fuq quddiem fit-teknoloġija u biex trawwem sħubiji internazzjonali sabiex jintlaħqu l-objettivi tal-Unjoni. Dan ser jagħmilha aktar faċli għall-imsieħba internazzjonali biex jinteraġixxu mal-Unjoni sabiex jibnu azzjonijiet komuni fejn ikun hemm benefiċċju u interess komuni.

L-attivitajiet taħt din l-isfida tas-soċjetà għalhekk se jiffurmaw s-sinsla teknoloġika tal-politika Ewropea tal-enerġija u l-klima. Dawn ser jikkontribwixxu wkoll għall-kisba tal-inizjattiva ewlenija 'Unjoni tal-Innovazzjoni' fil-qasam tal-enerġija u għall-ilħuq tal-għanijiet tal-politika elenkati fl-inizjattivi ewlenin ‘Ewropa Effiċjenti fl-Użu tar-Riżorsi’, ‘Politika Industrijali għall-Era tal-Globalizzazzjoni’ u ‘Aġenda diġitali għall-Ewropa’.

Attivitajiet ta’ riċerka u innovazzjoni dwar il-fissjoni nukleari u l-enerġija mill-fużjoni jitwettqu fil-programm Euratom stabbilit mir-Regolament (Euratom) Nru 1314/2013 Fejn adatt, għandhom jiġu previsti s-sinerġiji possibbli bejn din l-isfida tas-soċjetà u l-programm Euratom.

3.3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

(a)   Tnaqqis fil-konsum tal-enerġija u l-impronta tal-karbonju permezz ta’ użu intelliġenti u sostenibbli

L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq ir-riċerka u l-ittestjar fuq skala sħiħa ta’ kunċetti ġodda, soluzzjonijiet mhux teknoloġiċi, komponenti teknoloġiċi aktar effiċjenti, soċjalment aċċetabbli u abbordabbli u sistemi b’intelliġenza integrata, sabiex jippermettu ġestjoni tal-enerġija f’ħin reali għall-bini ġdid u eżistenti, bini kważi mingħajr emissjonijiet, kważi mingħajr enerġija u b'enerġija pożittiva, bini mmodifikat, bliet u distretti, tisħin u tkessiħ rinnovabbli, industriji effiċjenti ħafna u adozzjoni bil-massa ta’ effiċjenza fl-enerġija u soluzzjonijiet u servizzi ta' ffrankar ta' enerġija minn kumpaniji, individwi, komunitajiet u bliet.

(b)   Provvista tal-elettriku b'livell baxx ta' emissjonijiet ta' karbonju, bl-orħos prezz

L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq ir-riċerka, l-iżvilupp u d-demostrazzjoni fuq skala sħiħa ta' enerġiji rinnovabbli innovattivi, l-impjanti tal-enerġija b'kombustibbli fossili effiċjenti, flessibbli u b'emissjonijiet baxxi ta' karbonju u l-ġbir u l-ħżin tal-karbonju, jew teknoloġiji ta' użu mill-ġdid tas-CO2, li joffru fuq skala kbira, u bi prezz orħos, teknoloġiji sikuri għall ambjent b'effiċjenza ta' konverżjoni ogħla u disponibbiltà ogħla għall-ambjenti differenti tas-suq u operattivi.

(c)   Sorsi alternattivi ta’ fjuwils u enerġija mobbli

L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq ir-riċerka, l-iżvilupp u d-dimostrazzjoni fuq skala sħiħa ta’ teknoloġiji u ktajjen ta’ valur biex jagħmlu l-bijoenerġija u fjuwils alternattivi oħra aktar kompetittivi u sostenibbli, għall-enerġija u t-tisħin u għat-trasport bl-art, marittimu u bl-ajru b'potenzjal għal konverżjoni tal-enerġija aktar effiċjenti, biex inaqqsu t-tul ta’ żmien meħtieġ għat-tqegħid fis-suq taċ-ċelloli tal-fjuwils u tal-idroġenu u biex jinħolqu alternattivi ġodda b’potenzjal ta’ maturità fit-tul.

(d)   Grilja tal-elettriku Ewropea unika u intelliġenti

L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq ir-riċerka, l-iżvilupp u d-dimostrazzjoni fuq skala sħiħa ta’ teknoloġiji intelliġenti ġodda tal-grilji tal-enerġija, it-teknoloġiji ta' appoġġ u bilanċ li jippermettu flessibbilità u effiċjenza aktar għolja, inklużi l-impjanti tal-enerġija konvenzjonali, l-ħżin flessibbli tal-enerġija, is-sistemi u d-disinji tas-suq biex jippjanaw, jissorveljaw, jikkontrollaw u joperaw b’mod sikur netwerks interoperabbli, inklużi kwistjonijiet ta' standardizzazzjoni, f’suq miftuħ, dekarbonizzat, ambjentalment sostenibbli, reżiljenti għall-klima u kompetittiv, taħt kondizzjonijiet normali u ta’ emerġenza.

(e)   Għarfien u teknoloġiji ġodda

L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq ir-riċerka multidixxiplinari dwar teknoloġiji tal-enerġija nodfa, sikuri u sostenibbli (inklużi azzjonijiet viżjonarji) u l-implimentazzjoni konġunta ta’ programmi ta’ riċerka pan-Ewropej u faċilitajiet mill-aqwa.

(f)   Teħid robust ta’ deċiżjonijiet u involviment pubbliku

L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq l-iżvilupp ta’ għodod, metodi, mudelli u xenarji viżjonarji u ta' perspettiva għal appoġġ tal-politika robust u transparenti, inkluż attivitajiet dwar l-involviment tal-pubbliku, l-involviment tal-utent, l-impatt ambjentali, u l-valutazzjoni tas-sostenibbiltà b'titjib tal-intendiment ta' xejriet u prospetti soċjoekonomiċi relatati mal-enerġija.

(g)   Kummerċjalizzazzjoni tal-innovazzoni tal-enerġija - nibnu fuq Enerġija Intelliġenti - Ewropa

L-attivitajiet għandhom jibnu fuq u jkomplu jsaħħu lil dawk meħuda fil-programm Enerġija Intelliġenti -Ewropa -(IEE). Huma għandhom jiffukaw fuq l-innovazzjoni applikata u l-promozzjoni ta' standards biex jiffaċilitaw it-tqegħid fis-suq ta’ teknoloġiji u servizzi tal-enerġija, biex jiġu indirizzati l-ostakoli mhux teknoloġiċi u biex jaċċelleraw l-implimentazzjoni kost-effettiva tal-politiki tal-enerġija tal-Unjoni. Ser tingħata attenzjoni wkoll lill-innovazzjoni għall-użu intelliġenti u sostenibbli ta' teknoloġiji eżistenti.

4.   Trasport Intelliġenti, Ekoloġiku u Integrat

4.1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku huwa li tinkiseb sistema tat-trasport Ewropea li tkun effiċjenti fl-użu tar-riżorsi, favur l-ambjent u l-klima, sikura u bla xkiel għall-benefiċċju taċ-ċittadini kollha, l-ekonomija u s-soċjetà.

L-Ewropa għandha tirrikonċilja l-ħtiġijiet tal-mobbiltà dejjem tikber taċ-ċittadini u l-oġġetti tagħha u l-ħtiġijiet dejjem jinbidlu ffurmati minn sfidi demografiċi u soċjali ġodda mal-imperattivi tal-prestazzjoni ekonomika u r-rekwiżiti ta’ soċjetà b’livell baxx ta’ karbonju u effiċjenti fl-użu tal-enerġija u ekonomija reżiljenti għall-klima. Minkejja t-tkabbir tiegħu, is-settur tat-trasport għandu jikseb tnaqqis sostanzjali tal-gassijiet b’effett ta’ serra u impatti negattivi ekoloġiċi oħra, u għandu jtemm id-dipendenza tiegħu miż-żejt u fjuwils fossili oħra, filwaqt li jżomm livelli għoljin ta’ effiċjenza u mobbiltà u jippromwovi koeżjoni territorjali.

Il-mobbiltà sostenibbli tista’ tinkiseb biss permezz ta’ bidla radikali fis-sistema tat-trasport inkluż it-trasport pubbliku, ispirata minn skoperti fir-riċerka tat-trasport, innovazzjoni wiesgħa, u implimentazzjoni koerenti madwar l-Ewropa kollha ta’ soluzzjonijiet aktar ekoloġiċi, sikuri, affidabbli u intelliġenti ta’ trasport.

Ir-riċerka u l-innovazzjoni għandhom iwasslu għal avvanzi ffukati u f’waqthom għall-mezzi kollha ta' trasport li ser jgħinu biex jinkisbu l-objettivi ewlenin tal-politika tal-Unjoni, filwaqt li jagħtu spinta lill-kompetittività ekonomika u jappoġġaw it-transizzjoni għal ekonomija reżistenti għat-tibdil fil-klima, effiċjenti fl-użu tal-enerġija u b’emissjoni baxxa ta' karbonju, u jżommu t-tmexxija globali tas-suq kemm għall-industrija tas-servizzi kif ukoll l-industrija tal-manifattura.

Għalkemm l-investimenti meħtieġa fir-riċerka, l-innovazzjoni u l-mobilizzazzjoni ser ikunu sinifikanti, in-nuqqas ta’ titjib tas-sostenibbiltà tas-sistema tat-trasport kollha kemm hi u n-nuqqas li tinżamm it-tmexxija teknoloġika Ewropea fit-trasport ser jirriżultaw fi spejjeż għolja b’mod inaċċettabbli tas-soċjetà, ekoloġiċi u ekonomiċi fit-tul, u konsegwenzi ta' ħsara fuq l-impjiegi u t-tkabbir ekonomiku Ewropew fit-tul.

4.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

It-trasport huwa katalizzatur ewlieni tal-kompetittività u t-tkabbir ekonomiku tal-Ewropa. Dan jiżgura l-mobbiltà tal-persuni u oġġetti meħtieġa għal suq integrat uniku Ewropew, koeżjoni territorjali u soċjetà miftuħa u inklużiva. Jirrappreżenta wieħed mill-akbar assi tal-Ewropa f’termini ta’ kapaċità industrijali u kwalità tas-servizz, u għandu rwol ewlieni f’ħafna mis-swieq dinjija. L-industrija tat-trasport u l-manifattura tat-tagħmir tat-trasport flimkien jirrappreżentaw 6,3 % tal-PDG tal-Unjoni. Il-kontribuzzjoni ġenerali tas-settur tat-trasport għall-ekonomija tal-Unjoni hija anke akbar, b'kont meħud tal-kummerċ, is-servizzi u l-mobbiltà tal-ħaddiema. Fl-istess ħin, l-industrija Ewropea tat-trasport tiffaċċja kompetizzjoni li ssir dejjem aktar ħarxa minn partijiet oħra tad-dinja. Se jkunu meħtieġa teknoloġiji radikali biex jiżguraw il-vantaġġ kompetittiv fil-futur tal-Ewropa u biex itaffu l-iżvantaġġi tas-sistema tat-trasport attwali tagħna.

Is-settur tat-trasport huwa kontributur ewlieni għall-gassijiet b’effett ta’ serra u jiġġenera sa kwart mill-emissjonijiet kollha. Huwa wkoll kontributur ewlieni għal problemi oħrajn tat-tniġġis tal-arja. It-trasport għadu 96 % dipendenti fuq il-fjuwils fossili. Huwa essenzjali li jitnaqqas dan l-impatt ambjent permezz ta' titjib teknoloġiku mmirat, b'konsiderazzjoni li kull mod ta' trasport jiffaċċja sfidi varji u huwa karatterizzat minn ċikli ta' integrazzjoni teknoloġika differenti. Barra minn hekk, il-konġestjoni hija problema dejjem tikber; is-sistemi mhumiex intelliġenti biżżejjed; l-għażliet alternattivi għall-bidla lejn mezzi ta' trasport aktar sostenibbli mhumiex dejjem attraenti; il-fatalitajiet fit-toroq jibqgħu għolja b'mod drammatiku sa 34 000 kull sena fl-Unjoni; iċ-ċittadini u n-negozji jistennew sistema ta' trasport li tkun aċċessibbli għal kulħadd, mingħajr periklu u sikura. Il-kuntest urban joħloq sfidi speċifiċi u jipprovdi opportunitajiet għas-sostenibbiltà tat-trasport u għal kwalità aħjar tal-ħajja.

Fi ftit għexieren ta' snin ir-rati ta' tkabbir tat-trasport mistennija li jwasslu għal paraliżi fit-traffiku Ewropew u jagħmlu l-ispejjeż ekonomiċi u l-impatt fis-soċjetà tiegħu insopportabbli, b'riperkussjonijiet ekonomiċi u soċjali negattivi. Jekk it-tendenzi tal-passat jibqgħu fil-futur, il-parametru tal-passiġġieri-kilometri huwa mbassar li jirdoppja tul l-40 sena li ġejjin u jikber darbtejn aktar malajr għall-ivvjaġġar bl-ajru. L-emissjonijiet tas-CO2 ser jiżdiedu b’35 % sal-2050 (13). L-ispejjeż tal-konġestjoni se jżidu b’madwar 50 %, għal kważi EUR 200 biljun kull sena. L-ispejjeż esterni tal-inċidenti se jiżdiedu b’madwar EUR 60 biljun meta mqabbla mal-2005.

Iż-żamma tal-istatus quo għalhekk mhijiex waħda mill-possibbiltajiet. Ir-riċerka u l-innovazzjoni, xprunati minn objettivi ta’ politika u ffokati fuq l-isfidi ewlenin, għandhom jikkontribwixxu sostanzjalment biex jintlaħqu l-miri tal-Unjoni li tiġi llimitata ż-żieda fit-temperatura globali għal 2 °C, li jitnaqqsu 60 % tal-emissjonijiet tas-CO2 mit-trasport, li jitnaqqsu b’mod drastiku l-ispejjeż tal-konġestjoni u l-aċċidenti, u li prattikament jiġu eradikati l-imwiet fit-toroq sal-2050 (13).

Il-problemi tat-tniġġis, il-konġestjoni, is-sikurezza u s-sigurtà huma problemi komuni għall-Unjoni kollha, u jitolbu risposti kollaborattivi mill-Ewropa kollha. L-aċċellerazzjoni tal-iżvilupp u tal-mobilizzazzjoni ta' teknoloġiji ġodda u soluzzjonijiet innovattivi għall-vetturi (14), l-infrastrutturi u l-ġestjoni tat-trasport ser ikunu essenzjali biex fl-Unjoni tinkiseb sistema ta' trasport intermodali u multimodali aktar nadifa, anqas perikoluża, aktar sikura, aċċessibbli u aktar effiċjenti; biex jintlaħqu r-riżultati meħtieġa għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u t-titjib fl-effiċjenza tar-riżorsi; u biex tinżamm it-tmexxija Ewropea fis-swieq mondjali għat-trasport realatat mal-oġġetti u s-servizz. Dawn l-objettivi ma jistgħux jintlaħqu permezz ta’ sforzi nazzjonali frammentati waħedhom.

Il-finanzjament fil-livell tal-Unjoni għar-riċerka u innovazzjoni tat-trasport se jikkumplementa l-attivitajiet tal-Istati Membri billi jiffoka fuq attivitajiet b’valur miżjud ċar Ewropew. Dan ifisser li ser titqiegħed enfasi fuq l-oqsma ta' prijorità li jkunu f'parità mal-objettivi tal-politika Ewropea fejn ikun meħtieġ sforz massiv kritiku, fejn is-soluzzjonijiet ta' trasport integrati interoperabbli jew multimodali fl-Ewropa kollha jistgħu jgħinu biex jitneħħew ir-restrinġimenti (bottlenecks) fis-sistema tat-trasport, jew fejn l-isforzi ta' pooling transnazzjonalment u li jsir użu aħjar ta' u t-tixrid b'mod effettiv tal-evidenza ta' riċerka eżistenti jistgħu jnaqqsu r-riskji ta' investiment fir-riċerka, jinizjaw standards komuni u jnaqqsu ż-żmien li fih ir-riżultati tar-riċerka jidħlu fis-suq.

L-attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni għandhom jinkludu firxa wiesgħa ta' inizjattivi, inklużi sħubiji pubbliċi-privati rilevanti, li jkopru l-katina ta' innovazzjoni totali u jsegwu approċċ integrat biex jiġu innovati s-soluzzjonijiet tat-trasport. Diversi attivitajiet huma speċifikament maħsuba biex jgħinu jwasslu r-riżultati fis-suq: approċċ programmatiku lejn ir-riċerka u l-innovazzjoni, proġetti ta’ dimostrazzjoni, azzjonijiet ta’ użu mis-suq u appoġġ għal standardizzazzjoni, regolamentazzjoni u strateġiji ta' akkwist innovattivi lkoll jaqdu dan il-għan. Barra minn hekk, l-użu tal-involviment u kompetenza tal-partijiet interessati se jgħin jingħalaq id-distakk bejn ir-riżultati tar-riċerka u l-mobilizzazzjoni tagħhom fis-settur tat-trasport.

L-investiment fir-riċerka u l-innovazzjoni għal sistema ta’ trasport affidabbli, aktar ekoloġika, aktar intelliġenti u integrata bis-sħiħ ser jagħti kontribuzzjoni importanti lill-objettivi tal-istrateġija Ewropa 2020 u tal-inizjattiva ewlenija tagħha 'Unjoni tal-Innovazzjoni'. L-attivitajiet ser jappoġġaw l-implimentazzjoni tal-White Paper „"Pjan direzzjonali għal Żona Unika Ewropea tat-Trasport — Lejn sistema tat-trasport kompetittiva u li tuża r-riżorsi b'mod effiċjenti". Dawn ser jikkontribwixxu wkoll għall-għanijiet tal-politika deskritti fl-inizjattivi ewlenin ‘Ewropa Effiċjenti fl-Użu tar-Riżorsi’, ‘Politika Industrijali għall-Era tal-Globalizzazzjoni’ u ‘Aġenda Diġitali għall-Ewropa’. Huma ser jinterfaċċaw ukoll mal-Inizjattivi ta' Programmar Konġunt rilevanti.

4.3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

L-attivitajiet ser jiġu organizzati b'mod li jiġi permess approċċ integrat u speċifiku għal kull mezz kif adatt. Ser ikunu meħtieġa viżibbiltà u kontinwità multiannwali sabiex jittieħed kont tal-ispeċifiċitajiet ta' kull mezz ta' trasport u n-natura olistika tal-isfidi, kif ukoll l-Aġendi Strateġiċi rilevanti tar-Riċerka u l-Innovazzjoni tal-Pjattaformi tat-Teknoloġija Ewropej relatati mat-trasport.

(a)   Trasport effiċjenti fl-użu tar-riżorsi li jirrispetta l-ambjent

L-għan hu li jiġi mminimizzat l-impatt tas-sistemi tat-trasport fuq il-klima u l-ambjent (inklużi t-tniġġis ta' storbju u tniġġis tal-arja) billi tittejjeb il-kwalità u l-effiċjenza tagħhom fl-użu tar-riżorsi naturali u fjuwils billi jitnaqqsu l-emissjonijiet ta' gass b'effett serra u d-dipendenza minn fjuwils fossili.

Il-fokus tal-attivitajiet għandu jkun li jitnaqqas il-konsum ta' riżorsi, b'mod partikolari l-fjuwils fossili, l-emissjonijiet ta' gass b'effett serra u l-livelli ta' storbju, kif ukoll li titjieb l-effiċjenza tat-trasport u l-vetturi; li jiġu aċċellerati l-iżvilupp, il-manifatturar u l-mobilizzazzjoni ta' vetturi ta' ġenerazzjoni ġdida nodfa (li jaħdmu b'elettriku, bl-idroġenu jew b'emissjoni baxxa jew mingħajr emissjoni), inklużi permezz b'avvanzi u ottimizzazzjoni fil-magni, il-ħżin tal-enerġija u l-infrastruttura; li jiġi esplorat u sfruttat il-potenzjal tal-fjuwils alternattivi u sostenibbli u s-sistemi operattivi u ta' propulsjoni aktar effiċjenti, inklużi l-infrastruttura u l-ħlas ta' fjuwils u l-użu ta' infrastrutturi, biex jiġi ottimizzat l-ippjanar u l-użu tal-infrastrutturi, permezz ta' sistemi ta' trasport intelliġenti, il-loġistika, u t-tagħmir intelliġenti; u biex jiżdied l-użu tal-ġestjoni ta' domanda u t-trasport pubbliku u mhux motorizzat u tal-katini ta' mobbiltà intermodali, b'mod partikolari fiż-żoni urbani. Ser tiġi inkoraġġuta l-innovazzjoni bil-għan li fil-mezzi ta' trasport kollha jinkisbu jew emissjonijiet baxxi jew li ma jkun hemm ebda emissjoni

(b)   Mobbiltà aħjar, anqas konġestjoni, aktar sikurezza u sigurtà

L-għan hu li jiġu rrikonċiljati l-ħtiġijiet tal-mobbiltà li dejjem jiżdiedu bi fluwidità mtejba tat-trasport, permezz ta’ soluzzjonijiet innovattivi għal sistemi ta’ trasport bla xkiel, intermodali, inklużivi, aċċessibbli, abbordabbli, bla periklu, sikuri u robusti.

Il-fokus tal-attivitajiet għandu jkun li titnaqqas il-konġestjoni, jitjiebu l-aċċessibbiltà, l-interoperabbiltà u l-għażliet tal-passiġġieri, u li tinlaħaq parità mal-ħtiġijiet tal-utenti billi jiġi żviluppat u promoss it-trasport integrat door-to -door, il-ġestjoni ta' mobbiltà u l-loġistika; biex jissaħħu l-intermodalità u l-mobilizzazzjoni ta' ppjanar intelliġenti u soluzzjonijiet ta' ġestjoni; u biex b'mod drastiku jitnaqqas is-seħħ ta' aċċidenti u l-impatt tat-theddid għas-sigurtà.

(c)   Tmexxija globali tal-industrija Ewropea tat-trasport

L-għan hu li jissaħħu l-kompetittività u l-prestazzjoni tal-industriji tal-manifattura tat-trasport Ewropew u servizzi relatati (inklużi l-proċessi ta' loġistika, il-manutenzjoni, it-tiswija, il-modifikazzjoni u r-riċiklaġġ) filwaqt li jinżammu oqsma ta' tmexxija Ewropea (pereżempju bħall-aeronawtika).

Il-fokus tal-attivitajiet għandu jkun li tiġi żviluppata l-ġenerazzjoni li jmiss ta’ mezzi innovattivi tat-trasport bl-ajru, bl-ilma u bl-art, tiġi żgurata manifattura sostenibbli ta' sistemi u tagħmir innovattivi u titħejja t-triq għal mezzi tat-trasport futuri, billi jsir xogħol fuq teknoloġiji, kunċetti u disinji ġodda, sistemi ta’ kontroll intelliġenti u standards interoperabbli, proċessi ta’ produzzjoni effiċjenti, servizzi u proċeduri ta' ċertifikazzjoni innovattivi, żminijiet iqsar ta’ żvilupp u spejjeż imnaqqsa taċ-ċiklu tal-ħajja mingħajr ma jiġu kompromessi s-sigurtà u s-sikurezza operattivi.

(d)   Riċerka soċjoekonomika u komportamentali u attivitajiet għall-ġejjieni għat-tfassil tal-politika

L-għan hu li jiġi appoġġat it-titjib tat-tfassil tal-politika li hu meħtieġ biex tiġi promossa l-innovazzjoni u jintlaħqu l-isfidi mqajma mit-trasport u jiġu ssodisfati l-ħtiġijiet tas-soċjetà relatati miegħu.

Il-fokus tal-attivitajiet għandu jkun li jiżdied l-intendiment ta’ impatti, xejriet u prospetti soċjoekonomiċi relatati mat-trasport, inkluż l-evoluzzjoni tad-domanda futura, u li dawk li jfasslu l-politika tingħatalhom data u analiżi bbażati fuq il-provi. Ser tingħata wkoll attenzjoni għat-tixrid tar-riżultati li joħrġu minn dawn l-attivitajiet.

5.   Azzjoni klimatika, Ambjent, Effiċjenza tar-Riżorsi u l-Materja Prima

5.1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku huwa li jinkisbu ekonomija u soċjetà effiċjenti fl-użu tar-riżorsi - u tal-ilma - u reżistenti għat-tibdil fil-klima, il-protezzjoni tal-ambjent u provvista sostenibbli ta’ materja prima u l-ekosistemi, u sabiex jiġu sodisfatti l-ħtiġijiet ta’ popolazzjoni globali li qed tikber fil-limiti sostenibbli tar-riżorsi naturali u l-ekosistemi tal-pjaneta. L-attivitajiet se jikkontribwixxu biex iżidu l-kompetittività Ewropea u s-sigurtà tal-materja prima u biex itejbu l-benesseri, filwaqt li jiżguraw l-integrità ambjentali, ir-reżiljenza u s-sostenibbiltà, bil-għan li tinżamm medja tat-tisħin globali taħt iż-2 °C u jippermettu lill-ekosistemi u s-soċjetà jadattaw għat-tibdil fil-klima u għal tibdil ambjentali ieħor.

Matul is-seklu 20, id-dinja żiedet kemm l-użu tagħha tal-fjuwil fossili kif ukoll l-estrazzjoni tar-riżorsi materjali b’fattur ta’ għaxar darbiet aktar. Din l-era ta' riżorsi apparentament abbundanti u rħas qed tispiċċa. Il-materja prima, l-ilma, l-arja, il-bijodiveristà u l-ekosistemi terrestri, akkwatiċi u tal-baħar lkoll jinsabu taħt pressjoni. Ħafna mill-ekosistemi ewlenin tad-dinja qed jiġu degradati, filwaqt li sa 60 % tas-servizzi li huma jipprovdu qed jintużaw b’mod mhux sostenibbli. Fl-Unjoni, jintużaw madwar 16-il tunnellata ta’ materjali minn kull persuna kull sena, li minnhom 6 tunnellati jinħlew, u nofshom jispiċċaw fil-miżbliet. Id-domanda globali għar-riżorsi tkompli tiżdied hekk kif il-popolazzjoni qed tiżdied u l-aspirazzjonijiet qed jogħlew, b’mod partikolari ta’ dawk li jaqilgħu dħul medju f’ekonomiji emerġenti. It-tkabbir ekonomiku jeħtieġ li jkun diżakkoppjat mill-użu tar-riżorsi.

It-temperatura medja tal-wiċċ tad-dinja żdiedet b’madwar 0,8 °C matul l-aħħar 100 sena u hija proġettata li tiżdied bejn 1,8 sa 4 °C sal-aħħar tas-seklu 21 (relattiva għall-medja tal-1980-1999) (15). L-impatti probabbli fuq is-sistemi naturali u umani assoċjati ma’ dawn il-bidliet ser ikunu ta' sfida għall-pjaneta u l-kapaċità tagħha li tadatta, kif ukoll jheddu l-iżvilupp futur ekonomiku u l-benesseri tal-umanità.

L-impatti li dejjem jiżdiedu minħabba t-tibdil fil-klima u l-problemi ambjentali, bħall-aċidifikazzjoni tal-oċeani, it-tibdil fiċ-ċirkolazzjoni tal-oċeani, iż-żieda fit-temeperatura tal-ilma tal-baħar, it-tidwib tas-silġ fl-Artiku u t-tnaqqis fis-salinità tal-ilma tal-baħar, id-degradazzjoni u l-użu tal-art, it-telf tal-fertilità tal-ħamrija, l-iskarsezzi tal-ilma, in-nixfa u l-għargħar, il-perikli siżmiċi u volkaniċi, it-tibdil fid-distribuzzjoni spazjali tal-ispeċijiet, it-tniġġis kimiku, l-isfruttament eċċessiv tar-riżorsi u t-telf tal-bijodiversità, jindikaw li l-pjaneta qed toqrob lejn il-konfini tas-sostenibbiltà tagħha. Pereżempju, mingħajr titjib fl-effiċjenza fis-setturi kollha, inkluż permezz tas-sistemi ta' ilma innovattivi, id-domanda għall-ilma hi prevista li taqbeż il-provvista b'40 % fi żmien 20 sena, li ser twassal għal stress u nuqqasijiet gravi ta' ilma. Il-foresti qed jisparixxu b’rata allarmanti ta’ 5 miljun ettaru kull sena. L-interazzjonijiet bejn ir-riżorsi jistgħu jikkawżaw riskji sistemiċi, fejn it-tnaqqis ta’ riżors wieħed jiġġenera punt irriversibbli ta’ żbilanċ għal riżorsi u ekosistemi oħra. Fuq il-bażi tat-tendenzi attwali, l-ekwivalenti ta’ aktar minn żewġ dinjiet se jkunu meħtieġa sal-2050 biex jappoġġaw il-popolazzjoni globali li dejjem tikber.

Il-provvista sostenibbli u l-ġestjoni effiċjenti tar-riżorsi tal-materja prima, inkluż l-esplorazzjoni, l-estrazzjoni, l-ipproċessar, l-użu mill-ġdid, ir-riċiklaġġ u s-sostituzzjoni tagħhom, huma essenzjali għall-funzjonament tas-soċjetajiet moderni u l-ekonomiji tagħhom. Setturi tal-Unjoni, bħal dawk tal-kostruzzjoni, il-kimika, il-vetturi, l-ispazju tal-ajru, il-makkinarju u t-tagħmir, li jipprovdu valur miżjud totali ta’ madwar EUR 1,3 triljun kif ukoll impjiegi għal madwar 30 miljun persuna, jiddependu ħafna mill-aċċess għall-materja prima. Madankollu, qiegħda dejjem issir aktar pressjoni fuq il-provvista ta’ materja prima lill-Unjoni. Barra minn hekk, l-Unjoni tiddependi ħafna fuq l-importazzjonijiet ta’ materja prima ta’ importanza strateġika, li qed jintlaqtu minn rata allarmanti ta’ tagħwiġ tas-suq.

Minbarra dan, l-Unjoni għad għandha depożiti minerali prezzjużi, li l-esplorazzjoni, l-estrazzjoni u l-ipproċessar tagħhom huma limitati minħabba n-nuqqas ta' teknoloġiji adegwati, minn ġestjoni inadegwata taċ-ċiklar tal-iskart u minn nuqqas ta' investiment, u mfixkla miż-żieda fil-kompetizzjoni globali. Minħabba l-importanza tal-materja prima għall-kompetittività Ewropea, għall-ekonomija u għall-applikazzjoni tal-istess materja prima fi prodotti innovattivi, il-provvista sostenibbli ta’ materja prima hija prijorità vitali għall-Unjoni.

Il-kapaċità tal-ekonomija li tadatta u ssir aktar reżiljenti kontra t-tibdil fil-klima u effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u fl-istess ħin tibqa’ kompetittiva tiddependi minn livelli għoli ta’ ekoinnovazzjoni, ta’ natura tas-soċjetà, ekonomika, organizzattiva u teknoloġika. Peress li s-suq globali għall-ekoinnovazzjoni jiswa madwar EUR 1 triljun fis-sena u huwa mistenni li jittrippla sal-2030, l-ekoinnovazzjoni tirrappreżenta opportunità kbira biex tagħti spinta lill-kompetittività u l-ħolqien ta’ impjiegi fl-ekonomiji Ewropej.

5.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

L-ilħuq tal-miri tal-Unjoni u dawk internazzjonali relatati mal-emissjonijiet u l-konċentrazzjonijiet tal-gassijiet b’effett ta’ serra u l-iffaċċjar tal-impatti tat-tibdil fil-klima jeħtieġu transizzjoni lejn soċjetà b'użu baxx tal-karbonju u l-iżvilupp u l-mobbilizzazzjoni ta’ teknoloġiji kosteffettivi soluzzjonijiet teknoloġiċi u mhux teknoloġiċi sostenibbli, u miżuri ta’ mitigazzjoni u adattament, u fehim aktar qawwi dwar ir-reazzjonijiet tas-soċjetà għal dawn l-isfidi. L-oqfsa tal-politika tal-Unjoni u dawk globali għandhom jiżguraw li l-ekosistemi u l-bijodiversità jiġu protetti, ivvalutati u rrestawrati kif adatt sabiex tiġi ppreservata l-abbiltà tagħhom li jipprovdu riżorsi u servizzi fil-futur. L-isfidi tal-ilma fl-ambjenti rurali, urbani u industrijali jeħtieġu li jiġu indirizzati għall-promozzjoni tas-sistema tal-innovazzjoni u l-effiċjenza tar-riżorsi tal-ilma u għall-protezzjoni tal-ekosistemi akwatiċi. Ir-riċerka u l-innovazzjoni jistgħu jgħinu sabiex jiġi żgurat aċċess affidabbli u sostenibbli u l-isfruttament tal-materja prima minn fuq l-art u qiegħ il-baħar u jiġi żgurat tnaqqis sinifikanti fl-użu u l-ħela tar-riżorsi.

Il-fokus tal-azzjonijiet tal-Unjoni għandu għalhekk ikun fuq l-appoġġ tal-objettivi u l-linji ta' politika ewlenin tal-Unjoni li jkopru ċ-ċiklu kollu tal-innovazzjoni u l-elementi tat-trijangolu ta' għarfien, inklużi:l-Istrateġija Ewropa 2020; l-inizjattivi ewlenin 'Unjoni tal-Innovazzjoni', 'Politika industrijali għall-era tal-globalizzazzjoni', 'Aġenda Diġitali għall-Ewropa' u 'Ewropa Effiċjenti fl-Użu tar-Riżorsi' u l-Pjan Direzzjonali korrispondenti (16); il-Pjan Direzzjonali biex nersqu lejn ekonomija kompetittiva b'livell baxx ta' emissjonijiet ta' karbonju fl-2050; 'Adattament għat-tibdil fil-klima: Lejn Qafas Ewropew għal azzjoni' (17); l-Inizjattiva ta' Materja Prima (18); l-Istrateġija tal-Unjoni għal Żvilupp Sostenibbli (19); Politika Marittima Integrata għall-Unjoni (20); id-Direttiva Kwadru dwar l-Istrateġija Marina; id-Direttiva Qafas dwar l-Ilma u d-Direttivi bbażati fuqha; id-Direttiva dwar l-Għargħar (21) il-Pjan ta' Azzjoni għall-Ekoinnovazzjoni; u l-Programm ta' Azzjoni Ġenerali tal-Unjoni għall-Ambjent għall-2020 (22) Dawn l-azzjonijiet għandhom, meta adatt, jinterfaċċaw ma' Sħubiji ta' Innovazzjoni Ewropej u Inizjattivi ta' Programmar Konġunt rilevanti. Dawn l-azzjonijiet għandhom jirrinfurzaw l-abbiltà tas-soċjetà biex issir iżjed reżistenti għat-tibdil ambjentali u klimatiku u jiżguraw id-disponibbiltà tal-materja prima.

Minħabba n-natura transnazzjonali u globali tal-klima u l-ambjent, l-iskala u l-kumplessità tagħhom, u d-dimensjoni internazzjonali tal-katina tal-provvistà tal-materja prima, l-attivitajiet twettqu fil-livell tal-Unjoni u lil hinn. Il-karattru multidixxiplinarju tar-riċerka neċessarja jirrikjedi l-ġabra ta' għarfien u riżorsi kumplementari sabiex din l-isfida tiġi effettivament indirizzata b’mod sostenibbli. Sabiex jonqsu l-użu tar-riżorsi u l-impatti ambjentali, filwaqt li tiżdied il-kompetittività, se tkun meħtieġa transizzjoni deċiżiva fis-soċjetà u fis-settur teknoloġiku għal ekonomija bbażata fuq ir-relazzjoni sostenibbli bejn in-natura u l-benesseri tal-bniedem. L-attivitajiet koordinati tar-riċerka u l-innovazzjoni se jtejbu l-fehim tal-Unjoni u t-tbassir tal-klima u t-tibdil ambjentali f’perspettiva sistemika u transsettorjali, inaqqsu l-inċertezzi, jidentifikaw u jivvalutaw il-vulnerabbiltajiet, ir-riskji, l-ispejjeż u l-opportunitajiet, kif ukoll jespandu l-firxa u jtejbu l-effikaċja tar-rispons u tas-soluzzjonijiet tas-soċjetà u tal-politiki. L-azzjonijiet jippruvaw ukoll itejbu l-kisba u d-disseminazzjoni tar-riċerka u l-innovazzjoni b'appoġġ għat-tfassil tal-politika u biex l-atturi fil-livelli kollha tas-soċjetà tingħatalhom is-setgħa li jieħdu sehem b'mod attiv f'dan il-proċess.

L-indirizzar tad-disponibbiltà tal-materja prima jirrikjedi riċerka u sforzi tal-innovazzjoni koordinati f’diversi dixxiplini u setturi sabiex jgħinu l-forniment ta’ soluzzjonijiet sikuri, ekonomikament fattibbli, abjentalment sodi u soċjalment aċċetabbli matul il-katina tal-valur kollha (esplorazzjoni, estrazzjoni, proċessar, it-tfassil, l-użu u użu mill-ġdid sostenibbli, riċiklaġġ u sostituzzjoni). L-innovazzjoni f’dawn l-oqsma se tipprovdi opportunitajiet għat-tkabbir u l-impjiegi, kif ukoll għażliet innovattivi li jinvolvu x-xjenza, it-teknoloġija, l-ekonomija, is-soċjetà, il-politika u l-governanza. Is-Sħubiji Ewropej għall-Innovazzjoni dwar l-Ilma u l-Materja Prima tnedew għal dawn ir-raġunijiet.

L-ekoinnovazzjoni responsabbli tista' tipprovdi opportunitajiet ġodda ta’ valur għat-tkabbir u l-impjiegi. Is-soluzzjonijiet żviluppati permezz ta’ azzjoni fil-livell tal-Unjoni se jegħlbu t-theddid prinċipali għall-kompetittività industrijali u jippermettu l-adozzjoni u r-replikazzjoni rapida fis-suq uniku kollu u lil hinn minnu. Dan se jippermetti t-transizzjoni lejn ekonomija ekoloġika li tieħu kont tal-użu sostenibbli tar-riżorsi. L-imsieħba f’dan l-approċċ ser ikunu jinkludu persuni internazzjonali, Ewropej u nazzjonali li jfasslu l-politika, programmi ta' innovazzjoni u riċerka internazzjonali u tal-Istati Membri, negozji u l-industrija Ewropej, l-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent u l-aġenziji nazzjonali għall-ambjent u partijiet interessati rilevanti oħra.

Flimkien mal-kooperazzjoni bilaterali u reġjonali, l-azzjonijiet fil-livell tal-Unjoni ser jappoġġaw ukoll l-isforzi u l-inizjattivi internazzjonali rilevanti, inkluż il-Grupp Intergovernattiv ta’ Esperti dwar it-Tibdil fil-Klima (IPCC), il-Pjattaforma Intergovernattiva dwar il-Bijodiversità u s-Servizzi tal-Ekosistemi (IPBES) u l-Grupp dwar l-Osservazzjonijiet tad-Dinja (GEO).

5.3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

(a)   Ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u adattament għalih

L-għan hu li jiġu żviluppati u evalwati miżuri innovattivi, kosteffetttivi u sostenibbli ta’ adattament u mitigazzjoni u strateġiji, li jkollhom fil-mira tagħhom il-gassijiet b’effett serra kemm tas-CO2 u kemm dawk mhux tas-CO2, u aerosols li jissottolinjaw is-soluzzjonijiet ekoloġiċi kemm teknoloġiċi u kemm dawk mhux teknoloġiċi, permezz tal-ġenerazzjoni ta’ evidenza għal azzjoni infurmata, bikrija u effettiva u li jsir in-netwerking tal-kompetenzi meħtieġa. L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq: it-titjib tal fehim dwar it-tibdil fil-klima u r-riskji assoċjati ma' avvenimenti estremi u tibdil għall-għarrieda relatat mal-klima bil-ħsieb li jiġi pprovdut tbassir affidabbli dwar il-klima; il-valutazzjoni tal-impatti fil-livell globali, reġjonali u dak lokali, u l-vulnerabbiltajiet; l-iżvilupp ta' addattament kosteffettiv u l-prevenzjoni ta' riskju innovattivi u l-miżuri ta' ġestjoni; u l-appoġġ tal-linji ta' politika ta' mitigazzjoni u strateġiji, inklużi l-istudji li jiffukaw fuq l-impatt minn linji ta' politika settorjali oħra.

(b)   Il-protezzjoni tal-ambjent, il-ġestjoni sostenibbli tar-riżorsi naturali, l-ilma, il-bijodiversità u l-ekosistemi

L-għan hu li jiġu pprovduti għarfien u għodod għall-ġestjoni u l-protezzjoni tar-riżorsi naturali, sabiex jinkiseb bilanċ sostenibbli bejn ir-riżorsi limitati u l-ħtiġijiet tal-preżent u tal-futur tas-soċjetà u l-ekonomija. L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq; li jitkompla l-fehim tagħna dwar il-bijodiversità u l-funzjonament tal-ekosistemi, l-interazzjonijiet tagħhom mas-sistemi soċjali u r-rwol tagħhom fis-sostenn tal-ekonomija u l-benessri tal-bniedem; l-iżvilupp ta' approċċi integrati li jindirizzaw l-isfidi relatati mal-ilma u t-transizzjoni għal ġestjoni u użu sostenibbli tar-riżorsi u s-servizzi tal-ilma; u l-provediment ta' għarfien u għodod għal teħid effettiv ta' deċiżjonijiet u l-parteċipazzjoni pubblika.

(c)   L-iżgurar tal-provvista sostenibbli ta’ materja prima mhux tal-enerġija u mhux agrikola

Il-għan hu li titjieb il-bażi ta’ għarfien dwar il-materja prima u li jiġu żviluppati soluzzjonijiet innovattivi għall-esplorazzjoni, l-estrazzjoni, l-ipproċessar, l-użu u l-użu mill-ġdid, ir-riċiklaġġ u l-irkupru kosteffettivi, b'użu effiċjenti tar-riżorsi u favur l-ambjent ta’ materja prima u għas-sostituzzjoni tagħhom permezz ta’ alternattivi ekonomikament attraenti u ambjentalment sostenibbli b’impatt ekoloġiku aktar baxx, inklużi proċessi u sistemi indiretti. L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq: it-titjib tal-bażi ta' għarfien dwar id-disponibbiltà ta' materja prima; il-promozzjoni tal-provvista sostenibbli u aktar effiċjenti, l-użu u l-użu mill-ġdid ta' materja prima, inklużi r-riżorsi minerali, mill-art u l-baħar; is-sejba ta' alternattivi għal materja prima kritika; u t-titjib tas-sensibilizzazzjoni u l-ħiliet soċjali dwar il-materja prima.

(d)   It-twettiq tat-transizzjoni lejn ekonomija u soċjetà ekoloġiċi permezz tal-ekoinnovazzjoni

L-għan hu li jitrawmu l-forom kollha ta’ ekoinnovazzjoni li jippermettu t-transizzjoni lejn ekonomija ekoloġika. L-attivitajiet għandhom, inter alia, jibnu fuq u jsaħħu lil dawk imwettqa fil-Programm tal-Ekoinnovazzjoni u jiffukaw fuq it-tisħiħ ta' teknoloġiji, proċessi, servizzi u prodotti ekoinnovattivi, inkluża l-esplorazzjoni ta' mezzi kif jitnaqqsu l-kwantitajiet ta' materja prima fil-produzzjoni u l-konsum, li jintgħelbu l-ostakoli f'dan il-kuntest, u li tingħata spinta lit-tqegħid u r-replikazzjoni tagħhom fis-suq, b'attenzjoni speċjali għall-SMEs; l-appoġġ ta' linji ta' politika innovattivi, ta' mudelli ekonomiċi sostenibbli u bidliet soċjali; il-kejl u l-valutazzjoni tal-progress lejn ekonomija ekoloġika; u t-trawwim tal-effiċjenza fir-riżorsi permezz ta' sistemi diġitali.

(e)   L-iżvilupp ta’ sistemi ta’ osservazzjoni u informazzjoni globali ambjentali komprensivi u miżmuma

L-għan hu li tiġi żgurata l-provvista ta’ data u informazzjoni fit-tul meħtieġa biex tiġi indirizzata din l-isfida. L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq il-kapaċitajiet, it-teknoloġiji u l-infrastrutturi tad-data għall-osservazzjoni u l-monitoraġġ tad-dinja kemm mir-remote sensing kif ukoll minn kejl in situ li jistgħu kontinwament jipprovdu informazzjoni f’waqtha u preċiża u jippermettu previżjonijiet u projezzjonijiet. Aċċess mingħajr ħlas, miftuħ u mhux ristrett għad-data u l-informazzjoni interoperabbli se jkun inkoraġġut. L-attivitajiet għandhom jgħinu biex jiġu definiti attivitajiet operattivi futuri tal-programm Copernicus u jittejjeb l-użu ta' data ta' Copernicus għal attivitajiet ta' riċerka.

(f)   Patrimonju kulturali

L-għan huwa li ssir riċerka fl-istrateġiji, il-metodoloġiji u l-għodod meħtieġa biex isir possibbli patrimonju kulturali dinamiku u sostenibbli fl-Ewropa bi tweġiba għat-tibdil fil-klima. Fl-għamliet fiżiċi diversi tiegħu, il-patrimonju kulturali jipprovdi l-kuntest ħaj għal komunitajiet reżistenti li jirrispondu għal bidliet diversi. Ir-riċerka fil-patrimonju kulturali teħtieġ approċċ multidixxiplinari biex jitjieb il-fehim tal-materjal storiku. L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq l-identifikazzjoni ta' livelli ta' reżiljenza permezz ta' osservazzjonijiet, monitoraġġ u mmudellar kif ukoll jipprevedu intendiment aħjar dwar kif il-komunitajiet jipperċepixxu u jirrispondu għat-tibdil fil-klima u l-perikli sismiċi u volkaniċi.

6.   L-Ewropa f'Dnja li Qed Tinbidel - Soċjetajiet Inklużivi, Innovattivi u Riflessivi

6.1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku huwa li jitrawwem fehim akbar tal-Ewropa, li jiġu pprovduti soluzzjonijiet u jingħata appoġġ inklużiv, innovattiv u riflessiv lis-soċjetajiet Ewropej u f’kuntest ta’ trasformazzjonijiet mingħajr preċedent u interdipendenzi globali li qed jikbru.

L-Ewropa qed taffaċċja sfidi soċjoekonomiċi ewlenin li jaffettwaw b'mod sinifikattiv il-futur komuni tagħha. Dawn jinkludu interdipendenzi ekonomiċi u kulturali dejjem jikbru, xjuħija u bidla demografika, esklużjoni soċjali u faqar, integrazzjoni u disintegrazzjoni, inugwaljanzi, diviżjoni diġitali dejjem tikber, li qed irawmu kultura ta' innovazzjoni u kreattività fis-soċjetà u l-intrapriżi, u sens ta' fiduċja dejjem jonqos fl-istituzzjonijiet demokratiċi u bejn iċ-ċittadini ġewwa u fuq il-fruntiera kollha. Dawn l-isfidi huma enormi u jirrikjedu approċċ Ewropew komuni, ibbażat fuq għarfien xjentifiku kondiviż li x-xjenzi soċjali u l-istudji umanistiċi, fost oħrajn, jistgħu jipprovdu.

Fl-Unjoni jippersistu inugwaljanzi sinifikanti kemm fil-pajjiżi kollha kif ukoll fi ħdanhom. Fl-2011 l-Indiċi tal-Iżvilupp tal-Bniedem, kejl aggregat tal-progress fis-saħħa, l-edukazzjoni u d-dħul, immarka l-punteġġ tal-Istati Membri bejn 0,771 u 0,910, u b’hekk irrifletta diverġenzi konsiderevoli bejn il-pajjiżi. Jippersistu wkoll inugwaljanzi sinifikanti bejn is-sessi: pereżempju, fl-Unjoni d-differenza bejn is-sessi fil-pagi għadha f'medja ta' 17,8 % favur l-irġiel (23). Fl-2011, wieħed minn kull sitt ċittadini tal-Unjoni (madwar 80 miljun persuna) kien fir-riskju ta’ faqar. Matul l-aħħar żewġ deċennji l-faqar tal-adulti żgħażagħ u l-familji bit-tfal żdied. Ir-rata ta’ nuqqas ta’ impjiegi fost iż-żgħażagħ hija aktar minn 20 %. 150 miljun Ewropew (madwar 25 %) qatt ma użaw l-internet u jistgħu qatt ma jkollhom biżżejjed kompetenzi diġitali. Żdiedu wkoll l-apatija politika u l-polarizzazzjoni fl-elezzjonijiet, u dan jirrifletti tnaqqis fil-fiduċja taċ-ċittadini fis-sistemi tal-politika attwali.

Dawn iċ-ċifri jissuġġerixxu li xi gruppi soċjali u l-komunitajiet jitħallew barra persistentament mill-iżvilupp soċjali u ekonomiku u/jew il-politika demokratika. Dawn l-inugwaljanzi mhux biss joħonqu l-iżvilupp tas-soċjetà iżda jfixklu lill-ekonomiji fl-Unjoni u jnaqqsu l-kapaċitajiet ta' riċerka u innovazzjoni fil-pajjiżi u bejn pajjiż u ieħor.

Sfida ċentrali fl-indirizzar ta' dawn l-inugwaljanzi ser tkun it-trawwim ta' xenarji li fihom l-identitajiet Ewropej, nazzjonali u etniċi jistgħu jeżistu flimkien u jkunu ta' arrikkiment reċiproku.

Barra minn hekk, l-għadd ta’ Ewropej li għandhom aktar minn 65 sena huwa mistenni jiżdied b'mod sinifikanti – b'42 % minn 87 miljun fl-2010 għal 124 miljun fl-2030. Din iż-żieda tippreżenta sfida prinċipali għall-ekonomija, is-soċjetà u s-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi.

Ir-rati tal-produttività u tat-tkabbir ekonomiku tal-Ewropa kienu qed relattivament jonqsu f’dawn l-aħħar erbgħin sena. Barra minn hekk, is-sehem tagħha fil-produzzjoni tal-għarfien globali u t-tmexxija tagħha fil-prestazzjoni tal-innovazzjoni meta mqabbla ma’ ekonomiji emerġenti ewlenin bħall-Brażil u ċ-Ċina qed imorru lura rapidament. Għalkemm l-Ewropa għandha bażi ta’ riċerka b'saħħitha, jeħtieġ li trendi din il-bażi f’assi qawwija għal prodotti u servizzi innovattivi.

Huwa magħruf sew li l-Ewropa għandha bżonn tinvesti iżjed fix-xjenza u l-innovazzjoni u li hija għandha wkoll tikkoordina dawn l-investimenti b’mod aħjar milli fil-passat. Mill-kriżi finanzjarja 'l hawn bosta inugwaljanzi ekonomiċi u soċjali fl-Ewropa ġew aggravati saħansitra aktar u r-ritorn għar-rati ta' tkabbir ekonomiku ta' qabel il-kriżi jidher 'il bogħod ħafna għall-biċċa l-kbira tal-Unjoni. Il-kriżi attwali tissuġġerixxi wkoll li hija ta' sfida li jinstabu soluzzjonijiet għal kriżijiet li jirriflettu l-eteroġenità tal-Istati Membri u l-interessi tagħhom.

Dawn l-isfidi għandhom jiġu ttrattati flimkien u b’modi innovattivi u multidixxiplinari peress li jinteraġixxu b’modi kumplessi u ta' spiss mhux mistennija. L-innovazzjoni tista’ twassal biex tiddgħajjef l-inklużività, kif jidher, pereżempju, fil-fenomeni tal-qasma diġitali jew is-segmentazzjoni tas-suq tax-xogħol. Kultant huwa diffiċli li l-innovazzjoni soċjali u l-fiduċja soċjali jiġu rrikonċiljati fil-linji ta' politika, pereżempju f’żoni soċjalment żvantaġġati fi bliet kbar fl-Ewropa. Minbarra dan, l-innovazzjoni flimkien mad-domandi li qed jevolvu taċ-ċittadini jwasslu wkoll lil dawk li jfasslu l-politikau lill-atturi ekonomiċi u soċjali biex isibu risposti ġodda li jinjoraw il-konfini stabbiliti bejn is-setturi, l-attivitajiet, il-prodotti jew is-servizzi. Fenomeni bħat-tkabbir tal-Internet, tas-sistemi finanzjarji, il-maturazzjoni tal-ekonomija u tas-soċjetà ekoloġika juru b’mod abbundanti kif huwa meħtieġ li wieħed jaħseb dwar dawn il-kwistjonijiet u jwieġeb għalihom tul id-dimensjonijiet tagħhom ta’ inklużività u innovazzjoni fl-istess ħin.

Il-kumplessità integrata ta’ dawn l-isfidi u l-evoluzzjonijiet tat-talbiet għalhekk jagħmlu essenzjali li tiġi żviluppata riċerka innovattiva u teknoloġiji, proċessi u metodi intelliġenti ġodda, mekkaniżmi ta’ innovazzjoni soċjali, azzjonijiet koordinati u politiki li se jantiċipaw jew jinfluwenzaw evoluzzjonijiet prinċipali għall-Ewropa. Hija tirrikjedi fehim imġedded dwar id-determinati tal-innovazzjoni. Barra minn hekk, tirrikjedi fehim tax-xejriet u l-impatti sottostanti f’dawn l-isfidi u l-iskoperta mill-ġdid jew l-invenzjoni mill-ġdid ta’ forom ta’ suċċess ta’ solidarjetà, imġiba, koordinazzjoni u kreattività li jagħmlu lill-Ewropa distinta f'termini ta’ soċjetajiet inklużivi, innovattivi u riflessivi meta mqabbla ma’ reġjuni oħra fid-dinja.

Teħtieġ ukoll approċċ aktar strateġiku lejn il-kooperazzjoni ma' pajjiżi terzi, ibbażat fuq fehim aktar profond tal-passat tal-Unjoni u tar-rwol attwali u futur tagħha bħala attur globali.

6.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

Dawn l-isfidi jmorru lil hinn mill-fruntieri nazzjonali u għalhekk jirrikjedu analiżi komparattivi kumplessi biex tiġi aviluppata bażi li fuqha l-linji ta' politika nazzjonali u Ewropej ikunu jistgħu jinfehmu aħjar. Tali analiżi komparattivi għandhom jindirizzaw il-mobbiltà (tal-persuni, l-oġġetti, is-servizzi u l-kapital iżda wkoll tal-kompetenzi, l-għarfien u l-ideat) u l-forom tal-kooperazzjoni istituzzjonali, l-interazzjonijiet interkulturali u l-kooperazzjoni internazzjonali. Jekk dawn l-isfidi ma jiġux mifhuma u antiċipati aħjar, il-forzi tal-globalizzazzjoni jimbuttaw ukoll lill-pajjiżi Ewropej biex jikkompetu b'mod inapproprjat ma' xulxin minflok jikkooperaw ma’ xulxin, biex b’hekk jiġu aċċentwati d-differenzi fl-Ewropa minflok l-affarijiet komuni. L-indirizzar ta’ tali kwistjonijiet kritiċi, inklużi sfidi soċjoekonomiċi, fil-livell nazzjonali biss għandu l-periklu ta’ użu ineffiċjenti tar-riżorsi, l-esternalizzazzjoni tal-problemi lejn pajjiżi Ewropej u mhux Ewropej oħrajn u l-aċċentwazzjoni ta’ tensjonijiet soċjali, ekonomiċi u politiċi li jistgħu jaffettwaw direttament l-għanijiet tat-Trattati fir-rigward tal-valuri tiegħu, b’mod partikolari t-Titolu I tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea.

Sabiex jinfehmu, jiġu analizzati u jinbnew soċjetajiet inklużivi, innovattivi u riflessivi, l-Ewropa teħtieġ rispons li jiżvela l-potenzjal ta' ideat kondiviżi għall-futur Ewropew biex jinħolqu għarfien, teknoloġiji u kapaċitajiet ġodda. Il-kunċett ta' soċjetajiet inklużivi jirrikonoxxi d-diversità fil-kultura, ir-reġjuni u ambjenti soċjoekonomiċi bħala saħħa Ewropea. Jeħtieġ li d-diversità Ewropea tiġi trasformata f'sors ta' innovazzjoni u żvilupp. Dan ser jgħin lill-Ewropa tindirizza l-isfidi tagħha mhux biss internament iżda wkoll bħala attur globali fix-xena internazzjonali. Dan, imbagħad, se jgħin lill-Istati Membri jibbenefikaw minn esperjenzi fi bnadi oħra u jippermettilhom jiddefinixxu aħjar l-azzjonijiet speċifiċi tagħhom stess li jikkorrispondu mal-kuntesti rispettivi tagħhom.

It-trawwim ta’ modi ġodda ta’ kooperazzjoni bejn il-pajjiżi fl-Unjoni u madwar id-dinja, kif ukoll bejn komunitajiet rilevanti ta’ riċerka u innovazzjoni, għalhekk se jkun kompitu ċentrali skont din l-isfida tas-soċjetà. L-appoġġ ta’ proċessi soċjali u teknoloġiji tal-innovazzjoni, l-inkoraġġiment ta’ amministrazzjoni pubblika intelliġenti u parteċipatorja, kif ukoll l-informazzjoni u l-promozzjoni ta’ tfassil tal-politika bbażat fuq l-evidenza se jiġu segwiti sistematikament sabiex tissaħħaħ ir-rilevanza ta’ dawn l-attivitajiet kollha għal dawk li jfasslu l-politika, l-atturi soċjali u ekonomiċi, u ċ-ċittadini. Ir-riċerka u l-innovazzjoni ser ikunu prekondizzjoni għall-kompetittività tan-negozji u s-servizzi Ewropej b'attenzjoni partikolari għas-sostenibbiltà, l-avvanz fl-edukazzjoni, iż-żieda fl-impjiegi, u t-tnaqqis tal-faqar.

Il-finanzjament tal-Unjoni taħt din l-isfida għalhekk ser jappoġġa l-iżvilupp, l-implimentazzjoni u l-adattament tal-linji ta' politika ewlenin tal-Unjoni, b’mod partikolari l-objettivi tal-istrateġija Ewropa 2020. Huwa ser jinterfaċċa, kif u meta adatt, ma' Inizjattivi ta' Programmar Konġunt, inkluż "Wirt Kulturali", "Aktar Snin, Ħajjiet Aħjar" u "Ewropa Urbana", u ser tipprova tinkiseb koordinazzjoni ma azzjonijiet diretti taċ-ĊKR.

6.3.   Linji ġenerali ta’ attivitajiet

6.3.1.   Soċjetajiet inklużivi

L-għan hu l-akkwist ta' fehim akbar tal-bidliet soċjali fl-Ewropa u l-impatt tagħhom fuq il-koeżjoni soċjali, u li jiġu analizzati u żviluppati l-inklużjoni soċjali, ekonomika u politika u d-dinamiċi interkulturali pożittivi fl-Ewropa mal-imsieħba internazzjonali, permezz ta' xjenza u interdixxiplinarjetà ewlenin, avvanzi teknoloġiċi u innovazzjonijiet organizzattivi. L-isfidi prinċipali li għandhom jiġu indirizzati fir-rigward tal-mudelli Ewropej għall-koeżjoni u l-benessri soċjali huma, inter alia, il-migrazzjoni, il-bidla demografika, is-soċjetà li qed tixjieħ u d-diżabbiltà, l-edukazzjoni u t-tagħlim tul il-ħajja, kif ukoll it-tnaqqis tal-faqar u l-esklużjoni soċjali b'kont meħud tal-karatteristiċi reġjonali u kulturali differenti.

Ir-riċerka fix-xjenzi soċjali u l-umanitajiet għandha rwol mexxej hawn peress li tesplora t-tibdil matul iż-żmien u l-ispazju u tabilita l-esplorazzjoni ta' futuri immaġinati. L-Ewropa għandha storja kondiviża enormi kemm ta' kooperazzjoni kif ukoll ta' kunflitt. L-interazzjonijiet kulturali dinamiċi tagħha jipprovdu ispirazzjoni u opportunitajiet. Ir-riċerka hija meħtieġa biex tinftiehem l-identità u l-appartenenza għall-komunitajiet, ir-reġjuni u n-nazzjonijiet. Ir-riċerka ser tappoġġa lil dawk li jfasslu l-politika fit-tfassil ta’ politiki li jrawmu l-impjiegi, jiġġieldu l-faqar u jipprevjenu l-iżvilupp ta’ diversi forom ta’ diviżjonijiet, il-kunflitt u l-esklużjoni politika u soċjali, id-diskriminazzjoni u l-inugwaljanzi, bħall-inugwaljanzi bejn is-sessi u interġenerazzjonali, id-diskriminazzjoni minħabba diżabbiltà jew oriġini etnika, jew id-diviżjonijiet tas-settur diġitali jew tal-innovazzjoni, fis-soċjetajiet Ewropej u f’reġjuni oħra tad-dinja. B’mod partikolari, dan għandu jikkontribwixxi għall-implimentazzjoni u l-adattament tal-istrateġija Ewropa 2020 u l-azzjoni esterna ġenerali tal-Unjoni.

Il-punt fokali tal-attivitajiet għandu jkun li jinftehmu u jitrawmu jew jiġu implimentati:

(a)

il-mekkaniżmi biex jiġi promoss tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv;

(b)

organizzazzjonijiet, prattiki u linji ta' politika affidabbli meħtieġa biex jinbnew soċjetajiet reżiljenti, inklużivi, parteċipatorji, miftuħa u kreattivi fl-Ewropa, b'mod partikolari b'kont meħud tal-migrazzjoni, l-integrazzjoni u l-bidla demografika;

(c)

ir-rwol tal-Ewropa bħala attur globali, b'mod partikolari fir-rigward tad-drittijiet tal-bniedem u l-ġustizzja globali;

(d)

il-promozzjoni ta' ambjenti sostenibbli u inklużivi permezz ta' ppjanar u tfassil spazjali u urban.

6.3.2.   Soċjetajiet innovattivi

L-għan hu li jitrawwem l-iżvilupp tas-soċjetajiet u l-linji ta' politika innovattivi fl-Ewropa permezz tal-involviment taċ-ċittadini, l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, l-intrapriżi u l-utenti fir-riċerka u l-innovazzjoni u l-promozzjoni ta’ linji ta' politika koordinati ta’ riċerka u innovazzjoni fil-kuntest tal-globalizzazzjoni u l-ħtieġa li jiġu promossi l-ogħla standards etiċi. Ser jingħata appoġġ partikolari għall-iżvilupp taż-ŻER u l-iżvilupp ta' kondizzjonijiet qafas għall-innovazzjoni.

L-għarfien kulturali u tas-soċjetà huwa sors prinċipali ta' kreattività u innovazzjoni, inklużi n-negozju, is-settur pubbliku u l-innovazzjoni soċjali. F'bosta każijiet l-innovazzjonijiet soċjali u mmexxija mill-utent jippreċedu wkoll l-iżvilupp tat-teknoloġiji innovattivi, servizzi u proċessi ekonomiċi. L-industriji kreattivi huma riżorsa ewlenija biex jiġu ttrattati l-isfidi tas-soċjetà u għall-kompetittività. Peress li l-interrelazzjonijiet bejn l-innovazzjoni soċjali u teknoloġika huma kumplessi, u rarament lineari, hija meħtieġa aktar riċerka, inkluża riċerka transettorjali u multidixxiplinari, fl-iżvilupp ta' kull tip ta' innovazzjoni u attivitajiet ffinanzjati biex iħeġġu l-iżvilupp effettiv tagħha fil-futur.

Il-fokus tal-attivitajiet għandu jkun:

(a)

it-tisħiħ tal-bażi tal-evidenza u l-appoġġ għall-inizjattiva ewlenija 'Unjoni tal-Innovazzjoni' u ż-ŻER;

(b)

l-esplorazzjoni ta' forom ġodda ta' innovazzjoni, b'enfasi speċjali fuq l-innovazzjoni soċjali u l-kreattività, u l-fehim dwar kif kull forma ta' innovazzjoni tiġi żviluppata, tirnexxi jew tfalli;

(c)

li jsir użu mill-potenzjal innovattiv, kreattiv u produttiv tal-ġenerazzjonijiet kollha;

(d)

il-promozzjoni ta' kooperazzjoni koerenti u effettiva ma’ pajjiżi terzi.

6.3.3.   Soċjetajiet riflessivi – patrimonju kulturali u identità Ewropea

L-għan hu l-kontribuzzjoni għal fehim tal-bażi intellettwali tal-Ewropa - l-istorja tagħha u l-ħafna influwenzi Ewropej u mhux Ewropej - bħala ispirazzjoni għal ħajja tagħna fil-preżent. L-Ewropa hija karatterizzata minn varjetà ta' nies (inklużi minoranzi u popli indiġeni), tradizzjonijiet u identitajiet nazzjonali u reġjonali differenti kif ukoll b'livelli differenti ta' żvilupp ekonomiku u tas-soċjetà. Il-migrazzjoni u l-mobbiltà, il-mezzi tax-xandir, l-industrija u t-trasport jikkontribwixxu għad-diversità tal-fehmiet u l-istili tal-ħajja. Din id-diversità u l-opportunitajiet tagħha għandhom ikunu rikonoxxuti u kkunsidrati.

Ġabriet Ewropej f'libreriji, inklużi dawk diġitali, arkivji, mużewijiet, galleriji u istituzzjonijiet pubbliċi oħrajn għandhom rikkezza ta' dokumentazzjoni u oġġetti rikki mhux sfruttati għal studju. Dawn ir-riżorsi tal-arkivji, flimkien mal-wirt mhux tanġibbli, jirrappreżentaw l-istorja ta' Stati Membri individwali iżda anke l-patrimonju kollettiv ta' Unjoni li żviluppat maż-żmien. Tali materjal għandu jkun aċċessibbli, anke permezz ta' teknoloġiji ġodda, għar-riċerkaturi u ċ-ċittadini sabiex wieħed ikun jista' jħares lejn il-futur permezz tal-arkivju tal-passat. L-aċċessibbiltà u l-preservazzjoni tal-patrimonju kulturali f'dawn il-forom hija meħtieġa għall-vitalità tal-impenji ħajjin fil-kulturi Ewropej u bejn kultura Ewropea u oħra issa u jikkontribwixxu għal tkabbir ekonomiku sostenibbli.

Il-fokus tal-attivitajiet għandu jkun:

(a)

l-istudju tal-patrimonju, il-memorja, l-identità, l-integrazzjoni u l-interazzjoni u t-traduzzjoni kulturali, inkluż ir-rappreżentazzjonijiet tagħha f'kollezzjonijiet, arkivji u mużewijiet kulturali u xjentifiċi, biex il-preżent ikun infurmat u mifhum aħjar b'interpretazzjonijiet aktar rikki tal-passat;

(b)

ir-riċerka fl-istorja, il-lettaratura, l-arti, il-filosofija u r-reliġjonijiet tal-pajjiżi u r-reġjuni Ewropej u kif dawn informaw id-diversità Ewropea kontemporanja;

(c)

ir-riċerka dwar ir-rwol tal-Ewropa fid-dinja, fuq l-influwenza reċiproka u r-rabtiet bejn ir-reġjuni tad-dinja, u ħarsa minn barra fuq il-kulturi Ewropej.

7.   Soċjetajiet Sikuri - Protezzjoni tal-Libertà u s-Sigurtà tal-Ewropa u ċ-Ċittadini tagħha

7.1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku huwa li jitrawmu soċjetajiet Ewropej sikuri f’kuntest ta’ trasformazzjonijiet mingħajr preċedent u interdipendenzi u theddid globali li qed jikbru filwaqt li tissaħħaħ il-kultura Ewropea ta' libertà u ġustizzja.

L-Ewropa qatt ma kienet daqshekk ikkonsolidata b’mod paċifiku, u l-livelli tas-sigurtà li jgawdu minnhom iċ-ċittadini Ewropej huma għolja ħafna meta mqabbla ma’ partijiet oħra tad-dinja. Madankollu, il-vulnerabbiltà tal-Ewropa tibqa’ teżisti fil-kuntest tal-globalizzazzjoni li qegħda dejjem tiżdied, li fiha s-soċjetajiet qed jaffaċċaw theddid u sfidi tas-sigurtà li qed jikbru fid-daqs u fis-sofistikazzjoni.

It-theddida tal-agressjonijiet militari fuq skala kbira naqset u t-tħassib dwar is-sigurtà huwa ffukat fuq theddidiet multidimensjonali, interrelatati u transnazzjonali. Jeħtieġ li jittieħed kont ta' aspetti bħad-drittijiet tal-bniedem, id-degradazzjoni ambjentali, l-istabbiltà politika u d-demokrazija, il-kwistjonijiet soċjali, l-identità jew il-migrazzjoni kulturali u reliġjuża. F’dan il-kuntest, l-aspetti interni u esterni tas-sigurtà huma marbuta b’mod inseparabbli. Sabiex jiġu protetti l-libertà u s-sigurtà, l-Unjoni teħtieġ risponsi effettivi li jużaw sett komprensiv u innovattiv ta’ strumenti tas-sigurtà. Ir-riċerka u l-innovazzjoni jista' jkollhom rwol ta’ appoġġ għalkemm dan waħdu ma jistax jiggarantixxi s-sigurtà. L-attivitajiet tar-riċerka u l-innovazzjoni għandhom jimmiraw biex jifhmu, jikxfu, jipprevjenu, jiskoraġġixxu, iħejju u jipproteġu kontra t-theddid tas-sigurtà. Barra minn hekk, is-sigurtà tippreżenta sfidi fundamentali li ma jistgħux jiġu solvuti bi trattament indipendenti u speċifiku għas-settur, iżda pjuttost jeħtieġu approċċi aktar ambizzjużi, koordinati u olistiċi.

Ħafna forom ta’ insigurtà, kemm jekk mill-kriminalità, il-vjolenza, it-terroriżmu, id-diżastri naturali jew ikkawżati mill-bniedem, l-attakki ċibernetiċi jew l-abbużi tal-privatezza, u forom oħra ta’ disturbi soċjali u ekonomiċi jaffettwaw dejjem aktar liċ-ċittadini.

Skont l-estimi, x'aktarx hemm sa 75 miljun vittma diretta tal-kriminalità kull sena fl-Ewropa (24). L-ispiża diretta tal-kriminalità, it-terroriżmu, l-attivitajiet illegali, il-vjolenza u d-diżastri fl-Ewropa ġiet stmata għal mill-anqas EUR 650 biljun (madwar 5 % tal-PDG tal-Unjoni) fl-2010. It-terroriżmu wera l-konsegwenzi fatali tiegħu f’diversi partijiet fl-Ewropa, u sewa eluf ta’ ħajjiet, u telf ekonomiku importanti. Kellu wkoll impatt kulturali u globali sinifikattiv.

Iċ-ċittadini, l-intrapriżi u l-istituzzjonijiet huma dejjem aktar involuti f’interazzjonijiet diġitali u transazzjonijiet f’oqsma soċjali, finanzjarji u kummerċjali tal-ħajja, iżda l-iżvilupp tal-Internet wassal ukoll għal ċiberkriminalità li tiswa biljuni ta’ Euro kull sena, għal attakki ċibernetiċi fuq infrastrutturi kritiċi u għal ksur tal-privatezza li taffettwa lil individwi jew entitajiet madwar il-kontinent. Il-bidliet fin-natura u l-perċezzjoni tal-insikurezza fil-ħajja ta’ kuljum x’aktarx jaffettwaw l-fiduċja taċ-ċittadini mhux biss fl-istituzzjonijiet iżda wkoll f’xulxin.

Sabiex dan it-theddid jiġi antiċipat, evitat u ġestit, jeħtieġ li jinfiehmu l-kawżi tiegħu, jiġu żviluppati u applikati teknoloġiji, soluzzjonijiet, għodda ta' antiċipazzjoni u għarfien innovattivi, tiġi stimulata l-kooperazzjoni bejn il-fornituri u l-utenti, jinstabu soluzzjonijiet tas-sigurtà ċivili, titjieb il-kompetittività tal-industrija tas-sigurtà u s-servizzi Ewropej, inkluż l-ICT, u jiġi evitat u miġġieled l-abbuż tal-privatezza u ksur tad-drittijiet tal-bniedem fuq l-Internet u f'postijiet oħra, filwaqt li jiġu assigurati d-drittijiet individwali u l-libertà taċ-ċittadini Ewropej.

Sabiex tissaħħaħ aħjar il-kollaborazzjoni transkonfinali bejn tipi differenti ta' servizzi ta' emerġenza, għandha tingħata attenzjoni lill-interoperabbiltà u l-istandardizzazzjoni.

Finalment, peress li l-linji ta' politika tas-sigurtà għandhom jinteraġixxu ma’ politiki soċjali differenti, it-tisħiħ tad-dimensjoni tas-soċjetà tar-riċerka tas-sigurtà se jkun aspett importanti ta’ din l-isfida tas-soċjetà.

Ir-rispett ta' valuri fundamentali bħal-libertà, id-demokrazija, l-ugwaljanza u l-istat tad-dritt għandu jkun il-bażi ta' kwalunkwe attività mwettqa f'dan il-kuntest ta' din l-isfida biex tiġi pprovduta sigurtà liċ-ċittadini Ewropej.

7.2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

L-Unjoni u ċ-ċittadini, l-industrija u l-imsieħba internazzjonali tagħha huma kkonfrontati b’firxa ta’ theddid għas-sigurtà bħall-kriminalità, it-terroriżmu, it-traffikar illegali u l-emerġenzi tal-massa minħabba diżastri naturali jew diżastri kkawżati mill-bniedem. Dan it-theddid jista' jinfirex tul il-konfini u jimmira għal miri fiżiċi jew iċ-ċiberspazju b'attakki li ġejjin minn sorsi differenti. Attakki kontra sistemi tal-informazzjoni jew tal-komunikazzjoni tal-awtoritajiet pubbliċi u entitajiet privati, pereżempju, mhux biss idgħajfu l-fiduċja taċ-ċittadin fis-sistemi tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni u jwasslu għal telf finanzjarju dirett u telf ta' opportunitajiet kummerċjali, iżda jistgħu wkoll jaffettwaw serjament l-infrastruttura u servizzi kritiċi bħall-enerġija, l-avjazzjoni u provvisti oħra tat-trasport, tal-ilma u tal-ikel, is-saħħa, il-finanzi jew it-telekomunikazzjonijiet.

Dan it-theddid jista' possibbilment iqiegħed f'periklu l-fundazzjonijiet interni tas-soċjetà tagħna. It-teknoloġija u d-disinn kreattiv jistgħu jagħtu kontribut importanti lil kwalunkwe rispons li għandu jsir. Madankollu, għandhom jiġu żviluppati soluzzjonijiet ġodda b'kunsiderazzjoni għal kemm huma adatti l-mezzi u l-adegwatezza tagħhom għad-domanda tas-soċjetà, b'mod partikolari f'termini ta' garanziji għad-drittijiet u l-libertajiet fundamentali taċ-ċittadini.

Finalment, is-sigurta tirrappreżenta wkoll sfida ekonomika maġġuri, meta jiġi kkunsidrat is-sehem tal-Ewropa tas-suq ta' sigurta globali li qed jikber rapidament. Minħabba l-impatt potenzjali ta' xi theddid fuq servizzi, networks jew negozji, l-użu ta' soluzzjonijiet ta' sigurtà adegwati sar kritiku għall-ekonomija u l-kompetittività tal-manifattura Ewropea. Il-kooperazzjoni fost l-Istati Membri ma’ pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali hija parti minn din l-isfida.

Għalhekk, il-finanzjament tal-Unjoni għar-riċerka u l-innovazzjoni taħt din l-isfida tas-soċjetà ser jappoġġa l-iżvilupp, l-implimentazzjoni u l-adattament ta' politiki ewlenin tal-Unjoni, partikolarment l-objettivi tal-istrateġija Ewropa 2020, il-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni, l-Istrateġija ta' Sigurtà Interna tal-Unjoni u l-inizjattiva ewlenija 'Aġenda Diġitali għall-Ewropa'. Se tiġi segwita koordinazzjoni mal-azzjonijiet diretti taċ-ĊKR.

7.3.   Linji ġenerali ta’ attivitajiet

L-għan hu li jiġu appoġġati politiki tal-Unjoni għas-sigurtà interna u esterna u li tiġi żgurata ċibersigurtà, fiduċja u privatezza fis-Suq Uniku Diġitali, filwaqt li fl-istess ħin tittejjeb il-kompetittività tal-industrija u s-servizzi ta' sigurtà tal-Unjoni, inkluża l-ICT. L-attivitajiet ser jinkludu konċentrazzjoni fuq ir-riċerka u l-iżvilupp tal-ġenerazzjoni li jmiss ta' soluzzjonijiet innovattivi, permezz tal-ħidma fuq kunċetti u disinji oriġinali, u standards interoperabbli. Dan ser isir billi jiġu żviluppati teknoloġiji u soluzzjonijiet innovattivi li jindirizzaw lakuni fis-sigurtà u jwasslu għal tnaqqis fir-riskju minn theddid għas-sigurtà.

Dawn l-azzjonijiet orjentati lejn missjoni ser jintegraw it-talbiet ta’ utenti aħħarin differenti (ċittadini, negozji, organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u amministrazzjonijiet, inklużi awtoritajiet nazzjonali u internazzjonali, protezzjoni ċivili, infurzar tal-liġi, gwardjani tal-fruntieri, eċċ.) sabiex jittieħed kont tal-evoluzzjoni tat-theddid għas-sigurtà u l-protezzjoni tal-privatezza u l-aspetti tas-soċjetà neċessarji.

Il-fokus tal-attivitajiet għandu jkun:

(a)

il-ġlieda kontra l-kriminalità, it-traffikar illegali u t-terroriżmu, inkluż il-fehim u l-indirizzar ta' ideat u twemmin terroristiċi;

(b)

il-protezzjoni u t-titjib tar-reżiljenza ta' infrastrutturi kritiċi, ktajjen tal-provvista u mezzi ta' trasport;

(c)

it-tisħiħ tas-sigurtà permezz tal-ġestjoni tal-fruntieri;

(d)

it-titjib taċ-ċibersigurtà;

(e)

iż-żieda fir-reżiljenza tal-Ewropa għall-kriżijiet u d-diżastri;

(f)

l-iżgurar tal-privatezza u l-libertà, inkluż fl-Internet u t-titjib tal-fehim legali u etiku tas-soċjetà fl-oqsma kollha tas-sigurtà, ir-riskju u l-ġestjoni;

(g)

it-tsħiħ tal-istandardizzazzjoni u l-interoperabbiltà tas-sistemi, inklużi għal finijiet ta' emerġenza;

(h)

l-appoġġ għal-linji ta' politika tas-sigurtà esterna tal-Unjoni, inklużi l-prevezjoni ta' kunflitti u l-bini tal-paċi.

PARTI IV

IT-TIXRID TAL-EĊĊELLENZA U T-TWESSIGĦ TAL-PARTEĊIPAZZJONI

1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku għandu jkun li jiġi sfruttat b’mod sħiħ tal-potenzjal tal-ġabra tat-talent Ewropew u jiġi żgurat li l-benefiċċji ta’ ekonomija mmexxija mill-innovazzjoni jkunu massimizzati kif ukoll imqassma b’mod ġust mal-Unjoni, skont il-prinċipju tal-eċċellenza.

Minkejja tendenza reċenti li l-prestazzjonijiet ta' innovazzjoni ta' pajjiżi u reġjuni individwali jikkonverġu, għad baqa' differenzi qawwija fost l-Istati Membri. Barra minnhekk, minħabba l-limitazzjoni fil-baġits nazzjonali, il-kriżi finanzjarja attwali qed thedded li twessa' l-lakuni. L-isfruttar tal-potenzjal tal-ġabra ta' talent tal-Ewropa u l-massimizzar u t-tixrid tal-benefiċċji tal-innovazzjoni fl-Unjoni kollha huma vitali għall-kompetittività tal-Ewropa u l-kapaċità tagħha li tindirizza l-isfidi soċjali fil-futur.

2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

Sabiex ikun hemm progress lejn soċjetà sostenibbli, inklużiva u intelliġenti, l-Ewropa jeħtieġ li tagħmel l-aħjar użu mill-intelliġenza li hija disponibbli fl-Unjoni u li tirrikorri għall-potenzjal R&I mhux sfruttat.

Permezz tat-trawwim u l-konnessjoni ta’ raggruppamenti tal-eċċellenza, l-attivitajiet proposti se jikkontribwixxu għat-tisħiħ taż-ŻER.

3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

Azzjonijiet speċifiċi ser jiffaċilitaw it-tixrid tal-eċċellenza u t-twessigħ tal-parteċipazzjoni permezz tal-azzjonijiet li ġejjin:

Ir-raggruppament ta' istituzzjonijiet tar-riċerka eċċellenti u r-reġjuni RŻI bi prestazzjoni baxxa bil-għan li jinħolqu ċentri ġodda (jew aġġornament sinifikanti ta' dawk eżistenti) ta' eċċellenza fl-Istati Membri u r-reġjuni RŻI bi prestazzjoni baxxa.

Il-ġemellaġġ ta' istituzzjonijiet tar-riċerka għandu l-għan li jsaħħaħ b'mod sinifikanti qasam definit ta' riċerka f'istituzzjoni emerġenti permezz ta' rabtiet ma' tal-anqas żewġ istituzzjonijiet mexxejja fuq livell internazzjonali f'qasam definit.

L-istabbiliment tal-“President tal-ŻER” sabiex jiġu attirati persuni akkademiċi brillanti lejn istituzzjonijiet b'potenzjal ċar ta' riċerka ta' eċċellenza, sabiex jgħinu lil dawn l-istituzzjonijiet jisfruttaw totalment il-potenzjal u għalhekk joħolqu kondizzonijiet ugwali għar-riċerka u innovazzjoni fiż-ŻER. Sinerġiji possibbli b'attivitajiet ERC għandhom jiġu esplorati.

Faċilità ta' Appoġġ ta' Politika biex jitjiebu t-tfassil, l-implimentazzjoni u l-evalwazzjoni tal-politiki ta' riċerka u innovazzjoni nazzjonali/reġjonali.

L-appoġġ għall-aċċess għan-netwerks internazzjonali għal riċerkaturi u innovaturi eċċellenti li nieqsin minn involviment suffiċjenti fin-netwerks Ewropej u internazzjonali, inkluża l-COST.

It-tisħiħ tal-kapaċità amministrattiva u operattiva ta' netwerks transnazzjonali tal-Punti ta' Kuntatt Nazzjonali, inkluż permezz tat-taħriġ, sabiex ikunu jistgħu jipprovdu appoġġ aħjar għal parteċipanti potenzjali.

PARTI V

XJENZA MA' U GĦAS-SOĊJETÀ

1.   Objettiv speċifiku

L-għan huwa li tinbena kooperazzjoni effettiva bejn ix-xjenza u s-soċjetà, jiġi reklutat talent ġdid għax-xjenza u l-eċċellenza xjentifika tiġi kkombinata mal-kuxjenza u r-responsabilità soċjali.

2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

Il-qawwa ta’ sistema xjentifika u teknoloġika Ewropea tiddependi mill-kapaċità tagħha li tiġbor it-talent u l-ideat kull fejn jeżistu. Dan jista’ jinkiseb biss jekk jiġu żviluppati djalogu produttiv u rikk u kooperazzjoni attiva bejn ix-xjenza u s-soċjetà biex jiżguraw xjenza aktar responsabbli u jippermettu l-iżvilupp ta’ linji ta' politika aktar rilevanti għaċ-ċittadini. Avvanzi rapidi fir-riċerka xjentifika u l-innovazzjoni kontemproranji wasslu biex qamu kwistjonijiet importanti etiċi, legali u soċjali li jaffettwaw ir-relazzjoni bejn ix-xjenza u s-soċjetà. It-titjib tal-kooperazzjoni bejn ix-xjenza u s-soċjetà biex ikun jista’ jitwessa’ l-appoġġ soċjali u politiku tax-xejnza u tat-teknoloġija fl-Istati Membri kollha huwa dejjem aktar kwistjoni dejjem aktar kruċjali li l-kriżi ekonomika attwali aggravat ħafna. L-investiment pubbliku fix-xjenza jirrikjedi kostitwenza soċjali u politika vasta li tikkondividi l-valuri tax-xjenza, li għandha edukazzjoni u li tkun impenjata fil-proċessi tagħha u kapaċi tirrikonoxxi l-kontributi tagħha lill-għarfien, is-soċjetà u l-progress ekonomiku.

3.   Linji ġenerali ta’ attivitajiet

Il-fokus tal-attivitajiet għandu jkun li:

(a)

jagħmlu l-karrieri xjentifiċi u teknoloġiċi attraenti għall-istudenti żgħażagħ, u jrawmu l-interazzjoni sostenibbli bejn l-iskejjel, l-istituzzjonijiet tar-riċerka, l-industrija u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili;

(b)

jippromwovu l-ugwaljanza bejn is-sessi, b’mod partikolari permezz tal-appoġġ għall-bidliet strutturali fl-organizzazzjoni tal-istituzzjonijiet tar-riċerka u fil-kontenut u t-tfassil tal-attivitajiet ta' riċerka;

(c)

jintegraw lis-soċjetà fi kwistjonijiet tax-xjenza u l-innovazzjoni, il-linji ta' politika u l-attivitajiet sabiex jiġu integrati l-valuri u l-interessi taċ-ċittadini u biex tiżdied il-kwalità, ir-rilevanza, l-aċċetabbiltà soċjali u sostenibbiltà tal-eżiti tar-riċerka u l-innovazzjoni f'diversi oqsma tal-attività mill-innovazzjonui soċjali għal oqsma bħall-bijoteknoloġija u n-nanotekonoloġija;

(d)

jinkoraġġixxu liċ-ċittadini jimpenjaw ruħhom fix-xjenza permezz ta’ edukazzjoni fix-xjenza formali u informali, u jippromwovu t-tixrid ta’ attivitajiet ibbażati fuq ix-xjenza, jiġifieri fiċ-ċentri tax-xjenza u permezz ta' possibbiltajiet rilevanti oħra;

(e)

jiżviluppaw l-aċċessibbiltà u l-użu tar-riżultati tar-riċerka ffinanzjati mill-fondi pubbliċi.

(f)

jiżviluppaw il-governanza għall-iżvilupp tar-riċerka u l-innovazzjoni responsabbli mill-partijiet interessati kollha (ir-riċerkaturi, l-awtoritajiet pubbliċi, l-industrija u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili), li hija sensittiva għall-ħtiġijiet u t-talbiet tas-soċjetà, u jippromwovu qafas etiku għar-riċerka u l-innovazzjoni;

(g)

jieħdu prekawzjonijiet debiti u proporzjonali fl-attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni billi jantiċipaw u jevalwaw l-impatti ambjentali, tas-saħħa u s-sigurtà potenzjali;

(h)

itejbu l-għarfien dwar il-komunikazzjoni tax-xjenza sabiex jitjiebu l-kwalità u l-effettività tal-interazzjonijiet bejn ix-xjentisti, il-media ġenerali u l-pubbliku.

PARTI VI

AZZJONIJIET DIRETTI MHUX NUKLEARI TAĊ-ĊENTRU KONĠUNT TAR-RIĊERKA (ĊKR)

1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku huwa li jiġi pprovdut appoġġ xjentifiku u tekniku, xprunat mill-klijenti għal-linji ta' politika tal-Unjoni filwaqt li jwieġeb b’mod flessibbli għad-domandi ġodda tal-politika.

2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

L-Unjoni ddefiniet aġenda politika ambizzjuża għall-2020 li tindirizza sett ta’ sfidi kumplessi u interkonnessi, bħall-ġestjoni sostenibbli tar-riżorsi u l-kompetittività. Sabiex dawn l-isfidi jiġu indirizzati b’suċċess, tinħtieġ evidenza xjentifika qawwija li tkun tapplika għal dixxiplini differenti u li tippermetti valutazzjoni tajba tal-għażliet tal-politika. Iċ-ĊKR, fir-rwol tiegħu bħala s-servizz xjentifiku għat-tfassil tal-politika tal-Unjoni, ser jipprovdi l-appoġġ xjentifiku u tekniku meħtieġ fl-istadji kollu taċ-ċiklu tat-tfassil tal-politika, mill-konċett sal-implimentazzjoni u l-valutazzjoni. Biex jikkontribwixxi għal dan l-objettiv speċifiku, huwa ser jiffoka r-riċerka tiegħu b’mod ċar fuq il-prijoritajiet tal-politika tal-Unjoni filwaqt li jsaħħaħ il-kompetenzi trasversali u l-kooperazzjoni mal-Istati Membri.

L-indipendenza taċ-ĊKR minn interessi speċjali, sew jekk privati jew nazzjonali, flimkien mar-rwol ta’ referenza xjentifiku u tekniku tiegħu, jippermettulu li jagħmilha aktar faċli li jintlaħaq il-kunsens meħtieġ bejn il-partijiet interessati u dawk li jfasslu l-politika. Il-benefiċċju tal-Istati Membri u taċ-ċittadini tal-Unjoni mir-riċerka taċ-ĊKR jidher l-aktar fl-oqsma bħas-saħħa u l-protezzjoni tal-konsumatur, l-ambjent, is-sikurezza u s-sigurtà, u l-ġestjoni tal-kriżijiet u d-diżastri.

B'mod aktar speċifiku, l-Istati Membri u r-reġjuni ser ukoll jibbenifikaw mill-appoġġ għall-Istrateġiji ta' Speċjalizzazzjoni Intelliġenti tagħhom.

Iċ-ĊKR huwa parti integrali mill-ŻER u ser ikompli jappoġġa b’mod attiv il-funzjonament tagħha permezz ta’ kollaborazzjoni mill-qrib mal-pari u l-partijiet interessati, il-massimizzazzjoni tal-aċċess għall-faċilitajiet tagħha u permezz tat-taħriġ tar-riċerkaturi u b'kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri u istituzzjonijiet internazzjonali b'objettivi simili. Dan ser jippromwovi l-integrazzjoni ta' Stati Membri ġodda u pajjiżi assoċjati li għalihom, iċ-ĊKR ser ikompli jipprovdi korsijiet ta' taħriġ iddedikati fuq il-bażi xjentifika-teknika tal-korp tal-liġi tal-Unjoni. Iċ-ĊKR se jistabbilixxi rabtiet ta’ koordinazzjoni ma’ objettivi speċifiċi oħrajn tal-Orizzont 2020. Bħala azzjoni kumplementari għall-azzjonijiet diretti tiegħu u għall-fini ta’ integrazzjoni u netwerking ulterjuri fiż-ŻER, iċ-ĊKR jista’ wkoll jipparteċipa fl-azzjonijiet indiretti u fl-istrumenti ta’ koordinazzjoni ta' Orizzont 2020 f’oqsma fejn għandu kompetenzi rilevanti biex jagħti valur miżjud tal-Unjoni.

3.   Linji ġenerali ta’ attivitajiet

L-attivitajiet taċ-ĊKR fl-Orizzont 2020 ser jiffukaw fuq il-prijoritajiet tal-politika tal-Unjoni u l-isfidi tas-soċjetà indirizzati minnhom.Dawn l-attivitajiet huma konformi mal-objettiv tal-istrateġija Ewropa 2020, u mal-intestaturi 'Sigurtà u Ċittadinanza', u 'Ewropa Globali' tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali għall-2014-2020.

L-oqsma ewlenin ta’ kompetenza taċ-ĊKR se jkunu l-enerġija, it-trasport, l-ambjent u t-tibdil fil-klima, l-agrikoltura u s-sigurtà alimentari, is-saħħa u l-protezzjoni tal-konsumatur, it-teknoloġiji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni, materjal ta’ referenza u s-saħħa u s-sigurtà (inklużi s-sigurtà u s-sikurezza nukleari fil-programm Euratom). L-attivitajiet taċ-ĊKR f'dawn l-oqsma se jitwettqu b'kont meħud tal-inizjattivi rilevanti fil-livell tar-reġjuni, l-Istati Membri jew l-Unjoni, fil-perspettiva tat-tfassil taż-ŻER.

Dawn l-oqsma ta’ kompetenza se jittejbu b’mod sinifikanti b’kapaċitajiet biex jiġi indirizzat iċ-ċiklu politiku kollu u biex jiġu valutati l-għażliet tal-politika. Dan jinkludi

(a)

antiċipazzjoni u tbassir - intelligence strateġika proattiva fir-rigward ta’ tendenzi u avvenimenti fix-xjenza, it-teknoloġija u fis-soċjetà u l-implikazzjonijiet li jista’ jkollhom għall-politika pubblika;

(b)

ekonomiji – għal servizz integrat li jkopri kemm l-aspett xjentifiku u tekniku u l-aspetti makroekonomiċi;

(c)

immudellar – iffukar fuq is-sostenibbiltà u l-ekonomija u li l-fatt li l-Kummissjoni ssir tiddependi inqas minn fornituri esterni għall-analiżi vitali tax-xenarju;

(d)

analiżi tal-politika – biex tkun tista’ ssir investigazzjoni transettorjali tal-għażliet tal-politika;

(e)

valutazzjoni tal-impatt – tiġi pprovduta evidenza xjentifika bħala appoġġ għall-għażliet tal-politika.

Iċ-ĊKR għandu jkompli jfittex l-eċċellenza fir-riċerka u l-interazzjoni estensiva mal-istituzzjonijiet tar-riċerka bħala l-bażi għal appoġġ xjentifiku u tekniku għall-politika li jkun kredibbli u robust. Għal dak l-għan, huwa se jsaħħaħ il-kooperazzjoni mal-imsieħba Ewropej u dawk internazzjonali, fost l-oħrajn, billi jipparteċipa f’azzjonijiet indiretti. Dan se jagħmel ukoll riċerka esploratorja u jibni kompetenzi fl-oqsma emerġenti rilevanti għall-politika fuq bażi selettiva.

Iċ-ĊKR għandu jiffoka fuq:

3.1.   Xjenza eċċellenti

Iwettaq riċerka għat-tisħiħ tal-bażi tal-evidenza xjentifika għat-tfassil tal-politika u se jeżamina oqsma emerġenti tax-xjenza u t-teknoloġija, inkluż permezz tal-programm ta’ riċerka esploratorja.

3.2.   Tmexxija industrijali

Jikkontribwixxi għall-kompetittività Ewropea permezz ta’ appoġġ għall-proċess ta’ standardizzazzjoni u standards b’riċerka prenormattiva, żvilupp ta’ materjali u kejl ta’ referenza, u armonizzazzjoni tal-metodoloġiji f’ħames oqsma fokali (l-enerġija; it-trasport; l-inizjattiva ewlenija 'Aġenda Diġitali għall-Ewropa'; is-sigurtà u s-sikurezza; il-protezzjoni tal-konsumatur). Se jwettaq valutazzjonijiet tas-sikurezza ta’ teknoloġiji ġodda f’oqsma bħall-enerġija, it-trasport, is-saħħa u l-protezzjoni tal-konsumatur. Jikkontribwixxi biex jiġu ffaċilitati l-użu, l-istandardizzazzjoni u l-validità ta’ teknoloġiji u data spazjali, b’mod partikolari biex jiġu indirizzati l-isfidi tas-soċjetà.

3.3.   Sfidi tas-soċjetà

(a)   Saħħa, Bidla Demografika u Benesseri

Jikkontribwixxi għas-saħħa u l-protezzjoni tal-konsumatur permezz ta' appoġġ xjentifiku u tekniku f'oqsma bħall-ikel, l-għalf u l-prodotti tal-konsumatur; l-ambjent u s-saħħa; il-prattiki dijanostoċi u ta' screening relatati mas-saħħa; in-nutrizzjoni u d-dieti.

(b)   Is-sikurezza alimentari, l-agrikoltura u l-foresterija sostenibbli, ir-riċerka tal-baħar, marittima u tal-ilmijiet interni u l-bijoekonomija

Jappoġġa l-iżvilupp, l-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-politiki Ewropej tal-agrikoltura u tas-sajd, inklużi s-sikurezza u s-sigurtà tal-ikel u l-iżvilupp ta’ bijoekonomija, pereżempju permezz ta’ tbassir dwar il-produzzjoni tal-uċuħ tar-raba’, l-analiżi teknika u dik soċjoekonomika u l-immudellar, u l-promozzjoni ta' ibħra fi stat tajjeb u produttivi.

(c)   Enerġija sikura, nadifa u effiċjenti

Jappoġġa l-miri tal-klima u l-enerġija 20-20-20 b’riċerka dwar l-aspetti teknoloġiċi u ekonomiċi tal-provvista tal-enerġija, l-effiċjenza, it-teknoloġiji b’livell baxx ta’ karbonju, u b’netwerks ta’ trażmissjoni tal-enerġija/elettriku.

(d)   Trasport intelliġenti, ekoloġiku u integrat

Jappoġġa l-politika tal-Unjoni dwar il-mobbiltà sostenibbli, sikura u sigura ta’ persuna u oġġetti bi studji laboratorji, b’approċċi ta’ mmudellar u monitoraġġ inklużi teknoloġiji b’livell baxx ta’ karbonju għat-trasport, bħall-elettrifikazzjoni, il-vetturi nodfa u effiċjenti u l-fjuwils alternattivi, u sistemi tal-mobbiltà intelliġenti.

(e)   Azzjoni klimatika, ambjent, effiċjenza tar-riżorsi u l-materja prima

Jinvestiga l-isfidi transsettorjali tal-ġestjoni sostenibbli tar-riżorsi naturali permezz tal-monitoraġġ tal-varjabbli ambjentali ewlenin u l-iżvilupp ta’ qafas integrat ta’ mmudellar għall-valutazzjoni tas-sostenibbiltà.

Jappoġġa l-effiċjenza fir-riżorsi, it-tnaqqis fl-emissjonijiet u provvista sostenibbli ta’ materja prima permezz ta’ valutazzjonijiet soċjali, ambjentali u ekonomiċi integrati ta’ proċessi ta’ produzzjoni, teknoloġiji, prodotti u servizzi nodfa.

Jappoġġa l-miri tal-politika għall-iżvilupp tal-Unjoni bir-riċerka sabiex jgħin biex jiġu żgurati provvisti xierqa ta’ riżorsi essenzjali filwaqt li jiffoka fuq il-monitoraġġ tal-parametri ambjentali u tar-riżorsi, is-sikurezza tal-ikel u analiżi relatata mas-sigurtà, u t-trasferiment tal-għarfien.

(f)   L-Ewropa f'dinja li qed tinbidel - Soċjetajiet inklużivi, innovattivi u riflessivi

Jikkontribwixxi għal u jissorvelja l-implimentazzjoni tal-inizjattiva ewlenija 'Unjoni tal-Innovazzjoni' u b’analiżi makroekonomika tal-katalizzaturi u l-ostakli tar-riċerka u l-innovazzjoni, l-iżvilupp ta’ metodoloġiji, tabelli ta’ valutazzjoni u indikaturi.

Jappoġġa ż- ŻER billi jiġi monitorat il-funzjonament taż-ŻER u jiġu analizzati l-forzi u l-ostakoli ta' xi wħud mill-elementi prinċipali tagħha, u permezz tan-networking tar-riċerka, it-taħriġ u l-ftuħ tal-faċilitajet u l-bażijiet ta' data taċ-ĊKR għall-utenti fl-Istati Membri u f'Pajjiżi kandidati u assoċjati.

Jikkontribwixxi għall-miri ewlenin tal-inizjattiva ewlenija 'Aġenda Diġitali għall-Ewropa' b’analiżi kwalitattiva u kwantitattiva tal-aspetti ekonomiċi u soċjali (Ekonomija Diġitali, Soċjetà Diġitali, Għajxien Diġitali).

(g)   Soċjetajiet sikuri - Protezzjoni tal-libertà u s-sigurtà tal-Ewropa u ċ-ċittadini tagħha.

Jappoġġa s-sikurezza u s-sigurtà interni permezz tal-identifikazzjoni u l-valutazzjoni tal-vulnerabbiltà tal-infrastrutturi kritiċi bħala komponenti tal-funzjonijiet tas-soċjetà, u permezz tal-valutazzjoni ta' prestazzjoni operattiva u l-evalwazzjoni soċjali u etika u ta' teknoloġiji relatati mal-identità diġitali. Jindirizza l-isfidi ta' sigurtà globali, inklużi t-theddid emerġenti jew ibridu, permezz tal-iżvilupp ta' għodod avvanzati għall-estrazzjoni u l-analiżi tal-informazzjoni kif ukoll għall-ġestjoni tal-kriżijiet.

Isaħħaħ il-kapaċità tal-Unjoni għall-ġestjoni tad-diżastri naturali u dawk ikkaġunati mill-bniedem billi jsaħħaħ il-monitoraġġ tal-infrastrutturi u l-iżvilupp ta’ faċilitajiet għall-ittestjar u ta' sistemi ta’ informazzjoni globali ta’ twissija bikrija dwar diversi perikli u sistemi ta’ informazzjoni globali dwar il-ġestjoni tar-riskju, filwaqt li juża oqfsa ta’ osservazzjoni tad-dinja permezz ta’ satelliti.

PARTI VII

L-ISTITUT EWROPEW TAL-INNOVAZZJONI U T-TEKNOLOĠIJA (EIT)

1.   Objettiv speċifiku

L-objettiv speċifiku huwa l-integrazzjoni tat-trijangolu tal-għarfien tal-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni u b’hekk it-tisħiħ tal-kapaċità tal-innovazzjoni tal-Unjoni u l-indirizzar tal-isfidi tas-soċjetà.

L-Ewropa qed tiffaċċa għadd ta’ dgħufiji strutturali f’dak li jirrigwarda l-kapaċità ta’ innovazzjoni u l-abbiltà tagħha li tforni servizzi, prodotti u proċessi ġodda, u b'hekk qed jiġu mfixkla t-tkabbir ekonomiku sostenibbli u l-ħolqien ta' impjiegi. Fost il-kwistjonijiet prinċipali attwali hemm ir-rekord relattivament dgħajfa tal-Ewropa fl-attrazzjoni ta' talent u ritenzjoni; is-sottoutilizzazzjoni tal-punti qawwija tar-riċerka eżistenti f'termini tal-ħolqien ta' valur ekonomiku jew soċjali; in-nuqqas ta' riżultati tar-riċerka mqegħda fis-suq; il-livelli baxxi ta' attività u mentalità intraprendatorjali; l-ingranaġġ baxx ta' investiment privat fir-R&Ż; skala ta' riżorsi, inklużi r-riżorsi umani, f'ċentri ta' eċċellenza li hija insuffiċjenti għall-kompetenza globali; u numru eċċessiv ta' ostakoli għall-kollaborazzjoni fi ħdan it-trijangolu tal-għarfien tal-edukazzjoni għolja, ir-riċerkau l-innovazzjoni fil-livell Ewropew.

2.   Raġunament u valur miżjud tal-Unjoni

Jekk l-Ewropa għandha tikkompeti fuq skala internazzjonali, dawn id-dgħufiji internazzjonali jeħtieġ li jingħelbu. L-elementi identifikati hawn fuq huma komuni madwar l-Istati Membri u jaffettwaw il-kapaċità ta’ innovazzjoni tal-Unjoni b’mod globali.

L-EIT ser jindirizza dawn il-kwistjonijiet billi jippromwovi bidliet strutturali fix-xenarju Ewropew tal-innovazzjoni. Dan ser jagħmlu billi jrawwem l-integrazzjoni tal-edukazzjoni ogħla, ir-riċerka u l-innovazzjoni tal-ogħla standards, b'mod partikolari permezz tal-Komunitajiet ta' Għarfien u Innovazzjoni (KICs), biex b’hekk jinħolqu ambjenti ġodda li jwasslu għall-innovazzjoni, u billi tiġi promossa u appoġġata ġenerazzjoni ġdida ta’ persuni intraprenditorjali u billi jiġi stimulat il-ħolqien ta' spin-offs u start-ups innovattivi. Meta jagħmel dan, l-EIT ser jagħti l-kontribuzzjoni sħiħa tiegħu għall-objettivi tal-istrateġija Ewropa 2020 u b’mod partikolari għall-inizjattivi ewlenin 'Unjoni tal-Innovazzjoni' u 'Żgħażagħ Attivi'.

Barra minn hekk, l-EIT u l-KICs għandhom ifittxu sinerġiji u interazzjoni bejn il-prijoritajiet tal-Orizzont 2020 u ma' inizjattivi rilevanti oħrajn. B'mod partikolari, l-EIT ser jikkontribwixxi permezz tal-KICs għall-objettivi speċifiċi "Sfidi tas-Soċjetà" u għall-objettiv speċifiku "It-Tmexxija f'teknoloġiji abilitanti u industrijali".

Integrazzjoni tal-edukazzjoni u l-intraprenditorija mar-riċerka u l-innovazzjoni

Il-karatteristika speċifika tal-EIT hija l-integrazzjoni tal-edukazzjoni għolja u l-intraprenditorija mar-riċerka u l-innovazzjoni bħala ħoloq ta’ katina ta’ innovazzjoni waħda fl-Unjoni kollha u lil hinn, li għandha twassal, inter alia, għal żieda fis-servizzi innovattivi, fil-prodotti u fil-proċessi mqiegħda fis-suq.

Loġika tan-negozju u approċċ orjentat lejn ir-riżultati

L-EIT, permezz tal-KICs tiegħu, jopera f'konformità ma' loġika imprenditorjali u jieħu approċċ orjentat lejn ir-riżultati. Tmexxija ta' qawwa hija prerekwiżit: kull KIC titmexxa minn CEO. L-imsieħba tal-KIC huma rappreżentati minn entitajiet legali uniċi biex jippermettu teħid ta’ deċiżjonijiet aktar integrati. Il-KICs għandhom jippreżentaw pjani ta’ negozju annwali definiti b'mod ċar, li jistabbilixxu strateġija multiannwali u jinkludu portafoll ambizzjuż ta’ attivitajiet mill-edukazzjoni sal-ħolqien ta’ negozji, b’miri u riżultati ċari, li jfittxu li jiksbu impatt kemm fuq is-suq kif ukoll fuq is-soċjetà. Ir-regoli attwali dwar il-parteċipazzjoni, l-evalwazzjoni u l-monitoraġġ tal-KICs jippermettu li jittieħdu deċiżjonijiet b’mod rapidu u prattiku. In-negozju u l-impredituri għandu jkollhom rwol qawwi bħala muturi għall-attivitajiet fil-KICs, u l-KICs għandhom ikunu kapaċi jimmobilizzaw l-investiment u l-impenn fit-tul mis-settur kummerċjali.

Eliminazzjoni tal-frammentazzjoni bl-għajnuna ta’ sħubiji integrati fit-tul

Il-KICs tal-EIT huma intrapriżi integrati ferm, li jlaqqgħu msieħba mill-industrija inklużi l-SMEs, mill-istituti tal-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u t-teknoloġija, magħrufa għall-eċċellenza tagħhom, b'mod miftuħ, responsabbli u trasparenti. Il-KICs jippermettu l-imsieħba mill-Unjoni kollha u lil hinn minnha jingħaqdu f’konfigurazzjonijiet transkonfinali ġodda, jottimizzaw ir-riżorsi eżistenti u jagħtu aċċess għal opportunitajiet ġodda tan-negozju permezz ta’ ktajjen ta’ valur ġodda, li jindirizzaw sfidi b’riskju ogħla u fuq skala akbar. Il-KICs huma miftuħa għall-parteċipazzjoni ta' membri ġodda li jġibu valur miżjud għall-isħubija, inklużi l-SMEs.

It-trawwim tal-assi ta' innovazzjoni prinċipali tal-Ewropa: il-persuni b'talenti kbar

It-talent huwa ingredjent essenzjali tal-innovazzjoni. L-EIT jixpruna l-iżvilupp tal-persuni u l-interazzjonijiet bejniethom, billi jqiegħed lill-istudenti, ir-riċerkaturi u l-imprendituri fiċ-ċentru tal-mudell ta’ innovazzjoni tiegħu. L-EIT ser jipprovdi kultura intraprenditorjali u kreattiva kif ukoll edukazzjoni transdixxiplinarja lill-persuni li jkollhom talent, permezz ta’ Masters u Dottorati indikati bħala tal-EIT, maħsuba biex joħolqu marka ta’ eċċellenza rikonoxxuta internazzjonalment. B’dan il-mod, l-EIT jippromwovi bil-qawwa l-mobbiltà u t-taħriġ fi ħdan it-trijangolu tal-għarfien.

3.   Linji ġenerali tal-attivitajiet

L-EIT għandu jopera prinċipalment permezz tal-KICs partikolarment fl-oqsma li joffru potenzjal ta' innovazzjoni reali. Filwaqt li l-KICs għandhom awtonomija sostanzjali ġenerali fid-definizzjoni tal-istrateġiji u l-attivitajiet tagħhom stess, hemm numru ta’ karatteristiċi innovattivi komuni għall-KICs kollha fejn għandhom jiġu mfittxija koordinazzjoni u sinerġiji. Barra minn hekk, l-EIT ser isaħħaħ l-impatt tiegħu billi jxerred l-aħjar prattiki dwar kif għandu jiġi integrat it-trijangolu tal-għarfien u l-iżvilupp tal-intraprenditorija, l-integrazzjoni ta' msieħba ġodda rilevanti fejn jistgħu jipprovdu valur miżjud, u billi jrawwem b'mod attiv kultura ġdida ta' kondiviżjoni tal-għarfien.

(a)   It-trasferiment u l-applikazzjoni ta’ attivitajiet ta’ edukazzjoni għolja, riċerka u innovazzjoni għall-ħolqien ta negozji ġodda

L-EIT għandu jkollu l-għan li joħloq ambjent għall-iżvilupp tal-potenzjal innovattiv tal-persuni u li jikkapitalizza fuq l-ideat tagħhom, irrispettivament mill-post tagħhom fil-katina tal-innovazzjoni. B’hekk, l-EIT ser jgħin ukoll biex jiġi indirizzat il-“paradoss Ewropew” li r-riċerka eċċellenti eżistenti għadha ’l bogħod milli tiġi sfruttata totalament. B’dan il-mod, l-EIT għandu jgħin sabiex l-ideat jitqiegħdu fis-suq. Prinċipalment permezz tal-KICs tiegħu u l-iffukar tiegħu fuq it-trawwim tal-mentalitajiet intraprenditorjali, dan se joħloq opportunitajiet ġodda ta’ negozju li jieħdu l-forma kemm ta’ start-ups kif ukoll ta’ spin-offs, iżda wkoll fl-industrija eżistenti. Il-fokus ser ikun fuq l-innovazzjoni, inkluża l-innovazzjoni teknoloġika, soċjali u mhux teknoloġoka.

(b)   Ir-riċerka avvanzata ħafna u xprunata mill-innovazzjoni f’oqsma ta’ interess ekonomiku u tas-soċjetà ewlieni

L-istrateġija u l-attivitajiet tal-EIR għandhom ikunu xprunati minn fokus fuq oqsma li joffru potenzjal ta' innovazzjoni reali u għandhom rilevanza ċara għall-isfidi tas-soċjetà indirizzati fl-Orizzont 2020. Billi jindirizza l-isfidi ewlenin tas-soċjetà b’mod komprensiv, l-EIT se jippromwovi approċċi interdixxiplinari u multidixxiplinari u jgħin biex jiffoka l-isforzi tar-riċerka tal-imsieħba fil-KICs.

(c)   Żvilupp ta’ nies b’talent, b’ħiliet u intraprenditorjali bl-għajnuna tal-edukazzjoni u t-taħriġ

L-EIT għandu jintegra kompletament l-edukazzjoni u t-taħriġ fl-istadji kollha tal-karrieri u jappoġġa u jiffaċilta l-iżvilupp ta' kurrikuli ġodda u innovattivi biex jirrifletti l-ħtieġa għal profili ġodda kollha li joħolqu l-isfidi kumplessi tas-soċjetà u ekonomiċi. Għal dan il-għan, l-EIT ser ikollu rwol ċentrali fil-promozzjoni ta' lawrji u diplomi konġunti jew multipli ġodda fl-Istati Membri, b'rispett għall-prinċipju ta' sussidjarjetà.

L-EIT ser ikollu wkoll rwol sostanzjali fit-traqqim tal-kunċett ta’ 'intraprenditorija' permezz tal-programmi edukattivi tiegħu, li jippromwovu prattika ta’ intraprenditorija f’kuntest ta’ għarfien intensiv, fuq il-bażi ta’ riċerka innovattiva u kontribuzzjoni għal soluzzjonijiet ta’ rilevanza kbira għas-soċjetà.

(d)   Id-disseminazzjoni tal-aħjar prattiki u kondiviżjoni sistemika tal-għarfien

L-EIT għandu jkollu l-għan li jkun pijunier ta’ approċċi ġodda fl-innovazzjoni u li jiżviluppa kultura komuni ta’ innovazzjoni u trasferiment tal-għarfien, inklużi fl-SMEs. Dan ikun jista' jseħħ, fost oħrajn, permezz tal-kondiviżjoni tal-esperjenza varja tal-KICs permezz ta' mekkaniżmi diversi ta' disseminazzjoni, bħal pjattafoema tal-partijiet interessati u l-iskema ta' boroż ta' studju.

(e)   Id-dimensjoni internazzjonali

L-EIT jaġixxi bl-għarfien tal-kuntest globali li jopera fih u għandu jgħin biex isawwar rabtiet ma’ msieħba internazzjonali ewlenin f'konformità mal-Artikolu 27(2). Billi jtejjeb iċ-ċentri tal-eċċellenza permezz tal-KICs u billi joħloq opportunitajiet edukattivi ġodda, huwa se jkollu l-għan li jagħmel l-Ewropa aktar attraenti għat-talenti minn barra.

(f)   Titjib tal-impatt fl-Ewropa kollha permezz ta’ mudell ta’ ffinanzjar innovattiv

L-EIT se jagħti kontribut kbir għall-objettivi stabbiliti fl-Orizzont 2020, b’mod partikolari billi jindirizza l-isfidi tas-soċjetà b’mod li jikkumplementa inizjattivi oħra f’dawn l-oqsma. Fil-qafas ta' Orizzont 2020 huwa ser jittestja approċċi ġodda u simplifikati lejn l-iffinanzjar u l-governanza u b’hekk ikollu rwol ta’ pijunier fix-xenarju Ewropew tal-innovazzjoni. Parti mill-kontribuzzjoni annwali ser tiġi attribwita lill-KICs b'mod kompetittiv. L-approċċ tal-EIT lejn il-finanzjament ser ikun fermament ibbażat fuq effett ta' ingranaġġ b'saħħtu, bil-mobilizzazzjoni ta' fondi kemm pubbliċi kif ukoll privati fil-livell nazzjonali u tal-Unjoni, u dan se jiġi kkomunikat, f'mod trasparenti, lill-Istati Membri u l-partijiet interessati rilevanti. Barra minn hekk, huwa se juża strumenti kompletament ġodda għal appoġġ immirat lejn attivitajiet individwali permezz tal-Fondazzjoni EIT.

(g)   Irbit tal-iżvilupp reġjonali ma’ opportunitajiet Ewropej

Permezz tal-KICs u ċ-ċentri ta’ kollokazzjoni tagħhom - nodi ta’ eċċellenza, li jlaqqgħu msieħba fl-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u n-negozju f’post ġeografiku partikolari - l-EIT se jkun marbut ukoll mal-politika reġjonali. B’mod partikolari huwa għandu jiżgura rabta aħjar bejn l-istituzzjonijiet ta’ edukazzjoni għolja, is-suq tax-xogħol u l-innovazzjoni u t-tkabbir reġjonali, fil-kuntest ta’ strateġiji ta’ speċjalizzazzjoni intelliġenti reġjonali u nazzjonali. Billi jagħmel dan, se jikkontribwixxi għall-objettivi tal-politika ta’ koeżjoni tal-Unjoni.


(1)  COM(2013)0624 final.

(2)  Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-ġestjoni tal-proprjetà intellettwali f'attivitajiet tat-trasferiment tal-għarfien u Kodiċi ta' Prattika għall-universitajiet u organizzazzjonijiet oħra ta' riċerka pubblika (C(2008) 1329, ta' 10.4.2008).

(3)  COM(2009)0512 final.

(4)  COM(2010)0245.

(5)  COM(2011)0112.

(6)  COM(2011)0152.

(7)  COM(2011)0112.

(8)  Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma (ĠU L 327, 22.12.2000, p. 1).

(9)  Direttiva 2008/56/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Ġunju 2008 li tistabbilixxi Qafas għal Azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-Politika tal-Ambjent Marin (Direttiva Kwadru dwar l-Istrateġija Marina) (ĠU L 164, 25.6.2008, p. 19).

(10)  Panorama tal-Enerġija Dinija 2008, OECD- IEA, 2008.

(11)  COM(2011)0112.

(12)  COM(2009)0519.

(13)  White Paper tal-Kummissjoni "Pjan direzzjonali għal Żona Unika Ewropea tat-Trasport — Lejn sistema tat-trasport kompetittiva u li tuża r-riżorsi b'mod effiċjenti" (COM(2011)0144).

(14)  "Vetturi" għandha tinftiehem f'sens ġenerali, inkluż kull mezz tat-trasport.

(15)  Ir-4 Rapport ta’ Valutazzjoni tal-IPCC, 2007, (www.ipcc.ch)

(16)  COM(2011)0571.

(17)  COM(2009)0147.

(18)  COM(2011)0025.

(19)  COM(2009)0400.

(20)  COM(2007)0575.

(21)  Direttiva 2007/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Ottubru 2007 dwar il-valutazzjoni u l-immaniġġjar tar-riskji tal-għargħar (ĠU L 288, 6.11.2007, p. 27).

(22)  COM(2012)0710.

(23)  COM(2010)0491.

(24)  COM(2011)0274.


ANNESS II

Tqassim tal-baġit

It-tqassim indikattiv għall-Orizzont 2020 huwa kif ġej:

 

EUR miljun fil-prezzijiet attwali

I

Xjenza eċċellenti, li minnha:

24 441,1

1.

Il-Kunsill Ewropew għar-Riċerka (KER)

13 094,8

2.

Teknoloġiji Futuri u Emerġenti (FET)

2 696,3

3.

Azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie

6 162

4.

Infrastrutturi għar-riċerka

2 488

II

Tmexxija industrijali, li minnha:

17 015,5

1.

Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali (*1), (*4)

13 557

2.

Aċċess għall-iffinanzjar ta’ riskju (*2)

2 842,3

3.

Innovazzjoni fl-SMEs (*3)

616,2

III

Sfidi tas-soċjetà, li minnhom (*4)

29 679

1.

Saħħa, bidla demografika u benesseri

7 471,8

2.

Is-sikurezza alimentari, l-agrikoltura u l-foresterija sostenibbli, ir-riċerka tal-baħar, marittima u tal-ilmijiet interni, u l-bijoekonomija

3 851,4

3.

Enerġija sikura, nadifa u effiċjenti

5 931,2

4.

Trasport intelliġenti, ekoloġiku u integrat

6 339,4

5.

Azzjoni klimatika, ambjent, effiċjenza tar-riżorsi u l-materja prima

3 081,1

6.

L-Ewropa f'dinja li qed tinbidel –Soċjetajiet inklużivi, innovattiv u riflessivi

1 309,5

7.

Soċjetajiet siguri - il-protezzjoni tal-libertà u s-sigurtà tal-Ewropa u ċ-ċittadini tagħha

1 694,6

IV

It-tixrid tal-eċċellenza u t-twessigħ tal-parteċipazzjoni

816,5

V

Xjenza ma' u għas-soċjetà;

462,2

VI

Azzjonijiet diretti mhux nukleari taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (ĊKR)

1 902,6

VII

L-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (EIT)

2 711,4

TOTAL

77 028,3


(*1)  Inkluż EUR 7 711 miljun għat-Teknoloġiji tal-Informazzjoni u l-Komunikazzjoni (ICT) li minnhom EUR 1 594 miljungħal fotonika u l-mikro u n-nanotelettronika, EUR 3 851 miljun għal nanoteknoloġiji, materjali avvanzati u manifattura u pproċessar avvanzati, EUR 516 miljun għall-bijoteknoloġija u EUR 1 479 miljun għall-ispazju. B’riżultat, EUR 5 961 miljun ser ikunu disponibbli biex jappoġġaw Teknoloġiji Essenzjali Abilitanti.

(*2)  Madwar EUR 994 miljun ta’ dan l-ammont jistgħu jmorru għall-implimentazzjoni tal-proġetti tal-Pjan tat-Teknoloġija Enerġetika Strateġika (Pjan SET). Madwar terz minnhom jistgħu jmorru għall-SMEs.

(*3)  Fil-mira li jiġi allokat minimu ta' 20 % mill-baġits totali kombinati għall-objettiv speċifiku 'Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali' u l-prijorità 'Sfidi tas-Soċjetà' għall-SMEs, minimu ta' 5 % ta' dawk il-baġits kombinati inizjalment ser jiġi allokat lill-istrument iddedikat tal-SMEs. Minimu ta' 7 % tal-baġits totali tal-objettiv speċifiku 'Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali' u l-prijorità 'Sfidi tas-Soċjetà' ser jiġi allokat lill-istrument iddedikat tal-SMEs fuq medja tat-tul ta' żmien tal- Orizzont 2020.

(*4)  L-azzjonijiet pilota tal-Azzjoni Rapida għall-Innovazzjoni (FTI) ser jiġu ffinanzjati mill-objettiv speċifiku'Tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali' u mill-objettivi speċifiċi rilevanti tal-prijorità 'Sfidi tas-soċjetà'. Numru suffiċjenti ta' proġetti ser jitnedew sabiex tkun tista' ssir evalwazzjoni totali tal-azzjonijiet pilota tal-FTI.


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/174


REGOLAMENT (UE) Nru 1292/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tal-11 ta' Diċembru 2013

li jemenda r-Regolament (KE) Nru 294/2008 li jistabbilixxi l-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija

(Test b’relevanza għaż-ŻEE)

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 173(3) tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġislattiv intbagħat lill-Parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva ordinarja (2),

Billi:

(1)

L-istrateġija Ewropa 2020 għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv tassenja rwol minn ta' quddiem lill-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (EIT) li jikkontribwixxi għal għadd ta' inizjattivi ewlenin.

(2)

Matul il-perijodu mill-2014 sal-2020, l-EIT għandu jikkontribwixxi għall-objettivi ta' “Orizzont 2020 - Il-Programm ta' Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni” stabbilit bir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 (3) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ("Orizzont 2020"), bl-integrazzjoni tat-triangolu tal-għarfien tal-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni.

(3)

Sabiex ikun żgurat qafas koerenti għal dawk li jieħdu sehem f'Orizzont 2020, ir-Regolament (UE) Nru 1290/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) ("Regoli għall-Parteċipazzjoni") għandu japplika għall-EIT.

(4)

Ir-regoli dwar il-ġestjoni tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali huma ddefiniti fir-Regoli għall-Parteċipazzjoni.

(5)

Ir-regoli dwar l-assoċjazzjoni ta' pajjiżi terzi huma ddefiniti f'Orizzont 2020.

(6)

L-EIT għandu jrawwem l-intraprenditorija fl-attivitajiet tiegħu tal-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni. B'mod partikolari, għandu jippromwovi edukazzjoni intraprenditorjali eċċellenti u jappoġġa l-ħolqien ta' impriżi ġodda u li qabdu ritmu b'saħħtu.

(7)

L-EIT għandu jaħdem direttament mar-rappreżentanti nazzjonali u reġjonali u ma' partijiet interessati oħra minn naħa għal oħra tal-katina tal-innovazzjoni biex jiġġenera effetti ta' benefiċċju fuq iż-żewġ naħat. Sabiex dan id-djalogu u l-iskambju jkunu aktar sistematiċi għandu jiġi stabbilit Forum tal-Partijiet Interessati li jiġbor flimkien komunità usa' ta' partijiet interessati madwar kwistjonijiet orizzontali. L-EIT għandu jwettaq ukoll attivitajiet ta' informazzjoni u komunikazzjoni mmirati lejn partijiet interessati rilevanti.

(8)

L-EIT għandu jippromwovi parteċipazzjoni bilanċjata b'mod adegwat bejn l-atturi differenti mit-trijangolu tal-għarfien involuti fil-Komunitajiet għall-Għarfien u l-Innovazzjoni ("KICs"). Barra minn hekk, għandu jippromwovi parteċipazzjoni b'saħħitha mis-settur privat, b'mod partikolari mill-impriżi mikro/żgħar u ta' daqs medju ("SMEs").

(9)

Il-kamp ta’ applikazzjoni tal-kontribuzzjoni tal-EIT lejn il-KICs għandu jkun iddefinit u l-oriġini tar-riżorsi finanzjarji tal-KICs għandha tkun iċċarata.

(10)

L-għamla tal-entitajiet tal-EIT għandha tkun issimplifikata. It-tħaddim tal-Bord tat-Tmexxija tal-EIT għandu jkun issimplifikat u r-rwoli u l-ħidmiet rispettivi tal-Bord tat-Tmexxija u tad-Direttur għandhom jiġu ċċarati aktar.

(11)

KICs ġodda, inklużi l-oqsma ta' prijorità tagħhom u l-organizzazzjoni u l-waqt propizju tal-proċess ta' għażla, għandhom jitniedu abbażi ta' modalitajiet iddefiniti fl-Aġenda Strateġika ta' Innovazzjoni wara proċess miftuħ, trasparenti u kompetittiv.

(12)

Il-KICs għandhom iwessgħu l-attivitajiet edukattivi tagħhom sabiex isaħħu l-bażi tal-ħiliet madwar l-Unjoni, billi jipprovdu korsijiet ta' taħriġ professjonali u oħrajn adegwati.

(13)

Il-kooperazzjoni fl-organizzazzjoni tal-monitoraġġ u l-evalwazzjonijiet tal-KICs bejn il-Kummissjoni u l-EIT huma meħtieġa sabiex tkun żgurata koerenza mas-sistema ġenerali ta' monitoraġġ u evalwazzjoni fil-livell tal-Unjoni. B’mod partikolari, il-prinċipji għall-monitoraġġ tal-KICs u l-EIT għandhom ikunu ċari.

(14)

Il-KICs għandhom ifittxu s-sinerġiji ma' inizjattivi rilevanti tal-Unjoni, dawk nazzjonali u reġjonali.

(15)

Sabiex tiġi żgurata parteċipazzjoni usa' ta' organizzazzjonijiet minn Stati Membri differenti fil-KICs, l-organizzazzjonijiet imsieħba għandhom ikunu stabbiliti f’tal-inqas tliet Stati Membri differenti.

(16)

L-EIT u l-KICs għandhom jiżviluppaw attivitajiet ta' sensibilizzazzjoni u jxerrdu l-aħjar prassi, inkluż permezz tal-Iskema ta' Innovazzjoni Reġjonali.

(17)

Il-kriterji u l-proċeduri għall-finanzjament, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-attivitajiet tal-KICs għandhom ikunu adotatti mill-EIT qabel it-tnedija tal-proċess ta' għażla tal-KIC.

(18)

Il-Programm Triennali ta' Ħidma tal-EIT għandu jqis l-opinjoni tal-Kummissjoni dwar l-objettivi speċifiċi tal-EIT, kif iddefiniti fl-Orizzont 2020, u l-komplementarjetajiet mal-istrumenti u l-politiki tal-Unjoni.

(19)

L-EIT, billi jaqa’ taħt Orizzont 2020, se jkun parti mis-semplifikazzjoni tal-infiq minħabba t-tibdil tal-klima kif iddefinit f'Orizzont 2020.

(20)

L-evalwazzjoni tal-EIT għandha tipprovdi kontribut f'waqtu għall-evalwazzjoni ta' Orizzont 2020 fl-2017 u l-2023.

(21)

Il-Kummissjoni għandha ssaħħaħ ir-rwol tagħha fil-monitoraġġ tal-implimentazzjoni ta' aspetti speċifiċi tal-attivitajiet tal-EIT.

(22)

Dan ir-Regolament jistabbilixxi pakkett finanzjarju għat-tul kollu ta' Orizzont 2020 li għandu jikkostitwixxi r-referenza prinċipali, fis-sens tal-punt 17 tal-Ftehim Interistituzzjonali 2 ta' Diċembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar dixxiplina baġitarja, kooperazzjoni fi kwistjonijiet baġitarji u ġestjoni finanzjarja tajba (5), għall-Parlament Ewropew u l-Kunsill matul il-proċedura baġitarja annwali. Il-kontribuzzjoni finanzjarja għall-EIT għandha tkun ipprovduta minn Orizzont 2020.

(23)

Kuntrarju għall-aspettattivi inizjali, il-Fondazzjoni tal-EIT mhux se tirċievi kontribuzzjoni diretta mill-baġit tal-Unjoni, u l-proċedura ta' kwittanza tal-Unjoni ma għandhiex għaldaqstant tapplika għaliha.

(24)

Biex l-affarijiet ikunu aktar ċari, l-Anness tar-Regolament (KE) Nru 294/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) għandu jiġi sostitwit b'Anness ġdid.

(25)

Ir-Regolament (KE) Nru 294/2008 għandu għalhekk jiġi emendat skont dan,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

Artikolu 1

Ir-Regolament (KE) Nru 294/2008 għandu jiġi emendat kif ġej:

(1)

L-Artikolu 2 jiġi emendat kif ġej:

(a)

il-punt 1 jinbidel b’dan li ġej:

"1.   "innovazzjoni": tfisser il-proċess, inkluż l-eżitu tiegħu, li permezz tiegħu ideat ġodda jirrispondu għad-domanda u l-ħtiġijiet tas-soċjetà jew dawk ekonomiċi u jiġġeneraw prodotti, servizzi, jew mudelli ta' negozju u ta' organizzazzjoni ġodda li jiġu introdotti b'suċċess f'suq eżistenti jew li jkunu kapaċi joħolqu swieq ġodda u li jagħtu valur lis-soċjetà;"

(b)

il-punt 2 jinbidel b’dan li ġej:

"2.   "Komunità ta’ Għarfien u Innovazzjoni" (KIC): tfisser sħubija awtonoma ta’ istituzzjonijiet ta’ edukazzjoni għolja, organizzazzjonijiet ta’ riċerka, kumpaniji u partijiet interessati oħrajn fil-proċess ta’ innovazzjoni fil-forma ta’ netwerk strateġiku, irrispettivament mill-forma ġuridika preċiża tagħha, ibbażata fuq l-ippjanar ta’ innovazzjoni konġunt fuq perijodu medju għal wieħed fit-tul biex jintlaqgħu l-isfidi tal-EIT u jingħata kontribut għall-ilħuq tal-objettivi stabbiliti taħt ir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (*1) (“Orizzont 2020”);

(*1)  Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-11 ta' Diċembru 2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi Orizzont 2020 - Il-Programm ta’ Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020) u jirrevoka d-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE (ĠU L 347, 20.12.2013, p. 104).";"

(c)

il-punt 3 jinbidel b’dan li ġej:

"3.   "ċentru ta' kolokazzjoni": tfisser żona ġeografika fejn huma bbażati l-imsieħba ewlenin tat-trijangolu tal-għarfien u jistgħu jinteraġġixxu faċilment, u li tipprovdi l-punt fokali għall-attività tal-KICs f'dik iż-żona;";

(d)

il-punt 4 huwa mħassar;

(e)

il-punt 5 jinbidel b’dan li ġej:

"5.   "organizzazzjoni msieħba": tfisser kwalunkwe organizzazzjoni li hija membru ta’ KIC u tista’ tinkludi, b’mod partikolari, istituzzjonijiet ta’ edukazzjoni għolja, organizzazzjonijiet ta’ riċerka, kumpaniji pubbliċi jew privati, istituzzjonijiet finanzjarji, awtoritajiet reġjonali u lokali, fondazzjonijiet u organizzazzjonijiet mingħajr skop ta’ qligħ;";

(f)

il-punt 9 jinbidel b’dan li ġej:

"9.   "Aġenda Strateġika ta' Innovazzjoni" (ASI): tfisser dokument ta’ politika li jiddeskrivi l-oqsma ta' prijorità u l-istrateġija fit-tul tal-EIT għal inizjattivi futuri, inkluża ħarsa ġenerali tal-attivitajiet ippjanati ta’ edukazzjoni għolja, riċerka u innovazzjoni tul perijodu ta' seba’ snin;";

(g)

jiżdied il-punt li ġej:

"9a.   "Skema ta' Innovazzjoni Reġjonali" ((RIS)-Regional Innovation Scheme): tfisser skema ta' sensibilizzazzjoni mmirata lejn is-sħubiji bejn l-istituzzjonijiet ta' edukazzjoni għolja, l-organizzazzjonijiet ta' riċerka, kumpaniji u partijiet interessati oħra bil-ħsieb li titrawwem l-innovazzjoni madwar l-Unjoni;";

(h)

jiżdiedu l-punti li ġejjin:

"10.   "Forum tal-partijiet interessati": tfisser pjattaforma miftuħa għar-rappreżentanti tal-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali u lokali, għal entitajiet individwali jew ta' interess organizzat mid-dinja tan-negozju, l-edukazzjoni għolja, ir-riċerka, assoċjazzjonijiet, is-soċjetà ċivili u għal organizzazzjonijiet miġbura flimkien, kif ukoll partijiet oħra interessati minn naħa għal oħra tat-triangolu tal-għarfien;

11.   "Attivitajiet ta' valur miżjud tal-KIC": tfisser attivitajiet imwettqa minn organizzazzjonijiet imsieħba jew entitajiet ġuridiċi tal-KIC, jekk applikabbli, li jikkontribwixxu għall-integrazzjoni tat-triangolu tal-għarfiental-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni, inklużi l-attivitajiet tal-istabbiliment, amministrattivi u ta' koordinazzjoni tal-KICs, u li jikkontribwixxu għall-objettivi ġenerali tal-EIT.".

(2)

L-Artikolu 3 jinbidel b’dan li ġej:

"Artikolu 3

Missjoni u Objettivi

Il-missjoni tal-EIT hija li jikkontribwixxi għat-tkabbir u l-kompetittività ekonomika fl-Ewropa, b’mod sostenibbli, bit-tisħiħ tal-kapaċità tal-innovazzjoni tal-Istati Membri u tal-Unjoni biex jindirizza l-isfidi l-kbar li tiffaċċja s-soċjetà Ewropea. Dan għandu jagħmlu billi jippromwovi sinerġiji u kooperazzjoni fost l-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni tal-għolja standards u l-integrazzjoni tagħhom, inkluż permezz tat-trawwim tal-intraprenditorija.

L-Objettivi Ġenerali, l-Objettivi Speċifiċi u l-indikaturi tar-riżultati tal-EIT għall-perijodu mill-2014 sal-2020 huma ddefiniti f'Orizzont 2020.".

(3)

L-Artikolu 4(1) jiġi emendat kif ġej:

(a)

il-punt (a) jinbidel b’dan li ġej:

"(a)

Bord tat-Tmexxija magħmul minn membri ta’ livell għoli b’esperjenza fl-edukazzjoni għolja, ir-riċerka, l-innovazzjoni u n-negozju. Huwa għandu jkun responsabbli għat-tmexxija tal-attivitajiet tal-EIT, għall-għażla, in-nomina u l-evalwazzjoni tal-KICs, u għad-deċiżjonijiet strateġiċi l-oħrajn kollha. Dan għandu jkun assistit minn Kumitat Eżekuttiv;";

(b)

il-punt (b) huwa mħassar;

(c)

il-punt (c) jinbidel b’dan li ġej:

"(c)

Direttur, maħtur mill-Bord tat-Tmexxija, li għandu jkun responsabbli għall-Bord tat-Tmexxija għall-ġestjoni amministrattiva u finanzjarja tal-EIT u li għandu jkun ir-rappreżentant legali tal-EIT;".

(4)

L-Artikolu 5(1) jiġi emendat kif ġej:

(a)

il-punt (a) jinbidel b’dan li ġej:

"(a)

jidentifika, skont l-ASI, il-prijoritajiet u l-attivitajiet ewlenin tiegħu;";

(b)

il-punt (c) jinbidel b’dan ġej:

"(c)

jagħżel u jinnomina KICs fl-oqsma prijoritarji skont l-Artikolu 7 u jiddefinixxi d-drittijiet u l-obbligi tagħhom bi ftehim, jipprovdihom bl-appoġġ meħtieġ, japplika l-miżuri meħtieġa ta' kontroll tal-kwalità, jissorvelja kontinwament u jevalwa perjodikament l-attivitajiet tagħhom, jiżgura livell adegwat ta' koordinazzjoni u jiffaċilita l-komunikazzjoni u l-kooperazzjoni tematika bejn il-KICs;";

(c)

il-punt (f) jinbidel b'dan li ġej:

"(f)

jippromwovi t-tixrid tal-aħjar prassi għall-integrazzjoni tat-trijangolu tal-għarfien, inkluż fost il-KICs, sabiex jiżviluppa kultura ta' innovazzjoni komuni u ta' trasferiment tal-għarfien, u jħeġġeġ il-parteċipazzjoni f'attivitajiet ta' sensibilizzazzjoni, inkluż fl-RIS;";

(d)

il-punt (h) jinbidel b’dan li ġej:

"(h)

jippromwovi approċċi multidixxiplinari għall-innovazzjoni, inkluża l-integrazzjoni ta' soluzzjonijiet teknoloġiċi, tas-soċjetà u dawk mhux teknoloġiċi, approċċi organizzattivi u mudelli ġodda ta' negozju;";

(e)

jiżdiedu l-punti li ġejjin:

"(i)

jiżgura l-komplementarjetà u s-sinerġija bejn l-attivitajiet tal-EIT u programmi oħra tal-Unjoni, fejn adatt;

(j)

jippromwovi l-KICs bħala sħab eċċellenti tal-innovazzjoni fi ħdan l-Unjoni kif ukoll barra minnha;

(f)

jistabbilixxi Forum tal-Partijiet Interessati biex jagħti tagħrif dwar l-attivitajiet tal-EIT, l-esperjenzi tiegħu, l-aħjar prassi u l-kontribuzzjoni għall-politiki u l-objettivi ta' innovazzjoni, riċerka u edukazzjoni tal-Unjoni u biex jippermetti lill-partijiet interessati jesprimu l-fehmiet tagħhom. Għandha ssir laqgħa tal-Forum tal-Partijiet Interessati tal-anqas darba fis-sena. Ir-rappreżentanti tal-Istati Membri għandhom jiltaqgħu f'konfigurazzjoni speċjali, fi ħdan il-laqgħa tal-Forum tal-Partijiet Interessati, biex jiġu żgurati komunikazzjoni u fluss ta' informazzjoni adatti mal-EIT, u jiġu infurmati dwar il-kisbiet tal-EIT u l-KICs, jagħtu parir lill-EIT u l-KICs u jikkondividu esperjenzi magħhom. Il-konfigurazzjoni speċjali tar-rappreżentanti tal-Istati Membri fil-Forum tal-Partijiet Interessati għandha tiżgura wkoll sinerġiji u komplementarjetajiet adatti bejn l-attivitajiet tal-EIT u l-KIC mal-programmi u l-inizjattivi nazzjonali, inkluż il-kofinanzjament nazzjonali potenzjali tal-attivitajiet tal-KIC.".

(5)

L-Artikolu 6 jiġi emendat kif ġej:

(a)

il-paragrafu 1 jiġi emendat kif ġej:

i)

il-punt (b) jiġi emendat kif ġej:

"(b)

riċerka avvanzata u mmexxija mill-innovazzjoni f’oqsma ta’ interess ekonomiku u soċjali ewlieni u li tutilizza r-riżultati tar-riċerka Ewropea u nazzjonali, bil-potenzjal li ssaħħaħ il-kompetittività Ewropea fil-livell internazzjonali u ssib soluzzjonijiet għall-isfidi l-kbar iffaċċjati mis-soċjetà Ewropea;";

(ii)

il-punt (c) jinbidel b’dan ġej:

"(c)

attivitajiet ta’ edukazzjoni u taħriġ fil-livell ta’ masters u ta’ dottorat, kif ukoll korsijiet ta' taħriġ professjonali, f’dixxiplini bil-potenzjal li jiġu sodisfatti l-ħtiġijiet soċjoekonomiċi Ewropej fil-ġejjieni u li jespandu l-bażi ta’ talent tal-Unjoni, jippromwovu l-iżvilupp ta’ ħiliet marbuta mal-innovazzjoni, it-titjib tal-ħiliet maniġerjali u intraprenditorjali u l-mobbiltà ta’ riċerkaturi u studenti, u jrawwmu l-kondiviżjoni tal-għarfien, il-mentoring u n-netwerking fost dawk li jirċievu lawrji u taħriġ tal-EIT;";

(iii)

il-punt (d) jinbidel b’li ġej:

"(d)

attivitajiet ta' sensibilizzazzjoni u t-tixrid tal-aħjar prassi fis-settur tal-innovazzjoni b'enfasi fuq l-iżvilupp ta' kooperazzjoni bejn l-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u n-negozju, inklużi s-setturi finanzjarji u dawk tas-servizzi;";

(iv)

jiżdied il-punt li ġej:

"(e)

it-tfittxija ta' sinerġiji u komplementarjetajiet bejn l-attivitajiet tal-KIC u programmi Ewropej, nazzjonali u reġjonali eżistenti, fejn xieraq;";

(b)

il-paragrafu 2 jinbidel b’dan li ġej:

"2.   Il-KICs għandu jkollhom awtonomija ġenerali sostanzjali biex jiddefinixxu l-organizzazzjoni u l-kompożizzjoni interna tagħhom, kif ukoll l-aġenda preċiża u l-metodi ta' ħidma tagħhom. B’mod partikolari, il-KICs għandhom:

(a)

jistabbilixxu arranġamenti ta' governanza li jirriflettu t-trijangolu tal-għarfien tal-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni;

(b)

jimmiraw li jkunu miftuħa għal membri ġodda kull meta dawn iżidu valur għas-sħubija;

(c)

jiffunzjonaw b'mod miftuħ u trasparenti, skont ir-regoli interni tagħhom;

(d)

jistabbilixxu pjanijiet ta' negozju b'objettivi u indikaturi ewlenin tal-prestazzjoni;

(e)

jiżviluppaw strateġiji għas-sostenibbiltà finanzjarja.".

(6)

L-Artikolu 7 jiġi emendat kif ġej:

(a)

il-paragrafu 1 jinbidel b’dan li ġej:

"1.   Sħubija għandha tiġi magħżula u nominata mill-EIT biex issir KIC fuq proċedura kompetittiva, miftuħa u trasparenti. Kriterji dettaljati għall-għażla tal-KICs, ibbażati fuq il-prinċipji tal-eċċellenza u tar-relevanza għall-innovazzjoni, għandhom jiġu adottati u ppubblikati mill-EIT. Fil-proċess ta' għażla għandhom ikunu involuti esperti esterni u indipendenti.";

(b)

jiddaħħal il-paragrafu li ġej:

"1a.   L-EIT għandu jniedi l-għażla u n-nomina tal-KICs skont l-oqsma ta' prijorità u l-iskeda taż-żmien iddefinita fl-Aġenda Strateġika ta' Innovazzjoni (ASI).";

(c)

il-paragrafu 2 jinbidel b’dan li ġej:

"2.   Skont il-prinċipji stabbiliti fil-paragrafu 1, il-kriterji tal-għażla għan-nomina ta' KIC għandha tinkludi fost affarijiet oħra:

(a)

il-kapaċità attwali u potenzjali ta' innovazzjoni, inkluża l-intraprenditorija, fi ħdan is-sħubija kif ukoll l-eċċellenza tagħha fl-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni;

(b)

il-kapaċità tas-sħubija li tikseb il-miri tal-ASI u b'hekk tikkontribwixxi lejn l-objettiv u l-prijoritajiet ġenerali ta' Orizzont 2020;

(c)

l-approċċ multidixxiplinari għall-innovazzjoni, inkluża l-integrazzjoni ta' soluzzjonijiet teknoloġiċi, soċjali u mhux teknoloġiċi;

(d)

il-kapaċità tas-sħubija li tiżgura finanzjament sostenibbli u awtosuffiċjenti fuq perijodu ta' żmien twil, inkluż kontribut sostanzjali u li jiżdied mis-settur privat, mill-industrija u mis-servizzi;

(e)

il-parteċipazzjoni b'bilanċ adegwat fis-sħubija ta' organizzazzjonijiet attivi fit-trijanglu tal-għarfien tal-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni;

(f)

it-turija ta' pjan għall-ġestjoni ta' proprjetà intellettwali li tkun adatta għas-settur konċernat, inkluż il-mod kif ittieħed kont tal-kontribuzzjonijiet mid-diversi organizzazzjonijiet imsieħba;

(g)

miżuri għall-appoġġ tal-involviment tas-settur privat u tal-kooperazzjoni miegħu, inkluż is-settur finanzjarju u b'mod partikolari l-SMEs, kif ukoll il-ħolqien ta' impriżi ġodda u dawk li qabdu ritmu b'saħħtu u l-SMEs, fid-dawl tal-isfruttament kummerċjali tar-riżultati tal-attivitajiet tal-KICs;

(h)

disponibbiltà sabiex jiġu stabbiliti miżuri konkreti għall-interazzjoni u l-kooperazzjoni mas-setturi pubbliċi u dawk terzi, kif adatt;

(i)

disponibbiltà għall-interazzjoni ma' organizzazzjonijiet u networks oħrajn barra l-KIC bil-għan li tiġi kondiviża l-aħjar prassi u l-eċċellenza;

(j)

disponibbiltà li jiġu stabbiliti proposti konkreti għal sinerġiji ma' inizjattivi tal-Unjoni u oħrajn rilevanti.";

(d)

il-paragrafu 3 jinbidel b’dan li ġej:

"3.   Il-kundizzjoni minima biex tiġi fformata KIC hija l-parteċipazzjoni ta' mill-anqas tliet organizzazzjonijiet imsieħba, stabbiliti f'mill-anqas tliet Stati Membri differenti. Dawn l-organizzazzjonijiet imsieħba kollha jridu jkunu indipendenti minn xulxin fis-sens tal-Artikolu 8 tar-Regolament (UE) Nru 1290/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (*2)

(*2)  Regolament (UE) Nru 1290/2013 tal-11 ta' Diċembru 2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' … li jistabilixxu r-regoli għall-parteċipazzjoni u d-disseminazzjoni f'-‘Orizzont 2020’ - Il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020) u jirrevoka d-Deċiżjoni Nru 1482/2007/KE (ĠU L 347, 20.12.2013, p. 81).";"

(e)

il-paragrafu 4 jinbidel b’dan li ġej:

"4.   Minbarra l-kondizzjoni stipulata fil-paragrafu 3, mhux inqas minn żewġ terzi tal-organizzazzjonijiet imsieħba li jiffurmaw KIC għandhom jiġu stabbiliti fl-Istati Membri. Mill-inqas istituzzjoni ta’ edukazzjoni għolja waħda u kumpanija privata waħda għandhom ikunu parti minn kull KIC.";

(f)

jiżdied il-paragrafu li ġej:

"5.   L-EIT għandu jadotta u jippubblika kriterji u proċeduri għall-finanzjament, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-attivitajiet tal-KICs qabel it-tnedija tal-proċedura ta' għażla għall-KICs il-ġodda. Il-konfigurazzjoni speċjali tar-rappreżentanti tal-Istati Membri fi ħdan il-Forum tal-Partijiet Interessati għandha tiġi infurmata fil-pront dwarhom.".

(7)

Jiżdiedu l-Artikoli li ġejjin:

"Artikolu 7a

Prinċipji għall-evalwazzjoni u l-monitoraġġ tal-KICs

L-EIT għandu, fuq il-bażi tal-indikaturi ewlenin tal-prestazzjoni stabbiliti, fost l-oħrajn, fir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 u l-ASI, u f'kooperazzjoni tal-Kummissjoni, jorganizza monitoraġġ kontinwu u evalwazzjonijiet esterni minn żmien għal żmien tal-kontribut, ir-riżultati u l-impatt ta' kull KIC. Ir-riżultati ta' tali monitoraġġ u evalwazzjonijiet għandhom jiġu rappurtati lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill u għandhom jiġu magħmula pubbliċi.

Artikolu 7b

Tul ta’ żmien, kontinwazzjoni u tmiem ta’ KIC

1.   Suġġett għall-eżitu tal-monitoraġġ kontinwu u tal-evalwazzjonijiet minn żmien għal żmien u għall-ispeċifiċitajiet ta' oqsma partikolari, KIC normalment għandu jkollu qafas ta' żmien ta' minn seba' sa ħmistax-il sena.

2.   L-EIT jista' jistabbilixxi ftehim qafas ta' sħubija ma' KIC għal perijodu inizjali ta' seba' snin.

3.   Il-Bord tat-Tmexxija jista' jiddeċiedi li jestendi l-ftehim qafas ta' sħubija ma' KIC lil hinn mill-perijodu inizjali stabbilit, fil-limiti tal-pakkett finanzjarju msemmi fl-Artikolu 19, jekk dan ikun l-aktar mod adatt biex jintlaħqu l-objettivi tal-EIT.

4.   Fil-każ li evalwazzjonijiet ta' KIC juru riżultati inadegwati, il-Bord tat-Tmexxija għandu jieħu l-miżuri adatti inklużi t-tnaqqis, il-modifika jew l-irtirar tal-appoġġ finanzjarju jew it-tmiem tal-ftehim.".

(8)

Fl-Artikolu 8(2), jiddaħħal il-punt li ġej:

"(aa)

ixerrdu l-aħjar prassi dwar kwistjonijiet orizzontali;".

(9)

L-Artikolu 10 huwa mħassar.

(10)

L-Artikolu 13(2) jinbidel b’dan li ġej:

"2.   L-EIT għandu jippubblika r-regoli ta’ proċedura tiegħu, ir-regoli finanzjarji speċifiċi tiegħu msemmija fl-Artikolu 21(1) u l-kriterji dettaljati għall-għażla tal-KICs imsemmija fl-Artikolu 7 qabel ma jinħarġu s-sejħiet għal proposti għall-għażla tal-KICs.".

(11)

L-Artikolu 14 huwa emendat kif ġej:

(a)

il-paragrafu 2 jinbidel b’dan li ġej:

"2.   Il-KICs għandhom jiġu finanzjati, b'mod partikolari, mis-sorsi li ġejjin:

(a)

kontribuzzjonijiet minn organizzazzjonijiet imsieħba, bħala sors sostanzjali ta' finanzjament;

(b)

kontribuzzjonijiet volontarji minn Stati Membri, pajjiżi terzi jew awtoritajiet pubbliċi fi ħdanhom;

(c)

kontribuzzjonijiet minn entitajiet jew istituzzjonijiet internazzjonali;

(d)

dħul ġġenerat mill-assi proprji u l-attivitajiet tal-KICs stess u d-drittijiet tal-proprjetà intellettwali;

(e)

dotazzjonijiet ta' kapital, inklużi dawk ġestiti mill-Fondazzjoni EIT;

(f)

wirt, donazzjonijiet u kontribuzzjonijiet minn individwi, istituzzjonijiet, fondazzjonijiet jew kull entità nazzjonali oħra;

(g)

il-kontribuzzjoni mill-EIT;

(h)

strumenti finanzjarji, inklużi dawk mill-fondi tal-baġit ġenerali tal-Unjoni.

Il-kontribuzzjonijiet jistgħu jinkludu kontribuzzjonijiet in natura.".

(b)

il-paragrafu 4 jinbidel b’dan li ġej:

"4.   Il-kontribuzzjoni tal-EIT lill-KICs tista' tkopri sa 100 % tal-ispejjeż eliġibbli totali tal-attivitajiet ta' valur miżjud tal-KIC".;

(c)

jiżdiedu l-paragrafi li ġejjin:

"6.   Il-kontribut tal-EIT m'għandux, bħala medja, jaqbeż il-25 % tal-finanzjament totali tal-KIC.

7.   L-EIT għandu jistabbilixxi mekkaniżmu ta’ rieżami kompetittiv għall-allokazzjoni ta’ sehem adegwat tal-kontribuzzjoni finanzjarja tiegħu lill-KICs. Dan għandu jinkludi l-valutazzjoni tal-pjanijiet ta' negozju tal-KICs u tal-prestazzjoni kif imkejla minn monitoraġġ kontinwu.".

(12)

L-Artikolu 15 jinbidel b’dan li ġej:

"Artikolu 15

Programmazzjoni u rappurtar

1.   L-EIT għandu jadotta programm triennali progressiv ta' ħidma, ibbażat fuq l-ASI, ladarba tiġi adottata, li fih stqarrija tal-prijoritajiet ewlenin u l-inizjattivi ppjanati tal-EIT u tal-KICs, inkluża stima ta' ħtiġijiet u sorsi finanzjarji. Għandu jkun fih ukoll indikaturi xierqa għall-monitoraġġ tal-attivitajiet tal-KICs u l-EIT, bl-użu ta’ approċċ orjentat lejn ir-riżultati. Il-programm triennali progressiv preliminari ta' ħidma għandu jintbagħat mill-EIT lill-Kummissjoni sal-31 ta' Diċembru tas-sena li tispiċċa sentejn qabel id-dħul fis-seħħ tal-programm ta' ħidma triennali in kwistjoni (is-sena N- 2).

Fi żmien tliet xhur minn meta jiġi ppreżentat il-programm ta' ħidma, il-Kummissjoni għandha tagħti l-opinjoni tagħha dwar l-objettivi speċifiċi tal-EIT kif iddefiniti f'Orizzont 2020 u l-komplementaritajiet mal-politiki u l-istrumenti tal-Unjoni. L-EIT għandu jqis l-opinjoni tal-Kummissjoni u, f'każ ta' nuqqas ta' qbil, jiġġustifika l-pożizzjoni tiegħu. Il-programm ta' ħidma finali għandu jiġi trasmess mill-EIT lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni, għall-finijiet ta' informazzjoni. Fuq talba, id-Direttur għandu jippreżenta l-programm ta' ħidma finali lill-kumitat responsabbli fil-Parlament Ewropew.

2.   L-EIT għandu jadotta rapport annwali sat-30 ta' Ġunju ta' kull sena. Ir-rapport għandu jagħti fil-qosor l-attivitajiet immexxija mill-EIT u l-KICs matul is-sena kalendarja ta' qabel u jeżamina r-riżultati fir-rigward tal-objettivi, l-indikaturi u l-iskeda taż-żmien stabbiliti, ir-riskji assoċjati mal-attivitajiet imwettqa, l-użu ta' riżorsi u l-operat ġenerali tal-EIT. L-EIT għandu jibgħat ir-rapport annwali lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill u jinformahom tal-anqas darba fis-sena dwar l-attivitajiet tal-EIT, il-kontribut tagħhom għal Orizzont 2020 u għall-politiki u l-objettivi ta' innovazzjoni, riċerka u edukazzjoni tal-Unjoni."

(13)

L-Artikolu 16 jiġi emendat kif ġej:

(a)

fil-paragrafu 2, il-kelma "ħamsa" tiġi sostitwita bil-kelma "tlieta";

(b)

jiddaħħal il-paragrafu li ġej:

"2a.   Il-Kummissjoni tista' twettaq evalwazzjonijiet oħra dwar temi jew suġġetti ta' rilevanza strateġika, bl-għajnuna ta' esperti indipendenti, biex teżamina l-progress magħmul mill-EIT fir-rigward tal-objettivi stabbiliti, tidentifika l-fatturi li jikkontribwixxu għall-implimentazzjoni tal-attivitajiet u tidentifika l-aħjar prassi. Meta tagħmel dan, il-Kummissjoni għandha tikkunsidra bis-sħiħ l-impatt amministrattiv fuq l-EIT u l-KICs.".

(14)

L-Artikolu 17 jiġi emendat kif ġej:

(a)

il-paragrafu 2 jinbidel b’dan li ġej:

"2.   L-ASI għandha tiddefinixxi l-oqsma prijoritarji u l-istrateġija fit-tul għall-EIT u għandha tinkludi stima tal-impatt soċjoekonomiku tagħha u l-kapaċità tagħha li tiġġenera l-aħjar valur miżjud fir-rigward tal-innovazzjoni. L-ASI għandha tikkunsidra r-riżultati tal-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-EIT kif imsemmi fl-Artikolu 16.";

(b)

jiddaħħal il-paragrafu li ġej:

"2a.   L-ASI għandha tinkludi analiżi tas-sinerġiji potenzjali u adatti u l-komplementaritajiet bejn l-attivitajiet tal-EIT u inizjattivi, strumenti u programmi oħra tal-Unjoni.";

(c)

il-paragrafu 4 jinbidel b’dan li ġej:

"4.   Filwaqt li jaġixxu fuq proposta mill-Kummissjoni, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill għandhom jadottaw l-ASI skont l-Artikolu 173(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea.".

(15)

L-Artikolu 19 jinbidel b’dan li ġej:

"Artikolu 19

Impenji Baġitarji

1.   Il-pakkett finanzjarju minn Orizzont 2020 għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament matul il-perijodu mill-1 ta' Jannar 2014 sal-31 ta' Diċembru 2020 huwa stabbilit għal EUR 2 711,4 miljun fi prezzijiet attwali.

2.   L-ammont għandu jikkostitwixxi r-referenza ewlenija għall-Parlament Ewropew u l-Kunsill matul il-proċedura baġitarja, fi ħdan it-tifsira tal-punt 17 tal-Ftehim Interistituzzjonali ta' 2 ta' Diċembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar id-dixxiplina baġitarja, il-kooperazzjoni fi kwistjonijiet baġitarji u l-ġestjoni finanzjarja tajba] (*3).

3.   L-approprjazzjonijiet annwali għandhom ikunu awtorizzati mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill fil-limiti tal-qafas finanzjarju. Il-kontribuzzjoni finanzjarja tal-EIT lejn il-KICs għandha tkun ipprovduta minn dan il-pakkett finanzjarju.

(*3)  ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1.""

(16)

L-Artikolu 20 huwa emendat kif ġej:

(a)

il-paragrafu 5 jinbidel b’dan li ġej:

"5.   Il-Bord tat-Tmexxija għandu jadotta l-abbozz tal-istima, flimkien ma' abbozz ta' pjan ta' stabbiliment u l-programm progressiv triennali preliminari ta' ħidma u jgħaddihom lill-Kummissjoni sal-31 ta' Diċembru tas-sena N- 2."

(b)

il-paragrafu 6 jinbidel b’dan li ġej:

"6.   Abbażi tal-istima, il-Kummissjoni għandha ddaħħal, fl-abbozz tal-baġit ġenerali tal-Unjoni, l-istimi li hija tqis meħtieġa għall-ammont tas-sussidju li jrid jiġi addebitat lill-baġit ġenerali.".

(17)

L-Artikolu 21 jiġi emendat kif ġej:

(a)

jiddaħħal il-paragrafu li ġej:

"1a.   Il-kontribuzzjoni finanzjarja lill-EIT għandha tkun implimentata skont ir-Regolament (UE) Nru 1290/2013 u skont ir-Regolament (UE) Nru 1291/2013."

(b)

il-paragrafu 4 jinbidel b’dan li ġej:

"4.   Fuq rakkomandazzjoni mill-Kunsill, il-Parlament Ewropew għandu, qabel il-15 ta’ Mejju tas-sena N + 2, jagħti kwittanza għas-sena N lid-Direttur fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-baġit tal-EIT.".

(18)

L-Artikolu 22(4) huwa mħassar.

(19)

Jiddaħħal l-Artikolu li ġej:

"Artikolu 22a

Xoljiment tal-EIT

Fil-każ tax-xoljiment tal-EIT, il-likwidazzjoni tiegħu għandha sseħħ taħt is-superviżjoni tal-Kummissjoni skont il-liġijiet applikabbli. Il-ftehimiet mal-KICs u l-att li jistabbilixxi l-Fondazzjoni tal-EIT għandhom jistabbilixxu d-dispożizzjonijiet adegwati f'tali sitwazzjoni.".

Artikolu 2

L-Anness għar-Regolament (KE) Nru 294/2008 għandu jinbidel bl-Anness għal dan ir-Regolament.

Artikolu 3

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fl-1 ta' Jannar 2014.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Strasburgu, il-11 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. LEŠKEVIČIUS


(1)  ĠU C 181, 21.6.2012, p. 122.

(2)  Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew tal-21 ta' Novembru 2013 (għadha ma ġietx ippubblikata fil-ĠU)

(3)  Ir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi Orizzont 2020 - Il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020) (Ara paġna 104 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(4)  Ir-Regolament (UE) Nru 1290/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta'11 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi r-regoli għall-parteċipazzjoni u t-tixrid f'"Orizzont 2020" - Il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020), (Ara paġna 81 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(5)  ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1.

(6)  Ir-Regolament (KE) Nru 294/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Marzu 2008 li jistabbilixxi l-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (ĠU L 97, 9.4.2008, p. 1).


ANNESS

Statuti tal-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija

TAQSIMA 1

KOMPOŻIZZJONI TAL-BORD TAT-TMEXXIJA

1.

Il-Bord tat-Tmexxija għandu jkun magħmul kemm minn membri maħtura kif ukoll minn rappreżentanti.

2.

Għandu jkun hemm 12-il membru maħtur, b'ħatra mill-Kummissjoni, li fosthom ikun hemm bilanċ bejn dawk b'esperjenza fin-negozju, fl-edukazzjoni għolja u fir-riċerka. Dawn għandu jkollhom mandat ta’ erba' snin li ma jiġġeddidx.

Fejn meħtieġ, il-Bord tat-Tmexxija għandu jibgħat lill-Kummissjoni proposta għall-ħatra ta' membru(i) ġdid(ġodda). Il-kandidat(i) għandu jintgħażel (għandhom jintgħażlu) abbażi tar-riżultat ta' proċedura trasparenti u miftuħa li tinvolvi l-konsultazzjoni tal-partijiet interessati.

Il-Kummissjoni għandha żżomm kont tal-bilanċ bejn l-esperjenza fl-edukazzjoni għolja, fir-riċerka, fl-innovazzjoni u fin-negozju kif ukoll tal-bilanċ bejn is-sessi u dak ġeografiku u għandha tapprezza l-ambjenti tal-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni madwar l-Unjoni.

Il-Kummissjoni għandha taħtar il-membru(i) u tinforma lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar il-proċess tal-għażla u tal-ħatra finali ta’ dawk il-membri tal-Bord tat-Tmexxija.

F'każ li membru maħtur ma jkunx jista' jibqa' sat-tmiem tal-mandat tiegħu/tagħha, għandu jinħatar membru sostitut permezz tal-istess proċedura bħal dik tal-membru li ma jistax ikompli l-mandat sabiex iwettaq sat-tmiem il-mandat ta' dan tal-aħħar. Membru sostitut li jkun serva għal perijodu ta' inqas minn sentejn jista' jinħatar mill-ġdid mill-Kummissjoni għal perijodu addizzjonali ta' erba' snin fuq talba tal-Bord tat-Tmexxija.

Matul perijodu tranżitorju, il-membri tal-Bord maħtura inizjalment għal perijodu ta' sitt snin għandhom jaslu sa tmiem il-mandat tagħhom. Sa dak in-nhar għandu jkun hemm 18-il membru maħtur. Fi żmien sitt xhur wara d-dħul fis-seħħ ta' dan ir-Regolament, terz mit-tnax-il membru maħtur fl-2012 għandu jintgħażel mill-Bord tat-Tmexxija bl-approvazzjoni tal-Kummissjoni biex iservi għal perijodu ta' sentejn, terz għal perijodu ta' erba' snin u terz għal perijodu ta' sitt snin.

Il-Kummissjoni tista', f'ċirkostanzi eċċezzjonali u ġustifikati kif dovut, bil-ħsieb li tippreserva l-integrità tal-Bord tat-Tmexxija, twaqqaf il-mandat ta' membru tal-Bord fuq inizjattiva tagħha stess.

3.

Għandu jkun hemm tliet membri rappreżentattivi eletti mill-KICs minn fost l-organizzazzjonijiet imsieħba. Dawn għandu jkollhom mandat ta’ sentejn, li jista’ jiġġedded darba. Il-mandat tagħhom jintemm jekk ma jibqgħux mal-KIC.

Il-kundizzjonijiet u l-proċeduri għall-elezzjoni u s-sostituzzjoni tal-membri rappreżentattivi għandhom jiġu approvati mill-Bord tat-Tmexxija abbażi ta' proposta mid-Direttur. Dan il-mekkaniżmu għandu jiżgura rappreżentanza xierqa tad-diversità u għandu jżomm kont tal-evoluzzjoni tal-KICs.

Matul perijodu tranżitorju, il-membri rappreżentanti inizjalment eletti għal perijodu ta' tliet snin għandhom jaslu sa tmiem il-mandat tagħhom. Sa dakinhar għandu jkun hemm erba' membri rappreżentanti.

4.

Il-membri tal-Bord tat-Tmexxija għandhom jaġixxu fl-interess tal-EIT, jissalvagwardjaw il-miri u l-missjoni, l-identità, l-awtonomija u l-koerenza tiegħu b'mod indipendenti u trasparenti.

TAQSIMA 2

RESPONSABBILTAJIET TAL-BORD TAT-TMEXXIJA

Il-Bord tat-Tmexxija għandu jieħu deċiżjonijiet strateġiċi meħtieġa, b'mod partikolari:

(a)

jadotta l-Aġenda Strateġika ta' Innovazzjoni (ASI) tal-EIT, il-programm progressiv triennali ta' ħidma, il-baġit, il-kontijiet annwali u l-karta tal-bilanċ u r-rapport annwali tal-attivitajiet abbażi ta' proposta mid-Direttur;

(b)

jadotta kriterji u proċeduri għall-finanzjament, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-attivitajiet tal-KICs, abbażi ta' proposta mid-Direttur;

(c)

jadotta l-proċedura ta' għażla tal-KICs;

(d)

jagħżel u jaħtar sħubija bħala KIC jew jirtira l-ħatra fejn opportun;

(e)

jiżgura evalwazzjoni kontinwa tal-attivitajiet tal-KICs;

(f)

jadotta r-regoli ta’ proċedura tiegħu, dawk għall-Kumitat Eżekuttiv, kif ukoll ir-regoli finanzjarji speċifiċi tal-EIT;

(g)

jiddefinixxi, bil-qbil tal-Kummissjoni, l-onorarji xierqa għall-membri tal-Bord tat-Tmexxija u tal-Kumitat Eżekuttiv; dawn l-onorarji għandhom jitqabblu ma' remunerazzjoni simili fl-Istati Membri;

(h)

jadotta proċedura għall-għażla tal-Kumitat Eżekuttiv u tad-Direttur;

(i)

jaħtar u jekk meħtieġ ineħħi mill-kariga lid-Direttur, u jeżerċita awtorità dixxiplinari fuqu/fuqha;

(j)

jaħtar l-Uffiċjal tal-Kontabilità u l-membri tal-Kumitat Eżekuttiv;

(k)

jadotta kodiċi ta’ mġiba tajba dwar il-kunflitti ta’ interess;

(l)

jistabbilixxi, fejn xieraq, gruppi konsultattivi li jista’ jkollhom mandat definit;

(m)

jistabbilixxi Funzjoni ta' Awditjar Intern skont ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE, Euratom) Nru 2343/2002 (1);

(n)

ikollu s-setgħa li jistabbilixxi Fondazzjoni bl-objettiv speċifiku tal-promozzjoni u l-appoġġ tal-attivitajiet tal-EIT;

(o)

jiddeċiedi dwar il-politika lingwistika tal-EIT filwaqt li jqis il-prinċipji eżistenti dwar il-multilingwiżmu u r-rekwiżiti prattiċi tal-operat tiegħu;

(p)

jippromwovi l-EIT globalment, sabiex iżid l-attrattività tiegħu u jagħmlu entità ta' klassi dinjija għall-eċċellenza fl-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni.

TAQSIMA 3

FUNZJONAMENT TAL-BORD TAT-TMEXXIJA

1.

Il-Bord tat-Tmexxija għandu jeleġġi l-President tiegħu minn fost il-membri maħtura. Il-mandat tal-President għandu jkun għal sentejn, li jista’ jiġġedded darba.

2.

Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 3, il-Bord tat-Tmexxija għandu jadotta deċiżjonijiet b'maġġoranza sempliċi tal-membri li għandhom id-dritt tal-vot.

Madankollu, id-deċiżjonijiet li jaqgħu taħt il-punti (a), (b), (c), (i) u (o) tat-Taqsima 2, u taħt il-paragrafu 1 ta' din it-Taqsima għandhom jeħtieġu maġġoranza ta’ żewġ terzi tal-membri tiegħu li għandhom id-dritt li jivvutaw.

3.

Il-membri rappreżentanti ma jistgħux jivvotaw dwar id-deċiżjonijiet taħt il-punti (b), (c), (d), (e), (f), (g) (i), (j), (k), (o) u (p) tat-Taqsima 2.

4.

Il-Bord tat-Tmexxija għandu jiltaqa' f'sessjoni ordinarja mill-anqas tliet darbiet fis-sena u f'sessjoni straordinarja meta jitlaqqa' mill-President tiegħu jew fuq talba ta' mill-anqas terz tal-membri kollha tiegħu.

5.

Il-Bord tat-Tmexxija għandu jkun megħjun mill-Kumitat Eżekuttiv. Il-Kumitat Eżekuttiv għandu jkun magħmul minn tliet membri maħtura u l-President tal-Bord tat-Tmexxija, li għandu jippresiedi wkoll il-Kumitat Eżekuttiv. It-tliet membri apparti l-President għandhom jintgħażlu mill-Bord tat-Tmexxija minn fost il-membri maħtura tal-Bord tat-Tmexxija. Il-Bord tat-Tmexxija jista' jiddelega kompiti speċifiċi lill-Kumitat Eżekuttiv.

TAQSIMA 4

ID-DIRETTUR

1.

Id-Direttur għandu jkun persuna ta' kompetenza u reputazzjoni għolja fl-oqsma li fihom jopera l-EIT. Id-Direttur għandu jinħatar mill-Bord tat-Tmexxija għal mandat ta’ erba’ snin. Il-Bord tat-Tmexxija jista’ jestendi dak il-mandat darba b’perijodu ta' erba’ snin meta jqis li l-interessi tal-EIT jinqdew aħjar jekk isir hekk.

2.

Id-Direttur għandu jkun responsabbli għall-operazzjonijiet u l-amministrazzjoni ta' kuljum tal-EIT u għandu jkun ir-rappreżentant ġuridiku tiegħu. Id-Direttur għandu jagħti rendikont lill-Bord tat-Tmexxija u jirrapporta lilu fuq bażi kontinwa dwar l-iżvilupp tal-attivitajiet tal-EIT.

3.

Id-Direttur għandu b'mod partikolari:

(a)

jorganizza u jmexxi l-attivitajiet tal-EIT;

(b)

jgħin lill-Bord tat-Tmexxija u lill-Kumitat Eżekuttiv f’ħidmiethom, jipprovdi s-segretarjat għal-laqgħat tagħhom u jipprovdi l-informazzjoni kollha meħtieġa għat-twettiq ta' dmirijiethom;

(c)

iħejji abbozz tal-ASI, programm progressiv preliminari u triennali ta' ħidma, l-abbozz tar-rapport annwali u l-abbozz tal-baġit annwali biex jiġu ppreżentati lill-Bord tat-Tmexxija;

(d)

iħejji u jamministra l-proċedura tal-għażla għall-KICs u jiżgura li d-diversi stadji ta' dak il-proċess jitwettqu b'mod trasparenti u oġġettiv;

(f)

iħejji, jinnegozja u jikkonkludi ftehimiet kuntrattwali mal-KICs;

(f)

jorganizza l-Forum tal-Partijiet Interessati, inkluża l-konfigurazzjoni speċjali tar-rappreżentanti tal-Istati Membri;

(g)

jiżgura l-implimentazzjoni ta' proċeduri effikaċi ta' monitoraġġ u evalwazzjoni fir-rigward tal-prestazzjoni tal-EIT skont l-Artikolu 16 ta' dan ir-Regolament;

(h)

ikun responsabbli għal kwistjonijiet amministrattivi u finanzjarji, fosthom l-implimentazzjoni tal-baġit tal-EIT, wara li jittieħed kont tal-parir mogħti mill-Funzjoni ta’ Awditjar Intern;

(i)

ikun responsabbli għall-kwistjonijiet kollha tal-persunal;

(j)

jippreżenta l-abbozz tal-kontijiet annwali u l-karta tal-bilanċ lill-Funzjoni ta' Awditjar Intern, u sussegwentement lill-Bord tat-Tmexxija, permezz tal-Kumitat Eżekuttiv;

(k)

jiżgura li jitwettqu l-obbligi tal-EIT fir-rigward tal-kuntratti u l-ftehimiet konklużi minnu;

(l)

jiżgura komunikazzjoni effettiva mal-istituzzjonijiet tal-Unjoni;

(m)

jaġixxi fl-interess tal-EIT, jissalvagwardja l-miri u l-missjoni, l-identità, l-awtonomija u l-koerenza tiegħu b'mod independenti u trasparenti.

TAQSIMA 5

IL-PERSUNAL TAL-EIT

1.

Il-persunal tal-EIT għandu jkun magħmul minn persuni impjegati direttament mill-EIT taħt kuntratti b'terminu fiss. Il-kundizzjonijiet tal-impjieg ta’ impjegati oħra tal-Unjoni Ewropea għandhom japplikaw għad-Direttur u għall-persunal tal-EIT.

2.

Jistgħu jiġu ssekondati esperti, għal perijodu limitat, mal-EIT. Il-Bord tat-Tmexxija għandu jadotta dispożizzjonijiet li jippermettu lill-esperti ssekondati jaħdmu mal-EIT u jiddefinixxi d-drittijiet u r-responsabbiltajiet tagħhom.

3.

L-EIT għandu jeżerċita, fir-rigward tal-persunal tiegħu, is-setgħat mogħtija lill-awtorità awtorizzata li tikkonkludi l-kuntratti mal-persunal tiegħu.

4.

Jista' jiġi meħtieġ minn membru tal-persunal li jagħmel tajjeb għal kwalunkwe ħsara, kompletament jew parzjalment, imġarrba mill-EIT bħala riżultat ta' kondotta serjament skorretta min-naħa tiegħu/tagħha matul il-qadi ta' dmirijietu/ha jew b’rabta mal-qadi ta' dmirijietu/ha.

(1)  Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE, Euratom) Nru 2343/2002 tat-23 ta' Diċembru 2002 dwar ir-Regolament Finanzjarju strutturali għall-entitajiet imsemmijin fl-Artikolu 185 tar-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 dwar ir-Regolament Finanzjarju li jgħodd għall-baġit ġenerali tal-Komunitajiet Ewropej (ĠU L 357, 31.12.2002, p. 72).


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/185


REGOLAMENT (UE) Nru 1293/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tal-11 ta' Diċembru 2013

dwar l-istabbiliment ta' Programm għall-Ambjent u l-Azzjoni Klimatika (LIFE) u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 614/2007

(Test b’relevanza għaż-ŻEE)

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikolu 192 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġiżlattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (2),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja (3),

Billi:

(1)

Il-politika u l-leġiżlazzjoni tal-Unjoni dwar l-ambjent u l-klima wasslu għal titjib sostanzjali fl-istat tal-ambjent. Madankollu, baqa' sfidi ambjentali u klimatiċi kbar li, jekk ma jiġux indirizzati, ikollhom konsegwenzi sinifikanti għall-Unjoni.

(2)

Li jiġu indirizzati dawk l-isfidi ambjentali u klimatiċi għandhom, minħabba l-iskala u l-kumplessità tagħhom, jiġu ffinanzjati primarjament permezz tal-programmi ta’ finanzjament ewlenin tal-Unjoni. Fil-Komunikazzjoni tagħha tad-29 ta' Ġunju 2011 intitolata "Baġit għall-Ewropa 2020" li tirrikonoxxi l-isfida tat-tibdil fil-klima, il-Kummissjoni stqarret li kienet biħsiebha żżid il-proporzjon tal-baġit tal-Unjoni relatat mal-klima mill-anqas għal 20 % b’kontributi minn politiki differenti. Dan ir-Regolament għandu jikkontribwixxi għall-ksib ta’ dak il-għan.

(3)

Dawk il-programmi ta’ finanzjament tal-Unjoni ma jistgħux jindirizzaw il-ħtiġijiet speċifiċi kollha relatati mal-ambjent u l-azzjoni klimatika. Fir-rigward tal-ambjent u l-azzjoni klimatika, jeħtieġ ikun hemm approċċi speċifiċi biex jittrattaw l-integrazzjoni mhux uniformi tal-objettivi tagħhom fil-prattiki tal-Istati Membri, l-implimentazzjoni mhux uniformi u inadegwata tal-leġiżlazzjoni fl-Istati Membri, u d-disseminazzjoni u l-promozzjoni insuffiċjenti ta' informazzjoni dwar l-għanijiet tal-politika. Huwa xieraq li jiġi pprovdut segwitu għall-programm stabbilit bir-Regolament (KE) Nru 614/2007 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4), u li jiġi adottat regolament ġdid. Għalhekk, dan ir-Regolament għandu jistabbilixxi Programm ta’ finanzjament dedikat għall-Ambjent u l-Azzjoni Klimatika (il-"Programm LIFE"). Sabiex il-finanzjament tal-Unjoni jikseb impatt sostanzjali, għandhom jiġu żviluppati sinerġiji mill-qrib u komplementarjetà bejn il-Programm LIFE u programmi oħrajn ta’ finanzjament tal-Unjoni.

(4)

L-assi ambjentali huma mqassma b’mod inugwali madwar l-Unjoni, iżda l-benefiċċji tagħhom jikkonċernaw u jinħassu mill-Unjoni fis-sħuħija tagħha. L-obbligu tal-Unjoni li tippreżerva dawk l-assi jirrikjedi l-applikazzjoni konsistenti tal-prinċipji tas-solidarjetà u tal-qsim tar-responsabbiltà, li jirrikjedi li ċerti problemi ambjentali u klimatiċi tal-Unjoni jiġu indirizzati aħjar fil-livell reġjonali jew lokali. Sa mill-1992, il-Programmi LIFE qdew rwol essenzjali għal solidarjetà aħjar u l-qsim tar-responsabbiltà fl-ippreżervar tal-ġid komuni tal-ambjent u l-klima tal-Unjoni. Il-Programm LIFE għandu jkompli jaqdi dak ir-rwol.

(5)

Minħabba l-karatteristiċi u d-daqs tiegħu, il-Programm LIFE ma jistax isolvi l-problemi ambjentali u klimatiċi kollha. Aktar minn hekk, l-objettiv tiegħu għandu jkun li jaġixxi ta' katalizzatur għall-bidliet fl-iżvilupp u fl-implimentazzjoni tal-politika billi jipprovdi u jiddissemina soluzzjonijiet u l-aħjar prattiki biex jintlaħqu l-għanijiet ambjentali u klimatiċi u billi jippromwovi teknoloġiji innovattivi fl-oqsma tal-ambjent u t-tibdil fil-klima. F’dak l-isforz, il-Programm LIFE għandu jappoġġa l-implimentazzjoni tal-Programm ta' Azzjoni Ġenerali tal-Unjoni għall-Ambjent sal-2020 "Ngħixu tajjeb, fil-limiti tal-pjaneta tagħna", kif stabbilit bid-Deċiżjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) ("is-Seba' Programm ta' Azzjoni Ambjentali").

(6)

Dan ir-Regolament jistabbilixxi pakkett finanzjarju ta’ EUR 3 456 655 miljun fil-prezzijiet attwali, li jammonta għal 0,318 % tal-ammont totali tal-approprjazzjonijiet ta' impenn imsemmijin fir-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013 (6) għat-tul kollu tal-Programm LIFE li għandu jikkostitwixxi l-ammont ta’ referenza primarja, skont it-tifsira tal-Punt 17 tal-Ftehim Interistituzzjonali ta’ 2 ta' Diċembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar dixxiplina baġitarja, kooperazzjoni f’materji marbuta mal-baġit fir-rigward ta’ ġestjoni finanzjarja soda (7), għall-Parlament Ewropew u l-Kunsill matul il-proċedura baġitarja annwali.

(7)

F'konformità mal-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tal-Lussemburgu ta’ Diċembru 1997 u tal-Kunsill Ewropew ta' Tessalonika ta’ Ġunju 2003, il-pajjiżi kandidati u l-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent involuti fil-Proċess ta' Stabilizzazzjoni u Assoċjazzjoni, kif ukoll il-pajjiżi li għalihom tapplika l-Politika Ewropea tal-Viċinat, għandhom ikunu kkunsidrati bħala eliġibbli sabiex jipparteċipaw fil-programmi tal-Unjoni, skont il-kundizzjonijiet stabbiliti f'kull ftehim bilaterali jew multilaterali rilevanti konkluż ma' dawk il-pajjiżi.

(7a)

Skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2001/822/KE (8) (Deċiżjoni dwar Assoċjazzjoni lil hinn mill-baħar), l-individwi minn pajjiż jew territorju extra-Ewropew u, fejn ikun applikabbli, il-korpi jew l-istituzzjonjiet pubbliċi u/jew privati f'pajjiż jew territorju extra-Ewropew huma eliġibbli biex jieħdu sehem fil-programmi tal-Unjoni, soġġetti għar-regoli u l-objettivi tal-programm ikkonċernat, kif ukoll għall-arranġamenti applikabbli għall-Istat Membru li miegħu hu marbut il-pajjiż jew territorju extra-Ewropew.

(9)

Biex l-investimenti relatati mal-ambjent u l-azzjoni klimatika fl-Unjoni jkunu effikaċi, jeħtieġ li xi attivitajiet jiġu implimentati lil hinn mill-fruntieri tagħha. Dawk l-investimenti ma jistgħux dejjem jiġu ffinanzjati bis-saħħa tal-istrumenti finanzjarji tal-azzjoni esterna tal-Unjoni. Interventi f'pajjiżi mhux direttament parteċipanti fil-Programm LIFE u l-parteċipazzjoni ta' persuni ġuridiċi bbażati f'dawk il-pajjiżi f'attivitajiet iffinanzjati skont il-Programm LIFE għandhom ikunu eċċezzjonalment possibbli, sakemm jiġu ssodisfati kundizzjonijiet speċifiċi msemmija f'dan ir-Regolament.

(10)

Dan ir-Regolament għandu wkoll jipprovdi qafas għall-kooperazzjoni ma' u li jipprovdi sostenn lil organizzazzjonijiet internazzjonali rilevanti bl-intenzjoni li tingħata attenzjoni lil ħtiġijiet ta’ politika ambjentali u klimatika li ma jaqgħux fl-ambitu ta' strumenti finanzjarji ta’ azzjoni esterna, bħal ċerti studji.

(11)

Ir-rekwiżiti ambjentali u klimatiċi għandhom jiġu integrati fil-politiki u l-attivitajiet tal-Unjoni. Il-Programm LIFE għandu għalhekk jikkomplementa programmi ta' finanzjament oħra tal-Unjoni, inkluż il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (9), il-Fond Soċjali Ewropew (10), il-Fond ta' Koeżjoni (11), il-Fond Agrikolu Ewropew ta’ Garanzija (12), il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (13), il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd, u Orizzont 2020 - Il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (14) ("Orizzont 2020").

Il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jiżguraw din il-komplementarjetà fil-livelli kollha. Fil-livell tal-Unjoni, il-komplementarjetà għandha tiġi żgurata billi tiġi stabbilita kooperazzjoni strutturata bejn il-Programm LIFE u programmi ta' finanzjament tal-Unjoni b'immaniġġjar konġunt fil-Qafas Strateġiku Komuni, kif stabbilit bir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (UE) Nru 1303/2013 (15) ("Regolament dwar id-Dispożizzjonijiet Komuni"), partikolarment sabiex jiġi promoss il-finanzjament tal-attivitajiet li jikkomplementaw il-proġetti integrati jew jiġi sostnut l-użu ta’ soluzzjonijiet, metodi u approċċi żviluppati fi ħdan il-Programm LIFE. Il-Programm LIFE għandu wkoll jinkoraġġixxi l-użu tar-riżultati tar-riċerka u l-innovazzjoni b'rabta mal-ambjent u l-klima ta’ Orizzont 2020. Fi ħdan dan il-kuntest għandu joffri opportunitajiet ta’ kofinanzjament għal proġetti b’benefiċċji ambjentali u klimatiċi cari sabiex jiġu żgurati sinerġiji bejn il-Programm LIFE u Orizzont 2020. Il-koordinazzjoni hija meħtieġa sabiex jiġi evitat finanzjament doppju. Il-Kummissjoni għandha tieħu passi biex tipprevjeni elementi duplikati u piż amministrattiv addizzjonali fuq il-benfiċjarji ta' proġett li jkunu jirriżultaw minn obbligi ta' rapportar minn strumenti finanzjarji differenti. Sabiex jiġu żgurati ċ-ċarezza u l-fattibbiltà prattika tal-proġetti integrati taħt il-Programm LIFE, l-arranġamenti potenzjali għall-kooperazzjoni għandhom jiġu stabbiliti fi stadju bikri. L-Istati Membri għandhom jipprevedu r-referenzi għat-tali arranġamenti fil-Ftehimiet ta' Sħubija tagħha sabiex jiżguraw li l-vantaġġi tal-proġetti integrati jkunu jistgħu jitqiesu matul it-tfassil tal-programmi operattivi jew ta' żvilupp rurali.

(12)

It-twaqqif u t-treġġigħ lura tat-telf tal-bijodiversità u t-titjib fl-effiċjenza fl-użu tar-riżorsi, flimkien mal-indirizzar tal-preokkupazzjonijiet b'rabta mal-ambjent u s-saħħa, jibqgħu l-isfidi ewlenin għall-Unjoni. Dawn l-isfidi jeħtieġu sforzi ikbar fil-livell tal-Unjoni biex jiġu pprovduti soluzzjonijiet u l-aħjar prattiki li jgħinu biex jinkisbu l-miri tal-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tat-3 ta' Marzu 2010 intitolata "Ewropa 2020: strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv"("l-Istrateġija Ewropa 2020"). Barra minn hekk, governanza mtejba, partikolarment permezz tas-sensibilizzazzjoni u l-involviment tal-partijiet interessati, hija essenzjali għall-ilħuq tal-objettivi ambjentali. Għalhekk is-sottoprogramm għall-Ambjent għandu jkollu tliet oqsma prijoritarji għall-azzjoni: Ambjent u Effiċjenza fir-Riżorsi, Natura u Bijodiversità, u Governanza u Informazzjoni Ambjentali. Għandu jkun possibbli għal proġetti ffinanzjati mill-Programm LIFE li jikkontribwixxu għall-kisba tal-objettivi speċifiċi ta' iktar minn wieħed minn dawn l-oqsma prijoritarji u li jinvolvu l-parteċipazzjoni ta' iktar minn Stat Membru wieħed.

(13)

Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tal-20 ta' Settembru 2011 intitolata "Pjan Direzzjonali għal Ewropa b'Użu Effiċjenti tar-Riżorsi" ipproponiet it-tappi u l-azzjonijiet li huma meħtieġa biex jidderieġu lill-Unjoni lejn tkabbir effiċjenti fir-riżorsi u sostenibbli. Għalhekk, il-qasam prijoritarju Ambjent u Effiċjenza fir-Riżorsi għandu jsostni l-implimentazzjoni effettiva tal-politika ambjentali tal-Unjoni mis-setturi pubbliċi u privati, partikolarment fis-setturi ambjentali koperti mill-Pjan Direzzjonali għal Ewropa b'Użu Effiċjenti tar-Riżorsi, billi jiffaċilita l-iżvilupp u l-kondiviżjoni ta’ soluzzjonijiet ġodda u l-aħjar prattiki. F'dan il-kuntest, il-Kummissjoni għandha tiżgura l-konsistenza u tevita l-elementi duplikati ma' Orizzont 2020.

(14)

Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tat-3 ta' Mejju 2011 intitolata "L-assigurazzjoni ta' ħajjitna, il-kapital naturali tagħna: strateġija tal-UE għall-bijodiversità sal-2020" ("l-Istrateġija tal-Unjoni għall-Bijodiversità sal-2020") stabilixxiet miri biex twaqqaf u treġġa' lura t-telf tal-bijodiversità. Dawn il-miri jinkludu fost oħrajn, l-implimentazzjoni sħiħa tad-Direttiva tal-Kunsill 92/43/KEE (16) u d-Direttiva 2009/147/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17), kif ukoll iż-żamma u r-restawr tal-ekosistemi u tas-servizzi tagħhom. Il-Programm LIFE għandu jikkontribwixxi biex jinkisbu dawk il-miri. Għalhekk, il-qasam prijoritarju Natura u Bijodiversità għandu jiffoka fuq l-implimentazzjoni u l-immaniġġjar tan-netwerk Natura 2000 stabbilit skont id-Direttiva 92/43/KEE, partikolarment fir-rigward tal-qafas ta’ azzjoni prijoritizzata mħejji abbażi tal-Artikolu 8 ta' dik id-Direttiva, dwar l-iżvilupp u t-tixrid tal-aħjar prattiki fir-rigward tal-bijodiversità, u d-Direttivi 92/43/KEE u 2009/147/KE, kif ukoll dwar l-isfidi usa' tal-bijodiversità identifikati mill-Istrateġija tal-Unjoni għall-Bijodiversità sal-2020;

(15)

Il-kontribut tal-Programm LIFE għall-ħtiġijiet annwali ta’ finanzjament għan-netwerk Natura 2000, għandu jitqies fil-kuntest tal-ispejjeż tal-bijodiversità garantiti minn fondi oħra tal-Unjoni. Għandha tingħata attenzjoni partikolari lill-proġetti integrati taħt il-Programm LIFE bħala mekkaniżmu ta' finanzjament koordinat għan-netwerk Natura 2000, minħabba l-potenzjal tagħhom li jinfluwenzaw il-ksib ta' fondi u jżidu l-kapaċità ta' assorbiment għall-infiq fin-natura u l-bijodiversità f'fondi oħra tal-Unjoni.

(16)

Il-foresti għandhom rwol sinifikanti għall-ambjent u l-klima rigward, pereżempju, il-bijodiversità, l-ilma, il-ħamrija, u l-mitigazzjoni u l-adattament għat-tibdil fil-klima. Il-foresti u l-ħamrijiet jgħinu biex jirregolaw il-klima billi jassorbu d-dijossidu tal-karbonju (CO2) mill-atmosfera u jaħżnu ammonti enormi ta’ karbonju. Biex jiġi ottimizzat dak l-irwol, il-forniment ta’ data u ta' informazzjoni rilevanti u kompatibbli huwa neċessarju. Dan ir-Regolament għandu għalhekk jirrappreżenta wkoll qafas għas-sostenn ta’ sinerġiji bejn l-azzjonijiet ambjentali u klimatiċi assoċjati mal-foresti u l-ħamrijiet, inkluż fir-rigward tal-monitoraġġ ta' azzjonijiet bħal dawn. Oqsma oħra għal żieda fis-sinerġiji huma l-iskarsezza tal-ilma u n-nixfiet, kif ukoll l-immaniġġjar tar-riskji tal-għargħar.

(17)

Bi ħsieb li jiġi ottimizzat l-użu tar-riżorsi tal-programm LIFE, is-sinerġiji bejn l-azzjonijiet taħt is-sottoprogramm għall-Ambjent, partikolarment għall-ħarsien tal-bijodiversità, u l-miżuri ta’ mitigazzjoni u adattament għat-tibdil fil-klima taħt is-sottoprogramm għall-Azzjoni Klimatika għandhom jitrawmu.

(18)

Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tal-15 ta' Diċembru 2011 intitolata "Pjan Direzzjonali għal ekonomija kompetittiva b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju fl-2050" ("il-Pjan Direzzjonali 2050") irrikonoxxiet li l-ittestjar ta’ approċċi ġodda lejn il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima jibqa' essenzjali biex issir tranżizzjoni lejn ekonomija b'livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju. Anke l-adattament għat-tibdil fil-klima, bħala prijorità transsettorjali tal-Unjoni, jeħtieġ li jiġi żgurat. Barra minn hekk, il-promozzjoni tal-governanza u s-sensibilizzazzjoni huma essenzjali għall-ilħuq ta' riżultati kostruttivi u biex jiġi żgurat l-involviment tal-partijiet interessati. Għalhekk, is-sottoprogramm għall- Azzjoni Klimatika għandu jappoġġa l-isforzi li jikkontribwixxu għal tliet oqsma prijoritarji: Mitigazzjoni tat-Tibdil fil-Klima, Adattament għat-Tibdil fil-Klima u Governanza u Informazzjoni Klimatika. Għandu jkun possibbli għall-proġetti ffinanzjati mill-Programm LIFE li jikkontribwixxu għall-kisba tal-objettivi speċifiċi ta' iktar minn wieħed minn dawn l-oqsma prijoritarji u li jinvolvu l-parteċipazzjoni ta' iktar minn Stat Membru wieħed.

(19)

Il-qasam prijoritarju Mitigazzjoni tat-Tibdil fil-Klima għandu jikkontribwixxi għall-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-politika u l-leġiżlazzjoni tal-Unjoni b'rabta mal-klima, partikolarment fir-rigward tal-monitoraġġ u r-rapportar tal-gassijiet serra, il-politiki relatati mal-użu tal-art, il-bidla fl-użu tal-art u l-forestrija, il-konservazzjoni tal-bjar tal-karbonju naturali, is-sistemi għan-negozjar tal-emissjonijiet, l-isforzi tal-Istati Membri biex jitnaqqsu l-emissjonijiet tal-gassijiet serra, il-qbid u l-ħżin tal-karbonju, l-enerġija rinnovabbli, l-effiċjenza enerġetika, it-trasport u l-fjuwils, il-protezzjoni tas-saff tal-ożonu u l-gassijiet fluworinati. Il-kostruzzjoni ta' proġetti infrastrutturali għall-qbid u l-ħżin tal-karbonju hi meqjusa lil hinn mill-ambitu tal-programm LIFE u, għaldaqstant, mhix se tiġi appoġġata.

(20)

Diġà qed naraw l-ewwel konsegwenzi tat-tibdil fil-klima fl-Ewropa u madwar id-dinja, bħalma huma kundizzjonijiet estremi tat-temp li wasslu għal għargħar u nixfiet, u temperaturi u livelli tal-baħar li qed jogħlew. Il-qasam prijoritarju Adattament għat-Tibdil fil-Klima għandu għalhekk jgħin popolazzjonijiet, setturi ekonomiċi u reġjuni biex jadattaw għal impatti bħal dawn permezz ta’ miżuri u strateġiji speċifiċi ta' adattament, sabiex tkun żgurata Unjoni aktar reżiljenti. L-azzjonijiet f'dan il-qasam għandhom ikunu komplementari għall-azzjonijiet eliġibbli għal finanzjament fi ħdan l-istrument finanzjarju għall-protezzjoni ċivili kif stabbilit mid-Deċiżjoni Nru 1313/2013/UE tal-Parlament Ewropewu tal-Kunsill (18). Il-kostruzzjoni ta' proġetti infrastrutturali kbar hi meqjusa lil hinn mill-ambitu tal-programm LIFE u, għaldaqstant, mhix se tiġi appoġġata.

(21)

L-implimentazzjoni sħiħa tal-politika u l-leġiżlazzjoni ambjentali u klimatika hija marbuta b'mod li ma tinħallx mal-ilħuq ta’ governanza aħjar, it-titjib tal-involviment tal-partijiet interessati u d-disseminazzjoni tal-informazzjoni. Għalhekk, l-oqsma prijoritarji ta’ Governanza u Informazzjoni għandhom fiż-żewġ sottoprogrammi jsostnu l-iżvilupp ta’ pjattaformi ta' kooperazzjoni u l-kondiviżjoni tal-aħjar prattiki għal konformità u infurzar aktar effikaċi, inklużi programmi ta' taħriġ għall-imħallfin u l-prosekuturi pubbliċi, u għandhom jiġġeneraw sostenn mill-pubbliku u l-partijiet interessati għall-isforzi tal-Unjoni fit-tfassil ta' politiki fl-oqsma ambjentali u klimatiċi. Partikolarment, dawn għandhom isostnu t-titjib fid-disseminazzjoni tal-bażi tal-għarfien u l-aħjar prattiki fl-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni, fis-sensibilizzazzjoni, u fil-parteċipazzjoni pubblika, l-aċċess għall-informazzjoni u l-aċċess għall-ġustizzja fi kwistjonijiet ambjentali.

(22)

Fil-qafas ta’ dan ir-Regolament, għandu jingħata appoġġ bi qbil mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (19). Il-proġetti finanzjati taħt il-Programm LIFE għandhom jissodisfaw il-kriterji ta' eliġibbiltà u ta' aġġudikazzjoni sabiex jiżguraw l-aħjar użu possibbli tal-Fondi tal-Unjoni u biex jiġi żgurat valur miżjud għall-Unjoni. Meta tkun qed tivvaluta l-valur miżjud għall-Unjoni, il-Kummissjoni għandha tagħti attenzjoni partikolari, kif inhu applikabbli għall-oqsma prijoritarji, għall-potenzjal tar-riżultati tal-proġetti biex jiġu replikati u trasferiti, is-sostenibbiltà tar-riżultati tagħhom u l-kontribut tagħhom għall-ksib tal-objettivi ġenerali u speċifiċi tal-oqsma prijoritarji, kif ukoll għall-prijoritajiet tematiċi implimentati permezz tas-suġġetti tal-proġetti. Il-proġetti b'impatti transsettorjali għandhom jiġu mħeġġa. Il-Kummissjoni għandha wkoll tippromwovi u tinkoraġġixxi l-użu tal-akkwist pubbliku ekoloġiku, b'mod partikolari fl-implimentazzjoni tal-proġetti.

(23)

Sabiex jinżammu kundizzjonijiet ekwi għall-impriżi kollha attivi fis-suq intern u biex jiġu evitati distorsjonijiet bla bżonn fil-kompetizzjoni, il-finanzjament ipprovdut taħt il-Programm LIFE għandu jindirizza, fejn xieraq, il-fallimenti fis-suq. Barra minn hekk, fil-każi fejn il-finanzjament jikkostitwixxi għajnuna mill-Istat skont it-tifsira tal-Artikolu 107(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), għandu jiġi mfassal b'mod li jkun konsistenti mar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat sabiex jiġu evitati distorsjonijiet fis-suq, bħall-esklużjoni tal-finanzjament privat, il-ħolqien ta' strutturi tas-suq ineffikaċi jew l-ippreżervar ta’ kumpaniji ineffiċjenti, u ma jistax jiddaħħal fis-seħħ qabel l-approvazzjoni mill-Kummissjoni skont l-Artikolu 108(3) TFUE, sakemm dan jikkonforma ma' regolament adottat skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 994/98 (20).

(24)

Sabiex tittejjeb l-implimentazzjoni tal-politika ambjentali u klimatika u tittejjeb l-integrazzjoni tal-objettivi ambjentali u klimatiċi f'politiki oħra, il-Programm LIFE għandu jippromwovi proġetti li jappoġġaw approċċi integrati lejn l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni u l-politika ambjentali u klimatiċi. Il-proġetti integrati ta' dan it-tip għandhom iservu ta' għodod konkreti għat-tisħiħ tal-integrazzjoni tal-objettivi ambjentali u klimatiċi fil-politiki l-oħra tal-Unjoni u fl-infiq globali tal-Unjoni bi qbil mal-istrateġija Ewropa 2020. Għandhom jipprovdu eżempji ta' prattika tajba għal implimentazzjoni effiċjenti u kkoordinata tajjeb tal-politika ambjentali u klimatika tal-Unjoni fl-Istati Membri u r-reġjuni. Għas-sottoprogramm Ambjent, il-proġetti integrati għandhom jiffokaw primarjament fuq l-implimentazzjoni tal-Istrateġija tal-Unjoni għall-Bijodiversità sal-2020, b'attenzjoni partikolari għall-immaniġġjar u l-konsolidazzjoni effikaċi tan-netwerk Natura 2000 imwaqqaf bid-Direttiva 92/43/KEE permezz tal-implimentazzjoni tal-oqfsa ta’ azzjoni prijoritizzata mħejjija abbażi tal-Artikolu 8 ta' dik id-Direttiva, tad-Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (21) u tal-leġiżlazzjoni dwar l-iskart u l-arja.

(25)

Proġetti integrati, filwaqt li jiffokaw fuq it-temi identifikati, għandhom ikunu mekkaniżmi ta’ eżekuzzjoni bi skopijiet diversi (eż. immirati lejn il-benefiċċji ambjentali u t-tisħiħ tal-kapaċitajiet) li jagħmlu l-ksib tar-riżultati f'oqsma oħra tal-politika possibbli, b'mod partikolari l-ambjent marin skont l-objettivi tad-Direttiva 2008/56/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (22). Proġetti integrati jistgħu jkunu kkunsidrati wkoll f’oqsma ambjentali oħra. Għas-sottoprogramm għall-Azzjoni Klimatika, dawk il-proġetti għandhom jiffokaw partikolarment fuq l-istrateġiji u l-pjanijiet ta' azzjoni ta’ mitigazzjoni u ta' adattament għat-tibdil fil-klima.

(26)

Proġetti integrati għandhom jappoġġaw biss sensiela ta' attivitajiet u miżuri speċifiċi, waqt li attivitajiet oħra li jikkomplementaw dawk inklużi fil-proġett għandhom jiġu ffinanzjati minn programmi ta’ finanzjament oħra tal-Unjoni, kif ukoll minn fondi nazzjonali, reġjonali u mis-settur privat. Finanzjament mill-Programm LIFE għandu jisfrutta s-sinerġiji u jiżgura konsistenza bejn sorsi differenti ta’ finanzjament mill-Unjoni billi jipprovdi attenzjoni strateġika ambjentali u klimatika, filwaqt li jiżgura li l-proċeduri jiġu ssimplifikati.

(27)

Il-proġetti integrati, peress li huma ffukati b'mod qawwi fuq l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni u l-politika ambjentali u klimatika tal-Unjoni, permezz ta' approċċi integrati, jirrikjedu azzjoni fil-partijiet kollha tal-Unjoni u fis-setturi kollha indirizzati f'dan ir-Regolament. Dan jeżiġi l-introduzzjoni ta' element distributtiv fil-proċess ta' għażla għall-faċilitazzjoni tal-bilanċ ġeografiku, u li l-Istati Membri jagħmlu ħilithom, jekk ikun hemm bżonn bl-appoġġ ta' proġett ta' assistenza teknika LIFE, biex iħejju u jipproponu tal-anqas proġett integrat wieħed matul il-perjodu ta' programmazzjoni tal-programm LIFE.

(28)

Minħabba l-fatt li l-approċċ ta' proġetti integrati għadu ġdid, il-persuni interessati għandhom jiġu appoġġati, meta jkun meħtieġ, b'assistenza teknika. Proċedura ta' applikazzjoni f'żewġt istadji għandha ttaffi l-fażi ta' applikazzjoni. Fl-ewwel stadju, pjan finanzjarju għandu jindika liema sorsi oħra ta' finanzjament fil-livell tal-Unjoni, f'dak nazzjonali jew f'dak privat għandhom jiġu mobilizzati u sa liema punt. Huwa biss fit-tieni stadju li għandhom jiġu rikjesti l-ittri ta' impenn minn tal-anqas sors ieħor ta' finanzjament sabiex jiġi żgurat li r-rekwiżit ta' mobilizzazzjoni ta' sors ta' finanzjament addizzjonali jitwettaq. Il-punt sa fejn jiġu mobilizzati fondi oħra tal-Unjoni għandu jitqies matul il-fażi ta' aġġudikazzjoni.

(29)

Is-suċċess tal-proġetti integrati jiddependi fuq kollaborazzjoni mill-qrib bejn l-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali, lokali u l-atturi mhux statali kkonċernati mill-objettivi tal-Programm LIFE. Il-prinċipji ta’ trasparenza u ta' żvelar tad-deċiżjonijiet relatati mal-iżvilupp, l-implimentazzjoni, il-valutazzjoni u l-monitoraġġ tal-proġetti għandhom għalhekk ikunu applikati.

(30)

Għall-proġetti taħt is-sottoprogramm għall-Ambjent, apparti l-proġetti integrati, għandu jsir tqassim proporzjonat tal-fondi bejn l-Istati Membri kollha għad-durata tal-ewwel Programm ta' ħidma pluriennali, bi qbil mal-prinċipji ta' solidarjetà u l-qsim tar-responsabbiltà, permezz tat-twaqqif ta' allokazzjonijiet nazzjonali indikattivi.

(31)

Sabiex tissaħħaħ il-kapaċità tal-Istati Membri li jieħdu sehem fil-Programm LIFE, il-finanzjament garantit għall-proġetti ta' tisħiħ tal-kapaċitajiet għandu jitqiegħed għad-dispożizzjoni ta' kwalunkwe Stat Membru li jissodisfa r-rekwiżiti rilevanti stabbiliti b'dan ir-Regolament. It-tali finanzjament għandu jitqiegħed għad-dispożizzjoni abbażi ta' pjan miftiehem fir-rigward tat-tisħiħ tal-kapaċitajiet li jkun jispjega l-interventi u l-finanzjament rikjesti.

(32)

Il-kwalità għandha sservi bħala l-kriterju predominanti li jirregola l-evalwazzjoni tal-proġett u l-proċess ta' aġġudikazzjoni fil-Programm LIFE. L-elementi distributtivi introdotti bl-iskop li jirriflettu l-bilanċ ġeografiku huma ta' natura indikattiva u ma għandhomx jissuġġeru l-fondi jew l-allokazzjonijiet garantiti għal kull Stat Membru.

(33)

L-Unjoni hija parti għall-Konvenzjoni dwar l-Aċċess għall-Informazzjoni, il-Parteċipazzjoni Pubblika u l-Aċċess għall-Ġustizzja fi Kwistjonijiet Ambjentali ("il-Konvenzjoni ta’ Aarhus") tal-Kummissjoni Ekonomika għall-Ewropa tan-Nazzjonijiet Uniti (NU/KEE). Il-ħidma tal-organizzazzjonijiet mhux governattivi (NGOs) u tan-netwerks ta' entitajiet mingħajr skop ta' qligħ li jsegwu għan ta' interess ġenerali tal-Unjoni għandha għalhekk tiġi sostnuta, billi dawn huma effikaċi fis-sostenn tal-miri tal-Konvenzjoni ta’ Aarhus billi jippromwovu l-preokkupazzjonijiet u l-fehmiet taċ-ċittadini tal-Unjoni bħala parti mill-proċess tal-iżvilupp ta' politika kif ukoll fis-sostenn tal-implimentazzjoni tagħha, u fis-sensibilizzazzjoni ta' problemi ambjentali u dawk relatati mal-klima u r-reazzjonijiet ta' politika. Huwa xieraq għall-Programm LIFE li jsostni medda wiesgħa ta’ NGOs kif ukoll ta' netwerks ta' entitajiet mingħajr skop ta' qligħ li jsegwu għan ta' interess ġenerali fl-Unjoni, primarjament attivi fil-qasam ambjentali u/jew tal-azzjoni klimatika, permezz tal-aġġudikazzjoni kompetittiva u trasparenti ta’ għotjiet operattivi, sabiex jgħinuhom jagħtu kontributi effikaċi favur il-politika tal-Unjoni, u jippromwovu u jsaħħu l-implimentazzjoni u l-infurzar tal-objettivi ambjentali u klimatiċi tal-Unjoni, kif ukoll jibnu u jsaħħu l-kapaċità tagħhom biex isiru sħab aktar effiċjenti.

(34)

Sabiex twettaq ir-rwol tagħha fil-varar tal-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-politika ambjentali u klimatika, il-Kummissjoni għandha tuża r-riżorsi mill-Programm LIFE biex issostni l-varar, l-implimentazzjoni u l-integrazzjoni tal-politika u l-leġiżlazzjoni ambjentali u klimatika tal-Unjoni, inkluż ix-xiri ta’ servizzi u oġġetti. Riżorsi finanzjarji allokati għal attivitajiet ta’ komunikazzjoni skont dan ir-Regolament għandhom ikopru wkoll komunikazzjoni korporattiva dwar il-prijoritajiet ta’ politika tal-Unjoni, kif ukoll dwar l-istatus ta’ implimentazzjoni u traspożizzjoni tal-leġiżlazzjoni ambjentali u klimatika ewlenija kollha tal-Unjoni.

(35)

Id-diskrepanza attwali fis-suq bejn id-domanda għal u l-provvista ta’ self, ekwità u kapital ta’ riskju aktarx li tippersisti fil-kuntest ta’ kriżi finanzjarja u, huwa xieraq, għalhekk, li jiġi permess l-użu tal-istrumenti finanzjarji biex isostnu proġetti b'kapaċità ta’ ġenerazzjoni ta’ dħul fl-oqsma tal-ambjent jew tal-klima. L-istrumenti finanzjarji sostnuti mill-Programm LIFE għandhom jintużaw sabiex jindirizzaw ħtiġijiet speċifiċi tas-suq b’mod kosteffikaċi, f’konformità mal-objettivi tal-Programm, u m’għandhomx jeskludu l-possibbiltà tal-finanzjament privat. Għandu jkun possibbli li l-istrumenti finanzjarji jingħaqdu ma' għotjiet iffinanzjati mill-baġit tal-Unjoni, inklużi dawk li jaqgħu taħt dan ir-Regolament.

(36)

L-esperjenza tal-programmi LIFE tal-imgħoddi evidenzjat il-ħtieġa li l-isforzi jiġu ffukati fuq prijoritajiet ta' politika u oqsma għall-azzjoni ambjentali u klimatiċi konkreti. Dawk il-prijoritajiet tematiċi m'għandhomx ikunu eżawrjenti sabiex jippermettu lill-applikanti jissottomettu proposti f’oqsma oħra kif ukoll jinkorporaw ideat ġodda biex jirreaġixxu għal sfidi ġodda. Tali programmi ta' ħidma pluriennali għandhom ikunu wkoll flessibbli sabiex jilħqu l-miri u l-objettivi tal-Programm LIFE, filwaqt li jipprovdu l-istabbiltà neċessarja tas-suġġetti tal-proġetti li jimplimentaw il-prijoritajiet tematiċi għal applikanti potenzjali biex jippjanaw, jippreparaw u jissottomettu proposti. L-ewwel programm ta' ħidma pluriennali għandu jkun validu għal erba' snin u għandu jiġi segwit bi programm ta' ħidma ieħor b'durata ta' tliet snin. Iż-żewġ programmi ta' ħidma għandhom jinkludu lista mhux eżawrjenti tas-suġġetti tal-proġetti bl-implimentazzjoni tal-prijoritajiet tematiċi.

(37)

L-esperjenza tal-programmi LIFE tal-imgħoddi evidenzjat l-importanza tal-punti ta' kuntatt nazzjonali tal-programm LIFE, b'mod partikolari biex jipprovdu appoġġ għall-applikanti u l-benefiċjarji u b'hekk jikkontribwixxu għall-implimentazzjoni b'suċċess tal-programmi. Is-sistema ta' punti ta' kuntatt nazzjonali u reġjonali tal-programm LIFE għandha tibqa' titħaddem u, fejn possibbli, tissaħħaħ, b'mod partikolari fl-Istati Membri b'assorbiment proġettwali baxx, u l-kollaborazzjoni bejn il-Kummissjoni u l-punti ta' kuntatt nazzjonali tal-programm LIFE u fost il-punti ta' kuntatt nazzjonali u reġjonali tal-programm LIFE għandha tissaħħaħ. L-esperjenza tal-programmi LIFE tal-imgħoddi evidenzjat ukoll l-importanza li tiġi żgurata d-disseminazzjoni effikaċi tar-riżultati tal-proġetti u l-attivitajiet ta' netwerking għaż-żieda tal-effett ta' influwenza u l-valur miżjud għall-Unjoni tal-Programm LIFE, b'mod partikolari permezz tal-organizzazzjoni ta' seminars, workshops u attivitajiet oħra mmirati lejn l-iskambju ta' esperjenzi, għarfien u prattiki tajba fi ħdan l-Unjoni. Il-Kummissjoni għandha għalhekk tkompli u ssaħħaħ l-attivitajiet ta' disseminazzjoni mmirata, inklużi dawk li jiffukaw speċifikament fuq il-proġetti integrati, b'mod partikolari fl-Istati Membri b'rata baxxa ta' assorbiment ta' proġetti, u fir-rigward ta' setturi speċifiċi, u tiffaċilita l-kooperazzjoni u l-iskambju ta' esperjenzi bejn il-benefiċjarji tal-programm LIFE u oħrajn. Il-Kummissjoni għandha wkoll tkompli tippubblika regolarment il-lista tal-proġetti ffinanzjati permezz tal-Programm LIFE, inkluża deskrizzjoni qasira tal-objettivi u r-riżultati miksuba u sommarju tal-fondi impenjati bl-użu tal-midja u t-teknoloġiji xierqa.

(38)

Bil-ħsieb li jiġi ssemplifikat il-Programm LIFE u jitnaqqas il-piż amministrattiv għall-applikanti u l-benefiċjarji, għandu jsir użu akbar ta’ rati fissi u ta' ammonti f'daqqa, mingħajr ma tiġi kompromessa l-eliġibbiltà tal-VAT u l-ispejjeż permanenti tal-persunal skont il-kundizzjonijiet stipulati bir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012. Hekk kif inhi l-prattiki attwali, is-somma tal-kontributi tal-organizzazzjonijiet pubbliċi (bħala l-benefiċjarju koordinatur u/jew il-benefiċjarju assoċjat) għall-proġett għandha taqbeż b'tal-anqas 2 % is-somma tal-ispejjeż tal-pagi tal-persunal tal-amministrazzjonijiet nazzjonali li jitħallsu mill-proġett. Il-fondi tal-Unjoni m'għandhomx jintużaw biex jissussidjaw il-baġits nazzjonali, pereżempju, biex jitkoprew l-ispejjeż tal-VAT. Madankollu, hi disponibbli biss informazzjoni limitata fir-rigward tal-ammonti tal-fondi tal-Unjoni li ntużaw biex titkopra l-VAT. Il-Kummissjoni għandha għalhekk tipprovdi ħarsa ġenerali, fl-evalwazzjonijiet ta’ nofs it-terminu u dawk ex post tal-Programm LIFE, dwar ir-rimborsi tal-VAT għal kull Stat Membru li jkunu ntalbu, taħt il-Programm LIFE, mill-benefiċjarji tal-proġetti fl-istadju finali tal-pagament.

(39)

Ir-rati ta' kofinanzjament massimi għandhom jiġu stabbiliti fit-tali livelli li jkunu meħtieġa sabiex jinżamm il-livell effettiv ta’ sostenn ipprovdut mill-Programm LIFE.

(40)

Il-Programm LIFE u s-sottoprogrammi tiegħu għandhom jiġu mmonitorjati u evalwati regolarment abbażi ta’ indikaturi tal-prestazzjoni korrispondenti biex ikunu possibbli riaġġustamenti, inkluża kull reviżjoni meħtieġa tal-prijoritajiet tematiċi. Meta tkun qed tiddefinixxi ulterjorment l-indikaturi tal-prestazzjoni għall-valutazzjoni tal-programmi u l-proġetti, il-Kummissjoni għandha tenfasizza l-monitoraġġ tal-kwalità abbażi tal-indikaturi tal-prestazzjoni u r-riżultati u l-impatti mistennija. Il-Kummissjoni għandha tipproponi wkoll metodu għall-monitoraġġ tas-suċċess tal-proġetti fuq żmien twil, b'mod partikolari fil-qasam prijoritarju Natura u Bijodiversità. Sabiex tiġi pprovduta evidenza tal-kobenefiċċji li ż-żewġ sottoprogrammi jistgħu jġibu magħhom għall-azzjoni klimatika u l-bijodiversità, u tiġi pprovduta informazzjoni dwar il-livell tal-infiq, il-monitoraġġ tal-Programm LIFE għandu jintraċċa l-infiq relatat mal-klima u l-infiq relatat mal-bijodiversità, kif definiti f'"Baġit għall-Ewropa 2020". Tali traċċar għandu jkun ibbażat fuq metodoloġija sempliċi billi l-infiq jitqiegħed f’waħda minn tliet kategoriji: l-infiq relatat mal-klima/bijodiversità biss (li għandu jingħadd bħala 100 %), l-infiq relatat b'mod sinifikanti mal-klima/bijodiversità (li għandu jingħadd bħala 40 %), u l-infiq mhux relatat mal-klima/bijodiversità (li għandu jingħadd bħala 0 %). Dik il-metodoloġija ma għandhiex teskludi l-użu ta' metodoloġiji aktar preċiżi, fejn xieraq.

(41)

Minħabba l-esperjenza twila tal-Kummissjoni fil-ġestjoni tal-Programm u l-proġetti LIFE, u l-esperjenza pożittiva tal-benefiċjarji LIFE mat-Timijiet ta' Monitoraġġ esterni, il-ġestjoni tal-Programm LIFE għandha tibqa' f'idejn il-Kummissjoni. Kwalunkwe bidla fl-istruttura maniġerjali tal-Programm LIFE u tal-proġetti għandha tiġi soġġetta għal analiżi ex ante tal-benefiċċji meta mqabbla mal-ispejjeż u tagħti attenzjoni speċjali għall-iżgurar ta' ħila esperta xierqa u komprensiva, b'mod partikolari fil-qasam prijoritarju Natura u Bijodiversità.

(42)

L-interessi finanzjarji tal-Unjoni għandhom jiġu protetti permezz ta’ miżuri proporzjonati matul iċ-ċiklu ta' nfiq, inklużi l-prevenzjoni, l-identifikazzjoni u l-investigazzjoni ta’ irregolaritajiet, l-irkupru ta’ fondi li jkunu ntilfu, imħallsa bi żball jew użati skorrettement u, fejn xieraq, penali.

(43)

B'mod li tiġi żgurata l-aħjar evalwazzjoni possibbli tal-użu tal-fondi tal-Unjoni, is-setgħa ta' adozzjoni ta' atti bi qbil mal-Artikolu 290 TFUE għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-indikaturi ta' prestazzjoni applikabbli għall-prijoritajiet tematiċi għas-sottoprogramm għall-Ambjent u l-oqsma prijoritarji għas-sottoprogramm għall-Azzjoni Klimatika, tal-modifikazzjoni tal-prijoritajiet tematiċi stabbiliti fl-Anness III u taż-żieda tal-perċentwali tal-baġit allokat għall-għotjiet għall-proġetti li jappoġġaw il-konservazzjoni tan-natura u l-bijodiversità. Huwa ta’ importanza partikolari li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol preparatorju tagħha, inkluż fil-livell ta’ esperti. Il-Kummissjoni, meta tkun qiegħda tipprepara u tfassal atti ddelegati, għandha tiżgura trażmissjoni simultanja, f’waqtha u xierqa tad-dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(44)

B'mod li jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament fir-rigward tal-adozzjoni ta’ programmi ta’ ħidma pluriennali, għandhom jiġu kkonferiti setgħat ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni. Dawn is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati bi qbil mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (23).

(45)

Jekk il-Kumitat għall-Programm LIFE għall-Ambjent u għal Azzjoni Klimatika ma jipprovdi ebda opinjoni dwar abbozz ta' att ta' implimentazzjoni, il-Kummissjoni għandha, bi qbil mat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 5(4) tar-Regolament (UE) Nru 182/2011, ma tadottax l-abbozz tal-att ta' implimentazzjoni. Ir-rikors għal din il-proċedura għandu jkun iġġustifikat, fost l-oħrajn, mill-ħtieġa ta' valutazzjoni tad-distribuzzjoni proporzjonata tal-fondi bejn il-proġetti integrati, b'mod partikolari l-ammont massimu li jista' jirċievi proġett integrat wieħed.

(46)

Biex tiġi żgurata tranżizzjoni effiċjenti bejn il-miżuri adottati skont ir-Regolament (KE) Nru 614/2007 u l-Programm LIFE, jeħtieġ li jitkomplew il-monitoraġġ, l-awditjar u l-valutazzjoni kwalitattiva tal-attivitajiet finanzjati skont dak ir-Regolament wara l-iskadenza tiegħu.

(47)

Il-valur miżjud tal-Programm LIFE joħroġ mill-ispeċifiċità tal-approċċ u l-fokus tiegħu li jrendi l-interventi tiegħu adattati partikolarment għall-ħtiġijiet ambjentali u klimatiċi. Il-Programm LIFE jista' jikkontribwixxi għal implimentazzjoni aktar effikaċi tal-politiki ambjentali minn Stati Membri li jaġixxu waħedhom minħabba ż-żieda fl-akkomunament tar-riżorsi u l-kompetenza esperta. Hu jipprovdi wkoll pjattaforma għall-iżvilupp u l-iskambju tal-aħjar prattiki u l-għarfien, għat-titjib, l-ikkatalizzar, u l-aċċellerazzjoni tal-bidliet fl-implimentazzjoni tal-acquis, u t-tisħiħ tal-kapaċitajiet, is-sostenn ta’ atturi privati, b'mod partikolari SMEs, fl-ittestjar ta’ teknoloġiji u s-soluzzjonijiet fuq skala żgħira, u li jippermetti lill-Istati Membri u lill-partijiet konċernati li jitgħallmu minn xulxin. Barra minn hekk, il-Programm LIFE joħloq sinerġiji bejn fondi tal-Unjoni u nazzjonali filwaqt li jqanqal l-użu ta' fondi addizzjonali mis-settur privat, u b'hekk tiżdied il-koerenza tal-intervent tal-Unjoni u tiġi promossa implimentazzjoni aktar omoġenea tal-acquis.

(48)

Billi l-objettivi ta' dan ir-Regolament, jiġifieri l-kontribut għall-implimentazzjoni u l-iżvilupp tal-politika u l-leġiżlazzjoni ambjentali u klimatika tal-Unjoni, inkluż l-integrazzjoni tal-objettivi ambjentali u klimatiċi f'politiki oħra, u l-promozzjoni ta' governanza aħjar, ma jistgħux ikunu suffiċjentament milħuqa mill-Istati Membri iżda jkunu jistgħu, minħabba l-iskala u l-effetti ta' dan ir-Regolament jintlaħqu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista' tadotta miżuri, skont il-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. Konformement mal-prinċipju ta' proporzjonalità kif stabbilit f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li hu meħtieġ sabiex jinkisbu dawk l-objettivi.

(49)

Ir-Regolament (KE) Nru 614/2007 għandu għalhekk jitħassar,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

TITOLU I

IL-PROGRAMM GĦALL-AMBJENT U L-AZZJONI KLIMATIKA (LIFE)

Artikolu 1

Stabbiliment

B'dan qed jiġi stabbilit Programm għall-Ambjent u l-Azzjoni Klimatika li jkopri l-perjodu mill-1 ta' Jannar 2014 sal-31 ta’ Diċembru 2020 (“il-Programm LIFE”).

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(a)

“proġetti pilota” tfisser proġetti li japplikaw teknika jew metodu li ma jkunux ġew applikati jew ittestjati qabel, jew xi mkien ieħor, li joffru vantaġġi potenzjali ambjentali jew klimatiċi meta mqabbla mal-aħjar prattiki kurrenti u li sussegwentement jistgħu jiġu applikati fuq skala akbar għal sitwazzjonijiet simili;

(b)

"proġetti dimostrattivi" tfisser proġetti li jpoġġu fil-prattika, jittestjaw, jevalwaw jew jiddisseminaw azzjonijiet, metodoloġiji jew approċċi li jkunu ġodda jew mhux magħrufa fil-kuntest speċifiku tal-proġett, bħall-kuntest ġeografiku, ekoloġiku, soċjoekonomiku, u li jistgħu jiġu applikati bnadi oħra f'ċirkostanzi simili;

(c)

“proġetti tal-aħjar prattiki” tfisser proġetti li japplikaw tekniki, metodi u approċċi xierqa, kosteffikaċi u dawk l-aktar avvanzati filwaqt li jitqies il-kuntest speċifiku tal-proġett;

(d)

“proġetti integrati” tfisser proġetti li jimplimentaw fuq skala territorjali kbira, partikolarment, fuq skala reġjonali, multireġjonali, nazzjonali jew transnazzjonali, strateġiji jew pjanijiet ambjentali jew klimatiċi meħtieġa skont leġiżlazzjoni speċifika tal-Unjoni dwar l-ambjent jew il-klima, żviluppati skont atti oħra tal-Unjoni jew żviluppati mill-awtoritajiet tal-Istati Membri, prinċipalment fl-oqsma tan-natura, inklużi, fost l-oħrajn, il-ġestjoni tan-netwerk Natura 2000, l-ilma, l-iskart, l-arja u l-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih, waqt li jiġi żgurat l-involviment tal-partijiet interessati u jiġu promossi l-koordinazzjoni ma' u l-mobilizzazzjoni ta' mill-inqas sors ieħor rilevanti ta' finanzjament tal-Unjoni, nazzjonali jew privat;

(e)

“proġetti ta' assistenza teknika” tfisser proġetti li jipprovdu, permezz ta' għotjiet għal azzjoni, appoġġ finanzjarju biex l-applikanti jiġu megħjuna jħejju proġetti integrati, u b'mod partikolari biex jiġi żgurat li dawk il-proġetti jikkonformaw mal-kalendarju u mar-rekwiżiti tekniċi u finanzjarji tal-Programm LIFE b'mod koordinat mal-fondi msemmijin fl-Artikolu 8(3);

(f)

"proġetti għat-tisħiħ tal-kapaċitajiet" tfisser proġetti li jipprovdu, permezz ta' għotjiet għal azzjoni, appoġġ finanzjarju għall-attivitajiet rikjesti għat-tisħiħ tal-kapaċitajiet tal-Istati Membri, inklużi l-punti ta' kuntatt nazzjonali jew reġjonali tal-programm LIFE, bil-ħsieb li l-Istati Membri jkunu jistgħu jieħdu sehem b'mod aktar effikaċi fil-Programm LIFE;

(g)

“proġetti preparatorji” tfisser proġetti prinċipalment identifikati mill-Kummissjoni f'kooperazzjoni mal-Istati Membri bħala appoġġ għall-ħtiġijiet speċifiċi għall-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-politika u l-leġiżlazzjoni ambjentali jew klimatika tal-Unjoni;

(h)

“proġetti ta' informazzjoni, ta' sensibilizzazzjoni u ta’ disseminazzjoni” tfisser proġetti mmirati lejn l-appoġġ tal-komunikazzjoni, id-disseminazzjoni tal-informazzjoni u s-sensibilizzazzjoni fl-oqsma tas-sottoprogrammi għall-Ambjent u għal Azzjoni Klimatika.

Artikolu 3

Objettivi ġenerali u indikaturi tal-prestazzjoni

1.   B'mod partikolari, il-Programm LIFE għandu jkollu l-objettivi ġenerali li ġejjin:

(a)

li jikkontribwixxi għat-tranżizzjoni lejn ekonomija effiċjenti fl-użu tar-riżorsi, b'emissjonijiet baxxi tal-karbonju u reżiljenti għall-klima, għall-protezzjoni u t-titjib tal-kwalità tal-ambjent u biex it-telf tal-bijodiversità jieqaf u jitreġġa' lura, inklużi l-appoġġ tan-netwerk Natura 2000 u l-indirizzar tad-degradazzjoni tal-ekosistemi;

(b)

li jtejjeb l-iżvilupp, l-implimentazzjoni u l-infurzar tal-politika u l-leġiżlazzjoni ambjentali u klimatiċi tal-Unjoni u li jaġixxi ta' katalizzatur għal, u jippromwovi l-integrazzjoni u l-assimilazzjoni tal-objettivi ambjentali u klimatiċi fil-politiki l-oħra tal-Unjoni u l-prattiki tas-settur pubbliku u dak privat, inkluż biż-żieda tal-kapaċità tas-settur pubbliku u privat;

(c)

li jappoġġa governanza ambjentali u klimatika aħjar fil-livelli kollha, inkluż involviment aħjar tas-soċjetà ċivili, l-NGOs u l-atturi lokali;

(d)

li jappoġġa l-implimentazzjoni tas-Seba' Programm ta' Azzjoni Ambjentali.

Biex jintlaħqu dawk l-objettivi, il-Programm LIFE għandu jikkontribwixxi għall-iżvilupp sostenibbli u għall-ilħuq tal-objettivi u l-miri tal-Istrateġija Ewropa 2020 u tal-istrateġiji u l-pjanijiet rilevanti tal-Unjoni fl-oqsma tal-ambjent u l-klima.

2.   L-objettivi ġenerali stipulati fil-paragrafu 1 għandhom jissegwew permezz tas-sottoprogrammi li ġejjin:

(a)

is-sottoprogramm għall-Ambjent;

(b)

is-sottoprogramm għall-Azzjoni Klimatika.

3.   Il-prestazzjoni tal-Programm LIFE għandha tiġi vvalutata, partikolarment, bl-indikaturi li ġejjin:

(a)

fir-rigward tal-objettiv ġenerali msemmi fil-punt (a) tal-paragrafu 1, titjib ambjentali u klimatiku attribwibbli. F'dak li għandu x'jaqsam mal-objettiv li jingħata kontribut biex it-telf tal-bijodiversità jieqaf u jitreġġa' lura, it-titjib ambjentali attribwibbli għandu jitkejjel permezz tal-persentaġġ tan-netwerk Natura 2000 li jkun ġie restawrat jew miġjub għal ġestjoni adegwata, is-superfiċe u t-tip tal-ekosistemi restawrati, u l-għadd u t-tip ta’ ħabitats u speċijiet fil-mira li jtejbu l-istatus ta’ konservazzjoni;

(b)

fir-rigward tal-objettivi ġenerali marbuta mal-iżvilupp u l-implimentazzjoni msemmija fil-punt (b) tal-paragrafu 1, l-għadd ta' interventi żviluppati jew imwettqa li jimplimentaw pjanijiet, programmi jew strateġiji skont il-politika u l-leġiżlazzjoni ambjentali jew klimatiċi tal-Unjoni, u l-għadd ta’ interventi li jkunu adatti biex jiġu replikati jew trasferiti;

(c)

fir-rigward tal-objettivi ġenerali marbuta mal-integrazzjoni u l-assimilazzjoni msemmija fil-punt (b) tal-paragrafu 1, l-għadd ta’ interventi li jiksbu sinerġiji ma' programmi ta’ finanzjament tal-Unjoni oħra jew li jiġu assimilati fihom, jew li jiġu integrati fi prattiki tas-settur pubbliku jew privat;

(d)

fir-rigward tal-objettiv ġenerali msemmi fil-punt (c) tal-paragrafu 1, l-għadd ta’ interventi għall-iżgurar ta' governanza aħjar, disseminazzjoni ta’ informazzjoni u sensibilizzazzjoni ta' aspetti ambjentali u klimatiċi.

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati f'konformità mal-Artikolu 29 biex jiddefinixxu ulterjorment l-indikaturi tal-prestazzjoni fid-dawl tal-applikazzjoni tagħhom għall-oqsma prijoritarji u l-prijoritajiet tematiċi msemmijin fl-Artikolu 9 u l-Anness III rispettivament f'dak li jirrigwarda s-sottoprogramm għall-Ambjent u fl-Artikolu 13 f'dak li jirrigwarda s-sottoprogramm għall-Azzjoni Klimatika.

Artikolu 4

Baġit

1.   Il-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni tal-Programm LIFE għall-perjodu mill-2014 sal-2020 huwa ffissat fl-ammont ta' EUR 3 456 655 000 fil-prezzijiet attwali, li jammonta għal 0,318 % tal-ammont totali tal-approprjazzjonijiet ta' impenn kif imsemmijin fir-Regolament (UE) Nru 1311/2013.

L-approprjazzjonijiet annwali għandhom ikunu awtorizzati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill fi ħdan il-limiti tal-qafas finanzjarju pluriennali.

2.   Ir-rendikont dettaljat baġitarju għas-sottoprogrammi għandu jkunu kif ġej:

(a)

EUR 2 592 491 250 tal-pakkett finanzjarju kumplessiv imsemmi fil-paragrafu 1 għandhom jiġu allokati lis-sottoprogramm għall-Ambjent;

(b)

EUR 864 163 750 tal-pakkett finanzjarju kumplessiv imsemmi fil-paragrafu 1 għandhom jiġu allokati lis-sottoprogramm għall-Azzjoni Klimatika.

Artikolu 5

Parteċipazzjoni ta' pajjiżi terzi fil-Programm LIFE

Il-Programm LIFE għandu jkun miftuħ għall-parteċipazzjoni tal-pajjiżi li ġejjin:

(a)

il-pajjiżi tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles (EFTA) li huma firmatarji tal-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea (ŻEE);

(b)

il-pajjiżi kandidati, kandidati potenzjali u l-pajjiżi aderenti fl-Unjoni;

(c)

il-pajjiżi li għalihom tapplika l-Politika Ewropea tal-Viċinat;

d)

il-pajjiżi li jkunu saru membri tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent bi qbil mar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 933/1999 (24).

Din il-parteċipazzjoni għandha timxi skont il-kundizzjonijiet preskritti fil-ftehimiet bilaterali jew multilaterali rispettivi li jistabbilixxu l-prinċipji ġenerali għall-parteċipazzjoni ta'dawk il-pajjiżi terzi fil-programmi tal-Unjoni.

Artikolu 6

Attivitajiet barra mill-Unjoni jew fil-pajjiżi jew it-territorji extra-Ewropej

1.   Mingħajr ħsara għall-Artikolu 5, il-Programm LIFE jista' jiffinanzja attivitajiet barra l-Unjoni u fil-pajjiżi jew it-territorji extra-Ewropej skont id-Deċiżjoni 2001/822/KE (Deċiżjoni dwar Assoċjazzjoni lil hinn mill-baħar), sakemm dawk l-attivitajiet ikunu indispensabbli sabiex jintlaħqu l-objettivi ambjentali u klimatiċi tal-Unjoni jew biex tiġi żgurata l-effikaċja tal-interventi mwettqa fit-territorji tal-Istati Membri li għalihom japplikaw it-Trattati.

2.   Persuna ġuridika stabbilita barra l-Unjoni tista' tkun kapaċi tipparteċipa fil-proġetti msemmija fl-Artikolu 18, sakemm il-benefiċjarju li jikkoordina l-proġett ikun ibbażat fl-Unjoni u l-attività li tkun ser titwettaq barra l-Unjoni tkun tissodisfa r-rekwiżiti stipulati fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu.

Artikolu 7

Kooperazzjoni internazzjonali

Matul l-implimentazzjoni tal-Programm LIFE, il-kooperazzjoni mal-organizzazzjonijiet internazzjonali rilevanti, u mal-istituzzjonijiet u l-korpi tagħhom, għandha tkun possibbli fejn meħtieġ għall-fini tal-ilħuq tal-objettivi ġenerali stipulati fl-Artikolu 3.

Artikolu 8

Komplementarjetà

1.   Il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jiżguraw li s-sostenn mill-Programm LIFE ikun konsistenti mal-politiki u prijoritajiet tal-Unjoni u komplementari ma' strumenti finanzjarji oħra tal-Unjoni filwaqt li jiżguraw li l-miżuri ta' semplifikazzjoni jkunu implimentati.

2.   L-operazzjonijiet iffinanzjati bil-Programm LIFE għandhom jikkonformaw mad-dritt tal-Unjoni u dak nazzjonali, inklużi r-regoli tal-Unjoni dwar l-għajnuna mill-Istat. Partikolarment, finanzjament taħt il-Programm LIFE li jikkostitwixxi għajnuna mill-Istat skont it-tifsira tal-Artikolu 107(1) TFUE għandu jiġi nnotifikat lill-Kummissjoni mill-Istati Membri u ma jistax jiddaħħal fis-seħħ qabel ma jiġi approvat mill-Kummissjoni bi qbil mal-Artikolu 108(3) TFUE, sakemm dan ikun jikkonforma ma' regolament adottat skont l-Artikolu 2(1) u l-Artikolu 8 tar-Regolament (KE) Nru 994/98.

3.   Bi qbil mar-responsabbiltajiet rispettivi tagħhom, il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jiżguraw il-koordinazzjoni bejn il-Programm LIFE u l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali, jew il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd, sabiex jinħolqu sinerġiji, partikolarment fil-kuntest tal-proġetti integrati, u biex jiġi appoġġat l-użu tas-soluzzjonijiet, il-metodi u l-approċċi żviluppati taħt il-Programm LIFE. It-tali koordinazzjoni għandha sseħħ fil-qafas stabbilit mir-Regolament dwar id-Dispożizzjonijiet Komuni u permezz tal-Qafas Strateġiku Komuni u l-mekkaniżmi stipulati fil-Ftehimiet ta' Sħubija kif rikjest minn dak ir-Regolament.

4.   Il-Kummissjoni għandha wkoll tiżgura konsistenza u sinerġiji, u tevita d-duplikazzjoni ta' elementi bejn il-Programm LIFE u l-politiki u strumenti finanzjarji oħra tal-Unjoni, partikolarment l-inizjattiva Orizzont 2020 u dawk fil-qafas tal-azzjoni esterna tal-Unjoni.

TITOLU II

IS-SOTTOPROGRAMMI

KAPITOLU 1

Is-sottoprogramm għall-Ambjent;

Artikolu 9

Oqsma prijoritarji tas-sottoprogramm għall-Ambjent

1.   Is-sottoprogramm għall-Ambjent għandu jkollu tliet oqsma prijoritarji:

(a)

Ambjent u Effiċjenza fir-Riżorsi;

(b)

Natura u Bijodiversità;

(c)

Governanza Ambjentali u Informazzjoni.

2.   L-oqsma prijoritarji msemmijin fil-paragrafu 1 jħaddnu l-prijoritajiet tematiċi stipulati fl-Anness III.

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati, fejn ikun hemm bżonn, bi qbil mal-Artikolu 29, biex iżżid, tħassar jew temenda l-prijoritajiet tematiċi stipulati fl-Anness III abbażi ta' dawn il-kriterji:

(a)

il-prijoritajiet stipulati fis-Seba' Programm ta' Azzjoni Ambjentali;

(b)

l-objettivi speċifiċi stipulati għal kull qasam prijoritarji msemmijin fl-Artikoli 10, 11 u 12;

(c)

l-esperjenza miksuba fl-implimentazzjoni tal-programm ta' ħidma pluriennali msemmi fl-Artikolu 24;

(d)

l-esperjenza miksuba fl-implimentazzjoni tal-proġetti integrati;

(e)

il-prijoritajiet misluta minn leġiżlazzjoni ambjentali ġdida tal-Unjoni adottata wara 23 ta' Diċembru 2013; jew

(f)

l-esperjenza miksuba fl-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni u l-politika eżistenti tal-Unjoni fil-qasam tal-ambjent.

Il-Kummissjoni għandha teżamina mill-ġdid u, jekk ikun hemm bżonn, tirrevedi l-prijoritajiet tematiċi stipulati fl-Anness III sa mhux aktar tard mill-evalwazzjoni ta' nofs it-terminu tal-Programm LIFE msemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 27(2).

3.   Tal-inqas 55 % tar-riżorsi baġitarji allokati għal proġetti sostnuti permezz ta' għotjiet ta' azzjoni taħt is-sottoprogramm Ambjent għandhom jiġu ddedikati għall-proġetti li jappoġġaw il-konservazzjoni tan-natura u l-bijodiversità.

4.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati f'konformità mal-Artikolu 29 b'mod li l-persentaġġ imsemmi fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu jiżdied b'massimu ta' 10 %, sakemm il-fondi totali mitlubin fuq sentejn konsekuttivi permezz ta' proposti li jaqgħu fil-qasam prijoritarju Natura u Bijodiversità u li jissodisfaw ir-rekwiżiti ta' kwalità minima jkunu jaqbżu b'aktar minn 20 % l-ammont korrispondenti kkalkolat għas-sentejn ta' qabel dawk is-snin.

Artikolu 10

Objettivi speċifiċi fil-qasam prijoritarju Ambjent u Effiċjenza fir-Riżorsi

L-objettivi speċifiċi tas-sottoprogramm għall-Ambjent għall-qasam prijoritarju Ambjent u Effiċjenza fir-Riżorsi għandhom ikunu b'mod partikolari:

(a)

li jiġu żviluppati, ittestjati u jintwerew approċċi għall-politiki jew għall-ġestjoni, l-aħjar prattiki u s-soluzzjonijiet, inklużi l-iżvilupp u d-dimostrazzjoni ta' teknoloġiji innovattivi, għall-isfidi ambjentali, adattati biex jiġu replikati, ittrasferiti jew assimilati, inkluż fir-rigward tar-rabta bejn l-ambjent u s-saħħa, u b'sostenn għal politika u leġiżlazzjoni b'rabta mal-effiċjenza fir-riżorsi, inkluż il-Pjan Direzzjonali għal Ewropa b'Użu Effiċjenti tar-Riżorsi.

(b)

li jiġu appoġġati l-applikazzjoni, l-iżvilupp, l-ittestjar u d-dimostrazzjoni ta' approċċi integrati għall-implimentazzjoni ta' pjanijiet u programmi skont il-politika u l-leġiżlazzjoni ambjentali tal-Unjoni, primarjament fl-oqsma tal-ilma, l-iskart u l-arja;

(c)

li tittejjeb il-bażi tal-għarfien għall-iżvilupp, l-implimentazzjoni, il-valutazzjoni, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-politika u l-leġiżlazzjoni ambjentali tal-Unjoni, u għall-valutazzjoni u l-monitoraġġ tal-fatturi, il-pressjonijiet u r-reazzjonijiet li jkollhom impatt fuq l-ambjent fl-Unjoni u barra minnha.

Artikolu 11

Objettivi speċifiċi għall-qasam prijoritarju Natura u Bijodiversità

L-objettivi speċifiċi tas-sottoprogramm għall-Ambjent għall-qasam prijoritarju Natura u Bijodiversità għandhom ikunu b'mod partikolari:

(a)

li jingħata kontribut għall-iżvilupp u għall-implimentazzjoni tal-politika u l-leġiżlazzjoni tal-Unjoni fil-qasam tan-natura u l-bijodiversità, inkluż l-Istrateġija tal-Unjoni għall-Bijodiversità sal-2020, u d-Direttivi 92/43/KEE u 2009/147/KE, partikolarment bl-applikazzjoni, l-iżvilupp, l-ittestjar u d-dimostrazzjoni ta' approċċi, l-aħjar prattiki u soluzzjonijiet;

(b)

li jiġi appoġġat l-iżvilupp, l-implimentazzjoni u l-ġestjoni ulterjuri tan-netwerk ta’ Natura 2000 stabbilit bl-Artikolu 3 tad-Direttiva 92/43/KEE, partikolarment l-applikazzjoni, l-iżvilupp, l-ittestjar u d-dimostrazzjoni ta' approċċi integrati għall-implimentazzjoni tal-oqfsa ta’ azzjoni prijoritizzata mħejjija abbażi tal-Artikolu 8 ta' dik id-Direttiva;

(c)

li tittejjeb il-bażi tal-għarfien għall-iżvilupp, l-implimentazzjoni, il-valutazzjoni, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-politika u l-leġiżlazzjoni dwar in-natura u l-bijodiversità tal-Unjoni, u għall-valutazzjoni u l-monitoraġġ tal-fatturi, il-pressjonijiet u r-reazzjonijiet li jkollhom impatt fuq in-natura u l-bijodiversità fl-Unjoni u barra minnha.

Artikolu 12

Objettivi speċifiċi għall-qasam prijoritarju Governanza u Informazzjoni Ambjentali

L-objettivi speċifiċi tas-sottoprogramm għall-Ambjent għall-qasam prijoritarju Governanza u Informazzjoni Ambjentali għandhom ikunu b’mod partikolari:

(a)

li tiġi promossa s-sensibilizzazzjoni dwar kwistjonijiet ambjentali, inkluż il-ġenerazzjoni tal-appoġġ pubbliku u tal-partijiet ikkonċernati għat-tfassil tal-politika tal-Unjoni fil-qasam tal-ambjent, u li jiġi promoss l-għarfien dwar l-iżvilupp sostenibbli u tendenzi ġodda għall-konsum sostenibbli;

(b)

li jiġu appoġġati l-komunikazzjoni, l-ġestjoni u t-tixrid ta' informazzjoni fil-qasam tal-ambjent, u li tiġi faċilitata l-kondiviżjoni tal-għarfien dwar soluzzjonijiet u prattika ambjentali li tirnexxi, inkluż bl-iżvilupp ta’ pjattaformi għall-kooperazzjoni fost il-partijiet ikkonċernati, u t-taħriġ;

(c)

li tiġi promossa u jsir kontribut għall-konformità aktar effettiva mal-leġiżlazzjoni ambjentali tal-Unjoni u l-infurzar tagħha, partikolarment bil-promozzjoni tal-iżvilupp u t-tixrid tal-aħjar prattiki u approċċi ta' politika;

(d)

li tiġi promossa governanza ambjentali aħjar, billi jitwessa' l-involviment tal-partijiet ikkonċernati, inkluż dak ta' NGOs, fil-konsultazzjoni dwar u l-implimentazzjoni tal-politika.

KAPITOLU 2

Is-sottoprogramm għall-Azzjoni Klimatika

Article 13

Oqsma prijoritarji tas-sottoprogramm għall-Azzjoni Klimatika

Is-sottoprogramm għall-Azzjoni Klimatika għandu jkollu tliet oqsma prijoritarji:

(a)

Mitigazzjoni tat-Tibdil fil-Klima;

(b)

Adattament għat-Tibdil fil-Klima;

(c)

Governanza Klimatika u Informazzjoni.

Artikolu 14

Objettivi speċifiċi għall-qasam prijoritarju Mitigazzjoni tat-Tibdil fil-Klima

Sabiex jikkontribwixxi għat-tnaqqis tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra, il-qasam prijoritarju Mitigazzjoni tat-Tibdil fil-Klima għandu jkollu, b’mod partikolari, l-objettivi speċifiċi li ġejjin:

(a)

li jsir kontribut għall-implimentazzjoni u l-iżvilupp tal-politika u l-leġiżlazzjoni tal-Unjoni dwar il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima, inkluż l-assimilazzjoni trasversali tal-oqsma ta’ politika, b’mod partikolari bl-iżvilupp, l-ittestjar u d-dimostrazzjoni ta’ approċċi ta’ politika jew dawk maniġerjali, l-aħjar prattiki u soluzzjonijiet għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima;

(b)

li tittejjeb il-bażi tal-għarfien għall-iżvilupp, il-valutazzjoni, il-monitoraġġ, l-evalwazzjoni u l-implimentazzjoni ta' azzjonijiet u miżuri effikaċi ta’ mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u li tittejjeb il-kapaċità li l-għarfien jiġi applikat fil-prattika;

(c)

li jiġu faċilitati l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ approċċi integrati, bħal għall-istrateġiji u pjanijiet ta' azzjoni għall-mitigazzjoni, fil-livell lokali, reġjonali jew nazzjonali;

(d)

li jingħata kontribut għall-iżvilupp u d-dimostrazzjoni ta’ teknoloġiji, sistemi, metodi u strumenti innovattivi tal-mitigazzjoni li jkunu tajbin biex jiġu replikati, ittrasferiti jew assimilati.

Artikolu 15

Objettivi speċifiċi għall-qasam prijoritarju Adattament għat-Tibdil fil-Klima

Bil-għan li jikkontribwixxi għas-sostenn tal-isforzi li jwasslu biex tiżdied ir-reżiljenza għat-tibdil fil-klima, il-qasam prijoritarju Adattament għat-Tibdil fil-Klima għandu, b’mod partikolari, ikollu l-objettivi speċifiċi li ġejjin:

(a)

li jsir kontribut għall-implimentazzjoni u l-iżvilupp tal-politika tal-Unjoni dwar l-adattament tat-tibdil fil-klima, inkluż l-assimilazzjoni trasversali fl-oqsma ta’ politika, b’partikolari l-iżvilupp, l-ittestjar u d-dimostrazzjoni ta' approċċi ta’ politika jew dawk maniġerjali, l-aħjar prattiki u soluzzjonijiet għall-adattament għat-tibdil fil-klima, inkluż, fejn hu xieraq, approċċi bbażati fuq l-ekosistema;

(b)

li tittejjeb il-bażi tal-għarfien għall-iżvilupp, il-valutazzjoni, il-monitoraġġ, l-evalwazzjoni u l-implimentazzjoni ta' azzjonijiet u miżuri effikaċi ta’ adattament tat-tibdil fil-klima, u meta jkun xieraq, tingħata prijorità lil dawk li japplikaw approċċ ibbażat fuq l-ekosistema, u li tittejjeb il-kapaċità li l-għarfien jiġi applikat fil-prattika;

(c)

li jiġu faċilitati l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ approċċi integrati, bħal għall-istrateġiji u pjanijiet ta' azzjoni għall-adattament tat-tibdil fil-klima, fil-livell lokali, reġjonali jew nazzjonali, u meta jkun xieraq tingħata prijorità lill-approċċi bbażati fuq l-ekosistema;

(d)

li jingħata kontribut għall-iżvilupp u d-dimostrazzjoni ta’ teknoloġiji, sistemi, metodi u strumenti innovattivi tal-adattament li jkunu tajbin biex jiġu replikati, ittrasferiti jew assimilati.

Artikolu 16

Objettivi speċifiċi għall-qasam prijoritarju Governanza Klimatika u Informazzjoni

L-objettivi speċifiċi għall-qasam prijoritarju Governanza Klimatika u Informazzjoni għandhom ikunu b’mod partikolari:

(a)

li tiġi promossa s-sensibilizzazzjoni dwar kwistjonijiet klimatiċi, inkluż it-trawwim tal-appoġġ pubbliku u tal-partijiet ikkonċernati għat-tfassil tal-politika tal-Unjoni fil-qasam tal-klima, u li jiġi promoss l-għarfien dwar l-iżvilupp sostenibbli;

(b)

li jingħata appoġġ għall-komunikazzjoni, il-ġestjoni u t-tixrid ta' informazzjoni fil-qasam tal-klima, u li tiġi faċilitata l-kondiviżjoni tal-għarfien dwar soluzzjonijiet u prattika klimatiċi li jirnexxu, inkluż bl-iżvilupp ta’ pjattaformi għall-kooperazzjoni fost il-partijiet interessati, u t-taħriġ;

(c)

li tiġi promossa u jsir kontribut għall-konformità aktar effettiva mal-leġiżlazzjoni klimatika tal-Unjoni u l-infurzar tagħha, b’mod partikolari permezz tal-promozzjoni tal-iżvilupp u t-tixrid tal-aħjar prattiki u approċċi ta' politika;

(d)

li tiġi promossa governanza klimatika aħjar, billi jitwessa' l-involviment tal-partijiet interessati, inklużi l-NGOs, fil-konsultazzjoni dwar u l-implimentazzjoni tal-politika.

TITOLU III

DISPOŻIZZJONIJIET KOMUNI TA’ IMPLIMENTAZZJONI

KAPITOLU 1

Finanzjament

Artikolu 17

Tipi ta’ finanzjament

1.   Il-finanzjament mill-Unjoni jista’ jieħu l-forom ġuridiċi li ġejjin:

(a)

għotjiet;

(b)

kuntratti ta’ akkwist pubbliku;

(c)

kontributi għall-istrumenti finanzjarji skont id-dispożizzjonijiet dwar strumenti finanzjarji taħt ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, b’mod partikolari l-Artikolu 139 u 140 tiegħu, u b'rekwiżiti operattivi stipulati f'atti speċifiċi tal-Unjoni;

(d)

kwalunkwe intervent ieħor meħtieġ għall-ilħuq tal-objettivi ġenerali msemmija fl-Artikolu 3.

2.   Il-Kummissjoni għandha timplimenta dan ir-Regolament skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

3.   Finanzjament skont dan ir-Regolament li jikkostitwixxi għajnuna mill-istat skont it-tifsira tal-Artikolu 107(1) TFUE għandu jiġi implimentat b’tali mod li jkun konsistenti mar-regoli rilevanti dwar l-għajnuna mill-istat tal-Unjoni.

4.   Mill-anqas 81 % tar-riżorsi baġitarji għall-Programm LIFE għandhom jiġu allokati għal proġetti appoġġati permezz ta’ għotjiet għal azzjoni jew, fejn ikun xieraq, strumenti finanzjarji kif inhuma msemmija fil-paragrafu 1(c).

Il-Kummissjoni tista’ tinkludi dawk l-istrumenti finanzjarji bħala parti mill-Programm ta’ ħidma pluriennali msemmi fl-Artikolu 24, soġġett għal valutazzjoni ex ante kif imsemmi fl-Artikolu 140(2)(f) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

5.   Massimu ta’ 30 % tar-riżorsi baġitarji allokati għall-għotjiet għal azzjoni skont il-paragrafu 3a jista’ jiġi allokat għal proġetti integrati. Il-persentaġġ massimu għandu jerġa’ jiġi evalwat fil-qafas tar-rapport ta’ evalwazzjoni ta’ nofs il-perjodu tal-Programm LIFE msemmi fl-Artikolu 27(2)(a) u akkumpanjat, jekk ikun meħtieġ, minn proposta leġiżlattiva.

Artikolu 18

Proġetti

Għotjiet ta' azzjoni jistgħu jiffinanzjaw il-proġetti li ġejjin:

(a)

proġetti pilota;

(b)

proġetti dimostrattivi;

(c)

proġetti tal-aħjar prattiki;

(d)

proġetti integrati;

(e)

proġetti ta' assistenza teknika;

(f)

proġetti ta' tisħiħ tal-kapaċitajiet;

(g)

proġetti preparatorji;

(h)

proġetti ta’ informazzjoni, sensibilizzazzjoni u tixrid;

(i)

kwalunkwe proġett ieħor meħtieġ għall-ilħuq tal-objettivi ġenerali deskritti fl-Artikolu 3.

Artikolu 19

Il-kriterji tal-eliġibbiltà u l-aġġudikazzjoni u l-għażla tal-proġetti

1.   Il-proġetti msemmija fl-Artikolu 18 għandhom jissodisfaw il-kriterji tal-eliġibbiltà abbażi tad-definizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 2 u l-kriterji ta’ aġġudikazzjoni li ġejjin:

(a)

li jkunu ta' interess Komunitarju billi jagħtu kontribut sinifikanti għall-ilħuq ta’ wieħed mill-objettivi ġenerali tal-Programm LIFE stipulati fl-Artikolu 3 kif ukoll l-objettivi speċifiċi għall-oqsma prijoritarji elenkati fl-Artikolu 9, il-prijoritajiet tematiċi stabbiliti fl-Anness III, jew l-objettivi speċifiċi għall-oqsma prijoritarji elenkati fl-Artikolu 13;

(b)

li jiżguraw approċċ kosteffikaċi u li jkunu teknikament u finanzjarjament koerenti; kif ukoll

(c)

li jkunu jagħmlu sens fl-implimentazzjoni proposta.

2.   L-aġġudikazzjoni ta’ proġetti għandha tkun soġġetta għall-kundizzjoni li l-proġetti jissodisfaw ir-rekwiżiti minimi ta’ kwalitá f’konformità mad-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

3.   Il-proġetti ffinanzjati mill-Programm LIFE taħt qasam prijoritarju wieħed għandhom jevitaw li jipperikolaw l-objettivi ambjentali jew klimatiċi f’qasam prijoritarju ieħor u, fejn ikun possibbli, jippromwovu sinerġiji bejn objettivi differenti kif ukoll jippromwovu l-użu tal-akkwist pubbliku ekoloġiku.

4.   Il-Kummissjoni għandha tiżgura bilanċ ġeografiku għal proġetti integrati billi talloka b’mod indikattiv tal-inqas tliet proġetti integrati lil kull Stat Membru, fejn tiżgura tal-inqas proġett integrat wieħed taħt is-sottoprogramm għall-Ambjent u tal-inqas proġett integrat wieħed taħt is-sottoprogramm għall-Azzjoni Klimatika waqt il-perjodu ta’ programmazzjoni LIFE imsemmi fl-Artikolu 1.

Il-proġetti integrati għandhom jitqassmu bl-għan li jintlaħqu l-miri stabbiliti skont l-Artikolu 24(2)(d) għal kull wieħed mill-oqsma msemmija fl-Artikolu 2(d).

Sabiex tiġi evalwata l-konformità mad-dispożizzjoni dwar il-mobilizzazzjoni ta’ fondi tal-Unjoni, nazzjonali jew privat imsemmija fil-punt (d) tal-Artikolu 2, proposti għal proġetti integrati għandhom jkunu akkumpanjati:

(a)

fl-ewwel stadju tal-proċess ta’ applikazzjoni minn pjan finanzjarju; u

(b)

fit-tieni stadju tal-proċess ta' applikazzjoni minn tal-inqas ittra ta’ impenn waħda li tindika sa liema punt se jiġu mobilizzati s-sorsi ta' fondi rilevanti tal-Unjoni, nazzjonali jew privati l-oħrajn, u bl-ispeċifikazzjoni ta' dawn is-sorsi ta' fondi.

5.   Il-Kummissjoni għandha, għat-tul tal-ewwel programm ta’ ħidma pluriennali, tiżgura bilanċ ġeografiku għall-proġetti minbarra dawk integrati ppreżentati taħt is-sottoprogramm għall-Ambjent, billi jiġu distribwiti b’mod proporzjonat il-fondi fost l-Istati Membri kollha skont l-allokazzjonijiet nazzjonali indikattivi stabbiliti skont il-kriterji stabbiliti fl-Anness I. Fejn ma jkunux applikabbli allokazzjonijiet nazzjonali indikattivi, il-proġetti għandhom jintgħażlu esklużivament abbażi tal-mertu.

6.   Jekk is-somma tal-kofinanzjament meħtieġ għall-finanzjament tal-proġetti, minbarra proġetti integrati, li jiġu sottomessi minn Stat Membru u li jinsabu fuq il-lista miġbura mill-Kummissjoni fi tmiem il-proċedura ta’ selezzjoni tkun inqas mill-allokazzjoni indikattiva għal dak l-Istat Membru, il-Kummissjoni għandha, suġġett għall-kundizzjonijiet stipulati fil-paragrafi 1 u 2 li jiġu ssodisfati, tuża l-bilanċ ta' dik l-allokazzjoni nazzjonali indikattiva għall-kofinanzjament ta' dawk il-proġetti sottomessi minn Stati Membri oħrajn, ħlief proġetti f’pajjiżi u territorji extra-Ewropej, li jagħtu l-akbar kontribut lejn il-kisba tal-objettivi ġenerali disposti fl-Artikolu 3.

Meta tippreżenta l-lista ta’ proġetti li għandhom jiġu kofinanzjati, il-Kummissjoni għandha tirrapporta lill-Kumitat għall-Programm għall-Ambjent u l-Azzjoni Klimatika dwar kif qieset il-kriterji ta' allokazzjoni stabbiliti skont il-paragrafi 3 u 3a.

7.   Il-Kummissjoni għandha tqis, b’mod partikolari, il-proġetti transnazzjonali meta l-kooperazzjoni transnazzjonali tkun essenzjali sabiex jiġu ggarantiti l-objettivi tal-protezzjoni ambjentali u dawk klimatiċi u għandha tfittex li tiżgura li tal-inqas 15 % tar-riżorsi baġitarji ddedikati għall-proġetti jkunu allokati lil proġetti transnazzjonali. Il-Kummissjoni għandha tikkunsidra l-aġġudikazzjoni ta' fondi għal proġetti transnazzjonali anki f’każijiet fejn il-bilanċ tal-allokazzjonijiet nazzjonali indikattivi ta’ Stat Membru wieħed jew ieħor parteċipanti f’dawk il-proġetti transnazzjonali jkun inqabeż.

8.   Waqt l-ewwel programm ta’ ħidma pluriennali, Stat Membru għandu jkun eliġibbli għall-finanzjament għal proġett ta' tisħiħ tal-kapaċitajiet wieħed sa somma massima ta’ EUR 1 000 000 sakemm jissodisfa wieħed mill-kriterji li ġejjin:

(a)

il-livell medju ta’ użu mill-Istat Membru tal-allokazzjoni nazzjonali indikattiva għas-snin 2010, 2011 u 2012, kif stabbilit fl-Artikolu 6 tar-Regolament (KE) Nru 614/2007, jkun inqas minn 70 %;

(b)

il-PGD per capita tal-Istat Membru fl-2012 kien inqas minn 90 % tal-medja fl-Unjoni; jew

(c)

l-Istat Membru jkun issieħeb fl-Unjoni wara l-1 ta' Jannar 2013.

Waqt it-tieni programm ta’ ħidma pluriennali, Stat Membru għandu jkun eliġibbli għall-finanzjament għal proġett ta' tisħiħ tal-kapaċitajiet wieħed sa somma massima ta’ EUR 750 000 sakemm jissodisfa l-kriterji li ġejjin:

(a)

il-livell medju ta’ użu mill-Istat Membru tal-allokazzjoni nazzjonali indikattiva tiegħu għas-snin 2014, 2015 u 2016, imsemmija fil-paragrafu 3a, ikun inqas minn 70 %; kif ukoll

(b)

il-livell medju ta’ użu mill-Istat Membru tal-allokazzjoni nazzjonali indikattiva tiegħu għas-snin 2014, 2015 u 2016 ikun żdied meta mqabbel mal-livell medju ta’ użu għas-snin 2010, 2011 u 2012.

Sabiex ikun eliġibbli għall-finanzjament għal proġetti ta' tisħiħ tal-kapaċitajiet, Stat Membru għandu jimpenja ruħu biex iżomm riżorsi ddedikati għall-Programm LIFE, inkluż inter alia livelli tar-riżorsi umani, f’livelli li m’humiex iktar baxxi minn dawk fis-seħħ fl-2012, għat-tul tal-programm ta’ ħidma pluriennali rilevanti. Dak l-impenn għandu jkun stabbilit fil-pjan għat-tisħiħ tal-kapaċitajiet imsemmi fil-paragrafu 4b.

Bħala eċċezzjoni għad-dispożizzjonijiet tal-eliġibbiltà tal-ewwel u t-tieni subparagrafi u għat-tul kollu tal-Programm LIFE, Stat Membru m’għandux ikun eliġibbli għall-finanzjament għal proġetti ta' tisħiħ tal-kapaċitajiet jekk il-PGD per capita fl-2012 kien iktar minn 105 % tal-medja fl-Unjoni. Il-finanzjament għall-proġetti ta' tisħiħ tal-kapaċitajietgħandu jkun limitat għal proġett wieħed għal kull Stat Membru għal kull programm ta’ ħidma pluriennali.

9.   Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi proċedura ta’ aġudikazzjoni rapida għall-proġetti ta' tisħiħ tal-kapaċitajiet kollha. L-applikazzjonijiet għal proġetti ta' tisħiħ tal-kapaċitajiet bħal dawn jistgħu jiġu ppreżentati minn 23 ta' Diċembru 2013. L-applikazzjonijiet għandhom ikunu bbażati fuq pjan ta' tisħiħ tal-kapaċitajiet li għandu jintlaħaq qbil dwaru bejn l-Istat Membru u l-Kummissjoni fejn jiġu spjegati l-interventi li għandhom jiġu ffinanzjati mill-Programm LIFE sabiex tiġi żviluppata l-kapaċità tal-Istat Membru biex jippreżenta applikazzjonijiet li jirnexxu fil-kisba tal-finanzjament għal proġetti taħt is-sottoprogrammi għall-Ambjent u l-Azzjoni Klimatika. Dawn l-interventi jistgħu jinkludu, iżda mhumiex limitati għal:

(a)

ir-reklutaġġ ta’ persunal ġdid u t-taħriġ għal punti ta’ kuntatt nazzjonali jew reġjonali tal-Programm LIFE;

(b)

il-faċilitazzjoni ta’ skambji ta’ esperjenzi u l-aqwa prattiki u l-promozzjoni tat-tixrid u l-użu tar-riżultati tal-proġetti taħt il-programm LIFE;

(c)

l-approċċi tat-‘taħriġ għal min iħarreġ;’

(d)

il-programmi ta’ skambju u ssekondar bejn l-awtoritajiet pubbliċi fl-Istati Membri, b’mod partikolari attivitajiet ta’ skambju tal-“aqwa fil-klassi”.

L-interventi koperti mill-pjan ta' tisħiħ tal-kapaċitajiet jistgħu jinkludu l-akkwist ta’ esperti biex jindirizzaw il-lakuni ta’ kapaċità teknika u proċesswali ad-hoc, iżda ma jistgħux jinkludu esperti li l-funzjoni primarja tagħhom hija t-tfassil ta’ proposti għall-preżentazzjoni bħala parti mis-sejħiet għal proposti annwali.

Il-pjan ta' tisħiħ tal-kapaċitajiet għandu jispjega wkoll l-estimi għall-ispejjeż għal interventi bħal dawn.

Artikolu 20

Rati ta' kofinanzjament u eliġibbiltà ta' spejjeż għal proġetti

1.   Ir-rati massimi ta’ kofinanzjament għall-proġetti msemmija fl-Artikolu 18 għandhom ikunu sa:

(a)

għat-tul tal-ewwel programm ta’ ħidma pluriennali, sa mhux iktar minn 60 % tal-ispejjeż eliġibbli għall-proġetti kollha, ħlief dawk speċifikati fil-punt (c), iffinanzjati miż-żewġ sottoprogrammi għall-Ambjent u l-Azzjoni Klimatika;

(b)

għat-tul tal-ewwel programm ta’ ħidma pluriennali, sa mhux iktar minn 55 % tal-ispejjeż eliġibbli għall-proġetti kollha, ħlief dawk speċifikati fil-punt (c), iffinanzjati miż-żewġ sottoprogrammi għall-Ambjent u l-Azzjoni Klimatika;

(c)

għat-tul kollu tal-Programm LIFE:

(i)

sa mhux iktar minn 60 % tal-ispejjeż eliġibbli għall-proġetti msemmija fl-Artikolu 18(d), (e) u (g);

(ii)

soġġett għall-punt (iii), sa mhux iktar minn 60 % tal-ispejjeż eliġibbli għall-proġetti ffinanzjati taħt il-qasam prijoritarju Natura u Bijodiversità fis-sottoprogramm għall-Ambjent;

(iii)

sa mhux iktar minn 75 % tal-ispejjeż eliġibbli għal proġetti ffinanzjati taħt il-qasam prijoritarju Natura u Bijodiversità fis-sottoprogramm għall-Ambjent li jikkonċernaw il-ħabitats jew l-ispeċijiet prijoritarji għall-implimentazzjoni tad-Direttiva 92/43/KEE jew l-ispeċijiet ta’ għasafar meqjusa bħala prijorità għall-finanzjament mill-Kumitat għall-Adattament għall-Progress Tekniku u Xjentifiku stabbilit skont l-Artikolu 16 tad-Direttiva 2009/147/KEE meta meħtieġ biex jintlaħaq l-objettiv tal-konservazzjoni;

(iv)

sa mhux iktar minn 100 % tal-ispejjeż eliġibbli għall-proġetti msemmija fil-punt (ea) tal-Artikolu 18.

2.   Il-kundizzjonijiet għall-eliġibbiltà ta’ spejjeż huma stipulati fl-Artikolu 126 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012. Dawn l-ispejjeż għandhom jinkludu l-VAT u l-ispejjeż tal-persunal.

Il-Kummissjoni għandha tipprovdi ħarsa ġenerali, fl-evalwazzjonijiet ta’ nofs it-terminu u dawk ex post tal-Programm LIFE, dwar ir-rimbors tal-VAT għal kull Stat Membru li jkunu ntalbu mill-benefiċjarji tal-proġett taħt il-Programm LIFE fl-istadju finali tal-pagament.

3.   L-ispejjeż relatati max-xiri ta' art għandhom ikunu kkunsidrati eliġibbli għal finanzjament mill-Unjoni għal proġetti msemmija fl-Artikolu 18 sakemm:

(a)

ix-xiri jkun ser jikkontribwixxi għat-titjib, iż-żamma u r-restawr tal-integrità tan-netwerk Natura 2000 stabbilit fl-Artikolu 3 tad-Direttiva 92/43/KEE, inkluż permezz ta’ titjib fil-konnettività permezz tal-ħolqien ta’ kurituri, punti ta’ tranżizzjoni, jew elementi oħra ta’ infrastruttura ekoloġika;

(b)

ix-xiri tal-art ikun l-uniku jew l-aktar mezz kosteffikaċi sabiex jintlaħaq l-eżitu mixtieq ta' konservazzjoni;

(c)

l-art mixtrija tkun riżervata għal terminu twil għal użi konsistenti mal-objettivi disposti fl-Artikoli 11, 14 jew 15; kif ukoll

(d)

l-Istat Membru kkonċernat għandu jiżgura, permezz ta' trasferiment jew b'xi mod ieħor, l-assenjazzjoni għal terminu twil ta' tali art għall-finijiet ta' konservazzjoni tan-natura.

Artikolu 21

Għotjiet operattivi

1.   Għotjiet operattivi għandhom isostnu ċerti spejjeż operattivi u amministrattivi ta’ entitajiet li ma jaħdmux għall-profitt, li jsegwu għan ta' interess ġenerali tal-Unjoni, ikunu primarjament attivi fil-qasam tal-ambjent jew tal-azzjoni klimatika u involuti fl-iżvilupp, fl-implimentazzjoni u fl-infurzar tal-politika u l-leġiżlazzjoni tal-Unjoni.

2.   Ir-rata massima ta’ kofinanzjament mill-Unjoni għall-għotjiet operattivi msemmija fil-paragrafu 1 għandha tkun ta’ 70 % tal-ispejjeż eliġibbli.

Artikolu 22

Tipi oħra ta’ attivitajiet

Il-Programm LIFE jista' jiffinanzja attivitajiet implimentati mill-Kummissjoni b'sostenn għall-bidu, l-implimentazzjoni u l-assimilazzjoni tal-politiki u l-leġiżlazzjoni ambjentali u klimatiċi tal-Unjoni bil-għan li jinkisbu l-objettivi ġenerali disposti fl-Artikolu 3. Dawn l-attivitajiet jistgħu jinkludu:

(a)

informazzjoni u komunikazzjoni, inkluż kampanji ta’ sensibilizzazzjoni. Riżorsi finanzjarji allokati għal attivitajiet ta’ komunikazzjoni skont dan ir-Regolament għandhom ikopru wkoll komunikazzjoni korporattiva fir-rigward tal-prijoritajiet ta’ politika tal-Unjoni, kif ukoll fir-rigward tal-istatus ta’ implimentazzjoni u traspożizzjoni tal-leġiżlazzjoni ambjentali u klimatika ewlenija kollha tal-Unjoni;

(b)

studji, stħarriġiet, mudellar u bini ta' xenarji;

(c)

tħejjija, implimentazzjoni, monitoraġġ, iċċekkjar u evalwazzjoni ta’ proġetti, politiki, programmi u leġiżlazzjoni;

(d)

workshops, konferenzi u laqgħat;

(e)

netwerking u pjattaformi tal-aħjar prattiki;

(f)

kwalunkwe attività oħra meħtieġa għall-ilħuq tal-objettivi ġenerali msemmija fl-Artikolu 3.

Artikolu 23

Benefiċjarji

Il-Programm LIFE jista' jiffinanzja korpi pubbliċi u privati.

Bil-ħsieb li tiġi żgurata l-viżibbiltà tal-Programm LIFE, il-benefiċjarji għandhom jippubbliċizzaw il-Programm LIFE u r-riżultati tal-proġetti tagħhom, filwaqt li dejjem jissemma’ l-appoġġ li jkunu rċevew mill-Unjoni. Il-logo tal-Programm LIFE, li jidher fl-Anness II, għandu jintuża għall-attivitajiet kollha ta’ komunikazzjoni u għandu jidher fuq il-bords ta' avviż f'postijiet strateġiċi viżibbli għall-pubbliku. L-oġġetti dewwiema kollha miksuba fil-qafas tal-Programm LIFE għandu jkollhom il-logo tal-Programm LIFE ħlief f’każijiet speċifikati mill-Kummissjoni.

KAPITOLU 2

Miżuri ta' implimentazzjoni

Artikolu 24

Programmi ta' ħidma pluriennali

1.   Il-Kummissjoni għandha tadotta, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, programmi ta’ ħidma pluriennali għall-Programm LIFE. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 30(2).

It-tul tal-ewwel programm ta' ħidma pluriennali għandu jkun ta' erba' snin u t-tul tat-tieni programm ta' ħidma pluriennali għandu jkun ta' tliet snin.

2.   Kull programm ta' ħidma pluriennali għandu jispeċifika, f'konformità mal-objettivi ġenerali stabbiliti fl-Artikolu 3, dan li ġej:

(a)

l-allokazzjoni ta’ fondi bejn oqsma prijoritarji u bejn tipi differenti ta' finanzjament fi ħdan kull sottoprogramm f’konformità mal-Artikoli 9(2), 17(3a) u 17(3b). M’għandha ssir l-ebda preallokazzjoni iktar għal għotjiet għal azzjoni marbuta ma' proġetti bejn jew fi ħdan kull qasam prijoritarju, bl-eċċezzjoni ta' proġetti ta’ għajnuna teknikaproġetti ta' tisħiħ tal-kapaċitajiet

(b)

is-suġġetti tal-proġetti li jimplimentaw il-prijoritajiet tematiċi stabbiliti fl-Anness III għall-proġetti biex jiġu ffinanzjati għall-perjodu kopert mill-programm ta' ħidma pluriennali;

(c)

l-eżiti, l-indikaturi u l-miri kwalitattivi u kwantitattivi għal kull qasam prijoritarju u t-tip ta’ proġetti għall-perjodu kopert mill-programm ta’ ħidma pluriennali skont l-indikaturi ta’ rendiment bi qbil mal-Artikolu 3(3) u l-objettivi speċifiċi stabbiliti għal kull qasam prijoritarju fl-Artikoli 10, 11, 12, 14, 15 u 16;

(d)

il-metodoloġija teknika għall-proċedura tal-għażla tal-proġetti u kriterji għall-għażla u għall-aġġudikazzjoni tal-għotjiet f’konformità mal-Artikoli 2 u 19 ta' dan ir-Regolament u d-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012;

(e)

skedi ta’ żmien indikattivi għas-sejħiet għall-proposti għall-perjodu kopert mill-programm ta’ ħidma pluriennali.

3.   Fil-qafas tal-programmi ta’ ħidma pluriennali, il-Kummissjoni għandha tippubblika sejħiet għal proposti annwali għall-oqsma prijoritarji elenkati fl-Artikolu 9(1) u Artikolu 13. Il-Kummissjoni għandha tiżgura li l-fondi li ma jintużawx minn sejħa għal proposti partikolari jiġu allokati mill-ġdid bejn it-tipi differenti ta’ proġetti msemmija fl-Artikolu 18.

4.   Il-Kummissjoni għandha, permezz ta' att ta' implimentazzjoni, tirrieżamina l-programm ta’ ħidma pluriennali sa mhux aktar tard mill-evalwazzjoni ta’ nofs il-perjodu tal-Programm LIFE. Dak l-att ta' implimentazzjoni għandu jiġu adottat skont il-proċedura ta’ eżaminazzjoni msemmija fl-Artikolu 30(2).

Artikolu 25

Metodi ta’ implimentazzjoni

Il-Kummissjoni għandha timplimenta l-attivitajiet skont l-objettivi ġenerali stabbiliti fl-Artikolu 3 ta' dan ir-Regolament skont il-metodi ta’ implimentazzjoni tal-baġit stipulati fl-Artikolu 58 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, partikolarment il-ġestjoni diretta jew indiretta mill-Kummissjoni fuq bażi ċentralizzata, jew il-ġestjoni konġunta ma' organizzazzjonijiet internazzjonali.

Artikolu 26

Assistenza amministrattiva u teknika

L-allokazzjoni finanzjarja għall-Programm LIFE tista' tkopri wkoll in-nefqa relatata mal-attivitajiet preparatorji, ta' monitoraġġ, kontroll, awditjar, komunikazzjoni u evalwazzjoni li huma meħtieġa direttament għall-ġestjoni tal-Programm LIFE u għall-ilħuq tal-objettivi ġenerali tiegħu stabbiliti fl-Artikolu 3.

Il-Kummissjoni għandha, fuq bażi regolari u f’kollaborazzjoni mal-punti ta’ kuntatt nazzjonali tal-programm LIFE, torganizza seminars u workshops, tippubblika listi ta’ proġetti ffinanzjati mill-Programm LIFE jew twettaq attivitajiet oħra biex tiffaċilita l-iskambji tal-esperjenzi, l-għarfien u l-aqwa prattiki dwar il-proġetti kollha u r-replikazzjoni u t-trasferiment ta’ riżultati tal-proġetti madwar l-Unjoni. Għal dak il-għan, il-Kummissjoni għandha twettaq attivitajiet maħsuba għat-tixrid tar-riżultati tal-proġetti fost il-benefiċjarji LIFE u oħrajn b’fokus speċjali, fejn ikun rilevanti, fuq l-Istati Membri b’użu baxx ta' fondi LIFE u għandha tiffaċilita l-komunikazzjoni u l-kooperazzjoni bejn il-proġetti li ntemmu u dawk li għadhom għaddejjin u l-benefiċjarji tal-proġetti l-ġodda, l-applikanti jew il-partijiet interessati fl-istess qasam.

Il-Kummissjoni għandha torganizza wkoll seminars, workshops jew, fejn ikun xieraq, attivitajiet oħrajn speċifiċi tal-inqas kull sentejn biex tiffaċilita l-iskambji tal-esperjenzi, l-għarfien u l-aqwa prattiki fir-rigward tad-disinn, il-preparazzjoni u l-implimentazzjoni ta’ proġetti integrati kif ukoll dwar l-effettività tal-għajnuna pprovduta permezz ta’ proġetti ta’ għajnuna teknika. Dawk l-attivitajiet għandhom jinvolvu lill-amministrazzjonijiet nazzjonali u reġjonali li jimmaniġġja l-fondi tal-Unjoni l-oħrajn u l-partijiet interessati rilevanti l-oħrajn.

Artikolu 27

Monitoraġġ u evalwazzjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha timmonitorja u tirrapporta regolarment dwar l-implimentazzjoni tal-Programm LIFE (u s-sottoprogrammi tiegħu), inkluż l-ammont ta’ nefqa relatata mal-klima u ta’ nefqa relatata mal-bijodiversità. Għandha tivvaluta wkoll sinerġiji bejn il-Programm LIFE u programmi oħra komplementari tal-Unjoni, u partikolarment bejn is-sottoprogrammi tiegħu. Il-Kummissjoni għandha tikkalkula l-allokazzjonijiet nazzjonali indikattivi, f'konformità mal-kriterji stabbiliti fl-Anness I, għat-tul tat-tieni programm ta’ ħidma pluriennali esklużivament għall-finijiet tal-istabbiliment ta’ punti ta’ riferiment għar-rendiment tal-Istati Membri.

2.   Il-Kummissjoni għandha tissottometti lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni r-rapporti li ġejjin:

(a)

mhux aktar tard mit-30 ta’ Ġunju 2017, rapport ta' evalwazzjoni estern u indipendenti ta’ nofs il-perjodu esterna tal-Programm LIFE (u s-sottoprogrammi tiegħu), inklużi l-aspetti kwalitattivi u kwantitattivi tal-implimentazzjoni tiegħu, l-ammont ta’ nefqa relatata mal-klima u ta’ nefqa relatata mal-bijodiversità, il-punt sa fejn ikunu ntlaħqu s-sinerġiji bejn l-objettivi, u l-komplementarjetà tiegħu ma' programmi oħra rilevanti tal-Unjoni, il-kisba tal-objettivi tal-miżuri kollha (fil-livell ta' riżultati u impatti, meta possibbli), tal-effiċjenza fl-użu tar-riżorsi u tal-valur miżjud tal-Unjoni tal-Programm, bil-ħsieb li tittieħed deċiżjoni dwar it-tiġdid, il-modifika jew is-sospensjoni tal-miżuri. Dak ir-rapport ta’ evalwazzjoni ta’ nofs il-perjodu għandu jinkludi wkoll analiżi kwantitattiva u kwalitattiva tal-kontribut tal-Programm LIFE għall-istatus ta’ konservazzjoni tal-ħabitats u l-ispeċi, elenkati fid-Direttivi 92/43/KEE u 2009/147/KE. L-evalwazzjoni għandha addizzjonalment tindirizza l-ambitu għas-semplifikazzjoni, il-koerenza interna u esterna tagħha, ir-rilevanza dejjiema tal-objettivi kollha, kif ukoll il-kontribut tal-miżuri taħt il-Programm LIFE lill-objettivi u l-miri tal-Istrateġija Ewropa 2020 u lill-iżvilupp sostenibbli. Għandha tqis ir-riżultati tal-evalwazzjoni dwar l-impatt fuq terminu twil tal-LIFE+. Ir-rapport ta’ evalwazzjoni ta’ nofs il-perjodu għandu jkun akkumpanjat b'kummenti mill-Kummissjoni inkluż il-mod li s-sejbiet tal-evalwazzjoni ta’ nofs il-perjodu jiġu kkunsidrati fl-implimentazzjoni tal-Programm LIFE, u, b’mod partikolari, sa fejn il-prijoritajiet tematiċi stabbiliti fl-Anness III jeħtieġu li jiġu modifikati.

Ir-rapport ta’ evalwazzjoni ta’ nofs il-perjodu għandu jinkludi jew jiġi akkumpanjat minn valutazzjoni tal-kobor u l-kwalità tad-domanda għal proġetti integrati, l-ippjanar u l-implimentazzjoni tagħhom. Għandha tingħata attenzjoni speċjali għas-suċċess realizzat jew mistenni ta’ proġetti integrati fit-tqanqil ta’ fondi oħra tal-Unjoni, billi jitqiesu, b’mod partikolari, il-benefiċċji ta’ aktar koerenza ma’ strumenti oħra ta’ finanzjament tal-Unjoni, l-involviment tal-partijiet interessati, u sa fejn il-proġetti preċedenti taħt il-programm LIFE+ kienu koperti jew mistennija li se jiġu koperti minn proġetti integrati.

(b)

mhux aktar tard mill-31 ta’ Diċembru 2023, rapport ta’ valutazzjoni ex post esterna u indipendenti li jkopri l-implimentazzjoni u r-riżultati tal-Programm LIFE (u s-sottoprogrammi tiegħu), inkluż l-ammont ta’ nefqa relatata mal-klima u ta’ nefqa relatata mal-bijodiversità, il-punt sa fejn il-Programm LIFE bħala entità sħiħa, u kull sottoprogramm tiegħu, laħaq l-objettivi tiegħu, il-punt sa fejn ġew realizzati s-sinerġiji bejn id-diversi objettivi, u l-kontribut tal-Programm LIFE biex jintlaħqu l-objettivi u l-miri tal-Istrateġija Ewropa 2020. Ir-rapport ta’ valutazzjoni ex post għandu jeżamina wkoll, sa fejn inkisbet l-integrazzjoni tal-objettivi tal-ambjent u l-klima f’politiki oħra tal-Unjoni u, sa fejn ikun possibbli, il-benefiċċju ekonomiku akkwistat permezz tal-Programm LIFE kif ukoll l-impatt u l-valur miżjud għall-komunitajiet involuti.

3.   Il-Kummissjoni għandha tagħmel ir-riżultati tal-evalwazzjonijiet li jkunu saru skont dan l-Artikolu disponibbli għall-pubbliku.

Artikolu 28

Protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tieħu l-miżuri xierqa biex tiżgura li, meta jiġu implimentati attivitajiet iffinanzjati skont din id-Deċiżjoni, l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jkunu mħarsa bl-applikazzjoni ta' miżuri preventivi kontra l-frodi, il-korruzzjoni u kontra kwalunkwe attività illegali oħra, permezz ta' kontrolli effettivi u, fejn jinqabdu irregolaritajiet, permezz tal-irkupru tal-ammonti mħallsa bi żball u, fejn xieraq, b'pieni effettivi, proporzjonati u dawk ta' natura amministrattiva u finanzjarja dissważivi.

2.   Il-Kummissjoni jew ir-rappreżentanti tagħha u l-Qorti tal-Awdituri għandu jkollhom is-setgħa ta’ awditjar, abbażi ta’ dokumenti u kontrolli fuq il-post, fuq il-benefiċjarji, il-kuntratturi u s-sottokuntratturi kollha li rċevew fondi tal-Unjoni skont il-Programm LIFE.

L-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) għandu jkun awtorizzat iwettaq verifiki u spezzjonijiet fuq il-post fuq l-operaturi ekonomiċi kkonċernati direttament jew indirettament minn tali finanzjament skont il-proċeduri stabbiliti fir-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 (25) bil-għan li jiġi stabbilit jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività oħra illegali li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni Ewropea b'rabta ma' ftehim ta' għotja jew deċiżjoni ta’ għotja jew kuntratt dwar finanzjament mill-Unjoni.

Mingħajr ħsara għall-ewwel u t-tieni subparagrafi, il-ftehimiet ta' kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali u ftehimiet ta’ għotja, id-deċiżjonijiet ta’ għotja u kuntratti li jirriżultaw mill-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament għandhom espressament jagħtu s-setgħa lill-Kummissjoni, lill-Qorti tal-Awdituri u lill-OLAF biex jitwettqu tali awditi, verifiki u spezzjonijiet fuq il-post.

3.   Il-Benefiċjarji tal-fondi tal-Unjoni għandhom iżommu għad-dispożizzjoni tal-Kummissjoni, għal perjodu ta' ħames snin wara l-aħħar pagament fir-rigward ta' kwalunkwe proġett, id-dokumenti kollha ta' appoġġ rigward in-nefqa fuq dak il-proġett.

TITOLU IV

DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

Artikolu 29

Eżerċizzju tad-delega

1.   Is-setgħa ta’ adozzjoni ta' atti delegati tingħata lill-Kummissjoni soġġetta għall-kundizzjonijiet stabbiliti f'dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa ta’ adozzjoni ta’ atti delegati msemmija fl-Artikoli 3(3), 9(1a) u 9(2a) tingħata lill-Kummissjoni għal perjodu ta’ seba’ snin minn 23 ta' Diċembru 2013.

3.   Id-delega tas-setgħa msemmija fl-Artikoli 3(3), 9(1a) u 9(2a) tista’ tiġi revokata fi kwalunkwe mument mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni għal revoka għandha ttemm id-delega tas-setgħa speċifikata f’dik id-deċiżjoni. Għandha tidħol fis-seħħ fil-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f’data iktar tard speċifikata fiha. Ma għandha taffettwa l-validità tal-ebda att delegat li jkun diġà fis-seħħ.

4.   Malli tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att delegat adottat skont l-Artikoli 3(3), 9(1a) u 9(2a) ma jidħolx fis-seħħ ħlief jekk il-Parlament Ewropew jew il-Kunsill ma jkunux esprimew oġġezzjoni fi żmien xahrejn min-notifika ta' dan l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel ma jiskadi dan il-perjodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn infurmaw lill-Kummissjoni bl-intenzjoni tagħhom li ma jesprimux oġġezzjonijiet. Dak il-perjodu għandu jiġi estiż b’xahrejn fuq l-inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 30

Proċedura ta’ Kumitat

1.   Il-Kummissjoni għandha tkun assistita mill-Kumitat għall-Programm LIFE għall-Ambjent u l-Azzjoni Klimatika. Dak il-kumitat għandu jkun kumitat skont it-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

Meta l-Kumitat ma jagħti l-ebda opinjoni, il-Kummissjoni ma għandhiex tadotta l-abbozz ta' att ta' implimentazzjoni u għandu japplika t-tielet subparagrafu tal-Artikolu 5(4) tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

Artikolu 31

Revoka

Ir-Regolament (KE) Nru 614/2007 jiġi revokat b'effett mill-1 ta' Jasnnar 2014.

Ir-referenzi għar-Regolament revokat għandhom jittieħdu bħala referenzi għal dan ir-Regolament.

Artikolu 32

Miżuri tranżitorji

1.   Irrispettivament mill-ewwel paragrafu tal-Artikolu 31, il-miżuri li jinbdew qabel l-1 ta' Jannar 2014 skont ir-Regolament (KE) Nru 614/2007 għandhom, sat-tlestija tagħhom, jibqgħu jiġu rregolati b'dak ir-Regolament u għandhom jikkonformaw mad-dispożizzjonijiet tekniċi definiti hemmhekk. Il-Kumitat imsemmi fl-Artikolu 30(1) ta’ dan ir-Regolament għandu jissostitwixxi l-Kumitat previst fl-Artikolu 13(1) tar-Regolament (KE) Nru 614/2007 minn 23 ta' Diċembru 2013.

2.   L-allokazzjoni finanzjarja għall-Programm LIFE tista’ tkopri wkoll l-ispejjeż ta’ assistenza teknika u amministrattiva, inkluż kwalunkwe monitoraġġ obbligatorju, komunikazzjoni u evalwazzjoni meħtieġa skont ir-Regolament (KE) Nru 614/2007 wara l-iskadenza tiegħu, biex tiġi żgurata t-tranżizzjoni bejn il-miżuri adottati skont ir-Regolament (KE) Nru 614/2007 u l-Programm LIFE.

3.   L-ammonti meħtieġa fi ħdan il-pakkett finanzjarju għall-miżuri ta' monitoraġġ, ta' komunikazzjoni u ta' awditjar fil-perjodu wara l-31 ta’ Diċembru 2020 għandhom jitqiesu li jkunu kkonfermati biss jekk dawn ikunu konsistenti mal-qafas finanzjarju applikabbli mill-1 ta’ Jannar 2021.

4.   L-approprjazzjonijiet li jikkorrispondu għad-dħul assenjat li jirriżulta mill-ħlas mill-ġdid tal-ammonti mħallsa skorrettement skont ir-Regolament (KE) Nru 614/2007 għandhom jintużaw, skont l-Artikolu 21 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, biex jiffinanzjaw il-Programm LIFE.

Artikolu 33

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fit-tielet jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Għandu japplika mill-1 ta' Jannar 2014.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Strasburgu, il-11 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. LEŠKEVIČIUS


(1)  ĠU C 191, 29.6.2012, p. 111.

(2)  ĠU C 277, 13.9.2012, p. 61.

(3)  Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew tal-21 ta' Novembru 2013 (għadha mhijiex ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali) u deċiżjoni tal-Kunsill tal-5 ta 'Diċembru 2013.

(4)  Regolament (KE) Nru 614/2007 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Mejju 2007 dwar l-Istrument Finanzjarju għall-Ambjent (LIFE+) (ĠU L 149, 9.6.2007, p. 1).

(5)  Deċiżjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' tal-20 ta’ Novembru 2013 dwar Programm ta' Azzjoni Ġenerali tal-Unjoni għall-Ambjent sal-2020 "Ngħixu tajjeb, fil-limiti tal-pjaneta tagħna"

(6)  Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013 ta' 2 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2014-2020 (Ara paġna 884 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(7)  ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1

(8)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2001/822/KE tas-27 ta' Novembru 2001 dwar l-assoċjazzjoni tal-pajjiżi u t-territorji lil hinn mill-baħar mal-Komunità Ewropea ("Deċiżjoni dwar Assoċjazzjoni lil hinn mill-baħar") (ĠU L 314, 30.11.2001, p. 1).

(9)  Regolament (UE) Nru 1301/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta' Diċembru 2013 dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u dwar dispożizzjonijiet speċifiċi li iikkonċernaw l-Investiment li għandu fil-mira t-tkabbir ekonomiku u l-impjiegi u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1080/2006 (Ara paġna 289 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(10)  Regolament (UE) Nru 1304/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta' Diċembru 2013 dwar il-Fond Soċjali Ewropew u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1081/2006 (Ara paġna 470 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(11)  Regolament (UE) Nru 1300/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta' Diċembru 2013 dwar il-Fond ta' Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1084/2006 (Ara paġna 281 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(12)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1290/2005 tal-21 ta' Ġunju 2005 dwar il-finanzjament tal-politika agrikola komuni (ĠU L 209, 11.8.2005, p. 1) (Edizzjoni Speċjali bil-Malti: ĠU L 286M, 4.11.2010, p. 1–25).

(13)  Regolament (KE) Nru 1290/2005.

(14)  Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-Orizzont 2020 - Il-Programm Qafas għar-riċerka u l-innovazzjoni (2014-2020) u li jħassar id-Deċiżjoni 1982/2006/KE (Ara paġna 104 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(15)  Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (UE) Nru 1303/2013 ta' 17 ta' Diċembru 2013 li jistipula dispożizzjonijiet komuni dwar il- Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd li jinsabu fil-Qafas Strateġiku Komuni, li jistipula dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond ta' Koeżjoni u il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1083/2006 (Ara paġna 320 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(16)  Direttiva tal-Kunsill 92/43/KEE tal-21 ta' Mejju 1992 dwar il-konservazzjoni tal-habitat naturali u tal-fawna u l-flora selvaġġa (ĠU L 206, 22.7.1992, p. 7).

(17)  Direttiva 2009/147/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Novembru 2009 dwar il-konservazzjoni tal-għasafar selvaġġi (ĠU L 20, 26.1.2010, p. 7).

(18)  Deċiżjoni 1313/2013/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta' Diċembru 2013 dwar Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili (Ara paġna 924 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(19)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(20)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 994/98 tas-7 ta' Mejju 1998 dwar l-applikazzjoni tal-Artikoli 92 u 93 tat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea għal ċertu kategoriji ta' għajnuna Statali orizzontali (ĠU L 142, 14.5.1998, p. 1).

(21)  Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma (ĠU L 327, 22.12.2000, p. 1).

(22)  Direttiva 2008/56/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Ġunju 2008 li tistabbilixxi Qafas għal Azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-Politika tal-Ambjent Marin (Direttiva Kwadru dwar l-Istrateġija Marina) (ĠU L 164, 25.6.2008, p. 19).

(23)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta' implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(24)  Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 933/1999 tad-29 ta' April 1999 li jemenda r-Regolament (KEE) Nru 1210/90 dwar l-istabbiliment ta' Aġenzija Ewropea għall-Ambjent u l-qafas Ewropew għall-informazzjoni u osservazzjoni ambjentali (ĠU L 117, 5.5.1999, p. 1).

(25)  Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 tal-11 ta’ Novembru 1996 dwar il-verifiki u l-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea kontra l-frodi u irregolaritajiet oħra (ĠU L 292, 15.11.1996, p. 2).


ANNESS I

Il-kriterji għall-istabbiliment tal-allokazzjonijiet nazzjonali indikattivi għal proġetti, minbarra l-proġetti integrati, ippreżentati taħt is-sottoprogramm għall-Ambjent

F'konformità mal-prinċipji tas-solidarjetà u l-qsim tar-responsabbiltajiet, il-Kummissjoni għandha talloka l-fondi fost l-Istati Membri kollha għall-perjodu ta’ programmazzjoni LIFE msemmi fl-Artikolu 1 għall-proġetti, minbarra l-proġetti integrati, abbażi tal-kriterji li ġejjin:

(a)

Popolazzjoni

(i)

il-popolazzjoni totali ta’ kull Stat Membru (ponderazzjoni ta’ 50 %); u

(ii)

id-densità tal-popolazzjoni ta’ kull Stat Membru, sa limitu ta’ darbtejn id-densità medja tal-popolazzjoni tal-Unjoni (ponderazzjoni ta’ 5 %); u

(b)

Natura u Bijodiversità

(i)

l-erja totali tas-siti tan-Natura 2000 għal kull Stat Membru espressa bħala proporzjon taż-erja totali tan-Natura 2000 (ponderazzjoni ta’ 25 %); u

(ii)

il-proporzjon ta’ territorju ta’ Stat Membru kopert mis-siti tan-Natura 2000 (ponderazzjoni ta' 20 %).


ANNESS II

Il-logo tal-Programm LIFE

Image 1L3472013MT110120131211MT0001.0002241241Dikjarazzjoni konġuntamill-Parlament Ewropew, mill-Kunsill u mill-Kummissjoni Ewropea dwar IL-PANEL INTERISTITUZZJONALI GALILEO (GIP)1.Minħabba l-importanza, il-karatteristika unika u l-kumplessità tal-programmi Ewropej tal-GNSS, is-sjieda tal-Komunità tas-sistemi li jirriżultaw mill-programmi, u l-finanzjament sħiħ tal-baġit tal-Unjoni tal-programmi għall-perjodu 2014-2020, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jirrikonoxxu l-ħtieġa ta' kooperazzjoni mill-qrib tat-tliet istituzzjonijiet.2.Il-Panel Interistituzzjonali Galileo (GIP) se jilħaq l-objettiv li jiffaċilita kull istituzzjoni fit-twettiq tar-responsabbiltà rispettiva tagħha. Għal dan il-għan, il-GIP ser jitwaqqaf sabiex isegwi mill-qrib:(a)il-progress fl-implimentazzjoni tal-programmi Ewropej tal-GNSS, b'mod partikolari fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-ftehimiet ta' akkwist u ta' kuntratti, b'mod partikolari fir-rigward tal-ESA;(b)il-Ftehimiet Internazzjonali ma' pajjiżi terzi mingħajr ħsara għad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 218 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea;(c)it-tħejjija tas-swieq tan-navigazzjoni bis-satellita;(d)l-effikaċja tal-arranġamenti ta' governanza; u(e)ir-rieżami annwali tal-programm ta' ħidma.3.F'konformità mar-regoli eżistenti, il-GIP ser jirrispetta l-ħtieġa għal diskrezzjoni b'mod partikolari fid-dawl tal-kunfidenzjalità fin-negozju u n-natura sensittiva ta' ċerta data.4.Il-Kummissjoni se tieħu kont tal-fehmiet espressi mill-GIP.5.Il-GIP se jkun magħmul minn seba' rappreżentanti, li minnhom:tlieta mill-Kunsill,tlieta mill-PE,wieħed mill-Kummissjoni,u ser jiltaqa' fuq bażi regolari (fil-prinċipju erba' darbiet fis-sena).6.Il-GIP ma jaffettwax ir-responsabbiltajiet stabbiliti jew ir-relazzjonijiet interistituzzjonali.L3472013MT18510120131211MT0009.000420812081Stqarrijiet tal-KummissjoniAmmont massimu li jista' jirċevi Proġett Integrat wieħedIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-fatt li tiżgura distribuzzjoni proporzjonata tal-fondi fost il-proġetti integrati sabiex jiġu ffinanzjati kemm jista' jkun proġetti integrati u tiġi garantita distribuzzjoni bilanċjata ta’ proġetti integrati fost l-Istati Membri kollha. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni se tipproponi, meta jiġi diskuss l-abbozz tal-programm ta’ ħidma mal-membri tal-Kumitat LIFE, l-ammont massimu li proġett integrat wieħed ikun jista' jirċievi. Din il-proposta se tkun ippreżentata bħala parti mill-metodoloġija għall-għażla tal-proġetti li għandha tiġi adottata bħala parti mill-programm ta’ ħidma multiannwali.L-istatus tal-finanzjament tal-Bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-EwropejIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-protezzjoni tal-ambjent u l-bijodiversità f’pajjiżi u territorji extra-Ewropej , kif jidher mill-proposta għal Deċiżjoni tal-Assoċjazzjoni tal-pajjiżi u territorji extra-Ewropej li tinkludi dawn is-setturi fl-oqsma tal-kooperazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-pajjiżi u territorji extra-Ewropej u tispjega l-azzjonijiet differenti li jistgħu jkunu eliġibbli għal finanzjament mill-Unjoni Ewropea f’dan ir-rigward.L-azzjoni ta’ tħejjija BEST kienet inizjattiva ta’ suċċess li tħaddnet mill-pajjiżi u t-territorji ultraperiferiċi u tat riżultati tanġibbli għall-bijodiversità u s-servizzi tal-ekosistema. Billi l-BEST qed tasal fi tmiemha, il-Kummissjoni qed tikkunsidra b’mod favorevoli li tagħtiha segwitu skont wieħed mill-istrumenti l-ġodda, jiġifieri programm dwar il-Beni u l-Isfidi Pubbliċi Globali taħt l-Istrument ta’ Kooperazzjoni għall-Iżvilupp.Din il-possibbiltà speċifika għall-finanzjament tal-bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-Ewropej se tkun ikkomplementata mill-opportunitajiet offruti taħt l-Artikolu 6 tal-Programm LIFE għall-perjodu 2014-2020.L3472013MT25910120131217MT0015.000228012801Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.”L3472013MT28110120131217MT0016.000328812881Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar il-FEŻR, l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea (KTE) u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta’ KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT28910120131217MT0017.000330213021Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill ħadu nota tal-garanzija provvduta mill-Kummissjoni lil-leġiżlaturi tal-UE li l-indikaturi komuni tal-eżitu għar-Regolament dwar l-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta' Koeżjoni, li jiġu inklużi f'anness ma' kull regolament, huma r-riżultat ta' proċess ta' tħejjija twil li jinvolvi esperti ta' valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri, u bi prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT30310120131217MT0018.000231713171Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar is-sensibilizzazzjoni u l-Artikolu 4 u 4a tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li jwettqu sforzi kkordinati aħjar għas-sensibilizzazzjoni fost u fl-istituzzjonijiet u l-Istati Membri ħalli titjieb il-viżibilità tal-possibilitajiet tal-użu tal-EGTCs bħala strument opzjonali disponibbli għall-koperazzjoni territorjali fl-oqsma kollha ta' politika tal-UE.F'dan il-kuntest, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jistiednu lill-Istati Membri b'mod partikolari jidħlu għal azzjonijiet xierqa ta' kordinazzjoni u komunikazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali u bejn l-awtoritajiet ta' Stati Membri differenti ħalli jiżguraw proċeduri ċari, effiċjenti u trasparenti ta' awtorizzazzjoni ta' EGTCs ġodda fit-termini fissati.L3472013MT30310120131217MT0018.000331813181Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1(9) tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li meta jiġi applikat l-Artikolu 9(2)(i) tar-Regolament (UE) Nru 1082/2006 kif emendat, l-Istati Membri jagħmlu ħilithom meta jivvalutaw ir-regoli li jridu jkunu applikabbli għall-membri tal-persunal tal-EGTC kif proposti fl-abbozz tal-konvenzjoni, li jqisu l-opzjonijiet ta' reġimi differenti ta' impjiegi disponibbli li jridu jintgħażlu mill-EGTC, kemm skont id-dritt privat kemm skont dak pubbliku.Meta l-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt privat, l-Istati Membri jqisu wkoll id-dritt relevanti tal-UE, bħalma hu r-Regolament (KE) Nru 593/2008 tal-PE u l-Kunsill tas-17 ta' Ġunju 2008 dwar il-liġi applikabbli għall-obbligazzjonijiet kuntrattwali (Ruma I), kif ukoll il-prattika legali relattiva tal-Istati Membri l-oħrajn rappreżentati fl-EGTC.Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jifhmu wkoll li fejn il-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt pubbliku, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali jkunu dawk tal-Istat Membru fejn l-organu rispettiv tal-EGTC ikun jinsab. B'dana kollu, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali tal-Istat Membru fejn ikun irreġistrat l-EGTC jistgħu japplikaw kwantu għall-membri tal-persunal tal-EGTC ġa soġġetti għal dawn ir-regoli qabel ma jkunu saru membri tal-persunal tal-EGTC.L3472013MT30310120131217MT0018.000431913191Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-rwol tal-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-pjattaforma REKTIl-Parlament Ewroepw, il-Kunsill u l-Kummissjoni jieħdu nota tax-xogħol siewi magħmul mill-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-Pjattaforma tal-EGTC superviżjonata minnu u jħeġġeġ lill-Kumitat tar-Reġjuni jkompli jsegwi l-attivitajiet tal-EGTCs eżistenti u ta' dawk li jinsabu fil-proċess tat-twaqqif, jorganizza skambju tal-aqwa prattiki u jidentifika l-kwistjonijiet komuni.L3472013MT32010120131217MT0019.001546614661Dikjarazzjoni Konġunta mill-Kunsill u mill-Kummissjoni dwar l-Artikolu 67Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-Artikolu 67 (4) li jeskludi l-applikazzjoni tal-ispejjeż simplifikati mniżżla fl-Artikolu 67 (1) (b)-(d) f'każijiet fejn operazzjoni jew proġett li jifforma parti minn operazzjoni jiġi implimentat esklussivament permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku ma jipprekludix l-implimentazzjoni ta' operazzjoni permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku li jirriżultaw fi ħlasijiet mill-benefiċjarju lill-kuntrattur abbażi ta' spejjeż għal kull unità predefiniti. Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-ispejjeż determinati u mħallsa mill-benefiċjarju abbażi ta' dawn l-ispejjeż għal kull unità stabbiliti permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku għandhom jikkostitwixxu fil-fatt spejjeż reali u mġarrba u mħallsa mill-benefiċjarju taħt l-Artikolu 67 (1) (a).L3472013MT32010120131217MT0019.001646714671Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-reviżjoni tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill b'rabta mar-rikostituzzjoni tal-approprjazzjonijietIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li fir-reviżjoni tar-Regolament Finanzjarju għall-fini li jiġi allinjat ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill mal-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2014-2020, jinkludu dispożizzjonijiet neċessarji għall-applikazzjoni tal-arranġamenti għall-allokazzjoni tar-riżerva tal-prestazzjoni u fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji skont l-Artikolu 39 (inizjattiva tal-SME) taħt ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment b'rabta mar-rikostituzzjoni ta':i.approprjazzjonijiet li kienu impenjati għal programmi fir-rigward tar-riżerva tal-prestazzjoni u li kellhom jiġu diżimpenjati b'riżultat ta' prijoritajiet taħt dawn il-programmi li ma kisbux l-istadji sinifikanti tagħhom u;ii.approprjazzjonijiet li kienu impenjati fir-rigward ta' programmi dedikati msemmija fl-Artikolu 39(4)b u li kellhom jiġu diżimpenjati minħabba li l-parteċipazzjoni ta' Stat Membru fl-istrument finanzjarju kellha titwaqqaf.L3472013MT32010120131217MT0019.001746814681Dikjarazzjonijiet mill-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1Jekk ikunu meħtieġa derogi ġustifikati ulterjuri għar-regoli komuni biex jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tal-FEMS u tal-FAEŻR, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jimpenjaw ruħhom li jippermettu dawn id-derogi billi jipproċedu bid-diliġenza dovuta għall-modifiki neċessarji għar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment.L3472013MT32010120131217MT0019.001846914691Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar l-esklużjoni ta' kwalunkwe retroattività fir-rigward tal-applikazzjoni tal-Artikolu 5(3)Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jaqblu li:rigward l-applikazzjoni tal-Artikoli 14(2), 15(1)(c) u 26(2) tar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment, l-azzjonijiet meħuda mill-Istati Membri biex jinvolvu s-sħab li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(1) fit-tħejjija tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(2) jinkludu l-azzjonijiet kollha meħuda f'livell prattiku mill-Istati Membri indipendentement miż-żmien meta jittieħdu kif ukoll l-azzjonijiet meħuda minnhom qabel id-dħul fis-seħħ ta' dak ir-Regolament u qabel il-ġurnata tad-dħul fis-seħħ tal-att delegat għal Kodiċi ta' Kondotta Ewropew adottat skont l-Artikolu 5(3) tal-istess Regolament, waqt il-fażijiet ta' tħejjija ta' proċedura ta' programmar ta' Stat Membru, dment li l-objettivi tal-prinċipju ta' sħubija stipulati f'dak ir-Regolament jinkisbu. F'dan il-Kuntest, l-Istati Membri, skont il-kompetenzi nazzjonali u reġjonali tagħhom, se jiddeċiedu dwar il-kontenut tat-tnejn li huma, il-Ftehim ta' Sħubija propost u l-abbozzi ta' programmi proposti, skont id-dispożizzjonijiet relevanti ta' dak ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-fondi;l-att delegat li jistabbilixxi kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3), mhu se jkollu l-ebda effett retroattiv, taħt l-ebda ċirkostanza u la direttament u lanqas indirettament, speċjalment fir-rigward tal-proċedura ta' approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi, għax mhix l-intenzjoni tal-leġiżlatur tal-UE li jikkonferixxi setgħat lill-Kummissjoni b'mod li din tkun tista' tiċħad l-approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi fuq il-bażi unika u esklużiva ta' xi tip ta' non-ottemperanza mal-kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3);il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jistiednu lill-Kummissjoni tqiegħed għad-dispożizzjoni tagħhom l-abbozz ta' test tal-att delegat li se jiġi adottat taħt l-Artikolu 5(3) malajr kemm jista' jkun, u mhux aktar tard mid-data meta l-ftehim politiku dwar ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment jiġi adottat mill-Kunsill jew id-data meta l-abbozz ta' rapport dwar dak ir-Regolament jiġi vvutat fil-plenarja tal-Parlament Ewropew, skont liema data minnhom tiġi l-ewwel.L3472013MT54910120131217MT0022.000460716071Dikjarazzjoni konġunta mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar it-tabelli dwar il-kondizzjonalitàIl-Kunsill u l-Parlament Ewropew jistiednu lill-Kummissjoni biex timmonitorja t-traspożizzjoni u l-implimentazzjoni mill-Istati Membri tad-Direttiva 2000/60/KE tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma kif ukoll tad-Direttiva 2009/128/KE tal-21 ta’ Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja biex jinkiseb użu sostenibbli tal-pestiċidu u, fejn xieraq, tippreżenta, ladarba dawn id-Direttivi jkunu ġew implimentati mill-Istati Membri kollha u jkunu ġew identifikati l-obbligi applikabbli direttament għall-bdiewa, proposta leġislattiva li temenda dan ir-regolament bil-ħsieb li l-partijiet rilevanti ta' dawn id-Direttivi jiddaħħlu fis-sistema tal-kondizzjonalità.

ANNESS III

Prijoritajiet tematiċi għas-sottoprogramm għall-Ambjent imsemmi fl-Artikolu 9

A.

Qasam prijoritarju Ambjent u Effiċjenza fir-Riżorsi:

(a)

Prijoritajiet tematiċi għall-Ilma, inkluż l-ambjent tal-baħar: attivitajiet għall-implimentazzjoni tal-objettivi speċifiċi għall-ilma stabbiliti fil-Pjan Direzzjonali għal Ewropa b’Użu Effiċjenti tar-Riżorsi u s-Seba' Programm ta’ Azzjoni Ambjentali, b’mod partikolari:

(i)

approċċi integrati għall-implimentazzjoni tad-Direttiva 2000/60/KE;

(ii)

attivitajiet għall-implimentazzjoni tad-Direttiva 2007/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1);

(iii)

attivitajiet għall-implimentazzjoni tal-programm ta’ miżuri tad-Direttiva 2008/56/KE bil-ħsieb li jinkiseb status ambjentali tajjeb tal-ilma tal-baħar;

(iv)

attivitajiet għall-iżgurar tal-użu sikur u effiċjenti tar-riżorsi tal-ilma, it-titjib tal-ġestjoni tal-ilma kwantitattiva, iż-żamma ta’ livell għoli tal-kwalità tal-ilma u l-evitar tal-użu ħażin u d-deterjorazzjoni tar-riżorsi tal-ilma.

(b)

Prijoritajiet tematiċi għall-Iskart: attivitajiet għall-implimentazzjoni tal-objettivi speċifiċi għall-iskart stabbiliti fil-Pjan Direzzjonali għal Ewropa b’Użu Effiċjenti tar-Riżorsi u s-Seba' Programm ta’ Azzjoni Ambjentali, b’mod partikolari:

(i)

approċċi integrati għall-implimentazzjoni ta' pjanijiet u programmi tal-iskart;

(ii)

attivitajiet għall-implimentazzjoni u l-iżvilupp tal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni dwar l-iskart, b’enfasi partikolari fuq l-ewwel passi tal-ġerarkija tal-Unjoni għall-iskart (prevenzjoni, użu mill-ġdid u riċiklaġġ);

(iii)

attivitajiet għall-użu effiċjenti tar-riżorsi u impatt taċ-ċiklu tal-ħajja ta’ prodotti, tendenzi ta’ konsum u dematerjalizzazzjoni tal-ekonomija.

(c)

Prijoritajiet tematiċi għall-Effiċjenza fl-Użu tar-Riżorsi, inklużi l-ħamrija u l-foresti, u ekonomija ekoloġika u ċirkolari: attivitajiet għall-implimentazzjoni tal-Pjan Direzzjonali għal Ewropa b’Użu Effiċjenti tar-Riżorsi u s-Seba' Programm ta’ Azzjoni Ambjentali li mhumiex loperti minn prioritajiet tematiċi oħrajn imsemmijin f'dan l-Anness, b’mod partikolari:

(i)

attivitajiet għas-simbjożi industrijali u t-trasferiment ta’ għarfien, u l-iżvilupp ta’ mudelli ġodda għal tranżizzjoni lejn ekonomija ċirkolari u ekoloġika;

(ii)

attivitajiet għall-Istrateġija Tematika għall-Ħamrija (Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-22 ta' Settembru 2006 bit-titolu “L-Istrateġija Tematika għall-Protezzjoni tal-Ħamrija”) b’enfasi partikolari fuq il-mitigazzjoni u l-kumpens għas-siġillar tal-ħamrija, u użu mtejjeb tal-art,

(iii)

attivitajiet għal sistemi ta’ monitoraġġ u informazzjoni dwar il-foresti, u għall-prevenzjoni tan-nirien forestali.

(d)

Prijoritajiet tematiċi għall-Ambjent u s-Saħħa, inklużi s-sustanzi kimiċi u l-istorbju: attivitajiet ta' appoġġ għall-implimentazzjoni tal-objettivi speċifiċi għall-ambjent u s-saħħa stabbiliti fis- Seba' Programm ta’ Azzjoni Ambjentali, b’mod partikolari:

(i)

attivitajiet ta' appoġġ għall-implimentazzjoni tar-Regolament(KE) Nru 1907/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2) (REACH) u r-Regolament Regolament (UE) Nru 528/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) (Regolament dwar il-Prodotti Bijoċidali) għall-iżgurar ta’ użu iktar sikur, sostenibbli jew ekonomiku ta’ sustanzi kimiċi (inklużi n-nanomaterjali);

(ii)

attivitajiet ta' appoġġ biex tiġi faċilitata l-implimentazzjoni tad-Direttiva 2002/49/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) (Direttiva dwar l-Istorbju) sabiex jinkisbu livelli ta’ storbju li ma jirriżultawx f’impatti negattivi sinifikanti u riskji għas-saħħa tal-bniedem;

(iii)

attivitajiet ta' appoġġ biex jiġu evitati inċidenti serji b’mod partikolari biex tiġi faċilitata l-implimentazzjoni tad-Direttiva 2012/18/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) (Direttiva Seveso III).

(e)

Prijoritajiet tematiċi għall-Kwalità tal-Arja u l-emissjonijiet, inkluż l-ambjent urban: attivitajiet ta' appoġġ għall-implimentazzjoni tal-objettivi speċifiċi għall-arja u l-emissjonijiet fil-Pjan Direzzjonali għal Ewropa b’Użu Effiċjenti tar-Riżorsi u s- Seba' Programm ta’ Azzjoni Ambjentali, b’mod partikolari:

(i)

approċċi integrati għall-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni dwar il-kwalità tal-arja;

(ii)

attivitajiet ta' appoġġ favur il-faċilitazzjoni tal-konformità mal-kwalità tal-arja tal-Unjoni u l-istandards tal-emissjonijiet fl-arja relatati, inkluża d-Direttiva 2001/81/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) (Direttiva dwar il-Livelli Nazzjonali Massimi tal-Emissjonijiet);

(iii)

attivitajiet ta' appoġġ għat-titjib tal-implimentazzjoni tad-Direttiva 2010/75/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7) (Direttiva dwar l-Emissjonijiet Industrijali) b’enfasi partikolari fuq it-titjib tal-proċess ta' definizzjoni u ta’ implimentazzjoni tal-aqwa tekniki disponibbli, bl-iżgurar ta’ aċċess faċli tal-pubbliku għall-informazzjoni u t-titjib tal-kontribut tad-Direttiva dwar l-Emissjonijiet Industrijali għall-innovazzjoni.

B.

Qasam prijoritarju Natura u Bijodiversità:

(a)

Prijoritajiet tematiċi għan-Natura: attivitajiet għall-implimentazzjoni tad-Direttivi 92/43/KEE u 2009/147/KE, b’mod partikolari:

(i)

attivitajiet immirati lejn it-titjib tal-istatus ta’ konservazzjoni tal-ħabitats u l-ispeċi, inklużi l-ħabitats u l-ispeċi tal-baħar, u l-ispeċi tal-għasafar, fl-interess tal-Unjoni;

(ii)

attivitajiet b’appoġġ għas-seminars bijoġeografiċi tan-netwerk Natura 2000;

(iii)

approċċi integrati għall-implimentazzjoni tal-oqfsa ta’ azzjoni prijoritizzati.

(b)

Prijoritajiet tematiċi għall-Bijodiversità: attivitajiet għall-implimentazzjoni tal-Istrateġija tal-Bijodiversità tal-Unjoni sal-2020, b’mod partikolari:

(i)

attivitajiet maħsuba biex jikkontribwixxu għall-kisba tal-Mira 2;

(ii)

attivitajiet maħsuba biex jikkontribwixxu għall-kisba tal-Miri 3, 4 u 5.

C.

Qasam prijoritarju Governanza Ambjentali u Informazzjoni

(a)

kampanji ta’ informazzjoni, komunikazzjoni u sensibilizzazzjoni b’konformità mal-prijoritajiet tas- Seba' Programm ta’ Azzjoni Ambjentali;

(b)

attivitajiet b’appoġġ ta’ proċess ta’ kontroll effettiv kif ukoll miżuri għall-promozzjoni tal-konformità b’rabta mal-leġiżlazzjoni ambjentali tal-Unjoni, u b’appoġġ ta’ sistemi ta’ informazzjoni u għodda ta’ informazzjoni dwar l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni ambjentali tal-Unjoni.


(1)  Direttiva 2007/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Ottubru 2007 dwar il-valutazzjoni u l-immaniġġjar tar-riskji tal-għargħar (ĠU L 288, 6.11.2007, p. 27).

(2)  Regolament (KE) Nru 1907/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Diċembru 2006 dwar ir-reġistrazzjoni, il-valutazzjoni, l-awtorizzazzjoni u r-restrizzjoni ta' sustanzi kimiċi (REACH), li jistabbilixxi Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi, li jemenda d-Direttiva 1999/45/KE u li jħassar ir-Regolament (KEE) Nru 793/93 tal-Kunsill u r-Regolament (KE) Nru 1488/94 tal-Kummissjoni kif ukoll id-Direttiva 76/769/KEE tal-Kunsill u d-Direttivi 91/155/KEE, 93/67/KEE, 93/105/KE u 2000/21/KE ta-Kummissjoni (ĠU L 396, 30.12.2006, p. 27).

(3)  Regolament (UE) Nru 528/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Mejju 2012 dwar it-tqegħid fis-suq u l-użu tal-prodotti bijoċidali (ĠU L 167, 27.6.2012, p. 1).

(4)  Direttiva 2002/49/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ġunju 2002 li tirrigwardja l-istudju u l-amministrazzjoni tal-ħsejjes ambjentali (ĠU L 189, 18.7.2002, p. 12).

(5)  Direttiva 2012/18/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-4 ta' Lulju 2012 dwar il-kontroll ta’ perikli ta’ inċidenti kbar li jinvolvu sustanzi u taħlitiet perikolużi li temenda u sussegwentement tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 96/82/KE (ĠU L 197, 24.7.2012, p. 1).

(6)  Id-Direttiva 2001/81/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Ottubru 2001 dwar il-livelli nazzjonali massimi tal-emissjonijiet ta' ċerti inkwinanti atmosferiċi (ĠU L 309, 27.11.2001, p. 22).

(7)  Direttiva 2010/75/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal- 24 ta’ Novembru 2010 dwar l-emissjonijiet industrijali (il-prevenzjoni u l-kontroll integrati tat-tniġġis) (ĠU L 334, 17.12.2010, p. 17).


Stqarrijiet tal-Kummissjoni

Ammont massimu li jista' jirċevi Proġett Integrat wieħed

Il-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-fatt li tiżgura distribuzzjoni proporzjonata tal-fondi fost il-proġetti integrati sabiex jiġu ffinanzjati kemm jista' jkun proġetti integrati u tiġi garantita distribuzzjoni bilanċjata ta’ proġetti integrati fost l-Istati Membri kollha. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni se tipproponi, meta jiġi diskuss l-abbozz tal-programm ta’ ħidma mal-membri tal-Kumitat LIFE, l-ammont massimu li proġett integrat wieħed ikun jista' jirċievi. Din il-proposta se tkun ippreżentata bħala parti mill-metodoloġija għall-għażla tal-proġetti li għandha tiġi adottata bħala parti mill-programm ta’ ħidma multiannwali.

L-istatus tal-finanzjament tal-Bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-Ewropej

Il-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-protezzjoni tal-ambjent u l-bijodiversità f’pajjiżi u territorji extra-Ewropej , kif jidher mill-proposta għal Deċiżjoni tal-Assoċjazzjoni tal-pajjiżi u territorji extra-Ewropej li tinkludi dawn is-setturi fl-oqsma tal-kooperazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-pajjiżi u territorji extra-Ewropej u tispjega l-azzjonijiet differenti li jistgħu jkunu eliġibbli għal finanzjament mill-Unjoni Ewropea f’dan ir-rigward.

L-azzjoni ta’ tħejjija BEST kienet inizjattiva ta’ suċċess li tħaddnet mill-pajjiżi u t-territorji ultraperiferiċi u tat riżultati tanġibbli għall-bijodiversità u s-servizzi tal-ekosistema. Billi l-BEST qed tasal fi tmiemha, il-Kummissjoni qed tikkunsidra b’mod favorevoli li tagħtiha segwitu skont wieħed mill-istrumenti l-ġodda, jiġifieri programm dwar il-Beni u l-Isfidi Pubbliċi Globali taħt l-Istrument ta’ Kooperazzjoni għall-Iżvilupp.

Din il-possibbiltà speċifika għall-finanzjament tal-bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-Ewropej se tkun ikkomplementata mill-opportunitajiet offruti taħt l-Artikolu 6 tal-Programm LIFE għall-perjodu 2014-2020.


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/209


REGOLAMENT (UE) Nru 1294/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tal-11 ta’ Diċembru 2013

li jistabbilixxi programm ta’ azzjoni għad-dwana fl-Unjoni Ewropea għall-perjodu 2014-2020 (Dwana 2020) u jirrevoka d-Deċiżjoni Nru 624/2007/KE

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikolu 33 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara t-trażmissjoni tal-abbozz tal-att leġiżlattiv lill-parlamenti nazzjonali,

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja (1),

Billi:

(1)

Il-programm ta' azzjoni multiannwali għad-dwana li kien japplika qabel l-2014 ikkontribwixxa b’mod sinifikanti sabiex jiffaċilita u jtejjeb il-kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet doganali fl-Unjoni. Bosta mill-attivitajiet fil-qasam doganali huma ta’ natura transkonfinali, u jinvolvu u jaffettwaw l-Istati Membri kollha, u għalhekk ma jistgħux jitwettqu b’mod effikaċi u effiċjenti mill-Istati Membri individwali. Programm tad-Dwana fil-livell ta' Unjoni, implimentat mill-Kummissjoni, joffri qafas tal-Unjoni lill-Istati Membri biex ikunu jistgħu jiżviluppaw dawn l-attivitajiet ta' kooperazzjoni, li jkun ħafna aktar kosteffettiv milli kieku kull Stat Membru kellu jwaqqaf qafas ta' kooperazzjoni individwali fuq bażi bilaterali jew multilaterali. Għaldaqstant ikun xieraq li jiġi żgurat li jkun hemm tkomplija tal-programm ta' azzjoni għad-dwana pluriennali li kien hemm qabel billi jiġi stabbilit programm ġdid fl-istess qasam, il-programm Dwana 2020 ("il-Programm").

(2)

L-attivitajiet taħt il-Programm, jiġifieri s-Sistemi ta’ Informazzjoni Ewropej, l-azzjonijiet konġunti għall-uffiċjali doganali u l-inizjattivi komuni ta’ taħriġ, ser jikkontribwixxu għat-twettiq tal-Istrateġija Ewropa 2020 għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv billi jsaħħu l-funzjonament tas-suq intern. Billi jippromwovi qafas għal attivitajiet li l-għan tagħhom huwa li l-awtoritajiet doganali jkunu aktar effiċjenti u modernizzati, isaħħu l-kompetittività tan-negozji, jippromwovu l-impjiegi u jirrazzjonalizzaw u jikkoordinaw l-azzjonijiet tal-Istati Membri biex iħarsu l-interessi finanzjarji u ekonomiċi tagħhom u dawk tal-Unjoni, il-Programm ser isaħħaħ b’mod attiv il-funzjonament tal-unjoni doganali, sabiex in-negozji u ċ-ċittadini jkunu jistgħu jibbenefikaw mill-potenzjal sħiħ tas-suq intern u tal-kummerċ globali.

(3)

Sabiex jappoġġa l-proċess ta’ adeżjoni u assoċjazzjoni min-naħa ta' pajjiżi terzi, il-Programm għandu jkun miftuħ għall-parteċipazzjoni tal-pajjiżi aderenti u dawk kandidati kif ukoll il-kandidati potenzjali u l-pajjiżi msieħba tal-Politika Ewropea tal-Viċinat jekk jiġu ssodisfati ċerti kundizzjonijiet. B’kunsiderazzjoni tal-interkonnettività tal-ekonomija dinjija li dejjem qiegħda tiżdied, il-Programm għandu jkompli jipprovdi l-possibbiltà li jiġu involuti esperti esterni, bħal uffiċjali ta' pajjiżi terzi, rappreżentanti ta’ organizzazzjonijiet internazzjonali jew operaturi ekonomiċi f’ċerti attivitajiet. Il-parteċipazzjoni ta' esperti esterni titqies essenzjali kull meta l-għanijiet ta' programm ma jkunux jistgħu jinkisbu mingħajr il-kontribut ta' dawk l-esperti. Il-ħolqien tas-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna taħt l-awtorità tar-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà jiffaċilita l-koordinazzjoni tal-politika u l-koerenza f'qasam li huwa komponent rilevanti tal-istrateġiji u l-azzjonijiet esterni tal-Unjoni, kemm fuq bażi bilaterali kif ukoll fuq bażi multilaterali.

(4)

L-għanijiet tal-Programm għandhom iqisu l-problemi u l-isfidi identifikati għad-dwana fid-deċennju li ġej. Il-Programm għandu jkompli jkollu rwol f'oqsma vitali bħal fl-implimentazzjoni koerenti fil-qasam doganali u oqsma relatati. Barra minn hekk, il-Programm għandu jiffoka fuq il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji u ekonomiċi tal-Unjoni u s-salvagwardja tas-sikurezza u s-sigurtà. Dan għandu jinkludi, fost oħrajn, kooperazzjoni u kondiviżjoni tal-informazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali u tal-Unjoni għall-monitoraġġ tas-suq u l-awtoritajiet doganali. Il-Programm għandu jkun iddedikat ukoll għall-faċilitazzjoni tal-kummerċ, fost oħrajn permezz ta' sforzi kollaborattivi li jikkumbattu l-frodi u biż-żieda tal-kapaċità amministrattiva tal-awtoritajiet doganali. F'dik il-perspettiva, għandha titwettaq analiżi tal-ispejjeż u l-benefiċċji tat-tagħmir ta' rilevament u t-teknoloġija relatata biex jiġi ffaċilitat l-akkwist ta' għodod moderni għall-kontroll tad-dwana mill-awtoritajiet doganali wara l-2020. Għandhom jiġu esplorati wkoll il-metodi li jiffaċilitaw l-akkwist ta' għodod moderni għall-kontroll tad-dwana, inkluż l-akkwist pubbliku konġunt.

(5)

Intwera li l-għodod tal-programm li applikaw qabel l-2014 kienu adegwati u għalhekk għandhom inżammu. Fid-dawl tal-ħtieġa għal kooperazzjoni operazzjonali aktar strutturata, għandhom jiżdiedu għodod addizzjonali, jiġifieri t-timijiet ta' esperti magħmula minn esperti tal-Unjoni u esperti nazzjonali sabiex iwettqu kompiti b'mod konġunt f'oqsma speċifiċi u azzjonijiet ta' bini ta' kapaċità tal-amministrazzjonijiet pubbliċi li għandhom jipprovdu assistenza speċjalizzata lil dawk il-pajjiżi parteċipanti li jkunu jeħtieġu bini tal-kapaċità amministrattiva.

(6)

Is-Sistemi ta’ Informazzjoni Ewropej għandhom rwol vitali fit-tisħiħ tas-sistemi doganali fl-Unjoni u għalhekk għandhom jibqgħu jiġu ffinanzjati mill-Programm. Barra dan, għandu jkun hemm il-possibilità li fil-Programm jiġu inklużi sistemi ġodda ta’ informazzjoni relatata mad-dwana mwaqqfa taħt il-liġi tal-Unjoni. Is-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej għandhom, fejn xieraq, jissejsu fuq mudelli ta' żvilupp kondiviżi u l-arkitettura tal-IT, sabiex jiżdiedu l-flessibbiltà u l-effiċjenza tal-amministrazzjoni doganali.

(7)

Il-bini ta' kompetenza umana għandu jsir ukoll fil-forma ta' taħriġ komuni, u għandu jitwettaq permezz tal-Programm. L-uffiċjali tad-dwana jeħtieġu li jżidu u jaġġornaw l-għarfien u l-ħiliet tagħhom meħtieġa biex iservu l-ħtiġijiet tal-Unjoni. Il-Programm għandu jkun essenzjali għat-tisħiħ tal-kapaċitajiet umani permezz ta’ appoġġ imtejjeb ta’ taħriġ li fil-mira tiegħu jkollu l-uffiċjali tad-dwana kif ukoll operaturi ekonomiċi. Għal dan il-fini, l-approċċ attwali tal-Unjoni għat-taħriġ komuni li prinċipalment kien ibbażat fuq l-iżvilupp ċentrali tat-tagħlim elettroniku għandu jiżviluppa fi programm ta’ appoġġ multidimensjonali għat-taħriġ għall-Unjoni.

(8)

Il-Programm għandu jagħti l-importanza dovuta, kif ukoll jalloka parti adegwata mill-baġit tiegħu, għall-funzjonament tas-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej eżistenti għad-dwana u għall-iżvilupp ta' Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej ġodda, meħtieġa għall-implimentazzjoni tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni. Fl-istess ħin, għandhom jingħataw il-mezzi xierqa għall-attivitajiet li jlaqqgħu flimkien uffiċjali li jaħdmu fid-dwana u għall-iżvilupp ta' kompetenzi umani. Barra minn hekk, il-Programm għandu jipprevedi ċertu grad ta’ flessibbiltà baġitarja sabiex iwieġeb għall-bidliet fil-prijoritajiet politiċi.

(9)

Il-Programm għandu jkopri perjodu ta’ seba’ snin sabiex dan ikun allinjat mal-perjodu tal-qafas finanzjarju pluriennali stabbilit fir-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013 (2).

(10)

Ir-Regolament jistipula pakkett finanzjarju għall-perjodu sħiħ tal-Programm li għandu jikkostitwixxi l-ammont tar-referenza primarja, kif mifhum fil-punt 17 tal-Ftehim Interistituzzjonali ta’ 2 ta’ Diċembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar id-dixxiplina baġitarja, il-kooperazzjoni fi kwistjonijiet baġitarji u dwar ġestjoni finanzjarja tajba (3), għall-Parlament Ewropew u l-Kunsill waqt il-proċedura baġitarja annwali.

(11)

B’konformità mal-impenn tal-Kummissjoni stabbilit fil-Komunikazzjoni tagħha tad-19 ta' Ottubru 2010 bl-isem "ir-Reviżjoni tal-Baġit" għall-koerenza u s-simplifikazzjoni tal-programmi ta’ finanzjament, ir-riżorsi għandhom jiġu kondiviżi ma’ strumenti oħra ta’ finanzjament tal-Unjoni jekk l-attivitajiet taħt il-Programm ikollhom objettivi li huma komuni għal diversi strumenti ta’ finanzjament bl-esklużjoni, madankollu, ta’ finanzjament doppju. Azzjonijiet taħt il-Programm għandhom jiżguraw il-koerenza fl-użu tar-riżorsi tal-Unjoni li jappoġġaw il-funzjonament tal-unjoni doganali.

(12)

Il-miżuri meħtieġa għall-implimentazzjoni finanzjarja ta’ dan ir-Regolament għandhom jiġu adotatti b’mod konformi mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4), u mar-Regolament ta' Delega tal-Kummissjoni (UE) Nru 1268/2012 (5).

(13)

L-interessi finanzjarji tal-Unjoni għandhom jitħarsu permezz ta’ miżuri xierqa fiċ-ċiklu tal-infiq kollu, inklużi l-prevenzjoni, l-iskoperta u l-investigazzjoni ta’ irregolaritajiet, l-irkupru ta’ fondi mitlufa, mħallsa indebitament jew użati b'mod skorrett u, fejn xieraq, pieni.

(14)

Il-kooperazzjoni dwar il-valutazzjoni intelliġenti tar-riskju hija ta’ importanza vitali biex tippermetti lin-negozji konformi u affidabbli jiksbu benefiċċju massimu mis-simplifikazzjoni tal-amministrazzjoni elettronika tad-dwana, u tippermetti li jiġu indirizzati l-irregolaritajiet.

(15)

Biex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandha tingħata setgħat ta’ implimentazzjoni għall-finijiet tal-istabbiliment tal-programmi ta' ħidma annwali. Dawn is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6).

(16)

Biex ikun hemm reazzjonijiet adatti għall-bidliet fil-prijoritajiet politiċi, għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni s-setgħa li tadotta atti f'konformità mal-Artikolu 290 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea fir-rigward tal-emendar tal-lista ta' indikaturi għall-kejl tal-kisba tal-għanijiet speċifiċi u l-immodifikar tal-ammonti indikattivi allokati għal kull tip ta' azzjoni. Huwa ta' importanza partikolari li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet adatti matul il-ħidma preparatorja tagħha, inkluż fil-livell tal-esperti. Il-Kummissjoni, meta tkun qiegħda tipprepara u tfassal atti ta’ delega, għandha tiżgura t-trażmissjoni simultanja, f’waqtha u xierqa tad-dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(17)

Billi l-għanijiet ta' dan ir-Regolament, jiġifieri l-istabbiliment ta' programm multiannwali għat-titjib tal-funzjonament tal-unjoni doganali, ma jistax jinkiseb b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri billi dawn ma jistgħux iwettqu l-kooperazzjoni u l-koordinazzjoni neċessarji għat-twettiq tal-Programm b'mod effiċjenti, imma jista', minħabba l-iskala u l-effetti tiegħu, jinkiseb aħjar fil-livell ta' Unjoni, l-Unjoni tista' tadotta miżuri skont il-prinċipju tas-sussidjarjetà stabbilit fl-Artikolu 5 Tat-Tratt tal-Unjoni Ewropea. F'konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li hu meħtieġ sabiex jintlaħaq dak l-objettivi.

(18)

Il-Kummissjoni għandha tkun assistita mill-Kumitat għall-implimentazzjoni tal-Programm Dwana 2020.

(19)

Biex tiġi ffaċilitata l-valutazzjoni tal-Programm, għandu jiġi stabbilit qafas xieraq għall-monitoraġġ tar-riżultati miksuba mill-Programm mill-bidu nett. Għandha titwettaq valutazzjoni ta’ nofs it-terminu li tħares lejn il-ksib tal-għanijiet tal-Programm, l-effiċjenza tiegħu u l-valur miżjud tiegħu fil-livell Ewropew. Valutazzjoni finali għandha, flimkien ma’ dan, tittratta l-impatt fit-tul u l-effetti ta' sostenibbiltà tal-Programm. Għandha tkun żgurata trasparenza sħiħa b'rappurtar regolari dwar il-monitoraġġ u l-valutazzjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill. Dawk il-valutazzjonijiet għandhom ikunu bbażati fuq indikaturi li jkejlu l-effetti tal-programm meta mqabbla ma' linji bażi definiti minn qabel. L-indikaturi għandhom, fost ħwejjeġ oħra, ikejlu ż-żmien kemm in-Netwerk Komuni ta' Komunikazzjoni jibqa' disponibbli mingħajr ħsara fis-sistema, peress li din hi l-kondizzjoni għall-funzjonament tajjeb ta' kull Sistema ta' Informazzjoni Ewropea, biex l-awtoritajiet tad-dwana jikkooperaw b'mod effiċjenti fl-unjoni doganali.

(20)

Id-Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7) tirregola l-ipproċessar ta’ dejta personali mwettqa fl-Istati Membri fil-kuntest ta’ dan ir-Regolament u taħt is-superviżjoni tal-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri, b’mod partikolari l-awtoritajiet pubbliċi indipendenti magħżula mill-Istati Membri. Ir-Regolament (UE) Nru 45/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), jirregola l-ipproċessar tad-dejta personali mwettaq mill-Kummissjoni fi ħdan il-qafas ta’ dan ir-Regolament u taħt is-superviżjoni tal-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Dejta. Kwalunkwe skambju jew trażmissjoni ta’ informazzjoni minn awtoritajiet kompetenti għandhom isiru skont ir-regoli dwar it-trasferiment ta’ dejta personali kif stabbilit fid-Direttiva 95/46/KE u kwalunkwe skambju jew trażmissjoni ta’ informazzjoni mill-Kummissjoni għandu jsir skont ir-regoli dwar it-trasferiment ta’ dejta personali kif stabbilit fir-Regolament (KE) Nru 45/2001.

(21)

Dan ir-Regolament jissostitwixxi d-Deċiżjoni Nru 624/2007/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9). Għaldaqstant, dik id-Deċiżjoni għandha tiġi mħassra,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

KAPITOLU I

DISPOŻIZZJONIJIET ĠENERALI

Artikolu 1

Suġġett

1.   B'dan qiegħed jiġi stabbilit programm ta' azzjoni multiannwali "Dwana 2020" ("il-Programm") bħala appoġġ għall-funzjonament tal-unjoni doganali.

2.   Il-Programm għandu jkopri l-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2014 sal-31 ta' Diċembru 2020.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-fini ta’ dan ir-Regolament, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(1)

“awtoritajiet doganali” tfisser l-awtoritajiet responsabbli għall-applikazzjoni tar-regoli dwar id-dwana;

(2)

“esperti esterni” tfisser:

(a)

rappreżentanti tal-awtoritajiet governattivi inkluż minn pajjiżi mhux parteċipanti fil-Programm, skont l-Artikolu 3(2);

(b)

operaturi ekonomiċi u l-organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw l-operaturi ekonomiċi;

(c)

rappreżentanti ta' organizzazzjonijiet internazzjonali u oħrajn rilevanti.

Artikolu 3

Parteċipazzjoni fil-Programm

1.   Il-pajjiżi parteċipanti għandhom ikunu l-Istati Membri u l-pajjiżi msemmija fil-paragrafu 2, bil-kundizzjoni li jintlaħqu l-kundizzjonijiet stabbiliti f'dak il-paragrafu.

2.   Il-Programm għandu jkun miftuħ għall-parteċipazzjoni ta’ kwalunkwe wieħed mill-pajjiżi li ġejjin:

(a)

il-pajjiżi aderenti, il-pajjiżi kandidati u l-kandidati potenzjali li jibbenefikaw minn strateġija ta’ qabel l-adeżjoni, skont il-prinċipji ġenerali u t-termini u l-kundizzjonijiet ġenerali għall-parteċipazzjoni ta’ dawk il-pajjiżi fil-programmi tal-Unjoni stabbiliti fil-ftehimiet qafas, id-deċiżjonijiet tal-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni jew ftehimiet simili rispettivi;

(b)

il-pajjiżi msieħba tal-Politika Ewropea tal-Viċinat bil-kundizzjoni li l-metodi leġiżlattivi u amministrattivi rilevanti ta' dawk il-pajjiżi jkunu laħqu livell suffiċjenti ta' approssimazzjoni mal-metodi tal-Unjoni.

Il-pajjiżi msieħba msemmija fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu għandhom jipparteċipaw fil-Programm skont id-dispożizzjonijiet li għandhom jiġu determinati ma’ dawk il-pajjiżi wara t-twaqqif ta’ ftehimiet qafas li jikkonċernaw il-parteċipazzjoni tagħhom fil-programmi tal-Unjoni.

Artikolu 4

Kontribut għall-attivitajiet taħt il-Programm

Esperti esterni jistgħu jkunu mistiedna jagħtu kontribut għal attivitajiet magħżula organizzati taħt il-Programm kull fejn dan ikun essenzjali għall-kisba tal-objettivi msemmija fl-Artikoli 5 u 6. Dawn l-esperti għandhom jingħażlu mill-Kummissjoni, flimkien mal-pajjiżi parteċipanti, abbażi tal-ħiliet, l-esperjenza u l-għarfien tagħhom li huma rilevanti għall-attivitajiet speċifiċi.

Artikolu 5

Għan ġenerali u objettivi speċifiċi

1.   L-għan ġenerali tal-Programm għandu jkun li jappoġġa l-funzjonament u l-modernizzazzjoni tal-unjoni doganali sabiex is-suq intern jissaħħaħ permezz ta' kooperazzjoni bejn il-pajjiżi parteċipanti, l-awtoritajiet doganali tagħhom u l-uffiċjali tagħhom. L-għan ġenerali għandu jitfittex bl-ilħuq ta' objettivi speċifiċi.

2.   L-objettivi speċifiċi għandhom ikunu sabiex jappoġġaw lill-awtoritajiet tad-dwana jħarsu l-interessi finanzjarji u ekonomiċi tal-Unjoni u tal-Istati Membri, li jinkludi l-ġlieda kontra l-frodi u l-protezzjoni tad-drittijiet ta' proprjetà intellettwali, iżidu s-sikurezza u s-sigurtà, jipproteġu liċ-ċittadini u l-ambjent, itejbu l-kapaċità amministrattiva tal-awtoritajiet doganali, u jsaħħu l-kompetittività tal-impriżi Ewropej.

Dawk l-objettivi speċifiċi għandhom jintlaħqu, b'mod partikolari, permezz ta':

(a)

kompjuterizzazzjoni;

(b)

l-assigurazzjoni ta' approċċi moderni u armonizzati għall-proċeduri u l-kontrolli tad-dwana;

(c)

il-faċilitazzjoni tal-kummerċ leġittimu;

(d)

it-tnaqqis tal-ispejjeż għall-konformità u l-piż amministrattiv; u

(e)

it-titjib tal-funzjonament tal-awtoritajiet tad-dwana.

3.   L-ilħuq tal-objettivi speċifiċi għandu jitkejjel abbażi tal-indikaturi elenkati fl-Anness I. Jekk ikun meħtieġ, dawk l-indikaturi jistgħu jiġu riveduti matul il-kors tal-Programm.

Il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 15 sabiex temenda l-lista tal-indikaturi mogħtija fl-Anness I.

Artikolu 6

Għanijiet operazzjonali

L-għanijiet operazzjonali tal-Programm għandhom ikunu dawn li ġejjin:

(a)

l-appoġġ tat-tħejjija, l-applikazzjoni koerenti u l-implimentazzjoni effettiva tal-liġi u l-politika tal-Unjoni fil-qasam tad-dwana,

(b)

l-iżvilupp, it-titjib, it-tħaddim u l-appoġġ tas-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej għad-dwana,

(c)

l-identifikazzjoni, l-iżvilupp, il-kondiviżjoni u l-applikazzjoni tal-aħjar prattiki tal-ħidma u proċeduri amministrattivi, li b'mod partikolari jsegwu attivitajiet ta' ħolqien ta' punti ta' riferiment,

(d)

it-tisħiħ tal-ħiliet u l-kompetenzi tal-uffiċjali tad-dwana,

(e)

it-titjib tal-kooperazzjoni bejn awtoritajiet tad-dwana u organizzazzjonijiet internazzjonali, pajjiżi terzi, awtoritajiet governattivi oħra, inkluż l-awtoritajiet tal-Unjoni u nazzjonali għas-sorveljanza tas-suq, kif ukoll operaturi ekonomiċi u l-organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw l-operaturi ekonomiċi.

KAPITOLU II

AZZJONIJIET ELIĠIBBLI

Artikolu 7

Azzjonijiet eliġibbli

Il-Programm għandu jipprovdi, taħt il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-programm ta’ ħidma annwali msemmi fl-Artikolu 14, appoġġ finanzjarju għat-tipi ta’ azzjoni li ġejjin:

(a)

azzjonijiet konġunti:

(i)

seminars u workshops;

(ii)

gruppi ta’ proġett, ġeneralment magħmula minn numru limitat ta’ pajjiżi, li jkunu operattivi għal perjodu ta’ żmien limitat li l-għan tagħhom ikun l-ilħuq ta’ objettiv predefinit b’riżultat definit b’mod preċiż li jinkludi l-koordinazzjoni jew ħolqien ta' punti ta' riferiment;

(iii)

żjarat ta' ħidma organizzati mill-pajjiżi parteċipanti jew pajjiż terz biex jippermettu lil uffiċjali jiksbu jew iżidu l-kompetenza jew l-għarfien tagħhom f'materji ta' dwana; għal żjarat ta' ħidma organizzati f'pajjiżi terzi jkunu eliġibbli taħt il-Programm l-ispejjeż tal-ivvjaġġar u s-sussistenza (akkomodazzjoni u gratifika ta' kuljum) biss;

(iv)

azzjonijiet ta' monitoraġġ imwettqa minn gruppi konġunti magħmula minn uffiċjali tal-Kummissjoni u tal-Pajjiżi Parteċipanti għall-analiżi tal-prattiki doganali, l-identifikazzjoni ta’ kwalunkwe diffikultà fl-implimentazzjoni ta’ regoli u, fejn xieraq, sabiex isiru suġġerimenti għall-adattament tar-regoli tal-Unjoni u l-metodi ta’ ħidma;

(v)

gruppi esperti, jiġifieri forom strutturati ta’ kooperazzjoni, ta' natura nonpermanenti jew permanenti, akkomunament ta' ħiliet esperti għat-twettiq ta’ kompiti f’oqsma speċifiċi jew ta’ attivitajiet operattivi, possibbilment bl-appoġġ ta’ servizzi ta’ kollaborazzjoni onlajn, assistenza amministrattiva u faċilitajiet ta’ infrastruttura u tagħmir;

(vi)

azzjonijiet ta’ bini ta’ kapaċitajiet fl-amministrazzjoni doganali u ta’ appoġġ;

(vii)

studji;

(viii)

azzjonijiet ta' komunikazzjoni żviluppati konġuntament;

(ix)

kwalunkwe attività oħra ta’ appoġġ għall-objettivi ġenerali, speċifiċi u operattivi mogħtija fl-Artikoli 5 u 6;

(b)

bini tal-kapaċità fl-IT: żvilupp, manutenzjoni, l-operat u l-kontroll tal-kwalità tal-komponenti tal-Unjoni tas-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej mogħtija fit-Taqsima A tal-Anness II u Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej ġodda stabbiliti skont il-liġi tal-Unjoni.

(c)

żvilupp ta' kompetenzi umani: azzjonijiet ta’ taħriġ komuni għall-appoġġ tal-ħiliet u l-għarfien professjonali meħtieġa relatati mad-dwana.

Artikolu 8

Dispożizzjonijiet speċifiċi ta’ implimentazzjoni għal azzjonijiet konġunti

1.   Il-parteċipazzjoni fl-azzjonijiet konġunti msemmijin fil-punt (a) tal-Artikolu 7(1) għandha tkun fuq bażi volontarja.

2.   Il-pajjiżi parteċipanti għandhom jiżguraw li jiġu nominati uffiċjali bi profil u kwalifiki adegwati sabiex jipparteċipaw fl-azzjonijiet konġunti.

3.   Il-pajjiżi parteċipanti għandhom, meta jkun adatt, jieħdu l-miżuri meħtieġa għall-implimentazzjoni tal-azzjonijiet konġunti, b’mod partikolari billi jqajmu għarfien dwar dawk l-azzjonijiet u billi jiżguraw li jsir użu ottimali tar-riżultati ġġenerati.

Artikolu 9

Dispożizzjonijiet speċifiċi ta' implimentazzjoni għall-bini ta' kapaċitajiet fl-IT

1.   Il-Kummissjoni u l-pajjiżi parteċipanti għandhom jiżguraw li s-Sistemi ta’ Informazzjoni Ewropej imsemmija fit-Taqsima A tal-Anness II jiġu żviluppati, operati u miżmuma b’mod xieraq.

2.   Il-Kummissjoni għandha tikkoordina, b’kooperazzjoni mal-pajjiżi parteċipanti, dawk l-aspetti tat-twaqqif u l-funzjonament tal-komponenti tal-Unjoni, elenkati fit-Taqsima B tal-Anness I, u komponenti mhux tal-Unjoni, deskritti fit-Taqsima C tal-Anness II, tas-Sistemi Ewropej ta' Informazzjoni msemmija fit-Taqsima A tal-Anness II li huma meħtieġa għall-iżgurar tal-operabilità, l-interkonnettività u t-titjib kontinwu tagħhom.

3.   L-Unjoni għandha ġġarrab l-ispiża tal-akkwist, l-iżvilupp, l-istallazzjoni, il-manutenzjoni u l-operat ta’ kuljum tal-komponenti tal-Unjoni. L-ispiża tal-akkwist, l-iżvilupp, l-istallazzjoni, il-manutenzjoni u l-operat ta' kuljum tal-komponenti mhux tal-Unjoni għandhom iġarrbuhom il-pajjiżi parteċipanti.

Artikolu 10

Dispożizzjonijiet speċifiċi ta' implimentazzjoni għall-iżvilupp ta' kompetenzi umani

1.   Il-parteċipazzjoni fl-azzjonijiet ta' taħriġ komuni msemmijin fil-punt (c) tal-Artikolu 7 għandha tkun fuq bażi volontarja.

2.   Il-pajjiżi parteċipanti għandhom, fejn ikun adatt, jintegraw fil-programmi nazzjonali tagħhom ta’ taħriġ, kontenut ta’ taħriġ konġunt, inkluż moduli ta’ tagħlim elettroniku, programmi ta’ taħriġ u standards ta’ taħriġ li jkun hemm qbil dwarhom.

3.   Il-pajjiżi parteċipanti għandhom jiżguraw li l-uffiċjali tagħhom jirċievu t-taħriġ tal-bidu u dak kontinwu meħtieġ sabiex jiksbu ħiliet u għarfien professjonali komuni skont il-programmi ta’ taħriġ.

4.   Il-pajjiżi parteċipanti għandhom jipprovdu t-taħriġ lingwistiku meħtieġ sabiex jaċċertaw li l-uffiċjali jkollhom livell suffiċjenti ta’ kompetenza lingwistika biex jipparteċipaw fil-Programm.

KAPITOLU III

QAFAS FINANZJARJU

Artikolu 11

Qafas finanzjarju

1.   Il-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni tal-Programm għall-perjodu 2014-2012 hu stabbilit għal EUR 522 943 000 fi prezzijiet ta' bħalissa.

L-approprjazzjonijiet annwali għandhom jiġu awtorizzati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill fi ħdan il-limiti tal-qafas finanzjarju pluriennali.

2.   Fil-pakkett finanzjarju għall-Programm għandhom ikunu allokati ammonti indikattivi għall-azzjonijiet eliġibbli elenkati fl-Artikolu 7, fil-limiti tal-persentaġġi mogħtija fl-Anness III għal kull tip ta' azzjoni. Il-Kummissjoni tista' tiżvija mill-allokazzjoni indikattiva tal-fondi stabbilita fl-Anness, iżda ma tistax iżżid is-sehem allokat tal-pakkett finanzjarju b'aktar minn 10 % għal kull tip ta' azzjoni.

Jekk jirriżulta meħtieġ li jinqabeż dak il-limitu, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 15 biex timmodifika l-allokazzjoni indikattiva tal-fondi stabbilita f'dak l-Anness III.

Artikolu 12

Tipi ta' interventi

1.   Il-Kummissjoni għandha timplimenta l-Programm skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

2.   L-appoġġ finanzjarju tal-Unjoni għall-azzjonijiet eliġibbli previsti fl-Artikolu 7 għandu jieħu l-forma ta’:

(a)

għotjiet;

(b)

kuntratti ta’ akkwist pubbliku;

(c)

rimborż ta’ spejjeż magħmula mill-esperti esterni msemmija fl-Artikolu 4.

3.   Ir-rata ta’ kofinanzjament għall-għotjiet għandha tasal sa 100 % tal-ispejjeż eliġibbli fil-każ ta' gratifiki għal kull jum, spejjeż tal-ivvjaġġar u tal-akkomodazzjoni u spejjeż marbuta mal-organizzazzjoni ta’ avvenimenti.

Ir-rata ta' kofinanzjament applikabbli meta l-azzjonijiet ikunu jeħtieġu l-aġġudikament ta' għotjiet għandha tkun stabbilita fil-programmi ta' ħidma annwali.

4.   L-allokazzjoni finanzjarja għall-Programm tista' tkopri wkoll:

(a)

infiq li jappartjeni għal attivitajiet ta' tħejjija, monitoraġġ, kontroll, awditjar u evalwazzjoni li huma meħtieġa għall-ġestjoni tal-Programm u l-kisba tal-objettivi tiegħu, b’mod partikolari studji, laqgħat ta’ esperti, azzjonijiet ta’ informazzjoni u komunikazzjoni, inkluż komunikazzjoni korporattiva tal-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni Ewropea sakemm ikunu relatati mal-objettivi ta’ dan il-Programm;

(b)

spejjeż konnessi man-netwerks tal-IT li jiffukaw fuq l-ipproċessar u l-iskambju ta’ informazzjoni; u

(c)

spejjeż l-oħra kollha ta’ assistenza amministrattiva u teknika magħmula mill-Kummissjoni għall-ġestjoni tal-Programm.

Artikolu 13

Ħarsien tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tieħu miżuri xierqa sabiex tiżgura li, meta jiġu implimentati azzjonijiet iffinanzjati taħt dan ir-Regolament, l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jiġu mħarsa bl-applikazzjoni ta’ miżuri preventivi kontra l-frodi, il-korruzzjoni u kwalunkwe attività illegali oħra b’verifiki effikaċi u, jekk jiġu skoperti irregolaritajiet, bl-irkupru tal-ammonti li jkunu tħallsu indebitament u, fejn xieraq, b’pieni amministrattivi u finanzjarji effikaċi, proporzjonati u dissważivi.

2.   Il-Kummissjoni jew ir-rappreżentanti tagħha u l-Qorti tal-Awdituri għandu jkollhom is-setgħa tal-awditjar, fuq il-bażi ta' dokumenti u fuq il-post, fuq il-benefiċjarji ta' għotjiet, il-kuntratturi u s-subkuntratturi kollha li jkunu rċevew fondi tal-Unjoni taħt dan ir-Regolament.

3.   L-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) jista' jwettaq investigazzjonijiet, fosthom verifiki u spezzjonijiet fil-post, skont id-dispożizzjonijiet u l-proċeduri stabbiliti fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10) u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 (11) bil-għan li jiġi stabbilit jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività irregolari oħra li tolqot l-interessi finanzjarji tal-Unjoni b'rabta ma' ftehim jew deċiżjoni ta' għotja jew kuntratt li jkun ffinanzjat taħt dan ir-Regolament.

KAPITOLU IV

SETGĦAT TA’ IMPLIMENTAZZJONI

Artikolu 14

Programm ta' Ħidma

1.   Sabiex timplimenta l-Programm, il-Kummissjoni għandha tadotta programmi ta’ ħidma annwali permezz ta’ atti ta' implimentazzjoni. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 16(2).

Kull programm ta' ħidma annwali għandu jimplimenta l-objettivi tal-Programm billi jiddetermina dan li ġej:

(a)

l-azzjonijiet skont l-objettivi ġenerali, speċifiċi u operattivi kif mogħtija fl-Artikoli 5 u 6, il-metodu tal-implimentazzjoni inkluż, fejn ikun adatt, l-arranġamenti għall-istabbiliment tal-gruppi esperti msemmijin fil-punt (v) tal-punt (a) tal-Artikolu 7 u r-riżultati mistennija;

(b)

deskrizzjoni dettaljata tat-tqassim tal-baġit għal kull tip ta' azzjoni;

(c)

ir-rata ta' kofinanzjament għall-għotjiet kif imsemmija fl-Artikolu 12(3).

2.   Fit-tħejjija tal-programm ta' ħidma annwali, il-Kummissjoni għandha tieħu kont tal-approċċ komuni fir-rigward tal-politika doganali. Dak l-approċċ għandu jiġi rivedut regolarment u jiġi stabbilit fi sħubija bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri fil-Grupp dwar il-Politika Doganali, magħmul mill-kapijiet tal-amministrazzjonijiet doganali mill-Istati Membri jew ir-rappreżentanti tagħhom u r-rappreżentanti tal-Kummissjoni.

Il-Kummissjoni għandha żżomm lill-Grupp dwar il-Politika Doganali informat b'mod regolari bil-miżuri li għandhom x'jaqsmu mal-implimentazzjoni tal-Programm.

Artikolu 15

Eżerċitar tad-delega

1.   Is-setgħa li tadotta atti ddelegati hija konferita fuq il-Kummissjoni soġġett għall-kondizzjonijiet stabbiliti f'dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa ta' adozzjoni ta' atti ddelegati msemmija fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 5(3) u fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 11(2) għandha tkun ikkonferita fuq il-Kummissjoni għal perijodu li jibda fl-1 ta’ Jannar 2014 u jintemm fil-31 ta’ Diċembru 2020.

3.   Id-delega ta' setgħa msemmija fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 5(3) u fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 11(2) tista' tkun irrevokata fi kwalunkwe mument mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni li tirrevoka għandha ttemm id-delega ta’ setgħa speċifikata f'dik id-deċiżjoni. Din għandha ssir effettiva l-għada tal-pubblikazzjoni f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f’data aktar tard speċifikata fiha. Hija ma għandha taffettwa l-validità tal-ebda att iddelegat li jkun diġà fis-seħħ.

4.   Hekk kif tadotta att iddelegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifika simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwaru.

5.   Att iddelegat adottat f'konformità mat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 5(3) u mat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 11(2) għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tiġi espressa l-ebda oġġezzjoni mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill fi żmien xahrejn min-notifika ta' dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel jiskadi dak il-perjodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn li huma informaw lill-Kummissjoni li mhumiex ser joġġezzjonaw. Dak il-perjodu għandu jiġi estiż b'xahrejn fuq inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 16

Proċedura ta' Kumitat

1.   Il-Kummissjoni għandha tkun assistita minn kumitat. Dak il-kumitat għandu jkun kumitat skont it-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

KAPITOLU V

MONITORAĠĠ U EVALWAZZJONI

Artikolu 17

Monitoraġġ tal-azzjonijiet taħt il-Programm

1.   F'kooperazzjoni mal-pajjiżi parteċipanti, il-Kummissjoni għandha twettaq monitoraġġ tal-implimentazzjoni tal-Programm u tal-azzjonijiet taħtu abbażi tal-indikaturi msemmijin fl-AnnessI.

2.   Il-Kummissjoni għandha tagħmel pubbliku l-eżitu tal-monitoraġġ.

3.   Ir-riżultati tal-monitoraġġ għandhom jintużaw għall-evalwazzjoni tal-Programm skont l-Artikolu 18.

Artikolu 18

Evalwazzjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tippreżenta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill rapporti ta' evalwazzjoni ta' nofs it-terminu u finali tal-Programm, fir-rigward tal-materji msemmija fil-paragrafi 2 u 3. Ir-riżultati ta' dawk l-evalwazzjonijiet, inkluż l-identifikazzjoni ta' nuqqasijiet maġġuri li jiġu identifikati, għandhom jiġu integrati fid-deċiżjonijiet dwar tiġdid, modifika jew sospensjoni possibbli tal-Programm għal perjodi sussegwenti. Dawk l-evalwazzjonijiet għandhom jitwettqu minn evalwatur indipendenti estern.

2.   Il-Kummissjoni għandha, sat-30 ta' Ġunju 2018 tfassal rapport ta’ evalwazzjoni ta’ nofs it-terminu dwar l-ilħuq tal-objettivi tal-azzjonijiet taħt il-Programm, l-effiċjenza tal-użu tar-riżorsi u l-valur miżjud tal-Programm fil-livell Ewropew. Dak ir-rapport għandu, barra minn hekk, jindirizza s-simplifikazzjoni u r-rilevanza kontinwa tal-objettivi, kif ukoll il-kontribut tal-Programm għall-prijoritajiet tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv.

3.   Il-Kummissjoni għandha, sal-31 ta' Diċembru 2021, tfassal rapport ta’ evalwazzjoni finali dwar il-materji msemmija fil-paragrafu 2, u dwar l-impatt fuq perjodu twil u s-sostenibbiltà tal-effetti tal-programm.

4.   Fuq talba tal-Kummissjoni, il-pajjiżi parteċipanti għandhom jipprovdulha, id-dejta u l-informazzjoni kollha rilevanti bl-għan li jikkontribwixxu għar-rapporti ta’ evalwazzjoni ta’ nofs it-terminu u finali tagħha.

KAPITOLU VI

DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

Artikolu 19

Tħassir

Id-Deċiżjoni Nru 624/2007/KE hi b’dan imħassra b’effett mill-1 ta' Jannar 2014.

Madankollu, l-obbligi finanzjarji relatati ma’ azzjonijiet li jittieħdu taħt dik id-Deċiżjoni għandhom jibqgħu jiġu rregolati minnha sakemm jitlestew.

Artikolu 20

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fit-tielet jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Għandu japplika mill-1 ta' Jannar 2014.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Strasburgu, il-11 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. LEŠKEVIČIUS


(1)  Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew tal-17 ta' Novembru 2013 (għadha mhijiex ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali).

(2)  Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013 ta' 2 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2014-2020 (Ara paġna 884 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(3)  ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1.

(4)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal- Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(5)  Regolament ta’ Delega tal-Kummissjoni (UE) Nru 1268/2012 tad-29 ta’ Ottubru 2012 dwar ir-regoli tal-applikazzjoni tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni (ĠU L 362, 31.12.2012, p. 1).

(6)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta' kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju tal-Kummissjoni tas-setgħat ta' implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(7)  Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta’ Ottubru, 1995 dwar il-protezzjoni ta’ individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data personali u dwar il-moviment liberu ta’ dik id-data (ĠU L 281, 23.11.1995, p. 31).

(8)  Regolament (UE) Nru 45/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Diċembru 2000 dwar il-protezzjoni ta' individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali mill-istituzzjonijiet u l-korpi tal-UE u dwar il-movement liberu ta' dak id-data (ĠU L 8, 12.1.2001, p. 1).

(9)  Deċiżjoni Nru 624/2007/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Mejju 2007 li tistabbilixxi programm ta' azzjoni għad-dwana fil-Komunità (Dwana 2013) (ĠU L 154, 14.6.2007, p. 25).

(10)  Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal- 11 ta’ Settembru 2013 dwar investigazzjonijiet immexxija mill-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) u li jħassar ir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) Nru 1073/1999 u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1074/1999 (ĠU L 248, 18.9.2013, p. 1).

(11)  Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 tal-11 ta' Novembru 1996 dwar il-verifiki u l-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea kontra l-frodi u irregolaritajiet oħra (ĠU L 292, 15.11.1996, p. 2).


ANNESS I

Indikaturi

Il-kisba tal-objettivi speċifiċi msemmijin fl-Artikolu 5(2) għandhom jitkejlu abbażi tal-indikaturi li ġejjin:

(a)

ir-reazzjonijiet mill-parteċipanti f'azzjonijiet taħt il-Programm u minn min juża l-indiċi tal-Programm li ser jindikaw l-impressjoni tal-partijiet involuti fil-programm fir-rigward tal-impatt tal-azzjonijiet taħt il-Programm, fost oħrajn f'termini ta':

(i)

l-impatt tal-azzjonijiet taħt il-Programm fuq l-użu ta' netwerks,

(ii)

l-impatt tal-azzjonijiet taħt il-Programm fuq il-kooperazzjoni;

(b)

in-numru ta' linji gwida u rakkomandazzjonijiet maħruġa wara attivitajiet taħt il-Programm rigward approċċi moderni u armonizzati għall-proċeduri tad-dwana;

(c)

In-Netwerk ta' Komunikazzjoni Komuni għall-Indikatur tas-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej, li ser ikejjel id-disponibbiltà tan-netwerk komuni li hi essenzjali għat-tħaddim tas-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej relatati mad-dwana. In-netwerk għandu jkun disponibbli għal 98 % taż-żmien;

(d)

l-Indiċi tal-Applikazzjoni u l-Implimentazzjoni tal-Liġi u l-Politika tal-Unjoni, li ser tkejjel il-progress fit-tħejjija, l-applikazzjoni u l-implimentazzjoni tal-liġi u l-politika tal-Unjoni fil-qasam tad-dwana abbażi, fost oħrajn, ta':

(i)

in-numru ta' azzjonijiet taħt il-Programm organizzati f'dan il-qasam, b'mod partikolari b'rabta mal-protezzjoni tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, il-kwistjonijiet tas-sikurezza u s-sigurtà, il-ġlieda kontra l-frodi u s-sigurtà fil-katina tal-provvista;

(ii)

in-numru ta' rakkomandazzjonijiet maħruġa wara dawn l-azzjonijiet;

(e)

l-Indikatur tad-Disponibbiltà tas-Sistemi ta' Informazzjoni Ewropej, li ser ikejjel id-disponibbiltà tal-komponenti tal-Unjoni fl-applikazzjonijiet tal-IT Doganali. Dawn għandhom ikunu disponibbli għal 97 % taż-żmien waqt ħinijiet tax-xogħol u 95 % taż-żmien fil-ħinijiet l-oħra;

(f)

l-Indiċi tal-Aħjar Prattiki u l-Linji Gwida, li ser ikejlu l-evoluzzjoni fl-identifikazzjoni, l-iżvilupp, il-kondiviżjoni u l-applikazzjoni tal-aħjar prattiki ta' ħidma u proċeduri amministrattivi abbażi, fost oħrajn, ta':

(i)

in-numru ta' azzjonijiet taħt il-Programm organizzati f'dan il-qasam;

(ii)

in-numru ta' linji gwida u tal-aħjar prattiki li jkunu kondiviżi;

(g)

l-Indiċi tat-Tagħlim, li ser ikejjel il-progress li jirriżulta mill-azzjonijiet taħt il-Programm li għandhom l-għan isaħħu l-ħiliet u l-kompetenzi tal-uffiċjali tad-dwana, fost oħrajn, abbażi ta':

(i)

in-numru ta' uffiċjali mħarrġa bl-użu ta' materjal tat-taħriġ komuni tal-Unjoni,

(ii)

in-numru ta' drabi li tniżżlu moduli tat-Tagħlim elettroniku tal-Programm;

(h)

l-Indikatur tal-Kooperazzjoni ma' partijiet terzi, li ser jistabbilixxi kif il-programm jappoġġa l-awtoritajiet li mhumiex l-awtoritajiet doganali tal-Istati Membri billi jkejjel in-numru ta' azzjonijiet taħt il-Programm li jappoġġaw dak l-objettiv.


ANNESS II

Sistemi ta’ Informazzjoni Ewropej u l-komponenti tagħhom tal-Unjoni u dawk li mhumiex tal-Unjoni

A.

Is-Sistemi ta’ Informazzjoni Ewropej huma dawn li ġejjin:

(1)

in-netwerk ta’ komunikazzjonijiet komuni/l-interface tas-sistemi komuni (CCN/CSI – CCN2), CCN mail3, is-CSI bridge, l-http bridge, CCN LDAP u l-għodod relatati, il-portal tal-web CCN, il-monitoraġġ CCN;

(2)

sistemi ta’ appoġġ, b’mod partikolari l-għodda tal-konfigurazzjoni tal-applikazzjoni għal CCN, l-għodda għar-rapportar ta’ attivitajiet (ART2), il-ġestjoni elettronika Taxud ta’ proġett onlajn (TEMPO), l-għodda ta’ ġestjoni tas-servizzi (SMT), is-sistema ta’ ġestjoni tal-utenti (UM), is-sistema BPM, id-dashboard tad-disponibbilità u l-AvDB, il-portal tal-ġestjoni tas-servizzi tal-IT, il-ġestjoni tal-aċċess għad-direttorju u tal-utenti;

(3)

L-Ispazju ta' informazzjoni u komunikazzjoni tal-programm (PICS);

(4)

is-sistemi tal-moviment doganali, b’mod partikolari s-Sistema (Ġdida) ta’ Tranżitu Kompjuterizzata ((N)CTS), NCTS TIR għar-Russja, is-Sistema ta’ Kontroll tal-Esportazzjoni (ECS) u s-Sistema ta’ Kontroll tal-Importazzjoni (ICS). Dawn is-sistemi huma appoġġati mill-applikazzjonijiet/komponenti li ġejjin: is-sistema għall-iskambju ta’ dejta ma’ pajjiżi terzi (SPEED bridge), is-SPEED Edifact Converter Node (SPEED-ECN), Standard SPEED Test Application (SSTA), Standard Transit Test Application (STTA), Transit Test Application (TTA), is-Central Services/Reference Data (CSRD2) u is-Central Services/Management Information System (CS/MIS);

(5)

il-Community Risk Management System (CRMS) li tkopri r-Risk Information Forms (RIF) u d-dominji funzjonali CPCA dwar il-Profili Komuni;

(6)

is-Sistema tal-Operaturi Ekonomiċi (EOS) li tkopri r-Reġistrazzjoni u l-Identifikazzjoni tal-Operaturi Ekonomiċi (EORI), l-Operaturi Ekonomiċi Awtorizzati (AEO), is-Servizzi Regolari tat-Trasport Marittimu (RSS) u r-rikonoxximent reċiproku mad-dominji funzjonali tal-pajjiżi msieħba. Is-Servizz Ġeneriku tal-Web huwa komponent ta’ appoġġ għal din is-sistema;

(7)

is-sistema tariffarja (TARIC3) li hija sistema ta’ dejta ta’ referenza għal applikazzjonijiet oħra bħas-sistema tal-ġestjoni tal-kwoti (QUOTA2), is-sistema ta’ ġestjoni u monitoraġġ tas-sorveljanza (SURV2), is-sistema tal-European Binding Tariff Information (EBTI3), l-Inventarju Doganali Ewropew tas-Sustanzi Kimiċi (ECICS2). L-applikazzjonijiet tan-Nomenklatura Magħquda (CN) u tas-sospensjonijiet (Suspensions) qegħdin jiġġestixxu informazzjoni legali b’konnessjoni diretta mas-sistema tariffarja;

(8)

l-applikazzjonijiet għal finijiet ta’ kontroll, b’mod partikolari s-Sistema ta’ Ġestjoni tal-Kampjuni (SMS) u s-Sistema ta' Informazzjoni għall-Proċeduri ta' Pproċessar (ISPP);

(9)

is-Sistema kontra l-Falsifikazzjoni u kontra l-Piraterija (COPIS);

(10)

is-Sistema ta’ Disseminazzjoni tad-Dejta (DDS2) li tiġġestixxi l-informazzjoni kollha li hija aċċessibbli għall-pubbliku permezz tal-Internet;

(11)

is-Sistema ta' Informazzjoni għal Kontra l-Frodi (AFIS); u

(12)

kwalunkwe sistemi oħra inklużi fil-pjan strateġiku pluriennali previst fl-Artikolu 8(2) tad-Deċiżjoni Nru 70/2008/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1), u s-suċċessuri ta' dak il-pjan.

B.

Il-komponenti tal-Unjoni tas-Sistemi ta’ Informazzjoni Ewropej huma:

(1)

riżorsi tal-IT bħall-hardware, is-software u l-konnessjonijiet tan-netwerk tas-sistemi inkluża l-infrastruttura tad-dejta assoċjata;

(2)

is-servizzi tal-IT meħtieġa sabiex jappoġġaw l-iżvilupp, iż-żamma, it-titjib u l-operat tas-sistemi; u

(3)

kwalunkwe element ieħor li, għal raġunijiet ta’ effiċjenza, sigurtà u razzjonalizzazzjoni, huma identifikati mill-Kummissjoni bħala komuni għall-pajjiżi parteċipanti.

C.

Il-komponenti mhux tal-Unjoni tas-Sistemi ta’ Informazzjoni Ewropej huma dawk il-komponenti kollha li mhumiex identifikati bħala komponenti tal-Unjoni fit-Taqsima B.

(1)  Deċiżjoni Nru 70/2008/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal- 15 ta’ Jannar 2008 dwar ambjent mingħajr karti għad-dwana u l-kummerċ (ĠU L 23, 26.1.2008, p. 21).


ANNESS III

Allokazzjoni indikattiva tal-fondi

L-allokazzjoni idikattiva tal-fondi għal azzjonijiet eliġibbli elenkati fl-Artikolu 7 hija kif ġej:

Tipi ta' azzjoni

Sehem mill-pakkett finanzjarju

(f'%)

Azzjonijiet konġunti

massimu ta' 20 %

Bini ta' kapaċità fl-IT

tal-anqas 75 %

Bini tal-kompetenza umana

massimu ta' 5 %


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/221


REGOLAMENT (UE) Nru 1295/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tal-11 ta' Diċembru 2013

li jistabbilixxi l-Programm Ewropa Kreattiva (2014 sa 2020) u li jirrevoka d-Deċiżjonijiet Nru 1718/2006/KE, Nru 1855/2006/KE u Nru 1041/2009/KE

(Test b’relevanza għaż-ŻEE)

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 166(4), l-ewwel inċiż tal-Artikolu 167(5) u l-Artikolu 173(3) tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara t-trażmissjoni tal-abbozz ta' att leġiżlattiv lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (2),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja (3),

Billi:

(1)

It-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) għandu l-għan li jġib unjoni eqreb fost il-popli tal-Ewropa u jikkonferixxi lill-Unjoni l-kompitu, fost l-oħrajn, li tikkontribwixxi għall-iżvilupp tal-kulturi tal-Istati Membri, filwaqt li tirrispetta d-diversità nazzjonali u reġjonali tagħhom u fl-istess ħin tiżgura li jeżistu l-kundizzjonijiet meħtieġa għall-kompetittività tal-industrija tal-Unjoni. F'dak ir-rigward, l-Unjoni, fejn meħtieġ, tappoġġja u tissupplimenta l-azzjonijiet tal-Istati Membri li jkollhom il-għan li jirrispettaw id-diversità kulturali u lingwistika, skont l-Artikolu 167 TFUE u l-Konvenzjoni tal-Unesco tal-2005 dwar il-Protezzjoni u l-Promozzjoni tad-Diversità tal-Espressjonijiet Kulturali (il-"Konvenzjoni tal-Unesco tal-2005"), biex isaħħu l-kompetittività tas-setturi kulturali u kreattivi u biex jiffaċilitaw l-adattament għat-tibdil industrijali.

(2)

L-appoġġ tal-Unjoni għas-setturi kulturali u kreattivi huwa bbażat primarjament fuq l-esperjenza miksuba mill-programmi tal-Unjoni spjegati f': Id-Deċiżjoni Nru 1718/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) (il-"programm MEDIA"), id-Deċiżjoni Nru 1855/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) (il-"programm Kultura"), u d-Deċiżjoni Nru 1041/2009/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) (il-"programm MEDIA Mundus"). Id-Deċiżjoni Nru 1622/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7) (l-"azzjoni Kapitali Ewropea tal-Kultura") u d-Deċiżjoni Nru 1194/2011/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8) jikkontribwixxu wkoll għall-appoġġ mill-Unjoni għas-setturi kulturali u kreattivi.

(3)

Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar aġenda Ewropea għal kultura f'dinja li qed tiġi gglobalizzata, approvata mill-Kunsill f'riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Novembru 2007 (9) u mill-Parlament Ewropew fir-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' April 2008 (10), tistabbilixxi l-objettivi għall-attivitajiet tal-ġejjieni tal-Unjoni għas-setturi kulturali u kreattivi. Din għandha l-għan li tippromwovi d-diversità kulturali u d-djalogu interkulturali, il-kultura bħala katalist għall-kreattività fil-qafas għat-tkabbir u l-impjiegi u l-kultura bħala element vitali fir-relazzjonijiet internazzjonali tal-Unjoni.

(4)

Fir-rigward tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u b'mod partikolari l-Artikoli 11, 21 u 22 tagħha, is-setturi kulturali u kreattivi jagħtu kontribuzzjoni importanti għall-ġlieda kontra l-forom kollha ta' diskriminazzjoni inklużi r-razziżmu u l-ksenofobija, u huma pjattaforma importanti għal-libertà tal-espressjoni u għall-promozzjoni tar-rispett għad-diversità kulturali u lingwistika.

(5)

Il-Konvenzjoni tal-Unesco tal-2005, li daħlet fis-seħħ fit-18 ta' Marzu 2007, u li l-Unjoni tagħmel parti minnha, tissottolinja li l-attivitajiet, l-oġġetti u s-servizzi kulturali għandhom kemm natura ekonomika kif ukoll kulturali, peress li jittrasmettu identitajiet, valuri u tifsiriet, u m'għandhomx, għalhekk, jitqiesu li għandhom biss valur kummerċjali. Dik il-konvenzjoni għandha l-għan li ssaħħaħ il-kooperazzjoni internazzjonali, inkluż il-ftehimiet internazzjonali ta' koproduzzjoni u kodistribuzzjoni, u s-solidarjetà sabiex tiffavorixxi l-espressjoni kulturali tal-pajjiżi u l-individwi kollha. Hija tiddikjara wkoll li għandha tingħata l-attenzjoni dovuta liċ-ċirkostanzi u l-ħtiġijiet speċjali ta' diversi gruppi soċjali, inklużi persuni li jagħmlu parti minn minoranzi. Għalhekk programm ta' appoġġ għas-setturi kulturali u kreattivi għandu jrawwem id-diversità kulturali fil-livell internazzjonali f'konformità ma' dik il-Konvenzjoni.

(6)

Il-promozzjoni tal-wirt kulturali tanġibbli u intanġibbli, fid-dawl, inter alia, tal-Konvenzjoni tal-Unesco tal-2003 għas-Salvagwardja tal-Wirt Kulturali Intanġibbli u l-Konvenzjoni tal-Unesco tal-1972 Rigward il-Protezzjoni tal-Wirt Kulturali u Nturali Dinji, għandha wkoll tikkontribwixxi għat-tisħiħ tal-valur tas-siti relevanti, filwaqt li tagħti lill-popli sens ta' sjieda, tal-valur kulturali u storiku ta' tali siti.

(7)

Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni ntitolata "Ewropa 2020 - Strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv"(l-"Istrateġija Ewropa 2020") tiddefinixxi strateġija li għandha l-għan li tbiddel l-Unjoni f'ekonomija intelliġenti, sostenibbli u inklussiva li tagħti livelli għoljin ta' impjieg, produttività u koeżjoni soċjali. F'dik il-komunikazzjoni, il-Kummissjoni nnotat li l-Unjoni teħtieġ tipprovdi kundizzjonijiet qafas aktar attraenti għall-innovazzjoni u l-kreattività.F'dak ir-rigward, is-setturi kulturali u kreattivi huma għajn ta' ideat innovattivi li jistgħu jinbidlu fi prodotti u servizzi li joħolqu t-tkabbir u l-impjiegi u jgħinu biex jiġu indirizzati t-tibdiliet tas-soċjetà. Barra minn hekk, l-eċċellenza u l-kompetittività f'dawk is-setturi huma primarjament riżultat tal-isforzi li jsiru min-naħa tal-artisti, dawk li jikkreaw u l-professjonisti, li jeħtieġ li jiġu promossi. Għal dak il-għan, l-aċċess għall-finanzi għas-setturi kulturali u kreattivi għandu jittejjeb.

(8)

Fil-konklużjonijiet tiegħu dwar is-servizzi ta' informazzjoni dwar il-mobilità għall-artisti u l-professjonisti tal-kultura (11) l-Kunsill ikkonferma l-importanza tal-mobilità tal-artisti u l-professjonisti tal-kultura għall-Unjoni u għall-kisba tal-objettivi tagħha fl-Istrateġija Ewropa 2020, u talab lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni, fl-isferi ta' kompetenza rispettivi tagħhom u b'kunsiderazzjoni kif mistħoqq għall-prinċipju tas-sussidjarjetà, biex jiffaċilitaw l-għoti ta' informazzjoni komprensiva u eżatta lill-artisti u l-professjonisti tal-kultura li qed ifittxu li jkunu mobbli ġewwa l-Unjoni.

(9)

Sabiex isir kontribut għat-tisħiħ ta' żona kulturali kondiviża, huwa importanti li jiġu promossi l-mobbiltà transnazzjonali tal-atturi kulturali u kreattivi u ċ-ċirkolazzjoni transnazzjonali ta' xogħlijiet kulturali u kreattivi, inklużi xogħlijiet u prodotti awdjoviżivi, biex b'hekk jiġu promossi l-iskambji kulturali u d-djalogu interkulturali.

(10)

Il-programmi MEDIA, Kultura u MEDIA Mundus kienu s-suġġett ta' monitoraġġ regolari u evalwazzjonijiet esterni, u ġew organizzati konsultazzjonijiet pubbliċi dwar il-ġejjieni tagħhom, u minn dawn jirriżulta li dawk il-programmi għandhom rwol verament importanti fil-protezzjoni u l-promozzjoni tad-diversità kulturali u lingwistika tal-Ewropa u li huma rilevanti g all- tiîjiet tas-setturi kulturali u kreattivi. Jidher ukoll minn dawk l-attivitajiet ta' monitoraġġ, evalwazzjoni u konsultazzjoni, kif ukoll minn studji indipendenti differenti, b'mod partikolari l-istudju dwar id-dimensjoni intraprenditorjali tal-industriji kulturali u kreattivi, li s-setturi kulturali u kreattivi qed jaffaċċjaw sfidi komuni, jiġifieri t-tibdil rapidu kkawżat mill-bidla diġitali u l-globalizzazzjoni, il-frammentazzjoni tas-suq relatat mad-diversità lingwistika, diffikultajiet ta' aċċess għall-finanzi, proċeduri amministrattivi kumplessi u nuqqas ta' dejta paragunabbli, li kollha jeħtieġu azzjoni fil-livell tal-Unjoni.

(11)

Is-setturi kulturali u kreattivi Ewropej huma diversifikati b'mod inerenti f'termini nazzjonali u lingwistiċi, ħaġa li tirriżulta f'xenarju kulturali li hu kulturalment għani u indipendenti ħafna, li jagħti vuċi lit-tradizzjonijiet kulturali differenti tal-wirt tal-Ewropa. Madankollu, tali diversifikazzjoni tagħti lok ukoll għal serje ta' ostakli li jimpedixxu ċ- ċirkolazzjoni transnazzjonali bla xkiel ta' xogħlijiet kulturali u kreattivi u jxekklu l-mobilità tal-parteċipanti kulturali u kreattivi ġewwa u barra l-Unjoni Ewropea, li jistgħu jwasslu għal żbilanċi ġeografiċi u, sussegwentement, għal għażla limitata għall-konsumatur.

(12)

Minħabba l-fatt li s-setturi kulturali u kreattivi Ewropej huma karatterizzati mid-diversità lingwistika li f'xi setturi twassal għall-frammentazzjoni f'termini lingwistiċi, is-sottotitolar, id-dubbing u d-deskrizzjoni awdjo huma essenzjali għaċ-ċirkolazzjoni ta' xogħlijiet kulturali u kreattivi, inklużi xogħlijiet awdjoviżivi.

(13)

Il-bidla diġitali qed ikollha impatt massiv fuq kif il-prodotti u s-servizzi kulturali u kreattivi jsiru, jiġu disseminati, aċċessati, ikkunsmati u msarrfa monetizzati. Filwaqt li l-ħtieġa li jinstab bilanċ ġdid bejn l-aċċessibilità dejjem akbar ta' xogħlijiet kulturali u kreattivi, rimunerazzjoni ġusta tal-artisti u dawk li jikkreaw u t-tfaċċar ta' mudelli ġodda ta' negozju hija rikonoxxuta, il-bidliet li jirriżultaw mill-bidla diġitali joffru opportunitajiet wiesgħa għas-setturi kulturali u kreattivi Ewropej u għas-soċjetà Ewropea b'mod ġenerali. Spejjeż aktar baxxi għad-distribuzzjoni, kanali ġodda ta' distribuzzjoni, il-potenzjal għal udjenzi ġodda u għal udjenzi akbar, u opportunitajiet ġodda għal prodotti speċjalizzati jistgħu jiffaċilitaw l-aċċess u jżidu ċ-ċirkolazzjoni ta' xogħlijiet kulturali u kreattivi fid-dinja. Sabiex jużaw dawk l-opportunitajiet b'mod sħiħ u jadattaw għall-kuntest tal-bidla diġitali u l-globalizzazzjoni, is-setturi kulturali u kreattivi jeħtieġu jiżviluppaw ħiliet ġodda u jeħtieġu aċċess akbar għall-finanzi sabiex itejbu t-tagħmir, jiżviluppaw metodi ġodda ta' produzzjoni u distribuzzjoni u jadattaw il-mudelli tan-negozju tagħhom.

(14)

Il-prattiki attwali ta' distribuzzjoni huma fil-bażi tas-sistema ta' finanzjament taċ-ċinema. Madankollu, qed tinħass dejjem aktar il-ħtieġa li jiġi promoss il-ħolqien ta' offerti legali onlajn attraenti u li titħeġġeġ l-innovazzjoni. Għaldaqstant, huwa essenzjali li jiġu promossi modalitajiet ġodda ta' distribuzzjoni biex ikunu jistgħu jinħolqu mudelli ġodda tan-negozju.

(15)

Id-diġitalizzazzjoni tat-teatri taċ-ċinema hija kwistjoni li ilha għaddejja għal ħafna operaturi żgħar taċ-ċinema, b'mod partikolari operaturi ta' teatri taċ-ċinema bi skrin wieħed, minħabba l-ispejjeż għolja tat-tagħmir diġitali. Filwaqt li l-Istati Membri għandhom il-kompetenza primarja għall-kultura u għandhom għalhekk ikomplu jindirizzaw dik il-kwistjoni fil-livell nazzjonali, reġjonali u lokali, kif xieraq, hemm il-potenzjal għall-finanzjament mill-programmi u l-fondi tal-Unjoni, b'mod partikolari dawk immirati għall-iżvilupp lokali u reġjonali.

(16)

L-iżvilupp tal-udjenza, b'mod speċjali fir-rigward taż-żgħażagħ, jeħtieġ impenn speċifiku min-naħa tal-Unjoni, biex tiġi appoġġjata, b'mod partikolari, l-alfabetizzazzjoni fil-qasam tal-midja u tal-films.

(17)

Waħda mill-akbar sfidi għas-setturi kulturali u kreattivi, speċjalment għall-impriżi mikro, żgħar u medji ("SMEs") u l-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u medji, inklużi organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ u organizzazzjonijiet mhux governattivi, hija d-diffikultà li huma jiffaċċjaw biex jaċċessaw il-fondi li jeħtieġu biex jiffinanzjaw l-attivitajiet tagħhom, biex jikbru, biex iżommu u biex iżidu l-kompetittività tagħhom jew jinternazzjonalizzaw l-attivitajiet tagħhom. Filwaqt li dik hija sfida komuni għall-SMEs b'mod ġenerali, is-sitwazzjoni hija ferm aktar diffiċli fis-setturi kulturali u kreattivi minħabba n-natura intanġibbli ta' ħafna mill-assi tagħhom, il-profil tal-prototip tal-attivitajiet tagħhom, u l-ħtieġa intrinsika tagħhom li jieħdu r-riskji u jesperimentaw bil-għan li jinnovaw. Tali teħid ta' riskji jeħtieġ li jeħtieġ li jiġu mifhuma u appoġġjati wkoll mis-settur finanzjarju.

(18)

Bħala proġett pilota, l-Alleanza tal-Industriji Kreattivi Ewropej hija inizjattiva transettorjali li primarjament issostni l-industriji kreattivi fil-livell ta' politika. L-għan tagħha huwa li tiġbor fondi addizzjonali għall-industriji kreattivi u li tistimola d-domanda għas-servizzi tal-industriji kreattivi minn industriji u setturi oħra. Se jiġu ttestjati għodod ġodda biex isostnu aħjar l-innovazzjoni fl-industriji kreattivi u se jiġu msaħħa biex jikkontribwixxu għal pjattaforma ta' tagħlim dwar il-politiki li tkun komposta mill- partijiet interessati Ewropej, nazzjonali u reġjonali.

(19)

Jekk jinġabru flimkien il-programmi MEDIA, Kultura u MEDIA Mundus attwali għas-setturi kulturali u kreattivi fi programm komprensiv uniku (il-"Programm") dan ikun jappoġġja b'mod aktar effettiv lill-SMEs u lill-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u ta' daqs medju fl-isforzi tagħhom biex jieħdu vantaġġ mill-opportunitajiet offruti mill- bidla diġitali u l-globalizzazzjoni u jkun jgħinhom jindirizzaw il-kwistjonijiet li fil-preżent qed iwasslu għall-frammentazzjoni tas-suq. Sabiex ikun effettiv, il-Programm għandu jikkunsidra n-natura tas-setturi differenti, il-gruppi differenti fil-mira tagħhom u l-ħtiġijiet partikolari tagħhom permezz ta' approċċi mfassla apposta fi ħdan żewġ sottoprogrammi indipendenti u taqsima transettorjali. B'mod partikolari, huwa importanti li jiġu żgurati s-sinerġiji fil-livell tal-implimentazzjoni bejn il-Programm u l-istrateġiji nazzjonali u reġjonali għall-ispeċjalizzazzjoni intelliġenti. Għal dak il-għan, il-Programm għandu jistabbilixxi struttura koerenti ta' appoġġ għas-setturi kulturali u kreattivi differenti, li tkun tikkonsisti f'sistema ta' għotjiet ikkomplementata bi strument finanzjarju.

(20)

Il-Programm għandu jqis in-natura doppja tal-kultura u l-attivitajiet kulturali filwaqt li jirrikonoxxi minn naħa waħda, il-valur intrinsiku u artistiku tal-kultura u, min-naħa l-oħra, il-valur ekonomiku ta' dawk is-setturi, inkluż il-kontribut soċjetali usa' tagħhom għall-kreattività, l-innovazzjoni u l-inklużjoni soċjali.

(21)

Fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-Programm, għandhom jiġu kkunsidrati l-valur intrinsiku tal-kultura u n-natura speċifika tas-setturi kulturali u kreattivi, inkluż l-importanza ta' organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ u l-proġetti taħt Sottoprogramm Kultura.

(22)

Strument finanzjarju awtonomu, il-Faċilità ta' Garanzija tas-Setturi Kulturali u Kreattivi (il-"Faċilità ta' Garanzija"), għandu jippermetti t-tkabbir tas-setturi kulturali u kreattivi ġenerali, u b'mod partikolari għandu jagħti spinta suffiċjenti għal azzjonijiet u opportunitajiet ġodda. Intermedjarji finanazjarji magħżula għandhom jaġixxu favur proġetti kulturali u kreattivi biex jiġi żgurat li l-portafoll tas-self ikun wieħed ibbilanċjat f'dawk li huma kopertura ġeografika u rappreżentanza tas-setturi. Barra minn hekk, l-organizzazzjonijiet pubbliċi u privati għandhom rwol importanti, f'dak il-kuntest, sabiex jintlaħaq approċċ wiesa' taħt il-Faċilità ta' Garanzija.

(23)

Għandu wkoll jingħata finanzjament għall-azzjoni tal-Kapitali Ewropej tal-Kultura u għall-amministrazzjoni tal-azzjoni taċ-Ċertifikat tal-Patrimonju Ewropew, minħabba li dawn jikkontribwixxu għas-sensazzjoni ta' appartenenza għal żona kulturali komuni, għall-istimulazzjoni tad-djalogu interkulturali u l-fehim reċiproku u għat-tisħiħ tal-valur tal-wirt kulturali.

(24)

Flimkien mal-Istati Membri, u l-pajjiżi u t-territorji extra-Ewropej li huma eliġibbli biex jipparteċipaw fil-Programm, skont l-Artikolu 58 tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2001/822/KE (12), il-Programm għandu jkun miftuħ ukoll, soġġett għal ċerti kundizzjonijiet, għall-parteċipazzjoni tal-pajjiżi tal-Assoċjazzjoni Ewropewa tal-Kummerċ Ħieles ("EFTA") li huma partijiet għall-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea ("ŻEE") u tal-Konfederazzjoni Svizzera. Il-pajjiżi aderenti, il-pajjiżi kandidati u l-kandidati potenzjali li jibbenefikaw minn strateġija ta' preadeżjoni kif ukoll pajjiżi koperti mill-Politika ta' Viċinat u Sħubija, għandhom ikunu jistgħu jipparteċipaw ukoll fil-Programm, ħlief fir-rigward tal-Faċilità ta' Garanzija.

(25)

Il-Programm għandu jkun miftuħ ukoll għal azzjonijiet ta' kooperazzjoni bilaterali jew multilaterali ma' pajjiżi terzi abbażi ta' approprjazzjonijiet supplimentari li għandhom jiġu definiti u arranġamenti speċifiċi li għandu jsir qbil dwarhom, mal-partijiet ikkonċernati.

(26)

Għandha titrawwem kooperazzjoni fl-oqsma kulturali u awdjoviżivi bejn il-Programm u l-organizzazzjonijiet internazzjonali bħall-Unesco, il-Kunsill tal-Ewropa, l-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi (l-"OECD") u l-Organizzazzjoni Dinjija tal-Proprjetà Intellettwali ("WIPO").

(27)

Huwa meħtieġ li jiġi żgurat il-valur miżjud Ewropew tal-azzjonijiet u l-attivitajiet kollha mwettqa fi ħdan il-Programm, il-kumplimentarjetà tagħhom għall-attivitajiet tal-Istati Membri u l-konformità tagħhom mal-Artikolu 167(4) tat-TFUE u l-konsistenza tagħhom ma' attivitajiet oħra tal-Unjoni, b'mod partikolari fil-qasam tal-edukazzjoni, l-impjiegi, is-suq inter, l-intraprenditorija, iż-żgħażagħ, is-saħħa, iċ-ċittadinanza u l-ġustizzja, ir-riċerka u l-innovazzjoni, il-politika industrijali u ta' koeżjoni, it-turiżmu u r-relazzjonijiet esterni, il-kummerċ u l-iżvilupp, u l-aġenda diġitali.

(28)

F'konformità mal-prinċipji għall-valutazzjoni marbuta mal-prestazzjoni, il-proċeduri għall-monitoraġġ u l-valutazzjoni tal-Programm għandhom jinkludu rapporti annwali dettaljati u għandhom jirreferu għal miri u indikaturi speċifiċi, miżurabbli, li jistgħu jintlaħqu, rilevanti u marbuta biż-żmien, inklużi dawk kwalitattivi. Il-proċeduri għall-monitoraġġ u l-valutazzjoni għandhom iqisu x-xogħol tal-atturi rilevanti, bħalma huma l-Eurostat u s-sejbiet tal-proġett 'ESS-net Culture', u tal-Istitut għall-Istatistika tal-Unesco. F'dak il-kuntest, fir-rigward tas-settur awdjoviżiv, il-parteċipazzjoni tal-Unjoni fl-Osservatorju Awdjoviżiv Ewropew (l-"Osservatorju") għandha tkompli.

(29)

Sabiex jiġu żgurati l-aħjar monitoraġġ u valutazzjoni tal-Programm tul id-durata sħiħa tiegħu, is-setgħa ta' adozzjoni ta' atti taħt l-Artikolu 290 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea għandha tingħata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-adozzjoni ta' indikaturi kwantitattivi u kwalitattivi addizzjonali. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol tagħha ta' tħejjija, anke fil-livell ta' esperti. Il-Kummissjoni, meta tħejji u tfassal atti delegati, għandha tiżgura t-trasmissjoni simultanja, f'waqtha u xierqa ta' dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(30)

Kif imsemmi fir-rapport tal-Kummissjoni tat-30 ta' Lulju 2010 dwar l-impatt tad-Deċiżjonijiet tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jimmodifikaw il-bażijiet legali tal-Programmi Ewropej fl-oqsma tat-Tagħlim Tul il-Ħajja, il-Kultura, iż-Żgħażagħ u ċ-Ċittadinanza, it-tnaqqis sostanzjali tad-dewmien fil-proċeduri ta' ġestjoni żied l-effiċjenza tal-programmi. Għandha tingħata attenzjoni partikolari biex jiġi żgurat li l-proċeduri amministrattivi u finanzjarji jkomplu jiġu ssimplifikati, inkluż permezz tal-użu ta' sistemi sodi, oġġettivi u regolarment aġġornati biex jiġu determinati s-somom f'daqqa, l-spejjeż għal kull unità u l-finanzjament b'rata fissa.

(31)

Sabiex jiġu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament, għandhom jiġu kkonferiti setgħat ta' implimentazzjoni lill-Kummissjoni. Dawk is-setgħat għandhom ikunu eżerċitati f'konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13).

(32)

Skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 58/2003 (14), il-Kummissjoni ilha tafda lill-Aġenzija Eżekuttiva għall-Edukazzjoni, l-Awdjoviżiv u l-Kultura bil-kompiti ta' implimentazzjoni għall-immaniġġar tal-azzjoni tal-Unjoni fl-oqsma tal-edukazzjoni, l-awdjoviżiv u l-kultura sa mill-2009. Għaldaqstant, il-Kummissjoni tista' tuża, fuq il-bażi ta' analiżi tal-ispejjeż meta mqabbla mal-benefiċċji, aġenzija eżekuttiva eżistenti għall-implimentazzjoni tal-Programm, kif provdut f'dak ir-Regolament.

(33)

Dan ir-Regolament jistabbilixxi pakkett finanzjarju għat-tul sħiħ tal-Programm, li għandu jikkostitwixxi r-referenza primarja, skont it-tifsira tal-punt 17 tal-Ftehim Interistituzzjonali tat-2 ta’ Diċembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar kooperazzjoni f'materji baġitarji u dwar ġestjoni finanzjarja tajba (15), għall-Parlament Ewropew u l-Kunsill matul il-proċedura baġitarja annwali.

(34)

L-interessi finanzjarji tal-Unjoni għandhom jitħarsu permezz ta' miżuri proporzjonati fiċ-ċiklu kollu tal-infiq, li jinkludu miżuri għall-prevenzjoni, is-sejbien u l-investigazzjoni ta' irregolaritajiet, l-irkupru tal-fondi li ntilfu, li tħallsu indebitament jew li ntużaw b'mod ħażin u, fejn ikun il-każ, permezz ta' pieni amministrattivi u finanzjarji f'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16) (ir-"Regolament Finanzjarju").

(35)

Fir-rigward tal-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi ("OLAF") u skont ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 (17) u r-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (18), għandhom jitfasslu u jiġu implimentati miżuri xierqa għall-prevenzjoni tal-frodi u għall-irkupru ta' fondi li ntilfu jew ġew trasferiti jew użati ħażin.

(36)

Peress li l-objettivi ta' dan ir-Regolament, jiġifieri s-salvagwardja, l-iżvilupp u l-promozzjoni tad-diversità kulturali u lingwistika Ewropea, u l-promozzjoni tal-wirt kulturali Ewropew u t-tisħiħ tal-kompetittività tas-setturi kulturali u kreattivi Ewropej, b'mod partikolari tas-settur awdjoviżiv, ma jistgħux jintlaħqu b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri, minħabba l-karattru transnazzjonali u internazzjonali tal-Programm, iżda jkunu jistgħu, għar-raġunijiet tal-iskala u l-effetti mistennija tiegħu jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista' tadotta miżuri, skont il-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. Skont il-prinċipju ta' proporzjonalità, kif spjegat f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa neċessarju biex jinkisbu dawk l-għanijiet.

(37)

Id-Deċiżjonijiet Nru 1718/2006/KE, Nru 1855/2006/KE u Nru 1041/2009/KE għandhom għalhekk jitħassru,

(38)

Għandhom isiru provvedimenti għal miżuri li jikkontrollaw it-tranżizzjoni mill-programmi MEDIA, Kultura u MEDIA Mundus għall-Programm.

(39)

Sabiex tiġi żgurata l-kontinwità fl-appoġġ finanzjarju previst skont il-Programm, il-Kummissjoni għandha, tkun tista 'tikkunsidra l-ispejjeż marbuta direttament mal-implimentazzjoni tal-azzjonijiet u l-attivitajiet appoġġati bħala eliġibbli għall-finanzjament, anki jekk huma appoġġjati mill-benefiċjarju qabel jintbgħat l-applikazzjoni għall-għotja.

(40)

Sabiex tiġi żgurata l-kontinwità fl-appoġġ finanzjarju previst skont il-Programm, dan ir-Regolament għandu japplika mill-1 ta' Jannar 2014. Għal raġunijiet ta' urġenza, dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ kemm jista' jkun malajr wara l-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

KAPITOLU I

Dispożizzjonijiet ġenerali

Artikolu 1

Stabbiliment u tul ta' żmien

1.   Dan ir-Regolament jistabbilixxi l-Programm Ewropa Kreattiva għall-appoġġ lis-setturi kulturali u kreattivi Ewropej (il-"Programm").

2.   Il-Programm għandu jiġi implimentat għall-perijodu mill-1 ta' Jannar 2014 sal-31 ta' Diċembru 2020.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-fini ta' dan ir-Regolament, id-definizzjonijiet li ġejjin għandhom japplikaw:

(1)

'setturi kulturali u kreattivi' tfisser is-setturi kollha li l-attivitajiet tagħhom huma bbażati fuq valuri kulturali u/jew espressjonijiet artistiċi u espressjonijiet kreattivi oħra, kemm jekk dawn l-attivitajiet huma orjentati lejn is-suq u kemm jekk mhumiex, hu xinhu t-tip ta' struttura li twettaqhom u irrispettivament minn kif dik l-istruttura tiġi ffinanzjata. Dawk l-attivitajiet jinkludu l-iżvilupp, il-ħolqien, il-produzzjoni, id-disseminazzjoni u l-preservazzjoni ta' prodotti u servizzi li jinkorporaw espressjonijiet kulturali, artistiċi jew espressjonijiet kreattivi oħra, kif ukoll il-funzjonijiet relatati bħall-edukazzjoni jew il-ġestjoni. Is-setturi kulturali u kreattivi jinkludu inter alia l-arkitettura, l-arkivji, il-libreriji u l-mużewijiet, is-snajja' artistiċi, l-awdjoviżiv (inkluż il-film, it-televiżjoni, il-logħob tal-vidjo u l-multimedja), il-wirt kulturali tanġibbli u intanġibbli, id-disinn, il-festivals, il-mużika, il-letteratura, l-arti tal-ispettaklu, il-pubblikazzjoni, ir-radju u l-arti viżiva;

(2)

'SMEs' tfisser intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju, kif definiti fir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE (19);

(3)

'intermedjarji finanzjarji parteċipanti' tfisser intermedjarji finanzjarji fit-tifsira tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 139(4) tar-Regolament Finanzjarju, magħżula taħt il-Faċilità ta' Garanzija skont ir-Regolament Finanzjarju u skont l-Anness I ta' dan ir-Regolament, li jipprovdu jew jippjanaw li jipprovdu:

(a)

self lill-SMEs u l-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u ta' daqs medju fis-setturi kulturali u kreattivi (garanziji mill-Fond Ewropew tal-Investiment ("FEI")); jew

(b)

garanziji ta' self lil intermedjarji finanzjarji oħra li jipprovdu self lill-SMEs u lill-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u ta' daqs medju fis-setturi kulturali u kreattivi (kontrogaranziji mill-FEI);

(4)

'fornituri involuti fit-tisħiħ tal-kapaċitajiet' tfisser entitajiet b'kapaċità li jipprovdu ħila esperta f'konformità mal-Anness I sabiex l-intermedjarji finanzjarji parteċipanti jkunu jistgħu jivvalutaw b'mod effettiv l-ispeċifiċitajiet u r-riskji assoċjati mal-SMEs u l-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u ta' daqs medju fis-setturi kulturali u kreattivi u mal-proġetti tagħhom.

Artikolu 3

Objettivi ġenerali

L-objettivi ġenerali tal-Programm għandhom ikunu:

(a)

li jsalvagwardja, jiżviluppa u jippromwovi d-diversità kulturali u lingwistika Ewropea u li jippromwovi l-wirt kultruali tal-Ewropa;

(b)

li jsaħħaħ il-kompetittività tas-setturi kulturali u kreattivi Ewropej, b'mod partikolari tas-settur awdjoviżiv, bil-ħsieb li jiġi promoss it-tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv.

Artikolu 4

Objettivi speċifiċi

L-objettivi speċifiċi tal-Programm għandhom ikunu:

(a)

li jappoġġa l-kapaċità tas-setturi kulturali u kreattivi Ewropej sabiex joperaw b'mod transnazzjonali u b'mod internazzjonali;

(b)

li jippromwovi ċ-ċirkolazzjoni transnazzjonali ta' xogħlijiet kulturali u kreattivi u l-mobbiltà transnazzjonali tal-atturi kulturali u kreattivi,b'mod partikolari l-artisti, kif ukoll li jilħaq udjenzi ġodda u akbar u li jtejjeb l-aċċess għax-xogħlijiet kulturali u kreattivi fl-Unjoni u lil hinn minnha b'konċentrazzjoni partikolari fuq it-tfal, iż-żgħażagħ, il-persuni b'diżabilità u l-gruppi sottorappreżentati;

(c)

li jsaħħaħ il-kapaċità finanzjarja tal-SMEs u l-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u ta' daqs medju fis-setturi kulturali u kreattivi b'mod sostenibbli, filwaqt li jsiru sforzi biex tiġi żgurata kopertura ġeografika u rappreżentanza settorjali bbilanċjati;

(d)

li jrawwem l-iżvilupp tal-politika, l-innovazzjoni, il-kreattività, l-iżvilupp tal-udjenzi u mudelli ġodda ta' negozju u ta' ġestjoni permezz tal-appoġġ għall-kooperazzjoni transnazzjonali fil-politika.

Artikolu 5

Valur miżjud Ewropew

1.   Filwaqt li jirrikonoxxi l-valur intrinsiku u ekonomiku tal-kultura, il-Programm għandu jappoġġa l-azzjonijiet u attivitajiet b'valur miżjud Ewropew fis-setturi kulturali u kreattivi. Huwa għandhu jikkontribwixxi għall-ilħuq tal-objettivi tal-istrateġija Ewropa 2020 u l-inizjattivi ewlenin tagħha.

2.   Il-valur miżjud Ewropew għandu jiġi żgurat permezz ta' waħda jew aktar minn dawn li ġejjin:

(a)

il-karattru transnazzjonali tal-azzjonijiet u tal-attivitajiet li jikkumplementaw il-programmi u l-politiki reġjonali, nazzjonali, internazzjonali u oħrajn tal-Unjoni, u l-impatt ta' tali azzjonijiet u attivitajiet fuq is-setturi kulturali u kreattivi kif ukoll fuq iċ-ċittadini u fuq l-għarfien tagħhom dwar kulturi oħra li mhumiex tagħhom;

(b)

l-iżvilupp u l-promozzjoni tal-kooperazzjoni transnazzjonali bejn l-atturi kulturali u kreattivi inklużi l-artisit, il-professjonisti awdjoviżivi, l-organizzazzjonijiet kulturali u kreattivi u l-operaturi awdjoviżivi, iffukati fuq l-istimular ta' risponsi aktar komprensivi, rapidi, effettiv u fit-tul għall-isfidi globali;

(c)

l-ekonomiji ta' skala u l-massa kritika li l-appoġġ tal-Unjoni jrawwem, filwaqt li joħloq effett ta' ingranaġġ għal fondi addizzjonali;

(d)

l-iżgurar ta' kundizzjonijiet indaqs fis-setturi kulturali u kreattivi Ewropej billi jkunu kkunsidrati l-pajjiżi b'kapaċità ta' produzzjoni baxxa u/jew pajjiżi jew reġjuni b'żona ġeografika u/jew lingwistika ristretta.

Artikolu 6

Struttura tal-Programm

Il-Programm għandu jikkonsisti f':

(a)

Sottoprogramm MEDIA;

(b)

Sottoprogramm Kultura;

(c)

Taqsima Transettorjali;

Artikolu 7

Logos tas-Sottoprogrammi

1.   Il-Kummissjoni għandha tiżgura l-viżibbiltà tal-Programm permezz tal-użu ta' logos, li għandhom ikunu speċifiċi għal kull wieħed mis-Sottoprogrammi.

2.   Il-benefiċjarji tas-Sottoprogramm MEDIA għandhom jużaw il-logo indikat fl-Anness II. Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi dettalji għall-użu ta' dak il-logo u għandha tikkomunikahom lill-benefiċjarji.

3.   Il-benefiċjarji tas-Sottoprogramm Kultura għandhom jużaw, li għandu jiġi stabbilit mill-Kummissjoni. Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi dettalji għall-użu ta' dak il-logo u għandha tikkomunikahom lill-benefiċjarji.

4.   Il-Kummissjoni u l-Uffiċċji tal-Ewropa Kreattiva msemmija fl-Artikolu 16 għandhom ukoll ikunu intitolati li jużaw il-logos tas-Sottoprogrammi.

Artikolu 8

Aċċess għall-Programm

1.   Il-Programm għandu jrawwem id-diversità kulturali fil-livell internazzjonali skont il-Konvenzjoni tal-Unesco tal-2005.

2.   Il-Programm għandu jkun miftuħ għall-parteċipazzjoni tal-Istati Membri.

3.   Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 4, il-Programm għandu jkun miftuħ għall-parteċipazzjoni tal-pajjiżi li ġejjin sakemm iħallsu approprjazzjoniiet addizzjonali u li, għas-Sottoprogramm MEDIA, huma jissodisfaw il-kondizzjonijiet spjegati fid-Direttiva 2010/13/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20):

(a)

il-pajjiżi aderenti, il-pajjiżi kandidati u l-pajjiżi kandidati potenzjali li jibbenefikaw minn strateġija ta' qabel l-adeżjoni, skont il-prinċipji ġenerali u t-termini u l-kondizzjonijiet ġenerali għall-parteċipazzjoni ta' dawn il-pajjiżi fil-programmi tal-Unjoni stabbiliti fil-ftehimiet qafas rispettivi, fid-deċiżjonijiet tal-Kunsill ta' Assoċjazzjoni jew ftehimiet simili;

(b)

il-pajjiżi tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles li huma partijiet għal-Ftehim taż-ŻEE, skont dak il-Ftehim;

(c)

il-Konfederazzjoni Svizzera, abbażi ta' ftehim bilaterali ma' dak il-pajjiż;

(d)

il-pajjiżi koperti mill-Politika ta' Viċinat u Sħubija, skont il-proċeduri stabbiliti f'dawk il-pajjiżi li jsegwu l-ftehimiet ta' qafas li jipprovdu għall-parteċipazzjoni tagħhom fil-programmi tal-Unjoni.

4.   Il-pajjiżi msemmija fil-punti (a) u (d) tal-paragrafu 3 għandhom jiġu preklużi milli jipparteċipaw fil-Faċilità ta' Garanzija.

5.   Il-Programm għandu jkun miftuħ għal azzjonijiet ta' kooperazzjoni bilaterali jew multilaterali mmirati lejn pajjiżi jew reġjuni magħżula abbażi ta' approprjazzjonijiet addizzjonali mħallsa minn, u arranġamenti speċifiċi li għandhom jiġu miftiehma ma', dawk il-pajjiżi jew reġjuni.

6.   Il-Programm għandu jippermetti kooperazzjoni u azzjonijiet konġunti ma' pajjiżi li mhumiex qed jipparteċipaw fil-Programm u ma' organizzazzjonijiet internazzjonali li huma attivi fis-setturi kulturali u kreattivi bħall-Unesco, il-Kunsill tal-Ewropa, l-OECD jew il-WIPO abbażi tal-kontribuzzjonijiet konġunti għar-realizzazzjoni tal-objettivi tal-Programm.

KAPITOLU II

Sottoprogramm MEDIA

Artikolu 9

Prijoritajiet tas-Sottoprogramm MEDIA

1.   Il-prijoritajiet fil-qasam tat-tisħiħ tal-kapaċitajiet tas-settur awdjoviżiv Ewropew li jopera b'mod transnazzjonali għandhom ikunu dawn li ġejjin:

(a)

l-iffaċilitar tal-akkwiżizzjoni u t-titjib ta' ħiliet u kompetenzi ta' professjonisti awdjoviżivi u l-iżvilupp ta' netwerks inklużi l-użu ta' teknoloġiji diġitali biex jiġi żgurat l-adattament għall-iżvilupp tas-suq, l-ittestjar ta' approċċi ġodda għall-iżvilupp tal-udjenzi u l-ittestjar ta' mudelli ġodda ta' negozju;

(b)

iż-żieda fil-kapaċità tal-operaturi awdjoviżivi Ewropej li jiżviluppaw xogħlijiet awdjoviżivi b'potenzjal li jiċċirkolaw fl-Unjoni u lil hinn minnha u biex jiffaċilitaw il-koproduzzjoni Ewropea u internazzjonali, inkluż ma' xandara tat-televiżjoni;

(c)

l-inkoraġġiment ta' skambji bejn in-negozji permezz tal-iffaċilitar tal-aċċess għas-swieq u l-għodod tan-negozju biex jippermettu lill-operaturi awdjoviżivi biex iżidu l-viżibilità tal-proġetti tagħhom fis-swieq tal-Unjoni u dawk internazzjonali.

2.   Il-prijoritajiet fil-qasam tal-promozzjoni taċ-ċirkolazzjoni transnazzjonali għandhom ikunu dawn li ġejjin:

(a)

l-appoġġ għad-distribuzzjoni teatrali permezz tal-kummerċjalizzazzjoni, l-immarkar korporattiv, id-distribuzzjoni u l-wiri transnazzjonali ta' xogħlijiet awdjoviżivi;

(b)

il-promozzjoni tal-kummerċjalizzazzjoni, l-immarkar korporattiv u d-distribuzzjoni transnazzjonali ta' xogħlijiet awdjoviżivi fuq il-pjattaformi nonteatrali l-oħra kollha;

(c)

l-appoġġ għall-iżvilupp tal-udjenzi bħala mezz biex jiġi stimulat l-interess fix-xogħlijiet awdjoviżivi Ewropej u jittejjeb l-aċċess għalihom b'mod partikolari permezz ta' promozzjoni, avvenimenti, litteriżmu tal-films u festivals;

(d)

il-promozzjoni ta' modalitajiet ġodda ta' distribuzzjoni biex ikunu jistgħu jitfaċċaw mudelli ġodda ta' negozju.

Artikolu 10

Miżuri ta' appoġġ tas-sottoprogramm MEDIA

Sabiex jiġu implimentati l-prijoritajiet spjegati fl-Artikolu 9, is-Sottoprogramm MEDIA għandu jagħti appoġġ għal:

(a)

l-iżvilupp ta' firxa komprensiva ta' miżuri ta' taħriġ li jippromwovu l-akkwiżizzjoni u t-titjib ta' ħiliet u kompetenzital-professjonisti awdjoviżivi, kondiviżjoni ta' għarfien u inizjattivi ta' netwerking, inkluża l-integrazzjoni tat-teknoloġiji diġitali;

(b)

l-iżvilupp ta' xogħlijiet awdjoviżivi Ewropej b'mod partikolari films u xogħlijiet tat-televiżjoni bħalma huma l-finzjoni, dokumentarji, films tat-tfal u films animati, kif ukoll xogħlijiet interattivi bħalma huma l-logħob tal-vidjo u l-multimidja b'potenzjal imtejjeb għaċ-ċirkolazzjoni transkonfinali;

(c)

attivitajiet li għandhom il-għan li jappoġġjaw lill-kumpaniji tal-produzzjoni awdjoviżiva Ewropej, b'mod partikolari l-kumpaniji tal-produzzjoni indipendenti, bil-ħsieb li jiffaċilitaw il-koproduzzjonijiet Ewropej u internazzjonali ta' xogħlijiet awdjoviżivi, inklużi xogħlijiet televiżivi;

(d)

l-attivitajiet li jgħinu lis-sħab tal-koproduzzjonijiet Ewropej u internazzjonali jiġu flimkien u/jew li jipprovdu appoġġ indirett għax-xogħlijiet awdjoviżivi koprodotti minn fondi għall-koproduzzjonijiet internazzjonali liema fondi jkunu bbażati f'pajjiż li jkun qed jipparteċipa fil-Programm;

(e)

l-iffaċilitar tal-aċċess għal avvenimenti u swieq tal-kummerċ awdjoviżivi professjonali u l-użu ta' għodda tan-negozju onlajn ġewwa u barra mill-Unjoni;

(f)

l-istabbiliment ta' sistemi ta' appoġġ għad-distribuzzjoni ta' films Ewropej mhux nazzjonali permezz tad-distribuzzjoni teatrali u fuq pjattaformi oħra kif ukoll għall-attivitajiet internazzjonali ta' bejgħ, b'mod partikolari s-sottotitolar, id-dubbing u l-awdjodeskrizzjoni ta' xogħlijiet awdjoviżivi;

(g)

l-iffaċilitar taċ-ċirkolazzjoni ta' films Ewropej mad-dinja kollha u ta' films internazzjonali fl-Unjoni fuq il-pjattaformi kollha tad-distribuzzjoni, permezz ta' proġetti ta' kooperazzjoni internazzjonali fis-settur awdjoviżiv;

(h)

netwerk tal-operaturi taċ-ċinema Ewropej li juru proporzjon sinifikanti ta' films Ewropej mhux nazzjonali;

(i)

inizjattivi li jippreżentaw u jippromwovu diversità ta' xogħlijiet awdjoviżivi Ewropej, inklużi films qosra, bħalma huma l-festivals u avvenimenti promozzjonali oħra;

(j)

attivitajiet immirati biex jippromwovu l-litteriżmu tal-films u biex iżidu l-għarfien tal-udjenzi bix-xogħlijiet awdjoviżivi Ewropej u l-interess tal-istess udjenzi f'dawn ix-xogħlijiet, inkluż il-wirt awdjoviżiv u ċinematografiku, b'mod partikolari fost l-udjenzi żgħażagħ;

(k)

azzjonijiet innovattivi li jittestjaw mudelli u għodod ta' negozju ġodda fl-oqsma li x'aktarx jiġu influwenzati mill-introduzzjoni u l-użu tat-teknoloġiji diġitali.

Artikolu 11

Osservatorju Awdjoviżiv Ewropew

1.   L-Unjoni għandha tkun membru tal-Osservatorju tul il-Programm.

2.   Il-parteċipazzjoni tal-Unjoni fl-Osservatorju għandha tikkontribwixxi għall-ilħuq tal-prijoritajiet tas-Sottoprogramm MEDIA billi:

(a)

tħeġġeġ it-trasparenza u l-istabbiliment ta' kundizzjonijiet indaqs fir-rigward tal-aċċessibbiltà għall-informazzjoni legali u finanzjarja/tas-swieq u tikkontribwixxi għall-paragunabbiltà tal-informazzjoni legali u statistika;

(b)

tipprovdi analiżi tad-dejta u tas-swieq li tkun utli għall-elaborazzjoni tal-linji ta' azzjoni tas-Sottoprogramm MEDIA u għall-valutazzjoni tal-impatt tagħhom fuq is-suq.

3.   Il-Kummissjoni għandha tirrappreżenta lill-Unjoni fit-trattamenti tagħha mal-Osservatorju.

KAPITOLU III

Sottoprogramm Kultura

Artikolu 12

Prijoritajiet tas-sottoprogramm Kultura

1.   Il-prijoritajiet fil-qasam tat-tisħiħ tal-kapaċitajiet tas-setturi kulturali u kreattivi biex joperaw b'mod transnazzjonali għandhom ikunu dawn li ġejjin:

(a)

l-appoġġ ta' azzjonijiet li jipprovdu lill- atturi kulturali u kreattivi bil-ħiliet, kompetenzi u know-how li jikkontribwixxu għat-tisħiħ tas-setturi kulturali u kreattivi, inklużi l-inkoraġġiment tal-adattament għat-teknoloġiji diġitali, l-ittestjar ta' approċċi innovattivi għall-iżvilupp tal-udjenzi u l-ittestjar ta' mudelli ġodda ta' negozju u ġestjoni;

(b)

l-appoġġ ta' azzjonijiet li jippermettu lill-atturi kulturali u kreattivi jikkooperaw fuq livell internazzjonali u jinternazzjonalizzaw il-karrieri u l-attivitajiet tagħhom fl-Unjoni u lil hinn minnha, fejn possibbli abbażi ta' strateġiji fit-tul;

(c)

il-għoti ta' appoġġ għat-tisħiħ tal-organizzazzjonijiet kulturali u kreattivi Ewropej u n-netwerking internazzjonali sabiex jiġi ffaċilitat l-aċċess għal opportunitajiet professjonali.

2.   Il-prijoritajiet fil-qasam tal-promozzjoni taċ-ċirkolazzjoni u l-mobbiltà transnazzjonali għandhom ikunu dawn li ġejjin:

(a)

l-appoġġ għal turs, avvenimenti, wirjiet u festivals internazzjonali;

(b)

l- appoġġ għaċ-ċirkolazzjoni tal-letteratura Ewropea bil-ħsieb li tiġi żgurata l-aċċessabbiltà l-aktar wiesgħa possibbli tagħha;

(c)

l-appoġġ għall-iżvilupp tal-udjenzi bħala mezz biex jiġi stimulat l-interess fix-xogħlijiet kulturali u kreattivi u l-wirt kulturali tanġibbli u intanġibbli Ewropej u jittejjeb l-aċċess għalihom.

Artikolu 13

Miżuri ta' appoġġ tas-Sottoprogramm Kultura

1.   Sabiex jiġu implimentati l-prijoritajiet spjegati fl-Artikolu 12, is-Sottoprogramm Kultura għandu jagħti appoġġ għal:

(a)

proġetti ta' kooperazzjoni transnazzjonali li jġibu flimkien organizzazzjonijiet kulturali u kreattivi minn pajjiżi differenti biex iwettqu attivitajiet settorjali jew transettorjali;

(b)

attivitajiet minn netwerks Ewropej ta' organizzazzjonijiet kulturali u kreattivi minn pajjiżi differenti;

(c)

attivitajiet minn organizzazzjonijiet b'vokazzjoni Ewropea li jrawmu l-iżvilupp ta' talent emerġenti u jistimulaw il-mobilità transnazzjonali tal-atturi kulturali u kreattivi u ċ-ċirkolazzjoni ta' xogħlijiet, bil-potenzjal li jeżerċitaw influwenza wiesa' fuq is-setturi kulturali u kreattivi, u li jipprovdu għal effetti dejjiema;

(d)

it-traduzzjoni letterarja u l-promozzjoni ulterjuri tagħha;

(e)

azzjonijiet speċjali mfassla biex jirrendu r-rikkezza u d-diversità tal-kulturi Ewropej iżjed viżibbli, u li jistimulaw djalogu interkulturali u fehim reċiproku, inklużi premjijiet kulturali tal-Unjoni, l-azzjoni dwar il-Kapitali Ewropej tal-Kultura u l-azzjoni dwar iċ-Ċertifikat tal-Patrimonju Ewropew.

2.   Il-miżuri stipulati fil-paragrafu 1 għandhom jappoġġjaw, b'mod partikolari, proġetti li ma jkollhomx skop ta' qligħ.

KAPITOLU IV

It-Taqsima Transettorjali

Artikolu 14

Faċilità ta' Garanzija tas-Setturi Kulturali u Kreattivi

1.   Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi Faċilità ta' Garanzija immirata għas-setturi kulturali u kreattivi.

Il-Faċilità ta' Garanzija għandha topera bħala strument awtonomu u għandha tiġi stabbilita u ġestita skont it-Titolu VIII tar-Regolament Finanzjarju.

2.   Il-Faċilità ta' Garanzija għandu jkollha l-prijoritajiet li ġejjin:

(a)

li tiffaċilita l-aċċess għall-finanzjament għall-SMEs u l-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u ta' daqs medju fis-setturi kulturali u kreattivi;

(b)

li ttejjeb il-kapaċità tal-intermedjarji finanzjarji parteċipanti biex jiġu vvalutati r-riskji assoċjati mal-SMEs u l-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u ta' daqs medju fis-setturi kulturali u kreattivi u mal-proġetti tagħhom, inkluż permezz ta' għajnuna teknika, bini tal-għarfien u miżuri ta' netwerking.

Il-prijoritajiet għandhom jiġu implimentati skont l-Anness I.

3.   Skont l-Artikolu139(4) tar-Regolament Finanzjarju, il-Kummissjoni għandha timplimenta l-Faċilità ta' Garanzija permezz ta' mod ta' ġestjoni indiretta billi tafda kompiti lill-FEI kif imsemmi fil-punt (iii) tal-Artikolu 58(1)(c) ta' dak ir-Regolament, soġġett għat-termini ta' ftehim bejn il-Kummissjoni u l-FEI.

Artikolu 15

Kooperazzjoni tal-politika transnazzjonali

1.   Sabiex tippromwovi l-kooperazzjoni tal-politika transnazzjonali, it-Taqsima Transettorjali għandha tappoġġja:

(a)

l-iskambju transnazzjonali ta' esperjenzi u know-how fir-rigward tal-mudelli ġodda ta' negozju u ġestjoni, attivitajiet ta' tagħlim bejn il-pari u netwerking fost organizzazzjonijiet kulturali u kreattivi u persuni li jfasslu l-politika relatata mal-iżvilupp tas-setturi kulturali u kreattivi, filwaqt li jippromwovu n-netwerking diġitali fejn adatt;

(b)

il-ġbir ta' dejta tas-suq, l-istudji, l-analiżi tal-ħtiġijiet tas-suq tax-xogħol u tal-ħiliet, l-analiżi tal-politiki kulturali Ewropej u nazzjonali u l-appoġġ għall-istħarriġ statistiku abbażi ta' strumenti u kriterji speċifiċi għal kull settur u valutazzjonijiet inkluż il-kejl tal-aspetti kollha tal-impatt tal-Programm;

(c)

ħlas tat-tariffa ta' kontribuzzjoni għas-sħubija tal-Unjoni fl-Osservatorju biex jitrawmu l-ġbir u l-analiżi tad-dejta fis-settur awdjoviżiv;

(d)

l-ittestjar ta' approċċi ta' negozju ġodda u transettorjali għall-finanzjament, id-distribuzzjoni u l-immonetizzar tal-kreazzjoni;

(e)

konferenzi, seminars u djalogu dwar politiki inkluż fil-qasam tal-litteriżmu kulturali u medjatiku li jippromwovu n-netwerking diġitali fejn adatt;

(f)

l-Uffiċċji tal-Ewropa Kreattiva msemmija fl-Artikolu 16 u t-twettiq tal-kompiti tagħhom.

2.   Sat-30 ta' Ġunju 2014, il-Kummissjoni għandha twettaq studju tal-fattibbiltà li jesplora l-possibbiltà tal-ġbir u l-analiżi tad-dejta fis-setturi kulturali u kreattivi għajr is-settur awdjoviżiv, u għandha tippreżenta r-riżultati ta' dak l-istudju lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

Skont ir-riżultati tal-istudju tal-fattibbiltà, il-Kummissjoni tista' tressaq proposta biex jiġi emendat dan ir-Regolament kif adatt.

Artikolu 16

Uffiċċji tal-Ewropa Kreattiva

1.   Il-pajjiżi li jipparteċipaw fil-Programm, filwaqt li jaġixxu flimkien mal-Kummissjoni, għandhom jistabbilixxu l-Uffiċċji tal-Ewropa Kreattiva skont il-liġi u l-prattika nazzjonali tagħhom (l-"Uffiċċji tal-Ewropa Kreattiva").

2.   Il-Kummissjoni għandha tappoġġja netwerk tal-Uffiċċji tal-Ewropa Kreattiva.

3.   L-Uffiċċji tal-Ewropa Kreattiva għandhom iwettqu l-kompiti li ġejjin, filwaqt li jqisu l-karatteristiċi speċifiċi ta' kull settur:

(a)

jipprovdu informazzjoni dwar il-Programm u jippromwovu l-Programm fil-pajjiż tagħhom;

(b)

jassistu lis-setturi kulturali u kreattivi fir-rigward il-Programm u jipprovdu tagħrif bażiku dwar opportunitajiet oħra rilevanti ta' appoġġ disponibbli skont il-politika tal-Unjoni;

(c)

jistimulaw il-kooperazzjoni transkonfinali fi ħdan is-setturi kulturali u kreattivi;

(d)

jappoġġaw lill-Kummissjoni billi jipprovdu assistenza rigward is-setturi kulturali u kreattivi fil-pajjiżi li jipparteċipaw fil-Programm, pereżempju permezz tal-forniment ta' dejta disponibbli dwar dawn is-setturi;

(e)

jappoġġaw lill-Kummissjoni fl-iżgurar ta' komunikazzjoni u disseminazzjoni xierqa tar-riżultati u l-impatti tal-Programm.

(f)

jiżguraw il-komunikazzjoni u d-disseminazzjoni tal-informazzjoni dwar il-finanzjament tal-Unjoni mogħti u r-riżultati miksuba għal pajjiżhom.

4.   Il-Kummissjoni, filwaqt li taġixxi flimkien mal-Istati Membri, għandha tiżgura l-kwalità u r-riżultati tas-servizz provdut mill-Uffiċċji tal-Ewropa Kreattiva permezz ta' monitoraġġ u valutazzjoni regolari u indipendenti.

KAPITOLU V

Riżultati tal-prestazzjoni u disseminazzjoni

Artikolu 17

Konsistenza u kumplementarjetà

1.   Il-Kummissjoni, f'kooperazzjoni mal-Istati Membri, għandha tiżgura l-konsistenza globali u l-komplementarjetà tal-Programm ma' dan li ġej:

(a)

il-politiki rilevanti tal-Unjoni, bħalma huma dawk fil-qasam tal-edukazzjoni, tal-impjiegi, tas-saħħa, tas-suq intern, tal-aġenda diġitali, taż-żgħażagħ, taċ-ċittadinanza, tar-relazzjonijiet esterni, tal-kummerċ, tar-riċerka u l-innovazzjoni, tal-intrapriża, tat-turiżmu, tal-ġustizzja, tat-tkabbir u tal-iżvilupp;

(b)

sorsi oħra rilevanti ta' finanzjament tal-Unjoni fil-qasam tal-politiki tal-kultura u l-midja, b'mod partikolari l-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u l-programmi ta' riċerka u innovazzjoni, kif ukoll l-istrumenti finanzjarji marbuta mal-ġustizzja u ċ-ċittadinanza, il-programmi ta' kooperazzjoni esterna u l-istrumenti ta' qabel l-adeżjoni.

2.   Dan ir-Regolament għandu japplika u jiġi implimentat mingħajr ħsara għall-impenji internazzjonali tal-Unjoni.

Artikolu 18

Monitoraġġ u valutazzjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tiżgura monitoraġġ u valutazzjoni esterna regolari tal-Programm skont l-indikaturi kwalitattivi u kwantitattivi tal-prestazzjoni spjegati hawn taħt:

(a)

indikaturi għall-objettivi ġenerali msemmija fl-Artikolu 3:

(i)

il-livell tal-impjiegi, it-tibdil fl-impjiegi u s-sehem mill-impjiegi kif ukoll is-sehem mill-prodott domestiku gross li għandhom is-setturi kulturali u kreattivi;

(ii)

in-numru ta' nies li jaċċessaw xogħlijiet kulturali u kreattivi Ewropej, inklużi, meta possibbli, xogħlijiet minn pajjiżi li ma jkunux tagħhom;

(b)

indikaturi għall-objettiv speċifiku msemmi fil-punt (a) tal-Artikolu 5:

(i)

l-iskala tal-attivitajiet internazzjonali tal-organizzazzjonijiet kulturali u kreattivi u n-numru ta' sħubiji transnazzjonali maħluqa;

(ii)

in-numru ta' esperjenzi ta' tagħlim u attivitajiet appoġġati mill-Programm li tejbu l-kompetenzi u żiedu l-impjegabilità tal-atturi kulturali u kreattivi, inklużi l-professjonisti awdjoviżivi.

(c)

indikaturi għall-objettiv speċifiku msemmi fil-punt (b) tal-Artikolu 5 fir-rigward is-Sottoprogramm MEDIA:

(i)

in-numru ta' ammissjonijiet għall-films Ewropej mhux nazzjonali fl-Ewropa u għall-films Ewropej fid-dinja kollha (l-għaxar swieq mhux Ewropej l-aktar importanti) fis-swali taċ-ċinema;

(ii)

il-perċentwal ta' xogħlijiet awdjoviżivi Ewropej fis-swali taċ-ċinema, fuq it-televiżjoni u fuq il-pjattaformi diġitali.

(iii)

in-numru ta' nies fl-Istati Membri li jaċċessjaw xogħlijiet awdjoviżivi Ewropej mhux nazzjonali u n-numru ta' nies fil-pajjiżi li jipparteċipaw fil-Programm li jaċċessjaw xogħlijiet awdjoviżivi Ewropej;

(iv)

in-numru ta' logħbiet tal-vidjo Ewropej prodotti fl-Unjoni kif ukoll fil-pajjiżi li jipparteċipaw fil-Programm;

(d)

indikaturi għall-objettiv speċifiku msemmi fil-punt (b) tal-Artikolu 5 fir-rigward is-Sottoprogramm Kultura:

(i)

in-numru ta' persuni milħuqa direttament u indirettament permezz ta' proġetti appoġġati mill-Programm;

(ii)

in-numru ta' proġetti indirizzati lit-tfal, liż-żgħażagħ u lill-gruppi li mhumiex rappreżentati biżżejjed u n-numru stmat ta' persuni milħuqa;

(e)

indikaturi għall-objettiv speċifiku msemmi fil-punt (c) tal-Artikolu 5:

(i)

il-volum ta' self iggarantiti fil-qafas tal-Faċilità ta' Garanzija, ikkategorizzati skont l-oriġini nazzjonali, id-daqs u s-setturi tal-SMEs u tal-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u ta' daqs medju;

(ii)

il-volum ta' self mogħtija mill-intermedjarji finanzjarji parteċipanti, ikklassifikati skont l-oriġini nazzjonali;

(iii)

in-numru u l-firxa ġeografika tal-intermedjarji finanzjarji parteċipanti;

(iv)

in-numru tal-SMEs u tal-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u ta' daqs medju li jibbenefikaw mill-Faċilità ta' Garanzija, ikkategorizzati skont l-oriġini nazzjonali, id-daqs u s-setturi;

(v)

ir-rata medja ta' insolvenza tas-self;

(vi)

l-effett ta' lieva miksub ta' self iggarantiti b'rabta mal-effett ta' lieva indikattiv (1:5, 7).

(f)

indikaturi għall-objettiv speċifiku msemmi fil-punt (d) tal-Artikolu 5:

(i)

in-numru ta' Stati Membri li jagħmlu użu mir-riżultati tal-metodu miftuħ ta' koordinazzjoni fl-iżvilupp tal-politika nazzjonali tagħhom;

(ii)

in-numru ta' inizjattivi ġodda u l-eżiti tal-politika.

2.   Ir-riżultati tal-proċess ta' monitoraġġ u valutazzjoni għandhom jitqiesu fl-implimentazzjoni tal-Programm.

3.   Minbarra l-monitoraġġ regolari tal-Programm il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi rapport ta' evalwazzjoni ta' nofs il-perijodu, ibbażat fuq valutazzjoni esterna u indipendenti, li:

(a)

jinkludi elementi kwalitattivi u kwantitattivi, sabiex tivvaluta l-effikaċja tal-Programm fil-kisba tal-objettivi tiegħu, l-effiċjenza tal-Programm u l-valur miżjud Ewropew tiegħu;

(b)

jindirizza kemm hemm lok għas-simplifikazzjoni tal-Programm, il-koerenza interna u esterna tal-Programm, l-issoktar tar-rilevanza tal-objettivi kollha tiegħu u l-kontribuzzjoni tal-miżuri għall-prijoritajiet tal-Unjoni ta' tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv;

(c)

jieħu kont tar-riżultati ta' evalwazzjoni rigward l-impatt fit-tul tad-Deċiżjonijiet Nru1718/2006/KE, Nru 1855/2006/KE u Nru 1041/2009/KE.

4.   Il-Kummissjoni għandha tressaq rapport ta' valutazzjoni ta' nofs it-term imsemmi fil-paragrafu 3 lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill sal-31 ta' Diċembru 2017.

5.   Abbażi ta' valutazzjoni esterna u indipendenti finali, il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi rapport ta' evalwazzjoni finali li jivvaluta l-impatti aktar fit-tul u s-sostenibbiltà tal-Programm abbażi tal-indikaturi kwantitattivi u kwalitattivi magħżula. Fir-rigward tal-objettiv speċifiku msemmi fil-punt (c) tal-Artikolu 5, il-Kummissjoni għandha tivvaluta wkoll l-effetti tal-Faċilità ta' Garanzija fuq l-aċċess għas-self bankarju u l-ispejjeż assoċjati għall-SMEs u l-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u ta' daqs medju fis-setturi kulturali u kreattivi.

6.   Il-Kummissjoni għandha tressaq ir-rapport ta' valutazzjoni finali, imsemmi fil-paragrafu 3b lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill sat-30 ta' Ġunju 2022.

Artikolu 19

Komunikazzjoni u disseminazzjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tipprovdi lill-pajjiżi li jipparteċipaw fil-Programm informazzjoni rigward il-proġetti li jkunu rċevew finanzjament mill-Unjoni, billi tittrasmetti d-deċiżjonijiet dwar l-għażliet fi żmien ġimagħtejn mill-adozzjoni tagħhom.

2.   Il-benefiċjarji tal-proġetti appoġġati mill-Programm għandhom jiżguraw il-komunikazzjoni u d-disseminazzjoni tal-informazzjoni dwar il-finanzjament tal-Unjoni li jkunu rċevew u r-riżultati miksuba.

3.   Il-Kummissjoni għandha tiżgura d-disseminazzjoni l-informazzjoni rilevanti lill-Uffiċċji tal-Ewropa Kreattiva.

KAPITOLU VI

Atti delegati

Artikolu 20

Delega ta' setgħat lill-Kummissjoni

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 21 bil-għan li tissupplementa l-indikaturi tal-prestazzjoni kwalitattiva u kwantitattiva stabbiliti fl-Artikolu 18(1).

Artikolu 21

Eżerċizzju tad-delega

1.   Is-setgħa ta' adozzjoni ta' atti delegati hija mogħtija lill-Kummissjoni suġġett għall-kondizzjonijiet stabbiliti f'dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa ta' adozzjoni ta' atti delegati msemmija fl-Artikolu 20 hija mogħtija lill-Kummissjoni għat-tul tal-Programm.

3.   Id-delega ta' setgħat msemmija fl-Artikolu 20 tista' tiġi revokata fi kwalunkwe mument mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni li tirrevoka għandha ttemm id-delega ta' setgħa speċifikata f'dik id-deċiżjoni. Din għandha ssir effettiva fil-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f'data aktar tard speċifikata fih. Ma għandhiex taffettwa l-validità ta' kwalunkwe att delegat li jkun diġà fis-seħħ.

4.   Hekk kif tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att delegat adottat skont l-Artikolu 20 għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tiġix espressa oġġezzjoni mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill fi żmien perijodu ta' [xahrejn] min-notifika ta' dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel ma jiskadi dak il-perijodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn infurmaw lill-Kummissjoni li mhumiex sejrin joġġezzjonaw. Dak il-perijodu għandu jiġi estiż b'xahrejn fuq inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

KAPITOLU VII

Dispożizzjonijiet ta' implimentazzjoni

Artikolu 22

Implimentazzjoni tal-Programm

1.   Il-Kummissjoni għandha timplimenta l-Programm skont ir-Regolament Finanzjarju.

2.   Il-Kummissjoni għandha tadotta permezz ta' atti ta' implimentazzjoni programm ta' ħidma annwali rigward is-Sottoprogrammi u t-Taqsima Transettorjali. Il-Kummissjoni għandha tiżgura fil-programmi ta' ħidma annwali li l-objettivi ġenerali u speċifiċi spjegati fl-Artikoli 3 u 4 kif ukoll il-prijoritajiet spjegati fl-Artikoli 9 u 12 jiġu implimentati annwalment b'mod konsistenti u għandha tagħti deskrizzjoni ħafifa tar- riżultati mistennija, il-metodu ta' implimentazzjoni u l-ammont totali tal-pjan ta' finanzjament. Il-programm ta' ħidma annwali għandu jkun fih ukoll deskrizzjoni tal-miżuri li għandhom jiġu ffinanzjati, indikazzjoni tal-ammont allokat għal kull miżura u skeda indikattiva tal-implimentazzjoni.

Għall-għotjiet, il-programm ta' ħidma annwali għandu jinkludi l-prijoritajiet, il-kriterji tal-eliġibbiltà, l-għażla u l-għoti, u r-rata massima ta' kofinanzjament. Il-kontribuzzjoni finanzjarja mill-Programm għandha tkun ta' massimu ta' 80 % tal-ispejjeż tal-operazzjonijiet appoġġjati.

Għall-Faċilità ta' Garanzija, il-programm ta' ħidma annwali għandu jinkludi l-kriterji ta' eliġibbiltà u għażla għall-intermedjarji finanzjarji, il-kriterji ta' esklużjoni fir-rigward tal-kontenut tal-proġetti mressqa lill-intermedjarji finanzjarji parteċipanti, l-allokazzjoni annwali għall-FEI u l-kriterji tal-eliġibbiltà, l-għażla u l-għoti għall-fornituri involuti fit-tisħiħ tal-kapaċitajiet.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 23(4).

3.   Il-Kummissjoni għandha tadotta l-linji gwida ġenerali għall-implimentazzjoni tal-Programm skont il-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 23(3).

Artikolu 23

Proċedura ta' kumitat

1.   Il-Kummissjoni għandha tkun assistita minn kumitat (il-"Kumitat tal- Ewropa Kreattiva"). Dak il-kumitat għandu jkun kumitat fis-sens tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.   Il-Kumitat tal- Ewropa Kreattiva jista' jiltaqa' f'konfigurazzjonijiet speċifiċi biex jitratta kwistjonijiet konkreti relatati mas-Sottoprogrammi u t-Taqsima Transettorjali.

3.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 4 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

4.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

Artikolu 24

Dispożizzjonijiet finanzjarji

1.   Il-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni tal-Programm għall-perijodu mill-1 ta' Jannar 2014 sal-31 ta' Diċembru 2020 huwa ffissat fl-ammont ta' EUR 1 462 724 000 fil-prezzijiet attwali.

L-approprjazzjonijiet annwali għandhom jiġu awtorizzati mill-Parlament Ewropew u l-Kunsillfil-limiti tal-qafas finanzjarju pluriennali.

2.   Il-pakkett finanzjarju msemmi fil-paragrafu 1 għandu jkun allokat kif ġej:

(a)

tal-anqas 56 % għas-Sottoprogramm MEDIA;

(b)

tal-anqas 31 % għas-Sottoprogramm Kultura;

(c)

massimu ta' 13 % għat-Taqsima Transettorjali, b'tal-anqas 4 % allokati għall-miżuri ta' kooperazzjoni transnazzjonali elenkati fl-Artikolu 15 u għall-Uffiċċji tal-Ewropa Kreattiva.

3.   L-ispejjeż amministrattivi fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-programm għandhom jiffurmaw parti mill-allokazzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 2 u l-ammont totali ta' dawk l-ispejjeż m'għandux, jeċċedi 7 % tal-baġit tal-Programm li minnhom 5 % għandhom jiġu allokati għall-implimentazzjoni tas-Sottoprogramm MEDIA u 2 % għall-implimentazzjoni tas-Sottoprogramm Kultura.

4.   Il-pakkett finanzjarju msemmi fil-paragrafu 1 jista' jkopri l-ispejjeż marbuta mal-attivitajiet ta' preparazzjoni, monitoraġġ, kontroll, awditjar u valutazzjoni li huma meħtieġa direttament għall-immaniġġjar tal-Programm u l-ilħuq tal-objettivi tiegħu; b'mod partikolari, l-istudji, il-laqgħat tal-esperti, l-azzjonijiet ta' informazzjoni u komunikazzjoni, inkluża l-komunikazzjoni istituzzjonali tal-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni sa fejn dawn huma relatati mal-objettivi ġenerali tal-Programm, u l-ispejjeż marbuta man-netwerks tal-IT li jiffokaw fuq l-ipproċessar u l-iskambju tal-informazzjoni, flimkien mal-ispejjeż l-oħra kollha ta' għajnuna teknika u amministrattiva mġarrba mill-Kummissjoni għall-immaniġġjar tal-Programm.

5.   Il-pakkett finanzjarju msemmi fil-paragrafu 1 jista' tkopri l-ispejjeż ta' għajnuna teknika u amministrattiva meħtieġa biex tiġi żgurata t-transizzjoni bejn il-miżuri adottati skont id-Deċiżjonijiet Nru 1718/2006/KE, Nru 1855/2006/KE u Nru 1041/2009/KE u dan ir-Regolament.

Jekk meħtieġ, l-approprjazzjonijiet jistgħu jiddaħħlu fil-baġit lil hinn mill-2020 biex ikopru spejjeż simili, sabiex jippermettu l-immaniġġjar tal-azzjonijiet li jkunu għadhom ma ġewx konklużi sal-31 ta' Diċembru 2020.

6.   B'deroga mill-Artikolu 130(2) tar-Regolament Finanzjarju, u f'każijiet debitament ġustifikati l-Kummissjoni tista' tqis l-ispejjeż marbuta direttament mal-implimentazzjoni tal-azzjonijiet u attivitajiet appoġġati bħala eliġibbli anke jekk huma jiġġarrbu mill-benefiċjarju qabel ma titressaq l-applikazzjoni għall-għotja.

Artikolu 25

Protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tieħu miżuri xierqa biex tiżgura li, meta l-azzjonijiet finanzjati skont dan ir-Regolament jiġu implimentati, l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jiġu protetti bl-applikazzjoni ta' miżuri preventivi kontra l-frodi, il-korruzzjoni u kwalunkwe attivitajiet illegali oħra, permezz ta' kontrolli u spezzjonijiet effettivi u, jekk jiġu skoperti irregolaritajiet, permezz tal-irkupru tal-ammonti mħallsa indebitament u, fejn xieraq, permezz ta' pieni amministrattivi u finanzjarji effettivi, proporzjonati u dissważivi.

2.   Il-Kummissjoni jew ir-rappreżentanti tagħha u l-Qorti tal-Awdituri għandu jkollhom is-setgħa ta' awditjar, abbażi ta' dokumenti u kontrolli u spezzjonijiet fuq il-post, fuq il-benefiċjarji tal-għotjiet, il-kuntratturi u s-sottokuntratturi kollha li jkunu rċevew fondi tal-Unjoni taħt il-Programm.

3.   L-OLAF jista' jwettaq investigazzjonijiet, inklużi verifiki u spezzjonijiet fuq il-post skont id-dispożizzjonijiet u l-proċeduri stabbiliti fir-Regolament (Euratom, KE) Nru 2185/96 u r-Regolament (UE, Euratom,) Nru 883/2013 bil-għan li jiġi stabbilit jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni b'rabta ma' xi ftehim ta' għotja jew xi deċiżjoni ta' għotja jew xi kuntratt iffinanzjat taħt il-Programm.

4.   Bla preġudizzju għall-paragrafi 1, 2 u 3, il-ftehimiet ta' kooperazzjoni ma' pajjiżi terzi u ma' organizzazzjonijiet internazzjonali, kuntratti, ftehimiet ta' għotja u deċiżjonijiet ta' għotja, li jirriżultaw mill-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament għandu jkun fihom dispożizzjonijiet li b'mod espliċitu jagħtu s-setgħa lill-Kummissjoni, lill-Qorti tal-Awdituri u lill-OLAF biex iwettqu awditi u investigazzjonijiet, skont il-kompetenzi rispettivi tagħhom.

KAPITOLU VIII

Dispożizzjonijiet finali

Artikolu 26

Revoka u dispożizzjonijiet transizzjonali

1.   Id-Deċiżjonijiet Nru 1718/2006/KE, Nru 1855/2006/KE, u Nru 1041/2009/KE huma b'dan revokati b'effett mill-1 ta' Jannar 2014.

2.   L-attivitajiet imwettqa sal-31 ta' Diċembru 2013 abbażi tad-Deċiżjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 għandhom, sakemm jiġu tterminati, ikomplu jiġu ġestiti f'konformità ma' dawk id-Deċiżjonijiet.

Artikolu 27

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum ta' wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Huwa għandu japplika mill-1 ta' Jannar 2014.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Strasburgu, tal-11 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. LEŠKEVIČIUS


(1)  ĠU C 181, 21.6.2012, p. 35.

(2)  ĠU C 277, 13.9.2012, p. 156.

(3)  Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew tad-19 ta' Novembru 2013 (għadha mhijiex ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali)] u Deċiżjoni tal-Kunsill tal-5 ta' Diċembru 2013

(4)  Deċiżjoni Nru 1718/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta' Novembru 2006 dwar l-implimentazzjoni ta' programm ta' appoġġ lis-settur awdjoviżiv Ewropew (MEDIA 2007) (ĠU L 327, 24.11.2006, p. 12).

(5)  Deċiżjoni Nru 1855/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta' Dicembru 2006 li tistabbilixxi l-Programm Kultura (2007-2013) (ĠU L 372, 27.12.2006, p. 1.).

(6)  Deċiżjoni Nru 1041/2009/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta' Ottubru 2009 li tistabbilixxi programm ta' koperazzjoni fis-settur awdjoviżiv ma' professjonisti minn pajjiżi terzi (MEDIA Mundus) (ĠU L 288, 4.11.2009, p. 10.)

(7)  Deċiżjoni Nru 1622/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ottubru 2006 li tistabbilixxi azzjoni Komunitarja għall-avveniment tal-Kapitali Ewropea tal-Kultura għas-snin mill-2007 sa l-2019 (ĠU L 304, 3.11.2006, p. 1).

(8)  Deċiżjoni Nru 1194/2011/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Novembru 2011 li tistabbilixxi azzjoni tal-Unjoni Ewropea għaċ-Ċertifikat tal-Patrimonju Ewropew (ĠU L 303, 22.11.2011, p. 1.).

(9)  ĠU C 287, 29.11.2007, p. 6.

(10)  ĠU C 247 E, 15.10.2009, p. 32.

(11)  ĠU C 175, 15.6.2011, p. 5.

(12)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2001/822/KE tas-27 ta' Novembru 2001 dwar l-assoċjazzjoni tal-pajjiżi u t-territorji lil hinn mill-baħar mal-Komunità Ewropea ("Deċiżjoni dwar Assoċjazzjoni lil hinn mill-baħar") (ĠU L 314, 30.11.2001, p. 1).

(13)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta' kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta' implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(14)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 58/2003 tad-19 ta' Diċembru 2002 li jistabbilixxi l-istatut għall-aġenziji eżekuttivi li jridu jiġu fdati b'ċerti kompiti fit-tmexxija tal-programmi tal-Komunità (ĠU L 11, 16.1.2003, p. 1).

(15)  ĠU C 420, 20.12.2013, p. 1

(16)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(17)  Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 tal-11 ta' Novembru 1996 dwar il-verifiki u l-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea kontra l-frodi u irregolarijiet oħra (ĠU L 292, 15.11.1996, p. 2).

(18)  Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Settembru 2013 dwar investigazzjonijiet immexxija mill-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) u li jħassar ir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) Nru 1073/1999 u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1074/1999 (ĠU L 248, 18.9.2013, p. 1).

(19)  Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE tas-6 ta' Mejju 2003 dwar id-definizzjoni ta' intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju (ĠU L 124, 20.5.2003, p. 36).

(20)  Direttiva 2010/13/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-10 ta' Marzu 2010 dwar il-koordinazzjoni ta' ċerti dispożizzjonijiet stabbiliti bil-liġi, b'regolament jew b'azzjoni amministrattiva fi Stati Membri dwar il-forniment ta' servizzi tal-media awdjoviżiva (Direttiva dwar is-Servizzi tal-Media Awdjoviżiva) (ĠU L 95, 15.4.2010, p. 1).


ANNESS I

ARRANĠAMENTI TA' IMPLIMENTAZZJONI GĦALL-FAĊILITÀ TA' GARANZIJA TAS-SETTURI KULTURALI U KREATTIVI

L-appoġġ finanzjarju pprovdut mill-Faċilità ta' Garanzija għandu jiġi allokat għall-SMEs u l-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u ta' daqs medju fis-setturi kulturali u kreattivi, adattat għall-ħtiġijiet speċifiċi tas-setturi u promoss bħala tali.

1.   Kompiti

Il-Faċilita ta' Garanzija għandha tipprovdi:

(a)

garanziji lill-intermedjarji finanzjarji parteċipanti minn kwalunkwe pajjiż li jipparteċipa fil-Faċilità ta' Garanzija;

(b)

lill-intermedjarji finanzjarji parteċipanti ħila esperta addizzjonali għall-valutazzjoni tar-riskji assoċjati mal-SMEs u l-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u ta' daqs medju u mal-proġetti kulturali u kreattivi tagħhom.

2.   Għażla tal-intermedjarji finanzjarji parteċipanti

Il-FEI għandu jagħżel l-intermedjarji finanzjarji parteċipanti f'konformità mal-aqwa prattika tas-suq u mal-objettivi speċifiċi msemmija fil-punt (c) tal-Artikolu 4. Il-kriterji tal-għażla għandhom jinkludu, b'mod partikolari:

(a)

il-volum tal-finanzjament tad-dejn li jitqiegħed għad-dispożizzjoni tal-SMEs u tal-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u ta' daqs medju;

(b)

il-politika ta' ġestjoni tar-riskju għal operazzjonijiet ta' self, b'mod partikolari fir-rigward ta' proġetti kulturali u kreattivi;

(c)

il-kapaċità li jinbena portafoll diversifikat ta' self u li ssir proposta ta' pjan ta' kummerjalizzazzjoni u promozzjoni lill-SMEs u lill-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u ta' daqs medju madwar ir-reġjuni u s-setturi.

3.   Tul ta' żmien tal-Faċilità ta' Garanzija

Il-garanziji individwali jista' jkollhom maturità ta' sa 10 snin.

Skont il-punt (i) tal-Artikolu 21(3) tar-Regolament Finanzjarju, ir-ripagamenti ġġenerati mill-garanziji għandhom jiġu assenjati lill-Faċilità ta' Garanzija għal perijodu li ma jaqbiżx il-perijodu ta' impenn miżjud b'10 snin. Ir-ripagamenti ġġenerati skont id-dispożizzjonijiet ta' ftehimiet ta' delega rilventi mill-operazzjonijiet tal-Fond ta' Garanzija tal-Produzzjoni MEDIA stabbiliti qabel l-2014 għandhom jiġu assenjati lill-Faċilità ta' Garanzija fil-perijodu 2014-2020. Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Istati Membri b'tali assenjamenti permezz tal-Kumitat tal- Ewropa Kreattiva.

4.   Tisħiħ tal-kapaċitajiet

It-tisħiħ tal-kapaċitajiet taħt il-Faċilità ta' Garanzija huwa l-forniment ta' ħila esperta lill-intermedjarji finanzjarji parteċipanti bil-għan li jifhmu aktar is-setturi kulturali u kreattivi (f'aspetti bħalma huma n-natura intanġibbli ta' assi kollaterali, id-daqs tas-suq li m'għandux massa kritika, u n-natura ta' prototip tal-prodotti u s-servizzi) u l-forniment lil kull intermedjarju finanzjarju parteċipanti ta' ħila esperta addizzjonali fil-bini ta' portafolli u fil-valutazzjoni tar-riskji assoċjati ma' proġetti kulturali u kreattivi.

Ir-riżorsi allokati għat-tisħiħ tal-kapaċitajiet għandhom ikunu limitati għal 10 %,tal-baġit għall-Faċilità ta' Garanzija.

Il-FEI għandu jagħżel il-fornituri involuti fit-tisħiħ tal-kapaċitajiet f'isem il-Faċilità ta' Garanzija u taħt is-superviżjoni tal-Kummissjoni permezz ta' proċedura ta' akkwist pubblika u miftuħa, abbażi ta' kriterji bħalma huma l-esperjenza fil-finanzjament tas-setturi kulturali u kreattivi, il-ħila esperta, il-firxa ġeografika, il-kapaċità ta' realizzazzjoni u l-għarfien tas-suq.

5.   Baġit

L-allokazzjoni baġitarja għandha tkopri l-ispejjeż kollha tal-Faċilità ta' Garanzija, inklużi l-obbligi tal-pagament lejn l-intermedjarji finanzjarji parteċipanti bħalma huma t-telf mill-garanziji, it-tariffi tal-ġestjoni għall-FEI li jiġġestixxi r-riżorsi tal-Unjoni, u kwalunkwe spejjeż oħra eliġibbli.

6.   Viżibbiltà u sensibilizzazzjoni

Il-FEI għandu jikkontribwixxi għall-promozzjoni tal-Faċilità ta' Garanzija vis-à-vis is-settur bankarju Ewropew. Barra minn hekk, kull intermedjarju finanzjarju parteċipanti u l-FEI għandhom jiżguraw li jingħata livell xieraq ta' viżibilità u trasparenza għall-appoġġ taħt il-Faċilità ta' Garanzija, billi jagħtu informazzjoni dwar l-opportunitajiet finanzjarji lill-SMEs u lill-organizzazzjonijiet mikro, żgħar u ta' daqs medju speċifikati.

Għal dak il-għan, il-Kummissjoni għandha, inter alia, tipprovdi lin-netwerk tal-Uffiċċji tal-Ewropa Kreattiva l-informazzjoni meħtieġa biex ikunu jistgħu jwettqu l-kompiti tagħhom.

7.   Tipi ta' self

Tipi ta' self kopert mill-Facilità ta' Garanzija għandhom jinkludu, b'mod partikolari:

(a)

investiment f'assi tanġibbli jew intanġibbli;

(b)

trasferimenti ta' negozju;

(c)

kapital li jdur (bħalma huma finanzi interim, finanzi ta' distakk (gap finance), fluss tal-flus, linji ta' kreditu).


ANNESS II

LOGO TAS-SOTTOPROGRAMM MEDIA

Il-logo tas-Sottoprogramm MEDIA għandu jkun kif ġej:

Image 2L3472013MT110120131211MT0001.0002241241Dikjarazzjoni konġuntamill-Parlament Ewropew, mill-Kunsill u mill-Kummissjoni Ewropea dwar IL-PANEL INTERISTITUZZJONALI GALILEO (GIP)1.Minħabba l-importanza, il-karatteristika unika u l-kumplessità tal-programmi Ewropej tal-GNSS, is-sjieda tal-Komunità tas-sistemi li jirriżultaw mill-programmi, u l-finanzjament sħiħ tal-baġit tal-Unjoni tal-programmi għall-perjodu 2014-2020, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jirrikonoxxu l-ħtieġa ta' kooperazzjoni mill-qrib tat-tliet istituzzjonijiet.2.Il-Panel Interistituzzjonali Galileo (GIP) se jilħaq l-objettiv li jiffaċilita kull istituzzjoni fit-twettiq tar-responsabbiltà rispettiva tagħha. Għal dan il-għan, il-GIP ser jitwaqqaf sabiex isegwi mill-qrib:(a)il-progress fl-implimentazzjoni tal-programmi Ewropej tal-GNSS, b'mod partikolari fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-ftehimiet ta' akkwist u ta' kuntratti, b'mod partikolari fir-rigward tal-ESA;(b)il-Ftehimiet Internazzjonali ma' pajjiżi terzi mingħajr ħsara għad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 218 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea;(c)it-tħejjija tas-swieq tan-navigazzjoni bis-satellita;(d)l-effikaċja tal-arranġamenti ta' governanza; u(e)ir-rieżami annwali tal-programm ta' ħidma.3.F'konformità mar-regoli eżistenti, il-GIP ser jirrispetta l-ħtieġa għal diskrezzjoni b'mod partikolari fid-dawl tal-kunfidenzjalità fin-negozju u n-natura sensittiva ta' ċerta data.4.Il-Kummissjoni se tieħu kont tal-fehmiet espressi mill-GIP.5.Il-GIP se jkun magħmul minn seba' rappreżentanti, li minnhom:tlieta mill-Kunsill,tlieta mill-PE,wieħed mill-Kummissjoni,u ser jiltaqa' fuq bażi regolari (fil-prinċipju erba' darbiet fis-sena).6.Il-GIP ma jaffettwax ir-responsabbiltajiet stabbiliti jew ir-relazzjonijiet interistituzzjonali.L3472013MT18510120131211MT0009.000420812081Stqarrijiet tal-KummissjoniAmmont massimu li jista' jirċevi Proġett Integrat wieħedIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-fatt li tiżgura distribuzzjoni proporzjonata tal-fondi fost il-proġetti integrati sabiex jiġu ffinanzjati kemm jista' jkun proġetti integrati u tiġi garantita distribuzzjoni bilanċjata ta’ proġetti integrati fost l-Istati Membri kollha. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni se tipproponi, meta jiġi diskuss l-abbozz tal-programm ta’ ħidma mal-membri tal-Kumitat LIFE, l-ammont massimu li proġett integrat wieħed ikun jista' jirċievi. Din il-proposta se tkun ippreżentata bħala parti mill-metodoloġija għall-għażla tal-proġetti li għandha tiġi adottata bħala parti mill-programm ta’ ħidma multiannwali.L-istatus tal-finanzjament tal-Bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-EwropejIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-protezzjoni tal-ambjent u l-bijodiversità f’pajjiżi u territorji extra-Ewropej , kif jidher mill-proposta għal Deċiżjoni tal-Assoċjazzjoni tal-pajjiżi u territorji extra-Ewropej li tinkludi dawn is-setturi fl-oqsma tal-kooperazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-pajjiżi u territorji extra-Ewropej u tispjega l-azzjonijiet differenti li jistgħu jkunu eliġibbli għal finanzjament mill-Unjoni Ewropea f’dan ir-rigward.L-azzjoni ta’ tħejjija BEST kienet inizjattiva ta’ suċċess li tħaddnet mill-pajjiżi u t-territorji ultraperiferiċi u tat riżultati tanġibbli għall-bijodiversità u s-servizzi tal-ekosistema. Billi l-BEST qed tasal fi tmiemha, il-Kummissjoni qed tikkunsidra b’mod favorevoli li tagħtiha segwitu skont wieħed mill-istrumenti l-ġodda, jiġifieri programm dwar il-Beni u l-Isfidi Pubbliċi Globali taħt l-Istrument ta’ Kooperazzjoni għall-Iżvilupp.Din il-possibbiltà speċifika għall-finanzjament tal-bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-Ewropej se tkun ikkomplementata mill-opportunitajiet offruti taħt l-Artikolu 6 tal-Programm LIFE għall-perjodu 2014-2020.L3472013MT25910120131217MT0015.000228012801Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.”L3472013MT28110120131217MT0016.000328812881Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar il-FEŻR, l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea (KTE) u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta’ KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT28910120131217MT0017.000330213021Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill ħadu nota tal-garanzija provvduta mill-Kummissjoni lil-leġiżlaturi tal-UE li l-indikaturi komuni tal-eżitu għar-Regolament dwar l-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta' Koeżjoni, li jiġu inklużi f'anness ma' kull regolament, huma r-riżultat ta' proċess ta' tħejjija twil li jinvolvi esperti ta' valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri, u bi prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT30310120131217MT0018.000231713171Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar is-sensibilizzazzjoni u l-Artikolu 4 u 4a tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li jwettqu sforzi kkordinati aħjar għas-sensibilizzazzjoni fost u fl-istituzzjonijiet u l-Istati Membri ħalli titjieb il-viżibilità tal-possibilitajiet tal-użu tal-EGTCs bħala strument opzjonali disponibbli għall-koperazzjoni territorjali fl-oqsma kollha ta' politika tal-UE.F'dan il-kuntest, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jistiednu lill-Istati Membri b'mod partikolari jidħlu għal azzjonijiet xierqa ta' kordinazzjoni u komunikazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali u bejn l-awtoritajiet ta' Stati Membri differenti ħalli jiżguraw proċeduri ċari, effiċjenti u trasparenti ta' awtorizzazzjoni ta' EGTCs ġodda fit-termini fissati.L3472013MT30310120131217MT0018.000331813181Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1(9) tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li meta jiġi applikat l-Artikolu 9(2)(i) tar-Regolament (UE) Nru 1082/2006 kif emendat, l-Istati Membri jagħmlu ħilithom meta jivvalutaw ir-regoli li jridu jkunu applikabbli għall-membri tal-persunal tal-EGTC kif proposti fl-abbozz tal-konvenzjoni, li jqisu l-opzjonijiet ta' reġimi differenti ta' impjiegi disponibbli li jridu jintgħażlu mill-EGTC, kemm skont id-dritt privat kemm skont dak pubbliku.Meta l-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt privat, l-Istati Membri jqisu wkoll id-dritt relevanti tal-UE, bħalma hu r-Regolament (KE) Nru 593/2008 tal-PE u l-Kunsill tas-17 ta' Ġunju 2008 dwar il-liġi applikabbli għall-obbligazzjonijiet kuntrattwali (Ruma I), kif ukoll il-prattika legali relattiva tal-Istati Membri l-oħrajn rappreżentati fl-EGTC.Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jifhmu wkoll li fejn il-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt pubbliku, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali jkunu dawk tal-Istat Membru fejn l-organu rispettiv tal-EGTC ikun jinsab. B'dana kollu, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali tal-Istat Membru fejn ikun irreġistrat l-EGTC jistgħu japplikaw kwantu għall-membri tal-persunal tal-EGTC ġa soġġetti għal dawn ir-regoli qabel ma jkunu saru membri tal-persunal tal-EGTC.L3472013MT30310120131217MT0018.000431913191Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-rwol tal-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-pjattaforma REKTIl-Parlament Ewroepw, il-Kunsill u l-Kummissjoni jieħdu nota tax-xogħol siewi magħmul mill-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-Pjattaforma tal-EGTC superviżjonata minnu u jħeġġeġ lill-Kumitat tar-Reġjuni jkompli jsegwi l-attivitajiet tal-EGTCs eżistenti u ta' dawk li jinsabu fil-proċess tat-twaqqif, jorganizza skambju tal-aqwa prattiki u jidentifika l-kwistjonijiet komuni.L3472013MT32010120131217MT0019.001546614661Dikjarazzjoni Konġunta mill-Kunsill u mill-Kummissjoni dwar l-Artikolu 67Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-Artikolu 67 (4) li jeskludi l-applikazzjoni tal-ispejjeż simplifikati mniżżla fl-Artikolu 67 (1) (b)-(d) f'każijiet fejn operazzjoni jew proġett li jifforma parti minn operazzjoni jiġi implimentat esklussivament permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku ma jipprekludix l-implimentazzjoni ta' operazzjoni permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku li jirriżultaw fi ħlasijiet mill-benefiċjarju lill-kuntrattur abbażi ta' spejjeż għal kull unità predefiniti. Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-ispejjeż determinati u mħallsa mill-benefiċjarju abbażi ta' dawn l-ispejjeż għal kull unità stabbiliti permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku għandhom jikkostitwixxu fil-fatt spejjeż reali u mġarrba u mħallsa mill-benefiċjarju taħt l-Artikolu 67 (1) (a).L3472013MT32010120131217MT0019.001646714671Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-reviżjoni tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill b'rabta mar-rikostituzzjoni tal-approprjazzjonijietIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li fir-reviżjoni tar-Regolament Finanzjarju għall-fini li jiġi allinjat ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill mal-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2014-2020, jinkludu dispożizzjonijiet neċessarji għall-applikazzjoni tal-arranġamenti għall-allokazzjoni tar-riżerva tal-prestazzjoni u fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji skont l-Artikolu 39 (inizjattiva tal-SME) taħt ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment b'rabta mar-rikostituzzjoni ta':i.approprjazzjonijiet li kienu impenjati għal programmi fir-rigward tar-riżerva tal-prestazzjoni u li kellhom jiġu diżimpenjati b'riżultat ta' prijoritajiet taħt dawn il-programmi li ma kisbux l-istadji sinifikanti tagħhom u;ii.approprjazzjonijiet li kienu impenjati fir-rigward ta' programmi dedikati msemmija fl-Artikolu 39(4)b u li kellhom jiġu diżimpenjati minħabba li l-parteċipazzjoni ta' Stat Membru fl-istrument finanzjarju kellha titwaqqaf.L3472013MT32010120131217MT0019.001746814681Dikjarazzjonijiet mill-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1Jekk ikunu meħtieġa derogi ġustifikati ulterjuri għar-regoli komuni biex jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tal-FEMS u tal-FAEŻR, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jimpenjaw ruħhom li jippermettu dawn id-derogi billi jipproċedu bid-diliġenza dovuta għall-modifiki neċessarji għar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment.L3472013MT32010120131217MT0019.001846914691Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar l-esklużjoni ta' kwalunkwe retroattività fir-rigward tal-applikazzjoni tal-Artikolu 5(3)Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jaqblu li:rigward l-applikazzjoni tal-Artikoli 14(2), 15(1)(c) u 26(2) tar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment, l-azzjonijiet meħuda mill-Istati Membri biex jinvolvu s-sħab li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(1) fit-tħejjija tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(2) jinkludu l-azzjonijiet kollha meħuda f'livell prattiku mill-Istati Membri indipendentement miż-żmien meta jittieħdu kif ukoll l-azzjonijiet meħuda minnhom qabel id-dħul fis-seħħ ta' dak ir-Regolament u qabel il-ġurnata tad-dħul fis-seħħ tal-att delegat għal Kodiċi ta' Kondotta Ewropew adottat skont l-Artikolu 5(3) tal-istess Regolament, waqt il-fażijiet ta' tħejjija ta' proċedura ta' programmar ta' Stat Membru, dment li l-objettivi tal-prinċipju ta' sħubija stipulati f'dak ir-Regolament jinkisbu. F'dan il-Kuntest, l-Istati Membri, skont il-kompetenzi nazzjonali u reġjonali tagħhom, se jiddeċiedu dwar il-kontenut tat-tnejn li huma, il-Ftehim ta' Sħubija propost u l-abbozzi ta' programmi proposti, skont id-dispożizzjonijiet relevanti ta' dak ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-fondi;l-att delegat li jistabbilixxi kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3), mhu se jkollu l-ebda effett retroattiv, taħt l-ebda ċirkostanza u la direttament u lanqas indirettament, speċjalment fir-rigward tal-proċedura ta' approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi, għax mhix l-intenzjoni tal-leġiżlatur tal-UE li jikkonferixxi setgħat lill-Kummissjoni b'mod li din tkun tista' tiċħad l-approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi fuq il-bażi unika u esklużiva ta' xi tip ta' non-ottemperanza mal-kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3);il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jistiednu lill-Kummissjoni tqiegħed għad-dispożizzjoni tagħhom l-abbozz ta' test tal-att delegat li se jiġi adottat taħt l-Artikolu 5(3) malajr kemm jista' jkun, u mhux aktar tard mid-data meta l-ftehim politiku dwar ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment jiġi adottat mill-Kunsill jew id-data meta l-abbozz ta' rapport dwar dak ir-Regolament jiġi vvutat fil-plenarja tal-Parlament Ewropew, skont liema data minnhom tiġi l-ewwel.L3472013MT54910120131217MT0022.000460716071Dikjarazzjoni konġunta mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar it-tabelli dwar il-kondizzjonalitàIl-Kunsill u l-Parlament Ewropew jistiednu lill-Kummissjoni biex timmonitorja t-traspożizzjoni u l-implimentazzjoni mill-Istati Membri tad-Direttiva 2000/60/KE tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma kif ukoll tad-Direttiva 2009/128/KE tal-21 ta’ Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja biex jinkiseb użu sostenibbli tal-pestiċidu u, fejn xieraq, tippreżenta, ladarba dawn id-Direttivi jkunu ġew implimentati mill-Istati Membri kollha u jkunu ġew identifikati l-obbligi applikabbli direttament għall-bdiewa, proposta leġislattiva li temenda dan ir-regolament bil-ħsieb li l-partijiet rilevanti ta' dawn id-Direttivi jiddaħħlu fis-sistema tal-kondizzjonalità.

20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/238


REGOLAMENT (UE) Nru 1296/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tal-11 ta' Diċembru 2013

dwar Programm tal-Unjoni Ewropea għall-Impjiegi u l-Innovazzjoni Soċjali ("EaSI") u li jemenda d-Deċiżjoni Nru 283/2010/UE li tistabbilixxi Faċilità Ewropea ta' Mikrofinanzjament Progress għall-impjiegi u l-inklużjoni soċjali

(Test b’relevanza għaż-ŻEE)

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikolu 46(d), l-Artikolu 149, l-Artikolu 153(2)(a) u t-tielet paragrafu tal-Artikolu 175 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li ġie trażmess l-abbozz tal-att leġislattiv lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (2),

Filwaqt li jaġixxu mal-proċedura leġislattiva ordinarja (3),

Billi:

(1)

B’mod konformi mal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-29 ta' Ġunju 2011 intitolata ‘Baġit għall-Ewropa 2020’, li tirrakkomanda r-razzjonalizzazzjoni u s-simplifikazzjoni tal-istrumenti ta’ finanzjament tal-Unjoni u l-irfinar tal-enfasi tagħhom kemm fuq il-valur miżjud kif ukoll fuq l-impatti u r-riżultati tal-Unjoni, dan ir-Regolament jistabbilixxi l-Programm tal-Unjoni Ewropea għall-Impjiegi u l-Innovjazzjoni Soċjali (‘il-Programm’) sabiex jipprovdi għall-kontinwazzjoni u l-iżvilupp tal-attivitajiet imwettqa fuq il-bażi tad-Deċiżjoni Nru 1672/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4), ir-Regolament (UE) Nru 492/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5), id-Deċiżjoni ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni 2012/733/UE (6) u d-Deċiżjoni Nru 283/2010/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li stabbiliet Faċilità Ewropea ta' Mikrofinanzjament Progress għall-Impjiegi u l-Inklużjoni Soċjali (7)‘il-Faċilità’).

(2)

Fis-17 ta’ Ġunju 2010, il-Kunsill Ewropew approva l-proposta tal-Kummissjoni għal Strateġija Ewropa 2020 għall-impjiegi u tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv ("Ewropa 2020"), li tipprovdi għal ħames miri ewlenin (inklużi dawk li jittrattaw l-impjiegi, il-ġlieda kontra l-faqar u l-esklużjoni soċjali, u l-edukazzjoni rispettivament) u seba’ inizjattivi ewlenin u li tikkostitwixxi qafas ta’ politika koerenti għall-għaxar snin li ġejjin. Il-Kunsill Ewropew irrakkomanda mobilizzazzjoni sħiħa tal-istrumenti u l-politiki xierqa tal-Unjoni għall-appoġġ tal-ksib tal-objettivi komuni u stieden lill-Istati Membri jżidu l-azzjoni koordinata tagħhom.

(3)

B’mod konformi mal-Artikolu 148(4) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), il-Kunsill, tal-21 ta' Ottubru 2010, adotta linji gwida għall-politiki dwar l-impjiegi,li, flimkien mal-linji gwida wiesgħa għall-politiki ekonomiċi tal-Istati Membri u tal-Unjoni adottati b’mod konformi mal-Artikolu 121 TFUE, jinkludu l-linji gwida integrati tal-Ewropa 2020. Il-Programm għandu jikkontribwixxi għall-ilħiq tal-miri tal-Ewropa 2020, u b’mod speċjali l-objettivi tagħha għat-tnaqqis tal-faqar u għall-impjiegi kif definiti fil-Linji gwida dwar l-Impjiegi. Għal dak il-għan, il-Programm għandu jappoġġja l-implimentazzjoni tal-inizjattivi ewlenin, b’rabta speċjali mal-Pjattaforma Ewropea kontra l-Faqar u l-Esklużjoni Soċjali, Aġenda għall-Ħiliet Ġodda u l-Impjiegi u Żgħażagħ fl-Azzjoni, kif ukoll il-Pakkett għall-Impjiegi taż-Żgħażagħ.

(4)

L-inizjattivi ewlenin ta' Ewropa 2020 intitolati “Il-Pjattaforma Ewropea kontra l-Faqar u l-Esklużjoni Soċjali” u “Unjoni tal-Innovazzjoni” jidentifikaw l-innovazzjoni soċjali bħala għodda b’saħħitha sabiex jiġu indirizzati l-isfidi soċjali li joriġinaw mit-tixjiħ tal-popolazzjoni, il-faqar, il-qgħad, il-mudelli ġodda tax-xogħol u l-istili tal-ħajja, u l-aspettattivi taċ-ċittadini fir-rigward tal-ġustizzja soċjali, l-edukazzjoni u l-kura tas-saħħa. Il-Programm għandu jagħti appoġġ lil azzjoni sabiex tiżdied l-innovazzjoni soċjali bħala reazzjoni għall-bżonnijiet soċjali li ma jiġux issodisfati jew jiġu ssodisfati b’mod insuffiċjenti, fir-rigward tal-ġlieda kontra l-faqar u l-esklużjoni soċjali, il-promozzjoni ta’ impjiegi b’livell għoli ta’ kwalità u sostenibbli, il-garanzija ta’ protezzjoni soċjali adegwata u li tipprevjeni l-faqar, it-titjib tal-kundizzjonijiet tax-xogħol u t-titjib tal-aċċess għat-taħriġ għall-persuni vulnerabbli, waqt li jitqies kif dovut ir-rwol tal-awtoritajiet reġjonali u lokali. Il-Programmgħandu jaġixxi wkoll bħala katalist għal sħubijiet u netwerking transnazzjonali bejn l-atturi tas-settur pubbliku, privat u t-tielet settur kif ukoll jagħti appoġġ fl-involviment tagħhom fit-tfassil u l-implimentazzjoni ta’ approċċi ġodda fl-indirizzar ta’ ħtiġijiet u sfidi soċjali urġenti.

(5)

B’mod partikolari, il-Programm għandu jgħin biex jidentifika u janalizza soluzzjonijiet innovattivi u jespandi l-implimentazzjoni prattika tagħhom permezz ta’ esperimentazzjoni tal-politika soċjali, biex, fejn ikun meħtieġ, jgħin Stati Membri jkabbru l-effiċjenza tas-swieq tax-xogħol tagħhom u biex itejbu aktar il-politiki tagħhom dwar il-protezzjoni soċjali u l-inklużjoni. L-esperimentazzjoni tal-politika soċjali hi testjar fuq il-post ta’ innovazzjonijiet soċjali abbażi ta’ proġetti. Hi tippermetti li tinġabar evidenza dwar il-fattibilità tal-innovazzjonijiet soċjali. Għandu jkun possibbli għall ideat li jkollhom suċċess li jiġu segwiti fuq skala usa' bl-appoġġ finanzjarju mill-Fond Soċjali Ewropew (FSE), kif ukoll minn sorsi oħrajn.

(6)

Il-metodu miftuħ ta’ koordinament, filwaqt li ta prova tal-flessibilità u tal-effikaċja operazzjonali tiegħu fl-oqsma tal-politika soċjali u tal-impjiegi, għandu jintuża b’mod mifrux u għandu jibbenefika minn azzjonijiet appoġġjati mill-Programm.

(7)

Il-progress lejn żvilupp sostenibbli mil-lat soċjali u dak ambjentali fl-Ewropa jeħtieġ l-antiċipazzjoni u l-iżvilupp ta' ħiliet u kompetenzi ġodda, li jwasslu għat-titjib fil-kundizzjonijiet għall-ħolqien tal-impjiegi, fil-kwalità tal-impjiegi u fil-kundizzjonijiet tax-xogħol permezz ta' politiki assoċjati dwar l-edukazzjoni, is-suq tax-xogħol u dawk soċjali b'rabta mal-bidla tal-industriji u s-servizzi. Il-Programm għandu għalhekk jikkontribwixxi għall-promozzjoni tal-ħolqien ta' impjiegi ekoloġiċi u fis-settur tas-saħħa u l-ICT li jkunu ta’ kwalità u sostenibbli, kif ukoll l-antiċipar u l-iżvilupp ta' ħiliet u kompetenzi ġodda għal impjiegi ġodda ta' kwalità u sostenibbli billi l-politiki tal-impjiegi u dawk soċjali jintrabtu mal-politiki industrijali u strutturali u billi jappoġġjaw bidla lejn ekonomija effiċjenti fir-riżorsi u b'użu baxx tal-karbonju. B'mod partikolari, il-Programm għandu jaġixxi bħala katalist biex jiġi studjat il-potenzjal tal-ħolqien ta’ impjiegi ta' investimenti ambjentali u soċjali mmexxija mis-settur pubbliku u tal-inizjattivi tal-impjiegi lokali u reġjonali.

(8)

Il-Programm għandu jieħu kont, fejn ikun rilevanti, għad-dimensjoni territorjali tal-qgħad, il-faqar u l-esklużjoni soċjali, u speċjalment tal-inugwaljanzi li qed jiżdiedu fir-reġjuni u bejniethom, bejn iż-żoni rurali u l-bliet kif ukoll fil-bliet stess.

(9)

Jeħtieġ li jiġu kkonsolidati d-dimensjonijiet soċjali tas-suq intern. Fid-dawl tal-ħtieġa li tissaħħaħ il-fiduċja fis-suq intern, inkluż il-moviment liberu tas-servizzi, billi tiżgura rispett għad-drittijiet tal-ħaddiema, huwa neċessarju li jiġi żgurat status rispettivgħad-drittijiet kemm tal-ħaddiema kif ukoll tal-intraprendituri għal-libertà tal-moviment għandhom jingħataw status ugwali fl-Unjoni kollha.

(10)

B’konformità ma' Ewropa 2020, il-Programm għandu juża approċċ koerenti sabiex jippromwovi l-impjiegi ta' kwalità u sostenibbli, kif ukoll jiġġieled u jipprevjeni l-esklużjoni soċjali u l-faqar filwaqt li jqis il-bżonn li jirrispetta l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel. L-implimentazzjoni tal-Programm għandu jiġi razzjonalizzat u ssimplifikat, l-aktar permezz ta’ sett ta’ dispożizzjonijiet komuni li fost l-oħrajn jinkludu għanijiet ġenerali u arranġamenti ta’ sorveljar u evalwazzjoni. Il-Programm għandu jiffoka fuq proġetti, irrispettivament mid-daqs tagħhom, b’valur miżjud ċar tal-Unjoni. Sabiex inaqqas il-piżijiet amministrattivi, il-Programm għandu jappoġġja l-ħolqien u l-iżvilupp ta’ netwerks u sħubijiet. Barra minn hekk, l-opzjonijiet ta’ nfiq simplifikat (iffinanzjar b’somma f’daqqa u ffinanzjar b’rata fissa) għandhom jintużaw aktar b’mod partikolari għall-implimentazzjoni tal-iskemi ta’ mobilità waqt li tkun żgurata t-trasparenza tal-proċedimenti. Il-Programm għandu jkun post fejn wieħed jinqeda f’dak kollu li jkun jeħtieġ għall-fornituri ta’ mikrofinanzjament, fil-livell tal-Unjoni, billi jipprovdi finanzjament għall-mikrokrediti u l-intraprenditorija soċjali, jiffaċilita l-aċċess għas-self u jagħti l-assistenza teknika.

(11)

B'kunsiderazzjoni tal-fondi limitati disponibbli għall-programm u l-preallokazzjoni ta' dawn il-fondi għad-diversi assi, il-prijorità tal-finanzjament għandha tingħata lill-iżvilupp ta' strutturi b'effett multiplikatur ċar li jkunu ta' benefiċċju għal aktar attivitajiet u inizjattivi. Għandhom jiddaħħlu fis-seħħ ukoll miżuri xierqa sabiex tiġi evitata kull possibilità ta' sovrappożizzjoni u/jew finanzjament doppju ma' fondi jew programmi oħrajn, b'mod partikolari mal-Fond Soċjali Ewropew.

(12)

L-Unjoni għandha titgħammar b' evidenza ibbażata fuq analiżi soda sabiex tappoġġja t-tfassil tal-politika fil-qasam tal-impjiegi u f'dak soċjali, b’attenzjoni speċjali għall-impatt tal-kriżijiet finanzjarji u ekonomiċi. Tali evidenza żżid il-valur għal azzjoni nazzjonali billi tiġi pprovduta dimensjoni tal-Unjoni u tqabbil għall-ġbir ta’ data u billi tiżviluppa għodod u metodi statistiċi u indikaturi komuni, bl-iskop li tiġi mfassla stampa sħiħa tas-sitwazzjoni fl-oqsma tal-impjiegi, il-politika soċjali u l-kundizzjonijiet tax-xogħol madwar l-Unjoni u biex tiġi żgurata l-evalwazzjoni ta’ kwalità għolja tal-effiċjenza u l-effikaċja tal-programmi u l-politiki, bil-għan, fost l-oħrajn, li jintlaħqu l-miri ta' Ewropa 2020.

(13)

L-Unjoni tinsab f’pożizzjoni unika sabiex tipprovdi pjattaforma għal skambji ta’ politika u tagħlim reċiproku bejn il-pajjiżi li jipparteċipaw fil-Programm fl-oqsma tal-impjiegi, il-protezzjoni soċjali, l-inklużjoni soċjali u l-intraprenditorija soċjali. Għarfien tal-politiki applikati f’pajjiżi oħra u tar-riżultati tagħhom, inklużi dawk milħuqa permezz ta’ esperimentazzjoni tal-politika soċjali fil-livelli lokali, reġjonali u nazzjonali, iwessa’ l-firxa ta’ opzjonijiet disponibbli għal persuni li jfasslu l-politika, biex b’hekk jiskatta żviluppi ġodda ta’ politika.

(14)

Hija karatteristika ewlenija tal-politika soċjali Unjoni li jiġi żgurat li l-istandards minimi jkunu fis-seħħ u li l-kundizzjonijiet tax-xogħol jittejbu kostantament fl-Unjoni. L-Unjoni għandha rwol importanti sabiex tiżgura li l-qafas leġislattiv huwa adattat fl-iżvilupp ta’ mudelli tax-xogħol u riskji ġodda tas-saħħa u s-sigurtà, b'kunsiderazzjoni ta' "xogħol diċenti" kif ukoll tal-prinċipji ta' "Regolamentazzjoni Intelliġenti". L-Unjoni għandha rwol importanti wkoll fil-finanzjament ta' miżuri li jtejbu l-konformità mal-istandards tax-xogħol skont Konvenzjonijiet tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO) ratifikati u mar-regolital-Unjoni dwar il-protezzjoni tad-drittijiet tal-ħaddiema. Din hija b'mod partikolari il-każ ta' miżuri għas-sensibilizzazzjoni (eż. permezz ta' tikketta soċjali), għat-tixrid tal-informazzjoni u għall-promozzjoni tad-dibattitu dwar l-isfidi ewlenin u l-kwistjonijiet politiċi fir-rigward tal-kundizzjonijiet tax-xogħol, inkluż fost l-imsieħba soċjali u partijiet interessati oħra, kif ukoll għall-promozzjoni ta' miżuri għall-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja, għall-bidu ta' azzjonijiet ta' prevenzjoni u għat-trawwim tal-kultura ta' prevenzjoni fil-qasam tas-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol.

(15)

Imsieħba soċjali u organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili għandhom rwol ewlieni fil-promozzjoni ta' impjiegi ta' kwalità u fil-ġlieda kontra l-esklużjoni soċjali u l-faqar, kif ukoll fil-ġlieda kontra l-qgħad. Għalhekk, l-imsieħba soċjali u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili għandhom, fejn ikun xieraq, ikunu involuti fit-tagħlim reċiproku u fl-iżvilupp, l-implimentazzjoni u t-tixrid ta’ politiki ġodda. Il-Kummissjoni għandha tinforma u taqsam il-fehmiet mal-imsieħba soċjali tal-Unjoni u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili dwar ir-riżultati rigward l-implimentazzjoni tal-Programm.

(16)

L-Unjoni hija impenjata li ssaħħaħ id-dimensjoni soċjali tal-globalizzazzjoni, u tiġġieled kontra d-dumping soċjali, billi tippromwovi xogħol diċenti u standards tax-xogħol, mhux biss fil-pajjiżi li jipparteċipaw fil-Programm iżda wkoll internazzjonalment, jew direttament vis-à-vis pajjiżi terzi jew indirettament permezz ta’ kooperazzjoni ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali. Għalhekk, jeħtieġ li jiġu żviluppati relazzjonijiet xierqa ma’ pajjiżi terzi li mhumiex qed jipparteċipaw fil-Programm sabiex jgħinuha tilħaq l-objettivi tagħha, wara li tikkunsidra kwalunkwe ftehimiet rilevanti bejn dawn il-pajjiżi u l-Unjoni. Dan jista’ jinvolvi l-attendenza ta’ rappreżentanti ta’ dawk il-pajjiżi terzi f’avvenimenti ta’ interess reċiproku (bħal konferenzi, workshops u seminars) li jsiru f’pajjiżi li qed jipparteċipaw fil-Programm. Barra minn hekk, il-kooperazzjoni għandha tiġi żviluppata mal-organizzazzjonijiet internazzjonali konċernati, b’mod partikolari l-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO) u korpi rilevanti oħra tan-Nazzjonijiet Uniti, il-Kunsill tal-Ewropa u l-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi (OECD), bil-ħsieb li jiġi implimentat il-Programm b’mod li jqis ir-rwol ta’ dawn l-organizzazzjonijiet.

(17)

B’mod konformi mal-Artikoli 45 u 46 tat-TFUE, ir-Regolament (UE) Nru 492/2011 jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet maħsuba sabiex jinkiseb il-moviment liberu għall-ħaddiema fuq bażi mhux diskriminatorja billi jiżgura l-kooperazzjoni mill-qrib bejn is-servizzi ċentrali tal-impjiegi tal-Istati Membri u mal-Kummissjoni. EURES, li huwa n-netwerk Ewropew ta' servizzi tal-impjiegi għandu jippromwovi l-funzjonament aħjar tas-swieq tax-xogħol billi jiffaċilita l-mobbiltà volontarja ġeografika transnazzjonali transfruntiera tal-ħaddiema, jipprovdi akbar trasparenza fuq is-suq tax-xogħol, jiżgura l-ikklerjar ta’ postijiet tax-xogħol battala u applikazzjonijiet għax-xogħol u jappoġġja attivitajiet fl-oqsma tas-servizzi tal-kollokament, tar-reklutaġġ, pariri u konsulenza fil-livell nazzjonali u transfruntiera, b’hekk ikun qed jikkontribwixxi għall-objettivi ta' Ewropa 2020. L-Istati Membri għandhom jiġu mħeġġa jintegraw is-servizzi tal-EURES, li jagħmluhom disponibbli f'post wieħed ("one-stop shop"), fejn ikun xieraq.

(18)

Il-kamp ta' applikazzjoni ta’ EURES għandu jitwessa’ sabiex jinkludi l-iżvilupp u l-appoġġ ta' skemi ta’ mobbiltà mmirati, wara sejħa għal proposti, fil-livell tal-Unjoni bil-ħsieb li jimtlew postijiet tax-xogħol battala fejn ġew identifikati nuqqasijiet tas-suq tax-xogħol. B’mod konformi mal-Artikolu 47 TFUE, dawk l-iskemi għandhom jappoġġjaw il-faċilitazzjoni tal-mobbiltà volontarja fost ħaddiema żgħażagħ fl-Unjoni. Skemi mmirati tal-mobilità, bħalma huma dawk ibbażati fuq l-azzjoni preparatorja 'L-ewwel xogħol EURES tiegħek', għandhom jagħmluha aktar faċli għaż-żgħażagħ li jaċċessaw opportunitajiet ta’ impjiegi u li jsibu xogħol fi Stat Membru ieħor, u għandhom ukoll iħeġġu lil min iħaddem biex joħloq opportunitajiet tax-xogħol għal ħaddiema żgħażagħ mobbli. Madankollu, skemi tal-mobilità m’għandhomx jiskoraġġixxu lill-Unjoni u lill-Istati Membri milli jgħinu liż-żgħażagħ sabiex isibu l-ewwel xogħol tagħhom f’pajjiżhom.

(19)

F’bosta reġjuni mal-fruntieri, is-sħubijiet transfruntiera tal-EURES għandhom rwol importanti fl-iżvilupp ta’ suq tax-xogħol Ewropew ġenwin. Kull wieħed mis-sħubijiet transfruntiera tal-EURES jinvolvu tal-inqas żewġ Stati Membri jew Stat Membru u pajjiż parteċipanti ieħor, Konsegwentement, huma ta' natura orizzontali ċara u huma sors ta' valur miżjud tal-Unjoni. Is-sħubiji transfruntiera EURES għandhom, għalhekk, jibqgħu jiġu appoġġjati permezz ta’ attivitajiet orizzontali tal-Unjoni, bil-possibilita' li jkunu kumplimentati bir-riżorsi nazzjonali jew il-FSE.

(20)

L-evalwazzjoni tal-attivitajiet tal-EURES għandha tqis kriterji kwalitattivi u kwantitattivi. Peress li impjiegi li qed jintemmu fi Stat Membru wieħed jirriżultaw f'bidu ta’ impjiegi fi Stat Membru ieħor u skont is-sitwazzjonijiet tas-suq tax-xogħol li dejjem qed jinbidlu u mudelli tal-mobilità relatati, l-evalwazzjoni għandha tiffoka mhux biss fuq l-impjiegi li qed jibdew u li qed jintemmufi Stati Membri individwali iżda wkoll fuq iċ-ċifri aggregati fil-livell tal-Unjoni. Barra minn hekk, għandu jitqies li l-konsulenza ma tirriżultax neċessarjament f’mobilità li titkejjel jew f'kollokamenti ta' xogħol.

(21)

Ewropa 2020, u b’mod partikolari l-Linja Gwida 7 prevista fid-Deċiżjoni tal-Kunsill 2010/707/UE (8), tidentifika l-impjieg indipendenti u l-intraprenditorija bħala kruċjali sabiex jinkiseb tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv.

(22)

In-nuqqas ta’ aċċess għal kreditu, ekwità jew kważi-ekwità huwa wieħed mill-ostakli għall-ħolqien tan-negozju, speċjalment fost il-persuni l-aktar 'il bogħod mis-suq tax-xogħol. Sforzi tal-Unjoni u nazzjonali f’dan il-qasam jeħtieġ li jintensifikaw sabiex jiżdiedu l-provvista u l-aċċess għal, mikrofinanzjament sabiex tintlaħaq id-domanda minn dawk li jetiġuha l-aktar, u b’mod partikolari persuni qiegħda, nisa u vulnerabbli li jixtiequ jibdew jew jiżviluppaw mikrointrapriża, inkluż fuq il-bażi ta’ impjieg indipendenti, iżda li m’għandhomx aċċess għal kreditu. Barra minn hekk, il-mikrointrapriżi jiffurmaw il-maġġoranza tal-kumpaniji li għadhom kif twaqqfu fl-Unjoni. Għalhekk, għandu jkun possibbli li l-mikrokrediti joffru mezz sabiex jiżdied il-valuru jakkwistaw riżultati konkreti bil-ħeffa. Bħala l-ewwel pass, fl-2010 il-Parlament Ewropew u l-Kunsill waqqfu l-Faċilità. Għandhom jitjiebu l-attivitajiet ta’ komunikazzjoni dwar opportunitajiet ta’ mikrofinanzjament fil-livell tal-Unjoni u tal-Istati Membri, sabiex jilħqu aktar lil dawk li jeħtieġu l-mikrofinanzjament.

(23)

Il-mikrofinanzjament u l-appoġġ għall-intraprenditorija soċjali għandu jilħaq benefiċjarji potenzjali u għandu jkollu impatt dejjiemi. Huma għandhom jikkontribwixxu għal livell għoli ta’ impjiegi ta’ kwalità u sostenibbli, u jservu ta’ katalista sew għall-politiki ekonomiċi kif ukoll għal dawk tal-iżvilupp lokali. Bil-għan li jimmassimizzaw l-opportunitajiet għall-ħolqien ta’ intrapriżi vijabbli,azzjonijiet li jinvolvu l-mikrofinanzjament u l-intraprenditorija soċjali għandu jkollhom magħhom programmi ta’ mentoring u taħriġ kif ukoll l-informazzjoni rilevanti kollha, li għandhom jiġu aġġornati regolarment u jiġu magħmula disponibbli għall-pubbliku mill-fornitur tal-finanzi konċernat. Għal dan l-għan, huwa essenzjali li jiġi pprovdut finanzjament adegwat, b' mod partikolari permezz tal-ESF.

(24)

Sabiex il-mikrofinanzjament ikun aktar disponibbli fis-suq tal-mikrofinanzjament li għadu qed jiżviluppa tal-Unjoni, jirrendi neċessarju li tiżdied il-kapaċità istituzzjonali tal-fornituri tal-mikrofinanzjament, u b’mod partikolari dik ta’ istituzzjonijiet tal-mikrofinanzjament mhux bankarji, b’konformità mal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-13 ta' Novembru 2007 intitolata 'Inizjattiva Ewropea għall-iżvilupp ta’ mikro kreditu b'appoġġ għat-tkabbir u l-impjiegi' u r-Rapport tal-Kummissjoni tal-25 ta' Lulju 2008 intitolat 'Il-Promozzjoni tal-Innovaturi Nisa u tal-Intraprenditorija tan-Nisa'.

(25)

L-ekonomija soċjali u l-intrapriżi soċjali jikkostitwixxu parti integrali tal-ekonomija soċjali tas-suq pluralistika tal-Ewropa, u għandhom rwol importanti li jiżguraw konverġenza soċjali akbar fl-Ewropa. Dawn huma bbażati fuq il-prinċipji ta' solidarjetà u responsabbiltà u tal-preminenza tal-individwu u tal-objettivi soċjali fuq il-kapital, u dwar il-promozzjoni tar-responsabbiltà soċjali, il-koeżjoni soċjali u l-inklużjoni soċjali. L-intrapriżi soċjali jistgħu jaġixxu bħala l-muturi tal-bidla soċjali billi joffru soluzzjonijiet innovattivi, jippromwovu swieq tax-xogħol inklussivi u servizzi soċjali li jkunu aċċessibbli għal kulħadd. Għalhekk jagħmlu kontribuzzjoni siewja sabiex jintlaħqu l-objettivi ta' Ewropa 2020, Il-Programm għandu jtejjeb l-aċċess tal-intrapriżi soċjali għal tipi differenti ta' finanzjament billi jipprovdi strumenti xierqa sabiex jilħqu l-ħtiġijiet finanzjarji speċifiċi fiċ-ċiklu tal-ħajja kollu tagħhom.

(26)

Sabiex tiġi kapitalizzata l-esperjenza ta' entitajiet bħal pereżempju l-Grupp tal-Bank Ewropew tal-Investiment, azzjoni li tinvolvi l-mikrofinanzjament u l-intraprenditorija soċjali għandha tiġi implimentata mill-Kummissjoni b’mod indirett billi tagħmel lil dawn l-entitajiet responsabbli mill-kompiti relatati mal-implimentazzjonijiet tal-baġit skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9) ("ir-Regolament Finanzjarju"). L-użu tar-riżorsi tal-Unjoni jikkonċentra l-ingranaġġ minn istituzzjonijiet finanzjarji u investituri oħra, joħloq sinerġiji bejn l-Istati Membri u l-azzjoni tal-Unjoni u jgħaqqad l-approċċi. B’hekk itejjeb l-aċċess għal finanzjament ta’ gruppi partikolarment fir-riskju u ż-żgħażagħ, kif ukoll it-twassil tal-mikrofinanzjament lilhom. Aċċess għall-finanzjament għal mikrointrapriżi, inklużi l-ħaddiema għal rashom, u intrapriżi soċjali, hu wkoll imtejjeb. Il-kontribuzzjoni tal-Unjoni għalhekk tassisti fl-iżvilupp tas-settur tan-negozju soċjali emerġenti u s-suq tal-mikrofinanzjament fl-Unjoni u tinkoraġġixxi l-attivitajiet transfruntiera. L-azzjonijiet tal-Unjoni għandhom jikkumplimentaw l-użu mill-Istati Membri tal-istrumenti finanzjarji għall-mikrofinanzjament u l-intraprenditorija soċjali. L-entitajiet delegati bl-implimentazzjoni tal-azzjonijiet għandhom jiżguraw li huma jżidu l-valur tal-Unjoni u li ma jidduplikawx finanzjament ieħor mir-riżorsi tal-Unjoni.

(27)

F' konformità ma' Ewropa 2020, il-Programm għandu jikkontribwixxi għall-indirizzar tal-problema urġenti tal-qgħad fost iż-żgħażagħ. Iż-żgħażagħ għandhom għalhekk jingħataw futur u l-prospett li jkollhom rwol ewlieni biex jiżviluppaw is-soċjetà u l-ekonomija fl-Ewropa, fattur ta' importanza partikolari fi żmien ta' kriżi.

(28)

Il-Programm għandu jindika wkoll ir-rwol u l-importanza speċjali tal-intrapriżi rigward taħriġ, kompetenza u għarfien tradizzjonali, kif ukoll jiżgura li ż-żgħażagħ ikollhom aċċess għall-mikrofinanzjament. Il-Programm għandu jiffaċilita l-iskambju tal-aħjar prattiki bejn l-Istati Membri u pajjiżi oħra li jipparteċipaw fil-Programm f'dawk l-oqsma kollha.

(29)

L-azzjonijiet taħt il-Programm għandhom jappoġġjaw l-implimentazzjoni mill-Istati Membri u l-atturi tas-suq tax-xogħol tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill tat-22 ta' April 2013 (10) dwar l-istabbiliment ta' Garanzija għaż-Żgħażagħ. Dik ir-Rakkomandazzjoni tiddikjara li ż-żgħażagħ kollha taħt l-età ta’ 25 sena għandhom jirċievu offerta ta’ xogħol ta’ kwalità tajba, edukazzjoni kontinwa, apprendistat jew taħriġ fi żmien erba' xhur minn meta jsiru qiegħda jew minn meta jwaqqfu l-edukazzjoni formali. Il-Programm għandu jiffaċilita l-iskambju tal-aħjar prattika bejn l-Istati Membri u pajjiżi oħra li jipparteċipaw fil-Programm f'dan il-qasam.

(30)

B’mod konformi mal-Artikolu 3(3) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u l-Artikolu 8 tat-TFUE, jeħtieġ li jkun żgurat li l-Programm jikkontribwixxi għall-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-assi u fl-attivitajiet kollha tiegħu permezz tal-integrazzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi u, fejn ikun rilevanti, permezz tal-azzjoni speċifika għall-promozzjoni tal-impjiegi u l-inklużjoni soċjali tan-nisa. F'konformità mal-Artikolu 10 tat-TFUE, il-Programm għandu jiżgura li l-implimentazzjoni tal-prijoritajiet tiegħu jikkontribwixxu għall-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni bbażata fuq is-sess, l-oriġini razzjali jew etnika, ir-reliġjon jew it-twemmin, id-diżabbiltà, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali. Monitoraġġ u evalwazzjoni għandhom jitwettqu sabiex jiġi evalwat il-mod li bih il-kwistjonijiet tal-antidiskriminazzjoni jiġu indirizzati fl-attivitajiet tal-Programm.

(31)

Il-Programm Progress għall-perjodu 2007-2013 jinkludi taqsimiet intitolati 'L-Antidiskriminazzjoni u d-diversità' u 'L-Ugwaljanza bejn is-Sessi' li għandhom ikomplu u jiġu żviluppati iktar taħt il-Programm tad-Drittijiet, l-Ugwaljanza u ċ-Ċittadinanza għall-perjodu 2014-2020. Huwa, madankollu, tal-akbar importanza li tinżamm enfasi qawwija fuq il-kwistjonijiet tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel u tal-antidiskriminazzjoni fl-inizjattivi u l-azzjonijiet rilevanti kollha koperti mill-Programm, speċjalment fil-qasam tat-titjib tal-parteċipazzjoni tan-nisa fil-forza tax-xogħol, il-kundizzjonijiet tax-xogħol u l-promozzjoni ta’ bilanċ aħjar bejn il-ħajja professjonali u dik privata.

(32)

Skont l-Artikolu 9 tat-TFUE u l-objettivi ta' Ewropa 2020, il-Programm għandu jikkontribwixxi biex jiżgura livell għoli ta’ impjiegi ta’ kwalità u sostenibbli, il-garanzija ta’ protezzjoni soċjali adegwata u l-ġlieda kontra l-faqar u l-esklużjoni soċjali, u għandu jieħu kont tar-rekwiżiti marbuta ma' livell għoli ta' protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem.

(33)

Il-Programm għandu jikkumplimenta programmi oħra tal-Unjoni, filwaqt li jirrikonoxxi li kull strument għandu jaħdem skont il-proċeduri speċifiċi tiegħu stess. B’hekk, l-istess spejjeż eliġibbli ma għandhomx jirriżultaw f' finanzjament doppju. Bil-għan li jiżdied il-valur u jinkiseb l-impatt sostanzjali permezz ta' finanzjament tal-Unjoni, għandhom ikunu żviluppati sinerġiji mill-qrib bejn il-Programm, programmi oħrajn tal-Unjoni u l-Fondi Strutturali, speċjalment l-FSE u l-Inizjattiva favur l-Impjieg taż-Żgħażagħ. Il-Programm għandu jikkumplimenta l-programmi tal-Unjoni u l-inizjattivi li jiffukaw fuq il-ġlieda kontra l-qgħad fost iż-żgħażagħ.

(34)

Il-Programm għandu jiġi implimentat b' mod li jagħmilha faċli għall-awtorità jew awtoritajiet kompetenti ta' kull Stat Membru biex jikkontribwixxu għall-ilħuq tal-objettivi tal-Programm.

(35)

Biex tiġi żgurata komunikazzjoni iktar effiċjenti lill-pubbliku ġenerali u sinerġiji iktar b'saħħithom bejn l-azzjonijiet ta' komunikazzjoni mwettqa fuq inizjattiva tal-Kummissjoni, ir-riżorsi allokati għall-attivitajiet ta' informazzjoni u komunikazzjoni skont dan il-Programm għandhom jikkontribwixxu wkoll għall-komunikazzjoni korporattiva u għaforniment tal-informazzjoni dwar il-prioritajiet politiċi tal-Unjoni relatati għall-objettivi ġenerali ta' dan il-Programm.

(36)

Dan ir-Regolament jistabbilixxi pakkett finanzjarju għat-tul kollu tal-Programm li jikkostitwixxi l-ammont ta' referenza essenzjali, fit-tifsira tal-Punt 17 tal-Ftehim Interistituzzjonali [ ta' 2 ta' Diċembru 2013] bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar dixxiplina baġitarja, kooperazzjoni fi kwistjonijiet baġitarji u ġestjoni finanzjarja tajba (11), għall-Parlament Ewropew u l-Kunsill matul il-proċedura baġitarja annwali.

(37)

L-interessi finanzjarji tal-Unjoni għandhom jiġu protetti permezz ta’ miżuri proporzjonali matul iċ-ċiklu tan-nefqa kollu kemm hu, inklużi l-prevenzjoni, l-iskoperta u l-investigazzjoni ta’ irregolaritajiet, l-irkupru ta’ fondi li jkunu ntilfu, imħallsa bi żball jew użati b'mod mhux korrett u, fejn xieraq, penali skont ir-Regolament Finanzjarju

(38)

Biex ikun żgurat li l-Programm ikun flessibbli biżżejjed biex jirreaġixxi għall-ħtiġijiet li jinbidlu u għall-prijoritajiet korrispondenti ta’ politika tul id-dewmien tiegħu, is-setgħa li jiġu adottati atti skont l-Artikolu 290 tat-TFUE għandha tingħata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-allokazzjoni tal-fondi bejn l-assi u t-taqsimiet tematiċi individwali fi ħdan l-assi tal-Programm. Meta tkun qed tħejji u tfassal l-atti delegati, il-Kummissjoni, għandha tiżgura trażmissjoni simultanja, f'waqtha u xierqa ta' dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(39)

Sabiex jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, is-setgħat ta' implimentazzjoni għandhom jingħataw lill-Kummissjoni. Dawk is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati b'mod konformi mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 (12).

(40)

Minħabba li l-objettivi ta’ dan ir-Regolament ma jistgħux jinkisbu b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri, iżda minħabba l-iskala u l-effetti tagħhom, jistgħu jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f'konformità mal-prinċipju ta' sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. B'konformità mal-prinċipju ta' proporzjonalità kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li hu meħtieġ sabiex jintlaħqu dawk l-objettivi,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

TITOLU I

DISPOŻIZZJONIJIET KOMUNI

Artikolu 1

Suġġett

1.   Dan ir-Regolament jistabbilixxi Programm tal-Unjoni Ewropea għall-Impjiegi u l-Innovazzjoni Soċjali (‘il-Programm’) li għandu l-għan li jikkontribwixxi għall-implimentazzjoni ta ' Ewropa 2020, inklużi l-miri ewlenin tagħha, il-Linji Gwida Integrati u l-inizjattivi ewlenin billi jipprovdi appoġġ finanzjarju għall-għanijiet tal-Unjoni f’termini ta’ promozzjoni ta’ livell għoli ta’ impjiegi ta’ kwalità għolja u sostenibbli, garanzija ta’ protezzjoni soċjali adegwata u diċenti, u ġlieda kontra l-esklużjoni soċjali u l-faqar u t-titjib fil-kundizzjonijiet tax-xogħol.

2.   Il-Programm għandu jibda mill-1 ta’ Jannar 2014 u jintemm fil-31 ta’ Diċembru 2020.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament:

(1)

"intrapriża soċjali" tfisser impriża, irrispettivament mill-forma legali tagħha, li:

(a)

f'konformita' mal-Artikoli ta' Assoċjazzjoni, Statuti jew ma' kwalunkwedokument legali ieħor li tkun stabbilita permezz tiegħu, għandha, bħala objettiv primarju, l-ilħiq ta' impatti soċjali pożittivi li jistgħu jitkejlu, aktar milli l-ġenerazzjoni ta' profitti għas-sidien, il-membri u l-partijiet interessati tagħha, u li:

(i)

tipprovdi servizzi jew prodotti li jiġġeneraw rendiment soċjali u/jew

(ii)

timpjega metodu ta’ produzzjoni ta’ oġġetti jew servizzi li jinkludu l-objettiv soċjali tagħha;

(b)

tinvesti l-profitti tagħha l-ewwel u qabel kollox biex tilħaq l-objettiv primarju tagħha u jkollha implimentati proċeduri u regoli predefiniti li jkopru kwalunkwe distribuzzjoni tal-profitti lill-partijiet interessati jew lis-sidien, sabiex ikun żgurat li tali distribuzzjoni ta’ profitti ma timminax l-objettiv primarju;u,

(c)

tkun immaniġjata b’mod intraprenditorjali, responsabbli u trasparenti, b’mod partikolari billi tinvolvi lill-ħaddiema, klijenti u partijiet interessati affettwati mill-attivitajiet ta’ negozju tagħha;

(2)

‘mikrokreditu’ tfisser self sa EUR 25 000;

(3)

"mikrointrapriża" tfisser intrapriża, inkluż persuna li taħdem għal-rasha, li tħaddem inqas minn 10 persuni,u li d-dħul annwali jew it-total tal-karta tal-bilanċ annwali tagħha ma jeċċedix EUR 2 miljun, b’mod konformi mar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE (13),

(4)

"mikrofinanzjament" jinkludi garanziji, mikrokreditu, ekwità u kważi-ekwità estiżi għal persuni u mikrointrapriżi li jesperjenzaw diffikultajiet biex ikollhom aċċess għall-kreditu;

(5)

"innovazzjonijiet soċjali" huma innovazzjonijiet li huma soċjali kemm fil-finijiet tagħhom kif ukoll fil-mezzi li jużaw biex jaslu għal dawk il-finijiet u b'mod partikolari dawk li jirrigwardaw l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta' ideat ġodda (dwar prodotti, servizzi u mudelli) li fl-istess ħin jissodisfaw il-ħtiġijiet soċjali u joħolqu relazzjonijiet soċjali ġodda jew kollaborazzjonijiet, biex b' hekk ikun ta' benefiċċju s-soċjetà u jagħtu spinta lill-kapaċità tagħha li taġixxi;

(6)

"esperimentazzjoni tal-politika soċjali" tfisser interventi politiċi li li joffru risposta innovattiva għall-ħtiġijiet soċjali, implimentati fuq skala żgħira u f'kondizzjonijiet li jippermettu li l-impatt tagħhom jiġi mkejjelqabel ma jiġu ripetuti fuq skala ikbar, jekk ir-riżultati jkunu konvinċenti.

Artikolu 3

Struttura tal-Programm

1.   Il-Programm għandu jkun magħmul mit-tliet assi ta' kumplimentarjetà li ġejjin:

(a)

L-assi Progress, li għandu jappoġġja l-iżvilupp, l-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni ta' strumenti u politiki tal-Unjoni msemmija fl-Artikolu 1 u l-liġi rilevanti tal-Unjoni, u li għandu jippromwovi t-tfassil ta’ politika bbażata fuq evidenza, l-innovazzjoni soċjali u l-progress soċjali, bi sħubija mal-imsieħba soċjali, organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u partijiet interessati oħra u korpi pubbliċi u privati;

(b)

L-assi EURES, li għandu jappoġġja l-attivitajiet imwettqa mill-EURES, jiġifieri s-servizzi speċjalizzati magħżula mill-Istati taż-ŻEE u l-Konfederazzjoni Svizzera, flimkien ma’ sħab soċjali, fornituri oħra tas-servizzi tal-impjiegi u partijiet interessati oħra, għall-iżvilupp ta’ skambji u tixrid ta’ informazzjoni u forom oħra ta’ kooperazzjoni, bħas-sħubiji transfruntiera, għall-promozzjoni tal-mobilità volontarja ġeografika għall-ħaddiema fuq bażi ġusta u għall-kontribuzzjoni għal livell għoli ta’ impjiegi ta’ kwalità u sostenibbli;

(c)

L-assi tal-Mikrofinanzjament u l-Intraprenditorija Soċjali, li għandha iżżid l-aċċess u d-disponibilità tal-finanzjament tal-persuni ġuridiċi u fiżiċi, skont l-Artikolu 26.

2.   Id-dispożizzjonijiet komuni stabbiliti f' dan it-Titolu għandhom japplikaw għat-tliet assi stabbiliti fil-punti (a), (b) u (c) tal-paragrafu 1, flimkien mad- dispożizzjonijiet speċifiċi tat-Titolu II.

Artikolu 4

Objettivi ġenerali tal-Programm

1.   Il-Programm għandu jipprova jilħaq l-objettivi ġenerali li ġejjin:

(a)

isaħħaħ ir-responsabbiltà fost dawk li jfasslu l-politika fil-livelli kollha, u jipproduċi azzjonijiet konkreti, ikkoordinati u innovattivi kemm fil-livell tal-Unjoni kif ukoll tal-Istat Membru, fir-rigward tal-objettivi tal-Unjoni fl-oqsma msemmija fl-Artikolu 1 u f'kollaborazzjoni mill-qrib mal-imsieħba soċjali, kif ukoll organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u korpi pubbliċi u privati;

(b)

jappoġġja l-iżvilupp ta’ sistemi ta’ protezzjoni soċjali u swieq tax-xogħol adegwati, aċċessibbli u effiċjenti u jiffaċilita r-riforma tal-politika, fl-oqsma msemmija fl-Artikolu 1, speċjalment billi ssir promozzjoni ta' kundizzjonijiet ta' xogħol u ħidma diċenti, kultura ta' prevenzjoni għas-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol, bilanċ aktar f'saħħtu bejn il-ħajja professjonali u dik privata, u governanza tajba għall-objettivi soċjali, inkluż il-konverġenza, kif ukoll it-tagħlim reċiproku u l-innovazzjoni soċjali;

(c)

jiżgura li l-liġi tal-Unjoni dwar kwistjonijiet relatati mal-oqsma msemmija fl-Artikolu 1 tiġi applikata b'mod effettiv u, fejn meħtieġ, tikkontribwixxi għall-immodernizzar tal-liġi tal-Unjoni b'mod konformi mal-prinċipji ta' xogħol diċenti, u b'kunsiderazzjoni tal-prinċipji ta' Regolamentazzjoni Intelliġenti;

(d)

jippromwovi l-mobilità ġeografika volontarja tal-ħaddiema fuq bażi ġusta u jsaħħaħ l-opportunitajiet tax-xogħol billi jiżviluppa swieq tax-xogħol tal-Unjoni ta’ kwalità għolja u inklussivi li jkunu miftuħin u aċċessibbli għal kulħadd, filwaqt li jiġu id-drittijiet tal-ħaddiema fl-Unjoni kollha, inkluż il-moviment ħieles;

(e)

jippromwovi l-impjiegi u l-inklużjoni soċjali billi jżid id-disponibbiltà u l-aċċessibilità tal-mikrofinanzjament għal nies vulnerabbli li jkunu jixtiequ jibdew mikrointrapriża kif ukoll mikrointrapriżi eżistenti, u billi jagħti aċċess akbar għall-finanzjament għall-intrapriżi soċjali.

2.   Fit-twettiq ta' dawn l-objettivi, fl-assi u fl-azzjonijiet kollha tiegħu, il-Programm għandu jkollu l-għan li:

(a)

jagħti attenzjoni partikolari lill-gruppi vulnerabbli, bħal pereżempju ż-żgħażagħ;

(b)

jippromwovi l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel, inkluż permezz tal-integrazzjoni tas-sessi u, fejn ikun xieraq, l-ibbaġitjar skont is-sess;

(c)

jiġġieled id-diskriminazzjoni fuq bażi ta’ sess, l-oriġini tar-razza jew etnika, ir-reliġjon jew it-twemmin, id-diżabilità, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali;

(d)

meta tiddefinixxi u timplementa il-politiki u l-attivitajiet tal-Unjoni, jippromwovi livell għoli ta’ impjiegi ta’ kwalità u sostenibbli, garanzija ta’ protezzjoni soċjali adegwata u deċenti, jiġġieled kontra l-qgħad fit-tul u kontra l-faqar u l-esklużjoni soċjali.

Artikolu 5

Baġit

1.   Il-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni tal-Programm għall-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2014 sal-31 ta’ Diċembru 2020 għandu jammonta għal EUR 919 469 000 fi prezzijiet attwali.

2.   Il-persentaġġi indikattivi li ġejjin għandhom jiġu allokati għall-assi stabbiliti fl-Artikolu 3 (1):

(a)

61 % għall-assi Progress;

(b)

18 % għall-assi EURES;

(c)

21 % għall-assi tal-Mikrofinanzjament u l-Intraprenditorija Soċjali.

3.   Il-Kummissjoni tista’ tagħmel użu ta' mhux aktar minn 2 % tal-pakkett finanzjarju imsemmi fil-paragrafu 1 għall-finanzjament tal-infiq operattiv għall-appoġġ tal-implimentazzjoni tal-Programm.

4.   Il-Kummissjoni tista’ tagħmel użu mill-pakkett finanzjarju msemmi fil-paragrafu 1 għall-assistenza finanzjarja, teknika u/jew amministrattiva, b’mod partikolari b’rabta mal-awditjar, l-esternalizzazzjoni tat-traduzzjoni, il-laqgħat tal-esperti, u l-attivitajiet tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni għall-benefiċċju reċiproku tal-Kummissjoni ul-benefiċjarji.

5.   Approprjazzjonijiet annwali għandhom jiġu awtorizzati mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill fil-limiti stabbiliti fil-qafas finanzjarju pluriennali.

Artikolu 6

Azzjoni konġunta

Azzjonijiet eliġibbli taħt il-Programm jistgħu jiġu implimentati b’mod konġunt ma’ strumenti oħra tal-Unjoni, bil-kundizzjoni li dawn l-azzjonijiet jissodisfaw l-objettivi kemm tal-Programm kif ukoll ta’ strumenti oħra konċernati.

Artikolu 7

Konsistenza u kumplimentarjetà

1.   Il-Kummissjoni, f’kooperazzjoni mal-Istati Membri, għandha tiżgura li l-attivitajiet imwettqa taħt il-Programm huma konsistenti, u komplimentari ma’ azzjoni oħra tal-Unjoni, bħal pereżempju l-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej (ESIFs), kif speċifikati fil-Qafas Strateġiku Komuni stabbilit fir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14), u b'mod partikolari skont il-FSE.

2.   Il-Programm għandu jikkumplimenta programmi oħra tal-Unjoni, mingħajr preġudizzju għall-proċeduri speċifiċi ta' dawk il-programmi. L-istess spejjeż eliġibbli ma għandhomx jirriżultaw f' finanzjament doppju, u sinerġiji mill-qrib għandhom ikunu żviluppati bejn il-Programm, programmi oħrajn tal-Unjoni u l-ESIFs, b'mod partikolari l-FSE.

3.   L-attivitajiet appoġġjati mill-Programm għandhom jikkonformaw mal-liġi tal-Unjoni u nazzjonali, inklużi r-regoli dwar l-għajnuna tal-istat, u l-Konvenzjonijiet fundamentali tal-ILO.

4.   Il-konsistenza u l-kumplimentarjetà għandhom jiġu żgurati wkoll permezz ta’ involviment mill-qrib minn awtoritajiet lokali u reġjonali.

Artikolu 8

Kooperazzjoni ma' korpi rilevanti

Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi r-rabtiet meħtieġa mal-Kumitat tal-Impjiegi, il-Kumitat tal-Protezzjoni Soċjali, il-Kumitat Konsultattiv dwar is-Saħħa u s-Sigurtà fuq il-Post tax-Xogħol, il-Grupp tad-Diretturi Ġenerali għar-Relazzjonijiet Industrijali u l-Kumitat Konsultattiv dwar il-Moviment Liberu tal-Ħaddiema sabiex tiżgura li dawn ikunu informati regolarment u b’mod xieraq fir-rigward tal-progress fl-implimentazzjoni tiegħu. Il-Kummissjoni għandha tinforma wkoll kumitati oħrajn li jittrattaw il-politiki, l-istrumenti u l-azzjonijiet rilevanti għall-Programm.

Artikolu 9

Tixrid ta' riżultati u komunikazzjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tinforma l-partijiet interessati tal-Unjoni, inklużi l-imsieħba soċjali u organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili dwar ir-riżultati li jikkonċernaw l-implimentazzjoni tal-Programm u għandha tagħmel stedina għall-iskambju ta' opinjonijiet f'dak ir-rigward.

2.   Ir-riżultati tal-azzjonijiet implimentati taħt il-Programm għandhom jiġu regolarment ikkomunikati u mxerrda b’mod xieraq lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni, kif ukoll lill-imsieħba soċjali u lill-pubbliku sabiex jiġu massimizzati l-impatt, is-sostenibilità u l-valur miżjud tal-Unjoni.

3.   Attivitajiet tal-komunikazzjoni għandhom jikkontribwixxu wkoll biex jinkorporaw il-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni Ewropea sakemm huma relatati mal-għanijiet ġenerali ta' dan ir-Regolament, u għandhom jipprovdu informazzjoni dwar dawk il-prijoritajiet lill-pubbliku.

Artikolu 10

Dispożizzjonijiet finanzjarji

1.   Il-Kummisssjoni għandha tiġġestixxi l-Programm b’mod konformi mar-Regolament Finanzjarju.

2.   Il-ftehim tal-għotja għandu jispeċifika liema parti mill-kontribuzzjoni finanzjarja tal-Unjoni se tkun ibbażata fuq ir-rimborż tal-ispejjeż attwali eliġibbli, u liema parti se tkun ibbażata fuq rati fissi, spejjeż ta' kull unità jew somom f'daqqa.

Artikolu 11

Protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tieħu l-miżuri preventivi xierqa biex tiżgura li, meta l-azzjonijiet iffinanzjati taħt dan il-Programm jiġu implimentati, l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jkunu protetti kontra l-frodi, il-korruzzjoni u kwalunkwe attivitajiet illegali oħra, permezz ta’ kontrolli effettivi u, jekk jiġu skoperti irregolaritajiet, ir-riżorsi jiġu rkuprati, primarjament permezz tal-kumpens tal-ammonti li ma kellhomx jitħallsu u, fejn xieraq permezz ta’ penali effettivi, proporzjonati u dissważivi, f' konformita' mal-Artikolu 325 tat-TFUE, ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 (15) u r-Regolament Finanzjarju.

2.   Il-Kummissjoni jew ir-rappreżentanti tagħha u l-Qorti tal-Awdituri għandu jkollhom is-setgħa tal-awditjar, fuq il-bażi tad-dokumenti u verifiki fuq il-post, fir-rigward tal-benefiċjarji kollha tal-għotja, il-kuntratturi u sottokuntratturi kollha li rċevew fondi tal-Unjoni skont il-Programm.

3.   L-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) jista' jwettaq investigazzjonijiet, inklużi verifiki u spezzjonijiet fuq il-post, b'mod konformi mad-dispożizzjonijiet u l-proċeduri stabbiliti fir-Regolament (EU, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16) u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 (17), bil-ħsieb li jiġi stabbilit jekk ġiex imwettaq att ta' frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività illegali li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni f'konnessjoni ma' ftehim ta' għotja jew deċiżjoni ta' għotja jew kuntratt iffinanzjat taħt il-Programm.

4.   Mingħajr preġudizzju għall-paragrafi 1, 2 u 3, kuntratti, ftehimiet ta' għotja u deċiżjonijiet ta' għotja li jirriżultaw mill-implimentazzjoni ta’ dan il-Programm għandu jkollhom dispożizzjonijiet li b'mod espliċitu jagħtu s-setgħa lill-Kummissjoni, lill-Qorti tal-Awdituri u lill-OLAF biex iwettqu tali verifiki u investigazzjonijiet imsemmija f'dawk il-paragrafi, skont il-kompetenzi rispettivi tagħhom.

Artikolu 12

Monitoraġġ

Bil-ħsieb tal-monitoraġġ regolari tal-Programm u kwalunkwe aġġustamenti meħtieġa għall-politika u l-prijoritajiet ta’ finanzjament tiegħu, il-Kummissjoni għandha tfassal rapport ta' monitoraġġ kwalitattiv u kwantitattiv li jkopri l-ewwel sena, segwit minn tlett rapporti kwalitattivi u kwantitattivi li jkopru perjodi konsekuttivi ta' sentejn u għandha tibgħat dawk ir-rapporti lill-Parlament Ewropew u l-Kunsill. Ir-rapporti għandhom jiġu trażmessi wkoll, għall-finijiet ta' informazzjoni, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni. Ir-rapporti għandhom ikopru r-riżultati tal-Programm u l-punt safejn il-prinċipji tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel u l-integrazzjoni tas-sessi ġew applikati, u kif ukoll,kif il-kunsiderazzjonijiet tal-antidiskriminazzjoni, inklużi kwistjonijiet tal-aċċessibilità, ġew indirizzati permezz tal-attivitajiet tiegħu. Ir-rapporti għandhom jitqiegħdu għad-dispożizzjoni tal-pubbliku biex tittejjeb it-trasparenza tal-Programm.

Artikolu 13

Evalwazzjoni

1.   Evalwazzjoni ta' nofs il-perjodu tal-Programm għandha titwettaq sa l-1 ta' Lulju 2017 sabiex jitkejjel, fuq bażi kwalitattiva u kwantitattiva, il-progress fl-ilħuq tal-objettivi tal-Programm, jiġi indirizzat l-ambjent soċjali fl-Unjoni u kwalunkwe bidla kbira introdotta mil-leġislazzjoni tal-Unjoni, jiġi ddeterminat jekk ir-riżorsi tal-Programm ntużawx b'mod effiċjenti u sabiex jiġi vvalutat il-valur miżjud tiegħu għall-Unjoni. Ir-riżultati ta' dik l-evalwazzjoni ta' nofs it-terminu għandhom jiġu ppreżentati lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

2.   Jekk l-evalwazzjoni msemmija f'paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, jew kwalunkwe evalwazzjoni mwettqa skont l-Artikolu 19 tad-Deċiżjoni Nru 1672/2006/KE jew l-Artikolu 9 tad-Deċiżjoni Nru 283/2010/UE, tiżvela li l-Programm għandu nuqqasijiet prinċipali, l-Kummissjoni għandha, jekk ikun xieraq, tippreżenta proposta lill-Parlament Ewropew u l-Kunsill, inklużi emendi xierqa għall-Programm li jieħdu kont tar-riżultati tal-evalwazzjoni.

3.   Qabel ma tiġi ppreżentata kwalunkwe proposta għat-tiġdid tal-Programm lil hinn mill-2020, il-Kummissjoni għandha tippreżenta evalwazzjoni dwar is-saħħa u n-nuqqasijiet kunċettwali tal-Programm tal-perjodu 2014-2020 lill-Parlament Ewropew, il-Kunsill, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u l-Kumitat tar-Reġjuni.

4.   Sal-31 ta' Diċembru 2022, il-Kummissjoni għandha tevalwa ex-post l-impatt tiegħu u l-valur miżjud tal-Programm tal-Unjoni u għandha tgħaddi rapport li fiha dik l-evalwazzjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni Ir-rapport għandu jitqiegħed għad-dispożizzjoni tal-pubbliku.

TITOLI II

DISPOŻIZZJONIJIET SPEĊIFIĊI GĦALL-ASSI TAL-PROGRAMM

KAPITOLU I

L-assi progress

Artikolu 14

Taqsimiet tematiċi u finanzjament

1.   L-assi Progress għandu jappoġġja l-azzjonijiet f'waħda jew aktar mit-taqsimiet tematiċi mniżżla fil-punti (a), (b) u (c). Matul il-perjodu kollu tal-Programm, it-tqassim indikattiv tal-allokazzjoni stipulat fil-punt (a) tal-Artikolu 5(2) bejn it-taqsimiet differenti għandu jirrispetta l-perċentwali minimi li ġejjin:

(a)

impjieg, partikolarment biex jiġi miġġieled il-qgħad fost iż-żgħażagħ: 20 %;

(b)

il-protezzjoni soċjali, l-inklużjoni soċjali u t-tnaqqis u l-prevenzjoni tal-faqar: 50 %;

(c)

il-kundizzjonijiet tax-xogħol: 10 %.

Il-bqija għandu jiġi allokat għall-waħda jew aktar mit-taqsimiet tematiċi msemmija fil-punti (a), (b) jew (c) jew kombinament tagħhom.

2.   Għall-allokazzjoni ġenerali għall-assi Progress, u fl-oqsma differenti tat-taqsimiet tematiċitiegħu, għandhom jiġu allokati 15 % sa 20 % għall-promozzjoni tal-esperimentazzjoni soċjali bħala metodu għall-ittestjar u l-evalwazzjoni ta’ soluzzjonijiet innovattivi bil-ħsieb li jiżdiedu proporzjonalment.

Artikolu 15

Objettivi speċifiċi

Minbarra l-objettivi ġenerali stabbiliti fl-Artikolu 4, l-objettivi speċifiċi tal-assi Progress għandhom ikunu:

(a)

żvilupp u tixrid ta’ għarfien analitiku komparattiv ta’ kwalità għolja sabiex jiġi żgurat li l-politiki tal-Unjoni fl-oqsma msemmija fl-Artikolu 1 ikunu bbażati fuq evidenza soda u jkunu rilevanti għall-ħtiġijiet, l-isfidi u l-kundizzjonijiet fl-Istati Membri individwali u pajjiżi oħra parteċipanti fil-Programm;

(b)

faċilitazzjoni ta' kondiviżjoni ta’ informazzjoni inklussiva u effettiva, tagħlim reċiproku u djalogu dwar l-impjiegi u l-politiki tal-Unjoni fl-oqsma msemmija fl-Artikolu 1, fil-livell tal-Unjoni, nazzjonali u internazzjonali sabiex l-Istati Membri u pajjiżi oħra parteċipanti fil-Programm jiġu assistiti fl-iżvilupp tal-politiki tagħhom u l-Istati Membri fl-implimentazzjoni tal-liġi tal-Unjoni;

(c)

provvista ta’ appoġġ finanzjarju sabiex jittestjaw l-innovazzjonijiet tal-politika soċjali u tas-suq tax-xogħol u, fejn ikun meħtieġ, jibnu l-kapaċità tal-atturi ewlenin sabiex ifasslu u jimplimentaw esperimentazzjoni tal-politika soċjali, u jagħmlu l-għarfien u l-kompetenzi rilevanti aċċessibbli;

(d)

provvista ta’ appoġġ finanzjarju lill-organizzazzjonijiet tal-Unjoni u nazzjonali sabiex iżżid il-kapaċità tagħhom biex jiżviluppaw, jippromwovu u jappoġġjaw l-implimentazzjoni ta' strumenti u politiki tal-Unjoni dwar l-impjiegi u l-politika soċjali u l-kundizzjonijiet tax-xogħol kif imsemmija fl-Artikolu 1 u l-liġi rilevanti tal-Unjoni.

Artikolu 16

Tipi ta’ azzjonijiet

It-tipi ta’ azzjonijiet li ġejjin jistgħu jiġu ffinanzjati taħt l-assi Progress:

1.

Attivitajiet analitiċi:

(a)

il-ġbir ta’ data u statistika, b’kunsiderazzjoni ta’ kriterji sew kwalitattivi kif ukoll kwantitattivi, u l-iżviluppar ta’ metodoloġiji, klassifikazzjonijiet, indikaturi u parametri referenzjarji komuni, meta jkun xieraq maqsumin skont is-sess u l-grupp tal-età;

(b)

stħarriġ, studji, analiżi u rapporti, inkluż permezz tal-finanzjament ta’ netwerks ta’ esperti u l-iżvilupp ta’ għarfien espert fit-taqsimiet tematiċi;

(c)

evalwazzjonijiet kwalitattivi u kwantitattivi u valutazzjonijiet tal-impatt mwettqa kemm minn korpi pubbliċi kif ukoll privati;

(d)

monitoraġġ u valutazzjoni tat-traspożizzjoni u l-applikazzjoni tal-liġi tal-Unjoni;

(e)

tħejjija u implimentazzjoni tal-esperimentazzjoni soċjali bħala metodu għall-ittestjar u l-evalwazzjoni ta’ soluzzjonijiet innovattivi bil-ħsieb li jiżdiedu proporzjonalment;

(f)

tixrid tar-riżultati ta’ dawk l-attivitajiet analitiċi.

2.

Attivitajiet ta’ tagħlim reċiproku, għarfien u tixrid:

(a)

skambji u tixrid ta’ prattika tajba, approċċi innovattivi u esperjenza, reviżjonijiet bejn il-pari, valutazzjoni komparattiva u tagħlim reċiproku fil-livell Ewropew;

(b)

Avvenimenti, konferenzi u seminars tal-Presidenza tal-Kunsill;

(c)

taħriġ ta' prattikanti legali u politiċi;

(d)

abbozzar u pubblikazzjoni ta’ gwidi, rapporti u materjal edukattiv u miżuri relatati mal-informazzjoni, il-komunikazzjoni u l-kopertura tal-media dwar l-inizjattivi appoġġjati mill-Programm;

(e)

attivitajiet ta’ informazzjoni u komunikazzjoni;

(f)

żvilupp u manutenzjoni ta’ sistemi tal-informazzjoni sabiex tiġi skambjata u disseminata informazzjoni dwar il-politika u l-leġislazzjoni tal-Unjoni u dwar is-suq tax-xogħol.

3.

Appoġġ fir-rigward ta’:

(a)

l-ispejjeż operattivi tan-netwerks ewlenin fil-livell tal-Unjoni li l-attivitajiet tagħhom huma relatati u jikkontribwixxu għall-objettivi tal-assi Progress;

(b)

tisħiħ tal-kapaċitajiet ta’ amministrazzjonijiet nazzjonali u servizzi ta’ speċjalisti responsabbli għall-promozzjoni tal-mobbiltà ġeografika magħżula mill-Istati Membri u l-fornituri ta’ mikrokreditu;

(c)

organizzazzjoni ta’ gruppi ta’ ħidma tal-uffiċjali nazzjonali sabiex jimmonitorjaw il-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tal-liġi tal-Unjoni;

(d)

netwerking u kooperazzjoni fost il-korpi speċjalizzati u partijiet interessati rilevanti oħra, l-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali u lokali, u s-servizzi tal-impjiegi fil-livell tal-Unjoni;

(e)

finanzjament ta’ osservatorji fil-livell tal-Unjoni, inkluż dwar it-taqsimiet tematiċi ewlenin;

(f)

skambju ta’ persunal bejn l-amministrazzjonijiet nazzjonali.

Artikolu 17

Kofinanzjament tal-Unjoni

Meta l-attivitajiet taħt l-assi Progress jiġu ffinanzjati wara sejħa għall-proposti, dawn jistgħu jirċievu kofinanzjament mill-Unjoni li, bħala regola ġenerali, m'għandux jaqbeż it-80 % tal-infiq totali eliġibbli. Kwalunkwe appoġġ finanzjarju li jaqbeż dan il-limitu massimu jista' jingħata biss f'ċirkostanzi eċċezzjonali ġustifikati kif dovut.

Artikolu 18

Parteċipazzjoni

1.   Il-parteċipazzjoni fl-assi Progress għandha tkun miftuħa għal:

(a)

l-Istati Membri;

(b)

il-pajjiżi taż-ŻEE, f’konformità mal-ftehim taż-ŻEE, u l-istati membri tal-EFTA;

(c)

il-pajjiżi kandidati u kandidati potenzjali, b’mod konformi mal-prinċipji ġenerali u t-termini u l-kundizzjonijiet ġenerali stabbiliti fil-ftehimiet qafas konklużi magħhom dwar il-parteċipazzjoni tagħhom fil-programmi tal-Unjoni.

2.   L-assi Progress għandu jkun miftuħ għall-korpi, atturi u istituzzjonijiet kollha pubbliċi u/jew privati, u b’mod partikolari:

(a)

l-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali u lokali;

(b)

servizzi tal-impjiegi;

(c)

korpi speċjalizzati previsti skont il-liġi tal-Unjoni;

(d)

l-imsieħba soċjali;

(e)

organizzazzjonijiet mhux governattivi;

(f)

istituzzjonijiet tal-edukazzjoni ogħla u istituti tar-riċerka;

(g)

esperti fl-evalwazzjoni u fil-valutazzjoni tal-impatt;

(h)

uffiċċji tal-istatistika nazzjonali;

(i)

il-media.

3.   Il-Kummissjoni tista’ tikkoopera mal-organizzazzjonijiet internazzjonali, u b’mod partikolari mal-Kunsill tal-Ewropa, l-OECD, l-ILO u ma' korpi oħra tan-Nazzjonijiet Uniti, u mal-Bank Dinji.

4.   Il-Kummissjoni tista’ tikkoopera ma’ pajjiżi terzi li mhux qed jipparteċipaw fil-Programm. Ir-rappreżentanti ta’ dawn il-pajjiżi terzi jistgħu jattendu avvenimenti ta’ interess reċiproku (bħal konferenzi, workshops u seminars) li jsiru fil-pajjiżi li qed jipparteċipaw fil-Programm u l-ispiża tal-attendenza tagħhom tista’ tkun koperta mill-Programm.

KAPITOLU II

L-assi EURES

Artikolu 19

Taqsimiet tematiċi u finanzjament

L-assi EURES għandu jappoġġja l-azzjonijiet f'waħda jew aktar mit-taqsimiet tematiċi mniżżla fil-punti (a), (b) u (c). Matul il-perjodu kollu tal-Programm, it-tqassim indikattiv tal-allokazzjoni stipulat fil-punt (b) tal-Artikolu 5(2) bejn it-taqsimiet differenti għandu jirrispetta l-perċentwali minimi li ġejjin:

(a)

it-trasparenza ta' pożizzjonijiet ta' impjiegi vakanti, applikazzjonijiet u kull informazzjoni relatata oħra għall-applikanti u għal min iħaddem: 32 %;

(b)

żvilupp ta’ servizzi għar-reklutaġġ u l-kollokament ta’ ħaddiema fl-impjieg permezz tal-ikklerjar ta’ pożizzjonijiet ta' impjiegi vakanti u applikazzjonijiet fil-livell tal-Unjoni, partikolarment skemi ta' mobilità mmirati: 30 %;

(c)

sħubiji transfruntiera: 18 %.

Il-bqija għandu jiġi allokat għal waħda jew aktar mit-taqsimiet tematiċi msemmija fil-punti (a), (b) jew (c) jew kombinament tagħhom.

Artikolu 20

Objettivi speċifiċi

Minbarra l-objettivi ġenerali stabbiliti fl-Artikolu 4, l-objettivi speċifiċi tal-assi EURES għandhom ikunu li:

(a)

jiżguraw li postijiet tax-xogħol battala u applikazzjonijiet tax-xogħol u informazzjoni korrispondenti u konsulenza kif ukoll kwalunkwe informazzjoni relatata bħal pereżempju kundizzjonijiet tal-ħajja u tax-xogħol isiru trasparenti għall-applikanti potenzjali u għal min iħaddem, rispettivament. Dan għandu jinkiseb permezz ta'skambju u t-tixrid tagħhom fil-livell transnazzjonali, interreġjonali u transfruntiera permezz tal-użu ta’ formoli standard tal-interoperabilità għall-postijiet tax-xogħol battala u applikazzjonijiet tax-xogħol u permezz ta' mezzi xierqa oħra, bħal konsulenza u mentoring individwali, speċjalment għal dawk b'ħiliet limitati;

(b)

l-appoġġ għall-provvista ta' servizzi EURES għar-reklutaġġ u l-kollokament ta’ ħaddiema f' impjieg ta' kwalità u sostenibbli permezz tal-ikklerjar ta’ postijiet tax-xogħol battala u applikazzjonijiet għax-xogħol; l-appoġġ għas-servizzi EURES għandu jestendi għad-diversi fażijiet ta' kollokament, li jvaraw mit-tħejjija ta’ qabel ir-reklutaġġ għal assistenza ta’ wara l-kollokament bil-ħsieb tal-integrazzjoni b’suċċess tal-applikant fis-suq tax-xogħol; dawn is-servizzi ta' appoġġ jistgħu jinkludu skemi ta’ mobbiltà mmirati għall-mili ta’ postijiet tax-xogħol battala f'ċertu settur, okkupazzjoni, pajjiż jew grupp ta' pajjiżi jew għal gruppi partikolari ta' ħaddiema, bħaż-żgħażagħ, b'tendenza li jkunu mobbli, fejn ġiet identifikata ħtieġa ekonomika ċara.

Artikolu 21

Tipi ta' azzjonijiet

L-assi EURES jistgħu jintużaw biex jiffinanzjaw azzjonijiet għall-promozzjoni tal-mobilità volontarja ta’ individwi fl-Unjoni fuq bażi ġusta u għat-tneħħija ta’ ostakoli għall-mobilità, u b'mod partikolari:

(a)

l-iżvilupp u l-attivitajiet ta' sħubiji transfruntiera EURES, meta dawn jintalbu minn servizzi li jkunu territorjalment responsabbli għar-reġjuni mal-fruntiera;

(b)

il-proviżjoni ta' informazzjoni, konsulenza, servizzi ta' kollokament u reklutaġġ għal ħaddiema transfruntiera;

(c)

l-iżvilupp ta’ pjattaforma diġitali multilingwi għall-postijiet battala tax-xogħol u l-applikazzjonijiet għax-xogħol;

(d)

l-iżvilupp ta' skemi ta’ mobbiltà mmirati, wara sejħiet għal proposti, sabiex jimlew il-postijiet tax-xogħol battala, fejn ġew identifikati nuqqasijiet fis-suq tax-xogħol, u/jew sabiex jgħinu l-ħaddiema b'tendenza li jkunu mobbli, fejn ġiet identifikata ħtieġa ekonomika ċara;

(e)

tagħlim reċiproku fost l-atturi tal-EURES u t-taħriġ tal-konsulenti tal-EURES, inklużi l-konsulenti tas-sħubija transfruntiera tal-EURES;

(f)

attivitajiet ta' informazzjoni u komunikazzjoni sabiex titqajjem kuxjenza dwar il-benefiċċji tal-mobilità ġeografika u okkupazzjonali b'mod ġenerali u l-attivitajiet u s-servizzi pprovduti mill-EURES.

Artikolu 22

Kofinanzjament tal-Unjoni

Meta l-attivitajiet taħt l-assi EURES jiġu ffinanzjati wara sejħa għall-proposti, jistgħu jirċievu kofinanzjament mill-Unjoni li, bħala regola ġenerali, m'għandux jeċċedi il-95 % tal-infiq totali eliġibbli. Kwalunkwe appoġġ finanzjarju li jaqbeż dan il-limitu massimu għandu jingħata biss f'ċirkostanzi eċċezzjonali ġustifikati kif dovut.

Artikolu 23

Il-Monitoraġġ ta' Xejriet ta' Mobilità

Sabiex jinstabu u jiġu evitati effetti negattivi li jinħolqu b'rabta mal-mobilità ġeografika ġewwa l-Unjoni, il-Kummissjoni għandha, flimkien mal-Istati Membri, skont l-Artikolu 12 tar-Regolament (UE) Nru 492/2011, regolarment timmonitorja l-flussi u x-xejriet tal-mobilità.

Artikolu 24

Parteċipazzjoni

1.   Parteċipazzjoni fl-assi EURES għandha tkun miftuħa għal-:

(a)

l-Istati Membri;

(b)

il-pajjiżi taż-ŻEE, f' konformità mal-Ftehim taż-ŻEE, u l-Konfederazzjoni Svizzera, f'konformità mal-Ftehim bejn il-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha, min-naħa waħda, u l-Konfederazzjoni Svizzera min-naħa l-oħra, dwar il-moviment liberu tal-persuni (18).

2.   L-assi EURES għandu jkun miftuħ għall-korpi, atturi u istituzzjonijiet kollha maħtura minn Stat Membru jew mill-Kummissjoni li jissodisfaw il-kundizzjonijiet għall-parteċipazzjoni fil-EURES, kif stabbilit fid-Deċiżjoni ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni 2012/733/KE. Dawn il-korpi atturi u instituzzjonijiet għandhom jinkludu b’mod partikolari:

(a)

l-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali u lokali;

(b)

servizzi tal-impjiegi;

(c)

organizzazzjonijiet ta’ msieħba soċjali u partijiet interessati oħra.

KAPITOLU III

L-assi tal-mikrofinanzjament u l-intraprenditorija soċjali

Artikolu 25

Taqsimiet tematiċi u finanzjament

L-assi tal-Mikrofinanzjament u l-Intraprenditorija Soċjali għandu jappoġġja l-azzjonijiet f'waħda jew aktar mit-taqsimiet tematiċi mniżżla fil-punti (a) u (b). Matul il-perjodu kollu tal-Programm, it-tqassim indikattiv tal-allokazzjoni stipulat fil-punt (c) tal-Artikolu 5(2) bejn it-taqsimiet differenti għandu jirrispetta l-perċentwali minimi li ġejjin:

(a)

Il-mikrofinanzjament għal gruppi vulnerabbli u mikrointrapriżi: 45 %;

(b)

l-intraprenditorija soċjali: 45 %.

Il-bqija għandu jiġi allokat għal wieħed jew aktar mit-taqsimiet tematiċi msemmija fil-punti (a) jew (b) jew kombinament tagħhom.

Artikolu 26

Objettivi speċifiċi

Minbarra l-objettivi ġenerali stabbiliti fl-Artikolu 4, l-objettivi speċifiċi tal-assi tal-Mikrofinanzjament u l-Intraprenditorija Soċjali għandhom ikunu li:

(a)

jiżdied l-aċċess għal mikrofinanzjament u d-disponibiltà għalih għal:

(i)

persuni vulnerabbli li tilfu jew li huma fir-riskju li jitilfu l-impjieg tagħhom, jew li għandhom diffikultà sabiex jidħlu jew jerġgħu jidħlu fis-suq tax-xogħol, jew huma f’riskju ta’ esklużjoni soċjali, jew li huma soċjalment esklużi, u li huma f’pożizzjoni żvantaġġata fir-rigward tal-aċċess għas-suq tal-kreditu konvenzjonali u li jixtiequ jibdew jew jiżviluppaw il-mikrointrapriżi proprji tagħhom;

(ii)

mikrointrapriżi sew fil-fażi tal-bidu kif ukoll tal-iżvilupp, speċjalment mikrointrapriżi li jimpjegaw persuni kif imsemmi fil-punt (i);

(b)

tinbena l-kapaċità istituzzjonali tal-fornituri tal-mikrokreditu;

(c)

jiġiappoġġat l-iżvilupp tas-suq tal-investiment soċjali u jiġi ffaċilitat l-aċċess għall-finanzi għal intrapriżi soċjali billi tirrendi disponibbli l-ekwità, il-kważi-ekwità, l-istrumenti tas-self u l-għotjiet sa EUR 500 000 għall-intrapriżi soċjali, li jew għandhom dħul annwali li ma jeċċedix EUR 30 miljun, jew total tal-karta tal-bilanċ annwali li ma jeċċedix EUR 30 miljun, li mhumiex huma stess intrapriża tal-investiment kollettiv.

Sabiex jiżguraw il-komplimentarjetà, il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom, fl-oqsma rispettivi ta’ kompetenza tagħhom, jikkoordinaw dawn l-azzjonijiet ma' dawk meħuda fil-qafas tal-politika ta' koeżjoni u l-politiki nazzjonali.

Artikolu 27

Tipi ta’ azzjonijiet

Appoġġ għall-intrapriżi ta' mikrofinanzjament u soċjali, inkluż għall-bini tal-kapaċità istituzzjonali, partikolarment permezz tal-istrumenti finanzjarji pprovduti skont it-Titolu VIII tal-Ewwel Parti tar-Regolament Finanzjarju u għotjiet jistgħu jiġu pprovduti taħt l-assi tal-Mikrofinanza u Enterpriżi Soċjali.

Artikolu 28

Parteċipazzjoni

1.   Il-parteċipazzjoni taħt l-assi tal-Mikrofinanzjament u l-Intraprenditorija Soċjali għandha tkun miftuħa għall-korpi pubbliċi u privati stabbiliti fil-livell nazzjonali, reġjonali jew lokali fil-pajjiżi msemmija fl-Artikolu 16(1) u li jipprovdu f’dawk il-pajjiżi:

(a)

mikrofinanzjament għal persuni u mikrointrapriżi; u/jew

(b)

finanzjament għal intrapriżi soċjali.

2.   Il-Kummissjoni għandha tiżgura li l-assi tkun aċċessibbli, mingħajr diskriminazzjoni, għall-korpi pubbliċi u privati kollha fl-Istati Membri.

3.   Sabiex jintlaħqu l-benefiċjarji finali u jinħolqu mikrointrapriżi, kompetittivi, vijabbli, korpi pubbliċi u privati li jwettqu attivitajiet imsemmija fil-punt (a) tal- paragrafu 1 għandhom jikkooperaw mill-qrib ma’ organizzazzjonijiet, inklużi organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, li jirrappreżentaw l-interessi tal-benefiċjarji finali tal-mikrokreditu u ma’ organizzazzjonijiet, b’mod partikolari dawk appoġġjati mill-FSE, u għandhom jipprovdu programmi ta’ mentoring u taħriġ għal dawn il-benefiċjarji finali. F'dan il-kuntest, għandu jiġi żgurat segwitu suffiċjenti tal-benefiċjarji kemm qabel kif ukoll wara l-ħolqien tal-mikrointrapriża.

4.   Il-korpi pubbliċi u privati li jwettqu attivitajiet kif imsemmi fil-punt (a) tal-paragrafu 1għandhom jaderixxu mal-istandards għoljin li jikkonċernaw it-tmexxija, il-ġestjoni u l-protezzjoni tal-klijent b’konformità mal-prinċipji tal-Kodiċi Ewropew tal-Imġiba Tajba għall-Provvista ta’ Mikrokreditu u għandhom jippruvaw jipprevjenu li persuni u impriżi jkollhom dejn eċċessiv, pereżempju, minħabba l-għoti ta’ self b’rati ta’ interess għolja ħafna jew b’kundizzjonijiet li x’aktarx iwasslu għall-insolvenza tagħhom.

Artikolu 29

Kontribuzzjoni finanzjarja

Minbarra fil-każ ta' azzjonijiet konġunti, l-appropriazzjonijiet finanzjarji allokati għall-assi Mikrofinanzjarji u ta' Intraprenditorja Soċjali għandhom ikopru l-ispejjeż kollha tal-azzjonijiet implimentati permezz ta' srumenti finanzjarja, inklużi l-obbligi ta' ħlas lejn intermedjarji finanzjarji, bħal telf minn garanziji, ħlasijiet ta' managiment għall-entitajiet finanzjarji internazzjonali li jimmaniġjaw il-kontribut tal-Unjoni u kwalunkwe kosts oħra eliġibbli.

Artikolu 30

Ġestjoni

1.   Sabiex jiġu implimentati l-instrumenti u l-għotjiet imsemmija fl-Artikolu 27, il-Kummissjoni tista’ tikkonkludi ftehimiet mal-entitajiet elenkati fl-Artikolu 139(4) tar-Regolament Finanzjarju, u b'mod partikolari mal-Bank Ewropew tal-Investiment u l-Fond Ewropew tal-Investiment. Dawn il-ftehimiet għandhom jistabbilixxu dispożizzjonijiet dettaljati dwar l-implimentazzjoni tal-kompiti fdati lil dawk l-entitajiet finanzjarji, inklużi dispożizzjonijiet li jispeċifikaw il-ħtieġa sabiex tiġi żgurata l-addizzjonalità u l-koordinazzjoni ma’ strumenti finanzjarji eżistenti tal-Unjoni u nazzjonali u sabiex ir-riżorsi jiġu distribwiti b’mod bilanċjat fost l-Istati Membri u l-pajjiżi parteċipanti l-oħra. L-istrumenti finanzjarji taħt it-Titolu VIII tal-Ewwel Parti tar-Regolament Finanzjarju, jistgħu jitwasslu permezz ta' strument ta' investiment iddedikat, li jista' jiġi ffinanzjat mill-fondi tal-Programm, investituri oħra jew mit-tnejn.

2.   L-istrument dedikat ta' investiment imsemmija fil-paragrafu 1 jista' jipprovdi fost l-oħrajn, self, kapital ta' ekwità u strumenti li jikkondividu r-riskju għall-intermedjarji jew finanzjament dirett għall-intrapriżi soċjali jew inkella t-tnejn li huma. Il-kapital ta' ekwità jista' jiġi pprovdut, fost l-oħrajn, fil-forma ta' parteċipazzjoni miftuħa ta' ekwità, parteċipazzjoni bla vot (dormant holdings), self mill-azzjonisti, kif ukoll kombinamenti ta' tipi differenti ta' parteċipazzjonijiet ta' ekwità maħruġa lill-investituri.

3.   Il-kundizzjonijiet, bħalma huma r-rati ta' interess, għal mikrokrediti appoġġjati direttament jew indirettament fil-qafas ta' dan l-assi, għandhom jirriflettu l-benefiċċju tal-appoġġ u għandu jkunu ġustifikabbli fir-rigward tar-riskji sottostanti u l-ispejjeż reali relatat ma' kreditu.

4.   Skont l-Artikolu 140(6) tar-Regolament Finanzjarju, il-ħlasijiet lura annwali ġenerati minn strument finanzjarju wieħed għandhom jiġu assenjati għal dak l-istrument finanzjarju sal-1 ta' Jannar 2024, filwaqt li d-dħul għandu jiddaħħal fil-baġit ġenerali tal-Unjoni wara t-tnaqqis tal-ispejjeż u tariffi ta' ġestjoni. Għall-istrumenti finanzjarji li diġà huma implimentati fil-qafas finanzjarju pluriennali għall-perjodu 2007-2013, il-ħlasijiet lura annwali u d-dħul ġenerati mill-operazzjonijiet li bdew fil-perijodu preċedenti għandhom jiġu assenjati għall-istrument finanzjarju fil-perijodu attwali.

5.   Mal-iskadenza tal-ftehimiet konklużi mal-entitajiet imsemmija fil-paragrafu 1 jew wara t-terminazzjoni tal-perijodu ta’ investiment tal-istrument ta’ investiment speċjalizzat, il-bilanċ dovut lill-Unjoni għandu jitħallas fil-baġit ġenerali tal-Unjoni.

6.   L-entitajiet imsemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu u, fejn rilevanti, il-maniġers tal-fond għandhom jikkonkludu ftehimiet bil-miktub mal-korpi pubbliċi u privati msemmija fl-Artikolu 28. Dawn il-ftehimiet għandhom jistabbilixxu l-obbligi tal-fornituri pubbliċi u privati sabiex jużaw ir-riżorsi li ġew magħmula disponibbli taħt l-assi tal-Mikrofinanzjament u l-Intraprenditorija Soċjali b’mod konformi mal-objettivi stabbiliti fl-Artikolu 26 u sabiex jipprovdu informazzjoni għall-abbozzar ta’ rapporti annwali ta' implimentazzjoni previsti fl-Artikolu 31.

Artikolu 31

Rapporti dwar l-implimentazzjoni

1.   L-entitajiet imsemmija fl-Artikolu 30(1) u, fejn rilevanti, il-maniġers tal-fond, għandhom jibagħtu lill-Kummissjoni rapporti dwar l-implimentazzjoni annwali li jistabbilixxu l-attivitajiet li ngħataw appoġġ u li jkopru l-implimentazzjoni finanzjarja tagħhom u l-allokazzjoni u l-aċċessibbiltà ta' finanzjament u investiment bis-settur, żona ġeografika u tip ta' benefiċjarju. Dawk ir-rapporti għandhom ukoll jistabbilixxu l-applikazzjonijiet aċċettati jew miċħuda rigward kull objettiv speċifiku u l-kuntratti konklużi mill-korpi pubbliċi u privati konċernati, l-azzjonijiet iffinanzjati u r-riżultati, inklużi f’termini tal-impatt soċjali tagħhom, il-ħolqien ta' impjiegi u sostenibbiltà tal-appoġġ mogħti. Il-Kummissjoni għandha tibgħat dawk ir-rapporti lill-Parlament Ewropew għal finijiet ta' informazzjoni.

2.   L-informazzjoni provduta f’dawk ir-rapporti dwar l-implimentazzjoni biennali għandha tiddaħħal fir-rapporti dwar il-monitoraġġ annwali previsti fl-Artikolu 12. Dawn ir-rapporti ta’ monitoraġġ għandhom jinkludu r-rapporti annwali previsti fl-Artikolu 8(2) tad-Deċiżjoni Nru 283/2010/UE, informazzjoni dettaljata dwar l-attivitajiet ta' komunikazzjoni u informazzjoni dwar il-komplimentarjetà ma' strumenti oħra tal-Unjoni, speċjalment il-FSE.

TITOLU III

PROGRAMMI TA' ĦIDMA U DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

Artikolu 32

Programmi ta' Ħidma

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implementazzjoni li jistipulaw programmi ta' ħidma li jkopru t-tlett assi. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 36(3).

Il-programmi ta' ħidma għandhom fejn rilevanti, ikopru perjodu kontinwu ta' tliet snin u għandu jkollhom deskrizzjoni tal-azzjonijiet li għandhom jiġu ffinanzjati, il-proċeduri għall-għażla tal-azzjonijiet li għandhom jiġu appoġġati mill-Unjoni, il-kopertura ġeografika, l-udjenza fil-mira u qafas ta' żmien indikattiv għall-implimentazzjoni. Il-programmi ta' ħidma għandhom jinkludu wkollj indikazzjoni tal-ammont allokat għal kull objettiv speċifiku u għandhom jirriflettu l-allokazzjoni mill-ġdid tal-fondi skont l-Artikolu 33. Il-programmi ta' ħidma għandhom isaħħu l-koerenza tal-Programm billi jiġu indikati r-rabtiet bejn it-tlett assi.

Artikolu 33

Allokazzjoni mill-ġdid ta’ fondi bejn l-assi u t-taqsimiet tematiċi individwali fi ħdan l-assi

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 34, għall-allokazzjoni mill-ġdid tal-fondi bejn l-assi u t-taqsimiet tematiċi individwali fi ħdan kull assi li jaqbżu l-ammont indikattiv stabbilit f'kull każ b'aktar minn 5 % u sa 10 %, fejn żviluppi fil-kuntest soċjoekonomiku jew ir-riżultati fl-evalwazzjoni ta' nofs it-terminu msemmija fl-Artikolu 13(1) jeħtieġu dan. L-allokazzjoni mill-ġdid tal-fondi għat-taqsimiet tematiċi fi ħdan kull assi għandha tiġi riflessa fil-programmi ta' ħidma msemmija fl-Artikolu 32.

Artikolu 34

Eżerċizzju tad-delega

1.   Is-setgħa ta’ adozzjoni ta’ atti delegati hija mogħtija lill-Kummissjoni suġġett għall-kondizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa ta’ adozzjoni ta’ atti delegati msemmija fl-Artikolu 33 hija mogħtija lill-Kummissjoni għal perijodu ta’ seba' snin mill-1 ta' Jannar 2014.

3.   Id-delega tas-setgħa msemmija fl-Artikolu 33 tista’ tiġi revokata fi kwalunkwe mument mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni li tirrevoka għandha ttemm id-delega ta' setgħa speċifikata f'dik id-deċiżjoni. Għandha tidħol fis-seħħ fil-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f’data iktar tard speċifikata fih. Ma għandhiex taffettwa l-validità ta' kwalunkwe att delegat li diġà jkun fis-seħħ.

4.   Malli tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att delegat adottat skont l-Artikolu 33 għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tiġix espressa oġġezzjoni mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill fi żmien perjodu ta' xahrejn min-notifika ta' dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel ma jiskadi dak il-perjodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn infurmaw lill-Kummissjoni li mhumiex sejrin joġġezzjonaw. Dak il-perjodu għandu jiġi estiż b'xahrejn fuq l-inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 35

Miżuri ta'implimentazzjoni addizjonali

Il-miżuri neċessarji għall-implimentazzjoni tal-Programm, bħal pereżempju l-kriterji għall-evalwazzjoni tal-Programm, inklużi dawk relatati mal-effikaċja tal-ispejjeż u l-arranġamenti għat-tixrid u t-trasferiment tar-riżultati, għandhom jiġu adottati skont il-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 36(2).

Artikolu 36

Proċedura ta' kumitat

1.   Il-Kummissjoni għandha tiġi assistita minn kumitat. Il-kumitat għandu jkun kumitat skont it-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 4 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

3.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

Artikolu 37

Miżuri tranżitorji

L-azzjonijiet imsemmija fl-Artikoli 4, 5 u 6 tad-Deċiżjoni Nru 1672/2006/KE, li jinbdew qabel l-1 ta' Jannar 2014 għandhom jibqgħu jiġu rregolati minn dik id-Deċiżjoni. Fir-rigward ta' dawk l-azzjonijiet, il-Kummissjoni għandha tiġi megħjuna mill-kumitat imsemmi fl-Artikolu 36 ta' dan ir-Regolament.

Artikolu 38

Evalwazzjoni

1.   L-evalwazzjoni finali prevista fl-Artikolu 13(4) ta' dan ir-Regolament għandha tinkludi l-evalwazzjoni finali prevista fl-Artikolu 9 tad-Deċiżjoni Nru 283/2010/UE.

2.   Il-Kummissjoni għandha twettaq evalwazzjoni finali speċifika tal-assi tal-Mikrofinanzjament u l-Intraprenditorija Soċjali mhux aktar tard minn sena wara l-iskadenza tal-ftehimiet mal-entitajiet.

Artikolu 39

Emendi għad-Deċiżjoni Nru 283/2010/UE

Deċiżjoni Nru 283/2010/UE hija emendata kif ġej:

(1)

Fl-Artikolu 5, il-paragrafu 4 huwa sostitwit b’dan li ġej:

"4.   Mal-iskadenza tal-Faċilità, il-bilanċ dovut lill-Unjoni għandu jkun magħmul disponibbli għall-mikrofinanzjament u jappoġġja lill-intrapriżi soċjali b’mod konformi mar-Regolament Nru 1296/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 ta' Diċembru 2013 dwar Programm tal-Unjoni Ewropea għall-Impjiegi u l-Innovazzjoni Soċjali ("EaSI") (*1).

(*1)  ĠU L 347, 20.12.2013, p. 238""

(2)

Fl-Artikolu 8, jitħassru l-paragrafi 3 u 4.

Artikolu 40

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Strasburgu, il-11 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. LEŠKEVIČIUS


(1)  ĠU C 143, 22.5.2012, p. 88.

(2)  ĠU C 225, 27.7.2012, p. 167.

(3)  Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew tal-21 ta' Novembru 2013 (għandha mhijiex ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali).

(4)  Deċiżjoni Nru 1672/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ottubru 2006 li tistabbilixxi Programm Komunitarju għall-Impjiegi u għas-Solidarjetà Soċjali – PROGRESS (ĠU L 315, 15.11.2006, p. 1).

(5)  Regolament (UE) Nru 492/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' April 2011 dwar il-moviment liberu tal-ħaddiema fi ħdan l-Unjoni (ĠU L 141, 27.5.2011, p. 1).

(6)  Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni 2012/733/UE tas-26 ta' Novembru 2012 li timplementa r-Regolament (UE) Nru 492/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-ikklerjar ta' postijiet tax-xogħol battala u applikazzjonijiet għall-impjieg u l-istabbiliment mill-ġdid tal-EURES (ĠU L 328, 28.11.2012, p. 21).

(7)  Deċiżjoni Nru 283/2010/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Marzu 2010 li tistabbilixxi Faċilità Ewropea ta' Mikrofinanzjament Progress għall-impjiegi u l-inklużjoni soċjali (ĠU L 87, 7.4.2010, p. 1).

(8)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2010/707/UE tal-21 ta’ Ottubru 2010 dwar il-linji gwida għall-politika tal-Istati Membri dwar l-impjiegi (ĠU L 308, 24.11.2010, p. 46).

(9)  Regolament (UE, EURATOM) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropewu tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(10)  Rakkomandazzjoni tal-Kunsill tat-22 ta' April 2013 dwar l-istabbiliment tal-Garanzija għaż-Żgħażagħ (ĠU C 120, 26.4.2013, p. 1).

(11)  ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1

(12)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet għall-kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju tal-Kummissjoni tas-setgħat ta’ implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(13)  Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE tas-6 ta’ Mejju 2003 rigward id-definizzjoni ta’ mikrointrapriżi, intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (ĠU L 124, 20.5.2003, p. 36).

(14)  Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Ewropew Marittimu u tas-Sajd koperti mill-Qafas Strateġiku Komuni u li jistabbilixxi dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond ta' Koeżjoni (Ara paġna 320 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali)

(15)  Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 tat-18 ta’ Diċembru 1995 dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea (ĠU L 312, 23.12.1995, p. 1).

(16)  Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Settembru 2013 dwar investigazzjonijiet immexxija mill-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1073/1999 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1074/1999 (ĠU L 248, 18.9.2013, p. 1).

(17)  Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 tal-11 ta' Novembru 1996 dwar il-verifiki u l-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea kontra l-frodi u irregolaritajiet oħra (ĠU L 292, 15.11.1996, p. 2).

(18)  ĠU L 114, 30.4.2002, p. 6.


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/253


REGOLAMENT (UE) Nru 1297/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tal-11 ta' Diċembru 2013

li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 dwar ċerti dispożizzjonijiet marbuta mal-ġestjoni finanzjarja, għal ċerti Stati Membri li qed jesperjenzaw jew li huma mhedda b'diffikultajiet serji fejn tidħol l-istabilità finanzjarja tagħhom, mar-regoli tad-diżimpenn għal ċerti Stati Membri, u mar-regoli dwar il-pagamenti tal-bilanċ finali

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikolu 177 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġiżlattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (2),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja (3),

Billi:

(1)

Il-kriżi globali finanzjarja u r-reċessjoni ekonomika mingħajr preċedent u persistenti għamlu ħsara serja lit-tkabbir ekonomiku u lill-istabilità finanzjarja, u ħolqu deterjorament qawwi fil-kundizzjonijiet finanzjarji, ekonomiċi u soċjali tal-Istati Membri. B'mod partikolari, ċerti Stati Membri qed jesperjenzaw diffikultajiet serji jew huma mhedda b'diffikultajiet bħal dawn, partikolarment bi problemi fit-tkabbir ekonomiku u l-istabilità finanzjarja tagħhom, u b'deterjorament fil-pożizzjoni tad-defiċit u d-dejn tagħhom, b'riżultat ukoll tal-ambjent ekonomiku u finanzjarju internazzjonali.

(2)

Filwaqt li diġà ttieħdu azzjonijiet biex jilqgħu kontra l-effetti negattivi tal-kriżi finanzjarja, inklużi emendi fil-qafas leġiżlattiv, l-impatt ta' dik il-kriżi fuq l-ekonomija reali, fuq is-suq tax-xogħol u ċ-ċittadini qed jinħass ma' kullimkien. Il-pressjoni fuq ir-riżorsi finanzjarji nazzjonali qed tiżdied u għandhom jittieħdu urġentement aktar miżuri biex tittaffa din il-pressjoni permezz tal- użu massimali u ottimali tal-finanzjament mill-Fondi Strutturali u l-Fond ta' Koeżjoni (“il-Fondi”). Minħabba l-persistenza tad-diffikultajiet finanzjarji, huwa neċessarju li tiġi estiża l-applikazzjoni tal-miżuri adottati bir-Regolament (UE) Nru 1311/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4). Dawk il-miżuri ġew adottati skont l-Artikolu 122(2) u l-Artikoli 136 u 143 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea.

(3)

Sabiex tiġi ffaċilitata l-ġestjoni tal-fondi tal-Unjoni, biex tingħata għajnuna għall-aċċelerazzjoni tal-investimenti fl-Istati Membri u r-reġjuni, u biex titjieb id-disponibbiltà tal-finanzjament għall-ekonomija, ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 (5) ġie emendat bir-Regolament (UE) Nru 1311/2011 biex jippermetti ż-żieda ta' pagamenti interim mill-Fondi b'ammont li jikkorrispondi għal għaxar punti perċentwali aktar mir-rata ta' kofinanzjament reali għal kull assi ta' prijorità għall-Istati Membri li qed jiffaċċjaw diffikultajiet serji fejn tidħol l-istabilità finanzjarja tagħhom u għamlu talba biex jibbenefikaw minn din il-miżura.

(4)

L-Artikolu 77(6) tar-Regolament (KE) Nru 1083/2006 jippermetti l-applikazzjoni ta’ rata miżjuda ta’ kofinanzjament sal-31 ta’ Diċembru 2013. Madankollu, peress li l-Istati Membri għadhom qed iħabbtu wiċċhom ma’ diffikultajiet serji fejn tidħol l-istabilità finanzjarja tagħhom, it-tul tal-applikazzjoni ta’ rata miżjuda ta’ kofinanzjament ma għandux ikun limitat sal-31 ta’ Diċembru 2013.

(5)

F'konformità mal-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tas-7 u t-8 ta' Frar 2013 u kif provdut fl-Artikolu 22 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6), għandha tapplika r-rata ta' kofinanzjament miżjuda b'10 punti perċentwali fir-rigward tal-perjodu ta' programmazzjoni 2014-2020 sat-30 ta' Ġunju 2016, meta l-possibilità taż-żieda għandha tiġi eżaminata mill-ġdid. Peress li l-perjodi ta' programmazzjoni 2007-2013 u 2014-2020 jaħbtu flimkien, jeħtieġ li jkun żgurat trattament koerenti u uniformi tal-Istati Membri li jirċievu għajnuna finanzjarja matul iż-żewġ perjodi. Għaldaqstant, dawk l-Istati Membri li jirċievu assistenza finanzjarja għandhom jibbenefikaw ukoll miż-żieda fir-rata ta' kofinanzjament sa tmiem il-perijodu ta' eliġibbiltà u jkollhom dritt għaliha fit-talbiet tagħhom għal bilanċ finali anki jekk l-assistenza finanzjarja ma tkunx baqgħet tiġi pprovduta.

(6)

Ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 għandu l-għan li jikkontribwixxi biex tinkiseb konċentrazzjoni adegwata tal-fondi ta' koeżjoni fir-reġjuni u l-Istati Membri l-inqas żviluppati. Bħala kontribut għat-tnaqqis tad-disparitajiet fil-medja tal-intensitajiet tal-għajnuna per capita, il-limitar massimu tat-trasferiment (capping) mill-Fondi għal kull Stat Membru individwali skont ir-Regolamenti futuri għandu jiġi ffissat għal 2,35 % tal-PDG tal-Istat Membru. Il-limitar massimu se jkun applikat fuq bażi annwali, u, jekk applikabbli, se jnaqqas proporzjonalment it-trasferimenti kollha (ħlief għar-reġjuni l-aktar żviluppati u l-mira tal-Kooperazzjoni territorjali Ewropea) lill-Istat Membru kkonċernat sabiex jinkiseb il-livell massimu ta’ trasferimenti. Għall-Istati Membri li daħlu fl-Unjoni qabel l-2013 u li t-tkabbir reali medju tal-PDG tagħhom fil-perijodu 2008-2010 kien aktar baxx minn – 1 %, il-livell massimu ta’ trasferiment għandu jiġi ffissat għal 2,59 % tal-PDG tagħhom.

(7)

Ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 jillimita l-allokazzjonijiet għal kull Stat Membru għal 110 % tal-livell tagħhom f'termini reali għall-perjodu 2007-2013. L-Istati Membri affettwati minn dan il-limitar massimu jeħtieġ li jkomplu jiġu protetti mir-riskju ta’ diżimpenn awtomatiku tal-allokazzjonijiet fil-perjodu 2007-2013.

(8)

Fil-konklużjonijiet tiegħu tat-8 ta’ Frar 2013, il-Kunsill Ewropew stieden lill-Kummissjoni biex tesplora soluzzjonijiet prattiċi fir-rigward tat-tnaqqis tar-riskju ta’ diżimpenn awtomatiku tal-Fondi mill-pakkett nazzjonali tal-2007-2013 għar-Rumanija u s-Slovakkja, inkluża l-emenda tar-Regolament (KE) Nru 1083/2006.

(9)

Il-Kunsill Ewropew enfasizza wkoll il-ħtieġa li jiġi żgurat livell u profil maniġġabbli għall-ħlasijiet fl-intestaturi kollha sabiex jiġu llimitati l-impenji baġitarji pendenti, partikolarment billi jiġu applikati regoli għad-diżimpenn awtomatiku fl-intestaturi kollha. Għalhekk, dispożizzjonijiet li jirrilaxxaw ir-regoli ta’ diżimpenn għall-Istati Membri affettwati mil-limitu massimu stabbilit fir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 għandhom ikunu bbilanċjati fid-dawl tal-effetti tagħhom fuq l-impenji baġitarji pendenti.

(10)

L-iskadenza għall-kalkolu tad-diżimpenn awtomatiku tal-impenji tal-baġit annwali għas-snin 2011 u 2012 għandha tiġi estiża b’sena iżda l-impenn tal-baġit tal-2012, li se jkun għadu miftuħ sal-31 ta' Diċembru 2015, għandu jiġi ġġustifikat sal-31 ta' Diċembru 2015. Dik l-estensjoni għandha tgħin sabiex jitjieb l-assorbiment tal-fondi impenjati għal programmi operazzjonali fl-Istati Membri li huma affettwati minn limitar massimu fuq l-allokazzjonijiet futuri tal-politika ta’ koeżjoni tagħhom għal 110 % tal-livell tagħhom f’termini reali għall-perjodu 2007-2013. Din il-flessibilità hija meħtieġa sabiex jiġi indirizzat ritmu anqas mgħaġġel milli kien mistenni tal-implimentazzjoni tal-programmi li qed jaffettwa lil dawk l-Istati Membri b’mod partikolari.

(11)

Meta jiġi stabbilit l-ammont tal-bilanċ finali li għandu jitħallas lill-programmi operazzjonali għandhom jiġu applikati aġġustamenti limitati tal-ammont massimu ta' għajnuna mill-Fondi għal kull assi prioritarju sabiex jiġi ottimizzat l-assorbiment tal-Fondi.

(12)

Minħabba n-natura bla preċedent tal-kriżi, hija meħtieġa l-adozzjoni rapida ta’ miżuri ta’ appoġġ u għalhekk huwa xieraq li dan ir-Regolament jidħol fis-seħħ fil-jum tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

(13)

Għalhekk, ir-Regolament (KE) Nru 1083/2006 għandu jiġi emendat skont dan,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

Artikolu 1

Ir-Regolament (UE) Nru 1083/2006 huwa emendat kif ġej:

(1)

L-Artikolu 77 huwa emendat kif ġej:

(a)

Il-paragrafu 2 huwa emendat kif ġej:

“2.   B'deroga mill-Artikolu 53(2), mit-tieni sentenza tal-Artikolu 53(4) u mil-limiti massimi stipulati fl-Anness III, il-pagamenti interim u l-pagamenti tal-bilanċ finali għandhom jiżdiedu b'ammont li jikkorrispondi għal 10 punti perċentwali ogħla mir-rata ta' kofinanzjament applikabbli għal kull assi prijoritarju, imma m'għandhomx jaqbżu l-100 %, li għandhom jiġu applikati għall-ammont ta' nfiq eliġibbli li jkun għadu kif ġie ddikjarat mill-ġdid f'kull dikjarazzjoni ċċertifikata tal-infiq imressqa sa tmiem il-perjodu ta' programmazzjoni, meta, wara 21 ta’ Diċembru 2013, Stat Membru jissodisfa waħda mill-kundizzjonijiet li ġejjin:

(a)

ikun hemm għajnuna finanzjarja disponibbli għalih skont ir-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 407/2010 (*1), jew ikun hemm għajnuna finanzjarja disponibbli għalih minn Stati Membri oħra taż-żona tal-euro qabel id-dħul fis-seħħ ta' dak ir-Regolament;

(b)

ikun hemm għajnuna finanzjarja għal żmien medju disponibbli għalih skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 332/2002 (*2);

(c)

ikun hemm għajnuna finanzjarja disponibbli għalih skont it-Trattat li jistabbilixxi l-Mekkaniżmu Ewropew ta' Stabbiltà wara d-dħul fis-seħħ tiegħu.

(*1)  Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 407/2010 tal-11 ta' Mejju 2010 li jistabbilixxi mekkaniżmu Ewropew ta' stabbilizzazzjoni finanzjarja (ĠU L 118, 12.5.2010, p. 1)."

(*2)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 332/2002 tat-18 ta' Frar 2002 li jistabbilixxi faċilità li tipprovdi għajnuna finanzjarja għal żmien medju għall-bilanċi tal-pagamenti tal-Istati Membri (OJ L 53, 23.2.2002, p. 1).”;"

(b)

Jitħassar il-paragrafu 6;

(c)

Jiżdied il-paragrafu li ġej:

“12.   B'deroga mill-paragrafu 10, il-kontribuzzjoni tal-Unjoni permezz ta' pagamenti tal-bilanċ finali għal kull assi prijoritarju ma għandhiex taqbeż, b'aktar minn 10 %, l-ammont massimu ta' għajnuna mill-Fondi għal kull assi prijoritarju kif stabbilit fid-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tapprova l-programm operazzjonali. Madankollu, l-kontribuzzjoni tal-Unjoni permezz ta' pagamenti tal-bilanċ finali ma għandhiex taqbeż il-kontribuzzjoni pubblika ddikjarata u l-ammont massimu ta' għajnuna minn kull Fond lil kull programm Operazzjonali kif stabbilit fid-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tapprova l-programm operazzjonali.”;

(2)

L-Artikolu 93 huwa emendat kif ġej:

(a)

Jiddaħħal il-paragrafu li ġej:

“2b.   B’deroga mill-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1 u mill-paragrafu 2, għall-Istati Membri li l-allokazzjonijiet tal-politika ta’ koeżjoni tagħhom fil-perjodu ta’ programmazzjoni 2014-2020 huma limitati għal 110 % tal-livell tagħhom f’termini reali għall-perjodu 2007-2013, l-iskadenza msemmija fil-paragrafu 1 hija l-31 ta’ Diċembru tat-tielet sena wara s-sena tal-impenn tal-baġit annwali mill-2007 sal-2012 skont il-programmi operazzjonali tagħhom.”;

(b)

Fil-paragrafu 3, jiddaħħal is-subparagrafu li ġej:

“L-ewwel subparagrafu huwa bla preġudizzju għall-applikazzjoni tal-iskadenza stabbilita fil-paragrafu 2b tal-impenn tal-baġit tal-2012 għall-Istati Membri msemmija f'dak il-paragrafu.”.

Artikolu 2

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fid-data tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Strasburgu, il-11 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. LEŠKEVIČIUS


(1)  Għadha mhix ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali.

(2)  Għadha mhix ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali.

(3)  Il-Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew tal-20 ta' Novembru 2013 (għadha mhix ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali) u d-Deċiżjoni tal-Kunsill tal-5 ta' Diċembru 2013

(4)  Ir-Regolament (UE) Nru 1311/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta' Diċembru 2011 li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 dwar ċerti dispożizzjonijiet marbuta mal-ġestjoni finanzjarja għal ċerti Stati Membri li qed jesperjenzaw jew huma mhedda b'diffikultajiet serji fejn tidħol l-istabilità finanzjarja tagħhom (ĠU L 337, 20.12.2011, p. 5).

(5)  Ir-Regolament (KE) Nru 1083/2006 tal-Kunsill tal-11 ta' Lulju 2006 li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond ta' Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1260/1999 (ĠU L 210, 31.7.2006, p. 25).

(6)  Ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew koperti mill-Qafas Strateġiku Komuni u li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond ta' Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1083/2006 (Ara paġna 320 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/256


REGOLAMENT (UE) Nru 1298/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tal-11 ta' Diċembru 2013

li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 fir-rigward tal-allokazzjoni finanzjarja għal ċerti Stati Membri mill-Fond Soċjali Ewropew

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikolu 177 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġiżlattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew,

Wara li kkonsultaw il-Kumitat tar-Reġjuni,

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja (1),

Billi:

(1)

Fil-kuntest tan-negozjati tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali għas-snin mill-2014-2020, għandhom jiġu indirizzati ċerti kwistjonijiet li jirriżultaw mill-eżitu finali tan-negozjati.

(2)

Fil-laqgħa tiegħu tas-27 u t-28 ta' Ġunju 2013, il-Kunsill Ewropew ikkunsidra li għandha tinstab soluzzjoni baġitarja biex jiġu indirizzati dawk il-kwistjonijiet għall-Istati Membri li ġew affettwati l-aktar, jiġifieri Franza, l-Italja u Spanja.

(3)

B'kont meħud tal-kriżi ekonomika attwali, sabiex tissaħħaħ il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tal-Unjoni, u bħala kontribut għall-isforz speċjali meħtieġ għall-indirizzar tal-problemi speċifiċi tal-qgħad, b’mod partikolari l-qgħad fost iż-żgħażagħ, u tal-faqar u l-esklużjoni soċjali fi Franza, l-Italja u Spanja, għandhom jiżdiedu l-allokazzjonijiet tal-Fond Soċjali Ewropew (FSE) għal dawk l-Istati Membri għas-sena 2013.

(4)

Sabiex jiġu stabbiliti l-ammonti biex jiġu allokati lill-Istati Membri kkonċernati skont l-Anness I għar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 (2), id-dispożizzjonijiet li jistabbilixxu r-riżorsi kumplessivi tal-Fondi għat-tliet objettivi li għalihom huma jikkontribwixxu u l-Anness II għal dak ir-Regolament li jistabbilixxi l-kriterji u l-metodoloġija li jintużaw għall-analiżi annwali indikattiv tal-approprjazzjonijiet ta’ impenn mill-Istati Membri, għandhom jiġu aġġustati.

(5)

Biex tiġi żgurata l-effettività taż-żieda fl-appropjazzjonijiet ta' impenn għas-sena 2013 u biex tiġi ffaċilitata l-implimentazzjoni ta' programmi operattivi, għandha titqies il-kapaċità ta’ assorbiment tal-Istati Membri kkonċernati fir-rigward tal-objettivi ta' Konverġenza u ta' Kompetittività Reġjonali u l-Impjiegi tal-Fondi.

(6)

Sabiex jiġi pprovdut żmien biżżejjed biex il-programmi operattivi jibbenefikaw minn allokazzjonijiet addizzjonali mill-FSE, huwa wkoll meħtieġ li tiġi estiża l-iskadenza għall-impenji baġitarji fir-rigward tal-programmi operattivi li għandhom jibbenefikaw mill-ammonti l-ġodda previsti fl-Anness II tar-Regolament (KE) Nru 1083/2006.

(7)

Minħabba li dawn l-approprjazzjonijiet ta’ impenn jirrelataw għas-sena 2013, dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ bħala kwistjoni ta’ urġenza.

(8)

Ir-Regolament (KE) Nru 1083/2006 għandu għalhekk jiġi emendat kif meħtieġ,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

Artikolu 1

Ir-Regolament (KE) Nru 1083/2006 huwa emendat kif ġej:

(1)

L-Artikolu 18 huwa emendat kif ġej:

(a)

fil-paragrafu 1, l-ewwel subparagrafu huwa sostiwit b’dan li ġej:

“Ir-riżorsi disponibbli għall-impenji mill-Fondi għall-perjodu bejn l-2007 u l-2013 għandhom ikunu EUR 308 542 551 107 bil-prezzijiet tal-2004, skont it-tqassim annwali li jidher fl-Anness I.”;

(b)

il-paragrafu 3 huwa sostitwit b’dan li ġej:

“3.   L-ammonti msemmija fil-paragrafi 12 sa 30 u 32 fl-Anness II għandhom jiġu inklużi fl-ammonti msemmija fl-Artikoli 19, 20 u 21 u għandhom jiġu identifikati b'mod ċar fid-dokumenti ta' programmazzjoni.”;

(2)

L-Artikoli 19 u 20 huma sostitwiti b’dan li ġej:

“Artikolu 19

Riżorsi għall-objettiv ta' Konverġenza

Ir-riżorsi globali għall-objettiv ta' Konverġenza għandhom jammontaw għal 81,53 % tar-riżorsi msemmija fl-Artikolu 18(1) (jiġifieri total ta' EUR 251 543 760 146) u għandhom jitqassmu bejn il-komponenti differenti kif ġej:

(a)

70,50 % (jiġifieri total ta' EUR 177 338 880 991) għall-finanzjament imsemmi fl-Artikolu 5(1), bl-użu tal-popolazzjoni eliġibbli, il-prosperità reġjonali, il-prosperità nazzjonali u r-rata ta' qgħad bħala l-kriterji għall-kalkolu tal-analiżi indikattiva skont l-Istat Membru;

(b)

4,98 % (jiġifieri total ta' EUR 12 521 289 405) għas-sostenn transizzjonali u speċifiku msemmi fl-Artikolu 8(1), bl-użu tal-popolazzjoni eliġibbli, il-prosperità reġjonali, il-prosperità nazzjonali u r-rata ta' qgħad bħala l-kriterji għall-kalkolu tal-analiżi indikattiva skont l-Istat Membru;

(c)

23,23 % (jiġifieri total ta' EUR 58 433 589 750) għall-finanzjament imsemmi fl-Artikolu 5(2), bl-użu tal-popolazzjoni, il-prosperità nazzjonali, u l-erja tas-superfiċje bħala l-kriterji għall-kalkolu tal-analiżi indikattiva skont l-Istat Membru;

(d)

1,29 % (jiġifieri total ta' EUR 3 250 000 000) għas-sostenn tranżizzjonali u speċifiku msemmi fl-Artikolu 8(3).

Artikolu 20

Riżorsi għall-objettiv ta' Kompetittività Reġjonali u l-Impjiegi

Ir-riżorsi globali għall-objettiv ta' Kompetittività Reġjonali u l-Impjiegi għandhom jammontaw għal 15,96 % tar-riżorsi msemmija fl-Artikolu 18(1) (jiġifieri total ta' EUR 49 239 337 841) u għandhom jitqassmu bejn il-komponenti differenti kif ġej:

(a)

78,91 % (jiġifieri total ta' EUR 38 854 031 211) għall-finanzjament imsemmi fl-Artikolu 6, bl-użu tal-popolazzjoni eliġibbli, il-prosperità reġjonali, ir-rata ta' qgħad, ir-rata ta' impjiegi u d-densità tal-popolazzjoni bħala l-kriterji għall-kalkolu tal-analiżi indikattiva skont l-Istat Membru; u

(b)

21,09 % (jiġifieri total ta' EUR 10 385 306 630) għas-sostenn transizzjonali u speċifiku msemmi fl-Artikolu 8(2), bl-użu tal-popolazzjoni eliġibbli, il-prosperità reġjonali, il-prosperità nazzjonali u r-rata ta' qgħad bħala l-kriterji għall-kalkolu tal-analiżi indikattiva skont l-Istat Membru.”;

(3)

Fl-Artikolu 21(1), is-sentenza tal-bidu hija sostitwita b'dan li ġej:

“Ir-riżorsi globali għall-objettiv ta' Koperazzjoni Territorjali Ewropea għandhom jammontaw għal 2,51 % tar-riżorsi msemmija fl-Artikolu 18(1) (jiġifieri totali ta' EUR 7 759 453 120) u, eskluż l-ammont imsemmi fil-paragrafu 22 tal-Anness II, għandhom jitqassmu bejn il-komponenti differenti kif ġej:”;

(4)

Fl-Artikolu 75, jiddaħħal il-paragrafu li ġej:

“1b.   B’deroga mill-paragrafu 1, l-impenji baġitarji għall-ammonti msemmija fil-paragrafu 32 tal-Anness II għandhom isiru sat-30 ta' Ġunju 2014.”;

(5)

L-Anness I huwa sostitwit b'dan li ġej:

“ANNESS I

Analiżi annwali tal-approprjazzjonijiet ta' impenn għall-2007 sal-2013

(imsemmija fl-Artikolu 18)

(EUR, prezzijiet tal-2004)

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

42 863 000 000

43 318 000 000

43 862 000 000

43 860 000 000

44 073 000 000

44 723 000 000

45 843 551 107 ”;

(6)

Fl-Anness II, jiżdied il-paragrafu li ġej:

“32.

Għas-sena 2013, pakkett addizzjonali ta’ EUR 125 513 290 taħt l-FSE se jiġi allokat kif ġej: EUR 83 675 527 se jkunu allokati lil Franza, EUR 25 102 658 se jkunu allokati lill-Italja u EUR 16 735 105 se jkunu allokati lil Spanja.”

Artikolu 2

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Strasburgu, it-11 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. LEŠKEVIČIUS


(1)  Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew tal-20 ta' Novembru 2013 (għadha mhix ppublikata fil-Ġurnal Uffiċjali) u d-deċiżjoni tal-Kunsill tal-5 ta' Diċembru 2013.

(2)  Ir-Regolament (KE) Nru 1083/2006 tal-Kunsill tal-11 ta' Lulju 2006 li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond ta' Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1260/1999 (ĠU L 210, 31.7.2006, p. 25).


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/259


REGOLAMENT (UE) Nru 1299/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tas-17 ta’ Diċembru 2013

dwar dispożizzjonijiet speċifiċi għall-appoġġ mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali għall-għan ta’ kooperazzjoni territorjali Ewropea

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 178 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġiżlattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (2),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja,

Billi:

(1)

L-Artikolu 176 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) jipprovdi li l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR) huwa maħsub sabiex jgħin fil-korrezzjoni tal-iżbilanċi reġjonali ewlenin li hemm fl-Unjoni. Skont dak l-Artikolu u t-tieni u t-tielet paragrafi tal-Artikolu 174 TFUE, il-FEŻR għandu jikkontribwixxi għat-tnaqqis fid-diverġenzi bejn il-livelli ta’ żvilupp tar-reġjuni varji u għat-tnaqqis fir-ritard tar-reġjuni li huma l-inqas favoriti, li fosthom għandha tingħata attenzjoni partikolari liż-żoni rurali, liż-żoni milquta mit-tranżizzjoni industrijali, u lir-reġjuni li jsofru minn żvantaġġi naturali jew demografiċi serji u permanenti bħalma huma r-reġjuni tat-Tramuntana l-aktar imbiegħda li għandhom densità tal-popolazzjoni baxxa ħafna u r-reġjuni tal-gżejjer, dawk transkonfinali u tal-muntanji.

(2)

Ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) jistipula dispożizzjonijiet komuni għall-FEŻR, il-Fond Soċjali Ewropew (FSE) il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Ewropew Agrikolu għall-Iżvilupp Rurali (FEAŻR) u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd (FEMS). Ir-Regolament (KE) Nru 1301/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) jistabbilixxi dispożizzjonijiet speċifiċi li jikkonċernaw it-tip ta’ attivitajiet li jistgħu jiġu ffinanzjati mill-FEŻR u jiddefinixxi il-miri għal dawk l-attivitajiet. Dawk ir-Regolamenti mhumiex adattati kompletament għall-ħtiġijiet speċifiċi tal-għan ta’ kooperazzjoni territorjali Ewropea, fejn jikkooperaw mill-anqas żewġ Stati Membri jew Stat Membru wieħed u pajjiż terz. Għalhekk huwa meħtieġ li jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet speċifiċi għall-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea li jikkonċernaw l-ambitu, il-kopertura ġeografika, ir-riżorsi finanzjarji, il-konċentrazzjoni tematika u l-prijoritajiet tal-investiment, l-iprogrammar, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni, l-assistenza teknika, l-eliġibbiltà, il-ġestjoni, il-kontroll u d-deżinjazzjoni-, il-parteċipazzjoni ta' pajjiżi terzi, u l-ġestjoni finanzjarja.

(3)

Sabiex jiżdied il-valur miżjud tal-politika ta’ koeżjoni tal-Unjoni, dispożizzjonijiet speċifiċi għandhom jimmiraw biex jiksbu simplifikazzjoni konsiderevoli għal dawk kollha involuti: il-benefiċjarji, l-awtoritajiet tal-programm, l-awtoritajiet fi Stati Membri parteċipanti, fil-livell lokali, reġjonali jew nazzjonali, kif xieraq, u l-pajjiżi terzi, kif ukoll il-Kummissjoni.

(4)

Sabiex ikun appoġġat l-iżvilupp armonjuż tat-territorju tal-Unjoni f'livelli differenti, il-FEŻR għandu jappoġġa l-kooperazzjoni transkonfinali, transnazzjonali u interreġjonali taħt l-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea.

(5)

Il-kooperazzjoni transkonfinali għandha timmira sabiex issolvi sfidi komuni identifikati b’mod konġunt fir-reġjuni tal-konfini, bħal aċċessibbiltà limitata, speċjalment fir-rigward ta’ konnettività tat-teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni (ICT) u infrastruttura tat-trasport, industriji lokali li qed jonqsu, ambjent tan-negozju mhux xieraq, in-nuqqas ta’ netwerks fost l-amministrazzjonijiet lokali u reġjonali, livelli baxxi ta’ riċerka u innovazzjoni u l-użu ta’ ICT, it-tniġġis ambjentali, il-prevenzjoni ta’ riskji, attitudnijiet negattivi lejn iċ-ċittadini tal-pajjiżi tal-viċinat u timmira biex tisfrutta l-potenzjal għat-tkabbir mhux sfruttati fi'żoni tal-konfini (l-iżvilupp ta’ faċilitajiet u raggruppamenti għar-riċerka u l-innovazzjoni transkonfinali, l-integrazzjoni transkonfinali tas-suq tax-xogħol, il-kooperazzjoni fost fornituri tal-edukazzjoni, inkluż l-universitajiet jew bejn ċentri tas-saħħa), waqt li ttejjeb il-proċess ta’ kooperazzjoni għall-fini tal-iżvilupp armonjuż ġenerali tal-Unjoni.

(6)

Il-kooperazzjoni transnazzjonali għandu jkollha l-għan li ssaħħaħ il-kooperazzjoni permezz ta’ azzjonijiet li jwasslu għal żvilupp territorjali integrat konness mal-prijoritajiet tal-politika ta’ koeżjoni tal-Unjoni u għandha tinkludi wkoll il-kooperazzjoni transkonfinali marittima li mhijiex koperta mill-programmi ta' kooperazzjoni transkonfinali.

(7)

Il-kooperazzjoni interreġjonali għandu jkollha l-għan li ssaħħaħ l-effikaċja tal-politika ta’ koeżjoni billi tħeġġeġ l-iskambju ta’ esperjenzi bejn ir-reġjuni fir-rigward tal-objettivi tematiċi u l-iżvilupp urban, inkluż konnessjonijiet bejn żoni urbani u rurali, li ttejjeb l-implimentazzjoni ta’ programmi u azzjonijiet ta' kooperazzjoni territorjali kif ukoll li tippromwovi l-analiżi tat-tendenzi tal-iżvilupp fil-qasam tal-koeżjoni territorjali permezz ta' studji, ġbir ta' data u miżuri oħrajn. L-iskambju ta’ esperjenza dwar objettivi tematiċi għandu jtejjeb id-disinn u l-implimentazzjoni, prinċipalment tal-programmi operazzjonali taħt l-għan ta’ Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi, iżda wkoll, fejn xieraq, ta’ programmi taħt l-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea, inkluż it-trawwim ta’ kooperazzjoni ta’ benefiċċju reċiproku bejn raggruppamenti innovattivi ta' riċerka intensiva u l-iskambji bejn riċerkaturi u istituzzjonijiet ta’ riċerka, kemm f’reġjuni żviluppati u kemm f’dawk anqas żviluppati, b’kunsiderazzjoni tal-esperjenza tar-“Reġjuni tal-Għarfien” u l-“Potenzjal ta’ riċerka fir-reġjuni ta’ Konverġenza u Dawk l-Aktar Imbiegħda” taħt is-Seba’ Programm Qafas għar-Riċerka.

(8)

Għandhom jiġu ffissati kriterji oġġettivi għad-deżinjazzjoni ta’ reġjuni u żoni eliġibbli. Għal dan il-għan, l-identifikazzjoni tar-reġjuni u ż-żoni eliġibbli fil-livell tal-Unjoni għandha tkun ibbażata fuq is-sistema komuni ta’ klassifikazzjoni tar-reġjuni stabbilita bir-Regolament (KE) Nru 1059/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5).

(9)

Il-kooperazzjoni transkonfinali għandha tgħin lir-reġjuni li jinsabu fuq il-konfini tal-art jew marittimi. Abbażi tal-esperjenza tal-perjodi ta’ programmazzjoni preċedenti, il-Kummissjoni għandha tiddefinixxi l-lista taż-żoni transkonfinali li għandhom jirċievu appoġġ taħt il-programmi ta’ kooperazzjoni transkonfinali b’mod iżjed sempliċi, skont il-programm ta' kooperazzjoni. Meta tkun qiegħda tagħmel il-lista, il-Kummissjoni għandha tikkunsidra l-aġġustamenti meħtieġa sabiex tiżgura koerenza, b’mod partikolari fir-rigward tal-konfini tal-art u dawk marittimi, u l-kontinwità ta’ żoni tal-programm stabbiliti għall-perjodu ta’ programmazzjoni 2007-2013. Aġġustamenti bħal dawn jistgħu jinvolvu tnaqqis jew tkabbir taż-żoni ta’ programm eżistenti jew in-numru ta’ programmi ta’ kooperazzjoni transkonfinali, waqt li jippermettu għall-possibbiltà ta' sovrappożizzjoni ġeografika.

(10)

Il-Kummissjoni għandha tiddefinixxi żoni għal kooperazzjoni transnazzjonali billi jitqiesu l-azzjonijiet meħtieġa għall-promozzjoni tal-iżvilupp territorjali integrat. Fid-definizzjoni ta' dawn iż-żoni, il-Kummissjoni għandha tqis l-esperjenza miksuba fi programmi preċedenti u, fejn xieraq, strateġiji makroreġjonali u dawk għall-baċini tal-baħar.

(11)

Sabiex ikun żgurat li r-reġjuni kollha tal-Unjoni jistgħu jibbenefikaw mill-iskambju ta' esperjenzi u prattika tajba. Programm ta’ kooperazzjoni interreġjonali għandhom ikopru l-Unjoni kollha.

(12)

Huwa neċessarju li jitkompla l-appoġġ jew, kif xieraq, tiġi stabbilita kooperazzjoni transkonfinali, transnazzjonali u interreġjonali mal-pajjiżi terzi ġirien tal-Unjoni, peress li din il-kooperazzjoni hija strument importanti tal-politika dwar l-iżvilupp reġjonali u għandha tkun ta’ benefiċċju għar-reġjuni tal-Istati Membri li jikkonfinaw ma’ pajjiżi terzi. Għal dan il-għan il-FEŻR għandu jikkontribwixxi għall-programmi transkonfinali u dawk tal-baċini tal-baħar stabbiliti taħt l-Istrument Ewropew ta’ Viċinat (ENI) skont att leġislattiv futur tal-Unjoni li jikkonċerna l-Istrument Ewropew ta’ Viċinat għall-perijodu 2014-2020 (l-“att leġislattiv ENI”) u l-Istrument għall-Assistenza ta’ Qabel l-Adeżjoni (IPA II) skont att leġislattiv futur tal-Unjoni li jikkonċerna l-Assistenza ta’ Qabel l-Adeżjoni għall-perijodu 2014-2020 (l-“att leġislattiv IPA II”).

(13)

Minbarra interventi fuq il-konfini esterni appoġġati minn strumenti ta’ politika esterna tal-Unjoni li jkopru r-reġjuni tal-fruntiera ġewwa u barra l-Unjoni, għandu jkun possibbli li programmi ta’ kooperazzjoni appoġġati mill-FEŻR ikopru reġjuni kemm ġewwa, u f’ċerti każijiet, barra l-Unjoni, fejn ir-reġjuni barra l-Unjoni ma jkunux koperti minn strumenti ta' politika esterna jew minħabba l-fatt li ma jkunux definiti bħala pajjiż benefiċjarju jew inkella minħabba l-fatt li programmi ta’ kooperazzjoni esterna bħal dawn ma jistgħux jiġu stabbiliti. Huwa neċessarju, madankollu, li jiġi żgurat li l-appoġġ mill-FEŻR għall-operazzjonijiet implimentati fit-territorju ta' pajjiżi terzi għandu jservi primarjament għall-benefiċċju tar-reġjuni tal-Unjoni. F’dawk il-limiti, il-Kummissjoni għandha, meta tkun qiegħda tfassal il-listi taż-żoni ta’ programm transkonfinali u transnazzjonali, tkopri wkoll reġjuni f'pajjiżi terzi.

(14)

Huwa meħtieġ li jiġu stabbiliti r-riżorsi allokati għal kull wieħed mill-komponenti differenti tal-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea, waqt li tinżamm konċentrazzjoni sinifikanti fuq il-kooperazzjoni transkonfinali, inkluż is-sehem ta’ kull Stat Membru għall-ammonti globali ta’ kooperazzjoni transkonfinali u transnazzjonali, il-potenzjal disponibbli għall-flessibilità bejn dawn il-komponenti għall-Istati Membri, u li jkunu żgurati livelli ta' finanzjament għall-kooperazzjoni tar-reġjuni l-aktar imbiegħda.

(15)

Għall-benefiċċju tar-reġjuni tal-Unjoni, għandu jitwaqqaf mekkaniżmu sabiex jiġi organizzat appoġġ mill-FEŻR għal strumenti ta’ politika esterna bħall-ENI u l-IPA II, inkluż fejn il-programmi ta’ kooperazzjoni esterna ma jkunux jistgħu jiġu adottati jew ikollhom jitwaqqfu. Dak il-mekkaniżmu għandu jfittex jikseb funzjonament ottimali u l-koordinazzjoni massima possibbli bejn dawk l-istrumenti.

(16)

Il-maġġorparti tal-finanzjament tal-FEŻR għal programmi ta’ kooperazzjoni transkonfinali u transnazzjonali għandha tkun ikkonċentrata fuq numru limitat ta’ objettivi tematiċi sabiex jiġi massimizzat l-impatt tal-politika ta’ koeżjoni madwar l-Unjoni. Madankollu, il-konċentrazzjoni taħt il-programm ta' kooperazzjoni interreġjonali fuq objettivi tematiċi għandha tiġi riflessa fil-għan ta' kull operazzjoni aktar milli f'limitazzjoni tan-numru ta' objettivi tematiċi, sabiex tiġi sfruttata għal kollox il-kooperazzjoni interreġjonali għat-tisħiħ tal-effikaċja tal-politika ta' koeżjoni prinċipalment taħt l-għan ta' Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi u wkoll, fejn ikun xieraq, l-għan talkooperazzjoni territorjali Ewropea. Fil-każ tal-programmi ta’ kooperazzjoni interreġjonali oħrajn, il-konċentrazzjoni tematika għandha tirriżulta mill-ambitu speċifiku tagħhom.

(17)

Sabiex jintlaħqu l-miri u l-għanijiet stabbiliti fl-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, il-FEŻR għandu jikkontribwixxi taħt l-għan ta' kooperazzjoni territorjali Ewropea, għall-objettivi tematiċi sabiex tiġi żviluppata ekonomija bbażata fuq l-għarfien, ir-riċerka u l-innovazzjoni, inkluż billi titħeġġeġ il-kooperazzjoni bejn negozji, b’mod partikolari fost l-SMEs, u permezz tal-promozzjoni tat-twaqqif ta' sistemi għal skambju ta' informazzjoni transkonfinali fil-qasam tal-ICT; għall-promozzjoni ta’ ekonomija iżjed ekoloġika, iżjed effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u iżjed kompetittiva, inkluż permezz tal-promozzjoni ta' mobilità transkonfinali sostenibbli; sabiex jiġi mħeġġeġ il-ħolqien ta’ numru għoli ta’ impjiegi li jirriżulta f'koeżjoni soċjali u territorjali, inkluż permezz ta’ attivitajiet li jappoġġaw it-turiżmu sostenibbli, il-kultura u l-wirt naturali bħala parti minn strateġija territorjali li għandha l-għan li tikseb tkabbir li jistimola l-impjiegi; u l-iżvilupp ta’ kapaċità amministrattiva. Madankollu, il-lista tal-prijoritajiet ta’ investiment taħt l-objettivi tematiċi differenti għandha tiġi adatta għall-ħtiġijiet speċifiċi tal-għan ta’ kooperazzjoni territorjali Ewropea, billi jiġu previsti prijoritajiet għall-investiment addizzjonali li jippermettu b'mod partikolari l-kontinwazzjoni taħt il-kooperazzjoni transkonfinali ta' kooperazzjoni legali u amministrattiva, il-kooperazzjoni bejn iċ-ċittadini u l-istituzzjonijiet, u l-kooperazzjoni fl-oqsma tal-impjiegi, it-taħriġ, l-integrazzjoni ta’ komunitajiet u l-inklużjoni soċjali f'perspettiva transkonfinali, u bl-iżvilupp u l-koordinazzjoni ta’ strateġiji makroreġjonali u ta’ baċini tal-baħar taħt il-kooperazzjoni transnazzjonali. Barra minn dan, għandhom ikunu stabbiliti prijoritajiet ta' investiment speċifiċi jew addizzjonali għal ċerti programmi ta’ kooperazzjoni interreġjonali sabiex jiġu riflessi l-attivitajiet speċifiċi tagħhom.

(18)

Taħt l-objettiv tematiku tal-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali u l-ġlieda kontra l-faqar u b'kont meħud tal-importanza prattika tiegħu, jeħtieġ li jiġi żgurat li, fil-każ tal-programm transkonfinali PEACE bejn l-Irlanda ta' Fuq u l-kontei fuq il-konfini tal-Irlanda b'appoġġ għall-paċi u r-rikonċiljazzjoni, il-FEŻR għandu jikkontribwixxi wkoll għall-promozzjoni tal-istabilità soċjali u ekonomika fir-reġjuni kkonċernati, partikolarment permezz ta' azzjonijiet għall-promozzjoni tal-koeżjoni bejn il-komunitajiet. Minħabba l-ispeċifiċitajiet ta' dak il-programm transkonfinali, ċerti regoli dwar l-għażla ta' operazzjonijiet f'dan ir-Regolament m'għandhomx japplikaw għal dak il-programm transkonfinali.

(19)

Huwa neċessarju li r-rekwiżiti tal-kontenut ta' programmi ta' kooperazzjoni skont l-għan tal-kooperazzjoni teritorjali Ewropea jiġu adattati għall-ħtiġijiet speċifiċi tagħhom. Dawk ir-rekwiżiti għandhom għalhekk ikopru wkoll aspetti neċessarji għall-implimentazzjoni effikaċi fuq it-territorju tal-Istati Membri parteċipanti, bħal dawk li jikkonċernaw il-korpi responsabbli għall-awditjar u l-kontroll, il-proċedura għat-twaqqif ta’ segretarjat konġunt, u l-allokazzjoni ta’ obbligazzjonijiet fil-każ ta’ korrezzjonijiet finanzjarji. Fejn Stati Membri u reġjuni jipparteċipaw fi strateġiji makroreġjonali u għall-baċini tal-baħar, il-programmi ta’ kooperazzjoni kkonċernati għandhom jistabbilixxu kif interventi jistgħu jikkontribwixxu għal tali strateġiji. Barra dan, minħabba l-karattru orizzontali tal-programmi ta’ kooperazzjoni interreġjonali, il-kontenut ta’ programmi ta’ kooperazzjoni bħal dawn għandu jiġi adattat, speċifikament għal dak li jirrigwarda d-definizzjoni tal-benefiċjarju jew il-benefiċjarji taħt il-programmi INTERACT u ESPON attwali.

(20)

Sabiex tiġi msaħħa l-koordinazzjoni tal-appoġġ FEŻR għall-programmi ta' kooperazzjoni, adottati taħt dan ir-Regolament, bl-involviment tar-reġjuni l-iktar imbiegħda fil-finanzjament komplementari possibbli mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp (FEŻ), l-ENI, l-IPA II, u l-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI), l-Istati Membri u pajjiżi terzi jew pajjiżi jew territorji barranin (dawn tal-aħħar minn hawn 'il quddiem imsejħin 'territorji') li jkunu qed jipparteċipaw fi programmi ta' kooperazzjoni bħal dawn għandhom jistabbilixxu regoli għall-mekkaniżmi ta' koordinazzjoni f'dawk il-programmi.

(21)

Ikun adatt li jiġu involuti pajjiżi terzi jew territorji li huma fil-proċess ta’ tħejjija tal-programmi ta’ kooperazzjoni, fejn dawn ikunu aċċettaw l-istedina biex jipparteċipaw f’tali programmi. Għandhom jiġu stabbiliti proċeduri speċjali f'dan ir-Regolament għal tali involviment. B’deroga mill-proċedura standard, fejn il-programmi ta’ kooperazzjoni jinvolvu r-reġjuni l-aktar imbiegħda u l-pajjiżi terzi jew territorji, l-Istati Membri parteċipanti għandhom jikkonsultaw lill-pajjiżi terzi jew territorji rispettivi qabel ma jippreżentaw il-programmi lill-Kummissjoni. Bil-għan li l-involviment tal-pajjiżi terzi jew territorji fil-programmi ta' kooperazzjoni jkun aktar effettiv u prammatiku, għandu jkun possibbli wkoll li l-ftehimiet dwar il-kontenut tal-programmi ta' kooperazzjoni u l-kontribut possibbli tal-pajjiżi terzi jew territorji jiġu espressi fil-minuti approvati formalment tal-laqgħat ta' konsultazzjoni ma' tali pajjiżi terzi jew territorji, jew fd-deliberazzjonijiet tal-organizzazzjonijiet għall-kooperazzjoni reġjonali. Fit-teħid fil-kont tal-prinċipji tal-ġestjoni kondiviża u tas-simplifikazzjoni, il-proċedura ta' approvazzjoni għall-programmi ta' kooperazzjoni għandha tkun tali li l-Kummissjoni tapprova biss l-elementi fundamentali tal-programmi ta’ kooperazzjoni, filwaqt li l-elementi l-oħrajn għandhom jiġu approvati mill-Istat Membru jew l-Istati Membri parteċipanti. Fl-interess taċ-ċertezza ġuridika u t-trasparenza, jeħtieġ li jiġi żgurat li, fil-każijiet fejn l-Istat Membru jew Stat Membri parteċipanti jemendaw xi element ta' programm ta' kooperazzjoni li mhux soġġett għal approvazzjoni mill-Kummissjoni, l-awtorità ta' amministrazzjoni ta' dak lil-programm tinnotifika tali deċiżjoni ta' emenda lill-Kummissjoni fi żmien xahar mid-data tad-deċiżjoni ta' emenda.

(22)

F'konformità mal-Istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, il-Fondi Ewropej Strutturali u tal-Investiment għandhom jipprovdu approċċ iżjed integrat u inklużiv sabiex jiġu solvuti problemi lokali. Sabiex jissaħħaħ tali approċċ, l-appoġġ mill-FEŻR fir-reġjuni tal-fruntiera għandu jiġi kkoordinat mal-appoġġ mill-FAEŻR u l-FEMS u għandu, fejn xieraq, jinvolvi r-raggruppamenti Ewropej ta’ kooperazzjoni territorjali (REKT) imwaqqfa skont ir-Regolament (UE) Nru 1302/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) fejn l-iżvilupp lokali huwa wieħed mill-objettivi tagħhom.

(23)

Abbażi tal-esperjenza mill-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013, il-kundizzjonijiet għall-għażla tal-operazzjonijiet għandhom jiġu ċċarati u msaħħa sabiex jiġi żgurat li jintgħażlu biss l-operazzjonijiet ġenwinament konġunti. Minħabba l-kuntest partikolari u l-ispeċifiċitajiet tal-programmi ta’ kooperazzjoni bejn ir-reġjuni l-aktar imbiegħda u pajjiżi terzi jew territorji, għandhom ikunu stabbiliti u adattati kundizzjonijiet ta’ kooperazzjoni aktar ħfief f'termini ta' operazzjonijiet ta' pproċessar taħt dawk il-programmi. Il-kunċett ta' benefiċjarji uniċi għandu jkun definit u tali benefiċjarji għandhom jitħallew iwettqu operazzjonijiet ta' kooperazzjoni waħedhom.

(24)

Ir-responsabilitajiet ta' benefiċjarji ewlenin, li jkollhom ir-responsabbiltà ġenerali għall-implimentazzjoni ta' operazzjoni, għandhom ikunu speċifikati.

(25)

Ir-rekwiżiti ta' rapporti ta' implimentazzjoni għandhom ikunu adattati għall-kuntest ta' kooperazzjoni u jirriflettu ċ-ċiklu ta' implimentazzjoni tal-programm. Fl-interess ta’ ġestjoni tajba, għandu jkun possibbli li r-reviżjoni annwali ssir bil-miktub.

(26)

Skont ir-Regolament (UE) Nru[1303/2013, l-awtorità ta’ ġestjoni għandha tiżgura li l-evalwazzjonijiet ta' programmi ta' kooperazzjoni jitwettqu abbażi tal-pjan ta' evalwazzjoni u jinkludu evalwazzjonijiet sabiex jiġu vvalutati l-effikaċja, l-effiċjenza u l-impatt abbażi tal-pjan ta' dwak il-programmi. Tal-anqas darba matul il-perjodu ta’ programmazzjoni, għandha ssir evalwazzjoni li tivvaluta kif l-appoġġ provdut ikkontribwixxa għall-kisba tal-objettivi tal-programm. Tali evalwazzjonijiet għandhom jinkludu informazzjoni dwar kwalunkwe aġġustament propost matul il-perjodu ta’ programmazzjoni.

(27)

Għandu jiġi stabbilit grupp komuni ta’ indikaturi tal-produzzjoni li jiffaċilitaw il-valutazzjoni tal-progress tal-implimentazzjoni ta’ programm, adattata għall-karattru speċifiku tal-programmi ta’ kooperazzjoni f'Anness għal dan ir-Regolament. Dawk l-indikaturi għandhom ikunu kkumplementati b'indikaturi tar-riżultati speċifiċi għall-programm u, fejn hu rilevanti, minn indikaturi tal-produzzjoni speċifiċi għall-programm.

(28)

Minħabba l-involviment ta’ iżjed minn Stat Membru wieħed, u l-ispejjeż amministrattivi ogħla li jirriżultaw, b’mod partikolari fir-rigward tal-kontrolli u t-traduzzjoni, il-limitu massimu għan-nefqa f’assistenza teknika għandu jkun ogħla minn dak taħt il-għan ta’ Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi. Sabiex ipattu għa l-ispejjeż amministrattivi ogħla, l-Istati Membri għandhom jiġu mħeġġa biex fejn hu possibbli jnaqqsu l-piż amministrattiv fir-rigward tal-implimentazzjoni ta’ proġetti konġunti. Minbarra dan, il-programmi ta’ kooperazzjoni b’appoġġ limitat mill-FEŻR għandhom jirċievu ċertu ammont minimu għall-assistenza teknika li jista' jkun ogħla minn 6 %, sabiex jiġi żgurat finanzjament suffiċjenti għal attivitajiet effikaċi ta' assistenza teknika.

(29)

Minħabba l-involviment ta’ iżjed minn Stat Membru wieħed, ir-regola ġenerali stabbilita fir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 fejn kull Stat Membru għandu jadotta r-regoli nazzjonali dwar l-eliġibbiltà tan-nefqa, mhijiex xierqa għall-għan ta’ kooperazzjoni territorjali Ewropea. Abbażi tal-esperjenza mill-perjodu ta’ programmazzjoni 2007-2013, għandha tiġi stabbilita ġerarkija ċara tar-regoli dwar l-eliġibbiltà tan-nefqa b'ċaqliq qawwi lejn regoli dwar l-eliġibbiltà tan-nefqa stabbiliti fil-livell ta' Unjoni jew għal programm ta' kooperazzjoni fl-intier tiegħu sabiex jiġu evitati l-kuntradizzjonijiet jew l-inkonsistenzi kollha possibbli bejn Regolamenti differenti jew bejn Regolamenti u regoli nazzjonali. B’mod partikolari, il-Kummissjoni għandha, abbażi tal-esperjenza mill-perjodu ta’ programmazzjoni 2007-2013, tadotta regoli dwar l-eliġibbiltà tan-nefqa għall-kategoriji tal-ispejjeż stabbiliti f’dan ir-Regolament.

(30)

Minħabba l-involviment frekwenti ta’ persunal minn iżjed minn Stat Membru wieħed fl-implimentazzjoni ta’ operazzjonijiet, u minħabba n-numru ta’ operazzjonijiet li għalihom l-ispejjeż tal-persunal huma element sinifikanti, għandha tiġi applikata rata fissa għall-ispejjeż tal-persunal ibbażata fuq il-kostijiet diretti l-oħra tal-operazzjonijiet ta’ kooperazzjoni, u b’hekk jiġi evitat ir-rendikont individwali għall-ġestjoni ta' operazzjonijiet bħal dawn.

(31)

Ir-regoli dwar il-flessibbiltà li jikkonċernaw il-post tal-operat barra ż-żona tal-programm għandhom jiġu semplifikati. Barra dan, huwa meħtieġ li tiġi appoġġata u faċilitata permezz ta’ arranġamenti speċifiċi, kooperazzjoni transkonfinali, transnazzjonali u interreġjonali effikaċi ma' pajjiżi terzi jew territorji ġirien tal-Unjoni fejn dan ikun meħtieġ sabiex jiġi żgurat li r-reġjuni tal-Istati Membri jiġu megħjuna b'mod effikaċi fl-iżvilupp tagħhom. Fid-dawl ta’ dan, huwa xieraq li fuq bażi eċċezzjonali u taħt ċerti kundizzjonijiet jiġi awtorizzat l-appoġġ mill-FEŻR għal operazzjonijiet li jinsabu barra mill-qasam tal-programm tal-Unjoni u fuq it-territorju ta' dawk il-pajjiżi terzi ġirien fejn dawk l-operazzjonijiet ikunu għall-benefiċċju tar-reġjuni tal-Unjoni.

(32)

L-Istati Membri għandhom jiġu mħeġġa li jassenjaw il-funzjonijiet tal-awtorità ta’ ġestjoni lil REKT jew li jagħmlu raggruppament bħal dan responsabbli għall-ġestjoni tal-parti ta’ programm ta’ kooperazzjoni li tirrelata mat-territorju kopert minn dak ir-REKT.

(33)

L-awtorità ta’ ġestjoni għandha twaqqaf segretarjat konġunt li għandu, inter alia, jipprovdi informazzjoni lill-applikanti għal appoġġ, jittratta l-applikazzjonijiet għall-proġetti u jassisti lill-benefiċjarji fl-implimentazzjoni tal-operazzjonijiet tagħhom.

(34)

L-awtoritajiet ta’ ġestjoni għandhom ikunu responsabbli għall-funzjonijiet stipulati fir-Regolament (UE) Nru 1303/2013, inklużi verifiki tal-ġestjoni, sabiex ikunu żgurati standards uniformi madwar iż-żona kollha tal-programm. Madankollu, fejn REKT jinħatar bħala awtorità ta' ġestjoni, tali verifiki għandhom jitwettqu minn awtorità ta’ ġestjoni jew taħt ir-responsabbiltà tagħha tal-anqas għal dawk l-Istati Membri u pajjiżi terzi jew territorji minn fejn hemm membri li qed jipparteċipaw fir-REKT, filwaqt li l-kontrolluri għandhom jintużaw biss fil-bqija tal-Istati Membri u pajjiżi terzi jew territorji. Anke jekk ma jinħatar l-ebda REKT, l-awtorità ta’ ġestjoni għandha tiġi awtorizzata mill-Istati Membri parteċipanti sabiex twettaq verifiki fuq iż-żona kollha tal-programm.

(35)

L-awtoritajiet ta' ċertifikazzjoni għandhom ikunu responsabbli għall-funzjonijiet tal-awtorità ta' ċertifikazzjoni kif stipulat fir-Regolament (UE) Nru 1303/2013. L-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jinnominaw awtorità ta' ġestjoni biex twettaq ukoll il-funzjonijiet tal-awtorità ta' ċertifikazzjoni.

(36)

Awtorità unika tal-awditjar għandha tkun responsabbli għat-twettiq tal-funzjonijiet ta' awtorità ta' awdijtar stipulati fir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 sabiex ikunu żgurati standards uniformi madwar iż-żona kollha tal-programm. Fejn dak ma jkunx possibbli, grupp ta’ awdituri għandu jassisti lill-awtorità tal-awditjar tal-programm.

(37)

Sabiex tissaħħaħ il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tal-Unjoni u biex tissaħħaħ aktar l-effikaċja tal-politika ta' koeżjoni tagħha, pajjiżi terzi għandkom ikunu jistgħu jipparteċipaw, permezz ta' kontribut tar-riżorsi tal-IPA II u l-ENI, fi programmi ta' kooperazzjoni transnazzjonali u interreġjonali. Operazzjonijiet kofinanzjati taħt tali programmi għandhom, madankollu, jibqgħu jsegwu l-objettivi tal-politika ta' koeżjoni, anke jekk jiġu implimentati, parzjalment jew kompletament, barra mit-territorju tal-Unjoni. F'dan il-kuntest, il-kontribut għall-objettivi tal-azzjonijiet esterni tal-Unjoni jibqa' sempliċement inċidentali, peress li ċ-ċentru ta' gravità tal-programmi ta' kooperazzjoni għandu jiġi ddeterminat mill-objettivi tematiċi u l-prijoritajiet ta' investiment tal-politika ta' koeżjoni. Sabiex tiġi żgurata l-parteċipazzjoni effettiva minn pajjiżi terzi fil-programmi ta' kooperazzjoni li huma amministrati f'konformità mal-prinċipju ta' amministrazzjoni kondiviża, il-kundizzjonijiet għall-implimentazzjoni tal-programm għandhom jiġu stabbiliti fil-programmi ta' kooperazzjoni nnifishom u wkoll, fejn meħtieġ, fil-ftehimiet ta' finanzjament, konklużi bejn il-Kummissjoni, il-gvernijiet ta' kull wieħed mill-pajjiżi terzi u l-Istat Membru li jospita l-awtorità ta' ġestjoni tal-programm ta' kooperazzjoni rilevanti. Il-kundizzjonijiet għall-implimentazzjoni tal-programm għandhom ikunu konsistenti mal-liġi tal-Unjoni applikabbli u, fejn xieraq, mad-dispożizzjonijiet tal-liġi nazzjonali tal-Istati Membri parteċipanti relatati mal-applikazzjoni tagħha.

(38)

Għandha tiġi stabbilita katina ċara ta’ responsabbiltà finanzjarja rigward l-irkupru fil-każ ta' irregolaritajiet mill-benefiċjarji għall-benefiċjarju ewlieni għall-awtorità ta’ ġestjoni għall-Kummissjoni. Għandu jkun hemm dispożizzjoni għar-responsabbiltà tal-Istati Membri fejn ma jkunx possibbli li jinkiseb irkupru.

(39)

Fuq bażi tal-esperjenza mill-perjodu ta’ programmazzjoni 2007-2013, għandha tiġi stabbilita deroga espliċita għall-konverżjoni tan-nefqa magħmula f’valuta oħra minbarra l-Euro, billi tiġi applikata r-rata ta’ konverżjoni ta' kull xahar f’data li tkun l-eqreb possibbli għall-punt fiż-żmien tan-nefqa jew fix-xahar li fih in-nefqa tkun ġiet ippreżentata għall-verifika jew fix-xahar li matulu ġiet irrapportata n-nefqa lill-benefiċjarju ewlieni. Il-pjanijiet, ir-rapporti u l-kontijiet ta’ finanzjament li jikkonċernaw operazzjonijiet konġunti ta’ kooperazzjoni għandhom jiġu sottomessi f’Euro lis-segretarjat konġunt, lill-awtoritajiet tal-programm u lill-kumitat ta’ monitoraġġ. Il-korrettezza tal-konverżjoni għandha tiġi verifikata.

(40)

Sabiex jiġu stabbiliti regoli speċifiċi dwar l-emendar ta' indikaturi komuni tal-produzzjoni u dwar l-eliġibbiltà tan-nefqa, is-setgħa li jiġu adottati atti f'konformità mal-Artikolu 290 TFUE għandha tiġi delegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-emendar tal-lista ta' indikaturi komuni tal-produzzjoni stipulati fl-Anness għal dan ir-Regolament u fir-rigward ta'- regoli speċifiċi dwar l-eliġibbiltà tan-nefqa għall-programmi ta’ kooperazzjoni. Huwa ta’ importanza partikolari li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol preparatorju tagħha, inkluż fuq il-livell ta’ esperti. Il-Kummissjoni, meta tkun qiegħda tħejji u tfassal atti delegati, għandha tiżgura trażmissjoni simultanja, f’waqtha u xierqa tad-dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(41)

Sabiex jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, għandhom jingħataw setgħat ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni fir-rigward tal-listi ta’ żoni transkonfinali, u ta’ żoni transnazzjonali, ta' lista tal-programmi kollha ta' kooperazzjoni u tal-ammont globali mill-appoġġ FEŻR għal kull programm ta' kooperazzjoni, tan-nomenklatura li tikkonċerna l-kategoriji tal-intervent u tal-mudelli għall-programmi ta' kooperazzjoni u r-rapporti ta’ implimentazzjoni. Dawn is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7).

(42)_

Il-Kummissjoni għandha tingħata setgħat ta' implimentazzjoni biex tadotta deċiżjonijiet li japprovaw ċerti elementi tal-programmi ta' kooperazzjoni u ta' kwalunkwe emenda sussegwenti għal dawk l-elementi.

(43)

Dan ir-Regolament ma għandux jaffettwa la t-tkomplija u lanqas il-modifika tal-assistenza approvata mill-Kummissjoni abbażi tar-Regolament (KE) Nru 1080/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8) jew kwalunkwe leġiżlazzjoni oħra li tapplika għal dik l-assistenza fil-31 ta’ Diċembru 2013. Dak ir-Regolament jew kwalunkwe tali leġiżlazzjoni applikabblioħra għandha konsegwentement tkompli tapplika wara l-31 ta' Diċembru 2013 għal dik l-assistenza jew għall-operazzjonijiet ikkonċernati sal-għeluq tagħhom. L-applikazzjonijiet għal assistenza magħmulin jew approvati skont ir-Regolament (KE) Nru 1080/2006 għandhom jibqgħu validi.

(44)

Peress li l-objettiv ta' dan ir-Regolament, jiġifieri li jsaħħaħ il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali billi jirrimedja l-iżbilanċi reġjonali ewlenin fl-Unjoni, ma jistax jinkiseb b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda pjuttost jista', minħabba l-livell ta' disparitajiet bejn il-livelli ta' żvilupp tad-diversi reġjuni u n-nuqqas ta' żvilupp tar-reġjuni l-inqas favoriti u l-limitazzjoni fuq ir-riżorsi finanzjarji tal-Istati Membri u r-reġjuni, jinkiseb aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri f'konformità mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. Skont il-prinċipju ta' proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa neċessarju biex jintlaħqu dak l-objettiv.

(45)

Sabiex tkun tista’ ssir l-applikazzjoni fil-pront tal-miżuri provduti f'dan ir-Regolament, dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum ta' wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

KAPITOLU I

Dispożizzjonijiet ġenerali

Artikolu 1

Suġġett u ambitu

1.   Dan ir-Regolament jistabbilixxi l-kamp ta’ applikazzjoni tal- FEŻR rigward l-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea u jistabbilixxi dispożizzjonijiet speċifiċi li jikkonċernaw dik il-mira.

2.   Dan ir-Regolament jiddefinixxi, għall-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea, l-objettivi prijoritarji u l-organizzazzjoni tal-FEŻR, il-kriterji għall-Istati Membri u r-reġjuni sabiex ikunu eliġibbli għal appoġġ mill-FEŻR, ir-riżorsi finanzjarji disponibbli għal appoġġ mill-FEŻR, u l-kriterji għall-allokazzjoni tagħhom.

Jistabbilixxi wkoll id-dispożizzjonijiet meħtieġa għall-iżgurar ta' implimentazzjoni, monitoraġġ, ġestjoni finanzjarja u kontroll effettivi tal-programmi operazzjonali taħt il-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea ("programmi ta’ kooperazzjoni"), inkluż meta jipparteċipaw pajjiżi terzi fi programmi ta’ kooperazzjoni bħal dawn.

3.   Ir-Regolament (UE) Nru 1303]2013 u l-Kapitolu I tar-Regolament (UE) Nru 1301/2013 għandhom japplikaw għall-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea u għall-programmi ta’ kooperazzjoni taħt din, minbarra fejn ikun previst b’mod speċifiku taħt dan ir-Regolament jew fejn dawk id-dispożizzjonijiet jistgħu japplikaw biss għall-għan ta’ Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi.

Artikolu 2

Komponenti tal-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea

Taħt l-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea, il-FEŻR għandu jappoġġa l-komponenti li ġejjin:

(1)

il-kooperazzjoni transkonfinali bejn reġjuni qrib xulxin għall-promozzjoni ta’ żvilupp reġjonali integrat bejn reġjuni ġirien konfinanti bl-art u l-baħar f'żewġ Stati Membri jew iżjed jew bejn reġjuni ġirien konfinanti f'Stat Membru wieħed u pajjiż terz wieħed mill-inqas fuq il-konfini esterni tal-Unjoni minbarra dawk koperti minn programmi taħt l-istrumenti finanzjarji esterni tal-Unjoni;

(2)

il-kooperazzjoni transnazzjonali fuq territorji transnazzjonali ikbar, bl-involviment ta’ sħab nazzjonali, reġjonali u lokali, u li tkopri wkoll il-kooperazzjoni transkonfinali marittima f'dawk il-każijiet mhux koperti mill-kooperazzjoni transkonfinali, bil-għan li jintlaħaq grad ogħla ta’ integrazzjoni territorjali ta’ dawk it-territorji;

(3)

il-kooperazzjoni interreġjonali sabiex tissaħħaħ l-effikaċja tal-politika ta' koeżjoni bil-promozzjoni ta’:

(a)

l-iskambju ta’ esperjenzi li jiffukaw fuq objettivi tematiċi fost l-imsieħba madwar l-Unjoni, inkluż fir-rigward tal-iżvilupp ta’ reġjuni msemmija fl-Artikolu 174 TFUE dwar l-identifikazzjoni u t-tixrid tal-prattika tajba bl-għan li tiġi trasferita prinċipalment fil-programmi operazzjonali taħt il-għan ta’ Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi iżda wkoll, fejn rilevanti, għal programmi ta' kooperazzjoni;

(b)

l-iskambju ta’ esperjenzi dwar l-identifikazzjoni, it-trasferiment u t-tixrid tal-prattika tajba b'rabta mal-iżvilupp urban sostenibbli, inklużi konnessjonijiet bejn żoni urbani u rurali;

(c)

l-iskambju ta’ esperjenzi dwar l-identifikazzjoni, it-trasferiment u t-tixrid tal-prattika tajba u approċċi innovattivi rigward l-implimentazzjoni ta’ programmi u azzjonijiet ta' kooperazzjoni kif ukoll l-użu ta’ REKT;

(d)

l-analiżi tat-tendenzi ta’ żvilupp relatati mal-għanijiet tal-koeżjoni territorjali, inkluż aspetti territorjali ta’ koeżjoni ekonomika u soċjali, u żvilupp armonjuż tat-territorju tal-Unjoni permezz ta’ studji, il-ġbir ta’ dejta u miżuri oħra.

Artikolu 3

Kopertura ġeografika

1.   Għall-kooperazzjoni transkonfinali, ir-reġjuni li għandhom jiġu appoġġati għandhom ikunu r-reġjuni tal-Unjoni tal-livell 3 NUTS mal-konfini interni u esterni kollha tal-art minbarra dawk koperti minn programmi taħt l-istrumenti finanzjarji esterni tal-Unjoni, u r-reġjuni kollha tal-Unjoni tal-livell 3 NUTS matul il-konfini marittimi separati b’massimu ta’ 150 kilometru, mingħajr ħsara għall-aġġustamenti potenzjali meħtieġa sabiex jiġu żgurati l-koerenza u l-kontinwità taż-żoni tal-programmi ta' kooperazzjoni stabbiliti għall-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013.

Il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni, permezz ta' atti ta' implimentazzjoni li tistabbilixxi l-lista ta’ żoni transkonfinali li għandhom jirċievu appoġġ, maqsuma skont il-programm ta' kooperazzjoni. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f’konformità mal-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 150(2) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Dik il-lista għandha tispeċifika wkoll dawk ir-reġjuni ta' livell 3 NUTS tal-Unjoni li huma kkunsidrati għall-allokazzjoni mill-FEŻR għall-kooperazzjoni transkonfinali fil-konfini interni kollha, u fuq dawk il-konfini esterni koperti mill-istrumenti finanzjarji esterni tal-Unjoni, bħall-ENI bis-saħħa tal-att leġislattiv ENI u l-IPA II bis-saħħa tal-att leġislattiv IPA II

Meta jissottomettu abbozzi ta’ programmi ta’ kooperazzjoni transkonfinali, l-Istati Membri, f’każijiet debitament ġustifikati, u sabiex tiġi żgurata l-koerenza ta’ żoni transkonfinali, jistgħu jitolbu li reġjuni tal-livell 3 NUTS għajr għal dawk elenkati fid-deċiżjoni msemmija fit-tieni subparagrafu, jiġu miżjuda taħt żona ta' kooperazzjoni transkonfinali partikolari.

Fuq talba tal-Istat Membru jew Stati Membri konċernati, sabiex tkun faċilitata l-kooperazzjoni transkonfinali bejn il-konfini marittimi għar-reġjuni l-aktar imbiegħda, u mingħajr ħsara għad-dispożizzjonijiet tal-ewwel subparagrafu, il-Kummissjoni tista’ tinkludi, fid-deċiżjoni msemmija fit-tieni subparagrafu, ir-reġjuni ta' livell 3 NUTS fir-reġjuni l-aktar imbiegħda li jinsabu tul il-konfini marittimi separati b'aktar minn 150 km bħala żoni transkonfinali li jistgħu jirċievu appoġġ mill-allokazzjoni korrispondenti ta’ dawk l-Istati Membri.

2.   Mingħajr ħsara għall-Artikolu 20(2) u (3), il-programmi ta' kooperazzjoni transkonfinali jistgħu jkopru reġjuni fin-Norveġja u l-Isvizzera u jkopru wkollLiechtenstein, Andorra, Monako u San Marino u pajjiżi terzi jew territorji fil-viċinat ta’ reġjuni l-aktar imbiegħda kollha kemm huma għandhom ikunu ekwivalenti għal reġjuni tal-livell NUTS 3

3.   Għal kooperazzjoni transnazzjonali, il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, li tistabbilixxi l-lista ta’ żoni transkonfinali li jirċievu appoġġ, maqsuma skont il-programm ta’ kooperazzjoni u li jkopru r-reġjuni tal-livell 2 NUTS waqt li tiżgura l-kontinwità ta’ kooperazzjoni bħal din f’żoni koerenti ikbar abbażi ta’ programmi preċedenti, filwaqt li tqis, fejn ikun xieraq, strateġiji makroreġjonali u dawk għall-baċini tal-baħar. Dan l-att ta’ implimentazzjoni għandu jkun adottat skont il-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 150(2) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Meta jissottomettu abbozzi ta' programmi ta' kooperazzjoni transnazzjonali, l-Istati Membri jistgħu jitlobu li reġjuni addizzjonali tal-livell 2 ta' NUTS li jinsabu qrib ir-reġjuni elenkati fid-deċiżjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu jiżdiedu ma' żona speċifika ta' kooperazzjoni transnazzjonali. L-Istati Membri għandhom jagħtu raġunijiet għal tali talba.

4.   Mingħajr ħsara għall-Artikolu 20(2) u (3), il-programmi ta’ kooperazzjoni transnazzjonali jistgħu jkopru reġjuni fil-pajjiżi terzi jew it-territorji li ġejjin:

(a)

il-pajjiżi terzi jew it-territorji elenkati jew imsemmija fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu;

(b)

il-Gżejjer Faeroe u l-Groenlandja.

Mingħajr ħsara għall-Artikolu 20(2) u (3), il-programmi ta’ kooperazzjoni transnazzjonali jistgħu jkopru wkoll reġjuni f'pajjiżi terzi koperti mill-istrumenti finanzjarji esterni tal-Unjoni, bħall-ENI bis-saħħa tal-att leġislattiv ENI, inkluż ir-reġjuni relevanti tal-Federazzjoni Russa, u l-IPA II bis-saħħa tal-att leġislattiv IPA II. L-approprjazzjonijiet annwali li jikkorrispondu għall-appoġġ tal-ENI u l-IPA għal dawk il-programmi għandhom isiru disponibbli, sakemm il-programmi jindirizzaw b'mod adegwat l-objettivi relevanti ta' koperazzjoni esterna.

Reġjuni bħal dawn għandhom ikunu ekwivalenti għal reġjuni tal-livell 2 ta’ NUTS.

5.   Għall-kooperazzjoni interreġjonali, l-appoġġ mill-FEŻR għandu jkopri t-territorju kollu tal-Unjoni.

Mingħajr ħsara għall-Artikolu 20(2) u (3), il-programmi ta' kooperazzjoni interreġjonali jistgħu jkopru l-pajjiżi terzi jew territorji kollha jew parti minnhom kif imsemmi fil- punti (a) u (b), l-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu.

6.   Għall-finijiet ta’ informazzjoni, ir-reġjuni ta’ pajjiżi terzi jew territorji kif imsemmija fil-paragrafi 2 u 4 għandhom jissemmew fil-listi msemmija fil-paragrafi 1 u 3.

7.   F’każijiet debitament ġustifikati, sabiex tiżdied l-effiċjenza fl-implimentazzjoni tal-programm, ir-reġjuni l-aktar imbiegħda jistgħu, fi programm uniku għal kooperazzjoni territorjali, jgħaqqdu l-ammonti tal-FEŻR allokati għal kooperazzjoni transkonfinali u transnazzjonali, inkluża l-allokazzjoni addizzjonali provduta fl-Artikolu 4(2), filwaqt li jkunu konformi mar-regoli applikabbli għal kull waħda minn dawk l-allokazzjonijiet.

Artikolu 4

Riżorsi għall-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea

1.   Ir-riżorsi għall-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea għandhom jammontaw għal 2,75 % tar-riżorsi globali disponibbli għal impenn baġitarju mill-FEŻR, il-FSE u l-Fond ta' Koeżjoni għall-perjodu ta' programmazzjoni 2014- 2020 u stabbiliti fl-Artikolu 91(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 (jiġifieri, total ta’ EUR 8 948 259 330) u għandhom jiġu allokati kif ġej:

(a)

74.05 % (jiġifieri, total ta’ EUR 6 626 631 760) għall-kooperazzjoni transkonfinali;

(b)

20,36 % (jiġifieri, total ta’ EUR 1 821 627 570) għall-kooperazzjoni transnazzjonali;

(c)

5,59 % (jiġifieri, total ta’ EUR 500 000 000) għall-kooperazzjoni interreġjonali.

2.   Għall-programmi taħt l-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea, ir-reġjuni l-aktar imbiegħda għandhom jiġu allokati mhux inqas minn 150 % tal-appoġġ tal-FEŻR li huma rċevew fil-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013 għal programmi ta’ kooperazzjoni. Barra dan, ammont ta' EUR 50 000 000 mill-allokazzjoni għall-kooperazzjoni interreġjonali għandu jiġi riservat għall-kooperazzjoni tar-reġjuni l-aktar imbiegħda. Għal dak li jikkonċerna l-konċentrazzjoni tematika, l-Artikolu 6(1) għandu japplika għal dik l-allokazzjoni addizzjonali.

3.   Il-Kummissjoni għandha tikkomunika lil kull Stat Membru s-sehem tiegħu tal-ammonti globali għall-kooperazzjoni transkonfinali u transnazzjonali kif imsemmi fil-punti (a) u (b) tal-paragrafu 1, f'disaggregazzjoni annwali. Id-daqs tal-popolazzjoni fiż-żoni msemmija fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 3(1) u fl-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 3(3) għandu jintuża bħala l-kriterju għad-disaggregazzjoni għal kull Stat Membru.

Abbażi tal-ammonti kkomunikati skont l-ewwel subparagrafu, kull Stat Membru għandu jinforma lill-Kummissjoni jekk u kif huwa uża l-alternattiva ta' trasferiment prevista fl-Artikolu 5 u d-distribuzzjoni riżultanti ta' fondi fost il-programmi transkonfinali u transnazzjonali li l-Istat Membru jipparteċipa fihom. Il-Kummissjoni għandha, abbażi tal-informazzjoni pprovduta mill-Istati Membri, tadotta deċiżjoni, permezz ta' atti ta' implimentazzjoni, li tistabbilixxi l-lista tal-programmi kollha ta' kooperazzjoni u tindika l-ammont globali tal-appoġġ totali tal-FEŻR għal kull programm. Dawn l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom ikunu adottati skont il-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 150(2) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

4.   Il-kontribuzzjoni mill-FEŻR lil programmi transkonfinali u dawk tal-baċini tal-baħar taħt l-ENI u l-programmi transkonfinali taħt l-IPA II għandha tiġi stabbilita mill-Kummissjoni u l-Istati Membri kkonċernati. Il-kontribuzzjoni tal-FEŻR stabbilita għal kull Stat Membru m’għandhiex tiġi sussegwentement riallokata bejn l-Istati Membri kkonċernati.

5.   L-appoġġ mill-FEŻR lil programmi transkonfinali u ta’ baċin tal-baħar individwali taħt l-ENI u lil programmi transkonfinali taħt l-IPA II għandu jingħata bil-kundizzjoni li mill-inqas ammonti ekwivalenti jiġu pprovduti mill-ENI u l-IPA II. Dik l-ekwivalenza għandha tkun soġġetta għall-ammont massimu stabbilit fl-att leġislattiv ENI jew l-att leġislattiv IPA II.

6.   L-approprjazzjonijiet annwali li jikkorrispondu għall-appoġġ mill-FEŻR lill-programmi transkonfinali u ta’ baċin tal-baħar taħt l-ENI u lill-programmi transkonfinali taħt l-IPA II għandhom jiddaħħlu fl-intestaturi tal-baġit rilevanti ta’ dawk l-istrumenti għall-eżerċizzju tal-baġit tal-2014.

7.   Fl-2015 u l-2016, il-kontribuzzjoni annwali mill-FEŻR għall-programmi taħt l-ENI u l-IPA II, li għalihom ma jkun ġie sottomess l-ebda programm operazzjonali lill-Kummissjoni sat-30 ta’ Ġunju taħt il-programmi transkonfinali u tal-baċini tal-baħar taħt l-ENI, u taħt l-programmi transkonfinali taħt l-IPA II, u li ma ġietx riallokata għal programm ieħor ippreżentat taħt l-istess kategorija ta' programmi ta' kooperazzjoni esterna għandha tiġi allokata lill-programmi ta’ kooperazzjoni transkonfinali interna taħt il-punt (a) tal-paragrafu 1 li fihom l-Istat Membru jew Stati Membri kkonċernati jipparteċipaw.

Jekk sat-30 ta’ Ġunju 2017, ikun għad hemm programmi transkonfinali u dawk tal-baċini tal-baħar taħt l-ENI u programmi transkonfinali taħt l-IPA II li ma jkunux ġew sottomessi lill-Kummissjoni, il-kontribut kollu mill-FEŻR imsemmi fil-paragrafu 4 għal dawk il-programmi għas-snin li jifdal sal-2020, li ma ġiex riallokat għal programm adottat ieħor taħt l-istess kategorija ta' programmi ta' kooperazzjoni esterna, għandu jiġi allokat lill-programmi ta’ kooperazzjoni transkonfinali interna skont il-punt (a) tal-paragrafu 1 li fihom l-Istat Membru jew Stati Membri kkonċernati jipparteċipaw.

8.   Kwalunkwe programm transkonfinali u tal-baċini tal-baħar, imsemmi fil-paragrafu 4, adottati mill-Kummissjoni għandu jitwaqqaf, jew l-allokazzjoni għall-programmi għandha titnaqqas, f'konformità mar-regoli u l-proċeduri applikabbli, b'mod partikolari, jekk:

(a)

l-ebda wieħed mill-pajjiżi msieħba koperti mill-programm ma jkun iffirma l-ftehim finanzjarju rilevanti sal-iskadenza stipulata skont l-att leġislattiv ENI jew l-att leġislattiv IPA II; jew

(b)

il-programm ma jkunx jista’ jiġi implimentat kif ippjanat minħabba problemi fir-relazzjonijiet bejn il-pajjiżi parteċipanti.

F'dawn il-każijiet, il-kontribut mill-FEŻR imsemmi fil-paragrafu 4 korrispondenti għall-ħlasijiet parzjali annwali li jkunu għadhom ma ġewx impenjati, jew ħlasijiet parzjali annwali impenjati u diżimpenjati totalment jew parzjalment waqt l-istess sena baġitarja, li ma jkunux ġew riallokati għal programm ieħor tal-istess kategorija ta' programmi ta' kooperazzjoni esterna, għandhom jiġu allokati lill-programmi ta’ kooperazzjoni transkonfinali interna taħt il-punt (a) tal-paragrafu 1 li fihom l-Istat Membru jew Stati Membri kkonċernati jipparteċipaw.fuq talba tiegħu jew tagħhom.

9.   Il-Kummissjoni għandha tipprovdi sommarju annwali tal-implimentazzjoni finanzjarja ta’ programmi transkonfinali u tal-baċin tal-baħar skont l-ENI, u ta’ programmi transkonfinali skont l-IPA II, li għalihom jikkontribwixxi l-FEŻR f’konformità ma’ dan l-Artikolu, lill-Kumitat stabbilit skont l-Artikolu 150(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Artikolu 5

Alternattiva ta' trasferiment

Kull Stat Membru jista' jittrasferixxi sa 15 % tal-allokazzjoni finanzjarja tiegħu għal kull wieħed mill-komponenti msemmija fil-punti (a) u (b) tal-Artikolu 4(1) minn wieħed minn dawk il-komponenti għall-ieħor.

KAPITOLU II

Konċentrazzjoni tematika u prijoritajiet ta’ investiment

Artikolu 6

Konċentrazzjoni tematika

1.   Mill-inqas 80 % tal-allokazzjoni tal-FEŻR għal kull kooperazzjoni transkonfinali u programm transnazzjonali għandha tiġi kkonċentrata fuq massimu ta' erba' mill-objettivi tematiċi stabbiliti fl-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013;

2.   L-objettivi tematiċi kollha stabbiliti fl-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 jistgħu jintgħażlu għall-kooperazzjoni interreġjonali msemmija fil-punt (3)(a) tal-Artikolu 2 ta' dan ir-Regolament.

Artikolu 7

Prijoritajiet ta’ investiment

1.   Il-FEŻR għandu, fl-ambitu kif stabbilit fl-Artikolu 3 tar-Regolament (UE) Nru 1301/2013, jikkontribwixxi għall-objettivi tematiċi stabbiliti fl-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 permezz ta’ azzjoni konġunta taħt programmi ta’ kooperazzjoni transkonfinali, transnazzjonal u interreġjonali. Minbarra l-prijoritajiet ta’ investiment stabbiliti fl-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru [1301/2013], il-FEŻR jista’ jappoġġa wkoll il-prijoritajiet ta’ investiment fl-objettivi tematiċi li ġejjin indikati għal kull wieħed mill-komponenti tal-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea:

(a)

taħt kooperazzjoni transkonfinali:

(i)

il-promozzjoni ta' impjiegi sostenibbli u ta' kwalità u s-sostenn lill-mobilità tax-xogħol bl-integrazzjoni tas-swieq tax-xogħol transkonfinali, inkluża l-mobilità transkonfinali, inizjattivi lokali konġunti ta’ impjieg, servizzi ta’ informazzjoni u konsulenza u taħriġ konġunt;

(ii)

il-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali, il-ġlieda kontra l-faqar u kwalunkwe diskriminazzjoni billi jiġu promoss l-ugwaljanza bejn is-sessi u l-opportunitajiet indaqs, u l-integrazzjoni tal-komunitajiet min-naħa għall-oħra tal-konfini;

(iii)

l-investiment fl-edukazzjoni, it-taħriġ u tħtaħriġ vokazzjonali għall-ħiliet u t-tagħlim tul il-ħajja billi jiġu żviluppati u implimentati skemi edukattivi ta' taħriġ vokazzjonali u ta’ taħriġ konġunti;

(iv)

it-tisħiħ tal-kapaċità istituzzjonali tal-awtoritajiet pubbliċi u l-partijiet interessati u amminstrazzjoni pubblika effiċjenti billi jiġu promossi l-kooperazzjoni legali u amministrattiva u l-kooperazzjoni bejn iċ-ċittadini u l-istituzzjonijiet;

(b)

taħt il-kooperazzjoni transnazzjonali: it-tisħiħ tal-kapaċità istituzzjonali tal-awtoritajiet pubbliċi u l-partijiet interessati u amminstrazzjoni pubblika effiċjenti billi jiġu żviluppati kkoordinati strateġiji makroreġjonali u tal-baċini tal-baħar;

(c)

taħt kooperazzjoni interreġjonali: it-tisħiħ tal-kapaċità istituzzjonali tal-awtoritajiet pubbliċi u l-partijiet interessati u amminstrazzjoni pubblika effiċjenti billi:

(i)

tinxtered il-prattika tajba u għarfien espert u jiġu sfruttati r-riżultati tal-iskambju ta’ esperjenza fir-rigward tal-iżvilupp urban sostenibbli, inkluż konnessjonijiet bejn żoni urbani u rurali skont il-punt (3)(b) tal-Artikolu 2.

(ii)

jiġi promoss l-iskambju ta’ esperjenzi sabiex tissaħħaħ l-effikaċja tal-programmi u azzjonijiet ta’ kooperazzjoni territorjali kif ukoll l-użu ta’ REKT skont il-punt (3)(c) tal-Artikolu 2;

(iii)

tissaħħaħ il-bażi ta' evidenza sabiex tiġi raffurzata l-effikaċja ta' politika ta' koeżjoni u l-kisba ta' objettivi tematiċi permezz tal-analiżi ta' tendenzi tal-iżvilupp skont il-punt (3)(d) tal-Artikolu 2;

2.   Fil-każ tal-programm transkonfinali PEACEu fi ħdan l-objettiv tematiku ta' promozzjoni tal-inklużjoni soċjali, il-ġlieda kontra l-faqar u kwalunkwe diskriminazzjoni, il-FEŻR għandu jikkontribwixxi wkoll għall-promozzjoni ta' stabilità soċjali u ekonomika fir-reġjuni konċernati, b'mod partikolari permezz ta' azzjonijiet għall-promozzjoni ta’ koeżjoni bejn il-komunitajiet.

KAPITOLU III

Programmazzjoni

Artikolu 8

Kontenut, l-adozzjoni u l-emendar tal-programmi ta’ kooperazzjoni

1.   Programm ta’ kooperazzjoni għandu jikkonsisti minn assi prijoritarji. Mingħajr ħsara għall-Artikolu 59 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, assi prijoritarju għandu jikkorrispondi għal objettiv tematiku u jinkludi waħda jew iżjed mill-prijoritjiet ta' investiment ta' dak l-obbjettiv tematiku f'konformità mal-Artikoli 6 u 7 tar-Regolament. Fejn xieraq, u sabiex jiżdiedu l-impatt u l-effikaċja tiegħu permezz ta’ approċċ tematikament koerenti u integrat sabiex jintlaħqu l-objettivi tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, assi prijoritarju jista’, f’każijiet debitament ġustifikati, jgħaqqad prijorità ta’ investiment kumplimentata waħda jew aktar minn objettivi tematiċi differenti sabiex tinkiseb il-kontribuzzjoni massima għal dak l-assi prijoritarju.

2.   Programm ta’ kooperazzjoni għandu jikkontribwixxi għall-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv u biex tinkiseb koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, u għandu jistabbilixxi:

(a)

ġustifikazzjoni għall-għażla ta’ objettivi tematiċi, prijoritajiet ta’ investiment korrispondenti u allokazzjonijiet finanzjarji, filwaqt li jitqies il-Qafas Strateġiku Komuni stipulat fl-Anness I għar-Regolament (UE) Nru 1303/2013; abbażi ta’ analiżi tal-ħtiġijiet fi ħdan iż-żona tal-programm b'mod ġenerali u l-istrateġija magħżula b’riżultat ta’ dawn il-ħtiġijiet, li fejn xieraq tindirizza konnessjonijiet neqsin fl-infrasturttura transkonfinali, b'kunsiderazzjoni tar-riżultati tal-evalwazzjoni ex ante mwettqa skont l-Artikolu 55 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013;

(b)

għal kull ass prijoritarju għajr l-assistenza teknika:

(i)

il-prijoritajiet ta’ investiment u l-objettivi speċifiċi korrispondenti;

(ii)

sabiex tissaħħaħ l-orjentazzjoni fuq ir-riżultati tal-programmazzjoni, ir-riżultati mistennija għall-objettivi speċifiċi, u l-indikaturi tar-riżultat korrispondenti, b'valur bażi u valur ta' mira fejn ikun xieraq, kwantifikatf'konformità mal-Artikolu 16;

(iii)

deskrizzjoni tat-tip u eżempji ta' azzjonijiet li għandhom jiġu sostnuti taħt kull prijorità ta' investiment u l-kontribut mistenni minnhom għall-objettivi speċifiċi msemmija f'punt (i) inklużi l-prinċipji ta' gwida għall-għażla tal-operazzjonijiet u, fejn xieraq, l-identifikazzjoni tal-gruppi fil-mira ewlenin, it-territorji speċifiċi mmirati, it-tipi ta' benefiċjarji, l-użu ppjanat ta' strumenti finanzjarji, u l-proġetti kbar;

(iv)

l-indikaturi komuni u speċifiċi tal-produzzjoni, inkluż il-valur kwantifikat tal-mira, li huma mistennija jikkontribwixxu għar-riżultati, f'konformità mal-Artikolu 16, għal kull prijorità ta' investiment;

(v)

l-identifikazzjoni tal-passi ta' implimentazzjoni u l-indikaturi finanzjarji, u fejn xieraq, indikaturi tar-riżultati, li għandhom jintużaw bħala għanijiet u miri għall-qafas ta' prestazzjoni f'konformità mal-Artikolu 21(1) u l-Anness II għall-dak ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013

(vi)

fejn xieraq, sommarju tal-użu ppjanat ta’ assistenza teknika, inklużi, fejn meħtieġ, azzjonijiet biex tissaħħaħ il-kapaċità amministrattiva ta’ awtoritajiet involuti fil-ġestjoni u l-kontroll tal-programmi u benefiċjarji u, fejn meħtieġ, azzjonijiet għat-titjib tal-kapaċità amministrattiva ta’ msieħba rilevanti sabiex jipparteċipaw fl-implimentazzjoni tal-programmi;

(vii)

il-kategoriji korrispondenti ta' intervent ibbażati fuq nomenklatura adottata mill-Kummissjoni, u disaggregazzjoni indikattiva tar-riżorsi pprogrammati;

(c)

għal kull assi prijoritarju li jikkonċerna assistenza teknika:

(i)

l-objettivi speċifiċi;

(ii)

ir-riżultati mistennija għal kull objettiv speċifiku, u, meta jkunu debitament ġustifikati minħabba l-kontenut tal-azzjonijiet, l-indikaturi tar-riżultati korrispondenti, b'valur tal-bażi u valur tal-mira, skont l-Artikolu 16;

(iii)

deskrizzjoni tal-azzjonijiet li għandhom jiġu sostnuti u l-kontribut mistenni minnhom għall-objettivi speċifiċi msemmija f'punt (i);

(iv)

l-indikaturi speċifiċi tal-produzzjoni li mistennija jikkontribwixxu għar-riżultati.

(v)

il-kategoriji korrispondenti ta' intervent ibbażati fuq nomenklatura adottata mill-Kummissjoni u disaggregazzjoni indikattiva tar-riżorsi pprogrammati.

Il-punt (ii) m'għandux japplika meta l-kontribuzzjoni tal-Unjoni għall-assi prijoritarju jew assi prijoritarji li jikkonċernaw l-assistenza teknika fi programm ta' kooperazzjoni ma taqbiżx il-EUR 15 000 000.

(d)

pjan ta’ finanzjament li jinkludi t-tabelli li ġejjin (mingħajr l-ebda qsim għal kull Stat Membru parteċipanti):

(i)

tabella li tispeċifika għal kull sena, skont ir-regoli dwar ir-rati ta’ kofinanzjament stabbiliti fl-Artikoli 60, 120 u 121 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, l-ammont tal-approprjazzjoni finanzjarja totali maħsuba għall-appoġġ mill-FEŻR;

(ii)

tabella li tispeċifika, għall-perjodu kollu ta’ programmazzjoni, għall-programm ta’ kooperazzjoni u għal kull assi prijoritarju, l-ammont tal-approprjazzjoni finanzjarja totali tal-appoġġ mill-FEŻR u l-kofinanzjament nazzjonali. Għal assi prijoritarji, li jikkombinaw prijoritajiet ta' investiment minn objettivi tematiċi differenti, it-tabella għandha tispeċifika l-ammont tal-approprjazzjoni finanzjarja totali u l-kofinanzjament nazzjonali għal kull wieħed mill-objettivi tematiċi korrispondenti. Fejn il-kofinanzjament nazzjonali jkun jikkonsisti minn kofinanzjament pubbliku u privat, it-tabella għandha tagħti t-tqassim indikattiv bejn il-komponenti pubbliċi u privati. Din għandha turi, għall-finijiet ta' informazzjoni, kull kontribuzzjoni minn pajjiżi terzi li jkunu qed jipparteċipaw fil-programm kif ukoll il-parteċipazzjoni prevista mill-BEI;

(e)

lista ta’ proġetti kbar li l-implimentazzjoni tagħhom hi ppjanata matul il-perjodu ta’ programmazzjoni;

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni rigward in-nomenklatura msemmija fil-punti (b)(vii) u (c)(v) tal-ewwel subparagrafu. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 150(3) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

3.   B’kunsiderazzjoni tal-kontenut u tal-objettivi tiegħu, il-programm ta’ kooperazzjoni għandu jiddeskrivi l-approċċ integrat għall-iżvilupp territorjali, inkluż fir-rigward ta’ reġjuni u żoni msemmija fl-Artikolu 174(3) TFUE, filwaqt li jqis il-Ftehimiet ta’ Sħubija tal-Istati Membri parteċipanti, u juri kif dak il-programm ta' kooperazzjoni jikkontribwixxi għall-kisba tal-objettivi tiegħu u r-riżultati mistennija, filwaqt li jispeċifika, fejn ikun xieraq, dan li ġej:

(a)

l-approċċ għall-użu tal-istrumenti ta' żvilupp lokali mmexxija mill-komunità u l-prinċipji għall-identifikazzjoni tal-oqsma fejn se jiġi implimentat;

(b)

il-prinċipji għall-identifikazzjoni ta’ żoni urbani fejn azzjonijiet integrati għall-iżvilupp sostenibbli urban għandhom jiġu implimentati u l-allokazjoni indikattiva ta’ appoġġ mill-FEŻR għal azzjonijiet bħal dawn;

(c)

l-approċċ għall-użu tal-istrument tal-investiment territorjali Integrat imsemmi fl-Artikolu 11, minbarra f'każijiet koperti mill-punt (b), u l-allokazzjoni finanzjarja indikattiva tagħhom minn kull assi prijoritarju;

(d)

fejn Stati Membri u reġjuni jipparteċipaw fi strateġiji makroreġjonali u strateġiji dwar il-baċini tal-baħar, il-kontribuzzjoni tal-inverventi ppjanati taħt il-programm ta’ kooperazzjoni għal dawk l-strateġiji, soġġetta għall-ħtiġijiet taż-żona tal-programm kif identifikati mill-Istati Membri rilevanti u b’kunsiderazzjoni, fejn japplika, tal-proġetti li huma importanti strateġikament identifikati f'dawk l-istrateġiji rispettivi.

4.   Il-programm ta’ kooperazzjoni għandu wkoll jidentifika:

(a)

id-dispożizzjonijiet ta’ implimentazzjoni li:

(i)

jidentifikaw l-awtorità ta’ ġestjoni, l-awtorità taċ-ċertifikazzjoni, fejn ikun il-każ, u l-awtorità tal-awditjar;

(ii)

jidentifikaw il-korp jew il-korpi deżinjati li jwettqu kompiti ta’ kontroll;

(iii)

jidentifikaw il-korp jew il-korpi deżinjati li jkunu responsabbli għat-twettiq ta' kompiti ta' awditjar;

(iv)

jispeċifikaw il-proċedura għat-twaqqif tas-segretarjat konġunt;

(v)

jistabbilixxu deskrizzjoni sommarja tal-arranġamenti ta’ ġestjoni u kontroll;

(vi)

jistabbilixxu t-tqassim tar-responsabbiltajiet fost l-Istati Membri parteċipanti fl-eventwalità ta’ korrezzjonijiet finanzjarji imposti mill-awtorità ta’ ġestjoni jew il-Kummissjoni.

(b)

il-korp li għandhom isirulu l-ħlasijiet mill-Kummissjoni;

(c)

l-azzjonijiet meħuda sabiex l-imsieħba msemmija fl-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 fit-tħejjija tal-programm ta' kooperazzjoni, u r-rwol ta' dawk l-imsieħba fit-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-programm ta' kooperazzjoni, inkluż l-involviment tagħhom fil-kumitat ta' monitoraġġ;

5.   Il-programm ta’ kooperazzjoni għandu jistabbilixxi wkoll dan li ġej, b'kunsiderazzjoni għall-kontenut tal-Ftehim ta' Sħubija u b'kont meħud tal-qafas istituzzjonali u legali tal-Istati Membri:

(a)

mekkaniżmi biex tiġi żgurata koordinazzjoni effettiva bejn l-FEŻR, l-FSE, il-Fond ta' Koeżjoni, il-FAEŻR, l-EMFF u strumenti oħra ta’ finanzjament tal-Unjoni u nazzjonali, inkluż il-koordinazzjoni u l-kombinazzjoni possibbli mal- Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa bis-saħħa tar-Regolament (UE) Nru 1316/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9), l-ENI, il-FEŻ u l-IPA II kif ukoll mal- BEI, b’kunsiderazzjoni tad-dispożizzjonijiet stabbiliti fl-Anness I għar-Regolament (UE) Nru 1303/2013; fejn l-Istati Membri u pajjiżi terzi jew territorji jipparteċipaw fi programmi ta' kooperazzjoni li jinkludu l-użu ta' approprjazzjonijiet tal-FEŻR li jinvolvu reġjuni l-aktar imbiegħda b'riżorsi mill-FEŻ, mekkaniżmi ta' koordinazzjoni fil-livell adatt biex jiġi ffaċilitat koordinament effettiv fl-użu ta' dawk l-approprjazzjonijiet u riżorsi;

(b)

sommarju tal-valutazzjoni tal-piż amministrattiv fuq il-benefiċjarji u, fejn meħtieġ, l-azzjonijiet ippjanati akkompanjat minn skeda ta’ żmien indikattiva, sabiex jitnaqqas il-piż amministrattiv.

6.   L-informazzjoni meħtieġa taħt il-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 2, il-punt (b)(i) sa (vii) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 2, il-paragrafu 3 u l-punt (a) tal-paragrafu 5 għandha tiġi adattata għall-karattru speċifiku tal-programmi ta’ kooperazzjoni taħt il-punt (3)(b), (c) u (d) tal-Artikolu 2. L-informazzjoni meħtieġa taħt il-punt (e) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu (2) u l-punt (b) tal-paragrafu (5) m'għandhiex tkun inkluża fil-programmi ta' kooperazzjoni taħt il-punt (3)(c) u (d) tal-Artikolu 2.

7.   Kull programm ta’ kooperazzjoni għandu, fejn ikun xieraq u soġġett għall-valutazzjoni debitament ġustifikata tal-Istat Membru rilevanti dwar ir-rilevanza tiegħu għall-kontenut u l-objettivi tal-programm, jinkludi deskrizzjoni ta':

(a)

l-azzjonijiet speċifiċi li għandhom jikkunsidraw ir-rekwiżiti ta’ ħarsien ambjentali, l-effiċjenza tar-riżorsi, il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattatment għalih, ir-reżiljenza għad-diżastri u l-prevenzjoni tar-riskju u l-ġestjoni tar-riskju, fl-għażla tal-operazzjonijiet;

(b)

l-azzjonijiet speċifiċi għall-promozzjoni ta’ opportunitajiet indaqs u l-prevenzjoni ta’ kwalunkwe diskriminazzjoni bbażata fuq is-sess, l-oriġini razzjali jew etnika, ir-reliġjon jew it-twemmin, diżabilità, età jew orjentazzjoni sesswali waqt it-tħejjija, it-tfassil u l-implimentazzjoni tal-programm ta’ kooperazzjoni u b’mod partikolari fir-rigward tal-aċċess għal finanzjament, b’kunsiderazzjoni tal-ħtiġijiet tal-gruppi differenti ta’ mira f’riskju ta’ diskriminazzjoni bħal din u b’mod partikolari r-rekwiżiti għall-iżgurar tal-aċċessibbiltà għall-persuni b’diżabilitajiet;

(c)

il-kontribut tal-programm ta’ kooperazzjoni għall-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel u fejn xieraq l-arranġamenti sabiex tiġi żgurata l-integrazzjoni tal-perspettiva tal-ġeneru fuq il-livell tal-programm u tal-operat.

Il-punti (a) u (b) tal-ewwel subparagrafu m’għandhomx japplikaw għall-programmi ta’ kooperazzjoni taħt il-punt (3)(b),(c) u (d) tal-Artikolu 2.

8.   Il-programmi ta’ kooperazzjoni taħt il-punt (3)(c) u (d) tal-Artikolu 2 għandhom jiddefinixxu l-benefiċjarju jew il-benefiċjarji u jistgħu jispeċifikaw il-proċedura tal-għotja.

9.   L-Istati Membri parteċipanti u, fejn ikunu aċċettaw l-istedina li jipparteċipaw fil-programm ta' kooperazzjoni, il-pajjiżi terzi jew it-territorji, fejn applikabbli, għandhom jikkonfermaw, bil-miktub, il-qbil tagħhom mal-kontenut ta’ programm ta’ kooperazzjoni qabel is-sottomissjoni tiegħu lill-Kummissjoni. Dan il-qbil għandu jinkludi wkoll impenn tal-Istati Membri parteċipanti kollha u, fejn applikabbli, pajjiżi terzi jew territorji, sabiex jipprovdu l-kofinanzjament meħtieġ għall-implimentazzjoni tal-programm ta’ kooperazzjoni u, skont il-każ, l-impenn għall-kontribuzzjoni finanzjarja tal-pajjiżi terzi jew territorji.

B'deroga mill-ewwel subparagrafu, fil-każ tal-programmi ta' kooperazzjoni li jinvolvu reġjuni l-iktar imbiegħda u pajjiżi terzi jew territorji, l-Istati Membri kkonċernati għandhom jikkonsultaw lill-pajjiżi terzi jew territorji rispettivi qabel ma jissottomettu il-programmi ta' kooperazzjoni lill-Kummissjoni. F'dak il-każ, il-ftehimiet dwar il-kontenut tal-programmi ta' kooperazzjoni u l-kontribut possibbli tal-pajjiżi terzi jew territorji jistgħu minflok jiġu espressi fil-minuti formalment approvati tal-laqgħat ta' konsultazzjoni mal-pajjiżi terzi jew territorji jew tad-deliberazzjonijiet tal-organizzazzjonijiet ta' kooperazzjoni reġjonali.

10.   L-Istati Membri parteċipanti u, fejn ikunu aċċettaw l-istedina li jipparteċipaw fil-programm ta' kooperazzjoni, il-pajjiżi terzi jew it-territorji għandhom ifasslu l-programmi ta' kooperazzjoni skont il-mudell adottat mill-Kummissjoni.

11.   Il-Kummissjoni għandha tadotta l-mudell imsemmi fil-paragrafu 10 permezz ta’ atti ta' implimentazzjoni. Dan l-att ta’ implimentazzjoni għandu jkun adottat skont il-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 150(2) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

12.   Il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni, permezz ta' atti ta' implimentazzjoni, li tapprova l-elementi kollha, inklużi emendi futuri, li jaqgħu taħt dan l-Artikolu minbarra dawk li jaqgħu taħt il-punt (b)(vii) tal-paragrafu 2, il-punt (c)(v) tal-paragrafu 2, il-punt (e) tal-paragrafu 2, il-punti (a)(i) u (c) tal-paragrafu 4, u l-paragrafi 5 u 7 ta' dan l-Artikolu, li jibqgħu taħt ir-responsabbiltà tal-Istati Membri parteċipanti.

13.   L-awtorità ta' ġestjoni għandha tinnotifika lill-Kummissjoni bi kwalunkwe deċiżjoni li temenda l-elementi tal-programm ta’ kooperazzjoni mhux koperti bid-deċiżjoni tal-Kummissjoni msemmija fil-paragrafu 12, fi żmien xahar mid-data ta' dik id-deċiżjoni ta' emenda. Id-deċiżjoni ta' emenda għandha tispeċifika d-data tad-dħul fis-seħħ tagħha, li m'għandhiex tkun qabel id-data tal-adozzjoni tagħha.

Artikolu 9

Pjan ta’ Azzjoni Konġunta

Fejn pjan ta’ azzjoni konġunta msemmi fl-Artikolu 104(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 jitwettaq taħt ir-responsabbiltà ta' REKT bħala benefiċjarju, membri tal-persunal tas-segretarjat konġunt tal-programm ta' kooperazzjoni u membri tal-assemblea tar-REKT jistgħu jsiru membri tal-kumitat ta' tmexxija msemmi fl-Artikolu 108(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. Il-membri tal-assemblea tar-REKT m’għandhomx jiffurmaw il-maġġoranza f’dak il-kumitat ta’ tmexxija.

Artikolu 10

Żvilupp lokali mmexxi mill-Komunità

Jista’ jiġi implimentat żvilupp immexxi lokalment mill-Komunità taħt l-Artikolu 32 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 fil-programmi ta’ kooperazzjoni transkonfinali, bil-kundizzjoni li l-grupp ta’ żvilupp lokali jkun kompost minn rappreżentanti ta’ mill-inqas żewġ pajjiżi, li wieħed minnhom ikun Stat Membru.

Artikolu 11

Investiment territorjali integrat

Għall-programmi ta' kooperazzjoni, il-korp intermedjarju għat-twettiq tal-ġestjoni u l-implimentazzjoni ta’ investiment territorjali Integrat kif imsemmi fl-Artikolu 36(3) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 għandu jkun jew korp legali stabbilit taħt il-liġijiet ta’ wieħed mill-pajjiżi parteċipanti sakemm jitwaqqaf minn awtoritajiet jew korpi pubbliċi minn mill-inqas żewġ pajjiżi parteċipanti, jew inkella REKT.

Artikolu 12

Għażla tal-operazzjonijiet

1.   L-operazzjonijiet taħt il-programmi ta’ kooperazzjoni għandhom jintgħażlu minn kumitat ta’ monitoraġġ kif imsemmi fl-Artikolu 47 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. Dak il-kumitat ta' monitoraġġ jista' jistabbilixxi kumitat ta' tmexxija li jaġixxi taħt ir-responsabbiltà tiegħu għall-għażla tal-operazzjonijiet.

2.   L-operazzjonijiet magħżula taħt kooperazzjoni transkonfinali u transnazzjonali għandhom jinvolvu benefiċjarji minn mill-inqas żewġ pajjiżi parteċipanti, fejn mill-inqas wieħed minnhom irid ikun minn Stat Membru. Operazzjoni tista' tiġi implimentata f'pajjiż uniku, bil-kundizzjoni li jiġu identifikati impatti u benefiċċji transkonfinali jew transnazzjonali.

L-operazzjonijiet taħt il-kooperazzjoni interreġjonali msemmija fil-punt (3)(a) u (b) tal-Artikolu 2 għandhom jinvolvu benefiċjarji minn mill-inqas tliet pajjiżi, fejn mill-inqas tnejn minnhom iridu jkunu Stati Membri.

Il-kondizzjonijiet stabbiliti fl-ewwel subparagrafu ma għandhomx japplikaw għal operazzjonijiet taħt il-programm transkonfinali PEACE, bejn l-Irlanda ta' Fuq, u l-kontej tal-fruntiera tal-Irlanda b'appoġġ għall-paċi u r-rikonċiljazzjoni kif imsemmi fl-Artikolu 7(2).

3.   Minkejja l-paragrafu 2, REKT jew korp legali ieħor stabbilit taħt il-liġijiet ta’ wieħed mill-pajjiżi parteċipanti jista’ jkun il-benefiċjarju uniku ta' operazzjoni bil-kundizzjoni li jitwaqqaf minn awtoritajiet jew korpi pubbliċi minn mill-inqas żewġ pajjiżi parteċipanti, fil-każ ta' kooperazzjoni transkonfinali u transnazzjonali, u minn mill-inqas tliet pajjiżi parteċipanti, fil-każ ta' kooperazzjoni interreġjonali.

Korp legali li jimplimenta strument finanzjarju jew fond ta’ fondi, skont il-każ, jista’ jkun il-benefiċjarju uniku ta’ operazzjoni mingħajr l-applikazzjoni tar-rekwiżiti għall-kompożizzjoni tiegħu stipulati fl-ewwel subparagrafu.

4.   Il-benefiċjarji għandhom jikkooperaw fl-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-operazzjonijiet. Barra minn hekk, huma għandhom jikkooperaw fil-ħatra ta' persunal jew fil-finanzjament tal-operazzjonijiet, jew it-tnejn.

Għal operazzjonijiet fi programmi stabbiliti bejn ir-reġjuni l-aktar imbiegħda u pajjiżi terzi jew territorji, il-benefiċjarji għandhom ikunu meħtieġa li jikkooperaw biss fi tnejn mill-oqsma msemmija fl-ewwel subparagrafu.

5.   Għal kull operazzjoni, l-awtorità ta’ ġestjoni għandha tipprovdi lill-benefiċjarju ewlieni jew uniku dokument li jistabbilixxi l-kundizzjonijiet għall-appoġġ tal-operazzjoni inklużi r-rekwiżiti speċifiċi dwar il-prodotti jew is-servizzi li jkollhom jitwettqu taħt l-operazzjoni, il-pjan ta’ finanzjament, u l-limitu ta’ żmien għat-twettiq.

Artikolu 13

Benefiċjarji

1.   Fejn ikun hemm żewġ benefiċjarji jew iżjed ta' operazzjoni fi programm ta’ kooperazzjoni, wieħed minnhom għandu jiġi maħtur mill-benefiċjarji kollha bħala l-benefiċjarju ewlieni.

2.   Il-benefiċjarju ewlieni għandu:

(a)

jistabbilixxi l-arranġamenti ma’ benefiċjarji oħra fi ftehim li jinkludi dispożizzjonijiet li, inter alia, jiggarantixxu l-ġestjoni finanzjarja tajba tal-fondi allokati lill-operazzjoni, inklużi l-arranġamenti għall-irkupru ta' ammonti li ma kellhomx jitħallsu;

(b)

jassumi r-responsabbiltà għall-iżgurar tal-implimentazzjoni tal-operazzjoni kollha;

(c)

jiżgura li n-nefqa ppreżentata mill-benefiċjarji kollha tkun saret fl-implimentazzjoni tal-operazzjoni u tikkorrispondi għall-attivitajiet miftiehma bejn il-benefiċjarji kollha, u hija f'konformità mad-dokument ipprovdut mill-awtorità ta' ġestjoni skont l-Artikolu 12(5);

(d)

jiżgura li n-nefqa ppreżentata minn benefiċjarji oħra tkun ġiet verifikata minn kontrollur jew kontrolluri fejn din il-verifika ma titwettaqx mill-awtorità ta’ ġestjoni skont l-Artikolu 23(3).

3.   Jekk ma jkunx speċifikat mod ieħor fl-arranġamenti stipulati skont il-punt (a) tal-paragrafu 2 il-benefiċjarju ewlieni għandu jiżgura li l-benefiċjarji l-oħrajn jirċievu l-ammont totali tal-kontribuzzjoni mill-fondi malajr kemm jista’ jkun u bis-sħiħ. L-ebda ammont ma għandu jitnaqqas jew jinżamm u ma għandha tinġabar l-ebda tariffa speċifika jew tariffa oħra b’effett ekwivalenti li tkun tista’ tnaqqas dak l-ammont għall-benefiċjarji l-oħra.

4.   Il-benefiċjarji ewlenin għandhom jinsabu fi Stat Membru li jkun qed jipparteċipa fil-programm ta' kooperazzjoni. Madankollu, l-Istati Membri u l-pajjiżi terzi jew territorji li jkunu qed jipparteċipaw fi programm ta' kooperazzjoni jistgħu jaqblu li l-benefiċjarju ewlieni jista' jkun jinsab f'pajjiż terz jew territorju li jkun qed jipparteċipa f'dak il-programm ta' kooperazzjoni, dment li l-awtorità ta' ġestjoni tkun sodisfatta li l-benefiċjarju ewlieni jkun jista' jwettaq il-kompiti stabbiliti fil-paragrafi 2 u 3 u li r-rekwiżiti għall-ġestjoni, il-verifika u l-awditu jiġu ssodisfati.

5.   Il-benefiċjarji uniċi għandhom ikunu rreġistrati fi Stat Membru li jkun qed jipparteċipa fil-programm ta' kooperazzjoni. Madankollu, jistgħu jkunu reġistrati fi Stat Membru li ma jkunx qed jipparteċipa fil-programm, dment li l-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 12(3) jiġu ssodisfati.

KAPITOLU IV

Il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni

Artikolu 14

Rapporti ta' implimentazzjoni

1.   Sal-31 ta’ Mejju 2016 u sal-istess data ta’ kull sena sussegwenti sal-2023, inkluż dik is-sena, l-awtorità ta' ġestjoni għandha tippreżenta lill-Kummissjoni rapport ta' implimentazzjoni annwali f'konformità mal-Artikolu 50(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. Ir-rapport ta' implimentazzjoni sottomess fl-2016 għandu jkopri s-snin finanzjarji 2014 u 2015, kif ukoll il-perjodu bejn id-data tal-bidu għall-eliġibbiltà tan-nefqa u l-31 ta’ Diċembru 2013.

2.   Għar-rapporti ppreżentati fl-2017 u l-2019, l-iskadenza msemmija f’paragrafu 1 għandha tkun it-30 ta’ Ġunju.

3.   Ir-rapporti ta’ implimentazzjoni annwali għandhom jistabbilixxu informazzjoni dwar:

(a)

l-implimentazzjoni tal-programm ta' kooperazzjoni f'konformità mal-Artikolu 50(2) tar-Regolament (UE) Nru. 1303/2013;

(b)

fejn ikun xieraq, il-progress fil-preparazzjoni u l-implimentazzjoni ta’ proġetti kbar u l-pjanijiet ta’ azzjoni konġunta.

4.   Ir-rapporti annwali ta’ implimentazzjoni mressqa fl-2017 u l-2019 għandhom jinkludu u jivvalutaw l-informazzjoni meħtieġa skont l-Artikolu 50(4) u (5) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 rispettivament u l-informazzjoni deskritta fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu flimkien mal-informazzjoni li ġejja:

(a)

il-progress fl-implimentazzjoni tal-pjan ta' evalwazzjoni u s-segwitu mogħti għas-sejbiet tal-evalwazzjonijiet;

(b)

ir-riżultati tal-miżuri tal-informazzjoni u tal-pubbliċità mwettqa taħt l-istrateġija ta' komunikazzjoni;

(c)

l-involviment tal-imsieħba fl-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-programm ta' kooperazzjoni.

Ir-rapporti ta' implimentazzjoni annwali sottomessi fl-2017 u fl-2019, jistgħu, soġġett għall-kontenut u l-objettivi ta' kull programm ta' kooperazzjoni, jistabbilixxu informazzjoni dwar, u jivvalutaw, dan li ġej:

(a)

il-progress fl-implimentazzjoni tal-approċċ integrat għall-iżvilupp territorjali, inkluż l-iżvilupp urban sostenibbli u l-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità taħt il-programm ta' kooperazzjoni;

(b)

il-progress fl-implimentazzjoni tal-azzjonijiet għat-tisħiħ tal-kapaċità tal-awtoritajiet u l-benefiċjarji sabiex jamministraw u jużaw il-FEŻR;

(c)

fejn ikun xieraq, il-kontribuzzjoni għal strateġiji makroreġjonali u tal-baċini tal-baħar;

(d)

l-azzjonijiet speċifiċi meħuda sabiex jippromwovu l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa u biex jippromwovu n-nondiskriminazzjoni, b’mod partikolari l-aċċessibbiltà għal persuni b’diżabbiltajiet, u l-arranġamenti implimentati biex tkun żgurata l-integrazzjoni tal-perspettiva tas-sessi fil-programm ta' kooperazzjoni u fl-operazzjonijiet;

(e)

azzjonijiet meħuda biex jippromwovu l-iżvilupp sostenibbli;

(f)

il-progress fl-implimentazzjoni tal-azzjonijiet fil-qasam tal-innovazzjoni soċjali.

5.   Ir-rapporti annwali u finali ta' implimentazzjoni għandhom jiġu mfassla skont mudelli adottati mill-Kummissjoni permezz ta' atti ta' implimentazzjoni. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 150(2) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Artikolu 15

Reviżjoni annwali

Il-laqgħa ta' reviżjoni annwali għandha tiġi organizzata skont l-Artikolu 51 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Fejn laqgħa annwali ta' reviżjoni ma tkunx organizzata f'konformità mal-Artikolu 51(3) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, ir-reviżjoni annwali tista' ssir bil-miktub.

Artikolu 16

Indikaturi għall-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropeatal-KTE

1.   Għandhom jintużaw indikaturi ta' produzzjoni komuni, kif stabbilit fl-Anness ta’ dan ir-Regolament, u fejn ikun rilevanti, indikaturi ta' riżultati speċifiċi għal programm u indikaturi ta' produzzjoni speċifiċi għal programm skont l-Artikolu 27(4) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 u skont il-punt (b)(ii) u (iv) u l-punt (c) (ii) u (iv) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 8(2) ta' dan ir-Regolament.

2.   Għall-indikaturi tal-produzzjoni komuni u speċifiċi għal programm, il-linji bażi għandhom jiġu stabbiliti fil-livell ta’ żero. Il-valuri ta’ mira kwantifikati kumulattivi għal dawk l-indikaturi għandhom jiġu stabbiliti għas-sena 2023.

3.   Għall-indikaturi tal-produzzjoni speċifiċi għal programm, li huma marbuta ma’ prijoritajiet ta’ investiment, il-linji bażi għandhom jużaw id-dejta l-iżjed reċenti disponibbli u l-miri għandhom jiġu stabbiliti għall-2023. Il-miri jistgħu jiġu espressi f’termini kwantitattivi jew kwalitattivi.

4.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 29 sabiex temenda l-lista ta’ indikaturi komuni tal-produzzjoni stipulata fl-Anness, sabiex tagħmel aġġustamenti, fejn ġustifikat biex tiżgura valutazzjoni effettiva tal-progress fl-implimentazzjoni tal-programm.

Artikolu 17

Assistenza teknika

L-ammont tal-FEŻR allokat għall-assistenza teknika għandu jiġi limitat għal 6 % tal-ammont totali allokat għal programm ta’ kooperazzjoni. Għal programmi b'allokazzjoni totali li ma taqbiżx EUR 50 000 000, l-ammont tal-FEŻR allokat għal assistenza teknika għandu jkun limitat għal 7 % tal-ammont totali allokat, iżda ma għandux ikun inqas minn EUR 1 500 000 u mhux aktar minn EUR 3 000 000.

KAPITOLU V

Eligibbiltà

Artikolu 18

Regoli dwar l-eliġibbiltà tan-nefqa

1.   Il-Kummissjoni għandha tingata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 29 sabiex tistipula regoli speċifiċi dwar l-eliġibbiltà tan-nefqa għall-programmi ta' kooperazzjoni fir-rigward tal-ispejjeż tal-persunal, in-nefqa tal-uffiċċju u dik amministrattiva, l-ispejjeż tal-ivvjaġġar u l-akkomodazzjoni, l-ispejjeż għall-kompetenzi u s-servizzi esterni, u n-nefqa għat-tagħmir. Il-Kummissjoni għandha tinnotifika l-atti delegati, adottati f'konformità mal-Artikolu 29, simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill sa 22 ta’ April 2014

2.   Mingħajr ħsara għar-regoli dwar l-eliġibbiltà stabbiliti fi jew abbażi tal-Artikoli 65 sa 71 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, ir-Regolament (UE) Nru 1301/2013, dan ir-Regolament jew l-att delegat, imsemmijin fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, l-Istati Membri parteċipanti fil-kumitat ta’ monitoraġġ għandhom jistabbilixxu regoli addizzjonali dwar l-eliġibbiltà tan-nefqa għall-programm ta’ kooperazzjoni b’mod ġenerali.

3.   Għal kwistjonijiet mhux koperti mir-regoli dwar l-eliġibbiltà stabbiliti fi jew abbażi tal-Artikoli 65 sa 71 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, ir-Regolament (UE) Nru 1301/2013, fl-att delegat imsemmi fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu jew fir-regoli stabbiliti b'mod konġunt mill-Istati Membri parteċipanti f'konformità mal-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu, ir-regoli nazzjonali tal-Istat Membru fejn issir in-nefqa għandhom japplikaw.

Artikolu 19

Spejjeż tal-persunal

L-ispejjeż tal-persunal ta’ operazzjoni jistgħu jiġu kkalkulati b'rata fissa ta' mhux aktar minn 20 % tal-ispejjeż diretti minbarra l-ispejjeż tal-persunal ta’ dik l-operazzjoni.

Artikolu 20

L-eliġibbiltà ta’ operazzjonijiet fil-programmi ta’ kooperazzjoni skont il-post

1.   L-operazzjonijiet taħt il-programmi ta’ kooperazzjoni, soġġetti għad-derogi msemmija fil-paragrafi 2 u 3, għandhom jitqiegħdu fil-parti taż-żona tal-programm li tinkludi t-territorju tal-Unjoni (il-‘parti tal-Unjoni taż-żona tal-programm’).

2.   L-awtorità ta’ ġestjoni tista’ taċcetta li operazzjoni sħiħa jew parti minnha tiġi implimentata barra l-parti tal-Unjoni taż-żona tal-programm, bil-kundizzjoni li l-kundizzjonijiet kollha li ġejjin jiġu sodisfatti:

(a)

l-operazzjoni tkun għall-benefiċċju taż-żona tal-programm;

(b)

l-ammont totali allokat taħt il-programm ta’ kooperazzjoni lill-operazzjonijiet li jkunu jinsabu barra l-parti tal-Unjoni taż-żona tal-programm ma jaqbiżx l-20 % tal-appoġġ mill-FEŻR fil-livell tal-programm, jew it-30 % fil-każ ta' programmi ta' kooperazzjoni li għalihom il-parti tal-Unjoni taż-żona tal-programm tkun tikkonsisti mir-reġjuni l-aktar imbiegħda;

(c)

l-obbligi tal-awtoritajiet ta’ ġestjoni u tal-awditjar fir-rigward tal-ġestjoni, il-kontroll u l-awditjar għal dak li jikkonċerna l-operazzjoni jintlaħqu mill-awtoritajiet tal-programm ta’ kooperazzjoni, jew huma jidħlu fi ftehimiet ma’ awtoritajiet fl-Istat Membru jew fil-pajjiż jew territorju terz li fih l-operazzjoni hija implimentata.

3.   Għal operazzjonijiet li jikkonċernaw assistenza teknika jew attivitajiet promozzjonali u l-bini ta’ kapaċitajiet, nefqa tista’ ssir barra mill-parti tal-Unjoni taż-żona tal-programm sakemm jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet fil-punti (a) u 2(c) tal-paragrafu 2.

KAPITOLU VI

Ġestjoni, kontroll u deżinjazzjoni

Artikolu 21

Deżinjazzjoni tal-awtoritajiet

1.   L-Istati Membri li jipparteċipaw fi programm ta' kooperazzjoni għandhom jiddeżinjaw, għall-finijiet tal-Artikolu 123(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, awtorità ta’ ġestjoni unika: għall-finijiet tal-Artikolu 123(2) ta' dak ir-Regolament, awtorità ta' ċertifikazzjoni unika, u, għall-finijiet tal-Artikolu 123(4) ta' dak ir-Regolament, awtorità tal-awditjar unika. L-awtorità ta’ ġestjoni u l-awtorità tal-awditjar għandhom ikunu jinsabu fl-istess Stat Membru.

L-Istati Membri li jkunu qegħdin jipparteċipaw fil-programm ta' kooperazzjoni jistgħu jiddeżinjaw l-awtorità ta' ġestjoni wkoll bħala dik responsabbli għat-twettiq tal-funzjonijiet tal-awtorità ta' ċertifikazzjoni. Tali deżinjazzjoni għandha tkun mingħajr ħsara għat-tqassim ta' responsabbiltajiet f'relazzjoni mal-applikazzjoni ta' korrezzjonijiet finanzjarji fost l-Istati Membri parteċipanti kif stabbilit fil-programm ta' kooperazzjoni.

2.   L-awtorità ta’ ċertifikazzjoni għandha tirċievi l-ħlasijiet mill-Kummissjoni u għandha, bħala regola ġenerali, tagħmel ħlasijiet lill-benefiċjarju ewlieni skont l-Artikolu 132 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

3.   Il-proċedura għad-deżinjazzjoni tal-awtorità ta' ġestjoni u, fejn adatt, tal-awtorità ta' ċertifikazzjoni, stabbilita fl-Artikolu 113a tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, għandha titwettaq mill-Istat Membru fejn tinsab l-awtorità.

Artikolu 22

Raggruppament Ewropew ta’ kooperazzjoni territorjali

L-Istati Membri li jkunu qegħdin jipparteċipaw fi programm ta’ kooperazzjoni jistgħu jużaw REKT għall-iskop li jagħmluh responsabbli għall-ġestjoni ta' dak il-programm ta’ kooperazzjoni jew parti minnu, b'mod partikolari billi jagħtuh ir-responsabbiltajiet ta’ awtorità ta’ ġestjoni.

Artikolu 23

Funzjonijiet tal-awtorità ta' ġestjoni

1.   Mingħajr ħsara għall-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu, l-awtorità ta' ġestjoni ta' programm ta' kooperazzjoni għandha twettaq il-funzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 125 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013,.

2.   L-awtorità ta’ ġestjoni, wara konsultazzjoni mal-Istati Membri u kwalunkwe pajjiż terz li jkun qed jipparteċipa fi programm ta’ kooperazzjoni, għandha twaqqaf segretarjat konġunt.

Is-segretarjat konġunt għandu jassisti lill-awtorità ta’ ġestjoni u lill-kumitat ta’ monitoraġġ fit-twettiq tal-funzjonijiet rispettivi tagħhom. Is-segretarjat konġunt għandu jipprovdi wkoll informazzjoni lill-benefiċjarji potenzjali dwar l-opportunitajiet ta’ finanzjament taħt programmi ta’ kooperazzjoni u għandu jassisiti lill-benefiċjarji fl-implimentazzjoni tal-operazzjonijiet.

3.   Fejn l-awtorità ta’ ġestjoni tkun REKT, il-verifiki skont il-punt (a) tal-Artikolu 125(4) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 għandhom jitwettqu minn jew taħt ir-responsabbiltà tal-awtorità ta’ ġestjoni tal-anqas għal dawk l-Istati Membri u pajjiżi terzi jew territorji li minnhom hemm membri parteċipanti fir-REKT.

4.   Fejn l-awtorità ta’ ġestjoni ma twettaqx verifiki taħt il-punt (a) tal-Artikolu 125(4) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 madwar iż-żona kollha tal-programm, jew fejn il-verifiki ma jitwettqux minn jew taħt ir-responsabbiltà tal-awtorità ta’ ġestjoni għal dawk l-Istati Membri u pajjiżi terzi jew territorji li minnhom hemm membri parteċipanti fir-REKT skont il-paragrafu 3, kull Stat Membru jew, fejn ikun aċċetta l-istedina li jipparteċipa fil-programm ta’ kooperazzjoni, kull pajjiż terz jew territorju għandu jaħtar il-korp jew il-persuna responsabbli għat-twettiq ta’ verifiki bħal dawn fir-rigward tal-benefiċjarji fuq it-territorju tiegħu (il-‘kontrollur(i)’).

Il-kontrolluri msemmija fl-ewwel subparagrafu jistgħu jkunu l-istess korpi responsabbli għat-twettiq ta’ verifiki bħal dawn għall-programmi operazzjonali taħt l-għan ta' Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi jew, fil-każ ta' pajjiżi terzi, għat-twettiq ta’ verifiki kumparabbli skont l-istrumenti ta' politika esterna tal-Unjoni.

L-awtorità ta' ġestjoni għandha tkun sodisfatta li n-nefqa ta' kull benefiċjarju li jkun qed jipparteċipa f'operazzjoni tkun ġiet ivverifikata minn kontrollur deżinjat.

Kull Stat Membru għandu jiżgura li n-nefqa ta' benefiċjarju tista’ tiġi vverifikata f’perjodu ta’ tliet xhur mis-sottomissjoni tad-dokumenti mill-benefiċjarju kkonċernat.

Kull Stat Membru jew, fejn ikun aċċetta l-istedina biex jipparteċipa fil-programm ta’ kooperazzjoni, kull pajjiż terz għandu jkun responsabbli għall-verifiki mwettqa fit-territorju tiegħu.

5.   Fejn il-provvista ta’ prodotti jew servizzi kofinanzjati tkun tista’ tiġi verifikata biss fir-rigward ta’ operazzjoni sħiħa, il-verifika għandha titwettaq mill-awtorità ta’ ġestjoni jew mill-kontrollur tal-Istat Mambru fejn ikun jinsab il-benefiċjarju ewlieni.

Artikolu 24

Funzjonijiet tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni

L-awtorità ta' ċertifikazzjoni ta' programm ta' kooperazzjoni għandha twettaq il-funzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 126 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Artikolu 25

Funzjonijiet tal-awtorità tal-awditjar

1.   L-Istati Membri u l-pajjiżi terzi li jkunu qegħdin jipparteċipaw fi programm ta’ kooperazzjoni jistgħu jawtorizzaw lill-awtorità tal-awditjar twettaq direttament il-funzjonijiet ipprovduti fl-Artikolu 127 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 madwar it-territorju kollu kopert minn programm ta’ kooperazzjoni. Għandhom jispeċifikaw meta awtorità tal-awditjar għandha tiġi akkumpanjata minn awditur ta’ Stat Membru jew pajjiż terz.

2.   Fejn l-awtorità tal-awditjar ma jkollhiex l-awtorizzazzjoni msemmija fil-paragrafu 1, għandha tiġi assistita minn grupp ta' awdituri magħmul minn rappreżentant minn kull Stat Membru jew pajjiż terz li jkun qed jipparteċipa fil-programm ta' kooperazzjoni u jkunu qegħdin iwettqu l-funzjonijiet ipprovduti fl-Artikolu 127 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. Kull Stat Membru jew, fejn ikun aċċetta l-istedina biex jipparteċipa fil-programm ta' kooperazzjoni, kull pajjiż terz għandu jkun responsabbli mill-awditjar imwettaq fit-territorju tiegħu.

Kull rappreżentant minn kull Stat Membru jew pajjiż terz li jkun qed jipparteċipa fil-programm ta' kooperazzjoni għandu jkun responsabbli li jipprovdi l-elementi fattwali dwar in-nefqa fit-territorju tiegħu li jkunu meħtieġa mill-awtorità tal-awditjar sabiex twettaq il-valutazzjoni tagħha.

Il-grupp ta’ awdituri għandu jitwaqqaf fi żmien tliet xhur mid-deċiżjoni li tapprova l-programm ta’ kooperazzjoni. Għandu jfassal ir-regoli ta’ proċedura tiegħu stess u jkun presedut mill-awtorità tal-awditjar għall-programm ta’ kooperazzjoni.

3.   L-awdituri għandhom ikunu funzjonalment indipendenti mill-kontrolluri li jwettqu verifiki taħt l-Artikolu 23.

KAPITOLU VII

Parteċipazzjoni ta' pajjiżi terzi fi programmi ta' kooperazzjoni transnazzjonali u interreġjonali

Artikolu 26

Kundizzjonijiet ta' implimentazzjoni għall-parteċipazzjoni ta' pajjiżi terzi

Il-kundizzjonijiet applikabbli ta' implimentazzjoni tal-programm li jirregolaw il-ġestjoni finanzjarja kif ukoll il-programmazzjoni, il-monitoraġġ, l-evalwazzjoni u l-kontroll tal-parteċipazzjoni ta' pajjiżi terzi, permezz ta' kontribuzzjoni ta' riżorsi tal-IPA II jew l-ENI għal programmi ta' kooperazzjoni transnazzjonali u interreġjonali, għandhom jiġu stabbiliti fil-programm ta' kooperazzjoni rilevanti kif ukoll, fejn meħtieġ, fil-ftehim ta' finanzjament bejn il-Kummissjoni, il-gvern tal-pajjiżi terzi kkonċernati u l-Istat Membru li jkun qed jospita l-awtorità ta' ġestjoni tal-programm ta' kooperazzjoni rilevanti. Il-kundizzjonijiet tal-implimentazzjoni tal-programm għandhom ikunu konsistenti mar-regoli tal-politika ta’ koeżjoni tal-Unjoni.

KAPITOLU VIII

Ġestjoni finanzjarja

Artikolu 27

Impenji baġitarji, ħlasijiet u rkupri

1.   L-appoġġ mill-FEŻR lill-programmi ta’ kooperazzjoni għandu jitħallas f’kont uniku mingħajr l-ebda subkontijiet nazzjonali.

2.   L-awtorità ta’ ġestjoni għandha tiżgura li kwalunkwe ammont imħallas bħala riżultat ta’ irregolarità jkun irkuprat mill-benefiċjarju ewlieni jew uniku. Il-benefiċjarji għandhom iħallsu lura lill-benefiċjarju ewlieni kwalunkwe ammont li ma kellux jitħallas.

3.   Jekk il-benefiċjarju ewlieni ma jirnexxielux jiggarantixxi l-ħlas lura minn benefiċjarji oħra jew jekk l-awtorità ta’ ġestjoni ma jirnexxilhiex tiggarantixxi l-ħlas lura mill-benefiċjarju ewlieni jew uniku, l-Istat Membru jew il-pajjiż terz li fit-territorju tiegħu il-benefiċjarju jkun jinsab jew, fil-każ ta’ REKT, ikun irreġistrat għandu jirrimborsa lill-awtorità ta’ ġestjoni kwalunwe ammont li ma kellux jitħallas lil dak il-benefiċjarju. L-awtorità ta’ ġestjoni għandha tkun responsabbli għar-rimborż tal-ammonti kkonċernati lill-baġit ġenerali tal-Unjoni, skont it-tqassim tar-responsabbiltajiet fost l-Istati Membri parteċipanti kif stabbilit fil-programm ta’ kooperazzjoni.

Artikolu 28

Użu tal-euro

B'deroga mill-Artikolu 133 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, in-nefqa magħmula f’valuta oħra li ma tkunx l-euro għandha tiġi konvertita f’euro mill-benefiċjarji bl-użu tar-rata ta' kambju tal-kontabbiltà ta' kull xahar tal-Kummissjoni fix-xahar li matulu dik in-nefqa tkun:

(a)

saret;

(b)

tkun ġiet ippreżentata għall-verifika lill-awtorità ta' ġestjoni jew lill-kontrollur f'konformità mal-Artikolu 23 ta' dan ir-Regolament; jew

(c)

tkun ġiet rappurtata lill-benefiċjarju ewlieni.

Il-metodu li jintgħażel għandu jiġi stabbilit fil-programm ta' kooperazzjoni u jkun applikabbli għall-benefiċjarji kollha.

Il-konverżjoni għandha tiġi verifikata mill-awtorità ta’ ġestjoni jew mill-kontrollur fl-Istat Membru jew fil-pajjiż terz li fih ikun jinsab il-benefiċjarju.

KAPITOLU IX

Dispożizzjonijiet finali

Article 29

Eżerċizzju tad-delega

1.   Is-setgħa ta’ adozzjoni ta’ atti delegati hija mogħtija lill-Kummissjoni suġġett għall-kondizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Artikolu.

2.   Id-delega tas-setgħa għall-adozzjoni ta' atti delegati msemmija fl-Artikoli 16(4) u 18(1) għandha tingħata lill-Kummissjoni minn 21 ta’ Diċembru 2013 sal-31 ta' Diċembru 2020.

3.   Id-delega tas-setgħa msemmija fl-Artikoli 16(4) u 18(1) tista’ tiġi rrevokata fi kwalunkwe żmien mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni ta' revoka għandha ttemm id-delega ta’ setgħa speċifikata f'dik id-deċiżjoni. Għandha tidħol fis-seħħ fil-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f’data iktar tard speċifikata fih. Ma għandhiex taffettwa l-validità ta' ebda att delegat li jkun diġà fis-seħħ.

4.   Hekk kif tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att iddelegat adottat skont l-Artikoli 16(4) u 18(1) għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tkun ġiet espressa l-ebda oġġezzjoni la mill-Parlament Ewropew u lanqas mill-Kunsill f'perjodu ta' xahrejn min-notifika tal-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel ma jiskadi dak il-perjodu, kemm il-Parlament Ewropew kif ukoll il-Kunsill ikunu għarrfu lill-Kummissjoni li huma ma jkunux se joġġezzjonaw. Dak il-perjodu għandu jiġi estiż b’xahrejn fuq inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 30

Dispożizzjonijiet tranżitorji

1.   Dan ir-Regolament ma għandux jinċidi fuq it-tkomplija jew fuq il-modifika, inkluż il-kanċellament totali jew parzjali, ta' assistenza approvata mill-Kummissjoni fuq il-bażi tar-Regolament (KE) Nru 1080/2006, jew kwalunkwe leġiżlazzjoni oħra applikabbli għal dik l-assistenza fil-31 ta' Diċembru 2013. Dak ir-Regolament jew tali leġiżlazzjoni applikabbli oħra għandha konsegwentement tibqa' tapplika wara l-31 ta' Diċembru 2013 għal dik l-assistenza jew l-operazzjonijiet kkonċernati sal-għeluq tagħhom. Għall-finijiet ta' dan il-paragrafu assistenza għandha tkopri programmi operazzjonali u proġetti maġġuri.

2.   L-applikazzjonijiet għall-assistenza magħmula jew approvati taħt ir-Regolament (KE) Nru 1080/2006 qabel l-1 ta' Jannar 2014 għandhom jibqgħu validi.

Artikolu 31

Reviżjoni

Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill għandhom jirrivedu dan ir-Regolament sal-31 ta' Diċembru 2020 skont l-Artikolu 178 tat-TFUE.

Artikolu 32

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ l-għada tal-jum tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

L-Artikoli 4 u 27 u 28 għandhom japplikaw b'effett mill-1 ta' Jannar 2014.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, is-17 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

R. ŠADŽIUS


(1)  ĠU C 191, 29.6.2012, p. 49.

(2)  ĠU C 277, 13.9.2012, p. 96.

(3)  Ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta’ 17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta’ Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew koperti mill-Qafas Strateġiku Komuni u li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta’ Koeżjoni u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 (Ara paġna 320 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(4)  Ir-Regolament (UE) Nru 1301/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta’ Diċembru 2013 dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u dwar dispożizzjonijiet speċifiċi li jikkonċernaw l-Investiment għat-tkabbir u l-mira tal-impjiegi li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1080/2006 (Ara paġna 289 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(5)  Ir-Regolament (KE) Nru 1059/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Mejju 2003 dwar l-istabbiliment ta’ klassifikazzjoni komuni ta’ unitajiet territorjali għall-istatistika (NUTS) (ĠU L 154, 21.6.2003, p. 1).

(6)  Ir-Regolament (UE) Nru 1302/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta’ Diċembru 2013 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1082/2006 tal-Parlament Ewropew u Tal-Kunsill tal-5 ta' Lulju 2006 dwar raggruppament Ewropew ta' koperazzjoni territorjali (REKT) fir-rigward tal-kjarifika, is-simplifikazzjoni tal-istabbiliment u l-funzjonament ta' tali raggruppamenti (Ara paġna 303 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(7)  Ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta’ implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(8)  Ir-Regolament (KE) Nru 1080/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta’ Lulju 2006 dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1783/1999 (ĠU L 210, 31.7.2006, p. 1).

(9)  Regolament (UE) Nru 1316/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, li jemenda r-Regolament (UE) Nru 913/2010 u li jħassar ir-Regolamenti (KE) Nru 680/2007 u (KE) Nru 67/2010 (ĠU L 348, 20.12.2013, p. 129).


ANNESS

INDIKATURI KOMUNI TA' PRODUZZJONI GĦALL-GĦAN TAL-KOOPERAZZJONI TERRITORJALI EWROPEA

 

UNITÀ

ISEM

Investiment produttiv

 

impriżi

Numru ta' impriżi li qed jirċievu appoġġ

 

impriżi

Numru ta’ impriżi li jirċievu għotjiet

 

impriżi

Numru ta’ impriżi li jirċievu appoġġ finanzjarju minbarra għotjiet

 

impriżi

Numru ta’ impriżi li jirċievu appoġġ mhux finanzjarju

 

impriżi

Numru ta’ impriżi ġodda appoġġati

 

impriżi

Numru ta' impriżi li qed jipparteċipaw fi proġetti ta' riċerka transkonfinali, transnazzjonali jew interreġjonali

 

organizzazzjonijiet

Numru ta' istituzzjonijiet ta' riċerka li qed jipparteċipaw fi proġetti ta' riċerka transkonfinali, transnazzjonali jew interreġjonali

 

EUR

Investiment privat li jku daqs l-appoġġ pubbliku lill-impriżi (għotjiet)

 

EUR

Investiment privat li jkun daqs l-appoġġ pubbliku lill-impriżi (mhux għotjiet)

 

ekwivalenti għal full-time

Żida fl-impjiegi f'impriżi appoġġati

Turiżmu sostenibbli

żjarat/sena

Żieda fin-numru mistenni ta' żjarat ta' siti ta' wirt kulturali u naturali u attrazzjonijiet appoġġati.

Infrastruttura tal-ICT

unitajiet domestiċi

Unitajiet domestiċi addizzjonali bl-aċċess broadband ta' mill-inqas 30 Mbps

Trasport

Ferrovija

kilometri

Tul totali tal-linji ferrovjarji ġodda

 

 

li minnu: TEN-T

 

kilometri

Tul totali tal-linji ferrovjarji mibnija mill-ġdid jew mtejba

 

li minnu: TEN-T

Toroq

kilometri

Tul totali ta' toroq mibnijin ġodda

 

 

li minnu: TEN-T

kilometri

Tul totali toroq mibnija mill-ġdid jew mtejba

 

li minnu: TEN-T

Trasport urban

kilometri

Tul totali ta’ linji ġodda jew imtejba tat-tramm jew tal-metro

Passaġġi tal-ilma interni

kilometri

Tul totali ta' passaġġi tal-ilma interni ġodda jew imtejba

Ambjent

Skart solidu

tunnellati/sena

Kapaċità għar-riċiklaġġ tal-iskart addizzjonali

Provvista ta' ilma

persuni

Popolazzjoni addizzjonali servuta bi provvista mtejba ta' ilma

Trattament tal-ilma tal-iskart

ekwivalenti ta' popolazzjoni

Popolazzjoni addizzjonali servuta bi trattament ta' dranaġġ aħjar

Il-prevenzjoni tar-riskju u l-maniġment

persuni

Il-popolazzjoni li tibbenefika minn miżuri għall-ħarsien kontra l-għargħar

 

persuni

Il-popolazzjoni li tibbenefika minn miżuri ta' protezzjoni kontra n-nirien fil-foresti

Riabilitazzjoni tal-art

ettari

Erja totali ta' wiċċ ta' art riabilitata

Natura u bijodiversità

ettari

Erja tas-superfiċje tal-ħabitats appoġġata sabiex jinkiseb status aħjar ta' konservazzjoni

Riċerka, innovazzjoni

 

 

 

ekwivalenti għal full-time

Numru ta’ riċerkaturi ġodda fl-entitajiet appoġġati

 

ekwivalenti għal full-time

Nuru ta’ riċerkaturi li jaħdmu f'faċilitajiet imtejba ta’ infrastruttura għar-riċerka

 

impriżi

Numru ta' impriżi li qed jikkooperaw ma' istituzzjonijiet tar-riċerka

 

EUR

Investiment privat li jkun dqs l-appoġġ pubbliku fl-innovazzjoni jew proġetti R&Ż

 

impriżi

Numru ta’ impriżi appoġġati biex jiġu introdotti prodotti ġodda fis-suq

 

impriżi

Numru ta’ impriżi appoġġati biex jiġu introdotti prodotti ġodda lid-ditta

Enerġija u tibdil fil-klima

 

 

Sorsi ta' enerġija innovabbli

MW

Kapaċità addizzjonali fil-produzzjoni tal-enerġija rinnovabbli

Effiċjenza enerġetika

unitajiet domestiċi

Numru ta' unitajiet domestiċi bi klassifikazzjoni mtejba tal-konsum enerġetiku

 

kWh/sena

Tnaqqis fil-konsum ta' enerġija primarja annwali tal-bini pubbliku

 

utenti

Numru ta' utenti addizzjonali tal-enerġija konnessi ma' grilji intelliġenti

Tnaqqis fil-GHG

tunnellati ta’ CO2eq

Stima tat-tnaqqis annwali ta' GHG

Infrastruttura soċjali

Kura tat-tfal u edukazzjoni

persuni

Kapaċità tal-kura tat-tfal jew infrastruttura tal-edukazzjoni appoġġati

Saħħa

persuni

Popolazzjoni koperta minn servizzi tas-saħħa mtejba

Indikaturi speċifiċi ta' żvilupp urban

 

persuni

Popolazzjoni li tgħix f’żoni bi strateġiji integrati ta’ żvilupp urban

 

metri kwadri

Spazju miftuħ maħlu jew riabilitat f'żoni urbani

 

metri kwadri

Bini pubbliku jew kummerċjali mibni jew rinovat f'żoni urbani

 

unitajiet domestiċi

Djar riabilitati f'żoni urbani

Suq tax-Xogħol u Taħriġ (1)

 

persuni

Numru ta' parteċipanti f'inizjattivi ta' mobbiltà transkonfinali

 

persuni

Numru ta' parteċipanti f'inizjattivi konġunti lokali ta' impjieg u taħriġ konġunt

 

persuni

Numru ta’ parteċipanti fi proġetti li jippromwovu l-ugwaljanza bejn is-sessi, l-opportunitajiet indaqs u l-inklużjoni soċjali minn konfini għall-ieħor

 

persuni

Numru ta’ parteċipanti fi skemi konġunti ta’ edukazzjoni u taħriġ għall-appoġġ tal-impjieg taż-żagħżagħ, opportunitajiet edukattivi u edukazzjoni għolja u vokazzjonali minn konfini għall-ieħor


(1)  Fejn rilevanti, l-informazzjoni dwar il-parteċipanti ser tinqasam skont l-istatus tagħhom fis-suq tax-xogħol, li jindika jekk humiex "impjegati", jew "qiegħda", "qiegħda għal tul ta' żmien", "inattivi" jew "inattivi u mhux jipparteċipaw f'edukazzjoni jew taħriġ".


Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' Koeżjoni

Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.”


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/281


REGOLAMENT (UE) Nru 1300/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tas-17 ta’ Diċembru 2013

dwar il-Fond ta’ Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1084/2006

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari t-tieni paragrafu tal-Artikolu 177 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġiżlattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (2),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja,

Billi:

(1)

L-ewwel paragrafu tal-Artikolu 174 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) jistipula li l-Unjoni trid tiżviluppa u tkompli bl-azzjonijiet tagħha li jwasslu għat-tisħiħ tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tagħha. Il-Fond ta’ Koeżjoni li huwa stabbilit minn dan ir-Regolament għandu għaldaqstant jipprovdi kontribuzzjoni finanzjarja għall-proġetti fl-oqsma tal-ambjent u tan-netwerks trans-Ewropej fil-qasam tal-infrastruttura tat-trasport.

(2)

Ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) jistabbilixxid-dispożizzjonijiet komuni għall-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR), il-Fond Soċjali Ewropew,il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Ewropew Marittimu u għas-Sajd. Dak ir-Regolament jikkostitwixxi qafas ġdid għall-Fondi Strutturali u tal-Investiment Ewropej inkluż il-Fond ta' Koeżjoni. Huwa neċessarju, għalhekk, li jiġu speċifikati l-kompiti tal-Fond ta' Koeżjoni f'dak li għandu x'jaqsam dak il-qafas u f'dak li għandu x'jaqsam l-għan mogħti lill-Fond ta' Koeżjoni fit-TFUE.

(3)

Għandhom jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet speċifiċi dwar it-tip ta' attivitajiet li jistgħu jiġu appoġġati mill-Fond ta' Koeżjoni, sabiex jikkontribwixxu għall-prijoritajiet ta' investiment fi ħdan l-objettivi tematiċi stabbiliti fir-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

(4)

L-Unjoni għandha tkun tista' tikkontribwixxi, permezz tal-Fond ta' Koeżjoni, għal azzjonijiet li jwettqu l-objettivi ambjentali tagħha. skont l-Artikoli 11 u 191 TFUE, jiġifieri effiċjenza enerġetika u enerġija rinnovabbli, u fis-settur tat-trasport barra n-netwerks trans-Ewropej, it-trasport bil-ferrovija, fix-xmajjar u bil-baħar, is-sistemi ta' trasport intermodali u l-interoperabbiltà tagħhom, il-ġestjoni tat-traffiku fuq it-triq, bil-baħar u bl-ajru, trasport urban nadif u trasport pubbliku.

(5)

Għandu jitfakkar li meta l-miżuri msejsa fuq l-Artikolu 192(1) TFUE jinvolvu spejjeż meqjusa bħala sproporzjonati għall-awtoritajiet pubbliċi ta’ Stat Membru u l-appoġġ finanzjarju mill-Fond ta’ Koeżjoni jiġi provdut skont l-Artikolu 192(5) TFUE, għandu japplika xorta waħda l-prinċipju li min iniġġes iħallas.

(6)

Il-proġetti tan-netwerk tat-trasport trans-Ewropew (TEN-T) appoġġati mill-Fond ta' Koeżjoni għandhom jikkonformaw mal-linji gwida għal retikolati tat-trasport trans-Ewropej stabbiliti bir-Regolament (UE) Nru 1315/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4). Sabiex jiġu kkonċentrati l-isforzi f'dak ir-rigward, għandha tingħata prijorità lill-proġetti ta' interess komuni kif definit f'dak ir-Regolament.

(7)

L-investiment biex jinkiseb it-tnaqqis ta’ emissjonijiet ta’ gassijiet b'effett serra minn attivitajiet elenkati fl-Anness 1 tad-Direttiva 2003/87/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) ma għandux ikun eliġibbli għall-appoġġ mill-Fond ta’ Koeżjoni peress li dan diġà jibbenefika finanzjarjament mill-applikazzjoni ta’ dik id-Direttiva. Dik l-esklużjoni ma għandhiex tillimita l-possibbiltà li l-Fond ta’ Koeżjoni jintuża biex jiġu appoġġati attivitajiet mhux elenkati fl-Anness I tad-Direttiva 2003/87/KE anke jekk dawk l-attivitajiet jiġu implimentati mill-istess operaturi ekonomiċi, u jinkludu attivitajiet bħal investimenti ta’ effiċjenza enerġetika fil-ġenerazzjoni konġunta tas-sħana u l-elettriku u f'netwerks tat-tisħin distrettwali, id-distribuzzjoni intelliġenti tal-enerġija elettrika, is-sistemi ta’ ħżin u trażmissjoni u miżuri mmirati lejn it-tnaqqis fit-tniġġis fl-arja, anke jekk wieħed mill-effetti indiretti ta' attivitajiet bħal dawn huwa t-tnaqqis tal-emissjonijiet ta’ gassijiet b'effett serra, jew jekk huma elenkati fil-pjan nazzjonali msemmi fid-Direttiva 2003/87/KE.

(8)

Mhuwiex possibbli li investiment fl-akkomodazzjoni, ħlief għal dak relatat mal-promozzjoni tal-effiċjenza enerġetika jew l-użu tal-enerġija rinnovabbli, ikun eliġibbli għall-appoġġ mill-Fond ta' Koeżjoni peress li jaqa' barra mill-ambitu ta' appoġġ mill-Fond ta' Koeżjoni kif definit fit-TFUE.

(9)

Biex jitħaffef l-iżvilupp tal-infrastruttura tat-trasport madwar l-Unjoni, il-Fond ta’ Koeżjoni għandu jappoġġa proġetti ta’ infrastruttura tat-trasport tal-valur miżjud Ewropew previsti fir-Regolament (UE) Nru 1316/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) għal ammont totali ta' EUR 10 000 000 000. L-allokazzjoni tal-appoġġ mill-Fond ta’ Koeżjoni għal dawk il-proġetti għandu jikkonforma mar-regoli stabbiliti taħt l-Artikolu 92(6) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. Skont ir-Regolamet, (UE) Nru 1316/2013, għandu jkun disponibbli appoġġ biss għall-Istati Membri eliġibbli għall-finanzjament mill-Fond ta’ Koeżjoni, bir-rati ta’ kofinanzjament applikabbli għal dak il-Fond.

(10)

Huwa importanti li jiġi żgurat li, fil-promozzjoni ta' investiment fil-ġestjoni tar-riskju, jiġu kkunsidrati riskji speċifiċi fil-livell reġjonali, transkonfinali u transnazzjonali.

(11)

Il-komplementarjetà u s-sinerġiji bejn l-interventi appoġġati mill-Fond ta' Koeżjoni, il-FEŻR, il-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea u l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa għandhom ikunu żgurati, sabiex tiġi evitata d-duplikazzjoni tal-isforzi u jiġi garantit l-aħjar kollegament bejn it-tipi differenti ta' infrastruttura fil-livelli lokali, reġjonali u nazzjonali, u fl-Unjoni kollha.

(12)

Sabiex ikunu indirizzati l-ħtiġijiet speċifiċi tal-Fond ta' Koeżjoni, u f'konformità mal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intellliġenti, sostenibbli u inklużiv, hu neċessarju li jiġu stipulati, fi ħdan kull objettiv tematiku stabbilit fir-Regolament (UE) Nru 1303/2013, l-azzjonijiet speċifiċi tal-Fond ta' Koeżjoni bħala "prijoritajiet ta' investiment". Dawk il-prijoritajiet ta’ investiment għandhom jistabbilixxu objettivi dettaljati, li ma jeskludux lil xulxin, li l-Fond ta' Koeżjoni għandu jikkontribiwixxi għalihom. Dawn il-prijoritajiet ta' investiment għandhom jiffurmaw il-bażi għad-definizzjoni ta' objettivi speċifiċi fil-programmi li jqisu l-ħtiġijiet u l-karatteristiċi tal-qasam tal-programm. Biex tiżdied il-flessibilità u jitnaqqas il-piż amministrattiv billi permezz ta' implimentazzjoni konġunta, il-FEŻR u l-prijoritajiet ta’ investiment tal-Fond ta’ Koeżjoni taħt l-objettivi tematiċi korrispondenti għandhom ikunu allinjati.

(13)

Għandu jiġi stabbilit sett komuni ta’ indikaturi tal-produzzjoni sabiex jitkejjel il-progress aggregat fil-livell tal-Unjoni tal-implimentazzjoni tal-programmi oeprazzjonali f’Anness ta' dan ir-Regolament. Dawk l-indikaturi għandhom jikkorrispondu għall-prijorità ta’ investiment u t-tip ta’ azzjoni appoġġati skont dan ir-Regolament u d-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. L-indikaturi komuni tal-produzzjoni għandhom ikunu kkumplimentati b’indikaturi ta’ riżultat speċifiċi għall-programm u, meta rilevanti, minn indikaturi tal-produzzjoni speċifiku għall-programm.

(14)

Sabiex jiġi emendat dan ir-Regolament fir-rigward ta' ċerti elementi mhux essenzjali, is-setgħa li tadotta atti skont l-Artikolu 290 TFUE għandha tiġi delegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-emenda tal-lista ta' indikaturi komuni tal-produzzjoni stipulati fl-Anness I għal dan ir-Regolament. Hu ta' importanza partikolari li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul il-ħidma preparatorja tagħha, inkluż fil-livell ta' esperti. Il-Kummissjoni, meta tħejji u tfassal atti delegati, għandha tiżgurea li jkun hemm trażmissjoni simultanja, f'waqtha u xierqa tad-dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(15)

Minħabba li l-objettiv ta' dan ir-Regolament, jiġifieri li tissaħħaħ il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tal-Unjoni fl-interessi tal-promozzjoni tal-iżvilupp sostenibbli, ma jistax jinkiseb suffiċjentement mill-Istati Membri, imma jista' pjuttost, minħabba l-livell ta' disparitajiet bejn il-livelli ta' żvilupp tad-diversi reġjuni u r-ritard ta' dawk ir-reġjuni li huma inqas favoriti u l-limitazzjoni fuq ir-riżorsi finanzjarji tal-Istati Membri u r-reġjuni, jinkiseb aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f'konformità mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. Skont il-prinċipju ta' proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa neċessarju biex jintlaħaq dak l-objettiv.

(16)

Peress li dan ir-Regolament jissostitwixxi r-Regolament tal-Kunsill Nru 1084/2006 (7), dak ir-Regolament għandu jiġi mħassar. Madankollu, dan ir-Regolament ma għandux jaffettwa t-tkomplija jew il-modifika tal-assistenza approvata mill-Kummissjoni abbażi tar-Regolament (KE) Nru 1084/2006 jew kwalunkwe leġiżlazzjoni oħra li tapplika għal dik l-assistenza fil-31 ta' Diċembru 2013. Dak ir-Regolament jew tali leġiżlazzjoni oħra applikabbli għandhom konsegwentement ikomplu japplikaw wara l-31 ta' Diċembru 2013 għal dik l-assistenza jew l-operazzjonijiet ikkonċernati sal-għeluq tagħhom. L-applikazzjonijiet għal assistenza magħmulin jewa approvati skont ir-Regolament (KE) Nru 1084/2006 għandhom jibqgħu validi.

(17)

Sabiex jista' jkun hemm applikazzjoni fil-pront tal-miżuri previsti f'dan ir-Regolament, dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum ta' wara l-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

Artikolu 1

L-istabbiliment tal-Fond ta' Koeżjoni u s-suġġett

1.   Fond ta’ Koeżjoni huwa b'dan stabbilit għall-iskop ta’ tisħiħ tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tal-Unjoni fl-interessi tal-promozzjoni tal-iżvilupp sostenibbli.

2.   Dan ir-Regolament jistabbilixxi l-kompiti tal-Fond ta' Koeżjoni u l-kamp ta' applikazzjoni tal-appoġġ tiegħu fir-rigward tal-Investiment li għandu fil-mira t-tkabbir u l-impjiegi msemmi fl-Artikolu 89 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Artikolu 2

L-ambitu tal-appoġġ mill-Fond ta' Koeżjoni

1.   Il-Fond ta’ Koeżjoni, filwaqt li jiżgura bilanċ xieraq u skont l-investiment u l-bżonnijiet infrastrutturali speċifiċi għal kull Stat Membru, għandu jappoġġa:

(a)

l-investiment fl-ambjent, inklużi l-oqsma relatati mal-iżvilupp sostenibbli u l-enerġija li jippreżentaw benefiċċji ambjentali;

(b)

it-TEN-T f'konformità mal-linji gwida adottati bir-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(c)

l-assistenza teknika.

2.   Il-Fond ta' Koeżjoni ma għandux jappoġġa:

(a)

id-diżattivazzjoni jew il-kostruzzjoni tal-impjanti tal-enerġija nukleari;

(b)

investiment biex jinkiseb it-tnaqqis tal-emissjonijiet ta' gass b'effett serra minn attivitajiet elenkati fl-Anness I għad-Direttiva 2003/87/KE;

(c)

investiment fl-akkomodazzjoni,għajr jekk marbut mal-promozzjoni tal-effiċjenza enerġetika jew l-użu tal-enerġija rinnovabbli;

(d)

il-manifattura, l-ipproċessar u l-kummerċjalizzazzjoni ta' tabakk u prodotti tat-tabakk;

(e)

impriżi f'diffikultà, kif definit taħt ir-regoli tal-Unjoni Ewropea dwar l-għajnuna mill-Istat;

(f)

investiment fl-infrastruttura tal-ajruporti sakemm ma jkunx relatat mal-ħarsien ambjentali jew akkumpanjat minn investiment meħtieġ sabiex jittaffa jew jitnaqqas l-impatt ambjentali negattiv tagħha.

Artikolu 3

L-appoġġ tal-Fond ta’ Koeżjoni għall-proġetti tal-infrastruttura tat-trasport taħt il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa

Il-Fond ta’ Koeżjoni għandu jappoġġa l-proġetti ta’ infrastruttura tat-trasport ta’ valur miżjud Ewropew previsti fir-Regolament (UE) Nru 1316/2013 għal ammont ta’ EUR 10 000 000 000 f'konformità mal-Artikolu 92(6) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Artikolu 4

Il-prijoritajiet ta' investiment

Il-Fond ta’ Koeżjoni għandu jappoġġa dawn il-prijoritajiet ta’ investiment taħt l-objettivi tematiċi stipulati fl-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 skont il-ħtiġijiet ta' żvilupp u l-potenzjal għat-tkabbir imsemmija fil-punt (a)(i) tal-Artikolu 15(1) ta' dak ir-Regolament u stabbiliti fil-Ftehim ta’ Sħubija:

(a)

l-appoġġ lill-bidla lejn ekonomija b'livell baxx ta' emissjonijiet ta' karbonju fis-setturi kollha billi:

(i)

jiġu promossi l-produzzjoni u d-distribuzzjoni ta' enerġija li tiġi minn sorsi rinnovabbli;

(ii)

jiġu promossi l-effiċjenza enerġetika u l-użu ta' enerġija rinnovabbli fl-intrapriżi;

(iii)

jiġu appoġġati l-effiċjenza enerġetika, il-ġestjoni intelliġenti tal-enerġija u l-użu tal-enerġija rinnovabbli fl-infrastruttura pubblika, inkluż f'bini pubbliku u fis-settur tal-akkomodazzjoni;

(iv)

jiġu żviluppati u implimentati sistemi ta' distribuzzjoni intelliġenti li joperaw f'livelli ta' vultaġġ baxxi u medji;

(v)

jiġu promossi strateġiji ta' użu baxx ta' karbonju għat-tipi kollha ta' territorju, b'mod partikolari għaż-żoni urbani, inkluża l-promozzjoni tal-mobilità urbana multimodali sostenibbli u l-miżuri ta' adattament rilevanti għall-mitigazzjoni;

(vi)

jiġi promoss l-użu ta' ġenerazzjoni konġunta b'effiċjenza għolja ta' sħana u elettriku abbażi tad-domanda għal sħana siewja;

(b)

il-promozzjoni ta' adattament għat-tibdil fil-klima, il-prevenzjoni u l-ġestjoni tar-riskju billi:

(i)

jiġi appoġġat l-investiment għall-adattament għat-tibdil fil-klima, inklużi approċċi bbażati fuq ekosistemi;

(ii)

jiġi promoss l-investiment li jindirizza r-riskji speċifiċi, jiżgura r-reżiljenza għal diżastri u jiżviluppa sistemi ta’ ġestjoni tad-diżastri;

(c)

il-preservazzjoni u l-protezzjoni tal-ambjent u l-promozzjoni tal-effiċjenza tar-riżorsi billi;

(i)

isir investiment fis-settur tal-iskart biex jintlaħqu l-ħtiġijiet tal-acquis ambjentali tal-Unjoni u jiġu indirizzati l-bżonnijiet, identifikati mill-Istati Membri, għal investiment li jmur lil hinn minn dawk il-ħtiġijiet;

(ii)

isir investiment fis-settur tal-ilma biex jintlaħqu l-ħtiġijiet tal-acquis ambjentali tal-Unjoni u jiġu indirizzati l-bżonnijiet, identifikati mill-Istati Membri, għal investiment li jmur lil hinn minn dawk il-ħtiġijiet;

(iii)

jiġu protetti u restawrati l-bijodiversità u l-ħamrija u jiġu promossi servizzi għall-ekosistema anki permezz ta' Natura 2000, u infrastruttura ambjentali;

(iv)

tittieħed azzjoni biex jitjieb l-ambjent urban, jiġu rivitalizzati l-ibliet, jiġu riġenerati u dekontaminati s-siti industrijali abbandunati (brownfield sites) (inklużi żoni ta' konverżjoni), jitnaqqas it-tniġġis tal-arja u jiġu promossi miżuri ta' tnaqqis tal-istorbju;

(d)

il-promozzjoni tat-trasport sostenibbli u t-tneħħija ta' konġestjoni fl-infrastrutturi tan- netwerks prinċipali billi:

(i)

tiġi appoġġata Żona Unika Ewropea tat-Trasport multimodali permezz ta' investiment fit-TEN-T;

(ii)

jiġu żviluppati u mtejba sistemi tat-trasport b'kuxjenza ambjentali (inkluż b'livell ta' storbju baxx) u b'livell ta' karbonju baxx, inklużi passaġġi tal-ilma interni u trasport marittimu, portijiet, kollegamenti multimodali u infrastruttura tal-ajruporti, sabiex tiġi promossa l-mobilità reġjonali u lokali sostennibbli;

(iii)

jiġu żviluppati u riabilitati sistemi ferrovjarji komprensivi, ta’ kwalità għolja u interoperabbli, u jiġu promossi miżuri ta' tnaqqis tal-istorbju;

(e)

it-titjib tal-kapaċità istituzzjonali tal-awtoritajiet pubbliċi u l-partijiet interessati u amministrazzjoni pubblika effiċjenti permezz ta' azzjonijiet li jsaħħu l-kapaċità istituzzjonali u l-effiċenzja tal-amministrazzjoni pubblika u tas-servizzi pubbliċi relatati mal-implimentazzjoni tal-Fond ta' Koeżjoni.

Artikolu 5

L-indikaturi

1.   L-indikaturi komuni tal-produzzjoni, kif stipulati fl-Anness I għal dan ir-Regolament, indikaturi ta' riżultati speċifiċi għal programm u, fejn relevanti, indikaturi tal-produzzjoni speċifiċi għal programm għandhom jintużaw f'konformità mal-Artikolu 27(4) u l-punt (b)(ii) u (iv) u l-punt (c)(ii) u (iv) tal-Artikolu 96(2) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

2.   Għall-indikaturi tal-produzzjonikomuni u speċifiċi għal programm, il-linji bażi għandhom jiġu stabbiliti fil-livell ta’ żero. Il-valuri ta' mira kwantifikati kumulattivi għal dawk l-indikaturi għandhom jiġu stabbiliti għall-2023.

3.   Għall-indikaturi tal-eżitu speċifiċi għal programm, li huma marbuta ma’ prijoritajiet ta’ investiment, il-linji bażi għandhom jużaw id-dejta l-iżjed reċenti disponibbli u l-miri għandhom jiġu stabbiliti għall-2023. Il-miri jistgħu jiġu espressi f’termini kwantitattivi jew kwalitattivi.

4.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 7 biex temenda l-lista ta' indikaturi tal-produzzjoni komuni stabbiliti fl-Anness I, sabiex tagħmel aġġustamenti, meta jkun ġustifikat biex tiżgura l-valutazzjoni effettiva tal-progress fl-implimentazzjoni tal-programm operazzjonali.

Artikolu 6

Dispożizzjonijiet tranżitorji

1.   Dan ir-Regolament ma għandux jaffettwa t-tkomplija jew il-modifika, inkluża l-kanċellazzjoni totali jew parzjali, ta' assistenza approvata mill-Kummissjoni abbażi tar-Regolament (KE) Nru 1084/2006, jew kwalunkwe leġislazzjoni oħra li tapplika għal dik l-assistenza fil-31 ta' Diċembru 2013. Dak ir-Regolament jew tali leġislazzjoni applikabbli oħra għandhom konsegwentement ikomplu japplikaw wara l-31 ta' Diċembru 2013 għal dik l-assistenza jew l-operazzjonijiet ikkonċernati sakemm jagħlqu. Għall-finijiet ta' dan il-paragrafu, assistenza għandha tkopri programmi operazzjonali u proġetti maġġuri.

2.   L-applikazzjonijiet biex wieħed jirċievi assistenza magħmulin jew approvati taħt ir-Regolament (KE) Nru 1084/2006 għandhom jibqgħu validi.

Artikolu 7

Eżerċizzju tad-delega

1.   Is-setgħa ta’ adozzjoni ta’ atti ddelegati hija mogħtija lill-Kummissjoni soġġett għall-kundizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa ta' adozzjoni ta' atti delegati msemmija fl-Artikolu 5(4) hija mogħtija lill-Kummissjoni minn 21 ta' Diċembru 2013 sal-31 ta' Diċembru 2020.

3.   Id-delega ta' setgħa msemmija fl-Artikolu 5(4) tista' tiġi revokata fi kwalunkwe mument mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni ta’ revoka għandha ttemm id-delega ta’ setgħa speċifikata f’dik id-deċiżjoni. Din għandha ssir effettiva fil-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f’data aktar tard speċifikata fih. Ma għandhiex taffettwa l-validità ta’ kull att iddelegat li jkun diġà fis-seħħ.

4.   Hekk kif tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att delegat adottat skont l-Artikolu 5(4) għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tiġix espressa oġġezzjoni mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill fi żmien perjodu ta' xahrejn min-notifika ta' dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel ma jiskadi dak il-perjodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn infurmaw lill-Kummissjoni li mhumiex sejrin joġġezzjonaw. Dak il-perjodu għandu jiġi estiż b’xahrejn bl-inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 8

Revoka

Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 6 ta' dan ir-Regolament, ir-Regolament (KE) Nru 1084/2006 huwa b'dan imħassar b'effett mill-1 ta' Jannar 2014.

Ir-referenzi għar-Regolament irrevokat għandhom jitqiesu bħala referenzi għal dan ir-Regolament u għandhom jinqraw skont it-tabella ta' korrelazzjoni kif stabbilta fl-Anness II.

Artikolu 9

Reviżjoni

Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill għandhom jirrivedu dan ir-Regolament sal-31 ta' Diċembru 2020, skont l-Artikolu 177 TFUE.

Artikolu 10

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ l-għada tal-jum tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, is-17 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

R. ŠADŽIUS


(1)  ĠU C 191, 29.6.2012, p. 38.

(2)  ĠU C 225, 27.7.2012, p. 143.

(3)  Ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta’ 17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta’ Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew u li jistabbilixxi dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta’ Koeżjoni u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u li jirrevoka r-Regolament tal-Kunsll (KE) Nru 1083/2006 (Ara paġna 320 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(4)  Ir-Regolament (UE) Nru 1315/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta’ 11 ta’ Diċembru 2013 Deċiżjoni dwar linji gwida tal-Unjoni għall-iżvilupp tan-netwerk tat-trasport trans-Ewropew u li jirrevoka d-Deċiżjoni Nru 661/2010/UE (ĠU L 348, 20.12.2013, p. 1).

(5)  Direttiva 2003/87/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta' Ottubru 2003 li tistabbilixxi skema għall-iskambju ta' kwoti ta' emissjonijiet ta' gassijiet serra ġewwa l-Komunità u li temenda d-Direttiva 96/61/KE (ĠU L 275, 25.10.2003, p. 32).

(6)  Ir-Regolament (UE) Nru 1316/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, li jemenda r-Regolament (UE) Nru 913/2010 u li jħassar ir-Regolamenti (KE) Nru 680/2007 u (KE) Nru 67/2010 (ĠU L 348, 20.12.2013, p. 129).

(7)  Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1084/2006 tal-11 ta' Lulju 2006 li jistabbilixxi Fond ta' Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1164/94 (ĠU L 210, 31.7.2006, p. 79).


ANNESS I

INDIKATURI KOMUNI TAL-PRODUZZJONI GĦALL-FOND TA' KOEŻJONI

 

UNITÀ

DENOMINAZZJONI

Ambjent

Skart solidu

tunnellati/sena

Il-kapaċità addizzjonali għar-riċiklaġġ tal-iskart

Provvista tal-ilma

persuni

Il-popolazzjoni addizzjonali servuta bi provvista ta' ilma aħjar

Trattament tad-dranaġġ

popolazzjoni ekwivalenti

Il-popolazzjoni addizzjonali servuta bi trattament ta' dranaġġ aħjar

Il-prevenzjoni u l-ġestjoni tar-riskju

persuni

Il-popolazzjoni li tibbenefika mill-miżuri li jipproteġu kontra l-għargħar

persuni

Il-popolazzjoni li tibbenefika minn miżuri ta' protezzjoni kontra n-nirien fil-foresti

Riabilitazzjoni tal-art

ettari

L-erja totali ta' wiċċ l-art riabilitata

Natura u bijodiversità

ettari

L-erja ta’ wiċċ l-art ta’ ħabitats appoġġati biex jinkiseb status aħjar ta’ konservazzjoni

Enerġija u tibdil fil-klima

Enerġiji rinnovabbli

MW

Il-kapaċità addizzjonali tal-produzzjoni tal-enerġija rinnovabbli

Effiċjenza enerġetika

unitajiet domestiċi

In-numru ta’ unitajiet domestiċi bi klassifikazzjoni mtejba tal-konsum tal-enerġija

kWh/sena

It-tnaqqis fil-konsum annwali tal-enerġija primarja fil-bini pubbliku

utenti

In-numru addizzjonali ta' utenti tal-enerġija konnessi ma’ netwerks intelliġenti (smart grids)

Tnaqqis fil-GHG

tunnellati ta' CO2eq

It-tnaqqis stmat annwali ta' GHG

Trasport

Ferrovija

kilometri

It-tul totali tal-linji ferrovjarji ġodda

 

kilometri

It-tul totali tal-linii ferrovjarji mibnija mill-ġdid jew mtejba

Toroq

kilometri

It-tul totali ta' toroq mibnija ġodda

kilometri

It-tul totali ta' toroq mibnija mill-ġdid jew mtejba

Trasport urban

kilometri

It-tul totali ta’ linji ġodda jew imtejba tat-tramm jew tal-metro

Passaġġi tal-ilma intern

kilometri

It-tul totali ta' passaġġi tal-ilma intern ġodda jew imtejba


ANNESS II

TABELLA TA' KORRELAZZJONI

Regolament (KE) Nru 1084/2006

Dan ir-Regolament

Artikolu 1

Artikolu 1

Artikolu 2

Artikolu 2

Artikolu 3

Artikolu 4

Artikolu 3

Artikolu 4

Artikolu 5

Artikolu 5

Artikolu 6

Artikolu 5a

Artikolu 7

Artikolu 6

Artikolu 8

Artikolu 7

Artikolu 9

Artikolu 8

Artikolu 10


Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar il-FEŻR, l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea (KTE) u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni

Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/289


REGOLAMENT (UE) Nru 1301/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tas-17 ta’ Diċembru 2013

dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u dwar dispożizzjonijiet speċifiċi li jikkonċernaw l-Investiment li għandu fil-mira t-tkabbir ekonomiku u l-impjiegi, u li jirrevoka r-Regolament (KE) Nru 1080/2006

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikoli 178 u 349 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara t-trażmissjoni tal-abbozz tal-att leġiżlattiv lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (2),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja,

Billi:

(1)

L-Artikolu 176 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) jipprevedi li l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR) huwa maħsub sabiex jgħin fil-korrezzjoni tal-iżbilanċi reġjonali ewlenin li hemm fl-Unjoni. Taħt dak l-Artikolu u t-tieni u t-tielet paragrafi tal-Artikolu 174 TFUE, il-FEŻR għandu jikkontribwixxi għat-tnaqqis tad-disparitajiet bejn il-livelli ta’ żvilupp tar-reġjuni varji u għat-tnaqqis fir-ritard tal-iżvilupp tar-reġjuni l-anqas favoriti, li fosthom għandha tingħata attenzjoni partikolari lir-reġjuni li jsofru minn żvantaġġi naturali jew demografiċi gravi u permanenti bħar-reġjuni tat-tramuntana mbiegħda b’densità ta’ popolazzjoni baxxa ħafna, u gżejjer, reġjuni transkonfinali u reġjuni muntanjużi.

(2)

Ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) jistipula d-dispożizzjonijiet komuni mal-FEŻR, il-Fond Soċjali Ewropew (FSE), il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Ewropew Marittimu u għas-Sajd

(3)

Għandhom jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet speċifiċi dwar it-tip ta' attivitajiet li jistgħu jiġu appoġġati mill-FEŻR sabiex isir kontribut għall-prijoritajiet ta' investiment fi ħdan l-objettivi tematiċi stabbiliti fir-Regolament(UE) Nru 1303/2013. Fl-istess waqt, attivitajiet barra l-ambitu tal-FEŻR għandhom jiġu definiti u ċċarati, inklużi investiment sabiex jintlaħaq it-tnaqqis ta’ emissjonijiet ta’ gass b’effett ta’ serra mill-attivitajiet elenkati fl-Anness I tad-Direttiva 2003/87/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4). Sabiex jiġi evitat finanzjament eċċessiv, tali investiment ma għandux ikun eliġibbli għal appoġġ mill-FEŻR minħabba li diġà jibbenefika finanzjarjament mill-applikazzjoni tad-Direttiva 2003/87/KE. Dik l-esklużjoni m'għandhiex toħnoq il-possibbilità li jintuża l-FEŻR biex jiġu appoġġati l-attivitajiet li mhumiex elenkati fl-Anness I għad-Direttiva 2003/87/KE anke jekk dawk l-attivitajiet huma implimentati mill-istess operaturi ekonomiċi, u li jinkludu attivitajiet bħal investimenti fl-effiċjenza fl-użu tal-enerġija fin-netwerks distrettwali għat-tisħin, is-sistemi intelliġenti ta’ distribuzzjoni, ta’ ħżin u ta’ trażmissjoni tal-enerġija, u miżuri mmirati li jnaqqsu t-tniġġis fl-arja., anke jekk wieħed mill-effetti indiretti ta' dawn l-attivitajiet hu li jitnaqqsu l-emissjonijiet ta’ gassijiet b’effett ta’ serra, jew jekk huma elenkati fil-pjan nazzjonali msemmi fid-Direttiva 2003/87/KE.

(4)

Huwa meħtieġ li jiġi speċifikat liema attivitajiet addizzjonali jistgħu jiġu appoġġati mill-FEŻR taħt l-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea.

(5)

Il-FEŻR għandu jikkontribwixxi għall-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv biex b'hekk tiġi żgurata konċentrazzjoni akbar tal-għajnuna tal-FEŻR fuq il-prijoritajiet tal-Unjoni. Skont il-kategorija ta' reġjuni megħjuna, l-appoġġ mill-FEŻR taħt l-għan tal-investiment għat-tkabbir u l-impjiegi għandu jikkonċentra fuq ir-riċerka u l-innovazzjoni, it-teknoloġiji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni (ICT), l-impriżi ta’ daqs żgħir u medju (SMEs) u l-promozzjoni ta’ ekonomija b’livell baxx ta' ta' karbonju. Dik il-konċentrazzjoni tematika għandha tintlaħaq fuq livell nazzjonali filwaqt li tippermetti flessibbiltà fil-livell tal-programmi operazzjonali u bejn kategoriji differenti ta’ reġjuni. Il-konċentrazzjoni tematika għandha tiġi aġġustata, fejn ikun xieraq, biex tqis ir-riżorsi tal-Fond ta’ Koeżjoni allokati għall-appoġġ tal-prijoritajiet ta’ investiment relatati mat-tendenza lejn ekonomija b’livell baxx ta' karbonju u msemmija fir-Regolament (UE) Nru 1300/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5). Il-grad ta’ konċentrazzjoni tematika għandu jqis il-livell ta’ żvilupp tar-reġjun, il-kontribuzzjoni tar-riżorsi tal-Fond ta’ Koeżjoni, fejn applikabbli, kif ukoll il-bżonnijiet speċifiċi tar-reġjuni li l-PDG per capita użat bħala kriterju ta' eliġibbiltà tagħhom għall-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013 kien ta’ anqas minn 75 % tal-PDG medju tal-UE-25 fil-perjodu ta’ referenza, tar-reġjuni kklassifikati bl-istatus ta’ eliminazzjoni gradwali fil-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013 u ċerti reġjuni NUTS livell 2 li jikkonsistu biss minn Stati Membri gżejjer jew minn gżejjer oħra.

(6)

Għandu jkun possibbli li jkun hemm appoġġ mill-FEŻR taħt il-prijorità ta’ investiment ‘żvilupp lokali mmexxi mill-komunità’ biex jikkontribwixxi għall-objettivi tematiċi kollha msemmija f’dan ir-Regolament.

(7)

Sabiex jiġu indirizzati l-ħtiġijiet speċifiċi tal-FEŻR, u f'konformità mal-Istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv hu neċessarju li jiġu stipulati li fl-ambitu ta' kull objettiv tematiku kif stabbilit fir-Regolament (UE) Nru 1303/2013, l-azzjonijiet speċifiċi għall-FEŻR bħala 'prijoritajiet ta' investiment'. Dawk il-prijoritajiet ta' investiment għandhom jistabbilixxu objettivi dettaljati, li ma jeskludux lil xulxin b'mod reċiproku, li għandu jikkontribbwixxi għalihom il-FEŻR. Tali prijoritajiet ta’ investiment għandhom jiffurmaw il-bażi għad-definizzjoni ta’ objettivi speċifiċi fil-programmi li jqisu l-ħtiġijiet u l-karatteristiċi tal-qasam tal-programm.

(8)

Huwa neċessarju li jiġu promossi l-innovazzjoni u l-iżvilupp tal-SMEs f'oqsma emerġenti marbuta ma’ sfidi Ewropej u reġjonali bħall-industriji kreattivi u kulturali u s-servizzi innovattivi li jirriflettu domandi soċjetali ġodda jew ma' prodotti u servizzi marbuta ma’ popolazzjoni li qiegħda tixjieħ, il-kura u s-saħħa, l-ekoinnovazzjoni, ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju u l-effiċjenza tar-riżorsi.

(9)

Skont ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013, sabiex isir l-aħjar użu mill-valur miżjud minn investimenti ffinanzjati kompletament jew parzjalment mill-baġit tal-Unjoni fil-qasam tar-riċerka u l-innovazzjoni, ser jiġu mfittxija sinerġiji b’mod partikolari bejn il-funzjonament tal-FEŻR u ta’ Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni filwaqt li jiġu rispettati l-objettivi distinti tagħhom.

(10)

Huwa importanti li jiġi żgurat li, fil-promozzjoni ta’ investimenti fil-ġestjoni tar-riskji, għandhom jiġu kkunsidrati riskji speċifiċi fil-livell reġjonali, transkonfinali u transnazzjonali.

(11)

Sabiex jimmassimizzaw il-kontribut tagħhom għall-objettiv li jiġi appoġġat tkabbir favur l-impjiegi, l-attivitajiet li jappoġġaw turiżmu sostenibbli, il-kultura u l-wirt naturali għandhom ikunu parti minn strateġija territorjali għal żoni speċifiċi, inkluża l-konverżjoni ta’ reġjuni industrijali li jkunu sejrin lura. L-appoġġ għal attivitajiet bħal dawn għandu jikkontribwixxi wkoll għall-objettivi tat-tisħiħ tal-innovazzjoni u l-użu tal-ICT, SMEs, l-ambjent u l-effiċjenza fl-użu tar-riżorsi jew il- promozzjoni tal-inklużjoni soċjali.

(12)

Sabiex tiġi promossa l-mobilità reġjonali jew lokali sostenibbli jew sabiex jitnaqqas it-tniġġis tal-arja u tal-istorbju, huwa meħtieġ li jiġu promossi mezzi ta' trasport li jkunu jirrispettaw is-saħħa, sostenibbli u sikuri. L-investimenti fl-infrastruttura tal-ajruporti appoġġati mill-FEŻR għandhom jippromwovu t-trasport bl-ajru ambjentalment sostenibbli, meta, inter alia, tkun qed tittejjeb il-mobilità reġjonali permezz tal-konnessjoni ta’ nodi sekondarji u terzjarji mal-infrastruttura tan-netwerk tat-trasport trans-Ewropew (TEN-T), inkluż permezz ta’ nodi multimodali.

(13)

Sabiex jiġi promoss l-ilħuq tal-miri tal-enerġija u l-klima stabbiliti mill-Unjoni bħala parti mill-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, il-FEŻR għandu jappoġġa investiment għall-promozzjoni tal-effiċjenza fl-użu tal-enerġija u s-sigurtà tal-provvista fl-Istati Membri permezz ta’, inter alia, l-iżvilupp ta’ sistemi intelliġenti tad-distribuzzjoni, tal-ħżin u tat-trażmissjoni tal-enerġija, inkluż permezz tal-integrazzjoni ta’ ġenerazzjoni distribwita minn riżorsi rinnovabbli. Sabiex jissodisfaw ir-rekwiżiti tas-sigurtà tal-provvista tagħhom b'tali mod li jkun konsistenti mal-miri tagħhom taħt l-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, l-Istati Membri għandhom ikunu kapaċi jinvestu f’infrastruttura tal-enerġija li tkun konsistenti mat-taħlita enerġetika li jkunu għażlu.

(14)

L-SMEs li jistgħu jinkludu intrapriżi tal-ekonomija soċjali, għandu jiġi mifhum, skont id-definizzjoni stipulata fir-Regolament (EU) No 1303/2013, jiġifieri li jkopru intrapriżi ta’ daqs mikro, żgħir jew medju fis-sens tar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE (6).

(15)

Sabiex tiġi promossa l-inklużjoni soċjali u jiġi miġġieled il-faqar, b’mod partikolari fost il-komunitajiet emarġinati, huwa meħtieġ li jittejjeb l-aċċess għas-servizzi soċjali, kulturali u rikreattivi, permezz tal-provvediment ta’ infrastruttura fuq skala żgħira, billi jiġu kkunsidrati l-ħtiġijiet speċifiċi tal-persuni b’diżabilitajiet u l-anzjani.

(16)

Is-servizzi bbażati fil-komunità għandhom ikopru l-forom kollha ta’ servizzi komunitarji interni, ibbażati fuq il-familja, servizzi residenzjali u servizzi komunitarji oħra li jappoġġaw id-dritt li l-persuni kollha jgħixu fil-komunità, b’għażliet indaqs u li l-għan tagħhom huwa l-prevenzjoni tal-iżolament jew is-segregazzjoni mill-komunità.

(17)

Biex tiżdied il-flessibilità u jitnaqqas il-piż amministrattiv permezz ta' implimentazzjoni konġunta, l-FEŻR u l-prijoritajiet ta’ investiment tal-Fond ta’ Koeżjoni taħt l-objettivi tematiċi korrispondenti għandhom ikunu allinjati.

(18)

Għandu jiġi stabbilit sett komuni ta’ indikaturi tal-produzzjoni sabiex jitkejjel il-progress aggregat fil-livell tal-Unjoni tal-implimentazzjoni tal-programmi fl-Anness ta’ dan ir-Regolament. Dawk l-indikaturi għandhom jikkorrispondu għall-prijorità ta’ investiment u t-tip ta’ azzjoni appoġġati skont dan ir-Regolament u d-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. L-indikaturi komuni tal-produzzjoni għandhom ikunu kkumplementati b’indikaturi tar-riżultat speċifiċi għall-programmi u, fejn rilevanti, b' indikaturi tal-produzzjoni speċifiċi għall-programmi.

(19)

Fi ħdan il-qafas tal-iżvilupp urban sostenibbli, huwa kkunsidrat neċessarju li jiġu megħjuna azzjonijiet integrati sabiex jingħelbu l-isfidi ekonomiċi, ambjentali, klimatiċi, demografiċi u soċjali li jaffettwaw iż-żoni urbani, inklużi ż-żoni urbani funzjonali, filwaqt li titqies il-ħtieġa li jiġu promossi rabtiet bejn iż-żoni urbani u dawk rurali. Il-prinċipji għall-għażla ta' żoni urbani li għalihom għandhom jiġu implimentati azzjonijiet integrati għal żvilupp urban sostenibbli, u l-ammonti indikattivi għal dawk l-azzjonijiet, għandhom ikunu stabbiliti fil-Ftehim ta’ Sħubija b’minimu ta’ 5 % tar-riżorsi tal-FEŻR allokati fil-livell nazzjonali għal dak il-għan. L-ambitu ta’ kwalunkwe delegazzjoni tal-kompiti lill-awtoritajiet urbani għandu jiġi deċiż mill-awtorità maniġerjali f’konsultazzjoni mal-awtorità urbana.

(20)

Sabiex jiġu identifikati jew ivvalutati soluzzjonijiet ġodda li jindirizaw kwistjonijiet li huma relatati mal-iżvilupp urban sostenibbli u li huma ta’ rilevanza fuq livell ta' Unjoni, il-FEŻR għandu jappoġġa azzjonijiet innovattivi fil-qasam tal-iżvilupp sostenibbli urban.

(21)

Sabiex jissaħħu l-bini tal-kapaċitajiet, in-netwerking u l-iskambju ta’ esperjenzi bejn il-programmi u l-korpi responsabbli għall-implimentazzjoni ta’ strateġiji ta’ żvilupp urban sostenibbli u azzjonijiet innovattivi fil-qasam tal-iżvilupp urban sostenibbli u biex jiġu komplementati l-programmi u l-korpi eżistenti, huwa meħtieġ li jiġi stabbilit netwerk ta’ żvilupp urban fil-livell tal-Unjoni.

(22)

Il-FEŻR għandu jindirizza l-problemi ta' aċċessibbiltà għas-swieq il-kbar u d-distanza kbira minnhom, li dawk iż-żoni b'densità ta' popolazzjoni estremament baxxa qegħdin jiffaċċaw, kif imsemmi fil-Protokoll Nru 6 dwar dispożizzjonjiet speċjali għall-Objettiv 6 fil-qafas tal-Fondi Strutturali fil-Finlandja u fl-Isvezja għall-Att tal-Adeżjoni tal-1994. Il-FEŻR għandu jindirizza wkoll id-diffikultajiet speċifiċi li jiffaċċaw ċerti gżejjer, reġjuni mal-fruntieri, reġjuni muntanjużi, u żoni b'popolazzjoni baxxa, li s-sitwazzjoni ġeografika tagħhom tnaqqas il-pass tal-iżvilupp tagħhom, bil-għan li jiġi appoġġat l-iżvilupp sostenibbli tagħhom.

(23)

Għandha tingħata attenzjoni speċifika lir-reġjuni l-aktar imbiegħda, jiġifieri permezz tal-adozzjoni ta’ miżuri taħt l-Artikolu 349 TFUE bl-estensjoni, fuq bażi eċċezzjonali, tal-ambitu tal-għajnuna mill-FEŻR għall-finanzjament tal-għajnuna operattiva marbuta mal-kumpens ta' spejjeż addizzjonali li jirriżultaw mis-sitwazzjoni ekonomika u soċjali speċifika ta' dawk ir-reġjuni, milquta minn żvantaġġi li jirriżultaw minn fatturi li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 349 TFUE, fosthom in-natura remota, insulari, ċkejkna, topografika u klimatika diffiċli, id-dipendenza ekonomika fuq ftit prodotti, fatturi li l-permanenza u l-kombinazzjoni tagħhom jostakolaw severament l-iżvilupp ta' tali reġjuni. L-għajnuna operattiva mogħtija mill-Istati Membri f’dak il-kuntest hija eżentata mill-obbligu ta’ notifika stabbilit fl-Artikolu 108(3) TFUE, jekk, fiż-żmien li tingħata, tissodisfa l-kundizzjonijiet stabbiliti minn Regolament li jiddikjara ċerti kategoriji ta’ għajnuna bħala kompatibbli mas-suq intern bl-applikazzjoni tal-Artikoli 107 u 108 TFUE, u adottat skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 994/98 (7).

(24)

F'konformità mal-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tas-7 u t-8 ta’ Frar 2013, u filwaqt li ġew ikkunsidrati l-objettivi speċjali stipulati fit-TFUE li jikkonċernaw ir-reġjuni l-aktar imbiegħda msemmija fl-Artikolu 349 TFUE, l-istatus tal-Majott ġie mibdul b'riżultat tad-Deċiżjoni tal-Kunsill Ewropew 2012/419/UE (8) sabiex isir reġjun ġdid l-aktar imbiegħed mill-1 ta’ Jannar 2014. Sabiex jiġi ffaċilitat u promoss l-iżvilupp infrastrutturali ffukat u rapidu tal-Majott, għandu jkun possibbli fuq bażi eċċezzjonali li tal-inqas 50 % tal-parti tal-FEŻR allokata għall-pakkett tal-Majott jiġu allokati lil ħamsa mill-objettivi tematiċi stabbiliti fir-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

(25)

Sabiex dan ir-Regolament jiġi ssupplimentat b'ċerti elementi mhux essenzjali, is-setgħa sabiex jiġu adottati atti skont l-Artikolu 290 TFUE għandha tiġi delegata lill-Kummissjoni skont ir-regoli dettaljati għall-kriterji tal-għażla u l-ġestjoni ta’ azzjonijiet innovattivi. Tali setgħa għandha tiġi wkoll delegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-emendi għall-Anness I għal dan ir-Regolament fejn ikun ġustifikat, biex tiġi żgurata l-valutazzjoni effettiva tal-progress fl-implimentazzjoni tal-programmi operazzjonali. Huwa ta' importanza partikolari li l-Kummissjoni tagħmel il-konsultazzjonijiet xierqa waqt ix-xogħol preparatorju tagħha, inkluż fil-livell espert. Il-Kummissjoni, meta tħejji u tfassal atti ddelegati, għandha tiżgura trażmissjoni simultanja, f'waqtha u xierqa tad-dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(26)

Peress li l-objettiv ta' dan ir-Regolament, jiġifieri li tissaħħaħ il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali billi jiġu rimedjati l-iżbilanċi reġjonali prinċipali fl-Unjoni, ma jistax jinkiseb suffiċjentement mill-Istati Membri, imma pjuttost jista', minħabba l-livell ta' disparitajiet bejn il-livelli ta' żvilupp tad-diversi reġjuni u r-ritard tar-reġjuni l-inqas favoriti u l-limitazzjoni fuq ir-riżorsi finanzjarji tal-Istati Membri u r-reġjuni', jinkiseb aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f'konformità mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. Skont il-prinċipju ta' proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa neċessarju biex jinkiseb dak l-objettiv.

(27)

Dan ir-Regolament jissostitwixxi r-Regolament (KE) Nru 1080/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9). Fl-interessi taċ-ċarezza, ir-Regolament (KE) Nru 1080/2006 għandu għalhekk jitħassar. Madankollu, dan ir-Regolament ma għandux jaffettwa t-tkomplija jew il-modifika tal-assistenza approvata mill-Kummissjoni abbażi tar-Regolament (KE) Nru 1080/2006 jew kwalunkwe leġiżlazzjoni oħra li tapplika għal dik l-assistenza fil-31 ta' Diċembru 2013. Dak ir-Regolament jew tali leġiżlazzjoni applikabbli oħra għandhom konsegwentement ikomplu japplikaw wara l-31 ta' Diċembru 2013 għal dik l-assistenza jew l-operazzjonijiet ikkonċernati sakemm jagħlqu. L-applikazzjonijiet għal assistenza magħmulin jew approvati skont ir-Regolament (KE) Nru 1080/2006 għandhom għalhekk jibqgħu validi.

(28)

Sabiex jista' jkun hemm applikazzjoni fil-pront tal-miżuri previsti f'dan ir-Regolament, dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum ta' wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

KAPITOLU I

Dispożizzjonijiet komuni

Artikolu 1

Suġġett

Dan ir-Regolament jistabbilixxi l-ħidmiet tal-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR), l-ambitu li fih se jgħin rigward l-Investiment li għandu fil-mira t-tkabbir u l-impjiegi u l-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea, u dispożizzjonijiet speċifiċi dwar l-għajnuna mill-FEŻR li għandu fil-mira l-Investiment għat-Tkabbir Ekonomiku u l-Impjiegi.

Artikolu 2

Kompiti tal-FEŻR

Il-FEŻR għandu jikkontribwixxi billi jiffinanzja l-għajnuna bl-iskop li ssaħħaħ il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, billi twitti l-iżbilanċi reġjonali prinċipali fl-Unjoni permezz tal- iżvilupp sostenibbli u l-aġġustament strutturali tal-ekonomiji reġjonali, inkluż ir-rikonverżjoni tar-reġjuni industrijali li jkunu sejrin lurau reġjuni li l-iżvilupp tagħhom għadu lura.

Artikolu 3

L-ambitu tal-appoġġ mill-FEŻR

1.   Il-FEŻR għandu jgħin l-attivitajiet li ġejjin sabiex jikkontribwixxi għall-prijoritajiet ta’ investiment stabbiliti fl-Artikolu 5:

(a)

investiment produttiv li jikkontribwixxi għall-ħolqien u s-salvagwardja ta' impjiegi sostenibbli, permezz ta' għajnuna diretta għall-investiment fl-SMEs;

(b)

investiment produttiv, irrispettivament mid-daqs tal-impriża konċernata, li jikkontribwixxi għall-prijoritajiet ta’ investiment stabbiliti fil-punti (1) u (4) tal-Artikoli 5, u, fejn dak l-investiment jinvolvi kooperazzjoni bejn impriżi kbar u SMEs, fil-punt (2) tal-Artikolu 5;

(c)

investiment fl-infrastruttura li jipprovdi servizzi bażiċi liċ-ċittadini fl-oqsma tal-enerġija, l-ambjent, it-trasport u l-ICT;

(d)

investimenti fl-infrastruttura soċjali, tas-saħħa, tar-riċerka, tal-innovazzjoni, tan-negozju u tal-edukazzjoni;

(e)

investiment fl-iżvilupp ta' potenzjal endoġenu permezz tal-investiment fiss f'tagħmir u infrastruttura fuq skala żgħira; inklużi infrastruttura kulturali u tat-turiżmu sostenibbli fuq skala żgħira, servizzi lill-impriżi, appoġġ lill-korpi tar-riċerka u l-innovazzjoni u investiment fit-teknoloġija u r-riċerka applikata fl-impriżi;

(f)

netwerking, kooperazzjoni u qsim ta’ esperjenzi bejn awtoritajiet kompetenti reġjonali, lokali, urbani u awtoritajiet pubbliċi oħra, sħab ekonomiċi u soċjali, u korpi rilevanti li jirrappreżentaw is-soċjetà ċivili msemmija fl-Artikolu 5(1) tar-Regolament (UE) Nru. 1303/2013, studji, azzjonijiet preparatorji u l-bini ta’ kapaċitajiet.

2.   Taħt il-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea, il-FEŻR jista’ jappoġġa wkoll il-kondiviżjoni tal-faċilitajiet u r-riżorsi umani u kull tip ta’ infrastruttura b’mod transkonfinali fir-reġjuni kollha.

3.   Il-FEŻR m'għandux jgħin:

(a)

id-diżattivazzjoni jew il-kostruzzjoni tal-impjanti tal-enerġija nukleari;

(b)

investiment biex ikun hemm tnaqqis ta’ emissjonijiet ta’ gass b’effett ta’ serra minn attivitajiet elenkati fl-Anness I għad-Direttiva 2003/87/KE;

(c)

il-manifattura, l-ipproċessar u l-kummerċjalizzazzjoni ta' tabakk u prodotti tat-tabakk;

(d)

impriżi f'diffikultà kif definiti taħt ir-regoli tal-Unjoni Ewropea dwar l-għajnuna mill-Istat;

(e)

investiment fl-infrastruttura tal-ajruporti sakemm ma jkunx relatat mal-ħarsien ambjentali jew akkumpanjat minn investiment meħtieġ sabiex jittaffa jew jitnaqqas l-impatt ambjentali negattiv tagħha.

Artikolu 4

Konċentrazzjoni tematika

1.   L-objettivi tematiċi stabbiliti fl-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, u l-prijoritajiet korrispondenti għall-investiment stipulati fl-Artikolu 5 ta’ dan ir-Regolament, li għalihom il-FEŻR jista’ jikkontribwixxi taħt il-mira ta' Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi, għandhom ikunu miġbura hekk:

(a)

f’reġjuni aktar żviluppati:

(i)

mill-inqas 80 % mit-total tar-riżorsi tal-FEŻR fuq livell nazzjonali għandhom jiġu allokati għal tnejn mill-objettivi tematiċi jew iżjed stabbiliti fil-punti 1, 2, 3 u 4 tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013; u

(ii)

mill-inqas 20 % mit-total tar-riżorsi tal-FEŻR fuq livell nazzjonali għandhom jiġu allokati għall-objettiv tematiku stabbilit fil-punt 4 tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

(b)

f’reġjuni ta’ tranżizzjoni:

(i)

mill-inqas 60 % mit-total tar-riżorsi tal-FEŻR fuq livell nazzjonali għandhom jiġu allokati għal tnejn mill-objettivi tematiċi jew iżjed stabbiliti fil-punti 1, 2, 3 u 4 tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013; u

(ii)

mill-inqas 15 % mit-total tar-riżorsi tal-FEŻR fuq livell nazzjonali għandhom jiġu allokati għall-objettiv tematiku stabbilit fil-punt 4 tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

(c)

f'reġjuni anqas żviluppati:

(i)

mill-inqas 50 % mit-total tar-riżorsi tal-FEŻR fuq livell nazzjonali għandhom jiġu allokati għal tnejn mill-objettivi tematiċi jew iżjed stabbiliti fil-punti 1, 2, 3 u 4 tal- ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013; u

(ii)

mill-inqas 12 % mit-total tar-riżorsi tal-FEŻR fuq livell nazzjonali għandhom jiġu allokati għall-objettiv tematiku stabbilit fil-punt 4 tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Għall-finijiet ta' dan l-Artikolu, reġjuni li l-PDG per capita tagħhom użat bħala kriterju ta' eliġibbiltà għall-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013 kien ta’ anqas minn 75 % tal-PDG medju tal-UE-25 fil-perjodu ta’ referenza, u reġjuni kklassifikati bl-istatus ta’ eliminazzjoni gradwali fil-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013, imma li huma eliġibbli taħt il-kategorija ta’ reġjuni aktar żviluppati msemmija fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 90(2) (c) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 fil-perjodu ta' programmazzjoni 2014-2020, għandhom jitqiesu bħala reġjuni ta’ tranżizzjoni.

Għall-finijiet ta' dan l-Artikolu, ir-reġjuni kollha ta' NUTS livell 2 li jikkonsistu biss minn Stati Membri gżejjer jew minn gżejjer li jiffurmaw parti minn Stati Membri li jirċievu appoġġ mill-Fond ta’ Koeżjoni u mir-reġjuni kollha l-aktar imbiegħda, għandhom jiġu kkunsidrati bħala reġjuni anqas żviluppati.

2.   B’deroga mill-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, is-sehem minimu tal-FEŻR allokat għal kategorija ta’ reġjun jista’ jkun anqas minn dak spjegat f'dak il-paragrafu, dment li tali tnaqqis jiġi kkumpensat b’żieda fis-sehem allokat għal kategoriji ta’ reġjuni oħrajn. Is-somma li tirriżulta fil-livell nazzjonali tal-ammonti għall-kategoriji kollha tar-reġjuni rispettivament għall-objettivi tematiċi stipulati fil-punti 1, 2, 3 u 4 tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1300/2013 u dawk stipulati fil-punt 4 tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 għaldaqstant ma għandhiex tkun anqas mis-somma fil-livell nazzjonali li tirriżulta mill-applikazzjoni tal-ishma minimi tal-FEŻR stipulati fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu.

3.   B’deroga mill-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, ir-riżorsi tal-Fond ta’ Koeżjoni allokati għall-appoġġ tal-prijoritajiet ta’ investiment spjegati fil-punt (a) tal-Artikolu 4tar-Regolament (UE) Nru 1300/2013 jistgħu jingħaddu favur l-ilħuq tal-ishma minimi spjegati fil-punti (a)(ii), (b)(ii) u (c)(ii) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu. F'każ bħal dan, is-sehem imsemmi fil-punt (c)(ii) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu għandu jiżdied għal 15 %. Fejn applikabbli, dawk ir-riżorsi għandhom jiġu allokati pro rata għall-kategoriji differenti ta’ reġjuni abbażi tal-ishma relattivi tagħhom tal-popolazzjoni totali tal-Istat Membru kkonċernat.

Artikolu 5

Prijoritajiet ta' investiment

Il-FEŻR għandu jappoġġa dawn il-prijoritajiet ta' investiment fi ħdan l-objettivi tematiċi stabbiliti fl-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 skont il-ħtiġijiet ta' żvilupp u l-potenzjali ta' tkabbir imsemmijin fil-punt (a)(i) tal-Artikolu 15(1) ta' dak ir-Regulament u stabbiliti fil-Ftehim ta’ Sħubija:

(1)

it-tisħiħ tar-riċerka, l-iżvilupp teknoloġiku u l-innovazzjoni billi:

(a)

tittejjeb l-infrastruttura tar-riċerka u l-innovazzjoni (R&I) u l-kapaċità li tiġi żviluppata eċċellenza fir-R&I, u l-promozzjoni ta’ ċentri ta’ kompetenza, b’mod partikolari dawk li huma ta’ interess Ewropew;

(b)

jiġi promoss investiment kummerċjali fir-R&I, u l-iżvilupp ta' konnessjonijiet u sinerġiji bejn l-impriżi, ċentri tar-riċerka u l-iżvilupp u s-settur tal-edukazzjoni ogħla, b'mod partikolari l-promozzjoni tal-investiment fl-iżvilupp tal-prodotti u s-servizzi, it-trasferiment tat-teknoloġija, l-innovazzjoni soċjali, l-ekoinnovazzjoni, l-applikazzjonijiet ta' servizzi pubbliċi, simulazzjoni tal-esiġenzi, netwerking, ċentri ta’ teknoloġija għolja, u l-innovazzjoni miftuħa permezz ta’ speċjalizzazzjonijiet intelliġenti, u b’appoġġ għar-riċerka teknoloġika u applikata, il-linji pilota, l-azzjonijiet li jivvalidaw prodott fi stadju bikri, il-kapaċitajiet ta’ manifattura avvanzata u l-ewwel produzzjoni, b’mod partikolari fit-teknoloġiji ewlenin li jiftħu l-possibilitajiet u t-tixrid ta’ teknoloġiji għal għanijiet ġenerali;

(2)

it-titjib tal-aċċess għal, u l-użu u l-kwalità tal-ICT billi:

(a)

tiġi estiża l-firxa tal-broadband u l-provvediment ta’ netwerks veloċi u l-appoġġ għall-adozzjoni ta' teknoloġiji u netwerks emerġenti għall-ekonomija diġitali;

(b)

jiġu żviluppati prodotti u servizzi tal-ICT, il-kummerċ elettroniku, u t-titjib fir-rikjesta tal-ICT;

(c)

tissaħħaħ l-applikazzjoni tal-ICT għal gvern elettroniku (e-government), tagħlim elettroniku (e-learning), inklużjoni elettronika (e-inclusion), kultura elettronika (e-culture) u struttura tas-saħħa elettronika (e-health);

(3)

it-titjib tal-kompetittività tal-SMEs billi:

(a)

tiġi promossa l-intraprenditorija, b’mod partikolari billi jiġi aġevolat l-isfruttar ekonomiku ta’ ideat ġodda u trawwim fil-ħolqien ta’ ditti ġodda, inkluż permezz ta’ inkubaturi tan-negozju;

(b)

l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta' mudelli ġodda ta' negozju għall-SMEs b'mod partikolari fir-rigward tal-internazzjonalizzazzjoni;

(c)

l-appoġġ għall-ħolqien u l-estensjoni ta’ kapaċitajiet avvanzati għall-iżvilupp ta’ prodotti u servizzi;

(d)

l-appoġġ tal-kapaċità tal-SMEs biex jikbru fis-swieq reġjonali, nazzjonali u internazzjonali, u biex jinvolvu ruħhom fil-proċessi tal- innovazzjoni;

(4)

l-appoġġ għall-bidla lejn ekonomija b'livell baxx ta' emissjonijiet ta' karbonju billi:

(a)

jiġu promossi l-produzzjoni u d-distribuzzjoni ta' enerġija li tiġi minn sorsi rinnovabbli;

(b)

jiġi promoss l-użu tal-effiċjenza enerġetika u l-enerġija rinnovabbli fl-impriżi;

(c)

tiġi sostnuta l-effiċjenza enerġetika, il-ġestjoni intelliġenti tal-enerġija u l-użu tal-enerġija rinnovabbli fl-infrastruttura pubblika, inkluż f'bini pubbliku u fis-settur tad-djar;

(d)

jiġu żviluppati u implimentati sistemi ta' distribuzzjoni intelliġenti li joperaw fuq livelli ta' vultaġġ baxxi u medji;

(e)

jiġu promossi strateġiji b'livell baxx ta' karbonju għat-tipi kollha ta' territorju, b'mod partikolari għaż-żoni urbani, inkluża l-promozzjoni tal-mobilità urbana multimodali sostenibbli u l-miżuri ta' adattament rilevanti għall-mitigazzjoni;

(f)

jiġu promossi r-riċerka u l-innovazzjoni fi, u adozzjoni ta’ teknoloġiji b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju;

(g)

jiġi promoss l-użu ta’ koġenerazzjoni b’effiċjenza għolja ta’ sħana u elettriku abbażi tad-domanda għal sħana siewja;

(5)

il-promozzjoni ta' adattament għat-tibdil fil-klima, il-prevenzjoni u l-ġestjoni tar-riskju billi:

(a)

jiġi appoġġat l-investiment għall-adattament għat-tibdil fil-klima, inklużi approċċi bbażati fuq ekosistemi;

(b)

jiġi promoss l-investiment li jindirizza r-riskji speċifiċi, jiżgura r-reżiljenza għal diżastri u jiżviluppa sistemi ta’ ġestjoni tad-diżastri;

(6)

il-preservazzjoni u l-protezzjoni tal-ambjent u l-promozzjoni tal-effiċjenza tar-riżorsi billi;

(a)

isir investiment fis-settur tal-iskart biex jintlaħqu l-ħtiġijiet tal-acquis ambjentali tal-Unjoni u jiġu indirizzati l-bżonnijiet identifikati mill-Istati Membri ta' investiment li jmur lil hinn minn dawk il-ħtiġijiet;

(b)

isir investiment fis-settur tal-ilma biex jintlaħqu l-ħtiġijiet tal-acquis ambjentali tal-Unjoni u jiġu indirizzati l-bżonnijiet identifikati mill-Istati Membri ta' investiment li jmur lil hinn minn dawk il-ħtiġijiet;

(c)

il-wirt naturali u kulturali jiġi konservat, protett, promoss u żviluppat;

(d)

jiġu protetti u rrestawrati l-bijodiversità, u l-ħamrija u jiġu promossi s-servizzi għall-ekosistema inkluża permezz ta' Natura 2000 u infrastrutturi ambjentali;

(e)

tittieħed azzjoni biex jitjieb l-ambjent urban, jingħataw il-ħajja l-ibliet, jiġu riġenerati u dekontaminati s-siti industrijali żdingati (brownfield sites) (inklużi żoni ta' konverżjoni), jitnaqqas it-tniġġis fl-arja u jiġu promossi miżuri għat-tnaqqis tal-istorbju;

(f)

jiġu promossi teknoloġiji innovattivi biex tittejjeb il-protezzjoni ambjentali u l-effiċjenza fir-riżorsi fis-settur tal-iskart, fis-settur tal-ilma u fir-rigward tal-ħamrija, jew biex jitnaqqas it-tniġġis tal-arja;

(g)

tkun appoġġata t-tranżizzjoni industrijali lejn ekonomija effiċjenti fl-użu tar-riżorsi, il-promozzjoni tat-tkabbir ekoloġiku, il-ġestjoni tal-ekoinnovazzjoni u tal-prestazzjoni ambjentali fis-setturi pubbliċi u privati;

(7)

il-promozzjoni tat-trasport sostenibbli u t-tneħħija ta' konġestjoni fl-infrastrutturi tan-netwerks prinċipali billi:

(a)

tkun appoġġata Żona Unika Ewropea tat-Trasport multimodali permezz ta' investiment fit-TEN-T.

(b)

tittejjeb il-mobbiltà reġjonali permezz ta’ konnessjonijiet ta' nodi sekondarji u terzjarji mal-infrastruttura TEN-T, inklużi nodi multimodali;

(c)

jiġu żviluppati u mtejba sistemi tat-trasport favur l-ambjent (inkluż b'livell ta' storbju baxx) u b'livell ta' karbonju baxx, inklużi passaġġi tal-ilma interni u trasport marittimu, portijiet, kollegamenti multimodali u infrastruttura tal-ajruporti, sabiex tiġi promossa l-mobilità reġjonali u lokali sostennibbli;

(d)

jiġu żviluppati u rriabilitati sistemi ferrovjarji komprensivi, ta' kwalità għolja u interoperabbli, u l-promozzjoni ta’ miżuri għat-tnaqqis tal-istorbju;

(e)

titjieb l-effiċjenza enerġetika u s-sigurtà tal-provvista permezz tal-iżvilupp ta’ sistemi intelliġenti tad-distribuzzjoni, tal-ħżin u tat-trażmissjoni tal-enerġija u permezz tal-integrazzjoni ta’ ġenerazzjoni distribwita minn sorsi rinnovabbli;

(8)

il-promozzjoni tal-impjiegi sostenibbli u ta’ kwalità u s-sostenn lill-mobilità tax-xogħol billi:

(a)

jiġi appoġġat l-iżvilupp ta’ inkubaturi tan-negozju u għajnuna b’investiment għal dawk li jaħdmu għal rashom, il-mikroimpriżi u l-ħolqien ta’ negozju;

(b)

jiġi appoġġat it-tkabbir favur l-impjiegi permezz tal-iżvilupp ta’ potenzjal endoġenu bħala parti minn strateġija territorjali għal żoni speċifiċi, inklużi l-konverżjoni ta’ reġjuni industrijali li jkunu sejrin lura u t-titjib tal-aċċessibbiltà għal riżorsi naturali u kulturali speċifiċi u l-iżvilupp tagħhom;

(c)

jiġu appoġġati inizjattivi ta’ żvilupp lokali u għajnuna għal strutturi li jipprovdu servizzi ta’ viċinat sabiex jinħolqu impjiegi, fejn tali azzjonijiet ikunu barra l-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament (UE) Nru 1304/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10);

(d)

investiment fl-infrastruttura għas-servizzi tal-impjieg;

(9)

il-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali, il-ġlieda kontra l-faqar u kwalunkwe diskriminazzjoni billi:

(a)

isir investiment fl-infrastruttura tas-saħħa u soċjali, li jikkontribwixxi għall-iżvilupp nazzjonali, reġjonali u lokali, għat-tnaqqis ta’ inugwaljanzi f'termini ta’ stat ta’ saħħa, tiġi promossa l-inklużjoni soċjali permezz tat-titjib tal-aċċess għal servizzi soċjali, kulturali u rikreattivi u t-tranżizzjoni minn servizzi istituzzjonali għal dawk li huma tal-komunità;

(b)

jingħata appoġġ għar-riġenerazzjoni fiżika, ekonomika u soċjali ta’ komunitajiet imċaħħda li jinsabu f'żoni urbani u rurali;

(c)

jingħata appoġġ lill-impriżi soċjali;

(d)

isir investiment fil-kuntest ta’ strateġiji ta’ żvilupp lokali mmexxija mill-komunità;

(10)

isir investiment fl-edukazzjoni, fit-taħriġ u t-taħriġ vokazzjonali għall-ħiliet u l-edukazzjoni tul il-ħajja bl-iżvilupp ta' infrastruttura għall-edukazzjoni u għat-taħriġ;

(11)

tittejjeb il-kapaċità istituzzjonali tal-awtoritajiet pubbliċi u l-partijiet interessati u amministrazzjoni pubblika effiċjenti, permezz ta' azzjonijiet li jsaħħu l-kapaċità istituzzjonali u l-effiċjenza tal-amministrazzjonijiet pubbliċi u tas-servizzi pubbliċi relatati mal-implimentazzjoni tal-FEŻR, u l-appoġġ tal-azzjonijiet taħt il-FSE biex tissaħħaħ il-kapaċità istituzzjonali, u l-effiċjenza tal-amministrazzjoni pubblika.

Artikolu 6

Indikaturi għal Investiment li għandu fil-mira t-tkabbir ekonomiku u l-impjiegi

1.   Indikaturi komuni tal-produzzjoni, kif stipulati fl-Anness I għal dan ir-Regolament, indikaturi ta' riżultati speċifiċi għal programm u, fejn rilevanti, indikaturi tal-produzzjoni speċifiċi għal programm għandhom jintużaw f'konformità mal-Artikolu 27(4) u l-punt (b)(ii) u (iv) u l-punt (c)(ii) u (iv) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

2.   Għall-indikaturi tal-produzzjoni komuni u speċifiċi għal programm, il-linji bażi għandhom jibdew minn żero. Valuri ta’ mira kwantifikati kumulattivi għal dawk l-indikaturi għandhom jiġu stabbiliti għall-2023.

3.   Għall-indikaturi tal-produzzjoni speċifiċi għal programm, li huma marbuta ma’ prijoritajiet ta’ investiment, il-linji bażi għandhom jużaw id-dejta l-iżjed reċenti disponibbli u l-miri għandhom jiġu stabbiliti għall-2023. Il-miri jistgħu jiġu espressi f’termini kwantitattivi jew kwalitattivi.

4.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 14 sabiex temenda l-lista ta’ indikaturi komuni tal-produzzjoni stipulati fl-Anness I, sabiex tagħmel aġġustamenti, fejn ġustifikat, biex tiżgura valutazzjoni effettiva tal-progress fl-implimentazzjoni tal-programmi operazzjonali.

KAPITOLU II

Dispożizzjonijiet speċifiċi dwar it-trattament ta’ karatterisitiċi territorjali partikolari

Artikolu 7

Żvilupp urban sostenibbli

1.   Il-FEŻR għandu jappoġġa fi ħdan il-programmi operazzjonali l-iżvilupp urban sostenibbli permezz ta' strateġiji li jistipulaw azzjonijiet integrati li jistabbilixxu l-isfidi ekonomiċi, ambjentali, klimatiċi, demografiċi, u soċjali li jaffettwaw liż-żoni urbani, filwaqt li tiġi kkunsidrata l-ħtieġa li jiġu promossi rabtiet bejn iż-żoni urbani u dawk rurali.

2.   Żvilupp urban sostenibbli għandu jitwettaq permezz ta’ investimenti territorjali Integrati kif imsemmija fl-Artikolu 36 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, jew permezz ta’ programm operazzjonali speċifiku, jew permezz ta' assi ta' prijorità speċifika skont il-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 96(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

3.   Meta jqis is-sitwazzjoni territorjali speċifika, kull Stat Membru għandu jistabbilixxi fil-Ftehim ta’ Sħubija tiegħu l-prinċipji għall-għażla taż-żoni urbani fejn għandhom ikunu implimentati azzjonijiet integrati għal żvilupp urban sostenibbli, u l-allokazzjoni indikattiva għal dawk l-azzjonijiet fuq livell nazzjonali.

4.   Mill-inqas 5 % tar-riżorsi tal-FEŻR allokati fuq livell nazzjonali taħt il-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi għandhom ikunu attribwiti għal azzjonijiet integrati għall-iżvilupp urban sostenibbli fejn l-ibliet, il-korpi subreġjonali jew lokali responsabbli għall-implimentazzjoni ta’ strateġiji urbani sostenibbli (l-“awtoritajiet urbani”) għandhom ikunu responsabbli għall-kompiti relatati, tal-inqas, mal-għażla ta’ operazzjonijiet skont l-Artikolu 123(6) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, jew, fejn ikun xieraq, skont l-Artikolu 123(7) ta’ dak ir-Regolament. L-ammont indikattiv li għandu jiġi ddedikat għall-finijiet tal-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu għandu jiġi stabbilit fil-programm jew il-programmi operazzjonali kkonċernati.

5.   L-awtorità maniġerjali għandha tiddetermina, f’konsultazzjoni mal-awtorità urbana, l-ambitu tal-kompiti, li għandhom jitwettqu mill-awtoritajiet urbani, li jikkonċernaw il-ġestjoni ta’ azzjonijiet integrati għall-iżvilupp urban. L-awtorità ta' ġestjoni għandha tirreġistra formalment id-deċiżjoni tagħha bil-miktub. L-awtorità maniġerjali tista’ żżomm id-dritt li twettaq verifika finali tal-eliġibilità tal-operazzjonijiet qabel l-approvazzjoni.

Artikolu 8

Azzjonijiet innovattivi fil-qasam tal-iżvilupp urban sostenibbli

1.   Fuq inizjattiva tal-Kummissjoni, il-FEŻR jista’ jappoġġa azzjonijiet innovattivi fil-qasam tal-iżvilupp urban sostenibbli skont l-Artikolu 92(8) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. Azzjonijiet bħal dawn għandhom jinkludu studji u proġetti pilota sabiex jidentifikaw jew jittestjaw soluzzjonijiet ġodda li jindirizzaw kwistjonijiet li għandhom x'jaqsmu mal-iżvilupp urban sostenibbli, u li huma ta' relevanza fuq livell ta' Unjoni. Il-Kummissjoni għandha tħeġġeġ l-involviment ta’ msieħba rilevanti msemmija fl-Artikolu 5(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 fit-tħejjija u l-implimentazzjoni ta' azzjonijiet innovattivi.

2.   B'deroga għall-Artikolu 4 ta' dan ir-Regolament, azzjonijiet innovattivi jistgħu jappoġġaw l-attivitajiet kollha neċessarji sabiex jintlaħqu l-objettivi tematiċi stipulati fl-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, u l-prijoritajiet ta' investiment korrispondenti stipulati fl-Artikolu 5 ta' dan ir-Regolament.

3.   Il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti delegati skont l-Artikolu 14, li jistabbilixxi regoli dettaljati li jikkonċernaw il-prinċipji għall-għażla u l-ġestjoni ta' azzjonijiet innovattivi li għandhom jiġu appoġġati mill-FEŻR skont dan ir-Regolament.

Artikolu 9

Netwerk għall-iżvilupp urban

1.   Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi, skont l-Artikolu 58 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013,netwerk għall-iżvilupp urban sabiex tippromwovi l-bini ta’ kapaċità, in-netwerking u l-iskambju tal-esperjenza fuq livell ta’ Unjonin bejn l-awtoritajiet urbani responsabbli għall-implimentazzjoni ta’ strateġiji ta’ żvilupp urban sostenibbli skont l-Artikolu 7(4) u (5) ta’ dan ir-Regolament u minn awtoritajiet responsabbli għal azzjonijiet innovattivi fil-qasam tal-iżvilupp urban sostenibbli skont l-Artikolu 8 ta’ dan ir-Regolament.

2.   L-attivitajiet tan-netwerk għall-iżvilupp urban għandhom ikunu komplimentari għal dawk imwettqa taħt kooperazzjoni interreġjonali skont il-punt (3)(b) tal-Artikolu 2 tar-Regolament (UE) Nru 1299/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11).

Artikolu 10

Żoni bi żvantaġġi naturali jew demografiċi

Fil-programmi operazzjonali kkofinanzjati mill-FEŻR, li jkopru żoni bi żvantaġġi gravi u permanenti, naturali jew demografiċi, kif hemm imsemmi fil-punt 4 tal-Artikolu 121 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 għandha tingħata attenzjoni partikolari biex ikunu indirizzati d-diffikultajiet speċifiċi ta’ dawn iż-żoni.

Artikolu 11

Reġjuni tat-tramuntana mbiegħda b'densità ta' popolazzjoni baxxa ħafna

L-Artikolu 4 ma għandux japplika għall-allokazzjoni addizzjonali speċifika għar-reġjuni tat-tramuntana mbiegħda b'densità ta' popolazzjoni baxxa ħafna. Dik l-allokazzjoni għandha tkun allokata għall-objettivi tematiċi stipulati fil-punti 1, 2, 3, 4 u 7 tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Artikolu 12

Ir-reġjuni l-aktar imbiegħda

1.   L-Artikolu 4 ma għandux japplika għall-allokazzjoni addizzjonali speċifika għar-reġjuni l-aktar imbiegħda. Dik l-allokazzjoni għandha tintuża sabiex tagħmel tajjeb għal spejjeż addizzjonali, marbuta mal-karatteristiċi u r-restrizzjonijiet speċjali msemmija fl-Artikolu 349 TFUE, li jġarrbu r-reġjuni l-aktar mbiegħda biex jappoġġaw:

(a)

l-objettivi tematiċi stipulati fl-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013

(b)

is-servizzi ta’ ġarr ta’ merkanzija u l-għajnuna sabiex jinbdew servizzi tat-trasport;

(c)

l-operazzjonijiet marbutin ma’ restrizzjonijiet ta’ ħażna, ta’ daqs eċċessiv u tal-manutenzjoni ta’ għodod tal-produzzjoni, u man-nuqqas ta’ kapital uman fis-suq tax-xogħol lokali.

2.   L-allokazzjoni addizzjonali speċifika msemmija fil-paragrafu 1 tista’ tintuża wkoll sabiex tgħin fil-finanzjament ta' għajnuna operattiva u ta’ nfiq li jkopri obbligi tas-servizz pubbliku u kuntratti fir-reġjuni l-aktar mbiegħda.

3.   L-ammont li għalih tapplika r-rata ta' kofinanzjament għandha tkun proporzjonali għall-ispejjeż addizzjonali, kif imsemmi fil-paragrafu 1, magħmula mill-benefiċjarju, biss fil-każ ta' għajnuna operattiva u ta' nfiq li jkopri l-obbligi tas-servizz pubbliku u l-kuntratti, imma tista' tkopri l-ispejjeż totali eliġibbli fil-każ ta' infiq għall-investiment.

4.   L-allokazzjoni addizzjonali speċifika msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu ma għandhiex tintuża sabiex tappoġġa:

(a)

operazzjonijiet li jinvolvu prodotti elenkati fl-Anness I għat-TFUE;

(b)

għajnuna għat-trasport ta' persuni awtorizzati taħt il-punt (a) tal-Artikolu 107(2) TFUE;

(c)

eżenzjonijiet mit-taxxa u eżenzjonijiet minn ħlasijiet soċjali.

5.   B’deroga mill-punti (a) u (b) tal-Artikolu 3(1), il-FEŻR jista’ jappoġġa investiment produttiv fl-impriżi fir-reġjuni l-aktar imbiegħda, irrispettivament mid-daqs ta' dawk l-intrapriżi.

6.   L-Artikolu 4 ma għandux japplika għall-parti tal-FEŻR tal-pakkett allokat għall-Majott bħala reġjun l-aktar imbiegħed fis-sens tal-Artikolu 349 TFUE, u mill-inqas 50 % ta' dik il-parti tal-FEŻR għandhom jiġu allokati lill-objettivi tematiċi stabbiliti fil-punti 1, 2, 3, 4 u 6 tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

KAPITOLU III

Dispożizzjonijiet finali

Artikolu 13

Dispożizzjonijiet tranżitorji

1.   Dan ir-Regolament ma għandux jinċidi fuq it-tkomplija jew il-modifika, inkluża l-kanċellazzjoni totali jew parzjali ta’ għajnuna approvata mill-Kummissjoni abbażi tar-Regolament (KE) Nru 1080/2006, jew kwalunkwe leġiżlazzjoni oħra li tapplika għal dik l-għajnuna fil-31 ta' Diċembru 2013. Dak ir-Regolament u tali leġiżlazzjoni oħra applikabbli għandhom konsegwentement ikomplu japplikaw wara l-31 ta' Diċembru 2013 għal din l-għajnuna jew l-operazzjonijiet konċernati sakemm jagħlqu. Għall-finijiet ta' dan il-paragrafu, assistenza għandha tkopri programmi operazzjonali u proġetti maġġuri.

2.   L-applikazzjonijiet biex wieħed jirċievi assistenza magħmulin jew approvati taħt ir-Regolament (KE) Nru 1080/2006 għandhom jibqgħu validi.

Artikolu 14

Eżerċizzju tad-delega

1.   Is-setgħa għall-adozzjoni ta’ atti delegati tingħata lill-Kummissjoni soġġetta għall-kundizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa ta’ adozzjoni ta' atti delegati msemmija fl-Artikoli 6(4) u 8(3) hija mogħtija lill-Kummissjoni minn 21 ta’ Diċembru 2013 sal-31 ta' Diċembru 2020.

3.   Id-delega tas-setgħa imsemmija fl-Artikoli 6(4) u 8(3) tista’ tiġi rrevokata fi kwalunkwe ħin mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni ta’ revoka għandha ttemm id-delega tas-setgħa speċifikata f’dik id-deċiżjoni. Din għandha ssir effettiva fil-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f'data aktar tard speċifikata fih. Ma għandhiex taffettwa l-validità ta’ kull att iddelegat li jkun diġà fis-seħħ.

4.   Hekk kif tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att iddelegat adottat skont l-Artikoli 6(4) u 8(3) għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tkun ġiet espressa l-ebda oġġezzjoni la mill-Parlament Ewropew u lanqas mill-Kunsill f'perjodu ta' xahrejn min-notifika tal-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel ma jiskadi dak il-perjodu, kemm il-Parlament Ewropew kif ukoll il-Kunsill ikunu għarrfu lill-Kummissjoni li huma ma jkunux se joġġezzjonaw. Dan il-perjodu jiġi estiż b’xahrejn fuq inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 15

Revoka

Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 13 ta' dan ir-Regolament, ir-Regolament (KE) Nru 1080/2006 huwa b'dan revokat b'effett mill-1 ta' Jannar 2014.

Ir-referenzi għar-Regolament irrevokat għandhom jitqiesu bħala referenzi għal dan ir-Regolament u għandhom jinqraw skont it-tabella ta' korrelazzjoni kif stabbilta fl-Anness II.

Artikolu 16

Reviżjoni

Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill għandhom jirrivedu dan ir-Regolament sal-31 ta' Diċembru 2020 skont l-Artikolu 177 TFUE.

Artikolu 17

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ l-għada tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

L-Artikolu 12(6) għandu japplika b'effett mill-1 ta' Jannar 2014.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, is-17 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

R. ŠADŽIUS


(1)  ĠU C 191, 29.6.2012, p. 44.

(2)  ĠU C 225, 27.7.2012, p. 114.

(3)  Ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta’17 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta’ Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew u li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta’ Koeżjoni u Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd li jirrevoka r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru. 1083/2006 (Ara paġna 320 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(4)  Id-Direttiva 2003/87/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta’ Ottubru 2003 li tistabbilixxi skema għall-iskambju ta’ kwoti ta’ emissjonijiet ta’ gassijiet serra ġewwa l-Komunità u li temenda d-Direttiva tal-Kunsill 96/61/KE (ĠU L 275, 25.10.2003, p. 32).

(5)  Regolament (UE) Nru 1300/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-17 ta' Diċembru 2013 dwar il-Fond ta’ Koeżjoni u li jirrevoka r-Regolament (KE) Nru. 1084/2006 (Ara paġna 281 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(6)  Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE tas-6 ta’ Mejju 2003 dwar id-definizzjoni ta’ mikrointrapriżi u intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (ĠU L 124, 20.5.2003, p. 36).

(7)  Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 994/98 tas-7 ta’ Mejju 1998 dwar l-applikazzjoni tal-Artikoli 92 u 93 tat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea għal ċerti kategoriji ta' għajnuna tal-Istat orizzontali (ĠU L 142, 14.5.1998, p. 1).

(8)  Deċiżjoni tal-Kunsill Ewropew 2012/419/UE tal-11 ta’ Lulju 2012 li temenda l-istatus tal-Majott fir-rigward tal-Unjoni Ewropea (OJ L 204, 31.7.2012, p. 131).

(9)  Ir-Regolament (KE) Nru 1080/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' Lulju 2006 dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1783/1999 (ĠU L 210, 31.7.2006, p. 1).

(10)  Ir-Regolament (UE) Nru 1304/2013 tal-17 ta' Diċembru 2013 Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-Fond Soċjali Ewropew u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1081/2006 (Ara paġna 470 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(11)  Ir-Regolament (UE) Nru 1299/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-17 ta' Diċembru 2013 dwar dispożizzjonijiet speċifiċi għall-appoġġ mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali għall-għan ta’ kooperazzjoni territorjali Ewropea (Ara paġna 259 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).


ANNESS I

INDIKATURI KOMUNI TAL-PRODUZZJONI GĦALL-APPOĠĠ MILL-FEŻR GĦAL INVESTIMENT LI GĦANDU FIL-MIRA T-TKABBIR EKONOMIKU U L-IMPJIEGI (ARTIKOLU 6)

 

UNITÀ

DENOMINAZZJONI

Investiment produttiv

 

impriżi

Numru ta' impriżi li qed jirċievu appoġġ

 

impriżi

Numru ta’ impriżi li jirċievu għotjiet

 

impriżi

Numru ta’ impriżi li jirċievu appoġġ finanzjarju minbarra għotjiet

 

impriżi

Numru ta’ impriżi li jirċievu appoġġ mhux finanzjarju

 

impriżi

Numru ta’ impriżi ġodda appoġġati

 

(f’EUR)

Investiment privat li jkun daqs l-appoġġ pubbliku lil impriżi (għotjiet)

 

(f’EUR)

Investiment privat li jkun daqs l-appoġġ pubbliku lil impriżi (mhux għotjiet)

 

ekwivalenti għal full-time

Żieda fl-impjiegi f'impriżi appoġġati

Turiżmu sostenibbli

Żjarat/sena

Żieda fin-numru mistenni ta' żjarat ta' siti appoġġati ta' wirt kulturali u naturali u attrazzjonijiet

Infrastruttura tal-ICT

unitajiet domestiċi

Djar addizzjonali bl-aċċess broadband ta' mill-inqas 30 Mbps

Trasport

Ferrovija

kilometri

Tul totali tal-linji ferrovjarji ġodda li minnhom: TEN-T

kilometri

Tul totali tal-linji ferrovjarji mibnija mill-ġdid jew mtejba li minnhom: TEN-T

Toroq

kilometri

Tul totali ta' toroq mibnijin ġodda li minnhom: TEN-T

kilometri

Tul totali toroq mibnija mill-ġdid jew mtejba li minnhom: TEN-T

Trasport urban

kilometri

Tul totali ta’ linji ġodda jew imtejba tat-tramm jew tal-metro

Passaġġi fuq l-ilma intern

kilometri

Tul totali ta' passaġġi tal-ilma intern imtejba jew ġodda

L-Ambjent

Skart solidu

Tunnellati/sena

Il-kapaċità għar-riċiklaġġ tal-iskart addizzjonali

Provvista tal-ilma

persuni

Il-popolazzjoni addizzjonali servuta bi provvista ta' ilma aħjar

Trattament tad-dranaġġ

ekwivalenti għall-popolazzjoni

Il-popolazzjoni addizzjonali servuta bi trattament ta' dranaġġ aħjar

Il-prevenzjoni tar-riskju u l-maniġment

persuni

Il-popolazzjoni li qed tgawdi minn miżuri ta' protezzjoni kontra l-għargħar

persuni

Il-popolazzjoni li qed tgawdi minn miżuri ta' protezzjoni kontra nirien fil-foresti

Riabilitazzjoni tal-art

ettari

Erja totali ta' wiċċ l-art riabilitata

In-natura u l-bijodiversità

ettari

L-erja ta' wiċċ l-art ta' ħabitats appoġġata sabiex jinkiseb status aħjar ta' konservazzjoni

Riċerka, Innovazzjoni:

 

ekwivalenti full-time

Numru ta’ riċerkaturi ġodda f'entitajiet appoġġati

 

ekwivalenti full-time

Numru ta’ riċerkaturi li jaħdmu f'faċilitajiet imtejba ta’ infrastruttura għar-riċerka

 

impriżi

Numru ta' impriżi li qed jikkooperaw ma' istituzzjonijiet tar-riċerka

 

(f’EUR)

Investiment privat li jkun daqs l-għajnuna pubblika fl-innovazzjoni jew proġetti tar-R&Ż

 

impriżi

Numru ta' impriżi appoġġati biex jiġu introdotti prodotti ġodda għas-suq

 

impriżi

Numru ta’ impriżi appoġġati biex jiġu introdotti prodotti ġodda lid-ditti

Enerġija u Tibdil fil-Klima

L-enerġija rinnovabbli

MW

Kapaċità addizzjonali fil-produzzjoni tal-enerġija rinnovabbli

Effiċjenza fl-użu tal-enerġija

unitajiet domestiċi

Numru ta’ unitajiet domestiċi bil-klassifikazzjoni tal-konsum tal-enerġija mtejba

 

kWh/sena

Tnaqqis fil-konsum annwali tal-enerġija primarja ta' bini pubbliku

 

utenti

Numru addizzjonali ta' utenti tal-enerġija konnessi ma’ netwerks intelliġenti (smart grids)

Tnaqqis fil-GHG

tunnellati ta’ CO2eq

It-tnaqqis stmat annwali ta' GHG

Infrastruttura soċjali

L-indukrar tat-tfal u l-edukazzjoni

persuni

Il-kapaċità tal-indukrar tat-tfal jew tal-infrastruttura tal-edukazzjoni appoġġati

Is-Saħħa

Persuni

Popolazzjoni koperta minn servizzi tas-saħħa mtejba

L-indikaturi speċifiċi ta' Żvilupp Urban

 

persuni

Il-popolazzjoni li tgħix f'żoni bi strateġiji ta' żvilupp urban integrat

 

metri kwadri

Spazju miftuħ maħluq jew riabilitat f'żoni urbani

 

metri kwadri

Bini pubbliku jew kummerċjali mibni jew rinovat f'żoni urbani

 

unitajiet ta’ housing

Djar riabilitati f'żoni urbani


ANNESS II

TABELLA TA' KORRELAZZJONI

Regolament (KE) Nru 1080/2006

Dan ir-Regolament

Artikolu 1

Artikolu 1

Artikolu 2

Artikolu 2

Artikolu 3

Artikolu 3

Artikolu 4

Artikolu 4

Artikolu 5

Artikolu 5

Artikolu 5

Artikolu 6

Artikolu 7

Artikolu 6

Artikolu 8

Artikolu 7

Artikolu 8

Artikolu 9

Artikolu 9

Artikolu 10

Artikolu 10

Artikolu 11

Artikolu 11

Artikolu 12

Artikolu 12

Artikolu 13

Artikolu 14

Artikolu 15

Artikolu 16

Artikolu 17

Artikolu 18

Artikolu 19

Artikolu 20

Artikolu 21

Artikolu 22

Artikolu 13

Artikolu 14

Artikolu 23

Artikolu 15

Artikolu 24

Artikolu 16

Artikolu 25

Artikolu 17


Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' Koeżjoni

Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ħadu nota tal-garanzija provvduta mill-Kummissjoni lil-leġiżlaturi tal-UE li l-indikaturi komuni tal-eżitu għar-Regolament dwar l-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta' Koeżjoni, li jiġu inklużi f'anness ma' kull regolament, huma r-riżultat ta' proċess ta' tħejjija twil li jinvolvi esperti ta' valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri, u bi prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/303


REGOLAMENT (UE) Nru 1302/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tas-17 ta’ Diċembru 2013

li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1082/2006 dwar raggruppament Ewropew ta' kooperazzjoni territorjali (REKT) fir-rigward tal-kjarifika, is-simplifikazzjoni u t-titjib għat-twaqqif u l-funzjonament ta' tali raggruppamenti

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari t-tielet paragrafu tal-Artikolu 175 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġiżlattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (2),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja,

Billi:

(1)

Skont ir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3), fid-29 ta’ Lulju 2011 il-Kummissjoni adottat rapport għall-Parlament Ewropew u għall-Kunsill dwar l-applikazzjoni ta' dak ir-Regolament. F'dak ir-rapport, il-Kummissjoni ddikjarat l-intenzjoni tagħha li tipproponi numru limitat ta' modifiki għar-Regolament (KE) Nru 1082/2006 sabiex tiffaċilita t-twaqqif u t-tħaddim tar-REKT, kif ukoll li tipproponi kjarifika ta' ċerti dispożizzjonijiet eżistenti. L-ostakoli għat-twaqqif ta' REKT ġodda għandhom jitneħħew filwaqt li tinżamm il-kontinwità f'dawk eżistenti u tkun iffaċilitata l-ħidma tagħhom, biex b’hekk ikun permess użu aktar estensiv ta’ REKT sabiex jikkontribwixxu għal koerenza fil-politika u kooperazzjoni aħjar fost l-entitajiet pubbliċi mingħajr ma jinħoloq piż addizzjonali fuq l-amministrazzjonijiet fil-livell nazzjonali jew tal-Unjoni.

(2)

L-istabbiliment ta' REKT huwa kwistjoni li għandha tiġi deċiża mill-membri tiegħu u l-awtoritajiet nazzjonali tagħhom, u mhux awtomatikament marbut ma' kwalunkwe vantaġġi legali jew finanzjarji fil-livell tal-Unjoni.

(3)

It-Trattat ta' Lisbona żied dimensjoni territorjali għall-Politika ta' Koeżjoni u "Komunità" ġiet sostitwita b'"Unjoni". It-terminoloġija l-ġdida għandha għalhekk tiġi introdotta fir-Regolament (KE) Nru 1082/2006.

(4)

Ir-REKT jista’ jkollhom il-potenzjal li jsaħħu l-promozzjoni u l-ilħuq ta’ żvilupp armonjuż tal-Unjoni bħala ħaġa waħda u l-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tar-reġjuni tagħha, b’mod partikolari, u li jikkontribwixxu għall-ilħuq tal-objettivi tal-istrateġija Ewropa 2020 għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv ("strateġija Ewropa 2020"). Ir-REKT jistgħu jikkontribwixxu wkoll b’mod pożittiv għat-tnaqqis tal-ostakli għall-kooperazzjoni territorjali bejn ir-reġjuni li jsofru minn żvantaġġi naturali jew demografiċi severi u permanenti, inkluża s-sitwazzjoni speċifika tar-reġjuni l-aktar imbiegħda, u jistgħu jkunu strumentali fit-tisħiħ tal-kooperazzjoni bejn pajjiżi terzi, pajjiżi u territorji extra-Ewropej ("OCTs") u reġjuni tal-fruntiera tal-Unjoni, inkluż permezz tal-użu ta’ programmi ta’ kooperazzjoni esterna tal-Unjoni.

(5)

L-esperjenza mir-REKT stabbiliti s'issa turi li, bħala strument legali, ir-REKT qed jintuża wkoll għall-kooperazzjoni fil-kuntest ta' politiki tal-Unjoni li mhumiex il-Politika ta' Koeżjoni, inkluż billi jiġu implimentati programmi jew partijiet ta' programmi bl-appoġġ finanzjarju tal-Unjoni li mhuwiex dak taħt il-Politika ta' Koeżjoni. L-effiċjenza u l-effettività tar-REKT għandhom ikunu mtejbin bit-twessigħ fin-natura tar-REKT, filwaqt li jitneħħew l-ostakli persistenti u jiġu ffaċilitati l-istabbiliment u l-operazzjoni ta' REKT filwaqt li tinżamm kif inhi l-kapaċità tal-Istati Membri li jillimitaw l-azzjonijiet li r-REKT jistgħu jwettqu mingħajr l-appoġġ finanzjarju tal-Unjoni. Skont ir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 ir-REKT għandhom f’kull Stat Membru l-kapaċità ġuridika l-aktar estensiva li tingħata lil persuni ġuridiċi taħt id-dritt nazzjonali ta' dak l-Istat Membru, inkluż il-possibbiltà li jikkonkludu ftehimiet ma' REKT oħra, jew entitajiet ġuridiċi oħra, għall-finijiet li jwettqu proġetti ta' kooperazzjoni konġunti biex, inter alia, jipprovdu għall-operazzjoni aktar effiċjenti tal-istrateġiji makroreġjonali.

(6)

Bħala definizzjoni, ir-REKT joperaw f'aktar minn Stat Membru wieħed. Konsegwentement, ir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 jipprevedi l-possibbiltà li konvenzjoni u statuti tar-REKT jiddikjaraw il-liġi applikabbli fuq ċerti kwistjonijiet. Il-każijiet fejn tali dikjarazzjonijiet għandhom jagħtu prijorità, fi ħdan il-ġerarkija tal-liġi applikabbli stipulata f'dak ir-Regolament, lil-liġi nazzjonali tal-Istati Membri fejn ir-REKT għandu l-uffiċċju reġistrat tiegħu għandhom jiġu ċċarati. Fl-istess ħin, id-dispożizzjonijiet tar-Regolament (KE) Nru 1082/2006 dwar il-liġi applikabbli għandhom jiġu estiżi għall-atti u l-attivitajiet ta’ REKT li huma soġġetti għal skrutinju ġuridiku mill-Istati Membri f'kull każ individwali.

(7)

Bħala riżultat ta' differenzi fl-istatus tal-korpi lokali u reġjonali fl-Istati Membri, il-kompetenzi li jkunu reġjonali fuq naħa tal-fruntiera, jistgħu jkunu nazzjonali fuq in-naħa l-oħra, speċjalment fi Stati Membri iżgħar jew ċentralizzati. Konsegwentement, l-awtoritajiet nazzjonali għandhom ikunu jistgħu jsiru membri ta' REKT flimkien mal-Istat Membru.

(8)

Filwaqt li r-Regolament (KE) Nru 1082/2006 jippermetti li korpi stabbiliti taħt il-liġi privata jsiru membri ta’ REKT sakemm dawn huma kkunsidrati bħala korpi rregolati mil-liġi pubblika kif definit fid-Direttiva 2004/18/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4), għandu jkun possibbli li r-REKT jintużaw fil-futur biex b'mod konġunt jimmaniġġaw is-servizzi pubbliċi b’konċentrazzjoni partikolari fuq is-servizzi ta' interess ekonomiku ġenerali jew fuq l-infrastruttura. Atturi oħra tal-liġi privata jew pubblika għandhom għalhekk ikunu jistgħu wkoll isiru membri ta’ REKT. Konsegwentement, 'impriżi pubbliċi' kif definit fid-Direttiva 2004/17/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) u impriżi inkarigati bl-operazzjoni ta’ servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali, f’oqsma bħalma huma l-edukazzjoni u t-taħriġ, il-kura medika, il-ħtiġijiet soċjali li għandhom x'jaqsmu mal-kura tas-saħħa u l-kura fit-tul, il-kura tat-tfal, l-aċċess għas-suq tax-xogħol u l-integrazzjoni mill-ġdid fih, l-akkomodazzjoni soċjali u l-kura u l-inklużjoni soċjali tal-gruppi vulnerabbli, għandhom ikunu koperti wkoll.

(9)

Ir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 ma fihx regoli dettaljati dwar il-parteċipazzjoni ta' entitajiet minn pajjiżi terzi f'REKT iffurmat skont dak ir-Regolament, jiġifieri bejn membri minn tal-inqas żewġ Stati Membri. Minħabba l-allinjament ulterjuri tar-regoli dwar il-kooperazzjoni bejn Stat Membru wieħed jew aktar u pajjiż terz wieħed jew aktar, fil-biċċa l-kbira fil-kuntest tal-kooperazzjoni transkonfinali taħt l-Istrument Ewropew tal-Viċinat (ENI) u l-Istrument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni (IPA II), iżda wkoll fil-kuntest tal-finanzjament komplementari mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp, u ta' kooperazzjoni transnazzjonali taħt il-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea, fejn l-allokazzjonijiet mill-ENI u l-IPA II għandhom jiġu ttrasferiti biex tali allokazzjonijiet jingħaqdu ma' allokazzjonijiet mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR) taħt programmi ta' kooperazzjoni konġunta, għandu jkun hemm dispożizzjonijiet espliċiti dwar il-parteċipazzjoni ta' membri minn pajjiżi terzi li jkunu ġirien ta' Stat Membru, inklużi r-reġjuni l-aktar imbiegħda tiegħu fir-REKT stabbiliti bejn tal-inqas żewġ Stati Membri. Dan għandu jkun possibbli fejn il-leġiżlazzjoni ta' pajjiż terz, jew ftehimiet bejn tal-inqas Stat Membru wieħed parteċipanti u pajjiż terz, jippermettu dan.

(10)

Sabiex tissaħħaħ il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tal-Unjoni u għalhekk sabiex tissaħħaħ, b'mod partikolari, l-effettività tal-kooperazzjoni territorjali, inkluż waħda jew aktar mil-linji ta' kooperazzjoni transkonfinali, dik transnazzjonali u dik interreġjonali, bejn il-membri tar-REKT, il-parteċipazzjoni ta' pajjiżi terzi ġirien ta' Stat Membru, inklużi r-reġjuni l-aktar imbiegħda tiegħu, għandha tkun permessa f'REKT. Operazzjonijiet taħt il-programmi tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea, meta dawn ikunu kofinanzjati mill-Unjoni, għandhom għalhekk, ikomplu jsegwu l-objettivi tal-Politika ta' Koeżjoni tal-Unjoni, anke jekk jiġu implimentati, parzjalment jew fl-intier tagħhom, barra t-territorju tal-Unjoni, u, bħala konsegwenza, l-attivitajiet ta' REKT jitwettqu wkoll tal-inqas sa ċertu punt barra t-territorju tal-Unjoni. F'dan il-kuntest, u fejn rilevanti, il-kontribuzzjoni mill-attivitajiet ta' REKT li jkollu wkoll membri minn pajjiżi terzi li jkunu ġirien ta' mill-inqas Stat Membu wieħed, inklużi r-reġjuni l-aktar imbiegħda tiegħu, għall-objettivi tal-politiki tal-Unjoni dwar l-azzjoni esterna, bħall-objettivi tal-kooperazzjoni għall-iżvilupp jew tal-kooperazzjoni ekonomika, finanzjarja u teknika, tibqa' sempliċiment inċidentali, peress li ċ-ċentru ta' gravità tal-programmi ta' kooperazzjoni kkonċernati u konsegwentement l-attivitajiet ta' dak ir-REKT għandhom jiffukaw primarjament fuq l-objettivi tal-Politika ta' Koeżjoni tal-Unjoni. Konsegwentement, kwalunkwe objettiv ta' kooperazzjoni għall-iżvilupp jew ta' kooperazzjoni ekonomika, finanzjarja u teknika bejn Stat Membru wieħed biss, inklużi r-reġjuni l-aktar imbiegħda tiegħu, u pajjiż terz wieħed jew aktar huwa biss anċillari għall-objettivi ta' kooperazzjoni territorjali bbażati fuq il-politika ta' koeżjoni bejn l-Istati Membri, inklużi r-reġjuni l-aktar imbiegħda tagħhom. Għaldaqstant, it-tielet paragrafu tal-Artikolu 175 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) huwa bażi legali suffiċjenti għall-adozzjoni ta' dan ir-Regolament.

(11)

Wara l-awtorizzazzjoni għall-parteċipazzjoni tal-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali, subreġjonali u lokali, kif ukoll, fejn xieraq, korpi jew istituzzjonijiet pubbliċi oħra, inklużi l-fornituri tas-servizzi pubbliċi, minn OCT f’REKT, abbażi tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/755/UE (6) u meta jitqies il-fatt li, fil-każ tal-perjodu ta’ programmazzjoni 2014-2020, allokazzjoni finanzjarja addizzjonali speċjali taħt il-qafas finanzjarju pluriennali għandha ssaħħaħ il-kooperazzjoni tar-reġjuni l-aktar mbiegħda tal-Unjoni mal-pajjiżi terzi ġirien u wħud mill-OTCs elenkati fl-Anness II tat-TFUE u li huma ġirien ta' dawk ir-reġjuni l-aktar mbiegħda, ir-REKT, bħala strument ġuridiku, għandu jinfetaħ ukoll għal membri mill-OTCs. Fl-interess taċ-ċertezza u t-trasparenza ġuridika, għandhom jiġu stabbiliti proċeduri ta' approvazzjoni speċjali għall-adeżjoni ta' membri minn OCT għal REKT inkluż f'dan ir-rigward, fejn meħtieġ, regoli speċjali dwar il-liġi applikabbli għar-REKT rilevanti li jkollu membri minn OCT.

(12)

Ir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 jiddistingwi bejn il-konvenzjoni li tistabbilixxi l-elementi li jikkostitwixxu l-ġejjieni tar-REKT, u l-Istatuti li jistabbilixxu l-elementi tal-implimentazzjoni. Madankollu, taħt dak ir-Regolament l-istatuti fil-preżent għandu jkollhom id-dispożizzjonijiet kollha tal-konvenzjoni. Għalkemm kemm il-konvenzjoni kif ukoll l-istatuti għandhom jintbagħtu lill-Istati Membri, dawn huma dokumenti distinti, u l-proċedura ta' approvazzjoni għandha tkun limitata għall-konvenzjoni. Barra minn hekk, xi elementi attwalment koperti mill-istatuti għandhom ikunu minflok koperti mill-konvenzjoni.

(13)

L-esperjenza miksuba mill-istabbiliment tar-REKT turi li l-perjodu ta' tliet xhur għall-proċedura ta' approvazzjoni mill-Istati Membri, rarament ġie rispettat. Dak il-perjodu għandu għalhekk ikun estiż għal sitt xhur. Min-naħa l-oħra, biex tkun żgurata ċertezza ġuridika wara dan il-perjodu, il-konvenzjoni għandha titqies li tkun approvata permezz ta' ftehim taċitu, fejn applikabbli, skont id-dritt nazzjonali tal-Istati Membri kkonċernati, inklużi r-rekwiżiti kostituzzjonali rispettivi tagħhom. Madankollu, l-Istat Membru fejn se jkun jinsab l-uffiċċju rreġistrat propost tar-REKT għandu jkollu japprova l-konvenzjoni formalment. Filwaqt li l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu japplikaw regoli nazzjonali dwar il-proċedura għall-approvazzjoni tal-parteċipazzjoni ta' xi membru prospettiv fir-REKT jew biex joħolqu regoli speċifiċi fil-qafas tar-regoli nazzjonali li jimplimentaw r-Regolament (KE) Nru 1082/2006, derogi għal dispożizzjoni dwar ftehim taċitu wara l-perjodu ta' sitt xhur għandhom jiġu preklużi, ħlief kif ipprovdut f’dan ir-Regolament.

(14)

Il-raġunijiet li għalihom l-Istati Membri ma japprovawx parteċipazzjoni ta' xi membru prospettiv jew il-konvenzjoni għandhom jiġu stabbiliti. Madankollu, kwalunkwe liġi nazzjonali li tirrikjedi regoli jew proċeduri li huma differenti minn dawk previsti fir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 ma għandhiex titqies meta ssir id-deċiżjoni dwar dik l-approvazzjoni.

(15)

Peress li r-Regolament (KE) Nru 1082/2006 ma jistax japplika f'pajjiżi terzi, l-Istat Membru fejn se jkun il-post tal-uffiċċju rreġistrat propost tar-REKT għandu, meta jkun qed japprova l-parteċipazzjoni ta' membri prospettivi minn pajjiżi terzi, stabbiliti taħt il-liġi ta' dawk il-pajjiżi terzi, jissodisfa lilu nnifsu, f’konsultazzjoni mal-Istati Membri li taħt il-liġijiet tagħhom ikunu ġew stabbiliti membri prospettivi tar-REKT, li l-pajjiżi terzi applikaw kundizzjonijiet u proċeduri ekwivalenti għal dawk stipulati fir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 jew li aġixxew skont ftehimiet bilaterali jew multilaterali internazzjonali konklużi bejn l-Istati Membri tal-Kunsill tal-Ewropa, kemm jekk huma wkoll Stati Membri tal-Unjoni u kemm jekk mhumiex, abbażi tal-Konvenzjoni Qafas Ewropea dwar il-Kooperazzjoni Transkonfinali bejn Komunitajiet jew Awtoritajiet Territorjali, iffirmata f'Madrid fil-21 ta' Mejju 1980, u l-Protokolli addizzjonali adottati bis-saħħa tagħha. Fil-każ tal-involviment ta' bosta Stati Membri tal-Unjoni, u ta’ pajjiż terz wieħed jew aktar, għandu jkun biżżejjed li ftehim bħal dan ikun ġie konkluż bejn il-pajjiż terz rispettiv, u Stat Membru tal-Unjoni parteċipant wieħed.

(16)

Sabiex tinkoraġġixxi l-adeżjoni ta' membri ġodda ma' REKT eżistenti, il-proċedura li temenda konvenzjonijiet f'każijiet bħal dawn għandha tiġi ssimplifikata. Konsegwentement, fil-każ ta' membru ġdid minn Stat Membru li jkun diġà approva l-konvenzjoni, tali emendi ma għandhomx jiġu nnotifikati lill-Istati Membri parteċipanti kollha, iżda biss lill-Istat Membru li skont il-liġijiet tiegħu jkun ġie stabbilit il-membru prospettiv ġdid u l-Istat Membru fejn ir-REKT ikollu l-uffiċċju rreġistrat tiegħu. Kwalunkwe emenda sussegwenti tal-konvenzjoni għandha tiġi nnotifikata lill-Istati Membri kollha kkonċernati. Madankollu, tali simplifikazzjoni tal-proċedura ta' emenda ma għandhiex tapplika fil-każ ta' Membru prospettiv ġdid minn Stat Membru li ma jkunx diġà approva l-konvenzjoni, pajjiż terz, jew OCT, għax hu neċessarju biex l-Istati Membri parteċipanti kollha jkunu jistgħu jivverifikaw jekk din l-adeżjoni hijiex konformi mal-interess pubbliku jew mal-politika pubblika tiegħu.

(17)

Minħabba r-rabtiet bejn l-Istati Membri u l-OCTs, il-proċeduri għall-approvazzjoni tal-parteċipazzjoni ta' membri prospettivi mill-OCTs għandhom jinvolvu lil dawk l-Istati Membri. Skont ir-relazzjoni speċifika ta' governanza bejn l-Istat Membru u l-OCT, l-Istat Membru għandu jew japprova l-parteċipazzjoni tal-membru prospettiv mill-OCT jew jipprovdi konferma bil-miktub lill-Istat Membru, fejn ser ikun l-uffiċċju rreġistrat propost tar-REKT, li l-awtoritajiet kompetenti fl-OCT ikunu approvaw il-parteċipazzjoni tal-membru prospettiv skont kondizzjonijiet u proċeduri ekwivalenti għal dawk stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 1082/2006. L-istess proċedura għandha tapplika fil-każ li membru prospettiv minn OCT ikun jixtieq jingħaqad ma' REKT eżistenti.

(18)

Peress li l-istatuti ma għandhomx jinkludu aktar id-dispożizzjonijiet kollha tal-konvenzjoni, kemm il-konvenzjoni kif ukoll l-Istatuti għandhom jiġu rreġistrati, jew ippubblikati, jew it-tnejn li huma. Barra minn hekk, għal raġunijiet ta’ trasparenza, avviż li jikkonċerna d-deċiżjoni li tistabbilixxi t-twaqqif ta' REKT, għandu jiġi ppubblikat fis-serje C ta' Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea. Fl-interessi tal-konsistenza, dak l-avviż għandu jinkludi dettalji stipulati fl-Anness għar-Regolament (KE) Nru 1082/2006 kif emendat b'dan ir-Regolament.

(19)

L-iskop ta' REKT għandu jkun estiż biex ikopri l-faċilitazzjoni u l-promozzjoni tal-kooperazzjoni territorjali inġenerali, inkluż l-ippjanar strateġiku u l-ġestjoni tat-tħassib reġjonali u lokali, skont il-Politika ta' Koeżjoni u politiki oħrajn tal-Unjoni, biex b’hekk jikkontribwixxu għall-istrateġija Ewropa 2020 jew għall-implimentazzjoni ta' strateġiji makroreġjonali. REKT għandu għalhekk ikun jista’ jimplimenta operazzjonijiet b’appoġġ finanzjarju minbarra dak ipprovdut mill-Politika ta’ Koeżjoni tal-Unjoni. Barra minn hekk, kull membru f'kull Stat Membru jew pajjiż terz irrappreżentat għandu jkun obbligat li jkollu kull kompetenza meħtieġa għall-funzjonament effiċjenti ta' REKT, sakemm l-Istat Membru jew il-pajjiż terz ma japprovax il-parteċipazzjoni ta' membru stabbilit taħt il-liġi nazzjonali tiegħu anki fejn dak il-membru ma jkunx kompetenti fir-rigward tal-kompiti kollha speċifikati fil-konvenzjoni.

(20)

Bħala strument ġuridiku, ir-REKT mhumiex maħsuba biex jevitaw il-qafas ipprovdut mill-acquis tal-Kunsill tal-Ewropa li joffri opportunitajiet differenti u oqfsa li fihom ikunu jistgħu jikkooperaw l-awtoritajiet reġjonali u lokali madwar il-fruntieri inklużi l-Gruppi ta' Kooperazzjoni Ewroreġjonali (7) reċenti, jew biex jipprovdi sett ta' regoli komuni speċifiċi li jirregolaw b'mod uniformi l-arranġamenti kollha madwar l-Unjoni.

(21)

Kemm il-kompiti speċifiċi ta’ REKT u kemm il-possibbiltà għal Stati Membri li jillimitaw l-azzjonijiet li REKT jistgħu jwettqu mingħajr l-appoġġ finanzjarju mill-Unjoni, għandhom jiġu allinjati mad-dispożizzjonijiet li jirregolaw il-FEŻR, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond ta' Koeżjoni matul il-perjodu ta' programmazzjoni 2014-2020.

(22)

Filwaqt li huwa stipulat fir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 li l-kompiti ta' REKT ma jikkonċernawx, fost l-oħrajn, 'setgħat regolatorji', li jista' jkollhom konsegwenzi ġuridiċi differenti fi Stati Membri differenti, madankollu assemblea ta' REKT għandha tkun tista' tiddefinixxi, jekk il-konvenzjoni speċifikament tipprevedi dan, u, f'konformità mal-liġi tal-Unjoni u dik nazzjonali, it-termini u l-kundizzjonijiet dwar l-użu ta' element ta' infrastruttura amministrat mir-REKT, jew it-termini u l-kundizzjonijiet li soġġett għalihom jiġi provdut servizz ta' interess ekonomiku ġenerali, inklużi t-tariffi u l-miżati li għandhom jitħallsu mill-utenti.

(23)

Bħala konsegwenza tal-ftuħ tar-REKT għal membri minn pajjiżi terzi jew OCTs, il-konvenzjoni għandha tispeċifika l-arranġamenti għall-involviment tagħhom.

(24)

Il-Konvenzjoni għandha, apparti milli tinkludi referenza għal-liġi applikabbli b 'mod ġenerali kif stipulat fl-Artikolu 2 tar-Regolament (KE) Nru 1082/2006, telenka wkoll il-liġi tal-Unjoni u dik nazzjonali applikabbli għar-REKT. Barra minn hekk, għandu jkun possibbli li tali liġi nazzjonali tkun dik tal-Istat Membru fejn l-organi tar-REKT jeżerċitaw is-setgħat tagħhom, b'mod partikolari fil-każ fejn il-persunal li jaħdem taħt ir-responsabbiltà tad-Direttur u li jinsab fi Stat Membru ieħor għajr l-Istat Membru fejn ir-REKT ikollu l-uffiċċju rreġistrat tiegħu. Il-konvenzjoni għandha telenka wkoll il-liġi applikabbli tal-Unjoni jew nazzjonali li tkun direttament rilevanti għall-attivitajiet tar-REKT imwettqa skont il-kompiti speċifikati fil-konvenzjoni, inkluż fejn ir-REKT qiegħed jamministra servizzi pubbliċi ta' interess ġenerali jew infrastrutturi.

(25)

Dan ir-Regolament m’għandux ikopri problemi marbuta mal-akkwist transkonfinali li jiltaqgħu magħhom ir-REKT.

(26)

Minħabba l-importanza tar-regoli applikabbli għall-persunal tar-REKT u tal-prinċipji li jirregolaw l-arranġamenti li jikkonċernaw il-ġestjoni u r-reklutaġġ tal-persunal, il-konvenzjoni, mhux l-istatuti, għandha tispeċifika dawk ir-regoli u prinċipji. Għandu jkun possibbli li fil-konvenzjoni jiġu stipulati alternattivi differenti dwar l-għażla tar-regoli applikabbli għall-persunal tar-REKT. L-arranġamenti speċifiċi rigward il-ġestjoni tal-persunal u l-proċeduri ta' reklutaġġ għandhom jiġu indirizzati fl-istatuti.

(27)

L-Istati Membri għandhom jagħmlu użu ulterjuri tal-possibbiltajiet previsti taħt ir-Regolament (KE) Nru 883/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8) biex jippermettu bi ftehim komuni eċċezzjonijiet fir-rigward tad-determinazzjoni tal-leġiżlazzjoni applikabbli skont dak ir-Regolament fl-interessi ta' ċerti persuni jew kategoriji ta’ persuni, u sabiex il-persunal tar-REKT jiġi kkunsidrat bħala tali kategorija ta’ persuni.

(28)

Minħabba l-importanza tal-arranġamenti relatati mar-responsabbiltà tal-membri, il-konvenzjoni, mhux l-istatuti, għandha tispeċifika dawk l-arranġamenti.

(29)

Fejn REKT għandu bħala l-għan esklussiv tiegħu l-ġestjoni ta' programm ta' kooperazzjoni, jew parti minnu, appoġġata mill-FEŻR, jew fejn ir-REKT jirrigwarda l-kooperazzjoni interreġjonali jew netwerks, m’għandhiex tintalab informazzjoni dwar it-territorju fejn ir-REKT jista’ jwettaq il-kompitu tiegħu. Fl-ewwel każ, l-estent tat-territorju għandu jiġi definit u, fejn xieraq, mibdul fil-programm ta' kooperazzjoni rilevanti. Fit-tieni każ, waqt li primarjament jikkonċerna attivitajiet mhux materjali, ir-rekwiżit għal informazzjoni bħal din ifixkel l-adeżjoni ta' membri ġodda għall-kooperazzjoni jew netwerks interreġjonali.

(30)

Għandhom jiġu kkjarifikati l-arranġamenti differenti li jirrigwardaw il-kontroll tal-ġestjoni tal-fondi pubbliċi fuq naħa waħda, u l-verifika tal-kontijiet tar-REKT fuq in-naħa l-oħra.

(31)

Ir-REKT li l-membri tagħhom għandhom responsabbiltà limitata għandhom ikunu aktar distinti b' mod ċar, minn dawk li l-membri tagħhom għandhom responsabbiltà mhux limitata. Barra minn hekk, sabiex jiġu permessi REKT li l-membri tagħhom ikollhom responsabbiltà limitata biex jimplimentaw attivitajiet li jistgħu potenzjalment jiġġeneraw djun, l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jesiġu li tali REKT ikollhom assigurazzjoni xierqa jew li tali REKT ikunu soġġetti għal garanzija finanzjarja xierqa li tkopri r-riskji speċifiċi tal-attivitajiet tagħhom.

(32)

L-Istati Membri għandhom jippreżentaw lill-Kummissjoni kwalunkwe dispożizzjonijiet, kif ukoll emendi għalihom, adottati biex jiġi implimentat ir-Regolament (KE) Nru 1082/2006. Sabiex jitjieb l-iskambju tal-informazzjoni u l-koordinazzjoni bejn l-Istati Membri, il-Kummissjoni u l-Kumitat tar-Reġjuni, il-Kummissjoni għandha tittrażmetti tali dispożizzjonijiet lill-Istati Membri u lill-Kumitat tar-Reġjuni. Il-Kumitat tar-Reġjuni waqqaf pjattaforma tar-REKT li tippermetti lill-partijiet interessati kollha jiskambjaw l-esperjenzi u l-prattiki tajba tagħhom u biex itejbu l-komunikazzjoni dwar l-opportunitajiet u l-isfidi tar-REKT billi jiġi ffaċilitat l-iskambju tal-esperjenzi dwar it-twaqqif tar-REKT fuq livell territorjali kif ukoll biex jiġi skambjat l-għarfien dwar l-aħjar prattiki fir-rigward tal-kooperazzjoni territorjali.

(33)

Għandha tiġi ffissata skadenza ġdida għar-rapport dwar l-applikazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 1082/2006. F'konformità mal-pass tal-Kummissjoni lejn it-tfassil ta' politika bbażata aktar fuq l-evidenza, dak ir-rapport għandu jindirizza l-mistoqsijiet ewlenin tal-evalwazzjoni, inklużi l-effettività, l-effiċjenza, ir-relevanza, il-valur miżjud Ewropew, il-marġini għas-simplifikazzjoni u s-sostenibbiltà. L-effettività għandha tinftiehem li tirrelata, inter alia, man-natura tat-tentattivi fi ħdan is-servizzi differenti tal-Kummissjoni u bejn il-Kummissjoni u korpi oħra bħalma hu s-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna biex jixxerred l-għarfien dwar l-istrument tar-REKT. Il-Kummissjoni għandha tibgħat dak ir-rapport lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u, skont l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 307 TFUE, lill-Kumitat tar-Reġjuni. Dak ir-rapport għandu jintbagħat sal-1 ta' Awissu 2018.

(34)

Sabiex tiġi stabbilita lista ta' indikaturi għall-użu fl-evalwazzjoni u t-tħejjija tar-rapport dwar l-applikazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 1082/2006, is-setgħa li tadotta l-atti skont l-Artikolu 290 TFUE għandha tiġi delegata lill-Kummissjoni. Hu ta' importanza partikolari li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul il-ħidma preparatorja, inkluż fil-livell ta' esperti. Il-Kummissjoni, meta tħejji u tfassal atti delegati, għandha tiżgura trasmissjoni simultanja, f'waqtha u xierqa tad-dokumenti relevanti lill-Parlament Ewroepw u lill-Kunsill.

(35)

REKT eżistenti ma għandhomx ikunu obbligati jallinjaw il-konvenzjoni u l-istatuti tagħhom mal-emendi għar-Regolament (KE) Nru 1082/2006 introdotti b'dan ir-Regolament.

(36)

Hu neċessarju li jiġi speċifikat taħt liema sett ta' regoli għandu jiġi approvat REKT, li għalih proċedura ta' approvazzjoni nbdiet qabel id-data ta' applikazzjoni ta' dan ir-Regolament.

(37)

Sabiex jiġu adattati r-regoli nazzjonali eżistenti għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament qabel ma l-programmi taħt l-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea jiġu sottomessi lill-Kummissjoni, dan ir-Regolament għandu jibda japplika sitt xhur wara d-data tad-dħul fis-seħħ tiegħu. Meta jkunu qed jadattaw ir-regoli nazzjonali eżistenti tagħhom l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awtoritajiet kompetenti responsabbli għall-approvazzjoni tar-REKT jiġu nominati u li, skont l-arranġamenti ġuridiċi u amministrattivi tagħhom, dawk l-awtoritajiet għandhom ikunu l-istess korpi responsabbli biex jirċievu notifiki skont l-Artikolu 4 tar-Regolament (KE) Nru 1082/2006.

(38)

Peress li l-għan ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri t-titjib tal-istrument ġuridiku tar-REKT, ma jistax jintlaħaq b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri imma jista’ jintlaħaq aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, skont il-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stipulat fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. Skont il-prinċipju ta' proporzjonalità, kif stabbilit f'dan l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkiseb dan l-objettiv billi mhuwiex obbligatorju r-rikors għal REKT, skont is-sistema kostituzzjonali ta' kull Stat Membru.

(39)

Ir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 għandu għalhekk jiġi emendat skont dan,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

Artikolu 1

Emendi għar-Regolament (KE) Nru 1082/2006

Ir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 hu emendat kif ġej:

(1)

L-Artikolu 1 huwa emendat kif ġej:

(a)

il-paragrafi 1 u 2 jinbidlu b’dan li ġej:

“1.   Raggruppament Ewropew ta' kooperazzjoni territorjali (“REKT”), jista jiġi stabbilit fuq territorju tal-Unjoni bil-kondizzjonijiet u soġġett għall-arranġamenti previsti minn dan ir-Regolament.

2.   L-għan ta' REKT għandu jkun li jiffaċilita u jippromwovi, b’mod partikolari, kooperazzjoni territorjali, inkluża waħda jew aktar mil-linji ta' kooperazzjoni transkonfinali, transnazzjonali u interreġjonali, bejn il-membri tiegħu kif stipulat fl-Artikolu 3(1), bil-għan li tissaħħaħ il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali.”;

(b)

il-paragrafu li ġej huwa miżjud:

'5.   L-uffiċċju reġistrat ta' REKT għandu jkun fi Stat Membru li taħt il-liġi tiegħu mill-inqas wieħed mill-membri tar-REKT huwa stabbilit.';

(2)

L-Artikolu 2 huwa emendat kif ġej:

(a)

il-paragrafu 1 huwa sostitwit b’dan li ġej:

'1.   L-atti tal-entitajiet ta' REKT għandhom jiġu regolati kif ġej:

(a)

dan ir-Regolament;

(b)

il-konvenzjoni msemmija fl-Artikolu 8, fejn hija espressament awtorizzata taħt dan ir-Regolament li tagħmel dan; u,

(c)

fil-każ ta' kwistjonijiet li mhumiex, jew huma biss parzjalment, irregolati taħt dan ir-Regolament, id-dritt nazzjonali tal-Istat Membru fejn ir-REKT ikollu l-uffiċċju reġistrat tiegħu.

Fejn ikun meħtieġ li tiġi ddeterminata l-liġi applikabbli skont il-liġi tal-Unjoni jew il-liġi internazzjonali privata, REKT għandu jitqies bħala entità tal-Istat Membru fejn ikollu l-uffiċċju reġistrat tiegħu".

(b)

jiddaħħal il-paragrafu li ġej:

'1a.   L-attivitajiet ta' REKT li jirrelataw mat-twettiq ta' kompiti, imsemmija fl-Artikolu 7(2) u (3), fl-Unjoni għandhom ikunu rregolati bil-liġi applikabbli tal-Unjoni u dik nazzjonali kif speċifikat bil-konvenzjoni msemmija fl-Artikolu 8.

L-attivitajiet ta' REKT li huma kofinanzjati mill-baġit tal-Unjoni għandhom jikkonformaw mar-rekwiżiti stabbiliti fil-liġi applikabbli tal-Unjoni u l-liġi nazzjonali relatati mal-applikazzjoni ta' dik il-liġi tal-Unjoni.';

(3)

L-Artikolu 3 huwa emendat kif ġej:

(a)

l-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1 huwa sostitwit b'dan li ġej:

'1.   L-entitajiet li ġejjin jistgħu jsiru membri ta’ REKT:

(a)

L-Istati Membri jew l-awtoritajiet fuq livell nazzjonali;

(b)

l-awtoritajiet reġjonali;

(c)

l-awtoritajiet lokali;

(d)

l-impriżi pubbliċi fi ħdan it-tifsira tal-punt (b) tal-Artikolu 2(1) tad-Direttiva 2004/17/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (*1) jew korpi rregolati mil-liġi pubblika skont it-tifsira tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 1(9) tad-Direttiva 2004/18/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (*2);

(e)

impriżi fdati bl-operazzjonijiet ta’ servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali f’konformità mal-liġi u tal-Unjoni u l-liġi nazzjonali applikabbli;

(f)

l-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali jew lokali jew korpi jew impriżi pubbliċi, ekwivalenti għal dawk imsemmijin taħt il-punt (d), minn pajjiżi terzi, suġġetti għall-kundizzjonijiet stipulati fl-Artikolu 3a.'.

(*1)  Direttiva 2004/17/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-31 ta' Marzu 2004 li tikkoordina l-proċeduri ta' akkwisti ta' entitajiet li joperaw fis-setturi tas-servizzi ta' l-ilma, l-enerġija, t-trasport u postali (ĠU L 134, 30.4.2004, p. 1)."

(*2)  Direttiva 2004/18/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-31 ta' Marzu 2004 fuq kordinazzjoni ta' proċeduri għall-għoti ta' kuntratti għal xogħlijiet pubbliċi, kuntratti għal provvisti pubbliċi u kuntratti għal servizzi pubbliċi (ĠU L 134, 30.4.2004, p. 114).';"

(b)

il-paragrafu 2 huwa sostitwit b’dan li ġej:

'2.   REKT għandu jkun magħmul minn membri li jinsabu f'territorju ta’ mill-inqas żewġ Stati Membri, ħlief kif previst fl-Artikolu 3a(2) u (5).';

(4)

Jiddaħħal l-Artikolu li ġej:

'Artikolu 3a

L-adeżjoni ta' membri minn pajjiżi terzi jew pajjiżi jew territorji extra-Ewropej (OCTs)

1.   F'konformità mal-Artikolu 4(3a), REKT jista' jkun magħmul minn membri li jinsabu fit-territorju ta’ mill-inqas żewġ Stati Membri u pajjiż terz wieħed jew iktar li jkunu ġirien ta' mill-inqas wieħed minn dawk l-Istati Membri, inklużi r-reġjuni l-aktar imbiegħda tiegħu, fejn dawk l-Istati Membri u pajjiżi terzi jwettqu b'mod konġunt azzjonijiet ta’ kooperazzjoni territorjali jew jimplimentaw programmi appoġġati mill-Unjoni.

Għall-finjiet ta’ dan ir-Regolament, pajjiż terz jew OCT għandu jitqies li jkun ġar ta’ Stat Membru, inklużi r-reġjuni l-aktar imbiegħda tiegħu, meta l-pajjiż terz jew l-OCT u dak l-Istat Membru jkollhom fruntiera komuni tal-art jew meta sew il-pajjiż terz jew l-OCT u sew Stat Membru jkunu eliġibbli taħt programm marittimu konġunt transkonfinali jew transnazzjonali taħt il-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea jew huma eliġibbli taħt programm ta’ kooperazzjoni transkonfinali, transmarin jew ta’ baċir tal-baħar ieħor, inkluż fejn ikunu mifruda b’ibħra internazzjonali.

2.   REKT jista' jkun magħmul minn membri li jkunu jinsabu f'territorju ta' Stat Membru wieħed biss u ta' pajjiż terz wieħed jew aktar li jkunu ġirien ta' dak l-Istat Membru, inklużi r-reġjuni l-aktar imbiegħda tiegħu, meta l-Istat Membru kkonċernat jqis li tali REKT ikun konsistenti mal-ambitu tal-kooperazzjoni territorjali tiegħu fil-kuntest tal-kooperazzjoni transkonfinali jew transnazzjonali jew ir-relazzjonijiet bilaterali mal-pajjiżi terzi kkonċernati.

3.   Għall-finijiet tal-paragrafi 1 u 2, il-pajjiżi terzi ġirien ta' Stat Membru inklużi r-reġjuni l-aktar imbiegħda tiegħu jinkludu l-fruntieri marittimi bejn il-pajjiżi kkonċernati.

4.   F'konformità mal-Artikolu 4a u soġġett għall-kondizzjonijiet stipulati fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, REKT jista' jkun magħmul ukoll minn membri li jkunu jinsabu fit-territorju ta' mill-inqas żewġ Stati Membri, inklużi r-reġjuni l-aktar imbiegħda tagħhom, u ta' OCT wieħed jew aktar, b'membri minn pajjiż terz wieħed jew aktar jew mingħajrhom.

5.   F'konformità mal-Artikolu 4a u soġġett għall-kondizzjonijiet stipulati fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu, REKT jista' jkun magħmul ukoll minn membri li jkunu jinsabu fit-territorju ta' Stat Membru wieħed biss, inklużi r-reġjuni l-aktar imbiegħda tiegħu, u ta' OCT wieħed jew aktar, b'membri minn pajjiż terz wieħed jew aktar, jew mingħajrhom.

6.   REKT m’għandux jiġi stabbilit biss bejn membri minn Stat Membru u OCT wieħed jew aktar marbutin ma' dak l-istess Stat Membru.';

(5)

L-Artikolu 4 huwa emendat kif ġej:

(a)

il-paragrafu 3 huwa sostitwit b’dan li ġej:

'3.   Wara notifika taħt il-paragrafu 2 minn membru prospettiv, l-Istat Membru li jkun irċieva dik in-notifika għandu, filwaqt li jqis l-istruttura kostituzzjonali tiegħu, japprova l-parteċipazzjoni tal-membru prospettiv fir-REKT u l-konvenzjoni, sakemm dak l-Istat Membru ma jikkonsidrax li:

(a)

tali parteċipazzjoni jew il-konvenzjoni mhijiex konformi ma' xi wieħed milli ġejjin:

(i)

dan ir-Regolament;

(ii)

liġi oħra tal-Unjoni li tikkonċerna l-atti u l-attivitajiet tar-REKT;

(iii)

il-liġi nazzjonali li tirrigwarda s-setgħat u l-kompetenzi tal-membru prospettiv;

(b)

tali parteċipazzjoni mhijiex ġustifikata għal raġunijiet ta’ interess pubbliku jew politika pubblika ta’ dak l-Istat Membru; jew

(c)

l-istatuti ma jkunux konsistenti mal-konvenzjoni.

Fl-eventwalità ta’ nonapprovazzjoni, l-Istat Membru għandu jiddikjara r-raġunijiet tiegħu għan-nuqqas ta' approvazzjoni u għandu, meta jkun xieraq, jissuġġerixxi l-emendi meħtieġa għall-konvenzjoni.

L-Istat Membru għandu jasal għad-deċiżjoni tiegħu, rigward l-approvazzjoni, f'perijodu ta' sitt xhur mid-data ta' meta tkun waslet in-notifika skont il-paragrafu 2. Jekk l-Istat Membru li jkun irċieva n-notifika, ma jqajjimx oġġezzjoni f'dak il-perjodu stabbilit, il-parteċipazzjoni tal-membru prospettiv u l-konvenzjoni għandha jitqiesu li jkunu ġew approvati. Madankollu, l-Istat Membru fejn ir-REKT għandu jkollu l-uffiċċju rreġistrat propost għandu japprova l-konvenzjoni formalment biex ir-REKT ikun jista' jiġi stabbilit.

Kwalunkwe talba għal informazzjoni addizzjonali mill-Istat Membru lil membru prospettiv għandha tinterrompi l-iskadenza msemmija fit-tielet subparagrafu. Il-perjodu tal-interruzzjoni għandu jibda mill-jum wara d-data li fiha l-Istat Membru jkun bagħat l-osservazzjonijiet tiegħu lill-membru prospettiv u għandu jibqa' għaddej sa meta l-membru prospettiv ikun wieġeb għall-osservazzjonijiet.

Madankollu, interruzzjoni tal-iskadenza msemmija fit-tielet subparagrafu m’għandhiex isseħħ jekk il-membru prospettiv iressaq tweġiba għall-osservazzjonijiet tal-Istat Membru fi żmien għaxart ijiem minn meta jkun beda l-perjodu tal-interruzzjoni.

Fid-deċiżjoni dwar il-parteċipazzjoni f'REKT tal-membru prospettiv, l-Istati Membri jistgħu japplikaw ir-regoli nazzjonali.';

(b)

jiddaħħal il-paragrafu li ġej:

'3a.   Fil-każ ta’ REKT b'membri prospettivi minn pajjiż terz wieħed jew iktar l-Istat Membru fejn ir-REKT għandu jkollu l-uffiċċju reġistrat propost tiegħu fih, f'konsultazzjoni mal-Istati Membri l-oħrajn ikkonċernati, jaċċerta ruħu li l-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 3a jkunu ssodisfati u li kull pajjiż terz ikun approva l-parteċipazzjoni tal-membru prospettiv f'konformità ma':

(a)

kundizzjonijiet u proċeduri ekwivalenti għal dawk stabbiliti f'dan ir-Regolament; jew

(b)

ftehim konkluż bejn mill-inqas Stat Membru wieħed li taħt il-liġi tiegħu huwa stabbilit membru prospettiv u dak il-pajjiż terz.';

(c)

il-paragrafi 5 u 6 huma sostitwiti b’dan li ġej:

'5.   Il-membri għandhom jaqblu fuq il-konvenzjoni msemmija fl-Artikolu 8 filwaqt li jiżguraw konsistenza mal-approvazzjoni skont il-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu.

6.   Kwalunkwe emenda għall-konvenzjoni jew għall-istatuti għandhom jiġu nnotifikati mir-REKT lill-Istati Membri li taħt il-liġi tagħhom l-membri tar-REKT huma stabbiliti. Kwalunkwe emenda għall-konvenzjoni, b'eċċezzjoni esklużivament fl-eventwalità tal-adeżjoni ta' membru ġdid taħt il-punt (a) tal-paragrafu 6a, għandha tiġi approvata minn dawk l-Istati Membri skont il-proċedura stipulata f'dan l-Artikolu.';

(d)

il-paragrafu li ġej huwa miżjud:

'6a.   Id-dispożizzjonijiet li ġejjin għandhom japplikaw fl-eventwalità tal-adeżjoni ta' membri ġodda għal REKT eżistenti:

(a)

fl-eventwalità ta’ adeżjoni ta' membru ġdid minn Stat Membru li jkun diġà approva l-konvenzjoni, tali adeżjoni għandha tiġi approvata biss mill-Istat Membru, li l-membru l-ġdid ikun ġie stabbilit skont il-liġijiet tiegħu, f'konformità mal-proċedura stipulata fil-paragrafu 3 u nnotifikata lill-Istat Membru fejn ir-REKT ikollu l-uffiċċju rreġistrat tiegħu;

(b)

fl-eventwalità tal-adeżjoni ta' membru ġdid minn Stat Membru li ma jkunx għadu approva l-konvenzjoni, għandha tapplika l-proċedura stipulata fil-paragrafu 6;

(c)

fl-eventwalità tal-adeżjoni ta' membru ġdid minn pajjiż terz għal REKT eżistenti, tali adeżjoni għandha tkun soġġetta għal analiżi mill-Istat Membru fejn ir-REKT ikollu l-uffiċċju rreġistrat tiegħu f'konformità mal-proċedura stipulata fil-paragrafu 3a.';

(6)

jiddaħħal l-Artikolu li ġej:

'Artikolu 4a

Parteċipazzjoni ta' membri minn OCT

Fil-każ ta' REKT b'membru prospettiv minn OCT, l-Istat Membru li miegħu jkun marbut OCT għandu jaċċerta ruħu li l-kondizzjonijiet tal-Artikolu 3a jkunu ssodisfati u, filwaqt li jikkunsidra r-relazzjoni tiegħu mal-OCT, jew:

(a)

japprova l-parteċipazzjoni tal-membru prospettiv f'konformità mal-Artikolu 4(3); jew

(b)

jikkonferma bil-miktub lill-Istat Membru fejn ir-REKT għandu jkollu l-uffiċċju rreġistrat propost li l-awtoritajiet kompetenti fl-OCT jkunu approvaw il-parteċipazzjoni tal-membru prospettiv f'konformità mal-kondizzjonijiet u l-proċeduri ekwivalenti għal dawk stipulati f'dan ir-Regolament.';

(7)

L-Artikolu 5 huwa sostitwit b’dan li ġej:

'Artikolu 5

Kisba ta' personalità ġuridika u pubblikazzjoni fil-Ġurnal Uffiċjali

1.   Il-konvenzjoni u l-istatuti u kwalunkwe emenda sussegwenti għalihom għandhom jiġu reġistrati jew jiġu ppubblikati, jew it-tnejn, fl-Istat Membru fejn ir-REKT ikkonċernat ikollu l-uffiċċju rreġistrat fih, skont il-liġi nazzjonali applikabbli ta' dak l-Istat Membru. Ir-REKT għandu jikseb personalità ġuridika fid-data tar-reġistrazzjoni jew tal-pubblikazzjoni tal-konvenzjoni u tal-istatuti, skont liema sseħħ l-ewwel. Il-membri għandhom jinfurmaw lill-Istati Membri kkonċernati u lill-Kumitat tar-Reġjuni dwar ir-reġistrazzjoni jew il-pubblikazzjoni tal-konvenzjoni u tal-istatuti.

2.   Ir-REKT għandu jiżgura li, fi żmien għaxart ijiem ta’ xogħol mir-reġistrazzjoni jew mill-pubblikazzjoni tal-konvenzjoni u tal-istatuti, tintbagħat talba lill-Kumitat tar-Reġjuni skont il-mudell stabbilit fl-Anness għal dan ir-Regolament. Il-Kumitat tar-Reġjuni għandu mbagħad jitrasferixxi dik it-talba lill-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, għall-pubblikazzjoni ta' avviż fis-serje C ta' Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea, li jħabbar it-twaqqif ta' REKT, flimkien mad-dettalji mniżżla fl-Anness għal dan ir-Regolament.';

(8)

Fl-Artikolu 6, il-paragrafu 4 huwa sostitwit b’li ġej:

'4.   Minkejja l-paragrafi 1, 2 u 3 ta' dan l-Artikolu, fejn il-kompiti ta' REKT kif imsemmija taħt l-Artikolu 7(3) jkopru azzjonijiet li huma kkofinanzjati mill-Unjoni, għandha tapplika l-leġiżlazzjoni rilevanti li tikkonċerna l-kontroll ta' fondi pprovduti mill-Unjoni';

(9)

L-Artikolu 7 huwa emendat kif ġej:

(a)

il-paragrafi 2 u 3 jinbidlu b’dan li ġej:

'2.   REKT għandu jaġixxi fil-limiti tal-kompiti mogħtija lilu, jiġifieri l-faċilitazzjoni u l-promozzjoni ta’ kooperazzjoni territorjali għat-tisħiħ tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, u l-għelib ta’ ostakoli fis-suq intern. Kull kompitu għandu jiġi determinat mill-membri tiegħu li jaqa' fil-kompetenza ta’ kull membru, sakemm l-Istat Membru jew il-pajjiż terz ma japprovax il-parteċipazzjoni ta’ membru stabbilit skont il-liġi nazzjonali tiegħu anke meta dak il-membru ma jkunx kompetenti għall-kompiti kollha speċifikati fil-konvenzjoni.

3.   REKT jista' jwettaq azzjonijiet speċifiċi oħrajn ta' kooperazzjoni territorjali bejn il-membri tiegħu sabiex jilħaq l-objettiv imsemmi fl-Artikolu 1(2), kemm jekk ikollhom kontribut finanzjarju mill-Unjoni u kemm jekk le.

Primarjament, il-kompiti ta’ REKT jistgħu jikkonċernaw l-implimentazzjoni ta' programmi ta' kooperazzjoni jew partijiet minnhom jew l-implimentazzjoni ta' ħidmiet appoġġati mill-Unjoni permezz tal-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali tal-Fond Soċjali Ewropew u/jew tal-Fond ta' Koeżjoni.

L-Istati Membri jistgħu jillimitaw il-kompiti li r-REKT jistgħu jwettqu mingħajr appoġġ finanzjarju mill-Unjoni. Madankollu, mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 13, l-Istati Membri ma għandhomx jeskludu dawk il-kompiti relatati mal-prijoritajiet ta' investiment imsemmija fl-Artikolu 7 tar-Regolament (UE) Nru 1299/2013 (*3) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill;

(*3)  Regolament (UE) Nru 1299/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta’ Diċembru 2013 dwar dispożizzjonijiet speċifiċi għall-appoġġ mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u l-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea (ĠU 347, 20.12.2013, p. 259).';"

(b)

fil-paragrafu 4 jiżdied is-subparagrafu li ġej:

'Madankollu, f’konformità mal-liġi applikabbli tal-Unjoni u nazzjonali, l-assemblea ta’ REKT, imsemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 10(1) tista' tiddefinixxi t-termini u l-kundizzjonijiet tal-użu ta' oġġett ta' infrastruttura li r-REKT qed jamministra, jew it-termini u l-kundizzjonijiet li soġġett tagħhom qed jingħata servizz ta' interess ekonomiku ġenerali, inklużi t-tariffi u l-miżati li għandhom jitħallsu mill-utenti.';

(10)

fl-Artikolu 8, il-paragrafu 2 huwa sostitwit b’li ġej:

'2.   Il-konvenzjoni għandha tispeċifika:

(a)

l-isem tar-REKT u l-uffiċċju rreġistrat tiegħu;

(b)

il-medda tat-territorju li fih ir-REKT jista' jesegwixxi l-kompiti tiegħu;

(c)

l-għan u l-kompiti tar-REKT;

(d)

it-tul ta' żmien tar-REKT u l-kundizzjonijiet għax-xoljiment tiegħu;

(e)

il-lista tal-membri tar-REKT;

(f)

il-lista tal-organi tar-REKT u l-kompetenzi rispettivi tagħhom;

(g)

il-liġi applikabbli tal-Unjoni u l-liġi applikabbli nazzjonali tal-Istat Membru fejn ir-REKT ikollu l-uffiċċju reġistrat tiegħu għall-finijiet tal-interpretazzjoni u l-infurzar tal-konvenzjoni;

(h)

il-liġi tal-Unjoni u dik nazzjonali applikabbli tal-Istat Membru fejn jaġixxu l-organi tar-REKT;

(i)

l-arranġamenti għall-involviment ta' membri minn pajjiżi terzi jew minn OCTs jekk ikun xieraq inkluża l-identifikazzjoni tal-liġi applikabbli fejn ir-REKT iwettaq kompiti f'pajjiżi terzi jew f'OCTs;

(j)

il-liġi applikabbli tal-Unjoni u dik nazzjonali direttament rilevanti għall-attivitajiet tar-REKT imwettqa skont il-kompiti speċifikati fil-konvenzjoni;

(k)

ir-regoli applikabbli għall-persunal ta' REKT kif ukoll il-prinċipji li jirregolaw l-arranġamenti dwar ġestjoni tal-persunal u l-proċeduri għar-reklutaġġ;

(l)

l-arranġamenti għar-responsabbiltà tar-REKT u tal-membri tiegħu f'konformità mal-Artikolu 12;

(m)

l-arranġamenti xierqa għar-rikonoxximent reċiproku, inkluż għall-kontroll finanzjarju fil-ġestjoni tal-fondi pubbliċi; kif ukoll

(n)

il-proċeduri għall-adozzjoni tal-istatuti u l-modifika tal-konvenzjoni, li għandhom ikunu konformi mal-obbligi stabbiliti fl-Artikoli 4 u 5.

3.   Meta l-kompiti ta’ REKT jirrigwardaw biss il-ġestjoni ta’ programm ta’ kooperazzjoni jew parti minnu taħt ir-Regolament (UE) Nru 1299/2013, jew fejn REKT jirrigwarda l-kooperazzjoni interreġjonali jew netwerks, l-informazzjoni taħt il-punt (b) tal-paragrafu 2 mhijiex meħtieġa.';

(11)

l-Artikolu 9 huwa sostitwit b’dan li ġej:

'Artikolu 9

Statuti

1.   L-istatuti ta' REKT għandhom jiġu adottati abbażi tal-konvenzjoni u f'konformità magħha, mill-membri tiegħu billi jaġixxu unanimament.

2.   L-istatuti tar-REKT għandhom jispeċifikaw, bħala minimu, is-segwenti:

(a)

id-dispożizzjonijiet operattivi tal-organi tiegħu u l-kompetenzi ta' dawk l-organi, kif ukoll in-numru ta' rappreżentanti tal-membri fl-organi relevanti;

(b)

il-proċeduri għal teħid ta' deċiżjonijiet;

(c)

il-lingwa jew lingwi operattivi tiegħu;

(d)

l-arranġamenti għall-funzjonament tiegħu;

(e)

il-proċeduri rigward il-ġestjoni tal-persunal u r-reklutaġġ;

(f)

l-arranġamenti għall-kontribuzzjonijiet finanzjarji tal-membri tiegħu;

(g)

ir-regoli ta' kontabbiltà u baġitarji applikabbli għall-membri tiegħu;

(h)

il-ħatra ta’ awditur estern indipendenti għall-kontijiet tar-REKT; u

(i)

il-proċeduri għall-modifika tal-istatuti tiegħu, li għandhom ikunu konformi mal-obbligi stabbiliti fl-Artikoli 4 u 5.';

(12)

fl-Artikolu 11, il-paragrafu 2 huwa sostitwit b’li ġej:

'2.   Il-preparazzjoni tal-kontijiet tiegħu inklużi, fejn meħtieġa, ir-rapport annwali li jakkumpanjahom u l-verifika kif ukoll il-pubblikazzjoni ta' dawn il-kontijiet, għandhom jiġu rregolati mil-liġi nazzjonali tal-Istat Membru fejn ir-REKT għandu l-uffiċċju reġistrat tiegħu.';

(13)

l-Artikolu 12 huwa emendat kif ġej:

(a)

fil-paragrafu 1 jiżdied is-subparagrafu li ġej:

'REKT għandu jkun responsabbli għad-dejn kollu tiegħu.';

(b)

il-paragrafu 2 huwa sostitwit b’dan li ġej:

'2.   Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 3, sal-punt li l-assi ta' REKT huma insuffiċjenti biex jilħqu l-obbligazzjonijiet finanzjarji tiegħu, il-membri tiegħu għandhom jkunu responsabbli għad-djun irrispettivament min-natura ta' dawk id-djun, is-sehem ta' kull Membru jkun iffissat proporzjonalment skont il-kontribuzzjoni finanzjarja tiegħu. L-arranġamenti għall-kontribuzzjonijiet finanzjarji għandhom ikunu ffissati fl-istatuti.

Il-membri ta’ REKT jistgħu jipprovdu fl-istatuti, li huma responsabbli, wara li jkunu waqfu milli jkunu membri ta' REKT, għall-obbligi li jirriżultaw minn attivitajiet tar-REKT matul is-sħubija tagħhom.

2a.   Jekk ir-responsabbiltà ta' mill-inqas membru wieħed ta' REKT minn Stat Membru tkun limitata bħala riżultat tal-liġi nazzjonali skont liema jkun iffurmat, il-membri l-oħra jistgħu wkoll jillimitaw ir-responsabbiltà tagħhom fil-konvenzjoni meta l-liġi nazzjonali li timplimenta dan ir-Regolament tippermettilhom jagħmlu hekk.

L-isem ta' REKT li l-membri tiegħu jkollhom responsabbiltà limitata għandu jinkludi l-kelma 'limitat'.

Ir-rekwiżiti għall-pubblikazzjoni tal-konvenzjoni, l-istatuti u l-kontijiet ta’ REKT meta l-membri tiegħu jkollhom responsabbiltà limitata għandhom ikunu mill-anqas ugwali għal dawk meħtieġa għal entitajiet legali oħra b'responsabbiltà limitata skont il-liġijiet tal-Istat Membru fejn dak ir-REKT ikollu l-uffiċċju rreġistrat tiegħu.

Fil-każ ta' REKT li l-membri tiegħu għandhom responsabbiltà limitata, kwalunkwe Stat Membru kkonċernat jista' jesiġi li r-REKT jagħmel assigurazzjoni adatta jew li jkun soġġett għal garanzija pprovduta minn bank jew istituzzjoni finanzjarja oħra stabbilita fi Stat Membru jew li jkun kopert b'faċilità pprovduta bħala garanzija minn entità pubblika jew minn Stat Membru biex jiġu koperti r-riskji speċifiċi għall-attivitajiet tar-REKT.';

(14)

fl-Artikolu 15(2), l-ewwel subparagrafu huwa sostitwit b’dan li ġej:

'2.   Ħlief fejn previst mod ieħor f'dan ir-Regolament, il-liġi tal-Unjoni dwar il-ġurisdizzjoni għandha tapplika għal kwistjonijiet li jinvolvu REKT. Fi kwalunkwe każ li ma jkunx previst f'tali liġi tal-Unjoni, il-qrati kompetenti għar-riżoluzzjoni ta' kwistjonijiet għandhom ikunu l-qrati tal-Istat Membru fejn ir-REKT ikollu l-uffiċċju reġistrat tiegħu.';

(15)

l-Artikolu 16 huwa emendat kif ġej:

(a)

il-paragrafu 1 huwa sostitwit b’dan li ġej:

'1.   L-Istati Membri għandhom jadottaw dispożizzjonijiet sabiex tiġi żgurata l-applikazzjoni effettiva ta' dan ir-Regolament, inkluż fir-rigward tad-determinazzjoni tal-awtoritajiet kompetenti responsabbli għall-proċedura ta' approvazzjoni, f'konformità mal-arranġamenti legali u amministrattivi tagħhom.

Fejn ikun meħtieġ taħt it-termini tal-liġi nazzjonali ta' Stat Membru, dak l-Istat Membru jista' jistabbilixxi lista komprensiva tal-kompiti li l-membri ta' REKT fis-sens tal-Artikolu 3(1) stabbiliti taħt il-liġijiet tiegħu diġà għandhom, sa fejn għandha x'taqsam il-kooperazzjoni territorjali f'dak l-Istat Membru.

L-Istat Membru għandu jippreżenta lill-Kummissjoni b'kulldispożizzjoni adottata taħt dan l-Artikolu, kif ukoll emendi għalih. Il-Kummissjoni għandha tibgħat dawn id-dispożizzjonijiet lill-Istati Membri l-oħra u lill-Kumitat tar-Reġjuni.';

(b)

jiddaħħal il-paragrafu li ġej:

'1a.   Id-dispożizzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 sa fejn jikkonċernaw Stat Membru li OCT ikun marbut miegħu, filwaqt li titqies ir-relazzjoni bejn l-Istat Membru u dak l-OCT, għandhom jiżguraw ukoll l-applikazzjoni effettiva ta' dan ir-Regolament fir-rigward ta' dawk l-OCTs li jkunu ġirien ta' Stati Membri oħrajn jew ir-reġjuni l-aktar imbiegħda ta’ dawk l-Istati Membri.';

(16)

L-Artikolu 17 huwa sostitwit b’dan li ġej:

'Artikolu 17

Rapport

Sal-1 ta' Awwissu 2018 il-Kummissjoni għandha tibgħat lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kumitat tar-Reġjuni rapport dwar l-applikazzjoni ta' dan ir-Regolament, li jevalwa, abbażi ta’ indikaturi, l-effettività, l-effiċjenza, ir-rilevanza, il-valur miżjud Ewropew u l-ambitu għas-simplifikazzjoni tiegħu.

Il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati, skont l-Artikolu 17a, li jistabbilixxu l-lista ta’ indikaturi li hemm riferiment għalihom fl-ewwel paragrafu.';

(17)

jiddaħħal l-Artikolu li ġej:

'Artikolu 17a

Eżerċizzju tad-delega

1.   Is-setgħa sabiex ikunu adottati atti delegati tingħata lill-Kummissjoni skont il-kundizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa ta' adozzjoni ta' atti delegati msemmija fit-tieni paragrafu tal-Artikolu 17 għandha tingħata lill-Kummissjoni għal perjodu ta’ ħames snin minn 21 ta’ Diċembru 2013

3.   Id-delega ta’ setgħa li jirreferi għaliha t-tieni paragrafu tal-Artikolu 17 tista’ tiġi revokata fi kwalunkwe waqt mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni ta’ revoka għandha ttemm id-delega tas-setgħa speċifikata f'dik id-deċiżjoni. Għandha tidħol fis-seħħ fil-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f’data aktar tard speċifikata fih. Ma għandha taffettwa l-validità tal-ebda att delegat diġà fis-seħħ.

4.   Malli tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att delegat adottat skont it-tieni paragrafu tal-Artikolu 17 jidħol fis-seħħ biss jekk ma tiġi espressa l-ebda oġġezzjoni mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill f’perjodu ta’ tliet xhur min-notifika ta’ dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel ma jiskadi dak il-perjodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn infurmaw lill-Kummissjoni li mhumiex se jressqu oġġezzjoni. Dak il-perjodu għandu jiġi estiż bi tliet xhur fuq l-inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.'.

Artikolu 2

Dispożizzjonijiet tranżizzjonali

1.   REKT imwaqqfa qabel 21 ta’ Diċembru 2013 m’għandhomx ikunu obbligati li jallinjaw il-konvenzjoni u l-istatuti tagħhom mad-dispożizzjonijiet tar-Regolament (KE) Nru 1082/2006 kif emendat b’dan ir-Regolament.

2.   Fil-każ ta' REKT, li għalih tkun inbdiet proċedura skont l-Artikolu 4 tar-Regolament (KE) Nru 1082/2006 qabel 22 ta’ Ġunju 2014 u li għalih hemm pendenti biss ir-reġistrazzjoni jew il-pubblikazzjoni skont l-Artikolu 5 tar-Regolament (KE) Nru 1082/2006, il-konvenzjoni u l-istatuti għandhom jiġu rreġistrati jew ippubblikati, jew it-tnejn li huma, skont id-dispożizzjonijiet tar-Regolament (KE) Nru 1082/2006 qabel l-emenda tiegħu b'dan ir-Regolament.

3.   REKT li għalih tkun inbdiet proċedura taħt l-Artikolu 4 tar-Regolament (KE) Nru 1082/2006 aktar minn sitt xhur qabel 22 ta’ Ġunju 2014 għandu jiġi approvat skont id-dispożizzjonijiet tar-Regolament (KE) Nru 1082/2006 qabel l-emenda tiegħu b'dan ir-Regolament.

4.   REKT oħra apparti dawk taħt il-paragrafi 2 u 3 ta' dan l-Artikolu li għalih tkun inbdiet proċedura taħt l-Artikolu 4 tar-Regolament (KE) Nru 1082/2006 qabel 22 ta’ Ġunju 2014 għandhom ikunu approvati skont id-dispożizzjonijiet tar-Regolament (KE) Nru 1082/2006 kif emendat b'dan ir-Regolament.

5.   L-Istati Membri għandhom jibagħtu lill-Kummissjoni l-emendi neċessarji għad-dispożizzjonijiet nazzjonali adottati skont l-Artikolu 16(1) tar-Regolament (KE) Nru 1082/2006 kif emendat b'dan ir-Regolament sa mhux aktar tard minn 22 ta’ Ġunju 2014

Artikolu 3

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ l-għada tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Għandu japplika minn 22 ta’ Ġunju 2014

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, is-17 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

R. ŠADŽIUS


(1)  ĠU C 191, 29.6.2012, p. 53

(2)  ĠU C 113, 18.4.2012, p. 22.

(3)  Ir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta’ Lulju 2006 dwar ir-Raggruppament Ewropew ta’ Kooperazzjoni Territorjali (REKT) (ĠU L 210, 31.7.2006, p. 19.)

(4)  Direttiva 2004/18/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-31 ta' Marzu 2004 dwar il-koordinazzjoni ta' proċeduri għall-għoti ta' kuntratti għal xogħlijiet pubbliċi, kuntratti għal provvisti pubbliċi u kuntratti għal servizzi pubbliċi (ĠU L 134, 30.4.2004, p. 114).

(5)  Direttiva 2004/17/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-31 ta' Marzu 2004 dwar il-koordinazzjoni ta' proċeduri ta' akkwist ta' entitajiet li joperaw fis-setturi tal-enerġija,tat-trasport u postali (ĠU L 134, 30.4.2004, p. 1).

(6)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/755/UE ta' 25 ta' Novembru 2013 dwar l-assoċjazzjoni tal-pajjiżi u territorji extra-Ewropej mal-Unjoni ('Deċiżjoni dwar l-Assoċjazzjoni Extra-Ewropea') (ĠU L 344, 19.12.2013, p. 1).

(7)  Il-Protokoll Nru 3 tal-Konvenzjoni Ewropea dwar il-Kooperazzjoni bejn il-Fruntieri bejn Komunitajiet jew Awtoritajiet Territorjali rigward Gruppi ta' Kooperazzjoni Ewroreġjonali (ECGs), miftuħa għall-iffirmar nhar is-16 ta’ Novembru 2009.

(8)  Regolament (KE) Nru 883/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta’ April 2004 dwar il-koordinazzjoni ta’ sistemi ta’ sigurtà soċjali (ĠU L 166, 30.4.2004, p. 1).


ANNESS

Mudell tal-informazzjoni li għandha tiġi sottomessa skont l-Artikolu 5(2)

IT-TWAQQIF TA' RAGGRUPPAMENT EWROPEW TA' KOOPERAZZJONI TERRITORJALI (REKT)

L-isem ta’ REKT li l-membri tiegħu jkollhom responsabbiltà limitata għandu jinkludi l-kelma “limitat” (l-Artikolu 12(2a))

L-asterisk * tindika l-oqsma obbligatorji.

Image 3L3472013MT110120131211MT0001.0002241241Dikjarazzjoni konġuntamill-Parlament Ewropew, mill-Kunsill u mill-Kummissjoni Ewropea dwar IL-PANEL INTERISTITUZZJONALI GALILEO (GIP)1.Minħabba l-importanza, il-karatteristika unika u l-kumplessità tal-programmi Ewropej tal-GNSS, is-sjieda tal-Komunità tas-sistemi li jirriżultaw mill-programmi, u l-finanzjament sħiħ tal-baġit tal-Unjoni tal-programmi għall-perjodu 2014-2020, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jirrikonoxxu l-ħtieġa ta' kooperazzjoni mill-qrib tat-tliet istituzzjonijiet.2.Il-Panel Interistituzzjonali Galileo (GIP) se jilħaq l-objettiv li jiffaċilita kull istituzzjoni fit-twettiq tar-responsabbiltà rispettiva tagħha. Għal dan il-għan, il-GIP ser jitwaqqaf sabiex isegwi mill-qrib:(a)il-progress fl-implimentazzjoni tal-programmi Ewropej tal-GNSS, b'mod partikolari fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-ftehimiet ta' akkwist u ta' kuntratti, b'mod partikolari fir-rigward tal-ESA;(b)il-Ftehimiet Internazzjonali ma' pajjiżi terzi mingħajr ħsara għad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 218 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea;(c)it-tħejjija tas-swieq tan-navigazzjoni bis-satellita;(d)l-effikaċja tal-arranġamenti ta' governanza; u(e)ir-rieżami annwali tal-programm ta' ħidma.3.F'konformità mar-regoli eżistenti, il-GIP ser jirrispetta l-ħtieġa għal diskrezzjoni b'mod partikolari fid-dawl tal-kunfidenzjalità fin-negozju u n-natura sensittiva ta' ċerta data.4.Il-Kummissjoni se tieħu kont tal-fehmiet espressi mill-GIP.5.Il-GIP se jkun magħmul minn seba' rappreżentanti, li minnhom:tlieta mill-Kunsill,tlieta mill-PE,wieħed mill-Kummissjoni,u ser jiltaqa' fuq bażi regolari (fil-prinċipju erba' darbiet fis-sena).6.Il-GIP ma jaffettwax ir-responsabbiltajiet stabbiliti jew ir-relazzjonijiet interistituzzjonali.L3472013MT18510120131211MT0009.000420812081Stqarrijiet tal-KummissjoniAmmont massimu li jista' jirċevi Proġett Integrat wieħedIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-fatt li tiżgura distribuzzjoni proporzjonata tal-fondi fost il-proġetti integrati sabiex jiġu ffinanzjati kemm jista' jkun proġetti integrati u tiġi garantita distribuzzjoni bilanċjata ta’ proġetti integrati fost l-Istati Membri kollha. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni se tipproponi, meta jiġi diskuss l-abbozz tal-programm ta’ ħidma mal-membri tal-Kumitat LIFE, l-ammont massimu li proġett integrat wieħed ikun jista' jirċievi. Din il-proposta se tkun ippreżentata bħala parti mill-metodoloġija għall-għażla tal-proġetti li għandha tiġi adottata bħala parti mill-programm ta’ ħidma multiannwali.L-istatus tal-finanzjament tal-Bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-EwropejIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-protezzjoni tal-ambjent u l-bijodiversità f’pajjiżi u territorji extra-Ewropej , kif jidher mill-proposta għal Deċiżjoni tal-Assoċjazzjoni tal-pajjiżi u territorji extra-Ewropej li tinkludi dawn is-setturi fl-oqsma tal-kooperazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-pajjiżi u territorji extra-Ewropej u tispjega l-azzjonijiet differenti li jistgħu jkunu eliġibbli għal finanzjament mill-Unjoni Ewropea f’dan ir-rigward.L-azzjoni ta’ tħejjija BEST kienet inizjattiva ta’ suċċess li tħaddnet mill-pajjiżi u t-territorji ultraperiferiċi u tat riżultati tanġibbli għall-bijodiversità u s-servizzi tal-ekosistema. Billi l-BEST qed tasal fi tmiemha, il-Kummissjoni qed tikkunsidra b’mod favorevoli li tagħtiha segwitu skont wieħed mill-istrumenti l-ġodda, jiġifieri programm dwar il-Beni u l-Isfidi Pubbliċi Globali taħt l-Istrument ta’ Kooperazzjoni għall-Iżvilupp.Din il-possibbiltà speċifika għall-finanzjament tal-bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-Ewropej se tkun ikkomplementata mill-opportunitajiet offruti taħt l-Artikolu 6 tal-Programm LIFE għall-perjodu 2014-2020.L3472013MT25910120131217MT0015.000228012801Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.”L3472013MT28110120131217MT0016.000328812881Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar il-FEŻR, l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea (KTE) u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta’ KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT28910120131217MT0017.000330213021Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill ħadu nota tal-garanzija provvduta mill-Kummissjoni lil-leġiżlaturi tal-UE li l-indikaturi komuni tal-eżitu għar-Regolament dwar l-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta' Koeżjoni, li jiġu inklużi f'anness ma' kull regolament, huma r-riżultat ta' proċess ta' tħejjija twil li jinvolvi esperti ta' valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri, u bi prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT30310120131217MT0018.000231713171Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar is-sensibilizzazzjoni u l-Artikolu 4 u 4a tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li jwettqu sforzi kkordinati aħjar għas-sensibilizzazzjoni fost u fl-istituzzjonijiet u l-Istati Membri ħalli titjieb il-viżibilità tal-possibilitajiet tal-użu tal-EGTCs bħala strument opzjonali disponibbli għall-koperazzjoni territorjali fl-oqsma kollha ta' politika tal-UE.F'dan il-kuntest, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jistiednu lill-Istati Membri b'mod partikolari jidħlu għal azzjonijiet xierqa ta' kordinazzjoni u komunikazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali u bejn l-awtoritajiet ta' Stati Membri differenti ħalli jiżguraw proċeduri ċari, effiċjenti u trasparenti ta' awtorizzazzjoni ta' EGTCs ġodda fit-termini fissati.L3472013MT30310120131217MT0018.000331813181Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1(9) tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li meta jiġi applikat l-Artikolu 9(2)(i) tar-Regolament (UE) Nru 1082/2006 kif emendat, l-Istati Membri jagħmlu ħilithom meta jivvalutaw ir-regoli li jridu jkunu applikabbli għall-membri tal-persunal tal-EGTC kif proposti fl-abbozz tal-konvenzjoni, li jqisu l-opzjonijiet ta' reġimi differenti ta' impjiegi disponibbli li jridu jintgħażlu mill-EGTC, kemm skont id-dritt privat kemm skont dak pubbliku.Meta l-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt privat, l-Istati Membri jqisu wkoll id-dritt relevanti tal-UE, bħalma hu r-Regolament (KE) Nru 593/2008 tal-PE u l-Kunsill tas-17 ta' Ġunju 2008 dwar il-liġi applikabbli għall-obbligazzjonijiet kuntrattwali (Ruma I), kif ukoll il-prattika legali relattiva tal-Istati Membri l-oħrajn rappreżentati fl-EGTC.Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jifhmu wkoll li fejn il-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt pubbliku, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali jkunu dawk tal-Istat Membru fejn l-organu rispettiv tal-EGTC ikun jinsab. B'dana kollu, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali tal-Istat Membru fejn ikun irreġistrat l-EGTC jistgħu japplikaw kwantu għall-membri tal-persunal tal-EGTC ġa soġġetti għal dawn ir-regoli qabel ma jkunu saru membri tal-persunal tal-EGTC.L3472013MT30310120131217MT0018.000431913191Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-rwol tal-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-pjattaforma REKTIl-Parlament Ewroepw, il-Kunsill u l-Kummissjoni jieħdu nota tax-xogħol siewi magħmul mill-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-Pjattaforma tal-EGTC superviżjonata minnu u jħeġġeġ lill-Kumitat tar-Reġjuni jkompli jsegwi l-attivitajiet tal-EGTCs eżistenti u ta' dawk li jinsabu fil-proċess tat-twaqqif, jorganizza skambju tal-aqwa prattiki u jidentifika l-kwistjonijiet komuni.L3472013MT32010120131217MT0019.001546614661Dikjarazzjoni Konġunta mill-Kunsill u mill-Kummissjoni dwar l-Artikolu 67Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-Artikolu 67 (4) li jeskludi l-applikazzjoni tal-ispejjeż simplifikati mniżżla fl-Artikolu 67 (1) (b)-(d) f'każijiet fejn operazzjoni jew proġett li jifforma parti minn operazzjoni jiġi implimentat esklussivament permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku ma jipprekludix l-implimentazzjoni ta' operazzjoni permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku li jirriżultaw fi ħlasijiet mill-benefiċjarju lill-kuntrattur abbażi ta' spejjeż għal kull unità predefiniti. Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-ispejjeż determinati u mħallsa mill-benefiċjarju abbażi ta' dawn l-ispejjeż għal kull unità stabbiliti permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku għandhom jikkostitwixxu fil-fatt spejjeż reali u mġarrba u mħallsa mill-benefiċjarju taħt l-Artikolu 67 (1) (a).L3472013MT32010120131217MT0019.001646714671Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-reviżjoni tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill b'rabta mar-rikostituzzjoni tal-approprjazzjonijietIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li fir-reviżjoni tar-Regolament Finanzjarju għall-fini li jiġi allinjat ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill mal-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2014-2020, jinkludu dispożizzjonijiet neċessarji għall-applikazzjoni tal-arranġamenti għall-allokazzjoni tar-riżerva tal-prestazzjoni u fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji skont l-Artikolu 39 (inizjattiva tal-SME) taħt ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment b'rabta mar-rikostituzzjoni ta':i.approprjazzjonijiet li kienu impenjati għal programmi fir-rigward tar-riżerva tal-prestazzjoni u li kellhom jiġu diżimpenjati b'riżultat ta' prijoritajiet taħt dawn il-programmi li ma kisbux l-istadji sinifikanti tagħhom u;ii.approprjazzjonijiet li kienu impenjati fir-rigward ta' programmi dedikati msemmija fl-Artikolu 39(4)b u li kellhom jiġu diżimpenjati minħabba li l-parteċipazzjoni ta' Stat Membru fl-istrument finanzjarju kellha titwaqqaf.L3472013MT32010120131217MT0019.001746814681Dikjarazzjonijiet mill-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1Jekk ikunu meħtieġa derogi ġustifikati ulterjuri għar-regoli komuni biex jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tal-FEMS u tal-FAEŻR, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jimpenjaw ruħhom li jippermettu dawn id-derogi billi jipproċedu bid-diliġenza dovuta għall-modifiki neċessarji għar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment.L3472013MT32010120131217MT0019.001846914691Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar l-esklużjoni ta' kwalunkwe retroattività fir-rigward tal-applikazzjoni tal-Artikolu 5(3)Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jaqblu li:rigward l-applikazzjoni tal-Artikoli 14(2), 15(1)(c) u 26(2) tar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment, l-azzjonijiet meħuda mill-Istati Membri biex jinvolvu s-sħab li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(1) fit-tħejjija tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(2) jinkludu l-azzjonijiet kollha meħuda f'livell prattiku mill-Istati Membri indipendentement miż-żmien meta jittieħdu kif ukoll l-azzjonijiet meħuda minnhom qabel id-dħul fis-seħħ ta' dak ir-Regolament u qabel il-ġurnata tad-dħul fis-seħħ tal-att delegat għal Kodiċi ta' Kondotta Ewropew adottat skont l-Artikolu 5(3) tal-istess Regolament, waqt il-fażijiet ta' tħejjija ta' proċedura ta' programmar ta' Stat Membru, dment li l-objettivi tal-prinċipju ta' sħubija stipulati f'dak ir-Regolament jinkisbu. F'dan il-Kuntest, l-Istati Membri, skont il-kompetenzi nazzjonali u reġjonali tagħhom, se jiddeċiedu dwar il-kontenut tat-tnejn li huma, il-Ftehim ta' Sħubija propost u l-abbozzi ta' programmi proposti, skont id-dispożizzjonijiet relevanti ta' dak ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-fondi;l-att delegat li jistabbilixxi kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3), mhu se jkollu l-ebda effett retroattiv, taħt l-ebda ċirkostanza u la direttament u lanqas indirettament, speċjalment fir-rigward tal-proċedura ta' approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi, għax mhix l-intenzjoni tal-leġiżlatur tal-UE li jikkonferixxi setgħat lill-Kummissjoni b'mod li din tkun tista' tiċħad l-approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi fuq il-bażi unika u esklużiva ta' xi tip ta' non-ottemperanza mal-kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3);il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jistiednu lill-Kummissjoni tqiegħed għad-dispożizzjoni tagħhom l-abbozz ta' test tal-att delegat li se jiġi adottat taħt l-Artikolu 5(3) malajr kemm jista' jkun, u mhux aktar tard mid-data meta l-ftehim politiku dwar ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment jiġi adottat mill-Kunsill jew id-data meta l-abbozz ta' rapport dwar dak ir-Regolament jiġi vvutat fil-plenarja tal-Parlament Ewropew, skont liema data minnhom tiġi l-ewwel.L3472013MT54910120131217MT0022.000460716071Dikjarazzjoni konġunta mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar it-tabelli dwar il-kondizzjonalitàIl-Kunsill u l-Parlament Ewropew jistiednu lill-Kummissjoni biex timmonitorja t-traspożizzjoni u l-implimentazzjoni mill-Istati Membri tad-Direttiva 2000/60/KE tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma kif ukoll tad-Direttiva 2009/128/KE tal-21 ta’ Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja biex jinkiseb użu sostenibbli tal-pestiċidu u, fejn xieraq, tippreżenta, ladarba dawn id-Direttivi jkunu ġew implimentati mill-Istati Membri kollha u jkunu ġew identifikati l-obbligi applikabbli direttament għall-bdiewa, proposta leġislattiva li temenda dan ir-regolament bil-ħsieb li l-partijiet rilevanti ta' dawn id-Direttivi jiddaħħlu fis-sistema tal-kondizzjonalità.

Test ta 'immaġni

Image 4L3472013MT110120131211MT0001.0002241241Dikjarazzjoni konġuntamill-Parlament Ewropew, mill-Kunsill u mill-Kummissjoni Ewropea dwar IL-PANEL INTERISTITUZZJONALI GALILEO (GIP)1.Minħabba l-importanza, il-karatteristika unika u l-kumplessità tal-programmi Ewropej tal-GNSS, is-sjieda tal-Komunità tas-sistemi li jirriżultaw mill-programmi, u l-finanzjament sħiħ tal-baġit tal-Unjoni tal-programmi għall-perjodu 2014-2020, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jirrikonoxxu l-ħtieġa ta' kooperazzjoni mill-qrib tat-tliet istituzzjonijiet.2.Il-Panel Interistituzzjonali Galileo (GIP) se jilħaq l-objettiv li jiffaċilita kull istituzzjoni fit-twettiq tar-responsabbiltà rispettiva tagħha. Għal dan il-għan, il-GIP ser jitwaqqaf sabiex isegwi mill-qrib:(a)il-progress fl-implimentazzjoni tal-programmi Ewropej tal-GNSS, b'mod partikolari fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-ftehimiet ta' akkwist u ta' kuntratti, b'mod partikolari fir-rigward tal-ESA;(b)il-Ftehimiet Internazzjonali ma' pajjiżi terzi mingħajr ħsara għad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 218 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea;(c)it-tħejjija tas-swieq tan-navigazzjoni bis-satellita;(d)l-effikaċja tal-arranġamenti ta' governanza; u(e)ir-rieżami annwali tal-programm ta' ħidma.3.F'konformità mar-regoli eżistenti, il-GIP ser jirrispetta l-ħtieġa għal diskrezzjoni b'mod partikolari fid-dawl tal-kunfidenzjalità fin-negozju u n-natura sensittiva ta' ċerta data.4.Il-Kummissjoni se tieħu kont tal-fehmiet espressi mill-GIP.5.Il-GIP se jkun magħmul minn seba' rappreżentanti, li minnhom:tlieta mill-Kunsill,tlieta mill-PE,wieħed mill-Kummissjoni,u ser jiltaqa' fuq bażi regolari (fil-prinċipju erba' darbiet fis-sena).6.Il-GIP ma jaffettwax ir-responsabbiltajiet stabbiliti jew ir-relazzjonijiet interistituzzjonali.L3472013MT18510120131211MT0009.000420812081Stqarrijiet tal-KummissjoniAmmont massimu li jista' jirċevi Proġett Integrat wieħedIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-fatt li tiżgura distribuzzjoni proporzjonata tal-fondi fost il-proġetti integrati sabiex jiġu ffinanzjati kemm jista' jkun proġetti integrati u tiġi garantita distribuzzjoni bilanċjata ta’ proġetti integrati fost l-Istati Membri kollha. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni se tipproponi, meta jiġi diskuss l-abbozz tal-programm ta’ ħidma mal-membri tal-Kumitat LIFE, l-ammont massimu li proġett integrat wieħed ikun jista' jirċievi. Din il-proposta se tkun ippreżentata bħala parti mill-metodoloġija għall-għażla tal-proġetti li għandha tiġi adottata bħala parti mill-programm ta’ ħidma multiannwali.L-istatus tal-finanzjament tal-Bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-EwropejIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-protezzjoni tal-ambjent u l-bijodiversità f’pajjiżi u territorji extra-Ewropej , kif jidher mill-proposta għal Deċiżjoni tal-Assoċjazzjoni tal-pajjiżi u territorji extra-Ewropej li tinkludi dawn is-setturi fl-oqsma tal-kooperazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-pajjiżi u territorji extra-Ewropej u tispjega l-azzjonijiet differenti li jistgħu jkunu eliġibbli għal finanzjament mill-Unjoni Ewropea f’dan ir-rigward.L-azzjoni ta’ tħejjija BEST kienet inizjattiva ta’ suċċess li tħaddnet mill-pajjiżi u t-territorji ultraperiferiċi u tat riżultati tanġibbli għall-bijodiversità u s-servizzi tal-ekosistema. Billi l-BEST qed tasal fi tmiemha, il-Kummissjoni qed tikkunsidra b’mod favorevoli li tagħtiha segwitu skont wieħed mill-istrumenti l-ġodda, jiġifieri programm dwar il-Beni u l-Isfidi Pubbliċi Globali taħt l-Istrument ta’ Kooperazzjoni għall-Iżvilupp.Din il-possibbiltà speċifika għall-finanzjament tal-bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-Ewropej se tkun ikkomplementata mill-opportunitajiet offruti taħt l-Artikolu 6 tal-Programm LIFE għall-perjodu 2014-2020.L3472013MT25910120131217MT0015.000228012801Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.”L3472013MT28110120131217MT0016.000328812881Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar il-FEŻR, l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea (KTE) u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta’ KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT28910120131217MT0017.000330213021Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill ħadu nota tal-garanzija provvduta mill-Kummissjoni lil-leġiżlaturi tal-UE li l-indikaturi komuni tal-eżitu għar-Regolament dwar l-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta' Koeżjoni, li jiġu inklużi f'anness ma' kull regolament, huma r-riżultat ta' proċess ta' tħejjija twil li jinvolvi esperti ta' valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri, u bi prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT30310120131217MT0018.000231713171Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar is-sensibilizzazzjoni u l-Artikolu 4 u 4a tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li jwettqu sforzi kkordinati aħjar għas-sensibilizzazzjoni fost u fl-istituzzjonijiet u l-Istati Membri ħalli titjieb il-viżibilità tal-possibilitajiet tal-użu tal-EGTCs bħala strument opzjonali disponibbli għall-koperazzjoni territorjali fl-oqsma kollha ta' politika tal-UE.F'dan il-kuntest, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jistiednu lill-Istati Membri b'mod partikolari jidħlu għal azzjonijiet xierqa ta' kordinazzjoni u komunikazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali u bejn l-awtoritajiet ta' Stati Membri differenti ħalli jiżguraw proċeduri ċari, effiċjenti u trasparenti ta' awtorizzazzjoni ta' EGTCs ġodda fit-termini fissati.L3472013MT30310120131217MT0018.000331813181Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1(9) tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li meta jiġi applikat l-Artikolu 9(2)(i) tar-Regolament (UE) Nru 1082/2006 kif emendat, l-Istati Membri jagħmlu ħilithom meta jivvalutaw ir-regoli li jridu jkunu applikabbli għall-membri tal-persunal tal-EGTC kif proposti fl-abbozz tal-konvenzjoni, li jqisu l-opzjonijiet ta' reġimi differenti ta' impjiegi disponibbli li jridu jintgħażlu mill-EGTC, kemm skont id-dritt privat kemm skont dak pubbliku.Meta l-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt privat, l-Istati Membri jqisu wkoll id-dritt relevanti tal-UE, bħalma hu r-Regolament (KE) Nru 593/2008 tal-PE u l-Kunsill tas-17 ta' Ġunju 2008 dwar il-liġi applikabbli għall-obbligazzjonijiet kuntrattwali (Ruma I), kif ukoll il-prattika legali relattiva tal-Istati Membri l-oħrajn rappreżentati fl-EGTC.Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jifhmu wkoll li fejn il-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt pubbliku, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali jkunu dawk tal-Istat Membru fejn l-organu rispettiv tal-EGTC ikun jinsab. B'dana kollu, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali tal-Istat Membru fejn ikun irreġistrat l-EGTC jistgħu japplikaw kwantu għall-membri tal-persunal tal-EGTC ġa soġġetti għal dawn ir-regoli qabel ma jkunu saru membri tal-persunal tal-EGTC.L3472013MT30310120131217MT0018.000431913191Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-rwol tal-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-pjattaforma REKTIl-Parlament Ewroepw, il-Kunsill u l-Kummissjoni jieħdu nota tax-xogħol siewi magħmul mill-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-Pjattaforma tal-EGTC superviżjonata minnu u jħeġġeġ lill-Kumitat tar-Reġjuni jkompli jsegwi l-attivitajiet tal-EGTCs eżistenti u ta' dawk li jinsabu fil-proċess tat-twaqqif, jorganizza skambju tal-aqwa prattiki u jidentifika l-kwistjonijiet komuni.L3472013MT32010120131217MT0019.001546614661Dikjarazzjoni Konġunta mill-Kunsill u mill-Kummissjoni dwar l-Artikolu 67Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-Artikolu 67 (4) li jeskludi l-applikazzjoni tal-ispejjeż simplifikati mniżżla fl-Artikolu 67 (1) (b)-(d) f'każijiet fejn operazzjoni jew proġett li jifforma parti minn operazzjoni jiġi implimentat esklussivament permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku ma jipprekludix l-implimentazzjoni ta' operazzjoni permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku li jirriżultaw fi ħlasijiet mill-benefiċjarju lill-kuntrattur abbażi ta' spejjeż għal kull unità predefiniti. Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-ispejjeż determinati u mħallsa mill-benefiċjarju abbażi ta' dawn l-ispejjeż għal kull unità stabbiliti permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku għandhom jikkostitwixxu fil-fatt spejjeż reali u mġarrba u mħallsa mill-benefiċjarju taħt l-Artikolu 67 (1) (a).L3472013MT32010120131217MT0019.001646714671Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-reviżjoni tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill b'rabta mar-rikostituzzjoni tal-approprjazzjonijietIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li fir-reviżjoni tar-Regolament Finanzjarju għall-fini li jiġi allinjat ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill mal-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2014-2020, jinkludu dispożizzjonijiet neċessarji għall-applikazzjoni tal-arranġamenti għall-allokazzjoni tar-riżerva tal-prestazzjoni u fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji skont l-Artikolu 39 (inizjattiva tal-SME) taħt ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment b'rabta mar-rikostituzzjoni ta':i.approprjazzjonijiet li kienu impenjati għal programmi fir-rigward tar-riżerva tal-prestazzjoni u li kellhom jiġu diżimpenjati b'riżultat ta' prijoritajiet taħt dawn il-programmi li ma kisbux l-istadji sinifikanti tagħhom u;ii.approprjazzjonijiet li kienu impenjati fir-rigward ta' programmi dedikati msemmija fl-Artikolu 39(4)b u li kellhom jiġu diżimpenjati minħabba li l-parteċipazzjoni ta' Stat Membru fl-istrument finanzjarju kellha titwaqqaf.L3472013MT32010120131217MT0019.001746814681Dikjarazzjonijiet mill-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1Jekk ikunu meħtieġa derogi ġustifikati ulterjuri għar-regoli komuni biex jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tal-FEMS u tal-FAEŻR, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jimpenjaw ruħhom li jippermettu dawn id-derogi billi jipproċedu bid-diliġenza dovuta għall-modifiki neċessarji għar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment.L3472013MT32010120131217MT0019.001846914691Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar l-esklużjoni ta' kwalunkwe retroattività fir-rigward tal-applikazzjoni tal-Artikolu 5(3)Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jaqblu li:rigward l-applikazzjoni tal-Artikoli 14(2), 15(1)(c) u 26(2) tar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment, l-azzjonijiet meħuda mill-Istati Membri biex jinvolvu s-sħab li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(1) fit-tħejjija tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(2) jinkludu l-azzjonijiet kollha meħuda f'livell prattiku mill-Istati Membri indipendentement miż-żmien meta jittieħdu kif ukoll l-azzjonijiet meħuda minnhom qabel id-dħul fis-seħħ ta' dak ir-Regolament u qabel il-ġurnata tad-dħul fis-seħħ tal-att delegat għal Kodiċi ta' Kondotta Ewropew adottat skont l-Artikolu 5(3) tal-istess Regolament, waqt il-fażijiet ta' tħejjija ta' proċedura ta' programmar ta' Stat Membru, dment li l-objettivi tal-prinċipju ta' sħubija stipulati f'dak ir-Regolament jinkisbu. F'dan il-Kuntest, l-Istati Membri, skont il-kompetenzi nazzjonali u reġjonali tagħhom, se jiddeċiedu dwar il-kontenut tat-tnejn li huma, il-Ftehim ta' Sħubija propost u l-abbozzi ta' programmi proposti, skont id-dispożizzjonijiet relevanti ta' dak ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-fondi;l-att delegat li jistabbilixxi kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3), mhu se jkollu l-ebda effett retroattiv, taħt l-ebda ċirkostanza u la direttament u lanqas indirettament, speċjalment fir-rigward tal-proċedura ta' approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi, għax mhix l-intenzjoni tal-leġiżlatur tal-UE li jikkonferixxi setgħat lill-Kummissjoni b'mod li din tkun tista' tiċħad l-approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi fuq il-bażi unika u esklużiva ta' xi tip ta' non-ottemperanza mal-kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3);il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jistiednu lill-Kummissjoni tqiegħed għad-dispożizzjoni tagħhom l-abbozz ta' test tal-att delegat li se jiġi adottat taħt l-Artikolu 5(3) malajr kemm jista' jkun, u mhux aktar tard mid-data meta l-ftehim politiku dwar ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment jiġi adottat mill-Kunsill jew id-data meta l-abbozz ta' rapport dwar dak ir-Regolament jiġi vvutat fil-plenarja tal-Parlament Ewropew, skont liema data minnhom tiġi l-ewwel.L3472013MT54910120131217MT0022.000460716071Dikjarazzjoni konġunta mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar it-tabelli dwar il-kondizzjonalitàIl-Kunsill u l-Parlament Ewropew jistiednu lill-Kummissjoni biex timmonitorja t-traspożizzjoni u l-implimentazzjoni mill-Istati Membri tad-Direttiva 2000/60/KE tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma kif ukoll tad-Direttiva 2009/128/KE tal-21 ta’ Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja biex jinkiseb użu sostenibbli tal-pestiċidu u, fejn xieraq, tippreżenta, ladarba dawn id-Direttivi jkunu ġew implimentati mill-Istati Membri kollha u jkunu ġew identifikati l-obbligi applikabbli direttament għall-bdiewa, proposta leġislattiva li temenda dan ir-regolament bil-ħsieb li l-partijiet rilevanti ta' dawn id-Direttivi jiddaħħlu fis-sistema tal-kondizzjonalità.

Test ta 'immaġni

Image 5L3472013MT110120131211MT0001.0002241241Dikjarazzjoni konġuntamill-Parlament Ewropew, mill-Kunsill u mill-Kummissjoni Ewropea dwar IL-PANEL INTERISTITUZZJONALI GALILEO (GIP)1.Minħabba l-importanza, il-karatteristika unika u l-kumplessità tal-programmi Ewropej tal-GNSS, is-sjieda tal-Komunità tas-sistemi li jirriżultaw mill-programmi, u l-finanzjament sħiħ tal-baġit tal-Unjoni tal-programmi għall-perjodu 2014-2020, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jirrikonoxxu l-ħtieġa ta' kooperazzjoni mill-qrib tat-tliet istituzzjonijiet.2.Il-Panel Interistituzzjonali Galileo (GIP) se jilħaq l-objettiv li jiffaċilita kull istituzzjoni fit-twettiq tar-responsabbiltà rispettiva tagħha. Għal dan il-għan, il-GIP ser jitwaqqaf sabiex isegwi mill-qrib:(a)il-progress fl-implimentazzjoni tal-programmi Ewropej tal-GNSS, b'mod partikolari fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-ftehimiet ta' akkwist u ta' kuntratti, b'mod partikolari fir-rigward tal-ESA;(b)il-Ftehimiet Internazzjonali ma' pajjiżi terzi mingħajr ħsara għad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 218 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea;(c)it-tħejjija tas-swieq tan-navigazzjoni bis-satellita;(d)l-effikaċja tal-arranġamenti ta' governanza; u(e)ir-rieżami annwali tal-programm ta' ħidma.3.F'konformità mar-regoli eżistenti, il-GIP ser jirrispetta l-ħtieġa għal diskrezzjoni b'mod partikolari fid-dawl tal-kunfidenzjalità fin-negozju u n-natura sensittiva ta' ċerta data.4.Il-Kummissjoni se tieħu kont tal-fehmiet espressi mill-GIP.5.Il-GIP se jkun magħmul minn seba' rappreżentanti, li minnhom:tlieta mill-Kunsill,tlieta mill-PE,wieħed mill-Kummissjoni,u ser jiltaqa' fuq bażi regolari (fil-prinċipju erba' darbiet fis-sena).6.Il-GIP ma jaffettwax ir-responsabbiltajiet stabbiliti jew ir-relazzjonijiet interistituzzjonali.L3472013MT18510120131211MT0009.000420812081Stqarrijiet tal-KummissjoniAmmont massimu li jista' jirċevi Proġett Integrat wieħedIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-fatt li tiżgura distribuzzjoni proporzjonata tal-fondi fost il-proġetti integrati sabiex jiġu ffinanzjati kemm jista' jkun proġetti integrati u tiġi garantita distribuzzjoni bilanċjata ta’ proġetti integrati fost l-Istati Membri kollha. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni se tipproponi, meta jiġi diskuss l-abbozz tal-programm ta’ ħidma mal-membri tal-Kumitat LIFE, l-ammont massimu li proġett integrat wieħed ikun jista' jirċievi. Din il-proposta se tkun ippreżentata bħala parti mill-metodoloġija għall-għażla tal-proġetti li għandha tiġi adottata bħala parti mill-programm ta’ ħidma multiannwali.L-istatus tal-finanzjament tal-Bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-EwropejIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-protezzjoni tal-ambjent u l-bijodiversità f’pajjiżi u territorji extra-Ewropej , kif jidher mill-proposta għal Deċiżjoni tal-Assoċjazzjoni tal-pajjiżi u territorji extra-Ewropej li tinkludi dawn is-setturi fl-oqsma tal-kooperazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-pajjiżi u territorji extra-Ewropej u tispjega l-azzjonijiet differenti li jistgħu jkunu eliġibbli għal finanzjament mill-Unjoni Ewropea f’dan ir-rigward.L-azzjoni ta’ tħejjija BEST kienet inizjattiva ta’ suċċess li tħaddnet mill-pajjiżi u t-territorji ultraperiferiċi u tat riżultati tanġibbli għall-bijodiversità u s-servizzi tal-ekosistema. Billi l-BEST qed tasal fi tmiemha, il-Kummissjoni qed tikkunsidra b’mod favorevoli li tagħtiha segwitu skont wieħed mill-istrumenti l-ġodda, jiġifieri programm dwar il-Beni u l-Isfidi Pubbliċi Globali taħt l-Istrument ta’ Kooperazzjoni għall-Iżvilupp.Din il-possibbiltà speċifika għall-finanzjament tal-bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-Ewropej se tkun ikkomplementata mill-opportunitajiet offruti taħt l-Artikolu 6 tal-Programm LIFE għall-perjodu 2014-2020.L3472013MT25910120131217MT0015.000228012801Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.”L3472013MT28110120131217MT0016.000328812881Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar il-FEŻR, l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea (KTE) u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta’ KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT28910120131217MT0017.000330213021Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill ħadu nota tal-garanzija provvduta mill-Kummissjoni lil-leġiżlaturi tal-UE li l-indikaturi komuni tal-eżitu għar-Regolament dwar l-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta' Koeżjoni, li jiġu inklużi f'anness ma' kull regolament, huma r-riżultat ta' proċess ta' tħejjija twil li jinvolvi esperti ta' valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri, u bi prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT30310120131217MT0018.000231713171Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar is-sensibilizzazzjoni u l-Artikolu 4 u 4a tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li jwettqu sforzi kkordinati aħjar għas-sensibilizzazzjoni fost u fl-istituzzjonijiet u l-Istati Membri ħalli titjieb il-viżibilità tal-possibilitajiet tal-użu tal-EGTCs bħala strument opzjonali disponibbli għall-koperazzjoni territorjali fl-oqsma kollha ta' politika tal-UE.F'dan il-kuntest, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jistiednu lill-Istati Membri b'mod partikolari jidħlu għal azzjonijiet xierqa ta' kordinazzjoni u komunikazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali u bejn l-awtoritajiet ta' Stati Membri differenti ħalli jiżguraw proċeduri ċari, effiċjenti u trasparenti ta' awtorizzazzjoni ta' EGTCs ġodda fit-termini fissati.L3472013MT30310120131217MT0018.000331813181Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1(9) tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li meta jiġi applikat l-Artikolu 9(2)(i) tar-Regolament (UE) Nru 1082/2006 kif emendat, l-Istati Membri jagħmlu ħilithom meta jivvalutaw ir-regoli li jridu jkunu applikabbli għall-membri tal-persunal tal-EGTC kif proposti fl-abbozz tal-konvenzjoni, li jqisu l-opzjonijiet ta' reġimi differenti ta' impjiegi disponibbli li jridu jintgħażlu mill-EGTC, kemm skont id-dritt privat kemm skont dak pubbliku.Meta l-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt privat, l-Istati Membri jqisu wkoll id-dritt relevanti tal-UE, bħalma hu r-Regolament (KE) Nru 593/2008 tal-PE u l-Kunsill tas-17 ta' Ġunju 2008 dwar il-liġi applikabbli għall-obbligazzjonijiet kuntrattwali (Ruma I), kif ukoll il-prattika legali relattiva tal-Istati Membri l-oħrajn rappreżentati fl-EGTC.Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jifhmu wkoll li fejn il-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt pubbliku, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali jkunu dawk tal-Istat Membru fejn l-organu rispettiv tal-EGTC ikun jinsab. B'dana kollu, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali tal-Istat Membru fejn ikun irreġistrat l-EGTC jistgħu japplikaw kwantu għall-membri tal-persunal tal-EGTC ġa soġġetti għal dawn ir-regoli qabel ma jkunu saru membri tal-persunal tal-EGTC.L3472013MT30310120131217MT0018.000431913191Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-rwol tal-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-pjattaforma REKTIl-Parlament Ewroepw, il-Kunsill u l-Kummissjoni jieħdu nota tax-xogħol siewi magħmul mill-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-Pjattaforma tal-EGTC superviżjonata minnu u jħeġġeġ lill-Kumitat tar-Reġjuni jkompli jsegwi l-attivitajiet tal-EGTCs eżistenti u ta' dawk li jinsabu fil-proċess tat-twaqqif, jorganizza skambju tal-aqwa prattiki u jidentifika l-kwistjonijiet komuni.L3472013MT32010120131217MT0019.001546614661Dikjarazzjoni Konġunta mill-Kunsill u mill-Kummissjoni dwar l-Artikolu 67Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-Artikolu 67 (4) li jeskludi l-applikazzjoni tal-ispejjeż simplifikati mniżżla fl-Artikolu 67 (1) (b)-(d) f'każijiet fejn operazzjoni jew proġett li jifforma parti minn operazzjoni jiġi implimentat esklussivament permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku ma jipprekludix l-implimentazzjoni ta' operazzjoni permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku li jirriżultaw fi ħlasijiet mill-benefiċjarju lill-kuntrattur abbażi ta' spejjeż għal kull unità predefiniti. Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-ispejjeż determinati u mħallsa mill-benefiċjarju abbażi ta' dawn l-ispejjeż għal kull unità stabbiliti permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku għandhom jikkostitwixxu fil-fatt spejjeż reali u mġarrba u mħallsa mill-benefiċjarju taħt l-Artikolu 67 (1) (a).L3472013MT32010120131217MT0019.001646714671Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-reviżjoni tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill b'rabta mar-rikostituzzjoni tal-approprjazzjonijietIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li fir-reviżjoni tar-Regolament Finanzjarju għall-fini li jiġi allinjat ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill mal-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2014-2020, jinkludu dispożizzjonijiet neċessarji għall-applikazzjoni tal-arranġamenti għall-allokazzjoni tar-riżerva tal-prestazzjoni u fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji skont l-Artikolu 39 (inizjattiva tal-SME) taħt ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment b'rabta mar-rikostituzzjoni ta':i.approprjazzjonijiet li kienu impenjati għal programmi fir-rigward tar-riżerva tal-prestazzjoni u li kellhom jiġu diżimpenjati b'riżultat ta' prijoritajiet taħt dawn il-programmi li ma kisbux l-istadji sinifikanti tagħhom u;ii.approprjazzjonijiet li kienu impenjati fir-rigward ta' programmi dedikati msemmija fl-Artikolu 39(4)b u li kellhom jiġu diżimpenjati minħabba li l-parteċipazzjoni ta' Stat Membru fl-istrument finanzjarju kellha titwaqqaf.L3472013MT32010120131217MT0019.001746814681Dikjarazzjonijiet mill-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1Jekk ikunu meħtieġa derogi ġustifikati ulterjuri għar-regoli komuni biex jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tal-FEMS u tal-FAEŻR, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jimpenjaw ruħhom li jippermettu dawn id-derogi billi jipproċedu bid-diliġenza dovuta għall-modifiki neċessarji għar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment.L3472013MT32010120131217MT0019.001846914691Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar l-esklużjoni ta' kwalunkwe retroattività fir-rigward tal-applikazzjoni tal-Artikolu 5(3)Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jaqblu li:rigward l-applikazzjoni tal-Artikoli 14(2), 15(1)(c) u 26(2) tar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment, l-azzjonijiet meħuda mill-Istati Membri biex jinvolvu s-sħab li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(1) fit-tħejjija tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(2) jinkludu l-azzjonijiet kollha meħuda f'livell prattiku mill-Istati Membri indipendentement miż-żmien meta jittieħdu kif ukoll l-azzjonijiet meħuda minnhom qabel id-dħul fis-seħħ ta' dak ir-Regolament u qabel il-ġurnata tad-dħul fis-seħħ tal-att delegat għal Kodiċi ta' Kondotta Ewropew adottat skont l-Artikolu 5(3) tal-istess Regolament, waqt il-fażijiet ta' tħejjija ta' proċedura ta' programmar ta' Stat Membru, dment li l-objettivi tal-prinċipju ta' sħubija stipulati f'dak ir-Regolament jinkisbu. F'dan il-Kuntest, l-Istati Membri, skont il-kompetenzi nazzjonali u reġjonali tagħhom, se jiddeċiedu dwar il-kontenut tat-tnejn li huma, il-Ftehim ta' Sħubija propost u l-abbozzi ta' programmi proposti, skont id-dispożizzjonijiet relevanti ta' dak ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-fondi;l-att delegat li jistabbilixxi kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3), mhu se jkollu l-ebda effett retroattiv, taħt l-ebda ċirkostanza u la direttament u lanqas indirettament, speċjalment fir-rigward tal-proċedura ta' approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi, għax mhix l-intenzjoni tal-leġiżlatur tal-UE li jikkonferixxi setgħat lill-Kummissjoni b'mod li din tkun tista' tiċħad l-approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi fuq il-bażi unika u esklużiva ta' xi tip ta' non-ottemperanza mal-kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3);il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jistiednu lill-Kummissjoni tqiegħed għad-dispożizzjoni tagħhom l-abbozz ta' test tal-att delegat li se jiġi adottat taħt l-Artikolu 5(3) malajr kemm jista' jkun, u mhux aktar tard mid-data meta l-ftehim politiku dwar ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment jiġi adottat mill-Kunsill jew id-data meta l-abbozz ta' rapport dwar dak ir-Regolament jiġi vvutat fil-plenarja tal-Parlament Ewropew, skont liema data minnhom tiġi l-ewwel.L3472013MT54910120131217MT0022.000460716071Dikjarazzjoni konġunta mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar it-tabelli dwar il-kondizzjonalitàIl-Kunsill u l-Parlament Ewropew jistiednu lill-Kummissjoni biex timmonitorja t-traspożizzjoni u l-implimentazzjoni mill-Istati Membri tad-Direttiva 2000/60/KE tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma kif ukoll tad-Direttiva 2009/128/KE tal-21 ta’ Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja biex jinkiseb użu sostenibbli tal-pestiċidu u, fejn xieraq, tippreżenta, ladarba dawn id-Direttivi jkunu ġew implimentati mill-Istati Membri kollha u jkunu ġew identifikati l-obbligi applikabbli direttament għall-bdiewa, proposta leġislattiva li temenda dan ir-regolament bil-ħsieb li l-partijiet rilevanti ta' dawn id-Direttivi jiddaħħlu fis-sistema tal-kondizzjonalità.

Test ta 'immaġni

Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar is-sensibilizzazzjoni u l-Artikolu 4 u 4a tar-Regolament REKT

Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li jwettqu sforzi kkordinati aħjar għas-sensibilizzazzjoni fost u fl-istituzzjonijiet u l-Istati Membri ħalli titjieb il-viżibilità tal-possibilitajiet tal-użu tal-EGTCs bħala strument opzjonali disponibbli għall-koperazzjoni territorjali fl-oqsma kollha ta' politika tal-UE.

F'dan il-kuntest, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jistiednu lill-Istati Membri b'mod partikolari jidħlu għal azzjonijiet xierqa ta' kordinazzjoni u komunikazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali u bejn l-awtoritajiet ta' Stati Membri differenti ħalli jiżguraw proċeduri ċari, effiċjenti u trasparenti ta' awtorizzazzjoni ta' EGTCs ġodda fit-termini fissati.


Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1(9) tar-Regolament REKT

Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li meta jiġi applikat l-Artikolu 9(2)(i) tar-Regolament (UE) Nru 1082/2006 kif emendat, l-Istati Membri jagħmlu ħilithom meta jivvalutaw ir-regoli li jridu jkunu applikabbli għall-membri tal-persunal tal-EGTC kif proposti fl-abbozz tal-konvenzjoni, li jqisu l-opzjonijiet ta' reġimi differenti ta' impjiegi disponibbli li jridu jintgħażlu mill-EGTC, kemm skont id-dritt privat kemm skont dak pubbliku.

Meta l-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt privat, l-Istati Membri jqisu wkoll id-dritt relevanti tal-UE, bħalma hu r-Regolament (KE) Nru 593/2008 tal-PE u l-Kunsill tas-17 ta' Ġunju 2008 dwar il-liġi applikabbli għall-obbligazzjonijiet kuntrattwali (Ruma I), kif ukoll il-prattika legali relattiva tal-Istati Membri l-oħrajn rappreżentati fl-EGTC.

Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jifhmu wkoll li fejn il-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt pubbliku, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali jkunu dawk tal-Istat Membru fejn l-organu rispettiv tal-EGTC ikun jinsab. B'dana kollu, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali tal-Istat Membru fejn ikun irreġistrat l-EGTC jistgħu japplikaw kwantu għall-membri tal-persunal tal-EGTC ġa soġġetti għal dawn ir-regoli qabel ma jkunu saru membri tal-persunal tal-EGTC.


Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-rwol tal-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-pjattaforma REKT

Il-Parlament Ewroepw, il-Kunsill u l-Kummissjoni jieħdu nota tax-xogħol siewi magħmul mill-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-Pjattaforma tal-EGTC superviżjonata minnu u jħeġġeġ lill-Kumitat tar-Reġjuni jkompli jsegwi l-attivitajiet tal-EGTCs eżistenti u ta' dawk li jinsabu fil-proċess tat-twaqqif, jorganizza skambju tal-aqwa prattiki u jidentifika l-kwistjonijiet komuni.


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/320


REGOLAMENT (UE) Nru 1303/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tas-17 ta’ Diċembru 2013

li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew u li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikolu 177 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea

Wara li l-abbozz tal-att leġiżlattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjonijiet tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjonijiet tal-Kumitat tar-Reġjuni (2),

Wara li kkunsidraw l-opinjonijiet tal-Qorti tal-Awdituri (3),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja

Billi:

(1)

L-Artikolu 174 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) jipprovdi li, sabiex tissaħħaħ il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tagħha, l-Unjoni għandu jkollha l-għan li tnaqqas id-diverġenzi bejn il-livelli ta' żvilupp tar-reġjuni varji u r-ritard ta' dawk ir-reġjuni jew gżejjer li huma anqas favoriti, u li għandha tingħata attenzjoni partikolari liż-żoni rurali, żoni milquta minn tranżizzjoni industrijali, u reġjuni li jbatu minn żvantaġġi naturali jew demografiċi gravi u permanenti. L-Artikolu 175 tat-TFUE jitlob li l-Unjoni ssostni l-ilħuq ta’ dawn l-objettivi permezz tal-azzjoni li tieħu permezz tal-Fond Agrikolu Ewropew dwar Gwida u Garanzija, it-Taqsima tal-Gwida, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Bank Ewropew tal-Investiment u strumenti oħrajn.

(2)

Sabiex itejbu l-koordinazzjoni u jarmonizzaw l-implimentazzjoni tal-Fondi li jipprovdu appoġġ taħt il-politika tal-koeżjoni, jiġifieri l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR), il-Fond Soċjali Ewropew (FSE) u l-Fond ta’ Koeżjoni, mal-Fond għall-iżvilupp rurali, jiġifieri l-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR), u għas-settur marittimu u tas-sajd, jiġifieri l-miżuri ffinanzjati taħt il-ġestjoni konġunta fit-Titolu V tal-Fond Ewropew Marittimu u għas-Sajd (FEMS), għandhom jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet komuni għal dawn il-Fondi kollha ('Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej' – 'il-Fondi ESI'). Barra minn hekk, dan ir-Regolament jinkludi fih dispożizzjonijiet ġenerali li japplikaw għall-FEŻR, il-FSE u l-Fond ta' Koeżjoni, iżda li ma japplikawx għall-FAEŻR u l-FEMS, kif ukoll dispożizzjonijiet ġenerali applikabbli għall-FEŻR, il-FSE, il-Fond ta' Koeżjoni u l-FEMS, iżda li ma japplikawx għall-FAEŻR. Minħabba l-partikolaritajiet li jeżistu għal kull Fond ESI, għandhom jiġu speċifikati regoli speċifiċi għal kull Fond ESI u għall-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea skont il-FEŻR, f’Regolamenti separati.

(3)

F’konformità mal-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tas-17 ta’ Ġunju 2010, fejn ġiet adottata l-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, l-Unjoni u l-Istati Membri għandhom jimplimentaw it-twettiq ta' tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, filwaqt li jippromwovu żvilupp armonjuż tal-Unjoni u jnaqqsu diverġenzi reġjonali. Il-Fondi ESI għandu jkollhom rwol sinifikanti fl-ilħuq tal-objettivi tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv.

(4)

Fir-rigward tal-Politika Agrikola Komuni (PAK), diġà nkisbu sinerġiji sinifikanti permezz tal-armonizzazzjoni u l-allinjament tar-regoli ta' ġestjoni u kontroll għall-ewwel pilastru (il-Fond Agrikolu Ewropew ta' Garanzija – FAEG) u t-tieni pilastru (FAEŻR) tal-PAK. Ir-rabta b’saħħitha bejn il-FEAG u l-FAEŻR għandha għalhekk tinżamm u l-istrutturi eżistenti fl-Istati Membri għandhom jiġu ppreservati.

(5)

Ir-reġjuni l-aktar imbiegħda għandhom jibbenefikaw minn miżuri speċifiċi u minn finanzjament addizzjonali biex jagħmlu tajjeb għas-sitwazzjoni strutturali soċjali u ekonomiċi flimkien mal-iżvantaġġi li jirriżultaw mill-fatturi msemmija fl-Artikolu 349 tat-TFUE.

(6)

Ir-reġjuni tat-Tramuntana b'popolazzjoni baxxa għandhom jibbenefikaw minn miżuri speċifiċi u finanzjament addizzjonali biex jiġu bbilanċjati l-iżvantaġġi naturali jew demografiċi gravi msemmija fl-Artikolu 2 tal-Protokoll Nru 6 għall-Att tal-Adeżjoni tal-1994.

(7)

Biex tiġi żgurata l-interpretazzjoni korretta u konsistenti tad-dispożizzjonijiet u biex jingħata kontribut għaċ-ċertezza legali għall-Istati Membri u l-benefiċjarji, huwa meħtieġ li jiġu definiti ċerti termini li jintużaw f'dan ir-Regolament.

(8)

Fejn jiġi stabbilit limitu ta' żmien li fih il-Kummissjoni għandha tadotta jew temenda deċiżjoni, f'konformità ma' dan ir-Regolament, il-limitu ta' żmien għall-adozzjoni jew l-emendar ta' tali deċiżjoni m'għandux jinkludi l-perjodu li jibda fid-data meta l-Kummissjoni tkun bagħtet l-osservazzjonijiet tagħha lill-Istati Membri u jibqa' għaddej sa meta l-Istat Membru jkun wieġeb għal dawk l-osservazzjonijiet.

(9)

Dan ir-Regolament huwa magħmul minn ħames partijiet, fejn l-ewwel parti tistabbilixxi s-suġġett u d-definizzjonijiet, it-tieni fiha r-regoli applikabbli għall-Fondi ESI kollha, it-tielet tinkludi d-dispożizzjonijiet applikabbli biss għall-FEŻR, l-FSE u l-Fond ta' Koeżjoni ('il-Fondi'), ir-raba' tinkludi dispożizzjonijiet applikabbli biss għall-Fondi u għall-FEMS u l-ħames tinkludi d-dispożizzjonijiet finali. Sabiex tkun żgurata l-konsistenza fl-interpretazzjoni tal-partijiet differenti ta' dan ir-Regolament u bejn dan ir-Regolament u r-Regolamenti speċifiċi għall-Fondi, huwa importanti li jiġu stabbiliti b'mod ċar ir-relazzjonijiet differenti bejniethom. Barra minn hekk, regoli speċifiċi stabbiliti fir-Regolamenti speċifiċi għall-Fondi jistgħu jkunu komplementari iżda għandhom jidderogaw mid-dispożizzjonijiet korrispondenti f'dan ir-Regolament biss meta tali deroga tkun speċifikament prevista f'dan ir-Regolament.

(10)

Skont l-Artikolu 317 tat-TFUE, u fil-kuntest ta' ġestjoni konġunta, il-kundizzjonijiet li jippermettu lill-Kummissjoni teżerċita r-responsabbiltajiet tagħha għall-implementazzjoni tal-baġit tal-Unjoni għandhom jiġu speċifikati, u r-responsabbiltajiet ta' kooperazzjoni mal-Istati Membri għandhom jiġu ċċarati. Dawk il-kundizzjonijiet għandhom jagħtu lok lill-Kummissjoni li tikseb assikurazzjoni li l-Istati Membri qed jużaw il-Fondi ESI b'mod legali u regolari u skont il-prinċipju ta' ġestjoni finanzjarja tajba fis-sens tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) (ir-"Regolament finanzjarju"). L-Istati Membri fil-livell territorjali xieraq, skont il-qafas istituzzjonali, legali u finanzjarju tagħhom u l-korpi maħtura minnhom għal dawn il-finijiet għandhom ikunu responsabbli mill-preparazzjoni u l-implimentazjoni ta' programmi. Dawk il-kundizzjonijiet għandhom jiżguraw ukoll li tingħata attenzjoni għall-ħtieġa li jiġu żgurati l-komplementarità u l-konsistenza tal-intervent rilevanti tal-Unjoni, biex jiġi rrispettat il-prinċipju ta' proporzjonalità u jitqies l-għan kumplessiv li jitnaqqas il-piż amministrattiv.

(11)

Għall-Ftehim ta' Sħubija u kull programm rispettivament, kull Stat Membru għandu jorganizza sħubija mar-rappreżentanti ta' awtoritajiet reġjonali kompetenti, lokali, urbani u pubbliċi oħrajn, sħab ekonomiċi u soċjali u korpi oħra rilevanti li jirrappreżentaw lis-soċjetà ċivili, fosthom sħab ambjentali, organizzazzjonijiet mhux governattivi, u korpi responsabbli mill-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali, l-ugwaljanza bejn is-sessi u n-nondiskriminazzjoni, inklużi, fejn xieraq, l-organizzazzjonijiet umbrella ta’ tali, awtoritajiet u korpi. Il-fini ta’ tali sħubija hu li tiżgura li jiġu rispettati l-prinċipji tal-governanza f’diversi livelli, u wkoll tas-sussidjarjetà u l-proporzjonalità u l-ispeċifiċitajiet tal-oqfsa istituzzjonali u legali differenti tal-Istati Membri kif ukoll sabiex ikun żgurat is-sens ta’ appartenenza ta' interventi ppjanati mill-partijiet interessati u l-bini fuq l-esperjenza u l-għarfien tal-atturi rilevanti. L-Istati Membri għandhom jidentifikaw is-sħab l-aktar rappreżentattivi rilevanti. Dawk is-sħab għandhom jinkludu istituzzjonijiet, organizzazzjonijiet u gruppi li jistgħu jinfluwenzaw it-tħejjija jew li jistgħu jiġu affettwati mit-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-programmi. F’dan il-kuntest għandu jkun ukoll possibbli għall-Istati Membri li jidentifikaw, fejn xieraq, bħala sħab rilevanti, organizzazzjonijiet umbrella li huma l-assoċjazzjonijiet, federazzjonijiet jew konfederazzjonijiet ta’ awtoritajiet rilevanti reġjonali, lokali u urbani jew korpi oħra skont il-liġi u l-prattika nazzjonali applikabbli.

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta att delegat li jipprevedi kodiċi ta’ kondotta Ewropew dwar is-sħubija sabiex jappoġġa u jiffaċilita lill-Istati Membri fl-organizzazzjoni tas-sħubija fir-rigward tal-iżgurar tal-involviment tas-sħab rilevanti fit-tħejjija, l-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-Ftehimiet ta’ Sħubija u tal-programmi b'mod konsistenti. Dak l-att delegat adottat m’għandu taħt ebda ċirkostanza u bl-ebda mod fl-interpretazzjoni tiegħu jkollu effett retroattiv jew iservi ta’ bażi biex jiġu stabbiliti irregolaritajiet li jwasslu għal korrezzjonijiet finanzjarji. L-att delegat adottat m’għandux jispeċifika data ta' applikazzjoni li tkun qabel id-data tal-adozzjoni tiegħu. L-att delegat adottat għandu jippermetti lill-Istati Membri jiddeċiedu dwar l-aktar arranġamenti dettaljati adatti għall-implimentazzjoni tas-sħubija f’konformità mal-oqfsa istituzzjonali u legali tagħhom, kif ukoll il-kompetenzi nazzjonali u reġjonali tagħhom, dment li l-objettivi tiegħu kif stabbiliti f’dan ir-Regolament jinkisbu.

(12)

L-attivitajiet tal-Fondi ESI u l-operazzjonijiet li huma jappoġġaw għandhom jikkonformaw mal-liġi applikabbli tal-Unjoni u dik nazzjonali relatata li timplimenta direttament jew indirettament dan ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-Fondi.

(13)

Fil-kuntest tal-isforz tagħha li żżid il-koeżjoni ekonomika, territorjali u soċjali, l-Unjoni, fl-istadji kollha tal-implementazzjoni tal-Fondi ESI, għandha timmira lejn it-tneħħija tal-inugwaljanzi u lejn il-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel u l-integrazzjoni tal-perspettiva tal-ġeneru, kif ukoll lejn il-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni abbażi ta' sess, ta' oriġini razzjali jew etnika, ta' reliġjon jew twemmin, ta' diżabbiltà, ta' età jew ta' orjentazzjoni sesswali kif stabbilit fl-Artikolu 2 tat- TUE, l-Artikolu 10 tat-TFUE u l-Artikolu 21 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, filwaqt li titqies partikolarment l-aċċessibilità għall-persuni b'diżabbiltajiet, kif ukoll l-Artikolu 5(2) tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali li jipprovdi li ħadd m'għandu jiġi mġiegħel jagħmel xogħol forzat jew obbligatorju.

(14)

L-objettivi tal-Fondi ESI għandhom jiġu segwiti fil-qafas tal-iżvilupp sostenibbli u l-promozzjoni mill-Unjoni tal-għan li l-kwalità tal-ambjent tiġi ppreżervata, imħarsa u mtejba kif stabbilit fl-Artikoli 11 u 191(1) tat-TFUE, filwaqt li jitqies il-prinċipju li ‘min iniġġes iħallas’. Għal dan il-għan, l-Istati Membri għandhom jipprovdu informazzjoni dwar l-appoġġ għall-objettivi tat-tibdil fil-klima f'konformità mal-ambizzjoni li mill-anqas 20 % tal-baġit tal-Unjoni imur għal dawk l-objettivi, bl-użu ta' metodoloġija bbażata fuq il-kategoriji ta' intervent, oqsma jew miżuri ta' attenzjoni adottati mill-Kummissjoni permezz ta' att ta' implimentazzjoni li jirrifletti l-prinċipju ta' proporzjonalità.

(15)

Sabiex jikkontribwixxi għall-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli, u u għall-missjonijiet speċifiċi tal-Fond skont l-objettivi bbażati fuq it-Trattat, inkluża l-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, il-Fondi ESI għandhom jiffokaw s-sostenn tagħhom fuq numru limitat ta' objettivi tematiċi komuni. L-ambitu preċiż ta' kull wieħed mill-Fondi ESI għandu jiġi stabbilit f'regoli speċifiċi għall-Fondi. Għandu jkun possibbli li dan l-ambitu jiġi limitat għal uħud mill-objettivi tematiċi definiti f’dan ir-Regolament.

(16)

Sabiex tiġi massimizzata l-kontribuzzjoni mill-Fondi ESI u sabiex jiġu stabbiliti prinċipji ta’ gwida strateġiċi biex jiffaċilitaw il-proċess ta’ programmazzjoni fil-livell tal-Istati Membri u tar-reġjuni, għandu jiġi stabbilit Qafas Strateġiku Komuni ('QSK'). Il-QSK għandu jiffaċilita l-koordinazzjoni settorjali u territorjali fl-intervent tal-Unjoni taħt il-Fondi ESI u ma' politiki u strumenti relevanti oħrajn tal-Unjoni, konformement mal- miri u objettivi tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, filwaqt li jitqiesu l-isfidi territorjali ewlenin tat-tipi diversi ta' territorji.

(17)

Il-QSK għandu jistipula kif il-Fondi ESI għandhom jikkontribwixxu għall-objettivi u l-miri tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, l-arranġamenti għall-promozzjoni tal-użu integrat tal-Fondi ESI, l-arranġamenti għall-koordinazzjoni bejn il-Fondi ESI u politiki u strumenti oħra tal-Unjoni, il-prinċipji orizzontali u l-objettivi ta’ politika trasversali għall-implimentazzjoni tal-Fondi ESI, l-arranġamenti biex jiġu indirizzati l-isfidi territorjali ewlenin u oqsma prijoritarji għall-attivitajiet ta’ kooperazzjoni taħt il-Fondi ESI.

(18)

L-Istati Membri u r-reġjuni qegħdin kulma jmur jaffaċċjaw dejjem aktar sfidi relatati mal-impatt tal-globalizzazzjoni, tħassib dwar l-ambjent u l-enerġija, it-tixjiħ tal-popolazzjoni u t-tibdil demografiku, it-trasformazzjoni teknoloġika u d-domanda għall-innovazzjoni, u l-inugwaljanza soċjali. Minħabba n-natura kumplessa u interrelatata ta’ tali isfidi, is-soluzzjonijiet appoġġjati mill-Fondi ESI għandhom ikunu ta' natura integrata, multisettorjali u multidimensjonali. F’dan il-kuntest, u sabiex tiżdied l-effettività u l-effiċjenza tal-politiki, għandu jkun possibbli li l-Fondi ESI jkunu kkombinati f’pakketti integrati li jkunu magħmulin apposta biex jindirizzaw il-ħtiġijiet territorjali speċifiċi.

(19)

Il-kombinament ta’ popolazzjoni attiva li qed tonqos u l-proporzjon dejjem jiżdied tal-persuni rtirati fil-popolazzjoni ġenerali kif ukoll il-problemi assoċjati mat-tixrid tal-popolazzjoni, mistennija jkompli jżidu l-pressjoni fuq, fost l-oħrajn, l-istrutturi tal-edukazzjoni u ta’ appoġġ soċjali tal-Istati Membri u għalhekk fuq il-kompetittività ekonomika tal-Unjoni. L-adattament għal tali tibdil demografiku jikkostitwixxi waħda mill-isfidi ewlenin li se jiffaċjaw l-Istati Membri u r-reġjuni fis-snin li ġejjin, u għandu jingħata livell partikolarment għoli ta’ kunsiderazzjoni għar-reġjuni l-iktar milquta mit-tibdil demografiku.

(20)

Abbażi tal-Qafas Strateġiku Komuni, kull Stat Membru għandu jħejji, f’kooperazzjoni mas-sħab tiegħu u fi djalogu mal-Kummissjoni, Ftehim ta’ Sħubija. Il-Ftehim ta' Sħubija għandu jittraduċi l-elementi stabbiliti fil- Qafas Strateġiku Komuni fil-kuntest nazzjonali u jistabbilixxi impenji sodi għall-ksib tal-objettivi tal-Unjoni permezz tal-ipprogrammar tal-Fondi ESI. Il-Ftehim ta’ Sħubija għandu jistabbilixxi arranġamenti biex jiġi żgurat l-allinjament mal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv kif ukoll mal-missjonijiet speċifiċi għall-fondi skont l-objettivi tagħhom abbażi tat-Trattat, arranġamenti biex jiżguraw implimentazzjoni effettiva u effiċjenti tal-Fondi ESI u arranġamenti għall-prinċipju ta’ sħubija u approċċ integrat għall-iżvilupp territorjali. Għandha ssir distinzjoni bejn l-elementi essenzjali tal-Ftehim ta' Sħubija li huma soġġetti għal deċiżjoni tal-Kummissjoni u elementi oħrajn li mhumiex soġġetti għad-deċiżjoni tal-Kummissjoni u jistgħu jiġu emendati mill-Istat Membru. Jeħtieġ li jiġu ppjanati arranġamenti speċifiċi għas-sottomissjoni u l-adozzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi f'każ li d-dħul fis-seħħ ta' Regolament wieħed jew aktar speċifiċi għall-Fondi jittardjaw jew ikunu mistennija li ħa jittardjaw. Dan jinvolvi t-twaqqif ta' dispożizzjonijiet li jippermettu l-preżentazzjoni u l-adozzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija anki fl-assenza ta' ċerti elementi fir-rigward tal-Fond jew Fondi ESI affettwati mid-dewmien, u s-sottomissjoni aktar tard ta' Ftehim ta' Sħubija wara d-dħul fis-seħħ ta' Regolament jew Regolamenti speċifiċi għall-Fondi. Peress li f'dan il-każ, il-programmi kofinanzjati mill-Fond ESI affettwati mid-dewmien għandhom jiġu sottomessi u adottati biss wara d-dħul fis-seħħ tar-Regolament speċifiku għall-Fond ikkonċernat, għandhom jiġu stabbiliti wkoll l-iskadenzi adegwati għas-sottomissjoni tal-programmi affettwati.

(21)

L-Istati Membri għandhom jikkonċentraw l-appoġġ biex jiżguraw kontribut sinifikanti għal-ksib tal-objettivi tal-Unjoni f'konformità mal-ħtiġiet ta' żvilupp speċifiċi kemm nazzjonali kif ukoll reġjonali. Għandhom jiġu definiti kundizzjonalitajiet ex ante, kif ukoll sett konċiż u eżawrjenti ta' kriterji oġġettivi għall-valutazzjoni tagħhom sabiex jiġi żgurat li l-prerekwiżiti meħtieġa għall-użu effettiv u effiċjenti tal-appoġġ tal-Unjoni jkunu fis-seħħ. Għal dan il-għan, kondizzjonalità ex ante għandha tapplika għal prijorità ta' ċertu programm biss meta jkollha konnessjoni diretta u ġenwina, u impatt dirett fuq l-akkwist effettiv u effiċjenti ta' objettiv speċifiku għal prijorità ta' investiment jew prijorità tal-Unjoni, peress li mhux kull objettiv speċifiku huwa neċessarjament konness ma' kondizzjonalità ex ante stabbilita fir-regoli speċifiċi għall-Fondi. Il-valutazzjoni tal-applikabilità tal-kondizzjonalità ex-ante għandha tikkunsidra l-prinċipju tal-proporzjonalità fir-rigward tal-livell tal-appoġġ allokat, fejn dan ikun xieraq. L-issodisfar tal-kondizzjonalitajiet ex ante applikabbli għandu jkun ivvalutat mill-Istat Membru fil-qafas tal-preparazzjoni tal-programmi u, fejn xieraq, il-Ftehim ta' Sħubija. Il-Kummissjoni għandha tevalwa l-konsistenza u l-adegwatezza tal-informazzjoni provduta mill-Istat Membru. F'każi fejn il-kundizzjonalità ex ante applikabbli ma tiġix sodisfatta sal-iskadenza stipulata, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tissospendi l-pagamenti interim għall-prijoritajiet relevanti tal-programm taħt kundizzjonijiet definiti b'mod preċiż.

(22)

Il-Kummissjoni għandha twettaq rieżami tal-prestazzjoni abbażi ta' qafas tal-prestazzjoni u f'kooperazzjoni mal-Istati Membri fl-2019. Il-qafas tal-prestazzjoni għandu jiġi definit għal kull programm bil-għan li jsir monitoraġġ tal-progress lejn l-objettivi u l-miri stabbiliti għal kull prijorità matul il-perjodu ta' programmazzjoni 2014 - 2020 (il-'perjodu ta' programmazzjoni'). Sabiex jiġi żgurat li l-baġit tal-Unjoni ma jintużax b'mod ħali u ineffiċjenti, fejn hemm evidenza li prijorità serjament ma jkunx irnexxielha tikseb il-miri marbuta biss ma' indikaturi finanzjarji, indikaturi ta' output u passi prinċipali tal-implimentazzjoni stipulati fil-qafas tal-prestazzjoni minħabba dgħufijiet fl-implimentazzjoni identifikati b'mod ċar ikkomunikati preċedentement mill-Kummissjoni, u l-Istat Membru jkun naqas milli jieħu l-azzjoni korrettiva meħtieġa, il-Kummissjoni għandha tkun tista' tissospendi l-pagamenti lill-programm jew, fi tmiem il-perjodu ta' programmazzjoni, tapplika korrezzjonijiet finanzjarji. L-applikazzjoni ta' korrezzjonijiet finanzjarji għandha tieħu kont, bir-rispett dovut għall-prinċipju ta' proporzjonalità, tal-livell ta' assorbiment u ta' fatturi esterni li jikkontribwixxu għan-nuqqas. M’għandhomx jiġu applikati korrezzjonijiet finanzjarji meta l-miri ma jintlaħqux minħabba l-impatt ta’ fatturi soċjoekonomiċi jew ambjentali, bidliet sinifikanti fil-kundizzjonijiet ekonomiċi jew ambjentali fi Stat Membru jew minħabba raġunijiet ta' forza maġġuri li jaffettwaw serjament l-implimentazzjoni tal-prijoritajiet ikkonċernati. L-indikaturi tar-riżultat m'għandhomx jitqiesu għall-finijiet ta' sospensjonijiet jew korrezzjonijiet finanzjarji.

(23)

Sabiex tiġi ffaċilitata l-enfasi fuq il-prestazzjoni u l-ilħuq tal-objettivi tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, riżerva għall-prestazzjoni li tikkonsisti f'6 % tal-allokazzjoni totali għall-mira "Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi", kif ukoll għall-FAEŻR u għal miżuri ffinanzjati taħt il-ġestjoni kondiviża skont att legali futur tal-Unjoni li jistabbilixxi l-kundizzjonijiet għall-appoġġ finanzjarju għall-politika marittima u tas-sajd għall-perjodu ta' programmazzjoni 2014-2020 (ir-'Regolament FEMS') għandha tiġi stabbilita għal kull Stat Membru. Minħabba d-diversità u n-natura transnazzjonali tagħhom, ma għandu jkun hemm ebda riżerva għall-prestazzjoni għal programmi taħt il-mira tal-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea. Ir-riżorsi allokati għall-Inizjattiva favur l-Impjieg taż-Żgħażagħ (YEI) kif iddefinit fil-programm operazzjonali skont ir-Regolament (UE) Nru 1304/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) (ir-'Regolament FSE') għall-assistenza teknika fuq inizjattiva tal-Kummissjoni; trasferimenti mill-ewwel pilastru tal-PAK għall-FAEŻR taħt ir-Regolament (UE) Nru 1307/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6); trasferimenti għall-FAEŻR skont id-dispożizzjonijiet dwar l-aġġuestament volontarju ta' pagamenti diretti fl-2013 u dwar it-trasferiment għall-FAEŻR, stipulati fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 (7) fir-rigward tas-snin kalendarji 2013 u 2014; trasferimenti għall-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa mill-Fond ta’ Koeżjoni; trasferimenti għall-Fond għal Għajnuna Ewropea għall-Persuni l-Aktar fil-Bżonn kif definit f'att legali futur tal-Unjoni; u azzjonijiet innovattivi għal żvilupp urban sostenibbli għandhom jiġu esklużi għall-fini tal-kalkolu tar-riżerva għall-prestazzjoni.

(24)

Hija meħtieġa rabta aktar mill-qrib bejn il-politika ta' koeżjoni u l-governanza ekonomika tal-Unjoni sabiex tiżgura li l-effikaċja tan-nefqa taħt il-Fondi ESI tkun ibbażata fuq politiki ekonomiċi sodi u li l-Fondi ESI ikunu jistgħu, jekk meħtieġ, jintużaw b'mod ieħor li jindirizza l-problemi ekonomiċi li l-Istat Membru jkun qiegħed iħabbat wiċċu magħhom. Taħt l-ewwel taqsima tal-miżuri li jorbtu l-effikaċja tal-Fondi ESI mal-governanza ekonomika soda, il-Kummissjoni għandha tkun tista' titlob emendi għall-Ftehim ta' Sħubija u għall-programmi sabiex jappoġġaw l-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Kunsill jew sabiex jiġi massimizzat l-impatt tat-tkabbir u tal-kompetittività tal-Fondi ESI disponibbli meta l-Istati Membri jirċievu l-assistenza finanzjarja rilevanti. Il-programmar mill-ġdid għandu jintuża biss f'każijiet meta tassew jista' jkollu impatt dirett fuq il-korrezzjoni tal-isfidi identifikati fir-rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Kunsill taħt il-mekkaniżmi ta' governanza ekonomika sabiex jiġi evitat programmar mill-ġdid frekwenti li jista' jxekkel il-prevedibbiltà tal-ġestjoni tal-fondi. Taħt it-tieni taqsima tal-miżuri li jorbtu l-effikaċja tal-Fondi ESI mal-governanza ekonomika soda, meta Stat Membru jonqos milli jieħu azzjoni effettiva fil-kuntest tal-proċess ta' governanza ekonomika, il-Kummissjoni għandha tagħmel proposta lill-Kunsill biex tisspospendi l-impenji jew il-pagamenti kollha jew parti minnhom għall-programmi ta' dak l-Istat Membru. Jeħtieġ li jiġu stabbiliti proċeduri differenti għas-sospensjoni ta' impenji u pagamenti. Madankollu, fiż-żewġ każijiet, meta tagħmel proposta għal sospensjoni, il-Kummissjoni għandha tikkunsidra l-informazzjoni kollha relevanti u tqis b'mod dovut kwalunkwe element li jirriżulta mid-djalogu strutturat mal-Parlament Ewropew u l-opinjonijiet espressi permezz tiegħu.

Il-kamp ta' applikazzjoni u l-livell ta' sospensjoni għandhom ikunu proporzjonali u effettivi, u jirrispettaw it-trattament ugwali bejn l-Istati Membri. Barra minn hekk, sospensjoni għandha tqis iċ-ċirkostanzi ekonomiċi u soċjali tal-Istat Membru kkonċernat kif ukoll l-impatt ekonomiku globali possibbli fuq Stat Membru li jirriżulta mill-passi differenti tal-proċedura ta' defiċit eċċessiv (EDP) u l-proċedura ta' żbilanċi eċċessivi (EIP).

(25)

Bis-saħħa tal-Protokoll Nru 15 dwar ċerti dispożizzjonijiet li jirrigwardjaw ir-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq, anness mat-TUE u mat-TFUE, ċerti dispożizzjonijiet dwar id-defiċit eċċessiv u l-proċeduri relatati ma għandhomx japplikaw għar-Renju Unit. Għalhekk, m'għandhomx japplikaw dispożizzjonijiet dwar sospensjoni tal-pagamenti u l-impenji kollha jew parti minnhom għar-Renju Unit.

(26)

Minħabba l-importanza kruċjali tal-prinċipju ta' kofinanzjament għall-implimentazzjoni tal-Fondi ESI sabiex tkun żgurata s-sjieda tal-politiki fil-post, u f'konformità mal-applikazzjoni proporzjonali tas-sospensjonijiet, kull deċiżjoni dwar sospensjonijiet li tirriżulta taħt it-tieni taqsima tal-miżuri li jorbtu l-effikaċja tal-Fondi ESI mal-governanza ekonomika soda għandha tittieħed filwaqt li jiġu kkunsidrati r-rekwiżiti speċifiċi applikabbli għall-Istat Membru kkonċernat sabiex jiġi pprovdut kofinanzjament għall-programmi ffinanzjati mill-Fondi ESI. Is-sospensjonijiet għandhom jitneħħew u l-fondi jerġgħu għandhom isiru disponibbli għall-Istat Membru kkonċernat minnufih hekk kif l-Istat Membru jieħu l-azzjoni meħtieġa.

(27)

Il-Fondi ESI għandhom ikunu implimentati permezz ta’ programmi li jkopru l-perjodu ta’ programmazzjoni f’konformità mal-Ftehim ta’ Sħubija. Il-programmi għandhom jitfasslu mill-Istati Membri abbażi ta' proċeduri li jkunu trasparenti, f’konformità mal-qafas istituzzjonali u legali tagħhom. L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jikkooperaw biex jiżguraw il-koordinazzjoni u l-konsistenza tal-arranġamenti tal-programmazzjoni għall-Fondi ESI. Peress li l-kontenut tal-programmi hu marbut mill-qrib ma’ dak tal-Ftehim ta’ Sħubija, il-programmi għandhom jiġu ppreżentati fi żmien tliet xhur minn meta jiġi ppreżentat il-Ftehim ta’ Sħubija. Għandha tkun prevista skadenza ta' disa' xhur mid-data tad-dħul fis-seħħ ta' dan ir-Regolament fir-rigward tal-preżentazzjoni ta' programmi taħt il-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea sabiex jittieħed kont tan-natura transnazzjonali ta' dawk il-programmi. B’mod partikolari, għandha ssir distinzjoni bejn l-elementi ewlenin tal-Ftehim ta’ Sħubija u l-programmi li għandhom ikunu soġġetti għal deċiżjoni tal-Kummissjoni u elementi oħra li mhumiex koperti mid-deċiżjoni tal-Kummissjoni u jistgħu jiġu emendati skont ir-responsabilità tal-Istat Membru. Il-programmazzjoni għandha tiżgura l-konsistenza mal-QSK u l-Ftehim ta’ Sħubija, il-koordinazzjoni bejn il-Fondi ESI u mal-istrumenti ta' finanzjament eżistenti l-oħrajn u l-input tal-Bank Ewropew tal-Investiment jekk rilevanti.

(28)

Bil-għan li tiġi żgurata konsistenza bejn il-programmi appoġġati skont Fondi ESI differenti, partikolarment fil-kuntest li tiġi żgurata kontribuzzjoni għall-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, jeħtieġ li jiġu stipulati rekwiżiti minimi komuni fir-rigward tal-kontenut tal-programmi, li jistgħu jiġu ikkumplementati minn regoli speċifiċi għall-Fondi biex titqies in-natura speċifika ta' kull Fond ESI.

(29)

Jeħtieġ li jiġu stabbiliti proċeduri ċari għall-valutazzjoni, l-adozzjoni u l-emendar ta' programmi mill-Kummissjoni. Sabiex tiġi żgurata konsistenza bejn il-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi, għandu jiġi speċifikat li l-programmi, bl-eċċezzjoni tal-programmi taħt il-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea, ma jistgħux jiġu approvati qabel l-adozzjoni mill-Kummissjoni ta' deċiżjoni li tapprova l-Ftehim ta' Sħubija. Sabiex jitnaqqas il-piż amministrattiv għall-Istati Membri, kwalunkwe approvazzjoni ta' emenda ta' ċerti partijiet tal-programmi mill-Kummissjoni għandha tirriżulta awtomatikament f'emenda tal-partijiet rilevanti tal-Ftehim ta' Sħubija. Barra minn hekk, il-mobilizzazzjoni immedjata tar-riżorsi allokati lill-YEI għandha tiġi żgurata wkoll permezz tal-istabbiliment ta' regoli speċjali għall-proċedura ta' preżentazzjoni u ta' approvazzjoni tal-programmi operazzjonali ddedikati għall-YEI imsemmija fir-Regolament FSE.

(30)

Sabiex jiġi ottimizzat il-valur miżjud minn investimenti ffinanzjati kompletament jew parzjalment mill-baġit tal-Unjoni fil-qasam tar-riċerka u l-innovazzjoni, għandhom jiġu mfittxija sinerġiji b’mod partikolari bejn l-operat tal-Fondi ESI u tal-Orizzont 2020, kif stabbilit fir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), waqt li jiġu rrispettati l-objettivi distinti tagħhom. Il-mekkaniżmi ewlenin għall-ksib ta’ dawk is-sinerġiji għandhom ikunu ir-rikonoxximent ta’ rati fissi għall-ispejjeż eliġibbli minn Orizzont 2020 għal operazzjoni u benefiċjarju simili u l-possibilità li jiġu kkombinati l-finanzjamenti minn strumenti differenti tal-Unjoni, fosthom il-Fondi ESI u Orizzont 2020, fl-istess operazzjoni, filwaqt li jevitaw il-finanzjament doppju. Sabiex jissaħħu l-kapaċitajiet għar-riċerka u l-innovazzjoni ta' attur nazzjonali u reġjonali u biex jinkiseb l-għan li jinbena "Taraġ għall-eċċellenza" f'reġjuni inqas żviluppati u Riċerka, Żvilupp u Innovazzjoni (RŻI) bi prestazzjoni baxxa għandhom jiġu żviluppati sinergiji mill-qrib bejn il-Fondi ESI u tal-Orizzont 2020 fil-prijoritajiet rilevanti kollha tal-programm.

(31)

Il-koeżjoni territorjali ġiet miżjuda mal-għanijiet tal-koeżjoni ekonomika u soċjali mit-TFUE, u jeħtieġ li jiġu indirizzati l-irwoli tal-bliet, il-ġeografiji funzjonali u żoni subreġjonali li qegħdin iħabbtu wiċċhom ma' problemi ġeografiċi jew demografiċi speċifiċi. Għal dan il-fini, u biex jintuża aħjar il-potenzjal fil-livell lokali, jeħtieġ li jissaħħaħ u jiġi ffaċilitat l-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità billi jiġu stabbiliti regoli komuni u tkun żgurata koordinazzjoni mill-qrib għall-Fondi ESI rilevanti kollha. L-iżvilupp immexxi mill-komunità għandu jqis il-ħtiġijiet u l-potenzjal lokali, kif ukoll il-karatteristiċi soċjokulturali rilevanti. Ir-responsabbiltà għad-disinn u l-implimentazzjoni tal-istrateġiji ta’ żvilupp lokali immexxi mill-komunità għandha tingħata lill-gruppi ta’ azzjoni lokali li jirrappreżentaw l-interessi tal-komunità, bħala prinċipju essenzjali. L-arranġamenti dettaljati li jikkonċernaw id-definizzjoni taż-żona u l-popolazzjoni koperti mill-istrateġiji lokali mmexxi mill-komunità għandhom jiġu stabbiliti fil-programmi rilevanti skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

(32)

Sabiex jiġi ffaċilitat approċċ ġestibbli għall-integrazzjoni tiegħu fil-proċess ta' programmazzjoni, l-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità jista' jitwettaq taħt objettiv tematiku uniku biex jew jippromwovi l-inklużjoni soċjali u jiġġieled il-faqar, jew jippromwovi l-impjiegi u l-mobilità tax-xogħol, minkejja li l-azzjonijiet iffinanzjati bħala parti mill-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità jistgħu jikkontribwixxu għall-objettivi tematiċi l-oħrajn kollha.

(33)

Fejn strateġija ta’ żvilupp urban jew territorjali tkun teħtieġ approċċ integrat minħabba li tkun tinvolvi investimenti taħt aktar minn assi ta' prijorità wieħed ta’ programm operazzjonali wieħed jew aktar, għandu jkun possibbli li azzjoni appoġġjata mill-Fondi, li tista' tkun ikkumplimentata b’appoġġ finanzjarju mill-FAEŻR jew l-FEMS, titwettaq bħala investiment territorjali integrat fi ħdan programm jew programmi operazzjonali.

(34)

L-importanza tal-istrumenti finanzjarji qegħda kulma jmur tikber minħabba l-effetti ta’ ingranaġġ fuq il-Fondi ESI, il-kapaċità tagħhom li jikkombinaw forom differenti ta’ riżorsi pubbliċi u privati sabiex isostnu objettivi tal-politika pubblika, u minħabba li l-forom ta' finanzi li jistgħu jerġgħu jintużaw jagħtu dan l-appoġġ iktar sostenibbli fuq terminu ta' żmien itwal.

(35)

Strumenti finanzjarji sostnuti mill-Fondi ESI għandhom jintużaw sabiex jindirizzaw ħtiġijiet speċifiċi tas-suq b’mod kosteffettiv, f’konformità mal-objettivi tal-programmi, u m’għandhomx ma jħallux post għall-finanzjament privat. Id-deċiżjoni li l-miżuri ta’ appoġġ jiġu ffinanzjati permezz ta’ strumenti finanzjarji għandha tiġi ddeterminata, għalhekk, abbażi ta’ valutazzjoni ex ante li tkun stabbilixxiet evidenza ta' fallimenti tas-suq jew sitwazzjonijiet ta' investiment subottimali u l-livell u l-ambitu stmat tal-ħtiġijiet ta' investiment pubbliku. L-elementi essenzjali tal-valutazzjonijiet ex ante għandhom jiġu definiti b'mod ċar f'dan ir-Regolament. Minħabba n-natura dettaljata tal-valutazzjoni ex ante, għandu jkun hemm dispożizzjonijiet li jippermettu t-twettiq ta' valutazzjoni ex-ante fi stadji u wkoll ir-rieżami u l-aġġornament tal-valutazzjoni ex ante waqt l-implimentazzjoni.

(36)

Strumenti finanzjarji għandhom jiġu mfassla u implimentati sabiex jippromwovu parteċipazzjoni sostanzjali minn investituri tas-settur privat u istituzzjonijiet finanzjarji fuq bażi ta’ kondiviżjoni xierqa tar-riskju. Sabiex ikunu attraenti biżżejjed għas-settur privat, hu essenzjali li l-istrumenti finanzjarji jkunu mfassla u implimentati b’mod flessibbli. L-awtoritajiet ta' amministrazzjoni għandhom għalhekk jiddeċiedu dwar il-forom l-aktar adatti għall-implimentazzjoni ta' strumenti finanzjarji sabiex jiġu indirizzati l-ħtiġijiet speċifiċi tar-reġjuni fil-mira, f’konformità mal-objettivi tal-programm rilevanti, ir-riżultati tal-valutazzjoni ex ante u r-regoli applikabbli dwar l-għajnuna mill-Istat. Meta dan japplika, tali flessibilità għandha tinkludi wkoll il-possibbiltà li terġa' tintuża parti mir-riżorsi mħallsa lura waqt il-perjodu ta' eliġibbiltà sabiex tipprevedi r-rinumerazzjoni preferenzjali ta' investituri privati jew investituri pubbliċi li joperaw skont il-prinċipju tal-ekonomija tas-suq. Tali rinumerazzjoni preferenzjali għandha tqis l-istandards tas-suq u tiżgura li kwalunkwe għajnuna mill-Istat tkun konformi mal-liġi tal-Unjoni u nazzjonali applikabbli u tkun limitata għall-ammont neċessarju minimu biex tikkumpensa għan-nuqqas ta' kapital privat disponibbli, filwaqt li jitqiesu nuqqasijiet fis-suq jew sitwazzjonijiet ta' investiment subottimali.

(37)

Sabiex jitqies li t-tip tal-appoġġ ipprovdut permezz tal-istrumenti finanzjarji jrid jerġa’ jitħallas u għal allinjament mal-prattiki tas-suq, l-appoġġ mill-Fondi ESI ipprovdut lir-riċevituri finali fil-forma ta’ ekwità jew investimenti fi kważi-ekwità, self jew garanziji, jew strumenti oħra ta’ kondiviżjoni tar-riskju għandhom ikunu jistgħu jkopru t-totalità tal-investimenti li saru mir-riċevituri finali, mingħajr distinzjoni mill-ispejjeż relatati mal-VAT. Konsegwentement għandu jkun biss f’każijiet fejn l-istrumenti finanzjarji huma kkombinati ma’ għotjiet li l-mod ta’ kif titqies il-VAT fil-livell tar-riċevitur finali għandu jkun rilevanti għall-finijiet tal-iddeterminar tal-eliġibbiltà tan-nefqa marbuta mal-għotja.

(38)

Jista' jkun iġġustifikat, fejn ċerti partijiet ta' investiment ma jiġġenerawx dħul finanzjarju dirett, li strumenti finanzjarji jiġu kkombinati ma' appoġġ ta' għotjiet, sakemm ikun permess taħt ir-regoli applikabbli tal-għajnuna mill-Istat, sabiex il-proġetti jkunu ekonomikament sostenibbli. F'tali każ, għandhom jiġu stabbiliti kundizzjonijiet speċifiċi li jipprevjenu finanzjament doppju.

(39)

Sabiex ikun żgurat li r-riżorsi allokati għall-istrumenti finanzjarji favur l-SMEs jilħqu massa kritika effikaċi u effiċjenti ta' finanzjament ta' 'debt finance' ġdid għall-SMEs, għandu jkun possibbli li tali riżorsi jintużaw fit-territorju kollu tal-Istat Membru kkonċernat irrispettivament mill-kategoriji ta' reġjun fih. Madankollu, għandu jkun possibbli wkoll li jkun hemm negozjar tal-ftehim ta' finanzjament bejn l-Istat Membru u l-BEI biex jippermetti ritorn pro rata lil reġjun jew grupp ta' reġjuni fl-istess Stat Membru, bħala parti minn programm nazzjonali dedikat uniku għal kull kontribuzzjoni finanzjarja mill-FEŻR u l-FAEŻR.

(40)

Il-kontribuzzjonijiet mill-Istati Membri għall-istrumenti finanzjarji konġunti ta' garanzija u titolarizzazzjoni mingħajr limiti favur l-SMEs għandhom ikunu mqassma fuq is-snin 2014, 2015 u 2016 u l-ammonti li għandhom jitħallsu mill-Istati Membri lill-BEI għandhom ikunu skedati skont dan fil-ftehim dwar il-finanzjament, b'konformità mal-prassi bankarja standard u bl-għan li l-effetti fuq l-approprjazzjonijiet ta' pagament jinfirxu fuq kwalunkwe sena individwali.

(41)

Fil-każ ta' tranżazzjonijiet ta' titolarizzazzjoni għandu jkun żgurat fit-tmiem tal-programm li tal-anqas l-ammont korrispondenti għall-kontribuzzjoni tal-Unjoni jkun intuża għall-fini tal-appoġġ tal-SMEs, b'konformità mal-prinċipji rigward l-istrumenti finanzjarji stabbiliti fir-Regolament Finanzjarju.

(42)

L-awtoritajiet ta' ġestjoni għandu jkollhom il-flessibbiltà li jikkontribwixxu riżorsi mill-programmi għal strumenti finanzjarji stabbiliti fil-livell tal-Unjoni u ġestiti direttament jew indirettament mill-Kummissjoni, jew għal strumenti stabbiliti fuq livell nazzjonali, reġjonali, transnazzjonali jew transkonfinali u ġestiti mill-awtorità ta' amministrazzjoni jew fir-responsabbiltà tagħha. L-awtoritajiet ta’ amministrazzjoni għandu wkoll ikollhom il-possibbiltà li jimplimentaw l-istrumenti ta' finanzjament direttament, permezz ta’ fondi eżistenti jew ġodda jew permezz ta' fondi ta' fondi.

(43)

Fl-interess li jiġu żgurati arranġamenti ta' kontroll proporzjonali u li jiġi ssalvagwardjat il-valur miżjud tal-istrumenti finanzjarji, ir-reċipjenti intiżi finali ma għandhomx jiġu skoraġġuti minħabba l-preżenza ta' piżijiet amministrattivi eċċessivi. Il-korpi responsabbli mill-awditjar ta' programmi għandhom, fl-ewwel istanza, iwettqu awditjar fil-livell tal-awtoritajiet ta' ġestjoni u l-korpi li jimplementaw strumenti finanzjarji inklużi fondi ta' fondi. Madankollu, jista' jkun hemm ċirkostanzi speċifiċi fejn id-dokumenti meħtieġa biex jitlesta tali awditjar ma jkunux disponibbli fil-livell tal-awtoritajiet ta' amministrazzjoni jew fil-livell tal-korpi li jimplementaw strumenti finanzjarji jew fejn tali dokumenti ma jirrappreżentawx rekord veru u preċiż tas-sostenn provdut. F'tali każijiet speċifiċi, huwa neċessarju li jiġu stipulati ċerti dispożizzjonijiet biex jippremettu wkoll li jsiru awditi fil-livell tar-riċevituri finali.

(44)

L-ammont ta' riżorsi mħallsin fi kwalunkwe mument mill-Fondi ESI lill-istrumenti finanzjarji għandu jikkorrispondi għall-ammont meħtieġ sabiex jiġu implimentati l-investimenti ppjanati u l-pagamenti lir-riċevituri finali, inklużi l-ispejjeż u t-tariffi ta’ amministrazzjoni. Għaldaqstant, l-applikazzjonijiet għall-pagamenti interim għandhom isiru f'fażijiet. L-ammont li għandu jitħallas bħala pagament interim għandu jkun soġġett għal limitu massimu ta' 25 % tal-ammont totali ta' kontribuzzjonijiet tal-programm allokati għall-istrument finanjarju skont il-ftehim ta' finanzjament rilevanti, b'pagamenti interim sussegwenti skont perċentwal minimu tal-ammonti fil-fatt inklużi fl-applikazzjonijiet preċedenti li ntefqu bħala nefqa eliġibbli.

(45)

Huwa meħtieġ li jiġu stabbiliti regoli speċifiċi rigward l-ammonti li jridu jiġu aċċettati bħala nefqa eliġibbli fl-għeluq ta' programm, sabiex jiġi żgurat li l-ammonti, inkluż l-ispejjeż u t-tariffi ta’ ġestjoni, imħallsa mill-Fondi ESI lill-istrumenti finanzjarji huma użati effettivament għall-investimenti fir-riċevituri finali. Ir-regoli għandhom ikunu flessibbli biżżejjed biex jagħmluha possibbli li jiġu appoġġati strumenti bbażati fuq l-ekwità għall-benefiċċju ta' impriżi mmirati u għandhom, għalhekk, iqisu ċerti karatteristiċi speċifiċi għal strumenti bbażati fuq l-ekwità għall-impriżi, bħal prattiki tas-suq rigward il-provvista ta' finanzjament ta' segwitu fil-qasam ta' fondi ta' kapital ta' riskju. Suġġett għall-kundizzjonijiet stabbiliti f'dan ir-Regolament, l-impriżi li huma fil-mira għandhom ikunu jistgħu jibbenefikaw minn appoġġ li jkompli jingħata mill-Fondi ESI lil tali strumenti wara t-tmiem tal-perjodu ta' eliġibbiltà.

(46)

Huwa meħtieġ ukoll li jiġu stabbiliti regoli speċifiċi rigward l-użu mill-ġdid ta’ riżorsi li jistgħu jiġu attribwiti għall-appoġġ tal-Fondi ESI sat-tmiem tal-perijodu ta' eliġibbiltà u li jiġu stabbiliti regoli oħrajn dwar l-użu tar-riżorsi wara t-tmiem tal-perjodu ta' eliġibbiltà.

(47)

Bħala regola ġenerali, is-sostenn mill-Fondi ESI m'għandux jintuża biex jiffinanzja l-investimenti li diġà ġew kompluti fiżikament jew implementati bis-sħiħ fid-data tad-deċiżjoni tal-investiment. Madankollu, fir-rigward tal-investimenti fl-infrastruttura bl-objettiv li jappoġġaw l-iżvilupp urban jew ir-riġenerazzjoni urbana jew investimenti fl-infrastruttura simili bl-objettiv ta' diversifikazzjoni ta' attivitajiet mhux agrikoli f'żoni rurali, ċertu ammont ta' sostenn jista' jkun meħtieġ għar-riorganizzazzjoni tal-portafoll tad-dejn rigward l-infrastruttura li tifforma parti minn investiment ġdid. F'tali każijiet għandu jkun possibbli li jintuża l-appoġġ mill-Fondi ESI biex jorganizza mill-ġdid portafoll tad-dejn sa limitu massimu ta' 20 % tat-total tal-ammont ta' appoġġ tal-programm mill-istrument finanzjarju għall-investiment.

(48)

L-Istati Membri għandhom jimmonitorjaw il-programmi sabiex jirrivedu l-implimentazzjoni u l-progress lejn il-kisba tal-objettivi tal-programm. Għal dan il-għan, għandhom jitwaqqfu kumitati ta' monitoraġġ mill-Istat Membru, skont il-qafas istituzzjonali, legali u finanzjarju tiegħu li l-kompożizzjoni u l-funzjonijiet tagħhom jiġu definiti għall-Fondi ESI. Fid-dawl tan-natura speċjali tal-programmi taħt il-mira ta' kooperazzjoni territorjali Ewropea, għandhom jiġu stabbiliti regoli speċifiċi għall-kumitati ta' monitoraġġ għal dawk il-programmi. Jistgħu jitwaqqfu kumitati ta' monitoraġġ konġunt li jiffaċilitaw il-koordinazzjoni bejn il-Fondi ESI. Sabiex tiġi żgurata l-effettività, kumitat ta’ monitoraġġ għandu jkun jista' jagħmel osservazzjonijiet lill-awtoritajiet ta' ġestjoni fir-rigward tal-implimentazzjoni u l-evalwazzjoni tal-programm, inklużi azzjonijiet relatati mat-tnaqqis tal-piż amministrattiv fuq il-benefiċjarji u għandhom jimmonitorjaw azzjonijiet meħuda bħala riżultat tal-osservazzjonijiet tagħhom.

(49)

L-allinjament tal-arranġamenti ta' monitoraġġ u rappurtar tal-Fondi ESI huwa meħtieġ biex jissimplifika l-arranġamenti ta' ġestjoni fil-livelli kollha. Huwa importanti li jiġu żgurati rekwiżiti ta' rappurtar proporzjonali iżda wkoll id-disponibbiltà ta' informazzjoni komprensiva dwar il-progress li jsir f'punti ta' analiżi ewlenin. Għaldaqstant huwa meħtieġ li r-rekwiżiti ta' rappurtar jirreflettu l-ħtiġijiet ta' informazzjoni fi snin partikolari u jkunu allinjati maż-żmien meta jkun ser isir ir-rieżami tal-prestazzjoni.

(50)

Bil-ħsieb tal-monitoraġġ tal-progress tal-programmi, għandha sseħħ laqgħa ta' rieżami annwali bejn kull Stat Membru u l-Kummissjoni. Madankollu l-Istat Membru u l-Kummissjoni għandhom ikunu jistgħu jaqblu li ma jorganizzawx il-laqgħa fi snin oħra minbarra l-2017 u l-2019 sabiex jevitaw piż amministrattiv żejjed.

(51)

Sabiex il-Kummissjoni tkun tista' timmonitorja l-progress li sar lejn il-kisba tal-objettivi tal-Unjoni kif ukoll missjonijiet speċifiċi għall-Fond skont l-objettivi tagħhom abbażi tat-Trattati, l-Istati Membri għandhom jippreżentaw rapporti ta' progress dwar l-implimentazzjoni tal-Ftehimiet ta' Sħubija tagħhom. Abbażi ta’ dawn ir-rapporti, il-Kummissjoni għandha tħejji rapport strateġiku dwar il-progress fl-2017 u fl-2019. Sabiex ikun ipprovdut dibattitu dwar il-politika strateġika regolari dwar il-kontribuzzjoni tal-Fondi ESI għall-akkwist ta' strateġija tal-Unjoni dwar tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, u biex titjieb il-kwalità tal-infiq u l-effikaċja tal-politika konformi mas-Semestru Ewropew, ir-rapporti strateġiċi għandhom jiġu diskussi fil-Kunsill. Abbażi ta' dak id-dibattitu l-Kunsill għandu jkun jista' jipprovdi input għall-valutazzjoni li tkun saret fil-laqgħa tar-Rebbiegħa tal-Kunsill Ewropew dwar ir-rwol tal-politiki u l-istrumenti kollha tal-Unjoni għall-provvista ta' tkabbir sostenibbli li joħloq l-impjiegi madwar l-Unjoni.

(52)

Jeħtieġ li jiġu evalwati l-effikaċja, l-effiċjenza u l-impatt tal-assistenza mill-Fondi ESI biex titjieb il-kwalità tat-tfassil u tal-implimentazzjoni tal-programmi, u biex jiġi ddeterminat l-impatt tal-programmi fid-dawl tal-miri taħt l-Istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv u b'kont meħud tad-daqs tal-programm, b'rabta mal-prodott domestiku gross (PDG) u l-qgħad fil-qasam tal-programm ikkonċernat, fejn xieraq. Ir-responsabbiltajiet tal-Istati Membri u l-Kummissjoni f'dan il-kuntest għandhom jiġu speċifikati.

(53)

Sabiex jitjiebu l-kwalità tad-disinn ta' kull programm, u jiġi verifikat jekk l-objettivi u l-miri tiegħu jistgħu jintlaħqu, għandha titwettaq evalwazzjoni ex ante ta' kull programm.

(54)

Il-pjan ta' evalwazzjoni għandu jitfassal mill-awtorità ta' ġestjoni jew l-Istat Membru. Għandu jkun possibbli għal dak il-pjan ta' evalwazzjoni, li jkopri aktar minn programm wieħed. Matul il-perjodu tal-programmazzjoni, l-awtoritajiet ta’ ġestjoni għandhom jiżguraw li jitwettqu evalwazzjonijiet biex jivvalutaw l-effettività, l-effiċjenza u l-impatt ta' programm. Il-kumitat ta’ monitoraġġ u l-Kummissjoni għandhom jiġu infurmati bir-riżultati tal-evalwazzjonijiet biex jiġu ffaċilitati deċiżjonijiet ta’ ġestjoni.

(55)

Għandhom jitwettqu evalwazzjonijiet ex post mill-Kummissjoni sabiex jiġu vvalutati l-effikaċja u l-effiċjenza tal-Fondi ESI u l-impatt globali tal-Fondi ESI għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, filwaqt li jiġu kkunsidrati l-miri stabbiliti għal dik l-istrateġija tal-Unjoni. Għall kull wieħed mill-Fondi ESI, il-Kummissjoni għandha tipprepara rapport ta’ sinteżi li jispjega l-konklużjonijiet ewlenin tal-evalwazzjonijiet ex post.

(56)

It-tipi ta' azzjoni li jistgħu jittieħdu fuq inizjattiva tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri bħala assistenza teknika b'appoġġ mill-Fondi ESI għandhom jiġu speċifikati.

(57)

Sabiex jiġi żgurat l-użu effettiv tar-riżorsi tal-Unjoni, u jiġi evitat li l-operazzjonijiet għall-ġenerazzjoni tad-dħul jiġu ffinanzjati aktar milli jkun hemm bżonn wara li jitlestew, għandhom jintużaw metodi differenti biex jiġi ddeterminat id-dħul nett iġġenerat minn tali operazzjonijiet, inkluż approċċ issimplifikat, ibbażat fuq rati fissi għal setturi jew subsetturi. Ir-rati fissi għandhom ikunu bbażati fuq data storika disponibbli għall-Kummissjoni, il-potenzjal għall-irkupru tal-ispejjeż u l-prinċipju ta' 'min iniġġes iħallas', fejn applikabbli. Għandu jkun hemm ukoll dispożizzjonijiet għall-estensjoni tar-rati fissi għal setturi ġodda, għall-introduzzjoni ta' subsetturi jew għar-reviżjoni tar-rati għal operazzjonijiet futuri meta ssir disponibbli data ġdida permezz ta' att delegat. L-użu ta' rati fissi jista' jkun partikolarment adatt għal operazzjonijiet fl-oqsma tat-teknoloġiji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni (ICT), ir-RŻI, u l-effiċjenza enerġetika. Minbarra dan, biex tiġi żgurata l-applikazzjoni tal-prinċipju tal-proporzjonalità u jittieħed kont ta' dispożizzjonijiet regolatorji u kuntrattwali oħra li jistgħu japplikaw, jeħtieġ li jiġu stabbiliti eżenzjonijiet minn dawk ir-regoli.

(58)

Huwa importanti li jiġi żgurat approċċ proporzjonat u duplikazzjoni tal-verifikazzjoni tal-ħtiġijiet ta' finanzjament fil-każ ta' operazzjonijiet li jiġġeneraw dħul nett wara li jitlestew, li huma suġġetti wkoll għal regoli tal-għajnuna mill-Istat, peress li tali regoli jistabbilixxu wkoll limiti dwar l-appoġġ li jista' jingħata. Konsegwentement, fejn ikun hemm għajnuna de minimis, l-għajnuna kompatibbli mill-Istat lill-SMEs applikata b'intensità ta' għajnuna jew limitu tal-ammont ta' għajnuna, jew għajnuna kompatibbli mill-Istat lil impriżi kbar fejn tkun saret verifika individwali tal-ħtiġijiet ta' finanzjament bi qbil ma' regoli ta' għajnuna mill-Istat applikabbli, m'għandhomx jiġu applikati d-dispożizzjonijiet li jirrikjedu l-kalkolu tad-dħul nett. Minkejja dan, għandu jkun f'idejn Stat Membru li japplika l-metodu għall-kalkolu tad-dħul nett fejn dan ikun ipprovdut fir-regoli nazzjonali.

(59)

Is-Sħubiji Pubbliċi-Privati ("PPPs") jistgħu jkunu mezz effettiv ta' kif jitwettqu operazzjonijiet li jiżguraw il-kisba tal-objettivi tal-politika pubblika billi jiġbru flimkien forom differenti ta' riżorsi pubbliċi u privati. Sabiex jiġi ffaċilitat l-użu tal-Fondi ESI biex jiġu appoġġati operazzjonijiet strutturati bħala PPPs, dan ir-Regolament għandu jqis ċerti karatteristiċi speċifiċi għall-PPPs billi jadatta uħud mid-dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fondi ESI.

(60)

Id-dati tal-bidu u tat-tmiem għall-eliġibbiltà tan-nefqa għandhom jiġu definiti sabiex tiġi provduta regola uniformi u ekwa li tapplika għall-implementazzjoni tal-Fondi ESI madwar l-Unjoni. Sabiex tiġi ffaċilitata l-eżekuzzjoni ta' programmi, huwa xieraq li jiġi speċifikat li d-data tal-bidu għall-eliġibbiltà tan-nefqa tista' tkun qabel l-1 ta’ Jannar 2014 jekk l-Istat Membru kkonċernat jippreżenta programm qabel dik id-data. Filwaqt li titqies il-ħtieġa urġenti li jiġu mobilizzati riżorsi allokati lill-YEI biex jappoġġaw l-implimentazzjoni immedjata tagħha, b'mod eċċezzjonali id-data li fiha tidba l-eliġibbiltà tan-nefqa għandha tkun l-1 ta' Settembru 2013. Bil-ħsieb li jiġi żgurat użu effettiv tal-Fondi ESI u jitnaqqas ir-riskju tal-baġit tal-Unjoni, huwa neċessarju li jiġu stabbiliti restrizzjonijiet fuq l-appoġġ għal operazzjonijiet li jkunu tlestew.

(61)

Skont il-prinċipju ta' sussidjarjetà u soġġett għall-eċċezzjonijiet previsti fir-Regolament (UE) Nru 1301/2013, tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9), ir-Regolament FSE, ir-Regolament (UE) Nru 1300/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10), ir-Regolament (UE) Nru 1299/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11), ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12), u fir-Regolament FEMS, l-Istati Membri għandhom jadottaw regoli nazzjonali dwar l-eliġibbiltà tan-nefqa.

(62)

Bil-ħsieb tas-simplifikazzjoni tal-użu tal-Fondi ESI u t-tnaqqis fir-riskju ta’ żball, filwaqt li jsir provvediment għad-differenzazzjoni fejn meħtieġ sabiex jiġu riflessi l-ispeċifiċitajiet tal-politika, huwa xieraq li jiġu definiti l-forom ta’ sostenn, il-kondizzjonijiet armonizzati għar-rimborż ta' għotjiet u għajuna rimborżabbli, finanzjament b’rata fissa, ir-regoli speċifiċi ta’ eliġibbiltà għal għotjiet u għajnuna rimborżabbli u kondizzjonijiet speċifiċi dwar l-eliġibbiltà tal-operazzjonijiet skont il-lokalità.

(63)

Għandu jkun possibbli li jingħata appoġġ mill-Fondi ESI fil-forma ta' sovvenzjonijiet, premji, assistenza ripagabbli jew strumenti finanzjarji, jew kombinazzjoni tagħhom, ta' dawn ssabiex il-korpi responsabbli jingħataw għażla tal-forma l-aktar xierqa ta' appoġġ biex jiġu indirizzati l-ħtiġijiet identifikati.

(64)

Sabiex ikunu żgurati l-effikaċja, il-ġustizzja u l-impatt sostenibbli tal-intervent tal-Fondi ESI, għandu jkun hemm dispożizzjonijiet li jiggarantixxu li l-investmenti fin-negozji u l-infrastrutturi jdumu fit-tul u li jimpedixxu l-użu ta' dawn il-Fondi ESI għal vantaġġ mhux dovut. L-esperjenza turi li perjodu ta' ħames snin huwa perjodu minimu xieraq li għandu jiġi applikat, minbarra fejn ir-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat jipprevedu perjodu differenti. Minkejja dan, u konformement mal-prinċipju tal-proporzjonalità, huwa possibbli li perjodu aktar limitat ta' tliet snin jista' jkun ġustifikat fejn l-investiment jirrigwarda ż-żamma ta' investimenti jew impjiegi li nħolqu mill-SMEs. Fil-każ ta’ operazzjoni li tinkludi investiment fl-insfrastruttura u investiment produttiv, u fejn il-benefiċjarju ma jkunx SME, tali operazzjoni għandha tħallas lura l-kontribuzzjoni mill-Fondi ESI jekk, fi żmien 10 snin mill-pagament finali lill-benefiċjarju, l-attività produttiva tkun soġġetta għal rilokazzjoni barra mill-Unjoni. Huwa xieraq li azzjonijiet appoġġati mill-FSE u azzjonijiet li ma jinvolvux investiment produttiv jew investiment fl-infrastruttura jiġu esklużi mir-rekwiżit ġenerali ta’ durabilità, sakemm rekwiżiti bħal dawn ma jkunux jirriżultaw mir-regoli applikabbli dwar l-għajnuna mill-Istat, u li jiġu esklużi kontributi għal strumenti finanzjarji jew minnhom. Somom li tħallsu indebitament għandhom ikunu rkuprati u jkunu suġġetti għal proċeduri applikabbli għal irregolaritajiet.

(65)

L-Istati Membri għandhom jadottaw miżuri xierqa biex jiggarantixxu t-twaqqif u l-iffunzjonar xierqa tas-sistemi ta' ġestjoni u kontroll sabiex tingħata assigurazzjoni dwar l-użu legali u regolari tal-Fondi ESI. L-obbligi tal-Istati Membri fir-rigward tas-sistemi ta’ ġestjoni u kontroll, u l-prevenzjoni, u b'rabta mal-prevenzjoni, l-iskoperta u l-korrezzjoni ta’ irregolaritajiet u ksur tal-liġi tal-Unjoni għandhom jiġu speċifikati.

(66)

Skont il-prinċipji ta’ ġestjoni kondiviża, l-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom ikunu responsabbli mill-ġestjoni u l-kontroll tal-programmi. L-Istati Membri għandu jkollhom ir-responsabbiltà ewlenija, permezz tas-sistemi ta’ ġestjoni u ta’ kontroll tagħhom, għall-implementazzjoni u l-kontroll tal-operazzjonijiet tal-programmi. Sabiex tiġi żgurata l-effettività tal-kontroll fuq l-għażla u l-implimentazzjoni ta’ operazzjonijiet u l-iffunzjonar tas-sistema ta’ ġestjoni u kontroll, għandhom jiġu speċifikati l-funzjonijiet tal-awtorità ta’ ġestjoni.

(67)

L-Istati Membri għandhom iwettqu l-obbligi ta’ ġestjoni, kontroll u awditjar u jassumu r-responsabbiltajiet li jirriżultaw, li huma stabbiliti fir-regoli dwar il-ġestjoni kondiviża stabbiliti f'dan ir-Regolament, fir-Regolament Finanzjarju u fir-regoli speċifiċi għall-Fondi. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li skont il-kundizzjonijiet stabbiliti f'dan ir-Regolament, ikun hemm fis-seħħ arranġamenti effettivi għall-eżami ta' lmenti fir-rigward tal-Fondi ESI. Skont il-prinċipju tas-sussidjarjetà, l-Istati Membri għandhom, fuq talba tal-Kummissjoni, jeżaminaw l-ilmenti ppreżentati lill-Kummissjoni li huma fl-ambitu tal-arranġamenti tagħhom u għandhom jinformaw lill-Kummissjoni dwar ir-riżultati tal-eżamijiet fuq talba.

(68)

Għandhom jiġu stabbiliti s-setgħat u r-responsabbiltajiet tal-Kummissjoni fir-rigward tal-verifika tal-funzjonament effettiv tas-sistemi tal-ġestjoni u l-kontroll, u li jirrikjedu l-azzjoni tal-Istat Membru. Il-Kummissjoni għandu jkollha wkoll is-setgħa li twettaq eżerċizzji ta’ awditi u verifiki fuq il-post iffukati fuq kwistjonijiet relatati mal-ġestjoni finanzjarja tajba sabiex ikunu jistgħu jinġibdu konklużjonijiet dwar il-prestazzjoni tal-Fondi ESI.

(69)

L-impenji baġitarji tal-Unjoni għandhom isiru annwalment. Sabiex tiġi żgurata ġestjoni effettiva tal-programm, jeħtieġ li jiġu stabbiliti regoli komuni għal prefinanzjament, talbiet interim għal pagamenti u l-bilanċ aħħari, bla ħsara għal regoli speċifiċi li huma meħtieġa għal kull wieħed mill-Fondi ESI.

(70)

Il-pagament ta’ prefinanzjament fil-bidu tal-programmi jiżgura li l-Istat Membru jikollu l-mezzi li jipprovdi appoġġ lill-benefiċjarji mill-bidu tal-implimentazzjoni tal-programm, sabiex dawk il-benefiċjarji jirċievu pagamenti bil-quddiem fejn ikun meħtieġ biex jagħmlu l-investimenti ppjanati u jiġu rimborsati malajr wara l-preżentazzjoni tat-talbiet għal pagament. Għaldaqstant, għandhom isiru dispożizzjonijiet għal ammonti ta' prefinanzjament inizjali mill-Fondi ESI. Il-prefinanzjament inizjali għandu jiġi approvat bis-sħiħ meta jingħalaq il-programm.

(71)

Sabiex jiġu salvagwardjati l-interessi finanzjarji tal-Unjoni, għandhom jiġu previsti miżuri li jkunu limitati fiż-żmien u li jippermettu lill-uffiċjal tal-awtorizzazzjoni b’delegazzjoni biex ikun jista’ jinterrompi l-pagamenti fejn ikun hemm evidenza ċara li tissuġġerixxi nuqqas sinifikanti fil-funzjonament tas-sistema ta’ ġestjoni u kontroll, evidenza ta’ irregolaritjiet marbuta ma’ talba għal ħlas, jew nuqqas ta’ preżentazzjoni tad-dokumenti għall-iskop ta’ eżami u aċċettazzjoni tal-kontijiet. It-tul tal-perjodu ta' interruzzjoni għandu jkun għal perjodu sa sitt xhur, bil-possibiltà ta' estensjoni ta' dak il-perjodu sa disa' xhur bil-qbil tal-Istat Membru, biex ikun permess biżżejjed ħin għar-riżolviment tal-kawżi ta' interruzzjoni filwaqt li b'hekk tkun evitata l-applikazzjoni tas-sospensjonijiet.

(72)

Sabiex il-baġit tal-Unjoni jkun issalvagwardjat, hu possibbli li jkun meħtieġ li l-Kummissjoni tagħmel korrezzjonijiet baġitarji. Sabiex tiġi żgurata ċ-ċertezza tad-dritt għall-Istati Membri, huwa importanti li jiġu definiti ċ-ċirkostanzi li fihom il-ksur tal-liġi tal-Unjoni applikabbli jew nazzjonali relatat mal-applikazzjoni tagħhom, jista’ jwassal għal korrezzjonijiet finanzjarji mill-Kummissjoni. Sabiex ikun żgurat li kwalunkwe korrezzjonijiet finanzjarji li l-Kummissjoni tista’ timponi fuq l-Istati Membri huma relatati mal-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, tali korrezzjonijiet għandhom ikunu limitati għal każijiet fejn il-ksur tal-liġi tal-Unjoni applikabbli jew nazzjonali relatati mal-applikazzjoni tal-liġi relevanti tal-Unjoni jikkonċerna l-eliġibbiltà, ir-regolarità, il-ġestjoni jew il-kontroll tal-operazzjonijiet u n-nefqa korrispondenti ddikkajarata lill-Kummissjoni. Sabiex tiġi żgurata l-proporzjonalità, hu importanti li l-Kummissjoni tqis in-natura u l-gravità tal-ksur u l-implikazzjonijiet finanzjarji relatati għall-baġit tal-Unjoni meta tiddeċiedi dwar korrezzjoni finanzjarja.

(73)

Sabiex tiġi inkoraġġita d-dixxiplina finanzjarja, huwa xieraq li jiġu definiti l-arranġamenti għad-diżimpenn ta’ kwalunkwe parti tal-impenn baġitarju fi programm, b’mod partikolari fejn l-ammont jista’ jkun eskluż mid-diżimpenn, partikolarment meta d-dewmien fl-implimentazzjoni jirriżulta minn ċirkostanzi li huma indipendenti mill-parti kkonċernata, li jkunu anormali jew imprevedibbli u li l-konsegwenzi tagħhom ma jistgħux jiġu evitati minkejja d-diliġenza murija kif ukoll f'sitwazzjoni li fiha tkun saret talba għal pagament iżda li għalih l-iskadenza għall-pagament ġiet interrotta jew il-pagament ġie sospiż.

(74)

Il-proċedura ta' diżimpenn hija wkoll parti meħtieġa tal-mekkaniżmu għall-allokazzjoni tar-riżerva ta' prestazzjoni u f'każijiet bħal dawn għandu jkun possibbli li jiġu rikostitwiti l-approprjazzjonijiet għall-impenji sussegwenti tagħhom għal programmi u prijoritajiet oħrajn. Barra minn hekk, fl-implimentazzjoni ta' ċerti strumenti finanzjarji speċifiċi favur SMEs, meta jirriżulta diżimpenn min-nuqqas ta' tkomplija tal-parteċipazzjoni minn Stat Membru f'tali strumenti finanzjarji, għandha tkun provduta r-rikostituzzjoni sussegwenti tal-approprjazzjonijiet għall-impenn fi programmi oħra. Minħabba li se tkun meħtieġa l-introduzzjoni ta' dispożizzjonijiet addizzjonali fir-Regolament Finanzjarju sabiex tippermetti tali rikostituzzjoni ta' approprjazzjonijiet, tali proċeduri għandhom japplikaw biss b'effett mid-data tad-dħul fis-seħħ tal-emenda korrispondenti għar-Regolament Finanzjarju.

(75)

Huma meħtieġa dispożizzjonijiet ġenerali addizzjonali b'rabta mat-tħaddim speċifiku tal-Fondi. B’mod partikolari, sabiex jiżdied il-valur miżjud tagħhom, u biex jissaħħaħ il-kontribut tagħhom għall-prijoritajiet tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv u l-missjonijiet speċifiċi għall-Fondi skont l-objettivi tat-Trattati li huma msejsa fuqhom, il-funzjonament tal-Fondi għandu jiġi ssimplifikat u kkonċentrat fuq il-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi u l-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea.

(76)

Fil-leġiżlazzjoni rilevanti speċifika għas-setturi partikolari hemm dispożizzjonijiet addizzjonali dwar it-tħaddim speċifiku tal-FAEŻR u l-FEMS.

(77)

Sabiex jiġu promossi l-objettivi tat-TFUE ta’ koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, il-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi għandha tappoġġa r-reġjuni kollha. Sabiex jiġi pprovdut appoġġ bilanċjat u gradwali u li jirrifletti l-iżvilupp ekonomiku u soċjali, ir-riżorsi taħt dik il-mira għandhom jiġu allokati mill-FEŻR u l-FSE fost l-inqas reġjuni żviluppati, ir-reġjuni fi tranżizzjoni u r-reġjuni l-aktar żviluppati skont il- PDG tagħhom per capita skont il-medja UE-27. Sabiex tiġi żgurata s-sostenibbiltà fit-tul tal-investiment mill-FEŻR u l-FSE, biex jiġi konsolidat l-iżvilupp miksub u jitħeġġu t-tkabbir ekonomiku u l-koeżjoni soċjali tar-reġjuni tal-Unjoni, ir-reġjuni li l-PDG per capita tagħhom għall-perjodu ta' programmazzjoni bejn l-2007 u l-2013 kien anqas minn 75 % tal-medja tal-UE-25 għal matul il-perjodu ta' referenza iżda li l-PDG per capita tagħhom żdied għal aktar minn 75 % tal-medja tal-UE-27 għandhom jirċievu tal-anqas 60 % tal-allokazzjoni annwali medja indikattiva tagħhom għall-perjodu bejn l-2007 u l-2013. L-allokazzjoni totali mill-FEŻR, il-FSE u l-Fond ta' Koeżjoni għal Stat Membru għandha tkun mill-inqas 55 % tal-allokazzjoni totali individwali tiegħu għall-2007-2013. L-Istati Membri bi dħul nazzjonali gross (ING) per capita ta' inqas minn 90 % ta’ dak tal-medja tal-Unjoni għandhom jibbenefikaw taħt il-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi mill-Fond ta' Koeżjoni.

(78)

Għandhom jiġu stabbiliti kriterji oġġettivi sabiex jintgħażlu reġjuni u żoni eliġibbli għal appoġġ mill-Fondi. Għal dan il-għan, l-identifikazzjoni tar-reġjuni u ż-żoni fil-livell tal-Unjoni għandha tkun ibbażata fuq is-sistema komuni ta’ klassifikazzjoni tar-reġjuni stabbilita bir-Regolament (KE) Nru 1059/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13) emendat bir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 105/2007 (14).

(79)

Sabiex jiġi stabbilit qafas finanzjarju xieraq għall-Fondi, il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi, permezz ta' att ta' implimentazzjoni, l-analiżi annwali tal-approprazzjonijiet għall-impenji disponibbli permezz ta' metodu oġġettiv u trasparenti bil-għan li jintlaħqu dawk ir-reġjuni li l-iżvilupp tagħhom ikun għadu lura, fosthom dawk li jirċievu appoġġ tranżitorju. Sabiex titqies is-sitwazzjoni partikolarment diffiċli tal-Istati Membri li qed ibatu minħabba l-kriżi, u b'konformità mar-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) 1311/2013 (15), il-Kummissjoni għandha tirrieżamina l-allokazzjonijiet totali tal-Istati Membri kollha fl-2016 abbażi tal-istatistika l-aktar reċenti disponibbli dak iż-żmien u, jekk meħtieġ, taġġusta dawk l-allokazzjonijiet. L-aġġustament meħtieġ għandu jinfirex fi proporzjonijiet ugwali tul is-snin 2017-2020.

(80)

Sabiex tiġi inkoraġġita l-aċċellerazzjoni meħtieġa tal-iżvilupp tal-infrastruttura fit-trasport u l-enerġija, kif ukoll fl-ITC madwar l-Unjoni, għandha tinħoloq Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa (FNE) skont ir-Regolament (UE) Nru 1316/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16). Għandu jingħata appoġġ mill-Fond ta' Koeżjoni lil proġetti li jimplimentaw in-netwerks ewlenin jew għal proġetti u attivitajiet orizzontali identifikati fil-Parti I tal-Anness għal dak ir-Regolament.

(81)

L-allokazzjoni tal-approprjazzjonijiet annwali mill-Fondi lil Stat Membru għandhom ikunu limitati għal limitu massimu li jiġi ffissat filwaqt li jitqies il-PDG ta’ dak l-Istat Membru partikolari.

(82)

Jeħtieġ li jiġu stabbiliti l-limiti tar-riżorsi għall-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi u li jiġu adottati kriterji oġġettivi għall-allokazzjoni tagħhom lir-reġjuni u lill-Istati Membri. L-Istati Membri għandhom jikkonċentraw l-appoġġ sabiex jiżguraw li jkun hemm biżżejjed investiment immirat lejn l-impjiegi għaż-żgħażagħ, il-mobilità tas-suq tax-xogħol, l-għarfien, l-inklużjoni soċjali u l-ġlieda kontra l-faqar, biex b'hekk ikun żgurat li l-parti mill-FSE bħala perċentwal tar-riżorsi totali kkombinati għall-Fondi Strutturali u l-Fond ta' Koeżjoni fil-livell tal-Unjoni, eskluż l-appoġġ mill-Fond ta' Koeżjoni għall-infrastruttura għat-trasport taħt il-FNE u appoġġ mill-Fondi Strutturali għal għajnuna għal dawk l-aktar żvantaġġati, fl-Istati Membri, ma tkunx inqas minn 23,1 %.

(83)

Minħabba l-prijorità urġenti li jiġi indirizzat il-qgħad fost iż-żgħażagħ fir-reġjuni l-aktar affettwati tal-Unjoni, kif ukoll fl-Unjoni kollha kemm hi, għandha tinħoloq YEI u tiġi ffinanzjata minn allokazzjoni speċifika u minn investiment immirat mill-FSE biex iżid u jsaħħaħ l-appoġġ konsiderevoli li diġà jingħata mill-Fondi ESI. Il-YEI għandu jkollha l-għan li tappoġġja liż-żgħażagħ, b'mod partikolari lil dawk li mhumiex impjegati, studenti jew jitħarrġu u li jirrisjedu fir-reġjuni eliġibbli. Il-YEI għandha tiġi implimentata bħala parti mill-Investiment li għandu fil-mira t-tkabbir u l-impjiegi.

(84)

Barra minn hekk, f'konformità mal-mira ewlenija dwar it-tnaqqis tal-faqar, jeħtieġ li l-Fond għal Għajnuna Ewropea għal Dawk l-Aktar fil-Bżonn jiġi riorjentat lejn il-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali. Għandu jiġi previst mekkaniżmu li jittrasferixxi r-riżorsi lil dan l-istrument mill-allokazzjonijiet tal-Fondi Strutturali ta' kull Stat Membru.

(85)

Meta jitqiesu ċ-ċirkostanzi ekonomiċi attwali, il-livell massimu ta' trasferiment (livelli ta' limitazzjoni) mill-Fondi għal kull Stat Membru individwali ma għandhomx jirriżultaw f'allokazzjonijiet għal kull Stat Membru ogħla minn 110 % tal-livell tagħhom f'termini reali għall-perjodu ta' programmazzjoni mill-2007 sal-2013.

(86)

Bil-ħsieb li tiġi żgurata allokazzjoni xierqa għal kull kategorija ta' reġjuni, ir-riżorsi mill-Fondi ma għandhomx jiġu trasferiti bejn ir-reġjuni inqas żviluppati, dawk fi tranżizzjoni u dawk aktar żviluppati ħlief f'ċirkostanzi debitament ġustifikati marbuta mat-twettiq ta' objettiv tematiku wieħed jew aktar. Tali trasferimenti għandhom jinvolvu mhux aktar minn 3 % tal-approprjazzjoni totali għal dik il-kategorija ta' reġjun.

(87)

Sabiex jiġi żgurat impatt ekonomiku ġenwin, l-appoġġ mill-Fondi ma għandux jissostitwixxi l-infiq pubbliku jew dak strutturali ekwivalenti mill-Istati Membri taħt it-termini ta’ dan ir-Regolament. Barra minn hekk, sabiex l-appoġġ mill-Fondi jieħu kont ta’ kuntest ekonomiku usa’, il-livell ta’ nfiq pubbliku għandu jiġi ddeterminat b’referenza għall-kundizzjonijiet makroekonomiċi ġenerali li fihom isir il-finanzjament abbażi tal-indikaturi pprovduti fil-programmi ta’ stabilità u konverġenza kull sena mill-Istati Membri skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1466/1997 (17). Il-verifika mill-Kummissjoni tal-prinċipju tal-addizzjonalità għandha tikkonċentra fuq l-Istati Membri li fihom ir-reġjuni inqas żviluppati jkopru mill-inqas 15 % tal-popolazzjoni minħabba l-livell tar-riżorsi finanzjarji allokati lilhom.

(88)

Huwa meħtieġ li jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet addizzjonali dwar il-programmazzjoni, l-amministrazzjoni, il-monitoraġġ u l-kontroll tal-programmi operazzjonali appoġġati mill-Fondi sabiex tissaħħaħ l-attenzjoni fuq ir-riżultati. B’mod partikolari, huwa meħtieġ li jiġu stabbiliti rekwiżiti dettaljati għall-kontenut tal-programmi operazzjonali. Dan għandu jiffaċilita l-preżentazzjoni ta’ loġika ta’ intervent konsistenti biex jiġu indirizzati l-ħtiġijiet ta’ żvilupp identifikati, biex jiġi stabbilit il-qafas għall-valutazzjoni tal-prestazzjoni u biex tissaħħaħ l-implimentazzjoni effettiva u effiċjenti tal-Fondi. Bħala prinċipju ġenerali, assi prioritarju għandu jkopri objettiv tematiku wieħed, Fond wieħed u kategorija ta’ reġjun waħda. Fejn ikun xieraq u sabiex tiżdied l-effettività f’approċċ integrat tematikament koerenti, għandu jkun hemm il-possibbiltà li assi ta' prijorità jirrigwarda iktar minn kategorija ta’ reġjun waħda u jikkombina fih prijorità tal-investiment komplementarja waħda jew aktar minn waħda mill-FEŻR, il-FSE, u l-Fond ta' Koeżjoni taħt objettiv tematiku wieħed jew aktar.

(89)

Fiċ-ċirkostanzi fejn Stat Membru jħejji massimu ta' programm operazzjonali wieħed għal kull Fond, b'mod li kemm il-programmi kif ukoll il-Ftehim ta' Sħubija jitħejjew fuq livell nazzjonali, għandhom jiġu stabbiliti arranġamenti speċifiċi sabiex tiġi żgurata l-komplementarjetà ta' tali dokumenti.

(90)

Sabiex jiġu rikonċiljati l-ħtieġa għal programmi operazzjonali konċiżi li jistabbilixxu impenji ċari mill-Istati Membri u l-ħtieġa li jitħalla marġni ta' flessibbiltà għal aġġustament skont iċ-ċirkustanzi li jinbidlu, għandha ssir distinzjoni bejn l-elementi essenzjali tal-programm operazzjonali li huma soġġetti għal deċiżjoni tal-Kummissjoni u elementi oħrajn li mhumiex soġġetti għal deċiżjoni tal-Kummissjoni u jistgħu jiġu emendati minn Stat Membru. Konsegwentement, għandhom jiġu previsti proċeduri li jippermettu l-emendar ta' dawk l-elementi mhux essenzjali tal-programmi operazzjonali fil-livell nazzjonali mingħajr deċiżjoni mill-Kummissjoni.

(91)

Bl-iskop li jittejbu l-komplementaritajiet u tiġi ssimplifikata l-implimentazzjoni, għandu jkun possibbli li jiġi kkumbinat l-appoġġ mill-Fond ta' Koeżjoni u mill-FEŻR ma’ appoġġ mill-FSE fi programmi operazzjonali konġunti taħt il-mira Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi.

(92)

Il-proġetti ewlenin jirrappreżentaw sehem sostanzjali mill-infiq tal-Unjoni u ta' spiss huma ta' importanza strateġika fir-rigward tat-twettiq tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv. Għaldaqstant huwa ġġustifikat li operazzjonijiet lil hinn minn ċerti limiti minimi jkomplu jkunu soġġetti għal proċeduri speċifiċi ta' approvazzjoni skont dan ir-Regolament. Il-limitu minimu għandu jiġi stabbilit b'rabta mal-ispiża totali eliġibbli wara li jittieħed kont tad-dħul nett mistenni b'limitu ogħla għal proġetti ta' trasport minħabba d-daqs tipikament akbar tal-investimenti f'dak is-settur. Sabiex tiġi żgurata ċ-ċarezza, huwa xieraq li jiġi definit il-kontenut ta’ applikazzjoni ta' proġett ewlieni għal dan il-għan. L-applikazzjoni għandu jkun fiha l-informazzjoni neċessarja biex tingħata garanzija li l-kontribuzzjoni finanzjarja mill-Fondi ma tirriżultax f'telf sostanzjali ta' impjiegi f'postijiet eżistenti fl-Unjoni.

(93)

Sabiex jiġu promossi t-tħejjija u l-implimentazzjoni ta' proġetti ewlenin fuq bażi soda, ekonomika u teknika u biex jiġi inkoraġġut l-użu tal-għarfien espert fi stadju bikri, fejn esperti indipendenti appoġġati minn għajnuna teknika tal-Kummissjoni jew, bi ftehim mal-Kummissjoni, esperti indipendenti oħra, jkunu jistgħu jipprovdu dikjarazzjonijiet ċari dwar il-fattibiltà u l-vijabbiltà ekonomika ta' proġett ewlieni, il-proċedura ta' approvazzjoni tal-Kummissjoni għandha tkun semplifikata. Il-Kummissjoni għandha tkun tista' tirrifjuta l-approvazzjoni tal-kontribuzzjoni finanzjarja biss fejn hija tistabbilixxi dgħufija sinifikanti fir-rieżami indipendenti tal-kwalità.

(94)

F'każijiet fejn ma kienx hemm rieżami tal-kwalità indipendenti ta' proġett maġġuri, l-Istat Membru għandu jippreżenta l-informazzjoni kollha meħtieġa u l-Kummissjoni għandha tivvaluta l-proġett ewlieni biex tiddetermina jekk il-kontribuzzjoni finanzjarja mitluba hijiex ġustifikata.

(95)

Għall-finijiet tal-kontinwità tal-implimentazzjoni, sabiex jiġi evitat piż amministrattiv żejjed kif ukoll għall-finijiet tal-allinjament mad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni dwar il-linji gwida dwar l-għeluq tal-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013, jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet għat-tqassim f'fażijiet differenti għal proġetti ewlenin approvati taħt ir-Regolament (KE) Nru 1083/2006 (18) li l-perjodu ta' implimentazzjoni tagħhom hu mistenni li jestendi tul il-perjodu ta' programmazzjoni kopert minn dan ir-Regolament. Suġġetta għal ċerti kundizzjonijiet, għandu jkun hemm proċedura mħaffa għan-notifika u l-approvazzjoni ta' tieni fażi jew fażi sussegwenti ta' proġett ewlieni li għalih il-fażi jew fażijiet preċedenti kienu approvati mill-Kummissjoni taħt il-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013. Kull fażi individwali tal-operazzjoni mqassma f'fażijiet differenti, li sservi l-istess objettiv ġenerali, għandha tiġi implimentata skont ir-regoli tal-perjodu ta' programmazzjoni rilevanti.

(96)

Sabiex l-Istati Membri jingħataw l-għażla li jimplimentaw parti minn programm operazzjonali permezz ta’ approċċ ibbażat fuq ir-riżultati, ikun utli li jkun hemm dispożizzjoni għal pjan ta’ azzjoni konġunta li jkun jinkludi proġett jew grupp ta’ proġetti li għandhom jitwettqu minn benefiċjarju biex jikkontribwixxi għall-għanijiet tal-programm operazzjonali. Sabiex tiġi ssimplifikata u msaħħa l-orjentazzjoni tar-riżultati tal-Fondi, il-ġestjoni tal-pjan ta’ azzjoni konġunta għandha tkun ibbażata esklussivament fuq miri, produzzjoni u riżultati maqbula b’mod konġunt kif definit fid-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tadotta l-pjan ta’ azzjoni konġunta. Il-kontroll u l-awditjar ta’ pjan ta’ azzjoni konġunta għandhom ikunu limitati wkoll għal jekk jinkisbux il-miri, eżiti u riżultati tiegħu. Konsegwentement, huwa meħtieġ li jiġu stabbiliti regoli dwar it-tħejjija, il-kontenut, l-adozzjoni, il-ġestjoni finanzjarja u l-kontroll ta' pjanijiet ta' azzjoni konġunta.

(97)

Huwa meħtieġ li jiġu adottati regoli speċifiċi fir-rigward tal-funzjonijiet tal-kumitat tal-monitoraġġ u tar-rapporti annwali dwar l-implimentazzjoni tal-programmi operazzjonali appoġġjati mill-Fondi. Fil-leġiżlazzjoni rilevanti speċifika għas-setturi partikolari hemm stabbiliti dispożizzjonijiet addizzjonali għall-funzjonament speċifiku tal-FAEŻR.

(98)

Sabiex tiġi żgurata d-disponibbiltà ta' informazzjoni essenzjali u aġġornata dwar l-implimentazzjoni ta' programm, huwa meħtieġ li l-Istati Membri jipprovdu lill-Kummissjoni b'dejta ewlenija fuq bażi regolari. Sabiex jiġi evitat li jkun hemm piż addizzjonali fuq l-Istati Membri, dan għandu jiġi llimitat għal dejta miġbura fuq bażi kontinwa u t-trażmissjoni għandha titwettaq permezz ta' skambju ta' dejta elettronika.

(99)

Sabiex jissaħħaħ il-monitoraġġ tal-progress fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-Fondi u biex tiġi ffaċilitata l-amministrazzjoni finanzjarja, jeħtieġ li tiġi żgurata d-disponibbiltà f'waqtha tad-data finanzjarja bażika dwar il-progress fl-implimentazzjoni.

(100)

F'konformità mal-Artikolu 175 TFUE, il-Kummissjoni għandha tippreżenta Rapporti ta’ Koeżjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali u lill-Kumitat tar-Reġjuni kull tliet snin dwar il-progress li jsir lejn il-kisba tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tal-Unjoni. Huwa meħtieġ li jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet rigward il-kontenut ta’ dan ir-rapport.

(101)

Huwa importanti li l-kisbiet tal-Fondi jinġiebu għall-attenzjoni tal-pubbliku ġenerali u li titqajjem is-sensibilizzazzjoni dwar l-objettivi tal-politika ta' koeżjoni. Iċ-ċittadini għandu jkollhom id-dritt li jkunu jafu kif qegħdin jiġu investiti r-riżorsi finanzjarji tal-Unjoni. Ir-responsabbiltà li jiġi żgurat li l-informazzjoni xierqa tiġi kkomunikata lill-pubbliku għandha tkun kemm tal-awtoritajiet ta’ ġestjoni kif ukoll tal-benefiċjarji kif ukoll tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni u tal-korpi konsultattivi. Biex jiġi żgurat li jkun hemm aktar effiċjenza fil-komunikazzjoni mal-pubbliku inġenerali u li jkun hemm aktar sinerġiji bejn l-attivitajiet ta' komunikazzjoni li jsiru fuq inizjattiva tal-Kummissjoni, ir-riżorsi allokati għall-azzjonijiet ta' komunikazzjoni taħt dan ir-Regolament għandhom jikkontribwixxu wkoll biex ikopru l-komunikazzjoni korporattiva tal-prijoritajiet ta' politika tal-Unjoni sa fejn dawn huma relatati mal-objettivi ġenerali ta' dan ir-Regolament.

(102)

Bil-għan li jissaħħu l-aċċessibbiltà u t-trasparenza tal-informazzjoni dwar l-opportunitajiet ta’ finanzjament u l-benefiċjarji tal-proġett, f’kull Stat Membru għandhom ikunu disponibbli websajt unika jew portal ta’ websajts li jipprovdu informazzjoni dwar il-programmi operazzjonali kollha, inklużi l-listi ta’ operazzjonijiet appoġġjati taħt kull programm operazzjonali.

(103)

Bil-għan li jiġi żgurat tixrid wiesa’ tal-informazzjoni dwar il-kisbiet tal-Fondi u r-rwol tal-Unjoni fihom u sabiex il-benefiċjarji potenzjali jiġu informati dwar l-opportunitajiet ta’ finanzjament, f’dan ir-Regolament għandhom jiġu definiti regoli dettaljati dwar il-miżuri ta’ informazzjoni u komunikazzjoni, kif ukoll ċerti karatteristiċi tekniċi ta’ dawn il-miżuri, li jieħdu kont tad-daqs tal-programmi operazzjonali f'konformità mal-prinċipju ta' proporzjonalità.

(104)

Sabiex jiġi żgurat li l-allokazzjoni għal kull Fond tkun ikkonċentrata fuq l-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv u l-missjonijiet speċifiċi għall-Fondi skont l-objettivi abbażi tat-Trattat, jeħtieġ li jiġu stabbiliti valuri limitu għall-allokazzjoni tal-għajnuna teknika tal-Istat Membru. Jeħtieġ ukoll li jiġi żgurat li l-qafas legali għall-programmazzjoni tal-assistenza teknika jiffaċilita l-ħolqien ta' arranġamenti ta' realizzazzjoni integrati f'kuntest fejn l-Istati Membri jimplimentaw diversi Fondi b'mod parallel u għandu jkun possibbli li dak il-qafas jinkludi bosta kategoriji ta' reġjuni.

(105)

Huwa neċessarju li jiġu ddeterminati l-elementi għall-modulazzjoni tar-rata ta’ kofinanzjament mill-Fondi għal assi ta' prijorità, b’mod partikolari, sabiex jiżdied l-effett multiplikatur tar-riżorsi tal-Unjoni. Huwa meħtieġ ukoll li jiġu stabbiliti rati massimi ta’ kofinanzjament skont il-kategorija tar-reġjun sabiex jiġi żgurat li l-prinċipju ta’ kofinanzjament jiġi rispettat permezz ta’ livell xieraq ta’ appoġġ nazzjonali, pubbliku jew privat.

(106)

Huwa neċessarju li l-Istati Membri jinnominaw awtorità ta’ ġestjoni, awtorità ta’ ċertifikazzjoni u awtorità tal-awditjar funzjonalment indipendenti għal kull programm operazzjonali. Biex ikun hemm flessibilità għall-Istati Membri fl-istabbiliment tas-sistemi ta’ kontroll, huwa xieraq li tiġi pprovduta l-għażla li l-funzjonijiet tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni jitwettqu mill-awtorità maniġerjali. L-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu wkoll jaħtru korpi intermedjarji li jwettqu ċerti kompiti tal-awtorità ta’ ġestjoni jew tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni. F'dak il-każ l-Istati Membri għandhom jistabbilixxu b'mod ċar ir-responsabbiltajiet u l-funzjonijiet rispettivi tagħhom.

(107)

Sabiex titqies l-organizzazzjoni speċifika tas-sistemi ta’ ġestjoni u kontroll għall-Fondi u l-FEMS u l-ħtieġa li jkun żgurat approċċ proporzjonat, għandhom jiġu stipulati dispożizzjonijiet speċifiċi relatati tal-awtorità ta’ ġestjoni u tal-awtorità ta' ċertifikazzjoni. Sabiex jiġi evitat piż amministrattiv mhux meħtieġ, il-verifika ex ante tal-konformità mal-kriterji tal-ħatra indikati f'dan ir-Regolament għandha tkun limitata għall-awtorità ta' amministrazzjoni u ta' ċertifikazzjoni u, skont il-kundizzjonijiet stabbiliti f'dan ir-Regolament, m'għandha tkun meħtieġa ebda ħidma ta' awditjar addizzjonali meta s-sistema hija essenzjalment l-istess bħal dik fil-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013. M'għandu jkun hemm ebda rekwiżit biex tiġi approvata l-ħatra mill-Kummissjoni. Madankollu, sabiex tiżdied iċ-ċertezza legali, l-Istati Membri għandu jkollhom l-għażla li jissottomettu d-dokumenti li jikkonċernaw il-ħatra lill-Kummissjoni skont ċerti kundizzjonijiet stabbiliti f'dan ir-Regolament. Il-monitoraġġ tal-konformità mal-kriterji tal-ħatra mwettaq abbażi ta' arranġamenti ta' awditjar u kontroll għandu, meta r-riżultati juru nonkonformità mal-kriterji, iwassal għal azzjonijiet ta' rimedju, u possibbilment għat-tmiem tal-ħatra.

(108)

L-awtorità ta' ġestjoni għandha r-responsabilità prinċipali għall-implimentazzjoni effettiva u effiċjenti tal-Fondi u tal-FEMS u għaldaqstant twettaq numru sostanzjonali mill-funzjonijiet relatati mal-ġestjoni u l-monitoraġġ tal-programmi, il-ġestjoni u l-kontrolli finanzjarji kif ukoll l-għażla tal-proġetti. Għaldaqstant, ir-responsabbiltajiet u l-funzjonijiet tal-awtorità ta' ġestjoni għandhom jiġu stipulati.

(109)

L-awtorità taċ-ċertifikazzjoni għandha tħejji l-applikazzjonijiet għall-pagament u tissottomettihom lill-Kummissjoni. Hija għandha tħejji l-kontijiet, tiċċertifika l-ikkompletar, il-preċiżjoni u l-veraċità tagħhom u li l-ispejjeż imdaħħla fihom huma konformi mar-regoli applikabbli tal-Unjoni u nazzjonali. Ir-responsabbiltajiet u l-funzjonijiet tal-awtorità taċ-ċertifikazzjoni għandhom jiġu stipulati.

(110)

L-awtorità tal-awditjar għandha tiżgura li jitwettaq awditjar fuq is-sistemi ta’ ġestjoni u kontroll, fuq kampjun xieraq ta’ operazzjonijiet u fuq il-kontijiet. Ir-responsabbiltajiet u l-funzjonijiet tal-awtorità tal-awditjar għandhom jiġu stipulati. L-awditjar ta' nefqa ddikjarata għandu jsir fuq kampjun rappreżentattiv ta' operazzjonijiet sabiex jippermetti li r-riżultati jiġu estrapolati. Bħala regola ġenerali, għandu jintuża metodu ta' statistika ta' teħid ta' kampjuni sabiex ikun pprovdut kampjun rappreżentattiv affidabbli. Minkejja dan, l-awtoritajiet tal-awditjar għandhom ikunu jistgħu, f'ċirkostanzi debitament ġustifkati, jużaw metodu ta' teħid ta' kampjuni mhux ta' statistika sakemm il-kundizjonijiet stabbiliti f'dan ir-Regolament jiġu ssodisfati.

(111)

Bla ħsara għas-setgħat tal-Kummissjoni fir-rigward tal-kontroll finanzjarju, il-kooperazzjoni f'dan il-qasam bejn l-Istati Membri u l-Kummissjoni għandha tiżdied u għandhom jiġu stabbiliti kriterji li jippermettu lill-Kummissjoni li tiddetermina, fil-kuntest tal-istrateġija tagħha ta' kontroll tas-sistemi nazzjonali, il-livell ta' assigurazzjoni li tista' tikseb mill-korpi nazzjonali tal-awditjar.

(112)

Minbarra regoli komuni dwar il-ġestjoni finanzjarja għall-Fondi ESI, għandhom jiġu stipulati dispożizzjonijiet addizzjonali għall-Fondi u għall-FEMS. B’mod partikolari, bil-ħsieb li tiġi żgurata assigurazzjoni raġonevoli għall-Kummissjoni qabel l-aċċettazzjoni tal-kontijiet, l-applikazzjonijiet għal pagamenti interim għandhom jiġu rimborżati, b’rata ta’ 90 % tal-ammont li jirriżulta mill-applikazzjoni tar-rata ta’ kofinanzjament għal kull prijorità, stabbilita fid-deċiżjoni li tadotta l-programm operazzjonali, għan-nefqa eliġibbli għall-prijorità. L-ammonti pendenti dovuti għandhom jitħallsu lill-Istati Membri meta jkun hemm l-aċċettazzjoni tal-kontijiet sakemm il-Kummissjoni tkun tista' tikkonkludi li l-kontijiet huma kompluti, preċiżi u veri.

(113)

Il-benefiċjarji għandhom jirċievu l-appoġġ kollu mhux aktar tard minn 90 jum mid-data ta' preżentazzjoni tal-pretensjoni tal-pagament mill-benefiċjarju, suġġett għad-disponibbiltà tal-fondi mill-prefinanzjament inizjali u annwali u pagamenti interim. L-awtorità ta' ġestjoni għandha tkun tista' tinterrompi l-iskadenza fejn id-dokumenti ta' appoġġ ma jkunux kompleti jew ikun hemm evidenza ta' irregolarità li tirrikjedi aktar investigazzjoni. Għandu jiġi provdut prefinanzjament inizjali u annwali biex jiġi żgurat li l-Istati Membri jkollhom mezzi suffiċjenti biex jimplementaw programmi taħt arranġamenti bħal dawn. Il-prefinanzjament annwali għandu jiġi approvat kull sena mal-aċċettazzjoni tal-kontijiet.

(114)

Sabiex jitnaqqas ir-riskju li tkun iddikjarata nefqa irregolari, għandu jkun possibbli li awtorità ta' ċertifikazzjoni, mingħajr ebda ħtieġa għal ġustifikazzjoni addizzjonali, tinkludi l-ammonti li jirrikjedu aktar verifika f'applikazzjoni ta' pagament interim wara s-sena ta' kontabilità li fiha ddaħħlu fis-sistema ta' kontabilità.

(115)

Sabiex jiġi żgurat li r-regoli ġenerali dwar id-diżimpenn jiġu applikati kif jixraq, ir-regoli stabbiliti għall-Fondi u l-FEMS għandhom jagħtu dettalji dwar kif jiġu stabbiliti l-iskadenzi għad-diżimpenn.

(116)

Sabiex jiġu applikati r-rekwiżiti tar-Regolament Finanzjarju għall-ġestjoni finanzjarja tal-Fondi u l-FEMS, jeħtieġ li jiġu stabbiliti proċeduri għall-preparazzjoni, l-eżami u l-aċċettazzjoni ta' kontijiet li għandhom jiżguraw bażi ċara u ċertezza tad-dritt għal dawn l-arranġamenti. Minbarra dan, sabiex Stat Membru jitħalla jissodisfa r-responsabbiltajiet tiegħu, għandu jkun possibbli li l-Istat Membru jeskludi ammonti li huma s-suġġett ta' valutazzjoni kontinwa ta' legalità u regolarità.

(117)

Sabiex jitnaqqas il-piż amministrattiv fuq il-benefiċjarji, għandhom jiġu stabbiliti limiti ta' żmien speċifiċi li matulhom l-awtoritajiet ta' ġestjoni huma obbligati jiżguraw id-disponibbiltà tad-dokumenti għal operazzjonijiet wara l-preżentazzjoni tal-infiq jew it-tlestija ta' operazzjoni. Bi qbil mal-prinċipju tal-proporzjonalità, il-perjodu taż-żamma tad-dokumenti għandu jkun differenzjat skont in-nefqa eliġibbli totali ta' operazzjoni.

(118)

Peress li l-kontijiet huma verifikati u aċċettati kull sena, għandha tiġi introdotta simplifikazzjoni sinifikanti tal-proċedura ta' għeluq. L-għeluq finali tal-programm għandu, għalhekk, ikun ibbażat biss fuq id-dokumenti relatati mas-sena ta' kontabilità finali u r-rapport ta' implimentazzjoni finali jew l-aħħar rapport ta' implimentazzjoni annwali, mingħajr kwalunkwe ħtieġa li jiġu pprovduti dokumenti addizzjonali.

(119)

Sabiex jiġu salvagwardjati l-interessi finanzjarji tal-Unjoni u jiġu pprovduti l-mezzi li jiżguraw l-implimentazzjoni effettiva tal-programmi, għandhom jiġu stipulati dispożizzjonijiet li jippermettu s-sospensjoni mill-Kummissjoni ta’ pagamenti fil-livell ta’ programm ta’ prijoritajiet jew programmi operazzjonali.

(120)

Biex tingħata ċertezza legali lill-Istati Membri, huwa xieraq li jiġu stabbiliti l-arranġamenti u l-proċeduri speċifiċi għall-korrezzjonijiet finanzjarji mill-Istati Membri u mill-Kummissjoni fir-rigward tal-Fondi u tal-FEMS li jirrispettaw il-prinċipju tal-proporzjonalità.

(121)

Jeħtieġ li jkun stabbilit qafas legali li jipprovdi ġestjoni robusta u sistemi ta' kontroll fil-livell nazzjonali u reġjonali u diviżjoni adegwata tar-rwoli u responsabbiltajiet fil-kuntest tal-ġestjoni maqsuma. Ir-rwol tal-Kummissjoni għandu, għalhekk, jiġi speċifikat u ċċarat u għandhom jiġu stabbiliti regoli proporzjonati għall-applikazzjoni ta' korrezzjonijiet finanzjarji mill-Kummissjoni.

(122)

Il-frekwenza tal-awditjar ta' operazzjonijiet għandha tkun proporzjonali għad-daqs tal-appoġġ tal-Unjoni mill-Fondi u l-FEMS. B'mod partikolari, l-għadd ta' awditi mwettqa għandu jitnaqqas meta n-nefqa eliġibbli totali għal operazzjoni ma tkunx taqbeż EUR 200 000 għall-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni, u EUR 150 000 għall-FSE, u EUR 100 000 u għall-FEMS. Madankollu, għandu jkun possibbli li jitwettqu awditi fi kwalunkwe ħin fejn ikun hemm evidenza ta’ irregolarità jew frodi, jew, wara l-għeluq ta’ operazzjoni kompluta, bħala parti minn kampjun ta’ awditjar. Il-Kummissjoni għandha tkun tista' tirrieżamina r-rendikont tal-entrati tal-awtorità tal-awditjar jew tieħu sehem f'verifiki fuq il-post tal-awtorità tal-awditjar. Meta l-Kummissjoni ma tingħatax l-assigurazzjoni meħtieġa fir-rigward tal-funzjonament effettiv tal-awtorità tal-awditjar b'dawk il-mezzi, il-Kummissjoni għandha tkun tista' terġa' twettaq l-attività ta' awditjar meta dan ikun konformi ma' standards tal-awditjar aċċettati internazzjonalment. Sabiex il-livell tal-awditjar mill-Kummissjoni jkun proporzjonali għar-riskju, il-Kummissjoni għandha tkun f'pożizzjoni li tnaqqas il-ħidma ta' awditjar fir-rigward tal-programmi operazzjonali fejn ma jkun hemm l-ebda nuqqas sinfikanti jew fejn l-awtorità tal-awditjar tkun affidabbli. Sabiex jitnaqqas il-piż amministrattiv għall-benefiċjarji, għandhom jiddaħħlu regoli speċifiċi biex jitnaqqas ir-riskju ta' trikkib bejn awditi tal-istess operazzjonijiet minn diversi istituzzjonijiet, partikolarment il-Qorti Ewropea tal-Awdituri, il-Kummissjoni u l-awtorità tal-awditjar.

(123)

Sabiex jiġu supplimentati u emendati ċerti elementi mhux essenzjali ta’ dan ir-Regolament, is-setgħa li jiġu adottati atti skont l-Artikolu 290 tat-TFUE għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta’ kodiċi ta' kondotta Ewropew dwar is-sħubija, supplementi u emendi tat-Taqsimiet 4 u 7 tal-QSK, il-kriterji għad-determinazzjoni tal-livell ta' korrezzjoni finanzjarja li għandha tiġi applikata, regoli speċifiċi dwar ix-xiri ta' art u l-ikkombinar ta' appoġġ tekniku ma' strumenti finanzjarji, ir-rwol, il-passivitajiet u r-responsabbiltà tal-korpi li jimplimentaw strumenti finanzjarji, il-ġestjoni u kontroll ta' strumenti finanzjarji, l-irtirar ta' pagamenti għal strumenti finanzjarji u l-aġġustamenti konsegwenti fir-rigward ta' applikazzjonijiet għall-ħlas, l-istabbiliment ta' sistema ta' kapitalizzazzjoni ta' pagamenti bin-nifs annwali għal strumenti finanzjarji, ir-regoli speċifiċi li jistabbilixxu l-kriterji biex jiġu determinati l-ispejjeż u tariffi tal-ġestjoni abbażi tal-prestazzjoni u l-limiti applikabbli kif ukoll ir-regoli għar-rimbors ta' spejjeż u tariffi kapitalizzati għal strumenti azzjonarji u l-mikrokreditu, l-aġġustament tar-rata fissa għal operazzjonijiet li jiġġeneraw dħul nett f'setturi speċifiċi, kif ukoll l-istabbiliment ta' rata fissa għal ċerti setturi u subsetturi fl-oqsma tal-ICT, ir-riċerka,

l-iżvilupp u l-innovazzjoni u l-effiċjenza enerġetika u ż-żieda ta' setturi u subsetturi, il-metodoloġija għall-kalkolu tad-dħul nett attwalizzat għal operazzjonijiet li jiġġeneraw dħul nett, regoli addizzjonali għas-sostituzzjoni ta' benefiċjarju taħt operazzjonijiet ta' PPP, rekwiżiti minimi li għandhom jiġu inklużi fi ftehimiet ta' PPP li huma neċessarji għall-applikazzjoni ta' deroga li tikkonċerna l-eliġibbiltà tan-nefqa, id-definizzjoni tar-rata fissa applikabbli għal spejjeż indiretti għal għotjiet ibbażata fuq metodi eżistenti u rati korrispondenti applikabbli fil-politiki tal-Unjoni, il-metodoloġija li għandha tintuża fit-twettiq tal-analiżi tal-kwalità ta' proġett maġġuri, il-kriterji li jiddeterminaw il-każijiet ta' irregolarità li għandhom jiġu rappurtati, id-dejta li għandha tingħata u l-kondizzjonijiet u l-proċeduri li għandhom jiġu applikati biex jiġi determinat jekk ammonti li ma jistgħux jinġabru lura għandhomx jiġu rimborsati mir-responsabbiltajiet tal-Istati Membri, id-dejta li għandha tiġi reġistrata u maħżuna f'forma komputerizzata f'sistemi ta' monitoraġġ stabbiliti minn awtoritajiet ta' ġestjoni, ir-rekwiżiti minimi għall-proċess ta’ awditjar, l-ambitu u l-kontenut tal-awditi u l-metodoloġija għall-għażla tal-kampjuni, l-użu tad-dejta miġbura matul l-awditi, u l-kriterji li jiddeterminaw defiċjenzi serji fl-iffunzjonar effettiv ta' sistemi ta' ġestjoni u kontroll, għall-istabbiliment ta' livell ta' korrezzjoni finanzjarja li għandu jiġi applikat u biex jiġu applikati rati fissi jew korrezzjonijiet finanzjarji estrapolati. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol tagħha ta’ tħejjija, anke fil-livell ta’ esperti.Il-Kummissjoni, meta tħejji u tfassal l-atti delegati, għandha tiżgura trażmissjoni xierqa, fil-ħin u xierqa tad-dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(124)

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, fir-rigward tal-Fondi ESI kollha, deċiżjonijiet li japprovaw l-elementi tal-Ftehimiet ta’ Sħubija, u l-emendi għalihom, deċiżjonijiet li japprovaw elementi tal-Ftehim tas-Sħubija rivedut, deċiżjonijiet dwar il-programmi u l-prijoritajiet li jkunu kisbu l-objettivi tagħhom u li jistgħu jibbenefikaw mill-allokazzjoni tar-riżerva ta' prestazzjoni, deċiżjonijiet dwar l-emendar ta' programmi bħala konsegwenza ta' azzjonijiet korrettivi rigward it-trasferiment ta' allokazzjonijiet finanzjarji għal programmi oħra, deċiżjonijiet dwar pjanijiet annwali tal-azzjonijiet li għandhom jiġu ffinazjati mill-assistenza teknika fuq inizjattiva tal-Kummissjoni, u, fil-każ ta' diżimpenn, deċiżjonijiet li jemendaw deċiżjonijiet li jadottaw programmi; u fir-rigward tal-FEŻR, l-FSE u l-Fond ta' Koeżjoni, deċiżjonijiet li jidentifikaw deċiżjonijiet li jidentifikaw reġjuni u Stati Membri li jissodisfaw il-kriterji tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi, deċiżjonijiet li jistipulaw rendikont dettaljat annwali tal-approprjazzjonijiet ta’ impenn għall-Istati Membri, deċiżjonijiet li jistipulaw l-appoġġ li għandu jiġi trasferit mill-allokazzjoni tal-Fond ta' Koeżjoni ta' kull Stat Membru lill-FNE, deċiżjonijiet li jistipulaw l-ammont li għandu jiġi ttrasferit mill-Fondi Strutturali ta’ kull Stat Membru allokati għall-għajnuna għal dawk l-aktar fil-bżonn, deċiżjonijiet li jaċċettaw trasferimenti ta' partijiet ta' approprjazzjonijiet għall-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea lill-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi, deċiżjonijiet dwar jekk għandhiex issir korrezzjoni finanzjarja fil-każ ta'

nuqqas ta' konformità mal-addizzjonalità, deċiżjonijiet li jadottaw u jemendaw programmi operazzjonali, deċiżjonijiet li jirrifjutaw il-kontribuzzjoni finanzjarja għal xi proġett maġġuri, deċiżjonijiet dwar l-approvazzjoni ta' kontribuzzjoni finanzjarja lil proġett maġġuri magħżul u l-estensjoni tal-perijodu għar-realizzazzjoni tal-kondizzjoni relatata mal-approvazzjoni ta' proġetti maġġuri u deċizjonijiet dwar pjanijiet ta' azzjoni konġunta; u fir-rigward tal-FEŻR, il-FSE, il- Fond ta' Koeżjoni u l-FEMS, deċiżjonijiet li jirrifjutaw il-kontijiet u l-ammont li għandu jitħallas jekk il-kontijiet ma jkunux ġew aċċċettati, deċiżjonijiet li jissospendu pagamenti interim u deċiżjonijiet dwar korrezzjonijiet finanzjarji.

(125)

Sabiex jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament, għandhom jiġu konferiti lill-Kummissjoni setgħat ta' implimentazzjoni fir-rigward tal-mudell li għandu jintuża biex jiġi preżentat ir-rapport ta' progress, il-mudell tal-programm operazzjonali għall-Fondi, il-metodoloġija li għandha tintuża biex titwettaq analiżi tal-paragun bejn il-kostijiet u l-benefiċċji fuq proġetti maġġuri, il-format għall-informazzjoni dwar proġetti maġġuri, il-mudell għal pjan ta’ azzjoni konġunta, il-mudell tar-rapporti ta' implimentazzjoni annwali u finali, il-frekwenza tar-rappurtar ta' irregolaritajiet u l-format tar-rappurtar li għandu jintuża, il-mudell tad-dikjarazzjoni amministrattiva u l-mudelli għall-istrateġija tal-awditjar, l-opinjoni u r-rapport annwali ta’ kontroll. Dawk is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (19).

(126)

Sabiex ikun żgurat l-input meħtieġ u involviment aħjar tal-Istati Membri meta l-Kummissjoni teżerċita s-setgħat ta' implimentazzjoni tagħha fir-rigward ta' dan ir-Regolament f'ċerti oqsma politiċi partikolarment sensittivi rigward il-Fondi ESI u sabiex issaħħaħ ir-rwol tal-Istati Membri fl-adozzjoni ta' kundizzjonijiet uniformi f'tali oqsma jew miżuri eżekuttivi oħra b'implikazzjonijiet sostanzjali jew b'impatt potenzjalment sinifikanti fuq l-ekonomija nazzjonali, il-baġit nazzjonali jew il-funzjonament adegwat tal-amministrazzjoni pubblika tal-Istati Membri, l-atti ta' implimentazzjoni relatati mal-metodoloġija għall-provvista ta' informazzjoni dwar l-appoġġ tal-objettivi tat-tibdil fil-klima; l-arranġamenti dettaljati biex ikun żgurat approċċ konsistenti għad-determinazzjoni tal-objettivi intermedjarji u miri għal kull prijorità u li jiġi vvalutat l-ilħuq tal-objettivi intermedjarji, it-termini u l-kondizzjonijiet standard għall-monitoraġġ tal-istrumenti finanzjarji, l-arranġamenti dettaljati għat-trasferiment u l-ġestjoni ta' kontribuzzjonijiet għall-programm ġestiti mill-korpi li jimplimentaw l-istrumenti finanzjarji, mudell għall-ftehim ta' finanzjament li jikkonċerna l-garanzija konġunta mingħajr limiti massimi u titolizzazzjoni tal-istrumenti finanzjarji favur l-SMEs, il-mudelli li għandhom jintużaw meta tiġi ppreżentata informazzjoni addizzjonali rigward l-istrumenti finanzjarji mal-applikazzjonijiet għal pagamenti lill-Kummissjoni u meta jsir ir-rappurtar dwar l-istrumenti finanzjarji lill-Kummissjoni, it-termini u l-kondizzjonijiet għas-sistema elettronika tal-iskambju ta' dejta għall-ġestjoni u l-kontroll, in-nomenklatura, ibbażata fuq dak li l-kategoriji ta' intervent għandhom ikunu definiti fir-rigward

tal-assi ta' prijorità fil-programmi operazzjonali, il-format għan-notifika tal-proġett maġġuri magħżul, il-karatteristiċi tekniċi tal-miżuri ta' informazzjoni u komunikazzjoni għall-operazzjoni u struzzjonijiet għall-ħolqien tal-emblema u d-definizzjoni tal-kuluri standard; il-mudell li għandu jintuża meta tiġi sottomessa dejta finanzjarja lill-Kummissjoni għall-finijiet ta' monitoraġġ, regoli dettaljati dwar l-iskambju ta' informazzjoni bejn benefiċjarji u awtoritajiet ta' ġestjoni, awtoritajiet ta' ċertifikazzjoni, awtoritajiet ta' awditjar u korpi intermedji, il-mudell għar-rappurtar u għall-opinjoni tal-korp tal-awditjar indipendenti u d-deskrizzjoni tal-funzjonijiet u proċeduri fis-seħħ għall-awtoritajiet ta' ġestjoni u, fejn ikun adatt, l-awtoritajiet ta' ċertifikazzjoni, l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi tas-sistema ta' ġestjoni u kontroll, il-mudell għall-applikazzjonijiet tal-pagamenti u l-mudell għall-kontijiet għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami kif stabbilita fl-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

(127)

Għal ċerti atti ta' implimentazzjoni li għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami stipulata fl-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011, l-impatt u l-implikazzjonijiet potenzjali huma ta' sinifikat tant kbir għall-Istati Membri li eċċezzjoni mir-regola ġenerali hija ġustifikata. Għaldaqstant, meta l-kumitat ma jagħti ebda opinjoni, il-Kummissjoni m'għandhiex tadotta l-abozz ta' att ta' implimentazzjoni. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni jirrigwardaw l-istabbiliment tal-metodoloġija għall-provvediment ta' informazzjoni dwar l-appoġġ għal objettivi dwar it-tibdil fil-klima; id-determinazzjoni tal-metodoloġija għall-objettivi u miri fir-rigward tal-qafas tal-prestazzjoni; l-istabbiliment tat-termini u l-kundizzjonijiet standard b'rabta mal-istrumenti finanzjarji; l-istabbiliment tal-modalitajiet tat-trasferiment u l-ġestjoni ta' kontribuzzjonijiet għall-programmi fir-rigward ta' ċerti strumenti finanzjarji; l-adozzjoni tal-mudell għall-ftehim dwar il-finanzjament li jikkonċerna l-garanzija konġunta bla limitu u l-istrumenti finanzjarji ta' titolizzazzjoni favur l-SMEs; l-istabbiliment tal-mudell li għandu jintuża meta jiġi rappurat lill-Kummissjoni dwar l-istrumenti finanzjarji; id-determinazzjoni tan-nomenklatura, li abbażi tagħha l-kategoriji ta' intervent jistgħu jiġu definiti rigward l-assi ta' prijorità fil-programmi operazzjonali; rigward il-karatteristiċi tekniċi ta' miżuri ta' informazzjoni u komunikazzjoni għall-operazzjoni u struzzjonijiet għall-ħolqien tal-emblema u d-definizzjoni tal-kuluri standard tagħha; l-istabbiliment tal-ispeċifikazzjonijiet tekniċi tad-dokumentazzjoni u l-ħżin ta' dejta b'rabta mas-sistema ta' ġestjoni u kontroll. It-tielet subparagrafu tal-Artikolu 5(4) tar-Regolament (UE) Nru 182/2011 għandu għalhekk japplika għal dawk l-atti ta' implimentazzjoni.

(128)

Minħabba li dan ir-Regolament jissostitwixxi r-Regolament (KE) Nru 1083/2006, dak ir-Regolament għandu għalhekk jitħassar. Minkejja dan, dan ir-Regolament m'għandux jaffettwa la l-kontinwazzjoni u lanqas il-modifika tal-assistenza approvata mill-Kummissjoni abbażi tar-Regolament (KE) Nru 1083/2006 jew kwalunkwe leġiżlazzjoni li tapplika għal dik l-assistenza fil-31 ta' Diċembru 2013. L-applikazzjoni li saru jew li ġew approvati taħt ir-Regolament (KE) Nru 1083/2006 għandhom għalhekk jibqgħu validi. Għandhom jiġu stipulati wkoll regoli tranżizzjonali speċjali bħala deroga mill-punt (b) tal-Artikou 59(1) tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 fir-rigward ta' meta awtorità ta' ġestjoni tista' twettaq il-funzjonijiet tal-awtorità ta' ċertifikazzjoni għal programmi operazzjonali, implimentati taħt il-qafas leġiżlattiv preċedenti, għall-finijiet tal-valutazzjoni tal-Kummissjoni skont l-Artikolu 73(3) tar-Regolament (KE) Nru 1083/2006 meta jiġi applikat l-Artikolu 123(5) ta' dan ir-Regolament u li jikkonċerna l-proċedura ta' approvazzjoni ta' proġetti maġġuri taħt il-punt (a) tal-Artikolu 102(1) ta' dan ir-Regolament.

(129)

Minħabba li l-objettiv ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri li tissaħħaħ il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali ma jistax jintlaħaq suffiċjentement mill-Istati Membri minħabba l-livell ta' disparitajiet bejn il-livelli ta' żvilupp tad-diversi reġjuni u r-ritard ta' dawk ir-reġjuni li huma inqas favoriti u l-limitazzjoni fuq ir-riżorsi finanzjarji tal-Istati Membri u r-reġjuni, iżda jista' jintlaħaq aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, skont il-TUE. Skont il-prinċipju ta' proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jintlaħaq dak l-objettiv.

(130)

Sabiex tkun tista' ssir l-applikazzjoni fil-pront tal-miżuri provduti f'dan ir-Regolament, dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum wara dak tal-pubblikazzjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

L-EWWEL PARTI

SUĠĠETT U DEFINIZZJONIJIET

Artikolu 1

Suġġett

Dan ir-Regolament jistabbilixxi r-regoli komuni applikabbli għall-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR), il-Fond Soċjali Ewropew (FSE), il-Fond ta’ Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd (FEMS), li joperaw fl-ambitu ta’ qafas komuni (‘il-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej’ - ‘Fondi ESI’). Huwa jistipula wkoll id-dispożizzjonijiet meħtieġa sabiex tiġi żgurata l-effikaċja tal-Fondi ESI u l-koordinazzjoni tagħhom ma' xulxin u ma' strumenti oħrajn tal-Unjoni. Ir-regoli komuni li japplikaw għall-Fondi ESI huma stabbiliti fit-Tieni Parti.

It-Tielet Parti tistabbilixxi r-regoli ġenerali li jirregolaw il-FEŻR, il-FSE (li flimkien jissejħu bħala l-‘Fondi Strutturali’) u l-Fond ta' Koeżjoni li jikkonċernal-kompiti, l-objettivi ta’ prijorità u l-organizzazzjoni tal-Fondi Strutturali u l- Fond ta' Koeżjoni (il-'Fondi'), il-kriterji li l-Istati Membri u r-reġjuni għandhom jissodisfaw sabiex ikunu eliġibbli għal sostenn mill-Fondi ESI, ir-riżorsi finanzjarji disponibbli u l-kriterji għall-allokazzjoni tagħhom.

Ir-Raba' Parti tistabbilixxi r-regoli ġenerali applikabbli għall-Fondi u l-FEMS dwar il-ġestjoni u kontroll, ġestjoni finanzjarja, kontabilità u korrezzjonijiet finanzjarji.

Ir-regoli stabbiliti f'dan ir-Regolament għandhom japplikaw bla ħsara għad-dispożizzjonijiet stipulati fir-Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20) u għad-dispożizzjonijiet speċifiċi stipulati fir-Regolamenti li ġejjin (ir-"Regolamenti speċifiċi għall-Fondi") f'konformità mal-ħames subparagrafu ta' dan l-Artikolu:

(1)

Ir-Regolament (UE) Nru 1301/2013 (ir-‘Regolament FEŻR’);

(2)

Ir-Regolament (UE) Nru 1304/2013 (ir-‘Regolament FSE’);

(3)

Ir-Regolament (UE) Nru 1300/2013 (ir-‘Regolament FK’);

(4)

Ir-Regolament (UE) Nru 1299/2013 (ir-‘Regolament KTE’);

(5)

Ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013 (ir-“Regolament FAEŻR”); u

(6)

att legali futur tal-Unjoni li jistabbilixxi l-kondizzjonijiet għall-appoġġ finanzjarju għall-politika marittima u tas-sajd għall-perijodu ta' programmazzjoni 2014 sal-2020 (ir-"Regolament FEMS").

It-Tieni Parti ta' dan ir-Regolament għandha tapplika għall-fondi ESI kollha għajr fejn jippermetti derogi. It-Tielet u r-Raba' Parti ta' dan ir-Regolament għandhom jistabbilixxu regoli komplementari għat-Tieni Parti li japplikaw rispettivament għall-Fondi u għall-Fondi u l-FEMS u jistgħu b'mod espliċitu jippermettu għal derogi fir-Regolamenti konċernati speċifiċi għall-Fond. Ir-Regolamenti speċifiċi għall-Fond jistgħu jistabbilixxu regoli komplementari għat-Tieni Parti ta' dan ir-Regolament u għall-Fondi ESI, għat-Tielet Parti ta' dan ir-Regolament għall-Fondi u għar-Raba' Parti ta' dan ir-Regolament għall-Fondi u l-FEMS. Ir-regoli komplementari fir-Regolamenti speċifiċi għall-Fondi m'għandhomx ikunu f'kontradizzjoni mat-Tieni Parti, it-Tielet Parti jew ir-Raba' Parti ta' dan ir-Regolament. F'każ ta' dubju dwar l-applikazzjoni bejn dispożizzjonijiet, it-Tieni Parti ta' dan ir-Regolament għandu jkollha prevalenza fuq ir-regoli speċifiċi għall-Fondi, u t-Tieni Parti, it-Tielet Parti u r-Raba' Parti ta' dan ir-Regolament għandu jkollhom prevalenza fuq ir-Regolamenti speċifiċi għall-Fond.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta' dan ir-Regolament, japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(1)

'l-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv' tfisser il-miri u l-għanijiet kondiviżi li jmexxu l-azzjoni tal-Istati Membri u tal-Unjoni stipulati fil-Konklużjonijiet adottati mill-Kunsill Ewropew tas-17 ta' Ġunju 2010 fl-Anness I (Strateġija Ewropea Ġdida għall-Impjiegi u t-Tkabbir, Miri Ewlenin tal-UE), ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill tat-13 ta' Lulju 2010 (21) u fid-Deċiżjoni tal-Kunsill 2010/707/UE (22) u kull reviżjoni ta' dawn il-miri u l-objettivi kondiviżi;

(2)

‘qafas ta’ politika strateġika’ tfisser dokument jew sett ta' dokumenti stabbiliti fuq livell nazzjonali u reġjonali, li jistipula numru limitat ta’ prijoritajiet koerenti stabbiliti fuq il-bażi ta’ provi jew perjodu ta’ żmien għall-implimentazzjoni ta' dawk il-prijoritajiet u li jista’ jinkludi mekkaniżmu ta’ monitoraġġ;

(3)

‘strateġija ta’ speċjalizzazzjoni intelliġenti’ tfisser l-istrateġiji ta’ innovazzjoni nazzjonali jew reġjonali li jistabbilixxu prijoritajiet b’mod il jinbena vantaġġ kompetittiv billi jiġu żviluppati u mqabbla il-punti ta' forza tar-riċerka u l-innovazzjoni mal-ħtiġijiet kummerċjali biex jiġu indirizzati l-opportunitajiet emerġenti u l-iżviluppi fis-suq b’mod koerenti, filwaqt li jiġu evitati d-duplikazzjoni u l-frammentazzjoni tal-isforzi; strateġija ta' speċjalizzazzjoni intelliġenti tista' tieħu l-forma ta’ jew tiġi inkluża f’qafas ta’ politika strateġika ta’ riċerka u innovazzjoni (R&I) nazzjonali jew reġjonali;

(4)

'regoli speċifiċi għall-Fondi' tfisser id-dispożizzjonijiet stipulati jew stabbiliti abbażi tat-Tielet Parti jew ir-Raba' Parti ta’ dan ir-Regolament jew Regolament li jirregola wieħed jew aktar mill-Fondi ESI elenkati fir-raba' paragrafu tal-Artikolu 1;

(5)

‘programmazzjoni’ tfisser il-proċess tal-organizzazzjoni, it-teħid tad-deċiżjonijiet u l-allokazzjoni tar-riżorsi finanzjarji f’diversi stadji, bl-involviment ta' sħab f'konformità mal-Artikolu 5, maħsub għall-implimentazzjoni, fuq bażi multiannwali, ta’ azzjoni konġunta mill-Unjoni u l-Istati Membri sabiex jinkisbu l-objettivi tal-istrateġija tal-Unjoni dwar tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv;

(6)

‘programm’ tfisser ‘programm operazzjonali’ kif imsemmi fit-Tielet Parti jew ir-Raba' Parti ta’ dan ir-Regolament u fir-Regolament FEMS, u ‘programm ta’ żvilupp rurali’ kif imsemmi fir-Regolament tal-FAEŻR;

(7)

"qasam tal-programm" tfisser żona ġeografika koperta minn programm speċifiku jew, fil-każ ta' programm li jkopri aktar minn kategorija waħda ta' reġjun, iż-żona ġeografika tikkorrispondi għal kull kategorija separata ta' reġjun;

(8)

‘prijorità’ fit-Tieni u r-Raba' Parti ta' dan ir-Regolament tfisser ‘assi ta’ prijorità’ imsemmija fit-Tielet Parti ta’ dan ir-Regolament għall-FEŻR, l-FSE u l-Fond ta' Koeżjoni u l-‘prijorità tal-Unjoni’ imsemmija fir-Regolament FEMS u fir-Regolament tal-FAEŻR;

(9)

'operazzjoni' tfisser proġett, kuntratt, azzjoni jew grupp ta’ proġetti magħżula mill-awtoritajiet ta’ ġestjoni tal-programmi ikkonċernati, jew taħt ir-responsabbiltà tagħhom, li tikkontribwixxi għall-objettivi ta' prijorità jew prijoritajiet; fil-kuntest tal-istrumenti finanzjarji, operazzjoni tikkonsisti fil-kontribuzzjonijiet finanzjarji minn programm għall-istrumenti finanzjarji u l-appoġġ finanzjarju sussegwenti pprovdut minn dawk l-istrumenti finanzjarji;

(10)

‘benefiċjarju’ tfisser korp pubbliku jew privat u, għall-finijiet tar-Regolament FAEŻR u u tar-Regolament FEMS biss, persuna fiżika, responsabbli għall-bidu tal-operazzjonijiet jew inkella għall-bidu kif ukoll għall-implimentazzjoni tagħhom; u fil-kuntest ta’ skemi ta’ għajnuna mill-Istat, kif definit fil-punt 13 ta’ dan l-Artikolu, il-korp li jirċievi l-għajnuna; u fil-kuntest tal-istrumenti finanzjarji skont it-Titlu IV tat-Tieni Parti ta' dan ir-Regolament, tfisser il-korp li jimplimenta l-istrument finanzjarju jew il-fond tal-fondi kif xieraq;

(11)

'strumenti finanzjarji' tfisser strumenti finanzjarji kif definiti fir-Regolament Finanzjarju, ħlief fejn previst mod ieħor f’dan ir-Regolament;

(12)

'riċevitur finali' tfisser persuna legali jew fiżika li tirċievi appoġġ finanzjarju minn strument finanzjarju;

(13)

'għajnuna mill-Istat' tfisser għajnuna li taqa’ taħt l-Artikolu 107(1) tat-TFUE u li għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament għandha titqies li tinkludi wkoll għajnuna de minimis fit-tifsira tar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1998/2006 (23), ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1535/2007 (24) u r-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 875/2007 (25);

(14)

'operazzjoni kompluta' tfisser operazzjoni li tlestiet fiżikament jew ġiet implimentata għal kollox u fir-rigward tagħha saru l-pagamenti relatati kollha mill-benefiċjarji u l-kontribuzzjoni pubblika korrispondenti tħallset lill-benefiċjarji;

(15)

“nefqa pubblika” tfisser kwalunkwe kontribuzzjoni pubblika għall-finanzjament ta’ operazzjonijiet li l-oriġini tagħhom hija l-baġit ta’ awtoritajiet pubbliċi nazzjonali, reġjonali jew lokali, il-baġit tal-Unjoni relatat mal-Fondi ESI, il-baġit tal-korpi tal-liġi pubblika jew il-baġit ta’ assoċjazzjonijiet ta’ awtoritajiet pubbliċi jew korpi tal-liġi pubblika u, għall-fini li tiġi ddeterminata r-rata ta' kofinanzjament għall-programmi jew prijoritajiet FSE, tista' tinkludi kwalunkwe riżorsa finanzjarja kontribwita b'mod kollettiv minn dawk li jħaddmu u ħaddiema;

(16)

'korp tal-liġi pubblika' tfisser kwalunkwe korp irregolat mil-liġi pubblika fit-tifsira tal-punt 9 tal-Artikolu 1 tad-Direttiva 2004/18/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (26) u kwalunkwe raggruppament Ewropew ta’ kooperazjoni territorjali (REKT) stabbilit skont ir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (27), irrispettivament minn jekk ir-REKT jitqiesx bħala korp tal-liġi pubblika jew korp tal-liġi privata taħt id-dispożizzjonijiet tal-implimentazzjoni nazzjonali rilevanti;

(17)

'dokument' tfisser karta jew mezz elettroniku li jġorr informazzjoni ta' rilevanza fil-kuntest ta’ dan ir-Regolament;

(18)

‘korp intermedjarju’ tfisser kwalunkwe korp pubbliku jew privat li jaġixxi taħt ir-responsabilità ta’ awtorità maniġerjali jew ta’ ċertifikazzjoni, jew li jwettaq dmirijiet għan-nom ta’ awtorità bħal din, fir-rigward ta’ operazzjonijiet ta’ implimentazzjoni tal-benefiċjarji;

(19)

‘strateġija ta’ żvilupp lokali mmexxi mill-komunità’ tfisser sett koerenti ta’ operazzjonijiet li l-iskop tagħha huwa li jissodisfaw l-objettivi u l-ħtiġijiet lokali, u li tjikkontribwixxi għat-twettiq tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, u li hija mfassla u implimentata minn grupp ta’ azzjoni lokali;

(20)

'Ftehim ta’ Sħubija' tfisser dokument imħejji minn Stat Membru bl-involviment ta’ imsieħba f'konformità mal-approċċ ibbażat fuq governanza f’diversi livelli, li jistabbilixxi l-istrateġija, il-prijoritajiet u l-arranġamenti ta' dak l-Istat Membru għall-użu tal-Fondi ESI b’mod effettiv u effiċjenti sabiex tiġi segwita l-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, u li hija approvata mill-Kummissjoni wara valutazzjoni u djalogu mal-Istat Membru kkonċernat;

(21)

'kategorija ta’ reġjuni' tfisser il-kategorizzazzjoni tar-reġjuni bħala 'reġjuni inqas żviluppati', 'reġjuni fi tranżizzjoni' jew 'reġjuni aktar żviluppati' skont l-Artikolu 90(2);

(22)

'talba għal ħlas' tfisser applikazzjoni għal pagament jew dikjarazzjoni tan-nefqa sottomessa mill-Istat Membru lill-Kummissjoni;

(23)

'BEI' tfisser il-Bank Ewropew tal-Investiment, lill-Fond Ewropew tal-Investiment jew kwalunkwe sussidjarju stabbilit mill-Bank Ewropew tal-Investiment;

(24)

"sħubiji pubbliċi-privati" (PPPs) tfisser forom ta' kooperazzjoni bejn il-korpi pubbliċi u s-settur privat, li jimmiraw li jtejbu t-twettiq ta' investimenti fi proġetti tal-infrastruttura jew tipi oħra ta' operazzjonijiet, li jwettqu servizzi pubbliċi permezz ta' kondiviżjoni tar-riskji, ġbir ta' kompetenzi fis-settur privat jew sorsi addizzjonali ta' kapital.

(25)

"operazzjoni PPP" tfisser operazzjoni li hija implimentata jew maħsuba biex tiġi implimentata taħt struttura sħubija pubblika-privata;

(26)

'escrow account' tfisser kont bankarju kopert minn ftehim bil-miktub bejn awtorità ta’ ġestjoni, jew korp intermedjarju, u l-entità li timplimenta strument finanzjarju, jew, fil-każ ta’ operazzjoni ta’ PPP, ftehim bil-miktub bejn benefiċjarju ta' korp pubbliku u l-imsieħeb privat approvat mill-awtorità ta’ ġestjoni, jew korp intermedjarju, stabbilit speċifikament biex iżomm fondi li għandhom jitħallsu wara l-perjodu ta’ eliġibbiltà, esklussivament għall-finijiet provduti fil-punt (c) tal-Artikolu 42(1), l-Artikolu 42(2), l-Artikolu 42(3) u l-Artikolu 64, jew kont bankarju stabbilit fuq termini li jagħtu garanziji ekwivalenti fuq il-pagamenti mill-fondi;

(27)

'fond ta' fondi' tfisser fond stabbilit bl-objettiv li jikkontribwixxi appoġġ minn programm jew programmi lil bosta strumenti finanzjarji. Fejn l-istrumenti finanzjarji jiġu implimentati permezz ta’ fond ta’ fondi, il-korp li jimplimenta l-fond ta’ fondi għandu jiġu kkunsidrat bħala l-uniku benefiċjarju skont it-tifsira tal-punt 10 ta' dan l-Artikolu;

(28)

‘SME’ tfisser intrapriża mikro, żgħira jew ta’ daqs medju kif definit fir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE (28);

(29)

'sena ta’ kontabilità', tfisser, għall-finijiet tat-Tielet Parti u r-Raba' Parti, il-perjodu bejn l-1 ta' Lulju sat-30 ta' Ġunju, għajr għall-ewwel sena ta’ kontabilità tal-perjodu ta' programmazzjoni, li fir-rigward tagħha tfisser il-perjodu mid-data tal-bidu għal eliġibbiltà tan-nefqa sat-30 ta' Ġunju 2015. Is-sena ta’ kontabilità finali għandha tkun bejn l-1 ta’ Lulju 2023 sat-30 ta’ Ġunju 2024;

(30)

'sena finanzjarja' tfisser, għall-finijiet tat-Tielet Parti u r-Raba' Parti, il-perjodu bejn l-1 ta' Jannar u l-31 ta' Diċembru;

(31)

'strateġija makroreġjonali' tfisser qafas integrat approvat mill-Kunsill Ewropew, li jista' jiġi appoġġat mill-Fondi ESI fost oħrajn, biex jiġu indirizzati sfidi komuni li qed tiffaċċja żona ġeografika definita relatata ma' Stati Membri u pajjiżi terzi li jinsabu fl-istess żona ġeografika li b'hekk jibbenefikaw minn kooperazzjoni msaħħa li tikkontribwixxi għall-kisba ta' koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali;

(32)

'strateġija tal-baċini tal-baħar' tfisser qafas strutturat ta’ kooperazzjoni fir-rigward ta’ żona ġeografika partikolari, żviluppat mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni, mill-Istati Membri, mir-reġjuni tagħhom u, fejn xieraq, minn pajjiżi terzi li jikkondividu baċin tal-baħar; strateġija tal-baċini tal-baħar tqis l-ispeċifiċitajiet ġeografiċi, klimatiċi, ekonomiċi u politiċi tal-baċin tal-baħar;

(33)

‘kundizzjonalità ex ante applikabbli’ tfisser fattur kritiku predefinit b’mod preċiż, li huwa prerekwiżit għal u għandu konnessjoni diretta u ġenwina ma’ u impatt dirett fuq il-kisba effettiva u effiċjenti ta' objettiv speċifiku għal prijorità ta’ investiment jew prijorità tal-Unjoni;

(34)

‘objettiv speċifiku’ tfisser ir-riżultat li prijorità ta’ investiment jew prijorità tal-Unjoni jikkontribwixxu għalih f’kuntest nazzjonali jew reġjonali speċifiku permezz ta’ azzjonijiet jew miżuri meħuda f'tali prijorità;

(35)

‘rakkomandazzjonijiet rilevanti speċifiċi għall-pajjiż adottati skont l-Artikolu 121(2) tat-TFUE’ u ‘rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Kunsill adottati skont l-Artikolu 148(4) tat-TFUE ifissru rakkomandazzjonijiet relatati mal-isfidi strutturali li huwa xieraq li jiġu indirizzati permezz ta’ investimenti pluriennali li jaqgħu direttament fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Fondi ESI kif previst fir-Regolamenti speċifiċi għall-Fond;

(36)

'irregolarità' tfisser kwalunkwe ksur tal-liġi tal-Unjoni jew ta' liġi nazzjonali relatata mal-applikazzjoni tagħha, li jirriżulta minn att jew omissjoni minn operatur ekonomiku involut fl-implimentazzjoni tal-Fondi ESI li għandu, jew jista' jkollu, l-effett li jippreġudika l-baġit tal-Unjoni billi jitlob pagament għal element mhux ġustifikat ta' nefqa mill-baġit tal-Unjoni.

(37)

'operatur ekonomiku' tfisser kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika jew entità li tieħu sehem fl-implimentazzjoni tal-għajnuna mill-Fondi ESI, bl-eċċezzjoni ta' Stat Membru li jeżerċita l-prerogattivi tiegħu bħala awtorità pubblika;

(38)

'irregolarità sistemika' tfisser kwalunkwe irregolarità, li tista' tkun ta' natura rikorrenti, bi probabbiltà għolja ta' inċidenza f'tipi ta' operazzjonijiet simili, li tirriżulta minn nuqqas serju fil-funzjonament effettiv ta' sistema ta' ġestjoni jew ta' kontroll, inkluż in-nuqqas li jiġu stabbiliti proċeduri adegwati skont dan ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-Fondi;

(39)

'nuqqas serju fil-funzjonament effettiv ta' sistema ta' ġestjoni u ta' kontroll' tfisser, għall-finijiet tal-implimentazzjoni tal-Fondi u l-FEMS taħt ir-Raba' Parti, nuqqas li għalih jeħtieġ titjib sostanzjali fis-sistema, li jesponi l-Fondi u l-FEMS għal riskju sinifikanti ta' irregolaritajiet, u li l-eżistenza tiegħu hija inkompatibbli ma' opinjoni ta' awditjar mhux kwalifikata dwar il-funzjonament tas-sistema ta' ġestjoni u ta' kontroll.

Artikolu 3

Il-kalkolu tal-limiti taż-żmien għad-deċiżjonijiet tal-Kummissjoni

Meta skont l-Artikoli 16(2) u (3), 29(3), 30(2) u (3), 102(2), 107(2), u 108(3), ikun stabbilit limitu ta’ żmien biex il-Kummissjoni tadotta jew temenda deċiżjoni, permezz ta’ att ta’ implimentazzjoni, dak il-limitu ta’ żmien m’għandux jinkludi l-perjodu li jibda fid-data ta’ wara d-data li fiha l-Kummissjoni tibgħat l-osservazzjonijiet tagħha lill-Istat Membru u jdum sakemm l-Istat Membru jwieġeb għall-osservazzjonijiet.

IT-TIENI PARTI

DISPOŻIZZJONIJIET KOMUNI APPLIKABBLI GĦALL-FONDI ESI

TITOLU I

Prinċipji ta’ appoġġ mill-Unjoni għall-Fondi ESI

Artikolu 4

Il-prinċipji ġenerali

1.   Il-Fondi ESI għandhom jipprovdu sostenn, permezz ta’ programmi pluriennali, li jikkumplimentaw l-interventi nazzjonali, reġjonali u lokali għat-twettiq tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, kif ukoll il-missjonijiet speċifiċi tal-Fond skont l-objettivi tagħhom li huma bbażati fuq it-Trattati, inkluża l-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali filwaqt li jitqiesu l-Linji Gwida Integrati tal-Ewropa 2020 rilevanti u r-rakkomandazzjonijiet rilevanti speċifiċi għall-pajjiż adottati skont l-Artikolu 121(2) TFUE u r-rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Kunsill adottati skont l-Artikolu 148(4) TFUE u fejn xieraq fil-livell nazzjonali, il-Programm ta’ Rriforma Nazzjonali.

2.   Il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jiżguraw, b’kunsiderazzjoni tal-kuntest speċifiku ta’ kull Stat Membru, li s-sostenn mill-Fondi ESI huwa konsistenti mal-politiki rilevanti, il-prinċipji orizzontali msemmija fl-Artikoli 5, 7 u 8 u l-prijoritajiet tal-Unjoni, u li hu komplementari għal strumenti oħra tal-Unjoni.

3.   Sostenn mill-Fondi ESI għandu jiġi implimentat f'kooperazzjoni mill-qrib bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri skont il-prinċipju tas-sussidjarjetà.

4   L-Istati Membri, fil-livell territorjali xieraq, skont il-qafas istituzzjonali, legali u finanzjarju tagħhom, u l-korpi maħtura minnhom għal dak il-għan għandhom ikunu responsabbli għat-tħejjija u għall-implimentazzjoni tal-programmi operazzjonali u għat-twettiq tal-kompiti tagħhom, bi sħubija mas-sħab rilevanti msemmija fl-Artikolu 5, f’konformità ma’ dan ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-Fondi.

5.   L-arranġamenti għall-implimentazzjoni u l-użu tal-Fondi ESI, u b’mod partikolari r-riżorsi finanzjarji u amministrattivi meħtieġa għat-tħejjija u għall-implimentazzjoni ta' programmi, fir-rigward tal-monitoraġġ, ir-rappurtar, l-evalwazzjoni, il-ġestjoni u l-kontroll għandhom jirrispettaw il-prinċipju ta’ proporzjonalità filwaqt li jiġi kkunsidrat il-livell ta’ sostenn allokat u għandhom iqisu l-għan ġenerali li jitnaqqas il-piż amministrattiv fuq il-korpi involuti fil-ġestjoni u l-kontroll tal-programmi.

6.   Skont ir-responsabbiltajiet rispettivi tagħhom, il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jiżguraw il-koordinazzjoni bejn il-Fondi ESI, u bejn il-Fondi ESI u politiki, strateġiji u strumenti rilevanti oħra tal-Unjoni, inklużi dawk fil-qafas tal-azzjoni esterna tal-Unjoni.

7.   Il-parti tal-baġit tal-Unjoni allokata għall-Fondi ESI għandha tiġi implimentata fi ħdan il-qafas ta’ ġestjoni kondiviża bejn l-Istati Membri u l-Kummissjoni, skont l-Artikolu 59 tar-Regolament Finanzjarju, bl-eċċezzjoni tal-ammont ta' appoġġ mill-Fond ta' Koeżjoni trasferit għall-FNE msemmija fl-Artikolu 92(6) ta’ dan ir-Regolament, l-azzjonijiet innovattivi fuq l-inizjattiva tal-Kummissjoni taħt l-Artikolu 8 tar-Regolament tal-FEŻR, l-assistenza teknika fuq l-inizjattiva tal-Kummissjoni u l-appoġġ għall-ġestjoni diretta taħt ir-Regolament FEMS.

8.   Il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jirrispettaw il-prinċipju ta' ġestjoni finanzjarja tajba skont l-Artikolu 30 tar-Regolament Finanzjarju.

9.   Il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jiżguraw l-effettività tal-Fondi ESI matul it-tħejjija u l-implimentazzjoni, fir-rigward tal-monitoraġġ, ir-rappurtar u l-evalwazzjoni.

10.   Il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom iwettqu r-rwoli rispettivi tagħhom fir-rigward tal-Fondi ESI bil-għan li jitnaqqas il-piż amministrattiv fuq il-benefiċjarji.

Artikolu 5

Is-sħubija u l-governanza f’diversi livelli

1.   Għall-Ftehim tas-Sħubija u kull programm, kull Stat Membru għandu, skont il-qafas istituzzjonali u legalitiegħu, jorganizza sħubija mal-awtoritajiet kompetenti reġjonali u lokali. Is-sħubija għandha tinkludi wkoll is-sħab li ġejjin:

(a)

l-awtoritajiet kompetenti urbani u awtoritajiet pubbliċi oħra;

(b)

is-sħab ekonomiċi u soċjali; u

(c)

il-korpi rilevanti li jirrappreżentaw lis-soċjetà ċivili, inkluż l-imsieħba ambjentali, organizzazzjonijiet mhux governattivi u korpi responsabbli għall-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali, l-ugwaljanza bejn is-sessi u n-nondiskriminazzjoni.

2.   F’konformità mal-approċċ tal-governanza f’diversi livelli, is-sħab imsemmija fil-paragrafu 1 għandhom jiġu involuti mill-Istati Membri fit-tħejjija tal-Ftehimiet ta’ Sħubija u r-rapporti ta’ progress u tul it-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-programmi, inkluż permezz tal-parteċipazzjoni fil-kumitati ta’ monitoraġġ għall-programmi skont l-Artikolu 48.

3.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta att delegat skont l-Artikolu 149 biex tipprovdi għal kodiċi ta’ kondotta Ewropea dwar is-sħubija (il-"kodiċi tal-kondotta") sabiex tappoġġa u tiffaċilita lill-Istati Membri fl-organizzazzjoni ta' sħubija skont il-paragrafi 1 u 2 ta' dan l-Artikolu. Il-kodiċi ta’ kondotta għandu jistipula l-qafas li fih l-Istati Membri, skont il-qafas istituzzjonali u legali tagħhom u l-kompetenzi nazzjonali u reġjonali tagħhom, għandhom isegwu l-implimentazzjoni tas-sħubija. Il-kodiċi ta’ kondotta, filwaqt li jirrispetta bis-sħiħ il-prinċipji ta’ sussidjarjetà u proporzjonalità, għandu jistabbilixxi l-elementi li ġejjin:

(a)

il-prinċipji ewlenin li jikkonċernaw proċeduri trasparenti li għandhom jiġu segwiti għall-identifikazzjoni tas-sħab rilevanti inklużi, fejn xieraq, l-organizzazzjonijiet rappreżentattivi tagħhom sabiex l-Istati Membri jiġu ffaċilitati biex jinnominaw is-sħab rilevanti l-aktar rappreżentattivi, skont il-qafas istituzzjonali u legali tagħhom;

(b)

il-prinċipji ewlenin u prattiki tajbin li jikkonċernaw l-involviment tal-kategoriji differenti ta’ msieħba rilevanti stipulati fil-paragrafu 1 fit-tħejjija tal-Ftehim ta’ Sħubija u tal-programmi, l-informazzjoni li għandha tingħata dwar l-involviment tagħhom, u fl-istadji diversi tal-implimentazzjoni;

(c)

il-prattiki tajbin li jikkonċernaw tal-formulazzjoni tar-regoli ta’ sħubija u proċeduri interni ta’ kumitati ta’ monitoraġġ li għandhom jiġu deċiżi, kif xieraq, mill-Istati Membri jew il-kumitati ta’ monitoraġġ tal-programmi skont id-dispożizzjonijiet rilevanti ta’ dan ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-Fondi;

(d)

l-objettivi ewlenin u l-prattiki tajbin fil-każijiet fejn l-awtorità ta’ ġestjoni tinvolvi s-sħab rilevanti fit-tħejjija ta’ sejħiet għal proposti u b’mod partikolari l-prattiki tajbin biex jiġu evitati kunflitti ta’ interess potenzjali f’każijiet fejn hemm il-possibbiltà li sħab rilevanti jkunu wkoll benefiċjarji potenzjali, u għall-involviment tas-sħab rilevanti fit-tħejjija ta’ rapporti ta’ progress u u fir-rigward tal-programmi ta’ monitoraġġ u evalwazzjoni skont id-dispożizzjonijiet rilevanti ta’ dan ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall- Fondi;

(e)

l-oqsma indikattivi, it-temi u l-prattiki tajbin dwar kif l-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri jkunu jistgħu jużaw il-Fondi ESI inkluża l-assistenza teknika biex tissaħħaħ il-kapaċità istituzzjonali tas-sħab rilevanti skont id-dispożizzjonijiet rilevanti ta’ dan ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall- Fondi;

(f)

ir-rwol tal-Kummissjoni fit-tixrid tal-prattiki tajbin;

(g)

il-prinċipji ewlenin u l-prattiki tajbin bil-potenzjal li jiffaċilitaw il-valutazzjoni tal-Istati Membri tal-implimentazzjoni tas-sħubija u l-valur miżjud tagħha.

Id-dispożizzjonijiet tal-kodiċi ta’ kondotta m’għandhom bl-ebda mod jikkontradixxu d-dispożizzjonijiet rilevanti ta’ dan ir-Regolament jew ir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

4.   Il-Kummissjoni għandha tinnotifika l-att delegat, imsemmi fil-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu, dwar il- Kodiċi ta' Kondotta Ewropew dwar is-sħubija, simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill sa 18 ta’ April 2014. Dak l-att delegat m’għandux jispeċifika data ta' applikazzjoni li tkun aktar bikrija mid-data tal-adozzjoni tiegħu.

5.   Ksur ta’ xi obbligu impost fuq l-Istati Membri jew minn dan l-Artikolu jew mill-att delegat adottat skont il-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu, ma għandux jikkostitwixxi irregolarità li twassal għal korrezzjoni finanzjarja skont l-Artikolu 85.

6.   Mill-inqas darba fis-sena, għal kull Fond ESI, il-Kummissjoni għandha tikkonsulta mal-organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw is-sħab fil-livell tal-Unjoni dwar l-implimentazzjoni tas-sostenn minn dak il-Fond ESI u għandha tirrapporta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-eżitu.

Artikolu 6

Konformità mal-liġi tal-Unjoni u mal-liġi nazzjonali

Operazzjonijiet appoġġati mill-Fondi ESI għandhom jikkonformaw mal-liġi tal-Unjoni u l-liġi nazzjonali applikabbli relatata mal-applikazzjoni tagħha ("liġi applikabbli").

Artikolu 7

Il-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa u nondiskriminazzjoni

L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jiżguraw li l-perspettiva tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel u l-integrazzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi jiġu meqjusa u promossi tul it-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-programmi,inkluż fir-rigward tal-monitoraġġ, ir-rappurtar u l-evalwazzjoni.

L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jieħdu l-passi xierqa sabiex jipprevjenu kwalunkwe diskriminazzjoni abbażi ta' sess, ta' oriġini razzjali jew etnika, ta' reliġjon jew twemmin, ta' diżabilità, ta' età jew ta' orjentazzjoni sesswali matul it-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-programmi. B’mod partikolari, l-aċċessibbiltà għal persuni b’diżabilità għandha titqies matul it-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-programmi.

Artikolu 8

L-iżvilupp sostenibbli

L-objettivi tal-Fondi ESI għandhom jiġu segwiti konformement mal-prinċipju tal-iżvilupp sostenibbli u mal-promozzjoni tal-Unjoni tal-għan tal-preservazzjoni, tal-ħarsien u t-titjib tal-kwalità tal-ambjent, kif stabbilit fl-Artikolu 11 u l-Artikolu 191(1) tat-TFUE, filwaqt li jitqies il-prinċipju li min iniġġes iħallas.

L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jiżguraw li r-rekwiżiti tal-ħarsien ambjentali, l-effiċjenza fl-użu tal-enerġija, il-mitigazzjoni u l-adattament tat-tibdil fil-klima, il-bijodiversità, ir-reżiljenza għal diżastri, u l-prevenzjoni u l-ġestjoni tar-riskju ta’ adattament jiġu promossi fit-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-Ftehimiet ta’ Sħubija u l-programmi. L-Istati Membri għandhom jipprovdu informazzjoni dwar l-appoġġ għall-objettivi tat-tibdil fil-klima bl-użu ta' metodoloġija bbażata fuq il-kategoriji ta’ intervent, oqsma ta' iffukar jew miżuri, kif xieraq, għal kull wieħed mill-Fondi ESI. Dik il-metodoloġija għandha tikkonsisti fl-assenjar ta' ippeżar speċifiku għall-appoġġ pprovdut taħt il-Fondi ESI f'livell li jirrifletti sa liema punt tali appoġġ jagħti kontribut għall-miri tal-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u tal-adattament għalih. L-ippeżar speċifiku assenjat għandu jkun differenzjat fuq il-bażi ta' jekk l-appoġġ jagħtix kontribut sinifkanti jew moderat lejn l-objettivi tat-tibdil fil-klima. Fejn l-appoġġ ma jikkontribwixxix għal dawk l-objettivi jew il-kontribuzzjoni tkun insinifikanti, għandu jiġi assenjat ippeżar ta' żero. Fil-każ ta' FEŻR, FSE u Fond ta' Koeżjoni, l-ippeżar għandu jiġi mehmuż ma' kategoriji ta' intervent stabbiliti fi ħdan in-nomenklatura adottata mill-Kummissjoni. Fil-każ ta' FAEŻR, l-ippeżar għandu jiġi mehmuż ma' oqsma ta' fokus stabbiliti fir-Regolament FAEŻR u fil-każ tal-FEMS, ma' miżuri stabbiliti fir-Regolament FEMS.

Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi kondizzjonijiet uniformi għal kull wieħed mill-Fondi ESI għall-applikazzjoni tal-metodoloġija msemmija fit-tieni paragrafu permezz ta' att ta' implimentazzjoni. Dak l-att ta’ implimentazzjoni għandu jiġi adottat skont il-proċedura tal-eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

TITOLU II

APPROĊĊ STRATEĠIKU

KAPITOLU I

Objettivi tematiċi għall-Fondi ESI u l-Qafas Strateġiku Komuni

Artikolu 9

Objettivi tematiċi

Sabiex jikkontribwixxi għall-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv kif ukoll il-missjonijiet speċifiċi ta' kull Fond skont l-objettivi bbażati fuq it-Trattat, inkluża l-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, kull Fond ESI għandu jappoġġja l-objettivi tematiċi li ġejjin:

(1)

it-tisħiħ tar-riċerka, l-iżvilupp teknoloġiku u l-innovazzjoni;

(2)

it-tisħiħ tal-aċċess għall-ITC, u l-użu u l-kwalità tagħhom;

(3)

it-tisħiħ tal-kompetittività tal-SMEs, tas-settur tal-agrikoltura (għall-FAEŻR) u tas-settur tas-sajd u l-akkwakultura (għall-FEMS);

(4)

ppoġġ tal-bidla lejn ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju fis-setturi kollha;

(5)

il-promozzjoni tal-adattament għat-tibdil fil-klima, il-prevenzjoni u l-ġestjoni tar-riskji;

(6)

il-preservazzjoni u l-ħarsien tal-ambjent u l-promozzjoni tal-effiċjenza tar-riżorsi;

(7)

il-promozzjoni ta’ trasport sostenibbli u t-tneħħija ta’ ostakoli fl-infrastrutturi tan-netwerks ewlenin;

(8)

il-promozzjoni tal-impjieg sostenibbli u ta’ kwalità u s-sostenn tal-mobilità tax-xogħol;

(9)

il-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali, il-ġlieda kontra l-faqar u kull diskriminazzjoni;

(10)

l-investiment fl-edukazzjoni it-taħriġ, u t-taħriġ vokazzjonali għal ħiliet u t-tagħlim tul il-ħajja;

(11)

it-tisħiħ tal-kapaċità istituzzjonali tal-awtoritajiet pubbliċi u tal-partijiet interessati u amministrazzjoni pubblika effiċjenti;

L-objettivi tematiċi għandhom jiġu tradotti fi prijoritajiet li huma speċifiċi għal kull Fond ESI u huma stipulati fir-regoli speċifiċi għal kull Fond.

Artikolu 10

Qafas Strateġiku Komuni

1.   Sabiex jiġi promoss l-iżvilupp armonjuż, ibbilanċjat u sostenibbli tal-Unjoni, Qafas Strateġiku Komuni ('QSK') qiegħed jiġi b'dan stabbilit, kif stipulat fl-Anness I. Il-QSK jistabbilixxi l-prinċipji ta’ gwida strateġiċi għall-faċilitazzjoni tal-proċess ta’ programmazzjoni u l-koordinazzjoni settorjali u territorjali tal-intervent tal-Unjoni taħt il-Fondi ESI u l-politiki u strumenti oħra rilevanti tal-Unjoni skont il-miri u l-objettivi tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, filwaqt li jitqiesu l-isfidi territorjali ewlenin tat-tipi varji ta’ territorji.

2.   Il-prinċipji gwida strateġiċi previsti fil-QSK għandhom jiġu stabbiliti skont il-għan u fl-ambitu tal-appoġġ pprovdut minn kull Fond ESI, u skont ir-regoli li jirregolaw l-operazzjoni ta' kull Fond ESI, kif iddefinit f'dan ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-Fondi. Il-QSK m’għandux jimponi obbligi addizzjonali fuq l-Istati Membri li jmorru lil hinn minn dawk stabbiliti fil-qafas tal-politiki settorjali rilevanti tal-Unjoni.

3.   Il-QSK għandu jiffaċilita t-tħejjija tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi skont il-prinċipji tal-proporzjonalità u s-sussidjarjetà u filwaqt li jitqiesu l-kompetenzi nazzjonali u reġjonali, biex jiġu deċiżi politiki u miżuri ta' koordinazzjoni speċifiċi u xierqa.

Artikolu 11

Kontenut

Il-QSK għandu jistabbilixxi:

(a)

mekkaniżmi biex tkun żgurata l-kontribuzzjoni tal-Fondi ESI għall-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, u l-koerenza u l-konsistenza tal-programmazzjoni tal-Fondi ESI fi-rigward tar-rakkomandazzjonijiet rilevanti speċifiċi għall-pajjiżi adottati skont l-Artikolu 121(2) TFUE, ir-rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Kunsill adottati skont l-Artikolu 148(4) TFUE, u fejn xieraq fil-livell nazzjonali, għall-Programm ta’ Riforma Nazzjonali;

(b)

arranġamenti għall-promozzjoni ta' użu integrat tal-Fondi ESI;

(c)

arranġamenti għall-koordinazzjoni bejn il-Fondi ESI u politiki u strumenti rilevanti oħra tal-Unjoni, inklużi strumenti esterni għall-kooperazzjoni;

(d)

prinċipji orizzontali msemmijin fl-Artikolu 5, 7 u 8 u objettivi ta’ politika trażversali għall-implimentazzjoni tal-Fondi ESI;

(e)

arranġamenti sabiex jiġu indirizzati l-isfidi territorjali ewlenin għal żoni urbani, rurali, kostali u tas-sajd, l-isfidi demografiċi tar-reġjuni jew il-ħtiġijiet speċifiċi taż-żoni ġeografiċi li jbatu minn żvantaġġi naturali jew demografiċi gravi u permanenti kif imsemmija fl-Artikolu 174 tat-TFUE, u l-isfidi speċifiċi tar-reġjuni ultraperiferiċi fis-sens tal-Artikolu 349 tat-TFUE;

(f)

l-oqsma ta' prijorità għal attivitajiet ta' kooperazzjoni taħt il-Fondi ESI, fejn xieraq, filwaqt li jitqiesu strateġiji makroreġjonali u tal-baċini tal-baħar;

Artikolu 12

Reviżjoni

Fejn ikun hemm bidliet maġġuri fis-sitwazzjoni soċjali u ekonomika fl-Unjoni, jew ikun sar tibdil fl-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, il-Kummissjoni tista’ tissottometti proposta għal rieżami tal-QSK, jew il-Parlament Ewropew jew il-Kunsill, li jaġixxu skont l-Artikoli 225 jew 241 TFUE rispettivament, jistgħu jitolbu lill-Kummissjoni biex tissottometti tali proposta.

Il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti delegati skont l-Artikolu 149 sabiex tissupplimenta jew temenda t-Taqsimiet 4 u 7 tal-Anness I fejn ikun neċessarju biex jitqiesu bidliet fil-politiki jew strumenti tal-Unjoni msemmija fit-Taqsima 4 jew bidliet fl-attivitajiet ta’ kooperazzjoni msemmija fit-Taqsima 7, jew biex titqies l-introduzzjoni ta’ politiki, strumenti jew attivitajiet ta’ kooperazzjoni ġodda tal-Unjoni.

Artikolu 13

Gwida għall-benefiċjarji

1.   Il-Kummissjoni għandha tipprepara gwida dwar l-aċċess u l-użu effettiv tal-Fondi ESI, u dwar kif jistgħu jiġu sfruttati l-komplementarjetajiet ma’ strumenti oħra tal-politiki tal-Unjoni rilevanti.

2.   Il-gwida għandha titfassal sat-30 ta’ Ġunju 2014 u għandha tipprovdi, għal kull objettiv tematiku, ħarsa ġenerali tal-istrumenti rilevanti disponibbli fil-livell tal-Unjoni b’sorsi ta’ informazzjoni dettaljati, eżempji tal-prattiki tajbin għall-kombinament tal-istrumenti ta’ finanzjament disponibbli fi ħdan qasam ta’ politika wieħed u f’diversi, deskrizzjoni tal-awtoritajiet u l-korpi rilevanti involuti fil-ġestjoni ta’ kull strument, u lista ta’ kontroll għall-benefiċċjarji potenzjali biex jiġu identifikati r-riżorsi ta’ finanzjament l-aktar adegwati.

3.   Il-gwida għandha tkun magħmula pubblika fuq il-websajts tad-Direttorati Ġenerali rilevanti tal-Kummissjoni. Il-Kummissjoni u l-awtoritajiet ta’ ġestjoni, li jaġixxu skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi, u f’kooperazzjoni mal-Kumitat tar-Reġjuni, għandhom jiżguraw li l-gwida tingħata lil benefiċjarji potenzjali.

KAPITOLU II

Il-Ftehim ta’ Sħubija

Artikolu 14

Tħejjija tal-Ftehim ta’ Sħubija

1.   Kull Stat Membru għandu jħejji Ftehim ta’ Sħubija għall-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2014 sal-31 ta’ Diċembru 2020.

2.   Il-Ftehim ta’ Sħubija għandu jitfassal mill-Istati Membri f’kooperazzjoni mas-sħab li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5. Il-Ftehim ta’ Sħubija għandu jiġi ppreparat bi djalogu mal-Kummissjoni. L-Istati Membri għandhom ifasslu l-Ftehim ta’ Sħubija bbażat fuq proċeduri li huma trasparenti għall-pubbliku, u skont il-qafas istituzzjonali u legali tagħhom.

3.   Il-Ftehim ta' Sħubija għandu jkopri s-sostenn kollu mill-Fondi ESI fl-Istat Membru kkonċernat.

4.   Kull Stat Membru għandu jissottometti l-Ftehim ta' Sħubija tiegħu lill-Kummissjoni fi żmien sa 22 ta’ April 2014.

5.   Fejn Regolament wieħed jew aktar speċifiku għal Fond ma jidħolx fis-seħħ jew mhuwiex mistenni li jidħol fis-seħħ sa 22 ta’ Frar 2014, il-Ftehim ta' Sħubija sottomess minn Stat Membru kif imsemmi fil-paragrafu 4 m'għandux ikun meħtieġ li jinkludi l-elementi msemmija fil-punti (a) (ii), (iii), (iv) u (vi) tal-Artikolu 15(1) għall-Fond ESI affettwat minn tali dewmien jew dewmien mistenni fid-dħul fis-seħħ tar-Regolament speċifiku għall-Fond.

Article 15

Kontenut tal-Ftehim ta’ Sħubija

1.   Il-Ftehim ta’ Sħubija għandu jistabbilixxi:

(a)

arranġamenti sabiex jiġi żgurat allinjament mal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv kif ukoll il-missjonijiet speċifiċi għall-Fondi skont l-objettivi tagħhom ibbażati fuq it-Trattat, inkluża l-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, inkluż:

(i)

analiżi tad-diverġenzi, il-ħtiġijiet tal-iżvilupp, u l-potenzjali għat-tkabbir b'referenza għall-objettivi tematiċi u l-isfidi territorjali u b'kunsiderazzjoni tal-Programm Nazzjonali ta' Riforma ta' Stat Membru, fejn xieraq, u r-rakkomandazzjonijiet rilevanti speċifiċi għall-pajjiż adottati f'konformità mal-Artikolu 121(2) tat-TFUE u rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Kunsill adottati skont l-Artikolu 148(4) tat-TFUE;

(ii)

sommarju tal-evalwazzjonijiet ex ante tal-programmi, jew is-sejbiet prinċipali tal-evalwazzjoni ex ante tal-Ftehim ta' Sħubija, fejn din l-evalwazzjonijititwettaq mill-Istat Membru fuq l-inizjattiva tiegħu;

(iii)

objettivi tematiċi magħżula, u għal kull wieħed mill-objettivi tematiċi magħżula sommarju tar-riżultati ewlenin mistennija għal kull wieħed mill-Fondi ESI;

(iv)

allokazzjoni indikattiva għall-appoġġ mill-Unjoni permezz ta' objettivi tematiċi fil-livell nazzjonali għal kull wieħed mill-Fondi ESI, kif ukoll l-ammont indikattiv totali tal-appoġġ previst għal objettivi tat-tibdil fil-klima;

(v)

l-applikazzjoni tal-prinċipji orizzontali msemmijin fl-Artikoli 5, 7 u 8 u l-objettivi ta' politika għall-implimentazzjoni tal-Fondi ESI;

(vi)

il-lista tal-programmi taħt l-FEŻR, il-FSE u l-Fond ta' Koeżjoni, għajr dawk taħt il-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea u tal-programmi tal-FAEŻR u l-FEMS bl-allokazzjonijiet indikattivi rispettivi mill-Fond ESI u skont is-sena;

(vii)

informazzjoni dwar l-allokazzjoni relatata mar-riżerva ta' prestazzjoni, imqassma skont il-Fond ESI u, fejn adatt, skont il-kategorija tar-reġjun, u dwar l-ammonti esklużi għall-iskop tal-kalkolu tar-riżerva ta' prestazzjoni skont l-Artikolu 20;

(b)

arranġamenti sabiex tiġi żgurata l-implimentazzjoni effettiva tal-Fondi ESI, inkluż:

(i)

arranġamenti, skont il-qafas istituzzjonali tal-Istati Membri, li jiżguraw il-koordinazzjoni bejn il-Fondi ESI u strumenti ta’ finanzjament oħra tal-Unjoni u nazzjonali u mal-BEI;

(ii)

l-informazzjoni meħtieġa għal verifika ex ante tal-konformità mar-regoli dwar l-addizzjonalità kif inhuma definiti fil-Parti Tlieta;

(iii)

sommarju tal-valutazzjoni tat-twettiq tal-kondizzjonalitajiet ex ante applikabbli skont l-Artikolu 19 u l-Anness XI fil-livell nazzjonali u, fl-eventwalità li kondizzjonalitajiet ex ante applikabbli ma jkunux issodisfati, tal-azzjonijiet li jridu jittieħdu, il-korpi responsabbli u l-iskeda ta’ żmien għall-implimentazzjoni ta' dawk l-azzjonijiet;

(iv)

il-metodoloġija u l-mekkaniżmi sabiex tiġi żgurata konsistenza fil-funzjonament tal-qafas ta’ prestazzjoni skont l-Artikolu 21;

(v)

valutazzjoni ta’ jekk hemmx ħtieġa li tiġi rinfurzata l-kapaċità amministrattiva tal-awtoritajiet involuti fil-ġestjoni u l-kontroll tal-programmi u, fejn xieraq, tal-benefiċjarji kif ukoll, fejn meħtieġ, sommarju ta’ azzjonijiet li jridu jittieħdu għal dak il-għan;

(vi)

sommarju tal-azzjonijiet ippjanati fil-programmi, inkluża skeda ta’ żmien indikattiva sabiex jinkiseb tnaqqis fil-piż amministrattiv fuq il-benefiċjarji;

(c)

arranġamenti għall-prinċipju tas-sħubija kif imsemmi fl-Artikolu 5;

(d)

lista indikattiva tas-sħab imsemmija fl-Artikolu 5 u sommarju tal-azzjonijiet meħuda għall-involviment tagħhom skont l-Artikolu 5 u tar-rwol tagħhom fit-tħejjija tal-Ftehim ta’ Sħubija u r-rapport ta’ progress kif imsemmi fl-Artikolu 52.

2.   Il-Ftehim ta’ Sħubija għandu jindika wkoll:

(a)

approċċ integrat għall-iżvilupp territorjali appoġġat mill-Fondi ESI jew sommarju tal-approċċi integrati għal żvilupp territorjali bbażat fuq il-kontenut tal-programmi, li jistabbilixxu:

(i)

l-arranġamenti sabiex jiġi żgurat approċċ integrat għall-użu tal-Fondi ESI għall-iżvilupp territorjali ta’ żoni subreġjonali speċifiċi, b’mod partikolari l-arranġamenti ta’ implimentazzjoni għall-Artikoli 32, 33 u 36, u l-prinċipji għall-identifikazzjoni taż-żoni urbani fejn għandhom jiġu implimentati azzjonijiet integrati għall-iżvilupp urban sostenibbli;

(ii)

l-oqsma prijoritarji ewlenin għall-kooperazzjoni taħt il-Fondi ESI, b'kont meħud, fejn xieraq, tal-istrateġiji makro-reġjonali u tal-baċir tal-baħar;

(iii)

fejn xieraq, approċċ integrat biex jiġi indirizzati l-ħtiġijiet speċifiċi ta’ żoni ġeografiċi l-aktar milquta mill-faqar jew ta’ gruppi fil-mira bl-ogħla riskju ta’ diskriminazzjoni jew esklużjoni soċjali, b’attenzjoni speċjali lill-komunitajiet emarġinati, persuni b’diżabilità, persuni li jkun ilhom qiegħda u żgħażagħ li ma jkollhomx impjieg, edukazzjoni jew taħriġ;

(iv)

fejn xieraq, approċċ integrat sabiex jiġu indirizzati l-isfidi demografiċi tar-reġjuni jew il-ħtiġijiet speċifiċi taż-żoni ġeografiċi li jbatu minn żvantaġġi naturali jew demografiċi gravi u permanenti kif imsemmi fl-Artikolu 174 tat-TFUE.

(b)

arranġamenti biex tiġi żżgurata implimentazzjoni effikaċi tal-Fondi ESI, inkluża valutazzjoni tas-sistemi eżistenti għall-iskambju tad-data elettronika, u sommarju tal-azzjonijiet ippjanati sabiex b'mod gradwali jkunu jistgħu jsiru li l-iskambji kollha ta' informazzjoni bejn benefiċjarji, u awtoritajiet responsabbli għall-ġestjoni u l-kontroll ta' programmi, li għandhom jitwettqu permezz ta' skambju ta' data elettronika.

Artikolu 16

Adozzjoni u emenda tal-Ftehim ta’ Sħubija

1.   Il-Kummissjoni għandha tivvaluta l-konsistenza tal-Ftehim ta' Sħubija ma' dan ir-Regolament filwaqt li tqis il-Programm Nazzjonali ta' Riforma tal-Istat Membri, fejn xieraq, u r-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiż rilevanti adottati f'konformità mal-Artikolu 121(2) tat-TFUE u r-rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Kunsill adottati f'konformità mal-Artikolu 148(4) tat-TFUE, kif ukoll tal-evalwazzjonijiet ex ante tal-programmi, u għandha tagħmel osservazzjonijiet fi żmien tliet xhur mid-data tas-sottomissjoni mill-Istat Membru tal-Ftehim ta' Sħubija tiegħu. L-Istat Membru kkonċernat għandu jipprovdi l-informazzjoni addizzjonali kollha meħtieġa u, fejn xieraq, għandu jirrevedi l-Ftehim ta' Sħubija.

2.   Il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni, permezz ta’ atti ta' implimentazzjoni, li tapprova l-elementi tal-Ftehim ta’ Sħubija li jaqgħu taħt l-Artikolu 15(1) u u dawk li jaqgħu taħt l-Artikolu 15(2) fl-eventwalità li Stat Membru jkun għamel użu mid-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 96(8), għall-elementi li jeħtieġu deċiżjoni tal-Kummissjoni skont l-Artikolu 96(10) sa mhux aktar tard minn erba' xhur mid-data tas-sottomissjoni mill-Istat Membru tal-Ftehim ta' Sħubija tiegħu, sakemm kwalunkwe osservazzjoni magħmula mill-Kummissjoni tkun tqieset b’mod adegwat. Il-Ftehim ta’ Sħubija m’għandux jidħol fis-seħħ qabel l-1 ta’ Jannar 2014.

3.   Il-Kummissjoni għandha tħejji rapport dwar l-eżitu tan-negozjati dwar il-Kuntratti ta’ Sħubija u l-programmi, inkluża ħarsa ġenerali tal-kwistjonijiet ewlenin, għal kull Stat Membru, sal-31 ta’ Diċembru 2015. Dak ir-rapport għandu jiġi ppreżentat lill-Parlament Ewropew, il-Kunsill, il-Kumitat Soċjali u Ekonomiku Ewropew u l-Kumitat tar-Reġjuni simultanjament.

4.   Fejn Stat Membru jipproponi emenda għall-elementi tal-Ftehim ta’ Sħubija koperti mid-deċiżjoni tal-Kummissjoni kif imsemmi fil-paragrafu 2, il-Kummissjoni għandha twettaq valutazzjoni skont il-paragrafu 1 u, fejn xieraq, għandha tadotta deċiżjoni, permezz ta’ atti implimentattivi, li tapprova l-emenda fi żmien tliet xhur mid-data tas-sottomissjoni tal-proposta għal emenda mill-Istat Membru.

5.   Fejn Stat Membru jemenda elementi tal-Ftehim ta' Sħubija mhux koperti bid-deċiżjoni tal-Kummissjoni kif imsemmi fil-paragrafu 2, hu għandu jinnotifika lill-Kummissjoni dwar dan fi żmien xahar mid-data tad-deċiżjoni li ssir l-emenda.

Artikolu 17

Adozzjoni tar-reviżjoni tal-Ftehim ta' Sħubija fil-każ ta' dewmien fid-dħul fis-seħħ ta' Regolament speċifiku għall-Fond

1.   Fejn japplika l-Artikolu 14(5), kull Stat Membru għandu jippreżenta lill-Kummissjoni Ftehim ta' Sħubija rivedut li jinkludi l-elementi nieqsa mill-Ftehim ta' Sħubija għall-Fond ESI kkonċernat, fi żmien xahrejn mid-data tad-dħul fis-seħħ tar-Regolament speċifiku għall-Fond li kien suġġett għal dewmien.

2.   Il-Kummissjoni għandha tivvaluta l-konsistenza tar-reviżjoni tal-Ftehim ta' Sħubija ma' dan ir-Regolament skont l-Artikolu 16(1) u għandha tadotta deċiżjoni, permezz ta' atti ta' implimentazzjoni, li tapporova il-Ftehim ta' Sħubija rivedut skont l-Artikolu 16(2).

KAPITOLU III

Konċentrazzjoni tematika, kondizzjonalitajiet ex ante u analiżi tal-prestazzjoni

Artikolu 18

Konċentrazzjoni tematika

L-Istati Membri għandhom jikkonċentraw is-sostenn, skont ir-Regolamenti speċifiċi għall-Fond, fuq interventi li jġibu l-akbar valur miżjud fir-rigward tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv filwaqt li jitqiesu l-isfidi territorjali ewlenin għal tipi diversi ta’ territorji b’mod konformi mal-QSK, l-isfidi identifikati fil-Programmi ta’ Riforma Nazzjonali, fejn xieraq, u fir-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiż rilevanti skont l-Artikolu 121(2) TFUE u r-rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Kunsill adottati skont l-Artikolu 148(4) TFUE. Id-dispożizzjonijiet dwar il-konċentrazzjoni tematika skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi m’għandhomx japplikaw għall-assistenza teknika.

Artikolu 19

Kondizzjonalitajiet ex ante

1.   L-Istati Membri għandhom jivvalutaw skont il-qafas istituzzjonali u legali tagħhom u fil-kuntest tat-tħejjija tal-programmi, u fejn xieraq, tal-Ftehim tas-Sħubija, jekk il-kundizzjonalitajiet ex ante stipulati fir-regoli speċifiċi għall- Fondi rispettivi u l-kundizzjonalitajiet ex ante ġenerali stabbiliti fil-Parti II tal-Anness XI humiex applikabbli għall-objettivi speċifiċi segwiti fi ħdan il-prijoritajiet tal-programmi tagħhom u jekk il-kundizzjonalitajiet ex ante applikabbli humiex sodisfatti.

Il-kundizzjonalitajiet ex ante għandhom japplikaw biss sa fejn, u sakemm dawn jikkonformaw mad-definizzjoni stabbilita fil-punt (33) tal-Artikolu 2 fir-rigward tal-objettivi speċifiċi segwiti fi ħdan il-prijoritajiet tal-programm. Il-valutazzjoni tal-applikabilità għandha, mingħajr preġudizzju għad-definizzjoni stipulata fil-punt (33) tal-Artikolu 2, tieħu kont tal-prinċipju ta' propozjonalità skont l-Artikolu 4(5) tikkunsidra l-prinċipju tal-proporzjonalità fir-rigward tal-livell tal-appoġġ allokat. Il-valutazzjoni tal-konformità għandha tkun limitata għall-kriterji stabbiliti fir-regoli speċifiċi għall-Fondi fil-Parti II tal-Anness XI.

2.   Il-Ftehim ta’ Sħubija għandu jistabbilixxi sommarju tal-valutazzjoni tal-issodisfar tal-kondizzjonalitajiet ex ante applikabbli fil-livell nazzjonali u għal dawk li, skont il-valutazzjoni msemmija fil-paragrafu 1 ma jiġux issodisfati fid-data tal-preżentazzjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija, l-azzjonijiet li għandhom jittieħdu, il-korpi responsabbli u l-iskeda għall-implimentazzjoni ta' dawk l-azzjonijiet. Kull programm għandu jidentifika liema mill-kondizzjonalitajiet ex ante stabbiliti fir-regoli speċifiċi għall-Fondi rilevanti u l-kondizzjonalitajiet ex-ante ġenerali stabbiliti fil-Parti II tal-Anness XI huma applikabbli għalih u liema minnhom, skont il-valutazzjoni msemmija fil-paragrafu 1, huma sodisfatti fid-data tal-preżentazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi. Fejn il-kondizzjonalitajiet ex ante mhumiex sodisfatti, il-programm għandu jinkludi deskrizzjoni tal-azzjonijiet li għandhom jiġu meħuda, il-korpi responsabbli u l-iskeda għall-implimentazzjoni tagħhom. L-Istati Membri għandhom jissodisfaw dawk il-kundizzjonalitajiet ex ante sa mhux aktar tard mill-31 ta’ Diċembru 2016 u jirrapportaw dwar l-ilħuq tagħhom sa mhux aktar tard mir-rapport annwali ta’ implimentazzjoni fl-2017 skont l-Artikolu 50(4) jew ir-rapport ta’ progress fl-2017 skont il-punt (c) tal-Artikolu 52(2).

3.   Il-Kummissjoni għandha tevalwa l-konsistenza u l-adegwatezza tal-informazzjoni mogħtija mill-Istat Membru dwar l-applikabbiltà tal-kundizzjonalitajiet ex ante u dwar l-ilħuq tal-kundizzjonalitajiet ex ante applikabbli fil-qafas tal-valutazzjoni tagħha tal-programmi u, fejn xieraq, tal-Ftehim ta’ Sħubija.

Dik il-valutazzjoni tal-applikabilità mill-Kummissjoni għandha, skont l-Artikolu 4(5), tikkunsidra l-prinċipju tal-proporzjonalità fir-rigward tal-livell tal-appoġġ allokat, fejn dan ikun xieraq. Il-valutazzjoni tal-konformità mill-Kummissjoni għandha tkun limitata għall-kriterji stabbiliti fir-regoli speċifiċi għall-Fondi u l- fil-Parti II tal-Anness XI u għandha tirrispetta l-kompetenzi nazzjonali u reġjonali biex tiddeċiedi dwar miżuri ta' politika speċifiċi u adegwati inkluż il-kontenut tal-istrateġiji.

4.   Fl-eventwalità ta’ nuqqas ta’ qbil bejn il-Kummissjoni u Stat Membru dwar l-applikabbiltà ta’ kundizzjonalità ex ante għall-objettiv speċifiku tal-prijoritajiet ta’ programm jew l-ilħuq tiegħu, kemm l-applikabbiltà f’konformità mad-definizzjoni fil-punt (33) tal-Artikolu 2 kif wkoll in-nuqqas ta' osservanza għandhom jiġu ppruvati mill-Kummissjoni.

5.   Il-Kummissjoni tista’ tiddeċiedi, meta tadotta programm, li tissospendi l-pagamenti interim kollha jew parti minnhom għall-prijorità rilevanti ta’ dak il-programm sat- tlestija sodisfaċenti tal-azzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 2 fejn meħtieġ biex jiġi evitat preġudizzju sinifikanti għall-effettività u l-effiċjenza tal-ksib tal-objettivi speċifiċi tal-prijorità kkonċernata. In-nuqqas li jitlestew l-azzjonijiet biex tintlaħaq kundizzjonalità ex ante applikabbli li ma tkunx intlaħqet sad-data tal-preżentazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u tal-programmi rispettivi, sad-data tal-iskadenza stabbilita fil-paragrafu 2, għandu jikkostitwixxi bażi għas-sospensjoni tal-pagamenti interim mill-Kummissjoni għall-prijoritajiet tal-programm kkonċernat li huma affettwati. Fiż-żewġ każijiet, l-ambitu tas-sospensjoni għandu jkun proporzjonat waqt li jitqiesu l-azzjonijiet li għandhom jittieħdu u l-fondi f’riskju.

6.   Il-paragrafu 5 m'għandux japplika fl-eventwalità ta' ftehim bejn il-Kummissjoni u l-Istat Membru dwar n-nonapplikabbiltà ta' kondizzjonalità ex ante jew dwar il-fatt li kondizzjonalità ex ante tkun intlaħqet, kif indikat mill-approvazzjoni tal-programm u l-Ftehim ta' Sħubija, jew fin-nuqqas ta' osservazzjonijiet mill-Kummissjoni fi żmien 60 jum mill-preżentazzjoni tar-rapport rilevanti msemmi fil-paragrafu 2.

7.   Il-Kummissjoni għandha mingħajr dewmien tneħħi s-sospensjoni tal-pagamenti interim għal prijorità fejn Stat Membru jkun ħa azzjoni fir-rigward tal-issodisfar tal-kondizzjonalitajiet ex ante applikabbli għall-programm ikkonċernat u li ma jkunux intlaħqu saż-żmien meta tittieħdet id-deċiżjoni tal-Kummissjoni dwar is-sospensjoni. Hija għandha wkoll mingħajr dewmien tneħħi s-sospensjoni fejn, wara li jiġi emendat il-programm relatat mal-prijorità kkonċernata, il-kondizzjonalità ex ante kkonċernata ma tibqax applikabbli.

8.   Il-paragrafi 1 sa 7 ma għandhomx japplikaw għall-programmi taħt l-objettiv ta' kooperazzjoni territorjali Ewropea.

Artikolu 20

Riżerva għall-prestazzjoni

6 % tar-riżorsi allokati għall-FEŻR, il-FSE u l-Fond ta' Koeżjoni taħt il-mira Investiment għat-Tkabbir u l-Impjiegi msemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 89(2)) ta' dan ir-Regolament, kif ukoll għall-FAEŻR u għall-FEMS u għal miżuri ffinanzjati taħt ġestjoni kondiviża skont ir-Regolament FEMS, għandhom jikkostitwixxu riżerva għall-prestazzjoni li għandha tiġi stabbilita fil-Ftehim ta' Sħubija u fi programmi u għandha tiġi allokata lil prijoritajiet speċifiċi skont l-Artikolu 22 ta' dan ir-Regolament.

Ir-riżorsi li ġejjin huma esklużi għall-finijiet tal-kalkolu tar-riżerva għall-prestazzjoni:

(a)

ir-riżorsi allokati għall-YEI kif iddefinit fil-programm operazzjoni skont l-Artikolu 18 tar-Regolament FSE;

(b)

ir-riżorsi allokati għall-assistenza teknika fuq inizjattiva tal-Kummissjoni;

(c)

ir-riżorsi trasferiti mill-ewwel pilastru tal-PAK għall-FAEŻR taħt l-Artikoli 7(2) u 14(1) tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013;

(d)

it-trasferimenti għall-FAEŻR bl-applikazzjoni tal-Artikoli 10(b), 136 u 136b tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 fir-rigward tas-snin kalendarji 2013 u 2014 rispettivament;

(e)

ir-riżorsi trasferiti lill-FNE mill-Fond ta’ Koeżjoni skont l-Artikolu 92(6) ta' dan ir-Regolament;

(f)

ir-riżorsi trasferiti lill-Fond għal Għajnuna Ewropea għal Dawk l-Aktar fil-Bżonn skont l-Artikolu 92(7) ta' dan ir-Regolament;

(g)

ir-riżorsi allokati għall-azzjonijiet innovattivi għall-iżvilupp urban sostenibbli skont l-Artikolu 92(8) ta' dan ir-Regolament.

Artikolu 21

Analiżi tal-prestazzjoni

1.   Il-Kummissjoni, f’kooperazzjoni mal-Istati Membri, għandha twettaq analiżi tal-prestazzjoni tal-programmi f’kull Stat Membru fl-2019 (l-'analiżi tal-prestazzjoni'), b’referenza għall-qafas tal-prestazzjoni stabbilit fil-programmi rispettivi. Il-metodu biex jiġi stabbilit qafas ta’ prestazzjoni huwa spjegat fl-Anness II.

2.   L-analiżi tal-prestazzjoni għandha teżamina l-ksib tal-għanijiet tal-programmi fil-livell ta’ prijoritajiet, abbażi tal-informazzjoni u l-valutazzjonijiet ippreżentati fir-rapport dwar l-implimentazzjoni annwali ppreżentat mill-Istati Membri fis-sena 2019.

Artikolu 22

Applikazzjoni tal-qafas tal-prestazzjoni

1.   Ir-riżerva għall-prestazzjoni għandha tikkostitwixxi bejn 5 u 7 % tal-allokazzjoni lil kull prijorità fi ħdan programm, bl-eċċezzjoni ta' prijoritajiet dedikati lill-assistenza teknika u programmi dedikati lil strumenti finanzjarji skont l-Artikolu 39. L-ammont totali tar-riżerva għall-prestazzjoni allokat mill-Fond ESI u l-kategorija tar-reġjun għandu jkun 6 %. L-ammonti li jikkorrispondu għar-riżerva għall-prestazzjoni għandhom jiġu stabbiliti fil-programmi diżaggregati skont il-prijorità u, meta xieraq, skont il-Fond Ewropew Strutturali u ta' Investiment u l-kategorija ta' reġjun.

2.   Abbażi tal-analiżi tal-prestazzjoni, il-Kummissjoni għandha, fi żmien xahrejn mindu tirċievi r-rapporti ta' implimentazzjoni annwali rispettivi fis-sena 2019, tadotta deċiżjoni, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, biex tiddetermina l-programmi u l-prijoritajiet li jkunu laħqu l-miri tagħhom għal kull wieħed mill-Fondi ESI u għal kull Stat Membru, filwaqt li tippreżenta dik l-informazzjoni skont il-Fond Ewropew Strutturali u ta' Investiment u skont il-kategorija ta' reġjun, fejn prijorità tkopri aktar minn Fond ESI wieħed jew kategorija ta' reġjun waħda.

3.   Ir-riżerva għall-prestazzjoni għandha tiġi allokata biss lil programmi u prijoritajiet li jkunu laħqu l-miri tagħhom. Meta l-prijoritajiet ikunu laħqu l-miri tagħhom, l-ammont tar-riżerva għall-prestazzjoni stabbilit għall-prijorità għandu jitqies bħala allokat definittivament abbażi tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni msemmija fil-paragrafu 2.

4.   Meta l-projoritajiet ma jkunux laħqu l-miri tagħhom, l-Istat Membru għandu jipproponi r-riallokazzjoni tal-ammont korrispondenti tar-riżerva għall-prestazzjoni lil prijoritajiet stabbiliti fid-deċiżjoni tal-Kummissjoni msemmija fil-paragrafu 2, u emendi oħra għall-programm li jirriżultaw mir-riallokazzjoni tar-riżerva għall-prestazzjoni, mhux aktar tard minn tliet xhur wara l-adozzjoni tad-deċiżjoni msemmija fil-paragrafu 2.

Il-Kummissjoni għandha tapprova, skont l-Artikolu 30(3) u (4), l-emenda għall-programmi kkonċernati. Meta Stat Membru ma jissottomettix l-informazzjoni f’konformità mal-Artikolu 50(5) u (6), ir-riżerva għall-prestazzjoni għall-programmi jew il-prijoritajiet ikkonċernati ma għandhiex tiġi allokata lill-programmi jew il-prijoritajiet ikkonċernati.

5.   Il-proposta tal-Istat Membru biex tiġi riallokata r-riżerva għall-prestazzjoni għandha tkun konsistenti ma' rekwiżiti ta' konċentrazzjoni tematika u allokazzjonijiet minimi stabbiliti f'dan ir-Regolament u fir-regoli speċifiċi għall-Fondi. B'deroga, meta prijorità waħda jew aktar marbuta mar-rekwiżiti ta' konċentrazzjoni tematika jew allokazzjonijiet minimi ma jkunux laħqu l-miri tagħhom, l-Istat Membru jista' jipproponi riallokazzjoni tar-riżerva, li ma tikkonformax mar-rekwiżiti u l-allokazzjonijiet minimi msemmija hawn fuq.

6.   Fejn ikun hemm evidenza li tirriżulta minn rieżami tal-prestazzjoni rigward prijorità, li kien hemm nuqqas serju fir-rigward tal-ilħuq tal-għanijiet ta' dik il-prijorità relatati biss mal-indikaturi finanzjarji u tal-produzzjoni u l-passi tal-implimentazzjoni ewlenin stabbiliti fil-qafas tal-prestazzjoni u li dak in-nuqqas huwa dovut għal dgħufijiet fl-implimentazzjoni identifikati b’mod ċar, li l-Kummissjoni tkun ikkomunikat preċedentement skont l-Artikolu 50(8) wara konsultazzjonijiet mill-qrib mal-Istat Membru kkonċernat, u dak l-Istat Membru jkun naqas milli jieħu l-azzjoni korrettiva meħtieġa biex jindirizza dgħufijiet bħal dawn, il-Kummissjoni tista’, mhux qabel ma jgħaddu ħames xhur wara tali komunikazzjoni, tissospendi l-pagament interim kollu jew parti minnu ta’ prijorità ta’ programm f’konformità mal-proċedura stabbilita mar-regoli speċifiċi għall-Fondi.

Il-Kummissjoni għandha tneħħi mingħajr dewmien is-sospensjoni ta’ pagamenti interim meta l-Istat Membru jkun ħa l-azzjoni korrettiva meħtieġa. Meta l-azzjoni korrettiva tikkonċerna t-trasferiment ta’ allokazzjonijiet finanzjarji lejn programmi jew prijoritajiet oħrajn, li jkunu laħqu l-għanijiet tagħhom, il-Kummissjoni għandha tapprova, permezz ta’ att ta’ implimentazzjoni, l-emenda meħtieġa tal-programmi kkonċernati skont l-Artikolu 30(2). B’deroga mill-Artikolu 30(2), f’każ bħal dan, il-Kummissjoni għandha tiddeċiedi dwar l-emenda mhux aktar tard minn xahrejn wara li l-Istat Membru ikun issottometta t-talba għall-emenda.

7.   Fejn il-Kummissjoni, abbażi tal-eżami tar-rapport finali ta' implimentazzjoni tal-programm, tistabbilixxi nuqqas serju biex tikseb il-miri relatati biss mal-indikaturi finanzjarji, indikaturi tal-output u passi ewlenin tal-implimentazzjoni stipulati fil-qafas tal-prestazzjoni minħabba dgħufijiet identifikati b'mod ċar fl-implimentazzjoni, li l-Kummissjoni kienet ikkomunikat qabel skont l-Artikolu 50(8) wara konsultazzjonijiet mill-qrib mal-Istat Membru konċernat, u l-Istat Membru jkun naqas milli jieħu l-azzjoni korrettiva meħtieġa biex jindirizza dawn id-dgħufijiet, il-Kummissjoni tista', irrespittivament mill-Artikolu 85 tapplika korrezzjkonijiet finanzjarji fir-rigward tal-prijoritajiet konċernati skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

Meta tapplika korrezzjonijiet finanzjarji, il-Kummissjoni għandha tqis b'konsiderazzjoni debita tal-prinċipju tal-proporzjonalità, il-livell ta' assorbiment u fatturi esterni li jikkontribwixxu għan-nuqqas.

Korrezzjonijiet finanzjarji ma għandhomx japplikaw meta n-nuqqas li jinkisbu l-miri jkun minħabba l-impatt soċjoekonomiku jew fatturi ambjentali, bidliet sinifikanti fil-kundizzjonijiet ekonomiċi jew ambjentali fl-Istat Membru konċernat jew minħabba raġunijiet ta' force majeure li jaffettwaw serjament l-implimentazzjoni tal-prijoritajiet konċernati.

Il-Kummissjoni għandha jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 149 biex tistabbilixxi regoli dettaljati dwar kriterji għad-determinazzjoni tal-livell tal-korezzjoni finanzjarja li għandu japplika.

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu l-arranġamenti dettaljati biex ikun żgurat approċċ konsistenti għad-determinazzjoni tal-għanijiet u l-miri fil-qafas tal-prestazzjoni għal kull prijorità u għad-determinazzjoni tal-ilħuq tal-għanijiet u l-miri. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

KAPITOLU IV

Miżuri marbuta ma' governanza ekonomika soda

Artikolu 23

Miżuri li jorbtu l-effikaċja tal-Fondi ESI mal-governanza ekonomika tajba

1.   Il-Kummissjoni tista' titlob lil xi Stat Membru biex jirrieżamina u jipproponi emendi għall-Ftehim ta’ Sħubija u l-programmi relevanti tiegħu, fejn dan ikun meħtieġ għall-appoġġ tal-implimentazzjoni ta' Rakkomandazzjonijiet relevanti tal-Kunsill jew għall-immassimizzar tal-impatt fuq it-tkabbir u l-kompetittività tal-Fondi ESI fl-Istati Membri li jirċievu għajnuna finanzjarja.

Tali talba tista' ssir għall-finijiet li ġejjin:

(a)

Għall-appoġġ tal-implimentazzjoni ta' rakkomandazzjoni speċifika għall-pajjiż adottata skont l-Artikolu 121(2) TFUE u ta' rakkomandazzjoni rilevanti tal-Kunsill adottata skont l-Artikolu 148(4) TFUE, indirizzata lill-Istat Membru kkonċernat;,

(b)

għall-appoġġ tal-implimentazzjoni ta' Rakkomandazzjonijiet relevanti tal-Kunsill indirizzati lill-Istat Membru kkonċernat u adottati skont l-Artikoli 7(2) jew 8(2) tar-Regolament (UE) Nru 1176/2011tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (29); jew

(c)

għall-immassimizzar tal-impatt tat-tkabbir u l-kompetittività tal-Fondi ESI disponibbli, jekk Stat Membru jissodisfa waħda mill-kundizzjonijiet li ġejjin:

(i)

l-assistenza finanzjarja tal-Unjoni tingħatalu skont ir-Regolament (UE) Nru 407/2010 (30);

(ii)

l-assistenza finanzjarja tingħatalu f'konformità mar-Regolament (KE) Nru 332/2002 (31);

(iii)

l-assistenza finanzjarja tingħatalu li tiskatta programm ta' aġġustament makroekonomiku skont ir-Regolament (UE) Nru 472/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (32) jew li tiskatta deċiżjoni tal-Kunsill skont l-Artikolu 136(1) TFUE.

Għall-finijiet tal-punt (b) tat-tieni subparagrafu, kull waħda minn dawk il-kundizzjonijiet għandha titqies li ġiet issodisfata meta tali assistenza tkun ingħatat lill-Istat Membru qabel jew wara 21 ta’ Diċembru 2013 u tibqa' għad-dispożizzjoni tiegħu.

2.   Talba mill-Kummissjoni jew minn Stat Membru skont il-paragrafu 1 għandha tkun ġustifikata, b'referenza għall-ħtieġa li tiġi appoġġata l-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet relevanti jew li jiġi massimizzat l-impatt tat-tkabbir u l-kompetittività tal-Fondi ESI kif xieraq, u għandha tindika l-programmi jew il-prijoritajiet li tqis li huma kkonċernati u n-natura tal-emendi mistennija. Tali talba m'għandhiex issir qabel l-2015 jew wara l-2019, u lanqas m'għandha ssir b'rabta mal-istess programmi f'sentejn konsekuttivi.

3.   L-Istat Membru għandu jissottometti t-tweġiba tiegħu għat-talba msemmija fil-paragrafu 1 fi żmien xahrejn mindu tkun waslet, filwaqt li jistabbilixxi l-emendi li jqis neċessarji fil-Ftehim u l-programmi ta' Sħubija, u r-raġunijiet għal tali emendi, jidentifika l-programmi konċernati u jiddeskrivi fil-qosor in-natura tal-emendi proposti u l-effetti mistennija tagħhom fuq l-implimentazzjoni ta' rakkomandazzjonijiet u fuq l-implimentazzjoni tal-Fondi ESI. Jekk meħtieġ, il-Kummissjoni għandha tagħmel osservazzjonijiet fi żmien xahar minn meta tasal dik it-tweġiba.

4.   L-Istat Membru għandu jissottometti proposta biex jiġu emendati l-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi relevanti fi żmien xahrejn mid-data ta' sottomissjoni tat-tweġiba msemmija fil-paragrafu 3.

5.   Fejn il-Kummissjoni ma tkunx issottomettiet kummenti jew fejn il-Kummissjoni tkun sodisfatta li l-kummenti sottomessi kollha jkunu ġew debitament ikkunsidrati, il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni li tapprova l-emendi għall-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi relevanti mingħajr dewmien żejjed u fi kwalunkwe każ mhux aktar tard minn tliet xhur wara s-sottomissjoni tagħhom mill-Istat Membru skont il-paragrafu 3.

6.   Fejn Meta l-Istat Membru jonqos milli jieħu azzjoni effettiva b'reazzjoni għal talba magħmula skont il-paragrafu 1, sa l-iskadenzi stabbiliti fil-paragrafi 3 u 4, il-Kummissjoni tista', fi żmien tliet xhur minn meta tagħmel il-kummenti taħt il-paragrafu 3 jew wara s-sottomissjoni tal-proposta tal-Istat Membru taħt il-paragrafu 4, tipproponi lill-Kunsill li jissospendi parti mill-pagamenti jew il-pagamenti kollha għall-programmi jew il-prijoritajiet ikkonċernati. Fil-proposta tagħha, il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi r-raġunijiet li għalihom ikkonkludiet li l-Istat Membru naqas milli jieħu azzjoni effettiva. Meta tagħmel il-proposta tagħha, il-Kummissjoni għandha tqis l-informazzjoni relevanti kollha, u għandha tagħti kunsiderazzjoni xierqa lil kwalunkwe element li joriġina mid-djalogu strutturat taħt il-paragrafu 15 u kwalunkwe opinjoni espressa permezz tiegħu.

Il-Kunsill għandu jiddeċiedi dwar dik il-proposta, permezz ta’ att ta’ implimentazzjoni. Dak l-att ta' implimentazzjoni għandha tapplika biss fir-rigward ta' talbiet għal pagament sottomessi wara d-data tal-adozzjoni ta' dak l-att ta' implimentazzjoni.

7.   Il-kamp ta' applikazzjoni u l-livell tas-sospensjoni tal-pagamenti imposta skont il-paragrafu 6, għandhom ikunu proporzjonati u effettiv, u jirrispettaw l-ugwaljanza tat-trattament bejn l-Istati Membri, b'mod partikolari fir-rigward tal-impatt tas-sospensjoni fuq l-ekonomija tal-Istat Membru kkonċernat. Il-programmi li għandhom jiġu sospiżi għandhom jiġu determinati abbażi tal-ħtiġijiet identifikati fit-talba msemmija fil-paragrafi 1 u 2.

Is-sospensjoni tal-pagamenti m'għandhiex taqbeż 50 % tal-pagamenti ta' kull wieħed mill-programmi kkonċernati. Id-deċiżjoni tista' tipprevedi żieda fil-livell tas-sospensjoni sa 100 % tal-pagamenti jekk l-Istat Membru jonqos milli jieħu azzjoni effettiva b'reazzjoni għal talba magħmula skont il-paragrafu 1, fi żmien tliet xhur mid-deċiżjoni biex jiġu sospiżi l-pagamenti msemmija fil-paragrafu 6.

8.   Meta l-Istat Membru jkun ippropona emendi għall-ftehim ta' Sħubija u l-programmi relevanti kif mitlub mill-Kummissjoni, il-Kunsill, filwaqt li jaġixxi fuq proposta tal-Kummissjoni, għandu jiddeċiedi dwar ir-revoka tas-sospensjoni tal-pagamenti.

9.   Il-Kummissjoni għandha tagħmel proposta lill-Kunsill biex jissospendi parti mill-impenji jew il-pagamenti jew l-impenji jew il-pagamenti kollha għall-programmi ta' Stat Membru fil-każijiet li ġejjin:

(a)

meta l-Kunsill jiddeċiedi, skont l-Artikolu 126(8) jew l-Artikolu 126(11) tat-TFUE, li l-Istat Membru kkonċernat ma jkunx ħa azzjoni effettiva biex jirranġa d-defiċit eċċessiv tiegħu;

(b)

meta l-Kunsill jadotta żewġ rakkomandazzjonijiet suċċessivi fl-istess proċedura ta' żbilanċ, skont l-Artikolu 8(3) tar-Regolament (UE) Nru 1176/2011 għar-raġunijiet li Stat Membru jkun ressaq pjan ta' azzjoni korrettiva insuffiċjenti;

(c)

meta l-Kunsill jadotta żewġ deċiżjonijiet suċċessivi fl-istess proċedura ta' żbilanċ skont l-Artikolu 10(4) tar-Regolament (UE) Nru 1176/2011 li jistabbilixxi nonkonformità minn Stat Membru għar-raġunijiet li ma jkunx ħa l-azzjoni korrettiva rakkomandata;

(d)

meta l-Kummissjoni tikkonkludi li l-Istat Membru ma jkunx ħa miżuri biex jimplimenta l-programm ta' aġġustament imsemmi fir-Regolament (UE) Nru 407/2010 jew ir-Regolament (KE) Nru 332/2002 u b'konsegwenza ta' dan tiddeċiedi li ma tawtorizzax il-pagament tal-assistenza finanzjarja lil dak l-Istat Membru;

(e)

meta l-Kunsill jiddeċiedi li Stat Membru ma jikkonformax mal-programm ta' aġġustament makroekonomiku msemmi fl-Artikolu 7 tar-Regolament (UE) Nru 472/2013, jew mal-miżuri mitluba minn deċiżjoni tal-Kunsill adottata skont l-Artikolu 136(1) TFUE.

Meta tagħmel il-proposta tagħha, il-Kummissjoni għandha tirrispetta d-dispożizzjonijiet tal-paragrafu 11 u għandha tqis l-informazzjoni relevanti kollha f'dak ir-rigward, u għandha tagħti kunsiderazzjoni xierqa, lil kwalunkwe element li joriġina mid-djalogu strutturat taħt il-paragrafu 15 u kwalunkwe opinjoni espressa permezz tiegħu.

Għandha tingħata prijorità lis-sospensjoni tal-impenji: il-pagamenti għandhom jiġu sospiżi biss meta tittieħed azzjoni immedjata u f'każ ta' nonkonformità sinifikanti. Is-sospensjoni tal-pagamenti għandha tapplika għal talbiet ta' pagament sottomessi għall-programmi konċernati wara d-data tad-deċiżjoni ta' sospensjoni.

10.   Proposta mill-Kummissjoni msemmija fil-paragrafu 9 b'rabta mas-sospensjoni tal-impenji għandha titqies bħala adottata mill-Kunsill sakemm il-Kunsill ma jiddeċidix, permezz ta' att ta' implimentazzjoni, li jirrifjuta tali proposta b'maġġoranza kwalifikata fi żmien xahar mis-sottomissjoni tal-proposta tal-Kummissjoni. Is-sospensjoni tal-impenji għandha tapplika għall-impenji mill-Fondi ESI għall-Istat Membru kkonċernat mill-1 ta' Jannar tas-sena wara d-deċiżjoni ta' sospensjoni.

Il-Kunsill għandu jadotta deċiżjoni, permezz ta' att ta' implimentazzjoni, dwar proposta mill-Kummissjoni msemmija fil-paragrafu 9 b'rabta mas-sospensjoni tal-pagamenti.

11.   Il-kamp ta' applikazzjoni u l-livell tas-sospensjoni tal-impenji jew tal-pagamenti li għandha tiġi imposta abbażi tal-paragrafu 10 għandhom ikunu proporzjonati, jirrispettaw l-ugwaljanza tat-trattament bejn l-Istati Membri u jqisu ċ-ċirkustanzi ekonomiċi u soċjali tal-Istat Membru kkonċernat, b'mod partikolari l-livell ta' qgħad tal-Istat Membru kkonċernat meta mqabbel mal-medja tal-Unjoni u l-impatt tas-sospensjoni fuq l-ekonomija tal-Istat Membru kkonċernat. L-impatt tas-sospensjonijiet fuq programmi ta' importanza fundamentali biex jiġu indirizzati l-kundizzjonijiet ekonomiċi jew soċjali avversi għandu jkun fattur speċifiku li għandu jitqies.

Dispożizzjonijiet dettaljati għad-determinazzjoni tal-kamp ta' applikazzjoni u l-livell tas-sospensjonijiet huma stabbiliti fl-Anness III.

Is-sospensjoni tal-impenji għandha tkun soġġetta għall-iktar limitu massimu baxx minn dawn li ġejjin:

(a)

Massimu ta' 50 % tal-impenji relatati mas-sena finanzjarja li jmiss għall-Fondi ESI fl-ewwel każ ta' nonkonformità ma' proċedura ta' defiċit eċċessiv kif imsemmi fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 9 u massimu ta' 25 % tal-impenji relatati mas-sena finanzjarja li jmiss għall-Fondi ESI fl-ewwel każ ta' nonkonformità relatat ma' pjan ta' azzjoni korrettiva taħt proċedura ta' żbilanċ eċċessiv kif imsemmi fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 9 jew nonkonformità mal-azzjoni korrettiva rakkomandata skont proċedura ta' żbilanċ eċċessiv kif imsemmi fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 9.

Il-livell tas-sospensjoni għandu jiżdied gradwalment sa massimu ta' 100 % tal-impenji relatati mas-sena finanzjarja li jmiss għall-Fondi ESI fil-każ ta' proċedura ta' defiċit eċċessiv u sa 50 % tal-impenji relatati mas-sena finanzjarja li jmiss għall-Fondi ESI fil-każ ta' proċedura ta' żbilanċ eċċessiv, skont il-gravità tan-nonkonformità;

(b)

massimu ta' 0,5 % tal-PDG nominali li japplika fl-ewwel każ ta' nonkonformità ma' proċedura ta' defiċit eċċessiv kif imsemmi fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 9 u massimu ta' 0,25 % tal-PDG nominali li japplika fl-ewwel każ ta' nonkonformità relatat ma' pjan ta' azzjoni korrettiva taħt proċedura ta' żbilanċ eċċessiv kif imsemmi fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 9 jew nonkonformità mal-azzjoni korrettiva rakkomandata taħt proċedura ta' żbilanċ eċċessiv kif imsemmi fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 9.

Jekk in-nonkonformità relatata mal-azzjonijiet korrettivi msemmija fil-punti (a), (b) u (c) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 9 tippersisti, il-persentaġġ ta' dak il-limitu massimu tal-PDG għandu jiżdied gradwalment sa:

massimu ta' 1 % tal-PDG nominali li japplika fil-każ ta' nonkonformità persistenti ma' proċedura ta' defiċit eċċessiv skont il-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 9; u

massimu ta' 0.5 % tal-PDG nominali li japplika fil-każ ta' nonkonformità persistenti ma' proċedura ta' żbilanċ eċċessiv skont il-punt (b) jew (c) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 9, skont il-gravità tan-nonkonformità;

(c)

massimu ta' 50 % tal-impenji relatati mas-sena finanzjarja li jmiss għall-Fondi ESI jew massimu ta' 0,5 % tal-PDG nominali fl-ewwel każ ta' nonkonformità kif imsemmi fil-punti (d) u (e) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 9.

Meta jiġi determinat il-livell ta' sospensjoni u jekk għandhomx jiġu sospiżi l-impenji jew il-pagamenti, l-istadju taċ-ċiklu tal-programmi għandu jitqies b'kunsiderazzjoni, b'mod partikolari, għall-perjodu li fadal għall-użu tal-fondi wara l-ibbaġitjar mill-ġdid tal-impenji sospiżi.

12.   Mingħajr preġudizzju għar-regoli dwar ir-revoka tal-impenji stabbiliti fl-Artikoli 86 sa 88 il-Kummissjoni għandha tneħħi s-sospensjoni tal-impenji, mingħajr dewmien, fil-każijiet li ġejjin:

(a)

meta l-proċedura ta' defiċit eċċessiv tinżamm pendenti skont l-Artikolu 9 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1467/97 jew il-Kunsill jiddeċiedi li, skont l-Artikolu 126(12) TFUE li jabroga d-deċiżjoni dwar l-eżistenza ta' defiċit eċċessiv;

(b)

meta l-Kunsill ikun approva pjan ta' azzjoni korrettiva mressaq mill-Istat Membru kkonċernat skont l-Artikolu 8(2) tar-Regolament (UE) Nru 1176/2011 jew il-proċedura dwar żbilanċ eċċessiv tiġi sospiża skont l-Artikolu 10(5) ta' dak ir-Regolament jew il-Kunsill ikun għalaq il-proċedura ta' żbilanċ eċċessiv skont l-Artikolu 11 ta' dak ir-Regolament;

(c)

meta l-Kummissjoni tkun ikkonkludiet li l-Istat Membru kkonċernat ikun ħa miżuri xierqa biex jimplimenta l-programm ta' aġġustament imsemmi fl-Artikolu 7 tar-Regolament (UE) Nru 472/2013 jew il-miżuri mitluba minn deċiżjoni tal-Kunsill skont l-Artikolu 136(1) TFUE.

Meta tirrevoka s-sospensjoni tal-impenji, il- Kummissjoni għandha tibbaġitja mill-ġdid l-impenji sospiżi skont l-Artikolu 8 tar-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013.

Deċiżjoni li tikkonċerna r-revoka tas-sospensjoni tal-pagamenti għandha tittieħed mill-Kunsill fuq proposta mill-Kummissjoni meta jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet applikabbli stabbiliti fil-punti (a), (b) u (c) tal-ewwel subparagrafu.

13.   Il-paragrafi 6 sa 12 m'għandhomx japplikaw għar-Renju Unit sakemm is-sospensjoni tal-impenji jew tal-pagamenti tikkonċerna kwistjonijiet koperti mill-punti (a), (b) u (c)(iii) tat-tieni subparagrafu tal-paragrafu 1 jew il-punti (a), (b) jew (c) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 99 (a), (b), jew (d).

14.   Dan l-Artikolu m'għandux japplika għal programmi taħt il-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea.

15.   Il-Kummissjoni għandha żżomm lill-Parlament Ewropew infurmat bl-implimentazzjoni ta' dan l-artikolu. B'mod partikolari, meta waħda mill-kundizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 6 jew il-punti (a) sa (e) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 9 tiġi ssodisfata għal Stat Membru, il-Kummissjoni għandha tinforma minnufih lill-Parlament Ewropew u tipprovdi dettalji tal-Fondi u l-programmi ESI li jistgħu jkunu soġġetti għal sospensjoni tal-impenji jew tal-pagamenti.

Il-Parlament Ewropew jista' jistieden lill-Kummissjoni għal djalogu strutturat dwar l-applikazzjoni ta' dan l-Artikolu, b'kunsiderazzjoni partikolari għat-trażmissjoni tal-informazzjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu.

Il-Kummissjoni għandha tittrażmetti l-proposta għal sospensjoni tal-impenji jew tal-pagamenti jew il-proposta biex tiġi revokata tali sospensjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill minnufih wara l-adozzjoni tagħha. Il-Parlament Ewropew jista' jistieden lill-Kummissjoni biex tispjega r-raġunijiet għall-proposta tagħha.

16.   Fl-2017, il-Kummissjoni għandha twettaq rieżami tal-applikazzjoni ta' dan l-Artikolu. Għal dan il-għan, il-Kummissjoni għandha tħejji rapport u għandha tittrażmettih lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill, akkumpanjat meta meħtieġ minn proposta leġiżlattiva.

17.   Meta jkun hemm bidliet kbar fis-sitwazzjoni soċjali u ekonomika fl-Unjoni, il-Kummissjoni tista' tippreżenta proposta biex tirrevedi l-applikazzjoni ta' dan l-Artikolu, jew il-Parlament Ewropew jew il-Kunsill, li jaġixxu skont l-Artikoli 225 jew 241 TFUE rispettivament, jistgħu jitolbu lill-Kummissjoni tressaq tali proposta.

Artikolu 24

Żieda fil-pagamenti lil Stat Membru b’diffikultajiet baġitarji temporanji

1.   Fuq it-talba ta' Stat Membri, il-pagamenti interim u l-pagamenti tal-bilanċ finali jistgħu jiżdiedu b'10 punti perċentwali aktar mir-rata ta' kofinanzjament applikabbli għal kull prijorità għall-FEŻR, l-FSE u l-Fond ta' Koeżjoni jew għal kull miżura għall-FAEŻR u l-FEMS. Jekk Stat Membru jissodisfa waħda mill-kondizzjonijiet li ġejjin wara 21 ta’ Diċembru 2013, ir-rata miżjuda, li ma tistax taqbeż il-100 %, għandha tapplika għat-talbiet tiegħu għal pagamenti tiegħu għall-perjodu sat-30 ta' Ġunju 2016:

(a)

fejn l-Istat Membru kkonċernat jirċievi self mill-Unjoni skont ir-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 407/2010;

(b)

fejn l-Istat Membru kkonċernat jirċievi għajnuna finanzjarja fuq perjodu ta’ żmien medju skont ir-Regolament (KE) Nru 332/2002 taħt il-kondizzjoni tal-implimentazzjoni ta' programmi makro-ekonomiku ta' aġġustament;

(c)

fejn l-għajnuna finanzjarja ssir disponibbli għall-Istat Membru kkonċernat taħt il-kondizzjoni tal-implimentazzjoni ta' programm ta' aġġustament makro-ekonomiku kif speċifikat fir-Regolament (UE) Nru 472/2013.

Dan il-paragrafu ma għandux japplika għall-programmi skont ir-Regolament KTE.

2.   Minkejja l-paragrafu 1, l-appoġġ tal-Unjoni permezz tal-pagamenti interim u l-pagamenti tal-bilanċ finali ma għandux ikun ogħla mill-appoġġ pubbliku jew l-ammont massimu ta’ appoġġ mill-Fondi ESI għal kull prijorità għall-FEŻR, il-FSE u l-Fond ta' Koeżjoni, jew għal kull waħda mill-miżuri tal-FAEŻR u l-FEMS, kif stabbilit fid-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tapprova l-programm.

3.   Il-Kummissjoni għandha teżamina l-applikazzjoni tal-paragrafi 1 u 2 u għandha tissottometti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill rapport bil-valutazzjoni tagħha u, jekk meħtieġ, proposta leġiżlattiva qabel it-30 ta' Ġunju 2016.

Artikolu 25

Il-ġestjoni tal-għajnuna teknika għall-Istati Membri b'diffikultajiet baġitarji temporanji

1.   Fuq talba ta' Stat Membru b'diffikultajiet baġitarji temporanji li jissodisfa l-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 24(1), parti mir-riżorsi provduti taħt l-Artikolu 59 u programmati bi qbil mar-regoli speċifiċi għall-Fondi jistgħu, bi ftehim mal-Kummissjoni, jiġu ttrasferiti għal għajnuna teknika fuq inizjattiva tal-Kummissjoni għall-implimentazzjoni ta' miżuri fir-rigward tal-Istat Membru kkonċernat b'konformità mal-punt (k) tat-tielet subparagrafu tal-Artikolu 58(1) permezz ta' ġestjoni diretta jew indiretta.

2.   Ir- riżorsi msemmija fil-paragrafu 1 għandhom ikunu addizzjonali għall-ammonti stabbiliti skont il-limiti massimi stabbiliti fir-regoli speċifiċi għall-Fondi għal għajnuna teknika fuq inizjattiva tal-Kummissjoni. Meta limitu massimu għal għajnuna teknika fuq l-inizjattiva tal-Istat Membru jkun stabbilit fir-regoli speċifiċi għall-Fondi, l-ammont li għandu jiġi ttrasferit għandu jiġi inkluż għall-iskopijiet tal-kalkolu tal-konformità ma' dak il-limitu massimu.

3.   Stat Membru għandu jitlob it-trasferiment msemmi fil-paragrafu 2 għal sena kalendarja li fiha huwa jissodisfa l-kondizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 24(1) sal-31 ta' Jannar tas-sena li fiha għandu jsir it-trasferiment. It-talba għandha tkun akkumpanjata minn proposta li temenda l-programm jew programmi li minnhom se jsir it-trasferiment. Għandhom isiru emendi korrispondenti għall-Ftehim ta' Sħubija skont l-Artikolu 30(2), li għandu jistabbilixxi l-ammont totali trasferit kull sena lill-Kummissjoni.

Meta Stat Membru jissodisfa l-kondizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 24(1) fl-1 ta' Jannar 2014, huwa jista' jibgħat it-talba għal dik is-sena fl-istess ħin bħall-preżentazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija tiegħu, li għandu jistabbilixxi l-ammont li għandu jiġi ttrasferit għall-għajnuna teknika fuq inizjattiva tal-Kummissjoni.

TITOLU III

PROGRAMMAZZJONI

KAPITOLU I

Dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fondi ESI

Artikolu 26

It-tħejjija tal-programmi

1.   Il-Fondi ESI għandhom jiġu implimentati permezz tal-programmi skont il-Ftehim ta' Sħubija. Kull programm għandu jkopri l-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2014 sal-31 ta’ Diċembru 2020.

2.   Il-programmi għandhom jitfasslu mill-Istati Membri jew minn kwalunkwe awtorità maħtura minnhom, b’kooperazzjoni mas-sħab imsemmija fl-Artikolu 5. L-Istati Membri għandhom ifasslu l-programmi bbażati fuq proċeduri li jkunu trasparenti għall-pubbliku, skont il-qafas istituzzjonali u legali tagħhom.

3.   L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jikkooperaw sabiex jiżguraw koordinazzjoni effettiva fit-tħejjija u fl-implimentazzjoni ta’ programmi għall-Fondi ESI, fosthom, fejn xieraq, programmi plurifondi għall-Fondi, filwaqt li jitqies il-prinċipju tal-proporzjonalità.

4.   L-Istati Membri għandhom iressqu l-programmi lill-Kummissjoni fi żmien tliet xhur mill-preżentazzjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija. Il-programmi ta' kooperazzjoni territorjali Ewropej għandhom jitressqu sa.22 ta’ Settembru 2014 Il-programmi kollha għandhom ikunu akkumpanjati mill-evalwazzjoni ex ante kif stabbilit fl-Artikolu 55.

5.   Fejn Regolament wieħed jew aktar speċifiku għal Fond għall-Fondi ESI jidħol fis-seħħ bejn 22 ta’ Frar 2014 u 22 ta’ Ġunju 2014 il-programm jew programmi appoġġati mill-Fond ESI affettwati mid-dewmien fid-dħul fis-seħħ tar-Regolament speċifiku għall-Fond għandu jiġi ppreżentat fi żmien tliet xhur mill-preżentazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija rivedut imsemmi fl-Artikolu 17(1).

6.   Fejn Regolament wieħed jew aktar speċifiku għal Fond għall-Fondi ESI jidħol fis-seħħ aktar tard minn 22 ta’ Ġunju 2014 il-programm jew programmi appoġġati mill-Fond ESI affettwati mid-dewmien fid-dħul fis-seħħ tar-Regolament speċifiku għall-Fond għandhom jiġu ppreżentati fi żmien tliet xhur mid-dħul fis-seħħ tar-Regolament speċifiku għall-Fond li kien suġġett għad-dewmien.

Artikolu 27

Il-kontenut tal-programmi

1.   Kull programm għandu jistabbilixxi strateġija għall-kontribut tal-programm għall-istrateġija tal-Unjoni ta’ tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv li hu konsistenti ma’ dan ir-Regolament, ir-regoli speċifiċi għall-Fondi, u l-kontenut tal-Ftehim ta’ Sħubija.

Kull programm għandu jinkludi l-arranġamenti li jiżguraw implimentazzjoni effettiva, effiċjenti u kkoordinata tal-Fondi ESI u tal-azzjonijiet biex jinkiseb tnaqqis tal-piż amministrattiv fuq il-benefiċjarji.

2.   Kull programm għandu jiddefinixxi l-prijoritajiet li jistabbilixxu miri speċifiċi, approprjazzjonijiet finanzjarji ta’ appoġġ mill-Fondi ESI u kofinanzjament nazzjonali korrispondenti, inklużi ammonti relatati mar-riżerva tal-prestazzjoni, li jista’ jkun pubbliku jew privat skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

3.   Fejn l-Istati Membri u r-reġjuni jipparteċipaw fi strateġiji makroreġjonali jew strateġiji dwar baċiri tal-baħar, il-programm rilevanti, skont il-ħtiġijiet tal-qasam tal-programm kif identifikati mill-Istat Membru, għandu jistipula il-kontribuzzjoni tal-inverventi ppjanati għal dawk l-istrateġiji.

4.   Kull prijorità għandha tistabbilixxi l-indikaturi u l-miri korrispondenti espressi f’termini kwalitattivi jew kwantitattivi, skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi, sabiex issir valutazzjoni tal-progress fl-implimentazzjoni tal-programm bil-mira li jintlaħqu l-objettivi bħala l-bażi għall-monitoraġġ, l-valutazzjoni u r-reviżjoni tal-prestazzjoni. Dawk l-indikaturi għandhom jinkludu:

(a)

indikaturi finanzjarji relatati man-nefqa allokata;

(b)

indikaturi tal-produzzjoni relatati mal-operazzjonijiet appoġġati;

(c)

indikaturi tar-riżultati relatati mal-prijorità kkonċernata.

Għal kull Fond ESI, ir-regoli speċifiċi għall-fondi għandhom jistabbilixxu indikaturi komuni u jistgħu jistipulaw dispożizzjonijiet relatati ma’ indikaturi speċifiċi għall-programmi.

5.   Kull programm, għajr dawk li jkopru esklussivament l-assistenza teknika, għandu jinkludi deskrizzjoni, skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi, tal-azzjonijiet biex jitqiesu l-prinċipji stabbiliti fl-Artikoli 5, 7 u 8.

6.   Kull programm, għajr dawk fejn l-assistenza teknika tingħata taħt programm speċifiku, għandu jistabbilixxi l-ammont indikattiv ta’ appoġġ li jrid jintuża għal għanijiet relatati mat-tibdil fil-klima, ibbażat fuq il-metodoloġija msemmija fl-Artikolu 8.

7.   L-Istati Membri għandhom jabbozzaw il-programm skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

Artikolu 28

Dispożizzjonijiet speċifiċi dwar il-kontenut ta' programmi ddedikati għal strumenti konġunti għal garanziji bla limitu u titolizzazzjoni li jipprovdu solliev kapitali implementat mill-BEI

1.   B'deroga mill-Artikolu 27, il-programmi ddedikati msemmija fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 394) għandhom jinkludu:

(a)

l-elementi stabbiliti taħt l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 27, u taħt il-paragrafi 2, 3 u 4 ta' dak l-Artikolu fir-rigward tal-prinċipji stabbiliti taħt l-Artikolu 5;

(b)

identifikazzjoni tal-korpi msemmija taħt l-Artikoli 125, 126 u 127 ta' dan ir-Regolament u l-Artikolu 65(2) tar-Regolament FAEŻR kif relevanti għall-Fond ikkonċernat;

(c)

għal kull kundizzjonalità ex ante, stabbilita skont l-Artikolu 19 u l-Anness XI, li hija applikabbli għall-programm, valutazzjoni ta' jekk il-kundizzjonalità ex ante hijiex issodisfata fid-data tal-preżentazzjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija u l-programm, u fejn kundizzjonalitajiet ex ante mhumiex issodisfati, deskrizzjoni tal-azzjonijiet biex tiġi ssodisfata l-kundizzjonalità ex ante, il-korpi responsabbli u skeda għal dawn l-azzjonijiet bi qbil mas-sommarju ppreżentat fil-Ftehim ta’ Sħubija.

2.   B'deroga mill-Artikolu 55, il-valutazzjoni ex ante msemmija fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 39(4) għandha titqies bħala valutazzjoni ex ante ta' tali programmi.

3.   Għall-finijiet tal-programmi msemmija fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 39(4) ta' dan ir-Regolament, l-Artikolu 6(2) u l-Artikolu 59(5) u (6) tar-Regolament FAEŻR m'għandhomx japplikaw. Minbarra l-elementi msemmija fil-paragrafu 1, id-dispożizzjonijiet stabbiliti fil-punti (c)(i), (f), 9(h), (i) u (m)(i) sa (iii) tal-Artikolu 9(1) tar-Regolament FAEŻR biss għandhom japplikaw għal programmi taħt l-FAEŻR.

Artikolu 29

Proċedura għall-adozzjoni ta' programmi

1.   Il-Kummissjoni għandha tivvaluta l-konsistenza tal-programmi ma’ dan ir-Regolament u mar-regoli speċifiċi għall-Fondi, il-kontribut effettiv tagħhom għall-għanijiet tematiċi magħżula u għall-prijoritajiet tal-Unjoni speċifiċi għal kull Fond ESI, kif ukoll il-konsistenza mal-Ftehim ta’ Sħubija, filwaqt li jitqiesu r-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi rilevanti adottati skont l-Artikolu 121(2) TFUE u r-rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Kunsill adottati skont l-Artikolu 148(4) TFUE kif ukoll l-evalwazzjoni ex ante. Il-valutazzjoni għandha tindirizza, b’mod partikolari, l-adegwatezza tal-istrateġija tal-programm, l-għanijiet korrispondenti, l-indikaturi, il-miri u l-allokazzjoni tar-riżorsi baġitarji.

2.   B'deroga mill-paragrafu 1, il-Kummissjoni m'għandux ikollha għalfejn tivvaluta l-konsistenza tal-programmi operazzjonali ddedikati għall-YEI msemmija Fil-punt (a) tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 18 tar-Regolament FSE u l-programmi ddedikati msemmija fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 39(4) ta' dan ir-Regolament mal-Ftehim ta' Sħubija fl-assenza tas-sottomissjoni mill-Istat Membru tal-Ftehim ta' Sħubija tiegħu fid-data ta' sottomissjoni tal-programm dedikati tiegħu.

3.   Il-Kummissjoni għandha tagħmel osservazzjonijiet fi żmien tliet xhur mid-data tas-sottomissjoni tal-programm. L-Istat Membru għandu jipprovdi lill-Kummissjoni bl-informazzjoni addizzjonali kollha meħtieġa u, fejn xieraq, jirrevedi l-programm propost.

4.   Skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi, il-Kummissjoni għandha tapprova kull programm mhux aktar tard minn sitt xhur wara s-sottomissjoni tiegħu mill-Istat Membru konċernat, sakemm kwalunkwe osservazzjoni magħmula mill-Kummissjoni tkun ġiet ikkunsidrata b'mod adegwat, iżda mhux qabel l-1 ta' Jannar 2014 jew qabel l-adozzjoni mill-Kummissjoni ta' deċiżjoni li tapprova l-Ftehim ta' Sħubija.

B'deroga mir-rekwiżit imsemmi fl-ewwel subparagrafu, il-programmi taħt il-mira ta' kooperazzjoni territorjali Ewropea jistgħu jiġu approvati mill-Kummissjoni qabel l-adozzjoni tad-deċiżjoni li tapprova l-Ftehim ta' Sħubija, programmi operazzjonali ddedikati għall-YEI msemmija fil-punt (a) tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 18 tar-Regolament FSE u programmi ddedikati msemmija fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 39(4) ta' dan ir-Regolament jistgħu jkunu approvati mill-Kummissjoni qabel is-sottomissjoni tal-Ftehim ta' Sħubija.

Artikolu 30

Emenda ta' programmi

1.   It-talbiet għall-emenda tal-programmi mressqin minn Stat Membru għandhom jiġu debitament iġġustifikati u għandhom b’mod partikolari jistabbilixxu l-impatt mistenni tal-bidliet fil-programm fuq l-ilħuq tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv u l-objettivi speċifiċi ddefiniti fil-programm, filwaqt li jitqiesu dan ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-Fondi, il-prinċipji orizzontali msemmija fl-Artikoli 5, 7 u 8 u kif ukoll il-Ftehim ta’ Sħubija. Għandhom ikunu akkompanjati mill-programm rivedut.

2.   Il-Kummissjoni għandha tivvaluta l-informazzjoni pprovduta skont il-paragrafu 1, filwaqt li tiġi kkunsidrata l-ġustifikazzjoni pprovduta mill-Istat Membru. Il-Kummissjoni tista' tagħmel osservazzjonijiet fi żmien xahar mis-sottomissjoni tal-programm rivedut, u l-Istat Membru għandu jipprovdi lill-Kummissjoni bl-informazzjoni addizzjonali kollha meħtieġa. Skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi, il-Kummissjoni għandha tapprova t-talbiet għall-emendar ta’ programm malajr kemm jista’ jkun iżda mhux aktar tard minn tliet xhur mid-data li fiha jkunu tressqu mill-Istat Membru, dejjem jekk kull osservazzjoni li tkun għamlet il-Kummissjoni tkun tqieset b’mod adegwat.

Fejn l-emenda ta’ programm taffettwa l-informazzjoni provduta fil-Ftehim ta’ Sħubija skont il-punti (a)(iii), (iv) u (vi) tal-Artikolu 15(1), l-approvazzjoni tal-emenda tal-programm mill-Kummissjoni għandha fl-istess ħin tikkostitwixxi approvazzjoni għar-reviżjoni konsegwenzjali tal-informazzjoni fil-Ftehim ta’ Sħubija.

3.   B'deroga mill-paragrafu 2, meta t-talba għal emenda tkun ġiet ippreżentata lill-Kummissjoni sabiex terġa' talloka r-riżerva ta' prestazzjoni wara l-analiżi ta' prestazzjoni, il-Kummissjoni għandha tagħmel osservazzjonijiet biss meta tikkunsidra li l-allokazzjoni proposta ma tkunx f'konformità mar-regoli applikabbli, ma tkunx konsistenti mal-ħtiġijiet ta' żvilupp tal-Istat Membru jew tar-reġjun, jew tkun tinvolvi riskju sinifikanti li l-objettivi u l-miri inklużi fil-proposta ma jkunux jistgħu jintlaħqu. Il-Kummissjoni għandha tapprova t-talba għall-emenda ta’ programm malajr kemm jista’ jkun iżda mhux aktar tard minn xahrejn mid-data li fiha t-talba tkun ġiet ippreżentata mill-Istat Membru, sakemm kull osservazzjoni magħmula mill-Kummissjoni tkun tqieset b’mod adegwat. L-approvazzjoni tal-emenda tal-programm mill-Kummissjoni fl-istess ħin għandha tikkostitwixxi approvazzjoni għar-reviżjoni konsegwenzjali tal-informazzjoni fil-Ftehim ta' Sħubija.

4.   B'deroga mill-paragrafu 2, proċeduri speċifiċi għall-emenda tal-programmi operazzjonali jistgħu jiġu stabbiliti fir-Regolament FEMS.

Artikolu 31

Parteċipazzjoni tal-BEI

1.   Il-BEI jista', fuq talba tal-Istati Membri, jipparteċipa fit-tħejjija tal-Ftehim ta’ Sħubija, kif ukoll f'attivitajiet relatati mat-tħejjija tal-operazzjonijiet, b'mod partikolari proġetti kbar, strumenti finanzjarji u PPPs.

2.   Il-Kummissjoni tista’ tikkonsulta mal-BEI qabel l-adozzjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija jew tal-programmi.

3.   Il-Kummissjoni tista' titlob lill-BEI jeżamina l-kwalità teknika, is-sostenibilità ekonomika u finanzjarja, u l-vijabilità tal-proġetti kbar u tgħinu fir-rigward tal-istrumenti finanzjarji li għandhom jiġu implementati jew żviluppati.

4.   Matul l-implimentazzjoni tad-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament, il-Kummissjoni tista’ tagħmel għotjiet jew tagħti kuntratti ta’ servizz lill-BEI li jkopru l-inizjattivi implimentati fuq bażi pluriennali. L-impenn tal-kontribuzzjonijiet tal-baġit tal-Unjoni fir-rigward ta’ tali għotjiet jew kuntratti ta’ servizz għandhom jsir annwalment.

KAPITOLU II

Żvilupp lokali mmexxi mill-komunità

Artikolu 32

Żvilupp lokali mmexxi mill-Komunità

1.   L-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità għandu jiġi appoġġat mill-FAEŻR, li għandu jintgħażel bħala żvilupp lokali LEADER u jista’ jiġi appoġġat mill-FERŻ, il-FSE jew il-FEMS. Għall-finijiet ta' dan il-Kapitolu, dawk il-Fondi, minn hawn 'il quddiem, jissejħu bħala l-"Fondi ESI ikkonċernati".

2.   L-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità għandu:

(a)

jkun iffokat fuq oqsma subreġjonali speċifiċi;

(b)

jitmexxa minn gruppi ta’ azzjoni lokali komposti minn rappreżentanti tal-interessi soċjoekonomiċi lokali pubbliċi u privati, li fihom, fil-livell tat-teħid tad-deċiżjonijiet, la l-awtoritajiet pubbliċi, kif definiti skont ir-regoli nazzjonali, u lanqas kwalunkwe grupp ta’ interess uniku ma jirrappreżenta aktar minn 49 % tad-drittijiet tal-votazzjoni;

(c)

jitwettaq permezz ta’ strateġiji tal-iżvilupp lokali integrati abbażi tal-oqsma multisettorjali;

(d)

jitfassal b’qies tal-ħtiġijiet u tal-potenzjal lokali, u għandu jinkludi karatteristiċi innovattivi fil-kuntest lokali, netwerking, u fejn xieraq, kooperazzjoni.

3.   L-appoġġ mill-Fondi ESI kkonċernati għall-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità għandu jkun konsistenti u koordinat bejn il-Fondi ESI kkonċernati. Dan għandu jiġi żgurat inter alia permezz tal-bini tal-kapaċitajiet, selezzjoni, approvazzjoni u finanzjament koordinati ta’ strateġiji tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità u gruppi ta' azzjoni lokali.

4.   Meta l-kumitat tas-selezzjoni għall-istrateġiji tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità stabbilit taħt l-Artikolu 33(3) jiddetermina li l-implimentazzjoni tal-istrateġija tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità magħżula teħtieġ appoġġ minn aktar minn Fond wieħed, huwa jista' jinnomina f'konformità mar-regoli u l-proċeduri nazzjonali, Fond ewlieni biex jappoġġa l-ispejjeż kollha operattivi u tal-animazzjoni skont il-punti (d) u (e) tal-Artikolu 35(1) għall-istrateġija tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità.

5.   L-iżvilupp lokali mmexxi mill-Komunità appoġġjat mill-Fondi ESI ikkonċernati għandu jitwettaq skont prijorità waħda jew aktar tal-programm jew programmi rilevanti skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi tal-Fondi ESI ikkonċernati.

Artikolu 33

Strateġiji ta' żvilupp lokali mmexxi mill-Komunità

1.   Strateġija għall-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità għandha tinkludi mill-inqas l-elementi li ġejjin:

(a)

id-definizzjoni taż-żona u tal-popolazzjoni koperti mill-istrateġija;

(b)

analiżi tal-ħtiġijiet tal-iżvilupp u l-potenzjal taż-żona, inkluża analiżi tal-punti pożittivi, id-dgħufijiet, l-opportunitajiet u t-theddidiet;

(c)

deskrizzjoni tal-istrateġija u l-objettivi tagħha, deskrizzjoni tal-karattesristiċi integrati u innovattivi tal-istrateġija u ġerarkija tal-prijoritajiet, inklużi miri li jistgħu jitkejlu għall-produzzjoni jew riżultati. Fir-rigward tar-riżultati, il-miri jistgħu jiġu espressi f’termini kwantitattivi jew kwalitattivi. L-istrateġija għandha tkun konsistenti mal-programmi relevanti tal-Fondi ESI kollha kkonċernati li huma involuti;

(d)

deskrizzjoni tal-proċess ta’ involviment tal-komunità fl-iżvilupp tal-istrateġija;

(e)

pjan ta’ azzjoni li juri kif l-objettivi jissarrfu f’azzjonijiet;

(f)

deskrizzjoni tal-arranġamenti ta’ ġestjoni u ta’ monitoraġġ tal-istrateġija, li turi l-kapaċità tal-grupp ta’ azzjoni lokali li jimplimenta l-istrateġija u deskrizzjoni tal-arranġamenti speċifiċi għall-evalwazzjoni;

(g)

il-pjan finanzjarju għall-istrateġija, inkluża l-allokazzjoni ppjanata minn kull wieħed mill-Fondi ESI kkonċernati.

2.   L-Istati Membri għandhom jiddefinixxu l-kriterji għall-għażla tal-istrateġiji tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità.

3.   L-istrateġiji għall-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità għandhom jintgħażlu minn kumitat stabbilit għal dak l-iskop mill-awtorità jew awtoritajiet ta' ġestjoni responsabbli u approvat mill-awtorità/awtoritajiet ta' ġestjoni responsabbli.

4.   L-ewwel fażi ta’ selezzjoni tal-istrateġiji tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità għandha titlesta sa sentejn mid-data tal-approvazzjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija. L-Istati Membri jistgħu jagħżlu strateġiji tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità addizzjonali wara dik id-data, iżda mhux aktar tard mill-31 ta’ Diċembru 2017.

5.   Id-deċiżjoni li tapprova strateġija tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità għandha tistabbilixxi l-allokazzjonijiet ta' kull Fond ESI kkonċernat. Id-deċiżjoni għandha tistabbilixxi wkoll ir-responsabbiltajiet għall-kompiti ta’ ġestjoni u ta’ kontroll taħt il-programm jew programmi fir-rigward tal-istrateġija tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità.

6.   Il-popolazzjoni taż-żona msemmija fil-punt (a) tal-paragrafu 1 ma għandhiex tkun anqas minn 10 000 u mhux aktar minn 150 000 abitant. Madankollu, f’każijiet debitament ġustifikati u fuq il-bażi ta’ proposta minn Stat Membru, il-Kummissjoni tista’ tadotta jew temenda dawk il-limiti tal-popolazzjoni fid-deċiżjoni tagħha taħt l-Artikolu 15(2) jew (3) biex tapprova jew temenda rispettivament il-Ftehim ta' Sħubija sabiex jitqiesu ż-żoni sottopopolati jew popolati ħafna jew sabiex tiġi żgurata l-koerenza territorjali taż-żoni koperti mill-istrateġiji tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità.

Artikolu 34

Gruppi ta' azzjoni lokali

1.   Il-gruppi ta’ azzjoni lokali għandhom ifasslu u jimplimentaw l-istrateġiji tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità.

L-Istati Membri għandhom jiddefinixxu l-irwoli rispettivi tal-grupp ta’ azzjoni lokali u tal-awtoritajiet responsabbli għall-implimentazzjoni tal-programmi rilevanti, li jikkonċernaw il-kompiti ta’ implimentazzjoni kollha marbuta mal-istrateġija tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità.

2.   L-awtorità jew l-awtoritajiet ta' ġestjoni responsabbli għandha/għandhom jiżguraw li l-gruppi ta’ azzjoni lokali jew jagħżlu sieħeb wieħed fi ħdan il-grupp bħala sieħeb ewlieni fi kwistjonijiet amministrattivi u finanzjarji, jew jingħaqdu flimkien fi struttura komuni kkostitwita legalment.

3.   Il-kompiti tal-gruppi ta’ azzjoni legali għandhom jinkludu dan li ġej:

(a)

il-bini tal-kapaċità ta’ atturi lokali li jiżviluppaw u jimplimentaw l-operazzjonijiet inkluż it-trawwim tal-kapaċitajiet tagħhom ta’ ġestjoni tal-proġetti;

(b)

it-tfassil ta’ proċedura ta’ selezzjoni nondiskriminatorja u trasparenti u kriterji oġġettivi għas-selezzjoni tal-operazzjonijiet, li jevitaw il-kunflitti ta’ interess, jiżguraw li mill-inqas 50 % tal-voti fid-deċiżjonijiet tas-selezzjoni huma mitfugħa minn sħab li mhumiex awtoritajiet pubbliċi, u jippermettu selezzjoni permezz ta’ proċedura bil-miktub;

(c)

l-iżgurar tal-koerenza mal-istrateġija tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità fis-selezzjoni tal-operazzjonijiet, billi jiġu prijoritizzati dawk l-operazzjonijiet skont il-kontribut tagħhom biex jintlaħqu dawk l-objettivi u l-miri tal-istrateġija;

(d)

it-tħejjija jew il-pubblikazzjoni ta’ sejħiet għal proposti jew ta' proċedura kontinwa ta’ sottomissjoni ta’ proġetti, inkluża d-definizzjoni tal-kriterji ta’ selezzjoni;

(e)

li jirċievu u jivvalutaw l-applikazzjonijiet għas-sostenn;

(f)

li jagħżlu l-operazzjonijiet u jiffissaw l-ammonti tas-sostenn u, fejn rilevanti, jippreżentaw il-proposti lill-korp responsabbli għall-verifika finali tal-eliġibbiltà qabel l-approvazzjoni;

(g)

il-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tal-istrateġija tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità u l-operazzjonijiet appoġġjati u t-twettiq ta’ attivitajiet speċifiċi ta’ valutazzjoni marbuta ma' dik l-istrateġija.

4.   Bla preġudizzju għall-punt (b) tal-paragrafu 3, il-grupp ta’ azzjoni lokali jista’ jkun benefiċjarju u jimplimenta l-operazzjonijiet skont l-istrateġija tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità.

5.   Fil-każ ta’ attivitajiet ta’ kooperazzjoni ta’ gruppi ta’ azzjoni lokali kif imsemmi fil-punt (c) tal-Artikolu 35(1), il-kompiti stabbiliti fil-punt (f) tal-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu jistgħu jitwettqu mill-awtorità ta’ ġestjoni responsabbli.

Artikolu 35

Appoġġ mill-Fondi ESI għal żvilupp lokali mmexxi mill-komunità

1.   L-appoġġ mill- Fondi ESI kkonċernati għall-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità għandu jkopri:

(a)

l-ispejjeż tal-appoġġ tat-tħejjija li jikkonsisti f’bini tal-kapaċità, taħriġ u netwerking bil-għan li titħejja u tiġi implimentata strateġija ta’ żvilupp lokali mmexxi mill-komunità.

Tali spejjeż jistgħu jinkludu element wieħed jew iktar minn wieħed minn dawn li ġejjin:

(i)

azzjonijiet ta’ taħriġ għall-partijiet interessati lokali;

(ii)

studji taż-żona kkonċernata;

(iii)

spejjeż marbuta mat-tfassil tal-istrateġija ta’ żvilupp lokali mmexxi mill-komunità, inklużi spejjeż ta’ konsulenza u spejjeż għal azzjonijiet relatati mal-konsultazzjonijiet tal-partijiet interessati għall-iskop tat-tħejjija tal-istrateġija;

(iv)

spejjeż amministrattivi (spejjeż operattivi u tal-persunal) ta’ organizzazzjoni li tapplika għall-appoġġ tat-tħejjija waqt il-fażi ta’ tħejjija;

(v)

appoġġ għal proġetti pilota żgħar.

Tali appoġġ tat-tħejjija għandu jkun eliġibbli indipendentement minn jekk l-istrateġija ta’ żvilupp lokali mmexxi mill-komunità mfassla mill-grupp ta’ azzjoni lokali li jibbenefika mill-appoġġ tkunx magħżula għal finanzjament mill-kumitat ta’ selezzjoni stabbilit taħt l-Artikolu 33(3).

(b)

l-implimentazzjoni ta’ operazzjonijiet skont l-istrateġija tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità;

(c)

it-tħejjija u l-implimentazzjoni ta’ attivitajiet ta’ kooperazzjoni tal-grupp ta’ azzjoni lokali;

(d)

l-ispejjeż operattivi marbuta mal-ġestjoni tal-implimentazzjoni tal-istrateġija lokali mmexxi mill-komunità li jikkonsistu fi spejjeż operattivi, spejjeż tal-persunal, spejjeż tat-taħriġ, spejjeż marbuta mar-relazzjonijiet pubbliċi, spejjeż finanzjarji kif ukoll l-ispejjeż marbuta mal-monitoraġġ u l-evalwazzjoni ta' dik l-istrateġija kif imsemmi fil-punt (g) tal-Artikolu 34(3);

(e)

l-animazzjoni tal-istrateġija tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità sabiex jiġi ffaċilitat l-iskambju bejn il-partijiet interessati biex tingħata informazzjoni u tkun promossa l-istrateġija u biex jiġu appoġġati benefiċjarji potenzjali bl-għan li jiżviluppaw operazzjonijiet u jħejju applikazzjonijiet.

2.   Appoġġ għall-ispejjeż operattivi u l-animazzjoni kif imsemmi fil-punti (d) u (e) tal-paragrafu 1 m’għandux jaqbeż 25 % tan-nefqa pubblika totali mġarrba fl-istrateġija tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità.

KAPITOLU III

Żvilupp territorjali

Artikolu 36

Investiment territorjali integrat

1.   Fejn strateġija tal-iżvilupp urban jew strateġija territorjali oħra, jew patt territorjali msemmija fl-Artikolu 12(1) tar-Regolament FSE jeħtieġu approċċ integrat li jinvolvi investimenti mill-FSE, il-FEŻR jew il-Fond ta' Koeżjoni taħt aktar minn assi ta' prijorità wieħed ta' programm operazzjonali wieħed jew diversi programmi operazzjonali, jistgħu jitwettqu azzjonijiet bħala investiment territorjali integrat (“ITI”).

Azzjonijiet imwettqa bħala ITI jistgħu jiġu kkomplimentati b’appoġġ finanzjarju mill-FAEŻR jew il-FEMS.

2.   Fejn ITI ikun appoġġat mill-FSE, il-FEŻR jew il-Fond ta’ Koeżjoni, il-programm jew programmi operazzjonali rilevanti għandu jiddeskrivi/għandhom jiddeskrivu l-approċċ lejn l-użu tal-istrument ITI u l-allokazzjoni finanzjarja indikattiva minn kull assi ta' prijoritàf’konformità mar-regoli speċifiċi għall-Fondi.

Fejn ITI ikun ikkomplimentat b’appoġġ finanzjarju mill-FAEŻR jew il-FEMS, l-allokazzjoni finanzjarja indikattiva u l-miżuri koperti għandhom jiġu stabbiliti fil-programm jew programmi relevanti f’konformità mar-regoli speċifiċi għall-Fondi.

3.   L-Istat Membru jew l-awtorità ta’ ġestjoni jistgħu jinnominaw korp intermedju wieħed jew aktar, inkluż l-awtoritajiet lokali, il-korpi tal-iżvilupp reġjonali jew organizzazzjonijiet mhux governattivi, sabiex iwettqu l-ġestjoni u l-implimentazzjoni ta’ ITI f’konformità mar-regoli speċifiċi għall-Fondi.

4.   L-Istat Membru jew l-awtoritajiet ta’ ġestjoni rilevanti għandhom jiżguraw li s-sistema ta’ monitoraġġ għall-programm jew programmi tipprovdi għall-identifikazzjoni tal-operazzjonijiet u l-produzzjonijiet ta’ assi ta' prijorità jew prijorità li jikkontribbwixxu għal ITI.

TITOLU V

STRUMENTI FINANZJARJI

Artikolu 37

Strumenti finanzjarji

1.   Il-Fondi ESI jistgħu jintużaw biex isostnu strumenti finanzjarji skont programm wieħed jew aktar, inkluż meta jkunu organizzati permezz ta’ fondi tal-fondi, biex jikkontribbwixxu għall-kisba ta’ objettivi speċifiċi stabbiliti skont prijorità.

L-istrumenti finanzjarji għandhom jiġu implimentati biex isostnu investimenti li huma mistennija jkunu finanzjarjament vijabbli u ma jwasslux għal finanzjament suffiċjenti mis-sorsi tas-suq. Fl-applikazzjoni ta’ dan it-Titlu, l-awtoritajiet ta’ ġestjoni, il-korpi li jimplimentaw il-fondi, u l-korpi li jimplimentaw l-istrument finanzjarju għandhom jikkonformaw mal-liġi applikabbli, b’mod partikolari dwar l-għajnuna mill-Istat u l-akkwist pubbliku.

2.   L-appoġġ tal-istrumenti finanzjarji għandu jkun ibbażat fuq valutazzjoni ex ante li tkun stabbilixxiet evidenza ta’ nuqqasijiet fis-suq jew sitwazzjonijiet ta’ investiment li mhumiex ideali, u l-livell stmat u l-ambitu tal-ħtiġijiet ta’ investiment pubbliku, inklużi tipi ta’ strumenti finanzjarji li għandhom jiġu sostnuti. Tali valutazzjoni ex ante għandha tinkludi:

(a)

analiżi ta’ nuqqasijiet fis-suq, sitwazzjonijiet ta’ investiment li huma inqas minn ideali, u ħtiġijiet ta’ investiment għall-oqsma tal-politika u objettivi tematiċi jew prijoritajiet ta’ investiment li għandhom jiġu indirizzati bil-ħsieb li jikkontribwixxu għall-kisba ta’ objettivi speċifiċi stipulati taħt prijorità u li għandhom jiġu sostnuti permezz ta’ strumenti finanzjarji. Dik l-analiżi għandha tiġi bbażata fuq metodoloġija tal-aħjar prattika disponibbli;

(b)

valutazzjoni tal-valur miżjud tal-istrumenti finanzjarji li jkunu qed jiġu kkunsidrati għall-appoġġ mill-Fondi ESI, konsistenti ma' forom oħrajn ta' intervent pubbliku li jindirizzaw l-istess suq, l-implikazzjonijiet possibbli tal-għajnuna mill-Istat, il-proporzjonalità tal-intervent u l-miżuri previsti biex tiġi mminimizzata d-distorsjoni tas-suq;

(c)

stima tar-riżorsi pubbliċi u privati addizzjonali li għandhom potenzjalment jinġabru mill-istrument finanzjarju sal-livell tar-riċevitur finali (effett ta’ ingranaġġ mistenni), inkluża, jekk ikun il-każ, valutazzjoni tal-ħtieġa, u l-livell, ta’ rimunerazzjoni preferenzjali biex jiġu attirati riżorsi tal-kontroparti minn investituri privati u/jew deskrizzjoni tal-mekkaniżmi li se jintużaw biex tiġi stabbilita l-ħtieġa, u l-firxa, ta’ remunerazzjoni preferenzjali bħal din, bħal proċess ta’ valutazzjoni kompetittiv jew indipendenti kif jixraq;

(d)

valutazzjoni tat-tagħlimiet miksuba minn strumenti simili u valutazzjonijiet ex ante mwettqa mill-Istati Membri fil-passat, u kif tali tagħlimiet ser jiġu applikati fil-futur;

(e)

l-istrateġija proposta tal-investiment, inkluż eżami tal-għażliet għal arranġamenti ta’ implimentazzjoni fit-tifsira tal-Artikolu 38, il-prodotti finanzjari li għandhom jiġu offruti, ir-riċevituri finali fil-mira u il-kombinament previst ma’ għotja ta’ appoġġ skont il-każ;

(f)

speċifikazzjoni tar-riżultati mistennija u kif l-istrument finanzjarju kkonċernat huwa mistenni jikkontribwixxi għall-kisba tal-objettivi speċifiċi stipulati taħt il-prijorità rilevanti, inklużi l-indikaturi għal dik il-kontribuzzjoni;

(g)

dispożizzjonijiet li jippermettu li l-valutazzjoni ex ante tiġi rieżaminata u aġġornata skont il-ħtieġa waqt l-implimentazzjoni ta’ kwalunkwe strument finanzjarju li ġie implimentat abbażi ta’ tali valutazzjoni, fejn waqt il-fażi ta’ implimentazzjoni, l-awtorità ta’ ġestjoni kkunsidrat li hu possibbli li l-valutazzjoni ex ante m’għadhiex tirrappreżenta b’mod preċiż il-kundizzjonijiet tas-suq eżistenti fiż-żmien tal-implimentazzjoni.

3.   Il-valutazzjoni ex ante msemmija fil-paragrafu 2 tista’ titwettaq fi stadji. Fi kwalunkwe każ, għandha titlesta qabel l-awtorità ta’ ġestjoni tiddeċiedi li tagħmel kontribuzzjonijiet tal-programm għal strument finanzjarju.

Is-sommarju tas-sejbiet u l-konklużjonijiet tal-valutazzjoni ex ante fir-rigward tal-istrumenti finanzjarji għandhom jiġu ppubblikati fi żmien tliet xhur mid-data tal-finalizzazzjoni.

Il-valutazzjoni ex ante għandha tiġi ppreżentata lill-kumitat tal-monitoraġġ għall-finijiet ta’ informazzjoni skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

4.   Fejn l-istrumenti finanzjarji jappoġġaw il-finanzjament lill-impriżi, inkluż lill-SMEs, dan l-appoġġ għandu jkun immirat lejn it-twaqqif ta’ impriżi ġodda, kapital fi stadju bikri, jiġifieri l-kapital inizjali u l-kapital biex tibda negozju, kapital għall-espansjoni, kapital għat-tisħiħ tal-attivitajiet ġenerali ta’ impriża, jew it-twettiq ta’ proġetti ġodda, il-penetrazzjoni ta’ swieq ġodda jew żviluppi ġodda minn impriżi eżistenti, mingħajr preġudizzju għar-regoli tal-Unjoni applikabbli dwar l-għajnuna mill-Istat u f’konformità mar-regoli speċifiċi għall-Fondi. Tali appoġġ jista' jinkludi investiment fl-assi kemm tanġibbli u intanġibbli kif ukoll kapital operattiv fil-limiti tar-regoli tal-Unjoni applikabbli dwar l-għajnuna mill-Istat u bil-ħsieb li jiġi stimulat is-settur privat bħala fornitur tal-finanzjament għall-impriżi. Jista’ jinkludi wkoll spejjeż tat-trasferiment tad-drittijiet ta’ proprjetà fl-impriżi sakemm tali trasferimenti isiru bejn investituri indipendenti.

5.   L-investimenti li għandhom ikunu appoġġatti permezz ta' strumenti finanzjarji m'għandhomx ikunu kompluti fiżikament jew implementati bis-sħiħ fid-data tad-deċiżjoni tal-investiment.

6.   Fejn l-istrumenti finanzjarji jipprovdu appoġġ għar-reċipjenti finali fir-rigward tal-investimenti tal-infrastruttura bl-objettiv tal-appoġġ tal-iżvilupp urban jew ir-riġenerazzjoni urbana jew investimenti tal-infrastruttura simili bl-objettivi tad-diversifikazzjoni tal-attivitajiet nonagrikoli f'żoni rurali, tali appoġġ jista' jinkludi l-ammont meħtieġ għar-riorganizzazzjoni ta' portafoll tad-dejn rigward l-infrastruttura li jifforma parti mill-investiment il-ġdid, sa ammont massimu ta' 20 % tat-total tal-ammont ta' appoġġ għall-programm mill-istrument finanzjarju għall-investiment.

7.   L-istrumenti finanzjarji jistgħu jiġu kombinati ma’ għotjiet, ma’ sussidji fuq ir-rati tal-imgħax u ma’ sussidji fuq it-tariffi tal-garanziji. Fejn l-appoġġ mill-Fondi ESI jiġi provdut permezz ta’ strumenti finanzjarji u kkombinat f’operazzjoni unika, ma’ forom oħrajn ta’ appoġġ relatati direttament mal-istrumenti finanzjarji li jimmiraw lejn l-istess riċevituri finali, inkluż appoġġ tekniku, sussidji fuq ir-rati tal-imgħax u sussidji fuq it-tariffi tal-garanziji, id-dispożizzjonijiet applikabbli għall-istrumenti finanzjarji għandhom japplikaw għall-forom kollha ta’ sostenn f’dik l-operazzjoni. F'każijiet bħal dawn, għandhom ikunu rispettati r-regoli tal-Unjoni applikabbli dwar l-għajnuna mill-Istat u għandhom jinżammu reġistri separati għal kull forma ta' sostenn.

8.   Ir-riċevituri finali appoġġati permezz ta’ strument finanzjarju tal-Fondi ESI jistgħu jirċievu wkoll assistenza minn prijorità jew programm ieħor tal-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej jew minn xi strument ieħor sostnut mill-baġit tal-Unjoni f’konformità mar-regoli tal-Unjoni applikabbli dwar l-għajnuna mill-Istat. F’dak il-każ għandhom jinżammu rekords separati għal kull sors ta’ assistenza filwaqt li s-sostenn mill-istrument finanzjarju tal-Fondi ESI għandu jkun parti minn operazzjoni b’nefqa eliġibbli distinta mis-sorsi l-oħra ta’ għajnuna.

9.   Il-kombinament ta’ sostenn ipprovdut permezz ta’ għotjiet u strumenti finanzjarji kif imsemmi fil-paragrafi 5 u 7 jista’, soġġett għar-regoli tal-għajnuna mill-Istat, jkopri l-istess element tan-nefqa sakemm it-total tal-forom kollha ta’ sostenn ikkombinati ma jaqbiżx l-ammont totali tal-element ta’ nefqa kkonċernat. L-għotjiet m'għandhomx jintużaw biex jiġi rimborżat sostenn irċevut minn strumenti finanzjarji. L-istrumenti finanzjarji m'għandhomx jintużaw biex jiġu prefinanzjati l-għotjiet.

10.   Il-kontribuzzjonijiet in natura ma għandhomx jgħoddu bħala nefqa eliġibbli fir-rigward tal-istrumenti finanzjarji, ħlief kontribuzzjonijiet ta’ art jew ta’ proprjetà immobbli fir-rigward ta’ investimenti bil-għan li jappoġġaw l-iżvilupp rurali, l-iżvilupp urban jew ir-riġenerazzjoni urbana, fejn l-art jew il-proprjetà immobbli jagħmlu parti mill-investiment. Dan it-tip ta’ kontribuzzjonijiet ta’ art jew ta’ proprjetà immobbli għandu jkun eliġibbli sakemm jiġu ssodisfatti l-kundizzjonijiet stipulati fl-Artikolu 69(1).

11.   Il-VAT m’għandhiex tikkostitwixxi nefqa eliġibbli ta’ operazzjoni, ħlief fil-każ li l-VAT ma tkunx tista’ tiġi rkuprata taħt il-leġiżlazzjoni nazzjonali dwar il-VAT. It-trattament tal-VAT fil-livell tal-investimenti magħmula mir-riċevituri finali ma għandux jitqies għall-finijiet tad-determinazzjoni tal-eliġibbiltà tan-nefqa taħt l-istrument finanzjarju. Madankollu, fejn l-istrumenti finanzjarji jkunu kkombinati ma’ għotjiet skont il-paragrafi 7 u 8 ta' dan l-Artikolu, id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 69(3) għandhom japplikaw għall-għotja.

12.   Għall-finijiet tal-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu, ir-regoli applikabbli tal-Unjoni dwar l-għajnuna mill-Sstat għandhom ikunu dawk fis-seħħ fiż-żmien meta l-awtorità ta’ ġestjoni jew il-korp li jimplimenta l-fond tal-fondi jimpenja kuntrattwalment kontribuzzjonijiet tal-programm għal strument finanzjarju, jew meta l-istrument finanzjarju jimpenja kuntrattwalment kontribuzzjonijiet tal-programm għar-riċevituri finali, skont kif japplika.

13.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 149 li jistabbilixxu regoli speċifiċi addizzjonali dwar ix-xiri ta’ art u dwar il-kombinament ta’ appoġġ tekniku ma’ strumenti finanzjarji.

Artikolu 38

Implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji

1.   Fl-implimentazzjoni tal-Artikolu 37, l-awtoritajiet ta’ ġestjoni jistgħu jipprovdu kontribuzzjoni finanzjarja għall-istrumenti finanzjarji li ġejjin:

(a)

strumenti finanzjarji stabbiliti fil-livell tal-Unjoni, ġestiti direttament jew indirettament mill-Kummissjoni;

(b)

strumenti finanzjarji stabbiliti f’livelli nazzjonali, reġjonali, transnazzjonali jew transkonfinali, ġestiti mill-awtorità ta’ ġestjoni jew taħt ir-responsabilità tagħha.

2.   Il-kontribuzzjonijiet mill-Fondi ESI għall-istrumenti finanzjarji skont il-punt (a) tal-paragrafu 1 għandhom jitqiegħdu f’kontijiet separati u użati, b’konformità mal-għanijiet tal-Fondi ESI rispettivi, biex isostnu azzjonijiet u benefiċjarji finali li huma konsistenti mal-programm jew il-programmi li minnhom isiru dawn il-kontribuzzjonijiet.

Kontribuzzjonijiet għal strumenti finanzjarji msemmijin fl-ewwel subparagrafu għandhom ikunu suġġetti għal dan ir-Regolament sakemm ma jkunx hemm dispożizzjoni espressa għal eċċezzjonijiet.

It-tieni subparagrafu hu mingħajr preġudizzju għar-regoli tatt-twaqqif u l-funzjonament tal-istrumenti finanzjarji taħt ir-Regolament Finanzjarju, sakemm dawk ir-regoli ma jkunux f’kunflitt mar-regoli ta’ dan ir-Regolament, f’liema każ jipprevali dan ir-Regolament.

3.   Għall-istrumenti finanzjarji skont il-punt (b) tal-paragrafu 1, l-awtorità ta' ġestjoni tista' tipprovdi kontribuzzjoni finanzjarja għall-istrumenti finanzjarji li ġejjin:

(a)

strumenti finanzjarji li jikkonformaw mat-termini u l-kundizzjonijiet standard stabbiliti mill-Kummissjoni, skont it-tieni subparagrafu ta' dan il-paragrafu;

(b)

strumenti finanzjarji li diġà jeżistu jew li għadhom kif inħalqu li jkunu magħmulin speċifikament biex jilħqu l-objettivi speċifiċi stipulati taħt il-prijorità rilevanti.

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jirrigwardaw it-termin u kondizzjonijiet standard li l-istrumenti finanzjarji taħt il-punt (a) tal-ewwel subparagrafu għandhom jikkonformaw magħhom. Dawk l- atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

4.   Meta tappoġġa l-istrumenti finanzjarji msemmija fil-punt (b) tal-paragrafu 1, l-awtorità ta’ ġestjoni tista’:

(a)

tinvesti fil-kapital ta’ entitajiet legali eżistenti jew maħluqa ġodda, inklużi dawk iffinanzjati minn Fondi ESI oħrajn, iddedikati għall-implimentazzjoni ta’ strumenti finanzjarji konsistenti mal-objettivi tal-Fondi ESI rispettivi, li se jwettqu l-kompiti ta' implimentazzjoni; l-appoġġ għal entitajiet bħal dawn għandu jkun limitat għall-ammonti neċessarji biex jiġu implimentati investimenti ġodda skont l-Artikolu 37 u b'mod li hu konsistenti mal-objettivi ta’ dan ir-Regolament;

(b)

tafda l-kompiti tal-implimentazzjoni f’idejn:

(i)

il-BEI;

(ii)

istituzzjonijiet finanzjarji internazzjonali li Stat Membru huwa azzjonist fihom, jew istituzzjonijiet finanzjarji stabbiliti fi Stat Membru li jimmiraw lejn il-kisba ta’ interess pubbliku taħt il-kontroll ta’ awtorità pubblika;

(iii)

korp regolat mil-liġi pubblika jew privata; jew

(c)

twettaq kompiti ta’ implimentazzjoni direttament, fil-każ ta’ strumenti finanzjarji li jikkonsistu biss f’self jew garanziji. F'dak il-każ l-awtorità ta' ġestjoni għandha tiġi kkunsidrata bħala l-benefiċjarju kif definit fil-punt (10) tal-Artikolu 2.

Fl-implimentazzjoni tal-istrument finanzjarju, il-korpi msemmijin fil-punti (a), (b) u (c) tal-ewwel subparagrafu għandhom jiżguraw konformità mal-liġi applikabbli, inklużi r-regoli li jkopru l-Fondi ESI, l-għajnuna mill-Istat, l-akkwist pubbliku u l-istandards rilevanti u l-leġiżlazzjoni applikabbli dwar il-prevenzjoni tal-ħasil tal-flus, il-ġlieda kontra t-terroriżmu u l-frodi fiskali. Dawk il-korpi ma għandhomx jiġu stabbiliti u ma għandhomx ikollhom relazzjonijiet ta’ negozju ma’ entitajiet inkorporati f’territorji, li l-ġurisdizzjonijiet tagħhom ma jikkooperawx mal-Unjoni fir-rigward tal-applikazzjoni ta’ standards tat-taxxa miftiehma internazzjonalment u għandhom jittrasponu tali rekwiżiti fil-kuntratti tagħhom mal-intermedjarji finanzjarji magħżulin.

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 149 li jistipula regoli speċifiċi addizzjonali li jikkonċernaw ir-rwol, l-obbligi u r-responsabilità tal-korpi ta’ implimentazzjoni ta’ strumenti finanzjarji, il-kriterji ta’ selezzjoni relatati u l-prodotti li jistgħu jitwasslu permezz ta’ strumenti finanzjarji skont l-Artikolu 37. Il-Kummissjoni għandha tinnotifika dawk l-atti delegati simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill sa 22 ta’ April 2014

5.   Il-korpi msemmija fil-punti (a) u (b) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4, fl-implimentazzjoni ta’ fondi tal-fondi jistgħu wkoll jafdaw parti mill-implimentazzjoni lil intermedjarji finanzjarji sakemm tali entitajiet jiżguraw fir-responsabilità tagħhom li l-intermedjarji finanzjarji jissodisfaw il-kriterji stabbiliti fl-Artikolu 140(1),(2) u (4) tar-Regolament Finanzjarju. L-intermedjarji finanzjarji għandhom jiġu magħżula abbażi ta’ proċeduri miftuħa, trasparenti, proporzjonati u nondiskriminatorji, biex jiġu evitati l-kunflitti ta’ interess.

6.   Il-korpi msemmija fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4 li jkunu ġew fdati b’kompiti ta’ implimentazzjoni għandhom jiftħu kontijiet fiduċjarji f’isimhom u f’isem l-awtorità ta’ ġestjoni, jew jistabbilixxu l-istrument finanzjarju bħala blokka ta’ finanzi separata fi ħdan l-istituzzjoni finanzjarja. Fil-każ ta’ blokka ta’ finanzi separata, għandha ssir distinzjoni kontabbilistika bejn ir-riżorsi ta’ programm investiti fl-istrument finanzjarju u r-riżorsi l-oħrajn disponibbli fl-istituzzjoni finanzjarja. L-assi miżmuma f’kontijiet fiduċjarji u blokok ta' finanzi separati tali għandhom jiġu ġestiti skont il-prinċipju ta’ ġestjoni finanzjarja tajba, skont regoli prudenzjali xierqa u għandhom ikollhom il-likwidità xierqa.

7.   Meta strument finanzjarju huwa implimentat taħt il-punti (a) u (b) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4, soġġett għall-istruttura ta’ implimentazzjoni tal-istrument finanzjarju, it-termini u l-kundizzjonijiet għall-kontribuzzjonijiet minn programmi għal strumenti finanzjari għandhom jiġu stabbiliti fil-ftehimiet ta' finanzjament skont l-Anness III fil-livelli li ġejjin:

(a)

fejn japplika, bejn ir-rappreżentanti b’mandat xieraq tal-awtorità ta’ ġestjoni u l-korp li jimplimenta l-fond tal-fondi; u

(b)

bejn ir-rappreżentanti b’mandat xieraq tal-awtorità ta’ ġestjoni, jew fejn japplika, il-korp li jimplimenta l-fond tal-fondi, u l-korp li jimplimenta l-istrument finanzjarju.

8.   Għal strumenti finanzjarji implimentati taħt il-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4, it-termini u l-kundizzjonijiet għall-kontribuzzjonijiet mill-programmi għall-istrumenti finanzjarji għandhom jiġu stipulati f’dokument ta’ strateġija skont l-Anness IV li għandu jiġi eżaminat mill-kumitat tal-monitoraġġ.

9.   Kontribuzzjonijiet nazzjonali pubbliċi u privati, inklużi fejn rilevanti kontribuzzjonijiet in natura kif imsemmi fl-Artikolu 37(10), jistgħu jingħataw fil-livell tal-fond tal-fondi, fil-livell tal-istrument finanzjarju jew fil-livell tar-riċevituri finali, skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

10.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu kundizzjonijiet uniformi fir-rigward tal-arranġamenti dettaljati għat-trasferiment u l-ġestjoni tal-kontribuzzjonijiet għall-programm, ġestiti mill-korpi msemmija fl-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4. Dawk atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami stabbilita fl-Artikolu 150(3).

Artikolu 39

Kontribuzzjoni tal-FEŻR u l-FAEŻR għall-garanzija konġunta bla limitu u strumenti finanzjarji tat-titolizzazzjoni favur l-SMEs, implimentati mill-BEI

1.   Għall-finijiet ta' dan l-Artikolu, 'debt finance' tfisser self, lokazzjoni jew garanziji [bankarji].

2.   L-Istati Membri jistgħu jużaw l-FEŻR u l-FAEŻR biex jipprovdu kontribuzzjoni finanzjarja għall-istrumenti finanzjarji msemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 38(1) ta' dan ir-Regolament, ġestiti indirettament mill-Kummissjoni bil-funzjonijiet implimentattivi mogħtija lill-BEI skont il-punt (c)(iii) tal-Artikolu 58(1) u l-Artikolu 139(4) tar-Regolament Finanzjarju, fir-rigward tal-attivitajiet li ġejjin:

(a)

garanziji mingħajr limitu li jipprovdu solliev kapitali lil intermedjarji finanzjarji għal portafolli ta' 'debt finance' ġodda lil SMEs eliġibbli skont l-Artikolu 37(4) ta' dan ir-Regolament;

(b)

titolizzazzjoni, kif definita fil-punt (61) tal-Artikolu 4(1) tar-Regolament (UE) 575/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (33), ta' kwalunkwe wieħed minn dawn:

(i)

portafolli eżistenti ta' 'debt finance' għall-SMEs u impriżi oħra [b'anqas minn 500 impjegat];

(ii)

portafolli ġodda ta' 'debt finance' għall-SMEs.

Il-kontribuzzjoni finanzjarja msemmija fil-punti (a) u (b) tal-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu għandha tikkontribwixxi għal porzjonijiet żgħar u/jew medji ta' portafolli msemmija fihom sakemm l-intermedjarju finanzjarju rilevanti jżomm parti suffiċjenti tar-riskju tal-portafoll li tkun tal-anqas daqs ir-rekwiżit taż-żamma tar-riskju stipulat fid-Direttiva 2013/36/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (34) u fir-Regolament (UE) Nru 575/2013 biex jiġi żgurat allinjament adegwat tal-interessi. Fil-każ tat-titolizzazzjoni taħt il-punt (b) tal-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu, l-intermedjarju finanzjarju huwa obbligat li joriġina 'debt finance' ġdid lil SMEs eliġibbli skont l-Artikolu 37(4) ta' dan ir-Regolament.

Kull Stat Membru bl-intenzjoni li jipparteċipa f'tali strumenti finanzjarji għandu jikkontribwixxi ammont li hu konformi mal-ħtiġijiet ta' 'debt financing' tal-SMEs f'dak l-Istat Membru u mad-domanda stmata għal tali 'debt finance' tal-SMEs, filwaqt li titqies il-valutazzjoni ex ante msemmija fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4 u f'kull każ li ma jkunx akbar minn 7 % tal-allokazzjoni mill-FEŻR u l-FAEŻR lill-Istat Membru. Il-kontribuzzjoni aggregata lill-FEŻR u l-FAEŻR mill-Istati Membri parteċipanti kollha għandha tkun soġġetta għal limitu massimu globali ta' EUR 8 500 000 000 (fi prezzijiet tal-2011).

Meta jkun ikkunsidrat mill-Kummissjoni f'konsultazzjoni mal-BEI li l-kontribuzzjoni minima aggregata għall-istrument li tirrappreżenta t-total tal-kontribuzzjonijiet tal-Istati Membri parteċipanti kollha mhijiex biżżejjed, filwaqt li titqies il-massa kritika minima definita fil-valutazzjoni ex ante msemmija fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4, l-implimentazzjoni tal-istrument finanzjarju għandha titwaqqaf u l-kontribuzzjonijiet jingħataw lura lill-Istati Membri.

Fejn l-Istat Membru u l-BEI ma jkunux jistgħu jaqblu dwar il-kundizzjonijiet tal-ftehim ta' finanzjament imsemmi fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4, l-Istat Membru għandu jissottometti talba għall-emendar tal-programm imsemmi fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4 u jerġa' jalloka l-kontribuzzjoni lil programmi u prijoritajiet oħra skont ir-rekwiżiti għal konċentrazzjoni tematika.

Fejn il-kundizzjonijiet għat-terminazzjoni tal-kontribuzzjoni tal-Istat Membru għall-istrument stabbilit fil-ftehim ta' finanzjament bejn l-Istat Membru kkonċernat u l-BEI imsemmi fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4 ikunu ġew issodisfati, l-Istat Membru għandu jissottometti talba għall-emendar tal-programm imsemmi fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4 u jerġa' jalloka l-kontribuzzjoni li jkun fadal lil programmi u prijoritajiet oħra skont ir-rekwiżiti għal konċentrazzjoni tematika.

Fejn il-parteċipazzjoni ta' dak l-Istat Membru ma titkompliex, dak l-Istat Membru għandu jissottometti talba għall-emendar tal-programm. Fejn l-approprjazzjonijiet mhux użati huma diżimpenajti, l-approprjazzjonijiet diżimpenjati għandhom jerġgħu jkunu disponibbli għall-Istat Membru konċernat, sabiex jerġgħu jiġu programmati għal programmi u prijoritajiet oħra skont ir-rekwiżiti tal-konċentrazzjoni tematika.

3.   L-SMEs li jirċievu 'debt finance' ġdid, b'riżultat tal-portafoll il-ġdid żviluppat mill-intermedjarju finanzjarju fil-kuntest tal-istrument finanzjarju msemmi fil-paragrafu 2 għandhom jitqiesu r-reċipjenti finali tal-kontribuzzjoni tal-FEŻR u l-FAEŻR għall-istrument finanzjarju kkonċernat.

4.   Il-kontribuzzjoni finanzjarja msemmija fil-paragrafu 2 għandha tkun konformi mal-kundizzjonijiet li ġejjin:

(a)

b'deroga mill-Artikolu 37(2), għandha tkun ibbażata fuq valutazzjoni ex ante waħda fil-livell tal-Unjoni mwettqa mill-BEI u l-Kummissjoni;

Abbażi ta' sorsi ta' dejta disponibbli dwar 'debt finance' bankarju u l-SMEs, il-valutazzjoni ex ante għandha tkopri, inter alia, analiżi tal-ħtiġijiet ta' finanzjament tal-SMEs fil-livell tal-Unjoni, il-kundizzjonijiet ta' finanzjament u l-ħtiġijiet tal-SMEs kif ukoll indikazzjoni tad-distakk ta' finanzjament tal-SMEs f'kull Stat Membru, profil tas-sitwazzjoni ekonomika u finanzjarja tas-settur tal-SMEs fil-livell tal-Istati Membri, il-massa kritika minima tal-kontribuzzjonijiet aggregati, firxa ta' volumi ta' dejn totali stmat ġenerati minn tali kontribuzzjonijiet, u l-valur miżjud.

(b)

għandha tkun provduta minn kull Stat Membru parteċipanti bħala parti minn programm nazzjonali uniku dedikat għal kull kontribuzzjoni finanzjarja mill-FEŻR u l-FAEŻR li jappoġġa l-objettiv tematiku stabbilit fil-punt (3) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9;

(c)

għandha tkun soġġetta għall-kundizzjonijiet stabbiliti fi ftehim ta' finanzjament konkluż bejn kull Stat Membru parteċipanti u l-BEI inklużi, inter alia:

(i)

il-kompiti u l-obbligi tal-BEI inkluża r-remunerazzjoni;

(ii)

l-ingranaġġ minimu li għandu jinkiseb f'għanijiet definiti b'mod ċar fil-perjodu ta' eliġibbiltà indikat fl-Artikolu 65(2);

(iii)

il-kundizzjonijiet għad-'debt finance' il-ġdid;

(iv)

id-dispożizzjonijiet rigward attivitajiet mhux eliġibbli u kriterji ta' esklużjoni;

(v)

l-iskeda tal-pagamenti;

(vi)

il-penali fl-eventwalità ta' nonprestazzjoni mill-intermedjarji finanzjarji;

(vii)

l-għażla tal-intermedjarji finanzjarji;

(viii)

il-monitoraġġ, ir-rapportar u l-awditjar;

(ix)

il-viżibilità;

(x)

il-kundizzjonijiet għat-terminazzjoni tal-ftehim.

Għall-finijiet tal-implimentazzjoni tal-istrument, il-BEI se jidħol fi ftehimiet kuntrattwali ma' intermedjarji finanzjarji magħżula;

(d)

fl-eventwalità li l-ftehim ta' finanzjament imsemmi fil-punt (c) ma jkunx konkluż fi żmien sitt xhur mill-adozzjoni tal-programm imsemmi fil-punt (b), l-Istat Membru għandu jkollu d-dritt li jerġa' jalloka tali kontribuzzjoni lil programmi u prijoritajiet oħra skont rekwiżiti għal konċentrazzjoni tematika.

Il-Kummissjoni għandha, sabiex tiżgura kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan l-Artikolu, tadotta att ta' implimentazzjoni li jistipula l-mudell tal-ftehim ta' finanzjament imsemmi fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu. Dak l-att ta’ implimentazzjoni għandu jiġi adottat f’konformità mal-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

5.   Għandu jinkiseb ingranaġġ minimu f'kull Stat Membru parteċipanti fl-istadji stabbiliti fil-ftehim ta' finanzjament imsemmi fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4, ikkalkolat bħala proporzjon bejn id-'debt finance' il-ġdid lil SMEs eliġibbli li għandhom ikunu oriġinati mill-intermedjarji finanzjarji u l-kontribuzzjoni korrispondenti tal-FEŻR u l-FAEŻR mill-Istat Membru rilevanti għall-istrumenti finanzjarji. Tali ingranaġġ minimu jista' jvarja bejn l-Istati Membri parteċipanti.

Fl-eventwalità li l-intermedjarju finanzjarju ma jiksibx l-ingranaġġ minimu stabbilit fil-ftehim ta' finanzjament imsemmi fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4, għandu jkun marbut b'kuntratt li jħallas il-penali għall-benefiċċju tal-Istat Membru parteċipanti, skont it-termini u l-kundizzjonijiet stabbiliti fil-ftehim ta' finanzjament.

La l-garanziji maħruġa u lanqas it-tranżazzjonijiet ta' titolizzazzjoni rilevanti m'għandhom ikunu affettwati min-nuqqas tal-intermedjarju finanzjarju li jikseb l-ingranaġġ minimu stabbilit fil-ftehim ta' finanzjament.

6.   B'deroga mill-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 38(2), il-kontribuzzjonijiet finanzjarji msemmija fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu jistgħu jitqiegħdu f'kontijiet separati għal kull Stat Membru jew, jekk żewġ Stati Membri parteċipanti jew aktar jagħtu l-kunsens tagħhom, f'kont wieħed li jkopri tali Stati Membri kollha u użat skont l-objettivi speċifiċi tal-programmi li minnhom saru l-kontribuzzjonijiet.

7.   B'deroga mill-Artikolu 41(1) u (2) fir-rigward tal-kontribuzzjonijiet finanzjarji msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, it-talba tal-Istat Membri għal pagament lill-Kummissjoni għandha ssir abbażi ta' 100 % tal-ammonti li għandhom jitħallsu mill-Istat Membru lill-BEI skont l-iskeda definita fil-ftehim ta' finanzjament imsemmi fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu. Tali talbiet għal pagament għandhom ikunu bbażati fuq l-ammonti mitluba mill-BEI li huma meqjusa meħtieġa biex ikopru l-impenji għal kuntratti ta' garanzija jew tranżazzjonijiet ta' titolizzazzjoni li għandhom jiġu finalizzati fi żmien it-tliet xhur sussegwenti. Il-pagamenti mill-Istati Membri lill-BEI għandhom isiru mingħajr dewmien u fi kwalunkwe każ qabel l-impenji li jkun daħal għalihom il-BEI.

8.   F'għeluq il-programm, in-nefqa eliġibbli għandha tkun l-ammont totali ta' kontribuzzjonijiet għall-programmi mħallsa għall-istrument finanzjarju, li jikkorrispondu:

(a)

għall-attivitajiet imsemmija fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu, għar-riżorsi msemmija fl-Artikolu 42(3);

(b)

għall-attivitajiet imsemmija fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 2, ta' dan l-Artikolu, għall-ammont aggregat ta' 'debt finance' ġdid li jirriżulta mit-tranżazzjonijiet ta' titolizzazzjoni, imħallsa lil, jew għall-benefiċċju ta', SMEs eliġibbli fi ħdan il-perjodu ta' eliġibbiltà indikat fl-Artikolu 65(2).

9.   Għall-fini tal-Artikoli 44 u 45, il-garanziji mhux imħallsa u l-ammonti rkuprati fir-rigward, rispettivament, tal-garanziji bla limitu u t-tranżazzjonijiet ta' titolizzazzjoni, għandhom jiġu kkunsidrati riżorsi li jitħallsu lura lill-istrumenti finanzjarji. Fl-istralċ tal-istrumenti finanzjarji, id-dħul nett mir-rikavati mil-likwidazzjoni, wara t-tnaqqis tal-ispejjeż, pagamenti u pagament ta' ammonti minħabba kredituri f'pożizzjoni ogħla minn dawk li jingħataw kontribuzzjoni mill-FEŻR u l-FAEŻR, għandhu jingħata lura lill-Istati Membri relevanti pro rata għall-kontribuzzjonijiet tagħhom għall-istrument finanzjarju.

10.   Ir-rapport imsemmi fl-Artikolu 46(1) għandu jinkludi l-elementi addizzjonali li ġejjin:

(a)

it-total tal-ammont tal-appoġġ tal-FEŻR u l-FAEŻR li ġie mħallas lill-istrument finanzjarju fir-rigward ta' garanziji mingħajr limitu u tranżazzjonijiet ta' titolizzazzjoni, skont kull programm u prijorità jew miżura;

(b)

il-progress fil-ħolqien ta' 'debt finance' ġdid skont l-Artikolu 37(4), għall-SMEs eliġibbli.

11.   Minkejja l-Artikolu 93(1), ir-riżorsi allokati lill-istrumenti taħt il-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu jistgħu jintużaw għall-għan li jinħoloq 'debt finance' ġdid għall-SMEs fit-territorju kollu tal-Istat Membru mingħajr kunsiderazzjoni għall-kategoriji tar-reġjun, sakemm ma jkunx previst mod ieħor fil-ftehim ta' finanzjament imsemmi fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4.

12.   L-Artikolu 70 m'għandux japplika għal programmi stabbiliti biex jimplimentaw strumenti finanzjarji taħt dan l-Artikolu.

Artikolu 40

Il-ġestjoni u l-kontroll ta’ strumenti finanzjarji

1.   Il-korpi maħtura skont l-Artikolu 124 ta' dan ir-Regolament għall-FEŻR, Fond ta' Koeżjoni, FSE, FEMS u skont l-Artikolu 65 tar-Regolament tal-FAEŻR għall-FAEŻR ma għandhomx iwettqu verifiki fuq il-post ta’ operazzjonijiet li jinvolvu strumenti finanzjarji implimentati skont il-punt (a) tal-Artikolu 38(1). Dawk il-korpi maħtura għandhom jirċievu rapporti ta’ kontroll regolari mingħand il-korpi inkarigati mill-implimentazzjoni ta’ dawn l-istrumenti finanzjarji.

2.   Il-korpi responsabbli mill-awditjar tal-programmi m’għandhomx iwettqu awditjar ta’ operazzjonijiet li jinvolvu l-istrumenti finanzjarji implimentati skont il-punt (a) tal-Artikolu 38(1) u tas-sistemi ta’ ġestjoni u kontroll relatati ma’ dawk l-istrumenti finanzjarji. Huma għandhom jirċievu rapporti ta’ kontroll regolari mingħand l-awdituri maħtura fil-ftehimiet li jistabbilixxi dawk l-istrumenti finanzjarji.

3.   Il-korpi responsabbli għall-awditjar tal-programmi jistgħu iwettqu awditi fil-livell tar-riċevituri finali biss fil-każ ta’ waħda jew aktar mis-sitwazzjonijiet li ġejjin:

(a)

dokumenti ta' appoġġ li jipprovdu evidenza tal-appoġġ mill-istrument finanzjarju lir-reċipjenti finali u tal-użu tiegħu għall-finijiet previsti skont il-liġi applikabbli ma jkunux disponibbli fil-livell tal-awtorità ta' ġestjoni jew fil-livell tal-korpi li jimplimentaw l-istrumenti finanzjarji;

(b)

ikun hemm evidenza li d-dokumenti disponibbli fil-livell tal-awtorità ta’ ġestjoni jew fil-livell tal-korpi li jimplimentaw l-istrumenti finanzjarji ma jirriflettux rekord veru u eżatt tal-appoġġ provdut.

4.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 142 dwar l-arranġamenti għall-ġestjoni u l-kontroll tal-istrumenti finanzjarji msemmijin fil-punt (b) tal-Artikolu 38(1), inklużi kontrolli li għandhom jitwettqu mill-awtoritajiet ta' ġestjoni u ta' awditjar, arranġamenti għaż-żamma ta' dokumenti ta' appoġġ, elementi li għandhom jiġu ppruvati minn dokumenti ta' appoġġ, u l-ġestjoni u l-kontroll tal-arranġamenti tal-awditjar. Il-Kummissjoni għandha tinnotifika dawk l-atti delegati simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill sa 22 ta’ April 2014

5.   Il-korpi li jimplementaw l-istrumenti finanzjarji għandhom ikunu responsabbli biex jiżguraw li d-dokumenti ta' appoġġ ikunu disponibbli u m'għandhomx jimponu fuq ir-reċipjenti finali r-rekwiżiti taż-żamma tar-rekords li jmorru lil hinn minn dak li hu meħtieġ u jippermettulhom jissodisfaw dik ir-responsabbiltà.

Artikolu 41

Talbiet għall-pagament inkluża n-nefqa għall-istrumenti finanzjarji

1.   Fir-rigward tal-istrumenti finanzjarji msemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 38(1) u l-istrumenti finanzjarji msemmija fil-punt (b) tal-Artikolu 38(1) implimentati skont il-punti (a) u (b) tal-Artikolu 38(4), għandhom isiru applikazzjonijiet għall-pagamenti interim f’fażijiet għall-kontribuzzjonijiet tal-programmi mħallsa lill-istrument finanzjarju matul il-perjodu tal-eliġibbiltà stipulat fl-Artikolu 65(2) (il-'perjodu tal-eliġibbiltà') u skont il-kundizzjonijiet li ġejjin:

(a)

l-ammont tal-kontribuzzjoni tal-programm imħallas lill-istrument finanzjarju inkluż f'kull applikazzjoni għal pagament interim ippreżentata waqt il-perjodu ta' eliġibbiltà ma għandux jaqbeż il-25 % tal-ammont totali tal-kontribuzzjonijiet tal-programm impenjati għall-istrument finanzjarju taħt il-ftehim ta' finanzjament rilevanti, li jikkorrispondi għal nefqa fit-tifsira tal-punti (a), (b) u (d) tal-Artikolu 42(1) li hu mistenni li jitħallas waqt il-perjodu ta' eliġibbiltà. L-applikazzjonijiet għal pagament interim ippreżentati wara l-perjodu ta’ eliġibbiltà għandhom jinkludu l-ammont totali tan-nefqa eliġibbli fit-tifsira tal-Artikolu 42;

(b)

kull applikazzjoni għal pagament interim imsemmi fil-punt (a)ta' dan il-paragrafu tista’ tinkludi sa 25 % tal-ammont totali tal-kofinanzjament nazzjonali kif imsemmija fl-Artikolu 38(9) li hu mistenni li jitħallas lill-istrument finanzjarju, jew fil-livell ta’ riċevituri finali għal nefqa fit-tifsira tal-punti (a), (b) u (d) tal-Artikolu 42(1), fil-perjodu ta’ eliġibbiltà;

(c)

applikazzjonijiet sussegwenti għal pagament interim ippreżentati waqt il-perjodu ta’ eliġibbiltà għandhom isiru biss:

(i)

għat-tieni applikazzjoni għal pagament interim, meta mill-inqas 60 % tal-ammont inkluż fl-ewwel applikazzjoni għal pagamenti interim intefaq bħala nefqa eliġibbli skont it-tifsira tal-punti (a), (b) u (d) tal-Artikolu 42(1).

(ii)

għat-tielet applikazzjoni u dawk sussegwenti għal pagament interim, meta mill-inqas 85 % tal-ammonti inkluż fl-applikazzjoni preċedenti għal pagamenti interim intefaq bħala nefqa eliġibbli skont it-tifsira tal-punti (a), (b) u (d) tal-Artikolu 42(1);

(d)

kull applikazzjoni għal pagament interim, li tinkludi nefqa relatata mal-istrumenti finanzjarji, għandha tiżvela separatament l-ammont totali tal-kontribuzzjonijiet tal-programm imħallas lill-istrument finanzjarju u l-ammonti mħallsa bħala nefqa eliġibbli fit-tifsira tal-punti (a), (b) u (d) tal-Artikolu 42(1).

Fl-għeluq ta' programm, l-applikazzjoni għall-pagament tal-bilanċ finali għandha tinkludi l-ammont totali ta’ nefqa eliġibbli kif imsemmi fl-Artikolu 42.

2.   Fir-rigward tal-istrumenti finanzjarji msemmija fil-punt (b) tal-Artikolu 38(1) implimentati skont il-punt (c) tal-Artikolu 38(4), l-applikazzjonijiet għal pagamenti interim u l-pagament tal-bilanċ finali għandhom jinkludu l-ammont totali tal-pagamenti mħallsa mill-awtorità ta’ ġestjoni għall-investimenti f’riċevituri finali kif imsemmi fil-punti (a) u (b) tal-Artikolu 42(1).

3.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 149 li jistipula r-regoli għall-irtirar ta’ pagamenti lill-istrumenti finanzjarji u l-aġġustamenti konsegwenti fir-rigward tat-talbiet għal applikazzjonijiet għal pagamenti.

4.   Il-Kummissjoni għandha, sabiex tiżgura kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan l-Artikolu, tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw il-mudelli li għandhom jintużaw meta tiġi ppreżentata informazzjoni addizzjonali rigward l-istrumenti finanzjarji bl-applikazzjonijiet għal pagamenti lill-Kummissjoni. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

Artikolu 42

Nefqa eliġibbli fl-għeluq

1.   Fl-għeluq ta’ programm, in-nefqa eliġibbli tal-istrument finanzjarju għandha tkun l-ammont totali ta’ kontribuzzjonijiet għall-programm effettivament imħallsa, jew fil-każ ta’ garanziji, impenjati, mill-istrument finanzjarju fil-perjodu ta’ eliġibbiltà, li jikkorrispondi għal:

(a)

pagamenti lir-riċevituri finali, u fil-każijiet imsemmija fl-Artikolu 37(7), pagamenti għall-benefiċċju ta’ riċevituri finali;

(b)

riżorsi impenjati għall-kuntratti ta’ garanzija, sewwa jekk pendenti kif ukoll jekk ikunu diġà mmaturaw, sabiex jiġu onorati sejħiet possibbli ta’ garanzija għal telf, ikkalkolati abbażi ta' valutazzjoni tar-riskju ex ante prudenti, li jkopru ammont multiplu ta' self ġdid sottostanti jew strumenti oħra li jġorru r-riskju għall-investimenti ġodda f’riċevituri finali;

(c)

sussidji kapitalizzati fuq ir-rati tal-imgħax jew sussidji fuq it-tariffi ta’ garanzija, li jridu jitħallsu f’perjodu li ma jaqbiżx l-10 snin wara l-perjodu ta’ eliġibbiltà, użati b’kombinament mal-istrumenti finanzjarji, imħallsa f’escrow account miftuħ speċifikament għal dak l-iskop, għall-iżborżament effettiv wara l-perjodu ta’ eliġibbiltà, iżda fir-rigward ta’ self jew strumenti oħra li jġorru riskju żborżati għall-investimenti f’riċevituri finali matul il-perjodu ta’ eliġibbiltà;

(d)

ir-rimborż tal-ispejjeż ta' ġestjoni mġarrba jew il-pagament ta' tariffi tal-ġestjoni tal-istrument finanzjarju.

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta l-atti delegati skont l-Artikolu 149 li jistipulaw ir-regoli speċifiċi tat-twaqqif ta’ sistema ta’ kapitalizzazzjoni ta’ pagamenti annwali għas-sussidji fuq ir-rati tal-imgħax u s-sussidji fuq it-tariffi ta’ garanzija msemmija fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu.

2.   Fil-każ ta’ strumenti bbażati fuq l-ekwità u l-mikrokreditu, l-ispejjeż jew tariffi ta’ ġestjoni kapitalizzati li jridu jitħallsu għal perjodu li ma jaqbiżx sitt snin wara l-perjodu ta’ eliġibbiltà, fir-rigward ta’ investimenti f’riċevituri finali li jkunu saru f’dak il-perjodu ta’ eliġibbiltà, li ma jistgħux jiġu koperti mill-Artikoli 44 jew 45, jistgħu jitqiesu bħala nefqa eliġibbli meta jitħallsu f’escrow account stabbilit speċifikament għal dak l-iskop.

3.   Fil-każ ta' strumenti bbażati fuq l-ekwità mmirati lejn impriżi msemmija fl-Artikolu 37(4) li għalihom ġie ffirmat il-ftehim ta' finanzjament imsemmi fil-punt (b) tal-Artikolu 38(7) qabel il-31 ta' Diċembru 2017, li sa tmiem il-perjodu ta' eliġibbiltà investew tal-anqas 55 % tar-riżorsi tal-programmi impenjati fil-ftehim ta' finanzjament relevanti, ammont limitat ta' pagamenti għal investimenti f'riċevituri finali għandu jsir għal perjodu li ma jaqbiżx erba' snin wara t-tmiem tal-perjodu ta' eliġibbiltà jista' jitqies bħala infiq eliġibbli, meta jitħallas f'escrow account li ġie stabbilit speċifikament għal dak il-għan, sakemm ir-regoli tal-għajnuna mill-Istati jiġu osservati u jiġu sodisfatti l-kondizzjonijiet kollha stabbiliti aktar 'l isfel.

L-ammont imħallas fl-escrow account:

(a)

għandu jintuża biss għal investimenti ta' segwitu f'reċipjenti finali li rċevew investimenti ta' ekwità inizjali mill-istrument finanzjarji fl-ambitu tal-perjodu ta' eliġibbiltà, li għadhom pendenti b'mod sħiħ jew parzjalment,

(b)

għandu jintuża biss għal investimenti ta' segwitu li għandhom isiru f'konformità mal-istandards tas-suq u l-arranġamenti kuntrattwali standard tas-suq u kemm jista' jkun limitati biex jiġi stimulat il-koinvestiment tas-settur privat, filwaqt li tiġi żgurata l-kontinwità tal-finanzjament għall-intrapriżi fil-mira sabiex kemm l-investituri pubbliċi kif ukoll privati jkunu jistgħu jibbenefikaw mill-investimenti;

(c)

m'għandux jaqbeż 20 % tan-nefqa eliġibbli tal-istrument bbażat fuq l-ekwità msemmi fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1 minn fejn għandhom jitnaqqsu r-riżorsi kapitali massimi u l-qligħ magħmul lil dak l-istrument bbażat fuq l-ekwità waqt il-perijodu ta' eliġibbiltà.

Kwalunkwe ammont imħallas fl-escrow account li ma jintużawx għal investimenti fir-reċipjenti finali li tħallsu fil-perjodu msemmi fl-ewwel subparagrafu għandhom jintużaw skont l-Artikolu 45.

4.   In-nefqa eliġibbli żvelata skont il-paragrafi 1 u 2 m’għandhiex taqbeż it-total ta’:

(a)

l-ammont totali tal-appoġġ mill-Fondi ESI imħallas għall-iskopijiet tal-paragrafi 1 u 2; kif ukoll

(b)

kofinanzjament nazzjonali korrispondenti.

5.   L-ispejjeż u t-tariffi tal-ġestjoni kif imsemmija fil-punt (d) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1 u l-paragrafu (2) ta' dan l-Artikolu jistgħu jiġu imposti mill-korp li jimplimenta l-fond tal-fondi jew mill-korpi li jimplimentaw l-istrumenti finanzjarji f’konformità mal-punti (a) u (b) tal-Artikol 38(4), u ma għandhomx jaqbżu l-livelli ta’ limitu definiti fl-att delegat imsemmi fil-paragrafu 6 ta' dan l-Artikolu. Filwaqt li l-ispejjeż tal-ġestjoni għandhom jinkludu elementi ta’ nfiq diretti jew indiretti rimborżati fejn tingħata evidenza ta’ nefqa, it-tariffi tal-ġestjoni għandhom jirreferu għal prezz maqbul għal servizzi mogħtija, stabbilit permezz ta’ proċess tas-suq kompetittiv, fejn japplika. L-ispejjeż u t-tariffi tal-ġestjoni għandhom ikunu bbażati fuq metodoloġija ta’ kalkolu bbażata fuq il-prestazzjoni.

L-ispejjeż u t-tariffi tal-ġestjoni jistgħu jinkludu tariffi ta’ arranġamenti. Meta t-tariffi ta’ arranġamenti, jew kwalunkwe parti minnhom, huma imposti fuq ir-riċevituri finali, m’għandhomx jiġu ddikjarati bħala nefqa eliġibbli.

L-ispejjeż u t-tariffi tal-ġestjoni, inklużi dawk li jinqalgħu għall-ħidma preparatorja relatata mal-istrument finanzjarju qabel l-iffirmar tal-ftehim ta' finanzjament rilevanti, għandhom ikunu eliġibbli mid-data tal-iffirmar tal-ftehim ta' finanzjament rilevanti.

6.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 149, billi tistabbilixxi r-regoli speċifiċi għall-kriterji biex jiġu determinati l-ispejjeż u t-tariffi tal-ġestjoni u abbażi tal-prestazzjoni u l-livelli ta' limitu li japplikaw, kif ukoll ir-regoli għar-rimborż tal-ispejjeż u t-tariffi tal-ġestjoni kapitalizzati għall-istrumenti bbażati fuq l-ekwità u l-mikrokreditu.

Artikolu 43

Imgħax u dħul ieħor iġġenerat permezz tas-sostenn mill-Fondi ESI għall-istrumenti finanzjarji

1.   L-appoġġ mill-Fondi ESI imħallas lill-istrumenti finanzjarji għandu jitpoġġa f’kontijiet domiċiljati f’istituzzjonijiet finanzjarji fl-Istati Membri u għandu jiġi investit fuq bażi temporanja skont il-prinċipji ta’ ġestjoni finanzjarja soda.

2.   L-imgħax u dħul ieħor li jista’ jiġi attribwit lis-sostenn mill-Fondi ESI imħallas lill-istrumenti finanzjarji għandu jintuża għall-istess finijiet, inkluż ir-rimborż tal-ispejjeż ta’ ġestjoni mġarrba jew il-pagament ta’ miżati ta’ ġestjoni tal-istrument finanzjarju skont il-punt (d) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 42(1), u n-nefqa mħallsa skont l-Artikolu 42(2), bħal l-appoġġ oriġinali mill-Fondi ESI jew fl-istess strument finanzjarju, jew wara l-istralċ tal-istrument finanzjarju, fi strumenti finanzjarji jew forom ta’ appoġġ oħra skont l-objettivi speċifiċi stabbiliti taħt prijorità, sat-tmiem tal-perjodu ta’ eleġibbiltà.

3.   L-awtorità ta’ ġestjoni għandha tiżgura li jinżammu rekords xierqa tal-użu tal-imgħax u qligħ ieħor.

Artikolu 44

L-użu mill-ġdid ta' riżorsi attribwibbli għas-sostenn mill-Fondi ESI sat-tmiem tal-perjodu ta' eliġibbiltà

1.   Riżorsi mħallsa lura lill-istrumenti finanzjarji minn investimenti jew mir-rilaxx ta' riżorsi ddedikati għal kuntratti ta' garanziji, inklużi pagamenti lura kapitali u dħul u qligħ jew rendimenti oħra, bħall-imgħax, tariffi ta' garanziji jew kwalunwke introjtu ieħor iġġenerat mill-investiment, li huma attribwibbli għas-sostenn mill-Fondi ESI, għandhom jerġgħu jintużaw għall-iskopijiet li ġejjin, sal-ammonti meħtieġa u fl-ordni maqbula fil-ftehimiet ta' finanzjament rilevanti:

(a)

aktar investimenti permezz tal-istess strumenti finanzjarji jew strumenti finanzjarji oħra, skont l-objettivi speċifiċi stabbiliti taħt prijorità;

(b)

fejn applikabbli, ir-rimunerazzjoni preferenzjali ta’ investituri privati jew investituri pubbliċi li qed joperaw skont il-prinċipju tal-investitur tal-ekonomija tas-suq, li jipprovdu riżorsi tal-kontraparti lis-sostenn mill-Fondi ESI lill-istrument finanzjarju jew li jikkoinvestu fil-livell ta' riċevituri finali;

(c)

fejn applikabbli, ir-rimborż tal-ispejjeż ta’ ġestjoni mħallsa u l-pagament ta’ tariffi ta’ ġestjoni tal-istrument finanzjarju.

Il-ħtieġa u l-livell ta’ rimunerazzjoni preferenzjali skont il-punt (b) tal-ewwel subparagrafu għandhom jiġu stabbiliti fil-valutazzjoni ex ante. Ir-rimunerazzjoni preferenzjali ma għandhiex taqbeż dak li huwa neċessarju biex jinħolqu inċentivi biex jattiraw riżorsi privati tal-kontraparti u ma għandhiex tikkumpensa żżejjed lil investituri privati, jew investituri pubbliċi li joperaw skont il-prinċipju tal-ekonomija tas-suq. L-allinjament tal-imgħax għandu jiġi żgurat permezz ta' kondiviżjoni adegwata tar-riskju u tal-profitt u għandu jitwettaq fuq bażi kummerċjali normali u jkun kumpatibbli mar-regoli tal-Unjoni dwar l-għajnuna mill-Istat.

2.   L-awtorità ta’ ġestjoni għandha tiżgura li jinżammu rekords xierqa tal-użu tar-riżorsi msemmija fil-paragrafu 1.

Artikolu 45

L-użu ta' riżorsi wara t-tmiem tal-perjodu ta’ eleġibilità

L-Istati Membri għandhom jadottaw il-miżuri meħtieġa biex jiġi żgurat li r-riżorsi mħallsa lura lill-istrumenti finanzjarji, inkluż il-pagamenti lura kapitali u d-dħul u qligħ u rendimenti oħra ġġenerati matul perijodu ta' mill-inqas tmien snin wara t-tmiem tal-perijodu ta' eliġibbiltà, li huma attribwibbli għas-sostenn mill-Fondi ESI għall-istrumenti finanzjarji skont l-Artikolu 37, huma użati f'konformità mal-għanijiet tal-programm jew programmi, fl-istess strument finanzjarju jew, wara l-ħruġ ta' dawk ir-riżorsi mill-istrument finanzjarju, fi strumenti finanzjarji oħra dment li, fiż-żewġ każijiet, valutazzjoni tal-kundizzjonijiet tas-suq turi ħtieġa kontinwa għal investiment bħal dan jew f'forom oħra ta' sostenn.

Artikolu 46

Rapport dwar l-Implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji

1.   L-awtorità ta’ ġestjoni għandha tibgħat lill-Kummissjoni rapport speċifiku dwar l-operazzjonijiet li jinvolvu l-istrumenti finanzjarji, anness mar-rapport ta’ implimentazzjoni annwali.

2.   Ir-rapport speċifiku msemmi fil-paragrafu 1 għandu jinkludi, għal kull strument finanzjarju, l-informazzjoni li ġejja:

(a)

l-identifikazzjoni tal-programm u tal-prijorità jew miżura li minnhom jiġi pprovdut is-sostenn mill-Fondi ESI;

(b)

deskrizzjoni tal-istrument finanzjarju u l-arranġamenti tal-implimentazzjoni;

(c)

l-identifikazzjoni tal-korpi li jimplimentaw l-istrumenti finanzjarji, u l-korpi li jimplimentaw il-fondi ta’ fondi fejn applikabbli, kif imsemmi fil-punt (a) tal-Artikolu 38(1), il-punti (a), (b) u (c) tal-Artikolu 38(4) u l-intermedjarji finanzjarji msemmija taħt l-Artikolu 38(6);

(d)

l-ammont totali ta’ kontribuzzjonijiet mill-programm skont il-prijorità jew il-miżura mħallsa lill-istrument finanzjarju;

(e)

l-ammont totali ta’ sostenn imħallas lir-riċevituri finali jew għall-benefiċċju tar-riċevituri finali, jew impenjat f’kuntratti ta’ garanzija mill-istrument finanzjarju għal investimenti fir-riċevituri finali, kif ukoll l-ispejjeż tal-ġestjoni mġarrba jew it-tariffi tal-ġestjoni mħallsa, skont il-programm u l-prijorità jew il-miżura;

(f)

il-prestazzjoni tal-istrument finanzjarju inkluż il-progress fit-twaqqif tiegħu u fl-għażla tal-korpi li jimplimentaw l-istrument finanzjarju, inkluż il-korp li jimplimenta fond ta’ fondi;

(g)

interessi u dħul ieħor ġġenerati minn sostenn mill-Fondi ESI lill-istrument finanzjarju u r-risorsi tal-programma imħallsa lura lill-istrumenti finanzjarji minn investimenti kif imsemmi fl-Artikoli 43 u 44;

(h)

progress fil-kisba tal-effett ta’ ingranaġġ mistenni ta’ investimenti magħmula mill-istrument finanzjarju u l-valur tal-investimenti u l-parteċipazzjonijiet;

(i)

il-valur tal-investimenti ta’ ekwità, fir-rigward ta’ snin preċedenti;

(j)

il-kontribut tal-istrument finanzjarju għall-kisba tal-indikaturi tal-prijorità jew il-miżura kkonċernati.

L-informazzjoni fil-punti (h) u (i) tista’ tiġi inkluża biss fl-anness għar-rapporti ta’ implimentazzjoni annwali ppreżentati fl-2017 u l-2019 kif ukoll fir-rapport finali tal-implimentazzjoni. L-obbligi ta’ rappurtar kif stabbiliti fil-punti (a) sa (j) tal-ewwel subparagrafu m’għandhomx jiġu applikati fil-livell tar-riċevituri finali.

3.   Il-Kummissjoni għandha, sabiex tiżgura kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan l-Artikolu, tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu l-mudelli li għandhom jintużaw meta jingħataw rapporti dwra strumenti finanzjarji lill-Kummissjoni. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

4.   Kull sena, sa mill-2016, il-Kummissjoni għandha fi żmien sitt xhur mid-data tal-iskadenza għas-sottomissjoni tar-rapporti ta’ implimentazzjoni annwali msemmija fl-Artikolu 111(1) għall-FEŻR, l-FSE u l-Fond ta' Koeżjoni, u fl-Artikolu 82 tar-Regolament FAEŻR għall-FAEŻR, u d-dispożizzjonijiet rilevanti tar-regoli speċifiċi għall-fondi għall-FEMS, tipprovdi sommarji tad-dejta dwar il-progress li jkun sar fil-finanzjament u l-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji, mibgħuta mill-awtoritajiet ta’ ġestjoni skont dan l-Artikolu. Dawk is-sommarji għandhom jiġu trażmessi lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill u għandhom ikunu magħmula pubbliċi.

TITOLU V

MONITORAĠĠ U EVALWAZZJONI

KAPITOLU I

Monitoraġġ

Taqsima I

Il-monitoraġġ tal-programmi

Artikolu 47

Kumitat għall-monitoraġġ

1.   Fi żmien tliet xhur mid-data tan-notifika lill-Istat Membru bid-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tadotta programm, l-Istat Membru għandu jwaqqaf, skont il-qafas istituzzjonali, legali u finanzjarju tiegħu, biex jimmonitorja l-implimentazzjoni tal-programm, bi qbil mal-awtorità ta’ ġestjoni (il-"kumitat ta' monitoraġġ").

Stat Membru jista' jistabbilixxi kumitat waħdieni għall-monitoraġġ biex ikopri aktar minn programm wieħed kofinanzjat mill-Fondi ESI.

2.   Kull kumitat tal-monitoraġġ għandu jfassal u jadotta r-regoli ta’ proċedura tiegħu skont il-qafas legali u finanzjarju istituzzjonali tal-Istat Membru kkonċernat.

3.   Il-kumitat tal-monitoraġġ ta’ programm taħt l-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea għandu jitwaqqaf mill-Istati Membri parteċipanti fil-programm ta’ kooperazzjoni u minn pajjiżi terzi, fl-eventwalità li jkunu aċċettaw l-istedina biex jipparteċipaw fil-programm ta’ kooperazzjoni, bi qbil mal-awtorità ta’ ġestjoni fi żmien tliet xhur mid-data tan-notifika lill-Istati Membri tad-deċiżjoni li tadotta l-programm ta' kooperazzjoni. Dak il-kumitat ta' monitoraġġ għandu jfassal u jadotta r-regoli ta’ proċedura tiegħu.

Artikolu 48

Kompożizzjoni tal-kumitat tal-monitoraġġ

1.   Il-kompożizzjoni tal-kumitat ta' monitoraġġ għandha tiġi deċiża mill-Istat Membru, dment li l-kumitat ta' monitoraġġ ikun kompost minn rappreżentanti tal-awtoritajiet tal-Istati Membri u l-korpi intermedji rilevanti u minn rappreżentanti tas-sħab imsemmijin fl-Artikolu 5. Ir-rappreżentanti tas-sħab għandhom ikunu ddelegati biex ikunu parti mill-kumitat tal-monitoraġġ mis-sħab rispettivi permezz ta’ proċessi trasparenti. Kull membru tal-Kumitat tas-sorveljanza jista' jkollu d-dritt li jivvota.

Il-kompożizzjoni tal-kumitat tal-monitoraġġ ta’ programm taħt il-mira territorjali Ewropew għandha tiġi deċiża mill-Istati Membri li jipparteċipaw fil-programm u minn pajjiżi terzi, fl-eventwalità li jkunu aċċettaw l-istedina biex jipparteċipaw fil-programm ta’ kooperazzjoni. Il-kumitat tal-monitoraġġ għandu jinkludi wkoll rappreżentanti ta' dawk l-Istat Membri u pajjiżi terzi. Il-kumitat tal-monitoraġġ jista’ jinkludi rappreżentanti tar-REKT li jwettqu attivitajiet relatati mal-programm fil-qasam tal-programm.

2.   Il-lista tal-membri tal-kumitat tal-monitoraġġ għandha tiġi ppubblikata.

3.   Il-Kummissjoni għandha tipparteċipa fil-ħidma tal-kumitat tal-monitoraġġ f'kapaċità konsultattiva.

4.   Jekk il-BEI jikkontribbwixxi għal programm, jista’ jipparteċipa fil-ħidma tal-kumitat tal-monitoraġġ f’kapaċità konsultattiva.

5.   Il-kumitat tal-monitoraġġ għandu jkun presedut minn rappreżentant tal-Istat Membru jew tal-awtorità ta' ġestjoni.

Artikolu 49

Funzjonijiet tal-kumitat tal-monitoraġġ

1.   Il-kumitat tal-monitoraġġ għandu jiltaqa' mill-inqas darba f'sena u għandu jagħmel rieżami tal-implimentazzjoni tal-programm u tal-progress li jkun sar lejn il-kisba tal-objettivi tiegħu. B’hekk, għandu jqis id-data finanzjarja, l-indikaturi komuni u speċifiċi għall-programm inklużi t-tibdiliet fil-valur tal-indikaturi tar-riżultati u l-progress lejn valuri fil-mira kwantifikati, u l-għanijiet definiti fil-qafas tal-prestazzjoni msemmi fl-Artikolu 21(1), u, fejn rilevanti, ir-riżultati ta' analiżi kwalitattiva.

2.   Għandu jeżamina il-problemi kollha li jaffettwaw il-prestazzjoni tal-programm, inklużi l-konklużjonijiet tar-reviżjonijiet tal-prestazzjoni.

3.   Il-kumitat tal-monitoraġġ għandu jiġi kkonsultat u għandu, jekk iqis li dan ikun xieraq, jagħti opinjoni dwar kull emenda tal-programm proposta mill-awtorità ta’ ġestjoni.

4.   Il-kumitat tal-monitoraġġ jista’ jagħmel osservazzjonijiet lill-awtorità ta’ ġestjoni fir-rigward tal-implimentazzjoni u l-evalwazzjoni tal-programm inklużi azzjonijiet relatati mat-tnaqqis tal-piż amministrattiv fuq il-benefiċjarji. Il-kumitat ta' monitoraġġ għandu jimmonitorja l-azzjonijiet meħuda bħala riżultat tal-osservazzjonijiet tiegħu.

Artikolu 50

Rapporti ta' implimentazzjoni

1.   Mill-2016 sal-2023,inkluża din is-sena, kull Stat Membru għandu jippreżenta rapport annwali dwar l-implimentazzjoni tal-programm fis-sena finanzjarja preċedenti lill-Kummissjoni. Kull Stat Membru għandu jippreżenta lill-Kummissjoni rapport finali dwar l-implimentazzjoni tal-programm għall-FEŻR, l-FSE u l-Fond ta’ Koeżjoni u rapport annwali dwar l-implimentazzjoni għall-FAEŻR u l-FEMS sal-iskadenza stabbilita fir-regoli speċifiċi għall-Fond.

2.   Ir-rapporti annwali dwar l-implimentazzjoni għandhom jagħtu l-informazzjoni ewlenija dwar l-implimentazzjoni tal-programm u l-prijoritajiet tiegħu b’referenza għad-dejta finanzjarja, għall-indikaturi komuni u għal dawk speċifiċi għall-programm u l-valuri kwantifikati tal-miri inklużi l-bidliet fil-valur tal-indikaturi tar-riżultati fejn hu xieraq, u mir-rapport annwali ta' implimentazzjoni li għandu jiġi ppreżentat fl-2017, il-punti ta’ referenza definiti fil-qafas tal-prestazzjoni. Id-dejta trasmessa għandha tkun marbuta mal-valuri għall-indikaturi għal operazzjonijiet kompletament implimentati u anki, fejn ikun possibbli, b’kunsiderazzjoni għall-istadju ta’ implimentazzjoni, għal operazzjonijiet magħżula. Għandhom juru wkoll sinteżi tas-sejbiet tal-evalwazzjonijiet kollha tal-programm li saru disponibbli matul is-sena finanzjarja preċedenti, u kull kwistjoni li taffettwa l-prestazzjoni tal-programm, u l-miżuri meħuda. Ir-rapport annwali ta’ implimentazzjoni li għandu jiġi ppreżentat fl-2016 jista’ juri wkoll, fejn rilevanti, azzjonijiet meħuda biex jissodisfaw kundizzjonalitajiet ex ante.

3.   Permezz ta' deroga mill-paragrafu 2, regoli speċifiċi dwar id-data li tiġi trażmessa lill-FSE jistgħu jiġu stabbiliti fir-Regolament FSE.

4.   Ir-rapport annwali ta' implimentazzjoni li għandu jiġi ppreżentat fl-2017 għandu jipprovdi u janalizza l-informazzjoni msemmija fil-paragrafu 2 flimkien mal-progress li jkun sar lejn il-kisba tal-għanijiet tal-programm, inkluża l-kontribuzzjoni tal-Fondi ESI għall-bidliet fil-valur tal-indikaturi tar-riżultat, meta jkunu disponibbli provi mill-evalwazzjonijiet rilevanti. Dak ir-rapport annwali ta' implimentazzjoni għandu jistipula wkoll l-azzjonijiet meħudin biex jiġu sodisfatti l-kundizzjonalitajiet ex ante li ma kinux ġew sodisfatti fil-mument tal-adozzjoni tal-programmi. Għandu janalizza wkoll l-implimentazzjoni tal-azzjonijiet biex jiġu kkunsidrati l-prinċipji stabbiliti fl-Artikoli 7 u 8, ir-rwol tas-sħab imsemmija fl-Artikolu 5 fl-implimentazzjoni tal-programm u jirrapporta dwar l-appoġġ użat għall-objettivi marbutin mat-tibdil fil-klima.

5.   Ir-rapport tal-implimentazzjoni annwali li għandu jiġi ppreżentat fl-2019 u r-rapport tal-implimentazzjoni finali għall-Fondi ESI għandhom, flimkien mal-informazzjoni u l-valutazzjoni msemmija fil-paragrafi 2 u 3, jinkludu informazzjoni tal-progress lejn il-kisba tal-objettivi tal-programm u l-kontribuzzjoni tiegħu lejn il-kisba tal-istrateġija tal-Unjoni tal-promozzjoni ta' tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv u jivvalutawh.

6.   Sabiex jitqies ammissibbli, ir-rapporti ta’ implimentazzjoni annwali msemmija fil-paragrafi 1 sa 5 għandu jkun fihom l-informazzjoni kollha meħtieġa f’dawk il-paragrafi u fir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Istat Membru fi żmien 15-il jum mid-data tal-irċevuta tar-rapport ta’ implimentazzjoni annwali li mhuwiex ammissibbli, u jekk tonqos milli tagħmel dan, għandu jitqies bħala ammissibbli.

7.   Il-Kummissjoni għandha teżamina r-rapporti ta’ implimentazzjoni annwali u finali u tinforma lill-Istat Membru bl-osservazzjonijiet tagħha fi żmien xahrejn mid-data li fiha tkun irċeviet ir-rapport tal-implimentazzjoni annwali u fi żmien ħames xhur mid-data li fiha tkun irċeviet ir-rapport ta' implimentazzjoni finali. Fejn il-Kummissjoni ma tipprovdix osservazzjonijiet f’dawk id-dati tal-iskadenza, ir-rapporti għandhom jitqiesu bħala aċċettati.

8.   Il-Kummissjoni tista’ tagħmel osservazzjonijiet lill-awtorità ta’ ġestjoni dwar kwistjonijiet li jaffettwaw b’mod sinifikanti l-implimentazzjoni tal-programm. Fejn isiru dawn l-osservazzjonijiet, l-awtorità ta’ ġestjoni għandha tipprovdi l-informazzjoni kollha meħtieġa fir-rigward ta’ dawk l-osservazzjonijiet u, fejn ikun xieraq, tinforma lill-Kummissjoni fi żmien tliet xhur dwar il-miżuri meħuda.

9.   Ir-rapporti annwali u finali tal-implimentazzjoni, kif ukoll sommarju tal-kontenuti tagħhom għaċ-ċittadini, għandhom ikunu disponibbli għall-pubbliku.

Artikolu 51

Il-laqgħa annwali ta’ rieżami

1.   Għandha tiġi organizzata laqgħa annwali ta’ rieżami kull sena mill-2016 sal-2023 (din tal-aħħar inkluża) bejn il-Kummissjoni u kull Stat Membru biex tiġi eżaminata l-prestazzjoni ta’ kull programm, filwaqt li jitqies ir-rapport tal-implimentazzjoni annwali u l-osservazzjonijiet tal-Kummissjoni fejn applikabbli.

2.   Il-laqgħa annwali ta’ rieżami tista’ tkopri aktar minn programm wieħed. Fl-2017 u l-2019, il-laqgħa annwali ta’ rieżami għandha tkopri l-programmi kollha fl-Istat Membru u għandha tqis ukoll ir-rapporti ta' progress ippreżentati f'dawk is-snin mill-Istat Membru skont l-Artikolu 52.

3.   Permezz ta' deroga mill-paragrafu 1, l-Istat Membru u l-Kummissjoni jistgħu jaqblu li ma jorganizzawx laqgħa annwali ta’ rieżami għal programm fi snin oħra għajr l-2017 u l-2019.

4.   Il-laqgħa annwali ta’ rieżami għandha tiġi ppreseduta mill-Kummissjoni jew, jekk l-Istat Membru jitlob dan, ikkoppreseduta mill-Istat Membru u l-Kummissjoni.

5.   L-Istat Membru għandu jiżgura li jingħata segwitu xieraq għal kummenti tal-Kummissjoni wara l-laqgħa tar-reviżjoni annwali rigward kwistjonijiet li jaffettwaw b’mod sinifikanti l-implimentazzjoni tal-programm u fejn hu xieraq, jinforma lill-Kummissjoni, fi żmien tliet xhur, bil-miżuri meħuda.

Taqsima II

Progress strateġiku

Artikolu 52

Rapport ta' progress

1.   Sal-31 ta’ Awwissu 2017 u sal-31 ta’ Awwissu 2019 l-Istat Membru għandu jippreżenta rapport ta’ progress dwar l-implimentazzjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija lill-Kummissjoni fil-31 ta’ Diċembru 2016 u fil-31 ta’ Diċembru 2018 rispettivament.

2.   Ir-rapport ta’ progress għandu jivvaluta u jistabbilixxi informazzjoni dwar:

(a)

it-tibdil fil-ħtiġijiet tal-iżvilupp fl-Istat Membru mill-adozzjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija;

(b)

il-progress li jkun sar lejn il-kisba tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, kif ukoll tal-missjonijiet speċifiċi għall-fond imsemmija fl-Artikolu 4(1), permezz tal-kontribuzzjoni tal-Fondi ESI għall-objettivi tematiċi magħżula, u partikolarment fir-rigward tal-għanijiet stabbiliti fil-qafas tal-prestazzjoni għal kull programm u għas-sostenn użat għall-objettivi marbutin mat-tibdil fil-klima;

(c)

jekk ġewx implimentati skont l-iskeda ta’ żmien stabbilita l-azzjonijiet meħuda biex jiġu sodisfatti l-kondizzjonalitajiet applikabbli ex ante stipulati fil-Ftehim tas-Sħubija mhux sodisfatti fid-data tal-adozzjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija; Dan il-punt għandu japplika biss għar-rapport ta' progress li għandu jiġi ppreżentat fl-2017;

(d)

l-implimentazzjoni ta’ mekkaniżmi li jiżguraw il-koordinazzjoni bejn il-Fondi ESI u strumenti ta' finanzjament oħra nazzjonali u tal-Unjoni u mal-BEI;

(e)

l-implimentazzjoni tal-approċċ integrat għal żvilupp territorjali, jew sommarju tal-implimentazzjoni tal-approċċi integrati li huma bbażati fuq il-programmi, inkluż il-progress lejn il-kisba ta’ oqsma prijoritarji stabbiliti għall-kooperazzjoni;

(f)

fejn ikun adatt, l-azzjonijiet meħuda biex jirrinfurzaw il-kapaċità tal-awtoritajiet tal-Istati Membri u l-benefiċjarji li jamministraw u jużaw il-Fondi ESI;

(g)

l-azzjonijiet meħuda u l-progress li jkun sar, fir-rigward tat-tnaqqis fil-piż amministrattiv fuq il-benefiċjarji;

(h)

ir-rwol tas-sħab imsemmija fl-Artikolu 5 fl-implimentazzjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija;

(i)

sommarju tal-azzjonijiet meħuda fir-rigward tal-applikazzjoni tal-prinċipji orizzontali msemmijin fl-Artikoli 5, 7 u 8 u objettivi ta’ politika għall-implimentazzjoni tal-Fondi ESI.

3.   Fejn il-Kummissjoni tiddetermina, fi żmien xahrejn mid-data tal-preżentazzjoni tar-rapport ta' progress, li l-informazzjoni ppreżentata mhijiex sħiħa jew mhijiex ċara b'mod li sinifikament jaffettwa l-kwalità u l-affidabbiltà tal-valutazzjoni kkonċernata, hija tista' titlob informazzjoni addizzjonali mill-Istat Membru, bil-kundizzjoni li dik it-talba ma tikkawżax dewmien mhux ġustifikat u li l-Kummissjoni tagħti raġunijiet biex tissostanzja in-nuqqas ta' kwalità u affidabbiltà allegati. L-Istat Membru għandu jipprovdi l-informazzjoni mitluba lill-Kummissjoni fi żmien tliet xhur u, fejn xieraq jirrevedi r-rapport tal-progress kif meħtieġ.

4.   Il-Kummissjoni għandha, sabiex tiżgura kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan l-Artikolu, tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu l-mudell li għandu jintuża meta jiġi ppreżentat ir-rapport ta' progress. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ konsulenza msemmija fl-Artikolu 150(2).

Artikolu 53

Ir-rappurtar mill-Kummissjoni u dibattitu dwar il-Fondi ESI

1.   Il-Kummissjoni għandha tibgħat kull sena mill-2016 lill-Parlament Ewropew, il-Kunsill, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u l-Kumitat tar-Reġjuni, sommarju ta’ rapport rigward programmi ta’ Fondi ESI ibbażat fuq ir-rapporti ta’ implimentazzjoni annwali tal-Istati Membri mibgħuta skont l-Artikolu 50 kif ukoll sinteżi tas-sejbiet tal-evalwazzjonijiet disponibbli tal-programmi. Fl-2017 u 2019 is-sommarju ta' rapport għandu jifforma parti mir-rapport strateġiku msemmi f’paragrafu 2.

2.   Fl-2017 u l-2019, il-Kummissjoni għandha tħejji rapport strateġiku li jagħti deskrizzjoni fil-qosor tar-rapporti tal-progress tal-Istati Membri, li sal-31 ta’ Diċembru 2017 u l-31 ta’ Diċembru 2019 rispettivament, għandha tippreżentah lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni u dawk l-istituzzjonijiet għandhom jiġu mistiedna biex jiddibattu dwaru.

3.   Il-Kunsill għandu jiddibatti r-rapport strateġiku partikolarment fir-rigward tal-kontribut tal-Fondi ESI għall-kisba tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv u għandu jiġi mistieden biex jipprovdi kontribuzzjoni fil-Laqgħa tar-Rebbiegħa tal-Kunsill Ewropew.

4.   Kull sentejn mill-2018, il-Kummissjoni għandha tinkludi fir-Rapport ta’ Progress Annwali tagħha għal-Laqgħa tar-Rebbiegħa tal-Kunsill Ewropew sezzjoni li tikteb fil-qosor l-aktar rapporti riċenti msemmija f’paragrafi 1 u 2, b’mod partikolari fir-rigward tal-kontribuzzjoni tal-Fondi ESI għal progress magħmul fl-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv.

KAPITOLU II

Evalwazzjoni

Artikolu 54

Dispożizzjonijiet ġenerali

1.   Għandhom jitwettqu l-evalwazzjonijiet biex tittejjeb il-kwalità tal-forma u l-implimentazzjoni tal-programmi, kif ukoll biex jiġu vvalutati l-effikaċja, l-effiċjenza u l-impatt tagħhom. L-impatt tal-programmi għandu jiġi vvalutat fid-dawl tal-missjoni ta' kull Fond ESI fir-rigward tal-miri għall-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv u b'konsiderazzjoni għad-daqs tal-programm f'rabta mal- PDG u l- qgħad fiż-żona kkonċernata tal-programm, fejn adatt.

2.   L-Istati Membri għandhom jipprovdu r-riżorsi meħtieġa għat-twettiq tal-evalwazzjonijiet, u għandhom jiżguraw li jkun hemm proċeduri fis-seħħ għall-produzzjoni u l-ġbir tad-dejta meħtieġa għall-evalwazzjonijiet, inkluża d-dejta marbuta ma’ indikaturi komuni u fejn applikabbli, indikaturi speċifiċi għall-programmi.

3.   L-evalwazzjonijiet għandhom jitwettqu mill-esperti interni jew esterni li huma funzjonalment indipendenti mill-awtoritajiet responsabbli mill-implimentazzjoni tal-programmi. Il-Kummissjoni għandha tipprovdi gwida dwar kif jitwettqu l-evalwazzjonijiet, minnufih wara d-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament.

4.   L-evalwazzjonijiet kollha għandhom ikunu disponibbli għall-pubbliku.

Artikolu 55

Evalwazzjoni ex ante

1.   L-Istati Membri għandhom iwettqu evalwazzjonijiet ex ante biex itejbu l-kwalità tat-tfassil ta’ kull programm.

2.   L-evalwazzjonijiet ex-ante għandhom jitwettqu taħt ir-responsabbiltà tal-awtorità responsabbli għat-tħejjija tal-programmi. Għandhom jiġu ppreżentati lill-Kummissjoni flimkien mal-programm, u flimkien ma’ sommarju eżekuttiv. Ir-regoli speċifiċi għall-Fondi jistgħu jistabbilixxu limiti li taħthom l-evalwazzjoni ex ante tista’ tingħaqad mal-evalwazzjoni ta’ programm ieħor.

3.   L-evalwazzjonijiet ex ante għandhom jivvalutaw:

(a)

il-kontribut għall-għan tal-Unjoni ta’ tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv fir-rigward tal-għanijiet u prijoritajiet tematiċi magħżula, filwaqt li jitqiesu l-ħtiġijiet nazzjonali u reġjonali u l-potenzjal għall-iżvilupp kif ukoll it-tagħlimiet meħuda minn perjodi ta’ programmazzjoni preċedenti;

(b)

il-koerenza interna tal-programm jew attività proposti u r-relazzjonitagħhom ma’ strumenti oħra rilevanti;

(c)

il-konsistenza tal-allokazzjoni ta’ riżorsi baġitarji mal-għanijiet tal-programm;

(d)

il-konsistenza tal-għanijiet tematiċi magħżula, tal-prijoritajiet u l-miri korrispondenti tal-programmi mal-QSK, tal-Ftehim ta’ Sħubija u r-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi rilevanti adottati skont l-Artikolu 121(2) tat-TFUE u fejn applikabbli fuq livell nazzjonali, il-Programm ta’ Riforma Nazzjonali;

(e)

ir-rilevanza u ċ-ċarezza tal-indikaturi tal-programmi proposti;

(f)

kif il-produzzjoni mistennija se tikkontribbwixxi għar-riżultati;

(g)

jekk il-valuri fil-mira kwantifikati għall-indikaturi humiex realistiċi, filwaqt li jitqies is-sostenn previst mill-Fondi ESI;

(h)

ir-raġunament għall-forma ta’ sostenn proposta;

(i)

l-adegwatezza tar-riżorsi umani u l-kapaċità amministrattiva għall-ġestjoni tal-programm;

(j)

kemm huma addattati l-proċeduri għall-monitoraġġ tal-programm u għall-ġbir tad-dejta meħtieġa biex jitwettqu l-evalwazzjonijiet;

(k)

kemm huma addattati l-għanijiet magħżula għall-qafas tal-prestazzjoni;

(l)

l-adegwatezza tal-miżuri ppjanati biex jiġu promossi l-opportunitajiet ugwali għan-nisa u għall-irġiel u tiġi evitata kwalunkwe diskriminazzjoni, partikolarment fir-rigward tal-aċċessibbiltà għal persuni b’diżabilità;

(m)

l-adegwatezza ta’ miżuri ppjanati biex jiġi promoss l-iżvilupp sostenibbli.

(n)

miżuri maħsuba biex inaqqsu l-piż amministrattiv fuq il-benefiċjarji.

4.   Fejn xieraq, l-evalwazzjonijiet ex ante għandhom jinkludu r-rekwiżiti għall-valutazzjoni ambjentali strateġika stabbiliti fid-Direttiva 2001/42/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (35) li jqisu l-ħtiġijiet ta’ mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima.

Artikolu 56

Valutazzjoni matul il-perjodu ta’ programmazzjoni

1.   Għandu jitfassal pjan ta’ evalwazzjoni mill-awtorità ta’ ġestjoni jew l-Istat Membru u dan jista’ jkopri aktar minn programm wieħed. Dan għandu jiġi ppreżentat skont ir-Regolamenti speċifiċi għall-Fondi.

2.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li kapaċità xierqa ta’ evalwazzjoni tkun disponibbli.

3.   Matul il-perjodu ta’ programmazzjoni, l-awtorità ta’ ġestjoni għandha tiżgura li l-evalwazzjonijiet, inklużi l-evalwazzjonijiet biex jiġu vvalutati l-effikaċja u l-impatt, jitwettqu għal kull programm abbażi tal-pjan ta’ evalwazzjoni u li kull evalwazzjoni tkun soġġetta għal segwitu xieraq skont ir-regoli speċifiċi għal kull Fond. Mill-inqas darba matul il-perjodu ta’ programmazzjoni, għandha ssir valutazzjoni biex issir stima ta' kif is-sostenn mill-Fondi FSI ikun ikkontribbwixxa għall-għanijiet ta' kull prijorità. Il-valutazzjonijiet kollha għandhom jiġu eżaminati mill-kumitat ta' monitoraġġ u jintbagħtu lill-Kummissjoni.

4.   Il-Kummissjoni tista’ twettaq l-evalwazzjonijiet tal-programmi. Hija għandha tgħarraf lill-awtorità ta’ ġestjoni u r-riżultati għandhom jintbagħtu lill-awtorità ta’ ġestjoni u jiġu pprovduti lill-kumitat tal-monitoraġġ ikkonċernat.

5.   Il-paragrafi 1, 2 u 3 ta' dan l-Artikolu m'għandhomx japplikaw għall-programmi ddedikati msemmija fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 39(4).

Artikolu 57

Evalwazzjoni ex post

1.   L-evalwazzjonijiet ex post għandhom jitwettqu mill-Kummissjoni jew mill-Istati Membri, b’kooperazzjoni mill-qrib mal-Kummissjoni. L-evalwazzjonijiet ex post għandhom jeżaminaw l-effikaċja u l-effiċjenza tal-Fondi ESI u l-kontribuzzjoni tagħhom għall-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv b’kunsiderazzjoni tal-miri stabbiliti f'dik l-Istrateġija tal-Unjoni u skont ir-rekwiżiti speċifiċi stabbiliti fir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

2,   Il-valutazzjonijiet ex post għandhom jitlestew sal-31 ta’ Diċembru 2024.

3.   L-evalwazzjoni ex-post tal-programmi dedikati msemmijin fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 39(4) għandhom jitwettqu mill-Kummissjoni u jitlewstew sal-31 ta' Diċembru 2019.

4.   Għall kull wieħed mill-Fondi ESI, il-Kummissjoni għandha tipprepara, sal-31 ta' Diċembru 2025, rapport ta’ sinteżi li jispjega l-konklużjonijiet ewlenin tal-evalwazzjonijiet ex post.

TITOLU VI

ASSISTENZA TEKNIKA

Artikolu 58

Assistenza teknika fuq inizjattiva tal-Kummissjoni

1.   Fuq l-inizjattiva tal-Kummissjoni, il-Fondi ESI jistgħu jsostnu l-miżuri ta’ tħejjija, ta’ monitoraġġ, ta’ amministrazzjoni, ta’ għajnuna teknika, ta’ awditjar u ta’ kontroll neċessarji għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament.

Il-miżuri msemmijin fl-ewwel subparagrafu jistgħu jiġu implimentati jew direttament mill-Kummissjoni jew indirettament, minn entitajiet u persuni li mhumiex Stati Membri f’konformità mal-Artikolu 60 tar-Regolament Finanzjarju.

Il-miżuri msemmijin fl-ewwel subparagrafu jistgħu jinkludu b'mod partikolari:

(a)

għajnuna għat-tħejjija u għall-valutazzjoni tal-proġetti, inklużi dawk mal-BEI;

(b)

sostenn għat-tisħiħ istituzzjonali u t-tisħiħ tal-kapaċitajiet amministrattivi għall-ġestjoni effettiva tal-Fondi ESI;

(c)

l-istudji marbutin mar-rappurtar tal-Kummissjoni dwar il-Fondi ESI u r-rapport ta' koeżjoni;

(d)

il-miżuri marbutin mal-analiżi, mal-ġestjoni, mas-sorveljar, mal-iskambju tal-informazzjoni u mal-implimentazzjoni tal-Fondi ESI, kif ukoll il-miżuri marbutin mal-implimentazzjoni tas-sistemi ta’ kontroll u tal-għajnuna teknika u amministrattiva;

(e)

valutazzjonijiet, rapporti ta' esperti, statistika u studji, inklużi dawk ta' natura ġenerali dwar l-operazzjoni attwali u fil-ġejjieni tal-Fondi ESI, li jistgħu jitwettqu fejn xieraq mill-BEI;

(f)

azzjonijiet li jxerrdu informazzjoni, jappoġġjaw netwerking, iwettqu attivitajiet ta’ komunikazzjoni, iqajmu kuxjenza u jippromwovu l-kooperazzjoni u l-iskambju tal-esperjenza, inkluż ma’ partijiet terzi.

(g)

l-installazzjoni, l-operat u l-interkonnessjoni ta’ sistemi kompjuterizzati għal ġestjoni, monitoraġġ, verifika, kontroll u evalwazzjoni;

(h)

azzjonijiet li jtejbu metodi ta’ evalwazzjoni u l-iskambju ta’ informazzjoni dwar prattiċi ta’ evalwazzjoni;

(i)

azzjonijiet marbutin mal-awditjar;

(j)

it-tisħiħ tal-kapaċità nazzjonali u reġjonali rigward l-ippjanar tal-investimenti, l-istima tal-ħtiġijiet, it-tħejjija, it-tfassil u l-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji, il-pjanijiet ta’ azzjoni konġunti u l-proġetti ewlenin, inklużi l-inizjattivi konġunti mal-BEI;

(k)

it-tixrid ta’ prattiki tajba biex jgħinu l-Istati Membri fit-tisħiħ tal-kapaċità tas-sħab rilevanti msemmija fl-Artikolu 5 u l-organizzazzjonijiet li jaqgħu taħt l-Istati Membri;

(l)

miżuri biex jidentifikaw, jipprijoritizzaw u jimplementaw riformi strutturali u amministrattivi b'reazzjoni għal sfidi ekonomiċi u soċjali fl-Istati Membri li jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 24(1).

Biex ikun hemm iktar effiċjenza fil-komunikazzjoni mal-pubbliku ġenerali u sinerġiji aktar sodi bejn l-attivitajiet ta' komunikazzjoni mwettqa fuq l-inizjattiva tal-Kummissjoni, ir-riżorsi allokati għall-azzjonijiet ta' komunikazzjoni skont dan ir-Regolament għandhom jikkontribwixxu wkoll għall-komunikazzjoni korporattiva tal-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni sakemm dawn ikunu marbuta mal-għanijiet ġenerali ta' dan ir-Regolament.

2.   Kull sena, il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi l-pjanijiet tagħha dwar it-tip ta' azzjonijiet relatati mal-miżuri elenkati fil-paragrafu 1, meta tkun prevista kontribuzzjoni mill-Fondi ESI, permezz ta' atti ta' implimentazzjoni.

Artikolu 59

Għajnuna teknika fuq l-inizjattiva tal-Istati Membri

1.   Fuq l-inizjattiva ta’ Stat Membru, il-Fondi ESI jistgħu jsostnu azzjonijiet għat-tħejjija, il-ġestjoni, is-sorveljanza, il-valutazzjoni, l-informazzjoni u l-komunikazzjoni, netwerking, ir-riżoluzzjoni tal-ilmenti, u l-kontroll u l-awditjar. Il-Fondi ESI jistgħu jintużaw mill-Istat Membru biex isostnu azzjonijiet għat-tnaqqis tal-piż amministrattiv fuq il-benefiċjarji, inklużi s-sistemi tal-iskambju tad-dejta elettronika, u azzjonijiet li jirrinfurzaw il-kapaċità tal-awtoritajiet u tal-benefiċjarji tal-Istat Membru biex jamministraw u jużaw dawk il-Fondi. Il-Fondi ESI jistgħu jintużaw ukoll biex jappoġġaw azzjonijiet li jsaħħu l-kapaċità ta’ mseieħba rilevanti skont il-punt (e) tal-Artikolu 5(3) u biex jiġi appoġġat l-iskambju tal-prattiki tajbin bejn tali msieħba. L-azzjonijiet imsemmijin f'dan il-paragrafu jistgħu jikkonċernaw perjodi ta’ programmazzjoni ta' qabel u dawk sussegwenti.

2.   Ir-regoli specifici ghall-Fondi jistghu jzidu jew jeskludu azzjonijiet li jistghu jigu ffinanzjati mill-Ghajnuna Teknika ta’ kull Fond ESI.

TITOLU VII

SOSTENN FINANZJARJU MILL-FONDI ESI

KAPITOLU I

Appoġġ mill-Fondi ESI

Artikolu 60

Determinazzjoni tar-rati ta’ kofinanzjament

1.   Id-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tadotta programm għandha tistabbilixxi r-rata(i) ta’ kofinanzjament u l-ammont massimu ta’ appoġġ mill-Fondi ESI skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

2   Il-miżuri ta' għajnuna teknika implementati fuq l-inizjattiva tal-Kummissjoni jew f'isimha jistgħu jiġu ffinanzjati bir-rata ta' 100 %.

Artikolu 61

Operazzjonijiet li jiġġeneraw dħul nett wara t-tlestija

1.   Dan l-Artikolu għandu japplika għal operazzjonijiet li jiġġeneraw dħul nett wara li jitlestew. Għall-iskopijiet ta’ dan l-Artikolu, ‘dħul nett’ ifisser moviment ta’ flus ’il ġewwa mħallsa direttament mill-utenti għall-oġġetti jew servizzi provduti mill-operazzjoni, bħal pagamenti imġarrba direttament mill-utenti għall-użu tal-infrastruttura, il-bejgħ jew il-kiri ta’ art jew bini, jew pagamenti għal servizzi mingħajr spejjeż operattivi u spejjeż tas-sostituzzjoni ta’ tagħmir għal perijodu qasir imġarrba waqt il-perjodu korrispondenti. Iffrankar tal-ispejjeż operattivi ġġenerati mill-operazzjoni għandhom jiġu trattati bħala dħul nett sakemm ma jiġux ibbilanċjati bi tnaqqis ugwali f’sussidji operattivi.

Fejn mhux l-ispiża kollha tal-investiment hija eliġibbli għal kofinanzjament, id-dħul nett għandu jiġi allokat pro rata għall-partijiet eliġibbli u mhux eliġibbli tal-ispiża tal-investiment.

2.   In-nefqa eliġibbli tal-operazzjoni li għandha tiġi kofinanzjata mill-Fondi ESI għandha titnaqqas bil-quddiem b’kont meħud tal-potenzjal tal-operazzjoni biex jiġi ġġenerat dħul nett fuq perjodu ta’ referenza speċifiku li jkopri kemm l-implimentazzjoni tal-operazzjoni kif ukoll il-perjodu ta’ wara t-tlestija tagħha.

3.   Id-dħul potenzjali nett tal-operazzjoni għandu jiġi ddeterminat minn qabel b’wieħed mill-metodi li ġejjin magħżula mill-awtorità ta’ ġestjoni għal settur, sottosettur jew tip ta’ operazzjoni:

(a)

applikazzjoni ta' perċentwal ta' dħul nett b'rata fissa għas-settur jew is-subsettur applikabbli għall-operazzjoni kif definita fl-Anness V jew fi kwalunkwe att delegat imsemmi fit-tieni, it-tielet u r-raba' subparagrafi; fit-tieni, it-tielet u r-raba' subparagrafi;

(b)

il-kalkolu tad-dħul nett attwalizzat tal-operazzjoni, b'kont meħud tal-perjodu ta' referenza adatt għas-settur jew is-subsettur applikabbli għall-operazzjoni, il-profitabbiltà normalment mistennija tal-kategorija tal-investiment ikkonċernat, l-applikazzjoni tal-prinċipju li min iniġġes iħallas u, jekk adatt, konsiderazzjonijiet tal-ekwità marbuta mal-prosperità relattiva tal-Istat Membru jew ir-reġjun ikkonċernat.

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti delegati f’konformità mal-Artikolu 149 f’każijiet debitament ġustifikati biex jiġi emendat l-Anness V billi jiġu aġġustati r-rati fissi stabbiliti fih b’kont meħud tad-dejta storika u l-potenzjal għall-irkupru tal-ispiża u l-prinċipju ta’ min iniġġes iħallas meta applikabbli.

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti delegati skont l-Artikolu 149 biex tistabbilixxi rati fissi għas-setturi jew subsetturi fl-oqsma tal-ICT, ir-RŻI u l-effiċjenza enerġetika. Il-Kummissjoni għandha tinnotifika l-atti delegati lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill sa mhux aktar tard mit-30 ta’ Ġunju 2015.

Barra minn hekk, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti delegati f’konformità mal-Artikolu 149 f’każijiet debitament ġustifikati fir-rigward taż-żieda ta' setturi jew subsetturi, inklużi subsetturi għal setturi fl-Annes V, li jaqgħu fl-ambitu tal-objettivi tematiċi definiti fl-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 u appoġġati mill-Fondi ESI.

Meta jiġi applikat il-metodu msemmi fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu, id-dħul kollu nett iġġenerat waqt l-implimentazzjoni u wara t-tlestija tal-operazzjoni għandu jitqies li jittieħed kont tiegħu bl-applikazzjoni tar-rata fissa u għalhekk m’għandux jitnaqqas sussegwentement min-nefqa eliġibbli tal-operazzjoni.

Meta permezz tal-adozzjoni ta’ att delegat tiġi stabbilita rata fissa għal settur jew subsettur ġdid skont it-tielet u r-raba' subparagrafi, awtorità ta’ ġestjoni tista’ tagħżel li tapplika l-metodu stabbilit fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu għal operazzjonijiet ġodda relatati mas-settur jew is-subsettur kkonċernat.

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 149, li jistabbilixxi l-metodu imsemmi fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu. Meta jiġi applikat dak il-metodu, id-dħul nett iġġenerat waqt l-implimentazzjoni tal-operazzjoni, li jirriżulta minn sorsi ta' dħul li ma ġewx meqjusa fid-determinazzjoni tad-dħul potenzjali nett tal-operazzjoni, għandu jitnaqqas min-nefqa eliġibbli tal-operazzjoni, mhux aktar tard mit-talba ta' pagament finali ppreżentata mill-benefiċjarju.

4.   Il-metodu li permezz tiegħu d-dħul nett jitnaqqas min-nefqa tal-operazzjoni inkluża fit-talba għall-pagament sottomessa lill-Kummissjoni għandu jkun determinat f’konformità mar-regoli nazzjonali.

5.   Bħala alternattiva għall-applikazzjoni tal-metodi stabbiliti fil-paragrafu 3, ir-rata massima ta’ kofinanzjament imsemmija fl-Artikolu 60(1) tista’, fuq talba ta’ Stat Membru, titnaqqas fil-mument tal-adozzjoni ta’ programm għal prijorità jew miżura li taħtu l-operazzjonijiet kollha appoġġati taħt dik il-prijorità jew miżura jistgħu japplikaw rata uniformi fissa skont il-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 3. It-tnaqqis m'għandux ikun inqas mill-ammont ikkalkulat billi tiġi mmultiplikata r-rata massima ta' kofinanzjament tal-Unjoni applikabbli skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi bir-rata fissa rilevanti msemmija fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 3.

Meta jiġi applikat il-metodu msemmi fl-ewwel subparagrafu, id-dħul kollu nett iġġenerat waqt l-implimentazzjoni u wara t-tlestija tal-operazzjoni għandu jitqies li jittieħed kont tiegħu bl-applikazzjoni ta’ tnaqqis fir-rata ta’ kofinanzjament u għalhekk m’għandux jitnaqqas sussegwentement min-nefqa eliġibbli tal-operazzjonijiet.

6.   Meta huwa oġġettivament impossibbli li d-dħul jiġi determinat minn qabel abbażi ta' kwalunkwe wieħed mill-metodi stabbilit fil-paragrafi 3 jew 5, id-dħul nett iġġenerat fi żmien tliet snin mit-tlestija ta’ operazzjoni, jew sad-data ta' skadenza għall-preżentazzjoni tad-dokumenti għall-għeluq tal-programm iffissat fir-regoli speċifiċi għall-Fondi, skont liema data tiġi l-ewwel, għandu jitnaqqas min-nefqa ddikjarata lill-Kummissjoni.

7.   Il-paragrafi 1 sa 6 ma għandhomx japplikaw għal:

(a)

operazzjonijiet jew partijiet mill-operazzjonijiet appoġġjati biss mill-FSE,

(b)

operazzjonijiet li l-ispiża totali eliġibbli tagħhom qabel l-applikazzjoni tal-paragrafi 1 sa 6 ma taqbiżx il-EUR 1 000 000;

(c)

għajnuna rimborżabbli soġġetta għal obbligu ta’ rimborż sħiħ u premji;

(d)

assistenza teknika;

(e)

sostenn lil jew minn strumenti finanzjarji;

(f)

operazzjonijiet li għalihom l-appoġġ pubbliku jieħu l-forma ta’ somom f’daqqa jew spejjeż għal kull unità bi skala standard;

(g)

operazzjonijiet implimentati skont pjan ta’ azzjoni konġunt,

(h)

operazzjonijiet li għalihom l-ammonti jew ir-rati ta’ appoġġ huma definiti fl-Anness II għar-Regolament FAEŻR.

Minkejja l-punt (b) tal-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu, meta Stat Membru japplika l-paragrafu 5, jista’ jinkludi fil-prijorità jew miżura rilevanti l-operazzjonijiet li l-ispiża totali eliġibbli tagħhom qabel l-applikazzjoni tal-paragrafi 1 sa 6 ma taqbiżx EUR 1 000 000.

8.   Barra minn hekk, il-paragrafi 1 sa 6 m'għandhomx japplikaw għal operazzjonijiet li għalihom l-appoġġ taħt il-programm jikkostitwixxi:

(a)

għajnuna de minimis;

(b)

għajnuna mill-Istat kompatibbli għall-SMEs, fejn intensità tal-għajnuna jew limitu tal-ammont tal-għajnuna jiġi applikat fir-rigward tal-għajnuna statli;

(c)

għajnuna mill-Istat kompatibbli, fejn ġiet imwettqa verifika individwali tal-ħtiġijiet finanzjarji skont ir-regoli ta' għajnuna mill-istat applikabbli.

Minkejja l-ewwel subparagrafu, awtorità ta' ġestjoni tista' tapplika l-paragrafi 1 sa 6 għal operazzjonijiet fl-ambitu tal-punti (a) sa (c) tal-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu fejn dan ikun previst fir-regoli nazzjonali.

KAPITOLU II

Regoli speċjali dwar l-appoġġ mill-Fondi ESI għall-PPPs

Artikolu 62

PPPs

Il-Fondi ESI jistgħu jintużaw biex jaġġoġġaw operazzjonijiet PPP. Tali operazzjonijiet PPP għandhom ikunu konformi mal-liġi applikabbli, b’mod partikolari li tikkonċerna l-għajnuna mill-Istat u l-akkwist pubbliku.

Artikolu 63

Benefiċjarji taħt operazzjonijiet PPP

1.   Fir-rigward tal-operazzjoni PPP, u b'deroga mill-punt (10) tal-Artikolu 2, il-benefiċjarju jista' jkun:

(a)

il-korp tal-liġi pubblika li jibda l-operazzjoni; jew

(b)

korp irregolat mil-liġi privata ta' Stat Membru (is-"sieħeb privat") magħżul jew li għandu jintgħażel għall-implimentazzjoni tal-operazzjoni).

2.   Il-korp tal-liġi pubblika li jibda l-operazzjoni PPP jista' jipproponi li s-sieħeb privat, li għandu jintgħażel wara l-approvazzjoni tal-operazzjoni, ikun il-benefiċjarju għall-finijiet tal-appoġġ mill-Fondi ESI. F’dik l-eventwalità, id-deċiżjoni ta’ approvazzjoni għandha tkun kondizzjonali fuq li l-awtorità ta’ ġestjoni tissodisfa lilha nfisha li l-imsieħeb privat magħżul iwettaq u jassumi l-obbligi kollha korrispondenti ta’ benefiċjarju skont dan ir-Regolament.

3.   L-imsieħeb privat magħżul biex jimplimenta l-operazzjoni jista’ jiġi sostitwit bħala benefiċjarju waqt l-implimentazzjoni fejn dan ikun mitlub taħt it-termini u l-kundizzjonijiet tal-PPP jew il-ftehim ta’ finanzjament bejn is-sieħeb privat u l-istituzzjoni finanzjarja li tikkofinanzja l-operazzjoni. F’dik l-eventwalità l-imsieħeb privat ta’ sostituzzjoni jew il-korp ta’ liġi pubblika għandu jsir il-benefiċjarju sakemm l-awtorità ta’ ġestjoni tissodisfa lilha nnifisha li s-sieħeb ta’ sostituzzjoni jissodisfa u jassumi l-obbligi korrispendenti kollha ta’ benefiċjarju skont dan ir-Regolament.

4.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 149 li jistabbilixxi regoli addizzjonali dwar is-sostituzzjoni ta' benefiċjarju u dwar ir-responsabbiltajiet relatati.

5.   Is-sostituzzjoni ta' benefiċjarju m’għandhiex titqies bħala bidla fis-sjieda fis-sens tal-punt (b) tal-Artikolu 71(1) jekk dik is-sostituzzjoni tissodisfa l-kundizzjonijiet applikabbli stipulati fil-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu u f'att delegata skont il-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu.

Artikolu 64

Appoġġ għal operazzjonijiet PPP

1.   Fil-każ ta’ operazzjoni PPP fejn il-benefiċjarju huwa korp tad-dritt pubbliku, in-nefqa għal operazzjoni PPP li ġiet magħmula u mħallsa mis-sieħeb privat tista’, permezz ta’ deroga mill-Artikolu 65(2), titqies li ġiet magħmula u mħallsa minn benefiċjarju u inkluża f’talba għal pagament lill-Kummissjoni sakemm jintlaħqu l-kundizzjonijiet li ġejjin:

(a)

il-benefiċjarju jkun daħal fi ftehim PPP ma’ sieħeb privat;

(b)

l-awtorità ta’ ġestjoni tkun ivverifikat li n-nefqa ddikjarata mill-benefiċjarju tkun tħallset mis-sieħeb privat u li l-operazzjoni hija konformi mal-liġi nazzjonali u applikabbli tal-Unjoni, mal-programm u l-kundizzjonijiet għall-appoġġ tal-operazzjoni.

2.   Pagamenti lil benefiċjarji magħmula fir-rigward tan-nefqa inklużi f’talba għal pagament f’konformità mal-paragrafu 1 għandhom jitħallsu f’escrow account stabbilit għal dak il-għan f’isem il-benefiċjarju.

3.   Il-fondi mħallsa f’escrow account msemmija fil-paragrafu 2 għandhom jintużaw għal pagamenti skont il-ftehim PPP, inkluż kwalunkwe pagament li għandu jsir f’każ ta’ tmiem ta’ ftehim PPP.

4.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti delegati f'konformità mal-Artikolu 149 li jistabbilixxu r-rekwiżiti minimi li għandhom jiġu inklużi fi ftehimiet PPP li huma neċessarji għall-applikazzjoni tad-deroga stipulata fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, inklużi dispożizzjonijiet relatati ma' tmiem tal-ftehim PPP u bil-għan li tiġi żgurata sekwenza tat-transazzjonijiet adegwata.

KAPITOLU III

Eliġibbiltà tal-infiq u d-durabbiltà

Artikolu 65

Eliġibbiltà

1.   L-eliġibbiltà tan-nefqa għandha tiġi ddeterminata abbażi tar-regoli nazzjonali, ħlief fejn ikunu stabbiliti r-regoli speċifiċi f’dan ir-Regolament jew abbażi tiegħu jew tar-regoli speċifiċi għall-Fondi.

2.   In-nefqa għandha tkun eliġibbli għal kontribuzzjoni mill-Fondi ESI jekk tkun saret minn benefiċjarju u ġiet imħallsa bejn id-data tal-preżentazzjoni tal-programm lill-Kummissjoni jew mill-1 ta’ Jannar 2014, skont liema data tiġi l-ewwel, u l-31 ta’ Diċembru 2023. Barra minn hekk, in-nefqa għandha tkun eliġibbli biss għal kontribuzzjoni mill-FAEŻR jekk l-għajnuna rilevanti fil-fatt titħallas mill-aġenzija tal-pagamenti bejn l-1 ta’ Jannar 2014 u l-31 ta’ Diċembru 2023.

3.   Permezz ta' deroga mill-paragrafu 2, in-nefqa taħt il-YEI għandha tkun eliġibbli mill-1 ta' Settembru 2013.

4.   Fil-każ tal-ispejjeż rimborżati skont il-punti (b) u (c) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 67(1), l-azzjonijiet li jikkostitwixxu l-bażi tar-rimborż għandhom jitwettqu bejn l-1 ta’ Jannar 2014 u l-31 ta’ Diċembru 2023.

5.   Permezz ta' deroga mill-paragrafu 4, id-data tal-bidu fir-rigward tal-ispejjeż rimborżati abbażi tal-punti (b) u (c) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 67 (1) għal azzjonijiet taħt il-YEI għandha tkun l-1 ta' Settembru 2013.

6.   L-operazzjonijiet ma għandhomx jiġu magħżula għall-appoġġ mill-Fondi ESI fejn ikunu tlestew fiżikament jew ġew implimentati bis-sħiħ qabel ma tkun ġiet imressqa mill-benefiċjarju l-applikazzjoni għall-finanzjament skont il-programm lill-awtorità ta’ ġestjoni, irrispettivament minn jekk il-pagamenti relatati kollha jkunux saru mill-benefiċjarju.

7.   Dan l-Artikolu għandu jkun mingħajr ħsara għar-regoli dwar l-eliġibbiltà tal-għajnuna teknika fuq l-inizjattiva tal-Kummissjoni stabbiliti fl-Artikolu 58.

8.   Dan il-paragrafu għandu japplika għal operazzjonijiet li jiġġeneraw dħul nett matul l-implimentazzjoni tagħhom u li ma japplikawx għalihom il-paragrafi 1 sa 6 tal-Artikolu 61.

In-nefqa eliġibbli tal-operazzjoni li għandha tiġi kofinanzjata mill-Fondi ESI għandha titnaqqas bid-dħul nett mhux meqjus fil-waqt tal-approvazzjoni tal-operazzjoni ġġenerata direttament biss waqt l-implimentazzjoni tagħha, mhux aktar tard mit-talba tal-pagament finali ppreżentata mill-benefiċjarju. Meta mhux l-ispejjeż kollha jkunu eliġibbli għal kofinanzjament, id-dħul nett għandu jiġi allokat pro rata fuq il-partijiet eliġibbli u mhux eliġibbli tal-ispiża.

Dan il-paragrafu ma għandhiex tapplika għal:

(a)

assistenza teknika;

(b)

strumenti finanzjarji;

(c)

għajnuna rimborżata soġġetta għal obbligu ta’ rimborż sħiħ;

(d)

premji;

(e)

operazzjonijiet soġġetti għar-regoli dwar għajnuna mill-Istat;

(f)

operazzjonijiet li għalihom l-appoġġ pubbliku jieħu l-forma ta’ somma f’daqqa jew spejjeż ta’ unità ta’ skala standard sakemm id-dħul nett ġie kkunsidrat ex ante;

(g)

operazzjonijiet implimentati skont pjan ta’ azzjoni konġunt sakemm id-dħul nett ġie kkunsidrat ex ante,

(h)

operazzjonijiet li għalihom l-ammonti jew ir-rati ta’ appoġġ huma definiti fl-Anness II għar-Regolament FAEŻR. jew

(i)

operazzjonijiet li għalihom in-nefqa eliġibbli totali ma taqbiżx EUR 50 000.

Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu u l-Artikolu 61, kwalunkwe pagament riċevut mill-benefiċjarju li jirriżulta minn penali kuntrattwali bħala riżultat ta' ksur ta’ kuntratt bejn il-benefiċjarju u parti terza jew partijiet terzi jew li sar bħala riżultat tal-irtirar ta' offerta minn parti terza magħżula taħt ir-regoli tal-akkwist pubbliku (id-'depożitu') m’għandux jitqies bħala dħul u m’għandux jitnaqqas min-nefqa eliġibbli tal-operazzjoni.

9.   In-nefqa li ssir eliġibbli b'riżultat tal-emenda ta' programm għandha tkun eliġibbli biss mid-data li fiha tiġi preżentata lill-Kummissjoni t-talba għal emenda jew, fl-eventwalità tal-applikazzjoni tal-Artikolu 96(11), mid-data tad-dħul fis-seħħ tad-deċiżjoni li temenda l-programm.

Ir-regoli speċifiċi għall-Fondi għall-FEMS jistgħu jidderogaw mill-ewwel subparagrafu.

10.   B'deroga mill-paragrafu 9, dispożizzjonijiet speċifiċi dwar id-data ta' bidu tal-eliġibbiltà jistgħu jiġu stabbiliti fir-Regolament FAEŻR.

11.   Operazzjoni tista’ tirċievi l-appoġġ minn wieħed jew aktar mill-Fondi ESI jew minn wieħed jew aktar mill-programmi u minn strumenti oħra tal-Unjoni, dment li l-partita tan-nefqa inkluża fit-talba għall-pagament ta' rimborż minn wieħed mill-Fondi ESI ma tirċevix l-appoġġ minn Fond jew strument tal-Unjoni ieħor, jew appoġġ mill-istess Fond taħt programm ieħor.

Artikolu 66

Forom ta’ appoġġ

Il-Fondi ESI għandhom jintużaw biex jipprovdu l-appoġġ fil-forma ta’ għotjiet, premji, għajnuna li titħallas lura, strumenti finanzjarji, jew taħlita tagħhom.

Fil-każ ta’ għajnuna li titħallas lura, l-appoġġ li jitħallas lura lill-korp li pprovdieh jew lil awtorità kompetenti oħra tal-Istat Membru, għandu jinżamm f’kont separat jew separat b’kodiċi ta’ kontabilità u jerġa’ jintuża għall-istess għan jew skont l-għanijiet tal-programm.

Artikolu 67

Forom ta’ għotjiet u għajnuna li titħallas lura

1.   L-għotjiet u l-għajnuna li titħallas lura jistgħu jkunu fi kwalunkwe waħda mill-forom li ġejjin:

(a)

rimborż tal-ispejjeż eliġibbli li jkunu realment imġarrba u mħallsa, flimkien ma’ kontribuzzjonijiet in natura u deprezzament, fejn applikabbli;

(b)

skala standard ta' spejjeż għal kull unità;

(c)

somom f’daqqa li ma jaqbżux il-EUR 100 000 ta’ kontribuzzjoni pubblika;

(d)

finanzjament b’rata fissa ddeterminata permezz tal-applikazzjoni ta’ perċentwal għal kategorija waħda ddefinita ta’ spejjeż, jew aktar minn waħda.

Regoli speċifiċi għall-Fondi jistgħu jillimitaw il-forom ta' għotjiet jew għajnuna ripagabbli applikabbli għal ċerti operazzjonijiet.

2.   B'deroga mill-paragrafu 1, forom addizzjonali ta' għotjiet u metodi ta' kalkolu jistgħu jiġu stabbiliti fir-Regolament FEMS.

3.   L-għażliet imsemmija fil-paragrafu 1 jistgħu jingħaqdu biss fejn kull għażla tkopri kategoriji differenti ta' spejjeż jew fejn dawn jintużaw għal proġetti differenti li jiffurmaw parti minn operazzjoni jew għal fażijiet suċċessivi ta' operazzjoni.

4.   Fejn operazzjoni jew proġett li jifforma parti minn operazzjoni jiġi implimentat esklussivament permezz tal-akkwist pubbliku ta’ xogħlijiet, oġġetti jew servizzi, għandu japplika biss il-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1. Fejn l-akkwist pubbliku fi ħdan operazzjoni jew proġett li jifforma parti minn operazzjoni jiġi limitat għal ċerti kategoriji ta’ spejjeż, l-għażliet kollha msemmija fil-paragrafu 1 jistgħu jiġu applikati.

5.   L-ammonti msemmija fil-punti (b), (c) u (d) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1 għandhom jiġu stabbiliti b’wieħed mill-modi li ġejjin:

(a)

metodu ta’ kalkolu ġust, ekwitabbli u verifikabbli bbażat fuq:

(i)

dejta statistika jew informazzjoni oġġettiva oħra; jew

(ii)

id-dejta storika vverifikata ta’ benefiċjarji individwali; jew

(iii)

l-applikazzjoni tal-prattiċi ta’ kontabilità normali ta’ benefiċjarji individwali;

(b)

f’konformità mar-regoli għall-applikazzjoni ta’ skali korrispondenti ta’ spejjeż unitarji, somom f’daqqa u rati fissi applikabbli f’politiki tal-Unjoni għal tip simili ta’ operazzjoni u ta’ benefiċjarju;

(c)

f’konformità mar-regoli għall-applikazzjoni ta’ skali korrispondenti ta’ spejjeż unitarji, somom f’daqqa u rati fissi applikati skont skemi għall-għotjiet iffinanzjati għal kollox mill-Istat Membru għal tip simili ta’ operazzjoni u ta’ benefiċjarju;

(d)

ir-rati stabbiliti minn dan ir-Regolament jew ir-regoli speċifiċi għall-Fondi;

(e)

metodi speċifiċi għad-determinazzjoni tal-ammonti stabbiliti skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

6.   Id-dokument li jistabbilixxi l-kundizzjonijiet għall-appoġġ ta' kull operazzjoni għandu jistabbilixxi l-metodu li jrid jiġi applikat għad-determinazzjoni tal-ispejjeż tal-operazzjoni u l-kundizzjonijiet għall-pagament tal-għotja.

Artikolu 68

Finanzjament b’rata fissa għal spejjeż indiretti u spejjeż tal-persunal li jikkonċernaw għotjiet u għajnuna li titħallas lura

1.   Fejn l-implimentazzjoni ta’ operazzjoni toħloq spejjeż indiretti, jistgħu jiġu kkalkolati b'rata fissa b’wieħed mill-modi li ġejjin:

(a)

rata fissa sa 25 % tal-ispejjeż diretti eliġibbli, sakemm ir-rata tiġi kkalkolata abbażi ta’ metodu ta’ kalkolazzjoni ġust, ekwu u verifikabbli jew metodu applikat skont skemi għal għotjiet iffinanzjati għal kollox mill-Istat Membru għal tip simili ta’ operazzjoni u ta’ benefiċjarju;

(b)

rata fissa sa massimu ta’ 15 % ta’ spejjeż diretti tal-persunal eliġibbli mingħajr ma jkun hemm obbligu fuq l-Istat Membru li jagħmel kalkolu biex tiġi ddeterminata r-rata applikabbli;

(c)

rata fissa applikata għal spejjeż diretti eliġibbli bbażata fuq metodi eżistenti u rati korrispondenti, applikabbli f’politiki tal-Unjoni għal tip simili ta' operazzjoni u ta' benefiċjarju.

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 149 li jikkonċerna d-definizzjoni tar-rata fissa u l-metodi relatati msemmija fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu.

2.   Għall-għanijiet li jiġu ddeterminati n-nefqiet tal-persunal fir-rigward tal-implimentazzjoni ta’ operazzjoni, ir-rata fis-siegħa applikabbli tista’ tiġi kkalkulata billi jiġu diviżi l-aħħar nefqiet ta’ impjieg gross annwali dokumentati b’1 720 siegħa.

Artikolu 69

Regoli tal-eliġibbiltà speċifiċi għall-għotjiet u l-għajnuna li titħallas lura

1.   Kontribuzzjonijiet in natura fil-forma tal-provvista ta’ xogħlijiet, oġġetti, servizzi, art u proprjetà immobbli li għalihom ma jkun sar ebda pagament fi flus sostnut minn fatturi jew minn dokumenti ta’ valur probatorju ekwivalenti, jistgħu jkunu eliġibbli bil-kundizzjoni li r-regoli ta’ eliġibbiltà tal-Fondi ESI u tal-programm jipprevedu dan u li l-kriterji kollha li ġejjin jiġu ssodisfati:

(a)

l-appoġġ pubbliku mogħti lill-operazzjoni li jinkludi kontribuzzjonijiet in natura ma jaqbżux in-nefqa totali eliġibbli, minbarra kontribuzzjonijiet in natura, fl-aħħar tal-operazzjoni;

(b)

il-valur attribbwit lill-kontribuzzjonijiet in natura ma jaqbiżx l-ispejjeż aċċettati ġeneralment fis-suq in kwistjoni;

(c)

il-valur u t-twassil tal-kontribuzzjonijiet jista’ jiġi vvalutat u vverifikat b’mod indipendenti;

(d)

fil-każ tal-provvista ta’ art jew ta’ proprjetà immobbli, jista’ jsir pagament bi flus kontanti għall-finijiet ta’ ftehim ta’ kiri ta’ ammont nominali annwalment li ma jaqbiżx unità singola tal-munita tal-Istat Membru;

(e)

fil-każ ta’ kontribuzzjonijiet in natura fil-forma ta’ xogħol mhux imħallas, il-valur ta’ dak ix-xogħol jiġi ddeterminat billi jitqies il-ħin meħud ivverifikat u r-rata ta’ rimunerazzjoni għal xogħol ekwivalenti.

Il-valur tal-art jew tal-proprjetà immobbli msemmija fil-punt (d) tal-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu għandu jiġi ċċertifikat minn espert kwalifikat indipendenti jew minn korp uffiċjali awtorizzat kif mistħoqq u ma jaqbiżx il-limitu stipulat fil-punt (b) tal-paragrafu 3.

2.   L-ispejjeż tad-deprezzament jistgħu jiġu kkunsidrati bħala eliġibbli fejn il-kundizzjonijiet li ġejjin ikunu ssodisfati:

(a)

ir-regoli ta’ eliġibbiltà tal-programm jippermettu dan;

(b)

l-ammont tan-nefqa huwa ġġustifikat permezz ta’ dokumenti li jappoġġjawh li għandhom valur probatarju ekwivalenti għall-fatturi għal spejjeż eliġibbli fejn ir-rimborż ingħata fil-forma msemmija fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 57(1);

(c)

l-ispejjeż ikunu marbuta b’mod esklussiv mal-perjodu ta’ appoġġ għall-operazzjoni;

(d)

ma kkontribbwixxewx għotjiet pubbliċi għall-akkwist tal-assi deprezzati.

3.   L-ispejjeż li ġejjin m'għandhomx ikunu eliġibbli għal kontribuzzjoni mill-Fondi ESI u mill-ammont ta' appoġġ trasferit mill-Fond ta' Koeżjoni għall-FNE kif imsemmi fl-Artikolu 92(6):

(a)

interessi fuq id-dejn, ħlief fir-rigward ta' għotjiet mogħtija fil-forma ta’ sussidju għal rata tal-interess jew sussidju ta’ tariffa għal garanzija;

(b)

ix-xiri ta' art mhux mibnija u ta' art mibnija fl-ammont li jaqbeż l-10 % tan-nefqa totali eliġibbli għall-operazzjoni kkonċernata. Għal siti abbandunati u għal dawk li qabel kellhom użu industrijali li jinkludu bini, dak il-limitu għandu jiżdied għal 15 %. F’każi eċċezzjonali u debitament ġġustifikati, il-limitu jista' jittella' 'l fuq mill-perċentwali imsemmijin qabel għall-operazzjonijiet li jikkonċernaw il-konservazzjoni ambjentali;

(c)

it-taxxa fuq il-valur miżjud ħlief fejn ma tkunx tista’ tintradd lura skont il-leġiżlazzjoni tal-VAT nazzjonali.

Artikolu 70

Eliġibblità tal-operazzjonijiet skont il-lokalità

1.   Operazzjonijiet appoġġjati mill-Fondi ESI, soġġetti għad-derogi msemmija fil-paragrafi 2 u 3, u r-regoli speċifiċi għall-Fondi, għandhom jinsabu fil-qasam tal-programm.

2.   L-awtorità ta’ ġestjoni tista’ taċċetta li operazzjoni tiġi implimentata barra mil-qasam tal-programm iżda fl-Unjoni, sakemm jiġu sodisfatti l-kondizzjonijiet li ġejjin kollha:

(a)

l-operazzjoni hija għall-benefiċċju tal-qasam tal-programm;

(b)

l-ammont totali allokat skont il-programm għall-operazzjonijiet li jinstabu barra l-qasam tal-programm ma jaqbiżx l-15 % tal-appoġġ mill-Fondi tal-FEŻR, il-Fond ta’ Koeżjoni u tal-FEMS f’livell prijoritarju jew għall-appoġġ mill-FAEŻR, 5 % tal-appoġġ fil-livell tal-programm;

(c)

il-kumitat tal-monitoraġġ ikun ta l-kunsens tiegħu għall-operazzjoni jew għat-tipi ta’ operazzjonijiet ikkonċernati;

(d)

l-obbligazzjonijiet tal-awtoritajiet għall-programm fir-rigward tal-ġestjoni, il-kontroll u l-awditjar tal-operazzjoni huma mwettqa mill-awtoritajiet responsabbli għall-programm taħt liema din l-operazzjoni tkun appoġġjata jew jidħlu f’obbligazjonijiet mal-awtoritajiet fil-qasam fejn l-operazzjoni hija implimentata.

3.   Għall-operazzjonijiet li jikkonċernaw l-għajnuna teknika jew attivitajiet ta’ promozzjoni, in-nefqa tista’ tiġġarrab barra l-Unjoni jekk jintlaħqu l-kundizzjonijiet stabbiliti fil-punt (a) tal-paragrafu 2 u l-obbligi fir-rigward tal-ġestjoni, tal-kontroll u tal-verifika li jikkonċernaw l-operazzjoni.

4.   Il-paragrafi 1 u 3 ma japplikawx għall-programmi taħt l-għan tal-kooperazzjoni Territorjali Ewropea u l-paragrafi 2 u 3 ma japplikawx għall-operazzjonijiet imwieżna mill-FSE.

Artikolu 71

Id-durabbiltà tal-operazzjonijiet

1.   Operazzjoni li tinkludi investiment fl-infrastruttura jew investiment produttiv għandha trodd lura l-kontribuzzjoni mill-Fondi ESI jekk fi żmien ħames snin mill-pagament finali lill-benefiċjarju jew fil-perjodu ta' żmien stabbilit fir-regoli tal-għajnuna mill-Istat, fejn applikabbli, tkun soġġetta għal wieħed milli ġejjin:

(a)

waqfien jew rilokazzjoni ta’ attività produttiva barra mill-qasam kopert mill-programm;

(b)

bidla tas-sjieda ta’ oġġett infrastrutturali li tagħti vantaġġ mhux dovut lil impriża jew lil korp pubbliku;

(c)

bidla sostanzjali li taffettwa n-natura, l-għanijiet jew il-kundizzjonijiet tal-implimentazzjoni tagħha, li jirriżulta fl-imminar tal-għanijiet oriġinali tagħha.

Somom imħallsa indebitament fir-rigward tal-operazzjoni għandhom jiġu rkuprati mill-Istat Membru b’mod proporzjonali mal-perjodu li għalih ir-rekwiżiti ma ntlaħqux.

L-Istati Membri jistgħu jnaqqsu l-limitu ta’ żmien stabbilit fl-ewwel subparagrafu għal tliet snin fil-każ taż-żamma ta’ investimenti jew impjiegi maħluqa minn SMEs.

2.   Operazzjoni li tinkludi investiment fl-infrastruttura jew investiment produttiv għandha tħallas lura l-kontribuzzjoni mill-Fondi ESI jekk fi żmien 10 snin mill-pagament finali lill-benefiċjarju l-attività produttiva hija soġġetta għal rilokazzjoni barra mill-Unjoni, ħlief meta l-benefiċjarju jkun SME. Fejn il-kontribuzzjoni mill-Fondi ESI tieħu l-forma ta’ għajnuna mill-Istat, il-perjodu ta’ 10 snin għandu jkun sostitwit mit-terminu applikabbli taħt ir-regoli ta’ għajnuna mill-Istat.

3.   Operazzjonijiet appoġġjati mill-FSE u operazzjonijiet appoġġjati mill-Fondi ESI l-oħrajn li mhumiex investimenti fl-infrastruttura jew investimenti produttivi għandhom iħallsu mill-ġdid il-kontribuzzjoni mill-Fond biss meta jkunu soġġetti għal obbligu għaż-żamma ta' investiment skont ir-regoli applikabbli tal-għajnuna mill-Istat u meta jgħaddu minn waqfien jew rilokazzjoni ta' attività produttiva fil-perjodu stabbilit f'dawk ir-regoli.

4.   Il-paragrafi 1,2 u 3 ma għandhomx japplikaw għall-kontribuzzjonijiet lil strumenti finanzjarji jew permezz tagħhom, jew għal ebda operazzjoni li tgħaddi minn waqfien ta’ attività produttiva minħabba falliment mhux doluż.

5.   Il-paragrafi 1, 2 u 3 ma għandhomx japplikaw għal persuni fiżiċi li huma benefiċjarji tal-appoġġ tal-investiment u, wara t-tlestija tal-operazzjoni tal-investiment, isiru eliġibbli għall-appoġġ u jirċivuh taħt ir-Regolament (UE) Nru 1309/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fejn l-investiment ikkonċernat huwa direttament marbut mat-tip ta’ attività identifikata bħala eliġibbli għall-appoġġ mill-Fond Ewropew ta' Aġġustament għall-Globalizzazzjoni.

TITOLU VIII

ĠESTJONI U KONTROLL

KAPITOLU I

Sistemi ta' ġestjoni u kontroll

Artikolu 72

Prinċipji ġenerali tas-sistemi ta' ġestjoni u ta' kontroll

Is-sistemi ta’ ġestjoni u kontroll għandhom, f’konformità mal-Artikolu 4(8), jipprovdu għal:

(a)

deskrizzjoni tal-funzjonijiet ta’ kull korp involut fil-ġestjoni u l-kontroll, u fl-allokazzjoni tal-funzjonijiet fi ħdan kull korp;

(b)

konformità mal-prinċipju tas-separazzjoni tal-funzjonijiet bejn dawn il-korpi u fi ħdanhom;

(c)

proċeduri li jiżguraw il-korrettezza u r-regolarità tan-nefqa ddikjarata;

(d)

sistemi kompjuterizzati għall-kontabilità, għall-ħżin u t-trażmissjoni ta’ dejta finanzjarja u dejta dwar indikaturi, għall-monitoraġġ u għar-rappurtar;

(e)

sistemi għar-rappurtar u għall-monitoraġġ fejn il-korp responsabbli jafda t-twettiq tal-kompiti f'idejn korp ieħor;

(f)

arranġamenti għall-verifika tal-funzjonament tas-sistemi ta’ ġestjoni u kontroll;

(g)

sistemi u proċeduri sabiex jiżguraw proċess ta’ verifika xieraq;

(h)

il-prevenzjoni, l-iskoperta u l-korrezzjoni ta’ irregolaritajiet, inklużi frodi, u l-irkupru ta’ ammonti li ma kellhom jitħallsu, flimkien ma’ kwalunkwe interessi fuq pagamenti li saru tard.

Artikolu 73

Responsabbiltajiet skont ġestjoni kondiviża

F’konformità mal-prinċipju tal-ġestjoni kondiviża, l-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom ikunu responsabbli għall-ġestjoni u l-kontroll ta’ programmi f’konformità mar-responsabbiltajiet rispettivi tagħhom stabbiliti f’dan ir-Regolament u fir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

Artikolu 74

Responsabbiltajiet tal-Istati Membri

1.   L-Istati Membri għandhom iwettqu l-obbligi ta’ ġestjoni, kontroll u awditjar u jassumu r-responsabbiltajiet li huma stabbiliti fir-regoli dwar il-ġestjoni kondiviża stabbiliti fir-Regolament Finanzjarju u r-regoli speċifiċi għall-Fondi.

2.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li s-sistemi ta’ ġestjoni u kontroll tagħhom għall-programmi huma stabbiliti skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi u li dawk is-sistemi jaħdmu b’mod effettiv.

3.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li hemm fis-seħħ arranġamenti effettivi għall-eżami ta' lmenti dwar il-Fondi ESI. L-għan, ir-regoli u l-proċeduri li jikkonċernaw dawn l-arranġamenti għandhom ikunu r-responsabilità tal-Istati Membri skont il-qafas ġuridiku u istituzzjonali tagħhom. L-Istati Membri għandhom, fuq talba mill-Kummissjoni, jeżaminaw ilmenti sottomessi lill-Kummissjoni li jaqgħu fl-ambitu tal-arranġamenti tagħhom. L-Istati Membri għandhom jinfurmaw lill-Kummissjoni, fuq talba, dwar ir-riżultati ta’ dak l-eżami.

4.   L-iskambji tal-informazzjoni uffiċjali kollha bejn l-Istat Membru u l-Kummissjoni għandhom jitwettqu permezz ta' sistema tal-iskambju tad-dejta elettronika. Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu t-termini u l-kundizzjonijiet li magħhom dik is-sistema tal-iskambju tad-dejta elettronika għandha tikkonforma. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

KAPITOLU II

Setgħat u responsabbiltajiet tal-Kummissjoni

Artikolu 75

Setgħat u responsabbiltajiet tal-Kummissjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tissodisfa ruħha abbażi tal-informazzjoni disponibbli, inklużi informazzjoni dwar il-ħatra ta’ korpi responsabbli għall-ġestjoni u l-kontroll, id-dokumenti pprovduti kull sena, skont l-Artikolu 59(5) tar-Regolament Finanzjarju, minn dawk il-korpi maħtura, ir-rapporti ta’ kontroll, ir-rapporti annwali dwar l-implimentazzjoni u l-awditjar imwettaq mill-korpi nazzjonali u tal-Unjoni, li l-Istati Membri stabbilixxew sistemi ta’ ġestjoni u ta’ kontroll li jikkonformaw ma’ dan ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-Fondi u li dawk is-sistemi jaħdmu b’mod effettiv matul l-implimentazzjoni tal-programmi.

2.   L-uffiċjali tal-Kummissjoni jew ir-rappreżentanti awtorizzati tal-Kummissjoni jistgħu jwettqu awditjar jew kontrolli fuq il-post bil-kondizzjoni li jingħata avviż minn qabel ta' mill-anqas 12 il-ġurnata tax-xogħol lill-awtorità nazzjonali kompetenti, ħlief f’każijiet urġenti. Il-Kummissjoni għandha tirrispetta l-prinċipju ta' proporzjonalità billi tikkunsidra l-ħtieġa li tiġi evitata duplikazzjoni mhux ġustifikata ta' verifiki jew kontrolli mwettqa mill-Istati Membri, il-livell ta' riskju għall-baġit tal-Unjoni u l-ħtieġa li jiġi mminimizzat il-piż amministrattiv fuq il-benefiċjarji f'konformità mar-regoli speċifiċi għall-Fondi. Il-kamp ta' applikazzjoni ta’ dan l-awditjar jew kontrolli jista’ jinkludi, b’mod partikolari, il-verifika tal-funzjonament effettiv tas-sistemi ta’ ġestjoni u ta’ kontroll fi programm jew parti minnu, f'operazzjonijiet u valutazzjoni tal-ġestjoni finanzjarja soda ta’ operazzjonijiet jew ta' programmi. Uffiċjali jew rappreżentanti awtorizzati tal-Istat Membru jistgħu jieħdu sehem f'tali awditi jew kontrolli.

Uffiċjali tal-Kummissjoni jew rappreżentanti awtorizzati tal-Kummissjoni, li jkunu ngħataw is-setgħa li jwettqu l-verifiki jew kontrolli fuq il-post, għandu jkollhom aċċess għar-rekords kollha meħtieġa, għad-dokumenti u għall-metadata kollha, marbuta man-nefqa kofinanzjata mill-Fondi ESI jew mas-sistemi ta' ġestjoni u ta' kontroll, irrispettivament mill-mezz li bih jinħażnu. L-Istati Membri għandhom jipprovdu kopji ta’ dawn ir-rekords, dokumenti u metadejta lill-Kummissjoni meta jintalbu.

Is-setgħat stabbiliti f'dan il-paragrafu m'għandhomx jaffettwaw l-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet nazzjonali li jirriservaw ċerti atti għal aġenti ddeżinjati speċifikament mil-leġiżlazzjoni nazzjonali. L-uffiċjali tal-Kummissjoni u r-rappreżentanti awtorizzati ma għandhomx jieħdu sehem, inter alia, fi żjarat fid-djar jew fl-intervisti formali ta’ persuni fi ħdan il-qafas ta' leġiżlazzjoni nazzjonali. Madankollu, tali uffiċjali u rappreżentanti għandu jkollhom aċċess għall-informazzjoni hekk miksuba mingħajr preġudizzju għall-kompetenzi tal-qrati nazzjonali u b'rispett sħiħ tad-drittijiet fundamentali tas-suġġetti legali kkonċernati.

3.   Il-Kummissjoni tista’ teħtieġ li Stat Membru jieħu l-azzjonijiet meħtieġa biex jiżgura t-tħaddim effettiv tas-sistemi ta’ ġestjoni u kontroll tiegħu jew il-korrettezza tan-nefqa skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

TITOLU IX

ĠESTJONI FINANZJARJA, EŻAMI U AĊĊETTAZZJONI TAL-KONTIJIET U KORREZZJONIJIET FINANZJARJI, DIŻIMPENN

KAPITOLU I

Ġestjoni finanzjarja

Artikolu 76

Impenji tal-Baġit

L-impenji baġitarji tal-Unjoni fir-rigward ta’ kull programm għandhom isiru f’pagamenti annwali għal kull Fond matul il-perjodu ta’ bejn l-1 ta’ Jannar 2014 u l-31 ta’ Diċembru 2020. L-impenji baġitarji relatati mar-riżerva ta' prestazzjoni f'kull programm għandhom isiru b'mod separat mill-allokazzjoni li jkun fadal għall-programm.

Id-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tadotta programm għandha tikkostitwixxi d-deċiżjoni ta’ finanzjar fis-sens tal-Artikolu 84 tar-Regolament Finanzjarju u ladarba tiġi nnotifikata lill-Istat Membru kkonċernat, tkun impenn legali fis-sens ta’ dak ir-Regolament.

Għal kull programm, l-impenji baġitarji għall-ewwel pagament parzjali għandhom isegwu l-adozzjoni tal-programm mill-Kummissjoni.

L-impenji baġitarji għall-pagamenti parzjali sussegwenti għandhom isiru mill-Kummissjoni qabel l-1 ta’ Mejju ta’ kull sena, abbażi tad-deċiżjoni li hemm referenza għaliha fit-tieni paragrafu ta' dan l-Artikolu, għajr fejn japplika l-Artikolu 16 tar-Regolament Finanzjarju.

B'segwitu għall-applikazzjoni tal-qafas ta' prestazzjoni b'konformità mal-Artikolu 22, meta l-prijoritajiet ma jkunux kisbu l-miri prinċipali tagħhom, il-Kummissjoni, fejn meħtieġ, għandha tiddiżimpenja l-approprjazzjonijiet korrispondenti li ġew impenjati għall-programmi kkonċernati bħala parti mir-riżerva ta' prestazzjoni u għandha terġa' tagħmilhom disponibbli għall-programmi li għalihom tkun żdiedet l-allokazzjoni b'riżultat ta' emenda approvata mill-Kummissjoni b'konformità mal-Artikolu 22(5).

Artikolu 77

Regoli komuni għall-pagamenti

1.   Il-pagamenti mill-Kummissjoni tal-kontribuzzjoni mill-Fondi ESI għal kull programm għandhom isiru skont l-approprjazzjonijiet tal-baġit u soġġett għall-finanzjament disponibbli. Kull pagament għandu jkun assenjat lill-impenn tal-baġit miftuħ tal-Fond ikkonċernat li jmur l-aktar lura fiż-żmien.

2.   Il-pagamenti relatati mal-impenji tar-riżerva ta' prestazzjoni m'għandhomx isiru qabel l-allokazzjoni definittiva tar-riżerva ta' prestazzjoni, b'konformità mal-Artikolu 22(3) u (4).

3.   Il-pagamenti għandhom jieħdu l-forma ta' prefinanzjament, pagamenti interim u pagament tal-bilanċ finali.

4.   Għal forom ta’ sostenn skont il-punti (b), (c) u (d) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 67(1) u skont l-Artikoli 68 u 69, l-ispejjeż ikkalkolati skont il-bażi applikabbli għandhom jitqiesu bħala nfiq eleġibbli.

Artikolu 78

Regoli komuni sabiex jiġu kalkolati l-pagamenti interim, u l-pagament tal-bilanċ finali

Ir-regoli speċifiċi għall-Fondi għandhom jistipulaw ir-regoli għall-kalkulazzjoni tal-ammont rimborsat bħala pagamenti interim u tal-bilanċ finali. Dak l-ammont se jkun funzjoni tar-rata ta’ kofinanzjament speċifika applikabbli għan-nefqa eleġibbli.

Artikolu 79

Talbiet għal pagament

1.   Il-proċedura speċifika u l-informazzjoni li għandhom jiġu mressqa għat-talbiet għal pagament f'relazzjoni ma' kull Fond ESI għandhom jiġu stabbiliti fir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

2.   It-talba għal pagament li għandha titressaq lill-Kummissjoni trid tipprovdi l-informazzjoni kollha meħtieġa biex il-Kummissjoni tipproduċi kontijiet skont l-Artikolu 68(3) tar-Regolament Finanzjarju.

Artikolu 80

Użu tal-euro

L-ammonti stabbiliti fil-programmi mressqin mill-Istati Membri, it-tbassir tan-nefqa, id-dikjarazzjonijiet tan-nefqa, it-talbiet għall-pagament, il-kontijiet u n-nefqa msemmija fir-rapporti ta’ implimentazzjoni annwali u finali għandhom ikunu denominati fil-munita euro.

Artikolu 81

Pagament ta’ prefinanzjament inizjali

1.   Wara d-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tadotta l-programm, ammont inizjali ta' prefinanzjament għall-perjodu kollu ta’ programmazzjoni għandu jitħallas mill-Kummissjoni. L-ammont ta’ prefinanzjament inizjali għandu jitħallas fi pagamenti parzjali skont il-ħtiġijiet baġitarji. Il-livell tal-pagamenti bin-nifs għandhom jiġu ddefiniti fir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

2.   Il-prefinanzjament inizjali għandu jintuża biss għal pagamenti lill-benefiċjarji fl-implimentazzjoni tal-programm. Għandu jitpoġġa minnufih għad dispożizzjoni tal-korp responsabbli għal dak il-għan.

Artikolu 82

Saldu tal-prefinanzjament

L-ammont imħallas bħala prefinanzjament inizjali għandu jiġi saldat għal kollox mill-kontijiet tal-Kummissjoni mhux aktar tard minn meta jingħalaq il-programm.

Artikolu 83

Interruzzjoni tad-data ta’ skadenza tal-pagament

1.   Id-data tal-għeluq għal talba ta’ pagament interim tista’ tiġi interrotta mill-uffiċjal ta’ awtorizzazzjoni b’delega fi ħdan it-tifsira tar-Regolament Finanzjarju għal perjodu massimu ta’ sitt xhur jekk:

(a)

wara informazzjoni provduta minn korp ta’ verifika nazzjonali jew tal-Unjoni, ikun hemm provi ċari li jissuġġerixxu nuqqas sinifikanti fil-funzjonament tas-sistema ta’ ġestjoni u ta' kontroll;

(b)

l-uffiċjal ta’ awtorizzazzjoni b'delega għandu jwettaq verifiki addizzjonali wara li jkun ġie mgħarraf b'informazzjoni li twissi lil dak l-uffiċjal li n-nefqa f’talba għal pagament hija marbuta ma' irregolarità li għandha konsegwenzi finanzjarji serji;

(c)

ma jiġix imressaq wieħed mid-dokumenti meħtieġa skont l-Artikolu 59(5) tar-Regolament Finanzjarju.

L-Istat Membru jista’ jaqbel li l-perjodu ta’ interruzzjoni jiġi estiż għal tliet xhur oħra.

Ir-regoli speċifiċi għall-Fondi għall-FEMS jistgħu jistabbilixxu bażi speċifiċi għall-interruzzjoni tal-pagamenti marbuta man-nuqqas ta' konformità mar-regoli applikabbli taħt il-Politika Komuni tas-Sajd, li għandha tkun proporzjonata, billi tqis in-natura, il-gravità, it-tul u r-rikorrenza tan-nuqqas ta' konformità.

2.   L-uffiċjal ta’ awtorizzazzjoni b’delega għandu jillimita l-interruzzjoni għall-parti tan-nefqa koperta mit-talba ta’ pagament affettwata mill-elementi msemmija fl-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1, sakemm ma jkunx possibbli li tiġi identifikata l-parti tan-nefqa affettwata. L-uffiċjal ta’ awtorizzazzjoni b’delega għandu jgħarraf bil-miktub lill-Istat Membru u lill-awtorità ta’ ġestjoni minnufih bir-raġuni għall-interruzzjoni u għandu jitlobhom jirmedjaw is-sitwazzjoni. L-interruzzjoni għandha tinġieb fi tmiemha mill-uffiċjal awtorizzanti b’delega hekk kif ikunu ttieħdu l-miżuri meħtieġa.

KAPITOLU II

Eżami u aċċettazzjoni tal-kontijiet

Artikolu 84

Data ta’ skadenza għall-eżami u aċċettazzjoni tal-kontijiet mill-Kummissjoni

Sal-31 ta’ Mejju tas-sena ta’ wara tmiem il-perjodu kontabilistiku, il-Kummissjoni għandha, f’konformità mal-Artikolu 59(6) tar-Regolament Finanzjarju, tapplika proċeduri għall-eżaminazzjoni u l-aċċettazzjoni tal-kontijiet u tinforma lill-Istat Membru dwar jekk taċċettax li l-kontijiet huma sħaħ, preċiżi u veri, skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

KAPITOLU III

Korrezzjonijiet finanzjarji

Artikolu 85

Korrezzjonijiet finanzjarji mill-Kummissjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tagħmel korrezzjonijiet finanzjarji billi tħassar il-kontribuzzjoni kollha tal-Unjoni, jew parti minnha, lejn programm, u twettaq l-irkupru mill-Istati Membri sabiex teskludi mill-finanzjament tal-Unjoni n-nefqa li tkun bi ksur tal-liġi applikabbli.

2.   Ksur tad-dritt applikabbli għandu jwassal għal korrezzjoni finanzjarja biss fir-rigward tan-nefqa li ġiet dikjarata lill-Kummissjoni u meta jkun hemm waħda mill-kundizzjonijiet li ġejjin issodisfata:

(a)

il-ksur affettwa l-għażla ta' operazzjoni mill-korp responsabbli għall-appoġġ mill-Fondi ESI jew f'każijiet fejn, minħabba n-natura tal-ksur, mhuwiex possibbli li jiġi stabbilit dak l-impatt imma hemm riskju ssostanzjat li l-ksur kellu tali effett;

(b)

il-ksur affettwa l-ammont ta' nefqa ddikjarata għal rimborż mill-baġit tal-Unjoni jew f'każijiet fejn, minħabba n-natura tal-ksur, mhuwiex possibbli li jiġi kwantifikat l-impatt finanzjarju tiegħu imma hemm riskju issostanzjat li l-ksur kellu tali effett.

3.   Meta tiddeċiedi dwar il-korrezzjoni finanzjarja taħt il-paragrafu 1, il-Kummissjoni għandha tirrispetta l-prinċipju ta’ proporzjonalità billi tikkunsidra n-natura u l-gravità tal-ksur tal-liġi applikabbli u l-implikazzjonijiet finanzjarji tiegħu għall-baġit tal-Unjoni. Il-Kummissjoni għandha żżomm lill-Parlament Ewropew infurmat bid-deċiżjonijiet meħuda biex tapplika korrezzjonijiet finanzjarji.

4.   Il-kriterji u l-proċeduri għall-applikazzjoni ta’ korrezzjonijiet finanzjarji għandhom jiġu stabbiliti fir-regoli speċifiċi għall-Fondi

KAPITOLU IV

Diżimpenn

Artikolu 86

Prinċipji

1.   Il-programmi kollha għandhom jiġu sottomessi għal proċedura ta’ diżimpenn stabbilita fuq il-bażi li għandhom jiġu diżimpenjati dawk l-ammonti marbutin ma’ impenn li mhumiex koperti minn prefinanzjament jew minn talba għal pagament fi żmien perjodu definit, inkluż kwalunkwe talba għal pagament li kollu jew parti minnu jkun suġġett għal interruzzjoni tal-iskadenza tal-pagament jew sospensjoni tal-pagamenti.

2.   L-impenn relatat mal-aħħar sena tal-perjodu għandu jiġi diżimpenjat skont ir-regoli li għandhom jiġu segwiti għall-għeluq tal-programmi.

3.   Ir-regoli speċifiċi għall-Fondi għandhom jispeċifikaw l-applikazzjoni preċiża tar-regola ta’ diżimpenn għal kull Fond ESI.

4.   Il-parti tal-impenji li tkun għadha miftuħa għandha tiġi diżimpenjata jekk kwalunkwe wieħed mid-dokumenti meħtieġa għall-għeluq ma ġiex sottomess lill-Kummissjoni sad-dati ta’ skadenza stabbiliti fir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

5.   L-impenji baġitarji fir-rigward tar-riżerva ta' prestazzjoni għandhom ikunu soġġetti biss għall-proċedura ta' diżimpenn stabbilita fil-paragrafu 4.

Artikolu 87

Eċċezzjoni għad-diżimpenn

1.   L-ammont ikkonċernat minn diżimpenn għandu jitnaqqas bl-ammonti ekwivalenti għal dik il-parti tal-impenn baġitarju li għaliha:

(a)

l-operazzjonijiet huma sospiżi minn proċedura ġuridika jew appell amministrattiv li għandhom effett ta’ sospensjoni; jew

(b)

ma kienx possibbli li ssir talba għall-pagament minħabba raġunijiet ta’ forza maġġuri li jaffettwaw b’mod serju l-implimentazzjoni tal-programm kollu jew parti minnu.

L-awtoritajiet nazzjonali li jiddikjaraw forza maġġuri taħt il-punt (b) tal-ewwel subparagrafu għandhom juru l-konsegwenzi diretti tagħha fuq l-implementazzjoni tal-programm kollu jew ta' parti minnu.

Għall-finijiet tal-punti (a) u (b) tal-ewwel subparagrafu, it-tnaqqis imsemmi hawn fuq jista' jintalab darba, jekk is-suspensjoni jew il-forza maġġuri tkun damet mhux iktar minn sena, jew għadd ta' drabi li jikkorrispondu għad-durata tal-force majeure jew l-għadd ta' snin bejn id-data tad-deċiżjoni ġuridika jew amministrattiva li tissospendi l-implementazzjoni tal-operazzjoni u d-data tad-deċiżjoni ġuridika jew amministrattiva finali.

2.   Sal-31 ta’ Jannar, l-Istat Membru għandu jibgħat lill-Kummissjoni informazzjoni dwar l-eċċezzjonijiet imsemmija fil-punti (a) u (b) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1 għall-ammont li jrid jiġi dikjarat sat-tmiem tas-sena preċedenti.

Artikolu 88

Proċedura

1.   Il-Kummissjoni għandha tgħarraf fi żmien xieraq lill-Istat Membru u lill-awtoritajiet kkonċernati kull meta jkun hemm riskju ta’ applikazzjoni tar-regola ta' diżimpenn taħt l-Artikolu 86.

2.   Abbażi tal-informazzjoni li tkun irċeviet sal-31 ta' Jannar, il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Istat Membru u lill-awtorità ta’ ġestjoni dwar l-ammont tad-diżimpenn li jirriżulta minn dik l-informazzjoni.

3.   L-Istat Membru għandu jkollu xahrejn biex jaqbel dwar l-ammont li għandu jiġi diżimpenjat jew biex jissottometti l-osservazzjonijiet tiegħu.

4.   L-Istat Membru għandu jissottometti lill-Kummissjoni sat-30 ta’ Ġunju pjan ta’ finanzjament rivedut li jirrifletti għas-sena finanzjarja kkonċernata l-ammont imnaqqas ta’ sostenn rigward prijorità waħda jew iktar tal-programm b’kunsiderazzjoni tal-allokazzjoni mill-Fond u skont il-kategorija ta’ reġjun, kif ikun xieraq. Fin-nuqqas li ssir din is-sottomissjoni, il-Kummissjoni għandha tirrevedi l-pjan ta’ finanzjament billi tnaqqas il-kontribuzzjoni mill-Fondi ESI għas-sena finanzjarja kkonċernata. Dak it-tnaqqis għandu jiġi allokat għal kull prijorità b’mod proporzjonat.

5.   Il-Kummissjoni għandha temenda d-deċiżjoni li tadotta l-programm, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, sa mhux aktar tard mit-30 ta’ Settembru.

PARTI TLIETA

DISPOŻIZZJONIJIET ĠENERALI APPLIKABBLI GĦALL-FEŻR, L-FSE U L- FOND TA' KOEŻJONI

TITOLU I

OBJETTIVI U L-QAFAS FINANZJARJU

KAPITOLU I

Missjoni, għanijiet u kopertura ġeografika tas-sostenn

Artikolu 89

Missjoni u għanijiet

1.   Il-Fondi għandhom jikkontribbwixxu għall-iżvilupp u l-insegwiment tal-azzjonijiet tal-Unjoni li jwasslu għat-tisħiħ tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tagħha skont l-Artikolu 174 tat-TFUE.

L-azzjonijiet sostnuti mill-Fondi għandhom jikkontribbwixxu wkoll għat-twettiq tal-istrateġija tal-Unjoni ta’ tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv.

2.   Għall-finijiet tal-missjoni msemmija fil- paragrafu 1, għandhom jiġu segwiti l-għanijiet li ġejjin:

(a)

Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi fi Stati Membri u reġjuni, li għandu jiġi sostnut mill-Fondi; u

(b)

kooperazzjoni territorjali Ewropea, li għandha tiġi sostnuta mill-FEŻR.

Artikolu 90

Għan tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi

1.   Il-Fondi Strutturali għandhom isostnu l-għan tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi fir-reġjuni kollha li jikkorrispondu għal-livell 2 tal-klassifikazzjoni komuni ta' unitajiet territorjali għall-istatistika (reġjuni 'NUTS livell 2') stabbilita mir-Regolament (KE) Nru 1059/2003 (36) u emendata bir-Regolament (KE) Nru 105/2007.

2.   Riżorsi għall-għan tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi għandhom jiġu allokati fost it-tliet kategoriji tan-NUTS livell 2 li ġejjin:

(a)

reġjuni anqas żviluppati, li l-PDG minn ras għal ras tagħhom huwa anqas minn 75 % tal-medja tal-PDG tal-UE-27.

(b)

reġjuni ta’ tranżizzjoni, li l-PDG minn ras għal ras tagħhom huwa bejn 75 % u 90 % tal-medja tal-PDG tal-UE-27;

(c)

reġjuni aktar żviluppati, li l-PDG minn ras għal ras tagħhom huwa ogħla minn 90 % tal-medja tal-PDG tal-UE-27.

Il-klassifikazzjoni tar-reġjuni f’waħda mit-tliet kategoriji ta’ reġjuni għandha tkun iddeterminata abbażi ta’ kif il-PDG minn ras għal ras tagħhom f’kull reġjun, imkejjel f’paritajiet ta’ poter ta’ akkwist (PPS) u kkalkolat abbażi tal-figuri tal-Unjoni għall-perjodu 2007 – 2009, jirrelata mal-medja tal-PDG tal-UE-27 għall-istess perjodu ta’ referenza.

3.   Il-Fond ta’ Koeżjoni għandu jsostni lil dawk l-Istati Membri li l-ING l-per capita tagħhom, imkejjel f'PPSu kkalkolat abbażi tal-figuri tal-Unjoni għall-perjodu 2008 - 2010, ikun inqas minn 90 % tal-medja tal-ING minn ras għal ras tal-UE-27 għall-istess perjodu ta’ referenza.

L-Istati Membri eliġibbli għall-finanzjament mill-Fond ta' Koeżjoni fl-2013, iżda li l-ING minn ras għal ras tagħhom jaqbeż id-90 % tal-medja tal-ING minn ras għal ras tal-UE-27 kif ikkalkolat taħt l-ewwel subparagrafu għandhom jirċievu sostenn mill-Fond ta’ Koeżjoni fuq bażi tranżizzjonali u speċifika.

4.   Immedjatament wara d-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni, permezz ta’ att ta' implimentazzjoni, li jistabbilixxi l-lista ta’ reġjuni li jissodisfaw il-kriterji tat-tliet kategoriji li hemm referenza għalihom fil-paragrafu 2 u tal-Istati Membri li jissodisfaw il-kriterji tal-paragrafu 3. Dik il-lista għandha tkun valida mill-1 ta’ Jannar 2014 sal-31 ta’ Diċembru 2020.

5.   Fl-2016, il-Kummissjoni għandha tirrevedi l-eliġibbiltà tal-Istati Membri għall-appoġġ mill-Fond ta’ Koeżjoni abbażi taċ-ċifri tal-Unjoni tal-ING għall-perjodu 2012 - 2014 għall-UE-27. Dawk l-Istati Membri li l-ING nominali tagħhom per capita jaqa' taħt 90 % tal-medja tal-ING per capita tal-UE-27 għandhom isiru mill-ġdid eliġibbli għall-appoġġ mill-Fond ta' Koeżjoni u dawk l-Istati Membri li kienu eliġibbli għall-Fond ta' Koeżjoni u li l-ING nominali per capita tagħhom jaqbeż 90 % għandhom jitilfu l-eliġibbiltà tagħhom u għandhom jirċievu appoġġ mill-Fond ta’ Koeżjoni fuq bażi tranżitorja u speċifika.

KAPITOLU II

Qafas finanzjarju

Artikolu 91

Riżorsi għal koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali

1.   Ir-riżorsi għal koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali disponibbli għall-impenji tal-baġit għall-perjodu 2014 - 2020 għandhom ikunu EUR 325 145 694 739 fi prezzijiet tal-2011, skont ir-rendikont annwali stabbilit fl-Anness VI, li minnhom EUR 322 145 694 739 jirrappreżentaw ir-riżorsi globali allokati għall-FERŻ, il-FSE u l-Fond ta' Koeżjoni u EUR 3 000 000 000 jirrappreżentaw allokazzjoni speċifika għall-YEI. Għall-finijiet ta' programmazzjoni u tal-inklużjoni sussegwenti fil-baġit ġenerali tal-Unjoni, l-ammont tar-riżorsi għal koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali għandu jkun indiċizzat għal 2 % kull sena.

2.   Il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni, permezz ta’ atti ta' implimentazzjoni, li tistabbilixxi r-rendikont annwali tar-riżorsi globali skont l-Istat Membru, taħt l-għan tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi u l-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea, u r-rendikont annwali tar-riżorsi mill-allokazzjoni speċifika għall-YEI għal kull Stat Membru flimkien mal-lista ta' reġjuni eliġibbli, f'konformità rispettivament mal-kriterji u l-metodoloġija stabbiliti fl-Annessi VII u VIII rispettivament, mingħajr ħsara għall-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu jew għall-Artikolu 92(8).

3.   0,35 % tar-riżorsi globali wara t-tnaqqis tal-appoġġ għall-FNE imsemmija fl-Artikolu 92(6) u għall-għajnuna għal dawk l-aktar fil-bżonn imsemmija fl-Artikolu 92(7) għandhom jiġu allokati għal assistenza teknika fuq l-inizjattiva tal-Kummissjoni.

Artikolu 92

Riżorsi għall-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi u għall-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea

1.   Riżorsi għall-għan tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi għandhom jammontaw għal 96,33 % tar-riżorsi globali (jiġifieri, total ta’ EUR 313 197 435 409) u għandhom jiġu allokati kif ġej:

(a)

52.45 % (jiġifieri, total ta’ EUR 164 279 015 916) għar-reġjuni anqas żviluppati;

(b)

10,24 % (jiġifieri, total ta’ EUR 32 084 931 311) għar-reġjuni ta’ tranżizzjoni;

(c)

15,67 % (jiġifieri, total ta' EUR 49 084 308 755) għar-reġjuni aktar żviluppati;

(d)

21,19 % (jiġifieri, total ta’ EUR 66 362 384 703) għall-Istati Membri sostnuti mill-Fond ta’ Koeżjoni;

(e)

0,44 % (jiġifieri, it-total ta’ EUR 1 386 794 724) bħala finanzjament addizzjonali għar-reġjuni l-aktar imbiegħda identifikati fl-Artikolu 349 tat-Trattat u reġjuni tan-NUTS livell 2 li jissodisfaw il-kriterji stabbiliti fl-Artikolu 2 tal-Protokoll Nru 6 għall-Att ta' Adeżjoni tal-1994.

2.   Barra mill-ammonti stabbiliti fl-Artikolu 91 u l-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, għas-snin 2014 u 2015, ammont ulterjuri ta' EUR 94 200 000 u ta' EUR 92 400 000 rispettivament għandhom jiġu magħmula disponibbli kif stabbilit fl-"Aġġustamenti Addizzjonali" taħt l-Anness VII. Dawk l-ammonti għandhom jiġu ġustifikati fid-deċiżjoni tal-Kummissjoni msemmija fl-Artikolu 91(2).

3.   Fl-2016, il-Kummissjoni għandha, fl-aġġustament tekniku tagħha għas-sena 2017 f'konformità mal-Artikoli 4 u 5 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 1311/2013, tirrevedi l-allokazzjonijiet totali taħt l-għan Investmenti għat-Tkabbir u l-Impjiegi ta' kull Stat Membru għall-2017-2020, bl-applikazzjoni tal-metodu ta' allokazzjoni stabbilit fil-paragrafi 1 sa 16 tal-Anness VII fuq il-bażi tal-istatistika l-aktar reċenti disponibbli u tat-tqabbil, għall-Istati Membri b'limiti massimi, bejn il-PDG nazzjonali akkumulat osservat għas-snin 2014-2015 u l-PDG nazzjonali akkumulat għall-istess perjodu stmat fl-2012 f'konformità mal-paragrafu 10 tal-Anness VII. Fejn hemm diverġenza kumulattiva ta' aktar minn +/-5 % bejn l-allokazzjonijiet riveduti u l-allokazzjonijiet totali, l-allokazzjonijiet totali għandhom jiġu aġġustati b'mod korrispondenti. F'konformità mal-Artikolu 5 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 1311/2013, l-aġġustamenti għandhom jitqassmu fi proporzjonijiet ugwali tul is-snin 2017-2020 u l-limiti massimi korrispondenti tal-qafas finanzjarju għandhom jiġu mmodifikati b'mod korrispondenti. L-effett nett totali tal-aġġustamenti, sew jekk pożittiv jew negattiv, ma għandux jaqbeż EUR 4 000 000. Wara l-aġġustament tekniku, il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni, permezz ta' atti ta' implimentazzjoni, li jfasslu rendikont annwali rivedut tar-riżorsi globali għal kull Stat Membru.

4.   Sabiex jiġi żgurat li biżżejjed investiment ikun immirat lejn l-impjiegi taż-żgħażagħ, il-mobilità tal-ħaddiema, l-għarfien, l-inklużjoni soċjali u l-ġlieda kontra l-faqar, is-sehem tar-riżorsi tal-Fondi Strutturali disponibbli għall-ipprogrammar għall-programmi operazzjonali taħt il-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi allokat lill-FSE f’kull Stat Membru ma għandux ikun inqas mis-sehem korrispondenti tal-FSE għal dak l-Istat Membru kif stipulat fil-programmi operazzjonali għall-objettivi tal-Konverġenza u tal-Kompetittività reġjonali u tal-impjiegi għall-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013. Ma' dak is-sehem għandu jiżdied ammont addizzjonali għal kull Stat Membru determinat skont il-metodu stabbilit fl-Anness IX sabiex jiġi żgurat li s-sehem tal-FSE bħala perċentwal tar-riżorsi totali kombinati għall-Fondi fil-livell tal-Unjoni, minbarra l-appoġġ mill-Fond ta’ Koeżjoni għall-infrastruttura tat-trasport skont il-FNE imsemmi fil-paragrafu 6 u l-appoġġ mill-Fondi Strutturali għal għajnuna għal dawk l-aktar fil-bżonn imsemmija fil-paragrafu 7, fl-Istati Membri mhuwiex anqas minn 23,1 %. Għall-finijiet ta’ dan il-paragrafu, l-investiment provdut mill-FSE għall-YEI għandu jitqies li jkun parti mis-sehem ta’ Fondi Strutturali allokat lill-FSE

5.   Ir-riżorsi għall-YEI għandhom jammontaw għal EUR 3 000 000 000 mill-allokazzjoni speċifika għall-YEI u mill-inqas EUR 3 000 000 000 mill-investiment immirat tal-FSE.

6.   L-ammont ta' sostenn mill-Fond ta’ Koeżjoni li għandu jiġi ttrasferit għall-FNE għandu jkun ta’ EUR 10 000 000 000. Huwa għandu jintefaq fuq proġetti ta' infrastruttura tat-trasport f'konformità mar-Regolament (UE) Nru 1316/2013 esklussivament fi Stati Membri eliġibbli għall-fondi mill-Fond ta' Koeżjoni.

Il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni, permezz ta' att ta' implimentazzjoni, li jistabbilixxi l-ammont li għandu jiġi trasferit mill-allokazzjoni tal-Fond ta’ Koeżjoni ta' kull Stat Membru għall-FNE liema ammont għandu jiġi ddeterminat fuq bażi pro rata, għall-perjodu sħiħ. L-allokazzjoni tal-Fond ta’ Koeżjoni ta' kull Stat Membru għandha titnaqqas skont dan.

L-approprjazzjonijiet annwali li jikkorrispondu għas-sostenn mill-Fond ta' Koeżjoni imsemmi fl-ewwel subparagrafu għandhom jiddaħħlu fil-linji tal-baġit rilevanti tal-FNE mill-eżerċizzju tal-baġit tal-2014.

L-ammont ittrasferit mill-Fond ta' Koeżjoni lill-FNE, imsemmi fl-ewwel subparagrafu, għandu jiġi implimentat billi jitniedu sejħiet speċifiċi għal proġetti li jimplimentaw netwerks ċentrali għal u attivitajiet orizzontali identifikati fil-Parti I tal-Anness I għar-Regolament (UE) Nru 1316/2013

Ir-regoli applikabbli għas-settur tat-trasport taħt ir-Regolament (UE) Nru 1316/2013għandhom japplikaw għas-sejħiet speċifiċi msemmijin fir-raba' subparagrafu. Sal-31 ta' Diċembru 2016, l-għażla tal-proġetti eliġibbli għall-finanzjament għandhom jirrispettaw l-allokazzjonijiet nazzjonali taħt il-Fond ta' Koeżjoni. Mill-1 ta' Jannar 2017, ir-riżorsi trasferiti għall-FNE li ma jkunux ġew impenjati għal proġett tal-infrastruttura tat-trasport għandhom jiġu magħmula disponibbli lill-Istati Membri kollha eliġibbli għall-iffinanzjar mill-Fond ta' Koeżjoni biex jiġu ffinanzjati proġetti tal-infrastruttura tat-trasport f'konformità mar-Regolament (UE) Nru 1316/2013.

Sabiex jiġu appoġġjati Stati Membri eliġibbli għall-finanzjament mill-Fond ta' Koeżjoni, li jistgħu jesperjenzaw diffikultajiet fid-disinn ta' proġetti li huma ta' maturità, kwalità suffiċjenti, jew it-tnejn, u li għandhom valur miżjud suffiċjenti għall-Unjoni, għandha tingħata attenzjoni partikolari lill-azzjonijiet ta' appoġġ għall-programmi mmirati lejn it-tisħiħ l-kapaċità istituzzjonali u l-effiċjenza ta' amministrazzjonijiet pubbliċi u servizzi pubbliċi b'relazzjoni mal-iżvilupp u l-proġetti ta' implimentazzjoni elenkati fil-Parti I tal-Anness I għar-Regolament (UE) Nru 1316/2013. Biex jiġi żgurat l-ogħla assorbiment possibbli ta' fondi trasferiti fl-Istati Membri kollha eliġibbli għall-fondi mill-Fond ta' Koeżjoni, il-Kummissjoni tista' torganizza sejħiet addizzjonali.

7.   Is-sostenn mill-Fondi Strutturali għal għajnuna lil dawk l-aktar fil-bżonn taħt l-għan tal-Investiment għat-Tkabbir u l-Impjiegi ma għandux ikun inqas minn EUR 2 500 000 000 u jista' jiżdied sa EUR 1 000 000 000 b'appoġġ addizzjonali fuq bażi volontarja mill-Istati Membri.

Il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni, permezz ta' att ta' implimentazzjoni, li jistabbilixxi l-ammont li għandu jiġi trasferit mill-allokazzjoni tal-Fondi Strutturali ta’ kull Stat Membru għal għajnuna lil dawk l-aktar fil-bżonn, għall-perjodu sħiħ. L-allokazzjoni tal-Fond Strutturali ta’ kull Stat Membru għandha titnaqqas kif meħtieġ, fuq il-bażi ta' tnaqqis pro rata skont il-kategorija tar-reġjun.

L-approprjazzjonijiet annwali li jikkorrispondu għas-sostenn mill-Fondi Strutturali msemmija fl-ewwel subparagrafu għandhom jiddaħħlu fil-linji tal-baġit rilevanti tal-għajnuna għall-istrument dwar il-persuni l-aktar fil-bżonn mal-eżerċizzju tal-baġit tal-2014.

8.   EUR 330 000 000 tar-riżorsi tal-Fondi Strutturali għall-għan tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi għandhom jiġu allokati għall-azzjonijiet innovattivi taħt ġestjoni diretta jew indiretta mill-Kummissjoni fil-qasam tal-iżvilupp urban sostenibbli.

9.   Ir-riżorsi għall-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea għandhom jammontaw għal 2.75 % tar-riżorsi globali disponibbli għall-impenji tal-baġit mill-Fondi għall-perjodu 2014 - 2020 (jiġifieri total ta’ EUR 8 948 259 330).

10.   Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu, l-Artikoli 18, 91, 93, 95, 99, 120, l-Anness I u l-Anness X ta' dan ir-Regolament, tal-Artikolu 4 tar-Regolament FEŻR, l-Artikolu 4 u l-Artikoli 16 sa 32 tar-Regolament FSE, l-Artikolu 3(3) tar-Regolament KTE, ir-reġjun imbiegħed ta’ Mayotte għandu jitqies bħala reġjun NUTS livell 2 u jaqa’ fil-kategorija ta’ reġjuni anqas żviluppati. Għall-finijiet tal-Artikoli 3(1) u (2) tar-Regolament KTE, Mayotte u Saint Martin għandhom jitqiesu bħala reġjuni NUTS livell 3.

Artikolu 93

Nontrasferibbiltà tar-riżorsi bejn kategoriji ta' reġjuni

1.   It-total tal-approprjazzjonijiet allokati lil kull Stat Membru fir-rigward ta’ reġjuni inqas żviluppati, reġjuni ta’ tranżizzjoni u reġjuni aktar żviluppati m'għandhomx ikunu trasferibbli bejn dawk il-kategoriji ta’ reġjuni.

2.   B’deroga mill-paragrafu 1, il-Kummissjoni tista’ taċċetta, f’ċirkostanzi ġġustifikati kif mistħoqq li huma marbuta mal-implimentazzjoni ta’ objettiv tematiku wieħed jew aktar, proposta minn Stat Membru fl-ewwel sottomissjoni tiegħu tal-Ftehim tas-Sħubija jew, f'ċirkostanzi ġustifikati debitament, fil-mument tal-allokazzjoni tar-riserva tal-prestazzjoni, jew f'reviżjoni estensiva tal-Ftehim ta' Sħubija, li jittrasferixxi sa 3 % tal-approprjazzjoni totali għal kategorija ta’ reġjuni lil kategoriji oħra ta’ reġjuni.

Artikolu 94

Non-trasferibbiltà tar-riżorsi bejn l-għanijiet

1.   L-approprjazzjonijiet totali allokati lil kull Stat Membru fir-rigward tal-għan tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi u l-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea ma għandhom ikunu trasferibbli bejn dawk l-għanijiet.

2.   Permezz ta' deroga mill-paragrafu 1, il-Kummissjoni tista', sabiex iżomm il-kontribuzzjoni effettiva tal-Fondi lill-missjonijiet imsemmija fl-Artikolu 89(1), f'ċirkostanzi debitament ġustifikati, u suġġett għall-kundizzjoni stipulata fil-paragrafu 3, taċċetta, bis-saħħa ta' att ta' implimentazzjoni, proposta minn Stat Membru fl-ewwel sottomissjoni tiegħu tal-Ftehim ta' Sħubija li jittrasferixxi parti mill-approprjazzjonijiet tiegħu għall-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea lill-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi.

3.   Is-sehem mill-għan ta' kooperazzjoni territorjali Ewropea fl-Istat Membru li jagħmel il-proposta msemmija fil-paragrafu 2 ma għandux ikun anqas minn 35 % tat-total allokat lil dak l-istat Membru fir-rispett tal-għan tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi u l-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea, u wara t-trasferiment għandu jkun mhux inqas minn 25 % ta' dak it-total.

Artikolu 95

Addizzjonalità

1.   Għall-finijiet ta' dan l-Artikolu u l-Anness X, id-definizzjonijiet li ġejjin japplikaw:

(1)

‘formazzjoni ta’ kapital fiss gross’ tfisser l-akkwiżizzjonijiet kollha tal-produtturi residenti, bl-oġġetti ta’ valur disponibbli mnaqqsa, ta’ assi fissi matul perjodu partikolari u ċerti żidiet għall-valur ta’ assi mhux prodotti realizzati mill-attività produttiva ta’ produttur jew unitajiet istituzzjonali kif definit fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2223/96 (37);

(2)

‘assi fissi’ tfisser l-assi tanġibbli u mhux tanġibbli kollha prodotti bħala riżultati mill-proċessi ta’ produzzjoni li huma stess jintużaw b’mod ripetut, jew kontinwament, fil-proċess ta’ produzzjoni għal aktar minn sena waħda.

(3)

‘gvern ġenerali’ tfisser it-totalità ta' unitajiet istituzzjonali li, flimkien mat-twettiq tar-responsabbiltajiet politiċi tagħhom u r-rwol tagħhom ta' regolamentazzjoni ekonomika, jipproduċu servizzi prinċipalment mhux tas-suq (possibbilment oġġetti) għall-konsum individwali u kollettiv u jiddistribbwixxu mill-ġdid id-dħul u l-ġid;

(4)

‘nefqa strutturali pubblika jew ekwivalenti’ tfisser il-formazzjoni tal-kapital fiss gross tal-gvern ġenerali;

2.   Is-sostenn mill-Fondi għall-mira ta’ Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi ma għandux jieħu post in-nefqa pubblika jew strutturali ekwivalenti minn Stat Membru.

3.   L-Istati Membri għandhom iżommu għall-perjodu 2014-2020 livell ta’ nefqa strutturali pubblika jew ekwivalenti, bħala medja kull sena, mill-inqas ugwali għal-livell ta’ referenza stabbilit fil-Ftehim ta’ Sħubija.

Fl-iffissar tal-livell ta’ referenza msemmi fl-ewwel subparagrafu, il-Kummissjoni u l-Istati Membri jistgħu jqisu l-kondizzjonijiet makroekonomiċi ġenerali u ċ-ċirkostanzi speċifiċi jew eċċezzjonali, bħal privatizzazzjonijiet, livell eċċezzjonali ta’ nefqa strutturali pubblika jew l-ekwivalenti tagħha minn Stat Membru fil-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013 u l-evoluzzjoni ta’ indikaturi oħra tal-investiment pubbliku. Għandhom ukoll iqisu bidliet fl-allokazzjonijiet nazzjonali mill-Fondi kif imqabbel mas-snin 2007-2013.

4.   Verifika ta’ jekk il-livell tan-nefqa strutturali pubblika jew ekwivalenti taħt il-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi jkunx inżamm għall-perjodu għandha sseħħ biss f’dawk l-Istati Membri li fihom, ir-reġjuni inqas żviluppati u ta’ tranżizzjoni jkopru mill-inqas 15 % tat-total tal-popolazzjoni.

F’dawk l-Istati Membri li fihom, ir-reġjuni inqas żviluppati u ta’ tranżizzjoni jkopru mill-inqas 65 %tal-popolazzjoni totali, il-verifika għandha sseħħ fuq livell nazzjonali.

F’dawk l-Istati Membri, li fihom ir-reġjuni inqas żviluppati u ta’ tranżizzjoni jkopru aktar minn 15 % u inqas minn 65 % tal-popolazzjoni totali, il-verifika għandha sseħħ fuq livell nazzjonali u reġjonali. Għal dik il-fini, dawk l-Istati Membri għandhom jipprovdu lill-Kummissjoni informazzjoni dwar in-nefqa fir-reġjuni anqas żviluppati u ta' tranżizzjoni f'kull stadju tal-proċess tal-verifika.

5.   Il-verifika ta’ jekk il-livell tan-nefqa strutturali pubblika jew ekwivalenti taħt il-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi tkunx inżammet għandha sseħħ fil-ħin tas-sottomissjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija (il-"verifika ex ante"), fl-2018 (il-"verifika ta’ nofs it-terminu"), u fl-2022 (il-"verifika ex post").

Ir-regoli dettaljati relatati mal-verifika tal-addizzjonalità huma stabbiliti fil-punt 2 tal-Anness X.

6.   Jekk jiġi stabbilit mill-Kummissjoni fil-verifika ex post li Stat Membru ma jkunx żamm il-livell ta’ referenza ta’ nefqa strutturali pubblika jew ekwivalenti stabbilit fil-Ftehim ta’ Sħubija u kif stabbilit fl-Anness X, il-Kummissjoni, b'relazzjoni mal-grad tan-nuqqas ta' konformità, tista’ twettaq korrezzjoni finanzjarja, permezz tal-adozzjoni ta' deċiżjoni bis-saħħa ta' att ta' implimentazzjoni. Fid-determinazzjoni dwar jekk għandhiex tagħmel korrezzjoni finanzjarja, il-Kummissjoni għandha tqis jekk is-sitwazzjoni ekonomika tal-Istat Membru tkunx inbidlet b’mod sinifikanti mill-verifika ta’ nofs it-terminu. Ir-regoli dettaljati relatati mar-rati tal-korrezzjoni finanzjarja huma stabbiliti fil-punt 3 tal-Anness X.

7.   Il-paragrafi 1 sa 6 ma għandhomx japplikaw għall-programmi taħt l-objettiv ta’ kooperazzjoni territorjali Ewropea.

TITOLU II

PROGRAMMAZZJONI

KAPITOLU I

Dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fondi

Artikolu 96

Kontenut, adozzjoni u emenda tal-programmi operazzjonali taħt il-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi

1.   Programm operazzjonali għandu jikkonsisti f’assi ta' prijorità. Assi ta' prijorità għandu jikkonċerna Fond wieħed u kategorija ta’ reġjun waħda, minbarra fil-każ tal-Fond ta’ Koeżjoni, u għandu jikkorrispondi, mingħajr ħsara għall-Artikolu 59, għal objettiv tematiku u għandu jinkludi waħda jew aktar mill-prijoritajiet ta’ investiment ta’ dak l-objettiv tematiku f’konformità mar-regoli speċifiċi għall-Fondi. Fejn hu xieraq u sabiex jiżdiedu l-impatt u l-effikaċja tiegħu permezz ta' approċċ integrat tematikament koerenti, assi ta' prijorità jista’:

(a)

jikkonċerna iżjed minn kategorija waħda ta’ reġjuni;

(b)

jikkombina prijorità kumplimentari waħda jew iżjed minn waħda mill-FEŻR, il-Fond ta' Koeżjoni u l-FSE taħt għan tematiku wieħed;

(c)

f’każijiet debitament ġustifikati jikkombina prijorità ta’ investiment kumplimentari waħda jew aktar minn objettivi tematikament differenti sabiex jilħaq il-kontribuzzjoni massima għal dak l-assi ta' prijorità;

(d)

għall-FSE jikkombina prijoritajiet ta’ investiment minn objettivi tematiċi differenti stabbiliti fil-punti (8), (9), (10), u (11) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 sabiex tiġi faċilitata l-kontribuzzjoni tagħhom għal assi ta' prijorità oħra u sabiex jiġu implimentati l-innovazzjoni soċjali u l-kooperazzjoni transnazzjonali.

L-Istati Membri jistgħu jikkombinaw tnejn jew iżjed mill-għażliet fil-punti (a) sa (d).

2.   Programm operazzjonali għandu jikkontribwixxi għall-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv u għall-kisba ta’ koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali u għandu jistabbilixxi:

(a)

ġustifikazzjoni għall-għażla tal-objettivi tematiċi, il-prijoritajiet ta’ investiment u l-allokazzjonijiet finanzjarji korrispondenti, b’kont meħud tal-Ftehim ta’ Sħubija, abbażi tal-identifikazzjoni tal-ħtiġijiet reġjonali u, fejn xieraq, dawk nazzjonali, inkluża l-ħtieġa li jiġu indirizzati l-isfidi identifikati fir-rakkomandazzjonijiet rilevanti speċifiċi għall-pajjiż adottati f’konformità mal-Artikolu 121(2) tat-TFUE u r-rakkomandazzjonijiet relevanti tal-Kunsill adottati skont l-Artikolu 148(4) tat-TFUE, b’kont meħud tal-evalwazzjoni ex ante skont l-Artikolu 55;

(b)

għal kull assi ta' prijorità għajr assistenza teknika:

(i)

il-prijoritajiet ta’ investiment u l-objettivi speċifiċi korrispondenti;

(ii)

sabiex tissaħħaħ l-orjentazzjoni tar-riżultati tal-programmazzjoni, ir-riżultati mistennija għal kull objettiv speċifiku, u r-riżultati korrispondenti tal-indikaturi komuni, b’valur bażi u valur tal-mira, fejn xieraq, kwantifikati f’konformità mar-regoli speċifiċi għall-Fondi;

(iii)

deskrizzjoni tat-tip u eżempji ta’ azzjonijiet li jridu jiġu sostnuti taħt kull prijorità ta’ investiment u l-kontribut mistenni minnhom għall-objettivi speċifiċi msemmija fil-punt (i) inklużi l-prinċipji ta’ gwida għall-għażla tal-operazzjonijiet u fejn xieraq, l-identifikazzjoni tal-gruppi fil-mira ewlenin, it-territorji speċifiċi mmirati, it-tipi ta’ benefiċjarji, l-użu ppjanat ta’ strumenti finanzjarji u l-proġetti kbar;

(iv)

l-indikaturi tal-produzzjoni, inkluż il-valur kwantifikat tal-mira, li huma mistennija jikkontribwixxu għar-riżultati, f’konformità mar-regoli speċifiċi għall-Fondi, għal kull prijorità ta’ investiment;

(v)

l-identifikazzjoni tal-passi ta’ implimentazzjoni u l-indikaturi finanzjarji u tal-output, u fejn xieraq, indikaturi tar-riżultati, li għandhom jintużawbħala għanijiet u miri għall-qafas ta’ prestazzjoni skont l-Artikolu 21(1) u l-Anness II;

(vi)

il-kategoriji korrispondenti ta’ intervent ibbażati fuq nomenklatura adottata mill-Kummissjoni, u analiżi indikattiva tar-riżorsi pprogrammati;

(vii)

fejn hu xieraq, sommarju tal-użu maħsub għall-għajuna teknika inklużi, fejn meħtieġa, azzjonijiet biex isaħħu l-kapaċità amministrattiva tal-awtoritajiet involuti fil-ġestjoni u kontroll tal-programmi u benefiċjarji;

(c)

għal kull assi ta' prijorità li jikkonċerna assistenza teknika:

(i)

objettivi speċifiċi;

(ii)

ir-riżultati mistennija għal kull objettiv speċifiku, u, meta jkunu debitament ġustifikati minħabba l-kontenut tal-azzjonijiet, l-indikaturi tar-riżultati korrispondenti, b’valur tal-bażi u valur tal-mira, skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi;

(iii)

deskrizzjoni tal-azzjonijiet li għandhom jiġu sostnuti u l-kontribut mistenni minnhom għall-objettivi speċifiċi msemmija f'punt (i);

(iv)

l-indikaturi speċifiċi tal-produzzjoni li mistennija jikkontribwixxu għar-riżultati.

(v)

il-kategoriji korrispondenti ta’ intervent ibbażati fuq nomenklatura adottata mill-Kummissjoni, u analiżi indikattiva tar-riżorsi pprogrammati.

Il-punt (ii) m’għandux japplika meta l-kontribuzzjoni tal-Unjoni għall-assi ta’ prijorità jew ta’ prijoritajiet li jikkonċernaw l-assistenza teknika fi programm operattiv ma taqbiżx l-EUR 15 000 000.

(d)

pjan ta' finanzjament li jkun fih it-tabelli li ġejjin:

(i)

tabelli li jispeċifikaw għal kull sena, skont l-Artikoli 60, 120 u 121, l-ammont tal-approprjazzjoni finanzjarja totali prevista għall-kontribuzzjoni minn kull wieħed mill-Fondi, u li jispeċifikaw l-ammont relatati mar-riżerva tal-prestazzjoni;

(ii)

tabelli li jispeċifikaw, għall-perjodu sħiħ ta’ programmazzjoni, għall-programm operazzjonali u għal kull assi ta' prijorità, it-total tal-ammont tal-approprjazzjoni finanzjarja tas-sostenn minn kull wieħed mill-Fondi u l-kofinanzjament nazzjonali, li jidentifika l-ammonti relatati mar-riżerva tal-prestazzjoni. Fil-każ ta’ assi ta' prijorità li jikkonċernaw diversi kategoriji ta’ reġjun, it-tabelli għandhom jispeċifikaw l-ammont tal-approprjazzjoni finanzjarja totali mill-Fondi u l-kofinanzjament nazzjonali għal kull kategorija ta’ reġjun;

Għal assi ta’ prijorità li jikkombinaw flimkien prijoritajiet ta’ investiment minn objettivi tematiċi differenti, it-tabella għandha tispeċifika l-ammont tal-approprjazzjoni finanzjarja totali minn kull wieħed mill-Fondi u l-kofinanzjament nazzjonali għal kull wieħed mill-objettivi tematiċi korrispondenti;

Fejn il-kofinanzjament nazzjonali jkun jikkonsisti minn kofinanzjament pubbliku u privat, it-tabella għandha tagħti t-tqassim indikattiv bejn il-komponenti pubbliċi u privati. Għandha turi, għall-finijiet ta' informazzjoni, il-parteċipazzjoni prevista mill-BEI.

(e)

lista ta’ proġetti kbar li l-implimentazzjoni tagħhom hi ppjanata matul il-perjodu ta’ programmazzjoni.

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jikkonċernaw in-nomenklatura msemmija fil-punt (b) (vi) u (c)(v) tal-ewwel subparagrafu. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċeduta ta' eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

3.   Filwaqt li jitqiesu l-kontenut u l-objettivi tiegħu, programm operazzjonali għandu jiddeskrivi, b’kont meħud tal-kontenut u l-objettivi tiegħu, l-approċċ integrat għal żvilupp territorjali, b’kunsiderazzjoni għall-Ftehim ta’ Sħubija, u billi juri kif dak il-programm operazzjoni jikkontribwixxi għat-twettiq tal-objettivi u r-riżultati mistennija tiegħu, billi jispeċifika, fejn xieraq, dan li ġej:

(a)

l-approċċ għall-użu tal-istrumenti ta' żvilupp lokali mmexxi mill-komunità u l-prinċipji għall-identifikazzjoni tal-oqsma fejn se jiġi implimentat;

(b)

l-ammont indikattiv tal-appoġġ tal-FEŻR għal azzjonijiet integrati għal żvilupp urban sostenibbli, li għandu jiġi implimentat f’konformità mad-dispożizzjonijiet fl-Artikolu 7(3) tar-Regolament FEŻR u l-allokazzjoni indikattiva tal-appoġġ tal-FSE għal azzjonijiet integrati;

(c)

l-approċċ għall-użu tal-istrument tal-ITI minbarra l-każijiet koperti mill-punt (b), u l-allokazzjoni finanzjarja indikattiva tagħhom minn kull assi ta' prijorità;

(d)

l-arranġamenti għal azzjonijiet interreġjonali u transnazzjonali ma’ benefiċjarji li jinsabu mill-inqas fi Stat Membru wieħed ieħor;

(e)

fejn l-Istati Membri u r-reġjuni jipparteċipaw fi strateġiji makroreġjonali u strateġiji ta’ qiegħ il-baħar, soġġetti għall-ħtiġijiet tal-qasam tal-programm kif identifikati mill-Istat Membru, il-kontribuzzjoni tal-interventi ppjanati taħt il-programm għal tali strateġiji.

4.   Minbarra dan, il-programm operazzjonali għandu jispeċifika dan li ġej:

(a)

fejn hu xieraq, l-identifikazzjoni dwar jekk u kif jindirizza l-ħtiġijiet speċifiċi ta’ żoni ġeografiċi l-aktar milquta mill-faqar jew gruppi fil-mira bl-ogħla riskju ta’ diskriminazzjoni jew esklużjoni soċjali, b’kunsiderazzjoni speċjali għal komunitajiet marġinalizzati, u persuni b’diżabilità, u fejn rilevanti l-kontribut għall-approċċ integrat stabbilit fil-Ftehim ta’ Sħubija;

(b)

fejn xieraq, l-identifikazzjoni dwar jekk u kif jindirizza l-isfidi demografiċi tar-reġjuni jew il-ħtiġijiet speċifiċi ta’ żoni li jsofru minn diffikultajiet naturali jew demografiċi severi u permanenti, kif imsemmi fl-Artikolu 174 tat-TFUE u l-kontribuzzjoni għall-approċċ integrat stipulat fil-Ftehim ta’ Sħubija għal din il-għan.

5.   Il-programm operazzjonali għandu jidentifika:

(a)

l-awtorità ta’ ġestjoni, l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni, fejn applikabbli, u l-awtorità tal-awditjar;

(b)

il-korp li għandhom isirulu l-pagamenti mill-Kummissjoni;

(c)

l-azzjonijiet meħuda sabiex is-sħab imsemmija fl-Artikolu 5 jiġu involuti fit-tħejjija tal-programm operazzjonali, u r-rwol ta' dawk is-sħab fl-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-programm operazzjonali.

6.   Il-programm operazzjonali għandu jistabbilixxi wkoll dan li ġej, b’kunsiderazzjoni għall-kontenut tal-Ftehim ta’ Sħubija u b’kont meħud tal-qafas istituzzjonali u legali tal-Istati Membri:

(a)

mekkaniżmi biex jiżguraw koordinazzjoni bejn il-Fondi, il-FAEŻR, il-FEMS u strumenti ta’ ffinanzjar oħra tal-Unjoni u nazzjonali, u bil-BEI iqis id-dispożizzjonijiet rilevanti stipulati fil-QSK;

(b)

għal kull kondizzjonalità ex ante, stabbilita skont l-Artikolu 19 u Anness XI, li huwa applikabbli għall-programm operazzjonali stima dwar jekk il-kundizzjonalità ex ante hiex sodisfatta fid-data tas-sottomissjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija u l-programm operazzjonali, u fejn kundizzjonalitajiet ex ante mhumiex sodisfatti, deskrizzjoni tal-azzjonijiet biex tiġi sodisfatta l-kundizzjonalità ex ante, il-korpi responsabbli u skeda ta' żmien għal dawn l-azzjonijiet f'konformità mas-sommarju sottomess fil-Ftehim ta’ Sħubija;

(c)

sommarju tal-valutazzjoni tal-piż amministrattiv fuq il-benefiċjarji u, fejn meħtieġ, l-azzjonijiet ippjanati, akkumpanjati bi skeda ta’ żmien indikattiva, biex jitnaqqas il-piż amministrattiv.

7.   Kull programm operazzjonali, minbarra fejn ikun hemm assistenza teknika taħt programm operattiv speċifiku, soġġett għall-valutazzjoni tal-Istat Membru fir-rigward tar-rilevanza tiegħu għall-kontenut u l-objettivi tal-programmi operazzjonali, għandu jinkludi deskrizzjoni ta':

(a)

l-azzjonijiet speċifiċi sabiex jitqiesu rekwiżiti ta’ protezzjoni ambjentali, l-effiċjenza fir-riżorsi, il-mitigazzjoni u tat-tibdil fil-klima u l-addattament għaliha, ir-reżistenza għad-diżastri u l-prevenzjoni u l-ġestjoni tar-riskji, fis-selezzjoni tal-operazzjonijiet;

(b)

l-azzjonijiet speċifiċi sabiex jiġu promossi opportunitajiet ugwali u tiġi evitata diskriminazzjoni abbażi ta’ sess, ta’ oriġini razzjali jew etnika, ta’ reliġjon jew twemmin, ta’ diżabilità, ta’ età jew ta’ orjentazzjoni sesswali matul it-tħejjija, id-disinn u l-implimentazzjoni tal-programm operazzjonali u partikolarment fir-rigward tal-aċċess għall-finanzjament filwaqt li jitqiesu l-ħtiġijiet tad-diversi gruppi fil-mira f’riskju ta’ din id-diskriminazzjoni u partikolarment ir-rekwiżiti biex tiġi żgurata aċċessibilità għal persuni b’diżabilità;

(c)

il-kontribut tiegħu tal-programm operazzjonali għall-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel u, fejn xieraq, l-arranġamenti sabiex tiġi żgurata l-integrazzjoni tal-perspettiva tal-ugwaljanza bejn is-sessi fil-livell tal-programm operazzjonali u dak ta’ operazzjoni.

L-Istati Membri għandhom jippreżentaw opinjoni mill-korpi nazzjonali tal-ugwaljanza dwar il-miżuri stabbiliti fil-punti (b) u (c) tal-ewwel subparagrafu mal-proposta għal programm operazzjonali fil-qafas tal-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi.

8.   Meta Stat Membru jħejji massimu ta' programm operazzjonali wieħed għal kull Fond, l-elementi tal-programm operazzjonali li jaqgħu fl-ambitu tal-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-pargarafu 2, il-punti (a), (c) u (d) tal-paragrafu 3, il-paragrafu 4 u l-paragrafu 6 jistgħu jiġu inkorporati biss taħt id-dispożizzjonijiet rilevanti tal-Ftehim ta' Sħubija.

9.   Il-programm operazzjonali għandu jitħejja skont mudell. Il-Kummissjoni għandha, sabiex tiżgura kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan l-Artikolu tadotta att ta' implimentazzjoni li jistabbilixxi dan il-mudell. Dak l-att ta’ implimentazzjoni għandu jiġi adottat f'konformità mal-proċedura ta’ konsulenza msemmija fl-Artikolu 150(2).

10.   Il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni, permezz ta' atti ta' implimentazzjoni, billi tapprova l-elementi kollha,inkluż kwalunkwe emenda futura tagħha, tal-programm operazzjonali li jaqgħu taħt dan l-Artikolu, minbarra dawk taħt il-punti (b) (ivi) (c)(v) u (e) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 2, il-paragrafi 4 u 5, u l-punti (a) u (c) tal-paragrafu 6 u l-paragrafu 7, li jibqgħu taħt ir-responsabilità tal-Istati Membri.

11.   L-awtorità ta' ġestjoni għandha tinnotifika lill-Kummissjoni dwar kwalunkwe deċiżjoni li temenda l-elementi tal-programm operazzjonali mhux koperti mid-deċiżjoni tal-Kummissjoni, imsemmija fil-paragrafu 10, fi żmien xahar mid-data tad-deċiżjoni ta' emenda. Id-deċiżjoni ta' emenda għandha tispeċifika d-data tad-dħul fis-seħħ tagħha, li m'għandhiex tkun qabel id-data tal-adozzjoni tagħha.

Artikolu 97

Dispożizzjonijiet speċifiċi dwar l-ipprogrammar ta' appoġġ għall-istrumenti konġunti għal garanziji mingħajr limitu massimu u titolizzazzjoni fil-qafas tal-mira tal-Investment għat-tkabbir u l-impjiegi

F'konformità mal-Artikolu 28, il-programmi operazzjonali msemmija fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 39(4) għandhom jinkludu biss l-elementi msemmija fil-punt (b)(i), (ii) u (iv) u l-punt (d) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 96(2), l-Artikolu 96(5) u l-punt (b) tal-Arikolu 96(6).

Artikolu 98

Sostenn konġunt mill-Fondi taħt il-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi

1.   Il-Fondi jistgħu jipprovdu appoġġ b’mod konġunt għall-programmi operazzjonali tal-mira għall-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi.

2.   L-FEŻR u l-FSE jistgħu jiffinanzjaw, b’mod komplementari u soġġett għal limitu ta’ 10 % tal-finanzjament tal-Unjoni għal kull assi ta' prijorità ta’ programm operazzjonali, parti minn operazzjoni li għaliha l-ispejjeż huma eliġibbli għal sostenn mill-Fond l-ieħor abbażi tar-regoli ta’ eliġibbiltà applikati lil dak il-Fond, sakemm tali spejjeż ikunu meħtieġa għall-implimentazzjoni sodisfaċenti tal-operazzjoni u huma marbuta direttament magħha.

3.   Il-paragrafi 1 u 2 m'għandhomx japplikaw għall-programmi taħt l-objettiv ta' kooperazzjoni territorjali Ewropea.

Artikolu 99

Ambitu ġeografiku tal-programmi operazzjonali taħt il-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi

Sakemm ma jsirx ftehim mod ieħor bejn il-Kummissjoni u l-Istat Membru, il-programmi operazzjonali għall-FEŻR u l-FSE għandhom jitfasslu fil-livell ġeografiku xieraq u mill-inqas fin-NUTS livell 2, skont il-qafas istituzzjonali u legali tal-Istat Membru.

Il-programmi operazzjonali b’sostenn mill-Fond ta’ Koeżjoni għandhom jitfasslu fil-livell nazzjonali.

KAPITOLU II

Proġetti kbar

Artikolu 100

Kontenut

Bħala parti minn programm operazzjonali jew minn programmi operazzjonali, li kienu soġġetti għal Deċiżjoni tal-Kummissjoni skont l-Artikolu 96(10) ta' dan ir-Regolament, jew taħt l-Artikolu 8(12) tar-Regolament KTE, il-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni jistgħu jiffinanzjaw operazzjoni li tinkludi sensiela ta’ xogħlijiet, attivitajiet jew servizzi maħsuba fiha nfisha sabiex twettaq kompitu indiviżibbli ta’ natura ekonomika jew teknika preċiża, li jkollha għanijiet identifikati b’mod ċar u li għaliha t-total tal-ispiża eliġibbli jaqbeż EUR 50 000 000 u fil-każ ta’ operazzjonijiet li jikkontribwixxu għall-objettiv tematiku taħt il-punt (7) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 fejn it-total tal-ispiża eliġibbli jaqbeż EUR 75 000 000 (il-‘proġett kbir’). L-istrumenti finanzjarji ma għandhomx jiġu kkunsidrati li huma proġetti kbar.

Artikolu 101

Informazzjoni meħtieġa għall-approvazzjoni ta' proġett kbir

Qabel ma jiġi approvat proġett kbir, l-awtorità ta’ ġestjoni għandha tiżgura li l-informazzjoni li ġejja tkun disponibbli:

(a)

dettalji li jikkonċernaw il-korp li se jkun responsabbli għall-implementazzjoni tal-proġett kbir u l-kapaċità tiegħu;

(b)

deskrizzjoni tal-investiment u l-lokalità tiegħu;

(c)

l-ispiża totali u l-ispiża eliġibbli totali, billi jitqiesu r-rekwiżiti sabbiliti fl-Artikolu 61;

(d)

l-istudji tal-fattibilità mwettqa, inkluż l-analiżi tal-għażliet, u r-riżultati;

(e)

analiżi tal-benefiċċji meta mqabbla mal-ispejjez, inkluż analiżi ekonomika u finanzjarja, u valutazzjoni tar-riskju;

(f)

analiżi tal-impatt ambjentali filwaqt li jitqiesu l-ħtiġijiet tal-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih u r-reżistenza għad-diżastri;

(g)

spjegazzjoni dwar kif il-proġett kbir jkun konsistenti mal-assi ta' prijorità rilevanti tal-programm operazzjonali jew il-programmi operazzjonali kkonċernati, u l-kontribuzzjoni mistennija tiegħu għall-kisba tal-objettivi speċifiċi ta’ dawk l-assi ta' prijorità u l-kontribuzzjoni mistennija għall-iżvilupp soċjoekonomiku;

(h)

il-pjan ta’ finanzjament li juri r-riżorsi finanzjarji totali ppjanati u s-sostenn ippjanat mill-Fondi, il-BEI, u s-sorsi l-oħra kollha ta’ finanzjament, flimkien mal-indikaturi fiżiċi u finanzjarji għall-monitoraġġ tal-progress filwaqt li jitqiesu r-riskji identifikati;

(i)

skeda ta' żmien għall-implimentazzjoni tal-proġett kbir u, fejn il-perjodu ta' implimentazzjoni huwa mistenni li jkun itwal mill-perjodu ta' programmazzjoni, il-fażijiet li għalihom huwa mitlub sostenn mill-Fondi matul il-perjodu ta' programmar.

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu l-metodoloġija li għandha tintuża abbażi tal-aħjar prattika rikonoxxuta, sabiex titwettaq l-analiżi tal-benefiċċji meta mqabbla mal-ispejjeż magħmula msemmija fil-punt (e) tal-ewwel paragrafu. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura konsultattiva li hemm referenza għaliha fl-Artikolu 150(2).

Fuq l-inizjattiva ta' Stat Membru, l-informazzjoni fil-punti (a) sa (i) tal-ewwel paragrafu tista' tiġi valutata minn esperti indipendenti appoġġjati minn għajnuna teknika tal-Kummissjoni jew, bi qbil mal-Kummissjoni, minn esperti indipendenti oħrajn ("reviżjoni tal-kwalità"). F'każijiet oħra, l-Istat Membru għandu jippreżenta lill-Kummissjoni l-informazzjoni stabbilita fil-punti (a) sa (i) tal-ewwel paragrafu hekk kif tkun disponibbli.

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati, f’konformità mal-Artikolu 149, li jistabbilixxu l-metodoloġija li għandha tintuża fit-twettiq tar-rieżami ta’ kwalità ta’ proġett kbir.

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu l-format għall-preżentazzjoni tal-informazzjoni stabbilit fil-punti (a) sa (i) tal-ewwel paragrafu. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 150(2).

Artikolu 102

Deċiżjoni dwar proġett kbir

1.   Meta proġett kbir ikun ġie vvalutat b’mod pożittiv permezz ta’ rieżami ta’ kwalità minn esperti indipendenti, abbażi tal-valutazzjoni tagħhom tal-informazzjoni msemmija fl-fl-ewwel paragrafu tal-Artikolu 101, l-awtorita ta' ġestjoni tista’ tipproċedi bl-għażla tal-proġett kbir skont l-Artikolu 125(3). L-awtorità ta’ ġestjoni għandha tinnotifika lill-Kummissjoni bil-proġett kbir magħżul. Dik in-notifika għandha tikkonsisti fl-elementi li ġejjin:

(a)

id-dokument imsemmi fil-punt (c) tal-Artikolu 125(3) li jistabbilixxi:

(i)

il-korp li għandu jkun responsabbli għall-implementazzjoni tal-proġett kbir;

(ii)

deskrizzjoni tal-investiment, fejn huwa lokalizzat, l-iskeda ta’ żmien u l-kontribut mistenni tal-proġett kbir għall-objettivi speċifiċi tal-assi ta' prijorità jew l-assi ta' prijorità rilevanti;

(iii)

l-ispiża totali u l-ispiża eliġibbli totali, b’kont meħud tar-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 61;

(iv)

il-pjan ta’ finanzjament, u l-indikaturi fiżiċi u finanzjarji għall-monitoraġġ tal-progress, b’kont meħud tar-riskji identifikati;

(b)

ir-rieżami ta’ kwalità tal-esperti indipendenti, li tipprovdi dikjarazzjonijiet ċari dwar il-fattibilità tal-investiment u l-vijabbiltà ekonomika tal-proġett kbir.

Il-kontribuzzjoni finanzjarja għall-proġett kbir mill-Istat Membru għandha titqies bħala approvata mill-Kummissjoni fin-nuqqas ta’ deċiżjoni, permezz ta’ att ta’ implimentazzjoni, li tirrifjuta l-kontribuzzjoni finanzjarja fi żmien tliet xhur mid-data tan-notifika msemmija fl-ewwel subparagrafu. Il-Kummissjoni għandha tirrifjuta l-kontribuzzjoni finanzjarja biss għar-raġuni li hija tkun stabbiliet dgħufija sinifikanti fir-rieżami ta’ kwalità indipendenti.

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu l-format għan-notifika msemmija fl-ewwel subparagrafu. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

2.   F’każijiet għajr dawk imsemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, il-Kummissjoni għandha tivvaluta l-proġett kbir abbażi tal-informazzjoni msemmija fl-Artikolu 101 sabiex tiddetermina jekk il-kontribuzzjoni finanzjarja rikjesta għall-proġett kbir magħżul mill-awtorità ta’ ġestjoni f’konformità mal-Artikolu 125(3) tkunx iġġustifikata. Il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni dwar l-approvazzjoni tal-kontribuzzjoni finanzjarja għall-proġett kbir magħżul, permezz ta’ att ta' implimentazzjoni, mhux aktar tard minn tliet xhur wara d-data tal-preżentazzjoni tal-informazzjoni msemmija fl-Artikolu 101.

3.   L-approvazzjoni mill-Kummissjoni taħt it-tieni subparagrafu tal-paragrafu 1 u l-paragrafu 2 għandha tkun kondizzjonali fuq il-fatt li l-kuntratt tal-ewwel xogħlijiet jiġi konkluż, jew fil-każ ta’ operazzjonijiet implimentati taħt strutturi PPP), meta jiġi ffirmat il-ftehim tal-PPP bejn il-korp pubbliku u l-korp tas-settur privat, fi żmien tliet snin mid-data tal-approvazzjoni. Fuq talba motivata kif xieraq tal-Istat Membru, b’mod partikulari fil-każ ta’ dewmien li jirriżulta minn proċedimenti amministrattivi u legali relatati mal-implimentazzjoni tal-proġetti kbar, u magħmula fil-perjodu ta’ tliet snin, il-Kummissjoni tista’ tadotta deċiżjoni, permezz ta’ att ta' implimentazzjoni, dwar l-estensjoni tal-perjodu ta’ mhux aktar minn sentejn.

4.   Fejn il-Kummissjoni ma tapprovax il-kontribuzzjoni finanzjarja għall-proġett kbir magħżul, hija għandha tagħti fid-deċiżjoni tagħha r-raġunijiet għar-rifjut tagħha.

5.   Proġetti kbar notifikati lill-Kummissjoni taħt il-paragrafu 1 jew ippreżentati għall-approvazzjoni taħt il-paragrafu 2 għandhom jiġu inklużi fil-lista ta’ proġetti kbar fi programm operazzjonali.

6.   In-nefqa relatata ma’ proġett kbir tista’ tiġi inkluża f’talba għal pagament wara n-notifika msemmija fil-paragrafu 1 jew wara l-preżentazzjoni għall-approvazzjoni msemmija fil-paragrafu 2. Fejn il-Kummissjoni ma tapprovax il-proġett kbir magħżul mill-awtorità ta' ġestjoni, id-dikjarazzjoni tan-nefqa wara l-adozzjoni tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni għandha tiġi rettifikata kif meħtieġ.

Artikolu 103

Deċiżjoni dwar proġett kbir soġġett għal implimentazzjoni maqsuma f’fażijiet

1.   B’deroga mit-tielet paragrafu tal-Artikolu 101 u l-Artikolu 102(1) u (2), il-proċeduri stabbiliti fil-paragrafi 2, 3 u 4 ta' dan l-Artikolu għandhom japplikaw għal operazzjoni li tissodisfa l-kondizzjonijiet li ġejjin:

(a)

l-operazzjoni tikkonsisti mit-tieni fażi jew minn dik sussegwenti ta’ proġett kbir taħt il-perjodu ta’ programmar preċedenti li għalih il-fażi jew il-fażijiet preċedenti jkunu approvati mill-Kummissjoni mhux aktar tard mill-31 ta’ Diċembru 2015 skont ir-Regolament (KE) Nru 1083/2006; jew fil-każ tal-Istati Membri li aderixxew mal-Unjoni wara l-1 ta’ Jannar 2013, mhux iktar tard mill-31 ta’ Diċembru 2016;

(b)

it-total tal-ispejjeż eliġibbli totali tal-fażijiet kollha tal-proġett kbir jaqbeż il-livelli rispettivi stabbiliti fl-Artikolu 100;

(c)

l-applikazzjoni u l-valutazzjoni tal-proġett kbir mill-Kummissjoni taħt il-perjodu ta’ programmar preċedenti koprew il-fażijiet kollha ppjanati;

(d)

m'hemm l-ebda bidla sostanzjali fl-informazzjoni msemmija fl-ewwel paragrafu tal-Artikolu 101 ta' dan ir-Regolament għall-proġett kbir meta mqabbla mal-informazzjoni prevista għall-applikazzjoni tal-proġett il-kbir ippreżentata taħt ir-Regolament (KE) Nru 1083/2006, b'mod partikolari fir-rigward tan-nefqa eliġibbli totali;

(e)

il-fażi tal-proġett il-kbir li se tiġi implimentata taħt il-perjodu ta’ programmar preċedenti hija lesta jew se tkun lesta biex tintuża għall-fini intenzjonat tagħha kif speċifikat fid-Deċiżjoni tal-Kummissjoni sal-iskadenza tal-preżentazzjoni tad-dokumenti ta’ għeluq għall-programm jew il-programmi operazzjonali rilevanti.

2.   L-awtortà ta' ġestjoni tista’ tipproċedi bl-għażla tal-proġett kbir f’konformità mal-Artikolu 125(3) u tippreżenta n-notifika li tinkludi l-elementi kollha stabbiliti fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 102(1) flimkien mal-konferma tagħha li l-kondizzjoni skont il-punt (d) tal-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu ġiet sodisfatta. M’għandu jkun meħtieġ ebda rieżami ta’ kwalità tal-informazzjoni minn esperti indipendenti.

3.   Il-kontribuzzjoni finanzjarja lill-proġett kbir magħżul mill-awtorità ta' ġestjoni għandha titqies bħala approvata mill-Kummissjoni fin-nuqqas ta’ deċiżjoni, permezz ta’ att ta’ implimentazzjoni, li tirrifjuta l-kontribuzzjoni finanzjarja għall-proġett kbir fi żmien tliet xhur mid-data tan-notifika msemmija fil-paragrafu 2. Il-Kummissjoni għandha tirrifjuta biss il-kontribuzzjoni finanzjarja għar-raġuni li kien hemm bidliet sostanzjali fl-informazzjoni msemmija fil-punt (d) tal-paragrafu (1) jew li l-proġett kbir ma jkunx konsistenti mal-assi ta’ prijorità rilevanti tal-programm operazzjonali jew tal-programmi kkonċernati.

4.   L-Artikolu 102(3) sa (6) għandu japplik għal proġett kbir soġġett għal implimentazzjoni f'fażijiet.

KAPITOLU III

Pjan ta’ azzjoni konġunta

Artikolu 104

Kamp ta' Applikazzjoni

1.   Pjan ta’ azzjoni konġunta huwa operazzjoni li l-iskop tagħha huwa definit u hi ġestita fir-rigward tal-eżiti u r-riżultati li għandhom jinkisbu. Jikkonsisti fi proġett jew grupp ta’ proġetti li ma jikkonsistux fil-forniment ta’ infrastruttura mwettqa taħt ir-responsabbiltà tal-benefiċjarju, bħala parti mill-programm operazzjonali jew programmi operazzjonali. Il-produzzjoni u r-riżultati ta’ pjan ta’ azzjoni konġunta għandhom jiġu miftiehma bejn Stat Membru u l-Kummissjoni u għandhom jikkontribbwixxu għal objettivi speċifiċi tal-programmi operazzjonali u jiffurmaw il-bażi ta' sostenn mill-Fondi. Ir-riżultati għandhom jirreferu għall-effetti diretti tal-pjan ta’ azzjoni konġunta. Il-benefiċjarju ta' pjan ta' azzjoni konġunta għandu jkun korp tal-liġi pubblika. Pjanijiet ta’ azzjoni konġunta m’għandhomx jitqiesu li jkunu proġetti maġġuri.

2.   In-nefqa pubbliku allokata għal pjan ta’ azzjoni konġunta għandha tkun minimu ta’ EUR 10 000 000 jew 20 % tas-sostenn pubbliku tal-programm operazzjonali jew programmi operazzjonali, liema minnhom ikun l-anqas. Bil-għan li jsir proġett pilota, in-nefqa pubblika minima allokata għal pjan ta’ azzjoni konġunta għal kull programm operazzjonali tista’ titnaqqas għal EUR 5 000 000.

3.   Il-paragrafu 2 għandu japplika għal operazzjonijiet appoġġati taħt il-YEI.

Artikolu 105

Tħejjija tal-pjanijiet ta' azzjoni konġunti

1.   L-Istat Membru, l-awtorità ta’ ġestjoni jew kwalunkwe korp tal-liġi pubblika nnominat jistgħu jippreżentaw proposta għal pjan ta’ azzjoni konġunta fl-istess ħin jew wara l-preżentazzjoni tal-programmi operazzjonali kkonċernati. Dik il-proposta għandha tinkludi l-informazzjoni kollha msemmija fl-Artikolu 106.

2.   Pjan ta’ azzjoni konġunta għandu jkopri parti mill-perjodu bejn l-1 ta’ Jannar 2014 u l-31 ta’ Diċembru 2023. Il-produzzjoni u r-riżultati ta’ pjan ta’ azzjoni konġunta għandhom iwasslu għal rimborż biss jekk jinkisbu wara d-data tad-deċiżjoni tal-approvazzjoni tal-pjan ta’ azzjoni konġunta msemmi fl-Artikolu 107 u qabel it-tmiem tal-perjodu tal-implimentazzjoni definit f'dik id-deċiżjoni.

Artikolu 106

Kontenut tal-pjanijiet ta’ azzjoni konġunta

Pjan ta’ azzjoni konġunta għandu jkun fih:

(1)

analiżi tal-ħtiġijiet u l-għanijiet tal-iżvilupp li jiġġustifikawha, billi jiġu kkunsidrati l-għanijiet tal-programmi operazzjonali u, fejn ikunu applikabbli, ir-rakkomandazzjonijiet rilevanti speċifiċi għall-pajjiżi u l-linji gwida ġenerali tal-politika ekonomika tal-Istati Membri u tal-Unjoni skont l-Artikolu 121(2) tat-TFUE u r-rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Kunsill li l-Istati Membri għandhom jikkunsidraw fil-politika tal-impjiegi tagħhom skont l-Artikolu 148(4) tat-TFUE;

(2)

il-qafas li jiddeskrivi r-raġunament bejn l-objettivi ġenerali u speċifiċi tal-pjan ta’ azzjoni konġunta, l-għanijiet u l-miri għall-produzzjoni u r-riżultati, u l-proġetti jew it-tipi ta' proġetti previsti;

(3)

l-indikaturi komuni u speċifiċi użati sabiex jimmonitorjaw il-produzzjoni u r-riżultati, fejn rilevanti, skont l-assi ta' prijorità;

(4)

informazzjoni dwar il-kopertura ġeografika tiegħu u l-gruppi fil-mira;

(5)

il-perjodu tal-implimentazzjoni mistenni tiegħu;

(6)

analiżi tal-effetti tiegħu dwar il-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel u l-prevenzjoni tad-diskriminazzjoni;

(7)

analiżi tal-effetti tiegħutiegħu fuq il-promozzjoni tal-iżvilupp sostenibbli, fejn ikun xieraq;

(8)

id-dispożizzjonijiet tal-implimentazzjoni tiegħu, inkluż dan li ġej:

(a)

in-nomina tal-benefiċjarju responsabbli għall-implimentazzjoni tal-pjan ta’ azzjoni konġunta, bil-provvista ta’ garanziji għall-kompetenza tiegħu fid-dominju kkonċernat kif ukoll il-kapaċità ta’ ġestjoni amministrattiva u finanzjarja tiegħu;

(b)

l-arranġamenti għall-ġestjoni tal-pjan ta’ azzjoni konġunta, skont l-Artikolu 108;

(c)

l-arranġamenti għall-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-pjan ta' azzjoni konġunt inkluż l-arranġamenti li jiżguraw il-kwalità, il-ġbir u l-ħażna tad-dejta dwar il-kisba tal-għanijiet, il-produzzjoni u r-riżultati;

(d)

l-arranġamenti li jiżguraw it-tixrid ta' informazzjoni u l-komunikazzjoni f'relazzjoni mal-pjan ta' azzjoni konġunt u mal-Fondi;

(9)

l-arranġamenti finanzjarji tiegħu, inkluż dan li ġej:

(a)

l-ispejjeż tal-kisba tal-għanijiet, il-produzzjoni u miri għall-produzzjoni u r-riżultati b’referenza għall-punt (2), abbażi tal-metodi stabbiliti fl-Artikolu 67(5) ta’ dan ir-Regolament u fl-Artikolu 14 tar-Regolament tal-FSE;

(b)

skeda indikattiva tal-pagamenti lill-benefiċjarju marbuta mal-għanijiet u l-miri;

(c)

il-pjan ta’ finanzjament skont il-programm operazzjonali u l-assi ta' prijorità, inkluż l-ammont totali eliġibbli u l-ammont tan-nefqa pubblika.

Il-Kummissjoni, għandha, sabiex tiżgura kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan l-Artikolu, tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu l-format tal-mudell għall-pjan ta' azzjoni konġunta. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 150(2).

Artikolu 107

Deċiżjoni dwar il-pjan ta' azzjoni konġunta

1.   Il-Kummissjoni għandha tivvaluta l-pjan ta’ azzjoni konġunta abbażi tal-informazzjoni msemmija fl-Artikolu 106 sabiex tkun tista’ tiddetermina jekk is-sostenn mill-Fondi huwiex iġġustifikat.

Fejn il-Kummissjoni, fi żmien xahrejn wara s-sottomissjoni ta’ proposta ta’ pjan ta’ azzjoni konġunta, tikkunsidra li ma tissodisfax ir-rekwiżiti tal-valutazzjoni, imsemmija fl-Artikolu 104 għandha tagħmel osservazzjonijiet lill-Istat Membru. L-Istat Membru għandu jipprovdi lill-Kummissjoni bl-informazzjoni addizzjonali kollha meħtieġa u, fejn xieraq, jirrevedi l-pjan ta’ azzjoni konġunta kif meħtieġ.

2.   Dment li kull osservazzjoni tkun ġiet ikkunsidrata b’mod adegwat, il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni, permezz ta’ att ta’ implimentazzjoni, li tapprova l-pjan ta’ azzjoni konġunta mhux aktar tard minn erba’ xhur wara s-sottomissjoni tagħha minn Stat Membru iżda mhux qabel l-adozzjoni tal-programmi operazzjonali kkonċernati.

3.   Id-deċiżjoni msemmija fil-paragrafu 2 għandha tiddefinixxi l-benefiċjarju u l-objettivi ġenerali u speċifiċi tal-pjan ta’ azzjoni konġunta, l-għanijiet u l-miri għall-produzzjoni u r-riżultati, l-ispejjeż tal-kisba ta’ dawk l-għanijiet, il-miri tal-produzzjoni u r-riżultati, u l-pjan ta’ finanzjament skont il-programmi operazzjonali, l-assi ta' prijorità, inkluż l-ammont eliġibbli totali u l-ammont tan-nefqa pubblika, il-perjodu tal-implimentazzjoni tal-pjan ta’ azzjoni konġunta, u fejn rilevanti l-kopertura ġeografika u l-gruppi fil-mira tal-pjan ta’ azzjoni konġunta.

4.   Fejn il-Kummissjoni tirrifjuta, permezz ta' att ta' implimentazzjoni, li tippermetti li sostenn mill-Fondi jiġi allokat għal pjan ta’ azzjoni konġunta, għandha tinnotifika lill-Istat Membru bir-raġunijiet tagħha fi ħdan il-perjodu stabbilit fil-paragrafu 2.

Artikolu 108

Il-kumitat ta' tmexxija u l-emenda tal-pjan ta' azzjoni konġunt

1.   L-Istat Membru jew l-awtorità ta’ ġestjoni għandhom jistabbilixxu kumitat ta’ ġestjoni tal-pjan ta’ azzjoni konġunta, distint mill-kumitat tal-monitoraġġ tal-programmi operazzjonali rilevanti. Il-kumitat ta’ tmexxija għandu jiltaqa’ għall-inqas darbtejn fis-sena u għandu jirrapporta lill-awtorità ta’ ġestjoni. L-awtorità ta’ ġestjoni għandha tinforma lill-kumitat tal-monitoraġġ rilevanti bir-riżultati tax-xogħol imwettaq mill-kumitat ta’ tmexxija u l-progress tal-implimentazzjoni tal-pjan ta’ azzjoni konġunta skont il-punt (e) tal-Artikolu 110(1) u l-punt (a) tal-Artikolu 125(2).

Il-kompożizzjoni tal-kumitat ta' tmexxija għandha tiġi deċiża mill-Istat Membru bi qbil mal-awtorità ta’ ġestjoni rilevanti, li tirrispetta l-prinċipju ta’ sħubija.

Il-Kummissjoni tista’ tipparteċipa fil-ħidma tal-kumitat ta’ tmexxija f’kapaċità konsultattiva.

2.   Il-kumitat ta’ tmexxija għandu jwettaq l-attivitajiet li ġejjin:

(a)

jirrevedi l-progress lejn il-kisba tal-għanijiet, il-produzzjoni u r-riżultati tal-pjan ta’ azzjoni konġunta'

(b)

jikkunsidra u japprova kwalunkwe proposta sabiex jiġi emendat il-pjan ta’ azzjoni konġunta sabiex titqies kwalunkwe kwistjoni li taffettwa l-prestazzjoni tiegħu.

3.   Talbiet għall-emenda tal-pjanijiet ta’ azzjoni konġunta sottomessi minn Stat Membru lill-Kummissjoni għandhom jiġu sostanzjati b'mod dovut. Il-Kummissjoni għandha tivvaluta jekk it-talba għall-emenda hijiex ġustifikata, filwaqt li tqis l-informazzjoni provduta mill-Istat Membru. Il-Kummissjoni tista’ tagħmel osservazzjonijiet u l-Istat Membru għandu jipprovdi lill-Kummissjoni bl-informazzjoni addizzjonali kollha meħtieġa. Il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni, permezz ta' att ta' implimentazzjoni, fuq talba għal emenda mhux aktar tard minn tliet xhur wara s-sottomissjoni tagħha mill-Istat Membru sakemm kwalunkwe osservazzjoni magħmula mill-Kummissjoni tkun tqieset b’mod sodisfaċenti. L-emenda għandha tidħol fis-seħħ mid-data tad-deċiżjoni, sakemm mhux stabbilit mod ieħor fid-deċiżjoni.

Artikolu 109

Ġestjoni u kontroll finanzjarju tal-pjan ta' azzjoni konġunta

1.   Pagamenti lill-benefiċjarju ta’ pjan ta’ azzjoni konġunta għandhom jiġu ttrattati bħala somom f’daqqa jew skali standard ta’ spejjeż unitarji. M’għandux japplika l-limitu massimu għal somma f'daqqa stabbilita fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 67(1).

2.   Il-ġestjoni, il-kontroll u l-awditjar finanzjarji tal-pjan ta' azzjoni konġunta għandhom isiru esklussivament bil-għan li ssir verifika dwar jekk il-kundizzjonijiet ta' pagament kif imfissra fid-deċiżjoni li tapprova l-pjan ta' azzjoni koġunta jkunux qed jiġu ssodisfatti.

3.   Il-benefiċjarju ta' pjan ta' azzjoni konġunta u l-korpi li jkunu qed jaġixxu taħt ir-responsabbiltà tiegħu jistgħu japplikaw il-prattiki ta’ kontabilità tagħhom għall-ispejjeż tal-operazzjonijiet ta’ implimentazzjoni. Dawk il-prattiki ta’ kontabilità, u l-ispejjeż li effettivament jispiċċa jġorr il-benefiċjarju m’għandhomx ikunu suġġetti għal awditjar mill-awtorità tal-awditjar jew mill-Kummissjoni.

TITOLU III

Il-MONITORAĠĠ, L-EVALWAZZJONI, L-INFORMAZZJONI U L-KOMUNIKAZZJONI

KAPITOLU I

Il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni

Artikolu 110

Funzjonijiet tal-kumitat għall-monitoraġġ

1.   Il-kumitat tal-monitoraġġ għandu jeżamina b’mod partikolari:

(a)

kwalunkwe kwistjoni li taffettwa l-prestazzjoni tal-programm operazzjonali;

(b)

il-progress li jkun sar fl-implimentazzjoni tal-pjan tal-evalwazzjoni u s-segwitu li jingħata lis-sejbiet tal-evalwazzjonijiet;

(c)

l-implimentazzjoni tal-istrateġija ta’ komunikazzjoni;

(d)

l-implimentazzjoni ta’ proġetti kbar;

(e)

l-implimentazzjoni ta’ pjanijiet ta’ azzjoni konġunta'

(f)

azzjonijiet li jippromwovu l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel, l-opportunitajiet indaqs, u n-nondiskriminazzjoni, inkluż l-aċċessibbiltà għal persuni b’diżabbiltà;

(g)

azzjonijiet li jippromwovu l-iżvilupp sostenibbli;

(h)

fejn kondizzjonalitajiet ex ante applikabbli mhumiex sodisfatti fid-data tas-sottomissjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija u l-programm operazzjonali, progress fuq azzjonijiet biex jiġu sodisfatti kondizzjonalitajiet ex ante applikabbli;

(i)

l-istrumenti finanzjarji

2.   Permezz ta’ deroga mill-Artikolu 49(3), il-kumitat tal-monitoraġġ għandu jeżamina u japprova:

(a)

il-metodoloġija u l-kriterji użati għas-selezzjoni tal-operazzjonijiet;

(b)

ir-rapporti annwali u finali tal-implimentazzjoni;

(c)

il-pjan tal-evalwazzjoni għall-programm operazzjonali u kwalunke emenda tal-pjan tal-evalwazzjoni, inkluż fejn wieħed minnhom hu parti minn pjan ta’ evalwazzjoni komuni skont l- Artikolu 114(1);

(d)

l-istrateġija tal-komunikazzjoni għall-programm u kwalunkwe emenda tal-istrateġija;

(e)

kwalunkwe proposta mill-awtorità ta’ ġestjoni għal kull emenda għall-programm operazzjonali.

Artikolu 111

Rapporti ta’ implimentazzjoni għall-mira ta’ Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi

1.   Sal-31 ta’ Mejju 2016 u sal-istess data ta’ kull sena sussegwenti sa u inkluż l-2023, l-Istat Membru għandu jissottometti lill-Kummissjoni rapport annwali ta’ implimentazzjoni skont l-Artikolu 50(1). Ir-rapport sottomess fl-2016 għandu jkopri s-snin finanzjarji 2014 u 2015, kif ukoll il-perjodu bejn id-data tal-bidu għall-eliġibbiltà tan-nefqa u l-31 ta’ Diċembru 2013.

2.   Għar-rapporti mressqa fl-2017 u fl-2019, l-iskadenza msemmija f’paragrafu 1 għandha tkun it-30 ta’ Ġunju.

3.   Ir-rapporti ta’ implimentazzjoni annwali għandhom jistabbilixxu informazzjoni dwar:

(a)

implimentazzjoni tal-programm operazzjonali skont l-Artikolu 50(2);

(b)

progress fit-tħejjija u l-implimentazzjoni ta’ proġetti kbar u l-pjanijiet ta’ azzjoni konġunta.

4.   Ir-rapporti ta' implimentazzjoni annwali ppreżentati fl-2017 u l-2019 għandhom jagħtu u jivvalutaw l-informazzjoni meħtieġa skont l-Artikolu 50(4) u (5) rispettivament u l-informazzjoni mogħtija fil-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu flimkien mal-informazzjoni li ġejja

(a)

il-progress fl-implimentazzjoni tal-pjan ta' evalwazzjoni u s-segwitu għas-sejbiet għall-evalwazzjonijiet;

(b)

ir-riżultati tal-miżuri ta' informazzjoni u pubbliċità tal-Fondi mwettqa taħt l-istrateġija tal-komunikazzjoni;

(c)

l-involviment tal-imsieħba fl-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-programm operazzjonali.

Ir-rapporti tal-implimentazzjoni annwali sottomessi fl-2017 u l-2019 jistgħu, skont il-kontenut u l-objettivi tal-programmi operazzjonali, jistabbilixxu informazzjoni u jivvalutaw li ġej:

(a)

il-progress fl-implimentazzjoni tal-approċċ integrat għal żvilupp territorjali, inkluż żvilupp tar-reġjuni li qed jiffaċċjaw sfidi demografiċi u żvantaġġi permanenti u naturali, l-iżvilupp urban sostenibbli, u żvilupp immexxi mill-komunità lokali taħt il-programm operazzjonali;

(b)

il-progress fl-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet sabiex tiġi rinfurzata l-kapaċità tal-awtoritajiet u l-benefiċjarji tal-Istat Membru sabiex jamministraw u jużaw il-Fondi;

(c)

il-progress fl-implimentazzjoni ta’ kwalunkwe azzjoni interreġjonali u transnazzjonali;

(d)

fejn hu xieraq, il-kontribut għal strateġiji makroreġjonali u tal-baċini tal-baħar;

(e)

l-azzjonijiet speċifiċi meħuda sabiex tiġi promossa l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel u sabiex tiġi prevenuta d-diskriminazzjoni, b’mod partikolari l-aċċessibbiltà għal persuni b’diżabbiltà, u l-arranġamenti implimentati sabiex tiġi żgurata l-integrazzjoni tal-perspettiva tal-ġeneru fil-programm u l-operazzjonijiet;

(f)

azzjonijiet meħuda biex jiġi promoss l-iżvilupp sostenibbli skont l-Artikolu 8;

(g)

il-progress fl-implimentazzjoni ta' azzjonijiet fil-qasam tal-innovazzjoni soċjali, fejn xieraq;

(h)

il-progress fl-implimentazzjoni ta’ miżuri sabiex jiġu indirizzati l-ħtiġijiet speċifiċi taż-żoni ġeografiċi l-aktar milquta mill-faqar jew ta’ gruppi fil-mira bl-ogħla riskju ta’ diskriminazzjoni jew esklużjoni soċjali, b’kunsiderazzjoni speċjali għal komunitajiet marġinalizzati, persuni b’diżabilità, il-persuni qiegħda fit-tul u żgħażagħ mingħajr xogħol, inkluż, fejn xieraq, ir-riżorsi finanzjarji użati;

Permezz ta’deroga mill-ewwel u t-tieni subparagrafi, u sabiex tkun żgurata konsistenza bejn il-Ftehim ta’ Sħubija u r-rapport ta’ progress, l-Istati Membri b’mhux aktar minn programm operazzjonali wieħed għal kull Fond jistgħu jinkludu l-informazzjoni relatata ma’ kondizzjonalitajiet ex ante msemmija fl-Artikolu 50(3), l-informazzjoni rikjesta mill-Artikolu 50(4) u l-informazzjoni msemmija f’punti (a), (b), (c) u (h) tat-tieni subparagrafu ta' dan il-paragrafu fir-rapport ta’ progress minflok ir-rapporti ta’ implimentazzjoni annwali sottomessi fl-2017 u 2019 rispettivament u r-rapport finali tal-implimentazzjoni, mingħajr ħsara għall-punt (b) tal-Artikolu 110(2).

5.   Il-Kummissjoni għandha, sabiex tiżgura kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan l-Artikolu, tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu l-mudelli għar-rapportu tal-implimentazzjoni annwali u finali. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 150(2).

Artikolu 112

Trażmissjoni ta' data finanzjarja

1.   Sal-31 ta’ Jannar, il-31 ta’ Lulju u l-31 ta’ Ottubru, l-Istat Membru għandu jittrażmetti b’mod elettroniku lill-Kummissjoni għall-finijiet ta’ monitoraġġ, għal kull programm operazzjonali u skont l-assi ta' prijorità:

(a)

in-nefqa pubblika totali u eliġibbli tal-operazzjonijiet u n-numru ta' operazzjonijiet magħżula għas-sostenn;

(b)

l-ispiża eliġibbli totali ddikjarata mill-benefiċjarji lill-awtorità ta’ ġestjoni.

2.   Barra minn hekk, it-trażmissjoni magħmula sal-31 ta’ Jannar għandha tinkludi d-dejta kollha msemmija hawn fuq imqassma skont il-kategorija tal-intervent. Dik it-trażmissjoni għandha tiġi kkunsidrata li tissodisfa r-rekwiżit għall-preżentazzjoni tad-dejta finanzjarja msemmija fl-Artikolu 50(2).

3.   Previżjoni tal-ammont li għalih l-Istati Membri huma mistennija li jippreżentaw applikazzjonijiet ta’ pagament għas-sena finanzjarja attwali u s-sena finanzjarja sussegwenti għandu jakkompanja t-trażmissjonijiet li jridu jsiru sal-31 ta’ Jannar u l-31 ta’ Lulju.

4.   Id-data tal-iskadenza għad-dejta ppreżentata taħt dan l-Artikolu għandha tkun l-aħħar tax-xahar ta’ qabel ix-xahar tal-preżentazzjoni.

5.   Il-Kummissjoni għandha, sabiex tiżgura kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan l-Artikolu, tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu l-mudell li għandu jintuża meta tintbagħat id-dejta finanzjarja lill-Kummissjoni għal-skopijiet ta' monitoraġġ. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

Artikolu 113

Rapport ta' Koeżjoni

Ir-rapport tal-Kummissjoni msemmi fl-Artikolu 175 TFUE għandu jinkludi:

(a)

rekord tal-progress magħmul lejn il-kisba tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, inkluż is-sitwazzjoni soċjo-ekonomika u l-iżvilupp tar-reġjuni, kif ukoll l-integrazzjoni tal-prijoritajiet tal-Unjoni;

(b)

rekord tar-rwol tal-Fondi, il-finanzjament tal-BEI u tal-istrumenti finanzjarji l-oħra fil-progress magħmul, kif ukoll l-effett tal-linji politiċi Komunitarji u nazzjonali l-oħra fuq dan il-progress;

(c)

fejn hu xieraq, indikazzjoni ta’ miżuri u politiki futuri tal-Unjoni meħtieġa biex isaħħu l-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, kif ikoll biex jitwettqu l-prijoritajiet tal-Unjoni.

Artikolu 114

Evalwazzjoni

1.   Għandu jitfassal pjan ta’ evalwazzjoni mill-awtorità ta’ ġestjoni jew minn Stat Membru għal programm operazzjonali wieħed jew aktar. Il-pjan ta’ evalwazzjoni għandu jiġi ppreżentat lill-kumitat ta' monitoraġġ mhux aktar tard minn sena wara l-adozzjoni tal-programm operazzjonli.

2.   Sal-31 ta’ Diċembru 2022, l-awtoritajiet ta’ ġestjoni għandhom jissottomettu lill-Kummissjoni, għal kull programm operazzjonli, rapport li jagħti deskrizzjoni fil-qosor tar-riżultati tal-evalwazzjonijiet imwettqa matul il-perjodu ta’ programmazzjoni u tal-produzzjoni prinċipali u r-riżultati tal-programm operazzjonli, filwaqt li jagħmlu kummenti dwar l-informazzjoni rrappurtata.

3.   Il-Kummissjoni għandha twettaq evalwazzjonijiet ex post f’kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri u l-awtoritajiet ta’ ġestjoni.

4.   Il-paragrafi 1, u 2 ta' dan l-Artikolu m'għandhomx japplikaw għall-programmi ddedikati msemmija fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 39(4).

KAPITOLU II

Informazzjoni u komunikazzjoni

Artikolu 115

Tagħrif u kommunikazzjoni

1.   L-Istati Membri u l-awtoritajiet ta’ ġestjoni għandu jkollhom ir-responsabbiltà biex:

(a)

ifasslu strateġiji ta’ komunikazzjoni;

(b)

jiżguraw il-ħolqien ta' websajt unika jew portal ta’ websajts uniku li jipprovdi informazzjoni dwar il-programmi operazzjonali kollha f’dak l-Istat Membru u aċċess għalihom, inkluż informazzjoni dwar iż-żmien tal-implimentazzjoni tal-programmazzjoni u kwalunkwe proċess ta’ konsultazzjoni pubblika relatata;

(c)

jinfurmaw lill-benefiċjarji potenzjali dwar l-opportunitajiet ta’ finanzjament taħt programmi operazzjonali;

(d)

jippubbliċizzaw għall-benefiċċju taċ-ċittadini tal-Unjoni r-rwol u l-kisbiet tal-politika ta’ koeżjoni u tal-Fondi permezz ta’ azzjonijiet ta’ informazzjoni u ta’ komunikazzjoni dwar ir-riżultati u l-impatt tal-Ftehimiet ta’ Sħubija, il-programmi operazzjonali u l-operazzjonijiet.

2.   L-Istati Membri jew l-awtoritajiet ta’ ġestjoni għandhom, sabiex jiżguraw it-trasparenza li tikkonċerna s-sostenn ipprovdut mill-Fondi, iżommu lista tal-operazzjonijiet skont il-programmi operazzjonali u skont il-Fond f’format ta’ spreadsheet tad-dejta, li jippermetti li d-dejta tiġi magħżula, imfittxa, estratta, imqabbla u ppublikata faċilment fuq l-internet, pereżempju f’format CSV jew XML. Il-lista ta’ operazzjonijiet għandha tkun aċċessibbli permezz tal-websajt unika jew tal-portal tal-websajts uniku li jipprovdu lista u sommarju tal-programmi operazzjonali kollha f’dak l-Istat Membru.

Sabiex jiġi mħeġġeġ l-użu tal-lista ta’ operazzjonijiet sussegwentement mis-settur privat, is-soċjetà ċivili u l-ammistrazzjoni pubblika nazzjonali, il-websajt tista’ tindika b'mod ċar ir-regoli ta’ liċenzjar applikabbli li permezz tagħhom hija ppubblikata d-dejta.

Il-lista ta’ operazzjonijiet għandha tiġi aġġornata mill-inqas kull sitt xhur.

L-informazzjoni minima li trid tiġi stabbilita fil-lista tal-operazzjonijiet hija stabbilita fl-Anness XII.

3.   Regoli dettaljati li jikkonċernaw il-miżuri ta’ informazzjoni u komunikazzjoni għall-applikanti u l-benefiċjarji huma stabbiliti fl-Anness XII.

4.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni rigward il-karatteristiċi tekniċi ta' miżuri ta’ informazzjoni u ta’ komunikazzjoni għall-operazzjoni u l-istruzzjonijiet għall-ħolqien ta’ emblema u definizzjoni tal-kuluri standard. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

Artikolu 116

Strateġija ta' komunikazzjoni

1.   L-Istat Membru jew l-awtoritajiet ta’ ġestjoni għandhom ifasslu strateġija ta’ komunikazzjoni għal kull programm operazzjonali. Strateġija komuni ta’ komunikazzjoni tista’ titfassal għal diversi programmi operazzjonali. L-istrateġija ta’ komunikazzjoni għandha tieħu kont tad-daqs tal-programm jew programmi operazzjonali kkonċernati, f’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità.

L-istrateġija ta’ komunikazzjoni għandha tinkludi l-elementi stabbiliti fl-Anness XII.

2.   L-istrateġija ta’ komunikazzjoni għandha tiġi ppreżentata lill-kumitat tal-monitoraġġ għall-approvazzjoni f’konformità mal-punt (d) tal-Artikolu 110(2) mhux aktar tard minn sitt xhur wara l-adozzjoni tal-programm jew programmi operazzjonali kkonċernati.

Meta strateġija ta’ komunikazzjoni komuni titfassal għal diversi programmi operazzjonali u tirrigwardja diversi kumitati tal-monitoraġġ, l-Istat Membru jista’ jinnomina kumitat tal-monitoraġġ wieħed li jkollu r-responsabbiltà, f’konsultazzjoni ma’ kumitati tal-monitoraġġ rilevanti oħrajn, għall-approvazzjoni tal-istrateġija ta' komunikazzjoni komuni u għall-approvazzjoni ta’ kwalunkwe emenda sussegwenti ta' dik l-istrateġija.

Fejn meħtieġ, l-Istat Membru jew l-awtoritajiet ta’ ġestjoni jistgħu jemendaw l-istrateġija ta' komunikazzjoni matul il-perjodu ta' programmar. L-istrateġija ta' komunikazzjoni emendata għandha tiġi ppreżentata mill-awtorità ta’ ġestjoni lill-kumitat tal-monitoraġġ għall-approvazzjoni f'konformità mal-punt (d) tal-Artikolu 110(2).

3.   Permezz ta’ deroga mit-tielet subparagrafu tal-paragrafu 2, l-awtorità ta’ ġestjoni għandha tinforma lill-kumitat jew kumitati tal-monitoraġġ responsabbli mill-inqas darba f’sena dwar il-progress fl-implimentazzjoni tal-istrateġija ta’ komunikazzjoni kif imsemmi fil-punt (c) tal-Artikolu 110(1) u dwar l-analiżi tagħha tar-riżultati kif ukoll dwar l-attivitajiet ta’ informazzjoni u komunikazzjoni ppjanati li għandhom jitwettqu s-sena ta’ wara. Il-kumitat tal-monitoraġġ għandu, jekk iqis li hu xieraq, jagħti opinjoni dwar l-attivitajiet ippjanati għas-sena ta’ wara.

Artikolu 117

Ufficjali tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni u n-netwerks taghhom

1.   Kull Stat Membru għandu jinnomina uffiċjal tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni sabiex jikkoordina l-azzjonijiet ta’ informazzjoni u ta’ komunikazzjoni fir-rigward ta’ Fond wieħed jew iktar, inkluż il-programmi rilevanti taħt il-mira tal-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea KTE, u għandu jinforma lill-Kummissjoni b’dan.

2.   L-uffiċjal tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni għandu jkun responsabbli għall-koordinazzjoni tan-netwerk nazzjonali ta’ komunikaturi tal-Fondi, fejn jeżisti tali netwerk, il-ħolqien u ż-żamma tal-websajt jew tal-portal ta’ websajts imsemmi fl-Anness XII u l-għoti ta’ ħarsa ġenerali lejn il-miżuri ta’ komunikazzjoni meħuda fil-livell ta’ Stat Membru.

3.   Kull awtorità ta’ ġestjoni għandha tinnomina persuna waħda li għandha tkun responsabbli għall-informazzjoni u l-komunikazzjoni fil-livell tal-programm u għandha tinforma lill-Kummissjoni b’dawk innominati. Fejn hu xieraq, tista’ tiġi nnominata persuna waħda għal diversi programmi operazzjonali.

4.   Netwerks tal-Unjoni li jinkludu l-membri nominati mill-Istati Membri għandhom jiġu stabbiliti mill-Kummissjoni sabiex jiġi żgurat skambju ta' informazzjoni dwar ir-riżultati tal-implimentazzjoni tal-istrateġiji ta’ komunikazzjoni, l-iskambju tal-esperjenza fl-implimentazzjoni tal-miżuri ta’ informazzjoni u komunikazzjoni, u l-iskambju ta’ prattiki tajba.

TITOLU IV

ASSISTENZA TEKNIKA

Artikolu 118

Assistenza teknika fuq inizjattiva tal-Kummissjoni

Il-Fondi, meta jqisu t-tnaqqis li sar skont l-Artikolu 91(3), jistgħu jappoġġjaw l-assistenza teknika sa limitu massimu ta’ 0,35 % tal-allokazzjoni annwali rispettiva tagħhom.

Artikolu 119

Għajnuna teknika tal-Istati Membri

1.   L-ammont tal-Fondi allokati għal għajnuna teknika għandu jiġi limitat għal 4 % tal-ammont totali tal-Fondi allokati għal programmi operazzjonali fi Stat Membru taħt kull kategorija ta' reġjun, fejn applikabbli, tal-għan tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi.

L-allokazzjoni speċifika għall-YEI tista’ tiġi ikkunsidrata mill-Istati Membri fil-kalkolu tal-limitu fuq l-ammont totali tal-Fondi allokati għal assistenza teknika għal kull Stat Membru.

2.   Kull Fond jista’ jappoġġa operazzjonijiet ta’ assistenza teknika eliġibbli taħt kwalunkwe wieħed mill-Fondi l-oħrajn. Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 1, l-allokazzjoni għall-għajnuna teknika minn Fond m’għandhiex taqbeż l-10 % tal-allokazzjoni totali ta’ dak il-Fond għall-programmi operazzjonali fi Stat Membru taħt kull kategorija ta’ reġjun, fejn applikabbli, tal-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi.

3.   Permezz ta’ deroga mill-Artikolu 70(1) u (2), operazzjonijiet ta’ assistenza teknika jistgħu jigu implimentati barra l-qasam tal-programm, iżda fl-Unjoni, dment li l-operazzjonijiet jkunu għall-benefiċċju tal-programm operazzjonali, jew, fil-każ tal-programm operazzjonali ta’ għajnuna teknika għall-programmi l-oħrajn ikkonċernati.

4.   Fil-każ tal-Fondi Strutturali, fejn l-allokazzjonijiet msemmija fil-paragrafu 1 jintużaw biex jappoġġjaw operazzjonijiet ta’ assistenza teknika relatati ma’ aktar minn kategorija waħda ta’ reġjun, in-nefqa relatata mal-operazzjonijiet tista’ tiġi implimentata taħt assi ta' prijorità bil-kombinazzjoni ta’ kategoriji differenti ta’ reġjuni u attribwita fuq bażi pro rata b’kunsiderazzjoni tal-allokazzjoni taħt kull kategorija ta’ reġjun bħala sehem tal-allokazzjoni totali għall-Istat Membru.

5.   Permezz ta’ deroga mill-paragrafu 1, fejn l-ammont totali tal-Fondi allokati għal Stat Membru taħt il-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi ma jkunx jaqbeż EUR 1 000 000 000, l-ammont allokat għall-għajnuna teknika jista’ jiżdied sa 6 % ta' dak l-ammont totali jew EUR 50 000 000, skont liema ammont ikun l-inqas.

6.   Assistenza teknika għandha tieħu l-forma ta’ assi ta' prijorità ta’ monofond fi ħdan programm jew ta’ programm operazzjonali speċifiku, jew it-tnejn.

TITOLU V

SOSTENN FINANZJARJU MILL-FONDI

Artikolu 120

Determinazzjoni tar-rati ta’ kofinanzjament

1.   Id-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tadotta programm operazzjonali għandha tiffissa r-rata ta’ kofinanzjament u l-ammont massimu ta’ sostenn mill-Fondi għal kull assi ta' prijorità. Fejn assi ta' prijorità jikkonċerna aktar minn kategorija waħda ta' reġjuni jew aktar minn Fond wieħed, id-deċiżjoni tal-Kummissjoni għandha, fejn meħtieġ, tiffissa r-rata ta' kofinanzjament skont il-kategorija tar-reġjun u l-Fond.

2.   Għal kull assi ta' prijorità, id-deċiżjoni tal-Kummissjoni għandha tistabbilixxi jekk ir-rata ta’ kofinanzjament għall-assi ta' prijorità għandhiex tiġi applikata:

(a)

għan-nefqa totali eliġibbli inkluż nefqa pubblika u privata; jew

(b)

għan-nefqa pubblika eliġibbli.

3.   Ir-rata ta’ kofinanzjament fil-livell ta’ kull assi ta’ prijorità u, fejn rilevanti, skont il-kategorija tar-reġjun u l-Fond, tal-programmi operazzjonali fil-mira għal Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi ma għandhiex tkun ogħla minn:

(a)

85 % għall-Fond ta’ Koeżjoni:

(b)

85 % għar-reġjuni l-anqas żviluppati ta' dawk l-Istati Membri li l-PDG per capita tagħhom għall-perjodu 2007 - 2009 kien anqas minn 85 % tal-medja tal-UE-27 matul l-istess perjodu u għar-reġjuni l-aktar imbiegħda inkluża l-allokazzjoni addizzjonali għar-reġjuni l-aktar imbiegħda skont il-punt (e) tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament KTE;

(c)

80 % għar-reġjuni l-anqas żviluppati ta' Stati Membri barra dawk imsemmija fil-punt (b), u għar-reġjuni kollha li l-PDG per capita tagħhom li hu użat bħala kriterju ta' eliġibbiltà għall-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013 kien anqas minn 75 % tal-medja tal-UE-25 iżda li l-PDG per capita tagħhom ikun ogħla minn 75 % tal-medja tal-PDG tal-UE27, kif ukoll għar-reġjuni definiti fl-Artikolu 8(1) tar-Regolament (UE) 1083/2006 li jirċievu appoġġ tranżizzjonali għall-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013;

(d)

60 % għar-reġjuni ta’ tranżizzjoni oħra għajr dawk imsemmija fil-punt (c);

(e)

50 % għar-reġjuni l-aktar żviluppati barra dawk imsemmija fil-punt (c).

Għall-perjodu mill-1 ta' Jannar 2014 sat-30 ta' Ġunju 2017, ir-rata ta' kofinanzjament fil-livell ta' kull assi ta' prijorità għall-programmi operazzjonali kollha f'Ċipru m'għandhiex tkun ogħla minn 85 %.

Il-Kummissjoni għandha twettaq analiżi biex tivvaluta l-ġustifikazzjoni għaż-żamma tar-rata ta' kofinanzjament, imsemmija fit-tieni subparagrafu, wara t-30 ta' Ġunju 2017 u, jekk meħtieġ, għandha tagħmel proposta leġiżlattiva qabel it-30 ta' Ġunju 2016.

Ir-rata ta’ kofinanzjament fil-livell ta’ kull assi ta’ prijorità tal-programmi operazzjonali taħt il-kooperazzjoni territorjali Ewropea m’għandhiex tkun ogħla minn 85 %.

Ir-rata massima ta' kofinanzjament tal-punti (b), (c), (d) u (e) tal-ewwel subparagrafu għandha tiżdied għal kull assi ta' prijorità li jimplimenta l-YEI u fejn assi ta' prijorità tkun iddedikata għall-innovazzjoni soċjali jew għall-kooperazzjoni transnazzjonali, jew kombinament tat-tnejn. Dik iż-żieda għandha tiġi determinata skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

4.   Ir-rata ta’ kofinanzjament tal-allokazzjoni addizzjonali skont il-punt (e) tal-Artikolu 92(1) m'għandhiex tkun ogħla minn 50 % għal reġjuni tal-livell NUTS 2 li jissodisfaw il-kriterji stabbiliti fil-Protokoll Nru 6 tal-Att tal-Adeżjoni tal-1994.

5.   Ir-rata massima ta’ kofinanzjament taħt il-paragrafu 3 fil-livell ta' assi ta' prijorità għandha tiżdied b'għaxar punti perċentwali, fejn l-assi ta' prijorità kollu jitwassal permezz ta' strumenti finanzjarji, jew permezz tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità.

6.   Il-kontribuzzjoni mill-Fondi għal kull assi ta' prijorità m'għandhiex tkun inqas minn 20 % tan-nefqa pubblika eliġibbli.

7.   Assi ta’ prijorità separat b’rata ta’ kofinanzjament li tasal sa 100 % jista’ jiġi stabbilit fi ħdan il-programm operazzjonali sabiex jappoġġja l-operazzjonijiet implimentati permezz tal-istrumenti finanzjarji mfassla fuq livell tal-Unjoni u ġestiti direttament jew indirettament mill-Kummissjoni. Fejn huwa stabbilit assi ta' prijorità separat għal dan il-għan, l-appoġġ tal-assi ma jista’ jiġi implimentat bl-ebda mod ieħor.

Artikolu 121

Modulazzjoni tar-rati ta’ kofinanzjament

Ir-rata ta’ kofinazjament mill-Fondi lill-assi ta' prijorità tista' tiġi modulata sabiex tqis:

(1)

l-importanza tal-assi ta' prijorità għat-twassil tal-prijoritajiet tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, filwaqt li jitqiesu d-distakki speċifiċi li jridu jiġu indirizzati;

(2)

il-protezzjoni u t-titjib tal-ambjent, l-aktar bl-applikazzjoni tal-prinċipju ta' prekawzjoni, il-prinċipju ta' azzjoni preventiva, u l-prinċipju li min iniġġes iħallas;

(3)

ir-rata ta' mobilizzazzjoni tal-finanzjament mill-privat;

(4)

il-kopertura ta’ żoni bi żvantaġġi naturali u demografiċi gravi u permanenti definiti kif ġej:

(a)

Stati Membri gżejjer eliġibbli taħt il-Fond ta' Koeżjoni, u gżejjer oħra ħlief dawk fejn tkun tinsab il-belt kapitali ta' Stat Membru jew li jkollhom kollegament fiss mal-kontinent.

(b)

żoni muntanjużi kif definiti mil-leġiżlazzjoni nazzjonali tal-Istat Membru;

(c)

żoni b'densità ta' popolazzjoni baxxa (jiġifieri inqas minn 50 abitant kull kilometru kwadru) u baxxa ħafna (inqas minn 8 abitanti kull kilometru kwadru);

(d)

l-inklużjoni tar-Reġjuni l-aktar imbiegħda kif imsemmi fl-Artikolu 349 tat-TFUE;

IR-RABA’ PARTI

DISPOŻIZZJONIJIET ĠENERALI APPLIKABBLI GĦALL-FONDI U L-FEMS

TITOLU I

ĠESTJONI U KONTROLL

KAPITOLU I

Sistemi ta' ġestjoni u kontroll

Artikolu 122

Responsabbiltajiet tal-Istati Membri

1.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li s-sistemi ta’ ġestjoni u kontroll għall-programmi operazzjonali huma stabbiliti skont l-Artikoli 72, 73 u 74.

2.   L-Istati Membri għandhom jipprevjenu, jindividwaw u jikkorreġu l-irregolaritajiet u għandhom jirkupraw l-ammonti li tħallsu indebitament, flimkien mal-imgħax fuq pagamenti li saru tard. Huma għandhom jinfurmaw lill-Kummissjoni dwar l-irregolaritajiet li jaqbżu EUR 10 000 f’kontribuzzjoni mill-Fondi u għandhom iżommuha mgħarrfa dwar il-progress sinifikanti fi proċeduri amministrattivi u legali relatati.

L-Istati Membri ma għandhomx jinfurmaw lill-Kummissjoni dwar l-irregolaritajiet f'relazzjoni ma' dan li ġej:

(a)

il-każijiet fejn l-irregolarità tikkonsisti biss fin-nuqqas li tiġi eżegwita, b’mod parzjali jew sħiħ, operazzjoni inkluża fil-programm operazzjonali kofinanzjat minħabba l-falliment tal-benefiċjarju;

(b)

il-każijiet li b’mod volontarju jinġiebu għall-attenzjoni tal-awtorità ta’ ġestjoni jew tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni mill-benefiċjarju u qabel individwazzjoni minn kwalunkwe waħda mill-awtoritajiet, kemm qabel jew wara l-pagament tal-kontribuzzjoni pubblika;

(c)

il-każijiet skoperti u rranġati mill-awtorità ta’ ġestjoni jew l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni qabel l-inklużjoni tan-nefqa kkonċernata f’dikjarazzjoni tan-nefqa ppreżentata lill-Kummissjoni.

Fil-każijiet l-oħra kollha, b'mod partikolari dawk li jiġu qabel il-falliment jew f'każijiet ta' suspett ta' frodi, l-irregolaritajiet skoperti u l-miżuri ta' prevenzjoni u korrettivi assoċjati għandhom jiġu rrappurtati lill-Kummissjoni.

Meta l-ammonti mħallsa bi żball lil benefiċjarju ma jistgħux jiġu rkuprati u dan huwa riżultat ta’ difett jew negliġenza min-naħa ta’ Stat Membru, l-Istat Membru għandu jkun responsabbli għar-rimborż tal-ammonti kkonċernati lill-baġit tal-Unjoni. L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li ma jirkuprawx ammont li ma kellux jitħallas jekk l-ammont li għandu jiġi rkuprat mill-benefiċjarju, li ma jinkludix l-interess, ma jaqbiżx EUR 250 f’kontribuzzjoni mill-Fondi.

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 149 li jistabbilixxi regoli dettaljati addizzjonali rigward il-kriterji għad-determinazzjoni tal-każijiet ta’ irregolarità li jridu jiġu rapportati, id-dejta li trid tingħata u dwar il-kundizzjonijiet u l-proċeduri li jridu jiġu applikati biex jiġi ddeterminat jekk l-ammonti li ma jistgħux jiġu rkuprati għandhomx jiġu rimborżati mill-Istati Membri.

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu l-frekwenza tar-rapportar u l-format tar-rapportar li għandu jintuża. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artiolu 150(2).

3.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li mhux aktar tard mill-31 ta’ Diċembru 2015 l-iskambji kollha ta’ informazzjoni bejn il-benefiċjarji u awtorità ta’ ġestjoni, awtorità ta’ ċertifikazzjoni, awtorità ta’ awditjar u l-korpi intermedji jistgħu jitwettqu permezz ta’ sistemi tal-iskambju tad-dejta elettronika.

Is-sistemi msemmija fl-ewwel subparagrafu għandhom jiffaċilitaw l-interoperabbiltà ma’ oqfsa nazzjonali u tal-Unjoni u jippermettu lill-benefiċjarji jissottomettu l-informazzjoni kollha msemmija fis-subparagrafu darba biss.

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu regoli dettaljati rigward l-iskambji tal-informazzjoni skont dan il-paragrafu. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

4.   Il-paragrafu 3 ma għandux japplika għall-FEMS.

KAPITOLU II

Awtoritajiet ta’ ġestjoni u kontroll

Artikolu 123

Nomina tal-awtoritajiet

1.   Kull Stat Membru għandu jinnomina, għal kull programm operazzjonali, awtorità jew korp pubbliku nazzjonali, reġjonali jew lokali jew korp privat bħala awtorità ta’ ġestjoni. L-istess awtorità ta' ġestjoni tista' tiġi nnominata għal aktar minn programm operazzjonali wieħed.

2.   L-Istat Membru għandu jinnomina, għal kull programm, awtorità jew korp pubbliku nazzjonali, reġjonali jew lokali bħala awtorità ta’ ċertifikazzjoni, mingħajr ħsara għall-paragrafu 3. L-istess awtorità li tiċċertifika tista' tintgħażel għal aktar minn programm operazzjonali wieħed.

3.   L-Istat Membru jista’ jinnomina għal programm operazzjonali awtorità ta’ ġestjoni, li hija awtorità jew korp pubbliku, biex twettaq ukoll il-funzjonijiet tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni.

4.   L-Istat Membru għandu jinnomina, għal kull programm operazzjonali, awtorità jew korp pubbliku nazzjonali, reġjonali jew lokali, funzjonalment indipendenti mill-awtorità ta’ ġestjoni u l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni, bħala l-awtorità ta’ awditjar. L-istess awtorità tal-awditjar tista' tintgħażel għal aktar minn programm operazzjonali wieħed.

5.   Fil-każ tal-Fondi relatati mal-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi u u fil-każ tal-FEMS, sakemm jiġi rispettat il-prinċipju tas-separazzjoni tal-funzjonijiet, l-awtorità ta’ ġestjoni, l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni, fejn applikabbli, u l-awtorità tal-awditjar jistgħu jkunu parti mill-istess awtorità jew korp pubbliku.

Fejn l-ammont totali ta' sostenn mill-Fondi għal programm operazzjonali jaqbeż EUR 250 000 000 jew, mill-FEMS jaqbeż EUR 100 000 000, l-awtorità tal-awditjar tista' tkun parti mill-istess awtorità jew korp pubbliku bħall-awtorità ta' ġestjoni jekk, skont id-dispożizzjonijiet applikabbli għall-perjodu preċedenti ta' programmazzjoni, il-Kummissjoni tkun infurmat lill-Istat Membru qabel id-data ta' adozzjoni tal-programm operazzjonali kkonċernat dwar il-konklużjoni tagħha li wieħed jista' joqgħod prinċipalment fuq l-opinjoni tiegħu dwar l-awditjar, jew jekk il-Kummissjoni tkun sodisfatta abbażi tal-esperjenza tal-perjodu ta' programmazzjoni preċedenti li l-organizzazzjoni istituzzjonali u r-responsabbiltà tal-awtorità tal-awditjar jipprovdu garanziji adegwati tal-indipendenza funzjonali u l-affidabbiltà tagħha.

6.   L-Istat Membru jista' jinnomina korp intermedju wieħed jew aktar sabiex iwettaq ċertu kompiti tal-awtorità ta' ġestjoni jew ta' ċertifikazzjoni taħt ir-responsabbiltà ta' dik l-awtorità. L-arranġamenti rilevanti bejn l-awtorità ta’ ġestjoni jew l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni u l-korpi intermedji għandhom jiġu rreġistrati formalment bil-miktub.

7.   L-Istat Membru jew l-awtorità ta’ ġestjoni tista’ tafda l-ġestjoni ta’ parti minn programm lil korp intermedju permezz ta' ftehim bil-miktub bejn il-korp intermedju u l-Istat Membru jew l-awtorità ta' ġestjoni ('għotja globali'). Il-korp intermedju għandu jipprovdi garanziji tas-solvenza u l-kompetenza tiegħu fid-dominju kkonċernat kif ukoll il-kapaċità tiegħu ta' ġestjoni amministrattiva u finanzjarja.

8.   L-Istat Membru jista', fuq inizjattiva tiegħu stess, jinnomina korp ta' koordinazzjoni li r-responsabbiltà tiegħu għandha tkun il-kollegament mal-Kummissjoni u l-għoti ta' informazzjoni lilha, il-koordinazzjoni tal-attivitajiet tal-korpi nominati rilevanti l-oħrajn u l-promozzjoni tal-applikazzjoni armonizzata tal-liġi applikabbli.

9.   L-Istat Membru għandu jistabbilixxi bil-miktub regoli li jirregolaw ir-relazzjoni tiegħu mal-awtoritajiet ta' ġestjoni, l-awtoritajiet ta' ċertifikazzjoni u l-awtoritajiet ta' verifika, ir-relazzjonijiet bejn dawn l-awtoritajiet, u r-relazzjoni ta' dawn l-awtoritajiet mal-Kummissjoni.

Artikolu 124

Proċedura għan-nomina tal-awtorità ta’ ġestjoni u l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni

1.   L-Istat Membru għandu jinnotifika lill-Kummissjoni dwar id-data u l-forma tan-nomini, li għandhom jitwettqu f’livell xieraq, tal-awtorità ta’ ġestjoni u, fejn ikun xieraq, tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni qabel il-preżentazzjoni tal-ewwel applikazzjoni għal pagament interim lill-Kummissjoni.

2.   In-nomini msemmija fil-paragrafu 1 għandhom ikunu bbażati fuq rapport u opinjoni ta’ korp indipendenti ta’ awditjar li jivvaluta kemm l-awtoritajiet nominati jissodisfaw il-kriterji marbuta mal-ambjent ta’ kontroll intern, il-ġestjoni tar-riskji, l-attivitajiet ta’ ġestjoni u kontroll, u l-monitoraġġ, li jinsabu fl-Anness XIII. Il-korp indipendenti ta’ awditjar għandu jkun l-awtorità ta’ awditjar, jew korp legali ieħor pubbliku jew privat bil-kapaċità meħtieġa ta’ verifika, li jkun indipendenti mill-awtorità ta’ ġestjoni u, fejn applikabbli, mill-awtorità ta’ ċertifikazzjoni, u li għandu jwettaq il-funzjonijiet tiegħu b’konsiderazzjoni ta’ standards ta’ awditjar internazzjonalment aċċettati. Meta l-korp indipendenti ta’ awditjar jikkonkludi li l-parti mis-sistema ta’ ġestjoni u kontroll, li tirrigwarda l-awtorità ta’ ġestjoni jew l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni, tkun essenzjalment l-istess bħal dik għall-perjodu ta’ programmazzjoni preċedenti, u li jkun hemm evidenza, abbażi tal-ħidma ta' awditjar imwettqa skont id-dispożizzjonijiet tar-Regolament (KE) Nru 1083/2006 u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1198/2006 (38), tal-funzjonament effettiv tagħhom matul dak il-perjodu, huwa jista’ jikkonkludi li l-kriterji rilevanti huma sodisfatti mingħajr ma jwettaq aktar ħidma ta’ awditjar.

3.   Meta l-ammont totali ta’ sostenn mill-Fondi għal programm operazzjonali jaqbeż EUR 250 000 000 jew mill-FEMS jaqbeż EUR 100 000 000, il-Kummissjoni tista’ titlob, fi żmien xahar min-notifika dwar in-nomini msemmija fil-paragrafu 1, ir-rapport u l-opinjoni tal-korp indipendenti ta’ awditjar imsemmi fil-paragrafu 2 u d-deskrizzjoni tal-funzjonijiet u l-proċeduri fis-seħħ għall-awtorità ta’ ġestjoni jew, fejn ikun xieraq, l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni. Il-Kummissjoni għandha tiddeċiedi jekk titlobx dawk id-dokumenti abbażi tal-valutazzjoni tagħha tar-riskji, filwaqt li tqis informazzjoni dwar bidliet sinifikanti fil-funzjonijiet u l-proċeduri tal-awtorità ta’ ġestjoni jew, fejn ikun xieraq, tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni, meta mqabblin ma’ dawk fis-seħħ għall-perjodu preċedenti ta’ programmazzjoni, u evidenza rilevanti tal-funzjonament effettiv tagħhom.

Il-Kummissjoni tista’ tagħmel osservazzjonijiet fi żmien xahrejn minn meta tkun irċeviet id-dokumenti msemmija fl-ewwel subparagrafu. Mingħajr preġudizzju għall- Artikolu 83, l-eżami ta' dawk id-dokumenti m’għandux jinterrompi t-trattament tal-applikazzjonijiet għal pagamenti interim.

4.   Meta l-ammont totali ta’ sostenn mill-Fondi għal programm operazzjonali jaqbeż l-EUR 250 000 000 jew mill-FEMS jaqbeż l-EUR 100 000 000 u jkun hemm bidliet sinifikanti fil-funzjonijiet u l-proċeduri tal-awtorità ta’ ġestjoni jew, fejn ikun xieraq, tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni, meta mqabblin ma’ dawk fis-seħħ għall-perjodu preċedenti ta’ programmazzjoni, l-Istat Membru jista’, fuq inizjattiva tiegħu stess, jippreżenta lill-Kummissjoni, fi żmien xahrejn min-notifika tan-nomini msemmija fil-paragrafu 1, id-dokumenti msemmijin fil-paragrafu 3. Il-Kummissjoni għandha tagħmel osservazzjonijiet dwar dawk id-dokumenti fi żmien tliet xhur minn meta jaslulha.

5.   Meta r-riżultati eżistenti ta’ awditjar u kontrolli juru li l-awtorità nominata ma tkunx għadha tissodisfa l-kriterji msemmijin fil-paragrafu 2, l-Istat Membru għandu, f’livell xieraq, jiffissa, skont is-severità tal-problema, perjodu ta’ prova, li waqtu għandha tittieħed l-azzjoni ta’ rimedju meħtieġa.

Meta l-awtorità nominata tonqos milli timplimenta l-azzjoni ta’ rimedju mitluba fi żmien il-perjodu ta’ prova ddeterminat mill-Istat Membru, l-Istat Membru, f’livell xieraq, għandu jtemm in-nomina tagħha.

L-Istat Membru għandu jinnotifika lill-Kummissjoni mingħajr dewmien meta awtorità nominata titpoġġa taħt prova, filwaqt li jagħti informazzjoni dwar il-perjodu rispettiv ta’ prova, meta l-prova tintemm wara l-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet ta’ rimedju, kif ukoll meta tintemm in-nomina ta’ awtorità. In-notifika li korp nominat ikun tqiegħed taħt prova mill-Istat Membru, mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tal-Artikolu 83, ma għandhiex tinterrompi t-trattament ta’ applikazzjonijiet għal pagamenti interim.

6.   Meta n-nomina ta' awtorità ta' ġestjoni jew awtorità ta' ċertifikazzjoni tintemm, l-Istati Membri għandhom jinnominaw, skont il-proċedura stipulata fil-paragrafu 2, korp ġdid biex jieħu f'idejh il-funzjonijiet tal-awtorità ta' ġestjoni jew tal-awtorità ta' ċertifikazzjoni, u għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar dan.

7.   Il-Kummissjoni għandha, sabiex tiżgura kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan l-Artikolu, tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jikkonċernaw il-mudell għar-rapport u l-opinjoni tal-korp indipendenti ta’ verifika u d-deskrizzjoni tal-funzjonijiet u l-proċeduri fis-seħħ għall-awtorità ta’ ġestjoni u, fejn ikun xieraq, l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni. Dawn l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

Artikolu 125

Il-funzjonijiet tal-awtorità ta' ġestjoni

1.   L-awtorità ta' ġestjoni għandha tkun responsabbli għall-ġestjoni tal-programm operazzjonali skont il-prinċipju ta' amministrazzjoni finanzjarja tajba.

2.   Fir-rigward tal- ġestjoni tal-programm operazzjonali, l-awtorità ta’ ġestjoni għandha:

(a)

tappoġġja l-ħidma tal-kumitat tal-monitoraġġ imsemmija fl-Artikolu 47 u tipprovdih bl-informazzjoni li jeħtieġ sabiex iwettaq il-kompiti tiegħu, b’mod partikolari dejta relatata mal-progress tal-programm operazzjonali fl-ilħuq tal-objettivi tiegħu, dejta finanzjarja u dejta relatata ma’ indikaturi u għanijiet;

(b)

tfassal u, wara approvazzjoni mill-kumitat tal-monitoraġġ, tissottometti lill-Kummissjoni rapporti ta’ implimentazzjoni annwali u finali msemmija fl-Artikolu 50;

(c)

tagħmel disponibbli lill-korpi intermedji u lill-benefiċjarji informazzjoni li hija rilevanti għall-eżekuzzjoni tal-kompiti tagħhom u l-implimentazzjoni tal-operazzjonijiet rispettivament;

(d)

tistabbilixxi sistema sabiex tirreġistra u taħżen f’forma kompjuterizzata dejta dwar kull operazzjoni meħtieġa għall-monitoraġġ, l-evalwazzjoni, il-ġestjoni finanzjarja u l-verifika, inkluż dejta dwar parteċipanti individwali fl-operazzjonijiet fejn applikabbli;

(e)

tiżgura li d-dejta msemmija fil-punt (d) tinġabar, tiġi rreġistrata u maħżuna fis-sistema msemmija fil-punt (d), u li d-dejta fuq l-indikaturi titqassam skont is-sess fejn meħtieġ bl-Annessi I u II tar-Regolament FSE.

3.   Fir-rigward tas-selezzjoni tal-operazzjonijiet, l-awtorità ta’ ġestjoni għandha:

(a)

tfassal u, ladarba approvati, tapplika proċeduri u kriterji xierqa ta’ selezzjoni li:

(i)

tiżgura l-kontribuzzjoni tal-operazzjonijiet għall-kisba ta' objettivi u riżultati speċifiċi tal-prijorità rilevanti;

(ii)

huma non-diskriminatorji u trasparenti;

(iii)

iqisu l-prinċipji ġenerali stabbiliti fl-Artikoli 7 u 8;

(b)

tiżgura li l-operazzjoni magħżula taqa’ fl-ambitu tal-Fond jew il-Fondi kkonċernati u tista’ tkun attribwita għal kategorija ta’ intervent jew, fil-każ tal-FEMS, miżura identifikata fil-prijorità jew fil-prijoritajiet tal-programm operazzjonali;

(c)

tiżgura li l-benefiċjarju jiġi pprovdut b’dokument li jistabbilixxi l-kondizzjonijiet għas-sostenn għal kull operazzjoni inkluż ir-rekwiżiti speċifiċi li jikkonċernaw il-prodotti jew is-servizzi li jridu jitwasslu taħt l-operazzjoni, il-pjan finanzjarju, u l-limitu ta’ żmien għall-eżekuzzjoni;

(d)

tissodisfa lilha nnifisha li l-benefiċjarju għandu l-kapaċità amministrattiva, finanzjarja u operattiva sabiex jissodisfa l-kondizzjonijiet imsemmija fil-punt (c) qabel l-approvazzjoni tal-operazzjoni;

(e)

tissodisfa lilha nnifisha li, fejn l-operazzjoni tkun bdiet qabel is-sottomissjoni ta’ applikazzjoni għall-finanzjament lill-awtorità ta’ ġestjoni, il-liġi applikabbli rilevanti għall-operazzjoni tkun ġiet osservata;

(f)

tiżgura ruħha li l-operazzjonijiet magħżula għal sostenn mill-Fondi jew l-FEMS ma jinkludux attivitajiet li kienu parti minn operazzjoni li kienet jew kellha tkun soġġetta għal proċedura ta’ rkupru skont l-Artikolu 71 wara r-rilokazzjoni ta’ attività produttiva barra mill-qasam tal-programm;

(g)

tiddetermina l-kategoriji ta’ intervent jew, fil-każ tal-FEMS, il-miżuri li għalihom għandha tiġi attribwita n-nefqa ta’ operazzjoni.

4.   Fir-rigward tal-ġestjoni u l-kontroll finanzjarju tal-programm, l-awtorità ta’ ġestjoni għandha:

(a)

tivverifika li l-prodotti u s-servizzi kofinanzjati jkunu twasslu u li n-nefqa ddikjarata mill-benefiċjarji tkun tħallset u li tikkonforma mal-liġi applikabbli, il-programm operazzjonali u l-kundizzjonijiet għas-sostenn tal-operazzjoni;

(b)

tiżgura li l-benefiċjarji involuti fl-implimentazzjoni tal-operazzjonijiet rimborsati abbażi tal-ispejjeż eliġibbli mġarrba jżommu jew sistema ta' awditjar separata jew kodiċi ta' awditjar xieraq għat-tranżazzjonijiet kollha relatati ma' operazzjoni;

(c)

tpoġġi fis-seħħ miżuri effettivi u proporzjonati kontra l-frodi filwaqt li tqis ir-riskji identifikati;

(d)

tistabbilixxi proċeduri sabiex jiġi żgurat li d-dokumenti kollha dwar in-nefqa u l-verifiki meħtieġa għal sekwenza xierqa tal-awditjar jinżammu skont ir-rekwiżiti tal-punt (g) tal-Artikolu 72;

(e)

tfassal id-dikjarazzjoni ta’ ġestjoni u s-sommarju annwali msemmi fil-punti (a) u (b) tal-Artikolu 59(5) tar-Regolament Finanzjarju.

Permezz ta' deroga mill-punt (a) tal-ewwel subparagrafu, ir-Regolament KTE jista' jistabbilixxi regoli speċifiċi dwar verifiki applikabbli għall-programmi ta' kooperazzjoni.

5.   Verifiki skont il-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4 għandhom jinkludu l-proċeduri li ġejjin:

(a)

verifiki amministrattivi fir-rigward ta’ kull applikazzjoni għar-rimborż mill-benefiċjarji;

(b)

verifiki fuq il-post tal-operazzjonijiet.

Il-frekwenza u l-kopertura tal-verifiki fuq il-post għandu jkun proporzjonat għall-ammont ta’ sostenn pubbliku għal operazzjoni u għal-livell ta’ riskju identifikat minn tali verifiki u mill-verifiki mill-awtorità tal-awditjar tal-kontijiet għas-sistema kollha kemm hi ta’ ġestjoni u ta’ kontroll.

6.   Il-verifiki fuq il-post ta' operazzjonijiet individwali skont il-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 5 jistgħu jitwettqu fuq bażi ta' kampjuni.

7.   Fejn l-awtorità ta’ ġestjoni hija wkoll benefiċjarju taħt il-programm operazzjonali, arranġamenti għall-verifiki msemmija fil-punt (a) tal-paragrafu tal-ewwel subparagrafu 4 għandhom jiżguraw is-separazzjoni adegwata tal-funzjonijiet.

8.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati, skont l-Artikolu 149, li jistabbilixxu regoli li jispeċifikaw l-informazzjoni relatata mad-dejta li trid tiġi rreġistrata u maħżuna f’forma kompjuterizzata fis-sistema ta’ monitoraġġ stabbilita fil-punt (d) tal-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu.

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi tas-sistema stabbilita skont il-punt (d) tal-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċeduri ta' eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

9.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati, skont l-Artikolu 149, li jistabbilixxu r-rekwiżiti minimi dettaljati għas-sekwenza tal-awditjar imsemmija fil-punt (d) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu fir-rigward tal-kotba tal-kontijiet li għandhom jinżammu u d-dokumenti ta’ appoġġ li għandhom jinħażnu fil-livell tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni, l-awtorità ta’ ġestjoni, il-korpi intermedjarji u l-benefiċjarji.

10.   Il-Kummissjoni għandha, sabiex tiżgura kundizzjonijiet uniformi dwar l-implimentazzjoni ta' dan l-Artikolu, tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jikkonċernaw il-mudell għad-dikjarazzjoni tal-maniġment msemmija fil-punt (e) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 150(2).

Artikolu 126

Il-funzjonijiet tal-awtorità ta' ċertifikazzjoni

L-awtorità ta' ċertifikazzjoni ta' programm operazzjonali għandha tkun responsabbli b'mod partikolari sabiex:

(a)

tfassal u tissottometti lill-Kummissjoni applikazzjonijiet ta’ pagament u tiċċertifika li jirriżultaw minn sistemi ta’ kontabilità affidabbli, huma bbażati fuq dokumenti ta’ sostenn verifikabbli u ġew soġġetti għal verifiki mill-awtorità ta’ ġestjoni;

(b)

tfassal il-kontijiet imsemmijin fil-punt (a) tal-Artikolu 59(5) tar-Regolament Finanzjarju;

(c)

tiċċertifika l-kompletezza, l-eżattezza u l-veraċità tal-kontijiet u li n-nefqa rreġistrata fil-kontijiet tikkonforma mal-liġi applikabbli u tkun tħallset fir-rigward ta' operazzjonijiet magħżula għall-finanzjament f'konformità mal-kriterji applikabbli għall-programm operazzjonali u li tikkonforma mal-liġi applikabbli;

(d)

tiżgura li jkun hemm sistema li tirreġistra u taħżen, f’forma kompjuterizzata, rekords ta’ awditjar għal kull operazzjoni, u li ssostni d-dejta kollha meħtieġa għat-tfassil ta’ applikazzjonijiet ta’ pagament u kontijiet, inklużi rekords ta’ ammonti li jistgħu jiġu rkuprati, ammonti rkuprati u ammonti rtirati wara kanċellazzjoni tal-kontribuzzjoni kollha jew parti minnha għal operazzjoni jew programm operazzjonali;

(e)

tiżgura għall-finijiet tat-tfassil u s-sottomissjoni tal-applikazzjonijiet tal-pagament li tkun irċeviet informazzjoni adegwata mill-awtorità ta’ ġestjoni dwar il-proċeduri u l-verifiki mwettqa fir-rigward tan-nefqa;

(f)

tqis, meta tfassal u tissottometti l-applikazzjonijiet ta’ pagament tar-riżultati tal-verifiki kollha mwettqa minn jew taħt ir-responsabilità tal-awtorità tal-awditjar;

(g)

iżżomm, f’forma kompjuterizzata, rekords ta’ kontabilità, tan-nefqa ddikjarata lill-Kummissjoni u tal-kontribuzzjoni pubblika korrispondenti mħallsa lill-benefiċjarji;

(h)

iżżomm kont tal-ammonti li jistgħu jiġu rkuprati u ta' ammonti miġbuda wara kanċellazzjoni tal-kontribuzzjoni kollha jew parti mill-kontribuzzjoni għal operazzjoni. L-ammonti rkuprati għandhom jitħallsu lura lill-baġit tal-Unjoni qabel l-għeluq tal-programm operazzjonali billi jitnaqqsu mid-dikjarazzjonijiet tan-nefqa sussegwenti.

Artikolu 127

Funzjonijiet tal-awtorità tal-awditjar

1.   L-awtorità tal-awditjar għandha tiżgura li jitwettaq awditjar rigward il-funzjonament xieraq tas-sistema ta’ ġestjoni u kontroll tal-programmi operazzjonali u fuq kampjun xieraq ta’ operazzjonijiet fuq il-bażi tan-nefqa ddikjarata. In-nefqa ddikjarata għandha tkun verifikata abbażi ta’ kampjun rappreżentattiv u, bħala regola ġenerali, fuq metodi statistiċi tat-teħid ta’ kampjuni.

Metodu mhux statistiku ta’ teħid ta’ kampjuni jista’ jintuża fuq il-ġudizzju professjonali tal-awtorità tal-awditjar, f’każijiet debitament ġustifikati, skont standards tal-awditjar aċċettati fuq livell internazzjonali u fi kwalunkwe każ fejn in-numru ta’ operazzjonijiet għal sena ta’ kontabilità ma jkunx biżżejjed biex jippermetti l-użu ta’ metodu statistiku.

F’każijiet bħal dawn id-daqs tal-kampjun għandu jkun biżżejjed biex jippermetti lill-awtorità tal-awditjar tħejji opinjoni tal-awditjar valida skont it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 59(5) tar-Regolament Finanzjarju.

Il-metodu ta’ kampjun mhux statistiku għandu jkopri minimu ta’ 5 % tal-operazzjonijiet li għalihom in-nefqa tkun ġiet iddikjarata lill-Kummissjoni matul sena ta’ kontabilità u 10 % tan-nefqa li tkun ġiet iddikjarata lill-Kummissjoni matul sena ta’ kontabilità.

2.   Fejn l-awditjar jitwettaq minn korp ieħor għajr l-awtorità tal-awditjar, l-awtorità tal-awditjar għandha tiżgura li kwalunkwe korp bħal dan għandu l-indipendenza funzjonali meħtieġa.

3.   L-awtorità tal-awditjar għandha tiżgura li x-xogħol tal-awditjar iqis standards tal-awditjar aċċettati internazzjonalment.

4.   L-awtorità tal-awditjar għandha, fi żmien tmien xhur mill-adozzjoni ta’ programm operazzjonali, tħejji strateġija ta’ awditjar biex isir l-awditjar. L-istrateġija tal-awditjar għandha tistabbilixxi l-metodoloġija tal-verifika, il-metodu tat-teħid ta’ kampjuni għall-awditjar fuq l-operazzjonijiet u l-ippjanar tal-awditjar fir-rigward tas-sena attwali ta’ kontabilità u s-sentejn ta’ kontabilità sussegwenti. L-istrateġija tal-verifika għandha tiġi aġġornata kull sena mill-2016 sa, u inkluża, l-2024. Fejn sistema komuni ta' ġestjoni u ta' kontroll tapplika għal aktar minn programm wieħed, tista’ titħejja strateġija tal-awditjar waħda għall-programmi operazzjonali kkonċernati. L-awtorità tal-awditjar għandha tissottometti l-istrateġija tal-awditjar lill-Kummissjoni fuq talba.

5.   L-awtorità tal-awditjar għandha tfassal:

(a)

opinjoni tal-awditjar f'konformità mat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 59(5) tar-Regolament Finanzjarju;

(b)

rapport ta’ kontroll dwar ir-riżultati ewlenin, tal-awditjar imwettaq skont il-paragrafu 1, inklużi sejbiet fir-rigward tan-nuqqasijiet li nstabu fis-sistemi ta’ ġestjoni u kontroll, u l-azzjonijiet korrettivi proposti u implimentati.

Fejn sistema komuni ta’ ġestjoni u ta’ kontroll tapplika għal aktar minn programm wieħed, l-informazzjoni meħtieġa taħt il-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tista’ tingħaqad f’rapport wieħed.

6.   Il-Kummissjoni għandha, sabiex tiżgura kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan l-Artikolu, tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu mudelli għall-istrateġija tal-awditjar, l-opinjoni tal-awditjar u r-rapport ta’ kontroll. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 150(2).

7.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 149 biex tistabbilixxi l-kamp ta’ applikazzjoni u l-kontenut tal-awditjar tal-operazzjonijiet u l-awditjar tal-kontijiet u l-metodoloġija għall-għażla tal-kampjuni ta’ operazzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu.

8.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati, f'konformità mal-Artikolu 149, li jistabbilixxu regoli dettaljati dwar l-użu tad-dejta miġbura matul dan l-awditjar imwettaq mill-uffiċjali tal-Kummissjoni jew minn rappreżentati tal-Kummissjoni awtorizzati.

KAPITOLU III

Kooperazzjoni mal-awtoritajiet tal-awditjar

Artikolu 128

Kooperazzjoni mal-awtoritajiet tal-awditjar

1.   Il-Kummissjoni għandha tikkopera mal-awtoritajiet tal-awditjar sabiex tikkoordina l-pjanijiet u l-metodi tagħhom ta’ awditjar u għandha minnufih tagħmel skambju ma’ dawk l-awtoritajiet tar-riżultati tal-awditjar imwettqa fuq is-sistemi ta’ ġestjoni u ta’ kontroll.

2.   Sabiex tiġi faċilitata din il-kooperazzjoni fil-każijiet fejn Stat Membru jinnomina aktar minn awtorità tal-awditjar waħda, l-Istat Membru jista' jinnomina korp ta' koordinazzjoni.

3.   Il-Kummissjoni u l-awtoritajiet tal-awditjar u kwalunkwe korp ta’ koordinazzjoni għandhom jiltaqgħu fuq bażi regolari u bħala regola ġenerali, mill-inqas darba fis-sena, sakemm ma jkunx ġie miftiehem mod ieħor, sabiex jeżaminaw ir-rapport annwali ta’ kontroll, l-opinjoni tal-awditjar u l-istrateġija tal-awditjar u sabiex jiskambjaw fehmiet dwar kwistjonijiet relatati mat-titjib tas-sistemi ta’ ġestjoni u ta’ kontroll.

TITOLU II

ĠESTJONI FINANZJARJA, TĦEJJIJA, EŻAMI, AĊĊETTAZZJONI U GĦELUQ TAL-KONTIJIET U KORREZZJONIJIET FINANZJARJI

KAPITOLU I

Ġestjoni finanzjarja

Artikolu 129

Regoli komuni għall-pagamenti

L-Istat Membru għandu jiżgura li mal-għeluq tal-programm operazzjonali, l-ammont tan-nefqa pubblika mħallsa lill-benefiċjarji huwa tal-inqas daqs il-kontribuzzjoni mill-Fondi mħallsa mill-Kummissjoni lill-Istat Membru.

Artikolu 130

Regoli komuni għall-kalkolu ta' pagamenti interim u l-pagament tal-bilanċ finali

1.   Il-Kummissjoni għandha tirrimborża bħala pagamenti interim 90 % tal-ammont li jirriżulta mill-applikazzjoni tar-rata ta' kofinanzjament għal kull prijorità stabbilita fid-deċiżjoni li tadotta l-programm għan-nefqa eliġibbli għall- prijorità inkluża fl-applikazzjoni tal-ħlas. Il-Kummissjoni għandha tiddetermina l-ammonti li jkun fadal għar-rimborż bħala pagamenti interim jew li għandhom jiġu rkuprati skont l-Artikolu 139.

2.   Il-kontribuzzjoni mill-Fondi jew il-FEMS lil prijorità permezz ta’ pagamenti interim u l-pagament tal-bilanċ finali m'għandhiex tkun ogħla minn:

(a)

in-nefqa pubblika eliġibbli indikata fl-applikazzjoni għal pagament għall-prijorità; jew

(b)

il-kontribuzzjoni mill-Fondi jew il-FEMS għall-prijorità stabbilita fid-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tapprova l-programm operazzjonali.

Artikolu 131

Applikazzjonijiet għall-pagamenti

1.   L-applikazzjonijiet għall-pagamenti għandhom jinkludu, għal kull prijorità:

(a)

l-ammont totali tan-nefqa eliġibbli mġarrba mill-benefiċjarji u mħallsa f’operazzjonijiet ta' implimentazzjoni, kif irreġistrati fis-sistema tal-kontabilità tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni;

(b)

l-ammont totali ta’ nefqa pubblika mġarrba f’operazzjonijiet implimentattivi, kif irreġistrati fis-sistema tal-kontabilità tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni.

2.   In-nefqa eliġibbli inkluża f'applikazzjoni ta' pagament għandha tiġi evidenzjata b'riċevuti jew dokumenti ta' kontabilità ta' valur probatorju ekwivalenti, ħlief għall-forom ta' appoġġ taħt il-punti (b), (c) u (d) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 67(1), taħt l-Artikolu 68, l-Artikolu 69(1) u l-Artikolu 108 ta' dan ir-Regolament u taħt l-Artikolu 14 tar-Regolament FSE. Għal dawk il-forom ta’ appoġġ, l-ammonti inklużi f’applikazzjoni ta’ pagament għandhom ikunu l-kosti kkalkolati fuq il-bażi applikabbli.

3.   Fil-każ ta' skemi ta' għajnuna skont l-Artikolu 107 tat-TFUE, il-kontribuzzjoni pubblika li tikkorrispondi man-nefqa inkluża f'applikazzjoni ta' pagament għandha tkun tħallset lill-benefiċjarji mill-entità li tagħti l-għajnuna.

4.   Permezz ta' deroga mill-paragrafu 1, fil-każ tal-għajnuna mill-Istat, l-applikazzjoni tal-pagament tista' tinkludi pagamenti bil-quddiem imħallsa lill-benefiċjarju mill-entità li tagħti l-għajnuna taħt il-kundizzjonijiet kumulattivi li ġejjin:

(a)

dawk il-pagamenti bil-quddiem huma suġġetti għal garanzija pprovduta minn bank jew istituzzjoni finanzjarja oħra stabbilita fl-Istat Membru jew ikunu koperti minn faċilità pprovduta bħala garanzija minn entità pubblika jew mill-Istat Membru;

(b)

dawk il-pagamenti bil-quddiem ma jaqbżux l-40 % tal-ammont totali tal-għajnuna li għandha tingħata lil benefiċjarju għal operazzjoni partikolari;

(c)

dawk il-pagamenti bil-quddiem huma koperti b'nefqa mħallsa minn benefiċjarji fl-implimentazzjoni tal-operazzjoni u sostnuti b'fatturi riċevuti jew dokumenti ta' kontabilità ta' valur probatorju ekwivalenti l-aktar tard fi żmien tliet snin wara s-sena tal-pagament bil-quddiem jew fil-31 ta' Diċembru 2023, skont liema tkun l-aktar kmieni, u f'każ ta' nuqqas ta' dan, l-applikazzjoni tal-pagament li jmiss għandha tiġi korretta b'mod kif xieraq.

5.   Kull applikazzjoni ta' pagament li tinkludi pagamenti bil-quddiem tat-tip imsemmija fil-paragrafu 4 għandha tiżvela separatament l-ammont totali mħallas mill-programm operazzjonali bħala pagamenti bil-quddiem, l-ammont li ġie kopert minn nefqa mħallsa minn benefiċjarji fi żmien tliet snin mill-pagament tal-pagament bil-quddiem f'konformità mal-punt (c) tal-paragrafu 4, u l-ammont li ma ġiex kopert min-nefqa mħallsa mill-benefiċjarji u li għaliha l-perjodu ta' tliet snin ma jkunx għadu skada.

6.   Il-Kummissjoni għandha, sabiex tiżgura kundizzjoni uniformi għall-implimentazzjoni ta' din id-dispożizzjoni, tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu il-mudell għall-applikazzjonijiet ta’ ħlas. Dawn l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

Artikolu 132

Pagament lill-benefiċjarji

1.   Suġġett għad-disponibilità ta' finanzjament minn pagamenti ta' prefinanzjament u interim inizjali u annwali, l-awtorità ta' ġestjoni għandha tiżgura li benefiċjarju jirċievi l-ammont totali tan-nefqa pubblika eliġibbli kollu kemm hu u mhux aktar tard minn 90 jum mid-data ta' sottomissjoni tal-klejm għall-pagament mill-benefiċjarju.

L-ebda ammont m'għandu jitnaqqas jew jinżamm u l-ebda tariffa speċifika jew tariffa oħra b’effett ekwivalenti m'għandhom jiġu imposti li jnaqqsu ammonti dovuti lill-benefiċjarji.

2.   L-iskadenza tal-pagament imsemmija fil-paragrafu 1 tista' tiġi sospiża mill-awtorità ta' ġestjoni f'wieħed mill-każijiet ġustifikati debitament li ġejjin:

(a)

l-ammont tal-klejm għall-pagament mhuwiex dovut jew id-dokumenti ta' sostenn xierqa, inklużi d-dokumenti neċessarji għall-verifika amministrattiva skont il-punt (a) equivalent probative value tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 125(4), ma jkunux ġew ipprovduti;

(b)

tkun bdiet investigazzjoni fir-rigward ta' irregolarità possibbli li taffettwa n-nefqa kkonċernata.

Il-benefiċjarju kkonċernat għandu jiġi infurmat bil-kitba dwar l-interruzzjoni u r-raġunijiet għaliha.

Artikolu 133

Użu tal-euro

1.   L-Istati Membri li ma adottawx l-euro bħala l-munita tagħhom fid-data ta' applikazzjoni għall-pagament għandhom jikkonvertu f'euro l-ammonti tan-nefqa mġarrba fil-munita nazzjonali. Dawk l-ammonti għandhom jiġu konvertiti f’euro bl-użu tar-rata tal-kambju tal-kontabilità mensili tal-Kummissjoni fix-xahar li matulu n-nefqa ġiet irreġistrata fil-kontijiet tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni tal-programm operazzjonali kkonċernat. Ir-rata tal-kambju għandha tiġi ppubblikata elettronikament mill-Kummissjoni kull xahar.

2.   Permezz ta' deroga mill-paragrafu 1, ir-Regolament KTE jista' jistabbilixxi regoli speċifiċi dwar il-mument meta ssir il-konverżjoni fl-euro.

3.   Meta l-euro ssir il-munita ta’ Stat Membru, il-proċedura ta’ konverżjoni stabbilita fil-paragrafu 1 għandha tkompli tapplika għan-nefqa kollha reġistrata fil-kontijiet mill-awtorità ta’ ċertifikazzjoni qabel id-data tad-dħul fis-seħħ tar-rata fissa ta’ konverżjoni bejn il-munita nazzjonali u l-euro.

Artikolu 134

Pagament ta’ prefinanzjament

1.   L-ammont ta' prefinanzjament għandu jitħallas fi pagamenti parzjali kif ġej:

(a)

fl-2014: 1 % tal-ammont ta' appoġġ mill-Fondi u l-FEMS għall-perjodu ta' programmazzjoni kollu lill-programm operazzjonali jew 1.5 % tal-ammont ta' appoġġ mill-Fondi u mill-FEMS għall-perjodu ta' programmazzjoni kollu lill-programm operazzjonali meta Stat Membru jkun ilu jirċievi assistenza finanzjarja sa mill-2010, f'konformità mal-Artikoli 122 u 143 TFUE, jew mill-Faċilità Ewropea ta' Stabbiltà Finanzjarja (EFSF), jew ikun qed jirċievi assistenza finanzjarja fil-31 ta' Diċembru 2013 f'konformità mal-Artikoli 136 u 143 TFUE;

(b)

fl-2015: 1 % tal-ammont ta' appoġġ mill-Fondi u l-FEMS għall-perjodu ta' programmazzjoni kollu lill-programm operazzjonali jew 1.5 % tal-ammont ta' appoġġ mill-Fondi u mill-FEMS għall-perjodu ta' programmazzjoni kollu lill-programm operazzjonali meta Stat Membru jkun ilu jirċievi assistenza finanzjarja sa mill-2010, f'konformità mal-Artikoli 122 u 143 TFUE, jew mill-EFSF, jew ikun qed jirċievi assistenza finanzjarja fil-31 ta' Diċembru 2014 f'konformità mal-Artikoli 136 u 143 TFUE;

(c)

fl-2016: 1 % tal-ammont ta' appoġġ mill-Fondi u l-FEMS għall-perjodu ta’ programmazzjoni kollu lill-programm operazzjonali.

Jekk programm operazzjonali jiġi adottat fl-2015 jew aktar tard, il-pagamenti preċedenti għandhom jitħallsu fis-sena tal-adozzjoni.

2.   Ammont annwali ta' prefinanzjament għandu jitħallas qabel l-1 ta’ Lulju tas-snin 2016 sa 2023. Għandu jkun perċentwal tal-ammont tal-appoġġ mill-Fondi u l-FEMS għall-perjodu ta’ programmazzjoni kollu lill-programm operazzjonali kif ġej:

2016: 2 %

2017: 2,625 %

2018: 2,75 %

2019: 2,875 %

2020 sa 2023: 3 %.

3.   Meta jiġi kkalkulat l-ammont ta' prefinanzjament inizjali msemmi fil-paragrafu 1, l-ammont ta' appoġġ għall-perjodu ta' programmazzjoni kollu għandu jeskludi l-ammonti mir-riżerva għall-prestazzjoni li huma relatati mal-programm operazzjonali.

Meta jiġi kkalkulat l-ammont ta' prefinanzjament annwali msemmi fil-paragrafu 2 sa u li jinkludi l-2020, l-ammont ta' appoġġ għall-perjodu ta' programmazzjoni kollu għandu jeskludi l-ammonti mir-riżerva għall-prestazzjoni li kienu allokati inizjalment lill-programm operazzjonali.

Artikolu 135

Dati tal-iskadenza għall-preżentazzjoni ta' applikazzjonijiet għal pagamenti interim u għall-pagament tagħhom

1.   L-awtorità ta' ċertifikazzjoni għandha fuq bażi regolari tissottometti applikazzjoni għal pagament interim f'konformità mal-Artikolu 131(1) li jkopri l-ammonti mdaħħla fis-sistema ta' kontabilità tagħha fis-sena ta' kontabilità. Madankollu, l-awtorità ta' ċertifikazzjoni, fejn tqis li jkun meħtieġ, tista' tinkludi dawk l-ammonti fl-applikazzjonijiet għal pagament imressqa fi snin ta' kontabilità sussegwenti.

2.   L-awtorità ta’ ċertifikazzjoni għandha tissottometti l-applikazzjoni finali għal pagament interim sal-31 ta’ Lulju wara t-tmien tas-sena ta’ kontabilità preċedenti u, fi kwalunkwe każ, qabel l-ewwel applikazzjoni għal pagament interim għas-sena ta' kontabilità li jmiss.

3.   L-ewwel applikazzjoni għal pagament temporanju m’għandhiex issir qabel in-notifika lill-Kummissjoni tan-nomina tal-awtoritajiet ta’ ġestjoni u ta’ ċertifikazzjoni skont l-Artikolu 124.

4.   Il-pagamenti interim m’għandhomx isiru għal programm operazzjonali sakemm ir-rapport tal-implimentazzjoni annwali ma jkunx intbagħat lill-Kummissjoni skont ir-regoli speċifiċi għall-Fondi.

5.   Soġġett għall-finanzjament disponibbli, il-Kummissjoni għandha tagħmel il-pagament interim mhux aktar tard minn 60 ġurnata wara d-data li fiha applikazzjoni għal pagament tkun ġiet irreġistrata mal-Kummissjoni.

Artikolu 136

Diżimpenn

1.   Il-Kummissjoni għandha tiddiżimpenja kwalunkwe parti mill-ammont fi programm operazzjonali li ma jkunx intuża għall-pagament tal-prefinanzjament inizjali u annwali u għall-pagamenti interim sal-31 ta’ Diċembru tat-tielet sena finanzjarja wara s-sena ta’ impenn tal-baġit skont il-programm operazzjonali jew għal applikazzjoni ta’ pagament imfassla skont l-Artikolu 131 li ma ġietx sottomessa skont l-Artikolu 135.

2.   Dik il-parti tal-impenji li jkunu għadhom miftuħa fil-31 ta’ Diċembru 2023 għandha tiġi diżimpenjata jekk kwalunkwe wieħed mid-dokumenti meħtieġa skont l-Artikolu 141(1) ma jkunx ġie sottomess lill-Kummissjoni sal-iskadenza stabbilita fl-Artikolu 141(1).

KAPITOLU II

Tħejjija, eżami u aċċettazzjoni ta’ kontijiet u għeluq ta' programmi operazzjonali u sospensjoni ta' pagamenti

Taqsima I

Tħejjija, eżami u aċċettazzjoni ta' kontijiet

Artikolu 137

Tħejjija tal-kontijiet

1.   Il-kontijiet imsemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 59(5) tar-Regolament Finanzjarju għandhom jiġu ppreżentati lill-Kummissjoni għal kull programm operazzjonali. Il-kontijiet għandhom ikopru s-sena ta’ kontabilità u għandhom jinkludu fil-livell ta’ kull assi ta' prijorità u, fejn applikabbli, kull fond u kategorija ta’ reġjuni:

(a)

l-ammont totali ta’ nefqa eliġibbli rreġistrat fis-sistemi ta' kontabilità tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni li ġie inkluż fl-applikazzjonijiet ta' pagament sottomessi lill-Kummissjoni f'konformità mal-Artikolu 131 u l0-Artikolu 135(2) sal-31 ta' Lulju wara t-tmiem tas-sena ta' kontabilità, l-ammont totali tan-nefqa pubblika korrispondenti mġarrba fl-operazzjonijiet implimentattivi, u l-ammont totali ta' pagamenti korrispondenti li saru lill-benefiċjarji skont l-Artikolu 132(1);

(b)

l-ammonti rtirati u rkuprati matul is-sena fiskali, l-ammonti li jridu jiġu rkuprati fl-aħħar tas-sena ta’ kontabilità, l-ammonti rkuprati skont l-Artikolu 71 u l-ammonti irrekuperabbli;

(c)

l-ammonti ta' kontribuzzjonijiet tal-programm imħallsa lill-istrumenti finanzjarji skont l-Artikolu 41(1) u pagamenti bil-quddiem ta' għajnuna mill-Istat skont l-Artikolu 131(4)

(d)

għal kull prijorità, rikonċiljazzjoni bejn in-nefqa ddikjarata skont il-punt (a) u n-nefqa ddikjarata fir-rigward tal-istess sena ta' kontabilità f’applikazzjonijiet għall-ħlas, akkompanjati minn spjegazzjoni ta’ kwalunkwe differenza.

2.   Fejn in-nefqa li preċedentement kienet inkluża f'applikazzjoni għal pagament interim għas-sena ta' kontabilità tiġi eskluża minn Stat Membru mill-kontijiet tiegħu għar-raġuni ta' valutazzjoni pendenti tal-legalità u r-regolarità ta' dik in-nefqa, kwalunkwe nefqa jew in-nefqiet kollha li sussegwentament jinstab li huma legali u regolari tista' tiġi inkluża f'applikazzjoni għal pagament interim b'rabta ma' snin ta' kontabilità sussegwenti.

3.   Il-Kummissjoni għandha, sabiex tiżgura kundizzjoni uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan l-Artikolu, tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu il-mudell għall-applikazzjonijiet ta’ ħlas. Dawn l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 150(3).

Artikolu 138

Preżentazzjoni tal-informazzjoni

Għal kull sena mill-2016 sal-2025, l-Istati Membri għandhom jissottomettu, sad-data tal-iskadenza msemmija fl-Artikolu 59(5) tar-Regolament Finanzjarju, id-dokumenti msemmija f'dak l-Artikolu jiġifieri:

(a)

il-kontijiet, imsemmija fl-Artikolu 137(1) ta' dan ir-Regolament, għas-sena kontabilistika preċedenti;

(b)

id-dikjarazzjoni tal-amministrazzjoni u s-sommarju annwali msemmija fil-punt (e) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 125(4) ta' dan ir-Regolament, għas-sena kontabilistika preċedenti;

(c)

l-opinjoni tal-awditjar u r-rapport ta' kontroll imsemmija fil-punti (a) u (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 127(5) ta' dan ir-Regolament, għas-sena kontabilistika preċedenti.

Artikolu 139

Eżami u aċċettazzjoni tal-kontijiet

1.   Il-Kummissjoni għandha twettaq eżami tad-dokumenti ppreżentati mill-Istat Membru skont l-Artikolu 138. Fuq talba mill-Kummissjoni, l-Istat Membru għandu jipprovdi l-informazzjoni addizzjonali kollha meħtieġa biex tippermetti lill-Kummissjoni tiddetermina jekk il-kontijiet humiex kompluti, preċiżi u veri sad-data ta’ skadenza mogħtija fl-Artikolu 84.

2.   Il-Kummissjoni għandha taċċetta l-kontijiet fejn tkun tista’ tikkonkludi li l-kontijiet huma kompluti, preċiżi u veri. Il-Kummissjoni għandha tasal għal dik il-konklużjoni meta l-awtorità tal-awditjar tkun ipprovdiet opinjoni tal-awditjar mhux kwalifikata dwar il-kompletezza, il-preċiżjoni u l-veraċità tal-kontijiet ħlief jekk il-Kummissjoni jkollha evidenza speċifika li l-opinjoni tal-awditjar dwar il-kontijiet ma tkunx affidabbli.

3.   Il-Kummissjoni għandha tgħarraf lill-Istat Membru, sal-iskadenza mogħtija fl-Artikolu 84, dwar jekk tistax taċċetta l-kontijiet.

4.   Jekk, għal raġunijiet attribwibbli għall-Istati Membri, il-Kummissjoni ma tkunx tista’ taċċetta l-kontijiet sad-data stabbilita fl-Artikolu 84, il-Kummissjoni għandha tinnotifika lill-Istati Membri u tispeċifika r-raġunijiet f'konformità mal-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu u l-azzjonijiet li huma meħtieġa jitwettqu u l-perjodu ta’ żmien għat-tlestija tagħhom. Fl-aħħar tal-perjodu ta’ żmien għat-tlestija ta' dawk l-azzjonijiet, il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Istat Membru dwar jekk tistax taċċetta l-kontijiet.

5.   Kwistjonijiet marbuta mal-legalità u r-regolarità tat-transazzjonijiet sottostanti marbuta man-nefqa mdaħħla fil-kontijiet m’għandhomx jitqiesu għall-finijiet tal-aċċettazzjoni tal-kontijiet mill-Kummissjoni. Il-proċedura għall-eżami u l-aċċettazzjoni tal-kontijiet m’għandhiex tinterrompi t-trattament tal-applikazzjonijiet għal pagamenti interim u m’għandhiex twassal għas-sospensjoni ta’ pagamenti, mingħajr preġudizzju għall-Artikoli 83 u 142.

6.   Fuq il-bażi tal-kontijiet aċċettati, il-Kummissjoni għandha tikkalkula l-ammont li jintalab mill-Fondi għas-sena ta’ kontabilità u l-aġġustamenti konsegwenti fir-rigward tal-pagamenti lill-Istat Membru. Il-Kummissjoni għandha tqis:

(a)

l-ammonti fil-kontijiet imsemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 137(1) u li għalih għandha tiġi applikata r-rata ta’ kofinanzjament għal kull prijorità;

(b)

l-ammont totali ta’ pagamenti magħmula mill-Kummissjoni matul dik is-sena ta’ kontabilità li jikkonsisti minn:

(i)

l-ammont tal-pagamenti interim imħallsa mill-Kummissjoni skont l-Artikolu 130(1) u l-Artikolu 24; kif ukoll

(ii)

l-ammont ta’ prefinanzjament annwali mħallas taħt l-Artikolu 134(2).

7.   Wara l-kalkolu mwettaq skont il-paragrafu 6, il-Kummissjoni għandha tirrilaxxa l-prefinanzjament annwali rispettiv u tħallas kwalunkwe ammont addizzjonali dovut fi żmien 30 jum mill-aċċettazzjoni tal-kontijiet. Meta jkun hemm ammont li jista’ jiġi rkuprat mill-Istat Membru, huwa għandu jkun soġġett għal ordni ta’ rkupru maħruġa mill-Kummissjoni li għandha tiġi eżegwita, fejn ikun possibbli, billi jitnaqqsu l-ammonti dovuti lill-Istat Membru għal pagamenti sussegwenti għall-istess programm operazzjonali. Dak l-irkupru m’għandux jikkostitwixxi korrezzjoni finanzjarja u m’għandux inaqqas l-appoġġ mill-Fondi għall-programm operazzjonali. L-ammont irkuprat għandu jikkostitwixxi dħul assenjat f’konformità mal-Artikolu 177(3) tar-Regolament Finanzjarju.

8.   Wara li tiġi applikata l-proċedura stabbilita fil-paragrafu 4, il-Kummissjoni ma tkunx tista' taċċetta l-kontijiet, il-Kummissjoni għandha tiddetermina, fuq il-bażi tal-informazzjoni disponibbli u f'konformità mal-paragrafu 6, l-ammont attribwibbli għall-Fondi għas-sena ta' kontabilità, u għandha tgħarraf lill-Istat Membru. Meta l-Istat Membru jinnotifika lill-Kummissjoni bil-qbil tiegħu fi żmien xahrejn minn meta l-Kummissjoni tibgħat l-informazzjoni, għandu japplika l-paragrafu 7. Fin-nuqqas ta’ tali ftehim, il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, li tistabbilixxi l-ammont dovut lill-Fondi għas-sena ta’ kontabilità. Dik id-deċiżjoni m’għandhiex tikkostitwixxi korrezzjoni finanzjarja u m’għandhiex tnaqqas l-appoġġ mill-Fondi għall-programm operazzjonali. Fuq il-bażi tad-deċiżjoni, il-Kummissjoni għandha tapplika l-aġġustamenti għall-pagamenti lill-Istat Membru f’konformità mal-paragrafu 7.

9.   L-aċċettazzjoni tal-kontijiet mill-Kummissjoni, jew deċiżjoni mill-Kummissjoni taħt il-paragrafu 8 ta' dan l-Artikolu, għandha tkun mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni ta' korrezzjonijiet taħt l-Artikoli 144 u 145.

10.   Stati Membri jistgħu jissostitwixxu ammonti irregolari li jinkixfu wara l-preżentazzjoni tal-kontijiet billi tagħmel l-aġġustamenti korrispondenti fil-kontijiet għas-sena ta’ kontabilità fejn tinkixef l-irregolarità, mingħajr preġudizzju għall-Artikoli 144 u 145.

Artikolu 140

Disponibbiltà ta' dokumenti

1.   Mingħajr preġudizzju għar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat, l-awtorità ta' ġestjoni għandha tiżgura li kull dokument ta' prova marbut ma' nefqa appoġġata mill-Fondi dwar operazzjonijiet li n-nefqa eliġibbli totali għalihom hija inqas minn EUR 1 000 000, ikunu disponibbli fuq talba mill-Kummissjoni jew mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri għal perjodu ta' tliet snin mill-31 ta' Diċembru wara l-preżentazzjoni tal-kontijiet fejn tkun inkluża n-nefqa tal-operazzjoni.

Fil-każ tal-operazzjonijiet għajr dawk imsemmija fl-ewwel subparagrafu, id-dokumenti ta' sostenn kollha għandhom ikunu disponibbli għal perjodu ta' sentejn mill-31 ta' Diċembru wara l-preżentazzjoni tal-kontijiet fejn tkun inkluża l-aħħar nefqa tal-operazzjoni kompluta.

Awtorità ta' ġestjoni tista' tiddeċiedi li tapplika għal operazzjonijiet li għalihom in-nefqa totali eliġibbli hija inqas minn EUR 1 000 000 r-regola msemmija fit-tieni subparagrafu.

Dan il-perjodu ta' żmien, imsemmi fl-ewwel subparagrafu għandu jiġi interpretat jew fil-każ ta’ proċeduri legali jew inkella permezz ta’ rapport debitament iġġustifikat tal-Kummissjoni.

2.   L-awtorità ta’ ġestjoni għandha tgħarraf lill-benefiċjarji bid-data tal-bidu tal-perjodu msemmi fil-paragrafu 1.

3.   Id-dokumenti għandhom jinżammu jew fil-forma tal-oriġinali, jew f’kopji veri attestati, jew fuq mezzi tal-ġarr tad-dejta komunement aċċettati inklużi verżjonijiet elettroniċi ta’ dokumenti oriġinali jew dokumenti li jeżistu fil-verżjoni elettronika biss.

4.   Id-dokumenti għandhom jinżammu f’forma li tippermetti l-identifikazzjoni ta’ suġġetti tad-dejta għal mhux aktar milli jkun meħtieġ għall-finijiet li għalihom inġabret id-dejta jew li għalihom jiġu pproċessati ulterjorment;

5.   Il-proċedura għaċ-ċertifikazzjoni tal-konformità ta' dokumenti miżmuma data carriers normalment aċċettati mad-dokumenti oriġinali għandha tiġi stabbilita mill-awtoritajiet nazzjonali u għandha tiżgura li l-verżjonijiet miżmuma jikkonformaw mar-rekwiżiti legali nazzjonali affidabbli għal skopijiet ta' awditjar.

6.   Fejn id-dokumenti jeżistu fil-forma elettronika biss, is-sistemi tal-kompjuter użati għandhom jissodisfaw standards ta' sigurtà aċċettati li jiżguraw li d-dokumenti miżmuma jikkonformaw mar-rekwiżiti legali nazzjonali u huma affidabbli għal skopijiet ta’ awditjar.

Taqsima II

Għeluq tal-programmi operazzjonali

Artikolu 141

Sottomissjoni tad-dokumenti ta’ għeluq u pagament tal-bilanċ finali

1.   Minbarra d-dokumenti msemmija fl-Artikolu 138, għall-aħħar sena ta' kontabilità mill-1 ta' Lulju 2023 sat-30 ta' Ġunju 2024, l-Istati Membri għandhom jissottomettu rapport ta' implimentazzjoni finali għall-programm operazzjonali jew l-aħħar rapport ta' implimentazzjoni annwali għall-programm operazzjonali appoġġat mill-FEMS.

2.   Il-bilanċ finali għandu jitħallas sa mhux aktar tard minn tliet xhur wara d-data tal-aċċettazzjoni tal-kontijiet tas-sena finanzjarja finali jew xahar wara d-data tal-aċċettazzjoni tar-rapport finali ta’ implimentazzjoni, skont liema data tiġi l-aħħar.

Taqsima III

Is-sospensjoni tal-pagamenti

Artikolu 142

Sospensjoni ta' pagamenti

1.   Il-pagamenti interim kollha jew parti minnhom fil-livell ta’ assi ta' prijorità jew ta’ programmi operazzjonali jistgħu jiġu sospiżi mill-Kummissjoni jekk tiġi sodisfatta kundizzjoni waħda jew aktar minn dawn li ġejjin:

(a)

ikun hemm nuqqas serju fil-funzjonament effikaċi tas-sistema ta’ ġestjoni u kontroll tal-programm operazzjonali li jkun poġġa f’riskju l-kontribuzzjoni tal-Unjoni lill-programm operazzjonali u li għalih ma jkunux ittieħdu miżuri korrettivi;

(b)

in-nefqa f'dikjarazzjoni tan-nefqa tkun marbuta ma' irregolarità li għandha konsegwenzi finanzjarji serji u li ma tkun ġiet ikkoreġuta;

(c)

l-Istat Membru jkun naqas milli jieħu l-azzjoni meħtieġa sabiex jirrimedja s-sitwazzjoni li tagħti lok għal interruzzjoni skont l-Artikolu 83;

(d)

ikun hemm nuqqas serju fil-kwalità u fl-affidabilità tas-sistema ta' monitoraġġ jew tad-dejta dwar l-indikaturi komuni u speċifiċi;

(e)

ikun hemm nuqqas ta’ tlestija ta’ azzjonijiet biex tiġi sodisfatta kundizzjonalità ex ante soġġetta għall-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 19;

(f)

minn analiżi tal-prestazzjoni għal prijorità jirriżulta li hemm evidenza li kien hemm nuqqas serju fil-kisba tal-istadji importanti relatati ma’ indikaturi finanzjarji u ta’ produzzjoni u passi ta’ implimentazzjoni ewlenin stipulati fil-qafas ta’ prestazzjoni suġġett għall-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 22.

Ir-regoli speċifiċi għall-Fondi għall-FEMS jistgħu jistabbilixxu bażijiet speċifiċi għal sospensjoni ta' pagamenti marbuta ma' nonkonformità mar-regoli applikabbli skont il-Politika Komuni tas-Sajd, li għandhom ikunu proporzjonati, b'kunsiderazzjoni tan-natura, il-gravità, id-durata u r-rikorrenza tan-nonkonformità.

2.   Il-Kummissjoni tista' tiddeċiedi, permezz ta’ atti ta' implimentazzjoni, li tissospendi l-pagamenti interim kollha jew parti minnhom, wara li tkun tat l-opportunità lill-Istat Membru biex jippreżenta l-osservazzjonijiet tiegħu.

3.   Il-Kummissjoni għandha ttemm is-sospensjoni tal-pagamenti interim kollha jew ta' parti minnhom meta l-Istat Membru jkun ħa l-miżuri meħtieġa li jippermettu t-tneħħija tas-sospensjoni.

KAPITOLU III

Korrezzjonijiet finanzjarji

Taqsima I

Korrezzjonijiet finanzjarji mill-istati membri

Artikolu 143

Korrezzjonijiet finanzjarji mill-Istati Membri

1.   L-Istati Membri għandhom qabel xejn jerfgħu r-responsabilità biex jinvestigaw l-irregolaritajiet, u biex jagħmlu l-korrezzjonijiet finanzjarji meħtieġa u jsegwu l-irkupri. F'każ ta' irregolarità sistematika, l-Istat Membru għandu jestendi l-investigazzjoni tiegħu b'mod li jkopri l-operazzjonijiet kollha li jistgħu jkunu milquta.

2.   L-Istati Membri għandhom jagħmlu l-korrezzjonijiet finanzjarji meħtieġa b’konnessjoni mal-irregolaritajiet individwali jew sistemiċi li jiġu individwati fl-operazzjonijiet jew fil-programmi operazzjonali. Il-korrezzjonijiet finanzjarji għandhom jikkonsistu fil-kanċellazzjoni tal-kontribuzzjoni pubblika kollha jew ta' parti minnha f'operazzjoni jew fil-programm operazzjonali. L-Istati Membri għandhom iqisu n-natura u l-gravità tal-irregolaritajiet u t-telf finanzjarju li jġarrbu l-Fondi jew il-FEMS u għandu japplika korrezzjoni proporzjonata. Il-korrezzjonijiet finanzjarji għandhom jiġu rreġistrati fil-kontijiet mill-awtorità ta’ ġestjoni għas-sena ta’ kontabilità li fiha tkun ittieħdet id-deċiżjoni dwar il-kanċellazzjoni.

3.   Il-kontribuzzjoni mill-Fondi jew il-FEMS li tkun ġiet ikkanċellata skont il-paragrafu 2 tista' terġa' tintuża mill-Istat Membru fi ħdan il-programm operazzjonali ikkonċernat, soġġett għall-paragrafu 4.

4.   Il-kontribuzzjoni kkanċellata skont il-paragrafu 2 ma tista terġa' tintuża għal ebda operazzjoni li kienet is-suġġett tal-korrezzjoni, jew, meta tkun saret korrezzjoni finanzjarja għal irregolarità sistemika, għal ebda operazzjoni affettwata mill-irregolarità sistemika.

5.   Ir-regoli speċifiċi għall-Fondi għall-FEMS jistgħu jistabbilixxu bażijiet speċifiċi għal korrezzjonijiet finanzjarji mill-Istati Membri marbuta ma' nonkonformità mar-regoli applikabbli skont il-Politika Komuni tas-Sajd li għandhom ikunu proporzjonati, b'kunsiderazzjoni tan-natura, il-gravità, id-durata u r-rikorrenza tan-nonkonformità.

Taqsima II

Korrezzjonijiet finanzjarji mill-kummissjoni

Artikolu 144

Kriterji għall-korrezzjonijiet finanzjarji

1.   Il-Kummissjoni għandha tagħmel korrezzjonijiet finanzjarji permezz ta’ atti ta' implimentazzjoni billi tikkanċella l-kontribuzzjoni kollha tal-Unjoni jew parti minnha fi programm operazzjonali, skont l-Artikolu 85 meta, wara li jkun twettaq l-eżami meħtieġ, hija tikkonkludi li:

(a)

hemm nuqqas gravi fil-funzjonament effettiv tas-sistema ta' ġestjoni u ta’ kontroll tal-programm operazzjonali li poġġa f'riskju l-kontribuzzjoni tal-Unjoni li tkun diġà tħallset lill-programm operazzjonali;

(b)

l-Istat Membru ma jkunx ikkonforma mal-obbligi tiegħu skont l-Artikolu 143 qabel il-ftuħ tal-proċedura ta' korrezzjoni skont dan il-paragrafu;

(c)

in-nefqa msemmija f'applikazzjoni ta’ pagament tkun irregolari u ma tkunx ġiet ikkorreġuta mill-Istat Membru qabel il-ftuħ tal-proċedura ta' korrezzjoni skont dan il-paragrafu.

Il-Kummissjoni għandha tibbaża l-korrezzjonijiet finanzjarji tagħha fuq każijiet individwali ta' irregolaritajiet identifikati u għandha tqis jekk l-irregolarità hijiex sistemika. Fejn ma jkunx possibbli li jiġi kwantifikat b’mod preċiż l-ammont ta’ nefqa irregolari mħallas mill-Fondi jew mill-FEMS, il-Kummissjoni għandha tapplika rata fissa jew korrezzjoni finanzjarja estrapolata.

2.   Meta tkun qed tiddeċiedi dwar korrezzjoni skont il-paragrafu 1, il-Kummissjoni għandha tirrispetta l-prinċipju tal-proporzjonalità billi tqis in-natura u l-gravità tal-irregolarità u l-firxa u l-implikazzjonijiet finanzjarji tan-nuqqasijiet fis-sistemi ta’ ġestjoni u ta' kontroll li jkunu nstabu fil-programm operazzjonali.

3.   Meta l-Kummissjoni tibbaża l-pożizzjoni tagħha fuq rapporti ta’ awdituri li mhumiex dawk tas-servizzi tagħha stess, hija għandha tiġbed il-konklużjonijiet tagħha dwar il-konsegwenzi finanzjarji wara li teżamina l-miżuri meħuda mill-Istat Membru kkonċernat taħt l-Artikolu 143(2), in-notifiki li jkunu ntbagħtu taħt l-Artikolu 122(2), u kwalunkwe tweġiba mill-Istat Membru.

4.   Skont l-Artikolu 22(7), fejn il-Kummissjoni, fuq il-bażi tal-eżami tar-rapport ta’ implimentazzjoni finali tal-programm operazzjonali għall-Fondi jew l-aħħar rapport ta' implimentazzjoni annwali għall-FEMS, tistabbilixxi nuqqas serju fil-kisba tal-għanijiet stabbiliti fil-qafas tal-prestazzjoni, hija tista’ tapplika korrezzjonijiet finanzjarji fir-rigward tal-prijoritajiet kkonċernati permezz ta’ atti ta' implimentazzjoni.

5.   Meta Stat Membru ma jikkonformax mal-obbligi tiegħu skont l-Artikolu 95, il-Kummissjoni tista', fir-rigward tal-grad ta' nuqqas ta' konformità ma’ dawk l-obbligi, tagħmel korrezzjoni finanzjarja billi tikkanċella l-kontribuzzjoni kollha tal-Fondi Strutturali jew parti minnha fir-rigward tal-Istat Membru kkonċernat.

6.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 142, li jistabbilixxu regoli dettaljati rigward il-kriterji sabiex jiġu determinati nuqqasijiet serji fil-funzjonament effettiv tas-sistemi ta' kontroll u ġestjoni, inkluż it-tipi ewlenin ta' tali nuqqasijiet, il-kriterji għall-istabbiliment tal-livell ta’ korrezzjoni finanzjarja li għandha tiġi applikata u l-kriterji għall-applikazzjoni ta' regoli fissi jew korrezzjonijiet finanzjarji estrapolati.

7.   Ir-regoli speċifiċi għall-Fondi għall-FEMS jistgħu jistabbilixxu bażijiet speċifiċi għall-korrezzjonijiet finanzjarji, marbuta man-nuqqas ta' konformità mar-regoli applikabbli taħt il-Politika Komuni tas-Sajd, li għandhom ikunu proporzjonati b'kont meħud tan-natura, il-gravità, it-tul u r-rikorrenza tan-nuqqas ta' konformità.

Artikolu 145

Proċedura

1.   Qabel ma tieħu deċiżjoni dwar il-korrezzjoni finanzjarja, il-Kummissjoni għandha tiftaħ il-proċedura billi tinforma lill-Istat Membru dwar il-konklużjonijiet provviżorji tal-eżami tagħha u titlob lill-Istat Membru biex jissottometti l-kummenti tiegħu fi żmien xahrejn.

2.   Meta l-Kummissjoni tipproponi korrezzjoni finanzjarja fuq il-bażi ta' estrapolazzjoni jew rata fissa, l-Istat Membru għandu jingħata l-opportunità li juri, permezz ta' eżami tad-dokumentazzjoni konċernata, li l-livell reali tal-irregolarità huwa inqas mill-valutazzjoni tal-Kummissjoni. Bi qbil mal-Kummissjoni, l-Istat Membru jista' jillimita l-kamp ta' applikazzjoni ta' dan l-eżami għal proporzjon jew kampjun xieraq tad-dokumentazzjoni kkonċernata. Minbarra f'każijiet debitament iġġustifikati, il-ħin permess għal dak l-eżami m'għandux jaqbeż perjodu ta' aktar minn xahrejn wara l-perjodu ta' xahrejn imsemmi fil-paragrafu 1.

3.   Il-Kummissjoni għandha tqis kwalunkwe prova pprovduta mill-Istat Membru fil-limiti ta' żmien stabbiliti fil-paragrafi 1 u 2.

4.   Meta Stat Membru ma jaċċettax il-konklużjonijiet provviżorji tal-Kummissjoni, il-Kummissjoni għandha tistieden lill-Istat Membru għal seduta ta' smigħ sabiex jiġi żgurat li l-informazzjoni u l-osservazzjonijiet kollha rilevanti jkunu disponibbli bħala bażi għall-konklużjonijiet tal-Kummissjoni fir-rigward tal-applikazzjoni tal-korrezzjoni finanzjarja.

5.   Fl-eventwalità ta' ftehim, u mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 6 ta' dan l-Artikolu, l-Istat Membru jista' juża mill-ġdid il-Fondi kkonċernati f'konformità mal-Artikolu 143(3).

6.   Sabiex tapplika l-korrezzjonijiet finanzjarji, il-Kummissjoni għandha tieħu deċiżjoni, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, fi żmien sitt xhur mid-data tas-smigħ, jew mid-data tal-wasla ta' informazzjoni addizzjonali meta l-Istat Membru jaqbel li jissottometti din l-informazzjoni addizzjonali wara s-seduta ta' smigħ. Il-Kummissjoni għandha tqis l-informazzjoni u l-osservazzjonijiet kollha sottomessi matul il-proċedura. Jekk ma jseħħ l-ebda seduta ta' smigħ, il-perjodu ta’ sitt xhur għandu jibda jiddekorri xahrejn wara d-data tal-ittra tal-istedina għas-seduta ta' smigħ mibgħuta mill-Kummissjoni.

7.   Meta l-Kummissjoni, filwaqt li twettaq ir-responsabilitajiet tagħha skont l-Artikolu 75, jew il-Qorti Ewropea tal-Awdituri, jidentifikaw irregolaritajiet li jagħtu xhieda ta' nuqqas serju fil-funzjonament effettiv tas-sistemi ta' ġestjoni u ta' kontroll, il-korrezzjoni finanzjarja li tirriżulta għandha tnaqqas l-appoġġ mill-Fondi għall-programm operazzjonali.

L-ewwel subparagrafu ma għandux japplika fil-każ ta' nuqqas serju fil-funzjonament effettiv ta' sistema ta' kontroll u ġestjoni li, qabel id-data ta' identifikazzjoni mill-Kummissjoni jew mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri:

(a)

kien ġie identifikat fid-dikjarazzjoni tal-ġestjoni, fir-rapport ta' kontroll annwali jew l-opinjoni ta' awditjar sottomessa lill-Kummissjoni f'konformità mal-Artikolu 59(5) tar-Regolament finanzjarju, jew f'rapporti oħra ta' awditjar tal-awtorità tal-awditjar sottomessi lill-Kummissjoni u jittieħdu miżuri xierqa; jew

(b)

kien is-suġġett ta' miżuri ta' rimedju xierqa mill-Istat Membru.

L-evalwazzjoni ta' nuqqasijiet serji fil-funzjonament effettiv tas-sistemi ta' ġestjoni u ta' kontroll għandha tkun ibbażata fuq il-liġi applikabbli meta ġew sottomessi d-dikjarazzjonijiet ta' ġestjoni rilevanti, ir-rapporti ta' kontroll annwali u l-opinjonijiet ta' awditjar.

Meta tiddeċiedi dwar korrezzjoni finanzjarja, il-Kummissjoni għandha:

(a)

tirrispetta l-prinċipju tal-proporzjonalità billi tqis in-natura u l-gravità tan-nuqqas serju fil-funzjonament effettiv ta' sistema ta' kontroll u ġestjoni u l-implikazzjonijiet finanzjarji tiegħu għall-baġit tal-Unjoni;

(b)

għall-iskop tal-applikazzjoni ta' rata fissa jew korrezzjoni estrapolata, teskludi nefqiet irregolari li nstabu preċedentement mill-Istat Membru, li kienu s-suġġett ta' aġġustament fil-kontijiet f'konformità mal-Artikolu 139(10), u nefqiet suġġetti għal evalwazzjoni kontinwa tal-legalità u r-regolarità skont l-Artikolu 137(2);

(c)

tikkunsidra korrezzjonijiet ta' rati fissi jew estrapolati applikati għan-nefqa mill-Istat Membru għal nuqqasijiet serji oħra li jkunu ġew identifikati mill-Istat Membru meta jiddetermina r-riskju residwu għall-baġit tal-Unjoni.

8.   Ir-regoli speċifiċi għall-Fondi għall-FEMS jistgħu jistabbilixxu regoli addizzjonali ta' proċedura għall-korrezzjonijiet finanzjarji msemmija fl-Artikolu 144(7).

Artikolu 146

Obbligi tal-Istati Membri

Korrezzjoni finanzjarja mill-Kummissjoni għandha tkun mingħajr preġudizzju għall-obbligu tal-Istat Membru li jsegwi l-irkupri skont l-Artikolu 143(2) ta’ dan ir-Regolament u li jirkupra l-għajnuna mill-Istat fit-tifsira tal-Artikolu 107(1) tat-TFUE u skont l-Artikolu 14 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 659/1999 (39).

Artikolu 147

Pagament lura

1.   Kwalunkwe pagament lura dovut li għandu jsir lill-baġit tal-Unjoni għandu jsir qabel id-data indikata fl-ordni għall-irkupru mfassal skont l-Artikolu 73 tar-Regolament Finanzjarju. Id-data dovuta għandha tkun l-aħħar ġurnata tat-tieni xahar wara l-ħruġ tal-ordni.

2.   Kwalunkwe dewmien fil-pagament lura għandu jagħti lok għal imgħax minħabba pagament tard, li jibda mid-data dovuta u jintemm fid-data tal-pagament attwali. Ir-rata ta’ dan l-imgħax għandha tkun punt perċentwali u nofs aktar mir-rata applikata mill-Bank Ċentrali Ewropew fl-operazzjonijiet ta’ rifinanzjament ewlenin tiegħu fl-ewwel jum ta’ ħidma tax-xahar li fih tkun id-data dovuta.

TITOLU III

KONTROLL PROPORZJONALI TAL-PROGRAMMI OPERAZZJONALI

Artikolu 148

Kontroll proporzjonali tal-programmi operazzjonali

1.   Operazzjonijiet li fir-rigward tagħhom in-nefqa totali eliġibbli ma taqbiżx EUR 200 000 għall-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni, EUR 150 000 għall-FSE jew EUR 100 000 għall-FEMS, m’għandhomx ikunu soġġetti għal aktar minn awditu wieħed mill-awtorità tal-awditjar jew mill-Kummissjoni qabel is-sottomissjoni tal-kontijiet li fihom tkun inkluża n-nefqa finali tal-operazzjoni kompluta. Operazzjonijiet oħra m’għandhomx ikunu soġġetti għal aktar minn awditu wieħed f’kull sena ta’ kontabilità, mill-awtorità tal-awditjar jew mill-Kummissjoni qabel is-sottomissjoni tal-kontijiet li fihom tkun inkluża n-nefqa finali tal-operazzjoni kompluta. L-operazzjonijiet m’għandhomx ikunu soġġetti għal awditjar mill-Kummissjoni jew l-awtorità tal-awditjar f'ebda sena jekk diġà kien hemm awditjar f’dik is-sena mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri, sakemm ir-riżultati tax-xogħol ta’ awditjar imwettaq mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri għal dawn l-operazzjonijiet jistgħu jintużaw mill-awtorità tal-awditjar jew mill-Kummissjoni għall-iskop li jaqdu l-kompiti rispettivi tagħhom.

2.   Fir-rigward ta' programmi operazzjonali li għalihom l-opinjoni tal-awditjar l-aktar riċenti tindika li ma hemm l-ebda nuqqas sinifikanti, il-Kummissjoni tista’ taqbel mal-awtorità tal-awditjar fil-laqgħa sussegwenti msemmija fl-Artikolu 128(3) li l-livell ta’ xogħol ta’ awditjar meħtieġ jista’ jitnaqqas sabiex ikun proporzjonat mar-riskju stabbilit. F’dawn il-każijiet, il-Kummissjoni ma għandhiex twettaq awditjar fuq il-post sakemm ma jkunx hemm prova li tissuġġerixxi nuqqasijiet fis-sistema ta’ ġestjoni u ta’ kontroll li jaffettwaw in-nefqa ddikjarata lill-Kummissjoni f’sena ta’ kontabilità li għaliha l-kontijiet kienu ġew aċċettati mill-Kummissjoni.

3.   Fil-każ ta' programmi operazzjonali li għalihom il-Kummissjoni tikkonkludi li l-opinjoni tal-awtorità tal-awditjar hija affidabbli, tista’ taqbel mal-awtorità tal-awditjar li tillimita l-awditjar tal-Kummissjoni stess fuq il-post għall-verifika tal-ħidma tal-awtorità tal-awditjar sakemm ma jkunx hemm evidenza ta' nuqqasijiet fix-xogħol tal-awtorità tal-awditjar għal sena ta’ kontabilità li għaliha l-kontijiet ikunu ġew aċċettati mill-Kummissjoni.

4.   Minkejja li l-paragrafu 1, l-awtorità tal-awditjar u l-Kummissjoni jistgħu jwettqu awditjar ta’ operazzjonijiet fl-eventwalità li valutazzjoni tar-riskju jew awditjar mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri jistabbilixxu riskju speċifiku ta’ irregolarità jew frodi, f’każ ta’ prova ta’ nuqqasijiet serji fil-funzjonament effettiv tas-sistema ta’ ġestjoni u ta’ kontroll tal-programm operazzjonali kkonċernat, u matul il-perjodu msemmi fl-Artikolu 140(1). Il-Kummissjoni tista’, bl-iskop tal-valutazzjoni tax-xogħol ta’ awtorità għall-awditjar, tirrevedi r-rekord tal-awditjar tal-awtorità għall-awditjar jew tieħu sehem fl-awditjar fuq il-post tal-awtorità għall-awditjar u, fejn, skont l-istandards ta’ awditjar aċċettati internazzjonalment, dan ikun meħtieġ sabiex tinkiseb assigurazzjoni dwar il-funzjonament effettiv tal-awtorità għall-awditjar, il-Kummissjoni tista’ twettaq awditjar tal-operazzjonijiet.

PARTI ĦAMSA

DELEGI TA’ SETGĦAT, DISPOŻIZZJONIJIET TA’ IMPLIMENTAZZJONI, TRANŻITORJI U FINALI

KAPITOLU I

Delega tas-setgħa u l-implimentazzjoni tad-dispożizzjonijiet

Artikolu 149

Eżerċizzju tad-delega

1.   Is-setgħa ta’ adozzjoni ta’ atti delegati hija mogħtija lill-Kummissjoni suġġett għall-kundizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa ta' adozzjoni ta' atti delegati msemmija fl-Artikolu 5(3), it-tieni paragrafu tal-Artikolu 12, ir-raba' subparagrafu tal-Artikolu 22(7), l-Artikolu 37(13), it-tielet subparagrafu tal-Artikolu 38(4), l-Artikolu 40(4), l-Artikolu 41(3), it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 42(1), l-Artikolu 42(6), it-tieni, it-tielet, ir-raba' u s-seba' subparagrafi tal-Artikolu 61(3), l-Artikoli 63(4) u 64(4), it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 68(1), ir-raba' paragrafu tal-Artikolu 101, il-ħames subparagrafu tal-Artikolu 122(2), l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 125(8), l-Artikolu 125(9), l-Artikolu 127(7) u (8), u l-Artikolu 144(6) għandhom jingħataw lill-Kummissjoni minn 21 ta’ Diċembru 2013 sal-31 ta' Diċembru 2020.

3.   Id-delega tas-setgħa imsemmija fl-Artikolu 5(3), it-tieni paragrafu tal-Artikolu 12, ir-raba' subparagrafu tal-Artikolu 22(7), l-Artikolu 37(13), it-tielet subparagrafu tal-Artikolu 38(4), l-Artikolu 40(4), l-Artikolu 41(3), it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 42(1), l-Artikolu 42(6), it-tieni, it-tielet, ir-raba' u s-seba' subparagrafi tal-Artikolu 61(3), l-Artikoli 63(4) u 64(4), it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 68(1), ir-raba' paragrafu tal-Artikolu 101, il-ħames subparagrafu tal-Artikolu 122(2), l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 125(8), l-Artikolu 125(9), l-Artikolu 127(7) u (8) u l-Artikolu 144(6) tista’ tiġi rrevokata fi kwalunkwe ħin mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni biex issir revoka għandha ttemm id-delega ta’ setgħa speċifikata f'dik id-deċiżjoni. Din tidħol fis-seħħ fil-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f’data sussegwenti li tkun speċifikata fiha. Ma għandha taffettwa l-validità ta’ ebda att delegat li jkun diġà fis-seħħ.

4.   Hekk kif tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att iddelegat adottat skont l-Artikolu 5 (3), it-tieni paragrafu tal-Artikolu 12, ir-raba' subparagrafu tal-Artikolu 22(7), l-Artikolu 37(13), it-tielet subparagrafu tal-Artikolu 38(4), l-Artikolu 40(4), l-Artikolu 41(3), it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 42(1), l-Artikolu 42(6), it-tieni, it-tielet, ir-raba' u s-seba' subparagrafi tal-Artikolu 61(3), l-Artikoli 63(4) u 64(4), it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 68(1), ir-raba' paragrafu tal-Artikolu 101, il-ħames subparagrafu tal-Artikolu 122(2), l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 125(8), l-Artikolu 125(9), l-Artikolu 127(7) u (8) u l-Artikolu 144(6) għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tkun saret l-ebda oġġezzjoni jew mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill fi żmien xahrejn min-notifika ta’ dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel ma jagħlaq dak il-perjodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn infurmaw lill-Kummissjoni li ma mhumiex se joġġezzjonaw. Dan il-perjodu għandu jiġi estiż b’xahrejn wara l-inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 150

Proċedura ta’ Kumitat

1.   Fl-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament, ir-Regolament FEŻR, ir-Regolament KTE, ir-Regolament FSE u r-Regolament FK, il-Kummissjoni għandha tkun assistita minn Kumitat ta’ Koordinazzjoni għall-Fondi Strutturali u ta' Investimenti Ewropej. Dak il-kumitat ikun kumitat skont it-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 4 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

3.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

Meta l-kumitat ma jagħtix opinjoni, il-Kummissjoni m'għandhiex tadotta l-abbozz tal-att ta' implimentazzjoni fir-rigward tas-setgħat ta' implimentazzjoni msemmija fit-tielet paragrafu tal-Artikolu 8, il-ħames subparagrafu tal-Artikolu 22(7), it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 38(3), l-Artikolu 38(10), it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 39(4), l-Artikolu 46(3), it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 96(2), l-Artikolu 115(4) u t-tieni subparagrafu tal-Artikolu 125(8), u għandu japplika t-tielet subparagrafu tal-Artikolu 5(4) tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

KAPITOLU II

Dispożizzjonijiet tranżizzjonali jew finali

Artikolu 151

Rieżami

Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill għandhom jirrevedu dan ir-Regolament sal-31 ta' Diċembru 2020 skont l-Artikolu 177 TFUE.

Artikolu 152

Dispożizzjonijiet tranżizzjonali

1.   Dan ir-Regolament m’għandu jaffettwa la l-kontinwazzjoni u lanqas il-modifika, inkluża l-kanċellazzjoni totali jew parzjali ta’ assistenza approvata mill-Kummissjoni abbażi tar-Regolament (KE) Nru 1083/2006, jew ta’ kwalunkwe leġiżlazzjoni oħra li tapplika għal dik l-assistenza fil-31 ta' Diċembru 2013. Dak ir-Regolament jew tali leġiżlazzjoni applikabbli oħra għandhom konsegwentement ikomplu japplikaw wara l-31 ta' Diċembru 2013 għal din l-għajnuna jew l-operazzjonijiet ikkonċernati sal-għeluq tagħhom. Għall-finijiet ta' dan il-paragrafu l-assistenza għandha tkopri programmi operazzjonali u proġetti kbar.

2.   L-applikazzjonijiet biex wieħed jirċievi assistenza magħmulin jew approvati taħt ir-Regolament (KE) Nru 1083/2006 għandhom jibqgħu validi.

3.   Fejn Stat Membru jagħmel użu mill-opzjoni stabbilita fl-Artikolu 123(3), huwa għandu jippreżenta talba lill-Kummissjoni biex l-awtorità ta’ ġestjoni twettaq il-funzjonijiet tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni permezz ta’ deroga mill-punt (b) tal-Artikolu 59(1) tar-Regolament (KE) Nru 1083/2006 għall-programmi operazzjonali korrispondenti implimentati abbażi tar-Regolament (KE) Nru 1083/2006. It-talba għandha tkun akkumpanjata minn valutazzjoni magħmula mill-awtorità tal-awditjar. Fejn il-Kummissjoni hija sodisfatta abbażi tal-informazzjoni magħmula disponibbli mill-awtorità tal-awditjar u mill-awditjar tagħha stess li s-sistemi ta’ ġestjoni u ta’ kontroll ta’ dawk il-programmi operazzjonali jiffunzjonaw effettivament u li l-funzjonament tagħhom mhux se jkun ippreġudikat mill-awtorità ta’ ġestjoni li twettaq il-funzjonijiet tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni, hija għandha tinforma lill-Istat Membru bil-qbil tagħha fi żmien xahrejn minn meta tasal it-talba.

Artikolu 153

Revoka

1.   Mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 152, ir-Regolament (KE) Nru 1083/2006 huwa revokat b'effett mill-1 ta' Jannar 2014.

2.   Ir-referenzi għar-Regolament imħassar għandhom jitqiesu bħala referenzi għal dan ir-Regolament u għandhom jinqraw skont it-tabella ta’ korrelazzjoni fl-Anness XIV.

Artikolu 154

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ l-għada tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

L-Artikoli 20 sa 24, l-Artikolu 29(3), il-punt (a) tal-Artikolu 38(1), l-Artikoli 58, 60, 76 sa 92, 118, 120, 121 u l-Artikoli 129 sa 147 għandhom japplikaw mill-1 ta’ Jannar 2014.

It-tieni sentenza tas-seba' subparagrafu tal-Artikolu 39(2) u l-ħames paragrafu tal-Artikolu 76 għandhom japplikaw b'effett mid-data li fiha tkun daħlet fis-seħħ l-emenda għar-Regolament Finanzjarju fir-rigward tad-diżimpenn ta' approprjazzjonijiet.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, is-17 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

R. ŠADŽIUS


(1)  ĠU C 191, 29.6.2012, p. 30, ĠU C 44, 15.2.2013, p. 76 u ĠU C 271, 19.9.2013, p. 101.

(2)  ĠU C 225, 27.7.2012, p. 58 u ĠU C 17, 19.1.2013, p. 56.

(3)  ĠU C 47, 17.2.2011, p. 1, ĠU C 13, 16.1.2013 p. 1 u ĠU C 267, 17.9.2013, p. 1.

(4)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal- 25 ta’ Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(5)  Regolament (UE) Nru 1304/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta'.17 ta’ Diċembru 2013 dwar il-Fond Soċjali Ewropew u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1081/2006 (Ara paġna 470 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(6)  Regolament (UE) Nru 1307/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta'.17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi regoli għall-pagamenti diretti lil bdiewa taħt skemi ta' appoġġ fil-qafas tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 637/2008 u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 (Ara paġna 608 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(7)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 tad-19 ta' Jannar 2009 li jistabbilixxi regoli komuni skemi ta' appoġġ dirett għal bdiewa fi ħdan il-politika agrikola komuni u li jistabbilixxi ċerti skemi ta' appoġġ għal bdiewa, u li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 1290/2005, (KE) Nru 247/2006, (KE) Nru 378/2007 u li jirrevoka ir-Regolament (KE) Nru 1782/2003 (ĠU L 30, 31.1.2009, p. 16).

(8)  Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020) u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE (Ara paġna 104 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(9)  Regolament (UE) Nru 1301/2013, tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta’ Diċembru 2013 dwar il-Fond Ewropew ta' Żvilupp Reġjonali u dwar dispożizzjonijiet speċifiċi li jikkonċernaw il-mira Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1080/2006 (Ara paġna 289 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(10)  Regolament (UE) Nru 1300/2013, tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta’ Diċembru 2013 dwar il-Fond ta' Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1084/2006 (Ara paġna 281 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(11)  Regolament (UE) Nru 1299/2013, tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta’ Diċembru 2013 dwar dispożizzjonijiet speċifiċi għall-appoġġ mill-Fond Ewropew għall-mira kooperazzjoni territorjali Ewropea (Ara paġna 259 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(12)  Regolament (UE) Nru 1305/2013, tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta’ Diċembru 2013 dwar l-appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1698/2005 (Ara paġna 487 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(13)  Regolament (KE) Nru 1059/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Mejju 2003 dwar l-istabbiliment ta’ klassifikazzjoni komuni ta’ unitajiet territorjali għall-istatistika (NUTS) (ĠU L 154, 21.6.2003, p. 1).

(14)  Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 105/2007 tal-1 ta' Frar 2007 li jemenda l-Annessi tar-Regolament (KE) Nru 1059/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-istabbiliment ta' klassifikazzjoni komuni ta' unitajiet territorjali għall-istatistika (NUTS) (ĠU L 39, 10.2.2007, p. 1).

(15)  Regolament (UE, Euratom) Nru 1311/2013 tal-Kunsill ta' 2 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2014-2020 (Ara paġna 884 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(16)  Regolament 1316/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, li jemenda r-Regolament (UE) Nru 913/2010 u li jħassar ir-Regolamenti (KE) Nru 680/2007 u (KE) Nru 67/2010 (ĠU L 348, 20.12.2013, p. 129).

(17)  Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1466/97 tas-7 ta' Lulju 1997 dwar it-tisħiħ tas-sorveljanza ta' pożizzjonijiet ta' budget u s-sorveljanza u l-koordinazzjoni ta' politika ekonomika (ĠU L 209, 2.8.1997, p. 1).

(18)  Regolament (KE) Nru 1083/2006 tal-Kunsill tal-11 ta' Lulju 2006 li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond ta' Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1260/1999 (ĠU L 210, 31.7.2006, p. 25).

(19)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta’ implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(20)  Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta’ Diċembru 2013, dwar il-finanzjament, il-ġestjoni u l-monitoraġġ tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KEE) Nru 352/78, (KE) Nru 165/94, (KE) Nru 2799/98, (KE) Nru 814/2000, (KE) Nru 1290/2005 u (KE) Nru 485/2008 (Ara paġna 549 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(21)  Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill tat-13 ta' Lulju 2010 dwar linji gwida ġenerali għall-politika ekonomika tal-Istati Membri u tal-Unjoni (ĠU L 191, 23.7.2010, p. 28);

(22)  Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2010/707/UE tal-21 ta’ Ottubru 2010 dwar il-linji gwida għall-politika tal-Istati Membri dwar l-impjiegi (ĠU L 308, 24.11.2010, p. 46).

(23)  Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1998/2006 tal-15 ta’ Diċembru 2006 dwar l-applikazzjoni tal-Artikoli 87 u 88 tat-Trattat dwar l-għajnuna de minimis (ĠU L 379, 28.12.2006, p. 5).

(24)  Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1535/2007 tal-20 ta' Diċembru 2007 dwar l-applikazzjoni tal-Artikoli 87 u 88 tat-Trattat tal-KE għall-għajnuna de minimis fis-settur ta’ produzzjoni agrikolu (ĠU L 337, 21.12.2007, p. 35).

(25)  Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 875/2007 tal-24 ta' Lulju 2007 dwar l-applikazzjoni tal-Artikoli 87 u 88 tat-Trattat tal-KE dwar l-għajnuna de minimis fis-settur tas-sajd u r-Regolament li jemenda (KE) Nru 1860/2004 (ĠU L 193, 25.7.2007, p. 6).

(26)  Id-Direttiva 2004/18/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-31 ta' Marzu 2004 fuq kordinazzjoni ta' proċeduri għall-għoti ta' kuntratti għal xogħlijiet pubbliċi, kuntratti għal provvisti pubbliċi u kuntratti għal servizzi pubbliċi (ĠU L 134, 30.4.2004, p. 114).

(27)  Ir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta’ Lulju 2006 dwar raggruppament Ewropew ta’ kooperazzjoni territorjali (REKT) (ĠU L 210, 31.7.2006, p. 19).

(28)  Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni tas-6 ta' Mejju 2003 dwar id-definizzjoni ta' intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju (ĠU L 124, 20.5.2003, p. 36).

(29)  Regolament (UE) Nru 1176/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Novembru 2011 dwar il-prevenzjoni u l-korrezzjoni ta' żbilanċi makroekonomiċi, sakemm dawn l-emendi jitqiesu meħtieġa biex jgħinu fil-korrezzjoni tal-iżbilanċi makroekonomiċi (ĠU L 306, 23.11.2011, p. 25)

(30)  Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 407/2010 tal-11 ta’ Mejju 2010 li jistabbilixxi mekkaniżmu Ewropew ta' stabbilizzazzjoni finanzjarja (ĠU L 118, 12.5.2010, p. 1).

(31)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru. 332/2002 tat-18 ta' Frar 2002 li jistabbilixxi faċilità li tipprovdi għajnuna finanzjarja għal żmien medju għall-bilanċi ta' pagament tal-Istati Membri (ĠU L 53, 23.2.2002, p. 1).

(32)  Regolament (UE) Nru 472/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Mejju 2013 dwar it-tisħiħ tas-sorveljanza ekonomika u baġitarja tal-Istati Membri fiż-żona tal-euro li jesperjenzaw jew ikunu mhedda b'diffikultajiet gravi fir-rigward tal-istabbiltà finanzjarja tagħhom (ĠU L 140, 27.05.2013, p. 1).

(33)  Regolament (UE) 575/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Ġunju 2013 dwar ir-rekwiżiti prudenzjali għall-istituzzjonijiet ta' kreditu u d-ditti tal-investiment u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 648/2012 (ĠU L 176, 27.6.2013, p. 1).

(34)  Direttiva 2013/36/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas- 26 ta’ Ġunju 2013 dwar l-aċċess għall-attività tal-istituzzjonijiet ta' kreditu u s-superviżjoni prudenzjali tal-istituzzjonijiet ta’ kreditu u tad-ditti tal-investiment, li temenda d-Direttiva 2002/87/KE u li tħassar id-Direttivi 2006/48/KE u 2006/49/KE (ĠU L 176, 27.6.2013, p. 338).

(35)  Id-Direttiva 2001/42/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' Ġunju 2001 dwar l-istima tal-effetti ta' ċerti pjanijiet u programmi fuq l-ambjent (ĠU L 197, 21.7.2001, p. 30).

(36)  Regolament (KE) Nru 1059/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Mejju 2003 dwar l-istabbiliment ta’ klassifikazzjoni komuni ta’ unitajiet territorjali għall-istatistika (NUTS) (ĠU L 154, 21.6.2003, p. 1).

(37)  Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2223/96 tal-25 ta' Ġunju 1996 dwar is-sistema Ewropea tal-kontijiet nazzjonali u reġjonali fil-Komunità (ĠU L 310, 30.11.1996, p. 1).

(38)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1198/2006 tas-27 ta' Lulju 2006 dwar il-Fond Ewropew għas-Sajd (ĠU L 223, 15.8.2006, p. 1).

(39)  Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 659/1999 tat-22 ta' Marzu 1999 li jistipula regoli dettaljati għall-applikazzjoni tal-Artikolu 93 tat-Trattat tal-KE (ĠU L 83, 27.3.1999, p. 1).


ANNESS I

QAFAS STRATEĠIKU KOMUNI

1.   INTRODUZZJONI

Sabiex jiġi promoss l-iżvilupp armonizzat, bilanċjat u sostenibbli tal-Unjoni u tiġi sfruttata l-kontribuzzjoni tal-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej għall-istrateġija tal-Unjoni għat-tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, kif ukoll il-missjonijiet speċifiċi għall-Fondi ESI, inklużi l-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, huwa meħtieġ li jkun żgurat li l-impenji ta’ politika li saru fil-kuntest tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir sostenibbli, intelliġenti u inklużiv. Il-Qafas Strateġiku Komuni (QSK) għandu, għalhekk, skont l-Artikolu 10, u f’konformità mal-prijoritajiet u l-objettivi stabbiliti fir-Regolamenti speċifiċi għall-Fondi, jipprovdi prinċipji ta’ gwida strateġiċi sabiex jinkiseb approċċ ta’ żvilupp integrat bl-użu tal-Fondi ESI kkoordinati ma’ strumenti u politiki oħra tal-Unjoni u f’konformità mal-objettivi tal-politika u l-miri ewlenin tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir sostenibbli, intelliġenti u inklużiv u, fejn xieraq, l-inizjattivi ewlenin, filwaqt li jittieħed kont tal-isfidi territorjali ewlenin u l-kuntesti speċifiċi nazzjonali, reġjonali u lokali.

2.   KONTRIBUZZJONI TAL-FONDI ESI LILL-ISTRATEĠIJA TAL-UNJONI GĦAL TKABBIR SOSTENIBBLI, INTELLIĠENTI U INKLUŻIV U KOERENZA MAL-GOVERNANZA EKONOMIKA TAL-UNJONI

1.

Biex jiġi appoġġat l-immirar effettiv tat-tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv fil-Ftehimiet ta' Sħubija u l-programmi, dan ir-Regolament jidentifika ħdax-il objettiv tematiku stabbiliti fl-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 li jikkorrispondu għall-prijoritajiet tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir sostenibbli, intelliġenti u inklużiv li għandhom jirċievu appoġġ mill-Fondi ESI.

2.

F’konformità mal-objettivi tematiċi, stipulati fl-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9, l-Istati Membri għandhom, sabiex jiżguraw il-massa kritika meħtieġa għat-twettiq tat-tkabbir u l-impjiegi, jikkonċentraw l-appoġġ skont l-Artikolu 18 ta’ dan ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-Fondi fuq il-konċentrazzjoni tematika u għandhom jiżguraw l-effettività tal-infiq. L-Istati Membri għandhom jagħtu attenzjoni partikulari biex tingħata prijorità lin-nefqa li tkun ta’ siwi għat-tkabbir, bħal infiq fuq l-edukazzjoni, ir-riċerka, l-innovazzjoni u l-effiċjenza enerġetika u l-infiq li jiffaċilita l-aċċess għall-finanzjament tal-SMEs u sabiex tiġi żgurata s-sostenibbiltà ambjentali, u l-ġestjoni tar-riżorsi naturali u l-azzjoni dwar il-klima kif ukoll il-modernizzazzjoni tal-amministrazzjoni pubblika. Huma għandhom iqisu wkoll li jżommu jew itejbu l-kopertura u l-effettività tas-servizzi tal-impjieg u l-politiki attivi tas-suq tax-xogħol għall-ġlieda kontra l-qgħad, b’enfasi fuq iż-żgħażagħ u jindirizzaw il-konsegwenzi soċjali tal-kriżi, u jippromwovu l-inklużjoni soċjali.

3.

Biex jiżguraw konsistenza mal-prijoritajiet stabbiliti fil-kuntest tas-Semestru Ewropew, waqt it-tħejjija tal-Ftehimiet ta’ Sħubija tagħhom, l-Istati Membri għandhom jippjanaw l-użu tal-Fondi ESI filwaqt li jqisu l-Programmi ta’ Riforma Nazzjonali, fejn xieraq, u l-aktar rakkomandazzjonijiet riċenti għal kull pajjiż adottati skont l-Artikolu 121(2) u r-rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Kunsill adottati skont l-Artikolu 148(4) tat-TFUE f’konformità mar-rwoli u l-obbligi rispettivi tagħhom. L-Istati Membri, fejn meħtieġ, għandhom ukoll iqisu r-rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Kunsill ibbażati fuq il-Patt ta’ Stabilità u Tkabbir, u l-programmi ta’ aġġustament ekonomiku.

4.

Sabiex jiġi ddeterminat il-mod li bih il-Fondi ESI jkunu jistgħu jikkontribwixxu bl-aktar mod effettiv tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir sostenibbli, intelliġenti u inklużiv, u biex jittieħed kont tal-objettivi tat-Trattat, inkluża l-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, l-Istati Membri għandhom jagħżlu l-objettivi tematiċi għall-użu ppjanat tal-Fondi ESI fil-kuntesti nazzjonali, reġjonali u lokali xierqa.

3.   APPROĊĊ INTEGRAT U ARRANĠAMENTI GĦALL-UŻU TAL-FONDI ESI

3.1   Introduzzjoni

1.

F’konformità mal-punt (a) tal-Artikolu 15(2), il-Ftehim ta’ Sħubija għandu jindika approċċ integrat għall-iżvilupp territorjali. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-għażla ta’ objettivi tematiċi u investiment u l-prijoritajiet tal-Unjoni tindirizza l-ħtiġijiet tal-iżvilupp u l-isfidi territjorjali b’mod integrat f’konformità mal-analiżi li tinsab fit-taqsima 6.4. L-Istati Membri għandhom ifittxu li jagħmlu l-ikbar użu mill-possibbiltajiet biex jiżguraw tqassim koordinat u integrat tal-Fondi ESI.

2.

L-Istati Membri u, fejn xieraq skont l-Artikolu 4(4), ir-reġjuni għandhom jiżguraw li l-interventi appoġġjati permezz tal-Fondi ESI ikunu kumplimentari u implimentati b’mod ikkoordinat bl-għan li jinħolqu sinerġiji, sabiex jitnaqqsu l-ispejjeż amministrattivi u l-piżijiet għall-korpi ta’ ġestjoni u l-benefiċjarji skont l-Artikoli 4, 15 u 27.

3.2   Il-koordinazzjoni u l-kumplimentarjetà

1.

L-Istati Membri u l-awtoritajiet ta' ġestjoni responsabbli għall-implimentazzjoni tal-Fondi ESI għandhom jaħdmu flimkien mill-qrib fit-tħejjija, l-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u tal-programmi. B'mod partikolari, għandhom jiżguraw li l-azzjonijiet li ġejjin jitwettqu:

(a)

jidentifikaw oqsma ta' intervent fejn il-Fondi ESI jistgħu jiġu kkombinati b'mod kumplementari sabiex jintlaħqu l-objettivi tematiċi stipulati f'dan ir-Regolament;

(b)

jiżguraw, skont l-Artikolu 4(6), l-eżistenza ta’ arranġamenti għall-koordinament effettiv tal-Fondi ESI sabiex jiżdiedu l-impatt u l-effettività tal-Fondi, inkluż, fejn xieraq, permezz tal-użu ta’ programmi b'diversi fondi għall-Fondi;

(c)

jippromwovu l-involviment tal-awtoritajiet amministrattivi responsabbli għal Fondi ESI oħra u l-ministeri rilevanti, fl-iżvilupp ta’ skemi ta’ appoġġ sabiex tiġi żgurata l-koordinazzjoni u jiġi evitat xogħol doppju;

(d)

joħolqu, fejn xieraq, kumitati konġunti ta' monitoraġġ għal programmi li jimplimentaw il-Fondi ESI, u l-iżvilupp ta' arranġamenti oħra ta' ġestjoni u kontroll konġunti għall-faċilitazzjoni tal-koordinazzjoni bejn l-awtoritajiet responsabbli għall-implimentazzjoni tal-Fondi ESI;

(e)

jużaw soluzzjonijiet konġunti dwar il-governanza elettronika li jkunu jistgħu jgħinu l-applikanti u l-benefiċjarji, u "uffiċċji b’servizzi varji taħt saqaf wieħed", inkluż għal parir dwar l-opportunitajiet ta’ appoġġ disponibbli permezz ta’ kull wieħed mill-Fondi ESI;

(f)

jistabbilixxu mekkaniżmi biex jikkoordinaw attivitajiet ta’ kooperazzjoni ffinanzjati mill-FEŻR u l-FSE ma’ investimenti appoġġat mill-programmi taħt il-mira tal-Investiment għatt-tkabbir u l-impjiegi.

(g)

jippromovu approċċi komuni bejn il-Fondi ESI fir-rigward tal-gwida għall-iżvilupp ta’ operazzjonijiet, sejħiet għall-proposti u proċessi tal-għażla jew mekkaniżmi oħra biex jiġi ffaċilitat l-aċċess tal-proġetti integrati għall-Fondi.

(h)

jinkoraġġixxu kooperazzjoni bejn awtoritajiet ta’ ġestjoni ta’ Fondi ESI differenti fl-oqsma tal-monitoraġġ, l-evalwazzjoni, il-ġestjoni u l-kontroll, u l-awditjar.

3.3   L-inkoraġġiment ta’ approċċi integrati

1.

stati Membri għandhom, fejn xieraq, jgħaqqdu l-Fondi ESI f’pakketti integrati fil-livell lokali, reġjonali jew nazzjonali, li huma magħmula apposta biex jindirizzaw l-isfidi territorjali speċifiċi sabiex jappoġġjaw il-kisba tal-objettivi stabbiliti fil-Ftehim ta’ Sħubija u l-programmi. Dan jista’ jsir bl-użu tal-ITIs, l-operazzjonijiet integrati, il-pjanijiet ta’ azzjoni konġunta u l-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità.

2.

F’konformità mal-Artikolu 36, biex jinkiseb użu integrat ta’ objettivi tematiċi, finanzjament minn assi ta’ prijorità jew programmi operazzjonali differenti appoġġjati mill-FSE, mill-FEŻR u mill-Fond ta’ Koeżjoni jistgħu jiġu kkombinati taħt ITI. L-azzjonijiet imwettqa taħt ITI jistgħu jkunu kkumplementati b’appoġġ finanzjarju mill-programmi taħt il-FAEŻR jew il-FEMS rispettivament.

3.

F’konformità mad-dispożizzjonijiet rilevanti tar-regoli speċifiċi għall-Fondi, biex jiżdiedu l-impatt u l-effettività f’approċċ integrat tematikament koerenti, assi ta' prijorità jista’ jikkonċerna aktar minn kategorija waħda ta’ reġjuni, jikkombina prijorità waħda jew iktar ta’ investiment komplementari mill-FEŻR, il-Fond ta' Koeżjoni u l-FSE taħt objettiv tematiku wieħed u, f’każijiet debitament ġustifikati jikkombina prijorità ta’ investiment komplementari waħda jew iktar minn objettivi tematiċi differenti sabiex jinkiseb il-kontribut massimu għal dak l-assi ta' prijorità.

4.

L-Istati Membri għandhom jippromwovu, f’konformità mal-qafas istituzzjonali u legali tagħhom u mal-Artikolu 32 l-iżvilupp ta’ approċċi lokali u subreġjonali. L-iżvilupp lokali mmexxi mill-Komunità għandu jkun implimentat fil-kuntest ta’ approċċ strateġiku biex jiżgura li d-definizzjoni “minn isfel għal fuq” tal-bżonnijiet lokali tqis il-prijoritajiet stabbiliti f’livell ogħla. L-Istati Membri għandhom għalhekk jiddefinixxu l-approċċ ta’ żvilupp lokali mmexxi mill-komunità fil-FAEŻR u, fejn xieraq, fil-FEŻR, l-FSE jew il-FEMS f’konformità mal-Artikolu 15(2) u għandhom jindikaw fil-Ftehim ta’ Sħubija l-isfidi ewlenin li għandhom jiġu indirizzati b'dan il-mod, l-għanijiet ewlenin u l-prijoritajiet tal-Iżvilupp lokali mmexxi mill-Komunità, it-tipi ta’ territorji li għandhom jiġu koperti, liema rwol speċifiku li se jiġi attribwit lil gruppi ta' azzjoni lokali meta jitwettqu l-istrateġiji, u r-rwol previst għall-FAEŻR u fejn xieraq għall-FEŻR, il-FSE jew il-FEMS biex jiġu implimentati l-istrateġiji għall-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità f’tipi differenti ta’ territorji bħal dawk rurali, urbani u ż-żoni kostali, u l-mekkaniżmi ta' koordinament korrispondenti.

4.   IL-KOORDINAZZJONI U S-SINERĠIJI BEJN IL-FONDI ESI U POLITIKI U STRUMENTI OĦRA TAL-UNJONI

Il-koordinazzjoni mill-Istati Membri kif previst taħt din it-taqsima għandha tapplika sakemm Stat Membru beħsiebu jagħmel użu mill-Fondi ESI u strumenti oħra tal-Unjoni fil-qasam ta’ politika rilevanti. Il-programmi tal-Unjoni stipulati f’din it-Taqsima ma jikkostitwixxux lista eżawrjenti.

4.1   Introduzzjoni

1.

L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom, f’konformità mar-responsabbiltajiet rispettivi tagħhom, iqisu l-impatt tal-politiki tal-Unjoni fuq livell nazzjonali u reġjonali, u fuq il-koeżjoni soċjali, ekonomika u territorjali bil-għan li jissaħħu sinerġiji u koordinazzjoni effettiva u sabiex jiġu identifikati u promossi l-mezzi l-aktar xierqa ta’ kif jintużaw il-fondi tal-Unjoni sabiex jappoġġjaw l-investiment lokali, reġjonali u nazzjonali. L-Istati Membri għandhom jiżguraw ukoll komplementarjetà bejn il-politiki tal-Unjoni u l-istrumenti u l-interventi nazzjonali, reġjonali u lokali.

2.

L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom, f’konformità mal-Artikolu 4(6) u mar-responsabbiltajiet rispettivi tagħhom jiżguraw koordinazzjoni bejn il-Fondi ESI u strumenti rilevanti oħra tal-Unjoni fil-livell tal-Unjoni u tal-Istat Membru. Huma għandhom jieħdu l-passi xierqa biex jiżguraw konsistenza fl-istadji ta’ programmazzjoni u implimentazzjoni bejn l-interventi appoġġati mill-Fondi ESI u l-għanijiet ta’ politiki tal-Unjoni oħrajn. Għal dan il-għan, għandhom jippruvaw iqisu l-aspetti li ġejjin:

(a)

isaħħu l-komplementaritajiet u s-sinerġiji bejn l-istrumenti differenti tal-Unjoni f’livell tal-Unjoni, dak nazzjonali u dak reġjonali, kemm fil-fażi ta’ ppjanar kif ukoll matul l-implimentazzjoni;

(b)

jottimizzaw strutturi eżistenti u fejn meħtieġ, jistabbilixxu strutturi ġodda li jiffaċilitaw l-identifikazzjoni strateġika tal-prijoritajiet għal strumenti u strutturi differenti għall-koordinazzjoni fil-livell tal-Unjoni u nazzjonali li jevitaw l-isforzi doppji u jiġu identifikati oqsma fejn hu meħtieġ appoġġ finanzjarju addizzjonali;

(c)

jagħmlu użu mill-potenzjal li jgħaqqad l-appoġġ minn strumenti differenti sabiex jiġu appoġġjati operazzjonijiet individwali u jaħdmu mill-qrib ma’ dawk responsabbli għall-implimentazzjoni fil-livell tal-Unjoni u dak nazzjonali sabiex iwasslu opportunitajiet ta’ finanzjament koerenti u simplifikati lill-benefiċjarji.

4.2   Il-koordinazzjoni mal-Politika Agrikola Komuni u l-Politika Komuni tas-Sajd

1.

Il-FAEŻR huwa parti integrali tal-Politika Agrikola Komuni u jikkumplimenta l-miżuri taħt il-Fond Agrikolu Ewropew ta’ Garanzija li jipprovdi appoġġ dirett lill-bdiewa u jappoġġja l-miżuri tas-suq. Għalhekk l-Istati Membri għandhom jimmaniġġjaw dawk l-interventi flimkien b'mod li jimmassimizzaw is-sinerġiji u l-valur miżjud tal-appoġġ mill-Unjoni.

2.

Il-FEMS jimmira li jikseb l-għanijiet tal-Politika Komuni dwar is-Sajd riformata u tal-politika Marittima Integrata. L-Istati Membri għandhom għalhekk jagħmlu użu mill-FEMS biex jappoġġjaw l-isforzi li jtejbu l-ġbir tad-dejta u jsaħħu l-kontroll, u jiżguraw li jfittxu sinerġiji li jappoġġjaw il-prijoritajiet tal-Politika Marittima Integrata, bħall-għarfien dwar il-baħar, l-ippjanar spazjali marittimu, il-ġestjoni integrata taż-żona kostali, is-sorveljanza marittima integrata, il-protezzjoni tal-ambjent tal-baħar u tal-bijodiversità, u l-adattament għall-effetti negattivi tat-tibdil fil-klima fuq iż-żoni tal-kosta.

4.3   Orizzont 2020 u programmi oħrajn tal-Unjoni ġestiti b’mod ċentrali fl-oqsma tar-riċerka u l-innovazzjoni

1.

L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jikkunsidraw debitament li jissaħħu l-koordinazzjoni u l-kumplementarjetajiet bejn il-Fondi ESI u Orizzont 2020, il-Programm għall-Kompetittività tal-Intrapriżi u l-intrapriżi żgħar u medji (COSME) skont ir-Regolament (UE) Nru 1287/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1), u programmi oħra ta' finanzjament mill-Unjoni relevanti ġestiti b’mod ċentrali filwaqt li jistabbilixxu wkoll diviżjoni ċara taż-żoni ta’ intervent bejniethom.

2.

L-Istati Membri għandhom jiżviluppaw strateġiji nazzjonali u/jew reġjonali għal "speċjalizzazzjoni intelliġenti" f’konformità mal-Programm ta’ Riforma Nazzjonali, fejn xieraq. Tali strateġiji jistgħu jieħdu l-forma ta’ jew jiġu inklużi fil-qafas ta’ politika strateġika ta’ riċerka u innovazzjoni nazzjonali jew reġjonali għal “speċjalizzazzjoni intelliġenti”. Strateġiji għal speċjalizzazzjoni intelliġenti għandhom jiġu żviluppati bl-involviment tal-awtoritajiet amministrattivi nazzjonali jew reġjonali u tal-partijiet interessati, bħal universitajiet u istituzzjonijiet oħra ta' edukazzjoni ogħla, l-industrija kif ukoll is-sħab soċjali fi proċess intraprenditorjali ta’ skoperta. L-awtoritajiet direttament ikkonċernati bl-inizjattiva Orizzont 2020 għandhom ikunu assoċjati mill-qrib ma’ dak il-proċess. Strateġiji għal speċjalizzazzjoni intelliġenti għandhom jinkludu:

(a)

Azzjonijiet “’il fuq” għall-preparazzjoni ta’ protagonisti tar-R&Ż sabiex jieħdu sehem fi proġetti ta’ Orizzont 2020 (“turġien lejn l-eċċellenza”) għandhom jiġu żviluppati permezz tal-bini tal-kapaċità. Għandhom jiġu msaħħa l-komunikazzjoni u l-kooperazzjoni bejn il-punti ta’ kuntatt nazzjonali ta’ Orizzont 2020 u l-awtoritajiet ta’ ġestjoni tal-Fondi ESI.

(b)

Azzjonijiet “’l isfel” għandhom jipprovdu l-mezzi sabiex jiġu sfruttati u mxerrda r-riżultati tar-R&Ż fis-suq, li jinbtu mill-inizjattiva Orizzont 2020 u l-programmi preċedenti, b’enfasi partikolari fuq il-ħolqien ta’ ambjent li jiffavorixxi l-innovazzjoni għan-negozju u l-industrija, inklużi l-SMEs, u konformi mal-prijoritajiet identifikati għat-territorji fl-istrateġija rilevanti ta’ speċjalizzazzjoni intelliġenti.

3.

L-Istati Membri għandhom jagħmlu użu sħiħ mid-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament li jippermettu li l-Fondi ESI jiġu kombinati mar-riżorsi taħt Orizzont 2020 fil-programmi rilevanti użati sabiex jiġu implimentati partijiet tal-istrateġiji msemmija fil-punt 2. Għandu jiġi pprovdut appoġġ konġunt lill-awtoritajiet nazzjonali u reġjonali għat-tfassil u l-implimentazzjoni ta’ strateġiji bħal dawn, sabiex jiġu identifikati opportunitajiet għall-finanzjament konġunt ta’ infrastrutturi tar-R&Ż ta’ interess Ewropew, għall-promozzjoni ta' kollaborazzjoni internazzjonali, l-appoġġ metodoloġiku permezz ta' evalwazzjonijiet bejn il-pari, l-iskambju ta’ prassi tajba, u t-taħriġ fir-reġjuni kollha.

4.

Ll-Istati Membri u, fejn xieraq skont l-Artikolu 4(4), ir-reġjuni, għandhom jikkunsidraw miżuri addizzjonali li jimmiraw biex jiżblukkaw il-potenzjal tagħhom għal eċċellenza fir-riċerka u l-innovazzjonim b'mod li huwa komplementari għal u li joħloq sinerġiji mal-inizjattiva Orizzont 2020, b’mod partikolari permezz tal-finanzjament konġunt. Dawk il-miżuri għandhom jikkonsistu fi:

(a)

il-kollegament ta' istituzzjonijiet ta' riċerka eċċellenti u reġjuni anqas żviluppati kif ukoll Stati Membri b'Riċerka, Żvilupp u Innovazzjoni (RDI) anqas żviluppata sabiex jinħolqu ċentri ta' eċċellenza ġodda jew dawk eżistenti jiġu mtejba, li jinsabu f'reġjuni anqas żviluppati kif ukoll fi Stati Membri u reġjuni fejn l-RDI ma tiksibx riżultati suffiċjenti.

(b)

il-bini ta' rabtiet f'reġjuni inqas żviluppati kif ukoll fi Stati Membri u reġjuni b'riżultati insuffiċjenti ta' RDI bejn raggruppamenti innovattivi ta' eċċellenza rikonoxxuta;

(c)

l-istabbiliment ta' "Kattedri tal-ŻER" biex jiġu attirati akkademiċi eċċellenti, b'mod partikolari f'reġjuni anqas żviluppati u Stati Membri u reġjuni b'riżultati insuffiċjenti ta' RDI;

(d)

jappoġġa l-aċċess għal netwerks internazzjonali għal riċerkaturi u innovaturi li huma nieqsa minn involviment suffiċjenti fiż-Żona Ewropea tar-Riċerka (ŻER) jew ġejjin minn reġjuni inqas żviluppati jew Stati Membri u reġjuni b'riżultati insuffiċjenti ta' RDI;

(e)

jikkontribwixxi kif xieraq fi Sħubijiet Ewropej għall-Innovazzjoni;

(f)

jipprepara l-istituzzjonijiet nazzjonali u/jew raggruppamenti ta’ eċċellenza għall-parteċipazzjoni fi Komunitajiet ta’ Konoxxenza u Innovazzjoni (KKI) tal-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (EIT); kif ukoll

(g)

jospita programmi għall-mobilità ta’ riċerkaturi internazzjonali ta' kwalità għolja b’kofinanzjament “mill-Azzjonijiet Marie Sklodowska-Curie”.

L-Istati Membri għandhom jagħmlu ħilithom biex jużaw, fejn ikun xieraq, u skont l-Artikolu 70, il-flessibilità biex jappoġġjaw operazzjonijiet barra l-qasam tal-programm, b’livell ta’ investiment suffiċjenti biex tinkiseb massa kritika, sabiex jimplimentaw il-miżuri msemmijin fl-ewwel subparagrafu bl-aktar mod effettiv possibbli.

4.4   Riżerva għal Min Jidħol Ġdid (NER), 300 finanzjament għall-proġetti ta’ dimostrazzjoni (2)

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-finanzjament mill-Fondi ESI ikun ikkoordinat mal-appoġġ mill-Programm NER 300, li juża d-dħul mill-irkant ta’ 300 miljun kwota taħt ir-riżerva għal min jidħol ġdid tal-Iskema Ewropea għall-Iskambju tal-Kwoti tal-emissjonijiet.

4.5   Programm għall-Ambjent u l-Azzjoni Klimatika (LIFE) (3) u l-acquis ambjentali

1.

L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom, permezz ta’ konċentrazzjoni tematika aktar b’saħħitha fuq il-programmi u l-applikazzjoni tal-prinċipju ta’ żvilupp sostenibbli skont l-Artikolu 8, ifittxu li jisfruttaw is-sinerġiji mal- strumenti tal-politika tal-Unjoni (kemm strumenti ta' finanzjament kif ukoll dawk mhux ta' finanzjament) li jservu għall-mitigazzjoni u l-adattament tat-tibdil fil-klima, il-ħarsien tal-ambjent u l-effiċjenza tar-riżorsi

2.

L-Istati Membri għandhom jippromwovu u, fejn xieraq u skont l-Artikolu 4, jiżguraw il-kumplimentarjetà u l-koordinazzjoni ma’ LIFE, b’mod partikolari ma’ proġetti integrati fl-oqsma tan-natura, il-bijodiversità, l-ilma, l-iskart, l-arja, il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih. Tali koordinazzjoni għandha tinkiseb permezz ta’ miżuri bħall-promozzjoni tal-finanzjament mill-Fondi ESI li jikkumplimentaw proġetti integrati taħt il-programm LIFE kif ukoll billi jippromwovu l-użu ta’ metodi, approċċi u soluzzjonijiet validati mill-programm LIFE, fost l-oħrajn, inklużi investimenti fl-infrastruttura ekoloġika, l-effiċjenza enerġetika, l-ekoinnovazzjoni, soluzzjonijiet ibbażati fuq l-ekosistema, u l-adozzjoni ta’ teknoloġiji innovattivi relatati.

3.

Il-pjanijiet settorjali rilevanti, il-programmi jew l-istrateġiji (inklużi l-Qafas ta’ Azzjoni Prijorizzata, il-Pjan ta’ Mmaniġġjar tal-Baċin tax-Xmara, il-Pjan għall-Ġestjoni tal-Iskart, il-pjan ta’ mitigazzjoni jew l-istrateġija ta’ adattament), jistgħu jservu bħala qafas ta’ koordinazzjoni, fejn l-appoġġ huwa previst għaż-żoni kkonċernati.

4.6   ERASMUS + (4)

1.

L-Istati Membri għandhom ifittxu li jużaw il-Fondi ESI biex jintegraw l-għodod u l-metodi żviluppati u ttestjati b’suċċess taħt "Erasmus +" sabiex jiġi mmassimizzat l-impatt soċjali u ekonomiku tal-investiment fin-nies u, fost l-oħrajn tingħata spinta lill-inizjattivi għaż-żgħażagħ u l-azzjonijiet għaċ-ċittadini.

2.

L-Istati Membri għandhom jippromwovu u jiżguraw skont l-Artikolu 4, koordinazzjoni effettiva bejn il-Fondi ESI u “Erasmus +” fil-livell nazzjonali permezz ta’ distinzjoni ċara tat-tipi ta’ investiment kif ukoll il-gruppi fil-mira appoġġjati. L-Istati Membri għandhom ifittxu l-kumplimentarjetà fir-rigward tal-finanzjament għal azzjonijiet ta’ mobilità.

3.

Il-koordinazzjoni għandha tinkiseb billi jiġu stabbiliti mekkaniżmi xierqa ta’ kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet amministrattivi u l-aġenziji nazzjonali stabbiliti taħt il-Programm “Erasmus +”, li jistgħu jippromwovu l-komunikazzjoni trasparenti u aċċessibbli lejn iċ-ċittadini fil-livell tal-Unjoni, nazzjonali u reġjonali.

4.7   Programm tal-Unjoni Ewropea għall-impjiegi u l-Innovazzjoni Soċjali (EaSI) (5)

1.

L-Istati Membri għandhom jippromwovu u jiżguraw skont l-Artikolu 4(6) koordinazzjoni effettiva bejn il-Programm tal-Unjoni Ewropea għall-Impjiegi u l-Innovazzjoni (EaSI) u l-appoġġ ipprovdut mill-Fondi ESI taħt l-objettivi tematiċi tal-impjiegi u l-inklużjoni soċjali. Dik il-koordinazzjoni effettiva tinkludi koordinazzjoni tal-appoġġ ipprovdut taħt l-assi EURES tal-EaSI b’azzjonijiet għal titjib fil-mobbiltà tax-xogħol transnazzjonali appoġġjata mill-FSE sabiex tiġi promossa l-mobbiltà ġeografika tal-ħaddiema u tingħata spinta lill-opportunitajiet ta’ impjieg, kif ukoll il-koordinazzjoni bejn l-appoġġ tal-Fondi ESI lill-impjieg indipendenti, l-intraprenditorija, il-ħolqien tan-negozju u l-intrapriżi soċjali u l-appoġġ tal-EaSI taħt l-assi tal-mikrofinanzjament u l-intraprenditorija soċjali.

2.

L-Istati Membri għandhom ifittxu li jkomplu javvanzaw l-aktar miżuri ta’ suċċess żviluppati taħt l-assi tal-progress tal-EaSI, b’mod partikolari dwar l-innovazzjoni soċjali u l-esperimentazzjoni tal-politika soċjali bl-appoġġ tal-FSE.

4.8   Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa (FNE) (6)

1.

Sabiex jiġi massimizzat il-valur miżjud Ewropew fl-oqsma tat-trasport, it-telekomunikazzjoni u l-enerġija, l-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jiżguraw li l-interventi tal-FEŻR u l-Fond ta’ Koeżjoni jkunu ppjanat b’kooperazzjoni mill-qrib mal-appoġġ ipprovdut mill-FNE, sabiex tiġi żgurata l-komplementarjetà, jiġu evitati sforzi doppji u jiġi żgurat li jkunu previsti l-aħjar rabtiet ta’ tipi differenti ta’ infrastruttura fuq livelli lokali, reġjonali u nazzjonali, kif ukoll madwar l-Unjoni. L-akbar influwenza tal-istrumenti ta’ finanzjament differenti għandha tkun żgurata għall-proġetti b’dimensjoni tal-Unjoni u tas-Suq Intern, li jfornu l-ogħla valur miżjud Ewropew, u li jippromovu koeżjoni soċjali, ekonomika u territorjali, b’mod partikolari dawk il-proġetti li jimplimentaw il-prijorità tat-trasport, l-enerġija u n-netwerks tal-infrastruttura diġitali kif identifikati fl-oqfsa rispettivi tal-politika dwar in-netwerk trans-Ewropew, sabiex tinbena infrastruttura ġdida u tiġi aġġornata sostanzjalment l-infrastruttura eżistenti.

2.

Fil-qasam tat-trasport, l-ippjanar tal-investiment għandu jkun ibbażat fuq id-domanda tat-trasport reali u dik ipproġettata, kif ukoll għandu jidentifika r-rabtiet neqsin u d-diffikultajiet, filwaqt li jitqies, f’approċċ koerenti, l-iżvilupp tar-rabtiet transkonfinali tal-Unjoni, u l-iżvilupp tar-rabtiet bejn ir-reġjuni fi Stat Membru. Investiment fil-konnettività reġjonali man-netwerk Trans-Ewropew tat-Trasport (TEN-T) u mal-qalba tan-netwerk TEN-T għandhom jiżguraw li żoni urbani u rurali jibbenefikaw mill-opportunitajiet maħluqa min-netwerks kbar.

3.

L-għoti ta' prijorità lill-investimenti li jkollhom impatt lil hinn minn Stat Membru individwali u b’mod partikolari dawk li huma parti mill-kurituri ewlenin tan-netwerk TEN-T, għandha tkun ikkoordinata mal-ippjanar tat-TEN-T u mal-pjanijiet ta’ implimentazzjoni tal-kurituri ewlenin tan-netwerk, sabiex l-investimenti mill-FEŻR u mill-Fond ta’ Koeżjoni fl-infrastruttura tat-trasport ikunu kompletament konformi mal-Linji Gwida tat-TEN-T.

4.

L-Istati Membri għandhom jiffukaw fuq forom sostenibbli tat-trasport u l-mobilità urbana sostenibbli, u fuq l-investiment f’oqsma li joffru l-akbar valur miżjud Ewropew, b’kont meħud tal-ħtieġa li jitjiebu l-kwalità, l-aċċessibilità u l-affidabilità tas-servizzi tat-trasport għall-promozzjoni tat-trasport pubbliku. Ladarba jiġu identifikati, l-investimenti għandhom jingħataw prijorità skont il-kontribut tagħhom għall-mobilità, għas-sostenibbiltà, għat-tnaqqis fl-emissjonijiet tal-gassijiet b’effett ta’ serra, u għaż-Żona Unika Ewropea tat-Trasport, f'konformità mal-viżjoni stabbilita fil-White Paper intitolata "Pjan direzzjonali għal Żona Unika Ewropea tat-Trasport – Lejn sistema tat-trasport kompetittiva u li tuża r-riżorsi b'mod effiċjenti", li tenfasizza li jeħtieġ tnaqqis sinifikanti fil-gassijiet b’effett ta’ serra fis-settur tat-trasport. Il-kontribut ta’ proġetti għal netwerks sostenibbli ta’ trasport ta’ merkanzija Ewropej permezz tal-iżvilupp ta’ passaġġi tal-ilma interni għandu jkun promoss abbażi ta’ valutazzjoni minn qabel tal-impatt ambjentali tagħhom.

5.

Il-Fondi ESI għandhom iwasslu lill-infrastrutturi lokali u reġjonali u r-rabtiet tagħhom lejn in-netwerks prijoritarji tal-Unjoni fl-oqsma tal-enerġija u tat-telekomunikazzjoni.

6.

L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jistabbilixxu koordinazzjoni xierqa u mekkaniżmi ta’ appoġġ tekniku sabiex jiżguraw il-kumplementarjetà u l-ippjanar effettiv tal-miżuri tal-ICT sabiex isir użu sħiħ mill-istrumenti differenti tal-Unjoni (il-Fondi ESI, il-FNE, in-netwerks Trans-Ewropej, Orizzont 2020) għall-finanzjament ta' netwerks tal-broadband u tal-infrastrutturi tas-servizzi diġitali. L-għażla tal-iktar strument ta' finanzjament xieraq għandha tieħu kont tal-potenzjal li jkollha operazzjoni biex tiġġenera dħul, u l-livell tagħha ta’ riskju sabiex tagħmel użu mill-aktar effettiv tal-fondi pubbliċi. L-Istati Membri jistgħu, fil-kuntest tal-valutazzjoni tagħhom ta’ applikazzjonijiet għal appoġġ mill-Fondi ESI, iqisu l-valutazzjonijiet ta’ operazzjonijiet relatati ma' dawk li tressqu għall-FNE iżda li ma ntgħażlux, mingħajr preġudizzju għad-deċiżjoni dwar l-għażla finali mill-awtorità ta’ ġestjoni.

4.9   L-Istrument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni, l-Istrument Ewropew ta' Viċinat u Sħubija u l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp.

1.

L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom, f’konformità mar-responsabbiltajiet rispettivi tagħhom, ifittxu li jżidu l-koordinazzjoni bejn l-strumenti esterni u l-Fondi ESI sabiex titjieb l-effikaċja fil-kisba tal-objettivi tal-politika tal-Unjoni multipli. Koordinazzjoni u kumplimentarjetà mal-Fond Ewropew għall-Iżvilupp, mal-Istrument ta’ Qabel l-Adeżjoni u mal-Istrument Ewropew ta’ Viċinat huma partikolarment importanti.

2.

Biex tkun appoġġjata integrazzjoni territorjali aktar profonda, l-Istati Membri għandhom ifittxu li jikkapitalizzaw fuq is-sinerġiji bejn l-attivitajiet ta’ kooperazzjoni territorjali taħt il-politika ta’ Koeżjoni u l-istrumenti Ewropej ta’ Viċinat, b’mod partikolari fir-rigward ta’ attivitajiet ta’ kooperazzjoni transkonfinali, b’kont meħud tal-potenzjal offrut mir-REKT.

5.   IL-PRINĊIPJI ORIZZONTALI MSEMMIJA FL-ARTIKOLI 5, 7 U 8 U L-GĦANIJIET TA’ POLITIKA TRANSVERSALI

5.1   Is-sħubija u l-governanza f’diversi livelli

1.

Skont l-Artikolu 5, il-prinċipju ta’ sħubija u governanza f’diversi livelli għandu jkun irrispettat mill-Istati Membri sabiex tiġi ffaċilitata l-kisba tal-koeżjoni soċjali, ekonomika u territorjali u jitwasslu l-prijoritajiet tal-Unjoni dwar it-tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv. Sabiex dawn il-prinċipji jiġu osservati, hemm bżonn ta' azzjoni kkoordinata, b’mod partikolari bejn il-livelli differenti ta’ governanza, imwettqa fi sħubija skont il-prinċipji ta’ sussidjarjetà u proporzjonalità, inkluż permezz ta' kooperazzjoni operazzjonali u istituzzjonali, fir-rigward tat-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-Ftehim tas-Sħubija u l-programmi.

2.

L-Istati Membri għandhom jeżaminaw il-ħtieġa għat-tisħiħ tal-kapaċità istituzzjonali tas-sħab sabiex jiżviluppaw il-potenzjal tagħhom biex jikkontribwixxu għall-effettività tas-sħubija.

5.2   L-iżvilupp sostenibbli

1.

L-Istati Membri u l-awtoritajiet ta’ ġestjoni għandhom, f’kull fażi ta’ implimentazzjoni, jiżguraw l-integrazzjoni sħiħa tal-iżvilupp sostenibbli fil-Fondi ESI, filwaqt li jiġi rrispettat il-prinċipju ta’ żvilupp sostenibbli kif stipulat fl-Artikolu 3(3) tat-TUE, kif ukoll jikkonformaw mal-obbligu li jiġu integrati l-ħtiġijiet ta’ protezzjoni ambjentali skont l-Artikolu 11 tat-TFUE, u l-prinċipju li min iniġġes iħallas, kif stipulat fl-Artikolu 191(2) tat-TFUE.

L-awtoritajiet ta’ ġestjoni għandhom iwettqu azzjonijiet fil-proċess kollu tal-programm, biex jevitaw jew inaqqsu l-effetti ta’ ħsara tal-interventi għall-ambjent u jiżguraw riżultati f’benefiċċji netti soċjali, ambjentali u klimatiċi. Azzjonijiet li jistgħu jittieħdu jistgħu jinkludu dan li ġej:

(a)

jidderieġu l-investimenti lejn l-aktar opzjonijiet li huma effiċjenti fir-riżorsi kif ukoll sostenibbli;

(b)

jevitaw investimenti li jista’ jkollhom impatt klimatiku jew ambjentali negattiv sinifikanti, u li jappoġġjaw azzjonijiet li jtaffu kwalunkwe impatt li jifdal;

(c)

jieħdu perspettiva ta’ żmien twil meta jiġu mqabbla l-ispejjeż “taċ-ċiklu tal-ħajja” ta’ opzjonijiet alternattivi għal investiment;

(d)

jiżdied l-użu ta’ akkwist pubbliku ekoloġiku.

2.

L-Istati Membri għandhom iqisu l-potenzjal ta’ mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-potenzjal ta’ adattament tal-investimenti magħmula bl-appoġġ tal-Fondi ESI, f’konformità mal-Artikolu 8, u jiżguraw li jkunu reżiljenti għall-impatt tal-bidla fil-klima u d-diżastri naturali bħal riskji akbar tal-għargħar, in-nixfiet, is-sħanat qawwija, in-nirien fil-foresti u każijiet estremi tat-temp.

3.

L-Investimenti għandhom ikunu konsistenti mal-ġerarkija tal-ġestjoni tal-ilma, skont id-Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7), b’enfasi fuq l-għażliet tal-ġestjoni tad-domanda. Għażliet alternattivi tal-provvista għandhom jiġu kkunsidrati biss meta l-potenzjal għal iffrankar tal-ilma u l-effiċjenza jkunu ġew eżawriti. Intervent pubbliku fis-settur tal-ġestjoni tal-iskart għandu jikkumplementa l-isforzi mis-settur privat, partikolarment rigward ir-responsabilità tal-produttur. L-investimenti għandhom jinkoraġġixxu l-approċċi innovattivi li jippromwovu livelli għoljin ta’ riċiklaġġ. L-investimenti għandhom ikunu konsistenti mal-ġerarkija tal-iskart stabbilita permezz tad-Direttiva 2008/98/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8). In-nefqa relatata mal-bijodiversità u l-protezzjoni tar-riżorsi naturali għandha tkun konsistenti mad-Direttiva tal-Kunsill 92/43/KEE (9).

5.3   Il-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa u nondiskriminazzjoni

1.

Skont l-Artikolu 7, l-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom isegwu l-għan ta’ ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa u għandhom jieħdu passi xierqa sabiex jipprevjenu kwalunkwe diskriminazzjoni matul it-tħejjija, l-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-programmi ta’ operazzjonijiet ikkofinanzjati mill-Fondi ESI. Meta jippruvaw jilħqu l-objettivi tal-Artikolu 7, l-Istati Membri għandhom jiddeskrivu l-azzjonijiet li għandhom jittieħdu, b’mod partikolari fir-rigward tal-għażla tal-operazzjonijiet, l-iffissar tal-objettivi għall-interventi, u l-arranġamenti għall-monitoraġġ u r-rappurtar. L-Istati Membri għandhom iwettqu wkoll analiżi dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi, fejn xieraq. B’mod partikolari, l-azzjonijiet speċifiċi mmirati għandhom jiġu appoġġjati permezz tal-FSE.

2.

L-Istati Membri għandhom jiżguraw, f’konformità mal-Artikoli 5 u 7, il-parteċipazzjoni tal-korpi rilevanti responsabbli għall-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi, in-nondiskriminazzjoni fis-sħubija, u għandhom jiżguraw strutturi adegwati skont il-prattiki nazzjonali biex jagħtu pariri dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi, in-nondiskriminazzjoni u l-aċċessibbiltà, sabiex jipprovdu l-għarfien espert meħtieġ fit-tħejjija, is-sorveljanza u l-evalwazzjoni tal-Fondi ESI.

3.

L-awtoritajiet ta' ġestjoni għandhom iwettqu valutazzjonijiet jew eżerċizzji ta’ awtovalutazzjoni, f’koordinazzjoni mal-kumitati ta’ monitoraġġ, filwaqt li jiffokaw fuq il-prinċipju tal-applikazzjoni tal-integrazzjoni bejn is-sessi.

4.

L-istati Membri għandhom jindirizzaw b’mod xieraq, il-bżonnijiet tal-gruppi żvantaġġati sabiex jippermettulhom jintegraw aħjar fis-suq tax-xogħol, u biex b’hekk jiffaċilitaw il-parteċipazzjoni sħiħa tagħhom fis-soċjetà.

5.4   Aċċessibbiltà

1.

L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom, skont l-Artikolu 7, jieħdu passi xierqa biex jipprevjenu kwalunkwe diskriminazzjoni bbażata fuq diżabilità. L-awtoritajiet ta' ġestjoni għandhom jiżguraw permezz ta' azzjoni fiċ-ċikli tal-ħajja tal-programmi li l-prodotti kollha, l-oġġetti, is-servizzi u l-infrastrutturi li huma miftuħa jew offruti għall-pubbliku, u huma kkofinanzjati mill-Fondi ESI ikunu aċċessibbli għaċ-ċittadini kollha inklużi dawk b’diżabilitajiet skont il-liġi applikabbli, u b’hekk jikkontribwixxu għal ambjent mingħajr ostakoli għall-persuni b’diżabilità u għall-anzjani. B'mod partikolari, għandha tiġi żgurata l-aċċessibbiltà għall-ambjent fiżiku, għat-trasport, għall-ICT, sabiex tiġi promossa l-inklużjoni tal-gruppi żvantaġġjati, inklużi l-persuni b’diżabilità. L-azzjonijiet li għandhom jittieħdu jistgħu jinkludu d-direzzjoni tal-investimenti lejn aċċessibbiltà f’bini eżistenti u servizzi stabbiliti.

5.5   L-indirizzar tal-bidla demografika

1.

L-isfidi li jirriżultaw mill-bidla demografika, inklużi b’mod partikolari dawk relatati mal-popolazzjoni ta’ ħaddiema li dejjem tiċkien, proporzjon ta’ persuni rtirati li dejjem jiżdied fil-popolazzjoni ġenerali u mad-depopolazzjoni, għandhom jiġu kkunsidrati fil-livelli kollha. L-Istati Membri għandhom jagħmlu użu mill-Fondi ESI, f’konformità ma’ strateġiji nazzjonali jew reġjonali rilevanti meta jkun hemm tali strateġiji, sabiex jindirizzaw problemi demografiċi u sabiex joħolqu tkabbir marbut ma’ soċjetà li qed tixjieħ.

2.

L-Istati Membri għandhom jużaw il-Fondi ESI, skont l-istrateġiji nazzjonali jew reġjonali rilevanti biex jiffaċilitaw l-inklużjoni tal-gruppi tal-etajiet kollha, inkluż permezz ta’ aċċess imtejjeb għall-edukazzjoni u l-istrutturi ta’ appoġġ soċjali bl-għan li jissaħħu l-opportunitajiet tax-xogħol għall-anzjani u ż-żgħażagħ u b’enfasi fuq ir-reġjuni b’rati għolja ta’ qgħad fost iż-żgħażagħ meta mqabbla mar-rata medja tal-Unjoni. L-investimenti f'infrastrutturi tas-saħħa għandhom ikunu mmirati biex jiżguraw ħajja tax-xogħol twila u b’saħħitha għaċ-ċittadini kollha tal-Unjoni.

3.

Biex jiġu indirizzati l-isfidi fir-reġjuni l-aktar affettwati mill-bidla demografika, l-Istati Membri għandhom b’mod partikolari jidentifikaw miżuri biex:

(a)

jappoġġjaw it-tiġdid demografiku permezz ta’ kundizzjonijiet aħjar għall-familji kif ukoll titjib fil-bilanċ bejn il-ħajja tax-xogħol u l-ħajja tal-familja;

(b)

jagħtu spinta lill-impjiegi, iżidu l-produttività u l-prestazzjoni ekonomika permezz ta’ investiment fl-edukazzjoni, l-ICT u r-riċerka u l-innovazzjoni;

(c)

jiffukaw fuq l-adegwatezza u l-kwalità tal-edukazzjoni, it-taħriġ u l-istrutturi ta’ appoġġ soċjali kif ukoll fejn xieraq, fuq l-effiċjenza tas-sistemi ta’ protezzjoni soċjali;

(d)

jippromwovu forniment ta' kura tas-saħħa u kura fit-tul b'mod effettiv fil-konfront tal-ispiża magħmula, inklużi l-investiment fis-saħħa, is-saħħa elettronika u l-infrastruttura.

5.6   Il-mitigazzjoni u l-adattament għat-tibdil fil-klima

F’konformità mal-Artikolu 8, il-mitigazzjoni u l-adattament għat-tibdil fil-klima u l-prevenzjoni tar-riskju għandhom jiġu integrati fit-tħejjija u l-implimentazzjoni ta’ Ftehimiet ta’ Sħubija u programmi.

6.   ARRANĠAMENTI SABIEX JIĠU INDIRIZZATI SFIDI TERRITORJALI EWLENIN

6.1

L-Istati Membri għandhom iqisu l-karatteristiċi ġeografiċi jew demografiċi u jieħdu passi biex jindirizzaw l-isfidi territorjali speċifiċi ta’ kull reġjun biex jiżblukkaw il-potenzjal ta’ żvilupp speċifiku tagħhom, u b’hekk jgħinu wkoll biex jinkiseb tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv bl-aktar mod effiċjenti.

6.1a.

L-Għażla u l-kombinazzjoni tal-objettivi tematiċi, kif ukoll l-għażla tal-investiment korrispondenti u l-prijoritajiet tal-Unjoni u l-objettivi speċifiċi stabbiliti għandhom jirriflettu l-ħtiġijiet u l-potenzjal għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv ta’ kull Stat Membru u reġjun.

6.1b.

Għalhekk, meta jħejju l-Ftehimiet ta’ Sħubija u l-programmi, l-Istati Membri għandhom iqisu li l-isfidi soċjali kbar li qed tiffaċċja l-Unjoni llum - il-globalizzazzjoni, it-tibdil demografiku, id-degradazzjoni ambjentali, il-migrazzjoni, it-tibdil fil-klima, l-użu tal-enerġija, il-konsegwenzi ekonomiċi u soċjali tal-kriżi – jista’ jkollhom impatti differenti f’reġjuni differenti.

6.4.

Bil-ħsieb ta’ approċċ territorjali integrat biex jiġu indirizzati sfidi territorjali, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-programmi taħt il-Fondi ESI jirriflettu d-diversità tar-reġjuni Ewropej, f’termini ta’ impjiegi u l-karatteristiċi tas-suq tax-xogħol, interdipendenzi bejn is-setturi differenti, il-patterns tal-ivvjaġġar, il-popolazzjoni li qed tixjieħ u ċaqliq demografiku, karatteristiċi kulturali, tal-pajsaġġ u tal-wirt storiku, vulnerabbiltajiet u impatti minħabba tibdil fil-klima, l-użu tal-art u l-limitazzjonijiet tar-riżorsi, il-potenzjal għal użu aktar sostenibbli tar-riżorsi naturali inklużi dawk li jiġġeddu, arranġamenti istituzzjonali u ta’ governanza, il-konnettività u l-aċċessibbiltà, u konnessjonijiet bejn żoni rurali u urbani. Skont il-punt (a) tal-Artikolu 15(1), l-Istati Membri u r-reġjuni għandhom għalhekk jieħdu l-passi li ġejjin bl-iskop li jħejju il-Ftehimiet ta’ Sħubija u l-programmi tagħhom:

(a)

Analiżi tal-karatteristiċi, tal-potenzjal u l-kapaċità ta’ żvilupp tal-Istat Membru jew tar-reġjun, partikolarment fir-rigward tal-isfidi ewlenin li ġew identifikati fil-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, il-Programmi Nazzjonali ta’ Riforma, fejn xieraq, f'rakkomandazzjonijiet rilevanti speċifiċi għal kull pajjiż adottati skont l-Artikolu 121(2) tat-TFUE u f'rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Kunsill adottati skont l-Artikolu 148(4) tat-TFUE;

(b)

Evalwazzjoni tal-isfidi ewlenin li għandhom jiġu indirizzati mir-reġjun jew l-Istat Membru, l-identifikazzjoni ta' ostakli u nuqqas ta’ konnessjonijiet, lakuni fl-innovazzjoni, inklużi n-nuqqas ta' kapaċità ta’ ppjanar u implimentazzjoni li jinibixxu l-potenzjal fit-tul għat-tkabbir u l-impjiegi. Dan jifforma l-bażi sabiex jkunu identifikati l-oqsma u l-attivitajiet possibbli għall-prijoritizzazzjoni, l-intervent u l-konċentrazzjoni ta’ politiki;

(c)

Evalwazzjoni tal-isfidi transsettorjali, transġurisdizzjonali jew tal-koordinazzjoni transkonfinali, b’mod partikolari fil-kuntest ta’ strateġiji makroreġjonali u tal-baċini tal-baħar;

(d)

Identifikazzjoni tal-passi sabiex tinkiseb koordinazzjoni mtejba f’livelli territorjali differenti, b’kont meħud tal-iskala territorjali xierqa u l-kuntest għat-tfassil tal-politika kif ukoll il-qafas istituzzjonali u legali tal-Istati Membri, u tas-sorsi ta’ finanzjament sabiex jitwassal l-approċċ integrat li jgħaqqad l-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv ma’ partijiet reġjonali u lokali.

6,5.

Sabiex jiġu kkunsidrat l-objettiv ta’ koeżjoni territorjali, l-Istati Membri u r-reġjuni għandhom, b’mod partikolari, jiżguraw li approċċ globali għall-promozzjoni tat-tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv fl-oqsma kkonċernati:

(a)

jirrifletti r-rwol tal-bliet, iż-żoni urbani u rurali, iż-żoni tas-sajd u ż-żoni tal-kosta, u żoni li jiffaċċjaw żvantaġġi ġeografiċi jew demografiċi speċifiċi;

(b)

jieħu kont tal-isfidi speċifiċi tar-reġjuni l-aktar imbiegħda, tar-reġjuni tat-tramuntana mbiegħda b'densità tal-popolazzjoni baxxa ħafna kif ukoll tal-gżejjer, tar-reġjuni transkonfinali u tar-reġjuni muntanjużi;

(c)

jindirizza ir-rabtiet bejn żoni urbani u żoni rurali, f'termini ta' aċċess għal infrastrutturi u servizzi bi prezzijiet raġonevoli u ta’ kwalità għolja, kif ukoll problemi f'reġjuni b'konċentrazzjoni għolja ta' komunitajiet soċjalment emarġinati.

7A.   ATTIVITAJIET TA’ KOOPERAZZJONI

7a.1   Il-koordinazzjoni u l-kumplimentarjetà

1.

L-Istati Membri għandhom ifittxu l-kumplementarjetà bejn l-attivitajiet ta’ kooperazzjoni u azzjonijiet oħra appoġġjati mill-Fondi ESI.

2.

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-attivitajiet ta’ kooperazzjoni jagħtu kontribut effettiv għall-għanijiet tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, u li l-kooperazzjoni tiġi organizzata biex tagħti appoġġ lil għanijiet ta' politika usa'. Biex dan jinkiseb, l-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom, f’konformità mar-responsabbiltajiet rispettivi tagħhom, jiżguraw kumplimentarjetà u koordinazzjoni ma’ programmi jew strumenti oħra ffinanzjati mill-Unjoni.

3.

Sabiex tissaħħaħ l-effettività tal-politika ta’ koeżjoni, l-Istati Membri għandhom ifittxu koordinazzjoni u kumplimentarjetà bejn programmi taħt il-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea u l-mira tal-Investiment għat-Tkabbir u l-Impjiegi, b'mod partikolari sabiex ikun żgurat ippjanar koerenti u tkun iffaċilitata l-implimentazzjoni tal-investiment fuq skala kbira.

4.

L-Istati Membri għandhom, fejn xieraq, jiżguraw li l-għanijiet ta’ strateġiji makroreġjonali u tal-baċini tal-baħar jiffurmaw parti mill-ippjanar strateġiku globali, fi Ftehimiet ta’ Sħubija, f’konformità mal-Artikolu 15(2) ta’ dan ir-Regolament, u fi programmi operazzjonali fir-reġjuni u l-Istati Membri kkonċernati f’konformità mad-dispożizzjonijiet rilevanti tar-regoli speċifiċi għall-Fondi. L-Istati Membri għandhom ifittxu li jiżguraw ukoll li fejn ġew attwati l-istrateġiji makroreġjonali u tal-baċini tal-baħar, il-Fondi ESI jappoġġjaw l-implimentazzjoni tagħhom f’konformità mal-Artikolu 15(2) ta' dan ir-Regolament u d-dispożizzjonijiet rilevanti tar-regoli speċifiċi għall-Fondi u f’konformità mal-ħtiġijiet tal-qasam tal-programm identifikat mill-Istati Membri. Sabiex tiġi żgurata l-implimentazzjoni effiċjenti, għandu jkun hemm koordinazzjoni ma' strumenti oħra ffinanzjati mill-Unjoni, u strumenti rilevanti oħra.

5.

L-Istati Membri, fejn xieraq, għandhom jagħmlu użu mill-possibbiltà li jwettqu azzjonijiet interreġjonali u transnazzjonali ma’ benefiċjarji li jinsabu minn tal-inqas fi Stat Membru ieħor fil-qafas tal-programmi operazzjonali taħt il-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi, inkluża l-implimentazzjoni tar-riċerka rilevanti u l-miżuri innovattivi li joħorġu mill-istrateġiji tal-'ispeċjalizzazzjoni intelliġenti' tagħhom.

6.

L-Istati Membri u r-reġjuni għandhom jagħmlu l-aħjar użu minn programmi ta’ kooperazzjoni territorjali biex jingħelbu l-ostakli għall-kooperazzjoni lil hinn mill-fruntieri amministrattivi, filwaqt li jikkontribwixxu għall-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv kif ukoll it-tisħiħ tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali. F’dan il-kuntest, għandha tingħata attenzjoni partikolari lir-reġjuni koperti mill-Artikolu 349 tat-TFUE.

7.2   Kooperazzjoni transkonfinali, transnazzjonali u interreġjonali skont il-FEŻR

1.

L-Istati Membri u r-reġjuni għandhom ifittxu li jagħmlu użu minn kooperazzjoni biex jiksbu massa kritika, fost l-oħrajn, fil-qasam tal-ICT u r-riċerka u l-innovazzjoni, u wkoll biex jippromovu l-iżvilupp ta’ approċċi konġunti għall-ispeċjalizzazzjoni intelliġenti u sħubijiet fost l-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni. Il-kooperazzjoni interreġjonali għandha, fejn xieraq, tinkludi l-promozzjoni ta’ kooperazzjoni bejn raggruppamenti u skambji innovattivi li jkunu intensivi fir-riċerka bejn istituzzjonijiet ta’ riċerka li jqisu l-esperjenza ta’ “Reġjuni ta’ Għarfien” u “Potenzjal ta’ riċerka fir-reġjuni ta’ Konverġenza u Ultraperiferiċi” taħt is-Seba’ Programm Qafas għar-Riċerka.

2.

L-Istati Membri u r-reġjuni għandhom, fl-oqsma kkonċernati, ifittxu li jużaw kooperazzjoni transkonfinali u transnazzjonali biex:

(a)

jiżguraw li oqsma li jikkondividu fatturi ġeografiċi kruċjali (gżejjer, għadajjar, xmajjar, baċini jew ktajjen ta’ muntanji) jappoġġjaw il-ġestjoni u l-promozzjoni konġunta ta’ riżorsi nazzjonali tagħhom;

(b)

jisfruttaw l-ekonomiji ta’ skala li jistgħu jinkisbu, b'mod partikolari fir-rigward ta’ investiment relatat mal-użu kondiviż ta’ servizzi pubbliċi komuni;

(c)

jippromovu ppjanar u żvilupp koerenti ta’ infrastruttura tan-netwerks transkonfinali, b’mod partikolari rabtiet transkonfinali neqsin, u mezzi ta’ trasport favur l-ambjent u interoperabbli f’żoni ġeografiċi ikbar;

(d)

jiksbu massa kritika, partikolarment fil-qasam tar-riċerka u l-innovazzjoni u l-ICT, l-edukazzjoni u fir-rigward ta’ miżuri li jtejbu l-kompetittività tal-SMEs.

(e)

isaħħu servizzi transkonfinali tas-suq tax-xogħol biex iżidu l-mobilità ta’ ħaddiema minn konfini għal ieħor;

(f)

itejbu l-governanza transkonfinali.

3.

L-Istati Membri u r-reġjuni għandhom ifittxu li jagħmlu użu minn kooperazzjoni interreġjonali biex isaħħu mill-ġdid l-effettività tal-Politika ta’ Koeżjoni billi jinkoraġġixxu l-iskambju ta’ esperjenza bejn ir-reġjuni u l-ibliet biex jissaħħu t-tfassil u l-implimentazzjoni ta’ programmi taħt il-mira ta’ Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi u l-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea.

7.3   Kontribut ta’ programmi ewlenin għal strateġiji makroreġjonali u għall-baċini tal-baħar

1.

F’konformità mal-punt (a)(ii) tal-Artikolu 15(2) ta' dan ir-Regolament u d-dispożizzjonijiet rilevanti tar-regoli speċifiċi għall-Fondi l-Istati Membri għandhom ifittxu li jiżguraw il-mobilizzazzjoni b’suċċess ta’ finanzjament tal-Unjoni għal strateġiji makroreġjonali u għall-baċini tal-baħar konformement mal-ħtiġijiet tal-qasam tal-programm identifikat mill-Istati Membri. L-iżgurar tal-mobilizzazzjoni b’suċċess jista’ jsir, fost azzjonijiet oħra, billi tingħata prijorità lill-operazzjonijiet li ġejjin minn istrateġiji makroreġjonali u għall-baċini tal-baħar billi jiġu organizzati sejħiet speċifiċi għalihom jew billi tingħata prijorità lil dawk l-operazzjonijiet fil-proċess tal-għażla permezz tal-identifikazzjoni tal-operazzjonijiet li jistgħu jiġu finanzjati b’mod konġunt mill-programmi differenti.

2.

L-Istati Membri għandhom jikkunsidraw li jagħmlu użu minn programmi transnazzjonali rilevanti bħala oqfsa biex jappoġġjaw il-firxa ta’ politiki u fondi meħtieġa biex jiġu implimentati l-istrateġiji makroreġjonali u tal-baċini tal-baħar.

3.

L-Istati Membri għandhom jippromovu, fejn xieraq, l-użu ta’ Fondi ESI fil-kuntest ta’ strateġiji makroreġjonali, għall-ħolqien ta’ kurituri Ewropej għat-trasport, inkluż l-appoġġ tal-modernizzazzjoni tad-dwana, il-prevenzjoni, it-tħejjija u r-reazzjoni għal diżastri naturali, il-ġestjoni tal-ilma fil-livell tal-baċini tax-xmajjar, l-infrastruttura ekoloġika, il-kooperazzjoni marittima integrata transkonfinali u transettorjali, R&I u netwerks tal-ICT u l-ġestjoni ta’ riżorsi marittimi kondiviżi fil-baċin tal-baħar u l-protezzjoni tal-bijodiversità tal-baħar.

7.4   Kooperazzjoni transnazzjonali skont l-FSE

1.

L-Istati Membri għandhom ifittxu li jindirizzaw oqsma ta’ politika identifikati fir-rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Kunsill sabiex ikun massimizzat it-tagħlim reċiproku.

2.

L-Istati Membri għandhom, fejn xieraq, jagħżlu t-temi għal attivitajiet transnazzjonali u jistabbilixxu mekkaniżmi ta’ implimentazzjoni xierqa f’konformità mal-ħtiġijiet speċifiċi tagħhom.

(1)  Regolament (UE) Nru 1287/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi Programm għall-Kompetittività tal-Intrapriżi u intrapriżi żgħar u ta' daqs medju (COSME) (2014 - 2020) u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 1639/2006/KE (Ara paġna 33 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(2)  Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2010/670/UE tat-3 ta’ Novembru 2010 li tistabbilixxi l-kriterji u l-miżuri għall-finanzjament ta’ proġetti kummerċjali ta’ dimostrazzjoni li l-għan tagħhom huwa l-qbid u l-ħżin ġeoloġiku ta’ CO2, f’kundizzjonijiet ta’ sigurtà għall-ambjent, kif ukoll ta’ proġetti ta’ dimostrazzjoni ta’ teknoloġiji innovattivi ta’ enerġija rinnovabbli, fl-ambitu tal-iskema għall-iskambju ta’ kwoti ta’ emissjonijiet ta’ gassijiet serra ġewwa l-Komunità, stabbilita bid-Direttiva 2003/87/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (ĠU L 290, 6.11.2010. p. 39).

(3)  Regolament (UE) Nru 1293/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 ta’ Diċembru 2013 dwar l-istabbiliment ta' Programm għall-Ambjent u l-Azzjoni Klimatika (LIFE) u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 614/2007 (Ara paġna 185 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(4)  Regolament (UE) Nru 1288/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi "Erasmus+": il-programm tal-Unjoni għall-edukazzjoni, it-taħriġ, iż-żgħażagħ u l-isport u li jħassar id-Deċiżjonijiet Nri 1719/2006/KE, 1720/2006/KE u 1298/2008/KE (Ara paġna 50 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(5)  Regolament (UE) Nru 1296/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 ta’ Diċembru 2013. dwar Programm tal-Unjoni Ewropea għall-Impjiegi u l-Innovazzjoni Soċjali ("EaSI") u li jemenda d-Deċiżjoni Nru 283/2010/UE li tistabbilixxi Faċilità Ewropea ta' Mikrofinanzjament għall-Impjiegi u l-Inklużjoni Soċjali (Ara paġna 238 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali). ĠU: daħħal ir-referenza tad-dokument fi COD(2011)0270.

(6)  Regolament (UE) Nru 1316/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 ta’ Diċembru 2013. li jistabbilixxi l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, li jemenda r-Regolament (UE) Nru 913/2010 u li jħassar ir-Reglamenti (KE) Nru 680/2007 u (KE) Nru 67/2010 (ĠU L 348, 22.12.2013, p. 129).

(7)  Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma (ĠU L 327, 22.12.2000, p. 1).

(8)  Direttiva 2008/98/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-19 ta’ Novembru 2008 dwar l-iskart u li tħassar ċerti Direttivi, ĠU L 312, 22.11.2008, p. 3.

(9)  Direttiva tal-Kunsill 92/43/KEE tal-21 ta’ Mejju 1992 dwar il-konservazzjoni tal-habitat naturali u tal-fawna u l-flora selvaġġa (ĠU L 206, 22.7.1992, p. 7).


ANNESS II

METODU GĦALL-ISTABBILIMENT TAL-QAFAS TA’ PRESTAZZJONI

1.

Il-qafas ta’ prestazzjoni għandu jkun magħmul minn miri stabbiliti għal kull prijorità, bl-eċċezzjoni tal-prijoritajiet iddedikati lill-assistenza teknika u programmi ddedikati lill-istrumenti finanzjarji skont l-Artikolu 39, għas-sena 2018 u l-għanijiet stabbiliti għall-2023. L-istadji importanti u l-għanijiet għandhom jiġu ppreżentati skont il-format stabbilit fit-tabella 1.

Tabella 1:   Format standard għall-qafas ta’ prestazzjoni

Prijorità

Indikatur u unità ta’ kejl, fejn xieraq

 

Stadju importanti għall-2018

Għan għall-2023

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.

L-istadji importanti huma għanijiet intermedji, direttament marbuta mal-ilħuq tal-objettiv speċifiku ta’ prijorità, fejn xieraq, li jesprimu l-progress prospettat lejn il-kisba tal-għanijiet stabbiliti għat-tmiem tal-perjodu. L-istadji importanti stabbiliti għall-2018 għandhom jinkludu indikaturi finanzjarji, indikaturi tal-produzzjoni u, fejn xieraq, indikaturi tar-riżultati, li huma marbutin mill-qrib mal-interventi ta’ politika li huma appoġġjati. M’għandux jittieħed kont tal-indikaturi tar-riżultati għall-finijiet tal-Artikolu 22(6) u (7). L-istadji importanti jistgħu jiġu stabbiliti wkoll fir-rigward tal-passi prinċipali tal-implimentazzjoni.

3.

L-Istadji importanti u l-għanijiet għandhom ikunu:

(a)

realistiċi, li jistgħu jinkisbu, rilevanti, li jħaddnu fihom l-informazzjoni essenzjali dwar il-progress li jkun sar fi prijorità waħda;

(b)

konsistenti man-natura u l-karatteristiċi tal-għanijiet speċifiċi tal-prijorità;

(c)

trasparenti, b’objettivi oġġettivament verifikabbli u fejn id-dejta tas-sors li tkun ġiet identifikata tkun, fejn possibbli, disponibbli pubblikament;

(d)

verifikabbli, mingħajr ma jiġi impost piż amministrattiv sproporzjonat;

(e)

konsistenti matul il-programmi, fejn xieraq.

4.

L-għanijiet għall-2023 għal prijorità partikolari għandhom jiġu stabbiliti b'kunsiderazzjoni tal-ammont ta' riżerva għall-prestazzjoni relatat mal-prijorità.

5.

F’każijiet debitament ġustifikati, bħal meta jkun hemm bidla sinifikanti fil-kundizzjonijiet ekonomiċi, ambjentali u tas-suq tal-impjiegi fi Stat Membru jew reġjun, u flimkien ma’ emendi li jirriżultaw minn bidliet f’allokazzjonijiet għal prijorità partikolari, li dak l-Istat Membru jista’ jipproponi r-reviżjoni tal-miri u l-għanijiet f’konformità mal-Artikolu 30.

ANNESS III

DISPOŻIZZJONIJIET GĦAD-DETERMINAZZJONI TAL-KAMP TA' APPLIKAZZJONI U L-LIVELL TAS-SOSPENSJONI TA' IMPENJI JEW PAGAMENTI MSEMMIJA FL-ARTIKOLU 23(11)

1.   DETERMINAZZJONI TAL-LIVELL TA' SOSPENSJONI TAL-IMPENJI

Il-livell massimu ta' sospensjoni applikat għal Stat Membru għandu fl-ewwel istanza jkun determinat b'kunsiderazzjoni tal-limiti massimi stabbiliti fil-punti (a) sa (c) tat-tielet subparagrafu tal-Artikolu 23(11). Dak il-livell għandu jitnaqqas jekk japplikaw wieħed jew aktar mill-punti li ġejjin:

(a)

meta r-rata tal-qgħad fl-Istat Membru għas-sena li tippreċedi l-avveniment skattatur imsemmi fl-Artikolu 23(9) taqbeż ir-rata medja għall-Unjoni b'aktar minn żewġ punti perċentwali, il-livell massimu ta' sospensjoni għandu jitnaqqas bi 15 %;

(b)

meta r-rata tal-qgħad fl-Istat Membru għas-sena li tippreċedi l-avveniment skattatur imsemmi fl-Artikolu 23(9) taqbeż ir-rata medja għall-Unjoni b'aktar minn ħames punti perċentwali, il-livell massimu ta' sospensjoni għandu jitnaqqas b'25 %;

(c)

meta r-rata tal-qgħad fl-Istat Membru għas-sena li tippreċedi l-avveniment skattatur imsemmi fl-Artikolu 23(9) taqbeż ir-rata medja għall-Unjoni b'aktar minn tmien punti perċentwali, il-livell massimu ta' sospensjoni għandu jitnaqqas b'50 %;

(d)

meta l-proporzjon ta' persuni f'riskju ta' faqar jew ta' esklużjoni soċjali fl-Istat Membru jaqbeż il-medja għall-Unjoni b'aktar minn 10 punti perċentwali għas-sena li tippreċedi l-avveniment skattatur imsemmi fl-Artikolu 23(9), il-livell massimu ta' sospensjoni għandu jitnaqqas b'20 %;

(e)

meta l-Istat Membru jesperjenza tnaqqis fil-PDG reali għal sentejn konsekuttivi jew aktar li jippreċedu l-avveniment skattatur imsemmi fl-Artikolu 23(9), il-livell massimu ta' sospensjoni għandu jitnaqqas b'20 %;

(f)

meta s-sospensjoni tikkonċerna impenji għas-snin 2018, 2019 jew 2020, għandu jiġi applikat tnaqqis fil-livell li jirriżulta mill-applikazzjoni tal-Artikolu 23(11) kif ġej:

(i)

għas-sena 2018, il-livell ta' sospensjoni għandu jitnaqqas bi 15 %;

(ii)

għas-sena 2019, il-livell ta' sospensjoni għandu jitnaqqas b'25 %;

(iii)

għas-sena 2020, il-livell ta' sospensjoni għandu jitnaqqas b'50 %;

It-tnaqqis fil-livell ta' sospensjoni li jirriżulta mill-applikazzjoni tal-punti (a) sa (f) m'għandux jaqbeż total ta' 50 %.

Fl-eventwalità li s-sitwazzjoni deskritta fil-punt (b) jew (c) isseħħ simultanjament mal-punti (d) u (e), l-effett tas-sospensjoni għandu jiġi pospost b'sena.

2.   DETERMINAZZJONI TAL-AMBITU TAL-IMPENJI FIL-PROGRAMMI U L-PRIJORITAJIET

Sospensjoni tal-impenji applikata għal Stat Membru għandha fl-ewwel istanza taffettwa proporzjonalment il-programmi u l-prijoritajiet kollha.

Madankollu, il-programmi u l-prijoritajiet li ġejjin għandhom ikunu esklużi mill-kamp ta' applikazzjoni tas-sospensjoni:

(i)

programmi jew prijoritajiet li diġà huma soġġetti għal deċiżjoni ta' sospensjoni adottata skont l-Artikolu 23(6);

(ii)

programmi jew prijoritajiet li r-riżorsi tagħhom għandhom jiżdiedu b'riżultat ta' talba għal riprogrammazzjoni indirizzata mill-Kummissjoni skont l-Artikolu 23(1) fis-sena tal-avveniment skattatur imsemmi fl-Artikolu 23(9);

(iii)

programmi jew prijoritajiet li r-riżorsi tagħhom ġew miżjuda fis-sentejn li jippreċedu l-avveniment skattatur imsemmi fl-Artikolu 23(9) b'riżultat ta' deċiżjoni adottata skont l-Artikolu 23(5);

(iv)

programmi jew prijoritajiet li huma ta' importanza fundamentali biex jiġu indirizzati kundizzjonijiet ekonomiċi jew soċjali avversi. Tali programmi jew prijoritajiet li jappoġġaw investimenti ta' importanza partikolari għall-Unjoni relatati mal-YEI. Programmi jew prijoritajiet jistgħu jitqiesu ta' tali importanza fundamentali meta jappoġġaw investimenti relatati mal-implimentazzjoni ta' rakkomandazzjonijiet indirizzati lill-Istat Membru kkonċernat fil-qafas tas-Semestru Ewropew u li l-għan tagħhom huwa r-riformi strutturali, jew relatati mal-prijoritajiet li jappoġġaw it-tnaqqis tal-faqar jew mal-istrumenti finanzjarji għall-kompetittività tal-SMEs.

3.   DETERMINAZZJONI TAL-LIVELL FINALI TA' SOSPENSJONI TAL-IMPENJI GĦALL-PROGRAMMI LI JAQGĦU FIL-KAMP TA' APPLIKAZZJONI TAS-SOSPENSJONI

L-esklużjoni ta' prijorità fi programm għandha titwettaq billi jitnaqqas l-impenn tal-programm pro rata għall-allokazzjoni lill-prijorità.

Il-livell ta' sospensjoni li għandu jiġi applikat għall-impenji tal-programmi għandu jkun dak li huwa meħtieġ biex jintlaħaq il-livell aggregat ta' sospensjoni determinat taħt il-punt 1.

4.   DETERMINAZZJONI TAL-KAMP TA' APPLIKAZZJONI U L-LIVELL TA' SOSPENSJONI TAL-PAGAMENTI

Il-programmi u l-prijoritajiet imsemmija fil-punt 2(i) sa (iv) għandhom jiġu esklużi wkoll mill-kamp ta' applikazzjoni tas-sospensjoni tal-pagamenti.

Il-livell ta' sospensjoni li għandu jiġi applikat m'għandux jaqbeż 50 % tal-pagamenti tal-programmi u l-prijoritajiet.


ANNESS IV

IMPLIMENTAZZJONI TAL-ISTRUMENTI FINANZJARJI FTEHIMIET TA' FINANZJAMENT

1.

Fejn strument finanzjarju huwa implimentat skont il-punti (a) u (b) tal-Artikolu 38(4), il-ftehim ta’ finanzjament għandu jinkludi t-termini u l-kundizzjonijiet biex isiru kontribuzzjonijiet mill-programm għall-istrument finanzjarju u għandu jinkludi mill-inqas wieħed minn dawn l-elementi:

(a)

strateġija jew il-politika tal-investiment li tinkludi arranġamenti tal-implimentazzjoni, prodotti finanzjarji li għandhom jiġu offruti, riċevituri finali mmirati, u kombinazzjoni prevista mas-sostenn mogħti (kif inhu xieraq);

(b)

pjan tan-negozju jew dokumenti ekwivalenti għall-istrument finanzjarju li għandu jiġi implimentat, inkluż l-effett ta’ ingranaġġ finanzjarju mistenni msemmi fl-Artikolu 37(2);

(c)

ir-riżultati fil-mira li l-istrument finanzjarju kkonċernat huwa mistenni jikseb biex jikkontribwixxi għall-objettivi u r-riżultati speċifiċi tal-prijorità rilevanti;

(d)

dispożizzjonijiet għall-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tal-investimenti u tal-flussi tat-tranżazzjonijiet inkluż rappurtar mill-istrument finanzjarju lill-fond tal-fondi u/jew lill-awtorità ta’ ġestjoni biex tiġi żgurata konformità mal-Artikolu 46;

(e)

rekwiżiti tal-awditjar, bħar-rekwiżiti minimi għad-dokumentazzjoni li għandhom jinżammu fil-livell tal-istrument finanzjarju (u fil-livell tal-fond tal-fondi fejn xieraq), u rekwiżiti relatati maż-żamma ta’ rekords separati għall-forom differenti ta’ sostenn f’konformità mal-Artikolu 37(7) u (8) (fejn applikabbli), inklużi dispożizzjonijiet u rekwiżiti rigward l-aċċess għal dokumenti minn awtoritajiet tal-awditjar tal-Istati Membi, awdituri tal-Kummissjoni u l-Qorti Ewropea tal-Awdituri sabiex tiġi żgurata sekwenza ċara tat-tranżazzjonijiet, f’konformità mal-Artikolu 40;

(f)

rekwiżiti u proċeduri għall-ġestjoni tal-kontribuzzjoni fi stadji prevista mill-programm f’konformità mal-Artikolu 41 u għall-previżjoni ta’ flussi ta’ tranżazzjonijiet, inkluż rekwiżiti għal kontabilità fiduċjarja/separata kif stabbilita fl-Artikolu 38(6);

(g)

rekwiżiti u proċeduri għall-ġestjoni tal-imgħax u qligħ ieħor iġġenerat kif imsemmi fl-Artikolu 43, inklużi operazzjonijiet/investimenti aċċettabbli tat-teżor, u r-responsabbiltajiet u l-obbligi tal-partijiet ikkonċernati;

(h)

dispożizzjonijiet dwar il-kalkolu u l-pagament ta’ spejjeż tal-ġestjoni li jsiru jew tat-tariffi tal-ġestjoni tal-istrument finanzjarju;

(i)

dispożizzjonijiet rigward l-użu mill-ġdid ta' riżorsi attribwibbli għas-sostenn mill-Fondi ESI sal-aħħar tal-perjodu ta' eliġibbiltà f'konformità mal-Artikolu 44;

(j)

dispożizzjonijiet rigward l-użu ta’ riżorsi attribwibbli għas-sostenn tal-Fondi ESI wara t-tmiem tal-perjodu ta’ eliġibbiltà f’konformità mal-Artikolu 45 u politika ta’ ħruġ mill-istrument finanzjarju, għall-kontribuzzjoni mill-Fondi ESI;

(k)

kundizzjonijiet għal irtirar possibbli totali jew parzjali tal-kontribuzzjonijiet tal-programm minn programmi għall-istrumenti finanzjarji, inkluż il-fond tal-fondi fejn applikabbli;

(l)

dispożizzjonijiet biex jiġi żgurat li l-korpi li jimplimentaw strumenti finanzjarji jiġġestixxu strumenti finanzjarji b’mod indipendenti u f’konformità mal-istandards professjonali rilevanti, u jaġixxu fl-interess esklussiv tal-partijiet li jipprovdu l-kontribuzzjonijiet lill-istrument finanzjarju;

(m)

dispożizzjonijiet għal-likwidazzjoni tal-istrument finanzjarju.

Barra minn hekk, meta l-istrumenti finanzjarji huma organizzati permezz ta’ fond tal-fondi, il-ftehim tal-finanzjament bejn l-awtorità ta’ ġestjoni u l-korp li jimplimenta l-fond tal-fondi għandu jipprovdi wkoll għall-analiżi u l-għażla ta’ korpi li jimplimentaw l-istrumenti finanzjarji, inkluż sejħiet għall-espressjoni ta’ interess jew proċeduri għall-akkwist pubbliku.

2.

Id-dokumenti ta’ strateġija msemmija fl-Artikolu 38(8) għall-istrumenti finanzjarji implimentati fil-punt (c) tal-Artikolu 38(4) għandhom jinkludu mill-inqas l-elementi li ġejjin:

(a)

il-politika jew l-istrateġija tal-investiment tal-istrument finanzjarju, it-termini u l-kundizzjonijiet ġenerali ta’ prodotti ta’ dejn previsti, riċevituri fil-mira u azzjonijiet li għandhom jiġu sostnuti;

(b)

pjan tan-negozju jew dokumenti ekwivalenti għall-istrument finanzjarju li għandu jiġi implimentat, inkluż l-effett ta’ ingranaġġ finanzjarju mistenni msemmi fl-Artikolu 37(2);

(c)

l-użu u l-użu mill-ġdid ta’ riżorsi attribwibbli għas-sostenn ta’ Fondi ESI f’konformità mal-Artikoli 43, 44 u 45;

(d)

sorveljanza u rappurtar tal-implimentazzjoni tal-istrument finanzjarju biex tiġi żgurata konformità mal-Artikolu 46.


ANNESS V

DEFINIZZJONI TA’ RATI FISSI GĦAL PROĠETTI LI JIĠĠENERAW DĦUL NETT

 

Settur

Rati fissi

1

TOROQ

30  %

2

FERROVIJI

20  %

3

TRASPORT URBAN

20  %

4

ILMA

25  %

5

SKART SOLIDU

20  %


ANNESS VI

RENDIKONT DETTALJAT ANNWALI TAL-APPROPRJAZZJONIJIET TA' IMPENN GĦALL-2014 SAL-2020

Profil annwali aġġustat (inkluż il-YEI top-up)

 

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

Total

EUR, prezzijiet 2011

44 677 333 745

45 403 321 660

46 044 910 729

46 544 721 007

47 037 288 589

47 513 211 563

47 924 907 446

325 145 694 739


ANNESS VII

METODOLOĠIJA TA' ALLOKAZZJONI

Metodu ta' allokazzjoni għar-reġjuni l-anqas żviluppati eliġibbli taħt l-għan tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi, imsemmi fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 90(2)

1.

L-allokazzjoni ta' kull Stat Membru għandha tkun it-total tal-allokazzjonijiet għar-reġjuni livell 2 NUTS eliġibbli individwali tiegħu, ikkalkulat skont il-passi li ġejjin:

(a)

id-determinazzjoni ta' ammont assolut (f'EUR) miksub bil-multiplikazzjoni tal-popolazzjoni tar-reġjun ikkonċernat bid-differenza bejn il-PDG per capita ta' dak ir-reġjun, imkejjel f'PPS, u l-PDG medju tal-UE-27 per capita (f'PPS);

(b)

l-applikazzjoni ta' perċentwal għall-ammont assolut ta' hawn fuq sabiex jiġi determinat il-pakkett finanzjarju ta' dak ir-reġjun; dan il-perċentwal għandu jkun gradwat biex jirrifletti l-prosperità relattiva, imkejla f'PPS, kif imqabbel mal-medja tal-UE-27, tal-Istat Membru li fih jinsab ir-reġjun eliġibbli, jiġifieri:

(i)

għal reġjuni fl-Istati Membri li l-livell tagħhom ta' ING per capita huwa anqas minn 82 % tal-medja tal-UE-27: 3,15 %;

(ii)

għal reġjuni fl-Istati Membri li l-livell tagħhom ta' ING per capita huwa bejn 82 % u 99 % tal-medja tal-UE-27: 2,70 %;

(iii)

għal reġjuni fl-Istati Membri li l-livell tagħhom ta' ING per capita huwa 'l fuq minn 99 % tal-medja tal-UE-27: 1,65 %;

(c)

għall-ammont miksub skont il-punt (b) jiġi miżjud, jekk applikabbli, ammont li jirriżulta mill-allokazzjoni ta' primjum ta' EUR 1 300 għal-kull persuna qiegħda fis-sena, applikat għan-numru ta' persuni qiegħda f'dak ir-reġjun li jaqbeż in-numru ta' nies li jkunu qiegħda li kieku kienet tapplika r-rata medja tal-qgħad tar-reġjuni l-anqas żviluppati kollha tal-UE.

Metodu ta' allokazzjoni għar-reġjuni ta' tranżizzjoni eliġibbli taħt l-għan tal-Investiment għat-Tkabbir u l-Impjiegi, imsemmi fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 90(2)

2.

L-allokazzjoni ta' kull Stat Membru għandu jkun it-total tal-allokazzjonijiet għar-reġjuni ta' livell 2 NUTS eliġibbli individwali tiegħu, ikkalkulat skont il-passi li ġejjin:

(a)

id-determinazzjoni tal-intensità ta' għajnuna teoretika minima u massima għal kull reġjun ta' tranżizzjoni eliġibbli. Il-livell minimu ta' appoġġ huwa determinat mill-intensità ta' għajnuna medja per capita għal kull Stat Membru qabel l-applikazzjoni tax-xibka ta' sikurezza reġjonali, allokata lir-reġjuni aktar żviluppati ta' dak l-Istat Membru. Jekk l-Istat Membru ma jkollux aktar reġjuni żviluppati, il-livell minimu ta' appoġġ jikkorrispondi mal-intensità ta' għajnuna medja per capita inizjali tar-reġjuni aktar żviluppati kollha, jiġifieri EUR 19,80 per capita u kull sena. Il-livell massimu ta' appoġġ jirreferi għal reġjun teoretiku bi PDG per capita ta' 75 % tal-medja tal-UE-27 u huwa kkalkulat bil-metodu definit fil-punti (a) u (b) tal-paragrafu 1. Mill-ammont miksub b'dan il-metodu, jitqies 40 %;

(b)

il-kalkolu tal-allokazzjonijiet reġjonali inizjali, filwaqt li jitqies il-PDG reġjonali per capita (f'PPS) permezz ta' interpolazzjoni lineari tal-PDG relattiv tar-reġjun per capita mqabbel ma' dak tal-UE-27;

(c)

għall-ammont miksub skont il-punt (b) jiġi miżjud, jekk applikabbli, ammont li jirriżulta mill-allokazzjoni ta' primjum ta' EUR 1 100 għal-kull persuna qiegħda fis-sena, applikat għan-numru ta' persuni qiegħda f'dak ir-reġjun li jaqbeż in-numru ta' nies li jkunu qiegħda li kieku kienet tapplika r-rata medja tal-qgħad tar-reġjuni l-anqas żviluppati kollha.

Metodu ta' allokazzjoni għar-reġjuni aktar żviluppati eliġibbli taħt l-għan tal-Investiment għat-Tkabbir u l-Impjiegi, imsemmi fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 90(2)

3.

Il-pakkett finanzjarju teoretiku inizjali totali għandu jinkiseb bil-multiplikazzjoni tal-intensità ta' għajnuna per capita u kull sena ta' EUR 19,80 bil-popolazzjoni eliġibbli.

4.

Is-sehem ta' kull Stat Membru konċernat għandu jkun is-somma tal-ishma tar-reġjuni ta' livell 2 NUTS eliġibbli tiegħu, li huma determinati abbażi tal-kriterji li ġejjin, ponderati kif indikat:

(a)

il-popolazzjoni reġjonali totali (ponderazzjoni 25 %);

(b)

in-numru ta' persuni qiegħda fir-reġjuni ta' livell 2 NUTS b'rata tal-qgħad 'il fuq mill-medja tar-reġjuni aktar żviluppati kollha (ponderazzjoni 20 %);

(c)

l-impjiegi li jridu jiżdiedu biex tintlaħaq il-mira tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv għar-rata tal-impjieg reġjonali (etajiet minn 20 sa 64) ta' 75 % (ponderazzjoni 20 %);

(d)

l-għadd ta' persuni bejn it-30 u l-34 sena li kisbu edukazzjoni terzjarja li għandhom jiġu miżjuda biex tintlaħaq il-mira tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv ta' 40 % (ponderazzjoni 12,5 %);

(e)

l-għadd ta' studenti li jitilqu qabel iż-żmien mill-edukazzjoni jew mit-taħriġ (età ta' bejn it-18 u l-24 sena) jiġi mnaqqas biex tintlaħaq il-mira tal-istrateġija tal-Unjoni għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv ta' 10 % (ponderazzjoni ta' 12,5 %);

(f)

differenza bejn il-PDG osservat tar-reġjun (imkejla f'PPS), u l-PDG reġjonali teoretiku kieku r-reġjun kien ikollu l-istess PDG per capita bħar-reġjuni l-aktar prosperu ta' livell 2 NUTS (ponderazzjoni 7,5 %);

(g)

popolazzjoni ta' reġjuni ta' livell 3 NUTS b'densità ta' popolazzjoni taħt it-12,5 % ta' abitanti/km2 (ponderazzjoni 2,5 %).

Metodu ta' allokazzjoni għall-Istati Membri eliġibbli għall-Fond ta' Koeżjoni skont l-Artikolu 90(3)

5.

It-total teoretiku tal-pakkett finanzjarju għandu jinkiseb billi tiġi mmultiplikata l-intensità medja tal-għajnuna per capita u kull sena ta' EUR 48 bil-popolazzjoni eliġibbli. L-allokazzjoni a priori ta' kull Stat Membru eliġibbli għal dan il-pakkett finanzjarju teoretiku tikkorrispondi għal perċentwal ibbażat fuq il-popolazzjoni tiegħu, iż-żona tal-wiċċ u l-prosperità nazzjonali, u għandu jinkiseb bl-applikazzjoni tal-passi li ġejjin:

(a)

kalkolu tal-medja aritmetika tal-popolazzjoni ta' dak l-Istat Membru u taż-żona tal-wiċċ kondiviża bit-total tal-popolazzjoni u taż-żona tal-wiċċ tal-Istati Membri kollha eliġibbli. Jekk, madankollu, is-sehem ta' Stat Membru tat-total tal-popolazzjoni teċċedi s-sehem tiegħu taż-żona tal-wiċċ b'fattur ta' ħamsa jew aktar, li jirrifletti densità estremament għolja ta' popolazzjoni, hu biss is-sehem tat-total tal-popolazzjoni li jiġi użat għal dan il-pass;

(b)

l-aġġustament taċ-ċifri perċentwali li jinkisbu permezz ta' koeffiċjent li jirrappreżenta terz tal-perċentwali li bih l-ING per capita ta' dak l-Istat Membru (imkejla f'paritajiet tal-poter tal-akkwist) għall-perjodu 2008-2010 jeċċedi jew jaqa' taħt il-medja tal-ING per capita għall-Istati Membri kollha eliġibbli (medja espressa bħala 100 %).

6.

Sabiex jiġu riflessi l-ħtiġijiet sinifikanti tal-Istati Membri, li ngħaqdu mal-Unjoni fl-1 ta' Mejju 2004 jew wara, f'termini ta' trasport u ambjent, is-sehem tagħhom tal-Fond ta' Koeżjoni se jkun stabbilit bħala minimu ta' terz tal-allokazzjoni finanzjarja totali u finali wara livell ta' limitar kif definit fil-paragrafi 10 sa 13 li jirċievu fuq medja matul il-perjodu.

7.

L-allokazzjoni mill-Fond ta' Koeżjoni għall-Istati Membri, definit fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 90(3), għandu jkun digressiv fuq seba' snin. Dan l-appoġġ tranżitorju se jkun ta' EUR 48 per capita fl-2014, applikat għat-total tal-popolazzjoni tal-Istat Membru. L-ammonti fis-snin ta' wara se jkunu espressi bħala perċentwal tal-ammont definit għall-2014, il-perċentwali jkunu 71 % fl-2015, 42 % fl-2016, 21 % fl-2017, 17 % fl-2018, 13 % fl-2019 u 8 % fl-2020.

Il-metodu ta' allokazzjoni tal-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea msemmi fl-Artikolu 4 tar-Regolament KTE

8.

L-allokazzjoni tar-riżorsi mill-Istat Membru, li jkopru kooperazzjoni transkonfinali u transnazzjonali, u jinkludu l-kontribuzzjoni mill-FAEŻR għall-Istrument tal-Viċinat Ewropew u l-Istrument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni, hi determinata bħala s-somma ponderata tas-sehem tal-popolazzjoni tar-reġjun tal-konfini u tas-sehem tal-popolazzjoni totali ta' kull Stat Membru. Il-piż hu determinat mill-ishma rispettivi tal-fili transkonfinali u transnazzjonali. L-ishma tal-komponenti ta' kooperazzjoni transkonfinali u transnazzjonali huma ta' 77,9 % u ta' 22,1 %.

Il-metodu ta' allokazzjoni tal-finanzjament addizzjonali għar-reġjuni msemmijin fil-punt (e) tal-Artikolu 92(1)

9.

Allokazzjoni addizzjonali speċjali li tikkorrispondi għal intensità ta' għajnuna ta' EUR 30 kull abitant kull sena se tkun allokata lir-reġjuni l-aktar imbiegħda ta' livell 2 NUTS u lir-reġjuni tat-Tramuntana b'popolazzjoni baxxa ta' livell 2 NUTS. Dik l-allokazzjoni se tkun imqassma skont ir-reġjun u l-Istat Membru b'mod proporzjonali għat-total tal-popolazzjoni ta' dawk ir-reġjuni.

Livell massimu ta' trasferimenti mill-fondi li jappoġġaw il-koeżjoni

10.

Sabiex jingħata kontribut biex tintlaħaq konċentrazzjoni adegwata ta' finanzjament ta' koeżjoni fir-reġjuni u l-Istati Membri l-inqas żviluppati u biex jitnaqqsu d-disparitajiet fil-medja per capita tal-intensitajiet tal-għajnuna, il-livell massimu ta' trasferiment (livelli ta' limitazzjoni) mill-Fondi għal kull Stat Membru individwali se jkun ta' 2.35 % tal-PDG tal-Istat Membru. Il-livell ta' limitazzjoni se jkun applikat fuq bażi annwali, soġġett għal aġġustamenti meħtieġa biex jiġi akkomodat il-frontloading tal-YEI, u - jekk applikabbli - se jnaqqas b'mod proporzjonali t-trasferimenti kollha (minbarra għar-reġjuni l-aktar żviluppati u l-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea għall-Istat Membru kkonċernat sabiex jintlaħaq il-livell massimu tat-trasferiment. Għall-Istati Membri li ngħaqdu mal-Unjoni qabel l-2013 u li l-medja reali tat-tkabbir tal-PDG tagħhom bejn l-2008 u l-2010 kienet aktar baxxa minn -1 %, il-livell massimu ta' trasferiment se jkun ta' 2,59 %.

11.

Il-valuri massimi msemmija fil-paragrafu 10 hawn fuq jinkludu l-kontribuzzjonijiet mill-FEŻR għall-finanzjament tal-fil transkonfinali tal-Istrument tal-Viċinat Ewropew u tal-Istrument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni, Dawk il-limiti massimi ma jinkludux l-allokazzjoni speċifika ta' EUR 3 000 000 000 għall-YEI.

12.

Il-kalkoli tal-PDG mill-Kummissjoni sejrin jibbażaw fuq l-istatistika disponibbli f'Mejju 2012. Ir-rati ta' tkabbir tal-PDG nazzjonali individwali għall-perjodu mill-2014 sal-2020, kif proġettati mill-Kummissjoni f'Mejju 2012, sejrin jiġu applikati għal kull Stat Membru separatament.

13.

Ir-rati deskritti fil-paragrafu 10 ma għandhomx jirriżultaw f'allokazzjonijiet għal kull Stat Membru li jkunu ogħla minn 110 % tal-livell tagħhom f'termini reali għall-perjodu ta' programmazzjoni 2007 - 2013.

Dispożizzjonijiet addizzjonali

14.

Għal dawk ir-reġjuni kollha li l-PDG tagħhom per capita (imkejla f'PPS) intuża bħala kriterju ta' eliġibilità għall-perjodu ta' programmazzjoni 2007 - 2013 u kien anqas minn 75 % tal-medja tal-UE-25, iżda li l-PDG per capita tagħhom huwa aktar minn 75 % tal-medja għall-UE-27, il-livell minimu ta' appoġġ fil-perjodu 2014 - 2020 taħt l-għan tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi se jikkorrispondi kull sena għal 60 % tal-ammont preċedenti tal-allokazzjoni annwali indikattiva ta’ sostenn tagħhom taħt l-allokazzjoni ta' Konverġenza, ikkalkulat mill-Kummissjoni fi ħdan il-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2007-2013.

15.

L-ebda reġjun ta' tranżizzjoni m'għandu jirċievi anqas milli kien jirċievi li kieku kien reġjun aktar żviluppat. Biex il-livell ta' din l-allokazzjoni minima jiġi ddeterminat, il-metodu tad-distribuzzjoni tal-allokazzjoni għar-reġjuni aktar żviluppati sejjer jiġi applikat għar-reġjuni kollha li jkollhom PDG per capita ta' tal-anqas 75 % tal-medja għall-UE-27.

16.

L-allokazzjoni minima totali mill-Fondi għal Stat Membru għandha tikkorrispondi għal 55 % tal-allokazzjoni totatli tiegħu għall-2007-2013. L-aġġustamenti meħtieġa għall-qadi ta' dan ir-rekwiżit għandhom jiġu applikati proporzjonatament għall-allokazzjonijiet mill-Fondi, bl-esklużjoni tal-allokazzjonijiet tal-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea.

17.

Biex jindirizzaw l-effetti tal-kriżi ekonomika fuq il-livelli ta' prosperità tal-Istati Membri fi ħdan iż-żona tal-euro, u biex jagħtu spinta lit-tkabbir u l-ħolqien tal-impjiegi f'dawn l-Istati Membri, il-Fondi Strutturali sejrin jipprovdu l-allokazzjonijiet addizzjonali li ġejjin:

(a)

EUR 1 375 000 000 għar-reġjuni aktar żviluppati tal-Greċja;

(b)

EUR 1 000 000 000 għall-Portugall, imqassma kif ġej: EUR 450 000 000 għar-reġjuni aktar żviluppati, li minnhom EU 150 000 000 ikunu għal Madeira, EUR 75 000 000 għar-reġjun ta' tranżizzjoni u EUR 475 000 000 għar-reġjuni anqas żviluppati.

(c)

EUR 100 000 000 għar-reġjuni Border, Midland u Western tal-Irlanda;

(d)

EUR 1 824 000 000 għal Spanja, li minnhom EUR EUR 500 000 000 għal Extremadura, EUR 1 051 000 000 għar-reġjuni fi tranżizzjoni u EUR 273 000 000 għar-reġjuni l-aktar żviluppati;

(e)

EUR 1 500 000 000 għar-reġjuni anqas żviluppati tal-Italja, li minnhom EUR 500 000 000 ikunu għal żoni mhux urbani.

18.

B'rikonoxximant tal-isfidi mqajma mis-sitwazzjoni ta' Stati Membri li huma gżejjer u l-bogħod ta' ċerti partijiet tal-Unjoni, Malta u Ċipru għandhom jirċievu, wara li jiġi applikat l-metdou ta' kalkolu msemmi fil-paragrafu 16, pakkett finanzjarju addizzjonali ta' EUR 200 000 000 u EUR 150 000 000 rispettivament taħt il-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi, imqassma kif ġej: terz għall-Fond ta' Koeżjoni u żewġ terzi għall-Fondi Strutturali.

Ir-reġjuni Spanjoli ta' Ceuta u Melilla għandhom jiġu allokati pakkett finanzjarju addizzjonali totali ta' EUR 50 000 000 taħt il-Fondi Strutturali.

Ir-reġjun l-aktar imbiegħed ta' Mayotte għandu jiġi allokat pakkett finanzjarju totali ta' EUR 200 000 000 taħt il-Fondi Strutturali.

19.

Biex jiffaċilitaw l-aġġustament ta' ċerti reġjuni jew għal tibdiliet fl-istatus ta' eliġibilità tagħhom jew għall-effetti dejjiema ta' żviluppi reċenti fl-ekonomiji tagħhom, qed isiru l-allokazzjonijiet addizzjonali li ġejjin:

(a)

Għall-Belġju EUR 133 000 000, li minnhom EUR 66 500 000 ikunu għal Limburg u EUR 66 500 000 għar-reġjuni ta' tranżizzjoni tar-Reġjun tal-Wallonie;

(b)

Għall-Ġermanja EUR 710 000 000, li minnhom EUR 510 000 000 ikunu għar-reġjuni li qabel kienu reġjuni ta' Konverġenza fil-kategorija ta' reġjuni ta' tranżizzjoni, u EUR 200 000 000 għar-reġjun ta' Leipzig;

(c)

minkejja l-paragrafu 10, ir-reġjuni anqas żviluppati tal-Ungerija sejrin jiġu allokati pakkett finanzjarju addizzjonali ta' EUR 1 560 000 000, ir-reġjuni anqas żviluppati tar-Repubblika Ċeka pakkett finanzajru addizzjonali ta' EUR 900 000 000 u r-reġjuni anqas żviluppati tas-Slovenja pakkett finanzjarju addizzjonali ta' EUR 75 000 000, taħt il-Fondi Strutturali.

20.

Total ta' EUR EUR 150 000 000 sejjer jiġi allokat għall-programm PEACE, li minnhom EUR 106 500 000 ikunu għar-Renju Unit u EUR 43 500 000 għall-Irlanda. Dak il-programm sejjer jiġi implimentat bħala programm ta' kooperazzjoni transkonfinali li jinvolvi l-Irlanda ta' Fuq u l-Irlanda.

Aġġustamenti addizzjonali skont l-Artikolu 92(2)

21.

Minbarra l-ammonti stabbiliti fl-Artikoli 91 u 924, Ċipru għandu jibbenefika minn allokazzjoni addizzjonali ta' EUR 94 200 000 fl-2014 u EUR 92 400 000 fl-2015 li għandhom jiżdiedu mal-allokazzjoni tiegħu mill-Fondi Strutturali.

ANNESS VIII

METODOLOĠIJA RIGWARD L-ALLOKAZZJONI SPEĊIFIKA GĦALL-YEI IMSEMMIJA FL-ARTIKOLU 91

I.

Ir-ripartizzjoni tal-allokazzjoni speċifika għall-YEI għandu jiġi determinat f'konformità mal-passi li ġejjin:

1.

L-għadd ta' żgħażagħ mhux impjegati li għandhom bejn il-15 u l-24 sena għandu jiġi identifikat fir-reġjuni tal-livell 2 NUTS eliġibbli kif stabbilit fl-Artikolu 16 tar-Regolament FSE, jiġifieri reġjuni tal-livell 2 NUTS li għandhom rati ta' qgħad fost iż-żgħażagħ għal dawk bejn il-15 u l-24 sena ta' aktar minn 25 % fl-2012, u għall-Istati Membri fejn ir-rata ta' qgħad fost iż-żgħażagħ żdiedet b'aktar minn 30 % fl-2012, ir-reġjuni li għandhom rati ta' qgħad fost iż-żgħażagħ ta' aktar minn 20 % fl-2012 (ir-“reġjuni eliġibbli”).

2.

L-allokazzjoni li tikkorrispondi ma' kull reġjun eliġibbli għandha tiġi kkalkolata fuq il-bażi tal-proporzjon bejn in-numru ta' żgħażagħ qiegħda fir-reġjun eliġibbli u n-numru totali ta' żgħażagħ imsemmija fil-punt 1 fir-reġjuni eliġibbli kollha.

3.

L-allokazzjoni għal kull Stat Membru għandha tkun it-total tal-allokazzjonijiet għal kull wieħed mir-reġjuni eliġibbli tiegħu.'

II.

L-allokazzjoni speċifika għall-YEI ma titqiesx għall-fini tal-applikazzjoni tar-regoli dwar il-limiti massimi stabbiliti fl-Anness VII fir-rigward tal-allokazzjoni tar-riżorsi globali.

III.

Għad-determinazzjoni tal-allokazzjoni speċifika mill-YEI lill-Majott, ir-rata ta' qgħad fost iż-żgħażagħ u l-għadd ta' persuni żgħażagħ qiegħda għandhom jiġu determinati abbażi tad-dejta l-aktar reċenti disponibbli fil-livell nazzjonali sakemm id-dejta tal-Eurostat fil-livell 2 NUTS ma tkunx disponibbli.

IV.

Ir-riżorsi għall-YEI jistgħu jiġu riveduti 'l fuq għas-snin 2016-2020 fil-qafas tal-proċedura baġitarja b'konformità mal-Artikolu 14 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru▐1311/2013 It-tqassim għal kull Stat Membru tar-riżorsi addizzjonali għandu jsegwi l-istess passi li japplikaw għall-allokazzjoni inizjali iżda għandu jirreferi għad-dejta annwali l-aktar reċenti disponibbli.

ANNESS IX

METODOLOĠIJA BIEX JIĠI DETERMINAT IS-SEHEM MINIMU TAL-FSE

Is-sehem perċentwali addizzjonali li għandu jiżdied mas-sehem tar-riżorsi tal-Fondi Strutturali msemmija fl-Artikolu 92(4) allokat fi Stat Membru lill-FSE li jikkorrispondi għas-sehem ta' dak l-Istat Membru għal perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013 għandu jiġi determinat kif ġej, abbażi tar-rati ta' impjiegi (għall-persuni bejn l-età ta' 20-64) tas-sena ta' referenza 2012:

fejn ir-rata ta' impjieg hija 65 % jew anqas is-sehem għandu jiġi miżjud b' 1,7 punti perċentwali;

fejn ir-rata ta’ impjieg taqbeż 65 % iżda mhijiex aktar għolja minn 70 %, is-sehem addizjonali huwa 1.2 punti perċentwali;

fejn ir-rata ta’ impjieg taqbeż 65 % iżda mhijiex aktar għolja minn 70 %, is-sehem addizjonali huwa 0.7 punti perċentwali;

fejn ir-rata ta' impjieg taqbeż 75 %, ma tinħtieġ l-ebda żieda.

Is-sehem perċentwali ta' Stat Membru wara l-addizzjoni ma għandux jaqbeż il-52 % tar-riżorsi tal-Fondi Strutturali msemmija fl-Artikolu 92(4).

Għall-Kroazja s-sehem tar-riżorsi tal-Fondi Strutturali, eskluż l-għan ta' Kooperazzjoni Ewropea Territorjali, allokat lill-FSE għall-perjodu ta' programazzjoni 2007-2013 għandu jkun is-sehem medju ta' reġjuni ta' konverġenza għal dawk l-Istati Membri li ngħaqdu mal-Unjoni fl-ewwel ta' Jannar 2004 jew wara.


ANNESS X

ADDIZZJONALITÀ

1.   IN-NEFQA STRUTTURALI PUBBLIKA JEW L-EKWIVALENTI TAGĦHA

Fl-Istati Membri li fihom ir-reġjuni anqas żviluppati jkopru mill-inqas 65 % tal-popolazzjoni, iċ-ċifra dwar il-formazzjoni grossa tal-kapital fiss irrappurtata fil-Programmi ta' Stabbiltà u Konverġenza, imħejjija mill-Istati Membri skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1466/97 biex jippreżentaw l-istrateġija baġitarja tagħhom fuq perijodu medju, se tintuża biex tiġi determinata n-nefqa strutturali pubblika jew ekwivalenti. Iċ-ċifra li għandha tintuża għandha tkun dik irrappurtata fil-kuntest tal-bilanċ u d-dejn pubbliku ġenerali u relatata mal-prospetti baġitarji pubbliċi ġenerali u għandha tiġi ppreżentata bħala perċentwal tal-PDG.

F'dawk l-Istati Membri li fihom ir-reġjuni inqas żviluppati jkopru aktar minn 15 % u inqas minn 65 % tal-popolazzjoni, iċ-ċifra totali dwar il-formazzjoni grossa tal-kapitali fiss fir-reġjuni inqas żviluppati ser tintuża biex tiġi determinata n-nefqa strutturali pubblika jew ekwivalenti. Hija għandha tiġi rrappurtata fl-istess format kif stipulat fl-ewwel subparagrafu.

2.   VERIFIKA

Il-verifiki ta’ addizzjonalità skont l-Artikolu 95(5) huma soġġetti għar-regoli li ġejjin:

2.1   Verifika ex ante

(a)

Meta Stat Membru jissottometti Ftehim ta' Sħubija, għandu jipprovdi informazzjoni dwar il-profil tal-pjan tan-nefqa fil-forma tat-Tabella 1.

Tabella 1

Nefqa tal-Gvern Ġenerali bħala sehem tal-PDG

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

P51

X

X

X

X

X

X

X

(b)

L-Istati Membri li fihom ir-reġjuni inqas żviluppati jkopru aktar minn 15 % u inqas minn 65 % tal-popolazzjoni, għandhom jipprovdu wkoll informazzjoni dwar il-profil ippjanat ta' nefqa f'dawk ir-reġjuni inqas żviluppati fil-format tat-Tabella 2.

Tabella 2

 

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

Formazzjoni Grossa tal-Kapital Fiss tal-Gvern Ġenerali fir-reġjuni anqas żviluppati bħala sehem tal-PDG

X

X

X

X

X

X

X

(c)

L-Istati Membri għandhom jipprovdu lill-Kummissjoni l-informazzjoni dwar l-indikaturi makroekonomiċi ewlenin u l-previżjonijiet li fuqhom ikun imsejjes il-livell tan-nefqa strutturali pubblika jew ekwivalenti.

(d)

L-Istati Membri li fihom ir-reġjuni inqas żviluppati jkopru aktar minn 15 % u inqas minn 65 % tal-popolazzjoni, għandhom jipprovdu wkoll lill-Kummissjoni informazzjoni dwar il-metodu użat biex tiġi stmata l-formazzjoni grossa tal-kapital fiss f'dawk ir-reġjuni. Għal dan il-għan, l-Istati Membri għandhom jużaw dejta ta' investiment pubbliku f'livell reġjonali meta disponibbli. Fl-eventwalità li tali dejta ma tkunx disponibbli, jew f'każijiet oħra debitament ġustifikati, fosthom meta Stat Membru għall-perjodu 2014-2020 ikun biddel b'mod sinifikanti r-rendikont kif definit fir-Regolament (KE) Nru 1059/2003,il-formazzjoni grossa tal-kapital fiss tista' tiġi stmata bl-applikazzjoni ta' indikaturi tan-nefqa pubblika reġjonali jew dejta ta' investiment pubbliku tal-popolazzjoni reġjonali mqabbla mal-livell nazzjonali.

(e)

Ladarba jkun hemm qbil min-naħa tal-Kummissjoni u l-Istat Membri, it-Tabella 1 u fejn applikabbli, it-Tabella 2 se jiġu inklużi fil-Ftehim ta’ Sħubija tal-Istat Membru kkonċernat bħala l-livell ta’ referenza tan-nefqa strutturali pubblika jew l-ekwivalenti tagħha li trid tinżamm fis-snin 2014-2020.

2.2   Verifika ta’ nofs il-perjodu

(a)

Fil-mument tal-verifika ta’ nofs il-perjodu, jitqies li Stat Membru jkun żamm il-livell tan-nefqa strutturali pubblika jew l-ekwivalenti tagħha jekk il-medja annwali tan-nefqa fis-snin 2014-2017 tkun ugwali jew ogħla mil-livell ta' referenza tan-nefqa stabbilit fil-Ftehim ta' Sħubija.

(b)

Wara l-verifika ta’ nofs il-perjodu, il-Kummissjoni tista’ tirrevedi, b’konsultazzjoni ma’ Stat Membru, il-livell ta’ referenza tan-nefqa strutturali pubblika jew l-ekwivalenti tagħha fil-Ftehim ta’ Sħubija jekk is-sitwazzjoni ekonomika tal-Istat Membru tkun inbidlet b’mod sinifikanti minn dik stmata fil-ħin tal-adozzjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija.

2.3   Verifika ex post

Fil-mument tal-verifika ex post, Stat Membru għandu jitqies li jkun żamm il-livell tan-nefqa strutturali pubblika jew l-ekwivalenti tagħha jekk il-medja annwali tan-nefqa fis-snin 2014-2020 tkun ugwali jew ogħla mil-livell ta' referenza stabbilit fil-Ftehim ta' Sħubija.

3.   RATI TA’ KORREZZJONI FINANZJARJA WARA L-VERIFIKA EX POST

Meta l-Kummissjoni tiddeċiedi li twettaq korrezzjoni finanzjarja skont l-Artikolu 95(6), ir-rata ta’ korrezzjoni finanzjarja għandha tinkiseb billi jitnaqqas 3 % mid-differenza bejn il-livell ta' referenza fil-Ftehim ta' Sħubija u l-livell miksub, espress bħala perċentwal tal-livell ta' referenza, u mbagħad ir-riżultat jiġi diviż b'10. Il-korrezzjoni finanzjarja gћandha tiġi stabbilita billi din ir-rata ta’ korrezzjoni finanzjarja tiġi applikata gћall-kontribuzzjoni mill-Fond lill-Istat Membru kkonċernat għar-reġjuni inqas żviluppati u għar-reġjuni ta’ tranżizzjoni fil-perjodu sħiħ ta’ programmazzjoni.

Jekk id-differenza bejn il-livell ta’ referenza fil-Ftehim ta’ Sħubija u l-livell miksub, espressa bħala perċentwal tal-livell ta’ referenza fil-Ftehim ta’ Sħubija, tkun 3 % jew inqas, m’għandha ssir l-ebda korrezzjoni finanzjarja.

Il-korrezzjoni finanzjarja m’għandhiex taqbeż il-5 % tal-allokazzjoni tal-Fondi lill-Istat Membru kkonċernat għar-reġjuni inqas żviluppati fil-perjodu sħiħ ta’ programmazzjoni.


ANNESS XI

Kondizzjonalitajiet ex ante

PARTI I:   Kondizzjonalitajiet tematiċi ex ante

Objettivi tematiċi

Prijoritajiet ta’ investiment

Kondizzjonalità ex ante

Kriterji li għandhom jiġu ssodisfati

1.

It-tisħiħ tar-riċerka, l-iżvilupp teknoloġiku u l-innovazzjoni

L-għan għar-R&Ż)

(imsemmija fil-punt (a) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9)

FEŻR:

Il-prijoritajiet ta' investiment kollha taħt l-objettiv tematiku nru 1

1.1.

Riċerka u innovazzjoni: L-eżistenza ta’ strateġija nazzjonali jew reġjonali għall-istrateġija ta' speċjalizzazzjoni intelliġenti f’konformità mal-Programm ta’ Riforma Nazzjonali, biex tiġi sfruttata n-nefqa privata fuq ir-riċerka u l-innovazzjoni, li tikkonforma mal-karatteristiċi ta’ sistemi ta’ R&I nazzjonali jew reġjonali bi prestazzjoni tajba.

Ikun hemm strateġija nazzjonali jew reġjonali għal speċjalizzazzjoni intelliġenti li:

tkun imsejsa fuq analiżi SWOT jew simili biex ir-riżorsi jiġu kkonċentrati fuq sett limitat ta’ prijoritajiet ta’ riċerka u innovazzjoni;

tindika l-miżuri li jħeġġu l-investiment privat fir-Riċerka u l-Iżvilupp;

tinkludi mekkaniżmu ta’ monitoraġġ.

Ikun ġie adottat qafas li jiddeskrivi riżorsi baġitarji disponibbli għar-riċerka u l-innovazzjoni.

FEŻR:

It-titjib tar-riċerka u l-innovazzjoni (R&I), l-infrastruttura u l-kapaċitajiet biex tiġi żviluppata eċċellenza, fir-R&I, u l-promozzjoni ta' ċentri ta' kompetenza, b'mod partikolari dawk li huma ta' interess Ewropew;

1.2

Infrastruttura tar-Riċerka u l-Innovazzjoni L-eżistenza ta' pjan pluriennali għall-ibbaġitjar u l-prijoritizzazzjoni ta’ investimenti.

Pjan pluriennali indikattiv għall-ibbaġitjar u l-prijoritizzazzjoni ta' investimenti marbuta ma' prijoritajiet tal-Unjoni, u fejn xieraq, il-Forum Strateġiku Ewropew għall-Infrastrutturi tar-Riċerka - (ESFRI), ikun ġie adottat.

2.

It-titjib tal-aċċessgħalt-teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni (ICT) u l-użu u l-kwalità tagħhom (l-għan tal-Broadband)

(imsemmija fil-punt (2) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9)

FEŻR:

L-iżvilupp ta' prodotti u servizzi tal-ICT, il-kummerċ elettroniku, u t-titjib fid-domanda għall-ICT.

It-tisħiħ tal-applikazzjonijiet tal-ICT għall-gvern elettroniku, tagħlim elettroniku, inklużjoni elettronika, kultura elettronika u struttura tas-saħħa elettronika

2.1.

Tkabbir diġitali: Qafas ta' politika strateġika għat-tkabbir diġitali biex jiġu stimulati servizzi privati u pubbliċi li jintlaħqu mill-but ta’ kulħadd, ta' kwalità tajba u interoperabbli, megħjuna mill-ICT u biex ikun hemm żieda fl-għażla tagħhom miċ-ċittadini, inklużi gruppi vulnerabbli, negozji u amministrazzjonijiet pubbliċi kif ukoll inizjattivi transkonfinali.

Ikun hemm qafas ta’ politika strateġika għat-tkabbir diġitali, pereżempju, fi ħdan l-istrateġija ta’ speċjalizzazzjoni intelliġenti nazzjonali jew reġjonali li fih:

l-ibbaġitjar u l-prijoritizzazzjoni ta' azzjonijiet permezz ta’ analiżi SWOT jew analiżi simili konsistenti mat-Tabella ta’ Valutazzjoni tal-Aġenda Diġitali għall-Ewropa;

analiżi tal-appoġġ għall-ibbilanċjar fir-rigward tad-domanda u l-provvista ta’ ICT li kellhom jitwettqu;

indikaturi li jkejlu l-progress ta' interventi f'oqsma bħal-litteriżmu diġitali, l-inklużjoni elettronika, l-aċċessibbiltà elettronika, u progress tas-saħħa elettronika fil-limiti tal-Artikolu 168 tat-TFUE li jkunu allinjati, fejn xieraq, mal-istrateġiji settorjali tal-Unjoni, nazzjonali jew reġjonali, eżistenti u rilevanti;

valutazzjoni tal-ħtiġijiet biex jissaħħaħ il-bini tal-kapaċità tal-ICT.

FEŻR:

Broadband aktar mifrux u r-roll-out ta' netwerks b'veloċità għolja u l-appoġġ għall-adozzjoni ta' teknoloġiji u netwerks emerġenti għall-ekonomija diġitali.

2.2.

Infrastruttura tan-Netwerk tal-Ġenerazzjoni li Jmiss (NGN): L-eżistenza ta’ Pjanijiet nazzjonali jew reġjonali ta' NGN li jqisu l-azzjonijiet reġjonali sabiex jilħqu l-miri tal-Unjoni għal aċċess għall-Internet b'veloċità għolja, li jiffukaw fuq iż-żoni fejn is-suq jonqos milli jipprovdi infrastruttura miftuħa bi prezz li jintlaħaq mill-but ta' kulħadd u ta’ kwalità b’konformità mar-regoli tal-Unjoni dwar il-kompetizzjoni u l-għajnuna mill-Istat, u biex jipprovdu servizzi aċċessibbli għal gruppi vulnerabbli.

Ikun hemm Pjan NGN nazzjonali jew reġjonali li jinkludi:

pjan ta' investimenti ta' infrastruttura bbażat fuq analiżi ekonomika li tqis l-infrastruttura privata u pubblika eżistenti u l-investimenti ppjanati;

mudelli ta' investiment sostenibbli li jsaħħu l-kompetizzjoni u jipprovdu aċċess għal infrastruttura u servizzi miftuħa, li jilħqu l-but ta' kulħadd, ta' kwalità u li jkunu validi anke fil-ġejjieni;

miżuri biex jiġi stimulat l-investiment privat.

3.

It-tisħiħ tal-kompetittività ta’ impriżi żgħar u ta’ daqs medju (SMEs)

(imsemmija fil-punt (3) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9)

FEŻR:

Il-promozzjoni tal-intraprenditorija, b'mod partikolari billi jiġi aġevolat l-isfruttament ekonomiku ta' ideat ġodda u t-trawwim tal-ħolqien ta' ditti ġodda, inkluż permezz ta' inkubaturi tan-negozju.

L-appoġġ tal-kapaċità tal-SMEs li jikbru fis-swieq reġjonali, nazzjonali u internazzjonali, u li jinvolvu ruħhom fil-proċessi ta' innovazzjoni.

3.1.

Twettqu azzjonijiet speċifiċi sabiex tiġi appoġġjata l-promozzjoni tal-intraprenditorija filwaqt li ġie kkunsidrat l-Att dwar in-Negozji ż-Żgħar (SBA).

L-azzjonijiet speċifiċi huma:

ġew stabbiliti miżuri bil-għan li jitnaqqsu ż-żmien u l-ispiża involuti fit-twaqqif ta' negozju filwaqt li jitqiesu l-miri tal-SBA;

ġew stabbiliti miżuri bil-għan li jitnaqqas iż-żmien meħtieġ biex jiġu akkwistati liċenzji u permessi biex tinbeda u titwettaq l-attività speċifika ta’ impriża filwaqt li jitqiesu l-miri tal-SBA;

hemm mekkaniżmu stabbilit biex jimmonitorja l-implimentazzjoni tal-miżuri SBA li kien ġie stabbilit u vvaluta l-impatt fuq l-SMEs.

4.

L-appoġġ għall-bidla lejn ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju fis-setturi kollha;

(imsemmija fil-punt (4) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9)

FEŻR+Fond ta' Koeżjoni:

L-Appoġġ tal-effiċjenza enerġetika, il-ġestjoni intelliġenti tal-enerġija u l-użu tal-enerġija rinnovabbli fl-infrastruttura pubblika, inkluż f'bini pubbliku u fis-settur tad-djar;

4.1.

Twettqu azzjonijiet biex jiġi promoss titjib kosteffettiv tal-effiċjenza fl-użu finali tal-enerġija u investiment kosteffettiv fl-effiċjenza enerġetika fil-kostruzzjoni u r-rinnovazzjoni tal-bini.

L-azzjonijiet huma:

miżuri li jiżguraw li jkun hemm fis-seħħ rekwiżiti minimi relatati mal-prestazzjoni tal-enerġija tal-bini konsistenti mal-Artikolu 3, l-Artikolu 4 u l-Artikolu 5 tad-Direttiva 2010/31/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1);

miżuri meħtieġa sabiex tiġi stabbilita sistema ta’ ċertifikazzjoni tal-prestazzjoni tal-enerġija tal-bini b'mod konsistenti mal-Artkolu 11 tad-Direttiva 2010/31/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill;

miżuri sabiex jiġi żgurat l-ippjanar strateġiku dwar l-effiċjenza fl-enerġija, konsistenti mal-Artikolu 3 tad-Direttiva 2012/27/UE ttal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2);

miżuri konsistenti mal-Artikolu 13 tad-Direttiva 2006/32/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) dwar l-effiċjenza fl-użu finali tal-enerġija u dwar servizzi ta' enerġija sabiex jiġi żgurat li l-klijenti aħħarin jiġu provduti individwalment b’arloġġi tal-kejl dment li dan ikun teknikament possibbli, finanzjarjament raġonevoli u proporzjonat b'rabta mal-iffrankar potenzjali tal-enerġija.

FEŻR + Fond ta' Koeżjoni:

Il-promozzjoni tal-użu ta’ koġenerazzjoni b’effiċjenza għolja ta’ sħana u elettriku abbażi tad-domanda utli.

4.2.

Twettqu azzjonijiet sabiex tiġi promossa l-koġenerazzjoni b'effiċjenza għolja ta' sħana u elettriku.

L-azzjonijiet huma:

L-appoġġ ta' koġenerazzjoni jkun ibbażat fuq id-domanda għal sħana utli u l-iffrankar l-enerġija primarja konsistenti mal-punti (a) u (b) tal-Artikolu 9(1) tad-Direttiva 2004/8/KE, l-Istati Membri jew il-korpi kompetenti tagħhom ikunu evalwaw il-qafas leġiżlattiv u regolatorju eżistenti fir-rigward tal-proċeduri ta' awtorizzazzjoni jew proċeduri oħra sabiex:

(a)

jippromwovu disinn ta' unitajiet ta' koġenerazzjoni li jkun jaqbel ma' domandi ġustifikabbli mil-lat ekonomiku għal produzzjoni ta' sħana utli u li tiġi evitata l-produzzjoni ta' aktar sħana minn sħana utli; kif ukoll

(b)

inaqqsu l-ostakoli regolatorji u mhux regolatorji għal żieda fil-koġenerazzjoni.

FEŻR+Fond ta' Koeżjoni:

Il-promozzjoni tal-produzzjoni u d-distribuzzjoni ta’ enerġija li hi dderivata minn sorsi rinnovabbli;

4.3.

Twettqu azzjonijiet biex jippromwovu l-produzzjoni u d-distribuzzjoni ta' sorsi tal-enerġija rinnovabbli (4).

Ikun hemm skemi ta' appoġġ trasparenti, prijorità fl-aċċess għan-netwerk jew aċċess garantit u prijorità fil-kunsinna, kif ukoll regoli standard relatati mal-pagament u l-kondiviżjoni tal-ispejjeż ta' adattamenti tekniċi li jkunu saru pubbliċi f'konsistenza mal-Artikolu 14(1), l-Artikolu 16(2) u 16(3) tad-Direttiva 2009/28/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4).

Stat Membru jkun adotta pjan ta’ azzjoni nazzjonali dwar l-enerġija rinnovabbli konsistenti mal-Artikolu 4 tad-Direttiva 2009/28/KE.

5.

Il-promozzjoni tal-adattament għat-tibdil fil-klima, il-prevenzjoni u l-ġestjoni tar-riskju

(L-għan tat-tibdil fil-klima) (imsemmi fil-punt (5) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9)

FEŻR + Fond ta' Koeżjoni:

Il-promozzjoni tal-investiment għall-indirizzar ta’ riskji speċifiċi, l-iżgurar tar-reżiljenza għal diżastri u l-iżvilupp ta' sistemi ta' ġestjoni tad-diżastri

5.1.

Prevenzjoni tar-riskju u ġestjoni tal-kriżi: l-eżistenza ta' valutazzjonijiet nazzjonali jew reġjonali tar-riskju għall-ġestjoni tad-diżastri, li jqisu l-adattament għat-tibdil fil-klima

Għandu jkun hemm valutazzjoni nazzjonali jew reġjonali tar-riskju bl-elementi li ġejjin:

deskrizzjoni tal-proċess, metodoloġija, il-metodi u d-dejta mhux sensittiva użati għall-valutazzjoni tar-riskju kif ukoll tal-kriterji bbażati fuq ir-riskju biex tingħata prijorità lill-investiment;

deskrizzjoni tax-xenarji b’riskju wieħed u b’diversi riskji;

il-kunsiderazzjoni, fejn xieraq, ta' strateġiji nazzjonali għall-adattament għat-tibdil fil-klima.

6.

Il-preżervazzjoni u l-protezzjoni tal-ambjent u l-promozzjoni tal-effiċjenza tar-riżorsi

(imsemmija fil-punt (6) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9)

FEŻR + Fond ta' Koeżjoni:

L-investiment fil-qasam tal-ilma, sabiex jiġu ssodisfati r-rekwiżiti tal-acquis tal-Unjoni dwar l-ambjent u jiġu indirizzati l-ħtiġijiet identifikati mill-Istati Membri għal investiment li jmur lil hinn minn dawk ir-rekwiżiti.

6.1.

Is-settur tal-ilma: L-eżistenza ta' a) politika tal-ipprezzar tal-ilma li tipprovdi inċentivi adegwati għall-utenti biex jużaw ir-riżorsi tal-ilma b’mod effiċjenti u b) kontribuzzjoni adegwata tal-użu differenti tal-ilma għall-irkupru tal-ispejjeż tas-servizzi tal-ilma, b'rata stabbilita fil-pjan ta' ġestjoni tal-baċir tax-xmara approvat għal investiment appoġġat mill-programmi.

Fis-setturi appoġġati mill-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni, Stat Membru żgura li jkun hemm kontribuzzjoni tal-użi differenti tal-ilma biex jirkupra l-ispejjeż tas-servizzi tal-ilma skont is-settur b'konsistenza mal-ewwel inċiż tal-Artikolu 9(1) tad-Direttiva 2000/60/KE b’kunsiderazzjoni, fejn xieraq, tal-effetti soċjali, ambjentali u ekonomiċi tal-irkupru kif ukoll tal-kundizzjonijiet ġeografiċi u klimatiċi tar-reġjun jew ir-reġjuni milquta.

L-adozzjoni ta’ pjan ta’ ġestjoni tal-baċir tax-xmara għad-distrett tal-baċir tax-xmara konsistenti mal-Artikolu 13 tad-Direttiva 2000/60/KE.

FEŻR + Fond ta' Koeżjoni

L-investiment fil-qasam tal-iskart, sabiex jiġu ssodisfati r-rekwiżiti tal-acquis ambjentali tal-Unjoni u biex jiġu indirizzati l-ħtiġijiet identifikati mill-Istati Membri għal investiment li jmur lil hinn minn dawk ir-rekwiżiti.

6.2.

Is-settur tal-iskart: Il-promozzjoni ta' investimenti ekonomikament u ambjentalment sostenibbli fis-settur tal-iskart b'mod partikolari permezz tal-iżvilupp ta' pjanijiet tal-ġestjoni tal-iskart konsistenti mad-Direttiva 2008/98/KE, u mal-ġerarkija tal-iskart.

Kif mitlub mill-Artikolu 11(5) tad-Direttiva 2008/98/KE, intbagħat rapport ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni dwar il-progress li sar biex jintlaħqu l-miri stabbiliti fl-Artikolu 11 tad-Direttiva 2008/98/KE.

L-eżistenza ta' pjan wieħed jew aktar għall-ġestjoni tal-iskart kif rikjest taħt l-Artikolu 28 tad-Direttiva 2008/98/KE;

L-eżistenza ta’ programmi ta’ prevenzjoni tal-iskart, kif rikjest taħt l-Artikolu 29 tad-Direttiva 2008/98/KE;

Ġew adottati miżuri meħtieġa biex jinkisbu l-objettivi dwar it-tħejjija għall-użu mill-ġdid u r-riċiklaġġ sal-2020 b'mod konsistenti mal-Artikolu 11(2) tad-Direttiva 2008/98/KE.

7.

Il-promozzjoni ta' trasport sostenibbli u t-tneħħija ta' ostakoli fl-infrastrutturi tan-netwerks ewlenin

(imsemmija fil-punt (7) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9)

FEŻR + Fond ta' Koeżjoni:

L-appoġġ għal Żona Unika Ewropea tat-Trasport multimodali permezz ta' investiment fit TEN-T.

Jiġu żviluppati u riabilitati sistemi ferrovjarji komprensivi, ta’ kwalità għolja u interoperabbli, u jiġu promossi miżuri ta' tnaqqis tal-istorbju;

Jiġu żviluppati u mtejba sistemi tat-trasport b'kuxjenza ambjentali (inkluż b'livell ta' storbju baxx) u b'livell ta' karbonju baxx, inklużi passaġġi tal-ilma interni u trasport marittimu, portijiet, konnessjonijiet multimodali u infrastruttura tal-ajruporti, sabiex tiġi promossa l-mobilità reġjonali u lokali sostenibbli;

FEŻR:

Tiġi mtejba l-mobilità reġjonali billi jiġu konnessi nodi sekondarji u terzjarji mal-infrastruttura TEN-T, inklużi nodi multimodali;

7.1.

Trasport: L-eżistenza ta' pjan jew pjanijiet jew qafas jew oqfsa komprensivi għall-investiment fit-trasport skont l-organizzazzjoni istituzzjonali tal-Istati Membri (inkluż it-trasport pubbliku fil-livell reġjonali u lokali) li tappoġġa l-iżvilupp tal-infrastruttura u ttejjeb il-konnettività man-netwerks komprensivi u ċentrali tat-TEN-T.

L-eżistenza ta' pjan jew pjanijiet jew qafas jew oqfsa komprensiv(i) tat-trasport għall-investiment fit-trasport li jikkonformaw mar-rekwiżiti legali għall-valutazzjoni ambjentali strateġika u tistipula:

il-kontribut għaż-Żona tat-Trasport Unika Ewropea b'mod konsistenti mal-Artikolu 10 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013 tal-Parlament Eworpew u tal-Kunsill (5), inklużi l-prijoritajiet għal investimenti:

fin-netwerk ċentrali tat-TEN-T u n-netwerk komprensiv fejn huwa previst l-investiment mill-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni; kif ukoll

fil-konnettività sekondarja;

f'sensiela ta' proġetti realistiċi u maturi għal għalihom hemm previst appoġġ mill-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni;

Miżuri biex tiġi żgurata l-kapaċità ta’ korpi intermedjarji u ta' benefiċjarji li jwettqu s-sensiela ta' proġetti.

FEŻR + Fond ta' Koeżjoni:

L-appoġġ għal Żona Unika Ewropea tat-Trasport multimodali permezz ta' investiment fit TEN-T.

Jiġu żviluppati u riabilitati sistemi ferrovjarji komprensivi, ta’ kwalità għolja u interoperabbli, u jiġu promossi miżuri ta' tnaqqis tal-istorbju; L-iżvilupp u

t-titjib ta' sistemi tat-trasport favur l-ambjent (inkluż b'livell ta' storbju baxx) u b'livell ta' karbonju baxx, inklużi passaġġi tal-ilma interni u trasport marittimu, portijiet, konnessjonijiet multimodali u infrastruttura tal-ajruporti, sabiex tiġi promossa l-mobilità reġjonali u lokali sostenibbli;

FEŻR:

It-titjib tal-mobilità billi jiġu konnessi nodi sekondarji u terzjarji mal-infrastruttura TEN-T, inklużi nodi multimodali.

7.2.

Ferrovija: L-eżistenza fil-pjan jew pjanijiet jew qafas jew oqfsa komprensivi tat-trasport ta' sezzjoni speċifika dwar l-iżvilupp tal-ferrovija skont l-organizzazzjoni istituzzjonali tal-Istati Members (inkluża dik li tikkonċerna t-trasport pubbliku fil-livell reġjonali u lokali) li tappoġġa l-iżvilupp tal-infrastruttura u ttejjeb il-konnettività man-netwerks komprensivi u ċentrali tat-TEN-T. L-investimenti jkopru assi mobbli u l-interoperabilità u t-tisħiħ tal-kapaċitajiet.

L-eżistenza ta' sezzjoni dwar l-iżvilupp tal-ferroviji fi ħdan il-pjan jew pjanijiet jew qafas jew oqfsa tat-trasport kif stipulat hawn fuq, li jikkonformaw mar-rekwiżiti legali għall-valutazzjoni ambjentali strateġika (SEA) u li tistipula sensiela realistika u matura ta' proġetti (inkluża skeda ta' żmien u qafas baġitarju);

Miżuri biex tiġi żgurata l-kapaċità ta’ korpi intermedjarji u ta' benefiċjarji li jwettqu sensiela ta' proġetti.

FEŻR + Fond ta' Koeżjoni:

L-appoġġ ta' Żona Unika Ewropea tat-Trasport multimodali permezz ta' investiment fin-Netwerk tat-Trasport Trans-Ewropew (TEN-T).

Jiġu żviluppati u riabilitati sistemi ferrovjarji komprensivi, ta’ kwalità għolja u interoperabbli, u jiġu promossi miżuri ta' tnaqqis tal-istorbju;

L-iżvilupp u t-titjib ta' sistemi tat-trasport favur l-ambjent (inkluż b'livell ta' storbju baxx) u b'livell ta' karbonju baxx, inklużi passaġġi tal-ilma interni u trasport marittimu, portijiet, konnessjonijiet multimodali u infrastruttura tal-ajruporti, sabiex tiġi promossa l-mobilità reġjonali u lokali sostenibbli;

FEŻR:

It-titjib tal-mobilità reġjonali permezz ta’ konnessjonijiet bejn nodi sekondarji u terzjarji u l-infrastruttura TEN-T, inklużi nodi multimodali.

7.3.

Mezzi oħra tat-trasport, inklużi passaġġi tal-ilma interni u trasport marittimu, portijiet, konnessjonijiet multimodali u infrastruttura tal-ajruporti: l-eżistenza fil-pjan jew pjanijiet jew qafas jew oqfsa komprensiv(i) ta' sezzjoni speċifika dwar passaġġi tal-ilma interni u trasport marittimu, portijiet, konnessjonijiet multimodali u infrastruttura tal-ajruporti, li jikkontribwixxu għat-titjib tal-konnettività man-netwerks komprensivi u ċentrali tat-TEN-T u għall-promozzjoni tal-mobilità reġjonali u lokali sostenibbli.

L-eżistenza ta' sezzjoni dwar passaġġi tal-ilma interni u trasport marittimu, portijiet, konnessjonijiet multimodali u infrastruttura tal-ajruporti fil-pjan jew pjanijiet jew qafas jew oqfsa komprensiv(i) li:

tikkonforma mar-rekwiżiti legali għall-valutazzjoni ambjentali strateġika;

tistabbilixxi sensiela ta’ proġetti realistiċi u maturi (inklużi skeda ta’ żmien u qafas baġitarju);

Miżuri biex tiġi żgurata l-kapaċità ta’ korpi intermedjarji u ta' benefiċjarji li jwettqu sensiela ta' proġetti.

FEŻR:

It-titjib tal-effiċjenza fl-enerġija u s-sigurtà tal-provvista permezz tal-iżvilupp ta’ sistemi intelliġenti tad-distribuzzjoni, tal-ħżin u tat-trażmissjoni tal-enerġija u permezz tal-integrazzjoni ta’ ġenerazzjoni distribwita minn sorsi rinnovabbli;

7.4

L-Iżvilupp ta’ sistemi intelliġenti tad-distribuzzjoni, tal-ħżin u tat-trażmissjoni tal-enerġija.

L-eżistenza ta’ pjanijiet komprensivi għal investimenti f’infrastruttura tal-enerġija intelliġenti, u ta’ miżuri regolatorji, li jikkontribwixxu għat-titjib fl-effiċjenza u s-sigurtà tal-provvista.

Ikunu ġew stabbiliti pjanijiet li jiddeskrivu l-prijoritajiet tal-infrastruttura tal-enerġija nazzjonali li huma:

skont l-Artikolu 22 tad-Direttiva 2009/72/KE u tad-Direttiva 2009/73/KE, fejn applikabbli, u

b'konsistenza mal-pjanijiet rilevanti ta’ investiment reġjonali skont l-Artikolu 12 u mal-pjan ta’ żvilupp tan-netwerk għal għaxar snin madwar l-Unjoni kollha skont il-punt (b) tal-Artikolu 8(3) tar-Regolament (KE) Nru 714/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) u r-Regolament (KE) Nru 715/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7) u

kompatibbli mal-Artikolu 3(4) tar-Regolament (UE) Nru 347/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8);

Dawk il-pjanijiet għandhom jinkludu:

sensiela ta’ proġetti realistika u matura għal proġetti li għalihom hu previst appoġġ mill-FEŻR;

miżuri biex jinkisbu l-objettivi ta’ koeżjoni soċjali u ekonomika u protezzjoni ambjentali, skont l-Artikolu 3(10) tad-Direttiva 2009/72/KE u l-Artikolu 3(7) tad-Direttiva 2009/73/KE;

miżuri biex isir l-aħjar użu mill-enerġija u tiġi promossa l-effiċjenza fl-enerġija, skont l-Artikoli 3(11) tad-Direttiva 2009/72/KE u l-Artikolu 3(8)_tad-Direttiva 2009/73/KE.

8.

Il-promozzjoni tal-impjiegi sostenibbli u ta’ kwalità u l-appoġġ għall-mobilità tax-xogħol

(L-għan tal-impjieg)

(imsemmija fil-punt (8) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9)

FSE:

L-aċċess għall-impjiegi għal dawk li qed ifittxu xogħol u għall-persuni li mhumiex attivi, inklużi l-persuni li ilhom bla impjieg u l-persuni li huma 'l bogħod mis-suq tax-xogħol, ukoll permezz ta’ inizjattivi għall-impjiegi lokali u appoġġ għall-mobilità tax-xogħol.

8.1.

Politiki attivi tas-suq tax-xogħol jiġu mfassla u mwassla fid-dawl tal-Linji Gwida dwar l-Impjiegi.

is-servizzi tal-impjieg ikollhom il-kapaċità li jipprovdu u effettivament jipprovdu:

servizzi personalizzati u miżuri attivi u preventivi fis-suq tax-xogħol sa minn stadju bikri u li jkunu miftuħa għal dawk kollha li jfittxu x-xogħol, filwaqt li jiffukaw fuq persuni li jinsabu fl-akbar riskju ta' esklużjoni soċjali, inklużi persuni minn komunitajiet marġinalizzati;

informazzjoni komprensiva u trasparenti dwar pożizzjonijiet u opportunitajiet ġodda ta' impjieg filwaqt li jitqiesu l-ħtiġijiet li qed jinbidlu tas-suq tax-xogħol.

Is-servizzi tal-impjiegi jkunu stabbilixxew arranġamenti ta' kooperazzjoni formali jew informali mal-partijiet interessati rilevanti.

FSE:

Impjieg indipendenti, intraprenditorija u l-ħolqien ta' negozju, inklużi impriżi innovattivi mikro, żgħar u ta’ daqs medju u.

FEŻR:

Appoġġ għall-iżvilupp ta’ inkubaturi tan-negozju u l-appoġġ għall-investiment għall-impjieg indipendenti, il-mikrointrapriżi u l-ħolqien ta’ negozju.

8.2.

Impjieg indipendenti, intraprenditorija u ħolqien tan-negozju: l-eżistenza ta' qafas ta' politika strateġika biex wieħed jibda negozju b'mod inklużiv.

Ikun hemm qafas ta' politika strateġika għall-appoġġ għall-bidu ta' negozju b'mod inklużiv bl-elementi li ġejjin:

ikunu ġew stabbiliti miżuri bil-għan li jitnaqqsu ż-żmien u l-ispiża involuti fit-twaqqif ta' negozji filwaqt li jitqiesu l-miri tal-SBA;

ġew stabbiliti miżuri bil-għan li jonqos iż-żmien meħtieġ biex jiġu akkwistati liċenzji u permessi involuti biex tinbeda u titwettaq l-attività speċifika ta’ impriża, filwaqt li jitqiesu l-miri tal-SBA;

azzjonijiet marbuta ma’ servizzi adattati tal-iżvilupp tan-negozju u servizzi finanzjarji (aċċess għall-kapital) inkluż l-involviment ta' gruppi, żoni żvantaġġjati, jew it-tnejn li huma, fejn ikun meħtieġ.

FSE:

L-immodernizzar tal-istituzzjonijiet tas-swieq tax-xogħol, bħas-servizzi tal-impjieg pubbliċi u privati, u t-titjib tal-adattabbiltà għall-ħtiġijiet tas-suq tax-xogħol, inkluż permezz ta' azzjonijiet li jtejbu l-mobilità tax-xogħol transnazzjonali kif ukoll permezz ta’ skemi ta’ mobilità u kooperazzjoni aħjar bejn l-istituzzjonijiet u l-partijiet interessati rilevanti.

FEŻR:

Investiment fl-infrastruttura għas-servizzi tal-impjieg.

8.3.

Modernizzazzjoni u tisħiħ tal-istituzzjonijiet tas-suq tax-xogħol fid-dawl tal-Linji Gwida dwar l-Impjiegi;

Riformi fl-istituzzjonijiet tas-suq tax-xogħol se jkunu ppreċeduti minn qafas strateġiku ta' politika ċar u valutazzjoni ex ante, inkluż fir-rigward tad-dimensjoni tal-ugwaljanza tas-sessi.

Azzjonijiet biex jiġu rriformati s-servizzi tal-impjieg, bil-għan li tingħatalhom il-kapaċità li jwasslu:

servizzi personalizzati u miżuri attivi u preventivi fis-suq tax-xogħol sa minn stadju bikri u li jkunu miftuħa għal dawk kollha li jfittxu x-xogħol, filwaqt li jiffukaw fuq persuni li jinsabu fl-akbar riskju ta' esklużjoni soċjali, inklużi persuni minn komunitajiet marġinalizzati;

informazzjoni komprensiva u trasparenti dwar pożizzjonijiet u opportunitajiet ġodda ta' impjieg filwaqt li jitqiesu l-ħtiġijiet li qed jinbidlu tas-suq tax-xogħol.

Ir-riforma tas-servizzi tal-impjieg se tinkludi l-ħolqien ta' netwerks ta' kooperazzjoni formali jew informali mal-partijiet interessati rilevanti.

FSE:

Tixjiħ attiv u fis-saħħa.

8.4.

Tixjiħ attiv u fis-saħħa: Il-politiki dwar tixjiħ attiv huma mfassla fid-dawl tal-Linji Gwida dwar l-Impjiegi

Il-partijiet interessati rilevanti huma involuti fit-tfassil u s-segwitu ta’ politiki dwar tixjiħ attiv bil-għan li l-ħaddiema anzjani jinżammu fis-suq tax-xogħol u jiġi promoss l-impjieg tagħhom;

Stat Membru għandu miżuri fis-seħħ biex jippromwovi tixjiħ attiv.

FSE:

Adattament ta’ ħaddiema, impriżi u intraprendituri għall-bidla.

8.5.

L-adattamet ta’ ħaddiema, impriżi u intraprendituri għall-bidla: L-eżistenza ta' politiki bl-għan li jiffavorixxu l-antiċipazzjoni u l-ġestjoni tajba tal-bidla u r-ristrutturar.

Ikun hemm fis-seħħ strumenti li jappoġġaw lill-imsieħba soċjali u lill-awtoritajiet pubbliċi biex jiġu żviluppati u sorveljati approċċi proattivi għall-bidla u r-ristrutturar li jinkludu miżuri:

biex tiġi promossa l-antiċipazzjoni tal-bidla

biex tiġi promossa t-tħejjija u l-ġestjoni tal-proċess ta’ ristrutturar.

FSE:

L-integrazzjoni sostenibbli fis-suq tax-xogħol taż-żgħażagħ, b'mod partikolari dawk barra mill-impjieg, edukazzjoni jew taħriġ, inklużi ż-żgħażagħ f'riskju ta' esklużjoni soċjali u ż-żgħażagħ minn komunitajiet marġinalizzati, inkluż permezz tal-implimentazzjoni tal-Garanzija għaż-Żgħażagħ.

8.6.

L-eżistenza ta' qafas ta' politika strateġika għall-promozzjoni tal-impjieg għaż-żgħażagħ, inkluż permezz tal-implimentazzjoni tal-Garanzija għaż-Żgħażagħ.

Din il-kondizzjonalità ex ante tapplika biss għall-implimentazzjoni tal-YEI

Ikun hemm qafas ta' politika strateġika għall-promozzjoni tal-impjiegi għaż-żgħażagħ li:

huwa bbażat fuq evidenza li tkejjel ir-riżultati għaż-żgħażagħ mhux impjegati, f'xi sistema edukattiva jew ta' taħriġ, u li tirrappreżenta bażi għall-iżvilupp ta' politiki mmirati u għall-monitoraġġ tal-iżviluppi;

jidentifika l-awtorità pubblika rilevanti responsabbli biex iġġestixxi miżuri ta' impjiegi għaż-żgħażagħ u tikkoordina s-sħubiji fil-livelli u s-setturi kollha;

jinvolvi lill-partijiet interessati li huma rilevanti għall-indirizzar tal-qgħad fost iż-żgħażagħ;

jippermetti intervent u attivazzjoni kmieni;

jinkludi miżuri ta' appoġġ għall-aċċess għall-impjiegi, it-titjib tal-ħiliet, il-mobilità tal-forza tax-xogħol u l-integrazzjoni sostenibbli taż-żgħażagħ mhux impjegati, f'xi sistema edukattiva jew ta' taħriġ fis-suq tax-xogħol.

9.

Il-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali, il-ġlieda kontra l-faqar u kwalunkwe diskriminazzjoni

(l-għan dwar il-faqar)

(imsemmija fil-punt (9) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9)

FSE:

L-inklużjoni attiva, inkluż bil-ħsieb li jiġu promossi opportunitajiet indaqs, il-parteċipazzjoni attiva, u li tittejjeb l-impjegabbiltà;

FEŻR:

Investiment fl-infrastruttura tas-saħħa u soċjali, li jikkontribwixxi għall-iżvilupp nazzjonali, reġjonali u lokali, għat-tnaqqis ta' inugwaljanza f'termini ta' status ta' saħħa, il-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali permezz ta' aċċess imtejjeb għal servizzi soċjali kulturali, u ta' divertiment u għat-tranżizzjoni minn servizzi istituzzjonali għal servizzi komunitarji;

Għoti ta' appoġġ għar-riġenerazzjoni fiżika, ekonomika u soċjali ta’ komunitajiet fil-bżonn li jinsabu f'żoni urbani u rurali.

9.1.

L-eżistenza u l-implimentazzjoni ta' qafas ta' politika strateġika nazzjonali għat-tnaqqis tal-faqar bil-għan tal-inklużjoni attiva tan-nies esklużi mis-suq tax-xogħol fid-dawl tal-linji gwida dwar l-Impjiegi.

Ikun hemm fis-seħħ qafas ta' politika strateġika nazzjonali għat-tnaqqis tal-faqar, bil-għan tal-inklużjoni attiva, li:

jipprovdi bażi ta' evidenza suffiċjenti sabiex jiġu żviluppati politiki għat-tnaqqis tal-faqar u sabiex jiġu sorveljati l-iżviluppi;

jinkludi miżuri li jappoġġaw il-kisba tal-għan tal-esklużjoni nazzjonali tal-faqar u soċjali (kif definita fil-Programm ta' Riforma Nazzjonali), li jinkludi l-promozzjoni tal-opportunitajiet ta’ impjiegi sostenibbli u ta’ kwalità għan-nies fl-ogħla riskju tal-esklużjoni soċjali, inklużi persuni minn komunitajiet marġinalizzati;

jinvolvi lill-partijiet interessati rilevanti fil-ġlieda kontra l-faqar;

skont il-ħtiġijiet identifikati, jinkludi miżuri għall-bidla minn kura istituzzjonali għal waħda bbażata fil-komunità;

Fuq talba u meta ġustifikat, il-partijiet interessati rilevanti jistgħu jingħataw appoġġ biex iressqu applikazzjonijiet għal proġetti u għall-implimentazzjoni u l-ġestjoni tal-proġetti magħżula.

FSE:

L-integrazzjoni soċjoekonomika tal-komunitajiet marġinalizzati bħar-Roma.

FEŻR:

L-investiment fl-infrastruttura tas-saħħa u soċjali, li jikkontribwixxi għall-iżvilupp nazzjonali, reġjonali u lokali, għat-tnaqqis ta’ inugwaljanzi f'termini ta’ stat ta’ saħħa, il-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali permezz tal-aċċess imtejjeb għal servizzi soċjali, kulturali u rikreattivi u għat-tranżizzjoni minn servizzi istituzzjonali għal dawk ibbażati fuq il-komunità;

Għoti ta' appoġġ għar-riġenerazzjoni fiżika, ekonomika u soċjali ta’ komunitajiet fil-bżonn li jinsabu f'żoni urbani u rurali.

L-investiment fl-edukazzjoni, it-taħriġ u t-taħriġ vokazzjonali għall-ħiliet u l-edukazzjoni tul il-ħajja bl-iżvilupp ta' infrastruttura għall-edukazzjoni u għat-taħriġ.

9.2.

L-eżistenza ta' qafas strateġiku nazzjonali għall-inklużjoni tar-Roma

Hemm stabbilit qafas ta' politika strateġika tal-inklużjoni nazzjonali tar-Roma li:

tistabbilixxi objettivi nazzjonali għall-integrazzjoni tar-Roma biex jitnaqqas id-distakk bejn ir-Roma u l-popolazzjoni ġenerali. Dawn l-objettivi għandhom jindirizzaw l-erba’ għanijiet tal-UE għall-integrazzjoni tar-Roma marbuta mal-aċċess għall-edukazzjoni, l-impjiegi, il-kura tas-saħħa u l-akkomodazzjoni;

tidentifika, fejn ikun rilevanti, dawk il-mikroreġjuni żvantaġġjati jew iż-żoni residenzjali ssegregati, fejn il-komunitajiet huma l-iktar imċaħħda, bl-użu ta' indikaturi soċjoekonomiċi u territorjali diġà disponibbli (jiġifieri livell baxx ħafna ta' edukazzjoni, qgħad fit-tul, eċċ.);

tinkludi metodi stretti ta’ monitoraġġ li jevalwaw l-impatt tal-azzjonijiet għall-integrazzjoni tar-Roma u mekkaniżmu ta’ reviżjoni għall-adattament tal-istrateġija.

tkun imfassla, implimentata u sorveljata b’kooperazzjoni mill-qrib u bi djalogu kontinwu mas-soċjetà ċivili tar-Roma, mal-awtoritajiet reġjonali u lokali.

Fuq talba u meta ġustifikat, il-partijiet interessati rilevanti se jingħataw appoġġ biex iressqu applikazzjonijiet għal proġetti u għall-implimentazzjoni u l-ġestjoni tal-proġetti magħżula.

FSE:

It-tisħiħ tal-aċċess għal servizzi bi prezz li jista' jintlaħaq mill-but ta' kulħadd, sostenibbli u ta' kwalità għolja, inkluża l-kura tas-saħħa u s-servizzi soċjali ta' interess ġenerali.

FEŻR:

L-investiment fl-infrastruttura tas-saħħa u soċjali, li jikkontribwixxi għall-iżvilupp nazzjonali, reġjonali u lokali, għat-tnaqqis ta’ inugwaljanzi f'termini ta’ stat ta’ saħħa, il-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali permezz tat-titjib tal-aċċess għal servizzi soċjali, kulturali u rikreattivi u għat-tranżizzjoni minn servizzi istituzzjonali għal dawk ibbażati fuq il-komunità;

9.3.

Is-saħħa: L-eżistenza ta’ qafas ta' politika strateġika nazzjonali jew reġjonali għas-saħħa fil-limiti tal-Artikolu 168 tat-TFUE li tiżgura sostenibbiltà ekonomika.

Ikun hemm qafas ta’ politika strateġika nazzjonali jew reġjonali għas-saħħa li jinkludi:

miżuri koordinati biex jitjieb l-aċċess għal servizzi tas-saħħa;

miżuri biex tiġi stimulata l-effiċjenza fis-settur tas-saħħa, permezz tal-użu ta' mudelli għall-forniment ta’ servizzi u l-infrastruttura;

sistema ta' monitoraġġ u reviżjoni.

Stat Membru jew reġjun ikun adotta qafas li jiddeskrivi riżorsi baġitarji disponibbli fuq bażi indikattiva u konċentrazzjoni kosteffettiva tar-riżorsi fuq ħtiġijiet ta' prijorità għall-kura tas-saħħa.

10.

L-investiment, fl-edukazzjoni, it-taħriġ u t-taħriġ vokazzjonali għall-ħiliet u fit-tagħlim tul il-ħajja;

l-għan tal-edukazzjoni)

(imsemmi fil-punt (10) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9

FSE:

It-tnaqqis u l-prevenzjoni tat-tluq kmieni mill-iskola u l-promozzjoni ta’ aċċess ugwali għall-edukazzjoni ta’ kwalità tajba fil-bidu tat-tfulija, l-edukazzjoni primarja u dik sekondarja, inklużi opportunitajiet ta' tagħlim (formali, mhux formali u informali) li jippermettu l-integrazzjoni mill-ġdid fl-edukazzjoni u t-taħriġ.

FEŻR:

L-investiment fl-edukazzjoni, it-taħriġ u t-taħriġ vokazzjonali għall-ħiliet u l-edukazzjoni tul il-ħajja bl-iżvilupp ta' infrastruttura għall-edukazzjoni u għat-taħriġ.

10.1.

Tluq bikri mill-iskola: L-eżistenza ta' qafas ta' politika strateġika biex jitnaqqas it-tluq kmieni mill-iskola (ESL) fil-limiti tal-Artikolu 165 tat-TFUE.

Ikun hemm sistema għall-ġbir u l-analiżi tad-dejta u l-informazzjoni dwar l-ESL fil-livelli rilevanti li:

tipprovdi bażi ta' evidenza suffiċjenti biex jiġu żviluppati politiki ffukati u jitwettaq monitoraġġ tal-iżviluppi.

Ikun hemm qafas ta' politika strateġika dwar l-ESL li:

ikun ibbażat fuq l-evidenza;

ikopri s-setturi edukattivi rilevanti inklużi dawk tal-iżvilupp bikri tat-tfal, ikollu fil-mira b'mod b’mod partikolari gruppi vulnerabbli li huma l-aktar f’riskju tal-ESL inklużi persuni minn komunitajiet marġinalizzati, u jindirizza miżuri ta’ prevenzjoni, ta' intervent u ta’ kumpens;

jinvolvi s-setturi tal-politika u l-partijiet interessati kollha li huma rilevanti biex jindirizzaw l-ESL.

FSE:

It-titjib tal-kwalità u l-effiċjenza ta', u l-aċċess għall-edukazzjoni terzjarja u ekwivalenti bl-għan li jiżdiedu l-livelli ta' parteċipazzjoni u ta' kisba, speċjalment għal gruppi żvantaġġati.

FEŻR:

L-investiment fl-edukazzjoni, it-taħriġ u t-taħriġ vokazzjonali għall-ħiliet u l-edukazzjoni tul il-ħajja bl-iżvilupp ta' infrastruttura għall-edukazzjoni u għat-taħriġ.

10.2.

Edukazzjoni għolja: l-eżistenza ta’ qafas ta' politika strateġika nazzjonali jew reġjonali biex jiżdiedu l-kisbiet, il-kwalità u l-effiċjenza fl-edukazzjoni terzjarja fil-limiti tal-Artikolu 165 tat-TFUE.

Ikun hemm qafas ta' politika strateġika nazzjonali jew reġjonali għall-edukazzjoni terzjarja bl-elementi li ġejjin:

fejn meħtieġ, miżuri biex tiżdied il-parteċipazzjoni u l-kisba li:

iżidu l-parteċipazzjoni fl-edukazzjoni għolja fost il-gruppi b'introjtu baxx u gruppi oħra li mhumiex rappreżentati biżżejjed b’kunsiderazzjoni speċjali għal gruppi vulnerabbli, inklużi persuni minn komunitajiet marġinalizzati;

inaqqsu r-rati tat-tluq bikri mill-iskola/itejbu r-rati ta’ studenti li jibqgħu sal-aħħar u jispiċċaw l-iskola;

jinkoraġġixxu kontenut u tfassil ta' programmi innovattivi;

miżuri biex tiżdied l-impjegabbiltà u l-intraprenditorija li:

jinkoraġġixxu l-iżvilupp ta’ "ħiliet trasversali", inkluż l-intraprenditorija fil-programmi kollha rilevanti ta’ edukazzjoni ogħla;

inaqqsu d-differenzi bejn is-sessi f’termini ta’ għażliet akkademiċi u vokazzjonali.

FSE:

It-tisħiħ tal-aċċess ugwali għat-tagħlim tul il-ħajja għall-etajiet kollha f'ambjenti formali, mhux formali u informali, l-aġġornament tal-għarfien, tal-ħiliet u tal-kompetenzi tal-forza tax-xogħol, u l-promozzjoni ta' opportunitajiet flessibbli ta' tagħlim inkluż permezz ta' gwida għall-karriera u l-validazzjoni tal-kompetenzi miksuba;

FEŻR:

L-investiment fl-edukazzjoni, it-taħriġ u t-taħriġ vokazzjonali għall-ħiliet u l-edukazzjoni tul il-ħajja permezz tal-iżvilupp ta' infrastruttura għall-edukazzjoni u għat-taħriġ.

10.3.

It-tagħlim tul il-ħajja (LL): L-eżistenza ta’ qafas ta' politika strateġika nazzjonali u/jew reġjonali għat-tagħlim tul il-ħajja fil-limiti tal-Artikolu 165 tat-TFUE.

Ikun hemm qafas ta’ politika strateġika nazzjonali jew reġjonali għat-tagħlim tul il-ħajja li tinkludi miżuri:

għall-appoġġ tal-iżvilupp u l-konnessjoni ta’ servizzi għal tagħlim tul il-ħajja (LLL), inkluż l-implimentazzjoni u t-titjib tal-ħiliet tagħhom (jiġifieri l-validazzjoni, l-għoti ta' pariri, l-edukazzjoni u t-taħriġ) u l-involviment ta', u s-sħubija ma' partijiet interessati rilevanti;

biex jitwassal l-iżvilupp ta' ħiliet għal gruppi varji fil-mira fejn dawn ikunu identifikati bħala prijoritajiet fl-oqfsa ta' politika strateġika nazzjonali jew reġjonali (pereżempju żgħażagħ f’taħriġ vokazzjonali, adulti, ġenituri li jirritornaw fis-suq tax-xogħol, ħaddiema bi ftit kwalifiki u ħaddiema ikbar fl-età, l-immigranti u gruppi oħra żvantaġġati, b’mod partikolari l-persuni b’diżabbiltà);

biex iwessgħu l-aċċess għal-LL inkluż permezz ta' sforzi biex jiġu implimentati b'mod effettiv l-għodod ta’ trasparenza (pereżempju l-Qafas Ewropew tal-Kwalifiki, Qafas Nazzjonali tal-Kwalifiki, Sistema Ewropea ta’ Krediti għall-Edukazzjoni u t-Taħriġ Vokazzjonali, Assigurazzjoni Ewropea tal-Kwalità fl-Edukazzjoni u t-Taħriġ Vokazzjonali).

biex tittejjeb ir-rilevanza għas-suq tax-xogħol tal-edukazzjoni u t-taħriġ u biex tiġi adattata għall-ħtiġijiet ta' gruppi mmirati identifikati (pereżempju żgħażagħ f'taħriġ vokazzjonali, adulti, ġenituri li jirritornaw fis-suq tax-xogħol, ħaddiema bi ftit ħiliet u ħaddiema aktar anzjani, immigranti u gruppi oħra żvantaġġati, b'mod partikolari persuni b'diżabilità).

FSE:

It-titjib fir-rilevanza tas-sistemi tal-edukazzjoni u tat-taħriġ għas-suq tax-xogħol, l-iffaċilitar tat-tranżizzjoni mill-edukazzjoni għax-xogħol, it-tisħiħ tas-sistemi ta' edukazzjoni u taħriġ vokazzjonali (VET) u l-kwalità tagħhom, inkluż permezz ta' mekkaniżmi għall-antiċipazzjoni tal-ħiliet, l-adattament tal-kurrikuli u l-istabbiliment u l-iżvilupp ta' sistemi tat-tagħlim ibbażati fuq ix-xogħol, inklużi sistemi ta' tagħlim doppju u skemi ta' apprendistat;

FEŻR:

L-investiment fl-edukazzjoni, it-taħriġ u t-taħriġ vokazzjonali għall-ħiliet u l-edukazzjoni tul il-ħajja permezz tal-iżvilupp ta' infrastruttura għall-edukazzjoni u għat-taħriġ.

10.4.

L-eżistenza ta’ qafas ta' politika strateġika nazzjonali jew reġjonali biex jiżdiedu l-kwalità u l-effiċjenza tas-sistemi tal-ETV fil-limiti tal-Artikolu 165 TFUE.

Ikun hemm stabbilit qafas ta' politika strateġika nazzjonali jew reġjonali għaż-żieda tal-kwalità u l-effiċjenza tas-sistemi tal-ETV fil-limiti tal-Artikolu 165 TFUE li jinkludi il-miżuri għal dawn li ġejjin:

biex tittejjeb ir-rilevanza għas-suq tax-xogħol tas-sistemi tal-ETV b'kooperazzjoni mill-qrib mal-partijiet interessati rilevanti inkluż permezz ta' mekkaniżmi għall-antiċipazzjoni tal-ħiliet, l-adattament tal-kurrikuli u t-tisħiħ tad-dispożizzjoni ta' tagħlim ibbażat fuq ix-xogħol fl-għamliet differenti tiegħu;

biex tiżdied il-kwalità u l-attraenza tal-ETV inkluż permezz tal-istabbiliment ta' approċċ nazzjonali għall-assigurazzjoni tal-kwalità għall-ETV (pereżempju b'konformità mal-Qafas Ewropew ta' Referenza tal-Assigurazzjoni tal-Kwalità għall-Edukazzjoni u t-Taħriġ Vokazzjonali) u l-implimentazzjoni tal-għodod ta' trasparenza u rikonoxximent, pereżempju s-sistema Ewropea ta' Krediti għall-Edukazzjoni u t-Taħriġ Vokazzjonali. (ECVET).

11.

It-titjib tal-kapaċità istituzzjonali tal-awtoritajiet pubbliċi u tal-partijiet interessati u l-amminstrazzjoni pubblika effiċjenti;

(imsemmija fil-punt (11) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9)

FSE:

L-investiment fil-kapaċità istituzzjonali u fl-effiċjenza tal-amministrazzjonijiet pubbliċi u s-servizzi pubbliċi fil-livell nazzjonali, reġjonali u lokali bl-għan li jkun hemm riformi, regolamentazzjoni aħjar u governanza tajba.

FEŻR:

It-tisħiħ tal-kapaċità istituzzjonali tal-awtoritajiet pubbliċi u tal-partijiet interessati u amministrazzjoni pubblika effiċjenti permezz ta' azzjonijiet għat-tisħiħ tal-kapaċità istituzzjonali u effiċjenza tal-amministrazzjonijiet pubbliċi u servizzi pubbliċi relatati mal-implimentazzjoni tal-FEŻR, u b'appoġġ għall-azzjonijiet taħt l-FSE biex tissaħħaħ il-kapaċità istituzzjonali u l-effiċjenza tal-amministrazzjoni pubblika.

Fond ta' Koeżjoni:

Tisħiħ tal-kapaċità istituzzjonali tal-awtoritajiet pubbliċi u tal-partijiet interessati u amministrazzjoni pubblika effiċjenti permezz ta' azzjonijiet għat-tisħiħ tal-kapaċità istituzzjonali u l-effiċjenza tal-amministrazzjonijiet pubbliċi u tas-servizzi pubbliċi relatati mal-implimentazzjoni tal-Fond ta’ Koeżjoni.

L-eżistenza ta’ qafas ta' politika strateġika għat-tisħiħ tal-effiċjenza amministrattiva tal-Istat Membru inkluża r-riforma amministrattiva pubblika

Ikun hemm qafas ta' politika strateġika għat-tisħiħ tal-effiċjenza amministrattiva tal-awtoritajiet pubbliċi ta’ Stat Membru u tal-ħiliet tagħhom bl-elementi li ġejjin u jinsab fil-proċess tal-implimentazzjoni:

analiżi u ppjanar strateġiku ta' azzjonijiet ta' riforma fuq il-livell legali, organizzattiv u/jew proċedurali;

l-iżvilupp ta' sistemi ta' ġestjoni ta' kwalità;

azzjonijiet integrati għas-simplifikazzjoni u r-razzjonalizzazzjoni tal-proċeduri amministrattivi;

l-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-istrateġiji u l-politiki dwar ir-riżorsi umani li jkopru n-nuqqasijiet ewlenin identifikati f'dan il-qasam;

l-iżvilupp tal-ħiliet fil-livelli kollha tal-ġerarkija professjonali fi ħdan l-awtoritajiet pubbliċi;

l-iżvilupp ta’ proċeduri u għodod għall-monitoraġġ u l-evalwazzjoni.


PARTI II:   Kondizzjonalitajiet Ġenerali ex ante

Qasam

Kundizzjonalità ex ante

Kriterji li għandhom jiġu ssodisfati

1.

Nuqqas ta' diskriminazzjoni

L-eżistenza ta' kapaċità amministrattiva għall-implimentazzjoni u l-applikazzjoni tal-liġi tal-Unjoni dwar in-nuqqas ta' diskriminazzjoni fil-qasam tal-Fondi ESI

Arranġamenti b'konformità mal-qafas istituzzjonali u legali tal-Istati Membri għall-involviment ta' korpi responsabbli għall-promozzjoni tat-trattament indaqs tal-persuni kollha permezz tat-tħejjija u l-implimentazzjoni ta' programmi, inkluż l-għoti ta' pariri dwar l-ugwaljanza f'attivitajiet relatati mal-fondi ESI;

Arranġamenti għat-taħriġ għall-persunal tal-awtoritajiet involut fil-ġestjoni u l-kontroll tal-Fondi ESI fl-oqsma tal-liġi u l-politika tal-Unjoni għan-nuqqas ta' diskriminazzjoni.

2.

Sessi

L-eżistenza ta' kapaċità amministrattiva għall-implimentazzjoni u l-applikazzjoni tal-liġi u l-politika tal-Unjoni dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi fil-qasam tal-Fondi ESI

Arranġamenti b'konformità mal-qafas istituzzjonali u legali tal-Istati Membri għall-involviment ta' korpi responsabbli għall-ugwaljanza bejn is-sessi permezz tat-tħejjija u l-implimentazzjoni ta' programmi, inkluż l-għoti ta' pariri dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi f'attivitajiet relatati mal-Fondi ESI;

Arranġamenti għat-taħriġ għall-persunal tal-awtoritajiet involut fil-ġestjoni u l-kontroll tal-Fondi ESI fl-oqsma tal-liġi u l-politika tal-Unjoni dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi.

3.

Diżabilità

L-eżistenza ta' kapaċità amministrattiva għall-implimentazzjoni u l-applikazzjoni tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-drittijiet ta' persuni b'diżabilità (UNCRPD) fil-qasam tal-Fondi ESI b'konformità mad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2010/48/KE

Arranġamenti b'konformità mal-qafas istituzzjonali u legali tal-Istati Membri għall-konklużjoni u l-involviment ta' korpi responsabbli mill-protezzjoni tad-drittijiet ta' persuni b'diżabilità jew organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw persuni b'diżabilità u partijiet interessati rilevanti oħrajn waqt it-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-programmi;

Arranġamenti għat-taħriġ għall-persunal tal-awtoritajiet involut fil-ġestjoni u l-kontroll tal-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment fl-oqsma tal-liġi u l-politika tal-Unjoni u nazzjonali applikabbli dwar id-diżabilità, inklużi l-aċċessibbiltà u l-applikazzjoni prattika tal-UNCRPD kif riflessa fil-leġiżlazzjoni tal-Unjoni u dik nazzjonali, kif xieraq;

Arranġamenti biex jiżguraw il-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tal-Artikolu 9 tal-UNCRPD b'rabta mal-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment waqt it-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-programmi.

4.

Akkwist pubbliku

L-eżistenza ta' arranġamenti għall-applikazzjoni effettiva tal-liġi tal-Unjoni dwar l-akkwist pubbliku fil-qasam tal-Fondi ESI.

Arranġamenti għall-applikazzjoni effettiva tar-regoli tal-Unjoni dwar l-akkwist pubbliku permezz ta’ mekkaniżmi xierqa;

Arranġamenti li jiżguraw proċeduri trasparenti ta’ għoti ta’ kuntratti;

Arranġamenti għat-taħriġ u t-tixrid tal-informazzjoni għall-persunal involut fl-implimentazzjoni tal-fondi ESI;

Arranġamenti sabiex tiġi żgurata l-kapaċità amministrattiva għall-implimentazzjoni u l-applikazzjoni tar-regoli tal-Unjoni dwar l-akkwist pubbliku.

5.

Għajnuna mill-Istat

L-eżistenza ta' arranġamenti għall-applikazzjoni effettiva tar-regoli ta' għajnuna mill-Istat tal-Unjoni fil-qasam tal-Fondi ESI.

Arranġamenti għall-applikazzjoni effettiva tar-regoli tal-Unjoni dwar l-għajnuna mill-Istat;

Arranġamenti għat-taħriġ u t-tixrid tal-informazzjoni għall-persunal involut fl-implimentazzjoni tal-fondi ESI;

Arranġamenti sabiex tiġi żgurata l-kapaċità amministrattiva għall-implimentazzjoni u l-applikazzjoni tar-regoli tal-Unjoni dwar l-għajnuna mill-Istat.

6.

Leġiżlazzjoni ambjentali relatata mal-Valutazzjoni tal-Impatt Ambjentali (VIA) u l-Valutazzjoni Ambjentali Strateġika (VAS)

L-eżistenza ta’ arranġamenti għall-applikazzjoni effettiva tal-leġiżlazzjoni ambjentali tal-Unjoni relatata mal-VIA u l-VAS.

Arranġamenti għall-applikazzjoni effettiva tad-Direttiva 2011/92/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9) (VIA) u tad-Direttiva 2001/42/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10) (VAS);

Arranġamenti għat-taħriġ u t-tixrid tal-informazzjoni għall-persunal involut fl-implimentazzjoni tad-Direttivi VIA u VAS;

Arranġamenti sabiex tiġi żgurata kapaċità amministrattiva suffiċjenti.

7.

Sistemi ta' statistika u indikaturi tar-riżultati

L-eżistenza ta’ bażi statistika meħtieġa sabiex jitwettqu evalwazzjonijiet bil-għan li jiġu vvalutati l-effettività u l-impatt tal-programmi.

L-eżistenza ta’ sistema ta’ indikaturi tar-riżultati meħtieġa sabiex jintgħażlu azzjonijiet, li jikkontribwixxu bl-aktar mod effettiv għar-riżultati mixtieqa, sabiex jiġi sorveljat il-progress lejn riżultati u sabiex titwettaq valutazzjoni tal-impatt.

Ikun hemm arranġamenti għall-ġbir u l-aggregazzjoni f'waqtha ta’ dejta statistika bl-elementi li ġejjin:

l-identifikazzjoni ta’ sorsi u mekkaniżmi sabiex jiżguraw validazzjoni statistika;

arranġamenti għall-pubblikazzjoni u d-disponibbiltà pubblika ta’ dejta aggregata;

Sistema effettiva ta’ indikaturi tar-riżultati inklużi:

l-għażla ta’ indikaturi tar-riżultati għal kull programm li jipprovdu informazzjoni dwar dak li jimmotiva l-għażla tal-azzjonijiet politiċi ffinanzjati mill-programm;

l-istipular ta’ miri għal dawn l-indikaturi;

il-konsistenza ta' kull indikatur mar-rekwiżiti li ġejjin: robustezza u validazzjoni statistika, ċarezza tal-interpretazzjoni normattiva, rispons għall-politika, il-ġbir f'waqtu tad-dejta;

Proċeduri implimentati biex jiżguraw li l-operazzjonijiet kollha ffinanzjati mill-programm jadottaw sistema effettiva ta’ indikaturi.


(1)  Direttiva 2010/31/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad 19 ta’ Mejju 2010 dwar ir-rendiment tal-bini fl-użu tal-enerġija (ĠU L 153, 18.6.2010, p. 13).

(2)  Direttiva 2012/27/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar l-effiċjenza fl-enerġija, li temenda d-Direttivi 2009/125/KE u 2010/30/UE u li tħassar id-Direttivi 2004/8/KE u 2006/32/KE (ĠU L 315, 14.11.2012, p. 1).

(3)  Direttiva 2006/32/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' April 2006 dwar effiċjenza fl-użu finali tal-enerġija u dwar servizzi ta' enerġija u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 93/76/KEE (ĠU L 114, 27.4.2006, p. 64).

(4)  Direttiva 2009/28/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ April 2009 dwar il-promozzjoni tal-użu tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli u li temenda u sussegwentement tħassar id-Direttivi 2001/77/KE u 2003/30/KE (ĠU L 140, 5.6.2009, p. 16).

(5)  Regolament (UE) Nru 1315/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 ta’ Diċembru 2013 dwar il-linji gwida tal-Unjoni għall-iżvilupp tan-netwerk tat-trasport trans-Ewropew u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 661/2010/EU (ĠU L 348, 20.12.2013, p. 1). 2011/0294 (COD).

(6)  Regolament (KE) 714/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta’ Lulju 2009 dwar kondizzjonijiet għall-aċċess għan-networks għall-bdil bejn il-fruntieri fl-elettriku u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1228/2003 (ĠU L 211, 14.8.2009, p. 15).

(7)  Regolament (KE) 715/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta' Lulju 2009 dwar il-kondizzjonijiet għall-aċċess għan-networks ta' trażmissjoni tal-gass naturali u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1775/2005 (ĠU L 211, 14.8.2009, p. 36).

(8)  Regolament (UE) Nru 347/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' April 2013 dwar linji gwida għall-infrastruttura tal-enerġija trans-Ewropea u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 1364/2006/KE u li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 713/2009, (KE) Nru 714/2009 u (KE) Nru 715/2009 (ĠU L 115, 25.4.2013, p. 39).

(9)  Direttiva 2011/92/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta’ Diċembru 2011 dwar l-istima tal-effetti ta’ ċerti proġetti pubbliċi u privati fuq l-ambjent (ĠU L 26, 28.1.2012, p. 1).

(10)  Id-Direttiva 2001/42/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' Ġunju 2001 dwar l-istima ta' l-effetti ta' ċerti pjanijiet u programmi fuq l-ambjent

(ĠU L 197, 21.7.2001, p. 30).


ANNESS XII

INFORMAZZJONI U KOMUNIKAZZJONI DWAR APPOĠĠ MILL-FONDI

1.   LISTA TA’ OPERAZZJONIJIET

Il-lista ta' operazzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 115 (2) għandha tinkludi, f'mill-inqas waħda mil-lingwi uffiċjali tal-Istat Membru, l-oqsma tad-dejta li ġejjin:

isem tal-benefiċjarju (entitajiet legali biss; m’għandhomx jissemmew persuni fiżiċi);

isem l-operazzjoni;

sommarju tal-operazzjoni;

id-data ta’ bidu tal-operazzjoni;

id-data ta’ tmiem l-operazzjoni (data mistennija għat-tlestija fiżika jew għall-implimentazzjoni sħiħa tal-operazzjoni);

in-nefqa totali eliġibbli allokata għall-operazzjoni;

ir-rata ta’ kofinanzjament tal-Unjoni (għal kull assi ta’ prijorità);

kodiċi postali tal-operazzjoni; jew indikatur tal-post xieraq ieħor;

pajjiż;

isem il-kategorija tal-intervent għall-operazzjoni skont il-punt (b) (vi) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 96(2);

data tal-aħħar aġġornament tal-lista ta’ operazzjonijiet.

L-Intestaturi tat-taqsimiet tad-dejta għandhom jiġu pprovduti wkoll f’tal-inqas waħda mil-lingwi uffiċjali tal-Unjoni.

2.   MIŻURI TA’ INFORMAZZJONI U KOMUNIKAZZJONI GĦALL-PUBBLIKU

l-Istat Membru, l-awtorità ta’ ġestjoni u l-benefiċjarji għandhom jieħdu l-passi meħtieġa sabiex jipprovdu informazzjoni għal, u tikkomunika mal-pubbliku dwar operazzjonijiet appoġġjati minn programm operazzjonali skont dan ir-Regolament.

2.1.   Ir-responsabilitajiet tal-Istat Membru u tal-awtorità ta' ġestjoni

1.

L-Istat Membru u l-awtorità ta’ ġestjoni għandhom jiżguraw ruħhom li l-miżuri ta’ informazzjoni u ta’ komunikazzjoni jiġu implimentati skont l-istrateġija ta’ komunikazzjoni u li dawk il-miżuri jkollhom fil-mira l-aktar kopertura wiesgħa possibbli tal-midja billi jintużaw forom u metodi ta’ komunikazzjoni varji fuq il-livell xieraq.

2.

L-Istat Membru u l-awtorità ta’ ġestjoni għandhom ikunu responsabbli għal mill-inqas il-miżuri ta’ informazzjoni u ta’ komunikazzjoni li ġejjin:

(a)

organizzazzjoni ta' attività informattiva kbira li tippubbliċizza t-tnedija tal-programm jew programmi operazzjonali, anki qabel l-approvazzjoni tal-istrateġiji ta’ komunikazzjoni rilevanti;

(b)

organizzazzjoni ta' attività ta’ informazzjoni waħda prinċipali kull sena li tippromwovi l-opportunitajiet ta’ finanzjament u l-istrateġiji segwiti u tippreżenta l-kisbiet tal-programm jew programmi operazzjonali, inkluż, fejn rilevanti, proġetti kbar, pjanijiet ta’ azzjoni konġunta u eżempji oħra ta’ proġetti;

(c)

wiri tal-emblema tal-Unjoni fil-bini ta’ kull awtorità amministrattiva;

(d)

pubblikazzjoni b’mod elettroniku tal-lista ta’ operazzjonijiet skont it-Taqsima 1 ta' dan l-Anness;

(e)

l-għoti ta’ eżempji ta’ operazzjonijiet, skont kull programm operazzjonali, fuq is-sit elettroniku uniku jew fuq is-sit elettroniku tal-programm operazzjonali li huwa aċċessibbli permezz tal-portal tas-sit elettroniku uniku; l-eżempji għandhom ikunu f’lingwa uffiċjali tal-Unjoni mitkellma fuq firxa wiesgħa ħafna għajr il-lingwa jew il-lingwi uffiċjali tal-Istat Membru kkonċernat;

(f)

l-aġġornar tal-informazzjoni dwar l-implimentazzjoni tal-programm operazzjonali, inklużi, meta jkun xieraq, il-kisbiet ewlenin tiegħu, fuq is-sit elettroniku uniku jew fuq is-sit elettroniku tal-programm operazzjonali li huwa aċċessibbli permezz tal-portal tas-sit elettroniku uniku.

3.

F’konformità mal-liġi u l-prattiki nazzjonali, fil-miżuri ta’ informazzjoni u komunikazzjoni, l-awtorità amministrattiva għandha tinvolvi, fejn xieraq, lill-korpi li ġejjin:

(a)

Is-sħab imsemmija fl-Artikolu 5;

(b)

ċentri ta’ informazzjoni dwar l-Ewropa, kif ukoll l-uffiċċji ta’ rappreżentanza tal-Kummissjoni u l-uffiċċji tal-informazzjoni tal-Parlament Ewropew fl-Istati Membri;

(c)

istituzzjonijiet edukattivi u ta’ riċerka.

Dawn il-korpi għandhom ixerrdu fuq skala wiesgħa l-informazzjoni deskritta fl-Artikolu 115(1).

2.2.   Ir-responsabbiltajiet tal-benefiċjarji

1.

Il-miżuri kollha tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni fornuti mill-benefiċjarju għandhom jirrikonoxxu l-appoġġ mill-Fondi għall-operazzjoni billi juru:

(a)

l-emblema tal-Unjoni, skont il-karatteristiċi tekniċi stabbiliti fl-att ta' implimentazzjoni adottat mill-Kummissjoni taħt l-Artikolu 115(4), flimkien ma’ referenza għall-Unjoni;

(b)

referenza għall-Fond jew Fondi li jappoġġjaw l-operazzjoni.

Fejn miżura ta’ informazzjoni jew ta’ komunikazzjoni tkun relatata ma’ operazzjoni jew ma’ diversi operazzjonijiet kofinanzjati minn aktar minn Fond wieħed, ir-referenza pprovduta fil-punt (b) tista’ tinbidel b'referenza għall-Fondi ESI.

2.

Matul l-implimentazzjoni ta’ operazzjoni, il-benefiċjarju għandu jinforma lill-pubbliku dwar l-appoġġ miksub mill-Fondi billi:

(a)

jipprovdi fuq il-websajt tal-benefiċjarju, fejn tkun teżisti tali websajt, spjegazzjoni qasira dwar l-operazzjoni, proporzjonata għal-livell tal-appoġġ, inklużi l-għanijiet u r-riżultati tagħha, u jixħet dawl fuq l-appoġġ finanzjarju mill-Unjoni;

(b)

iqiegħed, għal operazzjonijiet li ma jaqgħux taħt il-punti 4 u 5, tal-inqas poster wieħed bl-informazzjoni dwar il-proġett (b’daqs minimu ta’ A3), inkluż l-appoġġ finanzjarju mill-Unjoni, f’post li jolqot għajn il-pubbliku, bħal fl-entrata ta’ bini.

3.

Għall-operazzjonijiet appoġġjati mill-FSE, u f’każijiet xierqa għall-operazzjonijiet appoġġjati mill-FEŻR jew mill-Fond ta’ Koeżjoni, il-benefiċjarju għandu jiżgura li dawk li jieħdu sehem f’operazzjoni ġew informati b’dan l-iffinanzjar.

Kull dokument relatat mal-implimentazzjoni ta’ operazzjoni li tintuża għall-pubbliku jew għall-parteċipanti, inkluż kull attendenza jew ċertifikat ieħor, għandu jinkludi stqarrija bil-għan li turi li l-programm operazzjonali kien sostnut mill-Fond jew Fondi.

4.

Matul l-implimentazzjoni ta’ operazzjoni tal-FEŻR jew tal-Fond ta’ Koeżjoni, il-benefiċjarju għandu jtella’, f’post li jolqot għajn il-pubbliku, kartellun temporanju ta’ daqs sinifikanti għal kull operazzjoni li tikkonsisti fl-iffinanzjar ta’ operazzjonijiet tal-infrastruttura jew bini li għalih l-appoġġ pubbliku totali għall-operazzjoni jaqbeż il-EUR 500 000.

5.

Mhux aktar tard minn tliet xhur wara t-tlestija ta’ operazzjoni, il-benefiċjarju għandu jtella’ plakka jew kartellun permanenti ta' daqs sinifikanti f'post viżibbli sew mill-pubbliku għal kull operazzjoni li tissodisfa l-kriterji li ġejjin:

(a)

l-appoġġ pubbliku totali għall-operazzjoni jaqbeż il-EUR 500 000;

(b)

l-operazzjoni tikkonsisti fix-xiri ta’ oġġett fiżiku, jew fil-finanzjament ta’ infrastruttura jew ta’ operazzjonijiet ta’ kostruzzjoni.

Il-plakka jew il-kartellun għandhom jiddikjaraw l-isem u l-għan ewlieni tal-operazzjoni. Dawn għandhom jitħejjew skont il-karatteristiċi tekniċi adottati mill-Kummissjoni skont l-Artikolu 115(4).

3.   MIŻURI TA’ INFORMAZZJONI GĦAL BENEFIĊJARJI POTENZJALI U GĦALL-BENEFIĊJARJI

3.1.   Miżuri ta’ informazzjoni għal benefiċjarji potenzjali

1.

L-awtorità ta’ ġestjoni għandha tiżgura, skont l-istrateġija ta’ komunikazzjoni, li l-istrateġija u l-objettivi tal-programm operazzjonali u l-opportunitajiet ta’ finanzjament offruti permezz ta' appoġġ konġunt mill-Unjoni u l-Istat Membru, jixxerrdu b’mod wiesa' lill-benefiċjarji potenzjali u lill-partijiet interessati kollha, bid-dettalji tal-appoġġ finanzjarju mill-Fondi kkonċernati.

2.

L-awtorità amministrattiva għandha tiżgura li l-benefiċjarji potenzjali jkollhom aċċess għall-informazzjoni rilevanti, inkluża informazzjoni aġġornata, fejn tkun meħtieġa, u b’kont meħud tal-aċċessibbiltà tas-servizzi elettroniċi jew ta’ komunikazzjoni għal ċerti benefiċjarji potenzjali, dwar tal-inqas dan li ġej:

(a)

l-opportunitajiet ta’ finanzjament u t-tnedija ta’ sejħiet għall-applikazzjoni;

(b)

il-kundizzjonijiet ta’ eliġibbiltà tan-nefqa li għandhom jintlaħqu sabiex wieħed jikkwalifika għall-appoġġ taħt programm operazzjonali;

(c)

deskrizzjoni tal-proċeduri biex jiġu eżaminati applikazzjonijiet għal finanzjament u l-perjodi ta' żmien involuti;

(d)

il-kriterji għall-għażla tal-operazzjonijiet li għandhom jiġu appoġġjati;

(e)

il-kuntatti fil-livell nazzjonali, reġjonali jew lokali li jistgħu jipprovdu informazzjoni dwar il-programmi operazzjonali;

(f)

ir-responsabilità ta' benefiċjarji potenzjali li jinformaw lill-pubbliku dwar l-għan tal-operazzjoni u l-appoġġ mill-Fondi għall-operazzjoni f'konformità mal-punt 2.2. L-awtorità ta’ ġestjoni tista’ titlob lill-benefiċjarji potenzjali jipproponu attivitajiet ta’ komunikazzjoni indikattivi, proporzjonati għad-daqs tal-operazzjoni, fl-applikazzjonijiet.

3.2.   Miżuri ta’ informazzjoni għall-benefiċjarji

1.

L-awtorità amministrattiva għandha tinforma lill-benefiċjarji li l-aċċettazzjoni tal-finanzjament tikkostitwixxi aċċettazzjoni tal-inklużjoni tagħhom fil-lista ta’ operazzjonijiet ippubblikata skont l-Artikolu 115(2).

2.

L-awtorità ta’ ġestjoni għandha tipprovdi għodda ta’ informazzjoni u komunikazzjoni, inkluż mudelli fil-format elettroniku, sabiex jgħinu lill-benefiċjarji jissodisfaw l-obbligi tagħhom stabbiliti fil-punt 2.2, fejn xieraq.

4.   ELEMENTI TAL-ISTRATEĠIJA TA’ KOMUNIKAZZJONI

L-Istrateġija ta’ komunikazzjoni mfassla mill-awtorità ta’ ġestjoni u, fejn xieraq, mill-Istat Membru għandha tinkludi l-elementi li ġejjin:

(a)

deskrizzjoni tal-approċċ adottat, inklużi l-miżuri ewlenin ta’ informazzjoni u komunikazzjoni li jridu jittieħdu mill-Istat Membru jew l-awtorità ta’ ġestjoni u mmirati lejn benefiċjarji potenzjali, benefiċjarji, multiplikaturi u l-pubbliku inġenerali, filwaqt li jitqiesu l-għanijiet deskritti fl-Artikolu 115;

(b)

deskrizzjoni tal-materjali li se jsiru disponibbli fil-formati aċċessibbli għall-persuni b’diżabilità;

(c)

deskrizzjoni ta’ kif il-benefiċjarji se jiġu sostnuti fl-attivitajiet ta' komunikazzjoni tagħhom;

(d)

il-baġit indikattiv għall-implimentazzjoni tal-istrateġija;

(e)

deskrizzjoni tal-korpi amministrattivi, inkluż ir-riżorsi tal-persunal, responsabbli għall-implimentazzjoni tal-miżuri ta’ informazzjoni u komunikazzjoni;

(f)

L-arranġamenti għall-miżuri ta’ informazzjoni u ta’ komunikazzjoni li hemm referenza għalihom fil-punt 2, inkluż il-websajt jew il-portal tal-websajt li fih tista’ tinstab dik id-dejta;

(g)

indikazzjoni ta’ kif il-miżuri ta’ informazzjoni u komunikazzjoni għandhom jiġu vvalutati f’termini ta’ viżibbiltà u sensibilizzazzjoni tal-politika, il-programmi operazzjonali u l-operazzjonijiet u tar-rwol li għandhom il-Fondi u l-Unjoni;

(h)

fejn dan ikun xieraq, deskrizzjoni tal-użu tar-riżultati ewlenin tal-programm operazzjonali preċedenti;

(i)

aġġornament annwali li jistipula l-attivitajiet ta’ informazzjoni u komunikazzjoni li jeħtieġ isiru fis-sena ta' wara.


ANNESS XIII

KRITERJI TA' NOMINA GĦALL-AWTORITÀ TA' ĠESTJONI U TA' ĊERTIFIKAZZJONI

1.   AMBJENT TA' KONTROLL INTERN

(i)

L-eżistenza ta' struttura organizzattiva li tkopri l-funzjonijiet tal-awtoritajiet ta' ġestjoni u ta' ċertifikazzjoni u l-allokazzjoni ta' funzjonjiet fi ħdan kull waħda minn dawk l-awtoritajiet, li tiżgura li l-prinċipju tas-separazzjoni tal-funzjonijiet, fejn ikun xieraq, jiġi rispettat.

(ii)

Qafas biex jiġu żgurati, fl-eventwalità tad-delega ta' kompiti lil korpi intermedjarji, id-definizzjoni tar-responsabbiltajiet u l-obbligi rispettivi tagħhom, il-verifika tal-kapaċitajiet tagħhom li jwettqu l-kompiti delegati u l-eżistenza ta' proċeduri ta' rappurtar.

(iii)

Proċeduri ta' rappurtar u monitoraġġ għal irregolaritajiet u għall-irkupru ta' ammonti li tħallsu meta ma kinux dovuti.

(iv)

Pjan għall-allokazzjoni tar-riżorsi umani xierqa bil-ħiliet tekniċi meħtieġa, f'livelli differenti u għal funzjonijiet differenti fl-organizzazzjoni.

2.   ĠESTJONI TAR-RISKJI

Filwaqt li jitqies il-prinċipju ta' proporzjonalità, qafas biex jiġi żgurat li jitwettaq eżerċizzju xieraq ta' ġestjoni tar-riskji meta jkun meħtieġ, u b'mod partikolari, jekk isiru modifikazzjonijiet kbar fl-attivitajiet.

3.   ATTIVITAJIET TA' ĠESTJONI U KONTROLL

A.   Awtorità ta' ġestjoni

(i)

Proċeduri li jirrigwardaw applikazzjonijiet għal għotjiet, il-valutazzjoni tal-applikazzjonijiet, l-għażla għall-finanzjament, inklużi struzzjonijiet u gwida li jiżguraw il-kontribut ta' operazzjonijiet skont il-punt (a)(i) tal-Artikolu 125(3), biex jinkisbu l-objettivi u r-riżultati speċifiċi tal-prijorità rilevanti.

(ii)

Proċeduri għall-verifiki ta' ġestjoni inklużi verifiki amministrattivi fir-rigward ta' kull applikazzjoni għal rimborż mill-benefiċjarji u verifiki fuq il-post ta' operazzjonijiet.

(iii)

Proċeduri għat-trattament tal-applikazzjonijiet għal rimborż minn benefiċjarji u l-awtorizzazzjoni tal-pagamenti.

(iv)

Proċeduri għal sistema biex tinġabar, tiġi rreġistrata u tinħażen f'forma kompjuterizzata dejta dwar kull operazzjoni, inkluż, fejn xieraq, dejta dwar parteċipanti individwali u analiżi tad-dejta dwar l-indikaturi skont is-sessi fejn ikun meħtieġ, u biex jiġi żgurat li s-sigurtà tas-sistemi tkun konformi ma' standards internazzjonalment aċċettati.

(v)

Proċeduri stabbiliti mill-awtorità ta' ġestjoni biex jiġi żgurat li l-benefiċjarji jżommu sistema ta' kontabilità separata jew kodiċi adegwat ta' kontabilità għat-transazzjonijiet kollha marbuta ma' operazzjoni.

(vi)

Proċeduri biex jiġu stabbiliti miżuri effettivi u proporzjonati kontra l-frodi.

(vii)

Proċeduri biex jiġu żgurati sekwenza ta’ awditjar u sistema ta' arkivjar adegwati.

(viii)

Proċeduri biex jitfasslu d-dikjarazzjoni tal-ġestjoni dwar l-assigurazzjoni, ir-rapport dwar il-kontrolli mwettqa u d-dgħufijiet identifikati, u s-sommarju annwali tal-awditjar u l-kontrolli finali.

(ix)

Proċeduri biex jiġi żgurat li l-benefiċjarju jingħata dokument li jistipula l-kundizzjonijiet għas-sostenn għal kull operazzjoni.

B.   Awtorità ta' ċertifikazzjoni

(i)

Proċeduri għaċ-ċertifikazzjoni ta' applikazzjonijiet għal pagament interim lill-Kummissjoni.

(ii)

Proċeduri għall-formulazzjoni tal-kontijiet u għaċ-ċertifikazzjoni li huma veri, kompleti u preċiżi u li n-nefqa tikkonforma mal-liġi applikabbli filwaqt li jitqiesu r-riżultati tal-verifiki kollha.

(iii)

Proċeduri biex tiġi żgurata sekwenza adegwata ta’ awditjar billi jinżammu r-rekords tal-kontijiet inklużi l-ammonti li jistgħu jiġu rkuprati, li ġew irkuprati u li ġew irtirati għal kull operazzjoni, f'forma kompjuterizzata.

(iv)

Proċeduri, fejn xieraq, biex jiġi żgurat li l-awtorità ta' ċertifikazzjoni taslilha informazzjoni adegwata mill-awtorità ta' ġestjoni dwar il-verifiki mwettqa, u r-riżultati tal-awditjar imwettqa minn jew taħt ir-responsabilità tal-awtorità tal-awditjar.

4.   MONITORAĠĠ

A.   Awtorità ta' ġestjoni

(i)

Proċeduri biex tiġi appoġġjata l-ħidma tal-kumitat ta' monitoraġġ.

(ii)

Proċeduri biex jitfasslu u jiġu ppreżentati lill-Kummissjoni rapporti ta' implimentazzjoni annwali u finali.

B.   Awtorità ta' ċertifikazzjoni

Proċeduri dwar it-twettiq tar-responsabbiltajiet tal-awtorità ta' ċertifikazzjoni għall-monitoraġġ tar-riżultati tal-verifiki ta' ġestjoni u r-riżultati tal-awditjar mwettaq minn jew taħt ir-responsabilità tal-awtorità tal-awditjar qabel tippreżenta l-applikazzjonijiet għall-pagament lill-Kummissjoni.


ANNESS XIV

TABELLA TA' KORRELAZZJONI

Regolament (KE) Nru 1083/2006

Dan ir-Regolament

Artikolu 1

Artikolu 1

Artikolu 2

Artikolu 2

Artikoli 3 u 4

Artikolu 89

Artikoli 5, 6 u 8

Artikolu 90

Artikolu 7

Artikolu 9

Artikoli 4 u 6

Artikolu 10

Artikolu 4(1)

Artikolu 11

Artikolu 5

Artikolu 12

Artikolu 4(4)

Artikolu 13

Artikolu 4(5)

Artikolu 14

Artikoli 4(7) u (8) u 73

Artikolu 15

Artikolu 95

Artikolu 16

Artikolu 7

Artikolu 17

Artikolu 8

Artikolu 18

Artikolu 91

Artikoli 19 to 21

Artikolu 92

Artikolu 22

Artikoli 93 u 94

Artikolu 23

Artikolu 92(6)

Artikolu 24

Artikolu 91(3)

Artikolu 25

Artikoli 10 u 11

Artikolu 26

Artikolu 12

Artikolu 27

Artikolu 15

Artikolu 28

Artikoli 14 u 16

Artikolu 29

Artikolu 52

Artikolu 30

Artikolu 53

Artikolu 31

Artikolu 113

Artikolu 32

Artikoli 26, 29 u 96(9) u (10)

Artikolu 33

Artikoli 30 u 96(11)

Artikolu 34

Artikolu 98

Artikolu 35

Artikolu 99

Artikolu 36

Artikolu 31

Artikolu 37

Artikoli 27 u 96(1) to (8)

Artikolu 38

Artikolu 39

Artikolu 100

Artikolu 40

Artikolu 101

Artikolu 41

Artikoli 102 u 103

Artikolu 42

Artikolu 123(7)

Artikolu 43

Artikolu 43a

Artikolu 67

Artikolu 43b

Artikolu 67

Artikolu 44

Artikoli 37 to 46

Artikolu 45

Artikoli 58 u 118

Artikolu 46

Artikoli 59 u 119

Artikolu 47

Artikolu 54

Artikolu 48

Artikoli 55, 56(1) to (3), 57 u 114(1) u (2)

Artikolu 49

Artikoli 56(4), 57 u 114(3)

Artikolu 50

Artikoli 20 to 22

Artikolu 51

Artikolu 52

Artikolu 121

Artikoli 53 u 54

Artikoli 60 u 120

Artikolu 55

Artikolu 61

Artikolu 56

Artikoli 65 to 70

Artikolu 57

Artikolu 71

Artikolu 58

Artikolu 73

Artikolu 59

Artikolu 123

Artikolu 60

Artikolu 125

Artikolu 61

Artikolu 126

Artikolu 62

Artikolu 127

Artikolu 63

Artikolu 47

Artikolu 64

Artikolu 48

Artikolu 65

Artikolu 110

Artikolu 66

Artikolu 49

Artikolu 67

Artikoli 50 u 111

Artikolu 68

Artikoli 51 u 112

Artikolu 69

Artikoli 115 to 117

Artikolu 70

Artikoli 74 u 122

Artikolu 71

Artikolu 124

Artikolu 72

Artikolu 75

Artikolu 73

Artikolu 128

Artikolu 74

Artikolu 148

Artikolu 75

Artikolu 76

Artikolu 76

Artikoli 77 u 129

Artikolu 77

Artikoli 78 u 130

Artikoli 78 u 78a

Artikolu 131

Artikolu 79

Artikolu 80

Artikolu 132

Artikolu 81

Artikoli 80 u 133

Artikolu 82

Artikoli 81 u 134

Artikolu 83

Artikolu 84

Artikolu 82

Artikoli 85 to 87

Artikolu 135

Artikolu 88

Artikolu 89

Artikolu 141

Artikolu 90

Artikolu 140

Artikolu 91

Artikolu 83

Artikolu 92

Artikolu 142

Artikolu 93

Artikoli 86 u 136

Artikolu 94

Artikolu 95

Artikolu 96

Artikolu 87

Artikolu 97

Artikolu 88

Artikolu 98

Artikolu 143

Artikolu 99

Artikoli 85 u 144

Artikolu 100

Artikolu 145

Artikolu 101

Artikolu 146

Artikolu 102

Artikolu 147

Artikoli 103 u 104

Artikolu 150

Artikolu 105

Artikolu 152

Artikolu 105a

Artikolu 106

Artikolu 151

Artikolu 107

Artikolu 153

Artikolu 108

Artikolu 154


Dikjarazzjoni Konġunta mill-Kunsill u mill-Kummissjoni dwar l-Artikolu 67

Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-Artikolu 67 (4) li jeskludi l-applikazzjoni tal-ispejjeż simplifikati mniżżla fl-Artikolu 67 (1) (b)-(d) f'każijiet fejn operazzjoni jew proġett li jifforma parti minn operazzjoni jiġi implimentat esklussivament permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku ma jipprekludix l-implimentazzjoni ta' operazzjoni permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku li jirriżultaw fi ħlasijiet mill-benefiċjarju lill-kuntrattur abbażi ta' spejjeż għal kull unità predefiniti. Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-ispejjeż determinati u mħallsa mill-benefiċjarju abbażi ta' dawn l-ispejjeż għal kull unità stabbiliti permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku għandhom jikkostitwixxu fil-fatt spejjeż reali u mġarrba u mħallsa mill-benefiċjarju taħt l-Artikolu 67 (1) (a).


Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-reviżjoni tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill b'rabta mar-rikostituzzjoni tal-approprjazzjonijiet

Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li fir-reviżjoni tar-Regolament Finanzjarju għall-fini li jiġi allinjat ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill mal-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2014-2020, jinkludu dispożizzjonijiet neċessarji għall-applikazzjoni tal-arranġamenti għall-allokazzjoni tar-riżerva tal-prestazzjoni u fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji skont l-Artikolu 39 (inizjattiva tal-SME) taħt ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment b'rabta mar-rikostituzzjoni ta':

i.

approprjazzjonijiet li kienu impenjati għal programmi fir-rigward tar-riżerva tal-prestazzjoni u li kellhom jiġu diżimpenjati b'riżultat ta' prijoritajiet taħt dawn il-programmi li ma kisbux l-istadji sinifikanti tagħhom u;

ii.

approprjazzjonijiet li kienu impenjati fir-rigward ta' programmi dedikati msemmija fl-Artikolu 39(4)b u li kellhom jiġu diżimpenjati minħabba li l-parteċipazzjoni ta' Stat Membru fl-istrument finanzjarju kellha titwaqqaf.


Dikjarazzjonijiet mill-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1

Jekk ikunu meħtieġa derogi ġustifikati ulterjuri għar-regoli komuni biex jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tal-FEMS u tal-FAEŻR, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jimpenjaw ruħhom li jippermettu dawn id-derogi billi jipproċedu bid-diliġenza dovuta għall-modifiki neċessarji għar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment.


Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar l-esklużjoni ta' kwalunkwe retroattività fir-rigward tal-applikazzjoni tal-Artikolu 5(3)

Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jaqblu li:

rigward l-applikazzjoni tal-Artikoli 14(2), 15(1)(c) u 26(2) tar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment, l-azzjonijiet meħuda mill-Istati Membri biex jinvolvu s-sħab li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(1) fit-tħejjija tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(2) jinkludu l-azzjonijiet kollha meħuda f'livell prattiku mill-Istati Membri indipendentement miż-żmien meta jittieħdu kif ukoll l-azzjonijiet meħuda minnhom qabel id-dħul fis-seħħ ta' dak ir-Regolament u qabel il-ġurnata tad-dħul fis-seħħ tal-att delegat għal Kodiċi ta' Kondotta Ewropew adottat skont l-Artikolu 5(3) tal-istess Regolament, waqt il-fażijiet ta' tħejjija ta' proċedura ta' programmar ta' Stat Membru, dment li l-objettivi tal-prinċipju ta' sħubija stipulati f'dak ir-Regolament jinkisbu. F'dan il-Kuntest, l-Istati Membri, skont il-kompetenzi nazzjonali u reġjonali tagħhom, se jiddeċiedu dwar il-kontenut tat-tnejn li huma, il-Ftehim ta' Sħubija propost u l-abbozzi ta' programmi proposti, skont id-dispożizzjonijiet relevanti ta' dak ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-fondi;

l-att delegat li jistabbilixxi kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3), mhu se jkollu l-ebda effett retroattiv, taħt l-ebda ċirkostanza u la direttament u lanqas indirettament, speċjalment fir-rigward tal-proċedura ta' approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi, għax mhix l-intenzjoni tal-leġiżlatur tal-UE li jikkonferixxi setgħat lill-Kummissjoni b'mod li din tkun tista' tiċħad l-approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi fuq il-bażi unika u esklużiva ta' xi tip ta' non-ottemperanza mal-kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3);

il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jistiednu lill-Kummissjoni tqiegħed għad-dispożizzjoni tagħhom l-abbozz ta' test tal-att delegat li se jiġi adottat taħt l-Artikolu 5(3) malajr kemm jista' jkun, u mhux aktar tard mid-data meta l-ftehim politiku dwar ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment jiġi adottat mill-Kunsill jew id-data meta l-abbozz ta' rapport dwar dak ir-Regolament jiġi vvutat fil-plenarja tal-Parlament Ewropew, skont liema data minnhom tiġi l-ewwel.


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/470


REGOLAMENT (UE) Nru 1304/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSIL

tal-17 ta’ Diċembru 2013

dwar il-Fond Soċjali Ewropew u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1081/2006

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 164 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġiżlattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjonijiet tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (2),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja,

Billi:

(1)

Ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) jistabbilixxi l-qafas ta' azzjoni mill-Fond Soċjali Ewropew (FSE), il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR), il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u jistabbilixxi, b'mod partikolari, l-objettivi tematiċi, il-prinċipji u r-regoli dwar l-ipprogrammar, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni, il-ġestjoni u l-kontroll. Għalhekk huwa meħtieġ li jiġu speċifikati l-missjoni u l-kamp ta' applikazzjoni tal-FSE, flimkien mal-prijoritajiet ta' investiment relatati li jindirizzaw l-objettivi tematiċi, u li jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet speċifiċi dwar it-tip ta' attivitajiet li jistgħu jiġu ffinanzjati mill-FSE.

(2)

L-FSE għandu jtejjeb l-opportunitajiet tal-impjiegi, isaħħaħ l-inklużjoni soċjali, jiġġieled kontra l-faqar, jippromwovi l-ħiliet tal-edukazzjoni u t-tagħlim tul il-ħajja u jiżviluppa linji politiċi ta' inklużjoni attivi, komprensivi u sostenibbli skont il-kompiti mogħtija lill-FSE permezz tal-Artikolu 162 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), u b'hekk jikkontribwixxi għall-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali skont l-Artikolu 174 TFUE. Skont l-Artikolu 9 TFUE, l-FSE għandu jieħu kont tal-ħtiġijiet marbuta mal-promozzjoni ta’ livell għoli ta’ impjiegi, mal-garanzija ta’ protezzjoni soċjali xierqa, mal-ġlieda kontra l-esklużjoni soċjali kif ukoll ma’ livell għoli ta’ edukazzjoni, taħriġ u protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem.

(3)

Il-Kunsill Ewropew tas-17 ta' Ġunju 2010 talab li l-linji politiċi komuni kollha, inkluża l-politika ta' koeżjoni, jappoġġaw l-Istrateġija Ewropa 2020 għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv (l-'Istrateġija Ewropa 2020'). Sabiex jiġi żgurat l-allinjament sħiħ tal-FSE mal-objettivi ta' din l-istrateġija, b'mod partikolari fir-rigward tal-impjiegi, l-edukazzjoni, it-taħriġ u l-ġlieda kontra l-esklużjoni soċjali, il-faqar u d-diskriminazzjoni, l-FSE għandu jappoġġa l-Istati Membri billi jikkunsidra l-Linji Gwida Integrati rilevanti u r-rakkomandazzjonijiet speċifiċi rilevanti għal kull pajjiż adottati skont l-Artikolu 121(2) u l-Artikolu 148(4) TFUE, u, fejn xieraq, fil-livell nazzjonali, il-programmi nazzjonali ta' riforma imsejsa fuq strateġiji nazzjonali għall-impjiegi, ir-rapporti soċjali nazzjonali, l-istrateġiji nazzjonali għall-integrazzjoni tar-Roma u l-istrateġiji nazzjonali għad-diżabbiltà. L-FSE għandu jikkontribwixxi wkoll għal aspetti rilevanti tal-implimentazzjoni tal-inizjattivi ewlenin, b'mod speċjali "Aġenda għall-Ħiliet Ġodda u l-Impjiegi", "Żgħażagħ Mobbli", u "Il-Pjattaforma Ewropea Kontra l-Faqar u l-Esklużjoni Soċjali". Għandu jappoġġa wkoll attivitajiet rilevanti fl-inizjattivi dwar "Aġenda Diġitali" u "L-Unjoni tal-Innovazzjoni".

(4)

L-Unjoni qed tiffaċċja sfidi strutturali li jirriżultaw mill-globalizzazzjoni ekonomika, il-bidla teknoloġika u forza tax-xogħol li dejjem qed tikber fl-età u nuqqas dejjem jikber ta' ħiliet u xogħol f'xi setturi u reġjuni. Is-sitwazzjoni kkumplikat ruħha aktar minħabba l-kriżi ekonomika u finanzjarja reċenti, li rriżultat f'livelli ogħla ta’ qgħad, li affettwat b'mod partikolari ż-żgħażagħ u persuni żvantaġġati oħra, bħall-migranti u l-minoranzi.

(5)

L-FSE għandu jimmira li jippromwovi l-impjiegi, itejjeb l-aċċess għas-suq tax-xogħol, b'attenzjoni partikolari għal dawk li huma l-aktar imbiegħda mis-suq tax-xogħol, u jappoġġa l-mobbiltà volontarja tax-xogħol. L-FSE għandu jappoġġa wkoll tixjiħ attiv u f'saħħtu, inkluż permezz ta' forom innovattivi tal-organizzazzjoni tax-xogħol, il-promozzjoni tas-saħħa u s-sikurezza fuq ix-xogħol u billi jżid l-impjegabbiltà. Fil-promozzjoni tal-funzjonament aħjar tas-swieq tax-xogħol permezz tat-tisħiħ tal-mobbiltà ġeografika transnazzjonali tal-ħaddiema, l-FSE għandu b'mod partikolari, jappoġġa l-attivitajiet tal-EURES (attivitajiet tan-netwerk Ewropew ta' servizzi tal-impjieg) f'dak li għandu x'jaqsam mar-reklutaġġ u s-servizzi relatati ta' informazzjoni, konsulenza u gwida fil-livell nazzjonali u f'dak transkonfinali. L-operazzjonijiet iffinanzjati mill-FSE għandhom jikkonformaw mal-Artikolu 5(2) tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea li jipprevedi li l-ebda persuna ma għandha tiġi mġielgħa tagħmel xogħol forzat jew obbligatorju.

(6)

L-FSE għandu jippromwovi wkoll l-inklużjoni soċjali u jipprevjeni u jiġġieled il-faqar bl-għan li jkisser iċ-ċiklu ta' iżvantaġġ bejn il-ġenerazzjonijiet li jimplika l-mobilizzazzjoni ta' firxa ta' linji politiċi mmirati lejn l-aktar persuni żvantaġġjati irrispettivament mill-età tagħhom inklużi t-tfal, il-ħaddiema foqra u n-nisa anzjani. Għandha tingħata attenzjoni għall-parteċipazzjoni ta' dawk li qed ifittxu l-asil u tar-refuġjati. L-FSE jista' jintuża biex itejjeb l-aċċess għal servizzi ta' interess ġenerali affordabbli, sostenibbli u ta' kwalità għolja, b'mod partikolari fl-oqsma tal-kura tas-saħħa, servizzi tal-impjieg u ta' taħriġ, servizzi għal dawk mingħajr akkomodazzjoni u servizzi ta' kura barra mill-iskola, kura tat-tfal u kura fit-tul. Is-servizzi appoġġati jistgħu jkunu pubbliċi, privati u/jew ibbażati fuq il-Komunità, u mogħtija minn tipi differenti ta' fornituri, jiġifieri, amministrazzjonijiet pubbliċi, kumpaniji privati, impriżi soċjali, organizzazzjonijiet mhux governattivi.

(7)

IL-FSE għandu jieħu ħsieb it-tluq bikri mill-iskola u jippromwovi l-aċċess indaqs għal edukazzjoni ta' kwalità tajba, jinvesti f'edukazzjoni u taħriġ vokazzjonali, itejjeb ir-rilevanza tas-sistemi ta' edukazzjoni u taħriġ għas-suq tax-xogħol u jtejjeb it-tagħlim tul il-ħajja, inklużi mogħdijiet ta' tagħlim formali, mhux formali u informali.

(8)

Flimkien ma' dawn il-prijoritajiet, f'reġjuni u Stati Membri anqas żviluppati, u bl-għan li jiżdiedu t-tkabbir ekonomiku u l-opportunitajiet tal-impjiegi, għandhom jittejbu l-effiċjenza tal-amministrazzjoni pubblika fil-livell nazzjonali u reġjonali, kif ukoll il-ħila ta’ amministrazzjoni pubblika li taġixxi b’mod parteċipattiv. Għandha tissaħħaħ il-kapaċità istituzzjonali tal-partijiet interessati, inkluż l-organizzazzjonijiet mhux governattivi, fil-qasam tal-impjiegi, l-edukazzjoni, it-taħriġ u l-politika soċjali, inkluż fil-qasam ta' azzjoni kontra d-diskriminazzjoni.

(9)

L-appoġġ fil-qafas tal-prijorità ta’ investiment "żvilupp lokali mmexxi mill-komunità" jista’ jikkontribwixxi għall-objettivi tematiċi kollha kif stabbilit f’dan ir-Regolament. L-istrateġiji għall-iżvilupp lokali mmexxija mill-komunità u appoġġati mill-FSE għandhom ikunu inklużivi fir-rigward ta' persuni żvantaġġati preżenti fit-territorju, kemm f'termini tal-governanza tal-grupp ta' azzjoni lokali kif ukoll f'termini tal-kontenut tal-istrateġija.

(10)

Fl-istess ħin, huwa essenzjali li wieħed jappoġġa l-iżvilupp u l-kompetittività tal-impriżi mikro, żgħar u medji tal-Unjoni u li jiżgura li n-nies jistgħu jadattaw, permezz tal-kisba ta' ħiliet xierqa u permezz ta' opportunitajiet ta' tagħlim tul il-ħajja, għal sfidi ġodda bħall-bidla għal ekonomija bbażata fuq l-għarfien, l-aġenda diġitali, u t-tranżizzjoni lejn ekonomija baxxa fil-karbonju u aktar effiċjenti fl-enerġija. L-FSE għandu jikkontribwixxi għall-indirizzar ta' dawn l-isfidi billi jkompli jaħdem għall-kisba tal-objettivi tematiċi ewlenin tiegħu. F'dan il-kuntest, l-FSE għandu jappoġġa t-tranżizzjoni tal-forza tax-xogħol mill-edukazzjoni għall-impjieg, lejn ħiliet u impjiegi aktar ekoloġiċi, u għandu jindirizza l-iskarsezza fil-ħiliet, inklużi dawk fl-effiċjenza tal-enerġija, l-enerġija rinnovabbli u t-trasport sostenibbli. L-FSE għandu jikkontribwixxi wkoll għall-ħiliet kulturali u kreattivi. Is-setturi soċjokulturali, kreattivi u kulturali huma importanti biex jindirizzaw b'mod indirett l-għanijiet tal-FSE; il-potenzjal tagħhom għandu għalhekk jiġi integrat aħjar fil-proġetti u l-ipprogrammar tal-FSE.

(11)

Fid-dawl tal-ħtieġa persistenti li jsir sforz biex jiġi indirizzat il-qgħad fost iż-żgħażagħ fl-Unjoni kollha kemm hi, għandha tinħoloq Inizjattiva favur l-Impjieg taż-Żgħażagħ (YEI) għar-reġjuni li huma affettwati l-aktar. Il-YEI għandha tappoġġa, f'tali reġjuni, liż-żgħażagħ li jinsabu barra mill-impjieg, edukazzjoni jew taħriġ (NEET) li jkunu qiegħda jew inattivi, biex b'hekk jissaħħaħ u jiġi aċċelerat it-twassil tal-attivitajiet appoġġati b'finanzjament mill-FSE. Għandhom jiġu attribwiti speċifikament fondi addizzjonali għall-YEI u għandhom jitqabblu ma' finanzjament mill-FSE fir-reġjuni reġjuni l-aktar affetwati. Billi tkun immirata lejn persuni individwali aktar milli lejn strutturi, il-YEI għandha timmira li tikkumplementa operazzjonijiet oħra ffinanzjati mill-FSE u azzjonijiet oħra nazzjonali mmirati lejn in-NEET, inkluż permezz tal-implimentazzjoni tal-Garanzija għaż-Żgħażagħ f'konformità mar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill tat-22 ta' April 2013 dwar l-Istabbiliment ta' Garanzija għaż-Żgħażagħ (4), li tipprevedi li ż-żgħażagħ għandhom jirċievu offerta ta' kwalità tajba ta' xogħol, edukazzjoni kontinwa, apprendistat jew taħriġ fi żmien erba' xhur minn meta jispiċċaw qiegħda jew minn meta jħallu l-edukazzjoni formali. Il-YEI tista' tappoġġja wkoll azzjonijiet kontra t-tluq bikri mill-iskola. L-aċċess għall-benefiċċji soċjali għaż-żgħażagħ u l-familji jew id-dipendenti tagħhhom m'għandux ikun ikkundizzjonat mill-parteċipazzjoni taż-żgħażagħfil-YEI.

(12)

Il-YEI għandha tkun integrata bis-sħiħ fl-ipprogrammar tal-FSE, iżda, fejn ikun xieraq, għandhom jiġu previsti dispożizzjonijiet speċifiċi relatati mal-YEI bil-ħsieb li jinkisbu l-objettivi tagħha. Huwa neċessarju li tiġi ssimplifikata u ffaċilitata l-implimentazzjoni tal-YEI, b'mod partikolari fir-rigward tad-dispożizzjonijiet ta' ġestjoni finanzjarja u l-arranġamenti ta' konċentrazzjoni tematika. Sabiex jiġi żgurat li r-riżultati tal-YEI jintwerew u jiġu kkomunikati b'mod ċar, għandhom jiġu previsti monitoraġġ u evalwazzjoni speċifiċi, kif ukoll arranġamenti ta' informazzjoni u pubbliċità. L-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ għandhom ikunu involuti fid-diskussjonijiet tal-kumitati ta' monitoraġġ dwar it-tħejjija u l-implimentazzjoni, inkluża l-evalwazzjoni, tal-YEI.

(13)

L-FSE għandu jikkontribwixxi għall-istrateġija Ewropa 2020, b'mod li jiżgura konċentrazzjoni akbar ta' appoġġ fuq il-prijoritajiet tal-Unjoni. Sehem minimu ta' finanzjament tal-politika ta' koeżjoni għall-FSE huwa stabbilit skont l-Artikolu 92(4) tar-Regolament (EU) Nru 1303/2013. L-FSE għandu b'mod partikolari jżid l-appoġġ tiegħu għall-ġlieda kontra l-esklużjoni soċjali u l-faqar, permezz ta’ allokazzjoni minima separata għal użu preċiż ta’ 20 % tar-riżorsi totali tal-FSE ta’ kull Stat Membru. L-għażla u l-għadd ta' prijoritajiet ta' investiment għall-appoġġ tal-FSE għandhom ukoll ikunu limitati, skont il-livell tal-iżvilupp tar-reġjuni appoġġati.

(14)

Sabiex jiġu żgurati monitoraġġ aktar mill-qrib u valutazzjoni mtejba tar-riżultati miksuba fil-livell tal-Unjoni permezz ta' azzjonijiet appoġġati mill-FSE, f'dan ir-Regolament għandu jiġi stabbilit sett komuni ta' indikaturi tal-produzzjoni u tar-riżultati. Tali indikaturi għandhom jikkorrispondu mal-prijorità ta' investiment u t-tip ta' azzjoni appoġġata f'konformità ma' dan ir-Regolament kif ukoll mad-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. L-indikaturi għandhom jiġu kkumplementati, fejn meħtieġ, minn indikaturi tar-riżultati u/jew tal-produzzjoni speċifiċi għal kull programm.

(15)

L-Istati Membri huma mħeġġa jirrapurtaw fuq l-effett tal-investimenti tal-FSE fuq opportunitajiet indaqs, aċċess indaqs u integrazzjoni ta' gruppi emarġinati fil-programmi operazzjonali kollha.

(16)

Filwaqt li jittieħed kont tar-rekwiżiti dwar il-protezzjoni tad-data marbutin mal-ġbir u l-ħżin ta' data sensittiva dwar il-parteċipanti, l-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jevalwaw regolarment l-effikaċja, l-effiċjenza u l-impatt tal-appoġġ mill–FSE fil-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali u l-ġlieda kontra l-faqar, b'mod partikolari fir-rigward ta' persuni żvantaġġati bħar-Roma. L-Istati Membri huma mħeġġa jirrapportaw dwar inizjattivi ffinanzjati mill-FSE fir-rapporti soċjali nazzjonali annessi mal-programmi nazzjonali ta' riforma tagħhom, b'mod partikolari fir-rigward ta' komunitajiet marġinalizzati, bħar-Roma u l-immigranti.

(17)

L-implimentazzjoni effiċjenti u effikaċi tal-azzjonijiet appoġġati mill-FSE tiddipendi minn tmexxija tajba u s-sħubija bejn l-atturi territorjali u soċjoekonomiċi rilevanti kollha, b'kunsiderazzjoni tal-atturi fil-livelli reġjonali u lokali, b'mod partikolari l-assoċjazzjonijiet umbrella li jirrappreżentaw l-awtoritajiet lokali u reġjonali, is-soċjetà ċivili organizzata, is-sħab ekonomiċi u, b'mod partikolari, dawk soċjali u l-organizzazzjonijiet mhux governattivi. Għalhekk l-Istati Membri għandhom jiżguraw il-parteċipazzjoni tas-sħab soċjali u l-organizzazzjonijiet mhux governattivi fil-governanza strateġika tal-FSE, mill-iffurmar ta' prijoritajiet għall-programmi operazzjonali sal-implimentazzjoni u l-evalwazzjoni tar-riżultati tal-FSE.

(18)

L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jiżguraw li l-implimentazzjoni tal-prijoritajiet iffinanzjati mill-FSE tikkontribwixxi għall-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel f'konformità mal-Artikolu 8 TFUE. L-evalwazzjonijiet urew l-importanza li jitqies l-aspett tal-objettivi tal-ugwaljanza bejn is-sessi fid-dimensjonijiet kollha u fl-istadji kollha ta' tħejjija, monitoraġġ, implimentazzjoni u evalwazzjoni tal-programmi operazzjonali, fi żmien kif jistħoqq u b’mod konsistenti filwaqt li jiġi żgurat li jittieħdu azzjonijiet speċifiċi għall-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi, l-indipendenza ekonomika tan-nisa, l-aġġornament tal-edukazzjoni u tal-ħiliet u l-integrazzjoni mill-ġdid tan-nisa vittmi tal-vjolenza fis-suq tax-xogħol u fis-soċjetà.

(19)

Skont l-Artikolu 10 TFUE, l-implimentazzjoni tal-prijoritajiet iffinanzjati mill-FSE għandhom jikkontribwixxu għall-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni bbażata fuq is-sess, l-oriġini razzjali jew etnika, ir-reliġjon jew it-twemmin, id-diżabbiltà, l-età jew l-orjentament sesswali, billi tingħata attenzjoni partikolari lil dawk li jħabbtu wiċċhom ma’ diskriminazzjonijiet multipli. Id-diskriminazzjoni sesswali għandha tiġi interpretata f'sens wiesa' sabiex tkopri aspetti oħra relatati mal-ġeneru f'konformità mal-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea. L-implimentazzjoni tal-prijoritajiet iffinanzjati mill-FSE għandha tikkontribwixxi wkoll għall-promozzjoni ta' opportunitajiet indaqs. L-FSE għandu jappoġġa t-twettiq tal-obbligu tal-Unjoni skont il-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tal-Persuni b'Diżabbiltajiet fir-rigward inter alia tal-edukazzjoni, ix-xogħol, l-impjiegi u l-aċċessibbiltà. L-FSE għandu wkoll jippromwovi t-tranżizzjoni mill-kura istituzzjonali għall-kura bbażata fil-komunità. L-FSE m'għandu jappoġġa l-ebda azzjoni li tikkontribwixxi għas-segregazzjoni jew għall-esklużjoni soċjali.

(20)

L-appoġġ għall-innovazzjoni soċjali jikkontribwixxi għat-tfassil ta’ linji politiċi li jadattaw ruħhom aktar għall-bidla soċjali. L-FSE għandu jħeġġeġ u jappoġġa impriżi u imprendituri soċjali innovattivi kif ukoll proġetti innovattivi mwettqa minn organizzazzjonijiet mhux governattivi u atturi oħra fl-ekonomija soċjali. B'mod partikolari, l-ittestjar u l-evalwazzjoni ta' soluzzjonijiet innovattivi qabel l-applikazzjoni tagħhom fuq skala akbar huma essenzjali fit-titjib tal-effiċjenza tal-politika u għalhekk dan jiġġustifika l-appoġġ speċifiku mill-FSE. Soluzzjonijiet innovattivi jistgħu jinkludu l-iżvilupp ta' metrika soċjali bħal, pereżempju, it-tikkettar soċjali, dment li juru li huma effikaċi.

(21)

Il-kooperazzjoni transnazzjonali għandha valur miżjud sinifikanti u għandha għalhekk tkun appoġġata mill-Istati Membri kollha bl-eċċezzjoni ta' każijiet iġġustifikati kif xieraq b'kont meħud tal-prinċipju tal-proporzjonalità. Huwa wkoll meħtieġ li jissaħħaħ ir-rwol tal-Kummissjoni fl-iffaċilitar ta' skambji ta' esperjenza u fl-ikkoordinar tal-implimentazzjoni ta' inizjattivi rilevanti.

(22)

Bil-għan li jitrawwem approċċ integrat u olistiku f'termini ta' impjiegi u inklużjoni soċjali, l-FSE għandu jappoġġa sħubijiet transsettorjali u territorjali.

(23)

Il-mobilizzazzjoni tal-partijiet interessati reġjonali u lokali għandha tgħin fit-twettiq tal-istrateġija Ewropa 2020 u l-miri ewlenin tagħha. Il-patti territorjali, l-inizjattivi lokali għall-impjiegi u l-inklużjoni soċjali, l-istrateġiji sostenibbli u inklużivi għall-iżvilupp lokali mmexxija mill-komunità f'żoni urbani u rurali u l-istrateġiji għall-iżvilupp urban sostenibbli jistgħu jintużaw u jiġu appoġġati biex jinvolvu b'mod aktar attiv l-awtoritajiet reġjonali u lokali, l-ibliet, is-sħab soċjali u l-organizzazzjonijiet mhux governattivi fit-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-programmi operazzjonali.

(24)

Ir-Regolament (KE) Nru 1303/2013 jipprevedi li r-regoli dwar l-eliġibbiltà tan-nefqa għandhom jiġu stabbiliti fil-livell nazzjonali, b’xi eċċezzjonijiet li għalihom ikun meħtieġ li jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet speċifiċi fir-rigward tal-FSE.

(25)

Bl-għan li jiġi ssimplifikat l-użu tal-FSE u li jitnaqqas ir-riskju ta' żbalji, u fir-rigward tal-ispeċifiċitajiet tal-operazzjonijiet appoġġati mill-FSE, huwa xieraq li jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet li jikkumplementaw ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 fir-rigward tal-eliġibbiltà tan-nefqa.

(26)

L-użu ta' skali standard ta' spejjeż unitarji, somom f'daqqa, u finanzjament b'rata fissa għandu jwassal għal simplifikazzjoni għall-benefiċjarju u għandu jnaqqas il-piż amministrattiv għas-sħab kollha ta' proġetti tal-FSE.

(27)

Huwa importanti li tiġu żgurata l-ġestjoni finanzjarja tajba ta' kull programm operazzjonali u l-implimentazzjoni tiegħu bl-aktar mod effikaċi u faċli possibbligħall–utent. L-Istati Membri għandhom joqogħdu lura milli jżidu regoli li jikkumplikaw l-użu tal-fondi għall-benefiċjarji.

(28)

L-Istati Membri u r-reġjuni għandhom jitħeġġu sabiex jgħinu lill-FSE permezz ta' strumenti finanzjarji bil-għan li jappoġġaw pereżempju l-istudenti, il-ħolqien tal-impjiegi, il-mobbiltà tal-ħaddiema, l-inklużjoni soċjali u l-intraprenditorija soċjali.

(29)

L-FSE għandu jikkumplementa programmi oħra tal-Unjoni u għandhom jiġu żviluppati sinerġiji mill-qrib bejn l-FSE u strumenti finanzjarji oħra tal-Unjoni.

(30)

L-investiment fil-kapital uman huwa l-forza prinċipali li fuqha tista' sserraħ l-Unjoni sabiex tiżgura l-kompetittività tagħha fil-livell internazzjonali u r-rilanċ sostenibbli tal-ekonomija tagħha. L-ebda tip ta’ investiment ma jista’ jipproduċi riformi strutturali jekk dan ma jkunx akkumpanjat minn strateġija għall-iżvilupp tal-kapital uman koerenti u orjentata lejn it-tkabbir. Għalhekk jinħtieġ li jiġi żgurat li fil-perjodu ta' programmazzjoni 2014-2020 ir-riżorsi maħsuba biex itejbu l-ħiliet u jgħollu l-livelli ta' impjieg jippermettu t-teħid ta' azzjoni fuq skala adegwata.

(31)

Is-setgħa tal-adozzjoni ta' atti f'konformità mal-Artikolu 290 TFUE għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni għall-istabbiliment tad-definizzjoni ta' skali standard tal-ispejjeż unitarji u somom f'daqqa u l-ammonti massimi tagħhom skont tipi differenti ta' operazzjonijiet. Huwa ta’ importanza partikolari li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol preparatorju tagħha, inkluż fil-livell tal-esperti. Il-Kummissjoni, meta tkun qed tħejji u tfassal atti delegati, għandha tiżgura t-trażmissjoni simultanja, f’waqtha u xierqa ta’ dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(32)

Il-Kummissjoni għandha tiġi assistita fl-amministrazzjoni tal-FSE mill-Kumitat previst fl-Artikolu 163 TFUE.

(33)

Peress li dan ir-Regolament jissostitwixxi r-Regolament (KE) Nru 1081/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5), dak ir-Regolament għandu jiġi mħassar. Madankollu, dan ir-Regolament ma għandux jaffettwa t-tkomplija jew il-modifika tal-assistenza approvata mill-Kummissjoni abbażi tar-Regolament (KE) Nru 1081/2006 jew kwalunkwe leġiżlazzjoni oħra li tapplika għal dik l-assistenza fil-31 ta' Diċembru 2013. Dak ir-Regolament u tali leġislazzjoni applikabbli oħra għandhom konsegwentement ikomplu japplikaw wara l-31 ta' ta' Diċembru 2013 għal dik l-assistenza jew l-operazzjonijiet ikkonċernati sal-għeluq tagħhom. L-applikazzjonijiet għal assistenza magħmulin jew approvati skont ir-Regolament (KE) Nru 1081/2006 għandhom jibqgħu validi,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

KAPITOLU I

DISPOŻIZZJONIJIET ĠENERALI

Artikolu 1

Suġġett

Dan ir-Regolament jistabbilixxi l-missjonijiet tal-Fond Soċjali Ewropew (FSE), inkluża l-Inizjattiva favur l-Impjieg taż-Żgħażagħ (YEI), l-ambitu tal-appoġġ tiegħu, id-dispożizzjonijiet speċifiċi u t-tipi ta' nfiq eliġibbli għall-għajnuna.

Artikolu 2

Missjonijiet

1.   L-FSE għandu jippromwovi livelli għoljin ta’ kwalità ta’ impjiegi u xogħol, itejjeb l-aċċess għas-suq tax-xogħol, jappoġġa l-mobbiltà ġeografika u okkupazzjonali tal-ħaddiema u jiffaċilita l-adattament tagħhom għall-bidla industrijali u għall-bidliet fis-sistemi tal-produzzjoni li jinħtieġu għal żviluppi sostenibbli, iħeġġeġ livell għoli ta’ edukazzjoni u taħriġ għal kulħadd u jappoġġa t-tranżizzjoni bejn l-edukazzjoni u l-impjieg għaż-żgħażagħ, jiġġieled kontra l-faqar, isaħħaħ l-inklużjoni soċjali, u jippromwovi l-ugwaljanza bejn is-sessi, in-nondiskriminazzjoni u l-opportunitajiet indaqs, u b'hekk ikun qed jikkontribwixxi għall-prijoritajiet tal-Unjoni fir-rigward tat-tisħiħ tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali.

2.   L-FSE għandu jwettaq il-missjonijiet stipulati fil-paragrafu 1 billi jappoġġa lill-Istati Membri fil-ħidma għall-kisba tal-prijoritajiet u l-miri ewlenin tal-istrateġija Ewropa għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv (l-'istrateġija Ewropa 2020') u billi jippermetti lill-Istati Membri jindirizzaw l-isfidi speċifiċi tagħhom fir-rigward tal-kisba tal-objettivi tal-istrateġija Ewropa 2020. L-FSE għandu jappoġġa t-tfassil u l-implimentazzjoni tal-politika u l-azzjonijiet marbuta mal-missjonijiet tiegħu, filwaqt li jqis il-Linji Gwida Integrati rilevanti u r-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għal kull pajjiż rilevanti adottati skont l-Artikolu 121(2) u l-Artikolu 148(4) TFUE u, fejn xieraq, fil-livell nazzjonali, il-programmi nazzjonali ta' riforma kif ukoll strateġiji u rapporti nazzjonali oħra rilevanti.

3.   L-FSE għandu jkun ta' benefiċċju għall-persuni, inklużi persuni żvantaġġati bħal pereżempju n-nies li jkunu qiegħda fit-tul, in-nies b'diżabbiltajiet, il-migranti, il-minoranzi etniċi, il-komunitajiet marġinalizzati u n-nies ta’ kull età li qed jiffaċċjaw faqar u esklużjoni soċjali. L-FSE għandu wkoll jipprovdi appoġġ għall -ħaddiema, l-impriżi, inklużi atturi fl-ekonomija soċjali, u l intraprendituri, kif ukoll għal sistemi u istrutturi bl-għan li jiffaċilita l-adattament tagħhom għal sfidi ġodda, inkluż it-tnaqqis tal-iżbilanċi fil-ħiliet u l-promozzjoni ta' governanza tajba, progress soċjali, u l-implimentazzjoni ta' riformi, b'mod partikolari fl-oqsma tal-impjiegi, l-edukazzjoni, it-taħriġ u l-politika soċjali.

Artikolu 3

L-ambitu tal-appoġġ

1.   Skont l-objettivi tematiċi msemmijin fil-punti (8), (9), (10) u (11) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, li jikkorrispondu għall-punti (a), (b), (c) u (d) ta' dan il-paragrafu, u skont il-missjonijiet tiegħu, l-FSE għandu jappoġġa l-prijoritajiet ta' investiment li ġejjin:

(a)

Għall-objettiv tematiku "il-promozzjoni ta' impjiegi sostenibbli u ta' kwalità u l-appoġġ għall-mobbiltà fix-xogħol":

(i)

Aċċess għall-impjiegi għal dawk li qed ifittxu xogħol u għall-persuni inattivi, inklużi l-persuni qieg.ħda fit-tul u dawk imbiegħda mis-suq tax-xogħol, kif ukoll permezz ta’ inizjattivi għall-impjiegi lokali u appoġġ għall-mobbiltà tax-xogħol;

(ii)

Integrazzjoni sostenibbli taż-żgħażagħ fis-suq tax-xogħol, b'mod partikolari dawk barra mill-impjieg, edukazzjoni jew taħriġ, inklużi żgħażagħ f'riskju ta' esklużjoni soċjali u żgħażagħ minn komunitajiet marġinalizzati, inkluż permezz tal-implimentazzjoni tal-Garanzija għaż-Żgħażagħ;

(iii)

Impjieg indipendenti, intraprenditorija u l-ħolqien ta' negozji, inklużi impriżi innovattivi mikro, żgħar u ta' daqs medju;

(iv)

Ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa fl-oqsma kollha, inkluż l-aċċess għall-impjiegi, il-progressjoni fil-karriera, ir-rikonċiljazzjoni tax-xogħol u l-ħajja privata u l-promozzjoni ta' paga ugwali għal xogħol ugwali;

(v)

L-adattament tal-ħaddiema, l-impriżi u l-intraprendituri għall-bidla;

(vi)

It-tixjiħ attiv u f'saħħtu;

(vii)

L-immodernizzar tal-istituzzjonijiet tas-swieq tax-xogħol, bħas-servizzi tal-impjieg pubbliċi u privati, u t-titjib tal-allinjament tal-ħtiġijiet tas-suq tax-xogħol, inkluż azzjonijiet li jtejbu l-mobilità tax-xogħol transnazzjonali kif ukoll permezz ta’ skemi ta’ mobbiltà u kooperazzjoni aħjar bejn l-istituzzjonijiet u l-partijiet interessati rilevanti;

(b)

Għall-objettiv tematiku "il-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali u l-ġlieda kontra l-faqar u d-kwalunkwe diskriminazzjoni":

(i)

Inklużjoni attiva, inkluż bil-ħsieb li jiġu promossi opportunitajiet indaqs u parteċipazzjoni attiva u t-titjib tal-impjegabbiltà;

(ii)

Integrazzjoni soċjoekonomika tal-komunitajiet marġinalizzati bħar-Roma;

(iii)

Il-ġlieda kontra kull forma ta' diskriminazzjoni u l-promozzjoni ta' opportunitajiet indaqs;

(iv)

It-tisħiħ tal-aċċess għal servizzi affordabbli, sostenibbli u ta' kwalità għolja, inkluża l-kura tas-saħħa u s-servizzi soċjali ta' interess ġenerali;

(v)

Il-promozzjoni tal-intraprenditorija soċjali u tal-integrazzjoni professjonali fl-impriżi soċjali u l-ekonomija soċjali u ta' solidarjetà sabiex tiffaċilita l-aċċess għall-impjieg;

(vi)

Strateġiji għall-iżvilupp lokali mmexxija mill-komunità;

(c)

Għall-objettiv tematiku "l-investiment fl-edukazzjoni, it-taħriġ u fit-taħriġ vokazzjonali għal ħiliet u t-tagħlim tul il-ħajja":

(i)

It-tnaqqis u l-prevenzjoni tat-tluq bikri mill-iskola u l-promozzjoni ta’ aċċess ugwali għall-edukazzjoni tal-bidu tat-tfulija, primarja u sekondarja li tkun ta' kwalità tajba, inklużi opportunitajiet ta' tagħlim, formali, mhux formali u informali, li jippermettu l-integrazzjoni mill-ġdid fl-edukazzjoni u t-taħriġ;

(ii)

It-titjib tal-kwalità, l-effiċjenza ta' u l-aċċess għall-edukazzjoni terzjarja u ekwivalenti bl-għan li jiżdiedu l-livelli ta' parteċipazzjoni u ta' kisba, speċjalment għall-gruppi żvantaġġati;

(iii)

It-tisħiħ tal-aċċess ugwali għat-tagħlim tul il-ħajja għall-etajiet kollha f'ambjenti formali, mhux formali u informali, l-aġġornament tal-għarfien, tal-ħiliet u tal-kompetenzi tal-forza tax-xogħol, u l-promozzjoni ta' opportunatijiet flessibbli ta' tagħlim inkluż permezz ta' gwida tal-karriera u l-validazzjoni tal-kompetenzi miksuba;

(iv)

It-titjib fir-rilevanza tas-sistemi tal-edukazzjoni u tat-taħriġ għas-suq tax-xogħol, l-iffaċilitar tat-tranżizzjoni mill-edukazzjoni għax-xogħol, it-tisħiħ tal-edukazzjoni professjonali u s-sistemi tat-taħriġ u l-kwalità tagħhom, inkluż permezz ta' mekkaniżmi għall-antiċipazzjoni tal-ħiliet, l-adattament tal-kurrikuli u l-istabbiliment u l-iżvilupp ta' sistemi tat-tagħlim ibbażati fuq ix-xogħol, inklużi sistemi ta' tagħlim doppju u skemi ta' apprendistat;

(d)

Għall-objettiv tematiku "it-titjib tal-kapaċità istituzzjonali tal-awtoritajiet pubbliċi u tal-partijiet interessati u l-amministrazzjoni pubblika effiċjenti":

(i)

Investiment fil-kapaċità istituzzjonali u fl-effiċjenza tal-amministrazzjonijiet pubbliċi u s-servizzi pubbliċi fil-livell nazzjonali, reġjonali u lokali bl-għan li jkun hemm riformi, regolamentazzjoni aħjar u governanza tajba;

Din il-prijorità ta' investiment tapplika biss fl-Istati Membri li huma eliġibbli għall-appoġġ mill-Fond ta’ Koeżjoni, jew fl-Istati Membri li jkollhomreġjun NUTS wieħed jew aktar tal-livell 2 kif imsemmi fl-Artikolu 90(2)(a) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

(ii)

Il-bini tal-kapaċitajiet għall-partijiet interessati kollha li jwasslu edukazzjoni, tagħlim tul il-ħajja, taħriġ u politika tal-impjiegi u politika soċjali, inkluż permezz ta' patti settorjali u territorjali għall-mobilizzazzjoni tar-riformi fil-livell nazzjonali, reġjonali u lokali.

2.   Permezz tal-prijoritajiet ta' investiment elenkati fil-paragrafu 1, l-FSE għandu wkoll jikkontribwixxi għall-objettivi tematiċi l-oħra elenkati fl-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, primarjament billi:

(a)

Jappoġġa l-bidla lejn ekonomija baxxa fil-karbonju, reżistenti għat-tibdil fil-klima, effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u ambjentalment sostenibbli, permezz tat-titjib tas-sistemi tal-edukazzjoni u tat-taħriġ meħtieġ għall-adattament tal-ħiliet u l-kwalifiki, it-titjib tal-ħiliet tal-forza tax-xogħol, u l-ħolqien ta' impjiegi ġodda f'setturi relatati mal-ambjent u l-enerġija;

(b)

It-titjib tal-aċċessibbiltà tat-teknoloġiji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni, u l-użu u l-kwalità tagħhom, permezz tal-iżvilupp tal-kompetenza diġitali u t-tagħlim elettroniku, u l-investiment fl-inklużjoni diġitali, il-ħiliet diġitali u l-ħiliet intraprenditorjali relatati;

(c)

It-tisħiħ tar-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni teknoliġiċi, permezz tal-iżvilupp tal-istudji postuniversitarji u l-ħiliet intraprenditorjali, it-taħriġ tar-riċerkaturi, l-attivitajiet ta' netwerking u s-sħubijiet bejn istituzzjonijiet ta' edukazzjoni għolja, iċ-ċentri tar-riċerka u tat-teknoloġija u l-impriżi;

(d)

It-tisħiħ tal-kompetittività u tas-sostenibbiltà fit-tul tal-impriżi żgħar u u ta' daqs medju, permezz tal-promozzjoni tal-adattabbiltà tal-impriżi, tal-maniġers u tal-ħaddiema, aktar investiment fil-kapital uman, u l-appoġġ għall-korpi li jipprovdu taħriġ u edukazzjoni professjonali orjentati lejn il-prattika.

Artikolu 4

Konsistenza u konċentrazzjoni tematika

1.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-istrateġija u l-azzjonijiet stabbiliti fil-programmi operazzjonali tagħhom ikunu konsistenti u jindirizzaw l-isfidi identifikati fil-programmi nazzjonali ta' riforma tagħhom, kif ukoll, fejn rilevanti, fl-istrateġiji nazzjonali l-oħra tagħhom immirati lejn il-ġlieda kontra l-qgħad, il-faqar u l-esklużjoni soċjali, u wkoll fir-rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Kunsill adottati f'konformità mal-Artikolu 148(4) TFUE, sabiex jikkontribwixxu għall-kisba tal-miri ewlenin tal-istrateġija Ewropa 2020 dwar l-impjiegi, l-edukazzjoni u t-tnaqqis tal-faqar.

2.   Mill-inqas 20 % tar-riżorsi totali tal-FSE f'kull Stat Membru għandhom jiġu allokati għall-objettiv tematiku "Il-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali u l-ġlieda kontra l-faqar u kull forma ta' diskriminazzjoni" stabbilit fil-punt (9) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

3.   L-Istati Membri għandhom ikomplu jwettqu l-konċentrazzjoni tematika skont il-modalitajiet li ġejjin:

(a)

Għar-reġjuni aktar żviluppati, l-Istati Membri għandhom jikkonċentraw mill-inqas 80 % tal-allokazzjoni tal-FSE għal kull programm operattiv fuq mhux aktar minn ħamsa mill-prijoritajiet ta' investiment stabbiliti fl-Artikolu 3(1).

(b)

Għar-reġjuni ta' tranżizzjoni, l-Istati Membri għandhom jikkonċentraw mill-inqas 70 % tal-allokazzjoni tal-FSE għal kull programm operattiv fuq mhux aktar minn ħamsa mill-prijoritajiet ta' investiment stabbiliti fl-Artikolu 3(1).

(c)

Għar-reġjuni inqas żviluppati, l-Istati Membri għandhom jikkonċentraw mill-inqas 60 % tal-allokazzjoni tal-FSE għal kull programm operattiv fuq mhux aktar minn ħamsa mill-prijoritajiet ta' investiment stabbiliti fl-Artikolu 3(1).

4.   L-assijiet ta' prijorità msemmijin fl-Artikolu 11(1) għandhom jiġu esklużi mill-kalkolu tal-perċentwali speċifikati fil-paragrafi 2 u 3 ta' dan l-Artikolu.

Artikolu 5

Indikaturi

1.   Għandhom jintużaw indikaturi komuni tal-produzzjoni u tar-riżultati, kif stabbilit fl-Anness I għal dan ir-Regolament, u, fejn rilevanti, indikaturi speċfiċi għal kull programm skont l-Artikolu 427(4) u l-Artikolu 96(2)(b)(ii) u (iv) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. L-indikaturi komuni kollha tal-produzzjoni u tar-riżultati għandhom jiġu rappurtati għall-prijoritajiet ta' investiment kollha. L-indikaturi tar-riżultati stabbiliti fl-Anness II għal dan ir-Regolament għandhom jiġu rapportati skont l-Artikolu 5(2a) ta' dan ir-Regolament. Fejn applikabbli, id-data għandha titqassam skont is-sess.

Għall-indikaturi tal-produzzjoni komuni u dawk speċifiċi għal kull programm, il-valuri bażi għandhom jiġu stabbiliti fil-livell ta’ żero. Fejn ikun rilevanti għax-xorta tal-operazzjonijiet appoġġjati, il-valuri ta' mira kwantifikati kumulattivi għal dawk l-indikaturi għandhom jiġu ffissati għall-2023. L-indikaturi tal-produzzjoni għandhom jiġu espressi f'numri assoluti.

Għandhom jiġu ffissati linji ta' bażi li jużaw l-aħħar data disponibbli jew ta' sorsi ta' informazzjoni rilevanti oħra għal dawk l-indikaturi tal-produzzjoni komuni u dawk speċifiċi għal kull programm li għalihom ġie stabbilit valur ta’ mira kwantifikat kumulattiv għall-2023. L-indikaturi tar-riżultati speċifiċi għal kull programm u l-miri relatati jistgħu jiġu espressi f'termini kwantitattivi jew kwalitattivi.

2.   Barra mill-paragrafu 1, l-indikaturi tar-riżultati kif stabbiliti fl-Anness II għal dan ir-Regolament għandhom jintużaw għall-operazzjonijiet kollha appoġġati fil-qafas tal-prijorità ta’ investiment kif imsemmi fl-Artikolu 3(1)(a)(ii) għall-implimentazzjoni tal-YEI. L-indikaturi kollha stabbiliti fl-Anness II għal dan ir-Regolament għandhom jiġu marbuta ma’ valur ta’ mira kumulattiva kwantifikata għall-2023 u ma' valur bażi.

3.   Flimkien mar-rapporti tal-implimentazzjoni annwali, kull awtorità ta' ġestjoni għandha tittrażmetti data strutturata b'mod elettroniku għal kull prijorità ta' investiment. Id-data għandha titressaq għall-kategoriji ta' intervent imsemmija fl-Artikolu 96(2)(b)(vi) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 u l-indikaturi tal-produzzjoni u tar-riżultati. B'deroga mill-Artikolu 50(2) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, id-data trażmessa għal indikaturi tal-produzzjoni u tar-riżultati għandha tkun relatata ma' valuri għal operazzjonijiet implimentati parzjalment jew kompletament.

KAPITOLU II

DISPOŻIZZJONIJIET SPEĊIFIĊI GĦALL-IPPROGRAMMAR U L-IMPLIMENTAZZJONI

Artikolu 6

Involviment tas-sħab

1.   Il-parteċipazzjoni tas-sħab imsemmija fl-Artikolu 5 tar-Regolament (KE) Nru 1303/2013 fl-implimentazzjoni tal-programmi operazzjonali jistgħu jieħdu l-forma ta' għotjiet globali kif definiti fl-Artikolu 123(7) tar-Regolament (KE) Nru 1303/2013. F' każijiet tali, il-progamm operattiv għandu jidentifika l-parti tal-programm operazzjonali kkonċernat mill-għotja globali, inkluża allokazzjoni finanzjarja indikattiva minn kull assi prijoritarju lilu.

2.   Sabiex titħeġġeġ parteċipazzjoni xierqa tas-sħab soċjali f'azzjonijiet appoġġati mill-FSE, l-awtoritajiet ta' ġestjoni ta' programm operattiv f'reġjun definit fl-Artikolu 90(2)(a) jew (b) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 jew fi Stat Membru eliġibbli għall-appoġġ mill-Fond ta' Koeżjoni għandhom jiżguraw li, skont il-bżonnijiet, jiġi allokat ammont xieraq tar-riżorsi tal-FSE għall-attivitajiet tal-bini tal-kapaċitajiet, fil-forma ta' taħriġ, miżuri ta' netwerking, u t-tisħiħ tad-djalogu soċjali, u għal attivitajiet li jitwettqu b'mod konġunt mis-sħab soċjali.

3.   Sabiex titħeġġeġ il-parteċipazzjoni adegwata ta', u l-aċċess minn, organizzazzjonijiet mhux governattivi f'azzjonijiet u għal azzjonijiet appoġġati mill-FSE, b'mod partikolari fl-oqsma tal-inklużjoni soċjali, l-ugwaljanza bejn is-sessi u l-opportunitajiet indaqs, l-awtoritajiet ta' ġestjoni ta' programm operattiv f'reġjun definit fl-Artikolu 90(2)(a) jew (b) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 jew fi Stat Membru li jkun eliġibbli għall-appoġġ mill-fond ta' koeżjoni għandhom jiżguraw li ammont xieraq tar-riżorsi tal-FSE jiġi allokat għall-bini tal-kapaċitajiet għall-organizzazzjonijiet mhux governattivi.

Artikolu 7

Promozzjoni tal-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa

L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jippromwovu l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa permezz tal-mainstreaming kif imsemmi fl-Artikolu 7 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 matul it-tħejjija, l-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-programmi operazzjonali. Permezz tal-FSE l-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jappoġġaw ukoll azzjonijiet b'mira speċifika fi ħdan kwalunkwe waħda mill-prijoritajiet ta' investiment imsemmijin fl-Artikolu 3, u, b'mod partikolari fl-Artikolu 3(1)(a)(iv) ta' dan ir-Regolament, bl-għan li tiżdied il-parteċipazzjoni sostenibbli u l-progress tan-nisa fl-impjiegi, biex b'hekk tiġi miġġielda l-femminizzazzjoni tal-faqar, titnaqqas is-segregazzjoni bbażata fuq is-sessi, jiġu miġġielda l-isterjotipi skont is-sessi fis-suq tax-xogħol u fl-edukazzjoni u t-taħriġ, u jiġu promossi r-rikonċiljazzjoni tax-xogħol u l-ħajja personali għal kulħadd kif ukoll il-qsim ugwali tar-responsabbiltajiet tal-kura bejn in-nisa u l-irġiel.

Artikolu 8

Promozzjoni tal-opportunitajiet indaqs u n-nondiskriminazzjoni

L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jippromwovu l-opportunitajiet indaqs għal kulħadd, mingħajr diskriminazzjoni bbażata fuq is-sess, l-oriġini razzjali jew etnika, ir-reliġjon jew it-twemmin, diżabbiltà, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali, permezz tal-mainstreaming tal-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni, kif imsemmi fl-Artikolu 7 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. Permezz tal-FSE, l-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jappoġġaw ukoll azzjonijiet speċifiċi fi ħdan kwalunkwe waħda mill-prijoritajiet ta' investiment imsemmija fl-Artikolu 3, u b'mod partikolari l-Artikolu 3(1)(b)(iii) ta' dan ir-Regolament. Tali azzjonijiet għandhom jimmiraw li jiġġieldu kull forma ta' diskriminazzjoni kif ukoll itejbu l-aċċessibbiltà għall-persuni b'diżabbiltà, bil-ħsieb li tittejjeb l-integrazzjoni fl-impjieg, l-edukazzjoni u t-taħriġ, u b'hekk tissaħħaħ l-inklużjoni soċjali, jitnaqqsu l-inugwaljanzi f'termini ta' kisba edukattiva u l-istat tas-saħħa u tiġi ffaċilitata t-tranżizzjoni mill-kura istituzzjonali għal waħda mmexxija mill-komunità b'mod partikolari għal dawk li jiffaċċjaw diskriminazzjoni multipla.

Artikolu 9

L-innovazzjoni soċjali

1.   L-FSE għandu jippromwovi l-innovazzjoni soċjali fi ħdan l-oqsma kollha li jaqgħu fil-kamp ta' applikazzjoni tiegħu, kif definit fl-Artikolu 3 ta' dan ir-Regolament, b'mod partikolari bl-għan li jiġu ttestjati, evalwati u mtejba s-soluzzjonijiet innovattivi, inkluż fil-livell lokali jew reġjonali, sabiex jiġu indirizzati l-ħtiġijiet soċjali fi sħubija mas-sħab rilevanti u, b'mod partikolari, s-sħab soċjali.

2.   L-Istati Membri għandhom jidentifikaw, fil-programmi operazzjonali tagħhom jew fi stadju aktar tard matul l-implimentazzjoni, l-oqsma għall-innovazzjoni soċjali li jikkorrispondu għall-ħtiġijiet speċifiċi tal-Istati Membri.

3.   Il-Kummissjoni għandha tiffaċilita l-bini tal-kapaċitajiet għall-innovazzjoni soċjali, b'mod partikolari permezz tal-appoġġ għat-tagħlim reċiproku, l-istabbiliment ta' netwerks, u t-tixrid u l-promozzjoni ta' prassi u metodoloġiji tajbin.

Artikolu 10

Kooperazzjoni transnazzjonali

1.   L-Istati Membri għandhom jappoġġaw il-kooperazzjoni transnazzjonali bl-għan li jippromwovu t-tagħlim reċiproku, biex b'hekk iżidu l-effikaċja tal-linji politiċi appoġġati mill-FSE. Il-kooperazzjoni transnazzjonali għandha tinvolvi sħab minn mhux inqas minn żewġ Stati Membri.

2.   B'deroga mill-paragrafu 1, l-Istati Membri bi programm operattiv wieħed appoġġat mill-FSE jew bi programm operattiv wieħed appoġġat minn diversi fondi jistgħu eċċezzjonalment jagħżlu li ma jappoġġawx azzjonijiet ta' kooperazzjoni transnazzjonali, f'każijiet ġustifikati kif jistħoqq u b'kunsiderazzjoni tal-prinċipju tal-proporzjonalità.

3.   L-Istati Membri, fi sħubija mas-sħab rilevanti, jistgħu jagħżlu temi għal kooperazzjoni transnazzjonali minn lista ta' temi komuni proposta mill-Kummissjoni u approvata mill-Kumitat imsemmi fl-Artikolu 25 jew jagħżlu temi oħra li jikkorispondu għall-bżonnijiet speċifiċi tagħhom.

4.   Il-Kummissjoni għandha tiffaċilita l-kooperazzjoni transnazzjonali dwar it-temi komuni tal-lista msemmija fil-paragrafu 3 u, fejn xieraq, temi oħra magħżula minn Stati Membri permezz tat-tagħlim reċiproku u l-azzjoni koordinata jew konġunta. B'mod partikolari, il-Kummissjoni għandha tħaddem pjattaforma fil-livell tal-UE biex tiffaċilita l-istabbiliment ta' sħubijiet transnazzjonali, l-iskambju ta' esperjenzi, il-bini tal-kapaċitajiet u n-netwerking u l-kapitalizzazzjoni fuq ir-riżultati rilevanti u t-tixrid tagħhom. Barra minn hekk, il-Kummissjoni għandha tiżviluppa qafas ta' implimentazzjoni koordinat, inklużi kriterji ta' eliġibbiltà komuni, tipi ta' azzjonijiet u ffissar taż-żmien għalihom, u approċċi metodoloġiċi komuni għall-monitoraġġ u l-evalwazzjoni, bl-għan li tiġi ffaċilitata l-kooperazzjoni transnazzjonali.

Artikolu 11

Dispożizzjonijiet speċifiċi għall-fond għal programmi operazzjonali

1.   B'deroga mill-Artikolu 96(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, il-programmi operattivi jistgħu jistabbilixxu assijiet prijoritarji għall-implimentazzjoni tal-innovazzjoni soċjali u l-kooperazzjoni transnazzjonali kif imsemmi fl-Artikoli 9 u 10 ta' dan ir-Regolament.

2.   B'deroga mill-Artikolu 120(3) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, ir-rata ta' kofinanzjament massima għal assi prijoritarju għandha tiżdied b'10 % għaxar punti perċentwali, iżda m'għandhiex tisboq il-100 %, meta assi prijoritarju sħiħ ikun dedikat għall-innovazzjoni soċjali jew għall-kooperazzjoni transnazzjonali, jew taħlita tat-tnejn.

3.   Minbarra d-dispożizzjoni magħmula fl-Artikolu 96(3) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, il-programmi operazzjonali għandhom ukoll jistabbilixxu l-kontribut tal-azzjonijiet ippjanati appoġġati mill-FSE għal:

(a)

l-objettivi tematiċi elenkati fil-punti (1) sa (7) tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 għal kull assi prijoritarju, kif xieraq;

(b)

l-innovazzjoni soċjali u l-kooperazzjoni transnazzjonali, kif imsemmi fl-Artikoli 9 u 10 ta' dan ir-Regolament, meta ma jkunux koperti minn assi prijoritarju dedikat.

Artikolu 12

Disposizzjonijiet speċifiċi dwar it-trattament ta’ karatterisitiċi territorjali speċjali

1.   L-FSE jista' jappoġġa strateġiji għall-iżvilupp lokali mmexxija mill-komunità f'żoni urbani u rurali, kif imsemmi fl-Artikolu 32, 33 u 34tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 patti territorajli u inizjattivi lokali għall-impjiegi, inkluż l-impjiegi għaż-żgħażagħ, l-edukazzjoni u l-inklużjoni soċjali, kif ukoll investimenti territorjali Integrati (ITI) kif imsemmi fl-Artikolu 36 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

2.   Bħala komplement għall-interventi tal-FEŻR kif imsemmi fl-Artikolu 7 tar-Regolament (UE) Nru 1301/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6), l-FSE jista' jappoġġa l-iżvilupp urban sostenibbli permezz ta' strateġiji li jistabbilixxu azzjonijiet integrati sabiex jindirizzaw l-isfidi ekonomiċi, ambjentali u soċjali li jaffettwaw iż-żoni urbani identifikati mill-Istati Membri abbażi tal-prinċipji stabbiliti fil-ftehimiet ta' sħubija rispettivi tagħhom.

KAPITOLU III

DISPOŻIZZJONIJIET SPEĊIFIĊI GĦALL-ĠESTJONI FINANZJARJA

Artikolu 13

Eliġġibbiltà tan-nefqa

1.   L-FSE għandu jipprovdi appoġġ għan-nefqa eliġibbli li, kif imsemmi fl-Artikolu 120(2)(b) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, jista' jinkludi kwalunkwe riżorsa finanzjarja kollettivament kontribwita minn min iħaddem u mill-ħaddiema.

2.   L-FSE jista' jipprovdi appoġġ għan-nefqa mħarrba għal operazzjonijiet li jsiru 'l barra miż-żona tal-programm, iżda fl-Unjoni, dment li jiġu ssodisfati ż-żewġ kundizzjonijiet li ġejjin:

(a)

l-operazzjoni tkun għall-benefiċċju taż-żona tal-programm;

(b)

l-obbligi tal-awtoritajiet għall-programm operazzjonali relatati mal-ġestjoni, il-kontroll u l-awditjar fir-rigward tal-operazzjoni jkunu ssodisfati mill-awtoritajiet responsabbli għall-programm operazzjonali li fil-qafas tiegħu tiġi appoġġata l-operazzjoni jew jidħlu fi ftehim mal-awtoritajiet fl-Istati Membri li fihom tkun implimentata l-operazzjoni dment f'dak l-Istat Membru jkunu ssodisfati l-obbligi relatati mal-ġestjoni, il-kontroll u l-awditjar fir-rigward tal-operazzjoni.

3.   Sa limitu ta' 3 % tal-baġit ta' programm operazzjonali ffinanzjat mill-FSE jew il-parti tal-FSE ta' programm operattiv iffinanzjat minn diversi fondi, in-nefqa imġarrba barra mill-Unjoni għandha tkun eliġibbli għal kontribuzzjoni mill-FSE dment li din tikkonċerna l-objettivi tematiċi skont l-Artikolu 3(1)(a) jew l-Artikolu 3(1)(c) u dment li l-kumitat ta' monitoraġġ rilevanti jkun qabel mal-operazzjoni jew mat-tipi ta' operazzjonijiet ikkonċernati.

4.   Minbarra n-nefqa msemmija fl-Artikolu 69(3) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, ix-xiri tal-infrastruttura, l-art u l-proprjetà wkoll ma għandux ikun eliġibbli għal kontribut mill-FSE.

5.   Il-kontribuzzjonijiet in natura fil-forma ta' għotjiet jew salarji żbursati minn parti terza għall-benefiċċju tal-parteċipanti f'operazzjoni jistgħu jkunu eliġibbli għal kontribuzzjoni mill-FSE dment li tali kontribuzzjonijiet in natura jkunu mġarrba skont ir-regoli nazzjonali, inklużi r-regoli tal-kontabbiltà, u ma jaqbżux l-ispiża mġarrba mill-parti terza.

Artikolu 14

Għażliet ta’ spejjeż simplifikati

1.   Minbarra l-għażliet msemmija fl-Artikolu 67 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, il-Kummissjoni tista' tħallas lura n-nefqa mħallsa mill-Istati Membri fuq il-bażi tal-iskali standard tal-ispejjeż unitarji u s-somom f'daqqa definiti mill-Kummissjoni. L-ammonti kkalkolati fuq din il-bażi għandhom jitqiesu bħala appoġġ pubbliku mħallas lill-benefiċjarji u bħala nefqa eliġibbli għall-iskop li jiġi applikat ir-Regolament (UE) 1303/2013.

Għall-iskop tal-ewwel subparagrafu, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 24 dwar it-tip ta' operazzjonijiet koperti, id-definizzjonijiet tal-iskali standard tal-ispejjeż unitarji u s-somom f'daqqa u l-ammonti massimi tagħhom, li jistgħu jiġu aġġustati skont il-metodi normalment miftiehma applikabbli, filwaqt li jitqiesu kif jistħoqq l-esperjenzi li jkunu saru bħala parti mill-perjodu preċedenti ta' programmar.

L-awditjar finanzjarju għandu jimmira esklużivament li jivverifika li l-kundizzjonijiet għall-ħlas lura mill-Kummissjoni abbażi tal-iskali standard tal-ispejjeż unitarji u s-somom f'daqqa jkunu ġew issodisfati.

Meta jintuża finanzjament fuq il-bażi tal-iskali standard tal-ispejjeż unitarji u s-somom f'daqqa, skont l-ewwel subparagrafu, l-Istat Membru jista' japplika l-prassi tal-kontabbiltà tiegħu għall-appoġġ tal-operazzjonijiet. Għall-iskop ta’ dan ir-Regolament u r-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tali prassi tal-kontabbiltà u l-ammonti li jirriżultaw ma għandhomx ikunu soġġetti għall-awditjar mill-awtorità tal-awditjar jew mill-Kummissjoni.

2.   Skont l-Artikolu 67(1)(d) u (5)(d) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, rata fissa sa mhux aktar minn 40 % tal-ispejjeż tal-persunal diretti eliġibbli tista' tintuża sabiex tkopri l-ispejjeż eliġibbli ta' operazzjoni li jibqgħu mingħajr ma l-Istat Membru jkun rikjest li jeżegwixxi kwalunkwe kalkolu biex jiddettermina r-rata applikabbli.

3.   Flimkien mal-metodi stipulati fl-Artikolu 67(5) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, meta l-appoġġ pubbliku għall-għotjiet u għajnuna li titħallas lura ma jaqbiżx il-EUR 100 000, l-ammonti msemmijin fl-Artikolu 67(1)(b), (c) u (d) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 jistgħu jiġu stabbiliti fuq bażi ta' każ b'każ b'referenza għal abbozz ta' baġit maqbul ex ante mill-awtorità ta' ġestjoni.

4.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 67(4) tar-Regolament (EU) No 1303/2013, l-għotjiet l-assistenza li għandha titħallas lura li għalihom l-appoġġ pubbliku ma jaqbiżx il-EUR 50 000 għandhom jieħdu l-forma ta' skali standard ta' spejjeż unitarji jew somom f'daqqa skont il-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu jew l-Artikolu 67 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 jew rati fissi skont l-Artikolu 67 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, għajr għall-operazzjonijiet li jirċievu appoġġ fi ħdan il-qafas ta' skema ta' għajnuna mill-Istat. Meta jintuża finanzjament b'rata fissa, il-kategoriji tal-ispejjeż li jintużaw biex tiġi kkalkolata r-rata jistgħu jitħallsu lura skont l-Artikolu 67(1)(a) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Artikolu 15

Strumenti finanzjarji

Skont l-Artikolu 37 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, l-FSE jista' jappoġġa azzjonijiet u linji politiċi li jaqgħu fil-kamp ta' applikazzjoni tiegħu permezz ta' strumenti finanzjarji, inklużi mikrokrediti u fondi ta' garanzija.

KAPITOLU IV

L-INIZJATTIVA FAVUR L-IMPJIEG TAŻ-ŻGĦAŻAGĦ

Artikolu 16

L-Inizjattiva favur l-Impjieg taż-Żgħażagħ

Il- YEI għandha ssostni l-ġlieda kontra l-qgħad fost iż-żgħażagħ fir-reġjuni eliġibbli tal-Unjoni, permezz tal-għoti ta’ appoġġ għal azzjonijiet li jaqgħu taħt l-Artikolu 3(1)(a)(ii) ta' dan ir-Regolament. Din għandha timmira lejn iż-żgħażagħ kollha taħt l-età ta' 25 sena li jkunu barra minn impjieg, edukazzjoni jew taħriġ, li jirrisjedu f'reġjuni eliġibbli, li jkunu inattivi jew qiegħda, inklużi dawk qiegħda fit-tul, u kemm jekk reġistrati bħala li qegħdin ifittxu x-xogħol, jew le. Fuq bażi volontarja, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jestendu l-grupp fil-mira biex jinkludi żgħażagħ taħt l-età ta' 30 sena.

Għall-fini tal-YEI għall-perjodu 2014-2015, "ir-reġjuni eliġibbli" huma dawk ir-reġjuni tal-livell NUTS 2 li għandhom rati ta' qgħad fost iż-żgħażagħ minn 15 sa 24 sena ta' aktar minn 25 % fl-2012 u, għall-Istati Membri fejn ir-rata tal-qgħad fost iż-żgħażagħ żdiedet b'aktar minn 30 % fl-2012, ir-reġjuni tal-livell NUTS 2 b'rati ta' qgħad fost iż-żgħażagħ ta' aktar minn 20 % fl-2012.

Ir-riżorsi għall-YEI jistgħu jiġu riveduti 'l fuq għas-snin 2016-2020 fil-qafas tal-proċedura baġitarja f'konformità mal-Artikolu 14 tar-Regolament (UE) Nru 1311/2013 Biex jiġu ddeterminati r-reġjuni eliġibbli għall-YEI għall-perjodu 2016-2020, ir-referenza għal data tal-2012 fit-tieni subparagrafu għandha tinftiehem bħala referenza għall-aħħar data annwali disponibbli. It-tqassim tar-riżorsi addizzjonali skont kull Stat Membru għandu jsegwi l-istess passi bħall-allokazzjoni inizjali skont l-Anness VIII għar-Regolament (UE) Nru 1303/2013

Bi ftehim mal-Kummissjoni, l-Istati Membri jistgħu’ jiddeċiedu li jallokaw ammont limitat li ma jaqbiżx l-10 % tal-fondi fil-qafas tal-YEI għal żgħażagħ residenti f’sottoreġjuni li jesperjenzaw livelli għolja ta’ qgħad fost iż-żgħażagħ u li jkunu barra mir-reġjuni eliġibbli tal-livell NUTS 2.

Artikolu 17

Konċentrazzjoni tematika

L-allokazzjoni speċifika għall-YEI m’għandhiex tiġi kkunsidrata għall-iskop tal-kalkolu tal-konċentrazzjoni tematika msemmija fl-Artikolu 4.

Artikolu 18

Programmar

Il-YEI hija integrata fl-ipprogrammar tal-FSE skont l-Artikolu 96 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. Fejn xieraq, l-Istati Membri għandhom jistabbilixxu l-arranġamenti tal-ipprogrammar għall-YEI fil-ftehim ta’ sħubija rispettiv tagħhom u fil-programmi operazzjonali tagħhom.

L-arranġamenti ta' pprogrammar jistgħu jieħdu waħda jew aktar mill-forom li ġejjin:

(a)

programm operattiv dedikat

(b)

assi ta’ prijorità dedikat fi ħdan programm operattiv;

(c)

parti minn assi wieħed jew aktar ta' prijorità.

L-Artikoli 9 u 10 ta' dan ir-Regolament għandhom japplikaw ukoll għall-YEI.

Artikolu 19

Monitoraġġ u evalwazzjoni

1.   Flimkien mal-funzjonijiet tal-kumitat ta' monitoraġġ stipulati fl-Artikolu 110 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, mhux inqas minn darba fis-sena, il-kumitat ta’ monitoraġġ għandu jeżamina l-implimentazzjoni tal-YEI fil-kuntest tal-programm operazzjonali u tal-progress magħmul lejn il-kisba tal-objettivi tagħha.

2.   Ir-rapporti annwali ta’ implimentazzjoni u r-rapport finali kif imsemmija fl-Artikolu 50(1) u (2) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 għandu jinkludi informazzjoni addizzjonali dwar l-implimentazzjoni tal-YEI. Il-Kummissjoni għandha tittrażmetti lill-Parlament Ewropew ġabra fil-qosor ta' dawk ir-rapporti kif imsemmi fl-Artikolu 53(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Il-Kummissjoni għandha tattendi d-dibattitu annwali tal-Parlament Ewropew dwar dawk ir-rapporti.

3.   Minn April 2015 u għas-snin sussegwenti, u fl-istess waqt tar-rapporti annwali ta’ implimentazzjoni msemmijin fl-Artikolu 50(1) u (2) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, l-awtorità ta' ġestjoni għandha tittrażmetti elettronikament lill-Kummissjoni data strutturata għal kull assi prijoritarju jew għal kwalunkwe parti minnu li tappoġġa l-YEI. Id-data dwar l-indikaturi trażmessa għandha tkun relatata ma’ valuri għall-indikaturi stabbiliti fl-Annessi I u II għal dan ir-Regolament u, fejn applikabbli, ma’ indikaturi speċifiċi għal kull programm. Dawn għandhom ikunu relatati ma' operazzjonijiet implimentati parzjalment jew kompletament.

4.   Ir-rapporti ta' implimentazzjoni annwali msemmija fl-Artikolu 50(4) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, jew, fejn applikabbli, ir-rapport ta' progress imsemmi fl-Artikolu 111(4) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 u r-rapport annwali ta' implimentazzjoni mressaq sal-31 ta' Mejju 2016, għandhom jippreżentaw is-sejbiet ewlenin tal-evalwazzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 6 ta' dan l-Artikolu. Ir-rapporti għandhom ukoll jistabbilixxu u jivvalutaw il-kwalità tal-offerti ta' impjiegi li jkunu rċevew il-parteċipanti tal-YEI, inklużi żgħażagħ żvantaġġati, dawk minn komunitajiet marġinalizzati u dawk li jitilqu l-edukazzjoni mingħajr kwalifiki. Ir-rapporti għandhom ukoll jistabbilixxu u jivvalutaw il-progress tagħhom fl-edukazzjoni kontinwa, fis-sejbien ta' impjiegi sostenibbli u deċenti, jew fiċ-caqliq f'apprendistat jew traineeships ta' kwalità.

5.   Ir-rapporti ta' progress imsemmijin fl-Artikolu 52 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 għandhom jinkludu informazzjoni addizzjonali dwar l-YEI u jivvalutaw l-implimentazzjoni tagħha. Il-Kummissjoni għandha tittrażmetti lill-Parlament Ewropew ġabra fil-qosor ta' dawn ir-rapporti kif imsemmi fl-Artikolu 53(2) ta' dak ir-Regolament u għandha tattendi d-dibattitu tal-Parlament Ewropew dwar dawk ir-rapporti.

6.   Mhux inqas minn darbtejn waqt il-perjodu ta’ programmar, għandha ssir evalwazzjoni biex tivvaluta l-effikaċja, l-effiċjenza u l-impatt tal-appoġġ konġunt mill-FSE u l-allokazzjoni speċifika għall-YEI u l-implimentazzjoni tal-Garanzija għaż-Żgħażagħ.

L-ewwel evalwazzjoni għandha titlesta sal-31 ta' Diċembru 2015 u t-tieni evalwazzjoni sal-31 ta' Diċembru 2018.

Artikolu 20

Miżuri ta' informazzjoni u komunikazzjoni

1.   Il-benefiċjarji għandhom jiżguraw li dawk li jieħdu sehem f’operazzjoni jkunu informati speċifikament dwar l-appoġġ tal-YEI pprovdut permezz ta' finanzjament mill-FSE u l-allokazzjoni speċifika tal-YEI.

2.   Kull dokument rigward l-implimentazzjoni ta’ operazzjoni u li jinħareġ għall-pubbliku jew għall-parteċipanti, inklużi ċertifikati ta' attendenza jew ċertifikati oħra, għandu jinkludi stqarrija li turi li l-programm operattiv kien sostnut mill-YEI.

Artikolu 21

Assistenza teknika

L-allokazzjoni speċifika għall-YEI tista’ tiġi ikkunsidrata mill-Istati Membri fil-kalkolu tal-limitu fuq l-ammont totali tal-fondi allokati għal assistenza teknika għal kull Stat Membru.

Artikolu 22

Appoġġ finanzjarju

1.   Id-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tadotta programm operattiv għandha tiffissa l-ammont massimu ta’ appoġġ mill-allokazzjoni speċifika għall-YEI u l-appoġġ korrispondenti mill-FSE, bħala ammont globali u wkoll skont il-kategorija tar-reġjuni, għal kull assi ta’ prijorità. L-appoġġ korrispondenti mill-FSE għandu tal-inqas jilħaq l-appoġġ mill-allokazzjoni speċifika għall-YEI għal kull assi ta’ prijorità.

2.   Abbażi tal-ammonti msemmijin fil-paragrafu 1, id-deċiżjoni tal-Kummissjoni msemmija fil-paragrafu 1 għandha wkoll tiffissa l-proporzjon bejn il-kategoriji tar-reġjuni għall-appoġġ mill-FSE għal kull assi ta' prijoritá.

3.   Meta l-YEI tkun implimentata permezz ta' assi prijoritarju speċifiku li jkopri reġjuni eliġibbli minn aktar minn kategorija waħda, għandha tapplika l-ogħla rata ta' kofinanzjament fir-rigward tal-allokazzjoni tal-FSE.

L-allokazzjoni speċifika għall-YEI m'għandhiex tkun soġġetta għar-rekwiżit tal-kofinanzjament nazzjonali.

Ir-rata globali tal-kofinanzjament tal-assi ta' prijorità ffissata permezz tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni msemmija fil-paragrafu 1 għandha tiġi kkalkulata billi tiġi kkunsidrata r-rata ta' kofinanzjament tal-allokazzjoni tal-FSE flimkien mal-allokazzjoni speċjali għall-YEI.

Artikolu 23

Ġestjoni finanzjarja

Minbarra dl-Artikolu 130 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, meta l-Kummissjoni tirrimborża pagamenti interim u tħallas il-bilanċ finali għall-YEI skont l-assijiet prijoritarji, għandha talloka r-rimborż mill-baġit tal-Unjoni indaqs bejn l-FSE u l-allokazzjoni speċifika għall-YEI. Ladarba r-riżorsi kollha mill-allokazzjoni speċifika għall-YEI ikunu ġew rimborżati, il-Kummissjoni għandha talloka r-rimborżi li jkun għad baqa' mill-baġit tal-Unjoni lill-FSE.

Il-Kummissjoni għandha talloka r-rimborż mill-FSE bejn il-kategoriji tar-reġjuni skont il-proporzjon stabbilit fl-Artikolu 22(2).

KAPITOLU V

DELEGA TAS-SETGĦA U DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

Artikolu 24

Eżerċizzju tad-delega

1.   Is-setgħa sabiex jiġu adottati atti delegati tingħata lill-Kummissjoni soġġett għall-kundizzjonijiet stipulati f’dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa li tadotta atti delegati msemmija fl-Artikolu 14(1) għandha tiġi kkonferita lill-Kummissjoni minn 21 ta’ Diċembru 2013 sal-31 ta' Diċembru 2020.

3.   Id-delega tas-setgħa msemmija fl-Artikolu 14(1) tista' tiġi rrevokata fi kwalunkwe mument mill-Parlament Europew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni biex issir revoka għandha ttemm id-delega ta’ setgħa speċifikata f'dik id-deċiżjoni. Din id-deċiżjoni għandha tidħol fis-seħħ mill-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f’data aktar tard speċifikata fiha. Ma għandha taffettwa l-validità tal-ebda att delegat diġà fis-seħħ.

4.   Malli tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att delegat adottat skont l-Artikolu 14(1) għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tkun tqajmet l-ebda oġġezzjoni la mill-Parlament Ewropew u lanqas mill-Kunsill fi żmien xahrejn min-notifika ta' dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel ma jagħlaq dak il-perjodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn infurmaw lill-Kummissjoni li mhux ser joġġezzjonaw. Dak il-perjodu għandu jiġi estiż b'xahrejn fuq inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 25

Kumitat skont l-Artikolu 163 TFUE

1.   Il-Kummissjoni għandha tiġi assistita minn Kumitat (il-"Kumitat tal-FSE") imwaqqaf skont l-Artikolu 163 TFUE.

2.   Il-membru tal-Kummissjoni responsabbli milli jippresjedi l-Kumitat tal-FSE jista’ jiddelega dik ir-responsabbiltà lil uffiċjal għoli tal-Kummissjoni. Is-Segretarjat tal-Kumitat tal-FSE għandu jiġi provdut mill-Kummissjoni.

3.   Kull Stat Membru għandu jaħtar rappreżentant wieħed tal-gvern, rappreżentant wieħed tal-organizzazzjonijiet tal-ħaddiema, rappreżentant wieħed tal-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem u supplent wieħed għal kull membru għal perjodu massimu ta' seba' snin. Fin-nuqqas ta' xi membru, is-supplent għandu jkun intitolat awtomatikament li jieħu sehem fil-proċedimenti.

4   Il-Kumitat tal-FSE għandu jinkludi rappreżentant wieħed minn kull organizzazzjoni fil-livell tal-UE li tirrappreżenta lill-organizzazzjonijiet tal-ħaddiema u lill-organizzazzjonijiet ta' min iħaddem fil-livell tal-Unjoni.

5.   Il-Kumitat tal-FSE jista' jistieden rappreżentanti mingħajr dritt għall-vot tal-Bank Ewropew għall-Investiment u tal-Fond Ewropew tal-Investiment kif ukoll rappreżentanti mingħajr dritt għall-vot tal-organizzazzjonijiet rilevanti tas-soċjetà ċivili għal-laqgħat tiegħu, jekk l-aġenda tal-laqgħa teħtieġ il-parteċipazzjoni tagħhom.

6.   Il-Kumitat tal-FSE għandu:

(a)

jiġi kkonsultat dwar abbozzi ta' deċiżjonijiet tal-Kummissjoni relatati mal- programmi operazzjonali u mal-ipprogrammar fil-każ ta' appoġġ mill-FSE;

(b)

jiġi kkonsultat dwar l-użu ppjanat tal-assistenza teknika fil-każ ta' appoġġ mill-FSE, kif ukoll fuq kwistjonijiet oħra li jkollhom impatt fuq l-implimentazjoni tal-istrateġiji fil-livell tal-Unjoni li huma rilevanti għall-FSE;

(c)

japprova l-lista tat-temi komuni għall-kooperazzjoni transnazzjonali prevista fl-Artikolu 10(3).

7.   Il-Kumitat tal-FSE jista' jagħti opinjoni dwar:

(a)

kwistjonijiet relatati mal-kontribut tal-FSE għall-implimentazzjoni tal-istrateġija Ewropa 2020;

(b)

kwistjonijiet dwar ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 għall-FSE;

(c)

kwistjonijiet relatati mal-FSE riferuti lilu mill-Kummissjoni, għajr dawk imsemmija fil-paragrafu 6.

8.   L-opinjonijiet tal-Kumitat tal-FSE għandhom jiġu adottati b'maġġoranza assoluta tal-voti validi mitfugħa u għandhom jiġu kkomunikati lill-Parlament Ewropew għall-informazzjoni. Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Kumitat tal-FSE dwar kif tkun ħadet kont tal-opinjonijiet tiegħu.

Artikolu 26

Dispożizzjonijiet tranżitorji

1.   Dan ir-Regolament ma għandux jaffettwa t-tkomplija jew il-modifika, inkluża l-kanċellazzjoni totali jew parzjali, ta' assistenza approvata mill-Kummissjoni abbażi tar-Regolament (KE) Nru 1081/2006, jew ta' kwalunkwe leġiżlazzjoni oħra li tapplika għal dik l-assistenza fil-31 ta' Diċembru 2013. Dak ir-Regolament jew tali leġiżlazzjoni applikabbli oħra għandha konsegwentement tkompli tapplika wara l-31 ta' Diċembru 2013 għal dik l-assistenza jew l-operazzjonijiet ikkonċernati sal-għeluq tagħhom.

2.   L-applikazzjonijiet biex wieħed jirċievi assistenza magħmulin jew approvati skont ir-Regolament (KE) Nru 1081/2006 qabel l-1 ta' Jannar 2014 għandhom jibqgħu validi.

Artikolu 27

Tħassir

Mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 26 ta' dan ir-Regolament, ir-Regolament (KE) Nru 1081/2006 huwa mħassar b'effett mill-1 ta' Jannar 2014.

Ir-referenzi għar-Regolament irrevokat għandhom jitqiesu bħala referenzi għal dan ir-Regolament u għandhom jinqraw skont it-tabella ta' korrelazzjoni kif stabbilta fl-Anness III.

Artikolu 28

Reviżjoni

Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill għandhom jirrevedu dan ir-Regolament sal-31 ta’ Diċembru 2020 skont ill-Artikolu 164 TFUE.

Artikolu 29

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum ta' wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, 17 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

R. ŠADŽIUS


(1)  ĠU C 143, 22.5.2012, p. 82 and OJ C 271, 19.9.2013, p. 101.

(2)  ĠU C 225, 27.7.2012, p. 127.

(3)  Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' tat-17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew u li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 (Ara paġna 320 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(4)  ĠU C 120, 26.4.2013, p. 1.

(5)  Regolament (KE) Nru 1081/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' Lulju 2006 dwar il-Fond Soċjali Ewropew u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1784/1999 (ĠU L 210, 31.7.2006, p. 12).

(6)  Regolament (UE) Nru 1301/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta’ Diċembru 2013 dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u l-mira tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1080/2006 (Ara paġna 289 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).


ANNESS I

Indikaturi tal-produzzjoni u tar-riżultati komuni għall-investimenti tal-FSE

(1)   Indikaturi tal-produzzjoni komuni għall-parteċipanti

"Parteċipanti" (1) tirreferi għal persuni li jibbenefikaw direttament minn intervent tal-FSE li jistgħu jiġu identifikati u jintalbu l-karatteristiċi tagħhom, u li għalihom tiġi identifikata nefqa speċifika. Persuni oħra ma għandhomx jiġu klassifikati bħala parteċipanti. Id-data kollha għandha tiġi diżaggregata skont is-sess.

L-indikaturi tal-produzzjoni komuni għall-parteċipanti huma:

persuni qiegħda, inklużi dawk qiegħda fit-tul*,

persuni qiegћda fit-tul*,

persuni inattivi*,

persuni inattivi, barra mill-edukazzjoni jew taħriġ*,

impjegati, inklużi dawk li jaħdmu għal rashom*,

persuni taħt l-età ta' 25 sena*,

persuni 'l fuq mill-età ta' 54 sena*,

ta' età ta' aktar minn 54 sena li jkunu qiegħda, inklużi dawk qiegħda fit-tul, jew inattivi u li jkunu barra mill-edukazzjoni jew taħriġ *,

persuni b'edukazzjoni primarja (ISCED 1) jew sekondarja baxxa (ISCED 2)*,

persuni b'edukazzjoni sekondarja għolja (ISCED 3) jew edukazzjoni postsekondarja (ISCED 4)*,

persuni b'edukazzjoni terzjarja (ISCED 5 sa 8)*,

parteċipanti li jgħixu f'familji mingħajr impjieg*,

parteċipanti li jgħixu ma' familji mingħajr impjieg bi tfal dipendenti*,

parteċipanti li jgħixu f'familja magħmula minn adult single bi tfal dipendenti*,

migranti, parteċipanti bi sfond barrani, minoranzi (inklużi l-komunitajiet marġinalizzati bħar-Roma)**,

parteċipanti b’diżabbiltajiet**,

persuni żvantaġġati oћra**.

In-numru totali tal-parteċipanti ser jiġi kkalkulat awtomatikament abbażi tal-indikaturi tal-produzzjoni.

Dik id-data dwar parteċipanti li jidħlu f'operazzjoni appoġġata mill-FSE għandha tiġi pprovduta fir-rapporti tal-implimentazzjoni annwali kif speċifikat fl-Artikolu 50(1) u (2) u l-Artikolu 111(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013

persuni mingħajr dar jew milquta mill-esklużjoni tal-akkomodazzjoni*,

persuni minn żoni rural*i (2)

Id-data dwar parteċipanti taħt iż-żewġ indikaturi ta' hawn fuq għandha tiġi pprovduta fir-rapporti tal-implimentazzjoni annwali kif speċifikat fl-Artikolu 50(4) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. Id-data għandha tinġabar fuq il-bażi ta' kampjun rappreżentattiv ta' parteċipanti f'kull assi prijoritarju. Il-validità interna tal-kampjun għandha tiġi żgurata b'tali mod li d-data tista' tiġi ġeneralizzata fil-livell tal-prijorità ta' investiment.

(2)   L-indikaturi tal-produzzjoni komuni għall-entitajiet huma:

għadd ta' proġetti implimentati kompletament jew parzjalment mis-sħab soċjali jew organizzazzjonijiet mhux governattivi,

għadd ta' proġetti dedikati għall-parteċipazzjoni sostenibbli u l-progress tan-nisa fix-xogħol,

għadd ta’ proġetti mmirati lejn l-amministrazzjonijiet pubbliċi jew is-servizzi pubbliċi fil-livell nazzjonali, reġjonali jew lokali,

għadd ta' impriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju appoġġati (inklużi impriżi kooperattivi u impriżi tal-ekonomija soċjali).

Din id-data għandha tiġi pprovduta fir-rapporti tal-implimentazzjoni annwali kif speċifikat fl-Artikolu 50(1) u (2) u l-Artikolu 111(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

(3)   Indikaturi tar-riżultati komuni immedjati għall-parteċipanti huma:

parteċipanti inattivi li meta jitilqu jkunu bdew ifittxu impjieg*,

parteċipanti li meta jitilqu jkunu fl-edukazzjoni/taħriġ*,

parteċipanti li meta jitilqu jkunu kisbu kwalifika*,

parteċipanti li meta jitilqu jkunu sabu mpjieg, inkluż impjieg indipendenti*,

parteċipanti żvattaġġati li meta jitilqu jkunu bdew ifittxu impjieg, ikunu f'edukazzjoni/taħriġ, jkunu qed jiksbu xi kwalifiki, ikunu f'impjieg, inkluż impjieg indipendenti**.

Din id-data għandha tiġi pprovduta fir-rapporti annwali ta' implimentazzjoni kif speċifikat fl-Artikolu 50(1) u (2) u l-Artikolu 111(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. Id-data kollha għandha titqassam skont is-sess.

(4)   Indikaturi tar-riżultati komuni fuq żmien itwal għall-parteċipanti huma:

parteċipanti f'impjieg, inkluż impjieg indipendenti, fi żmien sitt xhur wara li jitilqu*,

parteċipanti b'sitwazzjoni tas-suq tax-xogħol imtejba fi żmien sitt xhur wara li jitilqu*,

parteċipanti ta' età ta' aktar minn 54 sena li jkunu f'impjieg, inkluż impjieg indipendenti, fi żmien sitt xhur wara li jitilqu*,

parteċipanti żvantaġġati li jkunu f'impjieg, inkluż impjieg indipendenti, fi żmien sitt xhur wara li jitilqu**.

Din id-data għandha tiġi pprovduta fir-rapporti annwali ta' implimentazzjoni kif speċifikat fl-Artikolu 50(5) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. Għandha tinġabar abbażi ta' kampjun rappreżentattiv ta' parteċipanti għal kull prijorità ta' investiment. Il-validità interna tal-kampjun għandha tiġi żgurata b'tali mod li d-data tista' tiġi ġeneralizzata fil-livell ta' prijorità ta' investiment. Id-data kollha għandha titqassam skont is-sess.


(1)  L-awtoritajiet ta' ġestjoni għandhom jistabbilixxu sistema li tirreġistra u taħżen id-data tal-parteċipanti individwali f'forma kompjuterizzata kif stabbilit fl-Artikolu 125(2)(d) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 L-arranġamenti tal-ipproċessar tad-data stabbiliti mill-Istati Membri għandhom ikunu konformi mad-dispożizzjonijiet tar-Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ottubru 1995 dwar il-protezzjoni ta’ individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data personali u dwar il-moviment liberu ta’ dik id-data (ĠU L 281, 23.11.1995, p. 31), b'mod partikolari l-Artikoli 7 u 8 tagħha.

Id-data rrapurtata skont l-indikaturi mmarkati b'* hija data personali skont l-Artikolu 7 tad-Direttiva 95/46/KE. L-ipproċessar tagħha jkun meħtieġ għall-konformità mal-obbligu legali li għaliha l-kontrollur huwa soġġett (Artikolu 7(c) tad-Direttiva 95/46/KE). Għad-definizzjoni ta' kontrollur, ara l-Artikolu 2 tad-Direttiva 95/46/KE.

Id-data rrapurtata skont l-indikaturi mmarkati b'** hija data ta' kategorija speċjali skont l-Artikolu 8 tad-Direttiva 95/46/KE. Soġġetti għall-provvista ta’ salvagwardji xierqa, l-Istati Membri jistgħu, għal raġunijiet ta’ interess pubbliku sostanzjali, jistabbilixxu eżenzjonijiet b’żieda ma dawk stabbiliti fl-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 95/46/KE, permezz tal-liġi nazzjonali jew inkella b’deċiżjoni tal-awtorità ta’ superviżjoni (Artikolu 8(4) tad-Direttiva 95/46/KE).

(2)  Id-data għandha tinġabar fil-livell ta' unitajiet amministrattivi iżgħar (unitajiet amministrattivi lokali 2), skont ir-Regolament (KE) Nru 1059/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta' Mejju 2003 dwar l-istabbiliment ta' klassifikazzjoni komuni ta' unitajiet territorjali għall-istatistika (NUTS) (ĠU L 154, 21.6.2003, p. 1).


ANNESS II

Indikaturi tar-riżultati għall- YEI

Din id-data għandha tiġi pprovduta fir-rapporti annwali ta' implimentazzjoni kif speċifikat fl-Artikolu 50(1) u (2) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013u fir-rapport li għandu jitressaq f'April tal-2015 kif speċifikat fl-Artikolu 19(3) ta' dan ir-Regolament. Id-data kollha għandha titqassam skont is-sess.

(1)   Indikaturi tar-riżultati komuni immedjati għall-parteċipanti

"Parteċipanti" (1) tirreferi għal persuni li jibbenefikaw direttament minn intervent tal-YEI u li jistgħu jiġu identifikati u jintalbu l-karatteristiċi tagħhom, u li għalihom tiġi mwarrba nefqa speċifika.

L-indikaturi tar-riżultati immedjati huma:

Parteċipanti mhux impjegati li jlestu l-intervent appoġġat mill-YEI*,

Parteċipanti qiegħda li jirċievu offerta ta' impjieg, edukazzjoni kontinwa, apprendistat jew traineeship meta jitilqu *;,

Parteċipanti qiegħda li jkunu f'edukazzjoni/taħriġ, jew li jiksbu xi kwalifika, jew li jkunu f'impjieg, inkluż impjieg indipendenti, meta jitilqu*,

Parteċipanti qiegħda fit-tul li jlestu l-intervent appoġġat mill-YEI,

Parteċipanti qiegħda fit-tul li jirċievu offerta ta' impjieg, edukazzjoni kontinwa, apprendistat jew traineeship meta jitilqu *,

Parteċipanti qiegħda fit-tul li jkunu f'edukazzjoni/taħriġ, jew li jiksbu xi kwalifika, jew li jkunu f'impjieg, inkluż impjieg indipendenti, meta jitilqu*;

Parteċipanti inattivi barra mill-edukazzjoni jew taħriġ li jlestu l-intervent appoġġat mill-YEI**,

Parteċipanti inattivi li jkunu barra mill-edukazzjoni u li jirċievu offerta ta' impjieg, edukazzjoni kontinwa, apprendistat jew traineeship meta jitilqu *;

Parteċipanti inattivi li jkunu barra mill-edukazzjoni jew taħriġ u li jkunu qegħdin jiksbu xi kwalifika, jew ikunu f'impjieg, inkluż impjieg indipendenti, meta jitilqu*.

(2)   Indikaturi tar-riżultati komuni għall-parteċipanti fuq żmien itwal

L-indikaturi tar-riżultati fuq żmien itwal huma:

Parteċipanti f’edukazzjoni kontinwa, programmi ta’ taħriġ li jwasslu għal kwalifika, apprendistat jew traineeship fi żmien sitt xhur wara li jitilqu*.,

Parteċipanti li jkunu f'impjieg fi żmien sitt xhur wara li jitilqu*,

Parteċipanti li jkunu f'impjieg indipendenti fi żmien sitt xhur wara li jitilqu*.

Id-data għal indikatuti tar-riżultati fuq żmien itwal għandha tinġabar abbażi ta' kampjun rappreżentattiv tal-parteċipanti għal kull prijorità ta' investiment. Il-validità interna tal-kampjun għandha tiġi żgurata b'tali mod li d-data tista' tiġi ġeneralizzata fil-livell tal-prijorità ta' investiment.


(1)  L-awtoritajiet ta' ġestjoni għandhom jistabbilixxu sistema li tirreġistra u taħżen id-data tal-parteċipanti individwali f'forma kompjuterizzata kif stabbilit fl-Artikolu 125(2)(d) tar-Regolament 1303/2013 L-arranġamenti tal-ipproċessar tad-data stabbiliti mill-Istati Membri jridu jkunu konformi mad-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 95/46/KE, b'mod partikolari l-Artikoli 7 u 8 tagħha.

Id-data rrapurtata skont l-indikaturi mmarkati b'* hija data personali skont l-Artikolu 7 tad-Direttiva 95/46/KE. L-ipproċessar tagħha jkun meħtieġ għall-konformità mal-obbligu legali li għaliha l-kontrollur huwa soġġett (Artikolu 7(c) tad-Direttiva 95/46/KE). Għad-definizzjoni ta' kontrollur, ara l-Artikolu 2 tad-Direttiva 95/46/KE.

Id-data rrapurtata skont l-indikaturi mmarkati b'** hija data ta' kategorija speċjali skont l-Artikolu 8 tad-Direttiva 95/46/KE. Soġġetti għall-provvista ta’ salvagwardji xierqa, l-Istati Membri jistgħu, għal raġunijiet ta’ interess pubbliku sostanzjali, jistabbilixxu eżenzjonijiet b’żieda ma dawk stabbiliti fl-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 95/46/KE, jew permezz tal-liġi nazzjonali jew inkella b’deċiżjoni tal-awtorità ta’ superviżjoni (Artikolu 8(4) tad-Direttiva 95/46/KE).


ANNESS III

Tabella ta' korrelazzjoni

Regulament (KE) Nru 1081/2006 Tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill

Dan ir-Regolament

Artikolu 1

Artikolu 1

Artikolu 2

Artikolu 2

Artikolu 3

Artikolu 3

Artikolu 4

Artikolu 4

 

Artikolu 5

Artikolu 5

Artikolu 6

Artikolu 6

Artikolu 7

 

Artikolu 8

Artikolu 7

Artikolu 9

Artikolu 8

Artikolu 10

Artikolu 9

Artikolu 10

 

Artikolu 11

 

Artikolu 12

Artikolu 11

Artikolu 13

 

Artikolu 14

 

Artikolu 15

 

Artikoli 16 sa 23

 

Artikolu 24

 

Artikolu 25

Artikolu 12

Artikolu 26

Artikolu 13

Artikolu 27

Artikolu 14

Artikolu 28

Artikolu 15

Artikolu 29


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/487


REGOLAMENT (UE) Nru 1305/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tas-17 ta’ Diċembru 2013

dwar appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea u b'mod partikolari l-Artikoli 42 u l-Artikolu 43(2) tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta tal-Kummissjoni Ewropea,

Wara t-trasmissjoni tal-abbozz tal-att leġislattiv lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Qorti tal-Awdituri,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni,

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva ordinarja,

Billi:

(1)

Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni intitolata “Il-PAK fid-dawl tas-sena 2020: Nindirizzaw l-isfidi tal-futur fl-ambitu tal-ikel, tar-riżorsi naturali u dak territorjali” stabbilixxiet l-isfidi, l-objettivi u l-orjentazzjonijiet potenzjali fir-rigward tal-politika agrikola komuni (“il-PAK”) wara l-2013. Fid-dawl tad-dibattitu dwar din il-Komunikazzjoni, il-PAK għandha tiġi rriformata b’effett mill-1 ta’ Jannar 2014. Din ir-riforma għandha tkopri l-istrumenti ewlenin kollha tal-PAK, inkluż ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005 (1). Fid-dawl tal-ambitu tar-riforma, huwa adatt li jitħassar ir-Regolament (KE) Nru 1698/2005 u li jiġi sostitwit b’test ġdid.

(2)

Politika ta' żvilupp rurali għandha tiġi stabbilita biex takkompanja u tikkumplimenta l-pagamenti diretti u l-miżuri tas-suq tal-PAK u b'hekk tikkontribwixxi għall-għanijiet ta’ dik il-politika kif stabbiliti fit-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (“TFUE”). Tali politika ta' żvilupp rurali għandha tintegra wkoll l-objettivi ewlenin ta’ politika stabbiliti fil-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tat-3 ta’ Marzu 2010 intitolata “Ewropa 2020 - Strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv” (“l-Istrateġija Ewropa 2020”) u għandha tkun koerenti mal-objettivi ġenerali tal-politika ta’ koeżjoni ekonomika u soċjali kif stabbiliti fit- TFUE.

(3)

Minħabba li l-objettiv ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri l-iżvilupp rurali, ma jistax jintlaħaq biżżejjed mill-Istati Membri minħabba r-rabtiet bejn l-iżvilupp rurali u l-istrumenti l-oħra tal-PAK, l-għadd ta’ disparitajiet li jeżistu bejn id-diversi żoni rurali u l-limiti tar-riżorsi finanzjarji tal-Istati Membri wara t-tkabbir tal-Unjoni, iżda, permezz tal-garanzija pluriennali tal-finanzi tal-Unjoni u permezz ta’ konċentrazzjoni fuq il-prijoritajiet tagħha,jista’ jintlaħaq aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, skont il-prinċipju ta' sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea ("TUE"). Skont il-prinċipju ta'proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li hu meħtieġ biex jintlaħaq dan l-objettiv.

(4)

Sabiex jiġi żgurat l-iżvilupp sostenibbli taż-żoni rurali, jeħtieġ li ssir enfasi fuq għadd limitat ta’ prijoritajiet ewlenin relatati mat-trasferiment tal-għarfien u l-innovazzjoni fl-agrikoltura, il-forestrija u ż-żoni rurali, il-vijabbiltà tal-azjendi agrikoli għall-kompetittività tat-tipi kollha tal-agrikoltura fir-reġjuni kollha u li jiġu promossi teknoloġiji innovattivi għall-azjendi agrikoli u l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, l-organizzazzjoni tal-katina tal-ikel, inkluż l-ipproċessar u l-kummerċjalizzazzjoni ta' prodotti agrikoli, it-trattament xieraq tal-annimali u l-immaniġġjar tar-riskji fl-agrikoltura, il-preservazzjoni u t-tisħiħ tal-ekosistemi li huma relatati mal-agrikoltura u l-forestrija, il-promozzjoni tal-użu effiċjenti tar-riżorsi u t-transizzjoni għal ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju fis-setturi tal-agrikoltura, tal-ikel u tal-forestrija, u l-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali, it-tnaqqis tal-faqar u l-iżvilupp ekonomiku taż-żoni rurali. F'dan il-proċess għandha tkun ikkunsidrata d-diversità ta' sitwazzjonijiet li jaffettwaw iż-żoni rurali b'karatteristiċi differenti jew kategoriji differenti ta' benefiċjarji potenzjali u l-objettivi trasversali tal-innovazzjoni, l-ambjent, il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih. L-azzjoni ta' mitigazzjoni għandha tkun relatata kemm mal-limitazzjoni tal-emissjonijiet fl-agrikoltura u l-forestrija mill-attivitajiet ewlenin bħall-produzzjoni tal-bhejjem, l-użu ta' fertilizzanti u l-preservazzjoni ta' bjar tal-karbonju u t-tisħiħ tal-ġbir tal-karbonju fir-rigward tal-użu tal-art, it-tibdil fl-użu tal-art u s-settur tal-forestrija. Il-prijorità tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali marbuta mat-trasferiment tal-għarfien u l-innovazzjoni fl-agrikoltura, il-forestrija u ż-żoni rurali għandha tapplika orizzontalment b’rabta mal-prijoritajiet l-oħra tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali.

(5)

Il-prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali għandhom ikunu segwiti fil-qafas tal-iżvilupp sostenibbli u l-promozzjoni tal-Unjoni tal-għan tal-ħarsien u t-titjib tal-ambjent, kif stabbilit fl-Artikolu 11 TFUE, b'kunsiderazzjoni għall-prinċipju ta' min iniġġes iħallas. L-Istati Membri għandhom, jipprovdu informazzjoni dwar l-appoġġ għall-objettivi dwar it-tibdil tal-klima f'konformità mal-ambizzjoni li mill-inqas 20 % tal-baġit tal-Unjoni jkun iddedikat għal dan l-għan permezz tal-użu ta' metodoloġija adottata mill-Kummissjoni.

(6)

L-attivitajiet tal-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (“il-FAEŻR”) u l-operazzjonijiet li jikkontribwixxi għalihom għandhom ikunu konsistenti u kompatibbli mal-appoġġ minn strumenti oħra tal-PAK.

(7)

Sabiex jiġu żgurati l-bidu immedjat u l-implimentazzjoni effiċjenti tal-programmi ta' żvilupp rurali, l-appoġġ mill-FAEŻR għandu jkun ibbażat fuq l-eżistenza ta’ kondizzjonijiet ta’ qafas amministrattiv li huma sodi. Għalhekk l-Istati Membri għandhom jivvalutaw l-applikabbiltà u t-twettiq ta’ ċerti kondizzjonalitajiet ex ante. Kull Stat Membru għandu jħejji programm nazzjonali għall-iżvilupp rurali għat-territorju kollu tiegħu jew sett ta’ programmi reġjonali, jew kemm programm nazzjonali kif ukoll sett ta' programmi reġjonali. Kull programm għandu jidentifika strateġija li tilħaq il-miri b’rabta mal-prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali u għażla ta’ miżuri. L-ipprogrammar għandu jikkonforma mal-prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali, u fl-istess waqt jadatta għal kuntesti nazzjonali u jikkumplimenta l-politiki l-oħra tal-Unjoni, b’mod partikolari l-politika tas-suq agrikolu, il-politika ta’ koeżjoni u l-politika komuni tas-sajd. L-Istati Membri li jagħżlu li jħejju sett ta’ programmi reġjonali għandhom ikunu jistgħu jħejju wkoll qafas nazzjonali, mingħajr allokazzjoni baġitarja separata, sabiex jiffaċilitaw il-koordinazzjoni fost ir-reġjuni biex jindirizzaw l-isfidi nazzjonali.

(8)

L-Istati Membri għandhom ikunu kapaċi jinkludu fil-programmi ta' żvilupp rurali tagħhom sottoprogrammi tematiċi li jindirizzaw ħtiġijiet speċifiċi f’żoni ta’ importanza partikolari għalihom. Is-sottoprogrammi tematiċi għandhom jikkonċernaw, fost affarijiet oħra, il-bdiewa żgħażagħ, l-azjendi agrikoli żgħar, iż-żoni muntanjużi, il-ħolqien ta’ ktajjen tal-provvista qosra, in-nisa f'żoni rurali u l-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih, u l-bijodiversità. Għandhom jintużaw ukoll sottoprogrammi tematiċi li jipprevedu l-possibbiltà li jingħata kontribut għar-ristrutturar tas-setturi agrikoli li għandhom impatt qawwi fuq l-iżvilupp taż-żoni rurali. Sabiex jiżdied l-intervent effiċjenti ta’ ċerti sottoprogrammi tematiċi, l-Istati Membri għandhom jitħallew jipprevedu rati ta’ appoġġ ogħla għal ċerti operazzjonijiet koperti minn dawk is-sottoprogrammi tematiċi.

(9)

Il-programmi ta' żvilupp rurali għandhom jidentifikaw il-ħtiġijiet taż-żona koperta, u għandhom jiddeskrivu strateġija koerenti biex jissodisfawhom fid-dawl tal-prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali. Dik l-istrateġija għandha tkun ibbażata fuq l-istabbiliment ta’ miri. Għandhom jiġu stabbiliti r-rabtiet bejn il-ħtiġijiet identifikati, il-miri stabbiliti u l-għażla tal-miżuri magħżula biex jiġu ssodisfati dawn il-ħtiġijiet. Il-programmi ta' żvilupp rurali għandhom jinkludu wkoll l-informazzjoni kollha meħtieġa għall-valutazzjoni tal-konformità tagħhom mar-rekwiżiti ta’ dan ir-Regolament.

(10)

Il-miri għandhom jiġu stabbiliti fi programmi tal-iżvilupp rurali abbażi ta’ sett komuni ta’ indikaturi ta’ mira għall-Istati Membri kollha u fejn neċessarju, abbażi ta' indikaturi speċifiċi għall-programm. Sabiex jiġi ffaċilitat dan l-eżerċizzju, iż-żoni koperti minn dawn l-indikaturi għandhom jiġu definiti, skont il-prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali. Minħabba l-applikazzjoni orizzontali tal-prijorità tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali marbuta mat-trasferiment tal-għarfien fl-agrikoltura u l-forestrija, l-interventi taħt din il-prijorità għandhom jitqiesu bħala strumentali għall-indikaturi ta’ mira definiti għall-kumplament tal-prijoritajiet tal-Unjoni.

(11)

Jeħtieġ li jiġu stabbiliti ċerti regoli għall-ipprogrammar u għar-reviżjoni ta’ programmi ta' żvilupp rurali. Għandha tkun prevista proċedura simplifikata għar-reviżjonijiet li ma taffettwax l-istrateġija tal-programmi jew il-kontribuzzjonijiet finanzjarji rispettivi tal-Unjoni.

(12)

L-evoluzzjoni u l-ispeċjalizzazzjoni tal-agrikoltura u l-forestrija u l-isfidi partikolari affrontati mill-impriżi mikro u żgħar u ta’ daqs medju (“SMEs”) fiż-żoni rurali jirrikjedu livell adatt ta’ taħriġ tekniku u ekonomiku kif ukoll aktar kapaċità biex jaċċessaw u jiskambjaw l-għarfien u l-informazzjoni, inkluż permezz tat-tixrid tal-aħjar prattiki tal-produzzjoni għall-agrikoltura u l-forestrija. L-azzjonijiet tat-trasferiment tal-għarfien u l-informazzjoni mhux biss għandhom jikkonsistu f’korsijiet ta' taħriġ tradizzjonali iżda għandhom jiġu adattati għall-ħtiġijiet tal-atturi rurali. Għaldaqstant għandhom jiġu appoġġati wkoll workshops, coaching, attivitajiet ta’ dimostrazzjoni, azzjonijiet ta’ informazzjoni u kif ukoll skemi ta’ skambju u żjarat qosra fl-azjendi agrikoli u fil-foresti. L-għarfien u l-informazzjoni miksuba għandhom jippermettu li l-bdiewa, is-silvikulturisti, il-persuni involuti fis-settur tal-ikel u l-SMEs rurali, li jtejbu b’mod partikolari l-kompetittività u l-użu effiċjenti tar-riżorsi tagħhom u jtejbu l-prestazzjoni ambjentali tagħhom filwaqt li fl-istess ħin jikkontribwixxu għas-sostenibbiltà tal-ekonomija rurali. Meta jipprovdu appoġġ lill-SMEs, l-Istati Membri għandhom il-possibbiltà li jagħtu prijorità lil SMEs li għandhom rabta mas-setturi tal-agrikoltura u tal-forestrija. Sabiex jiġi żgurat li l-azzjonijiet tat-trasferiment tal-għarfien u l-informazzjoni jkunu effettivi biex jinkisbu dawn ir-riżultati, għandu jkun rikjest li l-fornituri tas-servizzi tat-trasferiment tal-għarfien ikollhom il-kapaċitajiet adatti kollha.

(13)

Is-servizzi konsultattivi għall-azjendi agrikoli jgħinu lill-bdiewa, il-bdiewa żgħażagħ, is-silvikulturisti, amministraturi tal-art oħrajn, u lill-SMEs f’żoni rurali biex itejbu l-ġestjoni sostenibbli u l-prestazzjoni kumplessiva tal-azjenda jew in-negozju tagħhom. Għaldaqstant, għandu jiġi mħeġġeġ kemm l-istabbiliment ta’ dawn is-servizzi kif ukoll l-użu ta’ servizzi ta’ konsulenza minn bdiewa, bdiewa żgħażagħ, silvikulturisti, amministraturi tal-art oħrajn u SMEs. Sabiex jittejbu l-kwalità u l-effikaċja tal-pariri offruti, għandhom jiġu previsti l-kwalifiki minimi u t-taħriġ regolari tal-konsulenti. Kif previsti fir-Regolament (UE) Nru 13062013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2) is-servizzi konsultattivi tal-biedja għandhom jgħinu lill-bdiewa biex jivvalutaw il-prestazzjoni tal-azjenda agrikola tagħhom u jidentifikaw it-titjib meħtieġ fir-rigward tar-rekwiżiti statutorji tal-ġestjoni, il-kondizzjonijiet agrikoli u ambjentali tajba, il-prattiki agrikoli li huma ta’ benefiċċju għall-klima u l-ambjent stabbiliti fir-Regolament (UE) Nru 1307/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) u miżuri fil-livell ta' azjenda agrikola previsti fil-programmi ta' żvilupp rurali bil-għan tal-modernizzazzjoni tal-azjendi agrikoli, il-bini tal-kompetittività, l-integrazzjoni settorjali, l-innovazzjoni, l-orjentazzjoni tas-swieq kif ukoll il-promozzjoni tal-intraprenditorija. Is-servizzi konsultattivi tal-biedja għandu wkoll jgħin lill-bdiewa jidentifikaw it-titjib neċessarju fir-rigward tar-rekwiżiti stipulati għall-implimentazzjoni tal-Artikolu 11(3) tad-Direttiva Qafas dwar l-Ilma tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4)

("id-Direttiva Qafas dwar l-Ilma"), kif ukoll ir-rekwiżiti għall-implimentazzjoni tal-Artikolu 55 tar-Regolament (KE) Nru 1107/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) u tal-Artikolu 14 tad-Direttiva 2009/128/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6), b'mod partikolari b'rabta mal-konformità mal-prinċipji ġenerali ta' ġestjoni integrata ta' organiżmi ta' ħsara. Fejn ikun rilevanti, il-pariri għandhom ikopru wkoll l-istandards tas-sikurezza jew dawk ta' fuq il-post tax-xogħol relatati mal-azjenda agrikola kif ukoll pariri speċifiċi għall-bdiewa li qed jistabbilixxu azjenda għall-ewwel darba. Għandu jkun possibbli wkoll li l-pariri jkopru l-istabbiliment minn bdiewa żgħażagħ, l-iżvilupp sostenibbli tal-attivitajiet ekonomiċi tal-azjenda, l-ipproċessar lokali u kwistjonijiet ta' kummerċjalizzazzjoni relatati mal-prestazzjoni ekonomika, agrikola u ambjentali tal-azjenda jew l-intrapriża. Jistgħu wkoll jingħataw pariri speċifiċi dwar il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih, il-bijodiversità, il-protezzjoni tal-ilma, l-iżvilupp ta’ ktajjen tal-provvista qosra, il-biedja organika u l-aspetti tas-saħħa tat-trobbija tal-annimali. Meta jipprovdu appoġġ lill-SMEs, l-Istati Membri għandhom il-possibbiltà li jagħtu prijorità lil SMEs li għandhom rabta mas-setturi tal-agrikoltura u tal-forestrija. Is-servizzi ta’ ġestjoni u ta’ għajnuna b’rabta mal-azjendi agrikoli għandhom jgħinu lill-bdiewa jtejbu u jiffaċilitaw il-ġestjoni tal-azjenda tagħhom.

(14)

Skemi ta’ kwalità tal-Unjoni jew nazzjonali, inklużi skemi ta' ċertifikazzjoni tal-azjendi agrikoli għall-prodotti agrikoli u l-oġġetti tal-ikel, jipprovdu lill-konsumaturi garanziji dwar il-kwalità u l-karatteristiċi tal-prodott jew il-proċess tal-produzzjoni użat b’riżultat tal-parteċipazzjoni tal-bdiewa f’dawn l-iskemi, jiksbu valur miżjud għall-prodotti kkonċernati u jtejbu l-opportunitajiet tagħhom fis-suq. Il-bdiewa u gruppi ta' bdiewa għandhom għaldaqstant ikunu mħeġġa biex jipparteċipaw f’dawk l-iskemi. Sabiex jiġi żgurat l-użu effettiv tar-riżorsi tal-FAEŻR, l-appoġġ għandu jiġi limitat għal bdiewa attivi fit-tifsira tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013. Peress li fiż-żmien meta jidħlu f’dawn l-iskemi u fl-ewwel snin tal-parteċipazzjoni tagħhom, l-ispejjeż u l-obbligi addizzjonali imposti fuq il-bdiewa minħabba l-parteċipazzjoni tagħhom ma jiġux remunerati kompletament mis-suq, l-appoġġ għandu jingħata għal parteċipazzjonijiet ġodda u għandu jkopri perijodu ta’ mhux iżjed minn ħames snin. Minħabba l-karatteristiċi speċjali tal-qoton bħala prodott tal-biedja, l-iskemi tal-kwalità tal-qoton għandhom ikunu koperti wkoll. L-appoġġ għandu jkun disponibbli wkoll għal attivitajiet ta' informazzjoni u ta' promozzjoni li jikkonċernaw prodotti koperti mill-iskemi ta' kwalità u ċertifikazzjoni li jirċievu appoġġ skont dan ir-Regolament.

(15)

Sabiex tittejjeb il-prestazzjoni ekonomika u ambjentali tal-azjendi agrikoli u l-impriżi rurali, sabiex tittejjeb l-effikaċja tas-settur tal-kummerċjalizzazzjoni u l-ipproċessar tal-prodotti agrikoli, inkluż l-istabbiliment ta' faċilitajiet ta' pproċessar u ta' kummerċjalizzazzjoni fil-kuntest ta’ ktajjen tal-provvista qosra u swieq lokali, sabiex tiġi pprovduta l-infrastruttura meħtieġa għall-iżvilupp fl-agrikoltura u l-forestrija u sabiex jiġu appoġġati l-investimenti mhux remunerattivi meħtieġa għall-ilħuq tal-għanijiet ambjentali, għandu jingħata appoġġ lill-investimenti fiżiċi li jikkontribwixxu għal dawn l-għanijiet. Matul il-perijodu ta’ pprogrammar 2007-2013, varjetà ta’ miżuri koprew oqsma differenti ta’ intervent. Fl-interess tas-simplifikazzjoni, iżda wkoll biex il-benefiċjarji jkunu jistgħu jfasslu u jwettqu proġetti integrati b’iżjed valur miżjud, miżura waħda għandha tkopri l-parti l-kbira tat-tipi ta’ investimenti fiżiċi. L-Istati Membri għandhom jindirizzaw l-appoġġ għall-azjendi agrikoli eliġibbli għall-għajnuna għal investimenti relatati mal-appoġġ tal-vijabbiltà tal-azjendi agrikoli abbażi tar-riżultati tal-analiżi tal-preġji, id-dgħufijiet, l-opportunitajiet u t-theddid (“SWOT” - Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats) bħala mezz biex dik l-għajnuna tkun indirizzata aħjar. Sabiex jiġi ffaċilitat l-istabbiliment minn bdiewa żgħażagħ għall-ewwel darba, jista' jingħata perijodu addizzjonali ta' eliġibbiltà biex l-investimenti jikkonformaw mal-istandards tal-Unjoni. Sabiex titrawwem l-implimentazzjoni ta' standards tal-Unjoni ġodda, l-investimenti relatati mal-konformità ma' dawk l-istandards għandhom ikunu eliġibbli għal perijodu addizzjonali wara li huma jsiru obbligatorji għall-azjenda agrikola.

(16)

Is-settur agrikolu huwa soġġett iżjed minn setturi oħra, għal ħsara fil-potenzjal produttiv tiegħu minħabba d-diżastri naturali, avvenimenti klimatiċi negattivi u avvenimenti katastrofiċi. Sabiex tingħata għajnuna għall-vijabbiltà u l-kompetittività tal-azjendi agrikoli fid-dawl ta’ dawn id-diżastri jew avvenimenti, għandu jingħata appoġġ lill-bdiewa biex jiġu megħjuna jirrestawraw il-potenzjal agrikolu li tkun saritlu l-ħsara. L-Istati Membri għandhom jiżguraw ukoll li ma jkunx hemm kumpens żejjed tal-ħsara mġarrba, minħabba l-kombinazzjoni ta’ skemi ta’ kumpens tal-Unjoni (b’mod partikolari l-miżura tal-immaniġġjar tar-riskji taħt dan ir-Regolament), nazzjonali u privati.

(17)

Għall-iżvilupp ta' żoni rurali, il-ħolqien u l-iżvilupp ta’ attività ekonomika ġdida fil-forma ta’ azjendi agrikoli ġodda, id-diversifikazzjoni f’attivitajiet mhux agrikoli inkluż l-għoti ta' servizzi lill-biedja u l-forestrija, l-attivitajiet relatati mal-kura tas-saħħa, l-integrazzjoni soċjali u attivitajiet turistiċi huma essenzjali. Huwa possibbli wkoll id-diversifikazzjoni f’attivitajiet mhux agrikoli biex tiġi indirizzata l-ġestjoni sostenibbli tar-riżorsi ċineġetiċi. Miżura għall-iżvilupp tal-azjendi agrikoli u n-negozji għandha tiffaċilita l-istabbiliment inizjali ta’ bdiewa żgħażagħ u l-aġġustament strutturali tal-azjenda agrikola tagħhom wara l-istabbiliment inizjali. Barra minn hekk, għandha tiġi promossa d-diversifikazzjoni tal-bdiewa f’attivitajiet mhux agrikoli u l-istabbiliment u l-iżvilupp ta’ SMEs mhux agrikoli f’żoni rurali. Dik il-miżura għandha tinkoraġġixxi wkoll l-intraprenditorija tan-nisa f'żoni rurali. Għandu jiġi inkuraġġut ukoll l-iżvilupp ta' azjendi żgħar, li potenzjalment huma ekonomikament vijabbli. Sabiex tkun żgurata l-vijabbiltà ta' attivitajiet ekonomiċi ġodda appoġġati minn dik il-miżura, l-appoġġ għandu jkun kondizzjonali fuq il-preżentazzjoni ta' pjan ta' negozju. L-appoġġ għal bidu ta' negozju għandu jkopri biss il-perijodu inizjali tal-ħajja ta' tali negozju u ma għandux isir għajnuna għall-operat. Għalhekk, meta l-Istati Membri jagħżlu li jagħtu għajnuna f'pagamenti, tali pagamenti għandhom isiru fuq perijodu ta' mhux aktar minn ħames snin. Barra minn hekk, sabiex ikun inkuraġġit ir-ristrutturar tas-settur agrikolu, għandu jkun ipprovdut appoġġ, fil-forma ta' pagamenti annwali jew ta' darba, għall-bdiewa eliġibbli għall-iskema bdiewa żgħar stabbilita bit-Titolu V tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 ("l-iskema bdiewa żgħar") li jimpenjaw ruħhom li jittrasferixxu l-impriża kollha tagħhom u l-intitolamenti għal pagamenti korrispondenti lil bidwi ieħor.

Sabiex jiġu indirizzati l-problemi ta' bdiewa żgħażagħ relatati mal-aċċess għall-art, l-Istati Membri jistgħu wkoll joffru dan l-appoġġ ikkumbinat ma' forom ta' appoġġ oħrajn, pereżempju, permezz tal-użu ta' strumenti finanzjarji.

(18)

L-SMEs huma s-sinsla tal-ekonomija rurali tal-Unjoni. L-iżvilupp tan-negozju tal-biedja u dak mhux agrikolu għandu jkun immirat lejn il-promozzjoni tal-impjiegi u l-ħolqien ta’ xogħlijiet ta’ kwalità fiż-żoni rurali, iż-żamma tax-xogħlijiet li jeżistu, it-tnaqqis taċ-ċaqliq staġjonali b’rabta mal-impjiegi, l-iżvilupp ta’ setturi mhux agrikoli barra l-agrikoltura u l-ipproċessar agrikolu u tal-ikel. Fl-istess ħin jitrawmu l-integrazzjoni tan-negozju u r-rabtiet intersettorjali lokali. Għandhom jiġu inkoraġġiti wkoll proġetti li jintegraw l-agrikoltura u t-turiżmu rurali permezz tal-promozzjoni ta’ turiżmu sostenibbli u responsabbli fiż-żoni rurali, u l-wirt naturali u kulturali kif ukoll l-investimenti fl-enerġija rinnovabbli.

(19)

L-iżvilupp tal-infrastruttura lokali u tas-servizzi bażiċi lokali fiż-żoni rurali, inklużi servizzi tad-divertiment u l-kultura, it-tiġdid ta’ villaġġi u l-attivitajiet immirati lejn ir-restawr u l-aġġornament b’rabta mal-wirt kulturali u naturali tal-villaġġi u l-pajsaġġi rurali huwa element essenzjali ta’ kwalunkwe sforz biex jiġi sfruttat il-potenzjal tat-tkabbir u tiġi promossa s-sostenibbiltà taż-żoni rurali. Għaldaqstant għandu jingħata appoġġ għal operazzonijiet għal dak il-għan, inkluż l-aċċess għat-Teknoloġiji tal-Informazzjoni u tal-Komunikazzjoni u l-iżvilupp ta’ broadband veloċi u ultraveloċi. F'konformità ma' dawk l-objettivi, għandu jkun inkoraġġut l-iżvilupp ta’ servizzi u infrastruttura li jwasslu għall-inklużjoni soċjali u li jaqilbu x-xejra negattiva soċjali u ekonomika u dik tat-tnaqqis tal-popolazzjoni fiż-żoni rurali. Sabiex jinkiseb il-massimu tal-effikaċja ta' dan l-appoġġ, l-operazzjonijiet koperti għandhom jiġu implimentati f’konformità mal-pjanijiet għall-iżvilupp tal-muniċipalitajiet, u s-servizzi bażiċi tagħhom, fejn jeżistu tali pjanijiet, għandhom jiġu elaborati minn komunità rurali waħda jew aktar. Sabiex jinħolqu sinerġiji u titjieb il-kooperazzjoni, l-operazzjonijiet għandhom ukoll, fejn ikun rilevanti, jippromwovu konnessjonijiet rurali-urbani. L-Istati Membri għandhom il-possibbiltà li jagħtu prijorità lil investimenti minn sħubiji ta' żvilupp lokali mmexxija mill-komunità, u lil proġetti amministrati minn organizzazzjonijiet tal-komunità lokali.

(20)

Il-forestrija hija parti integrali mill-iżvilupp rurali, u l-appoġġ għal użu tal-art sostenibbli u li ma jagħmilx ħsara lill-klima għandu jinkludi l-iżvilupp taż-żoni tal-foresti u l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti. Matul il-perijodu ta’ pprogrammar 2007-2013, varjetà ta’ miżuri koprew diversi tipi ta’ appoġġ għal investimenti fil-forestrija u għall-ġestjoni tagħha. Fl-interess tas-simplifikazzjoni u biex il-benefiċjarji jkunu jistgħu jfasslu u jwettqu proġetti integrati b’iżjed valur miżjud, għandu jkun hemm miżura waħda li tkopri t-tipi kollha ta’ appoġġ għall-investimenti u l-ġestjoni b’rabta mal-forestrija. Dik il-miżura għandha tkopri l-estensjoni u t-titjib tar-riżorsi tal-foresti, permezz tal-afforestazzjoni tal-art u l-ħolqien ta’ sistemi agroforestali li jikkombinaw agrikoltura estensiva ma’ sistemi ta’ forestrija. Din għandha tkopri wkoll ir-restawr tal-foresti li tkun saritilhom ħsara minn nirien jew diżastri naturali oħra u avvenimenti katastrofiċi u miżuri ta’ prevenzjoni rilevanti; l-investimenti f’teknoloġiji tal-forestrija u fl-ipproċessar, il-mobilizzazzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti tal-forestrija mmirati biex itejbu l-prestazzjoni ekonomika u ambjentali tas-silvikulturisti; u investimenti mingħajr qligħ li jtejbu r-reżistenza għat-tibdil fil-klima u l-valur ambjentali tal-ekosistemi tal-foresti. L-appoġġ għandu jevita d-distorsjoni tal-kompetizzjoni u għandu jkun newtrali f’termini tas-suq. B’konsegwenza ta’ dan, għandhom jiġu imposti limitazzjonijiet relatati mad-daqs u l-istatus legali tal-benefiċjarji. L-azzjonijiet ta' prevenzjoni kontra n-nirien għandhom jittieħdu f’żoni kklassifikati mill-Istati Membri bħala ta’ riskju medju jew għoli. L-azzjonijiet kollha ta' prevenzjoni għandhom ikunu parti minn pjan ta’ protezzjoni tal-foresti. Fil-każ ta’ azzjoni għar-restawr tal-potenzjal ta’ foresta li tkun ġarrbet ħsara, l-okkorrenza ta’ diżastru naturali għandha tkun soġġetta għal rikonoxximent formali minn organizzazzjoni pubblika xjentifika.

Il-miżura b’rabta mal-forestrija għandha tiġi adottata fid-dawl tal-impenji tal-Unjoni u l-Istati Membri f’livell internazzjonali, u għandha tkun ibbażata fuq il-pjanijiet nazzjonali jew subnazzjonali tal-Istati Membri relatati mal-foresti jew fuq strumenti ekwivalenti li għandhom jikkunsidraw l-impenji mwettqa fil-Konferenza Ministerjali dwar il-Protezzjoni tal-Foresti fl-Ewropa. Hija għandha tikkontribwixxi għall-implimentazzjoni tal-Istrateġija Forestali tal-Unjoni f'konformità mal-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni intitolata "Strateġija Forestali ġdida tal-UE: għall-foresti u għas-settur ibbażat fuq il-foresti".

(21)

Gruppi u organizzazzjonijiet ta' produtturi jgħinu lill-bdiewa jiffaċċjaw flimkien l-isfidi li jirriżultaw minn iktar kompetizzjoni u mill-konsolidazzjoni tas-swieq downstream b'relazzjoni għall-kummerċjalizzazzjoni tal-prodotti tagħhom inkluż fis-swieq lokali. Għaldaqstant għandu jiġi inkoraġġut l-istabbiliment ta’ gruppi u organizzazzjonijiet ta’ produtturi. Sabiex jiġi żgurat l-aħjar użu tar-riżorsi finanzjarji limitati, il-gruppi u organizzazzjonijiet ta’ produtturi li jikkwalifikaw bħala SMEs biss għandhom jibbenefikaw mill-appoġġ. L-Istati Membri għandhom il-possibbiltà li jagħtu prijorità lil gruppi u organizzazzjonijiet ta’ produtturi ta' prodotti ta' kwalità koperti mill-miżura dwar l-iskemi ta' kwalità għall-prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel f'dan ir-Regolament. Sabiex ikun żgurat li grupp ta' produtturi jew organizzazzjoni ssir entità vijabbli, għandu jitressaq pjan ta' negozju lill-Istati Membri, bħala kondizzjoni għall-għoti ta' appoġġ lil grupp ta' produtturi jew organizzazzjoni. Sabiex ikun evitat li tiġi pprovduta għajnuna operattiva u sabiex jinżamm ir-rwol tal-appoġġ bħala inċentiv, it-tul massimu tal-appoġġ għandu jkun limitat għal ħames snin mid-data ta' rikonoxximent tal-grupp ta' produtturi jew l-organizzazzjoni abbażi tal-pjan ta' negozju tagħha.

(22)

Il-pagamenti agroambjentali klimatiċi għandu jibqa' jkollhom rwol prominenti fl-appoġġ tal-iżvilupp sostenibbli taż-żoni rurali u fir-reazzjoni għad-domanda dejjem tiżdied tas-soċjetà għal servizzi ambjentali. Għandhom jinkoraġġixxu aktar lill-bdiewa u lill-persuni responsabbli mill-ġestjoni tal-artijiet biex iservu lis-soċjetà kollha billi jintroduċu jew ikomplu japplikaw prattiki agrikoli li jikkontribwixxu għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih u li jkunu kompatibbli mal-ħarsien u t-titjib tal-ambjent, il-pajsaġġ u l-karatteristiċi tiegħu, ir-riżorsi naturali, u l-ħamrija u d-diversità ġenetika. F’dak il-kuntest, il-konservazzjoni tar-risorsi ġenetiċi fl-agrikoltura u l-ħtiġijiet addizzjonali tas-sistemi tal-agrikoltura li għandhom valur naturali għoli għandhom jingħataw attenzjoni speċifika. Il-pagamenti għandhom jikkontribwixxu biex ikopru spejjeż addizzjonali u dħul mitluf b’konsegwenza tal-impenn li jkun ittieħed, u għandhom ikopru biss impenji li jmorru lil hinn mill-istandards u r-rekwiżiti obbligatorji rilevanti, skont il-prinċipju ta' "min iniġġes iħallas". L-Istati Membri għandhom jiżguraw ukoll li l-pagamenti lill-bdiewa ma jwasslux għal finanzjament doppju taħt dan ir-Regolament u r-Regolament (UE) Nru 1307/2013. F'ħafna sitwazzjonijiet, is-sinerġiji li jirriżultaw mill-impenji meħuda b'mod konġunt minn grupp ta' bdiewa jimmoltiplikaw il-vantaġġ ambjentali u klimatiku. Madankollu, l-azzjonijiet konġunti jwasslu għal spejjeż addizzjonali għat-tranżazzjonijiet li għandhom ikunu kkumpensati b'mod adegwat. Barra minn hekk, sabiex ikun żgurat li l-bdiewa u l-persuni oħra responsabbli mill-ġestjoni tal-artijiet huma f'pożizzjoni li jimplimentaw b'mod korrett l-impenji li ħadu, l-Istati Membri għandhom jagħmlu kull sforz biex jipprovdulhom il-ħiliet u l-għarfien meħtieġa.

L-Istati Membri għandhom iżommu l-livell tal-isforz li għamlu matul il-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013 u għandhom ikunu meħtieġa li jonfqu minimu ta' 30 % tal-kontribuzzjoni totali mill-FAEŻR għal kull programm ta' żvilupp rurali dwar il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih kif ukoll kwistjonijiet ambjentali. Tali nfiq għandu jsir permezz tal-pagamenti agroambjentali klimatiċi u għall-biedja organikau pagamenti għal żoni li jaffaċċjaw limitazzjonijiet naturali jew speċifiċi oħra, permezz ta' pagamenti għall-forestrija, pagamenti għal żoni ta' Natura 2000 u appoġġ għall-investiment relatat mal-ambjent u l-klima.

(23)

Il-pagamenti lill-bdiewa għall-konverżjoni lejn jew il-ħarsien tal-biedja organika għandhom jinkoraġġixxu lill-bdiewa biex jipparteċipaw f’dawn l-iskemi u b’hekk iwieġbu għad-domanda li qed tiżdied tas-soċjetà għall-użu ta’ prattiki tal-biedja li ma jagħmlux ħsara lill-ambjent u għal standards għolja ta’ trattament xieraq tal-annimali. Sabiex tiżdied is-sinerġija fil-bijodiversità, il-benefiċċji miksuba mill-miżura ta' biedja organika, il-kuntratti kollettivi jew il-kooperazzjoni bejn il-bdiewa, għandhom jiġu mħeġġa biex ikopru żoni akbar li jmissu ma’ xulxin. Sabiex jiġi evitat li ħafna bdiewa jmorru lura għall-biedja konvenzjonali, għandhom jiġu appoġġati kemm miżuri ta’ konverżjoni kif ukoll miżuri ta’ żamma. Il-pagamenti għandhom jikkontribwixxu biex ikopru spejjeż addizzjonali mġarrba u dħul mitluf b’konsegwenza tal-impenn li jkun ittieħed, u għandhom ikopru biss l-impenji li jmorru lil hinn mill-istandards u r-rekwiżiti obbligatorji rilevanti. L-Istati Membri għandhom jiżguraw ukoll li l-pagamenti lill-bdiewa ma jwasslux għal finanzjament doppju taħt dan ir-Regolament u r-Regolament (UE) Nru 1307/2013. Sabiex jiġi żgurat l-użu effettiv tar-riżorsi tal-FAEŻR, l-appoġġ għandu jiġi limitat għal bdiewa attivi skont it-tifsira fl-Artikolu 9 tar-Regolament Nru 1307/2013.

(24)

L-appoġġ għandu jibqa’ jingħata lill-bdiewa u lis-silvikulturisti biex ikunu jistgħu jiġu indirizzati l-iżvantaġġi speċifiċi fiż-żoni kkonċernati b’riżultat tal-implimentazzjoni tad-Direttiva 2009/147/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7) u d-Direttiva tal-Kunsill 92/43/KEE (8) u sabiex jikkontribwixxi għall-ġestjoni effettiva tas-siti tan-Natura 2000 filwaqt li l-appoġġ għandu jkun disponibbli wkoll għall-bdiewa biex jgħinhom jindirizzaw l-iżvantaġġi fiż-żoni idrografiċi b’riżultat tal-implimentazzjoni tad-Direttiva Qafas dwar l-Ilma. L-appoġġ għandu jkun marbut ma' rekwiżiti speċifiċi deskritti fil-programm ta' żvilupp rurali li jmorru lil hinn mill-istandards u r-rekwiżiti obbligatorji rilevanti. L-Istati Membri għandhom jiżguraw ukoll li l-pagamenti lill-bdiewa ma jwasslux għal finanzjament doppju taħt dan ir-Regolament u r-Regolament (UE) Nru 1307/2013 (DP). Barra minn hekk, għandhom ikunu kkunsidrati l-ħtiġijiet speċjali taż-żoni ta' Natura 2000 mill-Istati Membri fit-tfassil kumplessiv tal-programmi ta' żvilupp rurali tagħhom.

(25)

Pagamenti lil bdiewa f'żoni muntanjużi jew f'żoni oħra li jiffaċċjaw limitazzjonijiet naturali jew speċifiċi oħra għandhom, billi jinkoraġġixxu użu kontinwu ta' art agrikola, jikkontribwixxu għall-manutenzjoni tal-kampanja kif ukoll sabiex jinżammu u jkunu promossi sistemi agrikoli sostenibbli. Sabiex tkun żgurata l-effiċjenza ta' dan l-appoġġ, il-pagamenti għandhom jikkumpensaw lill-bdiewa għal dħul mitluf u spejjeż addizzjonali marbuta mal-iżvantaġġ taż-żona kkonċernata. Sabiex jiġi żgurat l-użu effettiv tar-riżorsi tal-FAEŻR, l-appoġġ għandu jiġi limitat għal bdiewa attivi fit-tifsira tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013.

(26)

Sabiex ikun żgurat l-użu effiċjenti tal-fondi tal-Unjoni u trattament ugwali għall-bdiewa fl-Unjoni kollha, iż-żoni muntanjużi u ż-żoni li jiffaċċjaw limitazzjonijiet naturali jew speċifiċi oħra għandhom ikunu definiti f'konformità ma' kriterji oġġettivi. Fil-każ ta' żoni li jiffaċċjaw limitazzjonijiet naturali, dawk il-kriterji għandhom ikunu kriterji bijofiżiċi u sostnuti b'evidenza xjentifika qawwija. Għandhom ikunu adottati arranġamenti transizzjonali sabiex tkun iffaċilitata t-tneħħija gradwali ta' pagamenti f'żoni li, bħala riżultat tal-applikazzjoni ta' dawn il-kriterji, mhux ser jibqgħu jkunu meqjusa bħala li qed jiffaċċjaw limitazzjonijiet naturali.

(27)

Il-bdiewa għandhom jibqgħu jkunu inkoraġġiti jadottaw standards għolja tat-trattament xieraq tal-annimali billi jipprovdu appoġġ għall-bdiewa li jimpenjaw ruħhom li jadottaw standards tat-trobbija tal-annimali, li jmorru lil hinn mill-istandards obbligatorji rilevanti. Sabiex jiġi żgurat l-użu effettiv tar-riżorsi tal-FAEŻR, l-appoġġ għandu jiġi limitat għal bdiewa attivi fit-tifsira tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013.

(28)

Għandhom jibqgħu jingħataw pagamenti lis-silvikulturisti li jipprovdu servizzi ta’ konservazzjoni tal-foresti li ma jagħmlux ħsara lill-ambjent u lill-klima billi jimpenjaw ruħhom li jtejbu l-bijodiversità, jippreservaw l-ekosistemi ta’ foresti ta’ valur għoli, itejbu l-potenzal tagħhom ta’ mitigazzjoni ta' u adattament għat-t-tibdil fil-klima, u jsaħħu l-valur protettiv tal-foresti fir-rigward tal-erożjoni tal-ħamrija, il-ħarsien tar-riżorsi tal-ilma u r-riskji naturali. F’dak il-kuntest, għandha tingħata attenzjoni speċifika lill-konservazzjoni u l-promozzjoni tar-riżorsi ġenetiċi tal-foresti. Għandhom jingħataw pagamenti għal impenji ambjentali tal-foresti li jmorru lil hinn mill-istandards obbligatorji rilevanti stabbiliti mil-liġi nazzjonali.

(29)

Matul il-perijodu ta’ pprogrammar 2007-2013, l-uniku tip ta’ kooperazzjoni li kien appoġġat b’mod espliċitu taħt il-politika tal-iżvilupp rurali kien il-kooperazzjoni għall-iżvilupp ta’ prodotti, proċessi u teknoloġiji ġodda fis-settur agrikolu u tal-ikel u s-settur tal-forestrija. L-appoġġ għal dak it-tip ta’ kooperazzjoni għadu meħtieġ iżda għandu jiġi adattat sabiex jissodisfa aħjar ir-rekwiżiti tal-ekonomija tal-għarfien. F’dak il-kuntest, għandu jkun hemm il-possibbiltà li proġetti minn operatur uniku jiġu ffinanzjati taħt dik il-miżura, bil-kondizzjoni li r-riżultati miksuba jiġu mxerrda, biex b’hekk jintlaħaq l-għan tat-tixrid ta’ prattiki, proċessi jew prodotti ġodda. Barra minn hekk, ħareġ biċ-ċar li l-appoġġ ta’ firxa ħafna usa’ ta’ tipi ta’ kooperazzjoni, b’firxa usa’ ta’ benefiċjarji, minn operaturi iżgħar sa dawk kbar, jista’ jikkontribwixxi għall-ilħuq tal-objettivi tal-politika ta' żvilupp rurali billi jgħin lill-operaturi fiż-żoni rurali jegħlbu l-iżvantaġġi ekonomiċi, ambjentali u żvantaġġi oħra tal-frammentazzjoni. Għaldaqstant, dik il-miżura għandha titwessa’. L-appoġġ għal operaturi żgħar biex jorganizzaw proċessi tax-xogħol konġunti u jikkondividu l-faċilitajiet u r-riżorsi għandu jgħinhom biex ikunu ekonomikament vijabbli minkejja l-iskala żgħira tagħhom. L-appoġġ għal kooperazzjoni orizzontali u vertikali fost l-atturi fil-katina tal-provvista, kif ukoll għal attivitajiet ta’ promozzjoni f’kuntest lokali, għandu jikkatalizza l-iżvilupp ekonomikament razzjonali ta’ ktajjen tal-provvista qosra, swieq lokali u ktajjen tal-ikel lokali. L-appoġġ għal approċċi konġunti għal proġetti u prattiki ambjentali għandu jgħin biex jipproduċi iżjed benefiċċji ambjentali u klimatiċi li jkunu iżjed konsistenti minn dawk li jistgħu jingħataw minn operaturi individwali li jaġixxu mingħajr ma jirreferu għal xulxin (pereżempju, permezz ta’ prattiki applikati fuq żoni ta’ art akbar mhux maħduma).

L-appoġġ għandu jiġi pprovdut f’diversi forom. Ir-raggruppamenti u n-netwerks huma partikolarment rilevanti għall-kondiviżjoni tal-kompetenzi kif ukoll għall-iżvilupp ta’ kompetenzi, servizzi u prodotti ġodda u speċjalizzati. Il-proġetti pilota huma għodod importanti biex tiġi ttestjata l-applikabbiltà kummerċjali ta’ teknoloġiji, tekniki u prattiki f’kuntesti differenti, u biex dawn jiġu adattati fejn meħtieġ. Gruppi operazzjonali huma element kardinali tas-Sħubija Ewropea għall-Innovazzjoni ("is-SEI") għall-produttività u s-sostenibbiltà agrikoli. Għodda importanti oħra tinsab fl-istrateġiji ta' żvilupp lokali li joperaw barra l-kuntest tal-iżvilupp lokali LEADER – bejn atturi pubbliċi u privati minn żoni rurali u urbani. Għall-kuntrarju tal-approċċ LEADER, huwa possibbli dawn is-sħubiji u l-istrateġiji jkunu limitati għal settur wieħed jew għal għanijiet ta' żvilupp relattivament speċifiċi, inklużi dawk imsemmija aktar 'il fuq. L-Istati Membri għandhom il-possibbiltà li jagħtu prijorità lil kooperazjoni fost entitajiet li jinvolvu produtturi primarji. L-organizzazzjonijiet bejn il-fergħat għandhom ikunu eliġibbli wkoll għall-appoġġ taħt din il-miżura. Tali appoġġ għandha tkun limitata għal perijodu ta' seba' snin minbarra għal azzjoni ambjentali u klimatika kollettiva f'każijiet debitament iġġustifikati.

(30)

Illum-il-ġurnata, il-bdiewa huma esposti għal riskji ekonomiċi u ambjentali dejjem jiżdiedu bħala konsegwenza għat-tibdil fil-klima u l-volatilità li żdiedet tal-prezzijiet. F'dan il-kuntest, il-ġestjoni effettiva tar-riskji għandha importanza akbar għall-bdiewa. Konsegwentement, għandha tiġi stabbilita miżura għall-ġestjoni tar-riskju li tgħin lill-bdiewa jindirizzaw l-aktar riskji komuni li huma jiffaċċjaw. Għalhekk, dik il-miżura għandha tgħin lill-bdiewa biex ikopru l-primjums li jħallsu għall-assigurazzjoni tal-uċuħ tar-raba', tal-annimali u tal-pjanti kif ukoll tgħin għall-istabbiliment ta' fondi reċiproċi u l-kumpens imħallas minn dawn il-fondi lill-bdiewa għat-telf li jġarrbu bħala riżultat ta' avvenimenti klimatiċi negattivi, t-tfaqqigħ ta' mard tal-annimali jew tal-pjanti, l-infestazzjoni minn organiżmi ta' ħsara jew inċidenti ambjentali. Għandha tinkludi wkoll strument għall-istabbilizzazzjoni tas-suq fil-forma ta' fond mutwu bħala appoġġ lill-bdiewa li jiffaċċjaw tnaqqis kbir fid-dħul tagħhom. Sabiex ikun żgurat li l-bdiewa jirċievu trattament ugwali fl-Unjoni, li ma hemmx tgħawwiġ tal-kompetizzjoni u li l-obbligi internazzjonali tal-Unjoni jiġu rispettati, għandhom jiġu previsti kondizzjonijiet speċifiċi għall-għoti ta' apoġġ taħt dawn il-miżuri. Sabiex jiġi żgurat l-użu effettiv tar-riżorsi tal-FAEŻR, l-appoġġ għandu jiġi limitat għal bdiewa attivi skont it-tifsira tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013.

(31)

L-approċċ LEADER għall-iżvilupp lokali, fuq medda ta’ snin, ta prova tal-effettività tiegħu fil-promozzjoni tal-iżvilupp ta’ żoni rurali billi jikkunsidra b’mod sħiħ il-ħtiġijiet multisettorjali għal żvilupp rurali endoġeniku permezz tal-approċċ tiegħu minn isfel għal fuq. Il-LEADER għandu għaldaqstant jitkompla fil-futur u l-applikazzjoni tiegħu għandha tibqa’ obbligatorja għall-programmi ta’ żvilupp rurali fil-livell nazzjonali u/jew reġjonali.

(32)

L-appoġġ għall-iżvilupp lokali LEADER mill-FAEŻR għandu jkopri wkoll proġetti ta' kooperazzjoni interterritorjali bejn gruppi fi Stat Membru jew proġetti ta' kooperazzjoni transnazzjonali bejn gruppi f'diversi Stati Membri jew proġetti ta' kooperazzjoni bejn gruppi fi Stati Membri u ma' pajjiżi terzi.

(33)

Sabiex sħab f’żoni rurali li għadhom mhux qed japplikaw il-LEADER ikunu jistgħu jittestjaw u jħejju għat-tfassil u l-implimentazzjoni ta’ strateġija tal-iżvilupp lokali, għandu jiġi ffinanzjat ukoll "pakkett tal-bidu LEADER". L-appoġġ ma għandux ikun taħt il-kondizzjoni tas-sottomissjoni ta' strateġija ta' żvilupp lokali.

(34)

L-investimenti huma komuni għal ħafna miżuri tal-iżvilupp rurali taħt dan ir-Regolament u jistgħu jkunu marbuta ma’ operazzjonijiet ta’ natura diversa ħafna. Sabiex tiġi żgurata ċ-ċarezza fl-implimentazzjoni ta’ dawk l-operazzjonijiet, għandhom jiġu stabbiliti ċerti regoli komuni għall-investimenti kollha. Dawk ir-regoli komuni għandhom jiddefinixxu t-tipi ta’ nefqa li jistgħu jiġu kkunsidrati bħala nefqa tal-investiment u għandhom jiżguraw li jkunu biss dawk l-investimenti li joħolqu valur ġdid fl-agrikoltura li jirċievu appoġġ. Sabiex jiġi ffaċilitat l-implimentazzjoni ta’ proġetti ta’ investiment, l-Istati Membri għandhom ikollhom il-possibbiltà li jagħmlu pagamenti bil-quddiem. Sabiex jiġu żgurati l-effikaċja, il-ġustizzja u l-impatt sostenibbli tal-assistenza tal-FAEŻR, għandhom jiġu stabbiliti regoli li jiżguraw li l-investimenti marbuta mal-operazzjonijiet ikunu sostenibbli u li l-appoġġ tal-FAEŻR ma jintużax biex ifixkel il-kompetizzjoni.

(35)

Għandu jkun possibbli għall-FAEŻR li jappoġġa investimenti fl-irrigazzjoni sabiex jiġu pprovduti benefiċċji ekonomiċi u ambjentali, dment li tkun żgurata s-sostenibbiltà tal-irrigazzjoni kkonċernata. Għaldaqstant, f'kull każ, l-appoġġ għandu jingħata biss jekk fiż-żona kkonċernata jkun fis-seħħ pjan ta' mmaniġġjar tal-baċin tax-xmara kif meħtieġ mid-Direttiva Qafas dwar l-Ilma, u jekk il-kejl tal-konsum tal-ilma jkun diġà stabbilit fil-livell tal-investiment jew jiġi attwat bħala parti mill-investiment. Investimenti fit-titjib ta' infrastruttura jew tagħmir ta' irrigazzjoni eżistenti għandhom iwasslu għal kisba minima f'termini tall-effiċjenza fl-użu tal-ilma, espressa bħala ffrankar potenzjali tal-ilma. Jekk il-korp ta' ilma affettwat mill-investiment jkun taħt pressjoni għal raġunijiet relatati mal-kwantità tal-ilma kif stabbilit fil-qafas analitiku stabbilit mid-Direttiva Qafas dwar l-Ilma, nofs il-kisba f'termini tal-effiċjenza fl-użu tal-ilma għandha tiġi tradotta fi tnaqqis reali fl-użu tal-ilma fil-livell tal-investiment appoġġat, sabiex titnaqqas il-pressjoni fuq il-korp tal-ilma kkonċernat. Għandhom jiġu stabbiliti ċerti każijiet li fihom mhux possibbli li japplikaw jew mhumiex meħtieġa rekwiżiti ta' ffrankar potenzjali jew effettiv tal-ilma, inklużi dawk fir-rigward ta' investimenti fir-riċiklaġġ jew fl-użu mill-ġdid tal-ilma. Minbarra l-appoġġ li jagħti lil investimenti fit-titjib ta' tagħmir eżistenti, għandu jkun hemm dispożizzjoni biex il-FAEŻR jappoġġa investimenti f'irrigazzjoni ġdida soġġett għas-sejbiet ta' analiżi ambjentali. Madankollu, b'xi eċċezzjonijiet, ma għandux jingħata appoġġ lil irrigazzjoni ġdida fejn il-korp tal-ilma affettwat diġà jinsab taħt pressjoni, peress li hemm riskju tassew għoli li jekk jingħata appoġġ f'ċirkostanzi bħal dawn, il-problemi ambjentali eżistenti jmorru għall-agħar.

(36)

Ċerti miżuri marbuta maż-żoni taħt dan ir-Regolament jeħtieġu lill-benefiċjarji li jieħdu impenji għal mill-anqas ħames snin. Matul dak il-perijodu, huwa possibbli lijseħħu bidliet fis-sitwazzjoni kemm tal-azjenda jew tal-benefiċjarju. Għaldaqstant għandhom jiġu stabbiliti regoli li jiddeterminaw x'jiġri f’dawk il-każijiet.

(37)

Ċerti miżuri taħt dan ir-Regolament jistipulaw, bħala kondizzjoni għall-għoti tal-appoġġ, li l-benefiċjarji jieħdu impenji li jmorru lil hinn minn xenarju bażi rilevanti definit f’termini ta’ standards jew rekwiżiti obbligatorji. Fid-dawl tal-possibbiltà ta’ bidliet fil-liġi matul il-perijodu tal-impenji li jwasslu għall-modifika tax-xenarju bażi, għandha ssir dispożizzjoni għar-reviżjoni tal-kuntratti kkonċernati sabiex jiġi żgurat li din il-kondizzjoni tibqa’ tiġi ssodisfata.

(38)

Sabiex jiġi żgurat li r-riżorsi finanzjarji għall-iżvilupp rurali jintużaw bl-aħjar mod possibbli u sabiex jiġu mmirati miżuri taħt il-programmi tal-iżvilupp rurali skont il-prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali u sabiex jiġi ggarantit it-trattament ugwali tal-applikanti, l-Istati Membri għandhom jistabbilixxu kriterji tal-għażla għall-għażla tal-proġetti. Għandha ssir biss eċċezzjoni għal din ir-regola għal pagamenti taħt biedja organika, agroambjentali u klimatiċi, Natura 2000 u d-Direttiva Qafas dwar l-Ilma, żoni li jiffaċċjaw restrizzjonijiet naturali jew oħrajn speċifiċi, it-trattament xieraq tal-annimali, servizzi forestali ambjentali u klimatiċi u miżuri b'rabta mal-ġestjoni tar-riskju. Meta jiġu applikati l-kriterji tal-għażla, għandu jittieħed kont tad-daqs tal-operazzjoni, f'konformità mal-prinċipju ta'proporzjonalità.

(39)

Il-FAEŻR għandu jappoġġa, permezz ta’ assistenza teknika, l-azzjonijiet relatati mal-implimentazzjoni ta’ programmi ta' żvilupp rurali, inklużi l-ispejjeż marbuta mal-protezzjoni tas-simboli u l-abbrevjazzjonijiet relatati ma’ skemi tal-kwalità tal-Unjoni li biex wieħed jissieħeb fihom jista’ jingħata appoġġ taħt dan ir-Regolament, u l-ispejjeż tal-Istati Membri għad-delimitazzjoni taż-żoni li jiffaċċjaw restrizzjonijiet naturali.

(40)

In-netwerking tan-netwerks, l-organizzazzjonijiet u l-amministrazzjonijiet nazzjonali involuti fid-diversi stadji tal-implimentazzjoni tal-programm, organizzati fil-kuntest tan-netwerk Ewropew għall-iżvilupp rurali, wera li jista’ jkollu rwol importanti ferm fit-titjib tal-kwalità ta’ programmi ta' żvilupp rurali billi jżid l-involviment tal-partijiet interessati fil-governanza tal-iżvilupp rurali kif ukoll billi jinforma lill-pubbliku ġenerali bil-benefiċċji tiegħu. Għaldaqstant, għandu jiġi ffinanzjat bħala parti mill-assistenza teknika fil-livell tal-Unjoni. Biex jittieħed kont tal-ħtiġijiet speċifiċi tal-evalwazzjoni, għandha tiġi stabbilita kapaċità Ewropea tal-evalwazzjoni għall-iżvilupp rurali bħala parti min-netwerk Ewropew għall-iżvilupp rurali sabiex tiġbor flimkien l-atturi kollha involuti u b'hekk jiġi ffaċilitat l-iskambju tal-kompetenzi f’dan il-qasam.

(41)

Is-SEI għall-produttività u s-sostenibbiltà agrikoli għanda tikkontribwixxi għall-ilħuq tal-objettivi tal-Ewropa 2020 tat-tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv. Huwa importanti li din tgħaqqad l-atturi rilevanti kollha fil-livell tal-Unjoni, nazzjonali u f'dak reġjonali, filwaqt li tippreżenta ideat ġodda lill-Istati Membri dwar il-mod li bih għandhom jiġu integrati, simplifikati u jiġu koordinati aħjar l-istrumenti u l-inizjattivi eżistenti u kif dawn għandhom jikkumplimentawhom b'azzjonijiet ġodda fejn meħtieġ.

(42)

Sabiex jikkontribwixxi għall-ilħuq tal-għanijiet tas-SEI għall-produttività u s-sostenibbiltà agrikoli, għandu jiġi stabbilit netwerk tas-SEI li jgħaqqad flimkien f’netwerk gruppi operazzjonali, servizzi konsultattivi u riċerkaturi involuti fl-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet li jindirizzaw l-innovazzjoni fl-agrikoltura. Għaldaqstant għandu jiġi ffinanzjat bħala parti mill-assistenza teknika fil-livell tal-Unjoni.

(43)

L-Istati Membri għandhom jirriservaw porzjon tal-ammont totali ta’ kull programm ta' żvilupp rurali ddedikat għal assistenza teknika għall-finanzjament tal-istabbiliment u l-operat ta’ netwerk rurali nazzjonali li jgħaqqad l-organizzazzjonijiet u l-amministrazzjonijiet involuti fl-iżvilupp rurali, inkluża s-SEI, bl-għan li jżidu l-involviment tagħhom fl-implimentazzjoni tal-programm u li jtejbu l-kwalità tal-programmi ta' żvilupp rurali. Għal dan il-għan in-netwerks rurali nazzjonali għandhom jippreparaw u jimplimentaw pjan ta’ azzjoni.

(44)

Il-programmi ta' żvilupp rurali għandhom jipprevedu azzjonijiet innovattivi li jippromwovu settur agrikolu li juża r-riżorsi b’mod effiċjenti, li jkun produttiv u li jkollu livell baxx ta’ emissjonijiet, bl-appoġġ tas-SEI għall-produttività u s-sostenibbiltà agrikola. Is-SEI għandu jkollha l-għan li tippromwovi traspożizzjoni iżjed rapida u usa’ ta’ soluzzjonijiet innovattivi fil-prattika. Is-SEI għandha toħloq valur miżjud billi ttejjeb l-użu u l-effettività ta’ strumenti marbuta mal-innovazzjoni u ttejjeb is-sinerġiji bejniethom. Is-SEI għandha timla d-diskrepanzi permezz ta’ rabta aħjar bejn ir-riċerka u l-biedja fil-prattika.

(45)

L-implimentazzjoni ta’ proġetti innovattivi fil-kuntest tas-SEI għall-produttività u s-sostenibbiltà agrikola għandha sseħħ minn gruppi operazzjonali li jlaqqgħu flimkien bdiewa, amministraturi tal-foresti, komunitajiet rurali, riċerkaturi, NGOs konsulenti, negozji u atturi oħra kkonċernati permezz tal-innovazzjoni fis-settur agrikolu. Sabiex jiġi żgurat li r-riżultati ta’ dawn il-proġetti jkunu ta’ benefiċċju għas-settur kollu inġenerali, dawk ir-riżultati fil-qasam tal-innovazzjoni u l-iskambju tal-għarfien fi ħdan l-Unjoni u ma' pajjiżi terzi għandhom jiġu mxerrda.

(46)

Għandu jkun hemm provvediment biex jiġi ddeterminat l-ammont totali tal-appoġġ tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali taħt dan ir-Regolament għall-perijodu mill-1 ta’ Jannar 2014 sal-31 ta’ Diċembru 2020, skont il-Qafas Finanzjarju Pluriennali għall-perijodu mill-2014 sal-2020. L-approprjazzjonijiet disponibbli għandhom jiġu indiċjati fuq bażi ta’ rata fissa għall-ipprogrammar.

(47)

Sabiex jiġi ffaċilitat l-immaniġġjar tal-fondi tal-FAEŻR, għandha tiġi stabbilita rata ta’ kontribuzzjoni unika għall-appoġġ mill-FAEŻR għall-ipprogrammar tal-iżvilupp rurali b’rabta man-nefqa pubblika fl-Istati Membri. Sabiex jiġu kkunsidrati l-importanza partikolari jew in-natura ta’ ċerti tipi ta’ operazzjonijiet, għandhom jiġu stabbiliti rati ta’ kontribuzzjoni speċifiċi b’rabta magħhom. Sabiex jiġu mitigati r-restrizzjonijiet speċifiċi li jirriżultaw mil-livell ta’ żvilupp, mid-distanza u l-insularità, għandha tiġi stabbilita rata ta’ kontribuzzjoni adatta tal-FAEŻR għar-reġjuni anqas żviluppati, għar-reġjuni ultraperiferiċi msemmija fit-TFUE u għall-gżejjer żgħar tal-Eġew., kif ukoll ir-reġjuni ta' transizzjoni.

(48)

L-Istati Membri għandhom jieħdu l-passi neċessarji kollha biex jiżguraw li l-miżuri tal-iżvilupp rurali tagħhom ikunu verifikabbli u kontrollabbli, inkluż li jdaħħlu fis-seħħ dispożizzjonijiet adegwati. Għal dak il-għan, l-Awtorità ta’ Ġestjoni u l-Aġenzija tal-Pagamenti għandhom jipprovdu valutazzjoni ex ante u jintrabtu li jivvalutaw il-miżuri tul l-implimentazzjoni tal-programm. Il-miżuri li ma jikkonformawx ma dik il-kondizzjoni għandhom jiġu aġġustati.

(49)

Il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jieħdu l-passi neċessarji kollha biex jiżguraw il-ġestjoni tajba tal-programmi ta' żvilupp rurali. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni għandha twettaq miżuri u kontrolli adegwati u l-Istati Membri għandhom jieħdu miżuri li jiggarantixxu l-funzjonament tajjeb tas-sistemi ta’ ġestjoni tagħhom.

(50)

Għandu jkun hemm Awtorità ta’ Ġestjoni waħda li tkun responsabbli għall-ġestjoni u l-implimentazzjoni ta’ kull programm ta' żvilupp rurali. L-obbligi tagħha għandhom ikunu speċifikati f’dan ir-Regolament. L-Awtorità ta’ Ġestjoni għandha tkun tista’ tiddelega parti mill-obbligi tagħha filwaqt li żżomm ir-responsabbiltà għall-effikaċja u l-korrettezza tal-ġestjoni. Fejn programm għall-iżvilupp rurali jkun fih sottoprogrammi tematiċi, l-Awtorità ta’ Ġestjoni għandha tkun tista’ taħtar korp ieħor biex iwettaq il-ġestjoni u l-implimentazzjoni ta’ dak is-sottoprogramm b’rabta mal-allokazzjonijiet finanzjarji li ġew identifikati għalih fil-programm filwaqt li tiġi żgurata l-ġestjoni finanzjarja tajba ta’ dawk is-sottoprogrammi. Fejn Stat Membru jkollu aktar minn programm wieħed x'jamministra, jista' jiġi stabbilit korp ta' koordinazzjoni sabiex tiġi żgurata l-konsistenza.

(51)

Kull programm ta' żvilupp rurali għandu jkun soġġett għall-monitoraġġ regolari tal-implimentazzjoni tal-programm u tal-progress li jkun sar biex jintlaħqu l-miri stabbiliti tal-programm. Minħabba li l-wiri u t-titjib tal-impatt u tal-effikaċja tal-azzjonijiet taħt il-FAEŻR jiddependu wkoll fuq l-evalwazzjoni adatta matul il-preparazzjoni u l-implimentazzjoni ta’ programm u t-tlestija tiegħu, għandha tiġi stabbilita b'mod konġunt sistema ta’ monitoraġġ u evalwazzjoni mill-Kummissjoni u l-Istati Membri, bil-għan li turi l-progress u tivvaluta l-impatt u l-effiċjenza tal-implimentazzjoni tal-politika ta' żvilupp rurali.

(52)

Sabiex jiġi żgurat li tkun tista’ tiġi aggregata l-informazzjoni fil-livell tal-Unjoni, sett ta’ indikaturi komuni għandu jkun parti minn dik is-sistema ta' monitoraġġ u evalwazzjoni. L-informazzjoni ewlenija dwar l-implimentazzjoni tal-programmi ta' żvilupp rurali għandha tiġi rreġistrata u miżmuma elettronikament bħala mezz li jiffaċilita l-aggregazzjoni tad-data. Il-benefiċjarji għandhom għaldaqstant ikunu mitluba jipprovdu l-informazzjoni minima meħtieġa għall-monitoraġġ u l-evalwazzjoni.

(53)

Ir-responsabbiltà għall-monitoraġġ tal-programm għandha tinqasam bejn l-Awtorità ta’ Ġestjoni u Kumitat għall-Monitoraġġ stabbiliti għal dak il-għan. Il-Kumitat għall-Monitoraġġ għandu jkun responsabbli għall-monitoraġġ tal-effikaċja tal-implimentazzjoni tal-programm. Għal dak il-għan, ir-responsabbiltajiet tiegħu għandhom jiġu speċifikati.

(54)

Il-monitoraġġ tal-programm għandu jinvolvi t-tfassil ta’ rapport ta’ implimentazzjoni annwali li għandu jintbagħat lill-Kummissjoni.

(55)

sabiex tittejjeb il-kwalità tiegħu u tingħata prova tal-kisbiet tiegħu, kull programm ta' żvilupp rurali għandu jkun soġġett għal evalwazzjoni.

(56)

L-Artikoli 107, 108 u 109 TFUE għandhom japplikaw għall-appoġġ għall-miżuri tal-iżvilupp rurali taħt dan ir-Regolament. Madankollu, minħabba l-l-karatteristiċi speċifiċi tas-settur agrikolu, dawk id-dispożizzjonijiet tat-TFUE ma għandhomx japplikaw għall-miżuri tal-iżvilupp rurali li jikkonċernaw l-operazzjonijiet li jaqgħu fl-ambitu tal-Artikolu 42 TFUE, u li jitwettqu taħt u f’konformità ma’ dan ir-Regolament, jew għal pagamenti magħmula mill-Istati Membri, intiżi biex jipprovdu finanzjament nazzjonali addizzjonali għal operazzjonijiet ta’ żvilupp rurali li għalihom jingħata l-appoġġ tal-Unjoni u li jaqgħu fl-ambitu tal-Artikolu 42 TFUE.

(57)

Barra minn hekk, bil-ħsieb li tiġi żgurata l-konsistenza mal-miżuri għall-iżvilupp rurali eliġibbli għall-appoġġ tal-Unjoni u sabiex jiġu ssimplifikati l-proċeduri, il-pagamenti magħmula mill-Istati Membri, maħsuba biex jipprovdu finanzjament nazzjonali addizzjonali għal operazzjonijiet tal-iżvilupp rurali li għalihom jingħata l-appoġġ tal-Unjoni u li jaqgħu fl-ambitu tal-Artikolu 42 TFUE, għandhom jiġu inklużi fil-programm ta' żvilupp rurali għall-evalwazzjoni u l-approvazzjoni skont id-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament. Sabiex jiġi żgurat li ma jkunx implimentat finanzjament nazzjonali addizzjonali li ma jkunx awtorizzat mill-Kummissjoni, l-Istat Membru kkonċernat għandu jkun impedut li jdaħħal fis-seħħ il-finanzjament addizzjonali propost għall-iżvilupp rurali qabel ma jkun ġie approvat. Il-pagamenti magħmula mill-Istati Membri, intiżi biex jipprovdu finanzjament nazzjonali addizzjonali għal operazzjonijiet ta’ żvilupp rurali li għalihom jingħata l-appoġġ tal-Unjoni u li ma jaqgħux fl-ambitu tal-Artikolu 42 TFUE għandhom jiġu nnotifikati lill-Kummissjoni skont l-Artikolu 108(3) TFUE, sakemm ma jaqgħux taħt regolament, adottat skont ir-Regolament tal-Kunsill 994/98 (9), u l-Istati Membri għandhom ikunu impeduti milli jdaħħluhom fis-seħħ qabel ma dik il-proċedura ta' notifika tirriżulta f’approvazzjoni finali mill-Kummissjoni.

(58)

Għandha tiġi stabbilita sistema ta’ informazzjoni elettronika biex tipprovdi skambju effiċjenti u sigur tad-data ta' interess komuni kif ukoll biex tirreġistra, iżżomm u tamministra l-informazzjoni prinċipali u tirrapporta dwar il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni.

(59)

Għandha tapplika l-liġi tal-Unjoni li tikkonċerna l-protezzjoni tal-individwi b’rabta mal-ipproċessar tad-data personali u dwar il-moviment liberu ta’ dik id-data, b’mod partikolari d-Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10) u r-Regolament (KE) Nru 45/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11).

(60)

Sabiex jiġu ssuplimentati jew amendati ċerti elementi mhux essenzjali ta' dan ir-Regolament, is-setgħa li jiġu adottati l-atti delegati f'konformità mal-Artikolu 290 TFUE għandha tiġi delegata lill-Kummissjoni. Huwa ta' importanza partikolari li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa waqt ix-xogħol ta' tħejjija tagħha, inkluż fil-livell ta' esperti. Il-Kummissjoni meta tkun qed tħejji u tfassal atti delegati għandha tiżgura, b'mod simultanju, fil-ħin u xieraq, it-trażmissjoni tad-dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(61)

Dik is-setgħa għandha tkopri: il-kondizzjonijiet li taħthom persuna ġuridika tiġi meqjusa bħala bidwi żagħżugħ u l-istabbiliment ta' perijodu ta' grazzja għall-ksib tal-ħiliet; it-tul ta' żmien u l-kontenut ta' skemi ta' skambju ta' azjendi agrikoli u foresti u żjarat f'azjendi agrikoli u foresti. Għandha tkopri wkoll l-iskemi speċifiċi tal-Unjoni taħt l-Artikolu 17(1)(a) u l-karatteristiċi ta' gruppi ta' produtturi u tipi ta' azzjonijiet li jistgħu jirċievu appoġġ skont il-paragrafu 2 tal-Artikolu 17, kif ukoll l-iffissar ta' kondizzjonijiet biex jiġu evitati d-distorsjoni tal-kompetizzjoni, tiġi evitata d-diskriminazzjoni kontra prodotti u l-esklużjoni ta' marki kummerċjali mill-appoġġ.

(62)

Barra minn hekk, dik is-setgħa għandha tkopri l-kontenut minimu tal-pjani tan-negozju u l-kriterji li għandhom jintużaw mill-Istati Membri biex jistabbilixxu l-limiti msemmijin fl-Artikolu 19(4); id-definizzjoni u r-rekwiżiti ambjentali minimi għall-afforestazzjoni u l-ħolqien ta' msaġar; il-kondizzjonijiet applikabbli għal impenji agroambjentali klimatiċi għall-estensifikazzjoni tal-biedja tal-bhejjem, għat-trobbija ta’ razez lokali fil-periklu li jintilfu minħabba skopijiet agrikoli jew għall-preservazzjoni ta’ riżorsi ġenetiċi tal-pjanti mhedda minn erożjoni ġenetika, kif ukoll id-definizzjoni ta' operazzjonijiet eliġibbli għall-konservazzjoni u għall-użu sostenibbli u l-iżvilupp ta' riżorsi ġenetiċi. Hija għandha tkopri wkoll il-metodu ta' kalkolu li għandu jintuża sabiex jiġi evitat finanzjament doppju għall-prattika msemmija fl-Artikolu 43 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 għall-miżuri agroambjentali klimatiċi, il-biedja organika, miżuri taħt Natura 2000 u miżuri taħt id-Direttiva Qafas għall-Ilma; id-definizzjoni taż-żoni li fihom l-impenji għat-trattament xieraq tal-annimali għandhom jipprovdu standards imtejba tal-metodi ta' produzzjoni; it-tip ta' operazzjonijiet eliġibbli għall-appoġġ taħt il-konservazzjoni u l-promozzjon tar-riżorsi ġenetiċi tal-foresti; l-ispeċifikazzjoni tal-karatteristiċi ta' proġetti pilota, raggruppamenti, netwerks, ktajjen tal-provvista qosra u swieq lokali li ser ikunu eliġibbli għal appoġġ taħt il-miżura ta' kooperazzjoni, kif ukoll il-kondizzjonijiet għall-għoti ta' għajnuna għat-tipi ta' operazzjonijiet elenkati taħt dik il-miżura;

(63)

Barra minn hekk, dik is-setgħa għandha tkopri: it-tul ta' żmien minimu u massimu ta' self kummerċjali lil fondi reċiproċi taħt il-miżuri ta' ġestjoni tar-riskju taħt dan ir-Regolament; il-kondizzjonijiet li taħthom l-ispejjeż relatati ma' kuntratti ta' kiri jew tagħmir użat jistgħu jitqiesu bħala nefqa eliġibbli ta' investiment, kif ukoll id-definizzjoni tat-tipi ta' infrastruttura tal-enerġija rinnovabbli eliġibbli għall-investiment; il-kondizzjonijiet applikabbli għall-konverżjoni jew aġġustament ta' impenji taħt il-miżuri msemmijin fl-Artikolu 28, 29, 33 u 34, kif ukoll id-definizzjoni ta' sitwazzjonijiet oħrajn fejn mhux ser ikun meħtieġ ir-rimbors tal-għajnuna. Hija għandha tkopri wkoll: ir-reviżjoni tal-limiti massimi stipulati fl-Anness I; il-kondizzjonijiet li taħthom l-appoġġ approvat mill-Kummissjoni skont ir-Regolament (KE) Nru 1698/2005 jista' jiġi integrat f'appoġġ previst taħt dan ir-Regolament, inkluż għall-assistenza teknika u għall-evalwazzjonijiet ex-post, sabiex tiġi ffaċilitatata t-transizzjoni bla xkiel mis-sistema stabbilita mir-Regolament (KE) Nru 1698/2005 għas-sistema stabbilita minn dan ir-Regolament. Sabiex jitqies it-Trattat tal-Adeżjoni tar-Repubblika tal-Kroazja, dawk l-atti ta' delega għandhom ikopru wkoll, għall-Kroazja, it-tranżizzjoni mill-appoġġ għall-iżvilupp rurali skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1085/2006 (12), fejn meħtieġ.

(64)

Biex jiġu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, għandhom jingħataw setgħat ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni, fir-rigward tal-kontenut ta' programmi ta' żvilupp rurali u l-oqfsa nazzjonali, l-approvazzjoni ta’ programmi u ta’ modifiki għalihom, il-proċeduri u l-iskedi ta’ żmien għall-approvazzjoni tal-programmi, il-proċeduri u l-iskedi ta’ żmien għall-approvazzjoni ta' modifiki għall-programmi u għall-oqfsa nazzjonali, inkluż id-dħul fis-seħħ tagħhom u l-frekwenza tal-preżentazzjoni, ir-regoli dwar metodi ta' pagament għal spejjeż tal-parteċipanti għal trasferiment ta' għarfien u azzjonijiet ta' informazzjoni, il-kondizzjonijiet speċifiċi għall-implimentazzjoni ta’ miżuri ta' żvilupp rurali, l-istruttura u l-operat tan-netwerks stabbiliti b’dan ir-Regolament, ir-rekwiżiti għall-informazzjoni u r-riklamar, l-adozzjoni tas-sistema ta’ monitoraġġ u evalwazzjoni u r-regoli għall-operat tas-sistema ta’ informazzjoni, u r-regoli li jikkonċernaw il-preżentazzjoni tar-rapporti annwali ta' implimentazzjoni. Dawk is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati f'konformità mar- Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill (13).

(65)

Il-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data ġie kkonsultat u adotta opinjoni fl-14 ta' Diċembru 2011 (14).

(66)

Minħabba l-urġenza għat-tħejjija tal-implimentazzjoni bla xkiel tal-miżuri previsti, dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum tal-pubblikazzjoni tiegħu fil-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

(67)

L-iskema l-ġdida ta’ appoġġ prevista b’dan ir-Regolament tissostitwixxi l-iskema ta’ appoġġ stabbilita bir-Regolament (KE) Nru 1698/2005. Ir-Regolament (KE) Nru 1698/2005 għandu għalhekk jiġi mħassar,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

TITOLU I

OBJETTIVI U STRATEĠIJA

KAPITOLU I

Suġġett u Definizzjonijiet

Artikolu 1

Suġġett

1.   Dan ir-Regolament jistabbilixxi r-regoli ġenerali li jirregolaw l-appoġġ tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali, iffinanzjat mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (“il-FAEŻR”) u stabbilit bir-Regolament (UE) Nru 1306/2013; Huwa jistabbilixxi l-objettivi li għalihom għandha tikkontribwixxi l-politika ta' żvilupp rurali u l-prijoritajiet rilevanti tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali. Huwa jiddeskrivi l-kuntest strateġiku tal-politika ta' żvilupp rurali u jiddefinixxi l-miżuri li għandhom jiġu adottati sabiex tiġi implimentata l-politika ta' żvilupp rurali. Barra minnhekk huwa jistabbilixxi regoli dwar l-ipprogrammar, in-netwerking, il-ġestjoni, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni abbażi tar-responsabbiltajiet kondiviżi bejn l-Istati Membri u l-Kummissjoni u r-regoli biex tiġi żgurata l-koordinazzjoni tal-FAEŻR mal-istrumenti l-oħrajn tal-Unjoni.

2.   Dan ir-Regolament jikkumplimenta d-dispożizzjonijiet tal-Parti Tnejn tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15).

Artikolu 2

Definizzjonijiet

1.   Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet ta' "programm", "operazzjoni", "benefiċjarju","strateġija tal-iżvilupp lokali mmexxija mill-komunità", "nefqa pubblika", "SMEs", "operazzjoni kompluta" u "strumenti finanzjarji" kif stipulat jew imsemmi fl-Artikolu 2 u ta' "reġjuni anqas żviluppati" u "reġjuni ta' transizzjoni" kif stipulat fil-punti (a) u (b) tal-Artikolu 90(2) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Barra minn dan, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(a)

"ipprogrammar" tfisser il-proċess ta’ organizzazzjoni, ta' teħid ta’ deċiżonijiet u ta' allokazzjoni ta' riżorsi finanzjarji f’diversi stadji, bl-involviment tal-isħab, maħsub għall-implimentazzjoni, fuq bażi pluriennali, tal-azzjoni konġunta mill-Unjoni u l-Istati Membri biex jintlaħqu l-prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali.

(b)

“reġjun” tfisser unità territorjali li tikkorrispondi għal-livell 1 jew 2 tan-Nomenklatura tal-unitajiet territorjali għall-istatistika (livell 1 u 2 tan-NUTS) skont it-tifsira tar-Regolament (KE) Nru 1059/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16);

(c)

"miżura" tfisser sett ta’ operazzjonijiet li jikkontribwixxu għal prijorità waħda jew aktar tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali;

(d)

"rata ta' appoġġ" tfisser ir-rata tal-kontribuzzjoni pubblika għal operazzjoni;

(e)

"spiża tat-transazzjoni" tfisser spiża addizzjonali konnessa mat-twettiq ta' impenn, iżda mhux direttament attribwibbli għall-implimentazzjoni tiegħu jew mhux inkluża fl-ispejjeż jew id-dħul mitluf li għalihom jingħata kumpens b'mod dirett u li tista' tiġi kkalkulata fuq bażi ta' spiża standard;

(f)

"żona agrikola" tfisser kwalunkwe żona użata bħala art għall-kultivazzjoni, mergħat permanenti jew uċuh permanenti kif iddefinit fl-Artikolu 4 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013;

(g)

"telf ekonomiku" tfisser kwalunkwe spiża addizzjonali mġarrba minn bidwi bħala riżultat ta’ miżuri eċċezzjonali meħudin mill-bidwi bil-għan li jnaqqas il-provvista fuq is-suq ikkonċernat jew kwalunkwe telf sostanzjali fil-produzzjoni;

(h)

"avveniment klimatiku negattiv" tfisser kondizzjonijiet tat-temp, bħal ġlata, maltempati u silġ, xita qawwija jew nixfa kbira, li jixbhu lil diżastru naturali;

(i)

"mard tal-annimali" tfisser mard imsemmi fil-lista ta' mard tal-annimali stabbilita mill-Organizzazzjoni Dinjija għas-Saħħa tal-Annimali u/jew fl-Anness għad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2009/470/KE (17);

(j)

"inċident ambjentali" tfisser okkorrenza speċifika ta’ tniġġis, kontaminazzjoni jew degradazzjoni fil-kwalità tal-ambjent li hija relatata ma’ avveniment speċifiku u li tkun ta’ ambitu ġeografiku limitat, iżda ma jkoprix riskji ambjentali ġenerali mhux marbuta ma’ avveniment speċifiku, bħat-tibdil fil-klima jew it-tniġġis tal-arja;

(k)

"diżastru naturali" tfisser avveniment naturali ta’ natura bijotika jew abijotika li jwassal għal tfixkil kbir fis-sistemi ta’ produzzjoni agrikola jew fl-istrutturi tal-foresti, li eventwalment jikkawża ħsara ekonomika kbira lis-setturi tal-biedja jew tal-foresti;

(l)

"avveniment katastrofiku" tfisser avveniment mhux previst ta' natura bijotika jew abijotika kkawżat minn azzjoni umana li jwassal għal tfixkil kbir fis-sistemi ta' produzzjoni agrikola jew fl-istrutturi tal-foresti, u eventwalment jikkawżaw ħsara ekonomika kbira lis-setturi tal-biedja jew tal-foresti;

(m)

“katina tal-provvista qasira” tfisser katina tal-provvista li tinvolvi għadd limitat ta’ operaturi ekonomiċi, impenjati lejn il-kooperazzjoni, l-iżvilupp ekonomiku lokali, u relazzjonijiet ġeografiċi u soċjali mill-qrib bejn il-produtturi, dawk li jipproċessaw u l-konsumaturi;

(n)

"bidwi żagħżugħ" tfisser persuna li jkollha anqas minn 40 sena fil-mument tas-sottomissjoni tal-applikazzjoni, li jkollha ħiliet u kompetenzi tax-xogħol adegwati u li tkun qiegħda tistabbilixxi lilha nnifisha għall-ewwel darba f’azjenda agrikola bħala l-kap ta' dik l-azjenda;

(o)

"objettivi tematiċi" tfisser l-objettivi tematiċi definiti fl-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

(p)

"Qafas Strateġiku Komuni" ("QSK") tfisser il-Qafas Strateġiku Komuni msemmi fl-Artikolu 10 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013;

(q)

"raggruppament" tfisser grupp ta' impriżi independenti, inklużi impriżi ġodda, impriżi żgħar, medji u kbar kif ukoll korpi ta' konsulenza u/jew organizzazzjonijiet ta' riċerka - li jitfasslu biex jistimulaw attività ekonomika/innovattiva billi jippromwovu interazzjonijiet intensivi, jikkondividu faċilitajiet u jagħmlu skambju ta' għarfien u kompetenzi, kif ukoll billi jikkontribwixxu b'mod effettiv għat-trasferiment tal-għarfien, in-netwerking u t-tixrid tal-informazzjoni fost l-impriżi fir-raggruppament;

(r)

“foresta” tfisser medda ta’ art ta’ aktar minn 0,5 ettaru b’siġar għoljin aktar minn 5 metri u kanupew li jkopri aktar minn 10 fil-mija, jew siġar li kapaċi jilħqu dawn il-limiti in situ u ma tinkludix art li b'mod predominanti għandha użu agrikolu jew urban, soġġetta għall-paragrafu 2.

2.   Stat Membru jew reġjun jista' jagħżel li japplika definizzjoni ta' foresta, li mhix dik fil-punt (r) tal-paragrafu 1, li tkun imsejsa fuq il-liġi nazzjonali eżistenti jew sistema ta' inventarju. L-Istati Membri jew ir-reġjuni għandhom jipprovdu tali definizzjoni fil-programm ta' żvilupp rurali.

3.   Sabiex jiġi żgurat approċċ koerenti fit-trattament tal-benefiċjarji u biex jittieħed kont tal-ħtieġa għal perijodu ta' adattament, fir-rigward tad-definizzjoni ta' bidwi żagħżugħ stabbilita fil-paragrafu 1(n), il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 83 dwar il-kondizzjonijiet li skonthom persuna ġuridika tista' tkun ikkunsidrata bħala 'bidwi żagħżugħ', u l-istabbiliment ta' perijodu ta' grazzja għall-akkwist ta' ħiliet fuq ix-xogħol.

KAPITOLU II

Missjoni, objettivi u prijoritajiet

Artikolu 3

Missjoni

Il-FAEŻR għandu jikkontribwixxi għall-Istrateġija Ewropa 2020 billi jippromwovi l-iżvilupp rurali sostenibbli fl-Unjoni kollha b’mod li jikkumplimenta l-istrumenti l-oħra tal-PAK, l-politika ta’ koeżjoni u l-politika komuni tas-sajd. Huwa għandu jikkontribwixxi għall-iżvilupp ta’ settur agrikolu tal-Unjoni li huwa kompetittiv u innovattiv, li jkun iżjed bilanċjat fil-livell territorjali u ambjentali, li ma jagħmilx ħsara lill-klima u li jkun reżiljenti. Huwa għandu jikkontribwixxi wkoll għall-iżvilupp tat-territorji rurali.

Artikolu 4

Objettivi

Fi ħdan il-qafas ġenerali tal-PAK, l-appoġġ għal żvilupp rurali, inkluż għal attivitajiet fis-settur tal-ikel u dak mhux tal-ikel u fil-forestrija, għandu jikkontribwixxi biex jintlaħqu l-objettivi li ġejjin:

(a)

it-trawwim tal-kompetittività tal-agrikoltura;

(b)

l-iżgurar tal-ġestjoni sostenibbli tar-riżorsi naturali u l-azzjoni favur il-klima;

(c)

il-kisba ta' żvilupp territorjali bilanċjat ta' ekonomiji u komunitajiet rurali inkluż il-ħolqien u ż-żamma tal-impjiegi.

Artikolu 5

Prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali

Sabiex jintlaħqu l-objettivi ta' żvilupp rurali li jikkontribwixxu għall-istrateġija Ewropa 2020 għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, għandhom jiġu segwiti s-sitt prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali, li jirriflettu fl-Objettivi Tematiċi rilevanti tal-QSK:

(1)

it-trawwim tat-trasferiment tal-għarfien u l-innovazzjoni fl-agrikoltura, il-forestrija u ż-żoni rurali, b’enfasi fuq l-oqsma li ġejjin:

(a)

it-trawwim tal-innovazzjoni, il-kooperazzjoni, u l-iżvilupp tal-bażi tal-għarfien fiż-żoni rurali;

(b)

it-tisħiħ tar-rabtiet bejn l-agrikoltura, il-produzzjoni tal-ikel u l-forestrija u r-riċerka u l-innovazzjoni, inkluż għall-iskop ta' ġestjoni u prestazzjoni ambjentali mtejba;

(c)

it-trawwim tat-tagħlim tul il-ħajja u t-taħriġ vokazzjonali fis-setturi tal-agrikoltura u l-forestrija.

(2)

it-titjib tal-vijabbiltà tal-azjendi agrikoli u l-kompetittività tat-tipi kollha ta’ agrikoltura fir-reġjuni kollha u l-promozzjoni ta' teknoloġiji agrikoli innovattivi u l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, b’enfasi fuq l-oqsma li ġejjin:

(a)

it-titjib tal-prestazzjoni ekonomika tal-azjendi agrikoli kollha u l-faċilitazzjoni tar-ristrutturar u l-modernizzazzjoni tal-azjendi agrikoli, partikolarment bil-ħsieb li jiżdiedu l-parteċipazzjoni fis-suq u l-orjentament kif ukoll id-diversifikazzjoni agrikola;

(b)

il-faċilitazzjoni tad-dħul ta' bdiewa b'ħiliet adegwati fis-settur agrikolu u, b'mod partikolari, it-tiġdid ġenerazzjonali.

(3)

il-promozzjoni tal-organizzazzjoni tal-katina tal-ikel, inkluż l-ipproċessar u l-kummerċjalizzazzjoni ta' prodotti agrikoli, it-trattament xieraq tal-annimali u l-ġestjoni tar-riskji fl-agrikoltura, b’enfasi fuq l-oqsma li ġejjin:

(a)

it-titjib tal-kompetittività tal-produtturi primarji billi jiġu integrati aħjar fil-katina agroalimentari permezz ta' skemi ta' kwalità, iż-żieda fil-valur tal-prodotti agrikoli, il-promozzjoni fis-swieq lokali u ċirkwiti qosra tal-provvista, gruppi u organizzazzjonijiet tal-produtturi u organizzazzjonijiet interprofessjonali;

(b)

l-appoġġ għall-prevenzjoni u l-ġestjoni tar-riskji tal-azjendi agrikoli.

(4)

ir-restawr, il-preservazzjoni u t-tisħiħ tal-ekosistemi relatati mal-agrikoltura u l-forestrija, b’enfasi fuq l-oqsma li ġejjin:

(a)

ir-restawr, il-preservazzjoni u t-tisħiħ tal-bijodiversità, inklużi ż-żoni tan-Natura 2000, u ż-żoni li qed iħabbtu wiċċhom ma' restrizzjonijiet naturali jew oħrajn speċifiċi, u l-biedja li għandha valur naturali għoli, kif ukoll l-istat tal-pajsaġġi Ewropej;

(b)

titjib tal-ġestjoni tal-ilma, inkluża l-ġestjoni tal-fertilizzanti u l-pestiċidi;

(c)

il-prevenzjoni tal-erożjoni tal-ħamrija u t-titjib tal-ġestjoni tal-ħamrija.

(5)

promozzjoni tal-effiċjenza tar-riżorsi u l-appoġġ tal-bidla lejn ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju u reżistenti għat-tibdil fil-klima fis-setturi tal-agrikoltura, tal-ikel u tal-forestrija, b'attenzjoni għall-oqsma li ġejjin:

(a)

effiċjenza akbar fl-użu tal-ilma permezz tal-agrikoltura;

(b)

effiċjenza akbar fl-użu tal-enerġija fl-agrikoltura u l-ipproċessar tal-ikel;

(c)

l-iffaċilitar tal-provvista u l-użu ta’ sorsi tal-enerġija rinnovabbli, prodotti sekondarji, skart u residwi u ta' materja prima oħra mhux tal-ikel, għal skopijiet tal-bijoekonomija;

(d)

it-tnaqqis ta' emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra u dawk tal-ammonja mill-agrikoltura;

(e)

it-trawwim tal-konservazzjoni u tal-ġbir tal-karbonju fl-agrikoltura u l-forestrija;

(6)

il-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali, it-tnaqqis tal-faqar u l-iżvilupp ekonomiku fiż-żoni rurali, b’enfasi fuq l-oqsma li ġejjin:

(a)

l-iffaċilitar tad-diversifikazzjoni, il-ħolqien u l-iżvilupp ta’ impriżi żgħar kif ukoll il-ħolqien tal-impjiegi;

(b)

it-trawwim tal-iżvilupp lokali fiż-żoni rurali;

(c)

it-titjib fl-aċċessibbiltà għat-teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni (ICT), fl-użu u l-kwalità tagħhom fiż-żoni rurali.

Dawk il-prijoritajiet kollha għandhom jikkontribwixxu biex jintlaħqu l-objettivi trasversali tat-trawwim tal-innovazzjoni u tal-kontribut lejn il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih. Il-programmi jistgħu jindirizzaw anqas minn sitt prijoritajiet jekk dan ikun ġustifikat abbażi tal-analiżi tas-sitwazzjoni f'termini ta' preġji, id-dgħufijiet, l-opportunitajiet u l-perikli ("is-SWOT") u l-evalwazzjoni ex ante. Kull programm għandu jindirizza mill-anqas erba' prijoritajiet. Meta Stat Membru jippreżenta programm nazzjonali u sett ta' programmi reġjonali, il-programm nazzjonali jista' jindirizza anqas minn erba' prijoritajiet.

Oqsma oħra ta' prijorità jistgħu jiġu inklużi fi programmi sabiex tiġi segwita waħda mill-prijoritajiet jekk ikunu ġġustifikati u li jistgħu jitkejlu.

TITOLU II

IPPROGRAMMAR

KAPITOLU I

Kontenut tal-ipprogrammar

Artikolu 6

Programmi ta' żvilupp rurali

1.   Il-FAEŻR għandu jaġixxi fl-Istati Membri permezz ta’ programmi ta' żvilupp rurali. Dawk il-programmi għandhom jimplimentaw strateġija għall-iżvilupp rurali li tilħaq il-prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali permezz ta’ sett ta’ miżuri kif definiti fit-Titolu III. Appoġġ mill-FAEŻR għandha tintalab għall-kisba tal-objettivi ta' żvilupp rurali taħt il-mira permezz tal-prijoritajiet tal-Unjoni.

2.   Stat Membru jista’ jippreżenta jew programm wieħed għat-territorju kollu tiegħu jew sett ta’ programmi reġjonali. Alternittivament f'każijiet ġustifikati kif xieraq, huwa jista' jippreżenta programm nazzjonali u sett ta' programmi reġjonali. Jekk Stat Membru jippreżenta programm nazzjonali u sett ta’ programmi reġjonali, il-miżuri u/jew it-tipi ta' operazzjonijiet għandhom ikunu pprogrammati jew fil-livell nazzjonali jew fil-livell reġjonali, u għandha tiġi żgurata l-koerenza bejn l-istrateġiji tal-programmi nazzjonali u dawk reġjonali.

3.   L-Istati Membri li jkollhom programmi reġjonali jistgħu jippreżentaw ukoll qafas nazzjonali, għall-approvazzjoni skont l-Artikolu 10(2), li jkun fih elementi komuni għal dawn il-programmi mingħajr allokazzjoni baġitarja separata.

L-oqfsa nazzjonali tal-Istati Membri bi programmi reġjonali jista' jkun fihom ukoll tabella li tqassar, skont ir-reġjun u skont is-sena, il-kontribuzzjoni totali tal-FAEŻR lill-Istat Membru kkonċernat għall-perijodu kollu ta' programmar.

Artikolu 7

Sottoprogrammi tematiċi

1.   Bil-għan li jikkontribwixxu għall-kisba tal-prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali, l-Istati Membri jistgħu jinkludu sottoprogrammi tematiċi fil-programmi ta' żvilupp rurali tagħhom li jindirizzaw ħtiġijiet speċifiċi. Sottoprogrammi tematiċi bħal dawn jistgħu, fost l-oħrajn, ikunu relatati ma':

(a)

bdiewa żgħażagħ;

(b)

azjendi agrikoli żgħar kif imsemmija fit-tielet subparagrafu tal-Artikolu 19(2);

(c)

żoni muntanjużi kif imsemmija fl-Artikolu 32(2);

(d)

ktajjen tal-provvista qosra;

(e)

in-nisa fiż-żoni rurali;

(f)

il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih u l-bijodiversità.

Lista indikattiva ta’ miżuri u tipi ta’ operazzjonijiet ta’ rilevanza partikolari għal kull sottoprogramm tematiku hija stabbilita fl-AnnessIV.

2.   Is-sottoprogrammi tematiċi jistgħu jindirizzaw ukoll ħtiġijiet speċifiċi marbuta mar-ristrutturar tas-setturi agrikoli b’impatt sinifikanti fuq l-iżvilupp ta’ żona rurali speċifika.

3.   Ir-rati tal-appoġġ stabbiliti fl-Anness II jistgħu jiġu miżjuda b’10 punti perċentwali addizzjonali għal operazzjonijiet appoġġati fil-qafas ta’ sottoprogrammi tematiċi li jikkonċernaw azjendi agrikoli żgħar u ktajjen tal-provvista qosra, il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih u l-bijodiversità. Fil-każ ta’ bdiewa żgħażagħ u żoni muntanjużi, ir-rati tal-appoġġ massimi jistgħu jiżdiedu f’konformità mal-Anness II. Madankollu, ir-rata massima tal-appoġġ ikkombinata ma tistax taqbeż id-90 %.

Artikolu 8

Kontenut tal-programmi ta' żvilupp rurali

1.   Minbarra l-elementi msemmija fl-Artikolu 27 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, kull programm ta' żvilupp rurali għandu jinkludi:

(a)

l-evalwazzjoni ex ante msemmija fl-Artikolu 55 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013;

(b)

analiżi SWOT tas-sitwazzjoni u identifikazzjoni tal-ħtiġijiet li għandhom jiġu indirizzati fiż-żona ġeografika koperta mill-programm.

L-analiżi għandha tiġi strutturata madwar il-prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali. Il-ħtiġijiet speċifiċi li jikkonċernaw l-ambjent, il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament u l-innovazzjoni għandhom jiġu vvalutati tul il-prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali, bl-għan li jiġu identifikati r-risponsi rilevanti f’dawn it-tliet oqsma fil-livell ta’ kull prijorità;

(c)

deskrizzjoni tal-istrateġija li turi li:

(i)

għandhom jiġu stabbiliti miri adatti għal kull wieħed mill-oqsma ta' prijorità ewlenin tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali inklużi fil-programm, abbażi ta’ indikaturi komuni tar-riżultat imsemmija fl-Artikolu 69 u, fejn meħtieġ, ta' indikaturi speċifiċi għall-programm;

(ii)

ikunu ġew magħżula l-kombinazzjonijiet rilevanti tal-miżuri b’rabta ma’ kull qasam ta' prijorità ewlieni tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali inklużi fil-programm, abbażi ta' loġika korretta ta' intervent appoġġata bl-evalwazzjoni ex ante msemmija fil-punt (a) u l-analiżi msemmija fil-punt (b);

(iii)

l-allokazzjoni ta' riżorsi finanzjarji għall-miżuri tal-programm tkun ġustifikata u adegwata biex tikseb il-miri stabbiliti;

(iv)

il-ħtiġijiet speċifiċi marbuta mal-kondizzjonijiet speċifiċi fil-livell reġjonali jew subreġjonali ġew ikkunsidrati u indirizzati b’mod konkret permezz ta’ kombinazzjonijiet ta’ miżuri jew sottoprogrammi tematiċi mfassla b'mod adegwat;

(v)

ikun integrat fil-programm approċċ adatt lejn l-innovazzjoni bil-ħsieb li jintlaħqu l-prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali, inkluż is-SEI għall-produttività u s-sostenibbiltà agrikoli, lejn l-ambjent, inklużi l-ħtiġijiet speċifiċi taż-żoni tan-Natura 2000, u lejn il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih;

(vi)

ittieħdu miżuri biex tiġi żgurata d-disponibbiltà ta' kapaċità konsultattiva suffiċjenti dwar ir-rekwiżiti regolatorji u dwar azzjonijiet relatati mal-innovazzjoni;

(d)

għal kull kondizzjonalità ex ante, stabbilita f'konformità mal-Artikolu 19, u l-parti II tal-Anness XI għar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 għall-kondizzjonalitajiet ex-ante ġenerali, u f'konformità mal-Anness V għal dan ir-Regolament, evalwazzjoni ta' liema mill-kondizzjonalitajiet ex-ante huma applikabbli għall-programm u liema minnhom huma sodisfatti fid-data tal-preżentazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programm. Fejn il-kondizzjonalitajiet ex-ante applikabbli mhumiex sodisfatti, il-programm għandu jkun fih deskrizzjoni tal-azzjonijiet li għandhom jittieħdu, tal-korpi responsabbli u skeda taż-żmien għal tali azzjonijiet f'konformità mas-sintesi ppreżentata fil-Ftehim ta' Sħubija.

(e)

deskrizzjoni tal-qafas tal-prestazzjoni stabbilit għall-finijiet tal-Artikolu 21 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013;

(f)

deskrizzjoni ta’ kull waħda mill-miżuri magħżula;

(g)

l-evalwazzjoni ex ante msemmija fl-Artikolu 56 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. L-Istati Membri għandhom jipprovdu biżżejjed riżorsi biex jiġu indirizzati l-ħtiġijiet li ġew identifikati u biex jiġu żgurati monitoraġġ u evalwazzjoni xierqa;

(h)

pjan ta’ finanzjament li jinkludi:

(i)

tabella li tistabbilixxi, f’konformità mal-Artikolu 58(4), il-kontribuzzjoni totali tal-FAEŻR ippjanata għal kull sena. Fejn applikabbli, din it-tabella għandha tindika separatament fi ħdan il-kontribuzzjonijiet totali tal-FAEŻR, l-approprjazzjonijiet previsti għar-reġjuni anqas żviluppati u l-fondi trasferiti lill-FAEŻR bl-applikazzjoni tal-Artikolu 7(2) tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013. Il-kontribuzzjoni annwali ppjanata tal-FAEŻR għandha tkun kompatibbi mal-Qafas Finanzjarju Pluriennali;

(ii)

tabella li tistabbilixxi, għal kull tip ta’ operazzjoni b’rata tal-kontribuzzjoni speċifika tal-FAEŻR u għall-assistenza teknika, il-kontribuzzjoni totali tal-Unjoni ppjanata u r-rata tal-kontribuzzjoni applikabbli tal-FAEŻR. Fejn applikabbli, din it-tabella għandha tindika b’mod separat ir-rata tal-kontribuzzjoni tal-FAEŻR għar-reġjuni anqas żviluppati u għal reġjuni oħra;

(i)

pjan ta' indikaturi, maqsum f'oqsma ta' prijorità, li jinkludi l-miri msemmijin fil-punt (i) tal-Artikolu 8(1)(c) u r-riżultati ppjanati u n-nefqa ppjanata ta' kull miżura ta' żvilupp rurali magħżula f'rabta ma' qasam ta' fokus korrispondenti;

(j)

fejn applikabbli, tabella dwar il-finanzjament nazzjonali addizzjonali għal kull miżura f’konformità mal-Artikolu 82;

(k)

fejn applikabbli, il-lista tal-iskemi ta’ għajnuna li jaqgħu taħt l-Artikolu 88(1) li għandhom jintużaw għall-implimentazzjoni tal-programmi;

(l)

informazzjoni dwar il-komplementarjetà mal-miżuri ffinanzjati mill-istrumenti l-oħra tal-politika agrikola komuni, u mill-Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej ("ESI");

(m)

arranġamenti għall-implimentazzjoni tal-programmi inklużi:

(i)

ħatra mill-Istat Membri tal-awtoritajiet kollha msemmija fl-Artikolu 65(2) u, għal skopijiet ta’ informazzjoni, deskrizzjoni qasira tal-istruttura tal-immaniġġjar u l-kontroll;

(ii)

deskrizzjoni tal-proċeduri tal-monitoraġġ u l-evalwazzjoni, kif ukoll il-kompożizzjoni tal-Kumitat għall-Monitoraġġ;

(iii)

dispożizzjonijiet li jiżguraw li l-programm jiġi ppubbliċizzat, inkluż permezz tan-netwerk rurali nazzjonali msemmi fl-Artikolu 54;

(iv)

deskrizzjoni tal-approċċ li jipprovdi l-prinċipji fir-rigward tal-istabbiliment tal-kriterji għall-għażla tal-operazzjonijiet u l-istrateġiji ta' żvilupp lokali, li jikkunsidra l-miri rilevanti; f'dan il-kuntest l-Istati Membri jistgħu jipprevedu li tingħata prijorità lill-SMEs konnessi mas-settur tal-agrikoltura u tal-forestrija.

(v)

b'rabta mal-iżvilupp lokali, fejn applikabbli, deskrizzjoni tal-mekkaniżmi li jiżguraw il-koerenza bejn l-attivitajiet previsti skont l-istrateġiji ta' żvilupp lokali, il-miżura ta' "Kooperazzjoni" msemmija fl-Artikolu 35, u l-miżura ta' "Servizzi bażiċi u tiġdid tal-irħula f’żoni rurali" msemmija fl-Artikolu 20, inklużi konnessjonijiet urbani-rurali;

(n)

l-azzjonijiet meħuda biex jiġu involuti l-imsieħba msemmija fl-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 u taqsira tar-riżultati tal-konsultazzjoni mas-sħab;

(o)

fejn applikabbli, l-istruttura tan-netwerk rurali nazzjonali kif imsemmi fl-Artikolu 54(3), u d-dispożizzjonijiet għall-ġestjoni tiegħu, li jikkostitwixxu l-bażi għall-pjanijiet ta’ azzjonijiet annwali tiegħu.

2.   Meta jiġu inklużi sottoprogrammi tematiċi fi programm ta' żvilupp rurali, kull sottoprogramm għandu jinkludi:

(a)

analiżi speċifika tas-sitwazzjoni ibbażata fuq il-metodoloġija SWOT u l-identifikazzjoni tal-ħtiġijiet li għandhom jiġu indirizzati mis-subprogramm;

(b)

miri speċifiċi fil-livell ta’ subprogrammi u għażla ta’ miżuri, ibbażati fuq definizzjoni dettaljata tal-loġika tal-intervent tas-subprogramm, inkluża valutazzjoni tal-kontribut mistenni tal-miżuri magħżula biex jintlaħqu l-miri;

(c)

pjan ta' indikaturi speċifiku separat, bir-riżultati ppjanati u n-nefqa ppjanata għal kull miżura ta' żvilupp rurali magħżula f'rabta ma' qasam ta' prijorità korrispondenti.

3.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu regoli għall-preżentazzjoni tal-elementi deskritti fil-paragrafi 1 u 2 fi programmi ta' żvilupp rurali u regoli għall-kontenut tal-oqfsa nazzjonali msemmijin fl-Artikolu 6(3). Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta’ eżami msemmijin fl-Artikolu 84.

KAPITOLU II

Tħejjija, approvazzjoni u modifikazzjoni tal-programmi ta' żvilupp rurali

Artikolu 9

Kondizzjonalitajiet ex ante

Minbarra l-kondizzjonalitajiet ex ante ġenerali, imsemmijin fil-parti II tal-Anness XI għar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, il-kondizzjonalitajiet ex ante msemmijin fl-Anness V għal dan ir-Regolament għandhom japplikaw għall-ipprogrammar tal-FAEŻR, jekk ikun rilevanti u applikabbli għall-objettivi speċifiċi segwiti fil-prijoritajiet tal-programm.

Artikolu 10

Approvazzjoni tal-programmi ta' żvilupp rurali

1.   L-Istati Membri għandhom jippreżentaw lill-Kummissjoni proposta għal kull programm ta' żvilupp rurali, li jkun fiha l-informazzjoni msemmija fl-Artikolu 8.

2.   Kull programm ta' żvilupp rurali għandu jiġi approvat mill-Kummissjoni permezz ta’ att ta’ implimentazzjoni.

Artikolu 11

Emenda tal-programmi ta' żvilupp rurali

Talbiet minn Stati Membri biex jiġu emendati l-programmi għandhom jiġu approvati f’konformità mal-proċeduri li ġejjin:

(a)

Il-Kummissjoni għandha tiddeċiedi, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, dwar it-talbiet għall-emendar tal-programmi li jkunu jikkonċernaw wieħed jew aktar mis-segwenti:

(i)

bidla fl-istrateġija tal-programm permezz ta' bidla ta' aktar minn 50 % fil-mira kwantifikata konnessa ma' qasam ta' prijorità;

(ii)

bidla fir-rata ta' kontribuzzjoni tal-FAEŻR ta’ miżura waħda jew aktar;

(iii)

bidla tal-kontribuzzjoni sħiħa tal-Unjoni jew id-distribuzzjoni annwali fil-livell tal-programmi;

(b)

Il-Kummissjoni għandha tapprova, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, talbiet għall-emendar tal-programmi fil-każijiet l-oħra kollha. Dawn għandhom jinkludu, b’mod partikolari:

(i)

l-introduzzjoni jew l-irtirar ta’ miżuri jew tipi ta’ operazzjonijiet;

(ii)

bidliet fid-deskrizzjoni tal-miżuri, inklużi bidliet fil-kondizzjonijiet tal-eliġibbiltà;

(iii)

trasferiment ta’ fondi bejn miżuri implimentati taħt rati differenti ta’ kontribuzzjoni tal-FAEŻR;

Madankollu għall-finijiet tal-punti (b)(i) u (ii) u l-punt (b)(iii) meta t-trasferiment ta' fondi jkun jikkonċerna anqas minn 20 % tal-allokazzjoni għal miżura u anqas minn 5 % tal-kontribuzzjoni totali tal-FAEŻR għall-programm, l-approvazzjoni għandha titqies bħala mogħtija, jekk il-Kummissjoni ma tkun ħadet ebda deċiżjoni dwar it-talba wara perijodu ta' 42 jum tax-xogħol minn meta tiġi irċevuta t-talba. Dak il-perijodu ma għandux jinkludi l-perijodu li jibda mill-jum wara d-data meta l-Kummissjoni tkun bagħtet l-osservazzjonijiet tagħha lill-Istat Membru u li jintemm fil-jum meta l-Istat Membru iwieġeb għall-osservazzjonijiet.

(c)

L-approvazzjoni tal-Kummissjoni ma għandhiex tkun meħtieġa għal korrezzjonijiet ta' natura purament klerikali jew editorjali li ma jaffettwawx l-implimentazzjon tal-politika u l-miżuri. L-Istati Membri għandhom jinfurmaw lill-Kummissjoni dwar tali emendi.

Artikolu 12

Regoli dwar proċeduri u skedi ta’ żmien

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni, li jistipulaw regoli dwar proċeduri u skedi ta’ żmien għal:

(a)

l-approvazzjoni ta’ programmi ta' żvilupp rurali u oqfsa nazzjonali;

(b)

il-preżentazzjoni u l-approvazzjoni ta’ proposti għal modifiki tal-programmi ta' żvilupp rurali u proposti għal modifiki fl-oqfsa nazzjonali, inkluż id-dħul fis-seħħ tagħhom u l-frekwenza li fiha għandhom jiġu ppreżentati matul il-perijodu ta’ pprogrammar.

Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta’ eżami msemmijin fl-Artikolu 84.

TITOLU III

APPOĠĠ GĦALL-IŻVILUPP RURALI

KAPITOLU I

Miżuri

Artikolu 13

Miżuri

Kull miżura għall-iżvilupp rurali għandha tkun ipprogrammata biex tikkontribwixxi b'mod speċifiku għall-kisba ta' prijorità waħda jew aktar tal-prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali. Lista indikattiva ta' miżuri ta' rilevanza partikolari għall-prijoritajiet tal-Unjoni hija stabbilita fl-Anness VI.

Artikolu 14

Trasferiment tal-għarfien u azzjonijiet ta' informazzjoni

1.   L-appoġġ taħt din il-miżura għandu jkopri t-taħriġ vokazzjonali u l-azzjonijiet relatati mal-kisba ta’ ħiliet, l-attivitajiet ta’ dimostrazzjoni u l-azzjonijiet ta’ informazzjoni. It-taħriġ vokazzjonali u l-azzjonijiet relatati mal-kisba ta’ ħiliet jistgħu jinkludu korsijiet ta’ taħriġ, workshops u coaching.

L-appoġġ jista' jkopri wkoll skambju tal-ġestjoni ta' azjenda agrikola u ta' foresti għal żmien qasir kif ukoll żjajjar f'azjenda agrikola u f'foresta.

2.   L-appoġġ taħt din il-miżura għandu jkun għall-benefiċċju tal-persuni involuti fis-settur agrikolu, tal-ikel u tal-forestrija, il-persuni responsabbli mill-ġestjoni tal-art u atturi ekonomiċi oħra li jkunu SMEs li joperaw f’żoni rurali.

Il-fornitur tat-taħriġ jew ta’ azzjoni oħra tat-trasferiment tal-għarfien u l-informazzjoni għandu jkun il-benefiċjarju tal-appoġġ.

3.   L-appoġġ taħt din il-miżura ma għandux jinkludi korsijiet ta’ struzzjoni jew taħriġ, li jiffurmaw parti mill-programmi jew is-sistemi edukattivi normali fil-livelli sekondarji jew ogħla.

Il-korpi li jipprovdu servizzi ta’ trasferiment tal-għarfien u tal-informazzjoni għandu jkollhom il-kapaċitajiet adatti fil-forma ta’ kwalifiki tal-persunal u taħriġ regolari biex iwettqu dan il-kompitu.

4.   L-ispejjeż eliġibbli taħt din il-miżura għandhom ikunu l-ispejjeż tal-organizzazzjoni u l-eżekuzzjoni tat-trasferiment tal-għarfien jew l-azzjoni ta’ informazzjoni. Fil-każ ta’ proġetti ta’ dimostrazzjoni, l-appoġġ jista’ jkopri wkoll l-ispejjeż tal-investiment relatati. L-ispejjeż tal-ivvjaġġar, l-akkomodazzjoni u l-ispejjeż għas-sussistenza tal-parteċipanti kif ukoll l-ispiża għas-sostituzzjoni tal-bdiewa għandhom ikunu eliġibbli wkoll għall-appoġġ. L-ispejjeż kollha identifikati taħt dan il-paragrafu għandhom jitħallsu lill-benefiċjarju.

5.   Sabiex jiġi żgurat li l-iskemi tal-iskambju u ż-żjarat fl-azjendi agrikoli jkunu ddemarkati b’mod ċar b’rabta ma’ azzjonijiet simili taħt skemi oħra tal-Unjoni, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta l-atti delegati f'konformità mal-Artikolu 83 fir-rigward tat-tul ta' żmien u l-kontenut ta' skemi ta' skambju ta' azjendi agrikoli u foresti u żjarat f'azjendi agrikoli u foresti.

6.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw ir-regoli dwar il-modalitajiet tal-pagament għall-ispejjeż tal-parteċipanti, inluż permess tal-użu ta' kupuni jew forom simili oħrajn.

Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 84.

Artikolu 15

Servizzi konsultattivi, ġestjoni tal-azjendi agrikoli u servizzi ta' skambju tal-azjendi agrikoli

1.   L-appoġġ taħt din il-miżura għandu jingħata sabiex:

(a)

jiġu mgħejuna l-bdiewa, il-bdiewa żgħażagħ kif iddefiniti f'dan ir-Regolament, is-silvikulturisti, amministraturi tal-artijiet oħrajn u l-SMEs fiż-żoni rurali jingħataw għajnuna biex jibbenefikaw mill-użu ta’ servizzi konsultattivi għat-titjib tal-prestazzjoni ekonomika u ambjentali kif ukoll tal-kapaċità tal-azjenda, l-impriża u/jew l-investiment tagħhom li ma jagħmlux ħsara lill-klima u li jkunu reżistenti;

(b)

jiġi promoss l-istabbiliment ta’ servizzi tal-ġestjoni tal-azjendi agrikoli, tas-sostituzzjoni tal-azjendi agrikoli u s-servizzi ta' konsulenza dwar l-azjendi agrikoli, inkluża s-Sistema ta' Konsulenza tal-Azjendi Agrikoli msemmija fl-Artikoli 12 sa 14 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013;

(c)

jiġi promoss it-taħriġ tal-konsulenti.

2.   Il-benefiċjarju tal-appoġġ previst fil-paragrafu 1(a) u (c) għandu jkun il-fornitur tal-pariri jew tat-taħriġ. L-appoġġ taħt il-paragrafu 1(b) għandu jingħata lill-awtorità jew lill-korp magħżul biex jorganizza l-ġestjoni tal-azjendi agrikoli, is-sostituzzjoni tal-azjendi agrikoli, is-servizz konsultattiv dwar l-azjendi agrikoli jew il-forestrija.

3.   L-awtoritajiet jew il-korpi magħżula biex jipprovdu pariri għandu jkollhom ir-riżorsi adatti fil-forma ta’ persunal imħarreġ regolarment u kkwalifikat, u esperjenza u affidabbiltà fir-rigward tal-oqsma li dwarhom huma jagħtu pariri. Il-benefiċjarji taħt din il-miżura għandhom jintgħażlu permezz ta' sejħiet għall-offerti. Il-proċedura tal-għażla għandha tkun irregolata mil-liġi dwar l-akkwist pubbliku u għandha tkun miftuħa għal korpi kemm pubbliċi kif ukoll dawk privati. Din għandha tkun oġġettiva u għandha teskludi kandidati b'kunflitti ta' interess.

Meta jagħtu l-pariri, is-servizzi konsultattivi għandhom jirrispettaw l-obbligi ta’ nuqqas ta’ divulgazzjoni msemmija fl-Artikolu 13(2) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013.

4.   Il-pariri individwali lill-bdiewa, lill-bdiewa żgħażagħ kif iddefiniti f'dan ir-Regolament u lill-amministraturi tal-artijiet oħrajn għandhom jintrabtu tal-anqas ma’ prijorità waħda tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali u għandhom ikopru tal-anqas wieħed mill-elementi li ġejjin:

(a)

obbligi fil-livell ta' azjenda agrikola li joriġinaw mill-istandards statutorji dwar il-ġestjoni li jistabbilixxu kundizzjonijiet agrikoli u ambjentali tajbin previsti fil-Kapitolu I tat-Titolu VI tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 [HR];

(b)

fejn applikabbli, prattiki agrikoli ta' benefiċċju għall-klima u għall-ambjent taħt il-Kapitolu 3 tat-Titolu III tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 u l-manutenzjoni taż-żona agrikola kif imsemmi fil-punt (c) tal-Artikolu 4(1) tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013;

(c)

miżuri fil-livell ta' azjenda agrikola previsti fil-programmi ta' żvilupp rurali bil-għan tal-modernizzazzjoni tal-azjendi agrikoli, il-bini tal-kompetittività, l-integrazzjoni settorjali, l-innovazzjoni u l-orjentazzjoni tas-swieq, kif ukoll il-promozzjoni tal-intraprenditorija;

(d)

rekwiżiti kif definiti mill-Istati Membri għall-implimentazzjoni tal-Artikolu 11(3) tad-Direttiva Qafas dwar l-Ilma;

(e)

rekwiżiti kif definiti mill-Istati Membri, għall-implimentazzjoni tal-Artikolu 55 tar-Regolament (KE) Nru 1107/2009, b'mod partikolari l-konformità mal-prinċipji ġenerali ta' ġestjoni integrata ta' organiżmi ta' ħsara kif imsemmi fl-Artikolu 14 tad-Direttiva 2009/128/KE; jew

(f)

fejn rilevanti, standards ta' sikurezza fuq ix-xogħol jew standards ta' sikurezza marbuta mal-azjenda agrikola;

(g)

pariri speċifiċi għall-bdiewa li qed jibdew azjenda għall-ewwel darba.

Il-pariri jistgħu jkopru wkoll kwistjonijiet oħrajn u b'mod partikolari l-informazzjoni relatata mal-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih, il-bijodiversità u l-protezzjoni tal-ilma kif stabbilit fl-Anness I għar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 jew kwistjonijiet b'rabta mal-prestazzjoni tal-ekonomija u dik ambjentali tal-azjenda agrikola inklużi l-aspetti ta' kompetittività. Dan jista' jinkludi pariri għall-iżvilupp ta' ktajjen qosra ta' provvista, biedja organika u aspetti tas-saħħa tat-trobbija tal-annimali.

5.   Il-pariri lis-silvikulturisti għandhom ikopru, bħala minimu, l-obbligi rilevanti skont id-Direttivi 92/43/KEE, 2009/147/KE u d-Direttiva Qafas dwar l-Ilma. Dawn il-pariri jistgħu jkopru wkoll kwistjonijiet konnessi mal-prestazzjoni ekonomika u ambjentali tal-azjenda tal-forestrija.

6.   Il-pariri lill-SMEs jistgħu jkopru kwistjonijiet konnessi mal-prestazzjoni ekonomika u ambjentali tal-impriża.

7.   Fejn ikun debitament ġustifikat u adatt, il-pariri jistgħu jiġu pprovduti parzjalment fi grupp, filwaqt li jiġu kkunsidrati s-sitwazzjonijiet tal-utenti individwali tas-servizzi konsultattivi.

8.   L-appoġġ taħt il-punti (a) u (c) tal-paragrafu 1 għandu jkun limitat għall-ammonti massimi stabbiliti fl-Anness II. L-appoġġ taħt il-punt (b) tal-pragrafu 1 għandu jkun digressiv fuq perijodu massimu ta’ ħames snin mill-istabbiliment tiegħu.

Artikolu 16

Skemi ta’ kwalità għal prodotti agrikoli, u oġġetti tal-ikel

1.   L-appoġġ skont din il-miżura għandu jkopri l-parteċipazzjoni ġdida mill-bdiewa u gruppi ta' bdiewa fi:

(a)

skemi ta' kwalità stabbiliti skont ir-Regolamenti u d-dispożizzjonijiet li ġejjin:

(i)

Ir-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (18)

(ii)

Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 834/2007 (19);

(iii)

Ir-Regolament (KE) Nru 110/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20);

(iv)

Ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) No 1601/91 (21);

(v)

Il-Parti II, it-Titolu II, il-Kapitolu I, it-Taqsima 2 tar-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 1308/2013 rigward l-inbid.

(b)

skemi ta’ kwalità, inkluż l-iskemi għaċ-ċertifikazzjoni tal-azjendi agrikoli, għal prodotti agrikoli, qoton jew oġġetti tal-ikel rikonoxxuti mill-Istati Membri bħala li jikkonformaw mal-kriterji li ġejjin:

(i)

l-ispeċifiċità tal-prodott finali taħt dawn l-iskemi tirriżulta minn obbligi ċari biex jiġi ggarantit kwalunkwe wieħed mis-segwenti:

il-karatteristiċi speċifiċi tal-prodott,

il-metodi speċifiċi tal-biedja jew tal-produzzjoni, jew

il-kwalità tal-prodott finali li tmur b'mod sinifikanti lil hinn mill-istandards tal-komodità kummerċjali fir-rigward tas-saħħa pubblika, tal-annimali jew tal-pjanti, it-trattament xieraq tal-annimali jew il-protezzjoni ambjentali;

(ii)

l-iskema tkun miftuħa għall-produtturi kollha;

(iii)

l-iskema tinvolvi speċifikazzjonijiet vinkolanti tal-prodotti, u l-konformità ma’ dawk l-ispeċifikazzjonijiet tkun ivverifikata mill-awtoritajiet pubbliċi jew minn korp ta’ spezzjoni indipendenti;

(iv)

l-iskema tkun trasparenti u tiżgura traċċabbiltà totali tal-prodotti; jew

(c)

skemi volontarji ta’ ċertifikazzjoni tal-prodotti agrikoli rikonoxxuti mill-Istati Membri li jilħqu l-linji gwida tal-aħjar prattiki tal-Unjoni għall-operat ta’ skemi ta’ ċertifikazzjoni volontarji marbuta ma’ prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel.

2.   L-appoġġ taħt din il-miżura jista' jkopri wkoll l-ispejjeż li jirriżultaw mill-attivitajiet ta' għoti ta' informazzjoni u promozzjoni implimentati minn gruppi ta' produtturi fis-suq intern, rigward prodotti koperti mill-iskema ta' kwalità li tirċievi appoġġ f'konformità mal-paragrafu 1.

3.   L-appoġġ skont il-paragrafu 1 għandu jingħata bħala pagament annwali ta’ inċentiv, li l-livell tiegħu għandu jiġi determinat f'konformità mal-livell tal-ispejjeż fissi li jirriżultaw mill-parteċipazzjoni fi skemi appoġġati, għal perijodu massimu ta’ ħames snin.

Għall-finijiet ta’ dan il-paragrafu, "spejjeż fissi" tfisser l-ispejjeż imġarrba għas-sħubija fi skema tal-kwalità appoġġata u l-kontribuzzjoni annwali għall-parteċipazzjoni f’dik l-iskema, inkluża, fejn meħtieġ, in-nefqa għall-verifiki meħtieġa biex tiġi vverifikata l-konformità mal-ispeċifikazzjonijiet tal-iskema.

Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu, "bidwi" tfisser bidwi attiv skont it-tifsira tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013.

4.   L-appoġġ għandu jkun limitat għar-rata ta' appoġġ u l-ammont massimi stabbiliti fl-Anness II.

5.   Sabiex jittieħed kont tal-liġi l-ġdida tal-Unjoni li tista' taffettwa l-appoġġ taħt din il-miżura u bl-għan li tiġi żgurata l-konsistenza ma' strumenti oħrajn tal-Unjoni dwar il-promozzjoni ta' miżuri agrikoli u l-prevenzjoni ta' distorsjoni tal-kompetizzjoni, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati, f'konformità mal-Artikolu 83: rigward l-iskemi speċifiċi tal-Unjoni li għandhom ikunu koperti mill-punt (a) tal-paragrafu 1 u l-karatteristiċi ta' gruppi ta' produtturi u t-tipi ta' azzjonijiet li jistgħu jirċievu appoġġ skont il-paragrafu 2, l-istabbiliment ta' kondizzjonijiet għall-prevenzjoni ta' diskriminazzjoni kontra ċerti prodotti; u l-istabbiliment ta' kondizzjonijiet li abbażi tagħhom ditti kummerċjali jiġu esklużi mill-appoġġ.

Artikolu 17

Investimenti f’assi fiżiċi

1.   L-appoġġ taħt din il-miżura għandu jkopri investimenti tanġibbli u/jew intanġibbli li:

(a)

itejbu l-prestazzjoni globali u s-sostenibbiltà tal-azjenda agrikola;

(b)

jikkonċernaw l-ipproċessar, il-kummerċjalizzazzjoni u/jew l-iżvilupp tal-prodotti agrikoli koperti mill-Anness I għat-Trattat jew il-qoton, minbarra l-prodotti tas-sajd; ir-rendiment tal-proċess ta’ produzzjoni jista’ jkun prodott mhux kopert minn dak l-Anness;

(c)

jikkonċernaw infrastruttura marbuta mal-iżvilupp, il-modernizzazzjoni jew l-adattament tal-agrikoltura u l-forestrija, inkluż l-aċċess għal azjendi agrikoli u art forestali, il-konsolidazzjoni u t-titjib tal-art, u l-provvista u l-iffrankar tal-enerġija u tal-ilma; jew

(d)

ikunu investimenti mhux produttivi marbuta mal-ilħuq tal-objettivi agroambjentali u klimatiċi kif segwiti taħt dan ir-regolament, inkluż l-istatus ta’ konservazzjoni tal-bijodiversità ta’ speċi u ħabitats kif ukoll mat-titjib tal-valur, f’termini ta’ benefiċċju għall-pubbliku, ta’ żona tan-Natura 2000 jew sistemi oħra ta’ valur naturali għoli li għandhom jiġu definiti fil-programm.

2.   L-appoġġ skont il-punt (a) tal-paragrafu 1 għandu jingħata lill-bdiewa jew gruppi ta' bdiewa.

Fil-każ ta' investimenti b'appoġġ għar-ristrutturar tal-azjendi agrikoli, l-Istati Membri għandhom jimmiraw l-appoġġ għall-azjendi agrikoli f'konformità mal-analiżi SWOT imwettqa b'rabta mal-prijorità tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali "it-titjib tal-vijabbiltà tal-azjendi agrikoli u l-kompetittività tat-tipi kollha ta' agrikoltura fir-reġjuni kollha u l-promozzjoni ta' teknoloġiji agrikoli innovattivi u l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti".

3.   L-appoġġ skont il-punti (a) u (b) tal-paragrafu 1 għandu jkun limitat għar-rati massimi tal-appoġġ stabbiliti fl-Anness II. Dawk ir-rati massimi jistgħu jiżdiedu għal bdiewa żgħażagħ, għal investimenti kollettivi, inklużi dawk marbuta ma' amalgamazzjoni ta' Organizzazzjonijiet tal-Produtturi, u għal proġetti integrati li jinvolvu appoġġ għal iżjed minn miżura waħda, għal investimenti f’żoni li għandhom restrizzjonijiet naturali u restrizzjonijiet speċifiċi oħrajn kif imsemmi fl-Artikolu 32, għal investimenti marbutin ma' operazzjonijiet skont l-Artikoli 28 u 29 u għal operazzjonijiet appoġġati fil-qafas tas-SEI għall-produttività u s-sostenibbiltà agrikoli f'konformità mar-rati ta’ appoġġ stabbiliti fl-Anness II. Madankollu, ir-rata ta' appoġġ massima ikkombinata ma tistax taqbeż id-90 %.

4.   L-appoġġ skont il-punti (c) u (d) tal-paragrafu 1 għandu jkun soġġett għar-rati massimi tal-appoġġ stabbiliti fl-Anness II.

5.   Jista' jingħata appoġġ lill-bdiewa żgħażagħ li jistabbilixxu azjenda agrikola għall-ewwel darba bħala kapijiet tal-azjenda fir-rigward ta' investimenti jkunu konformi mal-istandards tal-Unjoni li japplikaw għall-produzzjoni agrikola, inkluż is-sikurezza fuq il-post tax-xogħol. Tali appoġġ jista' jingħata għal mhux aktar minn 24 xahar mid-data tal-istabbiliment.

6.   Fejn il-liġi tal-Unjoni timponi rekwiżiti ġodda fuq il-bdiewa, jista' jingħata appoġġ biex l-investimenti jikkonformaw ma' dawk ir-rekwiżiti għal mhux aktar minn 12-il xahar mid-data meta jsiru obbligatorji għall-azjenda agrikola.

Artikolu 18

Restawr tal-potenzjal tal-produzzjoni agrikola li saritlu ħsara b’diżastri naturali u naturali u avvenimenti katastrofiċi u l-introduzzjoni ta’ azzjonijiet ta’ prevenzjoni xierqa

1.   L-appoġġ taħt din il-miżura għandu jkopri:

(a)

investimenti f'azzjonijiet preventivi mmirati biex jitnaqqsu l-konsegwenzi ta' diżastri naturali, avvenimenti klimatiċi negattivi u avvenimenti katastrofiċi probabbli;

(b)

investimenti għar-restawr tal-art agrikola u l-produzzjoni li potenzjalment issirilha ħsara minn diżastri naturali, avvenimenti klimatiċi negattivi u avvenimenti katastrofiċi.

2.   L-appoġġ għandu jingħata lil bdiewa jew lil gruppi ta’ bdiewa. L-appoġġ jista’ jingħata wkoll lil entitajiet pubbliċi meta tiġi stabbilita konnessjoni bejn l-investiment li jkunu għamlu dawn l-entitajiet u l-potenzjal tal-produzzjoni agrikola.

3.   L-appoġġ skont il-punt (b) tal-paragrafu 1 għandu jkun soġġett għar-rikonoxximent formali tal-awtoritajiet pubbliċi kompetenti tal-Istati Membri li jkun seħħ diżastru naturali u li dan id-diżastru jew il-miżuri adottati skont id-Direttiva tal-Kunsill 2000/29/KE (22) biex jiġu eradikati jew ikkontrollati mard jew organiżmi ta’ ħsara jkunu kkawżaw il-qerda ta’ mill-anqas 30 % tal-potenzjal agrikolu rilevanti.

4.   Ma għandu jingħata ebda appoġġ taħt din il-miżura għal telf ta’ dħul li jirriżulta mid-diżastru naturali jew l-avveniment katastrofiku.

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li jiġi evitat il-kumpens żejjed b’konsegwenza tal-kombinazzjoni ta’ din il-miżura u strumenti oħra ta’ appoġġ nazzjonali jew tal-Unjoni jew skemi tal-assigurazzjoni privata.

5.   L-appoġġ skont il-punt (a) tal-paragrafu 1 għandu jkun limitat għar-rati massimi tal-appoġġ stabbiliti fl-Anness II.

Artikolu 19

Żvilupp tal-azjenda agrikola u tan-negozju

1.   L-appoġġ taħt din il-miżura għandu jkopri:

(a)

għajnuna biex jiġi stabbilit negozju għal:

(i)

bdiewa żgħażagħ;

(ii)

attivitajiet mhux agrikoli f’żoni rurali;

(iii)

l-iżvilupp ta' azjendi agrikoli żgħar;

(b)

investimenti fil-ħolqien u l-iżvilupp ta' attivitajiet mhux agrikoli;

(c)

pagamenti annwali jew ta' darba għall-bdiewa eliġibbli għall-Iskema Bdiewa Żgħar stabbilita bit-Titolu V tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 ("l-iskema bdiewa żgħar") li jittrasferixxu b'mod permanenti l-azjenda tagħhom lil bidwi ieħor;

2.   L-appoġġ skont il-punt (a)(i) tal-paragrafu 1 għandu jingħata lil bdiewa żgħażagħ.

L-appoġġ skont il-punt (a)(ii) tal-paragrafu 1 għandu jingħata lil bdiewa jew lil membri tal-familja ta' azjenda agrikola li jiddiversifikaw f’attivitajiet mhux agrikoli u lil impriżi mikro u żgħar u lil persuni fiżiċi f’żoni rurali.

L-appoġġ skont il-punt (a)(iii) tal-paragrafu 1 għandu jingħata lil azjendi agrikoli żgħar kif definit mill-Istati Membri.

L-appoġġ skont il-punt (b) tal-paragrafu 1 għandu jingħata lil impriżi mikro u żgħar u lil persuni fiżiċi f’żoni rurali, kif ukoll lil bdiewa jew lill-membri tal-familja ta' azjenda agrikola.

L-appoġġ skont il-punt (c) tal-paragrafu 1 għandu jingħata lill-bdiewa eliġibbli li jipparteċipaw fl-iskema 'Bdiewa żgħar', fiż-żmien meta tiġi ppreżentata l-applikazzjoni tagħhom għall-appoġġ, kienu eliġibbli għal tal-anqas sena u li jimpenjaw ruħhom li jittrasferixxu b'mod permanenti l-azjenda kollha tagħhom u l-intitolamenti ta' pagament korrispondenti lil bidwi ieħor. L-appoġġ għandu jitħallas mid-data tat-trasferiment sal-31 ta' Diċembru 2020 jew jiġi kkalkulat fir-rigward ta' dak il-perijodu u mħallas fl-għamla ta' ħlas ta' darba.

3.   Kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika jew grupp ta’ persuni fiżiċi jew ġuridiċi, irrispettivament mill-istatus legali mogħti lill-grupp u lill-membri tiegħu taħt il-liġi nazzjonali, jistgħu jitqiesu bħala membru ta’ azjenda agrikola, bl-eċċezzjoni ta’ ħaddiema f’azjenda agrikola. Meta persuna ġuridika jew grupp ta’ persuni ġuridiċi jitqiesu bħala membru tal-azjenda agrikola, dak il-membru għandu jkun qed jagħmel attività agrikola fl-azjenda agrikola fiż-żmien tal-applikazzjoni għall-appoġġ.

4.   L-appoġġ skont il-punt (a) tal-paragrafu 1 għandu jkun jiddependi fuq il-preżentazzjoni ta’ pjan tan-negozju. L-implimentazzjoni tal-pjan tan-negozju trid tibda fi żmien disa' xhur mid-data tad-deċiżjoni li tingħata l-għajnuna.

Għal bdiewa żgħażagħ li jirċievu appoġġ skont il-punt (a)(i) tal-paragrafu 1, għandu jkun previst fil-pjan tan-negozju li l-bidwi żagħżugħ jikkonforma tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, rigward bdiewa attivi, fi żmien 18-il xahar mid-data tal-istabbiliment.

L-Istati Membri għandhom jiddefinixxu l-limiti massimi u minimi biex l-azjendi agrikoli jingħatalhom aċċess għal appoġġ skont il-punti (a)(i) u (a)(iii) tal-paragrafu 1. Il-limitu minimu għall-appoġġ skont il-punt (a)(i) tal-paragrafu 1 għandu jkun ogħla mil-limitu massimu għall-appoġġ skont il-punt (a)(iii) tal-paragrafu 1. L-appoġġ għandu jkun limitat għall-azjendi li jaqgħu taħt id-definizzjoni ta’ impriżi mikro u żgħar.

5.   L-appoġġ taħt il-punt (a) tal-paragrafu 1 għandu jitħallas f’tal-anqas żewġ pagamenti fuq perijodu massimu ta’ ħames snin. Il-pagamenti jistgħu jkunu digressivi. Il-ħlas tal-aħħar pagament skont il-punti (a)(i) u (a)(ii) tal-paragrafu 1 għandu jkun jiddependi fuq l-implimentazzjoni korretta tal-pjan tan-negozju.

6.   L-ammont massimu ta' appoġġ skont il-punt (a) tal-paragrafu 1 huwa stabbilit fl-Anness II. L-Istati Membri għandhom jiddefinixxu l-ammont ta' appoġġ skont il-punti (a)(i) u (a)(ii) tal-paragrafu 1 filwaqt li titqies ukoll is-sitwazzjoni soċjoekonomika tal-qasam ikkonċernat tal-programm.

7.   L-appoġġ skont il-punt (c) tal-paragrafu 1 għandu jkun ekwivalenti għal 120 % tal-pagament annwali li l-benefiċjarju jkun eliġibbli li jirċievi taħt l-iskema 'Bdiewa Żgħar'.

8.   Sabiex jiġi żgurat l-użu effiċjenti u effettiv tar-riżorsi baġitarji tal-FAEŻR, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 83 li jistipula l-kontenut minimu tal-pjanijiet tan-negozju u l-kriterji li għandhom jintużaw mill-Istati Membri biex jiġu stabbiliti l-limiti msemmijin fil-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu.

Artikolu 20

Servizzi bażiċi u tiġdid tal-irħula f’żoni rurali

1.   L-appoġġ taħt din il-miżura għandu jkopri, b’mod partikolari:

(a)

it-tfassil u l-aġġornament ta’ pjanijiet għall-iżvilupp tal-muniċipalitajiet u l-villaġġi fiż-żoni rurali u s-servizzi bażiċi tagħhom u tal-pjanijiet ta’ protezzjoni u ġestjoni b’rabta mas-siti tan-Natura 2000 u żoni oħra ta’ valur naturali għoli;

(b)

investimenti fil-ħolqien, it-titjib jew l-espansjoni tat-tipi kollha ta’ infrastruttura fuq skala żgħira, inklużi investiment fl-enerġija rinnovabbli u l-iffrankar tal-enerġija;

(c)

infrastruttura tal-broadband, inkluż il-ħolqien, it-titjib u l-espansjoni tagħha, l-infrastruttura tal-broadband passiv u l-għoti ta’ aċċess għal broadband u soluzzjonijiet tal-gvern elettroniku għall-pubbliku;

(d)

investimenti fl-istabbiliment, it-titjib jew l-espansjoni ta’ servizzi bażiċi lokali għall-populazzjoni rurali, inkluż dawk relatati mad-divertiment u l-kultura, u l-infrastruttura relatata;

(e)

investimenti għall-użu pubbliku f’infrastruttura rikreattiva, informazzjoni għat-turisti u infrastruttura turistika fuq skala żgħira;

(f)

studji u investimenti assoċjati mal-manutenzjoni, ir-restawr u t-titjib tal-wirt kulturali u naturali u taż-żoni ta' valur ekoloġiku għoli ta' villaġġi, pajsaġġi rurali u siti ta' valur naturali għoli, inklużi aspetti soċjoekonomiċi relatati, kif ukoll azzjonijiet ta' sensibilizzazzjoni ambjentali;

(g)

investimenti li jolqtu r-rilokazzjoni ta’ attivitajiet u l-konverżjoni ta’ bini jew faċilitajiet oħra li jinsabu f'żoni rurali jew viċin tagħhom, bl-għan li jtejbu l-kwalità tal-ħajja jew iżidu il-prestazzjoni ambjentali taż-żona.

2.   L-appoġġ taħt din il-miżura għandu jikkonċerna biss infrastruttura fuq skala żgħira, kif definit minn kull Stat Membru fil-programm. Madankollu, il-programmi ta' żvilupp rurali jistgħu jipprevedu derogi speċifiċi minn din ir-regola għal investimenti fil-broadband u l-enerġija rinnovabbli. F’dan il-każ, għandhom jiġu pprovduti kriterji ċari li jiżguraw il-kumplimentarjetà mal-appoġġ taħt strumenti oħra tal-Unjoni.

3.   L-investimenti skont il-paragrafu 1 għandhom ikunu eliġibbli għall-appoġġ meta l-operazzjonijiet rilevanti jiġu implimentati skont il-pjanijiet għall-iżvilupp tal-muniċipalitajiet u l-villaġġi fiż-żoni rurali u s-servizzi bażiċi tagħhom, fejn jeżistu tali pjanijiet, u għandhom ikunu konsistenti ma’ kwalunkwe strateġija ta’ żvilupp lokali rilevanti.

Artikolu 21

Investimenti fl-iżvilupp taż-żoni forestali u titjib tal-vijabbiltà tal-foresti

1.   L-appoġġ taħt din il-miżura għandu jikkonċerna:

(a)

l-afforestazzjoni u l-ħolqien ta’ żoni msaġġra;

(b)

l-istabbiliment ta’ sistemi agroforestali;

(c)

il-prevenzjoni u r-restawr tal-ħsara lill-foresti minn nirien tal-foresti, diżastri naturali u avvenimenti katastrofiċi, inklużi t-tfaqqigħ ta’ organiżmi ta' ħsara u ta' mard, u t-theddidiet marbuta mal-klima;

(d)

investimenti li jtejbu r-reżistenza u l-valur ambjentali kif ukoll il-potenzjal ta' mitigazzjoni tal-ekosistemi tal-foresti;

(e)

Investimenti f’teknoloġiji tal-forestrija u fl-ipproċessar, il-mobilizzazzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti tal-forestrija.

2.   Il-limitazzjonijiet fuq is-sidien tal-foresti previsti fl-Artikoli 22 sa 26 ma għandhomx japplikaw għall-foresti tropikali jew subtropikali u għall-imsaġar fit-territorji tal-Ażores, il-Madejra, il-Gżejjer Kanarji, il-gżejjer żgħar tal-Eġew skont it-tifsira tar-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2019/93 (23) u d-dipartimenti Franċiżi Extra-Ewropej.

Fir-rigward ta' azjendi li jaqbżu ċertu daqs li għandu jiġi stabbilit mill-Istati Membri fil-programm, l-appoġġ għandu jkun jiddependi mill-preżentazzjoni tal-informazzjoni rilevanti minn pjan għall-ġestjoni tal-foresti jew strument ekwivalenti f’konformità mal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti kif definit fil-Konferenza Ministerjali dwar il-Protezzjoni tal-Foresti fl-Ewropa tal-1993

Artikolu 22

Afforestazzjoni u l-ħolqien ta’ żoni msaġġra

1.   L-appoġġ taħt il-punt (a) tal-Artikolu 21(1) għandu jingħata lil ġesturi pubbliċi u privati tal-art u lill-assoċjazzjonijiet tagħhom u għandu jkopri l-ispejjeż tal-istabbiliment u primjum annwali għal kull ettaru li l-ispejjeż tad-dħul agrikolu mitluf u l-manutenzjoni, inkluż tindif kmieni u tard, għal perijodu massimu ta’ tnax-il sena. Fil-każ ta' art li hija proprjetà tal-gvern, l-appoġġ jista' jingħata biss jekk il-korp li jkun qed jiġġestixxi tali art ikun korp privat jew muniċipalità.

L-appoġġ għall-afforestazzjoni ta' art li tappartjeni lill-awtoritajiet pubbliċi jew għal siġar li jikbru malajr għandu jkopri biss l-ispejjeż tal-istabbiliment.

2.   Kemm l-art agrikola kif ukoll l-art mhux agrikola għandhom ikunu eliġibbli. Speċijiet imħawlin għandhom ikunu adattati għall-kundizzjonijiet ambjentali u klimatiċi taż-żona u għandhom ikunu konformi ma' rekwiżiti ambjentali minimi. L-ebda appoġġ ma għandu jingħata għat-tħawwil ta' siġar għat-tkabbir ta' msaġar b'newba qasira, tas-siġar tal-Milied jew għas-siġar li jikbru malajr għall-produzzjoni tal-enerġija. F'żoni fejn l-afforestazzjoni hija diffiċli minħabba kondizzjonijiet pedoklimatiċi ħorox, l-appoġġ jista' jingħata għat-tħawwil ta' siġar perenni bħal arbuxelli jew buxxijiet adattati għall-kondizzjonijiet lokali.

3.   Sabiex jiġi żgurat li l-afforestazzjoni tal-art agrikola tkun konformi mal-għanijiet tal-politika ambjentali, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 83 dwar id-definizzjoni tar-rekwiżiti ambjentali minimi msemmija fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu.

Artikolu 23

L-istabbiliment ta’ sistemi agroforestali

1.   L-appoġġ skont il-punt (b) tal-Artikolu 21(1) għandu jingħata lil ġesturi privati tal-art, il-muniċipalitajiet u lill-assoċjazzjonijiet tagħhom u għandu jkopri l-ispejjeż tal-istabbiliment u primjum annwali għal kull ettaru li l-ispejjeż ta’ manutenzjoni, għal perijodu massimu ta’ ħames snin.

2.   Għall-finijiet ta' dan l-Artikolu sistemi agroforestali tfisser sistemi ta' użu tal-art fejn jitkabbru s-siġar flimkien ma' agrikoltura fuq l-istess art. L-għadd minimu u massimu ta' siġar għal kull ettaru għandu jkun iddeterminat mill-Istati Membri b'kunsiderazzjoni għall-kondizzjonijiet pedoklimatiċi u ambjentali lokali, l-ispeċi tal-forestrija u l-ħtieġa li jkun żgurat użu agrikolu sostenibbli tal-art.

3.   L-appoġġ għandu jkun limitat għar-rata massima ta' appoġġ stabbilita fl-Anness II.

Artikolu 24

Prevenzjoni u r-restawr tal-ħsara lill-foresti minn nirien tal-foresti u diżastri naturali u avvenimenti katastrofiċi

1.   L-appoġġ skont il-punt (c) tal-Artikolu 21(1) għandu jingħata lis-silvikulturisti privati u pubbliċi u korpi tad-dritt privat u korpi pubbliċi oħrajn u lill-assoċjazzjonijiet tagħhom u għandu jkopri l-ispejjeż għal:

(a)

l-istabbiliment ta' infrastruttura protettiva. Fil-każ tal-istrixxi kontra n-nirien ("firebreaks"), l-appoġġ jista' jkopri wkoll għajnuna li tikkontribwixxi għall-ispejjeż tal-manutenzjoni. Ma għandu jingħata ebda appoġġ għal attivitajiet relatati mal-agrikoltura f’żoni koperti minn impenji agroambjentali;

(b)

l-attivitajiet lokali ta’ prevenzjoni fuq skala żgħira kontra nirien jew perikli naturali oħra; inkluż l-użu ta' annimali li jirgħu;

(c)

l-istabbiliment u titjib tal-faċilitajiet għall-monitoraġġ ta' nirien fil-foresti, organiżmi ta' ħsara u mard u tat-tagħmir ta’ komunikazzjoni; u

(d)

il-kisba mill-ġdid tal-potenzjal ta’ foresta li tkun saritilu ħsara minn nirien jew diżastri naturali oħra inklużi organiżmi ta' ħsara, mard u avvenimenti marbuta mat-tibdil fil-klima.

2.   Fil-każ ta’ azzjonijiet ta' prevenzjoni li jikkonċernaw organiżmi ta' ħsara u mard, ir-riskju li jseħħ diżastru rilevanti għandu jkun appoġġat b’evidenza xjentifika u għandu jkun rikonoxxut minn organizzazzjonijiet xjentifiċi pubbliċi. Fejn ikun rilevanti, għandha tiġi pprovduta fil-programm, il-lista tal-ispeċi ta’ organiżmi ta' ħsara lill-pjanti li jistgħu jikkawżaw diżastru.

L-operazzjonijiet eliġibbli għandhom ikunu konsistenti ma’ pjan għall-protezzjoni tal-foresti stabbilit mill-Istati Membri. Fir-rigward ta' azjendi li jaqbżu ċertu daqs, li għandu jiġi stabbilit mill-Istati Membri fil-programm, l-appoġġ għandu jkun jiddependi mill-preżentazzjoni tal-informazzjoni rilevanti minn pjan għall-ġestjoni tal-foresti jew strument ekwivalenti f’konformità mal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti kif definit fil-Konferenza Ministerjali dwar il-Protezzjoni tal-Foresti fl-Ewropa tal-1993 li jipprovdi dettalji dwar l-objettivi ta' prevenzjoni.

Żoni forestali kklassifikati bħala riskju medju sa għoli skont il-pjan għall-protezzjoni tal-foresti stabbilit mill-Istati Membri, għandhom ikunu eliġibbli għal appoġġ relatat mal-prevenzjoni tan-nirien fil-foresti.

3.   L-appoġġ skont il-punt (d) tal-paragrafu 1 għandu jkun soġġett għar-rikonoxximent formali tal-awtoritajiet pubbliċi kompetenti tal-Istati Membri li jkun seħħ diżastru naturali u li dak id-diżastru jew il-miżuri adottati skont id-Direttiva 2000/29/KE biex jiġu eradikati jew ikkontrollati mard jew organiżmi ta’ ħsara jkunu kkawżaw il-qerda ta’ mill-anqas 20 % tal-potenzjal tal-foresti rilevanti.

4.   Ebda appoġġ taħt din il-miżura m’għandu jingħata għal telf ta’ dħul li jirriżulta mid-diżastru naturali.

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li jiġi evitat il-kumpens żejjed b’konsegwenza tal-kombinazzjoni ta’ din il-miżura u strumenti oħra ta’ appoġġ nazzjonali jew tal-Unjoni jew skemi tal-assigurazzjoni privata.

Artikolu 25

Investimenti li jtejbu r-reżistenza u l-valur ambjentali tal-ekosistemi tal-foresti

1.   L-appoġġ taħt il-punt (d) tal-Artikolu 21(1) għandu jingħata lil persuni fiżiċi, u silvikulturisti privati u pubbliċi, u korpi oħra tad-dritt privat u korpi pubbliċi u lill-assoċjazzjonijiet tagħhom.

2.   L-investimenti għandhom ikunu mmirati lejn it-twettiq tal-impenji għal għanijiet ambjentali, għall-għoti ta' servizzi relatati mal-ekosistemi u/jew għat-titjib tal-valur, tal-foresta jew art imsaġġra fiż-żona kkonċernata jew għat-titjib tal-potenzjal tal-ekosistemi għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima, mingħajr ma jiġu esklużi benefiċċji ekonomiċi fit-tul.

Artikolu 26

Investimenti f’ teknoloġiji tal-forestrija u fi pproċessar, il-mobilizzazzjoni u fil-kummerċjalizzazzjoni ta' prodotti tal-forestrija

1.   L-appoġġ skont il-punt (e) tal-Artikolu 21(1) għandu jingħata lis-silvikulturisti privati, il-muniċipalitajiet u l-assoċjazzjonijiet tagħhom u lill-SMEs għal investimenti li jtejbu l-potenzjal tal-forestrija jew li jkunu relatati mal-ipproċessar, il-mobilizzazzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni li jżidu l-valur tal-prodotti tal-forestrija. Fit-territorji tal-Gżejjer Ażores, il-Madejra, il-Gżejjer Kanarji, il-Gżejjer żgħar tal-Eġew skont it-tifsira tar-Regolament (KEE) Nru 2019/93 u d-Dipartimenti Franċiżi Extrakontinentali, l-appoġġ jista’ jingħata wkoll lil impriżi li mhumiex SMEs.

2.   L-investimenti marbuta mat-titjib tal-valur ekonomiku tal-foresti għandhom ikunu ġustifikati fir-rigward tat-titjib mistenni fil-foresti f'azjenda waħda jew aktar u jistgħu jinkludu l-investimenti relatati ma’ makkinarju u prattiki tal-ħsad li ma jagħmlux ħsara lill-ħamrija u lir-riżorsi.

3.   L-investimenti marbuta mal-produzzjoni u l-użu tal-injam bħala materja prima jew sors ta’ enerġija għandhom ikunu limitati għall-operazzjonijiet ta’ ħidma kollha qabel l-ipproċessar industrijali.

4.   L-appoġġ għandu jkun limitat għar-rati massimi ta’ appoġġ stabbiliti fl-Anness II.

Artikolu 27

Stabbiliment ta’ gruppi ta' produtturi u organizzazzjonijiet

1.   L-appoġġ taħt din il-miżura għandu jingħata sabiex jiffaċilita l-istabbiliment ta’ gruppi u organizzazzjonijiet ta’ produtturi fis-setturi tal-agrikoltura u l-forestrija għall-finijiet ta’:

(a)

l-adattament tal-produzzjoni u r-rendiment tal-produtturi li huma membri ta’ dawn il-gruppi jew organizzazzjonijiet għar-rekwiżiti tas-suq;

(b)

it-tqegħid konġunt ta’ oġġetti fis-suq, inkluża l-preparazzjoni għall-bejgħ, iċ-ċentralizzazzjoni tal-bejgħ u l-provvista lil xerrejja bl-ingrossa;

(c)

l-istabbiliment ta’ regoli komuni dwar l-informazzjoni fuq il-produzzjoni, b’attenzjoni partikolari għall-ħsad u d-disponibbiltà; u

(d)

l-attivitajiet l-oħra li jistgħu jitwettqu minn gruppi u organizzazzjonijiet ta’ produtturi, bħall-iżvilupp ta’ ħiliet tan-negozju u tal-kummerċjalizzazzjoni u l-organizzazzjoni u l-iffaċilitar tal-proċessi tal-innovazzjoni.

2.   L-appoġġ għandu jingħata lil gruppi u organizzazzjonijiet ta’ produtturi li jkunu uffiċjalment rikonoxxuti mill-awtorità kompetenti tal-Istati Membri abbażi ta’ pjan tan-negozju. Dan għandu jkun limitat għal gruppi u organizzazzjonijiet ta’ produtturi li huma SMEs.

L-Istati Membri għandhom jivverifikaw li l-objettivi tal-pjan ta’ negozju jkunu ntlaħqu fi żmien ħames snin mir-rikonoxximent tal-grupp jew tal-organizzazzjoni ta’ produtturi.

3.   L-appoġġ għandu jitħallas abbażi ta' pjan ta' negozju bħala għajnuna b'rata fissa f’pagamenti annwali għal mhux iktar minn ħames snin wara d-data li fiha l-grupp jew l-organizzazzjoni ta’ produtturi jkun ġie rikonoxxut u għandu jkun digressiv. Dan għandu jiġi kkalkulat abbażi tal-produzzjoni kummerċjalizzata annwali tal-grupp jew tal-organizzazzjoni. L-Istati Membri għandhom iħallsu l-aħħar pagament biss wara li jkunu vverifikaw l-implimentazzjoni korretta tal-pjan tan-negozju.

Fl-ewwel sena, l-Istati Membri jistgħu jħallsu appoġġ lill-grupp jew l-organizzazzjoni ta’ produtturi kkalkulat abbażi tal-valur annwali medju tal-produzzjoni kkummerċjalizzata tal-membri tiegħu fit-tliet snin qabel ma ngħaqdu fil-grupp jew fl-organizzazzjoni. Fil-każ ta’ gruppi u organizzazzjonijiet ta’ produtturi fis-settur tal-forestrija, l-appoġġ għandu jiġi kkalkulat abbażi tal-produzzjoni kkumerċjalizzata medja tal-membri tal-membri tal-grupp jew l-organizzazzjoni fuq l-aħħar ħames snin qabel ir-rikonoxximent, eskluż l-ogħla valur u dak l-aktar baxx.

4.   L-appoġġ għandu jkun limitat għar-rati u l-ammonti massimi stabbiliti fl-Anness II.

5.   L-Istati Membri jistgħu jkomplu bl-appoġġ għall-istabbiliment ta' gruppi ta' produtturi anke wara li dawn ikunu ġew rikonoxxuti bħala organizzazzjonijiet tal-produtturi skont il-kondizzjonijiet tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013 (24).

Artikolu 28

Agroambjent - klima

1.   L-Istati Membri għandhom jagħmlu l-appoġġ taħt din il-miżura, disponibbli fit-territorji tagħhom kollha, skont il-ħtiġijiet u l-prijoritajiet speċifiċi nazzjonali, reġjonali jew lokali tagħhom. Din il-miżura għandha timmira li tippreserva u tippromwovi l-bidliet meħtieġa fi prattiki agrikoli li jagħtu kontribut pożittiv għall-ambjent u l-klima. L-inklużjoni tagħha fil-programmi għall-iżvilupp rurali għandha tkun obbligatorja fil-livell nazzjonali u/jew reġjonali.

2.   Il-pagamenti agroambjentali klimatiċi għandhom jingħataw lil bdiewa, gruppi ta’ bdiewa u persuni oħra responsabbli mill-ġestjoni tal-artijiet li jimpenjaw ruħhom, fuq bażi volontarja, li jwettqu operazzjonijiet li jikkonsistu f'impenn agroambjentali klimatiku wieħed jew aktar fuq l-art agrikola li għandu jiġi ddefinit mill-Istati Membri, inkluż iżda mhux limitat għaż-żona agrikola definita skont l-Artikolu 2 ta' dan ir-Regolament. Meta jkun debitament ġustifikat biex jintlaħqu objettivi ambjentali, il-pagamenti agroambjentali klimatiċi jistgħu jingħataw lil persuni oħra responsabbli mill-ġestjoni tal-artijiet jew gruppi ta’ persuni bħal dawn tal-aħħar.

3.   Il-pagamenti agroambjentali klimatiċi jkopru biss dawk l-impenji li jmorru lil hinn mill-istandards obbligatorji rilevanti stabbiliti permezz tal-Kapitolu I tat-Titolu VI tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013, il-kriterji u l-attivitajiet minimi rilevanti kif stabbilit skont il-punti (c)(ii) u (c)(iii) tal-Artikolu 4(1) tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, u rekwiżiti minimi rilevanti għal fertilizzanti u l-użu ta’ prodotti tal-protezzjoni tal-pjanti kif ukoll rekwiżiti obbligatorji rilevanti oħra stabbiliti mil-liġi nazzjonali. Dawn ir-rekwiżiti obbligatorji kollha għandhom ikunu identifikati fil-programm.

4.   L-Istati Membri għandhom jagħmlu kull sforz biex jiżguraw li l-persuni li jimpenjaw ruħhom li jwettqu operazzjonijiet taħt din il-miżura jingħataw l-għarfien u l-informazzjoni meħtieġa biex jimplimentaw tali operazzjonijiet. Huwa jistgħu jagħmlu dan permezz ta', pereżempju, pariri esperti relatati mal-impenn u/jew billi l-appoġġ taħt din il-miżura jingħata bil-kondizzjoni li jittieħed it-taħriġ rilevanti.

5.   L-impenji taħt din il-miżura għandhom jittieħdu għal perijodu ta’ bejn ħames u seba’ snin. Madankollu, fejn ikun meħtieġ biex jinkisbu jew jinżammu l-benefiċċji ambjentali mixtieqa, l-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu perijodu itwal fil-programmi ta' żvilupp rurali tagħhom għal tipi ta’ impenji partikolari, inkluż billi tiġi prevista estensjoni annwali wara t-terminazzjoni tal-perijodu inizjali. Fir-rigward ta' impenji ġodda li jsegwu direttament l-impenn imwettaq fil-perijodu inizjali, l-Istati Membri jistgħu jiddeterminaw perijodu iqsar fil-programmi ta' żvilupp rurali tagħhom.

6.   Il-pagamenti għandhom jingħataw kull sena u għandhom jikkumpensaw lill-benefiċjarji għall-ispejjeż addizzjonali kollha jew parti minnhom u dħul mitluf li jirriżultaw mill-impenji meħuda. Fejn ikun meħtieġ, dawn jistgħu jkopru wkoll spejjeż ta’ transazzjoni sa valur massimu ta’ 20 % tal-primjum imħallas għall-impenn agroambjentali klimatiċi. Meta l-impenji jittieħdu minn gruppi ta’ bdiewa jew gruppi ta’ bdiewa u persuni oħra responsabbli mill-ġestjoni tal-artijiet, il-livell massimu għandu jkun 30 %.

Meta jikkalkulaw pagamenti msemmija fl-ewwel subparagrafu, l-Istati Membri għandhom inaqqsu l-ammont meħtieġ sabiex jeskludu l-finanzjament doppju tal-prattiki msemmija fl-Artikolu 43 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013.

F'każijiet debitament ġustifikati għal operazzjonijiet li jirrigwardaw il-konservazzjoni ambjentali, jista' jingħata appoġġ b'rata fissa jew bħala pagament ta' darba għal kull unità għal impenji biex jitwaqqaf l-użu kummerċjali ta' żoni, ikkalkulat abbażi tal-ispejjeż addizzjonali mġarrba u d-dħul mitluf.

7.   Fejn ikun meħtieġ, biex tiġi żgurata l-applikazzjoni effiċjenti tal-miżura, l-Istati Membri jistgħu jużaw il-proċedura msemmija fl-Artikolu 49(3) għall-għażla tal-benefiċjarji.

8.   L-appoġġ għandu jkun limitat għall-ammonti massimi stabbiliti fl-Anness II.

Ebda appoġġ taħt din il-miżura ma jista’ jingħata għal impenji li huma koperti taħt il-miżura tal-biedja organika.

9.   L-appoġġ jista’ jiġi provdut għall-konservazzjoni u għall-użu u l-iżvilupp sostenibbli tar-riżorsi ġenetiċi fl-agrikoltura għal operazzjonijiet mhux koperti mid-dispożizzjonijiet tal-paragrafi 1 sa 8. Tali impenji jistgħu jitwettqu minn benefiċjarji li mhumiex dawk imsemmijin fil-paragrafu 2.

10.   Sabiex jiġi żgurat li l-impenji agroambjentali klimatiċi jiġu ddefiniti f'konformità mal-prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali,il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 83 dwar dan li ġej:

(a)

il-kondizzjonijiet applikabbli għall-impenji għall-estensifikazzjoni tat-trobbija tal-bhejjem;

(b)

il-kondizzjonijiet applikabbli għall-impenji għat-trobbija ta’ razez lokali li huma fil-periklu li jintilfu minħabba skopijiet agrikoli jew għall-preservazzjoni ta’ riżorsi ġenetiċi tal-pjanti li huma mhedda mill-erożjoni ġenetika, u

(c)

id-definizzjoni tal-operazzjonijiet eliġibbli skont il-paragrafu 9.

11.   Sabiex jiġi żgurat li l-finanzjament doppju, kif imsemmi fit-tieni subparagrafu tal-paragrafu 6 jiġi eskluż, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 83 li jistabbilixxi l-metodu tal-kalkolu li għandu jintuża, inkluż fil-każ ta' miżuri ekwivalenti skont l-Artikolu 43 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013.

Artikolu 29

Biedja Organika

1.   L-appoġġ taħt din il-miżura għandu jingħata, għal kull ettaru ta' […] żona agrikola, lill-bdiewa jew gruppi ta’ bdiewa li jimpenjaw ruħhom, fuq bażi volontarja, li jbiddlu jew iżommu prattiki u metodi tal-biedja organika kif definiti fir-Regolament (KE) Nru 834/2007 u li huma bdiewa attivi fit-tifsira tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013.

2.   L-appoġġ għandu jingħata biss għal impenji li jmorru lil hinn mill-istandards obbligatorji rilevanti stabbiliti skont il-Kapitolu I tat-Titolu VI tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013, il-kriterji u l-attivitajiet minimi rilevanti kif stabbiliti skont il-punti (c)(ii) u (c)(iii) tal-Artikolu 4(1) tar-Regolament (UE) Nru DP/2013, rekwiżiti minimi rilevanti għal fertilizzanti u l-użu ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti kif ukoll rekwiżiti obbligatorji rilevanti oħra stabbiliti mil-liġi nazzjonali. Dawn ir-rekwiżiti kollha għandhom jiġu identifikati fil-programm.

3.   L-impenji taħt din il-miżura għandhom jittieħdu għal perijodu ta’ bejn ħames u seba’ snin. Meta jingħata appoġġ għal bidla għall-biedja organika l-Istati Membri jistgħu jiddeterminaw perijodu inizjali iqsar li jikkorrispondi għal perijodu ta' konverżjoni. Meta l-appoġġ jingħata għaż-żamma tal-biedja organika, l-Istati Membri jistgħu jipprevedu estensjoni annwali fil-programmi ta' żvilupp rurali tagħhom wara t-terminazzjoni tal-perijodu inizjali. Fir-rigward ta' impenji ġodda li jikkonċernaw il-manutenzjoni u li jsegwu direttament l-impenn imwettaq fil-perijodu inizjali, l-Istati Membri jistgħu jiddeterminaw perijodu iqsar fil-programmi ta' żvilupp rurali tagħhom.

4.   Il-pagamenti għandhom jingħataw kull sena u għandhom jikkumpensaw lill-benefiċjarji għall-ispejjeż addizzjonali kollha jew parti minnhom u dħul mitluf li jirriżultaw mill-impenji meħuda. Fejn ikun meħtieġ, dawn jistgħu jkopru wkoll spejjeż ta’ transazzjonijiet sa valur massimu ta’ 20 % tal-primjum imħallas għall-impenn. Meta l-impenji jittieħdu minn gruppi ta’ bdiewa, il-livell massimu għandu jkun 30 %.

Meta jikkalkulaw pagamenti msemmija fl-ewwel subparagrafu, l-Istati Membri għandhom inaqqsu l-ammont meħtieġ sabiex jeskludu l-finanzjament doppju tal-prattiki msemmija fl-Artikolu 43 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013.

5.   L-appoġġ għandu jkun limitat għall-ammonti massimi stabbiliti fl-Anness II.

6.   Sabiex jiġi żgurat li l-possibbiltà ta' finanzjament doppju, kif imsemmi fit-tieni subparagrafu tal-paragrafu 4, tiġi eskluża, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 83 li jistabbilixxi l-metodu tal-kalkolu li għandu jintuża.

Artikolu 30

Pagamenti skont Natura 2000 u d-Direttiva Qafas dwar l-Ilma

1.   L-appoġġ taħt din il-miżura għandu jingħata kull sena għal kull ettaru ta' żona agrikola jew għal kull ettaru ta' foresta sabiex jingħata kumpens lill-benefiċjarji għal spejjeż addizzjonali u dħul mitluf li jirriżulta minn żvantaġġi fiż-żoni kkonċernati, b'rabta mal-implimentazzjoni tad-Direttivi 92/43/KEE u d-Direttiva 2009/147/KE4 u d-Direttiva Qafas dwar l-Ilma.

Meta jikkalkulaw l-appoġġ taħt din il-miżura, l-Istati Membri għandhom inaqqsu l-ammont meħtieġ sabiex jeskludu l-finanzjament doppju tal-prattiki msemmija fl-Artikolu 43 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013.

2.   L-appoġġ għandu jingħata lil bdiewa u lil silvikulturisti privati u assoċjazzjonijiet ta' silvikulturisti privati. F’każijiet debitament ġustifikati, jista’ jingħata lil persuni oħra responsabbli mill-ġestjoni tal-artijiet.

3.   L-appoġġ għall-bdiewa, b'rabta mad-Direttiva 92/43/KEE u 2009/147/KE għandu jingħata biss b’rabta mal-iżvantaġġi li jirriżultaw minn rekwiżiti li jmorru lil hinn mill-kundizzjoni agrikola u ambjentali tajba prevista fl-Artikolu 94 u l-Anness II tar-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 1306/2013 u l-kriterji u l-attivitajiet minimi rilevanti stabbiliti skont il-punti (c)(ii) u (c)(iii) tal-Artikolu 4(1), tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013.

4.   L-appoġġ għall-bdiewa, b'rabta mad-Direttiva Qafas dwar l-Ilma għandu jingħata biss b’rabta ma’ rekwiżiti speċifiċi li:

(a)

ikunu ġew introdotti mid-Direttiva Qafas dwar l-Ilma, li jkunu f’konformità mal-programmi ta’ miżuri tal-pjanijiet ta’ ġestjoni taż-żoni idrografiċi għall-finijiet tal-ilħuq tal-objettivi ambjentali ta’ dik id-Direttiva u li jmorru lil hinn mill-miżuri meħtieġa għall-implimentazzjoni ta’ liġi oħra tal-Unjoni għall-protezzjoni tal-ilma;

(b)

imorru lil hinn mir-rekwiżiti statutorji tal-ġestjoni u l-kundizzjoni agrikola u ambjentali tajba prevista fil-Kapitolu I tat-Titolu VI tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 u l-kriterji u l-attivitajiet minimi rilevanti kif stabbilit skont il-punti (c)(ii) u (c)(iii) tal-Artikolu 4(1) tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013;

(c)

imorru lil hinn mil-livell tal-protezzjoni tal-liġi tal-Unjoni eżistenti fiż-żmien li d-Direttiva Qafas dwar l-Ilma ġiet adottata kif stabbilit fl-Artikolu 4(9) ta' dik id-Direttiva; u

(d)

jimponu bidliet radikali fit-tip ta' użu tal-art, u/jew restrizzjonijiet ewlenin fi prattika tal-biedja li tirriżulta f’telf sinifikanti ta' dħul.

5.   Ir-rekwiżiti msemmija fil-paragrafi 3 u 4 għandhom jiġu identifikati fil-programm.

6.   Iż-żoni li ġejjin għandhom ikunu eliġibbli għall-pagamenti:

(a)

żoni agrikoli u tal-foresti tan-Natura 2000 identifikati skont id-Direttivi 92/43/KEE u 2009/147/KE;

(b)

żoni oħra delimitati ta’ protezzjoni tan-natura b’restrizzjonijiet ambjentali applikabbli għal biedja jew foresti li jikkontribwixxu għall-implimentazzjoni tal-Artikolu 10 tad-Direttiva 92/43/KEE, dment li dawk iż-żoni, skont il-programm ta' żvilupp rurali, ma jaqbżux 5 % taż-żoni identifikati tan-Natura 2000 koperti bl-ambitu territorjali tiegħu;

(c)

żoni agrikoli inklużi fil-pjanijiet ta’ ġestjoni taż-żoni idrografiċi skont id-Direttiva Qafas dwar l-Ilma.

7.   L-appoġġ għandu jkun limitat għall-ammonti massimi stabbiliti fl-Anness II.

8.   Sabiex jiġi żgurat li l-finanzjament doppju, kif imsemmi fit-tieni subparagrafu tal-paragrafu 1, jiġi eskluż, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 83 li jistabbilixxi l-metodu tal-kalkolu li għandu jintuża.

L-Artikolu 31

Pagamenti għal żoni li jiffaċċjaw restrizzjonijiet naturali jew restrizzjonijiet speċifiċi oħra

1.   Il-pagamenti lill-bdiewa f’żoni muntanjużi u żoni oħra li jiffaċċjaw restrizzjonijiet naturali jew restrizzjonijiet speċifiċi oħra, għandhom jingħataw kull sena għal kull ettaru ta’ żona agrikola sabiex jikkumpensaw lill-bdiewa għall-ispejjeż addizzjonali kollha jew parti minnhom u d-dħul mitluf b’rabta mar-restrizzjonijiet għal produzzjoni agrikola fiż-żona kkonċernata.

L-ispejjeż addizzjonali u d-dħul mitluf għandhom jiġu kkalkulati b'paragun ma’ żoni li mhumiex affettwati minn restrizzjonijiet naturali jew restrizzjonijiet speċifiċi oħra, filwaqt li jiġu kkunsidrati l-pagamenti skont il-Kapitolu 3 tat-Titolu III tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013.

Meta jiġu kkalkulati l-ispejjeż addizzjonali u d-dħul mitluf, fejn debitament ġustifikat, l-Istati Membri jistgħu jagħmlu distinzjoni bejn il-livelli ta' pagament b'kont meħud ta':

is-severità tax-xkiel permanenti identifikat li jaffettwa l-attivitajiet tal-biedja;

is-sistema tal-biedja.

2.   Il-pagamenti għandhom jingħataw lil bdiewa li jimpenjaw ruħhom li jwettqu l-attività agrikola tagħhom fiż-żoni indikati skont l-Artikolu 32 u huma bdiewa attivi fit-tifsira tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013.

3.   Il-pagamenti għandhom ikunu stabbiliti bejn l-ammont minimu u massimu stabbilit fl-Anness II. Dawn il-pagamenti jistgħu jiżdiedu f’każijiet sostanzjati kif xieraq filwaqt li jitqiesu ċirkostanzi speċifiċi li għandhom jiġu ġġustifikati fil-programmi ta' żvilupp rurali.

4.   L-Istati Membri għandhom jipprevedu d-digressività ta' pagamenti ’l fuq minn livell minimu ta’ daqs taż-żona għal kull azjenda, li għandu jiġi ddefinit fil-programm, għajr jekk l-għotja tkopri biss il-pagament minimu għal kull ettaru għal kull sena kif stabbilit fl-Anness II.

Fil-każ ta' persuna ġuridika, jew grupp ta' persuni fiżiċi jew ġuridiċi, l-Istati Membri jistgħu japplikaw id-digressività tal-pagamenti fil-livell tal-membri ta' dawn il-persuni fiżiċi jew tal-gruppi bil-kondizzjoni li:

(a)

il-liġi nazzjonali tipprevedi li l-membri individwali jassumu d-drittijiet u l-obbligi paragunabbli ma' dawk ta' bdiewa individwali li għandhom l-istatus ta' kap tal-azjenda, b'mod partikolari fir-rigward tal-istatus ekonomiku, soċjali u fiskali tagħhom; u

(b)

dawk il-membri individwali kkontribwixxew għat-tisħiħ tal-istrutturi agrikoli tal-persuni ġuridiċi jew il-gruppi kkonċernati.

5.   Minbarra l-pagamenti previsti fil-paragrafu 2, l-Istati Membri jistgħu jagħmlu pagamenti taħt din il-miżura bejn l-2014 u l-2020 lil benefiċjarji f'żoni li kienu eliġibbli skont l-Artikolu 36(a)(ii) tar-Regolament (KE) Nru 1698/2005 matul il-perijodu ta' programmazzjoni 2007-2013. Għal benefiċjarji f'żoni li m'għadhomx eliġibbli b'segwitu għad-delimitazzjoni ġdida msemmija fl-Artikolu 32(3), dawk il-pagamenti għandhom ikunu digressivi matul perijodu ta' mhux aktar minn erba' snin. Dak il-perijodu għandu jibda fid-data li fiha tintemm id-delimitazzjoni f'konformità mal-Artikolu 32(3) u mhux aktar tard mill-2018. Dawk il-pagamenti għandhom jibdew meta jkunu mhux iktar minn 80 % tal-pagament medju stabbilit fil-programm għall-perijodu ta' programmazzjoni 2007-2013, f'konformità mal-Artikolu 36(a)(ii) tar-Regolament (KE) nru 1698/2005, u għandhom jintemmu mhux aktar tard mill-2020 meta jkunu mhux aktar minn 20 %. Meta l-applikazzjoni tar-riżultati ta' digressività fil-livell tal-pagament jilħaq EUR 25, l-Istat Membru jista' jkompli f'dan il-livell sakemm jintemm il-perijodu ta' tneħħija gradwali.

Wara li tintemm id-delimitazzjoni, il-benefiċjarji fiż-żoni li jibqgħu eliġibbli għandhom jirċievu pagament komplet taħt din il-miżura.

Artikolu 32

Identifikazzjoni ta’ żoni li jiffaċċjaw restrizzjonijiet naturali u restrizzjonijiet speċifiċi oħra

1.   L-Istati Membri għandhom jagħżlu żoni, abbażi tal-paragrafi 2, 3 u 4, li huma eliġibbli għal pagamenti previsti fl-Artikolu 31 taħt il-kategoriji li ġejjin:

(a)

żoni muntanjużi;

(b)

żoni, minbarra żoni muntanjużi, li huma affettwati minn restrizzjonijiet naturali sinifikanti; u

(c)

żoni oħra affettwati minn restrizzjonijiet speċifiċi.

2.   Sabiex ikunu eliġibbli għal pagamenti skont l-Artikolu 31, iż-żoni muntanjużi għandhom ikunu kkaratterizzati minn limitazzjoni konsiderevoli tal-possibbiltajiet għall-użu tal-art u b’żieda apprezzabbli fl-ispejjeż tal-produzzjoni minħabba:

(a)

l-eżistenza, ikkawżata mill-altitudni, ta’ kondizzjonijiet klimatiċi diffiċli ħafna, li l-effett tagħhom iqassar sostanzjalment l-istaġun tal-kultivazzjoni;

(b)

f'altitudni aktar baxxa, il-preżenza fuq il-parti l-kbira taż-żona inkwistjoni ta’ tlajja’ u inżul wisq inklinati għall-użu ta’ makkinarju jew fejn ikun hemm bżonn, li jirrikjedu l-użu ta' tagħmir speċjali li jiswa ħafna flus, jew kombinazzjoni ta’ dawn iż-żewġ fatturi, fejn ir-restrizzjonijiet li jirriżultaw mit-tnejn li huma separatament ikunu inqas gravi iżda l-kombinazzjoni tagħhom it-tnejn twassal għal restrizzjonijiet ekwivalenti.

Iż-żoni fit-tramuntana tat-62 parallel u ċerti nħawi biswit għandhom jitqiesu bħala żoni muntanjużi.

3.   Sabiex ikunu eliġibbli għal pagamenti skont l-Artikolu 31, żoni, minbarra żoni muntanjużi, għandhom jitqiesu li huma affettwati minn restrizzjonijiet naturali sinifikanti jekk, tal-anqas 60 % taż-żona agrikola tissodisfa tal-anqas wieħed mill-kriterji elenkati fl-Anness III fil-valur limitu indikat.

Il-konformità ma' dawk il-kondizzjonijiet għandha tiġi żgurata fil- livell tal-unitajiet amministrattivi lokali (livell "LAU 2") jew fil-livell ta' unità lokali delinjata b'mod ċar li tkopri żona ġeografika kontigwa ċara u unika b'identità ekonomika u amministrattiva li tista' tiġi definita.

Meta jagħmlu d-delimitazzjoni taż-żoni kkonċernati b’dan il-paragrafu, l-Istati Membri għandhom iwettqu eżerċizzju ta’ rfinar, ibbażat fuq kriterji oġġettivi, bl-għan li jiġu esklużi żoni li fihom ġew dokumentati restrizzjonijiet naturali sinifikanti, imsemmija l-ewwel subparagrafu, iżda li jkunu ġew megħluba b’investimenti jew b’attività ekonomika, jew b'evidenza ta' produttività normali tal-art, jew fejn il-metodi tal-produzzjoni jew is-sistemi ta' biedja jpattu għad-dħul mitluf jew spejjeż addizzjonali msemmija fl-Artikolu 31(1).

4.   Iż-żoni minbarra dawk imsemmija fil-paragrafi 2 u 3 għandhom ikunu eliġibbli għall-pagamenti skont l-Artikolu 31 jekk ikunu affettwati minn restrizzjonijiet speċifiċi u jekk ikun meħtieġ biex il-ġestjoni tal-artijiet titkompla sabiex jitħares jew jittejjeb l-ambjent, biex tiġi mħarsa l-kampanja u jiġi ppreservat il-potenzal turistiku taż-żona jew biex tiġi protetta l-kosta.

Iż-żoni affettwati minn restrizzjonijiet speċifiċi għandhom jinkludu żoni ta’ biedja li fihom il-kondizzjonijiet naturali tal-produzzjoni ikunu simili u li l-firxa totali tagħhom ma tisboqx l-10 % taż-żona tal-Istat Membru kkonċernat.

Barra minn hekk, iż-żoni jistgħu wkoll ikunu eliġibbli għal pagamenti skont dan il-paragrafu, meta:

tal-inqas 60 % taż-żona agrikola tissodisfa tal-inqas tnejn mill-kriterji elenkati fl-Anness III, kull wieħed f'marġini ta' mhux iktar minn 20 % tal-valur limitu indikat, jew

tal-inqas 60 % taż-żona agrikola hi magħmula minn żoni li jissodisfaw tal-inqas wieħed mill-kriterji elenkati fl-Anness III fil-valur limitu indikat, u ż-żoni li jissodisfaw tal-inqas tnejn mill-kriterji elenkati fl-Anness III, kull wieħed f'marġini ta' mhux aktar minn 20 % tal-valur limitu indikat.

Il-konformità ma' dawk il-kondizzjonijiet għandha tiġi żgurata fil-livell LAU2 jew fil-livell ta' unità lokali ddelinjata b'mod ċar li tkopri żona ġeografika kontigwa ċara u unika b'identità ekonomika u amministrattiva li tista' tiġi definita. Fid-delimitazzjoni taż-żoni affettwati minn dan is-subparagrafu, l-Istati Membri għandhom iwettqu eżerċizzju ta' irfinar kif deskritt fl-Artikolu 32(3). Iż-żoni meqjusa bħala eliġibbli skont dan is-subparagrafu għandhom jiġu kkunsidrati biex jiġi kkalkolat il-limitu ta' 10 % imsemmi fit-tieni subparagrafu.

B'deroga ta' dan, l-ewwel subparagrafu ma għandux japplika għall-Istati Membri fejn it-territorju kollu tagħhom jitqies bħala żona li qiegħda tiffaċċja żvantaġġi speċifiċi skont ir-Regolamenti (KE) Nru 1698/2005 u (KE) Nru 1257/1999.

5.   L-Istati Membri għandhom jinkludu fil-programmi ta' żvilupp rurali tagħhom:

(a)

id-delimitazzjoni eżistenti jew emendata skont il-paragrafi 2 u 4;

(b)

id-delimitazzjoni ġdida taż-żoni msemmija fil-paragrafu 3.

Artikolu 33

Trattament xieraq tal-annimali

1.   Il-pagamenti għat-trattament xieraq tal-annimali taħt din il-miżura għandhom jingħataw lil bdiewa li jimpenjaw ruħhom, fuq bażi volontarja, li jwettqu operazzjonijiet li jikkonsistu f’wieħed jew aktar impenji għat-trattament xieraq tal-annimali u li huma bdiewa attivi fit-tifsira tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013.

2.   Il-pagamenti għall-benesseri tal-annimali jkopru biss dawk l-impenji li jmorru lil hinn mill-istandards obbligatorji rilevanti stabbiliti skont il-Kapitolu I tat-Titolu VI tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 u rekwiżiti obbligatorji rilevanti oħra. Dawn ir-rekwiżiti rilevanti għandhom jiġu identifikati fil-programm.

Dawn l-impenji għandhom jittieħdu għal perjodu ta’ bejn sena u seba' snin li jiġġedded.

3.   Il-pagamenti għandhom jingħataw kull sena u għandhom jikkumpensaw lill-bdiewa għall-ispejjeż addizzjonali kollha jew parti minnhom u dħul mitluf li jirriżultaw mill-impenn meħud. Fejn ikun meħtieġ, dawn jistgħu jkopru wkoll spejjeż ta’ transazzjoni sal-valur massimu ta’ 20 % tal-primjum imħallas għall-impenji relatati mat-trattament xieraq tal-annimali.

L-appoġġ għandu jkun limitat għall-ammont massimu stabbilit fl-Anness II.

4.   Sabiex jiġi żgurat li l-impenji tal-ġid tal-annimali jkunu konformi mal-politika globali tal-Unjoni f’dan il-qasam, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 83 fir-rigward tad-definizzjoni taż-żoni li fihom dawn l-impenji għandhom jipprovdu standards aġġornati tal-metodi tal-produzzjoni.

Artikolu 34

Servizzi ambjentali u klimatiċi b’rabta mal-foresti u l-konservazzjoni tal-foresti

1.   L-appoġġ taħt din il-miżura għandu jingħata għal kull ettaru ta’ foresta lis-silvikulturisti pubbliċi u privati u lil korpi tad-dritt privat u korpi pubbliċi oħrajn u lill-assoċjazzjonijiet tagħhom li jimpenjaw ruħhom, fuq bażi volontarja, li jwettqu operazzjonijiet li jikkonsistu f'impenji klimatiċi u ambjentali wieħed jew aktar b’rabta mal-foresti. Fil-każ ta’ foresti li huma proprjetà statali, l-appoġġ jista’ jingħata biss jekk il-korp li jiġġestixxi tali foresta jkun korp privat jew muniċipalità.

Fir-rigward ta' azjendi forestali li jaqbżu ċertu daqs, li għandu jiġi stabbilit mill-Istati Membri fil-programmi ta' żvilupp reġjonali tagħhom, l-appoġġ skont il-paragrafu 1 għandu jkun jiddependi mill- preżentazzjoni tal-informazzjoni rilevanti minn pjan għall-ġestjoni tal-foresti jew strument ekwivalenti f’konformità mal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti kif definit fil-Konferenza Ministerjali dwar il-Protezzjoni tal-Foresti fl-Ewropa tal-1993.

2.   Il-pagamenti għandhom ikopru biss dawk l-impenji li jmorru lil hinn mir-rekwiżiti obbligatorji rilevanti stabbiliti bl-att nazzjonali dwar il-forestrija jew liġi nazzjonali rilevanti oħra. Dawn ir-rekwiżiti kollha għandhom jiġu identifikati fil-programm.

Dawn l-impenji għandhom jittieħdu għal perijodu ta’ bejn ħames u seba’ snin. Madankollu, fejn hu meħtieġ u fejn ikun debitament ġustifikat, l-Istati Membri jistgħu jiddeterminaw perijodu itwal fil-programmi ta' żvilupp rurali tagħhom għal tipi partikolari ta’ impenji.

3.   Il-pagamenti għandhom jikkumpensaw lill-benefiċjarji għall-ispejjeż addizzjonali u d-dħul mitluf kollu li jirriżulta mill-impenji meħuda, jew parti minnu. Fejn meħtieġ, dawn jistgħu jkopru wkoll spejjeż ta’ transazzjoni sal-valur massimu ta’ 20 % tal-primjum imħallas għall-impenji ambjentali forestali. L-appoġġ għandu jkun limitat għall-ammont massimu stabbilit fl-Anness II.

F'każijiet debitament ġustifikati għal operazzjonijiet li jirrigwardaw il-konservazzjoni ambjentali, jista' jingħata appoġġ bħala rata fissa jew pagament ta' darba għal kull unità għal impenji biex jitwaqqaf l-użu kummerċjali ta' siġar u foresti, ikkalkulat abbażi ta' spejjeż addizzjonali mġarrba u dħul mitluf.

4.   L-appoġġ jista’ jiġi provdut ukoll lil entitajiet pubbliċi u privati għall-konservazzjoni u l-promozzjoni ta’ riżorsi ġenetiċi tal-foresti għal operazzjonijiet mhux koperti mill-paragrafi 1, 2 u 3.

5.   Sabiex jiġi żgurat l-użu effiċjenti tar-riżorsi baġitarji tal-FAEŻR, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati taħt l-Artikolu 83 b’rabta mat-tipi ta’ operazzjonijiet eliġibbli għall-appoġġ skont il-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu.

Artikolu 35

Kooperazzjoni

1.   L-appoġġ taħt din il-miżura għandu jingħata sabiex jippromwovi forom ta’ kooperazzjoni li jinvolvu mill-inqas żewġ entitajiet u b’mod partikolari:

(a)

approċċi ta’ kooperazzjoni fost atturi differenti fis-settur agrikolu, fis-settur tal-forestrija u fil-katina tal-ikel tal-Unjoni u fost atturi oħra li jikkontribwixxu biex jintlaħqu l-objettivi u l-prijoritajiet tal-politika ta’ żvilupp rurali, inklużi gruppi ta' produtturi, kooperattivi u organizzazzjonijiet interprofessjonali;

(b)

il-ħolqien ta’ raggruppamenti u netwerks;

(c)

l-istabbiliment u l-operat ta’ gruppi operazzjonali tas-SEI għall-produttività u s-sostenibbiltà agrikola kif imsemmija fl-Artikolu 56.

2.   Il-kooperazzjoni taħt il-paragrafu 1 għandha tkun marbuta, b’mod partikolari, ma’ dawn il-punti li ġejjin:

(a)

proġetti pilota;

(b)

l-iżvilupp ta’ prodotti, prattiki, proċessi u teknoloġiji ġodda fis-setturi tal-agrikoltura, tal-ikel u tal-forestrija;

(c)

il-kooperazzjoni fost l-operaturi ż-żgħar fl-organizzazzjoni ta' proċessi ta' ħidma konġunti u fil-kondiviżjoni ta' faċilitajiet u riżorsi u għall-iżvilupp u/jew it-tqegħid fis-suq ta' servizzi turistiċi marbuta mat-turiżmu rurali;

(d)

kooperazzjoni orizzontali u vertikali fost atturi tal-katina tal-provvista għall-istabbiliment u l-iżvilupp ta’ ktajjen tal-provvista qosra u swieq lokali;

(e)

attivitajiet ta’ promozzjoni f’kuntest lokali marbuta mal-iżvilupp ta’ ktajjen tal-provvista qosra u swieq lokali;

(f)

azzjoni konġunta li ssir bil-għan ta’ mitigazzjoni jew adattament għat-tibdil fil-klima;

(g)

approċċi konġunti għal proġetti ambjentali u prattiki ambjentali kontinwi, inkluż il-ġestjoni effiċjenti tal-ilma, l-użu ta' enerġija rinnovabbli u l-preservazzjoni tal-pajsaġġ agrikolu;

(h)

kooperazzjoni orizzontali u vertikali fost l-atturi tal-katina tal-provvista għall-forniment sostenibbli tal-bijomassa għall-użu fil-produzzjoni tal-ikel u tal-enerġija u fil-proċessi industrijali;

(i)

l-implimentazzjoni, b’mod partikolari permezz ta’ gruppi ta' msieħba pubbliċi u privati minbarra dawk definiti fil-punt (b) tal-Artikolu 32(2) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, ta’ strateġiji ta' żvilupp lokali minbarra dawk definiti fl-Artikolu 2(19) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 li jindirizzaw prijorità waħda jew iżjed tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali;

(j)

it-tfassil ta' pjanijiet ta' ġestjoni tal-foresti jew strumenti ekwivalenti;

(k)

id-diversifikazzjoni tal-attivitajiet tal-biedja f'attivitajiet rigward il-kura tas-saħħa, l-integrazzjoni soċjali, l-agrikoltura appoġġata mill-komunità u l-edukazzjoni rigward l-ambjent u l-ikel.

3.   L-appoġġ skont il-punt (b) tal-paragrafu 1 għandu jingħata biss lil raggruppamenti u netwerks ġodda u lil dawk li jibdew attività ġdida għalihom.

L-appoġġ għall-operazzjonijiet skont il-punti (a) u (b) tal-paragrafu 2 jista’ jingħata wkoll lil atturi individwali meta tiġi prevista din il-possibbiltà fil-programm ta' żvilupp rurali.

4.   Ir-riżultati tal-proġetti pilota skont il-punt (a) tal-paragrafu 2 u l-operazzjonijiet skont il-punt (b) tal-paragrafu 2 twettqu minn atturi individwali, kif previst fil-paragrafu 3, għandhom jixxandru.

5.   L-ispejjeż li ġejjin, konnessi mal-forom ta’ kooperazzjoni msemmija fil-paragrafu 1 għandhom ikunu eliġibbli għal appoġġ taħt din il-miżura:

(a)

l-ispiża ta' studji taż-żona kkonċernata, studji tal-fattibbiltà, u t-tfassil ta’ pjan tan-negozju jew pjan ta’ ġestjoni tal-foresti jew pjan ekwivalenti jew strateġija tal-iżvilupp lokali minbarra dik imsemmija fl-Artikolu 33 tar-Regolament UE (Nru) 1303/2013;

(b)

l-ispiża ta' attivitajiet fiż-żona kkonċernata sabiex isir fattibbli proġett territorjali kollettiv jew proġett li għandu jitwettaq minn grupp operazzjonali tas-SEI għall-Produttività u s-Sostenibbiltà Agrikola kif imsemmija fl-Artikolu 56. Fil-każ tar-raggruppamenti, l-attività tista’ tikkonċerna wkoll l-organizzazzjoni ta’ taħriġ, netwerking bejn membri u r-reklutaġġ ta’ membri ġodda;

(c)

l-ispejjeż operazzjonali tal-kooperazzjoni;

(d)

l-ispejjeż diretti ta’ proġetti speċifiċi marbuta mal-implimentazzjoni ta’ pjan tan-negozju, pjan ambjentali, pjan ta' ġestjoni tal-foresti jew pjan ekwivalenti, strateġija tal-iżvilupp lokali minbarra dik imsemmija fl-Artikolu 33 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 jew spejjeż diretti ta' azzjonijiet oħrajn bil-mira tal-innovazzjoni, inklużi testijiet;

(e)

l-ispiża ta' attivitajiet ta' promozzjoni.

6.   Meta jiġu implimentati pjan tan-negozju jew pjan ambjentali jew pjan ta’ ġestjoni tal-foresti jew pjan ekwivalenti jew strateġija ta' żvilupp, l-Istati Membri jistgħu jagħtu l-għajnuna bħala ammont globali li jkopri l-ispejjeż tal-kooperazzjoni l-ispejjeż tal-proġetti implimentati jew inkella jistgħu jkopru biss l-ispejjeż tal-kooperazzjoni u jużaw fondi minn miżuri oħra jew Fondi tal-Unjoni oħra għall-implimentazzjoni tal-proġetti.

Fejn l-appoġġ jitħallas bħala ammont globali u l-proġett implimentat huwa ta' tip kopert taħt miżura oħra ta' dan ir-Regolament, għandu japplika l-ammont jew ir-rata ta' appoġġ massimu rilevanti.

7.   Kooperazzjoni fost atturi lokali f'reġjuni differenti jew Stati Membri għandha wkoll tkun eliġibbli għall-appoġġ.

8.   L-appoġġ għandu jkun limitat għal perijodu massimu ta’ seba’ snin minbarra l-azzjoni ambjentali kollettiva f’każijiet debitament ġustifikati.

9.   Il-kooperazzjoni taħt din il-miżura tista’ tiġi kkombinata ma’ proġetti appoġġati minn fondi tal-Unjoni minbarra l-FAEŻR fl-istess territorju. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li jiġi evitat il-kumpens żejjed minħabba l-kombinazzjoni ta’ din il-miżura ma’ strumenti oħra ta' appoġġ nazzjonali jew tal-Unjoni.

10.   Sabiex jiġi żgurat l-użu effiċjenti tar-riżorsi baġitarji tal-FAEŻR, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 83 dwar l-ispeċifikazzjonijiet ulterjuri tal-karatteristiċi tal-proġetti pilota, raggruppamenti, netwerks, ktajjen qosra tal-provvista u swieq lokali li ser ikunu eliġibbli għall-appoġġ, kif ukoll li jikkonċernaw il-kondizzjonijiet għall-għoti ta' għajnuna lit-tipi ta' operazzjonijiet elenkati fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu.

Artikolu 36

Ġestjoni tar-riskju

1.   L-appoġġ taħt din il-miżura għandu jkopri:

(a)

il-kontribuzzjonijiet finanzjarji bħala primjums għal assigurazzjoni tal-prodotti tar-raba’, annimali u pjanti kontra telf ekonomiku għall-bdiewa kkawżat minn avvenimenti klimatiċi negattivi, mard tal-annimali jew tal-pjanti, infestazzjoni tal-organiżmi ta' ħsara, jew inċident ambjentali;

(b)

kontribuzzjonijiet finanzjarji għal fondi mutwi għall-ħlas ta’ kumpens finanzjarju lill-bdiewa, għal telf ekonomiku kkawżat minn avvenimenti klimatiċi negattivi jew mit-tfaqqigħ ta’ mard tal-annimali jew tal-pjanti jew infestazzjoni minn organiżmi ta' ħsara jew inċident ambjentali;

(c)

għodda għall-istabilizzazzjoni tad-dħul, fil-forma ta’ kontribuzzjonijiet finanzjarji għal fondi mutwi, li tipprovdi kumpens lill-bdiewa għal tnaqqis kbir fid-dħul tagħhom.

2.   Għall-finijiet ta’ dan l-artikolu, "bidwi" tfisser bidwi attiv skont it-tifsira tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013.

3.   Għall-finijiet tal- punti (b) u (c) tal-paragrafu 1, 'fond mutwu' tfisser skema akkreditata mill-Istat Membru skont il-liġi nazzjonali tiegħu biex il-bdiewa affiljati jassiguraw lilhom infushom, filwaqt li pagamenti ta’ kumpens isiru lil bdiewa affiljati għal telf ekonomiku kkawżat minn avvenimenti klimatiċi negattivi jew mit-tfaqqigħ ta’ mard tal-annimali jew tal-pjanti jew infestazzjoni minn organiżmi ta' ħsara jew inċident ambjentali, jew telf ikkawżat minn annimali selvaġġi, jew għal tnaqqis kbir fid-dħul tagħhom.

4.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li jiġi evitat il-kumpens żejjed b’konsegwenza tal-kombinazzjoni ta’ din il-miżura ma’ strumenti oħra ta' appoġġ nazzjonali jew tal-Unjoni jew skemi ta' assigurazzjoni privati.

5.   Sabiex jiġi żgurat l-użu effiċjenti tar-riżorsi baġitarji tal-FAEŻR, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati taħt l-Artikolu 83 b’rabta mat-tul taż-żmien minimu u massimu tas-self kummerċjali għal fondi mutwi msemmija fil-punt (b) tal-Artikolu 38(3) u l-Artikolu 39(4).

Il-Kummissjoni għandha tippreżenta rapport dwar l-implimentazzjoni ta’ dan l-Artikolu lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill sal-31 ta' Diċembru 2018.

Artikolu 37

Assigurazzjoni fuq il-prodotti tar-raba’, l-annimali u l-pjanti

1.   L-appoġġ skont il-punt (a) tal-Artikolu 36(1) għandu jingħata biss għal kuntratti tal-assigurazzjoni li jkopru t-telf ikkawżat minn avveniment klimatiku negattiv, jew minn mard tal-annimali, jew tal-pjanti jew infestazzjoni minn organiżmi ta' ħsara, jew inċident ambjentali jew miżura adottata skont id-Direttiva 2000/29/KE biex jiġu eradikati jew ikkontrollati mard tal-pjanti, jew organiżmu ta’ ħsara għalihom li jeqirdu iżjed minn 30 % tal-produzzjoni annwali medja tal-bidwi fil-perijodu preċedenti ta’ tliet snin jew medja ta’ tliet snin ibbażata fuq il-perijodu preċedenti ta’ ħames snin, esklużi l-ogħla entrata u dik l-iktar baxxa. L-Indiċijiet jistgħu jintużaw sabiex tiġi kkalkulata l-produzzjoni annwali tal-bidwi. Il-metodu tal-kalkolu użat għandu jippermetti li jiġi ddeterminat it-telf reali ta' bidwi individwali f'sena partikolari.

Il-kejl tal-entità tat-telf ikkawżat jista' jiġi adattat għall-karatteristiċi speċifiċi ta' kull tip ta' prodott bl-użu ta':

(a)

indiċi bijoloġiċi (kwantità tat-telf tal-bijomassa) jew indiċi ekwivalenti ta' telf fir-rendiment stabbilit fl-livell tal-azjenda agrikola, lokali, reġjonali jew nazzjonali, jew

(b)

indiċi tat-temp (inkluża l-kwantità ta' xita u t-temperatura) stabbiliti fl-livell lokali, reġjonali jew nazzjonali.

2.   Il-fatt li jkun seħħ avveniment klimatiku negattiv jew li tkun faqqgħet marda tal-annimali jew tal-pjanti jew infestazzjoni ta' organiżmi ta' ħsara jew inċident ambjentali jrid jiġi rikonoxxut formalment bħala tali mill-awtorità kompetenti tal-Istat Membru kkonċernat.

L-Istati Membri jistgħu, fejn xieraq, jistabbilixxu bil-quddiem il-kriterji li fuq il-bażi tagħhom dan ir-rikonoxximent formali għandu jitqies li ngħata.

3.   Fir-rigward tal-mard tal-annimali, il-kumpens finanzjarju skont il-punt (a) tal-Artikolu 36(1) jista’ jingħata biss fir-rigward tal-mard imsemmi fil-lista ta’ mard tal-annimali stabbilita mill-Organizzazzjoni Dinjija għas-Saħħa tal-Annimali jew fl-Anness għad-Deċiżjoni 2009/470/KE.

4.   Il-pagamenti tal-assigurazzjoni għandhom jikkumpensaw għal mhux iżjed mit-total tal-ispiża għar-restituzzjoni tat-telf imsemmi fil-punt (a) tal-Artikolu 36(1) u ma għandhomx jirrikjedu jew jispeċifikaw it-tip jew il-kwantità tal-produzzjoni futura.

L-Istati Membri jistgħu jillimitaw l-ammont tal-primjum li hu eliġibbli għall-appoġġ billi japplikaw limiti massimi xierqa.

5.   L-appoġġ għandu jkun limitat għall-ammonti massimi stabbiliti fl-Anness II.

Artikolu 38

Fondi mutwi għal avvenimenti klimatiċi negattivi, mard tal-annimali u tal-pjanti, infestazzjonijiet ta' organiżmi ta' ħsara u inċidenti ambjentali

1.   Sabiex ikun eliġibbli għall-appoġġ, il-fond mutwu kkonċernat għandu:

(a)

ikun akkreditat mill-awtorità kompetenti skont il-liġi nazzjonali;

(b)

ikollu politika trasparenti dwar id-depożiti fil-fond u l-ġbid minnu;

(c)

ikollu regoli ċari li jattribwixxu r-responsabbiltajiet għal kwalunkwe dejn imġarrab.

2.   L-Istati Membri għandhom jiddefinixxu r-regoli għall-kostituzzjoni u l-ġestjoni tal-fondi mutwi, b’mod partikolari għall-għoti ta’ pagamenti ta’ kumpens u l-eliġibbiltà tal-bdiewa f’każ ta’ kriżi, kif ukoll għall-amministrazzjoni u l-monitoraġġ tal-konformità ma’ dawn ir-regoli. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-arranġamenti relatati mal-fondi jipprevedu pieni fil-każ ta' negliġenza min-naħa tal-bidwi.

Il-fatt li jkunu ġraw inċidenti li jissemmew fil-punt (b) tal-Artikolu 36(1) għandu jiġi rikonoxxut formalment bħala tali mill-awtorità kompetenti tal-Istat Membru kkonċernat.

3.   Il-kontribuzzjonijiet finanzjarji msemmija fl-Artikolu 36(1)(b) jistgħu jkunu marbuta biss ma’:

(a)

l-ispejjeż amministrattivi għall-istabbiliment tal-fond mutwu, mifruxa fuq massimu ta’ tliet snin b’mod digressiv;

(b)

l-ammonti mħallsa mill-fond mutwu bħala kumpens finanzjarju lill-bdiewa. Barra minn hekk, il-kontribuzzjoni finanzjarja tista’ tkun marbuta mal-interess fuq is-self kummerċjali meħud mill-fond mutwu għall-finijiet tal-ħlas tal-kumpens finanzjarju lill-bdiewa f’każ ta’ kriżi.

L-appoġġ skont il-punt (b) tal-Artikolu 36(1) għandu jingħata biss biex ikopri t-telf ikkawżat minn avvenimenti klimatiċi negattivi, mard tal-annimali jew tal-pjanti, infestazzjoni ta’ organiżmi ta' ħsara, jew miżura adottata skont id-Direttiva 2000/29/KE biex jinqerdu jew jiġu kkontrollati mard tal-pjanti jew organiżmi ta’ ħsara għalihom li jeqirdu iżjed minn 30 % tal-produzzjoni annwali medja tal-bidwi fil-perijodu preċedenti ta’ tliet snin jew medja ta’ tliet snin ibbażata fuq il-perijodu preċedenti ta’ ħames snin, esklużi l-ogħla entrata u dik l-iktar baxxa. L-indiċijiet jistgħu jintużaw sabiex tiġi kkalkulata l-produzzjoni annwali tal-bidwi. Il-metodu tal-kalkolu użat għandu jippermetti li jiġi ddeterminat it-telf reali ta' bidwi individwali f'sena partikolari.

L-ebda kontribuzzjoni mill-fondi pubbliċi m’għandha ssir lill-kapital azzjonarju inizjali.

4.   Fir-rigward tal-mard tal-annimali, il-kumpens finanzjarju skont il-punt (b) tal-Artikolu 36(1) jista’ jingħata fir-rigward tal-mard imsemmi fil-lista ta’ mard tal-annimali stabbilita mill-Organizzazzjoni Dinjija għas-Saħħa tal-Annimali jew fl-Anness għad-Deċiżjoni 2009/470/KE.

5.   L-appoġġ għandu jkun limitat għar-rata massima ta' appoġġ stabbilita fl-Anness II.

L-Istati Membri jistgħu jillimitaw l-ispejjeż li huma eliġibbli għall-appoġġ billi japplikaw:

(a)

limiti massimi għal kull fond;

(b)

limiti massimi xierqa għal kull unità.

Artikolu 39

Għodda għall-istabilizzazzjoni tad-dħul

1.   L-appoġġ skont il-punt (c) tal-Artikolu 36(1) għandu jingħata biss meta t-tnaqqis fid-dħul jeċċedi 30 % tad-dħul annwali medju tal-bidwi individwali fil-perijodu preċedenti ta’ tliet snin jew medja ta’ tliet snin ibbażata fuq il-perijodu preċedenti ta’ ħames snin minbarra l-ogħla entrata u dik l-iktar baxxa. Id-dħul għall-finijiet tal-punt (c) tal-Artikolu 36(1) għandu jirreferi għas-somma tad-dħul li l-bidwi jirċievi mis-suq, inkluż kwalunkwe forma ta’ appoġġ pubbliku, wara li jitnaqqsu l-ispejjeż tal-produzzjoni. Il-pagamenti mill-fond mutwu lill-bdiewa għandhom jikkumpensaw għal anqas minn 70 % tad-dħul mitluf fis-sena li fiha l-produttur isir eliġibbli li jirċievi din l-assistenza.

2.   Sabiex ikun eliġibbli għall-appoġġ, il-fond mutwu kkonċernat għandu:

(a)

ikun akkreditat mill-awtorità kompetenti skont il-liġi nazzjonali;

(b)

ikollu politika trasparenti dwar id-depożiti fil-fond u l-ġbid minnu;

(c)

ikollu regoli ċari li jattribwixxu r-responsabbiltajiet għal kwalunkwe dejn imġarrab.

3.   L-Istati Membri għandhom jiddefinixxu r-regoli għall-kostituzzjoni u l-ġestjoni tal-fondi mutwi, b’mod partikolari għall-għoti ta’ pagamenti ta’ kumpens lill-bdiewa f’każ ta’ kriżi u għall-amministrazzjoni u l-monitoraġġ tal-konformità ma’ dawn ir-regoli. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-arranġamenti relatati mal-fondi jipprevedu pieni fil-każ ta' negliġenza min-naħa tal-bidwi.

4.   Il-kontribuzzjonijiet finanzjarji msemmija fil-punt (c) tal-Artikolu 36(1) jistgħu jkunu marbuta biss ma’:

(a)

l-ispejjeż amministrattivi għall-istabbiliment tal-fond mutwu, mifruxa fuq massimu ta’ tliet snin b’mod digressiv;

(b)

l-ammonti mħallsa mill-fond mutwu bħala kumpens finanzjarju lill-bdiewa. Barra minn hekk, il-kontribuzzjoni finanzjarja tista’ tkun marbuta mal-interess fuq is-self kummerċjali meħud mill-fond mutwu għall-finijiet tal-ħlas tal-kumpens finanzjarju lill-bdiewa f’każ ta’ kriżi. L-ebda kontribuzzjoni mill-fondi pubbliċi m’għandha ssir lill-kapital azzjonarju inizjali.

5.   L-appoġġ għandu jkun limitat għall-ammonti massimi stabbiliti fl-Anness II.

Artikolu 40

Finanzjament ta’ pagamenti diretti nazzjonali kumplementari għall-Kroazja

1.   Jista' jingħata appoġġ lill-bdiewa eliġibbli għall-pagamenti diretti nazzjonali kumplementari skont l-Artikolu 19 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013. Il-kondizzjonijiet stipulati f'dak l-Artikolu għandhom japplikaw ukoll għall-appoġġ li għandu jingħata skont dan l-Artikolu.

2.   L-appoġġ mogħti lil bidwi fir-rigward tas-snin 2014, 2015 u 2016 ma għandux jaqbeż id-differenza bejn:

(a)

il-livell ta’ pagamenti diretti applikabbli fil-Kroazja għas-sena kkonċernata skont l-Artikolu 17 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013; u

(b)

45 % tal-livell korrispondenti tal-pagamenti diretti kif applikati mill-2022 'l hemm.

3.   Il-kontribut tal-Unjoni għall-appoġġ mogħti skont dan l-Artikolu fil-Kroazja fir-rigward tas-snin 2014, 2015 u 2016 ma għandux jaqbeż l-20 % tal-allokazzjoni totali annwali rispettiva tagħha tal-FAEŻR.

4.   Ir-rata ta’ kontribuzzjoni tal-FAEŻR għall-komplementi għall-pagamenti diretti ma għandhiex taqbeż it-80 %.

Artikolu 41

Regoli dwar l-implimentazzjoni tal-miżuri

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar l-implimentazzjoni tal-miżuri f’din it-taqsima li jikkonċernaw:

(a)

proċeduri għall-għażla ta’ awtoritajiet jew korpi li joffru servizzi konsultattivi tal-biedja u tal-forestrija, servizzi ta’ ġestjoni jew ta’ sostituzzjoni b'rabta mal-azjendi agrikoli u d-digressività tal-għajnuna skont il-miżura tas-servizzi konsultattivi msemmija fl-Artikolu 15;

(b)

il-valutazzjoni mill-Istat Membru tal-progress tal-pjan tan-negozju, l-alternattivi ta' pagamenti kif ukoll il-modalitajiet tal-aċċess għal miżuri oħra għal bdiewa żgħażagħ skont il-miżura tal-iżvilupp tal-azjenda agrikola u tan-negozju msemmija fl-Artikolu 19;

(c)

konverżjoni għal unitajiet minbarra dawk użati fl-Anness II, u rati ta' konverżjoni ta' annimali għal unitajiet ta' bhejjem (LU - livestock unit) taħt il-miżuri msemmija fl-Artikoli 28, 29, 33 u 34;

(d)

il-possibbiltà tal-użu ta’ suppożizzjonijiet standard tal-ispejjeż addizzjonali u d-dħul mitluf skont il-miżuri tal-Artikoli 28 sa 31, 33 u 34 u l-kriterji għall-kalkolu tagħhom;

(e)

kalkolu tal-ammont ta’ appoġġ fejn operazzjoni tkun eliġibbli għal appoġġ skont iżjed minn miżura waħda.

Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 84.

LEADER

Artikolu 42

Gruppi ta’ azzjoni lokali LEADER

1.   Minbarra l-kompiti msemmija fl-Artikolu 34 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, il-gruppi ta’ azzjoni lokali jistgħu jwettqu kompiti addizzjonali delegati lilhom mill-Awtorità ta’ Ġestjoni u/jew l-aġenzija tal-pagamenti.

2.   Il-gruppi ta’ azzjoni lokali jistgħu jitolbu l-pagament ta’ ħlas bil-quddiem mill-aġenzija tal-pagamenti kompetenti jekk ikun hemm din il-possibbiltà fil-programm ta' żvilupp rurali. L-ammont ta' pagamenti bil-quddiem ma għandux jaqbeż 50 % tal-appoġġ pubbliku marbut mal-ispejjeż operazzjonali.

Artikolu 43

Pakkett tal-bidu LEADER

Appoġġ għall-iżvilupp lokali LEADER jista' jinkludi wkoll "Pakkett tal-bidu LEADER" għall-komunitajiet lokali li ma implimentawx il-LEADER fil-perijodu ta' programmazzjoni 2007-2013. Il-"Pakkett tal-bidu LEADER" għandu jikkonsisti f'appoġġ għat-tisħiħ tal-kapaċità u proġetti pilota żgħar. L-appoġġ taħt il-"Pakkett tal-bidu LEADER" ma għandux ikun kondizzjonali għall-preżentazzjoni ta' strateġija tal-iżvilupp lokali LEADER.

Artikolu 44

Attivitajiet ta’ kooperazzjoni LEADER

1.   L-appoġġ imsemmi fil-punt (c) tal-Artikolu 35(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 għandu jingħata għal

(a)

proġetti ta' kooperazzjoni fi Stat Membru (kooperazzjoni interterritorjali) jew proġetti ta' kooperazzjoni bejn territorji f'diversi Stati Membri jew ma' teritorji f'pajjiżi terzi (kooperazzjoni transnazzjonali).

(b)

appoġġ tekniku preparatorju għal proġetti ta’ kooperazzjoni interterritorjali u transnazzjonali, bil-kundizzjoni li l-gruppi ta’ azzjoni lokali jkunu jistgħu juru li qed jipprevedu l-implimentazzjoni ta’ proġett konkret.

2.   Minbarra gruppi oħra ta’ azzjoni lokali, l-imsieħba ta’ grupp ta’ azzjoni lokali skont il-FAEŻR jistgħu jkunu:

(a)

grupp ta' msieħba pubbliċi u privati lokali f’territorju rurali li qed jimplimenta strateġija tal-iżvilupp lokali fl-Unjoni jew barra mill-Unjoni;

(b)

grupp ta' msieħba pubbliċi u privati lokali f’territorju mhux rurali li qed jimplimenta strateġija tal-iżvilupp lokali.

3.   F’każijiet fejn il-proġetti ta’ kooperazzjoni ma jintgħażlux mill-gruppi ta’ azzjoni lokali, l-Istati Membri għandhom jistabbilixxu sistema ta’ applikazzjoni kontinwa.

Huma għandhom jippubblikaw il-proċeduri amministrattivi nazzjonali jew reġjonali li jikkonċernaw l-għażla ta’ proġetti ta’ kooperazzjoni transnazzjonali u lista ta’ spejjeż eliġibbli mhux iktar tard minn sentejn wara d-data tal-approvazzjoni tal-programmi għall-iżvilupp rurali tagħhom.

L-approvazzjoni ta’ proġetti ta’ kooperazzjoni mill-awtorità kompetenti għandha sseħħ mhux iżjed tard minn erba’ xhur wara d-data ta’ sottomissjoni tal-applikazzjoni tal-proġett.

4.   L-Istati Membri għandhom jikkomunikaw lill-Kummissjoni l-proġetti ta’ kooperazzjoni transnazzjonali approvati.

KAPITOLU II

Dispożizzjonijiet komuni għal diversi miżuri

Artikolu 45

Investimenti

1.   Sabiex l-operazzjonijiet ta' investiment ikunu eliġibbli għall-appoġġ tal-FAEŻR, dawn għandhom ikunu preċeduti minn valutazzjoni tal-impatt ambjentali mistenni f’konformità mal-liġi speċifika għal dak it-tip ta’ investiment fejn l-investiment x'aktarx li jkollu effetti negattivi fuq l-ambjent.

2.   In-nefqa li hija eliġibbli għall-appoġġ tal-FAEŻR għandha tkun limitata għal:

(a)

il-kostruzzjoni, l-akkwist, inkluż il-kiri, jew it-titjib tal-proprjetà immobbli;

(b)

ix-xiri jew ix-xiri bil-kiri ta’ makkinarju u tagħmir ġdid sal-valur fis-suq tal-ass;

(c)

l-ispejjeż ġenerali relatati man-nefqa msemmija fil-punti (a) u (b), bħal tariffi tal-arkitett, tal-inġinier u dawk tal-konsultazzjoni, tariffi relatati ma' konsulenza dwar is-sostenibbiltà ambjentali u ekonomika, inkluż studji tal-fattibbiltà. L-istudji tal-fattibbiltà għandhom jibqgħu nefqa eliġibbli anke meta, abbażi tar-riżultati tagħhom, ma ssir l-ebda nefqa skont il-punti (a) u (b);

(d)

l-investimenti mhux tanġibbli li ġejjin: l-akkwist jew l-iżvilupp ta' softwer tal-kompjuter u l-akkwist ta' privattivi, liċenzji, drittijiet tal-awtur, marki kummerċjali;

(e)

l-ispejjeż tal-istabbiliment ta' pjanijiet għall-ġestjoni tal-foresti u l-ekwivalenti tagħhom.

3.   Fil-każ ta’ investimenti agrikoli, ix-xiri ta’ drittijiet ta’ produzzjoni agrikola, intitolamenti għal ħlas, annimali, pjanti annwali u t-tħawwil tagħhom ma għandhomx ikunu eliġibbli għall-appoġġ ta' investiment. Madankollu, f’każ tar-restawr tal-potenzjal tal-produzzjoni agrikola minn diżastri naturali jew avvenimenti katastrofiċi skont il-punt (b) tal-Artikolu 18(1), in-nefqa għax-xiri tal-annimali tista’ tkun nefqa eliġibbli.

4.   Il-benefiċjarji ta’ appoġġ marbut mal-investiment jistgħu jitolbu l-ħlas ta’ pagament bil-quddiem sa massimu ta’ 50 % tal-għajnuna pubblika marbuta mal-investiment mill-aġenziji ta' pagament kompetenti jekk dik il-possibbiltà tkun inkluża fil-programm ta' żvilupp rurali.

5.   Il-kapital operatorju li huwa anċillari u marbut ma' investiment ġdid fis-settur tal-agrikoltura jew tal-forestrija, li jirċievi appoġġ mill-FAEŻR permezz ta' strument finanzjarju stabbilit f'konformità mal-Artikolu 37 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, jista' jkun nefqa eliġibbli. Tali nefqa eliġibbli ma għandhiex teċċedi t-30 % tal-ammont totali tan-nefqa eliġibbli għall-investiment. It-talba rilevanti għandha tkun debitament immotivata.

6.   Sabiex jitqiesu l-karatteristiċi speċjali ta' tipi partikolari ta' investimenti, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 83, li jistipulaw il-kondizzjonijiet li taħthom spejjeż oħra marbuta ma’ kuntratti ta’ kiri u tagħmir użat jistgħu jitqiesu bħala nefqa eliġibbli u jispeċifikaw it-tipi ta' infrastruttura tal-enerġija rinnovabbli li għandhom ikunu eliġibbli għall-appoġġ.

Artikolu 46

Investimenti fl-irrigazzjoni

1.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 45 ta' dan ir-Regolament, fil-każ ta' irrigazzjoni f'żoni ta' irrigazzjoni ġodda u eżistenti, l-investimenti li jissodisfaw il-kondizzjonijiet f'dan l-Artikolu biss għandhom jitqiesu bħala nefqa eliġibbli.

2.   Pjan ta' ġestjoni tal-baċir ta' xmara, kif meħtieġ skont it-termini tad-Direttiva Qafas dwar l-Ilma, għandu jkun notifikat lill-Kummissjoni għaż-żona kollha li fiha ser isir l-investiment, kif ukoll fi kwalunkwe żona oħra fejn l-ambjent tagħha jista' jiġi affettwat mill-investiment. Il-miżuri li jidħlu fis-seħħ taħt il-pjan ta' ġestjoni tal-baċir ta' xmara skont l-Artikolu 11 tad-Direttiva Qafas dwar l-Ilma u li jkunu ta' rilevanza għas-settur agrikolu kellhom ikunu speċifikati fil-programm rilevanti ta' miżuri.

3.   Ikun fis-seħħ l-użu ta' arloġġi tal-ilma li jippermetti l-kejl tal-użu tal-ilma fil-livell tal-investiment appoġġat jew ikollu jitpoġġa fil-prattika bħala parti mill-investiment.

4.   Investiment f'titjib ta' installazzjoni ta' irrigazzjoni eżistenti jew f'element ta' infrastruttura ta' irrigazzjoni, għandu jkun eliġibbli biss jekk jiġi vvalutat ex-ante li joffri ffrankar potenzjali fl-użu tal-ilma ta' massimu ta' bejn 5 % u 25 % skont il-parametri tekniċi tal-installazzjoni jew l-infrastruttura eżistenti.

Jekk l-investiment jaffettwa korpi ta' ilma ta' taħt l-art jew tal-wiċċ li l-istatus tagħhom ġie identifikat bħala anqas minn tajjeb fil-pjan ta' ġestjoni rilevanti tal-baċir ta' xmara għal raġunijiet marbutin mal-kwantità tal-ilma:

(a)

l-investiment għandu jiżgura tnaqqis effettiv fl-użu tal-ilma, fil-livell tal-investiment, li jammonta minn tal-anqas għal 50 % tal-iffrankar potenzjali tal-ilma li jkun sar possibbli permezz tal-investiment;

(b)

fil-każ ta' investiment f'azjenda agrikola waħda, huwa għandu wkoll jirriżulta fi tnaqqis għall-użu totali ta' ilma mill-azjenda li jammonta minn tal-anqas għal 50 % tal-iffrankar potenzjali tal-ilma li jkun sar possibbli fil-livell tal-investiment. L-użu totali ta' ilma mill-azjenda għandu jinkludi l-ilma mibjugħ mill-azjenda.

Ebda waħda mill-kondizzjonijiet fil-paragrafu 4 ma għandha tapplika għal investiment f'installazzjoni eżistenti li taffettwa biss l-effiċjenza enerġetika jew għal investiment fil-ħolqien ta' ġiebja jew għal investiment fl-użu ta' ilma rriċiklat li ma jaffettwax massa ta' ilma ta' taħt l-art jew ta' ilma tal-wiċċ.

5.   Investiment li jirriżulta f'żieda netta taż-żona irrigata li taffettwa korp partikolari ta' ilma ta' taħt l-art jew tal-wiċċ għandu jkun eliġibbli biss jekk:

(a)

l-istatus tal-korp ta' ilma ma jkunx ġie identifikat bħala anqas minn tajjeb fil-pjan ta' ġestjoni rilevanti tal-baċir ta' xmara għal raġunijiet marbutin mal-kwantità tal-ilma; u

(b)

analiżi ambjentali turi li mhux ser ikun hemm impatt ambjentali negattiv sinifikanti mill-investiment; tali analiżi tal-impatt ambjentali għandha titwettaq jew tkun approvata mill-awtorità kompetenti u tista' wkoll tirreferi għal gruppi ta' azjendi.

Iż-żoni mingħajr irrigazzjoni iżda li fihom kien hemm installazzjoni ta' irrigazzjoni attiva fil-passat reċenti, li għandhom jiġu stabbiliti jew iġġustifikati fil-programm, jistgħu jitqiesu bħala żoni b'irrigazzjoni għall-fini tad-determinazzjoni taż-żieda netta taż-żona b'irrigazzjoni.

6.   Permezz ta' deroga mill-punt (a) tal-paragrafu 5, l-investimenti li jirriżultaw f'żieda netta taż-żona ta' irrigazzjoni jistgħu xorta jkunu eliġibbli jekk:

(a)

l-investiment jiġi kkumbinat ma' investiment f'installazzjoni ta' irrigazzjoni jew element ta' infrastruttura ta' irrigazzjoni eżistenti vvalutat ex-ante li joffri ffrankar potenzjali tal-ilma ta' mill-anqas bejn 5 % u 25 % skont il-parametri tekniċi tal-installazzjoni jew infrastruttura eżistenti u

(b)

l-investiment inġenerali jiżgura tnaqqis effettiv fl-użu tal-ilma, fil-livell tal-investiment inġenerali, li jammonta għal tal-anqas 50 % tal-iffrankar potenzjali tal-ilma possibbli permezz tal-investiment fl-installazzjoni tal-irrigazzjoni jew l-element ta' infrastruttura eżistenti.

Barra minn hekk, permezz ta' deroga, il-kondizzjoni fil-punt (a) tal-paragrafu 5 ma għandhiex tapplika għal investimenti fl-istabbiliment ta' installazzjoni tal-irrigazzjoni ġdida li tingħata l-ilma minn ġiebja eżistenti approvat mill-awtoritajiet kompetenti qabel il-31 ta' Ottubru 2013 jekk jiġu sodisfatti l-kondizzjonijiet li ġejjin:

il-ġiebja inkwistjoni jiġi identifikat fil-pjan rilevanti ta' ġestjoni tal-baċin tax-xmara u jkun soġġett għar-rekwiżiti ta' kontroll stabbiliti fl-Artikolu 11(3)(e) tad-Direttiva Qafas dwar l-Ilma;

fil-31 ta' Ottubru 2013 kien fis-seħħ limitu massimu fuq l-astrazzjonijiet totali mill-ġiebja jew livell minimu meħtieġ ta' fluss fil-korpi tal-ilma affettwati mill-ġiebja;

dak il-limitu massimu jew il-livell minimu meħtieġ ta' fluss jikkonforma mal-kondizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 4 tad-Direttiva Qafas dwar l-Ilma; u

l-investiment inkwistjoni ma jirriżultax f'astrazzjonijiet lil hinn mil-limitu massimu fis-seħħ fil-31 ta' Ottubru 2013 jew fi tnaqqis tal-livell ta' fluss fil-mases tal-ilma affettwati taħt il-livell minimu meħtieġ fis-seħħ fil-31 ta' Ottubru 2013.

Artikolu 47

Regoli għall-pagamenti skont iż-żona

1.   In-numru ta’ ettari li għalihom jista’ japplika impenn skont l-Artikoli 28, 29 u 34 jista’ jvarja minn sena għal oħra meta:

(a)

din il-possibbiltà tkun prevista fil-programm ta' żvilupp rurali;

(b)

l-impenn inkwistjoni ma japplikax għal ħbula tal-art fissi; u

(c)

ma jkunx hemm periklu li ma jintlaħaqx l-objettiv ambjentali tal-impenn.

2.   Meta l-art kollha jew parti mill-art impenjata, jew l-azjenda kollha, tiġi trasferita lil persuna oħra waqt il-perijodu ta' dak l-impenn, l-impenn jew parti minnu li jikkorrispondi għall-art trasferita jista’ jkompli għaddej għall-kumplament tal-perijodu taħt dik il-persuna l-oħra jew jista' jiskadi u mhux ser ikun meħtieġ rimborż fir-rigward tal-perijodu li waqtu l-impenn kien effettiv.

3.   Meta benefiċjarju ma jkunx jista’ jkompli jikkonforma mal-impenji meħuda għax l-azjenda jew parti mill-azjenda titqassam fi ħbula jew tkun is-suġġett ta’ miżuri ta’ konsolidazzjoni ta’ art pubblika jew miżuri ta’ konsolidazzjoni ta’ art approvati mill-awtoritajiet pubbliċi kompetenti, l-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jippermettu li l-impenji jiġu adattati għas-sitwazzjoni l-ġdida tal-azjenda. Jekk tali adattament ikun impossibbli, l-impenn għandu jiskadi u r-rimborż ma għandux ikun meħtieġ fir-rigward tal-perijodu li fih l-impenn kien effettiv.

4.   Mhux ser jintalab ir-rimborż tal-għajnuna riċevuta f'każijiet ta' force majeureuċirkostanzi eċċezjonali kif imsemmija fl-Artikolu 2 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013.

5.   Il-paragrafu 2, fir-rigward ta' każijiet ta' trasferiment tal-azjenda kollha, u l-paragrafu 4 għandhom japplikaw ukoll għall-impenji skont l-Artikolu 33.

6.   Sabiex tiġi żgurata l-implimentazzjoni effiċjenti ta’ miżuri marbuta maż-żoni u sabiex jiġu ggarantiti l-interessi finanzjarji tal-Unjoni, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 83 li jistipula l-kondizzjonijiet applikabbli għall-konverżjoni jew l-aġġustament ta' impenji taħt il-miżuri msemmija fl-Artikoli 28, 29, 33 u 34 u, l-ispeċifikazzjoni ta’ sitwazzjonijiet oħra li fihom ir-rimborż tal-għajnuna ma għandux ikun meħtieġ.

Artikolu 48

Klawsola ta’ reviżjoni

Għandha tiġi prevista klawsola ta’ reviżjoni għal impenji meħuda skont l-Artikoli 28, 29, 33 u 34 sabiex jiġi żgurat l-aġġustament tagħhom fil-każ ta' emendi għall-istandards, ir-rekwiżiti jew l-obbligi obbligatorji rilevanti msemmija f’dawk l-Artikoli; l-impenji għandhom imorru lil hinn mill-Artikoli. Il-klawsola ta' reviżjoni għandha tkopri wkoll l-aġġustamenti meħtieġa biex jiġi evitat finanzjament doppju tal-prattiki msemmija fl-Artikolu 43 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 fil-każ ta' emendi għal dawk il-prattiki.

L-impenji meħuda skont l-Artikoli 28, 29, 33 u 34 li jmorru lil hinn mill-perijodu ta’ pprogrammar attwali għandu jkun fihom klawsola ta’ reviżjoni li tippermetti l-aġġustament tagħhom skont il-qafas legali tal-perijodu ta’ pprogrammar li jmiss.

Jekk tali aġġustament ma jiġix aċċettat mill-benefiċjarju, l-impenn għandu jiskadi u ma jkunx meħtieġ rimborż fir-rigward tal-perijodu li matulu l-impenn kien effettiv.

Artikolu 49

Għażla ta' operazzjonijiet

1.   Mingħajr preġudizzju għall-punt (d) tal-Artikolu 34(3) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, l-Awtorità ta' Ġestjoni tal-programm ta' żvilupp rurali għandha tiddefinixxi l-kriterji ta' għażla għal operazzjonijiet wara konsultazzjoni mal-Kumitat għall-Monitoraġġ. Il-kriterji ta' għażla għandu jkollhom l-għan li jiżguraw it-trattament ugwali tal-applikanti, l-użu aħjar ta’ riżorsi finanzjarji u l-indirizzar ta’ miżuri skont il-prijoritajiet tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali. Fid-definizzjoni u l-applikazzjoni tal-kriterji ta' għażla, il-prinċipju ta’ proporzjonalità għandu jitqies b’rabta mad-daqs tal-operat.

2.   L-awtorità tal-Istat Membru responsabbli għall-għażla tal-operazzjonijiet għandha tiżgura li l-operazzjonijiet, bl-eċċezzjoni tal-operazzjonijiet taħt l-Artikoli 28 sa 31, 33 sa 34 u 36 sa 39, jintgħażlu f'konformità mal-kriterji tal-għażla msemmija fil-paragrafu 1 u skont proċedura trasparenti u dokumentata sew.

3.   Fejn ikun xieraq, il-benefiċjarji jistgħu jintgħażlu fuq il-bażi ta’ sejħiet għal proposti, billi japplikaw kriterji ta’ effikaċja ekonomika u ambjentali.

Artikolu 50

Definizzjoni ta’ żona rurali

Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, l-Awtorità ta’ Ġestjoni għandha tiddefinixxi “żona rurali” fil-livell tal-programm. L-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu din id-definizzjoni għal miżura jew tip ta' operazzjoni jekk dan ikun debitament iġġustifikat.

KAPITOLU III

Assistenza teknika u netwerking

Artikolu 51

Finanzjament tal-assistenza teknika

1.   F'konformità mal-Artikolu 6 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013, il-FAEŻR jista’ juża sa mhux aktar minn 0,25 % tal-allokazzjoni annwali tiegħu biex jiffinanzja l-kompiti msemmija fl-Artikolu 58 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, inklużi l-ispejjeż għall-istabbiliment u t-tħaddim tan-netwerk Ewropew għall-iżvilupp rurali msemmi fl-Artikolu 52 u n-netwerk tas-SEI msemmi fl-Artikolu 53 fuq inizjattiva tal-Kummissjoni u/jew f'isimha.

Il-FAEŻR jista’ jiffinanzja wkoll l-azzjonijiet previsti fl-Artikolu 41(2) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (25), b’rabta mal-indikazzjonijiet u s-simboli tal-iskema ta’ kwalità tal-Unjoni.

Dawk l-azzjonijiet għandhom jitwettqu f'konformità mal-Artikolu 58 tar-Regolament (UE, EURATOM) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (26) u kwalunkwe dispożizzjoni oħra ta’ dak ir-Regolament u d-dispożizzjonijiet ta’ implimentazzjoni tiegħu li jkunu applikabbli għal din il-forma ta’ eżekuzzjoni tal-baġit.

2.   Fuq inizjattiva tal-Istati Membri, sa massimu ta’ 4 % tal-ammont totali ta’ kull programm ta' żvilupp rurali jista’ jiġi ddedikat għall-kompiti msemmija fl-Artikolu 59 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, u għal spejjeż b’rabta ma’ ħidma ta' tħejjija għad-delimitazzjoni ta’ żoni li jiffaċċjaw restrizzjonijiet naturali jew oħrajn speċifiċi msemmija fl-Artikolu 32.

L-ispejjeż relatati mal-korp ta’ ċertifikazzjoni msemmi fl-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 ma għandhomx ikunu eliġibbli taħt dan il-paragrafu.

Fi ħdan dak il-limitu ta’ 4 %, ammont għandu jkun riservat għall-istabbiliment u l-operazzjoni tan-netwerk rurali nazzjonali msemmi fl-Artikolu 54.

3.   Fil-każ ta' programmi ta' żvilupp rurali li jkopru kemm ir-reġjuni anqas żviluppati kif ukoll reġjuni oħrajn, ir-rata ta' kontribuzzjoni tal-FAEŻR għall-assistenza teknika msemmija fl-Artikolu 59(3) tista' tiġi determinata billi jitqies it-tip predominanti ta' reġjuni, skont l-għadd tagħhom, fil-programm.

Artikolu 52

Netwerk Ewropew għall-iżvilupp rurali

1.   Għandu jiġi stabbilit netwerk Ewropew għall-iżvilupp rurali għall-ħolqien ta' netwerk tan-netwerks, l-organizzazzjonijiet, u l-amministrazzjonijiet nazzjonali attivi fil-qasam tal-iżvilupp rurali fil-livell tal-Unjoni skont l-Artikolu 51(1).

2.   Il-ħolqien ta' netwerk permezz tan-netwerk Ewropew għall-iżvilupp rurali għandu jkollu l-għan li:

(a)

iżid l-involviment tal-partijiet interessati kollha, u b'mod partikolari partijiet interessati oħra għall-iżvilupp agrikolu, forestali u rurali fl-implimentazzjoni tal-iżvilupp rurali;

(b)

itejjeb il-kwalità tal-programmi ta' żvilupp rurali;

(c)

ikollu rwol fl-infurmar tal-pubbliku ġenerali dwar il-benefiċċji tal-politika għall-iżvilupp rurali.

(d)

jappoġġa l-evalwazzjoni tal-programmi ta' żvilupp rurali.

3.   Il-kompiti tan-netwerk għandhom ikunu li:

(a)

jiġbor, janalizza u jxerred informazzjoni dwar azzjoni fil-qasam tal-iżvilupp rurali;

(b)

jipprovdi appoġġ fil-proċessi ta' evalwazzjoni u fil-ġbir u l-ġestjoni ta' data;

(c)

jiġbor, jikkonsolida u jxerred prattiki ta' żvilupp rurali tajbin fil-livell tal-Unjoni, inkluż fir-rigward ta' metodoloġiji u għodod ta' evalwazzjoni;

(d)

jistabbilixxi u jmexxi gruppi tematiċi u/jew workshops bil-għan li jiffaċilita l-iskambju tal-ħiliet esperti u jappoġġja l-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-iżvilupp ulterjuri tal-politika ta' żvilupp rurali;

(e)

jipprovdi informazzjoni dwar żviluppi fiż-żoni rurali tal-Unjoni u f’pajjiżi terzi;

(f)

jorganizza laqgħat u seminars fil-livell tal-Unjoni għal dawk li huma attivament involuti fl-iżvilupp rurali;

(g)

jappoġġa n-netwerks nazzjonali u l-inizjattivi ta' kooperazzjoni transnazzjonali u l-iskambju dwar azzjonijiet u esperjenza fil-qasam tal-iżvilupp rurali ma' netwerks f'pajjiżi terzi;

(h)

speċifikament għall-gruppi ta’ azzjoni lokali:

(i)

joħloq sinerġiji mal-attivitajiet imwettqa fil-livell nazzjonali jew reġjonali, jew it-tnejn, min-netwerks rispettivi fir-rigward ta’ azzjonijiet tal-bini tal-kapaċità u skambju ta’ esperjenza; u

(ii)

jikkoopera mal-korpi tan-netwerks u tal-appoġġ tekniku għall-iżvilupp lokali stabbilit mill-FEŻR, il-FSE u l-EMFF fir-rigward tal-attivitajiet ta' żvilupp lokali u l-kooperazzjoni transnazzjonali tagħhom.

4.   Il-Kummissjoni għandha tadotta ' atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu l-istruttura organizzattiva u l-operat tan-netwerk Ewropew għan-netwerk tal-iżvilupp rurali. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 84.

Artikolu 53

Netwerk tas-Sħubija Ewropea għall-Innovazzjoni

1.   Għandu jkun hemm Netwerk tas-SEI li jappoġġa s-SEI għall-produttività u s-sostenibbiltà agrikola msemmija fl-Artikolu 55, skont l-Artikolu 51(1). Dan għandu jippermetti l-ħolqien ta' netwerk ta’ gruppi operazzjonali, servizzi konsultattivi u riċerkaturi.

2.   L-għan tan-netwerk tas-SEI għandu jkun li:

(a)

jiffaċilita l-iskambju ta' ħiliet esperti u prattiki tajbin;

(b)

jistabbilixxi djalogu bejn il-bdiewa u l-komunità ta' riċerka u jiffaċilita l-inklużjoni tal-partijiet interessati kollha fil-proċess ta' skambju tal-għarfien.

3.   Il-kompiti tan-netwerk tas-SEI għandhom ikunu li:

(a)

jipprovdi funzjoni ta’ help desk u jipprovdi informazzjoni lil atturi ewlenin dwar is-SEI;

(b)

iħeġġeġ it-twaqqif ta' gruppi operazzjonali u jagħti tagħrif dwar l-opportunitajiet ipprovduti mill-politiki tal-Unjoni;

(c)

jiffaċilita t-twaqqif ta' inizjattivi ta' ragruppament u proġetti pilota jew ta' dimostrazzjoni li jirrigwardaw, fost l-oħrajn il-kwistjonijiet li ġejjin:

(i)

żieda fil-produttività agrikola, il-vijabbiltà ekonomika, is-sostenibbiltà, ir-rendiment u l-effiċjenza fl-użu tar-riżorsi;

(ii)

l-innovazzjoni b'appoġġ għal ekonomija fuq bażi bijoloġika;

(iii)

il-biodiversità, is-servizzi tal-ekosistema, il-funzjonalità tal-ħamrija u l-immaniġġjar sostenibbli tal-ilma;

(iv)

prodotti innovattivi u servizzi għall-katina ta' provvista integrata;

(v)

il-ħolqien ta' opportunitajiet ta' prodotti u swieq ġodda għall-prodotturi primarji;

(vi)

il-kwalità tal-ikel, is-sikurezza tal-ikel u dieta bilanċjata;

(vii)

it-tnaqqis tat-telf wara l-ħsad u l-ħela ta' ikel.

(d)

Il-ġbir u t-tixrid tal-informazzjoni fil-qasam tas-SEI, inklużi s-sejbiet tar-riċerka u teknoloġiji ġodda rilevanti għall-innovazzjoni u l-iskambju tal-għarfien u skambji fil-qasam tal-innovazzjoni ma' pajjiżi terzi.

4.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu l-istruttura organizzattiva u l-operat tan-Netwerk tas-SEI. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 84.

Artikolu 54

Netwerk rurali nazzjonali

1.   Kull Stat Membru għandu jistabbilixxi netwerk rurali nazzjonali, li jiġbor fi gruppi l-organizzazzjonijiet u l-amministrazzjonijiet involuti fl-iżvilupp rurali. Is-sħubija msemmija fl-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 għandha tkun ukoll parti min-netwerk rurali nazzjonali.

L-Istati Membri bi programmi reġjonali jistgħu jissottomettu għall-approvazzjoni programm speċifiku għall-istabbiliment u l-operat tan-netwerk rurali nazzjonali tagħhom.

2.   Il-ħidma permezz ta' netwerk min-netwerk rurali nazzjonali għandu jkollu l-għan li:

(a)

iżid l-involviment tal-partijiet interessati fl-implimentazzjoni tal-iżvilupp rurali;

(b)

itejjeb il-kwalità tal-implimentazzjoni tal-programmi ta' żvilupp rurali;

(c)

jinforma lill-pubbliku ġenerali u l-benefiċjarji potenzjali dwar il-politika għall-iżvilupp rurali u opportunitajiet ta' finanzjament;

(d)

irawwem l-innovazzjoni fl-agrikoltura, il-produzzjoni tal-ikel, il-forestrija u ż-żoni rurali.

3.   L-appoġġ mill-FAEŻR skont l-Artikolu 51(3) għandu jintuża:

(a)

għall-istrutturi meħtieġa biex jitmexxa n-netwerk;

(b)

għall-preparazzjoni u l-implimentazzjoni ta’ pjan ta’ azzjoni li jkun ikopri mill-inqas dan li ġej:

(i)

attivitajiet li jirrigwardaw il-ġbir ta’ eżempji ta’ proġetti li jkopru l-prijoritajiet kollha tal-programmi ta' żvilupp rurali;

(ii)

attivitajiet li jirrigwardaw il-faċilitazzjoni ta' skambji tematiċi u analitiċi bejn il-partijiet interessati tal-iżvilupp rurali, il-kondiviżjoni u t-tixrid tas-sejbiet;

(iii)

attivitajiet li jirrigwardaw il-provvista ta' taħriġ u netwerking għal gruppi ta’ azzjoni lokali u b’mod partikolari assistenza teknika għal kooperazzjoni interterritorjali u transnazzjonali, l-iffaċilitar ta’ kooperazzjoni fost gruppi ta' azzjoni lokali u t-tiftix ta’ imsieħba għall-miżura msemmija fl-Artikolu 35;

(iv)

attivitajiet li jirrigwardaw il-provvista ta' netwerking għal kunsilliera u servizzi ta' appoġġ għall-innovazzjoni;

(v)

attivitajiet li jirrigwardaw il-kondiviżjoni u t-tixrid tas-sejbiet tal-monitoraġġ u l-evalwazzjoni;

(vi)

pjan ta’ komunikazzjoni li jinkludi pubbliċità u informazzjoni li jirrigwardaw il-programm ta' żvilupp rurali bi qbil mal-Awtoritajiet ta’ Ġestjoni u attivitajiet ta’ informazzjoni u ta’ komunikazzjoni mmirati lejn il-pubbliku ġenerali;

(vii)

attivitajiet li jirrigwardaw il-parteċipazzjoni u l-kontribut f’attivitajiet tan-netwerk Ewropew għall-iżvilupp rurali.

4.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw regoli għall-istabbiliment u l-operat tan-netwerks rurali nazzjonali u l-kontenut tal-programmi speċifiċi msemmijin fil-paragrafu 1. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 84.

TITOLU IV

SEI GĦALL-PRODUTTIVITÀ U S-SOSTENIBBILTÀ AGRIKOLA

Artikolu 55

Għanijiet

1.   Is-SEI għall-produttività u s-sostenibbiltà agrikola għandha:

(a)

tippromwovi settur agrikolu u tal-foresterija effiċjenti fl-użu tar-riżorsi, ekonomikament vijabbli, produttiv, kompetittiv, b'livell baxx ta' emissjonijiet, li ma jagħmilx ħsara lill-klima u reżistenti, li jaħdem lejn sistemi ta' produzzjoni agroekoloġiċi u li jaħdem f'armonija mar-riżorsi naturali essenzjali li fuqhom tiddependi l-biedja u l-foresterija;

(b)

tgħin biex ikun hemm provvista kostanti u sostenibbli ta' ikel, għalf u bijomaterjali, inklużi tipi eżistenti u tipi ġodda;

(c)

ittejjeb il-proċessi tal-preservazzjoni tal-ambjent, l-adattament għat-tibdil fil-klima u l-mitigazzjoni tiegħu;

(d)

tibni pontijiet bejn ir-riċerka, l-għarfien u t-teknoloġija avvanzati u l-bdiewa, il-maniġers tal-foresti, il-komunitajiet rurali, in-negozji, l-NGOs u s-servizzi konsultattivi.

2.   Is-SEI għall-produttività u s-sostenibbiltà agrikola għandha tfittex li tilħaq l-għanijiet tagħha billi:

(a)

toħloq valur miżjud billi torbot aħjar ir-riċerka u l-prattiki tal-biedja u billi tinkoraġġixxi l-użu iżjed mifrux ta’ miżuri ta’ innovazzjoni disponibbli;

(b)

tippromwovi t-traspożizzjoni iżjed mgħaġġla u iżjed mifruxa ta’ soluzzjonijiet innovattivi fil-prattika; u

(c)

tinforma lill-komunità xjentifika dwar il-ħtiġijiet ta’ riċerka dwar il-prattiki tal-biedja.

3.   Il-FAEŻR għandu jikkontribwixxi għall-għanijiet tas-SEI għall-produttività u s-sostenibbiltà agrikola permezz tal-appoġġ, f'konformità mal-Artikolu 35, tal-gruppi operazzjonali tas-SEI msemmija fl-Artikolu 56 u n-netwerk tas-SEI msemmi fl-Artikolu 53.

Artikolu 56

Gruppi operazzjonali

1.   Gruppi operazzjonali tas-SEI għandhom jiffurmaw parti mis-SEI għall-produttività u s-sostenibbiltà agrikola. Huma għandhom jiġu stabbiliti minn atturi interessati bħal bdiewa, riċerkaturi, konsulenti u negozji involuti fis-settur agrikolu u tal-ikel, li huma rilevanti fil-kisba tal-objettivi tas-SEI.

2.   Il-gruppi operazzjonali tas-SEI għandhom jistabbilixxu proċeduri interni li jiżguraw, li l-operat u t-teħid ta' deċiżjonijiet tagħhom huwa trasparenti u li jevitaw sitwazzjonijiet ta’ konflitt ta’ interess.

3.   L-Istati Membri għandhom jiddeċiedu fi ħdan il-qafas tal-programmi tagħhom sa fejn huma ser jappoġġaw il-gruppi operazzjonali.

Artikolu 57

Kompiti tal-gruppi operazzjonali

1.   Il-gruppi operazzjonali tas-SEI għandhom ifasslu pjan li jkun fih dan li ġej:

(a)

deskrizzjoni tal-proġett innovattiv li ser jiġi żviluppat, ipprovat, adattat jew implimentat;

(b)

deskrizzjoni tar-riżultati mistennija u l-kontribut biex jintlaħaq l-objettiv tas-SEI għat-titjib tal-produttività u l-ġestjoni tar-riżorsi sostenibbli.

2.   Meta jimplimentaw il-proġetti innovattivi tagħhom, il-gruppi operazzjonali għandhom:

(a)

jieħdu deċiżjonijiet dwar l-elaborazzjoni u l-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet innovattivi; u

(b)

jimplimentaw azzjonijiet innovattivi permezz ta’ miżuri ffinanzjati permezz ta’ programmi ta' żvilupp rurali.

3.   Il-gruppi operazzjonali għandhom ixerrdu r-riżultati tal-proġett tagħhom, b'mod partikolari permezz tan-netwerk tas-SEI.

TITOLU V

DISPOŻIZZJONIJIET FINANZJARJI

Artikolu 58

Riżorsi u d-distribuzzjoni tagħhom

1.   Mingħajr preġudizzju għall-paragrafi 5, 6 u 7 ta' dan l-Artikolu, l-ammont totali ta’ appoġġ tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali taħt dan ir-Regolament għall-perijodu mill-1 ta’ Jannar 2014 sal-31 ta’ Diċembru 2020 għandu jkun EUR 84 936 miljun, fil-prezzijiet tal-2011,skont il-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin mill-2014 sal-2020.

2.   0,25 % tar-riżorsi msemmija fil-paragrafu 1 għandhom ikunu ddedikati għall-assistenza teknika għall-Kummissjoni kif imsemmi fl-Artikolu 51(1).

3.   Għall-finijiet tal-ipprogrammar u l-inklużjoni sussegwenti tagħhom fil-baġit ġenerali tal-Unjoni, l-ammonti msemmija fil-paragrafu 1 għandhom jiġu indiċjati bir-rata ta’ 2 % fis-sena.

4.   It-tqassim annwali skont l-Istat Membru tal-ammonti msemmija fil-paragrafu 1, wara tnaqqis tal-ammont imsemmi fil-paragrafu 2 huwa stipulat fl-Anness I.

5.   Fondi trasferiti minn Stat Membru skont l-Artikolu 14(2) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 għandhom jitnaqqsu mill-ammonti allokati lil dak l-Istat Membru f'konformità mal-paragrafu 4.

6.   Il-fondi ttrasferiti lejn il-FAEŻR b'applikazzjoni tal-Artikoli 7(2) u 14(1) tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 u l-fondi ttrasferiti lejn il-FAEŻR b'applikazzjoni tal-Artikoli 10b u 136 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 (27) fir-rigward tas-sena kalendarja 2013 għandhom ukoll jiġu inklużi fit-tqassim annwali msemmi fil-paragrafu 4.

7.   Sabiex jittieħed kont tal-iżviluppi marbutin mat-tqassim annwali msemmi fil-paragrafi 4, inklużi t-trasferimenti msemmija fil-paragrafi 5 u6; biex isiru aġġustamenti tekniċi mingħajr ma jinbidlu l-allokazzjonijiet ġenerali; jew biex jittieħed kont ta' kwalunkwe bidla oħra prevista minn att leġislattiv wara l-adozzjoni ta' dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati, f'konformità mal-Artikolu 83, biex issir reviżjoni tal-limiti massimi stabbiliti fl-Anness I.

8.   Għall-finijiet tal-allokazzjoni tar-riżerva ta' prestazzjoni msemmija fl-Artikolu 22(3) u (4) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, id-dħul assenjat disponibbli miġbur skont l-Artikolu 43 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-FAEŻR, għandu jiżdied mal-ammonti msemmija fl-Artikolu 20 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. Dak id-dħul assenjat disponibbli għandu jkun allokat lill-Istati Membri b'mod proporzjonat għas-sehem tal-ammont totali tal-appoġġ mill-FAEŻR.

Artikolu 59

Kontribuzzjoni mill-fond

1.   Id-deċiżjoni li tapprova programm ta' żvilupp rurali għandha tistabbilixxi l-kontribuzzjoni massima mill-FAEŻR lill-programm. Id-deċiżjoni għandha tidentifika b’mod ċar, fejn ikun meħtieġ, l-approprjazzjonijiet allokati lir-reġjuni inqas żviluppati.

2.   Il-kontribuzzjoni mill-FAEŻR għandha tiġi kkalkulata fuq il-bażi tal-ammont tan-nefqa pubblika eliġibbli.

3.   Il-programmi ta' żvilupp rurali għandhom jistabbilixxu rata ta’ kontribuzzjoni unika mill-FAEŻR applikabbli għall-miżuri kollha. Fejn applikabbli, għandha tiġi stabbilita rata ta’ kontribuzzjoni mill-FAEŻR separata għar-reġjuni inqas żviluppati, għar-reġjuni ultraperiferiċi u għall-gżejjer żgħar tal-Eġew skont it-tifsira tar-Regolament (KEE) Nru 2019/93, kif ukoll għar-reġjuni ta' transizzjoni. Ir-rata ta’ kontribuzzjoni massima mill-FAEŻR għandha tkun:

(a)

85 % tan-nefqa pubblika eliġibbli fir-reġjuni inqas żviluppati, fir-reġjuni ultraperiferiċi u fil-gżejjer żgħar tal-Eġew skont it-tifsira tar-Regolament (KEE) Nru 2019/93;

(b)

75 % tan-nefqa pubblika eliġibbli għar-reġjuni kollha li l-PDG per capita tagħhom għall-perijodu 2007-2013 kien anqas minn 75 % tal-medja tal-UE-25 għall-perijodu ta' referenza iżda li l-PDG per capita tagħhom huwa ogħla minn 75 % tal-medja tal-PDG tal-UE-27;

(c)

63 % tan-nefqa pubblika eliġibbli għar-reġjuni ta' transizzjoni minbarra dawk imsemmijin fil-punt (b) ta' dan il-paragrafu;

(d)

53 % tan-nefqa pubblika eliġibbli fir-reġjuni l-oħra.

Ir-rata ta’ kontribuzzjoni minima mill-FAEŻR għandha tkun 20 %.

4.   Permezz ta’ deroga mill-paragrafu 3, il-kontribuzzjoni massima tal-FAEŻR għandha tkun:

(a)

80 % għall-miżuri msemmija fl-Artikoli 14, 27 u 35, għall-iżvilupp lokali LEADER imsemmi fl-Artikolu 32 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 u għal operazzjonijiet taħt il-punt (a)(i) tal-Artikolu 19(1). Dik ir-rata tista’ tiżdied sa mhux aktar minn 90 % għall-programmi ta’ reġjuni inqas żviluppati, ir-reġjuni ultraperiferiċi, tal-gżejjer żgħar tal-Eġew skont it-tifsira tar-Regolament (KEE) Nru 2019/93 u tar-reġjuni ta' transizzjoni msemmija fil-punti (b) u (c) tal-paragrafu 3;

(b)

75 % għall-operazzjonijiet li jikkontribwixu għall-objettivi tal-ambjent u tal-mitigazzoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih skont l-Artikoli 17, punti (a) u (b) tal-Artikolu 21(1), l-Artikoli 28, 29, 30, 31 u 34.

(c)

100 % għall-istrumenti finanzjarji fuq livell tal-Unjoni msemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 38(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013;

(d)

ir-rata ta' kontribuzzjoni applikabbli għall-miżura kkonċernata żdiedet b'10 punti perċentwali addizzjonali għal kontribuzzjonijiet għal strumenti finanzjarji msemmija fil-punt (b) tal-Artikolu 38(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

(e)

100 % għall-operazzjonijiet li qed jirċievu finanzjament mill-fondi ttrasferiti għall-FAEŻR bl-applikazzjoni tal-Artikolu 7(2) ul-Artikolu 14(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013.

(f)

100 % għal ammont ta' EUR 500 miljun, fil-prezzijiet tal-2011, allokati lill-Portugall u għal ammonta ta' EUR 7 miljuni, fil-prezzijiet tal-2011, allokati lil Ċipru, b'kondizzjoni li dawk l-Istati Membri qed jirċievu assistenza finanzjarja f'konformità mal-Artikolu 136 u 143 TFUE fl-1 ta' Jannar 2014 jew wara, sal-2016 meta l-applikazzjoni ta' din id-dispożizzjoni għandha tiġi valutata mill-ġdid.

(g)

Għall-Istati Membri li jirċievu, fl-1 ta' Jannar 2014 jew wara, assistenza finanzjarja f'konformità mal-Artikoli 136 u 143 TFUE, ir-rata tal-kontribuzzjoni tal-FAEŻR li tirriżulta mill-applikazzjoni tal-Artikolu 24(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tista' togħla b'massimu ta' 10 punti perċentwali addizzjonali sa massimu totali ta' 95 %, għan-nefqa li għandha titħallas minn dawn l-Istati Membri fl-ewwel sentejn tal-implimentazzjoni tal-programm ta' żvilupp rurali. Ir-rata tal-kuntribuzzjoni tal-FAEŻR li tkun applikabbli mingħajr din id-deroga għandha, madankollu, tkun rispettata għan-nefqa pubblika totali magħmula matul il-perijodu ta' pprogrammar.

5.   Mill-anqas 5 %, u fil-każ tal-Kroazja 2,5 %, tal-kontribuzzjoni totali tal-FAEŻR lill-programm ta' żvilupp rurali għandu jiġi rriżervat għal-LEADER.

6.   Tal-inqas 30 % tal-kontribuzzjoni totali tal-FAEŻR għall-programm ta' żvilupp rurali għandu jkun riservat għal miżuri taħt l-Artikoli li ġejjin: l-Artikolu 17 għall-investimenti relatati mal-ambjent u l-klima; l-Artikoli 21, 28, 29 u 30, bl-eċċezzjoni tal-ħlasijiet relatati mad-Direttiva Qafas dwar l-ilma; u l-Artikoli 31, 32 u 34.

L-ewwel subparagrafu ma għandux japplika għar-reġjuni ultraperiferiċi u t-territorji extra-Ewropej tal-Istati Membri.

7.   Fejn Stat Membru jippreżenta kemm programm nazzjonali kif ukoll sett ta' programmi reġjonali, il-paragrafi 5 u 6 ma għandhomx japplikaw għall-programm nazzjonali. Il-kontribuzzjoni tal-FAEŻR għall-programm nazzjonali għandha titqies għall-finijiet tal-kalkolu tal-perċentwal imsemmi fil-paragrafi 5 u 6 għal kull programm reġjonali, b'mod proporzjonali għas-sehem ta' dak il-programm reġjonali mill-allokazzjoni nazzjonali.

8.   Nefqa kkofinanzjata mill-FAEŻR ma għandhiex tkun ikkofinanzjata permezz ta’ kontribuzzjoni mill-Fondi Strutturali, mill-Fond ta’ Koeżjoni jew minn kwalunkwe strument finanzjarju ieħor tal-Unjoni.

9.   In-nefqa pubblika fl-għajnuna lill-intrapriżi għandha tikkonforma mal-limiti ta' għajnuna stabbiliti fir-rigward tal-għajnuna mill-Istat, sakemm dan ir-Regolament ma jipprevedix mod ieħor.

Artikolu 60

Eliġibbiltà tan-nefqa

1.   Permezz ta’ deroga mill-Artikolu 65(9) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, f’każijiet ta’ miżuri ta’ emerġenza minħabba diżastri naturali, il-programmi għall-iżvilupp rurali jistgħu jipprevedu li l-eliġibbiltà tan-nefqa marbuta ma’ bidliet fil-programm tista’ tibda tgħodd mid-data meta jkun seħħ id-diżastru naturali.

2.   In-nefqa għandha tkun eliġibbli għal kontribuzzjoni mill-FAEŻR biss meta tkun imġarrba għal operazzjonijiet li ġew deċiżi mill-Awtorità ta’ Ġestjoni tal-programm inkwistjoni jew taħt ir-responsabbiltà tagħha, skont il-kriterji ta' għażla msemmija fl-Artikolu 49.

Bl-eċċezzjoni ta’ spejjeż ġenerali kif definiti fl-Artikolu 45(2)(c), fir-rigward ta’ operazzjonijiet ta' investiment taħt miżuri li jaqgħu taħt l-ambitu tal-Artikolu 42 TFUE, hija biss in-nefqa mġarrba wara li tkun ġiet ippreżentata applikazzjoni lill-awtorità kompetenti li għandha titqies eliġibbli.

L-Istati Membri jistgħu jipprevedu fil-programmi tagħhom li n-nefqa għandha tkun eliġibbli biss meta tkun iġġarrbet wara li l-applikazzjoni għall-appoġġ tkun ġiet approvata mill-awtorità kompetenti.

3.   Il-paragrafi 1 u 2 ma għandhomx japplikaw għall-Artikolu 51(1) u (2).

4.   Il-pagamenti minn benefiċjarji għandhom ikunu appoġġati minn fatturi u dokumenti li jagħtu prova tal-pagament. Meta dan ma jkunx jista’ jsir, il-pagamenti għandhom jiġu appoġġati b’dokumenti ta’ valur ġustifikattiv ekwivalenti, minbarra għall-forom ta’ appoġġ taħt il-punt (b), (c) u (d) tal-Artikolu 67(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Artikolu 61

Nefqa eliġibbli

1.   Meta l-ispejjeż operazzjonali jkunu koperti b’appoġġ skont dan ir-Regolament, għandhom ikunu eliġibbli t-tipi ta’ spejjeż li ġejjin:

(a)

spejjeż operazzjonali;

(b)

spejjeż tal-persunal;

(c)

spejjeż tat-taħriġ;

(d)

spejjeż marbuta mar-relazzjonijiet pubbliċi;

(e)

spejjeż finanzjarji;

(f)

spejjeż tan-netwerks.

2.   L-istudji għandhom jikkostitwixxu nefqa eliġibbli biss meta jkunu marbuta ma’ operazzjoni speċifika taħt il-programm jew l-objettivi u l-miri speċifiċi tal-programm.

3.   Il-kontribuzzjonijiet in natura fil-forma ta' provvediment ta' xogħlijiet, oġġetti, servizzi, art u proprjetà immobbli li għalihom ma sar l-ebda ħlas bi flus kontanti u li huma apoġġati minn fatturi u dokumenti oħra li għandhom valur ġustifikattiv ekwivalenti, jistgħu jkunu eliġibbli għall-appoġġ sakemm ikunu sodisfatti l-kondizzjonijiet tal-Artikolu 69 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Artikolu 62

Verifikabbiltà u kontrollabbiltà tal-miżuri

1.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-miżuri kollha għall-iżvilupp rurali li jkollhom l-intenzjoni li jimplimentaw ikunu verifikabbli u kontrollabbli. Għal dan il-għan, l-Awtorità ta’ Ġestjoni u l-aġenzija tal-pagamenti ta’ kull programm ta' żvilupp rurali għandhom jipprovdu valutazzjoni ex ante tal-verifikabbiltà u l-kontrollabbiltà tal-miżuri li għandhom jiġu inklużi fil-programm ta' żvilupp rurali. L-Awtorità ta’ Ġestjoni u l-aġenzija tal-pagamenti għandhom iwettqu wkoll il-valutazzjoni tal-verifikabbiltà u l-kontrollabbiltà tal-miżuri waqt l-implimentazzjoni tal-programm ta' żvilupp rurali. Il-valutazzjoni ex ante u l-valutazzjoni waqt il-perijodu tal-implimentazzjoni għandhom iqisu r-riżultati tal-kontrolli fil-perijodu tal-ipprogrammar preċedenti u dak kurrenti. Meta l-valutazzjoni tiżvela li r-rekwiżiti tal-verifikabbiltà u l-kontrollabbiltà ma jkunux ġew sodisfatti, il-miżuri kkonċernati għandhom jiġu aġġustati skont dan.

2.   Meta tingħata għajnuna fuq il-bażi tal-ispejjeż standard jew spejjeż addizzjonali u dħul mitluf, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-kalkoli rilevanti jkunu xierqa u preċiżi u stabbiliti bil-quddiem fuq il-bażi ta’ kalkolu ġust, ekwu u verifikabbli. Għal dan il-għan, korp li jkun funzjonalment indipendenti mill-awtoritajiet responsabbli għall-implimentazzjoni tal-programmi u li jkollu l-kompetenza xierqa għandu jagħmel il-kalkoli jew jikkonferma l-adegwatezza u l-preċiżjoni tal-kalkoli. Fil-programm ta' żvilupp rurali għandha tiġi inkluża dikjarazzjoni li tikkonferma l-adegwatezza u l-preċiżjoni tal-kalkoli.

Artikolu 63

Ħlasijiet bil-quddiem

1.   Il-pagament ta’ ħlasijiet bil-quddiem għandu jkun soġġett għall-istabbiliment ta’ garanzija tal-bank jew garanzija ekwivalenti korrispondenti għal 100 % tal-ammont tal-ħlas bil-quddiem. Fir-rigward tal-benefiċjarji pubbliċi, il-ħlasijiet bil-quddiem għandhom jitħallsu lill-muniċipalitajiet, l-awtoritajiet reġjonali u l-assoċjazzjonijiet tagħhom, kif ukoll lil korpi tal-liġi pubblika.

Faċilità pprovduta bħala garanzija minn awtorità pubblika għandha titqies li hi ekwivalenti għall-garanzija msemmija fl-ewwel subparagrafu, sakemm l-awtorità timpenja ruħha li tħallas l-ammont kopert minn dik il-garanzija jekk l-intitolament għall-ħlas bil-quddiem imħallas ma jkunx stabbilit.

2.   Il-garanzija tista’ tiġi rilaxxata meta l-aġenzija tal-pagamenti kompetenti tistabbilixxi li l-ammont ta’ nefqa proprja korrispondenti għall-kontribuzzjoni pubblika marbuta mal-operazzjoni jaqbeż l-ammont tal-ħlas bil-quddiem.

TITOLU VI

ĠESTJONI, KONTROLL U PUBBLIĊITÀ

Artikolu 64

Responsabbiltajiet tal-Kummissjoni

Sabiex tiġi żgurata ġestjoni finanzjarja tajba, fil-kuntest tal-ġestjoni konġunta, skont l-Artikolu 317 TFUE, il-Kummissjoni għandha tieħu l-miżuri u twettaq il-kontrolli stabbiliti fir-Regolament (UE) Nru 1306/2013.

Artikolu 65

Responsabbiltajiet tal-Istati Membri

1.   L-Istati Membri għandhom jadottaw id-dispożizzjonijiet leġislattivi, statutorji u amministrattivi skont l-Artikolu 58(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 sabiex jiġi żgurat li l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jiġu protetti effettivament.

2.   L-Istati Membri għandhom jaħtru, għal kull programm ta' żvilupp rurali, l-awtoritajiet li ġejjin:

(a)

l-Awtorità ta’ Ġestjoni, li tista’ tkun korp pubbliku jew privat li jaġixxi fil-livell nazzjonali jew reġjonali, jew l-Istat Membru nnifsu meta jwettaq dak il-kompitu, u li tkun inkarigata mill-ġestjoni tal-programm ikkonċernat;

(b)

l-aġenzija tal-pagamenti akkreditata skont it-tifsira tal-Artikolu 7 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013;

(c)

il-korp ta’ ċertifikazzjoni skont it-tifsira tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013.

3.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw, għal kull programm ta' żvilupp rurali, li s-sistema rilevanti tal-ġestjoni u l-kontroll tkun ġiet stabbilita b’mod li tiżgura allokazzjoni ċara u separazzjoni tal-funzjonijiet bejn l-Awtorità ta’ Ġestjoni u korpi oħra. L-Istati Membri għandhom ikunu responsabbli biex jiżguraw li s-sistemi jiffunzjonaw b’mod effettiv matul il-perijodu ta’ pprogrammar.

4.   L-Istati Membri għandhom jiddefinixxu b’mod ċar il-kompiti tal-Awtorità ta’ Ġestjoni, l-Aġenzija tal-Pagamenti u l-gruppi ta’ azzjoni lokali taħt LEADER fir-rigward tal-applikazzjoni tal-kriterji ta' eliġibbiltà u ta' għażla u l-proċedura tal-għażla tal-proġetti.

Artikolu 66

Awtorità ta' Ġestjoni

1.   L-Awtorità ta’ Ġestjoni għandha tkun responsabbli għall-ġestjoni u l-implimentazzjoni tal-programm b’mod effiċjenti, effettiv u korrett u b’mod partikolari li:

(a)

tiżgura li jkun hemm sistema elettronika sikura xierqa li tirreġistra, iżżomm, timmaniġġa u tirrapporta informazzjoni statistika dwar il-programm u l-implimentazzjoni tiegħu meħtieġa għall-finijiet tal-monitoraġġ u l-evalwazzjoni u, b’mod partikolari, l-informazzjoni meħtieġa għall-monitoraġġ tal-progress b’rabta mal-objettivi u l-prijoritajiet definiti;

(b)

tipprovdi lill-Kummissjoni, sal-31 ta' Jannar u l-31 ta' Ottubru f'kull sena tal-programm, informazzjoni indikattiva rilevanti dwar l-operazzjonijiet magħżula għall-finanzjament, inkluż informazzjoni dwar ir-rendiment u indikaturi finanzjarji;

(c)

tiżgura li l-benefiċjarji u l-korpi l-oħra involuti fl-implimentazzjoni tal-operazzjonijiet:

(i)

jiġu mgħarrfa dwar l-obbligi tagħhom li jirriżultaw mill-għajnuna mogħtija, u jżommu sistema ta’ kontabbiltà separata jew kodiċi ta’ kontabbiltà xieraq għat-transazzjonijiet kollha marbuta mal-operazzjoni;

(ii)

ikunu konxji tar-rekwiżiti fir-rigward tal-provvediment tad-data lill-Awtorità ta' Ġestjoni u r-reġistrazzjoni tar-rendiment u r-riżultati;

(d)

tiżgura li l-evalwazzjoni ex ante msemmija fl-Artikolu 55 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tikkonforma mas-sistema ta’ monitoraġġ u evalwazzjoni u taċċettahom u tippreżentahom lill-Kummissjoni;

(e)

tiżgura li l-pjan ta' evalwazzjoni msemmi fl-Artikolu 56 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 ikun introdott, li l-evalwazzjoni tal-programm ex post imsemmija fl-Artikolu 57 tar-Regolament (UE) Nru1303/2013 issir fil-limiti ta' żmien stipulat f'dak ir-Regolament, sabiex ikun żgurat li dawn l-evalwazzjonijiet jikkonformaw mas-sistema ta' monitoraġġ u evalwazzjoni u tippreżentahom lill-Kumitat ta' Monitoraġġ u lill-Kummissjoni;

(f)

tipprovdi lill-Kumitat ta' Monitoraġġ bl-informazzjoni u d-dokumenti meħtieġa biex tkun issorveljata l-implimentazzjoni tal-programm fid-dawl tal-objettivi u l-prijoritajiet speċifiċi tiegħu;

(g)

tfassal il-programm annwali dwar il-progress, inklużi t-tabelli ta' monitoraġġ aggregati, u, wara approvazzjoni mill-Kumitat ta' Monitoraġġ, tippreżentah lill-Kummissjoni;

(h)

tiżgura li l-aġenzija tal-pagamenti tirċievi l-informazzjoni meħtieġa kollha, b'mod partikolari dwar il-proċeduri operati u kwalunkwe kontroll imwettaq b'relazzjoni mal-operazzjonijiet magħżula għall-finanzjament, qabel ma jkunu awtorizzati l-pagamenti;

(i)

tiżgura l-pubbliċità għall-programm, inkluż permezz tan-netwerk rurali nazzjonali, billi tgħarraf lill-benefiċjarji potenzjali, lill-organizzazzjonijiet professjonali, lill-imsieħba ekonomiċi u soċjali, lill-korpi involuti fil-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa, u lill-organizzazzjonijiet mhux governattivi ikkonċernati, inklużi organizzazzjonijiet ambjentali, dwar il-possibbiltajiet offruti mill-programm u r-regoli sabiex jinkiseb aċċess għall-finanzjament tal-programm kif ukoll billi tgħarraf lill-benefiċjarji dwar il-kontribuzzjoni tal-Unjoni u lill-pubbliku ġenerali dwar ir-rwol li għandha l-Unjoni fil-programm.

2.   L-Istat Membru jew l-Awtorità ta’ Ġestjoni jistgħu jaħtru korp intermedjarju wieħed jew iktar li jinkludi lill-awtoritajiet lokali, il-korpi għall-iżvilupp reġjonali jew l-organizzazzjonijiet mhux governattivi, biex iwettqu l-ġestjoni u l-implimentazzjoni ta’ operazzjonijiet għall-iżvilupp rurali.

Meta parti mill-kompiti tagħha jiġu delegati lil korp ieħor, l-Awtorità ta’ Ġestjoni għandha żżomm responsabbiltà sħiħa għall-effiċjenza u l-korrettezza tal-ġestjoni u l-implimentazzjoni ta’ dawk il-kompiti. L-Awtorità ta' Ġestjoni għandha tiżgura li jkunu stabbiliti dispożizzjonijiet xierqa li jippermettu lill-korp ieħor jikseb id-data u l-informazzjoni kollha meħtieġa għall-eżekuzzjoni ta' dawk il-kompiti.

3.   Meta sottoprogramm tematiku, kif imsemmi fl-Artikolu 7, jiġi inkluż fil-programm għall-iżvilupp rurali, l-Awtorità ta’ Ġestjoni tista’ taħtar korp intermedjarju wieħed jew iktar, inklużi awtoritajiet lokali, gruppi ta’ azzjoni lokali jew organizzazzjonijiet mhux governattivi, biex iwettqu l-ġestjoni u l-implimentazzjoni ta’ dik l-istrateġija. F’dan il-każ għandu japplika l-paragrafu 2.

L-awtorità ta’ ġestjoni għandha tiżgura li l-operazzjonijiet u r-rendimenti ta’ dan is-sottoprogramm tematiku jiġu identifikati separatament għall-finijiet tas-sistema tal-monitoraġġ u l-evalwazzjoni msemmija fl-Artikolu 67.

4.   Soġġett għar-rwol tal-aġenziji ta' pagament u korpi oħra kif stabbilit fir-Regolament (UE) Nru 1306/2013, fejn Stat Membru għandu aktar minn programm wieħed, jista' jiġi nominat korp ta' koordinazzjoni bil-għan li jiżgura l-konsistenza fl-immaniġġjar tal-fondi u li jipprovdi rabta bejn il-Kummissjoni u l-awtoritajiet ta' ġestjoni nazzjonali.

5.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu kondizzjonijiet uniformi għall-applikazzjoni tal-informazzjoni u r-rekwiżiti tal-pubbliċità msemmija fil-punt (i) tal-paragrafu 1.

TITOLU VII

MONITORAĠĠ U EVALWAZZJONI

KAPITOLU I

Dispożizzjonijiet ġenerali

Taqsima 1

Stabbiliment u objettivi sistema ta’ monitoraġġ u evalwazzjoni

Artikolu 67

Sistema ta' monitoraġġ u evalwazzjoni

F'konformità ma' dan it-Titolu, għandha titfassal sistema komuni ta’ monitoraġġ u evalwazzjoni b’kooperazzjoni bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri u għandha tiġi adottata mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 84.

Artikolu 68

Għanijiet

Is-sistema ta’ monitoraġġ u evalwazzjoni għandu jkollha l-objettivi li:

(a)

turi l-progress u l-kisbiet tal-politika ta' żvilupp rurali u li tevalwa l-impatt, l-effikaċja, l-effiċjenza u r-rilevanza tal-interventi tal-politika ta’ żvilupp rurali;

(b)

tikkontribwixxi biex jingħata appoġġ immirat aħjar għall-iżvilupp rurali;

(c)

tappoġġa proċess ta’ tagħlim komuni marbut mal-monitoraġġ u l-evalwazzjoni.

Taqsima 2

Dispożizzjonijiet tekniċi

Artikolu 69

Indikaturi komuni

1.   Għandha tiġi speċifikata lista ta’ indikaturi komuni marbuta mas-sitwazzjoni inizjali kif ukoll mal-eżekuzzjoni finanzjarja, ir-rendimenti, ir-riżultati u l-impatt tal-programm u li tkun applikabbli għal kull programm fis-sistema ta’ monitoraġġ u evalwazzjoni previsti fl-Artikolu 67 biex tkun tista’ ssir l-aggregazzjoni tad-data fil-livell tal-Unjoni.

2.   L-indikaturi komuni għandhom ikunu bbażati fuq data disponibbli u għandhom ikunu marbuta mal-istruttura u l-objettivi tal-politika ta’ żvilupp rurali u għandhom jippermettu l-valutazzjoni tal-progress, l-effiċjenza u l-effikaċja tal-implimentazzjoni tal-politika abbażi tal-objettivi u l-miri fil-livell tal-Unjoni, nazzjonali u tal-programm. L-indikaturi komuni ta' impatt għandhom ikunu bbażati fuq id-data disponibbli.

3.   L-evalwatur għandu jikkwantifika l-impatt tal-programm imkejjel mill-indikaturi tal-impatt. Abbażi tal-evidenza fl-evalwazzjonijiet dwar il-PAK, inklużi l-evalwazzjonijiet dwar programmi ta' Żvilupp Rurali, il-Kummissjoni għandha, bl-għajnuna tal-Istati Membri, tevalwa l-impatt ikkombinat tal-istrumenti kollha tal-PAK.

Artikolu 70

Sistema Elettronika ta' Informazzjoni

Informazzjoni ewlenija dwar l-implimentazzjoni tal-programm, dwar kull operazzjoni magħżula għall-finanzjament, kif ukoll dwar operazzjonijiet kompluti, meħtieġa għall-monitoraġġ u l-evalwazzjoni, inkluż informazzjoni ewlenija dwar kull benefiċjarju u proġett, għandhom jiġu rrekordjati u miżmuma elettronikament.

Artikolu 71

Għoti ta' informazzjoni

Il-benefiċjarji tal-appoġġ skont il-miżuri ta' żvilupp rurali u l-gruppi ta' azzjoni lokali għandhom jimpenjaw ruħhom li jipprovdu lill-Awtorità ta’ Ġestjoni u/jew lill-evalwaturi maħtura jew korpi oħra delegati li jwettqu funzjonijiet f'isimha, l-informazzjoni kollha meħtieġa li tippermetti l-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-programm, b’mod partikolari biex jintlaħqu objettivi u prijoritajiet speċifikati.

KAPITOLU II

Monitoraġġ

Artikolu 72

Proċeduri ta' monitoraġġ

1.   L-Awtorità ta’ Ġestjoni u l-Kumitat għall-Monitoraġġ imsemmija fl-Artikolu 47 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 għandhom jissorveljaw il-kwalità tal-implimentazzjoni tal-programm.

2.   L-Awtorità ta’ Ġestjoni u l-Kumitat għall-Monitoraġġ għandhom iwettqu l-monitoraġġ ta’ kull programm ta' żvilupp rurali permezz ta’ indikaturi finanzjarji, tar-rendimenti u tal-miri.

Artikolu 73

Kumitat ta' monitoraġġ

L-Istati Membri bi programmi reġjonali jistgħu jistabbilixxu Kumitat għall-Monitoraġġ nazzjonali biex jikkoordina l-implimentazzjoni ta’ dawn il-programmi b’rabta mal-Qafas Nazzjonali u l-użu tar-riżorsi finanzjarji.

Artikolu 74

Responsabbiltajiet tal-Kumitat ta' Monitoraġġ

Il-Kumitat għall-Monitoraġġ għandu jkun sodisfatt bil-prestazzjoni tal-programm ta' żvilupp rurali u bl-effikaċja tal-implimentazzjoni tiegħu. Għal dan il-għan, minbarra l-funzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 49 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, il-Kumitat għall-Monitoraġġ għandu:

(a)

jiġi kkonsultat u għandu jagħti opinjoni, fi żmien erba’ xhur mid-deċiżjoni li tapprova l-programm, dwar il-kriterji tal-għażla għal operazzjonijiet iffinanzjati, li għandhom jiġu riveduti skont il-ħtiġijiet tal-ipprogrammar;

(b)

jeżamina l-attivitajiet u r-rendimenti relatati mal-progress fl-implimentazzjoni tal-pjan ta' evalwazzjoni tal-programm;

(c)

jeżamina, b'mod partikolari, azzjonijiet fil-programmrelatati mal-issodisfar tal-kondizzjonalitajiet ex ante, li jaqgħu taħt ir-responsabbiltajiet tal-Awtorità ta' Ġestjoni, u għandu jkun informat dwar azzjonijiet relatati mal-issodisfar ta' kondizzjonalitajiet ex ante oħrajn;

(d)

jipparteċipa fin-netwerk rurali nazzjonali għall-iskambju ta' informazzjoni dwar l-implimentazzjoni tal-programm; u

(e)

jqis u japprova r-rapporti ta’ implimentazzjoni annwali qabel ma jintbagħtu lill-Kummissjoni.

Artkolu 75

Rapport dwar l-implementazzjoni annwali

1.   Sat-30 ta' Ġunju 2016 u sat-30 ta' Ġunju ta' kull sena sussegwenti sa u inkluża l-2024, l-Istati Membri għandhom jippreżentaw lill-Kummissjoni rapport annwali ta' implimentazzjoni dwar l-implimentazzjoni tal-programmi ta' żvilupp rurali fis-sena kalendarja ta' qabel. Ir-rapport ippreżentat fl-2016 għandu jkopri s-snin kalendarji 2014 u 2015.

2.   Minbarra li jikkonformaw mar-rekwiżiti tal-Artikolu 50 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 r-rapporti ta’ implimentazzjoni annwali għandhom jinkludu informazzjoni, inter alia, dwar l-impenji finanzjarji u n-nefqa għal kull miżura, u taqsira tal-attivitajiet magħmula b’rabta mal-pjan ta’ evalwazzjoni.

3.   Minbarra li jikkonforma mar-rekwiżiti tal-Artikolu 50 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, ir-rapport annwali dwar l-implimentazzjoni ppreżentat fl-2017 għandu jkopri wkoll deskrizzjoni tal-implimentazzjoni ta’ kwalunkwe sottoprogramm inkluż fil-programm.

4.   Minbarra li jikkonforma mar-rekwiżiti tal-Artikolu 50 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, ir-rapport annwali dwar l-implimentazzjoni ppreżentat fl-2019 għandu jkopri wkoll deskrizzjoni tal-implimentazzjoni ta’ kwalunkwe sottoprogramm inkluż fil-programm u valutazzjoni tal-progress li jkun sar biex jiġi żgurat approċċ integrat biex il-FAEŻR u strumenti finanzjarji oħra tal-UE jintużaw għall-appoġġ tal-iżvilupp territorjali taż-żoni rurali, inkluż permezz ta’ strateġiji ta' żvilupp lokali.

5.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar il-preżentazzjoni tar-rapporti annwali dwar l-implimentazzjoni. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 84.

KAPITOLU III

Evalwazzjoni

Artikolu 76

Dispożizzjonijiet ġenerali

1.   Il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jispeċifikaw l-elementi li għandhom jiġu inklużi fl- evalwazzjoni ex ante u ex post, imsemmija fl-Artikoli 55 u 57 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 u li jistabilixxu r-rekwiżiti minimi għall-pjan ta’ evalwazzjoni msemmi fl-Artikolu 56 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 84.

2.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-evalwazzjonijiet huma f'konformità mal-approċċ ta’ evalwazzjoni komuni miftiehem f’konformità mal-Artikolu 67, għandhom jorganizzaw il-produzzjoni u l-ġbir tad-data meħtieġa, u għandhom jipprovdu d-diversi biċċiet ta’ informazzjoni pprovduti mis-sistema ta’ monitoraġġ lill-evalwaturi.

3.   Ir-rapporti ta’ evalwazzjoni għandhom ikunu disponibbli mill-Istati Membri fuq l-internet u mill-Kummissjoni fuq is-sit tal-internet tagħha.

Artikolu 77

Evalwazzjoni ex ante

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-evalwatur ex ante huwa involut minn stadju bikri fil-proċess tal-iżvilupp tal-programm ta' żvilupp rurali, inkluż fl-iżvilupp tal-analiżi msemmi fl-Artikolu 8(1)(b), fid-disinn tal-loġika tal-intervent tal-programm u fl-istabbiliment tal-miri tal-programm.

Artikolu 78

Evalwazzjoni ex post

Fl-2024, għandu jitħejja rapport ta’ evalwazzjoni ex post mill-Istati Membri għal kull wieħed mill-programmi ta' żvilupp rurali tagħhom. Dak ir-rapport għandu jiġi ppreżentat lill-Kummissjoni sal-31 ta’ Diċembru 2024.

Artikolu 79

Sinteżi tal-evalwazzjonijiet

Għandhom isiru sinteżi fil-livell tal-Unjoni tar-rapporti ta' evalwazzjoni ex ante u ex post taħt ir-responsabbiltà tal-Kummissjoni.

Is-sinteżi tar-rapporti tal-evalwazzjoni għandha titlesta sa mhux iżjed tard mill-31 ta’ Diċembru tas-sena wara l-preżentazzjoni tal-evalwazzjonijiet rilevanti.

TITOLU VIII

DISPOŻIZZJONIJIET DWAR IL-KOMPETIZZJONI

Artikolu 80

Regoli li japplikaw għall-intrapriżi

Meta jingħata appoġġ skont dan ir-Regolament għal forom ta’ kooperazzjoni bejn intrapriżi, dan għandu jingħata biss lil dawk il-forom ta’ kooperazzjoni li jikkonformaw mar-regoli ta’ kompetizzjoni kif japplikaw bis-saħħa tal-Artikoli 206 sa 210 tar-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (UE) Nru 1308/2013.

Artikolu 81

Għajnuna mill-Istat

1.   Sakemm mhux previst mod ieħor skont dan it-Titolu, l-Artikoli 107, 108 u 109 TFUE għandhom japplikaw għal appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Istati Membri.

2.   L-Artikoli 107, 108 u 109 TFUE ma għandhomx japplikaw għal pagamenti magħmula mill-Istati Membri skont, u f’konformità ma’ dan ir-Regolament, jew għal finanzjament nazzjonali addizzjonali msemmi fl-Artikolu 82, fil-kamp ta' applikazzjoni tal-Artikolu 42 TFUE.

Artikolu 82

Finanzjament nazzjonali addizzjonali

Il-ħlasijiet li saru mill-Istati Membri fir-rigward tal-operazzjonijiet li jaqgħu fil-kamp ta' applikazzjoni tal-Artikolu 42 TFUE u intenzjonati li jipprovdu finanzjament addizzjonali għall-iżvilupp rurali li għalih jingħata l-appoġġ tal-Unjoni fi kwalunkwe ħin matul il-perijodu ta' programmar, għandhom jiġu inklużi mill-Istati Membri fil-programm għall-iżvilupp rurali kif previst fil-paragrafu 1(j) tal-Artikolu 8 u, fejn ikunu konformi mal-kriterji skont dan ir-Regolament, għandhom jiġu approvati mill-Kummissjoni.

TITOLU IX

SETGĦAT TAL-KUMMISSJONI, DISPOŻIZZJONIJIET KOMUNI U DISPOŻIZZJONIJIET TRANSIZZJONALI U FINALI

KAPITOLU I

Setgħat tal-Kummissjoni

Artikolu 83

Eżerċizzju tad-delega

1.   Il-Kummissjoni qed tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati msemmija fl-Artikolu 2(3), l-Artikolu 14(5), l-Artikolu 16(5), l-Artikolu 19(8), l-Artikolu 22(3), l-Artikolu 28(10) u (11), l-Artikolu 29(6), l-Artikolu 30(8), l-Artikolu 33(4), l-Artikolu 34(5), l-Artikolu 35(10), l-Artikolu 36(5), l-Artikolu 45(6), l-Artikolu 47(6) u l-Artikolu 89, soġġetta għall-kondizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa li jiġu adottati l-atti delegati msemmija fl-Artikolu 2(3), l-Artikolu 14(5), l-Artikolu 16(5), l-Artikolu 19(8), l-Artikolu 22(3), l-Artikolu 28(10) u (11), l-Artikolu 29(6), l-Artikolu 30(8), l-Artikolu 33(4), l-Artikolu 34(5), l-Artikolu 35(10), l-Artikolu 36(5), l-Artikolu 45(6), l-Artikolu 47(6) u l-Artikolu 89 għandha tingħata lill-Kummissjoni għal perijodu ta' seba' snin mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament. Il-Kummissjoni għandha tfassal rapport dwar id-delega tas-setgħa mhux aktar tard minn disa' xhur qabel tmiem il-perijodu ta' seba' snin. Id-delega tas-setgħa għandha tiġi estiża b'mod taċitu għal perijodi tal-istess tul, sakemm il-Parlament Ewropew jew il-Kunsill ma jopponux tali estensjoni mhux aktar tard minn tliet xhur qabel it-tmiem ta’ kull perijodu.

3.   Is-setgħa biex jiġu adottati atti ddelegati msemmija fl-Artikolu 2(3), l-Artikolu 14(5), l-Artikolu 16(5), l-Artikolu 19(8), l-Artikolu 22(3), l-Artikolu 28(10) u (11), l-Artikolu 29(6), l-Artikolu 30(8), l-Artikolu 33(4), l-Artikolu 34(5), l-Artikolu 35(10), l-Artikolu 36(5), l-Artikolu 45(6), l-Artikolu 47(6) u l-Artikolu 89 tista’ tiġi rrevokata fi kwalunkwe ħin mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni li tirrevoka għandha ġġib fi tmiemha d-delega tas-setgħat speċifikata f’dik id-deċiżjoni. Hija għandha tibda tapplika mill-jum ta’ wara l-pubblikazzjoni tad-Deċiżjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f’data iżjed tard speċifikata fih. Hija m’għandha taffetwa l-validità tal-ebda att delegat diġà fis-seħħ.

4.   Hekk kif tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifika fl-istess żmien lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar dan.

5.   Att delegat adottat skont l-Artikolu 2(3), l-Artikolu 14(5), l-Artikolu 16(5), l-Artikolu 19(8), l-Artikolu 22(3), l-Artikolu 28(10) u (11), l-Artikolu 29(6), l-Artikolu 30(8), l-Artikolu 33(4), l-Artikolu 34(5), l-Artikolu 35(10), l-Artikolu 36(5), l-Artikolu 45(6) u l-Artikolu 47(6) u l-Artikolu 89 għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tkun saret l-ebda oġġezzjoni la mill-Parlament Ewropew u lanqas mill-Kunsill fi żmien perijodu ta’ xahrejn min-notifika dwar dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel l-iskadenza ta’ dak il-perijodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn li huma għarrfu lill-Kummissjoni li mhux se joġġezzjonaw. Dak il-perijodu għandu jiġi estiż b’xahrejn bl-inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill.

Artikolu 84

Proċedura tal-Kumitat

1.   Il-Kummissjoni għandha tiġi megħjuna minn kumitat imsejjaħ "Kumitat għall-Iżvilupp Rurali". Dak il-Kumitat għandu jkun kumitat skont it-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

KAPITOLU II

Dispożizzjonijiet Komuni

Artikolu 85

Skambju ta’ informazzjoni u dokumenti

1.   Il-Kummissjoni, flimkien mal-Istati Membri, għandha tistabbilixxi sistema ta' informazzjoni li tippermetti l-iskambju sikur ta' data ta' interess komuni bejn il-Kummissjoni u kull Stat Membru. Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar it-tħaddim ta' dik is-sistema. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 84.

2   Il-Kummissjoni għandha tiżgura li jkun hemm sistema elettronika sikura xierqa li tirreġistra, iżżomm u timmaniġġa informazzjoni ewlenija u tirrapporta dwar il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni.

Artikolu 86

Proċessar u protezzjoni tad-data personali

1.   L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jiġbru d-data personali bil-għan li jwettqu l-obbligi rispettivi tagħhom ta' ġestjoni, kontroll, monitoraġġ u evalwazzjoni skont dan ir-Regolament, u b'mod partikolari, dawk stabbiliti fit-Titoli VI u VII, u ma għandhomx jipproċessaw din id-data b'mod li hija inkompatibbli ma' dan il-fini.

2.   Fejn id-data personali hija pproċessata għall-finijiet ta' monitoraġġ u evalwazzjoni skont it-Titolu VII, bl-użu tas-sistema elettronika sigura msemmija fl-Artikolu 85, din għandha tkun anonima, u pproċessata f'forma aggregata biss.

3.   Data personali għandha tiġi proċessata skont ir-regoli tad-Direttiva 95/46/KE u r-Regolament (KE) Nru 45/2001. B'mod partikolari, tali data ma għandiex tiġi maħżuna f'forma li tippermetti l-identifikazzjoni tas-suġġetti tad-data għal aktar żmien milli huwa meħtieġ għall-finijiet li għalihom tkun inġabret jew li għalihom tiġi pproċessata ulterjorment, b'kont meħud tal-perijodi ta' żamma minimi stabbiliti fil-liġi applikabbli nazzjonali u tal-Unjoni.

4.   L-Istati Membri għandhom jinfurmaw lis-suġġetti tad-data li d-data personali tagħhom tista' tiġi pproċessata mill-korpi nazzjonali u tal-Unjoni skont il-paragrafu 1 u li f'dan ir-rigward huma jgawdu mid-drittijiet stabbiliti fir-regoli tal-protezzjoni tad-data ta', rispettivament, id-Direttiva 95/46/KE u r-Regolament (KE) Nru 45/2001.

5.   L-Artikoli 111 sa 114 fir-Regolament (UE) 1306/2013 għandhom japplikaw għal dan l-Artikolu.

Artikolu 87

Dispożizzjonijiet ġenerali tal-PAK

Ir-Regolament (UE) Nru 1306/2013 u d-dispożizzjonijiet adottati skontu għandhom japplikaw b’rabta mal-miżuri stabbiliti f’dan ir-Regolament.

KAPITOLU III

Dispożizzjonijiet tranżitorji u finali

Artikolu 88

Regolament (KE) Nru 1698/2005

Ir-Regolament (KE) Nru 1698/2005 għandu jitħassar.

Ir-Regolament (KE) Nru 1698/2005 għandu jibqa’ japplika għal operazzjonijiet implimentati skont il-programmi approvati mill-Kummissjoni taħt dak ir-Regolament qabel l-1 ta’ Jannar 2014.

Artikolu 89

Dispożizzjonijiet tranżizzjonali

Sabiex tiffaċilita t-transizzjoni mis-sistema stabbilita mir-Regolament (KE) Nru 1698/2005 għas-sistema stabbilita minn dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati taħt l-Artikolu 83 li jistipula l-kondizzjonijiet li taħthom l-appoġġ approvat mill-Kummissjoni taħt ir-Regolament (KE) Nru 1698/2005 jista’ jiġi integrat f’appoġġ previst taħt dan ir-Regolament, inkluż għal assistenza teknika u għall-evalwazzjonijiet ex-post. Dawk l-atti delegati jistgħu wkoll jipprovdu kondizzjonijiet għat-tranżizzjoni mill-appoġġ għall-iżvilupp rurali għall-Kroazja skont ir-Regolament (KE) Nru 1085/2006 għall-appoġġ stipulat skont dan ir-Regolament.

Artikolu 90

Dħul fis-seħħ u applikazzjoni

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Huwa għandu japplika mill-1 ta’ Jannar 2014.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, is-17 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. JUKNA


(1)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005 tal-20 ta’ Settembru 2005 dwar appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) (ĠU L 277, 21.10.2005, p. 1).

(2)  Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-17 ta’ Diċembru 2013 dwar il-finanzjament, il-ġestjoni u l-monitoraġġ tal-politika agrikola komuni (Ara paġna 549 ta’ dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(3)  Regolament (UE) Nru 1307/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi r-regoli għal pagamenti diretti lill-bdiewa taħt skemi ta' appoġġ fil-qafas tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KE) Nru 637/2008 u (KE) Nru 73/2009 (Ara paġna 608 ta’ dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(4)  Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma (ĠU L 327, 22.12.2000, p. 1).

(5)  Regolament (KE) Nru 1107/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Ottubru 2009 dwar it-tqegħid fis-suq ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u li jħassar id-Direttivi tal-Kunsill 79/117/KEE u 91/414/KEE (ĠU L 309, 24.11.2009, p. 1).

(6)  Direttiva 2009/128/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta' Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja biex jinkiseb użu sostenibbli tal-pestiċidi (ĠU L 309, 24.11.2009, p. 71).

(7)  Direttiva 2009/147/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta’ Novembru 2009 dwar il-konservazzjoni tal-għasafar selvaġġi (ĠU L 20, 26.1.2010, p. 7).

(8)  Id-Direttiva tal-Kunsill 92/43/KEE tal-21 ta’ Mejju 1992 dwar il-konservazzjoni tal-habitat naturali u tal-fawna u l-flora selvaġġa (ĠU L 206, 22.7.1992, p. 7).

(9)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 994/98 tas-7 ta' Mejju 1998 dwar l-applikazzjoni tal-Artikoli 92 u 93 tat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea għal ċerti kategoriji ta' għajnuna mill-Istat orizzontali (ĠU L 142, 14.05.1998, p. 1).

(10)  Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta’ Ottubru 1995 dwar il-protezzjoni ta’ individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data personali u dwar il-moviment liberu ta’ dik id-data (ĠU L 281, 23.11.1995, p. 31).

(11)  Regolament (KE) Nru 45/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Diċembru 2000 dwar il-protezzjoni tal-individwi fir-rigward tal-ipproċessar tad-data personali mill-istituzzjonijiet u l-korpi tal-Komunità u dwar il-moviment liberu ta’ tali data (ĠU L 8, 12.1.2001, p. 1).

(12)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1085/2006 tas-17 ta' Lulju 2006 li jistabbilixxi Strument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni (IPA) (ĠU L 170, 29.6.2007, p. 1).

(13)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta’ implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(14)  ĠU C 35, 9.2.2012, p. 1.

(15)  Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew u li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew,il-Fond ta' Koeżjoni u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 (Ara paġna 549 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(16)  Regolament (KE) Nru 1059/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Mejju 2003 dwar l-istabbiliment ta’ klassifikazzjoni komuni ta’ unitajiet territorjali għall-istatistika (NUTS) (ĠU L 154, 21.6.2003, p. 1).

(17)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2009/470/KE tal-25 ta’ Mejju 2009 dwar in-nefqa fil-kamp veterinarju (ĠU L 155, 18.6.2009, p. 30).

(18)  Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Novembru 2012 dwar skemi tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel (ĠU L 343, 14.12.2012, p. 1).

(19)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 834/2007 tat-28 ta’ Ġunju 2007 dwar il-produzzjoni organika u t-tikkettar ta' prodotti organiċi u li jħassar ir-Regolament (KEE) Nru 2092/91 (ĠU L 189, 20.7.2007, p. 1).

(20)  Regolament (KE) Nru 110/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta’ Jannar 2008 dwar id-definizzjoni, id-deskrizzjoni, il-preżentazzjoni, l-ittikkettar, u l-protezzjoni ta’ indikazzjonijiet ġeografiċi ta' xorb spirituż u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 1576/89 (ĠU L 39, 13.2.2008, p. 16).

(21)  Ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 1601/91 tal-10 ta' Ġunju 1991 dwar id-definizzjoni, deskrizzjoni u preżentazzjoni ta' nbejjed aromatizzati, xorb bil-bażi ta' nbid aromatizzat, u cocktails prodotti minn inbid aromatizzat (ĠU L 149, 14.6.1991, p. 1).

(22)  Direttiva tal-Kunsill 2000/29/KE tat-8 ta’ Mejju 2000 dwar il-miżuri protettivi kontra l-introduzzjoni ġewwa l-Komunità ta’ organiżmi ta’ ħsara għall-prodotti tal-pjanti u kontra t-tixrid tagħhom ġewwa l-Komunità (ĠU L 169, 10.7.2000, p. 1).

(23)  Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2019/93 tad-19 ta' Lulju 1993 li jintroduċi miżuri speċifiċi għall-gżejjer iż-żgħar tal-Eġew rigward ċerti prodotti agrikoli (ĠU L 184, 27.7.1993, p. 1).

(24)  Regolament (UE) Nru 1308/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi organizzazzjoni komuni tas-swieq fi prodotti agrikoli u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KEE) Nru 922/72, (KEE) Nru 234/79,(KE)Nru 1037/2001 u (KE)Nru 1234/2007 (Ara paġna 671 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(25)  Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Novembru 2012 dwar skemi tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel (ĠU L 343, 14.12.2012, p. 1).

(26)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(27)  Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 tad-19 ta' Jannar 2009 li jistabbilixxi regoli komuni għal skemi ta' appoġġ dirett għal bdiewa fi ħdan il-politika agrikola komuni u li jistabbilixxi ċerti skemi ta' appoġġ għal bdiewa, u li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 1290/2005, (KE) Nru 247/2006, (KE) Nru 378/2007 u li jirrevoka r-Regolament (KE) Nru 1782/2003 (ĠU L 30, 31.1.2009, p. 16).


ANNESS I

TQASSIM TAL-APPOĠĠ TAL-UNJONI GĦALL-IŻVILUPP RURALI (2014 SA 2020)

(prezz kurrenti f’EUR)

 

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

TOTAL 2014-2020

Belġju

78 342 401

78 499 837

78 660 375

78 824 076

78 991 202

79 158 713

79 314 155

551 790 759

Bulgarija

335 499 038

335 057 822

334 607 538

334 147 994

333 680 052

333 187 306

332 604 216

2 338 783 966

Repubblika Ċeka

314 349 445

312 969 048

311 560 782

310 124 078

308 659 490

307 149 050

305 522 103

2 170 333 996

Danimarka

90 287 658

90 168 920

90 047 742

89 924 072

89 798 142

89 665 537

89 508 619

629 400 690

Ġermanja

1 178 778 847

1 177 251 936

1 175 693 642

1 174 103 302

1 172 483 899

1 170 778 658

1 168 760 766

8 217 851 050

Estonja

103 626 144

103 651 030

103 676 345

103 702 093

103 728 583

103 751 180

103 751 183

725 886 558

Irlanda

313 148 955

313 059 463

312 967 965

312 874 411

312 779 690

312 669 355

312 485 314

2 189 985 153

Greċja

601 051 830

600 533 693

600 004 906

599 465 245

598 915 722

598 337 071

597 652 326

4 195 960 793

Spanja

1 187 488 617

1 186 425 595

1 185 344 141

1 184 244 005

1 183 112 678

1 182 137 718

1 182 076 067

8 290 828 821

Franza

1 404 875 907

1 408 287 165

1 411 769 545

1 415 324 592

1 418 941 328

1 422 813 729

1 427 718 983

9 909 731 249

Kroazja

332 167 500

332 167 500

332 167 500

332 167 500

332 167 500

332 167 500

332 167 500

2 325 172 500

Italja

1 480 213 402

1 483 373 476

1 486 595 990

1 489 882 162

1 493 236 530

1 496 609 799

1 499 799 408

10 429 710 767

Ċipru

18 895 839

18 893 552

18 891 207

18 888 801

18 886 389

18 883 108

18 875 481

132 214 377

Latvja

138 327 376

138 361 424

138 396 059

138 431 289

138 467 528

138 498 589

138 499 517

968 981 782

Litwanja

230 392 975

230 412 316

230 431 887

230 451 686

230 472 391

230 483 599

230 443 386

1 613 088 240

Lussemburgu

14 226 474

14 272 231

14 318 896

14 366 484

14 415 051

14 464 074

14 511 390

100 574 600

Ungerija

495 668 727

495 016 871

494 351 618

493 672 684

492 981 342

492 253 356

491 391 895

3 455 336 493

Malta

13 880 143

13 965 035

14 051 619

14 139 927

14 230 023

14 321 504

14 412 647

99 000 898

Pajjiżi l-Baxxi

87 118 078

87 003 509

86 886 585

86 767 256

86 645 747

86 517 797

86 366 388

607 305 360

Awstrija

557 806 503

559 329 914

560 883 465

562 467 745

564 084 777

565 713 368

567 266 225

3 937 551 997

Polonja

1 569 517 638

1 567 453 560

1 565 347 059

1 563 197 238

1 561 008 130

1 558 702 987

1 555 975 202

10 941 201 814

Portugall

577 031 070

577 895 019

578 775 888

579 674 001

580 591 241

581 504 133

582 317 022

4 057 788 374

Rumanija

1 149 848 554

1 148 336 385

1 146 793 135

1 145 218 149

1 143 614 381

1 141 925 604

1 139 927 194

8 015 663 402

Slovenja

118 678 072

119 006 876

119 342 187

119 684 133

120 033 142

120 384 760

120 720 633

837 849 803

Slovakkja

271 154 575

270 797 979

270 434 053

270 062 644

269 684 447

269 286 203

268 814 943

1 890 234 844

Finlandja

335 440 884

336 933 734

338 456 263

340 009 057

341 593 485

343 198 337

344 776 578

2 380 408 338

Svezja

248 858 535

249 014 757

249 173 940

249 336 135

249 502 108

249 660 989

249 768 786

1 745 315 250

Renju Unit

371 473 873

370 520 030

369 548 156

368 557 938

367 544 511

366 577 113

365 935 870

2 580 157 491

Total UE-28

13 618 149 060

13 618 658 677

13 619 178 488

13 619 708 697

13 620 249 509

13 620 801 137

13 621 363 797

95 338 109 365


Assistenza teknika (0,25 %)

34 130 699

34 131 977

34 133 279

34 134 608

34 135 964

34 137 346

34 138 756

238 942 629

Total

13 652 279 759

13 652 790 654

13 653 311 767

13 653 843 305

13 654 385 473

13 654 938 483

13 655 502 553

95 577 051 994


ANNESS II

AMMONTI U RATI TA’ APPOĠĠ

Artikolu

Suġġett

Ammont Massimu f’EUR jew rata

 

15(8)

Servizzi konsultattivi, servizzi ta’ ġestjoni u ta’ sostituzzjoni b’rabta mal-azjendi agrikoli

1 500

Għal kull parir

200 000

Għal kull tliet snin għat-taħriġ tal-konsulenti

16(2)

Attivitajiet ta’ informazzjoni u promozzjoni

70  %

Tal-ispejjeż eliġibbli tal-azzjoni

16(4)

Skemi ta’ kwalità jew prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel

3 000

Għal kull azjenda għal kull sena

17(3)

Investiment f’assi fiżiċi

 

Settur agrikolu

50  %

Tal-ammont tal-investiment eliġibbli f'reġjuni inqas żviluppati u fir-reġjuni kollha li l-PDG per capita tagħhom għall-perijodu 2007 - 2013 kien anqas minn 75 % tal-medja tal-UE-25 għall-perijodu ta' referenza iżda li l-PDG per capita tagħhom huwa ogħla minn 75 % tal-medja tal-PDG tal-UE-27.

75  %

Tal-ammont ta’ investiment eliġibbli fir-reġjuni ultraperiferiċi

75  %

Tal-ammont ta' investiment eliġibbli fil-Kroazja għall-implimentazzjoni tad-Direttiva tal-Kunsill 91/676/KEE (1)  (*1) f'perijodu massimu ta' erba' snin mid-data tal-adeżjoni skont l-Artikolu 3(2) u l-Artikolu 5(1) ta' dik id-Direttiva

75  %

Tal-ammont ta' investiment eliġibbli fil-gżejjer żgħar tal-Eġew

40  %

Tal-ammont ta’ investiment eliġibbli f’reġjuni oħra

Dawn ir-rati ta' hawn fuq jistgħu jiżdiedu b’20 punt perċentwali addizzjonali, sakemm l-appoġġ massimu kkombinat ma jaqbiżx 90 %, għal:

Bdiewa żgħażagħ kif definiti f'dan ir-Regolament, jew li diġà ġew stabbiliti matul il-ħames snin qabel l-applikazzjoni għall-appoġġ;

Investimenti kollettivi u proġetti integrati, inklużi dawk marbutin ma' amalgamazzjoni ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi;

Żoni li jiffaċċjaw restrizzjonijiet naturali u restrizzjonijiet oħrajn speċifiċi kif imsemmi fl-Artikolu 32;

Operazzjonijiet appoġġati fil-qafas tas-SEI;

Investimenti marbutin mal-operazzjonijiet skont l-Artikoli 28 u 29

 

Proċessar u kummerċjalizzazzjoni ta' prodotti elenkati fl-Anness I tat-TFUE

50  %

Tal-ammont tal-investiment eliġibbli f'reġjuni inqas żviluppati u fir-reġjuni kollha li l-PDG per capita tagħhom għall-perijodu 2007 - 2013 kien anqas minn 75 % tal-medja tal-UE-25 għall-perijodu ta' referenza iżda li l-PDG per capita tagħhom huwa ogħla minn 75 % tal-medja tal-PDG tal-UE-27.

75  %

Tal-ammont ta’ investiment eliġibbli fir-reġjuni ultraperiferiċi

75  %

Tal-ammont ta' investiment eliġibbli fil-gżejjer żgħar tal-Eġew

40  %

Tal-ammont ta’ investiment eliġibbli f’reġjuni oħra

Ir-rati ta' hawn fuq jistgħu jiżdiedu b'20 punt perċentwali addizzjonali, sakemm dak it-total tal-appoġġ massimu pprovdut ma jaqbiżx 90 %, għal operazzjonijiet appoġġjati fil-qafas tas-SEI jew dawk marbutin ma' amalgazzjoni ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi

17(4)

Investiment f’assi fiżiċi

100  %

Investimenti mhux produttivi u infrastruttura agrikola u forestali

18(5)

Ir-restawr tal-potenzjal tal-produzzjoni agrikola li saritlu ħsara b’diżastri naturali u l-introduzzjoni ta’ azzjonijiet ta’ prevenzjoni xierqa

80  %

Tal-ammont ta' spejjeż tal-investiment eliġibbli għal operazzjonijiet ta’ prevenzjoni mwettqa mill-bdiewa individwali.

100  %

Tal-ammont ta' spejjeż tal-investiment eliġibbli għal operazzjonijiet ta’ prevenzjoni mwettqa kollettivamemt minn aktar minn benefiċjarju wieħed.

100  %

Tal-ammont ta' spejjeż ta' investiment eliġibbli għal operazzjonijiet għar-restawr ta' art agrikola u potenzjal tal-produzzjoni li saritilhom ħsara minħabba diżastri naturali u avvenimenti katastrofiċi.

19(6)

Żvilupp tal-azjenda agrikola u tan-negozju

70 000

Għal kull bidwi żgħażugħ skont l-Artikolu 19(1)(a)(i)

70 000

Għal kull intrapriża skont l-Artikolu 19(1)(a)(ii)

15 000

Għal kull azjenda agrikola żgħira skont l-Artikolu 19(1)(a)(iii)

23(3)

Stabbiliment ta’ sistemi agroforestali

80  %

Tal-ammont ta' invesiment eliġibbli għall-istabbiliment ta’ sistemi agroforestali

26(4)

Investimenti f’ teknoloġiji tal-forestrija u fl-ipproċessar, fil-mobilizzazzjoni u fil-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti tal-forestrija

65  %

Tal-ammont ta’ investiment eliġibbli f’reġjuni inqas żviluppati

75  %

Tal-ammont ta’ investiment eliġibbli fir-reġjuni ultraperiferiċi

75  %

Tal-ammont ta' investiment eliġibbli fil-gżejjer żgħar tal-Eġew

40  %

Tal-ammont ta’ investiment eliġibbli f’reġjuni oħra

27(4)

Stabbiliment ta' gruppi u organizzazzjonijiet ta' produtturi

10  %

Bħala perċentwal tal-produzzjoni kummerċjalizzata fl-ewwel ħames snin wara r-rikonoxximent. L-appoġġ għandu jkun digressiv.

100 000

L-ammont massimu fis-sena fil-każijiet kollha.

28(8)

Agroambjent - klima

600  (*1)

Għal kull ettaru fis-sena għall-uċuħ tar-raba’ annwali

900  (*1)

Għal kull ettaru fis-sena għall-uċuħ tar-raba’ perenni speċjalizzati

450  (*1)

Għal kull ettaru fis-sena għal użi oħra tal-art

200  (*1)

Għal kull unità ta' bhejjem (“LU” – Livestock Unit) fis-sena għal speċijiet lokali fil-periklu li jintilfu għall-iskopijiet tal-bdiewa

29(5)

Biedja organika

600  (*1)

Għal kull ettaru fis-sena għall-uċuħ tar-raba’ annwali

900  (*1)

Għal kull ettaru fis-sena għall-uċuħ tar-raba’ perenni speċjalizzati

450  (*1)

Għal kull ettaru fis-sena għal użi oħra tal-art

30(7)

Pagamenti skont Natura 2000 u d-Direttiva Qafas dwar l-ilma

500  (*1)

Massimu għal kull ettaru fis-sena fil-perijodu inizjali li ma jaqbiżx ħames snin

200  (*1)

Massimu għal kull ettaru fis-sena

50  (*2)

Minimu għal kull ettaru fis-sena għal pagamenti skont id-Direttiva Qafas dwar l-ilma

31(3)

Pagamenti lil żoni li jiffaċċjaw restrizzjonijiet naturali jew restrizzjonijiet speċifiċi oħra

25

Minimu għal kull ettaru fis-sena fuq il-medja taż-żona tal-benefiċjarju li qed jirċievi l-appoġġ

250  (*1)

Massimu għal kull ettaru fis-sena

450 (*1)

Massimu għal kull ettaru fis-sena fiż-żoni bil-muntanji kif definit fl-Artikolu 32(2)

33(3)

Trattament xieraq tal-annimali

500

Għal kull LU

34(3)

Servizzi ambjentali u klimatiċi tal-foresti u konservazzjoni tal-foresti

200  (*1)

Għal kull ettaru fis-sena

37(5)

Assigurazzjoni fuq l-uċuħ tar-raba’, l-annimali u l-pjanti

65  %

Tal-primjum tal-assigurazzjoni dovut

38(5)

Fond mutwu għal avvenimenti klimatiċi negattivi, mard tal-annimali u tal-pjanti, infestazzjonijiet ta' organiżmi ta' ħsara u inċidenti ambjentali

65  %

Tal-ispejjeż eliġibbli.

39(5)

Għodda għall-istabilizzazzjoni tad-dħul

65  %

Tal-ispejjeż eliġibbli

NB:

L-intensità tal-għajnuna hija mingħajr preġudizzju għar-regoli tal-Unjoni dwar Għajnuna mill-Istat


(1)  Direttiva tal-Kunsill tat-12 ta’ Diċembru 1991 dwar il-protezzjoni tal-ilma kontra t-tniġġis ikkawżat min-nitrati minn sorsi agrikoli (ĠU L 375, 31.12.1991, p. 1).

(*1)  Dawn l-ammonti jistgħu jiġu miżjuda f’każijiet sostanzjati kif xieraq filwaqt li jitqiesu ċirkostanzi speċifiċi li għandhom jiġu ġġustifikati fil-programmi ta' żvilupp rurali.

(*2)  Dan l-ammont jista' jitnaqqas f’każijiet sostanzjati kif xieraq filwaqt li jitqiesu ċirkostanzi speċifiċi li għandhom jiġu ġġustifikati fil-programmi ta' żvilupp rurali.


ANNESS III

KRITERJI BIJOFIZICI GHAD-DELIMITAZZJONI TAZ-ZONI LI JIFFACCJAW RESTRIZZJONIJIET NATURALI

KRITERJU

DEFINIZZJONI

LIMITU MINIMU

KLIMA

Temperatura Baxxa (*1)

Tul tal-perijodu ta' tkabbir (numru ta’ jiem) definit bin-numru ta’ jiem bit-temperatura medja ta’ kuljum > 5 °C (LGPt5) jew

≤ 180 jum

Total ta’ żmien termali (grad-jiem) għal Perjodu ta' Tkabbir definit bit-temperatura medja akkumulata ta’ kuljum > 5 °C

≤ 1 500 grad-jiem

Nixfa

Proporzjon tal-preċipitazzjoni annwali (P) mal-evapotranspirazzjoni potenzjali annwali (PET)

P/PET ≤ 0.5

KLIMA U ĦAMRIJA

Eċċess ta’ Umdità fil-Ħamrija

Numru ta’ jiem fil-kapaċità tal-għalqa jew iktar

≥ 230 jum

ĦAMRIJA

Skular Limitat ta’ Ilma mill-Ħamrija (*1)

Żoni li huma mifqugħa bl-ilma għal tul ta’ żmien sinifikanti tas-sena

Imxarrba sa fond ta’ 80 cm mill-wiċċ tal-ħamrija għal iktar minn 6 xhur, jew sa fond ta’ 40 cm għal iktar minn 11-il xahar jew

Ħamrija li fiha ma jiskulax jew ma tantx jiskula ilma jew

Xejra ta’ kulur “gleyic” f’fond ta’ 40 cm mill-wiċċ

Konsistenza Mhux Favorevoli u Natura Ġeblija (*1)

Abbundanza relattiva ta’ tafal, ħama, ramel, materjal organiku (piż %) u frazzjonijiet ta’ materjal grezz (volumetriku %)

≥ 15 % tal-volum tal-ħamrija ta’ fuq hu materjal grezz inkluż blat, ġebel kbir jew

klassi ta' konsistenza ta' nofs jew aktar (b'mod kumulattiv) ta' 100 cm tal-wiċċ tal-ħamrija hija ramel, ramel sedimentali definit bħala:

ħama % + (2 × tafal %) ≤ 30 % jew

Klassi ta’ konsistenza tal-ħamrija ta’ fuq hija tafal tqil

(≥ 60 % tafal) jew

Ħamrija organika (materja organika ≥ 30 %) ta’ mill-inqas 40 cm jew

Il-ħamrija ta' fuq fiha 30 % jew aktar tafal, u hemm proprjetajiet vertiċi sa fond ta' 100 cm mill-wiċċ tal-ħamrija

Għeruq Mhux fil-Fond

Fond (cm) mill-wiċċ tal-ħamrija għall-ġebel iebes koerenti jew il-qiegħ iebes

≤ 30 cm

Proprjetajiet Kimiċi Dgħajfa (*1)

Preżenza ta’ mluħa, sodju li jista’ jiġi skambjat, aċidità eċċċessiva

Salinità: ≥ 4 deċi-Siemens għal kull metru (dS/m) fil-ħamrija ta' fuq jew

Sodiċità: ≥ 6 Perċentwal tas-sodju li jista' jiġi skambjat (ESP) f'nofs jew aktar (b'mod kumulattiv) tas-saff tal-wiċċ sa 100 cm fond tal-ħamrija jew

Aċidità tal-Ħamrija: pH ≤ 5 (fl-ilma) fil-ħamrija tal-wiċċ

TERREN

Xaqliba Wieqfa

Bidla fl-elevazzjoni fir-rigward tad-distanza planimetrika (%)

≥ 15 %


(*1)  L-Istati Membri jeħtieġu jivverifikaw l-ilħuq ta' dan il-kriterju fil-konfront biss tal-limiti li huma rilevanti għas-sitwazzjoni speċifika ta' żona


ANNESS IV

LISTA INDIKATTIVA TA’ MIŻURI U OPERAZZJONIJIET TA’ RILEVANZA PARTIKOLARI GĦAS-SOTTOPROGRAMMI TEMATIĊI MSEMMIJA FL-ARTIKOLU 7

Bdiewa żgħażagħ:

 

Għajnuna għall-bidu ta' negozju għal bdiewa żgħażagħ li jwaqqfu għall-ewwel darba azjenda agrikola

 

Investimenti f’assi fiżiċi

 

Trasferiment tal-għarfien u azzjonijiet ta' informazzjoni

 

Servizzi konsultattivi, servizzi ta’ ġestjoni u ta’ sostituzzjoni b’rabta mal-azjendi agrikoli

 

Kooperazzjoni

 

Investimenti f’attivitajiet mhux agrikoli

Azjendi agrikoli żgħar:

 

Għajnuna għall-bidu ta' negozju għall-iżvilup ta' azjendi agrikoli żgħar

 

Investimenti f’assi fiżiċi

 

Skemi ta’ kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel

 

Trasferiment tal-għarfien u azzjonijiet ta' informazzjoni

 

Servizzi konsultattivi, servizzi ta’ ġestjoni u ta’ sostituzzjoni b’rabta mal-azjendi agrikoli

 

Kooperazzjoni

Investimenti f’attivitajiet mhux agrikoli

 

Stabbiliment ta' gruppi ta' produtturi

 

LEADER

Żoni bil-muntanji:

 

Pagamenti lil żoni li jiffaċċjaw restrizzjonijiet naturali jew restrizzjonijiet speċifiċi oħra

 

Operazzjonijiet agroambjentali klimatiċi

 

Kooperazzjoni

 

Investimenti f’assi fiżiċi

 

Żvilupp tal-azjenda agrikola u tan-negozju fiż-żoni rurali

 

Skemi ta’ kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel

 

Stabbiliment ta’ sistemi agroforestali

 

Servizzi bażiċi u tiġdid ta’ villaġġi f’żoni rurali

 

Trasferiment tal-għarfien u azzjonijiet ta' informazzjoni

 

Servizzi konsultattivi, servizzi ta’ ġestjoni u ta’ sostituzzjoni b’rabta mal-azjendi agrikoli

 

Stabbiliment ta' gruppi ta' produtturi

 

LEADER

Ktajjen tal-provvista qosra:

 

Kooperazzjoni

 

Stabbiliment ta' gruppi ta' produtturi

 

LEADER

 

Skemi ta’ kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel

 

Servizzi bażiċi u tiġdid ta’ villaġġi f’żoni rurali

 

Investimenti f’assi fiżiċi

 

Trasferiment tal-għarfien u azzjonijiet ta' informazzjoni

 

Servizzi konsultattivi, servizzi ta’ ġestjoni u ta’ sostituzzjoni b’rabta mal-azjendi agrikoli

Nisa fiż-żoni rurali:

 

Trasferiment tal-għarfien u azzjonijiet ta' informazzjoni

 

Servizzi konsultattivi, servizzi ta’ ġestjoni u ta’ sostituzzjoni b’rabta mal-azjendi agrikoli

 

Investimenti f’assi fiżiċi

 

Żvilupp tal-azjenda agrikola u tan-negozju

 

Servizzi bażiċi u tiġdid ta’ villaġġi f’żoni rurali

 

Kooperazzjoni

 

LEADER

Mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih u bijodiversità:

 

Trasferiment tal-għarfien u azzjonijiet ta' informazzjoni

 

Servizzi konsultattivi, servizzi ta’ ġestjoni u ta’ sostituzzjoni b’rabta mal-azjendi agrikoli

 

Investimenti f’assi fiżiċi

 

Ir-restawr tal-potenzjal tal-produzzjoni agrikola li saritlu ħsara b’diżastri naturali u avvenimenti katastrofiċi u l-introduzzjoni ta’ azzjonijiet ta’ prevenzjoni adatta

 

Servizzi bażiċi u tiġdid ta’ villaġġi f’żoni rurali

 

Investimenti fl-iżvilupp taż-żoni forestali u titjib tal-vijabbiltà tal-foresti

 

Agroambjent - klima

 

Biedja organika

 

Pagamenti skont Natura 2000 u d-Direttiva Qafas dwar l-ilma

 

Pagamenti lil żoni li jiffaċċjaw restrizzjonijiet naturali u restrizzjonijiet speċifiċi oħra (bijodiversità)

 

Servizzi ambjentali u klimatiċi b’rabta mal-foresti u l-konservazzjoni tal-foresti

 

Kooperazzjoni

 

Ġestjoni tar-riskji


ANNESS V

KONDIZZJONALITAJIET EX ANTE GĦALL-IŻVILUPP RURALI

1.   KONDIZZJONALITAJIET MARBUTA MA' PRIJORITAJIET

Prijorità tal-UE għall-Objettiv Tematiku (OT) tal-Iżvilupp Rurali / RDK

Kondizzjonalità ex-ante

Kriterji għat-twettiq

Prijorità 3 tal-Iżvilupp Rurali: promozzjoni tal-organizzazzjoni tal-katina tal-ikel, inklużi l-ipproċessar u l-kummerċjalizzazzjoni tal-prodotti agrikoli, it-trattament xieraq tal-annimali u l-ġestjoni tar-riskju fl-agrikoltura

OT 5: promozzjoni tal-adattament għat-tibdil fil-klima, il-prevenzjoni u l-ġestjoni tar-riskji

3.1.

Prevenzjoni tar-riskji u ġestjoni tar-riskji: l-eżistenza ta’ evalwazzjonijiet nazzjonali jew reġjonali tar-riskju għall-ġestjoni tad-diżastri, li jqisu l-adattament għat-tibdil fil-klima

Għandha tiġi stabbilita evalwazzjoni nazzjonali jew reġjonali tar-riskju bl-elementi li ġejjin:

Deskrizzjoni tal-proċess, metodoloġija, metodi u data mhux sensittiva użati għall-evalwazzjoni tar-riskju […] kif ukoll tal-kriterji bbażati fuq ir-riskju għall-prijoritizzazzjoni tal-investiment;

Deskrizzjoni tax-xenarji b’riskju wieħed u b’diversi riskji;

Fejn xieraq, il-kunsiderazzjoni tal-istrateġiji nazzjonali ta' adattament għat-tibdil fil-klima.

Prijorità 4 tal-Iżvilupp Rurali: restawr, preservazzjoni u tisħiħ tal-ekosistemi […] marbutin mal-agrikoltura u l-forestrija

4.1

Kondizzjonijiet Agrikoli u Ambjentali Tajbin (KAAT): standards għal kondizzjoni agrikola u ambjentali tajba tal-art imsemmija fil-Kapitolu I tat-Titolu VI tar-Regolament (UE) 1306/2013 huma stabbiliti fil-livell nazzjonali

L-istandards tal-GAEC huma definiti fil-liġi nazzjonali u speċifikati fil-programmi;

OT 5: promozzjoni tal-adattament għat-tibdil fil-klima, il-prevenzjoni u l-ġestjoni tar-riskji

4.2

Rekwiżiti minimi għall-fertilizzanti u l-prodotti għall-ħarsien tal-pjanti: rekwiżiti minimi għal fertilizzanti u prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti msemmija fl-Artikolu 28 tal-Kapitolu I tat-Titolu III ta' dan ir-Regolament huma definiti fil-livell nazzjonali

ir-rekwiżiti minimi għall-fertilizzanti u l-prodotti għall-ħarsien tal-pjanti msemmija fil-Kapitolu I tat-Titolu III ta' dan ir-Regolament huma speċifikati fil-programmi;

OT 6: preservazzjoni u protezzjoni tal-ambjent u l-promozzjoni tal-effiċjenza fl-użu tar-riżorsi

4.3

standards nazzjonali oħra rilevanti: ġew definiti standards nazzjonali obbligatorji rilevanti għall-finijiet tal-Artikolu 28 tal-Kapitolu I tat-Titolu III ta' dan ir-Regolament

l-istandards nazzjonali obbligatorji rilevanti huma speċifikati fil-programmi;

Prijorità 5 tal-Iżvilupp Rurali: promozzjoni tal-effiċjenza tar-riżorsi u l-appoġġ għat-trasferiment lejn ekonomija b'livell baxx ta' emissjonijiet tal-karbonju u reżiljenti għat-tibdil fil-klima fis-settur agrikolu u dak tal-ikel kif ukoll fil-qasam tal-forestrija

OT 4: appoġġ għat-trasferiment lejn ekonomija b'livell baxx ta' emissjonijiet tal-karbonju fis-setturi kollha

OT 6: Preservazzjoni u protezzjoni tal-ambjent u l-promozzjoni tal-użu effiċjenti tar-riżorsi

5.1

Effiċjenza fl-enerġija: Twettqu azzjonijiet biex jiġi promoss titjib kosteffettiv fl-effiċjenza tal-użu finali tal-enerġija u investiment kosteffettiv fl-Effiċjenza fl-enerġija meta jinbena jew jiġi rinovat bini.

L-azzjonijiet huma:

Miżuri li jiżguraw li jkun hemm fis-seħħ rekwiżiti minimi relatati mal-prestazzjoni tal-enerġija tal-binjiet konsistenti mal-Artikoli 4 u 5 tad-Direttiva 2010/31/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1).

Miżuri meħtieġa sabiex tiġi stabbilita sistema ta’ ċertifikazzjoni tal-prestazzjoni tal-enerġija tal-binjiet konsistenti mal-Artkolu 11 tad-Direttiva 2010/31/UE

Miżuri sabiex jiġi żgurat l-ippjanar strateġiku dwar l-effiċjenza fl-enerġija, konsistenti mal-Artikolu 3 tad-Direttiva 2012/27/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2).

Miżuri konsistenti mal-Artikolu 13 tad-Direttiva 2006/32/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) dwar l-effiċjenza fl-użu finali tal-enerġija u dwar servizzi ta' enerġija sabiex jiġi żgurat li l-klijenti aħħarin jiġu provduti individwalment b’arloġġi tal-kejl dment li dan ikun teknikament possibbli, finanzjarjament raġonevoli u proporzjonat b'rabta mal-iffrankar potenzjali tal-enerġija.

5.2

Settur tal-ilma: L-eżistenza ta' a) politika tal-ipprezzar tal-ilma li tipprovdi inċentivi adegwati għall-utenti biex jużaw ir-riżorsi tal-ilma b’mod effiċjenti u b) kontribuzzjoni adegwata tal-użi differenti tal-ilma għall-irkupru tal-ispejjeż tas-servizzi tal-ilma, b'rata stabbilita fil-pjan ta' ġestjoni approvat tal-baċir tax-xmara għal investiment appoġġat mill-programmi.

F'setturi appoġġati mill-FAEŻR, […] Stat Membru jkun […] żgura kontribuzzjoni tal-użi differenti tal-ilma għall-irkupru tal-ispejjeż tas-servizzi tal-ilma mis-settur konsistenti mal-Artikolu 9 l-ewwel inċiż tal-paragrafu tad-Direttiva Qafas dwar l-Ilma b'kont meħud fejn adatt tal-effetti soċjali, ambjentali u ekonomiċi tal-irkupru kif ukoll il-kondizzjonijiet ġeografiċi u klimatiċi tar-reġjun jew ir-reġjuni affettwati.

5.3

Enerġija rinnovabbli: Twettqu azzjonijiet biex tiġi promossa l-produzzjoni u d-distribuzzjoni tas-sorsi tal-enerġija rinnovabbli (4).

Ikun hemm skemi ta' appoġġ trasparenti, prijorità fl-aċċess għan-netwerk jew aċċess u prijorità garantiti fil-kunsinna, kif ukoll regoli standard relatati mal-ħlas u l-kondiviżjoni tal-ispejjeż ta' adattamenti tekniċi li jkunu saru pubbliċi implimentati f'konformità mal-Artikolu 14(1) u l-Artikolu 16(2,) (3) tad-Direttiva 2009/28/KE

Stat Membru adotta pjan ta’ azzjoni nazzjonali dwar l-enerġija rinnovabbli konsistenti mal-Artikolu 4 tad-Direttiva 2009/28/KE

Prijorità 6 tal-Iżvilupp Rurali: promozzjoni tal-inklużjoni soċjali, it-tnaqqis tal-faqar u l-iżvilupp ekonomiku fiż-żoni rurali

OT 2: It-titjib tal-aċċess għal, l-użu l-kwalità ta', teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni (il-mira tal-Broadband)

6.

L-Infrastruttura għan-Netwerk tal-Ġenerazzjoni li Jmiss (NGN): L-eżistenza ta’ Pjanijiet nazzjonali jew reġjonali ta’ NGA (aċċess tal-ġenerazzjoni li jmiss) li jqisu l-azzjonijiet reġjonali sabiex jilħqu l-miri tal-Unjoni għal aċċess għall-Internet veloċi ħafna, li jiffukaw fuq iż-żoni fejn is-suq jonqos milli jipprovdi infrastruttura miftuħa bi prezz li jintlaħaq mill-but ta' kulħadd u ta’ kwalità f’konformità mar-regoli tal-Unjoni dwar il-kompetizzjoni u l-għajnuna mill-Istat, u biex jipprovdu servizzi aċċessibbli għal gruppi vulnerabbli.

Hemm stabbilit Pjan NGN nazzjonali jew reġjonali li jkun fih:

pjan ta' investimenti tal-infrastrutturabbażat fuq analiżi ekonomika b'kont meħud tal-infrastrutturi privati u pubbliċi eżistenti u investimenti ppjanati;

mudelli ta' investiment sostenibbli li jtejbu l-kompetizzjoni u jipprovdu aċċess għal infrastruttura u servizzi li jkunu miftuħa, bi prezz li jintlaħaq, ta' kwalità u li jgħoddu għall-ġejjieni;

miżuri li jistimulaw l-investiment privat.


(1)  Direttiva 2010/31/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad- 19 ta’ Mejju 2010 dwar ir-rendiment tal-bini fl-użu tal-enerġija (ĠU L 153, 18.6.2010, p. 13).

(2)  Direttiva 2012/27/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar l-effiċjenza fl-enerġija, li temenda d-Direttivi 2009/125/KE u 2010/30/UE u li tħassar id-Direttivi 2004/8/KE u 2006/32/KE (ĠU L 315, 14.11.2012).

(3)  Direttiva 2006/32/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' April 2006 dwar effiċjenza fl-użu finali tal-enerġija u dwar servizzi ta' enerġija u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 93/76/KEE (ĠU L 114, 27.4.2006, p. 64).

(4)  Direttiva 2009/28/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ April 2009 dwar il-promozzjoni tal-użu tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli u li temenda u sussegwentement tħassar id-Direttivi 2001/77/KE u 2003/30/KE (ĠU L 140, 5.6.2009, p. 16).


ANNESS VI

LISTA INDIKATTIVA TA' MIŻURI B'RILEVANZA GĦAL PRIJORITÀ WAĦDA JEW IKTAR TAL-UNJONI GĦALL-IŻVILUP RURALI

 

Miżuri ta' rilevanza partikolari għal diversi prijoritajiet tal-Unjoni

Artikolu 15

Servizzi konsultattivi, ġestjoni tal-azjendi agrikoli u servizzi ta' skambju tal-azjendi agrikoli

Artikolu 17

Investimenti f’assi fiżiċi

Artikolu 19

Żvilupp tal-azjenda agrikola u tan-negozju

Artikolu 35

Kooperazzjoni

Artikoli 42-44

LEADER

 

Miżuri ta' rilevanza partikolari għat-trawwim tat-trasferiment tal-għarfien u l-innovazzjoni fl-agrikoltura, il-forestrija u ż-żoni r-rurali

Artikolu 14

Trasferiment tal-għarfien u azzjonijiet ta' informazzjoni

Artikolu 26

Investimenti f’teknoloġiji tal-forestrija u fl-ipproċessar, fil-mobilizzazzjoni u fil-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti tal-forestrija

 

Miżuri ta' rilevanza partikolari għat-tisħiħ tal-kompetittività tat-tipi kollha ta’ agrikoltura u t-tisħiħ tal-vijabbiltà tal-azjendi agrikoli

Artikolu 16

Skemi ta’ kwalità għal prodotti agrikoli u l-oġġetti tal-ikel

 

Miżuri ta' rilevanza partikolari għall-promozzjoni tal-organizzazzjoni tal-katina tal-ikel u l-ġestjoni tar-riskju fl-agrikoltura

Artikolu 18

Restawr tal-potenzjal tal-produzzjoni agrikola li saritilu ħsara b’diżastri naturali u naturali u avvenimenti katastrofiċi u l-introduzzjoni ta’ azzjonijiet ta’ prevenzjoni xierqa

Artikolu 24

Prevenzjoni u r-restawr tal-ħsara lill-foresti minn nirien tal-foresti u diżastri naturali, u l-avvenimenti katastrofiċi

Artikolu 27

Stabbiliment ta’ gruppi ta' produtturi

Artikolu 33

Trattament xieraq tal-annimali

Artikolu 36

Ġestjoni tar-riskju

Artikolu 37

Assigurazzjoni fuq il-prodotti tar-raba’, l-annimali u l-pjanti

Artikolu 38

Fondi mutwi għal mard tal-annimali u tal-pjanti u inċidenti ambjentali

Artikolu 39

Għodda għall-istabilizzazzjoni tad-dħul

 

Miżura ta' rilevanza partikolari għall-irkupru, il-preservazzjoni u t-titjib tal-ekosistemi dipendenti fuq l-agrikoltura u l-forestrija

u

Promozzjoni tal-effikaċja tar-riżorsi u l-appoġġ tal-bidla lejn ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju u reżistenti għat-tibdil fil-klima fis-setturi tal-agrikoltura, tal-ikel u tal-forestrija

Artikolu 21(1)(a)

Afforestazzjoni u l-ħolqien ta’ żoni msaġġra

Artikolu 21(1)(b)

Stabbiliment ta’ sistemi agroforestali

Artikolu 21(1)(d)

Investimenti li jtejbu r-reżistenza u l-valur ambjentali kif ukoll il-migrazzjoni ta' ekosistemi tal-foresti potenzjali

Artikolu 28

Agroambjent - klima

Artikolu 29

Biedja Organika

Artikolu 30

Pagamenti skont Natura 2000 u d-Direttiva Qafas dwar l-ilma

Artikoli 31 - 32

Pagamenti għal żoni li jiffaċċjaw restrizzjonijiet naturali jew restrizzjonijiet speċifiċi oħra

Artikolu 34

Servizzi ambjentali u klimatiċi b’rabta mal-foresti u l-konservazzjoni tal-foresti

 

Miżuri ta' rilevanza partikolari għall-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali, it-tnaqqis tal-faqar u l-iżvilupp ekonomiku fiż-żoni rurali

Artikolu 20

Servizzi bażiċi u tiġdid tal-irħula f’żoni rurali

Artikoli 42 - 44

LEADER


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/549


REGOLAMENT (UE) Nru 1306/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tas-17 ta’ Diċembru 2013

dwar il-finanzjament, il-ġestjoni u l-monitoraġġ tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KEE) Nru 352/78, (KE) Nru 165/94, (KE) Nru 2799/98, (KE) Nru 814/2000, (KE) Nru 1290/2005 u (KE) Nru 485/2008

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 43(2) tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta tal-Kummissjoni Ewropea,

Wara t-trasmissjoni tal-abbozz tal-att leġislattiv lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Qorti tal-Awdituri,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Waqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva ordinarja,

Billi:

(1)

Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni bl-isem "Il-PAK fid-dawl tas-sena 2020: Nindirizzaw l-isfidi tal-futur fl-ambitu tal-ikel, tar-riżorsi naturali u dak territorjali" eżaminat l-isfidi, l-għanijiet u l-orjentazzjonijiet potenzjali għall-Politika Agrikola Komuni (PAK) wara l-2013. Fid-dawl tad-dibattitu dwar dik il-Komunikazzjoni, il-PAK għandha tiġi rriformata b’effett mill-1 ta’ Jannar 2014. Dik ir-riforma għandha tkopri l-istrumenti ewlenin kollha tal-PAK, inkluż ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1290/2005 (2). L-esperjenza miksuba mill-implimentazzjoni ta’ dak ir-Regolament turi li ċerti elementi tal-mekkaniżmu ta’ finanzjament u monitoraġġ jeħtiġilhom jiġu aġġustati. Minħabba l-ambitu tar-riforma, ikun adatt li jitħassar ir-Regolament (KE) Nru 1290/2005 u jiġi sostitwit b'test ġdid. Ir-riforma għandha wkoll, kemm jista’ jkun possibbli, tarmonizza, tirrazzjonalizza u tissimplifika d-dispożizzjonijiet tagħha.

(2)

Biex jiġu ssupplimentati jew emendati ċerti elementi mhux essenzjali ta’ dan ir-Regolament, is-setgħa li jkunu adottati atti delegati skont l-Artikolu 290 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-akkreditazzjoni tal-aġenziji tal-pagamenti u l-korpi ta' koordinazzjoni, l-obbligi tal-aġenziji tal-pagamenti fir-rigward tal-intervent pubbliku, kif ukoll ir-regoli dwar il-kontenut tar-responsabbiltajiet ta' ġestjoni u kontroll ta' dawk l-aġenziji, il-miżuri li għandhom jiġu ffinanzjati mill-baġit ġenerali tal-Unjoni Ewropea (il-baġit tal-Unjoni) b’intervent pubbliku u l-valutazzjoni tal-operazzjonijiet marbuta mal-intervent pubbliku. Dik is-setgħa għandha wkoll tkopri derogi mill-ineliġibbiltà tal-pagamenti magħmulin mill-aġenziji tal-pagamenti lill-benefiċjarji qabel l-aktar data kmieni jew wara l-aktar data tard possibbli tal-pagament u l-kumpens bejn l-infiq u d-dħul skont il-Fond Agrikolu Ewropew ta’ Garanzija (FAEĠ) u l-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR). Barra minn hekk is-setgħa għandha tkopri l-metodi applikabbli għall-impenji u l-pagament tal-ammonti jekk il-baġit tal-Unjoni ma jkunx ġie adottat sal-bidu tas-sena finanzjarja jew jekk l-ammont totali tal-impenji skedati jaqbiżx il-limitu stipulat fl-Artikolu 170(3) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3).

Barra minn hekk, dik is-setgħa għandha tkopri d-diferiment ta' pagamenti ta' kull xahar mill-Kummissjoni lill-Istati Membri fir-rigward tal-infiq skont il-FAEĠ u l-kundizzjonijiet li jirregolaw it-tnaqqis jew is-sospensjoni mill-Kummissjoni ta' pagamenti interim lill-Istati Membri skont il-FAEŻR. Dik is-setgħa għandha wkoll tkopri s-sospensjoni ta' pagamenti ta' kull xahar jew pagamenti interim li għalihom l-informazzjoni statistika rilevanti ma ntbagħtetx fil-ħin, obbligi speċifiċi li għandhom iħarsu l-Istati Membri fir-rigward ta' verifiki, il-kriterji u l-metodoloġija għall-applikazzjoni ta' korrezzjonijiet fil-kuntest tal-proċedura ta' approvazzjoni ta' konformità u l-irkupru ta' djun. Barra minn hekk dik is-setgħa għandha tkopri r-rekwiżiti fir-rigward tal-proċeduri tad-dwana, l-irtirar ta' għajnuna u ta' pieni f'każ ta' nuqqas ta' konformità mal-kundizzjonijiet ta' eliġibbiltà u impenji jew obbligi oħra li jirriżultaw mill-applikazzjoni ta' leġislazzjoni settorjali agrikola. Ukoll dik-is-setgħa għandha tkopri miżuri tas-suq li għalihom il-Kummissjoni tista' tissospendi pagamenti ta' kull xahar, regoli dwar it-titoli, dwar il-funzjonament tas-sistema tal-amminstrazzjoni u l-kontroll integrati, kif ukoll tal-miżuri esklużi mill-iskrutinju ta’ transazzjonijiet. Bl-istess mod, dik is-setgħa għandha tkopri il-modifika tas-somma tal-irċevuti jew pagamenti, li meta jkunu anqas minnha, id-dokument kummerċjali tal-intrapriżi normalment m'għandux jiġi analizzat skont dan ir-Regolament, il-pieni applikati skont il-kundizzjonalità, ir-rekwiżiti ta' kontroll fis-settur tal-inbid, u r-regoli dwar iż-żamma ta' mergħat permanenti. Fl-aħħar dik is-setgħa għandha tkopri r-regoli dwar l-avveniment operattiv u r-rata tal-kambju li għandha tintuża mill-Istati Membri li ma jużawx l-euro, miżuri għas-salvagwardja tal-applikazzjoni tal-liġi tal-Unjoni jekk prattiki monetarji eċċezzjonali relatati mal-munita nazzjonali x'aktarx li jipperikolawha, fir-rigward tal-kontenut tal-qafas ta' monitoraġġ u evalwazzjoni komuni tal-miżuri adottati skont il-PAK u fir-rigward ta' miżuri transizzjonali.

Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet adatti matul il-ħidma preparatorja tagħha, inkluż fil-livell tal-esperti. Il-Kummissjoni, hija u tħejji u tfassal l-atti delegati, għandha tiżgura trasmissjoni simultanja, adatta u fil-ħin tad-dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(3)

Il-PAK hija magħmula minn diversi miżuri, li xi wħud minnhom għandhom rabta mal-iżvilupp rurali. Huwa importanti li jiġi pprovdut finanzjament għal dawk il-miżuri biex jingħata kontribut għall-kisba tal-objettivi tal-PAK. Minħabba li dawk il-miżuri għandhom ċerti elementi komuni bejniethom, iżda huma wkoll differenti f’għadd ta’ aspetti, l-għoti tal-finanzjament tagħhom għandu jiġi inkluż fl-istess sett ta' dispożizzjonijiet. Fejn meħtieġ dawk id-dispożizzjonijiet għandhom jippermettu trattament differenti. Ir-Regolament (KE) Nru 1290/2005 ħoloq żewġ fondi agrikoli Ewropej, jiġifieri l-FAEG, u l-FAEŻR (il-"Fondi"). Dawk il-Fondi għandhom jinżammu.

(4)

Ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 u d-dispożizzjonijiet adottati skontu għandhom japplikaw għall-miżuri stipulati f'dan ir-Regolament. B'mod partikolari, dan ir-Regolament jistipula dispożizzjonijiet marbuta mal-ġestjoni kondiviża mal-Istati Membri bbażata fuq il-prinċipji tal-ġestjoni finanzjarja soda, it-trasparenza u n-nondiskriminazzjoni, kif ukoll dispożizzjonijiet dwar il-funzjoni ta' korpi akkreditati, il-prinċipji baġitarji, u dispożizzjonijiet li għandhom jiġu osservati fil-qafas ta' dan ir-Regolament.

(5)

Sabiex tiġi żgurata konsistenza bejn il-prattika tal-Istati Membri u l-applikazzjoni armonizzata tal-klawżola ta' force majeure mill-Istati Membri, dan ir-Regolament għandu jipprevedi, fejn adatt, għal eżenzjonijiet f'każijiet ta' force majeure u ta' ċirkostanzi eċċezzjonali, kif ukoll għal lista mhux eżawrjenti ta' każijiet possibbli ta' force majeure u ċirkostanzi eċċezzjonali li għandhom jiġu rikonoxxuti mill-awtoritajiet kompetenti nazzjonali. Dawk l-awtoritajiet għandhom jieħdu deċiżjonijiet dwar force majeure jew ċirkostanzi eċċezzjonali fuq bażi ta' każ b'każ, fuq il-bażi ta' evidenza rilevanti u japplikaw il-kunċett ta' force majeure fid-dawl tal-liġi dwar l-agrikoltura tal-Unjoni inkluża l-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja.

(6)

Il-baġit tal-Unjoni għandu jiffinanzja l-infiq tal-PAK, inkluż infiq għall-iżvilupp rurali, permezz tal-Fondi jew direttament jew fil-kuntest ta’ ġestjoni kondiviża mal-Istati Membri. It-tipi ta’ miżuri li jistgħu jiġu ffinanzjati billi jintużaw il-Fondi għandhom jiġu speċifikati.

(7)

Għandu jsir provvediment għall-akkreditazzjoni ta’ aġenziji tal-pagamenti mill-Istati Membri, biex jiġu stabbiliti proċeduri għall-kisba tad-dikjarazzjonijiet ta’ ġestjoni meħtieġa, u għall-kisba taċ-ċertifikazzjoni ta’ sistemi ta’ ġestjoni u monitoraġġ u ċ-ċertifikazzjoni ta’ kontijiet annwali minn korpi indipendenti. Barra minn dan, biex tiġi żgurata t-trasparenza tal-verifiki nazzjonali, partikolarment fir-rigward ta’ proċeduri ta’ awtorizzazzjoni, validazzjoni u pagament u biex jitnaqqas il-piż amministrattiv u ta’ verifika tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri fejn tkun meħtieġa akkreditazzjoni għal kull aġenzija tal-pagamenti individwali, l-għadd ta’ awtoritajiet u korpi li lilhom jiġu ddelegati dawk ir-responsabbiltajiet għandu jkun ristrett filwaqt li jiġu rispettati l-arranġamenti kostituzzjonali ta’ kull Stat Membru. Sabiex jiġu evitati spejjeż mhux meħtieġa ta' riorganizzazzjoni, l-Istati Membri għandhom jitħallew iżommu għadd ta' aġenziji tal-pagamenti li ġew akkreditati qabel id-dħul fis-seħħ ta' dan ir-Regolament.

(8)

Fejn Stat Membru jakkredita aktar minn aġenzija tal-pagamenti waħda, huwa importanti li jinnomina korp pubbliku uniku ta’ koordinazzjoni biex tiġi żgurata l-konsistenza fil-ġestjoni ta' fondi, biex jiġi pprovdut kollegament bejn il-Kummissjoni u d-diversi aġenziji tal-pagamenti akkreditati u biex jiġi żgurat li l-informazzjoni mitluba mill-Kummissjoni dwar l-operazzjonijiet ta’ diversi aġenziji tal-pagamenti tkun tista’ tinkiseb malajr. Il-korp pubbliku ta' koordinazzjoni għandu jieħu u jikkoordina azzjonijiet bi ħsieb li jirriżolvi kwalunkwe nuqqas ta' natura komuni u jżomm lill-Kummissjoni infurmata dwar kwalunkwe segwitu. Barra minn hekk dak il-korp għandu jippromwovi u, fejn possibbli, jiżgura l-applikazzjoni omoġenja ta' regoli u standards komuni.

(9)

L-aġenziji tal-pagamenti li ġew akkreditati mill-Istati Membri biss joffru assigurazzjoni raġjonevoli li jkunu saru l-verifiki meħtieġa qabel ma tingħata l-għajnuna mill-Unjoni lil benefiċjarji. Għandu, għalhekk, jiġi stipulat b’mod espliċitu f'dan ir-Regolament li l-infiq magħmul minn aġenziji tal-pagamenti akkreditati biss jista’ jiġi rimborżat mill-baġit tal-Unjoni.

(10)

Biex il-benefiċjarji jkunu megħjunin isiru jafu aktar dwar ir-rabta bejn il-prattiki agrikoli u il-ġestjoni ta’ azjendi agrikoli min-naħa l-waħda, u l-istandards relatati mal-ambjent, it-tibdil fil-klima, il-kondizzjonijiet agrikoli tajba tal-art, is-sikurezza tal-ikel, is-saħħa pubblika, is-saħħa tal-annimali, is-saħħa tal-pjanti u t-trattament xieraq tal-annimali min-naħa l-oħra, huwa meħtieġ li l-Istati Membri jistabbilixxu sistema konsultattiva komprensiva għall-azjendi agrikoli li toffri pariri lil benefiċjarji. Dik is-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli m’għandha, bl-ebda mod, taffettwa l-obbligu u r-responsabbiltà ta’ benefiċjarji li jħarsu dawk l-istandards. L-Istati Membri għandhom jiżguraw ukoll separazzjoni ċara bejn pariri u verifiki.

(11)

Is-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli għandha tkopri mill-anqas l-obbligi fil-livell tal-azjenda agrikola li jirriżultaw mir-rekwiżiti u l-istandards tal-kondizzjonalità. Dik is-sistema għandha tkopri wkoll ir-rekwiżiti li għandhom jiġu rrispettati b’rabta mal-prattiki agrikoli ta’ benefiċċju għall-klima u ż-żamma tal-żona agrikola skont ir-Regolament (UE) Nru 1307/2013 (4) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u miżuri fil-livell tal-azjendi agrikoli previsti fil-programmi ta' żvilupp rurali mmirati lejn il-modernizzazzjoni tal-azjendi agrikoli, il-bini tal-kompetittività, l-integrazzjoni settorjali, l-innovazzjoni, l-orjentazzjoni tas-suq u l-promozzjoni tal-intraprenditorija.

Dik is-sistema għandha wkoll tkopri r-rekwiżiti imposti fuq benefiċjarji mill-Istati Membri għall-implimentazzjoni ta' dispożizzjonijiet speċifiċi tad-Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) u għall-implimentazzjoni tal-Artikolu 55 tar-Regolament (KE) Nru 1107/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6), b'mod partikolari rekwiżiti dwar il-konformità mal-prinċipji ġenerali tal-ġestjoni integrata ta' organiżmi ta' ħsara kif imsemmi fl-Artikolu 14 tad-Direttiva 2009/128/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7).

(12)

Id-dħul fis-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli għandu jkun fuq bażi volontarja għall-benefiċjarji. Il-benefiċjarji kollha, anki bdiewa li ma jirċevux għajnuna taħt il-PAK, għandhom jitħallew jipparteċipaw fis-sistema. Madankollu, għandhu jkun possibbli għall-Istati Membri li jistipulaw kriterji ta’ prijorità. Minħabba n-natura tas-sistema, ikun adatt li l-informazzjoni miksuba matul l-attività ta’ konsulenza tiġi ttrattata bħala kunfidenzjali, ħlief f’każ ta’ ksur gravi tal-liġi nazzjonali jew tal-Unjoni. Biex tiġi żgurata l-effiċjenza tas-sistema, il-konsulenti għandhom ikunu kwalifikati kif adatt u jirċievu taħriġ regolarment.

(13)

Fir-rigward tal-FAEG, ir-riżorsi finanzjarji meħtieġa biex ikopru l-infiq magħmul mill-aġenziji tal-pagamenti akkreditati, għandhom isiru disponibbli għall-Istati Membri mill-Kummissjoni fl-għamla ta’ rimborżi biex ikun riżervat l-infiq magħmul minn dawk l-aġenziji. Sakemm rimborżi bħal dawn, fl-għamla ta’ pagamenti kull xahar, ikunu tħallsu, għandhom jiġu mmobilizzati riżorsi finanzjarji mill-Istati Membri skont il-ħtiġijiet tal-aġenziji tal-pagamenti akkreditati tagħhom. L-ispejjeż amministrattivi u tal-persunal tal-Istati Membri u tal-benefiċjarji involuti fl-implimentazzjoni tal-PAK għandhom jitħallsu minnhom infushom.

(14)

L-użu tas-sistema agrometeoroloġika u tal-akkwist u t-titjib ta’ immaġni bis-satellita għandu jipprovdi lill-Kummissjoni, b'mod partikolari, bil-mezzi għall-ġestjoni ta' swieq agrikoli, biex jiġi ffaċilitat il-monitoraġġ tal-infiq agrikolu u biex jiġu monitorati r-riżorsi agrikoli fuq perijodu medju u twil ta' żmien. Barra minn hekk, fid-dawl tal-esperjenza miksuba bl-applikazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 165/94 (8), xi wħud mid-dispożizzjonijiet tagħha għandhom jiġu inkorporati f'dan ir-Regolament u, konsegwentement, ir-Regolament (KE) Nru 165/94 għandu jitħassar.

(15)

Fil-kuntest tal-ħarsien tad-dixxiplina baġitarja, huwa meħtieġ li jiġi ddefinit il-limitu massimu annwali għall-infiq iffinanzjat mill-FAEG billi jitqiesu l-ammonti massimi stabbiliti għal dak il-Fond skont il-qafas finanzjarju pluriennali previst fir-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013 (9).

(16)

Id-dixxiplina baġitarja tesiġi wkoll li l-limitu massimu annwali għal infiq iffinanzjat mill-FAEG jiġi mħares fiċ-ċirkostanzi kollha u fl-istadji kollha tal-proċedura tal-baġit u tal-eżekuzzjoni tal-baġit. Dan jesiġi li l-limitu massimu nazzjonali għall-pagamenti diretti għal kull Stat Membru stipulat fir-Regolament (UE) Nru 1307/2013 jitqies bħala l-limitu massimu finanzjarju għal pagamenti diretti bħal dawn għall-Istat Membru konċernat u għar-rimborż ta’ dawk il-pagamenti jibqa’ f’dan il-limitu massimu finanzjarju. Barra dan, id-dixxiplina baġitarja tesiġi li l-atti legali kollha tal-Unjoni fil-qasam tal-PAK li jkunu proposti mill-Kummissjoni jew adottati mil-Unjoni jew mill-Kummissjoni u li jkunu ffinanzjati mill-FAEG ikunu konformi mal-limitu massimu annwali għall-infiq iffinanzjat minn dak il-Fond.

(17)

Bil-għan li jkun żgurat li l-ammonti għall-finanzjament tal-PAK ikunu konformi mal-limiti massimi annwali, għandu jinżamm il-mekkaniżmu finanzjarju msemmi fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 (10) li bih il-livell ta' appoġġ dirett huwa aġġustat. Fejn il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ma jistabbillixxuhomx qabel it-30 ta’ Ġunju tas-sena kalendarja li għaliha jkunu japplikaw, il-Kummissjoni għandha tkun awtorizzata li tistabbilixxi dawk l-aġġustamenti.

(18)

Sabiex jiġi appoġġat is-settur agrikolu f'każ ta' kriżijiet kbar li jaffettwaw il-produzzjoni jew id-distribuzzjoni agrikola, riżerva għall-kriżijiet għandha tiġi stabbilita billi, fil-bidu ta' kull sena, jiġi applikat tnaqqis għall-pagamenti diretti permezz tal-mekkaniżmu ta' dixxiplina finanzjarja.

(19)

L-Artikolu 169(3) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 jipprevedi li approprjazzjonijiet mhux impenjati marbutin mal-azzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 4(1) ta' dan ir-Regolament jistgħu jitmexxew biss għas-sena finanzjarja ta' wara u li tali tmexxija 'l quddiem tista' twassal għal pagament addizzjonali biss għar-riċevituri finali li kienu soġġetti, fis-sena finanzjarja preċedenti, għall-aġġustament ta' pagamenti diretti kif imsemmi fl-Artikolu 25 ta' dan ir-Regolament. Konsegentement, fejn l-approprjazzjonijiet b'hekk jitmexxew għas-sena finanzjarja ta' wara, l-amministrazzjonijiet nazzjonali jkollhom jagħmlu pagamenti lil żewġ popolazzjonijiet ta' benefiċjarji ta' pagamenti diretti f'sena finanzjarja waħda: ir-rimborż, mill-ammont mhux użat ta' dixxiplina finanzjarja li jkun tmexxa 'l quddiem, lil bdiewa soġġetti għal dixxiplina finanzjarja matul is-sena finanzjarja preċedenti minn naħa u, min-naħa l-oħra, l-għoti tal-pagamenti diretti fis-sena finanzjarja N lil dawk il-bdiewa li jkunu talbuhom. Sabiex jiġi evitat piż amministrattiv eċċessiv għall-amministrazzjonijiet nazzjonali, għandha tiġi prevista deroga mir-raba' subparagrafu tal-Artikolu 169(3) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, biex l-amministrazzjonijiet nazzjonali jkunu jistgħu jirrimborżaw l-ammont immexxi 'l quddiem għas-sena finanzjarja N lill-bdiewa soġġetti għal dixxiplina finanzjarja fis-sena N minflok lil bdiewa li jkunu soġġetti għaliha fis-sena N-1.

(20)

Il-miżuri meħuda biex tiġi determinata l-kontribuzzjoni finanzjarja mill-Fondi fir-rigward tal-kalkolu tal-limiti massimi finanzjarji ma jaffettwawx is-setgħat tal-awtorità baġitarja maħtura mit-TFUE. Dawk il-miżuri għandhom, għalhekk, ikunu bbażati fuq l-ammonti ta’ referenza ffissati skont il-Ftehim Interistituzzjonali tad-19 ta' Novembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar dixxiplina baġitarja, kooperazzjoni fi kwistjonijiet baġitarji u ġestjoni finanzjarja soda u r-Regolament (UE, Euratom) Nru 1311/2013.

(21)

Id-dixxiplina baġitarja titlob ukoll eżami kontinwu tas-sitwazzjoni baġitarja għal perijodu medju. Il-Kummissjoni, meta tissottometti l-abbozz tal-baġit għal sena partikolari, għandha, għalhekk, tippreżenta l-previżjonijiet u l-analiżi tagħha lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill u tipproponi, jekk ikun meħtieġ, miżuri adatti lil-leġislatur. Barra dan, il-Kummissjoni għandha tagħmel użu sħiħ mis-setgħat tagħha ta’ ġestjoni f’kull żmien biex tiżgura konformità mal-limitu massimu annwali u, jekk ikun meħtieġ, tipproponi miżuri adatti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew lill-Kunsill biex tiġi rrimedjata s-sitwazzjoni baġitarja. Jekk, fi tmiem sena tal-baġit, ma jkunx jista’ jkun hemm konformità mal-limitu massimu annwali bħala riżultat tar-rimborżi mitluba mill-Istati Membri, il-Kummissjoni għandha tkun tista’ tieħu miżuri li jippermettu distribuzzjoni proviżorja tal-baġit disponibbli fost l-Istati Membri proporzjonatament għat-talbiet tagħhom għal rimborż li ma jkunx għadu tħallas, kif ukoll miżuri li jiżguraw il-konformità mal-limitu massimu ffissat għas-sena konċernata. Pagamenti għal dik is-sena għandhom jiġu addebitati għas-sena tal-baġit ta’ wara u l-ammont totali ta’ finanzjament mill-Unjoni għal kull Stat Membru għandu jiġi stabbilit definittivament, bħalma għandu jkun il-kumpens bejn l-Istati Membri biex ikun hemm konformità mal-ammont stabbilit.

(22)

Meta timplimenta l-baġit, il-Kummissjoni għandha topera kull xahar sistema ta’ twissija bikrija u monitoraġġ għall-infiq agrikolu biex, jekk ikun hemm riskju li l-limitu massimu annwali jinqabeż, il-Kummissjoni tkun tista’ mal-ewwel opportunità tieħu l-miżuri adatti skont is-setgħat ta’ ġestjoni għad-dispożizzjoni tagħha u tipproponi miżuri oħra jekk dawk il-miżuri jkunu jidhru li jkunu insuffiċjenti. Rapport perjodiku mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill għandu jqabbel l-evoluzzjoni tal-infiq magħmul b’rabta mal-profili sa ċertu żmien u għandu jagħmel valutazzjoni tal-implimentazzjoni li tista’ tkun prevista għall-bqija tas-sena tal-baġit.

(23)

Ir-rata tal-kambju użata mill-Kummissjoni fit-tfassil tad-dokumenti tal-baġit għandha tirrifletti l-aktar informazzjoni reċenti disponibbli, filwaqt li jsiru konċessjonijiet għaż-żmien li jkun għadda bejn l-abbozzar u s-sottomissjoni.

(24)

Ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11) jistabbilixxi regoli li japplikaw għall-appoġġ finanzjarju mill-fondi koperti minn dak ir-Regolament, inkluż il-FAEŻR. Dawk ir-regoli ikopru wkoll l-eliġibbiltà tal-infiq, il-ġestjoni finanzjarja u s-sistemi tal-ġestjoni u tal-kontroll. Fir-rigward tal-ġestjoni finanzjarja tal-FAEŻR, f'ġieħ iċ-ċarezza legali u l-koerenza bejn il-Fondi koperti minn dan ir-Regolament, għandha ssir referenza għad-dispożizzjonijiet rilevanti dwar l-impenji baġitarji, l-iskadenzi għall-pagament u d-diżimpenn tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

(25)

Il-programmi ta’ żvilupp rurali huma ffinanzjati mill-baġit tal-Unjoni abbażi ta’ impenji magħmula f’pagamenti akkont annwali. L-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jiġbdu mill-fondi tal-Unjoni previsti malli huma jibdew il-programmi. Għalhekk, hija meħtieġa sistema ta’ prefinanzjament ristretta b’mod adatt li tiżgura fluss sod ta’ fondi sabiex il-pagamenti lill-benefiċjarji tal-programmi jitwettqu f’waqthom.

(26)

Minbarra l-prefinanzjament, jeħtieġ li ssir distinzjoni bejn pagamenti mill-Kummissjoni għall-pagamenti interim tal-aġenziji tal-pagamenti akkreditati u l-pagament ta’ bilanċi, u għandhom jiġu stipualati regoli dettaljati dwar il-ħlas tagħhom. Ir-regola tad-diżimpenn awtomatiku għandha tgħin sabiex it-twettiq tal-programmi jsir b’mod aktar mgħaġġel, u għandha tikkontribwixxi għal ġestjoni finanzjarja soda. Ir-regoli dwar l-oqfsa nazzjonali tal-Istati Membri bi programmi reġjonali kif stipulati fir-Regolament (UE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12) jipprevedu wkoll għodda għall-Istati Membri biex jiżguraw l-eżekuzzjoni u ġestjoni finanzjarja soda.

(27)

L-għajnuna mill-Unjoni għandha titħallas lill-benefiċjarji f’waqtha biex huma jkunu jistgħu jużawha b’mod effiċjenti. Nuqqas mill-Istati Membri li jkunu konformi mad-dati ta’ skadenza għal pagamenti stabbiliti fil-liġi tal-Unjoni jista’ joħloq diffikultajiet serji għall-benefiċjarji u jista’ jqiegħed f’periklu l-ibbaġitjar annwali tal-Unjoni. Għalhekk, l-infiq magħmul mingħajr ma jitħarsu d-dati ta’ skadenza għal pagamenti għandu jkun eskluż mill-finanzjament tal-Unjoni. Il-prinċipju ta' proporzjonalità stabbilit fir-Regolament (KE) Nru 1290/2005 għandu jinżamm u jkun applikat għaż-żewġ Fondi. Sabiex il-prinċipju tal-proporzjonalità jiġi rrispettat, il-Kummissjoni għandha tkun tista' tipprevedi eċċezzjonijiet għal din ir-regola ġenerali.

(28)

Ir-Regolament (KE) Nru 1290/2005 jipprovdi għal tnaqqis u sospensjonijiet ta’ pagamenti ta' kull xahar jew interim fir-rigward tal-ŻFondi. Minkejja li l-mod kif huma miktubin dawk id-dispożizzjonijiet huwa x’aktarx ġenerali, fil-prattika dawk id-dispożizzjonijiet jintużaw essenzjalment biex jitnaqqsu pagamenti għal nuqqas ta’ konformità maddati ta’ skadenza għal pagamenti, limiti massimi u "kwistjonijiet ta’ kontabbiltà" simili li jistgħu faċilment jinkixfu fid-dikjarazzjonijiet ta’ nfiq. Dawk id-dispożizzjonijiet jippermettu wkoll tnaqqis u sospensjonijiet f’każ ta’ defiċjenzi serji u persistenti f’sistemi nazzjonali ta’ kontroll. L-impożizzjoni ta' tali tnaqqis u sospensjonijiet hija, madankollu magħmula soġġetta għalkondizzjonijiet sostantivi pjuttost restrittivi talli jagħmlu hekk u tipprevedi proċedura speċjali ta’ żewġ stadji li għandha tiġi segwita. Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill kemm-il darba talbu lill-Kummissjoni tissospendi pagamenti lil Stati Membri mhux konformi. Għal dawn ir-raġunijiet, huwa meħtieġ li tiġi ċċarata s-sistema prevista fir-Regolament (KE) Nru 1290/2005 għal tnaqqis u sospensjonijiet u li r-regoli dwar tnaqqis u sospensjonijiet kemm fir-rigward taż-żewġ Fondi jiġu inkorporati f’Artikolu wieħed. Is-sistema ta’ tnaqqis għal "kwistjonijiet ta’ kontabbiltà" għandha tinżamm skont il-prattika amministrattiva eżistenti. Il-possibbiltà għal tnaqqis jew sospensjoni ta' pagamenti f'każ ta' nuqqasijiet sinifikanti u persistenti fis-sistemi nazzjonali ta' kontroll għandha tiġi rinfurzata sabiex il-Kummissjoni tingħata l-possibbiltà li tissospendi pagamenti malajr meta jinkixfu nuqqasijiet serji. Din il-possibbiltà għandha tiġi estiża wkoll billi n-negliġenza tiġi inkluża fis-sistema għall-irkupru ta' pagamenti irregolari.

(29)

Il-leġislazzjoni agrikola settorjali tesiġi li l-Istati Membri jibagħtu informazzjoni dwar l-għadd ta’ verifiki mwettqa u r-riżultati tagħhom sa dati ta’ skadenza speċifiċi. Dik l-istatistika ta’ kontroll tintuża biex jiġi ddeterminat il-grad ta’ żball f’livell ta’ Stat Membru u, b’mod aktar ġenerali, biex tkun ikkontrollata l-ġestjoni tal-Fondi. L-istatistika ta' kontroll hija sors importanti ta' informazzjoni għall-Kummissjoni, sabiex tkun sodisfatta jekk il-Fondi humiex qed jiġu ġestiti sewwa u hija element essenzjali tad-dikjarazzjoni annwali ta’ assigurazzjoni. Minħabba n-natura vitali tal-istatistika ta' konroll u sabiex jiġi żgurat li l-Istati Membri jħarsu l-obbligu tagħhom li jibagħtuha fil-ħin, jeħtieġ li jkun hemm deterrent għal meta d-data meħtieġa tiġi pprovduta tard li huwa proporzjonat man-nuqqas ta’ data. Għalhekk, għandu jkun hemm dispożizzjonijiet fejn il-Kummissjoni tkun tista’ tissospendi parti mill-pagamenti ta' kull xahar jew interim li għalihom l-informazzjoni statistika rilevanti ma tkunx intbagħtet fil-ħin.

(30)

Sabiex fondi mill-Fondi jkunu jistgħu jerġgħu jintużaw, jeħtieġ li jkun hemm regoli dwar l-assenjazzjoni ta’ somom speċifiċi. Il-lista li hemm fir-Regolament (KE) Nru 1290/2005 għandha titlesta biż-żjieda tas-somom relatati ma’ pagamenti tardivi u mal-approvazzjoni ta’ kontijiet fir-rigward ta’ nfiq mill-FAEG. Barra minn hekk, ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 352/78 (13) stabbilixxa regoli dwar fejn imorru s-somom li jirriżultaw minn garanziji li l-jedd għalihom ikun intilef. Dawk id-dispożizzjonijiet għandhom jiġu armonizzati u kkonsolidati mad-dispożizzjonijiet eżistenti dwar dħul assenjat. Ir-Regolament (KEE) Nru 352/78 għandu, għalhekk, jitħassar.

(31)

Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 814/2000 (14) u r-regoli ta’ implimentazzjoni tiegħu jiddefinixxu l-miżuri ta’ informazzjoni relatati mal-PAK li jistgħu jiġu ffinanzjati skont il-punt (c) tal-Artikolu 5 tar-Regolament (KE) Nru 1290/2005. Ir-Regolament (KE) Nru 814/2000 fih lista ta’ dawk il-miżuri u l-objettivi tagħhom u jiffissa r-regoli dwar il-finanzjament tagħhom u l-implimentazzjoni tal-proġetti korrispondenti. Minn meta kien adottat dak ir-Regolament, ġew adottati regoli bir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 dwar għotjiet u akkwist. Dawk ir-regoli għandhom japplikaw ukoll għall-miżuri ta’ informazzjoni skont il-PAK. Għal raġunijiet ta’ simplifikazzjoni u koerenza, ir-Regolament (KE) Nru 814/2000 għandu jitħassar waqt li jibqgħu jinżammu d-dispożizzjonijiet speċifiċi relatati mal-objettivi u t-tipi ta’ miżuri li għandhom jiġu ffinanzjati. Dawk il-miżuri għandhom iqisu wkoll il-ħtieġa li tiġi żgurata aktar effiċjenza fil-komunikazzjoni lill-pubbliku inġenerali u li jkun hemm sinerġiji aktar b'saħħithom bejn l-attivitajiet ta' komunikazzjoni meħudin fuq l-inizjattiva tal-Kummissjoni u l-ħtieġa li jiġi żgurat li l-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni jiġu kkomunikati b'mod effikaċi. Għaldaqstant, għandhom ikopru wkoll miżuri ta' informazzjoni rilevanti għall-PAK fil-qafas tal-komunikazzjoni korporattiva kif imsemmi fil-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni: Baġit għall-Ewropa 2020 ("il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar Baġit għall-Ewropa 2020") - Parti II: Skedi ta' politika.

(32)

Il-finanzjament ta’ miżuri u operazzjonijiet skont il-PAK għandu parzjalment jinvolvi l-ġestjoni kondiviż. Biex jiġi żgurat li l-fondi tal-Unjoni jiġu mmaniġġati tajjeb, il-Kummissjoni għandha twettaq verifiki fuq il-ġestjoni tal-Fondi mill-awtoritajiet tal-Istat Membru responsabbli li jagħmlu l-pagamenti. Huwa adatt li tiġi definita n-natura tal-verifiki li jridu jsiru mill-Kummissjoni, li jiġu speċifikati t-termini tar-responsabbiltajiet tagħha għall-implimentazzjoni tal-baġit u li jiġu ċċarati l-obbligi ta’ kooperazzjoni tal-Istati Membri.

(33)

Biex il-Kummissjoni tkun tista’ twettaq l-obbligu tagħha li tivverifika li s-sistemi ta’ ġestjoni u spezzjoni għall-infiq tal-Unjoni fl-Istati Membri jkunu qiegħdin hemm u jkunu qed jaħdmu tajjeb, għandu jsir provvediment, irrispettivament mill-ispezzjonijiet magħmula mill-Istati Membri nfushom, għal verifiki minn persuni awtorizzati mill-Kummissjoni biex jaġixxu f'isimha li jkunu jistgħu jitolbu assistenza mill-Istati Membri fil-ħidma tagħhom.

(34)

It-teknoloġija tal-informazzjoni jeħtieġ li tintuża b'mod kemm jista’ jkun estensiv sabiex tiġi prodotta l-informazzjoni li trid tintbagħat lill-Kummissjoni. Waqt it-twettiq tal-verifiki, il-Kummissjoni għandu jkollha aċċess sħiħ u immedjat għall-informazzjoni dwar l-infiq miżmuma kemm fuq il-karta kif ukoll f'forma elettronika.

(35)

Biex tistabbilixxi r-rabta finanzjarja bejn l-aġenziji tal-pagamenti akkreditati u l-baġit tal-Unjoni, il-Kummissjoni għandha annwalment tapprova l-kontijiet ta’ dawk l-aġenziji tal-pagamenti (approvazzjoni finanzjarja tal-kontijiet). Id-deċiżjoni tal-approvazzjoni tal-kontijiet għandha tkopri l-kompletezza, l-eżattezza u l-veraċità tal-kontijiet iżda mhux il-konformità tal-infiq mal-liġi tal-Unjoni.

(36)

Il-Kummissjoni hija responsabbli għall-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni Ewropea f'kooperazzjoni mal-Istati Membri skont l-Artikolu 317 TFUE. Il-Kummissjon hija mogħtija s-setgħa li tiddeċiedi, permezz ta' atti ta' implimentazzjoni, jekk l-infiq li sar mill-Istati Membri huwiex konformi mal-liġi tal-Unjoni. L-Istati Membri għandhom jingħataw id-dritt li jiġġustifikaw id-deċiżjonijiet tagħhom li jagħmlu pagamenti u għandhom jirrikorru għall-konċiljazzjoni fejn ma jkunx hemm ftehim komuni bejnhom u l-Kummissjoni. Biex l-Istati Membri jingħataw assigurazzjonijiet legali u finanzjarji dwar infiq magħmul fl-imgħoddi, għandu jiġi stabbilit perijodu massimu għall-Kummissjoni biex tiddeċiedi liema konsegwenzi finanzjarji għandhom isegwu minħabba n-nuqqas ta' konformità. Il-proċedura ta' approvazzjoni ta' konformità trid, fir-rigward tal-FAEŻR, tkun konformi mal-korrezzjonijiet finanzjarji mill-Kummissjoni kif stipulat fil-Parti 2 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

(37)

Fir-rigward tal-FAEG, is-somom irkuprati għandhom jintraddu lura lil dak il-Fond meta l-infiq ma jkunx konformi mal-liġi tal-Unjoni u fejn ma jkun eżista ebda dritt. Sabiex jitħalla żmien suffiċjenti għall-proċedimenti amministrattivi meħtieġa kollha, inklużi l-kontrolli interni, l-Istati Membri għandhom jitolbu rkupru mill-benefiċjarju fi żmien 18-il xahar wara rapport ta' kontroll jew dokument simili, li jiddikjara li saret irregolarità, ġiet approvata u, fejn applikabbli, riċevuta mill-aġenzija jew il-korp tal-pagamenti responsabbli għall-irkupru. Għandu jsir provvediment għal sistema ta’ responsabbiltà finanzjarja fejn ikunu saru irregolaritajiet u fejn l-ammont totali ma jkunx ġie rkuprat. F’dan ir-rigward għandha tiġi stabbilita proċedura li tippermetti lill-Kummissjoni tħares l-interessi tal-baġit tal-Unjoni billi tiddeċiedi li taddebita parzjalment lill-Istat Membru konċernat is-somom mitlufin bħala riżultat ta’ irregolaritajiet u li ma jkunux ġew irkuprati f'perijodu raġonevoli. F’ċerti każijiet ta’ negliġenza min-naħa tal-Istat Membru, ikun ukoll ġustifikat li tiġi addebitata s-somma sħiħa lill-Istat Membru konċernat. Madankollu, soġġett għall-konformità mill-Istati Membri mal-obbligi skont il-proċeduri interni tagħhom, il-piż finanzjarju għandu jinqasam b’mod ġust bejn l-Unjoni u l-Istat Membru. L-istess regoli għandhom japplikaw għall-FAEŻR, iżda soġġetti għar-rekwiżit li s-somom irkuprati jew ikkanċellati bħala riżultat ta’ irregolaritajiet għandhom jibqgħu disponibbli għall-programmi ta’ żvilupp rurali approvati tal-Istat Membru konċernat minħabba li dawk is-somom ikunu ġew allokati lil dak l-Istat Membru. Għandhom jiġu wkoll stipulati dispożizzjonijiet dwar l-obbligu tar-rappurtar għall-Istati Membri.

(38)

Il-proċeduri ta’ rkupru użati mill-Istati Membri jista’ jkollhom l-effett li jdewmu l-irkupru għal għadd ta’ snin, b’ebda garanzija li r-riżultat ikun fil-fatt wieħed ta’ suċċess. L-ispiża għall-implimentazzjoni ta’ dawk il-proċeduri tista’ wkoll tkun sproporzjonata mal-ammonti li jinġabru jew li jkunu jistgħu jinġabru. Konsegwentement, l-Istati Membri għandhom jitħallew iwaqqfu l-proċeduri ta’ rkupru f’ċerti każijiet.

(39)

Biex jitħarsu l-interessi finanzjarji tal-baġit tal-Unjoni, għandhom jittieħdu miżuri mill-Istati Membri biex huma stess ikunu sodisfatti li transazzjonijiet iffinanzjati mill-Fondi jitwettqu verament u jiġu esegwiti korrettament. L-Istati Membri għandhom wkoll jipprevjenu, jikxfu u jitrattaw b'mod effettiv u mingħajr irregolaritajiet jew nuqqas ta' konformità mal-obbligi mwettqin minn benefiċjarji. Għal dan il-għan, għandu japplika r-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 (15). F'każijiet ta' ksur tal-leġislazzjoni agrikola settorjali, fejn regoli dettaljati dwar il-pieni amministrattivi għadhom ma ġewx stabbiliti minn atti legali tal-Unjoni, l-Istati Membri għandhom jimponu pieni nazzjonali li għandhom ikunu effettivi, dissważivi u proporzjonati.

(40)

Il-finanzjament, skont il-PAK, ta' attivitajiet li jiġġeneraw spejjeż addizzjonali f'oqsma ta' politika oħra koperti mill-baġit ġenerali tal-Unjoni Ewropew, speċjalment l-ambjent u s-saħħa pubblika, għandu jiġi evitat. Barra minn dan, l-introduzzjoni ta' sistemi tal-pagamenti ġodda, u sistemi ta' monitoraġġ u pieni relatati, m'għandhiex twassal għal proċeduri amministrattivi u burokrazija addizzjonali.

(41)

Ir-regoli relatati mal-prinċipji ġenerali applikabbli għal verifiki, irtirar ta' pagamenti mhux dovuti u mal-impożizzjoni ta’ pieni jinsabu f'diversi regolamenti agrikoli settorjali. Dawk ir-regoli għandhom jinġabru fl-istess qafas legali f’livell orizzontali. Għandhom ikopru l-obbligi tal-Istati Membri fir-rigward ta’ verifiki amministrattivi u fuq il-post, li l-għan tagħhom għandu jkun li jivverifikaw il-konformità mad-dispożizzjonijiet tal-miżuri tal-PAK, u għandhom ikopru r-regoli dwar l-irkupru ta' għajnuna, ut-tnaqqis u l-esklużjoni ta’ għajnuna. Għandhom jiġu stabbiliti regoli dwar il-verifiki ta’ obbligi li ma jkunux neċessarjament marbutin mal-pagament ta’ għajnuna.

(42)

Diversi dispożizzjonijiet tal-leġislazzjoni agrikola settorjali jesiġu li tiġi ddepożitata garanzija biex jiġi żgurat il-pagament ta’ somma dovuta f'każ li ma jitħarisx obbligu. Għandha tapplika regola orizzontali waħdanija għal dawk id-dispożizzjonijiet kollha sabiex jissaħħaħ il-qafas għall-garanziji.

(43)

Stat Membru għandu jistabbilixxi u jħaddem sistema integrata ta’ amministrazzjoni u kontroll (is-"sistema integrata") għal ċerti pagamenti previsti fir-Regolament (UE) Nru 1307/2013 u fir-Regolament (UE) Nru 1305/2013. Biex jitjiebu l-effikaċja u l-monitoraġġ tal-għajnuna tal-Unjoni, l-Istati Membri għandhom ikunu awtorizzati jagħmlu użu mis-sistema integrata għal skemi oħra ta’ għajnuna tal-Unjoni.

(44)

L-elementi ewlenin tas-sistema integrata u, partikolarment, id-dispożizzjonijiet dwar il-bażi ta' data kompjuterizzata, sistema ta’ identifikazzjoni ħbula tar-raba', applikazzjonijiet għall-għajnuna jew talbiet għall-pagamenti u sistema għall-identifikazzjoni u r-reġistrazzjoni ta’ drittijiet għall-pagamenti għandhom jinżammu filwaqt li titqies l-evoluzzjoni tal-politika, b'mod partikolari, bl-introduzzjoni tal-pagament għal prattiċi agrikoli ta' benefiċċju għall-klima u l-ambjent u l-benefiċċji ekoloġiċi tal-karatteristiċi tal-pajsaġġ. Bil-għan li jitnaqqas il-piż amministrattiv u jiġu żgurati kontrolli effiċjenti u effettivi, l-Istati Membri għandhom jagħmlu użu xieraq mit-teknoloġija meta jistabbilixxu dawk is-sistemi.

(45)

Bil-għan li jinħoloq saff ta' referenza fis-sistema ta' identifikazzjoni biex il-ħbula tar-raba' li jkun adattat għaż-żoni ta' interess ekoloġiku, l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jqisu informazzjoni speċifika li tista' tkun mitluba mill-bdiewa fl-applikazzjonijiet tagħhom għas-snin ta' talba 2015 sa 2017 bħall-identifikazzjoni ta' dawk il-karatteristiċi tal-pajsaġġ jew żoni oħrajn li jistgħu jikkwalifikaw bħala żoni ta' interess ekoloġiku u, fejn meħtieġ, id-daqs ta' dawn il-karatteristiċi u żoni oħra.

(46)

Pagamenti previsti fi skemi ta’ għajnuna tal-Unjoni koperti mis-sistema integrata għandhom isiru b’mod sħiħ mill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti lill-benefiċjarji, soġġetti għal kwalunkwe tnaqqis previst f’dan ir-Regolament, u f’perijodi preskritti. Biex il-ġestjoni ta’ pagamenti diretti ssir aktar flessibbli, l-Istati Membri għandhom jitħallew jagħmlu pagamenti koperti mis-sistema integrata sa żewġ pagamenti akkont kull sena.

(47)

L-iskrutinju tad-dokumenti kummerċjali ta’ intrapriżi li jirċievu jew jagħmlu pagamenti jista’ jkun mezz effikaċi ħafna ta’ sorveljanza ta’ transazzjonijiet li jiffurmaw parti mis-sistema ta’ finanzjament mill-FAEG. Id-dispożizzjonijiet dwar l-iskrutinju tad-dokumenti kummerċjali huma stabbiliti fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 485/2008 (16). Dak l-iskrutinju jissupplimenta verifiki oħra magħmulin diġà mill-Istati Membri. Barra minn hekk, fejn id-dispożizzjonijiet nazzjonali relatati ma’ skrutinju huma aktar estensivi minn dawk previsti f’dak ir-Regolament, dawn mhumiex milqutin minnu.

(48)

Skont ir-Regolament (KE) Nru 485/2008, l-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw ħarsien effettiv tal-interessi finanzjarji tal-baġit tal-Unjoni, u b'mod partikolari, biex jaraw jekk l-operazzjonijiet iffinanzjati mill-FAEG ikunux ġenwini u konformi. Fl-interessi taċ-ċarezza u r-razzjonalità, id-dispożizzjonijiet rilevanti għandhom jiġu integrati fl-istess att. Ir-Regolament (KE) Nru 485/2008 għandu, għalhekk, jitħassar.

(49)

Id-dokumenti użati bħala bażi għal dan l-iskrutinju għandhom jiġu ddeterminati b’mod li jkun jista’ jsir skrutinju sħiħ. L-intrapriżi li jkollu jsirilhom skrutinju għandhom jintgħażlu abbażi tan-natura tat-transazzjonijiet li jkunu saru bir-responsabbiltà tagħhom u d-data disaggregata għal kull settur tal-intrapriżi li jirċievu jew jagħmlu pagamenti għandha tkun magħżula skont l-importanza finanzjarja tagħhom fis-sistema ta’ finanzjament mill-FAEG.

(50)

Is-setgħat tal-uffiċjali responsabbli mill-iskrutinju u l-obbligazzjonijiet tal-impriżi sabiex jagħmlu d-dokumenti kummerċjali disponibbli lil dawn l-uffiċjali għal perijodu speċifikat, kif ukoll sabiex jippreżentaw dik l-informazzjoni li tista’ tintalab lilhom għandha tkun definita. Għandu jkun hemm provvediment biex f’ċerti każijiet jitħallew jinqabdu dokumenti kummerċjali.

(51)

Waqt li titqies l-istruttura internazzjonali tal-kummerċ agrikolu u fl-interess tal-funzjonament tas-suq intern, huwa meħtieġ li tiġi organizzata l-kooperazzjoni fost l-Istati Membri. Huwa meħtieġ ukoll li tiġi stabbilita sistema ta’ dokumentazzjoni ċentralizzata f’livell tal-Unjoni dwar intrapriżi li jirċievu jew jagħmlu pagamenti u li jkunu stabbiliti f’pajjiżi terzi.

(52)

Filwaqt li hija r-responsabbiltà tal-Istati Membri li jadottaw il-programmi ta’ skrutinju tagħhom, huwa meħtieġ li dawk il-programmi jiġu kkomunikati lill-Kummissjoni biex hija tkun tista’ tassumi r-rwol tagħha ta’ superviżjoni u koordinazzjoni, biex jiġi żgurat li l-programmi jkunu adottati abbażi ta’ kriterji adatti, u biex ikun iggarantit li l-iskrutinju jkun ikkonċentrat fuq setturi jew intrapriżi fejn ir-riskju ta’ frodi jkun għoli. Huwa essenzjali li kull Stat Membru jkollu dipartiment speċjali responsabbli mill-monitoraġġ tal-iskrutinju ta’ dokumenti kummerċjali msemmija f’dan ir-Regolament jew mill-koordinazzjoni ta’ dak l-iskrutinju. Dawk id-dipartimenti speċjali għandhom jiġu organizzati indipendentement mid-dipartimenti li jagħmlu skrutinju qabel pagament. L-informazzjoni miġbura tul dak l-iskrutinju għandha tkun protetta mis-segretezza professjonali.

(53)

Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1782/2003 (17), li kien issostitwit mir-Regolament (KE) Nru 73/2009, stabbilixxa l-prinċipju li l-pagament sħiħ lil benefiċjarji ta’ xi għajnuniet skont il-PAK għandu jkollu rabta mal-konformità ma’ regoli relatati mal-ġestjoni ta’ artijiet, il-produzzjoni agrikola u l-attività agrikola. Dak il-prinċipju kien rifless sussegwentement fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005 (18) u fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1234/2007 (19).

Skont is-sistema ta’ kondizzjonalità li tirriżulta l-Istati Membri għandhom jimponu pieni fl-għamla ta’ tnaqqis jew esklużjoni ta’ għajnuna riċevuta skont il-PAK, fl-intier tagħha jew parzjalment.

(54)

Is-sistema ta’ kondizzjonalità tinkorpora fil-PAK standards bażiċi għall-ambjent, it-tibdil fil-klima, il-kondizzjoni agrikola u ambjentali tajba tal-art, is-saħħa pubblika, is-saħħa tal-annimali, is-saħħa tal-pjanti u t-trattament xieraq tal-annimali. Il-kondizzjonalità għandha l-għan li tikkontribwixxi għall-iżvilupp ta’ agrikoltura sostenibbli b’għarfien aħjar min-naħa ta’ benefiċjarji dwar il-ħtieġa li jiġu rrispettati dawk l-istandards bażiċi. Għandha l-għan ukoll li tikkontribwixxi biex il-PAK issir aktar kompatibbli ma’ dak li s-soċjetà tistenna permezz ta’ konsistenza li titjieb ta’ dik il-politika mal-politiki dwar l-ambjent, is-saħħa pubblika, is-saħħa tal-annimali, is-saħħa tal-pjanti u t-trattament xieraq tal-annimali. Is-sistema ta’ kondizzjonalità tagħmel parti integrali mill-PAK u għandha, għalhekk, tinżamm. Il-kamp ta’ applikazzjoni tagħha, madankollu, li s’issa huwa magħmul minn listi separati ta’ rekwiżiti statutorji ta’ ġestjoni u ta’ standards ta’ kondizzjoni agrikola u ambjentali tajba ta’ art, għandu jiġi ssimplifikat biex tiġi żgurata l-konsistenza tas-sistema ta' kondizzjonalità u jsir aktar viżibbli. Għal dan il-għan, ir-rekwiżiti u l-istandards għandhom jiġu organizzati f’lista waħda u mqegħdin fi gruppi skont iż-żoni u l-kwistjonijiet. L-esperjenza wriet ukoll li numru tar-rekwiżiti fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-kondizzjonalità mhuwiex rilevanti biżżejjed għal attività ta’ biedja jew għaż-żona tal-azjenda, jew jikkonċerna awtoritajiet nazzjonali aktar milli benefiċjarji. Konsegwentement, dak il-kamp ta’ applikazzjoni għandu jiġi aġġustat. Għandu jsir ukoll provvediment għaż-żamma tal-mergħat permanenti fl-2015 u l-2016.

(55)

Jeħtieġ li r-rekwiżiti statutorji ta’ ġestjoni jiġu implimentati b’mod sħiħ mill-Istati Membri biex isiru funzjonali f’livell ta’ azjenda agrikola u jiżguraw it-trattament ugwali meħtieġ tal-bdiewa.

(56)

Skont l-Artikolu 22 tad-Direttiva 2000/60/KE, id-Direttiva 80/68/KEE (20) għandha titħassar fit-23 ta' Diċembru 2013. Sabiex jinżammu l-istess regoli ta' kondizzjonalità relatati mal-ħarsien tal-ilma ta' taħt l-art bħal dawk stipulati fid-Direttiva 80/68/KEE fl-aħħar jum tal-validità tagħha, huwa adatt li jiġi aġġustat il-kamp ta' applikazzjoni tal-kondizzjonalità u jiġi definit standard ta' kondizzjoni agrikola u ambjentali tajba li jinkludi r-rekwiżiti tal-Artikoli 4 u 5 ta' dik id-Direttiva.

(57)

Is-sistema ta’ kondizzjonalità timplika ċerti limitazzjonijiet amministrattivi kemm għal benefiċjarji kif ukoll għal amministrazzjonijiet nazzjonali minħabba li għandha tiġi żgurata ż-żamma ta’ rekords, għandhom isiru kontrolli u għandhom jiġu applikati pieni fejn ikun meħtieġ. Dawk il-pieni għandhom ikunu proporzjonati, effettivi u disswassivi. Tali pieni għandhom ikunu mingħajr preġudizzju għal pieni oħra stabbiliti skont il-liġi nazzjonali jew tal-Unjoni. Għal raġunijiet ta' konsistenza, ikun adatt li d-dispożizzjonijiet rilevanti tal-Unjoni jkunu kkonsolidati fi strument legali wieħed. Għal bdiewa li jipparteċipaw fl-iskema għal bdiewa żgħar imsemmija fil-Titolu V tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, l-isforzi li għandhom isiru skont is-sistema ta’ kondizzjonalità jistgħu jitqiesu li jeċċedu l-benefiċċju li dawk il-bdiewa jinżammu f’dik is-sistema. Għal raġunijiet ta’ simplifikazzjoni, dawk il-bdiewa għandhom, għalhekk, ikunu eżenti mill-kondizzjonalità u b'mod partikolari mis-sistema tagħha ta’ kontrolli u mir-riskju ta’ pieni tal-kondizzjonalità. Madankollu, dik l-eżenzjoni għandha tkun mingħajr preġudizzju għall-obbligu li jitħarsu d-dispożizzjonijiet applikabbli tal-liġi settorjali jew għall-possibbiltà ta’ kontrolli u ta’ impożizzjoni ta’ pieni skont dik il-liġi.

(58)

Ir-Regolament (KE) Nru 1782/2003 stabbilixxa qafas ta’ standards ta’ kondizzjoni agrikola u ambjentali tajba tal-art li għaliha l-Istati Membri għandhom jadottaw standards nazzjonali, filwaqt li jitqiesu l-karatteristiċi speċifiċi taż-żoni konċernati, inklużi kondizzjonijiet tal-ħamrija u tal-klima u sistemi eżistenti ta’ biedja (użu ta’ artijiet, tinwib, prattiki ta’ biedja) u strutturi ta’ azjendi agrikoli. Dawk l-istandards ta’ kondizzjoni agrikola u ambjentali tajba tal-art għandhom l-għan li jikkontribwixxu biex ma jitħalliex ikun hemm erożjoni tal-ħamrija, jinżammu l-materjal organiku tal-ħamrija u l-istruttura tal-ħamrija, jiġi żgurat livell minimu ta’ manutenzjoni, tiġi evitata d-degradazzjoni ta’ abitati u jiġi mħares u mmaniġġat l-ilma. Il-kamp ta’ applikazzjoni usa’ tas-sistema ta’ kondizzjonalità kif stabbilita f’dan ir-Regolament għandu, għalhekk jinkludi qafas li fih l-Istati Membri għandhom jadottaw standards nazzjonali ta’ kondizzjoni agrikola u ambjentali tajba. Il-qafas tal-Unjoni għandu jinkludi wkoll regoli biex jiġu indirizzati aħjar l-ilma, il-ħamrija, il-ħażna ta’ karbonju, il-bijodiversità u kwistjonijiet ta’ pajsaġġ, kif ukoll livell minimu ta’ manutenzjoni tal-art.

(59)

Il-benefiċjarji għandhom jifhmu b'mod ċar l-obbligi ta' konformità tagħhom fir-rigward tar-regoli dwar il-kondizzjonalità. Għal dak il-għan, ir-rekwiżiti u l-istandards kollha li jagħmlu parti minn dawk ir-regoli għandhom jiġu kkomunikati mill-Istati Membri b’mod eżawrjenti, li jinftiehem u li jagħti spjegazzjoni, inkluż, fejn ikun possibbli, b’mezzi elettroniċi.

(60)

Implimentazzjoni effikaċi tal-kondizzjonalità teħtieġ verifika fil-livell tal-benefiċjarji li l-obbligi huma rrispettati. Fejn Stat Membru jiddeċiedi li jagħmel użu mill-għażla li ma japplikax riduzzjoni jew esklużjoni fejn l-ammont konċernat ikun anqas minn EUR 100, l-awtorità tal-kontroll kompetenti għandha, għal kampjun ta’ benefiċjarji fis-sena ta’ wara, tivverifika li n-nuqqas ta' konformità kkonċernata ġiet rimedjata.

(61)

Biex tiġi żgurata kooperazzjoni armonjuża bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri fir-rigward tal-finanzjament ta’ infiq mill-PAK u, b’mod aktar partikolari, biex il-Kummissjoni tkun tista’ tagħmel monitoraġġ tal-ġestjoni finanzjarja mill-Istati Membri u tapprova l-kontijiet tal-aġenziji tal-pagamenti akkreditati, huwa neċessarju li ċerta informazzjoni tiġi kkomunikata mill-Istati Membri jew tinżamm disponibbli għall-Kummissjoni.

(62)

Għall-finijiet ta’ kompilazzjoni tad-data li jkollha tintbagħat lill-Kummissjoni, u biex il-Kummissjoni jkollha aċċess immedjat u sħiħ għal data dwar l-infiq kemm bil-miktub kif ukoll f’forma elettronika, jeħtieġ li jiġu stabbiliti regoli adatti dwar il-preżentazzjoni u t-trasmissjoni ta’ data, inklużi regoli dwar limiti ta’ żmien.

(63)

Minħabba li fl-applikazzjoni tas-sistemi nazzjonali ta’ kontroll u l-approvazzjoni ta’ konformità jistgħu jkunu involuti data personali jew sigrieti kummerċjali, l-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jiggarantixxu l-kunfidenzjalità tal-informazzjoni riċevuta f’dak il-kuntest.

(64)

Fl-interess ta’ ġestjoni finanzjarja soda tal-baġit tal-Unjoni u l-imparzjalità ta’ trattament kemm f’livell ta’ Stat Membru kif ukoll f’dak ta' benefiċjarju, għandhom jiġu stabbiliti regoli dwar l-użu tal-euro.

(65)

Ir-rata tal-kambju tal-euro f’valuta nazzjonali tista’ tvarja fil-perijodu li matulu titwettaq operazzjoni. Għalhekk, ir-rata applikabbli għall-ammonti konċernati għandha tiġi ddeterminata billi jitqies l-avveniment li permezz tiegħu l-objettiv ekonomiku tal-operazzjoni jkun inkiseb. Ir-rata tal-kambju applikata għandha tkun dik tad-data li fiha dan l-avveniment iseħħ. Huwa meħtieġ li dan l-avveniment operattiv jiġi speċifikat jew li titneħħa l-applikazzjoni tiegħu, waqt li jiġu osservati ċerti kriterji u partikolarment il-ħeffa li biha jgħaddi ċ-ċaqliq tal-valuti. Dawk il-kriterji huma stabbiliti fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2799/98 (21) u jikkompletaw dispożizzjonijiet simili tar-Regolament (KE) Nru 1290/2005. Fl-interess taċ-ċarezza u r-razzjonalità, id-dispożizzjonijiet rilevanti għandhom jiġu integrati fl-istess att. Ir-Regolament (KE) Nru 2799/98 għandu, għalhekk, jitħassar.

(66)

Għandhom jiġu stabbiliti regoli speċjali biex jiġu ttrattati sitwazzjonijiet monetarji eċċezzjonali li jinqalgħu jew fl-Unjoni jew fis-suq dinji u li jkun jeħtiġilhom azzjoni immedjata biex jiġi żgurat li l-arranġamenti stabbiliti skont il-PAK joperaw b’mod effikaċi.

(67)

L-Istati Membri li ma jkunux adottaw l-euro għandu jkollhom l-għażla li jagħmlu pagamenti għal infiq li jirriżulta mil-leġislazzjoni tal-PAK f'euro u mhux f’valuta nazzjonali. Jeħtieġ ikun hemm regoli speċifiċi biex jiġi żgurat li din l-għażla ma twassalx għal xi vantaġġ mhux ġustifikat għal partijiet li jagħmlu jew li jirċievu pagament.

(68)

Kull miżura tal-PAK għandha tkun soġġetta għal monitoraġġ u evalwazzjoni biex titjieb il-kwalità tagħha u jintwera dak li tista’ twettaq. F'dan il-kuntest għandha tiġi ddeterminata lista ta' indikaturi u l-prestazzjoni tal-politika tal-PAK tiġi vvalutata mill-Kummissjoni b'rabta mal-objettivi politiċi tal-produzzjoni vjabbli tal-ikel, il-ġestjoni sostenibbli tar-riżorsi naturali u l-azzjoni klimatika u żvilupp territorjali bilanċjat. Fil-valutazzjoni, b'mod partikolari, tal-prestazzjoni tal-PAK b'rabta mal-objettiv tal-produzzjoni vijabbli tal-ikel, il-fatturi rilevanti kollha, fosthom l-evoluzzjoni tal-prezzijiet tal-input, għandhom jitqiesu. Il-Kummissjoni għandha twaqqaf qafas għal sistema ta' monitoraġġ u evalwazzjoni komuni li jiżgura fost affarijiet oħra li data rilevanti, inkluż informazzjoni mill-Istati Membri, tkun disponibbli b’mod f’waqtu. Meta tagħmel dan għandha tqis il-ħtiġijiet ta' data u s-sinerġiji bejn sorsi potenzjali ta' data. Barra minn hekk, il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni dwar Baġit għall-Ewropa 2020 - Parti II iddikjarat li l-infiq relatat mal-klima fil-baġit kumplessiv tal-Unjoni għandu jiżdied għal mill-inqas 20 %, b' kontribuzzjoni minn politiki differenti. Il-Kummissjoni għandha għalhekk tkun kapaċi tevalwa l-impatt tal-appoġġ tal-Unjoni fil-qafas tal-PAK għall-objettivi tal-klima.

(69)

Liġi tal-Unjoni li għandha x'taqsam mal-protezzjoni ta’ individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data personali u dwar il-moviment liberu ta' data bħal din, b'mod partikolari d-Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (22) u r-Regolament (KE) Nru 45/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (23) huma applikabbli.

(70)

Fis-sentenza tagħha tad-9 ta' Novembru 2010 fil-Kawżi Konġunti C-92/09 u 93/09 (24) Volker und Markus Schecke GbR u Hartmut Eifert v Land Hessen, il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea ddikjarat il-punt (8b) tal-Artikolu 42 u l-Artikolu 44a tar-Regolament (KE) Nru 1290/2005 u r-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 259/2008 (25) bħala invalidu, fir-rigward ta' persuni fiżiċi li jibbenefikaw mill-Fondi, fejn dawk id-dispożizzjonijiet jimponu obbligu li tiġi ppubblikata data personali dwar kull benefiċjarju mingħajr ma jagħmlu distinzjoni bbażata fuq kriterji rilevanti, bħall-perijodi li matulhom dawk il-persuni rċevew tali għajnuna, il-frekwenza ta' tali għajnuna, jew in-natura u l-ammont tagħhom.

(71)

B'segwitu għal dik is-sentenza, u fl-istennija tal-adozzjoni ta’ regoli ġodda b'kont meħud tal-oġġezzjonijiet espressi mill-Qorti, ir-Regolament (KE) Nru 259/2008 kien emendat bir-Regolament ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) Nru 410/2011 (26) sabiex jiġi stabbilit b'mod espliċitu li l-obbligu tal-pubblikazzjoni tal-informazzjoni dwar il-benefiċjarji ma japplikax għal persuni fiżiċi.

(72)

F'Settembru 2011, il-Kummissjoni organizzat konsultazzjoni mal-partijiet interessati, li ġabret rappreżentanti ta’ organizzazzjonijiet professjonali agrikoli jew kummerċjali, rappreżentanti tal-industrija tal-ikel u l-ħaddiema fl-istess settur, kif ukoll rappreżentanti tas-soċjetà ċivili u tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni. F'dak il-qafas, ġew suġġeriti għażliet differenti possibbli fir-rigward tal-pubblikazzjoni ta' data dwar persuni fiżiċi li jibbenefikaw minn fondi agrikoli tal-Unjoni, kif ukoll dwar l-osservanza tal-prinċipju tal-proporzjonalità meta t-tagħrif rilevanti jiġi ppubblikat. Dik il-konferenza ddiskutiet il-ħtieġa għall-pubblikazzjoni tal-ismijiet tal-persuni fiżiċi, bi tweġiba għall-objettiv li jiġu protetti aħjar l-interessi finanzjarji tal-Unjoni, it-titjib tat-trasparenza, u l-enfasizzar tal-kisbiet tal-benefiċjarji fil-forniment ta' beni pubbliċi; filwaqt li jiġi żgurat li dik il-pubblikazzjoni ma tmurx lil hinn minn dak li jkun meħtieġ biex jinkisbu dawn l-għanijiet leġittimi.

(73)

Fis-sentenza tagħha f'Volker und Markus Schecke GbR u Hartmut Eifert v Land Hessen, il-Qorti ma kkontestatx il-leġittimità tal-objettiv li jissaħħaħ il-kontroll pubbliku tal-użu tal-flus mill-Fondi. Madankollu, il-Qorti enfasizzat il-ħtieġa li jitqiesu metodi kif tiġi ppubblikata informazzjoni dwar il-benefiċjarji kkonċernati li jkunu konsistenti mal-objettiv ta' tali pubblikazzjoni filwaqt li fl-istes ħin joħolqu inqas interferenza mad-dritt ta' dawk il-benefiċjarji ta' rispett għall-ħajja privata tagħhom b'mod ġenerali u għall-ħarsien tad-data personali tagħhom b'mod partikolari.

(74)

L-objettiv li jissaħħaħ il-kontroll pubbliku fir-rigward ta' benefiċjarji individwali għandu jiġi analizzat fid-dawl tal-ġestjoni finanzjarja ġdida u l-qafas ta' kontroll li għandu jiġi applikat mill-1 ta' Jannar 2014 u fid-dawl tal-esperjenza miksuba fl-Istati Membri. Fi ħdan dak il-qafas ġdid, il-kontrolli mill-amministrazzjonijiet nazzjonali ma jistgħux ikunu eżawrjenti u, b'mod partikolari, kważi għall-iskemi kollha, parti limitata biss mill-popolazzjoni tista' tiġi vverifikata fuq il-post. Barra minn dan, il-qafas il-ġdid jipprevedi li, taħt ċerti kondizzjonijiet, l-Istati Membri jistgħu jnaqqsu l-għadd ta’ verifiki fuq il-post.

Żieda suffiċjenti fir-rati minimi ta’ kontroll, fil-kuntest attwali, tpoġġi tant piż finanzjarju u amminstrattiv addizzjonali fuq l-amministrazzjonijiet nazzjonali li dawk l-amministrazzjonijiet ma jkunux jistgħu ikampaw.

(75)

F'dak l-isfond, il-pubblikazzjoni tal-ismijiet tal-benefiċjarji tal-Fondi tipprovdi mezz kif jissaħħaħ il-kontroll pubbliku tal-użutal-Fondi, u għaldaqstant, hija żieda siewja għall-qafas eżistenti tal-ġestjoni u tal-kontroll, li hija meħtieġa sabiex jiġi żgurat livell adatt ta' protezzjoni tal-interess finanzjarju tal-Unjoni. Dan jinkiseb parzjalment mill-effett preventiv u dissważiv ta' tali pubblikazzjoni, billi benefiċjarji individwali jiġu skoraġġuti minn imġiba irregolari u fl-istess ħin billi tissaħħaħ ir-responsabbiltà personali tal-bdiewa fl-użu tal-fondi pubbliċi li jirċievu.

(76)

F'dan il-kuntest ir-rwol li taqdi s-soċjetà ċivili, fost l-oħrajn permezz ta' organizzazzjonijiet tal-mezzi tax-xandir u nongovernattivi u l-kontribut tagħhom għat-tisħiħ tal-qafas ta' kontroll tal-amministrazzjonijiet kontra l-frodi u kwalunkwe abbuż tal-fondi pubbliċi, għandu jiġi rikonoxxut kif adatt.

(77)

Il-pubblikazzjoni tal-informazzjoni rilevanti hija wkoll konsistenti mal-approċċ kif stipulat fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

(78)

Alternattivament, l-objettiv tat-tisħiħ tal-kontroll pubbliku fir-rigward ta' benefiċjarji individwali jista' jinkiseb billi jiġi previst obbligu fuq l-Istat Membri li jiżguraw aċċess pubbliku għall-informazzjoni rilevanti fuq talba, mingħajr pubblikazzjoni. Madankollu, din l-alternattiva tkun inqas effettiva u hemm il-perikolu li toħloq diverġenzi mhux mixtieqa fl-implimentazzjoni. B'hekk, l-awtoritajiet nazzjonali għandhom ikunu jistgħu jiddependu fuq il-kontroll pubbliku fir-rigward ta' benefiċjarji individwali permezz tal-pubblikazzjoni ta' isimhom u data rilevanti oħra.

(79)

L-objettiv tal-kontroll pubbliku tal-użu tal-flus mill-Fondi, imfittex bil-pubblikazzjoni tal-benefiċjarji, jista' jinkiseb biss billi jiġi żgurat ċertu livell ta’ informazzjoni dwar il-benefiċjarji li għandha titwassal għall-għarfien tal-pubbliku. Dik l-informazzjoni għandha tinkludi data dwar l-identità tal-benefiċjarju, l-ammont mogħti u fil-kuntest ta' liema fondi, l-għan u n-natura tal-miżura kkonċernata. Il-pubblikazzjoni ta’ din l-informazzjoni għandha ssir b'tali mod li tikkaġuna inqas interferenza mad-dritt tal-benefiċjarji li l-ħajja privata tagħhom tiġi rispettata b'mod ġenerali, u li tiġi protetta partikolarment id-data personali tagħhom, u d-drittijiet rikonoxxuti mill-Artikoli 7 u 8 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea.

(80)

Sabiex jiġi żgurat li dan ir-Regolament jikkonforma mal-prinċipju ta' proporzjonalità, il-leġislatur esplora l-mezzi alternattivi kollha kif jinkiseb l-objettiv ta' kontroll pubbliku tal-użu tal-flus mill-Fondi, kif analizzat f'memorandum stipulat fl-Anness għad-dokument tal-Kunsill 6370/13, u għażel dak li joħloq l-inqas interferenza mad-drittijiet individwali kkonċernati.

(81)

Il-pubblikazzjoni ta’ dettalji dwar il-miżura li tippermetti lill-bidwi jirċievi l-għajnuna jew l-appoġġ u dwar n-natura u l-għan tal-għajnuna jew l-appoġġ, jipprovdu għarfien konkret lill-pubbliku dwar l-attività sussidjata u l-għan li għalih ingħataw l-għajnuna jew l-appoġġ. Dan jikkontribwixxi wkoll għall-effett preventiv u dissważiv tal-kontroll pubbliku fil-ħarsien tal-interess finanzjarju.

(82)

Sabiex jiġi rispettat bilanċ bejn l-għan imfittex tal-kontroll pubbliku tal-użu tal-flus mill-Fondi, minn naħa waħda, u bejn id-dritt tal-benefiċjarji li tiġi rispettata l-ħajja privata tagħhom, b'mod ġenerali, u li tiġi protetta d-data personali tagħhom, min-naħa l-oħra, għandu jittieħed kont tal-importanza tal-għajnuna. Wara l-analiżi estensiva u l-konsultazzjoni mal-partijiet interessati, deher li sabiex tissaħħaħ l-effettività ta' tali pubblikazzjoni, u sabiex tiġi limitata l-interferenza mad-drittijiet tal-benefiċjarji, għandu jiġi stabbilit livell limitu fir-rigward tal-ammont tal-għajnuna riċevut, li taħtu ma għandux jiġi ppubblikat l-isem tal-benefiċjarju.

(83)

Dak il-limitu għandu jkun de-minimis u għandu jirrifletti u jkun ibbażat fuq il-livell tal-iskemi ta' appoġġ stabbiliti fil-qafas tal-PAK. Billi l-istrutturi tal-ekonomiji agrikoli tal-Istati Membri jvarjaw b'mod konsiderevoli u jistgħu jkunu differenti ferm mill-istruttura ta’ azjenda agrikola medja fl-Unjoni, l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu japplikaw limiti minimi li jirriflettu l-qagħda partikolari tagħhom. Ir-Regolament (UE) Nru 1307/2013 jistipula skema sempliċi u speċifika għall-azjendi agrikoli ż-żgħar. L-Artikolu 63 ta’ dak ir-Regolament jistipula kriterji għall-kalkolu tal-ammont tal-għajnuna. Għal raġunijiet ta' konsistenza, fil-każ ta' Stati Membri li qed japplikaw l-iskema, il-limitu li għandu jitqies għandu jiġi stabbilit fl-istess livell bħall-ammonti stabbiliti mill-Istati Membri kif imsemmi fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 63(1) jew it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 63(2) ta' dak ir-Regolament (UE) Nru 1307/2013. Fil-każ ta' Stati Membri li jiddeċiedu li ma japplikawx dik l-iskema, il-limitu li għandu jitqies għandu jiġi ffissat fl-istess livell bħall-ammont massimu ta' għajnuna possibbli fl-iskema, kif previst fl-Artikolu 63 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013. Taħt dak il-limitu speċifiku, il-pubblikazzjoni għandu jkun fiha l-informazzjoni rilevanti kollha, ħlief għall-isem, sabiex il-kontrobwenti jkun jista' jkollhom aċċess għal stampa preċiża tal-PAK.

(84)

Billi dik l-informazzjoni ssir aċċessibbli għall-pubbliku, f'kombinazzjoni mal-informazzjoni ġenerali għall-pubbliku prevista f'dan ir-Regolament, titjieb it-trasparenza fir-rigward tal-użu tal-fondi tal-Unjoni fil-PAK, u b'hekk isir kontribut lejn il-viżibbiltà u l-fehim aħjar tal-istess politika. Dan jgħin biex iċ-ċittadini jkunu jistgħu jieħdu sehem aktar mill-qrib fil-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet, u jiggarantixxi li l-amministrazzjoni tgawdi minn leġittimità akbar, u tkun aktar effettiva u responsabbli lejn iċ-ċittadin. Dan jagħti eżempji konkreti tal-forniment ta' beni pubbliċi permezz tal-biedja liċ-ċittadini, b'hekk isostni l-leġittimità tal-għajnuna mill-istat għas-settur agrikolu.

(85)

Għaldaqstant, irid jiġi kkunsidrat li l-fatt li tkun prevista l-pubblikazzjoni ġenerali tal-informazzjoni rilevanti ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ f'soċjetà demokratika u f'dak li huwa meħtieġ għall-ħarsien tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, b'kont meħud ukoll tal-piż.importanti tal-objettiv mixtieq tal-kontroll pubbliku tal-użu tal-flus mill-Fondi.

(86)

Sabiex jikkonformaw mar-rekwiżiti tal-protezzjoni tad-data, il-benefiċjarji tal-Fondi għandhom ikunu infurmati dwar il-pubblikazzjoni tad-data tagħhom qabel ma dik il-pubblikazzjoni sseħħ. Għandhom jiġu infurmati wkoll li dik id-data tagħhom tista' tiġi pproċessata minn korpi tal-verifika u tal-investigazzjoni tal-Unjoni u tal-Istati Membri, sabiex jiġu ssalvagwardjati l-interessi finanzjarji tal-Unjoni qabel ma ssir il-pubblikazzjoni. Barra minn hekk, il-benefiċjarji għandhom ikunu infurmati dwar id-drittijiet tagħhom skont id-Direttiva 95/46/KE u dwar il-proċeduri applikabbli għall-eżerċizzju ta’ dawn id-drittijiet.

(87)

B'konsegwenza ta' dan, wara analiżi u valutazzjoni fil-fond tal-iktar mod adatt biex jiġi osservat id-dritt għall-protezzjoni tad-data personali tal-benefiċjarji, abbażi wkoll tal-informazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni matul in-negozjati ta' dan ir-Regolament, għandhom jiġu stabbiliti f'dan ir-Regolament regoli ġodda dwar il-pubblikazzjoni ta' informazzjoni dwar il-benefiċjarji kollha tal- Fondi.

(88)

Sabiex jiġu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament, għandhom jiġu konferiti setgħat ta' implimentazzjoni fuq il-Kummissjoni.

(89)

Sabiex jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi ta' implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament, għandhom jingħataw lill-Kummissjoni setgħat ta' implimentazzjoni relatati ma': il-proċeduri għall-ħruġ, l-irtirar u l-analiżi tal-akkreditazzjoni tal-aġenziji tal-pagamenti u l-korpi ta' koordinazzjoni kif ukoll għas-superviżjoni tal-akkreditazzjoni tal-aġenziji tal-pagamenti; ir-regoli dwar il-ħidma u l-verifiki fil-bażi tad-dikjarazzjoni tal-ġestjoni tal-aġenziji tal-pagamenti, il-funzjonament tal-korp ta' koordinazzjoni u n-notifika tal-informazzjoni lill-Kummissjoni minn dak il-korp ta' koordinazzjoni; ir-regoli dwar il-kompiti tal-korpi taċ-ċertifikazzjoni, inkluż il-verifiki, u dwar iċ-ċertifikati u r-rapporti, flimkien mad-dokumenti li jakkumpanjawhom, li għandhom jitfasslu minn dawk il-korpi. Dawk is-setgħat ta' implimentazzjoni għandhom jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (27).

(90)

Is-setgħat ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni għandhom ikopru wkoll il-prinċipji ta' awditjar li dwarhom huma bbażati l-opinjonijiet tal-korpi taċ-ċertifikazzjoni, inkluż valutazzjoni tar-riskji, il-kontrolli interni u l-livell meħtieġ ta' provi tal-awditjar, il-metodi ta' awditjar li ser jintużaw mill-korpi taċ-ċertifikazzjoni, b'kont meħud tal-istandards internazzjonali dwar l-awditjar, it-twassil tal-opinjonijiet tagħhom, inkluż, fejn adatt, l-użu ta' kampjun integrat uniku għal kull popolazzjoni u, fejn ikun adatt, il-possibbiltà li l-aġenziji tal-pagament jiġu akkumpanjati meta jwettqu verifiki fuq il-post.

(91)

Huma għandhom ikopru wkoll: ir-regoli għall-implimentazzjoni uniformi tas-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli, id-determinazzjoni tal-pagamenti ta' kull xahar tal-FAEG lill-Istati Membri; l-istabbiliment tal-ammonti għall-finanzjament ta' miżuri ta' intervent pubbliku; ir-regoli relatati mal-finanzjament tal-akkwist mill-Kummissjoni ta' immaġni bis-satellita meħtieġa għall-verifiki u l-miżuri mittieħda mill-Kummissjoni permezz ta' applikazzjonijiet ta' telerilevament użati għall-monitoraġġ tar-riżorsi agrikoli; il-proċedura għat-twettiq tal-akkwist mill-Kummissjoni ta' dawk l-immaġni bis-satellita u l-monitoraġġ tar-riżorsi agrikoli, il-qafas li jirregola l-akkwist, it-titjib u l-użu tal-immaġni bis-satellita u d-data meteoroloġika, u l-iskadenzi applikabbli.

(92)

Għandhom ikopru wkoll: fil-kuntest tal-proċedura ta' dixxiplina finanzjarja, ir-rata ta' aġġustament għall-pagamenti diretti kif ukoll l-adattament tagħha u t-termini u l-kondizzjonijiet applikabbli għall-approprjazzjonijiet riportati f'konformità mal-Artikolu 169(3) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 sabiex jiġu ffinanzjati l-pagamenti diretti; fil-kuntest tal-proċedura ta' dixxiplina baġitarja, l-istabbiliment proviżorju tal-ammont tal-pagamenti u d-distribuzzjoni proviżorja tal-baġit disponibbli fost l-Istati Membri.

(93)

Barra minn hekk, is-setgħat ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni għandhom ikopru: l-istabbiliment tal-perijodu li fih l-aġenziji tal-pagamenti akkreditati għandhom jistabbilixxu u jippreżentaw, lill-Kummissjoni, dikjarazzjonijiet intermedji ta' nfiq relatat mal-programmi ta' żvilupp rurali; it-tnaqqis jew is-sospensjoni tal-pagamenti ta' kull xahar jew interim lill-Istati Membri; id-dettalji dwar iż-żamma ta' kontijiet separati mill-aġenziji tal-pagamenti; il-kondizzjonijiet speċifiċi li japplikaw għall-informazzjoni li għandha tiddaħħal fil-kontijiet miżmuma mill-aġenziji tal-pagamenti; ir-regoli dwar il-finanzjament u l-kontabbiltà ta' miżuri ta' intervent fil-forma ta' ħżin pubbliku, u infiq ieħor iffinanzjat mill-Fondi, it-termini u l-kondizzjonijiet li jirregolaw l-implimentazzjoni tal-proċedura awtomatika ta' diżimpenn, il-proċedura u arranġamenti prattiċi oħra għall-funzjonament tajjeb tas-sospensjoni tal-pagamenti mill-Kummissjoni lill-Istati Membri f'każ ta' preżentazzjoni tard ta' informazzjoni mill-Istati Membri.

(94)

Barra minn hekk, is-setgħat ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni għandhom ikopru: il-proċeduri relatati mal-obbligi speċifiċi li l-Istati Membri għandhom ikunu konformi magħhom fir-rigward tal-verifiki; il-proċeduri relatati mal-obbligi ta' kooperazzjoni li l-Istati Membri għandhom ikunu konformi magħhom fir-rigward tal-verifiki fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni u l-aċċess għall-informazzjoni; il-proċeduri u arranġamenti prattiċi oħra relatati mal-obbligu li jiġu rrappurtati irregolaritajiet u frodi, il-kondizzjonijiet ta' kif għandhom jinżammu d-dokumenti ta' sostenn relatati mal-pagamenti li saru u d-dokumenti relatati mal-prestazzjoni tal-verifiki amministrattivi u fiżiċi meħtieġa skont il-liġi tal-Unjoni; l-approvazzjoni tal-kontijiet u l-approvazzjoni tal-konformità, l-esklużjoni mill-finanzjament tal-Unjoni ta' somom tal-baġit tal-Unjoni, il-proċeduri għall-irkupru ta' pagamenti u interessi mhux dovuti u l-forom ta' notifika u komunikazzjoni li għandhom isiru mill-Istati Membri lill-Kummissjoni fir-rigward ta' irregolaritajiet;

(95)

Is-setgħat ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni għandhom ikopru wkoll: ir-regoli li għandhom l-għan li tintlaħaq applikazzjoni uniformi tal-obbligi tal-Istati Membri fir-rigward tal-ħarsien tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, ir-regoli meħtieġa bil-għan li tintlaħaq applikazzjoni uniformi tal-kontrolli fl-Unjoni, l-applikazzjoni u l-kalkolu tal-irtirar parzjali jew totali tal-pagamenti jew tad-drittijiet għall-pagament; l-irkupru ta' pagamenti mhux dovuti u pieni kif ukoll fir-rigward ta' drittijiet għall-pagament allokati mhux dovuti u l-applikazzjoni ta' interessi. Għandhom ikopru wkoll l-applikazzjoni u l-kalkolu tal-pieni amministrattivi, ir-regoli dettaljati għall-identifikar ta' nuqqas ta' konformità bħala minuri, ir-regoli għall-identifikar tal-każijiet fejn, minħabba n-natura tal-pieni, l-Istati Membri jistgħu jżommu l-pieni miġbura u s-sospensjoni ta' pagamenti ta' kull xahar f'każijiet speċifiċi koperti mir-Regolament (UE) Nru 1308/2013.

(96)

Is-setgħat ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni għandhom ikopru: l-għamla tal-garanziji li għandhom jiġu ddepożitati u l-proċedura għad-depożitu tal-garanziji, sabiex jiġu aċċettati u għas-sostituzzjoni tal-garanziji oriġinali; il-proċeduri għar-rilaxx tal-garanziji u n-notifika li għandha ssir mill-Istati Membri jew mill-Kummissjoni fil-kuntest tal-garanziji. Għandhom ikopru wkoll ir-regoli li huma kemm meħtieġa kif ukoll ġustifikabbli f'każ ta' emerġenza sabiex jissolvew problemi speċifiċi b'rabta mal-perijodi tal-pagamenti u l-pagament bil-quddiem; regoli dwar l-applikazzjonijiet għal għajnuna u talbiet għal pagamenti, l-applikazzjonijiet għal drittijiet għal pagamenti, inkluża d-data finali għas-sottomissjoni ta' applikazzjonijiet, ir-rekwiżiti dwar l-ammont minimu ta' informazzjoni li għandha tkun inkluża fl-applikazzjonijiet, dispożizzjonijiet għal emendi għal applikazzjonijiet għal għajnuna jew għal irtirar tagħhom, eżenzjoni mir-rekwiżit ta' preżentazzjoni ta' applikazzjonijiet għal għajnuna u dispożizzjonijiet li jippermettu li l-Istati Membri japplikaw proċeduri simplifikati jew jikkoreġu żbalji ovvji.

(97)

Bl-istess mod, is-setgħat ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni għandhom ikopru: ir-regoli għat-twettiq ta' verifiki sabiex tiġi vverifikata l-konformità mal-obbligi, u l-korrettezza u l-kompletezza tal-informazzjoni pprovduta fl-applikazzjoni għall-għajnuna jew fit-talba għal pagament, inkluż ir-regoli dwar il-kejl tat-tolleranzi għal verifiki fuq il-post, l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi meħtieġa għall-fini tal-implimentazzjoni uniformi tas-sistema ta' amministrazzjoni u ta' kontroll integrati; ir-regoli dwar sitwazzjonijiet ta' trasferimenti ta' azjendi akkumpanjati mit-trasferiment ta' kwalunkwe obbligu rigward l-eliġibbiltà fir-rigward tal-għajnuna inkwistjoni li għad jeħtieġ li tiġi sodisfatta; u r-regoli dwar il-pagamenti minn qabel. Għandhom ikopru wkoll: ir-regoli bil-għan li tiġi żgurata applikazzjoni uniformi tar-regoli dwar l-iskrutinju ta' dokumeti kummerċjali; il-proċeduri relatati mal-banek ta' data proprji tal-Istati Membri u mal-bank ta' data analitiku ta' data isotopika li ser jgħin biex jinkixef il-frodi; il-proċeduri relatati mal-kooperazzjoni u l-assistenza bejn l-awtoritajiet u l-korpi ta' kontroll, ir-regoli dwar it-twettiq tal-verifika għall-konformità ma' standards tal-kummerċjalizzazzjoni, ir-regoli dwar l-awtoritajiet responsabbli għat-twettiq tal-verifiki, kif ukoll dwar il-kontenut, il-frekwenza u l-istadju ta' kummerċjalizzazzjoni li għalihom japplikaw dawk il-verifiki.

(98)

Is-setgħat ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni għandhom ikopru wkoll: fil-kuntest tal-verifiki relatati mad-denominazzjoni tal-oriġini u indikazzjonijiet ġeografiċi u termini tradizzjonali protetti, il-komunikazzjoni li għandha ssir mill-Istati Membri lill-Kummissjoni; ir-regoli dwar l-awtorità responsabbli għall-verifika tal-konformità mal-ispeċifikazzjoni tal-prodott, inkluż fejn iż-żona ġeografika hija pajjiż terz, l-azzjonijiet li għandhom jiġu implimentati mill-Istati Membri biex jiġi impedit l-abbuż ta' denominazzjonijiet tal-oriġini protetti, indikazzjonijiet ġeografiċi protetti u termini tradizzjonali protetti, il-kontrolli u l-verifiki li għandhom jitwettqu mill-Istati Membri, inkluż l-ittestjar.

Għandhom ikopru wkoll: ir-regoli dwar it-twettiq tal-verifiki sabiex tiġi vverifikata l-konformità mal-obbligi ta' kondizzjonalità; regoli tekniċi u proċedurali dettaljati rigward il-kalkolu u l-applikazzjoni ta' pieni amministrattivi għal nuqqas ta' konformità ma' rekwiżiti ta' kondizzjonalità; ir-regoli relatati mal-komunikazzjoni ta' informazzjoni mill-Istati Membri lill-Kummissjoni kif imsemmi fl-Artikolu 104; u l-miżuri għas-salvagwardja tal-applikazzjoni tal-liġi tal-Unjoni jekk prattiki monetarji eċċezzjonali relatati mal-munita nazzjonali x'aktarx li jipperikolawha.

(99)

Barra minn hekk, is-setgħat ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni għandhom ikopru: is-sett ta' indikaturi speċifiċi għall-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-PAK; ir-regoli dwar l-informazzjoni li għandha tintbgħat mill-Istati Membri lill-Kummissjoni għall-finijiet tal-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-PAK; ir-regoli dwar il-forma u l-kalendarju tal-pubblikazzjoni tal-benefiċjarji tal-Fondi, l-applikazzjoni uniformi ta' kif il-benefiċjarji jiġu infurmati li d-data tagħhom ser issir pubblika, u l-kooperazzjoni bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri fil-kuntest tal-pubblikazzjoni tal-benefiċjarji tal-Fondi.

(100)

Għandha tintuża l-proċedura konsultattiva għall-adozzjoni ta’ ċerti atti ta’ implimentazzjoni. Fir-rigward ta’ atti ta’ implimentazzjoni li jinvolvu l-kalkoli ta’ ammonti mill-Kummissjoni, il-proċedura konsultattiva tgħin lill-Kummissjoni biex tieħu għalkollox fir-responsabbiltà tagħha tal-ġestjoni tal-baġit u għandha l-għan li żżid l-effiċjenza, il-prevedibbiltà u l-ħeffa, f'konformità mal-limiti ta’ żmien u l-proċeduri tal-baġit. Fir-rigward tal-atti ta’ implimentazzjoni fil-qafas tal-pagamenti magħmula lill-Istati Membri u tal-operazzjoni tal-proċedura ta’ approvazzjoni ta’ kontijiet, il-proċedura konsultattiva tgħin lill-Kummissjoni biex tieħu għalkollox fir-responsabbiltà tagħha tal-ġestjoni tal-baġit u l-verika tal-kontijiet annwali tal-aġenziji tal-pagamenti nazzjonali bil-għan li taċċetta tali kontijiet jew, fil-każ ta’ nfiq li ma sarx f’konformità ma’ regoli tal-Unjoni, li teskludi tali nfiq minn finanzjament mill-Unjoni. F’każijiet oħra, il-proċedura ta' eżami għandha tintuża għall-adozzjoni tal-atti ta' implimentazzjoni.

(101)

Il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ta' implimentazzjoni mingħajr ma jiġi applikat ir-Regolament (UE) Nru 182/2011dwar l-istabbiliment tal-bilanċ nett disponibbli għall-infiq tal-FAEG u tagħmel pagamenti jew tnaqqis supplimentari fil-kuntest tal-proċedura għal pagamenti kull xahar.

(102)

Billi t-transizzjoni mis-sistema taħt ir-Regolamenti mħassar minn dan ir-Regolament għas-sistema f'dan ir-Regolament tista' twassal għal diffikultajiet prattiċi u speċifiċi għandha tiġi prevista l-adozzjoni, min-naħa tal-Kummissjoni, ta' miżuri meħtieġa u ġġustifikati b'mod adatt.

(103)

Minħabba l-urġenza tat-tħejjija tal-implimentazzjoni bla xkiel tal-miżuri previsti, dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum tal-pubblikazzjoni tagħha fil-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

(104)

Peress li l-perijodu ta' programmazzjoni għall-programmi ta' żvilupp rurali ffinanzjati abbażi ta' dan ir-Regolament jibda mill-1 ta' Jannar 2014, dan ir-Regolament għandu jkun applikabbli minn dik id-data. Madankollu, minħabba li s-sena finanzjarja agrikola għandha tkopri nfiq imħallas u dħul riċevut u mdaħħal fil-kontijiet tal-baġit tal-Fondi mill-aġenziji ta' pagament fir-rigward tas-sena finanzjarja "N" li tibda fis-16 ta' Ottubru tas-sena "N-1" u tintemm fil-15 ta' Ottubru tas-sena "N", id-dispożizzjonijiet relatati mal-akkreditazzjoni u l-irtirar tal-akkreditazzjoni tal-aġenziji ta' pagament u l-korpi ta' koordinazzjoni u s-setgħat rilevanti tal-Kummissjoni, il-ġestjoni finanzjarja tal-Fondi bħal-limitu massimu tal-baġit, ir-riżerva għall-kriżijiet fis-settur agrikolu, id-dixxiplina finanzjarja, u għall-valutazzjoni tad-dħul għandhom japplikaw minn data aktar bikrija li tikkorrispondi għall-bidu tas-sena finanzjarja 2014, jiġifieri s-16 ta' Ottubru 2013. Għall-istess raġuni, id-dispożizzjonijiet relatati għall-proċedura għall-pagamenti ta' kull xahar magħmula mill-Kummissjoni lill-Istati Membri u l-konformità mill-aġenziji ta' pagament mal-iskadenzi ta' pagament għandhom japplikaw lin-nefqa magħmula mill-bidu tas-sena finanzjarja 2014, jiġifieri s-16 ta' Ottubru 2013.

(105)

Il-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data ġie kkonsultat u adotta opinjoni (28).

(106)

Minħabba li l-objettivi ta’ dan ir-Regolament ma jistgħux jinkisbu b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri minħabba r-rabtiet bejnu u l-istrumenti l-oħra tal-PAK u l-limiti fuq ir-riżorsi finanzjarji tal-Istati Membri f’Unjoni mkabbra, iżda minħabba l-garanzija pluriennali ta’ finanzjament mill-Unjoni u permezz ta’ konċentrazzjoni fuq il-prijoritajiet tiegħu, jistgħu jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, skont il-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE). Skont il-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li hu meħtieġ biex jintlaħqu dawk l-objettivi,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

TITOLU I

KAMP TA' APPLIKAZZJONI U DEFINIZZJONIJIET

Artikolu 1

Kamp ta' applikazzjoni

Dan ir-Regolament jistabbilixxi r-regoli dwar:

(a)

il-finanzjament ta’ nfiq skont il-Politika Agrikola Komuni (PAK), inkluż infiq għal żvilupp rurali;

(b)

is-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli;

(c)

is-sistemi ta’ ġestjoni u kontroll li l-Istati Membri għandhom iwaqqfu;

(d)

is-sistema tal-kondizzjonalità;

(e)

l-approvazzjoni ta’ kontijiet.

Artikolu 2

Termini użati f’dan ir-Regolament

1.   Għall-fini ta’ dan ir-Regolament:

(a)

"bidwi", tfisser bidwi fit-tifsira tal-Artikolu 4 tar-Regolament (UE) 1307/2013;

(b)

"attività agrikola" tfisser attività agrikola fit-tifsira tal-Artikolu 4 tar-Regolament (UE) 1307/2013;

(c)

"żona agrikola" tfisser żona agrikola fit-tifsira tal-Artikolu 4 tar-Regolament (UE) 1307/2013;

(d)

"azjenda" tfisser azjenda fit-tifsira tal-Artikolu 4 tar-Regolament (UE) 1307/2013, ħlief kif previst fl-Artikolu 91(3);

(e)

"pagamenti diretti" tfisser pagamenti diretti fit-tifsira tal-Artikolu 1 tar-Regolament (UE) 1307/2013;

(f)

"leġislazzjoni agrikola settorjali" tfisser kwalunkwe att applikabbli adottat abbażi tal-Artikolu 43 tat-TFUE fil-qafas tal-PAK kif ukoll, fejn applikabbli, kwalunkwe att iddelegat jew atti ta' implimentazzjoni adottati abbażi ta' dawk l-atti, u t-Tieni Parti tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 sa fejn japplika għall-FAEŻR;

(g)

"irregolarità" tfisser irregolarità fit-tifsira tal-Artikolu 1(2) tar-Regolament (KE, Euratom) Nru 2988/95.

2.   Għall-finijiet tal-finanzjament, il-ġestjoni u l-monitoraġġ tal-PAK, "force majeure" u "ċirkostanzi eċċezzjonali" jistgħu, b'mod partikolari, jiġu rikonoxxuti fil-każjiet li ġejjin:

(a)

il-mewt tal-benefiċjarju;

(b)

inkapaċità professjonali fit-tul tal-benefiċjarju;

(c)

diżastru naturali kbir li jolqot serjament l-azjenda;

(d)

il-qerda aċċidentali ta’ bini tal-bhejjem fl-azjenda;

(e)

marda epiżootika jew marda tal-pjanti li jolqtu l-bhejjem kollha jew parti minnhom tal-benefiċjarju jew l-għelejjel rispettivament tiegħu;

(f)

esproprjazzjoni tal-azjenda kollha jew ta' parti kbira minnha jekk dik l-esproprjazzjoni ma setgħetx tiġi antiċipata fid-data li fiha ssir l-applikazzjoni.

TITOLU II

DISPOŻIZZJONIJIET ĠENERALI DWAR FONDI AGRIKOLI

KAPITOLU I

Fondi agrikoli

Artikolu 3

Fondi li jiffinanzjaw l-infiq agrikolu

1.   Biex jinkisbu l-objettivi tal-PAK kif stabbilit fit-TFUE, il-finanzjament tad-diversi miżuri li jaqgħu taħt dik il-politika, inkluż l-iżvilupp rurali għandu jsir:

(a)

mill-Fond Agrikolu Ewropew ta' Garanzija (FAEG);

(b)

mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR).

2.   Il-FAEG u l-FAEŻR (il-"Fondi") għandhom jaqgħu taħt il-baġit ġenerali tal-Unjoni Ewropea (il-"baġit tal-Unjoni").

Artikolu 4

Infiq tal-FAEG

1.   Il-FAEG għandu jiġi implimentat b'ġestjoni komuni bejn l-Istati Membri u l-Unjoni. Huwa għandu jiffinanzja l-infiq li ġej, li għandu jsir f'konformità mal-liġi tal-Unjoni:

(a)

il-miżuri li jirregolaw jew jgħinu lis-swieq agrikoli;

(b)

il-pagamenti diretti lil bdiewa skont il-PAK;

(c)

il-kontribuzzjoni finanzjarja tal-Unjoni għal informazzjoni u miżuri ta’ promozzjoni għal prodotti agrikoli fis-suq intern tal-Unjoni u f’pajjiżi terzi, li jitwettqu mill-Istati Membri abbażi ta’ programmi minbarra dawk imsemmija fl-Artikolu 5 u li huma magħżulin mill-Kummissjoni;

(d)

il-kontribuzzjoni finanzjarja tal-Unjoni għall-Iskema tal-Unjoni ta’ Frott u Ħxejjex għall-Iskejjel kif imsemmi fl-Artikolu 23 tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013 u għall-miżuri relatai mal-mard tal-annimali u t-telf tal-fiduċja tal-konsumatur kif imsemmi fl-Artikolu 155 ta' dak ir-Regolament.

2.   Il-FAEG għandu jiffinanzja l-infiq li ġej b’mod dirett u skont il-liġi tal-Unjoni:

(a)

il-promozzjoni ta’ prodotti agrikoli, li ssir jew direttament mill-Kummissjoni jew permezz ta’ organizzazzjonijiet internazzjonali;

(b)

il-miżuri, meħuda skont il-liġi tal-Unjoni, biex jiġu żgurati l-konservazzjoni, il-karatterizzazzjoni, il-ġbir u l-utilizzazzjoni ta’ riżorsi ġenetiċi fl-agrikoltura;

(c)

l-istabbiliment u l-manutenzjoni ta’ sistemi ta’ informazzjoni dwar kontabbiltà agrikola;

(d)

sistemi ta’ stħarriġ agrikolu, inkluż stħarriġ dwar l-istruttura ta’ azjendi agrikoli.

Artikolu 5

Infiq tal-FAEŻR

Il-FAEŻR għandu jiġi implimentat b'ġestjoni komuni bejn l-Istati Membri u l-Unjoni. Huwa għandu jiffinanzja l-kontribuzzjoni finanzjarja tal-Unjoni għal programmi ta’ żvilupp rurali implimentati skont il-liġi tal-Unjoni dwar għajnuna għal żvilupp rurali.

Artikolu 6

Infiq ieħor, inkluż l-assistenza teknika

Il-Fondi jistgħu, kull wieħed minnhom jiffinanzjaw b’mod dirett, b’inizjattiva tal-Kummissjoni u/jew f’isimha, l-attivitajiet ta’ tħejjija, ta' monitoraġġ, ta' amministrazzjoni u ta' appoġġ tekniku, kif ukoll il-miżuri ta’ evalwazzjoni, ta' awditjar u ta' spezzjoni meħtieġa għall-implimentazzjoni tal-PAK. B'mod partikolari, dawk il-miżuri għandhom jinkludu:

(a)

il-miżuri meħtieġa għall-analiżi, il-ġestjoni, il-monitoraġġ, l-iskambju ta’ informazzjoni u l-implimentazzjoni tal-PAK, kif ukoll miżuri relatati mal-implimentazzjoni ta’ sistemi ta’ kontroll u assistenza teknika u amministrattiva;

(b)

l-akkwist mill-Kummissjoni tal-immaġni bis-satellita meħtieġa għall-kontrolli skont l-Artikolu 21;

(c)

il-miżuri meħuda mill-Kummissjoni permezz ta’ applikazzjonijiet ta’ telerilevament użati għall-monitoraġġ ta’ riżorsi agrikoli skont l-Artikolu 22;

(d)

il-miżuri meħtieġa biex jinżammu u jiġu żviluppati metodi u mezzi tekniċi għal informazzjoni, interkonnessjoni, monitoraġġ u kontroll tal-ġestjoni finanzjarju tal-fondi użati għall-finanzjament tal-PAK;

(e)

l-għoti ta’ informazzjoni dwar il-PAK skont l-Artikolu 45;

(f)

l-istudji dwar il-PAK u l-evalwazzjoni ta’ miżuri ffinanzjati mill-Fondi, inkluż it-titjib ta’ metodi ta’ evalwazzjoni u l-iskambju ta’ informazzjoni dwar prattiki taħt il-PAK;

(g)

fejn ikun rilevanti, l-aġenziji eżekuttivi stabbiliti skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 58/2003 (29), li jaġixxu b’rabta mal-PAK;

(h)

il-miżuri relatati ma’ tixrid ta' informazzjoni, aktar għarfien, il-promozzjoni ta’ kooperazzjoni u skambju ta’ esperjenza f’livell tal-Unjoni, meħuda fil-kuntest tal-iżvilupp rurali, inkluż in-netwerking tal-partijiet konċernati;

(i)

il-miżuri meħtieġa għall-iżvilupp, reġistrazzjoni u protezzjoni ta’ logos fil-qafas tal-politiki tal-kwalità tal-Unjoni u għall-protezzjoni ta’ drittijiet tal-proprjetà intellettwali relatati magħhom, kif ukoll l-iżviluppi meħtieġa fit-teknoloġija tal-informazzjoni (IT).

KAPITOLU II

Aġenziji tal-pagamenti u korpi oħra

Artikolu 7

Akkreditazzjoni u rtirar ta’ akkreditazzjoni ta’ aġenziji tal-pagamenti u ta’ korpi ta’ koordinazzjoni

1.   L-aġenziji tal-pagamenti għandhom ikunu dipartimenti jew korpi tal-Istati Membri responsabbli mill-ġestjoni u l-kontroll ta’ nfiq imsemmi fl-Artikolu 4(1) u fl-Artikolu 5.

Bl-eċċezzjoni ta’ pagamenti, l-eżekuzzjoni ta’ dawk il-kompiti tista’ tiġi ddelegata.

2.   L-Istati Membri għandhom jakkreditaw bħala aġenziji tal-pagamenti d-dipartimenti jew korpi li jkollhom organizzazzjoni amministrattiva u sistema ta' kontroll intern li tipprovdi biżżejjed garanziji li l-pagamenti jkunu legali u regolari u li jittieħed kont adatt tagħhom. Għal dan il-għan, l-aġenziji tal-pagamenti għandhom jikkonformaw mal-kondizzjonijiet minimi għall-akkreditazzjoni fir-rigward tal-ambjent intern, l-attivitajiet ta' kontroll, l-informazzjoni u l-komunikazzjoni u l-monitoraġġ stabbiliti mill-Kummissjoni skont il-punt (a) tal-Artikolu 8(1).

Kull Stat Membru għandu, waqt li jqis id-dispożizzjonijiet kostituzzjonali tiegħu, jillimita l-għadd ta’ aġenziji tal-pagamenti akkreditati tiegħu għal mhux aktar minn waħda fuq livell nazzjonali jew, fejn applikabbli, għal waħda għal kull reġjun. Madankollu, fejn aġenziji tal-pagamenti jkunu stabbiliti f’livell reġjonali, l-Istati Membri għandhom, b’żieda ma’ dan, jakkreditaw aġenzija tal-pagamenti f’livell nazzjonali għal skemi ta’ għajnuna li, min-natura tagħhom, ikollhom jiġu mmaniġġati f’livell nazzjonali jew inkella għandhom jgħaddu l-ġestjoni ta' dawn l-iskemi lill-aġenziji tal-pagamenti reġjonali tagħhom.

Permezz ta' deroga mit-tieni subparagrafu, l-Istati Membri jistgħu jżommu l-għadd ta' aġenziji tal-pagamenti li ġew akkreditati qabel 20 ta' Diċembru 2013.

Qabel tmiem l-2016, il-Kummissjoni għandha tippreżenta rapport lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar it-tħaddim tas-sistema tal-aġenziji tal-pagamenti fl-Unjoni flimkien, fejn adatt, ma' proposti leġislattivi.

3.   Sal-15 ta’ Frar tas-sena wara s-sena finanzjarja konċernata, il-persuna responsabbli mill-aġenzija tal-pagamenti akkreditata għandha tfassal:

(a)

il-kontijiet annwali tal-infiq magħmul fl-eżekuzzjoni tal-kompiti fdati lill-aġenziji tal-pagamenti akkreditati tagħhom, flimkien mal-informazzjoni meħtieġa għall-approvazzjoni tagħhom skont l-Artikolu 51;

(b)

dikjarazzjoni tal-ġestjoni dwar il-kompletezza, l-eżattezza u l-veraċità tal-kontijiet u l-funzjonament tajjeb tas-sistemi interni ta’ kontroll, fuq il-bażi ta’ kriterji objettivi, kif ukoll dwar il-legalità u r-regolarità tat-tranżazzjonijiet sottostanti;

(c)

sommarju annwali tar-rapporti tal-awditjar finali u tal-kontrolli mwettqa, inkluża analiżi tan-natura u l-ambitu tal-iżbalji u tad-dgħufijiet identifikati fis-sistemi, kif ukoll l-azzjonijiet korrettivi li għandhom jittieħdu jew jiġu ppjanati.

L-iskadenza tal-15 ta' Frar tista' tiġi estiża b'mod eċċezzjonali mill-Kummissjoni l-aktar tard sal-1 ta' Marzu, wara komunikazzjoni mill-Istat Membru kkonċernat.

4.   Fejn ikunu akkreditati aktar minn aġenzija tal-pagamenti waħda, l-Istat Membru għandu jaħtar korp pubbliku (il-"korp ta’ koordinazzjoni"), li lilu għandu jassenja l-kompiti li ġejjin:

(a)

li jiġbor l-informazzjoni li għandha tkun disponibbli għall-Kummissjoni u li jibgħat dik l-informazzjoni lill-Kummissjoni;

(b)

li jittieħdu jew li jiġu kkoordinati, skont il-każ, azzjonijiet bl-għan li jiġi risolt kwalunkwe nuqqas ta’ natura komuni u biex il-Kummissjoni tinżamm mgħarrfa bi kwalunkwe segwitu;

(c)

li jippromwovi u, fejn possibbli, jiżgura l-applikazzjoni armonizzata tar-regoli tal-Unjoni.

Fir-rigward tal-ipproċessar tal-informazzjoni finanzjarja msemmija fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu, il-korp ta’ koordinazzjoni għandu jkun soġġett għal akkreditazzjoni speċifika mill-Istati Membri.

5.   Fejn aġenzija tal-pagamenti akkreditata ma tħarisx jew ma tkunx għadha tħares wieħed jew aktar mill-kriterji ta’ akkreditazzjoni msemmija fil-paragrafu 2, l-Istat Membru, li jaġixxi fuq inizjattiva tiegħu stess jew fuq it-talba tal-Kummissjoni, għandu jirtira dik l-akkreditazzjoni ħlief jekk l-aġenzija tal-pagamenti tagħmel it-tibdiliet meħtieġa fil-perijodu li għandu jkun iddeterminat skont kemm tkun gravi l-problema.

6.   L-aġenziji tal-pagamenti għandhom jiġġestixxu u jiżguraw il-kontroll tal-operazzjonijiet konnessi ma’ intervent pubbliku li għalih ikunu responsabbli u għandhom iżommu r-responsabbiltà globali f’dak il-qasam.

Artikolu 8

Setgħat tal-Kummissjoni

1.   Biex tiżgura l-operazzjoni fis-sod tas-sistema msemmija fl-Artikolu 7, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 111 dwar:

(a)

il-kundizzjonijiet minimi għall-akkreditazzjoni tal-aġenziji tal-pagamenti u tal-korpi ta' koordinazzjoni kif imsemmijin fl-Artikolu 7(2) u fl-Artikolu 7(4), rispettivament;

(b)

l-obbligi tal-aġenziji tal-pagamenti fir-rigward tal-intervent pubbliku, kif ukoll ir-regoli dwar il-kontenut tar-responsabbiltajiet tal-ġestjoni u l-kontroll tagħhom.

2.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar:

(a)

il-proċeduri għall-ħruġ, l-irtirar u l-analiżi tal-akkreditazzjoni tal-aġenziji tal-pagamenti u l-korpi ta' koordinazzjoni, kif ukoll għall-proċeduri għas-superviżjoni tal-akkreditazzjoni tal-aġenziji tal-pagamenti;

(b)

ix-xogħol u l-verifiki fil-bażi tad-dikjarazzjoni tal-ġestjoni tal-aġenziji tal-pagamenti;

(c)

il-funzjonament tal-korp ta’ koordinazzjoni u n-notifika ta’ informazzjoni lill-Kummissjoni kif imsemmi fl-Artikolu 7(4).

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

Artikolu 9

Korpi ta' ċertifikazzjoni

1.   Il-korp ta’ ċertifikazzjoni għandu jkun korp ta’ verifika pubbliku jew privat maħtur mill-Istat Membru. Meta dan ikun korp ta’ verifika privat, u l-liġi nazzjonali jew tal-Unjoni jkun jeħtieġ dan, għandu jiġi magħżul mill-Istat Membru permezz ta’ proċedura ta’ sejħa pubblika għall-offerti. Huwa għandu jagħti opinjoni, imfassla skont l-istandards tal-verifika aċċettati internazzjonaliment, dwar il-kompletezza, l-eżattezza u l-veraċità tal-kontijiet annwali tal-aġenzija tal-pagamenti, il-funzjonament tajjeb tas-sistema ta’ kontroll interna tagħha u l-legalità u r-regolarità tal-infiq li għalih ikun intalab rimborżi mill-Kummissjoni. Dik l-opinjoni għandha wkoll tiddikjara jekk l-eżami jpoġġix fid-dubju l-istqarrijiet magħmulin fid-dikjarazzjoni tal-amministrazzjoni.

Il-korp ta' koordinazzjoni għandu jkollu l-kompetenzi tekniċi meħtieġa. Huwa għandu jkun indipendenti mil-lat ta’ operazzjonijiet mill- aġenzija tal-pagamenti u l-korp ta' koordinazzjoni konċernat, kif ukoll mill-awtorità li tkun akkreditat dik l-aġenzija.

2.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw ir-regoli dwar il-kompiti tal-korpi ta’ ċertifikazzjoni, inklużi l-verifiki, u dwar iċ-ċertifikati u r-rapporti, flimkien mad-dokumenti li jkun hemm magħhom, li għandhom jitfasslu minn dawk il-korpi. Fid-dawl tal-ħtieġa għal effiċjenza massima, għall-ittestjar tat-transazzjoni u għalll-ġudizzju tal-verifika professjonali, fir-rigward ta' approċċ integrat, l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jistabbilixxu wkoll:

(a)

il-prinċipji tal-verifika li fuqhom jiġu bbażati l-opinjonijiet tal-korpi ta' ċertifikazzjoni, inklużi valutazzjoni tar-riskji, kontrolli interni u livell meħtieġ ta' evidenza tal-verifika;

(b)

il-metodi ta' verifika li għandhom jintużaw mill-korpi ta' ċertifikazzjoni, b'kont meħud tal-istandards internazzjonali dwar il-verifika, sabiex jagħtu l-opinjonijiet tagħhom, inkluż, fejn xieraq, l-użu ta' kampjun integrat uniku għal kull popolazzjoni u, fejn xieraq, il-possibbiltà li l-aġenziji tal-pagamenti jiġu akkumpanjati matul il-kontrolli fuq il-post.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

Artikolu 10

Ammissibbiltà ta’ pagamenti magħmula mill-aġenziji tal-pagamenti

L-infiq imsemmi fl-Artikolu 4(1) u fl-Artikolu 5 jista’ jiġi kopert minn finanzjament mill-Unjoni biss jekk ikun sar minn aġenziji tal-pagamenti akkreditati.

Artikolu 11

Pagament sħiħ lil benefiċjarji

Ħlief fejn espliċitament previst mod ieħor fil-liġi tal-Unjoni, pagamenti relatati mal-finanzjament imsemmi f’dan ir-Regolament għandhom jiġu żburżati b’mod sħiħ lill-benefiċjarji.

TITOLU III

SISTEMA KONSULTATTIVA GĦALL-AZJENDI AGRIKOLI

Artikolu 12

Prinċipju u kamp ta' applikazzjoni

1.   L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu sistema ta' konsulenza għal benefiċjarji dwar il-ġestjoni ta’ artijiet u azjendi agrikoli ('sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli'). Dik is-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli għandha titħaddem minn korpi pubbliċi maħtura u/jew korpi privati magħżula.

2.   Is-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli għandha tkopri mill-anqas dan li ġej:

(a)

obbligi fil-livell tal-azjenda agrikola li jirriżultaw mir-rekwiżiti statutorji ta’ ġestjoni u l-istandards għal kundizzjoni agrikola u ambjentali tajba ta’ art kif stabbiliti fil-Kapitolu I tat-Titolu VI;

(b)

il-prattiki agrikoli ta’ benefiċċju għall-klima u l-ambjent kif stabbiliti fil-Kapitolu 3 tat-Titolu III tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 u ż-żamma taż-żona agrikola kif imsemmi fil-punt (c) tal-Artikolu 4(1) tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013;

(c)

miżuri fil-livell tal-azjendi agrikoli previsti fil-programmi ta' żvilupp rurali bil-għan li jkun hemm modernizzazzjoni tal-azjendi agrikoli, bini tal-kompetittività, integrazzjoni settorjali, innovazzjoni u orjentazzjoni tas-suq kif ukoll il-promozzjoni tal-intraprenditorija;

(d)

rekwiżiti fil-livell tal-benefiċjarji kif definiti mill-Istati Membri għall-implimentazzjoni tal-Artikolu 11(3) tad-Direttiva 2000/60/KE;

(e)

rekwiżiti fil-livell ta' benefiċjarji kif definit mill-Istati Membri għall-implimentazzjoni tal-Artikolu 55 tar-Regolament (KE) Nru 1107/2009, b'mod partikolari ir-rekwiżit imsemmi fl-Artikolu 14 tad-Direttiva 2009/128/KE.

3.   Is-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli tista’ wkoll tkopri partikolarment:

(a)

il-promozzjoni ta’ konverżjonijiet ta’ azjendi agrikoli u d-diversifikazzjoni tal-attività ekonomika tagħhom;

(b)

il-ġestjoni tar-riskju u l-introduzzjoni ta’ azzjonijiet preventivi adatti biex jiġu indirizzati diżastri naturali, avvenimenti katastrofiċi u l-mard tal-annimali u tal-pjanti;

(c)

ir-rekwiżiti minimi stabbiliti mil-liġi nazzjonali, kif imsemmi fl-Artikolu 28(3) u 29(2) tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013;

(d)

l-informazzjoni marbuta mal-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament, il-bijodiversità u l-protezzjoni tal-ilma kif stipulat fl-Anness I għal dan ir-Regolament.

Artikolu 13

Rekwiżiti speċifiċi relatati mas-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli

1.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-konsulenti li jaħdmu fis-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli jkunu kwalifikati kif adatt u mħarrġin regolarment.

2.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw is-separazzjoni bejn il-konsulenza u l-kontroll. F’dak ir-rigward u mingħajr preġudizzju għal-liġi nazzjonali dwar aċċess pubbliku għal dokumenti, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-korpi magħżula u maħtura kif imsemmija fl-Artikolu 12(1) ma jiżvelawx informazzjoni dwar persuni jew individwi jew data li huma jiksbu matul l-attività tagħhom ta’ konsulenza lil persuni minbarra lil benefiċjarju li jmexxi l-azjenda konċernata, bl-eċċezzjoni ta’ kwalunkwe irregolarità jew ksur misjuba matul l-attività tagħhom li jkunu koperti minn obbligu stabbilit fid-dritt nazzjonali jew tal-Unjoni li jsiru magħrufa lil awtorità pubblika, partikolarment fil-każ ta’ reati kriminali.

3.   L- awtorità nazzjonali kkonċernata għandha tipprovdi, primarjament permezz ta' mezzi elettroniċi, lill-benefiċjarju potenzjali bil-listi adatti ta’ korpi magħżula u maħtura kif imesmmi fl-Artikolu 12(1).

Artikolu 14

Aċċess għas-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli

Il-benefiċjarji u l-bdiewa li ma jirċevux għajnuna skont il-PAK jistgħu jużaw is-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli fuq bażi volontarja.

Mingħajr preġudizzju għar-raba' subparagrafu tal-Artikolu 99(2), l-Istati Membri jistgħu, madankollu, jiddeterminaw skont kriterji oġġettivi, il-kategoriji ta’ benefiċjarji li jkollhom aċċess ta’ prijorità għas-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli, inklużi netwerks li joperaw b’riżorsi limitati skont it-tifsira tal-Artikoli 53, 55 u 56 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013.

F'dawk il-każijiet, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li tingħata prijorità lil dawk il-bdiewa li għandhom l-aċċess l-aktar limitatgħal servizz ta’ konsulenza minbarra s-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli.

Is-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli għandha tiżgura li benefiċjarji jkollhom aċċess għall-konsulenza li tirrifletti l-qagħda speċifika tal-azjenda tagħhom.

Artikolu 15

Setgħat tal-Kummissjoni

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu regoli dwar l-implimentazzjoni uniformi tas-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli sabiex dik is-sistema ssir kompletament operattiva.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

TITOLU IV

ĠESTJONI FINANZJARJA TAL-FONDI

KAPITOLU I

FAEG

Taqsima 1

Finanzjament tal-infiq

Artikolu 16

Limitu massimu tal-baġit

1.   Il-limitu massimu annwali għal infiq mill-FAEG għandu jkun ikkostitwit mill-ammonti massimi stabbiliti skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 1311/2013.

2.   Fil-każ li l-liġi tal-Unjoni tipprevedi somom li jkollhom jitnaqqsu, jew jiżdiedu mal-ammonti msemmijin fil-paragrafu 1, il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni mingħajr ma tapplika l-proċedura msemmija fl-Artikolu 116, u tistabbilixxi l-bilanċ nett disponibbli għal infiq mill-FAEG abbażi tad-data msemmija fil-liġi tal-Unjoni.

Artikolu 17

Pagamenti kull xahar

1.   L-approprjazzjonijiet meħtieġa biex jiġi ffinanzjat l-infiq imsemmi fl-Artikolu 4(1) għandhom isiru disponibbli għall-Istati Membri mill-Kummissjoni fl-għamla ta’ pagamenti kull xahar, abbażi tal-infiq magħmul mill-aġenziji tal-pagamenti akkreditati matul il-perijodu ta’ referenza.

2.   Sakemm isir it-trasferiment tal-pagamenti kull xahar mill-Kummissjoni, ir-riżorsi meħtieġa biex isir infiq għandhom jiġu mmobilizzati mill-Istati Membri skont il-ħtiġijiet tal-aġenziji tal-pagamenti akkreditati tagħhom.

Artikolu 18

Proċedura għall-pagamenti kull xahar

1.   Mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tal-Artikoli 51 u 52, il-pagamenti ta' kull xahar għandhom isiru mill-Kummissjoni għal infiq magħmul mill-aġenziji tal-pagamenti akkreditati matul ix-xahar ta’ referenza.

2.   Il-pagamenti kull xahar għandhom isiru lil kull Stat Membru mhux aktar tard mit-tielet jum tax-xogħol tat-tieni xahar wara dak li fih isir l-infiq. L-infiq magħmul mill-Istati Membri bejn l-1 u l-15 ta’ Ottubru għandu jitqies li jkun sar fix-xahar ta’ Ottubru. L-infiq imwettaq bejn is-16 u l-31 ta’ Ottubru għandu jitqies li jkun sar fix-xahar ta’ Novembru.

3.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jiddeterminaw il-pagamenti ta' kull xahar li hija tagħmel abbażi ta’ dikjarazzjoni ta’ nfiq mill-Istati Membri u tal-informazzjoni mogħtija skont l-Artikolu 102(1), billi tqis il-ħtieġa ta' tnaqqis jew sospensjonijiet applikati skont l-Artikolu 41 jew kwalunkwe korrezzjoni oħra. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f’konformità mal-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 116(2).

4.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni mingħajr ma tapplika l-proċedura msemmija fl-Artikolu 116, li jistipulaw pagamenti jew tnaqqis supplimentari. F’tali każijiet, il-kumitat imsemmi fl-Artikolu 116(1) għandu jiġi mgħarraf fil-laqgħa tiegħu li jkun imiss.

Artikolu 19

Spejjeż amministrattivi u tal-persunal

L-infiq relatat ma’ spejjeż amministrattivi u tal-persunal magħmul mill-Istati Membri u minn benefiċjarji ta’ għajnuna mill-FAEG ma għandux jagħmel tajjeb għalihom il-Fond.

Artikolu 20

Infiq b'intervent pubbliku

1.   Fejn, fil-qafas tal-organizzazzjoni komuni tas-swieq, ma tkunx iddeterminata somma għal kull unità fir-rigward ta’ intervent pubbliku, il-FAEG għandu jiffinanzja l-miżura konċernata abbażi ta’ ammonti standard uniformi mal-Unjoni kollha, partikolarment għal fondi li joriġinaw fl-Istati Membri użati għal xiri sfurzat ta’ prodotti, għal operazzjonijiet materjali li jkun hemm minħabba ħżin u, fejn ikun adatt, għal ipproċessar ta’ prodotti ta’ intervent.

2.   Biex jiġi żgurat li jkun hemm l-iffinanzjar mill-FAEG tal-infiq b’intervent pubbliku l-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 115 dwar:

(a)

it-tip ta’ miżuri eliġibbli għal finanzjament mill-Unjoni u l-kondizzjonijiet għal rimborż;

(b)

il-kondizzjonijiet ta’ eliġibbiltà u l-metodi ta’ kalkolu abbażi tal-informazzjoni li hija fil-fatt osservata mill-aġenziji tal-pagamenti jew abbażi ta’ rati fissi ddeterminati mill-Kummissjoni, jew abbażi ta’ ammonti b’rata fissa jew b’rata mhux fissa msemmija fil-leġislazzjoni agrikola settorjali.

3.   Sabiex tiġi żgurata l-ġestjoni adatta tal-approprjazzjonijiet imdaħħla fil-baġit tal-Unjoni għall-FAEG, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 115, li jistabbilixxu regoli dwar il-valutazzjoni tal-operazzjonijiet marbuta mal-intervent pubbliku, il-miżuri li għandhom jittieħdu fil-każ li jkun hemm prodotti li jintilfu jew jiddeterjoraw taħt l-intervent pubbliku, u d-determinazzjoni tal-ammonti li għandhom jiġu ffinanzjati.

4.   Il-Kummissjonigħandha tadotta atti ta' implimnetazzjoni, li jistabilixxu l-ammonti msemmija fil- paragrafu 1. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f’konformità mal-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 116(2).

Artikolu 21

Akkwist ta’ immaġni bis-satellita

Il-lista tal-immaġni bis-satellita meħtieġa għal kontrolli għandha tiġi maqbula mill-Kummissjoni u l-Istati Membri skont l-ispeċifikazzjoni mħejjija minn kull Stat Membru.

Il-Kummissjoni għandha tipprovdi dawk l-immaġni bis-satellita mingħajr ħlas lill-korpi ta’ kontroll jew lil fornituri ta’ servizzi awtorizzati minn dawk il-korpi biex jirrappreżentawhom.

Il-Kummissjoni għandha tibqa’ s-sid tal-immaġni bis-satellita u għandha teħodhom lura malli l-ħidma titlesta. Hija tista’ wkoll tipprevedi li ssir ħidma fuq tekniki ta’ titjib u metodi ta’ ħidma relatati mal-ispezzjoni ta’ żoni agrikoli b’telerilevament.

Artikolu 22

Monitoraġġ ta’ riżorsi agrikoli

Il-miżuri ffinanzjati skont il-punt (c) tal-Artikolu 6 għandu jkollhom l-għan li jagħtu lill-Kummissjoni l-mezzi biex:

(a)

tiġġestixxi s-swieq agrikoli tal-Unjoni f’kuntest globali;

(b)

tiżgura l-monitoraġġ agroekonomiku u agroambjentali tal-art agrikola, inkluża l-agroforestrija, u timmonitora l-kondizzjoni ta’ għelejjel, biex ikunu jistgħu jsiru stimi, partikolarment fir-rigward ta’ rendimenti u produzzjoni agrikola;

(c)

tikkondividi l-aċċess għal dawn l-istimi f’kuntest internazzjonali, bħal dawk l-inizjattivi kkoordinati minn organizzazzjonijiet tan-Nazzjonijiet Uniti jew minn aġenziji internazzjonali oħra;

(d)

jikkontribwixxu għat-trasparenza ta’ swieq dinjin; u

(e)

tiżgura segwitu teknoloġiku tas-sistema agrometeoroloġika.

Il-miżuri ffinanzjati skont il-punt (c) tal-Artikolu 6 huma dwar il-ġbir jew ix-xiri ta’ data meħtieġa għall-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-PAK, inkluża data mis-satellita u data meteoroloġika, il-ħolqien ta’ infrastruttura ta’ data spazjali u sit tal-internet, it-twettiq ta' studji speċifiċi dwar kondizzjonijiet klimatiċi, telerilevament użat biex jgħin fil-monitoraġġ tas-saħħa tal-ħamrija u l-aġġornament ta’ mudelli agrometeoroloġiċi u ekonometriċi. Fejn ikun meħtieġ, dawk il-miżuri għandhom jitwettqu b’kollaborazzjoni ma’ laboratorji u korpi nazzjonali.

Artikolu 23

Setgħat ta' implimentazzjoni

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu:

(a)

regoli relatati mal-finanzjament skont il-punti (b) u (c) tal-Artikolu 6,

(b)

il-proċedura li biha l-miżuri msemmija fl-Artikoli 21 u 22 għandhom jitwettqu biex jitħarsu l-objettivi assenjati,

(c)

il-qafas li jirregola l-akkwist, it-titjib u l-użu ta' immaġni bis-satellita u data meteoroloġika, u d-dati ta’ skadenza applikabbli.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

Taqsima 2

Dixxiplina baġitarja

Artikolu 24

Konformità mal-limitu massimu

1.   Tul il-proċedura kollha tal-baġit u l-implimentazzjoni tal-baġit, l-approprjazzjonijiet relatati ma’ nfiq mill-FAEG m’għandhomx ikunu aktar mill-ammont imsemmi fl-Artikolu 16.

L-istrumenti leġislattivi kollha proposti mill-Kummissjoni u adottati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill, mill-Kunsill jew mill-Kummissjoni u li għandhom influwenza fuq il-baġit tal-FAEG għandhom ikunu konformi mal-ammont imsemmi fl-Artikolu 16.

2.   Fejn il-liġi tal-Unjoni tipprevedi limitu massimu finanzjarju f'euro għal infiq agrikolu fir-rigward ta’ Stat Membru, infiq tali għandu jkun rimborżat soġġett għal dak il-limitu stabbilit f'euro, u fejn japplika l-Artikolu 41, bi kwalunkwe aġġustament meħtieġ.

3.   Il-limiti massimi nazzjonali għal pagamenti diretti msemmija fl-Artikolu 7 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, korretti bl-aġġustamenti stabbiliti fl-Artikolu 26 ta’ dan ir-Regolament, għandhom jitqiesu bħala limiti massimi finanzjarji f'euro.

Artikolu 25

Riżerva għal kriżijiet fis-settur agrikolu

Għandha tiġi stabbilita riżerva maħsuba biex jingħata appoġġ addizzjonali għas-settur agrikolu f'każ ta' kriżijiet kbar li jaffettwaw il-produzzjoni u d-distribuzzjoni agrikola ("ir-riżerva għall-kriżijiet fis-settur agrikolu") billi, fil-bidu ta' kull sena, jiġi applikat tnaqqis għall-pagamenti diretti bil-mekkaniżmu ta' dixxiplina finanzjarja msemmi fl-Artikolu 26.

L-ammont totali tar-riżerva għandu jkun EUR 2 800 miljun b'pagamenti annwali ugwali ta' EUR 400 miljun (bi prezzijiet tal-2011) għall-perijodu 2014-2020 u għandu jiġi inkluż taħt l-Intestatura 2 tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali kif stipulat fl-Anness għar-Regolament (UE, Euratom) Nru 1311/2013.

Artikolu 26

Dixxiplina finanzjarja

1.   Bil-għan li jiġi żgurat li jitħarsu l-limiti massimi annwali stabbiliti fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 1311/2013 għall-finanzjament tal-infiq relatat mas-suq u għal pagamenti diretti, għandha tiġi ddeterminata rata ta’ aġġustament tal-pagamenti diretti ("ir-rata ta' aġġustament") meta l-previżjonijiet għall-finanzjament tal-miżuri ffinanzjati skont dak is-sublimitu massimu għal sena finanzjarja partikolari jindikaw li l-limiti massimi annwali applikabbli jkunu ser jinqabżu.

2.   Il-Kummissjoni għandha tippreżenta proposta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar ir-rata ta' aġġustament mhux aktar tard mill-31 ta' Marzu tas-sena kalendarja li fir-rigward tagħha tapplika dik ir-rata ta' aġġustament.

3.   Jekk sat-30 ta’ Ġunju ta’ kwalunkwe sena r-rata ta’ aġġustament ma tkunx ġiet stabbilita mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill, il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jiffissaw ir-rata ta' aġġustament u għandha tgħarraf lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill immedjatament dwar dan. Tali atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 116(2).

4.   Sal-1 ta’ Diċembru, il-Kummissjoni tista', abbażi ta’ informazzjoni ġdida fil-pussess tagħha, tadotta atti ta' implimentazzjoni li jadattaw ir-rata ta’ aġġustament stabbilita skont il-paragrafi 2 jew 3. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f’konformità mal-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 116(2).

5.   Permezz ta' deroga mir-raba' subparagrafu tal-Artikolu 169(3) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, l-Istati Membri għandhom jirrimborżaw l-approprjazzjonijiet immexxijin skont l-Artikolu 169(3) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 għar-riċevituri finali li huma soġġetti, fis-sena finanzjarja li għaliha jitmexxew l-approprjazzjonijiet, għar-rata ta' aġġustament.

Ir-rimborż imsemmi fl-ewwel subparagrafu għandu japplika biss għall-benefiċjarji finali f'dawk l-Istati Membri fejn id-dixxiplina finanzjarja kienet tapplika fis-sena finanzjarja preċedenti.

6.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu it-termini u l-kondizzjonijiet applikabbli għal approprjazzjonijiet esegwiti skont l-Artikolu 169(3) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 biex tiffinanzja l-infiq imsemmi fl-Artikolu 4(1)(b) ta’ dan ir-Regolament. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f’konformità mal-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 116(2).

7.   Meta jiġi applikat dan l-Artikolu, l-ammont tar-riżerva għal kriżijiet fis-settur agrikolu msemmi fl-Artikolu 25 għandu jiġi inkluż fid-determinazzjoni tar-rata ta' aġġustament. Kull ammont li ma jintużax għal miżuri għal kriżijiet sa tmiem is-sena finanzjarja għandu jiġi rimborżat skont il-paragrafu 5 ta' dan l-Artikolu.

Artikolu 27

Proċedura ta' dixxiplina baġitarja

1.   Il-Kummissjoni għandha tippreżenta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill, fl-istess waqt tal-abbozz tal-baġit għas-sena finanzjarja N, il-previżjonijiet tagħha għas-snin finanzjarji N - 1, N u N + 1.

2.   Jekk, meta jkun qed isir l-abbozz tal-baġit għas-sena finanzjarja N, ikun jidher li hemm riskju li l-ammont imsemmi fl-Artikolu 16 għas-sena finanzjarja N ikun ser jinqabeż, il-Kummissjoni għandha tipproponi lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew lill-Kunsill il-miżuri meħtieġa biex tkun żgurata l-konformità ma’ dak l-ammont.

3.   Fi kwalunkwe ħin, jekk il-Kummissjoni tqis li jkun hemm riskju li l-ammont imsemmi fl-Artikolu 16 ikun ser jinqabeż u li hija ma tkunx tista’ tieħu miżuri adegwati biex tirrimedja s-sitwazzjoni bis-setgħat tagħha, hija għandha tipproponi miżuri oħra biex tiżgura l-konformità ma’ dak l-ammont. Dawk il-miżuri jiġu adottati mill-Kunsill fejn il-bażi legali tal-miżura rilevanti hija l-Artikolu 43(3) TFUE jew mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill fejn il-bażi legali tal-miżura rilevanti hija l-Artikolu 43(2) TFUE.

4.   Jekk, fi tmiem is-sena finanzjarja N, talbiet għal rimborż mill-Istati Membri jkunu aktar jew aktarx li jkunu aktar mill-ammont imsemmi fl-Artikolu 16, il-Kummissjoni għandha:

(a)

tqis it-talbiet ippreżentati mill-Istati Membri pro rata u fil-limitu tal-baġit disponibbli, u għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu proviżorjament l-ammont tal-pagamenti għax-xahar konċernat;

(b)

tiddetermina, għall-Istati Membri kollha, mhux aktar tard mit-28 ta’ Frar tas-sena finanzjarja N + 1, il-qagħda tagħhom fir-rigward ta’ finanzjament mill-Unjoni għas-sena finanzjarja N;

(c)

tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu l-ammont totali ta’ finanzjament mill-Unjoni maqsum għal kull Stat Membru, abbażi ta’ rata unika ta’ finanzjament mill-Unjoni, fil-limitu tal-baġit li kien disponibbli għall-pagamenti kull xahar;

(d)

tagħti, mill-anqas meta l-pagamenti kull xahar isiru għal Marzu tas-sena N + 1, kwalunkwe kumpens li jkollu jingħata fir-rigward tal-Istati Membri.

L-atti ta’ implimentazzjoni msemmija fil-punti (a) u (c) tal-ewwel subparagrafu għandhom jiġu adottati skont il-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 116(2).

Artikolu 28

Sistema ta’ twissija bikrija u ta' monitoraġġ

Biex jiġi żgurat li l-limitu massimu tal-baġit imsemmi fl-Artikolu 16 ma jinqabiżx, il-Kummissjoni għandha timplimenta sistema ta’ twissija bikrija u monitoraġġ kull xahar fir-rigward tal-infiq mill-FAEG.

Għal dak il-għan, fil-bidu ta’ kull sena finanzjarja, il-Kummissjoni għandha tiddetermina għal dak il-fini profili ta’ nfiq kull xahar abbażi, fejn ikun xieraq, ta’ nfiq medju kull xahar matul it-tliet snin ta’ qabel.

Il-Kummissjoni għandha tippreżenta perjodikament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill rapport li jeżamina l-iżvilupp tal-infiq magħmul imqabbel mal-profili u li jkun fih valutazzjoni tal-implimentazzjoni prevista għas-sena finanzjarja attwali.

Artikolu 29

Rati tal-kambju ta’ referenza

1.   Meta tkun qed tadotta l-abbozz tal-baġit, jew ittra ta’ emenda għall-abbozz tal-baġit li jkollha x’taqsam ma’ nfiq agrikolu, il-Kummissjoni għandha tuża għal stimi tal-baġit tal-FAEG il-medja tar-rata tal-kambju għall-euro/dollaru Amerikan reġistrata fis-suq matul l-aħħar trimestru li jagħlaq mill-anqas 20 jum qabel l-adozzjoni tad-dokument tal-baġit mill-Kummissjoni.

2.   Meta tkun qed tadotta abbozz li jemenda baġit supplimentari jew ittra ta’ emenda għalih, sakemm dawk id-dokumenti jkollhom x’jaqsmu ma’ approprjazzjonijiet relatati ma’ miżuri msemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 4(1), il-Kummissjoni għandha tuża:

(a)

il-medja tar-rata tal-kambju għall-euro/dollaru Amerikan attwalment reġistrata fis-suq mill-1 ta’ Awwissu tas-sena finanzjarja ta’ qabel sa tmiem l-aħħar trimestru li jagħlaq mill-anqas 20 jum qabel l-adozzjoni tad-dokument tal-baġit mill-Kummissjoni u sa mhux aktar tard mill-31 ta’ Lulju tas-sena finanzjarja kurrenti, u

(b)

il-medja tar-rata tal-kambju attwalment reġistrata matul l-aħħar trimestru li jintemm mill-anqas 20 jum qabel l-adozzjoni tad-dokument tal-baġit mill-Kummissjoni bħala previżjoni għall-bqija tas-sena finanzjarja.

KAPITOLU II

Faeżr

Taqsima 1

Dispożizzjonijiet ġenerali għall-faeżr

Artikolu 30

Ebda finanzjament doppju

In-nefqa ffinanzjata taħt il-FAEŻR ma għandha tkun is-suġġett ta' ebda finanzjament ieħor taħt il-baġit tal-Unjoni.

Artikolu 31

Dispożizzjonijiet applikabbli għall-pagamenti kollha

1.   Skont l-Artikolu 77(1) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, il-pagamenti mill-Kummissjoni tal-kontribuzzjoni FAEŻR kif imsemmija fl-Artikolu 5 ta' dan ir-Regolament ma għandhomx jaqbżu l-impenji tal-baġit.

Dawk il-pagamenti għandhom jiġu assenjati lill-impenn tal-baġit miftuħ l-aktar bikri.

2.   Għandu japplika l-Artikolu 84 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

Taqsima 2

Finanzjament tal-programmi tal-iżvilupp rurali

Artikolu 32

Kontribuzzjoni finanzjarja mill-FAEŻR

Il-kontribuzzjoni finanzjarja mill-FAEŻR għal infiq għal programmi ta’ żvilupp rurali għandha tiġi ddeterminata għal kull programm, fil-limiti massimi stabbiliti mil-liġi tal-Unjoni dwar għajnuna għal żvilupp rurali mill-FAEŻR.

Artikolu 33

Impenji tal-baġit

Fir-rigward tal-impenji tal-baġit tal-Unjoni għal programmi ta’ żvilupp rurali, għandu japplika l-Artikolu 76 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Taqsima 3

Kontribuzzjoni finanzjarja għal programmi tal-iżvilupp rurali

Artikolu 34

Dispożizzjonijiet li japplikaw għall-pagamenti għall-programmi tal-iżvilupp rurali

1.   L-approprjazzjonijiet meħtieġa biex jiġi ffinanzjat l-infiq imsemmi fl-Artikolu 5 għandhom isiru disponibbli għall-Istati Membri fl-għamla ta’ prefinanzjament, pagamenti interim u l-pagament ta’ bilanċ, kif deskritt f’din it-Taqsima.

2.   It-total konġunt ta’ prefinanzjament u ta’ pagamenti interim ma għandux ikun aktar minn 95 % tal-kontribuzzjoni mill-FAEŻR għal kull programm tal-iżvilupp rurali.

Meta jintlaħaq il-limitu ta' 95 %, l-Istati Membri għandhom ikomplu jibagħtu t-talbiet għall-pagamenti lill-Kummissjoni.

Artikolu 35

Arranġamenti għal prefinanzjament

1.   Wara d-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tapprova l-programm ta' żvilupp rurali, ammont inizjali ta’ prefinanzjament għall-perijodu sħiħ tal-ipprogrammar għandu jitħallas mill-Kummissjoni lill-Istat Membru. Dan l-ammont inizjali ta' prefinanzjament għandu jitħallas fi ħlasijiet parzjali kif ġej:

(a)

fl-2014: 1 % tal-ammont ta' appoġġ mill-FAEŻR għall-perijodu kollu tal-ipprogrammar lill-programm ta' żvilupp rurali u 1,5 % tal-ammont ta' appoġġ mill-FAEŻR għall-perijodu kollu tal-ipprogrammar lill-programm, meta Stat Membru jkun ilu jirċievi assistenza finanzjarja sa mill-2010, jew f'konformità mal-Artikoli 122 u 143 TFUE, jew mill-Faċilità Ewropea ta' Stabbiltà Finanzjarja (EFSF), jew ikun qed jirċievi assistenza finanzjarja fil-31 ta' Diċembru 2013 f'konformità mal-Artikoli 136 u 143 TFUE;

(b)

fl-2015: 1 % tal-ammont ta' appoġġ mill-FAEŻR għall-perijodu kollu tal-ipprogrammar lill-programm ta' żvilupp rurali u 1,5 % tal-ammont ta' appoġġ mill-FAEŻR għall-perijodu kollu tal-ipprogrammar lill-programm ta' żvilupp rurali meta Stat Membru jkun ilu jirċievi assistenza finanzjarja sa mill-2010, jew f'konformità mal-Artikoli 122 u 143 TFUE, jew mill-EFSF, jew ikun qed jirċievi assistenza finanzjarja fil-31 ta' Diċembru 2014 f'konformità mal-Artikoli 136 u 143 TFUE;

(c)

fl-2016: 1 % tal-ammont ta' appoġġ mill-FAEŻR għall-perjodu kollu tal-ipprogrammar lill-programm ta' żvilupp rurali.

Jekk programm ta' żvilupp rurali jiġi adottat fl-2015 jew aktar tard, il-pagamenti parzjali preċedenti għandhom jitħallsu fis-sena ta' tali adozzjoni.

2.   L-ammont totali mħallas bħala prefinanzjament għandu jkun rimborżat lill-Kummissjoni jekk ma jkunx sar infiq u ma tkunx intbagħtet dikjarazzjoni ta’ nfiq għall-programm ta’ żvilupp rurali fi żmien 24 xahar mid-data li fiha l-Kummissjoni tkun ħallset l-ewwel pagament parzjali tal-ammont ta’ prefinanzjament.

3.   L-imgħaxijiet li jirriżultaw fuq il-prefinanzjament għandhom jiġu indirizzati lill-programm ta’ żvilupp rurali konċernat u jitnaqqsu mill-ammont ta’ nfiq pubbliku indikat fid-dikjarazzjoni finali tal-infiq.

4.   L-ammont totali ta’ prefinanzjament għandu jiġi approvat skont il-proċedura msemmija fl-Artikolu 51 ta' dan ir-Regolament qabel ma jingħalaq il-programm ta’ żvilupp rurali.

Artikolu 36

Pagamenti interim

1.   Għandhom isiru pagamenti interim għal kull programm ta’ żvilupp rurali. Huma għandhom jiġu kkalkulati billi tiġi applikata r-rata ta' kofinanzjament għal kull miżura lin-nefqa pubblika magħmula li tappartjeni lilha kif imsemmija fl-Artikolu 59 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013.

2.   Soġġett għad-disponibbiltà ta’ riżorsi, il-Kummissjoni għandha, filwaqt li tieħu kont tat-tnaqqis jew is-sospensjonijiet applikati taħt l-Artikolu 41, tagħmel pagamenti interim biex tirrimborża l-infiq magħmul minn aġenziji tal-pagamenti akkreditati fl-implimentazzjoni tal-programmi.

3.   Kull pagament intermedju għandu jsir mill-Kummissjoni, soġġett għall-konformità mar-rekwiżiti li ġejjin:

(a)

il-preżentazzjoni lill-Kummissjoni ta’ dikjarazzjoni tan-nefqa ffirmata mill-aġenzija tal-pagamenti akkreditata, skont l-Artikolu 102(1)(c);

(b)

li ma jinqabiżx it-total tal-kontribuzzjoni mill-FAEŻR għal kull miżura għall-perijodu kollu kopert mill-programm konċernat;

(c)

it-trasmissjoni lill-Kummissjoni tal-aħħar rapport ta’ progress annwali dwar l-implimentazzjoni tal-programm ta’ żvilupp rurali.

4.   Jekk wieħed mir-rekwiżiti stabbiliti fil-paragrafu 3 ma jitħarisx, il-Kummissjoni għandha tgħarraf minnufih lill-aġenzija tal-pagamenti akkreditata jew lill-korp ta’ koordinazzjoni, fejn ikun inħatar wieħed. Jekk wieħed mir-rekwiżiti stabbiliti fil-punt (a) jew fil-punt (c) tal-paragrafu 3 ma jiġix irrispettat, id-dikjarazzjoni tan-nefqa għandha tkun inammissibbli.

5.   Mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tal-Artikoi 51 u 52, il-Kummissjoni għandha tagħmel pagamenti interim fi żmien 45 jum mir-reġistrazzjoni ta’ dikjarazzjoni ta’ nfiq li tkun konformi mar-rekwiżiti stabbiliti fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu.

6.   L-aġenziji tal-pagamenti akkreditati għandhom jagħmlu u jibagħtu lill-Kummissjoni, direttament jew permezz tal-korp ta’ koordinazzjoni bħala intermedjarju, fejn ikun inħatar wieħed, dikjarazzjonijiet interim ta’ nfiq relatati ma’ programmi ta’ żvilupp rurali, f’perijodi li għandhom ikunu stabbiliti mill-Kummissjoni.

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu l-perijodi li fihom aġenziji ta' pagament akkreditati għandhom jgħaddu dawk id-dikjarazzjonijiet interim ta' nfiq. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom ikunu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

Id-dikjarazzjonijiet tal-infiq għandhom ikopru l-infiq li l-aġenziji tal-pagamenti jkunu għamlu matul kull wieħed mill-perijodi konċernati. Madankollu, f’każijiet fejn l-infiq imsemmi fl-Artikolu 65(9) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 ma jkunx jista’ jiġi ddikjarat lill-Kummissjoni fil-perijodu konċernat minħabba approvazzjoni pendenti mill-Kummissjoni ta' emenda għall-programm, huwa jista’ jiġi ddikjarat f’perijodi sussegwenti.

Id-dikjarazzjonijiet intermedji tal-infiq fir-rigward tal-infiq magħmul mis-16 ta’ Ottubru 'l quddiem għandhom jitniżżlu fil-kontijiet tal-baġit tas-sena ta' wara.

7.   Għandu japplika l-Artikolu 83 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Artikolu 37

Pagament tal-bilanċ u għeluq tal-programm

1.   Wara li tirċievi l-aħħar rapport ta’ progress annwali dwar l-implimentazzjoni ta’ programm ta’ żvilupp rurali, il-Kummissjoni għandha tħallas il-bilanċ, soġġett għad-disponibbiltà ta’ riżorsi, abbażi tal-pjan finanzjarju fis-seħħ, tal-kontijiet annwali għall-aħħar sena ta’ eżekuzzjoni għall-programm ta’ żvilupp rurali rilevanti u tad-deċiżjoni ta’ approvazzjoni korrispondenti. Dawk il-kontijiet għandhom jiġu ppreżentati lill-Kummissjoni mhux aktar tard minn sitt xhur wara d-data finali ta’ eliġibbiltà tal-infiq kif imsemmi fl-Artikolu 65(2) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 u għandhom ikopru l-infiq magħmul mill-aġenzija tal-pagamenti sal-aħħar data ta’ eliġibbiltà tal-infiq.

2.   Il-bilanċ għandu jitħallas mhux aktar tard minn sitt xhur wara li l-informazzjoni u d-dokumenti msemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu jitqiesu riċevibbli mill-Kummissjoni u l-aħħar kont annwali jkun ġie approvat. L-ammonti li jkunu għadhom impenjati wara li jkun tħallas il-bilanċ għandhom jiġu diżimpenjati mill-Kummissjoni fi żmien perijodu ta’ sitt xhur, mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 38(5).

3.   Jekk, sal-limitu ta’ żmien stabbilit fil-paragrafu 1, il-Kummissjoni ma jkunux intbagħtulha l-aħħar rapport ta’ progress annwali u d-dokumenti meħtieġa għall-approvazzjoni tal-kontijiet tal-aħħar sena ta’ eżekuzzjoni tal-programm il-bilanċ għandu jiġi diżimpenjat awtomatikament skont l-Artikolu 38.

Artikolu 38

Diżimpenn awtomatiku għall-programmi ta' żvilupp rurali

1.   Il-Kummissjoni għandha tiddiżimpenja awtomatikament kwalunkwe porzjon ta’ impenn ta’ baġit għal programm ta’ żvilupp rurali li ma jkunx intuża għall-fini ta’ prefinanzjament jew biex isiru pagamenti interim jew li dwaru ma tkunx ġiet ippreżentata lilha dikjarazzjoni ta’ nfiq li tissodisfa r-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 36(3) b’rabta ma’ nfiq magħmul sal-31 ta’ Diċembru tat-tielet sena wara dik tal-impenn tal-baġit.

2.   Dik il-parti ta’ impenji ta’ baġit li tkun għadha miftuħa fl-aħħar data ta’ eliġibbiltà għal nfiq kif imsemmi fl-Artikolu 65(2) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 li dwarha ma tkunx saret dikjarazzjoni ta’ nfiq fi żmien sitt xhur wara dik id-data għandha tiġi diżimpenjata awtomatikament.

3.   Fil-każ ta’ kwalunkwe proċediment legali jew appell amministrattiv li jkollu effett ta’ sospensjoni, il-perijodu għal diżimpenn awtomatiku msemmi fil-paragrafu 1 jew fil-paragrafu 2 għandu jiġi interrott, fir-rigward tal-ammont relatat mal-operazzjonijiet konċernati, għal kemm idum għaddej dak il-proċediment jew dak l-appell amministrattiv, bil-kondizzjoni li l-Kummissjoni tirċievi notifikazzjoni motivata mill-Istat Membru sal-31 ta’ Diċembru tas-sena N + 3.

4.   Dan li ġej ma għandux jitqies fil-kalkolu tad-diżimpenn awtomatiku:

(a)

dik il-parti tal-impenji tal-baġit li dwarha tkun saret dikjarazzjoni ta’ nfiq iżda li r-rimborż tagħha jkun tnaqqas jew ġie sospiż mill-Kummissjoni fil-31 ta’ Diċembru tas-sena N + 3;

(b)

dik il-parti tal-impenji tal-baġit li aġenzija tal-pagamenti ma kinitx tista’ tiżborża għal raġunijiet ta’ force majeur li tkun laqtet serjament l-implimentazzjoni tal-programm ta’ żvilupp rurali. Awtoritajiet nazzjonali li jgħidu li jkun hemm force majeure għandhom juru l-konsegwenzi diretti fuq l-implimentazzjoni tal-programm kollu jew ta’ parti minnu.

Sal-31 ta' Jannar, l-Istat Membru għandu jibgħat lill-Kummissjoni l-informazzjoni dwar l-eċċezzjonijiet imsemmija fl-ewwel subparagrafu dwar l-ammonti ddikjarati sal-aħħar tas-sena ta' qabel.

5.   Il-Kummissjoni għandha tgħarraf lill-Istati Membri fi żmien xieraq jekk ikun hemm riskju ta’ diżimpenn awtomatiku. Hija għandha tinformahom bl-ammont involut kif indikat mill-informazzjoni fil-pussess tagħha. L-Istati Membri għandu jkollhom xahrejn minn meta jirċievu din l-informazzjoni sabiex jaqblu mal-ammont inkwistjoni jew jippreżentaw osservazzjonijiet. Il-Kummissjoni għandha tesegwixxi d-diżimpenn awtomatiku mhux aktar tard minn disa’ xhur wara l-aħħar limitu ta’ żmien li jirriżulta mill-applikazzjoni tal-paragrafi 1 sa 3.

6.   Fil-każ ta' diżimpenn awtomatiku, il-kontribuzzjoni tal-FAEŻR lill-programm ta' żvilupp rurali kkonċernat għandha titnaqqas, għas-sena kkonċernata, bl-ammont ta' diżimpenn awtomatiku. L-Istat Membru għandu jipproduċi pjan ta’ finanzjament rivedut li jaqsam it-tnaqqis tal-għajnuna bejn il-miżuri għall-approvazzjoni mill-Kummissjoni. Jekk ma jagħmilx hekk, il-Kummissjoni għandha tnaqqas l-ammonti allokati għal kull miżura pro rata.

KAPITOLU III

Dispożizzjonijiet Komuni

Artikolu 39

Sena finanzjarja agrikola

Mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet speċjali dwar id-dikjarazzjonijiet tal-infiq u d-dħul relatati mal-intervent pubbliku stipulati mill-Kummissjoni skont il-punt (a) tal-Artikolu 46(6), is-sena finanzjarja agrikola għanda tkopri nfiq imħallas u dħul riċevut u mdaħħal fil-kontijiet tal-baġit tal-Fondi mill-aġenziji ta' pagament fir-rigward tas-sena finanzjarja "N" li tibda fis-16 ta' Ottubru tas-sena "N-1" u tintemm fil-15 ta' Ottubru tas-sena "N".

Artikolu 40

Konformità ma' dati ta' skadenza għal pagamenti

Fejn jiġu stabbiliti dati ta’ skadenza għal pagamenti bil-liġi tal-Unjoni, kwalunkwe pagament magħmul mill-aġenziji tal-pagamenti lill-benefiċjarji qabel l-aktar data bikrija ta’ pagament possibbli u wara l-aktar data tard ta’ pagament possibbli għandu jagħmel il-pagamenti ineliġibbli għal finanzjament mill-Unjoni, ħlief fil-każijiet, bil-kundizzjonijiet u fil-limiti li għandhom jiġu ddeterminati billi jitqies il-prinċipju tal-proporzjonalità.

Sabiex in-nefqa li saret qabel id-data ta' pagament l-aktar bikrija possibbli jew wara d-data ta' pagament l-aktar tard possibbli ssir eliġibbli għall-finanzjament mill-Unjoni, filwaqt li jiġi limitat l-impatt finanzjarju, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 115, b'deroga mir-regola fl-ewwel paragrafu.

Artikolu 41

Tnaqqis u sospensjoni ta’ pagamenti kull xahar u interim

1.   Fejn id-dikjarazzjonijiet ta’ nfiq jew l-informazzjoni msemmija fl-Artikolu 102 jgħinu lill-Kummissjoni biex tistabbilixxi li jkun sar infiq magħmul minn korpi li ma jkunux aġenziji ta' pagament akkreditati, li l-perijodi ta’ pagament jew il-limiti massimi finanzjarji stabbiliti bil-liġi tal-Unjoni ma jkunux tħarsu jew li b'xi mod ieħor l-infiq ma jkunx sar skont ir-regoli tal-Unjoni, il-Kummissjoni tista’ tnaqqas jew tissospendi l-pagamenti ta' kull xahar jew interim lill-Istat Membru konċernat fil-qafas tal-atti ta' implimentazzjoni li jikkonċernaw il-pagamenti kull xahar imsemmija fl-Artikolu 18(3) jew fil-qafas tal-pagamenti interim imsemmija fl-Artikolu 36, wara li tingħata lill-Istat Membru opportunità biex jibgħat il-kummenti tiegħu.

Fejn id-dikjarazzjonijiet tal-infiq jew l-informazzjoni msemmija fl-Artikolu 102 ma jippermettux lill-Kummissjoni tistabbilixxi li l-infiq ikun sar skont ir-regoli tal-Unjoni, il-Kummissjoni għandha titlob lill-Istat Membru konċernat jipprovdi informazzjoni ulterjuri u jibgħat il-kummenti tiegħu f’perijodu li ma għandux ikun anqas minn 30 jum. Jekk l-Istat Membru jonqos milli jwieġeb għat-talba tal-Kummissjoni fil-perijodu determinat jew jekk it-tweġiba titqies bħala mhux sodisfaċenti jew turi li l-infiq ma jkunx sar skont ir-regoli tal-Unjoni, il-Kummissjoni tista’ tnaqqas jew tissospendi l-pagamenti ta' kull xahar jew interim lill-Istat Membru konċernat fil-qafas tal-atti ta' implimentazzjoni dwar il-pagamenti ta' kull xahar imsemmija fl-Artikolu 18(3) jew fil-qafas tal-pagamenti interim msemmija fl-Artikolu 36.

2.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni, tnaqqas jew tissospendi l-pagamenti ta' kull xahar jew interim lil Stat Membru jekk wieħed jew aktar mill-komponenti ewlenin tas-sistema ta' kontroll nazzjonali inkwistjoni ma jeżistux jew mhumiex effettivi minħabba l-gravità jew il-persistenza tan-nuqqasijiet li jinstabu, jew jekk ikun hemm nuqqasijiet serji simili fis-sistema għall-irkupru ta' pagamenti irregolari u jekk tkun sodisfatta waħda mill-kondizzjonijiet li ġejjin:

(a)

in-nuqqasijiet imsemmija fl-ewwel subparagrafu jkunu ta’ natura kontinwa u kienu r-raġuni għal mill-anqas żewġ atti ta’ implimentazzjoni skont l-Artikolu 52, li jeskludu mill-finanzjament mill-Unjoni l-infiq mill-Istat Membru kkonċernat; jew

(b)

il-Kummissjoni tikkonkludi li l-Istat Membru kkonċernat mhuwiex f’pożizzjoni li jimplimenta l-miżuri neċessarji ta’ rimedju fil-futur immedjat, f’konformità ma’ pjan ta’ azzjoni b’indikaturi ċari tal-progress, li għandhom jiġu stabbiliti f’konsultazzjoni mal-Kummissjoni.

It-tnaqqis jew is-sospensjoni għandhom jiġu applikati għall-infiq rilevanti magħmul mill-aġenzija tal-pagamenti fejn in-nuqqasijiet ikunu jeżistu għal perijodu li għandu jkun iddeterminat fl-atti ta’ implimentazzjoni msemmija f'dan il-paragrafu, li ma għandux ikun ta’ aktar minn tnax-il xahar. Jekk il-kondizzjonijiet għat-tnaqqis jew is-sospensjoni jibqgħu jiġu sodisfatti, il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jtawwlu dak il-perijodu għal perijodi ulterjuri li ma jaqbżux tnax-il xahar b'kollox. It-tnaqqis u s-sospensjoni ma għandhomx jitkomplew jekk dawk il-kondizzjonijiet ma jibqgħux jiġu ssodisfati.

L-atti ta’ implimentazzjoni previsti f'dan il-paragrafu għandhom jiġu adottati skont il-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 116(2).

Qabel ma tadotta l-atti ta’ implimentazzjoni msemmija f'dan il-paragrafu, il-Kummissjoni għandha tgħarraf lill-Istat Membru konċernat dwar l-intenzjoni tagħha u għandha titolbu jirreaġixxi fi żmien perijodu li ma għandux ikun anqas minn 30 jum.

L-atti ta' implimentazzjoni li jiddeterminawil-pagamenti kull xahar imsemmija fl-Artikolu 18(3) jew il-pagamenti interim imsemmija fl-Artikolu 36 għandhom iqisu l-atti ta’ implimentazzjoni adottati skont dan il-paragrafu.

3.   It-tnaqqis u s-sospensjonijiet skont dan l-Artikolu għandhom jiġu applikati f'konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità u għandhom ikunu mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tal-Artikoli 51 u 52.

4.   Tnaqqis u sospensjonijiet fl-ambitu ta' dan l-Artikolu għandhom ikun mingħajr preġudizzju għall-Artikoli 19, 22 u 23 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

Is-sospensjonijiet imsemmijin fl-Artikoli 19 u 22 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 għandhom jiġu applikati skont il-proċedura stipulata fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu.

Artikolu 42

Sospensjoni ta’ pagamenti f’każ ta’ sottomissjoni li ssir tard

Meta l-leġislazzjoni agrikola settorjali tobbliga li l-Istati Membri jippreżentaw, f’perijodu speċifiku ta’ żmien, informazzjoni dwar l-għadd ta’ verifiki mwettqin skont l-Artikolu 59 u l-eżitu tagħhom u meta l-Istati Membri jaqbżu dak il-perijodu, il-Kummissjoni tista’ tissospendi l-pagamenti ta’ kull xahar imsemmija fl-Artikolu 18 jew il-pagamenti interim imsemmija fl-Artikolu 36, dment li l-Kummissjoni tkun għamlet disponibbli għall-Istati Membri kmieni biżżejjed qabel ma jibda l-perijodu ta' referenza l-informazzjoni, il-formoli u l-ispjegazzjonijiet kollha li jeħtieġu biex jikkompilaw l-istatistika rilevanti. L-ammont li jiġi sospiż ma għandux jaqbeż il-1,5 % tan-nefqa li l-informazzjoni statistika rilevanti għaliha ma tkunx intbagħtet fil-ħin. Hi u tapplika s-sospensjoni, il-Kummissjoni għandha taġixxi f'konformità mal-prinċipju ta' proporzjonalità, b'kont meħud tat-tul tad-dewmien. B'mod partikolari, għandu jitqies jekk il-preżentazzjoni tard tal-informazzjoni tqigħedx il-mekkaniżmu ta' kwittanza tal-baġit annwali f'riskju. Qabel ma tissospendi l-pagamenti ta' kull xahar il-Kummissjoni għandha tinnotifika, bil-miktub, lill-Istat Membru kkonċernat. Il-Kummissjoni għandha tirrimborża l-ammonti sospiżi meta tirċievi l-informazzjoni statistika mill-Istati Membri kkonċernati, dment li d-data meta tirċeviha ma tkunx aktar tard mill-31 ta' Jannar tas-sena ta' wara.

Artikolu 43

Assenjazzjoni ta’ dħul

1.   Dan li ġej għandu jkun "dħul assenjat" skont it-tifsira tal-Artikolu 21 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012:

(a)

somom li, skont l-Artikolu 40 u l-Artikolu 51 fir-rigward ta’ nfiq skont il-FAEG, u l-Artikoli 52 u 54 għandhom jitħallsu lill-baġit tal-Unjoni, inkluż l-imgħaxijiet fuqhom;

(b)

somom li jinġabru jew jiġu rkuprati skont it-Taqsima III tal-Kapitolu III tat-Titolu I tal-Parti II tar-Regolament (KE) Nru 1234/2007;

(c)

somom li jkunu nġabru bħala konsegwenza ta’ pieni skont ir-regoli speċifiċi stabbiliti fil-leġislazzjoni agrikola settorjali tal-Unjoni, ħlief jekk dik il-leġislazzjoni espliċitament tipprevedi li dawk l-ammonti jistgħu jinżammu mill-Istati Membri;

(d)

ammonti li jikkorrispondu għal pieni applikati skont ir-regoli dwar il-kondizzjonalità stipulati fil-Kapitolu II tat-Titolu VI, fir-rigward tal-infiq taħt il-FAEG;

(e)

kull titolu ta' sigurtà, depożitu jew garanzija pprovduti skont il-liġi tal-Unjoni adottata fil-qafas tal-PAK, minbarra l-iżvilupp rurali, li l-jedd għalihom sussegwentement intilef. Madankollu, titoli ta' sigurtà li l-jedd għalihom ikun intilef, depożitati meta jkunu nħarġu liċenzji ta’ esportazzjoni jew importazzjoni jew skont proċedura ta’ offerti għall-fini biss li tkun żgurata s-sottomissjoni minn offerenti ta’ offerti ġenwini, għandhom jinżammu mill-Istati Membri.

2.   Is-somom imsemmija fil-paragrafu 1 għandhom jitħallsu lill-baġit tal-Unjoni u, fil-każ ta’ użu mill-ġdid, għandhom jintużaw esklużivament biex jiffinanzjaw infiq mill-FAEG jew mill-FAEŻR.

3.   Dan ir-Regolament għandu japplikaw mutatis mutandis għal dħul assenjat imsemmi fil-paragrafu 1.

4.   Fir-rigward tal-FAEG, l-Artikoli 170 u 171 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 għandhom japplikaw mutatis mutandis għaż-żamma tal-kontijiet għal dħul assenjat kif imsemmi f’dan ir-Regolament.

Artikolu 44

Żamma ta' kontijiet separati

Kull aġenzija tal-pagamenti għandha żżomm sett ta’ kontijiet separati għall-approprjazzjonijiet imdaħħlin fil-baġit tal-Unjoni għall-Fondi.

Artikolu 45

Miżuri ta' informazzjoni

1.   L-għoti ta’ informazzjoni ffinanzjat skont il-punt (e) tal-Artikolu 6 għandu jkollu l-għan, b’mod partikolari, li jgħin fit-tifsir, l-implimentazzjoni u l-iżvilupp tal-PAK u li jżid l-għarfien tal-pubbliku dwar il-kontenut u l-objettivi tagħha, jerġa' jrawwem il-fiduċja tal-konsumaturi wara l-kriżijiet permezz ta' kampanji ta' informazzjoni, jinforma lill-bdiewa u lil partijiet oħra attivi f’żoni rurali u jippromwovi l-mudell Ewropew tal-agrikoltura u jgħin liċ-ċittadini jifhmuh.

Għandu jipprovdi informazzjoni koerenti, oġġettiva u komprensiva, kemm ġewwa kif ukoll barra mill-Unjoni, biex jagħti stampa sħiħa eżatta tal-PAK.

2.   Il-miżuri msemmija fil-paragrafu 1 għanhom ikunu magħmula minn:

(a)

programmi ta’ ħidma annwali jew miżuri speċifiċi oħra ppreżentati minn partijiet terzi;

(b)

attivitajiet implimentati fuq inizjattiva tal-Kummissjoni.

Dawk il-miżuri li jkunu meħtieġa skont il-liġi jew dawk il-miżuri li jkunu diġà qed jirċievu finanzjament skont azzjoni oħra tal-Unjoni għandhom ikunu esklużi.

Biex timplimenta attivitajiet kif msemmi fil-punt (b), il-Kummissjoni tista’ tkun assistita minn esperti esterni.

Il-miżuri msemmija fl-ewwel subparagrafu għandhom ukoll jikkontribwixxu biex tiġi koperta l-komunikazzjoni korporattiva tal-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni sakemm dawk il-prijoritajiet ikun relatati mal-għanijiet ġenerali ta' dan ir-Regolament.

3.   Il-Kummissjoni għandha tippubblika, sal-31 ta’ Ottubru ta’ kull sena, sejħa għal proposti li tirrispetta l-kondizzjonijiet stipulati fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

4.   Il-Kumitat imsemmi fl-Artikolu 116(1) għandu jiġi nnotifikat bil-miżuri previsti u meħuda skont dan l-Artikolu.

5.   Il-Kummissjoni għandha kull sentejn tippreżenta rapport dwar l-implimentazzjoni ta’ dan l-Artikolu lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

Artikolu 46

Setgħat tal-Kummissjoni

1.   Sabiex jitqies id-dħul miġbur mill-aġenziji ta' pagament għall-baġit tal-Unjoni meta jwettqu pagamenti abbażi tad-dikjarazzjonijiet tal-infiq ippreżentati mill-Istati Membri, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 115 li jikkonċerna l-kondizzjonijiet li taħthom għandhom jiġu kkumpensati ċerti tipi ta' nfiq u dħul fl-ambitu tal-Fondi.

2.   Sabiex tkun tista' ssir id-distribuzzjoni ġusta tal-approprjazzjonijiet disponibbli bejn l-Istati Membri, jekk il-baġit tal-Unjoni ma jkunx ġie adottat sal-bidu tas-sena finanzjarja jew jekk l-ammont totali tal-impenji skedati jaqbeż il-limitu stipulat fl-Artikolu 170(3) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 115 ta' dan ir-Regolament dwar il-metodu applikabbli għall-impenji u l-pagament tal-ammonti.

3.   Sabiex tivverifika l-konsistenza tad-data nnotifikata mill-Istati Membri b'rabta mal-infiq jew xi informazzjoni oħra prevista f'dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa, fil-każ ta' nuqqas ta' konformità mal-obbligu li l-Kummissjoni tiġi nnotifikata skont l-Artikolu 102, li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 115 rigward il-posponiment tal-pagamenti ta' kull xahar lill-Istati Membri msemmi fl-Artikolu 42 rigward l-infiq taħt il-FAEG u li tistabbilixxi l-kondizzjonijiet li taħthom tnaqqas jew tissospendi l-pagamenti interim lill-Istati Membri taħt il-FAEŻR imsemmija f'dak l-Artikolu.

4.   Meta jiġi applikat l-Artikolu 42, sabiex ikun żgurat li l-prinċipju ta' proporzjonalità qed jiġi rrispettat, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 115 relatati mar-regoli dwar:

(a)

il-lista ta' miżuri koperti mill-Artikolu 42;

(b)

ir-rata ta' sospensjoni ta' pagamenti msemmija f'dak l-Artikolu.

5.   Il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw dettalji ulterjuri dwar l-obbligu stipulat fl-Artikolu 44 kif ukoll il-kondizzjonijiet speċifiċi applikabbli għall-informazzjoni li għandha tiddaħħal fil-kontijiet miżmuma mill-aġenziji tal-pagament. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

6.   Il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar:

(a)

il-finanzjament u l-kontabbiltà ta' miżuri ta' intervent fl-għamla ta' ħżin pubbliku, jew infiq ieħor iffinanzjat mill-Fondi;

(b)

it-termini u l-kondizzjonijiet li jirregolaw l-implimentazzjoni tal-proċedura awtomatika ta' diżimpenn;

(c)

il-proċedura u arranġamenti prattiċi oħra għat-tħaddim tajjeb tal-mekkaniżmu previst fl-Artikolu 42.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

KAPITOLU IV

Approvazzjoni tal-kontijiet

Taqsima I

Dispożizzjonijiet ġenerali

Artikolu 47

Verifiki fuq il-post mill-Kummissjoni

1.   Mingħajr preġudizzju għall-kontrolli magħmula mill-Istati Membri skont il-liġi, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi nazzjonali jew l-Artikolu 287 TFUE, jew kwalunkwe kontroll organizzat skont l-Artikolu 322 TFUE jew ibbażat fuq ir-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 2185/96 (30), il-Kummissjoni tista’ torganizza kontrolli fuq il-post fl-Istati Membri biex tivverifika b’mod partikolari:

(a)

il-konformità tal-prattiki amministrattivi mar-regoli tal-Unjoni;

(b)

l-eżistenza tad-dokumenti ta’ prova meħtieġa u l-korrelazzjoni tagħhom mal-operazzjonijiet iffinanzjati mill-FAEG jew mill-FAEŻR;

(c)

it-termini li abbażi tagħhom twettqu u kienu kkontrollati l-operazzjonijiet iffinanzjati mill-FAEG jew mill-FAEŻR.

(d)

jekk aġenzija tal-pagamenti tkunx konformi mal-kriterji tal-akkreditazzjoni stipulati fl-Artikolu 7(2) u jekk l-Istat Membru japplikax korrettament id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 7(5).

Persuni awtorizzati mill-Kummissjoni biex jagħmlu verifiki fuq il-post f'isimha jew aġenti tal-Kummissjoni li jaġixxu fl-ambitu tas-setgħat konferiti lilhom għandu jkollhom aċċess għall-kotba u dokumenti oħra kollha, inklużi dokumenti u metadata magħmula jew riċevuta fuq mezz elettroniku, relatati ma’ nfiq iffinanzjat mill-FAEG jew mill-FAEŻR.

Is-setgħat li jsiru verifiki fuq il-post ma għandhomx jaffettwaw l-applikazzjoni ta’ dispożizzjonijiet nazzjonali li jirriżervaw ċerti atti għal aġenti maħtura speċifikament mil-liġi nazzjonali. Mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet speċifiċi tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 (31) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u r-Regolament (Euratom, KE) Nru 2185/96, persuni awtorizzati mill-Kummissjoni biex jaġixxu f'isimha ma għandhomx jieħdu sehem, fost oħrajn, fi żjajjar fi djar jew interrogatorji formali ta' persuni abbażi tal-liġi tal-Istat Membru konċernat. Madankollu, huma għandu jkollhom aċċess għal informazzjoni miksuba b’dan il-mod.

2.   Il-Kummissjoni għandha tagħti avviż minn qabel biżżejjed ta’ verifika fuq il-post lill-Istat Membru konċernat jew lill-Istat Membru li tkun ser issir il-verifika fit-territorju tiegħu, b'kont meħud tal-impatt amministrattiv fuq l-aġenziji tal-pagament meta tkun qed torganizza l-verifiki. Aġenti mill-Istat Membru konċernat jistgħu jieħdu sehem f’dawn il-verifiki.

Fuq talba mill-Kummissjoni u bi qbil mal-Istat Membru, il-verifiki addizzjonali jew l-inkjesti dwar l-operazzjonijiet koperti b’dan ir-Regolament għandhom jitwettqu mill-korpi kompetenti ta’ dak l-Istat Membru. L-aġenti tal-Kummissjoni jew persuni awtorizzati mill-Kummissjoni biex jaġixxu f'isimha jistgħu jieħdu sehem f’tali verifiki.

Biex ittejjeb il-verifiki, il-Kummissjoni tista’, bil-qbil tal-Istati Membri konċernati, titlob l-assistenza tal-awtoritajiet ta’ dawk l-Istati Membri għal ċerti verifiki jew inkjesti.

Artikolu 48

Aċċess għall-informazzjoni

1.   L-Istati Membri għandhom jagħmlu disponibbli lill-Kummissjoni l-informazzjoni kollha meħtieġa għall-operazzjoni mingħajr diffikultajiet tal-Fondi u għandhom jieħdu l-miżuri kollha xierqa biex jiffaċilitaw il-verifiki li l-Kummissjoni tqis adatti b’rabta mal-ġestjoni tal-finanzjament mill-Unjoni, inklużi verifiki fuq il-post.

2.   L-Istati Membri għandhom jikkomunikaw lill-Kummissjoni, meta titlobhom, il-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi li jkunu adottaw sabiex jimplimentaw l-atti legali tal-Unjoni relatati mal-PAK, fejn dawk l-atti jkollhom impatt finanzjarju fuq il-FAEG jew il-FAEŻR.

3.   L-Istati Membri għandhom iqiegħdu għad-disponibbiltà tal-Kummissjoni l-informazzjoni dwar irregolaritajiet u każijiet issuspettati ta' frodi li jinkixfu, kif ukoll informazzjoni dwar il-passi meħuda skont it-Taqsima III ta' dan il-Kapitlu biex jiġu rkuprati pagamenti mhux dovuti b’rabta ma’ dawk l-irregolaritajiet u frodi.

Artikolu 49

Aċċess għad-dokumenti

L-aġenziji tal-pagamenti akkreditati għandhom iżommu dokumenti ta’ prova relatati ma’ pagamenti magħmula u dokumenti relatati mat-twettiq tal-verifiki amministrattivi u fiżiċi mitluba mil-liġi tal-Unjoni, u għandhom jagħmlu d-dokumenti u l-informazzjoni disponibbli għall-Kummissjoni. Dawk id-dokumenti ta' prova jistgħu jinżammu f'forma elettronika taħt il-kondizzjonijiet stabbiliti mill-Kummissjoni abbażi tal-Artikolu 50(2).

Meta dawk id-dokumenti jinżammu minn awtorità li taġixxi taħt delega minn aġenzija tal-pagamenti u tkun responsabbli għall-awtorizzazzjoni tal-infiq, dik l-awtorità għandha tibgħat rapporti lill-aġenzija tal-pagamenti akkreditata dwar l-għadd ta’ verifiki magħmula, il-kontenut tagħhom u l-miżuri meħuda fid-dawl tar-riżultati tagħhom.

Artikolu 50

Setgħat tal-Kummissjoni

1.   Biex tkun żgurata applikazzjoni korretta u effiċjenti tad-dispożizzjonijiet relatati ma’ verifiki fuq il-post u aċċess għad-dokumenti u l-informazzjoni stabbiliti f’dan il-Kapitolu, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 115 li jissupplementaw l-obbligi speċifiċi li l-Istati Membri għandhom ikunu konformi magħhom taħt dan il-Kapitolu.

2.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar:

(a)

il-proċeduri relatati mal-obbligi speċifiċi li l-Istati Membri għandhom iħarsu b’rabta mal-verifiki previsti f’dan il-Kapitolu;

(b)

il-proċeduri relatati mal-obbligi ta’ kooperazzjoni li għandhom jitħarsu mill-Istati Membri għall-implimentazzjoni tal-Artikoli 47 u 48;

(c)

il-proċeduri u arranġamenti prattiċi oħra dwar l-obbligu ta' rappurtar imsemmija fl-Artikolu 48(3);

(d)

il-kondizzjonijiet li taħthom għandhom jinżammu d-dokumenti ta’ prova msemmija fl-Artikolu 49, inkluż il-format tagħhom u t-tul ta’ żmien ta’ kemm għandhom jinħażnu.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

Taqsima II

Approvazzjoni

Artikolu 51

Approvazzjoni tal-kontijiet

Qabel il-31 ta’ Mejju tas-sena wara s-sena tal-baġit inkwistjoni u abbażi tal-informazzjoni mibgħuta skont il-punt (c) tal-Artikolu 102(1), il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni, li jkun fihom id-deċiżjoni tagħha dwar l-approvazzjoni tal-kontijiet tal-aġenziji tal-pagamenti akkreditati Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom ikopru il-kompletezza, l-eżattezza u l-veraċità tal-kontijiet annwali ippreżentati u għandhom ikunu mingħajr preġudizzju għall-kontenut tad-deċiżjonijiet adottati wara skont l-Artikolu 52.

Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f’konformità mal-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 116(2).

Artikolu 52

Approvazzjoni tal-konformità

1.   Meta ssib li l-infiq kif indikat fl-Artikolu 4(1) u fl-Artikolu 5 ma jkunx sar f’konformità mal-liġi tal-Unjoni u, fir-rigward tal-FAEŻR, ma jkunx sar f’konformità mal-liġi applikabbli tal-Unjoni u nazzjonali msemmija fl-Artikolu 85 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw l-ammonti li għandhom jiġu esklużi mill-finanzjament mill-Unjoni. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f’konformità mal-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 116(2).

2.   Il-Kummissjoni għandha tevalwa l-ammonti li għandhom jiġu esklużi abbażi tal-gravità tan-nuqqas ta’ konformità reġistrat. Hija għandha tqis kif xieraq in-natura tal-ksur u tal-ħsara finanzjarja kkawżata lill-Unjoni. Hija għandha tibbaża l-esklużjoni fuq l-identifikazzjoni tal-ammonti minfuqin bla bżonn u, meta dawn ma jkunux jistgħu jiġu identifikati bi sforz proporzjonat, tista' tapplika korrezzjonijiet estrapolati jew b'rata fissa. Korrezzjonijiet b'rata fissa għandhom jiġu applikati biss meta minħabba n-natura tal-każ jew minħabba li l-Istat Membru ma jkunx ipprovda l-informazzjoni meħtieġa lill-Kummissjoni, ma jkunx possibbli bi sforz proporzjonat li tiġi identifikata b'mod aktar preċiż il-ħsara finanzjarja magħmula lill-Unjoni.

3.   Qabel l-adozzjoni ta’ kwalunkwe deċiżjoni għar-rifjut tal-finanzjament, is-sejbiet mill-ispezzjoni tal-Kummissjoni u t-tweġibiet tal-Istat Membru għandhom jiġu nnotifikati bil-miktub, u wara dan iż-żewġ partijiet għandhom jippruvaw jilħqu ftehim dwar l-azzjoni li jkollha tittieħed. F'dak il-punt tal-proċedura għandha tingħata l-opportunità lill-Istati Membri biex juru li l-gravità reali tan-nonkonformità hija inqas mill-valutazzjoni tal-Kummissjoni.

Jekk ma jintlaħaqx ftehim, l-Istat Membru jista’ jitlob il-ftuħ ta’ proċedura bil-għan li tiġi rrikonċiljata, fi żmien perijodu ta' erba’ xhur, il-pożizzjoni ta’ kull parti. Għandu jiġi ppreżentat rapport dwar ir-riżultat tal-proċedura lill-Kummissjoni. Il-Kummissjoni għandha tqis ir-rakkomandazzjonijiet tar-rapport qabel ma tiddeċiedi dwar kwalunkwe rifjut għal finanzjament u għandha tagħti raġunijiet jekk tiddeċiedi li ma ssegwix dawk ir-rakkomandazzjonijiet.

4.   Il-finanzjament ma jistax jiġi rrifjutat għal:

(a)

infiq kif indikat fl-Artikolu 4(1) li jsir aktar minn 24 xahar qabel ma l-Kummissjoni tinnotifika lill-Istat Membru bil-miktub bis-sejbiet tal-ispezzjoni tagħha;

(b)

infiq għal miżuri multiannwali li jaqgħu fl-ambitu tal-Artikolu 4(1) jew fl-ambitu tal-programmi kif indikat fl-Artikolu 5, fejn l-obbligu finali tar-riċevitur iseħħ aktar minn 24 xahar qabel ma l-Kummissjoni tinnotifika lill-Istat Membru bil-miktub bis-sejbiet tal-ispezzjoni tagħha;

(c)

infiq għal miżuri fi programmi, kif indikat fl-Artikolu 5, minbarra dawk imsemmija fil-punt (b) ta’ dan il-paragrafu, li għalihom il-pagament jew, skont il-każ, il-pagament finali, mill-aġenzija tal-pagamenti, isir aktar minn 24 xahar qabel ma l-Kummissjoni tinnotifika lill-Istat Membru bil-miktub bis-sejbiet tal-ispezzjoni tagħha.

5.   Il-paragrafu 4 ma għandux japplika fil-każ ta’:

(a)

irregolaritajiet koperti mit-Taqsima III ta’ dan il-Kapitolu;

(b)

għajnuniet nazzjonali li dwarhom il-Kummissjoni tkun niedet il-proċedura stabbilita fl-Artikolu 108(2) TFUE jew ksur li l-Kummissjoni tkun innotifikat lill-Istat Membru kkonċernat permezz ta' ittra ta' avviż formali bi qbil mal-Artikolu 258 TFUE;

(c)

ksur mill-Istati Membri tal-obbligi tagħhom skont il-Kapitolu III tat-Titolu V ta’ dan ir-Regolament, bil-kondizzjoni li l-Kummissjoni tinnotifika lill-Istat Membru bil-miktub bis-sejbiet tal-ispezzjoni tagħha fi żmien 12-il xahar wara li tirċievi r-rapport tal-Istat Membru dwar ir-riżultati tal-verifiki tiegħu tal-infiq konċernat.

Artikolu 53

Setgħat tal-Kummissjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar l-implimentazzjoni ta’:

(a)

l-approvazzjoni tal-kontijiet prevista fl-Artikolu 51 fir-rigward tal-miżuri li jkollhom jittieħdu b’rabta mal-adozzjoni tad-deċiżjoni u l-implimentazzjoni tagħha, inklużi l-iskambju ta’ informazzjoni bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri u d-dati ta’ skadenza li jkollhom jitħarsu;

(b)

l-approvazzjoni tal-konformità prevista fl-Artikolu 52 fir-rigward tal-miżuri li jkollhom jittieħdu b’rabta mal-adozzjoni tad-deċiżjoni u l-implimentazzjoni tagħha, inklużi l-iskambju ta’ informazzjoni bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri u d-dati ta’ skadenza li jkollhom jitħarsu, kif ukoll il-proċedura ta’ konċiljazzjoni msemmija f’dak l-Artikolu, inklużi t-twaqqif, il-kompiti, il-kompożizzjoni u l-arranġamenti tax-xogħol tal-korp ta’ konċiljazzjoni.

2.   Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

3.   Sabiex il-Kummissjoni tkun tista' tħares l-interessi finanzjarji tal-Unjoni u biex tiġi żgurata l-applikazzjoni effiċjenti tad-dispożizzjonijiet relatati mal-approvazzjoni tal-konformità prevista fl-Artikolu 52, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 115, li jikkonċerna l-kriterji u l-metodoloġija biex jiġu applikati korrezzjonijiet.

Taqsima III

Irregolaritajiet

Artikolu 54

Dispożizzjonijiet Komuni

1.   Għal kwalunkwe pagament mhux dovut wara li sseħħ xi irregolarità jew negliġenza, l-Istati Membri għandhom jitolbu rkupru mingħand il-benefiċjarju fi żmien 18-il xahar wara l-approvazzjoni minn u, fejn ikun applikabbli, il-wasla għand l-aġenzija tal-pagamenti jew il-korp responsabbli għall-irkupru, ta’ rapport ta’ kontroll jew dokument simili, b’dikjarazzjoni li tkun seħħet irregolarità. L-ammonti korrispondenti għandhom jiġu reġistrati, fil-mument tat-talba għal irkupru, fil-ktieb tad-debituri tal-aġenzija tal-pagamenti.

2.   Jekk ma jsirx irkupru fi żmien erba’ snin mid-data tat-talba għal irkupru, jew fi żmien tmien snin fejn l-irkupru jinkiseb permezz tal-qrati nazzjonali, 50 % tal-konsegwenzi finanzjarji tan-nuqqas ta’ rkupru għandu jġarrabhom l-Istat Membru konċernat u 50 % għandhom jiġu koperti mill-baġit tal-Unjoni, mingħajr preġudizzju għar-rekwiżit li l-Istat Membru konċernat għandu jsegwi proċeduri ta’ rkupru b’konformità mal-Artikolu 58.

Fejn, fil-kuntest tal-proċedura ta’ rkupru, jiġi rreġistrat in-nuqqas ta’ kwalunkwe irregolarità permezz ta’ strument amministrattiv jew legali ta’ natura aħħarija, l-Istat Membru konċernat għandu jiddikjara bħala nfiq dovut lill-Fondi l-piż finanzjarju li huwa jkollu jagħmel tajjeb għalih skont l-ewwel subparagrafu.

Madankollu, jekk, għal raġunijiet li ma jistgħux jiġu attribwiti lill-Istat Membru konċernat, ma jkunx possibbli li l-irkupru jseħħ sal-iskadenza speċifikata fl-ewwel subparagrafu u jekk l-ammont li jrid jiġi rkuprat jaqbeż il-EUR 1 miljun, il-Kummissjoni tista’, fuq talba tal-Istat Membru, testendi l-iskadenza b’perjodu li ma jkunx itwal min-nofs il-perjodu oriġinali.

3.   Għal raġunijiet ġustifikati kif xieraq, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li ma jsegwux irkupru. Deċiżjoni b'dan l-effett tista’ tittieħed biss fil-każijiet li ġejjin:

(a)

jekk l-ispejjeż diġà magħmula u li x’aktarx ikunu magħmula jlaħħqu aktar mill-ammont li jkollu jiġi rkuprat, liema kondizzjoni għandha titqies li ġiet issodisfatta

(i)

l-ammont li għandu jiġi rkuprat mill-benefiċjarju fil-kuntest ta' pagament individwali għal skema ta' għajnuna jew miżura ta' appoġġ, mingħajr l-imgħax, ma jaqbiżx EUR 100; jew

(ii)

l-ammont li għandu jiġi rkuprat mill-benefiċjarju fil-kuntest ta' pagament individwali għal skema ta' għajnuna jew miżura ta' appoġġ, mingħajr l-imgħax, ikun bejn EUR 100 EUR u EUR 150 u l-Istat Membru konċernat japplika limitu daqs jew ogħla mill-ammont li għandu jiġi rkuprat skont il-liġi nazzjonali tiegħu biex ma jiġux imfittxija djun nazzjonali.

(b)

jekk l-irkupru jirriżulta impossibbli minħabba l-insolvenza, irreġistrata u rikonoxxuta skont il-liġi nazzjonali, tad-debitur jew il-persuni legalment responsabbli mill-irregolarità.

Fejn id-deċiżjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu ta’ dan il-paragrafu tittieħed qabel ma l-ammont dovut ikun ġie soġġett għar-regoli msemmija fil-paragrafu 2, il-konsegwenza finanzjarja ta’ nuqqas ta’ rkupru għandha tkun imġarrba mill-baġit tal-Unjoni.

4.   L-Istati Membri għandhom idaħħlu fil-kontijiet annwali li għandhom jintbagħtu lill-Kummissjoni skont il-punt (c)(iv) tal-Artikolu 102(1) l-ammonti li jkollhom jagħmlu tajjeb għalihom huma skont il-paragrafu 2 ta’ dan l-Artikolu. Il-Kummissjoni għandha tara li dan ikun sar u tagħmel kwalunkwe aġġustament meħtieġ wara l-adozzjoni tal-att ta’ implimentazzjoni msemmi fl-Artikolu 51.

5.   Il-Kummissjoni tista’, kemm-il darba l-proċedura stipulata fl-Artikolu 52(3) tkun ġiet segwita, tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jeskludu minn finanzjament mill-Unjoni somom a karigu tal-baġit ġenerali tal-Unjoni Ewropea fil-każijiet li ġejjin:

(a)

jekk l-Istat Membru ma jkunx ħares il-limiti ta’ żmien imsemmija fil-paragrafu 1;

(b)

jekk hi tqis li d-deċiżjoni meħuda mill-Istat Membru li ma jfittixx l-irkupru skont il-paragrafu 3 mhijiex ġustifikata;

(c)

jekk hi tqis li l-irregolarità jew in-nuqqas ta’ rkupru jkunu r-riżultat ta’ irregolarità jew negliġenza attribwibbli lill-awtoritajiet amministrattivi jew lil korp uffiċjali ieħor tal-Istat Membru.

Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f’konformità mal-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 116(2).

Artikolu 55

Dispożizzjonijiet speċifiċi għall-FAEG

Is-somom irkuprati wara li tkun seħħet irregolarità jew negliġenza u l-imgħaxijiet fuqhom għandhom jgħaddu lill-aġenzija tal-pagamenti u jiġu rriżervati minnha bħala dħul assenjat lill-FAEG fix-xahar li fih il-flus ikunu fil-fatt riċevuti.

Meta l-baġit tal-Unjoni jkun akkreditat kif imsemmi fl-ewwel paragrafu, l-Istat Membru jista’ jżomm 20 % tal-ammonti korrispondenti bħala spejjeż ta’ rkupru b’rata fissa, ħlief f’każijiet ta’ irregolarità jew negliġenza attribwibbli lill-awtoritajiet amministrattivi tiegħu jew lil korpi uffiċjali oħra.

Artikolu 56

Dispożizzjonijiet speċifiċi għall-FAEŻR

L-Istati Membri għandhom jagħmlu aġġustamenti finanzjarji fejn jinkixfu irregolaritajiet jew negliġenza f’operazzjonijiet jew fi programmi ta’ żvilupp rurali billi jikkanċellaw għal kollox jew parzjalment il-finanzjament mill-Unjoni konċernat. L-Istati Membri għandhom iqisu n-natura u l-gravità tal-irregolaritajiet skoperti u l-livell tat-telf finanzjarju għall-FAEŻR.

Ammonti ta’ finanzjament mill-Unjoni mill-FAEŻR li jkunu kkanċellati u ammonti rkuprati, kif ukoll l-imgħaxijiet fuqhom, għandhom jiġu riallokati għall-programm konċernat. Madankollu, il-fondi tal-Unjoni kanċellati jew irkuprati ma jistgħux jerġgħu jintużaw mill-Istati Membri ħlief għal operazzjoni taħt l-istess programm ta’ żvilupp rurali u bil-kondizzjoni li l-fondi ma jiġux riallokati għal operazzjonijiet li kienu s-suġġett ta’ aġġustament finanzjarju. Wara l-għeluq ta’ programm ta’ żvilupp rurali, l-Istat Membru għandu jagħti lura s-somom irkuprati lill-baġit tal-Unjoni.

Artikolu 57

Setgħat tal-Kummissjoni

1.   Sabiex tkun żgurata applikazzjoni korretta u effiċjenti tad-dispożizzjonijiet relatati mal-kundizzjonijiet għall-irkupru ta’ pagamenti mhux dovuti u mgħaxijiet fuqhom, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 115 dwar obbligi speċifiċi li l-Istati Membri għandhom ikunu konformi magħhom.

2.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar:

(a)

il-proċeduri għall-irkupru ta’ pagamenti mhux dovuti u mgħaxijiet kif stabbilit f'din it-Taqsima u biex il-Kummissjoni tinżamm informata dwar irkupri pendenti;

(b)

il-forom ta' notifika u komunikazzjoni li għandhom isiru mill-Istati Membri lill-Kummissjoni fir-rigward tal-obbligi stabbiliti f'din it-Taqsima.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

TITOLU V

SISTEMI ta’ KONTROLL U PIENI

KAPITOLU I

Regoli ġenerali

Artikolu 58

Protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni

1.   L-Istati Membri għandhom jadottaw, fil-qafas tal-PAK, id-dispożizzjonijiet leġislattivi, regolatorji u amministrattivi kollha u jieħdu kwalunkwe miżura oħra meħtieġa biex jiżguraw protezzjoni effikaċi tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, partikolarment biex:

(a)

jivverifikaw il-legalità u r-regolarità ta’ operazzjonijiet iffinanzjati mill-Fondi;

(b)

jiżguraw prevenzjoni effikaċi kontra l-frodi, l-aktar f' oqsma b’livell ogħla ta’ riskju, u li sservi ta’ deterrent, waqt li jqisu l-ispejjeż u l-benefiċċji kif ukoll il-proporzjonalità tal-miżuri;

(c)

ma jħallux li jseħħu, jikxfu u jikkoreġu irregolaritajiet u frodi;

(d)

jimponu pieni li jkunu effikaċi, dissważivi u proporzjonati skont il-liġi tal-Unjoni, jew, fin-nuqqas ta’ din, skont id-dritt nazzjonali, u jressqu l-proċedimenti legali għal dak il-għan, kif meħtieġ;

(e)

jirkupraw pagamenti mhux dovuti flimkien mal-imgħaxijiet, u jressqu proċediment legali għal dak il-għan, kif meħtieġ.

2.   L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu sistemi effiċjenti ta' ġestjoni u kontroll biex tiġi żgurata l-konformità mal-leġislazzjoni li tirregola skemi ta’ għajnuna mill-Unjoni bil-għan li jitnaqqas għall-minimu r-riskju ta' ħsara finanzjarja lill-Unjoni.

3.   L-Istati Membri għandhom jgħarrfu lill-Kummissjoni dwar id-dispożizzjonijiet adottati u l-miżuri meħuda skont il-paragrafi 1 u 2.

Kwalunkwe kondizzjoni stabbilita mill-Istati Membri biex jissupplimentaw il-kondizzjonijiet stabbiliti bir-regoli tal-Unjoni għar-riċeviment ta’ għajnuna ffinanzjata mill-FAEG jew mill-FAEŻR għandha tkun verifikabbli.

4.   Il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta’ implimentazzjoni, li jistipulaw ir-regoli meħtieġa bil-għan li tinkiseb l-applikazzjoni uniformi ta’ dan l-Artikolu. Dawk ir-regoli jistgħu jkunu relatati ma’ dan li ġej:

(a)

il-proċeduri, l-iskadenzi u l-iskambju ta' informazzjoni fir-rigward tal-obbligi stabbiliti fil-paragrafi 1 u 2;

(b)

in-notifika u l-komunikazzjoni li għandhom isiru mill-Istati Membri lill-Kummissjoni fir-rigward tal-obbligu stabbilit fil-paragrafu 3.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

Artikolu 59

Prinċipji ġenerali tal-verifiki

1.   Is-sistema stabbilita mill-Istati Membri skont l-Artikolu 58(2) għandha tinkludi, ħlief fejn ikun ipprovdut xorta oħra, verifiki amministrattivi sistematiċi tal-applikazzjonijiet kollha għal għajnuna u talbiet għal pagamenti. Dik is-sistema għandha tkun issupplimentata minn verifiki fuq il-post.

2.   Fir-rigward tal-verifiki fuq il-post, l-awtorità responsabbli għandha tagħmel il-kampjun ta’ verifika tagħha mill-popolazzjoni kollha tal-applikanti inkluż, fejn ikun xieraq, parti aleatorja sabiex tinkiseb rata ta' żbalji rappreżentattiva u parti bbażata fuq ir-riskju, li għandu jkollha fil-mira l-oqsma fejn ir-riskju ta' żbalji huwa l-ogħla.

3.   L-awtorità responsabbli għandha tagħmel rapport għal kull verifika fuq il-post.

4.   Fejn ikun xieraq, il-verifiki kollha fuq il-post previsti fir-regoli tal-Unjoni fir-rigward ta’ għajnuna agrikola u appoġġ għall-iżvilupp rurali għandhom jiġu esegwiti fl-istess waqt.

5.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw livell minimu ta' verifiki fuq il-post meħtieġa għal ġestjoni effettiva tar-riskji, għandhom iżidu dak il-livell minimu meta jkun meħtieġ. L-Istati Membri jistgħu jnaqqsu dak il-livell minimu meta s-sistemi ta' ġestjoni u kontroll jiffunzjonaw tajjeb u fejn ir-rati ta' żbalji jibqgħu f'livell aċċettabbli.

6.   F'każijiet li għandhom ikunu previsti mill-Kummissjoni abbażi tal-punt (h) tal-Artikolu 62(2), applikazzjonijiet għall-għajnuna u talbiet għal pagament jew kwalunkwe komunikazzjoni, pretensjoni jew talba oħra jistgħu jiġi kkoreġuti u aġġustati wara l-preżentazzjoni tagħhom f'każijiet ta' żbalji ovvji rikonoxxuti mill-awtorità kompetenti.

7.   Applikazzjoni għall-għajnuna jew talba għal pagament għandha tiġi rrifjutata jekk il-benefiċjarju jew ir-rappreżentant tiegħu jipprevjeni t-twettiq ta' verifika fuq il-post, ħlief f'każijiet ta' force majeur jew f'ċirkostanzi eċċezzjonali.

Artikolu 60

Klawsola ta' ċirkomvenzjoni

Mingħajr preġudizzju għal dispożizzjonijiet speċifiċi, ma għandu jingħata ebda vantaġġ previst fil-leġislazzjoni agrikola settorjali favur persuna fiżika jew ġuridika li dwarha jkun ġie stabbilit li l-kondizzjonijiet meħtieġa għall-kisba ta’ vantaġġi bħal dawn inħolqu artifiċjalment, kuntrarju għall-objettivi ta’ dik il-leġislazzjoni.

Artikolu 61

Kompatibbiltà ta’ skemi ta’ appoġġ għall-finijiet ta’ verifiki fis-settur tal-inbid

Għall-finijiet tal-applikazzjoni tal-iskemi ta’ appoġġ fis-settur tal-inbid kif imsemmija fir-Regolament (UE) Nru 1308/2013, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-proċeduri ta’ amministrazzjoni u kontroll applikati għal dawk l-iskemi jkunu kompatibbli mas-sistema integrata msemmija fil-Kapitolu II ta’ dan it-Titolu fir-rigward tal-elementi li ġejjin:

(a)

il-bażi ta' data kompjuterizzata;

(b)

is-sistemi ta’ identifikazzjoni għal ħbula tar-raba';

(c)

il-verifiki amministrattivi.

Il-proċeduri għandhom jippermettu funzjonament komuni jew l-iskambju ta’ data mas-sistema integrata.

Artikolu 62

Setgħat tal-Kummissjoni fir-rigward ta' verifiki

1.   Sabiex jiġi żgurat li l-verifiki jitwettqu b'mod korrett u b'mod effiċjenti u li l-kundizzjonijiet ta' eliġibbiltà jiġu vverifikati b'mod effiċjenti, koerenti u mhux diskriminatorju li jħares l-interess finanzjarju tal-Unjoni, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 115, li jistipulaw, meta l-ġestjoni korretta tas-sistema tkun teħtieġ hekk, rekwiżiti addizzjonali fir-rigward ta' proċeduri doganali, u b'mod partikolari għal dawk stipulati fir-Regolament (KE) Nru 952/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kusnill (32).

2.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw ir-regoli meħtieġa għal applikazzjoni uniformi ta’ dan il-Kapitolu, u b'mod partikolari:

(a)

ir-regoli dwar verifiki amministrattivi u fuq il-post li għandhom isiru mill-Istati Membri fir-rigward tat-tħaris ta’ obbligi, impenji u kriterji ta’ eliġibbiltà li jirriżultaw mill-applikazzjoni tal-liġi tal-Unjoni;

(b)

ir-regoli dwar il-livell minimu ta' verifiki fuq il-post u dwar l-obbligu li jiżdied jew il-possibbiltà li jitnaqqas kif jinsabu fl-Artikolu 59(5);

(c)

ir-regoli u l-metodi applikabbli għar-rapportar tal-kontrolli u tal-verifiki magħmulin u r-riżultati tagħhom;

(d)

l-awtoritajiet responsabbli biex iwettqu l-kontrolli għall-konformità, kif ukoll għall-kontenut, il-frekwenza u l-istadju ta’ kummerċjalizzazzjoni li għalihom dawk il-kontrolli għandhom japplikaw;

(e)

fir-rigward ta’ qanneb kif imsemmi fl-Artikolu 52 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, regoli dwar il-miżuri speċifiċi ta’ kontroll u l-metodi biex jiġu ddeterminati l-livelli ta’ tetraidrokannabinol;

(f)

fir-rigward tal-qoton kif imsemmi fl-Artikolu 56 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, sistema ta’ kontrolli fuq l-organizzazzjonijiet interprofessjonali approvati;

(g)

fir-rigward tal-inbid kif imsemmi fir-Regolament (UE) Nru 1308/2013, regoli dwar il-kejl tal-meded tal-art, dwar verifiki u dwar regoli li jirrigwardaw il-proċeduri finanzjarji speċifiċi għat-titjib tal-verifiki;

(h)

il-każijiet fejn l-applikazzjonijiet għall-għajnuna u t-talbiet għal pagamenti jew kwalunkwe komunikazzjoni, pretensjoni jew talba oħra jkunu jistgħu jiġu kkoreġuti u aġġustati wara l-preżentazzjoni tagħhom, kif imsemmi fl-Artikolu 59(6);

(i)

it-testijiet u l-metodi li għandhom jiġu applikati biex tiġi stabbilita l-eliġibbiltà ta’ prodotti għal intervent pubbliku u ħżin privat, kif ukoll l-użu ta’ proċeduri ta’ offerti, kemm għal intervent pubbliku kif ukoll għal ħżin privat.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

Artikolu 63

Pagamenti mhux dovuti u pieni amministrattivi

1.   Fejn jinstab li benefiċjarju ma jkunx konformi mal-impenji tal-kriterji ta’ eliġibbiltà, impenji jew obbligi oħrajn relatati mal-kondizzjonijiet għall-għoti tal-għajnuna jew appoġġ, kif previst fil-leġislazzjoni agrikola settorjali, l-għajnuna ma għandhiex titħallas jew għandha tiġi rtirata kollha jew parzjalment u, fejn ikun rilevanti, id-drittijiet għal pagamenti korrispondenti kif imsemmijin fl-Artikolu 21 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 ma għandhomx jiġu allokati jew għandhom jiġu rtirati.

2.   Barra minn hekk, fejn il-leġislazzjoni agrikola settorjali tipprevedi hekk, l-Istati Membri għandhom jimponu wkoll pieni amministrattivi, skont ir-regoli stabbiliti fl-Artikolu 64 u fl-Artikolu 77. Dan għandu jkun mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet stabbiliti fl-Artikoli 91 sa 101 tat-Titolu VI.

3.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 54(3), l-ammonti, inkluż l-imgħaxijiet fuqhom, u d-drittijiet għal pagamenti, ikkonċernati mill-irtirar imsemmi fil-paragrafu 1 u mill-pieni msemmija fil-paragrafu 2 għandhom jiġu rkuprati.

4.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 115 li jistipulaw il-kundizzjonijiet għall-irtirar parzjali jew totali msemmi fil-paragrafu 1.

5.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw regoli proċedurali u tekniċi dettaljati dwar:

(a)

l-applikazzjoni u l-kalkolu tal-irtirar parzjali jew totali msemmi fil-paragrafu 1;

(b)

l-irkupru ta' pagamenti u pieni mhux dovuti kif ukoll fir-rigward ta' drittijiet għal pagamenti allokati fejn mhux dovut u l-applikazzjoni tal-imgħax.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

Artikolu 64

Applikazzjoni tal-pieni amministrattivi

1.   Fir-rigward tal-pieni amministrattivi msemmijin fl-Artikolu 63(2), dan l-Artikolu għandu japplika fil-każ tan-nonkonformità fir-rigward tal-kriterji tal-eliġibbiltà, l-impenji jew obbligi oħrajn li jirriżultaw mill-applikazzjoni tal-leġislazzjoni agrikola settorjali, bl-eċċezzjoni ta' dawk imsemmijin fl-Artikoli 67 sa 78 tal-Kapitolu II ta' dan it-Titolu u l-Artikoli 91 sa 101 tat-Titolu VI u ta' dawk soġġetti għall-pieni previsti fl-Artikolu 89(3) u 89(4).

2.   Ma għandhomx jiġu imposti pieni amministrattivi:

(a)

meta n-nonkonformità tkun minħabba force majeur;

(b)

meta n-nonkonformità tkun minħabba żbalji ovvji kif imsemmija fl-Artikolu 59(6);

(c)

meta n-nonkonformità tkun minħabba żball tal-awtorità kompetenti jew awtorità oħra, u jekk l-iżball ma setgħatx raġonevolment tinduna bih il-persuna kkonċernata mill-piena amministrattiva;

(d)

meta l-persuna kkonċernata tkun tista' turi għas-sodisfazzjon tal-awtorità kompetenti li ma kinitx fit-tort għan-nonkonformità mal-obbligi msemmija fil-paragrafu 1 jew jekk l-awtorità kompetenti tkun issodisfata b'mod ieħor li l-persuna kkonċernata ma kellha ebda tort;

(e)

meta n-nonkonformità tkun ta' natura minuri, inkluż fejn espressa fl-għamla ta' limitu, li għandu jiġi ffissat mill-Kummissjoni f'konformità mal-punt (b) tal-paragrafu 7;

(f)

każijiet oħrajn fejn l-impożizzjoni ta' piena ma tkunx xierqa, li għandhom jiġu definiti mill-Kummissjoni f'konformità mal-punt (b) tal-paragrafu 6.

3.   Jistgħu jiġu imposti pieni amministrattivi fuq il-benefiċjarji tal-għajnuna jew l-appoġġ, u fuq persuni fiżiċi jew ġuridiċi oħrajn, inklużi gruppi jew assoċjazzjonijiet ta' tali benefiċjarji jew persuni oħra, marbutin bl-obbligi stabbiliti fir-regoli msemmijin fil-paragrafu 1.

4.   Il-pieni amministrattivi jistgħu jieħdu waħda mill-għamliet li ġejjin:

(a)

tnaqqis fl-ammont ta' għajnuna jew appoġġ li jitħallas fir-rigward tal-applikazzjoni għal għajnuna jew talba għal pagament magħmula mill-applikazzjonijiet ta' nonkonformità jew oħrajn; madankollu fir-rigward ta' appoġġ għall-iżvilupp rurali, dan għandu jkun mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà ta' sospensjoni tal-appoġġ fejn jista' jkun mistenni li n-nonkonformità tista' tiġi indirizzata mill-benefiċjarju fi żmien raġonevoli;

(b)

pagament ta' ammont ikkalkulat abbażi tal-kwantità u/jew il-perijodu kkonċernat min-nonkonformità;

(c)

is-sospensjoni jew l-irtirar ta’ approvazzjoni, rikonoxximent jew awtorizzazzjoni;

(d)

l-esklużjoni mid-dritt għal parteċipazzjoni fl-iskema ta’ għajnuna jew il-miżura ta' appoġġ jew xi miżura oħra kkonċernata, jew li jittieħed benefiċċju minnhom;

5.   Il-pieni amministrattivi għandhom ikunu proporzjonati u gradati skont il-gravità, id-daqs, id-dewmien u r-riokkorrenza tan-nonkonformità misjuba, u għandhom jirrispettaw il-limiti li ġejjin:

(a)

l-ammont tal-piena amministrattiva kif imsemmija fil-punt (a) tal-paragrafu 4 ma għandux jeċċedi l-200 % tal-ammont tal-applikazzjoni għal għajnuna jew it-talba għal pagament;

(b)

minkejja l-punt (a), fir-rigward tal-iżvilupp rurali, l-ammont tal-piena amministrattiva, kif imsemmija fil-punt (a) tal-paragrafu 4, ma għandux jeċċedi l-100 % tal-ammont eliġibbli;

(c)

l-ammont tal-piena amministrattiva, kif imsemmija fil-punt (b) tal-paragrafu 4, ma għandux jeċċedi ammont komparabbli mal-persentaġġ imsemmi fil-punt (a) ta' dan il-paragrafu;

(d)

is-sospensjoni, l-irtirar jew l-esklużjoni msemmijin fil-punti (c) u (d) tal-paragrafu 4 jistgħu jiġu ffissati għal massimu ta' tliet snin konsekuttivi li jistgħu jiġġeddu fil-każ ta' nonkonformità ġdida.

6.   Biex jittieħed kont tal-effett ta’ deterrent tat-tariffi u l-pieni li għandhom jiġu imposti minn naħa waħda, u tal-karatteristiċi speċjali ta' kull skema ta' għajnuna jew miżura ta' appoġġ koperta mil-leġislazzjoni agrikola settorjali min-naħa l-oħra, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 115:

(a)

li jidentifikaw għal kull skema ta' għajnuna jew miżura ta' appoġġ u persuna kkonċernata kif imsemmija fil-paragrafu 3, mil-lista mogħtija fil-paragrafu 4 u fil-limiti stabbiliti fil-paragrafu 5, il-piena amministrattiva u jiddeterminaw ir-rata speċifikali għandha tiġi imposta mill-Istati Membri, inkluż f'każijiet ta' nuqqas ta' konformità nonkwantifikabbli;

(b)

li jidentifikaw il-każijiet li fihom il-pieni amministrattivi ma għandhomx jiġu imposti, kif imsemmi fil-punt (f) tal-paragrafu 2.

7.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli proċedurali u tekniċi dettaljati dwar l-applikazzjoni uniformi ta' dan l-Artikolu:

(a)

l-applikazzjoni u l-kalkolu tal-pieni amministrattivi;

(b)

ir-regoli dettaljati għall-identifikazzjoni ta' nuqqas ta' konformità bħala minuri, inkluż l-istabbiliment ta' limitu kwantitattiv espress bħala valur nominali jew persentaġġ tal-ammont eliġibbli tal-għajnuna jew l-appoġġ, li fir-rigward ta' appoġġ għall-iżvilupp rurali ma għandux ikun inqas minn 3 % u li fir-rigward ta' kull għajnuna jew appoġġ ieħor ma għandux ikun inqas minn 1 %;

(c)

ir-regoli li jidentifikaw il-każijiet fejn, minħabba n-natura tal-pieni, l-Istati Membri jistgħu jżommu l-pieni rkuprati.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

Artikolu 65

Sospensjoni tal-pagamenti lill-Istati Membri f'każijiet speċifiċi koperti mir-Regolament (UE) Nru 1308/2013

1.   Fejn ir-Regolament (UE) Nru 1308/2013 jitlob li l-Istati Membri jippreżentaw, fi żmien perijodu speċifiku, informazzjoni speċifika u l-Istati Membri jonqsu milli jibagħtu dik l-informazzjoni f'dak il-perjodu jew milli jibagħtuha, jew jibagħtu informazzjoni skorretta, il-Kummissjoni tista' tissospendi l-pagamenti ta' kull xahar imsemmijin fl-Artikolu 18 dment li l-Kummissjoni tkun għamlet disponibbli fil-waqt dovut l-informazzjoni, il-formoli u l-ispjegazzjonijiet meħtieġa lill-Istati Membri. L-ammont li għandu jiġu sospiż għandu jkun marbut man-nefqa għall-miżuri tas-suq li l-informazzjoni meħtieġa għalihom ma ntbagħtitx jew ma ntbagħtitx fil-ħin jew hija skorretta.

2.   Sabiex jiġi żgurat ir-rispett tal-prinċipju ta' proporzjonalità fl-applikazzjoni tal-paragrafu 1, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti delegati f'konformita mal-Artikolu 115 li jirrigwarda l-miżuri tas-suq li jaqgħu taħt is-sospensjoni u r-rata u l-perijodu tas-sospensjoni tal-pagamenti msemmijin fil-paragrafu 1.

3.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli dettaljati dwar il-proċedura u arranġamenti prattiċi oħrajn għall-funzjonament korrett tas-sospensjoni tal-pagamenti ta' kull xahar imsemmija fil-paragrafu 1. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

Artikolu 66

Garanziji

1.   L-Istati Membri għandhom, meta l-leġislazzjoni settorjali agrikola tipprevedi hekk, jitolbu d-depożitu ta' garanzija li tassigura li titħallas jew ikun ċedut id-dritt għal somma ta' flus lil awtorità kompetenti jekk ma jkunx issodisfat obbligu partikolari skont il-leġislazzjoni agrikola settorjali.

2.   Ħlief f’każijiet ta’ force majeur il-jedd għall-garanzija għandu jintilef għal kollox jew parzjalment fejn xi obbligu partikolari ma jitwettaqx, jew jitwettaq parzjalment biss.

3.   Il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 115 li jistipulaw regoli li jiżguraw trattament nondiskriminatorju, ekwità u rispett tal-proporzjonalità waqt id-depożitu ta' garanzija, u:

(a)

jispeċifikaw il-parti responsabbli jekk obbligu ma jitħarisx;

(b)

jistipulaw is-sitwazzjonijiet speċifiċi li fihom l-awtorità kompetenti tista' tirrinunzja għar-rekwiżit ta' garanzija;

(c)

jistipulaw il-kondizzjonijiet li japplikaw għall-garanzija li għandha tiġi ddepożitata u għall-garanti u l-kondizzjonijiet għad-depożitu u r-rilaxx ta' dik il-garanzija;

(d)

jistipulaw il-kondizzjonijiet speċifiċi relatati mal-garanzija ddepożitata b'rabta ma' pagamenti bil-quddiem;

(e)

jistipulaw il-konsegwenzi tal-ksur tal-obbligi li għalihom tiġi ddepożitata garanzija, kif previst fil-paragrafu 1, inklużi garanziji li d-dritt għalihom ikun intilef, ir-rata ta’ tnaqqis li għandha tiġi applikata mar-rilaxx ta’ garanziji għal rifużjonijiet, liċenzji, offerti, offerti wara sejħa għalihom jew applikazzjonijiet speċifiċi u meta obbligu kopert minn dik il-garanzija ma jkunx tħares għal kollox jew parzjalment, b'kont meħud tan-natura tal-obbligu, il-kwantità li għaliha l-obbligu jkun inkiser, il-perijodu li jaqbeż il-limitu ta' żmien sa meta l-obbligu kellu jintlaħaq u ż-żmien sa meta għandha tingħata l-evidenza li dak l-obbligu jkun intlaħaq.

4.   Il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar:

(a)

l-għamla tal-garanzija li għandha tiġi ddepożitata u l-proċedura għad-depożitu tal-garanzija, għall-aċċettazzjoni tagħha u għas-sostituzzjoni tal-garanzija oriġinali;

(b)

il-proċeduri għar-rilaxx ta' garanzija;

(c)

in-notifiki li għandhom isiru mill-Istati Membri u mill-Kummissjoni.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

KAPITOLU II

Sistema Integrata ta' Amministrazzjoni u Kontroll

Artikolu 67

Kamp ta' applikazzjoni u termini użati

1.   Kull Stat Membru għandu jwaqqaf u jħaddem sistema integrata ta' amministrazzjoni u kontroll (is-'sistema integrata').

2.   Is-sistema integrata għandha tapplika għall-iskemi ta’ appoġġ elenkati fl-Anness I tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 u għall-appoġġ mogħti skont il-punti (a) u (b) tal-Artikolu 21(1) u l-Artikoli 28 sa 31, 33, 34 u 40 tar-Regolament Nru 1305/2013 u fejn ikun applikabbli fil-punt (b) u (c) tal-Artikolu 35(1) tar-Regolament (UE) 1303/2013.

Dan il-Kapitolu ma għandux, madankollu, japplika għall-miżuri msemmija fl-Artikolu 28(9) tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013. Lanqas ma għandu japplika għall-miżuri taħt il-punti (a) u (b) tal-Artikolu 21(1) ta' dak ir-Regolament sa fejn ikollha x'taqsam l-ispiża għall-istabbiliment.

3.   Sakemm ikun meħtieġ, is-sistema integrata għandha tapplika wkoll għall-kontroll tal-kondizzjonalità kif stabbilit fit-Titolu VI.

4.   Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu:

(a)

"ħabel tar-raba'" tfisser medda kontinwa ta' art, iddikjarata minn bidwi, li ma tkoprix aktar minn grupp wieħed ta' prodott tar-raba'; madankollu, fejn fil-kuntest tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 tkun meħtieġa dikjarazzjoni separata tal-użu ta' medda ta' art fi ħdan grupp ta' prodott tar-raba', dak l-użu speċifiku għandu, jekk ikun meħtieġ, jillimita aktar il-ħabel tar-raba'; l-Istati Membri jistgħu jistipulaw kriterji addizzjonali għal aktar delimitazzjoni ta' ħabel tar-raba';

(b)

"pagament dirett relatat mal-erja" tfisser l-iskema bażika ta' pagament; l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja u l-pagament ridistributtiv kif imsemmi fil-Kapitolu 1 tat-Titolu III tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013; il-pagament għal prattiki agrikoli ta' benefiċċju għall-klima u l-ambjent kif imsemmi fil-Kapitolu 3 tat-Titolu III tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, il-pagament għal meded ta' art b’restrizzjonijiet naturali kif imsemmi fil-Kapitolu 4 tat-Titolu III tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, il-pagament għal bdiewa żgħażagħ kif imsemmi fil-Kapitolu 5 tat-Titolu III tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, l-appoġġ akkoppjat volontarju kif imsemmi fil-Kapitolu I tat-Titolu IV, fejn l-appoġġ jitħallas għal kull ettaru; il-pagament għal prodotti tar-raba' speċifiċi fir-rigward tal-qoton kif imsemmi fil-Kapitolu 2 tat-Titolu IV; l-iskema għall-bdiewa żgħar kif imsemmija fit-Titolu V tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, miżuri speċifiċi għall-agrikoltura fir-reġjuni ultraperiferiċi tal-Unjoni kif imsemmija fil-Kapitolu IV tar-Regolament (UE) Nru 228/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (33), fejn l-appoġġ jitħallas għal kull ettaru; u miżuri speċifiċi għall-agrikoltura favur il-gżejjer minuri tal-Eġew kif imsemmi fil-Kapitolu IV tar-Regolament (UE) Nru 229/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (34), fejn l-appoġġ jitħallas għal kull ettaru.

Artikolu 68

Elementi tas-sistema integrata

1.   Is-sistema integrata għandha tinkludi l-elementi li ġejjin:

(a)

bażi ta' data kompjuterizzata;

(b)

sistema ta' identifikazzjoni għal ħbula tar-raba';

(c)

sistema għall-identifikazzjoni u r-registrazzjoni ta' drittijiet għal pagamenti;

(d)

applikazzjonijiet għal għajnuna u talbiet għal pagament;

(e)

sistema integrata ta' kontroll;

(f)

sistema unika għar-reġistrazzjoni tal-identità ta' kull benefiċjarju tal-appoġġ imsemmi fl-Artikolu 67(2) li jissottometti applikazzjoni għal għajnuna jew talba għal pagament.

2.   Fejn japplika, is-sistema integrata għandha tinkludi sistema għall-identifikazzjoni u r-reġistrazzjoni ta’ annimali stabbilita skont ir-Regolament (KE) Nru 1760/2000 tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill (35) u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 21/2004 (36).

3.   Mingħajr preġudizzju għar-responsabbiltajiet tal-Istati Membri għall-implimentazzjoni u l-applikazzjoni tas-sistema integrata, il-Kummissjoni tista' titlob l-assistenza ta' korpi jew ta' persuni speċjalizzati biex tiffaċilita t-twaqqif, il-monitoraġġ u l-operat tas-sistema integrata, b'mod partikolari biex tipprovdi lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri b'konsulenza teknika, jekk jitolbuha.

4.   L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri ulterjuri kollha meħtieġa għall-applikazzjoni korretta tas-sistema integrata u għandhom jagħtu lil xulxin l-assistenza reċiproka meħtieġa għall-finijiet tal-kontrolli mitluba skont dan ir-Regolament.

Artikolu 69

Bażi tad-data kompjuterizzata

1.   Il-bażi tad-data kompjuterizzata ("il-bażi tad-data") għandha tirreġistra, għal kull benefiċjarju tal-għajnuna msemmija fl-Artikolu 67(2), id-data miksuba minn applikazzjonijiet għal għajnuna u minn talbiet għal pagamenti.

Il-bażi tad-data għandha, b'mod partikolari, permezz tal-awtorità kompetenti tal-Istat Membru, tippermetti konsultazzjoni tad-data relatata mas-sena kalendarja u/jew ta' kummerċjalizzazzjoni attwali u tal-għaxar snin preċedenti. Fejn il-livell ta' appoġġ lill-bdiewa huwa affettwat mid-data fir-rigward tas-snin kalendarji u/jew ta' kummerċjalizzazzjoni ta' qabel, li tibda mill-2000, il-bażi tad-data għandha tippermetti wkoll konsultazzjoni tad-data li jkollha x'taqsam ma' dawk is-snin. Il-bażi tad-data għandha tippermetti wkoll konsultazzjoni diretta u immedjata tad-data relatata ma’ mill-anqas l-erba' snin kalendarji konsekuttivi preċedenti u għal data relatata ma' "mergħat permanenti" kif definita fil-punt (c) tal-Artikolu 2 tar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1120/2009 (37) fil-verżjoni oriġinali tiegħu u, għal perijodi mid-data ta' applikazzjoni "bwar permanenti u mergħat permanenti", kif definit fil-punt (h) tal-Artikolu 4(1) tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, fir-rigward ta' mill-inqas il-ħames snin kalendarji konsekuttivi preċedenti.

B'deroga mit-tieni subparagrafu, l-Istati Membri li daħlu fl-Unjoni fl-2004 jew wara, jew aktar tard, għandhom ikunu obbligati biss li jiżguraw il-konsultazzjoni tad-data mis-sena tal-adeżjoni tagħhom.

2.   L-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu bażijiet ta' data deċentralizzati bil-kondizzjoni li dawn, u l-proċeduri amministrattivi għal reġistrazzjoni ta' data u aċċess għaliha, ikunu mfasslin biex ikunu omoġenji mat-territorju kollu tal-Istat Membru u jkunu kompatibbli ma' xulxin biex jippermettu kontroverifiki.

Artikolu 70

Sistema ta' identifikazzjoni għal ħbula tar-raba'

1.   Is-sistema ta' identifikazzjoni għall-ħbula tar-raba' għandha tkun stabbilita abbażi ta' mapep, dokumenti ta' reġistrar tal-artijiet jew referenzi kartografiċi oħra. Għandhom jintużaw tekniki kompjuterizzati ibbażati fuq sistemi ta’ informazzjoni ġeografika, inklużi ortoimmaġini mill-ajru jew spazjali, bi standard omoġenju li jiggarantixxi livell ta' preċiżjoni li jkun mill-anqas ekwivalenti għal dak ta' l-kartografija fi skala ta’ 1:10 000 u, mill-2016, fi skala ta' 1:5 000, filwaqt li jittieħed kont tal-linja tal-konfini u l-kondizzjoni tal-ħabel. Dan għandu jiġi stabbilit f'konformità mal-istandards eżistenti tal-Unjoni.

Minkejja l-ewwel subparagrafu, l-Istati Membri jistgħu jkomplu jużaw tali tekniki inklużi ortoimmaġini mill-ajru jew spazjali, bi standard omoġenju li jiggarantixxi livell ta' preċiżjoni minn tal-anqas ekwivalenti għal kartografija ta' skala 1:10 000 fejn ikunu inkisbu abbażi ta' kuntratti fit-tul li sar qbil dwarhom qabel Novembru 2012.

2.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li s-sistema ta' identifikazzjoni għal ħbula tar-raba' jkun fiha saff ta' referenza li jakkomoda ż-żoni ta’ interess ekoloġiku. Dak is-saff ta' referenza għandu jkopri, b'mod partikolari, l-impenji speċifiċi u/jew skemi ta' ċertifikazzjoni ambjentali rilevanti msemmijin fl-Artikolu 43(3) tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 ekwivalenti għall-prattiki fl-Artikolu 46 ta' dak ir-Regolament qabel ma l-formoli tal-applikazzjoni msemmijin fl-Artikolu 72 ta' dan ir-Regolament għal pagamenti għal prattiki agrikoli ta' benefiċċju għall-klima u l-ambjent imsemmijin fl-Artikoli 43 sa 46 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 jiġu pprovduti mhux aktar tard mis-sena ta' talbiet 2018.

Artikolu 71

Sistema għall-identifikazzjoni u r-reġistrazzjoni ta' drittijiet għal pagamenti

1.   Is-sistema għall-identifikazzjoni u r-reġistrazzjoni ta' drittijiet għal pagamenti għandha tippermetti l-verifika tad-drittijiet u l-kontroverifiki mal-applikazzjonijiet għal għajnuna u s-sistema ta' identifikazzjoni għal ħbula tar-raba'.

2.   Is-sistema msemmija fil-paragrafu 1 għandha tippermetti konsultazzjoni diretta u immedjata, permezz tal-awtorità kompetenti tal-Istat Membru, tad-data relatata ma' mill-anqas l-erba' snin kalendarji konsekuttivi preċedenti.

Artikolu 72

Applikazzjonijiet għal għajnuna u talbiet għal pagamenti

1.   Kull sena, benefiċjarju tal-għajnuna msemmija fl-Artikolu 67(2) għandu jissottometti applikazzjoni għal pagamenti diretti jew talba għal pagament għaż-żona rilevanti u għall-miżuri ta' żvilupp rurali relatati mal-annimali, li jindikaw, rispettivament, fejn japplika:

(a)

il-ħbula tar-raba' kollha tal-azjenda, kif ukoll iż-żona mhux agrikola li għaliha jintalab appoġġ imsemmi fl-Artikolu 67(2) li għaliha tintalab għajnuna;

(b)

id-drittijiet għal pagamenti ddikjarati għal attivazzjoni;

(c)

kwalunkwe informazzjoni oħra prevista f'dan ir-Regolament jew meħtieġa għall-implimentazzjoni tal-leġislazzjoni agrikola settorjali rilevanti jew mill-Istat Membru kkonċernat.

Fir-rigward tal-pagament dirett skont l-erja, kull Stat Membru għandu jiddetermina d-daqs minimu tal-ħbula tar-raba' li għalihom tista' ssir applikazzjoni. Madankollu, id-daqs minimu ma għandux ikun aktar minn 0,3 ha.

2.   B'deroga mill-punt (a) tal-paragrafu 1, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li ħbula tar-raba' b'erja ta' mhux aktar minn 0,1 ha li għalihom ma tkunx saret applikazzjoni għal pagament, ma jeħtieġx li jiġu dikjarati, sakemm is-somma ta' tali ħbula ma taqbiżx 1 ha, u/jew jistgħu jiddeċiedu li bidwi li ma japplika għal ebda pagament ibbażat fuq l-erja ma jkollux għalfejn jiddikjara l-ħbula tar-raba' tiegħu fil-każ meta l-erja totali ma' taqbiżx 1 ha. Fil-każijiet kollha, il-bidwi għandu jindika fl-applikazzjoni tiegħu li huwa jkollu ħbula tar-raba' għad-dispożizzjoni tiegħu u għandu, meta jintalab mill-awtoritajiet kompetenti, jindika l-post fejn ikunu jinsabu.

3.   L-Istati Membri għandhom jipprovdu, fost oħrajn b' mezzi elettroniċi, formoli stabbiliti minn qabel ibbażati fuq iż-żoni ddeterminati fis-sena ta' qabel, kif ukoll materjal grafiku li jindika l-post fejn ikunu jinsabu dawk iż-żoni.

Stat Membru jista' jiddeċiedi li l-applikazzjoni għal għajnuna u t-talba għal pagament:

(a)

ikunu validi jekk il-benefiċjarju jikkonferma n-nuqqas ta' bidliet meta mqabbla mal-applikazzjoni għal għajnuna u t-talba għal pagament ippreżentati s-sena ta' qabel,

(b)

jeħtieġ li jkunu jinkludu biss bidliet meta mqabbla mal-applikazzjoni għal għajnuna u t-talba għal pagament ippreżentati għas-sena ta' qabel.

Madankollu, fir-rigward tal-iskema għal bdiewa żgħar prevista fit-Titolu V tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, dik il-possibbiltà għandha tingħata lill-bdiewa kollha konċernati.

4.   Stat Membru jista' jiddeċiedi li applikazzjoni waħda għandha tkopri għadd ta' skemi jew l-iskemi u l-miżuri kollha ta' appoġġ imsemmija fl-Artikolu 67 jew skemi u miżuri oħra ta' appoġġ.

5.   B'deroga mir-Regolament tal-Kunsill (KEE, Euratom) Nru 1182/71 (38), il-kalkolu tad-data biex tintbagħat jew tiġi emendata applikazzjoni għal għajnuna, talba għal pagament jew kwalunkwe dokument ta' prova, kuntratt jew dikjarazzjoni skont dan il-Kapitolu għandu jiġi adattat għar-rekwiżiti speċifiċi tas-sistema integrata. Il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 115 dwar regoli applikabbli għal perijodi, dati u limiti ta' żmien fejn l-aħħar data għal sottomissjoni ta' applikazzjonijiet jew emendi tkun btala pubblika, Sibt jew Ħadd.

Artikolu 73

Sistema għall-identifikazzjoni ta' benefiċjarji

Is-sistema unika għar-reġistrazzjoni tal-identità ta' kull benefiċjarju tal-appoġġ kif imsemmi fl-Artikolu 67(2) għandha tiggarantixxi li l-applikazzjonijiet kollha għal għajnuna u talbiet għal pagamenti sottomessi mill-istess benefiċjarju jkunu jistgħu jiġu identifikati bħala tali.

Artikolu 74

Verifika ta' kondizzjonijiet ta' eliġibbiltà u tnaqqis

1.   Skont l-Artikolu 59, l-Istati Membri, permezz tal-aġenziji tal-pagamenti jew tal-korpi li huma jkunu awtorizzaw biex jaġixxu f'isimhom, għandhom jagħmlu verifiki amministrattivi dwar l-applikazzjoni għal għajnuna biex jivverifikaw il-kondizzjonijiet ta' eliġibbiltà għall-għajnuna. Dawk il-verifiki għandhom ikunu ssupplimentati b'verifiki fuq il-post.

2.   Għall-fini ta’ verifiki fuq il-post l-Istati Membri għandhom jagħmlu pjan ta’ teħid ta’ kampjuni ta’ azjendi agrikoli u/jew ta’ benefiċjarji.

3.   L-Istati Membri jistgħu jużaw metodi tekniċi ta' telerilevament u s-Sistema ta' Navigazzjoni Globali bis-Satellita (GNSS) bħala mezzi biex jitwettqu verifiki fuq il-post tal-ħbula tar-raba'.

4.   F’każ ta’ nuqqas ta’ konformità mal-kondizzjonijiet ta’ eliġibbiltà għandu japplika l-Artikolu 63.

Artikolu 75

Ħlas lill-benefiċjarji

1.   Il-pagamenti skont l-iskemi ta’ appoġġ u miżuri msemmija fl-Artikolu 67(2) għandhom isiru fil-perjodu ta’ bejn l-1 ta’ Diċembru u t-30 ta’ Ġunju tas-sena kalendarja ta' wara.

Il-pagamenti għandhom isiru f'sa massimu ta' żewġ pagamenti akkont f’dak il-perjodu.

Minkejja l-ewwel u t-tieni subparagrafi, l-Istati Membri jistgħu, qabel l-1 ta' Diċembru iżda mhux qabel is-16 ta' Ottubru, iħallsu bil-quddiem sa 50 % fir-rigward ta' pagamenti diretti u sa 75 % għall-appoġġ mogħti fl-ambitu tal-iżvilupp rurali kif imsemmi fl-Artikolu 67(2).

Fir-rigward ta' appoġġ mogħti fl-ambitu tal-iżvilupp rurali, kif imsemmi fl-Artikolu 67(2), dan il-paragrafu għandu japplika fir-rigward ta' applikazzjonijiet għal għajnuna jew talbiet għal pagament imressqa għas-sena tat-talba 2018, ħlief fir-rigward ta' ħlasijiet bil-quddiem sa 75 % previsti fit-tielet subparagrafu ta' dan il-paragrafu.

2.   Il-pagamenti msemmija fil-paragrafu 1 ma għandhomx isiru qabel ma l-verifika ta’ kundizzjonijiet ta’ eliġibbiltà, li għandha ssir mill-Istati Membri skont l-Artikolu 74, tkun ġiet iffinalizzata.

B'deroga mill-ewwel subparagrafu, il-ħlasijiet bil-quddiem għall-appoġġ mogħti taħt l-iżvilupp rurali kif imsemmi fl-Artikolu 67(2) jistgħu jsiru wara li jkunu ġew finalizzati l-verifiki amministrattivi skont l-Artikolu 59(1).

3.   F'każ ta' emerġenza, il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li huma kemm meħtieġa kif ukoll ġustifikabbli, sabiex jissolvew problemi speċifiċi b'rabta mal-applikazzjoni ta' dan l-Artikolu. Tali atti ta' implimentazzjoni jistgħu jidderogaw mill-paragrafi 1 u 2, iżda biss sakemm u għal dak il-perijodu li fih ikunu strettament meħtieġa.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

Artikolu 76

Setgħat delegati

1.   Biex jiġi żgurat li s-sistema integrata prevista f'dan il-Kapitolu tkun implimentata b'mod effiċjenti, koerenti u mhux diskriminatorju, li jħares l-interessi finanzjarji tal-Unjoni, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 115 dwar:

(a)

definizzjonijiet speċifiċi meħtieġa biex jiżguraw implimentazzjoni armonizzata tas-sistema integrata, flimkien ma' dawk previsti fir-Regolament (UE) Nru 1307/2013 u fir-Regolament (UE) Nru 1305/2013;

(b)

fir-rigward tal-Artikoli 67 sa 75, ir-regoli dwar miżuri oħrajn meħtieġa biex tiġi żgurata l-konformità mar-rekwiżiti ta' kontroll stipulati f'dan ir-Regolament jew fil-leġislazzjoni agrikola settorjali li għandhom jittieħdu mill-Istati Membri fir-rigward ta' produtturi, servizzi, korpi, organizzazzjonijiet jew operaturi oħrajn, bħal biċċeriji jew assoċjazzjonijiet involuti fil-proċedura għall-għoti tal-għajnuna, fejn dan ir-Regolament ma jipprevedix pieni amministrattivi rilevanti; dawn il-miżuri għandhom kemm jista' jkunisegwu, mutatis mutandis, d-dispożizzjonijiet dwar il-pieni stipulati fil-paragrafi (1) sa (5) tal-Artikolu 77.

2.   Biex tiġi żgurata distribuzzjoni korretta tal-fondi li jirriżultaw mill-applikazzjonijiet għall-għajnuna msemmija fl-Artikolu 72 lill-benefiċjarji intitolati u biex tkun tista' ssir verifika li dawn ikunu wettqu l-obbligi relatati magħhom, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 115 rigward:

(a)

il-karatteristiċi bażiċi, ir-regoli tekniċi, inkluż għall-aġġornament tal-ħbula ta' referenza, il-marġnijiet ta' tolleranza adatti b'kont meħud tal-parametru u l-kundizzjoni tal-art, u inkluż regoli dwar l-inklużjoni ta' karatteristiċi tal-pajsaġġ li jinsab ħdejn l-art, u rekwiżiti tal-kwalità għas-sistema ta’ identifikazzjoni għal ħbula ta' raba' prevista fl-Artikolu 70 u għall-identifikazzjoni tal-benefiċjarji kif previst fl-Artikolu 73;

(b)

il-karatteristiċi bażiċi, ir-regoli tekniċi u r-rekwiżiti tal-kwalità għas-sistema tal-identifikazzjoni u r-registrazzjoni ta' drittijiet għal pagamenti msemmija fl-Artikolu 71;

(c)

ir-regoli biex tiġi stabbilita d-definizzjoni tal-bażi biex tiġi kkalkulata l-għajnuna, inklużi regoli dwar kif jiġu trattati ċerti każijiet fejn iż-żoni eliġibbli jkun fihom karattersitiċi tal-pajsaġġ jew siġar; dawn ir-regoli għandhom jippermettu li għal żoni b'bur permanenti, l-Istati Membri jikkunsidraw il-possibbiltà ta' karatteristiċi tal-pajsaġġ u siġar mifruxa maż-żona, li l-erja totali tagħhom ma taqbiżx ċertu persentaġġ tal-art ta' referenza, li jkunu awtomatikament parti miż-żona eliġibbli mingħajr ma jkun meħtieġ li ssir mappa tagħhom għal dak il-għan.

Artkolu 77

Applikazzjoni tal-pieni amministrattivi

1.   Fir-rigward tal-pieni amministrattivi msemmija fl-Artikolu 63(2), dan l-Artikolu għandu japplika fil-każ ta' nuqqas ta' konformità fir-rigward tal-kriterji tal-eliġibbiltà, l-impenji jew obbligi oħrajn li jirriżultaw mill-applikazzjoni tar-regoli dwar l-appoġġ imsemmija fl-Artikolu 67(2).

2.   M'għandha tiġi imposta l-ebda piena amministrattiva:

(a)

meta n-nuqqas ta' konformità jkun dovut għal force majeure;

(b)

meta n-nuqqas ta' konformità jkun minħabba żbalji ovvji kif imsemmi fl-Artikolu 59(6);

(c)

meta n-nuqqas ta' konformità tkun dovuta għal żball tal-awtorità kompetenti jew awtorità oħra, u jekk l-iżball ma jkunx seta' jiġi ttraċċat raġonevolment mill-persuna kkonċernata mill-piena amministrattiva;

(d)

meta l-persuna kkonċernata tkun tista' turi għas-sodisfazzjon tal-awtorità kompetenti li hi mhijiex ħatja għan-nuqqas ta' konformità mal-obbligi msemmija fil-paragrafu 1 jew jekk l-awtorità kompetenti tkun sodisfatta b'mod ieħor li l-persuna kkonċernata mhijiex ħatja;

(e)

meta n-nuqqas ta' konformità jkun ta' natura żgħira, inkluż fejn ma tisboqx fl-għamla ta' limitu, li għandu jiġi stabbilit mill-Kummissjoni f'konformità mal-punt (b) tal-paragrafu 7;

(f)

każijiet oħrajn fejn l-impożizzjoni ta' piena ma tkunx adatta, li għandhom jiġu definiti mill-Kummissjoni f'konformità mal-punt (b) tal-paragrafu 7.

3.   Il-pieni amministrattivi jistgħu jiġu imposti fuq il-benefiċjarju tal-għajnuna jew l-appoġġ, inklużi l-gruppi jew l-assoċjazzjonijiet tiegħu, marbutin bl-obbligi stabbiliti fir-regoli msemmija fil-paragrafu 1.

4.   Il-pieni amministrattivi jistgħu jieħdu l-għamliet li ġejjin:

(a)

tnaqqis fl-ammont ta' għajnuna jew appoġġ imħallas jew li għandu jitħallas fir-rigward tal-applikazzjonijiet għall-għajnuna jew it-talbiet għall-pagament affettwati min-nuqqas ta' konformità u/jew fir-rigward tal-applikazzjonijiet għall-għajnuna jew it-talbiet għall-pagament għal snin preċedenti jew sussegwenti;

(b)

pagament ta' ammont ikkalkulat abbażi tal-kwantità u/jew il-perijodu ikkonċernat min-nuqqas ta' konformità;

(c)

l-esklużjoni mid-dritt għal parteċipazzjoni fl-iskema ta’ għajnuna jew miżura ta' appoġġ ikkonċernati.

5.   Il-pieni amministrattivi għandhom ikunu proporzjonati u gradati skont il-gravità, id-daqs, it-tul taż-żmien u r-riokkorrenza tan-nuqqas ta' konformità misjuba, u għandhom jirrispettaw il-limiti li ġejjin:

(a)

l-ammont tal-pieni amministrattivi għal sena speċifika, kif imsemmi fil-punt (a) tal-paragrafu 4, m'għandux jaqbeż l-100 % tal-ammonti tal-applikazzjonijiet għal għajnuna jew it-talbiet għal pagament;

(b)

l-ammont tal-pieni amministrattivi għal sena partikolari, kif imsemmi fil-punt (b) tal-paragrafu 4 m'għandux jaqbeż il-100 % tal-ammont tal-applikazzjonijiet għal għajnuna jew it-talbiet għal pagament li għalihom tiġi applikata l-piena;

(c)

l-esklużjoni msemmija fil-punt (c) tal-paragrafu 4 tista' tiġi stabbilita għal mhux iktar minn tliet snin konsekuttivi, li jistgħu jiġġeddu fil-każ ta' kwalunkwe nuqqas ġdid ta' konformità.

6.   Minkejja l-paragrafi 4 u 5, fir-rigward tal-pagament imsemmi fil-Kapitolu 3 tat-Titolu III tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, il-pieni amministrattivi għandhom jieħdu l-għamla ta' tnaqqis fl-ammont tal-pagamenti magħmula jew li għandhom isiru skont dak ir-Regolament.

Il-pieni amministrattivi msemmija f'dan il-paragrafu għandhom ikunu proporzjonati u gradwati skont il-gravità, id-daqs, it-tul ta' żmien u r-riokkorrenza tan-nuqqas ta' konformità kkonċernata.

L-ammont ta' tali piena amministrattiva għal sena speċifika m'għandux jaqbeż 0 % għall-ewwel sentejn ta' applikazzjoni tal-Kapitolu 3 tat-Titolu III tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 (snin ta' talba 2015 u 2016), 20 % għat-tielet sena ta' applikazzjoni (sena ta' talba 2017) u 25 % li jibda mar-raba' sena ta' applikazzjoni (sena ta' talba 2018), tal-ammont tal-pagament imsemmi fil-Kapitolu 3 tat-Titolu III tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 li l-bidwi kkonċernat ikun intitolat għalih jekk jissodisfa l-kondizzjonijiet għal dak il-pagament.

7.   Biex jittieħed kont tal-effett ta’ deterrent tal-pieni li għandhom jiġu imposti minn naħa waħda, u tal-karatteristiċi speċifiċi ta' kull skema ta' għajnuna jew miżura ta' appoġġ imsemmija fl-Artikolu 67(2) min-naħa l-oħra, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 115:

(a)

li jidentifkaw, għal kull skema ta' għajnuna jew miżura ta' appoġġ u l-persuna kkonċernata kif imsemmija fil-paragrafu 3 mil-lista stabbilita fil-paragrafu 4 u fil-limiti stabbiliti fil-paragrafi 5 u 6, l-piena amministrattiva u jiddeterminaw ir-rata speċifika li għandha tiġi imposta mill-Istati Membri, inkluż f'każijiet ta' nuqqas ta' konformità nonkwantifikabbli;

(b)

li jidentifkaw il-każijiet meta l-pieni amministrattivi m'għandhomx jiġu imposti, kif imsemmi fil-punt (f) tal-paragrafu 2.

8.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli proċedurali u tekniċi ddettaljati għal applikazzjoni uniformi ta' dan l-Artikolu dwar:

(a)

regoli dwar l-applikazzjoni u l-kalkolu tal-pieni amministrattivi;

(b)

ir-regoli dettaljati għall-identifikazzjoni ta' nuqqas ta' konformità bħala wieħed ta' natura minuri, inkluż l-istabbiliment ta' limitu kwantitattiv espress bħala valur nominali jew persentaġġ tal-ammont eliġibbli tal-għajnuna jew l-appoġġ, li ma għandux ikun inqas minn 0,5 %.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

Artikolu 78

Setgħat ta' implimentazzjoni

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw dan li ġej:

(a)

il-karatteristiċi bażiċi, ir-regoli tekniċi u r-rekwiżiti tal-kwalità għall-bażi tad-data kompjuterizzata msemmija fl-Artikolu 69;

(b)

regoli dwar l-applikazzjonijiet għal għajnuna u talbiet għal pagamenti previsti fl-Artikolu 72, u applikazzjoni għal drittijiet għal pagamenti, inkluża l-aħħar data għas-sottomissjoni ta' applikazzjonijiet, ir-rekwiżiti dwar l-ammont minimu ta' informazzjoni li għandha tkun inkluża fl-applikazzjonijiet, dispożizzjonijiet għal emendi għal applikazzjonijiet għal għajnuna jew għal irtirar tagħhom, eżenzjoni mir-rekwiżit ta' preżentazzjoni ta' applikazzjonijiet għal għajnuna u dispożizzjonijiet li jippermettu li l-Istati Membri japplikaw proċeduri simplifikati jew jikkoreġu żbalji ovvji;

(c)

regoli dwar it-twettiq ta' verifiki għall-kontroll tal-konformità mal-obbligi, u l-korrettezza u l-kompletezza tal-informazzjoni pprovduta fl-applikazzjoni għal għajnuna jew it-talba għal pagament, inklużi regoli dwar tolleranzi fuq il-kejl għal verifiki fil-post;

(d)

speċifikazzjonijiet tekniċi meħtieġa għall-fini tal-implimentazzjoni uniformi ta' dan il-Kapitolu;

(e)

regoli dwar sitwazzjonijiet ta' trasferiment ta' azjendi akkumpanjati mit-trasferiment ta' kwalunkwe obbligu dwar eliġibbiltà fir-rigward tal-għajnuna inkwistjoni li jkun għad irid jitwettaq;

(f)

regoli dwar il-pagamenti bil-quddiem imsemmija fl-Artikolu 75.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

KAPITOLU III

Skrutinju tat-transazzjonijiet

Artikolu 79

Kamp ta' applikazzjoni u definizzjonijiet

1.   Dan il-Kapitolu jistabbilixxi regoli speċifiċi dwar l-iskrutinju tad-dokumenti kummerċjali ta' dawk l-entitajiet li jirċievu jew jagħmlu pagamenti relatati direttament jew indirettament mas-sistema ta' finanzjament mill-FAEG, jew tar-rappreżentanti tagħhom (“intrapriżi”) biex jiġi aċċertat jekk transazzjonijiet li jagħmlu parti mis-sistema ta' finanzjament mill-FAEG ikunux fil-fatt twettqu u ġew eżegwiti b'mod korrett.

2.   Dan il-Kapitolu m'għandux japplika għal miżuri koperti mis-sistema integrata msemmija fil-Kapitolu II ta' dan it-Titolu. Sabiex tingħata tweġiba għall-bidliet fil-leġislazzjoni agrikola settorjali u sabiex tiġi żgurata l-effiċjenza tas-sistema ta' kontrolli ex-post stabbiliti b'dan il-Kapitolu, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 115 li jistabbilixxi lista ta' miżuri li, minħabba t-tfassil u r-rekwiżiti ta' kontroll tagħhom, mhumiex adatti għal kontrolli ex-post addizzjonali permezz ta' skrutinju tad-dokumenti kummerċjali u, għalhekk, m'għandhomx ikunu soġġetti għal tali skrutinju skont dan il-Kapitolu.

3.   Għall-finijiet ta' dan il-Kapitolu għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(a)

"dokument kummerċjali" tfisser il-kotba, ir-reġistri, il-kupuni u d-dokumenti ta' prova, il-kontijiet, ir-reġistrazzjonijiet ta' produzzjoni u kwalità, u l-korrispondenza relatata mal-attività tan-negozju tal-intrapriża kollha kemm huma, kif ukoll data kummerċjali, tkun xi tkun l-għamla tagħha, inkluża data maħżuna elettronikament, dment li dawn id-dokumenti jew din id-data tkun relatata direttament jew indirettament mat-transazzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1;

(b)

"parti terza" tfisser kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika direttament jew indirettament marbuta ma' transazzjonijiet imwettqin skont is-sistema ta' finanzjament mill-FAEG.

Artikolu 80

Skrutinju mill-Istati Membri

1.   L-Istati Membri għandhom iwettqu skrutinju sistematiku tad-dokumenti kummerċjali tal-intrapriżi, b'kont meħud tan-natura tat-transazzjonijiet li għandhom jgħaddu taħt skrutinju. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-għażla tal-intrapriżi għall-iskrutinju tagħti l-aħjar assigurazzjoni possibbli tal-effettività tal-miżuri għall-prevenzjoni u biex jinkixfu l-irregolaritajiet. L-għażla għandha tqis, fost l-oħrajn, l-importanza finanzjarja tal-intrapriżi f'dik is-sistema u fatturi oħra ta' riskju.

2.   F'każijiet adatti, l-iskrutinju previst fil-paragrafu 1 għandu jiġi estiż għal persuni fiżiċi u ġuridiċi li magħhom ikunu assoċjati intrapriżi, u għal persuni fiżiċi jew ġuridiċi oħra bħalhom li jistgħu jkunu rilevanti biex jiġu segwiti l-objettivi stabbiliti fl-Artikolu 81.

3.   L-iskrutinju mwettaq skont dan il-Kapitolu m'għandux jippreġudika l-verifiki li jitwettqu skont l-Artikoli 47 u 48.

Artikolu 81

Objettivi tal-iskrutinju

1.   Il-preċiżjoni ta' data primarja taħt skrutinju għandha tkun ivverifikata b'għadd ta' kontroverifiki, inklużi, fejn ikun meħtieġ, id-dokumenti kummerċjali ta' partijiet terzi, adatti sal-grad tar-riskju ppreżentat, inkluż:

(a)

tqabbil mad-dokumenti kummerċjali ta' fornituri, klijenti, trasportaturi u partijiet terzi oħra;

(b)

verifiki fiżiċi, fejn adatt, fuq il-kwantità u n-natura tal-istokkijiet;

(c)

tqabbil mar-reġistrazzjonijiet ta' flussi finanzjarji li jwasslu għat-transazzjonijiet imwettqin fis-sistema ta' finanzjament mill-FAEG jew huma konsegwenza tagħhom; u

(d)

verifiki, b'rabta mal-organizzazzjoni tal-kotba, jew reġistrazzjonijiet ta' movimenti finanzjarji li juru, matul l-iskrutinju, li d-dokumenti miżmuma mill-aġenzija tal-pagamenti bħala ġustifikazzjoni għall-pagament ta' għajnuna lill-benefiċjarju, huma preċiżi.

2.   B'mod partikolari, fejn ikun meħtieġ li l-intrapriżi jżommu reġistrazzjonijiet ta' kotba partikolari ta' stokkijiet f'konformità ma' dispożizzjonijiet tal-Unjoni jew nazzjonali, l-iskrutinju ta' dawk ir-reġistrazzjonijiet għandu, f'każijiet adatti, jinkludi t-tqabbil mad-dokumenti kummerċjali u, fejn adatt, mal-kwantitajiet attwali fl-istokk.

3.   Fl-għażla ta' transazzjonijiet li għandhom jiġu vverifikati, għandu jitqies b'mod sħiħ il-grad tar-riskju ppreżentat.

Artikolu 82

Aċċess għal dokumenti kummerċjali

1.   Il-persuni responsabbli għall-intrapriża, jew parti terza, għandhom jiżguraw li d-dokumenti kummerċjali kollha u informazzjoni addizzjonali jingħataw lill-uffiċjali responsabbli għall-iskrutinju jew lill-persuni awtorizzati li jwettquh f'isimhom. Id-data maħżuna elettronikament għandha tingħata fuq mezz adatt ta' appoġġ ta' data.

2.   L-uffiċjali responsabbli għall-iskrutinju jew il-persuni awtorizzati li jwettquh f'isimhomjistgħu jesiġu li jingħataw estratti jew kopji tad-dokumenti msemmija fil-paragrafu 1.

3.   Fejn, waqt l-iskrutinju mwettaq skont dan il-Kapitolu, id-dokumenti kummerċjali miżmuma mill-intrapriża jitqiesu bħala inadegwati għall-finijiet ta' skrutinju, l-intrapriża għandha tintalab iżżomm tali reġistrazzjonijiet fil-ġejjieni li jkunu meħtieġa mill-Istat Membru responsabbli għall-iskrutinju, mingħajr preġudizzju għal obbligi stabbiliti f'Regolamenti oħra relatati mas-settur ikkonċernat.

L-Istati Membri għandhom jiddeterminaw id-data minn meta għandhom jiġu stabbiliti dawn ir-reġistrazzjonijiet.

Fejn id-dokumenti kummerċjali kollha, jew parti minnhom, li jkun jeħtieġ isirilhom skrutinju skont dan il-Kapitolu ikunu jinsabu fil-post ta' intrapriża tal-istess grupp, sħubija jew assoċjazzjoni kummerċjali ta' intrapriżi mmexxija fuq bażi unifikata bħall-intrapriża taħt skrutinju, kemm jekk tkun tinsab fit-territorju tal-Unjoni jew barra minnu, l-intrapriża għandha tagħmel dawk id-dokumenti kummerċjali disponibbli lill-uffiċjali responsabbli għall-iskrutinju, f'post u żmien li għandhom jiġu ddeterminati mill-Istati Membri responsabbli għat-twettiq tal-iskrutinju.

4.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-uffiċjali responsabbli għall-iskrutinju jkunu intitolati jwettqu qbid tad-dokumenti kummerċjali, jew li jaraw li dawn jinqabdu. Dan id-dritt għandu jiġi eżerċitat filwaqt li jiġu kkunsidrati b'mod dovut id-dispożizzjonijiet nazzjonali rilevanti u għandu jkun mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni ta' regoli dwar proċedimenti f'materji kriminali dwar il-qbid ta' dokumenti.

Artikolu 83

Assistenza reċiproka

1.   L-Istati Membri għandhom jassistu lil xulxin bil-għan li jitwettaq l-iskrutinju previst f'dan il-Kapitolu fil-każijiet li ġejjin:

(a)

fejn intrapriża jew parti terza jkunu stabbiliti fi Stat Membru minbarra dak li fih il-pagament tal-ammont inkwistjoni kien sar jew kellu jsir jew kien jew kellu jiġi riċevut;

(b)

fejn intrapriża jew parti terza tkun stabbilita fi Stat Membru minbarra dak li fih id-dokumenti u l-informazzjoni meħtieġa jkunu jinsabu.

Il-Kummissjoni tista' tikkoordina azzjonijiet konġunti li jinvolvu assistenza reċiproka bejn żewġ Stati Membri jew aktar.

2.   Matul l-ewwel tliet xhur wara s-sena finanzjarja ta' pagament mill-FAEG, l-Istati Membri għandhom jibagħtu lill-Kummissjoni lista ta' intrapriżi stabbiliti f'pajjiż terz li għalihom kien jew kellu jsir jew kien jew kellu jiġi riċevut pagament tal-ammont inkwistjoni f'dak l-Istat Membru.

3.   Jekk fi Stat Membru ieħor tkun meħtieġa informazzjoni addizzjonali bħala parti mill-iskrutinju ta' intrapriża f'konformità mal-Artikolu 80, u partikolarment kontroverifiki f'konformità mal-Artikolu 81, jistgħu jsiru talbiet għal skrutinju speċifiku li jindikaw ir-raġunijiet għat-talba. Deskrizzjoni ġenerali ta' tali talbiet speċifiċi għandha tintbagħat lill-Kummissjoni fuq bażi trimestrali fi żmien xahar mit-tmien ta' kull trimestru. Il-Kummissjoni tista' titlob li tingħata kopja ta' kull talba individwali.

It-talba għal skrutinju għandha tintlaqa' mhux aktar tard minn sitt xhur mill-wasla tagħha; ir-riżultati tal-iskrutinju għandhom jiġu kkomunikati mingħajr dewmien lill-Istat Membru rikjedenti u lill-Kummissjoni. Il-komunikazzjoni lill-Kummissjoni għandha ssir fuq bażi trimestrali u fi żmien xahar mit-tmiem ta' kull trimestru.

Artikolu 84

Programmazzjoni

1.   L-Istati Membri għandhom ifasslu programmi biex l-iskrutinju jitwettaq skont l-Artikolu 80 matul il-perijodu ta' skrutinju sussegwenti.

2.   Kull sena, qabel il-15 ta' April, l-Istati Membri għandhom jibagħtu l-programm tagħhom lill-Kummissjoni kif imsemmi fil-paragrafu 1 u għandhom jispeċifikaw:

(a)

l-għadd ta' intrapriżi li jkollu jsirulhom skrutinju u kif inhuma mqassmin skont is-settur abbażi tal-ammonti relatati magħhom;

(b)

il-kriterji adottati għat-tfassil tal-programm.

3.   Il-programmi stabbiliti mill-Istati Membri u mibgħuta lill-Kummissjoni għandhom jiġu implimentati mill-Istati Membri, jekk, fi żmien tmien ġimgħat, il-Kummissjoni ma tkunx għarrfithom bil-kummenti tagħha.

4.   Il-paragrafu 3 għandu japplika mutatis mutandis għall-emendi lill-programm li jsiru mill-Istati Membri.

5.   Fi kwalunkwe stadju, il-Kummissjoni tista' titlob li tiddaħħal kategorija partikolari ta' intrapriża fil-programm tal-Istati Membri.

6.   Intrapriżi li għalihom is-somma ta' rċevuti jew pagamenti kienet tammonta għal anqas minn EUR 40 000 għandu jsirilhom skrutinju f'konformità ma' dan il-Kapitolu għal raġunijiet speċifiċi biss li għandhom jiġu indikati mill-Istati Membri fil-programm annwali tagħhom imsemmi fil-paragrafu 1 jew mill-Kummissjoni fi kwalunkwe emenda proposta għal dak il-programm. Sabiex jittieħed kont tal-iżviluppi ekonomiċi, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 115 li jimmodifika l-limitu ta' EUR 40 000.

Artikolu 85

Dipartimenti speċjali

1.   F'kull Stat Membru, dipartiment speċjali għandu jkun responsabbli għall-monitoraġġ tal-applikazzjoni ta' dan il-Kapitolu. Dawk id-dipartimenti għandhom, b'mod partikolari, ikunu responsabbli għal:

(a)

it-twettiq tal-iskrutinju previst f'dan il-Kapitolu minn uffiċjali impjegati direttament minn dak id-dipartiment speċjali; jew

(b)

il-koordinazzjoni u s-sorveljanza ġenerali tal-iskrutinju mwettaq minn uffiċjali li jagħmlu parti minn dipartimenti oħra.

L-Istati Membri jistgħu jipprevedu wkoll li l-iskrutinju li jitwettaq skont dan il-Kapitolu jiġi allokat bejn id-dipartimenti speċjali u dipartimenti nazzjonali oħra, dment li d-dipartiment speċjali jkun responsabbli għall-koordinazzjoni tiegħu.

2.   Id-dipartiment jew dipartimenti responsabbli għall-applikazzjoni ta' dan il-Kapitolu għandhom ikunu organizzati b'mod li jkunu indipendenti mid-dipartimenti jew fergħat ta' dipartimenti responsabbli għall-pagamenti u mill-iskrutinju mwettaq qabel pagament.

3.   Biex jiġi żgurat li dan il-Kapitolu jiġi applikat sewwa, id-dipartiment speċjali msemmi fil-paragrafu 1 għandu jieħu l-miżuri kollha meħtieġa, u għandu jkun fdat mill-Istat Membru kkonċernat bis-setgħat kollha meħtieġa, biex iwettaq il-kompiti msemmija f'dan il-Kapitolu.

4.   L-Istati Membri għandhom jadottaw miżuri adatti biex jippenalizzaw persuni fiżiċi jew ġuridiċi li ma jirrispettawx l-obbligi tagħhom skont dan il-Kapitolu.

Artikolu 86

Rapporti

1.   Qabel l-1 ta' Jannar, wara l-perijodu ta' skrutinju, l-Istati Membri għandhom jibagħtu lill-Kummissjoni rapport dettaljat dwar l-applikazzjoni ta' dan il-Kapitolu.

2.   L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jagħmlu skambji regolari ta' fehmiet dwar l-applikazzjoni ta' dan il-Kapitolu.

Artikolu 87

Aċċess għall-informazzjoni u skrutinju mill-Kummissjoni

1.   F'konformità mal-liġijiet nazzjonali rilevanti, l-uffiċjali tal-Kummissjoni għandu jkollhom aċċess għad-dokumenti kollha mħejjija jew għall-iskrutinju organizzat skont dan il-Kapitolu jew wara l-iskrutinju, u għad-data miżmuma, inkluża dik maħżuna fis-sistemi tal-iproċessar tad-data. Dik id-data għandha tingħata meta tintalab fuq mezz adattat ta' appoġġ ta' data.

2.   L-iskrutinju msemmi fl-Artikolu 80 għandhom jitwettqu mill-uffiċjali tal-Istati Membri. L-uffiċjali tal-Kummissjoni jistgħu jipparteċipaw f'dak l-iskrutinju. Huma nnifishom ma jistgħux jeżerċitaw is-setgħat ta' skrutinju mogħtija lill-uffiċjali nazzjonali. Madankollu, huma għandu jkollhom aċċess għall-istess postijiet u għall-istess dokumenti bħall-uffiċjali tal-Istati Membri.

3.   Fil-każ ta' skrutinju mwettaq skont l-Artikolu 83, l-uffiċjali tal-Istat Membru rikjedenti jistgħu jkunu preżenti, bi qbil mal-Istat Membru rikjest, waqt l-iskrutinju fl-Istat Membru rikjest u jkollhom aċċess għall-istess postijiet u għall-istess dokumenti bħall-uffiċjali ta' dak l-Istat Membru.

L-uffiċjali tal-Istat Membru rikjedenti preżenti waqt skrutinju fl-Istat Membru rikjest għandhom fi kwalunkwe mument ikunu jistgħu jipprovdu prova tal-kapaċità uffiċjali tagħhom. L-iskrutinju għandu, fi kwalunkwe mument, jitwettaq minn uffiċjali tal-Istat Membru rikjest.

4.   Mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet tar-Regolamenti (UE, Euratom) Nru 883/2013 u (Euratom, KE) Nru 2185/96, fejn dispożizzjonijiet nazzjonali dwar proċedura kriminali jirriżervaw ċerti atti għal uffiċjali speċifikatament maħtura mil-liġi nazzjonali, la l-uffiċjali tal-Kummissjoni, u lanqas l-uffiċjali tal-Istat Membru msemmija fil-paragrafu 3, m'għandhom jieħdu parti f'dawn l-atti. Fi kwalunkwe każ, huma m'għandhomx jieħdu parti, b'mod partikolari, fi żjajjar fid-dar jew fl-interrogazzjoni formali ta' persuni fil-kuntest tal-liġi krimimali tal-Istat Membru kkonċernat. Madankollu, huma għandu jkollhom aċċess għal informazzjoni miksuba b'dan il-mod.

Artikolu 88

Setgħat tal-Kummissjoni

Il-Kummissjoni għandha, fejn meħtieġ, tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli għall-applikazzjoni uniformi ta' dan il-Kapitolu u b'mod partikolari fir-rigward ta' dan li ġej:

(a)

it-twettiq tal-iskrutinju msemmi fl-Artikolu 80 fir-rigward tal-għażla ta' intrapriżi, ir-rata u l-kalendarju għall-iskrutinju;

(b)

il-konservazzjoni ta' dokumenti kummerċjali u t-tipi ta' dokumenti li għandhom jinżammu jew data li għandha tiġi irreġistrata;

(c)

it-twettiq u l-koordinazzjoni ta' azzjonijiet konġunti msemmija fl-Artikolu 83(1);

(d)

dettalji u speċifikazzjonijiet fir-rigward tal-kontenut, l-għamla u l-mezz ta' sottomissjoni ta' talbiet, il-kontenut, l-għamla u l-mezz ta' notifika, is-sottomissjoni u l-iskambju ta' informazzjoni meħtieġa fil-qafas ta' dan il-Kapitolu;

(e)

kondizzjonijiet u mezzi ta' pubblikazzjoni jew regoli u kondizzjonijiet speċifiċi għat-tixrid tal-informazzjoni meħtieġa jew li din issir disponibbli mill-Kummissjoni lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri fil-qafas ta' dan ir-Regolament;

(f)

ir-responsabbiltajiet tad-dipartiment speċjali msemmi fl-Artikolu 85;

(g)

il-kontenut ta' rapporti msemmija fl-Artikolu 86.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

KAPITOLU IV

Dispożizzjonijiet oħrajn dwar verifiki u pieni

Artikolu 89

Verifiki u pieni oħrajn marbutin ma' regoli dwar il-kummerċjalizzazzjoni

1.   L-Istati Membri għandhom jieħdu miżuri biex jiżguraw li l-prodotti msemmija fl-Artikolu 119(1) tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013 li ma jkollhomx tikketta konformi mad-dispożizzjonijiet ta' dak ir-Regolament ma jitqegħdux fis-suq, jew jiġu rtirati minnu.

2.   Mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe dispożizzjoni speċifika li tista' tiġi adottata mill-Kummissjoni, l-importazzjonijiet lejn l-Unjoni tal-prodotti speċifikati fil-punti (a) u (b) tal-paragrafu 1 tal-Artikolu 189 tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013 għandhom ikunu soġġetti għal verifiki biex jiġi ddeterminat jekk il-kondizzjonijiet previsti fil-paragrafu 1 ta' dak l-Artikolu jkunux qegħdin jiġu rrispettati.

3.   L-Istati Membri għandhom iwettqu verifiki, ibbażati fuq analiżi tar-riskji, biex jivverifikaw jekk il-prodotti msemmija fl-Anness I għar-Regolament (UE) Nru 1308/2013 humiex konformi mar-regoli stipulati fit-Taqsima I tal-Kapitolu I tat-Titolu II tal-Parti II tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013 u għandhom japplikaw pieni amministrattivi, skont il-ħtieġa.

4.   Mingħajr preġudizzju għal atti dwar is-settur tal-inbid adottati abbażi tal-Artikolu 64, fil-każ ta' ksur tar-regoli tal-Unjoni fis-settur tal-inbid, l-Istati Membri għandhom japplikaw pieni amministrattivi proporzjonati, effettivi u dissważivi. Dawn il-pieni m'għandhomx japplikaw fil-każijiet imniżżlin fil-punti (a) sa (d) tal-Artikolu 64(2) u meta n-nuqqas ta' konfromità hu ta' natura minuri.

5.   Għall-protezzjoni tal-fondi tal-Unjoni u l-identità, il-provenjenza u l-kwalità tal-inbid tal-Unjoni, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 115 li jikkonċerna:

(a)

l-istabbiliment ta' bank tad-data tad-data isotopika li tgħin biex jitkixfu frodi, li għandha tinbena abbażi ta' kampjuni miġbura mill-Istati Membri;

(b)

regoli dwar il-korpi ta' kontroll u l-assistenza reċiproka bejniethom;

(c)

regoli dwar l-użu komuni tas-sejbiet tal-Istati Membri;

6.   Il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri kollha:

(a)

għall-proċeduri relatati mal-banek tad-data tal-Istati Membri stess u mal-bank tad-data analitika tad-data isotopika li ser jgħinu biex jinkixfu l-frodi;

(b)

għalll-proċeduri relatati ma' kooperazzjoni u assistenza bejn l-awtoritajiet u l-korpi tal-verifika;

(c)

fir-rigward tal-obbligu msemmi fil-paragrafu 3, ir-regoli għat-twettiq tal-verifiki għal konformità mal-istandards ta' kummerċjalizzazzjoni, ir-regoli dwar l-awtoritajiet responsabbli għat-twettiq tal-verifiki, kif ukoll għall-kontenut, il-frekwenza u l-istadju ta' kummerċjalizzazzjoni li fir-rigward tagħhom għandhom japplikaw dawk il-verifiki.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

Artikolu 90

Verifiki relatati mad-denominazzjoni ta' oriġini u indikazzjonijiet ġeografiċi u termini tradizzjonali protetti

1.   L-Istati Membri għandhom jieħdu l-passi meħtieġa biex iwaqqfu l-użu illegali ta' denominazzjonijiet protetti ta' oriġini, indikazzjoni ġeografika protetta u termini tradizzjonali protetti msemmija fir-Regolament (UE) Nru 1308/2013.

2.   L-Istati Membri għandhom jaħtru l-awtorità kompetenti responsabbli mit-twettiq tal-verifiki fir-rigward tal-obbligi stipulati fit-Taqsima II tal-Kapitolu I tat-Titolu II tal-Parti 2 tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013 f'konformità mal-kriterji stabbiliti fl-Artikolu 4 tar-Regolament (KE) Nru 882/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (39) u għandhom jiżguraw li kull operatur li jkun konformi ma' dawk l-obbligi jkun intitolat li jkun kopert b'sistema ta' verifiki.

3.   Fl-Unjoni, verifika annwali tal-konformità mal-ispeċifikazzjoni tal-prodott, matul il-produzzjoni u matul jew wara l-kundizzjonament tal-inbid, għandha tkun żgurata mill-awtorità kompetenti msemmija fil-paragrafu 2 jew minn korp ta' kontroll wieħed jew aktar, fit-tifsira tal-punt 5 tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 2 tar-Regolament (KE) Nru 882/2004, li joperaw bħala korp ta' ċertifikazzjoni tal-prodotti skont il-kriterji stabbiliti fl-Artikolu 5 ta' dak ir-Regolament.

4.   Il-Kummissjoni għandhatadotta atti ta' implimentazzjoni dwar dan li ġej:

(a)

il-komunikazzjonijiet li għandhom isiru mill-Istati Membri lill-Kummissjoni;

(b)

regoli dwar l-awtorità responsabbli għall-verifika tal-konformità mal-ispeċifikazzjoni tal-prodott, inkluż meta ż-żona ġeografika tkun f'pajjiż terz;

(c)

l-azzjonijiet li għandhom jiġu implimentati mill-Istati Membri għall-prevenzjoni tal-użu illegali ta' denominazzjonijiet protetti ta' oriġini, indikazzjonijiet ġeografiċi protetti u termini tradizzjonali protetti;

(d)

il-kontrolli u l-verifika li għandhom jitwettqu mill-Istati Membri, inkluż l-ittestjar.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

TITOLU VI

KONDIZZJONALITÀ

KAPITOLU I

Kamp ta' applikazzjoni

Artikolu 91

Prinċipju ġenerali

1.   Meta benefiċjarju msemmi fl-Artikolu 92 ma jkunx konformi mar-regoli dwar il-kondizzjonalità kif stabbilit fl-Artikolu 93, għandha tiġi imposta piena amministrattiva fuq dak il-benefiċjarju.

2.   Il-piena amministrattiva msemmija fil-paragrafu 1 għandha tapplika biss meta n-nuqqas ta' konformità jkun ir-riżultat ta' att jew omissjoni li tista' tiġi attribwita direttament lill-benefiċjarju kkonċernat; u meta jiġi sodisfatt wieħed mill-kondizzjonijiet addizzjonali li ġejjin, jew it-tnejn li huma:

(a)

in-nuqqas ta' konformità jkun relatat mal-attività agrikola tal-benefiċjarju;

(b)

tkun ikkonċernata ż-żona tal-azjenda tal-benefiċjarju.

Fir-rigward ta' żoni ta' foresta, madankollu, din il-piena m'għandhiex tapplika dment li ma tintalab l-ebda għajnuna għaż-żona kkonċernata f'konformità mal-punt (a) tal-Artikolu 21(1), u l-Artikoli 30 u 34 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013].

3.   Għall-fini ta’ dan it-Titolu għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(a)

'azjenda' tfisser l-unitajiet ta' produzzjoni u ż-żoni kollha ġestiti mill-benefiċjarju msemmi fl-Artikolu 92 li jkunu jinsabu fit-territorju tal-istess Stat Membru;

(b)

"rekwiżit" tfisser kull rekwiżit individwali statutorju ta' ġestjoni skont il-liġi tal-Unjoni msemmi fl-Anness II f'att speċifiku, li jvarja fis-sustanza minn kwalunkwe rekwiżit ieħor tal-istess att.

Artikolu 92

Benefiċjarji kkonċernati

L-Artikolu 91 għandu japplika għal benefiċjarji li jirċievu pagamenti diretti skont ir-Regolament (UE) Nru 1307/2013, pagamenti skont l-Artikoli 46 u 47 tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013 u l-primjums annwali skont il-punti (a) u (b) tal-Artikolu 21(1), l-Artikoli 28 sa 31, 33 u 34 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013.

Madankollu, l-Artikolu 91 m'għandux japplika għal benefiċjarji li jipparteċipaw fl-iskema għal bdiewa żgħażagħ kif imsemmi fit-Titolu V tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013. Il-piena prevista f’dak l-Artikolu m’għandhiex tapplika wkoll għall-appoġġ kif msemmi fl-Artikolu 28(9) tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013.

Artikolu 93

Regoli dwar il-kondizzjonalità

1.   Ir-regoli dwar il-kondizzjonalità għandhom jikkonsistu mir-rekwiżiti statutorji ta' ġestjoni skont il-liġi tal-Unjoni u l-istandards għal kondizzjoni agrikola u ambjentali tajba ta' art stabbiliti fuq livell nazzjonali kif elenkati fl-Anness II, relatati mal-oqsma li ġejjin:

(a)

l-ambjent, it-tibdil fil-klima u l-kondizzjoni agrikola tajba tal-artijiet;

(b)

is-saħħa pubblika, tal-annimali u tal-pjanti;

(c)

it-trattament xieraq tal-annimali.

2.   L-atti legali msemmija fl-Anness II b'rabta mar-rekwiżiti statutorji ta' ġestjoni għandhom japplikaw fil-verżjoni li tkun fis-seħħ u, fil-każ ta' Direttivi, kif implimentati mill-Istati Membri.

3.   Barra minn hekk, fir-rigward tas-snin 2015 u 2016, ir-regoli dwar il-kondizzjonalità għandhom jinkludu wkoll iż-żamma tal-mergħa permanenti. L-Istati Membri li kienu Membri tal-Unjoni fl-1 ta' Jannar 2004 għandhom jiżguraw li l-art li kienet taħt mergħa permanenti fid-data prevista fl-applikazzjonijiet għall-għajnuna għaż-żona tal-2003 tinżamm taħt mergħa permanenti fi ħdan limiti definiti. L-Istati Membri li saru Membru tal-Unjoni fl-2004 għandhom jiżguraw li l-artijiet li kienu taħt mergħa permanenti fl-1 ta' Mejju 2004 jinżammu taħt mergħa permanenti fi ħdan limiti definiti. Il-Bulgarija u r-Rumanija għandhom jiżguraw li l-art li kienet taħt mergħa permanenti fl-1 ta' Jannar 2007 tinżamm bħala mergħa permanenti fil-limiti definiti. Il-Kroazja għandha tiżgura li l-art li tkun taħt mergħa permanenti fl-1 ta' Lulju 2013 tinżamm taħt mergħa permanenti fil-limiti definiti.

L-ewwel subparagrafu ma japplikax għal art taħt mergħa permanenti li ser tingħata għat-tisġir, jekk tali tisġir ikun kompatibbli mal-ambjent u bl-esklużjoni ta' msaġar tas-siġar tal-Milied u speċiijiet li jikbru malajr, ikkultivati għal perijodu qasir.

4.   Sabiex jitqies il-paragrafu 3, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 115 li jistabbilixxu r-regoli dwar il-manutenzjoni ta' mergħat permanenti, b'mod partikolari biex jiġi żgurat li jittieħdu miżuri biex l-art tinżamm taħt mergħa permanenti fil-livell tal-bdiewa, inklużi l-obbligi individwali li għandhom ikunu rrispettati bħall-obbligu tar-rikonverżjoni ta' żoni f'mergħat permanenti fejn jiġi stabbilit li l-proporzjon ta' art taħt mergħa permanenti jkun qiegħed jonqos.

Sabiex tiżgura applikazzjoni korretta tal-obbligi tal-Istati Membri minn naħa waħda u l-bdiewa individwali min-naħa l-oħra, fir-rigward taż-żamma tal-mergħat permanenti, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 115 biex tistabbilixxi l-kondizzjonijiet u l-metodi għad-determinazzjoni tal-proporzjon tal-mergħa permanenti u l-art agrikola li għandhom jinżammu.

5.   Għall-fini tal-paragrafi 3 u 4, "mergħa permanenti" tfisser mergħa permanenti kif definita fil-punt (c) tal-Artikolu 2 tar-Regolament (KE) Nru 1120/2009 fil-verżjoni oriġinali tiegħu.

Artikolu 94

Obbligi ta' Stati Membri relatati ma' kondizzjoni agrikola u ambjentali tajba

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li ż-żona agrikola kollha, inkluża art li ma tkunx għadha tintuża għal finijiet ta' produzzjoni, tinżamm f'kondizzjoni agrikola u ambjentali tajba. L-Istati Membri għandhom jiddefinixxu, fuq livell nazzjonali jew reġjonali, standards minimi għal benefiċjarji għal kondizzjoni agrikola u ambjentali tajba ta' art abbażi tal-Anness II, billi jqisu l-karatteristiċi speċifiċi taż-żoni kkonċernati, inklużi l-ħamrija u l-kondizzjoni klimatika, sistemi eżistenti ta' biedja, użu ta' artijiet, tinwib, prattiki ta' biedja u strutturi ta' azjenda agrikola.

L-Istati Membri m'għandhomx jiddefinixxu rekwiżiti minimi li mhumiex stabbiliti fl-Anness II.

Artikolu 95

Informazzjoni għall-benefiċjarji

L-Istati Membri għandhom jipprovdu lill-benefiċjarji kkonċernati, fejn xieraq bl-użu ta' mezzi elettroniċi, bil-lista tar-rekwiżiti u l-istandards li għandhom jiġu applikati fil-livell tal-azjenda agrikola, kif ukoll informazzjoni ċara u preċiża dwarhom.

KAPITOLU II

Sistema ta' kontroll u pieni amministrattivi relatati mal-kondizzjonalità

Artikolu 96

Verifiki tal-kondizzjonalità

1.   L-Istati Membri għandhom jagħmlu użu, fejn adatt, tas-sistema integrata stabbilita fil-Kapitolu II tat-Titolu V u, b'mod partikulari, tal-punti (a), (b), (d), (e) u (f) tal-Artikolu 68(1).

L-Istati Membri jistgħu jużaw is-sistemi ta' amministrazzjoni u kontroll eżistenti tagħhom biex jiżguraw konformità mar-regoli dwar il-kondizzjonalità.

Dawk is-sistemi, u b'mod partikolari s-sistema għall-identifikazzjoni u r-reġistrazzjoni ta' annimali stabbilita f'konformità mad-Direttiva tal-Kunsill 2008/71/KE (40) u r-Regolamenti (KE) Nru 1760/2000 u (KE) Nru 21/2004, għandhom ikunu kompatibbli mas-sistema integrata msemmija fil-Kapitolu II tat-Titolu V ta' dan ir-Regolament.

2.   Skont x'ikunu r-rekwiżiti, l-istandards, l-atti jew l-oqsma ta' kondizzjonalità inkwistjoni, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jwettqu verifiki amministrattivi, partikolarment dawk diġà previsti fis-sistemi ta' kontroll applikabbli għar-rekwiżit, l-istandard, l-att jew il-qasam rispettiv tal-kondizzjonalità.

3.   L-Istati Membri għandhom iwettqu verifiki fuq il-post biex jivverifikaw jekk benefiċjarju partikolari jkunx konformi mal-obbligi stipulati f'dan it-Titolu.

4.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjonili jistipulaw regoli dwar it-twettiq tal-verifiki tal-konformità mal-obbligi msemmija taħt dan it-Titolu, inkluż regoli li jippermettu li l-analiżi tar-riskji tikkunsidra l-fatturi li ġejjin:

(a)

il-parteċipazzjoni ta' bidwi fis-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli kif prevista fit-Titolu III ta’ dan ir-Regolament;

(b)

il-parteċipazzjoni ta' bidwi f’sistema ta’ ċertifikazzjoni, jekk din tkopri r-rekwiżiti u l-istandards ikkonċernati.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

Artikolu 97

Applikazzjoni tal-piena amministrattiva

1.   Il-piena amministrattiva prevista fl-Artikolu 91 għandha tiġi imposta fejn ir-regoli dwar il-kondizzjonalità ma jiġux irrispettati fi kwalunkwe żmien f'sena kalendarja partikolari ('is-sena kalendarja kkonċernata'), u fejn in-nuqqas ta' konformità inkwistjoni jkun jista' jiġi attribwit direttament lill-benefiċjarju li jkun issottometta l-applikazzjoni għall-għajnuna jew it-talba għal pagament fis-sena kalendarja kkonċernata.

L-ewwel subparagrafu għandu japplika mutatis mutandis għal benefiċjarji li jinstab li ma jkunux irrispettaw ir-regoli dwar il-kondizzjonalità, fi kwalunkwe żmien matul it-tliet snin mill-1 ta' Jannar tas-sena wara s-sena kalendarja li fiha jkun ingħata l-ewwel pagament taħt il-programmi ta' għajnuna għal ristrutturar u konverżjoni jew fi kwalunkwe żmien matul sena waħda mill-1 ta' Jannar tas-sena wara s-sena kalendarja li fiha jkun ingħata l-pagament taħt il-programmi ta' għajnuna għal ħsad ekoloġiku msemmi fir-Regolament (UE) Nru 1308/2013 ('is-snin ikkonċernati').

2.   F'każijiet fejn l-art tiġi ttrasferita matul is-sena kalendarja kkonċernata jew matul is-snin ikkonċernati, il-paragrafu 1 għandu japplika wkoll fejn in-nuqqas ta' konformità inkwistjoni jkun ir-riżultat ta' att jew ta' omissjoni li tista' tiġi attribwita direttament lill-persuna li lilha jew li mingħandha tkun ġiet ittrasferita l-art agrikola. Permezz ta' deroga mill-ewwel sentenza, fejn il-persuna li lilha jkun jista' jiġi attribwit direttament l-att jew l-omissjoni, tkun issottomettiet applikazzjoni għal għajnuna jew talba għal pagament fis-sena kalendarja kkonċernata jew fis-snin ikkonċernati, il-piena amministrattiva għandha tkun imposta abbażi tal-ammonti totali tal-pagamenti msemmija fl-Artikolu 92 mogħtija jew li għandhom jingħataw lil dik il-persuna.

Għall-finijiet ta' dan il-paragrafu, 'trasferiment' tfisser kull tip ta' transazzjoni li permezz tagħha l-art agrikola ma tibqax għad-dispożizzjoni ta' dak li qed jittrasferixxi.

3.   Minkejja l-paragrafu 1, u soġġett għar-regoli li għandhom jiġu adottati skont l-Artikolu 101, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li ma japplikawx piena amministrattiva għal kull benefiċjarju u għal kull sena kalendarja meta l-ammont tal-piena huwa ta' EUR 100 jew inqas.

Meta Stat Membru jiddeċiedi li jagħmel użu mill-għażla msemmija fl-ewwel subparagrafu, l-awtorità kompetenti għandha, għal kampjun ta' benefiċjarji, tieħu fis-sena ta' wara l-azzjonijiet meħtieġa biex tivverifika li l-benefiċjarju jkun irrimedja s-sejbiet tan-nuqqas ta' konformità kkonċernata. Is-sejba u l-obbligu li tittieħed azzjoni ta' rimedju għandhom jiġu nnotifikati lill-benefiċjarju.

4.   L-impożizzjoni ta' piena amministrattiva ma għandhiex taffettwa il-legalità u r-regolarità tal-pagamenti li għalihom tapplika.

Artikolu 98

Applikazzjoni tal-piena amministrattiva fil-Bulgarija, il-Kroazja u r-Rumanija

Għall-Bulgarija u r-Rumanija, il-pieni amministrattivi msemmija fl-Artikolu 91 għandhom jiġu applikati mhux aktar tard mill-1 ta' Jannar 2016 fir-rigward tar-rekwiżiti statutorji ta' ġestjoni fil-qasam tat-trattament xieraq tal-annimali msemmi fl-Anness II.

Għall-Kroazja, il-pieni msemmija fl-Artikolu 91 għandhom jiġu applikati f'konformità mal-iskeda ta' żmien li ġejja fir-rigward tar-rekwiżiti statutorji ta' ġestjoni (RSĠ) imsemmija fl-Anness II:

(a)

mill-1 ta' Jannar 2014 għal RSĠ 1 sa RSĠ 3 u RSĠ 6 sa RSĠ 8;

(b)

mill-1 ta' Jannar 2016 għal RSĠ 4, RSĠ 5, RSĠ 9 u RSĠ 10;

(c)

mill-1 ta’ Jannar 2018 għal RSĠ 11 sa RSĠ 13.

Artikolu 99

Kalkolu tal-piena amministrattiva

1.   Il-piena amministrattiva prevista fl-Artikolu 91 għandha tkun applikata permezz ta' tnaqqis jew esklużjoni tal-ammont totali tal-pagamenti elenkati fl-Artikolu 92 mogħti jew li jkollu jingħata lill-benefiċjarju kkonċernat fir-rigward tal-applikazzjonijiet ta' għajnuna li jkun ppreżenta jew li ser jippreżenta matul is-sena kalendarja tas-sejba.

Għall-kalkolu ta' dak it-tnaqqis u l-esklużjonijiet, għandhom jiġu kkunsidrati s-severità, id-daqs, il-permanenza u r-riokkorrenza tan-nuqqas ta' konformità li jkun instab, kif ukoll tal-kriterji stabbiliti fil-paragrafi 2, 3 u 4.

2.   Fil-każ ta' nuqqas ta' konformità minħabba negliġenza, il-persentaġġ ta' tnaqqis m'għandux jaqbeż il-5 % u, fil-każ ta' riokkorrenza, m'għandux jaqbeż il-15 %.

L-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu sistema ta' twissija bikrija li tapplika għal każijiet ta' nuqqas ta' konformità li, minħabba s-severità minuri, id-daqs u d-dewmien tagħhom, f'każijiet debitament iġġustifikati, m'għandhomx iwasslu għal tnaqqis jew esklużjoni. Meta Stat Membru jiddeċiedi li jagħmel użu minn din l-opzjoni, l-awtorità kompetenti għandha tibgħat twissija bikrija lill-benefiċjarju, fejn tinnotifika lill-benefiċjarju bis-sejba u bl-obbligu li jieħu azzjoni ta' rimedju. F'każ li verifika sussegwenti tistabbilixxi li n-nuqqas ta' konformità ma ġiex rimedjat, it-tnaqqis skont l-ewwel subparagrafu għandu jiġi applikat b'mod retroattiv.

Madankollu, każijiet ta' nuqqas ta' konformità li jikkostitwixxu riskju dirett għas-saħħa pubblika jew tal-annimali għandhom dejjem iwasslu għal tnaqqis jew esklużjoni.

L-Istati Membri jistgħu jagħtu aċċess prijoritaru għas-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli lill-benefiċjarji li rċevew twissija bikrija għall-ewwel darba.

3.   Fil-każ ta' nuqqas ta' konformità intenzjonali, il-persentaġġ ta' tnaqqis ma għandux ikun ta' anqas minn 20 % u jista' jwassal għal esklużjoni totali minn skema waħda jew aktar ta' għajnuna u jista' japplika għal sena kalendarja waħda jew aktar.

4.   F'kull każ, l-ammont totali ta' tnaqqis u esklużjonijiet għal sena kalendarja waħda m'għandux ikun aktar mill-ammont totali msemmi fl-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1.

Artikolu 100

Ammonti li jirriżultaw mill-kondizzjonalità

L-Istati Membri jistgħu jżommu 25 % tal-ammonti li jirriżultaw mill-applikazzjoni tat-tnaqqis u l-esklużjonijiet imsemmija fl-Artikolu 99.

Artikolu 101

Setgħat tal-Kummissjoni marbutin mal-applikazzjoni u l-kalkolu tal-pieni amministrattivi

1.   Biex tiġi żgurata distribuzzjoni korretta tal-fondi lill-benefiċjarji intitolati u li l-kondizzjonalità titwettaq b'mod effiċjenti, koerenti u mhux diskriminatorju, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 115:

(a)

li jistabbilixxu bażi armonizzata għall-kalkolu ta' pieni amministrattivi minħabba l-kondizzjonalità msemmija fl-Artikolu 99, b'kont meħud tat-tnaqqis minħabba d-dixxiplina finanzjarja;

(b)

li jistabbilixxu l-kondizzjonijiet għall-applikazzjoni u l-kalkolu tal-pieni amministrattivi minħabba l-kondizzjonalità, inkluż fil-każ ta' nuqqas ta' konformità li jista' jiġi attribwit direttament lill-benefiċjarju kkonċernat.

2.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli proċedurali u tekniċi dettaljati dwar il-kalkolu u l-applikazzjoni tal-pieni amministrattivi msemmija fl-Artikoli 97 sa 99, inkluż fir-rigward ta' benefiċjarji li jikkonsistu minn grupp ta' persuni skont l-Artikoli 28 u 29 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

TITOLU VII

DISPOŻIZZJONIJIET KOMUNI

KAPITOLU I

Komunikazzjoni

Artikolu 102

Komunikazzjoni tal-informazzjoni

1.   Flimkien mad-dispożizzjonijiet stabbiliti fir-Regolamenti settorjali, l-Istati Membri għandhom jibagħtu lill-Kummissjoni l-informazzjoni, id-dikjarazzjonijiet u d-dokumenti li ġejjin:

(a)

għal aġenziji tal-pagamenti akkreditati u korpi ta' koordinazzjoni akkreditati:

(i)

id-dokument ta' akkreditazzjoni tagħhom;

(ii)

il-funzjoni tagħhom (aġenzija tal-pagamenti akkreditata jew korp ta' koordinazzjoni akkreditat);

(iii)

fejn ikun rilevanti, l-irtirar tal-akkreditazzjoni tagħhom,

(b)

għal korpi ta' ċertifikazzjoni:

(i)

isimhom;

(ii)

l-indirizz tagħhom,

(c)

għal miżuri relatati ma' operazzjonijiet iffinanzjati mill-Fondi:

(i)

dikjarazzjonijiet ta' nfiq, li jservu wkoll bħala talbiet għal pagamenti, iffirmati mill-aġenzija tal-pagamenti akkreditata jew mill-korp ta' koordinazzjoni akkreditat u akkumpanjati mill-informazzjoni meħtieġa;

(ii)

estimi tal-ħtiġijiet finanzjarji tagħhom, fir-rigward tal-FAEG u, fir-rigward tal-FAEŻR, aġġornament ta' dikjarazzjonijiet ta' estimi ta' nfiq li jkunu ser jintbagħtu matul is-sena u dikjarazzjonijiet ta' estimi ta' nfiq fir-rigward tas-sena finanzjarja ta' wara;

(iii)

id-dikjarazzjoni ta' ġestjoni u l-kontijiet annwali tal-aġenziji tal-pagamenti akkreditati;

(iv)

sommarju annwali tar-riżultati tal-awditi u tal-verifiki kollha mwettqin skont l-iskeda u dispożizzjonijiet dettaljati stabbiliti fir-regoli speċifi għas-settur.

Il-kontijiet annwali tal-aġenziji tal-pagamenti akkreditati relatati mal-infiq tal-FAEŻR għandhom jiġu ppreżentati fil-livell ta' kull programm.

2.   L-Istati Membri għandhom jinformaw lill-Kummissjoni fid-dettall bil-miżuri li jittieħdu għall-implimentazzjoni tal-kondizzjoni agrikola u ambjentali tajba msemmija fl-Artikolu 94 u bid-dettalji tas-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli msemmija fit-Titolu III.

3.   L-Istati Membri għandhom jinformaw lill-Kummissjoni regolarment rigward l-applikazzjoni tas-sistema integrata msemmija fil-Kapitolu II tat-Titolu V. Il-Kummissjoni għandha torganizza skambji ta’ fehmiet mal-Istati Membri dwar dan is-suġġett.

Artikolu 103

Konfidenzjalità

1.   L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jieħdu l-passi kollha meħtieġa biex jiżguraw il-konfidenzjalità tal-informazzjoni kkomunikata jew miksuba taħt spezzjoni u l-approvazzjoni tal-kontijiet implimentati skont dan ir-Regolament.

Ir-regoli stipulati fl-Artikolu 8 tar-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 għandhom japplikaw għal dik l-informazzjoni.

2.   Mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet nazzjonali relatati ma' proċedimenti legali, l-informazzjoni miġbura matul skrutinju kif previst fil-Kapitolu III tat-Titolu V għandha tkun protetta b'segretezza professjonali. Din ma għandha tkun ikkomunikata lill-ebda persuna minbarra dawk li, minħabba d-dmirijiet tagħhom fl-Istati Membri jew fl-istituzzjonijiet tal-Unjoni, ikunu meħtieġa jkollhom għarfien dwarha għall-finijiet tal-qadi ta' dawk id-dmirijiet.

Artikolu 104

Setgħat tal-Kummissjoni

Il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar:

(a)

l-għamla, il-kontenut, l-intervalli, id-dati ta' skadenza u l-arranġamenti biex jiġu trasmessi jew isiru disponibbli għall-Kummissjoni:

(i)

dikjarazzjonijiet ta' nfiq u estimi ta' nfiq u l-aġġornamenti tagħhom, inkluż dħul assenjat;

(ii)

id-dikjarazzjoni ta' ġestjoni u l-kontijiet annwali tal-aġenziji tal-pagamenti, kif ukoll ir-riżultati tal-awditi u l-verifiki kollha mwettqin li huma disponibbli;

(iii)

ir-rapporti ta' ċertifikazzjoni tal-kontijiet;

(iv)

l-ismijiet u d-dettalji ta' aġenziji tal-pagamenti akkreditati, korpi ta' koordinazzjoni akkreditati u korpi ta' ċertifikazzjoni;

(v)

arranġamenti biex jittieħed kont tal-infiq iffinanzjat mill-Fondi u biex dan jitħallas;

(vi)

notifiki ta' aġġustamenti finanzjarji magħmula mill-Istati Membri b'rabta ma' operazzjonijiet jew programmi ta' żvilupp rurali, u rapporti fil-qosor dwar il-proċeduri ta' rkupru li jitwettaq mill-Istati Membri b'rispons għall-irregolaritajiet;

(vii)

informazzjoni dwar il-miżuri li jittieħdu skont l-Artikolu 58.

(b)

l-arranġamenti li jirregolaw skambji ta' informazzjoni u dokumenti bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri, u l-implimentazzjoni ta' sistemi ta' informazzjoni, inklużi t-tip, il-format u l-kontenut ta' data li għandha tiġi pproċessata minn dawn is-sistemi u r-regoli korrispondenti dwar ħżin ta' data;

(c)

in-notifika lill-Kummissjoni, mill-Istati Membri, dwar informazzjoni, dokumenti, statistika u rapporti, kif ukoll skadenzi u metodi ta' kif dawn jiġu nnotifikati.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

KAPITOLU II

Użu tal-euro

Artikolu 105

Prinċipji ġenerali

1.   L-ammonti mogħtija fid-deċiżjonijiet tal-Kummissjoni li jadottaw programmi ta' żvilupp rurali, l-ammonti tal-impenji u tal-pagamenti mill-Kummissjoni u l-ammonti tal-infiq ikkonfermati jew iċċertifikati u l-ammonti f'dikjarazzjonijiet ta' nfiq mill-Istati Membri għandhom ikunu espressi u jitħallsu bl-euro.

2.   Il-prezzijiet u l-ammonti stabbiliti fil-leġislazzjoni agrikola settorjali għandhom ikunu espressi fl-euro.

Huma għandhom jingħataw jew jinġabru fl-euro fl-Istati Membri li jkunu adottaw l-euro u fil-munita nazzjonali fl-Istati Membri li ma jkunux adottawha.

Artikolu 106

Rata tal-kambju u avveniment operattiv

1.   Il-prezzijiet u l-ammonti msemmija fl-Artikolu 105(2) għandhom jiġu kkonvertiti fl-Istati Membri li m'adottawx l-euro bħala munita nazzjonali, permezz ta' rata tal-kambju.

2.   L-avveniment operattiv għar-rata tal-kambju għandu jkun:

(a)

it-tlestija ta' formalitajiet doganali ta' importazzjoni jew esportazzjoni fil-każ ta' ammonti miġbura jew mogħtija fil-kummerċ ma' pajjiżi terzi;

(b)

l-avveniment li bih l-objettiv ekonomiku tal-operazzjoni jinkiseb fil-każijiet l-oħra kollha.

3.   Fejn pagament dirett, kif previst fir-Regolament (UE) Nru 1307/2013 isir lill-benefiċjarju f'munita li mhijiex l-euro, l-Istati Membri għandhom jikkonvertu l-ammont ta' għajnuna espressa f'euro fil-munita nazzjonali abbażi tar-rata tal-kambju l-aktar reċenti li ġiet stabbilita mill-Bank Ċentrali Ewropew qabel l-1 ta' Ottubru tas-sena li fiha tingħata l-għajnuna.

B'deroga mill-ewwel subparagrafu, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu, f'każijiet debitament iġġustifikati, li jwettqu l-konverżjoni abbażi tal-medja tar-rati tal-kambju stabbiliti mill-Bank Ċentrali Ewropew matul ix-xahar qabel l-1 ta' Ottubru tas-sena li għaliha tingħata l-għajnuna. L-Istati Membri li jagħżlu dik l-opzjoni għandhom jistabbilixxu u jippubblikaw dik il-medja tar-rata qabel l-1 ta' Diċembru ta' dik is-sena.

4.   Fir-rigward tal-FAEG, meta jitfasslu d-dikjarazzjonijiet ta' infiq tal-Istati Membri, dawk l-Istati Membri li ma jkunux adottaw l-euro għandhom japplikaw l-istess rata tal-kambju bħal dik li jkunu użaw biex jagħmlu l-pagamenti lill-benefiċjarji jew biex jiċievu d-dħul, f'konformità mad-dispożizzjonijiet ta' dan il-Kapitolu.

5.   Biex tispeċifika l-avveniment operattiv imsemmi fil-paragrafu 2 jew biex dan jiġi stabbilit għal raġunijiet speċifiċi għall-organizzazzjoni tas-suq jew għall-ammont inkwistjoni, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 115 li jkun fihom regoli dwar dawk l-avvenimenti operattivi u r-rata tal-kambju li għandha tintuża. L-avveniment operattiv speċifiku għandu jiġi ddeterminat billi jitqiesu l-kriterji li ġejjin:

(a)

l-applikabbiltà attwali, malajr kemm jista' jkun, ta' aġġustamenti għar-rata tal-kambju;

(b)

kemm ikunu simili l-avvenimenti operattivi għal operazzjonijiet analogi mwettqin skont l-organizzazzjoni tas-suq;

(c)

il-koerenza fl-avvenimenti operattivi għad-diversi prezzijiet u ammonti relatati mal-organizzazzjoni tas-suq;

(d)

il-prattikabbiltà u l-effikaċja tal-verifiki dwar l-applikazzjoni ta' rati tal-kambju adatti.

6.   Biex tiġi evitata l-applikazzjoni, mill-Istati Membri li ma adottawx l-euro, ta' rati tal-kambju differenti f'kontijiet ta' dħul riċevuti jew f'għajnuna mħallsa lil benefiċjarji f'munita li mhijiex l-euro, minn naħa waħda, u fl-istabbiliment tad-dikjarazzjoni ta' nfiq magħmula mill-aġenzija tal-pagamenti, min-naħa l-oħra, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 115 li jistipulaw regoli dwar ir-rata tal-kambju applikabbli meta jsiru dikjarazzjonijiet ta' nfiq u jiġu rreġistrati operazzjonijiet ta' ħżin pubbliku fil-kontijiet tal-aġenzija tal-pagamenti.

Artikolu 107

Miżuri ta' salvagwardja u derogi

1.   Il-Kummissjoni tista', tadotta atti ta' implimentazzjoni li jissalvagwardjaw l-applikazzjoni tal-liġi tal-Unjoni jekk din x'aktarx tkun ipperikolata minn prattiki monetarji eċċezzjonali relatati mal-munita nazzjonali. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni jistgħu, fejn ikun meħtieġ, jidderogaw mir-regoli eżistenti biss għal perijodu ta' żmien li huwa strettament meħtieġ.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Istati Membri għandhom jiġu nnotifikati minnufih bil-miżuri msemmija fl-ewwel subparagrafu.

2.   Fejn prattiki monetarji eċċezzjonali dwar munita nazzjonali x'aktarx li jipperikolaw l-applikazzjoni tal-liġi tal-Unjoni, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 115 li jidderogaw minn din it-Taqsima, partikolarment fil-każijiet li ġejjin:

(a)

fejn pajjiż juża tekniki anormali ta' kambju bħal diversi rati tal-kambju jew jopera ftehimiet ta' tpartit;

(b)

fejn pajjiżi jkollhom muniti li ma jkunux ikkwotati fi swieq uffiċjali tal-kambju jew fejn ix-xejra f''muniti bħal dawn x'aktarx toħloq distorsjoni fil-kummerċ.

Artikolu 108

Użu tal-euro minn Stati Membri mhux fiż-żona tal-euro

1.   Jekk Stat Membru li ma jkunx adotta l-euro jiddeċiedi li jħallas l-infiq li jirriżulta mil-leġislazzjoni agrikola settorjali fl-euro minflok fil-munita nazzjonali tiegħu, l-Istat Membru għandu jieħu miżuri biex jiżgura li l-użu tal-euro ma joħloqx vantaġġ sistematiku meta mqabbel mal-użu tal-munita nazzjonali.

2.   L-Istat Membru għandu jinnotifika lill-Kummissjoni bil-miżuri ppjanati qabel ma dawn jidħlu fis-seħħ. Il-miżuri ma jistgħux jidħlu fis-seħħ qabel ma l-Kummissjoni tkun innotifikat il-qbil tagħha dwar dan.

KAPITOLU III

Rapport u evalwazzjoni

Artikolu 109

Rapport finanzjarju annwali

Sal-aħħar ta’ Settembru ta’ kull sena wara s-sena tal-baġit, il-Kummissjoni għandha tfassal rapport finanzjarju dwar l-amministrazzjoni tal-Fondi matul is-sena finanzjarja preċedenti, li għandha tippreżentah lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

Artikolu 110

Monitoraġġ u evalwazzjoni tal-PAK

1.   Għandu jiġi stabbilit qafas komuni ta’ monitoraġġ u evalwazzjoni bil-ħsieb li jitkejjel ir-rendiment tal-PAK, u b'mod partikolari ta':

(a)

il-pagamenti diretti previsti fir-Regolament (UE) Nru 1307/2013;

(b)

il-miżuri tas-suq previsti fir-Regolament (UE) Nru 1308/2013;

(c)

il-miżuri ta’ żvilupp rurali previsti fir-Regolament (UE) Nru 1305/2013 u ta',

(d)

id-dispożizzjonijiet ta' dan ir-Regolament.

Il-Kummissjoni għandha timmonitorja dawn il-miżuri ta’ politika abbażi tar-rappurtar mill-Istati Membri f'konformità mar-regoli stabbiliti fir-Regolamenti imsemmijin fl-ewwel subparagrafu. Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi pjan ta' evalwazzjoni pluriennali li jinkludu evalwazzjonijiet perjodiċi ta’ strumenti speċifiċi li hija tkun ser twettaq.

Sabiex jiġi żgurat kejl effikaċi tal-prestazzjoni, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 115 fir-rigward tal-kontenut u l-kostruzzjoni ta’ dak il-qafas.

2.   Ir-rendiment tal-miżuri tal-PAK imsemmija fil-paragrafu 1 għandu jitkejjel b'rabta mal-objettivi li ġejjin:

(a)

produzzjoni vijabbli tal-ikel, b'enfasi fuq l-introjtu agrikolu, il-produttività agrikola u l-istabbiltà tal-prezz;

(b)

ġestjoni sostenibbli tar-riżorsi naturali u l-azzjoni klimatika, b'enfasi fuq l-emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra, il-bijodiversità, il-ħamrija u l-ilma;

(c)

żvilupp territorjali bbilanċjat, b'enfasi fuq l-impjiegi rurali, it-tkabbir u l-faqar fiż-żoni rurali.

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw is-sett ta' indikaturi speċifiċi għall-objettivi msemmija fl-ewwel subparagrafu. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

L-indikaturi għandhom ikunu marbutin mal-istruttura u l-objettivi tal-politika u għandhom jippermettu l-valutazzjoni tal-progress, l-effettività u l-effiċjenza tal-politika meta mqabbla mal-objettivi.

3.   Il-qafas ta' monitoraġġ u evalwazzjoni għandu jirrifletti l-istruttura tal-PAK b'dan il-mod:

(a)

għall-pagamenti diretti previsti fir-Regolament (UE) Nru 1307/2013, il-miżuri tas-suq previsti fir-Regolament (UE) Nru 1308/2013 u d-dispożizzjonijiet ta' dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandha timmonitorja dawn l-istrumenti abbażi ta' rappurtar mill-Istati Membri f'konformità mar-regoli stabbiliti f'dawn ir-regolamenti. Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi pjan ta' evalwazzjoni pluriennali b'evalwazzjonijiet perjodiċi ta' strumenti speċifiċi li għandhom jitwettqu taħt ir-responsabbiltà tal-Kummissjoni. L-evalwazzjonijiet għandhom jitwettqu mingħajr dewmien u minn evalwaturi indipendenti.

(b)

il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-intervent tal-politika tal-iżvilupp rurali ser jitwettqu f'konformità mal-Artikoli 67 sa 79 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013.

Il-Kummissjoni għandha tiżgura li l-impatt kombinat tal-istrumenti kollha tal-PAK imsemmija fil-paragrafu 1 jitkejlu u jiġu vvalutati b'rabta mal-objettivi komuni msemmija fil-paragrafu 2. Ir-rendiment tal-PAK fil-kisba tal-objettivi komuni tagħha għandha titkejjel u tiġi vvalutata abbażi tal-indikaturi komuni tal-impatt, u l-objettivi speċifiċi sottostanti abbażi tal-indikaturi tar-riżultati. Abbażi tal-evidenza pprovduta fl-evalwazzjonijiet dwar il-PAK, inklużi l-evalwazzjonijiet dwar il-programmi ta' żvilupp rurali, kif ukoll sorsi rilevanti oħrajn ta' informazzjoni, ir-rapporti dwar il-kejl u l-valutazzjoni tar-rendiment konġunt tal-istrumenti kollha tal-PAK għandhom jitħejjew mill-Kummissjoni.

4.   L-Istati Membri għandhom jagħtu lill-Kummissjoni l-informazzjoni kollha meħtieġa li tippermetti l-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-miżuri kkonċernati. Sa fejn ikun possibbli, tali informazzjoni għandha tkun ibbażata fuq sorsi ta’ data stabbiliti, bħan-Netwerk tad-Data tal-Kontabbiltà Agrikola u l-Eurostat.

Il-Kummissjoni għandha tikkunsira l-ħtiġijiet ta' data u s-sinerġiji bejn is-sorsi ta' data potenzjali, partikolarment l-użu tagħhom għal għanijiet ta' statistika, meta dan ikun adatt.

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar l-informazzjoni li għandha tintbagħat mill-Istati Membri, b'kont meħud tal-ħtieġa li jiġi evitat kwalunkwe piż amministrattiv mhux dovut, kif ukoll regoli dwar il-ħtiġijiet ta' data u s-sinerġiji bejn is-sorsi ta' data potenzjali. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

5.   Il-Kummissjoni għandha tippreżenta rapport inizjali dwar l-implimentazzjoni ta' dan l-Artikolu, inklużi l-ewwel riżultati dwar ir-rendiment tal-PAK, lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill sal-31 ta' Diċembru 2018. It-tieni rapport li jinkludi valutazzjoni tar-rendiment tal-PAK għandu jiġi ppreżentat sal-31 ta' Diċembru 2021.

KAPITOLU IV

Trasparenza

Artikolu 111

Pubblikazzjoni tal-benefiċjarji

1.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw il-pubblikazzjoni ex-post annwali tal-benefiċjarji tal-Fondi. Il-pubblikazzjoni għandu jkun fiha:

(a)

mingħajr preġudizzju għall-ewwel paragrafu tal-Artikolu 112 ta’ dan ir-Regolament, l-isem tal-benefiċjarju, kif ġej:

(i)

l-isem u l-kunjom meta l-benefiċjarju jkun persuna fiżika;

(ii)

l-isem legali sħiħ, kif ġie rreġistrat, meta l-benefiċjarju jkun persuna ġuridika li jkollha personalità ġuridika awtonoma skont il-leġislazzjoni tal-Istat Membru kkonċernat;

(iii)

l-isem sħiħ tal-assoċjazzjoni, kif ġiet irreġistrata jew inkella rikonoxxuta uffiċjalment, meta l-benefiċjarju jkun assoċjazzjoni mingħajr personalità ġuridika proprja;

(b)

il-muniċipalità tar-residenza tal-benefiċjarju jew fejn ikun irreġistrat il-benefiċjarju u, fejn ikun disponibbli, il-kodiċi postali jew il-parti fih li tidentifika l-muniċipalità;

(c)

l-ammonti ta’ pagament li jikkorrispondu għal kull miżura ffinanzjata mill-Fondi riċevuti minn kull benefiċjarju fis-sena finanzjarja kkonċernata;

(d)

in-natura u d-deskrizzjoni tal-miżuri ffinanzjati minn wieħed mill-Fondi, u li skonthom ingħata l-pagament imsemmi fil-punt (c).

L-informazzjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu għandha tkun disponibbli fuq sit tal-internet wieħed għal kull Stat Membru. Din għandha tibqa' disponibbli għal sentejn mid-data tal-pubblikazzjoni inizjali.

2.   Fir-rigward tal-pagamenti li jikkorrispondu għall-miżuri ffinanzjati mill-FAEŻR kif imsemmi fil-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1, l-ammonti li għandhom jiġu ppubblikati għandhom jikkorrispondu għall-finanzjament pubbliku totali, inklużi kemm il-kontribuzzjoni tal-Unjoni kif ukoll dik nazzjonali.

Artikolu 112

Limitu minimu

L-Istati Membri m'għandhomx jippubblikaw l-isem ta' benefiċjarju kif previst fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 111(1) ta' dan ir-Regolament fis-sitwazzjonijiet li ġejjin:

(a)

fil-każ li l-Istati Membri jistabbilixxu l-Iskema għal bdiewa żgħażagħ prevista fit-Titolu V tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, fejn l-ammont ta' għajnuna riċevuta minn benefiċjarju f'sena waħda huwa indaqs jew inqas mill-ammont previst mill-Istat Membru kif imsemmi fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 63(1) jew fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 63(2) ta' dak ir-Regolament;

(b)

fil-każ li l-Istati Membri ma jistabbilixxux l-Iskema għal bdiewa żgħażagħ prevista fit-Titolu V tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, fejn l-ammont ta' għajnuna riċevuta f'sena waħda minn benefiċjarju huwa indaqs jew inqas minn EUR 1 250.

Fejn japplika l-punt (a) tal-ewwel subparagrafu, l-ammonti stabbiliti minn Stat Membru skont l-Artikolu 63 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 u li ngħatat notifika dwarhom lill-Kummissjoni skont dak ir-Regolament għandhom jiġu ppubblikati mill-Kummissjoni f'konformità mar-regoli adottati skont l-Artikolu 114.

Fejn japplika l-ewwel paragrafu ta’ dan l-Artikolu, l-Istati Membri għandhom jippubblikaw l-informazzjoni msemmija fil-punti (b), (c) u (d) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 111(1), u l-benefiċjarju għandu jkun identifikat b'kodiċi. L-Istati Membri għandhom jiddeċiedu dwar il-forma ta' dak il-kodiċi.

Artikolu 113

Informazzjoni tal-benefiċjarji

L-Istati Membri għandhom jinfurmaw lill-benefiċjarji li d-data dwarhom ser tiġi ppubblikata f'konformità l-Artikolu 111,u li d-data tista' tiġi pproċessata minn korpi tal-awditu u investigattivi tal-Unjoni u l-Istati Membri, sabiex jissalvagwardjaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni.

F'konformità mar-rekwiżiti tad-Direttiva 95/46/KE, fir-rigward tad-data personali, l-Istati Membri għandhom jinfurmaw lill-benefiċjarji bid-drittijiet tagħhom skont ir-regoli dwar protezzjoni tad-data u bil-proċeduri applikabbli għall-eżerċizzju ta’ dawk id-drittijiet.

Artikolu 114

Setgħat tal-Kummissjoni

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar:

(a)

il-forma, inkluż il-mod ta’ preżentazzjoni skont il-miżura, u l-kalendarju tal-pubblikazzjoni prevista fl-Artikoli 111 u 112;

(b)

l-applikazzjoni uniformi tal-Artikolu 113;

(c)

il-kooperazzjoni bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 116(3).

TITOLU VIII

DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

Artikolu 115

Eżerċizzju tad-delega

1.   Il-Kummissjoni tingħata s-setgħa li tadotta l-atti ddelegati msemmija fl-Artikoli 8, 20, 40, 46, 50, 53, 57, 62, 63, 64, 65, 66, 72, 76, 77, 79, 84, 89, 93, 101, 106, 107, 110 u 120 soġġett għall-kondizzjonijiet stipulati f'dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa tal-adozzjoni ta' atti delegati msemmija fl-Artikoli 8, 20, 40, 46, 50, 53, 57, 62, 63, 64, 65, 66, 72, 76, 77, 79, 84, 89, 93, 101, 106, 107, 110 u 120 għandha tingħata lill-Kummissjoni għal perijodu ta' seba' snin mid-data tad-dħul fis-seħħ ta' dan ir-Regolament. Il-Kummissjoni għandha tfassal rapport dwar id-delega tas-setgħa mhux aktar tard minn disa' xhur qabel tmiem il-perijodu ta' seba' snin. Id-delega tas-setgħa għandha tiġi estiża b'mod taċitu għal perijodi ta' tul identiku, sakemm il-Parlament Ewropew jew il-Kunsill ma jopponux estensjoni bħal din sa mhux aktar tard minn tliet xhur qabel it-tmiem ta' kull perijodu.

3.   Id-delegazzjoni tas-setgħat imsemmija fl-Artikoli 8, 20, 40, 46, 50, 53, 57, 62, 63, 64, 65, 66, 72, 76, 77, 79, 84, 89, 93, 101, 106, 107, 110 u 120 tista' tiġi rrevokata fi kwalunkwe żmien mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni ta' revoka għandha ttemm id-delega tas-setgħa speċifikata f'dik id-deċiżjoni. Din għandha tidħol fis-seħħ fil-jum ta' wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f'data aktar tard speċifikata fiha. Din m'għandhiex taffettwa l-validità ta' kwalunkwe att iddelegat li jkun diġà fis-seħħ.

4.   Mal-adozzjoni ta' att iddelegat, il-Kummissjoni għandha tibgħat notifika dwaru simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att iddelegat adottat skont l-Artikoli 8, 20, 40, 46, 50, 53, 57, 62, 63, 64, 65, 66, 72, 76, 77, 79, 84, 89, 93, 101, 106, 107, 110 u 120 għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tkun ġiet espressa l-ebda oġġezzjoni mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill f'perijodu ta' xahrejn min-notifika ta' dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel l-iskadenza ta' dak il-perijodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn infurmaw lill-Kummissjoni li ma jkunux ser joġġezzjonaw. Dak il-perijodu għandu jkun estiż b'xahrejn fuq inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 116

Proċedura ta' kumitat

1.   Il-Kummissjoni għandha tkun assistita minn kumitat imsemmi l-"Kumitat dwar il-Fondi Agrikoli". Dan il-kumitat għandu jkun kumitat fit-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

Għall-finijiet tal-Artikoli 15, 58, 62, 63, 64, 65, 66, 75, 77, 78, 89, 90, 96, 101 u 104 fir-rigward ta' kwistjonijiet relatati mal-pagamenti diretti, l-iżvilupp rurali u/jew l-organizzazzjoni komuni tas-swieq, il-Kummissjoni għandha tkun assistita mill-Kumitat dwar il-Fondi Agrikoli, il-Kumitat għall-Pagamenti Diretti, il-Kumitat għall-Iżvilupp Rurali u/jew il-Kumitat għall-Organizzazzjoni Komuni tas-Swieq Agrikoli stabbiliti b'dan ir-Regolament, ir-Regolament (UE) Nru 1307/2013, ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013 u r-Regolament (UE) Nru 1308/2013, rispettivament. Dawk il-kumitati għandhom ikunu kumitati fit-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 4 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

3.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

Fil-każ ta' atti msemmija fl-Artikolu 8, meta l-kumitat ma jagħti l-ebda opinjoni, il-Kummissjoni ma għandhiex tadotta l-abbozz ta' att ta' implimentazzjoni u għandu japplika t-tielet subparagrafu tal-Artikolu 5(4) tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

Artikolu 117

Proċessar u protezzjoni tad-data personali

1.   L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jiġbru d-data personali għall-fini li jwettqu l-obbliġi rispettivi tagħhom ta' ġestjoni, kontroll, awditu kif ukoll ta' monitoraġġ u evalwazzjoni skont dan ir-Regolament u, b'mod partikolari, dawk stabbiliti fil-Kapitolu II tat-Titolu II, it-Titolu III, il-Kapitoli III u IV tat-Titolu IV, it-Titoli V u VI u l-Kapitolu III tat-Titolu VII, kif ukoll għal finijiet ta' statistika, u m'għandhomx jipproċessaw din id-data b'mod li mhuwiex kompatibbli ma' dak il-fini.

2.   Meta data personali tiġi pproċessata għal finijiet ta' monitoraġġ u evalwazzjoni skont il-Kapitolu III tat-Titolu VII, kif ukoll għal finijiet ta' statistika, hi għandha tkun anonima u tiġi pproċessata biss f'forma aggregata.

3.   Id-data personali għandha tkun ipproċessata f'konformità mar-regoli tad-Direttiva 95/46/KE u r-Regolament (KE) Nru 45/2001. B'mod partikolari, din id-data m'għandhiex tinħażen f'forma li tippermetti l-identifikazzjoni tas-suġġetti tad-data għal aktar żmien minn dak li jkun meħtieġ għall-finijiet li għalihom id-data tkun inġabret jew li għalihom tiġi pproċessata ulterjorment, b'kont meħud tal-perijodi minimi taż-żamma stabbiliti fil-liġi nazzjonali u tal-Unjoni applikabbli.

4.   L-Istati Membri għandhom jinfurmaw lis-suġġetti tad-data li d-data personali tagħhom tista' tiġi pproċessata minn korpi nazzjonali u tal-Unjoni f'konformità mal-paragrafu 1 u li f'dan ir-rigward huma għandhom id-drittijiet li jinsabu fir-regoli rispettivi tal-protezzjoni tad-data tad-Direttiva 95/46/KE u r-Regolament (KE) Nru 45/2001.

5.   Dan l-Artikolu għandu jkun soġġett għall-Artikoli 111 sa 114.

Artikolu 118

Livell ta' implimentazzjoni

L-Istati Membri għandhom ikunu responsabbli għall-programmi ta' implimentazzjoni u biex iwettqu l-kompiti tagħhom skont dan ir-Regolament fil-livell li huma jqisu li jkun xieraq, f'konformità mal-qafas istituzzjonali, legali u finanzjarju tal-Istat Membru u soġġett għall-konformità ma' dan ir-Regolament u ma' regoli rilevanti oħrajn tal-Unjoni.

Artikolu 119

Tħassir

1.   Ir-Regolamenti (KEE) Nru 352/78, (KE) Nru 165/94, (KE) Nru 2799/98, (KE) Nru 814/2000, (KE) Nru 1290/2005 u (KE) Nru 485/2008 huma mħassra.

Madankollu, l-Artikolu 31 tar-Regolament (KE) Nru 1290/2005 u r-regoli ta' implimentazzjoni rilevanti għandhom jibqgħu japplikaw sal-31 ta' Diċembru 2014.

2.   Referenzi għar-Regolamenti mħassrin għandhom jitqiesu bħala referenzi għal dan ir-Regolament u għandhom jinqraw skont it-tabella ta' korrelazzjoni li tinsab fl-Anness III.

Artikolu 120

Miżuri transizzjonali

Biex tiġi żgurata t-transizzjoni mingħajr diffikultà mill-arranġamenti previsti fir-Regolamenti mħassrin imsemmija fl-Artikolu 118 għal dawk stabbiliti f'dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 115 fir-rigward tal-każijiet fejn jistgħu japplikaw id-derogi mir-regoli previsti f’dan ir-Regolament u ż-żidiet magħhom.

Artikolu 121

Dħul fis-seħħ u applikazzjoni

1.   Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Huwa għandu japplika mill-1 Jannar 2014.

2.   Madankollu, id-dispożizzjonijiet li ġejjin għandhom japplikaw kif ġej:

(a)

l-Artikoli 7, 8, 16, 25, 26 u 43 mis-16 ta' Ottubru 2013;

(b)

l-Artikoli 18 u 40, għall-infiq li jkun sar, mis-16 ta' Ottubru 2013;

(c)

l-Artikolu 52 mill-1 ta' Jannar 2015.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, is-17 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. JUKNA


(1)  ĠU C 191, 29.6.2012, p. 116.

(2)  Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1290/2005 tal-21 ta' Ġunju 2005 dwar l-iffinanzjar tal-politika agrikola komuni (ĠU L 209, 11.8.2005, p. 1).

(3)  Regolament (UE, Euratom) Nru 996/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit annwali tal-Unjoni (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(4)  Regolament (UE) Nru 1307/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi regoli għal pagamenti diretti lill-bdiewa taħt l-iskemi ta' appoġġ fil-qafas tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KE) Nru 637/2008 u (KE) Nru 73/2009 (Ara paġna 608 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(5)  Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li tistabilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma (ĠU L 327, 22.12.2000, p. 1).

(6)  Regolament (KE) Nru 1107/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar it-tqegħid fis-suq ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u li jħassar id-Direttivi tal-Kunsill 79/117/KEE u 91/414/KEE (ĠU L 309, 24.11.2009, p. 1).

(7)  Direttiva 2009/128/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta' Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja biex jinkiseb użu sostenibbli tal-pestiċidi (ĠU L 309, 24.11.2009, p. 71).

(8)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 165/94 tal-24 ta’ Jannar 1994 dwar il-kofinanzjament mill-Komunità ta’ kontrolli b’telerilevament (ĠU L 24, 29.1.1994, p. 6).

(9)  Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013 tas-2 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2014-2020 (Ara paġna 884 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(10)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 tad-19 ta' Jannar 2009 li jistabbilixxi regoli komuni għal skemi ta' appoġġ dirett għal bdiewa fi ħdan il-politika agrikola komuni u li jistabbilixxi ċerti skemi ta' appoġġ għal bdiewa, u li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 1290/2005, (KE) Nru 247/2006, (KE) Nru 378/2007 u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1782/2003 (ĠU L 30, 31.1.2009, p. 16).

(11)  Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 li jiffissa dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew kopert mill-Qafas Strateġiku Komuni u li jiffissa dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond ta' Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1083/2006 (Ara paġna 320 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(12)  Regolament (UE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 dwar appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005 (Ara paġna 487 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(13)  Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 352/78 tal-20 ta' Frar 1978 dwar l-akkreditazzjoni ta' sigurtajiet, depożiti u garanziji mogħtija taħt il-politika agrikola komuni u sussegwentement sekwestrati (ĠU L 50, 22.2.1978, p. 1).

(14)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 814/2000 tas-17 ta' April 2000 dwar il-miżuri ta' tagħrif li għandhom x'jaqsmu mal-politika komuni agrikola (ĠU L 100, 20.4.2000, p. 7).

(15)  Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 tat-18 ta’ Diċembru 1995 dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunitajiet Ewropej (ĠU L 312, 23.12.1995, p. 1).

(16)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 485/2008 tas-26 ta’ Mejju 2008 dwar l-iskrutinju mill-Istati Membri fuq transazzjonijiet li jiffurmaw parti mis-sistema ta’ finanzjament tal-Fond Agrikolu Ewropew ta’ Garanzija (ĠU L 143, 3.6.2008, p. 1).

(17)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1782/2003 tad-29 ta’ Settembru 2003 li jistabbilixxi regoli komuni għal skemi diretti ta’ appoġġ fi ħdan il-politika agrikola komuni u li jistabbilixxi ċerti skemi ta’ appoġġ għall-bdiewa u li jemenda r-Regolamenti (KEE) Nru 2019/93, (KE) Nru 1452/2001, (KE) Nru 1453/2001, (KE) Nru 1454/2001, (KE) 1868/94, (KE) Nru 1251/1999, (KE) Nru 1254/1999, (KE) Nru 1673/2000, (KEE) Nru 2358/71 u (KE) Nru 2529/2001 (ĠU L 270, 21.10.2003, p. 1).

(18)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005 tal-20 ta' Settembru 2005 dwar appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilipp Rurali (FAEŻR) (ĠU L 277, 21.10.2005, p. 1).

(19)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1234/2007 tat-22 ta' Ottubru 2007 li jistabbilixxi organizzazzjoni komuni ta' swieq agrikoli u dwar dispożizzjonijiet speċifiċi għal ċerti prodotti agrikoli (Ir-Regolament Waħdieni dwar l-OKS) (ĠU L 299, 16.11.2007, p. 1).

(20)  Direttiva tal-Kunsill 80/68/KEE tas-17 ta’ Diċembru 1979 dwar il-ħarsien ta’ ilma ta’ taħt l-art kontra tniġġis ikkawżat minn ċerti sustanzi perikolużi (ĠU L 20, 26.1.1980, p. 43).

(21)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2799/98 tal-15 ta’ Diċembru 1998 li jistabbilixxi arranġamenti agrimonetarji għall-euro (ĠU L 349, 24.12.1998, p. 1).

(22)  Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta’ Ottubru 1995 dwar il-protezzjoni tal-individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ dejta personali u dwar il-moviment ħieles ta’ tali data (ĠU L 281, 23.11.1995, p. 31).

(23)  Regolament (KE) Nru 45/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Diċembru 2000 dwar il-protezzjoni tal-individwi fir-rigward tal-ipproċessar tad-data personali mill-istituzzjonijiet u l-korpi tal-Komunità u dwar il-moviment liberu ta’ tali data (ĠU L 8, 12.1.2001, p. 1).

(24)  [2010] Ġabra I-11063

(25)  Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 259/2008 tat-18 ta' Marzu 2008 li jistipula regoli dettaljati għall-applikazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1290/2005 rigward il-pubblikazzjoni ta’ tagħrif dwar il-benefiċjarji tal-fondi ġejjin mill-Fond Agrikolu Ewropew ta’ Garanzija (FAEG) u tal-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) (ĠU L 76, 19.3.2008, p. 28).

(26)  Regolament ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (KE) Nru 410/2011 tas-27 ta' April 2011 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 259/2008 li jistipula regoli dettaljati għall-applikazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1290/2005 rigward il-pubblikazzjoni ta’ tagħrif dwar il-benefiċjarji tal-fondi ġejjin mill-Fond Agrikolu Ewropew ta’ Garanzija (FAEG) u tal-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) (ĠU L 108, 28.4.2011, p. 24).

(27)  [Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali li jikkonċernaw mekkaniżmi għal kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat implimentattivi (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).]

(28)  ĠU C 35, 9.2.2012, p. 1.

(29)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 58/2003 tad-19 ta' Diċembru 2002 li jfassal l-istatut għall-aġenziji eżekuttivi li jridu jiġu fdati b'ċerti kompiti fit-tmexxija tal-programmi tal-Komunità (ĠU L 11, 16.1.2003, p. 1).

(30)  Ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 tal-11 ta' Novembru 1996 dwar il-verifiki u l-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea kontra l-frodi u irregolarijiet oħra (ĠU L 292, 15.11.1996, p. 2.)

(31)  Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Settembru 2013 dwar investigazzjonijiet immexxija mill-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) u li jħassar ir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) Nru 1073/1999 u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1074/1999 (ĠU L 248, 18.9.2013, p. 1).

(32)  Regolament (UE) Nru 952/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta’ Ottubru 2013 li jistabbilixxi l-Kodiċi Doganali tal-Unjoni (ĠU L 269, 10.10.2013, p. 1).

(33)  Regolament (UE) Nru 228/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta' Marzu 2013 li jistabbilixxi miżuri speċifiċi għall-agrikoltura fir-reġjuni ultraperiferiċi tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 247/2006 (ĠU L 78, 20.3.2013, p. 23).

(34)  Regolament (UE) Nru 229/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta' Marzu 2013 li jistabbilixxi miżuri speċifiċi għall-agrikoltura favur il-gżejjer minuri fil-Baħar Eġew u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1405/2006 (ĠU L 78, 20.3.2013, p. 41).

(35)  Regolament (KE) Nru 1760/2000 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Lulju 2000 li jistabbilixxi sistema għall-identifikazzjoni u r-reġistrazzjoni tal-bhejjem tal-fart u dwar it-tikkettjar tal-laħam taċ-ċanga u tal-prodotti tal-laħam taċ-ċanga u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 820/97 (ĠU L 204, 11.8.2000, p. 1).

(36)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 21/2004 tas-17 ta’ Diċembru 2003 li jistabbilixxi sistema għall-identifikazzjoni u r-reġistrazzjoni tal-annimali ovini u kaprini u li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1782/2003 u d-Direttivi 92/102/KEE u 64/432/KEE (ĠU L 5, 9.1.2004, p. 8).

(37)  Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1120/2009 tad-29 ta' Ottubru 2009 li jippreskrivi regoli dettaljati għall-implimentazzjoni tal-iskema ta’ pagament uniku li hemm provvediment dwarha fit-Titolu III tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 li jistabbilixxi regoli komuni għal skemi ta’ appoġġ dirett għal bdiewa fi ħdan il-politika agrikola komuni u li jistabbilixxi ċerti skemi ta’ appoġġ għal bdiewa (ĠU L 316, 2.12.2009, p. 1).

(38)  Regolament (KEE, Euratom) Nru 1182/71 tal-Kunsill tat-3 ta' Ġunju 1971 li jistabbilixxi r-regoli applikabbli għal perjodi, dati u limiti ta' żmien (ĠU L 124, 8.6.1971, p. 1).

(39)  Regolament (KE) Nru 882/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta' April 2004 dwar il-kontrolli uffiċjali mwettqa biex tiġi żgurata l-verifikazzjoni tal-konformità mal-liġi tal-għalf u l-ikel, mas-saħħa tal-annimali u mar-regoli dwar il-welfare tal-annimali (ĠU L 165, 30.4.2004, p. 1).

(40)  Direttiva tal-Kunsill 2008/71/KE tal-15 ta' Lulju 2008 dwar l-identifikazzjoni u r-reġistrazzjoni tal-ħnieżer (ĠU L 213, 8.8.2008, p. 31).


ANNESS I

INFORMAZZJONI FIL-QASAM TAL-MITIGAZZJONI TAT-TIBDIL FIL-KLIMA U L-ADATTAMENT GĦALIH, IL-BIJODIVERSITÀ U L-PROTEZZJONI TAL-ILMA KIF STABBILIT FIL-PUNT (D) TAL-ARTIKOLU 12(3)

Mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih:

Informazzjoni dwar impatti prospettivi tat-tibdil fil-klima fir-reġjuni rilevanti, tal-emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra tal-prattiki tal-biedja rilevanti u dwar il-kontribut tas-settur agrikolu għall-mitigazzjoni permezz ta' titjib fil-prattiki tal-biedja u tal-agroforestrija u permezz tal-iżvilupp ta' proġetti tal-enerġija rinnovabbli fl-azjendi agrikoli u t-tijib fl-effiċjenza enerġetika fl-azjendi agrikoli.

Informazzjoni li tgħin lill-bdiewa jippjanaw kif l-aħjar jinvestu fil-"protezzjoni kontra t-tibdil fil-klima' tas-sistemi tal-azjendi agrikoli tagħhom, u dwar liema fondi tal-Unjoni jistgħu jużaw biex jagħmlu dan; u b'mod partikolari, informazzjoni dwar l-adattament tal-art agrikola għall-varjazzjonijiet fil-klima u t-tibdil tagħha fit-tul u l-informazzjoni dwar kif jadottaw miżuri agronomiċi prattiċi biex tiżdied ir-reżiljenza tas-sistemi tal-biedja għall-għargħar u n-nixfiet u kif ukoll informazzjoni dwar kif jistgħu jittejbu u jiġu ottimizzati l-livelli ta' karbonju fil-ħamrija.

Bijodiversità:

Informazzjoni dwar korrelazzjoni pożittiva bejn il-bijodiversità u r-reżiljenza tal-agro-ekosistemi, u t-tifrix tar-riskju, u wkoll ir-rabta bejn il-monokulturi u s-suxxettibilità għall-falliment tal-uċuħ tar-raba’ jew għall-ħsara tagħhom minn organiżmi ta' ħsara u minn avvenimenti klimatiċi estremi

Informazzjoni dwar kif l-aħjar tiġi pprevenuta l-firxa ta’ speċijiet aljeni invażivi u r-raġuni għaliex dan hu importanti għall-funzjonament effettiv tal-ekosistema u għar-reżiljenza tagħha għat-tibdil fil-klima, inkluża informazzjoni dwar l-aċċess għall-finanzjament għall-iskemi ta’ eradikazzjoni fejn huma implikati spejjeż addizzjonali

Protezzjoni tal-ilma:

Informazzjoni dwar sistemi ta’ irrigazzjoni sostenibbli, b’volum ta’ irrigazzjoni baxx u dwar kif jottimizzaw is-sistemi sostnuti mill-ilma tax-xita, għall-promozzjoni tal-użu effiċjenti tal-ilma.

Informazzjoni dwar it-tnaqqis tal-użu tal-ilma fl-agrikoltura, inkluża l-għażla tal-uċuħ tar-raba’, dwar it-titjib ta’ ħumus tal-ħamrija biex tiżdied iż-żamma tal-ilma u dwar it-tnaqqis tal-bżonn tal-irrigazzjoni.

Ġenerali

L-iskambju tal-aħjar prattika, it-taħriġ u t-tisħiħ tal-kapaċitajiet (applikabbli għall-Mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih, il-Bijodiversità u l-Protezzjoni tal-ilma kif imsemmi hawn fuq f'dan l-Anness).


ANNESS II

REGOLI DWAR IL-KONDIZZJONALITÀ SKONT L-ARTIKOLU 93

RSĠ

:

Rekwiżit statutorju ta' ġestjoni

KAAT

:

Standards għal kondizzjoni agrikola u ambjentali tajba tal-artijiet


Qasam

Kwistjoni Ewlenija

Rekwiżiti u standards

Ambjent, tibdil fil-klima, kondizzjoni agrikola tajba tal-artijiet

Ilma

RSĠ 1

Direttiva tal-Kunsill 91/676/KEE tat-12 ta’ Diċembru 1991 dwar il-protezzjoni tal-ilma kontra t-tniġġis ikkawżat min-nitrati minn sorsi agrikoli (ĠU L 375, 31.12.1991, p. 1)

Artikoli 4 u 5

KAAT 1

L-istabbiliment ta' strixxi ta' lqugħ tul il-mogħdijiet tal-ilma (1)

 

KAAT 2

Fejn l-użu tal-ilma għat-tisqija huwa soġġett għal awtorizzazzjoni, konformità mal-proċeduri ta' awtorizzazzjoni

 

KAAT 3

Il-protezzjoni tal-ilma ta' taħt l-art mit-tniġġis: projbizzjoni ta' skariku dirett lejn l-ilma ta' taħt l-art u miżuri għall-prevenzjoni tat-tniġġis indirett tal-ilma ta' taħt l-art minn skariku fuq l-art u tnixxija gradwali mill-ħamrija ta' sustanzi perikolużi, kif elenkati fl-Anness għad-Direttiva 80/68/KEE fil-verżjoni tagħha fis-seħħ fl-aħħar jum tal-validità tagħha, sa fejn tirrigwarda l-attività agrikola

 

Ħamrija u ħażna ta’ karbonju

KAAT 4

Kopertura minima ta’ ħamrija

 

KAAT 5

Ġestjoni minima ta’ artijiet li tirrifletti kondizzjonijiet speċifiċi għas-siti biex tiġi limitata l-erożjoni

 

KAAT 6

Żamma ta’ livell ta’ materja organika tal-ħamrija permezz ta’ prattiki adatti inkluża projbizzjoni fuq il-ħruq tal-qasbija fir-raba’ tal-ħrit, ħlief għal raġunijiet tas-saħħa tal-pjanti (2)

 

Bijodiversità

RSĠ 2

Id-Direttiva 2009/147/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta’ Novembru 2009 dwar il-konservazzjoni tal-għasafar selvaġġi (ĠU L 20, 26.1.2010, p. 7)

Artikolu 3(1), Artikolu 3(2)(b), Artikolu 4 (1), (2) u (4)

RMS 3

Id-Direttiva tal-Kunsill 92/43/KEE tal-21 ta’ Mejju 1992 dwar il-konservazzjoni tal-habitat naturali u tal-fawna u l-flora selvaġġa (ĠU L 206, 22.7.1992, p. 7)

Artikolu 6 (1) u (2)

Pajsaġġ, livell minimu ta’ żamma,

KAAT 7

Żamma ta’ karatteristiċi ta’ pajsaġġ, inkluż fejn adatt, ħitan tal-ħaxix, għadajjar, fossijiet, siġar f’linji dritti, fi grupp jew iżolati, marġnijiet tal- għelieqi u l-artijiet imtarrġa, inkluż projbizzjoni fuq il-qtugħ ta' ħitan tal-ħaxix u siġar waqt l-istaġun tat-tgħammir u t-trobbija tal-għasafar u, bħala opzjoni, miżuri biex ikunu evitati speċijiet ta’ pjanti invażivi

 

Saħħa pubblika, saħħa tal-annimali u saħħa tal-pjanti

Sigurtà tal-ikel

RSĠ 4

Ir-Regolament (KE) Nru 178/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-28 ta’ Jannar 2002 li jistabilixxi l-prinċipji ġenerali u l-ħtiġijiet tal-liġi dwar l-ikel, li jistabilixxi l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel u jistabbilixxi l-proċeduri fi kwistjonijiet ta' sigurtà tal-ikel (ĠU L 31, 1.2.2002, p. 1)

Artikoli 14 u 15, l-Artikolu 17(1) (3) u l-Artikoli 18, 19 u 20

RSĠ 5

Id-Direttiva tal-Kunsill 96/22/KE tad-29 ta’ April 1996 li tikkonċerna l-projbizzjoni tal-użu fl-istockfarming ta’ ċerti sustanzi li jkollhom azzjoni ormonika u tyrostatika u ta’ beta-agonists, u li tħassar id-Direttivi 81/602/KEE, 88/146/KEE u 88/299/KEE (ĠU L 125, 23.5.1996, p. 3)

Artikolu 3(a), (b), (d) u (e) u Artikoli 4, 5 u 7

Identifikazzjoni u reġistrazzjoni ta’ annimali

RSĠ 6

Id-Direttiva tal-Kunsill 2008/71/KE tal-15 ta’ Lulju 2008 dwar l-identifikazzjoni u r-reġistrazzjoni tal-ħnieżer (ĠU L 213, 8.8.2005, p. 31)

Artikoli 3, 4 u 5

RSĠ 7

Ir-Regolament (KE) Nru 1760/2000 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Lulju 2000 li jistabbilixxi sistema għall-identifikazzjoni u r-reġistrazzjoni tal-bhejjem tal-fart u dwar it-tikkettjar tal-laħam taċ-ċanga u tal-prodotti tal-laħam taċ-ċanga u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 820/97 (ĠU L 204, 11.8.2000, p. 1)

Artikoli 4 u 7

RSĠ 8

Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 21/2004 tas-17 ta’ Diċembru 2003 li jistabbilixxi sistema għall-identifikazzjoni u r-reġistrazzjoni tal-annimali ovini u kaprini u li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1782/2003 u d-Direttivi 92/102/KEE u 64/432/KEE (ĠU L 5, 9.1.2004, p. 8)

Artikoli 3, 4 u 5

Mard tal-annimali

RSĠ 9

Ir-Regolament (KE) Nru 999/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta’ Mejju 2001 li jistabbilixxi regoli għall-prevenzjoni, kontroll u eradikazzjoni ta' ċertu enċefalopatija sponġiformi li tinxtered (ĠU L 147, 31.5.2001, p. 1)

Artikoli 7, 11, 12, 13 u 15

Prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti

RSĠ 10

Ir-Regolament (KE) Nru 1107/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Ottubru 2009 dwar it-tqegħid fis-suq ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u li jħassar id-Direttivi tal-Kunsill 79/117/KEE u 91/414/KEE (ĠU L 309, 24.11.2009, p. 1)

Artikolu 55, l-ewwel u t-tieni sentenza

Trattament xieraq tal-annimali

Trattament xieraq tal-annimali

RSĠ 11

Id-Direttiva tal-Kunsill 2008/119/KE tat-18 ta’ Diċembru 2008 li tistabbilixxi standards minimi għall-protezzjoni tal-għoġiela (ĠU L 10, 15.1.2009, p. 7)

Artikoli 3 u 4

RSĠ 12

Id-Direttiva tal-Kunsill 2008/120/KEE tad-18 ta’ Diċembru 2008 li tistabbilixxi standards minimi għall-protezzjoni tal-majjali(ĠU L 47, 18.2.2009, p. 5)

Artikolu 3 u Artikolu 4

RSĠ 13

Id-Direttiva tal-Kunsill 98/58/KE tal-20 ta’ Lulju 1998 dwar il-ħarsien ta’ annimali miżmuma għal skopijiet ta’ biedja(ĠU L 221, 8.8.1998, p. 23)

Artikolu 4


(1)  L-istrixxi ta' lqugħ KAAT għandhom jirrispettaw, kemm ġewwa kif ukoll barra ż-żoni vulnerabbli nnominati skont l-Artikolu 3(2) tad-Direttiva 91/676/KEE, tal-inqas ir-rekwiżiti relatati mal-kondizzjonijiet għall-applikazzjoni fuq l-art ta' fertilizzanti ħdejn mogħdijiet tal-ilma, imsemmija fil-punt A.4 tal-Anness II għad-Direttiva 91/676/KEE, li għandhom jiġu applikati f'konformità mal-programmi ta' azzjoni tal-Istati Membri stabbiliti skont l-Artikolu 5(4) tad-Direttiva 91/676/KEE.

(2)  Ir-rekwiżit jista' jiġi limitat għal projbizzjoni ġenerali ta' ħruq tal-qasbija fir-raba’ tal-ħrit, iżda Stat Membru jista' jiddeċiedi li jippreskrivi aktar rekwiżiti.

(3)  Kif implimentat b’mod partikolari minn:

Artikolu 14 tar-Regolament (KE) Nru 470/2009 u l-Anness tar-Regolament (KE) Nru 37/2010,

Ir-Regolament (KE) Nru 852/2004: Artikolu 4(1) u l-Anness I parti A (II 4 (g, h, j), 5 (f, h), 6; III 8 (a, b, d, e), 9 (a, c)),

Ir-Regolament (KE) Nru 853/2004: Artikolu 3(1) u l-Anness III Taqsima IX Kapitolu 1 (I-1 b, c, d, e; I-2 a (i, ii, iii), b (i, ii), c; I-3; I-4; I-5; II-A 1, 2, 3, 4; II-B 1(a, d), 2, 4 (a, b)), l-Anness III Taqsima X Kapitolu 1 (1),

Ir-Regolament (KE) Nru 183/2005: Artikolu 5(1) u l-Anness I, parti A (I-4 e, g; II-2 a, b, e), l-Artikolu 5(5) u l-Anness III (1, 2), l-Artikolu 5(6), u

Ir-Regolament (KE) Nru 396/2005: Artikolu 18.


ANNESS III

TABELLA TA' KORRELAZZJONI

1.   Regolament (KEE) Nru 352/78

Regolament (KEE) Nru 352/78

Dan ir-Regolament

Artikolu 1

Artikolu 43(1)(e)

Artikolu 2

Artikolu 43(2)

Artikolu 3

Artikolu 46(1)

Artikolu 4

Artikolu 5

Artikolu 6


2.   Regolament (KE) Nru 2799/98

Regolament (KE) Nru 2799/98

Dan ir-Regolament

Artikolu 1

Artikolu 2

Artikolu 105(2) u 106

Artikolu 3

Artikolu 106

Artikolu 4

Artikolu 5

Artikolu 6

Artikolu 7

Artikolu 107

Artikolu 8

Artikolu 108

Artikolu 9

Artikolu 10

Artikolu 11


3.   Regolament (KE) Nru 814/2000

Regolament (KE) Nru 814/2000

Dan ir-Regolament

Artikolu 1

Artikolu 45(1)

Artikolu 2

Artikolu 45(2)

Artikolu 3

Artikolu 4

Artikolu 5

Artikolu 6

Artikolu 7

Artikolu 8

Artikolu 45(5)

Artikolu 9

Artikolu 10

Artikoli 45(4) u 116

Artikolu 11


4.   Regolament (KE) Nru 1290/2005

Regolament (KE) Nru 1290/2005

Dan ir-Regolament

Artikolu 1

Artikolu 1

Artikolu 2

Artikolu 3

Artikolu 3

Artikolu 4

Artikolu 4

Artikolu 5

Artikolu 5

Artikolu 6

Artikolu 6

Artikolu 7

Artikolu 7

Artikolu 9

Artikolu 8

Artikolu 102

Artikolu 9

Artikolu 58

Artikolu 10

Artikolu 10

Artikolu 11

Artikolu 11

Artikolu 12

Artikolu 16

Artikolu 13

Artikolu 19

Artikolu 14

Artikolu 17

Artikolu 15

Artikolu 18

Artikolu 16

Artikolu 40

Artikolu 17

Artikolu 41(1)

Artikolu 17a

Artikolu 41(2)

Artikolu 18

Artikolu 24

Artikolu 19

Artikolu 27

Artikolu 20

Artikolu 28

Artikolu 21

Artikolu 29

Artikolu 22

Artikolu 32

Artikolu 23

Artikolu 33

Artikolu 24

Artikolu 34

Artikolu 25

Artikolu 35

Artikolu 26

Artikolu 36

Artikolu 27

Artikolu 41(1)

Artikolu 27a

Artikolu 41(2)

Artikolu 28

Artikolu 37

Artikolu 29

Artikolu 38

Artikolu 30

Artikolu 51

Artikolu 31

Artikolu 52

Artikolu 32

Artikolu 54 u 55

Artikolu 33

Artikolu 54 u 56

Artikolu 34

Artikolu 43

Artikolu 35

Artikolu 36

Artikolu 48

Artikolu 37

Artikolu 47

Artikolu 38

Artikolu 39

Artikolu 40

Artikolu 41

Artikolu 116

Artikolu 42

Artikolu 43

Artikolu 109

Artikolu 44

Artikolu 103

Artikolu 44a

Artikolu 113(1)

Artikolu 45

Artikolu 105(1) u 106(3) u (4)

Artikolu 46

Artikolu 47

Artikolu 119

Artikolu 48

Artikolu 120

Artikolu 49

Artikolu 121


5.   Regolament (KE) Nru 485/2008

Regolament (KE) Nru 485/2008

Dan ir-Regolament

Artikolu 1

Artikolu 79

Artikolu 2

Artikolu 80

Artikolu 3

Artikolu 81

Artikolu 4

Artikolu 5

Artikolu 82(1), (2) u (3)

Artikolu 6

Artikolu 82(4)

Artikolu 7

Artikolu 83

Artikolu 8

Artikolu 103(2)

Artikolu 9

Artikolu 86

Artikolu 10

Artikolu 84

Artikolu 11

Artikolu 85

Artikolu 12

Artikolu 106(3)

Artikolu 13

Artikolu 14

Artikolu 15

Artikolu 87

Artikolu 16

Artikolu 17


Dikjarazzjoni konġunta mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar it-tabelli dwar il-kondizzjonalità

Il-Kunsill u l-Parlament Ewropew jistiednu lill-Kummissjoni biex timmonitorja t-traspożizzjoni u l-implimentazzjoni mill-Istati Membri tad-Direttiva 2000/60/KE tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma kif ukoll tad-Direttiva 2009/128/KE tal-21 ta’ Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja biex jinkiseb użu sostenibbli tal-pestiċidu u, fejn xieraq, tippreżenta, ladarba dawn id-Direttivi jkunu ġew implimentati mill-Istati Membri kollha u jkunu ġew identifikati l-obbligi applikabbli direttament għall-bdiewa, proposta leġislattiva li temenda dan ir-regolament bil-ħsieb li l-partijiet rilevanti ta' dawn id-Direttivi jiddaħħlu fis-sistema tal-kondizzjonalità.


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/608


REGOLAMENT (UE) Nru 1307/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tas-17 ta’ Diċembru 2013

li jistabbilixxi regoli għal pagamenti diretti lill-bdiewa taħt skemi ta' appoġġ fil-qafas tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 637/2008 u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikoli 42 u 43(2) tiegħu,

Wara li kkunsidraw l-Att ta' Adeżjoni tal-1979, u b'mod partikolari l-paragrafu 6 tal-Protokoll Nru 4 dwar il-qoton anness miegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta tal-Kummissjoni Ewropea,

Wara t-trasmissjoni tal-abbozz tal-att leġislattiv lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Qorti tal-Awdituri (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjonijiet tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (2),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (3),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva ordinarja (4),

Billi:

(1)

Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni intitolata "Il-PAK fid-dawl tas-sena 2020: Nindirizzaw l-isfidi tal-futur fl-ambitu tal-ikel, tar-riżorsi naturali u dak territorjali" tistabbilixxi l-isfidi, l-objettivi u l-orjentazzjonijiet potenzjali għall-Politika Agrikola Komuni (il-"PAK") wara l-2013. Fid-dawl tad-dibattitu dwar dik il-Komunikazzjoni, il-PAK għandha tiġi riformata b'effett mill-1 ta' Jannar 2014. Din ir-riforma għandha tkopri l-istrumenti ewlenin kollha tal-PAK, inkluż ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 (5). Minħabba l-kamp ta' applikazzjoni tar-riforma, ikun adatt li jitħassar ir-Regolament (KE) Nru 73/2009 u jiġi sostitwit b'test ġdid. Ir-riforma għandha wkoll tagħmel id-dispożizzjonijiet rilevanti konformi u sempliċi.

(2)

Wieħed mill-objettivi ċentrali, u wieħed mir-rekwiżiti ewlenin, tar-riforma tal-PAK huwa t-tnaqqis fil-piż amministrattiv. Dan għandu jitqies sew meta jitfasslu d-dispożizzjonijiet rilevanti għall-iskema ta’ appoġġ dirett.

(3)

L-elementi bażiċi kollha relatati mal-pagamenti f'appoġġ mill-Unjoni lill-bdiewa għandhom jiġu inklużi f'dan ir-Regolament li għandu wkoll jiffissa l-kondizzjonijiet ta' aċċess għall- pagamenti li huma intrinsikament marbuta ma' dawk l-elementi bażiċi.

(4)

Huwa meħtieġ li jiġi ċċarat li r-Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) u d-dispożizzjonijiet adottati skont dan għandhom japplikaw b’rabta mal-miżuri stabbiliti f’dan ir-Regolament. Biex ikun hemm konsistenza ma' strumenti legali oħra relatati mal-PAK, xi regoli li huma previsti bħalissa fir-Regolament (KE) Nru 73/2009, huma issa stabbiliti fir-Regolament (UE) Nru 1306/2013, b'mod partikolari r-regoli sabiex jiggarantixxu l-konformità mal-obbligi stabbiliti b'dispożizzjonijiet dwar il-pagamenti diretti, inklużi l-kontrolli u l-applikazzjoni ta' miżuri amministrattivi u ta' penalitajiet amministrattivi f'każ ta' nuqqas ta' konformità, ir-regoli relatati mal-kondizzjonalità bħar-rekwiżiti statutorji tal-ġestjoni, il-kondizzjoni agrikola u ambjentali tajba, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni ta' miżuri u r-regoli rilevanti relatati mal-ħlas tal-avvanzi u mal-irkupru ta' pagamenti mhux dovuti.

(5)

Sabiex ċerti elementi mhux essenzjali ta’ dan ir-Regolament jiġu ssupplimentati jew emendati, is-setgħa tal-adozzjoni ta' atti skont l-Artikolu 290 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni. Huwa ta' importanza partikolari li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul il-ħidma preparatorja tagħha, inkluż fil-livell ta' esperti. Il-Kummissjoni, meta tħejji u tfassal atti ddelegati, għandha tiżgura trażmissjoni simultanja, f'waqtha u xierqa tad-dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(6)

Dan ir-Regolament għandu jinkludi lista tal-iskemi ta' appoġġ ta' pagamenti diretti koperti minnu. Sabiex jieħu kont ta' leġislazzjoni ġdida dwar skemi ta' appoġġ li jistgħu jiġu adottati wara d-dħul fis-seħħ ta' dan ir-Regolament, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-emenda ta' dik il-lista.

(7)

Sabiex tiġi żgurata ċ-ċertezza legali, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istabbiliment tal-qafas li fih l-Istati Membri għandhom jiddefinixxu l-kriterji li għandhom jintlaħqu mill-bdiewa sabiex iwettqu l-obbligu li jżommu l-erja agrikola fi stat adatt għar-ragħa jew il-kultivazzjoni u l-attivitajiet minimi li għandhom jitwettqu f'erjas miżmuma b'mod naturali fi stat xieraq għar-ragħa jew kultivazzjoni kif ukoll il-kriterji li jiddeterminaw il-predominanza għall-ħaxix jew foraġġ erbaċew ieħor u li jiddeterminaw il-prattiki lokali stabbiliti fir-rigward tal-bwar permanenti u mergħa permanenti ("bwar permanenti").

(8)

Bil-għan li jkun żgurat li l-ammonti għall-finanzjament tal-PAK ikunu konformi mal-limiti massimi annwali stabbiliti fl-Artikolu 16(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013, għandu jsir aġġustament tal-livell ta' appoġġ dirett f'kull sena kalendarja kif previst taħt l-Artikolu 25 ta' dak ir-Regolament. Sabiex jiġi żgurat li jikkontribbwixxi fil-kisba tal-objettiv ta' distribuzzjoni aktar ibbilanċjata ta' pagamenti bejn benefiċjarji żgħar u kbar, l-aġġustament tal-pagamenti diretti għandu jkun applikat biss għal pagamenti li għandhom jingħataw lill-bdiewa f'aktar minn EUR 2 000 fis-sena kalendarja korrispondenti. Filwaqt li jitqiesu l-livelli ta’ pagamenti diretti lill-bdiewa fil-Bulgarija, fil-Kroazja u fir-Rumanija fil-qafas tal-applikazzjoni tal-mekkaniżmu ta’ introduzzjoni progressiva għall-pagamenti diretti kollha mogħtija f’dawk l-Istati Membri, dan l-istrument ta’ dixxiplina finanzjarja għandu japplika biss fil-Bulgarija u fir-Rumanija mill-1 ta’ Jannar 2016, u fil-Kroazja mill-1 ta’ Jannar 2022. Għandhom jiġu stipulati regoli speċifiċi fir-rigward ta' dak l-istrument ta' dixxiplina finanzjarja u ta' ċerti dispożizzjonijiet oħra fil-każ ta' persuna ġuridika, jew grupp ta' persuni fiżiċi jew ġuridiċi, fejn il-liġi nazzjonali tipprevedi għal membri individwali d-drittijiet u l-obbligi li jkunu jitqabblu ma' dawk ta' bdiewa individwali li għandhom l-istatus ta' kap ta' impriża sabiex jissaħħu l-istrutturi agrikoli u jiġi promoss l-istabbiliment tal-persuni jew gruppi ġuridiċi kkonċernati.

(9)

Sabiex tiġi żgurata l-applikazzjoni korretta tal-aġġustament tal-pagamenti diretti fir-rigward tad-dixxiplina finanzjarja, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta' regoli abbażi tal-kalkolu ta' tnaqqis li għandu jiġu applikat minn Stati Membri fuq bdiewa skont l-applikazzjoni tad-dixxiplina finanzjarja.

(10)

L-esperjenza miksuba mill-applikazzjoni tad-diversi skemi ta’ appoġġ għall-bdiewa uriet li, f'għadd ta' każijiet, l-appoġġ ingħata lil persuni fiżiċi jew ġuridiċi li l-fini tan-negozju tagħhom ma kinitx jew kienet biss marġinalment immirata lejn attività agrikola. Sabiex jiġi żgurat immirar aħjar tal-appoġġ, l-Istati Membri għandhom jibqgħu lura milli jagħtu pagamenti diretti lil ċerti persuni fiżiċi u ġuridiċi sakemm tali persuni ma jkunux jistgħu juru li l-attività agrikola tagħhom mhix marġinali. L-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu wkoll li ma jagħtux pagamenti diretti lil persuni fiżiċi jew ġuridiċi oħrajn li l-attività agrikola tagħhom hija marġinali. Madankollu, l-Istati Membri għandhom jitħallew jagħtu pagamenti diretti lil bdiewa part-time żgħar, billi dawk il-bdiewa jikkontribwixxu direttament għall-vitalità tal-erjas rurali. L-Istati Membri għandhom ukoll iżommu lura milli jagħtu pagamenti diretti lil persuni fiżiċi jew ġuridiċi li l-erjas agrikoli tagħhom huma prinċipalment erjas miżmuma b'mod naturali fi stat adatt għar-ragħa jew il-kultivazzjoni u li ma jwettqux ċertu attività minima.

(11)

Sabiex tkun iggarantita l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bdiewa, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istipular ta' kriterji sabiex jiġu determinati l-każijiet fejn erja agrikola ta' bidwi hija meqjusa bħala erja miżmuma b'mod naturali fi stat adatt għar-ragħa jew il-kultivazzjoni, tal-kriterji li jistabbilixxu d-distinzjoni bejn riċevuti li jirriżultaw minn attivitajiet agrikoli u minn attivitajiet mhux agrikoli u l-ammont ta' pagamenti diretti rilevanti għall-applikazzjoni tat-test ta' marġinalità, u tal-kriterji li għandhom jintlaħqu mill-bdiewa sabiex jagħtu prova li l-attività agrikola tagħhom ma tkunx marġinali.

(12)

Biex ikun evitat il-piż amministrattiv eċċessiv ikkawżat mill-ġestjoni ta' pagamenti ta' ammonti żgħar, l-Istati Membri għandhom b'mod ġenerali jibqgħu lura milli jagħtu pagamenti diretti fejn l-ammont ikun anqas minn EUR 100, jew fejn l-erja eliġibbli tal-impriża li għaliha tintalab għajnuna tkun anqas minn ettaru. Madankollu, minħabba li l-istrutturi ta' biedja tal-Istati Membri jvarjaw konsiderevolment u jistgħu jkunu differenti b'mod sinifikanti mill-istruttura ta' biedja medja fl-Unjoni, l-Istati Membri għandhom jitħallew japplikaw livelli ta' limitu minimi li jirriflettu s-sitwazzjoni partikolari tagħhom. Minħabba l-istruttura ta' biedja speċifika ħafna fir-reġjuni l-aktar imbiegħda u fil-gżejjer minuri tal-Eġew, l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jiddeċiedu jekk f'dawk ir-reġjuni għandhomx japplikaw xi livell minimu ta' limitu. Barra minn hekk, l-Istati Membri għandhom jagħżlu l-implimentazzjoni ta’ wieħed miż-żewġ tipi ta’ livell minimu ta’ limitu wara li jqisu l-partikolaritajiet tal-istrutturi tas-setturi tal-biedja tagħhom. Minħabba li pagament jista’ jingħata lill-bdiewa li jkollhom l-hekk imsejħin impriżi ‘mingħajr art’, l-applikazzjoni tal-livell minimu ta’ limitu abbażi ta’ ettaru tkun mingħajr effett. L-ammont minimu relatat mal-appoġġ għandu, għalhekk, japplika għal bdiewa bħal dawn. Biex ikun żgurat trattament indaqs ta’ bdiewa fil-Bulgarija, fil-Kroazja u fir-Rumanija li l-pagamenti diretti għalihom ikunu soġġetti għal introduzzjoni progressiva, il-livell minimu ta’ limitu għandu, f'dawk l-Istati Membri, ikun ibbażat fuq l-ammonti finali li għandhom jingħataw fi tmiem il-proċess ta’ introduzzjoni progressiva.

(13)

Id-distribuzzjoni ta' appoġġ dirett għad-dħul fost il-bdiewa hija kkaratterizzata mill-allokazzjoni ta' ammonti sproporzjonati ta' pagamenti lil għadd relattivament żgħir ta' benefiċjarji kbar. Benefiċjarji akbar minħabba l-abbiltà tagħhom li jisfruttaw l-ekonomija tal-qies, ma jeħtiġux l-istess livell ta' appoġġ unitarju sabiex l-objettiv ta' appoġġ għad-dħul jintlaħaq b'mod effiċjenti. Barra minn hekk, il-potenzjal għall-adattament jagħmilha eħfef għal benefiċjarji akbar biex joperaw b'livelli aktar baxxi ta' appoġġ unitarju. L-Istati Membri għandhom għalhekk inaqqsu b'mill-inqas 5 % l-parti tal-pagament bażiku skont l-erja li għandu jingħata lill-bdiewa li teċċedi l-EUR 150 000. Sabiex jiġu evitati effetti sproporzjonati fuq azjendi agrikoli kbar b'ħafna impjegati, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jieħdu kont tal-intensità tax-xogħol bil-paga meta japplikaw il-mekkaniżmu. Biex tali tnaqqis fil-livell ta' appoġġ ikun effettiv, ma għandu jingħata l-ebda vantaġġ lil bdiewa li artifiċjalment joħolqu l-kondizzjonijiet biex jevitaw l-effetti tiegħu. Ir-rikavati mit-tnaqqis ta' pagamenti lil benefiċjarji kbar għandu jibqa' fl-Istati Membri fejn kienu ġġenerati u għandu jkun disponibbli bħala appoġġ tal-Unjoni għal miżuri ffinanzjati taħt il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR).

(14)

Limiti massimi netti għandhom jiġu determinati għal kull Stat Membru sabiex jillimitaw il-pagamenti li għandhom isiru lill-bdiewa wara l-applikazzjoni tat-tnaqqis tal-pagamenti. Biex jitqiesu l-karatteristiċi speċifiċi ta' appoġġ mill-PAK mogħti skont ir-Regolament (UE) Nru 228/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7) u r-Regolament (UE) Nru 229/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), u l-fatt li dawn il-pagamenti diretti mhumiex soġġetti għal tnaqqis tal-pagamenti, il-limitu massimu nett għall-Istati Membri kkonċernati ma għandux jinkludi dawk il-pagamenti diretti.

(15)

Sabiex jittieħed kont tal-iżviluppi marbuta mal-ammonti massimi totali ta' pagamenti diretti li jistgħu jingħataw, inklużi dawk li jirriżultaw mid-deċiżjonijiet li jkollhom jittieħdu mill-Istati Membri dwar it-trasferimenti bejn l-ewwel u t-tieni pilastru u l-applikazzjoni tat-tnaqqis u, fejn applikabbli l-limitu massimu tal-pagamenti, kif ukoll dawk li jirriżultaw min-notifiki li għandhom isiru mill-Kroazja dwar l-art li tneħħewlha l-mini li reġgħet lura għall-użu ta' attivitajiet agrikoli, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandu jiġi ddelegat lill-Kummissjoni fir-rigward tal-adattazzjoni tal-limiti massimi nazzjonali u netti stabbiliti f'dan ir-Regolament.

(16)

Għandu jiġi speċifikat li dawk id-dispożizzjonijiet ta' dan ir-Regolament li jistgħu jwasslu għal imġiba ta' Stat Membru li tistà tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat huma esklużi mill-applikazzjoni tar-regoli tal-għajnuna mill-Istat, minħabba li d-dispożizzjonijiet ikkonċernati jinkludu kondizzjonijiet xierqa għall-għoti ta' appoġġ, jew jinkludu l-adozzjoni ta' tali kondizzjonijiet mill-Kummissjoni, sabiex jevitaw kwalunkwe distorsjoni bla bżonn fil-kompetizzjoni.

(17)

Bil-ħsieb li tissaħħaħ il-politika tal-iżvilupp rurali tagħhom, l-Istati Membri għandhom jingħataw il-possibbiltà li jittrasferixxu fondi mil-limitu massimu tagħhom tal-pagamenti diretti għall-appoġġ assenjat għall-iżvilupp rurali. L-Istati Membri għandhom ukoll jingħataw il-possibbiltà li jittrasferixxu fondi mill-appoġġ tagħhom assenjat għall-iżvilupp rurali għal-limitu massimu tagħhom tal-pagamenti diretti. Sabiex tiġi żgurata l-effettività ta' din l-għodda, l-Istati Membri għandhom jingħataw il-possibbiltà li jirrieżaminaw id-deċiżjoni inizjali tagħhom darba, b'effett mis-sena ta' talba 2018, dment li kwalunkwe deċiżjoni bbażata fuq dan ir-rieżami ma jinvolvix kwalunkwe tnaqqis fl-ammonti assenjati għall-iżvilupp rurali.

(18)

Biex jinkisbu l-objettivi tal-PAK, l-iskemi ta' appoġġ jista' jinħtiġilhom ikunu adattati għal żviluppi li qed jinbidlu, jekk ikun meħtieġ f'limiti ta' żmien qosra. Għalhekk jeħtieġ li tkun prevista analiżi possibbli tal-iskemi ta' appoġġ, partikolarment fid-dawl ta' żviluppi ekonomiċi jew tas-sitwazzjoni baġitarja, bir-riżultat li l-benefiċjarji ma jistgħux jassumu li l-kondizzjonijiet għall-appoġġ jibqgħu ma jinbidlux.

(19)

Il-bdiewa fl-Istati Membri li ssieħbu mal- Unjoni fl-1 ta' Mejju 2004 jew wara, irċevew pagamenti diretti wara li kien hemm mekkaniżmu ta' introduzzjoni progressiva previst fl-Atti ta' Adeżjoni rispettivi. Għall-Bulgarija u r-Rumanija, tali mekkaniżmu ikun għadu fis-seħħ fl-2015, u għall-Kroazja, ikun għadu fis-seħħ sal-2021. Barra minn hekk, dawk l-Istati Membri kienu tħallew jagħtu pagamenti diretti nazzjonali komplementari. Il-possibbiltà li jingħataw tali pagamenti għandha tinżamm għall-Kroazja u, biex tikkumplementa l-iskema ta' pagament bażiku għall-Bulgarija u għar-Rumanija sakemm ikunu ġew introdotti progressivament b'mod sħiħ. Fir-rigward tal-awtorizzazzjoni lill-Kroazja li tagħti pagamenti diretti nazzjonali kumplimentari, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotti atti ta' implimentazzjoni mingħajr ma tapplika r-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9).

(20)

Ir-Regolament (KE) Nru 73/2009, kif emendat bl-Att tal-Adeżjoni tal-2011, jipprevedi riżerva speċjali nazzjonali għat-tneħħija tal-mini għall-Kroazja sabiex tiffinanzja, għal perijodu ta' għaxar snin wara l-adeżjoni tagħha mal-Unjoni, l-allokazzjoni kull sena ta' drittijiet għall-pagament għall-art li minnha jitneħħew il-mini u li tingħata lura għall-użu agrikolu. Huwa adatt li jiġu stipulati r-regoli biex jiġu ddeterminati l-ammonti ddedikati għall-finanzjament ta’ appoġġ għal dik l-art fil-qafas tal-iskemi ta’ appoġġ previsti f'dan ir-Regolament u r-regoli għall-ġestjoni ta’ dik ir-riżerva. Sabiex jitqiesu l-ammonti li jirriżultaw min-notifiki li għandhom isiru mill-Kroazja fir-rigward tal-art li jkunu tneħħew il-mini minn fuqha u tkun ingħatat lura għall-użu agrikolu, il-Kummissjoni għandha tingħatha s-setgħa li tadotta ċerti atti fir-rigward tar-rieżami ta’ ċerti dispożizzjonijiet finanzjarji li japplikaw għall-Kroazja.

(21)

Biex tkun żgurata distribuzzjoni aħjar ta' appoġġ fost artijiet agrikoli fl-Unjoni, inkluż f'dawk l-Istati Membri li applikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja stabbilita bir-Regolament (KE) Nru 73/2009, skema ġdida ta' pagament bażiku għandha tissostitwixxi l-iskema ta' pagament uniku stabbilita bir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1782/2003 (10),u li ssoktat bir-Regolament (KE) Nru 73/2009, li għaqqad mekkaniżmi ta' appoġġ eżistenti qabel fi skema waħda ta' pagamenti diretti diżakkoppjati. Pass bħal dan għandu, fil-prinċipju, iwassal għall-iskadenza ta' drittijiet għall-pagament miksubin skont dawk ir-Regolamenti u l-allokazzjoni ta' oħrajn ġodda. Dik l-allokazzjoni ta' drittijiet għall-pagament ġodda għandhatkun ibbażata, bħala regola ġenerali, fuq l-għadd ta' ettari eliġibbli għad-dispożizzjoni tal-bdiewa fl-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema. Madankollu, l-Istati Membri li attwalment joperaw l-iskema ta' pagament uniku fuq bażi reġjonali jew bażi reġjonali ibrida għandu jkollhom il-possibbiltà li jżommu d-drittijiet eżistenti tagħhom għall-pagament. Sabiex jiġi evitat li fi Stat Membru partikolari żieda fl-erja eliġibbli tnaqqas b'mod sproporzjonat l-ammont ta' pagament diretti għal kull ettaru u b'hekk taffettwa l-proċess ta' konverġenza interna, l-Istati Membri għandhom ikunu permessi, meta jkunu qed iwettqu l-ewwel allokazzjoni ta' drittijiet għall-pagament, li japplikaw ċerti limitazzjonijiet bil-għan li jistabbilixxu l-għadd ta' drittijiet għall-pagament.

(22)

Minħabba l-integrazzjoni suċċessiva ta' diversi setturi fl-iskema ta' pagament uniku u l-perijodu ta' wara ta' aġġustament mogħti lill-bdiewa, sar dejjem iżjed diffiċli biex wieħed jiġġustifika l-eżistenza ta' differenzi individwali sinifikanti fil-livell ta' appoġġ għal kull ettaru li jirriżulta mill-użu ta' referenzi storiċi. Għalhekk, l-appoġġ għad-dħul dirett għandu jkun imqassam b'mod iktar ekwu bejn l-Istati Membri, billi titnaqqas ir-rabta mar-referenzi storiċi u jiġi kkunsidrat il-kuntest kumplessiv tal-baġit tal-Unjoni. Biex jiġi żgurat tqassim iktar ekwu tal-appoġġ dirett, filwaqt li jitqiesu d-differenzi li għad hemm fil-livelli salarjali u l-ispejjeż tad-dħul, il-livelli tal-appoġġ dirett għal kull ettaru għandhom jiġu aġġustati b'mod progressiv. L-Istati Membri b'pagamenti diretti inqas minn 90 % tal-medja tal-Unjoni għandhom jagħlqu terz mid-distakk bejn il-livell attwali tagħhom u dan il-livell, fejn l-Istati Membri kollha għandhom jilħqu livell minimu sas-sena finanzjarja 2020. Din il-konverġenza għandha tiġi ffinanzjata b'mod proporzjonali mill-Istati Membri kollha li għandhom livelli ta' pagamenti diretti 'l fuq mil-livell medju tal-Unjoni.

(23)

Barra minn hekk, bħala regola ġenerali, id-drittijiet kollha għall-pagament attivati fl-2019 fi Stat Membru jew f'reġjun għandu jkollhom valur ta' unità uniformi. Madankollu, sabiex jiġu evitati konsegwenzi finanzjarji ta' xkiel għall-bdiewa, l-Istati Membri għandhom jitħallew jikkunsidraw fatturi storiċi meta jikkalkulaw il-valur ta' drittijiet għall-pagament li l-bdiewa għandu jkollhom fl-2019, dment li l-ebda dritt għall-pagament fl-2019 ma jkollu valur aktar baxx minn 60 % tal-medja. L-Istati Membri għandhom jiffinanzjaw din il-konverġenza billi jnaqqsu, abbażi ta' kriterji oġġettivi u mhux diskriminatorji li huma għandhom jistabbilixxu, il-valur tad-drittijiet għall-pagament li jaqbeż il-medja tal-2010. F'dan il-kuntest u sabiex jiġi evitat telf li jxekkel b'mod inaċċettabbli għal ċerti bdiewa, l-Istati Membri jistgħu jillimitaw dan it-tnaqqis għal 30 % tal-valur inizjali tad-drittijiet ikkonċernati, anke jekk tali limitazzjoni ma tippermettix li d-drittijiet għall-pagament kollha jilħqu 60 % tal-valur medju għall-2019. Ħlief għal dawk l-Istati Membri li jagħżlu valur ta' unità uniformi sa mill-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema, din il-konverġenza għandha sseħħ f'passi ugwali. Il-konverġenza tad-drittijiet għall-pagament b'valur ogħla mill-medja għandha tieħu wkoll kont tar-riżorsi stmati disponibbli għad-drittijiet għall-pagament. Madankollu, għal dawk l-Istati Membri li jżommu d-drittijiet għall-pagament eżistenzi u li diġà għażlu passi ta' konverġenza skont l-Artikolu 63(3) tar-Regolament (KE) Nru 1782/2003, dawk il-passi ta' konverġenza għandhom jiġu implimentati, fejn applikabbli, u l-valur tad-drittijiet għall-pagament kollha għandhom jiġu aġġustati sabiex jittieħed kont tar-riżorsi stmati disponibbli għad-drittijiet għall-pagament.

(24)

L-esperjenza miksuba bl-applikazzjoni tal-iskema ta' pagament uniku turi li xi wħud mill-elementi ewlenin tagħha għandhom jinżammu, inkluża d-determinazzjoni ta' limiti massimi nazzjonali biex ikun żgurat li l-livell totali ta' appoġġ ma jaqbiżx ir-restrizzjonijiet baġitarji attwali. L-Istati Membri għandhom ukoll ikomplu joperaw riżerva nazzjonali, jew għandhom ikunu jistgħu jistabbilixxu riżervi reġjonali. Tali riżervi nazzjonali jew reġjonali għandhom jintużaw, bħala kwistjoni ta' prijorità, biex jiffaċilitaw il-parteċipazzjoni ta' bdiewa żgħażagħ u bdiewa li għadhom jibdew l-attività agrikola tagħhom fl-iskema u għandhom jitħallew jintużaw biex jitqiesu ċerti sitwazzjonijiet speċifiċi oħra. Għandhom jinżammu regoli dwar it-trasferiment u l-użu ta' drittijiet għall-pagament.

(25)

L-esperjenza miksuba permezz tal-applikazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 wriet li l-Istati Membri ma użawx l-ammont kollu tal-fondi disponibbli skont il-limiti nazzjonali stabbiliti f'dak ir-Regolament. Filwaqt li dan ir-Regolament inaqqas ir-riskju ta' fondi li ma jintużawx meta mqabbel mas-sistema taħt ir-Regolament (KE) Nru 73/2009, l-Istati Membri madankollu għandu jkollhom il-possibbiltà li jiddistribwixxu d-drittijiet għall-pagament għal valur ogħla mill-ammont disponibbli għall-iskema tagħhom ta' pagament bażiku, sabiex ikun iffaċilitat użu aktar effiċjenti tal-fondi. L-Istati Membri għandhom għalhekk ikunu jistgħu, fi ħdan ċerti limiti komuni u b'rispett għal-limiti netti għal pagamenti diretti, jikkalkulaw l-ammont neċessarju li bih jista' jiżdid il-limitu massimu bażiku tagħhom ta' pagament.

(26)

Bħala regola ġenerali, kull erja agrikola tal-impriża, inklużi erjas li ma kinux f'kondizzjoni agrikola tajba fit-30 ta' Ġunju 2003 fl-Istati Membri li aderixxew mal-Unjoni fl-1 ta' Mejju 2004 li mal-adeżjoni għażlu li japplikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja, li tintuża għal attività agrikola li hija eliġibbli li tibbenefika minn pagament bażiku. Peress li attivitajiet mhux agrikoli jistgħu jikkontribwixxu għad-diversifikazzjoni fid-dħul tal-impriżi agrikoli u għall-vitalità ta' erjas rurali, erja agrikola ta' impriża li tintuża wkoll għal attivitajiet mhux agrikoli għandha tkun ikkunsidrata eliġibbli bil-kondizzjoni li tintuża b'mod predominanti għal attivitajiet agrikoli. Għall-finijiet ta' vvalutar din il-predominanza, għandhom jiġu stabbiliti kriterji komuni għall-Istati Membri kollha. F'dan il-kuntest u sabiex jiġi żgurat immirar aħjar tal-pagamenti diretti, l-Istati Membri jistgħu jfasslu, għal raġunijiet ta' ċertezza u ċarezza legali, lista ta' erjas li jintużaw b'mod predominanti għal attivitajiet mhux agrikoli u għalhekk mhux eliġibbli. Barra minn hekk, sabiex tinżamm l-eliġibbiltà ta' art li kienet eliġibbli bil-għan li tattiva drittijiet għas-serħan tal-artijiet qabel it-tneħħija tal-obbligu għas-serħan tal-artijiet, għandu jiġi previst li ċerti erjas afforestati, inklużi dawk afforestati taħt skemi nazzjonali konformi mar-regoli rilevanti fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005 (11) jew ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12), jew erjas soġġetti għal ċerti impenji ambjentali jkunu eliġibbli li jibbenefikaw mill-pagament bażiku.

(27)

Sabiex jiġi evitat li fi Stat Membru partikolari żieda fl-erja eliġibbli tnaqqas b'mod sproporzjonat l-ammont ta' pagamenti diretti għal kull ettaru u b'hekk taffettwa l-proċess ta' konverġenza interna, l-Istati Membri għandhom jitħallew jużaw koeffiċjent ta' tnaqqis biex jiddeterminaw l-erja eliġibbli ta'bwar permanenti fejn il-ħaxix jew foraġġ erbaċew ieħor tradizzjonalment mhuwiex predominanti fl-erja tar-ragħa, iżda jifforma parti mill-prattiki lokali stabbiliti.

(28)

Fir-rigward tal-qanneb, għandhom jinżammu miżuri speċifiċi biex ikun żgurat li prodotti tal-uċuħ tar-raba' illegali ma jkunux jistgħu jinħbew qalb il-prodotti tal-uċuħ tar-raba' eliġibbli għall-pagament bażiku, u b'hekk tintlaqat b'mod ħażin is-suq tal-qanneb. Għalhekk, il-pagamenti għandhom ikomplu jingħataw biss għal erjas miżrugħin b'varjetajiet ta' qanneb li joffru ċerti garanziji fir-rigward tal-kontenut tiegħu ta' sustanzi psikotropiċi.

(29)

Sabiex tiġi żgurata ċ-ċertezza legali u sabiex jiġu ċċarati s-sitwazzjonijiet speċifiċi li jistgħu jinħolqu fl-applikazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tar-regoli dwar l-eliġibbiltà u l-aċċess fir-rigward tal-iskema ta' pagament bażiku għall-bdiewa, fil-każ ta' wirt u wirt antiċipat, wirt taħt kiri, bidla fl-istatus jew denominazzjoni, trasferiment ta' drittijiet għall-pagament, u fil-każ ta' amalgamazzjoni jew diviżjoni tal-impriża u fil-każ ta' klawsola tal-kuntratt dwar id-dritt li jiġu riċevuti drittijiet għall-pagament fl-ewwel sena ta' allokazzjoni għad-drittijiet għall-pagament. Barra minn hekk, id-delega tas-setgħa għandha tkopri wkoll regoli dwar il-kalkolu tal-valur u tan-numru jew dwar il-bidla fil-valur tad-drittijiet għall-pagament f'rabta mal-allokazzjoni tad-drittijiet għall-pagament, inklużi r-regoli dwar il-possibbiltà ta' valur proviżorju u n-numru jew iż-żieda proviżorja tad-drittijiet għall-pagament allokati abbażi tal-applikazzjoni mill-bidwi, fuq il-kondizzjonijiet għall-istabbiliment tal-valur proviżorju u definittiv u n-numru ta' drittijiet għall-pagament u fil-każijiet fejn kuntratt ta' bejgħ jew kiri jista' jaffettwa l-allokazzjoni ta' drittijiet għall-pagament. Id-delega tas-setgħa għandha tkopri wkoll ir-regoli dwar l-istabbiliment u l-kalkolu tal-valur u n-numru ta' drittijiet għall-pagament riċevuti mir-riżerva nazzjonali jew mir-riżervi reġjonali; ir-regoli dwar il-modifika tal-valur ta' unità tad-drittijiet għall-pagament fil-każ ta' frazzjonijiet tad-drittijiet għall-pagament u t-trasferiment tad-drittijiet għall-pagament mingħajr art. Id-delega tas-setgħa għandha tkopri wkoll il-kriterji għall-allokazzjoni tad-drittijiet għall-pagament lil bdiewa li ma rċevewx pagament diretti fl-2013 jew skont l-użu tar-riżerva nazzjonali jew reġjonali; il-kriterji għall-applikazzjoni tal-limitazzjonijiet fuq in-numru ta' drittijiet għall-pagament li għandhom jiġu allokati; u l-kriterji biex jiġi stabbilit il-koeffiċjent ta' tnaqqis għall-konverżjoni ta' ċerti bwar permanenti għal ettari eliġibbli.

(30)

Sabiex tiġi żgurata l-ġestjoni tajba tad-drittijiet għall-pagament, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta' regoli dwar il-kontenut tad-dikjarazzjoni u r-rekwiżiti għall-attivazzjoni tad-drittijiet għall-pagament.

(31)

Sabiex tiġi ppreservata s-saħħa pubblika, is-setgħa biex jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tat-tfassil ta' regoli li jagħmlu l-għoti ta' pagamenti fuq kondizzjonijiet skont l-użu ta' żrieragħ iċċertifikati ta' ċerti varjetajiet ta' qanneb u li jistabbilixxu l-proċedura għad-determinazzjoni ta' varjetajiet ta' qanneb u għall-verifika tal-kontenut ta' tetraidrokannabinol tagħhom.

(32)

Fid-dawl tad-diffikultajiet amministrattivi, tekniċi u loġistiċi konsiderevoli li t-transizzjoni għall-iskema ta' pagament bażiku tirrappreżenta għall-Istati Membri li qed japplikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja taħt ir-Regolament (KE) Nru 73/2009, huma għandhom jitħallew japplikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja bil-għan li jagħtu l-pagament bażiku għal perijodu ulterjuri ta' transizzjoni sa mhux aktar tard minn tmiem l-2020. Jekk Stat Membru jiddeċiedi li jintroduċi l-iskema ta' pagament bażiku sal-2018, huwa jista' jagħżel li jiddiferenzja l-pagamenti taħt l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja skont il-livell ta' ċerti pagamenti mogħtija fl-2014 taħt ir-reġim għal appoġġ speċifiku u pagamenti separati previsti fir-Regolament (KE) Nru 73/2009, jew, fil-każ ta' Ċipru, taħt il-pakketti finanzjarji speċifiċi għas-settur għal għajnuna nazzjonali transitorja.

(33)

Sabiex tiġi ggarantita l-protezzjoni tad-drittijiet tal-benefiċjarji u sabiex jiġu ċċarati s-sitwazzjonijiet speċifiċi li jistgħu jinqalgħu fl-applikazzjoni tal-iskema ta' pagament uniku skont l-erja, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tat-tfassil ta' regoli dwar l-eliġibbiltà u l-aċċess fir-rigward tal-iskema ta' pagament uniku skont l-erja tal-bdiewa.

(34)

Fl-Istati Membri li qed japplikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja li tħallew jagħtu għajnuna nazzjonali transitorja, din l-għajnuna kellha rwol importanti fl-appoġġ tad-dħul tal-bdiewa f'setturi speċifiċi. Għal dik ir-raġuni, u sabiex jiġi evitat tnaqqis f'daqqa waħda u sostanzjali ta' appoġġ mill-2015 f'dawk is-setturi li jibbenifikaw, sal-2014, mill-għajnuna nazzjonali transitorja, huwa xieraq li jiġi pprevist, f'dawk l-Istati Membri, li jkun hemm il-possibbiltà li tingħata dik l-għajnuna biex tikkumplementa l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja. Sabiex tiġi żgurata l-kontinwità tal-appoġġ mal-għajnuna nazzjonali transitorja li ngħatat s'issa, huwa xieraq li jiġu limitati l-kondizzjonijiet għal dawk applikabbli għal dik l-għajnuna fl-2013, jew fil-każ tal-Bulgarija u r-Rumanija għal pagament nazzjonali diretti kumplementari, awtorizzati mill-Kummissjoni wara t-talbiet mill-Istati Membri. Huwa wkoll xieraq li jiġu limitati l-ammonti massimi skont is-settur ta' għajnuniet meta mqabbla mil-livelli tagħhom fl-2013, biex jiżguraw it-tnaqqis stabbli tal-livelli ta' għajnuniet u l-kompattibiltà tagħhom mal-mekkaniżmu ta' konverġenza.

(35)

Regoli speċifiċi għandhom jiġu previsti għall-ewwel allokazzjoni u għall-kalkolu tal-valur tad-drittijiet għall-pagament meta l-Istati Membri li jkunu applikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja skont dan ir-Regolament jintroduċu l-iskema ta' pagament bażiku. Sabiex tiġi żgurata transizzjoni mingħajr xkiel bejn dawk l-iskemi, is-setgħa ta' adozzjoni ta' ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta' regoli ulterjuri dwar l-introduzzjoni ta' skema ta' pagament bażiku fl-Istati Membri li jkunu applikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja.

(36)

B'kont meħud tal-ħtieġa li l-appoġġ unitarju għall-bdiewa b'impriżi iżgħar ikun biżżejjed sabiex jinkiseb l-objettiv tal-appoġġ tad-dħul b'mod effettiv, l-Istati Membri għandhom ikunu permessi jiddistribwixxu mill-ġdid l-appoġġ dirett bejn il-bdiewa billi jagħtuhom pagament żejjed għall-ewwel ettari.

(37)

Wieħed mill-objettivi tal-PAK il-ġdida huwa t-titjib ta' prestazzjoni ambjentali permezz ta' komponent ta' “titjib ekoloġiku” obbligatorju ta' pagamenti diretti li għandu jkun ta' appoġġ għall-prattiki agrikoli li jkunu ta' benefiċċju għall-klima u l-ambjent applikabbli fl-Unjoni kollha. Għal dak il-għan, l-Istati Membri għandhom jużaw parti mil-limiti massimi nazzjonali tagħhom għal pagamenti diretti sabiex jagħtu pagament annwali flimkien mal-pagament bażiku, li jista' jieħu kont tal-konverġenza interna fl-Istat Membru jew reġjun, għal prattiki obbligatorji li għandhom ikunu segwiti mill-bdiewa li jindirizzaw, bħala prijorità, miri ta' politika kemm dwar il-klima kif ukoll dwar l-ambjent. Dawk il-prattiki għandhom jieħdu l-għamla ta' azzjonijiet sempliċi, ġeneralizzati, mhux kuntrattwali u annwali li jmorru lil hinn mill-kondizzjonalità u li għandhom rabta mal-agrikoltura bħad-diversifikazzjoni tal-uċuħ tar-raba', il-manutenzjoni ta' bwar permanenti,inklużi ġonna tas-siġar tal-frott tradizzjonali fejn is-siġar tal-frott jitkabbru fi bwar permanenti b'densità baxxa, ul-istabbiliment ta' erjas ta' fokus ekoloġiku. Sabiex jinkisbu aħjar l-objettivi ta' "titjib ekoloġiku" u biex jippermettu amministrazzjoni effiċjenti u kontroll tiegħu, tali prattiki għandhom japplikaw għall-erja eliġibbli kollha tal-impriża. In-natura obbligatorja ta' dawk il-prattiki għandha tikkonċerna wkoll lill-bdiewa li l-azjendi tagħhom ikunu kompletament jew parzjalment f'erjas ta' “Natura 2000” koperti mid-Direttiva tal-Kunsill 92/43/KEE (13) u bid-Direttiva 2009/147/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14), jew erjas koperti bid-Direttiva jew f'erjas koperti mid-Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15), sakemm dawk il-prattiki jkunu kompatibbli mal-objettivi ta' dawk id-Direttivi.

(38)

Minħabba l-benefiċċji ambjentali rikonoxxuti tas-sistemi ta' biedja organika, il-bdiewa għandhom, għal dawk l-unitajiet tal-azjenda tagħhom li fuqhom jissodisfaw b'mod sħiħ il-kondizzjonijiet stabbiliti fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 834/2007 (16) jibbenefikaw mill-komponent ta' “titjib ekoloġiku” mingħajr ma jkun meħtieġ li jissodisfaw xi obbligu ieħor.

(39)

In-nuqqas ta' ħarsien tal-komponent ta'"titjib ekoloġiku" għandu jwassal għal penali abbażi tar- Regolament (UE) Nru 1306/2013.

(40)

Sabiex tiġi akkomodata d-diversità tas-sistemi agrikoli u s-sitwazzjonijiet ambjentali differenti madwar l-Unjoni, huwa ġġustifikat li jiġu rikonoxxuti, b'żieda mat-tliet prattiki ta' titjib ekoloġiku stabbiliti f'dan ir-Regolament, prattiki koperti mill-miżuri jew skemi ta' ċertifikazzjoni agroambjentali klimatiċi li huma simili għat-titjib ekoloġiku u li jġibu livell ekwivalenti jew ogħla ta' benefiċċju għall-klima u l-ambjent. Għal raġunijiet ta' ċarezza legali dawn il-prattiki għandhom jitniżżlu f'Anness għal dan ir-Regolament. L-Istati Membri għandhom jiddeċiedu jekk joffrux lill-bdiewa l-possibbiltà li jużaw prattiki ekwivalenti u l-prattiki ta' titjib ekoloġiku stabbiliti f'dan ir-Regolament sabiex jitolbu lill-bidwi josserva l-aħjar prattiki li huma l-aktar adatti biex jiżguraw l-objettivi tal-miżura u għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni bid-deċiżjonijiet tagħhom. Għal raġunijiet ta' ċertezza legali, il-Kummissjoni għandha tivvaluta jekk il-prattiki koperti mill-miżuri ekwivalenti notifikati humiex koperti mill-Anness. Jekk il-Kummissjoni tqis li dan mhux il-każ, għandha tinnotifika lill-Istati Membri b'dan permezz ta' atta ta' implimentazzjoni adottat mingħar l-applikazzjoni tar-Regolament (UE) Nru 182/2011. Sabiex tippermetti implimentazzjoni aktar sempliċi ta' ekwivalenza u għal raġunijiet ta' kontrollabbiltà, għandhom jitniżżlu regoli fir-rigward tal-qasam kopert minn miżuri ekwivalenti, b'kont meħud tal-karatteristiċi speċifiċi tal-miżuri agriambjentali klimatiċi u tal-iskemi ta' ċertifikazzjoni. Sabiex jiġi żgurat li l-prattiki ekwivalenti huma applikati kif suppost u li jkun evitat finanzjament doppju, is-setgħa ta' adozzjoni ta' ċerti atti għandha tkun delegata lill-Kummissjoni bil-għan li jiżdiedu prattiki mal-lista ta' prattiki ekwivalenti, li jistabbilixxu r-rekwiżiti għall-iskemi ta' ċertifikazzjoni nazzjonali jew reġjonali u, fejn meħtieġ, jistabbilixxu regoli dettaljati għall-kalkolu tal-ammonti relatati.

(41)

L-obbligi rigward id-diversifikazzjoni ta' uċuħ tar-raba' għandhom ikunu applikati b'mod li jikkunsidra d-diffikultà għal azjendi agrikoli iżgħar li jiddiversifikaw, waqt li jkomplu jagħmlu progress lejn benefiċċju ambjentali msaħħaħ, u b'mod partikolari t-titjib tal-kwalità tal-ħamrija. Għandhom jiġu previsti eċċezzjonijiet għal azjendi agrikoli li diġà jissodisfaw l-objettivi tad-diversifikazzjoni tal-uċuħ tar-raba' billi huma koperti b'medda sinifikanti bi bwar jew raba' mhux maħdum, għal azjendi agrikoli speċjalizzati li jdawru l-ħbula raba' kull sena jew għal azjendi agrikoli li minħabba l-lokalizzazzjoni ġeografika tagħhom jkollhom diffikultajiet eċċessivi fl-introduzzjoni tat-tielet wiċċ tar-raba'. Sabiex jiġi żgurat li l-obbligi msemmija fil-miżura ta' diversifikazzjoni ta' uċuħ tar-raba' jiġu applikati b'mod proporzjonat u mhux diskriminatorju u li jwassal għal protezzjoni ambjentali msaħħa, is-setgħa ta' adozzjoni ta' ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta' rikonoxximent ta' ġeneri u speċi ulterjuri u l-istabbiliment ta' regoli li jikkonċernaw l-applikazzjoni ta' kalkolu preċiż ta' kwoti ta' uċuħ tar-raba' differenti.

(42)

F'ġieħ il-benefiċċji ambjentali tal-bwar permanenti u b'mod partikolari s-sekwestru tal-karbonju, għandha ssir dispożizzjoni għall-manutenzjoni tal-bwar permanenti. Din il-protezzjoni għandha tikkonsisti fi projbizzjoni tal-ħart u l-konversjoni tal-aktar erjas ambjentali sensittivi ta' “Natura 2000” koperti mid-Direttivi 92/43/KEE u 2009/147/KE, u ta' salvagwardja aktar ġenerali, ibbażata fuq proporzjon ta' bwar permanenti, kontra l-konversjoni għal użu ieħor. L-Istati Membri għandhom jingħataw is-setgħa li jiddelinjaw ulterjorment l-erjas ambjentalment sensittivi mhux koperti minn dawk id-Direttivi. Barra minn hekk, huma għandhom jagħżlu f'liema livell territorjali il-proporzjon għandu japplika. Sabiex tkun assigurata protezzjoni effiċjenti tal-bwar permanenti, is-setgħa ta' adozzjoni ta' ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni bil-għan li tiddefinixxi l-qafas għad-desinjazzjoni, mill-Istati Membri, tal-bwar permanenti mhux koperti mid-Direttivi 92/43/KEE jew 2009/147/KE.

(43)

Sabiex ikun żgurat li l-proporzjon tal-bwar permanenti mal-erja totali agrikola huwa ddeterminat u miżmum b'mod korrett, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istabbiliment ta' metodi ddettaljati għad-determinazzjoni ta' dak il-proporzjoni, regoli dettaljati dwar il-manutenzjoni ta' bwar permanenti u l-perijodu rilevanti għal obbligu fuq bdiewa individwali li jikkonvertu l-art mill-ġdid.

(44)

Għandhom jiġu stabbiliti erjas ta' fokus ekoloġiku, b'mod partikolari, sabiex jissalvagwardjaw u jtejbu l-bijodiversità fl-azjendi agrikoli. L-erjas ta' fokus ekoloġiku għandhom għalhekk jikkonsistu f'erjas li jolqtu direttament il-biodiversità bħal art mistrieħa, il-karatteristiċi tal-pajsaġġ, art imtarrġa, biċċiet ta' art ta' lqugħ, erjas afforestati u erjas ta' agrosilvikultura, jew li jolqtu indirettament il-biodiversità permezz ta' użu mnaqqas ta' inputs fl-azjenda agrikola, bħal erjas koperti minn uċuħ li jikbru malajr u kopertura veġetali tax-xitwa. L-obbligi stabbiliti fir-rigward tal-erja ta' fokus ekoloġiku għandhom ikunu applikati b'mod li jiġi evitat li jitpoġġa piż sproporzjonat fuq azjendi agrikoli iżgħar meta mqabbel mal-benefiċċju ambjentali addizzjonali msaħħaħ. Għandhom ikunu previsti eċċezzjonijiet għal azjendi agrikoli li diġà jissodisfaw l-objettivi ta' erjas ta' fokus ekoloġiku billi jkunu koperti b'medda sinifikanti minn bwar jew art mhux maħduma. Jistgħu ukoll isiru eċċezzjonijiet fil-każ ta' Stati Membri bi predominanza ta' foresti,għal bdiewa li jagħmlu attività agrikola f'erjas li qed jiffaċċjaw tfixkil naturali f'ċerti erjas bi predominanza ta' foresti fejn hemm riskju sinifikanti ta' art abbandunata. Barra minn hekk għandhom isiru dispożizzjonijiet għall-possibbiltà li Stati Membri u bdiewa jimplimentaw f'livell reġjonali jew kollettiv il-livell ta' obbligi sabiex jiksbu erjas ta' fokus ekoloġiku biswithom li jkunu ta' benefiċċju akbar għall-ambjent. F'ġieħ is-simplifikazzjoni, l-Istati Membri għandu jkollhom l-għażla li jistandardizzaw il-kejl tal-erjas ta' fokus ekoloġiku.

(45)

Sabiex tkun żgurata erjaa ta' fokus ekoloġiku jiġu stabbiliti b'mod effiċjenti u koerenti, filwaqt li jiġu kkunsidrati l-karatteristiċi speċifiċi tal-Istati Membri, is-setgħa ta' adozzjoni ta' ċerti atti għandha tkun ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istabbiliment ulterjuri ta' kriterji għall-kwalifikazzjoni ta' erjas bħala erjas ta' fokus ekoloġiku; ir-rikonoxximent ta' tipi oħrajn ta' erjas ta' fokus ekoloġiku; l-istabbiliment ta' fatturi ta' konverżjoni u ta' ppeżar għal ċertu tip ta' erja ta' fokus ekoloġiku; l-istabbiliment ta' regoli għall-implimentazzjoni, mill-Istati Membri, ta' parti mill-erja ta' fokus ekoloġiku fil-livell reġjonali; l-istabbiliment ta' regoli għall-implimentazzjoni kollettiva tal-obbligu li jinżammu fil-viċin ħafna erjas ta' fokus ekoloġiku minn impriżi; l-istabbiliment tal-qafas għall-kriterji, li għandhom jiġu definiti mill-Istati Membri, għall-identifikazzjoni ta' tali viċinanza; u l-istabbiliment tal-metodi għad-determinazzjoni tal-proporzjon ta' foresti ma' art agrikkola. Meta żżid tipi oħrajn ta' erjas b'fokus ekoloġiku, il-Kummissjoni għandha tiżgura li huma jkollhom l-għan li jtejbu l-prestazzjoni ambjentali ġenerali tal-impriża, b'mod partikolari fir-rigward tal-bijodiversità, it-titjib tal-kwalità tal-ħamrija u tal-ilma, il-preservazzjoni tal-pajsaġġ u biex jintlaħqu l-objettivi ta' mitigazzjoni u adattament għat-tibdil fil-klima.

(46)

Biex issir promozzjoni tal-iżvilupp sostenibbli tal-agrikoltura f'erjas b'restrizzjonijiet naturali speċifiċi, l-Istati Membri għandhom ikun jistgħu jużaw parti mil-limiti massimi nazzjonali tagħhom għall-pagamenti diretti biex jagħtu pagament annwali abbażi tal-erja flimkien mal-pagament bażiku, lill-bdiewa kollha li joperaw f'dawk l-erjas jew f'uħud minn dawk l-erjas, fejn ikun ġie deċiż mill-Istat Membru. Dak il-pagament ma għandux jissostitwixxi l-appoġġ mogħti taħt programmi ta' żvilupp rurali u ma għandux jingħata lil bdiewa f'erjas li ġew magħżula skont ir-Regolament (KE) Nru 1698/2005 iżda li ma ġewx magħżula skont ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013.

(47)

Il-ħolqien u l-iżvilupp ta' attività ekonomika ġdida fis-settur agrikolu minn bdiewa żgħażagħ hija finanzjarjament ta' sfida u tikkostitwixxi element li għandu jitqies fl-allokazzjoni u fl-identifikazzjoni ta' pagamenti diretti. Dan l-iżvilupp huwa essenzjali għall-kompetittività tas-settur agrikolu fl-Unjoni u, għal dik ir-raġuni, għandu jkun stabbilit appoġġ għad-dħul għall-bdiewa żgħażagħ li jkunu qed jibdew l-attivitajiet agrikoli tagħhom biex ikun iffaċilitat it-twaqqif inizjali tal-bdiewa żgħażagħ u jsir l-aġġustament strutturali tal-azjendi tagħhom wara t-twaqqif inizjali. L-Istati Membri għandhom jużaw għal dak il-għan parti mil-limiti massimi nazzjonali tagħhom għall-pagamenti diretti biex jagħtu lill-bdiewa żgħażagħ pagament annwali abbażi tal-erja, flimkien mal-pagament bażiku. L-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jiddeċiedu dwar metodu ta' kalkolu għal dak il-pagament u, jekk dak il-metodu jimplika obbligu li jistabbilixxi limitu fuq pagament għal kull bidwi, dan il-limitu għandu jiġi stabbilit fir-rigward tal-prinċipji ġenerali tad-dritt tal-Unjoni. Dak il-pagament għandu jingħata matul perijodu massimu ta' ħames snin, minħabba li għandu jkopri biss il-perijodu inizjali tal-ħajja tan-negozju u ma għandux isir għajnuna operattiva. Dan għandu jkun disponibbli għall-bdiewa żgħażagħ li jkunu ser jibdew l-attività agrikola tagħhom u li ma jkollhomx aktar minn 40 sena fis-sena tal-ewwel preżentazzjoni tal-applikazzjoni taħt l-iskema tal-pagament bażiku jew taħt l-iskema tal-pagament uniku skont l-erja.

(48)

Sabiex tkun iggarantita l-protezzjoni tad-drittijiet tal-benefiċjarji u tiġi evitata d-diskriminazzjoni bejniethom, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tad-definizzjoni tal-kondizzjonijiet li taħthom persuna ġuridika tista' tiġi kkunsidrata eliġibbli li tirċievi l-pagament għal bdiewa żgħażagħ.

(49)

L-Istati Membri għandhom jitħallew jużaw parti mil-limiti massimi nazzjonali tagħhom għal pagamenti diretti għal appoġġ akkoppjat f'ċerti setturi jew reġjuni f'każijiet definiti b'mod ċar. Ir-riżorsi li jistgħu jintużaw għal kwalunkwe appoġġ akkoppjat għandhom ikunu limitati għal livell xieraq, waqt li appoġġ bħal dan jitħalla jingħata fl-Istati Membri fis-setturi jew ir-reġjuni speċifiċi tagħhom li jħabbtu wiċċhom ma' sitwazzjonijiet partikolari, fejn tipi speċifiċi ta' biedja jew setturi agrikoli speċifiċi jkunu partikolarment importanti għal raġunijiet ekonomiċi, ambjentali u/jew soċjali. L-Istati Membri għandhom jitħallew jużaw sa 8 % mil-limiti massimi nazzjonali tagħhom għal dan l-appoġġ, jew 13 % fejn il-livell tagħhom ta' appoġġ akkoppjat jaqbeż il-5 % f'tal-inqas waħda mis-snin tal-perijodu 2010- 2014 jew, fejn japplikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja sal-31 ta' Diċembru 2014. Barra minn hekk, sabiex tinżamm l-awtonomija ta' settur tat-tgħammir ibbażat fuq il-proteini, l-Istati Membri li jiddeċiedu li jużaw tal-anqas 2 % tal-limiti nazzjonali tagħhom biex jagħtu appoġġ lill-produzzjoni ta' uċuħ tar-raba' tal-proteini għandhom jitħallew iżidu dawk il-perċentwali b'mhux aktar minn żewġ punti perċentwali. F'każijiet debitament ġustifikati fejn jintwerew ċerti ħtiġijiet sensittivi f'settur jew f'reġjun, u wara approvazzjoni mill-Kummissjoni, l-Istati Membri għandhom jitħallew jużaw aktar minn 13 % tal-limitu massimu nazzjonali tagħhom. Bħala alternattiva għal dawk il-perċentwali, l-Istati Membri jistgħu jagħżlu li jużaw sa EUR 3 miljuni fis-sena għall-finanzjamenti tal-appoġġ akkopjat. L-appoġġ akkoppjat għandu jingħata biss sakemm ikun meħtieġ biex jinħoloq inċentiv biex jinżammu l-livelli attwali ta' produzzjoni fis-setturi jew ir-reġjuni konċernati. Dak l-appoġġ għandu wkoll ikun disponibbli għall-bdiewa li jkollhom, fil-31 ta' Diċembru 2013, drittijiet speċjali għall-pagamenti allokati skont ir-Regolament (KE) Nru 1782/2003, u r-Regolament (KE) Nru 73/2009 u li ma jkollhomx ettari eliġibbli għall-attivazzjoni ta' drittijiet għall-pagament. Fir-rigward tal-approvazzjoni tal-għajnuna akkoppjata volontarja li jkun aktar minn 13 % tal-limitu massimu nazzjonali ffissat għal kull Stat Membru, il-Kummissjoni għandha wkoll tingħata s-setgħa biex tadotta atti ta' implimentazzjoni mingħajr ma tapplika r-Regolament (UE) Nru 182/2011.

(50)

Biex jiġi żgurat l-użu effiċjenti u mmirat tal-fondi tal-Unjoni u biex ikun evitat finanzjament doppju taħt strumenti ta' appoġġ simili, is-setgħa tal-adozzjoni ta' ċerti atti għandha tiġi delegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istabbiliment tal-kondizzjonijiet għall-għoti ta' għajnuna akkoppjata volontarja, kif ukoll ta' regoli dwar il-konsistenza tagħhom ma' miżuri oħra tal-Unjoni u dwar l-akkumulazzjoni tal-appoġġ.

(51)

Parti mill-appoġġ għas-settur tal-qoton taħt ir-Regolament (KE) Nru 73/2009 kompliet tkun marbuta mal-kultivazzjoni tal-qoton permezz ta' pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' għal kull ettaru eliġibbli biex ikun żgurat li ma jkunx hemm riskju ta' tfixkil fil-produzzjoni fir-reġjuni li jipproduċu l-qoton, filwaqt li tqiesu l-fatturi kollha lrilevanti. Din l-għażla għandha tinżamm skont l-objettivi stabbiliti fil-Protokoll Nru 4 dwar il-qoton mehmuż mal-Att ta' Adeżjoni tal-1979.

(52)

Sabiex jiġu żgurati l-applikazzjoni u l-ġestjoni effiċjenti tal-pagament speċifiku għal uċuħ tar-raba' għall-qoton, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istabbiliment tar-regoli u l-kondizzjonijiet għall-awtorizzazzjoni tal-art u l-varjetajiet bil-għan ta' pagament speċifiku għal uċuħ tar-raba' għall-qoton; ir-regoli dwar il-kondizzjonijiet għall-għoti ta' dak il-pagament, dwar ir-rekwiżiti tal-eliġibbiltà u l-prassi agronomika; il-kriterji għall-approvazzjoni tal-organizzazzjonijiet interprofessjonali; l-obbligi għall-produtturi; u r-regoli ji jirregolaw is-sitwazzjoni fejn l-organizzazjoni interprofessjonali approvata ma tissodisfax dawk il-kriterji.

(53)

Il-Kapitolu 2 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 637/2008 (17) ppreveda li kull Stat Membru li jipproduċi l-qoton għandu jippreżenta lill-Kummissjoni jew kull erba' snin u għall-ewwel darba sal-1 ta' Jannar 2009 abbozz ta' programm ta' ristrutturar ta' erba' snin, jew sal- 31 ta' Diċembru 2009 abbozz uniku ta' programm ta' ristrutturar modifikat ta' tmien snin. L-esperjenza wriet li r-ristrutturar tas-settur tal-qoton ikun servut aħjar permezz ta' miżuri oħra, inklużi dawk ta' programmar ta' żvilupp rurali ffinanzjat skont ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013. Tali miżuri jippermettu wkoll koordinazzjoni akbar ma' miżuri f'setturi oħra. Madankollu, għandhom jitħarsu d-drittijiet miksuba u l-aspettattivi leġittimi ta' impriżi diġà involuti fi programmi ta' ristrutturar. Għalhekk, il-programmi li għaddejjin ta' erba' jew tmien snin għandhom jitħallew ikomplu sat-tmiem tagħhom mingħajr possibilità ta' estensjoni. Fondi disponibbli mill-programi ta' erba' snin wara jkunu jistgħu jiġu integrati fil-fondi disponibbli tal-Unjoni għal miżuri taħt l-iżvilupp rurali mill-2014. Minħabba l-perijodu ta' programmar, il-fondi disponibbli wara tmiem il-programmi ta' tmien snin ma jkunux utli għal programmi ta' żvilupp rurali fl-2018 u jistgħu, għalhekk ikunu aktar utli jekk ikunu ttrasferiti għal skemi ta' appoġġ skont dan ir-Regolament, kif diġà previst fir-Regolament (KE) Nru 637/2008. Ir-Regolament (KE) Nru 637/2008 ma għandux, għalhekk, jintuża aktar mill-1 ta' Jannar 2014 jew mill-1 ta' Jannar 2018 fir-rigward tal-Istati Membri li, rispettivament, ikollhom programmi ta' erba' jew tmien snin u għalhekk għandu jitħassar.

(54)

L-Istati Membri għandhom jitħallew jistabbilixxu skema sempliċi u speċifika għall-bdiewa żgħażagħ sabiex jitnaqqsu l-ispejjeż amministrattivi marbuta mal-ġestjoni u l-kontroll tal-appoġġ dirett. Għal dak il-għan, l-Istati Membri għandhom jitħallew jistabbilixxu jew pagament ta' ammont f'daqqa li jissostitwixxi l-pagamenti diretti kollha, jew pagament ibbażat fuq l-ammont dovut lill-bdiewa kull sena. Għandhom jiġu introdotti regoli li jissimplifikaw il-formalitajiet permezz li jitnaqqsu, inter alia, l-obbligi imposti fuq il-bdiewa żgħar, bħal dawk relatati mal-applikazzjoni għall-appoġġ, ma' prattiki agrikoli ta' benefiċċju għall-klima u l-ambjent, ma' kundizzjonalità u ma' kontrolli kif stipulat fir-Regolament (UE) Nru 1306/2013, mingħajr ma jkun hemm periklu għall-kisba tal-objettivi globali tar-riforma, waqt li jkun mifhum li l-leġislazzjoni tal-Unjoni kif imsemmija fl-Anness II għar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 tapplika għall-bdiewa żgħar. L-objettiv ta' dik l-iskema għandu jkun li tappoġġa l-istruttura agrikola eżistenti tal-azjendi agrikoli żgħar fl-Unjoni mingħajr ma tmur kontra l-iżvilupp lejn strutturi aktar kompetittivi. Għal dik ir-raġuni, l-aċċess għall-iskema għandu, fil-prinċipju, ikun limitat għall-impriżi eżistenti. Il-parteċipazzjoni ta' bdiewa fl-iskema għandu jkun b'għażla. Madankollu, sabiex l-impatt tal-iskema jiżdied aktar f'termini ta' simplifikazzjoni, l-Istati Membri għandhom jitħallew jinkludu ċerti bdiewa fl-iskema b'mod awtomatiku bil-possibbiltà għalihom li joħorġu minnha.

(55)

Sabiex tiġi żgurata ċ-ċertezza legali, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istabbiliment ta' kondizzjonijiet għall -parteċipazzjoni fl-iskema tal-bdiewa żgħażagħ jekk is-sitwazzjoni tal-bidwi parteċipanti tinbidel.

(56)

Fl-interess tas-simplifikazzjoni u biex titqies is-sitwazzjoni speċifika tar-reġjuni l-aktar imbiegħda, il-pagamenti diretti f'dawk ir-reġjuni għandhom ikunu mmaniġġati fil-programmi ta' appoġġ stabbiliti bir-Regolament (UE) Nru 228/2013. Bħala konsegwenza, id-dispożizzjonijiet f'dan ir-Regolament relatati mal-pagament bażiku u ma' pagamenti relatati, ma' appoġġ akkoppjat u mal-iskema għall-bdiewa żgħar ma għandhomx japplikaw għal dawk ir-reġjuni.

(57)

Huma meħtieġa notifiki mingħand l-Istati Membri għall-fini ta' applikazzjoni ta' dan ir-Regolament, u għall-fini tal-monitoraġġ, l-analiżi u l-ġestjoni ta' pagamenti diretti. […] Sabiex tiġi żgurata l-applikazzjoni korretta tar-regoli stabbiliti f'dan ir-Regolament u sabiex dawn in-notifiki ikunu rapidi, effiċjenti, preċiżi, kosteffettivi u kompatibbli mal-protezzjoni tad-data personali, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istabbiliment tal-miżuri meħtieġa rigward in-notifiki li għandhom isiru mill-Istati Membri lill-Kummissjoni jew bil-għan ta' ċċekkjar, ikkontrollar, monitoraġġ, evalwar u awditjar tal-pagamenti diretti u għall-konformità mar-rekwiżiti stabbiliti fi ftehimiet internazzjonali, inkluż rekwiżiti ta' notifika taħt dawk il-ftehimiet u fir-rigward ta' regoli ulterjuri dwar in-natura u t-tip tal-informazzjoni li għandha tiġi nnotifikata, il-kategoriji tad-data li għandhom jiġu proċessati u l-perijodu massimu li jistgħu jinżammu, id-drittijiet ta' aċċess għall-informazzjoni jew is-sistemi u l-kondizzjonijiet ta' informazzjoni tal-pubblikazzjoni tal-informazzjoni.

(58)

Data personali miġbura għall-fini tal-applikazzjoni ta' pagamenti diretti għandha tiġi pproċessata b'mod li jkun kompatibbli ma' dawk il-finijiet. Għandha wkoll issir anonima, tiġi aggregata meta pproċessata għal finijiet ta' monitoraġġ jew ta' evalwazzjoni u tiġi protetta skont il-liġi tal-Unjoni li tikkonċerna l-ħarsien tal-individwi fir-rigward tal-ipproċessar tad-data personali u tal-moviment liberu ta' tali data, b'mod partikolari d-Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (18) u r-Regolament (KE) Nru 45/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (19). Is-suġġetti tad-data għandhom jiġu infurmati dwar tali pproċessar u dwar id-drittijiet tagħhom fir-rigward tal-protezzjoni tad-data.

(59)

Il-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data ġie kkonsultat u ta opinjoni fl-14 ta' Diċembru 2011 (20).

(60)

Sabiex tiġi żgurata transizzjoni mingħajr xkiel mill-arranġamenti previsti fir-Regolament (KE) Nru 73/2009 għal dawk stabbiliti f'dan ir-Regolament, is-setgħa tal-adozzjoni ta' ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istabbiliment tal-miżuri meħtieġa biex ikun protett kwalunkwe dritt miksub u l-aspettattiva leġittima tal-bdiewa.

(61)

Sabiex tiżgura kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament u biex tevita kompetizzjoni inġusta jew diskriminazzjoni fost il-bdiewa, il-Kummissjoni għandha tingħata setgħat ta' implimentazzjoni fir-rigward ta': l-istipular tal-ammont li għandu jiġi inkluż fir-riżerva speċjali nazzjonali għat-tneħħija tal-mini fil-Kroazja; l-iffissar tal-limiti massimi nazzjonali annwali għall-iskema ta' pagament bażiku; l-adozzjoni ta' regoli dwar l-applikazzjonijiet għall-allokazzjoni tad-drittijiet għall-pagament; l-adozzjoni ta' regoli dwar l-applikazzjonijiet għall-allokazzjoni ta' drittijiet għall-pagament; l-adozzjoni ta' miżuri fir-rigward tar-riverżjoni tad-drittijiet għall-pagament mhux attivati għar-riżerva nazzjonali; l-adozzjoni ta' modalitajiet tan-notifika ta' trasferiment tad-drittijiet għall-pagament lill-awtoritajiet nazzjonali u d-dati ta' skadenza li fihom għandhom iseħħu notifiki bħal dawn; l-iffissar tal-limiti massimi nazzjonali annwali għall-iskema ta' pagament uniku skont l-erja; l-adozzjoni ta' regoli dwar l-applikazzjonijiet għall-allokazzjoni tad-drittijiet għall-pagament ppreżentati fis-sena ta' allokazzjoni tad-drittijiet għall-pagament fejn l-Istati Membri jaqilbu għall-iskema ta' pagament bażiku; l-iffissar tal-limiti massimi annwali għall-pagament ridistributtiv. Dawk is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011.

(62)

Sabiex jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament u sabiex jiġu evitati kompetizzjoni mhux ġusta jew diskriminazzjoni bejn il-bdiewa, il-Kummissjoni għandha wkoll tingħata setgħat ta' implimentazzjoni fir-rigward ta': l-adozzjoni ta' regoli dwar il-proċedura għan-notifiki tal-Istati Membri u l-valutazzjoni tal-Kummissjoni fir-rigward tal-prattiki ekwivalenti; l-adozzjoni ta' ċerti limiti li fi ħdanhom l-obbligu li jinżammu bwar permanenti huwa kkunsidrat li huwa konformi; l-istabbilment tal-limitu massimu annwali għall-pagament għall-prattiki agrikoli li huma benefiċjali għall-klima u l-ambjent; l-istipular tal-limitu massimu annwali għall-pagament għal erjas b'restrizzjonijiet naturali; l-istipular tal-limitu massimu annwali għall-pagament għall-bdiewa żgħażagħ. Dawk is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011.

(63)

Sabiex jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament u sabiex jiġu evitati kompetizzjoni mhux ġusta jew diskriminazzjoni bejn il-bdiewa, il-Kummissjoni għandha wkoll tingħata setgħat ta' implimentazzjoni fir-rigward ta': l-istipular tal-limitu massimu annwali għall-għajnuna akkoppjata volontarja; l-adozzjoni ta' regoli dwar il-proċedura tal-awtorizzazzjoni u dwar in-notifiki għall-produtturi relatati mal-awtorizzazzjoni tal-art u l-varjetajiet għall-finijiet tal-pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' tal-qoton; l-adozzjoni ta' regoli dwar il-kalkolu tat-tnaqqis tal-ammont tal-pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' tal-qoton; l-adozzjoni ta' regoli li jirrigwardaw rekwiżiti u metodi ġenerali ta' notifika; u l-adozzjoni ta' miżuri meħtieġa u ġustifikabbli biex jissolvew problemi speċifiċi f'emerġenza. Dawn is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011.

(64)

Sabiex jissolvew problemi urġenti f'xi wieħed jew aktar mill-Istati Membri filwaqt li tiġi żgurata l-kontinwità tas-sistema ta' pagamenti diretti, il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni applikabbli immedjatament meta, f'każijiet iġġustifikati b'mod dovut f'ċirkostanzi eċċezzjonali li jaffettwaw l-għoti ta' appoġġ u jipperikolaw l-implimentazzjoni effettiva tal-pagamenti taħt l-iskemi ta' appoġġ elenkati f'dan ir-Regolament.

(65)

Minħabba li l-objettivi ta' dan ir-Regolament ma jistgħux jinkisbu b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri, iżda minħabba r-rabtiet bejn dan ir-Regolament u strumenti oħrajn tal-PAK, id-differenzi bejn diversi erjas rurali u r-riżorsi finanzjarji limitati tal-Istati Membri f'Unjoni mkabbra, jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni permezz tal-garanzija pluriennali tal-finanzjament tal-Unjoni u permezz ta' konċentrazzjoni fuq prijoritajiet identifikati, l-Unjoni tista' tadotta miżuri, f'konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE).F'konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmux lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkisbu dawk l-objettivi.

(66)

Billi r-Regolament (KE) Nru 73/2009 għandu jkompli japplika fl-2014, dan ir-Regolament għandu japplika b'mod ġenerali mill-1 ta' Jannar 2015. Madankollu, id-dispożizzjonijiet ta' dan ir-Regolament dwar il-flessibilità bejn il-kolonni jistipulaw il-possibilità għal Stati Membri li jieħdu deċiżjonijiet u jinnotifikawhom lill-Kummissjoni sal-31 ta' Diċembru 2013. Barra minn hekk, dispożizzjonijiet oħrajn ta' dan ir-Regolament jeħtieġu li tittieħed azzjoni fl-2014. Dawk id-dispożizzjonijiet għandhom għaldaqstant japplikaw mad-dħul fis-seħħ ta' dan ir-Regolament.

(67)

Minħabba l-urġenza li titħejja l-implimentazzjoni mingħajr problemi tal-miżuri maħsuba, dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum tal-pubblikazzjoni tiegħu fil-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

TITOLU I

KAMP TA' APPLIKAZZJONI U DEFINIZZJONIJIET

Artikolu 1

Kamp ta' applikazzjoni

Dan ir-Regolament jistabbilixxi:

(a)

regoli komuni dwar il-pagamenti mogħtija direttament lill-bdiewa skont l-iskemi ta' appoġġ elenkati fl-Anness I ("pagamenti diretti");

(b)

regoli speċifiċi dwar:

(i)

pagament bażiku għall-bdiewa ("l-iskema ta' pagament bażiku") u skema transizzjonali simplifikata, "l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja");

(ii)

għajnuna nazzjonali transitorja volontarja għall-bdiewa;

(iii)

pagament ridistributtiv volontarju;

(iv)

pagament għall-bdiewa li jħarsu prattiki agrikoli ta' benefiċċju għall-klima u l-ambjent;

(v)

pagament volontarju għall-bdiewa f'erjas b'restrizzjonijiet naturali;

(vi)

pagament għall-bdiewa żgħażagħ li jibdew l-attività agrikola tagħhom;

(vii)

skema ta' għajnuna akkoppjata volontarja;

(viii)

pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' tal-qoton;

(ix)

skema volontarja ssimplifikata għall-bdiewa żgħar;

(x)

qafas li fih il-Bulgarija, il-Kroazja u r-Rumanija jistgħu jikkomplementaw l-pagamenti diretti.

Artikolu 2

Emenda tal-Anness I

Sabiex tiġi żgurata ċertezza legali, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 70 li jemendaw il-lista ta' skemi ta' appoġġ imniżżla fl-Anness I, sa fejn meħtieġ biex jittieħed kont ta' kwalunkwe att leġislattiv ġdid dwar l-iskemi ta' appoġġ li jista' jiġi adottat wara l-adozzjoni ta' dan ir-Regolament.

Artikolu 3

Applikazzjoni għar-reġjuni ultraperiferiċi u għall-gżejjer minuri tal-Eġew

L-Artikolu 11 ma għandux japplika għar-reġjuni tal-Unjoni msemmija fl-Artikolu 349 TFUE ("ir-reġjuni l-aktar imbiegħda") u għall-pagamenti diretti mogħtija fil-gżejjer minuri tal-Eġew skont ir-Regolament (UE) Nru 229/2013.

It-Titoli III, IV u V ta' dan ir-Regolament ma għandhomx japplikaw għar-reġuni ultraperiferiċi.

Artikolu 4

Definizzjonijiet u dispożizzjonijiet relatati

1.   Għall-finijiet ta' dan ir-Regolament, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(a)

"bidwi" tfisser persuna fiżika jew ġuridika, jew grupp ta’ persuni fiżiċi jew ġuridiċi, ikun x’ikun l-istatus legali mogħti lil tali grupp u l-membri tiegħu bil-liġi nazzjonali, li l-impriża tiegħu/tagħhom tkun fl-ambitu territorjali tat-Trattati, kif iddefinit fl-Artikolu 52 tat-TUE, flimkien mal-Artikoli 349 u 355 TFUE, u li jeżerċita attività agrikola;

(b)

"impriża" tfisser l-unitajiet kollha użati għall-attivitajiet agrikoli mmexxija minn bidwi li jinsabu fit-territorju tal-istess Stat Membru;

(c)

"attività agrikola" tfisser:

(i)

il-produzzjoni, it-trobbija jew it-tkabbir ta' prodotti agrikoli, inklużi l-ħsad, it-taħlib, it-trobbija tal-annimali u ż-żamma tal-annimali għall-finijiet ta' biedja,

(ii)

iż-żamma ta' erja agrikola fi stat li jagħmilha tajba għar-ragħa jew għall-kultivazzjoni mingħajr azzjoni ta' tħejjija li tmur lil hinn mill-metodi u makkinarji agrikoli tas-soltu, abbażi ta' kriterji stabbiliti mill-Istati Membri abbażi ta' qafas stabbilit mill-Kummissjoni, jew

(iii)

it-twettiq ta' attività minima,, definita mill-Istati Membri, fuq erjas agrikoli li huma miżmuma b'mod naturali fi stat tajjeb għar-ragħa jew għall-kultivazzjoni;

(d)

"prodotti agrikoli" tfisser il-prodotti, bl-eċċezzjoni tal-prodotti tas-sajd, elenkati fl-Anness I għat-Trattati kif ukoll il-qoton;

(e)

"erja agrikola" tfisser kull erja meħuda minn raba’ li jinħarat, bwar permanenti u mergħat permanenti, jew uċuħ tar-raba’ permanenti;

(f)

"raba'" tfisser art li hija kkultivata għall-produzzjoni tal-uċuħ tar-raba' jew erjas disponibbli għall-produzzjoni tal-uċuħ tar-raba' iżda li hija mistrieħa, inklużi erjas mwarrba skont l-Artikoli 22, 23 u 24 tar-Regolament (KE) Nru 1257/1999, l-Artikolu 39 tar-Regolament (KE) Nru 1698/2005 u l-Artikolu 28 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013, irrispettivament jekk l-art tinsabx taħt serer jew taħt kopertura fissa jew mobbli;

(g)

"uċuħ tar-raba' permanenti" tfisser uċuħ tar-raba' li mhumiex taħt sistema ta' rotazzjoni ħlief bwar permanenti u mergħat permanenti li jokkupaw l-art għal ħames snin jew iżjed u jagħtu ħsad repetut, inklużi mixtliet u msaġar b'rotazzjoni qasira;

(h)

"bwar permanenti u mergħat permanenti", (flimkien imsemmija "bwar permanenti") tfisser art li tintuża sabiex jitkabbar il-ħaxix jew foraġġ erbaċew ieħor naturali (li jitla’ waħdu) jew permezz ta’ kultivazzjoni (li jkun inżera’) u li ma ġietx inkluża fin-newba tal-uċuħ tar-raba’ tal-impriża għal ħames snin jew iktar; tista' tinkludi speċi oħra, bħal arbuxelli u/jew siġar li jista' jsir ir-ragħa fuqhom dment li l-ħaxix u foraġġ erbaċew ieħor jibqgħu predominanti kif ukoll, fejn l-Istati Membri jiddeċiedu hekk, art li tista' tintuża għar-ragħa u li hija parti minn prattiki lokali stabbiliti, fejn il-ħaxix u foraġġ erbaċew ieħor mhumiex tradizzjonalment predominanti f'erjas tar-ragħa;

(i)

"ħaxix jew foraġġ erbaċew ieħor" tfisser il-pjanti kollha erbaċej tradizzjonalment misjuba f'mergħat naturali u normalment inklużi f'taħlitiet ta' żrieragħ għall-mergħat jew meded tal-art għar-ragħa fl-Istat Membru, kemm jekk jintużaw għall-annimali li jirgħu jew le;

(j)

"mixtliet" tfisser l-erjas li ġejjin ta' pjanti li għadhom żgħar tal-għuda (għudin) li jitkabbru fil-miftuħ biex wara jinqalgħu u jitħawlu band'oħra:

mixtliet ta' dwieli u għeruq,

mixtliet ta' siġar tal-frott u frott tal-bosk,

mixtliet ornamentali,

mixtliet kummerċjali ta’ siġar tal-foresti esklużi dawk għar-rekwiżiti tal-impriża stess imkabbra f’art imsaġġra,

mixtliet ta' siġar u sġajriet biex jitħawlu f'ġonna, parks, mat-toroq u fuq ċnut (pereżempju pjanti ta' sġajriet li jagħmlu sies, siġar tal-ward u sġajriet ornamentali oħrajn, koniferi ornamentali), inklużi fil-każijiet kollha z-zkuk tagħhom u n-nebbieta żgħar;

(k)

"msajġar ta' rotazzjoni qasira" tfisser erjas mħawlin b'dawk l-ispeċijiet ta' siġar tal-kodiċi NM 0602 90 41 li għandhom jiġu definiti mill-Istati Membri li jikkonsistu minn uċuħ tar-raba' għudin, perenni, li r-riżomi jew l-għeruq tagħhom jibqgħu fl-art wara l-ħsad, b'rimjiet ġodda li joħorġu fl-istaġun ta' wara u b'ċiklu ta' ħsad massimu li għandu jiġi ddeterminat mill-Istati Membri;

(l)

"bejgħ" tfisser il-bejgħ jew kwalunkwe trasferiment ieħor definittiv tal-proprjetà ta' art jew ta' drittijiet għall-ħlas, ma jinkludix il-bejgħ ta' art fejn l-art tkun ġiet trasferita lil awtoritajiet pubbliċi jew għall-użu fl-interess pubbliku u fejn it-trasferiment jitwettaq għal finijiet mhux agrikoli;

(m)

"kiri" tfisser ftehim tal-kiri jew transazzjoni temporanja simili;

(n)

"trasferiment" tfisser il-kiri jew il-bejgħ jew il-wirt proprju jew il-wirt antiċipat ta' art jew drittijiet għal pagamenti jew kwalunkwe trasferiment definittiv ieħor ta' dan; dan ma jkoprix ir-riverżjoni ta' drittijiet mal-iskadenza ta' kirja.

2.   L-Istati Membri għandhom:

(a)

jistabbilixxu kriterji li għandhom jiġu rrispettati mill-bdiewa sabiex jissodisfaw l-obbligu li l-erja agrikola tinżamm fi stat tajjeb għar-ragħa jew għall-kultivazzjoni, kif imsemmi fil-punt (c)(ii) tal-paragrafu 1;

(b)

fejn applikabbli fi Stat Membru, jiddefinixxu l-attività minima li għandha titwettaq fuq erjas agrikoli li jinżammu b'mod naturali fi stat tajjeb għar-ragħa jew għall-kultivazzjoni, kif imsemmi fil-punt (c)(iii) tal-paragrafu 1;

(c)

jiddefinixxu l-ispeċijiet ta' siġar li jikkwalifikaw għal msajġar b'rotazzjoni qasira u jiddeterminaw iċ-ċiklu ta' ħsad massimu fir-rigward ta' dawk l-ispeċijiet ta' siġar, kif imsemmi fil-punt (k) tal-paragrafu 1.

L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li dik l-art li tista' tintuża għar-ragħa u li tifforma parti minn prattiki lokali stabbiliti fejn ħaxix u foraġġ erbaċew ieħor huma tradizzjonalment mhux predominanti fl-erjas tar-ragħa, għandha tiġi kkunsidrata bħala bwar permanenti, kif imsemmi fil-punt (h) tal-paragrafu 1.

3.   Sabiex tiġi żgurata ċertezza legali, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati f'konformità mal-Artikolu 70 li jistabbilixxi:

(a)

il-qafas li fih l-Istati Membri għandhom jistabbilixxu l-kriterji li għandhom jiġu rrispettati mill-bdiewa sabiex jissodisfaw l-obbligu li l-erja agrikola tinżamm fi stat tajjeb għar-ragħa jew għall-kultivazzjoni, kif imsemmi fil-punt (c)(ii) tal-paragrafu 1;

(b)

il-qafas li fih l-Istati Membri għandhom jiddefinixxu l-attivitàminima li trid titwettaq fuq erjas agrikoli li jinżammu b'mod naturali fi stat tajjeb għar-ragħa jew għall-kultivazzjoni, kif imsemmi fil-punt (c)(iii) tal-paragrafu 1;

(c)

il-kriterji li jiddeterminaw il-predominanza tal-ħaxix u foraġġ erbaċew ieħor u l-kriterji biex jiġu determinati l-prattiki lokali stabbiliti msemmija fil- punt (h) tal-paragrafu 1.

TITOLU II

DISPOŻIZZJONIJIET ĠENERALI DWAR PAGAMENTI DIRETTI

KAPITOLU 1

Regoli komuni dwar il-pagamenti diretti

Artikolu 5

Dispożizzjonijiet ġenerali tal-politika agrikola komuni

Ir-Regolament (UE) Nru 1306/2013 u d-dispożizzjonijiet adottati skont dan għandhom japplikaw għall-iskemi previsti f’dan ir-Regolament.

Artikolu 6

Limiti massimi nazzjonali

1.   Għal kull Stat Membru u għal kull sena, il-limitu massimu nazzjonali li jkun jinkludi l-valur totali tad-drittijiet għall-pagament allokati kollha, tar-riżerva nazzjonali jew tar-riżervi reġjonali u tal-limiti massimi ffissati skont l-Artikoli 42, 47, 49, 51 u 53 għandu jkun kif stabbilit fl-Anness II.

Fejn Stat Membru juża l-għażla prevista fl-Artikolu 22(2), il-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness II għal dak l-Istat Membru għas-sena rispettiva jista' jinqabeż bl-ammont ikkalkulat skont dak il-paragrafu.

2.   Permezz ta' deroga mill-paragrafu 1, għal kull Stat Membru li japplika l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja u għal kull sena, il-limitu nazzjonali, li jinkludi l-limiti stabbiliti f'konformità mal-Artikoli 36, 42, 47, 49, 51 u 53, għandu jkun kif stabbilit fl-Anness II.

3.   Biex tqis l-iżviluppi relatati mal-ammonti massimi totali ta’ pagamenti diretti li jistgħu jingħataw, inklużi dawk li jirriżultaw mid-deċiżjonijiet li għandhom jittieħdu mill-Istati Membri skont l-Artikolu 14 u dawk li jirriżultaw mill-applikazzjoni tal-Artikolu 20(2), il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 70 li jadatta l-limiti massimi nazzjonali stabbiliti fl-Anness II.

Artikolu 7

Limiti massimi netti

1.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 8, l-ammont totali tal-pagamenti diretti li jistgħu jingħataw fi Stat Membru skont it-Titoli III, IV u V fir-rigward ta' sena kalendarja, wara l-applikazzjoni tal-Artikolu 11, ma għandux ikun ogħla mil-limitu massimu korrispondenti stipulat fl-Anness III.

Fejn l-ammont totali ta' pagamenti diretti li għandhom jingħataw fi Stat Membru jkun ogħla mil-limitu massimu stabbilit fl-Anness III, dak l-Istat Membru għandu jwettaq tnaqqis lineari fl-ammonti tal-pagamenti diretti kollha bl-eċċezzjoni ta' pagamenti diretti mogħtija skont ir-Regolament (UE) Nru 228/2013 u r-Regolament (UE) Nru 229/2013.

2.   Għal kull Stat Membru u għal kull sena kalendarja, il-prodott stmat tat-tnaqqis tal-pagamenti imsemmi fl-Artikolu 11 (li jkun rifless fid-differenza bejn il-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness II, li magħhom jiżdied l-ammont disponibbli skont l-Artikolu 58, u l-limitu massimu nett stabbilit fl-Anness III) għandu jsir disponibbli bħala appoġġ tal-Unjoni għal miżuri skont programmar ta' żvilupp rurali ffinanzjat skont il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) kif speċifikat fir-Regolament (UE) Nru 1305/2013.

3.   Sabiex tqis l-iżviluppi relatati mal-ammonti massimi totali ta' pagamenti diretti li jistgħu jingħataw, inklużi dawk li jirriżultaw mid-deċiżjonijiet magħmulin mill-Istati Membri skont l-Artikolu 14, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 70 li jadattaw il-limiti massimi stabbiliti fl-Anness III.

Artikolu 8

Dixxiplina finanzjarja

1.   Ir-rata ta' aġġustament iddeterminata skont l-Artikolu 26 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 għandha tapplika biss għall-pagamenti diretti li jkunu aktar minn EUR 2 000 li għandhom jingħataw lill-bdiewa fis-sena kalendarja korrispondenti.

2.   B'riżultat tal-introduzzjoni gradwali ta’ pagamenti diretti previsti fl-Artikolu 16, il-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu għandu japplika għall-Bulgarija u r-Rumanija mill-1 ta’ Jannar 2016.

B'riżultat tal-introduzzjoni gradwali tal-pagamenti diretti kif imsemmi fl-Artikolu 17, il-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu għandu japplika għall-Kroazja mill-1 ta’ Jannar 2022.

3.   Sabiex tiġi żgurata l-applikazzjoni korretta tal-aġġustamenti tal-pagamenti diretti fir-rigward tad-dixxiplina finanzjarja, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti delegati skont l-Artikolu 70 li jistabbilixxu regoli abbażi tal-kalkolu ta' tnaqqis li għandu jiġi applikat mill-Istati Membri għall-bdiewa skont il-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu.

4.   Fil-każ ta' persuna ġuridika, jew grupp ta' persuni fiżiċi jew ġuridiċi, l-Istati Membri jistgħu japplikaw it-tnaqqis imsemmi fil-paragrafu 1 fil-livell tal-membri ta' dawk il-persuni jew gruppi ġuridiċi fejn il-liġi nazzjonali tipprevedi li l-membri individwali jassumu d-drittijiet u l-obbligi komparabbli għal dawk ta' bdiewa individwali li għandhom l-istatus ta' kap ta' azjenda, b'mod partikolari fir-rigward tal-istatus ekonomiku, soċjali u tat-tassazzjoni, bil-kundizzjoni li huma jkunu kkontribwixxew għat-tisħiħ tal-istrutturi agrikoli tal-persuni jew gruppi ġuridiċi kkonċernati.

Artikolu 9

Bidwi attiv

1.   Ma għandu jingħata l-ebda pagament dirett lil persuni fiżiċi jew ġuridiċi, jew lil gruppi ta’ persuni fiżiċi jew ġuridiċi, li ż-żoni agrikoli tagħhom huma fil-biċċa l-kbira żoni miżmuma b'mod naturali fi stat tajjeb għar-ragħa jew għall-kultivazzjoni u li ma jwettqux l-attività minima definita mill-Istati Membri skont il-punt (b) tal-Artikolu 4(2) f'dawk iż-żoni.

2.   Ma għandu jingħata l-ebda pagament dirett lil persuni fiżiċi jew ġuridiċi, jew lil gruppi ta' persuni fiżiċi jew ġuridiċi, li jħaddmu ajruporti, kumpanniji tal-ferrovija, sistemi tal-infrastruttura tal-ilma, kumpanniji li jbigħu l-proprjetà, postijiet permanenti fejn isiru sports u attivitajiet rikreattivi.

Fejn adegwat, l-Istati Membri għandhom, abbażi ta' kriterji oġġettivi u-nondiskriminatorju, jiddeċiedu li jżidu mal-lista fl-ewwel subparagrafu kwalunkwe negozju jew attività simili oħra li mhix agrikola, u jistgħu sussegwentement jiddeċiedu li jneħħu kwalunkwe żieda bħal din.

Persuna jew grupp ta' persuni li jaqgħu taħt il-kamp ta' applikazzjoni tal-ewwel jew it-tieni subparagrafu għandu, madankollu, jitqies bħala bidwi attiv jekk dan jipprovdi evidenza verifikabbli, fil-forma meħtieġa mill-Istati Membri, li turi kwalunkwe minn dawn li ġejjin:

(a)

li l-ammont annwali tal-pagamenti diretti huwa mill-inqas 5 % tal-irċevuti totali li kiseb minn attivitajiet mhux agrikoli fis-sena fiskali l-aktar reċenti li għaliha hija disponibbli tali evidenza;

(b)

li l-attivitajiet agrikoli tiegħu mhumiex insinifikanti;

(c)

li l-objettivi prinċipali tan-negozju jew tal-kumpannija tiegħu jikkonsistu fl-eżerċitar ta' attività agrikola.

3.   Barra mill-paragrafi 1 u 2, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu, abbażi ta' kriterji oġġettivi u nondiskriminatorji, li l-ebda pagament dirett ma għandu jingħata lil persuni fiżiċi jew ġuridiċi, jew lil gruppi ta' persuni fiżiċi jew ġuridiċi:

(a)

li l-attivitajiet agrikoli tagħhom ikunu biss jagħmlu parti insinifikanti mill-attivitajiet ekonomiċi ġenerali tagħhom; u/jew

(b)

li l-attività prinċipali jew l-objettivi tal-kumpannija tagħhom ma jikkonsistux fl-eżerċizzju ta' attività agrikola.

4.   Il-paragrafi 2 u 3 ma għandhomx japplikaw għal bdiewa li rċevew biss pagamenti diretti li ma jaqbżux ċertu ammont għas-sena ta' qabel. Tali ammont għandu jiġi deċiż mill-Istati Membri abbażi ta' kriterji oġġettivi għall-karatteristiċi nazzjonali jew reġjonali tagħhom, u ma għandux ikun aktar minn EUR 5 000.

5.   Sabiex jiġi garantit il-ħarsien tad-drittijiet tal-bdiewa, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 70 li jistabbilixxu:

(a)

kriterji biex jiġu ddeterminati l-każijiet fejn żona agrikola ta' bidwi għandha titqies bħala żona li prinċipalment hija miżmuma b'mod naturali fi stat tajjeb għar-ragħa jew għall-kultivazzjoni;

(b)

kriterji biex tiġi stabbilita d-distinzjoni bejn riċevuti li jirriżultaw minn attivvitajiet agrikoli u mhux agrikoli;

(c)

kriterji biex jiġu stabbiliti l-ammonti ta’ pagamenti diretti msemmija fil-paragrafi 2 u 4, speċjalment rigward pagamenti diretti fl-ewwel sena tal-allokazzjoni tad-drittijiet għall-pagamenti fejn il-valur tad-drittijiet għall-pagamenti għadu mhux stabbilit b'mod definittiv kif ukoll rigward pagamenti diretti għall-bdiewa żgħażagħ;

(d)

kriterji li għandhom jilħqu l-bdiewa biex għall-għanijiet tal-paragrafi 2 u 3 jagħtu prova li l-attivitajiet agrikoli tagħhom mhumiex insinifikanti u li n-negozju ewlieni tagħhom jew l-oġġetti tal-kumpannija jikkonsistu mill-eżerċitazzjoni ta' attività agrikola.

6.   L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni sal-1 ta' Awwissu 2014 dwar kwalunkwe deċiżjoni msemmija fil-paragrafi 2, 3 jew 4 u, f'każ li tiġi emendata, fi żmien ġimagħtejn mid-data li fiha tittieħed kwalunkwe deċiżjoni għall-emendar.

Artikolu 10

Rekwiżiti minimi biex wieħed jirċievi pagamenti diretti

1.   L-Istati Membri għandhom jiddeċiedu f'liema wieħed mill-każijiet li ġejjin, li ma jagħtux pagamenti diretti lil bidwi:

(a)

fejn l-ammont totali ta' pagamenti diretti mitlub jew li jkun imissu jingħata qabel l-applikazzjoni tal-Artikolu 63 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 f'sena kalendarja partikolari jkun anqas minn EUR 100;

(b)

fejn l-erja eliġibbli tal-impriża li għaliha jintalbu pagamenti diretti jew li jkun imisshom jingħataw qabel l-applikazzjoni tal-Artikolu 63 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 tkun anqas minn ettaru.

2.   Biex iqisu l-istruttura tal-ekonomiji agrikoli tagħhom, l-Istati Membri jistgħu jaġġustaw il-livelli limiti stabbiliti fil-punti (a) u (b) tal-paragrafu 1 fil-limiti stabbiliti fl-Anness IV.

3.   Meta Stat Membru jkun iddeċieda li japplika livell limitu għal żona skont il-punt (b) tal-paragrafu 1, għandu madankollu japplika l-punt (a) ta' dak il-paragrafu għal dawk il-bdiewa li qed jirċievu l-appoġġ akkoppjat relatat mal-annimali msemmi fit-Titolu IV li għandhom anqas ettari mil-livell limitu għaż-żona.

4.   L-Istati Membri kkonċernati jistgħu jiddeċiedu li ma japplikawx il-paragrafu 1 għar-reġjuni ultraperiferiċi u għall-gżejjer minuri tal-Eġew.

5.   Fil-Bulgarija u fir-Rumanija, għas-sena 2015, l-ammont mitlub jew li jkun imissu jingħata kif imsemmi fil-punt (a)_tal-paragrafu 1 għandu jkun ikkalkulat abbażi tal-ammont rilevanti stabbilit fil-punt A tal-Anness V.

Fil-Kroazja, għas-snin 2015-2021, l-ammont mitlub jew li jkun imissu jingħata kif imsemmi fil-punt (a) tal-paragrafu 1 għandu jkun ikkalkulat abbażi tal-ammont stabbilit fil-punt A tal-Anness VI.

Artikolu 11

Tnaqqis tal-pagamenti

1.   L-Istati Membri għandhom inaqqsu l-ammont ta' pagamenti diretti li għandhom jingħataw lill-bdiewa skont il-Kapitolu 1 tat-Titolu III għal sena kalendarja partikolari għall-inqas b'5 % għall-parti tal-ammont li taqbeż EUR 150 000.

2.   Qabel ma japplikaw il-paragrafu 1, l-Istati Membri għandhom inaqqsu s-salarji marbuta ma' attività agrikola li tkun fil-fatt tħallset jew ġiet iddikjarata mill-bidwi fis-sena kalendarja preċedenti, inkluż it-taxxi u l-kontribuzzjonijiet soċjali relatati mal-impjieg, mill-ammont tal-pagamenti diretti li għandu jingħata lil bidwi skont il-Kapitolu 1 tat-Titolu III f'sena kalendarja partikolari. Meta ma tkun disponibbli l-ebda data dwar is-salarji li fil-fatt tħallsu u ġew iddikjarati mill-bidwi fis-sena kalendarja ta' qabel, għandha tintuża l-aktar data reċenti disponibbli.

3.   Fejn Stat Membru jiddeċiedi li jagħti pagament ridistributtiv lill-bdiewa skont il-Kapitolu 2 tat-Titolu III u jużaw aktar minn 5 % tal-limitu massimu nazzjonali annwali stabbilit fl-Anness II għal dak il-għan, huwa jista' jiddeċiedi li ma japplikax dan l-Artikolu.

Fejn Stat Membru jiddeċiedi li jagħti pagament ridistributtiv lill-bdiewa skont il-Kapitolu 2 tat-Titolu III u l-applikazzjoni tal-limiti massimi stabbiliti fl-Artikolu 41(4) tipprevjenih milli juża aktar minn 5 % mil-limitu nazzjonali annwali stabbilit fl-Anness II għal dak il-għan, dak l-Istat Membru jista' jiddeċiedi li ma japplikax dan l-Artikolu.

4.   Ma għandu jingħata l-ebda vantaġġ billi jiġi evitat it-tnaqqis għall-pagament favur bdiewa, li fir-rigward tagħhom jiġi stabbilit li ħolqu artifiċjalment, wara t-18 ta' Ottubru 2011, il-kundizzjonijiet biex jevitaw l-effetti ta' dan l-Artikolu.

5.   Fil-każ ta' persuna ġuridika, jew grupp ta' persuni fiżiċi jew ġuridiċi, l-Istati Membri jistgħu japplikaw it-tnaqqis imsemmi fil-paragrafu 1 fil-livell tal-membri ta' dawk il-persuni jew gruppi ġuridiċi fejn il-liġi nazzjonali tipprevedi li l-membri individwali jassumu d-drittijiet u l-obbligi komparabbli għal dawk ta' bdiewa individwali li għandhom l-istatus ta' kap ta' azjenda, b'mod partikolari fir-rigward tal-istatus ekonomiku, soċjali u tat-tassazzjoni, bil-kundizzjoni li huma jkunu kkontribwixxew għat-tisħiħ tal-istrutturi agrikoli tal-persuni jew gruppi ġuridiċi kkonċernati.

6.   L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni sal-1 ta' Awwissu 2014 dwar id-deċiżjonijiet li jittieħdu skont dan l-Artikolu u dwar kwalunkwe prodott stmat tat-tnaqqis għas-snin 2015 sa 2019.

Artikolu 12

Talbiet multipli

L-erja li tkun taqbel mal-għadd ta' ettari eliġibbli li fir-rigward tagħha tkun saret applikazzjoni għal pagament bażiku minn bidwi skont il-Kapitolu 1 tat-Titolu III tista' tkun is-suġġett ta' applikazzjoni għal kwalunkwe pagament dirett ieħor kif ukoll għal kwalunkwe għajnuna oħra mhux koperta b'dan ir-Regolament, ħlief kif espliċitament previst xort'oħra f'dan ir-Regolament.

Artikolu 13

Għajnuna mill-Istat

B’deroga mill-Artikolu 211(1) tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (21), l-Artikoli 107, 108 u 109 TFUE ma għandhomx japplikaw għal pagamenti magħmulin mill-Istati Membri f'konformità ma' dan ir-Regolament.

Artikolu 14

Flessibbiltà bejn il-pilastri

1.   Sal-31 ta’ Diċembru 2013, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jagħmlu disponibbli bħala appoġġ addizzjonali għal miżuri skont l-ipprogrammar dwar l-iżvilupp rurali ffinanzjat skont il-FAEŻR kif speċifikat skont ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013, sa 15 % tal-limiti nazzjonali annwali tagħhom għas-sena kalendarja 2014 stipulata fl-Anness VIII għar-Regolament (KE) Nru 73/2009 u tal-limiti massimi nazzjonali annwali tagħhom għas-snin kalendarji mill-2015 sal-2019 stipulati fl-Anness II għal dan ir-Regolament. B’riżultat ta’ dan, l-ammont korrispondenti ma għandux jibqa’ disponibbli għall-għoti tal-pagamenti diretti.

Id-deċiżjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu għandha tiġi nnotifikata lill-Kummissjoni sal-31 ta' Diċembru 2013. Dik id-deċiżjoni għandha tistabbilixxi l-perċentwal imsemmi f'dak is-subparagrafu, li jista' jvarja b'sena kalendarja.

L-Istati Membri li ma jieħdux id-deċiżjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu fir-rigward tas-sena kalendarja 2014, sa 1 ta' Awwissu 2014, jistgħu jieħdu dik id-deċiżjoni fir-rigward is-snin kalendarji 2015 sa 2019 Huma għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar kwalunkwe tali deċiżjoni sa dik id-data.

L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jirrevedu d-deċiżjonijiet imsemmija f'dan il-paragrafu b'effett mis-sena 2018. Kwalunkwe deċiżjoni bbażata fuq tali reviżjoni ma għandhiex tirriżulta fi tnaqqis fil-perċentwal innotifikat lill-Kummissjoni f'konformità mal-ewwel, it-tieni u t-tielet subparagrafi. L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar kwalunkwe deċiżjoni ibbażata fuq tali reviżjoni sal-1 ta' Awwissu 2017.

2.   Sal-31 ta’ Diċembru 2013, l-Istati Membri li ma jieħdux id-deċiżjoni msemmija fil-paragrafu 1 jistgħu jiddeċiedu li jagħmlu disponibbli bħala pagamenti diretti sa 15 % jew, fil-każ tal-Bulgarija, l-Estonja, Spanja, il-Latvja, il-Litwanja, il-Polonja, il-Portugall, ir-Rumanija, is-Slovakkja, il-Finlandja, l-Isvezja u r-Renju Unit, sa 25 % tal-ammont allokkat bħala appoġġ għall-miżuri skont l-ipprogrammar dwar l-iżvilupp rurali ffinanzjat skont il-FAEŻR għall-perjodu 2015-2020 kif speċifikat fir-Regolament (UE) Nru 1305/2013 B'riżultat ta' dan, l-ammont korrispondenti ma għandux jibqa' disponibbli għall-miżuri ta' appoġġ skont l-ipprogrammar dwar l-iżvilupp rurali.

Id-deċiżjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu għandha tiġi nnotifikata lill-Kummissjoni sal-31 ta' Diċembru 2013. Dik id-deċiżjoni għandha tistabbilixxi l-perċentwal kif imsemmi f'dak is-subparagrafu li jista' jvarja b'sena kalendarja.

L-Istati Membri li ma jieħdux id-deċiżjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu fir-rigward tas-sena finanzjarja 2015 jistgħu, sal-1 ta' Awwissu 2014, jieħdu dik id-deċiżjoni fir-rigward tas-snin finanzjarji 2016 sa 2020 Huma għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar kwalunkwe tali deċiżjoni sa dik id-data.

L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jirrevedu d-deċiżjonijiet imsemmija f'dan il-paragrafu b'effett għas-snin finanzjarji 2019 u 2020. Kwalunkwe deċiżjoni bbażata fuq tali reviżjoni ma għandhiex tirriżulta f'żieda fil-perċentwal innotifikat lill-Kummissjoni f'konformità mal-ewwel, it-tieni u t-tielet subparagrafi. L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar kwalunkwe deċiżjoni bbażata fuq tali reviżjoni sal-1 ta' Awwissu 2017.

Artikolu 15

Reviżjoni

L-iskemi ta' appoġġ elenkati fl-Anness I għandhom japplikaw mingħajr preġudizzju għal reviżjoni possibbli fi kwalunkwe żmien fid-dawl tal-iżviluppi ekonomiċi u s-sitwazzjoni baġitarja. Dik ir-reviżjoni tista' twassal għall-adozzjoni ta' atti leġislattivi, atti ddelegati taħt l-Artikolu 190 TFUE jew atti ta' implimentazzjoni taħt l-Artikolu 291 TFUE.

KAPITOLU 2

Dispożizzjonijiet li japplikaw għall-Bulgarija, għall-Kroazja u għar-Rumanija

Artikolu 16

Introduzzjoni gradwali tal-pagamenti diretti fil-Bulgarija u r-Rumanija

Għall-Bulgarija u r-Rumanija, il-limiti massimi iffissati skont l-Artikoli 42, 47, 49, 51, 53 u 65 għandhom, għall-2015, jiġu stabbiliti abbażi tal-ammont stipulat fil-punt A tal-Anness V.

Artikolu 17

Introduzzjoni gradwali tal-pagamenti diretti fil-Kroazja

Fil-Kroazja, il-pagamenti diretti għandhom jiddaħħlu skont l-iskeda ta’ żidiet li ġejja, espressi bħala perċentwal tal-livell korrispondenti tal-pagamenti diretti, kif applikati mill-2022:

 

25 % fl-2013,

 

30 % fl-2014,

 

35 % fl-2015,

 

40 % fl-2016,

 

50 % fl-2017,

 

60 % fl-2018,

 

70 % fl-2019,

 

80 % fl-2020,

 

90 % fl-2021,

 

100 % mill-2022 'il quddiem.

Artikolu 18

Pagament dirett nazzjonali komplementari u pagamenti diretti fil-Bulgarija u r-Rumanija

1.   Fl-2015, il-Bulgarija u r-Rumanija jistgħu jużaw pagamenti diretti nazzjonali biex jikkomplementaw pagamenti mogħtija skont l-iskema ta' pagament bażiku msemmija fit-Taqsimiet 1, 2, u 3 tal-Kapitolu 1 tat-Titolu III. L-ammont totali ta' dawk il-pagamenti ma għandhomx jaqbżul-ammont rilevanti stipulat fil-punt B tal-Anness V.

2.   Fl-2015, il-Bulgarija tista' tuża pagamenti diretti nazzjonali biex tikkomplimenta pagamenti mogħtija skont il-pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' tal-qoton imsemmi fil-Kapitolu 2 tat-Titolu IV. L-ammont totali ta' dawk il-pagamenti m'għandux jaqbeż l-ammont stabbiliti fil-punt C tal-Anness V.

3.   Il-pagamenti diretti nazzjonali komplementari għandhom jingħataw skont kriterji oġġettivi u b'mod li jkun żgurat it-trattament indaqs tal-bdiewa u li jkunu evitati distorsjonijiet tas-suq u tal-kompetizzjoni.

Artikolu 19

Pagamenti diretti nazzjonali komplementari għall-Kroazja

1.   Soġġett għall-awtorizzazzjoni tal-Kummissjoni, il-Kroazja tista' tikkomplementa kwalunkwe waħda mill-iskemi ta' appoġġ elenkati fl-Anness I, fejn rilevanti.

2.   L-ammont ta' pagamenti diretti nazzjonali komplementari li jista' jingħata f'sena partikolari u għal skema ta’ appoġġ partikolari għandu jkun limitat b'pakkett finanzjarju speċifiku. Dan il-pakkett għandu jiġi stabbilit bħala d-differenza bejn:

(a)

l-ammont ta’ appoġġ dirett disponibbli għal kull skema ta' appoġġ ikkonċernata wara l-introduzzjoni sħiħa tal-pagamenti diretti f'konformità mal-Artikolu 17 għas-sena kalendarja 2022, u

(b)

l-ammont ta’ appoġġ dirett disponibbli għal kull skema ta' appoġġ ikkonċernata wara l-applikazzjoni tal-iskeda ta’ żidiet f'konformità mal-Artikolu 17 għas-sena kalendarja kkonċernata.

3.   L-ammont totali tal-pagamenti diretti nazzjonali komplementari mogħtija ma għandux jaqbeż il-limitu massimu stipulat fil-punt B tal-Anness VI għal sena kalendarja korrispondenti.

4.   Il-Kroazja tista' tiddeċiedi, abbażi ta' kriterji oġġettivi u wara awtorizzazzjoni mill-Kummissjoni, dwar l-ammonti ta' pagamenti diretti nazzjonali komplementari li għandha tingħata.

5.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jawtorizzaw il-pagamenti skont dan l-Artikolu, waqt li tispeċifika l-iskemi ta’ appoġġ rilevanti u tiddefinixxi sa liema livell jistgħu jitħallsu l-pagamenti diretti nazzjonali komplementari.

Fir-rigward tal-pagamanti diretti nazzjonali komplementari maħsubin biex jikkumplementaw l-appoġġ akkoppjat volontarju msemmi fil-Kapitolu 1 tat-Titolu IV, l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jispeċifikaw ukoll it-tipi speċifiċi ta’ biedja jew is-setturi agrikoli speċifiċi msemmija fl-Artikolu 52(3) li jistgħu jirrelataw magħhom il-pagamenti diretti nazzjonali komplementari.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati mingħajr l-applikazzjoni tal-proċedura msemmija fl-Artikolu 71(2) jew (3).

6.   Il-kondizzjonijiet ta' eliġibbiltà għall-pagamenti diretti nazzjonali komplementari għall-Kroazja għandhom ikunu identiċi dawk għall-appoġġ skont skemi ta’ appoġġ korrispondenti, kif stipulat f'dan ir-Regolament.

7.   Pagamenti diretti nazzjonali komplementari għall-Kroazja għandhom ikunu soġġetti għal kwalunkwe aġġustament li jista' jkun meħtieġ minħabba żviluppi fil-PAK. Huma għandhom jingħataw skont kriterji oġġettivi u b’mod li jkun żgurat trattament ugwali bejn il-bdiewa, u b'mod li jiġu evitati distorsjonijiet tas-suq u tal-kompetizzjoni.

8.   Il-Kroazja għandha tressaq rapport li jipprovdi tagħrif dwar il-miżuri għall-implimentazzjoni tal-pagamenti diretti nazzjonali komplementari sat-30 ta' Ġunju tas-sena wara l-implimentazzjoni tagħhom. Ir-rapport għandu jkopri mill-inqas dan li ġej:

(a)

kull bdil fis-sitwazzjoni li tkun taffettwa l-pagamenti diretti nazzjonali komplementari;

(b)

għal kull pagament dirett nazzjonali komplementari, l-għadd ta' benefiċjarji u l-ammont totali ta' pagamenti dirett nazzjonali komplementari mogħti, kif ukoll l-ettari u l-għadd ta' annimali, jew unitajiet oħra li għalihom ingħata dak il-pagament dirett nazzjonali kumplimentari;

(c)

rapport dwar il-miżuri ta’ kontroll applikati b'rabta mal-pagamenti diretti nazzjonali komplementari mogħtija.

Artikolu 20

Riżerva speċjali nazzjonali għat-tneħħija tal-mini fil-Kroazja

1.   Mill-2015 'il quddiem, il-Kroazja għandha tinnotifika lill-Kummissjoni, sal-31 ta’ Jannar ta’ kull sena, biż-żoni li jkunu ġew identifikati skont l-Artikolu 57a(10) tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 u li ngħataw lura għall-użu agrikolu, fis-sena kalendarja ta' qabel.

Il-Kroazja għandha tinnotifika wkoll lill-Kummissjoni dwar l-għadd ta' drittijiet għall-pagament disponibbli lill-bdiewa fil-31 ta' Diċembru tas-sena kalendarja ta' qabel, kif ukoll l-ammont li baqa' ma ntefaqx fir-riżerva speċjali nazzjonali għat-tneħħija tal-mini f'dik l-istess data.

Fejn applikabbli, in-notifiki previsti fl-ewwel u t-tieni subparagrafi għandhom isiru għal kull reġjun, kif iddefinit skont l-Artikolu 23(1) ta' dan ir-Regolament.

2.   Meta tadatta l-Anness II skont l-Artikolu 6(3), il-Kummissjoni għandha tikkalkula kull sena l-ammont li għandu jiżdied mal-ammonti stipulati għall-Kroazja f'dak l-Anness, għall-finanzjament tal-appoġġ li għandu jingħata skont l-iskemi elenkati fl-Anness I għaż-żoni msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu. Dan l-ammont għandu jiġu kkalkulat abbażi tad-data nnotifikata mill-Kroazja f'konformità mal-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu u l-istima tal-pagament dirett medju għal kull ettaru fil-Kroazja għas-sena kkonċernata.

L-ammont massimu li għandu jiżdied skont l-ewwel subparagrafu, abbażi taż-żoni kollha nnotifikati mill-Kroazja skont il-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu sal-2022, għandu jkun ta’ EUR 9 600 000, u għandu jkun, soġġett għall-iskeda tal-introduzzjoni tal-pagamenti diretti skont l-Artikolu 17. L-ammonti annwali massimu li jirriżultaw huma stipulat fl-Anness VII.

3.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw is-sehem tal-ammont li għandu jiżdied skont il-paragrafu 2 li l-Kroazja għandha tinkludi fir-riżerva speċjali nazzjonali għat-tneħħija tal-mini, sabiex jiġu allokati drittijiet ta’ pagamenti għaż-żona msemmija fil-paragrafu 1. Dak is-sehem għandu jiġi kkalkulat abbażi tal-proporzjon bejn il-livell massimu tal-iskema ta' pagament bażiku u l-limitu massimu nazzjonali stipulat fl-Anness II qabel iż-żieda tal-limitu massimu nazzjonali skont il-paragrafu 2. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

4.   Għas-snin 2015 sal-2022, il-Kroazja għandha tuża r-riżerva speċjali nazzjonali għat- tneħħija tal-mini biex talloka d-drittijet għall-pagament lill-bdiewa abbażi tal-art li minnha jkunu tneħħew il-mini, iddikjarati mill-bdiewa fis-sena inkwistjoni fejn:

(a)

tali art tikkonsisti f'ettari eliġibbli fit-tifsira tal-Artikolu 32(2) sa (5);

(b)

l-art inkwistjoni ngħatat lura għall-użu agrikolu tul is-sena kalendarja ta’ qabel u

(c)

l-art tkun ġiet innotifikata lill-Kummissjoni skont il-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu.

5.   Il-valur tad-drittijiet għall-pagament stabbiliti skont dan l-Artikolu għandu jkun il-valur medju nazzjonali jew reġjonali tad-drittijiet għall-pagament fis-sena tal-allokazzjoni, fil-limiti tal-ammont disponibbli fir-riżerva speċjali nazzjonali għat-tneħħija tal-mini.

6.   Sabiex jittieħed kont tal-konsegwenzi ta' meta l-art li minnha jkunu tneħħew il-mini terġa' tibda tintuża għal attivitajiet agrikoli kif innotifikat mill-Kroazja f'konformità ma' dan l-Artikolu, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 70 biex jiġu adattati l-ammonti stabbiliti fl-Anness VI.

TITOLU III

SKEMA TA' PAGAMENT BAŻIKU, SKEMA TA' PAGAMENT UNIKU SKONT L-ERJA U PAGAMENTI RELATATI

KAPITOLU I

Skema ta' pagament bażikuu skema ta' pagament uniku skont l-erja

Taqsima 1

Stabbiliment tal-iskema ta’ pagament bażiku

Artikolu 21

Drittijiet għall-pagament

1.   Għandu jkun disponibbli appoġġ taħt l-iskema ta’ pagament bażiku għall-bdiewa:

(a)

li jakkwistaw drittijiet għall-pagament skont dan ir-Regolament permezz ta' allokazzjoni f'konformità mal-Artikolu 20(4), permezz tal-ewwel allokazzjoni skont l-Artikolu 24 jew l-Artikolu 39, permezz ta' allokazzjoni mir-riżerva nazzjonali jew mir-riżervi reġjonali skont l-Artikolu 30 jew permezz ta’ trasferiment skont l-Artikolu 34; jew

(b)

li jkunu konformi mal-Artikolu 9 u li għandhom bi sjieda jew b'kirja drittijiet għall-pagament fi Stat Membru li ddeċieda, f'konformità mal-paragrafu 3, li jżomm id-drittijiet għall-pagament eżistenti tiegħu.

2.   Id-drittijiet għall-pagament miksubin skont l-iskema ta' pagament uniku skont ir-Regolament (KE) Nru 1782/2003 u r-Regolament (KE) Nru 73/2009 għandhom jiskadu fil-31 ta' Diċembru 2014.

3.   Permezz ta' deroga mill-paragrafu 2, l-Istati Membri li stabbilixxew l-iskema ta' pagament uniku skont it-Taqsima I tal-Kapitolu 5 tat-Titolu III jew il-Kapitolu 6 tat-Titolu III tar-Regolament (KE)Nru 1782/2003 jew il-Kapitolu 3 tat-Titolu III tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 jistgħu, sal-1 ta' Awwissu 2014, jiddeċiedu li jżommu d-drittijiet għall-pagament eżistenti. Huma għandhom jinnotifikaw kwalunkwe tali deċiżjoni lill-Kummissjoni sa dik id-data.

4.   Fir-rigward ta' Stati Membri li jieħdu d-deċiżjoni msemmija fil-paragrafu 3, meta l-għadd ta' drittijiet għall-pagament bi sjieda jew b'kirja stabbiliti skont ir-Regolament (KE) Nru 1782/2003 u r-Regolament (KE) Nru 73/2009 li jkollu bidwi fid-data finali għall-preżentazzjoni tal-applikazzjonijiet li għandha tiġi stabbilita skont il-punt (b) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 78 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 jaqbeż l-għadd ta' ettari eliġibbli li l-bidwi jiddikjara fl-applikazzjoni għall-għajnuna f'konformità mal-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 72(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 għall-2015 u li huma disponibbli għalih f'data stabbilita mill-Istat Membru, li m'għandhiex tkun aktar tard mid-data stabbilita f'dak l-Istat Membru għall-emendi tal-imsemmija applikazzjoni għall-għajnuna, l-għadd ta' drittijiet għall-pagament li jaqbżu l-għadd ta' ettari eliġibbli għandhom jiskadu fl-aħħar data.

Artikolu 22

Limitu massimu għall-iskema ta' pagament bażiku

1.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu għal kull Stat Membru, il-limitu massimu nazzjonali annwali għall-iskema ta' pagament bażiku billi jitnaqqsu mil-limitu massimu nazzjonali annwali li jinsab fl-Anness II l-ammonti massimi ffissati skont l-Artikoli 42, 47, 49, 51 u 53. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

2.   Għal kull Stat Membru, l-ammont ikkalkolat skont il-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu jista' jiżdied b'massimu ta' 3 % tal-limitu massimu nazzjonali annwali rilevanti kif stabbilit fl-Anness II wara t-tnaqqis tal-ammont li jirriżulta mill-applikazzjoni tal- Artikolu 47(1) għas-sena rilevanti. Meta Stat Membru japplika tali żieda, dik iż-żieda għandha titqies mill-Kummissjoni meta tistabbilixxi l-limitu massimu nazzjonali annwali għall-iskema ta' pagament bażiku skont lil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu. Għal dak l-għan, l-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni sal-1 ta' Awwissu 2014 bil-perċentwal annwali li bihom għandu jiżdied l-ammont ikkalkolat skont il-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu.

3.   L-Istati Membri jistgħu jirrieżaminaw id-deċiżjoni tagħhom imsemmija fil-paragrafu 2 fuq bażi annwali u għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni bi kwalunkwe deċiżjoni ibbażata fuq tali rieżami sal-1 ta' Awwissu tas-sena ta' qabel l-applikazzjoni tagħha.

4.   Għal kull Stat Membru u għal kull sena, il-valur totali tad-drittijiet kollha għall-pagamenti u r-riżerva nazzjonali jew ir-riżervi reġjonali għandu jkun ugwali għal-limitu massimu nazzjonali annwali rispettiv stipulat mill-Kummissjoni skont il-paragrafu 1.

5.   Jekk il-limitu massimu għal Stat Membru stipulat mill-Kummissjoni skont il-paragrafu 1 ikun differenti minn dak tas-sena ta’ qabel, bħala riżultat ta' kwalunkwe deċiżjoni li ttieħdet minn dak l-Istat Membru f'konformità mal-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu, t-tielet u r-raba' subparagrafi tal-Artikolu 14(1), it-tielet u r-raba' subparagrafi tal-Artikolu 14(2), l-Artikolu 42(1), it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 49(1), it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 51(1), jew l-Artikolu 53, dak l-Istat Membru għandu b’mod lineari inaqqas jew iżid il-valur tad-drittijiet kollha għall-pagament biex tkun żgurata konformità mal-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu.

Artikolu 23

Allokazzjoni reġjonali tal-limiti massimi nazzjonali

1.   Sal-1 ta' Awwissu 2014, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li japplikaw l-iskema ta' pagament bażiku f'livell reġjonali. F'dawk il-każijiet huma għandhom jiddefinixxu r-reġjuni skont kriterji oġġettivi u nondiskriminatorji bħall-karatteristiċi agronomiċi u soċjoekonomiċi tagħhom, il-potenzjal agrikolu reġjonali tagħhom, jew l-istruttura istituzzjonali jew amministrattiva tagħhom.

L-Istati Membri li japplikaw l-Artikolu 36 jistgħu jieħdu d-deċiżjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu sal-1 ta' Awwissu tas-sena ta' qabel l-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku.

2.   L-Istati Membri għandhom jaqsmu l-limitu massimu nazzjonali annwali għall-iskema ta' pagamanet bażiku msemmi fl-Artikolu 22(1) bejn ir-reġjuni skont kriterji oġġettivi u nondiskriminatorji.

L-Istati Membri li ma japplikawx l-Artikolu 30(2) għandhom jagħmlu dik id-diviżjoni wara li japplikaw it-tnaqqis lineari previst fl-Artikolu 30(1).

3.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li l-limiti massimi reġjonali għandhom ikunu soġġetti għal modifiki progressivi annwali f'konformità mal-istadji annwali stabbiliti minn qabel u kriterji oġġettivi u nondiskriminatorji bħall-potenzjonal agrikolu jew kriterja ambjentali.

4.   Sakemm ikun meħtieġ għall-ħarsien tal-limiti massimi reġjonali applikabbli stabbiliti skont il-paragrafu 2 jew 3, l-Istati Membri għandhom iwettqu tnaqqis jew żieda lineari fil-valur tad-drittijiet għall-pagament f'kull wieħed mir-reġjuni rilevanti.

5.   L-Istati Membri li japplikaw il-paragrafu 1 jista' jiddeċiedi li jwaqqaf l-applikazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku fil-livell reġjonali minn data li għandha tiġi stabbilita minnhom.

6.   L-Istati Membri li japplikaw l-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1 għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni bid-deċiżjoni msemmija f'dak is-subparagrafu u bil-miżuri meħuda għall-applikazzjoni tal-paragrafi 2 u 3 sal-1 ta' Awwissu 2014.

L-Istati Membri li japplikaw it-tieni subparagrafu tal-paragrafu 1 għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar kwalunkwe deċiżjoni msemmija f'dak is-subparagrafu u bil-miżuri meħuda għall-applikazzjoni tal-paragrafi 2 u 3 sal-1 ta' Awwissu tas-sena rilevanti.

L-Istati Membri li japplikaw il-paragrafu 1 għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar kwalunkwe deċiżjoni msemmija fil-paragrafu 5 sal-1 ta' Awwissu tas-sena ta' qabel l-ewwel sena ta' implimentazzjoni ta' dik id-deċiżjoni.

Artikolu 24

L-ewwel allokazzjoni tad-drittijiet għall-pagament

1.   Id-drittijiet għall-pagament għandhom jiġu allokati lill-bdiewa li huma intitolati għal pagamenti diretti skont l-Artikolu 9 ta' dan ir-Regolament dment li:

(a)

japplikaw għall-allokazzjoni tad-drittijiet għall-pagament taħt l-iskema ta' pagament bażiku sad-data finali għall-preżentazzjoni tal-applikazzjonijiet fl-2015 li għandha tiġi stabbilita f'konformità mal-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 78 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 b'eċċezzjoni fil-każ ta' force majeure jew ċirkostanzi eċċezzjonali; u

(b)

jkunu intitolati li jirċievu pagamenti, qabel kull tnaqqis jew esklużjoni prevista fil-Kapitolu 4 tat-Titolu II tar-Regolament (KE) Nru 73/2009, fir-rigward ta' applikazzjoni għall-għajnuna għall-pagamenti diretti, għal għajnuna nazzjonali transitorja jew għal pagamenti diretti nazzjonali komplementari, f'konformità mar-Regolament (KE) Nru 73/2009 għall-2013.

L-ewwel subparagrafu ma għandux japplika fl-Istati Membri li japplikaw l-Artikolu 21(3) ta' dan ir-Regolament.

L-Istati Membri jistgħu jallokaw drittijiet għall-pagament lil bdiewa li huma intitolati li jingħataw pagamenti diretti skont l-Artikolu 9 ta' dan ir-Regolament, li jissodisfaw il-kondizzjoni prevista fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu u li:

(a)

ma rċevewx pagamenti għall-2013 fir-rigward ta' applikazzjoni għall-għajnuna kif msemmija fl-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu u li, fid-data stabbilita mill-Istat Membru kkonċernat f'konformità mal-Artikolu 11(2) tar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1122/2009 (22) għas-sena ta' talba 2013:

(i)

fl-Istati Membri li qed japplikaw l-iskema ta' pagament uniku:

kienu qed jipproduċu frott, ħaxix, patata għall-konsum, patata taż-żriegħ jew pjanti ornamentali, u għamlu dan fuq erja minima f'termini ta' ettari jekk l-Istat Membru kkonċernat jiddeċiedi li jadotta tali rekwiżit, jew

kienu qed jikkultivaw vinji; jew

(ii)

fl-Istati Membri li qed japplikaw l-iskema ta’ pagament uniku skont l-erja, kellhom biss art agrikola li ma kinitx f'kondizzjonijiet agrikoli tajba fit-30 ta' Ġunju 2003 kif previst fl-Artikolu 124(1) tar-Regolament (KE) Nru 73/2009;

(b)

fl-2014, jiġu allokati drittijiet għall-pagament mir-riżerva nazzjonali taħt l-iskema ta' pagament uniku skont l-Artikolu 41 jew 57 tar-Regolament (KE)Nru73/2009; jew

(c)

qatt ma kellhom drittijiet għall-pagament bi sjieda jew b'kirja stabbiliti taħt ir-Regolament (KE) Nru 73/2009 jew ir-Regolament (KE) Nru 1782/2003 u li ppreżentaw evidenza verfikabbli li fid-data stabbilita mill-Istat Membru skont l-Artikolu 11(2) tar-Regolament (KE) Nru 1122/2009 għas-sena ta' talba 2013, huma pproduċew, rabbew jew kabbru prodotti agrikoli, inkluż permezz tal-ħsad, it-taħlib, it-tgħammir tal-annimali u ż-żamma ta' annimali għal skopijiet ta' trobbija. L-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu l-objettiv addizzjonali tagħhom stess u kriterji ta' eliġibbiltà nondiskriminatorji għal din il-kategorija ta' bdiewa fir-rigward ta' ħiliet, esperjenza jew edukazzjoni xierqa.

2.   Ħlief fil-każ ta’ force majeure jew ta’ ċirkostanzi eċċezzjonali, l-għadd ta’ drittijiet għall-pagament allokati għal kull bidwi fl-2015 għandu jkun ugwali għan-numru ta’ ettari eliġibbli, li l-bidwi jiddikjara fl-applikazzjoni tiegħu għall-għajnuna skont il-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 72(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 għall-2015 u li huma għad-dispożizzjoni tiegħu f'data stabbilita mill-Istat Membru. Dik id-data ma għandhiex tkun aktar tard mid-data stabbilita f'dak l-Istat Membru għall-emendar ta' tali applikazzjoni għall-għajnuna.

3.   L-Istati Membri jistgħu japplikaw waħda jew aktar mil-limitazzjonijiet, kif stabbilit fil-paragrafi 4 sa 7, fuq in-numru ta' drittijiet għall-pagament li għandhom jiġu allokati taħt il-paragrafu 2:

4.   Stati Membri jistgħu jiddeċiedu li n-numru ta' drittijiet għall-pagament li għandu jiġi allokat għandu jkun ugwali jew għan-numru ta' ettari eliġibbli li l-bidwi ddikjara skont l-Artikolu 34(2) tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 fl-2013, jew in-numru ta' ettari eliġibbli msemmija fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu, skont liema numru jkun l-iżgħar. Għall-Kroazja, l-użu ta' din l-għażla għandha tkun mingħajr preġudizzju għall-allokazzjoni ta' drittijiet għall-pagament għall-ettari li tneħħewlhom il-mini f'konformità mal-Artikolu 20(4) ta' dan ir-Regolament.

5.   Fejn in-numru totali ta' ettari eliġibbli msemmija fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu ddikjarat fi Stat Membru jirriżulta f'żieda ta' aktar minn 35 % tan-numru totali ta' ettari eliġibbli ddikjarati skont l-Artikolu 35 tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 fl-2009, jew fil-każ tal-Kroazja fl-2013, l-Istati Membri jistgħu jillimitaw in-numru ta' drittijiet għall-pagament li għandhom jiġu allokati fl-2015 għal minimu ta' jew 135 % jew 145 % tan-numru totali ta' ettari eliġibbli ddikjarati fl-2009, jew, fil-każ tal-Kroazja tan-numru totali ta' ettari eliġibbli ddikjarati fl-2013, skont l-Artikolu 35 tar-Regolament(KE)Nru 73/2009.

Meta tintuża din l-għażla, l-Istati Membri għandhom jallokaw għadd imnaqqas ta' drittijiet għall-pagament lill-bdiewa. Dak l-għadd għandu jiġi kkalkolat bl-applikazzjoni ta' tnaqqis proporzjonali għall-għadd addizzjonali ta' ettari eliġibbli ddikjarati minn kull bidwi fl-2015 meta mqabbel man-numru ta' ettari eliġibbli skont is-sens tal-Artikolu 34(2) tar-Regolament (KE)Nru73/2009 li dak il-bidwi ddikjara fl-applikazzjoni tiegħu għall-għajnuna fl-2011, jew fil-każ tal-Kroazja, fl-2013, mingħajr preġudizzju għall-ettari li tneħħewlhom il-mini li għalihom għandhom jiġu allokati drittijiet għall-pagament skont l-Artikolu 20(4) ta' dan ir-Regolament.

6.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li japplikaw, għall-fini tal-istabbiliment ta' għadd ta' drittijiet għall-pagament li għandhom jiġu allokati lill-bidwi, koeffiċjent ta' tnaqqis għal dawk l-ettari eliġibbli msemmija fil-paragrafu 2 li jikkonsistu minn bwar permanenti f'żoni b'kundizzjonijiet klimatiċi diffiċli, speċjalment minħabba l-altitudini tagħhom, u restrizzjonijiet naturali oħrajn bħal kwalità fqira ta' ħamrija, l-inklinazzjoni tal-art u l-provvista tal-ilma;

7.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li għadd ta' drittijiet għall-pagament li għandhom jiġu allokati lill-bidwi għandhom ikunu ugwali għan-numru ta' ettari eliġibbli msemmija fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu li ma kinux ettari ta' vinji fid-data stabbilita mill-Istat Membru f'konformità mal-Artikolu 11(2) tar-Regolament (KE) Nru 1122/2009 għas-sena ta' talba 2013 jew ettari ta' raba' b'serer permanenti.

8.   Fil-każ tal-bejgħ jew kiri tal-azjenda tagħhom jew parti minnha, persuni fiżiċi jew ġuridiċi li jikkonformaw mal-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu jistgħu, b'kuntratt iffirmat qabel id-data finali għall-preżentazzjoni tal-applikazzjonijiet fl-2015 li għandha tiġi stabbilita skont il-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 78 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 jittrasferixxu d-dritt li jirċievu drittijiet għall-pagament f'konformità mal-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu lil bidwi wieħed jew aktar sakemm dan tal-aħħar jikkonforma mal-kundizzjonijiet mniżżla fl-Artikolu 9 ta' dan ir-Regolament.

9.   Stat Membru jista’ jiddeċiedi li jistabbilixxi daqs minimu għal kull impriża, espress f’termini ta’ ettari eliġibbli li fir-rigward tiegħu l-bidwi jista' japplika għal allokazzjoni ta’ drittijiet għall-pagament. Dak id-daqs minimu ma għandux jaqbeż il-limiti stabbiliti fil-punt (b) tal-Artikolu 10(1) flimkien mal-paragrafu 2 ta' dak l-Artikolu.

10.   L-Istati Membri għandhom, fejn rilevanti, jinnotifikaw lill-Kummissjoni bid-deċiżjonijiet imsemmija f'dan l-Artikolu sal-1 ta' Awwissu 2014.

11.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar l-applikazzjonijiet għall-allokazzjoni tad-drittijiet għall-pagament ppreżentati fis-sena tal-allokazzjoni tad-drittijiet tal-pagament fejn dawk id-drittijiet għall-pagamenti ma jkunux għandhom jistgħu jiġu stabbiliti b'mod definittiv u fejn dik l-allokazzjoni hija affettwata minn ċirkostanzi speċifiċi. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

Artikolu 25

Valur tad-drittijiet għall-pagament u l-konverġenza

1.   Fl-2015, l-Istati Membri għandhom jikkalkulaw il-valur ta' unità tad-drittijiet għall-pagament billi perċentwal fiss tal-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness II għal kull sena rilevanti jiġi diviż bin-numru ta' drittijiet għall-pagament fl-2015 fil-livell nazzjonali jew reġjonali, esklużi dawk allokati mir-riżerva nazzjonali jew mir-riżervi reġjonali fl-2015.

Il-perċentwal fiss imsemmi fl-ewwel subparagrafu għandu jiġi kkalkolat billi l-limitu massimu nazzjonali jew reġjonali għall-iskema ta' pagament bażiku li għandu jiġi stabbilit f'konformità ma', rispettivament, l-Artikolu 22(1) jew l-Artikolu 23(2) ta' dan ir-Regolament għall-2015wara l-applikazzjoni tat-tnaqqis lineari previst fil-paragrafu 1 jew, fejn applikabbli, fil-paragrafu 2 tal-Artikolu 30, jiġi diviż bil-limitu massimu nazzjonali għall-2015 stabbilit fl-Anness II. Id-drittijiet għall-pagament għandhom jiġu espressi f'numru li jikkorrispondi ma' numru ta' ettari.

2.   Permezz ta' deroga mill-metodu ta' kalkolu msemmi fl-ewwel paragrafu, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jiddifferenzjaw il-valur tad-drittjiet għall-pagament fl-2015, esklużi dawk allokati mir-riżerva nazzjonali jew mir-riżervi reġjonali fl-2015, għal kull sena rilevanti abbażi tal-valur ta' unità inizjali tagħhom kif ikkalkulat skont l-Artikolu 26.

3.   Mis-sena ta’ talba 2019, id-drittijiet kollha għall-pagament fi Stat Membru jew, fejn jiġi applikat l-Artikolu 23, f’reġjun għandu jkollhom valur ta’ unità uniformi.

4.   B'deroga mill-paragrafu 3, Stati Membru jista' jiddeċiedi li d-drittijiet għall-pagament b'valur ta' unità inizjali t kif ikkalkulat skont l-Artikolu 26 li jkun aktar baxx minn 90 % tal-valur ta' unità nazzjonali jew reġjonali fl-2019, għandu jkollhom, mhux aktar tard mis-sena ta' talba 2019, il-valur ta' unità tagħhom miżjud tal-inqas b'terz tad-differenza bejn il-valur ta' unità inizjali tagħhom u b'90 % tal-valur ta' unità nazzjonali jew reġjonali fl-2019.

L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jqiegħdu l-perċentwal msemmi fl-ewwel subparagrafu f'livell ogħla minn 90 % iżda mhux ogħla minn 100 %.

Barra minn hekk, l-Istati Membri għandhom jipprevedu li, tal-anqas għas-sena ta' talba 2019, l-ebda dritt għal pagament ma għandu jkollu valur ta' unità anqas minn 60 % tal-valur ta' unità nazzjonali jew reġjonali fl-2019, sakemm dan ma jirriżultax fl-Istati Membri li jappliaw il-limitu msemmi fil-paragrafu 7, fi tnaqqis massimu li jaqbeż dak il-limitu. F'dawn il-każijiet, il-valur ta' unità minimu għandu jkun stabbilit fil-livell meħtieġ li jirrispetta dak il-limitu.

5.   Il-valur tal-unità nazzjonali jew reġjonali fl-2019 imsemmi fil-paragrafu 4 għandu jkun ikkalkulat billi perċentwal fiss tal-limiti massimu nazzjonali jiġi diviż stabbilit fl-Anness II, jew tal-limitu massimu reġjonali, għas-sena kalendarja 2019, bin-numru ta' drittijiet għall-pagament fl-2015 fl-Istat Membru jew reġjun ikkonċernat, esklużi dawk allokati mir-riżerva nazzjonali jew mir-riżervi reġjonali fl-2015. Dak il-perċentwal fiss għandu jkun ikkalkulat billi l-limitu massimu nazzjonali jew reġjonali għall-iskema ta' pagament bażiku li għandu jiġi stabbilit skont, rispettivament, l-Artikolu 22(1) jew l-Artikolu 23(2) għas-sena 2015, wara l-applikazzjoni tat-tnaqqis lineari previst fil-paragrafu 1 jew, fejn applikabbli, fil-paragrafu 2 tal-Artikolu 30, jiġi diviż bil-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness II, jew bil-limitu massimu reġjonali, għall-2015.

6.   Il-limiti massimi reġjonali msemmija fil-paragrafu 5 għandhom jiġu kkalkulati billi jiġi applikat perċentwal fiss għal-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness II għas-sena 2019. Dak il-perċentwal fiss għandu jkun ikkalkulat billi l-limiti massimi reġjonali rispettivi, stabbilit skont l-Artikolu 23(2) għas-sena 2015, jiġu diviżi bil-limitu massimu nazzjonali li għandu jiġi stabbilit skont l-Artikolu 22(1) għas-sena 2015, wara li jiġi applikat it-tnaqqis lineari previst fl-Artikolu 30(1) meta japplika t-tieni subparagrafu tal-Artikolu 23(2).

7.   Sabiex jiġu ffinanzjati ż-żidiet fil-valur tad-drittijiet għall-pagament imsemmijin fil-paragrafu 4, meta d-drittijiet għall-pagament jkollhom valur ta’ unità inizjali ogħla mill-valur ta' unità nazzjonali jew reġjonali fl-2019, id-differenza bejn il-valur ta' unità inizjali tagħhom u l-valur ta' unità nazzjonali jew reġjonali fl-2019 għandha titnaqqas abbażi ta' kriterji oġġettivi u nondiskriminatorji li għandhom jiġu determinati mill-Istati Membri. Dawn il-kriterji jistgħu jinkludu l-iffissar ta' tnaqqis massimu tal-valur tal-unità inizjali ta' 30 %.

8.   Meta jkun qed jiġi applikat il-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu, it-tranżizzjoni mill-valur ta' unità inizjali tad-drittijiet għall-pagament kif ikkalkulat skont l-Artikolu 26 għall-valur ta' unità finali tagħhom fl-2019 kif stabbilit skont il-paragrafu 3 jew il-paragrafi 4 sa 7 ta' dan l-Artikolu għandu jsir f'passi ugwali sa mill-2015

Sabiex tiġi żgurata konformità mal-perċentwal fiss imsemmi fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu għal kull sena, il-valur tad-drittijiet għall-pagament b'valur ta' unità nazzjonali li huwa ogħla mill-valur ta' unità nazzjonali jew reġjonali fl-2019 għandu jiġi aġġustat.

9.   B'deroga mill-paragrafu 8 ta' dan l-Artikolu, fejn l-Istati Membri li, skont l-Artikolu 21(3), jiddeċiedu li jżommu d-drittijiet eżistenti tagħhom japplikaw il-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu, it-tranżizzjoni mill-valur tal-unità inizjali tad-drittijiet għall-pagament kif stabbilit skont l-Artikolu 26(5) għall-valur tal-unità finali tagħhom fl-2019 kif stabbilit skont il-paragrafu 3 u l-paragrafi 4 sa 7 ta' dan l-Artikolu għandha, fejn applikabbli, issir billi jiġu applikati l-passi deċiżi nazzjonalment skont l-Artikolu 63(3) tar-Regolament (KE) Nru 1782/2003.

Sabiex tiġi żgurata l-konformità mal-perċentwal fiss imsemmi fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu għal kull sena, il-valur tad-drittijiet għall-pagament kollha għandu jiġi aġġustat b'mod lineari.

10.   Fl-2015, l-Istati Membri għandhom jinfurmaw lill-bdiewa bil-valur tad-drittijiet għall-pagament tagħhom kif ikkalkolati skont dan l-Artikolu u l-Artikoli 26 u 27 għal kull sena tal-perijodu kopert b'dan ir-Regolament.

Artikolu 26

Kalkolazzjoni tal-valur tal-unità inizjali

1.   Il-valur ta' unità inizjali tad-drittijiet għall-pagament imsemmi fl-Artikolu 25(2) fi Stati Membri li japplikaw l-iskema għall-pagament uniku fis-sena kalendarja 2014 u li għadhom ma ddeċiedux li jżommu d-drittijiet għall-pagament eżistenti tagħhom skont l-Artikolu 21(3) għandu jiġi stabbilit skont wieħed mill-metodistipulati fil-paragrafi 2 jew 3.

2.   Perċentwal fiss tal-pagamenti li l-bidwi rċieva għall-2014 taħt l-iskema ta' pagament uniku, skont ir-Regolament (KE) Nru 73/2009, qabel it-tnaqqis u l-esklużjonijiet previsti fil-Kapitolu 4 tat-Titolu II ta' dak ir-Regolament, jiġi diviż bin-numru tad-drittijiet għall-pagament li huwa allokat fl-2015, esklużi dawk allokati mir-riżerva nazzjonali jew mir-riżervi reġjonali fl-2015.

Dak il-perċentwal fiss għandu jkun ikkalkulat billi l-limitu massimu nazzjonali jew reġjonali għall-iskema ta' pagament bażiku li għandu jiġi stabbilit skont, rispettivament, l-Artikolu 22(1) jew l-Artikolu 23(2) ta' dan ir-Regolament għas-sena 2015, wara l-applikazzjoni tat-tnaqqis lineari previst fil-paragrafu 1 jew, fejn applikabbli, fil-paragrafu 2 tal-Artikolu 30 ta' dan ir-Regolament, jiġi diviż bl-ammont ta' pagamenti għall-2014 taħt l-iskema ta' pagament uniku fl-Istat Membru jew ir-reġjun ikkonċernat, qabel it-tnaqqis u l-esklużjoni previsti fil-Kapitolu 4 tat-Titolu II tar-Regolament (KE) Nru 73/2009.

3.   Perċentwal fiss tal-valur tad-drittijiet, inklużi drittijiet speċjali, li l-bidwi kellu fid-data tal-preżentazzjoni tal-applikazzjoni tiegħu fl-2014 taħt l-iskema ta' pagament uniku, skont ir-Regolament (KE) Nru 73/2009, jiġi diviż bin-numru ta' drittijiet għall-pagament tiegħu li huwa allokat fl-2015, esklużi dawk allokati mir-riżerva nazzjonali jew mir-riżervi reġjonali fl-2015.

Dak il-perċentwal fiss għandu jkun ikkalkulat billi l-limitu massimu nazzjonali jew reġjonali għall-iskema ta' pagament bażiku li għandu jiġi stabbilit skont, rispettivamentm, l-Artikolu 22(1) jew l-Artikolu 23(2) ta' dan ir-Regolament għas-sena 2015, wara l-applikazzjoni tat-tnaqqis lineari previst fil-paragrafu 1 jew, fejn applikabbli, fil-paragrafu 2 tal-Artikolu 30 ta' dan ir-Regolament, jiġi diviż bil-valur totali tad-drittijiet kollha, inklużi d-drittijiet speċjali, fl-Istat Membru jew reġjun ikkonċernat għall-2014, taħt l-iskema ta' pagament uniku.

Għall-fini ta' dan il-paragrafu, bidwi għandu jitqies li jkollu drittijiet għall-pagament fid-data tal-preżentazzjoni tal-applikazzjoni tiegħu għall-2014, fejn id-drittijiet għall-pagament ikunu ġew allokati jew ittrasferiti lilu definittivament sa dik id-data.

4.   L-Istati Membri li japplikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja fis-sena kalendarja 2014 għandhom jikkalkolaw il-valur tal-unità inizjali tad-drittijiet ta' pagament imsemmija fl-Artikolu 25(2) ta' dan ir-Regolament billi l-perċentwal fiss tal-valur totali tal-għajnuna li l-bidwi jkun irċieva fl-2014 taħt l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja skont ir-Regolament (KE) Nru 73/2009 u taħt l-Artikolu 132 u 133a ta' dak ir-Regolament qabel it-tnaqqis u l-esklużjonijiet previsti fil-Kapitolu 4 tat-Titolu II ta' dak ir-Regolament, jiġi diviż bin-numru ta' drittijiet għall-pagament li hu ġie allokat fl-2015, esklużi dawk allokati mir-riżerva nazzjonali jew mir-riżervi reġjonali fl-2015.

Dak il-perċentwal fiss għandu jkun ikkalkolat billi l-limitu massimu nazzjonali jew reġjonali għall-iskema ta' pagament bażiku li għandha tiġi stabbilita skont l-Artikolu 22(1) jew l-Artikolu 23(2) ta' dan ir-Regolament għas-sena 2015, wara l-applikazzjoni tat-tnaqqis lineari previst fil-paragrafu 1 jew, fejn applikabbli, fil-paragrafu 2 tal-Artikolu 30 ta' dan ir-Regolament, jiġi diviż bit-total tal-valur tal-għajnuna mogħtija taħt l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja f'konformità mar-Regolament (KE) Nru 73/2009 u taħt l-Artikolu 132 u 133a ta' dak ir-Regolament għall-2014 fl-Istat Membru jew ir-reġjun ikkonċernat, qabel it-tnaqqis u l-esklużjoniijiet previsti fil-Kapitoku 4 tat-Titolu II ta' dak ir-Regolament.

5.   L-Istati Membri li japplikaw l-iskema ta' pagament uniku fis-sena kalendarja 2014 u li, skont l-Artikolu 21(3) ta' dan ir-Regoloment, jiddeċiedu li jżommu d-drittijiet għall-pagament eżistenti għandhom jikkalkulaw il-valur ta' unità inizjali ta' dritt għall-pagament msemmi fl-Artikolu 25(2) ta' dan ir-Regolament billi jimmultiplikaw il-valur ta' unità tad-drittijiet b'perċentwal fiss. Dak il-perċentwal fiss għandu jkun ikkalkulat billi l-limitu massimu nazzjonali jew reġjonali għall-iskema ta' pagament bażiku li għandu jiġi stabbilit skont, rispettivament, l-Artikolu 22(1) jew l-Artikolu 23(2) ta' dan ir-Regolament għas-sena 2015, wara l-applikazzjoni tat-tnaqqis lineari previst fil-paragrafu 1, jew fejn applikabbli, fil-paragrafu 2 tal-Artikolu 30 ta' dan ir-Regolament, jiġi diviż bl-ammont ta' pagamenti għall-2014 taħt l-iskema ta' pagament uniku fl-Istat Membru jew fir-reġjun ikkonċernat, qabel it-tnaqqis u l-esklużjoni previsti fil-Kapitolu 4 tat-Titolu II tar-Regolament (KE) Nru 73/2009.

6.   Għall-finijiet tal-metodi tal-kalkolazzjoni għal dan l-Artikolu, dment li s-setturi rilevanti ma jirċievu l-ebda għajnuna akkopjata volontarja skont it-Titolu IV ta' dan ir-Regolament, l-Istati Membri jistgħu wkoll jieħdu kont tal-appoġġ mogħti għas-sena kalendarja 2014 taħt skema waħda jew aktar skont l-Artikoli 52, l-Artikolu 53(1) u l-punti (a) u (b) tal-Artikolu 68(1) tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 u, fir-rigward ta'Stati Membri li applikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja skont ir-Regolament (KE) Nru 73/2009, skont il-punt (c) tal-Artikolu 68(1) u l-Artikoli 126, 127 u 129 ta' dak ir-Regolament.

Stati Membri li jiddeċiedu li japplikaw l-għajnuna akkopjata volontarja skont it-Titolu IV ta' dan ir-Regolament, jistgħu jieħu kont tad-differenzi bejn il-livell ta' għajnuna mogħtija fis-sena kalendarja 2014 u l-livell ta' għajnuna li għandha tingħata skont it-Titolu IV ta' dan ir-Regolament meta japplikaw metodu ta' kalkolazzjoni għal dan l-Artikolu, dment li:

(a)

l-għajnuna akkoppjata volontarja skont it-Titolu IV ta' dan ir-Regolament tiġi mogħtija għal settur li jkun ingħata appoġġ fis-sena kalendarja 2014 skont l-Artikolu 52, l-Artikolu 53(1) u l-punti (a) u (b) tal-Artikolu 68(1) u, għall-Istati Membri li applikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja, skont il-punt (c) tal-Artikolu 68(1) u l-Artikoli 126, 127 u 129 tar-Regolament (KE) Nru 73/2009, u

(b)

l-ammont għal kull unità tal-appoġġ akkoppjat volontarju huwa inqas mill-ammont għal kull unità tal-appoġġ fl-2014.

Artikolu 27

Inklużjoni tar-riżerva speċjali nazzjonali għat-tneħħija tal-mini

Għall-Kroazja, kull referenza fl-Artikoli 25 u 26 għar-riżerva nazzjonali għandha tinftiehem li tinkludi r-riżerva speċjali nazzjonali għat-tneħħija tal-mini msemmija fl-Artikolu 20.

Barra minn hekk, l-ammont li jirriżulta mir-riżerva speċjali nazzjonali għat-tneħħija tal-mini għandu jitnaqqas mil-limiti massimi tal-iskema tal-pagament bażiku msemmija fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 25(1), fil-paragrafi 5 u 6 ta' dak l-Artikolu u l-Artikolu 26.

Artikolu 28

Profitt mhux mistenni

Għall-finijiet tal-Artikolu 25(4) sa (7) u l-Artikolu 26, Stat Membru jista', abbażi ta' kriterji oġġettivi, jipprevedi, f'każijiet ta' bejgħ jew għotja jew skadenza ta' kirja sħiħa jew parti minnha ta' żoni agrikoli wara d-data stabbilita skont l-Artikolu 35 jew l-Artikolu 124(2) tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 u qabel id-data stabbilita skont l-Artikolu 33(1) ta' dan ir-Regolament, li ż-żieda, jew parti miż-żieda, fil-valur tad-drittijiet għall-pagament li jkollhom ikunu allokati lill-bidwi kkonċernat għandhom jitreġġgħu lura għar-riżerva nazzjonali jew mir-riżervi reġjonali fejn iż-żieda għandha twassal għal profitt mhux mistenni għall-bidwi kkonċernat.

Dawk il-kriterji oġġettivi għandhom jiġu stabbiliti b'mod li jkun żgurat it-trattament ugwali tal-bdiewa u biex ikunu evitati distorsjonijiet tas-suq u tal-kompetizzjoni u għandhom jinkludu, tal-anqas, dan li ġej:

(a)

tul ta' żmien minimu għall-kirja; u

(b)

il-proporzjon tal-pagament riċevut li għandu jitreġġa' lura għar-riżerva nazzjonali jew għar-riżervi reġjonali.

Artikolu 29

Notifiki dwar il-valur tad-drittijiet għall-pagament u konverġenza

L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar kwalunke deċiżjoni msemmija fl-Artikoli 25, 26 u 28 sal-1 ta' Awwissu 2014.

Taqsima 2

Riżerva nazzjonali jew riżervi reġjonali

Artikolu 30

Stabbiliment u użu tar-riżerva nazzjonali jew riżervi reġjonali

1.   Kull Stat Membru għandu jistabbilixxi riżerva nazzjonali. Sabiex jagħmlu hekk, l-Istati Membri għandhom jipproċedu fl-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku, għal tnaqqis lineari tal-perċentwal tal-limitu massimu tal-iskema ta' pagamenti f'livell nazzjonali.

2.   B'deroga mill-paragrafu 1, l-Istati Membri li jeżerċitaw l-għażla fl-Artikolu 23(1) jistgħu jistabbilixxu riżervi reġjonali. Sabiex jagħmlu dan l-Istati Membri għandhom jipproċedu, fl-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku għal tnaqqis lineari tal-perċentwal tal-limitu massimu rilevanti tal-iskema ta' pagamenti f'livell reġjonali msemmi fl-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 23(2).

3.   It-tnaqqis imsemmi fil-paragrafi 1 u 2 m'għandux ikun ikbar minn 3 %, sakemm ma jkun meħtieġ perċentwal ogħla, biex ikopri kwalunkwe ħtieġa ta' allokazzjoni skont il-paragrafu 6 jew il-punti (a) u (b) tal-paragrafu 7 għas-sena 2015 jew, għall-Istati Membri li qed japplikaw l-Artikolu 36, għall-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku.

4.   L-Istati Membri għandhom jallokaw drittijiet għall-pagament mir-riżervi nazzjonali jew reġjonali tagħhom skont kriterji oġġettivi u b'mod li jkun żgurat it-trattament indaqs tal-bdiewa u biex ikunu evitati distorsjonijiet tas-suq u tal-kompetizzjoni.

5.   Id-drittijiet għall-pagament imsemmija fil-paragrafu 4 għandhom jiġu allokati biss lil bdiewa intitolati li jingħataw pagamenti diretti skont l-Artikolu 9.

6.   L-Istati Membri għandhom jużaw ir-riżervi nazzjonali jew reġjonali tagħhom biex jallokaw drittijiet għall-pagament, bħala kwistjoni ta’ prijorità, lil bdiewa żgħażagħ u lil bdiewa li għadhom jibdew l-attività agrikola tagħhom.

7.   L-Istati Membri jistgħu jużaw ir-riżervi nazzjonali jew reġjonali tagħhom biex:

(a)

jallokaw drittijiet għall-pagament lill-bdiewa sabiex l-art ma titħalliex tiġi abbandunata, inkluż f'żoni soġġetti għal programmi ta' ristrutturar u/jew ta' żvilupp relatati ma’ għamla ta’ intervent pubbliku;

(b)

jallokaw drittijiet għall-pagament lill-bdiewa sabiex jikkumpensawhom għal żvantaġġi speċifiċi;

(c)

jallokaw drittijiet għall-pagament lill-bdiewa li ma setgħux jiġu allokati lilhom drittijiet għall-pagament taħt dan il-Kapitolu b'riżultat ta' force majeure jew ċirkostanzi eċċezzjonali;

(d)

jallokaw, f'każijiet fejn huma japplikaw l-Artikolu 21(3) ta' dan ir-Regolament, drittijiet għall-pagament lill-bdiewa li n-numru ta' ettari eliġibbli tagħhom li ddikkjarw fl-2015 skont il-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 72(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 u li huma disponibbli għalihom f'data stabbilita mill-Istat Membru li m'għandhiex tkun aktar tard mid-data stabbilita f'dak l-Istat Membru biex issir emenda għall-imsemmija applikazzjoni għall-għajnuna tkun ogħla min-numru ta' drittijiet għall-pagament bi sjieda jew b'kirja skont ir-Regolament (KE) Nru 1782/2003 u r-Regolament (KE) Nru 73/2009 li huma jkollhom fid-data finali għall-preżentazzjoni tal-applikazzjonijiet li għandha tiġi stabbilita skont il-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 78 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013,

(e)

iżidu b’mod lineari fuq bażi permanenti, l-valur tad-drittijiet għall-pagament kollha skont l-iskema ta’ pagament bażiku f’livell nazzjonali jew reġjonali jekk ir-riżerva nazzjonali jew reġjonali rilevanti taqbeż 0,5 % tal-limitu massimu annwali nazzjonali jew reġjonali għall-iskema ta' pagament bażiku, bil-kondizzjoni li jibqgħu disponibbli ammonti biżżejjed għal allokazzjonijiet kollha taħt il-paragrafu 6, taħt il-punti (a) u (b) ta' dan il-paragrafu u taħt il-paragrafu 9 ta' dan l-Artikolu;

(f)

ikopru l-ħtiġijiet annwali għall-pagamenti li għandhom jingħataw skont l-Artikolu 51(2) u l-Artikolu 65(1), (2) u (3) ta' dan l-Artikolu.

Għall-finijiet ta' dan il-paragrafu, l-Istati Membri għandhom jiddeċiedu dwar il-prijoritajiet bejn l-użu differenti msemmi hawnhekk.

8.   Meta jiġu applikati l-paragrafu 6, u l-punti (a), (b) u (d) tal-paragrafu 7, l-Istati Membri għandhom jistabbilixxu l-valur tad-drittijiet għall-pagament allokati lill-bdiewa fil-medja nazzjonali jew reġjonali ta’ drittijiet għall-pagament fis-sena ta’ allokazzjoni.

Il-valur medju nazzjonali jew reġjonali għandu jiġi kkalkulat billi jinqasmu l-limiti nazzjonali jew reġjonali għall-iskema ta' pagament bażiku stipulat f'konformità, rispettivament, mal-Artikolu 22(1) jew l-Artikolu 23(2) għas-sena tal-allokazzjoni, eskluż l-ammont tar-riżerva nazzjonali jew tar-riżervi reġjonali u, fil-każ tal-Kroazja, ir-riżerva speċjali għat-tneħħija tal-mini, min-numru ta' drittijiet għall-pagament allokati.

L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu passi għall-modifiki progressivi annwali tal-valur ta' drittijiet għall-pagament allokati mir-riżerva nazzjonali jew mir-riżervi reġjonali b'kont meħud tal-modifiki għal-limiti massimi nazzjonali u reġjonali għall-iskema ta' pagament bażiku stipulat f'konformità, rispettivament mal-Artikolu 22(1) u l-Artikolu 23(2) li jirriżultaw mill-varjazzjonijiet fil-livell ta' livelli massimi nazzjonali stabbiliti taħt l-Anness II.

9.   Fejn bidwi jkollu d-dritt jirċievi drittijiet għall-pagament jew iżid il-valur ta’ dawk eżistenti bis-saħħa ta’ deċiżjoni definittiva ta’ qorti jew bis-saħħa ta’ att amministrattiv definittiv tal-awtorità kompetenti ta’ Stat Membru, il-bidwi għandu jirċievi l-għadd u l-valur tad-drittijiet għall-pagament stabbiliti f’dik id-deċiżjoni jew f’dak l-att f’data li għandha tkun iffissata mill-Istat Membru. Madankollu, dik id-data ma għandhiex tkun aktar tard mill-aħħar data għall-preżentazzjoni ta’ applikazzjoni skont l-iskema ta’ pagament bażiku wara d-data tad-deċiżjoni tal-qorti jew tal-att amministrattiv, filwaqt li titqies l-applikazzjoni tal-Artikoli 32 u 33.

10.   Meta jkunu qed japplikaw il-paragrafu 6, il-punti (a) u (b) tal-paragrafu 7 u l-paragrafu 9, l-Istati Membri jistgħu jallokaw drittijiet ġodda jew iżidu l-valur ta' unità tal-pagament eżistenti kollha ta' bidwi, sal-valur tal-medja nazzjonali jew reġjonali.

11.   Għall-finijiet ta' dan l-Artikolu, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(a)

'bdiewa żgħażagħ' tfisser bdiewa li jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 50(2) u, fejn rilevanti, il-kundizzjonijiet msemmijin fl-Artikolu 50(3) u (11);

(b)

'il-bdiewa li jibdew l-attività agrikola tagħhom' tfisser persuni fiżiċi jew ġuridiċi li, fil-ħames snin ta’ qabel il-bidu tal-attività agrikola, ma kienu għamlu ebda attività agrikola f’isimhom proprju u għar-riskju tagħhom stess jew li ma kellhomx il-kontroll ta’ persuna ġuridika li kienet teżerċita attività agrikola. Fil-każ ta’ persuna ġuridika, il-persuna jew persuni fiżiċi li jkollhom il-kontroll tal-persuna ġuridika ma għandhomx ikunu għamlu ebda attività agrikola f’isimhom proprju u għar-riskju tagħhom stess jew kellhom il-kontroll ta’ persuna ġuridika li kienet teżerċita attività agrikola fil-ħames snin ta’ qabel il-bidu tal-attività agrikola mill-persuna ġuridika; L-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu l-kriterji ta' eliġibbiltà oġġettivi u mhux diskriminatorji addizzjonali tagħhom għal din il-kategorija ta' bdiewa fir-rigward ta' ħiliet, esperjenza jew edukazzjoni xierqa.

Artikolu 31

Riforniment tar-riżerva nazzjonali jew riżervi reġjonali

1.   Ir-riżerva nazzjonali jew ir-riżervi reġjonali għandhom jerġgħu jiġu fornuti b'ammonti li jirriżultaw minn:

(a)

drittijiet għall-pagament li ma jagħtux dritt għall-pagamenti matul sentejn konsekuttivi minħabba l-applikazzjoni ta':

(i)

Artikolu 9,

(ii)

Artikolu 10(1), jew

(iii)

Artikolu 11(4) ta' dan ir-Regolament;

(b)

għadd ta' drittijiet għall-pagament ekwivalenti għall-għadd totali ta' drittijiet għall-pagament li ma kinux attivati minn bdiewa f'konformità mal-Artikolu 32 ta' dan ir-Regolament għal perijodu ta' sentejn konsekuttivi, b'eċċezzjoni fejn l-attivazzjoni tagħhom ġiet impeduta minn force majeure jew ċirkostanzi eċċezzjonali; meta jiġu stabbiliti d-drittijiet għall-pagament bi sjieda jew b'kirja li jkollu bidwi li għandhom jerġgħu lura għar-riżerva nazzjonali jew għar-riżervi reġjonali, prijorità għandha tingħata lil dawk id-drittijiet li għandhom l-aktar valur baxx;

(c)

drittijiet għall-pagament volontarji li l-bdiewa jroddu lura;

(d)

l-applikazzjoni tal-Artikolu 28 ta' dan ir-Regolament;

(e)

drittijiet għall-pagament indebitament allokati skont l-Artikolu 63 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013

(f)

tnaqqis lineari tal-valur tad-drittijiet għall-pagament skont l-iskema ta' pagament bażiku fil-livell nazzjonali jew reġjonali fejn ir-riżerva nazzjonali jew ir-riżervi reġjonali mhumiex biżżejjed biex tkopri l-każijiet imsemmija fl-Artikolu 30(9) ta' dan ir-Regolament;

(g)

Lfejn l-Istati Membri jqisu meħtieġ tnaqqis lineari tal-valur tad-drittijiet ta' pagament taħt l-iskema ta' pagament bażiku fil-livell nazzjonali jew reġjonali biex ikopru l-każijiet msemmija fl-Artikolu 30(6) ta' dan ir-Regolament;

(h)

l-applikazzjoni tal-Artikolu 34(4) ta' dan ir-Regolament.

2.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw miżuri meħtieġa fir-rigward tat-treġġigħ lura ta' drittijiet għall-pagament mhux attivati għar-riżerva nazzjonali jew għar-riżervi reġjonali. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

Taqsima 3

Implimentazzjoni tal-iskema ta’ pagament bażiku

Artikolu 32

Attivazzjoni ta' drittijiet għall-pagament

1.   L-appoġġ skont l-iskema ta' pagament bażiku għandu jingħata lill-bdiewa, permezz ta' dikjarazzjoni skont l-Artikolu 33(1), mal-attivazzjoni ta' dritt għall-pagament għal kull ettaru eliġibbli fl-Istat Membru fejn ikun ġie allokat. Id-drittijiet għall-pagament attivati għandhom jagħtu dritt għall-pagament annwali tal-ammonti ffissati hemmhekk, mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni ta' dixxiplina finanzjarja, ta' tnaqqis ta' pagamenti skont l-Artikolu 11 u ta' tnaqqis lineari skont l-Artikolu 7, l-Artikolu 51(2) u l-punt (c) tal-Artikolu 65(2) ta' dan ir-Regolament, u għall-applikazzjoni tal-Artikolu 63 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013

2.   Għall-finijiet ta' dan it-Titolu, 'ettaru eliġibbli' tfisser:

(a)

kull żona agrikola tal-impriża, inklużi erjas li ma kinux f'kondizzjoni agrikola tajba fit-30 ta' Ġunju 2003 fl-Istati Membri li aderixxew mal-Unjoni fl-1 ta' Mejju 2004 li mal-adeżjoni ddeċidew li japplikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja, li tintuża għal attività agrikola jew, fejn l-erja tintuża wkoll għal attivitajiet mhux agrikoli, tintuża b’mod predominanti għal attivitajiet agrikoli; jew

(b)

kull żona li tkun tat dritt għall-pagamenti fl-2008 skont l-iskema ta’ pagament uniku jew l-iskema ta’ pagament uniku skont l-erja stabbiliti, rispettivament, fit-Titoli III u IVA tar-Regolament (KE) Nru 1782/2003, u li:

(i)

ma tkunx għadha aktar konformi mad-definizzjoni ta' 'ettaru eliġibbli' skont il-punt (a) bħala riżultat tal-implimentazzjoni tad-Direttiva 92/43/KEE, id-Direttiva 2000/60/KE u d-Direttiva 2009/147/KE;

(ii)

għat-tul iż-żmien li jdum l-impenn rilevanti tal-bidwi individwali, tkun saret foresta skont l-Artikolu 31 tar-Regolament (KE) Nru 1257/1999 jew l-Artikolu 43 tar-Regolament (KE) Nru 1698/2005 jew l-Artikolu 22 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013 jew skont skema nazzjonali li l-kondizzjonijiet tagħha jkunu konformi mal-Artikolu 43(1), (2) u (3) tar-Regolament (KE) Nru 1698/2005 jew mal-Artikolu 22 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013; jew

(iii)

għat-tul ta' żmien li jdum l-impenn rilevanti tal-bidwi individwali, titwarrab skont l-Artikoli 22, 23 u 24 tar-Regolament (KE) Nru 1257/1999 jew l-Artikolu 39 tar-Regolament (KE) Nru 1698/2005 jew l-Artikolu 28 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013.

3.   Għall-finijiet tal-punt (a) tal-paragrafu 2:

(a)

fejn erja agrikola ta’ impriża tintuża wkoll għal attivitajiet mhux agrikoli, dik iż-żona għandha titqies li għandha tintuża b’mod predominanti għal attivitajiet agrikoli bil-kondizzjoni li dawk l-attivitajiet agrikoli jkunu jistgħu jiġu eżerċitati mingħajr ma jkunu mfixklin b’mod sinifikanti mill-intensità, in-natura, it-tul ta’ żmien u l-waqt tal-attivitajiet mhux agrikoli;

(b)

l-Istati Membri jistgħu jfasslu lista ta' erjas li jintużaw b'mod predominanti għall-attivitajiet mhux agrikoli.

L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu kriterji għall-implimentazzjoni ta' dan il-paragrafu fit-territorju tagħhom.

4.   L-erjas għandhom jitqiesu bħala ettari eliġibbli biss jekk ikunu konformi mad-definizzjoni ta' ettaru eliġibbli tul is-sena kalendarja kollha, ħlief fil-każ ta' force majeure jew ċirkostanzi eċċezzjonali.

5.   Għall-fini li jiġi ddeterminat 'ettaru eliġibbli', l-Istati Membri li jkunu ħadu d-deċiżjoni msemmija fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 4(2), jistgħu japplikaw koeffiċjent ta' tnaqqis biex jikkonvertu l-ettari kkonċernati f''ettari eliġibbli'.

6.   L-erjas użati għall-produzzjoni tal-qanneb għandhom ikunu biss ettari eliġibbli jekk il-varjetajiet użati jkollhom kontenut ta' tetraidrokannabinol ta' mhux aktar minn 0,2 %.

Artikolu 33

Dikjarazzjoni dwar ettari eliġibbli

1.   Għall-finijiet tal-attivazzjoni tad-drittijiet għall-pagament previsti fl-Artikolu 32(1), il-bidwi għandu jiddikjara l-ħbula tal-art li jkunu jikkorrispondu għall-ettari eliġibbli li jakkumpanjaw kull dritt għall-pagament. Ħlief fil-każ ta' force majeure jew ċirkostanzi eċċezzjonali, il-ħbula tal-art iddikjarati għandhom ikunu għad-dispożizzjoni tal-bidwi f'data ffissata mill-Istat Membru li ma għandhiex tkun aktar tard mid-data ffissata f'dak l-Istat Stat Membru biex tkun emendata l-applikazzjoni għall-għajnuna kif imsemmi fl-Artikoli 72(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013

2.   L-Istati Membri jistgħu, f'ċirkostanzi debitament ġustifikati, jawtorizzaw lill-bidwi jimmodifika d-dikjarazzjoni tiegħu bil-kondizzjoni li huwa jżomm tal-anqas in-numru ta' ettari li jkunu jikkorrispondu mad-drittijiet għall-pagament tiegħu u jħares il-kondizzjonijiet għall-għoti tal-pagament skont l-iskema tal-pagament bażiku għall-erja kkonċernata.

Artikolu 34

Trasferiment ta' drittijiet għall-pagament

1.   Id-drittijiet għall-pagament jistgħu jkunu ttrasferiti biss lil bidwi intitolat li jingħata pagamenti diretti skont l-Artikolu 9 stabbilit fl-istess Stat Membru, ħlief fil-każ ta' trasferiment b'wirt attwali jew antiċipat.

Id-drittijiet għall-pagament, inkluż fil-każ ta' wirt attwali jew antiċipat, jistgħu jiġu attivati biss fl-Istat Membru fejn id-drittijiet għall-pagament kienu allokati.

2.   Fejn l-Istati Membri jeżerċitaw l-għażla fl-Artikolu 23(1), id-drittijiet għall-pagament jistgħu jiġu ttrasferiti jew attivati biss fl-istess reġjun, minbarra fil-każ ta' wirt attwali jew antiċipat.

Id-drittijiet għall-pagament, inkluż fil-każ ta' wirt attwali jew antiċipat jistgħu jiġu attivati biss fir-reġjun fejn id-drittijiet għall-pagament kienu allokati.

3.   L-Istati Membri li ma jeżerċitawx l-għażla fl-Artikolu 23(1) jistgħu jiddeċiedu li d-drittijiet għall-pagament jiġu ttrasferiti jew attivati biss fl-istess reġjun, minbarra fil-każ ta' wirt attwali jew antiċipat.

Reġjunijiet bħal dawn għandhom jiġu definiti fil-livell territorjali adatt f'konformità ma' kriterji oġġettivi u b'mod li jiżgura t-trattament ugwali bejn il-bdiewa u li jevitai d-distorsjonijiet tas-suq u tal-kompetizzjoni.

4.   Fejn id-drittijiet għall-pagament huma trasferiti mingħajr l-art, l-Istati Membri jistgħu, billi jaġixxu f'konformità mal-prinċipji ġenerali tad-dritt tal-Unjoni, jiddeċiedu li parti mid-drittijiet għall-pagament ttrasferita tmur lura fir-riżerva nazzjonali jew fir-riżervi reġjonali jew li l-valur tal-unità tagħhom jitnaqqas favur ir-riżerva nazzjonali jew ir-riżervi reġjonali. Tnaqqis bħal dan jista' jiġi applikat għal tip wieħed jew aktar mit-tipi ta' trasferiment.

5.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu regoli dettaljati li jirregolaw in-notifika mill-bdiewa ta' trasferiment tad-drittijiet għall-pagament lill-awtoritajiet nazzjonali u d-dati ta' skadenza li fihom għandha sseħħ notifika bħal din. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

Artikolu 35

Setgħat delegati

1.   Sabiex tiġi żgurata ċ-ċertezza legali u jiġu ċċarati s-sitwazzjonijiet speċifiċi li jistgħu jinqalgħu fl-applikazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti delegati skont l-Artikolu 70 dwar:

(a)

regoli dwar l-eliġibbiltà u l-aċċess, fir-rigward tal-iskema ta' pagament bażiku tal-bdiewa, f'każ ta' wirt u wirt antiċipat, ta' wirt soġġett għal kirja, bidla fl-istatus legali jew fid-denominazzjoni, trasferiment ta' drittijiet għall-pagament, fużjoni jew qasma tal-impriża, u fl-applikazzjoni tal-klawżola tal-kuntratt imsemmija fl-Artikolu 24(8);

(b)

regoli dwar il-kalkolu tal-valur u n-numru jew dwar iż-żieda jew it-tnaqqis fil-valur tad-drittijiet għall-pagament b’rabta mal-allokazzjoni ta’ drittijiet għall-pagament skont kull dispożizzjoni ta’ dan it-Titolu, inklużi regoli:

(i)

dwar il-possibbiltà ta' valur u numru provviżorji jew żieda provviżorja ta' drittijiet għall-pagament allokati abbażi tal-applikazzjoni mill-bidwi,

(ii)

dwar il-kondizzjonijiet biex ikunu stabbiliti l-valur u n-numru provviżorji u definittivi tad-drittijiet għall-pagament,

(iii)

dwar il-każijiet fejn kuntratt ta' bejgħ jew kirja jista' jolqot l-allokazzjoni ta' drittijiet għall-pagament.

(c)

regoli dwar l-istabbiliment u l-kalkolu tal-valur u n-numru ta' drittijiet għall-pagament riċevuti mir-riżerva nazzjonali jew ir-riżervi reġjonali;

(d)

regoli dwar il-modifika tal-valur tal-unità tad-drittijiet għall-pagament fil-każ ta' frazzjonijiet ta' drittijiet għall-pagament u fil-każ ta' trasferiment ta' drittijiet għall-pagament imsemmi fl-Artikolu 34(4);

(e)

kriterji għall-applikazzjoni tal-għażliet taħt il-punti (a), (b) u (c) tat-tielet subparagrafu tal-Artikolu 24(1);

(f)

kriterji għall-applikazzjoni tal-limitazzjonijiet skont in-numru ta' drittijiet għall-pagament li għandhom jiġu allokati skont l-Artikolu 24(4) sa (7);

(g)

kriterji għall-allokazzjoni ta' drittijiet għall-pagament skont l-Artikolu 30(6) u (7);

(h)

kriterji għall-istabbiliment tal-koeffiċjent ta' tnaqqis imsemmi fl-Artikolu 32(5).

2.   Sabiex tiġi żgurata l-amministrazzjoni adegwata tad-drittijiet għall-pagament, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 70 li jistipula regoli dwar il-kontenut tad-dikjarazzjoni u r-rekwiżiti għall-attivazzjoni tad-drittijiet għall-pagament.

3.   Sabiex tiġi ppreservata s-saħħa pubblika, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 70 li jistipula regoli li jagħmlu l-għoti ta' pagamenti soġġett għall-kondizzjoni ta' użu ta' żrieragħ iċċertifikati ta' ċerti varjetajiet ta' qanneb u l-proċedura għad-determinazzjoni ta' varjetajiet tal-qanneb u l-verifika tal-kontenut ta' tetraidrokannabinol tagħhom imsemmi fl-Artikolu 32(6).

Taqsima 4

Skema ta’ pagament uniku skont l-erja

Artikolu 36

Skema ta’ pagament uniku skont l-erja

1.   L-Istati Membri li japplikaw fl-2014 l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja stabbilita fil-Kapitolu 2 tat-Titolu V tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 jistgħu, taħt il-kondizzjonijiet stabbiliti f'dan ir-Regolament, jiddeċiedu li jkomplu japplikaw dik l-iskema sa mhux aktar tard mill-31 ta' Diċembru 2020. Huma għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar id-deċiżjoni tagħhom u dwar id-data ta' tmiem tal-applikazzjoni ta' dik l-iskema sal-1 ta' Awwissu 2014.

Matul il-perijodu tal-applikazzjoni tal-iskema ta' pagament uniku skont l-erja, it-Taqsimiet 1, 2 u 3 ta' dan il-Kapitolu m'għandhomx japplikaw għal dawk l-Istati Membri, għajr it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 23(1), l-Artikolu 23(6) kif ukoll l-Artikolu 32(2) u (6).

2.   Il-pagament uniku skont l-erja għandu jingħata fuq bażi annwali għal kull ettaru eliġibbli ddikjarat mill-bidwi skont il-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 72(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 Għandu jkun kkalkulat kull sena billi l-pakkett finanzjarju annwali stabbilit skont il-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu jiġi diviż bin-numru totali ta' ettari eliġibbli ddikjarati fl-Isat Membru kkonċernat skont il-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 72(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013.

3.   Permezz ta' deroga mill-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu, l-Istati Membri li jiddeċiedu li japplikaw l-Artikolu 38 ta' dan ir-Regolament mhux aktar tard mill-1 ta' Jannar 2018 jistgħu jużaw, għall-perijodu li matulu japplikaw dan l-Artikolu, sa 20 % tal-pakkett finanzjarju annwali msemmi fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu biex jiddifferenzjaw il-pagament uniku skont l-erja għal kull ettaru.

Meta jagħmlu hekk, għandhom jieħdu kont tal-appoġġ mogħti għas-sena kalendarja 2014 taħt waħda jew aktar mill-iskemi skont il-punti (a), (b) u (c) tal-Artikolu 68(1), u l-Artikoli 126, 127 u 129 tar-Regolament (KE) Nru 73/2009.

Ċipru,tista' tiddifferenzja l-għajnuna b'kont meħud tal-pakketti finanzjarji speċifiċi għas-settur stabbilit fl-Anness XVIIa tar-Regolament (KE) Nru 73/2009, li titnaqqas bi kwalunkwe għajnuna mogħtija lill-istess settur settur skont l-Artikolu 37 ta' dan ir-Regolament.

4.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu, għal kull Stat Membru, il-limitu massimu nazzjonali annwali għall-iskema ta’ pagament uniku skont l-erja billi tnaqqas mil-limitu massimu nazzjonali annwali stabbilit fl-Anness II l-limiti massimi stabbiliti skont l-Artikoli 42, 47, 49, 51 u 53. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

5.   Ħlief fil-każ ta' force majeure jew ċirkostanzi eċċezzjonali, l-ettari msemmija fil-paragrafu 2 għandhom ikunu għad-dispożizzjoni tal-bidwi f'data stabbilita mill-Istat Membru li ma għandhiex tkun aktar tard mid-data stabbilita f'dak l-Istat Stat Membru biex tkun emendata l-applikazzjoni għall-għajnuna msemmija fl-Artikoli 72(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013

6.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 70 rigward regoli dwar l-eliġibbiltà u l-aċċess tal-bdiewa għall-iskema ta’ pagament uniku.

Artikolu 37

Għajnuna nazzjonali transitorja

1.   L-Istati Membri li japplikaw l-iskema ta’ pagament uniku skont l-erja f'konformità mal-Artikolu 36 jistgħu jiddeċiedu li jagħtu għajnuna nazzjonali transitorja fil-perijodu 2015-2020.

2.   L-għajnuna nazzjonali transitorja tista' tingħata lill-bdiewa fis-setturi li fir-rigward tagħhom din l-għajnuna, jew fil-każ tal-Bulgarija u r-Rumanija, pagamenti diretti nazzjonali komplementari kienet ingħatat fl-2013.

3.   Il-kondizzjonijiet għall-għoti ta' għajnuna nazzjonali transitorja għandhom ikunu identiċi għal dawk awtorizzati għall-għoti tal-pagamenti skont l-Artikolu 132(7) jew l-Artikolu 134 tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 fir-rigward tal-2013, bl-eċċezzjoni tat-tnaqqis tal-pagamenti li jirriżultaw mill-applikazzjoni tal-Artikolu 132(2) flimkien mal-Artikoli 7 u 10 ta' dak ir-Regolament.

4.   L-ammont totali ta' għajnuna nazzjonali transitorja li tista' tingħata lill-bdiewa fi kwalunkwe wieħed mis-setturi msemmija fil-paragrafu 2 għandha tkun limitata għall-perċentwal segwenti tal-pakketti finanzjarji speċifiċi għas-settur skont is-settur kif awtorizzati mill-Kummissjoni f'konformità mal-Artikolu 132(7) jew l-Artikolu 133a(5) tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 fl-2013:

75 % fl-2015,

70 % fl-2016,

65 % fl-2017,

60 % fl-2018,

55 % fl-2019,

50 % fl-2020.

Għal Ċipru, il-perċentwal għandu jiġi kkalkulat fuq il-bażi tal-pakketti finanzjari speċifiċi għas-settur kif jinsabu fl-Anness XVIIa għar-Regolament (KE) Nru 73/2009.

5.   Il-paragrafi 2 u 3 ma għandhomx japplikaw għal Ċipru.

6.   L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw kwalunkwe deċiżjoni msemmija fil-paragrafu 1 lill-Kummissjoni sal-31 ta' Marzu ta' kull sena. In-notifika għandha tinkludi l-informazzjoni li ġejja:

(a)

il-pakkett finanzjarju speċifiku għas-settur;

(b)

ir-rata massima ta' għajnuna nazzjonali transitorja, fejn xieraq.

7.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu, abbażi ta' kriterji oġġettivi u fil-limiti stabbiliti fil-paragrafu 4, dwar l-ammonti tal-għajnuna nazzjonali transitorja li għandha tingħata.

Taqsima 5

Implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku fl-Istati Membri li applikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja

Artikolu 38

Implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku fl-Istati Membri li applikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja

Għajr jekk previst mod ieħor f'din it-Taqsima, dan it-Titolu għandu japplika għall-Istati Membri li applikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja prevista fit-Taqsima 4 ta' dan il-Kapitolu.

L-Artikoli 24 sa 29 m'għandhomx japplikaw għal dawk l-Istati Membri.

Artikoli 39

L-ewwel allokazzjoni tad-drittijiet għall-pagament

1.   Id-drittijiet għall-pagament għandhom jiġu allokati lill-bdiewa li huma intitolati li jingħataw pagamenti diretti skont l-Artikolu 9 ta' dan ir-Regolament dment li:

(a)

huma japplikaw għall-allokazzjoni tad-drittijiet għall-pagament taħt l-iskema ta' pagament bażiku sad-data finali għall-preżentazzjoni tal-applikazzjonijiet li għandha tiġi stabbilita skont il-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 78 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 fl-ewwel sena tal-implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku, ħlief fil-każ ta' force majeure jew ċirkostanzi eċċezzjonali, u

(b)

kienu intitolati jirċievu pagamenti, qabel kwalunkwe tnaqqis jew esklużjoni prevista fil-Kapitolu 4 tat-Titiolu II tar-Regolament (KE) Nru 73/2009, fir-rigward ta' applikazzjoni għal għajuna għal pagamenti diretti, għal għajnuna nazzjonali transizzjonali jew għal pagamenti diretti nazzjonali kumplimentari, f'konformità mar-Regolament (KE) Nru 73/2009 għall-2013.

L-Istati Membri jistgħu jallokaw drittijiet għall-pagament lil bdiewa li huma intitolati li jingħataw pagamenti diretti skont l-Artikolu 9 ta' dan ir-Regolament, li jissodisfaw il-kondizzjoni prevista fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu, li ma rċevewx pagamenti għall-2013 fir-rigward ta' applikazzjoni għal għajnuna kif imsemmi fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu u li fid-data stabbilita mill-Istat Membru kkonċernat f'konformità mal-Artikolu 11(2) tar-Regolament (KE) Nru 1122/2009 għas-sena ta' talba tal-2013, kellhom biss art agrikola li ma kinitx f'kondizzjoni agrikola tajba fit-30 ta' Ġunju 2003 kif previst fl-Artikolu 124(1) tar-Regolament (KE) Nru 73/2009.

2.   Minbarra fil-każ ta' force majeure jew f'ċirkostanzi eċċezzjonali, in-numru ta' drittijiet għall-pagament allokati lil kull bidwi fil-ewwel sena ta' implimentazzjoni tas-sistema ta' pagament bażiku għandu jkun ugwali għan-numru ta' ettari eliġibbli li l-bidwi jiddikjara fl-applikazzjoni għal għajnuna tiegħu skont il-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 72(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 għall-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku u li huma għad-dispożizzjoni tiegħu f'data stabbilita mill-Istati Membru. Dik id-data m'għandhiex tkun aktar tard mid-data stabbilita f'dak l-Istat Membru għall-emendar ta' tali applikazzjoni għall-għajnuna.

3.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 70 li tistipula aktar regoli rigward l-introduzzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku fl-Istati Membri li applikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja.

4.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar l-applikazzjonijiet għall-allokazzjoni tad-drittijiet għall-pagament ppreżentati fis-sena tal-allokazzjoni tad-drittijiet tal-pagament fejn dawk id-drittijiet għall-pagamenti ma jkunux għadhom jistgħu jiġu stabbiliti b'mod definittiv u fejn dik l-allokazzjoni hija affettwata minn ċirkostanzi speċifiċi.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

Artikolu 40

Valur tad-drittijiet għall-pagament

1.   Fl-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku, l-Istati Membri għandhom jikkalkolaw il-valur tal-unità tad-drittijiet għall-pagament billi jiddividu b'perċentwal fiss tal-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness II għal kull sena rilevanti, bin-numru ta' drittijiet għall-pagament fl-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku, esklużi dawk allokati mir-riżerva nazzjonali jew mir-riżervi reġjonali.

Il-perċentwal fiss imsemmi fl-ewwel subparagrafu għandu jiġi kkalkolat billi l-limitu massimu nazzjonali jew reġjonali għall-iskema ta' pagament bażiku li għandu jiġi stabbilit skont, rispettivament, l-Artikolu 22(1) u l-Artikolu 23(2) ta' dan ir-Regolament, għall-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku, wara l-applikazzjoni tat-tnaqqis lineari previst fil-paragrafu 1 jew, fejn applikabbli, fil-paragrafu 2 tal-Artikolu 30, jiġi diviż bil-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness II għall-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku. Id-drittijiet għall-pagament għandhom jiġu espressi f'numru li jikkorrispondi għal numru ta' ettari.

2.   Permezz ta' deroga mill-metodu ta' kalkolu msemmi fil-paragrafu 1, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jiddifferenzjaw il-valur ta' drittijiet għall-pagament fl-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku, esklużi dawk allokati mir-riżerva nazzjonali jew mir-riżervi reġjonali, għal kull sena rilevanti, abbażi tal-valur tal-unità inizjali tagħhom.

3.   Il-valur tal-unità inizjali ta' drittijiet għall-pagament imsemmi fil-paragrafu 2 għandu jiġi stabbilit billi perċentwal fiss tal-valur totali tal-għajnuna, eskluża għajnuna skont l-Artikoli 41, 43, 48 u 50, u t-Titolu IV ta' dan ir-Regolament, irċevuta minn bidwi f'konformità ma' dan ir-Regolament għas-sena kalendarja li tippreċedi l-implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku qabel l-applikazzjoni tal-Artikolu 63 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 jiġi diviż bin-numru ta' drittijiet għall-pagament allokat lil dak il-bidwi fl-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku, esklużi dawk allokati mir-riżerva nazzjonali jew mir-riżervi reġjonali.

Dak il-perċentwal fiss għandu jiġi kkalkolat billi l-limitu massimu nazzjonali jew reġjonali għall-iskema ta' pagament bażiku li għandu jiġi stabbilit f'konformità, rispettivament, mal-Artikolu 22(1) jew l-Artikolu 23(2) ta' dan ir-Regolament għall-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku, wara li jiġi applikat it-tnaqqis lineari previst fil-paragrafu 1 jew, fejn applikabbli, fil-paragrafu 2 tal-Artikolu 30, jiġi diviż bil-valur totali ta' għajnuna, eżkluża għajnuna skont l-Artikoli 41, 43, 48 u 50 u t-Titolu IV ta' dan ir-Regolament, mogħtija għas-sena kalendarja li tippreċedi l-implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku fl-Istat Membru jew ir-reġjun ikkonċernat, qabel l-applikazzjoni tal-Artikolu 63 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013.

4.   Meta jkun applikat il-paragrafu 2, l-Istati Membri, waqt li jaġixxu f’konformità mal-prinċipji ġenerali tad-dritt tal-Unjoni, għandhom jersqu lejn approssimazzjoni tal-valur tad-drittijiet għall-pagament f’livell nazzjonali jew reġjonali. Għal dan il-għan, l-Istati Membri għandhom jistabbilixxu l-passi li għandhom jittieħdu u l-metodu ta' kalkolu li għandu jintuża u għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwarhom sal-1 ta' Awwissu tas-sena li tippreċedi l-implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku. Dawk il-passi għandhom jinkludu modifiki progressivi annwali tal-valur inizjali tad-drittijiet għall-pagament kif imsemmi fil-paragrafu 3 f'konformità ma' kriterji oġġettivi u mhux diskriminatorji, li jibdew mill-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku.

Fl-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament bażiku, l-Istati Membri għandhom jinfurmaw lill-bdiewa bil-valur tad-drittijiet tagħhom ikkalkolati skont dan l-Artikolu għal kull sena tal-perijodu kopert b'dan ir-Regolament.

5.   Għall-finijiet tal-paragrafu 3, Stat Membru jista', abbażi ta' kriterji oġġettivi, jipprevedi, f'każijiet ta' bejgħ jew għotja jew skadenza ta' kirja sħiħa jew parti minnha ta' erjas agrikoli wara d-data stabbilita skont l-Artikolu 36(5) u qabel id-data stabbilita skont l-Artikolu 33(1), li ż-żieda, jew parti minnha, fil-valur tad-drittijiet għall-pagament li jkollhom ikunu allokati lill-bidwi kkonċernat titreġġa' lura għar-riżerva nazzjonali jew mir-riżervi reġjonali fejn iż-żieda għandha twassal għal profitt mhux mistenni għall-bidwi kkonċernat.

Dawk il-kriterji oġġettivi għandhom jiġu stabbiliti b'mod li jkun żgurat it-trattament ugwali tal-bdiewa u biex ikunu evitati distorsjonijiet tas-suq u tal-kompetizzjoni u għandhom jinkludu, tal-anqas, dan li ġej:

(a)

tul ta' żmien minimu għall-kirja;

(b)

il-proporzjon tal-pagament riċevut li għandu jitreġġa' lura għar-riżerva nazzjonali jew għar-riżervi reġjonali.

KAPITOLU 2

Pagament ridistributtiv

Artikolu 41

Regoli ġenerali

1.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu, sal-1 ta' Awwissu ta' kwalunkwe sena partikolari, li jagħtu, mis-sena ta' wara, pagament annwali lill-bdiewa li huma intitolati għal pagament taħt l-iskema ta' pagament bażiku msemmi fit-Taqsimiet 1, 2 u 5 tal-Kapitolu 1 jew taħt l-iskema ta’ pagament uniku skont l-erja msemmija fit-Taqsima 4 tal-Kapitolu 1 ("il- Pagament ridistributtiv").

L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar kwalunkwe tali deċiżjoni sad-data msemmija fl-ewwel subparagrafu.

2.   L-Istati Membri li jkunu ddeċiedew li japplikaw l-iskema ta' pagament bażiku fil-livell regjonali skont l-Artikolu 23 jistgħu japplikaw il-pagament ridistributtiv fil-livell reġjonali.

3.   Mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tad-dixxiplina finanzjarja, ta' tnaqqis ta' pagamenti skont l-Artikolu 11 taż tnaqqis lineari msemmija fl-Artikolu 7 ta' dan ir-Regolament, u għall-applikazzjoni tal-Artikolu 63 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013, il-pagament ridistributtiv għandu jingħata fuq bażi annwali mal-attivazzjoni tad-drittijiet għall-pagament mill-bidwi, jew fi Stati Membri li japplikaw l-Artikolu 36 ta' dan ir-Regolament, mad-dikjarazzjoni ta' ettari eliġibbli mill-bidwi.

4.   Il-pagament ridistributtiv għandu jkun ikkalkulat kull sena mill-Istati Membri billi ċ-ċifra li għandha tiġi ffissata mill-Istat Membru, li ma għandhiex tkun ogħla minn 65 % tal-pagament medju nazzjonali jew regjonali għal kull ettaru, tiġi multiplikata bin-numru ta' drittijiet għall-pagament attivati mill-bidwi skont l-Artikolu 33(1) jew bin-numru ta' ettari eliġibbli iddikjarati mill-bidwi skont l-Artikolu 36(2). In-numru ta' tali drittijiet għall-pagament jew ettari m'għandux jaqbeż massimu li għandu jiġi stabbilit mill-Istati Membri li m'għandux ikun ogħla minn 30 ettaru jew id-daqs medju tal-impriżi agrikoli kif hemm stabbilit fl-Anness VIII jekk dak id-daqs medju jaqbeż 30 ettaru fl-Istat Membru kkonċernat.

5.   Dment li jiġu rispettati l-limiti massimi stabbiliti fil-paragafu 4, l-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu fil-livell nazzjonali, gradwazzjoni fl-għadd ta' ettari kif stabbilit skont dak il-paragrafu, u dan għandu japplika b'mod identiku għall-bdiewa kollha.

6.   Il-pagament medju nazzjonali għal kull ettaru msemmi fil-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu għandu jkun stabbilit mill-Istati Membri abbażi tal-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness II għas-sena kalendarja 2019 u tan-numru ta’ ettari eliġibbli ddikjarat skont l-Artikolu 33(1) jew l-Artikolu 36(2) fl-2015.

Il-pagament medju nazzjonali għal kull ettaru msemmi fil-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu għandu jkun stabbilit mill-Istati Membri billi jintuża sehem mil-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness II għas-sena kalendarja 2019 u tan-numru ta’ ettari eliġibbli ddikjarat fir-reġjun ikkonċernat skont l-Artikolu 33(1) fl-2015. Għal kull reġjun, din il-parti għandha tkun ikkalkulata billi l-limitu massimu reġjonali rispettiv stabbilit skont l-Artikolu 23(2) ikun diviż bil-limitu massimu nazzjonali stabbiliti skont l-Artikolu 22(1), wara li jiġi applikat it-tnaqqis lineari previst fil-paragrafu 1 tal-Artikolu 30 fejn ma jkunx applikat il-paragrafu 2 ta' dak l-Artikolu.

7.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li ma jingħata l-ebda vantaġġ previst f'dan il-Kapitolu lil bdiewa li fir-rigward tagħhom jiġi stabbilit li, wara t-18 ta' Ottubru 2011, huma jkunu qasmu l-impriża tagħhom bl-għan waħdieni li jibbenefikaw mill-pagament ridistributtiv. Dan għandu japplika wkoll għall-bdiewa li l-impriżi tagħhom ikunu r-riżultat ta’dak il-qsim.

8.   Fil-każ ta' persuna ġuridika, jew grupp ta' persuni fiżiċi jew ġuridiċi, l-Istati Membri jistgħu japplikaw in-numru massimu ta' drittijiet għall-pagament jew ettari msemmijin fil-paragrafu 4 fil-livell tal-membri ta' dawk il-persuni jew gruppi ġuridiċi fejn il-liġi nazzjonali tipprevedi li l-membri individwali jassumu d-drittijiet u l-obbligi komparabbli ma' dawk ta' bdiewa individwali li għandhom l-istatus ta' kap ta' impriża, b'mod partikolari fir-rigward tal-istatus ekonomiku, soċjali u tat-tassazzjoni tagħhom, bil-kondizzjoni li huma jkunu kkontribwew għat-tisħiħ tal-istrutturi agrikoli tal-persuni jew gruppi ġuridiċi kkonċernati.

Artikolu 42

Dispożizzjonijiet finanzjarji

1.   Sabiex jiffinanzjaw il-pagament ridistributtiv, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu, sad-data msemmija fl-Artikolu 41(1) li jużaw sa 30 % tal-limitu massimu nazzjonali annwali stabbilit fl-Anness II. Huma għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni bi kwalunkwe deċiżjoni bħal din sa dik id-data.

2.   Abbażi tal-perċentwal tal-limitu massimu nazzjonali li għandu jintuża mill-Istati Membri skont il-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jiffissaw il-limiti massimi korrispondenti għall-pagament ridistributtiv fuq bażi annwali. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

KAPITOLU 3

Pagament għal prattiki agrikoli ta’ benefiċċju għall-klima u l-ambjent

Artikolu 43

Regoli ġenerali

1.   Bdiewa intitolati għal pagament taħt l-iskema ta' pagament bażiku jew l-iskema ta' pagament għal erja waħda għandhom josservaw fuq l-ettari eliġġibli kollha tagħhom skont it-tifsira tal-Artikolu 32(2) sa (5), il-prattiki agrikoli ta' benefiċċju għall-klima u l-ambjent imsemmijin fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu jew il-prattiki ekwivalenti msemmijin fil-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu.

2.   Il-prattiki agrikoli ta' benefiċċju għall-klima u l-ambjent għandhom ikunu dawn li ġejjin:

(a)

id-diversifikazzjoni tal-uċuħ tar-raba';

(b)

iż-żamma ta' bwar permanenti eżistenti; u

(c)

l-eżistenza ta' żona b’fokus ekoloġiku fiż-żona agrikola.

3.   Il-prattiki ekwivalenti għandhom ikunu dawk li jinkludu prattiki simili li jagħtu benefiċċju ekwivalenti jew ta' livell ogħla għall-klima u l-ambjent meta mqabbla ma' waħda jew diversi mill-prattiki msemmija fil-paragrafu 2. Dawk il-prattiki ekwivalenti u l-prattika jew prattiki msemmija fil-paragrafu 2 li huma ekwivalenti għaliha huma elenkati fl-Anness IX u għandhom ikunu koperti minn kwalunkwe waħda minn dawn li ġejjin:

(a)

impenji mwettqa skont jew l-Artikolu 39(2) tar-Regolament (KE) Nru 1698/2005 jew l-Artikolu 28(2) tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013;

(b)

skemi ta' ċertifikazzjoni ambjentali nazzjonali jew reġjonali, inkluż dawk għaċ-ċertifikazzjoni ta' konformità mal-leġislazzjoni ambjentali nazzjonali, li jmorru lil hinn mill-istandards obbligatorji rilevanti stabbiliti skont il-Kapitolu I tat-Titolu VI tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013, li jkollhom l-għan li jilħqu l-objettivi relatati mal-kwalità tal-ħamrija u l-ilma, il-bijodiversità, il-konservazzjoni tal-pajsaġġ, u l-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għal dan. Dawk l-iskemi ta' ċertifikazzjoni jistgħu jinkludu l-prattiki elenkati fl-Anness IX ta' dan ir-Regolament, il-prattiki msemmijin fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu, jew taħlita tagħhom.

4.   Il-prattiki ekwivalenti msemmijin fil-paragrafu 3 ma għandhomx ikunu s-suġġett ta' finanzjament doppju.

5.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu, inkluż meta adatt, fil-livell reġjonali, li jirrestrinġu l-għażla tal-bdiewa biex jużaw l-għażliet imsemmijin fil-punti (a) u (b) tal-paragrafu 3.

6.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu, inklu' fejn adatt, fil-livell reġjonali, li bdiewa għandhom iwettqu l-obbligi rilevanti tagħhom kollha skont il-paragrafu 1 f'konformità ma' skemi ta' ċertifikazzjoni ambjentali nazzjonali jew reġjonali imsemmijin fil-punt (b) tal-paragrafu 3.

7.   Suġġett għad-deċiżjonijiet tal-Istati Membri msemmijin fil-paragrafi 5 u 6, bidwi jista' jsegwi waħda jew aktar mill-prattiki msemmijin fil-punt (a) tal-paragrafu 3 biss jekk dawn jissostitwixxu kompletament il-prattika jew prattiki relatati imsemmijin fil-paragrafu 2. Bidwi jista' juża skemi ta' ċertifikazzjoni msemmijin fil-punt (b) tal-paragrafu 3 biss jekk dawn ikopru l-obbligu kollu msemmi fil-paragrafu 1.

8.   L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar id-deċiżjonijiet imsemmijin fil-paragrafi 5 u 6 u dwar l-impenji jew l-iskemi ta' ċertifikazzjoni speċifiċi li huma biħsiebhom japplikaw bħala prattiki ekwivalenti skont it-tifsira tal-paragrafu 3.

Il-Kummissjoni għandha tivvaluta jekk il-prattiki inklużi fl-impenji jew l-iskemi ta' ċertifikazzjoni speċifiċi humiex koperti mil-lista fl-Anness IX u jekk tikkunsidra li dan mhuwiex il-każ, tinnotifika lill-Istati Membri kif adatt permezz ta' atti ta' implimentazzjoni adottati mingħajr ma tapplika l-proċedura msemmija fl-Artikolu 71(2) jew (3). Fejn il-Kummissjoni tinnotifika lil Stat Membru li dawk il-prattiki mhumiex koperti mil-lista fl-Anness IX, dak l-Istat Membru m'għandux jirrikonoxxi bħala prattiki ekwivalenti fit-tifsira tal-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu l-impenji jew l-iskemi ta' ċertifikazzjoni speċifiċi koperti min-notifika tal-Kummissjoni.

9.   Mingħajr preġudizzju għall-paragrafi 10 u 11 ta' dan l-Artikolu, għall-applikazzjoni tad-dixxiplina finanzjarja u tat-tnaqqis lineari skont l-Artikolu 7 ta' dan ir-Regolament u tal-applikazzjoni tal-Artikolu 63 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 l-Istati Membri għandhom jagħtu l-pagament imsemmi f'dan il-Kapitolu lill-bdiewa li josservaw il-prattiki msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu li huma rilevanti għalihom, u sal-punt li dawk il-bdiewa jikkonformaw mal-Artikoli 44, 45 u 46 ta' dan ir-Regolament.

Dan il-pagament għandu jieħu l-għamla ta' pagament annwali għal kull ettaru eliġibbli ddikjarat f'konformità mal-Artikolu 33(1) jew l-Artikolu 36(2), li l-ammont tiegħu għandu jiġi kkalkolat annwalment billi l-ammont li jirriżulta mill-applikazzjoni tal-Artikolu 47 jiġi diviż bin-numru totali ta' ettari eliġibbli ddikjarati, f'konformità mal-Artikolu 33(1) jew l-Artikolu 36(2) fl-Istat Membru jew fir-reġjun ikkonċernat.

B'deroga mit-tieni subparagrafu, l-Istati Membri li jiddeċiedu li japplikaw l-Artikolu 25(2) jistgħu jiddeċiedu li jagħtu l-pagament imsemmi fil-paragrafu bħala perċentwal tal-valur totali tad-drittijiet għall-pagament li l-bidwi jkun attiva skont l-Artikolu 33(1) għal kull sena rilevanti.

Għal kull sena u għal kull Stat Membru jew reġjun, dak il-perċentwal għandu jiġi ikkalkulat billi l-ammont li jirriżulta mill-applikazzjoni tal-Artikolu 47, jiġi diviż bil-valur totali tad-drittijiet ta' pagament kollha attivati skont l-Artikolu 33(1) f'dak l-Istat Membru jew reġjun.

10.   Il-bdiewa b'impriżi li jkunu jinsabu għalkollox jew parzjalment f'erjas koperti bid-Direttivi 92/43/KEE, 2000/60/KE, jew 2009/147/KE, għandhom ikunu intitolati għall-pagament imsemmi f'dan il-Kapitolu dment li huma jirrispettaw il-prattiki msemmija f'dan il-Kapitolu safejn dawk il-prattiki jkunu kompatibbli fl-impriża kkonċernata mal-objettivi ta' dawk id-Direttivi.

11.   Il-bdiewa li jikkonformaw mar-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 29(1) tar-Regolament (KE) Nru 834/2007 fir-rigward ta’ biedja organika għandhom ikunu intitolati ipso facto għall-pagament imsemmi f’dan il-Kapitolu.

L-ewwel subparagrafu għandu japplika biss għall-unitajiet ta' impriża li jintużaw għall-produzzjoni organika f'konformità mal-Artikolu 11 tar-Regolament (KE) Nru 834/2007.

12.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 70 sabiex:

(a)

iżżid prattiki ekwivalenti mal-lista li tinsab fl-Anness IX;

(b)

tistabbilixxi rekwiżiti adatti applikabbli għall-iskemi ta' ċertifikazzjoni nazzjonali jew reġjonali msemmija fil-punt (b) tal-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu, inkluż il-livell ta' assigurazzjoni li għandha tingħata minn dawk l-iskemi;

(c)

tistabbilixxi regoli dettaljati għall-kalkolu tal-ammont imsemmi fl-Artikolu 28(6) tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013 għall-prattiki msemmijin fil-punti 3 u 4 tat-Taqsima I u l-punt 7 tat-Taqsima III tal-Anness IX għal dan ir-Regolament, u kwalunkwe prattika ekwivalenti oħra miżjuda għal dak l-Anness skont il-punt (a) ta' dan il-paragrafu, li għaliha jinħtieġ kalkolu speċifiku sabiex jiġi evitat finanzjament doppju.

13.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu regoli dwar il-proċedura għan-notifiki, inkluż dwar skedi ta' żmien għall-preżentazzjoni tagħhom, u l-valutazzjoni tal-Kummissjoni msemmija fil-paragrafu 8. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

Artikolu 44

Diversifikazzjoni tal-uċuħ tar-raba'

1.   Fejn ir-raba’ li tinħarat tal-bidwi tkopri bejn 10 u 30 ettaru u mhix interament ikkultivata b'uċuħ tar-raba' taħt l-ilma għal parti sinifikanti tas-sena jew għal parti sinifikanti taċ-ċiklu tal-wiċċ tar-raba', għandu jkun hemm mill-inqas żewġ uċuħ tar-raba' differenti fuq dik ir-raba' li tinħarat. Il-wiċċ tar-raba’ ewlieni m'għandux ikopri aktar minn 75 % tar-raba’ li tinħarat.

Fejn ir-raba’ li tinħarat tal-bidwi tkopri aktar minn 30 ettaru u mhix interament ikkultivata b'uċuħ tar-raba' taħt l-ilma għal parti sinifikanti tas-sena jew għal parti sinifikanti taċ-ċiklu tal-wiċċ tar-raba', għandu jkun hemm mill-inqas tliet uċuħ tar-raba' differenti fuq dik ir-raba' li tinħarat. Il-wiċċ tar-raba' ewlieni m'għandux ikopri aktar minn 75 % ta' dik ir-raba' li tinħarat u ż-żewġ uċuħ tar-raba' ewlenin flimkien m'għandhomx ikopru aktar minn 95 % ta' dik ir-raba' li tinħarat.

2.   Mingħajr preġudizzju għan-numru ta' uċuħ tar-raba' meħtieġa skont il-paragrafu 1, il-limiti massimi stabbiliti fihom m'għandhomx japplikaw għal azjendi agrikoli fejn il-ħaxix jew foraġġ erbaċew ieħor jew art li titħalla tistrieħ kompletament ikopri aktar minn 75 % tal-art li tinħarat. F'dawn il-każijiet, il-wiċċ tar-raba' ewlieni fuq il-kumplament tal-erja li tinħarat m'għandhiex tkopri aktar minn 75 % ta' dik l-art li tinħarat li fadal minbarra fejn din l-erja li fadal hija koperta minn ħaxix jew foraġġ erbaċew jew art li titħalla tistrieħ kompletament.

3.   Il-paragrafi 1 u 2 m'għandhomx japplikaw għal impriżi:

(a)

fejn aktar minn 75 % tal-art li tinħarat tintuża għall-produzzjoni ta' ħaxix u foraġġ erbaċew, hija art li titħalla tistrieħ kompletament, jew hija soġġetta għal taħlita ta' dawn l-użijiet, bil-kondizzjoni li l-art li tinħarat mhix koperta minn dawn l-użijiet ma taqbiżx it-30 ettaru;

(b)

fejn aktar minn 75 % tal-erja agrikola eliġibbli hija bur permanenti, tintuża għall-produzzjoni ta' ħaxix jew foraġġ erbaċew ieħor jew għall-kultivazzjoni ta' uċuħ tar-raba' taħt l-ilma għal parti sinifikanti tas-sena jew għal parti sinifikanti taċ-ċiklu tal-wiċċ tar-raba', jew hija soġġetta għal taħlita ta' dawn l-użijiet, bil-kondizzjoni li l-art li tinħarat li mhix koperta minn dawn l-użijiet ma taqbiżx it-30 ettaru;

(c)

fejn aktar minn 50 % tal-erjas ta' art li tinħarat iddikjarata ma ġietx iddikjarata mill-bidwi fl-applikazzjoni tiegħu għal għajnuna tas-sena preċedenti u, meta abbażi ta' paragrun tal-applikazzjonijiet ta' għajnuna ġeo-spazjali, l-art li tinħarat kollha qed tiġi kkultivata b'uċuħ tar-raba' differenti meta mqabbla ma' dawk tas-sena kalendarja preċedenti;

(d)

li jinsabu f'żoni fit-tramuntana tat-62 parallel jew f'ċerti żoni ħdejhom. Fejn ir-raba’ li tinħarat ta' tali impriżi tkopri aktar minn 10 ettari, għandu jkun hemm minn tal-anqas żewġ uċuħ tar-raba’ differenti f'dik ir-raba' li tinħarat u lebda wieħed minn dawn l-uċuħ tar-raba’ m'għandu jkopri aktar minn 75 % tar-raba’ li tinħarat, sakemm l-uċuħ tar-raba' ewlenin mhumiex ħaxix jew foraġġ erbaċew ieħor, jew art li titħalla tistrieħ kompletament.

4.   Għall-finijiet ta' dan l-Artikolu “wiċċ” tfisser kwalunkwe waħda minn dan li ġej:

(a)

koltivazzjoni ta' xi wieħed mill-genera differenti ddefiniti fil-klassifikazzjoni botanika tal-uċuħ;

(b)

kolitvazzjoni ta' xi waħda mill-ispeċijiet fil-każ ta' Brassicaceae, Solanaceae u Cucurbitaceae;

(c)

art li titħalla tistrieħ kompletament;

(d)

ħaxix u foraġġ erbaċew ieħor.

Uċuħ tar-raba' tax-xitwa u l-uċuħ tar-raba' tar-rebbiegħa għandhom jitqiesu bħala uċuħ tar-raba' distinti anke jekk ikunu jagħmlu parti mill-istess ġeneru.

5.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 70:

(a)

tirrikonoxxi tipi oħra ta' ġeneru u speċijiet għajr dawk imsemmija fil-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu; u

(b)

tistipula r- regoli dwar l-applikazzjoni tal-kalkolu preċiż tal-ishma tal-uċuħ tar-raba' differenti.

Artikolu 45

Bwar permanenti

1.   L-Istati Membri għandhom jindikaw il-bwar permanenti li huma ambjentalment sensittivi f'erjas koperti mid-Direttivi 92/43/KEE jew 2009/147/KE, inkluż artijiet tal-pit u dawk mistagħdra li jinsabu f'dawn l-erjas u li jeħtieġu ħarsien strett sabiex jintlaħqu l-għanijiet ta' dawk id-Direttivi.

Sabiex jiżguraw il-ħarsien ta' bwar permanenti li huma ambjentalment importanti, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jindikaw erjas sensittivi li jinsabu barra mill-erjas koperti mid-Direttivi 92/43/KEE jew 2009/147/KE, inkluż bwar permanenti fuq ħamrija b'livell għoli ta' karbonju.

Il-bdiewa m'għandhomx jibdlu jew jaħartu bwar permanenti li jinsabu f'erjas indikati mill-Istati Membri taħt l-ewwel subparagrafu u, fejn applikabbli, it-tieni subparagrafu.

2.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-proporzjon ta' erjas ta' art bi bwar permanenti meta mqabbel mal-erja agrikola totali ddikjarata mill-bdiewa f'konformità mal-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 72(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 ma jonqosx b'aktar minn 5 % meta mqabbel ma' proporzjon ta' referenza li għandu jiġi stabbilit mill-Istati Membri fl-2015 billi jiddividu l-erjas ta' art bi bwar permanenti msemmija fil-punt (a) tat-tieni subparagrafu ta' dan il-paragrafu bl-erja agrikola totali imsemmija fil-punt (b) ta' dak is-subparagrafu:

Bil-għan li jiġi stabbilit il-proporzjon ta' referenza msemmi fil-ewwel subparagrafu:

(a)

"erjas ta' bwar permanenti" tfisser l-art b'mergħat permanenti ddikjarata fl-2012, jew fl-2013 fil-każ tal-Kroazja, f'konformità mar-Regolament (KE) Nru 73/2009 mill-bdiewa soġġetta għall-obbligi taħt dan il-Kapitolu, kif ukoll l-erja ta' bwar permanenti ddikjarata fl-2015 f'konformità mal-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 72(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 mill-bdiewa soġġetta għall-obbligi taħt dan il-Kapitolu li ma ġewx iddikjarati bħala art b'mergħa permanenti fl-2012 jew, fil-każ tal-Kroazja, fl-2013;

(b)

"erja agrikola totali" tfisser l-erja agrikola ddikjarata fl-2015 f'konformità mal-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 72(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 mill-bdiewa soġġetta għall-obbligi taħt dan il-Kapitolu.

Il-proporzjon ta' referenza ta' bwar permanenti għandu jiġi kkalkolat mill-ġdid f'każijiet fejn bdiewa soġġetti għall-obbligi skont dan il-Kapitolu għandhom obbligu li jikkonvertu mill-ġdid erja f'bur permanenti fl-2015 jew fl-2016 f'konformità mal-Artikolu 93 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013. F'dawn il-każijiet dawn l-erjas għandhom ikunu miżjuda mal-erjas ta' bwar permanenti msemmija fil-punt (a) tat-tieni subparagrafu ta' dan il-paragrafu.

Il-proporzjon ta' referenza ta' bwar permanenti għandu jiġi stabbilit kull sena abbażi tal-erjas iddikjarati mill-bdiewa soġġetti għall-obbligi skont dan il-Kapitolu għal dik is-sena f'konformità mal-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 72(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013.

L-obbligu taħt dan il-paragrafu għandu japplika fil-livell nazzjonali, reġjonali jew subreġjonali adatt. L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li japplikaw obbligu li bur permanenti jinżamm fil-livell tal-impriża sabiex jiġi żgurat li l-proporzjoni ta' bwar permanenti ma jonqosx b'aktar minn 5 %. L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni bi kwalunkwe deċiżjoni bħal din sal-1 ta' Awwissu 2014.

L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw il-proporzjon ta' referenza u l-proporzjon imsemmi f'dan il-paragrafu lill-Kummissjoni.

3.   Fejn jiġi stabbilit li l-proporzjon imsemmi fil-paragrafu 2 naqas b'aktar minn 5 % fil-livell reġjonali jew subreġjonali jew fejn applikabbli fil-livell nazzjonali, l-Istat Membru kkonċernat għandu jimponi obbligi fil-livell tal-azjenda agrikola biex l-art tiġi konvertita mill-ġdid f'art bi bwar permanenti għal dawk il-bdiewa li għandhom l-art għad-dispożizzjoni tagħhom li ġiet konvertita minn art bi bwar permanenti jew minn mergħat permanenti f'art għal użijiet oħra matul perijodu fil-passat.

Madankollu, fejn l-ammont ta' erjas ta' bwar permanenti f'termini assoluti stabbilit f'konformità mal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 2 jinżamm f'ċerti limiti, l-obbligu stabbilit fl-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 2 għandu jiġi kkunsidrat bħala li ġie sodisfatt.

4.   Il-paragrafi 3 m'għandux japplika fejn it-tnaqqis taħt il-limiti huwa r-riżultat ta' tisġir li huwa kompatibbli mal-ambjent u ma jinkludix pjantaġġuni ta' msajġar b'rotazzjoni qasira, siġar tal-Milied jew siġar li jikbru malajr għall-produzzjoni tal-enerġija.

5.   Sabiex jiġi żgurat li jinżamm il-proporzjon ta' bwar permanenti, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 70 li jistabbilixxu aktar regoli dettaljati dwar il-manutenzjoni ta' bwar permanenti, inkluż regoli dwar il-konverżjoni mill-ġdid f'każ ta' nuqqas ta' rispett tal-obbligu fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, ir-regoli li japplikaw għall-Istati Membri għall-istabbiliment ta' obbligi fil-livell ta' azjenda agrikola għall-manutenzjoni ta' bwar permanenti kif imsemmi fil-paragrafi 2 u 3 u kwalunkwe aġġustament tal-proporzjon ta' referenza msemmi fil-paragrafu 2 li jista' jsir neċessarju.

6.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati f'konformità mal-Artikolu 70:

(a)

li jistabbilixxu l-qafas għall-indikazzjonijiet ta' aktar żoni sensittivi msemmijin fit-tieni subparagrafu tal-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu;

(b)

li jistabbilixxu metodi dettaljati għad-determinazzjoni tal-proporzjon ta' bwar permanenti u tal-erja agrikola totali li għandha tinżamm skont il-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu;

(c)

li jiddefinixxu l-perijodu li fil-passat issemma fl-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu.

7.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jiffissaw il-limiti msemmija fit-tieni subparagrafu 3 ta' dan l-Artikolu. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

Artikolu 46

Erja b'fokus ekoloġiku

1.   Meta r-raba' li tinħarat ta' impriża tkopri aktar minn 15-il ettaru, il-bdiewa għandhom jiżguraw li, mill-1 ta' Jannar 2015, erja li tikkorrispondi għal mill-inqas 5 % tar-raba' li tinħarat tal-impriża li l-bidwi ddikjara f'konformità mal-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 72(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 u, jekk jitqiesu li huma erja b'fokus ekoloġiku mill-Istat Membru skont il-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu, inklużi l-erjas imsemmijin fil-punti (c), (d), (g) u (h) ta' dak il-paragrafu hija erja b'fokus ekoloġiku.

Il-perċentwali msemmi fl-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu għandu jiżdied minn 5 % sa 7 % soġġett għal att leġislattiv tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill f'konformità mal-Artikolu 43(2) tat-TFUE.

Sal-31 ta' Marzu 2017, il-Kummissjoni għandha tippreżenta rapport ta' evalwazzjoni dwar l-implimentazzjoni tal-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu akkumpanjat, fejn adatt, minn proposta għal att leġislattiv kif imsemmi fit-tieni subparagrafu.

2.   Sal-1 ta' Awwissu 2014, l-Istati Membri għandhom jiddeċiedu li waħda jew aktar minn dawn li ġejjin għandhom jitqiesu bħala erja b'fokus ekoloġiku:

(a)

art li titħalla tistrieħ kompletament;

(b)

terrazzi;

(c)

karatteristiċi tal-pajsaġġ, inkluż tali karatteristiċi li jmissu mar-raba' li tinħarat tal-impriża li permezz ta' deroga mill-Artikolu 43(1) ta' dan ir-Regolament, jistgħu jinkludu karatteristiċi tal-pajsaġġ li mhumiex inklużi fl-erja eliġibbli f'konformità mal-punt (c) tal-Artikolu 76(2) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013;

(d)

strixex ta' lqugħ, inkluż strixex ta' lqugħ koperti minn bwar permanenti, bil-kondizzjoni li dawn huma distinti mill-erja agrikola eliġibbli li tmiss magħhom;

(e)

ettari ta' agro-forestrija li jirċievu, jew li rċevew appoġġ skont l-Artikolu 44 tar-Regolament (KE) Nru 1698/2005 u/jew l-Artikolu 23 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013;

(f)

strixex ta' ettari eliġibbli tul trufijiet tal-foresti;

(g)

erjas b'imsajġar b'rotazzjoni qasira bl-ebda użu ta' fertilizzanti minerali u/jew prodotti tal-protezzjoni tal-pjanti;

(h)

erjas afforestati msemmija fil-punt (b)(ii) tal-Artikolu 32(2) ta' dan ir-Regolament;

(i)

erjas bi prodotti ta' raba' li jikbru malajr, jew kopertura ekoloġika stabbilita bl-ippjantar u l-ġerminazzjoni ta' żrieragħ, soġġetti għall-applikazzjoni ta' fatturi ta' ppeżar imsemmijin fil-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu;

(j)

erjas bi pjanti li jiffissaw in-nitroġenu.

Għajr l-erjas tal-impriża msemmijin fil-punti (g) u (h) tal-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu, l-erja b' fokus ekoloġiku għandha tkun tinsab fuq ir-raba' li tinħarat tal-impriża. Fil-każ ta' erjas imsemmijin fil-punti (c) u (d) tal-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu, l-erja b'fokus ekoloġiku tista' wkoll tkun tmiss mar-raba' li tinħarat tal-impriża li l-bidwi ddikjara f'konformità mal-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 72(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013.

3.   Sabiex tiġi ssimplifikata l-amministrazzjoni u sabiex jitqiesu l-karatteristiċi tat-tipi ta' erjas b'fokus ekoloġiku elenkati fl-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 2, kif ukoll biex jiġi ffaċilitat il-kejl tagħhom, l-Istati Membri jistgħu jużaw, meta jikkalkolaw l-ettari totali rrappreżentati mill-erja b'fokus ekoloġiku tal-impriża, jagħmlu użu mill-fatturi ta' konverżjoni u/jew ppeżar li jinsabu fl-Anness X. Jekk Stat Membru jiddeċiedi li jikkunsidra bħala erja b'fokus ekoloġiku l-erja taħt il-punt (i) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 2 jew kwalunkwe erja oħra li hija soġġetta għal ippeżar ta' inqas minn 1, l-użu tal-fatturi ta' ppeżar li jinsabu fl-Anness X għandhom ikunu obbligatorji.

4.   Il-paragrafu 1 m'għandux japplika għal impriżi:

(a)

fejn aktar minn 75 % tal-art li tinħarat hija użata għall-produzzjoni ta' ħaxix u foraġġ erbaċew ieħor, hija art li titħalla tistrieħ kompletament, hija użata għall-koltivazzjoni ta' uċuħ tar-raba' leguminużi jew hija soġġetta għal taħlita ta' dawk l-użijiet, bil-kondizzjoni li l-art li tinħarat li mhix koperta minn dawk l-użijiet ma taqbiżx it-30 ettaru;

(b)

fejn aktar minn 75 % tal-erja agrikola eliġibbli hija bur permanenti, hija użata għall-produzzjoni ta' ħaxix jew foraġġ erbaċew ieħor jew għall-koltivazzjoni ta' uċuħ tar-raba' taħt l-ilma għal parti sinifikanti tas-sena jew għal parti sinifikanti taċ-ċiklu tal-wiċċ tar-raba' jew hija soġġetta għal taħlita ta' dawk l-użijiet, bil-kondizzjoni li l-art li tinħarat li mhix koperta minn dawn l-użijiet ma taqbiżx it-30 ettaru.

5.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jimplimentaw sa nofs tal-punti perċentwali tal-erjas b'fokus ekoloġiku msemmija fil-paragrafu 1 f'livell reġjonali sabiex jiksbu l-erjas b'fokus ekoloġiku ta' ħdejhom. L-Istati Membri għandhom jagħżlu l-erjas u l-obbligi tal-bdiewa jew gruppi ta' bdiewa li qed jipparteċipaw. L-għan tal-erjas magħżula u l-obbligi għandu jkun li tissaħħaħ l-implimentazzjoni tal-politiki tal-Unjoni dwar l-ambjent, il-klima u l-bijodiversità.

6.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jippermettu lill-bdiewa li l-impriżi tagħhom ikunu qrib li jissodisfaw l-obbligu msemmi fil-paragrafu 1 kollettivament ("implimentazzjoni kollettiva") dment li l-erjas b'fokus ekoloġiku kkonċernati huma kontigwi. Sabiex l-implimentazzjoni tal-politiki tal-Unjoni dwar l-ambjent, il-klima u l-bijodiversità tiġi msaħħa, l-Istati Membri jistgħu jindikaw l-erjas li fil-każ tagħhom hija possibbli l-implimentazzjoni kollettiva u jistgħu jimponu aktar obbligi fuq bdiewa jew gruppi ta' bdiewa li jipparteċipaw f'tali implimentazzjoni kollettiva.

Kull bidwi li jipparteċipa f'implimentazzjoni kollettiva għandu jiżgura li mill-inqas 50 % tal-erja soġġetta għall-obbligu fil-paragrafu 1 tinsab fl-art tal-impriża tiegħu u hija f'konformità mat-tieni subparagrafu tal-paragrafu 2. In-numru ta' bdiewa li jipparteċipaw f'tali implimentazzjoni kollettiva m'għandux jaqbeż l-għaxra.

7.   L-Istati Membri li għandhom aktar minn 50 % tal-erja tas-superfiċje tal-art totali koperta minn foresti jistgħu jiddeċiedu li l-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu ma għandux japplika għal impriżi li jinsabu f'erjas indikati minn dawk l-Istati Membri bħala erjas li jiffaċċjaw restrizzjonijiet naturali f'konformità mal-punt (a) jew (b) tal-Artikolu 32(1) tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013 dment li aktar minn 5 % tal-erja tas-superfiċje tal-art tal-unità msemmija fit-tieni subparagrafu ta' dan il-paragrafu hija koperta minn foresta u li l-proporzjon ta' art forestali ma' art agrikola hija aktar minn 3:1.

L-erja koperta minn foresta u l-proporzjon ta' art forestali għal art agrikola għandhom jiġu vvalutati fuq livell ta' erja ekwivalenti għal-livell LAU2 jew fil-livell ta' unità oħra delineata b'mod ċar li tkopri erja agrikola kontigwa ċara u unika li għandha kondizzjonijiet agrikoli simili.

8.   L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar id-deċiżjonijiet imsemmijin fil-paragrafu 2 sal-1 ta' Awwissu 2014, u dwar kwalunkwe deċiżjoni msemmija fil-paragrafi 3, 5, 6 jew 7 sal-1 ta' Awwissu tas-sena li tippreċedi l-applikazzjoni tagħhom.

9.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati f'konformità mal-Artikolu 70:

(a)

li jistipulaw aktar kriterji għat-tipi ta' erjas imsemmijin fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu biex jikkwalifikaw bħala erja b'fokus ekoloġiku;

(b)

li jżidu tipi oħrajn ta' erjas differenti minn dawk imsemmijin fil-paragrafu 2 li jistgħu jiġu kkunsidrati sabiex jiġi rrispettat l-perċentwal imsemmi f'dak il-paragrafu;

(c)

li l-Anness X jiġi adattat sabiex jiġu stabbiliti l-fatturi ta' konverżjoni u ppeżar imsemmijin fil-paragrafu 3 u sabiex jittieħed kont tal-kriterji u/jew tat-tipi ta' erjas li għandhom jiġu definiti mill-Kummissjoni skont il-punti (a) u (b) ta' dan il-paragrafu;

(d)

li jistabbilixxu regoli għall-implimentazzjoni msemmija fil-paragrafi 5 u 6, inklużi r-rekwiżiti minimi dwar tali implimentazzjoni;

(e)

li jwaqqfu qafas li fih l-Istati Membri għandhom jiddefinixxu l-kriterji li għandhom jintlaħqu mill-impriżi sabiex ikunu kkunsidrati qrib sewwa ta' xulxin għall-finijiet tal-paragrafu 6;

(f)

li jwaqqfu l-metodi għad-determinazzjoni tal-perċentwali ta' erja totali tal-art koperta minn foresta u l-proporzjon ta' art forestali għal art agrikola fil-paragrafu 7.

Artikolu 47

Dispożizzjonijiet finanzjarji

1.   Sabiex jiffinanzjaw il-pagament imsemmi f'dan il-Kapitolu, l-Istati Membri għandhom jużaw 30 % tal-limitu massimu nazzjonali annwali stabbilit fl-Anness II.

2.   L-Istati Membri għandhom japplikaw il-pagament imsemmi f’dan Kapitolu f’livell nazzjonali.

L-Istati Membri li japplikaw l-Artikolu 23, jistgħu jiddeċiedu li japplikaw il-pagament f’livell reġjonali. F'każijiet bħal dawn, huma għandhom jużaw f'kull reġjun sehem mil-limitu massimu skont il-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu. Għal kull reġjun, dan is-sehem għandu jiġi kkalkulat billi l-limitu massimu reġjonali rispettiv kif stabbilit skont l-Artikolu 23(2) ikun diviż bil-limitu massimu nazzjonali stabbilit f'konformità mal-Artikolu 22(1), wara li jiġi applikat it-tnaqqis lineari previst fil-paragrafu 1 tal-Artikolu 30 fejn il-paragrafu 2 ta' dak l-Artikolu mhuwiex applikat.

3.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu l-limiti massimi korrispondenti għall-pagament imsemmi f'dan Kapitolu fuq bażi annwali. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

KAPITOLU 4

Pagament għal żoni b’restrizzjonijiet naturali

Artikolu 48

Regoli ġenerali

1.   L-Istati Membri jistgħu jagħtu pagament lill-bdiewa li huma intitolati għal pagament skont l-iskema ta' pagament bażiku jew l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja msemmija fil-Kapitolu 1 u li l-impriżi tagħhom jinsabu għalkollox jew parzjalment f'erjas b'restrizzjonijiet naturali kklassifikati mill-Istati Membri skont l-Artikolu 32(1) tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013 ("pagament għal erjas b'restrizzjonijiet naturali").

2.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jagħtu l-pagament għal erjas b'restrizzjonijiet naturali lill-erjas kollha li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-paragrafu 1, jew li jirrestrinġu l-pagament li xi wħud minn dawk l-erjasabbażi ta’ kriterji oġġettivi u mhux diskriminatorji.

3.   Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu,għall-applikazzjoni tad-dixxiplina finanzjarja, tat-tnaqqis progressiv ta' pagamenti skont l-Artikolu 11 u tat-tnaqqis lineari f'konformità mal-Artikolu 7 ta' dan l-Artikolu, u għall-applikazzjoni tal-Artikolu 63 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 il-pagament għal erjas b'restrizzjonijiet naturali għandu jingħata fuq bażi annwali għal kull ettaru eleġibbli li jinsab fl-erjas li għalihom Stat Membru ddeċieda li jagħti pagament skont il-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu. Huwa għandu jingħata mal-attivazzjoni tad-drittijiet għall-pagament fir-rigwar ta' dawk l-ettari fil-pussess tal-bidwi kkonċernat jew, fi Stati Membri li japplikaw l-Artikolu 36 ta' dan ir-Regolament mad-dikjarazzjoni ta'dawk l-ettari eliġibbli mill-bidwi kkonċernat.

4.   Il-pagament għal erjas b'restrizzjonijiet naturali,għal kull ettaru għandu jkun ikkalkulat billi l-ammont li jirriżulta mill-applikazzjoni tal-Artikolu 49 ikun diviż bin-numru ta' ettari eliġibbli ddikjarati f'konformità mal- Artikolu 33(1) jew l-Artikolu 36(2)li jinsabu fl-erjas li Stat Membru ddeċieda li jagħtihom pagament f'konformità mal-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu.

L-Istati Membri jistgħu, abbażi ta' kriterji oġġettivi u nondiskriminatorji, jistabbilixxu wkoll numru massimu ta' ettari għal kull impriża li għaliha jista' jingħata appoġġ skont dan il-Kapitolu.

5.   L-Istati Membri jistgħu japplikaw il-pagament għal erjas b'restrizzjonijiet naturali f'livell reġjonali skont il-kondizzjonijiet stabbiliti f'dan il-paragrafu dment li huma identifikaw ir-reġjuni kkonċernati skont kriterji oġġettivi u mhux diskriminatorji u, b'mod partikolari, il-karatteristiċi ta’ restrizzjonijiet naturali tagħhom inkluż is-serverità tar-restrizzjonijiet, u kondizzjonijiet agronomiċi tagħhom.

L-Istati Membri għandhom jaqsmu l-limitu massimu nazzjonali msemmi fl-Artikolu 49(1) bejn ir-reġjuni skont kriterji oġġettivi u nondiskriminatorji.

Il-pagament għal erjas b'restrizzjonijiet naturali f'livell reġjonali għandu jkun ikkalkulat billi l-limitu massimu reġjonali skont it-tieni subparagrafu ta' dan il-paragrafu jiġi diviż bin-numru ta' ettari eliġibbli ddikjarati fir-reġjun rispettiv f'konformità mal-Artikolu 33(1) jew l-Artikolu 36(2) li jinsabu fl-erjas li Stat Membru jkun iddeċieda li jagħtihom pagament f'konformità mal-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu.

Artikolu 49

Dispożizzjonijiet finanzjarji

1.   Sabiex jiffinanzjaw il-pagament għal erjas b'restrizzjonijiet naturali, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu, sal-1 ta' Awwissu 2014, li jużaw sa 5 % tal-limitu massimu nazzjonali annwali tagħhom stabbilit fl-Anness II. Huma għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni bi kwalunkwe deċiżjoni bħal din sa dik id-data.

Sal-1 ta' Awwissu 2016, l-Istati Membri jistgħu jeżaminaw mill-ġdid id-deċiżjoni tagħhom u jemendawha b'effett mill-1 ta' Jannar 2017. Huma għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar kwalunkwe deċiżjoni bħal din sal-1 ta' Awwissu 2016.

2.   Abbażi tal-perċentwal tal-limitu massimu nazzjonali li għandu jintuża mill-Istati Membri skont il-paragrafu 1, il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jiffissaw l-limiti massimi korrispondenti għall-pagament għal erjas b'restrizzjonijiet naturali fuq bażi annwali. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

KAPITOLU 5

Pagament lill-bdiewa żgħażagħ

Artikolu 50

Regoli ġenerali

1.   L-Istati Membri għandhom jagħtu pagament annwali lill-bdiewa żgħażagħ li huma intitolati għal pagament skont l-iskema ta’ pagament bażiku jew l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja msemmija fil-Kapitolu 1 ("pagament lill-bdiewa żgħażagħ").

2.   Għall-finijiet ta' dan il-Kapitolu, 'bdiewa żgħażagħ' tfisser persuni fiżiċi:

(a)

li qed jistabbilixxu għall-ewwel darba impriża agrikola bħala kap tal-impriża, jew li diġà stabbilixxew tali impriża fil-ħames snin preċedenti għall-ewwel preżentazzjoni ta' applikazzjoni taħt l-iskema ta’ pagament bażiku jew l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja msemmija fl-Artikolu 72(1) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013, u

(b)

li m'għandhomx aktar minn 40 sena fis-sena ta' preżentazzjoni tal-applikazzjoni msemmija fil-punt (a).

3.   L-Istati Membri jistgħu jkomplu jiddefinixxu kriterji ta' eliġġibbiltà oġġettivi u nondiskriminatorji għal bdiewa żgħażagħ li qed japplikaw għall-pagament għal bdiewa żgħażagħ fir-rigward ta' ħiliet u/jew rekwiżiti ta' taħriġ adatti.

4.   Mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tad-dixxiplina finanzjarja, tat-tnaqqis progressiv tal-pagamenti skont l-Artikolu 11 u tat-tnaqqis lineari f'konformità mal-Artikolu 7 ta' dan ir-Regolament, u għall-applikazzjoni tal-Artikolu 63 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 il-pagament għall-bdiewa żgħażagħ għandu jingħata kull sena mal-attivazzjoni tad-drittijiet għall-pagament mill-bidwi jew fi Stati Membri li japplikaw l-Artikolu 36 ta' dan ir-Regolament, mad-dikjarazzjoni ta' ettari eliġibbli mill-bidwi.

5.   Il-pagament għall-bdiewa żgħażagħ għandu jingħata għal kull bidwi għal perijodu massimu ta' ħames snin. Dak il-perijodu għandu jitnaqqas bin-numru ta' snin li jgħaddu bejn l-istabbiliment imsemmi fil-punt (a) tal-paragrafu 2 u l-ewwel preżentazzjoni tal-applikazzjoni għall-pagament għal bdiewa żgħażagħ.

6.   Kull sena, l-Istati Membri li ma japplikawx l-Artikolu 36 għandhom jikkalkulaw l-ammont tal-pagament għall-bdiewa żgħażagħ billi jimmultiplikaw in-numru ta' drittijiet attivati mill-bidwi f'konformità mal-Artikolu 32(1) b'ċifra li tikkorrispondi għal:

(a)

25 % tal-valur medju tad-drittijiet għal pagament bi sjieda jew b'kirja li għandu l-bidwi; jew

(b)

25 % ta' ammont ikkalkulat billi perċentwal fiss tal-limitu massimu nazzjonali għas-sena kalendarja 2019, stabbilit fl-Anness II, jiġi diviż bin-numru tal-ettari eliġibbli kollha ddikjarati fl-2015 f'konformità mal-Artikolu 33(1). Dak il-perċentwal fiss għandu jkun ugwali għas-sehem tal-limitu massimu nazzjonali li għad fadal għall-iskema ta' pagament bażiku f'konformità mal-Artikolu 22(1) għall-2015.

7.   L-Istati Membri li japplikaw l-Artikolu 36 għandhom kull sena jikkalkulaw l-ammont tal-pagament għall-bdiewa żgħażagħ billi jimmultiplikaw ċifra li tikkorrispondi għal 25 % tal-pagament uniku skont l-erja kkalkulat f'konformità mal-Artikolu 36 bin-numru ta' ettari eliġibbli li l-bidwi jkun iddikjara f'konformità mal-Artikolu 36(2).

8.   Permezz ta' deroga mill-paragrafi 6 u 7, l-Istati Membri jistgħu jikkalkulaw kull sena l-ammont tal-pagament għall-bdiewa żgħażagħ billi jimmultiplikaw ċifra li tikkorrispondi għal 25 % tal-pagament medju nazzjonali għal kull ettaru bin-numru ta' drittijiet li l-bidwi jkun attiva f'konformità mal-Artikolu 32(1) jew bin-numru ta' ettari eliġibbli li l-bidwi jkun iddikjara f'konformità mal-Artikolu 36(2).

Il-pagament medju nazzjonali għal kull ettaru għandu jiġi kkalkulat billi l-limitu massimu nazzjonali għas-sena kalendarja 2019, stabbilit fl-Anness II, jiġi diviż bin-numru ta' ettari eliġibbli ddikjarati fl-2015 f'konformità mal-Artikolu 33(1) jew l-Artikolu 36(2).

9.   L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu limitu massimu uniku applikabbli għan-numru ta' drittijiet għall-pagament attivati mill-bidwi jew in-numru ta' ettari eliġibbli ddikjarati mill-bidwi. Dak il-limitu m'għanduxikun inqas minn 25 jew iktar minn 90. L-Istati Membri għandhom jirrispettaw dak il-limitu meta japplikaw il-paragrafi 6, 7 u 8.

10.   Minflok japplikaw il-paragrafi 6 sa 9, l-Istati Membri jistgħu jallokaw ammont f'daqqa annwali għal kull bidwi kkalkulat billi n-numru fiss ta' ettari jiġi mmultiplikat b'ċifra li tikkorrispondi għal 25 % tal-pagament medju annwali għal kull ettaru kif stabbilit f'konformità mal-paragrafu 8.

In-numru fiss ta' ettari msemmi fl-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu għandu jiġi kkalkulat billi n-numru totali ta' ettari eliġibbli ddikjarat skont l-Artikolu 33(1) jew, l-Artikolu 36(2) mill-bdiew żgħażagħ li japplikaw għall-pagament għall-bdiewa żgħażagħ fl-2015, jiġi diviż bin-numru totali ta' bdiewa żgħażagħ li japplikaw għal dak il-pagament fl-2015.

Stat Membri jista' jikkalkula mill-ġdid in-numru fiss ta' ettari f'kull sena wara l-2015 f'każ ta' bidliet sinifikanti fin-numru ta' bdiewa żgħażagħ li japplikaw għall-pagament jew fid-daqs tal-impriżi tal-bdiewa żgħażagħ, jew it-tnejn.

L-ammont f'daqqa annwali li bidwi jista' jingħata ma għandux jaqbeż l-ammont totali tal-pagament bażiku tiegħu qabel l-applikazzjoni tal-Artikolu 63 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 fis-sena partikolari.

11   Sabiex jiġi garantit il-ħarsien tad-drittijiet tal-benefiċjarji u biex tiġi evitata d-diskriminazzjoni fosthom, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 70 dwar il-kondizzjonijiet li skonthom persuna ġuridika tista' tiġi kkunsidrata li hija eliġibbli biex tirċievi l-pagament għall-bdiewa żgħażagħ.

Artikolu 51

Dispożizzjonijiet finanzjarji

1.   Biex jiffinanzjaw il-pagament għall-bdiewa żgħażagħ, l-Istati Membri għandhom jużaw perċentwal, li m'għandux ikun ogħla minn 2 %, tal-limitu massimu nazzjonali annwali stipulat fl-Anness II. L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni, sal-1 ta’ Awwissu 2014, bl-istima tal-perċentwal meħtieġ biex jiffinanzjaw dak il-pagament.

Sal-1 ta’ Awwissu ta’ kull sena, l-Istati Membri jistgħu jirrevedu l-istima tal-perċentwal tagħhom b’effett mis-sena sussegwenti. Huma għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar il-perċentwal rivedut sal-1 ta' Awwissu tas-sena preċedenti l-applikazzjoni tiegħu.

2.   Mingħajr preġudizzju għall-massimu ta’ 2 % stipulat fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, fejn l-ammont totali tal-pagament għall-bdiewa żgħażagħ li jkun hemm applikazzjoni għalih fi Stat Membru f'sena partikolari jaqbeż il-limitu massimu skont il-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu, u fejn dak il-limitu massimu huwa inqas minn dak il-massimu, l-Istati Membri għandhom jiffinanzjaw id-differenza billi japplikaw il-punt (f) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 30(7) fis-sena rilevanti, billi japplikaw tnaqqis lineari għall-pagamenti kollha li jkunu ser jingħataw lill-bdiewa kollha skont l-Artikolu 32 jew mal-Artikolu 36(2), jew permezz taż-żewġ mezzi.

3.   Fejn l-ammont totali tal-pagament għall-bdiewa żgħażagħ li jkun hemm applikazzjoni għalih fi Stat Membru f'sena partikolari jaqbeż il-limitu massimu skont il-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu, u fejn dak il-limitu massimu jammonta għal 2 % tal-limitu massimu annwali stipulat fl-Anness II, l-Istati Membri għandhom japplikaw tnaqqis lineari għall-ammonti li għandhom jitħallsu skont l-Artikolu 50 biex ikunu konformi ma' dak il-limitu massimu.

4.   Fuq il-bażi tal-perċentwal notifikat mill-Istati Membri skont il-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, l-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jiffissaw il-limiti massimi korrispondenti għall-pagament għall-bdiewa żgħażagħ fuq bażi annwali.

Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

TITOLU IV

GĦAJNUNA AKKOPPJATA

KAPITOLU 1

Appoġġ akkoppjat volontarju

Artikolu 52

Regoli ġenerali

1.   L-Istati Membri jistgħu jagħtu appoġġ akkoppjat lill-bdiewa skont il-kondizzjonijiet stabbiliti f'dan il-Kapitolu (f'dan il-Kapitolu msejjaħ "appoġġ akkoppjat").

2.   L-appoġġ akkoppjat jista’ jingħata lis-setturi u l-produzzjonijiet li ġejjin ta’: ċereali, żrieragħ taż-żjut, uċuħ tar-raba’ li fihom il-proteini, legumi tal-qamħ, kittien, ross, ġewż, patata b’karboidrati, ħalib u prodotti tal-ħalib, żrieragħ, laħam tan-nagħaġ u laħam tal-mogħoż, ċanga u vitella, żejt taż-żebbuġa, dud tal-ħarir, foraġġ niexef, ħops, pitravi, kannamiela u ċikwejra, frott u ħxejjex u msajġar b’rotazzjoni qasira.

3.   L-appoġġ akkoppjat jista' jingħata biss lil dawk is-setturi jew lil dawk ir-reġjuni ta' Stat Membru fejn tipi speċifiċi ta' biedja jew setturi agrikoli speċifiċi li huma partikolarment importanti għal raġunijiet ekonomiċi, soċjali jew ambjentali jgħaddu minn ċerti diffikultajiet.

4.   B’deroga mill-paragrafu 3, l-appoġġ akkoppjat jista’ jingħata wkoll lill-bdiewa li:

(a)

fil-31 ta’ Diċembru 2014, ikollhom drittijiet għall-pagament mogħtija skont is-Sezzjoni 2 tal-Kapitolu 3 tat-Titolu III u l-Artikolu 71m tar-Regolament (KE) Nru 1782/2003 u skont l-Artikolu 60 u r-raba’ paragrafu tal-Artikolu 65 tar-Regolament (KE) Nru 73/2009; u

(b)

ma għandhomx ettari eliġibbli biex ikunu attivati d-drittijiet għall-pagament skont l-iskema ta' pagament bażiku kif imsemmi fil-Kapitolu 1 tat-Titolu III ta' dan ir-Regolament.

5.   L-appoġġ akkoppjat jista' jingħata biss sakemm ikun meħtieġ biex jinħoloq inċentiv għaż-żamma ta' livelli attwali ta' produzzjoni fis-setturi jew fir-reġjuni kkonċernati.

6.   L-appoġġ akkoppjat għandu jieħu l-għamla ta' pagament annwali u għandu jingħata f'limiti kwantitattivi definiti u jkun ibbażat fuq erjas u rendimenti fissi jew fuq numru fiss ta' annimali.

7.   Fil-każ ta' persuna ġuridika, jew grupp ta' persuni fiżiċi jew ġuridiċi, l-Istati Membri jistgħu japplikaw il-limiti msemmijin fil-paragrafu 6 fil-livell tal-membri ta' dawk il-persuni jew gruppi ġuridiċi fejn il-liġi nazzjonali tipprevedi li l-membri individwali jassumu d-drittijiet u l-obbligi komparabbli ma' dawk ta' bdiewa individwali li għandhom l-istatus ta' kap ta' impriża, b'mod partikolari fir-rigward tal-istatus ekonomiku, soċjali u tat-tassazzjoni, bil-kondizzjoni li huma jkunu kkontribwew għat-tisħiħ tal-istrutturi agrikoli tal-persuni jew gruppi ġuridiċi kkonċernati.

8.   Kull appoġġ akkoppjat mogħti skont dan l-Artikolu għandu jkun konsistenti ma' miżuri u politiki oħra tal-Unjoni.

9.   Biex jiġi żgurat l-użu effiċjenti u mmirat tal-fondi tal-Unjoni u biex jiġi evitat finanzjament doppju taħt strumenti ta' appoġġ simili, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta l-atti ddelegati skont l-Artikolu 70 li jistipulaw:

(a)

il-kondizzjonijiet għall-għoti ta' appoġġ akkoppjat;

(b)

regoli dwar konsistenza ma' miżuri oħra tal-Unjoni u dwar l-akkumulazzjoni tal-appoġġ.

Artikolu 53

Dispożizzjonijiet finanzjarji

1.   Sabiex jiffinanzjaw l-għajnuna akkoppjata, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu, sal-1 ta' Awwissu tas-sena ta' qabel l-ewwel sena ta' implimentazzjoni ta' tali appoġġ, li jużaw sa 8 % tal-limitu massimu nazzjonali annwali tagħhom stabbilit fl-Anness II.

2.   B'deroga mill-paragrafu 1, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jużaw sa 13 % tal-limitu massimu nazzjonali annwali stipulat fl-Anness II, bil-kondizzjoni li:

(a)

sal-31 ta' Diċembru 2014:

(i)

ikunu japplikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja kif stipulat fit-Titolu V tar-Regolament (KE) Nru 73/2009,

(ii)

ikunu jiffinanzjaw miżuri skont l-Artikolu 111 ta' dak ir-Regolament, jew

(iii)

ikunu jkopru mid-deroga prevista fl-Artikolu 69(5), jew fil-każ ta' Malta, fl-Artikolu 69(1) ta' dak ir-Regolament; u/jew

(b)

ikunu jallokaw, matul tal-inqas sena waħda matul il-perijodu 2010-2014, aktar minn 5 % tal-ammont disponibbli tagħhom għall-għoti ta' pagamenti diretti previsti fit-Titolu III, fit-Titolu IV, bl-eċċezzjoni tat-Taqsima 6 tal-Kapitolu 1 tiegħu, u t-Titolu V tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 għall-finanzjament:

(i)

tal-miżuri stipulati fit-Taqsima 2 tal-Kapitolu 2 tat-Titolu III tar-Regolament (KE) Nru 73/2009,

(ii)

tal-appoġġ previst fis-subpunti (i) sa (iv) tal-punt (a) u fil-punti (b) u (e) tal-Artikolu 68(1) ta' dak ir-Regolament, jew

(iii)

tal-miżuri skont il-Kapitolu 1, bl-eċċezzjoni tat-Taqsima 6, tat-Titolu IV ta' dak ir-Regolament.

3.   Il-perċentwali tal-limitu massimu nazzjonali annwali msemmi fil-paragrafi 1 u 2 jista’ jiżdied sa żewġ punti perċentwali għal dawk l-Istati Membri li jiddeċiedu li jużaw mill-inqas 2 % tal-limitu massimu nazzjonali annwali tagħhom stipulat fl-Anness II biex jappoġġaw il-produzzjoni ta' uċuħ tal-proteina skont dan il-Kapitolu.

4.   B'deroga mill-paragrafi 1 u 2, l-Istati Membri li jallokaw b'totali, matul tal-inqas sena waħda matul il-perijodu 2010- 2014, aktar minn 10 % tal-ammont disponibbli tagħhom għall-għoti ta' pagamenti diretti previsti fit-Titolu III, fit-Titolu IV, bl-eċċezzjoni tat-Taqsima 6 tal-Kapitolu 1 tiegħu, u t-Titolu V tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 għall-finanzjament:

(a)

tal-miżuri stipulati fit-Taqsima 2 tal-Kapitolu 2 tat-Titolu III tar-Regolament Nru 73/2009;

(b)

tal-appoġġ previst fis-subpunti (i) sa (iv) tal-punt (a) u fil-punti (b) u (e) tal-Artikolu 68(1) ta' dak ir-Regolament; jew

(c)

tal-miżuri skont il-Kapitolu 1, bl-eċċezzjoni tat-Taqsima 6, tat-Titolu IV ta' dak ir-Regolament

jistgħu jiddeċiedu li jużaw aktar minn 13 % tal-limitu massimu annwali stipulat fl-Anness II għal dan ir-Regolament, bl-approvazzjoni tal-Kummissjoni skont l-Artikolu 55 ta' dan ir-Regolament.

5.   Permezz ta' deroga mill-perċentwali stipulati fil-paragrafi 1 sa 4, l-Istati Membri jistgħu jagħżlu li jużaw sa EUR 3 miljuni kull sena għall-finanzjament tal-appoġġ akkoppjat.

6.   L-Istati Membri jistgħu, sal-1 ta' Awwissu 2016, jirrevedu d-deċiżjoni tagħhom skont il-paragrafi 1 sa 4 u jiddeċiedu, b'effett mill-2017:

(a)

li jżommu kif inhu, iżidu jew inaqqsu l-perċentwal stabbilit skont il-paragrafi 1, 2 u 3, fil-limiti stabbiliti hemmhekk fejn japplika, jew biex iżommu kif inhu jew inaqqsu l-perċentwal stabbilit skont il-paragrafu 4;

(b)

li jimmodifikaw il-kondizzjonijiet għall-għoti tal-appoġġ akkoppjat;

(c)

li jieqfu jagħtu l-appoġġ skont dan il-Kapitolu.

7.   Abbażi tad-deċiżjoni meħuda minn kull Stat Membru skont il-paragrafi 1 sa 6 ta' dan l-Artikolu, il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jiffissaw il-limiti massimi korrispondenti għall-appoġġ akkoppjat fuq bażi annwali. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

Artikolu 54

Notifika

1.   L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar id-deċiżjonijiet imsemmijin fl-Artikolu 53 sad-dati msemmija f’dak Artikolu. Ħlief għad-deċiżjoni msemmija fil-punt (c) tal-Artikolu 53(6), in-notifika għandha tinkludi informazzjoni dwar ir-reġjuni mmirati, it-tipi ta’ biedja jew setturi magħżulin u l-livell ta’ appoġġ li għandu jingħata.

2.   Id-deċiżjonijiet imsemmija fl-Artikolu 53(2) u (4), jew, fejn ikun jixraq, fil-punt (a) tal-Artikolu 53(6), għandhom jinkludu deskrizzjoni dettaljata tas-sitwazzjoni partikolari fir-reġjun immirat u tal-karatteristiċi partikolari tat-tipi ta' biedja jew tas-setturi agrikoli speċifiċi, li jagħmlu l-perċentwal imsemmi fl-Artikolu 53(1) insuffiċjenti biex jindirizzaw id-diffikultajiet imsemmija fl-Artikolu 52(3) u li jiġġustifikaw livell ogħla ta' appoġġ.

Artikolu 55

Approvazzjoni mill-Kummissjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni mingħajr ma tapplika l-proċedura msemmija fl-Artikolu 71(2) jew (3), tapprova d-deċiżjoni msemmija fl-Artikolu 53(4), jew, fejn huwa xieraq, fil-punt (a) tal-Artikolu 53(6), meta tintwera waħda mill-ħtiġijiet li ġejjin fis-settur jew fir-reġjun ikkonċernat:

(a)

il-ħtieġa li jinżamm ċertu livell ta' produzzjoni speċifika minħabba n-nuqqas ta' alternattivi u biex jitnaqqas ir-riskju li l-produzzjoni tkun abbandunata bil-problemi soċjali u/jew ambjentali li jirriżultaw;

(b)

il-ħtieġa li tkun ipprovduta provvista stabbli lill-industrija lokali tal-ipproċessar, b'hekk tkun evitata l-konsegwenza soċjali u ekonomika negattiva ta' kull ristrutturar li jiġi wara;

(c)

il-ħtieġa li jkun hemm kumpens għall-iżvantaġġi li jolqtu lill-bdiewa f'settur partikolari li jkunu l-konsegwenza ta' taqlib kontinwu fis-suq relatat;

(d)

il-ħtieġa tal-intervent fejn l-eżistenza ta' kull appoġġ ieħor disponibbli skont dan ir-Regolament, skont ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013 jew skont kull skema approvata ta' għajnuna mill-Istat titqies li hija insuffiċjenti biex tilqa' għall-ħtiġijiet imsemmija fil-punti (a), (b) u (c) ta' dan il-paragrafu.

2.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar il-proċedura tal-valutazzjoni u l-approvazzjoni tad-deċiżjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

KAPITOLU 2

Pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba’ tal-qoton

Artikolu 56

Kamp ta' applikazzjoni

L-għajnuna għandha tingħata lill-bdiewa li jipproduċu l-qoton li jaqa' taħt il-kodiċi NM 5201 00 skont il-kondizzjonijiet stabbiliti f'dan il-Kapitolu ("pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' tal-qoton").

Artikolu 57

Eliġibbiltà

1.   Il-pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' tal-qoton għandu jingħata għal kull ettaru ta' erja eliġibbli ta' qoton. L-erja għandha tkun eliġibbli biss jekk tkun tinsab fuq art agrikola awtorizzata mill-Istat Membru għall-produzzjoni tal-qoton, tinżera’ b'varjetajiet awtorizzati mill-Istat Membru u fil-fatt tinħasad skont kondizzjonijiet normali ta’ tkabbir.

Il-pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' tal-qoton għandu jitħallas għal qoton ta' kwalità tajba, ġusta u kummerċjali.

2.   L-Istati Membri għandhom jawtorizzaw l-art u l-varjetajiet imsemmija fil-paragrafu 1 skont ir-regoli u l-kondizzjonijiet li għandhom ikunu adottati skont il-paragrafu 3.

3.   Sabiex tkun żgurata ġestjoni effiċjenti tal-pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' tal-qoton, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 70 dwar regoli u kondizzjonijiet għall-awtorizzazzjoni ta' art u ta' varjetajiet għall-finijiet tal-pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' tal-qoton.

4.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar il-proċedura għall-awtorizzazzjoni ta' art u ta' varjetajiet għall-finijiet tal-pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' tal-qoton u dwar in-notifiki għall-produtturi relatati ma' din l-awtorizzazzjoni. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

Artikolu 58

Erjas bażi, rendimenti fissi u ammonti ta' referenza

1.   Huma stabbiliti l-erjas bażi nazzjonali li ġejjin:

Il-Bulgarija: 3 342 ha,

Il-Greċja: 250 000 ha,

Spanja: 48 000 ha,

Il-Portugall: 360 ha.

2.   Huma stabbiliti r-rendimenti fissi li ġejjin fil-perijodu ta' referenza:

Il-Bulgarija: 1,2 tunnellata/ha,

Il-Greċja: 3,2 tunnellata/ha,

Spanja: 3,5 tunnellata/ha,

Il-Portugall: 2,2 tunnellata/ha.

3.   L-ammont tal-pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' għal kull ettaru ta' erja eliġibbli għandu jkun ikkalkulat billi r-rendimenti stabbiliti fil-paragrafu 2 jiġu mmultiplikati bl-ammonti ta' referenza li ġejjin:

Il-Bulgarija: EUR 584,88 fl-2015; u EUR 649,45 għall-2016 u wara,

Il-Greċja: EUR 234,18,

Spanja: EUR 362,15,

Il-Portugall: EUR 228,00.

4.   Jekk l-erja eliġibbli ta' qoton fi Stat Membru partikolari u f'sena partikolari taqbeż l-erja bażi stabbilita fil-paragrafu 1, l-ammont imsemmi fil-paragrafu 3 għal dak l-Istat Membru għandu jitnaqqas proporzjonalment mar-rendiment żejjed tal-erja bażi.

5.   Sabiex ikun possibbli li jiġi applikat il-pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba’ tal-qoton, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti delegati skont l-Artikolu 70 dwar regoli dwar il-kondizzjonijiet għall-għoti ta' dak il-pagament, dwar ir-rekwiżiti ta’ eliġibbiltà u dwar prattiki agronomiċi.

6.   Il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw regoli dwar il-kalkolu tat-tnaqqis previst fil-paragrafu 4. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

Artikolu 59

Organizzazzjonijiet interprofessjonali approvati

1.   Għall-fini ta' dan il-Kapitolu, "organizzazzjoni interprofessjonali approvata" tfisser entità legali magħmula minn bdiewa li jipproduċu l-qoton u li jkollhom tal-anqas magna waħda li tissepara l-qoton minn maż-żerriegħa (‘ginner’), li jwettqu attivitajiet bħal:

(a)

jgħinu biex ikun ikkoordinat aħjar il-mod kif il-qoton jitqiegħed fis-suq, partikolarment permezz ta' studji ta' riċerka u stħarriġ tas-suq;

(b)

it-tfassil ta' forom standard ta' kuntratti kompatibbli mar-regoli tal-Unjoni;

(c)

jorjentaw il-produzzjoni lejn prodotti li jkunu aktar adatti għall-ħtiġijiet tas-suq u għad-domanda tal-konsumatur, partikolarment fir-rigward tal-kwalità u l-protezzjoni tal-konsumatur;

(d)

jaġġornaw metodi u mezzi biex titjieb il-kwalità tal-prodott;

(e)

jiżviluppaw strateġiji ta' kummerċjalizzazzjoni għall-promozzjoni tal-qoton permezz ta' skemi ta' ċertifikazzjoni tal-kwalità.

2.   L-Istat Membru fejn il-‘ginners’ ikunu stabbiliti għandu japprova organizzazzjonijiet interprofessjonali li jissodisfaw il-kriterji li għandhom ikunu stabbiliti skont il-paragrafu 3.

3.   Sabiex tkun żgurata l-applikazzjoni effiċjenti tal-pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' tal-qoton, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 70 li jistipulaw:

(a)

kriterji għall-approvazzjoni tal-organizzazzjonijiet interprofessjonali;

(b)

obbligi għall-produtturi;

(c)

regoli li jirregolaw is-sitwazzjoni fejn l-organizzazzjoni interprofessjonali approvata ma tissodisfax il-kriterji msemmija fil-punt (a).

Artikolu 60

Għoti tal-pagament

1.   Il-bdiewa għandhom jingħataw il-pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' tal-qoton għal kull ettaru eliġibbli kif stabbilit fl-Artikolu 58.

2.   Fil-każ ta' bdiewa li jkunu membri ta' organizzazzjoni interprofessjonali approvata, il-pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' tal-qoton għal kull ettaru eliġibbli fl-erja bażi stabbilita fl-Artikolu 58(1) għandu jiżdied b'ammont ta' EUR 2.

TITOLU V

SKEMA GĦALL-BDIEWA ŻGĦAR

Artikolu 61

Regoli ġenerali

1.   L-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu skema għal bdiewa żgħażagħ f'konformità mal-kondizzjonijiet stipulati f'dan it-Titolu ("skema għal bdiewa żgħar").

Il-bdiewa li, fl-2015, għandhom drittijiet għall-pagament bi sjieda jew b'kirja jew, fi Stati Membri li japplikaw l-Artikolu 36, li jitolbu għal skema ta' pagament uniku skont l-erja, u li jissodisfaw ir-rekwiżiti minimi previsti fl-Artikolu 10(1) jistgħu jagħżlu li jipparteċipaw fl-iskema għal bdiewa żgħar.

2.   Il-pagamenti taħt l-iskema għall-bdiewa żgħar għandhom jissostitwixxu l-pagamenti li għandhom jingħataw skont it-Titoli III u IV.

L-ewwel subparagrafu ma għandux japplika fejn Stat Membru jagħżel il-metodu ta' pagament stabbilit fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 63(2). F'dak il-każ, il-pagament għandu jkun soġġett għall-kondizzjonijiet rispettiivi stabbiliti fit-Titoli III u IV, mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu.

3.   Il-bdiewa li jipparteċipaw fl-iskema għall-bdiewa żgħar għandhom ikunu eżentati mill-prattiki agrikoli previsti fil-Kapitolu 3 tat-Titolu III.

4.   Ma għandu jingħata l-ebda vantaġġ previst taħt dan it-Titolu favur bdiewa, li fir-rigward tagħhom jiġi stabbilit li huma ħolqu artifiċjalment, wara t-18 ta' Ottubru 2011, il-kondizzjonijiet biex jibbenefikaw mill-iskema għall-bdiewa żgħar.

Artikolu 62

Parteċipazzjoni

1.   Il-bdiewa li jixtiequ jipparteċipaw fl-iskema għall-bdiewa żgħar għandhom jippreżentaw applikazzjoni sa data li għandha tiġi ffissata mill-Istati Membri li m'għandhiex tkun aktar tard mill-15 ta' Ottubru 2015. Id-data ffissata mill-Istati Membri ma tistax, madankollu, tkun qabel l-aħħar jum għall-preżentazzjoni ta' applikazzjoni taħt l-iskema ta' pagament bażiku jew l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja.

Il-bdiewa li ma jkunux applikaw biex jipparteċipaw fl-iskema għall-bdiewa żgħar sad-data ffissata mill-Istat Membru, li jiddeċiedu li jirtiraw minnha wara dik id-data jew li ntgħażlu għall-appoġġ skont il-punt (c) tal-Artikolu 19(1) tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013, m'għandhomx jibqgħu intitolati li jipparteċipaw f'dik l-iskema.

2.   Permezz ta' deroga mill-paragrafu 1, l-Istati Membri jistgħu jipprevedu li l-bdiewa li l-ammont tagħhom ta' pagamenti diretti taħt it-Titoli III u IV huwa iktar baxx mill-ammont massimu ffissat mill-Istat Membru f'konformità mal-Artikolu 63, jiġu inklużi awtomatikament fl-iskema ta' bdiewa żgħar, sakemm huma ma jirtirawx minnha sad-data ffissata mill-Istat Membru skont il-paragrafu 1 jew fi kwalunkwe sena sussegwenti oħra. L-Istati Membri li jużaw din il-possibbiltà għandhom jinformaw lill-bdiewa rilevanti fi żmien debitu dwar id-dritt tagħhom li jirtiraw mill-iskema.

3.   Kull Stat Membru għandu jiżgura li l-istima tal-ammont tal-pagament imsemmi fl-Artikolu 63 tiġi mgħarrfa lill-bdiewa fi żmien debitu qabel id-data għall-preżentazzjoni tal-applikazzjoni jew għall-irtirar iffissata minn dak l-Istat Membru.

Artikolu 63

Ammont tal-pagament

1.   L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu l-ammont tal-pagament annwali għal kull bidwi li jipparteċipa fl-iskema għall-bdiewa żgħar f’wieħed mil-livelli li ġejjin:

(a)

ammont li ma jkunx aktar minn 25 % tal-pagament medju nazzjonali għal kull benefiċjarju, li għandu jkun stabbilit mill-Istati Membri abbażi tal-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness II għas-sena kalendarja 2019 u tan-numru ta’ bdiewa li jkunu iddikjaraw l-ettari eliġibbli skont l-Artikolu 33(1) jew l-Artikolu 36(2) fl-2015;

(b)

ammont li jkun jikkorrispondi għall-pagament medju nazzjonali għal kull ettaru mmultiplikat b’ċifra li tikkorrispondi għal numru ta’ ettari li ma jaqbiżx ħamsa, li għandu jiġi stabbilit mill-Istati Membri. Il-pagament medju nazzjonali għal kull ettaru għandu jkun stabbilit mill-Istati Membri abbażi tal-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness II għas-sena kalendarja 2019 u tan-numru ta’ ettari eliġibbli ddikjarat skont l-Artikolu 33(1) jew l-Artikolu 36(2) fl-2015.

L-ammonti msemmija fil-paragrafi (a) jew (b) tal-ewwel subparagrafu ma għandhomx ikunu inqas minn EUR 500 u m'għandhomx ikunu ogħla minn EUR 1 250.

Fejn l-applikazzjoni tal-punti (a) u (b) tal-ewwel subparagrafu tirriżulta f’ammont anqas minn EUR 500 jew ogħla minn EUR 1 250, l-ammont għandu jiżdied jew jitnaqqas għall-eqreb numru sħiħ, rispettivament, għal dak l-ammont minimu jew massimu.

2.   Permezz ta' deroga mill-paragrafu 1, lStat Membru jista' jiddeċiedi li jagħti lill-bdiewa parteċipanti:

(a)

ammont ugwali għall-valur totali tal-pagamenti li għandhom jiġu allokati lill-bidwi kull sena taħt it-Titoli III u IV; jew

(b)

ammont ugwali għall-valur totali tal-pagamenti li għandhom jiġu allokati lill-bidwi fl-2014 taħt it-Titoli III u IV, li l-Istati Membri jistgħu jaġġustaw fi snin sussegwenti biex jittieħed kont b'mod proporzjonali tal-bidliet fil-limiti massimi nazzjonali stabbiliti fl-Anness II.

L-ammont imsemmi fil-punt (a) jew (b) tal-ewwel subparagrafu m'għandux ikun ogħla minn ammont iffissat minn dak l-Istat Membru li għandu jkun bejn EUR 500 u EUR 1 250.

Fejn l-applikazzjoni tal-punt (a) jew (b) tal-ewwel subparagrafu tirriżulta f'ammont aktar baxx minn EUR 500, ll-Istat Membru kkonċernat jista' jiddeċiedi li jżid dan l-ammont għal EUR 500.

3.   B'deroga mill-paragrafi 1 u 2, f'Ċipru, il-Kroazja, Malta u s-Slovenja, l-ammont imsemmi f'dawk il-paragrafi jista' jiġi stabbilit għal valur aktar baxx minn EUR 500, iżda ta' mhux inqas minn EUR 200 jew, fil-każ ta' Malta, ta' mhux inqas minn EUR 50.

Artikolu 64

Kondizzjonijiet Speċjali

1.   Matul il-parteċipazzjoni fl-iskema għall-bdiewa żgħar, il-bdiewa għandhom:

(a)

iżommu tal-inqas numru ta' ettari eliġibbli li jkunu jikkorrispondu man-numru ta' drittijiet għal pagament bi sjieda jew b'kirja miżmumin, jew man-numru ta' ettari eliġibbli ddikjarati fl-2015 skont l-Artikolu 36(2);

(b)

jissodisfaw ir-rekwiżit minimu previst fil-punt (b) tal-Artikolu 10(1).

2.   Id-drittijiet għall-pagament attivati fl-2015 skont l-Artikoli 32 u 33 minn bidwi li jipparteċipa fl-iskema għall-bdiewa żgħar għandhom jitqiesu li huma drittijiet attivati għat-tul ta' żmien tal-parteċipazzjoni tal-bidwi f'dik l-iskema.

Id-drittijiet għall-pagament bi sjieda jew b'kirja miżmumin mill-bidwi matul il-parteċipazzjoni f'dik l-iskema ma għandhomx jitqiesu bħala drittijiet għall-pagament mhux użati li għandhom jintraddu lura fir-riżerva nazzjonali jew fir-riżervi reġjonali skont il-punt (b) tal-Artikolu 31(1).

Fl-Istati Membri li japplikaw l-Artikolu 36, l-ettari eliġibbli ddikjarati fl-2015 skont l-Artikolu 36(2) minn bidwi li jipparteċipa fl-iskema ta' bdiewa żgħar għandhom jiġu kkunsidrati li huma ddikjarati għad-durata tal-parteċipazzjoni tal-bidwi f'dik l-iskema.

3.   B’deroga għall-Artikolu 34, id-drittijiet għall-pagament miżmumin minn bdiewa li jipparteċipaw fl-iskema għall-bdiewa żgħar ma għandhomx ikunu trasferibbli, ħlief fil-każ ta’ wirt jew wirt antiċipat.

Bdiewa li b’wirt jew b’wirt antiċipat jirċievu drittijiet għall-pagament mingħand bidwi li jipparteċipa fl-iskema għall-bdiewa żgħar għandu jkun eliġibbli li jipparteċipaw f’dik l-iskema dment li jissodisfaw ir-rekwiżiti biex jibbenefikaw mill-iskema ta’ pagament bażiku u jekk jirtu d-drittijiet għall-pagament kollha li kienu miżmuma mill-bidwi li jirċievu d-drittijiet għall-pagamenti mingħandu.

4.   Fejn Stat Membru jagħżel il-metodu ta' pagament stabbilit fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 63(2) mingħajr ma jiġi applikat it-tielet subparagrafu tal-Artikolu 63(2), il-paragrafi 1 u 2, kif ukoll l-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu m'għandhomx japplikaw.

5.   Sabiex tiġi żgurata ċertezza legali, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 70 li jistabbilixxu l-kondizzjonijiet għall-parteċipazzjoni fl-iskema fejn is-sitwazzjoni tal-bidwi parteċipanti tkun inbidlet.

Artikolu 65

Dispożizzjonijiet finanzjarji

1.   Sabiex jiffinanzjaw il-pagament imsemmi f'dan it-Titolu, l-Istati Membri għandhom inaqqsu mill-ammonti totali disponibbli għall-pagamenti rispettivi, l-ammonti li jkunu intitolati għalihom il-bdiewa żgħar:

(a)

skont l-iskema ta' pagament bażiku jew l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja msemmija fil-Kapitolu 1 tat-Titolu III;

(b)

bħala pagament ridistributtiv imsemmi fil-Kapitolu 2 tat-Titolu III;

(c)

bħala pagament għall-prattiki agrikoli ta' benefiċċju għall-klima u l-ambjent imsemmi fil-Kapitolu 3 tat-Titolu III;

(d)

bħala pagament għal erjas b'restrizzjonijiet naturali msemmi fil-Kapitolu 4 tat-Titolu III;

(e)

bħala pagament għal bdiewa żgħażagħ imsemmi fil-Kapitolu 5 tat-Titolu III; u

(f)

bħala appoġġ akkoppjat imsemmi fit-Titolu IV.

Fil-każ ta' Stati Membri li għażlu li jikkalkulaw l-ammont tal-pagament skont il-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 63(2), fejn it-total ta' dawk l-ammonti għal bidwi individwali jaqbeż l-ammont massimu li huma ffissaw, kull ammont għandu jitnaqqas b'mod proporzjonali.

2.   Id-differenza bejn it-totali tal-pagamenti kollha dovuti skont l-iskema għall-bdiewa żgħar u l-ammont totali ffinanzjat f'konformità mal- paragrafu 1 għandha tiġi ffinanzjata b'wieħed jew aktar minn dawn il-modi:

(a)

bl-applikazzjoni tal-Artikolu 30(7) fis-sena rilevanti;

(b)

bl-użu ta' fondi għall-finanzjament tal-pagament għal bdiewa żgħar stipulat fil-Kapitolu 5 tat-Titolu III li jibqgħu ma jintużawx fis-sena rilevanti;

(c)

bl-applikazzjoni ta' tnaqqis lineari għall-pagamenti kollha li jingħataw f'konformità mal-Artikolu 32 jew 36.

3.   Ħlief fejn Stat Membru jkun għażel li jistabbilixxi l-ammont tal-pagament annwali skont il-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 63(2), l-elementi li abbażi tagħhom huma stabbiliti l-ammonti msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu għandhom jibqgħu l-istess għat-tul ta' żmien kollu tal-parteċipazzjoni tal-bidwi fl-iskema ta' bdiewa żgħar.

4.   Jekk l-ammont totali tal-pagamenti dovuti skont l-iskema għall-bdiewa żgħar jaqbeż l-10 % tal-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness II, l-Istati Membri għandhom japplikaw tnaqqis lineari għall-ammonti li għandhom jitħallsu skont dan it-Titolu sabiex jiġi rispettat dak il-perċentwal, sakemm huma ma jkunux stabbilixxew l-ammont tal-pagament f'konformità mal-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 63(2) mingħajr ma jiġi applikat it-tielet subparagrafu tal-Artikolu 63(2).

L-istess eċċezzjoni tapplika għall-Istati Membri li stabbilew l-ammont tal-pagament f'konformità mal-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 63(2) mingħajr l-applikazzjoni tat-tielet subparagrafu tal-Artikolu 63(2), li l-limitu massimu nazzjonali tiegħu stipulat fl-Anness II għas-sena 2019 huwa ogħla minn dak għas-sena 2015 u li japplikaw il-metodu ta' kalkolu stipulat fl-Artikolu 25(1) jew,fl-Artikolu 36(2).

TITOLU VI

PROGRAMMI NAZZJONALI TA' RISTRUTTURAZZJONI GĦAS-SETTUR TAL-QOTON

Artikolu 66

Użu tal-baġit annwali għall-programmi ta' ristrutturar

1.   Għall-Istati Membri li applikaw l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 4(1) tar-Regolament (KE) Nru 637/2008, il-baġit annwali rilevanti disponibbli skont l-Artikolu 5(1) ta' dak ir-Regolament għandu jkun ittrasferit b'effett mill-1 ta' Jannar 2014 u għandu jikkostitwixxi fondi addizzjonali tal-Unjoni għal miżuri skont programmar tal-iżvilupp rurali ffinanzjat skont ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013

2.   Għall-Istati Membri li applikaw it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 4(1) tar-Regolament (KE) Nru 637/2008, il-baġit annwali rilevanti disponibbli skont l-Artikolu 5(1) ta' dak ir-Regolament għandu jiġi inkluż b'effett mill-1 ta' Jannar 2017 fil-limiti massimi nazzjonali tagħhom kif stabbilit fl-Anness II għal dan ir-Regolament.

TITOLU VII

DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

KAPITOLU 1

Notifiki u emerġenza

Artikolu 67

Rekwiżiti ta’ notifika

1.   Sabiex tiġi żgurata l-applikazzjoni korretta tar-regoli stabbiliti f'dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 70, dwar il-miżuri meħtieġa fir-rigward tan-notifiki li għandhom isiru mill-Istati Membri lill-Kummissjoni għall-finijiet ta' dan ir-Regolament,għall-fini ta' verifika, kontroll, monitoraġġ, evalwazzjoni u verifika ta' pagamenti diretti jew għall-fini tal-konformità mar-rekwiżiti stabbiliti fi ftehimiet internazzjonali li ġew konklużi b'Deċiżjoni tal-Kunsill, inklużi rekwiżiti ta' notifika skont dawk il-ftehimiet. Waqt li tagħmel dan, il-Kummissjoni għandha tqis il-ħtiġijiet tad-data u s-sinerġiji bejn is-sors potenzjali tad-data.

Fejn adatt, l-informazzjoni miksuba tista' tkun trasmessa jew issir disponibbli għal organizzazzjonijiet internazzjonali u għall-awtoritajiet kompetenti ta' pajjiżi terzi, u tista' ssir pubblika, suġġetta għall-protezzjoni ta' data personali u tal-interess leġittimu ta' impriżi għall-protezzjoni tas-sigrieti tan-negozju tagħhom.

2.   Sabiex in-notifiki msemmija fil-paragrafu 1 isiru malajr, b'mod effiċjenti, preċiż u kosteffettiv, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 70 li jistabbilixxu aktar regoli dwar:

(a)

in-natura u t-tip tal-informazzjoni li għandha tiġi nnotifikata; (b)

(b)

il-kategoriji ta' data li għandha tiġi pproċessata u l-perijodi massimi ta' żamma;

(c)

drittijiet tal-aċċess għall-informazzjoni jew għal sistemi ta' informazzjoni magħmulin disponibbli;

(d)

il-kondizzjonijiet tal-pubblikazzjoni tal-informazzjoni.

3.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw:

(a)

il-metodi ta' notifika;

(b)

regoli dwar il-forniment tal-informazzjoni li tkun meħtieġa għall-applikazzjoni ta' dan l-Artikolu;

(c)

għal kull pagament dirett nazzjonali komplementari, l-għadd ta' benefiċjarji, l- arranġamenti għall-immaniġġjar tal-informazzjoni li trid tiġi nnotifikata, kif ukoll regoli dwar kontenut, forma, waqt, frekwenza u skadenzi tan-notifiki;

(d)

arranġamenti għat-trasmissjoni ta' informazzjoni u dokumenti jew biex informazzjoni jew dokumenti jkunu disponibbli għall-Istati Membri, organizzazzjonijiet internazzjonali, l-awtoritajiet kompetenti f'pajjiżi terzi, jew lill-pubbliku, suġġetti għall-protezzjoni ta' data personali u tal-interess leġittimu ta' bdiewa u impriżi għall-protezzjoni tas-sigrieti tan-negozju tagħhom.

Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

Artikolu 68

Ipproċessar u protezzjoni tad-data personali

1.   L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jiġbru data personali għall-finijiet stabbiliti fl-Artikolu 67(1). Huma m'għandhomx jipproċessaw din id-data b'mod li ma jkunx kompatibbli ma' dawk il-finijiet.

2.   Fejn data personali tiġi pproċessata għal finijiet ta' monitoraġġ u evalwazzjoni kif imsemmi fl-Artikolu 67(1), din għandha tkun anonima u tiġi pproċessata biss f'forma aggregata.

3.   Id-data personali għandha tiġi pproċessata f'konfomrità mad-Direttiva 95/46/KE u r-Regolament (KE) Nru 45/2001. B'mod partikolari, tali data m'għandhiex tinħażen f'forma li tippermetti l-identifikazzjoni tas-suġġetti tad-data għal perijodu ta' żmien itwal milli meħtieġ għall-finijiet li għalihom inġabret jew qed tiġi pproċessata, b'kont meħud tal-perijodi minimi ta' żamma stabbiliti fid-dritt nazzjonali u tal-Unjoni applikabbli.

4.   L-Istati Membri għandhom jinformaw lis-suġġetti tad-data li d-data personali tagħhom tista' tiġi pproċessata minn korpi nazzjonali jew tal-Unjoni f'konformità mal-paragrafu 1, u li, f'dan ir-rigward, huma jgawdu mid-drittijiet stabbiliti fid-Direttiva 95/46/KE u tar-Regolament (KE) Nru 45/2001, rispettivament.

5.   Dan l-Artikolu għandu jkun soġġett għall-Artikoli 111 sa 114 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013

Artikolu 69

Miżuri għas-soluzzjoni ta' problemi speċifiċi

1.   Sabiex jiġu riżolti problemi speċifiċi, il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jkunu kemm meħtieġa kif ukoll ġustifikabbli f’emerġenza. Atti ta' implimentazzjoni bħal dawn jistgħu jidderogaw minn dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament, iżda sal-punt u għal dak il-perjodu, li fih ikunu strettament meħtieġa. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont l-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 71(2).

2.   Fejn raġunijiet ta' urġenza ġustifikati kif adatt, jeħtieġu hekk, u sabiex jiġu riżolti tali problemi speċifiċi filwaqt li tiġi żgurata l-kontinwità tas-sistema ta' pagamenti diretti fil-każ ta' ċirkostanzi partikolari, il-Kummissjoni għandha tadotta immedjatament atti ta' implimentazzjoni skont il-proċedura msemmija fl-Artikolu 71(3).

3.   Miżuri adottati skontt il-paragrafi 1 jew 2 għandhom jibqgħu fis-seħħ għal perijodu ta' mhux aktar minn tnax-il xahar. Jekk wara dan il-perijodu l-problemi speċifiċi msemmijin f'dawk il-paragrafi jippersistu, il-Kummissjoni, sabiex tistabbilixxi soluzzjoni permanenti, tista' tippreżenta proposta leġislattiva adatta.

4.   Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar kwalunkwe miżura adottata skont il-paragrafu 1 jew 2 fi żmien jumejn ta' ħidma tal-adozzjoni tagħha.

KAPITOLU 2

Delegi ta’ setgħat u dispożizzjonijiet ta’ implimentazzjoni

Artikolu 70

L-eżerċizzju tad-delega

1.   Is-setgħa li jkunu adottati l-atti ddelegati tingħata lill-Kummissjoni suġġetta għall-kondizzjonijiet stabbiliti f'dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa tal-adozzjoni ta' atti ddelegati msemmija fl-Artikolu 2, l-Artikolu 4(3), l-Artikolu 6(3), l-Artikolu 7(3), l-Artikolu 8(3), l-Artikolu 9(5), l-Artikolu 20(6), l-Artikolu 35, l-Artikolu 36(6), l-Artikolu 39(3), l-Artikolu 43(12), l-Artikolu 44(5), l-Artikolu 45(5) u (6), l-Artikolu 46(9), l-Artikolu 50(11), l-Artikolu 52(9), l-Artikolu 57(3), l-Artikolu 58(5), l-Artikolu 59(3), l-Artikolu 64(5), l-Artikolu 67(1) u (2) u l-Artikolu 73 għandha tingħata lill-Kummissjoni għal perijodu ta' seba' snin mill-1 ta' Jannar 2014. Din għandha tidħol fis-seħħ fil-jum ta' wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f'data aktar tard speċifikata fiha. Hija m'għandhiex taffettwa l-validità ta' kwalunkwe att delegat li jkun diġà fis-seħħ. Hekk kif tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

3.   Id-delega tas-setgħa msemmija fl-Artikolu 2, l-Artikolu 4(3), l-Artikolu 6(3), l-Artikolu 7(3), l-Artikolu 8(3), l-Artikolu 9(5), l-Artikolu 20(6), l-Artikolu 35, l-Artikolu 36(6), l-Artikolu 39(3), l-Artikolu 43(12), l-Artikolu 44(5), l-Artikolu 45(5) u (6), l-Artikolu 46(9), l-Artikolu 50(11), l-Artikolu 52(9), l-Artikolu 57(3), l-Artikolu 58(5), l-Artikolu 59(3), l-Artikolu 64(5), l-Artikolu 67(1) u (2) u l-Artikolu 73 tista’ tkun revokata fi kwalunkwe ħin mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Id-deċiżjoni ta' revoka għandha ttemm id-delega tas-setgħa speċifikata f'dik id-deċiżjoni. Hija jkollha effett fil-jum wara dak tal-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew data aktar tard speċifikata fiha. Hija ma għandhiex taffettwa l-validità tal-atti delegati diġà fis-seħħ.

4.   Hekk kif tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att iddelegat adottat skont l-Artikolu 2, l-Artikolu 4(3), l-Artikolu 6(3), l-Artikolu 7(3), l-Artikolu 8(3), l-Artikolu 9(5), l-Artikolu 20(6), l-Artikolu 35, l-Artikolu 36(6), l-Artikolu 39(3), l-Artikolu 43(12), l-Artikolu 44(5), l-Artikolu 45(5) u (6), l-Artikolu 46(9), l-Artikolu 50(11), l-Artikolu 52(9), l-Artikolu 57(3), l-Artikolu 58(5), l-Artikolu 59(3), l-Artikolu 64(5), l-Artikolu 67(1) u (2) u l-Artikolu 73 għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tkun ġiet espressa l-ebda oġġezzjoni mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill fi żmien xahrejn min-notifika ta' dak l-att lill-Parlament u lill-Kunsill jew jekk, qabel l-iskadenza ta' dak il-perjodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn infurmaw lill-Kummissjoni li mhumiex se joġġezzjonaw. Dak il-perijodu għandu jiġi estiż b’xahrejn fuq l-inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 71

Proċedura tal-kumitat

1.   Il-Kummissjoni għandha tkun megħjuna minn Kumitat imsejjaħ il-"Kumitat għall-Pagamenti Diretti". Dak il-Kumitat għandu jkun kumitat skont it-tifsira tar-Regolament (UE) Nru182/2011.

2.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

Fil-każ ta' atti msemmija fl-Artikoli 24(11), l-Artikolu 31(2) u l-Artikolu 67(3), fejn il-kumitat ma jagħti l-ebda opinjoni, il-Kummissjoni ma għandhiex tadotta l-abbozz ta' att ta' implimentazzjoni u għandu japplika t-tielet subparagrafu tal-Artikolu 5(4) tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

3.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 8 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011, flimkien mal-Artikolu 5 tiegħu.

KAPITOLU 3

Dispożizzjonijiet transizzjonali u finali

Artikolu 72

Tħassir

1.   Ir-Regolament (KE) Nru 637/2008 qed jiġi mħassar b'effett mill-1 ta' Jannar 2014.

Madankollu, huwa għandu jkompli japplika sal-31 ta' Diċembru 2017 fir-rigward tal-Istati Membri li eżerċitaw l-għażla stabbilita fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 4(1) ta' dak ir-Regolament.

2.   Ir-Regolament (KE) Nru 73/2009 huwa mħassar.

Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 3, ir-referenzi għar-Regolament imħassar għandhom jinftiehmu bħala referenzi għal dan ir-Regolament jew ir-Regolament (UE) Nru 1306/2013 u għandhom jinqraw skont it-tabella ta' korrelazzjoni stabbilita fl-Anness XI ta' dan ir-Regolament.

3.   Ir-referenzi magħmulin f’dan ir-Regolament għar-Regolamenti (KE) Nru 73/2009 u (KE) Nru 1782/2003 għandhom jinftiehmu bħala li qed isiru għal dawk ir-Regolamenti hekk kif kienu fis-seħħ qabel ir-revoka tagħhom.

Artikolu 73

Regoli transitorji

Biex tkun żgurata transizzjoni mingħajr diffikultajiet mill-arranġamenti pprovduti fir-Regolament (KE) Nru 73/2009 għal dawk stabbiliti f'dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 70 dwar il-miżuri meħtieġa biex ikun protett kwalunkwe dritt miksub u l-aspettattivi leġittimi tal-bdiewa.

Artikolu 74

Dħul fis-seħħ u applikazzjoni

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Huwa għandu japplika mill-1 ta' Jannar 2015.

Madankollu, l-Artikolu 8, l-Artikolu 9(6), l-Artikolu 11(6), l-Artikolu 14, l-Artikolu 16, l-Artikolu 21(2) u (3), l-Artikolu 22(2), l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 23(1), l-Artikolu 23(6), l-Artikolu 24(10), l-Artikolu 29, l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 36(1), l-Artikolu 41(1), l-Artikolu 42(1), l-Artikolu 43(8) u (13), il-ħames subparagrafu tal-Artikolu 45(2), l-Artikolu 46(2) u (8), l-Artikolu 49(1), l-Artikolu 51(1), l-Artikolu 53, l-Artikolu 54, l-Artikolu 66(1), l-Artikoli 67 u 70 u l-Artikolu 72(1) għandhom japplikaw mid-data tad-dħul fis-seħħ ta' dan ir-Regolament.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, is-17 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. JUKNA


(1)  Opinjoni tat-8 ta' Marzu 2012 (għadha mhix pubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali).

(2)  ĠU C 191, 29.6.2012, p. 116 u ĠU C 44, 15.2.2013, p. 159.

(3)  ĠU C 225, 27.7.2012, p. 174.

(4)  Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew tal-20 ta' Novembru 2013 (għadha mhix ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali)

(5)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 tad-19 ta' Jannar 2009 li jistabbilixxi regoli komuni għal skemi ta' appoġġ dirett għal bdiewa fi ħdan il-politika agrikola komuni u li jistabbilixxi ċerti skemi ta' appoġġ għal bdiewa, u li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 1290/2005, (KE) Nru 247/2006, (KE) Nru 378/2007 u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1782/2003 (ĠU L 30, 31.1.2009, p. 16).

(6)  Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 dwar il-finanzjament, il-ġestjoni u l-monitoraġġ tal-politika agrikola komuni u li jħasssar ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 352/78, (KE) Nru 165/94, (KE) Nru 2799/98, (KE) Nru 814/2000, (KE) Nru 1290/2005 u (KE) Nru 485/2008 (Ara paġna 549 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(7)  Regolament (UE) Nru 228/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta' Marzu 2013 li jistabbilixxi miżuri speċifiċi għall-agrikultura fir-reġjuni l-aktar imbiegħda tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 247/2006 (ĠU L 78, 20.3.2013, p. 23).

(8)  Regolament (UE) Nru 229/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta' Marzu 2013 li jistabbilixxi miżuri speċifiċi għall-agrikoltura favur il-gżejjer minuri tal-Eġew u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1405/2006 (ĠU L 78, 20.3.2013, p. 41).

(9)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta’ implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(10)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1782/2003 tad-29 ta’ Settembru 2003 li jistabbilixxi regoli komuni għal skemi diretti ta’ appoġġ fi ħdan il-politika agrikola komuni u li jistabbilixxi ċerti skemi ta’ appoġġ għall-bdiewa u li jemenda r-Regolamenti (KEE) Nru 2019/93, (KE) Nru 1452/2001, (KE) Nru 1453/2001, (KE) Nru 1454/2001, (KE) 1868/94, (KE) Nru 1251/1999, (KE) Nru 1254/1999, (KE) Nru 1673/2000, (KEE) Nru 2358/71 u (KE) Nru 2529/2001 (ĠU L 270, 21.10.2003, p. 1).

(11)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005 tal-20 ta’ Settembru 2005 dwar appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) u jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005 (ĠU L 277, 21.10.2005, p. 1).

(12)  Regolament (UE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta’ Diċembru 2013 dwar l-appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1695/2005 (Ara paġna 487 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(13)  Direttiva tal-Kunsill 92/43/KEE tal-21 ta’ Mejju 1992 dwar il-konservazzjoni tal-ħabitat naturali u tal-fawna u l-flora selvaġġa (ĠU L 206, 22.7.1992, p. 7).

(14)  Direttiva 2009/147/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta’ Novembru 2009 dwar il-konservazzjoni tal-għasafar selvaġġi (ĠU L 20, 26.1.2010, p. 7).

(15)  Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma (ĠU L 327, 22.12.2000, p. 1).

(16)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 834/2007 tat-28 ta' Ġunju 2007 dwar il-produzzjoni organika u t-tikkettar ta' prodotti organiċi u li jħassar ir-Regolament (KEE) Nru 2092/91 (ĠU L 189, 20.7.2007, p. 1).

(17)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 637/2008 tat-23 ta' Ġunju 2008 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1782/2003, u li jistabbilixxi programmi ta’ ristrutturazzjoni nazzjonali għas-settur tal-qoton (ĠU L 178, 5.7.2008, p. 1).

(18)  Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ottubru 1995 dwar il-protezzjoni tal-individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali u dwar il-moviment liberu ta' tali data (ĠU L 281, 23.11.1995, p. 31).

(19)  Regolament (KE) Nru 45/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Diċembru 2000 dwar il-protezzjoni tal-individwi fir-rigward tal-ipproċessar tad-data personali mill-istituzzjonijiet u l-korpi tal-Komunità u dwar il-moviment liberu ta’ tali data (ĠU L 8, 12.1.2001, p. 1).

(20)  ĠU C 35, 9.2.2012, p. 1.

(21)  Regolament (UE) Nru 1308/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi organizzazzjoni komuni tas-swieq fi prodotti agrikoli u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KEE) Nru 922/72, (KEE) Nru 234/79, (KE) Nru 1601/96, (KE) Nru 1037/2001 u (KE) Nru 1234/2007 (Ara paġna 671 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(22)  Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1122/2009 ta’ 30 ta’ Novembru 2009 li jistabbilixxi regoli dettaljati għall-implimentazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 fir-rigward tal-kundizzjonalità, il-modulazzjoni u s-sistema integrata ta’ amministrazzjoni u kontroll, skont l-iskemi ta’ appoġġ għall-bdiewa previsti għal dak ir-Regolament, kif ukoll għall-implimentazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1234/2007 fir-rigward tal-kundizzjonalità skont l-iskema ta’ appoġġ prevista għas-settur tal-inbid (ĠU L 316, 2.12.2009, p. 65).


ANNESS I

Lista ta' skemi ta' appoġġ

Is-settur

Bażi legali

Kummenti

Skema ta’ pagamenti bażiċi

Titolu III, Kapitolu 1, Taqsimiet 1, 2, 3 u 5 ta' dan ir-Regolament

Pagament diżakkoppjat

Skema ta' pagament uniku skont l-erja

Artikolu 36 ta' dan ir-Regolament

Pagament diżakkoppjat

Pagament ridistributtiv

It-Titolu III, il-Kapitolu 2 ta' dan ir-Regolament

Pagament diżakkoppjat

Pagament għal prattiki agrikoli ta’ benefiċċju għall-klima u l-ambjent

It-Titolu III, il-Kapitolu 3 ta' dan ir-Regolament

Pagament diżakkoppjat

Pagament għal erjas b'restrizzjonijiet naturali

It-Titolu III, il-Kapitolu 4 ta' dan ir-Regolament

Pagament diżakkoppjat

Pagament lill-bdiewa żgħażagħ

It-Titolu III, il-Kapitolu 5 ta' dan ir-Regolament

Pagament diżakkoppjat

Appoġġ akkoppjat volontarju

Titolu IV, Kapitolu 1 tar-Regolament (KE) Nru 1782/2003

 

Pagament speċifiku għall-uċuħ tar-raba' għall-qoton

Titolu IV, Kapitolu 2 tar-Regolament (KE) Nru 1782/2003

Pagament għall-erja

Skema għall-bdiewa żgħar

It-Titolu V ta' dan ir-Regolament

Pagament diżakkoppjat

Posei

Kapitolu IV tar-Regolament (UE) Nru 228/2013

Pagamenti diretti skont miżuri stabbiliti fil-programmi

Gżejjer tal-Eġew

Kapitolu IV tar-Regolament (UE) Nru 229/ 2013

Pagamenti diretti skont miżuri stabbiliti fil-programmi


ANNESS II

Il-livelli massimi nazzjonali msemmijin fl-Artikolu 6

(f'eluf ta' EUR)

Sena kalendarja

 

2015

2016

2017

2018

2019 u s-sena ta' wara

Belġju

 

536 076

528 124

520 170

512 718

505 266

Bulgarija

 

721 251

792 449

793 226

794 759

796 292

Repubblika Ċeka

 

874 484

873 671

872 830

872 819

872 809

Danimarka

 

916 580

907 108

897 625

889 004

880 384

Ġermanja

 

5 144 264

5 110 446

5 076 522

5 047 458

5 018 395

Estonja

 

121 870

133 701

145 504

157 435

169 366

Irlanda

 

1 215 003

1 213 470

1 211 899

1 211 482

1 211 066

Greċja

 

2 039 122

2 015 116

1 991 083

1 969 129

1 947 177

Spanja

 

4 842 658

4 851 682

4 866 665

4 880 049

4 893 433

Franza

 

7 553 677

7 521 123

7 488 380

7 462 790

7 437 200

Kroazja (*1)

 

130 550

149 200

186 500

223 800

261 100

Italja

 

3 902 039

3 850 805

3 799 540

3 751 937

3 704 337

Ċipru

 

50 784

50 225

49 666

49 155

48 643

Latvja

 

195 649

222 363

249 020

275 887

302 754

Litwanja

 

417 890

442 510

467 070

492 049

517 028

Lussemburgu

 

33 603

33 545

33 486

33 459

33 431

Ungerija

 

1 271 593

1 270 410

1 269 187

1 269 172

1 269 158

Malta

 

5 127

5 015

4 904

4 797

4 689

Pajjiżi l-Baxxi

 

780 815

768 340

755 862

744 116

732 370

Awstrija

 

693 065

692 421

691 754

691 746

691 738

Polonja

 

2 987 267

3 004 501

3 021 602

3 041 560

3 061 518

Portugall

 

565 816

573 954

582 057

590 706

599 355

Rumanija

 

1 629 889

1 813 795

1 842 446

1 872 821

1 903 195

Slovenja

 

137 987

136 997

136 003

135 141

134 278

Slovakkja

 

380 680

383 938

387 177

390 781

394 385

Finlandja

 

523 333

523 422

523 493

524 062

524 631

Svezja

 

696 890

697 295

697 678

698 723

699 768

Renju Unit

 

3 555 915

3 563 262

3 570 477

3 581 080

3 591 683


(*1)  Għall-Kroazja, il-limitu massimu nazzjonali għas-sena kalendarja 2020 għandu jkun ta' EUR 298 400 000, għall-2021 għandu jkun ta' 335 700 000 u għall-2022 għandu jkun ta' EUR 373 000 000.


ANNESS III

Limiti massimi netti msemmijin fl-Artikolu 7

(f'miljuni ta' EUR)

Sena kalendarja

 

2015

2016

2017

2018

2019 u s-sena ta' wara

Belġju

 

536,1

528,1

520,2

512,7

505,3

Bulgarija

 

723,6

795,1

795,8

797,4

798,9

Repubblika Ċeka

 

874,5

873,7

872,8

872,8

872,8

Danimarka

 

916,6

907,1

897,6

889,0

880,4

Ġermanja

 

5 144,3

5 110,4

5 076,5

5 047,5

5 018,4

Estonja

 

121,9

133,7

145,5

157,4

169,4

Irlanda

 

1 215,0

1 213,5

1 211,9

1 211,5

1 211,1

Greċja

 

2 227,0

2 203,0

2 178,9

2 157,0

2 135,0

Spanja

 

4 903,6

4 912,6

4 927,6

4 941,0

4 954,4

Franza

 

7 553,7

7 521,1

7 488,4

7 462,8

7 437,2

Kroazja (*1)

 

130,6

149,2

186,5

223,8

261,1

Italja

 

3 902,0

3 850,8

3 799,5

3 751,9

3 704,3

Ċipru

 

50,8

50,2

49,7

49,2

48,6

Latvja

 

195,6

222,4

249,0

275,9

302,8

Litwanja

 

417,9

442,5

467,1

492,0

517,0

Lussemburgu

 

33,6

33,5

33,5

33,5

33,4

Ungerija

 

1 271,6

1 270,4

1 269,2

1 269,2

1 269,2

Malta

 

5,1

5,0

4,9

4,8

4,7

Pajjiżi l-Baxxi

 

780,8

768,3

755,9

744,1

732,4

Awstrija

 

693,1

692,4

691,8

691,7

691,7

Polonja

 

2 987,3

3 004,5

3 021,6

3 041,6

3 061,5

Portugall

 

566,0

574,1

582,2

590,9

599,5

Rumanija

 

1 629,9

1 813,8

1 842,4

1 872,8

1 903,2

Slovenja

 

138,0

137,0

136,0

135,1

134,3

Slovakkja

 

380,7

383,9

387,2

390,8

394,4

Finlandja

 

523,3

523,4

523,5

524,1

524,6

Svezja

 

696,9

697,3

697,7

698,7

699,8

Renju Unit

 

3 555,9

3 563,3

3 570,5

3 581,1

3 591,7


(*1)  Għall-Kroazja, il-limitu massimu nett għas-sena kalendarja 2020 għandu jkun ta' EUR 298 400 000, għall-2021 għandu jkun ta' EUR 335 700 000 u għall-2022 għandu jkun ta' EUR 373 000 000.


ANNESS IV

Limiti għall-aġġustament għal-limiti massimi msemmija fl-Artikolu 10(2)

Stat Membru

Limitu massimu f'EUR

(Artikolu 10(1)(a))

Limitu massimu f'ettari

(Artikolu 10(1)(b))

Belġju

400

2

Bulgarija

200

0,5

Repubblika Ċeka

200

5

Danimarka

300

5

Ġermanja

300

4

Estonja

100

3

Irlanda

200

3

Greċja

400

0,4

Spanja

300

2

Franza

300

4

Kroazja

100

1

Italja

400

0,5

Ċipru

300

0,3

Latvja

100

1

Litwanja

100

1

Lussemburgu

300

4

Ungerija

200

0,3

Malta

500

0,1

Pajjiżi l-Baxxi

500

2

Awstrija

200

2

Polonja

200

0,5

Portugall

200

0,3

Rumanija

200

0,3

Slovenja

300

0,3

Slovakkja

200

2

Finlandja

200

3

Svezja

200

4

Renju Unit

200

5


ANNESS V

Dispożizzjonijiet finanzjarji li japplikaw għall-Bulgarija u għar-Rumanija msemmijin fl-Artikoli 10, 16 u 18.

A.

Ammonti għall-applikazzjoni tal-punt (a) tal-Artikolu 10(1) u għall-kalkolu tal-limiti massimi nazzjonali għall-pagamenti msemmija fl-Artikolu 16 fl-2015:

Bulgarija

:

EUR 790 909 000

Rumanija

:

EUR 1 783 426 000

B.

Ammont totali ta' pagamenti diretti nazzjonali komplementari għall-iskema ta' pagament bażiku msemmija fl-Artikolu 18(1) fl-2015:

Bulgarija

:

EUR 69 657 000

Rumanija

:

EUR 153 536 000

C.

Ammont totali ta' pagamenti diretti nazzjonali komplementari għall-pagament speċifiku għall-kultivazzjoni tal-qoton imsemmi fl-Artikolu 18(2) fl-2015:

Bulgarija

:

EUR 258 952


ANNESS VI

Dispożizzjonijiet finanzjarji li japplikaw għall-Kroazja msemmijin fl-Artikoli 10 u 19

A.

Ammont għall-applikazzjoni tal-punt (a) tal-Artikolu 10(1):

EUR 373 000 000

B.

Ammonti totali tal-pagamenti diretti nazzjonali komplementari msemmija fl-Artikolu 19(3):

(f'eluf ta' EUR)

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

242 450

223 800

186 500

149 200

111 900

74 600

37 300


ANNESS VII

Ammonti massimi li għandhom jiżdiedu mal-ammonti stipulati fl-Anness II skont l-Artikolu 20(2)

(f'eluf ta' EUR)

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

3 360

3 840

4 800

5 760

6 720

7 680

8 640

9 600


ANNESS VIII

Daqs medju ta' azjenda agrikola msemmi fl-Artikolu 41(4)

Stat Membru

Daqs medju ta' azjenda agrikola

(f'ettari)

Belġju

29

Bulgarija

6

Repubblika Ċeka

89

Danimarka

60

Ġermanja

46

Estonja

39

Irlanda

32

Greċja

5

Spanja

24

Franza

52

Kroazja

5,9

Italja

8

Ċipru

4

Latvja

16

Litwanja

12

Lussemburgu

57

Ungerija

7

Malta

1

Pajjiżi l-Baxxi

25

Awstrija

19

Polonja

6

Portugall

13

Rumanija

3

Slovenja

6

Slovakkja

28

Finlandja

34

Svezja

43

Renju Unit

54


ANNESS IX

Lista ta' prattiki ekwivalenti msemmija fl-Artikolu 43(3)

I.

Prattiki ekwivalenti għal diversifikazzjoni tal-uċuħ tar-raba':

1)

Diversifikazzjoni tal-uċuħ tar-raba'

Rekwiżit: mill-inqas tliet uċuħ tar-raba', il-wiċċ tar-raba' ewlieni ikopri massimu ta' 75 %, u japplika kwalunkwe wieħed minn dawn li ġejjin jew aktar

hemm mill-inqas erba' uċuħ tar-raba',

japplikaw limiti massimi aktar baxxi,

hemm għażla aktar adatta ta' uċuħ tar-raba', bħal, pereżempju, uċuħ tar-raba' leguminużi, li fihom il-proteini, uċuħ tar-raba' li ma jeħtiġux irrigazzjoni jew trattamenti ta' pestiċida, kif adatt,

varjetajiet reġjonali ta' tipi ta' uċuħ tar-raba' antiki, tradizzjonali jew fil-periklu huma inklużi fuq mill-inqas 5 % tal-erja b'rotazzjoni

(2)

Rotazzjoni tal-uċuħ tar-raba’

Rekwiżit: mill-inqas tliet uċuħ tar-raba', il-wiċċ tar-raba' ewlieni ikopri massimu ta' 75 %, u japplika kwalunkwe wieħed minn dawn li ġejjin jew it-tnejn:

hemm sekwenza ta' uċuħ tar-raba' multiannwali aktar benefika għall-ambjent u/jew art mistrieħa,

hemm mill-inqas erba' uċuħ tar-raba'

(3)

Għata tal-ħamrija għax-xitwa (*1)

(4)

Uċuħ tar-raba' li jikbru malajr (*1)

II.

Prattiki ekwivalenti għaż-żamma ta' bwar permanenti:

(1)

Ġestjoni ta' bwar jew mergħat

Rekwiżit: żamma ta' bwar permanenti u kwalunkwe wieħed minn dawn li ġejjin jew aktar:

Sistema għall-qtugħ jew mowing adatt (dati, metodi, limiti)

Żamma ta' karatteristiċi ta' pajsaġġ fuq bwar permanenti u l-kontroll ta' arbuxelli

Varjetajiet speċifikati ta' ħaxix u/jew sistema taż-żriegħ għat-tiġdid li jiddependi fuq it-tip ta' bur, bl-ebda distruzzjoni ta' valur naturali għoli,

Evakwazzjoni ta' foraġġ jew tiben

Ġestjoni adatta għal meded weqfin

Sistema ta' fertilizzanti

Restrizzjonijiet ta' pestiċidi

(2)

Sistemi estensivi ta' mergħat

Rekwiżit: żamma ta' bwar permanenti u kwalunkwe wieħed minn dawn li ġejjin jew aktar:

Mergħat estensivi (waqt, densità massima tal-merħliet),

Xogħol ta' rgħajja jew pastoraliżmu fil-muntanji,

L-użu ta' razez lokali jew tradizzjonali biex jirgħu fil-bwar permanenti.

III.

Prattiki ekwivalenti għal żona ta' fokus ekoloġiku:

Rekwiżit: applikazzjoni ta' kwalunkwe prattika li ġejja fuq mill-inqas il-perċentwal tal-art li tinħarat stabbilit skont l-Artikolu 46(1):

(1)

Irtirar ekoloġiku ta' artijiet

(2)

Ħolqien ta' "żoni ta' lqugħ" għal erjas ta' valur naturali għoli, Natura 2000 jew siti ta' ħarsien tal-bijodiversità oħra, inklużi pjanti ta' sġajriet li jagħmlu sies u mogħdijiet tal-ilma

(3)

Ġestjoni ta' biċċiet ta' art ta' lqugħ mhux ikkultivati u marġini ta' għelieqi (sistema ta' qtugħ, varjetajiet ta' ħaxix lokali jew speċifikati u/jew is-sistema ta' żrigħ, żrigħ mill-ġdid b'varjetajiet reġjonali, l-ebda użu ta' pestiċidi, l-ebda rimi ta' demel u/jew fertilizzanti minerali, l-ebda irrigazzjoni, l-ebda ssiġillar tal-ħamrija)

(4)

Fruntieri, strixex fl-għelieqi u rqajja ġestiti għal annimali selvaġġi jew fawna speċifika (fruntieri erbaċea, ħarsien ta' bejtiet, strixex ta' fjuri selvaġġi, taħlita ta' żriragħ lokali, uċuħ tar-raba' mhux maħsuda)

(5)

Ġestjoni (żbir, tirqim, dati, metodi, restawrazzjoni) ta' karatteristiċi ta' pajsaġġ (siġar, sġajriet li jagħmlu sies, veġetazzjoni ta' bosk f'xatt ta' xmara, ħitan tal-ġebel (art imtarrġa), fosos, għadajjar)

(6)

Żamma ta' bwar b'ħamrija bil-pit jew imxarrba li tinħarat (mingħajr l-użu ta' fertilizzanti jew l-użu ta' prodotti ta' ħarsien tal-pjanti)

(7)

Produzzjoni fuq art li tinħarat mingħajr l-użu ta' fertilizzant (fertilizzant minerali u demel) u/jew prodotti għall-ħarsien tal-pjanti, u mhux saqwi, mhux miżrugħ bl-istess wiċċ tar-raba' sentejn wara xulxin u f'post fiss (*1)

(8)

Konverżjoni ta' art li tinħarat fi bwar permanenti użata b'mod estensiv


(*1)  Prattiki soġġetti għall-kalkolazzjoni msemmija fil-punt (c) tal-Artikolu 43(12).


ANNESS X

Fatturi ta' konverżjoni u ta' piż imsemmija fl-Artikolu 46(3)

Karatteristiċi

Fattur ta’ konverżjoni

Fattur ta’ piż

Erja ta' fokus ekoloġiku

Art li titħalla tistrieħ

 

 

 

Egħlieqi mtarrġa

 

 

 

Karatteristiċi tal-pajsaġġ

 

 

 

Art ta' lqugħ

 

 

 

Ettari ta' agro-forestrija

 

 

 

Strixex ta' ettari eliġibbli tul trufijiet ta' foresti

 

 

 

Erjas b'imsajġar b'rotazzjoni qasira

 

 

 

Erjas afforestati msemmija fl-Artikolu 32(2)(b)(ii)

 

 

 

Erjas b'uċuħ tar-raba' li jikbru malajr jew kopertura veġetali

 

 

 


ANNESS XI

Tabella Ta' Korrelazzjoni

msemmija fl-Artikolu 72(2)

Regolament (KE) Nru 73/2009

Dan ir-Regolament

Regolament (UE) Nru 1306/2013

Artikolu 1

Artikolu 1

Artikolu 2

Artikolu 4

Artikolu 3

Artikolu 5

Artikolu 4(1)

Artikolu 91

Artikolu 4(2)

Artikolu 95

Artikolu 5

Artikolu 93

Artikolu 6(1)

Artikolu 94

Artikolu 6(2)

Artikolu 7

Artikolu 8

Artikolu 7

Artikolu 9

Artikolu 10

Artikolu 10a

Artikolu 10b

Artikolu 10c

Artikolu 10d

Artikolu 11

Artikolu 8

Artikolu 26(1) u (2)

Artikolu 11(3)

Artikolu 8(2) ok

Artikolu 11a

Artikolu 8(3)

Artikolu 12(1) u (2)

Artikolu 12

Artikolu 12(3)

Artikolu 14

Artikolu 12(4)

Artikolu 13

Artikolu 13(2)

Artikolu 14

Artikolu 67

Artikolu 15

Artikolu 68(1) u (2)

Artikolu 16

Artikolu 69

Artikolu 17

Artikolu 70

Artikolu 18

Artikolu 71

Artikolu 19

Artikolu 72

Artikolu 20

Artikolu 74(1), (2) u (3)

Artikolu 21

Artikolu 74(4)

Artikolu 22

Artikolu 96

Artikolu 23

Artikolu 97

Artikolu 24

Artikolu 99

Artikolu 25

Artikolu 100

Artikolu 26

Artikolu 61

Artikolu 27(1)

Artikolu 102(3)

Artikolu 27(2)

Artikolu 47

Artikolu 27(3)

Artikolu 68(3)

Artikolu 28(1)

Artikolu 10

Artikolu 28(2)

Artikolu 9(3)

Artikolu 28(3)

Artikolu 31(1)(a) (i) u (ii)

Artikolu 29

Artikolu 75

Artikolu 30

Artikolu 60

Artikolu 31

Artikolu 2(2)

Artikolu 32

Artikolu 15

Artikolu 33

Artikolu 34 (2)

Artikolu 32(2) u (4)

Artikolu 35

Artikolu 33

Artikolu 36

Artikolu 37

Artikolu 12

Artikolu 38

Artikolu 39(1)

Artikolu 32(6)

Artikolu 39(2)

Artikolu 35(3)

Artikolu 40(1)

Artikolu 6(1)

Artikolu 41(1)

Artikolu 30(1)

Artikolu 41(2)

Artikolu 30(3) u (6)

Artikolu 41(3)

Artikolu 30(3) u (7)(a)

Artikolu 41(4)

Artikolu 41(5)

Artikolu 30(10)

Artikolu 41(6)

Artikolu 42

Artikolu 31(1)(b)

Artikolu 43(1)

Artikolu 34(1), (2) u (3)

Artikolu 43(2)

 

Artikolu 43(3)

Artikolu 34(4)

Artikolu 44

Artikolu 45

Artikolu 46

Artikolu 47

Artikolu 48

Artikolu 49

Artikolu 50

Artikolu 51

Artikolu 52

Artikolu 53

Artikolu 54

Artikolu 55

Artikolu 56

Artikolu 57

Artikolu 57a

Artikolu 20 u Anness VII

Artikolu 58

Artikolu 59

Artikolu 60

Artikolu 61

Artikolu 62

Artikolu 63

Artikolu 64

Artikolu 65

Artikolu 66

Artikolu 67

Artikolu 68

Artikolu 69

Artikolu 70

Artikolu 71

Artikolu 72

Artikolu 73

Artikolu 74

Artikolu 75

Artikolu 76

Artikolu 77

Artikolu 78

Artikolu 79

Artikolu 80

Artikolu 81

Artikolu 82

Artikolu 83

Artikolu 84

Artikolu 85

Artikolu 86

Artikolu 87

Artikolu 88

Artikolu 56

Artikolu 89

Artikolu 57

Artikolu 90

Artikolu 58

Artikolu 91

Artikolu 59

Artikolu 92

Artikolu 60

Artikolu 93

Artikolu 94

Artikolu 95

Artikolu 96

Artikolu 97

Artikolu 98

Artikolu 99

Artikolu 100

Artikolu 101

Artikolu 102

Artikolu 103

Artikolu 104

Artikolu 105

Artikolu 106

Artikolu 107

Artikolu 108

Artikolu 109

Artikolu 110

Artikolu 111

Artikolu 112

Artikolu 113

Artikolu 114

Artikolu 115

Artikolu 116

Artikolu 117

Artikolu 118

Artikolu 119

Artikolu 120

Artikolu 121

Artikoli 16 u 17

Artikolu 121a

Artikolu 98, it-tieni subparagrafu

Artikolu 122

Artikolu 123

Artikolu 124(1) sa (5), (7) u (8)

Artikolu 124(6)

Artikolu 98, l-ewwel subparagrafu

Artikolu 125

Artikolu 126

Artikolu 127

Artikolu 128

Artikolu 129

Artikolu 130

Artikolu 131

Artikolu 132

Artikoli 18 u 19

Artikolu 133

Artikolu 133a

Artikolu 37

Artikolu 134 (imħassar)

Artikolu 135 (imħassar)

Artikolu 136

Artikolu 137

Artikolu 138

Artikolu 3

Artikolu 139

Artikolu 13

Artikolu 140

Artikolu 67

Artikolu 141

Artikolu 71

Artikolu 142(a) sa (q) u (s)

Artikolu 70

Artikolu 142(r)

Artikolu 69

Artikolu 143

Artikolu 144

Artikolu 145

Artikolu 146

Artikolu 72

Artikolu 146a

Artikolu 147

Artikolu 73

Artikolu 148

Artikolu 149

Artikolu 74

Anness I

Anness I

Anness II

Anness II

Anness III

Anness II

Anness IV

Anness III

Anness V

Anness VI

Anness VII

Anness IV

Anness VIII

Anness II

Anness IX

Anness X

Anness XI

Anness XII

Anness XIII

Anness XIV

Anness XV

Anness XVI

Anness XVII

Anness XVIIa


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/671


REGOLAMENT (UE) Nru 1308/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tas-17 ta’ Diċembru 2013

li jistabbilixxi organizzazzjoni komuni tas-swieq fi prodotti agrikoli u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KEE) Nru 922/72, (KEE) Nru 234/79, (KE) Nru 1037/2001 u (KE) Nru 1234/2007

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 42 u l-Artikolu 43(2) tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta tal-Kummissjoni Ewropea,

Wara t-trasmissjoni tal-abbozz tal-att leġislattiv lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Qorti tal-Awdituri, (1)

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (2),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni, (3)

Waqt li jaġixxu f’konformità mal-proċedura leġislattiva ordinarja (4),

Billi:

(1)

Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni intitolata "Il-PAK fid-dawl tas-sena 2020: Nindirizzaw l-isfidi tal-futur fl-ambitu tal-ikel, tar-riżorsi naturali u dak territorjali" tistabbilixxi l-isfidi, l-objettivi u l-orjentazzjonijiet potenzjali għall-Politika Agrikola Komuni ("il-PAK") wara l-2013. Fid-dawl tad-dibattitu dwar dik il-Komunikazzjoni, il-PAK għandha tiġi riformata b’effett mill-1 ta’ Jannar 2014. Dik ir-riforma għandha tkopri l-istrumenti ewlenin kollha tal-PAK, inkluż ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1234/2007 (5).Minħabba l-kamp ta’ applikazzjoni tar-riforma, ikun xieraq li jitħassar dak ir-Regolament u jiġi sostitwit b’regolament ġdid dwar l-organizzazzjoni komuni tas-swieq fi prodotti agrikoli. Ir-riforma għandha wkoll, sa fejn ikun possibbli, tarmonizza, tirrazzjonalizza u tissimplifika d-dispożizzjonijiet, partikolarment dawk li jkopru aktar minn settur agrikolu wieħed, inkluż li jkun żgurat li elementi mhux essenzjali ta’ miżuri jkunu jistgħu jiġu adottati mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ddelegati.

(2)

Dan ir-Regolament għandu jkun fih l-elementi bażiċi kollha tal-organizzazzjoni komuni tas-swieq fi prodotti agrikoli.

(3)

Dan ir-Regolament għandu japplika għall-prodotti agrikoli kollha elenkati fl-Anness I għat-TFUE dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u għat-TFUE dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE (flimkien, "it-Trattati") sabiex tkun żgurata l-eżistenza ta’ organizzazzjoni komuni tas-suq għal prodotti kollha bħal dawn, kif rikjest mill-Artikolu 40(1) TFUE.

(4)

Għandu jiġi ċċarat li r-Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) u d-dispożizzjonijiet adottati skont dan fil-prinċipju għandhom japplikaw għall-miżuri li jinsabu f’dan ir-Regolament. B’mod partikolari, ir-Regolament (UE) Nru 1306/2013 jistabbilixxi dispożizzjonijiet biex jiggarantixxi l-konformità mal-obbligi stabbiliti minn dispożizzjonijiet relatati mal-PAK, inklużi verifiki u l-applikazzjoni ta’ miżuri amministrattivi u penali amministrattivi f’każ ta’ nuqqas ta’ konformità, u regoli relatati mad-depożitu u r-rilaxx ta’ titoli ta’ sigurtà u l-irkupru ta’ pagamenti mhux dovuti.

(5)

Skont l-Artikolu 43(3) TFUE, il-Kunsill għandu jadotta miżuri dwar l-iffissar tal-prezzijiet, l-imposti, l-għajnuna u l-limitazzjonijiet kwantitattivi. Fl-interess taċ-ċarezza, fejn japplika l-Artikolu 43(3) TFUE, dan ir-Regolament għandu jirreferi espliċitament għall-fatt li l-miżuri jiġu adottati mill-Kunsill fuq dik il-bażi legali.

(6)

Sabiex ċerti elementi mhux essenzjali ta’ dan ir-Regolament jiġu ssupplimentati jew emendati, is-setgħa tal-adozzjoni ta' atti skont l-Artikolu 290 TFUE għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni. Huwa ta' importanza partikolari li l-Kummissjoni twettaq il-konsultazzjonijiet adatti waqt il-ħidma preparatorja tagħha, inkluż fil-livell tal-esperti. Il-Kummissjoni, meta tkun qed tħejji u tfassal l-atti ddelegati, għandha tiżgura trasmissjoni simultanja, f'waqtha u adatta ta' dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(7)

Għandhom jiġu stabbiliti ċerti definizzjonijiet dwar ċerti setturi f'dan ir-Regolament. Sabiex jittieħed kont il-karatteristiċi speċifiċi tas-settur tar-ross, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-emenda tad-definizzjonijiet li jirrigwardaw is-settur tar-ross sa fejn ikun meħtieġ biex dawn jiġu aġġornati fid-dawl tal-iżviluppi fis-suq.

(8)

Dan ir-Regolament jirreferi għad-deskrizzjoni ta’ prodotti u fih referenzi għall-intestaturi jew subintestaturi tan-nomenklatura magħquda. Emendi għan-nomenklatura tat-Tariffa Doganali Komuni jistgħu jeħtieġu aġġustamenti tekniċi konsegwenti għal dan ir-Regolament. Sabiex jittieħed kont ta' dawn l-emendi, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni sabiex ikunu jistgħu jsiru l-aġġustamenti tekniċi neċessarji. Għall-fini taċ-ċarezza u tas-sempliċità, ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 234/79 (7), li attwalment jistipula din is-setgħa għandu jitħassar u s-setgħa tiġi integrata f’dan ir-Regolament.

(9)

Għandhom jiġu stabbiliti snin ta' kummerċjalizzazzjoni għaċ-ċereali, ir-ross, iz-zokkor, l-għalf niexef, iż-żrieragħ, l-inbid, iż-żejt taż-żebbuġa u ż-żebbuġ tal-ikel, il-kittien u l-qanneb, il-frott u l-ħxejjex, il-frott u l-ħxejjex ipproċessati, il-banana, il-ħalib u l-prodotti tal-ħalib, u d-dud tal-ħarir, u jiġi adatti sa fejn ikun possibbli għaċ-ċikli tal-produzzjoni bijoloġika ta’ kull wieħed minn dawn il-prodotti.

(10)

Biex is-swieq jiġu stabbilizzati u biex jiġi żgurat livell tal-għajxien ġust għall-komunità agrikola, ġiet żviluppata sistema differenzjata ta’ appoġġ tas-suq għas-setturi differenti u ddaħħlu skemi ta’ appoġġ dirett, filwaqt li jitqiesu min-naħa l-waħda l-ħtiġijiet differenti ta’ kull wieħed minn dawn is-setturi u, min-naħa l-oħra, l-interdipendenza bejn setturi differenti. Dawk il-miżuri jieħdu l-għamla ta’ intervent pubbliku jew tal-ħlas ta’ għajnuna għal ħażna privata. Tibqa’ l-ħtieġa li jinżammu miżuri ta’ appoġġ tas-suq filwaqt li dawn jiġu rrazzjonalizzati u ssimplifikati.

(11)

L-iskali tal-Unjoni għall-klassifikazzjoni, l-identifikazzjoni u l-preżentazzjoni tal-karkassi fis-setturi taċ-ċanga u tal-vitella, tal-laħam tal-majjal, tal-laħam tan-nagħaġ u tal-laħam tal-mogħoż għandhom jiġu stabbiliti għall-fini ta’ reġistrazzjoni tal-prezzijiet u għall-applikazzjoni tal-arranġamenti tal-intervent f’dawk is-setturi. Barra minn hekk, tali skali tal-Unjoni jsegwu l-objettiv li tittejjeb it-trasparenza tas-suq.

(12)

Għall-fini taċ-ċarezza u tat-trasparenza, id-dispożizzjonijiet dwar l-intervent pubbliku għandhom ikunu soġġetti għal struttura komuni, waqt li tinżamm il-politika segwita f’kull settur. Għal dak l-għan, ikun xieraq li ssir distinzjoni bejn il-limiti ta’ referenza u l-prezzijiet ta’ intervent u li dawn tal-aħħar jiġu ddefiniti. Meta jsir dan, huwa partikolarment importanti li jiġi ċċarat li l-prezzijiet ta’ intervent għal intervent pubbliku biss jikkorrispondu għall-prezzijiet amministrati applikati msemmija fl-ewwel sentenza tal-paragrafu 8 tal-Anness 3 għall-Ftehim tal-WTO dwar l-Agrikoltura (jiġifieri għajnuna fil-prezzijiet tas-suq). F’dan il-kuntest, ta’ min jifhem li intervent fis-suq jista’ jieħu l-għamla ta’ intervent pubbliku, kif ukoll għamliet oħra ta’ intervent li ma jużawx indikazzjonijiet ta’ prezzijiet stabbiliti minn qabel.

(13)

Kif ikun xieraq għal kull settur konċernat fil-dawl tal-prattika u l-esperjenza skont organizzazzjonijiet komuni tas-swieq (OKS) preċedenti, is-sistema ta’ intervent pubbliku għandha tkun disponibbli matul ċerti perijodi tas-sena u għandha, matul dawk il-perijodi, jew tkun miftuħa fuq bażi permanenti jew tinfetaħ skont kif ikunu l-prezzijiet fis-swieq.

(14)

Il-prezz ta' intervent pubbliku għandu jikkonsisti minn prezz fiss għal ċerti kwantitajiet għal xi prodotti u f'każijiet oħrajn għandu jiddependi fuq l-offerti mressqa, b'riflessjoni tal-prattika u l-esperjenza taħt OKS preċedenti.

(15)

Dan ir-Regolament għandu jipprevedi l-possibbiltà ta’ disponiment ta’ prodotti mixtrijin b’xiri sfurzat b’intervent pubbliku. Miżuri bħal dawn għandhom jittieħdu b’mod li ma jitħalliex ikun hemm taqlib fis-swieq u li jkun żgurat aċċess ugwali għall-prodotti u trattament ugwali għax-xerrejja.

(16)

L-iskema attwali għad-distribuzzjoni ta’ ikel lill-persuni l-aktar fil-bżonn fl-Unjoni, li ġiet adottata skont il-PAK, għandha tkun is-suġġett ta’ Regolament separat li jiġi adottat bl-għan li jirrifletti l-objettivi ta’ koeżjoni soċjali ta' dik l-iskema. Madankollu, f'dan ir-Regolament għandu jkun hemm dispożizzjoni li tippermetti d-disponiment ta’ prodotti miżmuma fi stokkijiet b’intervent pubbliku billi tagħmilhom disponibbli biex jintużaw f' dik l-iskema.

(17)

Sabiex jinkiseb l-għan li jiġu bilanċjati s-suq u l-istabbilizzazzjoni tal-prezzijiet fis-suq, jista' jkun meħtieġ li tingħata għajnuna għall-ħażna privata ta' prodotti agrikoli speċifiċi. Biex ikun hemm trasparenza tas-suq, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istabbiliment tal-kundizzjonijiet li bihom hija tkun tista’ tiddeċiedi li tagħti għajnuna għal ħażna privata, b'kont meħud tas-sitwazzjoni tas-suq.

(18)

Sabiex jiġi żgurat li l-prodotti mixtrija skont intervent pubbliku jew soġġetti għall-għajnuna għal ħażna privata jkunu tajba għal ħażna fit-tul u jkunu ta' kwalità tajba, ġusta u kummerċjabbli, u sabiex jittieħed kont tal-karatteristiċi speċifiċi tas-setturi differenti sabiex jiġi żgurat il-funzjonament kosteffettiv ta' intervent pubbliku u ħażna privata, il-Kummissjoni għandha tiġi ddelegata s-setgħa tadotta ċerti atti fir-rigward tal-istabbiliment tar-rekwiżiti u l-kundizzjonijiet li għandhom jiġu sodisfatti minn dawk il-prodotti f'dak li għandu x'jaqsam mal-kwalità u l-eliġibbiltà tagħhom, flimkien mar-rekwiżiti stabbiliti f'dan ir-Regolament.

(19)

Sabiex jitqiesu l-karatteristiċi speċifiċi tas-setturi taċ-ċereali u tar-ross għadu fil-ħliefa, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istabbiliment tal-kriterji ta' kwalità fejn jidħlu x-xiri sfurzat u l-bejgħ ta' dawk il-prodotti.

(20)

Sabiex tiġi żgurata kapaċità ta' ħażna xierqa u l-effiċjenza tas-sistema ta' intervent pubbliku f'termini ta' kosteffettività, distribuzzjoni u aċċess għall-operaturi, u sabiex tinżamm il-kwalità ta' prodotti mixtrija b'xiri sfurzat skont intervent pubbliku għad-disponiment tagħhom fi tmien il-perijodu ta' ħażna, is-setgħa biex jiġu adotatti ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tar-rekwiżiti li għandhom jiġu ssodisfati minn postijiet ta’ ħażna għall-prodotti kollha soġġetti għall-intervent pubbliku, ta’ ċerti regoli dwar il-ħażna ta’ prodotti ġewwa jew barra mill-Istat Membru responsabbli għalihom u t-trattament tagħhom fir-rigward ta’ dazji doganali, u kwalunkwe ammont ieħor li jkollu jingħata jew jinġabar skont il-PAK.

(21)

Biex ikun żgurat li l-ħażna privata jkollha l-effett mixtieq fuq is-suq, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tar-regoli u l-kundizzjonijiet applikabbli fejn il-kwantità maħżuna tkun anqas mill-kwantità kkuntrattata; fir-rigward ta’ kundizzjonijiet għall-għoti ta’ ħlas bil-quddiem; u fir-rigward tal-kundizzjonijiet għall-kummerċjalizzazzjoni mill-ġdid u r-rimi ta' prodotti koperti minn kuntratti ta' ħażna privata.

(22)

Sabiex jiġi żgurat il-funzjonament tajjeb tal-intervent pubbliku u s-sistemi ta' ħażna privata, il-Kummissjoni għandha tiġi ddelegata s-setgħa tadotta ċerti atti fir-rigward tal-previżjoni tal-użu ta' proċeduri ta' sejħiet għal offerti, u l-istipular ta' kundizzjonijiet addizzjonali li għandhom jiġu sodisfatti mill-operaturi u l-impożizzjoni ta' rekwiżit għalihom li jiddepożita garanzija.

(23)

Sabiex jittieħed kont tal-iżviluppu tekniċi u tal-ħġtiġijiet tas-setturi tal-laħam taċ-ċanga u l-vitella, laħam tal-majjal u laħam tan-nagħaġ u laħam tal-mogħoż, kif ukoll tal-ħtieġa li tiġi standardizzata l-preżentazzjoni tal-prodotti differenti għall-finijiet li titjieb it-trasparenza tas-suq, ir-reġistrazzjoni tal-prezzijiet u l-applikazzjoni tal-miżuri ta' intervent fis-suq, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-adattament u l-aġġornament tal-iskali tal-Unjoni għall-klassifikazzjoni tal-karkassi f'dawk is-setturi kif ukoll fir-rigward tal-istipular ta' ċerti dispożizzjonijiet u derogi relatati addizzjonali.

(24)

Il-konsum ta' frott u ħxejjex kif ukoll tal-ħalib u prodotti tal-ħalib mit-tfal tal-iskola għandu jiġi inkoraġġut bil-ħsieb li jiżdied, fit-tul, is-sehem ta' dawk il-prodotti fid-dieti tat-tfal fl-istadju fejn id-drawwiet tal-ikel tagħhom ikunu qed jissawru, u b'hekk isir kontribut għall-kisba tal-għanijiet tal-PAK, partikolarment l-istabbilizzazzjoni tas-swieq u l-iżgurar tad-disponibbiltà kemm ta' provvisti attwali kif ukoll ta' dawk futuri. Għalhekk għandha tiġi promossa l-għajnuna tal-Unjoni għall-finanzjament jew kofinanzjament tal-provvista ta’ prodotti bħal dawn lit-tfal fl-istabbilimenti edukattivi.

(25)

Biex ikun żgurat immaniġġjar baġitarju sod tal-iskema tal-Unjoni ta' frott u ħxejjex għall-iskejjel u tal-iskema ta' ħalib għall-iskejjel, għandhom jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet adatti għal kull waħda minnhom. L-għajnuna tal-Unjoni ma għandhiex tintuża biex tieħu post il-finanzjament ta’ xi skema nazzjonali eżistenti ta’ skemi ta' frott u ħxejjex u skemi ta' ħalib għall-iskejjel. Fid-dawl tal-limitazzjonijiet finanzjarji, l-Istati Membri għandhom, madankollu, ikunu jistgħu jissostitwixxu l-kontribuzzjoni finanzjarja tagħhom għal dawk l-iskemi b’kontribuzzjonijiet mis-settur privat. Sabiex l-iskemi tagħhom ta' frott u ħxejjex għall-iskejjel ikunu effettivi, jistgħu jkunu meħtieġa miżuri li jakkumpanjawhom li għalihom huma għandhom jitħallew jagħtu għajnuna finanzjarja. L-Istati Membri parteċipanti fl-iskemi għandhom jippubbliċizzaw ir-rwol ta' sussidju tal-għajnuna tal-Unjoni.

(26)

Sabiex tippromwovi drawwiet tal-ikel li huma tajbin għas-saħħa tat-tfal u biex tiżgura li l-għajnuna tkun immirata lejn it-tfal b'attendenza fi stabbilimenti edukattivi amministrati jew rikonoxxuti mill-Istati Membri, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-iskema ta’ frott u ħxejjex għall-iskejjel fir-rigward tal-kriterji addizzjonali relatati mal-għajnuna fil-mira, l-approvazzjoni u l-għażla tal-applikanti għall-għajnuna u t-tfassil ta' strateġiji nazzjonali jew reġjonali u dwar il-miżuri li jakkumpanjawhom.

(27)

Sabiex jiġu żgurati l-użu effiċjenti u mmirat tal-fondi tal-Unjoni, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-iskema tal-frott u ħxejjex fl-iskejjel rigward il-metodu għal riallokazzjoni ta' għajnuna bejn l-Istati Membri msejjes fuq il-bażi tat-talbiet għal applikazzjonijiet ta' għajnuna riċevuti, l-ispejjeż eliġibbli għall-għajnuna tal-Unjoni, inkluża l-possibbiltà li jiġi stabbilit limitu ġenerali għal tali spejjeż, u l-obbligu li l-Istati Membri jimmonitorjaw u jevalwaw l-effettività tal-iskemi tagħhom ta' frott u ħxejjex għall-iskejjel.

(28)

Sabiex tiġi promossa sensibilizzazzjoni dwar l-iskema ta' frott u ħxejjex, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tar-rekwiżit li l-Istati Membri parteċipanti bi skema ta’ frott u ħxejjex għall-iskejjel li jippubbliċizzaw ir-rwol ta’ sussidju tal-għajnuna tal-Unjoni.

(29)

Sabiex jittieħed kont tal-evoluzzjoni tat-tendenzi fil-konsum tal-prodotti għall-ħalib l-innovazzjonijiet u l-iżviluppi fis-suq tal-prodotti tal-ħalib, id-disponibbiltà ta' prodotti fis-swieq differenti tal-Unjoni u tal-aspetti nutrittivi, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-iskema ta’ ħalib għall-iskejjel fir-rigward tal-prodotti li huma eliġibbli għall-iskema, l-istrateġiji nazzjonali jew reġjonali tal-Istati Membri, inklużi l-miżuri li jakkumpanjawhom fejn applikabbli u l-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-iskema.

(30)

Sabiex jiġi żgurat li l-benefiċjarji u l-applikanti adatti jikkwalifikaw għall-għajnuna tal-Unjoni u li hija użata b'mod effiċjenti u effettiv, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tar-regoli dwar il-benefiċjarji u applikanti eliġibbli għall-għajnuna r-rekwiżit biex l-applikanti jiġu approvati mill-Istati Membri, u l-użu ta' prodotti tal-ħalib fit-tħejjija ta' ikliet fi stabbilimenti edukattivi.

(31)

Sabiex jiġi żgurat li l-applikanti għall-għajnuna jħarsu l-obbligi tagħhom, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tar-rekwiżit li jiġi ppreżentat depożitu ta’ garanzija meta jsir ħlas bil-quddiem tal-għajnuna.

(32)

Sabiex tiġi promossa sensibilizzazzjoni tal-iskema ta' ħalib għall-iskejjel, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati fir-rigward tal-kundizzjonijiet li skonthom l-Istati Membri għandhom jirreklamaw il-parteċipazzjoni tagħhom f'dik l-iskema u l-fatt li hi ssussidjata mill-Unjoni.

(33)

Sabiex jiġi żgurat li l-għajnuna tkun riflessa fil-prezz tal-prodotti, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istabbiliment tas-sorveljanza tal-prezzijiet skont l-iskema tal-ħalib fl-iskejjel.

(34)

Il-finanzjament mill-Unjoni huwa meħtieġ biex l-organizzazzjonijiet tal-produtturi, assoċjazzjonijiet ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi jew organizzazzjonijiet interprofessjonali rikonoxxuti jiġu mħeġġa jfasslu programmi ta’ ħidma biex itejbu l-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni taż-żejt taż-żebbuġa u taż-żebbuġ tal-mejda. F’dak il-kuntest, dan ir-Regolament għandu jipprevedi li l-għajnuna mill-Unjoni tkun allokata skont il-prijoritajiet mogħtijin lill-attivitajiet imwettqa fil-programmi ta’ ħidma rispettivi. Madankollu l-kofinanzjament għandu jitnaqqas sabiex tittejjeb l-effiċjenza ta' programmi bħal dawn.

(35)

Sabiex jiġi żgurat l-użu effiċjenti u effettiv tal-għajnuna tal-Unjoni mogħtija lil organizzazzjonijiet tal-produtturi, assoċjazzjonijiet ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi jew organizzazzjonijiet interprofessjonali fis-settur taż-żejt taż-żebbuġa u ż-żebbuġ tal-mejda u sabiex tittejjeb il-produzzjoni tal-kwalità taż-żejt taż-żebbuġa u ż-żebbuġ tal-mejda, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-miżuri speċifiċi li jistgħu jkunu ffinanzjati mill-għajnuna tal-Unjoni u l-attivitajiet u l-ispejjeż li ma jistgħux jiġu ffinanzjati b'dak il-mod; l-allokazzjoni minima ta' finanzjament tal-Unjoni għal oqsma speċifiċi; ir-rekwiżit li tiġi depożitata garanzija; u l-kriterji li għandhom jitqiesu mill-Istati Membri fl-għażla u l-approvazzjoni tal-programmi ta' ħidma.

(36)

Dan ir-Regolament għandu jagħmel distinzjoni bejn frott u ħxejjex min naħa, li jinkludu frott u ħxejjex għall-konsum dirett u frott u ħxejjex maħsubin għall-ipproċessar u, min-naħa l-oħra, l-frott u ħxejjex ipproċessati. Ir-regoli dwar il-fondi operazzjonali, il-programmi operazzjonali u l-assistenza finanzjarja mill-Unjoni għandhom japplikaw biss għall-ewwel kategorija u ż-żewġ tipi ta' frott u ħxejjex għandhom f'din il-kategorija jiġu ttrattati b'mod simili.

(37)

Il-produzzjoni tal-frott u l-ħxejjex mhix prevedibbli, u l-prodotti jitħassru. Anke produzzjoni żejda limitata tista' taffettwa s-suq b'mod sinifikanti. Għalhekk għandhom jiġu stabbiliti miżuri għall-immaniġġjar ta’ kriżijiet u dawn il-miżuri għandhom ikomplu jiġu integrati fi programmi operazzjonali.

(38)

Il-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni tal-frott u l-ħxejjex għandha tqis bis-sħiħ l-aspetti ta’ tħassib dwar l-ambjent, inklużi l-prattiki ta’ kultivazzjoni, l-immaniġġjar tal-materjali tal-iskart u r-rimi ta’ prodotti rtirati mis-suq, partikolarment fir-rigward tal-protezzjoni tal-kwalità tal-ilma, iż-żamma tal-bijodiversità u l-manutenzjoni tal-kampanja.

(39)

L-appoġġ għall-istabbiliment ta’ gruppi tal-produtturi għandu jingħata għas-setturi kollha fl-Istati Membri kollha fl-ambitu tal-politika tal-iżvilupp rurali. L-appoġġ speċifiku fis-settur tal-frott u l-ħxejjex għandu għaldaqstant jieqaf.

(40)

Biex l-organizzazzjonijiet tal-produtturi u l-assoċjazzjonijiet tagħhom fis-settur tal-frott u l-ħxejjex jingħataw responsabbiltà akbar għad-deċiżjonijiet finanzjarji tagħhom u biex jidderiġu r-riżorsi pubbliċi assenjati lilhom għar-rekwiżiti fil-ġejjieni, għandhom jiġu stabbiliti termini għall-użu ta’ dawk ir-riżorsi. Il-finanzjament konġunt ta’ fondi operazzjonali stabbilit mill-organizzazzjonijiet tal-produtturi u l-assoċjazzjonijiet tagħhom huwa soluzzjoni adatta. F’każijiet partikolari, għandu jkun permess kamp ta’ applikazzjoni addizzjonali għall-finanzjament. Il-fondi operazzjonali għandhom jintużaw biss biex jiffinanzjaw programmi operazzjonali fis-settur tal-frott u l-ħxejjex. Biex l-infiq tal-Unjoni jkun ikkontrollat, għandu jkun hemm limitu massimu għall-assistenza mogħtija lill-organizzazzjonijiet tal-produtturi u l-assoċjazzjonijiet tagħhom li jistabbilixxu fondi operazzjonali.

(41)

F’reġjuni fejn l-organizzazzjoni tal-produzzjoni fis-settur tal-frott u l-ħxejjex tkun dgħajfa, għandu jitħalla jsir l-għoti ta’ kontribuzzjonijiet finanzjarji nazzjonali addizzjonali. F’każ ta’ Stati Membri li jkunu fi żvantaġġ partikolari fir-rigward tal-istrutturi, kontribuzzjonijiet bħal dawn għandhom jintraddu lura mill-Unjoni.

(42)

Sabiex jiġi żgurat appoġġ effiċjenti, immirat u sostenibbli tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi u l-assoċjazzjonijiet tagħhom fis-settur tal-frott u l-ħxejjex, is-setgħa li tadotta ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta' fondi operazzjonali u programmi operazzjonali, il- qafas nazzjonali u l-istrateġija nazzjonali għal programmi operazzjonali li tirrigwarda l-obbligu li tiġi ssorveljata u evalwata l-effettività tal-qafas nazzjonali u tal-istrateġiji nazzjonali; l-għajnuna finanzjarja tal-Unjoni; il-prevenzjoni tal-kriżijiet u l-miżuri ta' ġestjoni; u l-għajnuna finanzjarja nazzjonali.

(43)

Huwa importanti li jiġu previsti miżuri ta’ appoġġ fis-settur tal-inbid li jsaħħu l-istrutturi kompetittivi. Filwaqt li dawk il-miżuri għandhom ikunu ddefiniti u ffinanzjati mill-Unjoni, l-Istati Membri għandhom jitħallew jagħżlu s-sett adatt ta’ miżuri biex jissodisfaw il-ħtiġijiet tal-korpi reġjonali tagħhom, billi jqisu l-partikolaritajiet tagħhom, fejn ikun meħtieġ, kif ukoll jintegrawhom fi programmi ta’ appoġġ nazzjonali. L-Istati Membri għandhom ikunu responsabbli għall-implimentazzjoni ta’ programmi bħal dawn.

(44)

Waħda mill-miżuri ewlenin eliġibbli għall-programmi ta’ appoġġ nazzjonali għandha tkun il-promozzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni ta’ nbejjed tal-Unjoni. L-appoġġ għall-innovazzjoni jista' jżid il-kummerċjabbiltà u l-kompetittività tal-prodotti tad-dwieli tal-Unjoni. Attivitajiet ta’ ristrutturar u konverżjoni għandhom ikomplu jkunu koperti minħabba l-effetti strutturali pożittivi tagħhom fuq is-settur tal-inbid. L-appoġġ għandu wkoll ikun disponibbli għal investimenti fis-settur tal-inbid li jkunu indirizzati biex itejbu l-prestazzjoni ekonomika tal-intrapriżi. L-appoġġ għal distillazzjoni ta’ prodotti sekondarji għandu jkun miżura disponibbli għall-Istati Membri li jkunu jixtiequ jużaw dan l-istrument biex jiżguraw il-kwalità tal-inbid, waqt li jipproteġu l-ambjent.

(45)

L-istrumenti ta’ prevenzjoni bħall-assigurazzjoni tal-ħsad, fondi mutwi u ħsad ekoloġiku għandhom ikunu eliġibbli għall-appoġġ skont il-programmi ta’ appoġġ għall-inbid biex jiġi stimulat approċċ responsabbli f’sitwazzjonijiet ta’ kriżi.

(46)

Id-dispożizzjonijiet dwar appoġġ għal dawk li jkabbru d-dwieli permezz tal-allokazzjoni ta' intitolamenti ta' pagament kif deċiżi mill-Istati Membri ser isiru definittivi mis-sena finanzjarja 2015 taħt l-Artikolu 103n tar-Regolament (KE) Nru 1234/2007 u skont il-kundizzjonijiet kif jinsabu f'dik id-dispożizzjoni.

(47)

Biex jiġi żgurat li programmi ta’ appoġġ għall-inbid tal-Istati Membri jissodisfaw l-objettivi tagħhom u li jkun hemm użu effiċjenti u effettiv tal-fondi tal-Unjoni, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta’ regoli: dwar ir-responsabbiltà għall-infiq bejn id-data meta jiġu riċevuti mill-Kummissjoni l-programmi ta’ appoġġ, u modifiki għal programmi ta’ appoġġ u d-data ta’ applikabbiltà tagħhom; regoli dwar il-kontenut ta' programmi ta' appoġġ u n-nefqa, l-ispejjeż amministrattivi u tal-persunal u operazzjonijiet li jistgħu jiġu inklużi fil-programmi ta' appoġġ tal-Istati Membri u l-kundizzjonijiet għal, u l-possibbiltà li jsiru, pagamenti permezz ta' intermedjarji fil-każ ta' appoġġ għall-assigurazzjoni għall-ħsad; regoli dwar ir-rekwiżit li tiġi depożitata garanzija fejn isir pagament bil-quddiem; regoli fl-użu ta' ċerti termini; regoli dwar l-istabbiliment ta' limitu massimu għan-nefqa fuq it-tħawwil mill-ġdid ta' vinji għal raġunijiet ta' saħħa jew fitosanitarji; regoli dwar l-evitar ta' finanzjament doppju ta' proġetti; regoli li bihom produtturi jkollhom jirtiraw il-prodotti sekondarji tal-produzzjoni tal-inbid, u dwar eċċezzjonijiet għal dak l-obbligu biex ikun evitat piż amministrattiv addizzjonali, u regoli għaċ-ċertifikazzjoni volontarja ta’ distillaturi; u regoli li jippermettu lill-Istati Membri li jistabbilixxu kundizzjonijiet għall-funzjonament adatt ta' miżuri ta' appoġġ.

(48)

It-trobbija tan-naħal hija kkaratterizzata mid-diversità fil-kundizzjonijiet u rendimenti tal-produzzjoni u mill-mod kif huma mxerrdin l-operaturi ekonomiċi u l-varjetà tagħhom, kemm fl-istadju tal-produzzjoni kif ukoll f’dak tal-kummerċjalizzazzjoni. Barra minn hekk, minħabba li qed tiżdied l-inċidenza, fis-saħħa tan-naħal, ta' ċerti tipi ta' invażjonijiet tad-doqqajs, u b’mod partikolari t-tixrid tal-varroasi f’diversi Stati Membri fis-snin reċenti u l-problemi li dik il-marda toħloq lill-produzzjoni tal-għasel, tibqa’ meħtieġa azzjoni mill-Unjoni minħabba li l-varroasi ma tistax tinqered kompletament u għandha tiġi ttrattata bi prodotti approvati. Fid-dawl ta’ dawn iċ-ċirkostanzi, u biex jitjiebu l-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti tal-apikultura fl-Unjoni, kull tliet snin għandhom jiġu mfassla programmi nazzjonali għas-settur bil-għan li jitjiebu l-kundizzjonijiet ġenerali għall-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti tal-apikultura. Dawk il-programmi nazzjonali għandhom ikunu ffinanzjati parzjalment mill-Unjoni.

(49)

Il-miżuri li jistgħu jiġu inklużi fil-programmi tal-apikultura għandhom jiġu speċifikati. Sabiex jiġi żgurat li l-iskema tal-għajnuna tal-Unjoni tkun adattata għall-aħħar żviluppi u li l-miżuri koperti huma effettivi għat-titjib fil-kundizzjonijiet ġenerali għall-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni tal-prodotti tal-apikultura, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-aġġornament tal-lista ta' miżuri billi jiġu adattati il-miżuri eżistenti jew jiżdiedu miżuri ġodda.

(50)

Biex jiġi żgurat l-użu effettiv u effiċjenti ta’ fondi tal-Unjoni għall-apikultura, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-evitar tal-finanzjament doppju bejn il-programmi ta' apikultura tal-Istati Membri u programmi ta' żvilupp rurali u l-bażi tal-allokazzjoni tal-kontribuzzjoni finanzjarja tal-Unjoni għal kull Stat Membru parteċipant.

(51)

F’konformità mar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 (8), il-ħlas skont iż-żona tal-ħops ġie diżakkoppjat mill-1 ta’ Jannar 2010. Sabiex l-organizzazzjonijiet tal-produtturi tal-ħops ikunu jistgħu jibqggħu għaddejjin bl-attivitajiet tagħhom bħal qabel, għandu jkun hemm dispożizzjoni speċifika sabiex fl-Istat Membru kkonċernat jintużaw ammonti ekwivalenti għall-istess attivitajiet. Sabiex jiġi żgurat li l-għajnuniet jiffinanzjaw l-għanijiet tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi, kif jinsabu f'dan ir-Regolament, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-applikazzjonijiet għal għajnuna, ir-regoli dwar iż-żoni eliġibbli tal-ħops u l-kalkolu tal-għajnuniet.

(52)

L-għajnuna tal-Unjoni għat-trobbija tad-dud tal-ħarir għandha tkun diżakkoppjata u integrata fis-sistema ta’ pagamenti diretti u ssegwi l-approċċ meħud għal għajnuniet f’setturi oħra.

(53)

L-għajnuna għall-ħalib xkumat magħmul fl-Unjoni u għat-trab tal-ħalib xkumat maħsub biex jintuża bħala għalf u għall-ipproċessar f’kaseina u kaseinati ma kinetx effikaċi biex issostni s-suq u, għalhekk, ma għandhiex titkompla, flimkien mar-regoli dwar l-użu ta’ kaseina u kaseinati fil-manifattura tal-ġobon.

(54)

Id-deċiżjoni biex tintemm il-projbizzjoni transizzjonali fuq it-taħwil ta' dwieli fil-livell tal-Unjoni hija ġustifikata bil-kisba tal-objettivi ewlenin tar-riforma tal-organizzazzjoni tas-suq tal-inbid tal-Unjoni fl-2008, b'mod partikolari sat-tmiem tal-eċċess strutturali li ilu minn żmien twil fil-produzzjoni tal-inbid u t-titjib progressiv tal-kompetittività u l-orjentazzjoni tas-suq tas-settur tal-inbid fl-Unjoni. Tali żviluppi pożittivi rriżultaw minn tnaqqis sinifikanti taż-żoni tad-dwieli madwar l-Unjoni, it-tluq ta' produtturi inqas pożittivi, u t-tneħħija gradwali ta' ċerti miżuri ta' appoġġ tas-suq billi jitneħħa l-inċentiv għal investimenti mingħajr vijabbiltà ekonomika. It-tnaqqis tal-kapaċità tal-provvista u l-appoġġ għal miżuri strutturali u l-promozzjoni tal-esportazzjoni tal-inbid ippermettew adattament aħjar għal domanda li qed tonqos fil-livell tal-Unjoni, li tirriżulta minn tnaqqis progressiv tal-konsum fi Stati Membri li tradizzjonalment jipproduċu l-inbid.

(55)

Madankollu, il-perspettivi tat-tkabbir progressiv tad-domanda fil-livell tas-suq globali jipprovdu inċentiv għaż-żieda tal-kapaċità tal-provvista, u għalhekk biex jitħawlu dwieli ġodda, matul id-deċennju li ġej. Filwaqt li għandu jitfittex l-objettiv ewlieni li tiżdied il-kompetittività tas-settur tal-inbid tal-Unjoni sabiex l-ishma tas-suq fis-suq globali ma jintilfux, żieda eċċessivament mgħaġġla fit-taħwil ta' dwieli ġodda bi tweġiba għall-iżvilupp previst fid-domanda internazzjonali tista' terġa' twassal għal sitwazzjoni ta' kapaċità tal-provvista eċċessiva fil-perijodu medju, b'effetti soċjali u ambjentali possibbli f'żoni speċifiċi ta' produzzjoni tal-inbid. Sabiex jiġi żgurat tkabbir b'mod ordnat tat-taħwil ta' dwieli matul il-perijodu ta' bejn l-2016 u l-2030, għandha tiġi stabbilita sistema ġdida għall-ġestjoni tat-taħwil ta' dwieli fil-livell tal-Unjoni; fil-forma ta' skema ta' awtorizzazzjoni għat-taħwil ta' dwieli.

(56)

Taħt din is-sistema ġdida, il-produtturi jistgħu jingħataw awtorizzazzjonijiet għat-taħwil ta' dwieli mingħajr ħlas imposti fuqhom, li għandhom jiskadu wara tliet snin jekk ma jintużawx. Dan jikkontribwixxi għall-użu rapidu u dirett tal-awtorizzazzjonijiet mill-produtturi tal-inbid li jingħataw l-awtorizzazzjonijiet, b'hekk tiġi evitata l-ispekulazzjoni.

(57)

It-tkabbir ta' taħwil ta' dwieli ġodda għandu jkun ibbażat fuq mekkaniżmu ta' salvagwardja fil-livell tal-Unjoni abbażi tal-obbligu tal-Istati Membri li kull sena jagħmlu disponibbli l-awtorizzazzjonijiet għal taħwil ta' dwieli ġodda li jirrappreżenta 1 % taż-żoni tad-dwieli mħawlin, filwaqt li jippermettu ċerta flessibbiltà sabiex jitwieġbu ċirkostanzi speċifiċi ta' kull Stat Membru. L-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jiddeċiedu jekk jagħmlux disponibbli żoni iżgħar fil-livell nazzjonali jew f'dak reġjonali, inkluż fil-livell ta' żoni eliġibbli għal denominazzjonijiet ta' oriġini protetti u indikazzjonijiet ġeografiċi protetti speċifiċi, abbażi ta' raġunijiet oġġettivi u nondiskriminatorji, filwaqt li jiżguraw li l-limitazzjonijiet imposti jkunu aktar minn 0 % u ma jkunux restrittivi żżejjed fir-rigward tal-objettivi segwiti.

(58)

Sabiex jiġi garantit li l-awtorizzazzjonijiet jingħataw b'mod mhux diskriminatorju, għandhom jiġu stipulati ċerti kriterji, u b'mod partikolari fejn in-numru totali ta' ettari magħmula disponibbli mill-awtorizzazzjoniijiet offruti mill-Istati Membri jiġi ssuperat min-numru totali ta' ettari mitluba fl-applikazzjonijiet ippreżentati mill-produtturi.

(59)

L-għoti tal-awtorizzazzjonijiet lill-produtturi li jaqilgħu d-dwieli minn żona ta' dwieli eżistenti għandu jsir b'mod awtomatiku wara li tintbagħat applikazzjoni u indipendentement mill-mekkaniżmu ta' salvagwardja għal taħwil ta' dwieli ġodda, peress li dan ma jikkontribwixxix għaż-żieda ġenerali taż-żoni tad-dwieli. F'żoni speċifiċi eliġibbli għall-produzzjoni ta' nbejjed b'denominazzjoni ta' oriġini protetta jew indikazzjoni ġeografika protetta, l-Istati Membri għandu jkollhom il-possibbiltà li jirrestrinġu l-għoti ta' tali awtorizzazzjonijiet għal taħwil mill-ġdid abbażi ta' rakkomandazzjonijiet ta' organizzazzjonijiet professjonali rikonoxxuti u rappreżentattivi.

(60)

Din l-iskema ġdida ta' awtorizzazzjonijiet għal taħwil ta' dwieli m'għandhiex tapplika għal Stati Membri li ma japplikawx ir-reġim transizzjonali tal-Unjoni tad-drittijiet għat-taħwil u għandha tkun fakultattiva għal dawk l-Istati Membri fejn, għalkemm id-drittijiet għat-taħwil japplikaw, iż-żona għat-taħwil ta' dwieli hija taħt ċertu livell limitu.

(61)

Għandhom jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet transizzjonali sabiex tiġi żgurata transizzjoni bla xkiel mir-reġim preċedenti tad-drittijiet għat-taħwil u l-iskema l-ġdida, b'mod partikolari biex jiġi evitat it-taħwil eċċessiv qabel il-bidu tal-iskema l-ġdida. L-Istati Membri għandu jkollhom ċerta flessibbiltà biex jiddeċiedu dwar id-data ta' għeluq għall-preżentazzjoni tat-talbiet għall-konverżjoni minn drittijiet ta' taħwil għal awtorizzazzjonijiet mill-31 ta’ Diċembru 2015 sal-31 ta’ Diċembru 2020.

(62)

Sabiex tiġi żgurata implimentazzjoni armonizzata u effettiva tal-iskema l-ġdida ta' awtorizzazzjonijiet għal taħwil ta' dwieli, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-kundizzjonijiet għall-eżenzjoni ta' ċertu taħwil ta' dwieli mill-iskema, ir-regoli relatati mal-kriterji ta' eliġibbiltà u prijorità, iż-żieda ta' kriterji ta' eliġibbiltà u prijorità, il-koeżistenza ta' dwieli li jkunu ser jinqalgħu għal dwieli mħawla ġodda, u r-raġunijiet li għalihom l-Istati Membri jistgħu jirrestrinġu l-għoti ta' awtorizzazzjonijiet għal taħwil mill-ġdid.

(63)

Il-kontroll tat-taħwil mhux awtorizzat għandu jitwettaq b'mod effettiv sabiex tiġi żgurata l-osservanza tar-regoli għall-iskema l-ġdida.

(64)

L-applikazzjoni ta’ standards għall-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti agrikoli tista’ tikkontribwixxi għat-titjib tal-kundizzjonijiet ekonomiċi għall-produzzjoni u għall-kummerċjalizzazzjoni, kif ukoll għall-kwalità ta’ prodotti bħal dawn. L-applikazzjoni ta’ standards bħal dawn hija, għalhekk, fl-interess tal-produtturi, il-kummerċjanti u l-konsumaturi.

(65)

Fid-dawl tal-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni rigward il-politika dwar il-kwalità tal-prodotti agrikoli u d-dibattiti li saru wara, ikun adatt li jinżammu standards għall-kummerċjalizzazzjoni skont is-settur jew skont il-prodott, sabiex jitqiesu l-aspettattivi tal-konsumaturi u biex ikun hemm kontribut fit-titjib tal-kundizzjonijiet ekonomiċi għall-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti agrikoli, u l-kwalità tagħhom.

(66)

Għandhom jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet ta’ natura orizzontali għall-istandards għall-kummerċjalizzazzjoni.

(67)

L-istandards tal-kummerċjalizzazzjoni għandhom jinqasmu bejn regoli obbligatorji għal ċerti setturi jew prodotti u termini riżervati fakultattivi li għandhom jiġu stabbiliti fuq bażi settorjali jew skont il-prodott.

(68)

Fil-prinċipju, għandhom japplikaw standards għall-kummerċjalizzazzjoni għall-prodotti agrikoli kollha kkonċernati li jiġu kkummerċjalizzati fl-Unjoni.

(69)

Is-setturi u l-prodotti li għalihom l-istandards tal-kummerċjalizzazzjoni jistgħu japplikaw għandhom jiġu elenkati f'dan ir-Regolament. Madankollu, sabiex jittieħed kont tal-aspettattivi tal-konsumaturi u l-ħtieġa li jittejbu l-kwalità tal-prodotti agrikoli u l-kundizzjonijiet ekonomiċi għall-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni tagħhom, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-emendar ta' dik il-lista, soġġetta għal kundizzjonijiet stretti.

(70)

Biex jitqiesu l-aspettattivi tal-konsumaturi u biex jitjiebu l-kundizzjonijiet ekonomiċi għall-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti agrikoli kif ukoll il-kwalità ta' ċerti prodotti agrikoli u biex isir l-adattament għall-kundizzjonijiet tas-suq li jinbidlu b’mod kostanti, għall-esiġenzi li jevolvu tal-konsumaturi, u għall-iżviluppi fi standards internazzjonali rilevanti kif ukoll biex ikun evitat li jinħolqu ostakli għal innovazzjoni ta’ prodotti, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-adozzjoni ta’ standards għall-kummerċjalizzazzjoni skont is-settur jew il-prodott, fl-istadji kollha tal-kummerċjalizzazzjoni, kif ukoll derogi u eżenzjonijiet minn standards bħal dawn. L-istandards ta' kummerċjalizzazzjoni għandhom iqisu, inter alia, il-karatteristiċi naturali u essenzjali tal-prodotti kkonċernati, biex b'hekk jevitaw li jwasslu għal bidliet sostanzjali fil-kompożizzjoni ordinarja tal-prodott ikkonċernat. Barra minn hekk, l-istandards ta' kummerċjalizzazzjoni għandhom jieħdu kont tar-riskju possibbli għall-konsumaturi li jiġu żgwidati minħabba aspettattivi u perċezzjonijiet. L-ebda deroga jew eżenzjoni mill-istandards m'għandha tinkludi spejjeż addizzjonali li għandhom jitħallsu biss mill-bdiewa.

(71)

Għandhom japplikaw standards għall-kummerċjalizzazzjoni biex is-suq ikun jista’ jiġi fornut bi prodotti ta’ kwalità standardizzata u sodisfaċenti, u għandhom ikunu relatati, b' mod partikolari, ma’ definizzjonijiet tekniċi, klassifiki, preżentazzjoni, sinjali u tikkettar, imballaġġ, metodu ta’ produzzjoni, konservazzjoni, trasport, dokumenti amministrattivi relatati, ċertifikazzjoni u limiti ta' żmien, restrizzjonijiet ta' użu u disponiment.

(72)

Filwaqt li jitqies l-interess tal-produtturi fil-kommunikazzjoni tal-karatteristiċi tal-prodott u dawk agrikoli, u l-interess tal-konsumaturi li jirċievu informazzjoni dwar prodotti li tkun adegwata u trasparenti, għandu jkun possibbli li jiġi identifikat il-post tal-biedja u/jew il-post tal-oriġini, abbażi ta' każ b’każ fil-livell ġeografiku adatt, waqt li jitqiesu l-karatteristiċi speċifiċi ta’ xi setturi, partikolarment fir-rigward ta’ prodotti agrikoli pproċessati.

(73)

Għandhom jiġu previsti regoli speċjali fir-rigward ta’ prodotti importati minn pajjiżi terzi sakemm id-dispożizzjonijiet nazzjonali fis-seħħ fil-pajjiżi terzi jiġġustifikaw derogi mill-istandards għall-kummerċjalizzazzjoni u l-ekwivalenza tagħhom għal-liġi tal-Unjoni tkun iggarantita. Huwa wkoll xieraq li jiġu stipulati r-regoli relatati mal-applikazzjoni tal-istandards għall-kummerċjalizzazzjoni applikabbli għall-prodotti esportati mill-Unjoni.

(74)

Il-prodotti tas-settur tal-frott u tal-ħxejjex maħsubin biex jinbiegħu friski lill-konsumatur għandhom jiġu kummerċjalizzati biss jekk jekk ikunu tajbin, ġusti u ta’ kwalità li jistgħu jiġu kummerċjalizzati u jekk ikun indikat il-pajjiż tal-oriġini. Sabiex tiġi żgurata l-applikazzjoni adatta ta' dak ir-rekwiżit u biex jittieħed kont ta' ċerti sitwazzjonijiet speċifiċi, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta' derogi speċifiċi minn dak ir-rekwiżit.

(75)

Għanda tiġi segwita politika ta' kwalità fl-Unjoni kollha bl-applikazzjoni ta' proċedura ta' ċertifikazzjoni għal prodotti tas-settur tal-ħops u bil-projbizzjoni tal-kummerċjalizzazzjoni ta' dawk il-prodotti li għalihom ma nħariġx ċertifikat. Sabiex tiġi żgurata l-applikazzjoni adatta ta' dak ir-rekwiżit u biex jittieħed kont ta' ċerti sitwazzjonijiet speċifiċi, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta' miżuri li jidderogaw minn dak ir-rekwiżit sabiex jiġu sodisfatti r-rekwiżiti ta' kummerċ ta' ċerti pajjiżi terzi jew għal prodotti maħsuba għal użi speċjali.

(76)

Għal ċerti setturi u prodotti, id-definizzjonijiet, id-denominazzjonijiet u d-deskrizzjonijiet ta’ bejgħ huma elementi importanti biex jiġu ddeterminati l-kundizzjonijiet tal-kompetizzjoni. Għalhekk ikun adatt li jiġu stabbiliti definizzjonijiet, denominazzjonijiet u deskrizzjonijiet ta’ bejgħ għal dawk is-setturi u/jew prodotti li għandhom jintużaw biss fl-Unjoni għall-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti li jkunu konformi mar-rekwiżiti korrispondenti.

(77)

Sabiex jiġu adattati d-definizzjonijiet u d-deskrizzjonijiet ta' bejgħ ta' ċertu prodotti għall-ħtiġijiet li jirriżultaw mill-bżonnijiet li qed jevolvu tal-konsumatur, il-progress tekniku jew il-ħtiġijiet għal innovazzjoni tal-prodott, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal- modifiki, id-derogar jew l-eżenzjoni mid-definizzjonijiet u d-deskrizzjonijiet tal-bejgħ.

(78)

Sabiex jiġi żgurat li l-operaturi u l-Istati Membri jifhmu b'mod ċar u tajjeb id-definizzjonijiet u d-deskrizzjonijiet tal-bejgħ stipulati għal ċerti setturi, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta ċerti atti rigward ir-regoli dwar l-ispeċifikazzjoni u l-applikazzjoni tagħhom.

(79)

Sabiex jittieħed kont tal-karatteristiċi speċifiċi ta' kull prodott jew settur, l-istadji ta' kummerċjalizzazzjoni differenti, il-kundizzjonijiet tekniċi, kull diffikultà prattika konsiderevoli possibbli li jista' jkun hemm, kif ukoll l-eżattezza u r-repetibbiltà tal-metodi ta' analiżi, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istipular ta' tolleranza għal standard speċifiku wieħed jew aktar li 'l fuq minnhom il-lott kollu ta’ prodotti għandu jitqies li ma jkunx josserva dak l-istandard.

(80)

Għandhom jiġu ddeterminati ċerti prattiki u restrizzjonijiet enoloġiċi għall-produzzjoni tal-inbid, partikolarment fir-rigward ta’ taħlit u l-użu ta’ ċerti tipi ta’ most tal-għeneb, meraq tal-għeneb u għeneb frisk li joriġinaw f’pajjiżi terzi. Biex jiġu ssodisfati l-istandards internazzjonali, għal aktar prattiki enoloġiċi, il-Kummissjoni għandha tieħu kont tal-prattiki enoloġiċi rakkomandati mill-Organizzazzjoni Internazzjonali tad-Dielja u l-Inbid (OIV).

(81)

Għandhom jiġu stabbiliti regoli għall-klassifikazzjoni tal-varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid, li jistipulaw li l-Istati Membri li jipproduċu aktar minn 50 000 ettolitru kull sena għandhom jibqgħu responsabbli għall-klassifikazzjoni tal-varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid li minnhom jista’ jsir l-inbid fit-territorji tagħhom. Ċerti varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid għandhom jiġu esklużi.

(82)

L-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jżommu jew jadottaw ċerti regoli nazzjonali dwar il-livelli tal-kwalità fir-rigward ta’ xaħmijiet li jiddellku.

(83)

Għas-settur tal-inbid, l-Istati Membri għandhom jitħallew jillimitaw jew jeskludu l-użu ta’ ċerti prattiki enoloġiċi u għandhom jitħallew iżommu restrizzjonijiet aktar stretti għal inbejjed prodotti fit-territorju tagħhom, u għandhom jippermettu l-użu sperimentali ta’ prattiki enoloġiċi mhux awtorizzati.

(84)

Biex tiġi żgurata l-applikazzjoni korretta u trasparenti ta’ regoli nazzjonali għal ċerti prodotti u setturi fir-rigward ta’ standards għall-kummerċjalizzazzjoni, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni biex jiġu stabbiliti kundizzjonijiet għall-applikazzjoni ta’ standards bħal dawn għall-kummerċjalizzazzjoni, kif ukoll il-kundizzjonijiet għaż-żamma, iċ-ċirkolazzjoni u l-użu tal-prodotti miksubin minn prattiki sperimentali.

(85)

Minbarra l-istandards tal-kummerċjalizzazzjoni, għandhom jiġu stabbiliti termini ta' kwalità fakultattivi sabiex jiżguraw li t-termini li jiddeskrivu l-karatteristiċi speċifiċi tal-prodott, jew l-attributi tal-biedja jew tal-ipproċessar ma jintużawx ħażin fis-suq u li l-konsumaturi jkunu jistgħu joqogħdu fuqhom meta jiġu biex jidentifikaw kwalitajiet differenti ta’ prodott. Fid-dawl tal-objettivi ta’ dan ir-Regolament, u fl-interess taċ-ċarezza, it-termini tal-kwalità fakultattivi li diġà jeżistu għandhom jiġu elenkati f'dan ir-Regolament.

(86)

L-Istati Membri għandhom ikunu permessi jistipulaw regoli li jirrigwardaw ir-rimi ta' prodotti tal-inbid li ma jikkonformawx mar-rekwiżiti ta' dan ir-Regolament. Sabiex tiġi żgurata l-applikazzjoni korretta u trasparenti tar-regoli nazzjonali li jirrigwardaw il-prodotti tal-inbid, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istabbiliment ta' kundizzjonijiet għall-użu ta' prodotti tal-inbid li ma jikkonformawx mar-rekwiżiti ta' dan ir-Regolament.

(87)

Sabiex titqies is-sitwazzjoni fis-suq u tal-iżviluppi fl-istandards tal-kummerċjalizzazzjoni u fl-istandards internazzjonali, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tar-riżerva ta' terminu riżervat fakultattiv addizzjonali u l-istabbiliment tal-kundizzjonijiet tal-użu tiegħu, u tal-emenda tal-kundizzjonijiet tal-użu ta' terminu riżervat fakultattiv, u l-kanċellazzjoni ta' terminu riżervat fakultattiv.

(88)

Sabiex jittieħed kont tal-karatteristiċi ta' ċerti setturi u aspettattivi tal-konsumatur, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istipular ta' dettalji ulterjuri dwar ir-rekwiżiti għall-introduzzjoni ta' terminu riżervat addizzjonali.

(89)

Sabiex tiżgura li l-prodotti deskritti permezz tat-termini riżervati fakultattivi jkunu konformi mal-kundizzjonijiet tal-użu applikabbli, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istipular ta' regoli addizzjonali dwar l-użu ta' termini riżervati fakultattivi.

(90)

Biex jitqiesu l-l-karatteristiċi speċifiċi fil-kummerċ bejn l-Unjoni u ċerti pajjiżi terzi u l-karattru speċjali ta’ ċerti prodotti agrikoli, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-kundizzjonijiet li bihom prodotti importati jitqiesu li għandhom livell ekwivalenti ta’ konformità mar-rekwiżiti tal-Unjoni fir-rigward ta’ standards għall-kummerċjalizzazzjoni, u li jippermettu li jkun hemm miżuri li jidderogaw mir-regoli li prodotti jiġu kkummerċjalizzati fl-Unjoni biss skont standards bħal dawn u r-regoli relatati mal-applikazzjoni tal-istandards għall-kummerċjalizzazzjoni għal prodotti esportati mill-Unjoni.

(91)

Dispożizzjonijiet li jikkonċernaw l-inbid għandhom jiġu applikati fid-dawl tal-ftehimiet internazzjonali konklużi skont it-TFUE.

(92)

Il-kunċett ta’ nbejjed ta’ kwalità fl-Unjoni huwa bbażat, inter alia, fuq il-karatteristiċi speċifiċi attribwibbli għall-oriġini ġeografika tal-inbid. Dawn l-inbejjed jiġu identifikati għal konsumaturi permezz ta’ denominazzjonijiet protetti ta’ oriġini u indikazzjonijiet ġeografiċi protetti. Biex ikun possibbli qafas trasparenti u aktar elaborat bħala l-bażi għall-ġustifikazzjoni tal-kwalità tal-prodotti konċernati, għandha tiġi stabbilita sistema li biha l-applikazzjonijiet għal denominazzjoni ta’ oriġini jew għal indikazzjoni ġeografika jiġu eżaminati skont l-approċċ segwit mill-politika ta’ kwalità orizzontali tal-Unjoni applikabbli għall-oġġetti tal-ikel minbarra l-inbid u l-ispirti kif tinsab fir- Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9).

(93)

Biex jippreservaw il-karatteristiċi ta’ kwalità partikolari ta’ nbejjed b’denominazzjoni ta’ oriġini jew b’indikazzjoni ġeografika, l-Istati Membri għandhom jitħallew japplikaw regoli aktar stretti.

(94)

Biex jikkwalifikaw għal protezzjoni fl-Unjoni, id-denominazzjonijiet ta’ oriġini u l-indikazzjonijiet ġeografiċi għall-inbid għandhom ikunu rikonoxxuti u rreġistrati fil-livell tal-Unjoni skont regoli proċedurali stabbiliti mill-Kummissjoni.

(95)

Il-protezzjoni għandha tkun miftuħa għal denominazzjonijiet ta’ oriġini u indikazzjonijiet ġeografiċi ta’ pajjiżi terzi fejn dawn ikunu protetti fil-pajjiż ta’ oriġini tagħhom.

(96)

Bil-proċedura ta’ reġistrazzjoni kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika li jkollha interess leġittimu fi Stat Membru jew f’pajjiż terz għandha tkun tista’ teżerċita d-drittijiet tagħha billi tinnotifika l-oġġezzjonijiet tagħha.

(97)

Id-denominazzjonijiet ta’ oriġini u l-indikazzjonijiet ġeografiċi reġistrati għandhom jiġu protetti kontra l-użi li japprofittaw b’mod abbużiv mir-reputazzjoni li jgawdu l-prodotti li jkunu konformi. Biex tippromwovi l-kompetizzjoni ġusta u biex ma tiżgwidax lill-konsumaturi, dik il-protezzjoni għandha tkun ukoll għal prodotti u servizzi mhux koperti b’dan ir-Regolament, inklużi dawk li ma jinstabux fl-Anness I għat-TFUE.

(98)

Biex jitqiesu l-prattiki ta’ tikkettar eżistenti, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward li din tippermetti l-użu ta’ isem ta’ varjetà ta’ għeneb tal-inbid li jkollu jew ikun magħmul minn denominazzjoni protetta ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika protetta.

(99)

Sabiex jittieħed kont tal- karatteristiċi speċifiċi tal-produzzjoni fiż-żona ġeografika demarkata, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-kriterji addizzjonali għad-demarkazzjoni taż-żona ġeografika, u r-restrizzjonijiet u derogi dwar il-produzzjoni fiż-żona ġeografika demarkata.

(100)

Sabiex jiġu żgurati l-kwalità u t-traċċabbiltà tal-prodott, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-kundizzjonijiet li bihom speċifikazzjonijiet ta’ prodotti jistgħu jinkludu rekwiżiti addizzjonali.

(101)

Sabiex tiġi żgurata l-protezzjoni tad-drittijiet jew l-interessi leġittimi tal-produtturi u l-operaturi, għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni s-setgħa li tadotta ċerti atti fir-rigward tat-tip ta' applikant li jista' japplika għall-protezzjoni ta' denominazzjoni ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika; il-kundizzjonijiet li għandhom jiġu segwiti fir-rigward ta' applikazzjoni għall-protezzjoni ta' denominazzjoni ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika, l-iskrutinju mill-Kummissjoni, il-proċedura ta' oġġezzjoni, u proċeduri għall-emendar, it-tħassir u l-konverżjoni ta' denominazzjonijiet protetti ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika protetta. Dak l-għoti ta' setgħa għandu jkopri wkoll l-kundizzjonijiet applikabbli għal applikazzjonijiet transkonfinali; il-kundizzjonijiet għal applikazzjonijiet marbutin ma' żoni ġeografiċi f'pajjiż terz; id-data li minnha l-protezzjoni jew emenda għal dik il-protezzjoni tapplika; u l-kundizzjonijiet marbutin ma' emendi għall-ispeċifikazzjonijiet tal-prodotti.

(102)

Sabiex ikun żgurat livell adatt ta' protezzjoni, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta' restrizzjonijiet dwar l-isem protett.

(103)

Sabiex ikun żgurat li l-operaturi ekonomiċi u l-awtoritajiet kompetenti ma jiġux affettwati bla bżonn mill-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament għall-ismijiet ta’ nbejjed li ngħataw protezzjoni qabel l-1 ta’ Awwissu 2009, jew li għalihom tkun saret applikazzjoni għal protezzjoni qabel dik id-data, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istabbiliment ta' regoli transizzjonali dwar tali ismijiet tal-inbejjed, inbejjed imqiegħda fuq is-suq jew ittikettati qabel data speċifika, u emendi għall-ispeċifikazzjonijiet tal-prodotti.

(104)

Ċerti termini jintużaw tradizzjonalment fl-Unjoni li jwasslu informazzjoni lill-konsumaturi dwar il-partikolaritajiet u l-kwalità ta’ nbejjed, li tikkumplementa l-informazzjoni mwassla mid-denominazzjonijiet tal-oriġini u l-indikazzjonijiet ġeografiċi protetti. Sabiex jiġu żgurati t-tħaddim tas-suq intern u l-kompetizzjoni ġusta u biex ikun evitat li konsumaturi jiġu żgwidati, dawk it-termini tradizzjonali għandhom ikunu eliġibbli għall-protezzjoni fl-Unjoni.

(105)

Biex ikun żgurat livell adatt ta' protezzjoni, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal- lingwa u l-ortografija ta’ terminu tradizzjonali li għandu jkun protett.

(106)

Sabiex tiġi żgurata l-protezzjoni tad-drittijiet leġittimi tal-produtturi u l-operaturi, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tat-tip ta' applikanti li jistgħu japplikaw għall-protezzjoni ta' terminu tradizzjonali; il-kundizzjonijiet ta' validità ta' applikazzjoni għar-rikonoxximent ta' terminu tradizzjonali; ir-raġunijiet għall-oġġezzjoni għall-protezzjoni proposta ta' terminu tradizzjonali; il-kamp ta' applikazzjoni tal-protezzjoni, inkluż ir-relazzjoni mal-marki kummerċjali, it-termini tradizzjonali protetti, id-denominazzjonijiet ta' oriġini jew indikazzjonijiet ġeografiċi protetti, l-omonimi, jew ċerti ismijiet ta' għeneb tal-inbid; ir-raġunijiet għat-tħassir ta' terminu tradizzjonali, id-data tas-sottomissjoni ta' applikazzjoni jew talba; u l-proċeduri li għandhom jiġu segwiti fir-rigward ta' applikazzjoni għall-protezzjoni ta' terminu tradizzjonali, inkluż l-iskrutinju mill-Kummissjoni, il-proċedura ta' oġġezzjoni u l-proċeduri dwar it-tħassir u l-modifika.

(107)

Sabiex jittieħed kont tal-karatteristiċi speċifiċi fil-kummerċ bejn l-Unjoni u ċerti pajjiżi terzi, is-setgħa li tadotta ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-kundizzjonijiet li bihom termini tradizzjonali jistgħu jintużaw fuq prodotti minn pajjiżi terzi u li jipprevedu derogi relatati.

(108)

Id-deskrizzjoni, id-denominazzjoni u l-preżentazzjoni ta’ prodotti tas-settur tal-inbid koperti minn dan id-dokument jista’ jkollhom effetti sinifikanti fuq il-kummerċjalizzazzjoni tagħhom. Id-differenzi bejn il-liġijiet tal-Istati Membri dwar it-tikkettar ta’ prodotti tas-settur tal-inbid jistgħu jfixxklu l-funzjonament mingħajr diffikultajiet tas-suq intern. Għandhom, għalhekk, jiġu stabbiliti regoli li jqisu l-interessi leġittimi tal-konsumaturi u tal-produtturi. Għal din ir-raġuni, ikun adatt li jiġu previsti regoli tal-Unjoni dwar it-tikkettar u l-preżentazzjoni.

(109)

Sabiex tiġi żgurata l-konformità ma’ prattiki eżistenti ta’ tikkettar, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istipular ta' ċirkostanzi eċċezzjonali li fihom huwa ġustifikat li titħalla barra r-referenza għat-termini “denominazzjoni protetta ta' oriġini” jew “indikazzjoni ġeografika protetta”;.

(110)

Biex jitqiesu l-karatteristiċi speċifiċi tas-settur tal-inbid, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-preżentazzjoni u l-użu ta’ indikazzjonijiet ta’ tikkettar minbarra dawk previsti f’dan ir-Regolament; ċerti dettalji obbligatorji u fakultattivi; u l-preżentazzjoni.

(111)

Sabiex tiġi żgurata l-protezzjoni tal-interessi leġittimi tal-operaturi, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta’ tikkettar u preżentazzjoni b’mod temporanju ta’ nbejjed li jġibu denominazzjoni ta’ oriġini jew indikazzjoni ġeografika fejn dik id-denominazzjoni ta’ oriġini jew l-indikazzjoni ġeografika tkun tissodisfa r-rekwiżiti meħtieġa.

(112)

Sabiex jiġi żgurat li ma jiġux ippreġudikati operaturi ekonomiċi, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni dwar dispożizzjonijiet tranżizzjonali fir-rigward ta’ nbid imqiegħed fis-suq u b’tikketta f'konformità mar-regoli rilevanti applikabbli qabel l-1 ta’ Awwissu 2009.

(113)

Biex jitqiesu l-karatteristiċi speċifiċi fil-kummerċ tal-prodotti fis-settur tal-inbid bejn l-Unjoni u ċerti pajjiżi terzi, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tad-derogi mir-regoli dwar it-tikkettar u l-preżentazzjoni fir-rigward ta' prodotti għall-esportazzjoni fejn rikjest mill-liġi tal-pajjiż terz ikkonċernat.

(114)

Wara li tintemm is-sistema ta’ kwoti, ikunu għadhom meħtieġa strumenti speċifiċi biex jiġi żgurat bilanċ ġust ta’ drittijiet u obbligi bejn l-intrapriżi taz-zokkor u dawk li jkabbru l-pitravi. Għalhekk, għandhom jiġu stabbiliti d-dispożizzjonijiet standard li jirregolaw il-ftehimiet bil-miktub fil-kummerċ konkluż bejniethom.

(115)

Ir-riforma tal-2006 tas-sistema taz-zokkor introduċiet bidliet sinifikanti fis-settur taz-zokkor tal-Unjoni. Sabiex dawk li jkabbru l-pitravi jkunu jistgħu jikkompletaw l-adattament tagħhom għas-sitwazzjoni l-ġdida tas-suq u għall-orjentazzjoni għas-suq li żdiedet tas-settur, is-sistema preżenti tal-kwoti taz-zokkor għandha tiġi estiża sakemm titneħħa fi tmiem is-sena kummerċjali 2016/2017.

(116)

Sabiex jitqiesu l-karatteristiċi speċifiċi tas-settur taz-zokkor, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-aġġornament tad-definizzjonijiet tekniċi li jirrigwardaw is-settur taz-zokkor; l-aġġornament tat-termini ta' xiri għall-pitravi stipulati f'dan ir-Regolament; u regoli oħrajn dwar id-determinazzjoni tal-piż gross, il-kontenut ta' zokkor u t-tara taz-zokkor li jiġu konsenjati għand impriża u dwar il-polpa taz-zokkor.

(117)

L-esperjenza reċenti wriet il-ħtieġa għal miżuri speċifiċi biex tiġi żgurata provvista suffiċjenti ta' zokkor għas-suq tal-Unjoni matul il-perijodu li fadal ta' kwoti taz-zokkor.

(118)

Sabiex jitqiesu l-karatteristiċi speċifiċi tas-settur taz-zokkor u biex jiġi żgurat li l-interessi tal-partijiet kollha jitqiesu kif mistħoqq, u minħabba l-ħtieġa li jiġi prevenut kull xkiel għas-suq, għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni s-setgħa li tadotta ċerti atti fir-rigward ta': termini ta' xiri u kuntratti ta' kunsinna; l-aġġornament tat-termini ta' xiri għall-pitravi stipulati f'dan ir-Regolament; u l-kriterji li għandhom jiġu applikati mill-impriżi taz-zokkor meta jiġu allokati fost il-bejjiegħa tal-pitravi l-kwantitajiet ta' pitravi li għandhom jiġu koperti mill-kuntratti ta' kunsinna qabel it-tħawwil.

(119)

Sabiex jitqiesu l-iżviluppi tekniċi, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tat-tfassil ta' lista ta’ prodotti li għall-produzzjoni tagħhom jista’ jintuża z-zokkor industrijali, l-isoglukożju industrijali jew il-ġulepp tal-inulina industrijali.

(120)

Sabiex jiġi żgurat li l-intrapriżi li jipproduċu jew jipproċessaw iz-zokkor, l-isoglukożju jew il-ġulepp tal-inulina jikkonformaw mal-obbligi tagħhom, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-għoti u l-irtirar tal-approvazzjoni għal tali intrapriżi, kif ukoll il-kriterji għall-penali amministrattivi.

(121)

Sabiex jitqiesu l-karatteristiċi speċifiċi tas-settur taz-zokkor u jiġi żgurat li l-interessi tal-partijiet kollha jitqiesu kif jixraq, għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni s-setgħa li tadotta ċerti atti dwar it-tifsira tat-termini għall-operazzjoni tas-sistema tal-kwoti u l-kundizzjonijiet li jirregolaw il-bejgħ f'reġjuni ultraperiferiċi.

(122)

Sabiex jiġi żgurat li l-kultivaturi jkunu assoċjati mill-qrib ma’ deċiżjoni biex ċertu kwantità tal-produzzjoni tiġi trasferita ’l quddiem għas-sena ta’ wara, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tat-trasferiment ’il quddiem taz-zokkor.

(123)

Għal immaniġġjar aħjar tal-potenzjal tal-vitikultura l-Istati Membri għandhom jikkomunikaw lill-Kummissjoni inventarju tal-potenzjal tal-produzzjoni tagħhom ibbażat fuq ir-reġistru tal-vinji. Biex Stati Membri jiġu mħeġġa jikkomunikaw l-inventarju, l-appoġġ għar-ristrutturar u l-konverżjoni għandu jkun limitat għal dawk l-Istati Membri li jkunu kkomunikaw l-inventarju.

(124)

Biex jiġu ffaċilitati l-monitoraġġ u l-verifika tal-potenzjal tal-produzzjoni mill-Istati Membri, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal- kontenut tar-reġistru tal-vinji u tal-eżenzjonijiet għalih.

(125)

Biex jiġi previst livell sodisfaċenti ta’ traċċabbiltà tal-prodotti konċernati, partikolarment fl-interess tal-protezzjoni tal-konsumaturi, il-prodotti kollha tas-settur tal-inbid koperti għandhom ikunu obbligati li jkollhom dokument ta’ akkumpanjament meta jkunu qed jiċċirkolaw fl-Unjoni.

(126)

Sabiex jiġu ffaċilitati t-trasport tal-prodotti tal-inbid u l-verifika tagħhom mill-Istati Membri, għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni s-setgħa li tadotta ċerti atti fir-rigward tar-regoli dwar id-dokument li jkun qed jakkumpanjahom u l-użu tiegħu; bil-kundizzjonijiet li bihom dokument ta’ akkumpanjament għandu jitqies bħala li jiċċertifika denominazzjonijiet ta’ oriġini jew indikazzjonijiet ġeografiċi protetti; dwar obbligu li jinżamm reġistru u dwar l-użu tiegħu; dwar l-ispeċifikazzjoni ta' min għandu jżomm reġistru u dwar eżenzjonijiet mill-obbligu li jinżamm reġistru; u kif ukoll dwar l-operazzjonijiet li għandhom jiġu inklużi fir-reġistru.

(127)

Fin-nuqqas ta’ liġi tal-Unjoni dwar kuntratti bil-miktub, formalizzati, l-Istati Membri jistgħu taħt il-liġi nazzjonali kuntrattwali tagħhom, jiddeċiedu li jagħmlu użu minn kuntratti obbligatorji bħal dawn, sakemm, meta jagħmlu dan, il-liġi tal-Unjoni tiġi osservata u b' mod partikolari jiġi osservat il-funzjonament tajjeb tas-suq intern u l-organizzazzjoni komuni tas-suq. Fid-dawl tas-sitwazzjonijiet diversi eżistenti fl-Unjoni kollha, fl-interess tas-sussidjarjetà, deċiżjoni bħal din għandha tibqa’ tittieħed mill-Istati Membri. Madankollu, fis-settur tal-ħalib u prodotti tal-ħalib, biex jiġu żgurati standards minimi adatti għal kuntratti bħal dawn u l-funzjonament tajjeb tas-suq intern u l-organizzazzjoni komuni tas-suq, għandhom jiġu stabbiliti xi kundizzjonijiet bażiċi għall-użu ta’ kuntratti bħal dawn fil-livell tal-Unjoni. Dawn il-kundizzjonijiet bażiċi kollha għandhom jiġu nnegozjati bil-libertà. Minħabba li xi kooperattivi tal-ħalib jista’ jkun li jkollhom regoli b’effett simili fl-istatuti tagħhom, huma għandhom, għall-fini tas-sempliċità jiġu eżenti mir-rekwiżit li jidħlu f’kuntratt. Sabiex tissaħħaħ l-effettività ta' tali sistema ta’ kuntratti, l-Istati Membri għandhom jiddeċiedu jekk dawn għandhomx japplikaw ukoll meta partijiet intermedji jiġbru l-ħalib mingħand il-bdiewa biex iwassluh lill-proċessuri.

(128)

Biex jiġi żgurat l-iżvilupp vijabbli tal-produzzjoni u b'riżultat ta' hekk, livell tal-għajxien ġust għall-bdiewa fil-qasam tal-ħalib u l-prodotti tiegħu, il-qawwa ta’ negozjar li għandhom il-bdiewa vis-à-vis dik ta’ proċessuri għandha tissaħħaħ, u din għandha twassal għal distribuzzjoni aktar ġusta ta’ valur miżjud tul il-katina tal-provvista. Sabiex jinkisbu dawk l-objettivi tal-PAK, għandha tiġi adottata dispożizzjoni skont l-Artikolu 42 u l-Artikolu 43(2) TFUE biex l-organizzazzjonijiet ta’ produtturi kostitwiti minn bdiewa fil-qasam tal-ħalib u l-prodotti tiegħu jew mill-assoċjazzjonijiet tagħhom jitħallew jinnegozjaw b'mod konġunt ma' min jipproċessa l-ħalib, it-termini ta’ kuntratti, inkluż il-prezz, għal parti mill-produzzjoni jew għall-produzzjoni kollha ta' ħalib mhux ipproċessat tal-membri tagħhom. Sabiex tinżamm kompetizzjoni effikaċi fis-suq tal-ħalib u l-prodotti tiegħu, din il-possibbiltà għandha tkun soġġetta għal limiti kwantitattivi adatti. Sabiex ma jiddgħajjifx il-funzjonament effikaċi tal-kooperattivi u fl-interess taċ-ċarezza, għandu jiġi speċifikat li meta sħubija ta’ raħħal f’kooperattiva tinvolvi obbligu, fir-rigward tal-produzzjoni tal-ħalib kollha tar-raħħal jew parti minnha, li jiġi kkunsinnjat ħalib mhux ipproċessat, li l-kundizzjonijiet tiegħu huma stipulati fl-istatuti tal-kooperattiva jew fir-regoli u deċiżjonijiet ibbażati fuqhom, dawk il-kundizzjonijiet m'għandhomx ikunu is-suġġett ta' negozjar min-naħa ta’ organizzazzjoni tal-produtturi.

(129)

Minħabba l-importanza tad-denominazzjonijiet protetti ta' oriġini u l-indikazzjonijiet ġeografiċi protetti b’mod partikolari għar-reġjuni rurali vulnerabbli, u sabiex jiġi żgurat il-valur miżjud u biex tinżamm il-kwalità, partikolarment, tal-ġobon li jibbenefika minn denominazzjonijiet protetti ta' oriġini u indikazzjonijiet ġeografiċi protetti, u fil-kuntest tal-iskadenza tas-sistema tal-kwoti tal-ħalib, l-Istati Membri għandhom jitħallew japplikaw regoli biex jirregolaw il-provvista kollha ta’ tali ġobon prodott f'żona ġeografika definita fuq it-talba ta' organizzazzjoni interprofessjonali, organizzazzjoni ta' produtturi jew grupp kif definit fir-Regolament (UE) Nru 1151/2012. Tali talba għandha tkun appoġġata minn maġġoranza kbira ta’ produtturi tal-ħalib li tirrappreżenta maġġoranza kbira tal-volum tal-ħalib użat għal dak il-ġobon u, fil-każ ta’ organizzazzjonijiet u gruppi interprofessjonali, għandha tkun appoġġata mill-parti l-kbira tal-produtturi tal-ġobon li jirrappreżentaw il-maġġoranza kbira tal-produzzjoni ta’ dak il-ġobon.

(130)

Sabiex issegwi l-iżviluppi fis-suq, il-Kummissjoni teħtieġ informazzjoni f’waqtha dwar il-volumi tal-ħalib mhux ipproċessat konsenjat. Għalhekk, għandha ssir dispożizzjoni biex tiżgura li l-ewwel xerrej jikkomunika din l-informazzjoni lill-Istati Membri b’mod regolari u li l-Istat Membru jinnotifika lill-Kummissjoni dwar dan.

(131)

L-organizzazzjonijiet tal-produtturi u l-assoċjazzjonijiet tagħhom jistgħu jaqdu rwoli utli fil-konċentrazzjoni tal-provvista,it-titjib tal-kummerċjalizzazzjoni, l-ippjanar u l-aġġustament tal-produzzjoni għad-domanda, l-użu bl-aqwa mod possibli tal-ispejjeż tal-produzzjoni u l-istabbilizzazzjoni tal-prezzijiet tal-produttur, it-twettiq ta' riċerka, il-promozzjoni tal-aħjar prattiki u l-provvediment ta' għajnuna teknika, il-ġestjoni ta' prodotti sekondarji u għodod tal-ġestjoni ta' riskji disponibbli għall-membri tagħhom, biex b'hekk jagħtu kontribut għat-tisħiħ tal-pożizzjoni tal-produtturi fil-katina alimentari.

(132)

L-organizzazzjonijiet interprofessjonali jistgħu jwettqu rwol importanti billi jippermettu djalogu bejn operaturi fil-katina ta’ provvista, u fil-promozzjoni tal-aħjar prattiki u tat-trasparenza tas-suq.

(133)

Ir-regoli eżistenti dwar id-definizzjoni u r-rikonoxximent ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi, l-assoċjazzjonijiet tagħhom, u organizzazzjonijiet interprofessjonali għaldaqstant għandhom jiġu armonizzati, simplifikati u estiżi biex jiġi previst rikonoxximent possibbli fuq talba taħt statuti stabbiliti f'konformità ma' dan ir-Regolament għal ċerti setturi. B'mod partikolari, il-kriterji ta' rikonoxximent u l-istatuti ta' organizzazzjonijiet ta' produtturi għandhom jiżguraw li tali korpi jiġu ffurmati fuq l-inizjattiva tal-produtturi, u huma kkontrollati skont ir-regoli li jippermettu li l-membri tal-produtturi jiskrutinizzaw b'mod demokratiku l-organizzazzjoni tagħhom u d-deċiżjonijiet tagħha.

(134)

Id-dispożizzjonijiet eżistenti f’diversi setturi li jqawwu l-impatt ta’ organizzazzjonijiet ta’ produtturi, l-assoċjazzjonijiet tagħhom u tal-organizzazzjonijiet interprofessjonali billi jippermettu lill-Istati Membri, b’ċerti kundizzjonijiet, li jestendu ċerti regoli ta’ organizzazzjonijiet bħal dawn lil operaturi mhux membri, urew bil-provi li kienu effikaċi u għandhom ikunu armonizzati, razzjonalizzati u estiżi għas-setturi kollha.

(135)

Għandha ssir dispożizzjoni għall-possibbiltà li jiġu adottati ċerti miżuri biex jiffaċilitaw l-aġġustament tal-provvista għall-esiġenzi tas-suq li tista’ tikkontribwixxi għall-istabbilizzazzjoni tas-suq u tiggarantixxi standard ġust ta’ għajxien għall-komunità agrikola konċernata.

(136)

Sabiex titħeġġeġ azzjoni mill-organizzazzjonijiet tal-produtturi, assoċjazzjonijiet ta' organizzazzjoni tal-produtturi u organizzazzjonijiet interprofessjonali biex jiġi faċilitat l-aġġustament tal-provvista għall-ħtiġijiet tas-suq, bl-eċċezzjoni ta' azzjonijiet relatati ma' rtirar mis-suq, għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni s-setgħa li jiġu adottati ċerti atti fir-rigward ta' miżuri li jtejbu l-kwalità; biex tiġi promossa organizzazzjoni aħjar tal-produzzjoni, tal-ipproċessar u tal-kummerċjalizzazzjoni;; tiġi faċilitata d-dokumentazzjoni tat-tendenzi fil-prezzijiet tas-suq; u jkun possibbli l-istabbiliment ta' tbassir għal żmien qasir u fit-tul abbażi tal-mezzi tal-produzzjoni użati.

(137)

Biex jitjieb il-funzjonament tas-suq intern għall-inbejjed, l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jimplimentaw deċiżjonijiet meħudin minn organizzazzjonijiet interprofessjonali. Madankollu, il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ deċiżjonijiet bħal dawn għandu jeskludi prattiki li jistgħu joħolqu distorsjoni tal-kompetizzjoni.

(138)

Filwaqt li l-użu ta' kuntratti bil-miktub formalizzati fis-settur tal-ħalib huwa kopert minn dispożizzjonijiet separati, l-użu ta' tali kuntratti jista' jgħin ukoll biex tiġi rinfurzata r-responsabbiltà tal-operaturi f'setturi oħrajn u jiżdied l-għarfien tagħhom tal-ħtieġa li jitqiesu aħjar is-sinjali tas-suq, li tittejjeb it-trażmissjoni tal-prezzijiet u li tiġi adattata l-provvista għad-domanda, kif ukoll jgħin li jiġu evitati ċerti prattiki kummerċjali inġusti. Fin-nuqqas ta’ liġi tal-Unjoni dwar tali kuntratti, l-Istati Membri jistgħu, taħt il-liġi nazzjonali kuntrattwali tagħhom, jiddeċiedu li jagħmlu użu minn dawn il-kuntratti obbligatorju sakemm jagħmlu dan f'konformità mal-liġi tal-Unjoni u b'mod partikolari jiġi rispettat il-funzjonament xieraq tas-suq intern u l-organizzazzjoni tas-suq komuni.

(139)

Sabiex jiġi żgurat l-iżvilupp vijabbli tal-produzzjoni u għalhekk standard ġust ta' għajxien għall-produtturi fis-setturi tal-laħam taċ-ċanga u l-vitella u taż-żejt taż-żebbuġa, kif ukoll għall-produtturi ta' ċerti uċuħ tar-raba', is-setgħa tagħhom fin-negozjar meta mqabbla ma' operaturi downstream għandha tissaħħaħ, biex b'hekk tirriżulta fi tqassim aktar ġust ta' valur miżjuda tul il-katina alimentari. Biex jinkisbu dawk l-għanijiet tal-PAK, l-organizzazzjonijiet rikonoxxuti tal-produtturi għandhom ikunu jistgħu jinnegozjaw, soġġett għal limiti kwantitattivi, it-termini ta' kuntratti ta' kunsinna inklużi l-prezzijiet, għal ftit mill-produzzjoni tal-membri tagħhom jew kollha, sakemm dawk l-organizzazzjonijiet jaħdmu għal għan wieħed jew aktar mill-għanijiet tal-konċentrazzjoni tal-provvista, it-tqegħid fis-suq tal-prodotti prodotti mill-membri tagħhom u l-użu bl-aħjar mod possibbli tal-ispejjeż tal-produzzjoni, u sakemm t-twettiq ta' dawk l-għanijiet twassal għall-integrazzjoni ta' attivitajiet u tali integrazzjoni x'aktarx tiġġenera effiċjenzi sinifikattivi sabiex l-attivitajiet tal-organizzazzjoni tal-produtturi b'mod ġenerali jagħtu kontribut għall-kisba tal-għanijiet tal-Artikolu 39 TFUE. Dan jista' jseħħ dment li l-organizzazzjoni tal-produtturi twettaq ċerti attivitajiet speċifiċi u sakemm dawk l-attivitajiet ikunu sinifikattivi f'termini tal-volum tal-produzzjoni kkonċernat u f'termini tal-ispiża ta' kemm l-ispiża għall-produzzjoni u t-tqegħid tal-prodott fis-suq.

(140)

Sabiex jiġi żgurat il-valur miżjud, u sabiex tinżamm il-kwalità ta', partikolarment, perżut ippreservat li jibbenefika minn denominazzjoni ta' oriġini protetta jew indikazzjoni ġeografika protetta, l-Istati Membri għandhom jingħataw il-permess, soġġett għal kundizzjonijiet stretti, li japplikaw regoli biex jirregolaw il-provvista ta' dan il-perżut ippreservat, sakemm dawk ir-regoli jkunu appoġġati minn maġġoranza kbira tal-produtturi tiegħu u, fejn adatt, mill-produtturi tal-ħnieżer fiż-żona ġeografika marbuta ma' dak il-perżut.

(141)

L-obbligu ta' reġistrazzjoni tal-kuntratti kollha ta’ provvista li jikkonċernaw il-ħops prodott fl-Unjoni huwa oneruż u m'għandux jitkompla.

(142)

Sabiex jiġi żgurat li l-għanijiet u r-responsabbiltajiet tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi, l-assoċjazzjonijiet tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi u organizzazzjonijiet interprofessjonali jiġu definiti b'mod ċar sabiex u jikkontribwixxu għall-effettività tal-azzjonijiet tagħhom mingħajr ma jiġi impost piż amministrattiv mhux meħtieġ u mingħajr ma jiddgħajjef il-prinċipju tal-libertà ta' assoċjazzjoni b'mod partikolari fir-rigward ta' dawk li mhumiex membri f'organizzazzjonijiet bħal dawn, is-setgħa li jiġu adottati ċertu atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tar-regoli dwar:

l-għanijiet speċifiċi li jistgħu, ikollhom jew ma jistgħux jiġu mfittxija minn tali organizzazzjonijiet u assoċjazzjonijiet u, fejn applikabbli, għandhom jiżdiedu ma' dawk stipulati f'dan ir-Regolament, ir-regoli ta' tali organizzazzjonijiet u assoċjazzjonijiet l-istatuti ta' organizzazzjonijiet għajr organizzazzjonijiet tal-produtturi, il-kundizzjonijiet speċifiċi applikabbli għall-istatuti tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi f'ċerti setturi, inklużi derogi, l-istruttura, il-perijodu ta' sħubija, id-daqs, il-kontabbiltà demokratika u attivitajiet ta' tali organizzazzjonijiet u assoċjazzjonijiet, kif ukoll l-effetti tal-amalgamazzjonijiet: il-kundizzjonijiet għar-rikonoxximent, l-irtirar u s-sospensjoni tar-rikonoxximent, l-effetti tagħhom, kif ukoll ir-rekwiżiti biex jittieħdu miżuri ta' rimedju fil-każ li l-kriterji ta' rikonoxximent ma jiġux irrispettati;

organizzazzjonijiet u assoċjazzjonijiet transnazzjonali u r-regoli relatati mal-għajnuna amministrattiva fil-każ ta' kooperazzjoni transnazzjonali; is-setturi soġġetti għall-awtorizzazzjoni mill-Istat Membru li għalihom tapplika l-esternalizzazzjoni u l-kundizzjonijiet u n-natura tal-attivitajiet li jistgħu jiġi esternalizzati u l-provvediment ta' mezzi tekniċi minn organizzazzjonijiet jew assoċjazzjonijiet; il-bażi għall-kalkolu tal-volum minimu jew tal-valur tal-produzzjoni kummerċjabbli ta' organizzazzjonijiet jew assoċjazzjonijiet; ir-regoli dwar il-kalkolu tal-volum ta' ħalib mhux ipproċessat kopert minn negozjati minn organizzazzjoni tal-produtturi, l-aċċettazzjoni ta' membri li mhumiex produtturi fil-każ ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi, jew li mhumiex organizzazzjonijiet tal-produtturi fil-każ ta' assoċjazzjoni tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi;

l-estensjoni ta’ ċerti regoli tal-organizzazzjonijiet għal dawk li ma jkunux membri u l-ħlas obbligatorju ta’ sottoskrizzjonijiet minn dawk li ma jkunux membri, inkluż l-użu u l-allokazzjoni ta' tali ħlas minn dawk l-organizzazzjonijiet u lista ta’ regoli ta’ produzzjoni aktar stretti li jistgħu jkunu estiżi, aktar rekwiżiti fir-rigward tar-rappreżentanza, id-distretti ekonomiċi konċernati, inkluż skrutinju mill-Kummissjoni tad-definizzjoni tagħhom, perijodi minimi li matulhom ir-regoli għandhom ikunu fis-seħħ qabel ma jiġu estiżi, il-persuni jew l-organizzazzjonijiet li r-regoli jew il-kontribuzzjonijiet jistgħu jkunu applikati għalihom, u ċ-ċirkostanzi li fihom il-Kummissjoni tista’ tesiġi li l-estensjoni ta’ regoli jew il-kontribuzzjonijiet obbligatorji jkunu rrifjutati jew irtirati.

(143)

Il-monitoraġġ ta’ flussi kummerċjali huwa l-ewwel u qabel kollox kwistjoni ta’ mmaniġġjar li għandha tkun indirizzata f’mod flessibbli. Id-deċiżjoni dwar l-introduzzjoni ta’ rekwiżiti ta’ liċenzja għandha tittieħed waqt li titqies il-ħtieġa għal liċenzji għall-immaniġġjar tas-swieq konċernati u, partikolarment, il-ħtieġa għall-monitoraġġ tal-importazzjonijiet jew l-esportazzjonijiet tal-prodotti inkwistjoni.

(144)

Sabiex jittieħed kont tal-obbligi internazzjonali tal-Unjoni u l-istandards soċjali, ambjentali u tal-benessri tal-annimali applikabbli tal-Unjoni, il-ħtieġa li tkun issorveljata l-evoluzzjoni tal-kummerċ u l-iżviluppi fis-swieq u tal-importazzjonijiet u esportazzjonijiet, il-ħtieġa għal ġestjoni soda tas-swieq u l-ħtieġa li jitnaqqas il-piż amministrattiv, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-lista tal-prodotti soġġetti għall-preżentazzjoni ta’ liċenzja ta’ importazzjoni jew ta’ esportazzjoni, u l-każijiet u s-sitwazzjonijiet fejn il-preżentazzjoni ta' liċenzja ta' importazzjoni jew ta' esportazzjoni mhix meħtieġa.

(145)

Biex jiġu pprovduti aktar elementi ewlenin tas-sistema ta’ liċenzja, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta’ regoli dwar: id-drittijiet u l-obbligi li jidderivaw mil-liċenzja, l-effetti legali tagħha u l-każijiet fejn tolleranza tapplika fir-rigward tal-osservanza tal-obbligu li ssir importazzjoni jew esportazzjoni tal-kwantità msemmija fil-liċenzja jew, fejn għandha tkun indikata l-oriġini, il-ħruġ ta’ liċenzja ta’ importazzjoni jew ir-rilaxx fiċ-ċirkolazzjoni libera, li jkun soġġett għall-preżentazzjoni ta’ dokument maħruġ minn pajjiż terz jew entità li jiċċertifikaw inter alia l-oriġini, l-awtentiċità u l-karatteristiċi tal-kwalità tal-prodotti; it-trasferiment tal-liċenzja jew ir-restrizzjonijiet fuq it-trasferibbiltà tagħha; il-kundizzjonijiet addizzjonali għal-liċenzji għall-importazzjoni għall-qanneb u l-prinċipju ta' għajnuna amministrattiva bejn l-Istati Membri biex jiġu prevenuti jew trattati każijiet ta' frodi u irregolaritajiet; u l-każijiet u sitwazzjonijiet fejn id-depożitu ta' garanzija li tiggarantixxi li l-prodotti huma importati jew esportati fi żmien il-perijodu ta' validità tal-liċenzja huwa jew mhuwiex meħtieġ.

(146)

L-elementi essenzjali ta’ dazji doganali applikabbli għal prodotti agrikoli li jirriflettu ftehimiet tad-WTO u ftehimiet bilaterali huma stabbiliti fit-Tariffa Doganali Komuni. Il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta miżuri għall-kalkolu dettaljat ta’ dazji ta’ importazzjoni skont dawk l-elementi essenzjali.

(147)

Is-sistema ta' prezzijiet ta' dħul għandha tinżamm għal ċerti prodotti. Biex tiġi żgurata l-effiċjenza ta' dik is-sistema ta’ prezzijiet ta’ dħul, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-verifika tal-eżattezza tal-prezz ta’ dħul iddikjarat ta' konsenja permezz ta' valur fiss ta' importazzjoni, u li tipprovdi l-kundizzjonijiet meħtieġa biex tiġi ddepożitata garanzija.

(148)

Biex ma jitħalliex ikun hemm jew biex tittieħed azzjoni kontra effetti avversi fuq is-suq tal-Unjoni li jistgħu jirriżultaw minn importazzjoni ta’ ċerti prodotti agrikoli, l-importazzjoni ta’ prodotti bħal dawn għandha tkun soġġetta għal ħlas ta’ dazju addizzjonali, fejn jiġu ssodisfati ċerti kundizzjonijiet.

(149)

Ikun adatt li, b’ċerti kundizzjonijiet, jinfetħu u jkunu amministrati kwoti tariffarji ta’ importazzjoni li jirriżultaw minn ftehimiet internazzjonali konklużi skont it-TFUE jew minn atti legali oħra tal-Unjoni. Il-metodu ta' amministrazzjoni adottat għal kwoti tariffarji ta’ importazzjoni, għandu jagħti importanza adatta lill-ħtiġijiet ta’ provvista tas-suq eżistenti u emerġenti tal-produzzjoni, l-ipproċessar u l-konsum tal-Unjoni f'termini tal-kompetittività, ċertezza u kontinwità tal-provvista, u għall-ħtieġa li jitħares l-ekwilibriju tas-suq.

(150)

Sabiex ikun hemm konformità mal-impenji meħuda skont il-ftehimiet konklużi bħala parti mis-Sessjoni tal-Urugwaj ta' negozjati multilaterali ta' kummerċ dwar il-kwoti tariffarji għall-importazzjoni, fi Spanja, ta' 2 000 000 tunnelata qamħirrun u 300 000 tunnellata sorgu, u l-kwoti tariffarji għall-importazzjoni, fil-Portugall, ta' 500 000 tunnellata qamħirrun, għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni s-setgħa li tadotta ċerti atti fir-rigward tal-istabbiliment tad-dispożizzjonijiet neċessarji għat-twettiq tal-importazzjonijiet tal-kwota tariffarja u, fejn xieraq, il-ħżin pubbliku tal-kwantitajiet importati mill-aġenziji li jħallsu tal-Istati Membri kkonċernati.

(151)

Sabiex jiġi żgurat aċċess ġust għall-kwantitajiet disponibbli u t-trattament ugwali tal-operaturi fil-kwota tariffarja, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta': id-determinazzjoni tal-kundizzjonijiet u r-rekwiżiti ta' eliġibbiltà li operatur irid jissodisfa biex jippreżenta applikazzjoni fil-kwota tariffarja; l-istabbiliment ta' regoli dwar it-trasferiment tad-drittijiet bejn l-operaturi u, fejn meħtieġ, il-limitazzjonijiet li japplikaw għat-trasferimenti fi ħdan l-amministrazzjoni tal-kwota tariffarja; il-parteċipazzjoni fil-kwota tariffarja issir soġġetta għad-depożitu ta' garanzija; u li jiġu previsti, fejn meħtieġ, kwalunkwe karatteristiċi speċifiċi, rekwiżit jew restrizzjoni partikolari applikabbli għall-kwota tariffarja kif stabbilita fil-ftehim internazzjonali jew f’att ieħor konċernat.

(152)

Prodotti agrikoli jistgħu f’ċerti każijiet jibbenefikaw minn trattament speċjali għall-importazzjoni f’pajjiżi terzi jekk il-prodotti jkunu konformi ma’ ċerti speċifikazzjonijiet u/jew kundizzjonijiet dwar prezzijiet. Kooperazzjoni amministrattiva bejn l-awtoritajiet fil-pajjiż terz importatur u l-Unjoni hija meħtieġa biex tiġi żgurata l-applikazzjoni korretta ta’ sistema bħal din. Għal dak il-fini, il-prodotti għandhom ikunu akkumpanjati minn ċertifikat maħruġ mill-Unjoni.

(153)

Biex jiġi żgurat li prodotti li jiġu esportati jkunu jistgħu jibbenefikaw minn trattament speċjali għall-importazzjoni f’pajjiż terz jekk ċerti kundizzjonijiet jiġu ssodisfati, bis-saħħa ta' ftehimiet internazzjonali konklużi mill-Unjoni skont it-TFUE, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta' regoli li jobbligaw lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri, meta jintalbu u wara kontrolli adatti, joħorġu dokument li jiċċertifika li l-kundizzjonijiet ikunu ssodisfati.

(154)

Biex għelejjel illegali ma jitħallewx ifixklu s-suq tal-qanneb u l-fibra, dan ir-Regolament għandu jipprevedi kontrolli fuq importazzjoni ta’ qanneb u żerriegħa tal-qanneb biex jiġi żgurat li dawn il-prodotti joffru ċerti garanziji fir-rigward tal-kontenut tagħhom ta’ tetraidrokannabinol. Barra minn hekk, l-importazzjoni ta’ żerriegħa tal-qanneb maħsuba għal użi minbarra ż-żriegħ għandha tibqa’ soġġetta għal sistema ta’ kontrolli li tipprevedi l-awtorizzazzjoni tal-importaturi kkonċernati.

(155)

Fl-Unjoni qed tiġi segwita politika ta' kwalità fir-rigward ta' prodotti tas-settur tal-ħops. Fil-każ ta' prodotti importati, jeħtieġ li jiġu inkorporati f'dan ir-Regolament id-dispożizzjonijiet li jiżguraw li jiġu importati biss prodotti li jikkonformaw ma' karatteristiċi minimi ta' kwalità ekwivalenti. Sabiex tnaqqas kemm jista’ jkun il-piż amministrattiv, is-setgħa biex jiġu adotatti ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-każijiet li fihom l-obbligi marbutin maċ-ċertifikazzjoni tal-ekwivalenza u mat-tikkettar tal-pakketti ma għandhomx japplikaw.

(156)

L-Unjoni kkonkludiet diversi arranġamenti preferenzjali ta' aċċess għas-suq ma' pajjiżi terzi li jippermettu lil dawk il-pajjiżi jesportaw zokkor tal-kannamieli lejn l-Unjoni taħt kundizzjonijiet favorevoli. Id-dispożizzjonijiet relatati dwar l-istima tal-ħtieġa tar-raffinaturi għal zokkor għar-raffinar u, suġġett għal ċerti kundizzjonijiet, li liċenzji ta' importazzjoni jiġu riservati għal utenti speċjalizzati ta' kwantitajiet sinifikanti ta' zokkor tal-kannamieli mhux raffinat, li huma kkunsidrati bħala raffinaturi full-time fl-Unjoni, għandhom jinżammu għal ċertu perijodu. Biex jiġi żgurat li z-zokkor impurtat għar-raffinament ikun raffinat f'konformità ma' dawk ir-rekwiżiti,s-setgħa biex jiġu adotatti ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-użu ta' termini għall-operazzjoni ta' arranġamenti dwar l-importazzjoni; il-kundizzjonijiet u r-rekwiżiti tal-eliġibbiltà li operatur irid jissodisfa sabiex iressaq applikazzjoni għal liċenzja tal-importazzjoni, inkluż l-għoti ta’ garanzija, u regoli dwar il-penali amministrattivi imposti.

(157)

Is-sistema ta’ dazji doganali tagħmilha possibbli li ma jintużawx il-miżuri l-oħra kollha ta’ protezzjoni fil-fruntieri esterni tal-Unjoni. Is-suq intern u l-mekkaniżmu doganali jistgħu, f’ċirkostanzi eċċezzjonali, jirriżultaw inadegwati. F’każijiet bħal dawn, biex is-suq tal-Unjoni ma jitħalliex mingħajr difiża kontra t-tfixkil li jista’ jinqala’, l-Unjoni għandha tkun tista’ tieħu l-miżuri kollha meħtieġa mingħajr dewmien. Miżuri bħal dawn għandhom ikunu konformi mal-impenji internazzjonali tal-Unjoni.

(158)

Huwa xieraq li ssir possibbli s-sospensjoni tal-użu ta' arranġamenti ta' proċessar attiv u passiv fejn is-suq tal-Unjoni jiġi mfixkel jew jista' jiġi mfixkel minn arranġamenti bħal dawn.

(159)

Ir-rifużjonijiet ta’ esportazzjoni lil pajjiżi terzi, ibbażati fuq id-differenza bejn prezzijiet fl-Unjoni u dawk fuq is-suq dinji, u li jkunu fil-limiti stabbiliti skont l-impenji magħmulin fid-WTO, għandhom jinżammu bħala miżura li tista' tkopri ċerti prodotti li għalihom dan ir-Regolament japplika fejn il-kundizzjonijiet fis-suq intern huma bħal dawk deskritti għal miżuri eċċezzjonali. Esportazzjonijiet sussidjati għandhom ikunu soġġetti għal limiti f'termini ta' valur u kwantità, u, mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni ta' miżuri eċċezzjonali, ir-rifużjoni disponibbli għandha tkun żero.

(160)

Il-konformità mal-limiti espressa f’termini ta’ valur għandha tkun żgurata fiż-żmien meta r-rifużjonijiet ta’ esportazzjoni jiġu ffissati permezz tal-monitoraġġ ta’ ħlasijiet skont ir-regoli li jikkonċernaw il-Fond Agrikolu Ewropew ta’ Garanzija. Il-monitoraġġ għandu jiġi ffaċilitat bl-iffissar obbligatorju bil-quddiem tal-ħlas ta’ rifużjonijiet ta’ esportazzjoni, waqt li jipprovdi għall-possibbiltà, fil-każ ta’ rifużjonijiet divrenzjati, ta’ tibdil fid-destinazzjoni speċifikata f’żona ġeografika li għaliha tapplika rata unika ta’ rifużjoni ta’ esportazzjoni. Fil-każ ta’ bidla fid-destinazzjoni, ir-rifużjoni ta’ esportazzjoni applikabbli għad-destinazzjoni attwali għandha titħallas b’limitu massimu fuq l-ammont applikabbli għad-destinazzjoni ffissat minn qabel.

(161)

Il-konformità mal-limiti ta’ kwantità għandha tkun żgurata permezz ta’ sistema ta’ monitoraġġ affidabbli u effikaċi. Għal dan il-fini, l-għoti ta’ rifużjonijiet ta’ esportazzjoni għandu jkun soġġett għal liċenzja ta’ esportazzjoni. Ir-rifużjonijiet ta’ esportazzjoni għandhom jingħataw sal-limiti disponibbli, li jkun jiddependi mis-sitwazzjoni partikolari ta’ kull prodott ikkonċernat. Eċċezzjonijiet għal dik ir-regola għandhom ikunu permessi biss għal prodotti pproċessati mhux elenkati fl-Anness I għat-Trattati, li għalihom ma japplikawx limiti ta’ volum. Għandha ssir dispożizzjoni għal deroga mir-rekwiżit ta' konformità stretta ma’ regoli ta’ mmaniġġjar fejn l-esportazzjonijiet li jibbenefikaw minn rifużjonijiet ta’ esportazzjoni x’aktarx li ma jaqbżux il-kwantità stabbilita.

(162)

Fil-każ ta’ esportazzjoni ta’ annimali tal-ifrat ħajjin, ir-rifużjonijiet ta’ esportazzjoni għandhom jingħataw u jitħallsu biss jekk jiġu ssodisfati d-dispożizzjonijiet stabbiliti fil-liġi tal-Unjoni fir-rigward tal-benessri tal-annimali, partikolarment dawk li jikkonċernaw il-protezzjoni ta’ annimali waqt it-trasport.

(163)

Sabiex jiġi żgurat il-funzjonament tajjeb tas-sistema tar-rifużjonijiet ta’ esportazzjonijiet, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tar-rekwiżit ta' depożitu ta' garanzija li tiggarantixxi l-eżekuzzjoni tal-obbligazzjonijiet tal-operatur.

(164)

Biex il-piż amministrattiv għall-operaturi u l-awtoritajiet jiġi mminimizzat, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istabbiliment ta' limiti li f’livelli taħthom jista’ ma jkunx meħtieġ l-obbligu li tinħareġ jew li tiġi ppreżentata liċenzja ta’ esportazzjoni, tal-iffissar ta' destinazzjonijiet jew operazzjonijiet fejn eżenzjoni mill-obbligu li tiġi ppreżentata liċenzja ta’ esportazzjoni tista’ tiġi ġġustifikata, u tal-possibilita', f’sitwazzjoni ġustifikata, li jingħataw liċenzji ta’ esportazzjoni ex post.

(165)

Biex jiġu indirizzati sitwazzjonijiet prattiċi li jiġġustifikaw eliġibbiltà sħiħa jew parzjali għal rifużjonijiet ta’ esportazzjoni, u biex l-operaturi jiġu megħjunin jgħaqqdu l-perijodu bejn l-applikazzjoni għall-ħlas finali tar-rifużjoni ta’ esportazzjoni u l-ħlas finali tal-istess, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta’ regoli dwar: data oħra għar-rifużjoni; ħlas bil-quddiem għal rifużjonijiet tal-esportazzjoni, inklużi l-kundizzjonijiet għad-depożitu u r-rilaxx ta’ garanzija; provi addizzjonali fejn ikun hemm dubji dwar id-destinazzjoni vera ta’ prodotti u l-opportunità għall-importazzjoni mill-ġdid fit-territorju doganali tal-Unjoni; destinazzjonijiet ittrattati bħala esportazzjonijiet mill-Unjoni, u l-inklużjoni ta’ destinazzjonijiet fit-territorju doganali tal-Unjoni eliġibbli għal rifużjonijiet ta’ esportazzjoni.

(166)

Biex jiġi żgurat l-aċċess ugwali għar-rifużjonijiet ta’ esportazzjoni għal esportaturi ta’ prodotti elenkati fl-Anness I għat-Trattati u l-prodotti pproċessati tagħhom, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-applikazzjoni ta’ ċerti regoli dwar prodotti agrikoli għal prodotti esportati fl-għamla ta’ oġġetti pproċessati.

(167)

Sabiex jiġi żgurat li prodotti li jibbenefikaw minn rifużjonijiet tal-esportazzjoni jiġu esportati mit-territorju doganali tal-Unjoni, biex jiġi evitat li ma jintbagħtux lura f’dak it-territorju, kif ukoll biex jiġi mminimizzat il-piż amministrattiv għall-operaturi meta jiġġeneraw u jissottomettu prova li prodotti li jattiraw rifużjoni jkunu waslu f’pajjiż ta’ destinazzjoni għal rifużjonijiet differenzjati, is-setgħa li tadotta ċerti atti għandha tiġi delegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta' regoli dwar: l-iskadenza li qabilha għandu jkun iffinalizzat il-ħruġ mit-territorju doganali tal-Unjoni, inkluż iż-żmien għal dħul mill-ġdid temporanju; l-ipproċessar li prodotti li jibbenefikaw minn rifużjonijiet tal-esportazzjoni għandhom jgħaddu minnu matul dak il-perijodu; il-prova ta’ wasla f’destinazzjoni għall-eliġibbiltà ta' rifużjonijiet divrenzjati; il-limiti ta’ rifużjoni u l-kundizzjonijiet li bihom esportaturi jistgħu jkunu eżentati milli jġibu prova bħal dik; u l-kundizzjonijiet għall-approvazzjoni ta’ prova, ipprovduta minn partijiet terzi indipendenti, ta’ wasla f’destinazzjoni fejn japplikaw rifużjonijiet divrenzjati.

(168)

Biex l-esportaturi jiġu mħeġġa jissodisfaw il-kundizzjonijiet tal-benessri tal-annimali u biex l-awtoritajiet kompetenti jkunu jistgħu jivverifikaw l-infiq korrett għal rifużjonijiet ta’ esportazzjoni fejn dawn ikunu b’kondizzjoni li jiġu ssodisfati r-rekwiżiti għall-benessri tal-annimali, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta’ rekwiżiti ta’ benessri tal-annimali ’l barra mit-territorju doganali tal-Unjoni, inkluż l-użu ta’ partijiet terzi indipendenti.

(169)

Biex jitqiesu l-karatteristiċi speċifiċi tas-setturi differenti, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward ta’ rekwiżiti u kundizzjonijiet speċifiċi għall-operaturi u fir-rigward tal-prodotti eliġibbli għal rifużjoni ta’ esportazzjoni, u biex jiġu stabbiliti l-koeffiċjenti għall-finijiet tal-kalkolu ta’ rifużjonijiet ta’ esportazzjoni waqt li jittieħed kont tal-proċess ta’ maturazzjoni ta' ċertu Xorb spirituż li jittieħed miċ-ċereali.

(170)

Prezzijiet minimi ta’ esportazzjoni għall-basal li jagħmel il-fjur ma għadhomx aktar utli u għandhom jiġu aboliti.

(171)

Skont l-Artikolu 42 TFUE, id-dispożizzjonijiet tat-TFUE fir-rigward tal-kompetizzjoni għandhom japplikaw għall-produzzjoni u l-kummerċ ta’ prodotti agrikoli biss skont kemm ikun determinat mil-liġi tal-Unjoni fil-qafas tal-Artikolu 43(2) TFUE u skont il-proċedura stabbilita hemmhekk.

(172)

Fid-dawl tal-l-karatteristiċi speċifiċi tas-settur agrikolu u d-dipendenza tiegħu fuq il-funzjonament tajjeb tal-katina ta' provvista tal-ikel kollha, inkluża l-applikazzjoni effettiva tar-regoli ta' kompetizzjoni għas-setturi relatati kollha fil-katina tal-ikel kollha, li tista' tkun ikkonċentrata ħafna, għandha tingħata attenzjoni speċjali għall-applikazzjoni tar-regoli tal-kompetizzjoni kif imsemmi fl-Artikolu 42 TFUE. Għal dak il-għan, hemm ħtieġa għal kooperazzjoni mill-qrib bejn il-Kummissjoni u l-awtoritajiet tal-kompetizzjoni tal-Istati Membri. Barra minn hekk, il-linji gwida adottati, fejn adatt, mill-Kummissjoni huma strument adatt biex jipprovdi gwida lill-intrapriżi u partijiet interessati oħrajn konċernati.

(173)

Għaldaqstant għandu jiġi stipulat li r-regoli dwar il-kompetizzjoni relatati mal-ftehimiet, id-deċiżjonijiet u l-prattiki msemmija fl-Artikolu 101 TFUE u mal-abbuż ta’ pożizzjoni dominanti għandhom japplikaw għall-produzzjoni ta’ prodotti agrikoli u l-kummerċ fihom, sakemm l-applikazzjoni tagħhom ma tipperikolax l-ilħuq tal-objettivi tal-PAK.

(174)

Għandu jitħalla jkun hemm approċċ speċjali fil-każ ta’ organizzazzjonijiet ta’ bdiewa jew ta’ produtturi jew assoċjazzjonijiet tagħhom li l-objettiv tagħhom ikun il-produzzjoni konġunta jew il-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti agrikoli jew l-użu ta’ faċilitajiet konġunti, sakemm din l-azzjoni konġunta ma teskludix il-kompetizzjoni jew tipperikola l-ilħuq tal-objettivi tal-Artikolu 39 TFUE.

(175)

Mingħajr preġudizzju għar-regolament tal-provvista għal ċerti prodotti, bħall-ġobon u l-perżut li jibbenefikaw minn denominazzjoni protetta ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika protetta, jew l-inbid, li huwa rregolat minn sett ta' regoli speċifiċi, għandu jiġi segwit approċċ speċjali fir-rigward ta’ ċerti attivitajiet ta’ organizzazzjonijiet interprofessjonali bil-kondizzjoni li dawn ma jwasslux biex is-swieq jinqasmu f’partijiet, ma jaffettwawx l-funzjonament tajjeb tal-OKS, ma joħolqux distorsjoni tal-kompetizzjoni jew jeliminawha, ma jġibux magħhom l-iffissar tal-prezzijiet jew kwoti u ma joħolqux diskriminazzjoni.

(176)

Il- funzjonament tajjeb tas- suq intern jitpoġġa f'periklu jekk tingħata għajnuna nazzjonali. Għalhekk id-dispożizzjonijiet tat-TFUE dwar l-għajnuna mill-Istat għandhom, bħala regola ġenerali, japplikaw għall-prodotti agrikoli. Minkejja dan, f’ċerti sitwazzjonijiet, jistgħu jsiru xi eċċezzjonijiet. Fejn jeżistu dawn l-eċċezzjonijiet, il-Kummissjoni għandha tkun f’qagħda li tfassal lista ta’ għajnuna nazzjonali eżistenti, ġdida jew proposta, li tagħmel osservazzjonijiet adatti lill-Istati Membri u li tipproponi miżuri adatti.

(177)

Id-dispożizzjonijiet dwar il-primjum għall-qlugħ ta’ dwieli u ċerti miżuri skont programmi ta’ appoġġ għall-inbid ma għandhomx minnhom infushom jipprekludu l-pagamenti nazzjonali għall-istess finijiet.

(178)

Minħabba s-sitwazzjoni ekonomika speċifika tal-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni ta’ renni u prodotti tar-renni, il-Finlandja u l-Isvezja għandhom ikomplu jagħtu pagamenti nazzjonali f’dak ir-rigward.

(179)

Fil-Finlandja, it-tkabbir tal-pitravi huwa soġġett għal kundizzjonijiet ġeografiċi u klimatiċi partikolari li, flimkien mal-effetti ġenerali tar-riforma taz-zokkor, jolqtu ħażin lis-settur. Dak l-Istat Membru għandu, għalhekk, ikun awtorizzat, fuq bażi permanenti, li jagħti pagamenti nazzjonali lill-produtturi tal-pitravi tiegħu.

(180)

L-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jagħmlu pagamenti nazzjonali għall-kofinanzjament tal-miżuri tal-apikultura stipulati taħt dan ir-Regolament, kif ukoll għall-protezzjoni tal-produtturi tal-apikultura żvantaġġati minħabba kundizzjonijiet strutturali jew naturali jew suġġetti għal programmi ekonomiċi ta’ żvilupp, minbarra pagamenti nazzjonali allokati għall-produzzjoni jew għall-kummerċ.

(181)

L-Istati Membri li jieħdu sehem fl-iskemi biex jittejjeb l-aċċess għall-ikel għat-tfal, għandhom ikunu jistgħu jagħtu għajnuna nazzjonali flimkien mal-għajnuna tal-Unjoni għall-provvista tal-prodotti u għal ċerti spejjeż relatati.

(182)

Biex jiġu indirizzati każijiet ta’ kriżi ġġustifikati anke wara t-tmiem tal-perijodu transizzjonali, l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jipprovdu pagamenti nazzjonali għal distillazzjoni ta’ kriżi f’limitu baġitarju globali ta’ 15 % tal-valur rispettiv tal-baġit annwali rilevanti tal-Istat Membru għall-programm tiegħu ta’ appoġġ nazzjonali. Qabel ma jingħataw, dawn il-pagamenti nazzjonali għandhom jiġu nnotifikati lill-Kummissjoni u approvati.

(183)

L-Istati Membri għandhom jitħallew ikomplu jagħtu pagamenti nazzjonali għall-ġewż kif ipprovdut attwalment skont l-Artikolu 120 tar-Regolament (KE) Nru 73/2009, biex itaffu l-effetti ta’ diżakkoppjar tal-iskema ta’ għajnuna preċedenti tal-Unjoni għall-ġewż. Fl-interess taċ-ċarezza, minħabba li dak ir-Regolament għandu jitħassar, dawk il-pagamenti nazzjonali jiġu previsti f’dan ir-Regolament.

(184)

Għandhom jiġu previsti miżuri speċjali ta’ intervent biex issir reazzjoni effiċjenti u effikaċi kontra theddid ta’ tfixkil fis-swieq. Il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dawk il-miżuri għandu jiġi ddefinit.

(185)

Biex tittieħed reazzjoni effiċjenti u effikaċi kontra tħeddid ta' tfixkil fis-swieq ikkawżat minn żidiet jew tnaqqis sinifikanti fil-prezzijiet fi swieq interni u esterni, jew avvenimenti u ċirkostanzi oħra li jfixklu jew jheddu li jfixklu s-suq b’mod sinifikanti, fejn dik is-sitwazzjoni jew l-effetti tagħha fuq is-suq x'aktarx li jkomplu jew jiddeterjoraw, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-miżuri meħtieġa biex tiġi indirizzara dik is-sitwazzjoni fis-suq, filwaqt li jiġi rispettat kwalunkwe obbligu li jirriżulta mill-ftehimiet internazzjonali u dment li kwalunkwe miżura oħra disponibbli skont dan ir-Regolament tidher insuffiċjenti, inklużi miżuri għall-estensjoni jew modifika tal-ambitu, id-durata jew aspetti oħra ta' miżuri oħra previsti skont dan ir-Regolament, jew jipprevedu rifużjonijiet għall-esportazzjonijiet, jew jissospendu dazji ta’ importazzjoni, għal kollox jew parzjalment, inkluż għal ċerti kwantitajiet jew perijodi, kif meħtieġ.

(186)

Ir-restrizzjonijiet għaċ-ċirkolazzjoni libera li jirriżultaw mill-applikazzjoni ta’ miżuri maħsubin biex jikkumbattu t-tixrid ta’ mard tal-annimali jistgħu jikkawżaw diffikultajiet fis-suq fi Stat Membru wieħed jew aktar. L-esperjenza turi li t-tfixkil serju fis-suq bħal meta l-konsum jonqos jew il-prezzijiet jinżlu b’mod sinifikanti jista’ jkun dovut għal telf ta’ fiduċja tal-konsumaturi minħabba s-saħħa pubblika jew ir-riskji għas-saħħa tal-annimali jew tal-pjanti. Fid-dawl tal-esperjenza miksuba, il-miżuri dovuti għat-telf ta’ fiduċja tal-konsumaturi għandhom jiġu estiżi għall-prodotti tal-pjanti.

(187)

Il-miżuri eċċezzjonali ta’ appoġġ għas-suq tal-laħam taċ-ċanga u vitella, il-ħalib u l-prodotti tal-ħalib, il-laħam tal-majjal, il-laħam tan-nagħaġ u l-laħam tal-mogħoż, il-bajd u l-laħam tat-tjur, għandhom ikunu relatati direttament ma’ miżuri sanitarji u veterinarji adottati biex jikkumbattu t-tixrid ta’ mard. Dawn għandhom jittieħdu fuq talba tal-Istati Membri biex jiġi evitat tfixkil serju fis-swieq.

(188)

Sabiex ikun hemm reazzjoni effettiva għal ċirkostanzi eċċezzjonali, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-estensjoni tal-lista ta' prodotti, kif stabbilit f'dan ir-Regolament, li fir-rigward tagħha jistgħu jiġu adottati miżuri eċċezzjonali ta' appoġġ.

(189)

Il-Kummissjoni għandha tkun awtorizzata tadotta l-miżuri meħtieġa sabiex issolvi problemi speċifiċi f’każ ta’ emerġenza.

(190)

Reazzjoni effiċjenti u effettiva kontra t-theddid ta' tfixkil fis-suq tista' tkun ta' importanza partikolari għas-settur tal-ħalib. Bl-istess mod, jistgħu jirriżultaw problemi speċifiċi f'każ ta' emerġenza. Huwa għaldaqstant meħtieġ li jiġi enfasizzat li l-adozzjoni mill-Kummissjoni tal-miżuri msemmija hawn fuq fil-każ ta' tfixkil fis-suq, inkluż żbilanċ fis-suq, jew dawk meħtieġa biex jissolvew problemi speċifiċi f'każ ta' emerġenza jistgħu jindirizzaw b'mod partikolari s-settur tal-ħalib.

(191)

Sabiex ikun hemm rispons għal perijodi ta' żbilanċ serju ħafna fis-suq, kategoriji speċifiċi ta' azzjonijiet kollettivi minn operaturi privati jistgħu jkunu adatti, bħala miżuri eċċezzjonali, sabiex jistabbilizzaw is-setturi kkonċernati, soġġett għal salvagwardji, limiti jew kundizzjonijiet preċiżi. Fejn tali azzjonijiet jistgħu jaqgħu taħt il-kamp ta' applikazzjoni tal-Artikolu 101(1) TFUE, il-Kummissjoni għandha tkun tista' tipprovdi deroga għal perijodu limitat. Dawn l-azzjonijiet għandhom madankollu jkunu komplementari għal azzjoni tal-Unjoni fil-qafas ta' intervent pubbliku u ħżin privat jew ta' miżuri eċċezzjonali previsti minn dan ir-Regolament, u m'għandhomx ixekklu l-funzjonament tas-suq intern.

(192)

Għandu jkun possibbli li intrapriżi, Stati Membri jew pajjiżi terzi jkunu obbligati jissottomettu komunikazzjonijiet għall-finijiet tal-applikazzjoni ta’ dan id-dokument, jimmonitorjaw, janalizzaw u jimmaniġġjaw is-suq fi prodotti agrikoli, jiżguraw it-trasparenza tas-suq u l-funzjonament sewwa tal-miżuri tal-PAK, jiċċekkjaw, jikkontrollaw, jimmonitorjaw, jevalwaw u jawditjaw miżuri tal-PAK, u li jikkonformaw mar-rekwiżiti stipulati fil-ftehimiet internazzjonali, inklużi rekwiżiti ta’ notifika skont dawk il-ftehimiet. Biex jiġi żgurat approċċ armonizzat, razzjonalizzat u simplifikat, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta miżuri meħtieġa fir-rigward ta’ komunikazzjonijiet. B'dan għandha tqis il-ħtiġijiet tad-data u s-sinerġiji bejn is-sorsi potenzjali tad-data.

(193)

Sabiex tiġi żgurata l-integrità tas-sistemi ta' informazzjoni u l-awtentiċità u l-leġibbiltà ta' dokumenti u data assoċjata mibgħuta, is-setgħa li tadotta ċerti atti għandha tiġi delegata lill-Kummissjoni fir-rigward tan-natura u t-tip tal-informazzjoni li għandha tingħata notifika dwarha; il-kategoriji tad-data li għandhom jiġu pproċessati u l-perijodi massimi li jinżammu; l-iskop tal-ipproċessar, partikolarment fil-każ tal-pubblikazzjoni ta' tali data u t-trasferiment tagħha f'pajjiżi terzi; id-drittijiet ta' aċċess għall-informazzjoni jew is-sistemi ta' informazzjoni disponibbli, u l-kundizzjonijiet għall-pubblikazzjoni tal-informazzjoni.

(194)

Il-liġi tal-Unjoni dwar il-protezzjoni tal-individwi fir-rigward tal-ipproċessar tad-data personali u tal-moviment ħieles ta' din id-data, partikolament id-Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10) u r-Regolament (KE) Nru 45/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11) tkun tapplika.

(195)

Il-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data ġie kkonsultat u ta opinjoni fl-14 ta’ Diċembru 2011 (12).

(196)

Il-fondi għandhom jiġu ttrasferiti mir-Riżerva għall-kriżijiet fis-settur agrikolu skont il-kundizzjonijiet u l-proċedura msemmija fl-Artikolu 24 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 u l-paragrafu 22 tal-Ftehim Interistituzzjonali bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar id-dixxiplina baġitarja, il-kooperazzjoni fi kwistjonijiet baġitarji u dwar il-ġestjoni finanzjarja tajba (13) u għandu jiġi ċċarat li dan ir-Regolament huwa l-att bażiku applikabbli.

(197)

Biex tiġi żgurata transizzjoni mingħajr diffikultajiet mill-arranġamenti previsti fir-Regolament (KE) Nru 1234/2007 għal dawk stabbiliti f’dan ir-Regolament, is-setgħa li jiġu adottati ċerti atti għandha tkun iddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-istabbiliment tal-miżuri meħtieġa, partikolarment dawk meħtieġa biex ikunu protetti d-drittijiet akkwiżiti u l-aspettattivi leġittimi ta’ intrapriżi.

(198)

L-użu ta’ proċedura ta’ urġenza meta jiġu addotti atti delegati skont dan ir-Regolament għandu jkun irriżervat għal każijiet eċċezzjonali fejn raġunijiet importanti ta' urġenza jkunu jitolbu hekk biex issir reazzjoni effiċjenti u effikaċi kontra theddid ta’ tfixkil fis-swieq jew fejn it-tfixkil fis-swieq ikun qed iseħħ. L-għażla ta’ proċedura ta’ urġenza għandha tkun ġustifikata u l-każijiet li fihom il-proċedura ta’ urġenza għandha tintuża għandhom jiġu speċifikati.

(199)

Biex jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, għandhom jiġu kkonferiti setgħat ta’ implimentazzjoni fuq il-Kummissjoni. Dawn is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14).

(200)

Il-proċedura ta' eżami għandha tintuża għall-adozzjoni tal-atti li jimplimentaw ir-Regolament minħabba li dawk l-atti għandhom rabta mal-PAK kif imsemmi fil-punt (b)(ii) tal-Artikolu 2(2) tar-Regolament (UE) Nru 182/2011. Madankollu, il-proċedura konsultattiva għandha tintuża ġeneralment għall-adozzjoni tal-atti li jimplimentaw dan ir-Regolament fir-rigward ta’ kwistjonijiet ta’ kompetizzjoni, peress li l-proċedura konsultattiva tintuża għall-adozzjoni ta’ atti li jimplimentaw il-liġi tal-kompetizzjoni inġenerali.

(201)

Il-Kummissjoni għandha tadotta minnufih atti ta’ implimentazzjoni applikabbli li jkunu relatati mal-adozzjoni, l-emendar jew ir-revoka ta’ miżuri ta’ salvagwardja tal-Unjoni, mas-sospensjoni tal-użu ta’ arranġamenti ta’ pproċessar jew ta’ pproċessar attiv jew passiv, jekk dak ikun meħtieġ biex ikun hemm reazzjoni immedjata għall-qagħda tas-suq, u biex jiġu riżolti problemi speċifiċi, f’każ ta’ emerġenza, li jeħtieġ li tiġi affrontata immedjatament, fejn, f'każijiet ġustifikati kif adatt, raġunijiet imperattivi ta' urġenza jeħtieġu hekk.

(202)

Fir-rigward ta’ ċerti miżuri skont dan ir-Regolament li jkunu jeħtieġu azzjoni rapida jew li jkunu jikkonsistu fl-applikazzjoni biss ta’ dispożizzjonijiet ġenerali għal sitwazzjonijiet speċifiċi mingħajr l-ebda diskrezzjoni, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ta’ implimentazzjoni mingħajr ma japplika r-Regolament (UE) Nru 182/2011.

(203)

Il-Kummissjoni għandha wkoll ikollha s-setgħa li twettaq ċerti kompiti ta’ amministrazzjoni u mmaniġġjar li ma jimplikawx l-adozzjoni ta’ atti ddelegati jew ta’ implimentazzjoni.

(204)

Dan ir-Regolament għandu jipprevedi ċerti regoli speċifiċi dwar il-Kroazja skont l-Att ta' Adeżjoni tal-Kroazja (15).

(205)

Skont ir-Regolament (KE) Nru 1234/2007, diversi miżuri settorjali ser jiskadu f'perijodu raġonevoli wara d-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament. Wara t-tħassir tar-Regolament (KE) Nru 1234/2007, id-dispożizzjonijiet rilevanti għandhom ikomplu japplikaw sat-tmiem tal-iskemi konċernati.

(206)

Ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 922/72 (16) dwar l-għajnuna għal dud tal-ħarir għas-sena tat-trobbija 1972/1973 issa għadda żmienu; ir-Regolament (KEE) Nru 234/79 dwar il-proċeduri għall-aġġustament tan-nomenklatura tat-Tariffa Doganali Komuni huwa sostitwit b'dan ir-Regolament; ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1601/96 (17) dwar l-għajnuna lill-produtturi tal-ħops għall-ħsad fl-1995 huwa miżura temporanja, li minn natura tiegħu, issa għadda żmienu. Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1037/2001 (18) li jawtorizza l-offerta u l-fornitura ta’ ċerti nbejjed importati ġie sostitwit bid-dispożizzjonijiet tal-Ftehim bejn il-Komunità Ewropea u l-Istati Uniti tal-Amerika dwar il-kummerċ fl-inbid, adottati bid-Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/232/KE (19), u għalhekk għadda żmienu. Fl-interessi taċ-ċarezza u ċ-ċertezza legali, dawk ir-Regolamenti għandhom jiġu revokati.

(207)

Ċerti regoli fis-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib, b'mod partikolari dawk rigward ir-relazzjonijiet u n-negozjati kuntrattwali; ir-regolament tal-forniment tal-ġobon b'denominazzjoni protetta ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika protetta;dikjarazzjonijiet mill-ewwel xerrejja, organizzazzjonijiet tal-produtturi u assoċjazzjonijiet ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi u organizzazzjonijiet interprofessjonali reċentement daħlu fis-seħħ u jibqgħu ġustifikati fiċ-ċirkostanzi ekonomiċi attwali tas-suq tal-ħalib u tal-prodotti tiegħu u fl-istruttura tal-katina ta’ provvista. Huma għandhom għalhekk jiġu applikati f'dak is-settur għal perijodu twil biżżejjed (kemm qabel kif ukoll wara t-tneħħija tal-kwoti tal-ħalib) biex jitħalla li jkollhom effett sħiħ. Madankollu, dawk ir-regoli għandhom ikunu ta' natura temporanja, u għandhom ikunu soġġetti għar-reviżjoni. Il-Kummissjoni għandha tadotta rapporti dwar l-iżvilupp tas-suq tal-ħalib, li jkopru b’mod partikolari, l-inċentivi potenzjali biex il-bdiewa jiġu mħeġġa jidħlu fi ftehimiet ta’ produzzjoni konġunta, fejn l-ewwel wieħed għandu jiġi ppreżentat sat-30 ta’ Ġunju 2014 u t-tieni wieħed sal-31 ta’ Diċembru 2018,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

PARTI I

DISPOŻIZZJONIJIET INTRODUTTORJI

Artikolu 1

Kamp ta' applikazzjoni

1.   Dan ir-Regolament jistabbilixxi organizzazzjoni komuni tas-swieq għall-prodotti agrikoli, li tfisser il-prodotti kollha elenkati fl-Anness I għat-Trattati bl-eċċezzjoni tal-prodotti tas-sajd u l-akkwakultura kif definit fl-atti leġislattivi tal-Unjoni dwar l-organizzazzjoni komuni tas-swieq fil-prodotti tas-sajd u l-akkwakultura.

2.   Il-prodotti agrikoli kif iddefiniti fil-paragrafu 1 għandhom jinqasmu fis-setturi li ġejjin kif elenkati fil-partijiet rispettivi tal-Anness I:

(a)

ċereali, Parti I;

(b)

ross, Parti II;

(c)

zokkor, Parti III;

(d)

għalf niexef, Parti IV;

(e)

żrieragħ, Parti V;

(f)

ħops, Parti VI;

(g)

żejt taż-żebbuġa u żebbuġ tal-ikel, Parti VII;

(h)

kittien u qanneb, Parti VIII;

(i)

frott u ħxejjex, Parti IX;

(j)

frott u prodotti tal-ħxejjex ipproċessati, Parti X;

(k)

banana, Parti XI;

(l)

inbid, Parti XII;

(m)

siġar u pjanti oħra ħajjin, basal, għeruq u partijiet simili, fjuri maqtugħin u weraq ornamentali, Parti XIII;

(n)

tabakk, Parti XIV;

(o)

laħam taċ-ċanga u vitella, Parti XV;

(p)

ħalib u prodotti tal-ħalib, Parti XVI;

(q)

laħam tal-majjal, Parti XVII;

(r)

laħam tan-nagħaġ u laħam tal-mogħoż, Parti XVIII;

(s)

bajd, Parti XIX;

(t)

laħam tat-tjur, Parti XX;

(u)

alkoħol etiliku ta' oriġini agrikola, Parti XXI

(v)

prodotti tal-apikultura, Parti XXII;

(w)

dud tal-ħarir, Parti XXIII;

(x)

prodotti oħra, Parti XXIV.

Artikolu 2

Dispożizzjonijiet ġenerali tal-politika agrikola komuni (PAK)

Ir-Regolament (UE) Nru 1306/2013 u d-dispożizzjonijiet adottati b'segwitu għalih għandhom japplikaw fir-rigward tal-miżuri stabbiliti f’dan ir-Regolament.

Artikolu 3

Definizzjonijiet

1.   Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li jirrigwardaw ċerti setturi kif stabbiliti fl-Anness II.

2.   Id-definizzjonijiet stabbiliti fit-Taqsima B tal-Parti II tal-Anness II għandhom japplikaw sal-aħħar tas-sena tas-suq 2016/2017 għaz-zokkor.

3.   Id-definizzjonijiet stabbiliti fir-Regolament (UE) Nru 1306/2013, ir-Regolament (UE) Nru 1307/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20) u r-Regolament (UE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (21) għandhom japplikaw għall-għanijiet ta' dan ir-Regolament, minbarra jekk ikun previst mod ieħor f'dan ir-Regolament.

4.   Sabiex jittieħed kont tal-karatteristiċi speċifiċi tas-settur tar-ross, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jemendaw id-definizzjonijiet li jirrigwardaw is-settur tar-ross stabbiliti fil-Parti I tal-Anness II sa fejn huwa meħtieġ biex jiġu aġġornati d-definizzjonijiet fid-dawl tal-iżviluppi tas-suq.

5.   Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament:

(a)

“Reġjuni inqas żviluppati” tfisser dawk ir-reġjuni ddefiniti bħala tali fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 90(2) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (22).

(b)

"avveniment klimatiku avvers li jista' jiġi assimilat ma’ diżastru naturali", ifisser kundizzjonijiet klimatiċi bħal ġlata, silġ, borra, xita jew nixfa li jeqirdu aktar minn 30 % tal-medja tal-produzzjoni annwali ta’ bidwi partikolari fil-perijodu ta’ tliet snin preċedenti jew medja ta’ tliet snin ibbażata fuq il-perijodu ta’ ħames snin preċedenti, eskluż l-ogħla ammont u dak l-aktar baxx.

Artikolu 4

Aġġustamenti lin-nomenklatura tat-Tariffa Doganali Komuni għall-prodotti agrikoli

Fejn meħtieġ sabiex jittieħed kont tal-emendi għan-nomenklatura magħquda, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jaġġustaw id-deskrizzjoni ta' prodotti u r-referenzi f'dan ir-Regolament għall-intestaturi jew subintestaturi tan-nomenklatura magħquda.

Artikolu 5

Rati ta’ konverżjoni għar-ross

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li:

(a)

jiffissaw ir-rati ta’ konverżjoni għar-ross f’diversi stadji tal-ipproċessar, l-ispejjeż tal-ipproċessar u l-valur ta’ prodotti sekondarji;

(b)

jadottaw il-miżuri kollha meħtieġa li jirrigwardaw l-applikazzjoni ta’ rati ta’ konverżjoni għar-ross.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 6

Snin ta' kummerċjalizzazzjoni

Għandhom jiġu stabbiliti s-snin ta' kummerċjalizzazzjoni li ġejjin:

(a)

mill-1 ta’ Jannar sal-31 ta’ Diċembru ta’ sena partikolari għas-setturi tal-frott u l-ħxejjex, tal-frott u l-ħxejjex ipproċessati u tal-banana;

(b)

mill-1 ta’ April sat-31 ta’ Marzu tas-sena ta’ wara settur tal-għalf niexef u għas-settur tad-dud tal-ħarir;

(c)

mill-1 ta’ Lulju sal-30 ta’ Ġunju tas-sena ta’ wara għal:

(i)

is-settur taċ-ċereali;

(ii)

is-settur taż-żrieragħ;

(iii)

is-settur taż-żejt taż-żebbuġa u taż-żebbuġ tal-ikel;

(iv)

is-settur tal-kittien u tal-qanneb;

(v)

is-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib;

(d)

mill-1 ta’ Awwissu sal-31 ta’ Lulju tas-sena ta’ wara għas-settur tal-inbid;

(e)

mill-1 ta’ Settembru sal-31 ta’ Awwissu tas-sena ta’ wara għas-settur tar-ross;

(f)

mill-1 ta’ Ottubru sat-30 ta’ Settembru tas-sena ta’ wara għas-settur taz-zokkor.

Artikolu 7

Limiti ta' referenza

1.   Il-limiti ta’ referenza li ġejjin huma fissi:

(a)

fir-rigward tas-settur taċ-ċereali, EUR 101,31/tunnellata, għall-istadju ta’ kummerċ bl-ingrossa għal oġġetti kkonsenjati fil-maħżen, qabel il-ħatt;

(b)

fir-rigward ta’ ross għadu fil-ħliefa, EUR 150/tunnellata għall-kwalità standard kif definita fil-punt A tal-Anness III, relatata għall-istadju ta’ kummerċ bl-ingrossa għal oġġetti kkonsenjati fil-maħżen, qabel il-ħatt;

(c)

fir-rigward ta’ zokkor ta’ kwalità standard kif definita fil-punt B tal-Anness III, għaz-zokkor mhux imballat, kif joħroġ mill-fabbrika:

(i)

għaz-zokkor abjad: EUR 404,4/tunnellata;

(ii)

għal zokkor mhux raffinat: EUR 335,2/tunnellata;

(d)

għas-settur taċ-ċanga u l-vitella, EUR 2 224/tunnellata għall-karkassi ta’ annimali tal-ifrat maskili tal-klassi ta’ konformazzjoni/kisja ta' xaħam R3 kif stabbilit fl-iskala tal-Unjoni għall-klassifikazzjoni tal-karkassi tal-annimali tal-ifrat adulti li jkollhom tmien xhur jew aktar, imsemmija fil-punt A tal-Anness IV;

(e)

fir-rigward tas-settur tal-ħalib u prodotti tal-ħalib:

(i)

EUR 246,39 għal kull 100 kg għall-butir;

(ii)

EUR 169,80 għal kull 100 kg għal trab ta’ ħalib xkumat;

(f)

fir-rigward tal-laħam tal-majjal, EUR 1 509,39/tunnellata għal karkassi tal-majjal ta’ kwalità standard iddefinita skont il-piż u l-kontenut ta’ laħam dgħif kif stabbilit fl-iskala tal-Unjoni għall-klassifikazzjoni ta’ karkassi tal-majjal imsemmija fil-punt B tal-Anness IV kif ġej:

(i)

karkassi li jiżnu minn 60 sa anqas minn 120 kg: klassi E;

(ii)

karkassi li jiżnu minn 120 sa 180 kg: klassi R;

(g)

rigward is-settur taż-żejt taż-żebbuġa:

(i)

EUR 1 779/tunnellata għaż-żejt taż-żebbuġa extra verġni;

(ii)

EUR 1 710/tunnellata għaż-żejt taż-żebbuġa verġni;

(iii)

EUR 1 524/ tunnellata għaż-żejt taż-żebbuġa lampante b’żewġ gradi ta’ aċidità ħielsa, filwaqt li dan l-ammont jitnaqqas b’EUR 36,70/tunnellata għal kull grad ta’ aċidità addizzjonali.

2.   Il-limiti ta' referenza previsti fil-paragrafu 1 għandhom jiġu analizzati mill-Kummissjoni, b'kont meħud tal-kriterji oġġettivi, b'mod partikolari l-iżviluppi fil-produzzjoni, l-ispejjeż tal-produzzjoni (partikolarment l-inputs), u x-xejriet tas-suq. Meta jkun meħtieġ, il-limiti ta' referenza għandhom jiġu aġġornati f'konformità mal-proċedura leġislattiva ordinarja fid-dawl tal-iżviluppi fil-produzzjoni u s-swieq.

PARTI II

SUQ INTERN

TITOLU I

INTERVENT FIS-SUQ

KAPITOLU I

Intervent pubbliku u għajnuna għal ħażna privata

Taqsima 1

Dispożizzjonijiet ġenerali dwar intervent pubbliku u għajnuna għal ħażna privata

Artikolu 8

Kamp ta' applikazzjoni

Dan il-Kapitolu jistabbilixxi regoli dwar intervent fis-suq li jirrigwarda:

(a)

intervent pubbliku, fejn prodotti jinxtraw b’xiri sfurzat mill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri u jinħażnu minnhom sakemm jitneħħew; u

(b)

l-għoti ta’ għajnuna għall-ħażna ta’ prodotti minn operaturi privati.

Artikolu 9

Oriġini ta’ prodotti eliġibbli

Prodotti eliġibbli għal xiri sfurzat b’intervent pubbliku jew għall-għoti ta’ għajnuna għal ħażna privata għandhom joriġinaw fl-Unjoni. Barra minn dan, jekk ikunu ġejjin mill-għelejjel, dawn l-għelejjel għandhom ikunu nħasdu fl-Unjoni u jekk jiġu mill-ħalib, dak il-ħalib għandu jkun ġie prodott fl-Unjoni.

Artikolu 10

Skali tal-Unjoni għall-klassifikazzjoni tal-karkassi

L-iskali tal-Unjoni għall-klassifikazzjoni tal-karkassi għandhom japplikaw f'konformità, rispettivament, mal-punti A u B tal-Anness IV fis-settur taċ-ċanga u tal-vitella f'dak li jirrigwarda l-karkassi ta' annimali tal-ifrat li jkollhom tmien xhur jew aktar u fis-settur tal-majjal fir-rigward ta' ħnieżer li ma jkunux dawk użati għat-trobbija.

Fis-settur tal-laħam tan-nagħaġ u tal-laħam tal-mogħoż, l-Istati Membri jistgħu japplikaw skala tal-Unjoni għall-klassifikazzjoni ta' karkassi tan-nagħaġ skont ir-regoli stabbiliti fil-punt C tal-Anness IV.

Taqsima 2

Intervent pubbliku

Artikolu 11

Prodotti eliġibbli għal intervent pubbliku

L-intervent pubbliku għandu japplika fir-rigward tal-prodotti li ġejjin skont il-kundizzjonijiet stabbiliti f’din it-Taqsima u kwalunkwe rekwiżiti u kundizzjonijiet addizzjonali li jistgħu jkunu ddeterminati mill-Kummissjoni, permezz ta’ atti ddelegati konformi mal-Artikolu 19 u atti ta' implimentazzjoni konformi mal-Artikolu 20:

(a)

qamħ komuni, qamħ durum, xgħir u qamħirrun;

(b)

ross għadu fil-ħliefa;

(c)

laħam frisk jew imkessaħ tas-settur tal-laħam taċ-ċanga u vitella tal-kodiċijiet NM 0201 10 00 u 0201 20 20 sa 0201 20 50;

(d)

butir magħmul direttament u esklużivament minn krema pasturizzata li ssir direttament u esklużivament mill-ħalib tal-baqra f’impriża approvata fl-Unjoni, ta’ kontenut minimu ta’ xaħam fil-butir, skont il-piż, ta’ 82 %, u ta’ kontenut massimu ta’ ilma, skont il-piż, ta’ 16 %;

(e)

trab ta’ ħalib xkumat tal-aqwa kwalità magħmul mill-ħalib tal-baqra f’impriża approvata fl-Unjoni, bil-proċess ta’ sprej, b’kontenut minimu ta’ proteina ta’ 34,0 % skont il-piż tal-materjal xott mingħajr xaħam.

Artikolu 12

Perijodi ta’ intervent pubbliku

L-intervent pubbliku għandu jkun disponibbli għal:

(a)

qamħ komuni, qamħ durum, xgħir u qamħirrum, mill-1 ta’ Novembru sal-31 ta’ Mejju;

(b)

ross għadu fil-ħliefa, mill-1 ta’ April sal-31 ta’ Lulju;

(c)

laħam taċ-ċanga u vitella, tul is-sena kollha;

(d)

butir u trab ta’ ħalib xkumat, mill-1 ta’ Marzu sat-30 ta’ Settembru.

Artikolu 13

Ftuħ u għeluq ta’ intervent pubbliku

1.   Matul il-perijodi msemmija fl-Artikolu 11, intervent pubbliku:

(a)

għandu jkun miftuħ għal qamħ komuni, butir u trab ta’ ħalib xkumat;

(b)

jista’ jinfetaħ mill-Kummissjoni, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, għal qamħ durum, xgħir, qamħirrum, u ross għadu fil-ħliefa (inklużi varjetajiet jew tipi speċifiċi ta’ ross għadu fil-ħliefa), jekk is-sitwazzjoni tas-suq ikun jeħtiġilha hekk. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2);

(c)

jista' jinfetaħ għas-settur tal-laħam taċ-ċanga u l-vitella mill-Kummissjoni, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni adottati mingħajr l-applikazzjoni tal-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3), jekk tul perijodu rappreżentattiv stabbilit skont il-punt (c) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 20 il-prezz medju tas-suq fi Stat Membru jew f’reġjun ta’ Stat Membru, irreġistrat abbażi tal-Iskala tal-Unjoni għall-klassifikazzjoni ta’ karkassi ta' annimali tal-ifrat imsemmi fil-punt A tal-Anness IV, ikun anqas minn 85 % tal-limitu ta’ referenza stabbilit fil-punt (d) tal-Artikolu 7(1).

2.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jagħlqu l-intervent pubbliku għas-settur tal-laħam taċ-ċanga u vitella, fejn, tul perijodu rappreżentattiv determinat skont il-punt (c) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 20, il-kundizzjonijiet previsti fil-punt (c) tal-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu ma jkunux issodisfati aktar. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom ikunu adottati mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3).

Artikolu 14

Xiri sfurzat bi prezz fiss jew b’sejħa għal offerti

Fejn l-intervent pubbliku jkun miftuħ skont l-Artikolu 13(1), il-Kunsill għandu jieħu miżuri dwar l-istabbiliment tal-prezzijiet ta' xiri sfurzat għall-prodotti msemmija fl-Artikolu 11, kif ukoll, fejn applikabbli, miżuri dwar il-limitazzjonijiet kwantitattivi fejn isir xiri sfurzat bi prezz fiss, skont l-Artikolu 43(3) TFUE.

Artikolu 15

Prezz b’intervent pubbliku

1.   Prezz b’intervent pubbliku jfisser:

(a)

il-prezz li bih prodotti għandhom jinxtraw b’xiri sfurzat b’intervent pubbliku fejn dan isir bi prezz fiss; jew

(b)

il-prezz massimu li bih prodotti eliġibbli għal intervent pubbliku jistgħu jinxtraw b’xiri sfurzat fejn dan isir b’sejħa għall-offerti.

2.   Il-miżuri dwar l-istabbiliment tal-livell tal-prezz tal-intervent pubbliku, inklużi l-ammonti ta' żidiet u tnaqqis, għandhom jittieħdu mill-Kunsill skont l-Artikolu 43(3) TFUE.

Artikolu 16

Prinċipji ġenerali dwar disponiment minn intervent pubbliku

1.   Id-disponiment ta’ prodotti mixtrijin b’xiri sfurzat b’intervent pubbliku għandu jsir b’mod li:

(a)

jevita kwalunkwe tfixkil tas-suq,

(b)

jiżgura aċċess ugwali għall-oġġetti u trattament ugwali tax-xerrejja, u

(c)

ikun konformi mal-impenji li jirriżultaw minn ftehimiet internazzjonali konklużi skont it-TFUE.

2.   Id-disponiment jista’ jsir billi l-prodotti mixtrija b'intervent pubbliku jsiru disponibbli għall-użu fl-iskema għad-distribuzzjoni ta’ ikel lill-persuni l-aktar fil-bżonn fl-Unjoni kif stabbilit fl-atti legali rilevanti tal-Unjoni. F'dawk il-każijiet, il-valur kontabbli ta' tali prodotti għandu jkun il-livell tal-prezz fiss b’intervent pubbliku rilevanti msemmi fl-Artikolu 14(2) ta' dan ir-Regolament.

3.   Kull sena l-Kummissjoni għandha tippubblika d-dettalji tal-kundizzjonijiet li taħthom il-prodotti mixtrija taħt intervent pubbliku inbiegħu matul is-sena preċedenti.

Taqsima 3

Għajnuna għal ħażna privata

Artikolu 17

Prodotti eliġibbli

Għajnuna għal ħażna privata tista’ tingħata fir-rigward tal-prodotti li ġejjin skont il-kundizzjonijiet stabbiliti f’din it-Taqsima u kwalunkwe rekwiżiti u kundizzjonijiet oħra li għandhom ikunu adottati mill-Kummissjoni, permezz ta’ atti ddelegati skont l-Artikolu 18(1) jew l-Artikolu 19 u u ta' atti ta’ implimentazzjoni skont l-Artikolu 18(2) jew l-Artikolu 20:

(a)

zokkor abjad;

(b)

żejt taż-żebbuġa;

(c)

fibra tal-kittien;

(d)

laħam ta' annimali tal-ifrat ta' tmien xhur jew aktar, frisk jew imkessaħ;

(e)

butir prodott minn krema li ssir direttament u esklużivament mill-ħalib tal-baqra;

(f)

ġobon;

(g)

trab ta’ ħalib xkumat magħmul mill-ħalib tal-baqra;

(h)

laħam tal-majjal;

(i)

laħam tan-nagħaġ u laħam tal-mogħoż.

Il-punt (f) tal-ewwel paragrafu huwa ristrett għall-ġobon li jibbenefika minn denominazzjoni protetta ta' oriġini jew minn indikazzjoni ġeografika protetta skont ir-Regolament (UE) Nru 1151/2012 li huwa maħżun wara l-perijodu ta' maturazzjoni stabbilit fl-ispeċifikazzjoni tal-prodott għall-prodott imsemmi fl-Artikolu 7 ta dak ir-Regolament u/jew perijodu ta' maturazzjoni li jikkontribwixxi għal żieda fil-valur tal-ġobon.

Artikolu 18

Kondizzjonijiet għall-għoti tal-għajnuna

1.   Sabiex tipprevedi għat-trasparenza tas-suq, il-Kummissjoni għandu fejn meħtieġ, jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 biex tistabbilixxi l-kundizzjonijiet li bihom hija tkun tista’ tiddeċiedi li tagħti għajnuna għal ħażna privata għall-prodotti elenkati fl-Artikolu 17, billi tqis:

(a)

il-prezzijiet medji tas-suq tal-Unjoni rreġistrati u l-limiti ta’ referenza u l-ispejjeż ta’ produzzjoni għall-prodotti konċernati; u/jew

(b)

il-ħtieġa li jkun hemm rispons fil-ħin għal sitwazzjoni partikolarment diffiċli fis-suq jew żviluppi ekonomiċi li jkollhom impatt negattiv sinifikanti fuq il-marġini fis-settur.

2.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li

(a)

jagħtu għajnuna għal ħażna privata għall-prodotti elenkati fl-Artikolu 17, filwaqt li jitqiesu l-kundizzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu;

(b)

jirrestrinġu l-għoti ta' għajnuna għal ħażna privata.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

3.   Il-Kunsill għandu jieħu miżuri dwar l-istabbiliment tal-ammont ta' għajnuna għal ħażna privata previst fl-Artikolu 17 skont l-Artikolu 43(3) TFUE.

Taqsima 4

Dispożizzjonijiet ġenerali dwar intervent pubbliku u għajnuna għal ħażna privata

Artikolu 19

Setgħat iddelegati

1.   Sabiex jiġi żgurat li l-prodotti mixtrija skont intervent pubbliku jew soġġetti għall-għajnuna għal ħażna privata jkunu tajba għal ħażna fit-tul u jkunu ta' kwalità tajba, ġusta u kummerċjabbli, u sabiex jittieħed kont tal-l-karatteristiċi speċifiċi tas-setturi differenti għall-finijiet tal-iżgurar tal-funzjonament kosteffettiv ta' intervent pubbliku u ħażna privata, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistabbilixxu r-rekwiżiti u l-kundizzjonijiet li għandhom jiġu ssodisfati minn dawk il-prodotti, flimkien mar-rekwiżiti stabbiliti f'dan ir-Regolament. Dawk ir-rekwiżiti u l-kundizzjonijiet għandu jkollhom l-għan li jiggarantixxu, għall-prodotti mixtrijin b'xiri sfurzat u maħżuna:

(a)

il-kwalità tagħhom fir-rigward ta' parametri ta' kwalità, gruppi ta’ kwalità, gradi ta’ kwalità, kategoriji karatteristiċi tal-prodott u età;

(b)

tapplika l-eliġibbiltà tagħhom, fir-rigward ta' kwantitajiet, imballaġġ inkluż tikkettar, preservazzjoni, kuntratti ta' ħażna preċedenti, approvazzjoni ta' intrapriżi u l-istadju tal-prodotti li għalih japplika l-prezz b’intervent pubbliku u l-għajnuna għal ħażna privata.

2.   Sabiex jitqiesu l-karatteristiċi speċifiċi tas-setturi taċ-ċereali u tar-ross għadu fil-ħliefa, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistabbilixxu l-kriterji tal-kwalità fir-rigward ta' xiri sfurzat u bejgħ ta' qamħ komuni, qamħ durum, xgħir, qamħirrum u ross li għadu fil-ħliefa.

3.   Sabiex tiġi żgurata kapaċità ta' ħażna xierqa u l-effiċjenza tas-sistema ta' intervent pubbliku f'termini ta' kosteffettività, distribuzzjoni u aċċess għall-operaturi, u sabiex tinżamm il-kwalità ta' prodotti mixtrija b'xiri sfurzat skont intervent pubbliku għad-disponiment tagħhom fi tmien il-perijodu ta' ħażna, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistabbilixxu:

(a)

ir-rekwiżiti li għandhom jiġu ssodisfati minn postijiet ta' ħażna għall-prodotti kollha soġġetti għal intervent pubbliku;

(b)

regoli dwar il-ħażna ta’ prodotti ġewwa jew barra mill-Istat Membru responsabbli għalihom u għat-trattament ta’ prodotti bħal dawn fir-rigward ta’ dazji doganali, u kwalunkwe ammont ieħor li jkollu jingħata jew jinġabar skont il-PAK.

4.   Sabiex jiġi żgurat li l-għajnuna għal ħażna privata jkollha l-effett mixtieq fuq is-suq, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistabbilixxu:

(a)

regoli u kundizzjonijiet applikabbli meta l-kwantità maħżuna tkun anqas mill-kwantità kkuntrattata;

(b)

il-kundizzjonijiet għall-għoti ta’ ħlas bil-quddiem ta' tali għajnuna;

(c)

il-kundizzjonijiet li taħthom jista’ jkun deċiż li l-prodotti koperti b’kuntratti ta’ ħażna privata jistgħu jerġgħu jitqiegħdu fis-suq jew isir disponiment tagħhom.

5.   Sabiex jiġi żgurat il-funzjonament tajjeb tal-intervent pubbliku u s-sistemi ta' ħażna privata, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227:

(a)

li jipprevedu l-użu ta’ proċeduri tal-offerti li jiggarantixxu aċċess ugwali għall-oġġetti u trattament ugwali tal-operaturi;

(b)

li jistabbilixxu l-kundizzjonijiet addizzjonali li għandhom jiġu ssodisfati mill-operaturi sabiex jiġu ffaċilitati l-ġestjoni effettiva u l-kontroll tas-sistema għall-Istati Membri u l-operaturi;

(c)

li jistabbilixxu r-rekwiżit għall-operaturi li jiddepożitaw garanzija tat-twettiq tal-obbligi tagħhom.

6.   Sabiex jittieħed kont tal-iżviluppi tekniċi u l-ħtiġijiet tas-setturi msemmija fl-Artikolu 10, kif ukoll tal-ħtieġa li tiġi standardizzata l-preżentazzjoni tal-prodotti differenti għall-għanijiet tat-titjib tat-trasparenza tas-suq, tar-reġistrazzjoni tal-prezzijiet u tal-applikazzjoni tal-miżuri ta' intervent fis-suq, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227:

(a)

li jadattaw u jaġġornaw id-dispożizzjonijiet tal-Anness IV dwar l-iskali tal-Unjoni għall-klassifikazzjoni, l-identifikazzjoni u l-preżentazzjoni tal-karkassi;

(b)

jistabbilixxu dispożizzjonijiet supplimentari relatati mal-klassifikazzjoni, inkluż minn klassifikaturi kkwalifikati, mal-gradazzjoni, inkluż b’metodi awtomatizzati ta' gradazzjoni, mal-identifikazzjoni, mal-ippeżar u mal-immarkar tal-karkassi u mal-kalkolu tal-prezzijiet medji tal-Unjoni u mal-koeffiċjenti tal-ippeżar użati fil-kalkolu ta' dawk il-prezzijiet;

(c)

jistabbilixxu, fis-settur taċ-ċanga u l-vitella, derogi mid-dispożizzjonijiet, u derogi speċifiċi li jistgħu jingħataw mill-Istati Membri lill-biċċeriji fejn ftit jinqatlu annimali tal-ifrat, u dispożizzjonijiet addizzjonali għall-prodotti kkonċernati, inklużi fir-rigward tal-klassijiet ta’ konformazzjoni u mal-kisja tax-xaħam u fis-settur tal-laħam tan-nagħaġ aktar dispożizzjonijiet dwar il-piż, il-kulur tal-laħam u l-kisja tax-xaħam u l-kriterji għall-klassifikazzjoni ta' ħrief ħfief;

(d)

jipprovdu lill-Istati Membri bl-awtorizzazzjoni biex ma japplikawx l-iskala tal-gradazzjoni għall-klassifikazzjoni tal-karkassi tal-ħnieżer u l-awtorizzazzjoni biex jużaw kriterji ta’ valutazzjoni apparti l-piż u l-kontenut tal-laħam dgħif stmat, jew jistabbilixxu derogi minn dik il-gradazzjoni.

Artikolu 20

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta’ eżami

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjonili jistipulaw il-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni ta’ dan il-Kapitolu. Dawk il-miżuri jistgħu, b’mod partikolari, jikkonċernaw dan li ġej:

(a)

l-ispejjeż li għandhom jitħallsu mill-operatur fejn prodotti kkonsenjati għal intervent pubbliku ma jilħqux ir-rekwiżiti minimi ta' kwalità;

(b)

l-iffissar tal-kapaċità minima ta' ħażna għal postijiet ta' ħażna tal-intervent;

(c)

il-perijodi rappreżentattivi, is-swieq u l-prezzijiet tas-suq meħtieġa għall-applikazzjoni ta’ dan il-Kapitolu;

(d)

il-konsenja tal-prodotti biex dawn ikunu jistgħu jinxtraw b’xiri sfurzat b’intervent pubbliku, l-ispejjeż ta’ trasport li għandhom jitħallsu mill-offerent ta’ xiri, l-akkwist tal-prodotti minn aġenziji tal-pagamenti u l-ħlas;

(e)

l-operazzjonijiet diversi konnessi mal-proċess ta’ tneħħija ta’ għadam għas-settur tal-laħam taċ-ċanga u vitella;

(f)

l-arranġamenti prattiċi għall-imballaġġ, il-kummerċjalizzazzjoni u t-tikkettar ta' prodotti;

(g)

il-proċeduri għall-approvazzjoni ta' intrapriżi li jipproduċu butir u trab ta' ħalib xkumat għall-finijiet ta' dan il-Kapitolu;

(h)

kwalunkwe awtorizzazzjoni ta’ ħażna barra mit-territorju tal-Istat Membru fejn il-prodotti jkunu nxtraw b’xiri sfurzat u nħażnu;

(i)

il-bejgħ jew id-disponiment ta’ prodotti mixtrijin b’xiri sfurzat b’intervent pubbliku, fir-rigward b’mod partikolari, tal-prezzijiet ta’ bejgħ, il-kundizzjonijiet għat-tneħħija mill-ħażna, l-użu sussegwenti jew id-destinazzjoni ta’ prodotti rilaxxati, inkluż il-proċeduri relatati ma’ prodotti li jsiru disponibbli biex jintużaw fi skema msemmija fl-Artikolu 16(2), inkluż trasferimenti bejn l-Istati Membri;

(j)

fir-rigward ta' prodotti mixtrijin b'xiri sfurzat skont intervent pubbliku, id-dispożizzjonijiet relatati mal-possibilità tal-Istati Membri li jbiegħu, taħt ir-responsabbiltà tagħhom stess kwantitajiet żgħar li jifdal fil-ħażna jew kwantitajiet li ma jkunux għadhom jistgħu jiġu imballati mill-ġdid jew li jkunu ddeterjoraw;

(k)

fir-rigward ta' ħażna privata, il-konklużjoni u l-kontenut ta’ kuntratti bejn l-awtorità kompetenti tal-Istat Membru u l-applikanti;

(l)

it-tqegħid u ż-żamma ta' prodotti f’ħażna privata u t-tneħħija tagħhom mill-ħażna;

(m)

it-tul ta’ żmien tal-perijodu tal-ħażna privata u d-dispożizzjonijiet li jistipulaw li dawn il-perijodi, ladarba jkunu speċifikati fil-kuntratti, jistgħu jitnaqqsu jew jiġu estiżi;

(n)

il-proċeduri li għandhom jiġu segwiti għal xiri sfurzat bi prezz fiss, inklużi l-proċeduri għal u l-ammont tal-garanzija, li għandha tingħata, jew għall-għoti ta' għajnuna ffissata minn qabel għal ħażna privata;

(o)

l-użu ta’ proċeduri tal-offerti, kemm għal intervent pubbliku kif ukoll għal ħażna privata, partikolarment fir-rigward ta’:

(i)

it-tressiq ta’ offerti jew talbiet għal offerti, u l-kwantità minima għal applikazzjoni jew preżentazzjoni;

(ii)

il-proċeduri għal u l-ammont tal-garanzija li għandha tingħata; u

(iii)

l-għażla ta’ offerti li tiżgura li tingħata preferenza lill-aktar offerti favorevoli għall-Unjoni waqt li tippermetti li mhux neċessarjament isegwi li kuntratt jingħata;

(p)

l-implimentazzjoni tal-iskali tal-Unjoni għall-klassifikazzjoni tal-karkassi taċ-ċanga, tal-majjal u tan-nagħaġ;

(q)

preżentazzjoni differenti ta’ karkassi u nofs karkassi minn dik stabbilita fil-punt A.IV tal-Anness IV għall-għan li jiġu stabbiliti l-prezzijiet tas-suq;

(r)

il-fatturi korrettivi li għandhom jiġu applikati mill-Istati Membri li għandhom jintużaw għal preżentazzjoni differenti ta' karkassi taċ-ċanga u tan-nagħaġ fejn ma tintużax il-preżentazzjoni ta' referenza;

(s)

l-arranġamenti prattiċi għall-immarkar ta' karkassi kklassifikati u għall-kalkolu mill-Kummissjoni tal-medja peżata tal-prezz tal-Unjoni għall-karkassi taċ-ċanga, tal-majjal u tan-nagħaġ;

(t)

l-awtorizzazzjoni tal-Istati Membri biex jipprevedu, fir-rigward tal-ħnieżer maqtula fit-territorju tagħhom, preżentazzjoni differenti ta' karkassi tal-ħnieżer, minn dik stabbilita fil-punt B.III tal-AnnessIV, jekk tkun issodifata waħda mill-kundizzjonijiet li ġejjin:

(i)

il-prattika kummerċjali normali fit-territorju tagħhom tkun differenti mill-preżentazzjoni standard definita fl-ewwel subparagrafu tal-punt B. III tal-AnnessIV;

(ii)

ir-rekwiżiti tekniċi jkunu jeħtieġu dan;

(iii)

il-karkassi tkun tneħħitilhom il-ġilda b’mod uniformi;

(u)

id-dispożizzjonijiet għar-reviżjoni fuq il-post tal-applikazzjoni ta' klassifikazzjoni ta' karkassi fl-Istati Membri minn kumitat tal-Unjoni magħmul minn esperti mill-Kummisjoni u esperti maħtura mill-Istati Membri sabiex tiġi żgurata l-eżattezza u l-affidabbiltà tal-klassifikazzjoni tal-karkassi. Dawk id-dispożizzjonijiet għandhom jipprevedu li l-Unjoni tħallas l-ispejjeż li jirriżultaw mill-attività tar-reviżjoni.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 21

Setgħat oħra ta' implimentazzjoni

Il-Kummissjoni għandha tadottaatti ta' implimentazzjoni biex l-Istati Membri jiġu awtorizzati jużaw il-kriterji għall-klassifikazzjoni li ġejjin b'deroga mill-punt C.III tal-Anness IV, għall-ħrief b'karkassa li tiżen inqas minn 13-il kg:

(a)

piż tal-karkassa;

(b)

kulur tal-laħam;

(c)

kisja ta' xaħam.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati mingħajr l-applikazzjoni tal-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3).

KAPITOLU II

Skemi ta' għajnuna

Taqsima 1

Skemi għal titjib tal-aċċess għall-ikel

Artikolu 22

Grupp ta' mira

L-iskemi ta’ appoġġ li għandhom l-għan li jtejbu t-tqassim ta' prodotti agrikoli u d-drawwiet alimentari tat-tfal huma mmirati lejn tfal li jattendu regolarment stabbiliment edukattiv tat-trabi, /pre-primarju jew, fil-livell primarju jew sekondarju, stabbilimenti edukattivi li huma amministrati jew rikonoxxuti mill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri.

Subtaqsima 1

Skema ta' frott u ħxejjex għall-iskejjel

Artikolu 23

Għajnuna għall-provvista ta’ frott u ħxejjex, frott u ħxejjex ipproċessati u prodotti tal-banana lit-tfal

1.   Għandha tingħata għajnuna tal-Unjoni għal:

(a)

il-provvista ta’ prodotti tas-setturi ta’ frott u l-ħxejjex, frott u ħxejjex ipproċessati u tal-banana lil tfal fl-istabbilimenti edukattivi msemmija fl-Artikolu 22; u

(b)

ċerti spejjeż relatati b’rabta ma’ loġistika u distribuzzjoni, tagħmir, pubbliċità, monitoraġġ, evalwazzjoni u miżuri ta’ akkumpanjament.

2.   L-Istati Membri, f’livell nazzjonali jew reġjonali, li jkunu jixtiequ jipparteċipaw fl-iskema għandhom ifasslu strateġija minn qabel għall-implimentazzjoni tagħha. Għandhom jipprovdu wkoll għall-miżuri ta’ akkumpanjament meħtieġa biex l-iskema tkun effikaċi, li jistgħu jinkludu informazzjoni dwar miżuri għall-edukazzjoni dwar drawwiet alimentari tajbin, dwar ktajjen alimentari lokali u dwar il-ġlieda kontra l-ħela tal-ikel,.

3.   Meta jkunu qed ifasslu l-istrateġiji tagħhom, l-Istati Membri għandhom jagħmlu lista ta’ prodotti mis-setturi ta' frott u ħxejjex, ta' frott u ħxejjex ipproċessati, u tal-banana li għandhom ikunu eliġibbli skont l-iskemi rispettivi tagħhom. Din il-lista ma għandhiex tinkludi prodotti li huma elenkati fl-Anness V.

Madankollu, f’każijiet iġġustifikati b’mod dovut, bħal meta Stat Membru jixtieq jiżgura firxa wiesgħa ta’ prodotti taħt l-iskema tiegħu jew jixtieq jagħmel l-iskema tiegħu aktar attraenti, l-istrateġija tiegħu tista’ tipprevedi li t-tali prodotti jistgħu jsiru eliġibbli jekk jiżdiedu ammonti limitati biss tas-sustanzi msemmija f’dak l-Anness.

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awtoritajiet tas-saħħa kompetenti tagħhom japprovaw il-lista ta' dawn il-prodotti li huma eliġibbli taħt l-iskema tagħhom.

L-Istati Membri għandhom jagħżlu l-prodotti tagħhom abbażi ta’ kriterji oġġettivi li jistgħu jinkludu konsiderazzjonijiet tas-saħħa u ambjentali, l-istaġjonalità, il-varjetà jew id-disponibbiltà tal-prodott, waqt li tingħata prijorità sakemm huwa prattikabbli lill-prodotti li joriġinaw fl-Unjoni, u partikolarment lix-xiri lokali, lis-swieq lokali, lill-ktajjen qosra ta' provvista jew lill-vantaġġi ambjentali.

4.   Miżuri għall-iffissar tal-għajnuna tal-Unjoni msemmija f'paragrafu 1 għandhom jittieħdu mill-Kunsill skont l-Artikolu 43(3) TFUE.

5.   L-għajnuna tal-Unjoni msemmija fil-paragrafu 1 għandha tkun allokata lil kull Stat Membru abbażi ta’ kriterji oġġettivi bbażati fuq il-proporzjon tagħhom ta’ tfal bejn is-sitta u l-għaxar snin.

L-Istati Membri li jieħdu sehem fl-iskema għandhom japplikaw kull sena għall-għajnuna tal-Unjoni abbażi tal-istrateġija tagħhom msemmija fil-paragrafu 2.

Il-miżuri dwar l-iffissar tal-ammont minimu ta' għajnuna mill-Unjoni għal kull Stat Membru li jipparteċipa fl-iskema u dwar l-allokazzjonijiet indikattivi u definittivi tal-għajnuna għall-Istati Membri għandhom jittieħdu mill-Kunsill f'konformità mal-Artikolu 43(3) TFUE.

6.   L-għajnuna tal-Unjoni prevista fil-paragrafu 1 ma għandhiex tintuża biex tissostitwixxi l-finanzjament għal xi skema nazzjonali eżistenti ta’ frott għall-iskejjel li tipprovdi frott u ħxejjex, frott u ħxejjex ipproċessati, u banana jew skemi oħra ta’ distribuzzjoni fl-iskejjel li jinkludu prodotti bħal dawn.

Madankollu, jekk Stat Membru diġà jkollu skema qed topera li tkun eliġibbli għal għajnuna tal-Unjoni skont dan l-Artikolu u jkun biħsiebu jestendiha jew jagħmilha aktar effikaċi, inkluż fir-rigward tal-grupp immirat tal-iskema, tat-tul taż-żmien tagħha jew tal-prodotti eliġibbli tagħha, l-għajnuna tal-Unjoni tista’ tingħata bil-kondizzjoni li l-limiti stabbiliti f’konformità mal-Artikolu 43(3) TFUE jiġu rrispettati fir-rigward tal-proporzjon tal-għajnuna tal-Unjoni mal-kontribuzzjoni nazzjonali totali. F’każ bħal dan, l-Istat Membru għandu jindika fl-istrateġija tal-implimentazzjoni tiegħu kif ikun biħsiebu jestendi l-iskema tiegħu jew jagħmilha aktar effikaċi.

7.   L-Istati Membri jistgħu, b’żieda mal-għajnuna tal-Unjoni, jagħtu għajnuna nazzjonali skont l-Artikolu 217.

8.   L-iskema ta’ frott u ħxejjex għall-iskejjel tal-Unjoni għandha tkun mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe skemi nazzjonali ta' frott u ħxejjex għall-iskejjel li jkunu kompatibbli mad-dritt tal-Unjoni.

9.   L-Unjoni tista’ tiffinanzja wkoll, skont l-Artikolu 6 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013, miżuri ta’ informazzjoni, monitoraġġ u evalwazzjoni relatati mal-iskema ta’ frott u ħxejjex għall-Iskejjel, inklużi miżuri li l-pubbliku jsir jaf aktar dwarha, u miżuri ta’ netwerking relatati.

10.   L-Istati Membri li jieħdu sehem fl-iskema għandhom jirreklamaw, fil-postijiet fejn jitqassam l-ikel, l-involviment tagħhom fl-iskema ta’ għajnuna u l-fatt li huwa ssussidjat mill-Unjoni.

Artikolu 24

Setgħat iddelegati

1.   Sabiex jiġi mħeġġeġ l-użu ta’ drawwiet alimentari tajbin għas-saħħa fit-tfal u jiġi żgurat li l-għajnuna tkun immirata lejn tfal fil-grupp fil-mira msemmi fl-Artikolu 22, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jirrigwardaw regoli dwar:

(a)

il-kriterji addizzjonali rigward kif għandha tkun immirata l-għajnuna mill-Istati Membri;

(b)

l-approvazzjoni u l-għażla tal-applikanti għall-għajnuna mill-Istati Membri;

(c)

dwar it-tfassil tal-istrateġiji nazzjonali jew reġjonali u dwar il-miżuri li jakkumpanjawhom.

2.   Sabiex jiġi żgurat l-użu effiċjenti u mmirat ta’ Fondi tal-Unjoni, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jirrigwardaw:

(a)

il-metodu għar-riallokazzjoni tal-allokazzjoni indikattiva tal-għajnuna msemmija fl-Artikolu 23(5) bejn l-Istati Membri abbażi tat-talbiet għall-għajnuna riċevuti;

(b)

l-ispejjeż fl-istrateġiji tal-Istati Membri li huma eliġibbli għall-għajnuna mill-Unjoni u l-possibbiltà li jkun iffissat limitu massimu globali għal spejjeż speċifiċi;

(c)

l-obbligu li l-Istati Membri jimmonitorjaw u jevalwaw l-effettività tal-iskemi tagħhom ta' frott u ħxejjex għall-iskejjel.

3.   Sabiex tiġi promossa sensibilizzazzjoni tal-iskema ta' għajnuna, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jirrikjedu l-Istati Membri bi skema ta’ frott u ħxejjex għall-iskejjel li jippubbliċizzaw ir-rwol ta’ sussidju tal-għajnuna tal-Unjoni.

Artikolu 25

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta’ eżami

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni ta’ din is-Subtaqsima inklużi:

(a)

l-informazzjoni li għandhom jinkludu l-istrateġiji tal-Istati Membri;

(b)

l-applikazzjonijiet għal għajnuna u l-ħlasijiet;

(c)

il-metodi kif tiġi ppubbliċizzata l-iskema u l-miżuri ta’ netwerking fir-rigward tal-iskema;

(d)

is-sottomissjoni, il-format u l-kontenut tar-rapporti ta' monitoraġġ u evalwazzjoni mill-Istati Membri li jieħdu sehem fl-iskema tal-Unjoni Ewropea ta' frott u ħxejjex għall-iskejjel.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Subtaqsima 2

Skema ta’ ħalib għall-iskejjel

Artikolu 26

Għajnuna għall-provvista tal-ħalib u prodotti tal-ħalib lit-tfal

1.   L-għajnuna tal-Unjoni għandha tingħata għall-provvista, lil tfal fi stabbilimenti edukattivi msemmija fl-Artikolu 22 ta’ ċerti prodotti tal-ħalib u tal-ħalib ipproċessat li jaqgħu taħt il-kodiċijiet NM 0401, 0403, 0404 90 u 0406 jew il-kodiċi NM 2202 90.

2.   Mill-1 ta’ Awwissu 2015, l-Istati Membri, f’livell nazzjonali jew reġjonali, li jkunu jixtiequ jipparteċipaw fl-iskema għandu jkollhom strateġija minn qabel għall-implimentazzjoni tagħha. Dawn jistgħu jistipulaw ukoll il-miżuri ta’ akkumpanjament, li jistgħu jinkludu informazzjoni dwar miżuri għall-edukazzjoni dwar drawwiet alimentari tajbin, dwar ktajjen alimentari lokali u dwar il-ġlieda kontra l-ħela tal-ikel, li huma meħtieġa biex il-programm ikun effikaċi.

3.   Meta jfasslu l-istrateġiji tagħhom, l-Istati Membri għandhom ifasslu lista tal-ħalib u tal-prodotti tal-ħalib li ser ikunu eliġibbli skont l-iskemi rispettivi tagħhom, f’konformità mar-regoli adottati mill-Kummissjoni skont l-Artikolu 27.

4.   Minbarra d-distribuzzjoni b'xejn tal-ikliet lit-tfal fi stabbilimenti edukattivi, l-għajnuna mill-Unjoni msemmija fil-paragrafu 1 ma għandhiex tintuża biex tissostitwixxi l-finanzjament għal xi skemi nazzjonali eżistenti tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib jew skemi oħrajn ta’ distribuzzjoni fl-iskejjel li jinkludu l-ħalib jew il-prodotti tal-ħalib. Madankollu, jekk Stat Membru diġà jkollu fis-seħħ skema li tkun eliġibbli għall-għajnuna mill-Unjoni taħt dan l-Artikolu u jkollu l-ħsieb li jestendiha jew jagħmilha aktar effettiva, inkluż fir-rigward tal-grupp fil-mira mill-iskema, id-dewmien jew il-prodotti eliġibbli tagħha, tista’ tingħata l-għajnuna mill-Unjoni. F’każ bħal dan, l-Istat Membru għandu jindika fl-istrateġija tal-implimentazzjoni tiegħu kif ikun biħsiebu jestendi l-iskema tiegħu jew jagħmilha aktar effikaċi.

5.   L-Istati Membri jistgħu, b’żieda mal-għajnuna tal-Unjoni, jagħtu għajnuna nazzjonali skont l-Artikolu 217.

6.   L-iskema tal-Unjoni ta' ħalib u prodotti tal-ħalib għall-iskejjel għandha tkun mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe skema nazzjonali tal-iskejjel separata li tinkoraġġixxi l-konsum ta’ ħalib u prodotti tal-ħalib li huma kompatibbli mad-dritt tal-Unjoni.

7.   Il-Kunsill għandu jieħu miżuri għall-iffissar tal-għajnuna tal-Unjoni għall-ħalib kollu u l-prodotti tal-ħalib u l-kwantità massima eliġibbli għal għajnuna tal-Unjoni prevista fil-paragrafu 1 skont l-Artikolu 43(3) TFUE.

8.   L-Istati Membri li jieħdu sehem fl-iskema għandhom jirreklamaw, fil-postijiet fejn jitqassam l-ikel, l-involviment tagħhom fl-iskema ta’ għajnuna u l-fatt li huwa ssussidjat mill-Unjoni.

Artikolu 27

Setgħat iddelegati

1.   Sabiex titqies l-evoluzzjoni tat-tendenzi fil- konsum tal-prodotti tal-ħalib, l-innovazzjonijiet u l-iżviluppi fis-suq tal-prodotti tal-ħalib, id-disponibbiltà ta' prodotti fis-swieq differenti tal-Unjoni, u l-aspetti nutrittivi, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jiddeterminaw:

(a)

il-prodotti li huma eliġibbli għall-iskema, f'konformità mad-dispożizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 26(1) u filwaqt li jitqiesu l-aspetti nutrizzjonali;

(b)

it-tfassil ta' strateġiji nazzjonali jew reġjonali mill-Istati Membri,inklużi l-miżuri ta’ akkumpanjament fejn applikabbli; u

(c)

miżuri neċessarji għall-monitoraġġ u l-evalwazzjoni.

2.   Sabiex jiġi żgurat l-użu effiċjenti u effettiv tal-għajnuna tal-Unjoni, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 dwar:

(a)

ir-regoli dwar l-eliġibbiltà għall-għajnuna tal-benefiċjarji u l-applikanti;

(b)

ir-rekwiżit li l-applikanti jiġu approvati mill-Istati Membri;

(c)

l-użu tal-prodotti tal-ħalib li jibbenefikaw mill-għajnuna fit-tħejjija ta' ikliet fi stabbilimenti edukattivi.

3.   Sabiex jiġi żgurat li l-applikanti għall-għajnuna jħarsu l-obbligi tagħhom, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 rigward ir-rekwiżit li tiġi ddepożitata garanzija meta jsir ħlas bil-quddiem tal-għajnuna.

4.   Sabiex tiġi promossa sensibilizzazzjoni tal-iskema ta' għajnuna, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jispeċifikaw il-kundizzjonijiet li skonthom l-Istati Membri għandhom jirreklamaw il-parteċipazzjoni tagħhom fl-iskema ta’ għajnuna u l-fatt li hi sussidjata mill-Unjoni.

5.   Sabiex jiġi żgurat li l-għajnuna tkun riflessa fil-prezz li bih il-prodotti jkunu disponibbli skont l-iskema, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistipulaw regoli dwar l-istabbiliment tal-monitoraġġ tal-prezzijiet skont l-iskema.

Artikolu 28

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta' eżami

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni ta’ din is-Subtaqsima inklużi dwar:

(a)

il-proċeduri biex jiġi żgurat li titħares il-kwantità massima eliġibbli għal għajnuna;

(b)

il-proċeduri għal, u l-ammont tal-garanzija li għandha tingħata meta jsir ħlas bil-quddiem;

(c)

l-informazzjoni li għandha tingħata lill-Istati Membri għall-approvazzjoni tal-applikanti, l-applikazzjonijiet għal għajnuna u l-ħlasijiet;

(d)

il-metodi kif tiġi ppubbliċizzata l-iskema;

(e)

il-ġestjoni tal-monitoraġġ tal-prezzijiet skont l-Artikolu 27(5).

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Taqsima 2

Għajnuna fis-settur taz-żejt taż-żebbuġa u taz-żebbuġ tal-ikel

Artikolu 29

Programmi ta' appoġġ għas-settur taż-żejt taż-żebbuġa u taż-żejt tal-ikel

1.   L-Unjoni għandha tiffinanzja programmi ta’ ħidma ta’ tliet snin li għandhom jitfasslu mill-organizzazzjonijiet ta’ produtturi rikonoxxuti skont l-Artikolu 152, mill-assoċjazzjonijiet ta’ organizzazzjonijiet ta’ produtturi rikonoxxuti skont l-Artikolu 156 jew l-organizzazzjonijiet interprofessjonali rikonoxxuti skont l-Artikolu 157 f'waħda jew aktar minn dawn l-oqsma:

(a)

is-segwitu u l-ġestjoni tas-suq fis-settur taż-żejt taż-żebbuġa u taż-żebbuġ għall-ikel;

(b)

it-titjib tal-impatt ambjentali tal-kultivazzjoni taż-żebbuġ;

(c)

it-titjib tal-kompetittività tal-kultivazzjoni taż-żebbuġ permezz ta' modernizzazzjoni;

(d)

it-titjib tal-kwalità tal-produzzjoni taż-żejt taż-żebbuġa u taż-żebbuġ tal-ikel;

(e)

is-sistema ta’ traċċabbiltà, iċ-ċertifikazzjoni u l-protezzjoni tal-kwalità taż-żejt taż-żebbuġa u taż-żebbuġ tal-ikel, partikolarment il-monitoraġġ tal-kwalità taż-żjut taż-żebbuġa mibjugħin lil konsumatur aħħari, bl-awtorità tal-amministrazzjonijiet nazzjonali;

(f)

id-disseminazzjoni ta' tagħrif dwar il-miżuri implimentati mill-organizzazzjonijiet tal-produtturi jew l-organizzazzjonijiet interprofessjonali għat-titjib tal-kwalità taż-żejt taż-żebbuġa u taż-żebbuġ tal-ikel.

2.   Il-finanzjament mill-Unjoni, tal-programmi ta’ ħidma msemmija fil-paragrafu 1, għandu jkun:

(a)

EUR 11 098 000 kull sena għall-Greċja;

(b)

EUR 576 000 kull sena għal Franza; u

(c)

EUR 35 991 000 kull sena għall-Italja.

3.   Il-fondi massimi tal-Unjoni għall-programmi ta’ ħidma msemmija fil-paragrafu 1 għandhom ikunu ugwali għall-ammonti miżmumin mill-Istati Membri. Il-fondi massimi tal-ispiża eliġibbli għandhom ikunu:

(a)

75 % għall-attivitajiet fl-oqsma msemmija fil-punti (a), (b) u (c) tal-paragrafu 1;

(b)

75 % għal investimenti ta’ assi fissi u 50 % għal attivitajiet oħra fil-qasam imsemmi fil-punt (d) tal-paragrafu 1;

(c)

75 % għall-programmi ta’ ħidma mwettqa f’tal-anqas tliet pajjiżi terzi jew fi Stati Membri li ma jipproduċux minn organizzazzjonijiet rikonoxxuti msemmija fil-paragrafu 1 f’tal-anqas żewġ Stati Membri li jipproduċu fl-oqsma msemmija fil-punti (e) u (f) tal-paragrafu 1, u 50 % għall-attivitajiet l-oħra f’dawn l-oqsma.

Finanzjament komplimentari għandu jkun żgurat mill-Istat Membru sa 50 % tal-ispejjeż mhux koperti mill-fondi tal-Unjoni.

Artikolu 30

Setgħat iddelegati

Sabiex jiġi żgurat l-użu effiċjenti u effettiv mill-għajnuna tal-Unjoni msemmija fl-Artikolu 29 u sabiex ittejjeb il-kwalità tal-produzzjoni taż-żejt taż-żebbuġa u taż-żebbuġ tal-ikel, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227, fir-rigward ta’:

(a)

fir-rigward tal-oqsma msemmija fl-Artikolu 29(1), il-miżuri speċifiċi li jistgħu jiġi ffinanzjati mill-għajnuna tal-Unjoni u l-attivitajiet u l-ispejjeż li ma jistgħux jiġu ffinanzjati;

(b)

l-allokazzjoni minima mill-Istati Membri ta’ finanzjament mill-Unjoni għal oqsma speċifiċi;

(c)

ir-rekwiżit li tingħata garanzija meta tiġi ppreżentata applikazzjoni għal approvazzjoni ta' programm ta' ħidma u fejn isir ħlas bil-quddiem ta' għajnuna;

(d)

il-kriterji li għandhom jitqiesu mill-Istati Membri fl-għażla u l-approvazzjoni ta’ programmi ta’ ħidma.

Artikolu 31

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta’ eżami

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni ta’ din it-Taqsima fir-rigward ta':

(a)

l-implimentazzjoni ta’ programmi ta’ ħidma u emendi għal programmi bħal dawn;

(b)

il-ħlas ta’ għajnuna, inklużi ħlasijiet bil-quddiem ta’ għajnuna;

(c)

il-proċeduri għal, u l-ammont ta' garanzija, li għandha tingħata meta tiġi ppreżentata applikazzjoni għal approvazzjoni ta' programm ta' ħidma u fejn isir ħlas bil-quddiem ta' għajnuna.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Taqsima 3

Għajnuna fis-settur tal-frott u l-ħxejjex

Artikolu 32

Fondi operazzjonali

1.   L-organizzazzjonijiet tal-produtturi fis-settur tal-frott u tal-ħxejjex u/jew l-assoċjazzjonijiet tagħhom jistgħu jistabbilixxu fond operazzjonali. Il-fond għandu jkun iffinanzjat minn:

(a)

kontribuzzjonijiet finanzjarji minn:

(i)

membri tal-organizzazzjoni tal-produtturi u/jew tal-organizzazzjoni tal-produtturi stess; jew

(ii)

assoċjazzjonijiet ta’ organizzazzjonijiet tal-produtturi permezz tal-membri ta’ dawk l-assoċjazzjonijiet;

(b)

assistenza finanzjarja mill-Unjoni, li tista’ tingħata lil organizzazzjonijiet ta’ produtturi, jew lill-assoċjazzjonijiet tagħhom, meta dawk l-assoċjazzjonijiet jippreżentaw, jiġġestixxu, u jimplimentaw programm operazzjonali jew programm operazzjonali parzjali, skont it-termini u l-kundizzjonijiet li għandhom jiġu adottati mill-Kummissjoni permezz tal-atti ddelegati skont l-Artikolu 37 u l-atti ta' implimentazzjoni skont l-Artikolu38.

2.   Fondi operazzjonali għandhom jintużaw biss biex jiffinanzjaw programmi operazzjonali li jkunu ġew sottomessi lill-Istati Membri u approvati minnhom.

Artikolu 33

Programmi operazzjonali

1.   Programmi operazzjonali fis-settur tal-frott u l-ħxejjex għandu jkollhom minimu ta’ tliet snin u perijodu massimu ta’ ħames snin. Dawn għandu jkollhom mill-anqas tnejn mill-objettivi msemmija fil-punt (c) tal-Artikolu 152(1) jew tnejn mill-objettivi li ġejjin:

(a)

l-ippjanar tal-produzzjoni, inkluż it-tbassir u s-segwitu tal-produzzjoni u tal-konsum;

(b)

it-titjib tal-kwalità tal-prodott, kemm jekk f’għamla friska jew ipproċessata;

(c)

it-tisħiħ tal-valur kummerċjali tal-prodotti;

(d)

il-promozzjoni tal-prodotti, kemm jekk f’għamla friska jew ipproċessata;

(e)

il-miżuri ambjentali, partikolarment dawk relatati mal-ilma, u l-metodi tal-produzzjoni li jħarsu l-ambjent, inkluża l-biedja organika;

(f)

il-prevenzjoni u l-immaniġġjar ta’ kriżijiet.

Il-programmi operazzjonali għandhom jiterssqu lill-Istati Membri għall-approvazzjoni tagħhom.

2.   Assoċjazzjonijiet tal-produtturi jistgħu jippreżentaw ukoll programm operazzjonali sħiħ jew parzjali, magħmul minn miżuri identifikati, imma mhux imwettqa, mill-organizzazzjonijiet membri taħt il-programmi operazzjonali tagħhom. Il-programmi operazzjonali tal-assoċjazzjonijiet ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi għandhom ikunu soġġetti għall-istess regoli bħal programmi operazzjonali ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi u għandhom jiġu kkunsidrati mal-programmi operazzjonali tal-organizzazzjonijiet membri.

Għalhekk, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li:

(a)

il-miżuri taħt il-programmi operazzjonali ta' assoċjazzjoni ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi jiġu ffinanzjati kollha mill-kontribuzzjonijiet ta' dawk l-organizzazzjonijiet membri ta' dik l-assoċjazzjoni u li tali finanzjament jinġabar mill-fondi operazzjonali ta’ dawn l-organizzazzjonijiet membri;

(b)

il-miżuri u s-sehem finanzjarju korrispondenti tagħhom jiġu identifikati fil-programm operazzjonali ta’ kull organizzazzjoni membru;

(c)

ma jkun hemm ebda duplikazzjoni tal-finanzjament.

3.   Il-prevenzjoni u l-immaniġġjar ta’ kriżijiet imsemmija fil-punt (f) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1 għandhom ikunu relatati biex jiġu evitati u ttrattati kriżijiet fis-swieq tal-frott u l-ħxejjex u għandhom ikopru f’dan il-kuntest:

(a)

investimenti li jagħmlu l-ġestjoni tal-volumi mqiegħda fis-suq aktar effiċjenti;

(b)

il-miżuri ta’ taħriġ u l-iskambji tal-aħjar prattiki;

(c)

il-promozzjoni u l-komunikazzjoni, kemm jekk għall-prevenzjoni kif ukoll jekk matul il-perijodu ta’ kriżi;

(d)

l-appoġġ għall-ispejjeż amministrattivi biex jiġu stabbiliti fondi mutwi;

(e)

taħwil mill-ġdid ta' msaġar fejn meħtieġ b'segwitu ta' qlugħ tad-dwieli obbligatorju għal raġunijiet ta' saħħa jew fitosanitarji fuq istruzzjoni tal-awtorità tal-Istat Membru kompetenti;

(f)

l-irtirar mis-suq;

(g)

il-ħsad ekoloġiku jew ħsad xejn ta’ frott u ħxejjex;

(h)

l-assigurazzjoni tal-ħsad.

L-appoġġ għall-assigurazzjoni tal-ħsad għandu jikkontribwixxi għall-ħarsien tad-dħul finanzjarju tal-produtturi fejn ikun hemm telf bħala konsegwenza ta' diżastri naturali, avvenimenti klimatiċi avversi, mard jew infestazzjonijiet ta’ pesti.

Il-kuntratti tal-assigurazzjoni għandhom jeħtieġu li l-benefiċjarji jieħdu miżuri meħtieġa ta' prevenzjoni tar-riskju.

Miżuri ta’ prevenzjoni u mmaniġġjar ta’ kriżijiet, inkluż kwalunkwe ħlas lura ta’ kapital u mgħax kif imsemmi fil-ħames subparagrafu, ma għandhomx jikkomprendu aktar minn terz tal-infiq għall-programm operazzjonali.

Organizzazzjonijiet ta’ produtturi jistgħu jieħdu self b’termini kummerċjali għal finanzjament ta’ miżuri ta’ prevenzjoni u mmaniġġjar ta’ kriżijiet. F’dak il-każ, il-ħlas lura tal-kapital u mgħax għal dak is-self jista’ jagħmel parti mill-programm operazzjonali u, għalhekk, jista’ jkun eliġibbli għal assistenza finanzjarja mill-Unjoni skont l-Artikolu 34. Kwalunkwe azzjoni speċifika għall-prevenzjoni u l-immaniġġjar ta’ kriżijiet tista' tiġi ffinanzjata minn self bħal dan jew direttament, jew t-tnejn li huma.

4.   Għall-finijiet ta’ din it-Taqsima:

(a)

“ħsad ekoloġiku” tfisser il-ħsad totali f'żona partikolari ta’ prodotti mhux misjura u mhux imqiegħda fis-suq li ma tkun saritilhom ħsara qabel il-ħsad ekoloġiku, kemm minħabba raġunijiet klimatiċi, minħabba mard jew affarijiet oħra;

(b)

“ħsad xejn” tfisser it-tmiem taċ-ċiklu tal-produzzjoni attwali fiż-żona kkonċernata fejn il-prodott huwa żviluppat sew u huwa ta' kwalità tajba, ġusta u kummerċjabbli. Il-qerda ta’ prodotti minħabba avveniment klimatiku jew mard mhijiex ikkunsidrata bħala ħsad xejn.

5.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li:

(a)

il-programmi operazzjonali jinkludu żewġ azzjonijiet ambjentali jew aktar, jew

(b)

tal-anqas 10 % tal-infiq għal programmi operazzjonali jkopri azzjonijiet ambjentali.

L-azzjonijiet ambjentali għandhom jissodisfaw ir-rekwiżiti għall-ħlasijiet agriambjentali-klimatiċi stipulati fl-Artikolu 28(3) tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013.

Fejn tal-anqas 80 % tal-membri produtturi ta’ organizzazzjoni tal-produtturi jkunu soġġetti għal impenn agroambjentali-klimatiku identiku wieħed jew aktar kif previst fl-Artikolu 28(3) tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013 f’dak il-każ kull wieħed minn dawk l-impenji għandu jgħodd bħala azzjoni ambjentali kif imsemmija fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu.

L-appoġġ għall-azzjonijiet ambjentali msemmija fl-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu għandu jkopri l-ispejjeż addizzjonali u l-aġevolazzjonijiet li jirriżultaw mill-azzjoni.

6.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-investimenti li jżidu pressjoni ambjentali għandhom jitħallew isiru biss f’sitwazzjonijiet fejn ikunu qed joperaw salvagwardji effikaċi biex l-ambjent ikun protett minn dawn il-pressjonijiet.

Artikolu 34

Għajnuna finanzjarja mill-Unjoni

1.   L-assistenza finanzjarja mill-Unjoni għandha tkun daqs l-ammont tal-kontribuzzjonijiet finanzjarji msemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 32(1) kif attwalment imħallsin u limitata għal 50 % tal-infiq attwali mġarrab.

2.   L-assistenza finanzjarja mill-Unjoni għandha tkun limitata għal 4,1 % tal-valur tal-produzzjoni mqiegħda fis-suq minn kull organizzazzjoni tal-produtturi jew tal-assoċjazzjoni tagħhom.

Madankollu, fil-każ ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi, din il-perċentwali tista’ tiżdied għal 4,6 % tal-valur tal-produzzjoni mqiegħda fis-suq, bil-kondizzjoni li l-ammont li jkun aktar minn 4,1 % tal-valur tal-produzzjoni mqiegħda fis-suq jintuża biss għal miżuri ta’ prevenzjoni u mmaniġġjar ta’ kriżijiet.

Fil-każ tal-assoċjazzjonijiet ta’ organizzazzjonijiet tal-produtturi, dak il-perċentwal tista’ tiżdied għal 4,7 % tal-valur tal-produzzjoni mqegħda fis-suq, dment li dak l-ammont li jaqbeż l-4,1 % tal-valur tal-produzzjoni mqegħda fis-suq jintuża biss għall-prevenzjoni ta’ kriżijiet u miżuri ta’ ġestjoni implimentati minn dik l-assoċjazzjoni tal-organizzazzjonijiet ta’ produtturi f’isem il-membri tagħha.

3.   Fuq talba ta’ organizzazzjoni tal-produtturi, il-limitu ta’ 50 % msemmi fil-paragrafu 1 għandu jiżdied għal 60 % f’każ ta’ programm operazzjonali jew parti minn programm operazzjonali meta dan ikun jissodisfa tal-anqas waħda mill-kundizzjonijiet li ġejjin:

(a)

ikun sottomess minn diversi organizzazzjonijiet ta’ produtturi tal-Unjoni li joperaw fi Stati Membri differenti fuq skemi transnazzjonali;

(b)

ikun sottomess minn organizzazzjoni waħda jew aktar ta’ produtturi li jkunu involuti fi skemi mħaddmin fuq bażi interprofessjonali;

(c)

ikun ikopri biss appoġġ speċifiku għall-produzzjoni ta’ prodotti organiċi koperti mir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 834/2007 (23);

(d)

ikun l-ewwel wieħed sottomess minn organizzazzjoni tal-produtturi rikonoxxuta li hi r-riżultat ta' għaqda bejn żewġ organizzazzjonijiet tal-produtturi rikonoxxuti;

(e)

ikun l-ewwel wieħed sottomess minn assoċjazzjoni rikonoxxuta ta’ organizzazzjonijiet tal-produtturi;

(f)

ikun sottomess minn organizzazzjonijiet ta’ produtturi fl-Istati Membri fejn l-organizzazzjonijiet tal-produtturi jqiegħdu fis-suq anqas minn 20 % tal-produzzjoni ta’ frott u ħxejjex;

(g)

ikun sottomess minn organizzazzjoni tal-produtturi f’wieħed mir-reġjuni l-aktar imbiegħda msemmija fl-Artikolu 349 TFUE.

4.   Il-limitu ta’ 50 % msemmi fil-paragrafu 1 għandu jiżdied għal 100 % fil-każ ta’ rtirar mis-suq ta’ frott u ħxejjex li ma għandux jeċċedi 5 % tal-volum tal-produzzjoni mqiegħda fis-suq ta’ kull organizzazzjoni tal-produtturi u li jitneħħew permezz ta’:

(a)

distribuzzjoni b'xejn lil organizzazzjonijiet u fondazzjonijiet tal-karità, approvati għal dak il-għan mill-Istati Membri, biex jintużaw fl-attivitajiet tagħhom ta’ assistenza lil persuni li d-dritt tagħhom għal assistenza pubblika jkun rikonoxxut mid-dritt nazzjonali, partikolarment minħabba li ma jkollhomx il-mezzi ta’ sussistenza meħtieġa; jew

(b)

distribuzzjoni libera f’kwalunkwe minn dawn li ġejjin: istituzzjonijiet penali, skejjel,stabbilimenti msemmija fl-Artikolu 22,f’kampijiet ta’ btala għat-tfal, fi sptarijiet u fi djar għall-anzjani indikati mill-Istati Membri, li għandhom jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jiġi żgurat li l-kwantitajiet hekk imqassma jkunu addizzjonali għall-kwantitajiet normalment mixtrija b’xiri sfurzat minn stabbilimenti bħal dawn.

Artikolu 35

Assistenza finanzjarja nazzjonali

1.   F’reġjuni tal-Istati Membri fejn il-livell ta’ organizzazzjoni tal-produtturi fis-settur tal-frott u l-ħxejjex ikun partikolarment baxx, il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jawtorizzaw lill-Istati Membri, fuq it-talba tagħhom motivata kif xieraq, biex iħallsu lill-organizzazzjonijiet tal-produtturi assistenza finanzjarja nazzjonali ugwali għal massimu ta’ 80 % tal-kontribuzzjonijiet finanzjarji msemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 32(1). Din l-assistenza għandha tkun addizzjonali għall-fond operazzjonali.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

2.   F’reġjuni tal-Istati Membri fejn organizzazzjonijiet tal-produtturi, assoċjazzjonijiet ta’ organizzazzjonijiet tal-produtturi u l-gruppi ta’ produtturi msemmija fl-Artikolu 27 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013 iqiegħdu fis-suq anqas minn 15 % tal-valur tal-produzzjoni ta’ frott u ħxejjex u ta' dawk ir-reġjuni, fejn il-produzzjoni ta' frott u ħxejjex tirrappreżenta mill-anqas 15 % tal-prodott agrikolu totalita' dawk ir-reġjuni, l-assistenza finanzjarja nazzjonali msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu tista’ tiġi rimborżata lura mill-Unjoni fuq talba tal-Istat Membru konċernat.

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jikkonċernaw dak ir-rimborż. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 36

Qafas nazzjonali u strateġija nazzjonali għall-programmi operazzjonali

1.   L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu qafas nazzjonali li fih il-kundizzjonijiet ġenerali relatati mal-azzjonijiet ambjentali msemmija fl-Artikolu 33(5). B’mod partikolari, dak il-qafas għandu jipprovdi li t-tali azzjonijiet jissodisfaw ir-rekwiżiti adatti tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013, partikolarment dawk stabbiliti fl-Artikolu 3 tiegħu.

L-Istati Membri għandhom jibagħtu l-qafas propost tagħhom lill-Kummissjoni li, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni adottati mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3), tista’ fi żmien tliet xhur mill-preżentazzjoni titlob li jsiru xi bidliet jekk issib li l-proposta ma tippermettix li jintlaħqu l-għanijiet stabbiliti fl-Artikolu 191 TFUE u fis-sitt programm ta’ azzjoni ambjentali tal-Unjoni. L-investimenti għal azjendi individwali li jkollhom l-appoġġ ta’ programmi operazzjonali għandhom iħarsu dawn l-objettivi wkoll.

2.   Kull Stat Membru għandu jistabbilixxi strateġija nazzjonali għal programmi operazzjonali sostenibbli fis-suq tal-frott u l-ħxejjex. Din l-istrateġija għandha tinkludi:

(a)

analiżi tas-sitwazzjoni f’termini ta’ aspetti ta’ qawwa u dgħufija u tal-potenzjal għal żvilupp;

(b)

ġustifikazzjoni tal-prijoritajiet magħżula;

(c)

l-objettivi ta’ programmi u strumenti operazzjonali, u indikaturi ta’ prestazzjoni;

(d)

valutazzjoni ta’ programmi operazzjonali;

(e)

obbligi ta’ rappurtar għal organizzazzjonijiet tal-produtturi.

L-istrateġija nazzjonali għandha wkoll tintegra l-qafas nazzjonali msemmi fil-paragrafu 1.

3.   Il-paragrafi 1 u 2 ma għandhomx japplikaw għal Stati Membri li ma għandhomx organizzazzjonijiet ta’ produtturi rikonoxxuti.

Artikolu 37

Setgħat iddelegati

Sabiex jiġi żgurat appoġġ effiċjenti, immirat u sostenibbli lill-organizzazzjonijiet u l-assoċjazzjonijiet tagħhom tal-produtturi fis-settur tal-frott u l-ħxejjex, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227, li jistabbilixxu regoli dwar:

(a)

fondi operazzjonali u programmi operazzjonali, fir-rigward ta’:

(i)

l-ammonti stmati, id-deċiżjonijiet mill-organizzazzjonijiet tal-produtturi u l-assoċjazzjonijiet tagħhom dwar il-kontribuzzjonijiet finanzjarji u l-użu ta' fondi operazzjonali;

(ii)

il- miżuri, l-azzjonijiet, l-infiq u l-ispejjeż amministrattivi u tal-persunal li għandhom jiġu inklużi jew esklużi skont programmi operazzjonali, il-bidliet fihom u r-rekwiżiti addizzjonali li għandhom jiġu ddeterminati mill-Istati Membri;

(iii)

l-evitar ta' finanzjament doppju bejn programmi operazzjonali u programmi ta’ żvilupp rurali;

(iv)

programmi operazzjonali ta’ assoċjazzjonijiet ta’ organizzazzjonijiet ta’ produtturi;

(v)

ir-regoli speċifiċi applikabbli għall-każijiet fejn assoċjazzjonijiet ta’ organizzazzjonijiet tal-produtturi jiġġestixxu, jipproċessaw, jimplimentaw u jippreżentaw, kompletament jew parzjalment, il-programmi operazzjonali;

(vi)

l-obbligu li jintużaw indikaturi komuni għall-finijiet ta' monitoraġġ u evalwazzjoni ta' programmi operazzjonali;

(b)

il- qafas nazzjonali u l-istrateġija nazzjonali għal programmi operazzjonali li jirrigwardaw l-obbligu li tiġi mmonitorjata u evalwata l-effettività tal-oqfsa nazzjonali u l-istrateġiji nazzjonali;

(c)

l-assistenza finanzjarja mill-Unjoni, fir-rigward ta’:

(i)

il-bażi għall-kalkolu ta’ assistenza finanzjarja mill-Unjoni u tal-valur tal-produzzjoni mqiegħda fis-suq imsemmija fl-Artikolu 34(2);

(ii)

il-perijodi ta’ referenza applikabbli għall-kalkolu ta’ għajnuna;

(iii)

il-provvediment ta' ħlasijiet bil-quddiem u r-rekwiżit li tingħata garanzija fejn isir ħlas bil-quddiem ta' għajnuna;

(iv)

ir-regoli speċifiċi applikabbli għall-finanzjament tal-programmi operazzjonali tal-assoċjazzjonijiet ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi, b’mod partikolari dawk relatati mal-applikazzjoni tal-limiti previsti fl-Artikolu 34(2);

(d)

il-miżuri ta’ prevenzjoni u mmaniġġjar tal-kriżijiet, fir-rigward ta’:

(i)

il-possibbiltà li l-Istati Membri ma japplikawx waħda jew aktar mill-miżuri ta’ prevenzjoni u mmaniġġjar tal-kriżijiet;

(ii)

il-kundizzjonijiet relatati mal-punti (a), (b) u (c) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 33(3);

(iii)

destinazzjonjiet permissibbli li għandhom jiġu deċiżi mill-Istati Membri ta' prodotti rtirati;

(iv)

il-livell massimu ta' appoġġ għal irtirar mis-suq;

(v)

ir-rekwiżit ta' notifiki minn qabel f’każ ta’ rtirar mis-suq;

(vi)

il-bażi tal-kalkolu tal-volum ta’ produzzjoni mqiegħda fis-suq għad-distribuzzjoni b'xejn imsemmija fl-Artikolu 34(4) u l-istabbiliment ta' volum massimu ta' produzzjoni mqiegħda fis-suq f’każ ta’ rtirar;

(vii)

ir-rekwiżit tal-wiri tal-emblema tal-Unjoni fuq pakketti ta’ prodotti għal distribuzzjoni b'xejn;

(viii)

il-kundizzjonijiet għal riċevituri ta’ prodotti rtirati;

(ix)

l-użu ta' termini għall-finijiet ta' din it-Taqsima;

(x)

il-kundizzjonijiet, li għandhom jiġu adottati mill-Istati Membri, li jirrigwardaw ħsad ekoloġiku u ħsad xejn;

(xi)

l-assigurazzjoni tal-ħsad;

(xii)

fondi mutwi; u

(xiii)

il-kundizzjonijiet rigward, u l-istabbiliment ta' limitu għan-nefqa ta', it-taħwil mill-ġdid tal-imsaġar għal raġunijiet ta' saħħa jew fitosanitarji f'konformità mal-punt (f) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 33(3);

(e)

l-assistenza finanzjarja nazzjonali, fir-rigward ta’:

(i)

il-livell ta’ organizzazzjoni tal-produtturi;

(ii)

ir-rekwiżit li tingħata garanzija meta jsir ħlas bil-quddiem;

(iii)

il-proporzjon massimu ta’ rimborż mill-Unjoni tal-assistenza finanzjarja nazzjonali.

Artikolu 38

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta' eżami

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw miżuri fir-rigward ta’:

(a)

l-immaniġġjar ta’ fondi operazzjonali;

(b)

l-informazzjoni li għandha tiġi inkluża fil-programmi operazzjonali, l-oqfsa nazzjonali u l-istrateġiji nazzjonali msemmija fl-Artikolu 36, il-preżentazzjoni ta' programmi operazzjonali lill-Istati Membri, il-limiti ta' żmien, id-dokumenti li jakkumpanjawhom u l-approvazzjoni mill-Istati Membri;

(c)

l-implimentazzjoni ta' programmi operazzjonali minn organizzazzjonijiet tal-produtturi u assoċjazzjonijiet ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi;

(d)

il-preżentazzjoni, il-format u l-kontenut ta' rapporti ta' monitoraġġ u evalwazzjoni ta' strateġiji nazzjonali u programmi operazzjonali;

(e)

l-applikazzjonijiet għal għajnuna u l-ħlasijiet ta’ għajnuna, inklużi ħlasijiet bil-quddiem u parzjali ta’ għajnuna;

(f)

l-arranġamenti prattiċi għall-wiri tal-emblema Unjoni fuq pakketti ta’ prodotti għal distribuzzjoni b'xejn;

(g)

il-ħarsien ta’ standards għall-kummerċjalizzazzjoni f’każ ta’ rtirar;

(h)

l-ispejjeż ta’ trasport, issortjar u imballaġġ f’każ ta’ distribuzzjoni b'xejn;

(i)

il-miżuri ta’ promozzjoni, komunikazzjoni u ta’ taħriġ f’każ ta’ prevenzjoni u mmaniġġjar ta’ kriżijiet;

(j)

l-implimentazzjoni ta' operazzjonijiet ta' rtirar, ħsad ekoloġiku, ħsad xejn u miżuri ta' assigurazzjoni tal-ħsad;

(k)

l-applikazzjoni, l-awtorizzazzjoni, il-ħlas u r-rimborż tal-assistenza finanzjarja nazzjonali;

(l)

il-proċeduri għal, u l-ammont tal-garanzija li għandha tingħata meta jsir ħlas bil-quddiem.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Taqsima 4

Programmi ta’ appoġġ fis-settur tal-inbid

Subtaqsima 1

Dispożizzjonijiet ġenerali u miżuri eliġibbli

Artikolu 39

Kamp ta' applikazzjoni

Din it-taqsima tistabbilixxi r-regoli għall-attribuzzjoni ta’ fondi tal-Unjoni lill-Istati Membri u l-użu ta’ dawk il-fondi mill-Istati Membri permezz ta’ programmi ta’ ħames snin ta’ appoġġ nazzjonali ("programmi ta’ appoġġ") għall-finanzjament ta’ miżuri speċifiċi ta’ appoġġ bħala għajnuna lis-settur tal-inbid.

Artikolu 40

Kompatibbiltà u l-konsistenza

1.   Il-programmi ta’ appoġġ għandhom ikunu kompatibbli mad-dritt tal-Unjoni u għandhom ikunu konsistenti mal-attivitajiet, politiki u prijoritajiet tal-Unjoni.

2.   L-Istati Membri għandhom ikunu responsabbli għall-programmi ta’ appoġġ u għandhom jiżguraw li dawn ikunu konsistenti internament u magħmulin u li huma implimentati b’mod oġġettiv, billi jitqiesu l-qagħda ekonomika tal-produtturi konċernati u l-ħtieġa li jiġi evitat it-trattament mhux ugwali u mhux ġustifikat tal-produtturi.

3.   Ebda appoġġ ma jingħata għal:

(a)

proġetti ta’ riċerka u miżuri ta’ appoġġ għal proġetti ta’ riċerka għajr dawk imsemmija fil-punti (d) u (e) tal-Artikolu 45(2);

(b)

miżuri li jkun hemm fi programmi ta’ żvilupp rurali tal-Istati Membri fl-ambitu tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013.

Artikolu 41

Sottomissjoni ta’ programmi ta’ appoġġ

1.   Kull Stat Membru produttur elenkat fl-Anness VI għandu jissottometti lill-Kummissjoni abbozz ta’ programm ta’ appoġġ ta’ ħames snin li jkun fih tal-anqas waħda mill-miżuri eliġibbli stipulati fl-Artikolu 38.

2.   Il-miżuri ta’ appoġġ fl-abbozz tal-programmi ta’ appoġġ għandhom jitfasslu fil-livell ġeografiku li l-Istat Membru jqis bħala l-aktar wieħed xieraq. L-Istat Membru għandu jikkonsulta lill-awtoritajiet u l-organizzazzjonijiet kompetenti fil-livell territorjali xieraq dwar l-abbozz tal-programm ta’ appoġġ qabel ma jippreżentah lill-Kummissjoni.

3.   Kull Stat Membru għandu jippreżenta abbozz ta’ programm uniku, li jista’ jieħu kont tal-partikolaritajiet reġjonali.

4.   Il-programmi ta’ appoġġ għandhom isiru applikabbli tliet xhur wara li jkunu ssottomettew l-abbozz tal-programmi ta’ appoġġ lill-Kummissjoni.

Madankollu, il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu li l-abbozz tal-programm ta’ appoġġ mibgħut ma jkunx konformi mal-kundizzjonijiet stabbiliti f’din it-Taqsima u għandha tgħarraf lill-Istat Membru b’dan. F’każ bħal dan, l-Istat Membru għandu jissottometti abbozz rivedut tal-programm ta’ appoġġ lill-Kummissjoni. Il-programm ta’ appoġġ rivedut għandu jsir applikabbli xahrejn wara s-sottomissjoni tal-abbozz rivedut tal-programm ta’ appoġġ li jkun intbagħat sakemm ma jibqax ikun hemm inkompatibbiltà, f’liema każ dan is-subparagrafu għandu japplika.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għadhom jiġu adottati mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3).

5.   Il-paragrafu 4 għandu japplika mutatis mutandis għal bidliet fir-rigward ta’ programmi ta’ appoġġ applikabbli sottomessi mill-Istati Membri.

Artikolu 42

Kontenut tal-programmi ta' appoġġ

Il-programmi ta' appoġġ għandhom jinkludu mill-inqas l-elementi li ġejjin:

(a)

deskrizzjoni ddettaljata tal-miżuri proposti, kif ukoll l-objettivi kkwantifikati tagħhom;

(b)

ir-riżultati tal-konsultazzjonijiet li jkunu saru;

(c)

evalwazzjoni li turi l-impatt tekniku, ekonomiku, ambjentali u soċjali mistenni;

(d)

skeda għall-implimentazzjoni tal-miżuri;

(e)

tabella ta’ finanzjament ġenerali li turi r-riżorsi li għandhom jintużaw u l-allokazzjoni indikattiva prevista tar-riżorsi bejn il-miżuri skont il-limiti massimi baġitarji pprovduti fl-Anness VI;

(f)

il-kriterji u l-indikaturi kwantitattivi li għandhom jintużaw għall-monitoraġġ u għall-evalwazzjoni, kif ukoll il-passi meħuda sabiex ikun żgurat li l-programmi ta’ appoġġ jiġu implimentati b’mod xieraq u effettiv;

(g)

l-ismijiet tal-awtoritajiet u l-korpi kompetenti li huma responsabbli għall-implimentazzjoni tal-programm ta’ appoġġ.

Artikolu 43

Miżuri eliġibbli

Il-programmi ta’ appoġġ jista' jkollhom biss miżura waħda jew aktar minn dawn li ġejjin:

(a)

promozzjoni skont l-Artikolu 45;

(b)

ristrutturar u konverżjoni ta’ vinji, skont l-Artikolu 46;

(c)

ħsad ekoloġiku, skont l-Artikolu 47;

(d)

fondi mutwi, skont l-Artikolu 48;

(e)

assigurazzjoni ta’ ħsad, skont l-Artikolu 49;

(f)

investimenti, skont l-Artikolu 50;

(g)

innovazzjoni fis-settur tal-inbid f'konformità mal-Artikolu 51;

(h)

distillazzjoni ta’ prodotti sekondarji, skont l-Artikolu 52.

Artikolu 44

Regoli ġenerali dwar il-programmi ta' appoġġ

1.   Il-fondi disponibbli tal-Unjoni għandhom ikunu allokati fil-limiti baġitarji msemmija fl-Anness VI.

2.   L-appoġġ mill-Unjoni għandu jingħata biss għal infiq eliġibbli magħmul wara s-sottomissjoni tal-abbozz tal-programm ta’ appoġġ rilevanti.

3.   L-Istati Membri ma għandhomx jikkontribwixxu għall-ispejjeż ta’ miżuri ffinanzjati mill-Unjoni skont il-programmi ta’ appoġġ.

Subtaqsima 2

Miżuri ta’ appoġġ speċifiki

Artikolu 45

Promozzjoni

1.   L-appoġġ skont dan l-Artikolu għandu jkopri miżuri ta’ informazzjoni jew ta’ promozzjoni fir-rigward ta’ nbejjed tal-Unjoni:

(a)

fl-Istati Membri, bil-ħsieb li jiġu infurmati l-konsumaturi bil-konsum responsabbli tal-inbid u dwar is-sistemi tal-Unjoni li jkopru denominazzjonijiet ta' oriġini u indikazzjonijiet ġeografiċi; jew

(b)

f’pajjiżi terzi, bil-ħsieb li tittejjeb il-kompetittività.

2.   Il-miżuri msemmija fil-punt (b) tal-paragrafu 1 għandhom japplikaw għal inbejjed b’denominazzjoni protetta ta' oriġini jew b’indikazzjoni ġeografika protetta jew għal inbejjed b’indikazzjoni tal-varjetà ta’ għeneb tal-inbid u għandhom jikkonsistu biss minn wieħed jew aktar minn dawn li ġejjin:

(a)

miżuri ta’ relazzjonijiet pubbliċi, promozzjoni jew reklamar, partikolarment li jenfasizzaw l-istandards għoljin tal-prodotti tal-Unjoni, l-aktar f’termini ta' kwalità, sikurezza tal-ikel jew l-ambjent;

(b)

parteċipazzjoni f’avvenimenti, wirjiet jew esibizzjonijiet ta’ importanza internazzjonali;

(c)

kampanji ta’ informazzjoni, partikolarment dwar is-sistemi tal-Unjoni li jkopru denominazzjonijiet ta’ oriġini, indikazzjonijiet ġeografiċi u produzzjoni organika;

(d)

studji ta’ swieq ġodda, meħtieġa għall-espansjoni ta’ posti tas-suq;

(e)

studji biex jiġu evalwati r-riżultati tal-miżuri ta’ informazzjoni u promozzjoni.

3.   Il-kontribuzzjoni tal-Unjoni għal informazzjoni jew miżuri ta’ promozzjoni msemmija fil-paragrafu 1 ma għandhiex tkun aktar minn 50 % tal-infiq eliġibbli.

Artikolu 46

Ristrutturar u t-trasformazzjoni tal-vinji

1.   L-objettiv tal-miżuri relatati mar-ristrutturar u l-konverżjoni ta’ vinji għandu jkun li tiżdied il-kompetittività tal-produtturi tal-inbid.

2.   Ir-ristrutturar u l-konverżjoni ta’ vinji għandha tkun sostnuta jekk l-Istati Membri jissottomettu l-inventarju tal-potenzjal tal-produzzjoni tagħhom skont l-Artikolu 145(3).

3.   L-appoġġ għar-ristrutturar u l-konverżjoni ta’ vinji, li jista' jikkontribwixxi wkoll għat-titjib tas-sistemi sostenibbli ta' produzzjoni u l-impatt ambjentali tas-settur tal-inbid, jista’ jkopri biss waħda jew aktar mill-attivitajiet li ġejjin:

(a)

il-konverżjoni ta’ varjetà, inkluż il-mezz ta’ tilqim;

(b)

ir-rilokazzjoni ta’ vinji;

(c)

taħwil mill-ġdid ta' vinji fejn meħtieġ b'segwitu ta' qlugħ tad-dwieli obbligatorju għal raġunijiet ta' saħħa/ jew fitosanitarji fuq istruzzjoni tal-awtorità tal-Istat Membru kompetenti;

(d)

it-titjib tat-tekniki tal-immaniġġjar tal-vinji, b'mod partikolari l-introduzzjoni ta' sistemi avvanzati ta' produzzjoni sostenibbli.

Is-sostituzzjoni normali ta’ vinji, li jfisser it-tħawwil mill-ġdid tal-istess varjetà ta' għenba fuq l-istess raba’ u skont l-istess metodu ta’ tkabbir tad-dwieli, meta d-dwieli jkunu waslu fi tmiem il-ħajja naturali tagħhom għandha tkun eskluża mill-appoġġ.

L-Istati Membri jistgħu jistipulaw aktar speċifikazzjonijiet, speċjalment fir-rigward tal-età tal-vinji mibdula.

4.   L-appoġġ għar-ristrutturar u l-konverżjoni ta’ vinji, inkluż it-titjib tat-tekniki tal-immaniġġjar tal-vinji, jista’ jieħu biss l-għamliet li ġejjin:

(a)

kumpens lil produtturi għat-telf ta’ dħul minħabba l-implimentazzjoni tal-miżura;

(b)

kontribuzzjoni għall-ispejjeż ta’ ristrutturar u konverżjoni.

5.   Il-kumpens lil produtturi għat-telf ta’ dħul imsemmi fil-punt (a) tal-paragrafu 4 jista’ jkopri sa 100 % tat-telf rilevanti u jieħu waħda mill-għamliet li ġejjin:

(a)

minkejja s-Subtaqsima II tat-Taqsima IVa tal-Kapitolu III tat-Titolu I tal-Parti II tar-Regolament (KE) Nru 1234/2007 li jistabbilixxi r-reġim transizzjonali ta’ dritt ta’ tħawwil, il-permess biex vinji qodma u ġodda jikkoeżistu sa tmiem ir-reġim transizzjonali għal perijodu massimu ma għandux ikun aktar minn tliet snin;

(b)

kumpens finanzjarju.

6.   Il-kontribuzzjoni tal-Unjoni għall-ispejjeż attwali tar-ristrutturar u l-konverżjoni ta’ vinji ma għandhiex tkun aktar minn 50 %. Fir-reġjuni anqas żviluppati, il-kontribuzzjoni tal-Unjoni għall-ispejjeż tar-ristrutturar u l-konverżjoni ma għandhiex tkun aktar minn 75 %.

Artikolu 47

Ħsad bikri

1.   Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu, "ħsad ekoloġiku" tfisser il-qerda jew it-tneħħija totali ta’ għenieqed ta’ għeneb waqt li jkunu għadhom fl-istadju li ma jkunux għadhom saru, b’hekk, ir-rendita tal-qasam rilevanti titnaqqas għal żero.

Meta l-għeneb ta’ kwalità kummerċjali jitħalla fuq il-pjanti fi tmiem iċ-ċiklu normali ta’ produzzjoni (ħsad xejn) dan ma għandux jitqies bħala ħsad ekoloġiku.

2.   L-appoġġ għal ħsad ekoloġiku għandu jikkontribwixxi biex jirrestawra l-bilanċ ta’ provvista u domanda fis-suq tal-inbid tal-Unjoni biex jiġu evitati kriżijiet fis-suq.

3.   L-appoġġ għal ħsad ekoloġiku jista’ jingħata bħala kumpens fl-għamla ta’ ħlas b’rata fissa għal kull ettaru li għandu jkun iddeterminat mill-Istat Membru konċernat. Il-ħlas ma għandux ikun aktar minn 50 % tas-somma tal-ispejjeż diretti tal-qerda jew tat-tneħħija ta’ għenieqed ta’ għeneb u t-telf ta’ dħul relatat ma’ qerda jew tneħħija bħal dik.

4.   L-Istat Membru konċernat għandu jistabbilixxi sistema bbażata fuq kriterji oġġettivi biex jiġi żgurat li l-miżura ta’ ħsad ekoloġiku ma twassalx għal kumpens ta’ produtturi individwali tal-inbid li jkun aktar mil-limitu massimu stabbilit fil-paragrafu 3.

Artikolu 48

Fondi reċiproċi

1.   L-appoġġ biex jiġu stabbiliti fondi mutwi għandu jipprovdi assistenza lil produtturi li jfittxu li jassiguraw lilhom infushom kontra ċaqliq fis-suq.

2.   L-appoġġ biex jiġu stabbiliti fondi mutwi jista’ jingħata fl-għamla ta’ għajnuna temporanja u digressiva biex ikopri l-ispejjeż amministrattivi tal-fondi.

Artikolu 49

Assigurazzjoni tal-ħsad

1.   L-appoġġ għall-assigurazzjoni tal-ħsad għandu jikkontribwixxi għall-ħarsien tad-dħul finanzjarju tal-produtturi fejn ikun hemm telf bħala konsegwenza ta' diżastri naturali, avvenimenti klimatiċi avversi, mard jew infestazzjonijiet ta’ pesti.

Il-kuntratti tal-assigurazzjoni għandhom jeħtieġu li l-benefiċjarji jieħdu l-miżuri meħtieġa ta' prevenzjoni tar-riskju.

2.   L-appoġġ għall-assigurazzjoni tal-ħsad jista’ jingħata fl-għamla ta’ kontribuzzjoni finanzjarja mill-Unjoni li ma għandhiex tkun aktar minn:

(a)

80 % tal-kost tal-primjums tal-assigurazzjoni mħallsa minn produtturi għal assigurazzjoni kontra telf li jirriżulta minn avvenimenti klimatiċi avversi li jistgħu jkunu assimilati ma’ diżastri naturali;

(b)

50 % tal-ispiża tal-primjums tal-assigurazzjoni mħallsa mill-produtturi għal assigurazzjoni kontra:

(i)

telf imsemmi fil-punt (a) u kontra telf ieħor ikkawżat minn avvenimenti klimatiċi avversi;

(ii)

telf ikkawżat minn annimali, mard tal-pjanti jew infestazzjonijiet ta’ pesti.

3.   L-appoġġ għall-assigurazzjoni tal-ħsad jista’ jingħata jekk il-ħlasijiet tal-assigurazzjoni inkwistjoni ma jikkumpensawx lill-produtturi għal aktar minn 100 % tat-telf ta’ dħul li jkunu batew, filwaqt li jitqies kwalunkwe kumpens li l-produtturi jkunu setgħu kisbu minn skemi oħra ta’ appoġġ relatati mar-riskju assigurat.

4.   L-appoġġ għall-assigurazzjoni tal-ħsad ma għandux joħloq distorsjoni tal-kompetizzjoni fis-suq tal-assigurazzjoni.

Artikolu 50

Investimenti

1.   L-appoġġ jista’ jingħata għal investimenti tanġibbli jew intanġibbli f’faċilitajiet ta’ pproċessar, u f’infrastruttura għal fabbriki tal-inbid kif ukollstrutturi u għodod ta' kummerċjalizzazzjoni. Dawn l-investimenti għandhom ikunu maħsuba biex itejbu l-prestazzjoni globali tal-intrapriża u l-adattament tagħha għad-domandi tas-suq, kif ukoll biex iżidu l-kompetittività tagħha, u għandu jkollhom x’jaqsmu mal-produzzjoni jew il-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti tad-dielja msemmija fil-Parti II tal-Anness VII, inkluż bil-ħsieb li jittejjeb l-iffrankar tal-enerġija tagħhom, l-effiċjenza globali tagħhom fl-enerġija u l-proċessi sostenibbli.

2.   L-appoġġ skont il-paragrafu 1 bir-rata massima tiegħu:

(a)

għandu japplika għal impriża mikro, żgħar jew ta’ daqs medju skont it-tifsira tar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE (24);

(b)

tista’, barra minn hekk, tapplika għall-intrapriżi kollha fir-reġjuni l-aktar imbiegħda msemmija fl-Artikolu 349 TFUE u l-gżejjer minuri tal-Eġew kif iddefinit fl-Artikolu 1(2) tar-Regolament (UE) Nru 229/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (25).

Għal intrapriżi mhux koperti mill-Artikolu 2(1) tat-Titolu I tal-Anness għar-Rakkomandazzjoni 2003/361/KE b’anqas minn 750 impjegat jew b’fatturat ta’ anqas minn EUR 200 miljun, id-daqs tal-għajnuna massima għandu jinżel għal nofs.

L-appoġġ ma għandux jingħata lil intrapriżi f'diffikultà fis-sens tal-Linji Gwida Komunitarji dwar l-Għajnuna mill-Istat għas-salvataġġ u r-ristrutturazzjoni ta’ kumpanniji f’diffikultà (26).

3.   L-infiq eliġibbli għandu jeskludi l-ispejjeż mhux eliġibbli msemmija fl-Artikolu 69(3) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013.

4.   Ir-rati ta’ għajnuna massima li ġejjin fir-rigward tal-ispejjeż għal investimenti eliġibbli għandhom japplikaw għall-kontribuzzjoni tal-Unjoni:

(a)

50 % f’reġjuni inqas żviluppati;

(b)

40 % f’reġjuni li mhumiex reġjuni inqas żviluppati;

(c)

75 % fir-reġjuni l-aktar imbiegħda msemmija fl-Artikolu 349 TFUE;

(d)

65 % fil-gżejjer minuri tal-Eġew kif iddefiniti fl-Artikolu 1(2) tar-Regolament (UE) Nru 229/2013.

5.   L-Artikolu 71 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013. għandu japplika mutatis mutandis għall-appoġġ imsemmi fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu.

Artikolu 51

Innovazzjoni fis-settur tal-inbid

Jista' jingħata appoġġ għal investimenti tanġibbli jew intanġibbli bil-għan tal-iżvilupp ta’ prodotti, proċessi u teknoloġiji ġodda fir-rigward tal-prodotti msemmija fil-Parti II tal-Anness VII. L-appoġġ għandu jkun maħsub biex iżid il-kummerċjabbiltà u l-kompetittività tal-prodottu tad-dwieli tal-Unjoni u jista' jinkludi element ta' trasferiment tal-għarfien. Ir-rati tal-għajnuna massima rigward il-kontribuzzjoni tal-appoġġ mogħti taħt dan l-Artikolu għandhom ikunu l-istess bħal dawk imsemmija fl-Artikolu 50(4).

Artikolu 52

Distillazzjoni ta’ prodotti sekondarji

1.   L-appoġġ jista’ jingħata għad-distillazzjoni volontarja jew obbligatorja ta’ prodotti sekondarji mill-produzzjoni tal-inbid li tkun saret skont il-kundizzjonijiet stabbiliti fit-Taqsima D tal-Parti II tal-Anness VIII.

L-ammont ta’ għajnuna għandu jiġi ffissat għal kull % ta’ volum u għal kull ettolitru ta’ alkoħol prodott. Ebda għajnuna ma għandha titħallas għall-volum ta’ alkoħol li jkun hemm fil-prodotti sekondarji li jkunu se jiġu ddistillati li jkun aktar minn 10 % relattivament mal-volum ta’ alkoħol li jkun hemm fl-inbid prodott.

2.   L-għajnuna għandha titħallas lid-distillaturi responsabbli għall-ipproċessar tal-prodotti sekondarji tal-produzzjoni tal-inbid ikkonsenjati għall-finijiet tad-distillazzjoni f’alkoħol mhux raffinat li jkollu saħħa alkoħolika minima ta’ 92 % skont il-volum.

L-Istati Membri jistgħu jagħmlu l-għoti ta' appoġġ kondizzjonali fuq il-preżentazzjoni ta' garanzija mill-benefiċarju.

3.   Il-livelli ta’ għajnuna massima applikabbli għandhom ikunu bbażati fuq l-ispejjeż ta’ ġbir u pproċessar u għandhom jiġu ffissati mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni skont l-Artikolu 54.

4.   L-għajnuna rilevanti għandha tinkludi ammont fiss maħsub biex jikkumpensa l-ispejjeż tal-ġbir tal-prodotti sekondarji tat-tiswir tal-inbid. Dak l-ammont għandu jiġi ttrasferit mid-distillatur għall-produttur, fejn dan tal-aħħar jerfa’ l-ispejjeż relatati ma’ dan.

5.   L-alkoħol li jirriżulta mid-distillazzjoni li tibbenifika mill-appoġġ imsemmi fil-paragrafu 1 għandu jintuża esklużivament għall-finijiet tal-industrija u tal-enerġija biex tiġi evitata d-distorsjoni tal-kompetizzjoni.

Subtaqsima 3

Dispożizzjonijiet proċedurali

Artikolu 53

Setgħat iddelegati

Sabiex jiġi żgurat li programmi ta’ appoġġ għall-inbid tal-Istati Membri jiksbu l-objettivi tagħhom u li jkun hemm użu effiċjenti u effikaċi tal-fondi tal-Unjoni, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistabbilixxu:

(a)

regoli dwar ir-responsabbiltà għall-infiq bejn id-data meta jiġu rċevuti mill-Kummissjoni l-programmi ta’ appoġġ, u modifiki għal programmi ta’ appoġġ u d-data ta’ applikabbiltà tagħhom;

(b)

regoli dwar il-kontenut tal-programmi ta' appoġġ u l-infiq, l-ispejjeż amministrattivi u tal-persunal u l-operazzjonijiet li jistgħu jiġu inklużi fil-programmi ta' appoġġ tal-Istati Membri u l-kundizzjonijiet għal, u l-possibbiltà li jsiru ħlasijiet permezz ta' intermedjarji fil-każ tal-appoġġ għal assigurazzjoni għall-ħsad previst fl-Artikolu 49;

(c)

regoli dwar ir-rekwiżit li tingħata garanzija fejn isir ħlas bil-quddiem;

(d)

regoli dwar l-użu ta' termini għall-finijiet ta' din it-Taqsima;

(e)

regoli dwar l-istabbiliment ta' limitu għan-nefqa ta', it-taħwil mill-ġdid ta' vinji għal raġunijiet ta' saħħa/ jew fitosanitarji f'konformità mal-punt (c) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 46(3);

(f)

regoli dwar dwar l-evitar ta' finanzjament doppju bejn:

(i)

l-operazzjonijiet differenti ta' programm ta' appoġġ għall-inbid ta' Stat Membru, u

(ii)

programm ta' appoġġ għall-inbid ta' Stat Membru u l-iżvilupp rurali jew il-programmi operazzjonali tiegħu;

(g)

regoli li permezz tagħhom il-produtturi jkollhom jirtiraw il-prodotti sekondarji tal-produzzjoni tal-inbid, u eċċezzjonijiet għal dak l-obbligu sabiex ikun evitat piż amministrattiv addizzjonali, u regoli għaċ-ċertifikazzjoni volontarja ta’ distillaturi;

(h)

regoli li jippermettu lill-Istati Membri jistabbilixxu kundizzjonijiet għall-funzjonament adatt ta' miżuri ta' appoġġ fil-programmi tagħhom.

Artikolu 54

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta' eżami

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulawmiżuri fir-rigward ta’:

(a)

is-sottomissjoni tal-programmi ta’ appoġġ, l-ippjanar finanzjarju korrispondenti u r-reviżjoni ta’ programmi ta’ appoġġ;

(b)

il-proċeduri ta’ applikazzjoni, għażla u pagament;

(c)

is-sottomissjoni, il-format u l-kontenut tar-rapporti u l-evalwazzjonijiet ta' programmi ta' appoġġ tal-Istati Membri;

(d)

l-iffissar mill-Istati Membri tar-rati ta’ għajnuna għall-ħsad ekoloġiku u d-distillazzjoni ta’ prodotti sekondarji;

(e)

l-immaniġġjar finanzjarju u d-dispożizzjonijiet li jirrigwardaw l-applikazzjoni tal-miżuri ta’ appoġġ mill-Istati Membri;

(f)

il-proċeduri għal, u l-ammont tal-garanzija li għandha tingħata meta jsir ħlas bil-quddiem.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Taqsima 5

Għajnuna fis-settur tal-apikultura

Artikolu 55

Programmi nazzjonali u finanzjament

1.   Bil-ħsieb li jitjiebu l-kundizzjonijiet ġenerali għall-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni ta' prodotti tal-apikultura, l-Istati Membri jistgħu jfasslu programmi nazzjonali għas-settur tal-apikultura għal perijodu ta' tliet snin, ("programmi tal-apikultura"). Dawn il-programmi għandhom jiġu żviluppati b’kooperazzjoni ma’ organizzazzjonijiet rappreżentattivi fil-qasam tat-trobbija tan-naħal.

2.   Il-kontribuzzjoni tal-Unjoni għall-programmi tal-apikultura għandha tkun ekwivalenti għal 50 % tal-infiq magħmul mill-Istati Membri għal dawk il-programmi, kif approvati f'konformità mal-punt (c) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 57.

3.   Biex ikunu eliġibbli għall-kontribuzzjoni tal-Unjoni msemmija fil-paragrafu 2, l-Istati Membri għandhom jagħmlu studju tal-istruttura tal-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni fis-settur tat-trobbija tan-naħal fit-territorju tagħhom.

4.   Il-miżuri li ġejjin jistgħu jiġu inklużi fi programmi tal-apikultura:

(a)

assistenza teknika għal min irabbi n-naħal u għall-organizzazzjonijiet ta’ persuni li jrabbu n-naħal;

(b)

il-ġlieda kontra l-elementi qerrieda u l-mard tad-doqqajs, partikolarment il-varroasi;

(c)

razzjonalizzazzjoni tat-transumanza;

(d)

miżuri għall-appoġġ ta’ laboratorji għall-analiżi tal-prodotti tal-apikultura bl-għan li jiġu megħjuna dawk li jrabbu n-naħal biex jikkumerċjalizzaw u jżidu l-valur tal-prodotti tagħhom;

(e)

miżuri għall-appoġġ tat-tgħammir mill-ġdid tal-ġarar tan-naħal fl-Unjoni bin-naħal;

(f)

kooperazzjoni ma' korpi speċjalizzati għall-implimentazzjoni ta' programmi ta' riċerka applikati fil-qasam tat-trobbija tan-naħal u l-prodotti tal-apikultura;

(g)

monitoraġġ tas-suq;

(h)

titjib fil-kwalità tal-prodotti bil-għan li jkunu valorizzati aħjar il-prodotti fis-suq.

Artikolu 56

Setgħat iddelegati

1.   Sabiex jiġi żgurat l-użu effiċjenti u effettiv ta’ fondi tal-Unjoni għall-apikultura, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 dwar:

(a)

l-evitar ta' finanzjament doppju bejn programmi tal-apikultura u programmi ta’ żvilupp rurali tal-Istati Membri;

(b)

il-bażi għall-allokazzjoni tal-kontribuzzjoni finanzjarja tal-Unjoni għal kull Stat Membru parteċipant, abbażi, inter alia, tal-għadd totali ta’ bejtiet tan-naħal fl-Unjoni.

2.   Sabiex jiġi żgurat li l-iskema ta' għajnuna tal-Unjoni tkun adattata għall-iżviluppi l-aktar reċenti u li l-miżuri koperti jkunu effettivi fit-titjib tal-kundizzjonijiet ġenerali għall-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni ta' prodotti tal-apikultura, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 227 biex taġġorna l-lista ta' miżuri msemmija fl-Artikolu 55(4) li tista' tiġi inkluża fil-programmi tal-apikultura tal-Istati Membri, billi żżid miżuri oħra jew tadatta dawk il-miżuri mingħajr ma tħassar xi waħda minnhom. Dak l-aġġornament tal-lista ta' miżuri ma għandux jaffettwa l-programmi nazzjonali adottati qabel id-dħul fis-seħħ tal-att iddelegat.

Artikolu 57

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta’ eżami

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni ta’ din it-taqsima fir-rigward ta':

(a)

il-kontenut ta' programmi nazzjonali u l-istudji mwettqa mill-Istati Membri dwar l-istruttura tal-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni tas-setturi tagħhom tat-trobbija tan-naħal;

(b)

il-proċedura għar-riallokazzjoni ta’ fondi mhux użati;

(c)

l-approvazzjoni tal-programmi tal-apikultura sottomessi mill-Istati Membri, inkluża l-allokazzjoni tal-kontribuzzjoni finanzjarja tal-Unjoni għal kull Stat Membru parteċipant u l-livell massimu ta' finanzjament mill-Istati Membri.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Taqsima 6

Għajnuna fis-settur tal-ħops

Artikolu 58

Għajnuna lill-organizzazzjonijiet tal-produtturi

1.   L-Unjoni għandha tagħti għajnuna lil organizzazzjonijiet tal-produtturi fis-settur tal-ħops rikonoxxut skont l-Artikolu 152 biex jiġu ffinanzjati l-għanijiet imsemmija fil-punti (c)(i), (ii) jew (iii) tal-Artikolu 152(1).

2.   Il-finanzjament tal-Unjoni għall-għajnuna tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi kif previst fil-paragrafu 1 għall-Ġermanja għandu jkun ta' EUR 2 277 000 fis-sena.

Artikolu 59

Setgħat iddelegati

Sabiex jiġi żgurat li l-għajnuna msemmija fl-Artikolu 58 tiffinanzja l-għanijiet imsemmija fl-Artikolu 152, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jirrigwardaw:

(a)

l-applikazzjonijiet għall-għajnuna, inklużi regoli dwar id-dati tal-iskadenza u d-dokumenti ta’ akkumpanjament;

(b)

regoli dwar iż-żoni tal-ħops eliġibbli u l-kalkolu tal-ammonti li għandhom jitħallsu lil kull organizzazzjoni tal-produtturi.

Artikolu 60

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta' eżami

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw proċedura ta' eżamiil-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni ta’ din it-Taqsima dwar il-pagament ta' għajnuna.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

KAPITOLU III

Skema ta' awtorizzazzjonijiet għat-taħwil ta' dwieli

Artikolu 61

Tul ta' żmien

L-iskema ta' awtorizzazzjonijiet għat-taħwil ta' dwieli stabbilita f'dan il-Kapitolu għandha tapplika mill-1 ta’ Jannar 2016 sal-31 ta’ Diċembru 2030, b'reviżjoni ta' nofs it-terminu li għandha ssir mill-Kummissjoni biex tevalwa l-operazzjoni tal-iskema u tagħmel proposti, jekk ikun adatt.

Taqsima 1

Ġestjoni tal-iskema ta' awtorizzazzjonijiet għal taħwil ta' dwieli ġodda

Artikolu 62

Awtorizzazzjonijiet

1.   Dwieli ta' varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid ikklassifikati f’konformità mal-Artikolu 81(2) jistgħu jitħawlu jew jerġgħu jitħawlu biss jekk tingħata awtorizzazzjoni skont l-Artikoli 64, 66 u 68 taħt il-kundizzjonijiet stabbiliti f'dan il-Kapitolu.

2.   L-Istati Membri għandhom jagħtu l-awtorizzazzjoni msemmija fil-paragrafu 1, li tikkorrispondi għal żona speċifika espressa f'ettari, wara li tintbagħat applikazzjoni mill-produtturi li tikkonforma ma' kriterji tal-eliġibbiltà oġġettivi nondiskriminatorji. Tali awtorizzazzjoni għandha tingħata mingħajr ħlas għall-produtturi.

3.   L-awtorizzazzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 għandhom ikunu validi għal tliet snin mid-data li fiha jkunu ngħataw. Produttur li ma jkunx uża awtorizzazzjoni mogħtija matul il-perijodu ta' validità tagħha għandu jkun soġġett għal pieni amministrattivi kif previst fl-Artikolu 89(4) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013.

4.   Dan il-Kapitolu ma għandux japplika għat-taħwil jew it-taħwil mill-ġdid ta' żoni maħsuba għal finijiet esperimentali jew għal mixtliet għat-tilqim, għal żoni li l-prodotti tal-inbid jew tad-dwieli tagħhom huma maħsubin biss għall-konsum mill-membri tal-unità domestika tal-produttur tal-inbid jew għal żoni li għandhom jitħawlu mill-ġdid bħala riżultat ta' xiri obbligatorju fl-interess pubbliku skont il-liġi nazzjonali.

Artikolu 63

Mekkaniżmu ta' salvagwardja għal taħwil ta' dwieli ġodda

1.   L-Istati Membri għandhom jagħmlu disponibbli kull sena awtorizzazzjonijiet għal taħwil ta' dwieli ġodda li jikkorrispondu għal 1 % taż-żona totali attwalment bid-dwieli mħawlin fit-territorju tagħhom, kif imkejla fil-31 ta' Lulju tas-sena ta' qabel.

2.   L-Istati Membri jistgħu:

(a)

japplikaw fil-livell nazzjonali perċentwal aktar baxx mill-perċentwal stabbilit fil-paragrafu 1;

(b)

jillimitaw il-ħruġ ta' awtorizzazzjonijiet fil-livell reġjonali, għal żoni speċifiċi eliġibbli għall-produzzjoni tal-inbejjed b'denominazzjoni protetta tal-oriġini, għal żoni eliġibbli għall-produzzjoni tal-inbejjed b'indikazzjoni ġeografika protetta, jew għal żoni mingħajr indikazzjoni ġeografika.

3.   Kwalunkwe waħda mil-limitazzjonijiet msemmija fil-paragrafu 2 għandha tikkontribwixxi għal tkabbir ordnat ta' taħwil tad-dwieli, għandha tiġi stabbilita 'l fuq minn 0 %, u għandha tiġi ġustifikata minn waħda jew iktar minn dawn ir-raġunijiet speċifiċi:

(a)

il-ħtieġa li jiġi evitat riskju muri sew ta' provvista żejda ta' prodotti tal-inbid fir-rigward tal-prospetti tas-suq għal dawk il-prodotti, u ma teċċedix dak li hu neċessarju biex tiġi sodisfatta din il-ħtieġa;

(b)

il-ħtieġa li jiġi evitat riskju muri sew ta' żvalutar sinifikanti ta' denominazzjoni protetta ta' oriġini partikolari jew indikazzjoni ġeografika protetta.

4.   L-Istati Membri għandhom jagħmlu pubblika kwalunkwe deċiżjoni skont il-paragrafu 2, li għandha tiġi debitament ġustifikata. L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni minnufih b’dawk id-deċiżjonijiet u l-ġustifikazzjonijiet.

Artikolu 64

Għoti ta' awtorizzazzjonijiet għal taħwil ġdid

1.   Jekk iż-żona totali koperta mill-applikazzjonijiet eliġibbli f'sena partikolari ma teċċedix iż-żona magħmula disponibbli mill-Istat Membru, għandhom jiġu aċċettati dawk l-applikazzjonijiet kollha.

L-Istati Membri jistgħu, għall-fini ta' dan l-Artikolu, japplikaw wieħed jew aktar mill-objettivi u l-kriterji nondiskriminatorji ta' eliġibbiltà li ġejjin:

(a)

l-applikant għandu jkollu żona agrikola li mhix iżgħar miż-żona li għaliha huwa jitlob l-awtorizzazzjoni;

(b)

l-applikant għandu jippossjedi kapaċitajiet adegwati tas-sengħa u kompetenza;

(c)

l-applikazzjoni m'għandhiex tkun ta' riskju sinifikanti ta' miżapproprjazzjoni tar-reputazzjoni ta' denominazzjonijiet protetti ta' oriġini speċifiċi, li għandu jkun preżunt dment li tintwera l-eżistenza ta' tali riskju mill-awtoritajiet pubbliċi;

(d)

fejn ikun debitament ġustifikat, wieħed jew aktar mill-kriterji msemmija fil-paragrafu 2, dment li dawn jiġu applikati b'mod oġġettiv u nondiskriminatorju.

2.   Jekk iż-żona totali koperta mill-applikazzjonijiet eliġibbli msemmija fil-paragrafu 1 f'sena partikolari teċċedi ż-żona magħmula disponibbli mill-Istat Membru, għandhom jingħataw awtorizzazzjonijiet skont distribuzzjoni pro-rata ta' ettari lill-applikanti kollha abbażi taż-żona li għaliha huma jkunu talbu l-awtorizzazzjoni. Tali għoti jista' jkun parzjali jew isir kompletament skont wieħed jew aktar mill-objettivi u l-kriterji prijoritarji nondiskriminatorji:

(a)

produtturi li jkunu qegħdin jistabbilixxu t-taħwil tad-dwieli għall-ewwel darba, li jkunu stabbiliti bħala l-kap tal-azjenda (operaturi ġodda);

(b)

żoni fejn il-vinji jikkontribwixxu għall-preservazzjoni tal-ambjent;

(c)

żoni li għandhom jitħawlu mill-ġdid fil-qafas tal-proġetti ta' konsolidazzjoni tal-art;

(d)

żoni li qed jiffaċċjaw limitazzjonijiet naturali jew oħrajn speċifiċi;

(e)

is-sostenibbiltà ta' proġetti ta' żvilupp jew taħwil mill-ġdid abbażi ta' evalwazzjoni ekonomika;

(f)

żoni li għandhom jitħawlu mill-ġdid li jikkontribwixxu għaż-żieda fil-kompetittività f'intrapriża agrikola u fil-livell reġjonali;

(g)

proġetti bil-potenzjal li titjieb il-kwalità ta’ prodotti b’indikazzjonijiet ġeografiċi;

(h)

żoni li għandhom jitħawlu mill-ġdid fil-qafas taż-żieda tad-daqs ta' intrapriżi żgħar u ta' daqs medju.

3.   L-Istati Membru għandhom jagħmlu pubbliċi l-kriterji msemmija fil-paragrafi 1 u 2 li huma japplikaw u għandhom jinnotifikawhom mal-ewwel lill-Kummissjoni.

Artikolu 65

Rwol tal-organizzazzjonijiet professjonali

Meta japplikaw l-Artikolu 63(2), Stat Membru jista’ jieħu kont tar-rakkomandazzjonijiet ippreżentati minn organizzazzjonijiet professjonali rikonoxxuti li joperaw fis-settur tal-inbid imsemmijin fl-Artikoli 152, 156 u 157, ta' gruppi ta' produtturi interessati msemmijin fl-Artikolu 95, jew ta’ tipi oħra ta' organizzazzjonijiet professjonali rikonoxxuti abbażi tal-leġislazzjoni ta’ dak l-Istat Membru, sakemm dawk ir-rakkomandazzjonijiet jkunu preċeduti minn qbil bejn il-partijiet rappreżentattivi rilevanti fiż-żona ġeografika ta’ referenza.

Ir-rakkomandazzjonijiet għandhom isiru għal mhux iktar minn tliet snin.

Artikolu 66

Taħwil mill-ġdid

1.   L-Istati Membri għandhom jagħtu awtorizzazzjoni b'mod awtomatiku lill-produtturi li jkunu qalgħu d-dwieli minn żona mħawla bid-dwieli mill-1 ta’ Jannar 2016 u bagħtu applikazzjoni. Tali awtorizzazzjoni għandha tikkorrispondi għall-ekwivalenti ta' dik iż-żona f’termini ta’ għelejjel puri. Iż-żoni koperti minn tali awtorizzazzjonijiet m'għandhomx jitqiesu għall-finijiet tal-Artikolu 63.

2.   L-Istati Membri jistgħu jagħtu l-awtorizzazzjoni msemmija fil-paragrafu 1 lil produtturi li jimpenjaw ruħhom li jaqilgħu d-dwieli minn żona mħawla bi dwieli jekk it-taħmil taż-żona mwiegħda jitwettaq mhux aktar tard mit-tmiem tar-raba’ sena mid-data li fiha jkunu tħawlu dwieli ġodda.

3.   L-awtorizzazzjoni msemmija fil-paragrafu 1 għandha tintuża fuq l-istess azjenda li fuqha jkun twettaq il-qlugħ ta' dwieli. L-Istati Membri jistgħu, f'żoni eliġibbli għall-produzzjoni ta' mbejjed b' denominazzjonijiet protetti ta' oriġini jew indikazzjonijiet ġeografiċi protetti, jirrestrinġu t-tħawwil mill-ġdid, abbażi ta' rakkomandazzjoni minn organizzazzjoni professjonali f'konformità mal-Artikolu 65, għal dwieli li jikkonformaw mal-istess denominazzjoni protetta ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika protetta minħabba li ż-żona tkun inqalgħet.

4.   Dan l-Artikolu m'għandux japplika fil-każ ta' qlugħ ta' taħwil mhux awtorizzat.

Artikolu 67

De minimis

1.   L-iskema ta' awtorizzazzjonijiet għal taħwil ta' dwieli stabbilita f'dan il-Kapitolu m'għandhiex tapplika fejn ir-reġim transizzjonali tad-dritt għat-taħwil stabbilit fis-Subtaqsima II tat-Taqsima IVa tal-Kapitolu III tat-Titolu I tal-Parti II tar-Regolament (KE) Nru 1234/2007 ma kienx japplika fil-31 ta’ Diċembru 2007.

2.   L-Istati Membri li semma r-reġim fil-paragrafu 1 li kien japplika fil-31 ta’ Diċembru 2007, u li fir-rigward tagħhom iż-żoni huma attwalment imħawla bi dwieli li ma jaqbżux 10 000 ettaru, jistgħu jiddeċiedu li ma jimplimentawx l-iskema ta' awtorizzazzjonijiet għal taħwil ta' dwieli stabbilita f'dan il-Kapitolu.

Artikolu 68

Dispożizzjonijiet tranżitorji

1.   Id-drittijiet għat-taħwil mogħtijin lill-produtturi skont l-Artikolu 85h, l-Artikolu 85i jew l-Artikolu 85k tar-Regolament (KE) Nru 1234/2007 qabel il-31 ta’ Diċembru 2015 li ma jintużawx minn dawk il-produtturi u jibqgħu validi sa dik id-data jistgħu jiġu konvertiti f'awtorizzazzjonijiet skont dan il-Kapitolu mill-1 ta’ Jannar 2016.

Tali konverżjoni għandha ssir fuq talba li għandha tintbagħat minn dawk il-produtturi qabel il-31 ta’ Diċembru 2015. L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jippermettu lill-produtturi sabiex jippreżentaw talba bħal din sabiex jikkonvertu d-drittijiet f'awtorizzazzjonijiet sal-31 ta’ Diċembru 2020.

2.   L-awtorizzazzjonijiet mogħtijin skont il-paragrafu 1 għandu jkollhom l-istess perijodu ta' validità tad-drittijiet għat-taħwil imsemmijin fil-paragrafu 1. Jekk dawn l-awtorizzazzjonijiet ma jintużawx, dawn għandhom jiskadu l-aktar tard sal-31 ta’ Diċembru 2018, jew, fejn Stat Membru jkun ħa d-deċiżjoni msemmija fit-tieni subparagrafu tal-paragrafu 1, sa mhux aktar tard mill-31 ta’ Diċembru 2023.

3.   Iż-żoni koperti minn tali awtorizzazzjonijiet m'għandhomx jitqiesu għall-finijiet tal-Artikolu 63.

Artikolu 69

Setgħat iddelegati

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 rigward:

(a)

il-kundizzjonijiet għall-applikazzjoni tal-eżenzjoni msemmija fl-Artikolu 62(4);

(b)

ir-regoli relatati mal-kriterji msemmijin fl-Artikolu 64(1) u (2);

(c)

iż-żieda tal-kriterji ma' dawk elenkati fl-Artikolu 64(1) u (2);

(d)

il-koeżistenza tad-dwieli li l-produttur ikun impenja ruħu li jaqla' ma' dwieli mħawlin mill-ġdid skont l-Artikolu 66(2);

(e)

ir-raġunijiet għad-deċiżjonijiet tal-Istati Membri skont l-Artikolu 66(3).

Artikolu 70

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta' eżami

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa relatati ma’:

(a)

il-proċeduri għall-għoti tal-awtorizzazzjonijiet;

(b)

ir-reġistri li għandhom jinżammu mill-Istati Membri u n-notifiki li għandhom jintbagħtu lill-Kummissjoni.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Taqsima 2

Kontroll tal-iskema ta' awtorizzazzjonijiet għat-taħwil ta' dwieli

Artikolu 71

Taħwil mhux awtorizzat

1.   Il-produtturi għandhom bi spejjeż tagħhom stess jaqilgħu d-dwieli mħawlin mingħajr awtorizzazzjoni.

2.   Jekk il-produtturi ma jaqilgħux id-dwieli fi żmien erba' xhur mid-data li fiha jiġu notifikati bl-irregolarità, l-Istati Membri għandhom jiżguraw il-qlugħ ta' tali taħwil mhux awtorizzat fi żmien sentejn wara l-iskadenza tal-perijodu ta' erba' xhur. Il-produttur ikkonċernat ikollu jħallas l-ispejjeż rilevanti.

3.   L-Istati Membri għandhom jikkomunikaw lill-Kummissjoni sal-1 ta' Marzu ta' kull sena d-daqs totali taż-żoni aċċertati li huma mħawlin bi dwieli mingħajr awtorizzazzjoni wara l-1 ta’ Jannar 2016, kif ukoll iż-żoni fejn isir il-qlugħ skont il-paragrafi 1 u 2.

4.   Produttur li ma jkunx ikkonforma mal-obbligi stabbiliti fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, huwa għandu jkun soġġett għal pieni li għandhom jiġu stabbiliti skont l-Artikolu 64 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013.

5.   Iż-żoni mħawlin bi dwieli mingħajr awtorizzazzjoni m'għandhom jibbenefikaw minn ebda miżura ta' appoġġ nazzjonali jew tal-Unjoni.

Artikolu 72

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta' eżami

Il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa li jistabbilixxu d-dettalji dwar ir-rekwiżiti ta’ komunikazzjoni li għandhom jikkonformaw magħhom l-Istati Membri inkluż it-tnaqqis possibbli tal-limiti baġitarji previsti fl-Anness VI fil-każ ta’ nuqqas ta’ konformità.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

TITOLU II

REGOLI DWAR IL-KUMMERĊJALIZZAZZJONI U L-ORGANIZZAZZJONIJIET TAL-PRODUTTURI

KAPITOLU I

Regoli dwar il-kummerċjalizzazzjoni

Taqsima 1

Standards għall-kummerċjalizzazzjoni

Subtaqsima 1

Dispożizzjonijiet introduttorji

Artikolu 73

Kamp ta' applikazzjoni

Mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe dispożizzjoni oħra applikabbli għal prodotti agrikoli, kif ukoll għad-dispożizzjonijiet adottati fis-setturi veterinarji, fitosanitarjiu alimentari biex jiġi żgurat li prodotti jkunu konformi ma’ standards iġjeniċi u sanitarji u biex tiġi protetta s-saħħa tal-annimali, tal-pjanti u tal-bnedmin, din it-Taqsima tistabbilixxi r-regoli fir-rigward tal-istandards għall-kummerċjalizzazzjoni. Dawk ir-regoli għandhom ikunu maqsuma bejn regoli obbligatorji u termini riżervati fakultattivi għal prodotti agrikoli.

Subtaqsima 2

Standards għall-kummerċjalizzazzjoni skont is-settur jew il-prodott

Artikolu 74

Prinċipju ġenerali

Il-prodotti li għalihom ġew stabbiliti standards għall-kummerċjalizzazzjoni skont is-settur jew skont il-prodott f'konformità ma' din it-Taqsima ma jistgħux jitqiegħdu fis-suq fl-Unjoni ħlief jekk jikkonformaw ma' dawk l-istandards.

Artikolu 75

Stabbiliment u kontenut

1.   L-Istandards tat-tqegħid fis-suq jistgħu japplikaw għal wieħed jew iktar mis-setturi u l-prodotti li ġejjin:

(a)

żejt taż-żebbuġa u żebbuġ tal-ikel;

(b)

frott u ħxejjex;

(c)

prodotti ta' frott u ħxejjex ipproċessati;

(d)

banana;

(e)

pjanti ħajjin;

(f)

bajd;

(g)

laħam tat-tjur;

(h)

xaħmijiet li jistgħu jiddelku maħsubin għall-konsum mill-bniedem;

(i)

ħops.

2.   Sabiex jittieħed kont tal-aspettattivi tal-konsumaturi u jitjiebu l-kundizzjonijiet ekonomiċi għall-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni kif ukoll il-kwalità tal-prodotti agrikoli koperti mill-paragrafi 1 u 4 ta' dan l-Artikolu, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 dwar standards għall-kummerċjalizzazzjoni minn setturi jew prodotti, fl-istadji kollha tal-kummerċjalizzazzjoni, kif ukoll derogi u eżenzjonijiet minn standards bħal dawn sabiex tadatta għall-kundizzjonijiet tas-suq li jinbidlu b’mod kostanti, għall-esiġenzi li jevolvu tal-konsumaturi, għall-iżviluppi fi standards internazzjonali rilevanti u biex tevita li jinħolqu ostakoli għall-innovazzjoni ta’ prodotti.

3.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 26 tar-Regolament (UE) Nru 1169/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (27), l-istandards għall-kummerċjalizzazzjoni msemmija fil-paragrafu 1 jistgħu jkopru wieħed mir-rekwiżiti li ġejjin jew aktar stabbiliti skont is-settur jew il-prodott u skont il-karatteristiċi ta' kull settur, il-ħtieġa li jiġi rregolat it-tqegħid fis-suq u l-kundizzjonijiet iddefiniti fil-paragrafu 5 ta' dan l-Artikolu:

(a)

id-definizzjonijiet, id-denominazzjoni u d-deskrizzjonijiet ta’ bejgħ tekniċi għas-setturi minbarra dawk stabbiliti fl-Artikolu 78;

(b)

kriterji ta’ klassifikazzjoni bħal gradazzjoni skont il-klassijiet, il-piż, id-daqs, iż-żmien u l-kategorija;

(c)

l-ispeċi, il-varjetà ta’ pjanti jew ir-razza ta’ annimali jew it-tip kummerċjali;

(d)

il-preżentazzjoni, it-tikkettar relatat ma’ standards obbligatorji tal-kummerċjalizzazzjoni, l-imballaġġ, ir-regoli li għandhom jiġu applikati b’rabta ma’ ċentri ta’ imballaġġ, immarkar, sena ta’ ħsad u użu ta’ termini speċifiċi, mingħajr preġudizzju għall-Artikoli minn 92 sa 123;

(e)

il-kriterji bħad-dehra, il-konsistenza, il-konformazzjoni, il-karatteristiċi ta’ prodotti u l-perċentwali tal-kontenut tal-ilma;

(f)

sustanzi speċifiċi użati fil-produzzjoni, jew komponenti jew kostitwenti, inkluż il-kontenut kwantitattiv, purità u identifikazzjoni tagħhom;

(g)

it-tip ta’ biedja u l-metodu ta’ produzzjoni inklużi prattiki enoloġiċi u sistemi avvanzati ta' produzzjoni sostenibbli;

(h)

taħlit ta’ most u nbid, inklużi definizzjonijiet tagħhom, taħlit u restrizzjonijiet dwarhom;

(i)

il-frekwenza tal-ġbir, il-konsenja, il-preservazzjoni u l-manipulazzjoni, il-metodu ta’ konservazzjoni u t-temperatura, il-ħażna u t-trasport;

(j)

il-post agrikolu u/jew l-oriġini, eskluż il-laħam tat-tjur u x-xaħmijiet li jistgħu jiddelku;

(k)

ir-restrizzjonijiet fir-rigward tal-użu ta’ ċerti sustanzi u prattiki;

(l)

l-użu speċifiku;

(m)

il-kundizzjonijiet li jirregolaw id-disponiment, iż-żamma, iċ-ċirkolazzjoni u l-użu ta’ prodotti li ma jkunux konformi mal-istandards għall-kummerċjalizzazzjoni adottati skont il-paragrafu 1 jew mad-definizzjonijiet, id-denominazzjonijiet u d-deskrizzjonijiet ta’ bejgħ kif imsemmija fl-Artikolu 78, kif ukoll id-disponiment ta’ prodotti sekondarji.

4.   Minbarra l-paragrafu 1, l-istandards għall-kummerċjalizzazzjoni jistgħu japplikaw għas-settur tal-inbid. Il-punti (f), (g), (h), (k) u (m) tal-paragrafu 3 għandhom japplikaw għal dak is-settur.

5.   L-istandards għall-kummerċjalizzazzjoni skont is-settur jew il-prodott adottati skont il-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu għandhom jiġu stabbiliti mingħajr preġudizzju għall-Artikoli 84 sa 88 u l-Anness IX u għandhom jieħdu kont ta':

(a)

il-karatteristiċi speċifiċi tal-prodott konċernat;

(b)

il-ħtieġa li jiġu żgurati l-kundizzjonijiet għall-iffaċilitar tat-tqegħid tal-prodotti fis-suq;

(c)

l-interess tal-produtturi li jikkomunikaw il-karatteristiċi tal-prodott u tal-biedja, u l-interess tal-konsumaturi li jirċievu informazzjoni adegwata u trasparenti dwar il-prodotti, inkluż il-post agrikolu li għandu jkun iddeterminat abbażi ta’ każ b'każ fil-livell ġeografiku adatt, wara li titwettaq evalwazzjoni ta', b'mod partikolari, l-ispejjeż u l-piżijiet amministrattivi għall-operaturi, u l-vantaġġi offruti lill-produtturi u l-konsumatur aħħari;

(d)

il-metodi disponibbli biex jiġu ddeterminati l-karatteristiċi fiżiċi, kimiċi u organolettiċi tal-prodotti;

(e)

ir-rakkomandazzjonijiet standard ta’ korpi internazzjonali;

(f)

il-ħtieġa li jiġu ppreservati l-karatteristiċi naturali u essenzjali tal-prodotti u li jiġi evitat li tinħoloq bidla sostanzjali fil-kompożizzjoni tal-prodott ikkonċernat.

6.   Sabiex jittieħed kont tal-aspettattivi tal-konsumaturi u l-ħtieġa li jittejbu l-kwalità u l-kundizzjonijiet ekonomiċi għall-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni tal-prodotti agrikoli, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 227 biex tiġi modifikata l-lista ta' setturi fil-paragrafu 1. Tali atti ddelegati għandhom ikunu strettament limitati għall-ħtiġijiet murija li jirriżultaw mill-bżonnijiet tal-konsumatur li qed jevolvu, progress tekniku jew il-ħtieġa għal innovazzjoni tal-prodott, u għandhom ikunu soġġetti għal rapport tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill li jevalwa, b'mod partikolari, il-ħtiġijiet tal-konsumatur, l-ispejjeż u l-piżijiet amministrattivi għall-operaturi inkluż l-impatt fuq is-suq intern u fuq il-kummerċ internazzjonali, u l-benefiċċji offruti lill-produtturi u lill-konsumatur aħħari.

Artikolu 76

Rekwiżiti addizzjonali għall-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti fis-settur tal-frott u l-ħxejjex

1.   Barra minn hekk, fejn rilevanti għall-istandards ta’ kummerċjalizzazzjoni applikabbli msemmija fl-Artikolu 75, il-prodotti tas-settur tal-frott u l-ħxejjex li huma maħsuba li jinbigħu friski lill-konsumatur, jistgħu jiġu kummerċjalizzati biss jekk ikunu ta' kwalità tajba, ġusta u kummerċjabbli u jekk il-pajjiż ta’ oriġini huwa indikat.

2.   L-istandards għall-kummerċjalizzazzjoni msemmija fil-paragrafu 1, kif ukoll kwalunkwe standard tal-kummerċjalizzazzjoni applikabbli għas-settur tal-frott u l-ħxejjex f'konformità ma' din is-subtaqsima, għandhom japplikaw f’kull stadju tal-kummerċjalizzazzjoni inkluż l-importazzjoni u l-esportazzjoni, u jistgħu ikopru l-kwalità, il-kategorizzazzjoni, il-piż, id-daqs, l-ippakkjar, l-imballaġġ, il-ħażna, it-trasport, il-preżentazzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni.

3.   Id-detentur ta’ prodotti tas-settur tal-frott u l-ħxejjex koperti mill-istandards għall-kummerċjalizzazzjoni ma għandux jesponi tali prodotti, joffrihom għall-bejgħ, jew iqassamhom jew jikkummerċjalizzahom bi kwalunkwe mod ieħor fl-Unjoni ħlief f’konformità ma’ dawk l-istandards u għandu jkun responsabbli għall-iżgurar ta’ tali konformità.

4.   Sabiex tiżgura l-applikazzjoni tajba tar-rekwiżiti stabbiliti fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu u sabiex tieħu kont ta' ċerti sitwazzjonijiet speċifiċi, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 227 dwar derogi speċifiċi f'dan l-Artikolu li huma neċessarji għall-applikazzjoni tajba tiegħu.

Artikolu 77

Ċertifikazzjoni għall-ħops

1.   Fejn rilevanti, minbarra l-istandards ta’ kummerċjalizzazzjoni applikabbli, il-prodotti tas-settur tal-hops maħsudin jew imħejjijin fl-Unjoni, għandhom ikunu soġġetti għal proċedura ta' ċertifikazzjoni skont dan l-Artikolu.

2.   Iċ-ċertifikati jistgħu jinħarġu biss għal prodotti li għandhom il-karatteristiċi kwalitattivi minimi adatti għal stadju speċifiku tal-kummerċjalizzazzjoni. Fil-każ ta' trab tal-ħops, trab tal-ħops b'kontenut ogħla ta' lupulina, estratt tal-ħops u prodotti mħallta tal-ħops, iċ-ċertifikat jista' jinħareġ biss jekk il-kontenut ta' aċidu alfa f'dawn il-prodotti ma jkunx aktar baxx minn dak tal-ħops li minnhom ikunu tħejjew.

3.   Iċ-ċertifikati għandhom jindikaw tal-inqas:

(a)

il-post(ijiet) ta’ produzzjoni tal-ħops;

(b)

is-sena (snin) ta’ ħsad; u

(c)

il-varjetà jew varjetajiet.

4.   Il-prodotti mis-settur tal-ħops jista' jiġi kummerċjalizzat jew esportat biss jekk dan ikun kopert minn ċertifikat maħruġ f'konformità ma' dan l-Artikolu.

Fil-każ ta’ prodotti importati tas-settur tal-ħops, l-attestazzjoni stipulata fl-Artikolu 190(2) għandha titqies bħala ekwivalenti għal dak iċ-ċertifikat.

5.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistipulaw miżuri li jidderogaw mill-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu:

(a)

sabiex jiġu sodisfatti l-ħtiġiet kummerċjali ta’ ċerti pajjiżi terzi; jew

(b)

għal prodotti intenzjonati għal użi speċjali.

Il-miżuri msemmija fl-ewwel subparagrafu għandhom:

(i)

ma jkunux ta’ preġudizzju għall-kummerċjalizzazzjoni normali tal-prodotti li għalihom ikun inħareġ iċ-ċertifikat; u

(ii)

ikunu akkumpanjati b’garanziji maħsuba biex jevitaw kwalunkwe konfużjoni ma’ dawk il-prodotti.

Artikolu 78

Definizzjonijiet, denominazzjonijiet u deskrizzjonijiet ta’ bejgħ għal ċerti setturi u prodotti

1.   Fejn rilevanti, minbarra l-istandards ta’ kummerċjalizzazzjoni applikabbli, id-definizzjonijiet, id-denominazzjonijiet u d-deskrizzjoni tal-bejgħ previsti fl-Anness VII għandhom japplikaw għas-setturi jew il-prodotti li ġejjin:

(a)

laħam taċ-ċanga u vitella;

(b)

inbid;

(c)

ħalib u prodotti tal-ħalib maħsubin għall-konsum mill-bniedem;

(d)

laħam tat-tjur;

(e)

bajd;

(f)

xaħmijiet li jistgħu jiddellku maħsubin għall-konsum mill-bniedem; u

(g)

żejt taż-żebbuġa u żebbuġ tal-ikel;

2.   Id-definizzjonijiet, id-denominazzjonijiet jew id-deskrizzjonijiet ta’ bejgħ imsemmija fl-Anness VII ma jistgħux jintużaw fl-Unjoni ħlief għall-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodott li jkun konformi mar-rekwiżiti korrispondenti stabbiliti f’dak l-Anness.

3.   Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 227 dwar il-bidla, deroga jew eżenzjoni għad-definizzjonijiet u d-deskrizzjonijiet tal-bejgħ li dwarhom hemm dispożizzjoni fl-Anness VII. Dawk l-atti ddelegati għandhom ikunu strettament limitati għall-ħtiġijiet evidenti li jirriżultaw mill-bżonnijiet tal-konsumatur li dejjem qed jevolvu, progress tekniku jew il-ħtieġa għall-innovazzjoni tal-prodotti.

4.   Sabiex jiġi żgurat li l-operaturi u l-Istati Membri jifhmu b'mod ċar u tajjeb id-definizzjonijiet u d-deskrizzjonijiet tal-bejgħ previsti fl-Anness VII, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 227 rigward ir-regoli dwar l-ispeċifikazzjoni u l-applikazzjoni tagħhom.

5.   Sabiex jittieħed kont tal-aspettattivi tal-konsumaturi u l-evoluzzjoni tas-suq tal-prodotti tal-ħalib, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 biex jiġu speċifikati l-prodotti tal-ħalib li fir-rigward tagħhom għandha tiġi ddikjarata l-ispeċi tal-annimali li minnhom joriġina il-ħalib, jekk mhix tal-ifrat, u biex tistabbilixxi r-regoli neċessarji.

Artikolu 79

Tolleranza

1.   Sabiex jittieħed kont tal-karatteristiċi speċifiċi ta' kull prodott jew settur, l-istadji kummerċjali differenti, il-kundizzjonijiet tekniċi, kull diffikultà prattika konsiderevoli li jista' jkun hemm, kif ukoll l-eżattezza u r-repetibbiltà tal-metodi ta' analiżi, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 dwar tolleranza għal standard speċifiku wieħed jew aktar li lil hinn minnhom il-lott kollu ta’ prodotti għandu jitqies li ma jkunx josserva dak l-istandard.

2.   Meta jiġu adottati l-atti msemmija fil-paragrafu 1, il-Kummissjoni għandha tieħu kont tal-ħtieġa li ma jinbidlux il-karatteristiċi intrinsiċi tal-prodott u biex jiġi evitat it-tnaqqis fil-kwalità tiegħu.

Artikolu 80

Prattiki enoloġiċi u metodi ta’ analiżi

1.   Il-prattiki enoloġiċi awtorizzati skont l-Anness VIII u msemmija fil-punt (g) tal-Artikolu 75(3) u fl-Artikolu 83(2) u (3) biss għandhom jintużaw fil-produzzjoni u l-konservazzjoni ta’ prodotti elenkati fil-Parti II tal-Anness VII fl-Unjoni.

L-ewwel subparagrafu ma għandux japplika għal:

(a)

meraq tal-għeneb u meraq konċentrat tal-għeneb; u

(b)

most tal-għeneb u most konċentrat tal-għeneb maħsubin għat-tħejjija ta’ meraq tal-għeneb.

Il-prattiki enoloġiċi awtorizzati għandhom jintużaw biss biex jiġi żgurat li l-qlib tal-meraq tal-għeneb f’inbid isir sewwa, u li l-prodott jiġi ppreservat sewwa u raffinat sewwa.

Il-prodotti elenkati fil-Parti II tal-Anness VII għandhom jiġu prodotti fl-Unjoni skont ir-regoli stabbiliti fl-Anness VIII.

2.   Il-prodotti elenkati fil-Parti II tal-Anness VII ma għandhomx jitqiegħdu fis-suq fl-Unjoni jekk:

(a)

ikunu għaddew minn prattiki enoloġiċi tal-Unjoni mhux awtorizzati;

(b)

ikunu għaddew minn prattiki enoloġiċi nazzjonali mhux awtorizzati, jew

(c)

ma jkunux konformi mar-regoli stabbiliti fl-Anness VIII.

Il-prodotti tal-għeneb tal-inbid li mhumiex kummerċjabbli bi qbil mal-ewwel subparagrafu għandhom jinqerdu. Permezz ta’ deroga minn din ir-regola, l-Istati Membri jistgħu jawtorizzaw l-użu ta’ tali prodotti, fejn huma għandhom jiddeterminaw il-karatteristiċi tagħhom, minn distilleriji jew fabbriki tal-ħall jew għal skopijiet industrijali, sakemm din l-awtorizzazzjoni ma ssirx inċentiv għall-produzzjoni ta' prodotti tal-għened tal-inbid permezz ta’ prattiki enoloġiċi mhux awtorizzati.

3.   Meta tawtorizza prattiki enoloġiċi għall-inbid kif imsemmi fil-punt (g) tal-Artikolu 75(3), il-Kummissjoni għandha:

(a)

tieħu kont tal-prattiki enoloġiċi u metodi ta’ analiżi rakkomandati u ppubblikati mill-OIV, kif ukoll fuq ir-riżultati ta’ użu sperimentali ta’ prattiki enoloġiċi li għadhom mhux awtorizzati;

(b)

tieħu kont tal-protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem;

(c)

tqis li jista’ jkun hemm riskju li konsumaturi jiġu żgwidati minħabba l-perċezzjoni stabbilita sew tal-prodott u l-aspettattivi korrispondenti tagħhom, wara li jkunu kkunsidrati d-disponibbiltà u l-fattibbiltà ta’ mezzi informattivi li jippermettu li riskji bħal dawn ikunu esklużi;

(d)

tħalli l-preservazzjoni tal-karatteristiċi naturali u essenzjali tal-inbid u ma toħloqx bidla sostanzjali fil-kompożizzjoni tal-prodott konċernat;

(e)

tiżgura livell minimu aċċettabbli ta’ kura ambjentali;

(f)

tħares ir-regoli ġenerali fir-rigward ta’ prattiki enoloġiċi u r-regoli stabbiliti fl-Anness VIII.

4.   Sabiex tiżgura trattament korrett ta' prodotti tal-inbid mhux kummerċjabbli, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 227 rigward regoli dwar il-proċeduri nazzjonali msemmija fit-tieni subparagrafu tal-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu, u d-derogi minnhom fir-rigward tal-irtirar jew il-qerda ta' prodotti tal-inbid li ma jikkonformawx mar-rekwiżiti.

5.   Il-Kummissjoni għandha, fejn meħtieġ, tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw il-metodi msemmija fil-punt (d) tal-Artikolu 75(5) għall-prodotti elenkati fil-Parti II tal-Anness VII. Dawn il-metodi għandhom ikunu bbażati fuq kwalunkwe metodu rilevanti rakkomandat u ppubblikat mill-OIV, sakemm ma jkunux ineffikaċi jew mhux xierqa fid-dawl tal- objettiv persegwit mill-Unjoni. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Sakemm jiġu adotatti dawn l-atti ta' implimentazzjoni, il-metodi u r-regoli li għandhom jiġu użati għandhom ikunu dawk permessi mill-Istat Membru kkonċernat.

Artikolu 81

Varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid

1.   Il-prodotti elenkati fil-Parti II tal-Anness VII li jsiru fl-Unjoni għandhom ikunu magħmulin minn varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid klassifikabbli skont il-paragrafu 2 ta’ dan l-Artikolu.

2.   Soġġett għall-paragrafu 3, l-Istati Membri għandhom jikklassifikaw liema varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid jistgħu jitħawlu, jitħawlu mill-ġdid jew jitlaqqmu fit-territorji tagħhom għall-fini tal-produzzjoni tal-inbid.

Huma biss il-varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid li jissodisfaw il-kundizzjonijiet li ġejjin jistgħu jkunu kklassifikati mill-Istati Membri:

(a)

il-varjetà konċernata tkun tal-ispeċi Vitis vinifera jew tkun ġejja minn inkroċju bejn l-ispeċi Vitis vinifera u speċijiet oħra tal-ġenus Vitis;

(b)

il-varjetà ma tkunx waħda minn dawn li ġejjin: Noè, Otello, Isabelle, Jacquez, Clinton u Herbemont.

Meta varjetà ta’ għeneb tal-inbid titħassar mill-klassifikazzjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu, il-qlugħ ta’ dwieli ta’ din il-varjetà għandu jsir fi żmien 15-il sena mit-tħassir tagħha.

3.   L-Istati Membri li l-produzzjoni tal-inbid tagħhom ma taqbiżx 50 000 ettolitru kull sena ta’ għasra, ikkalkulati abbażi tal-produzzjoni medja matul l-aħħar ħames snin ta’ għasra, għandhom ikunu eżenti mill-obbligu ta’ klassifikazzjoni previst fl-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 2.

Madankollu, anke f'dawk l-Istati Membri, varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid li jkunu konformi mat-tieni subparagrafu tal-paragrafu 2 biss jistgħu jitħawlu, jitħawlu mill-ġdid jew jitlaqqmu għall-fini tal-produzzjoni tal-inbid.

4.   B’deroga mill-ewwel u t-tielet subparagrafi tal-paragrafu 2 u mit-tieni subparagrafu tal-paragrafu 3, it-tħawwil, it-tħawwil mill-ġdid u t-tilqim tal-varjetajiet li ġejjin ta’ għeneb tal-inbid għandhom jitħallew isiru mill-Istati Membri għal riċerka xjentifika u finijiet sperimentali:

(a)

varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid li mhumiex ikklassifikati, fil-każ tal-Istati Membri ħlief dawk imsemmija fil-paragrafu 3;

(b)

varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid li mhumiex konformi mat-tieni subparagrafu tal-paragrafu 2 fil-każ tal-Istati Membri msemmija fil-paragrafu 3

5.   Żoni b’varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid għall-fini tal-produzzjoni tal-inbid imħawlin bi ksur tal-paragrafi 2, 3 u 4 għandhom jinqalgħulhom id-dwieli tagħhom.

Madankollu, ma għandux ikun hemm obbligu ta’ qlugħ ta’ dwieli minn żoni bħal dawn meta l-produzzjoni rilevanti tkun maħsuba esklużivament għal konsum fid-djar tal-produtturi tal-inbid.

Artikolu 82

Użu speċifiku tal-inbid li mhux konformi mal-kategoriji elenkati fil-Parti II tal-Anness VII

Għajr għal inbid fil-fliexken li fir-rigward tiegħu jkun hemm prova li l-ibbottiljar kien sar qabel l-1 ta’ Settembru 1971, l-inbid magħmul minn varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid elenkati fil-klassifikazzjonijiet magħmula skont l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 81(2) iżda li ma jkunx konformi ma’ waħda mill-kategoriji stabbiliti fil-Parti II tal-Anness VII għandu jintuża biss għal konsum fid-djar tal-produtturi individwali tal-inbid, għall-produzzjoni ta’ ħall tal-inbid jew għad-distillazzjoni.

Artikolu 83

Regoli nazzjonali għal ċerti prodotti u setturi

1.   Minkejja l-Artikolu 75(2), l-Istati Membri jistgħu jadottaw jew iżommu regoli nazzjonali li jistabbilixxu livelli differenti tal-kwalità għal xaħmijiet li jiddellku. Tali regoli għandhom jippermettu li dawk il-livelli tal-kwalità jiġu vvalutati abbażi ta’ kriterji relatati, partikolarment, mal-materja prima użata, mal-karatteristiċi organolettiċi tal-prodotti u mal-istabbiltà fiżika u mikrobijoloġika tagħhom.

Stati Membri li jagħmlu użu mill-għażla prevista fl-ewwel subparagrafu għandhom jiżguraw li prodotti ta’ Stati Membri oħra li jkunu konformi mal-kriterji stabbiliti minn dawk ir-regoli nazzjonali jkunu jistgħu, b’mod mhux diskriminatorju, jużaw termini li jiddikjaraw li dawk il-kriterji jkunu ġew osservati.

2.   L-Istati Membri jistgħu jillimitaw jew jipprojbixxu l-użu ta’ ċerti prattiki enoloġiċi u jagħmlu regoli aktar stretti għall-inbejjed awtorizzati skont id-dritt tal-Unjoni magħmul fit-territorju tagħhom bil-għan li jsaħħu aktar il-preservazzjoni tal-karatteristiċi essenzjali tal-inbejjed b’denominazzjoni protetta ta' oriġini jew b’indikazzjoni ġeografika protetta u tal-inbejjed frizzanti u nbejjed likuri.

3.   L-Istati Membri jistgħu jippermettu l-użu sperimentali ta’ prattiki onoloġiċi mhux awtorizzati.

4.   Sabiex tiġi żgurata l-applikazzjoni korretta u trasparenti ta' dan l-Artikolu, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistabbilixxu l-kundizzjonijiet għall-applikazzjoni tal-paragrafi 1, 2 u 3 ta' dan l-Artikolu, kif ukoll il-kundizzjonijiet għaż-żamma, iċ-ċirkolazzjoni u l-użu tal-prodotti miksubin mill-prattiki sperimentali msemmija fil-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu.

5.   L-Istati Membri jistgħu jadottaw jew iżommu biss id-dispożizzjonijiet nazzjonali addizzjonali dwar prodotti koperti minn standard tal-kummerċjalizzazzjoni tal-Unjoni jekk dawk id-dispożizzjonijiet jikkonformaw mal-liġi tal-Unjoni, b’mod partikolari l-prinċipju tal-moviment liberu tal-oġġetti, u soġġett għad-Direttiva 98/34/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (28).

Subtaqsima 3

Termini riżervati fakultattivi

Artikolu 84

Dispożizzjoni ġenerali

Għandha tiġi stabbilita skema għat-termini riżervati fakultattivi skont is-settur jew il-prodott sabiex ikun aktar faċli għall-produtturi ta' prodotti agrikoli li jkollhom karatteristiċi jew attributi li jżidu l-valur biex jikkomunikaw dawn il-karatteristiċi jew l-attributi fis-suq intern, u partikolarment biex jappoġġaw u jikkumplimentaw l-istandards speċifiċi għall-kummerċjalizzazzjoni.

Din is-Subtaqsima ma għandhiex tapplika għall-prodotti tal-inbid imsemmija fl-Artikolu 92(1).

Artikolu 85

Termini riżervati fakultattivi eżistenti

1.   It-termini riżervati fakultattivi koperti minn din l-iskema fi tal-20 ta’ Diċembru 2013 huma elenkati fl-Anness IX u l-kundizzjonijiet għall-użu tagħhom għandhom ikunu stabbiliti skont il-punt (b) tal-Artikolu 86.

2.   It-termini riżervati fakultattivi msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu għandhom jibqgħu fis-seħħ, soġġetti għal kwalunkwe emenda, sakemm ma jitħassrux skont l-Artikolu 86.

Artikolu 86

Riżervar, emendar u kanċellazzjoni tat-termini riżervati fakultattivi

Sabiex jittieħed kont tal-aspettattivi tal-konsumaturi, l-iżviluppi fl-għarfien xjentifiku u tekniku, is-sitwazzjoni tas-suq u l-iżviluppi fl-istandards għall-kummerċjalizzazzjoni u fl-istandards internazzjonali, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227, li:

(a)

jirriżervaw terminu riżervat fakultattiv addizzjonali, filwaqt li jistabbilixxu l-kundizzjonijiet tal-użu tiegħu;

(b)

jemendaw il-kundizzjonijiet tal-użu ta’ terminu riżervat fakultattiv; jew

(c)

iħassru terminu riżervat fakultattiv.

Artikolu 87

Termini riżervati fakultattivi addizzjonali

1.   Terminu għandu jkun eliġibbli li jsir riżervat bħala terminu riżervat fakultattiv addizzjonali fil-każ biss li jissodisfa l-kriterji kollha li ġejjin:

(a)

it-terminu jkun relatat ma' karatteristika ta' prodott jew ma' attribut tal-agrikoltura jew tal-ipproċessar u jkun relatat ma' settur jew prodott;

(b)

l-użu tat-terminu jippermetti komunikazzjoni aktar ċara tal-valur miżjud tal-prodott permezz tal-karatteristiċi speċifiċi jew l-attributi tal-agrikoltura jew tal-ipproċessar tiegħu;

(c)

meta l-prodott jitqiegħed fis-suq, il-karatteristika jew l-attribut tiegħu msemmija fil-punt (a) ikunu identifikabbli mill-konsumaturi f'diversi Stati Membri;

(d)

il-kundizzjonijiet u l-użu tat-terminu jkunu konformi mad-Direttiva 2000/13/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (29) jew ir-Regolament (UE) Nru 1169/2011.

Meta tintroduċi terminu riżervat fakultattiv addizzjonali, il-Kummissjoni għandha tieħu kont ta' kwalunkwe standard internazzjonali rilevanti u tat-termini riżervati eżistenti għall-prodotti jew għas-setturi involuti.

2.   Sabiex jittieħed kont tal-karatteristiċi ta' ċerti setturi kif ukoll tal-aspettattivi tal-konsumatur, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistipulaw dettalji ulterjuri dwar ir-rekwiżiti għall-introduzzjoni ta' terminu riżervat fakultattiv addizzjonali, imsemmi fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu.

Artikolu 88

Restrizzjonijiet fuq l-użu ta' termini riżervati fakultattivi

1.   Terminu riżervat fakultattiv jista’ jintuża biss biex jiddeskrivi prodotti li jkunu konformi mal-kundizzjonijiet tal-użu applikabbli.

2.   L-Istati Membri għandhom jadottaw il-miżuri adatti biex jiżguraw li t-tikketta ta' prodott ma toħloq l-ebda konfużjoni mat-termini riżervati fakultattivi.

3.   Sabiex tiżgura li l-prodotti deskritti permezz tat-termini riżervati fakultattivi jkunu konformi mal-kundizzjonijiet tal-użu applikabbli, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistipulaw regoli addizzjonali dwar l-użu ta' termini riżervati fakultattivi.

Subtaqsima 4

Standards għall-kummerċjalizzazzjoni relatati mal-importazzjoni u l-esportazzjoni

Artikolu 89

Dispożizzjonijiet ġenerali

Sabiex jittieħed kont tal-karatteristiċi speċifiċifil-kummerċ bejn l-Unjoni u ċerti pajjiżi terzi u l-karattru speċjali ta' ċerti prodotti agrikoli, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 fir-rigward ta':

(a)

il-kundizzjonijiet li bihom prodotti importati jitqiesu li jkollhom livell ekwivalenti ta’ konformità mal-istandards tal-Unjoni għall-kummerċjalizzazzjoni u l-kundizzjonijiet li jippermettu deroga mill-Artikolu 74; u

(b)

ir-regoli fir-rigward tal-applikazzjoni tal-istandards għall-kummerċjalizzazzjoni għal prodotti esportati mill-Unjoni.

Artikolu 90

Dispożizzjonijiet speċjali għall-importazzjoni ta’ nbid

1.   Għajr li ma jkunx previst mod ieħor fi ftehimiet internazzjonali konklużi skont it-TFUE, id-dispożizzjonijiet fir-rigward ta’ denominazzjoni ta’ oriġini u indikazzjonijiet ġeografiċi u tikkettar ta’ nbid stabbiliti fit-Taqsima 2 ta’ dan il-Kapitolu, u d-definizzjonijiet, id-denominazzjonijiet u d-deskrizzjonijiet ta’ bejgħ imsemmija fl-Artikolu 78 ta’ dan ir-Regolament għandhom japplikaw għal prodotti importati fl-Unjoni u li jkunu jaqgħu taħt il-kodiċijiet NM 2009 61, 2009 69 u 2204.

2.   Għajr li ma jkunx previst mod ieħor fi ftehimiet internazzjonali konklużi skont it-TFUE, il-prodotti msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu għandhom jiġu prodotti f'konformità mal-prattiki enoloġiċi awtorizzati mill-Unjoni skont dan ir-Regolament jew, qabel l-awtorizzazzjoni skont l-Artikolu 80(3), magħmulin skont prattiki enoloġiċi rakkomandati u ppubblikati mill-OIV.

3.   L-importazzjoni tal-prodotti msemmija fil-paragrafu 1 għandha tkun soġġetta għall-preżentazzjoni ta’:

(a)

ċertifikat li juri konformità mad-dispożizzjonijiet imsemmija fil-paragrafi 1 u 2, magħmul minn korp kompetenti u inkluż f’lista li għandha ssir pubblika mill-Kummissjoni fil-pajjiż ta’ oriġini tal-prodott;

(b)

rapport ta’ analiżi magħmul minn korp jew dipartiment maħtur mill-pajjiż ta’ oriġini tal-prodott, jekk il-prodott ikun maħsub għall-konsum dirett mill-bniedem.

Subtaqsima 5

Dispożizzjonijiet komuni

Artikolu 91

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta’ eżami

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li:

(a)

jistabbilixxu lista ta’ ħalib u prodotti tal-ħalib imsemmija fit-tieni paragrafu tal-punt 5 tal-Parti III tal-Anness VII, u ta’ xaħmijiet li jiddellku msemmija fil-punt (a) tas-sitt paragrafu tat-Taqsima I tal-Parti VII tal-Anness VII, abbażi ta’ listi indikattivi ta’ prodotti li l-Istati Membri jqisu li jikkorrispondu, fit-territorju tagħhom, għal dawk id-dispożizzjonijiet u li l-Istati Membri għandhom jibagħtu lill-Kummissjoni;

(b)

jistabbilixxu regoli għall-implimentazzjoni tal-istandards għall-kummerċjalizzazzjoni skont is-settur jew il-prodott;

(c)

jistabbilixxu regoli biex jiġi ddeterminat jekk prodotti jkunux għaddew minn proċessi kuntrarji għall-prattiki enoloġiċi awtorizzati;

(d)

jistabbilixxu regoli għall-metodi ta' analiżi biex jiġu ddeterminata l-karatteristiċi tal-prodotti;

(e)

jistabbilixxu regoli għall-iffissar tal-livell ta’ tolleranza;

(f)

jistabbilixxu regoli għall-implimentazzjoni tal-miżuri msemmija fl-Artikolu 89;

(g)

jistabbilixxu regoli għall-identifikazzjoni jew ir-reġistrazzjoni tal-produttur u/jew il-faċilitajiet industrijali li fihom il-prodott ikun tħejja u ġie pproċessat, għall-proċeduri ta' ċertifikazzjoni u għad-dokumenti kummerċjali, id-dokumenti ta' akkumpanjament u r-rekords li għandhom jinżammu.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Taqsima 2

Denominazzjonijiet tal-oriġini, indikazzjonijiet ġeografiċi u termini tradizzjonali fis-settur tal-inbid

Subtaqsima 1

Dispożizzjonijiet introduttorji

Artikolu 92

Kamp ta’ applikazzjoni

1.   Ir-regoli dwar denominazzjonijiet ta’ oriġini, indikazzjonijiet ġeografiċi u termini tradizzjonali stabbiliti f’din it-Taqsima għandhom japplikaw għall-prodotti msemmija fil-punti 1, 3 sa 6, 8, 9, 11, 15 u 16 tal-Parti II tal-Anness VII.

2.   Ir-regoli msemmija fil-paragrafu 1 għandhom ikunu bbażati fuq:

(a)

il-protezzjoni tal-interessi leġittimi tal-konsumaturi u tal-produtturi;

(b)

l-iżgurar tal-operazzjoni mingħajr diffikultajiet tas-suq intern għall-prodotti konċernati;

(c)

il-promozzjoni tal-produzzjoni ta’ prodotti ta’ kwalità imsemmija f'din it-Taqsima, waqt li jitħallew miżuri nazzjonali ta’ politika tal-kwalità.

Subtaqsima 2

Denominazzjonijiet ta’ oriġini u indikazzjonijiet ġeografiċi

Artikolu 93

Definizzjonijiet

1.   Għall-finijiet ta’ din it-Taqsima, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(a)

“denominazzjoni ta’ oriġini” tfisser l-isem ta’ reġjun, post speċifiku jew, f’każijiet eċċezzjonali u ġustifikabbli kif adatt, ta’ pajjiż użat biex ikun deskritt prodott imsemmi fl-Artikolu 92(1) li jissodisfa r-rekwiżiti li ġejjin:

(i)

il-kwalità u l-karatteristiċi tal-prodott ikunu essenzjalment jew esklużivament dovuti għal ambjent ġeografiku partikolari bil-fatturi inerenti naturali u umani tiegħu;

(ii)

l-għeneb li minnu jsir il-prodott jiġi esklużivament minn dik iż-żona ġeografika;

(iii)

il-produzzjoni ssir f’dik iż-żona ġeografika; u

(iv)

il-prodott jinkiseb minn varjetajiet ta’ dwieli li jkunu ta’ Vitis vinifera;

(b)

“indikazzjoni ġeografika” tfisser indikazzjoni li tirreferi għal reġjun, post speċifiku jew, f’każijiet eċċezzjonali u ġustifikabbli kif adatt, pajjiż, użata biex tiddeskrivi prodott imsemmi fl-Artikolu 92(1) li jissodisfa r-rekwiżiti li ġejjin:

(i)

ikollu kwalità, reputazzjoni jew karatteristiċi oħra speċifiċi attribwibbli lil dik l-oriġini ġeografika;

(ii)

tal-anqas 85 % tal-għeneb użat għall-produzzjoni tiegħu jiġi esklużivament minn dik iż-żona ġeografika;

(iii)

il-produzzjoni tiegħu ssir f’dik iż-żona ġeografika; u

(iv)

isir minn varjetajiet ta’ dwieli ta’ Vitis vinifera jew minn inkroċju bejn l-ispeċi Vitis vinifera u speċijiet oħra tal-ġenus Vitis.

2.   Ċerti ismijiet tradizzjonalment użati għandhom jikkostitwixxu denominazzjoni ta’ oriġini fejn huma:

(a)

jiddenominaw inbid;

(b)

jirreferu għal isem ġeografiku;

(c)

jissodisfaw ir-rekwiżiti msemmija fil-punti (a)(i) sa (iv) tal-paragrafu 1; u

(d)

għaddew mill-proċedura li ttihom protezzjoni għal denominazzjonijiet ta’ oriġini u indikazzjonijiet ġeografiċi stabbilita f’din is-Subtaqsima.

3.   Id-denominazzjonijiet ta’ oriġini u l-indikazzjonijiet ġeografiċi, inklużi dawk relatati ma’ żoni ġeografiċi f’pajjiżi terzi, għandhom ikunu eliġibbli għal protezzjoni fl-Unjoni skont ir-regoli stabbiliti f’din is-Subtaqsima.

4.   Il-produzzjoni kif imsemmija fil-punt (a)(iii) tal-paragrafu 1 għandha tkopri l-operazzjonijiet kollha involuti, mill-ħsad tal-għeneb sat-tmiem tal-proċessi tal-produzzjoni tal-inbid, ħlief għal kwalunkwe proċess li jiġi wara l-produzzjoni.

5.   Għall-finijiet tal-applikazzjoni tal-punt (b)(ii) tal-paragrafu 1, il-porzjon massimu tal-għeneb ta’ 15 %, li jista’ joriġina minn barra ż-żona demarkata għandu jiġi mill-Istat Membru jew mill-pajjiż terz li fih tkun tinsab iż-żona demarkata.

Artikolu 94

Applikazzjonijiet għal protezzjoni

1.   L-applikazzjonijiet għal protezzjoni ta’ ismijiet bħala denominazzjonijiet ta’ oriġini jew indikazzjonijiet ġeografiċi għandhom jinkludu fajl tekniku li jkun fih:

(a)

l-isem li għandu jiġi protett;

(b)

l-isem u l-indirizz tal-applikant;

(c)

speċifikazzjoni ta’ prodott kif imsemmi fil-paragrafu 2; u

(d)

dokument wieħed li jiġbor fil-qosor l-ispeċifikazzjoni ta’ prodott imsemmija fil-paragrafu 2.

2.   L-ispeċifikazzjoni ta’ prodott għandha tgħin lill-partijiet interessati biex jivverifikaw il-kundizzjonijiet rilevanti tal-produzzjoni relatati mad-denominazzjoni ta’ oriġini jew tal-indikazzjoni ġeografika.

L-ispeċifikazzjoni ta' prodott għandha, tal-anqas, tkun magħmula minn:

(a)

l-isem li għandu jiġi protett;

(b)

deskrizzjoni tal-inbid jew inbejjed:

(i)

fir-rigward tad-denominazzjoni ta' oriġini, il-karatteristiċi analitiċi u organolettiċi ewlenin tagħhom;

(ii)

fir-rigward tal-indikazzjoni ġeografika, il-karatteristiċi analitiċi ewlenin tagħhom, kif ukoll evalwazzjoni jew indikazzjoni tal-karatteristiċi organolettiċi tagħhom;

(c)

fejn applikabbli, il-prattiki enoloġiċi speċifiċi użati biex isir l-inbid jew l-inbejjed, kif ukoll ir-restrizzjonijiet rilevanti fuq il-produzzjoni tagħhom;

(d)

id-demarkazzjoni taż-żona ġeografika konċernata;

(e)

l-ammonti massimi ta’ produzzjoni għal kull ettaru;

(f)

indikazzjoni tal-varjetà jew tal-varjetajiet tal-għeneb tal-inbid li minnhom jinkiseb l-inbid jew l-inbejjed;

(g)

id-dettalji li juru r-rabta msemmija fil-punt (a)(i) jew fil-punt (b)(i) tal-Artikolu 93(1), skont il-każ;

(h)

ir-rekwiżiti applikabbli stabbiliti fil-liġi tal-Unjoni jew fil-liġi nazzjonali, jew, fejn previst mill-Istati Membri, minn organizzazzjoni li jkollha f’idejha l-ġestjoni tad-denominazzjoni protetta ta' oriġini jew tal-indikazzjoni ġeografika protetta, filwaqt li jitqies il-fatt li t-tali rekwiżiti għandhom ikunu oġġettivi, mhux diskriminatorji u kompatibbli mad-dritt tal-Unjoni;

(i)

l-isem u l-indirizz tal-awtoritajiet jew tal-korpi li jivverifikaw il-konformità mad-dispożizzjonijiet tal-ispeċifikazzjoni tal-prodott, u l-kompiti speċifiċi tagħhom.

3.   Fejn l-applikazzjoni għal protezzjoni tkun tirrigwarda żona ġeografika f’pajjiż terz, hija għandha tkun, tinkludi, b’żieda mal-elementi msemmija fil-paragrafi 1 u 2, prova li l-isem konċernat ikun protett fil-pajjiż ta’ oriġini tiegħu.

Artikolu 95

Applikanti

1.   Kwalunkwe grupp ta’ produtturi interessati jew, f’każijiet eċċezzjonali u ġustifikabbli kif adatt, produttur wieħed, jista’ japplika għall-protezzjoni ta’ denominazzjoni ta’ oriġini jew ta’ indikazzjoni ġeografika. Partijiet interessati oħra jistgħu jipparteċipaw fl-applikazzjoni.

2.   Il-produtturi jistgħu japplikaw għal protezzjoni biss ta’ nbejjed li jipproduċu huma.

3.   Fil-każ ta’ isem li jindika żona ġeografika transkonfinali jew isem tradizzjonali marbut ma’ żona ġeografika transkonfinali, tista’ tiġi ppreżentata applikazzjoni konġunta.

Artikolu 96

Proċedura nazzjonali preliminari

1.   Applikazzjonijiet għal protezzjoni ta’ denominazzjoni ta’ oriġini jew ta’ indikazzjoni ġeografika għal inbejjed li joriġinaw fl-Unjoni, għandhom ikunu soġġetti għal proċedura nazzjonali preliminari.

2.   L-applikazzjoni għall-protezzjoni għandha tintbagħat lill-Istat Membru li fit-territorju tiegħu toriġina d-denominazzjoni ta' oriġini jew l-indikazzjoni ġeografika.

3.   L-Istat Membru li lilu tintbagħat l-applikazzjoni għal protezzjoni għandu jeżaminaha sabiex jivverifika jekk tissodisfax il-kundizzjonijiet stabbiliti f’din is-Subtaqsima.

Dak l-Istat Membru għandu jesegwixxi proċedura nazzjonali sabiex jiżgura l-pubblikazzjoni adegwata tal-applikazzjoni u jipprevedi tal-anqas perijodu ta’ xahrejn mid-data tal-pubblikazzjoni li fiha kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika li jkollha interess leġittimu u li tkun residenti jew stabbilita fit-territorju tiegħu tkun tista’ toġġezzjona għall-protezzjoni proposta billi tibgħat dikjarazzjoni debitament sostanzjata lil dak l-Istat Membru.

4.   Jekk l-Istat Membru li qed jivvaluta l-applikazzjoni jqis li d-denominazzjoni ta’ oriġini jew l-indikazzjoni ġeografika ma tikkonformax mal-kundizzjonijiet stabbiliti f’din is-Subtaqsima jew tkun inkompatibbli mad-dritt tal-Unjoni, huwa għandu jiċħad l-applikazzjoni.

5.   Jekk l-Istat Membru li qed jivvaluta l-applikazzjoni jqis li r-rekwiżiti jkunu ġew sodisfatti, huwa għandu jesegwixxi proċedura nazzjonali li tiżgura pubblikazzjoni adegwata tal-ispeċifikazzjoni tal-prodott tal-anqas fuq l-Internet u tgħaddi l-applikazzjoni lill-Kummissjoni.

Artikolu 97

Skrutinju mill-Kummissjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tagħmel pubblika d-data tas-sottomissjoni tal-applikazzjoni għall-protezzjoni tad-denominazzjoni ta’ oriġini jew tal-indikazzjoni ġeografika.

2.   Il-Kummissjoni għandha teżamina jekk l-applikazzjonijiet għal protezzjoni kif imsemmi fl-Artikolu 94 jissodisfawx il-kundizzjonijiet stabbiliti f’din is-Subtaqsima.

3.   Fejn il-Kummissjoni tqis li l-kundizzjonijiet stabbiliti f’din is-Subtaqsima jkunu ġew issodisfati, hija għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni jikkonċerna l-pubblikazzjoni f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea, tad-dokument uniku msemmi fil-punt (d) tal-Artikolu 94(1) u tar-referenza għall-pubblikazzjoni tal-ispeċifikazzjoni tal-prodott magħmula waqt il-proċedura nazzjonali preliminari. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3).

4.   Fejn il-Kummissjoni tqis li l-kundizzjonijiet stabbiliti f’din is-Subtaqsima ma jkunux ġew sodisfatti, hija għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jiċħdu l-applikazzjoni.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 98

Proċedura għall-oġġezzjoni

Fi żmien xahrejn mid-data tal-pubblikazzjoni tad-dokument uniku kif imsemmi fil-punt (d) tal-Artikolu 94(1), kwalunkwe Stat Membru jew pajjiż terz, jew kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika li jkollha interess leġittimu u li tkun residenti jew stabbilita fi Stat Membru minbarra dak li jkun qed japplika għall-protezzjoni jew f’pajjiż terz, jistgħu joġġezzjonaw għall-protezzjoni proposta billi jibagħtu lill-Kummissjoni dikjarazzjoni debitament motivata fir-rigward tal-kundizzjonijiet ta’ eliġibbiltà kif stabbiliti f’din is-Subtaqsima.

F’każ ta’ persuni fiżiċi jew ġuridiċi residenti jew stabbiliti f’pajjiżi terzi, din id-dikjarazzjoni għandha tiġi ppreżentata, jew direttament jew permezz tal-awtoritajiet tal-pajjiż terz ikkonċernat, fl-iskadenza ta' xahrejn imsemmija fl-ewwel paragrafu.

Artikolu 99

Deċiżjoni fuq il-protezzjoni

Abbażi tal-informazzjoni li jkollha l-Kummissjoni malli titlesta l-proċedura ta’ oġġezzjoni msemmija fl-Artikolu 98, il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni, li jew jagħtu protezzjoni għad-denominazzjoni ta’ oriġini jew l-indikazzjoni ġeografika li tissodisfa l-kundizzjonijiet stabbiliti f’din is-Subtaqsima u li tkun kompatibbli mad-dritt tal-Unjoni, jew li jiċħdu l-applikazzjoni fejn dawk il-kundizzjonijiet ma jkunux ġew sodisfatti.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 100

Omonimi

1.   Isem li għalih tkun ippreżentata applikazzjoni u li jkun parzjalment jew kollu omonimu għal isem diġà reġistrat skont dan ir-Regolament għandu jiġi rreġistrat waqt li jittieħed kont dovut tal-użu lokali u tradizzjonali u ta' kwalunkwe riskju ta’ konfużjoni.

Isem omonimu li jiżgwida lill-konsumatur biex jemmen li prodotti jiġu minn territorju ieħor, ma għandux jiġi rreġistrat ukoll jekk l-isem ikun eżatt fir-rigward tat-territorju, ir-reġjun jew il-post propju ta’ oriġini ta' dawk il-prodotti kkonċernati.

Isem omonimu reġistrat jista' jintuża biss jekk ikun hemm distinzjoni biżżejjed fil-prattika bejn l-omonimu reġistrat wara u l-isem diġà fir-reġistru, wara li titqies il-ħtieġa li l-produtturi konċernati jiġu ttrattati b’mod ekwu u l-ħtieġa li l-konsumatur ma jiġix żgwidat.

2.   Il-paragrafu 1 għandu japplika mutatis mutandis jekk isem li għalih tkun ippreżentata applikazzjoni jkun parzjalment jew kollu omonimu ma’ indikazzjoni ġeografika protetta fil-liġi nazzjonali tal-Istati Membri.

3.   Fejn l-isem ta’ varjetà ta’ għeneb tal-inbid ikun fih jew ikun jikkonsisti minn denominazzjoni protetta ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika protetta, dak l-isem ma għandux jintuża għall-finijiet ta’ tikkettar ta’ prodotti agrikoli.

Sabiex jittieħed kont tal-prattiki ta' tikkettar eżistenti, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistabbilixxu eċċezzjonijiet minn dik ir-regola.

4.   Il-protezzjoni ta’ denominazzjonijiet ta’ oriġini u indikazzjonijiet ġeografiċi ta’ prodotti koperti mill-Artikolu 93 ta' dan ir-Regolament għandha tkun bla preġudizzju għal indikazzjonijiet ġeografiċi protetti li japplikaw għal xorb spirituż kif iddefiniti fl-Artikolu 2 tar-Regolament (KE) Nru 110/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (30).

Artikolu 101

Raġunijiet addizzjonali għaċ-ċaħda tal-protezzjoni

1.   Isem li jkun sar ġeneriku ma għandux ikun protett bħala denominazzjoni ta’ oriġini jew indikazzjoni ġeografika.

Għall-finijiet ta’ din it-Taqsima, “isem li jkun sar ġeneriku” tfisser l-isem ta’ nbid li, għalkemm ikun relatat mal-post jew mar-reġjun fejn dan il-prodott kien oriġinarjament prodott jew imqiegħed fis-suq, ikun sar l-isem komuni ta’ nbid fl-Unjoni.

Biex jiġi stabbilit jekk isem ikunx sar ġeneriku jew le, għandhom jitqiesu l-fatturi rilevanti, partikolarment:

(a)

is-sitwazzjoni eżistenti fl-Unjoni, l-aktar fiż-żoni ta’ konsum;

(b)

il-liġi rilevanti tal-Unjoni jew dik nazzjonali.

2.   Isem ma għandux ikun protett bħala denominazzjoni ta’ oriġini jew indikazzjoni ġeografika fejn, fid-dawl tar-reputazzjoni u l-fama ta’ trademark, il-protezzjoni tista’ tiżgwida lill-konsumatur dwar l-identità vera tal-inbid.

Artikolu 102

Relazzjoni ma’ trademarks

1.   Ir-reġistrazzjoni ta’ trademark li fiha jew tikkonsisti minn denominazzjoni ta’ oriġini protetta jew indikazzjoni ġeografika li mhix konformi mal-ispeċifikazzjoni tal-prodott ikkonċernat, jew li l-użu tagħha jaqa' taħt l-Artikolu 103(2), u li tirrigwarda prodott li jaqa' taħt il-kategoriji elenkati fil-Parti II tal-Anness VII għandha tkun:

(a)

rifjutata jekk l-applikazzjoni għal reġistrazzjoni tat-trademark tkun ippreżentata wara d-data ta' skadenza tal-applikazzjoni għal protezzjoni tad-denominazzjoni ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika lill-Kummissjoni u d-denominazzjoni ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika hija sussegwentement protetta; jew

(b)

invalidata.

2.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 101(2), trademark imsemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, li tkun ġiet depożitata, irreġistrata jew miksuba bl-użu bona fide, jekk dik il-possibbiltà tkun ipprovduta mil-liġi kkonċernata, fit-territorju tal-Unjoni jew qabel id-data li fiha l-applikazzjoni għal protezzjoni tad-denominazzjoni ta’ oriġini jew għall-indikazzjoni ġeografika fil-pajjiż tal-oriġini, jew qabel l-1 ta’ Jannar 1996, tista’ tkompli tintuża u tiġġedded minkejja l-protezzjoni ta’ denominazzjoni ta’ oriġini jew ta’ indikazzjoni ġeografika, dment li ma jkunux jeżistu raġunijiet għall-invalidità jew ir-revoka tat-trademark skont id-Direttiva 2008/95/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (31) jew skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 207/2009 (32).

F’każijiet bħal dawn, l-użu tad-denominazzjoni ta’ oriġini jew tal-indikazzjoni ġeografika għandu jkun permess flimkien mat-trademarks rilevanti.

Artikolu 103

Protezzjoni

1.   Denominazzjoni protetta ta' oriġini u indikazzjoni ġeografika protetta jistgħu jintużaw minn kwalunkwe operatur li jikkummerċjalizza nbid li jkun ġie magħmul f’konformità mal-ispeċifikazzjoni korrispondenti ta’ prodott.

2.   Denominazzjoni protetta ta' oriġini u indikazzjoni ġeografika protetta, kif ukoll l-inbid li juża dak l-isem protett f’konformità mal-ispeċifikazzjonijiet ta’ prodotti għandhom ikunu protetti kontra:

(a)

kwalunkwe użu kummerċjali dirett jew indirett ta’ dak l-isem protett:

(i)

minn prodotti komparabbli li mhumiex konformi ma' l-ispeċifikazzjoni tal-prodott tal-isem protett; jew

(ii)

sakemm dan l-użu jisfrutta r-reputazzjoni ta’ denominazzjoni ta’ oriġini jew ta’ indikazzjoni ġeografika;

(b)

kwalunkwe użu ħażin, imitazzjoni jew evokazzjoni, anke jekk l-oriġini vera tal-prodott jew is-servizz tkun indikata jew jekk l-isem protett ikun ġie tradott, traskritt jew ttraslitterat jew ikun akkumpanjat minn espressjoni bħal “stil”, “tip”, “metodu”, “kif prodott fi”, “imitazzjoni”, “togħma”, “bħal” jew espressjonijiet simili;

(c)

kwalunkwe indikazzjoni falza jew qarrieqa dwar il-provenjenza, l-oriġini, in-natura jew il-kwalitajiet essenzjali tal-prodott, fuq imballaġġ ta’ ġewwa jew ta’ barra, materjal ta’ reklamar jew dokumenti relatati mal-prodott tal-inbid konċernat, kif ukoll fuq l-imballaġġ tal-prodott f’kontenitur li jista’ jħalli impressjoni falza dwar l-oriġini tiegħu;

(d)

kwalunkwe prattika oħra li tista’ tiżgwida lill-konsumatur dwar l-oriġini vera tal-prodott.

3.   Denominazzjonijiet protetti ta’ oriġini u indikazzjonijiet ġeografiċi protetti ma għandhomx isiru ġeneriċi fl-Unjoni skont it-tifsira tal-Artikolu 101(1).

Artikolu 104

Reġistru

Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi u żżomm reġistru elettroniku ta’ denominazzjonijiet protetti ta’ oriġini u ta’ indikazzjonijiet ġeografiċi protetti għall-inbid li għandu jkun aċċessibbli għall-pubbliku. Denominazzjonijiet ta’ oriġini u indikazzjonijiet ġeografiċi li jappartjenu għal prodotti ta’ pajjiżi terzi li jkunu protetti fl-Unjoni skont ftehim internazzjonali li tiegħu l-Unjoni tkun parti kontraenti jistgħu jiddaħħlu fir-reġistru. Sakemm ma jkunux identifikati speċifikament f’dak il-ftehim bħala denominazzjonijiet protetti ta’ oriġini skont it-tifsira ta’ dan ir-Regolament, ismijiet bħal dawn għandhom jiddaħħlu fir-reġistru bħala indikazzjonijiet ġeografiċi protetti.

Artikolu 105

Emendi għall-ispeċifikazzjonijiet tal-prodott

Applikant li jissodisfa l-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 95 jista’ japplika għal approvazzjoni ta’ emenda għall-ispeċifikazzjoni ta’ prodott ta’ denominazzjoni protetta tal-oriġini jew ta’ indikazzjoni ġeografika protetta, partikolarment biex jitqiesu żviluppi f’tagħrif xjentifiku u tekniku jew biex tiġi demarkata mill-ġdid iż-żona ġeografika msemmija fil-punt (d) tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 94(2). L-applikazzjonijiet għandhom jiddeskrivu u jiddikjaraw l-emendi mitlubin u jagħtu raġunijiet għalihom.

Artikolu 106

Kanċellazzjoni

Il-Kummissjoni tista’, fuq inizjattiva proprja jew fuq talba debitament motivata minn Stat Membru, pajjiż terz jew persuna fiżika jew ġuridika li jkollha interess leġittimu, tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jħassru l-protezzjoni ta’ denominazzjoni ta’ oriġini jew ta’ indikazzjoni ġeografika jekk ma tibqax tiġi żgurata l-konformità mal-ispeċifikazzjoni korrispondenti ta’ prodott.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 107

Ismijiet ta’ nbejjed protetti eżistenti

1.   Ismijiet ta’ nbejjed imsemmija fl-Artikoli 51 u 54 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1493/1999 (33) u l-Artikolu 28 tar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 753/2002 (34) għandhom ikunu protetti awtomatikament skont dan ir-Regolament. Il-Kummissjoni għandha tagħmel lista tagħhom fir-reġistru msemmi fl-Artikolu 104 ta’ dan ir-Regolament.

2.   Il-Kummissjoni għandha tieħu l-pass formali korrispondenti li tneħħi ismijiet ta’ nbejjed li għalihom japplika l-Artikolu 118s(3) tar-Regolament (KE) Nru 1234/2007 mir-reġistru msemmi fl-Artikolu 104 ta' dan ir-Regolament permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni adottati mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3) ta' dan ir-Regolament.

3.   L-Artikolu 106 ma għandux japplika għal ismijiet protetti eżistenti tal-inbejjed imsemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu.

Sal-31 ta’ Diċembru 2014, il-Kummissjoni tista’, fuq inizjattiva proprja, tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jħassru l-protezzjoni ta’ ismijiet protetti eżistenti ta’ nbejjed imsemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu jekk dawn ma jissodisfawx il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 93.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

4.   Għall-Kroazja, l-ismijiet tal-inbejjed ippubblikati f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea (35) għandhom ikunu protetti skont dan ir-Regolament, soġġett għal eżitu favorevoli tal-proċedura ta’ oġġezzjoni. Il-Kummissjoni għandha tagħmel lista tagħhom fir-reġistru msemmi fl-Artikolu 104.

Artikolu 108

Tariffi

L-Istati Membri jistgħu jitolbu l-ħlas ta’ tariffi biex ikopru l-ispejjeż tagħhom, inklużi dawk magħmulin għall-eżami tal-applikazzjonijiet għal protezzjoni, dikjarazzjonijiet ta’ oġġezzjonijiet, applikazzjonijiet għal emendi u talbiet għal kanċellazzjonijiet skont din is-Subtaqsima.

Artikolu 109

Setgħat iddelegati

1.   Sabiex jittieħed kont tal-karatteristiċi speċifiċi tal-produzzjoni fiż-żona ġeografika demarkata, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistipulaw:

(a)

il-kriterji addizzjonali għad-demarkazzjoni taż-żona ġeografika; u

(b)

ir-restrizzjonijiet u d-derogi fir-rigward tal-produzzjoni fiż-żona ġeografika demarkata.

2.   Sabiex jiġu żgurati l-kwalità u t-traċċabbiltà tal-prodott, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistabbilixxu l-kundizzjonijiet li bihom speċifikazzjonijiet ta’ prodotti jistgħu jinkludu rekwiżiti addizzjonali.

3.   Sabiex jiġi żgurat il-protezzjoni tad-drittijiet u l-interessi leġittimi ta’ produtturi u ta’ operaturi, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 dwar:

(a)

it-tip ta’ applikant li jista’ japplika għall-protezzjoni ta’ denominazzjoni ta’ oriġini jew ta’ indikazzjoni ġeografika;

(b)

il-kundizzjonijiet li għandhom jiġu segwiti fir-rigward ta’ applikazzjoni għall-protezzjoni ta’ denominazzjoni ta’ oriġini jew ta’ indikazzjoni ġeografika, skrutinju mill-Kummissjoni, il-proċedura ta’ oġġezzjoni, u proċeduri għal emendi, kanċellazzjoni u konverżjoni ta’ denominazzjonijiet ta’ oriġini protetti jew ta’ indikazzjonijiet ġeografiċi protetti;

(c)

il-kundizzjonijiet applikabbli għal applikazzjonijiet transkonfinali;

(d)

il-kundizzjonijiet għal applikazzjonijiet fir-rigward ta’ żoni ġeografiċi f’pajjiż terz;

(e)

id-data li minnha protezzjoni jew emenda għal protezzjoni għandha tapplika;

(f)

il-kundizzjonijiet relatati ma’ emendi għal speċifikazzjonijiet ta’ prodotti.

4.   Sabiex jiġi żgurat livell adegwat ta' protezzjoni, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 dwar restrizzjonijiet dwar l-isem protett.

5.   Sabiex jiġi żgurat li l-operaturi ekonomiċi u l-awtoritajiet kompetenti ma jiġux affettwati bla bżonn bl-applikazzjoni ta’ din is-Subtaqsima fir-rigward ta’ ismijiet ta’ nbejjed li ngħataw protezzjoni qabel l-1 ta’ Awwissu 2009, jew li għalihom kienet saret applikazzjoni għal protezzjoni qabel dik id-data, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistipula regoli transizzjonali fir-rigward ta’:

(a)

ismijiet ta’ nbejjed rikonoxxuti mill-Istati Membri bħala denominazzjonijiet ta’ oriġini jew indikazzjonijiet ġeografiċi sal-1 ta’ Awwissu 2009, u ismijiet ta’ nbejjed li għalihom kienet saret applikazzjoni għal protezzjoni qabel dik id-data;

(b)

l-inbejjed imqiegħdin fis-suq jew b’tikketta qabel data speċifika; u

(c)

l-emendi għall-ispeċifikazzjonijiet ta’ prodotti.

Artikolu 110

Setgħat ta' implimentazzjoni skont il-proċedura ta' eżami

1.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa fir-rigward ta’:

(a)

l-informazzjoni li għandha tingħata fl-ispeċifikazzjoni ta’ prodott fir-rigward tar-rabta bejn iż-żona ġeografika u l-prodott finali;

(b)

it-teħid ta’ deċiżjonijiet dwar protezzjoni jew ċaħda disponibbli għall-pubbliku;

(c)

l-istabbiliment u ż-żamma tar-reġistru msemmi fl-Artikolu 104;

(d)

il-konverżjoni minn denominazzjoni protetta ta' oriġini għal indikazzjoni ġeografika protetta;

(e)

is-sottomissjoni ta’ applikazzjonijiet transkonfinali.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

2.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa fir-rigward tal-proċedura ta' eżami ta’ applikazzjonijiet għal protezzjoni jew għall-approvazzjoni ta’ emenda għal denominazzjoni ta’ oriġini jew indikazzjoni ġeografika, kif ukoll tal-proċedura għal talbiet għal oġġezzjoni, kanċellazzjoni jew konverżjoni, u s-sottomissjoni ta’ informazzjoni relatata ma’ ismijiet protetti eżistenti ta’ nbejjed, b’mod partikolari fir-rigward ta’:

(a)

il-mudelli ta’ dokumenti u l-format ta’ trasmissjoni;

(b)

l-iskadenzi;

(c)

id-dettalji tal-fatti, l-evidenza u d-dokumenti ta’ prova li għandhom jintbagħtu bħala appoġġ għal applikazzjoni jew talba.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 111

Setgħat oħra ta' implimentazzjoni

Fejn oġġezzjoni titqies inammissibbli, il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jiċħduha bħala inammissibbli. Dak l-att ta' implimentazzjoni għandu jiġi adottat mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3).

Subtaqsima 3

Termini tradizzjonali

Artikolu 112

Definizzjoni

“Terminu tradizzjonali” tfisser terminu tradizzjonalment użat fl-Istati Membri għall-prodotti msemmija fl-Artikolu 92(1) biex jindika:

(a)

li l-prodott ikollu denominazzjoni protetta ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika protetta skont fid-dritt tal-Unjoni jew il-liġi nazzjonali; jew

(b)

il-produzzjoni jew il-metodu ta’ maturazzjoni jew il-kwalità, il-lewn, it-tip ta’ post, jew l-avveniment partikolari marbutin mal-istorja tal-prodott b’denominazzjoni protetta ta' oriġini jew b’indikazzjoni ġeografika protetta.

Artikolu 113

Protezzjoni

1.   Terminu tradizzjonali protett jista’ jintuża biss għal prodott li jkun sar f’konformità mad-definizzjoni prevista fl-Artikolu 112.

Termini tradizzjonali għandhom ikunu protetti kontra l-użu bi ksur tal-liġi.

2.   It-termini tradizzjonali għandhom ikunu protetti, unikament fil-lingwa u għall-kategoriji ta’ prodotti tad-dielja indikati fl-applikazzjoni, kontra:

(a)

kwalunkwe użu ħażin mit-terminu protett, anke jekk it-terminu protett ikun akkumpanjat b'espressjoni bħal “stil”, “tip”, “metodu”, “kif prodott fi”, “imitazzjoni”, “togħma”, “bħal” jew xi espressjoni simili;

(b)

kull indikazzjoni falza jew qarrieqa oħra fir-rigward tan-natura, il-karatteristiċi jew il-kwalitajiet essenzjali tal-prodott li jidher fuq l-imballaġġ ta' barra jew ta' ġewwa, fil-materjal ta' fuq ir-reklamar jew fuq id-dokumenti relatati mal-prodott ikkonċernat;

(c)

kwalunkwe prattika oħra li tista’ tinganna lill-konsumatur u b’mod partikolari tagħti l-impressjoni li l-inbid jibbenefika minn terminu tradizzjonali protett.

3.   Termini tradizzjonali ma għandhomx isiru ġeneriċi fl-Unjoni.

Artikolu 114

Setgħat iddelegati

1.   Sabiex jiġi żgurat livell ta' protezzjoni adegwat, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 dwar il-lingwa u l-ortografija tat-terminu tradizzjonali li għandu jiġi protett.

2.   Sabiex jiġi żgurat il-protezzjoni tad-drittijiet u l-interessi leġittimi tal-produtturi u l-operaturi, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistabbilixxu:

(a)

it-tip ta' applikanti li jistgħu japplikaw għall-protezzjoni ta’ terminu tradizzjonali;

(b)

il-kundizzjonijiet għall-validità ta’ applikazzjoni għal protezzjoni ta’ terminu tradizzjonali;

(c)

ir-raġunijiet għal oġġezzjoni għal rikonoxximent propost ta’ terminu tradizzjonali;

(d)

il-kamp ta’ applikazzjoni tal-protezzjoni, ir-relazzjoni ma’ trademarks, it-termini tradizzjonali protetti, id-denominazzjonijiet ta’ oriġini jew l-indikazzjonijiet ġeografiċi, l-omonimi, jew ċerti ismijiet ta’ għeneb tal-inbid protetti;

(e)

ir-raġunijiet għall-kanċellazzjoni ta’ terminu tradizzjonali;

(f)

id-data ta’ sottomissjoni ta’ applikazzjoni jew ta' talba għal oġġezzjoni jew kanċellazzjoni;

(g)

il-proċeduri li għandhom jiġu segwiti fir-rigward ta’ applikazzjoni għall-protezzjoni ta’ terminu tradizzjonali, inkluż skrutinju mill-Kummissjoni, il-proċeduri ta’ oġġezzjoni u l-proċeduri dwar kanċellazzjoni u modifika.

3.   Sabiex jittieħed kont tal-karatteristiċi speċifiċi fil-kummerċ bejn l-Unjoni u ċerti pajjiżi terzi, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistabbilixxu l-kundizzjonijiet li bihom termini tradizzjonali jistgħu jintużaw fuq prodotti minn pajjiżi terzi u li jipprovdu derogi mill-Artikolu 112 u l-Artikolu 113(2).

Artikolu 115

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta' eżami

1.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa fir-rigward tal-proċedura ta' eżami ta’ applikazzjonijiet għall-protezzjoni jew għall-approvazzjoni ta’ modifika ta’ terminu tradizzjonali, kif ukoll il-proċedura għal talbiet għal oġġezzjoni jew kanċellazzjoni, partikolarment fir-rigward ta’:

(a)

il-mudelli ta’ dokumenti u l-format ta’ trasmissjoni;

(b)

l-iskadenzi;

(c)

id-dettalji tal-fatti, l-evidenza u d-dokumenti ta’ prova li għandhom jintbagħtu bħala appoġġ għall-applikazzjoni jew għat-talba;

(d)

ir-regoli dettaljati dwar kif termini tradizzjonali protetti jsiru disponibbli għall-pubbliku.

2.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jaċċettaw jew li jiċħdu applikazzjoni għal protezzjoni ta’ terminu tradizzjonali jew talba għal modifika tat-terminu protett jew għall-kanċellazzjoni tal-protezzjoni ta’ terminu tradizzjonali.

3.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jipprevedu l-protezzjoni ta’ termini tradizzjonali fir-rigward li l-applikazzjoni għall-protezzjoni tkun ġiet aċċettata, partikolarment billi tikklassifikahom skont l-Artikolu 112 u billi tippubblika definizzjoni u/jew il-kundizzjonijiet ta’ użu.

4.   L-atti ta' implimentazzjoni msemmija fil-paragrafi 1, 2 u 3 ta’ dan l-Artikolu għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 116

Setgħat oħra ta' implimentazzjoni

Fejn oġġezzjoni titqies inammissibbli, il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjonili jiċħduha bħala inammissibbli. Dak l-att ta' implimentazzjoni għandu jiġi adottat mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3).

Taqsima 3

Tikkettar u preżentazzjoni fis-settur tal-inbid

Artikolu 117

Definizzjoni

Għall-finijiet ta’ din it-Taqsima:

(a)

“tikkettar” tfisser kwalunkwe kelma, indikazzjoni, trademark, isem ta’ marka, materja grafika jew simbolu mqegħdin fuq kwalunkwe imballaġġ, dokument, avviż, tikketta, cirku jew kullar li jakkumpanjaw prodott partikolari jew li jagħmlu referenza għalih;

(b)

“preżentazzjoni” tfisser kwalunkwe informazzjoni li tingħata lill-konsumaturi permezz tal-imballaġġ tal-prodott konċernat, inklużi l-forma u t-tip ta’ fliexken.

Artikolu 118

Applikabbiltà ta’ regoli orizzontali

Salv li ma jkunx ipprovdut mod ieħor f’dan ir-Regolament, id-Direttiva tal-Kunsill 89/396/KEE (36), id-Direttiva 2000/13/KE,id-Direttiva 2007/45/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (37), id-Direttiva 2008/95/KE u r-Regolament (UE) Nru 1169/2011 għandhom japplikaw għat-tikkettar u l-preżentazzjoni.

It-tikkettar tal-prodotti msemmija fl-Anness VII, Parti II, punti 1 sa 11, 13, 15 u 16, ma jista' jiġi ssuplementat bl-ebda partikolarità għajr dawk previsti f’dan ir-Regolament sakemm dawn ma jkunux jissodisfaw ir-rekwiżiti ta' Direttiva 2000/13/KE jew ir-Regolament (UE) Nru 1169/2011.

Artikolu 119

Dettalji obbligatorji

1.   It-tikkettar u l-preżentazzjoni tal-prodotti msemmija fil-punti 1 sa 11, 13, 15 u 16 tal-Parti II tal-Anness VII kkummerċjalizzati fl-Unjoni jew għall-esportazzjoni għandu jkollhom l-indikazzjonijiet obbligatorji li ġejjin:

(a)

id-denominazzjoni għall-kategorija tal-prodott tad-dielja skont il-Parti II tal-Anness VII;

(b)

għall-inbejjed b’denominazzjoni protetta ta' oriġini jew b’indikazzjoni ġeografika protetta:

(i)

it-terminu “denominazzjoni protetta tal-oriġini” jew “indikazzjoni ġeografika protetta”; u

(ii)

l-isem tad-denominazzjoni protetta ta' oriġini jew l-indikazzjoni ġeografika protetta;

(c)

il-qawwa alkoħolika proprja skont il-volum;

(d)

indikazzjoni tal-provenjenza;

(e)

indikazzjoni ta’ min jibbottilja jew, fil-każ ta’ nbid frizzanti, inbid frizzanti bil-gass, inbid frizzanti ta’ kwalità jew inbid frizzanti aromatiku ta’ kwalità, l-isem tal-produttur jew tal-bejjiegħ;

(f)

indikazzjoni tal-importatur fil-każ ta’ nbejjed importati; u

(g)

fil-każ ta’ nbid frizzanti, inbid frizzanti bil-gass, inbid frizzanti ta’ kwalità jew inbid frizzanti aromatiku ta’ kwalità, indikazzjoni tal-kontenut ta’ zokkor.

2.   B’deroga mill-punt (a) tal-paragrafu 1, ir-referenza għall-kategorija tal-prodott tad-dielja tista’ titħalla barra għal inbejjed li t-tikketti tagħhom jinkludu l-isem ta’ denominazzjoni protetta ta' oriġini jew ta’ indikazzjoni ġeografika protetta.

3.   B’deroga mill-punt (b) tal-paragrafu 1, ir-referenza għat-termini “denominazzjoni protetta ta' oriġini” jew “indikazzjoni ġeografika protetta” tista’ titħalla barra fil-każijiet li ġejjin:

(a)

fejn terminu tradizzjonali f'konformità mal-punt (a) tal-Artikolu 112 jintwera fuq it-tikketta f'konformità mal-ispeċifikazzjoni tal-prodott imsemmija fl-Artikolu 94(2);

(b)

f’ċirkostanzi eċċezzjonali u ġustifikati kif adatt li għandhom ikunu ddeterminati mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ddelegati adottati skont l-Artikolu 227 sabiex tiġi żgurata konformità mal-prattiki eżistenti ta’ tikkettar.

Artikolu 120

Dettalji fakultattivi

1.   It-tikkettar u l-preżentazzjoni tal-prodotti msemmija fil-punti 1 sa 11, 13, 15 u 16 tal-Parti II tal-Anness VII jistgħu, b’mod partikolari, ikollhom l-indikazzjonijiet fakultattivi li ġejjin:

(a)

is-sena tal-qtugħ tal-għeneb;

(b)

l-isem ta’ varjetà waħda jew aktar ta’ għeneb tal-inbid;

(c)

fil-każ ta’ nbejjed minbarra dawk imsemmija fil-punt (g) tal-Artikolu 119(1), termini li jindikaw il-kontenut ta’ zokkor;

(d)

għal inbejjed b’denominazzjoni protetta ta' oriġini jew b’indikazzjoni ġeografika protetta, termini tradizzjonali skont il-punt (b) tal-Artikolu 112;

(e)

is-simbolu tal-Unjoni li jindika d-denominazzjoni protetta ta' oriġini jew l-indikazzjoni ġeografika protetta;

(f)

termini li jirreferu għal ċerti metodi ta’ produzzjoni;

(g)

għal inbejjed li jġibu denominazzjoni protetta ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika protetta, l-isem ta’ unità ġeografika oħra li tkun iżgħar jew akbar miż-żona li tkun il-bażi tad-denominazzjoni ta’ oriġini jew tal-indikazzjoni ġeografika.

2.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 100(3), fir-rigward tal-użu ta’ indikazzjonijiet imsemmija fil-punti (a) u (b) tal-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, għal inbejjed mingħajr denominazzjoni protetta ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika protetta:

(a)

l-Istati Membri għandhom jintroduċu liġijiet, regolamenti jew dispożizzjonijiet amministrattivi biex jiġu żgurati proċeduri ta’ ċertifikazzjoni, approvazzjoni u verifika biex tkun iggarantita l-eżattezza tal-informazzjoni konċernata;

(b)

L-Istati Membri jistgħu, abbażi ta’ kriterji oġġettivi u mhux diskriminatorji u b'kont dovut għall-kompetizzjoni ġusta, għal inbid magħmul minn varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid fit-territorju tagħhom, jagħmlu listi ta’ varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid esklużi, b’mod partikolari jekk:

(i)

ikun hemm riskju ta’ konfużjoni għall-konsumaturi dwar l-oriġini vera tal-inbid minħabba l-fatt li l-varjetà ta’ għeneb tal-inbid tkun tagħmel parti integrali minn denominazzjoni protetta ta' oriġini jew minn indikazzjoni ġeografika protetta eżistenti;

(ii)

il-kontrolli ma jkunux kosteffettivi minħabba l-fatt li l-varjetà partikolari ta’ għeneb tal-inbid tkun tirrappreżenta parti żgħira ħafna mill-vinja tal-Istat Membru;

(c)

taħlitiet ta’ nbejjed minn Stati Membri differenti ma għandhomx jagħtu lok għal tikkettar tal-varjetà ta’ għeneb tal-inbid sakemm l-Istati Membri konċernati ma jaqblux xort’oħra u jiżguraw il-fattibbiltà tal-proċeduri rilevanti ta’ ċertifikazzjoni, approvazzjoni u verifika.

Artikolu 121

Lingwi

1.   L-indikazzjonijiet obbligatorji u fakultattivi msemmija fl-Artikoli 119 u 120 għandhom, fejn ikunu espressi fi kliem, jidhru f’lingwa uffiċjali waħda jew aktar tal-Unjoni.

2.   Minkejja l-paragrafu 1, l-isem ta’ denominazzjoni protetta ta' oriġini jew ta’ indikazzjoni ġeografika protetta jew terminu tradizzjonali kif imsemmi fil-punt (b) tal-Artikolu 112 għandhom jidhru fuq it-tikketta fil-lingwa jew fil-lingwi li għalihom tapplika l-protezzjoni. Fil-każ ta’ denominazzjoni protetta ta' oriġini jew ta’ indikazzjonijiet ġeografiċi protetti jew ta’ denominazzjoni speċifika nazzjonali li jużaw alfabett mhux Latin, l-isem jista’ jidher ukoll f’lingwa uffiċjali waħda jew aktar tal-Unjoni.

Artikolu 122

Setgħat iddelegati

1.   Sabiex jittieħed kont tal- karatteristiċi speċifiċi tas-settur tal-inbid, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti delegati skont l-Artikolu 227 dwar regoli u restrizzjonijiet dwar:

(a)

il-preżentazzjoni u l-użu tal-indikazzjonijiet ta’ tikkettar minbarra dawk imsemmija f’din it-Taqsima;

(b)

l-indikazzjonijiet obbligatorji fir-rigward ta’:

(i)

it-termini li għandhom jintużaw għall-formulazzjoni tal-indikazzjonijiet obbligatorji u l-kundizzjonijiet għall-użu tagħhom;

(ii)

it-termini li jirreferu għal azjenda u l-kundizzjonijiet għall-użu tagħhom;

(iii)

id-dispożizzjonijiet li jippermettu lill-Istati Membri produtturi jistabbilixxu regoli addizzjonali relatati ma’ indikazzjonijiet obbligatorji;

(iv)

id-dispożizzjonijiet li jippermettu aktar derogi b’żieda ma’ dawk imsemmija fl-Artikolu 119(2) fir-rigward tal-omissjoni tar-referenza għall-kategorija tal-prodott tad-dielja; u

(v)

id-dispożizzjonijiet dwar l-użu ta’ lingwi;

(c)

l-indikazzjonijiet fakultattivi fir-rigward ta’:

(i)

it-termini li għandhom jintużaw għall-formulazzjoni tal-indikazzjonijiet fakultattivi u tal-kundizzjonijiet tal-użu tagħhom;

(ii)

id-dispożizzjonijiet li jippermettu lill-Istati Membri produtturi jistabbilixxu regoli addizzjonali relatati ma’ indikazzjonijiet fakultattivi;

(d)

il-preżentazzjoni fir-rigward ta’:

(i)

il-kundizzjonijiet tal-użu ta’ ċerti forom ta’ fliexken, u lista ta’ ċerti forom speċifiċi ta’ fliexken;

(ii)

il-kundizzjonijiet tal-użu ta’ fliexken u mezzi ta’ għeluq tat-tip ta’ "nbid frizzanti";

(iii)

id-dispożizzjonijiet li jippermettu lill-Istati Membri jistabbilixxu regoli addizzjonali relatati ma’ preżentazzjoni;

(iv)

id-dispożizzjonijiet dwar l-użu ta’ lingwi.

2.   Sabiex tiġi żgurata l-protezzjoni tal-interessi leġittimi tal-operaturi, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati f'konformita mal-Artikolu 227 dwar regoli fir-rigward ta' tikkettar u preżentazzjoni b’mod temporanju ta’ nbejjed li jġibu denominazzjoni ta’ oriġini jew indikazzjoni ġeografika, fejn dik id-denominazzjoni ta’ oriġini jew l-indikazzjoni ġeografika tkun tissodisfa r-rekwiżiti meħtieġa.

3.   Sabiex jiġi żgurat li ma jiġux ippreġudikati operaturi ekonomiċi, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati f'konformità mal-Artikolu 227 dwar dispożizzjonijiet transizzjonali fir-rigward ta’ nbid imqiegħed fis-suq u b’tikketta f'konformità mar-regoli rilevanti applikabbli qabel l-1 ta’ Awwissu 2009.

4.   Sabiex jittieħdu kont il-karatteristiċi speċifiċi fil-kummerċ bejn l-Unjoni u ċerti pajjiżi terzi, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati f'konformita mal-Artikolu 227 dwar derogi minn din it-Taqsima fir-rigward ta’ prodotti li għandhom jiġu esportati fejn rikjest bil-liġi tal-pajjiż terz ikkonċernat.

Artikolu 123

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta' eżami

Il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa fir-rigward tal-proċeduri u l-kriterji tekniċi applikabbli għal din it-Taqsima, inklużi l-miżuri meħtieġa għall-proċeduri ta' ċertifikazzjoni, approvazzjoni u verifika applikabbli għall-inbejjed mingħajr denominazzjoni protetta ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika protetta. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

KAPITOLU II

Dispożizzjonijiet speċifiċi għal setturi individwali

Taqsima 1

Zokkor

Artikolu 124

Tul ta' żmien

Bl-eċċezzjonijiet tal-Artikolu 125 u 126, din it-Taqsima għandha tapplika sat-tmiem tas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni 2016/2017.

Subtaqsima 1

Miżuri speċifiċi

Artikolu 125

Ftehimiet dwar setturi taz-zokkor

1.   It-termini għax-xiri ta’ pitravi u kannamiela, inklużi l-kuntratti ta’ konsenja għal qabel iż-żriegħ, għandhom ikunu rregolati bi ftehimiet bil-miktub fil-kummerċ konklużi bejn, fuq naħa, dawk fl-Unjoni li jkabbru l-pitravi u l-kannamiela jew, f’isimhom, organizzazzjonijiet li jappartjenu fihom, u, fuq in-naħa l-oħra, impriżi taz-zokkor fl-Unjoni, jew, f’isimhom, l-organizzazzjonijiet li huma membri tagħhom.

2.   Ftehimiet f'dan in-negozju kif deskritti fil-punt 6 tat-Taqsima A tal-Parti II tal-Anness II għandhom jiġu nnotifikati minn impriżi taz-zokkor lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istat Membru li jipproduċu z-zokkor fihom.

3.   Mill-1 ta’ Ottubru 2017, il-ftehimiet f'dan in-negozju għandhom jikkonformaw mat-termini tax-xiri stabbiliti fl-Anness X.

4.   Sabiex jitqiesu l-karetteristiċi speċifiċi tas-settur taz-zokkor u l-iżvilupp tas-settur fil-perijodu wara li jintemmu l-kwoti tal-produzzjoni, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227:

(a)

jiġu aġġornati t-termini msemmija fit-Taqsima A tal-Parti II tal-Anness II;

(b)

jiġu aġġornati t-termini tax-xiri għall-pitravi taz-zokkor imsemmija fl-Anness X;

(c)

jiġu stabbiliti aktar regoli dwar id-determinazzjoni tal-piż gross, il-kontenut taz-zokkor u t-tara tal-pitravi taz-zokkor mwassal lil impriża u dwar pitravi taz-zokkor.

5.   Il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri neċessarji għall-applikazzjoni ta' dan l-Artikolu, inkluż ir-rispett tal-proċeduri, in-notifiki u l-assistenza amministrattiva fil-każ ta' ftehimiet f'dan in-negozju li jkopru aktar minn Stat Membru wieħed. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 126

Ir-rappurtar tal-prezzijiet fis-suq taz-zokkor

Il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu sistema għar-rappurtar tal-prezzijiet tas-suq taz-zokkor, inkluż arranġamenti għall-pubblikazzjoni tal-livelli ta' prezzijiet għal dan is-suq. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Is-sistema msemmija fl-ewwel subparagrafu għandha tkun ibbażata fuq informazzjoni mibgħuta minn impriżi li jipproduċu z-zokkor abjad jew minn operaturi oħrajn involuti fil-kummerċ taz-zokkor. Din l-informazzjoni għandha tiġi trattata bħala kunfidenzjali.

Il-Kummissjoni għandha tiżgura li prezzijiet speċifiċi jew ismijiet ta' operaturi ekonomiċi individwali ma jiġux ippubblikati.

Subtaqsima 2

Rekwiżiti li japplikaw għas-settur taz-zokkor waqt il-perijodu msemmi fl-artikolu 124

Artikolu 127

Kuntratti ta' konsenja

1.   Minbarra r-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 125(1) il-ftehimiet f'dan in-negozju għandhom jikkonformaw mat-termini tax-xiri stabbiliti fl-Anness XI.

2.   F'kuntratti ta' konsenja, għandha ssir distinzjoni li tiddependi jekk il-kwantitajiet taz-zokkor li għandhom ikunu manufatturati mill-pitravi huma:

(a)

zokkor tal-kwota; jew

(b)

zokkor barra mill-kwota.

3.   Kull impriża taz-zokkor għandha tagħti lill-Istat Membru li fih tipproduċi z-zokkor l-informazzjoni li ġejja:

(a)

il-kwantitajiet ta’ pitravi taz-zokkor msemmija fil-punt (a) tal-paragrafu 2, li għalihom huma kkonkludew kuntratti ta’ konsenja ta’ qabel iż-żriegħ u l-kontenut taz-zokkor li fuqu huma bbażati dawk il-kuntratti;

(b)

il-qligħ stmat korrispondenti.

L-Istati Membri jistgħu jeħtieġu informazzjoni addizzjonali.

4.   L-impriżi taz-zokkor li ma ffirmawx kuntratti ta’ konsenja ta’ qabel iż-żriegħ bil-prezz minimu għall-pitravi tal-kwota fiss skont l-Artikolu 135, għal kwantità ta’ pitravi li tkun daqs iz-zokkor li għalih għandhom kwota, aġġustata, skont il-każ, bil-koeffiċjent għall-irtirar preventiv stabbilit skont l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 130(2), jeħtieġ li jħallsu mill-inqas il-prezz minimu għall-pitravi tal-kwota għall-pitravi kollu li huma jipproċessaw f’zokkor.

5.   Suġġetti għall-approvazzjoni tal-Istat Membru kkonċernat, ftehimiet fi ħdan il-qasam jistgħu jidderogaw mill-paragrafi 2, 3 u 4.

6.   Jekk ma jkun jeżisti ebda ftehim fi ħdan il-qasam, l-Istat Membru kkonċernat għandu jieħu l-passi meħtieġa li jkunu kompatibbli ma’ dan ir-Regolament sabiex iħares l-interessi tal-partijiet ikkonċernati.

Artikolu 128

Imposta fuq il-produzzjoni

1.   Għandha titħallas imposta fuq il-produzzjoni fuq il-kwota taz-zokkor, il-kwota tal-isoglukożju u l-kwota tal-ġulepp tal-inulina miżmuma minn impriżi li jipproduċu z-zokkor, l-isoglukożju jew il-ġulepp tal-inulina kif imsemmi fl-Artikolu 136(2).

2.   Il-Kunsill għandu jieħu miżuri dwar l-istabbiliment ta' imposta fuq il-produzzjoni fuq il-kwota taz-zokkor, il-kwota tal-isoglukożju u l-kwota tal-ġulepp tal-inulina msemmija fil-paragrafu 1 skont l-Artikolu 43(3) TFUE

Artikolu 129

Rifużjoni tal-produzzjoni

1.   Tista’ tingħata rifużjoni tal-produzzjoni għall-prodotti tas-settur taz-zokkor imniżżlin fil-punti (b) sa (e) tal-Parti III tal-Anness I jekk iz-zokkor żejjed jew iz-zokkor importat, l-isoglukożju żejjed jew il-ġulepp tal-inulina żejjed ma jkunux disponibbli bi prezz li jikkorrispondi mal-prezz dinji għall-manifattura tal-prodotti msemmija fil-punti (b) u (c) tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 140(2).

2.   Il-Kunsill għandu jieħu miżuri dwar l-istabbiliment tar-rifużjoni tal-produzzjoni msemmija fil-paragrafu 1 skont l-Artikolu 43(3) TFUE

Artikolu 130

Irtirar taz-zokkor

1.   Sabiex jiġu evitati s-sitwazzjonijiet ta’ kollass tal-prezzijiet fis-suq intern u biex jiġu rimedjati s-sitwazzjonijiet ta’ produzzjoni żejda bbażati fuq il-bilanċ imbassar tal-provvista, u b’kunsiderazzjoni tal-impenji tal-Unjoni minn ftehimiet internazzjonali konklużi f'konformità mat-TFUE, il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jirtiraw mis-suq, għal sena ta’ kummerċjalizzazzjoni partikolari, dawk il-kwantitajiet ta’ zokkor jew isoglukożju prodotti taħt kwoti li jaqbżu l-limitu kkalkulat skont il-paragrafu 2.

2.   Il-limiti bażiċi tal-irtirar imsemmija fil-paragrafu 1 għandhom jiġu kkalkolati, għal kull impriża bi kwota, billi l-kwota tiġi mmoltiplikata permezz tal-koeffiċjent. Il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jiffissaw il-koeffiċjent għal sena ta' kummerċjalizzazzjoni sa mhux aktar tard mit-28 ta' Frar tas-sena ta' kummerċjalizzazzjoni preċedenti, abbażi tax-xejriet previsti tas-suq.

Fuq il-bażi tax-xejriet aġġornati tas-suq, il-Kummissjoni tista’, sal-31 ta’ Ottubru tas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni kkonċernata, tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jew jaġġustaw il-koeffiċjent jew, fil-każ fejn ma jkunx ġie stabbilit koeffiċjent skont l-ewwel subparagrafu, li jistabbilixxuh.

3.   Kull impriża bi kwota għandha taħżen sal-bidu tas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni ta’ wara, bi spejjeż għaliha, iz-zokkor prodott skont kwota lil hinn mil-limitu kkalkulat skont il-paragrafu 2. Il-kwantitajiet ta’ zokkor, isoglukożju jew ġulepp tal-inulina rtirati matul sena ta’ kummerċjalizzazzjoni għandhom ikunu ttrattati bħala l-ewwel kwantitajiet prodotti taħt il-kwota għas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni li jkun imiss.

B’deroga mill-ewwel subparagrafu, filwaqt li jitqiesu x-xejriet mistennija tas-suq taz-zokkor, il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jipprevedu li, għas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni attwali, ta’ wara, jew it-tnejn li huma, iz-zokkor, l-isoglukożju jew il-ġulepp tal-inulina kollu rtirat jew parti minnu għandu jitqies bħala:

(a)

zokkor, isoglukożju jew ġulepp tal-inulina żejjed li jista’ jsir zokkor, isoglukożju jew ġulepp tal-inulina industrijali jew

(b)

produzzjoni taħt kwota temporanja li parti minnha tista' tkun riżervata għall-esportazzjoni li tirrispetta l-impenji tal-Unjoni li jirriżultaw minn ftehimiet internazzjoni konklużi skont it-TFUE.

4.   Jekk il-provvista taz-zokkor fl-Unjoni ma tkunx adegwata, il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjonili jippermettu li ċertu kwantità ta’ zokkor, tal-isoglukożju jew tal-ġulepp tal-inulina rtitata mis-suq tista' tinbiegħ fis-suq tal-Unjoni qabel it-tmiem tal-perijodu tal-irtirar.

5.   Fejn iz-zokkor irtirat jiġi trattat bħala l-ewwel produzzjoni taz-zokkor tas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni ta’ wara, il-prezz minimu ta’ dik is-sena tal-kummerċjalizzazzjoni, kif imsemmi fl-Artikolu 135, għandu jitħallas lil dawk li jkabbru l-pitravi.

Fejn iz-zokkor irtirat mis-suq isir zokkor industrijali jew jiġi esportat skont il-punti (a) jew (b) tal-paragrafu 3 tat-tieni subparagrafu tal-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu, ma għandhomx japplikaw ir-rekwiżiti tal-Artikolu 135 dwar il-prezz minimu.

Fejn iz-zokkor irtirat jinbiegħ fis-suq tal-Unjoni qabel jintemm il-perijodu ta’ rtirar skont il-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu, il-prezz minimu tas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni li tkun għaddejja għandu jitħallas lil dawk li jkabbru l-pitravi.

6.   L-atti ta’ implimentazzjoni skont dan l-Artikolu għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 131

Mekkaniżmu ta’ ġestjoni tas-suq temporanju

1.   Għat-tul ta' żmien tal-perijodu msemmi fl-Artikolu 124, il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa biex tiżgura provvista suffiċjenti ta' zokkor għas-suq tal-Unjoni. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Il-Kummissjoni tista' taġġusta, għall-kwantità u ż-żmien meħtieġa, il-livell ta' dazju mħallas fuq zokkor mhux raffinat importat.

Fil-kuntest tal-mekkaniżmu ta' ġestjoni tas-suq temporanju, miżuri dwar l-iffissar ta' imposta fuq l-ammont żejjed jittieħdu mill-Kunsill f'konformità mal- Artikolu 43(3) TFUE.

2.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jiddeterminaw l-ammonti adegwati ta' zokkor barra mill-kwota u ta' zokkor mhux irraffinat importat li jista' jiġi rilaxxat fis-suq tal-Unjoni. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 132

Setgħat iddelegati

Sabiex tqis il-karatteristiċi speċifiċi tas-settur taz-zokkor u sabiex tiżgura li l-interessi tal-partijiet kollha jkunu tqiesu kif xieraq, u minħabba l-bżonn li tipprevjeni kull tgħawwiġ tas-suq, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 227 dwar:

(a)

it-termini ta’ xiri u l-kuntratti ta’ konsenja msemmija fl-Artikolu 127;

(b)

jiġu aġġornati t-termini tax-xiri għall-pitravi taz-zokkor imsemmija fl-Anness XI;

(c)

il-kriterji li għandhom ikunu applikati mill-impriżi taz-zokkor meta jallokaw fost il-bejjiegħa tal-pitravi l-kwantitajiet ta' pitravi li għandhom ikunu koperti minn kuntratti ta' konsenja ta' qabel iż-żriegħ kif imsemmi fl-Artikolu 127(3).

Artikolu 133

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta' eżami

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni ta’ din is-Subtaqsima dwar proċeduri, kontenut u kriterji tekniċi.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Subtaqsima 3

Sistema ta’ regolamentazzjoni tal-produzzjoni

Artikolu 134

Kwoti fis-settur taz-zokkor

1.   Sistema ta’ kwoti għandha tapplika għaz-zokkor, għall-isoglukożju u għall-ġulepp tal-inulina.

2.   Fir-rigward tas-sistema ta’ kwoti msemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, jekk produttur jaqbeż il-kwota rilevanti u ma jagħmilx użu mill-kwantitajiet żejda kif previst fl-Artikolu 139, għandha titħallas imposta fuq iż-żejjed fuq kwantitajiet bħal dawn, soġġett għall-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikoli 139 sa 142.

Artikolu 135

Prezz minimu tal-pitravi

Il-Kunsill għandu jistabbilixxi l-prezz minimu tal-kwota tal-pitravi skont l-Artikolu 43(3) TFUE

Artikolu 136

Allokazzjoni ta’ kwoti

1.   Il-kwoti għall-produzzjoni ta’ zokkor, isoglukożju u ġulepp tal-inulina fil-livell nazzjonali jew reġjonali huma stabbiliti fl-Anness XII.

2.   L-Istati Membri għandhom jallokaw kwota għal kull impriża li tipproduċi zokkor, isoglukożju jew ġulepp tal-inulina li hija stabbilita fit-territorju tagħha u approvata skont l-Artikolu 137.

Għal kull impriża, il-kwota allokata għandha tkun daqs il-kwota li kienet allokata lill-impriża għas-sena ta' kummerċjalizzazzjoni 2010/2011 taħt ir-Regolament (KE) Nru 1234/2007.

3.   Fejn tiġi allokata kwota għal impriża taz-zokkor li għandha aktar minn unità tal-produzzjoni waħda, l-Istati Membri għandhom jadottaw il-miżuri li huma jqisu neċessarji sabiex jittieħed kont dovut tal-interessi tal-koltivaturi tal-pitravi u tal-kannamieli.

Artikolu 137

Impriżi approvati

1.   Fuq talba, l-Istati Membri għandhom jagħtu approvazzjoni lil impriża li tipproduċi z-zokkor, l-isoglukożju jew il-ġulepp tal-inulina jew lil impriża li tipproċessa dawn il-prodotti fi prodott inkluż fil-lista msemmija fl-Artikolu 140(2) sakemm l-impriża:

(a)

tagħti prova tal-kapaċitajiet ta’ produzzjoni professjonali tagħha;

(b)

taqbel li tipprovdi kull informazzjoni u li tkun soġġetta għal kontrolli relatati ma’ dan ir-Regolament;

(c)

ma tkunx soġġetta għal sospensjoni jew irtirar tal-approvazzjoni.

2.   L-impriżi approvati għandhom jipprovdu lill-Istat Membru li fit-territorju tiegħu jsir il-ħsad tal-pitravi, tal-kannamieli, jew ir-raffinar, b’din l-informazzjoni li ġejja:

(a)

il-kwantitajiet ta’ pitravi jew ta’ kannamieli li għalihom ikun ġie konkluż kuntratt ta’ konsenja, kif ukoll il-qligħ stmat korrispondenti tal-produzzjoni ta’ pitravi jew ta’ kannamieli, u z-zokkor għal kull ettaru;

(b)

data dwar il-konsenji proviżorji u attwali ta’ pitravi taz-zokkor, kannamieli u zokkor mhux raffinat, u dwar il-produzzjoni taz-zokkor u d-dikjarazzjonijiet ta’ stokkijiet ta’ zokkor;

(c)

il-kwantitajiet ta’ zokkor abjad mhux mibjugħ u prezzijiet u kundizzjonijiet korrispondenti.

Artikolu 138

Riallokazzjoni tal-kwoti nazzjonali u t-tnaqqis tal-kwoti

1.   Stat Membru jista’ jnaqqas il-kwota taz-zokkor jew tal-isoglukożju kif allokata lil impriża stabbilita fuq territorju għal sa 10 %. Meta jagħmlu dan, l-Istati Membri għandhom japplikaw kriterji oġġettivi u mhux diskriminatorji.

2.   L-Istati Membri jistgħu jittrasferixxu kwoti bejn l-impriżi skont ir-regoli stabbiliti fl-Anness XIII u b'kont meħud tal-interessi ta' kull waħda mill-partijiet konċernata, partikolarment il-koltivaturi tal-pitravi u tal-kannamieli.

3.   Il-kwantitajiet imnaqqsa skont il-paragrafi 1 u 2 għandhom ikunu allokati mill-Istat Membru konċernat lil impriża waħda jew aktar fit-territorju tiegħu, kemm jekk għandha kwota jew le.

Artikolu 139

Produzzjoni barra mill-kwota

1.   Iz-zokkor, l-isoglukożju jew il-ġulepp tal-inulina prodotti matul sena ta' kummerċjalizzazzjoni li jaqbżu l-kwota msemmija fl-Artikolu 136 jistgħu:

(a)

jintużaw għall-ipproċessar ta' ċerti prodotti kif imsemmi fl-Artikolu 140;

(b)

jinġarru 'l quddiem għall-kwota ta' produzzjoni tas-sena ta' kummerċjalizzazzjoni ta' wara, skont l-Artikolu 141;

(c)

jintużaw għal reġim speċifiku ta’ provvista għar-reġjuni l-aktar imbiegħda, skont il-Kapitolu III tar-Regolament (UE) Nru 228/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (38);

(d)

jiġu esportati fil-limitu kwantitattiv, li għandu jiġi stabbilit mill-Kummissjoni, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, filwaqt li jitħarsu l-impenji li jirriżultaw minn ftehimiet internazzjonali konklużi skont it-TFUE; jew

(e)

jiġu rilaxxati fis-suq intern, f'konformità mal-mekkaniżmu deskritt fl-Artikolu 131 bil-għan tal-aġġustament tal-provvista mad-domanda abbażi tal-bilanċ imbassar tal-provvista.

Il-miżuri msemmija fil-punt (e) tal-ewwel paragrafu ta' dan l-Artikolu għandhom jiġu implimentati qabel ma jinbdew il-miżuri ta’ prevenzjoni kontra x-xkiel fis-suq imsemmija fl-Artikolu 219(1).

Kwantitajiet oħrajn għandhom ikunu soġġetti għall-imposta għaż-żejjed imsemmija fl-Artikolu 142.

2.   L-atti ta’ implimentazzjoni skont dan l-Artikolu għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 140

Zokkor industrijali

1.   Iz-zokkor industrijali, l-isoglukożju industrijali jew il-ġulepp tal-inulina industrijali għandhom ikunu riżervati għall-produzzjoni ta' wieħed mill-prodotti msemmijin fil-paragrafu 2 fejn:

(a)

dawn ġew soġġetti għal kuntratt ta' provvista konkluż qabel l-aħħar tas-sena ta' kummerċjalizzazzjoni bejn produttur u utent li t-tnejn ingħataw approvazzjoni skont l-Artikolu 137; u

(b)

dawn ġew konsenjati lill-utent fit-30 ta' Novembru tas-sena ta' kummerċjalizzazzjoni ta' wara.

2.   Sabiex jitqiesu l-iżviluppi tekniċi, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jfasslu lista ta’ prodotti li għall-produzzjoni tagħhom jista’ jintuża z-zokkor industrijali, l-isoglukożju industrijali jew il-ġulepp tal-inulina industrijali.

Din il-lista għandha b’mod partikolari tinkludi:

(a)

il-bijoetanol, l-alkoħol, ir-rum, il-ħmira ħajja u l-kwantitajiet ta’ ġulepp biex jiddellek u ta’ ġulepp li jiġi pproċessat f’“Rinse appelstroop”;

(b)

ċerti prodotti industrijali mingħajr kontenut ta' zokkor iżda li l-ipproċessar tagħhom juża z-zokkor, l-isoglukożju jew il-ġulepp tal-inulina;

(c)

ċerti prodotti tal-industrija kimika jew farmaċewtika li fihom iz-zokkor, l-isoglukożju jew il-ġulepp tal-inulina.

Artikolu 141

Trasferiment ’il quddiem ta’ zokkor żejjed

1.   Kull impriża tista' tiddeċiedi li titrasferixxi 'l quddiem parti mill-produzzjoni jew il-produzzjoni sħiħa tagħha li taqbeż il-kwota taz-zokkor tagħha, il-kwota tal-isoglukożju tagħha jew il-kwota ta' ġulepp tal-inulina tagħha li għandha tiġi ttrattata bħala parti mill-produzzjoni tas-sena ta' kummerċjalizzazzjoni ta' wara. Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 3, dik id-deċiżjoni għandha tkun irrevokabbli.

2.   Impriżi li jieħdu d-deċiżjoni msemmija fil-paragrafu 1 għandhom:

(a)

jgħarrfu lill-Istat Membru kkonċernat qabel data li għandha tiġi stabbilita minn dak l-Istat Membru:

(i)

bejn l-1 ta’ Frar u l-31 ta’ Awwissu tas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni attwali għal kwantitajiet ta’ zokkor tal-kannamieli trasferiti ’l quddiem;

(ii)

bejn l-1 ta’ Frar u l-31 ta’ Awwissu tas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni attwali għall-kwantitajiet l-oħra ta’ zokkor, tal-isoglukożju jew ta’ ġulepp tal-inulina li qed jiġu ttrasferiti ’l quddiem;

(b)

jintrabtu li jaħżnu tali kwantitajiet fuq spejjeż tagħhom stess sal-aħħar tas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni attwali.

3.   jekk il-produzzjoni definittiva ta' impriża fis-sena ta' kummerċjalizzazzjoni konċernata kienet inqas mill-istima li saret meta ttieħdet id-deċiżjoni skont il-paragrafu 1, il-kwantità trasferita 'l quddiem tista' tiġi aġġustata retroattivament sa mhux aktar tard mill-31 ta' Ottubru tas-sena ta' kummerċjalizzazzjoni ta' wara.

4.   Il-kwantitajiet ittrasferiti 'l quddiem għandhom jitqiesu bħala l-ewwel kwantitajiet prodotti skont il-kwota tas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni ta’ wara.

5.   Iz-zokkor maħżun skont dan l-Artikolu matul sena ta' kummerċjalizzazzjoni ma jista' jkun soġġett għall-ebda miżura ta' ħżin oħra prevista fl-Artikoli 16 jew 130.

Artikolu 142

Imposta fuq l-ammont żejjed

1.   Dawn il-kwantitajiet huma soġġetti għal imposta fuq l-ammont żejjed:

(a)

iz-zokkor żejjed, l-isoglukożju żejjed u l-ġulepp tal-inulina żejjed prodotti matul kwalunkwe sena ta’ kummerċjalizzazzjoni, ħlief għall-kwantitajiet ittrasferiti ’l quddiem għall-produzzjoni tal-kwota tas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni ta’ wara u maħżuna skont l-Artikolu 141 jew il-kwantitajiet imsemmija fil-punti (c), (d) u (e) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 139(1);

(b)

iz-zokkor industrjali, l-isoglukożju industrijali u l-ġulepp tal-inulina industrijali li għalihom ma tkun ingħatat l-ebda prova tal-użu tagħhom f’xi wieħed mill-prodotti msemmija fl-Artikolu 140(2), fi żmien stabbilit mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni;

(c)

zokkor, isoglukożju u ġulepp tal-inulina rtirat mis-suq skont l-Artikolu 130 u li għalihom ma ntlaħqux l-obbligi previsti fl-Artikolu 130(3).

Atti ta' implimentazzjoni skont il-punt (b) tal-ewwel subparagrafu għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

2.   Miżuri għall-iffissar ta' imposta fuq l-ammont żejjed imsemmija fil-paragrafu 1 għandhom jittieħdu mill-Kunsill skont l-Artikolu 43(3) TFUE.

Artikolu 143

Setgħat iddelegati

1.   Sabiex jiġi żgurat li l-impriżi msemmija fl-Artikolu 137 jikkonformaw mal-obbligi tagħhom, il-Kummissjoni għandha tadotta atti ddelegati, skont l-Artikolu 227, li jistipulaw regoli dwar l-għoti u l-irtirar tal-approvazzjoni għal tali impriżi, kif ukoll il-kriterji għall-penali amministrattivi.

2.   Sabiex jittieħed kont tal-karatteristiċi speċifiċi tas-settur taz-zokkor u tiżgura li l-interessi tal-partijiet kollha jitqiesu kif jixraq, il-Kummissjoni għandha jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 227 dwar it-tifsira tat-termini għall-operazzjoni tas-sistema tal-kwoti, kif ukoll l-istabbiliment tal-kundizzjonijiet li jirregolaw il-bejgħ fl-aktar reġjuni mbiegħda.

3.   Sabiex jiġi żgurat li dawk li jkabbru l-pitravi jkunu assoċjati mill-qrib ma’ deċiżjoni biex ċertu kwantità tal-produzzjoni tingħadda ’l quddiem għas-sena ta’ wara, il-Kummissjoni għandha jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati, skont l-Artikolu 227, li jistabbilixxu regoli dwar it-trasferiment ’il quddiem taz-zokkor.

Artikolu 144

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta' eżami

Fir-rigward tal-impriżi msemmija fl-Artikolu 137, il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni, li jistabbilixxu regoli dwar:

(a)

l-applikazzjonijiet għall-approvazzjoni mill-impriżi, ir-reġistri li għandhom jinżammu mill-impriżi approvati, l-informazzjoni li għandha tintbagħat mill-impriżi approvati;

(b)

is-sistema ta’ kontrolli li għandhom jitwettqu mill-Istati Membri fuq l-impriżi approvati;

(c)

il-komunikazzjonijiet tal-Istati Membri lill-Kummissjoni u mal-impriżi approvati;

(d)

il-konsenja ta’ materja prima lill-impriżi, inklużi l-kuntratti ta’ konsenja u n-noti tal-konsenja;

(e)

l-ekwivalenza fir-rigward taz-zokkor imsemmi fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 139(1);

(f)

ir-reġim speċifiku ta’ provvista għar-reġjuni l-aktar imbiegħda;

(g)

l-esportazzjonijiet kif imsemmi fil-punt (d) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 139(1);

(h)

il-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri sabiex ikunu żgurati kontrolli effettivi;

(i)

it-tibdil tad-dati stabbiliti fl-Artikolu 141 għall-snin ta’ kummerċjalizzazzjoni speċifiċi;

(j)

l-istabbiliment tal-kwantità żejda, il-komunikazzjonijiet u l-ħlas tal-imposta fuq l-ammont żejjed imsemmija fl-Artikolu 142.

(k)

l-adozzjoni ta' lista ta' raffinaturi full-time fit-tifsira tal-punt 6 tat-Taqsima B tal-Parti II tal-Anness II.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Taqsima 2

Inbid

Artikolu 145

Reġistru tal-vinji u inventarju tal-potenzjal tal-produzzjoni

1.   L-Istati Membri għandhom iżommu reġistru tal-vinji li għandu jkun fih informazzjoni aġġornata dwar il-potenzjal tal-produzzjoni. Mill-1 ta’ Jannar 2016, dan l-obbligu japplika biss jekk l-Istati Membri jimplimentaw l-iskema ta' awtorizzazzjonijiet għal taħwil ta' dwieli msemmi fil-Kapitolu III tat-Titolu I, jew programm nazzjonali ta' appoġġ.

2.   Sal-31 ta’ Diċembru 2015, l-Istati Membri li fihom l-erja totali mħawla b’vinji ta’ varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid ikklassifikati skont l-Artikolu 81(2) tkun anqas minn 500 ettaru ma għandhomx ikunu soġġetti għall-obbligu stabbilit fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu.

3.   L-Istati Membri li jipprevedu ristrutturar u konverżjoni ta’ vinji fil-programmi ta’ appoġġ tagħhom skont l-Artikolu 46 għandhom, abbażi tar-reġistru tal-vinji, jissottomettu lill-Kummissjoni sal-1 ta’ Marzu ta’ kull sena inventarju aġġornat tal-potenzjal tal-produzzjoni tagħhom. Mill-1 ta’ Jannar 2016, id-dettalji fir-rigward tal-komunikazzjonijiet lill-Kummissjoni rigward żoni tal-vitikultura għandhom jiġu stabbiliti mill-Kummissjoni permezz ta' att ta' implimentazzjoni. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottat skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

4.   Sabiex jitħaffu l-monitoraġġ u l-verifika tal-potenzjal tal-produzzjoni mill-Istati Membri, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 fir-rigward ta’ regoli dwar il- kontenut tar-reġistru tal-vinji u dwar eżenzjonijiet tal-kontenut minnhom.

Artikolu 146

Awtoritajiet nazzjonali kompetenti għas-settur tal-inbid

1.   Mingħajr ħsara għal kwalunkwe dispożizzjoni oħra ta’ dan ir-Regolament dwar il-ħatra tal-awtoritajiet nazzjonali kompetenti, l-Istati Membri għandhom jaħtru awtorità waħda jew aktar li għandhom ikunu responsabbli sabiex jiżguraw il-konformità mar-regoli tal-Unjoni fis-settur tal-inbid. B’mod partikolari, l-Istati Membri għandhom jaħtru l-laboratorji awtorizzati sabiex iwettqu l-analiżi uffiċjali fis-settur tal-inbid. Il-laboratorji nnominati għandhom jissodisfaw il-kriterji ġenerali għall-operat ta’ laboratorji tal-ittestjar stabbiliti fl-ISO/IEC 17025.

2.   L-Istati Membri għandhom jinfurmaw lill-Kummissjoni dwar l-ismijiet u l-indirizzi tal-awtoritajiet u l-laboratorji msemmija fil-paragrafu 1. Il-Kummissjoni għandha tippubblika din l-informazzjoni u għandha taġġornaha b’mod regolari.

Artikolu 147

Dokumenti ta’ akkumpanjament u reġistru

1.   Il-prodotti tas-settur tal-inbid għandhom jitqiegħdu fiċ-ċirkolazzjoni fl-Unjoni biss jekk ikollhom dokument ta’ akkumpanjament awtorizzat uffiċjalment.

2.   Persuni fiżiċi jew ġuridiċi jew gruppi ta’ persuni fiżiċi jew ġuridiċi li jżommu għandhom prodotti koperti mis-settur tal-inbid fl-eżerċizzju tan-negozju tagħhom, b’mod partikolari produtturi, dawk li jibbottiljaw, proċessuri u negozjanti, għandhom iżommu reġistri tad-dħul u l-ħruġ fir-rigward ta’ dawk il-prodotti.

3.   Sabiex jitħaffew it-trasport ta’ prodotti tal-inbid u l-verifika tiegħu mill-Istati Membri, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 fir-rigward ta’:

(a)

ir-regoli dwar id-dokument ta’ akkumpanjament, u l-użu tiegħu;

(b)

il-kundizzjonijiet li bihom dokument ta’ akkumpanjament għandu jitqies bħala li jiċċertifika denominazzjonijiet ta’ oriġini jew indikazzjonijiet ġeografiċi protetti;

(c)

obbligu li jinżamm reġistru u l-użu tiegħu;

(d)

min huwa obbligat li jżomm ir-reġistru u eżenzjonijiet minn dak l-obbligu;

(e)

l-operazzjonijiet li għandhom jiġu inklużi fir-reġistru.

4.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu:

(a)

regoli dwar il-kompożizzjoni tar-reġistri il-prodotti li għandhom ikunu fih, skadenzi għal entrati f’reġistri u l-għeluq ta’ reġistri;

(b)

miżuri li jirrikjedu lill-Istati Membri jiddeterminaw il-perċentwali massimi aċċettabbli għal telf;

(c)

dispożizzjonijiet ġenerali u transizzjonali għaż-żamma ta’ reġistri;

(d)

regoli li jiddeterminaw kemm għandhom jibqgħu jinżammu d-dokumenti ta’ akkumpanjament u r-reġistri.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Taqsima 3

Ħalib u prodotti tal-ħalib

Artikolu 148

Relazzjonijiet kuntrattwali fis-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib

1.   Fejn Stat Membru jiddeċiedi li kull konsenja ta’ ħalib mhux ipproċessat fit-territorju tiegħu minn bidwi lil proċessur tal-ħalib mhux ipproċessat għandha tiġi koperta minn kuntratt bil-miktub bejn il-partijiet, u/jew jiddeċiedi li l-ewwel xerrejja għandhom jagħmlu offerta bil-miktub għal kuntratt għall-konsenja, mill-bdiewa, ta’ ħalib mhux ipproċessat, tali kuntratt u/jew tali offerta ta’ kuntratt għandhom jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 2.

Fejn Stat Membru jiddeċiedi li l-konsenji ta’ ħalib mhux ipproċessat mingħand ir-raħħal lil proċessur ta’ ħalib mhux ipproċessat iridu jkunu koperti minn kuntratt miktub bejn il-partijiet, huwa għandu wkoll jiddeċiedi liema stadju jew stadji tal-konsenja għandha/għandhom jiġu koperti minn tali kuntratt jekk il-konsenja tal-ħalib mhux ipproċessat issir permezz ta' kollettur wieħed jew aktar.

Għall-finijiet ta' dan l-Artikolu, “kollettur” tfisser intrapriża li tittrasporta l-ħalib mhux ipproċessat minn bidwi jew kollettur ieħor lil proċessur tal-ħalib mhux ipproċessat jew kollettur ieħor, fejn il-proprjetà tal-ħalib mhux ipproċessat tiġi trasferita f’kull każ.

2.   Il-kuntratt u/jew l-offerta għal kuntratt imsemmija fil-paragrafu 1 għandhom:

(a)

issir qabel ma ssir il-konsenja,

(b)

issir bil-miktub, u

(c)

tinkludi, b’mod partikolari, l-elementi li ġejjin:

(i)

il-prezz pagabbli għall-konsenja, li għandu:

ikun statiku u stabbilit fil-kuntratt, u/jew

jiġi kkalkulat billi jiġu kkumbinati diversi fatturi stabbiliti fil-kuntratt, li jistgħu jinkludu indikaturi tas-suq li jirriflettu l-bidliet fil-kundizzjonijiet tas-suq, il-volum ikkunsinnjat u l-kwalità jew il-kompożizzjoni tal-ħalib mhux ipproċessat ikkunsinnjat,

(ii)

il-volum tal-ħalib mhux ipproċessat li jista’ u/jew għandu jiġi kkonsenjat u l-ħin ta' konsenji bħal dawn,

(iii)

it-tul ta' żmien tal-kuntratt, li jista’ jinkludi tul ta' żmien definit jew indefinit bi klawsoli ta’ terminazzjoni,

(iv)

id-dettalji rigward il-perijodi u l-proċeduri ta' pagament,

(v)

l-arranġamenti għall-ġbir jew il-konsenja tal-ħalib mhux ipproċessat, u

(vi)

ir-regoli applikabbli f’każ ta’ force majeure.

3.   B'deroga mill-paragrafu 1, ma jkunx hemm għalfejn jiġi stabbilit kuntratt u/jew offerta għal kuntratt fejn il-ħalib mhux ipproċessat ikun ikkonsenjat minn bidwi lil kooperattiva li l-bidwi jkun membru tagħha jekk l-istatuti ta' dik il-kooperattiva jew ir-regoli u d-deċiżjonijiet previsti jew li ġejjin minn dawn l-istatuti jew li huma derivati minnhom jinkludu dispożizzjonijiet li għandhom effetti simili għad-dispożizzjonijiet stabbiliti fil-punti (a), (b) u (c) tal-paragrafu 2.

4.   L-elementi kollha tal-kuntratti għall-konsenja ta’ ħalib mhux ipproċessat konkluż mir-raħħala, il-kolletturi jew il-proċessuri tal-ħalib mhux ipproċessat, inkluż l-elementi msemmija fil-punt (c) tal-paragrafu 2, għandhom jiġu nnegozjati liberament bejn il-partijiet.

Minkejja l-ewwel subparagrafu, għandhom japplikaw waħda jew it-tnejn minn dawn li huma:

(a)

meta Stat Membru jiddeċiedi li jagħmel kuntratti bil-miktub għall-konsenja ta’ ħalib mhux ipproċessat obbligatorji skont il-paragrafu 1, jista’ jistabbilixxi tul ta’ żmien minimu li għandu japplika biss f’kuntratti bil-miktub bejn bidwi u l-ewwel xerrej tal-ħalib mhux ipproċessat; tali tul ta’ żmien minimu għandu jkun ta’ mill-anqas sitt xhur, u ma għandux ixekkel il-funzjonament tajjeb tas-suq intern;

(b)

meta Stat Membru jiddeċiedi li l-ewwel xerrej tal-ħalib mhux ipproċessat għandu jagħmel offerta bil-miktub għal kuntratt lill-bidwi f'konformità mal-paragrafu 1, huwa jista' jipprevedi li l-offerta għandha tinkludi tul ta' żmien minimu tal-kuntratt, stabbilit mil-liġi nazzjonali għal dan il-għan; tali tul ta’ żmien minimu għandu jkun ta’ mill-anqas sitt xhur, u ma għandux ixekkel il-funzjonament tajjeb tas-suq intern.

It-tieni subparagrafu għandu jkun mingħajr preġudizzju għad-dritt tal-bidwi li jirrifjuta tali tul ta’ żmien minimu dment li jagħmel dan bil-miktub. F'dan il-każ il-partijiet għandhom ikunu liberi li jinnegozjaw l-elementi kollha tal-kuntratt, inklużi l-elementi msemmija fil-punt (c) tal-paragrafu 2.

5.   L-Istati Membri li jagħmlu użu mill-alternattivi msemmija f’dan l-Artikolu għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar kif jiġu applikati.

6.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu l-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni uniformi tal-punti (a) u (b) tal-paragrafu 2 u l-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu u miżuri relatati man-notifiki li għandhom isiru mill-Istati Membri f’konformità ma’ dan l-Artikolu. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 149

Negozjati kuntrattwali fis-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib

1.   Organizzazzjoni tal-produtturi fis-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib rikonoxxuta skont l-Artikoli 152(3) tista’ tinnegozja f’isem il-bdiewa membri tagħha, fir-rigward ta' produzzjoni konġunta kollha tagħhom jew parti minnha, kuntratti għall-konsenja ta’ ħalib mhux ipproċessat minn bidwi lil persuna li tipproċessa l-ħalib mhux ipproċessat, jew kollettur fis-sens tat-tielet subparagrafu tal-Artikolu 148(1).

2.   In-negozjati mill-organizzazzjoni ta’ produtturi jistgħu jsiru:

(a)

kemm jekk ikun hemm trasferiment jew le tal-proprjetà tal-ħalib mhux ipproċessat mingħand il-bdiewa lill-organizzazzjoni ta’ produtturi;

(b)

kemm jekk il-prezz innegozjat ikunx l-istess jew le fir-rigward tal-produzzjoni konġunta ta’ xi wħud mill-bdiewa membri jew minnhom kollha;

(c)

dment li, għal organizzazzjoni tal-produtturi partikolari jiġu sodisfatti l-kundizzjonijiet kollha li ġejjin:

(i)

il-volum ta' ħalib mhux ipproċessat kopert b'tali negozjati ma jaqbiżx it-3,5 % tat-total tal-produzzjoni tal-Unjoni,

(ii)

il-volum ta' ħalib mhux ipproċessat kopert minn tali negozjati li jiġi prodott fi kwalunkwe Stat Membru partikolari ma jaqbiżx it-33 % tal-produzzjoni nazzjonali totali ta’ dak l-Istat Membru, u

(iii)

il-volum ta' ħalib mhux ipproċessat kopert minn tali negozjati li jiġi kkonsenjat fi kwalunkwe Stat Membru partikolari ma jaqbiżx it-33 % tal-produzzjoni nazzjonali totali ta’ dak l-Istat Membru;

(d)

bil-kundizzjoni li l-bdiewa konċernati ma jkunux membri ta’ xi organizzazzjoni oħra ta’ produtturi li tinnegozja wkoll kuntratti bħal dawn f’isimhom; madankollu, l-Istati Membri jistgħu jidderogaw minn din il-kundizzjoni f’każi ġġustifikati kif dovut fejn il-bdiewa jkollhom żewġ unitajiet distinti ta’ produzzjoni li jkunu jinsabu f’żoni ġeografiċi differenti;

(e)

dment li l-ħalib mhux ipproċessat ma jkunx kopert minn obbligu ta' konsenja li jirriżulta mis-sħubija li bidwi jkollu f’kooperattiva skont il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-istatuti tal-kooperattiva jew ir-regoli u d-deċiżjonijiet previsti f’dawn l-istatuti jew derivati minnhom; u

(f)

dment li l-organizzazzjoni tal-produtturi tinnotifika lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istat Membru jew l-Istati Membri li topera fihom dwar il-volum ta' ħalib mhux ipproċessat kopert minn tali negozjati.

3.   Minkejja l-kundizzjonijiet stabbiliti fil-punt (c)(ii) u (iii) tal-paragrafu 2, organizzazzjoni tal-produtturi tista' tinnegozja skont il-paragrafu 1, dment li, fir-rigward ta' dik l-organizzazzjoni tal-produtturi, il-volum ta’ ħalib mhux ipproċessat kopert minn dawk in-negozjati li jkun prodott jew ikkonsenjat fi Stat Membru li jkollu produzzjoni annwali totali ta’ ħalib mhux ipproċessat ta’ anqas minn 500 000 tunnellata ma jaqbiżx il-45 % tal-produzzjoni nazzjonali totali ta’ dak l-Istat Membru.

4.   Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu, referenzi għal organizzazzjonijiet tal-produtturi jinkludu assoċjazzjonijiet ta’ dawn l-organizzazzjonijiet tal-produtturi.

5.   Għall-finijiet tal-applikazzjoni tal-punt (c) tal-paragrafu 2 u tal-paragrafu 3, il-Kummissjoni għandha tippubblika, permezz tal-metodi li hija tqis li huma adatti, l-ammonti tal-produzzjoni tal-ħalib mhux ipproċessat fl-Unjoni u fl-Istati Membri billi tuża l-informazzjoni l-aktar aġġornata li tkun disponibbli.

6.   B'deroga mill-punt (c) tal-paragrafu 2 u l-paragrafu 3, anki meta l-limiti stabbiliti hemmhekk ma jinqabżux, l-awtorità tal-kompetizzjoni msemmija fit-tieni subparagrafu ta' dan il-paragrafu tista' tiddeċiedi f'każ individwali li negozjati partikolari mill-organizzazzjoni ta’ produtturi għandhom ikollhom jerġgħu jinfetħu jew m'għandhom iseħħu qatt jekk tqis li dan meħtieġ sabiex iżżomm milli l-kompetizzjoni tkun eskluża jew sabiex tevita li ssir ħsara serja lill-SMEs li jipproċessaw il-ħalib mhux ipproċessat fit-territorju tagħha.

Għal negozjati li jkopru aktar minn Stat Membru wieħed, id-deċiżjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu għandha tittieħed mill-Kummissjoni mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3). F'każijiet oħrajn, dik id-deċiżjoni għandha tittieħed mill-awtorità nazzjonali tal-kompetizzjoni tal-Istat Membru li għalih jirrelataw in-negozjati.

Id-deċiżjonijiet imsemmija f’dan il-paragrafu ma għandhomx japplikaw aktar kmieni mid-data tan-notifika tagħhom lill-impriżi kkonċernati.

7   Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu:

(a)

“awtorità nazzjonali tal-kompetizzjoni” tfisser l-awtorità msemmija fl-Artikolu 5 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1/2003 (39);

(b)

"SME" tfisser impriża mikro, żgħar jew ta’ daqs medju skont it-tifsira tar-Rakkomandazzjoni 2003/361/KE.

8.   L-Istati Membri li fihom isiru n-negozjati f'konformità ma' dan l-Artikolu għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni tal-punt (f) tal-paragrafu 2 u tal-paragrafu 6.

Artikolu 150

Regolamentazzjoni tal-provvista ta’ ġobon b’denominazzjoni tal-oriġini protetta jew indikazzjoni ġeografika protetta

1.   Fuq talba ta’ organizzazzjoni tal-produtturi rikonoxxuta skont l-Artikolu 152(3), organizzazzjonijiet interprofessjonali rikonoxxuta skont l-Artikolu 157(3) jew grupp ta’ operaturi msemmi fl-Artikolu 3(2) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012, l-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu, għal perijodu ta’ żmien limitat, regoli vinkolanti għar-regolamentazzjoni tal-provvista ta' ġobon li jibbenefika minn denominazzjoni tal-oriġini protetta jew minn indikazzjoni ġeografika protetta skont l-Artikolu 5(1) u (2) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012.

2.   Ir-regoli msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu għandhom ikunu soġġetti għall-eżistenza ta' ftehim minn qabel bejn il-partijiet fiż-żona ġeografika msemmija fil-punt (c) tal-Artikolu 7(1) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012. Tali ftehim għandu jiġi konkluż bejn tal-anqas żewġ terzi tal-produtturi tal-ħalib jew ir-rappreżentanti tagħhom li jirrappreżentaw tal-anqas żewġ terzi tal-ħalib mhux ipproċessat użat għall-produzzjoni tal-ġobon imsemmi fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu u, fejn xieraq, tal-anqas żewġ terzi tal-produtturi ta’ dak il-ġobon li jirrappreżentaw tal-anqas żewġ terzi tal-produzzjoni ta’ dak il-ġobon fiż-żona ġeografika msemmija fil-punt (c) tal-Artikolu 7(1) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012.

3.   Għall-fini tal-paragrafu 1, li jikkonċerna l-ġobon li jibbenefika minn indikazzjoni ġeografika protetta, iż-żona ġeografika ta' oriġini tal-ħalib mhux ipproċessat, kif stabbilit fl-ispeċifikazzjoni tal-prodott għall-ġobon, għandha tkun l-istess bħaż-żona ġeografika msemmija fil-punt (c) tal-Artikolu 7(1) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 relatat ma' dak il-ġobon.

4.   Ir-regoli msemmijin fil-paragrafu 1:

(a)

għandhom ikopru biss ir-regolamentazzjoni tal-provvista tal-prodott ikkonċernat u għandu jkollhom l-għan li jadattaw il-provvista ta' dak il-ġobon għad-domanda;

(b)

għandu jkollhom effett biss fuq il-prodott ikkonċernat;

(c)

jistgħu jkunu vinkolanti għal mhux aktar minn tliet snin u jista' jiġġeddu wara dan il-perijodu, wara li tkun saret talba ġdida, kif imsemmi fil-paragrafu 1;

(d)

ma għandhomx jikkawżaw ħsara lill-kummerċ ta' prodotti differenti minn dawk ikkonċernati minn dawk ir-regoli;

(e)

ma għandhom ikunu relatati ma' ebda transazzjoni wara l-ewwel kummerċjalizzazzjoni tal-ġobon ikkonċernat;

(f)

ma għandhomx jippermettu li jsir iffissar tal-prezzijiet, inkluż fejn prezzijiet ikunu ffissati bħala gwida jew rakkomandazzjoni;

(g)

għandhom jagħmlu disponibbli l-proporzjon eċċessiv tal-prodott ikkonċernat li xort’oħra kien ikun disponibbli;

(h)

ma għandhomx joħolqu diskriminazzjoni, jikkostitwixxu ostaklu għal membri ġodda fis-suq, jew iwasslu biex il- produtturi żgħar jiġu affettwati b'mod negattiv;

(i)

għandhom jikkontribwixxu biex tinżamm il-kwalità u/jew l-iżvilupp tal-prodott ikkonċernat;

(j)

għandhom ikunu mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 149.

5.   Ir-regoli msemmija fil-paragrafu 1 għandhom ikunu ppublikati f’publikazzjoni uffiċjali tal-Istat Membru kkonċernat.

6.   L-Istati Membri għandhom iwettqu kontrolli sabiex jiżguraw li jkun hemm konformità mal-kundizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 4, u, jekk l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti jinnutaw li dawn il-kundizzjonijiet ma jkunux ġew osservati, għandhom jirrevokaw ir-regoli msemmija fil-paragrafu 1.

7.   L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw immedjatament lill-Kummissjoni dwar ir-regoli msemmija fil-paragrafu 1 li jkunu adottaw. Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Istati Membri l-oħra dwar kwalunkwe notifika ta’ tali regoli.

8.   Fi kwalunkwe żmien, il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta' implimentazzjoni li jirrikjedu li Stat Membru jirrevoka r-regoli stabbiliti minn dak l-Istat Membru skont il-paragrafu 1 jekk il-Kummissjoni tqis li dawn ir-regoli ma jkunux konformi mal-kundizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 4, jipprevjenu l-kompetizzjoni jew joħolqu distorsjoni tal-kompetizzjoni f’parti sostanzjali mis-suq intern, jew jipperikolaw il-kummerċ liberu jew l-ilħuq tal-objettivi tal-Artikolu 39 TFUE. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3) ta' dan ir-Regolament.

Artikolu 151

Dikjarazzjonijiet obbligatorji fis-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib

Mill-1 ta’ April 2015, l-ewwel xerrejja tal-ħalib mhux ipproċessat għandhom jiddikjaraw lill-awtorità nazzjonali kompetenti l-kwantità ta’ ħalib mhux ipproċessat li ġie ikkonsenjat lilhom kull xahar.

Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu u tal-Artikolu 148, “l-ewwel xerrej” tfisser impriża jew grupp li jixtri l-ħalib mill-produtturi biex:

(a)

jissoġġettawh għall-ġbir, l-ippakkjar, il-ħażna, it-tkessiħ jew l-ipproċessar, inkluż skont kuntratt;

(b)

ibiegħuh lil impriża waħda jew aktar li tittratta jew tipproċessa l-ħalib jew prodotti oħra tal-ħalib.

L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar il-kwantità ta’ ħalib mhux ipproċessat imsemmija fl-ewwel subparagrafu.

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu regoli dwar il-kontenut, il-format u l-iskeda ta’ tali dikjarazzjonijiet u miżuri rigward in-notifiki li għandhom isiru mill-Istati Membri f’konformità ma’ dan l-Artikolu. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

KAPITOLU III

Organizzazzjonijiet tal-produtturi u assoċjazzjonijiet u organizzazzjonijiet interprofessjonali

Taqsima 1

Definizzjoni u rikonoxximent

Artikolu 152

Organizzazzjonijiet tal-produtturi

1.   L-Istati Membri jistgħu fuq talba jirrikonoxxu, meta jintalbu, organizzazzjonijiet ta’ produtturi, li:

(a)

ikunu magħmulin u kkontrollati f'konformità mal-punt (c) tal-Artikolu 153(2), minn produtturi f'settur speċifiku elenkat fl-Artikolu 1(2);

(b)

ikunu ffurmati fuq inizjattiva tal-produtturi;

(c)

isegwu għan speċifiku li jista’ jinkludi tal-anqas wieħed mill-objettivi li ġejjin:

(i)

li jiġi żgurat li l-produzzjoni tiġi ppjanata u aġġustata skont id-domanda, partikolarment fir-rigward tal-kwalità u l-kwantità;

(ii)

il-konċentrazzjoni tal-provvista u t-tqegħid fis-suq tal-prodotti magħmulin mill-membri tagħhom, speċjalment permezz ta’ bejgħ dirett, inkluż permezz ta' kumerċjalizzazzjoni diretta;

(iii)

li jiġu ottimizzati l-ispejjeż u l-qligħ fuq l-investimenti bħala rispons għall-istandards tal-benesseri ambjentali u tal-annimali, u jiġu stabbilizzati l-prezzijiet tal-produttur;

(iv)

li ssir riċerka u li jiġu żviluppati inizjattivi għal metodi sostenibbli ta’ produzzjoni, prattiki innovattivi, kompetittività ekonomika u żviluppi tas-suq;

(v)

li ssir promozzjoni u li tingħata assistenza teknika għall-użu ta’ prattiki ta’ kultivazzjoni, tekniki ta’ produzzjoni ambjentalment tajbin u prattiki u tekniki tajba ta’ benesseri tal-annimali;

(vi)

li tiġi promossa u pprovduta assistenza teknika għall-użu ta’ standards ta’ produzzjoni, titjib fil-kwalità tal-prodotti u żvilupp ta’ prodotti b’denominazzjoni protetta tal-oriġini, indikazzjoni ġeografika protetta jew koperti b’tikketta ta’ kwalità nazzjonali;

(vii)

l-immaniġġjar ta’ prodotti sekondarji u ta’ skart, b’mod partikolari biex tiġi protetta l-kwalità tal-ilma, tal-ħamrija u tal-pajsaġġ, u tiġi ppreservata u stimulata l-bijodiversità;

(viii)

li jingħata kontribut għall-użu sostenibbli ta’ riżorsi naturali u għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima;

(ix)

li jiġu żviluppati inizjattivi fil-qasam tal-promozzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni;

(x)

jiġu mmaniġġati l-fondi mutwi msemmija fil-programmi operattivi fil-qasam tal-frott u l-ħaxix msemmija fl-Artikolu 31(2) ta' dan ir-Regolament u skont l-Artikolu 36 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013;

(xi)

tingħata l-assistenza teknika meħtieġa għall-użu tas-swieq tal-futuri u ta’ skemi tal-assigurazzjoni.

2.   Organizzazzjoni tal-produtturi rikonoxxuta taħt il-paragrafu 1 tista' tkompli tiġi rikonoxxuti jekk tinvolvi ruħha fil-prodotti ta' kummerċjalizzazzjoni li jaqgħu taħt il-kodiċi NM ex 2208 minbarra dawk imsemmija fl-Anness I għat-Trattati, dment li l-proporzjon ta' prodotti bħal dawn ma jaqbiżx 49 % tal-valur totali tal-produzzjoni kummerċjalizzata tal-organizzazzjoni tal-produtturi u li prodotti bħal dawn ma jibbenefikawx mill-appoġġ tal-Unjoni. Dawk il-prodotti ma jgħoddux, għal organizzazzjonijiet tal-produtturi fis-settur tal-frott u l-ħaxix, għall-kalkolu tal-valur tal-produzzjoni kummerċjalizzata għall-għanijiet tal-Artikolu 34(2).

3.   Permezz ta’ deroga mill-paragrafu 1, l-Istati Membri għandhom jirrikonoxxu organizzazzjonijiet tal-produtturi, magħmula minn produtturi fis-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib, li:

(a)

ikunu ffurmati fuq inizjattiva tal-produtturi;

(b)

isegwu għan speċifiku li jista’ jinkludi wieħed jew iktar mill-objettivi li ġejjin:

(i)

li jiġi żgurat li l-produzzjoni tiġi ppjanata u aġġustata skont id-domanda, partikolarment fir-rigward tal-kwalità u l-kwantità;

(ii)

li tiġi kkonċentrata l-provvista u t-tqegħid fis-suq tal-prodotti magħmulin mill-membri tagħhom;

(iii)

li jiġu ottimizzati l-ispejjeż tal-produzzjoni u jiġu stabbilizzati l-prezzijiet tal-produtturi.

Artikolu 153

Statuti tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi

1.   L-istatuti ta’ organizzazzjoni tal-produtturi għandhom jeħtieġu lill-membri produtturi tagħha, b’mod partikolari, li:

(a)

japplikaw ir-regoli adottati mill-organizzazzjoni tal-produtturi fir-rigward tar-rappurtar ta’ produzzjoni, il-produzzjoni, il-kummerċjalizzazzjoni u l-protezzjoni tal-ambjent;

(b)

ikunu membri biss ta’ organizzazzjoni tal-produtturi waħda għal kwalunkwe prodott partikolari tal-impriża, madanakollu l-Istati Membri jistgħu jidderogaw minn din il-kundizzjoni f'każijiet debitament iġġustifikati fejn il-produtturi msieħba jkollhom żewġ unitajiet ta’ produzzjoni distinti li jinstabu f’żoni ġeografiċi differenti;

(c)

jagħtu l-informazzjoni mitluba mill-organizzazzjoni tal-produtturi għal skopijiet ta' statistika.

2.   L-istatuti ta’ organizzazzjoni tal-produtturi għandhom jistabbilixxu wkoll:

(a)

proċeduri għad-determinazzjoni, l-adozzjoni u l-emendar tar-regoli msemmijin fil-punt (a) tal-paragrafu 1;

(b)

l-impożizzjoni fuq il-membri ta' kontribuzzjonijiet finanzjarji meħtieġa sabiex tiġi ffinanzjata l-organizzazzjoni tal-produtturi;

(c)

regoli li jippermettu lill-membri li huma produtturi jeżaminaw bir-reqqa u b’mod demokratiku l-organizzazzjoni tagħhom u d-deċiżjonijiet tagħha;

(d)

pieni għal ksur ta’ obbligi taħt l-istatuti, partikolarment in-nuqqas ta’ pagament ta’ kontributi finanzjarji, jew tar-regoli stabbiliti mill-organizzazzjoni tal-produtturi;

(e)

regoli dwar id-dħul ta’ membri ġodda, u partikolarment il-perijodu minimu ta’ sħubija, li ma jistax ikun anqas minn sena;

(f)

ir-regoli baġitarji u ta’ kontabilità meħtieġa għat-tħaddim tal-organizzazzjoni.

3.   Il-paragrafi 1 u 2 ma għandhomx japplikaw għal organizzazzjonijiet tal-produtturi fis-setturi tal-ħalib u tal-prodotti tal-ħalib.

Artikolu 154

Rikonoxximent tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi

1.   Sabiex tiġi rikonoxxuta minn Stat Membru, organizzazzjoni tal-produtturi, l-organizzazzjoni tal-produtturi li tkun qed tapplika għal tali rikonoxximent għandha tkun entità legali jew parti definita b'mod ċar ta' entità legali li:

(a)

tissodisfa r-rekwiżiti stabbiliti fil-punti (a), (b) u (c) tal-Artikolu 152(1);

(b)

ikollha numru minimu ta’ membri u/jew tkopri volum jew valur minimu ta’ produzzjoni kummerċjali, li għandu jiġi stabbilit mill-Istat Membru kkonċernat, fil-qasam li topera fih;

(c)

toffri evidenza suffiċjenti li kapaċi twettaq l-attivitajiet tagħha b’mod xieraq, kemm f’termini ta’ żmien u f’termini ta’ effiċjenza, fir-rigward tal-għoti ta’ appoġġ uman, materjali u tekniku lill-membri tagħha, u kif xieraq il-konċentrazzjoni tal-provvista;

(d)

ikollha statuti li jkunu konsistenti mal-punti (a), (b) u (c) ta' dan il-paragrafu.

2.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li l-organizzazzjonijiet tal-produtturi li, qabel l-1 ta’ Jannar 2014, ikunu ġew rikonoxxuti skont il-liġi nazzjonali li jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu jitqiesu li huma rikonoxxuti bħala organizzazzjonijiet tal-produtturi skont l-Artikolu 152.

3.   L-organizzazzjonijiet tal-produtturi li, qabel l-1 ta’ Jannar 2014, ikunu ġew rikonoxxuti skont il-liġi nazzjonali u li ma jissodisfawx il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 1 jistgħu jkomplu l-attivitajiet tagħhom skont il-liġi nazzjonali sal-1 ta’ Jannar 2015.

4.   L-Istati Membri għandhom:

(a)

jiddeċiedu jekk jagħtux rikonoxximent lill-organizzazzjoni tal-produtturi fi żmien erba' xhur minn meta titressaq l-applikazzjoni akkumpanjata bl-evidenza ta' appoġġ rilevanti kollha; din l-applikazzjoni għandha titressaq flimkien quddiem l-Istat Membri fejn l-organizzazzjoni għandha l-kwartieri tagħha;

(b)

iwettqu, f’intervalli li għandhom jiġu determinati minnhom, kontrolli biex jivverifikaw li l-organizzazzjonijiet tal-produtturi jkunu konformi ma’ dan il-Kapitolu;

(c)

f’każ ta’ nuqqas ta' konformità jew irregolaritajiet fl-applikazzjoni tal-miżuri previsti f'dan il-Kapitolu, jimponu fuq dawk l-organizzazzjonijiet u l-assoċjazzjonijiet il-pieni applikabbli li jkunu stabbilixxew u, jekk meħtieġ, jiddeċiedu jekk għandux jiġi rtirat ir-rikonoxximent;

(d)

jinfurmaw lill-Kummissjoni sal-31 ta' Marzu ta' kull sena, b'kull deċiżjoni għall-għoti, iċ-ċaħda jew l-irtirar ta’ rikonoxximent li jkunu ħadu matul is-sena kalendarja preċedenti.

Artikolu 155

Esternalizzazzjoni

L-Istati Membri jistgħu jippermettu organizzazzjoni tal-produtturi rikonoxxuta jew assoċjazzjoni rikonoxxuta ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi fis-setturi speċifikati mill-Kummissjoni f'konformità mal-punt (f) tal-Artikolu 173(1) biex testernalizza kwalunkwe waħda mill-attivitajiet tagħha li mhijiex produzzjoni, inkluż lis-sussidjarji, dment li l-organizzazzjoni tal-produtturi jew l-assoċjazzjoni ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi jibqgħu responsabbli mill-iżgurar li titwettaq l-attività esternalizzata u mill-kontroll globali u tal-ġestjoni u s-superviżjoni tal-arranġament kummerċjali għat-twettiq ta' din l-attività.

Artikolu 156

Assoċjazzjonijiet ta’ organizzazzjonijiet ta’ produtturi

1.   L-Istati Membri jistgħu jirrikonoxxu, meta jintalbu, l-assoċjazzjonijiet ta’ organizzazzjonijiet tal-produtturi f'settur speċifiku minn dawk elenkati fl-Artikolu 1(2) li jkunu ffurmati fuq l-inizjattiva ta’ organizzazzjonijiet rikonoxxuti ta’ produtturi.

Soġġett għar-regoli adottati skont l-Artikolu 173, assoċjazzjonijiet ta’ organizzazzjonijiet ta’ produtturi jistgħu jwettqu kwalunkwe attività jew funzjoni ta’ organizzazzjonijiet ta’ produtturi.

2.   Permezz ta’ deroga mill-paragrafu 1, l-Istati Membri jistgħu, jirrikonoxxu, fuq talba, assoċjazzjoni ta’ organizzazzjonijiet tal-produtturi rikonoxxuti fis-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib jekk l-Istat Membru kkonċernat jikkunsidra li l-assoċjazzjoni tkun kapaċi twettaq b’mod effikaċi kwalunkwe attività ta’ organizzazzjoni tal-produtturi rikonoxxuta, u li tissodisfa l-kundizzjonijiet stabbiliti fil-Artikolu 161(1).

Artikolu 157

Organizzazzjonijiet interprofessjonali

1.   L-Istati Membri jistgħu jirrikonoxxu, meta jintalbu, organizzazzjonijiet interprofessjonali f'settur speċifiku minn dawk elenkati fl-Artikolu 1(2) li:

(a)

huma magħmulin minn rappreżentanti ta' attivitajiet ekonomiċi marbuta mal-produzzjoni u għall-inqas ma' waħda mill-istadji tal-katina tal-provvista li ġejjin: l-ipproċessar ta' prodotti jew in-negozjati tagħhom, inkluż id-distribuzzjoni tagħhom, f'settur wieħed jew aktar;

(b)

ikunu ffurmati fuq l-inizjattiva tal-organizzazzjonijiet jew l-assoċjazzjonijiet kollha jew ta’ xi wħud minnhom li jikkostitwuhom;

(c)

isegwu għan speċifiku filwaqt li jqisu l-interessi tal-membri tagħhom u dawk tal-konsumaturi, li jista’ jinkludi, b’mod partikolari, wieħed mill-objettivi li ġejjin:

(i)

jittejbu l-għarfien u t-trasparenza tal-produzzjoni u tas-suq, li jinkludi l-pubblikazzjoni ta’ data ta’ statistika aggregata dwar l-ispejjeż tal-produzzjoni, il-prezzijiet, inkluż, fejn adatt, ma' indiċi relatati mal-prezz, il-volumi u t-tul ta’ żmien tal-kuntratti li jkunu ġew konklużi qabel, u billi tiġi pprovduta analiżi tal-iżviluppi potenzjali fis-suq għall-ġejjieni fuq livell reġjonali, nazzjonali jew internazzjonali;

(ii)

il-previżjoni ta' potenzjal tal-produzzjoni, u rreġistrar ta' prezzijiet pubbliċi tas-suq;

(iii)

l-għoti ta’ għajnuna għall-koordinazzjoni aħjar tal-mod kif il-prodotti jitqiegħdu fis-suq, b’mod partikolari permezz ta’ riċerka u studji dwar is-suq;

(iv)

l-esplorazzjoni ta' swieq potenzjali għall-esportazzjoni;

(v)

mingħajr preġudizzju għall-Artikoli 148 u 168, it-tfassil ta’ forom standard ta’ kuntratti kompatibbli mar-regoli tal-Unjoni għall-bejgħ ta’ prodotti agrikoli lil xerrejja u/jew il-provvista ta’ prodotti pproċessati lil distributuri u bejjiegħa bl-imnut, waqt li jitqies il-bżonn li jintlaħqu kundizzjonijiet kompetittivi ġusti u li jkunu evitati d-distorsjonijiet fis-suq;

(vi)

l-isfruttar b’mod aktar estiż tal-potenzjal tal-prodotti, inkluż fil-livell ta’ ħwienet tas-suq, u l-iżvilupp ta’ inizjattivi li jsaħħu l-kompetittività ekonomika u l-innovazzjoni;

(vii)

l-għoti tal-informazzjoni u t-twettiq tar-riċerka meħtieġa biex il-produzzjoni, u jekk ikun il-każ għall-ipproċessar u l-kummerċjalizzazzjoni, tiġi innovata, irrazzjonalizzata, imtejba u aġġustata biex il-prodotti jkunu aktar adatti għall-esiġenzi tas-suq u għall-gosti u l-aspettattivi tal-konsumatur, b’mod partikolari fir-rigward tal-kwalità tal-prodott, inkluż il-karatteristiċi speċifiċi ta’ prodotti li jkollhom denominazzjoni protetta tal-oriġini jew indikazzjoni ġeografika protetta, u l-protezzjoni tal-ambjent;

(viii)

ir-riċerka ta’ metodi kif jista’ jiġi ristrett l-użu ta’ prodotti għas-saħħa tal-annimali u l-protezzjoni tal-pjanti, jiġu amministrati aħjar prodotti oħra, li jiġu żgurati l-kwalità tal-prodott u l-konservazzjoni tal-ħamrija u tal-ilma, tiġi promossa s-sikurezza tal-ikel, b'mod partikolari permezz tat-traċċabilità tal-prodotti, u tittejjeb is-saħħa u l-benesseri tal-annimali;

(ix)

l-iżvilupp ta’ metodi u strumenti biex titjieb il-kwalità tal-prodott fl-istadji kollha tal-produzzjoni u, fejn applikabbli, tal-ipproċessar u tal-kummerċjalizzazzjoni;

(x)

it-teħid tal-azzjonijiet kollha possibbli għall-ħarsien, il-protezzjoni u l-promozzjoni tal-biedja organika u d-denominazzjonijiet ta’ oriġini, it-tikketti tal-kwalità u l-indikazzjonijiet ġeografiċi;

(xi)

il-promozzjoni ta’ produzzjoni integrata u sostenibbli jew ta’ metodi ta’ produzzjoni li tirrispetta l-ambjent u li ssir riċerka dwarhom;

(xii)

l-inkoraġġiment għal konsum san u responsabbli tal-prodotti fis-suq intern; u/jew l-informazzjoni dwar il-ħsara marbuta ma' tendenzi ta' konsum perikolużi;

(xiii)

il-promozzjoni ta’ konsum u/jew l-għoti ta' informazzjoni dwar prodotti fis-suq intern u fis-swieq esterni;

(xiv)

il-kontribut għall-ġestjoni ta’ prodotti sekondarji u t-tnaqqis u l-ġestjoni tal-iskart.

2.   F'każijiet debitament ġustifikati, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu, abbażi ta' kriterji oġġettivi u mhux diskriminatorji, li l-kundizzjoni fil-punt (c) tal-Artikolu 158(1) hija sodisfatti billi jiġi limitat in-numru ta' organizzazzjonijiet interprofessjonali fuq livell reġjonali jew nazzjonali jekk huwa previst hekk mir-regoli nazzjonali fis-seħħ qabel l-1 ta’ Jannar 2014, u fejn dan ma jxekkilx il-funzjonament tajjeb tas-suq intern.

3.   Permezz ta’ derogi mill-paragrafu 1, fir-rigward tas-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib, l-Istati Membri jistgħu jirrikonoxxu organizzazzjonijiet interprofessjonali li:

(a)

ikunu talbu r-rikonoxximent formalment u jkunu magħmula minn rappreżentanti ta’ attivitajiet ekonomiċi marbuta mal-produzzjoni ta’ ħalib mhux ipproċessat u marbuta ma' tal-anqas wieħed mill-istadji li ġejjin tal-katina ta' provvista: l-ipproċessar jew il-kummerċ, inkluża d-distribuzzjoni, tal-prodotti tas-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib;

(b)

ikunu ffurmati fuq l-inizjattiva tar-rappreżentanti kollha jew xi wħud minnhom imsemmija fil-punt (a);

(c)

iwettqu, f’reġjun wieħed jew aktar tal-Unjoni, b'kont meħud tal-interessi tal-membri ta' dawk l-organizzazzjonijiet interprofessjonali u tal-konsumaturi, attività waħda jew aktar minn dawn li ġejjin:

(i)

it-titjib tal-għarfien u t-trasparenza tal-produzzjoni u tas-suq, inkluż permezz tal-pubblikazzjoni ta’ data ta' statistika dwar il-prezzijiet, il-volumi u t-tul taż-żmien tal-kuntratti għall-konsenja ta' ħalib mhux ipproċessat li jkunu ġew konklużi preċedentement u permezz tal-forniment ta' analiżijiet tal-iżviluppi potenzjali futuri fis-suq f'livell reġjonali, nazzjonali u internazzjonali;

(ii)

l-għoti ta’ għajnuna għall-koordinazzjoni aħjar tal-mod kif il-ħalib u l-prodotti tal-ħalib jitqiegħdu fis-suq, b’mod partikolari permezz ta’ riċerka u studji dwar is-suq;

(iii)

il-promozzjoni tal-konsum u l-għoti ta’ informazzjoni dwar il-ħalib u l-prodotti tal-ħalib kemm fis-suq intern kif ukoll f'dak estern;

(iv)

l-esplorazzjoni ta' swieq potenzjali għall-esportazzjoni;

(v)

it-tfassil ta' forom standard ta’ kuntratt kompatibbli mar-regoli tal-Unjoni għall-bejgħ ta’ ħalib mhux ipproċessat lix-xerrejja jew il-forniment ta’ prodotti pproċessati lid-distributuri u lill-bejjiegħa bl-imnut, b'kont meħud tal-ħtieġa li jintlaħqu kondizzjonijiet kompetittivi ġusti u li jiġu evitati id-distorsjonijiet fis-suq;

(vi)

l-għoti ta' informazzjoni u t-twettiq tar-riċerka meħtieġa sabiex il-produzzjoni tiġi aġġustata favur prodotti aktar adatti għar-rekwiżiti tas-suq u l-gosti u l-aspettattivi tal-konsumatur, b’mod partikolari rigward il-kwalità tal-prodott u l-protezzjoni tal-ambjent;

(vii)

is-sostenn u l-iżvilupp tal-potenzjal tal-produzzjoni tas-settur tal-ħalib, fost l-oħrajn, permezz tal-promozzjoni tal-innovazzjoni u l-appoġġ għal programmi għar-riċerka u l-iżvilupp applikati sabiex jiġi sfruttat il-potenzjal sħiħ tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib, speċjalment sabiex jinħolqu prodotti b'valur miżjud li jkunu aktar attraenti għall-konsumatur;

(viii)

it-tiftix ta' modi li jillimitaw l-użu ta’ prodotti relatati mas-saħħa tal-annimali, itejbu l-ġestjoni ta' kontributi oħra u jsaħħu s-sikurezza alimentari u s-saħħa tal-annimali;

(ix)

l-iżvilupp ta’ metodi u strumenti biex titjieb il-kwalità tal-prodott fl-istadji kollha tal-produzzjoni u tal-kummerċjalizzazzjoni;

(x)

l-użu b'mod sħiħ tal-potenzjal tal-biedja organika u l-protezzjoni u l-promozzjoni ta' tali biedja, kif ukoll il-produzzjoni ta' prodotti b'denominazzjonijiet ta’ oriġini, tikketti tal-kwalità u indikazzjonijiet ġeografiċi; u

(xi)

il-promozzjoni ta’ produzzjoni integrata jew metodi oħra ta' produzzjoni li tirrispetta l-ambjent

Artikolu 158

Rikonoxximent ta’ organizzazzjonijiet interprofessjonali

1.   L-Istati Membri jistgħu jirrikonoxxu l-organizzazzjonijiet interprofessjonali li japplikaw għal rikonoxximent bħal dan, sakemm dawn:

(a)

jissodisfaw ir-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 157;

(b)

iwettqu l-attivitajiet tagħhom f’reġjun wieħed jew aktar fit-territorju kkonċernat;

(c)

jiffurmaw sehem sinifikanti mill-attivitajiet ekonomiċi msemmija fl-Artikolu fil-punt (a) tal-Artikolu 157(1);

(d)

bl-eċċezzjoni tal-każijiet stabbiliti fl-Artikolu 162, ma jwettqux huma stess attivitajiet ta’ produzzjoni, ta’ pproċessar u/jew ta’ kummerċ.

2.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li l-organizzazzjonijiet interprofessjonali li qabel l-1 ta’ Jannar 2014 ikunu ġew rikonoxxuti abbażi tal-liġi nazzjonali u li jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu jitqiesu li huma rikonoxxuti bħala organizzazzjonijiet ta’ produtturi skont l-Artikolu 157.

3.   L-organizzazzjonijiet interprofessjonali li, qabel l-1 ta’ Jannar 2014, ikunu ġew rikonoxxuti abbażi tal-liġi nazzjonali u li ma jissodisfawx il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu jistgħu jkomplu l-attivitajiet tagħhom skont il-liġi nazzjonali sal-1 ta’ Jannar 2015.

4.   L-Istati Membri jistgħu jirrikonoxxu organizzazzjonijiet interprofessjonali fis-setturi kollha li jkunu jeżistu qabel l-1 ta’ Jannar 2014, kemm jekk kinux rikonoxxuti fuq talba jew stabbiliti bil-liġi, minkejja li ma jissodisfawx il-kundizzjoni stabbiliti fil-punt (b) tal-Artikolu 157(1) jew il-punt (b) tal-Artikolu 157(3).

5.   Meta jirrikonoxxu organizzazzjoni interprofessjonali skont il-paragrafu 1 jew 2, huma għandhom:

(a)

jiddeċiedu jekk jagħtux rikonoxximent fi żmien erba' xhur minn meta titressaq l-applikazzjoni bid-dokumenti ta' appoġġ rilevanti kollha; din l-applikazzjoni għandha titressaq flimkien mal-Istat Membru fejn l-organizzazzjoni għandha l-kwartieri ġenerali tagħha;

(b)

iwettqu, f’intervalli li għandhom jiġu ddeterminati minnhom, kontrolli biex jivverifikaw li l-organizzazzjonijiet interprofessjonali jkunu qed jikkonformaw mal-kundizzjonijiet li jirregolaw ir-rikonoxximent tagħhom;

(c)

f’każ ta’ nuqqas ta' konformità jew irregolaritajiet fl-implimentazzjoni tal-miżuri previsti f’dan ir-Regolament, jimponu fuq dawk l-organizzazzjonijiet il-pieni applikabbli li jkunu stabbilixxew u, jekk meħtieġ, jiddeċiedu jekk għandux jiġi rtirat ir-rikonoxximent;

(d)

jirtiraw ir-rikonoxximent jekk ir-rekwiżiti u l-kundizzjonijiet għar-rikonoxximent stipulati f’dan l-Artikolu ma jibqgħux jiġu sodisfatti;

(e)

jinfurmaw lill-Kummissjoni fl-31 ta' Marzu ta' kull sena, b'kull deċiżjoni għall-għoti, iċ-ċaħda jew l-irtirar ta’ rikonoxximent li jkunu ħadu matul is-sena kalendarja preċedenti.

Taqsima 2

Regoli addizzjonali għal setturi speċifiċi

Artikolu 159

Rikonoxximent obbligatorju

B'deroga mill-Artikoli 152 sa 158, l-Istati Membri għandhom jirrikonoxxu, fuq talba:

(a)

organizzazzjonijiet tal-produtturi fi:

(i)

is-settur tal-frott u l-ħaxix fir-rigward ta' prodott wieħed jew aktar ta' dak is-settur u/jew prodotti bħal dawn li huma maħsubin biss għall-ipproċessar,

(ii)

is-settur taż-żejt taż-żebbuġa u ż-żebbuġ tal-ikel,

(iii)

is-settur tad-dud tal-ħarir,

(iv)

is-settur tal-ħops;

(b)

organizzazzjonijiet interprofessjonali fis-settur taż-żejt taż-żebbuġa u taż-żebbuġ tal-ikel u s-settur tat-tabakk.

Artikolu 160

Organizzazzjonijiet tal-produtturi fis-settur tal-frott u l-ħxejjex

Fis-settur tal-frott u l-ħxejjex, l-organizzazzjonijiet tal-produtturi għandhom isegwu tal-anqas wieħed mill-objettivi stabbiliti fil-punti (c)(i), (ii) u (iii) tal-Artikolu 152(1).

L-istatuti ta' organizzazzjoni tal-produtturi fis-settur tal-frott u l-ħxejjex għandhom jitolbu li l-membri produtturi biex iqiegħdu fis-suq il-produzzjoni sħiħa tagħhom ikkonċernata permezz tal-organizzazzjoni tal-produtturi.

L-organizzazzjonijiet tal-produtturi u l-assoċjazzjonijiet ta' organizzazzjonijiet ta' produtturi fis-settur tal-frott u l-ħaxix għandhom jitqiesu li qed jaġixxu f’isem u għan-nom tal-membri tagħhom fi kwistjonijiet ekonomiċi fi ħdan it-termini ta' referenza tagħhom.

Artikolu 161

Rikonoxximent tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi fis-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib

1.   L-Istati Membri għandhom jirrikonoxxu bħala organizzazzjonijiet tal-produtturi fis-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib l-entitajiet legali kollha jew partijiet definiti b’mod ċar tal-entitajiet legali li japplikaw għal tali rikonoxximent, dment li:

(a)

jissodisfaw ir-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 152(3);

(b)

ikollhom numru minimu ta' membri u/jew ikopru volum minimu ta' produzzjoni kummerċjabbli, li għandu jiġi stabbilit mill-Istat Membru kkonċernat, fiż-żona fejn joperaw;

(c)

ikun hemm evidenza suffiċjenti li jistgħu jwettqu l-attivitajiet tagħhom b'mod adatt, kemm tul iż-żmien u kif ukoll f'termini ta' effettività u konċentrazzjoni tal-provvista;

(d)

ikollhom statuti li jkunu konsistenti mal-punti (a), (b) u (c) ta' dan il-paragrafu.

2.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li l-organizzazzjonijiet tal-produtturi li, qabel it-2 ta’ April 2012, ikunu ġew rikonoxxuti skont il-liġi nazzjonali li jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu għandhom jitqiesu li huma rikonoxxuti bħala organizzazzjonijiet tal-produtturi skont l-Artikolu 152(3).

3.   L-Istati Membri għandhom:

(a)

jiddeċiedu jekk jagħtux rikonoxximent lil organizzazzjoni tal-produtturi fi żmien erba’ xhur minn meta titressaq applikazzjoni akkumpanjata mill-evidenza ta’ appoġġ rilevanti kollha. Din l-applikazzjoni għandha titressaq lill-Istat Membru fejn l-organizzazzjoni jkollha l-kwartieri ġenerali tagħha;

(b)

iwettqu, f’intervalli li għandhom jiġu stabbiliti minnhom, kontrolli biex jiġi vverifikat li l-organizzazzjonijiet tal-produtturi u l-assoċjazzjonijiet tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi rikonoxxuti jkunu qed jikkonformaw mad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu;

(c)

f’każ ta’ nuqqas ta' konformità jew irregolaritajiet fl-implimentazzjoni tal-miżuri previsti f'dan il-Kapitolu, jimponu fuq dawk l-organizzazzjonijiet u l-assoċjazzjonijiet il-pieni applikabbli li jkunu stabbilixxew u jekk ikun meħtieġ, jiddeċiedu jekk għandux jiġi rtirat ir-rikonoxximent;

(d)

jinfurmaw lill-Kummissjoni sal-31 ta' Marzu ta' kull sena, b'kull deċiżjoni dwar l-għoti, iċ-ċaħda jew l-irtirar ta’ rikonoxximent li jkunu ħadu matul is-sena kalendarja preċedenti.

Artikolu 162

Organizzazzjonijiet interprofessjonali fis-setturi taż-żejt taż-żebbuġa u ż-żebbuġ tal-ikel u tat-tabakk

Għal organizzazzjonijiet interprofessjonali fis-setturi taż-żejt taż-żebbuġa u ż-żebbuġ tal-ikel u tat-tabakk, l-għan speċifiku msemmi fil-punt (c) tal-Artikolu 157(1) jista’ jinkludi wkoll tal-anqas wieħed mill-objettivi li ġejjin:

(a)

il-konċentrazzjoni u l-koordinazzjoni tal-provvista u l-kummerċjalizzazzjoni tal-produzzjoni tal-membri;

(b)

l-adattament tal-produzzjoni u tal-ipproċessar b’mod konġunt għall-esiġenzi tas-suq u t-titjib tal-prodott;

(c)

il-promozzjoni tar-razzjonalizzazzjoni u t-titjib tal-produzzjoni u tal-ipproċessar.

Artikolu 163

Rikonoxximent tal-organizzazzjonijiet interprofessjonali fis-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib

1.   L-Istati Membri jistgħu jirrikonoxxu organizzazzjonijiet interprofessjonali fis-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib dment li tali organizzazzjonijiet:

(a)

jissodisfaw ir-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 157(3);

(b)

iwettqu l-attivitajiet tagħhom f’reġjun wieħed jew aktar fit-territorju kkonċernat;

(c)

jiffurmaw sehem sinifikanti mill-attivitajiet ekonomiċi msemmija fl-Artikolu fil-punt (a) tal-Artikolu 157(3);

(d)

ma jkunux huma stess involuti fil-produzzjoni, l-ipproċessar jew il-kummerċ ta' prodotti fis-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib.

2.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li l-organizzazzjonijiet interprofessjonali li jkunu ġew rikonoxxuti qabel it-2 ta’ April 2012 abbażi tal-liġi nazzjonali u li jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 1 għandhom jitqiesu rikonoxxuti bħala organizzazzjonijiet interprofessjonali skont l-Artikolu 157(3).

3.   Fejn l-Istati Membri jagħmlu użu mill-għażla li jirrikonoxxu organizzazzjoni interprofessjonali skont il-paragrafu 1 jew 2, huma għandhom:

(a)

jiddeċiedu jekk jagħtux rikonoxximent lil organizzazzjoni interprofessjonali fi żmien erba’ xhur minn meta titressaq applikazzjoni akkumpanjata mill-evidenza ta’ appoġġ rilevanti kollha. Din l-applikazzjoni għandha titressaq lill-Istat Membru fejn l-organizzazzjoni jkollha l-kwartieri ġenerali tagħha;

(b)

iwettqu, f’intervalli li għandhom jiġu ddeterminati minnhom, kontrolli biex jivverifikaw li l-organizzazzjonijiet interprofessjonali jkunu qed jikkonformaw mal-kundizzjonijiet li jirregolaw ir-rikonoxximent tagħhom;

(c)

f’każ ta’ nuqqas ta' konformità jew irregolaritajiet fl-implimentazzjoni tal-miżuri previsti f’dan ir-Regolament, jimponu fuq dawk l-organizzazzjonijiet il-pieni applikabbli li jkunu stabbilixxew u, jekk ikun meħtieġ, jiddeċiedu li jirtiraw ir-rikonoxximent,;

(d)

jirtiraw ir-rikonoxximent jekk:

(i)

ir-rekwiżiti u l-kundizzjonijiet għar-rikonoxximent stabbiliti f’dan l-Artikolu ma jibqgħux jiġu ssodisfati;

(ii)

l-organizzazzjoni interprofessjonali tieħu parti f’waħda mill-ftehim, deċiżjonijiet jew prattiċi miftiehma msemmija fl-Artikolu 210(4); tali rtirar ta' rikonoxximent għandu jkun mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe pieni oħrajn li għandhom jiġu mposti skont il-liġi nazzjonali;

(iii)

l-organizzazzjoni interprofessjonali tonqos milli tikkonforma mal-obbligu tan-notifika msemmi fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 210(2);

(e)

jinfurmaw lill-Kummissjoni kull sena, sal-31 ta' Marzu, b'kull deċiżjoni għall-għoti, iċ-ċaħda jew l-irtirar ta’ rikonoxximent li jkunu ħadu matul is-sena kalendarja preċedenti.

Taqsima 3

Estensjoni tar-regoli u kontribuzzjonijiet obbligatorji

Artikolu 164

Estensjoni ta’ regoli

1.   F’każijiet fejn organizzazzjoni rikonoxxuta ta’ produtturi, assoċjazzjoni rikonoxxuta ta’ organizzazzjonijiet ta’ produtturi jew organizzazzjoni interprofessjonali rikonoxxuta li topera f’żona ekonomika speċifika jew f’żoni speċifiċi ta’ Stat Membru titqies li tkun tirrappreżenta l-produzzjoni ta’ prodott partikolari, il-kummerċ jew l-ipproċessar tiegħu, l-Istat Membru konċernat jista’, fuq talba ta’ dik l-organizzazzjoni, jagħmel obbligatorji għal perijodu limitat xi wħud mill-ftehimiet, id-deċiżjonijiet jew il-prattiki miftiehma li kien hemm qbil dwarhom f’dik l-organizzazzjoni għal operaturi oħra li jaġixxu fid-distrett ekonomiku jew fid-distretti ekonomiċi inkwistjoni, sew bħala individwi jew bħala gruppi, u li ma jkunux jappartjenu għall-organizzazzjoni jew għall-assoċjazzjoni.

2.   Għall-finijiet ta' din it-Taqsima “distrett ekonomiku” tfisser żona ġeografika magħmula minn reġjuni ta’ produzzjoni maġenb jew qrib xulxin fejn il-kundizzjonijiet tal-produzzjoni u tal-kummerċjalizzazzjoni jkunu omoġeni.

3.   Organizzazzjoni jew assoċjazzjoni għandha titqies rappreżentattiva fejn, fid-distrett ekonomiku jew fid-distretti kkonċernati ta’ Stat Membru, tkun responsabbli:

(a)

fir-rigward ta’ proporzjon tal-volum tal-produzzjoni ta', jew tal-kummerċ fi, jew tal-ipproċessar tal-prodott jew il-prodotti konċernati:

(i)

għal organizzazzjonijiet ta’ produtturi fis-settur tal-frott u l-ħxejjex, tal-anqas għal 60 %, jew

(ii)

f’każijiet oħra, tal-anqas għal żewġ terzi; u

(b)

fil-każ ta’ organizzazzjonijiet ta’ produtturi, għal aktar minn 50 % tal-produtturi konċernati.

Madankollu, fejn, fil-każ ta' organizzazzjonijiet interprofessjonali, id-determinazzjoni tal-proporzjon tal-volum tal-produzzjoni, jew ta' kummerċ fi, jew tal-ipproċessar tal-prodott jew tal-prodotti kkonċernati tqajjem diffikultajiet prattiċi, Stat Membru jista' jistabbilixxi regoli nazzjonali biex jiġi ddeterminat il-livell ta' rappreżentanza msemmi fil-punt (a)(ii) tal-ewwel subparagrafu.

Fejn it-talba għal estensjoni tar-regoli tagħha għal operaturi oħra tkopri aktar minn distrett ekonomiku wieħed, l-organizzazzjoni jew l-assoċjazzjoni għandha turi l-livell minimu ta’ rappreżentanza kif definit fl-ewwel subparagrafu għal kull waħda mill-fergħat li hija tiġbor fi grupp f’kull wieħed mid-distretti ekonomiċi konċernati.

4.   Ir-regoli li għalihom tista’ tintalab estensjoni għal operaturi oħra kif imsemmi fil-paragrafu 1 għandu jkollhom wieħed mill-għanijiet li ġejjin:

(a)

rappurtar dwar il-produzzjoni u s-suq;

(b)

regoli ta’ produzzjoni aktar stretti minn dawk stabbiliti fir-regoli tal-Unjoni jew nazzjonali;

(c)

tfassil ta’ kuntratti standard li jkunu kompatibbli mar-regoli tal-Unjoni;

(d)

il-kummerċjalizzazzjoni;

(e)

il-ħarsien tal-ambjent;

(f)

miżuri biex jiġi promoss u sfruttat il-potenzjal tal-prodotti;

(g)

miżuri biex tiġi protetta l-biedja organika, kif ukoll id-denominazzjonijiet ta’ oriġini, it-tikketti tal-kwalità u l-indikazzjonijiet ġeografiċi;

(h)

riċerka biex jiżdied il-valur għall-prodotti, partikolarment permezz ta’ użi ġodda li ma jkunux ta’ theddida għas-saħħa pubblika;

(i)

studji biex titjieb il-kwalità tal-prodotti;

(j)

riċerka, b’mod partikolari dwar metodi ta’ kultivazzjoni li jippermettu użu anqas ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u għas-saħħa tal-annimali u li jiggarantixxu l-konservazzjoni tal-ħamrija u konservazzjoni jew titjib tal-ambjent;

(k)

definizzjoni ta’ kwalitajiet minimi u definizzjoni ta’ standards minimi dwar l-imballaġġ u l-preżentazzjoni;

(l)

użu ta’ żerriegħa ċertifikata u monitoraġġ tal-kwalità tal-prodott;

(m)

is-saħħa tal-annimali, is-saħħa tal-pjanti jew is-sigurtà tal-ikel;

(n)

il-ġestjoni ta' prodotti sekondarji.

Dawk ir-regoli ma għandhomx jikkawżaw ħsara lil operaturi oħra fl-Istat Membru konċernat jew lill-Unjoni u ma għandu jkollhom l-ebda wieħed mill-effetti elenkati fl-Artikolu 210(4) jew ikunu xort’oħra inkompatibbli mad-dritt tal-Unjoni jew mar-regoli nazzjonali fis-seħħ.

5.   L-estensjoni tar-regoli li hemm referenza għalihom fil-paragrafu 1 għandhom jinġiebu għall-attenzjoni tal-operaturi b'mod sħiħ f’pubblikazzjoni uffiċjali tal-Istat Membru kkonċernat.

6.   L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni bi kwalunkwe deċiżjoni meħuda skont dan l-Artikolu.

Artikolu 165

Kontribuzzjonijiet finanzjarji ta’ dawk mhux membri

Fejn regoli ta’ organizzazzjoni rikonoxxuta ta’ produtturi, ta’ assoċjazzjoni rikonoxxuta ta’ organizzazzjonijiet ta’ produtturi jew ta’ organizzazzjoni interprofessjonali rikonoxxuta jiġu estiżi skont l-Artikolu 164 u l-attivitajiet koperti minn dawk ir-regoli jkunu fl-interess ekonomiku ġenerali ta’ operaturi ekonomiċi li l-attivitajiet tagħhom ikunu relatati mal-prodotti konċernati, l-Istat Membru li jkun ta rikonoxximent jista’ jiddeċiedi, wara konsultazzjoni mal-partijiet interessati rilevanti, li operaturi ekonomiċi individwali jew gruppi li ma jkunux membri tal-organizzazzjoni iżda li jibbenefikaw minn dawk l-attivitajiet għandhom iħallsu lill-organizzazzjoni l-kontribuzzjonijiet finanzjarji kollha, jew parti minnhom, imħallsa mill-membri tagħha sakemm tali kontribuzzjonijiet ikunu maħsuba biex ikopru spejjeż imġarrba direttament biex ikunu segwiti l-attivitajiet inkwistjoni.

Taqsima 4

Aġġustament ta' provvista

Artikolu 166

Miżuri biex jitħaffef l-aġġustament ta’ provvista għall-esiġenzi tas-suq

Sabiex tiġi inkoraġġuta azzjoni mill-organizzazzjonijiet imsemmija fl-Artikoli 152 sa 163 biex jiġi ffaċilitat l-aġġustament tal-provvista għall-esiġenzi tas-suq, bl-eċċezzjoni ta’ azzjoni relatata ma’ rtirar mis-suq, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 fir-rigward ta' miżuri fis-setturi elenkati fl-Artikolu 1(2):

(a)

biex titjieb il-kwalità;

(b)

biex tiġi promossa organizzazzjoni aħjar tal-produzzjoni, tal-ipproċessar u tal-kummerċjalizzazzjoni;

(c)

biex tiġi ffaċilitata r-reġistrazzjoni ta’ xejriet fil-prezzijiet tas-suq;

(d)

biex ikun jista' jsir tbassir għal żmien qasir u fit-tul abbażi tal-mezzi tal-produzzjoni użati.

Artikolu 167

Regoli għall-kummerċjalizzazzjoni biex itejbu u jistabbilizzaw l-operazzjoni tas-suq komuni f’inbejjed

1.   Biex titjieb u tiġi stabbilizzata l-operazzjoni tas-suq komuni f’inbejjed, inkluż l-għeneb, il-most u l-inbejjed li minnhom jidderivaw, l-Istati Membri produtturi jistgħu jistabbilixxu regoli għall-kummerċjalizzazzjoni biex jirregolaw il-provvista, partikolarment permezz ta’ deċiżjonijiet meħuda minn organizzazzjonijiet interprofessjonali rikonoxxuti skont l-Artikoli 157 u 158.

Dawn ir-regoli għandhom ikunu proporzjonati għall-objettiv segwit u ma għandhomx:

(a)

ikunu relatati ma’ ebda transazzjoni wara l-ewwel kummerċjalizzazzjoni tal-prodott kollu konċernat;

(b)

jippermettu li jsir iffissar tal-prezzijiet, inkluż fejn prezzijiet ikunu ffissati bħala gwida jew rakkomandazzjoni;

(c)

jirrendu mhux disponibbli proporzjon eċċessiv ta’ qtugħ ta’ għeneb li xort’oħra kien ikun disponibbli;

(d)

jipprovdu skop biex ikun miċħud il-ħruġ taċ-ċertifikati nazzjonali u tal-Unjoni meħtieġa għaċ-ċirkolazzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni ta’ nbejjed fejn din il-kummerċjalizzazzjoni tkun skont dawk ir-regoli.

2.   Ir-regoli previsti fil-paragrafu 1 għandhom jinġiebu għall-attenzjoni tal-operaturi, permezz tal-pubblikazzjoni kompluta tagħhom f'pubblikazzjoni uffiċjali tal-Istat Membru kkonċernat.

3.   L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni bi kwalunkwe deċiżjoni meħuda skont dan l-Artikolu.

Taqsima 5

Sistemi ta' kkuntrattar

Artikolu 168

Relazzjonijiet Kuntrattwali

1.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 148 dwar is-settur tal-ħalib u tal-prodotti tal-ħalib u tal-Artikolu 125 dwar is-settur taz-zokkor, jekk Stat Membru jiddeċidedi, fir-rigward ta' prodotti agrikoli minn settur elenkat fl-Artikolu 1(2), li mhumiex ħalib u prodotti tal-ħalib u zokkor:

(a)

li kull konsenja fit-territorju tiegħu ta' dawk il-prodotti minn produttur lil proċessur jew lil distributur, għandha tkun koperta minn kuntratt bil-miktub bejn il-partijiet; u/jew

(b)

li l-ewwel ix-xerrejja għandhom jagħmlu offerta bil-miktub għall-konsenja fit-territorju tiegħu ta’ dawk il-prodotti agrikoli mill-produttur,

dan il-kuntratt jew din l-offerta għal kuntratt għandhom jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 4 u 6 ta' dan l-Artikolu.

2.   Meta Stat Membru jiddeċiedi li l-konsenji ta’ prodotti koperti b'dan l-Artikolu minn produttur lil min jipproċessa jridu jkunu koperti minn kuntratt bil-miktub bejn il-partijiet, l-Istat Membru għandu wkoll jiddeċiedi liema stadji tal-konsenja għandhom jiġu koperti minn tali kuntratt bejn il-partijiet jekk il-konsenja tal-prodotti konċernati ssir permezz ta’ wieħed jew aktar intermedjarji.

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li d-dispożizzjonijiet li jadottaw skont dan l-Artikolu ma jxekklux il-funzjonament tajjeb tas-suq intern.

3.   Fil-każ deskritt fil-paragrafu 2, l-Istat Membru jista' jistabbilixxi mekkaniżmu ta' medjazzjoni biex ikopri l-każijiet fejn ma hemm l-ebda ftehim reċiproku li jiġi konkluż tali kuntratt, biex b'hekk jiġu żgurati relazzjonijiet kuntrattwali ġusti.

4.   Kwalunkwe kuntratt jew offerta għal kuntratt imsemmija fil-paragrafu 1 għandha:

(a)

issir qabel ma ssir il-konsenja;

(b)

issir bil-miktub; u

(c)

tinkludi, b’mod partikolari, l-elementi li ġejjin:

(i)

il-prezz pagabbli għall-konsenja, li għandu:

ikun statiku u stabbilit fil-kuntratt, u/jew

jiġi kkalkulat billi jiġu kkombinati diversi fatturi stabbiliti fil-kuntratt, li jistgħu jinkludu indikaturi tas-suq li jirriflettu l-bidliet fil-kundizzjonijiet tas-suq, il-kwantitajiet ikkonsenjati u l-kwalità jew il-kompożizzjoni tal-prodotti agrikoli ikkonsenjat,

(ii)

il-kwantità u l-kwalità tal-prodotti kkonċernati li jistgħu jew għandhom jiġu kkonsenjati u l-ħin ta' dawn il-konsenji,

(iii)

it-tul ta' żmien tal-kuntratt, li jista’ jinkludi tul ta' żmien definit jew indefinit bi klawsoli ta’ terminazzjoni,

(iv)

id-dettalji rigward il-perijodi u l-proċeduri ta' pagament,

(v)

l-arranġamenti għall-ġbir jew il-konsenja tal-prodotti agrikoli, u

(vi)

ir-regoli applikabbli f’każ ta’ force majeure.

5.   B’deroga mill-paragrafu 1, m’għandux ikun meħtieġ kuntratt jew offerta għal kuntratt meta l-prodotti kkonċernati jiġu kkonsenjati minn produttur lil xerrej li jkun kooperattiva li l-produttur ikun membru tagħha, jekk l-istatuti tagħha jew ir-regoli u d-deċiżjonijiet li jkun hemm provvediment għalihom f’dawn l-istatuti jew li jkunu derivati minn dawn l-istatuti jkun fihom dispożizzjonijiet b’effetti simili għad-dispożizzjonijiet stipulati fil-punti (a), (b) u (c) tal-paragrafu 4.

6.   L-elementi kollha tal-kuntratti għall-konsenja ta’ prodotti agrikoli konklużi mill-produtturi, il-kolletturi, il-proċessaturi jew id-distributuri, inklużi dawk l-elementi msemmija fil-punt (c) tal-paragrafu 4, għandhom jiġu nnegozjati liberament bejn il-partijiet.

Minkejja l-ewwel subparagrafu, għandhom japplikaw waħda jew it-tnejn minn dawn li huma:

(a)

meta Stat Membru jiddeċiedi li jagħmel il-kuntratti bil-miktub għall-konsenja ta’ prodotti agrikoli obbligatorji skont il-paragrafu 1, jista’ jistabbilixxi tul ta’ żmien minimu, applikabbli biss għal kuntratti bil-miktub bejn il-produtturi u l-ewwel xerrej tal-prodotti agrikoli. Tali tul ta’ żmien minimu għandu jkun tal-anqas sitt xhur u ma għandux ixekkel il-funzjonament tajjeb tas-suq intern;

(b)

meta Stat Membru jiddeċiedi li l-ewwel xerrej tal-prodotti agrikoli jrid jagħmel offerta bil-miktub għal kuntratt lill-produttur skont il-paragrafu 1, huwa jista’ jagħmel dispożizzjoni li l-offerta għandha tinkludi tul ta’ żmien minimu tal-kuntratt, kif stabbilit mil-liġi nazzjonali għal dan il-għan. Tali tul ta’ żmien minimu għandu jkun ta’ mill-anqas sitt xhur u ma għandux ixekkel il-funzjonament tajjeb tas-suq intern.

It-tieni subparagrafu għandu jkun mingħajr ħsara għad-dritt tal-produttur li jirrifjuta tali tul ta’ żmien minimu sakemm jagħmel dan bil-miktub. F’dan il-każ, il-partijiet għandhom ikunu ħielsa li jinnegozjaw l-elementi kollha tal-kuntratt, inklużi dawk l-elementi msemmija fil-punt (c) tal-paragrafu 4.

7.   L-Istati Membri li jużaw l-għażliet imsemmija f'dan l-Artikolu għandhom jiżguraw li d-dispożizzjonijiet stabbiliti ma jxekklux il-funzjonament tajjeb tas-suq intern.

L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar kif japplikaw kwalunkwe miżura introdotta taħt dan l-Artikolu.

8.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri neċessarji għall-applikazzjoni uniformi tal-punti (a) u (b) tal-paragrafu 4 u l-paragrafu 5 ta’ dan l-Artikolu u miżuri relatati man-notifiki li jridu jsiru mill-Istati Membri b’konformità ma’ dan l-Artikolu.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 169

Negozjati kuntrattwali fis-settur taż-żejt taż-żebbuġa

1.   Organizzazzjoni tal-produtturi fis-settur taż-żejt taż-żebbuġa li hija rikonoxxuta skont l-Artikolu 152(1) u li ssegwi objettiv wieħed jew aktar tal-konċentrazzjoni tal-provvista, it-tqegħid fis-suq tal-prodotti magħmulin mill-membri tagħha u jiġu ottimizzati l-ispejjeż tal-produzzjoni, tista' tinnegozja f'isem il-membri tagħha, fir-rigward ta' parti jew l-aggregati kollha tal-produzzjoni tal-membri tagħha, kuntratti għall-provvista taż-żejt taż-żebbuġa.

Organizzazzjoni tal-produtturi tissodisfa l-objettivi msemmija f'dan il-paragrafu dment li l-insegwiment ta' dawk l-objettivi jwassal għall-integrazzjoni tal-attivitajiet u li tali integrazzjoni aktarx tiġġenera effiċjenzi sinifikanti sabiex l-attivitajiet tal-organizzazzjoni tal-produttur jikkontribwixxu b'mod ġenerali biex jiġu sodisfatti l-objettivi tal-Artikolu 39 TFUE.

Dan jista' jsir dment li:

(a)

l-organizzazzjoni tal-produtturi twettaq għall-inqas waħda mill-attivitajiet li ġejjin:

(i)

distribuzzjoni konġunta, inkluż pjattaforma konġunta tal-bejgħ jew trasportazzjoni konġunta;

(ii)

ippakkjar, tikkettar jew promozzjoni konġunta;

(iii)

organizzazzjoni konġunta tal-kontroll tal-kwalità;

(iv)

l-użu konġunt ta' tagħmir jew faċilitajiet ta' ħżin;

(v)

ipproċessar konġunt;

(vi)

ġestjoni konġunta ta' skart relatat direttament mal-produzzjoni taż-żejt taż-żebbuġa;

(vii)

akkwist konġunt ta' prodotti;

(b)

dawn l-attivitajiet huma sinifikanti f'termini ta' volum ta' żejt taż-żebbuġa kkonċernat u f'termini ta' spejjeż tal-produzzjoni u t-tqegħid tal-prodott fis-suq.

2.   In-negozjati mill-organizzazzjoni ta’ produtturi rikonoxxuta jistgħu jsiru:

(a)

kemm jekk ikun hemm trasferiment jew le tal-proprjetà taż-żejt taż-żebbuġa inkwistjoni mingħand il-produttur lill-organizzazzjoni tal-produtturi;

(b)

kemm jekk il-prezz innegozjat ikunx l-istess jew le fir-rigward tal-produzzjoni aggregata ta’ xi wħud mill-membri jew kollha;

(c)

dment li, għal organizzazzjoni tal-produtturi partikolari, il-volum ta' produzzjoni ta' żejt taż-żebbuġa kopert minn negozjati bħal dawn li huwa prodott fi kwalunkwe Stat Membru partikolari ma jaqbiżx 20 % tas-suq rilevanti; għall-fini ta' kalkolu ta' dan il-volum ta' produzzjoni, għandha ssir distinzjonit bejn iż-żejt taż-żebbuġa għall-konsum mill-bniedem u ż-żejt taż-żebbuġa għal użu ieħor.

(d)

dment li, għall-volum ta' żejt taż-żebbuġa kopert minn negozjati bħal dawn, l-organizzazzjoni tal-produtturi tikkonċentra l-provvista u tqiegħed il-prodott tal-membri tagħha fis-suq;

(e)

dment li l-produtturi kkonċernati ma jkunux membri ta’ xi organizzazzjoni tal-produtturi oħra li tinnegozja wkoll tali kuntratti f’isimhom;

(f)

dment li ż-żejt taż-żebbuġa inkwistjoni ma jkunx kopert minn obbligu ta' provvista li jirriżulta mis-sħubija li produttur ikollu f’kooperattiva, li hija stess mhijiex membru ta' organizzazzjoni tal-produtturi kkonċernata, f'konformità mal-kundizzjonijiet stabbiliti fl-istatuti tal-kooperattiva jew ir-regoli u d-deċiżjonijiet previsti f’dawn l-istatuti jew derivati minnhom; u

(g)

dment li l-organizzazzjoni tal-produtturi tinnotifika lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istat Membru li topera fihom dwar il-volum ta' produzzjoni ta' żejt taż-żebbuġa kopert minn tali negozjati.

3.   Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu, referenzi għal organizzazzjonijiet tal-produtturi għandhom jinkludu wkoll assoċjazzjonijiet ta’ organizzazzjonijiet tal-produtturi bħal dawn rikonoxxuti skont l-Artikolu 156(1).

4.   Għall-fini li jiġi applikat il-punt (c) tal-paragrafu 2, il-Kummissjoni għandha tippubblika, bil-mod li hija tqis adegwat, il-volum tal-produzzjoni taż-żejt taż-żebbuġa fl-Istati Membri.

5.   B'deroga mill-punt (c) tal-paragrafu 2, anki meta l-limiti stabbilit hemmhekk ma jinqabiżx, l-awtorità tal-kompetizzjoni msemmija fit-tieni subparagrafu ta' dan il-paragrafu tista' tiddeċiedi f'każ individwali li negozjati partikolari mill-organizzazzjoni ta’ produtturi għandhom ikollhom jerġgħu jinfetħu jew m'għandhom iseħħu qatt jekk tqis li dan meħtieġ sabiex iżżomm milli l-kompetizzjoni tkun eskluża jew jekk issib li l-objettivi tal-Artikolu 39 TFUE qed jitpoġġew fil-periklu.

Għal negozjati li jkopru aktar minn Stat Membru wieħed, id-deċiżjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu għandha tittieħed mill-Kummissjoni mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3). F'każijiet oħrajn, dik id-deċiżjoni għandha tittieħed mill-awtorità nazzjonali tal-kompetizzjoni tal-Istat Membru li huwa kopert min-negozjati.

Id-deċiżjonijiet imsemmija f’dan il-paragrafu ma għandhomx japplikaw aktar kmieni mid-data tan-notifika tagħhom lill-impriżi kkonċernati.

Għall-fini ta’ dan l-Artikolu, għandha tapplika d-definizzjoni ta' "awtorità nazzjonali tal-kompetizzjoni" fil-punt (a) tal-Artikolu 149(7).

6.   L-Istati Membri li fihom isiru n-negozjati f'konformità ma' dan l-Artikolu għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni tal-punt (g) tal-paragrafu 2 u l-paragrafu 5.

Artikolu 170

Negozjati kuntrattwali fis-settur taċ-ċanga u l-vitella

1.   Organizzazzjoni tal-produtturi fis-settur taċ-ċanga u l-vitella li hija rikonoxxuta skont l-Artikolu 152(1) u li ssegwi objettiv wieħed jew aktar tal-konċentrazzjoni tal-provvista, it-tqegħid fis-suq tal-prodotti magħmulin mill-membri tagħha u l-ottimizzar tal-ispejjeż tal-produzzjoni, tista' tinnegozja f'isem il-membri tagħha, fir-rigward ta' parti jew l-aggregati kollha tal-produzzjoni tal-membri tagħha, kuntratti għall-provvista ta' bhejjem ħajjin tal-ġeneru Bos taurus għall-qatla li jaqgħtu taħt il-kodiċi NM ex 0102 29 21, ex 0102 29 41, ex 0102 29 51, ex 0102 29 61, jew ex 0102 29 91:

(a)

li għandhom anqas minn 12-il xahar; u

(b)

li għandhom 12-il xahar u aktar

Organizzazzjoni tal-produtturi tissodisfa l-objettivi msemmija f'dan il-paragrafu dment li l-insegwiment ta' dawk l-objettivi jwassal għall-integrazzjoni tal-attivitajiet u li tali ntegrazzjoni aktarx tiġġenera effiċjenzi sinifikanti sabiex l-attivitajiet tal-organizzazzjoni tal-produttur jikkontribwixxu b'mod ġenerali biex jiġu sodisfatti l-objettivi tal-Artikolu 39 TFUE.

Dan jista' jsir dment li:

(a)

l-organizzazzjoni tal-produtturi twettaq għall-inqas waħda mill-attivitajiet li ġejjin:

(i)

distribuzzjoni konġunta, inkluż pjattaforma konġunta tal-bejgħ jew trasportazzjoni konġunta;

(ii)

promozzjoni konġunta;

(iii)

organizzazzjoni konġunta tal-kontroll tal-kwalità;

(iv)

l-użu konġunt ta' tagħmir jew faċilitajiet ta' ħżin;

(v)

ġestjoni konġunta ta' skart relatat direttament mal-produzzjoni ta' bhejjem ħajjin;

(vi)

akkwist konġunt ta' prodotti;

(b)

dawn l-attivitajiet huma sinifikanti f'termini ta' kwantità ta' ċanga u vitella kkonċernata u f'termini ta' spejjeż tal-produzzjoni u t-tqegħid tal-prodott fis-suq.

2.   In-negozjati mill-organizzazzjoni ta’ produtturi rikonoxxuta jistgħu jsiru:

(a)

kemm jekk ikun hemm trasferiment jew le tal-proprjetà mingħand il-bdiewa lill-organizzazzjoni ta’ produtturi;

(b)

kemm jekk il-prezz innegozjat ikunx l-istess jew le fir-rigward tal-produzzjoni aggregata ta’ xi wħud mill-membri jew kollha;

(c)

dment li, għal organizzazzjoni tal-produtturi partikolari, il-kwantità ta' produzzjoni taċ-ċanga u l-vitella koperta minn negozjati bħal dawn li hija prodotta fi kwalunkwe Stat Membru ma taqbiżx 15 % tal-produzzjoni nazzjonali totali ta' kull prodott imsemmi f'(a) u (b) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1 ta' dak l-Istat Membru espressa f'piż ta' karkassi ekwivalenti;

(d)

dment li, għall-volum ta' kwantità ta' ċanga u vitella kopert minn negozjati bħal dawn, l-organizzazzjoni tal-produtturi tikkonċentra l-provvista u tqiegħed il-prodott tal-membri tagħha fis-suq;

(e)

dment li l-produtturi kkonċernati ma jkunux membri ta’ xi organizzazzjoni tal-produtturi oħra li tinnegozja wkoll tali kuntratti f’isimhom;

(f)

sakemm il-prodott inkwistjoni ma jkunx kopert b’obbligu ta’ konsenja li jirriżulta mis-sħubija li bidwi jkollu f’kooperattiva, li hija stess mhijiex membru ta' organizzazzjoni tal-produtturi kkonċernata, b’konformità mal-kundizzjonijiet stipulati fl-istatuti tal-kooperattiva jew ir-regoli u d-deċiżjonijiet li jkun hemm provvediment għalihom f’dawn l-istatuti jew li jkunu derivati minnhom; u

(g)

sakemm l-organizzazzjoni tal-produtturi tinnotifika lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istat Membru li topera fih dwar il-kwantità ta' produzzjoni ta' ċanga u vitella koperta b’tali negozjati.

3.   Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu, referenzi għal organizzazzjonijiet tal-produtturi għandhom jinkludu wkoll assoċjazzjonijiet ta’ organizzazzjonijiet tal-produtturi bħal dawn rikonoxxuti skont l-Artikolu 156(1).

4.   Sabiex jiġi applikat il-punt (c) tal-paragrafu 2, il-Kummissjoni għandha tippubblika, bil-mod li hija tqis adegwat, il-kwantità ta' produzzjoni ta' ċanga u vitella fl-Istati Membri espressa b'piż ta' karkassi ekwivalenti.

5.   B'deroga mill-punt (c) tal-paragrafu 2, anki meta l-limiti stabbiliti hemmhekk ma jinqabżux, l-awtorità tal-kompetizzjoni msemmija fit-tieni subparagrafu ta' dan il-paragrafu tista' tiddeċiedi f'każ individwali li negozjati partikolari mill-organizzazzjoni ta’ produtturi għandhom ikollhom jerġgħu jinfetħu jew m'għandhom iseħħu qatt jekk tqis li dan meħtieġ sabiex iżżomm milli l-kompetizzjoni tkun eskluża jew jekk issib li l-prodott kopert minn negozjati jagħmel parti minn suq separat skont il-karatteristiċi speċifiċi tal-prodott jew l-użu intenzjonat tiegħu u li tali negozjati kollettivi jkopru aktar minn 15 % tal-produzzjoni nazzjonali ta' suq bħal dan, jew jekk issib li l-objettivi tal-Artikolu 39 TFUE qed jitpoġġew fil-periklu.

Għal negozjati li jkopru aktar minn Stat Membru wieħed, id-deċiżjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu għandha tittieħed mill-Kummissjoni mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3). F'każijiet oħrajn, dik id-deċiżjoni għandha tittieħed mill-awtorità nazzjonali tal-kompetizzjoni tal-Istat Membru li huwa kopert min-negozjati.

Id-deċiżjonijiet imsemmija f’dan il-paragrafu ma għandhomx japplikaw aktar kmieni mid-data tan-notifika tagħhom lill-impriżi kkonċernati.

Għall-għanijiet ta’ dan l-Artikolu, għandha tapplika d-definizzjoni ta' "awtorità nazzjonali tal-kompetizzjoni" fil-punt (a) tal-Artikolu 149(7).

6.   L-Istati Membri li fihom isiru n-negozjati f'konformità ma' dan l-Artikolu għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni tal-punt (g) tal-paragrafu 2 u l-paragrafu 5.

Artikolu 171

Negozjati kuntrattwali għal ċerti uċuħ tar-raba'

1.   Organizzazzjoni tal-produtturi li hija rikonoxxuta skont l-Artikolu 152(1) u li ssegwi objettiv wieħed jew aktar tal-konċentrazzjoni tal-provvista, it-tqegħid fis-suq tal-prodotti magħmulin mill-membri tagħha u jiġu ottimizzati l-ispejjeż tal-produzzjoni, tista' tinnegozja f'isem il-membri tagħha, fir-rigward ta' parti jew l-aggregati kollha tal-produzzjoni tal-membri tagħha, kuntratti għall-provvista ta' prodott wieħed jew aktar minn dawn li ġejjin li mhumiex intenzjonati għaż-żriegħ u fil-każ tax-xgħir, li mhuwiex intenzjonat għall-immaltjar:

(a)

qamħ komuni li jaqa' taħt kodiċi NM ex 1001 99 00;

(b)

xgħir li jaqa' taħt kodiċi NM ex 1003 90 00;

(c)

qamħirrun li jaqa' taħt kodiċi NM ex 1005 90 00;

(d)

sikrana li jaqa' taħt kodiċi NM 1002 90 00;

(e)

qamħ durum li jaqa' taħt kodiċi NM 1001 19 00;

(f)

ħafur li jaqa' taħt kodiċi NM 1004 90 00;

(g)

triticale (taħlita ta' qamħ u segala) li jaqa' taħt kodiċi ex NM 1008 60 00;

(h)

iż-żerriegħa tal-kolza li jaqa' taħt kodiċi NM ex 1205;

(i)

żerriegħa tal-ġirasol li jaqa' taħt kodiċi NM ex 1206 00;

(j)

soja li jaqa' taħt kodiċi NM 1201 90 00;

(k)

ful li jaqa' taħt kodiċi NM ex 0708 u ex 0713;

(l)

piżelli ħadra li jaqa' taħt kodiċi NM ex 0708 u ex 0713.

Organizzazzjoni tal-produtturi tissodisfa l-objettivi msemmija f'dan il-paragrafu dment li l-insegwiment ta' dawk l-objettivi jwassal għall-integrazzjoni tal-attivitajiet u li tali integrazzjoni aktarx tiġġenera effiċjenzi sinifikanti sabiex l-attivitajiet tal-organizzazzjoni tal-produttur jikkontribwixxu b'mod ġenerali biex jiġu sodisfatti l-objettivi tal-Artikolu 39 TFUE.

Dan jista' jsir dment li:

(a)

l-organizzazzjoni tal-produtturi twettaq għall-inqas waħda mill-attivitajiet li ġejjin:

(i)

distribuzzjoni konġunta, inkluż pjattaforma konġunta tal-bejgħ jew trasportazzjoni konġunta;

(ii)

promozzjoni konġunta;

(iii)

organizzazzjoni konġunta tal-kontroll tal-kwalità;

(iv)

l-użu konġunt ta' tagħmir jew faċilitajiet ta' ħżin;

(v)

akkwist konġunt ta' prodotti:

(b)

dawn l-attivitajiet huma sinifikanti f'termini ta' kwantità tal-prodott ikkonċernat u f'termini ta' spejjeż tal-produzzjoni u t-tqegħid tal-prodott fis-suq.

2.   In-negozjati mill-organizzazzjoni ta’ produtturi rikonoxxuta jistgħu jsiru:

(a)

kemm jekk ikun hemm trasferiment jew le ta' sjieda mingħand il-produtturi lill-organizzazzjoni ta’ produtturi;

(b)

kemm jekk il-prezz innegozjat ikunx l-istess jew le fir-rigward tal-produzzjoni aggregata ta’ xi wħud mill-membri jew kollha;

(c)

dment li, għal kull prodott imsemmi fil-paragrafu 1 u għal organizzazzjoni tal-produtturi partikolari, il-kwantità ta' produzzjoni koperta minn negozjati bħal dawn li hija prodotta fi kwalunkwe Stat Membru partikolari ma taqbiżx 15 % tal-produzzjoni nazzjonali totali ta' dak il-prodott fl-Istat Membru kkonċernat;

(d)

dment li, għall-kwantità ta' prodotti koperti minn negozjati bħal dawn, l-organizzazzjoni tal-produtturi tikkonċentra l-provvista u tqiegħed il-prodott tal-membri tagħha fis-suq;

(e)

dment li l-produtturi kkonċernati ma jkunux membri ta’ xi organizzazzjoni tal-produtturi oħra li tinnegozja wkoll tali kuntratti f’isimhom;

(f)

sakemm il-prodott inkwistjoni ma jkunx kopert b’obbligu ta’ konsenja li jirriżulta mis-sħubija li bidwi jkollu f’kooperattiva b’konformità mal-kundizzjonijiet stipulati fl-istatuti tal-kooperattiva jew ir-regoli u d-deċiżjonijiet li jkun hemm provvediment għalihom f’dawn l-istatuti jew li jkunu derivati minnhom; u

(g)

sakemm l-organizzazzjoni tal-produtturi tinnotifika lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istat Membru li topera fih bil-kwantitajiet tal-produzzjoni għal kull prodott koperti b’tali negozjati.

3.   Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu, referenzi għal organizzazzjonijiet tal-produtturi għandhom jinkludu wkoll assoċjazzjonijiet ta’ organizzazzjonijiet tal-produtturi bħal dawn rikonoxxuti skont l-Artikolu 156(1).

4.   Sabiex jiġi applikat il-punt (c) tal-paragrafu 2, il-Kummissjoni għandha tippubblika għall-prodotti msemmija fil-paragrafu 1, bil-mod li hija tqis adegwat, il-kwantità ta' produzzjoni fl-Istati Membri.

5.   B'deroga mill-punt (c) tal-paragrafu 2, anki meta l-limiti stabbiliti hemmhekk ma jinqabżux, l-awtorità tal-kompetizzjoni msemmija fit-tieni subparagrafu ta' dan il-paragrafu tista' tiddeċiedi f'każ individwali li negozjati partikolari mill-organizzazzjoni ta’ produtturi għandhom ikollhom jerġgħu jinfetħu jew m'għandhom iseħħu qatt jekk tqis li dan meħtieġ sabiex iżżomm milli l-kompetizzjoni tkun eskluża, jew jekk issib li l-prodott kopert minn negozjati jagħmel parti minn segment separat tas-suq skont il-karatteristiċi speċifiċi tal-prodott jew l-użu intenzjonat tiegħu u li tali negozjati kollettivi jkopru aktar minn 15 % tal-produzzjoni nazzjonali ta' segment bħal dan, jew jekk issib li l-objettivi tal-Artikolu 39 TFUE qed jitpoġġew fil-periklu.

Għal negozjati li jkopru aktar minn Stat Membru wieħed, id-deċiżjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu għandha tittieħed mill-Kummissjoni mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3). F'każijiet oħrajn, dik id-deċiżjoni għandha tittieħed mill-awtorità nazzjonali tal-kompetizzjoni tal-Istat Membru li huwa kopert min-negozjati.

Id-deċiżjonijiet imsemmija f’dan il-paragrafu ma għandhomx japplikaw aktar kmieni mid-data tan-notifika tagħhom lill-impriżi kkonċernati.

Għall-għanijiet ta’ dan l-Artikolu, għandha tapplika d-definizzjoni ta' "awtorità nazzjonali ta' kompetizzjoni" fil-punt (a) tal-Artikolu 149(7).

6.   L-Istati Membri li fihom isiru n-negozjati f'konformità ma' dan l-Artikolu għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni tal-punt (g) tal-paragrafu 2 u l-paragrafu 5.

Artikolu 172

Regolamentazzjoni tal-provvista ta’ perżut b’denominazzjoni tal-oriġini protetta jew indikazzjoni ġeografika protetta

1.   Fuq talba ta’ organizzazzjoni tal-produtturi rikonoxxuta skont l-Artikolu 152(1) ta' dan ir-Regolament, organizzazzjonijiet interprofessjonali rikonoxxuta skont l-Artikolu 157(1) ta' dan ir-Regolament jew grupp ta’ operaturi msemmi fl-Artikolu 3(2) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012, l-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu, għal perijodu ta’ żmien limitat, regoli vinkolanti għar-regolamentazzjoni tal-provvista ta' perżut li jibbenefika minn denominazzjoni tal-oriġini protetta jew minn indikazzjoni ġeografika protetta skont l-Artikolu 5(1) u (2) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012.

2.   Ir-regoli msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu għandhom ikunu soġġetti għall-eżistenza ta' ftehim minn qabel bejn il-partijiet fiż-żona ġeografika msemmija fil-punt (c) tal-Artikolu 7(1) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012. Ftehim bħal dan għandu jiġi konkluż, wara konsultazzjoni mal-produtturi tal-majjal fiż-żona ġeografika, bejn għall-inqas żewġ terzi tal-proċessuri ta' dak il-perżut li jirrappreżenta għall-inqas żewġ terzi tal-produzzjoni ta' dak il-perżut fiż-żona ġeografika msemmija fil-punt (c) tal-Artikolu 7(1) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 u, jekk meqjus adegwat mill-Istat Membru, mill-inqas żewġ terzi tal-produtturi tal-majjal fiż-żona ġeografika msemmija fil-punt (c) tal-Artikolu 7(1) tar-Regolament Nru 1151/2012.

3.   Ir-regoli msemmijin fil-paragrafu 1:

(a)

għandhom ikopru biss ir-regolamentazzjoni tal-provvista tal-prodott ikkonċernat u/jew il-materja prima tiegħu u għandu jkollhom l-għan li jadattaw il-provvista ta' dak il-perżut għad-domanda;

(b)

għandu jkollhom effett biss fuq il-prodott ikkonċernat;

(c)

jistgħu jkunu vinkolanti għal mhux aktar minn tliet snin u jistgħu jiġġeddu wara dan il-perijodu, wara li tkun saret talba ġdida, kif imsemmi fil-paragrafu 1;

(d)

ma għandhomx jikkawżaw ħsara lill-kummerċ ta' prodotti differenti minn dawk ikkonċernati mir-regoli;

(e)

ma għandhom ikunu relatati ma' ebda transazzjoni wara l-ewwel kummerċjalizzazzjoni tal-perżut ikkonċernat;

(f)

ma għandhomx jippermettu li jsir iffissar tal-prezzijiet, inkluż fejn prezzijiet ikunu ffissati bħala gwida jew rakkomandazzjoni;

(g)

għandhom jagħmlu disponibbli l-proporzjon eċċessiv tal-prodott ikkonċernat li xort’oħra kien ikun disponibbli;

(h)

ma għandhomx joħolqu diskriminazzjoni, jikkostitwixxu ostaklu għal membri ġodda fis-suq, jew iwasslu biex il- produtturi żgħar jiġu affettwati b'mod negattiv;

(i)

għandhom jikkontribwixxu biex tinżamm il-kwalità u/jew l-iżvilupp tal-prodott ikkonċernat.

4.   Ir-regoli msemmija fil-paragrafu 1 għandhom ikunu ppublikati f’pubblikazzjoni uffiċjali tal-Istat Membru kkonċernat.

5.   L-Istati Membri għandhom iwettqu kontrolli sabiex jiżguraw li jkun hemm konformità mal-kundizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu3, u, jekk l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti jinnutaw li dawn il-kundizzjonijiet ma jkunux ġew osservati, għandhom jirrevokaw ir-regoli msemmija fil-paragrafu 1.

6.   L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw immedjatament lill-Kummissjoni dwar ir-regoli msemmija fil-paragrafu 1 li jkunu adottaw. Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Istati Membri l-oħra dwar kwalunkwe notifika ta’ tali regoli.

7.   Fi kwalunkwe żmien, il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta' implimentazzjoni li jirrikjedu li Stat Membru jirrevoka r-regoli stabbiliti minn dak l-Istat Membru skont il-paragrafu 1 jekk il-Kummissjoni tqis li dawn ir-regoli ma jkunux konformi mal-kundizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 4, jimpedixxu l-kompetizzjoni jew joħolqu distorsjoni tal-kompetizzjoni f’parti sostanzjali mis-suq intern, jew jipperikolaw il-kummerċ liberu jew l-ilħuq tal-objettivi tal-Artikolu 39 TFUE. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3) ta' dan ir-Regolament.

Taqsima 6

Regoli proċedurali

Artikolu 173

Setgħat iddelegati

1.   Sabiex jiġi żgurat li l-objettivi u r-responsabbiltajiet tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi, l-assoċjazzjonijiet ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi u l-organizzazzjonijiet interprofessjonali jiġu ddefiniti b’mod ċar biex jikkontribwixxu għall-effikaċja tal-azzjonijiet ta’ tali organizzazzjonijiet u assoċjazzjonijiet mingħajr ma jirriżulta piż amministrattiv mhux debitu u mingħajr ma jiġi mminat il-prinċipju tal-libertà ta' assoċjazzjoni b'mod partikolari lejn dawk li mhumiex membri ta' tali organizzazzjonijiet, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 rigward il-kwistjonijiet li ġejjin dwar organizzazzjonijiet tal-produtturi, assoċjazzjonijiet ta’ organizzazzjonijiet tal-produtturi u organizzazzjonijiet interprofessjonali għal settur wieħed jew aktar minn dawk imsemmija fl-Artikolu 1(2), jew prodotti speċifiċi ta' dawk is-setturi;

(a)

l-għanijiet speċifiċi li jistgħu, għandhom jew m’għandhomx jiġu segwiti minn dawn l-organizzazzjonijiet u assoċjazzjonijiet u, fejn applikabbli, jiżdiedu ma’ dawk stabbilit fl-Artikoli 152 sa 163,

(b)

ir-regoli ta' organizzazzjonijiet u assoċjazzjonijiet bħal dawn, l-istatuti ta' organizzazzjonijiet li mhumiex organizzazzjonijiet tal-produtturi, il-kundizzjonijiet speċifiċi applikabbli għall-istatuti ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi f'ċerti setturi, inkluż derogi mill-obbligu li tiġi kummerċjalizzata l-produzzjoni sħiħa permezz ta' organizzazzjoni tal-produtturi msemmija fit-tieni paragrafu tal-Artikolu 160, l-istruttura, il-perijodu ta' sħubija, id-daqs, ir-responsabbiltà u attivitajiet ta' tali organizzazzjonijiet u assoċjazzjonijiet, l-effetti li jirriżultaw mir-rikonoxximent, l-irtirar ta' rikonoxximent, u fużjonijiet;

(c)

il-kundizzjonijiet għal rikonoxximent, irtirar u sospensjoni ta’ rikonoxximent, l-effetti li jirriżultaw minn rikonoxximent, irtirar u sospensjoni ta’ rikonoxximent kif ukoll rekwiżiti għal dawn l-organizzazzjonijiet u assoċjazzjonijiet biex jieħdu miżuri ta’ rimedju fil-każ ta’ nuqqas ta’ rispett tal-kriterji ta’ rikonoxximent;

(d)

organizzazzjonijiet u assoċjazzjonijiet transnazzjonali, inklużi r-regoli msemmija fil-punti (a), (b) u (c) ta' dan il-paragrafu;

(e)

ir-regoli relatati mal-istabbiliment u l-kundizzjonijiet tal-għajnuna amministrattiva li għandha tingħata mill-awtoritajiet kompetenti rilevanti fil-każ ta’ kooperazzjoni transnazzjonali;

(f)

is-setturi li għalihom japplikaw l-Artikolu 161, il-kundizzjonijiet għall-esternalizzazzjoni tal-attivitajiet, in-natura tal-attivitajiet li jistgħu jiġu esternalizzati u l-għoti ta' mezzi tekniċi minn organizzazzjonijiet jew assoċjazzjonijiet;

(g)

il-bażi għall-kalkolu ta' volum jew valur minimu ta’ produzzjoni kummerċjabbli ta’ organizzazzjonijiet u assoċjazzjonijiet;

(h)

l-aċċettazzjoni tal-membri li mhumiex produtturi fil-każ ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi u li mhumiex organizzazzjonijiet tal-produtturi fil-każ ta' assoċjazzjonijiet ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi;

(i)

l-estensjoni ta’ ċerti regoli tal-organizzazzjonijiet previsti fl-Artikolu 164 għal dawk li ma jkunux membri u l-ħlas obbligatorju ta’ abbonamenti minn dawk li ma jkunux membri msemmi fl-Artikolu 165, inkluż l-użu u l-allokazzjoni ta' dak il-pagament minn dawk l-organizzazzjonijiet u lista ta’ regoli ta’ produzzjoni aktar stretti li jistgħu jkunu estiżi skont il-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 164(4), waqt li jiġi żgurat li dawn l-organizzazzjonijiet ikunu trasparenti u responsabbli lejn dawk li ma jkunux membri u li membri ta' dawn l-organizzazzjonijiet ma jkollhomx trattament aħjar minn dawk li ma jkunux membri, b'mod partikolari fir-rigward tal-użu tal-ħlas obbligatorju ta' abbonamenti;

(j)

aktar rekwiżiti fir-rigward ta’ rappreżentanza tal-organizzazzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 164, id-distretti ekonomiċi konċernati, inkluż skrutinju mill-Kummissjoni tad-definizzjoni tagħhom, perijodi minimi li matulhom ir-regoli għandhom japplikaw qabel l-estensjoni tagħhom, il-persuni jew l-organizzazzjonijiet li lilhom ir-regoli jew il-kontribuzzjonijiet jistgħu jkunu applikati, u ċ-ċirkostanzi li fihom il-Kummissjoni tista’ tirrikjedi li l-estensjoni ta’ regoli jew kontribuzzjonijiet obbligatorji jiġu rrifjutati jew irtirati.

2.   B'deroga mill-paragrafu 1, sabiex jiġi żgurat li l-objettivi u r-responsabbiltajiet tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi, l-assoċjazzjonijiet tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi u l-organizzazzjonijiet interprofessjonali fis-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib ikunu ddefiniti b'mod ċar, sabiex jikkontribwixxu għall-effettività tal-azzjonijiet ta’ tali organizzazzjonijiet mingħajr ma jimponu piż żejjed, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 227 li jistipulaw:

(a)

il-kundizzjonijiet għar-rikonoxximent ta’ organizzazzjonijiet transnazzjonali tal-produtturi u assoċjazzjonijiet transnazzjonali tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi;

(b)

ir-regoli relatati mal-istabbiliment u l-kundizzjonijiet tal-għajnuna amministrattiva li għandha tingħata lill-organizzazzjonijiet tal-produtturi, inklużi assoċjazzjonijiet ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi mill-awtoritajiet kompetenti rilevanti fil-każ ta’ kooperazzjoni transnazzjonali;

(c)

ir-regoli addizzjonali rigward il-kalkolu tal-volum ta’ ħalib mhux ipproċessat kopert min-negozjati msemmija fil-punt (c) tal-Artikolu 149(2) u l-Artikolu 149(3);

(d)

regoli dwar l-estensjoni ta' ċerti regoli tal-organizzazzjonijiet previsti fl-Artikolu 164 għal dawk li mhux membri u l-ħlas obbligatorju ta' abbonamenti minn dawk mhux membri msemmija fl-Artikolu 165.

Artikolu 174

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta’ eżami

1.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni ta’ dan il-Kapitolu, b'mod partikolari:

(a)

miżuri għall-implimentazzjoni tal-kundizzjonijiet ta’ rikonoxximent ta’ organizzazzjonijiet ta’ produtturi u organizzazzjonijiet interprofessjonali msemmija fl-Artikoli 154 u 158;

(b)

proċeduri fil-każ ta' fużjoni ta' organizzazzjonijiet tal-produtturi;

(c)

proċeduri li għandhom jiġu determinati minn Stati Membri fir-rigward tad-daqs minimu u l-perijodu minimu ta' sħubija;

(d)

il-proċeduri relatati mal-estensjoni tar-regoli u l-kontribuzzjonijiet finanzjarji msemmija fl-Artikoli 164 u 165, b’mod partikolari l-implimentazzjoni tal-kunċett ta’ “żona ekonomika” imsemmi fl-Artikolu 164(2);

(e)

proċeduri relatati mal-assistenza amministrattiva;

(f)

proċeduri relatati mal-esternalizzazzjoni tal-attivitajiet;

(g)

proċeduri u kundizzjonijiet tekniċi oħra rigward l-implimentazzjoni tal-miżuri msemmija fl-Artikolu 166.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

2.   B'deroga mill-paragrafu 1, fir-rigward tas-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib, il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu regoli dettaljati meħtieġa għal:

(a)

l-implimentazzjoni tal-kundizzjonijiet għar-rikonoxximent tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi u l-assoċjazzjonijiet tagħhom u l-organizzazzjonijiet interprofessjonali stabbiliti fl-Artikoli 161 u 163;

(b)

in-notifika msemmija fil-punt (f) tal-Artikolu 149(2);

(c)

in-notifiki li għandhom isiru mill-Istati Membri lill-Kummissjoni f'konformità mal-punt (d) tal-Artikolu 161(3), il-punt (e) tal-Artikolu 163(3), l-Artikolu 149(8) u l-Artikolu 150(7);

(d)

il-proċeduri relatati mal-għajnuna amministrattiva fil-każ ta’ kooperazzjoni transnazzjonali.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 175

Setgħat oħra ta' implimentazzjoni

Il-Kummissjoni tista’, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni tadotta deċiżjonijiet individwali rigward:

(a)

ir-rikonoxximent ta’ organizzazzjonijiet li jwettqu attivitajiet f’aktar minn Stat Membru wieħed, skont ir-regoli adottati skont il-punt (d) tal-Artikolu 174(1);

(b)

l-oġġezzjoni għal, jew l-irtirar ta', rikonoxximent ta' organizzazzjoni interprofessjonali minn Stat Membru;

(c)

il-lista ta' distretti ekonomiċi notifikata minn Stati Membri f'konformità mar-regoli adottati skont il-punt (h) tal-Artikolu 174(1) u l-punt (d) tal-Artikolu 174(2);

(d)

ir-rekwiżit li Stat Membru jirrifjuta jew iħassar estensjoni ta' regoli jew kontribuzzjonijiet finanzjarji minn dawk li mhumiex membri deċiżi minn dak l-Istat Membru.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3).

PARTI III

KUMMERĊ MA’ PAJJIŻI TERZI

KAPITOLU I

Liċenzji ta’ importazzjoni u ta’ esportazzjoni

Artikolu 176

Regoli ġenerali

1.   Mingħajr preġudizzju għall-każijiet fejn liċenzja ta’ importazzjoni jew ta’ esportazzjoni tkun meħtieġa skont dan ir-Regolament, l-importazzjoni għal rilaxx fiċ-ċirkolazzjoni libera lejn jew l-esportazzjoni ta’ prodott wieħed jew aktar tas-setturi li ġejjin mill-Unjoni jistgħu jkunu soġġetti għall-preżentazzjoni ta’ liċenzja:

(a)

ċereali;

(b)

ross;

(c)

zokkor;

(d)

żrieragħ;

(e)

żejt taż-żebbuġa u żebbuġ tal-ikel, għal prodotti li jaqgħu fi ħdan il-kodiċijiet NM bin-numru 1509, 1510 00, 0709 92 90, 0711 20 90, 2306 90 19, 1522 00 31 u 1522 00 39;

(f)

kittien u qanneb, sa fejn hu kkonċernat il-qanneb;

(g)

frott u ħxejjex;

(h)

frott u ħxejjex ipproċessati;

(i)

banana;

(j)

inbid;

(k)

pjanti ħajjin;

(l)

laħam taċ-ċanga u vitella;

(m)

ħalib u prodotti tal-ħalib;

(n)

laħam tal-majjal;

(o)

laħam tan-nagħaġ u laħam tal-mogħoż;

(p)

bajd;

(q)

laħam tat-tjur;

(r)

alkoħol etiliku ta' oriġini agrikola.

2.   Il-liċenzji għandhom jinħarġu mill-Istati Membri lil kwalunkwe applikant, irrispettivament mill-post tagħhom fejn ikunu stabbiliti fl-Unjoni, sakemm xi att adottat skont l-Artikolu 43(2) TFUE ma jipprevedix mod ieħor, u mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tal-Artikoli 177, 178 u 179 ta' dan ir-Regolament.

3.   Il-liċenzji għandhom ikunu validi mal-Unjoni kollha.

Artikolu 177

Setgħat iddelegati

1.   Sabiex jittieħed kont tal-obbligi internazzjonali tal-Unjoni u l-istandards soċjali, ambjentali u tal-benesseri tal-annimali applikabbli tal-Unjoni, il-ħtieġa ta' monitoraġġ tal-evoluzzjoni tal-iżviluppi fil-kummerċ u fis-suq, ta' importazzjonijiet u esportazzjonijiet ta' prodotti, il-ħtieġa ta' ġestjoni tajba tas-suq u l-ħtieġa li jitnaqqas il-piż amministrattiv, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jiddetermina:

(a)

il-lista tal-prodotti tas-setturi msemmija fl-Artikolu 176(1) soġġetti għall-preżentazzjoni ta’ liċenzja ta' importazzjoni jew ta' esportazzjoni;

(b)

il-każijiet u s-sitwazzjonijiet fejn il-preżentazzjoni ta’ liċenzja ta’ importazzjoni jew ta’ esportazzjoni ma tkunx meħtieġa, b'kont meħud tal-istatus doganali tal-prodotti konċernati, l-arranġamenti kummerċjali li jkollhom jiġu ssodisfati, l-għanijiet tal-operazzjonijiet, l-istat legali tal-applikant u l-kwantitajiet involuti.

2.   Sabiex jiġu provduti elementi ulterjuri tas-sistema tal-liċenzja, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistabbilixxu regoli dwar:

(a)

id-drittijiet u l-obbligi li jidderivaw mil-liċenzja, l-effetti legali tagħha, u l-każijiet fejn tolleranza tapplika fir-rigward tal-ħarsien tal-obbligu li ssir importazzjoni jew esportazzjoni tal-kwantità msemmija fil-liċenzja jew fejn l-oriġini għandha tiġi indikata fil-liċenzja;

(b)

il-ħruġ ta’ liċenzja ta’ importazzjoni jew ir-rilaxx fiċ-ċirkolazzjoni libera soġġett għall-preżentazzjoni ta’ dokument maħruġ minn pajjiż terz jew entità li jiċċertifikaw fost l-oħrajn l-oriġini, l-awtentiċità u l-karatteristiċi tal-kwalità tal-prodotti;

(c)

it-trasferiment tal-liċenzja jew ir-restrizzjonijiet għat-trasferibbiltà tagħha;

(d)

il-kundizzjonijiet addizzjonali għal liċenzji ta' importazzjoni għall-qanneb f'konformità mal-Artikolu 189 u l-prinċipju ta' għajnuna amministrattiva bejn l-Istati Membri għall-prevenzjoni jew għat-trattament ta’ każijiet ta’ frodi u irregolaritajiet;

(e)

il-każijiet u s-sitwazzjonijiet fejn id-depożitu ta' garanzija li l-prodotti jiġu importati jew esportati fil-perijodu ta’ validità tal-liċenzja jkun jew ma jkunx meħtieġ.

Artikolu 178

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta’ eżami

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni ta’ dan il-Kapitolu, inklużi regoli dwar:

(a)

il-format u l-kontenut tal-liċenzja;

(b)

it-tressiq ta’ applikazzjonijiet u l-ħruġ ta’ liċenzji u l-użu tagħhom;

(c)

il-perijodu ta’ validità tal-liċenzja;

(d)

il-proċeduri għal, u l-ammont tal-garanzija li għandha tiġi ddepożitata;

(e)

il-prova li r-rekwiżiti għall-użu ta’ liċenzji jkunu ġew issodisfati;

(f)

il-livell tat-tolleranza fir-rigward tar-rispett tal-obbligu ta’ importazzjoni jew esportazzjoni tal-kwantità msemmija fil-liċenzja;

(g)

il-kwistjoni ta’ bdil ta’ liċenzji u liċenzji duplikati;

(h)

it-trattament ta’ liċenzji mill-Istati Membri u l-iskambju ta’ informazzjoni meħtieġa biex titmexxa s-sistema, inklużi l-proċeduri relatati mal-għajnuna amministrattiva speċifika bejn l-Istati Membri.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 179

Setgħat oħra ta' implimentazzjoni

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li:

(a)

jillimitaw il-kwantitajiet li għalihom jistgħu jinħarġu liċenzji;

(b)

jirrifjutaw il-kwantitajiet li għalihom issir applikazzjoni;

(c)

jissospendu t-tressiq ta’ applikazzjonijiet biex timmaniġġja s-suq fejn isiru applikazzjonijiet għal kwantitajiet kbar.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3).

KAPITOLU II

Dazji ta' importazzjoni

Artikolu 180

Implimentazzjoni ta' ftehimiet internazzjonali u ċerti atti oħra

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw miżuri biex ikun hemm konformità mar-rekwiżiti stabbiliti fi ftehimiet internazzjonali li ġew konklużi f'konformità mat-TFUE jew fi kwalunkwe att ieħor rilevanti adottat skont l-Artikolu 43(2) jew l-Artikolu 207 TFUE jew skont it-Tariffa Doganali Komuni fir-rigward tal-kalkolu ta’ dazji ta’ importazzjoni għal prodotti agrikoli. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 181

Sistema ta’ prezzijiet ta’ dħul għal ċerti prodotti tas-settur tal-frott u l-ħxejjex, frott u ħxejjex ipproċessati u nbid

1.   Għall-applikazzjoni ta’ rata ta’ dazju tat-Tariffa Doganali Komuni għal prodotti tas-setturi tal-frott u l-ħxejjex, il-frott u l-ħxejjex ipproċessati u għall-meraq tal-għeneb u l-most, il-prezz tad-dħul ta’ konsenja għandu jkun ugwali għall-valur doganali tagħha kkalkulat skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2913/92 (40) (il-Kodiċi Doganali) u r-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 2454/93 (41).

2.   Sabiex tiġi żgurata l-effiċjenza tas-sistema, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 biex tipprevedi li l-eżattezza tal-prezz ta’ dħul iddikjarat tal-konsenja għadu jiġi vverifikat permezz ta' valur fiss tal-importazzjoni u tipprevedi l-kundizzjonijiet meħtieġa biex tiġi ddepożitata garanzija.

3.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw ir-regoli għall-kalkolu tal-valur fiss tal-importazzjoni msemmi fil-paragrafu 2. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 182

Dazji addizzjonali fuq l-importazzjoni

1.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jiddeterminaw il-prodotti tas-setturi taċ-ċereali, ir-ross, iz-zokkor, il-frott u l-ħxejjex, il-frott u l-ħxejjex ipproċessati, il-laħam taċ-ċanga u vitella, il-ħalib u l-prodotti tal-ħalib, il-laħam tal-majjal, il-laħam tan-nagħaġ u l-laħam tal-mogħoż, il-bajd, it-tjur u l-banana, kif ukoll tal-meraq tal-għeneb u l-most tal-għeneb, li għalihom, meta jkunu importati soġġetti għar-rata ta’ dazju stabbilita fit-Tariffa Doganali Komuni, għandu japplika dazju ta’ importazzjoni addizzjonali biex ma jitħalliex ikun hemm jew biex tittieħed azzjoni kontra effetti negattivi fuq is-suq tal-Unjoni li jistgħu jirriżultaw minn dawk l-importazzjonijiet, jekk:

(a)

l-importazzjonijiet isiru bi prezz taħt il-livell notifikat mill-Unjoni lid-WTO (il-prezz indikattiv); jew

(b)

il-volum ta’ importazzjoni f’xi sena partikolari jkun aktar minn ċertu livell (il-volum indikattiv).

Il-volum indikattiv għandu jkun ibbażat fuq opportunitajiet ta’ aċċess għas-suq iddefiniti bħala importazzjonijiet espressi bħala perċentwali tal-konsum domestiku korrispondenti matul it-tliet snin ta’ qabel.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

2.   Dazji addizzjonali ta’ importazzjoni ma għandhomx jiġu imposti fejn l-importazzjonijiet ma jkunux mistennija jfixklu s-suq tal-Unjoni, jew fejn l-effetti jkunu sproporzjonati għall-objettiv maħsub.

3.   Għall-finijiet tal-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1, il-prezzijiet ta' importazzjoni għandhom jiġu determinati fuq il-bażi tal-prezzijiet cif tal-importazzjoni tal-konsenja kkonċernata. Il-prezzijiet ta’ importazzjoni c.i.f. għandhom jiġu vverifikati mal-prezzijiet rappreżentattivi għall-prodott fis-suq dinji jew fis-suq ta’ importazzjoni tal-Unjoni għal dak il-prodott.

4.   Il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 183

Setgħat oħra ta' implimentazzjoni

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjonili:

(a)

jiffissaw il-livell tad-dazju ta’ importazzjoni applikat skont ir-regoli stabbiliti fi ftehim internazzjonali konkluż f'konformità mat-TFUE, fit-Tariffa Doganali Komuni u fl-atti ta' implimentazzjoni msemmija fl-Artikolu 180;

(b)

jiffissaw il-prezzijiet rappreżentattivi u l-volumi indikattivi biex jiġu applikati dazji ta’ importazzjoni addizzjonali fil-qafas tar-regoli adottati l-Artikolu 182(1).

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3).

KAPITOLU III

Immaniġġjar tal-kwota tariffarja u trattament speċjali tal-importazzjonijiet minn pajjiżi terzi

Artikolu 184

Il-kwoti tariffarji

1.   Il-kwoti tariffarji għall-importazzjoni ta’ prodotti agrikoli għal rilaxx fiċ-ċirkolazzjoni libera fl-Unjoni jew f’parti minnha, jew kwoti tariffarji għal importazzjonijiet ta’ prodotti agrikoli tal-Unjoni f’pajjiżi terzi li għandhom ikunu amministrati parzjalment jew għal kollox mill-Unjoni, li jirriżultaw minn ftehimiet internazzjonali konklużi skont it-TFUE jew kwalunkwe att ieħor adottat skont l-Artikolu 43(2) jew l-Artikolu 207 TFUE, għandhom jinfetħu u/jew jiġu amministrati mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ddelegati skont l-Artikolu 186 ta' dan ir-Regolament u atti ta’ implimentazzjoni skont l-Artikoli 187 u 188 u ta' dan ir-Regolament.

2.   Il-kwoti tariffarji għandhom jiġu amministrati b’mod li jevita kwalunkwe diskriminazzjoni bejn l-operaturi konċernati, billi jkun applikat wieħed mill-metodi li ġejjin jew taħlita tagħhom jew metodu adatt ieħor:

(a)

metodu bbażat fuq l-ordni kronoloġiku tat-tressiq ta’ applikazzjonijiet (il-prinċipju "tal-ewwel jinqeda l-ewwel");

(b)

metodu ta’ distribuzzjoni fi proporzjon tal-kwantitajiet mitluba meta jkunu ppreżentati l-applikazzjonijiet (il-"metodu ta’ eżami simultanju");

(c)

metodu bbażat b'kont meħud ta' xejriet tradizzjonali tal-kummerċ (il-"metodu tradizzjonali/ġodda").

3.   Il-metodu ta’ amministrazzjoni adottat għandu:

(a)

għal kwoti tariffarji ta’ importazzjoni, jagħti importanza adatta lill-ħtiġijiet ta’ provvista tas-suq eżistenti u emerġenti tal-produzzjoni, l-ipproċessar u l-konsum tal-Unjoni fir-rigward tal-kompetittività, iċ-ċertezza u l-kontinwità tal-provvista u l-ħtieġa li jitħares l-ekwilibriju ta’ dak is-suq; u

(b)

għal kwoti tariffarji ta’ esportazzjoni, jippermetti l-użu sħiħ tal-possibbiltajiet disponibbli skont il-kwota konċernata.

Artikolu 185

Kwoti tariffarji speċifiċi

Sabiex jingħata effett lill-kwoti tariffarji għall-importazzjoni ta’ 2 000 000 tunnellata qamħirrun u 300 000 tunnellata sorgu fi Spanja u l-kwota tariffarji għall-importazzjoni ta’ 500 000 tunnellata ta’ qamħirrun fil-Portugall, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati, b’konformità mal-Artikolu 227, li jistabbilixxu d-dispożizzjonijiet neċessarji għat-twettiq tal-importazzjonijiet tal-kwota tariffarja u, fejn xieraq, il-ħżin pubbliku tal-kwantitajiet importati mill-aġenziji tal-pagamenti tal-Istati Membri kkonċernati u r-rimi tagħhom tagħhom fis-swieq ta’ dawk l-Istati Membri.

Artikolu 186

Setgħat delegati

1.   Sabiex jiġi żgurat aċċess ġust għall-kwantitajiet disponibbli u t-trattament ugwali ta’ operaturi għall-kwota tariffarja, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227:

(a)

biex jiddeterminaw il-kundizzjonijiet u r-rekwiżiti ta’ eliġibbiltà li operatur għandu jissodisfa biex jissottometti applikazzjoni skont il-kwota tariffarja ta’ importazzjoni; id-dispożizzjonijiet konċernati jistgħu jesiġu esperjenza minima fil-kummerċ ma’ pajjiżi terzi u territorji assimilati, jew f’attività ta’ pproċessar, espressa bħala kwantità minima u f’perijodu ta’ żmien f’settur partikolari tas-suq; dawk id-dispożizzjonijiet jistgħu jinkludu regoli speċifiċi li jkunu jixirqu l-ħtiġijiet u l-prattiki fis-seħħ f’ċertu settur u l-użi u l-ħtiġijiet tal-industriji tal-ipproċessar;

(b)

biex jistabbilixxu regoli dwar it-trasferiment ta’ drittijiet bejn l-operaturi u, fejn meħtieġ, il-limitazzjonijiet għal tali trasferiment fl-immaniġġjar tal-kwota tariffarja;

(c)

biex jagħmlu l-parteċipazzjoni fil-kwota tariffarja soġġetta għad-depożitu ta’ garanzija;

(d)

biex jipprevedu, fejn meħtieġ, kwalunkwe karatteristiċi speċifiċi, rekwiżit jew restrizzjoni partikolari applikabbli għall-kwota tariffarja kif stabbilit fil-ftehim internazzjonali jew f’att ieħor imsemmija fl-Artikolu 184(1).

2.   Sabiex jiġi żgurat li l-prodotti esportati jkunu jistgħu jibbenefikaw minn trattament speċjali għal importazzjoni f’pajjiż terz taħt ċerti kundizzjonijiet, skont ftehimiet internazzjonali konklużi mill-Unjoni skont it-TFUE, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 ta' dan ir-Regolament dwar regoli li bihom l-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri jkun jeħtiġilhom joħorġu, meta jintalbu u wara kontrolli adatti, dokument li jiċċertifika li l-kundizzjonijiet jiġu sodisfatti għal prodotti li, jekk jiġu esportati, jistgħu jibbenefikaw minn trattament speċjali għal importazzjoni f’pajjiż terz jekk jiġu ssodisfati ċerti kundizzjonijiet.

Artikolu 187

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta’ eżami

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw:

(a)

il-kwoti tariffarji annwali, jekk ikun meħtieġ imqassmin f’fażijiet adatti matul is-sena, u l-metodu ta’ amministrazzjoni li għandu jintuża;

(b)

il-proċeduri għall-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet speċifiċi stabbiliti fil-ftehim jew fl-att li jadottaw ir-reġim ta’ importazzjoni jew esportazzjoni, b’mod partikolari dwar:

(i)

il-garanziji li jkopru n-natura, il-pajjiż ta' oriġini u l-oriġini tal-prodott;

(ii)

ir-rikonoxximent tad-dokument użat għall-verifika tal-garanziji msemmija fil-punt (i);

(iii)

il-preżentazzjoni ta’ dokument maħruġ mill-pajjiż esportatur;

(iv)

id-destinazzjoni u l-użu tal-prodotti;

(c)

il-perijodu ta’ validità tal-liċenzji jew tal-awtorizzazzjonijiet;

(d)

il-proċeduri għal, u l-ammont tal-garanzija li għandha tiġi ddepożitata;

(e)

l-użu ta’ liċenzji, u, fejn meħtieġ, miżuri speċifiċi relatati b’mod partikolari mal-kondizzjonijiet li bihom għandhom jitressqu applikazzjonijiet għal importazzjoni u għandha tingħata awtorizzazzjoni skont il-kwota tariffarja;

(f)

il-proċeduri u l-kriterji tekniċi għall-applikazzjoni tal-Artikolu 185;

(g)

il-miżuri meħtieġa dwar il-kontenut, il-forma, il-ħruġ u l-użu tad-dokument imsemmi fl-Artikoli 186(2);

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 188

Setgħat oħra ta' implimentazzjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni rigward il-ġestjoni tal-proċess li jiggarantixxi li l-kwantitajiet disponibbli fil-kwota tariffarja ma jinqabżux, b’mod partikolari billi tiffissa koeffiċjenti ta’ allokazzjoni għal kull applikazzjoni meta l-kwantitajiet disponibbli jintlaħqu, tiċħad applikazzjonijiet li jkunu pendenti u fejn ikun meħtieġ tissospendi t-tressiq ta’ applikazzjonijiet.

2.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni rigward ir-riallokazzjoni tal-kwantitajiet mhux użati.

3.   L-atti ta' implimentazzjoni msemmija f'dan l-Artikolu għandhom jiġu adottati mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3).

KAPITOLU IV

Dispożizzjonijiet speċjali għall-importazzjoni ta' ċerti prodotti

Artikolu 189

Importazzjoni ta’ qanneb

1.   Il-prodotti li ġejjin jistgħu jiġu importati fl-Unjoni, biss jekk jiġu sodisfatti l-kundizzjonijiet li ġejjin:

(a)

qanneb veru, mhux maħdum, tal-Kodiċi NM 5302 10 00 li jissodisfa l-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 32(6) u fl-Artikolu 35(3) tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013;

(b)

żrieragħ ta’ varjetajiet tal-qanneb, tal-Kodiċi NM ex 1207 99 20 għaż-żriegħ akkumpanjat bi prova li l-livell ta’ tetraidrokannabinol tal-varjetà kkonċernata mhuwiex ogħla minn dak iffissat skont l-Artikolu 32(6) u fl-Artikolu 35(3) tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013;

(c)

żrieragħ tal-qanneb li mhumiex għaż-żriegħ, li jaqgħtu taħt il-kodiċi NM 1207 99 91 u importati biss minn importaturi awtorizzati mill-Istat Membru biex jiġi żgurat li dawn iż-żrieragħ ma jkunux maħsubin għaż-żriegħ.

2.   Dan l-Artikolu għandu japplika mingħajr preġudizzju għal regoli aktar restrittivi adottati mill-Istati Membri f’konformità mat-TFUE u mal-obbligi skont il-Ftehim tad-WTO dwar l-Agrikoltura.

Artikolu 190

Importazzjoni tal-ħops

1.   Prodotti tas-settur tal-ħops jistgħu jkunu importati minn pajjiżi terzi biss jekk l-istandards ta' kwalità tagħhom huma tal-inqas ekwivalenti għal dawk adottati għal prodotti simili maħsudin fl-Unjoni jew magħmula minn tali prodotti.

2.   Il-prodotti għandhom jiġu kkunsidrati li huma tal-kwalità msemmija fil-paragrafu 1 jekk ikunu akkumpanjati minn attestazzjoni maħruġa mill-awtoritajiet tal-pajjiż tal-oriġini u rikonoxxuta bħala ekwivalenti għaċ-ċertifikat imsemmi fl-Artikolu 77.

Fil-każ ta' trab tal-ħop, trab tal-ħop b'kontenut għola ta' lupulin, estratt tal-ħop u prodotti mħallta tal-ħop, l-attestazzjoni tista' tiġi rrikonoxxuta bħala ekwivalenti għaċ-ċertifikat biss jekk il-kontenut ta' aċidu alfa f'dawk il-prodotti mhux aktar baxx minn dak tal-ħops li minnhom ikunu tħejjew.

3.   Sabiex tnaqqas kemm jista’ jkun il-piż amministrattiv, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati, skont l-Artikolu 227, li jistabbilixxu l-kundizzjonijiet li bihom l-obbligi marbutin ma' attestazzjoni ta' ekwivalenza u mat-tikkettar tal-pakketti ma għandhomx japplikaw.

4.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni ta' dan l-Artikolu, inklużi r-regoli dwar ir-rikonoxximent tal-attestazzjonijiet ta' ekwivalenza u l-verifika tal-importazzjonijiet tal-ħops. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 191

Derogi għal prodotti importati u garanzija speċjali fis-settur tal-inbid

Derogi mill-punt 5 tat-Taqsima B jew tat-Taqsima C tal-Parti II tal-Anness VIII għal prodotti importati jistgħu jiġu adottati skont l-Artikolu 43(2) TFUE, skont l-obbligi internazzjonali tal-Unjoni.

Fil-każ ta’ derogi mill-punt 5 tat-Taqsima B tal-Parti II tal-Anness VIII, l-importaturi għandhom jiddepożitaw garanzija għal dawk il-prodotti mal-awtoritajiet doganali maħtura meta jsir ir-rilaxx għaċ-ċirkolazzjoni libera. Il-garanzija għandha tiġi rrilaxxata mal-preżentazzjoni ta’ prova mill-importatur, għas-sodisfazzjon tal-awtoritajiet doganali tal-Istat Membru fejn isir ir-rilaxx għaċ-ċirkolazzjoni libera, li:

(a)

il-prodotti ma jkunux ibbenefikaw mid-derogi jew,

(b)

jekk ikunu bbenefikaw mid-derogi, il-prodotti ma jkunux saru nbid, jew jekk ikunu saru nbid, il-prodotti li jirriżultaw tkun twaħħlitilhom tikketta adatta.

Il-Kummissjoni tista tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu regoli biex tiżgura l-applikazzjoni uniformi ta’ dan l-Artikolu, inkluż dwar l-ammonti tal-garanzija u t-tikkettar adatt. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 192

Importazzjoni ta’ zokkor mhux ipproċessat għall-irfinar

1.   Sa tmiem is-sena tal-kummerċjalizzazzjoni 2016-2017, kapaċità esklussiva ta’ importazzjoni ta’ 2 500 000 tunnellata għal kull sena tal-kummerċjalizzazzjoni, espressi f’zokkor abjad, għandha tingħata lil raffinaturi full-time.

2.   L-uniku impjant ta’ pproċessar ta’ pitravi taz-zokkor li kien jaħdem fl-2005 fil-Portugall għandu jiġi kkunsidrat bħala raffinatur full-time.

3.   Liċenzji ta’ importazzjoni għal zokkor għall-irfinar għandhom jinħarġu biss lil raffinaturi full-time sakemm il-kwantitajiet ikkonċernati ma jaqbżux il-kwantitajiet imsemmija fil-paragrafu 1. Il-liċenzji jistgħu jiġu trasferiti biss bejn raffinaturi full-time u l-validità tagħhom għandha tiskadi fit-tmien tas-sena ta' kummerċjalizzazzjoni li għaliha jkunu nħarġu.

Dan il-paragrafu għandu japplika għall-ewwel tliet xhur ta’ kull sena tal-kummerċjalizzazzjoni.

4.   B’kunsiderazzjoni għall-ħtieġa li jkun żgurat li z-zokkor għar-raffinar importat skont dan l-Artikolu jiġi raffinat, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistipulaw:

(a)

l-użu ta' termini għat-tħaddim tal-arranġamenti tal-importazzjoni msemmija fil-paragrafu 1;

(b)

il-kundizzjonijiet u r-rekwiżiti tal-eliġibbiltà li operatur irid jissodisfa sabiex iressaq applikazzjoni għal liċenzja tal-importazzjoni, inkluż l-għoti ta’ garanzija;

(c)

regoli dwar il-penali amministrattivi li għandhom jintalbu.

5.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu r-regoli meħtieġa relatati mad-dokumenti ta’ ġustifikazzjoni li għandhom ikunu ppreżentati fir-rigward tar-rekwiżiti u l-obbligi applikabbli għall-operaturi fil-qasam tal-importazzjoni, speċjalment fir-raffineriji li joperaw fuq bażi full-time. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 193

Sospensjoni ta' dazji ta' importazzjoni fis-settur taz-zokkor

Sabiex tiġi ggarantita l-provvista meħtieġa għall-manifattura ta’ prodotti msemmija fl-Artikolu 140(2), il-Kummissjoni tista’, sa tmiem is-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni 2016-2017 tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jissospendu kompletament jew parzjalment, dazji ta' importazzjoni fir-rigward ta' ċerti kwantitajiet tal-prodotti li ġejjin:

(a)

zokkor li jaqa' taħt il-kodiċi NM 1701;

(b)

għall-isoglukożju li jaqa’ fi ħdan il-kodiċijiet tan-NM 1702 30 10, 1702 40 10, 1702 60 10 u 1702 90 30.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

KAPITOLU V

Salvagwardja u pproċessar attiv

Artikolu 194

Miżuri ta' salvagwardja

1.   Miżuri ta’ salvagwardja kontra importazzjonijiet fl-Unjoni għandhom jittieħdu mill-Kummissjoni, suġġetti għall-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu, skont ir-Regolamenti tal-Kunsill (KE) Nru 260/2009 (42) u (KE) Nru 625/2009 (43).

2.   Għajr jekk ma jkunx previst mod ieħor fi kwalunkwe att ieħor tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u kwalunkwe att ieħor tal-Kunsill, il-Kummissjoni għandha tieħu miżuri ta’ salvagwardja, f'konformità mal-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu, kontra importazzjonijiet fl-Unjoni previsti fi ftehimiet internazzjonali u konklużi skont it-TFUE.

3.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu l-miżuri msemmija fil-paragrafi 1 u 2 ta' dan l-Artikolu fuq talba ta’ Stat Membru jew fuq inizjattiva proprja. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Meta l-Kummissjoni tirċievi talba minn Stat Membru, hija għandha, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, tieħu deċiżjoni dwarha fi żmien ħamest ijiem ta' xogħol wara li tkun irċeviet it-talba. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Għal raġunijiet importanti ħafna ta’ urġenza ġustifikati b’mod adatt, il-Kummissjoni għandha tadotta immedjatament atti ta’ implimentazzjoni applikabbli skont il-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(3).

Il-miżuri adottati għandhom jiġu kkomunikati lill-Istati Membri u għandhom jidħlu fis-seħħ immedjatament.

4.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jirrevokaw jew jemendaw il-miżuri ta’ salvagwardja tal-Unjoni adottati skont il-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Għal raġunijiet importanti ħafna ta’ urġenza ġustifikati b’mod adatt, il-Kummissjoni għandha tadotta immedjatament atti ta’ implimentazzjoni applikabbli skont il-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(3).

Artikolu 195

Sospensjoni tal-ipproċessar u arranġamenti għall-ipproċessar attiv

Fejn is-suq tal-Unjoni jiġi affettwat jew ikun suxxettibbli li jiġi affettwat minn arranġamenti tal-ipproċessar jew tal-ipproċessar attiv, il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni, fuq talba ta’ Stat Membru jew fuq inizjattiva proprja, li jissospendu għalkollox jew parzjalment l-użu ta’ arranġamenti ta’ pproċessar jew ta’ pproċessar attiv għall-prodotti tas-setturi taċ-ċereali, ir-ross, iz-zokkor, iż-żejt taż-żebbuġa u ż-żebbuġ tal-ikel, il-frott u l-ħxejjex, il-frott u l-ħxejjex ipproċessati, l-inbid, il-laħam taċ-ċanga u vitella, il-ħalib u l-prodotti tal-ħalib, il-laħam tal-majjal, il-laħam tan-nagħaġ u l-laħam tal-mogħoż, il-bajd, il-laħam tat-tjur u l-alkoħol etiliku agrikolu. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Meta l-Kummissjoni tirċievi talba minn Stat Membru, hija għandha, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, tieħu deċiżjoni dwarha fi żmien ħamest ijiem ta' xogħol wara li tkun irċeviet it-talba. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Għal raġunijiet importanti ħafna ta’ urġenza ġustifikati b’mod adatt, il-Kummissjoni għandha tadotta immedjatament atti ta’ implimentazzjoni applikabbli skont il-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(3).

Il-miżuri adottati għandhom jiġu kkomunikati lill-Istati Membri u għandhom jidħlu fis-seħħ immedjatament.

KAPITOLU VI

Rifużjonijiet tal-esportazzjoni

Artikolu 196

Il-kamp ta' applikazzjoni

1.   Safejn ikun meħtieġ biex ikunu jistgħu jsiru l-esportazzjonijiet abbażi ta’ kwotazzjonijiet jew prezzijiet fis-suq dinji meta kundizzjonijiet dwar is-suq intern huma kif deskritti fl-Artikolu 219(1) jew l-Artikolu 221 u fil-limiti li jirriżultaw minn ftehimiet internazzjonali konklużi skont it-TFUE, id-differenza bejn dawk il-kwotazzjonijiet jew il-prezzijiet u prezzijiet fl-Unjoni tista’ tiġi koperta b’rifużjonijiet tal-esportazzjoni għal:

(a)

il-prodotti tas-setturi li ġejjin li jiġu esportati mingħajr ipproċessar ulterjuri:

(i)

ċereali;

(ii)

ross;

(iii)

zokkor, fir-rigward tal-prodotti elenkati fil-punt (b) sa (d) u (g) tal-Parti III tal-Anness I;

(iv)

laħam taċ-ċanga u vitella;

(v)

ħalib u prodotti tal-ħalib;

(vi)

laħam tal-majjal;

(vii)

bajd;

(viii)

laħam tat-tjur;

(b)

il-prodotti elenkati fil-punti (i) sa (iii), (v) u (vii) tal-punt (a) ta’ dan il-paragrafu għall-esportazzjoni fl-għamla ta’ oġġetti pproċessati skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1216/2009 (44), u fil-forma ta' prodotti li fihom iz-zokkor elenkati fil-punt (b) tal-Parti X tal-Anness I għal dan ir-Regolament.

2.   Ir-rifużjonijiet tal-esportazzjoni għal prodotti esportati fl-għamla ta’ oġġetti pproċessati ma għandhomx ikunu ogħla minn dawk applikabbli għall-istess prodotti esportati mingħajr ipproċessar ulterjuri.

3.   Bla ħsara għall-applikazzjoni tal-Artikolu 219(1) u l-Artikolu 221, ir-rifużjoni disponibbli għall-prodotti msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu għandha tkun ta’ EUR 0.

Artikolu 197

Distribuzzjoni ta’ rifużjonijiet tal-esportazzjoni

Il-metodu ta' allokazzjoni għal kwantitajiet li jistgħu jiġu esportati b’rifużjoni tal-esportazzjoni, għandu jkun dak li:

(a)

ikun l-aktar adatt għan-natura tal-prodott u għas-sitwazzjoni fis-suq rilevanti, li jippermetti l-użu l-aktar effiċjenti tar-riżorsi disponibbli, iqis l-effiċjenza u l-istruttura tal-esportazzjonijiet tal-Unjoni u l-impatt tagħhom fuq il-bilanċ tas-suq mingħajr ma tinħoloq diskriminazzjoni bejn l-operaturi kkonċernati, u b’mod partikolari bejn operaturi kbar u żgħar;

(b)

ikun tal-anqas tfixkil mil-lat amministrattiv għall-operaturi filwaqt li jqis ir-rekwiżiti amministrattivi.

Artikolu 198

Iffissar ta’ rifużjonijiet tal-esportazzjoni

1.   L-istess rifużjonijiet tal-esportazzjoni għandhom japplikaw għall-istess prodotti fl-Unjoni kollha. Dawn jistgħu jvarjaw skont id-destinazzjoni, l-aktar fejn il-qagħda dinjija tas-suq, ir-rekwiżiti speċifiċi ta’ ċerti swieq, jew l-obbligi li jirriżultaw minn ftehimiet internazzjonali konklużi skont it-TFUE joħolqu din il-ħtieġa.

2.   Il-miżuri dwar l-iffissar tar-rifużjonijiet għandhom jittieħdu mill-Kunsill skont l-Artikolu 43(3) TFUE.

Artikolu 199

Għoti ta’ rifużjoni ta’ esportazzjoni

1.   Ir-rifużjonijiet għal prodotti elenkati fil-punt (a) tal-Artikolu 196(1) esportati bħala tali mingħajr ipproċessar ulterjuri għandhom jingħataw biss wara applikazzjoni u preżentazzjoni ta’ liċenzja ta’ esportazzjoni.

2.   Ir-rifużjoni applikabbli għal prodotti elenkati fil-punt (a) tal-Artikolu 196(1) għandha tkun ir-rifużjoni applikabbli fil-jum ta’ applikazzjoni għal-liċenzja jew ir-rifużjoni li tirriżulta mill-proċedura tal-offerti konċernata u, fil-każ ta’ rifużjoni differenzjata, ir-rifużjoni applikabbli fl-istess jum:

(a)

għad-destinazzjoni indikata fuq il-liċenzja, jew

(b)

għad-destinazzjoni attwali jekk tkun differenti mid-destinazzjoni indikata fuq il-liċenzja, f’liema każ l-ammont applikabbli ma għandux ikun aktar mill-ammont applikabbli għad-destinazzjoni indikata fuq il-liċenzja.

3.   Ir-rifużjoni għandha titħallas mas-sottomissjoni ta’ prova li:

(a)

il-prodotti jkunu telqu mit-territorju doganali tal-Unjoni skont il-proċedura ta’ esportazzjoni msemmija fl-Artikolu 161 tal-Kodiċi Doganali;

(b)

fil-każ ta’ rifużjoni differenzjata, il-prodotti jkunu ġew importati fid-destinazzjoni indikata fuq il-liċenzja jew f’destinazzjoni oħra li għaliha kienet iffissata rifużjoni, mingħajr preġudizzju għall-punt (b) tal-paragrafu 2.

Artikolu 200

Rifużjonijiet ta’ esportazzjoni għal annimali ħajjin fis-settur tal-laħam taċ-ċanga u l-vitella

Fir-rigward ta’ prodotti tas-settur tal-laħam taċ-ċanga u vitella, l-għoti u l-ħlas tar-rifużjoni għal esportazzjonijiet ta’ annimali ħajjin għandhom ikunu soġġetti għall-konformità mar-rekwiżiti tal-benesseri tal-annimali stabbiliti fil-liġi tal-Unjoni u, partikolarment, ma' dawk għall-protezzjoni tal-annimali matul it-trasport.

Artikolu 201

Limiti ta' esportazzjoni

L-impenji dwar volumi li jirriżultaw mill-ftehimiet internazzjonali konklużi skont it-TFUE għandhom jiġu osservati abbażi ta’ liċenzji ta’ esportazzjoni maħruġin għall-perijodi ta’ referenza li japplikaw għall-prodotti konċernati.

Fir-rigward tal-konformità mal-obbligi skont il-Ftehim tad-WTO dwar l-Agrikoltura, it-tmiem ta’ perijodu ta’ referenza ma għandux jaffettwa l-validità ta’ liċenzji tal-esportazzjoni.

Artikolu 202

Setgħat iddelegati

1.   Sabiex jiġi żgurat il-funzjonament tajjeb tas-sistema tar-rifużjoni tal-esportazzjoni, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistabbilixxu r-rekwiżit li tiġi ddepożitata garanzija li tiggarantixxi t-twettiq tal-obbligi tal-operaturi.

2.   Sabiex jiġi minimizzat il-piż amministrattiv għall-operaturi u l-awtoritajiet, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistabbilixxu limiti li 'l isfel minnhom jista' ma jkunx meħtieġ l-obbligu li tinħareġ jew li tkun ippreżentata liċenzja tal-esportazzjoni, li tindika destinazzjonijiet jew operazzjonijiet fejn tista’ tkun ġustifikata eżenzjoni mill-obbligu li tiġi ppreżentata liċenzja tal-esportazzjoni u li tippermetti li jingħataw liċenzji ta’ esportazzjoni ex post f’sitwazzjonijiet ġustifikati.

3.   Sabiex jiġu indirizzati sitwazzjonijiet prattiċi li jiġġustifikaw l-eliġibbiltà sħiħa jew parzjali għal rifużjonijiet tal-esportazzjoni u biex l-operaturi jiġu megħjuna jgħaqqdu l-perijodu bejn l-applikazzjoni u l-ħlas finali tar-rifużjoni tal-esportazzjoni, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 fir-rigward ta' regoli dwar:

(a)

data oħra għar-rifużjoni;

(b)

ħlas bil-quddiem għal rifużjonijiet tal-esportazzjoni, inklużi l-kundizzjonijiet għad-depożitu u r-rilaxx ta’ garanzija;

(c)

provi addizzjonali meta jkun hemm dubji dwar id-destinazzjoni vera ta’ prodotti, u l-opportunità għall-importazzjoni mill-ġdid fit-territorju doganali tal-Unjoni;

(d)

destinazzjonijiet ittrattati bħala esportazzjonijiet mill-Unjoni, u inklużjoni ta’ destinazzjonijiet fit-territorju doganali tal-Unjoni eliġibbli għal rifużjonijiet ta’ esportazzjoni.

4.   Sabiex jiġi żgurat l-aċċess ugwali tal-esportaturi ta' prodotti elenkati fl-Anness I għat-Trattati u ta' prodotti pproċessati hemmhekk għar-rifużjonijiet tal-esportazzjoni, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 199(1) u (2) għall-prodotti msemmija fil-punt (b) tal-Artikolu 196(1).

5.   Sabiex jiġi żgurat li prodotti li jibbenefikaw minn rifużjonijiet tal-esportazzjoni jiġu esportati mit-territorju doganali tal-Unjoni, biex jiġi evitat li ma jintbagħtux lura f’dak it-territorju biex jiġi mminimizzat il-piż amministrattiv għall-operaturi meta jiġġeneraw u jissottomettu prova li prodotti li jattiraw rifużjoni jkunu waslu f’pajjiż ta’ destinazzjoni għal rifużjonijiet differenzjati, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 fir-rigward ta' regoli dwar:

(a)

l-iskadenza li qabilha għandu jkun iffinalizzat il-ħruġ mit-territorju doganali tal-Unjoni, inkluż iż-żmien għal dħul mill-ġdid temporanju;

(b)

l-ipproċessar li prodotti li jibbenefikaw minn rifużjonijiet tal-esportazzjoni għandhom jgħaddu minnu matul dak il-perijodu;

(c)

il-prova ta’ wasla f’destinazzjoni sabiex ikunu eliġibbli għal rifużjonijiet divrenzjati;

(d)

il-limiti ta’ rifużjoni u l-kundizzjonijiet li bihom esportaturi jistgħu jkunu eżentati milli jġibu prova bħal dik;

(e)

il-kundizzjonijiet għall-approvazzjoni ta’ prova, mogħtija minn partijiet terzi indipendenti, ta’ wasla f’destinazzjoni fejn japplikaw rifużjonijiet divrenzjati.

6.   Sabiex l-esportaturi jiġu mħeġġa jissodisfaw il-kundizzjonijiet tal-benessri tal-annimali, u biex l-awtoritajiet kompetenti jkunu jistgħu jivverifikaw l-infiq korrett tar-rifużjonijiet tal-esportazzjoni fejn dak ikun soġġett għall-osservanza tar-rekwiżiti tal-benessri tal-annimali, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 dwar l-osservanza tar-rekwiżiti tal-benessri tal-annimali barra mit-territorju doganali tal-Unjoni, inkluż l-użu ta’ partijiet terzi indipendenti.

7.   Sabiex jittieħed kont tal-karatteristiċi speċifiċi tas-setturi differenti, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 227 li jistabbilixxu r-rekwiżiti u kundizzjonijiet speċifiċi għal operaturi u għall-prodotti eliġibbli għal rifużjoni tal-esportazzjoni, u l-koeffiċjenti għall-finijiet tal-kalkolu ta’ rifużjonijiet tal-esportazzjoni b'kont meħud tal-proċess ta' maturazzjoni ta' ċertu xorb spirituż miksub minn ċereali.

Artikolu 203

Setgħat ta’ implimentazzjoni skont il-proċedura ta’ eżami

Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni ta’ dan il-Kapitolu, b’mod partikolari dwar:

(a)

id-distribuzzjoni mill-ġdid ta’ kwantitajiet esportabbli li ma jkunux ġew allokati jew utilizzati;

(b)

il-metodu għall-kalkolu mill-ġdid tal-ħlas tar-rifużjoni tal-esportazzjoni meta l-kodiċi jew id-destinazzjoni tal-prodott imsemmija fil-liċenzja ma jkunux konformi mal-prodott jew id-destinazzjoni attwali;

(c)

prodotti msemmija fil-punt (b) tal-Artikolu 196(1);

(d)

il-proċeduri għal, u l-ammont tal-garanzija li għandha tiġi ddepożitata;

(e)

l-applikazzjoni tal-miżuri adottati skont l-Artikolu 202(4).

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 204

Setgħat oħra ta' implimentazzjoni

Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li:

(a)

jistabbilixxu miżuri adatti biex ma jkunx hemm abbuż mill-flessibbiltà prevista fl-Artikolu 199(2), b'mod partikolari dwar il-proċedura għall-preżentazzjoni tal-applikazzjonijiet;

(b)

jistabbilixxu l-miżuri meħtieġa biex jiġu osservati l-impenji dwar volumi msemmija fl-Artikolu 201, inkluż il-waqfien jew il-limitazzjoni tal-ħruġ ta' liċenzji ta' esportazzjoni meta tali impenji jinqabżu jew jistgħu jinqabżu;

(c)

jiffissaw il-koeffiċjenti li japplikaw għar-rifużjonijiet ta’ esportazzjoni f’konformità mar-regoli adottati skont l-Artikolu 202(7).

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3).

KAPITOLU VII

Ipproċessar passiv

Artikolu 205

Sospensjoni ta’ arranġamenti ta’ pproċessar passiv

Fejn is-suq tal-Unjoni jiġi mfixkel jew jista’ jiġi mfixkel b’arranġamenti ta’ pproċessar passiv, il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni, b’talba minn Stat Membru jew fuq inizjattiva proprja, b’mod sħiħ jew parzjali, li jissospendu l-użu ta’ arranġamenti ta’ pproċessar passiv fis-setturi tal-prodotti taċ-ċereali, ir-ross, il-frott u l-ħxejjex, il-frott u l-ħxejjex ipproċessati, l-inbid, il-laħam taċ-ċanga u vitella, il-laħam tal-majjal, il-laħam tan-nagħaġ u l-laħam tal-mogħoż u l-laħam tat-tjur. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Fejn il-Kummissjoni tirċievi talba minn Stat Membru, hija għandha, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, tieħu deċiżjoni dwarha fi żmien ħamest ijiem ta' xogħol minn meta tkun irċeviet it-talba. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Għal raġunijiet importanti ħafna ta’ urġenza ġustifikati b’mod adatt, il-Kummissjoni għandha tadotta immedjatament atti ta’ implimentazzjoni applikabbli skont il-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(3).

Il-miżuri adottati għandhom jiġu kkomunikati lill-Istati Membri u għandhom jidħlu fis-seħħ immedjatament.

PARTI IV

REGOLI TAL-KOMPETIZZJONI

KAPITOLU I

Regoli li japplikaw għall-impriżi

Artikolu 206

Linji gwida tal-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni ta' regoli tal-kompetizzjoni għall-agrikultura

Ħlief jekk ma jkunx previst mod ieħor f’dan ir-Regolament, u skont l-Artikolu 42 TFUE, l-Artikoli 101 sa 106 TFUE u d-dispożizzjonijiet ta’ implimentazzjoni tiegħu għandhom, bla ħsara għall-Artikoli 207 sa 210 ta’ dan ir-Regolament, japplikaw għal ftehimiet, deċiżjonijiet u prattiki kollha msemmija fl-Artikolu 101(1) u fl-Artikolu 102 TFUE li huma relatati mal-produzzjoni ta’ prodotti agrikoli u mal-kummerċ tagħhom.

Sabiex jiġi żgurat il-funzjonament tas-suq intern u l-applikazzjoni uniformi tar-regoli tal-kompetizzjoni tal-Unjoni, il-Kummissjoni u l-awtoritajiet tal-kompetizzjoni tal-Istati Membri għandhom japplikaw ir-regoli tal-kompetizzjoni tal-Unjoni f'kooperazzjoni mill-qrib.

Barra minn hekk, il-Kummissjoni għandha, fejn adegwat, tippubblika linji gwida biex tassisti lill-awtoritajiet nazzjonali tal-kompetizzjoni, kif ukoll lill-impriżi.

Artikolu 207

Suq rilevanti

Id-definizzjoni ta’ suq rilevanti hija għodda sabiex jiġu identifikati u definiti l-konfini tal-kompetizzjoni bejn l-impriżi, u għandha tinbena fuq żewġ elementi kumulattivi:

(a)

is-suq tal-prodott rilevanti: għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu, "suq tal-prodotti" jfisser is-suq li jinkludi l-prodotti kollha meqjusa bħala li jistgħu jinbidlu jew jistgħu jiġu sostitwiwti mill-konsumatur minħabba l-karatteristiċi tagħhom, il-prezz tagħhom u l-użu li huma maħsuba għalih;

(b)

is-suq ġeografiku rilevanti: għall-finijiet ta’ dan il-kapitolu "suq ġeografiku" jfisser is-suq li jinkludi fih iż-żona fejn dawk l-impriżi konċernati huma involuti fil-provvista jew domanda ta’ prodotti jew servizzi, fejn il-kundizzjonijiet tal-kompetizzjoni huma suffiċjentement omoġeni u li jistgħu jkunu distinti minn żoni tal-viċinat, b'mod partikolari minħabba li l-kundizzjonijiet ta’ kompetizzjoni huma notevolment differenti f'dawk iż-żoni.

Artikolu 208

Pożizzjoni dominanti

Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu, "pożizzjoni dominanti" tfisser pożizzjoni ta' saħħa ekonomika li tkun tgawdi impriża li jippermettilha tipprevjeni li jkun hemm kompetizzjoni effettiva fis-suq rilevanti billi tagħtiha s-setgħa li ġġib ruħha sa ċertu punt indipendentement mill-kompetituri, il-klijenti u finalment il-konsumaturi tagħha.

Artikolu 209

Eċċezzjonijiet għall-objettivi tal-PAK u tal-bdiewa u l-assoċjazzjonijiet tagħhom

1.   Artikolu 101(1) TFUE ma għandux japplika għall-ftehimiet, id-deċiżjonijiet u l-prattiki msemmija fl-Artikolu 206 ta’ dan ir-Regolament meħtieġa għall-kisba tal-objettivi stabbiliti fl-Artikolu 39 TFUE.

Artikolu 101(1) TFUE m’għandux japplika għal ftehimiet, deċiżjonijiet u prattiki miftiehma ta’ bdiewa, assoċjazzjonijiet ta’ bdiewa, jew assoċjazzjonijiet ta’ assoċjazzjonijiet bħal dawn, jew ta’ organizzazzjonijiet ta’ produtturi rikonoxxuti skont l-Artikolu 152 ta’ dan ir-Regolament, jew assoċjazzjonijiet ta’ organizzazzjonijiet ta’ produtturi rikonoxxuti skont l-Artikolu 156 ta’ dan ir-Regolament, li jikkonċernaw il-produzzjoni jew il-bejgħ ta’ prodotti agrikoli jew l-użu ta’ faċilitajiet konġunti għall-ħażna, trattament jew ipproċessar ta’ prodotti agrikoli, sakemm ma jkunx hemm periklu biex jintlaħqu l-objettivi tal-Artikolu 39 TFUE.

Dan il-paragrafu ma għandux japplika għal ftehimiet, deċiżjonijiet u prattiċi miftiehma li jwasslu għal obbligu biex jintalab prezz identiku jew li permezz tiegħu tiġi eskluża l-kompetizzjoni.

2.   Ftehimiet, deċiżjonijiet u prattiċi miftiehma li jissodisfaw il-kundizzjonijiet msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu ma għandhomx jiġu pprojbiti, u l-ebda deċiżjoni rigward dan ma hi rikjesta.

Fi kwalunkwe proċedura nazzjonali jew tal-Unjoni għall-applikazzjoni tal-Artikolu 101 TFUE, il-piż tal-prova ta’ ksur tal-Artikolu 101(1) TFUE għandu jkun tal-parti jew l-awtorità li tallega l-ksur. Il-parti li tiddikjara l-benefiċċju tal-eżenzjonijiet prevista fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu għandha tassumi l-piż li tipprova li l-kundizzjonijiet ta' dak il-paragrafu huma sodisfatti.

Artikolu 210

Ftehimiet u prattiki miftiehma ta’ organizzazzjonijiet interprofessjonali rikonoxxuti

1.   L-Artikolu 101(1) TFUE ma għandux japplika għal ftehimiet, deċiżjonijiet u prattiki miftiehma ta’ organizzazzjonijiet interprofessjonali rikonoxxuti skont l-Artikolu 157 ta’ dan ir-Regolament bil-għan li jitwettqu l-attivitajiet elenkati fil-punt (c) tal-Artikolu 157(1) u, għas-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib fil-punt (c) tal-Artikolu 157(3) ta’ dan ir-Regolament, u għas-setturi taż-żejt taż-żebbuġa u taż-żebbuġ tal-ikel u tat-tabakk, fl-Artikolu 162 ta’ dan ir-Regolament.

2.   Il-paragrafu 1 għandu japplika sakemm:

(a)

il-ftehimiet, id-deċiżjonijiet u l-prattiki miftiehma msemmija hemmhekk ikunu ġew innotifikati lill-Kummissjoni; u

(b)

fi żmien xahrejn minn meta tirċievi d-dettalji kollha meħtieġa, il-Kummissjoni ma tkunx sabet li dawk il-ftehimiet, id-deċiżjonijiet jew il-prattiki miftiehma huma inkompatibbli mar-regoli tal-Unjoni.

Fejn il-Kummissjoni ssib li l-ftehimiet, id-deċiżjonijiet jew il-prattiki miftiehma msemmija fil-paragrafu 1 huma inkompatibbli mar-regoli tal-Unjoni, hija għandha tniżżel is-sejbiet tagħha mingħajr ma tapplika l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3).

3.   Il-ftehimiet, id-deċiżjonijiet u l-prattiki miftiehma msemmija fil-paragrafu 1 ma jistgħux jidħlu fis-seħħ qabel ma jgħaddi l-perijodu ta' xahrejn imsemmi fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 2.

4.   Il-ftehimiet, id-deċiżjonijiet u l-prattiki miftiehma għandhom fi kwalunkwe każ jiġu ddikjarati inkompatibbli mar-regoli tal-Unjoni jekk huma:

(a)

jistgħu, bi kwalunkwe mod, iwasslu għall-qsim tas-swieq fl-Unjoni;

(b)

jistgħu jaffettwaw il-funzjonament tajjeb tal-organizzazzjoni tas-suq;

(c)

jistgħu joħolqu distorsjonijiet tal-kompetizzjoni li ma jkunux essenzjali għall-kisba tal-objettivi tal-PAK segwiti mill-attività tal-organizzazzjoni interprofessjonali;

(d)

jġibu magħhom l-iffissar ta’ prezzijiet jew l-iffissar ta’ kwoti;

(e)

jistgħu joħolqu diskriminazzjoni jew jeliminaw il-kompetizzjoni fir-rigward ta’ proporzjon sostanzjali tal-prodotti inkwistjoni.

5.   Jekk, wara l-iskadenza tal-perijodu ta’ xahrejn imsemmi fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 2, il-Kummissjoni ssib li l-kondizzjonijiet biex jiġi applikat il-paragrafu 1 ma ġewx sodisfatti, għandha, mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3) tieħu deċiżjoni li tiddikjara li l-Artikolu 101(1) TFUE japplika għall-ftehim, għad-deċiżjoni jew għall-prattika miftiehma inkwistjoni.

Dik id-deċiżjoni tal-Kummissjoni m’għandhiex tapplika qabel id-data tan-notifika tagħha lill-organizzazzjoni interprofessjonali kkonċernata, sakemm dik l-organizzazzjoni interprofessjonali ma tkunx tat informazzjoni inkorretta jew tkun abbużat mill-eżenzjoni prevista fil-paragrafu 1.

6.   Fil-każ ta’ ftehimiet pluriennali, in-notifika għall-ewwel sena għandha tkun valida għas-snin sussegwenti tal-ftehim. Madankollu, f’dak il-każ, il-Kummissjoni tista’, fuq inizjattiva proprja jew fuq talba ta’ Stat Membru ieħor, toħroġ riżultat ta’ inkompatibbiltà fi kwalunkwe ħin.

7.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu l-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni uniformi ta’ dan l-Artikolu. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

KAPITOLU II

Regoli dwar l-għajnuna mill-istat

Artikolu 211

Applikazzjoni tal-Artikoli 107 sa 109 TFUE

1.   L-Artikoli 107 sa 109 TFUE għandhom japplikaw għall-produzzjoni u l-kummerċ ta’ prodotti agrikoli.

2.   B’deroga mill-paragrafu 1, l-Artikoli 107 sa 109 TFUE ma għandhomx japplikaw għal pagamenti li jsiru mill-Istati Membri skont u f’konformità ma' kwalunkwe waħda minn dawn li ġejjin:

(a)

il-miżuri msemmija f’dan ir-Regolament li jiġu ffinanzjati parzjalment jew għalkollox mill-Unjoni;

(b)

l-Artikoli 213 sa 218 ta' dan ir-Regolament.

Artikolu 212

Pagamenti nazzjonali relatati ma’ programmi ta’ appoġġ għall-inbid

B’deroga mill-Artikolu 44(3), l-Istati Membri jistgħu jagħtu pagamenti nazzjonali f'konformità mar-regoli tal-Unjoni dwar għajnuna mill-Istat għall-miżuri msemmija fl-Artikoli 45, 49 u 50.

Ir-rata massima ta’ għajnuna kif stabbilita fir-regoli rilevanti tal-Unjoni dwar għajnuna mill-Istat għandha tapplika għall-finanzjament pubbliku globali, inkluż kemm il-fondi tal-Unjoni kif ukoll dawk nazzjonali.

Artikolu 213

Pagamenti nazzjonali għal renni fil-Finlandja u fl-Iżvezja

Soġġett għal awtorizzazzjoni mill-Kummissjoni adottata mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3), il-pagamenti nazzjonali għall-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni tar-renniet u l-prodotti tar-renniet (il-kodiċi NM ex 0208 u ex 0210) jistgħu jingħataw mill-Finlandja u mill-Isvezja sakemm ma jġibux magħhom xi żieda fil-livelli tradizzjonali tal-produzzjoni.

Artikolu 214

Pagamenti nazzjonali għas-settur taz-zokkor fil-Finlandja

Il-Finlandja tista’ tagħmel pagamenti nazzjonali li jammontaw sa EUR 350 għal kull ettaru għal kull sena ta' kummerċjalizzazzjoni lil dawk li jkabbru l-pitravi taz-zokkor.

Artikolu 215

Pagamenti nazzjonali għall-apikultura

L-Istati Membri jistgħu jagħmlu pagamenti nazzjonali għall-protezzjoni tal-produtturi tal-apikultura żvantaġġati minħabba kondizzjonijiet strutturali jew naturali jew skont programmi ekonomiċi ta’ żvilupp, ħlief għal dawk allokati għall-produzzjoni jew għall-kummerċ.

Artikolu 216

Pagamenti nazzjonali għal distillazzjoni ta’ nbid f’każijiet ta’ kriżi

1.   L-Istati Membri jistgħu jagħmlu pagamenti nazzjonali lill-produtturi ta’ nbid għad-distillazzjoni volontarja jew obbligatorja ta’ nbid f’każijiet ġustifikati ta’ kriżi.

Dawk il-pagamenti għandhom ikunu proporzjonati u għandhom jippermettu li dik il-kriżi tiġi indirizzata.

L-ammont globali ta’ pagamenti disponibbli fi Stat Membru fi kwalunkwe sena partikolari għal dawn il-pagamenti ma għandux ikun aktar minn 15 % tal-fondi disponibbli globalment għal kull Stat Membru għal dik is-sena kif stabbilit fl-Anness VI.

2.   L-Istati Membri li jkunu jixtiequ jagħmlu użu mill-pagamenti nazzjonali msemmija fil-paragrafu 1 għandhom jissottomettu avviż debitament sostanzjata lill-Kummissjoni. Il-Kummissjoni għandha tiddeċiedi mingħajr ma tiġi applikata l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3) jekk il-miżura tiġix approvata u jekk il-pagamenti jistgħux isiru.

3.   L-alkoħol li jirriżulta mid-distillazzjoni msemmija fil-paragrafu 1 għandu jintuża esklussivament għal għanijiet tal-industrija jew tal-enerġija biex tiġi evitata kwalunkwe distorsjoni tal-kompetizzjoni.

4.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 217

Pagamenti nazzjonali għal distribuzzjoni ta’ prodotti lit-tfal

L-Istati Membri jistgħu, b’żieda mal-għajnuna mill-Unjoni prevista skont l-Artikoli 23 u 26, jagħmlu pagamenti nazzjonali għall-provvista tal-prodotti lil tfal fi stabbilimenti edukattivi jew għall-ispejjeż relatati msemmija fl-Artikolu 23(1).

L-Istati Membri jistgħu jiffinanzjaw dawk il-pagamenti permezz ta’ imposta fuq is-settur konċernat jew bi kwalunkwe kontribuzzjoni oħra mis-settur privat.

L-Istati Membri jistgħu, b’żieda mal-għajnuna mill-Unjoni prevista skont l-Artikolu 23, jagħmlu pagamenti nazzjonali għall-finanzjament ta’ miżuri ta’ akkumpanjament meħtieġa biex l-iskema tal-Unjoni għall-provvista ta' frott u ħxejjex, frott u ħxejjex ipproċessati u prodotti tal-banana tkun effikaċi, kif imsemmi fl-Artikolu 23(2).

Artikolu 218

Pagamenti nazzjonali għall-ġewż

1.   L-Istati Membri jistgħu jagħmlu pagamenti nazzjonali, sa massimu ta’ EUR 120,75 għal kull ettaru kull sena, lill-bdiewa li jipproduċu l-prodotti li ġejjin:

(a)

lewż tal-kodiċijiet NM 0802 11 u 0802 12;

(b)

ġellewż jew siġar tal-ġellewż tal-kodiċijiet NM 0802 21 u 0802 22;

(c)

ġewż tal-kodiċijiet NM 0802 31 00 u 0802 32 00;

(d)

pistaċċi tal-kodiċijiet NM 0802 51 00 u 0802 52 00;

(e)

ħarrub tal-kodiċi NM 1212 92 00.

2.   Il-pagamenti nazzjonali msemmija fil-paragrafu 1 jistgħu jitħallsu biss għal erja massima ta’:

Stat Membru

Erja massima (ettari)

Belġju

100

Bulgarija

11 984

Ġermanja

1 500

Greċja

41 100

Spanja

568 200

Franza

17 300

Italja

130 100

Ċipru

5 100

Lussemburgu

100

Ungerija

2 900

Pajjiżi l-Baxxi

100

Polonja

4 200

Portugall

41 300

Rumanija

1 645

Slovenja

300

Slovakkja

3 100

Renju Unit

100

3.   L-Istati Membri jistgħu jagħmlu l-għoti ta’ pagamenti nazzjonali msemmi fil-paragrafu 1 soġġett għall-kondizzjoni li l-bdiewa jkunu membri ta’ organizzazzjoni tal-produtturi rikonoxxuta skont l-Artikolu 152.

PARTI V

DISPOŻIZZJONIJIET ĠENERALI

KAPITOLU I

Miżuri eċċezzjonali

Taqsima 1

Tfixkil fis-suq

Artikolu 219

Miżuri kontra t-tfixkil fis-suq

1.   Sabiex issir reazzjoni effiċjenti u effikaċi kontra t-theddid ta’ tfixkil fis-swieq ikkawżat minn żieda jew tnaqqis sinifikanti fil-prezzijiet fi swieq interni u esterni jew avvenimenti u ċirkostanzi oħrajn li jfixklu jew jheddu li jfixklu s-suq b'mod sinifikanti, fejn dik is-sitwazzjoni jew l-effetti tagħha fuq is-suq x'aktarx ser tkompli jew issir agħar, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta ċerti atti f'konformità mal-Artikolu 227 biex jittieħdu l-miżuri meħtieġa biex tiġi indirizzata dik is-sitwazzjoni tas-suq, filwaqt li jiġi rrispettat kwalunkwe obbligu li jirriżulta minn ftehimiet internazzjonali konklużi f'konformità mat-TFUE u sakemm kwalunkwe miżura oħra disponibbli taħt dan ir-Regolament tidher li tkun insuffiċjenti.

Fejn fil-każijiet ta’ theddid ta’ tfixkil fis-swieq imsemmi fl-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu, dan ikun meħtieġ għal raġunijiet ta’ urġenza li jesiġu hekk, għandha tapplika l-proċedura msemmija fl-Artikolu 228 għal atti ddelegati adottati skont l-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu.

Dawn ir-raġunijiet tant importanti ta' urġenza jistgħu jinkludu l-ħtieġa li tittieħed azzjoni immedjata biex jiġi indirizzat jew evitat tfixkil fis-suq, fejn it-theddid ta' tfixkil fis-suq tant isir malajr jew b’mod mhux mistenni li azzjoni immedjata tista' tkun meħtieġa biex is-sitwazzjoni tiġi indirizzata b’mod effiċjenti u effettiv, jew fejn azzjoni tipprevjeni tali theddid ta' tfixkil fis-suq milli jimmaterjalizza, ikompli jew milli jinbidel fi tfixkil aktar serju jew imtawwal, jew fejn id-dewmien ta' azzjoni immedjata jhedded li jikkawża jew jaggrava t-tfixkil jew iżid il-limitu tal-miżuri li aktar tard ikunu meħtieġa biex it-theddid jew it-tfixkil jiġi indirizzat, jew li jkun ta' ħsara għall-kondizzjonijiet tal-produzzjoni jew tas-suq.

Biex jiġi indirizzat it-tfixkil tas-suq jew it-theddida tiegħu, dawn il-miżuri jistgħu, sa fejn u għaż-żmien meħtieġ, jestendu jew jimmodifikaw il-kamp ta’ applikazzjoni, it-tul ta’ żmien jew aspetti oħra ta’ miżuri oħra previsti skont dan ir-Regolament, jew jipprovdu għal rifużjonijiet tal-esportazzjoni, jew jissospendu dazji ta’ importazzjoni għalkollox jew parzjalment, inkluż għal ċerti kwantitajiet jew perijodi skont il-ħtieġa.

2.   Il-miżuri msemmija fil-paragrafu 1 ma għandhomx japplikaw għal prodotti elenkati fit-Taqsima 2 tal-Parti XXIV tal-Anness I.

Madankollu, il-Kummissjoni tista', permezz ta' atti delegati adottati f'konformità mal-proċedura ta' urġenza msemmija fl-Artikolu 228, tiddeċiedi li l-miżuri msemmija fil-paragrafu 1 għandhom japplikaw għal wieħed jew aktar mill-prodotti elenkati fit-Taqsima 2 tal-Parti XXIV tal-Anness I.

3.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jistipulawir-regoli proċedurali u kriterji tekniċi meħtieġa għall-applikazzjoni tal-miżuri msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Taqsima 2

Miżuri ta' appoġġ għas-suq relatati ma' mard tal-annimali u ma' telf ta' fiduċja tal-konsumaturi minħabba riskji għas-saħħa pubblika, tal-annimali jew tal-pjanti

Artikolu 220

Miżuri dwar mard tal-annimali u telf ta’ fiduċja tal-konsumaturi minħabba riskji għas-saħħa pubblika, tal-annimali jew tal-pjanti

1.   Il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta' implimentazzjoni waqt li tieħu miżuri eċċezzjonali ta’ appoġġ għas-suq milqut sabiex jittieħed kont:

(a)

tar-restrizzjonijiet fuq il-kummerċ fl-Unjoni u f’pajjiżi terzi li jistgħu jirriżultaw mill-applikazzjoni ta’ miżuri biex jikkumbattu t-tixrid ta’ mard f’annimali; u

(b)

tat-tfixkil serju fis-swieq attribwit direttament għal telf ta’ fiduċja tal-konsumaturi minħabba riskji għas-saħħa u l-mard pubbliku, tal-annimali jew tal-pjanti.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

2.   Il-miżuri previsti fil-paragrafu 1 għandhom japplikaw għal kwalunkwe settur li ġej:

(a)

laħam taċ-ċanga u vitella;

(b)

ħalib u prodotti tal-ħalib;

(c)

laħam tal-majjal;

(d)

laħam tan-nagħaġ u laħam tal-mogħoż;

(e)

bajd;

(f)

laħam tat-tjur.

Il-miżuri msemmija fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1 li huma relatati mat-telf ta' fiduċja tal-konsumaturi minħabba riskji għas-saħħa pubblika jew tal-pjanti għandhom japplikaw ukoll għall-prodotti agrikoli l-oħra kollha minbarra għal dawk elenkati fit-Taqsima 2 tal-Parti XXIV tal-Anness I.

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati f'konformità mal-proċedura ta’ urġenza msemmija fl-Artikolu 228, biex testendi l-lista ta’ prodotti msemmija fl-ewwel żewġ subparagrafi ta' dan il-paragrafu.

3.   Il-miżuri previsti fil-paragrafu 1 għandhom jittieħdu meta jintalbu mill-Istat Membru konċernat.

4.   Il-miżuri previsti fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1 jistgħu jittieħdu biss jekk l-Istat Membru konċernat ikun ħa miżuri sanitarji u veterinarji malajr biex jeqred il-mard, u biss sa fejn u sakemm ikun strettament meħtieġ biex jappoġġa s-suq konċernat.

5.   L-Unjoni għandha tipprovdi finanzjament parzjali ekwivalenti għal 50 % tal-infiq imġarrab mill-Istati Membri għall-miżuri previsti fil-paragrafu 1.

Madankollu, fir-rigward tas-setturi tal-laħam taċ-ċanga u tal-vitella, il-ħalib u l-prodotti tal-ħalib, il-laħam tal-majjal u l-laħam tan-nagħaġ u l-laħam tal-mogħoż, l-Unjoni għandha tipprovdi finanzjament parzjali ekwivalenti għal 60 % ta’ dan l-infiq meta tkun qed tikkumbatti l-marda tal-ilsien u d-dwiefer.

6.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li, fejn produtturi jikkontribwixxu għall-infiq mġarrab mill-Istati Membri, dan ma jirriżultax f’distorsjoni tal-kompetizzjoni bejn produtturi fi Stati Membri differenti.

Taqsima 3

Problemi speċifiċi

Artikolu 221

Miżuri għal riżoluzzjoni ta’ problemi speċifiċi

1.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni filwaqt li tieħu miżuri ta’ emerġenza meħtieġa u ġustifikabbli biex issolvi problemi speċifiċi. Dawk il-miżuri jistgħu jidderogaw mid-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament biss sakemm ikun strettament meħtieġ u għall-perijodu li jkun strettament meħtieġ. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

2.   Biex issolvi problemi speċifiċi, u għal raġunijiet tant importanti ta’ urġenza debitament ġustifikati, marbuta ma' sitwazzjonijiet li x'aktarx jikkawżaw deterjorazzjoni rapida ta' produzzjoni u kondizzjonijiet tas-suq li jistgħu jkunu diffiċli li jiġu indirizzati jekk ikun hemm dewmien fl-adozzjoni ta' miżuri, il-Kummissjoni għandha tadotta immedjatament atti ta’ implimentazzjoni applikabbli f'konformità mal-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(3).

3.   Il-Kummissjoni għandha tadotta miżuri skont il-paragrafi 1 jew 2 biss jekk ma jkunx possibbli li jiġu adottati l-miżuri ta' emerġenza meħtieġa f'konformità mal-Artikoli 219 jew 220.

4.   Miżuri adottati skont il-paragrafi 1 jew 2 għandhom jibqgħu fis-seħħ għal perijodu ta' mhux aktar minn 12-il xahar. Jekk wara dan il-perijodu l-problemi speċifiċi li wasslu għall-adozzjoni ta' dawn il-miżuri jippersistu, il-Kummissjoni tista', sabiex tistabbilixxi soluzzjoni permanenti, tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 227 dwar il-kwistjoni, jew tressaq proposti leġislattivi adatti.

5.   Il-Kummissjoni għandha tgħarraf lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill bi kwalunkwe miżura adottata skont il-paragrafi 1 jew 2 fi żmien jumejn ta' xogħol mill-adozzjoni tagħha.

Taqsima 4

Ftehimiet u deċiżjonijiet matul perijodi ta’ żbilanċ qawwi fis-swieq

Artikolu 222

L-applikazzjoni tal-Artikolu 101(1) TFUE

1.   Matul perijodi ta' żbilanċ qawwi fis-swieq, il-Kummissjoni tista' tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw lil-Artikolu 101(1) TFUE ma għandux japplika għal ftehimiet u deċiżjonijiet tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi rikonoxxuti, tal-assoċjazzjonijiet tagħhom u tal-organizzazzjonijiet interprofessjonali rikonoxxuti fi kwalunkwe mis-setturi msemmijin fl-Artikolu 1(2) ta’ dan ir-Regolament, dment li tali ftehimiet u deċiżjonijiet ma jfixklux il-funzjonament tajjeb tas-suq intern, ikunu strettament immirati sabiex jistabbilizzaw is-settur ikkonċernat u jaqgħu taħt waħda jew aktar mill-kategoriji li ġejjin:

(a)

l-irtirar mis-suq jew it-tqassim b'xejn tal-prodotti tagħhom;

(b)

it-trasformazzjoni u l-ipproċessar;

(c)

il-ħżin minn operaturi privati;

(d)

miżuri konġunti ta' promozzjoni;

(e)

ftehimiet dwar ir-rekwiżiti ta' kwalità;

(f)

ix-xiri konġunt tar-riżorsi meħtieġa sabiex jiġi miġġieled it-tixrid ta' pesti u mard fl-annimali u l-pjanti fl-Unjoni jew tar-riżorsi meħtieġa biex jiġu indirizzati l-effetti tad-diżastri naturali fl-Unjoni;

(g)

l-ippjanar temporanju tal-produzzjoni, b'kont meħud tan-natura speċifika taċ-ċiklu tal-produzzjoni.

Fl-atti ta' implimentazzjoni tagħha l-Kummissjoni għandha tispeċifika l-kamp ta' applikazzjoni sostantiv u ġeografiku ta' din id-deroga u, soġġett għall-paragrafu 3, il-perijodu li għalih tapplika d-deroga.

Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

2.   Il-Paragrafu 1 għandu japplika biss jekk il-Kummissjoni tkun diġà adottat waħda mill-miżuri msemmija f'dan il-Kapitolu, jekk inxtraw prodotti bl-intervent pubbliku jew jekk tkun ingħatat għajnuna għall-ħżin privat imsemmi fil-Kapitolu I tat-Titolu I tal-Parti II.

3.   Il-ftehimiet u d-deċiżjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 għandhom ikunu validi biss għal perijodu ta' mhux aktar minn sitt xhur.

Madankollu, il-Kummissjoni tista’ tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jawtorizzaw ftehimiet u deċiżjonijiet bħal dawn għal perijodu ieħor ta' mhux aktar minn sitt xhur. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

KAPITOLU II

Komunikazzjonijiet u rappurtar

Artikolu 223

Rekwiżiti ta’ komunikazzjoni

1.   Għall-finijiet tal-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament, biex timmonitorja, tanalizza u timmaniġġja s-suq ta’ prodotti agrikoli, tiggarantixxi t-trasparenza tas-suq, il-funzjonament sewwa ta’ miżuri tal-PAK, tiċċekkja, tikkontrolla, timmonitorja, tevalwa u tawditja miżuri tal-PAK, u tikkonforma mar-rekwiżiti stabbiliti fi ftehimiet internazzjonali konklużi f'konformità mat-TFUE, inklużi rekwiżiti ta’ notifika skont dawk il-ftehimiet, il-Kummissjoni tista’, f'konformità mal-proċedura msemmija fil-paragrafu 2, tadotta l-miżuri meħtieġa fir-rigward ta’ komunikazzjonijiet li jkollhom isiru minn impriżi, mill-Istati Membri u minn pajjiżi terzi. Waqt li tagħmel dan, għandha tqis il-ħtiġijiet tad-data u s-sinerġiji bejn is-sors potenzjali tad-data.

L-informazzjoni miksuba tista’ tkun trasmessa lil organizzazzjonijiet internazzjonali, lill-awtoritajiet kompetenti ta’ pajjiżi terzi, u ssir disponibbli għalihom, u tista’ ssir pubblika, soġġetta għall-protezzjoni ta’ data personali u tal-interess leġittimu ta’ impriżi fil-protezzjoni tas-sigrieti kummerċjali tagħhom, inklużi l-prezzijiet.

2.   Sabiex tiġi żgurata l-integrità ta' sistemi ta' informazzjoni u biex tiġi żgurata l-awtentiċità u l-leġibbiltà ta' dokumenti u d-data assoċjata trasmessa, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 227 li jistabbilixxu:

(a)

in-natura u t-tip ta' informazzjoni li għandha tiġi nnotifikata;

(b)

il-kategoriji ta’ data li għandhom jiġu pproċessati, il-perijodi ta’ żamma massimi u l-għan tal-ipproċessar, b’mod partikolari f’każ tal-pubblikazzjoni ta’ tali data u t-trasferiment tagħha lejn pajjiżi terzi;

(c)

id-drittijiet tal-aċċess għall-informazzjoni jew għal sistemi ta’ informazzjoni magħmulin disponibbli;

(d)

il-kondizzjonijiet ta’ pubblikazzjoni tal-informazzjoni.

3.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistipulaw il-miżuri meħtieġa għall-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu, inkluż:

(a)

il-metodi ta’ notifika;

(b)

ir-regoli dwar l-informazzjoni li għandha tiġi notifikata;

(c)

l-arranġamenti għall-immaniġġjar tal-informazzjoni li għandha tiġi nnotifikata, kif ukoll dwar il-kontenut, il-forma, il-waqt, il-frekwenza u l-iskadenzi tan-notifiki;

(d)

l-arranġamenti għat-trasmissjoni ta’ informazzjoni u dokumenti lill-Istati Membri, lil organizzazzjonijiet internazzjonali, lill-awtoritajiet kompetenti f’pajjiżi terzi jew lill-pubbliku, jew biex tagħmilhom disponibbli għalihom, soġġetti għall-protezzjoni ta’ data personali u tal-interess leġittimu ta’ impriżi fil-protezzjoni tas-sigrieti kummerċjali tagħhom.

Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 229(2).

Artikolu 224

Ipproċessar u protezzjoni tad-data personali

1.   L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jiġbru data personali għall-finijiet previsti fl-Artikolu 223(1) u ma għandhomx jipproċessaw dik id-data b'mod inkompatibbli ma' dawk il-finijiet.

2.   Meta data personali tiġi pproċessata għall-finijiet ta' monitoraġġ u evalwazzjoni kif imsemmi fl-Artikolu 223(1), għandha tkun anonima u għandha tiġi proċessata biss f'forma aggregata.

3.   Data personali għandha tiġi proċessata f'konformità mad-Direttiva 95/46/KE u r-Regolament (KE) Nru 45/2001. B'mod partikolari, tali data ma għandhiex tinħażen f'forma li tippermetti l-identifikazzjoni tas-soġġetti tad-data għal aktar milli jkun meħtieġ għall-finijiet li għalihom tkun inġabret jew li għalihom tiġi proċessata ulterjorment, b'kont meħud tal-perijodi minimi għaż-żamma ta' data stabbiliti fid-dritt applikabbli nazzjonali u tal-Unjoni.

4.   L-Istati Membri għandhom jinfurmaw lis-soġġetti tad-data li d-data personali tagħhom tista' tiġi pproċessata minn korpi nazzjonali u tal-Unjoni f'konformità mal-paragrafu 1 u li f'dan ir-rigward huma jgawdu d-drittijiet li jinsabu fid-Direttiva 95/46/KE u fir-Regolament (KE) Nru 45/2001 rispettivament.

Artikolu 225

Obbligu ta’ rapportar lill-Kummissjoni

Il-Kummissjoni għandha tippreżenta rapport lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill:

(a)

kull tliet snin u għall-ewwel darba tal-21 ta’ Diċembru 2016 dwar l-implimentazzjoni tal-miżuri li jirrigwardaw is-settur tal-apikultura kif jinsabu fl-Artikoli 55, 56 u 57, inkluż dwar l-aħħar żviluppi dwar is-sistemi ta' identifikazzjoni tad-doqqajs;

(b)

sat-30 ta’ Ġunju 2014 u sal-31 ta’ Diċembru 2018 dwar l-iżvilupp tas-sitwazzjoni fis-suq tas-settur tal-ħalib u tal-prodotti tal-ħalib u b’mod partikolari dwar il-funzjonament tal-Artikoli 148 sa 151, l-Artikolu 152(3) u l-Artikolu 157(3), li jivvaluta b'mod partikolari, l-effetti fuq il-produtturi tal-ħalib u l-produzzjoni tal-ħalib fir-reġjuni żvantaġġati, b’rabta mal-objettiv ġenerali li tiġi sostnuta l-produzzjoni f’tali reġjuni, u li jkopri inċentivi potenzjali biex il-bdiewa jkunu mħeġġa jidħlu għal ftehimiet ta' produzzjoni konġunta flimkien ma’ kwalunkwe proposta adatta.

(c)

sal-31 ta’ Diċembru 2014 dwar il-possibbiltà li jiġi estiż il-kamp ta' applikazzjoni tal-iskemi tal-iskejjel biex jinkludu ż-żejt taż-żebbuġa u ż-żebbuġ għall-ikel;

(d)

sal-31 ta’ Diċembru 2017 dwar l-applikazzjoni ta' regoli ta' kompetizzjoni fis-settur agrikolu fl-Istati Membri kollha, b'mod partikolari dwar l-operat tal-Artikoli 209 u 210, u tal-Artikoli 169, 170 u 171 fis-setturi kkonċernati.

KAPITOLU III

Riżerva għall-kriżijiet fis-settur agrikolu

Artikolu 226

Użu tar-Riżerva

Il-fondi trasferiti mir-Riżerva għall-kriżijiet fis-settur agrikolu skont il-kondizzjonijiet u l-proċedura msemmija fl-Artikolu 25 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 u fil-paragrafu 22 tal-Ftehim Interistituzzjonali bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar id-dixxiplina baġitarja, il-kooperazzjoni fi kwistjonijiet baġitarji u dwar ġestjoni finanzjarja tajba għandu jsir disponibbli għall-miżuri li dan ir-Regolament japplika għalihom għas-sena jew snin li għalihom ikun meħtieġ l-appoġġ addizzjonali u li huma implimentati f'ċirkostanzi li jmorru lil hinn mill-iżviluppi normali tas-suq.

B’mod partikolari, il-fondi għandhom jiġu trasferiti għal kwalunkwe infiq taħt:

(a)

l-Artikoli 8 sa 21;

(b)

l-Artikoli 196 sa204, u

(c)

l-Artikoli 219, 220 u 221 ta’ dan ir-Regolament.

PARTI VI

DELEGI TA’ SETGĦAT, DISPOŻIZZJONIJIET TA’ IMPLIMENTAZZJONI, DISPOŻIZZJONIJIET TRANSIZZJONALI U FINALI

KAPITOLU I

Delegi ta’ setgħat u dispożizzjonijiet ta’ implimentazzjoni

Artikolu 227

Twettiq tad-delega

1.   Is-setgħa li jiġu adottati l-atti ddelegati tingħata lill-Kummissjoni soġġett għall-kondizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa li jiġu adottati atti ddelegati msemmija f’dan ir-Regolament għandha tingħata lill-Kummissjoni għal perijodu ta' seba' snin minn tal-20 ta’ Diċembru 2013. Il-Kummissjoni għandha tfassal rapport fir-rigward tad-delega tas-setgħa mhux aktar tard minn disa’ xhur qabel it-tmiem tal-perijodu ta’ seba' snin. Id-delega tas-setgħa għandha tiġi estiża b'mod taċitu għal perijodi ta' tul identiku, dment li l-Parlament Ewropew jew il-Kunsill ma jopponux tali estensjoni sa mhux aktar tard minn tliet xhur qabel it-tmiem ta' kull perijodu.

3.   Id-delega tas-setgħa msemmija f’dan ir-Regolament tista’ tiġi rrevokata fi kwalunkwe ħin mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni li tirrevoka għandha ttemm id-delega tas-setgħa speċifikata f’dik id-deċiżjoni. Hija għandu jkollha effett fil-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f’data aktar tard speċifikata fih. Hija ma għandhiex taffettwa l-validità ta’ kwalunkwe att iddelegat li jkun diġà fis-seħħ.

4.   Malli tadotta att iddelegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att iddelegat adottat f'konformità ma' dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tkun ġiet espressa ebda oġġezzjoni jew mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill f’perijodu ta’ xahrejn min-notifika ta’ dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel l-iskadenza ta’ dak il-perijodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn għarrfu lill-Kummissjoni li huma ma jkunux ser joġġezzjonaw. Dak il-perijodu għandu jiġi estiż b’xahrejn bl-inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 228

Proċedura ta' urġenza

1.   Atti ddelegati adottati skont dan l-Artikolu għandhom jidħlu fis-seħħ mingħajr dewmien u għandhom japplikaw sakemm ma tkunx espressa ebda oġġezzjoni f'konformità mal-paragrafu 2. In-notifika ta’ att iddelegat adottat skont dan l-Artikolu lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill għandha tiddikjara r-raġunijiet għall-użu tal-proċedura ta’ urġenza.

2.   Il-Parlament Ewropew jew il-Kunsill jistgħu joġġezzjonaw għal att iddelegat adottat skont dan l-Artikolu b’konformità mal-proċedura msemmija fl-Artikolu 227(5). F’dak il-każ, il-Kummissjoni għandha tħassar l-att mingħajr dewmien wara n-notifika tad-deċiżjoni ta’ oġġezzjoni mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill.

Artikolu 229

Il-proċedura tal-kumitat

1.   Il-Kummissjoni għandha tiġi assistita minn kumitat imsejjaħ il-Kumitat għall-Organizzazzjoni Komuni tas-Swieq Agrikoli. Dak il-Kumitat għandu jkun kumitat skont it-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

Fil-każ ta' atti msemmija fl-Artikolu 80(5), il-punti (c) u (d) tal-Artikolu 91, l-Artikolu 97(4), l-Artikolu 99, l-Artikolu 106 u l-Artikolu 107(3), meta l-kumitat ma jagħtix opinjoni, il-Kummissjoni ma għandhiex tadotta l-abbozz tal-att ta' implimentazzjoni u għandu jiġi applikat it-tielet subparagrafu tal-Artikolu 5(4) tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

3.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 8 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011, b’mod konġunt mal-Artikolu 5 tiegħu.

KAPITOLU II

Dispożizzjonijiet transizzjonali u finali

Artikolu 230

Tħassir

1.   Ir-Regolament (KE) Nru 1234/2007 huwa mħassar.

Madankollu, id-dispożizzjonijiet tar-Regolament (KE) Nru 1234/2007 li ġejjin għandhom ikomplu japplikaw:

(a)

fir-rigward tas-sistema tal-limitazzjoni tal-produzzjoni tal-ħalib: it-Taqsima III tal-Kapitolu III tat-Titolu I tal-Parti II, l-Artikolu 55, l-Artikolu 85 u l-Annessi IX u X, sal-31 ta’ Marzu 2015;

(b)

fir-rigward tas-settur tal-inbid:

(i)

l-Artikoli 85a sa 85e fir-rigward ta’ żoni msemmija fl-Artikolu 85a(2) li ma jkunux għadhom inqalgħulhom id-dwieli u fir-rigward ta’ żoni msemmija fl-Artikolu 85b(1) li ma kinux regolarizzati, sakemm tali żoni jinqalgħulhom id-dwieli jew jiġu regolarizzati u l-Artikolu 188a(1) u (2):

(ii)

is-sistema transitorja tad-dritt ta' taħwil stabbilit fis-Subtaqsima II tat-Taqsima IVa tal-Kapitolu III tat-Titolu I tal-Parti II sal-31 ta’ Diċembru 2015;

(iii)

l-Artikolu 118m(5) sal-approvazzjoni tal-ħażniet tal-inbejjed bid-denominazzjoni “Mlado vino portugizac” eżistenti fl-1 Lulju 2013;

(iv)

l-Artikolu 118s(5) sat-30 ta’ Ġunju 2017;

(c)

L-Artikolu 113a(4), l-Artikoli 114, 115 u 116, l-Artikolu 117(1) sa (4) u l-punt (e)(iv) tal-Artikolu 121, kif ukoll il-punti I(2) u (3) u III(1) tal-Parti B u l-Parti C tal-Anness XIV, u l-punti 1, 3, 5 u 6 tal-Parti II u l-punt 2 tal-Parti IV tal-Anness XV għall-fini tal-applikazzjoni ta' dawk l-Artikoli, sad-data tal-applikazzjoni tar-regoli tal-kummerċjalizzazzjoni korrispondenti li għandhom jiġu stabbiliti f'konformità mal-atti ddelegati previsti fl-Artikolu 75(2), l-Artikolu 76(4), l-Artikolu 78(3) u (4), l-Artikolu 79(1), l-Artikolu 80(4), l-Artikolu 83(4), l-Artikolu 86, l-Artikolu 87(2), l-Artikolu 88(3) u l-Artikolu 89 ta' dan ir-Regolament;

(d)

L-Artikolu 133a(1) u l-Artikolu 140a sat-30 ta’ Settembru 2014;

(e)

l-ewwel u t-tieni subparagrafi tal-Artikolu 182(3) sa tmiem is-sena ta' kummerċjalizzazzjoni 2013/2014 għaz-zokkor fit-30 ta’ Settembru 2014;

(f)

l-Artikolu 182(4) sal-31 ta’ Diċembru 2017;

(g)

l-Artikolu 182(7) sal-31 ta’ Marzu 2014;

(h)

Punt 3(b) tal-Parti III tal-Anness XV sal-31 ta’ Diċembru 2015;

(i)

L-Anness XX sad-data tad-dħul fis-seħħ tal-att leġislattiv li jissostitwixxi r-Regolament (KE) Nru 1216/2009 u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 614/2009 (45).

2.   Ir-referenzi għar-Regolament(KE) Nru 1234/2007 għandhom jinftiehmu bħala referenzi għal dan ir-Regolament u għar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 u għandhom jinqraw skont it-tabelli ta’ korrelazzjoni mogħtija fl-Anness XIV għal dan ir-Regolament.

3.   Ir-Regolamenti tal-Kunsill (KEE) Nru 922/72, (KEE) Nru 234/79, (KE) Nru 1601/96 u (KE) Nru 1037/2001 huma mħassra.

Artikolu 231

Regoli transitorji

1.   Sabiex tiġi żgurata t-transizzjoni mingħajr diffikultajiet mill-arranġamenti msemmija fir-Regolament (KE) Nru 1234/2007 għal dawk stabbiliti f’dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa tadotta atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 227 fir-rigward ta’ miżuri meħtieġa għall-protezzjoni tad-drittijiet miksuba u l-aspettattivi leġittimi tal-impriżi.

2.   Il-programmi pluriennali kollha adottati qabel l-1 ta’ Jannar 2014 għandhom jibqgħu jkunu regolati mid-dispożizzjonijiet konċernati tar-Regolament (KE) Nru 1234/2007 wara d-dħul fis-seħħ ta' dan ir-Regolament sakemm dawk il-programmi jintemmu.

Artikolu 232

Dħul fis-seħħ u applikazzjoni

1.   Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Huwa għandu japplika mill-1 ta’ Jannar 2014.

Madankollu:

(a)

l-Artikolu 181 għandu japplika mill-1 ta’ Ottubru 2014;

(b)

il-punt II(3) tal-Parti VII tal-Anness VII għandu japplika mill-1 ta’ Jannar 2016;

2.   L-Artikoli 148 sa 151, l-Artikolu 152(3), l-Artikolu 156(2), l-Artikolu 157(3), l-Artikoli 161 u 163, l-Artikol 173(2) u l-Artikolu 174(2) għandhom japplikaw sat-30 ta’ Ġunju 2020.

3.   L-Artikoli 127 sa 144 u l-Artikoli 192 sa 193 għandhom japplikaw sa tmiem is-sena ta' kummerċjalizzazzjoni 2016/2017 għaz-zokkor fit-30 ta’ Settembru 2017.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, is-17 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. JUKNA


(1)  Opinjoni tat-8 ta’ Marzu 2012 (għadha mhix ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali).

(2)  ĠU C 191, 29.6.2012, p. 116 u ĠU C 44, 15.2.2013, p. 158.

(3)  ĠU C 225, 27.7.2012, p. 174.

(4)  Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew tal-20 ta’ Novembru 2013 (għadha mhix ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali)

(5)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1234/2007 tat-22 ta’ Ottubru 2007 li jistabbilixxi organizzazzjoni komuni ta' swieq agrikoli u dwar dispożizzjonijiet speċifiċi għal ċerti prodotti agrikoli (Ir-Regolament Uniku dwar l-OKS) (ĠU L 299, 16.11.2007, p. 1).

(6)  Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013, dwar il-finanzjament, il-ġestjoni u l-monitoraġġ tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KEE) Nru 352/78, (KE) Nru 165/94, (KE) Nru 2799/98, (KE) Nru 814/2000, (KE) Nru 1290/2005 u (KE) Nru 485/2008 (Ara paġna 549 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(7)  Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 234/79 tal-5 ta’ Frar 1979 fuq il-proċedura għall-aġġustament tan-nomenklatura tat-Tariffa Doganali Komuni użata għall-prodotti ta' l-agrikoltura(ĠU L 34, 9.2.1979, p. 2).

(8)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 tad-19 ta’ Jannar 2009 li jistabbilixxi regoli komuni għal skemi ta' appoġġ dirett għal bdiewa fi ħdan il-politika agrikola komuni u li jistabbilixxi ċerti skemi ta' appoġġ għal bdiewa, u li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 1290/2005, (KE) Nru 247/2006, (KE) Nru 378/2007 u li jirrevoka ir-Regolament (KE) Nru 1782/2003 (ĠU L 30, 31.1.2009, p. 16).

(9)  Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Novembru 2012 dwar skemi tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel (ĠU L 343, 14.12.2012, p. 1).

(10)  Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 95/46/KE tal-24 ta’ Ottubru, 1995 dwar il-protezzjoni ta’ individwi fir-rigward ta’ l-ipproċessar ta’ data personali u dwar il-moviment liberu ta’ dik id-data (ĠU L 281, 23.11.1995, p. 31).

(11)  Regolament (KE) Nru 45/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Diċembru 2000 dwar il-protezzjoni ta' individwu fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali mill-istituzzjonijiet u l-korpi tal-Komunità u dwar il-movement liberu ta' dak id-data (ĠU L 8, 12.1.2001, p. 1).

(12)  ĠU C 35, 9.2.2012, p. 1.

(13)  ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1.

(14)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta’ implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(15)  ĠU L 112, 24.4.2012, p. 21.

(16)  Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 922/72 li jistabbilixxi regoli ġenerali għall-għoti ta' għajnuna fir-rigward ta' dud tal-ħarir għas-sena tat-trobbija 1972/73 (ĠU L 106, 5.5.1972, p. 1).

(17)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1601/96 tat-30 ta’ Lulju 1996, li jistabbilixxi, fir-rigward tal-ħops, l-ammont ta’ għajnuna lill-produtturi għall-ħasda tal-1995 (ĠU L 206, 16.8.1996, p. 46).

(18)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1037/2001 tat-22 ta’ Mejju 2001 li jawtorizza l-offerta u l-fornitura għall-konsum uman dirett ta' ċerti nbejjed importati li jistgħu jkunu għaddew minn proċessi enoloġiċi mhux provduti fir-Regolament (KE) Nru 1493/1999 (ĠU L 145, 31.5.2001, p. 12).

(19)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/232/KE tal-20 ta’ Diċembru 2005 dwar il-konklużjoni ta' Ftehim bejn il-Komunità Ewropea u l-Istati Uniti tal-Amerika dwar il-Kummerċ tal-Inbid(ĠU L 87, 24.3.2006, p. 1).

(20)  Regolament (UE) Nru 1307/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi regoli għall-pagamenti diretti lill-bdiewa taħt skemi ta' appoġġ fil-qafas tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KE) Nru 637/2008 u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 (Ara paġna 608 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(21)  Regolament (KE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 dwar l-appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005 (Ara paġna 487 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(22)  Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi ċerti dispożizzjonijiet komuni fil-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta’ Koeżjoni, il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Agrikolu u Rurali u l-Fond Ewropew għall-Qasam Marittimu u s-Sajd u li jistabbilixxi dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Rurali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta’ Koeżjoni u l-Fond Ewropew għall-Qasam Marittimu u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 (Ara paġna 85 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(23)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 834/2007 tat-28 ta’ Ġunju 2007 dwar il-produzzjoni organika u t-tikkettar ta' prodotti organiċi u li jemenda r-Regolament (KEE) Nru 2029/91(ĠU L 189, 20.7.2007, p. 1).

(24)  Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE tas-6 ta’ Mejju 2003 dwar id-definizzjoni ta’ mikrointrapriżi u intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (ĠU L 124, 20.5.2003, p. 36).

(25)  Regolament (UE) Nru 229/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta’ Marzu 2013 li jistabbilixxi miżuri speċifiċi għall-agrikoltura favur il-gżejjer minuri fil-Baħar Eġew u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1405/2006 (ĠU L 78, 20.3.2013, p. 41)

(26)  ĠU C 244, 1.10.2004, p. 2.

(27)  Regolament (UE) Nru 1169/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Ottubru 2011 dwar l-għoti ta’ informazzjoni dwar l-ikel lill-konsumaturi, li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 1924/2006 u (KE) Nru 1925/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u li jħassar id-Direttiva tal-Kummissjoni 87/250/KEE, id-Direttiva tal-Kunsill 90/496/KEE, id-Direttiva tal-Kummissjoni 1999/10/KE, id-Direttiva 2000/13/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, id-Direttivi tal-Kummissjoni 2002/67/KE u 2008/5/KE u r-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 608/2004 (ĠU L 304, 22.11.2011, p. 18).

(28)  Direttiva 98/34/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta’ Ġunju 1998 li tistabbilixxi proċedura għall-għoti ta’ informazzjoni fil-qasam tal-istandards u tar-regolamenti tekniċi u tar-regoli dwar is-servizzi tas-Soċjetà tal-Informatika (ĠU L 204, 21.7.1998, p. 37).

(29)  Direttiva 2000/13/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta’ Marzu 2000 fuq l-approssimazzjoni ta' liġijiet tal-Istati Membri li għandhom x'jaqsmu ma' tikkettjar, preżentazzjoni u riklamar ta' oġġetti tal-ikel (ĠU L 109, 6.5.2000, p. 29).

(30)  Regolament (KE) Nru 110/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta’ Jannar 2008 dwar id-definizzjoni, id-deskrizzjoni, il-preżentazzjoni, l-ittikkettar, u l-protezzjoni ta' indikazzjonijiet ġeografiċi, ta' xorb spirituż (ĠU L 39, 13.2.2008, p. 16).

(31)  Direttiva 2008/95/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta’ Ottubru 2008 biex jiġu approssimati l-liġijiet tal-Istati Membri dwar it-trade marks (ĠU L 299, 8.11.2008, p. 25).

(32)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 207/2009 tas-26 ta’ Frar 2009 dwar it-trade mark Komunitarja (ĠU L 78, 24.3.2009, p. 1).

(33)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1493/1999 tas-17 ta’ Mejju 1999 dwar l-organizzazzjoni komuni tas-suq tal-inbid (ĠU L 84, 14.7.1999, p. 1).

(34)  Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 753/2002 tad-29 ta’ April 2002 li jistipula ċerti regoli għall-applikazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1493/1999 f'dak li għandu x'jaqsam mad-deskrizzjoni, l-isem, il-preżentazzjoni u l-protezzjoni ta' ċerti prodotti fis-settur tal-inbid (ĠU L 118, 4.5.2002, p. 1).

(35)  ĠU C 116, 14.4.2011, p. 12.

(36)  Direttiva tal-Kunsill 89/396/KEE tal-14 ta’ Ġunju 1989 dwar l-indikazzjonijiet jew il-marki li jidentifikaw il-lott li għalih jappartjeni oġġett tal-ikel (ĠU L 186, 30.6.1989, p. 21).

(37)  Direttiva 2007/45/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta’ Settembru 2007 li tistabbilixxi r-regoli fuq il-kwantitajiet nominali ta’ prodotti mballati minn qabel, li tirrevoka d-Direttivi tal-Kunsill 75/106/KEE u 80/232/KEE, u li temenda d-Direttiva tal-Kunsill 76/211/KEE (ĠU L 247, 21.9.2007, p. 17).

(38)  Regolament (UE) Nru 228/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta’ Marzu 2013 li jistabbilixxi miżuri speċifiċi għall-agrikoltura fir-reġjuni ultraperiferiċi tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 247/2006 (ĠU L 78, 20.3.2013, p. 23).

(39)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1/2003 tas-16 ta’ Diċembru 2002 fuq l-implimentazzjoni tar-regoli tal-kompetizzjoni mniżżlin fl-Artikoli 81 u 22 tat-Trattat (ĠU L 1, 4.1.2003, p. 1).

(40)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2913/92 tat-12 ta’ Ottubru 1992 li jwaqqaf il-Kodiċi Doganali tal-Komunità (ĠU L 302, 19.10.1992, p. 1).

(41)  Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 2454/93 tat-2 ta’ Lulju 1993 li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet għall-implimentazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2913/92 li jistabbilixxi l-Kodiċi Doganali Komunitarja (ĠU L 253, 11.10.1993, p. 1).

(42)  Regolament (KE) Nru 260/2009 tal-Kunsill tas-26 ta’ Frar 2009 dwar ir-regoli komuni għall-importazzjonijiet (ĠU L 84, 31.3.2009, p. 1).

(43)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 625/2009 tas-7 ta’ Lulju 2009 dwar regoli komuni għall-importazzjonijiet minn ċerti pajjiżi terzi (ĠU L 185, 17.7.2009, p. 1).

(44)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1216/2009 tas-30 ta’ Novembru 2009 li jistabbilixxi l-arranġamenti kummerċjali applikabbli għal ċerti oġġetti li jirriżultaw mill-ipproċessar tal-prodotti agrikoli (ĠU L 328, 15.12.2009. p. 10).

(45)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 614/2009 tas-7 ta’ Lulju 2009 dwar is-sistema komuni għall-kummerċ fl-ovalbumin u l-lactalbumin (ĠU L 181, 14.7.2009, p. 8).


ANNESS I

LISTA TA’ PRODOTTI MSEMMIJA FL-ARTIKOLU 1(2)

Parti I

Ċereali

Is-settur taċ-ċereali għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

(a)

0709 99 60

Qamħ ħelu, frisk jew imkessaħ

0712 90 19

Qamħ ħelu mnixxef, sħiħ, imqatta’, imfettet, imkisser jew fi trab, iżda mhux ippreparat ulterjorment, minbarra ibridu għaż-żriegħ

1001 91 20

Qamħ komuni u żerriegħa tal-meslin

ex 1001 99 00

Spelt, qamħ komuni u meslin minbarra għaż-żriegħ

1002

Segala

1003

Xgħir

1004

Ħafur

1005 10 90

Żerriegħa tal-qamħirrum (qamħ) minbarra ibrida

1005 90 00

Qamħirrum minbarra żerriegħa

1007 10 90 ,

1007 90 00

Sorgu tal-qamħ, minbarra ibridi għaż-żriegħ

1008

Buckwheat, millieġ u skalora; ċereali oħrajn

(b)

1001 11 00 ,

1001 19 00

Qamħ durum

(c)

1101 00

Qamħ jew dqiq tal-meslin

1102 90 70

Dqiq tas-segala

1103 11

Xgħir u barli mitħun oħxon (groats) u pasta tal-qamħ

1107

Malt, kemm jekk inkaljat jew le

(d)

0714

Manjoka, ararut, salep, artiċokks, patata ħelwa u għeruq u tuberi simili b’kontenut għoli ta’ lamtu jew inulina, friski, imkessħin, friżati jew imnixxfin, kemm jekk flieli jew f’forma ta’ gerbub kif ukoll jekk le; sago pith

ex 1102

Dqiq taċ-ċereali ħlief tal-qamħ u tal-meslin:

1102 20

– Dqiq tal-qamħirrum (qamħ)

1102 90

– Oħrajn:

1102 90 10

– – Dqiq tal-barli

1102 90 30

– – Dqiq tal-ħafur

1102 90 90

– – Oħrajn

ex 1103

Xgħir u barli mitħun oħxon (cereal groats), pasta u gerbub bl-eċċezzjoni ta’ xgħir u barli mitħun oħxon (groats) u pasta (subintestatura 1103 11 ), u ross mitħun (subintestatura 1103 19 50 ) u gerbub tar-ross (subintestatura 1103 20 50 )

ex 1104

Trab taċ-ċereali maħduma mod ieħor (pereżempju, imqaxxra, irrumblati, ifflejkjati, ipperlati, islajsjati jew mitħun oħxon), ħlief ross tal-intestatura 1006 u ross ifflejkjat tas-subintestatura 1104 19 91 ; nibbieta ta' ċereali, sħaħ, irrumblati, ifflejkjati jew mitħuna

1106 20

Dqiq, pasta u trab tas-sagu jew ta’ għeruq jew tuberi ta’ titlu 0714

ex 1108

Lamti; inulina:

– Lamti:

1108 11 00

– – Lamtu tal-qamħ

1108 12 00

– – Lamtu tal-qamħirrum (qamħ)

1108 13 00

– – Lamtu tal-patata

1108 14 00

– – Manjoka (cassava) lamtu

ex 1108 19

– – Lamti oħrajn:

1108 19 90

– – – Oħrajn

1109 00 00

Gluteina tal-qamħ, imnixxfa jew le

1702

Zokkor ieħor, inkluż lattożju, glukożju, maltosju u fruttożju kimikament pur, f’forma solida; ġuleppijiet taz-zokkor li ma fihomx sustanzi ta’ togħma jew kulur miżjudin; għasel artifiċjali, kemm jekk imħallat ma’ għasel naturali u kemm jekk le; karamella:

ex 1702 30

– Glukożju u ġulepp tal-glukożju, li ma fihomx fruttożju jew fihom fl-istat xott anqas minn 20 % tal-piż fruttożju:

– – Oħrajn:

ex 1702 30 50

– – – F’forma ta’ trab abjad kristallin, imgħaqqad jew le, fihom fl-istat xott anqas minn 99 % tal-piż glukożju

ex 1702 30 90

– – – Oħrajn, li fihom fl-istat xott anqas minn 99 % tal-piż glukożju

ex 1702 40

– Glukożju u ġulepp tal-glukożju, li fihom fl-istat xott għallinqas 20 % iżda anqas minn 50 % tal-piż fruttożju, ħlief zokkor maqlub (invert):

1702 40 90

– – Oħrajn

ex 1702 90

– Oħrajn, inklużi zokkor maqlub (invert) u zokkor ieħor u taħlit ta’ ġulepp taz-zokkor li fihom fl-istat xott 50 % tal-piż fruttożju:

1702 90 50

– – Maltodestrina u ġulepp tal-maltodestrina

– – Karamella:

– – – Oħrajn:

1702 90 75

– – – – F’forma ta’ trab, imgħaqqad jew le

1702 90 79

– – – – Oħrajn

2106

Preparati tal-ikel li mhumiex speċifikati jew inklużi band’oħra:

ex 2106 90

– Oħrajn

– – Ġuleppijiet taz-zokkor imħawrin jew ikkuluriti:

– – – Oħrajn

2106 90 55

– – – – Ġulepp tal-glukożju u ġulepp tal-maltodestrina

ex 2302

Granza, dqiq inferjuri (sharps) u residwi oħrajn, fil-forma ta’ gerbub jew le, ġejjin mit-tnaqqih, it-tħin jew xogħol ieħor fuq ċereali

ex 2303

Residwi ta’ manifattura ta’ lamtu u residwi simili, polpa tal-kannamieli, bagasse u skart ieħor tal-manifattura taz-zokkor, fermentazzjoni jew distillar ta’ fond u skart, f’forma ta’ gerbub jew le:

2303 10

– Residwi tal-manifattura tal-lamtu u residwi simili

2303 30 00

– Fermentazzjoni jew distillar ta’ fond u skart

ex 2306

Għalf tal-bhejjem (oilcake) u residwi oħrajn solidi, kemm jekk mitħunin jew f’forma ta’ gerbub kif ukoll jekk le, li jirriżulta mill-estrazzjoni ta’ xaħam u żejt veġetali, ħlief dawk ta’ titlu 2304 jew 2305 :

– Oħrajn

2306 90 05

– – Ta’ nebbieta tal-qamħirrum (qamħ)

ex 2308 00

Materjali veġetali u skart veġetali, residwi veġetali u prodotti li jirriżultaw minnhom, f'forma ta' gerbub jew le, ta' kwalità użata għal għalf ta' annimali, li mhumiex speċifikati jew inklużi band'oħra:

2308 00 40

– Ġandar u qastan selvaġġ; lbieba jew karfa tal-frott, ħlief ta’ għeneb

2309

Preparati ta' tipi użati għal għalf ta' annimali:

ex 2309 10

– Ikel għall-klieb jew għall-qtates, ippreżentat għal bejgħ bl-imnut:

2309 10 11

2309 10 13

2309 10 31

2309 10 33

2309 10 51

2309 10 53

– – Fihom lamtu, glukożju, ġulepp tal-glukożju, maltodestrina jew ġulepp tal-maltodestrina tas-subintestaturi 1702 30 50 , 1702 30 90 , 1702 40 90 , 1702 90 50 u 2106 90 55 jew prodotti tal-ħalib

ex 2309 90

– Oħrajn:

2309 90 20

– – Prodotti msemmija fin-nota addizzjonali nru 5 għall-Kapitolu 23 tan-Nomenklatura Magħquda

– – Oħrajn, inkluż taħlitiet lesti:

2309 90 31

2309 90 33

2309 90 41

2309 90 43

2309 90 51

2309 90 53

– – – Fihom lamtu, glukożju, ġulepp tal-glukożju, maltodestrina jew ġulepp tal-maltodestrina tas-subintestaturi 1702 30 50 , 1702 30 90 , 1702 40 90 , 1702 90 50 u 2106 90 55 jew prodotti tal-ħalib:

(1)

Għall-finijiet ta’ din is-subintestatura 'prodotti tal-ħalib' tfisser prodotti li huma inklużi fit-titli 0401 sa 0406 kif ukoll fid-subintestaturi 1702 11 00 , 1702 19 00 u 2106 90 51 .

Parti II

Ross

Is-settur tar-ross għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

(a)

1006 10 21 sa

1006 10 98

Ross fil-ħliefa (paddy jew aħrax), minbarra għaż-żriegħ

1006 20

Ross bla ħliefa (brown)

1006 30

Ross nofsu mitħun jew mitħun kollu, kemm jekk illustrat jew igglejżjat jew le

(b)

1006 40 00

Ross imfarrak

(c)

1102 90 50

Dqiq tar-ross

1103 19 50

Ross mitħun oħxon (groats) u pasta

1103 20 50

Gerbub tar-ross

1104 19 91

Ħbub tar-ross imqattgħin irqiq

ex 1104 19 99

Ħbub imrembla tar-ross

1108 19 10

Lamtu tar-ross

Parti III

Zokkor

Is-settur taz-zokkor għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

(a)

1212 91

Pitravi taz-zokkor

1212 93 00

Kannamieli

(b)

1701

Zokkor tal-kannamieli jew tal-pitravi u sukrożju kimikament pur, f’forma solida

(c)

1702 20

Zokkor tal-aġġru u ġulepp tal-aġġru

1702 60 95 u

1702 90 95

Zokkrijiet oħrajn f’forma solida u ġuleppijiet taz-zokkor, li ma fihomx ħwawar jew materjal li jagħti l-kulur miżjudin, iżda mhux inkluż lattożju, glukożju, maltodestrina u isoglukożju

1702 90 71

Karamella li fiha 50 % jew aktar tal-piż sukrożju fil-materjal xott

2106 90 59

Ġuleppijiet taz-zokkor imħawrin jew kuluriti, minbarra isoglukożju, lattożju, glukożju u ġuleppijiet tal-maltodestrina

(d)

1702 30 10

1702 40 10

1702 60 10

1702 90 30

Isoglukożju

(e)

1702 60 80

1702 90 80

Ġulepp tal-inulina

(f)

1703

Għasel iswed li jsir mill-estrazzjoni jew ir-raffinar taz-zokkor

(g)

2106 90 30

Ġuleppijiet tal-isoglukożju mħawrin jew kuluriti

(h)

2303 20

Polpa tal-pitravi, bagasse u skart ieħor tal-manifattura taz-zokkor

Parti IV

Għalf niexef

Is-settur tal-għalf niexef għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

(a)

ex 1214 10 00

– Pasta u gerbub tax-xnien (alfalfa) imnixxfa bis-sħana artifiċjalment

– Pasta u gerbub tax-xnien (alfalfa) imnixxfa b’mod ieħor u mitħuna

ex 1214 90 90

– Xnien (alfalfa), sainfoin, silla, lupini, ġulbiena u prodotti simili tal-għalf, imnixxfa bis-sħana artifiċjalment, ħlief ħuxlief u kaboċċi għall-magħlef u prodotti li fihom il-ħuxlief

– Xnien (alfalfa), sainfoin, silla, lupini, ġulbiena, lotus tal-għasel, piżelli chickling u birdsfoot, imnixxfa b’mod ieħor u mitħuna

(b)

ex 2309 90 96

– Konċentrati tal-proteini miksuba mill-meraq tax-xnien u mill-meraq tal-ħxejjex

– Prodotti deidratati miksuba esklussivament minn residwi solidi u meraq li jirriżulta mill-preparati tal-konċentrati msemmija hawn fuq

Parti V

Żrieragħ

Is-settur taż-żrieragħ għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

0712 90 11

Ibridi ta’ qamħ ħelu:

– għaż-żriegħ

0713 10 10

Piżelli (Pisum sativum):

– għaż-żriegħ

ex 0713 20 00

Ċiċri (garbanzos):

– għaż-żriegħ

ex 0713 31 00

Fażola tal-ispeċi Vigna mungo (L.) Hepper jew Vigna radiata (L.) Wilczek:

– għaż-żriegħ

ex 0713 32 00

Fażola (Adzuki) żgħira ħamra (Phaseolus jew Vigna angularis):

– għaż-żriegħ

0713 33 10

Fażola kidnija, inkluża fażola mill-bajda (Phaseolus vulgaris):

– għaż-żriegħ

ex 0713 34 00

Fażola bambara (Vigna subterranea jew Voandzeia subterranea):

ex 0713 35 00

– għaż-żriegħ

ex 0713 39 00

Piżelli tal-għajn (Vigna unguiculata):

– għaż-żriegħ

Oħrajn:

– għaż-żriegħ

ex 0713 40 00

Għads:

– għaż-żriegħ

ex 0713 50 00

Ful (Vicia faba var. major) u ful ta’ varjetà raffa (Vicia faba var. equina, Vicia faba var. minor):

ex 0713 60 00

– għaż-żriegħ

Piżelli ta' Angola (Cajanus cajan):

– għaż-żriegħ

ex 0713 90 00

Ħxejjex oħrajn tal-legumi mnixxfa:

– għaż-żriegħ

1001 91 10

Spelt:

– żerriegħa

1001 91 90

Oħra

– żerriegħa

ex 1005 10

Ibridu tal-qamħirrun (qamħ)

1006 10 10

Ross fil-qoxra (fil-ħliefa jew aħrax):

– għaż-żriegħ

1007 10 10

Ibridi tas-sorgu tal-qamħ:

– żerriegħa

1201 10 00

Fażola tas-sojja, imkissra jew le:

– żerriegħa

1202 30 00

Ġewż mitħun, mhux inkaljat jew imsajjar mod ieħor, sew jekk bil-qoxra jew imkisser jew le:

– żerriegħa

1204 00 10

Linseed, miksur jew le:

– għaż-żriegħ

1205 10 10 u

Żrieragħ tar-rappa jew tal-kolza, imkissra jew le:

ex 1205 90 00

– għaż-żriegħ

1206 00 10

Żrieragħ tal-ġirasol, imkissra jew le:

– għaż-żriegħ

ex 1207

Żrieragħ taż-żejt oħra u frott żejtni, imkisser jew le:

– għaż-żriegħ

1209

Żerriegħa, frott u spori, ta’ tip użat għaż-żriegħ:

Parti VI

Ħops

Is-settur tal-ħops għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

1210

Koni tal-ħops, frisk jew niexef, mitħun jew le, trab jew f’forma ta’ gerbub; lupulina

1302 13 00

Linef u estratti veġetali ta’ ħops

Parti VII

Żejt taż-żebbuġa u żebbuġ tal-ikel

Is-settur taz-żejt taż-żebbuġa u taż-żebbuġ tal-ikel għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

(a)

1509

Żejt taż-żebbuġ u l-frazzjonijiet tiegħu, raffinat jew le, iżda mhux modifikat kimikament

1510 00

Żjut oħrajn u l-frazzjonijiet tagħhom, miksubin biss miż-żebbuġ, raffinati jew le, iżda mhux modifikati kimikament, inklużi taħlitiet ta’ dawn iż-żjut jew frazzjonijiet biż-żjut jew frazzjonijiet tat-titlu 1509

(b)

0709 92 10

Żebbuġ, frisk jew imkessaħ għall-użi li mhumiex il-produzzjoni ta' żejt

0709 92 90

Żebbuġ ieħor, frisk jew imkessaħ

0710 80 10

Żebbuġ (mhux imsajjar jew imsajjar bil-fwar jew mgħolli fl-ilma), iffriżat

0711 20

Żebbuġ ippreservat proviżorjament (pereżempju, bil-gass dijossidu tal-kubrit, fis-salmura, f'ilma tal-kubrit jew f'taħlitiet oħra ta' preservazzjoni), iżda mhux tajjeb għall-konsum immedjat f'dak l-istat

ex 0712 90 90

Żebbuġ imnixxef, sħiħ, imqatta’, imfettet, imkisser jew fi trab, iżda mhux ippreparat ulterjorment

2001 90 65

Żebbuġ ippreparat jew ippreservat bil-ħall jew bl-aċidu aċetiku

ex 2004 90 30

Żebbuġ ippreparat jew ippreservat minbarra bil-ħall jew bl-aċidu aċetiku, iffriżat

2005 70 00

Żebbuġ ippreparat jew ippreservat minbarra bil-ħall jew bl-aċidu aċetiku, mhux iffriżat

(c)

1522 00 31

1522 00 39

Residwi li jirriżultaw mit-trattament ta’ sustanzi xaħmija jew mix-xama' tal-annimali jew tal-ħxejjex li jkun fihom żejt li jkollu l-karatterisitiċi taż-żejt taż-żebbuġa

2306 90 11

2306 90 19

Għalf tal-bhejjem (oilcake) u residwi solidi oħrajn li jirriżultaw mill-estrazzjonijiet taż-żejt taż-żebbuġa

Parti VIII

Kittien u qanneb

Is-settur tal-kittien u tal-qanneb għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

5301

Għażel, mhux maħdum jew ipproċessat iżda mhux mibrum; frak u rmixk ta’ għażel (inkluż skart tal-ħjut u materjal “garnetted”)

5302

Qanneb veru (Cannabis sativa L.), nej jew ipproċessat imma mhux bin-newl; stoppa u skart ta’ qanneb vera (inklużi skart tal-ħjut u stokk igarnettjat)

Parti IX

Frott u ħxejjex

Is-settur tal-frott u l-ħxejjex għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

0702 00 00

Tadam, frisk jew imkessaħ

0703

Basal, basal abjad, tewm, kurrat u ħxejjex ta’ ġenus it-tewm ieħor, frisk jew imkessaħ

0704

Kaboċċi, pastard, ġidra, kaboċċi mberfla u brassica tal-ikel simili, frisk jew imkessaħ

0705

Ħass (Lactuca sativa) u ċikwejra (Cichorium spp.), frisk jew imkessaħ

0706

Karrotti, nevew, pitravi tal-insalata, salsafja, krafes ħoxnin, ravanell abjad u għeruq tal-ikel simili, frisk jew imkessaħ

0707 00

Ħjar u ħjar żgħir, frisk jew imkessaħ

0708

Ħxejjex leguminużi, fil-qoxra jew le, friski jew imkessħin

ex 0709

Ħxejjex oħra, friski jew imkessħin, esklużi ħxejjex tas-subintestaturi 0709 60 91 , 0709 60 95 , 0709 60 99 , 0709 92 10 , 0709 92 90 u 0709 99 60

ex 0802

Ġewż ieħor, frisk jew imnixxef, sew jekk fil-qoxra sew jekk le jew imqaxxar, bl-esklużjoni tal-ġewż areka (jew betel) u kola li jaqaw fis-subintestatura 0802 70 00 , 0802 80 00

0803 10 10

Pjantaġini friski

0803 10 90

Pjantaġini mnixxfa

0804 20 10

Tin, frisk

0804 30 00

Ananas

0804 40 00

Avokado

0804 50 00

Gwav, mang u mangostan

0805

Frott taċ-ċitru, frisk jew imnixxef

0806 10 10

Għeneb frisk tal-ikel

0807

Bettieħ (inkluż id-dulliegħ) u pawpaw (papaj), frisk

0808

Tuffieħ, lanġas u sfarġel, frisk

0809

Berquq, ċirasa, ħawħ (inkluż iċ-ċiprisk), għanbaqar u prun salvaġġ, friski

0810

Frott ieħor, frisk

0813 50 31

0813 50 39

Taħlit esklussivament ta’ ġewż imnixxef tat-titli 0801 u 0802

0910 20

Żagħfran

ex 0910 99

Sagħtar, frisk jew imkessaħ

ex 1211 90 86

Ħabaq, melissa, nagħniegħ, Origanum vulgare (origanu/merdqux), klin, salvja, friski jew imkessħin

1212 92 00

Ħarrub

Parti X

Prodotti ta' frott u ħxejjex ipproċessati

Is-settur tal-frott u l-ħxejjex għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

(a)

ex 0710

Ħxejjex (mhux imsajrin jew imsajrin bil-fwar jew bit-togħlija fl-ilma), iffriżati, eskluż il-qamħ ħelu tas-subintestatura 0710 40 00 , iż-żebbuġ tas-subintestatura 0710 80 10 u l-frott tal-ġenus Capsicum jew tal-ġenus Pimenta tas-subintestatura 0710 80 59

ex 0711

Ħxejjex ippreservati proviżorjament (pereżempju, bil-gass dijossidu tal-kubrit, fis-salmura, f'ilma bil-kubrit jew f'taħlitiet oħrajn sabiex jippreservaw), iżda mhux tajbin f'dak l-istat għal konsum immedjat, eskluż iż-żebbuġ tas-subintestatura 0711 20 , il-frott tal-ġenus Capsicum jew tal-ġenus Pimenta tas-subintestatura 0711 90 10 u l-qamħ ħelu tas-subintestatura 0711 90 30

ex 0712

Ħxejjex imnixxfin, sħaħ, imqattgħin, flieli, biċċiet jew trab, iżda mhux ippreparati aktar minn hekk, eskluża l-patata deitrata permezz ta' sħana artifiċjali u li mhix tajba għall-konsum mill-bniedem li taqa' taħt is-subintestatura ex 0712 90 05 , il-qamħ ħelu li jaqa' taħt is-subintestaturi 0712 90 11 u 0712 90 19 u ż-żebbuġ li jaqa' taħt is-subintestatura ex 0712 90 90

0804 20 90

Tin imnixxef

0806 20

Għeneb imnixxef

ex 0811

Frott u ġewż, nejjin jew imsajrin bil-fwar jew bit-togħlija fl-ilma, friżati, mingħajr iż-żieda ta' zokkor jew ta' xi materjal ieħor sabiex jagħmel ħelu, eskluża banana ffriżata li taqa' taħt is-subintestatura ex 0811 90 95

ex 0812

Frott u ġewż, ippreservati proviżorjament (pereżempju, bil-gass dijossidu tal-kubrit, fis-salmura, f'ilma tal-kubrit jew f'taħlitiet oħrajn sabiex jippreservaw), iżda mhux tajbin f'dak l-istat għal konsum, eskluża l-banana proviżorjament ippreservata li taqa' taħt is-subintestatura ex 0812 90 98

ex 0813

Frott, imnixxef, ħlief dak ta’ titli 0801 sa 0806 ; taħlit ta’ ġewż jew frott imnixxef ta’ dan il-kapitlu eskluż taħlit esklussivament ta' ġewż ta' subtitli 0801 u 0802 li jaqgħu taħt is-subintestaturi 0813 50 31 u 0813 50 39

0814 00 00

Qoxra tal-frott taċ-ċitru jew tal-bettieħ (inkluż dulliegħ), friska, iffriżata, imnixxfa jew proviżorjament ippreservata fis-salmura, fl-ilma tal-kubrit jew f'taħlitiet oħrajn ippreservattivi

0904 21 10

Bżar ħelu mnixxef (Capsicum annuum), la mfarrak u lanqas mitħun

(b)

ex 0811

Frott u ġewż, nejjin jew imsajrin bil-fwar jew bit-togħlija fl-ilma, iffriżati, biż-żieda ta' zokkor jew ta' xi materjal ieħor sabiex jagħmel ħelu

ex 1302 20

Sustanzi tal-pektin u pektinati

ex 2001

Ħxejjex, frott, ġewż u partijiet oħrajn ta' pjanti tajbin għall-ikel ippreparati jew ippreservati bil-ħall jew bl-aċtu aċetiku, eskluż:

frott tal-ġenus Capsicum minbarra bżar ħelu jew piment tas-subintestatura 2001 90 20

qamħ ħelu (Zea mays var. Saccharata) tas-subintestatura 2001 90 30

jammijiet, patata ħelwa u partijiet simili ta' pjanti tajbin għall-ikel li fihom 5 % jew aktar tal-piż lamtu tas-subintestatura 2001 90 40

qlub tal-palm tas-subintestatura ex 2001 90 92

żebbuġ tas-subintestatura 2001 90 65

weraq tad-dwieli, hop shoots u partijiet simili oħra tal-pjanti tajbin għall-ikel li jaqgħu taħt is-subintestatura ex 2001 90 97

2002

Tadam ippreparat jew ippreservat mod ieħor milli bil-ħall jew bl-aċtu aċetiku

2003

Faqqiegħ u tartuf, ippreparati jew ippreservati mod ieħor milli bil-ħall jew bl-aċtu aċetiku

ex 2004

Ħxejjex oħrajn, ippreparati jew ippreservati mod ieħor milli bil-ħall jew bl-aċtu aċetiku, iffriżati, ħlief il-prodotti tal-intestatura 2006 , eskluż il-qamħ ħelu (Zea mays var. Saccharata) tas-subintestatura 2004 90 10 , iż-żebbuġ tas-subintestatura ex 2004 90 30 u l-patata ppreparata jew ippreservata f'forma ta' dqiq, pasta jew qxur tas-subintestatura 2004 10 91

ex 2005

Ħxejjex oħrajn, ippreparati jew ippreservati mod ieħor milli bil-ħall jew bl-aċtu aċetiku, mhux friżati, ħlief prodotti tal-intestatura 2006 , eskluż iż-żebbuġ tas-subintestatura 2005 70 00 , il-qamħ ħelu (Zea mays var. Saccharata) tas-subintestatura ex 2005 80 00 , u l-frott tal-ġenus Capiscum, minbarra l-bżar ħelu jew il-pimenta tas-subintestatura 2005 99 10 u l-patata ppreparata jew ippreservata fil-forma ta' dqiq, pasta jew qxur tas-subintestatura 2005 20 10

ex 2006 00

Ħxejjex, frott, ġewż, qoxra tal-frott u bċejjeċ oħrajn ta' pjanti, ippreservati biz-zokkor (ixxuttati, glacé jew mgħasslin), eskluż il-banana ppreservata biz-zokkor li taqa' taħt l-intestaturi ex 2006 00 38 u ex 2006 00 99

ex 2007

Ġammijiet, ġèli tal-frott, marmellati, purée tal-frott jew tal-ġewż u pejsts tal-frott u tal-ġewż, miksuba permezz tat-tisjir, kemm jekk fihom zokkor jew materjal ieħor li jagħmel ħelu miżjud inkella le, eskluż:

preparati omoġenizzati ta' banana tas-subintestatura ex 2007 10

ġammijiet, ġèli, marmellati, purée jew pejsts tal-banana tas-subintestaturi ex 2007 99 39 , ex 2007 99 50 u ex 2007 99 97

ex 2008

Frott, ġewż u partijiet oħrajn ta' pjanti tajbin għall-ikel, ippreparati jew ippreservati, kemm jekk fihom zokkor jew materjal ieħor li jagħmel ħelu jew spirtu miżjud inkella le, li ma huma speċifikati jew inklużi mkien aktar, eskluż:

butir tal-karawett tas-subintestatura 2008 11 10

qlub tal-palm tas-subintestatura 2008 91 00

qamħirrum tas-subintestatura 2008 99 85

jammijiet, patata ħelwa u partijiet simili ta' pjanti tajbin għall-ikel li fihom 5 % jew aktar tal-piż lamtu tas-subintestatura 2008 99 91

weraq tad-dwieli, hop shoots u partijiet simili oħra tal-pjanti tajbin għall-ikel li jaqgħu taħt is-subintestatura ex 2008 99 99

taħlitiet ta' banana preparati jew preservati b'mod ieħor tas-subintestaturi ex 2008 97 59 , ex 2008 97 78 , ex 2008 97 93 u ex 2008 97 98

banana ppreparata jew ippreservata b'xi mod ieħor tas-subintestaturi 2008 99 49 , ex 2008 99 67 u ex 2008 99 99

ex 2009

Meraq tal-frott (eskluż il-meraq tal-għeneb u l-most tal-għeneb tas-subintestaturi 2009 61 u 2009 69 u l-meraq tal-banana tas-subintestaturi x 2009 89 35 , 2009 89 38 , 2009 89 79 , 2009 89 86 , 2009 89 89 2009 89 99 ) u meraq tal-ħxejjex, mhux fermentati u ma fihomx spirtu miżjud, fihom jew ma fihomx zokkor miżjud jew materjal ieħor sabiex jagħmel ħelu

Parti XI

Banana

Is-settur tal-banana għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

0803 90 10

Banana friska, eskluż il-pjantaġġini

0803 90 90

Banana mnixxfa, eskluż il-pjantaġġini

ex 0812 90 98

Banana ppreservata proviżorjament

ex 0813 50 99

Taħlitiet li fihom banana mnixxfa

1106 30 10

Dqiq, pasta u trab tal-banana

ex 2006 00 99

Banana ppreservata fiz-zokkor

ex 2007 10 99

Preparati omoġenizzati ta' banana

ex 2007 99 39

ex 2007 99 50

ex 2007 99 97

Ġammijiet, ġèli, marmellati, purée jew pejsts tal-banana

ex 2008 97 59

ex 2008 97 78

ex 2008 97 93

ex 2008 97 96

ex 2008 97 98

Taħlitiet li fihom il-banana ppreparata jew ippreservata mod ieħor, li ma fihomx spirtu miżjud

ex 2008 99 49

ex 2008 99 67

ex 2008 99 99

Banana ppreparata jew ippreservata mod ieħor

ex 2009 89 35

ex 2009 89 38

ex 2009 89 79

ex 2009 89 86

ex 2009 89 89

ex 2009 89 99

Meraq tal-banana

Parti XII

Inbid

Is-settur tal-inbid għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

(a)

2009 61

2009 69

Meraq tal-għeneb (inkluż most tal-għeneb)

2204 30 92

2204 30 94

2204 30 96

2204 30 98

Most tal-għeneb ieħor, minbarra dawk fi stat ta’ fermentazzjoni jew bil-fermentazzjoni mwaqqfa b'mezz ieħor milli biż-żieda tal-alkoħol

(b)

ex 2204

Nbid ta’ għeneb frisk, nklużi inbejjed imsaħħin; most tal-għeneb ħlief dak tal-intestatura 2009 , eskluż most tal-għeneb ieħor tas-subintestaturi 2204 30 92 , 2204 30 94 , 2204 30 96 u 2204 30 98

(c)

0806 10 90

Għeneb frisk minbarra għeneb tal-ikel

2209 00 11

2209 00 19

Ħall tal-inbid

(d)

2206 00 10

Piquette

2307 00 11

2307 00 19

Fond tal-inbid

2308 00 11

2308 00 19

Karfa ta’ għeneb magħsur

Parti XIII

Siġar u pjanti oħra ħajjin, basal, għeruq u oħrajn bħalhom, fjuri maqtugħin u weraq ornamentali

Is-settur tal-pjanti ħajjin għandu jkopri l-prodotti kollha li huma inklużi fil-Kapitolu 6 tan-Nomenklatura Magħquda.

Parti XIV

Tabakk

Is-settur tat-tabakk għandu jkopri tabakk mhux maħdum u mhux manifatturat u skart tat-tabakk tal-Kodiċi NM 2401.

Parti XV

Ċanga u vitella

Is-settur tal-laħam taċ-ċanga u vitella għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

(a)

0102 29 05 sa

0102 29 99 , 0102 39 10 u 0102 90 91

Annimali ħajjin tal-ispeċi domestiċi tal-ifrat, minbarra annimali ta' razza pura għat-trobbija

0201

Laħam ta' annimali tal-ifrat, frisk jew imkessaħ

0202

Laħam ta' annimali tal-ifrat, iffriżat

0206 10 95

Falda ħoxna u falda rqiqa, friska jew imkessħa

0206 29 91

Falda ħoxna u falda rqiqa, iffriżati

0210 20

Laħam ta' annimali tal-ifrat, immellaħ, fis-salmura, imnixxef jew iffumigat

0210 99 51

Falda ħoxna u falda rqiqa, immellħa, fis-salmura, imnixxfa jew iffumigata

0210 99 90

Dqiq u pasti mil-laħam jew mill-ġewwieni tajbin għall-ikel

1602 50 10

Laħam ippreparat jew ippreservat ieħor jew ġewwieni tal-annimali tal-ifrat, mhux imsajjar; taħlitiet ta' laħam jew ġewwieni imsajjar u laħam jew ġewwieni mhux imsajjar

1602 90 61

Laħam ippreparat jew ippreservat ieħor li fih laħam jew ġewwieni tal-annimali tal-ifrat, mhux imsajjar; taħlitiet ta' laħam jew ġewwieni jew laħam jew ġewwieni mhux imsajjar

(b)

0102 21 , 0102 31 00 u 0102 90 20

Bhejjem tal-ifrat ħajjin ta' razza pura għat-trobbija

0206 10 98

Ġewwieni tajjeb għall-ikel ta' annimali tal-ifrat, esklużi falda ħoxna u falda rqiqa, iffriżata, minbarra għall-manifattura ta' prodotti farmaċewtiċi

0206 21 00

0206 22 00

0206 29 99

Ġewwieni tajjeb għall-ikel ta' annimali tal-ifrat, esklużi falda ħoxna u falda rqiqa, iffriżata, minbarra għall-manifattura ta' prodotti farmaċewtiċi

0210 99 59

Ġewwieni tajjeb għall-ikel ta' annimali tal-ifrat, immellaħ, fis-salmura, imnixxef jew iffumigat minbarra falda ħoxna u falda rqiqa

ex 1502 10 90

Xaħmijiet tal-annimali tal-ifrat ħlief dawk tal-intestatura 1503

1602 50 31 u

1602 50 95

Laħam jew ġewwieni ppreparat jew ippreservat ieħor, tal-bhejjem tal-ifrat, minbarra laħam jew ġewwieni mhux imsajjar u taħlitiet ta' laħam jew ġewwieni msajjar u laħam jew ġewwieni mhux imsajjar

1602 90 69

Laħam ippreparat jew ippreservat ieħor li fih laħam jew ġewwieni tal-ifrat, minbarra li mhux imsajjar u taħlitiet ta' laħam jew ġewwieni msajjar jew laħam jew ġewwieni mhux imsajjar.

Parti XVI

Ħalib u prodotti tal-ħalib

Is-settur tal-ħalib u prodotti tal-ħalib għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

(a)

0401

Ħalib u krema, mhux konċentrati u mingħajr iż-żieda ta' zokkor jew ta' xi materjal ieħor sabiex jagħmel ħelu

(b)

0402

Ħalib u krema, konċentrati jew biż-żieda ta' zokkor jew ta' xi materjal ieħor sabiex jagħmel ħelu

(c)

0403 10 11 sa

0403 10 39

0403 9011 11 sa

0403 90 69

Xorrox tal-butir, baqta u krema, jogurt, kefir u ħalib u krema oħrajn fermentati jew li saru aċidużi, kemm jekk konċentrati kif ukoll le jew fih zokkor miżjud jew materjal ieħor li jagħmel ħelu mhux imħawrin jew miżjudin bil-frott, bil-ġewż jew bil-kawkaw

(d)

0404

Xorrox, kemm jekk konċentrat kif le jew biz-zokkor miżjud jew materjal ieħor li jagħmel ħelu; prodotti magħmulin minn konstitwenti naturali tal-ħalib, kemm jekk biz-zokkor miżjud jew materjal ieħor li jagħmel ħelu jew le, li mhumiex imsemmijin jew inklużi band’oħra

(e)

ex 0405

Butir u xaħmijiet u żjut oħrajn magħmulin mill-ħalib; dlik (pejst) ta’ prodotti tal-ħalib b'kontenut ta' xaħam ta' aktar minn 75 % iżda anqas minn 80 %

(f)

0406

Ġobon u baqta

(g)

1702 19 00

Lattożju u ġulepp tal-lattożju, li ma fihomx miżjudin sustanzi miżjuda għat-togħma jew kulur, li fihom bil-piż anqas minn 99 % ta' lattożju, imfisser bħala lattożju anidru, ikkalkulat fuq il-materjal xott

(h)

2106 90 51

Ġulepp tal-lattożju mħawwar jew kulurit

(i)

ex 2309

Preparati ta' tipi użati għal għalf ta' annimali:

ex 2309 10

– Ikel għall-klieb jew għall-qtates, ippreżentat għal bejgħ bl-imnut:

2309 10 15

2309 10 19

2309 10 39

2309 10 59

2309 10 70

– – Li fih lamtu, glukożju, ġulepp tal-glukożju, maltodestrina jew ġulepp tal-maltodestrina tas-subintestaturi 1702 30 50 , 1702 30 90 , 1702 40 90 , 1702 90 50 u 2106 90 55 jew prodotti tal- ħalib

ex 2309 90

– Oħrajn:

2309 90 35

– – Oħrajn, inkluż taħlitiet lesti:

2309 90 39

2309 90 49

2309 90 59

2309 90 70

– – – Li fih lamtu, glukożju, ġulepp tal-glukożju, maltodestrina jew ġulepp tal-maltodestrina tas-subintestaturi 1702 30 50 , 1702 30 90 , 1702 40 90 , 1702 90 50 u 2106 90 55 jew prodotti ta' ħalib

Parti XVII

Laħam tal-majjal

Is-settur tal-laħam tal-majjal għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

(a)

ex 0103

Majjali ħajjin, tal-ispeċi domestika, minbarra annimali ta' razza pura

(b)

ex 0203

Laħam tal-majjal domestiku, frisk, imkessaħ jew iffriżat

ex 0206

Ġewwieni tajjeb għall-ikel ta' majjal domestiku, minbarra għall-manifattura ta' prodotti farmaċewtiċi, frisk, imkessaħ jew iffriżat

0209 10

Xaħam tal-majjal, mingħajr laħam dgħif mhux ittrattat jew estratt b'mod ieħor, frisk, imkessaħ, iffriżat, immellaħ, fl-ilma mielaħ, imnixxef jew affumikat

ex 0210

Laħam u ġewwieni tajjeb għall-ikel tal-majjal domestiku, immellaħ, fis-salmura, imnixxef jew affumikat

1501 10

1501 20

Grass tal-majjal (inkluż ix-xaħam)

(c)

1601 00

Zalzett u prodotti simili, ta’ laħam, fdal tal-laħam jew demm; preparazzjonijiet tal-ikel ibbażati fuq dawn il-prodotti

1602 10 00

Preparati omoġenizzati ta' laħam, ġewwieni jew demm

1602 20 90

Preparati jew priżervi ta' fwied ta' kwalunkwe annimal, minbarra l-wiżż jew il-papra

1602 41 10

1602 42 10

1602 49 11 sa

1602 49 50

Preparati u priżervi oħra li fihom laħam jew ġewwieni tal-majjal domestiku

1602 90 10

Preparati tad-demm ta' kwalunkwe annimal

1602 90 51

Preparati u priżervi oħra li fihom laħam jew ġewwieni tal-majjal domestiku

1902 20 30

Għaġin mimli, imsajjar jew ippreparat mod ieħor jew le li fih aktar minn 20 % tal-piż zalzett u bħalu, tal-laħam u fdal tal-laħam ta' kwalunkwe tip, inklużi xaħam ta' kull tip u oriġini

Parti XVIII

Laħam tan-nagħaġ u tal-laħam tal-mogħoż

Is-settur tal-laħam tan-nagħaġ u tal-laħam tal-mogħoż għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

(a)

0104 10 30

Ħrief (li ma jkollhomx iżjed minn sena)

0104 10 80

Nagħaġ ħajjin minbarra bhejjem u ħrief ta' razza pura għat-trobbija

0104 20 90

Mogħoż ħajjin minbarra annimali ta' razza pura għat-trobbija

0204

Laħam tan-nagħaġ jew tal-mogħoż, frisk, imkessaħ jew iffriżat

0210 99 21

Laħam tan-nagħaġ jew tal-mogħoż, bl-għadma ġewwa, immellaħ, fis-salmura, imnixxef jew affumikat

0210 99 29

Laħam tan-nagħaġ u tal-mogħoż, mingħajr għadam, immellaħ, fis-salmura, imnixxef jew affumikat

(b)

0104 10 10

Nagħaġ ħajjin ta' razza pura għat-trobbija

0104 20 10

Mogħoż ħajjin ta' razza pura għat-trobbija

0206 80 99

Ġewwieni tajjeb għall-ikel tan-nagħaġ u l-mogħoż, frisk jew imkessaħ, minbarra dak għall-manifattura ta' prodotti farmaċewtiċi

0206 90 99

Ġewwieni tajjeb għall-ikel tan-nagħaġ u l-mogħoż, iffriżat, minbarra dak għall-manifattura ta' prodotti farmaċewtiċi

0210 99 85

Ġewwieni tajjeb għall-ikel tan-nagħaġ u tal-mogħoż, immellaħ, fis-salmura, imnixxef jew iffumigat

ex 1502 90 90

Xaħmijiet tan-nagħaġ jew tal-mogħoż, minbarra dawk tal-intestatura 1503

(c)

1602 90 91

Laħam jew ġewwieni tal-laħam tan-nagħaġ jew tal-mogħoż ieħor, ippreparat jew ippreservat;

1602 90 95

 

Parti XIX

Bajd

Is-settur tal-bajd għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

(a)

0407 11 00

0407 19 11

0407 19 19

0407 21 00

0407 29 10

0407 90 10

Bajd tat-tjur, fil-qoxra, frisk, ippreservat jew imsajjar

(b)

0408 11 80

0408 19 81

0408 19 89

0408 91 80

0408 99 80

Bajd tal-għasafar, mhux fil-qoxra, u isfar tal-bajd, friski, imnixxfin, imsajrin bil-fwar jew mgħollijin fl-ilma, iffurmati, iffriżati jew ippreservati mod ieħor, kemm jekk miżjuda biz-zokkor jew b'xi materjal ieħor li jagħmel ħelu u kemm jekk le, minbarra dawk li mhumiex tajbin għall-konsum mill-bniedem

Parti XX

Laħam tat-tjur

Is-settur tal-laħam tat-tjur għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

(a)

0105

Tjur ħajjin, jiġifieri, tjur tal-ispeċi Gallus domesticus, papri, wiżż, dundjani u farawni

(b)

ex 0207

Laħam u ġewwieni tajjeb għall-ikel, ta' tjur tat-titlu 0105 frisk, imkessaħ jew iffriżat, eskluż fwied li jaqa' fil-punt (c)

(c)

0207 13 91

0207 14 91

0207 26 91

0207 27 91

0207 43 00

0207 44 91

0207 45 93

0207 45 95

Fwied tat-tjur, frisk, imkessaħ jew iffriżat

0210 99 71

0210 99 79

Fwied tat-tjur, immellaħ, fis-salmura, imnixxef jew affumikat

(d

0209 90 00

Xaħam tat-tjur mhux maħdum jew estratt b'mod ieħor, frisk, imkessaħ, iffriżat, immellaħ, fis-salmura, imnixxef jew affumikat

(e)

1501 90 00

Grass tat-tjur

(f)

1602 20 10

Fwied tal-wiżż jew tal-papra, b'mezz ieħor milli ppreparat jew ippreservat

1602 31

1602 32

1602 39

Laħam jew ġewwieni tat-tjur tal-intestatura 0105 , b'mezz ieħor milli ppreparat jew ippreservat

Parti XXI

Alkoħol etiliku minn oriġini agrikola

1.

Is-settur tal-alkoħol etiliku għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

ex 2207 10 00

Alkoħol etiliku mhux żnaturat ta' saħħa alkoħolika bil-volum ta' 80 % vol jew aktar miksub mill-prodotti agrikoli elenkati fl-Anness I għat-Trattati

ex 2207 20 00

Alkoħol etiliku u spirti oħrajn, żnaturati, ta' kwalunkwe saħħa, miksuba mill-prodotti agrikoli stabbiliti fl-Anness I għat-Trattati

ex 2208 90 91

u

ex 2208 90 99

Alkoħol etiliku mhux żnaturat b'saħħa alkoħolika bil-volum ta' anqas minn 80 % vol miksub mill-prodotti agrikoli stabbiliti fl-Anness I għat-Trattati

2.

Is-settur tal-alkoħol etiliku għandu jkopri wkoll prodotti bbażati fuq alkoħol etiliku ta’ oriġini agrikola li huma inklużi fil-Kodiċi NM 2208 mqegħdin f’kontenituri ta’ aktar minn żewġ litri u li jippreżentaw il-karatteristiċi kollha ta’ alkoħol etiliku kif deskritti fil-punt 1.

Parti XXII

Prodotti tal-apikultura

Is-settur tal-apikultura għandu jkopri l-prodotti elenkati fit-tabella li ġejja:

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

0409 00 00

Għasel naturali

ex 0410 00 00

Ħalib tan-naħal u żaftura, tajjeb għall-ikel

ex 0511 99 85

Ħalib tan-naħal u żaftura, mhux tajjeb għall-ikel

ex 1212 99 95

Għabra tad-dakra

ex 1521 90

Xema’ tan-naħal

Parti XXIII

Dud tal-Ħarir

Is-settur tad-dud tal-ħarir għandu jkopri dud tal-ħarir li huwa inkluż fil-Kodiċi NM ex 0106 90 00, u bajd tad-dud tal-ħarir li huwa inkluż fil-Kodiċi NM ex 0511 99 85.

Parti XXIV

Prodotti oħra

“Prodotti oħra” tfisser il-prodotti kollha agrikoli minbarra dawk elenkati fil-Partijiet I sa XXIII, inklużi dawk elenkati fit-Taqsimiet 1 u 2 li ġejjin ta' din il-Parti.

Taqsima 1

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

ex 0101

Żwiemel, ħmir, bgħula u bgħula tal-irkib ħajjin:

– Żwiemel

0101 21 00

– – Annimali ta' razza pura għar-razza (1):

0101 29

– – Oħrajn:

0101 29 90

– – – Minbarra dawk għall-qtil

0101 30 00

– – Ħmir

0101 90 00

Oħrajn

ex 0102

Annimali tal-ifrat ħajjin:

– – Minbarra annimali ta' razza pura għar-razza:

– – – Minbarra speċi domestiċi

0102 39 90 ,

0102 90 99 u

 

ex 0103

Majjal ħaj:

0103 10 00

– Annimali ta' razza pura għar-razza (2)

– Oħrajn:

ex 0103 91

– – Li jiżnu anqas minn 50 kg:

0103 91 90

– – – Minbarra speċi domestiċi

ex 0103 92

– – Li jiżnu 50 kg jew iżjed

0103 92 90

– – Minbarra speċi domestiċi

0106

Annimali ħajjin oħrajn

ex 0203

Laħam tal-majjal, frisk, imkessaħ jew iffriżat:

– Frisk jew imkessaħ:

ex 0203 11

– – Karkassi u nofs karkassi:

0203 11 90

– – – Minbarra tal-majjal domestiku

ex 0203 12

– – Ġarretti, spalel u qatgħat tagħhom, bil-għadma:

0203 12 90

– – – Minbarra tal-majjal domestiku

ex 0203 19

– – Oħrajn:

0203 19 90

– – – Minbarra tal-majjal domestiku

– Iffriżat:

ex 0203 21

– – Karkassi u nofs karkassi:

0203 21 90

– – – Minbarra tal-majjal domestiku

ex 0203 22

– – Ġarretti, spalel u qatgħat tagħhom, bil-għadma:

0203 22 90

– – – Minbarra tal-majjal domestiku

ex 0203 29

– – Oħrajn:

0203 29 90

– – – Minbarra tal-majjal domestiku

ex 0205 00

Laħam ta' ħmir, bgħula jew bgħula tal-irkib, frisk, imkessaħ jew iffriżat

ex 0206

Ġewwieni tajjeb għall-ikel ta' annimali tal-ifrat, majjal, nagħaġ, mogħoż, żwiemel, ħmir, bgħula, jew bgħula ta' rkib, frisk, imkessaħ jew iffriżat:

ex 0206 10

– Ta' annimali tal-ifrat, frisk jew imkessaħ:

0206 10 10

– – Għall-manifattura ta' prodotti farmaċewtiċi (3)

– Ta' annimali tal-ifrat, iffriżat:

ex 0206 22 00

– – Fwied:

– – – Għall-manifattura ta' prodotti farmaċewtiċi (3)

ex 0206 29

– – Oħrajn:

0206 29 10

– – – Għall-manifattura ta' prodotti farmaċewtiċi (3)

ex 0206 30 00

– Tal-majjal, frisk jew imkessaħ:

– – Għall-manifattura ta' prodotti farmaċewtiċi (3)

– – Oħrajn:

– – – minbarra tal-majjal domestiku

– Tal-majjal, iffriżat:

ex 0206 41 00

– – Fwied:

– – – Għall-manifattura ta' prodotti farmaċewtiċi (3)

– – – Oħrajn:

– – – – minbarra tal-majjal domestiku

ex 0206 49 00

– – Oħrajn:

– – – Tal-majjal domestiku:

– – – – Għall-manifattura ta' prodotti farmaċewtiċi (3)

– – – Oħrajn

ex 0206 80

– Oħrajn, frisk jew imkessaħ:

0206 80 10

– – Għall-manifattura ta' prodotti farmaċewtiċi (3)

– – Oħrajn:

0206 80 91

– – – Taż-żwiemel, tal-ħmir, tal-bgħula u tal-bgħula tal-irkib

ex 0206 90

– Oħrajn, iffriżati:

0206 90 10

– – Għall-manifattura ta' prodotti farmaċewtiċi (3)

– – Oħrajn:

0206 90 91

– – – Taż-żwiemel, tal-ħmir, tal-bgħula u tal-bgħula tal-irkib

0208

Laħam u ġewwieni tajjeb għall-ikel oħrajn, frisk, imkessaħ jew iffriżat

ex 0210

Laħam u ġewwieni tajjeb għall-ikel, immellaħ, imnixxef jew affumikat; dqiq u pasti mil-laħam u mill-ġewwieni tajbin għall-ikel:

– Laħam tal-majjal:

ex 0210 11

– – Ġarretti, spalel u qatgħat tagħhom, bil-għadma:

0210 11 90

– – – Minbarra tal-majjal domestiku

ex 0210 12

– – Żquq (streaky) u qatgħat tagħhom:

0210 12 90

– – – Minbarra tal-majjal domestiku

ex 0210 19

– – Oħrajn:

0210 19 90

– – – Minbarra tal-majjal domestiku

– Oħrajn, inkluż dqiq u pasti mil-laħam u mill-ġewwieni tal-laħam tajbin għall-ikel:

0210 91 00

– – Ta’ primati

0210 92

– – Ta’ balieni, dniefel u foċeni (mammiferi tal-ordni Cetacea); ta’ lamantini u dugongi (mammiferi tal-ordni Sirenia); ta' foki, iljuni tal-baħar u odobeni (walruses) (mammiferi tas-subordni Pinnipedia)

0210 93 00

– – Ta' rettili (inklużi sriep u fkieren)

ex 0210 99

– – Oħrajn:

– – – Laħam:

0210 99 31

– – – – Ta’ renni

0210 99 39

– – – – Oħrajn

– – – Ġewwieni:

– – – – Minbarra tal-majjal domestiku, annimali tal-ifrat, nagħaġ u mogħoż

0210 99 85

– – – – – Minbarra fwied tat-tjur

ex 0407

Bajd tat-tjur, fil-qoxra, frisk, ippreservat jew imsajjar:

0407 19 90 ,

0407 29 90 u

0407 90 90

– Minbarra tat-tjur

ex 0408

Bajd tat-tjur, mhux fil-qoxra, u isfra tal-bajd, frisk, imnixxef, imsajjar bil-fwar jew bit-tgħolija, iffurmat, iffriżat jew ippreservat b'mod ieħor, kemm biż-żieda ta' zokkor jew materjal ieħor li jagħmel ħelu jew le:

– Isfra tal-bajd:

ex 0408 11

– – Imnixxef:

0408 11 20

– – – Mhux tajjeb għall-konsum mill-bniedem (4)

ex 0408 19

– – Oħrajn:

0408 19 20

– – – Mhux tajjeb għall-konsum mill-bniedem (4)

– Oħrajn:

ex 0408 91

– – Imnixxef:

0408 91 20

– – – Mhux tajjeb għall-konsum mill-bniedem (4)

ex 0408 99

– – Oħrajn:

0408 99 20

– – – Mhux tajjeb għall-konsum mill-bniedem (4)

0410 00 00

Prodotti tajbin għall-ikel u li ġejjin mill-annimali, li mhumiex speċifikati jew inklużi band'oħra

0504 00 00

Imsaren, bżieżaq u stonki ta' annimali (ħlief ħut), sħaħ jew bċejjeċ minnhom, friski, imkessħin, iffriżati, immellħin, fis-salmura, imqaddin jew affumikati

ex 0511

Prodotti ġejjin mill-annimali li mhumiex speċifikati jew inklużi band’oħra; annimali mejtin ta’ Kapitlu 1 jew 3, mhux tajbin għall-konsum mill-bniedem:

0511 10 00

– Semen minn annimali tal-ifrat

– Oħrajn:

ex 0511 99

– – Oħrajn:

0511 99 85

– – – Oħrajn

ex 0709

Ħxejjex oħrajn, friski jew imkessħin:

ex 0709 60

– Frott tal-ġenus Capsicum jew tal-ġenus Pimenta:

– – Oħrajn:

0709 60 91

– – – – Tal-ġenus Capsicum, għall-manifattura ta' capsicin jew ta' żebgħa minn oleoraża tal-capsicum (3)

0709 60 95

– – – Għall-manifattura industrijali ta' żjut essenzjali jew rażinojdi (3)

0709 60 99

– – – Oħrajn

ex 0710

Ħxejjex (mhux imsajrin jew imsajrin bil-fwar jew mgħollijin fl-ilma), iffriżati:

ex 0710 80

– Ħxejjex oħrajn:

– – Frott tal-ġenus Capsicum jew tal-ġenus Pimenta:

0710 80 59

– – – Minbarra bżar ħelu

ex 0711

Ħxejjex ippreservati b'mod proviżorju (per eżempju, bil-gass tad-diossidu tas-sulfat, fl-ilma mielaħ, fl-ilma tas-sulfat jew f'soluzzjonijiet ippreservattivi oħrajn), iżda li mhumiex adattati f'dak l-istat għall-konsum immedjat:

ex 0711 90

– Ħxejjex oħrajn; taħlit ta’ ħxejjex:

– – Ħxejjex:

0711 90 10

– – – – Frott tal-ġenus Capsicum jew tal-ġenus Pimenta, eskluż il-bżar ħelu

ex 0713

Ħxejjex leguminużi mnixxfin, imqaxxrin, kemm mingħajr qoxra ta' ġewwa u maqsumin jew le:

ex 0713 10

– Piżelli (Pisum sativum):

0713 10 90

– – Minbarra għaż-żriegħ

ex 0713 20 00

– Ċiċri (garbanzos):

– – Minbarra għaż-żriegħ

– Fażola (Vigna spp., Phaseolus spp.):

ex 0713 31 00

– – Fażola tal-ispeċi Vigna mungo (L) Hepper jew Vigna radiata (L) Wilczek:

– – – Minbarra għaż-żriegħ

ex 0713 32 00

– – Fażola (Adzuki) żgħira ħamra (Phaseolus jew Vigna angularis):

– – – Minbarra għaż-żriegħ

ex 0713 33

– – Fażola kidnija, inkluża fażola mill-bajda (Phaseolus vulgaris):

0713 33 90

– – – Minbarra għaż-żriegħ

ex 0713 34 00

– – Fażola bambara (Vigna subterranea jew Voandzeia subterranea)

ex 0713 35 00

– – – Minbarra għaż-żriegħ

ex 0713 39 00

– – Piżelli tal-għajn (Vigna unguiculata):

– – – Minbarra għaż-żriegħ

– – Oħrajn:

– – – Minbarra għaż-żriegħ

ex 0713 40 00

– Għads:

– – Minbarra għaż-żriegħ

ex 0713 50 00

– Ful (Vicia faba var. major) u ful ta’ varjetà raffa (Vicia faba var. equina u Vicia faba var. minor):

– – Minbarra għaż-żriegħ

ex 0713 60 00

– Piżelli ta' Angola (Cajanus cajan):

 

– – Minbarra għaż-żriegħ

ex 0713 90 00

– Oħrajn:

– – Minbarra għaż-żriegħ

0801

Ġewż tal-Indi, ġewż tal-Brażil, u ġewż tal-anakardju, friski jew imnixxfin, imqaxxrin jew imfesdqin jew le

ex 0802

Ġewż ieħor, frisk jew imnixxef, imqaxxrin jew imfesdqin jew le:

0802 70 00

– Ġewż tal-Kola (Cola spp.)

0802 80 00

– Ġewż tal-areka

ex 0804

Tamal, tin, ananas, avokado, gwav, mang u mangostan, friski jew imnixxfin:

0804 10 00

– Tamal

0902

Té, kemm jekk imħawwar jew le

ex 0904

Bżar tal-ġenus Piper; frott tal-ġenus Capsicum jew tal-ġenus Pimenta, imnixxef jew imfarrak jew mitħun, eskluż bżar ħelu li jaqa' fis-subintestatura 0904 21 10

0905

Vanilja

0906

Kannella u fjuri tas-siġra tal-kannella

0907

Msiemer tal-qronfol (frott sħiħ, musmar u zkuk)

0908

Noċemuskata, qoxra ta' barra tagħha (mace) u kardamomu

0909

Żrieragħ tal-ħlewwa, badian, bużbież, kosbor, kemmun jew ħlewwa Ġermaniża (caraway); frott tal-ġnibru

ex 0910

Ġinġer, żagħfran tal-Indja (turmeric, kurkuma), weraq tar-rand, kàri u ħwawar oħrajn minbarra sagħtar u żagħfran

ex 1106

Dqiq, pasta u trab tal-ħxejjex leguminużi mnixxfin tal-intestatura 0713 , tas-sagu jew ta' għeruq jew tuberi tal-intestatura 0714 jew tal-prodotti tal-Kapitolu 8:

1106 10 00

– Tal-ħxejjex leguminużi mnixxfin tal-intestatura 0713

ex 1106 30

– Tal-prodotti tal-Kapitolu 8:

1106 30 90

– – Minbarra banana

ex 1108

Lamti; inulina:

1108 20 00

– Inulina

1201 90 00

Fażola tas-sojja, imkissra jew le, minbarra ż-żerriegħa

1202 41 00

Karawett, mhux inkaljat jew imsajjar mod ieħor, fil-qoxra, minbarra ż-żerriegħa

1202 42 00

Karawett, mhux inkaljat jew imsajjar, imqaxxar, kemm jekk imkisser jew le; minbarra ż-żerriegħa

1203 00 00

Kopra

1204 00 90

Linseed, miksur jew le, minbarra għaż-żriegħ

1205 10 90 u ex 1205 90 00

Żrieragħ tar-rappa jew tal-kolza, imkissra jew le, minbarra għaż-żriegħ

1206 00 91

Żrieragħ tal-ġirasol, imkissra jew le, minbarra għaż-żriegħ

1206 00 99

 

1207 29 00

Żerriegħa tal-qoton, imkissra jew le, minbarra għaż-żriegħ

1207 40 90

Żerriegħa tal-ġulġlien, imkissra jew le, minbarra għaż-żriegħ

1207 50 90

Żerriegħa tal-mustarda, imkissra jew le, minbarra għaż-żriegħ

1207 91 90

Żerriegħa tal-peprin, imkissra jew le, minbarra għaż-żriegħ

1207 99 91

Żerriegħa tal-qannebusa, imkissra jew le, minbarra għaż-żriegħ

ex 1207 99 96

Żrieragħ u frott żejtnin oħrajn, imkissra jew le, minbarra għaż-żriegħ

1208

Dqiq u pasti ta’ żrieragħ jew frott żejtnin, minbarra dawk tal-mustarda

ex 1211

Pjanti u bċejjeċ minnhom (inklużi żrieragħ u frott), ta' kwalità użata l-aktar fil-fwejjaħ, fil-farmaċija jew għal għanijiet ta' inċettiċidi, funġiċidi jew għal għanijiet simili oħrajn, friski jew imnixxfin, maqtugħin jew le, misħuqin jew trab esklużi l-prodotti elenkati fil-Kodiċi NM ex 1211 90 86 fil-Parti IX;

ex 1212

Ħarrub, alki tal-baħar u alki oħrajn, pitravi taz-zokkor u kannamieli, friski, imkessħin, iffriżati jew imnixxfin, mitħunin jew le; għadam u qlub tal-għadam tal-frott u prodotti veġetali oħrajn (inklużi għeruq mhux inkaljati taċ-ċikwejra tal-Cichorium intybus var. sativum) ta’ kwalità użata l-aktar għall-konsum uman, mhux imsemmijin jew inklużi band’oħra:

ex 1212 99

– – Minbarra kannamiela:

1212 99 41 u 1212 99 49

– – – Żrieragħ tal-ħarrub

ex 1212 99 95

– – – Oħrajn, eskluż l-għeruq taċ-ċikwerja

1213 00 00

Tiben u ħliefa taċ-ċereali, mhux preparati, kemm jekk imqattgħin bċejjeċ, mitħunin, magħsurin jew forma ta' gerbub jew le

ex 1214

Swedes, mangoldi, għeruq għall-għalf, ħuxlief, xnien (alfalfa), silla, sainfoin, kaboċċi għall-magħlef, lupini, ġulbiena u prodotti simili tal-għalf, kemm jekk forma ta' gerbub jew le:

ex 1214 10 00

– Smida u pellets tal-lucerne (alfalfa), minbarra lucern imnixxef artifiċjalment bis-sħana jew lucern imnixxef jew mitħun b'xi mod ieħor

ex 1214 90

– Oħrajn:

1214 90 10

– – Mangoldi, swedes u għeruq oħrajn għall-għalf

ex 1214 90 90

– – Oħrajn, esklużi:

– Xnien, sainfoin, silla, lupini, ġulbiena u prodotti simili għall-għalf imnixxfa bis-sħana artifiċjalment, minbarra ħuxlief u għeruq għall-għalf u prodotti li fihom il-ħuxlief

– Xnien, sainfoin, silla, lupini, ġulbiena, lotus tal-għasel, piżelli chickling u birdsfoot, imnixxfa b'mod ieħor u mitħuna

ex 1502

Xaħmijiet ta' annimali tal-ifrat, nagħaġ u mogħoż, ħlief dawk tal-intestatura 1503 :

ex 1502 10 10

ex 1502 90 10

– Għal użi industrijali ħlief għall-manifattura ta' oġġetti tal-ikel għal konsum mill-bniedem, eskluż xaħam miksub mill-għadam u l-iskart (3)

1503 00

Stearina tax-xaħam, żejt tax-xaħam, oleostearina u żejt tax-xaħam tad-dam, mhux emulsifikati jew imħalltin jew preparati b'xi mod ieħor

ex 1504

Xaħmijiet u żjut u l-frazzjonijiet tagħhom, ta’ ħut jew mammiferi tal-baħar, raffinati jew le, iżda mhux modifikati kimikament, esklużi ż-żjut tal-fwied tal-ħut u l-frazzjonijiet tal-intestaturi 1504 10 u xaħmijiet u żjut u l-frazzjonijiet tagħhom, minbarra ż-żjut tal-fwied tal-intestatura 1504 20

1507

Żejt tas-sojja u l-frazzjonijiet tiegħu, raffinat jew le, iżda mhux modifikat kimikament

1508

Żejt tal-karawett u l-frazzjonijiet tiegħu, raffinat jew le, iżda mhux modifikat kimikament

1511

Żejt tal-palm u l-frazzjonijiet tiegħu, raffinat jew le, iżda mhux modifikat kimikament

1512

Żejt taż-żerriegħa tal-ġirasol, tal-għosfor jew taż-żerriegħa tal-qoton u l-frazzjonijiet tiegħu, raffinat jew le, iżda mhux modifikat kimikament

1513

Żejt tal-ġewż tal-Indi (kopra), tal-qalba tal-ġewż tal-palm jew żejt babassu u l-frazzjonijiet tagħhom, raffinat jew le, iżda mhux modifikat kimikament

1514

Żejt tal-lift, kolza jew mustarda u l-frazzjonijiet tagħhom, raffinati jew le, iżda mhux modifikati kimikament

ex 1515

Xaħmijiet u żjut oħrajn fissi veġetali (exkluż żejt tal-ġoġoba tas-subintestatura ex 1515 90 11 ) u l-frazzjonijiet tagħhom, raffinati jew le, iżda mhux modifikati kimikament

ex 1516

Xaħmijiet u żjut ta' annimali jew ta' veġetali u l-frazzjonijiet tagħhom, parzjalment jew kompletament idroġenati, inter-esterifikati, ri-esterifikati jew elajdinizzati, raffinati jew le, iżda mhux preparati aktar (eskluż iż-żejt tar-riġnu idroġenat, imsejjaħ "xema opali' tas-subintestatura 1516 20 10 )

ex 1517

Marġerina; taħlitiet jew preparazzjonijiet tajbin għall-ikel ta’ xaħmijiet jew żjut ta’ annimali jew veġetali jew ta’ frazzjonijiet ta’ xaħmijiet u żjut differenti ta’ dan il-kapitolu; oħrajn minbarra xaħmijiet u żjut tajbin għall-ikel jew il-frazzjonijiet tagħhom tal-intestatura 1516 , esklużi s-subintestaturi 1517 10 10 , 1517 90 10 u 1517 90 93

1518 00 31 u

1518 00 39

Żjut veġetali fissi, fluwidi, imħalltin, għal użi tekniċi jew industrijali ħlief għall-manifattura ta' oġġetti tal-ikel għal konsum mill-bniedem (3)

1522 00 91

Tartru u residwi taż-żejt; sapun sempliċi (soap-stock), li jibqgħu mit-trattament ta’ sustanzi xaħmin jew xemgħat ta’ annimali jew veġetali, eskluż dawk li jkun fihom żejt li jkollu l-karatterisitiċi taż-żejt taż-żebbuġa

1522 00 99

Residwi oħrajn li jibqgħu mit-trattament ta' sustanzi xaħmin jew xemgħat ta' annimali jew veġetali, eskluż dawk li jkun fihom żejt li jkollu l-karatterisitiċi taż-żejt taż-żebbuġa

ex 1602

Laħam, fdal tal-laħam jew demm oħrajn preparati jew ippreservati:

– Tal-majjal:

ex 1602 41

– – Prieżet u qatgħat tagħhom:

1602 41 90

– – – Minbarra tal-majjal domestiku

ex 1602 42

– – Spallejn u qatgħat tagħhom:

1602 42 90

– – – Minbarra tal-majjal domestiku

ex 1602 49

– – Oħrajn, inklużi taħlit:

1602 49 90

– – – Minbarra tal-majjal domestiku

ex 1602 90

– Oħrajn, inklużi preparati ta' demm ta' kwalunkwe annimal:

– – Minbarra preparati ta' demm ta' kwalunkwe annimal:

1602 90 31

– – – Ta' kaċċa jew fniek

– – – Oħrajn:

– – – – Minbarra li fihom laħam jew fdal tal-laħam ta' majjal domestiku:

– – – – – Minbarra li fihom laħam jew fdal tal-laħam ta' annimali tal-ifrat:

1602 90 99

– – – – – – Minbarra tan-nagħaġ jew tal-mogħoż

ex 1603 00

Estratti u sugu ta' laħam

1801 00 00

Żerriegħa tal-kawkaw, sħiħa jew imkissra, nejja jew mixwija

1802 00 00

Qxur tal-kawkaw, ħliefa, ġlud u skart ieħor tal-kawkaw

ex 2001

ħxejjex, frott, lewż u partijiet oħra tal-pjanti li huma tajbin għall-ikel, ippreparati jew ippreservati bil-ħall jew bl-aċidu aċetiku:

ex 2001 90

– Oħrajn:

2001 90 20

– – Frott tal-ġenus Capsicum ħlief bżar ħelu jew piment

ex 2005

Ħxejjex oħrajn ippreparati jew ippreservati b'mod ieħor minbarra bil-ħall jew bl-aċidu aċetiku, mhux iffriżati, minbarra l-prodotti tal-intestatura 2006 :

ex 2005 99

– Ħxejjex oħrajn u taħlit ta' ħxejjex:

2005 99 10

– – Frott tal-ġenus Capsicum ħlief bżar ħelu jew piment

ex 2206

Xorb ieħor iffermentat (pereżempju, sidru, perry, mead); taħlit ta’ xorb iffermentat u taħlit ta’ xorb iffermentat u xorb mhux alkoħoliku, li mhumiex speċifikati jew inklużi band’oħra:

2206 00 31 sa

2206 00 89

– Minbarra l-piquette

ex 2301

Dqiq, pasta u gerbub, tal-laħam jew tal-fdalijiet tal-laħam, tal-ħut jew tal-krustaċei, molluski jew invertebri akwatiċi oħra, li mhux tajbin għall-konsum mill-bniedem; skart tax-xaħam ta’ dam (greaves):

2301 10 00

– Dqiq, pasta u gerbub, ta’ laħam jew fdal ta’ laħam; skart tax-xaħam ta’ dam (greaves)

ex 2302

Granza, dqiq inferjuri (sharps) u residwi oħrajn, fil-forma ta' gerbub jew le, ġejjin mit-tnaqqih, it-tħin jew xogħol ieħor fuq ċereali jew pjanti leguminużi:

2302 50 00

– Ta' pjanti leguminużi

2304 00 00

Għalf tal-bhejjem (oilcake) u residwi solidi oħrajn, mitħunin jew f'forma ta' gerbub jew le, li jirriżultaw mill-estrazzjoni ta' żejt tas-sojja

2305 00 00

Għalf tal-bhejjem (oilcake) u residwi solidi oħrajn, mitħunin jew f'forma ta' gerbub jew le, li jirriżultaw mill-estrazzjoni ta' żejt tal-karawett

ex 2306

Għalf tal-bhejjem (oilcake) u residwi solidi oħrajn, mitħunin jew f'forma ta' gerbub jew le, li jirriżultaw mill-estrazzjoni ta' xaħmijiet jew żjut tal-ħxejjex, għajr dawk tal-intestatura 2304 jew 2305 bl-eċċezzjoni tas-subintestatura 2306 90 05 (Oilcake u residwi solidi oħrajn li jirriżultaw mill-estrazzjoni taż-żerriegħa tal-qamħirrun (qamħ)) u 2306 90 11 u 2306 90 19 (Oilcake u residwi solidi oħrajn li jirriżultaw mill-estrazzjonijiet taż-żejt taż-żebbuġ)

ex 2307 00

Fond ta’ l-inbid; argol:

2307 00 90

– Argol

ex 2308 00

Materjali veġetali u skart veġetali, residwi veġetali u prodotti li jirriżultaw minnhom, f'forma ta' gerbub jew le, ta' kwalità użata għal għalf ta' annimali, li mhumiex speċifikati jew inklużi band'oħra:

2308 00 90

– Minbarra l-karfa tal-għeneb magħsur, ġandar u qastan selvaġġ, lbieba jew karfa tal-frott, ħlief ta' għeneb

ex 2309

Preparati ta' tipi użati għal għalf ta' annimali:

ex 2309 10

– Ikel għall-klieb jew għall-qtates, ippreżentat għal bejgħ bl-imnut:

2309 10 90

– – Minbarra li fih lamtu, glukożju, ġulepp tal-glukożju, maltodestrina jew ġulepp tal-maltodestrina tas-subintestaturi 1702 30 50 , 1702 30 90 , 1702 40 90 , 1702 90 50 u 2106 90 55 jew prodotti ta' ħalib

ex 2309 90

– Oħrajn:

ex 2309 90 10

– – Oħrajn, inkluż taħlitiet lesti:

– – Materjali li jinħallu ta' mammiferi tal-baħar

ex 2309 90 91 sa

2309 90 96

– – – Minbarra li fih lamtu, glukożju, ġulepp tal-glukożju, maltodestrina jew ġulepp tal-maltodestrina tas-subintestaturi 1702 30 50 , 1702 30 90 , 1702 40 90 , 1702 90 50 u 2106 90 55 jew prodotti ta' ħalib, eskluż

– Konċentrati tal-proteini miksuba mill-meraq tax-xnien u mill-meraq tal-ħxejjex

– Prodotti deidratati miksuba esklussivament minn residwi solidi u meraq li jirriżulta mill-preparati tal-konċentrati msemmija fl-ewwel inċiż


Taqsima 2

Kodiċi NM

Deskrizzjoni

0101 29 10

Żwiemel ħajjin, għall-qtil (5)

ex 0205 00

Laħam taż-żwiemel, frisk, imkessaħ jew iffriżat

0210 99 10

Laħam taż-żiemel, immellaħ fis-salmura jew imnixxef

0511 99 10

Muskoli jew għeruq; bċejjeċ u skart simili ta’ ġlud mhux proċessati

0701

Patata, friska jew imkessħa

0901

Kafè, kemm jekk inkaljat jew bil-kaffeina mneħħija jew le; ħliefa u qxur tal-kafè; sostituti tal-kafè li fihom kafè fi kwalunkwe proporzjon

1105

Dqiq, pasta, trab, qxur, ħbub u gerbub tal-patata

ex 1212 99 95

Għeruq taċ-ċikwejra

2209 00 91 u 2209 00 99

Ħall u sostituti tal-ħall magħmulin minn aċtu aċetiku minbarra ħall tal-inbid

4501

Sufra naturali, mhux maħduma jew sempliċi ppreparata; fdal ta’ sufra; sufra misħuqa, imrammla jew mitħuna


(1)  L-entrata taħt din is-subintestatura hija soġġetta għall-kondizzjonijiet stabbiliti fid-dispożizzjonijiet rilevanti tal-Unjoni (ara d-Direttiva tal-Kunsill 94/28/KE (1) u r-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 504/2008 (2).

(1)  Direttiva tal-Kunsill 94/28/KE tat-23 ta' Ġunju 1994 li tniżżel il-prinċipji dwar il-kondizzjonijiet żootekniċi u ġenealoġiċi applikabbli għall-importazzjonijiet minn pajjiżi terzi tal-annimali, is-semen, l-ova u l-embrijoni tagħhom, u li temenda d-Direttiva 77/504/KEE dwar l-annimali ta' razza pura tal-ispeċji bovina (ĠU L 178, 12.7.1994, p. 66).

(2)  Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 504/2008 tas-6 ta’ Ġunju 2008 li jimplimenta d-Direttivi tal-Kunsill 90/426/KEE u 90/427/KEE fir-rigward tal-metodi għall-identifikazzjoni tal-equidae (ĠU L 149, 7.6.2008, p. 3).

(2)  L-entrata taħt din is-subintestatura hija soġġetta għall-kondizzjonijiet stabbiliti fid-dispożizzjonijiet rilevanti tal-Unjoni (ara d-Direttiva tal-Kunsill 88/661/KEE (3); id-Direttiva 94/28/KE u d-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 96/510/KE (4)).

(3)  Direttiva tal-Kunsill tad-19 ta’ Diċembru 1988 dwar l-istandards żootekniċi applikabbli għal tnissil ta’ annimali tal-ispeċi tal-majjal (ĠU L 382, 31.12.1988, p. 36).

(4)  Deċiżjoni tal-Kummissjoni tat-18 ta’ Lulju 1996 li tippreskrivi ċ-ċertifikati tal-annimali tar-razza u żootekniċi għall-importazzjoni ta’ annimali tat-tagħmir, is-semen, il-bajd (ova) u l-embrijoni (ĠU L 210, 20.8.1996, p. 53).

(3)  L-entrata taħt din is-subintestatura hija soġġetta għall-kondizzjonijiet stabbiliti fid-dispożizzjonijiet rilevanti tal-Unjoni (ara l-Artikoli 291 sa 300 tar-Regolament (KEE) Nru 2454/93).

(4)  L-entrata taħt din is-subintestatura hija soġġetta għall-kondizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu F tat-Taqsima II tad-dispożizzjonijiet preliminari tan-Nomenklatura Magħquda.

(5)  L-entrata taħt din is-subintestatura hija soġġetta għall-kondizzjonijiet stabbiliti fid-dispożizzjonijiet rilevanti tal-Unjoni (ara l-Artikoli 291 sa 300 tar-Regolament (KEE) Nru 2454/93).


ANNESS II

DEFINIZZJONIJIET IMSEMMIJA FL-ARTIKOLU 3(1)

PARTI I

Definizzjonijiet dwar is-settur tar-ross

I.

It-termini "ross li għadu fil-ħliefa" (paddy), "ross bla ħliefa", "ross nofsu mitħun", "ross mitħun kollu", "ross tal-ħabba tonda", "ross tal-ħabba mezzana", "ross tal-ħabba twila A jew B" u "ross imfarrak" għandhom ikunu definiti kif ġej:

1.

(a)

"Ross fil-ħliefa" tfisser ross li żamm il-ħliefa wara d-dris.

(b)

"Ross bla ħliefa" tfisser ross li għadu fil-ħliefa li minnu tneħħiet biss il-ħliefa. Eżempji ta' ross li jaqa' taħt din id-definizzjoni huwa dak bid-deskrizzjonijiet kummerċjali "brown rice", "cargo rice", "loonzain" u "riso sbramato".

(c)

"Ross nofsu mitħun" tfisser ross li għadu fil-ħliefa li minnu tneħħew il-ħliefa, biċċa min-nibbieta u s-saffi ta' barra tal-perikarpu, kollha jew parti minnhom, iżda mhux is-saffi ta' ġewwa.

(d)

"Ross mitħun kollu" tfisser ross li għadu fil-ħliefa li minnu tneħħew il-ħliefa, is-saffi kollha ta' barra u ta' ġewwa tal-perikarpu, in-nibbieta kollha fil-każ ta' ross tal-ħabba twila jew mezzana, u għallanqas parti minnha fil-każ ta' ross tal-ħabba tonda, iżda li fih jistgħu jibqgħu s-strijaturi bojod lonġitudinali fuq mhux aktar minn 10 % tal-ħbub.

2.

(a)

"Ross tal-ħabba tonda" tfisser ross, li l-ħbub tiegħu mhux itwal minn 5,2 mm u proporzjon tul/ħxuna anqas minn 2.

(b)

"Ross tal-ħabba mezzana" tfisser ross, li l-ħbub tiegħu huma itwal minn 5,2 mm iżda mhux itwal minn 6,0 mm u proporzjon tul/ħxuna anqas minn 3.

(c)

"Ross tal-ħabba twila" tfisser

(i)

ross tal-ħabba twila A, jiġifieri ross, li l-ħbub tiegħu huma itwal minn 6,0 mm u li l-proporzjon tul/ħxuna tiegħu huwa aktar minn 2 iżda anqas minn 3;

(ii)

ross tal-ħabba twila B, jiġifieri ross, li l-ħbub tiegħu huma itwal minn 6,0 mm u li l-proporzjon tul/ħxuna tiegħu huwa ugwali jew aktar minn 3.

(d)

"Miżuri tal-ħbub" tfisser il-kejl tal-ħabba fuq ross mitħun kollu meħud permezz tal-metodu li ġej:

(i)

ħu kampjun rappreżentattiv tal-lott;

(ii)

għarbel il-kampjun sabiex jinżammu ż-żerriegħa sħaħ biss, inkluż iż-żerriegħa immatur;

(iii)

ħu żewġ miżuri ta' 100 żerriegħa kull waħda u aħdem il-medju;

(iv)

esprimi r-riżultat f'millimetri, għall-eqreb punt deċimali.

3.

"Ross imfarrak" tfisser frak tal-ħbub li t-tul tiegħu ma jeċċedix it-tliet kwarti tat-tul medju tal-ħabba sħiħa.

II.

Fir-rigward tal-ħbub u l-ħbub imfarrka li mhumiex ta' kwalità mhux imħassra, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

1.

"Ħbub sħaħ" tfisser żerriegħa li minnhom tneħħiet biss parti waħda mit-tarf, irrispettivament mill-karatteristiċi prodotti f'kull stadju tat-tħin.

2.

"Ħbub ikklippjati" tfisser ħbub li minnhom tneħħa t-tarf sħiħ.

3.

“Ħbub imfarrkin jew frammenti” tfisser ħbub li minnhom tneħħiet parti mill-volum li hija akbar mit-tarf; ħabb miksur jinkludi:

(i)

ħbub imfarrkin kbar (biċċiet ta' ħabba ta' tul ta' mhux anqas minn nofs dik ta' ħabba, iżda li ma jikkostitwixxux ħabba sħiħa),

(ii)

ħbub imfarrkin mezzana (biċċiet ta' ħabba ta' tul ta' mhux anqas minn kwart tat-tul ta' ħabba iżda li huma iżgħar mill-qies minimu ta' "ħbub imfarrkin kbar"),

(iii)

ħbub imfarrkin fini (biċċiet ta' ħabba anqas minn kwart tal-qies ta' ħabba iżda kbar wisq sabiex jgħaddu minn għarbiel b'malja ta' 1,4 mm),

(iv)

frammenti (biċċiet żgħar jew partiċelli ta' ħabba li jistgħu jgħaddu minn għarbiel b'malja ta' 1,44 mm); ħbub maqsumin (biċċiet prodotti minn qasma lonġitudinali fil-ħabba) jaqgħu taħt din id-definizzjoni.

4.

"Ħbub ħodor" tfisser ħbub li għadhom ma mmaturawx kompletament.

5.

"Żerriegħa li juru malformazzjoni naturali" tfisser żerriegħa li juru malformazzjoni naturali kemm jekk ta' oriġini ereditarja u kemm jekk le, kif imqabbla mal-karatteristiċi morfoloġiċi tipiċi tal-varjetà.

6.

"Ħbub qishom tal-ġibs" tfisser ħbub li tal-anqas tliet kwarti tal-wiċċ tagħhom jidher opak u bħal ġibs.

7.

"Ħbub strijati bl-aħmar" tfisser żrieragħ li juru strijaturi ħomor lonġitudinali ta' intensità u kulur differenti, minħabba r-residwi mill-perikarpu.

8.

"Żrieragħ mtektkta" tfisser żrieragħ li juru cirku żgħir definit tajjeb ta' kulur skur ta' bejn wieħed u ieħor għamla regolari; żrieragħ mtektka jinkludu wkoll dawk li juru stirjaturi suwed ħfief fuq il-wiċċ biss; l-istirjaturi u t-tikek ma jistgħux juru awrola safra jew skura.

9.

"Żrieragħ imtebbgħa" tfisser żrieragħ li għaddew minn bidla ovvja fil-kulur naturali tagħhom fuq parti żgħira mill-wiċċ tagħhom; it-tebgħat jistgħu jkunu ta' kulur differenti (sewdieni, ħamrani, kannella); stirjaturi suwed ħafna għandhom ukoll jiġu meqjusa bħala tebgħat. Jekk il-kulur tat-tebgħat huwa mmarkat b'mod suffiċjenti (iswed, roża, kannella-ħamrani) li jkun viżibbli mill-ewwel u jekk dawn ikopru parti mhux anqas minn nofs dik tal-ħabba, il-ħbub għandhom jiġu meqjusa li huma ħbub sofor.

10.

"Ħbub sofor" tfisser ħbub li għaddew, b'mod sħiħ jew parzjali, minbarra bl-inxif, minn bidla fil-kulur naturali tagħhom u kisbu tonalità kulur il-lumi jew l-isfar-oranġjo.

11.

"Ħbub li għaddew", minbarra bl-inxif, minn biddla uniformi ħafifa fil-kulur fuq il-wiċċ kollu; din il-bidla tbiddel il-kulur tal-ħbub għal kulur isfar-amber ċar.

PARTI II

Definizzjonijiet tekniċi rigward is-settur taz-zokkor

Taqsima A

Definizzjonijiet ġenerali

1.

"zokkor abjad" tfisser zokkor, mhux imħawwar jew ikkulurit jew li fih kwalunkwe sustanza oħrajn miżjuda, li fih, fl-istat xott, 99,5 % jew aktar bil-piż ta' sukrożju, determinat bil-metodu polarimetriku.

2.

"zokkor mhux raffinat" tfisser zokkor, mhux imħawwar jew ikkulurit jew li fih kwalunkwe sutanzi oħrajn miżjuda li fih, fl-istat xott, anqas minn 99,5 % bil-piż ta' sukrożju, determinat bil-metodu polarimetriku.

3.

"Isoglukosju" tfisser il-prodott miksub mill-glukosju jew il-polimeri tiegħu b'kontenut bil-piż fl-istat xott ta' mill-anqas 10 % fruttosju.

4.

"Ġulepp tal-inulina" tfisser il-prodott immedjat miksub mill-idrolożi ta' inulina jew oligo fruttosji, li fih fl-istat xott mill-anqas 10 % fruttosju f'forma ħielsa jew bħala sukrosju, u espress bħala ekwivalenti zokkor/isoglukosju. Sabiex ikunu evitati restrizzjonijiet fis-suq għal prodotti b'kapaċità ta' ħlewwa baxxa minn proċessuri tal-fibra tal-inulina mingħajr il-kwota ta' xropp tal-inulina, din id-definizzjoni tista' tiġi emendata mill-Kummissjoni permezz ta' atti delegati skont il-punt (a) tal-Artikolu 125(4).

5.

"Kuntratt ta' konsenja" tfisser kuntratt konkluż bejn bejjiegħ u impriża għall-konsenja ta' pitravi għall-manifattura taz-zokkor.

6.

"Ftehim fil-kummerċ" tfisser wieħed minn dawn li ġejjin:

(a)

ftehim konkluż, qabel il-konklużjoni ta' kwalunkwe kuntratt ta’ konsenja bejn impriżi jew organizzazzjoni ta’ impriżi rikonoxxuti mill-Istat Membru kkonċernat, jew grupp ta' tali organizzazzjonijiet ta' impriżi min-naħa, u assoċjazzjoni ta’ bejjiegħa rikonoxxuta mill-Istat Membru kkonċernat jew grupp ta' tali organizzazzjonijiet ta' bejjiegħa min-naħa l-oħra;

(b)

fin-nuqqas ta’ kwalunkwe ftehim kif imsemmi fil-punt (a), il-liġi dwar il-kumpanniji u l-liġi dwar il-kooperattivi, safejn dawn jirregolaw il-konsenja tal-pitravi taz-zokkor mill-azzjonisti jew mill-membri ta’ kumpannija jew ta’ kooperattiva li timmanifattura z-zokkor.

Taqsima B

Definizzjonijiet li japplikaw matul il-perijodu msemmi fl-Artikolu 124

1.

"Kwota ta' zokkor", "kwota ta' isoglukosju" u "kwota ta' ġulepp tal-inulina" ifissru kwalunnkwe kwantità ta' produzzjoni ta' zokkor, isoglukosju jew ġulepp tal-inulina attribwita għal sena speċifika ta' kummerċjalizzazzjoni taħt il-kwota tal-impriża kkonċernata.

2.

"Zokkor industrijali" tfisser kwalunkwe kwantità ta’ produzzjoni taz-zokkor attribwita għal sena tal-kummerċjalizzazzjoni speċifika li tkun ikbar mill-kwantità taz-zokkor imsemmija fil-punt 5, u li tkun maħsuba għall-produzzjoni, mill-industrija, ta’ wieħed mill-prodotti msemmijin fl-Artikolu 140(2).

3.

"Isoglukożju industrijali" u "ġulepp tal-inulina industrijali" ifissru kwalunkwe kwantità ta’ produzzjoni ta’ isoglukożju jew ġulepp tal-inulina attribwita għal sena speċifika ta’ kummerċjalizzazzjoni, u li tkun maħsuba għall-produzzjoni, mill-industrija, ta' wieħed mill-prodotti msemmijin fl-Artikolu 140(2).

4.

"Eċċess ta' zokkor", "eċċess ta' isoglukosju" u "eċċess ta' ġulepp tal-inulina" ifissru kwalunkwe kwantità ta' produzzjoni ta' zokkor, isoglukosju jew ġulepp tal-inulina attribwita għal sena speċifika ta' kummerċjalizzazzjoni aktar mill-kwantitajiet rispettivi msemmijin fil-punti 1, 2 u 3.

5.

"Kwota ta' pitravi" tfisser il-pitravi zokkrin kollha proċessati fi kwota ta' zokkor.

6.

"Raffinatur full-time" tfisser unità ta’ produzzjoni:

li l-attività tagħha hija biss ir-raffinar ta' zokkor tal-kannamieli mhux rraffinat importat, jew

li fis-sena ta' kummerċjalizzazzjoni 2004/2005 jew, fil-każ tal-Kroazja, 2007/2008, irraffinat kwantità ta' mill-anqas 15 000 tunnellata ta' zokkor tal-kannamieli importat.

PARTI III

Definizzjonijiet dwar is-settur tal-ħops

1.

“Ħops” tfisser fjorituri ġewwinija mnixxfa, magħrufa ukoll bħala koni, tal-ħop (feminili) li tixxeblek (Humulus lupulus); dawn il-fjorituri ġewwinija, li jkunu sofor fil-ħadrani u ta’ forma ta’ bajda, ikollhom zokk ta’ fjura u l-itwal daqs ġeneralment ivarja bejn 2 sa 5 ċm.

2.

"Trab tal-ħops" tfisser il-prodott miksub mit-tħin tal-ħops, li jkun fih l-elementi naturali kollha tiegħu.

3.

"Trab tal-ħops b'kontenut ogħla ta' lupulin" tfisser il-prodott miksub mit-tħin tal-ħops wara t-tneħħija mekkanika ta' parti mill-weraq, iz-zkuk, il-brakti u r-rakidi.

4.

"Estratt tal-ħops" tfisser il-prodotti konċentrati miksuba permezz tal-azzjoni ta' solventi fuq il-ħops jew fuq it-trab tal-ħops.

5.

"Prodotti mħallta tal-ħops" tfisser taħlita ta' tnejn jew aktar mill-prodotti msemmija fil-punti 1 sa 4.

PARTI IV

Definizzjonijiet dwar is-settur tal-inbid

B’rabta mad-dwieli

1.

“Qlugħ tad-dwieli” tfisser l-eliminazzjoni kompleta tal-istokkijiet kollha tad-dwieli f’żona imħawla bid-dwieli.

2.

“Tħawwil” tfisser it-tqegħid definittiv ta’ pjanti tad-dwieli jew partijiet ta’ pjanti tad-dielja, kemm jekk imlaqqma jew le, bil-għan li jiġi prodott l-għeneb jew li titwaqqaf mixtla tat-tilqim.

3.

“Tilqim mill-ġdid” tfisser it-tilqima ta’ dielja li tkun diġà tlaqqmet qabel.

B’rabta mal-prodott

4.

“Għeneb frisk” tfisser il-frott tad-dielja użat biex isir l-inbid, misjur jew ftit imqadded ukoll, li jista’ jingħasar jew jiġi ppressat b’mezzi normali f’kantina tal-inbid u li minnu nnifsu jista’ jipproduċi fermentazzjoni alkoħolika.

5.

“Most frisk tal-għeneb b’fermentazzjoni mwaqqfa biż-żieda ta’ alkoħol” tfisser prodott li:

(a)

għandu qawwa alkoħolika proprja ta’ mhux anqas minn 12 % volum u ta’ mhux aktar minn 15 % volum;

(b)

jinkiseb biż-żieda ta’ most tal-għeneb mhux iffermentat, li jkollu qawwa alkoħolika naturali ta’ mhux anqas minn 8,5 % volum u jkun ġej esklussivament minn varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid klassifikabbli skont l-Artikolu 81(2):

(i)

jew ta’ alkoħol newtrali ta’ oriġini mid-dielja, inkluż alkoħol miksub mid-distillazzjoni ta’ għeneb imnixxef, li jkollu qawwa alkoħolika proprja ta’ mhux anqas minn 96 % volum;

(ii)

jew ta’ prodott mhux rettifikat ġej mid-distillazzjoni tal-inbid u li jkollu qawwa alkoħolika proprja bil-volum ta’ mhux anqas minn 52 % volum u ta’ mhux aktar minn 80 % volum.

6.

“Meraq tal-għeneb” tfisser il-prodott likwidu mhux iffermentat iżda li jista’ jiffermenta li:

(a)

jinkiseb bi trattament adatt li jrendih tajjeb għall-konsum kif ikun;

(b)

jinkiseb minn għeneb frisk jew minn most tal-għeneb jew billi jiġi rikostitwit. Meta jinkiseb billi jiġi rikostitwit, huwa għandu jkun rikostitwit minn most tal-għeneb konċentrat jew minn meraq tal-għeneb konċentrat.

Qawwa alkoħolika proprja tal-meraq tal-għeneb ta’ mhux aktar minn 1 % volum hija permissibbli.

7.

“Meraq tal-għeneb konċentrat” tfisser meraq tal-għeneb mingħajr karamella miksub b’deidrazzjoni parzjali ta’ meraq tal-għeneb magħmula bi kwalunkwe metodu awtorizzat minbarra bi sħana diretta b’mod li l-figura indikata b’rifrattometru użat skont metodu li għandu jkun preskritt f’temperatura ta’ 20°C ma tkunx anqas minn 50,9 %.

Qawwa alkoħolika proprja tal-meraq tal-għeneb konċentrat ta’ mhux aktar minn 1 % volum hija permissibbli.

8.

"Karfa tal-inbid" tfisser ir-residwu:

(a)

li jinġabar f’reċipjenti li jkollhom l-inbid wara l-fermentazzjoni, matul il-ħażna jew wara trattament awtorizzat;

(b)

miksub minn filtrazzjoni jew ċentrifugazzjoni tal-prodott imsemmi f’(a);

(c)

li jakkumula f’kontenituri li jkun fihom il-most tal-għeneb matul il-ħażna jew wara trattament awtorizzat; jew

(d)

miksub minn filtrazzjoni jew ċentrifugazzjoni tal-prodott imsemmi f’(c).

9.

“Karfa ta’ għeneb magħsur” tfisser ir-residwu mill-ippressar ta’ għeneb frisk, kemm jekk iffermentat jew le.

10.

“Piquette” tfisser prodott miksub minn:

(a)

il-fermentazzjoni tar-residwu mill-għasra mhux trattat immaċerat fl-ilma; jew

(b)

lissija bl-ilma ta’ karfa ta’ għeneb magħsur iffermentat.

11.

“Inbid imsaħħaħ għad-distillazzjoni” tfisser prodott li:

(a)

għandu qawwa alkoħolika proprja ta’ mhux anqas minn 18 % volum u ta’ mhux aktar minn 24 % volum;

(b)

jinkiseb esklussivament biż-żieda ta’ nbid li jkun fih residwu ta’ zokkor ta’ prodott mhux rettifikat li jkun ġej mid-distillazzjoni ta’ nbid u li jkollu qawwa alkoħolika proprja massima ta’ 86 % volum; jew

(c)

ikollu aċidità volatili massima ta’ 1,5 grammi għal kull litru, espressa bħala aċidu aċetiku.

12.

“Cuvée” tfisser

(a)

il-most tal-għeneb;

(b)

l-inbid; jew

(c)

it-taħlita ta’ most tal-għeneb u/jew inbejjed b’karatteristiċi differenti,

maħsuba għall-preparazzjoni ta’ tip speċifiku ta’ nbid frizzanti.

Qawwa alkoħolika

13.

“Qawwa alkoħolika proprja bil-volum” tfisser l-għadd ta’ volumi ta’ alkoħol pur miżmum f’temperatura ta’ 20 °C f’100 volum tal-prodott f’dik it-temperatura.

14.

“Qawwa alkoħolika potenzjali bil-volum” tfisser l-għadd ta’ volumi ta’ alkoħol pur f’temperatura ta’ 20 °C li jista’ jsir b’fermentazzjoni totali taz-zokkor li jkun hemm f’100 volum tal-prodott f’dik it-temperatura.

15.

“Qawwa alkoħolika totali bil-volum” tfisser l-għadd tal-qawwiet alkoħoliċi proprji u potenzjali.

16.

“Qawwa alkoħolika naturali bil-volum” tfisser il-qawwa alkoħolika totali bil-volum ta’ prodott qabel kwalunkwe tisħiħ.

17.

“Qawwa alkoħolika proprja skont il-massa” tfisser l-għadd ta’ kilogrammi ta’ alkoħol pur li jkun hemm f’100 kilogramma ta’ prodott.

18.

“Qawwa alkoħolika potenzjali skont il-massa” tfisser l-għadd ta’ kilogrammi ta’ alkoħol pur li jista’ jsir b’fermentazzjoni totali taz-zokkor li jkun hemm f’100 kilogramma ta’ prodott.

19.

“Qawwa alkoħolika totali skont il-massa” tfisser l-għadd tal-qawwa alkoħolika proprja u potenzjali.

PARTI V

Definizzjonijiet dwar is-settur taċ-ċanga u l-vitella

"Annimali tal-ifrat" tfisser annimali ħajjin tal-ispeċijiet domestiċi tal-ifrat li jidħlu taħt il-kodiċijiet NM 0102 21, 0102 31 00, 0102 90 20, ex 0102 29 10 sa ex 0102 29 99, 0102 39 10, 0102 90 91.

PARTI VI

Definizzjonijiet dwar is-settur tal-ħalib u l-prodotti tal-ħalib

Għall-iskop tal-implimentazzjoni tal-kwota tat-tariffa għal butir li joriġina min-New Zealand, il-frażi 'manifatturat direttament mill-ħalib jew il-krema' ma teskludix butir manifatturat mill-ħalib jew krema, mingħajr l-użu ta' materjali maħżuna, fi proċess uniku, komplut u mingħajr interruzzjoni li jista' jinvolvi l-krema li tgħaddi minn stadju ta' xaħam tal-ħalib ikkonċentrat u/jew il-frazzjonament ta' tali xaħam tal-ħalib.

PARTI VII

Definizzjonijiet dwar is-settur tal-bajd

1.

"Bajd fil-qoxra" tfisser bajd tat-tjur fil-qoxra, ippreservat, jew imsajjar, għajr bajd għat-tifqis speċifikat fil-punt 2.

2.

"Bajd għat-tifqis" tfisser bajd tat-tjur għat-tifqis

3.

"Prodotti sħaħ" tfisser bajd tal-għasafar mhux fil-qoxra, fih jew ma fihx zokkor miżjud jew sustanza għall-ħlewwa oħrajn għall-konsum mill-bniedem.

4.

"Prodotti separati" tfisser l-isfar tal-bajd tal-għasafar, fih jew ma fihx zokkor miżjud jew sustanza għall-ħlewwa oħrajn għall-konsum mill-bniedem.

PARTI VIII

Definizzjonijiet dwar is-settur tal-laħam tat-tjur

1.

"Tjur ħajjin" tfisser tjur, papri, wiżż, sriedaq u fargħuni ħajjin li kull wieħed jiżen aktar minn 185 gramma.

2.

"Flieles" tfisser tjur, papri, wiżż, sriedaq u fargħuni ħajjin, li kull wieħed jiżen mhux aktar minn 185 gramma.

3.

"Tjur imbiċċer" tfisser tjur tal-ispeċi Gallus domesticus, papri, wiżż, sriedaq u fargħuni mejtin, sħaħ, bil-ġewwieni jew mingħajr.

4.

"Prodotti derivati" tfisser li ġej:

(a)

prodotti speċifikati fil-punt (a) tal-Parti XX tal-Anness I;

(b)

prodotti speċifikati fil-punt (b) tal-Parti XX tal-Anness I, eskluż it-tjur imbiċċer u ġewwieni tajjeb għall-ikel, magħrufa bħala ‘qatgħat tat-tjur’;

(c)

ġewwieni tajjeb għall-ikel speċifikat fil-punt (b) tal-Parti XX tal-Anness I;

(d)

prodotti speċifikati fil-punt (c) tal-Parti XX tal-Anness I;

(e)

prodotti speċifikati fil-punti (d) u (e) tal-Parti XX tal-Anness I;

(f)

prodotti msemmijin fil-punt (f) tal-Parti XX tal-Anness I, minbarra dawk li jaqgħu taħt il-kodiċi NM 1602 20 10.

PARTI IX

Definizzjonijiet dwar is-settur tal-apikultura

1.

‘Għasel’ għandha tinftiehem bħala għasel skont it-tifsira tad-Direttiva tal-Kunsill 2001/110/KE (1) inkluż fir-rigward tat-tipi ewlenin ta’ għasel.

2.

"Prodotti tal-apikultura" tfisser għasel, xema' tan-naħal, ħalib tan-naħal, żaftura jew għabra tad-dakra.

(1)  Direttiva tal-Kunsill 2001/110/KE tal-20 ta' Diċembru 2001 dwar l-għasel (ĠU L 10, tat-12.1.2002, p. 47).


ANNESS III

KWALITÀ STANDARD TA’ ROSS U ZOKKOR KIF IMSEMMIJA FL-ARTIKOLI 7 U 135

A.   Kwalità standard għar-ross li jkun għadu fil-ħliefa

Ross li jkun għadu fil-ħliefa ta' kwalità standard għandu:

(a)

ikun ta' kwalità tajba, ġusta u kummerċjabbli, mingħajr riħa;

(b)

ikun fih kontenut ta' ndewwa ta' mhux iżjed minn 13 %;

(c)

ikollu produzzjoni ta' 63 % ta' ross kompletament mitħun bil-piż fi ħbub sħaħ (b'tolleranza ta' 3 % ta' ħbub ikklippjati) li minnhom perċentwali bil-piż ta' ħbub ta' ross kompletament mitħun li ma jkunux ta' kwalità mhux imħassra:

ħbub qishom tal-ġibs ta' ross li jkun għadu fil-ħliefa, tal-kodiċi NM 1006 10 27 u 1006 10 98

1,5  %

ħbub qishom tal-ġibs ta' ross li jkun għadu fil-ħliefa minbarra dawk tal-kodiċi NM 1006 10 27 u 1006 10 98 :

2,0  %

ħbub strijati bl-aħmar

1,0  %

żrieragħ mtektkta

0,50  %

ħbub imtebbgħa

0,25  %

ħbub sofor

0,02  %

żrieragħ amber

0,05  %

B.   Kwalitajiet standard għaz-zokkor

I.   Kwalità standard għall-pitravi taz-zokkor

Il-pitravi ta’ kwalità standard għandu:

(a)

ikun ta' kwalità tajba, ġusta u kummerċjabbli;

(b)

ikollu kontenut ta' zokkor ta' 16 % fil-punt ta' akkoljenza.

II.   Kwalità standard għaz-zokkor abjad

1.

Iz-zokkor abjad ta' kwalità standard għandu jkollu l-karatteristiċi li ġejjin:

(a)

ikun ta' kwalità tajba, ġusta u kummerċjabbli; niexef, fi kristalli omoġenji, mhux magħqud;

(b)

polarizzazzjoni minima: 99,7;

(c)

kontenut massimu ta' ndewwa: 0,06 %;

(d)

kontenut massimu ta' zokkor invertit: 0,04 %;

(e)

in-numru ta' punti determinati taħt il-paragrafu 2 ma jeċċedix total ta' 22, u lanqas:

15 għall-kontenut ta' rmied,

9 għat-tip ta' kulur, deċiż bl-użu tal-metodu tal-Istitut tat-Teknoloġija Agrikola ta' Brunswick ("il-metodu Brunswick"),

6 għall-kulur tas-soluzzjoni, determinat bl-użu tal-metodu tal-Kummissjoni Internazzjonali Għal Metodi Uniformi tal-Analiżi taz-Zokkor ("il-metodu ICUMSA").

2.

Punt wieħed għandu jikkorrispondi għal:

(a)

0,0018 % ta' kontenut ta' rmied determinat bl-użu tal-metodu ICUMSA fi Brix ta' 28°;

(b)

0,5 unità ta' tip ta' kulur determinat bl-użu tal-metodu Brunswick;

(c)

7,5 unità ta' kulur tas-soluzzjoni determinati bl-użu tal-metodu ICUMSA.

3.

Il-metodi għad-determinazzjoni tal-fatturi msemmija fil-paragrafu 1 għandhom ikunu dawk użati għad-determinazzjoni ta' dawk il-fatturi taħt il-miżuri ta' intervent.

III.   Kwalità standard għaz-zokkor mhux raffinat

1.

Zokkor mhux raffinat tal-kwalità standard għandu jkun zokkor bi produttività ta' zokkor abjad ta' 92 %.

2.

Il-produttività taz-zokkor tal-pitravi mhux raffinat għandha tkun ikkalkulata billi jiġi mnaqqas mill-grad ta' polarizzazzjoni ta' dak iz-zokkor:

(a)

il-perċentwali ta' kontenut ta' rmied tiegħu multiplikata b'erbgħa;

(b)

il-perċentwali ta' kontenut ta' zokkor invertit tiegħu multiplikata bi tnejn;

(c)

in-numru 1.

3.

Il-produttività ta' kannamiela mhux raffinat għandha tkun ikkalkulata billi jitnaqqas 100 mill-grad ta' polarizzazzjoni ta' dak iz-zokkor immultiplikat bi tnejn.

ANNESS IV

SKALI TAL-UNJONI GĦALL-KLASSIFIKA TAL-KARKASSI MSEMMIJIN FL-ARTIKOLU 10

A.   Skala tal-Unjoni għall-klassifikazzjoni ta' karkassi ta' annimali tal-ifrat li jkollhom tmien xhur jew aktar

I.   Definizzjonijiet

Għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

1.

"karkass" tfisser il-ġisem sħiħ ta' annimal maqtul kif preżentat wara l-iżvinar, it-tneħħija tal-ġewwieni u t-tneħħija tal-ġilda;

2.

"nofs karkass" tfisser il-prodott miksub bis-separazzjoni tal-karkassa b'mod simetriku min-nofs ta' kull vertebra ċervikali, dorsali, lombari u sagrali u min-nofs tal-isternum u s-simfisi iskjopubika.

II.   Kategoriji

Il-karkassi ta' annimali tal-ifrat għandhom jinqasmu fil-kategoriji li ġejjin:

Z: karkassi ta' annimali ta’ età minn 8 xhur sa anqas minn 12-il xahar;

A: karkassi ta' annimali maskili mhux kastrati ta' età minn 12-il xahar sa anqas minn 24 xahar;

B: karkassi ta' annimali maskili mhux kastrati ta' età minn 24 xahar;

C: karkassi ta' annimali maskili kastrati ta' età minn 12-il xahar;

D: karkassi ta' annimali femminili li welldu;

E: karkassi ta' annimali femminili oħra ta' età minn 12-il xahar.

III.   Klassifikazzjoni

Il-karkassi għandhom ikunu klassifikati b'valutazzjoni suċċessiva ta':

1.

Konformità, definita kif ġej:

Żvilupp tal-profili tal-karkassa, b'mod partikolari l-partijiet essenzjali (il-koxxa, id-dahar, l-ispalla)

Klassi ta' konformità

Deskrizzjoni

S

Superjuri

Profili kollha estremament konvessi; żvilupp eċċezzjonali tal-muskoli (karkassi tat-tip b' muskoli doppji)

E

Eċċellenti

Profili kollha konvessi għal super-konvessi; żvilupp eċċezzjonali tal-muskoli

U

Tajjeb ħafna

Profili ġeneralment konvessi, żvilupp tajjeb ħafna tal-muskoli

R

Tajjeb

Profili ġeneralment dritti, żvilupp tajjeb tal-muskoli

O

Mhux Ħażin

Profili dritti għal konkavi; żvilupp medju tal-muskoli

P

Ħażin

Profili kollha konkavi għal konkavi ħafna; żvilupp fqir tal-muskoli

2.

Kisja ta' xaħam, definita kif ġej:

Ammont ta' xaħam fuq barra tal-karkassa u fil-kavità toraċika

Klassi ta' kisja ta' xaħam

Deskrizzjoni

1

baxx

L-ebda xaħam jew kisja baxxa ta' xaħam

2

ħafifa

Kisja ħafifa ta' xaħam, laħam viżibbli kważi kullimkien

3

medja

Laħam, bl-eċċezzjoni tal-koxxa u l-ispalla, kważi kullimkien koperti bix-xaħam, depożiti ħfief ta' xaħam fil-kavità toraċika

4

għolja

Laħam kopert bix-xaħam, imma fil-koxxa u l-ispalla għadu parzjalment viżibbli, xi depożiti distinti ta' xaħam fil-kavità toraċika

5

għolja ħafna

Karkassa kollha koperta bix-xaħam, depożiti kbar ta' xaħam fil-kavità toraċika

L-Istati Membri huma awtorizzati jiddividu kull waħda mill-klassijiet previsti fil-punti 1 u 2 f'massimu ta' tliet subklassijiet.

IV.   Preżentazzjoni

Karkassi u nofs karkassi għandhom ikunu ppreżentati:

(a)

mingħajr ir-ras u mingħajr is-saqajn; ir-ras għandha tkun separata mill-karkassa fl-għaksa atloido-occipital u s-saqajn għandhom ikunu maqtugħin fl-għekiesi karpametakarpali jew torsometatorsali;

(b)

mingħajr l-organi li jinsabu fil-kavità toraċika u addominali, bil-kliewi, ix-xaħam tal-kliewi u x-xaħam pelviku jew mingħajrhom;

(c)

mingħajr l-organi sesswali u l-muskoli ta' magħhom u mingħajr il-bżieżel jew ix-xaħam tal-glandola mammarja.

V.   Klassifikazzjoni u identifikazzjoni

Il-biċċeriji approvati f'konformità mal-Artikolu 4 tar-Regolament (KE) Nru 853/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1) għandhom jieħdu miżuri sabiex jiżguraw li l-karkassi jew in-nofs karkassi kollha minn annimali tal-ifrat tal-età ta' tmien xhur jew aktar maqtulin fit-tali biċċeriji u li jkollhom marka tas-saħħa prevista fl-Artikolu 5(2) flimkien mal-Kapitolu III tat-Taqsima I tal-Anness I għar-Regolament (KE) Nru 854/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2) ikunu kklassifikati u identifikati f'konformità mal-iskala tal-Unjoni.

Qabel l-identifikazzjoni permezz tal-immarkar, l-Istati Membri jistgħu jagħtu awtorizzazzjoni sabiex ix-xaħam estern jitneħħa mill-karkassi jew min-nofs karkassi jekk dan ikun ġustifikat mill-kisja tax-xaħam.

B.   Skala tal-Unjoni għall-klassifikazzjoni tal-karkassi tal-majjali

I.   Definizzjoni

"Karkassa" għandha tfisser il-ġisem ta’ majjal maqtul, mifsud u bl-imsaren imneħħija, sħiħ jew maqsum min-nofs.

II.   Klassifikazzjoni

Il-karkassi għandhom ikunu maqsuma fi klassijiet skont il-kontenut ta' laħam dgħif stmat tagħhom, u jkunu kklasifikati hekk:

Klassijiet

Laħam dgħif bħala perċentwali tal-piż tal-karkassa

S

60 jew aktar

E

55 jew aktar iżda anqas minn 60

U

50 jew aktar iżda anqas minn 55

R

45 jew aktar iżda anqas minn 50

O

40 jew aktar iżda anqas minn 45

P

anqas minn 40

III.   Preżentazzjoni

Il-karkassi għandhom ikunu ppreżentati mingħajr l-ilsien, il-lanżit, il-qawqbiet, l-organi ġenitali, is-sonża, il-kliewi u d-dijaframma.

IV.   Kontenut ta' laħam dgħif

1.

Il-kontenut ta' laħam dgħif għandu jkun valutat permezz ta' metodi ta' gradazzjoni awtorizzati mill-Kummissjoni. Jistgħu jkunu awtorizzati biss metodi ta' valutazzjoni ppruvati statistikament ibbażati fuq il-qies fiżiku ta' wieħed jew aktar mill-partijiet anatomiċi tal-karkassa tal-majjal. Awtorizzazzjoni għall-metodi ta' gradazzjoni għandha tkun soġġetta għal konformità ma' tolleranza massima għal żball statistiku fil-valutazzjoni.

2.

Madankollu, il-valur kummerċjali tal-karkassi ma għandux ikun determinat biss bil-kontenut ta' laħam dgħif stmat tagħhom.

V.   Identifikazzjoni tal-karkassi

Sakemm ma jkunx previst mod ieħor mill-Kummissjoni, il-karkassi kklassifikati għandhom ikunu identifikati billi jiġu mmarkati f'konformità mal-iskala tal-Unjoni.

C.   Skala tal-Unjoni għall-klassifikazzjoni tal-karkassi tan-nagħaġ

I.   Definizzjoni

Għandhom japplikaw id-definizzjonijiet ta' “karkassa” u “nofs karkassa” stipulati fil-punt A.I.

II.   Kategoriji

Il-karkassi għandhom jinqasmu fil-kategoriji li ġejjin:

A: karkassi ta' nagħaġ taħt l-età ta' tnax-il xahar,

B: karkassi ta' nagħaġ oħrajn.

III.   Klassifikazzjoni

Klassifikazzjoni Il-karkassi għandhom ikunu klassifikati b'applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet fil-punt A.III. mutatis mutandis. Madankollu, it-terminu "koxxa" fil-punt A.III.1 u fir-ringieli 3 u 4 tat-tabella taħt il-punt A.III.2. għandu jinbidel bit-terminu "robbu ta' wara".

IV.   Preżentazzjoni

Il-karkassi u n-nofs karkassi għandhom ikunu ppreżentati mingħajr ir-ras (maqtugħa fl-għaksa atlanto-oċċipitali), is-saqajn (maqtugħin fl-għaksa karpometakarpika jew tarsometatarsika), id-denb (maqtugħ bejn is-sitt u s-seba' vertebra tad-denb), il-bżieżel, l-organi ġenitali, il-fwied u l-ġewwieni. Il-kliewi u x-xaħam tal-kliewi huma inklużi fil-karkassa.

L-Istati Membri huma awtorizzati jippermettu preżentazzjonijiet differenti meta l-preżentazzjoni ta' referenza ma tintużax.

V.   Identifikazzjoni tal-karkassi

Il-karkassi u n-nofs karkassi kklassifikati għandhom ikunu identifikati billi jiġu mmarkati f'konformità mal-iskala tal-Unjoni.


(1)  Regolament (KE) Nru 853/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta' April 2004 li jistabbilixxi ċerti regoli speċifiċi ta' iġjene għall-ikel li joriġina mill-annimali (ĠU L 139, 30.4.2004, p. 55).

(2)  Regolament (KE) Nru 854/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta' April 2004 li jippreskrivi regoli speċifiċi għall-organizzazzjoni ta' kontrolli uffiċjali fuq prodotti li joriġinaw mill-annimali maħsuba għall-konsum uman (ĠU L 139, 30.4.2004, p. 206).


ANNESS V

LISTA TA' PRODOTTI ESKLUŻI MINN SKEMA TA' FROTT U ĦXEJJEX GĦALL-ISKEJJEL LI HI KOFINANZJATA BL-GĦAJNUNA TAL-UNJONI MSEMMIJA FL-ARTIKOLU 23(3)

Prodotti li fihom wieħed mis-segwenti:

iz-zokkor miżjud,

ix-xaħam miżjud,

il-melħ miżjud,

sustanzi miżjuda li jagħtu l-ħlewwa.


ANNESS VI

LIMITI BAĠITARJI GĦALL-PROGRAMMI TA’ APPOĠĠ IMSEMMIJA FL-ARTIKOLU 44(1)

f’1000 EUR kull sena tal-baġit

 

2014

2015

2016

mill-2017 ’il quddiem

Bulgarija

26 762

26 762

26 762

26 762

Repubblika Ċeka

5 155

5 155

5 155

5 155

Ġermanja

38 895

38 895

38 895

38 895

Greċja

23 963

23 963

23 963

23 963

Spanja

353 081

210 332

210 332

210 332

Franza

280 545

280 545

280 545

280 545

Il-Kroazja

11 885

11 885

11 885

10 832

Italja

336 997

336 997

336 997

336 997

Ċipru

4 646

4 646

4 646

4 646

Litwanja

45

45

45

45

Lussemburgu

588

Ungerija

29 103

29 103

29 103

29 103

Malta

402

Awstrija

13 688

13 688

13 688

13 688

Portugall

65 208

65 208

65 208

65 208

Rumanija

47 700

47 700

47 700

47 700

Slovenja

5 045

5 045

5 045

5 045

Slovakkja

5 085

5 085

5 085

5 085

Renju Unit

120


ANNESS VII

DEFINIZZJONIJIET, DENOMINAZZJONIJIET U DESKRIZZJONI TA’ BEJGĦ GĦALL-PRODOTTI MSEMMIJA FL-ARTIKOLU 78

Għall-finijiet ta’ dan l-Anness, id-"deskrizzjoni ta’ bejgħ" tfisser l-isem li bih oġġett tal-ikel jinbiegħ, skont it-tifsira tal-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2000/13/KE, jew l-isem tal-ikel, fit-tifsira tal-Artikolu 7 tar-Regolament (UE) Nru 1169/2011.

PARTI I

Laħam ta’ annimali tal-ifrat ta' anqas minn 12-il xahar

I.   Definizzjoni

Għall-finijiet ta’ din il-Parti ta’ dan l-Anness, “laħam” tfisser il-karkassi kollha, laħam bil-għadam jew mingħajr għadam, u ġewwieni, kemm jekk imqatta’ jew le, maħsubin għall-konsum mill-bniedem, miksubin minn annimali tal-ifrat ta’ anqas minn 12-xahar, ippreżentati friski, iffriżati jew surġelati, kemm jekk imgeżwrin jew imballati.

II.   Klassifikazzjoni ta’ annimali tal-ifrat ta' anqas minn 12-il xahar fil-biċċerija

Malli jinqatlu, l-annimali tal-ifrat kollha ta’ anqas minn 12-il xahar għandhom jiġu kklassifikati mill-operaturi, taħt is-superviżjoni tal-awtorità kompetenti, f’waħda miż-żewġ kategoriji li ġejjin:

(A)

Kategorija V: annimali tal-ifrat ta’ anqas minn 8 xhur

Ittra ta’ identifikazzjoni tal-kategorija: V;

(B)

Kategorija Z: annimali tal-ifrat ta’ minn 8 xhur sa anqas minn 12-il xahar

Ittra ta’ identifikazzjoni tal-kategorija: Z.

Din il-klassifikazzjoni għandha titwettaq abbażi tal-informazzjoni inkluża fil-passaport li jakkumpanja lill-annimali tal-ifrat, jew fin-nuqqas ta’ dan, abbażi tad-data inkluża fid-database kompjuterizzata prevista fl-Artikolu 5 tar-Regolament (KE) Nru 1760/2000 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1).

III.   Deskrizzjonijiet ta’ bejgћ

1.

Il-laħam ta’ annimali tal-ifrat ta’ anqas minn 12-il xahar għandu jitqiegħed biss fis-suq tal-Istati Membri bid-deskrizzjoni jew deskrizzjonijiet li ġejjin stabbiliti għal kull Stat Membru:

(A)

Għal-laħam ta’ annimali tal-ifrat ta’ anqas minn 8 xhur (ittra ta’ identifikazzjoni tal-Kategorija: V):

Pajjiż ta’ tqegħid fis-suq

Deskrizzjonijiet ta’ bejgħ li għandhom jintużaw

Belġju

veau, viande de veau/kalfsvlees/Kalbfleisch

Bulgarija

месо от малки телета

Repubblika Ċeka

Telecí

Danimarka

Lyst kalvekød

Ġermanja

Kalbfleisch

Estonja

Vasikaliha

Irlanda

Veal

Greċja

μοσχάρι γάλακτος

Spanja

Ternera blanca, carne de ternera blanca

Franza

veau, viande de veau

Kroazja

teletina

Italja

vitello, carne di vitello

Ċipru

μοσχάρι γάλακτος

Latvja

Teļa gaļa

Litwanja

Veršiena

Lussemburgu

veau, viande de veau/Kalbfleisch

Ungerija

Borjúhús

Malta

Vitella

Pajjiżi l-Baxxi

Kalfsvlees

Awstrija

Kalbfleisch

Polonja

Cielęcina

Portugall

Vitela

Rumanija

carne de vitel

Slovenja

Teletina

Slovakkja

Teľacie mäso

Finlandja

vaalea vasikanliha/ljust kalvkött

Svezja

ljust kalvkött

Renju Unit

Veal

(B)

Għal-laħam ta’ annimali tal-ifrat ta’ minn 8 xhur sa anqas minn 12-il xahar (ittra ta’ identifikazzjoni tal-Kategorija: Z):

Pajjiż ta’ tqegħid fis-suq

Deskrizzjonijiet ta’ bejgħ li għandhom jintużaw

Belġju

jeune bovin, viande de jeune bovin/jongrundvlees/Jungrindfleisch

Bulgarija

Телешко месо

Repubblika Ċeka

hovězí maso z mladého skotu

Danimarka

Kalvekød

Ġermanja

Jungrindfleisch

Estonja

noorloomaliha

Irlanda

rosé veal

Greċja

νεαρό μοσχάρι

Spanja

Ternera, carne de ternera

Franza

jeune bovin, viande de jeune bovin

Kroazja

mlada junetina

Italja

vitellone, carne di vitellone

Ċipru

νεαρό μοσχάρι

Latvja

jaunlopa gaļa

Litwanja

Jautiena

Lussemburgu

jeune bovin, viande de jeune bovin/Jungrindfleisch

Ungerija

Növendék marha húsa

Malta

Vitellun

Pajjiżi l-Baxxi

rosé kalfsvlees

Awstrija

Jungrindfleisch

Polonja

młoda wołowina

Portugall

Vitelão

Rumanija

carne de tineret bovin

Slovenja

meso težjih telet

Slovakkja

mäso z mladého dobytka

Finlandja

vasikanliha/kalvkött

Svezja

Kalvkött

Renju Unit

Ċanga

2.

Id-deskrizzjonijiet ta’ bejgħ imsemmija fil-paragrafu 1 jistgħu jiġu ssupplimentati b’indikazzjoni tal-isem jew bid-denominazzjoni tal-bċejjeċ ta’ laħam jew ġewwieni konċernati.

3.

Id-deskrizzjonijiet ta’ bejgħ elenkati għall-kategorija V fil-punt A tat-tabella murija fil- paragrafu 1 u kwalunkwe isem ġdid derivat minn dawk id-deskrizzjonijiet ta’ bejgħ għandhom jintużaw biss jekk ir-rekwiżiti ta’ dan l-Anness ikunu ssodisfatti.

B’mod partikolari t-termini “veau”, “telecí”, “Kalb”, “μοσχάρι”, “ternera”, “kalv”, “veal”, “vitello”, “vitella”, “kalf”, “vitela” u “teletina” ma għandhomx jintużaw f’deskrizzjoni ta’ bejgħ jew jiġu indikati fuq it-tikketta li titwaħħal għal annimali tal-ifrat ta’ aktar minn 12-il xahar.

4.

Il-kondizzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 ma għandhomx japplikaw għal-laħam ta’ annimali tal-ifrat li għalihom tkun irreġistrata denominazzjoni tal-oriġini jew indikazzjoni ġeografika protetti f'konformità mar-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 1151/2012, qabel id-29 ta’ Ġunju 2007.

IV.   Indikazzjoni obbligatorja fuq it-tabella

1.

Mingħajr preġudizzju għad-Direttiva 2000/13/KE, ir-Regolament (UE) Nru 1169/2011 u għall-Artikoli 13, 14 u 15 tar-Regolament (KE) Nru 1760/2000, f’kull stadju tal-produzzjoni u tal-kummerċjalizzazzjoni, l-operaturi għandhom jittikkettaw il-laħam tal-annimali tal-ifrat li għandhom 12-il xahar jew anqas bl-informazzjoni li ġejja:

(a)

id-deskrizzjoni tal-bejgħ f'konformità mal-punt III ta' din il-Parti tal-Anness;

(b)

l-età tal-bhejjem għall-qatla, indikata, skont il-każ, fuq il-formola:

“età meta nqatlu: anqas minn 8 xhur”;

“età meta nqatlu: minn 8 xhur sa anqas minn 12-il xahar”.

Permezz ta' deroga mill-punt (b) tal-ewwel subparagrafu, l-operaturi jistgħu jissostitwixxu l-indikazzjoni dwar l-età tal-qatla bl-indikazzjoni tal-kategorija, rispettivament: "kategorija V" jew "kategorija Z", fi stadji qabel jintbagħtu lill-konsumatur finali.

2.

Fil-każ tal-laħam ta’ annimali tal-ifrat ta' anqas minn 12-il xahar ippreżentat għall-bejgħ mhux ippakkjat fil-punt tal-bejgħ fil-livell tal-konsumatur finali, l-Istati Membri għandhom jistabbilixxu regoli dwar kif l-informazzjoni msemmija fil-paragrafu 1 għandha tiġi indikata.

V.   Reġistrazzjoni

F'kull stadju tal-produzzjoni u tal-kummerċjalizzazzjoni l-operaturi għandhom jirreġistraw l-informazzjoni li ġejja:

(a)

in-numru ta’ identifikazzjoni u d-data tat-twelid tal-annimali, fil-livell tal-biċċerija biss;

(b)

numru ta’ referenza li jagħmilha possibbli li tiġi stabbilita rabta bejn, minn naħa, l-identifikazzjoni tal-annimali li minnhom joriġina l-laħam u, min-naħa l-oħra, id-deskrizzjoni tal-bejgħ, l-età meta nqatlu u l-ittra ta’ identifikazzjoni tal-kategorija mogħtija fuq il-tikketta tal-laħam;

(c)

id-data tal-wasla u tat-tluq tal-annimali u tal-laħam fl-istabbiliment.

VI.   Verifiki uffiċjali

1.

L-Istati Membri għandhom jaħtru l-awtorità jew awtoritajiet kompetenti responsabbli għall-verifiki uffiċjali mwettqa biex tiġi vverifikata l-applikazzjoni ta' din il-Parti u jinformaw lill-Kummissjoni b'dan.

2.

Verifiki uffiċjali għandhom jitwettqu mill-awtorità jew awtoritajiet kompetenti f'konformità mal-prinċipji ġenerali stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 882/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2).

3.

L-esperti tal-Kummissjoni għandhom iwettqu, fejn meħtieġ, flimkien mal-awtoritajiet kompetenti kkonċernati, u fejn applikabbli, l-esperti tal-Istati Membri, verifiki fuq il-post sabiex jiżguraw li d-dispożizzjonijiet ta’ dan l-Anness qed jiġu implimentati.

4.

Kwalunkwe Stat Membru li jsiru verifiki fit-territorju tiegħu għandu jipprovdi lill-Kummissjoni bl-għajnuna kollha meħtieġa li hi tista’ teħtieġ għat-twettiq tal-kompiti tagħha.

5.

Għal-laħam importat minn pajjiżi terzi, awtorità kompetenti maħtura mill-pajjiż terz jew, fejn applikabbli, korp indipendenti tal-parti terza għandu jiżgura li jiġu ssodisfatti r-rekwiżiti ta' din il-Parti. Il-korp indipendenti għandu jiżgura kompletament il-konformità mal-kondizzjonijiet stabbiliti fl-Istandard Ewropew EN 45011 jew ISO/IEC Gwida 65.

PARTI II

Kategoriji ta’ prodotti tad-dwieli

(1)   Inbid

"Inbid" tfisser il-prodott miksub esklussivament mill-fermentazzjoni alkoħolika totali jew parzjali ta’ għeneb frisk, kemm jekk magħsur jew le, jew ta’ most ta’ għeneb.

L-inbid għandu:

(a)

ikollu, kemm jekk tkun segwita jew ma tkunx l-applikazzjoni tal-proċessi speċifikati fit-Taqsima B tal-Parti I tal-Anness VIII, qawwa alkoħolika proprja ta’ mhux anqas minn 8,5 % volum, bil-kondizzjoni li l-inbid ikun ġej esklussivament minn għeneb maqtugħ fiż-żoni ta’ vitikultura A u B imsemmija fl-Appendiċi I ta’ dan l-Anness, u li ma jkunx anqas minn 9 % volum f’żoni oħra ta’ vitikultura;

(b)

ikollu, b’deroga mill-qawwa alkoħolika minima proprja xort’oħra applikabbli, fejn ikollu denominazzjoni protetta ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika protetta, kemm jekk tkun segwita jew ma tkunx l-applikazzjoni tal-proċessi speċifikati fit-Taqsima B tal-Parti I tal-Anness VIII, qawwa alkoħolika proprja ta’ mhux anqas minn 4,5 % volum;

(c)

ikollu qawwa alkoħolika totali ta’ mhux aktar minn 15 % volum. Madankollu, b’deroga:

il-limitu superjuri għall-qawwa alkoħolika totali jista’ jilħaq sa 20 % volum għal inbejjed li jkunu saru mingħajr ebda tisħiħ minn ċerti żoni ta’ vitikultura tal-Unjoni fejn isir l-inbid, li għandu jkun iddeterminat mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 75(2),

il-limitu superjuri għall-qawwa alkoħolika totali jista’ jkun aktar minn 15 % volum għal inbejjed b’denominazzjoni protetta ta' oriġini li jkunu saru mingħajr tisħiħ;

(d)

ikollu, mingħajr preġudizzju għal derogi li jistgħu jiġu adottati mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 75(2), kontenut totali ta’ aċidità tartarika, ta’ mhux anqas minn 3,5 grammi għal kull litru jew 46,6 milliekwivalenti għal kull litru.

“Retsina” tfisser inbid magħmul esklussivament fit-territorju ġeografiku tal-Greċja billi jintuża most tal-għeneb ittrattat bir-raża tal-arżnu ta’ Aleppo. L-użu tar-raża tal-arżnu ta’ Aleppo huwa permess għall-fini biss li jinkiseb l-inbid “Retsina” bil-kondizzjonijiet stabbiliti f’dispożizzjoni applikabbli tal-Greċja.

B’deroga mill-punt (b) tat-tieni subparagrafu “Tokaji eszencia” u “Tokajská esencia” jitqiesu bħala nbid.

Madankollu l-Istati Membri jistgħu jippermettu l-użu tat-terminu “inbid” jekk:

(a)

ikun akkumpanjat mill-isem ta' frotta fil-forma ta' isem kompost għal prodotti tas-suq miksubin mill-fermentazzjoni ta' frott ieħor għajr l-għeneb; jew

(b)

ikun parti minn isem kompost.

Kwalunkwe konfużjoni ma’ prodotti li jikkorrispondu mal-kategoriji ta’ nbid f’dan l-Anness għandha tiġi evitata.

(2)   Inbid ġdid għadu fil-fermentazzjoni

"Inbid ġdid għadu fil-fermentazzjoni" tfisser il-prodott li fih il-fermentazzjoni alkoħolika ma tkunx għadha tlestiet u li ma jkunx għadu ssepara min-naqal tiegħu.

(3)   Inbid likur

"Inbid likur" tfisser il-prodott:

(a)

li jkollu qawwa alkoħolika attwali ta’ mhux anqas minn 15 % volum u ta’ mhux aktar minn 22 % volum;

(b)

li jkollu qawwa alkoħolika totali ta’ mhux anqas minn 17,5 % volum, ħlief għal ċerti nbejjed likuri b’denominazzjoni ta’ oriġini jew b’indikazzjoni ġeografika li jkunu jidhru f’lista li għandha ssir mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 75(2);

(c)

li jinkiseb minn:

most tal-għeneb fil-fermentazzjoni,

inbid,

taħlita tal-prodotti msemmija hawn fuq, jew

most tal-għeneb jew minn taħlita tiegħu ma’ nbid għal ċerti nbejjed likuri b’denominazzjoni protetta ta' oriġini jew b’indikazzjoni ġeografika protetti, li għandhom ikunu ddeterminati mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 75(2);

(d)

li jkollu qawwa alkoħolika naturali inizjali ta’ mhux anqas minn 12 % volum ħlief għal ċerti nbejjed likuri b’denominazzjoni protetta ta' oriġini jew b’indikazzjoni ġeografika protetta li jkunu jidhru f’lista li għandha ssir mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 75(2);

(e)

li miegħu jkunu żdiedu dan li ġej:

(i)

individwalment jew f’taħlita:

alkoħol newtrali ġej mid-dielja, inkluż alkoħol magħmul mid-distillazzjoni ta’ għeneb imnixxef, li jkollu qawwa alkoħolika proprja ta’ mhux anqas minn 96 % volum,

inbid jew għeneb imnixxef distillat, li jkollhom qawwa alkoħolika proprja ta’ mhux anqas minn 52 % volum u ta’ mhux aktar minn 86 % volum;

(ii)

flimkien ma’ wieħed jew aktar mill-prodotti li ġejjin fejn ikun japplika:

most tal-għeneb konċentrat,

taħlita ta’ wieħed mill-prodotti msemmija fil-punt (e)(i) ma’ most tal-għeneb imsemmi fl-ewwel u fir-raba’ inċiżi tal-punt (c);

(f)

li miegħu, b’deroga mill-punt (e), jkunu żdiedu, fir-rigward ta' ċerti nbejjed likuri, denominazzjoni protetta ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika protetta li jkunu jidhru f’lista li għandha ssir mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 75(2):

(i)

xi wieħed mill-prodotti elenkati fil-punt (e)(i), individwalment jew f'taħlita, jew

(ii)

wieħed jew aktar mill-prodotti li ġejjin:

alkoħol tal-inbid jew alkoħol ta’ għeneb imnixxef b’qawwa alkoħolika proprja ta’ mhux anqas minn 95 % volum u ta’ mhux aktar minn 96 % volum,

spirti distillati minn inbid jew minn karfa ta’ għeneb magħsur, b’qawwa alkoħolika proprja ta’ mhux anqas minn 52 % volum u ta’ mhux aktar minn 86 % volum,

spirti distillati minn għeneb imnixxef, b’qawwa alkoħolika proprja ta’ mhux anqas minn 52 % volum u ta’ anqas minn 94,5 % volum; u

(iii)

wieħed jew aktar mill-prodotti li ġejjin, fejn ikun japplika:

most tal-għeneb iffermentat parzjalment miksub minn għeneb imqadded,

most tal-għeneb konċentrat miksub bl-azzjoni ta’ sħana diretta, konformi, bl-eċċezzjoni ta’ din l-operazzjoni, mad-definizzjoni ta’ most tal-għeneb konċentrat,

most tal-għeneb konċentrat,

taħlita ta’ wieħed mill-prodotti elenkati fil-punt (f)(ii) ma’ most tal-għeneb imsemmi fl-ewwel u fir-raba’ inċiżi tal-punt (c).

(4)   Inbid frizzanti

"Inbid frizzanti" tfisser il-prodott:

(a)

li jinkiseb bl-ewwel jew bit-tieni fermentazzjoni alkoħolika:

minn għeneb frisk,

minn most tal-għeneb, jew

minn inbid;

(b)

li, meta l-kontenitur jinfetaħ, joħroġ minnu dijossidu tal-karbonju li jkun ġej esklussivament minn fermentazzjoni;

(c)

li għandu pressjoni żejda, minħabba d-dijossidu tal-karbonju fit-taħlita, ta’ mhux anqas minn 3 bar meta jinżamm f’temperatura ta’ 20 °C f’kontenituri magħluqa; u

(d)

li għalih il-qawwa alkoħolika totali tal-cuvées maħsuba għat-tħejjija tagħhom ma għandhiex tkun anqas minn 8,5 % volum.

(5)   Inbid frizzanti ta’ kwalità

"Inbid frizzanti ta’ kwalità" tfisser il-prodott:

(a)

li jinkiseb bl-ewwel jew bit-tieni fermentazzjoni alkoħolika:

minn għeneb frisk,

minn most tal-għeneb, jew

minn inbid;

(b)

li, meta l-kontenitur jinfetaħ, joħroġ minnu dijossidu tal-karbonju li jkun ġej esklussivament minn fermentazzjoni;

(c)

li għandu pressjoni żejda, minħabba d-dijossidu tal-karbonju fit-taħlita, ta’ mhux anqas minn 3,5 bar meta jinżamm f’temperatura ta’ 20 °C f’kontenituri magħluqa; u

(d)

li għalih il-qawwa alkoħolika totali tal-cuvées maħsuba għat-tħejjija tagħhom ma għandhiex tkun anqas minn 9 % volum.

(6)   Inbid frizzanti aromatiku ta’ kwalità

"Inbejjed frizzanti aromatiċi ta’ kwalità" tfisser l-inbid frizzanti ta’ kwalità:

(a)

li jinkiseb biss billi jsir użu, meta jkun qed jiġi kkostitwit il-cuvée, minn most tal-għeneb jew minn most tal-għeneb fil-fermentazzjoni li jiġi minn varjetajiet speċifiċi ta’ għeneb tal-inbid f’lista li għandha ssir mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 75(2).

Inbejjed frizzanti aromatiċi ta’ kwalità tradizzjonalment magħmula bl-użu ta’ nbejjed meta jkun qed jiġi kkostitwit il-cuvée għandhom ikunu ddeterminati mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 75(2);

(b)

li jkollu pressjoni żejda, minħabba d-dijossidu tal-karbonju f’taħlita likwida, ta’ mhux anqas minn 3 bar meta jinżamm f’temperatura ta’ 20 f’kontenituri magħluqin;

(c)

li l-qawwa alkoħolika proprja tiegħu ma tistax tkun anqas minn 6 % volum; u

(d)

li l-qawwa alkoħolika totali tiegħu ma tistax tkun anqas minn 10 % volum.

(7)   Inbid frizzanti bil-gass

"Inbid frizzanti bil-gass" tfisser il-prodott li:

(a)

jinkiseb minn inbid mingħajr denominazzjoni protetta ta' oriġini jew indikazzjoni ġeografika protetta;

(b)

li jirrilaxxa, meta jinfetaħ il-kontenitur, id-dijossidu tal-karbonju derivat totalment jew parzjalment minn żieda ta' dak il-gass; u

(c)

ikollu pressjoni żejda, minħabba d-dijossidu tal-karbonju f’taħlita likwida, ta’ mhux anqas minn 3 bar meta jinżamm f’temperatura ta’ 20 °C f’kontenituri magħluqin.

(8)   Inbid semifrizzanti

"Inbid semifrizzanti" tfisser il-prodott li:

(a)

miksub minn inbid, inbid ġdid li għadu fl-istadju tal-fermentazzjoni, minn most tal-għeneb jew minn most tal-għeneb fl-istadju tal-fermentazzjoni, kemm-il darba dawn il-prodotti jkollhom qawwa alkoħolika totali li tkun tal-anqas 9 % vol;

(b)

ikollu qawwa alkoħolika proprja ta’ mhux anqas minn 7 % volum;

(c)

ikollu pressjoni żejda, minħabba d-dijossidu tal-karbonju endoġenu f’taħlita likwida ta’ mhux anqas minn 1 bar u ta’ mhux aktar minn 2,5 bar meta jinżamm f’temperatura ta’ 20 °C f’kontenituri magħluqin; u

(d)

jitqiegħed f’kontenituri ta’ 60 litru jew anqas.

(9)   Inbid semifrizzanti bil-gass

"Inbid semifrizzanti bil-gass" tfisser il-prodott li:

(a)

miksub minn inbid, inbid ġdid li għadu fl-istadju tal-fermentazzjoni, minn most tal-għeneb jew minn most tal-għeneb fl-istadju tal-fermentazzjoni;

(b)

ikollu qawwa alkoħolika proprja ta’ mhux anqas minn 7 % volum u qawwa alkoħolika totali ta’ mhux anqas minn 9 % volum;

(c)

ikollu pressjoni żejda ta’ mhux anqas minn 1 bar u ta’ mhux aktar minn 2,5 bar meta jinżamm f’temperatura ta’ 20 °C f’kontenituri magħluqa minħabba d-dijossidu tal-karbonju f’taħlita likwida li tkun żdiedet kollha jew parti minnha; u

(d)

jitqiegħed f’kontenituri ta’ 60 litru jew anqas.

(10)   Most tal-għeneb

"Most tal-għeneb" tfisser il-prodott likwidu miksub bi proċessi naturali jew fiżiċi minn għeneb frisk. Qawwa alkoħolika proprja tal-most tal-għeneb ta’ mhux aktar minn 1 % bil-volum mhix permissibbli.

(11)   Most tal-għeneb iffermentat parzjalment

"Most tal-għeneb fil-fermentazzjoni" tfisser il-prodott miksub mill-fermentazzjoni ta’ most tal-għeneb li jkollu qawwa alkoħolika proprja ta’ aktar minn 1 % volum iżda anqas minn tliet kwinti tal-qawwa alkoħolika totali tiegħu bil-volum.

(12)   Most tal-għeneb iffermentat parzjalment estratt minn għeneb imqadded

"Most tal-għeneb fil-fermentazzjoni estratt minn għeneb imqadded" tfisser il-prodott miksub mill-fermentazzjoni parzjali ta’ most tal-għeneb miksub minn għeneb imqadded, li kontenut totali ta’ zokkor tiegħu qabel il-fermentazzjoni tkun tal-anqas 272 grammi għal kull litru u li l-qawwa alkoħolika naturali u proprja tiegħu ma għandhiex tkun anqas minn 8 % volum. Madankollu, ċerti nbejjed, li għandhom ikunu ddeterminati mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 75(2), li jissodisfaw dawn ir-rekwiżiti ma għandhomx jitqiesu bħala most tal-għeneb fil-fermentazzjoni estratti minn għeneb imqadded.

(13)   Most tal-għeneb konċentrat

"Most tal-għeneb konċentrat" tfisser most tal-għeneb mingħajr karamella li jinkiseb b’deidrazzjoni parzjali ta’ most tal-għeneb magħmula bi kwalunkwe metodu awtorizzat minbarra bi sħana diretta b’mod li l-figura indikata b’rifrattometru użat skont metodu li għandu jkun preskritt f'konformità mal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 80(5) u l-punt (d) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 91 f’temperatura ta’ 20 °C ma tkunx anqas minn 50,9 %.

Qawwa alkoħolika proprja tal-most tal-għeneb konċentrat ta’ mhux aktar minn 1 % volum hija permissibbli.

(14)   Most tal-għeneb konċentrat rettifikat

"Most tal-għeneb ikkonċentrat u rettifikat" tfisser:

(a)

il-prodott likwidu mhux karamellizzat li:

(i)

jinkiseb bid-deidrazzjoni parzjali ta’ most tal-għeneb magħmula bi kwalunkwe metodu awtorizzat minbarra bi sħana diretta b’mod li l-figura indikata b’rifrattometru użat skont metodu li għandu jkun preskritt f'konformità mal- mal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 80(5) u l-punt (d) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 91 f’temperatura ta’ 20 °C ma tkunx anqas minn 61,7 %;

(ii)

ikun għadda minn trattament għal deaċidifikazzjoni u eliminazzjoni ta’ kostitwenti minbarra zokkor;

(iii)

ikollu l-karatteristiċi li ġejjin:

pH ta’ mhux aktar minn 5 f’25 Brix,

densità ottika f’425 nm għal ħxuna ta’ 1 cm ta’ mhux aktar minn 0,100 f’most tal-għeneb konċentrat f’25 Brix,

kontenut ta’ sukrożju li ma jinqabadx b’metodu ta’ analiżi li għandu jkun iddefinit,

indiċi Folin-Ciocalteu ta’ mhux aktar minn 6,00 f’25 °Brix,

aċidità titrabbli ta’ mhux aktar minn 15 millekwivalent għal kull kilogramma ta’ zokkor totali,

kontenut ta’ dijossidu tal-kubrit ta’ mhux aktar minn 25 milligramma għal kull kilogramma ta’ zokkor totali,

kontenut totali ta’ katjoni ta’ mhux aktar minn 8 milliekwivalenti għal kull kilogramma ta’ zokkor totali,

konduttività ta’ 25 °Brix u 20 °C ta’ mhux aktar minn 120 micro-Siemens/cm,

kontenut ta’ idrossimetilfurfural ta’ mhux aktar minn 25 milligramma għal kull kilogramma ta’ zokkor totali,

preżenza ta’ meżoinositol.

(b)

il-prodott solidu mhux karamellizzat li:

(i)

jinkiseb permezz tal-kristallizzazzjoni tal-most tal-għeneb likwidu rettifikat u kkonċentrat mingħajr l-użu ta’ solventi;

(ii)

ikun għadda minn trattament għal deaċidifikazzjoni u eliminazzjoni ta’ kostitwenti minbarra zokkor;

(iii)

ikollu l-karatteristiċi li ġejjin wara d-dilwizzjoni f’soluzzjoni ta’ 25 Brix:

pH ta’ mhux aktar minn 7,5,

densità ottika ta’ 425 nm għal ħxuna ta’ 1 cm ta’ mhux aktar minn 0,100,

kontenut ta’ sukrożju li ma jinqabadx b’metodu ta’ analiżi li għandu jkun iddefinit,

indiċi Folin-Ciocalteu ta’ mhux aktar minn 6,00,

aċidità titrabbli ta’ mhux aktar minn 15 millekwivalent għal kull kilogramma ta’ zokkor totali,

kontenut ta’ dijossidu tal-kubrit ta’ mhux aktar minn 10 milligramma għal kull kilogramma ta’ zokkor totali,

kontenut totali ta’ katjoni ta’ mhux aktar minn 8 millekwivalenti għal kull kilogramma ta’ zokkor totali,

konduttività f’20 °C ta’ mhux aktar minn 120 mikro-Siemens/cm,

kontenut ta’ idrossimetilfurfural ta’ mhux aktar minn 25 milligramma għal kull kilogramma ta’ zokkor totali,

preżenza ta’ meżoinositol.

Qawwa alkoħolika proprja tal-most tal-għeneb konċentrat rettifikat ta’ mhux aktar minn 1 % volum hija permissibbli.

(15)   Inbid minn għeneb imqadded

"Inbid minn għeneb imqadded" tfisser jkun il-prodott li:

(a)

isir mingħajr tisħiħ, minn għeneb imħolli fix-xemx jew fid-dell għal deidrazzjoni parzjali;

(b)

ikollu qawwa alkoħolika totali ta' mill-anqas 16 % volum u qawwa alkoħolika proprja ta' mill-anqas 9 % volum; u

(c)

ikollu qawwa alkoħolika naturali ta' mill-anqas 16 % volum (jew 272 gramma zokkor/litru).

(16)   Inbid minn għeneb misjur iżżejjed

"Inbid minn għeneb misjur iżżejjed" tfisser il-prodott li:

(a)

ikun magħmul mingħajr tisħiħ;

(b)

ikollu qawwa alkoħolika naturali ta’ aktar minn 15 % volum; u

(c)

ikollu qawwa alkoħolika totali ta’ mhux anqas minn 15 % volum u qawwa alkoħolika proprja ta’ mhux anqas minn 12 % volum.

L-Istati Membri jistgħu jippreskrivu perijodu ta’ maturazzjoni għal dan il-prodott.

(17)   Ħall tal-inbid

"Ħall tal-inbid" tfisser ħall li:

(a)

jinkiseb esklussivament permezz tal-fermentazzjoni aċetuża tal-inbid; u

(b)

ikollu aċidità totali ta’ mhux anqas minn 60 gramma kull litru espressa bħala aċidu aċetiku.

PARTI III

Ħalib u prodotti tal-ħalib

1.

"Ħalib" ifisser esklussivament is-sekrezzjoni mammarja normali miksuba minn tħalliba waħda jew aktar mingħajr żidiet u lanqas tneħħijiet.

Madankollu, it-terminu "ħalib" jista’ jintuża:

(a)

għal ħalib ittrattat mingħajr ma tinbidel il-kompożizzjoni tiegħu jew għal ħalib li l-kontenut ta' xaħam tiegħu huwa standardizzat skont il-Parti IV;

(b)

flimkien ma' kelma jew kliem għad-denominazzjoni tat-tip, il-grad, l-oriġini u/jew l-użu maħsub ta' tali ħalib jew għad-deskrizzjoni tat-trattament fiżiku jew tal-modifikazzjoni fil-kompożizzjoni li għalih ġie soġġett, dment li l-modifikazzjoni tkun ristretta għal żieda u/jew tneħħija ta' kostitwenti naturali tal-ħalib.

2.

Għall-finijiet ta’ din il-Parti, "prodotti tal-ħalib" tfisser prodotti miksuba esklussivament minn ħalib, jew il-fehim li sustanzi neċessarji għall-manifattura tagħhom jistgħu jiġu miżjuda, dment li dawk is-sustanzi ma jintużawx sabiex jissostitwixxu, għalkollox jew parzjalment, kwalunkwe kostitwent tal-ħalib.

Li ġej għandu jkun jgħodd esklussivament għall-prodotti tal-ħalib.

(a)

l-ismijiet li ġejjin użati fl-istadji kollha tal-kummerċjalizzazzjoni:

(i)

xorrox,

(ii)

krema,

(iii)

butir,

(iv)

xorrox tal-butir,

(v)

żejt tal-butir,

(vi)

kaseini,

(vii)

xaħam tal-ħalib anidru (AMF),

(viii)

ġobon,

(ix)

jogurt,

(x)

kefir,

(xi)

kumiss,

(xii)

viili/fil,

(xiii)

smetana,

(xiv)

fil;

(xv)

rjaženka,

(xvi)

rūgušpiens;

(b)

ismijiet skont it-tifsira tal-Artikolu 5 tad-Direttiva 2000/13/KE jew l-Artikolu 17 tar-Regolament (UE) Nru 1169/2011 attwalment użati għal prodotti tal-ħalib.

3.

It-terminu "ħalib" u d-denominazzjonijiet użati għal prodotti tal-ħalib jistgħu jintużaw ukoll flimkien ma' kelma jew kliem għad-denominazzjoni ta' prodotti komposti li l-ebda parti minnhom ma tieħu jew tkun intiża sabiex tieħu l-post ta' kwalunkwe kostitwent tal-ħalib u li l-ħalib jew prodott tal-ħalib ikun parti essenzjali f'termini ta' kwantità jew għall-karatterizzazzjoni tal-prodott.

4.

Fir-rigward tal-ħalib, l-ispeċi ta' annimali minn fejn joriġina l-ħalib għandha tiġi ddikjarata, jekk mhix tal-ifrat.

5.

Id-denominazzjonijiet imsemmija fil-punti 1, 2 u 3 ma jistgħu jintużaw għal ebda prodott għajr dawk imsemmija f'dak il-punt.

Madankollu, din id-dispożizzjoni ma għandhiex tapplika għad-denominazzjoni ta' prodotti li n-natura eżatta tagħhom tkun ċara mill-użu tradizzjonali tagħhom u/jew meta d-denominazzjonijiet jintużaw b'mod ċar sabiex jiddeskrivu kwalità li tkun karatteristika tal-prodott.

6.

Fir-rigward ta’ prodott minbarra dawk deskritti fil-punti 1, 2 u 3 ta’ din il-Parti, ma tista' tintuża l-ebda tikketta, dokument kummerċjali, materjal pubbliċitarju jew xi forma ta' riklamar kif definit fl-Artikolu 2 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/114/KE (3) jew xi forma ta' preżentazzjoni li tagħmel il-pretensjoni, timplika jew tissuġġerixxi li l-prodott ikun prodott tal-ħalib.

Madankollu, fir-rigward ta' prodott li fih il-ħalib jew prodotti tal-ħalib, id-denominazzjoni 'ħalib' jew id-denominazzjoni msemmija fit-tieni subparagrafu tal-punti 2 ta’ din il-Parti jistgħu jintużaw biss għad-deskrizzjoni tal-materja prima bażika u sabiex jiġu elenkati l-ingredjenti f'konformità mad-Direttiva 2000/13/KE jew ir-Regolament (UE) Nru 1169/2011.

PARTI IV

Ħalib għall-konsum mill-bniedem tal-Kodiċi NM 0401

I.   Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ din il-Parti:

(a)

'ħalib' għandha tfisser il-prodott mit-tħallib ta' baqra waħda jew aktar;

(b)

'ħalib tax-xorb' għandha tfisser il-prodotti msemmija fil-punt III maħsuba sabiex jiġu konsenjati lill-konsumatur mingħajr aktar ipproċessar;

(c)

'kontenut ta' xaħam' għandha tfisser il-proporzjon f'massa tal-partijiet tax-xaħam tal-ħalib għal kull mitt parti tal-ħalib fil-ħalib ikkonċernat;

(d)

'kontenut ta' proteini' għandha tfisser il-proporzjon f'massa tal-partijiet ta' proteina għal kull mitt parti tal-ħalib fil-ħalib ikkonċernat (miksub billi timmultipplika b'6,38 it-total tal-kontenut tan-nitroġenu tal-ħalib espress bħala perċentwali f'massa).

II.   Konsenjar jew bejgħ lill-konsumatur aħħari

1.

Huwa biss il-ħalib li jikkonforma mal-kondizzjonijiet stabbiliti għall-ħalib tax-xorb li jista' jiġi kkonsenjat jew mibjugħ mingħajr ipproċessar lill-konsumatur aħħari, direttament jew b’mod intermedju minn ristoranti, sptarijiet, canteens jew caterers kbar oħra.

2.

Id-deskrizzjonijiet ta’ bejgħ li għandhom jintużaw għal dawk il-prodotti għandhom ikunu dawk mogħtija fil-punt III. Dawk id-deskrizzjonijiet għandhom jintużaw biss għall-prodotti msemmija f'dak il-punt, mingħajr preġudizzju għall-użu tagħhom f'deskrizzjonijiet komposti.

3.

L-Istati Membri għandhom jadottaw miżuri sabiex jinfurmaw lill-konsumaturi dwar in-natura u l-kompożizzjoni tal-prodotti kkonċernati fejn in-nuqqas ta' din l-informazzjoni x'aktarx li jwassal għal konfużjoni.

III.   Ħalib tax-xorb

1.

Il-prodotti li ġejjin għandhom jitqiesu bħala ħalib tax-xorb:

(a)

ħalib mhux raffinat: ħalib li ma kienx imsaħħan 'il fuq minn 40 °C jew soġġett għal trattament b'effett ekwivalenti;

(b)

ħalib sħiħ: ħalib trattat bis-sħana li, fir-rigward tal-kontenut ta' xaħam, jissodisfa wieħed mir-rekwiżiti msemmija hawn taħt:

(i)

ħalib sħiħ standardizzat: ħalib b'kontenut ta' xaħam ta' mill-anqas 3,50 % (m/m). Madankollu, l-Istati Membri jistgħu jipprevedu kategorija addizzjonali ta' ħalib sħiħ b'kontenut ta' xaħam ta' 4,00 % (m/m) jew aktar;

(ii)

ħalib sħiħ mhux standardizzat: ħalib b'kontenut ta' xaħam li ma ġiex mibdul sa mill-istadju tat-tħallib, la b'żieda u lanqas b'tnaqqis ta' xaħam tal-ħalib jew b'taħlit ma' ħalib li l-kontenut tax-xaħam naturali tiegħu ġie mibdul. Madanakollu, il-kontenut tax-xaħam ma jistax ikun anqas minn 3,50 % (m/m);

(c)

ħalib semixkumat: ħalib trattat bis-sħana li l-kontenut ta' xaħam tiegħu tnaqqas għal mill-anqas 1,50 % (m/m) u l-aktar għal 1,80 % (m/m);

(d)

ħalib xkumat: ħalib trattat bis-sħana li l-kontenut ta' xaħam tiegħu tnaqqas għal mhux aktar minn 0,50 % (m/m).

Ħalib ittrattat bis-sħana li ma jkunx konformi mar-rekwiżiti ta’ kontenut ta’ xaħam stabbiliti fil-punti (b), (c) u (d) tal-ewwel subparagrafu għandu jitqies bħala ħalib tax-xorb, dment li l-kontenut ta’ xaħam ikun indikat b’mod ċar b’deċimali wieħed u jkun jinqara faċilment fuq l-imballaġġ f’għamla ta’ “… % xaħam”. Dan il-ħalib ma għandux jiġi deskritt bħala ħalib sħiħ, ħalib semixkumat jew ħalib xkumat.

2.

Mingħajr preġudizzju għall-punt 1(b)(ii), il-bidliet li ġejjin biss huma permessi:

(a)

sabiex jintlaħqu l-kontenuti ta' xaħam stabbiliti għall-ħalib tax-xorb, modifikazzjoni tal-kontenut tax-xaħam naturali permezz tat-tneħħija jew iż-żieda ta' krema jew iż-żieda ta' ħalib sħiħ, ħalib semixkumat jew ħalib xkumat;

(b)

ħalib miżjud bi proteini tal-ħalib, melħ minerali jew vitamini, f'konformità mar-Regolament (KE) Nru 1925/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4);

(c)

tnaqqis tal-kontenut ta’ lattożju b'konverżjoni għal glukożju u galattożju.

Il-modifikazzjonijiet fil-kompożizzjoni tal-ħalib imsemmijin fil-punti (b) u (c) għandhom ikunu permessi biss jekk ikunu indikati b'mod li jistax jitħassar fuq l-imballaġġ tal-prodott b'mod li jkun jidher u jinqara faċilment. Madankollu, din l-indikazzjoni ma għandhiex tneħħi l-obbligu fir-rigward tat-tikkettar tan-nutrizzjoni stabbiliti bir-Regolament (UE) Nru 1169/2011. Fil-każ li jiżdiedu xi proteini, il-kontenut ta' proteini tal-ħalib mogħni irid ikun 3,8 % (m/m) jew aktar.

Madanakollu, l-Istati Membri jistgħu jillimitaw jew jipprojbixxu modifikazzjonijiet għall-kompożizzjoni tal-ħalib imsemmija fil-punti (b) u (c).

3.

Ħalib tax-xorb għandu:

(a)

ikollu punt ta' ffriżar qrib il-medja tal-punt ta' ffriżar tal-ħalib mhux raffinat reġistrat fiż-żona ta' oriġini minn fejn inġabar il-ħalib għax-xorb;

(b)

ikollu massa ta' mhux anqas minn 1 028 gramma għal kull litru għal ħalib li jkollu 3,5 % (m/m) ta' xaħam f'temperatura ta' 20 °C jew il-piż ekwivalenti għal kull litru għal ħalib li għandu kontenut ta' xaħam differenti;

(c)

ikollu minimu ta' 2,9 % (m/m) ta' proteini għal ħalib li jkollu 3,5 % (m/m) ta' xaħam jew konċentrazzjoni ekwivalenti fil-każ ta' ħalib li għandu kontenut ta' xaħam differenti.

PARTI V

Prodotti tas-settur tal-laħam tat-tjur

I.   Din il-Parti għandha tapplika fir-rigward tal-kummerċjalizzazzjoni fl-Unjoni, permezz ta’ negozju jew kummerċ, ta' ċerti tipi u preżentazzjonijiet ta' laħam tat-tjur, u preparati u prodotti ta’ laħam tat-tjur u tal-ġewwieni tat-tjur, tal-ispeċijiet li ġejjin

Gallus domesticus,

papri,

wiżż,

dundjani,

fargħuni.

Dawn id-dispożizzjonijiet għandhom japplikaw ukoll għal laħam tat-tjur fis-salmura li jaqa' taħt il-Kodiċi NM 0210 99 39.

II.   Definizzjonijiet

(1)

"laħam tat-tjur" tfisser laħam tat-tjur tajjeb għall-konsum mill-bniedem, li ma għadda minn ebda trattament għajr trattament ta’ tkessiħ;

(2)

“laħam tat-tjur frisk” tfisser laħam tat-tjur li ma jkun twebbes f’ebda żmien bi proċess ta' tkessiħ qabel ma jkun inżamm f'temperatura ta’ mhux anqas minn – 2 °C u mhux ogħla minn + 4 °C. Madankollu, l-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu rekwiżiti ta' temperatura ftit differenti għat-tul ta' żmien minimu meħtieġ għat-tqattigħ u l-manipulazzjoni ta’ laħam tat-tjur frisk li jsir fi ħwienet jew fi proprjetà qrib ta’ punti tal-bejgħ, fejn it-tqattigħ u l-manipulazzjoni jitwettqu biss għall-iskop li l-konsumatur ikun fornut direttament fuq il-post;

(3)

"laħam tat-tjur iffriżat" tfisser laħam tat-tjur li għandu jkun iffriżat mill-iktar fis possibbli skont il-proċeduri normali tal-qatla u li għandu jinżamm f'temperatura li ma tkunx ogħla minn – 12 °C fi kwalunkwe ħin;

(4)

"laħam tat-tjur iffriżat malajr" tfisser laħam tat-tjur li għandu jinżamm f'temperatura li f'ebda ħin ma tkun ogħla minn – 18 °C fit-tolleranzi kif previsti fid-Direttiva tal-Kunsill 89/108/KEE (5);

(5)

“preparat ta' laħam tat-tjur” tfisser laħam tat-tjur, inkluż laħam tat-tjur li sar biċċiet, li żdidulu oġġetti tal-ikel, ħwawar jew addittivi jew li għadda minn proċessi li ma kinux suffiċjenti biex ibiddlu l-istruttura tal-fibra muskolari interna tal-laħam;

(6)

“preparat ta' laħam tat-tjur frisk” tfisser preparat ta’ laħam tat-tjur li għalih intuża laħam tat-tjur frisk.

Madankollu, l-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu rekwiżiti ta’ temperatura ftit differenti li għandhom ikunu applikati għat-tul minimu ta’ żmien meħtieġ u biss sakemm ikun meħtieġ biex jitħaffef it-tqattigħ u l-manipulazzjoni li jsiru fil-fabbrika waqt il-produzzjoni ta’ preparati ta’ laħam frisk tat-tjur;

(7)

“prodott ta’ laħam tat-tjur” tfisser prodott ta' laħam kif iddefinit fil-punt 7.1 tal-Anness I għar-Regolament (KE) Nru 853/2004 li għalih ikun intuża laħam tat-tjur.

III.   Il-laħam tat-tjur u l-preparazzjonijiet tal-laħam tat-tjur għandhom ikunu kummerċjalizzati skont waħda minn dawn il-kondizzjonijiet:

frisk,

iffriżat,

iffriżat malajr.

PARTI VI

Bajd tat-tiġieġ tal-ispeċi Gallus gallus

I.   Kamp ta’ applikazzjoni

1.

Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 75 rigward l-istandards tal-kummerċjalizzazzjoni ta' bajd għat-tifsiq u għall-flieles tat-tjur tar-razzett, din il-Parti għandha tapplika fir-rigward tal-kummerċjalizzazzjoni fl-Unjoni tal-bajd prodott fl-Unjoni, importat minn pajjiżi terzi jew intenzjonat għall-esportazzjoni barra l-Unjoni.

2.

L-Istati Membri jistgħu jeżentaw mir-rekwiżiti previsti f'din il-Parti, bl-eċċezzjoni tal-punt III(3), bajd mibjugħ direttament lill-konsumatur aħħari mill-produttur:

(a)

fil-post tal-produzzjoni, jew

(b)

f'suq pubbliku lokali jew b'bejgħ bieb bieb fir-reġjun tal-produzzjoni tal-Istat Membru kkonċernat.

Fejn tingħata tali eżenzjoni, kull produttur għandu jkun jista' jagħżel jekk japplikax jew le tali eżenzjoni. Fejn din l-eżenzjoni hija applikata, ma tista' tintuża ebda gradazzjoni ta' kwalità jew piż.

L-Istat Membru jista' jistabbilixxi, f'konformità mal-liġi nazzjonali tiegħu, id-definizzjoni tat-termini 'suq pubbliku lokali','bejgħ bieb bieb' u 'reġjun tal-produzzjoni'.

II.   Gradazzjoni ta' kwalità u piż

1.

Il-bajd għandu jkun gradat skont il-kwalità kif ġej:

(a)

Klassi A jew "frisk";

(b)

Klassi B.

2.

Bajd tal-klassi A għandu jkun gradat ukoll skont il-piż. Madankollu, ma għandhiex tkun meħtieġa gradazzjoni bil-piż għall-bajd ikkonsenjat lill-industrija tal-ikel u dik mhux tal-ikel.

3.

Bajd tal-klassi B għandu jkun ikkonsenjat biss lill-industrija tal-ikel u dik mhux tal-ikel.

III.   Immarkar tal-bajd

1.

Bajd tal-klassi A għandu jkun immarkat bil-kodiċi tal-produttur.

Bajd tal-klassi B għandu jkun immarkat bil-kodiċi tal-produttur u/jew b'indikazzjoni oħra.

L-Istati Membri jistgħu jeżentaw il-bajd tal-Klassi B minn din il-ħtieġa fejn dawk il-bajd huma kkummerċjalizzati esklussivament fit-territorju tagħhom.

2.

L-immarkar ta' bajd f'konformità mal-punt 1 għandu jseħħ fil-post tal-produzzjoni jew fl-ewwel ċentru ta' imballaġġ li fih ġie kkonsenjat il-bajd.

3.

Bajd mibjugħ mill-produttur lill-konsumatur aħħari f'suq pubbliku lokali fir-reġjun tal-produzzjoni tal-Istat Membru kkonċernat għandu jkun immarkat f'konformità mal-punt 1.

Madankollu, l-Istati Membri jistgħu jeżentaw minn din ir-rekwiżit produtturi b'sa 50 tiġieġa li jbidu, sakemm l-isem u l-indirizz tal-produttur ikunu indikati fil-post tal-bejgħ.

PARTI VII

Xaħmijiet li jistgħu jiddelku

I.   Deskrizzjoni ta’ bejgħ

Il-prodotti msemmija fil-punt (f) tal-Artikolu 78(1) ma jistgħux jiġu kkonsenjati jew ittrasferiti lill-konsumatur aħħari mingħajr ipproċessar, la direttament u lanqas permezz ta' ristoranti, sptarijiet, canteens jew stabbilimenti oħra simili, sakemm ma jiġux issodisfati r-rekwiżiti stabbiliti fl-Appendiċi II.

Id-deskrizzjonijiet dwar il-bejgħ ta' dawn il-prodotti għandhom ikunu dawk speċifikati fl-Appendiċi II mingħajr preġudizzju għall-punt II(2), (3) u (4).

Id-deskrizzjonijiet ta’ bejgħ fl-Appendiċi II għandhom jgħoddu esklussivament għall-prodotti ddefiniti hemmhekk bil-kodiċijiet NM li ġejjin u li jkollhom kontenut ta’ xaħam ta’ mill-anqas 10 % iżda anqas minn 90 % skont il-piż:

(a)

xaħmijiet tal-ħalib tal-kodiċijiet NM 0405 u ex 2106;

(b)

xaħmijiet li jaqgħu taħt il-kodiċi NM ex 1517;

(c)

xaħmijiet magħmulin minn prodotti ta’ pjanti u/jew ta’ annimali li jaqgħu taħt il-kodiċijiet NM ex 1517 u ex 2106.

Il-kontenut ta’ xaħam, eskluż il-melħ, għandu jkun mill-anqas żewġ terzi tal-materja niexfa.

Madankollu, dawk id-deskrizzjonijiet ta’ bejgħ għandhom japplikaw biss għal prodotti li jibqgħu solidi f’temperatura ta’ 20 °C, u li jkunu tajbin għal użu bħala dilkiet.

Dawn id-definizzjonijiet ma għandhomx japplikaw għal:

(a)

id-denominazzjoni ta’ prodotti li n-natura eżatta tagħhom tkun ċara mill-użu tradizzjonali u/jew meta d-denominazzjonijiet jintużaw b’mod ċar biex jiddeskrivu kwalità karatteristika tal-prodott;

(b)

prodotti konċentrati (butir, marġerina, taħlitiet) b’kontenut ta’ xaħam ta’ 90 % jew aktar.

II.   Terminoloġija

1.

It-terminu "tradizzjonali" jista' jintuża flimkien mal-isem "butir" previst fil-punt 1 tal-parti A tal-Appendiċi II, fejn il-prodott jinkiseb direttament mill-ħalib jew mill-krema.

Għall-finijiet ta' dan il-punt, "krema" tfisser il-prodott li jinkiseb mill-ħalib fil-forma ta' emulsjoni tat-tip żejt fl-ilma b'kontenut ta' xaħam tal-ħalib ta' mill-anqas 10 %.

2.

It-termini għall-prodotti msemmija fl-Appendiċi II li jiddikjaraw, jimplikaw jew jissuġġerixxu kontenut ta’ xaħam ieħor minn dawk imsemmija f’dak l-Appendiċi għandhom ikunu pprojbiti.

3.

Permezz ta' deroga mill-paragrafu 2 u barra minn hekk, it-terminu "xaħam imnaqqas" jew "light" jista' jintuża għall-prodotti msemmija fl-Appendiċi II b'kontenut ta' xaħam ta' mhux aktar minn 62 %.

It-terminu "xaħam imnaqqas" u t-terminu "light" jista', madankollu, jissostitwixxi t-termini "tliet-kwarti xaħam" jew "nofs xaħam" użati fl-Appendiċi II.

4.

Id-deskrizzjonijiet dwar il-bejgħ "minarine" jew "halvarine" jistgħu jintużaw għall-prodotti msemmija fil-punt 3 tal-Parti B tal-Appendiċi II.

5.

It-terminu "veġetali" jista' jintuża flimkien mad-deskrizzjonijiet dwar il-bejgħ fil-Parti B tal-Appendiċi II, dment li l-prodott fih biss xaħam ta' oriġini veġetali b'tolleranza ta' 2 % tal-kontenut ta' xaħam għal xaħmijiet ta' annimali. Din it-tolleranza għandha tapplika wkoll fejn ir-referenza ssir għal speċi veġetali.

PARTI VIII

Deskrizzjonijiet u definizzjonijiet taż-żejt taż-żebbuġ u żjut mir-residwi taż-żebbuġ

L-użu tad-deskrizzjonijiet u d-definizzjonijiet taż-żejt taż-żebbuġ u ż-żjut mir-residwi taż-żebbuġ stabbilit f’din il-Parti għandu jkun obbligatorju fir-rigward tal-kummerċjalizzazzjoni tal-prodotti konċernati fl-Unjoni u, sakemm ikun kompatibbli ma’ regoli obbligatorji internazzjonali, fil-kummerċ ma’ pajjiżi terzi.

Iż-żjut imsemmija fil-punti 1(a) u (b), 3 u 6 biss jistgħu jitqiegħdu fis-suq fl-istadju ta’ bejgħ bl-imnut.

(1)   ŻJUT TAŻ-ŻEBBUĠ VERĠNI

"Żjut taż-żebbuġa verġni" tfisser żjut miksuba mill-frott tas-siġra taż-żebbuġ permezz ta' mezzi mekkaniċi jew fiżiċi oħra biss taħt kondizzjonijiet li ma jwasslux għal bidliet fiż-żejt, li ma ġewx soġġetti għal xi trattament għajr il-ħsil, id-dekantazzjoni, iċ-ċentrifugazzjoni jew il-filtrazzjoni, bl-esklużjoni ta' żjut miksuba bl-użu ta' solventi jew prodotti li jgħinu (adjuvants) li għandhom azzjoni kimika jew bijokimika, jew bi proċess tal-esterifazzjoni mill-ġdid u kwalunkwe taħlita ma' żjut ta' xorta oħra.

Żjut taż-żebbuġ verġni huma klassifikati u deskritti esklussivament hekk:

(a)

Żejt taż-żebbuġ extra verġni

"Żejt taż-żebbuġ extra verġni" tfisser żejt taż-żebbuġ verġni li l-aċidità libera massima tiegħu, f'termini ta' aċidu oleiku, huwa ta' 0,8 g għal kull 100 g, bil-karatteristiċi l-oħra tiegħu jikkonformaw ma' dawk stabbiliti mill-Kummissjoni f'konformità mal-Artikolu 75(2) għal din il-kategorija.

(b)

Żejt taż-żebbuġ verġni

"Żejt taż-żebbuġ verġni" tfisser żejt taż-żebbuġ verġni li l-aċidità libera massima tiegħu, f'termini ta' aċidu oleiku, huwa ta' 2 g għal kull 100 g, bil-karatteristiċi l-oħra tiegħu jikkonformaw ma' dawk stabbiliti mill-Kummissjoni f'konformità mal-Artikolu 75(2) għal din il-kategorija.

(c)

Żejt taż-żebbuġ lampante

"Żejt taż-żebbuġ lampante" tfisser Żejt taż-żebbuġ verġni li l-aċidità libera tiegħu, f'termini ta' aċidu oleiku, huwa ta' iżjed minn 2 g għal kull 100 g, u/jew li l-karatteristiċi l-oħra tiegħu jikkonformaw ma' dawk stabbiliti mill-Kummissjoni f'konformità mal-Artikolu 75(2) għal din il-kategorija.

(2)   ŻEJT TAŻ-ŻEBBUĠ RAFFINAT

"Żejt taż-żebbuġa raffinat" tfisser żejt taż-żebbuġ miksub mir-raffinar taż-żejt taż-żebbuġ extra verġni, li l-aċidità libera tiegħu, f'termini ta' aċidu oleiku, mhix iżjed minn 0,3 g għal kull 100 g, u li l-karatteristiċi l-oħra tiegħu jikkonformaw ma' dawk stabbiliti mill-Kummissjoni f'konformità mal-Artikolu 75(2) għal din il-kategorija.

(3)   ŻEJT TAŻ-ŻEBBUĠ – KOMPOST MINN ŻJUT TAŻ-ŻEBBUĠ IRRAFFINATI U ŻJUT TAŻ-ŻEBBUĠ VERĠNI

"Żejt taż-żebbuġ kompost minn żjut taż-żebbuġ irraffinat u żjut taż-żebbuġa verġni" tfisser żejt taż-żebbuġ miksub mit-taħlit taż-żejt taż-żebbuġ u ż-żejt taż-żebbuġ verġni għajr iż-żejt taż-żebbuġ lampante, li l-aċidità libera tiegħu, f'termini ta' aċidu oleiku, mhux aktar minn 1 g għal kull 100 g, u li l-karatteristiċi l-oħra tiegħu jikkonformaw ma' dawk stabbiliti mill-Kummissjoni f'konformità mal-Artikolu 75(2) għal din il-kategorija.

(4)   ŻEJT MIR-RESIDWI TAŻ-ŻEBBUĠ MHUX IRRAFFINAT

"Żejt mir-residwi taż-żebbuġ mhux irraffinat" tfisser żejt miksub mir-residwi taż-żebbuġ permezz ta' trattament b'solventi jew b'mezzi fiżiċi jew żejt li jikkorrispondi għal żejt taż-żebbuġ lampante, minbarra għal ċerti karatteristiċi speċifikati, għajr żejt miksub permezz tal-esterifazzjoni mill-ġdid u taħlitiet ma' xorta oħra ta' żjut, u li l-karatteristiċi l-oħra tiegħu jikkonformaw ma' dawk stabbiliti mill-Kummissjoni f'konformità mal-Artikolu 75(2) għal din il-kategorija.

(5)   ŻEJT MIR-RESIDWI TAŻ-ŻEBBUĠ IRRAFFINAT

"Żejt mir-residwi taż-żebbuġ irraffinat" tfisser żejt miksub mir-raffinar taż-żejt mir-residwi taż-żebbuġ mhux raffinat, li l-aċidità libera tiegħu, f'termini ta' aċidu oleiku, mhux aktar minn 0,3 g għal kull 100 g, u li l-karatteristiċi l-oħra tiegħu jikkonformaw ma' dawk stabbiliti mill-Kummissjoni f'konformità mal-Artikolu 75(2) għal din il-kategorija.

(6)   ŻEJT MIR-RESIDWI TAŻ-ŻEBBUĠ

"Żejt mir-residwi taż-żebbuġ" tfisser żejt miksub mit-taħlit taż-żejt mir-residwi taż-żebbuġ raffinat u ż-żejt taż-żebbuġ verġni għajr iż-żejt taż-żebbuġ lampante, li l-aċidità libera tiegħu, f'termini ta' aċidu oleiku, mhux aktar minn 1 g għal kull 100 g, u li l-karatteristiċi l-oħra tiegħu jikkonformaw ma' dawk stabbiliti mill-Kummissjoni f'konformità mal-Artikolu 75(2) għal din il-kategorija.


(1)  Regolament (KE) Nru 1760/2000 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Lulju 2000 li jistabbilixxi sistema għall-identifikazzjoni u r-reġistrazzjoni tal-bhejjem tal-ifrat u dwar it-tikkettjar tal-laħam taċ-ċanga u tal-prodotti tal-laħam taċ-ċanga (ĠU L 204, 11.8.2000, p. 1).

(2)  Regolament (KE) Nru 882/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta’ April 2004 dwar il-kontrolli uffiċjali mwettqa biex tiġi żgurata l-verifikazzjoni tal-konformità mal-liġi tal-għalf u l-ikel, mas-saħħa tal-annimali u mar-regoli dwar il-benessri tal-annimali (ĠU L 165, 30.4.2004, p. 1).

(3)  Direttiva 2006/114/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta' Diċembru 2006 dwar reklamar qarrieqi u komparattiv (ĠU L 376, 27.12.2006, p. 21).

(4)  Regolament (KE) Nru 1925/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' l-20 ta' Diċembru 2006 dwar iż-żieda ta' vitamini u minerali u ta' ċerti sustanzi oħra mal-ikel (ĠU L 404, 30.12.2006, p. 26).

(5)  Direttiva tal-Kunsill 89/108/KEE tal-21 ta’ Diċembru 1988 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri li għandhom x'jaqsmu ma' oġġetti tal-ikel iffriżati malajr għal konsum mill-bniedem (ĠU L 40, 11.2.1999, p. 34).

Appendiċi I

Żoni ta’ vitikultura

Iż-żoni ta’ vitikultura għandhom ikunu dawn li ġejjin:

(1)

Iż-żona ta’ vitikultura A hija magħmula minn:

(a)

fil-Ġermanja: iż-żoni mħawlin bid-dwieli minbarra dawk inklużi fil-punt 2(a);

(b)

fil-Lussemburgu: ir-reġjun tal-vitikultura tal-Lussemburgu;

(c)

fil-Belġju, id-Danimarka, l-Irlanda, il-Pajjiżi l-Baxxi, il-Polonja, l-Isvezja u r-Renju Unit: iż-żoni ta' vitikultura ta' dawn l-Istati Membri;

(d)

fir-Repubblika Ċeka, ir-reġjun ta’ vitikultura ta’ Čechy.

(2)

Iż-żona ta’ vitikultura B hija magħmula minn:

(a)

fil-Ġermanja, iż-żoni mħawlin bid-dwieli fir-reġjun speċifikat ta’ Baden;

(b)

fi Franza, iż-żoni mħawlin bid-dwieli fid-dipartimenti mhux imsemmija f’dan l-Anness u fid-dipartimenti li ġejjin:

f’Alsace: Bas-Rhin, Haut-Rhin,

f’Lorraine: Meurthe-et-Moselle, Meuse, Moselle, Vosges,

f’Champagne: Aisne, Aube, Marne, Haute-Marne, Seine-et-Marne,

f’Jura: Ain, Doubs, Jura, Haute-Saône,

f’Savoie: Savoie, Haute-Savoie, Isère (commune de Chapareillan),

f’Val de Loire: Cher, Deux-Sèvres, Indre, Indre-et-Loire, Loir-et-Cher, Loire-Atlantique, Loiret, Maine-et-Loire, Sarthe, Vendée, Vienne, u ż-żoni mħawlin bid-dwieli fl-arrondissement ta’ Cosne-sur-Loire fid-dipartiment ta’ Nièvre;

(c)

fl-Awstrija, iż-żona ta’ vitikultura Awstrijaka;

(d)

fir-Repubblika Ċeka, ir-reġjun ta’ vitikultura ta’ Morava u ż-żoni mħawlin bid-dwieli mhux inklużi fil-punt 1(d);

(e)

fis-Slovakkja, iż-żoni mħawlin bid-dwieli fir-reġjuni li ġejjin: Malokarpatská vinohradnícka oblasť, Južnoslovenská vinohradnícka oblasť, Nitrianska vinohradnícka oblasť, Stredoslovenská vinohradnícka oblasť, Východoslovenská vinohradnícka oblasť u ż-żoni ta’ vitikultura mhux inklużi fil-punt 3(f);

(f)

fis-Slovenja, iż-żoni mħawlin bid-dwieli fir-reġjuni li ġejjin:

fir-reġjun ta’ Podravje: Štajerska Slovenija, Prekmurje,

fir-reġjun ta’ Posavje: Bizeljsko Sremič, Dolenjska u Bela krajina, u ż-żoni mħawlin bid-dwieli fir-reġjuni mhux inklużi fil-punt 4(d);

(g)

fir-Rumanija, fiż-żona ta’ Podișul Transilvaniei;

(h)

fil-Kroazja, iż-żoni mħawlin bid-dwieli fir-subreġjuni li ġejjin: Moslavina, Prigorje-Bilogora, Plešivica, Pokuplje u Zagorje-Međimurje.

(3)

Iż-żona ta’ vitikultura C I hija magħmula minn:

(a)

fi Franza, żoni mħawlin bid-dwieli:

fid-dipartimenti li ġejjin: Allier, Alpes-de-Haute-Juru-Provence, Hautes-Alpes, Alpes-Maritimes, Ariège, Aveyron, Cantal, Charente, Charente-Maritime, Corrèze, Côte-d’Or, Dordogne, Haute-Garonne, Gers, Gironde, Isère (bl-eċċezzjoni tal-commune ta’ Chapareillan), Landes, Loire, Haute-Loire, Lot, Lot-et-Garonne, Lozère, Nièvre (ħlief għall-arrondissement ta’ Cosne-sur-Loire), Puy-de-Dôme, Pyrénées-Atlantiques, Hautes-Pyrénées, Rhône, Saône-et-Loire, Tarn, Tarn-et-Garonne, Haute-Vienne, Yonne,

fl-arrondissements ta’ Valence u Die fid-dipartiment ta’ Drôme (ħlief għal cantons ta’ Dieulefit, Loriol, Marsanne u Montélimar),

fl-arrondissement ta' Tournon, fil-cantons ta' Antraigues, Burzet, Coucouron, Montpezat-sous-Bauzon, Privas, Saint-Etienne de Lugdarès, Saint-Pierreville, Valgorge u la Voulte-sur-Rhône tad-dipartiment ta' Ardèche;

(b)

fl-Italja, iż-żoni mħawlin bid-dwieli fir-reġjun ta’ Valle d’Aosta fil-provinċji ta’ Sondrio, Bolzano, Trento u Belluno;

(c)

fi Spanja, iż-żoni mħawlin bid-dwieli fil-provinċji ta’ A Coruña, Asturias, Cantabria, Guipúzcoa u Vizcaya;

(d)

fil-Portugall, żoni mħawlin bid-dwieli f’dik il-parti tar-reġjun ta’ Norte li tikkorrispondi maż-żona indikata tal-inbid ta’ ‘Vinho Verde’, kif ukoll “Concelhos de Bombarral, Lourinhã, Mafra e Torres Vedras” (bl-eċċezzjoni ta’ ‘Freguesias da Carvoeira e Dois Portos”), li jappartjenu lil ‘Região viticola da Extremadura’;

(e)

fl-Ungerija, iż-żoni kollha mħawlin bid-dwieli;

(f)

fis-Slovakkja, iż-żoni mħawlin bid-dwieli f’Tokajská vinohradnícka oblast';

(g)

fir-Rumanija, iż-żoni mħawlin bid-dwieli mhux inklużi fil-punt 2(g) jew 4(f);

(h)

fis-Kroazja, żoni mħawlin bid-dwieli fis-sub-reġjuni li ġejjin: Hrvatsko Podunavlje u Slavonija.

(4)

Iż-żona ta’ vitikultura C II hija magħmula minn:

(a)

fi Franza, żoni mħawlin bid-dwieli:

fid-dipartimenti li ġejjin: Aude, Bouches-du-Rhône, Gard, Hérault, Pyrénées-Orientales (ħlief għal cantons ta’ Olette u Arles-sur-Tech), Vaucluse,

fil-parti tad-dipartiment ta' Var li tmiss fin-nofsinhar mal-konfini fit-tramuntana tal-communes ta' Evenos, Le Beausset, Solliès-Toucas, Cuers, Puget-Ville, Collobrières, La Garde-Freinet, Plan-de-la-Tour u Sainte-Maxime,

fl-arrondissemens ta’ Nyons u l-canton ta' Loriol-sur-Drôme fid-dipartiment ta' Drôme,

f'dawk il-partijiet tad-dipartiment ta' Ardèche mhux elenkati fil-punt 3(a);

(b)

fl-Italja, iż-żoni mħawlin bid-dwieli fir-reġjuni li ġejjin: Abruzzo, Campania, Emilia-Romagna, Friuli-Venezia Giulia, Lazio, Liguria, Lombardia (ħlief għall-provinċja ta’ Sondrio), Marzue, Molise, Piemonte, Toskana, Umbria, Veneto (ħlief għall-provinċja ta’ Belluno), inklużi l-gżejjer li huma ta’ dawk ir-reġjuni, bħal Elba u l-gżejjer l-oħra tal-arċipelagu Toskan, il-gżejjer Ponziane, Capri u Ischia;

(c)

fi Spanja, żoni mħawlin bid-dwieli fil-provinċji li ġejjin:

Lugo, Orense, Pontevedra,

Ávila (ħlief għall-communes li jikkorrispondu mal-inbid denominat ‘comarca’ ta’ Cebreros), Burgos, León, Palencia, Salamanca, Segovia, Soria, Valladolid, Zamora,

La Rioja,

Álava,

Navarra,

Ħueska,

Barċellona, Ġirona, Lleida,

f’dik il-parti tal-provinċja ta’ Zaragoza li tinsab fit-tramuntana tax-xmara Ebro,

f’dawk il-communes tal-provinċja ta’ Tarragona inklużi fid-denominazzjoni ta’ oriġini Penedés,

f’dik il-parti tal-provinċja ta’ Tarragona li tikkorrispondi mal-inbid denominat ‘comarca’ ta’ Conca de Barberá;

(d)

fis-Slovenja, żoni mħawlin bid-dwieli fir-reġjuni li ġejjin: Brda jew Goriška Brda, Vipavska dolina jew Vipava, Kras u Slovenska Istra;

(e)

fil-Bulgarija, żoni mħawlin bid-dwieli fir-reġjuni li ġejjin: Dunavska Ravnina (Дунавска равнина), Chernomorski Rayon (Черноморски район), Rozova Dolina (Розова долина);

(f)

fir-Rumanija, iż-żoni mħawlin bid-dwieli fir-reġjuni li ġejjin:

Dealurile Buzăului, Dealu Mare, Severinului u Plaiurile Drâncei, Colinele Dobrogei, Terasele Dunării, ir-reġjun tal-inbid fin-Nofsinhar, inklużi reġjuni bir-ramel u reġjuni favorevoli oħra;

(g)

fis-Kroazja, żoni mħawlin bid-dwieli fis-sub-reġjuni li ġejjin: Hrvatska Istra, Hrvatsko primorje, Dalmatinska zagora, Sjeverna Dalmacija u Srednja i Južna Dalmacija.

(5)

Iż-żona ta’ vitikultura C III (a) hija magħmula minn:

(a)

fil-Greċja, iż-żoni mħawlin bid-dwieli fin-nomoi li ġejjin: Florina, Imathia, Kilkis, Grevena, Larisa, Ioannina, Levkas, Akhaia, Messinia, Arkadia, Korinthia, Iraklio, Khania, Rethimni, Samos, Lasithi u l-gżira ta' Thira (Santorini);

(b)

f’Ċipru, iż-żoni mħawlin bid-dwieli li jinsabu f’altitudni ’l fuq minn 600 metru;

(c)

fil-Bulgarija, iż-żoni mħawlin bid-dwieli mhux inklużi fil-punt 4(e).

(6)

Iż-żona ta’ vitikultura C III (b) hija magħmula minn:

(a)

fi Franza, żoni mħawlin bid-dwieli:

fid-dipartimenti ta’ Korsika,

f’dik il-parti tad-dipartiment ta’ Var li tinsab bejn il-baħar u l-linja li tmiss mal-communes (li huma stess huma inklużi) ta’ Evenos, Le Beausset, Solliès-Toucas, Cuers, Puget-Ville, Collobrières, La Garde-Freinet, Plan-de-la-Tour u Sainte-Maxime,

fil-cantons ta’ Olette u Arles-sur-Tech fid-dipartiment ta’ Pyrénées-Orientales;

(b)

fl-Italja, iż-żoni mħawlin bid-dwieli fir-reġjuni li ġejjin: Calabria, Basilicata, Apulia, Sardinia u Sicilia, inklużi l-gżejjer f’dawk ir-reġjuni, bħal Pantelleria u l-gżejjer Lipari, Egadi u Pelaġi;

(c)

fil-Greċja, iż-żoni mħawlin bid-dwieli mhux elenkati fil-punt 5(a);

(d)

fi Spanja: żoni mħawlin bid-dwieli mhux inklużi fil-punti 3(c) jew 4(c);

(e)

fil-Portugall, iż-żoni mħawlin bid-dwieli fir-reġjuni mhux inklużi fil-punt 3(d);

(f)

f’Ċipru, iż-żoni mħawlin bid-dwieli li jinsabu f’altitudni ta’ mhux aktar minn 600 metru;

(g)

f’Malta, iż-żoni mħawlin bid-dwieli.

(7)

Id-demarkazzjoni tat-territorji koperti mill-unitajiet amministrattivi msemmija f’dan l-Anness hija dik li tirriżulta mid-dispożizzjonijiet nazzjonali fis-seħħ fil-15 ta’ Diċembru 1981 u, għal Spanja mid-dispożizzjonijiet nazzjonali fis-seħħ fl-1 ta’ Marzu 1986 u, għall-Portugall, mid-dispożizzjonijiet nazzjonali fis-seħħ fl-1 ta’ Marzu 1998.

Appendiċi II

Xaħmijiet li jistgħu jiddelku

Grupp ta’ xaħam

Deskrizzjoni ta’ bejgħ

Kategoriji ta’ prodotti

Definizzjonijiet

Deskrizzjoni addizzjonali tal-kategorija b'indikazzjoni tal-% tal-kontenut ta' xaħam skont il-piż

A.   Xaħmijiet tal-ħalib

Prodotti fil-forma ta' emulsjoni solida, malleabbli, prinċipalment tat-tip ilma fiż-żejt, miksuba esklussivament mill-ħalib u/jew ċerti prodotti tal-ħalib, fejn ix-xaħam ikun il-kostitwent essenzjali ta' valur. Madankollu, sustanzi oħra neċessarji għall-manifattura tagħhom jistgħu jiġu miżjuda, dment li dawk is-sustanzi mhumiex użati sabiex jissostitwixxu, bis-sħiħ jew parzjalment, xi kostitwent tal-ħalib.

1.

Butir

Il-prodott b'kontenut ta' xaħam tal-ħalib ta' mhux anqas minn 80 % iżda anqas minn 90 %, kontenut ta' ilma ta' massimu ta' 16 % u kontenut niexef u mhux xaħmi tal-ħalib ta' massimu 2 %.

2.

Butir bi tliet kwarti xaħam (*1)

Il-prodott b'kontenut ta' xaħam tal-ħalib ta' mhux anqas minn 60 % iżda mhux aktar minn 62 %

3.

Butir nofsu xaħam (*2)

Il-prodott b'kontenut ta' xaħam tal-ħalib ta' mhux anqas minn 39 % iżda mhux aktar minn 41 %.

4.

Prodott tal-ħalib għad-dlik X %

Il-prodott bil-kontenuti ta' xaħam tal-ħalib li ġejjin:

anqas minn 39 %,

aktar minn 41 % iżda anqas minn 60 %,

aktar minn 62 % iżda anqas minn 80 %.

B.   Xaħmijiet

Prodotti fil-forma ta' emulsjoni solida, malleabbli, prinċipalment tat-tip ilma fiż-żejt, miksuba minn xaħmijiet solidi u/jew likwidi veġetali u/jew tal-annimali adatti għall-konsum mill-bniedem, b'kontenut ta' xaħam tal-ħalib ta' mhux aktar minn 3 % jew il-kontenut tax-xaħam.

1.

Marġerina

Il-prodott miksub minn xaħmijiet veġetali u/jew tal-annimali b'kontenut ta' xaħam ta' mhux anqas minn 80 % iżda anqas minn 90 %.

2.

Marġerina bi tliet kwarti xaħam (*3)

Il-prodott miksub minn xaħmijiet veġetali u/jew tal-annimali b'kontenut ta' xaħam ta' mhux anqas minn 60 % iżda mhux aktar minn 62 %.

3.

Marġerina nofsha xaħam (*4)

Il-prodott miksub minn xaħmijiet veġetali u/jew tal-annimali b'kontenut ta' xaħam ta' mhux anqas minn 39 % iżda mhux aktar minn 41 %.

4.

Xaħam għad-dlik X %

Il-prodott miksub minn xaħmijiet veġetali u/jew tal-annimali bil-kontenuti ta' xaħam li ġejjin:

anqas minn 39 %,

aktar minn 41 % iżda anqas minn 60 %,

aktar minn 62 % iżda anqas minn 80 %.

C.   Xaħmijiet magħmulin minn prodotti ta’ pjanti u/jew ta’ annimali

Prodotti fil-forma ta' emulsjoni solida, malleabbli, prinċipalment tat-tip ilma fiż-żejt, miksuba minn xaħmijiet solidi u/jew likwidi veġetali u/jew tal-annimali tajbin għall-konsum mill-bniedem, b'kontenut ta' xaħam tal-ħalib ta' bejn 10 % u 80 % tal-kontenut tax-xaħam.

1.

Taħlita

Il-prodott miksub minn taħlita ta' xaħmijiet veġetali u/jew tal-annimali b'kontenut ta' xaħam ta' mhux anqas minn 80 % iżda anqas minn 90 %.

2.

Taħlita bi tliet kwarti xaħam (*5)

Il-prodott miksub minn taħlita ta' xaħmijiet veġetali u/jew tal-annimali b'kontenut ta' xaħam ta' mhux anqas minn 60 % iżda mhux aktar minn 62 %.

3

Taħlita nofsha xaħam (*6)

Il-prodott miksub minn taħlita ta' xaħmijiet veġetali u/jew tal-annimali b'kontenut ta' xaħam ta' mhux anqas minn 39 % iżda mhux aktar minn 41 %.

4.

Taħlita għad-dlik X %

Il-prodott miksub minn taħlita ta' xaħmijiet veġetali u/jew tal-annimali bil-kontenuti ta' xaħam li ġejjin:

anqas minn 39 %,

aktar minn 41 % iżda anqas minn 60 %,

aktar minn 62 % iżda anqas minn 80 %.


(*1)  jikkorrispondi għal 'smør 60' bid-Daniż.

(*2)  jikkorrispondi għal 'smør 40' bid-Daniż.

(*3)  jikkorrispondi għal 'margarine 60' bid-Daniż.

(*4)  jikkorrispondi għal 'margarine 40' bid-Daniż.

(*5)  jikkorrispondi għal 'blandingsprodukt 60' bid-Daniż.

(*6)  jikkorrispondi għal 'blandingsprodukt 40' bid-Daniż.


ANNESS VIII

PRATTIKI ENOLOĠIĊI MSEMMIJA FL-ARTIKOLU 80

PARTI I

Tisħiħ, aċidifikazzjoni u deaċidifikazzjoni f'ċerti żoni ta’ vitikultura

A.   Limiti ta’ tisħiħ

1.

Fejn ikun meħtieġ f’ċerti żoni ta’ vitikultura tal-Unjoni, minħabba kondizzjonijiet klimatiċi, l-Istati Membri konċernati jistgħu jippermettu li tiġi supplimentata l-qawwa alkoħolika naturali bil-volum ta’ għeneb frisk, most tal-għeneb, most tal-għeneb fil-fermentazzjoni, inbid ġdid għadu fil-fermentazzjoni u miksub minn varjetajiet ta’ għeneb tal-inbid klassifikabbli skont l-Artikolu 81.

2.

Iż-żieda fil-qawwa alkoħolika naturali bil-volum għandha tinkiseb permezz tal-prattiki enoloġiċi msemmija fit-Taqsima B u ma għandhiex tkun aktar mil-limiti li ġejjin:

(a)

3 % volum fiż-żona ta’ vitikultura A;

(b)

2 % volum fiż-żona ta’ vitikultura B;

(c)

1,5 % volum fiż-żoni ta’ vitikultura C.

3.

Fi snin meta l-kondizzjonijiet klimatiċi jkunu eċċezzjonalment sfavorevoli, l-Istati Membri jistgħu jitolbu li l-limitu jew limiti stabbiliti fil-punt 2 jogħlew b’0,5 %. Bi tweġiba għal talba bħal din, il-Kummissjoni, bis-setgħat kif imsemmija fl-Artikolu 91, għandha tadotta l-att ta’ implimentazzjoni malajr kemm jista’ jkun. Il-Kummissjoni għandha tagħmel sforz biex tieħu deċiżjoni fi żmien erba’ ġimgħat mill-preżentazzjoni tat-talba.

B.   Proċessi ta’ tisħiħ

1.

Iż-żieda fil-qawwa alkoħolika naturali bil-volum imsemmija fit-Taqsima A għandha ssir biss:

(a)

fir-rigward ta’ għeneb frisk, most tal-għeneb fil-fermentazzjoni jew inbid ġdid għadu fil-fermentazzjoni, billi jiżdied sukrożju, most tal-għeneb konċentrat jew most tal-għeneb konċentrat rettifikat;

(b)

fir-rigward ta’ most tal-għeneb, billi jiżdied sukrożju, most tal-għeneb konċentrat jew most tal-għeneb konċentrat rettifikat, jew b’konċentrazzjoni parzjali, inkluż bl-ożmożi inversa;

(c)

fir-rigward ta’ nbid, b’konċentrazzjoni parzjali permezz ta’ tkessiħ.

2.

Il-proċessi msemmija fil-punt 1 għandhom ikunu esklużivi b’mod reċiproku fejn inbid jew most tal-għeneb jissaħħew b’most tal-għeneb konċentrat jew b’most tal-għeneb konċentrat rettifikat u tkun tħallset għajnuna skont l-Artikolu 103y tar-Regolament (KE) Nru 1234/2007.

3.

Iż-żieda ta’ sukrożju msemmija fil-punti 1(a) u (b) tista’ ssir biss b’zokkor xott u fl-oqsma li ġejjin biss:

(a)

iż-żona ta’ vitikultura A;

(b)

iż-żona ta’ vitikultura B;

(c)

iż-żona ta’ vitikultura C,

bl-eċċezzjoni ta’ vinji fil-Greċja, fi Spanja, fl-Italja, f'Ċipru, fil-Portugall u vinji fid-dipartimenti Franżiċi taħt il-ġurisdizzjoni tal-qrati tal-appell ta’:

Aix-en-Provence,

Nîmes,

Montpellier,

Toulouse,

Agen,

Pau,

Bordeaux,

Bastia.

Madankollu, it-tisħiħ b’zokkor xott jista’ jiġi awtorizzat mill-awtoritajiet nazzjonali bħala eċċezzjoni fid-dipartimenti Franżiċi msemmija hawn fuq. Franza għandha tinnotifika lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri l-oħra minnufih dwar awtorizzazzjonijiet bħal dawn.

4.

Iż-żieda ta’ most tal-għeneb konċentrat jew ta’ most tal-għeneb konċentrat rettifikat ma għandhiex ikollha l-effett li żżid il-volum inizjali ta’ għeneb magħsur frisk, most tal-għeneb, most tal-għeneb fil-fermentazzjoni jew inbid ġdid għadu fil-fermentazzjoni b’aktar minn 11 % fiż-żona ta’ vitikultura A, 8 % fiż-żona ta’ vitikultura B u 6,5 % fiż-żona ta’ vitikultura C.

5.

Il-konċentrazzjoni tal-most tal-għeneb jew tal-inbid soġġetta għall-proċessi msemmija fil-punt 1:

(a)

ma għandhiex ikollha l-effett li jonqos il-volum inizjali ta’ dawn il-prodotti b’aktar minn 20 %;

(b)

ma għandhiex, minkejja l-punt 2(c) tat-Taqsima A, iżżid il-qawwa alkoħolika naturali ta’ dawn il-prodotti b’aktar minn 2 % volum.

6.

Il-proċessi msemmija fil-punti 1 u 5 ma għandhomx jgħollu l-qawwa alkoħolika totali bil-volum tal-għeneb frisk, tal-most tal-għeneb, tal-most tal-għeneb fil-fermentazzjoni, tal-inbid ġdid għadu fil-fermentazzjoni, jew tal-inbid:

(a)

fiż-żona ta’ vitikultura A għal aktar minn 11,5 % volum;

(b)

fiż-żona ta’ vitikultura B għal aktar minn 12 % volum;

(c)

fiż-żona ta’ vitikultura C I għal aktar minn 12.5 % volum;

(d)

fiż-żona ta’ vitikultura C II għal aktar minn 13 % volum; u

(e)

fiż-żona ta’ vitikultura C III għal aktar minn 13.5 % volum.

7.

B’deroga mill-punt 6, l-Istati Membri jistgħu:

(a)

fir-rigward ta’ nbid aħmar, jgħollu l-limitu superjuri ta’ qawwa alkoħolika totali bil-volum tal-prodotti msemmija fil-punt 6 sa 12 % volum fiż-żona ta’ vitikultura A u sa 12,5 % volum fiż-żona ta’ vitikultura B;

(b)

jgħollu l-qawwa alkoħolika totali bil-volum tal-prodotti msemmija fil-punt 6 għall-produzzjoni ta’ nbejjed b’denominazzjoni ta’ oriġini għal livell li għandu jkun iddeterminat mill-Istati Membri.

C.   Aċidifikazzjoni u deaċidifikazzjoni

1.

Għeneb frisk, most tal-għeneb, most tal-għeneb fil-fermentazzjoni, inbid ġdid għadu fil-fermentazzjoni u nbid jistgħu jkunu soġġetti għal:

(a)

deaċidifikazzjoni fiż-żoni ta’ vitikultura A, B u C I;

(b)

aċidifikazzjoni u deaċidifikazzjoni fiż-żoni ta’ vitikultura C I, C II u C III (a), mingħajr preġudizzju għall-punt 7; jew

(c)

aċidifikazzjoni fiż-żona ta’ vitikultura C III (b).

2.

Aċidifikazzjoni tal-prodotti, minbarra nbid, imsemmija fil-punt 1 tista’ ssir biss sa limitu ta’ 1,50 g/l espress bħala aċidu tartariku, jew ta’ 20 milliekwivalenti kull litru.

3.

Aċidifikazzjoni ta’ nbejjed tista’ ssir biss sa limitu ta’ 2,50 g/l espress bħala aċidu tartariku, jew ta’ 33,3 milliekwivalenti kull litru.

4.

Deaċidifikazzjoni ta’ nbejjed tista’ ssir biss sa limitu ta’ 1 g/l espress bħala aċidu tartariku, jew ta’ 13,3 millekwivalenti kull litru.

5.

Most tal-għeneb maħsub għal konċentrazzjoni jista’ jkun deaċidifikat parzjalment.

6.

Minkejja l-punt 1, fi snin meta l-kondizzjonijiet klimatiċi jkunu eċċezzjonali, l-Istati Membri jistgħu jawtorizzaw l-aċidifikazzjoni tal-prodotti msemmija fil-punt 1 fiż-żoni ta’ vitikultura A u B, bil-kondizzjonijiet imsemmija fil-punti 2 u 3.

7.

L-aċidifikazzjoni u t-tisħiħ, ħlief permezz ta’ deroga li għandha tiġi adottata mill-Kummissjoni permezz ta' atti delegati f’konformità mal-Artikolu 75(2), u l-aċidifikazzjoni u d-deaċidifikazzjoni tal-istess prodott għandhom ikunu proċessi esklużivi b’mod reċiproku.

D.   Proċessi

1.

Ebda wieħed mill-proċessi msemmija fit-Taqsimiet B u C, bl-eċċezzjoni tal-aċidifikazzjoni u d-deaċidifikazzjoni ta’ nbejjed, ma għandu jkun awtorizzat, sakemm ma jsirx taħt kondizzjonijiet li għandhom jiġu ddeterminati mill-Kummissjoni permezz ta’ atti delegati f’konformità mal-Artikolu 75(2), fiż-żmien meta l-għeneb frisk, il-most tal-għeneb, il-most tal-għeneb fil-fermentazzjoni jew l-inbid ġdid għadu fil-fermentazzjoni jkunu qed jinbidlu fi nbid jew fi kwalunkwe xarba oħra tas-settur tal-inbid maħsuba għall-konsum dirett mill-bniedem minbarra nbid frizzanti jew inbid frizzanti bil-gass fiż-żona ta’ vitikultura fejn l-għeneb frisk użat kien inqata’.

2.

Il-konċentrazzjoni ta’ nbejjed għandha ssir fiż-żona ta’ vitikultura fejn l-għeneb frisk użat kien inqata’.

3.

L-aċidifikazzjoni u d-deaċidifikazzjoni ta’ nbejjed għandha ssir biss fl-impriża li tagħmel l-inbid u fiż-żona ta’ vitikultura fejn l-għeneb użat biex isir l-inbid inkwistjoni kien inqata’.

4.

Kull wieħed mill-proċessi msemmija fil-punti 1, 2 u 3 għandu jiġi nnotifikat lill-awtoritajiet kompetenti. L-istess għandu japplika fir-rigward tal-kwantitajiet ta’ most tal-għeneb konċentrat, most tal-għeneb konċentrat rettifikat jew sukrożju miżmuma fl-eżerċitar tal-professjoni tagħhom minn persuni fiżiċi jew ġuridiċi jew gruppi ta’ persuni fiżiċi jew ġuridiċi, partikolarment produtturi, dawk li jibbottiljaw, proċessuri u negozjanti li jiġu ddeterminati mill-Kummissjoni permezz ta’ atti delegati f’konformità mal-Artikolu 75(2), fl-istess żmien u fl-istess post bħal ta’ għeneb frisk, most tal-għeneb, most tal-għeneb fil-fermentazzjoni jew inbid bl-ingrossa. L-avviż dwar dawn il-kwantitajiet jista’, madankollu, ikun sostitwit b’entrata f’reġistru ta’ oġġetti attivi u utilizzazzjoni ta’ stokkijiet.

5.

Kull wieħed mill-proċessi msemmija fit-Taqsimiet B u C għandu jkun irreġistrat fid-dokument ta’ akkumpanjament, kif ipprovdut fl-Artikolu 147, li taħt il-kopertura tiegħu l-prodotti li jkunu għaddew mill-proċessi jitqiegħdu fiċ-ċirkolazzjoni.

6.

Il-proċessi msemmija fit-Taqsima B u C, mingħajr preġudizzju għal derogi ġustifikati minħabba kondizzjonijiet klimatiċi eċċezzjonali, ma għandhomx isiru:

(a)

fiż-żona ta’ vitikultura C wara l-1 ta’ Jannar;

(b)

fiż-żoni ta’ vitikultura A u B wara s-16 ta’ Marzu, u għandhom isiru biss għal prodotti mill-qtugħ ta’ għeneb li jsir immedjatament qabel dawk id-dati.

7.

Mingħajr preġudizzju għall-punt 6, il-konċentrazzjoni bi tkessiħ u b’aċidifikazzjoni u b’deaċidifikazzjoni ta’ nbejjed tista’ ssir matul is-sena kollha.

PARTI II

Restrizzjonijiet

A.   Ġenerali

1.

Il-prattiki enoloġiċi awtorizzati kollha għandhom jeskludu ż-żieda tal-ilma, ħlief fejn ikun meħtieġ minħabba neċessità teknika speċifika.

2.

Il-prattiki enoloġiċi awtorizzati kollha għandhom jeskludu ż-żieda ta’ alkoħol, ħlief għal prattiki relatati mal-kisba ta’ most frisk tal-għeneb b’fermentazzjoni mwaqqfa biż-żieda ta’ alkoħol, inbid likur, inbid frizzanti, inbid imsaħħaħ għad-distillazzjoni u nbid semifrizzanti.

3.

Inbid imsaħħaħ għad-distillazzjoni għandu jintuża biss għal distillazzjoni.

B.   Għeneb frisk, most tal-għeneb u meraq tal-għeneb

1.

Most tal-għeneb frisk li fih il-fermentazzjoni titwaqqaf biż-żieda ta’ alkoħol għandu jintuża biss matul l-istadju ta’ tħejjija ta’ prodotti li ma jaqgħux taħt il-kodiċijiet NM 2204 10, 2204 21 u 2204 29. Dan ikun mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe dispożizzjoni aktar stretta li l-Istati Membri jistgħu japplikaw għat-tħejjija fit-territorju tagħhom ta’ prodotti li ma jaqgħu taħt il-kodiċijiet NM 2204 10, 2204 21 u 2204 29.

2.

Meraq tal-għeneb u meraq tal-għeneb konċentrat ma għandhomx isiru nbid jew jiżdiedu ma’ nbid. Ma għandhiex issirilhom fermentazzjoni alkoħolika fit-territorju tal-Unjoni.

3.

Il-punti 1 u 2 ma għandhomx japplikaw għal prodotti maħsuba għall-produzzjonifl-Irlanda,fil-Polonja u fir-Renju Unit, ta’ prodotti li huma inklużi fil-kodiċi NM 2206 00 li għalihom l-Istati Membri jistgħu jippermettu l-użu ta’ isem kompost, inkluża d-denominazzjoni ta’ bejgħ ‘nbid’.

4.

Most tal-għeneb fil-fermentazzjoni estratt minn għeneb imqadded għandu jitqiegħed fis-suq biss għall-manifattura ta’ nbejjed likuri biss fir-reġjuni ta’ vitikultura fejn dan l-użu kien tradizzjonali fl-1 ta’ Jannar 1985, u għall-manifattura ta’ nbid minn għeneb misjur iżżejjed.

5.

Għeneb frisk, most tal-għeneb, most tal-għeneb fil-fermentazzjoni, most tal-għeneb konċentrat, most tal-għeneb konċentrat rettifikat, most tal-għeneb b’fermentazzjoni mwaqqfa biż-żieda ta’ alkoħol, meraq tal-għeneb, meraq tal-għeneb konċentrat u nbid, jew taħlitiet ta’ dawk il-prodotti, li joriġinaw f’pajjiżi terzi, ma jistgħux jinbidlu fi prodotti msemmija fil-Parti II tal-Anness VII jew jiżdiedu ma’ prodotti bħal dawn fit-territorju tal-Unjoni.

C.   Taħlit ta’ nbejjed

It-taħlit ta’ nbid li joriġina f’pajjiż terz ma’ nbid tal-Unjoni u t-taħlit bejn inbejjed li joriġinaw f’pajjiżi terzi għandhom ikunu pprojbiti fl-Unjoni.

D.   Prodotti sekondarji

1.

L-ippressar żejjed tal-għeneb għandu jkun ipprojbit. L-Istati Membri għandhom jiddeċiedu, wara li jqisu l-kondizzjonijiet lokali u tekniċi, il-kwantità minima ta’ alkoħol li għandu jibqa’ fil-karfa u fin-naqal wara l-ippressar tal-għeneb.

Id-deċiżjoni dwar il-kwantità ta’ alkoħol li jkun hemm f’dawk il-prodotti sekondarji għandha tittieħed mill-Istati Membri f’livell li tal-anqas ikun ugwali għal 5 % relattivament mal-volum ta’ alkoħol li jkun hemm fl-inbid prodott.

2.

Għajr għal alkoħol, spirti u piquette, l-inbid jew kwalunkwe xarba oħra maħsuba għall-konsum dirett mill-bniedem ma għandhomx isiru minn naqal tal-inbid jew minn karfa tal-għeneb magħsur. It-tferrigħ ta’ nbid f’naqal jew f’karfa ta’ għeneb magħsur jew l-ippressar ta’ polpa ta’ aszú għandhom ikunu permessi taħt kondizzjonijiet li ser jiġu determinati mill-Kummissjoni permezz ta’ atti delegati f’konformità mal-Artikolu 75(2) fejn din il-prattika tintuża tradizzjonalment għall-produzzjoni ta’ ‘Tokaji fordítás’ u ‘Tokaji máslás’ fl-Ungerija u ta’ ‘Tokajský forditáš’ u ‘Tokajský mášláš’ fis-Slovakkja.

3.

L-ippressar ta’ naqal tal-inbid u l-fermentazzjoni mill-ġdid ta’ karfa tal-għeneb magħsur għal għanijiet minbarra ta’ distillazzjoni jew produzzjoni ta’ piquette huma pprojbiti. Il-filtrazzjoni u ċentrifugazzjoni ta’ naqal tal-inbid ma għandhomx jitqiesu bħala ppressar fejn il-prodotti miksuba jkunu ta’ kwalità tajba, ġusta u kummerċjabbli.

4.

Il-piquette, fejn il-produzzjoni tagħha tkun awtorizzata mill-Istat Membru konċernati, għandha tintuża biss għal distillazzjoni jew għal konsum fi djar ta’ produtturi tal-inbid.

5.

Mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà li l-Istati Membri jiddeċiedu li jesiġu d-disponiment ta’ prodotti sekondarji permezz ta’ distillazzjoni, kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika jew gruppi ta’ persuni fiżiċi jew ġuridiċi li jżommu għandhom prodotti sekondarji għandu jkun jeħtiġilhom li jiddisponu minnhom, soġġetti għal kondizzjonijiet li ser jiġu ddeterminati mill-Kummissjoni permezz ta’ atti delegati f’konformità mal-Artikolu 75(2).

ANNESS IX

TERMINI RIŻERVATI FAKULTATTIVI

Kategoriji ta’ prodotti

(b’referenza għall-klassifikazzjoni tan-nomenklatura magħquda)

Terminu riżervat fakultattiv

Laħam tat-tjur

(kodiċijiet NM 0207 u 0210 )

Mitmugħa bi … % ta’ …

wiżż mitmugħ bil-ħafur

trobbija fuq ġewwa/sistema intensiva

trobbija fil-beraħ

trobbija fil-beraħ tradizzjonali

trobbija barra – libertà totali

età tal-qatla

tul tal-perijodu tat-tismin

bajd

(kodiċi NM 0407 )

frisk

aktar min-normal jew frisk aktar min-normal

indikazzjoni dwar il-metodu tal-għalf tat-tiġieġ li jbidu

żejt taż-żebbuġa

(kodiċi NM 1509 )

l-ewwel ippressar kiesaħ

estrazzjoni kiesħa

aċidità

qawwi

togħma bħall-frott: misjur jew aħdar

qares

intens

medju

ħafif

ibbilanċjat sew

żejt mhux qawwi


ANNESS X

KUNDIZZJONIJIET GĦAX-XIRI TA’ PITRAVI, MATUL IL-PERIJODU MSEMMIFL-ARTIKOLU 125(3)

PUNT I

1.

Kuntratti ta' konsenja għandhom isiru bil-miktub u għal kwantità speċifikata ta’ pitravi.

2.

It-tul ta' żmien tal-kuntratti ta' konsenja jista' jkun pluriennali.

3.

Kuntratti ta’ konsenja jistgħu jispeċifikaw jekk tistax tiġi pprovduta kwantità addizzjonali ta’ pitravi, u taħt liema kondizzjonijiet.

PUNT II

1.

Kuntratti ta' konsenja għandhom jindikaw il-prezzijiet tax-xiri għall-kwantitajiet ta' pitravi msemmijin fil-Punt I.

2

Il-prezz imsemmi fil-paragrafu 1 għandu japplika għall-pitravi taz-zokkor ta’ kwalità standard kif definit fil-punt B tal-Anness III.

Il-prezz għandu jiġi aġġustat b'żiedet jew tnaqqis fil-prezz, maqbul bejn il-partijiet minn qabel, sabiex jippermettu għal devjazzjonijiet mill-kwalità standard.

3.

Il-kuntratt ta' konsenja għandu jispeċifika kif l-evoluzzjoni tal-prezzijiet tas-suq għandha tiġi allokata bejn il-partijiet.

4.

Kuntratti ta' konsenja għandhom jispeċifikaw kontenut fiss ta’ zokkor għall-pitravi. Huma għandhom jinkludu skala ta’ konverżjoni li turi l-kontenuti differenti ta’ zokkor u l-fatturi li bihom issir il-konverżjoni tal-kwantitajiet ta’ pitravi pprovduti fi kwantitajiet li jikkorrispondu għall-kontenut ta’ zokkor indikat fil-kuntratt ta’ konsenja.

L-iskala għandha tkun ibbażata fuq l-ammont tal-prodott li jikkorrispondi mal-kontenuti differenti ta’ zokkor.

PUNT III

Kuntratti ta' konsenja għandhom jinkludu dispożizzjonijiet dwar l-iskaljonar u d-dewmien normali tal-konsenji tal-pitravi.

PUNT IV

1.

Kuntratti ta' konsenja għandhom jipprovdu għall-postijiet tal-ġbir tal-pitravi u l-kondizzjonijiet marbuta mat-twassil u t-trasport.

2.

Kuntratti ta' konsenja għandhom jipprovdu li r-responsabbiltà għall-ispejjeż ta’ tagħbija u ta’ trasport mill-postijiet tal-ġbir ikunu stipulati b'mod ċar. Meta kuntratti ta' konsenja jesiġu li l-impriżi taz-zokkor jikkontribwixxu għall-ispejjeż ta' tagħbija u ta' trasport, il-persentaġġ jew l-ammonti għandhom ikunu stipulati b'mod ċar.

3.

Kuntratti ta' konsenja għandhom jipprovdu li l-ispejjeż stabbiliti ta' kull parti jkunu speċifikati b'mod ċar.

PUNT V

1.

Kuntratti ta’ konsenja għandhom jipprovdu għal punti ta' akkoljenza għall-pitravi.

2.

Meta l-bejjiegħa tal-pitravi u l-impriżi taz-zokkor ikunu diġà ffirmaw kuntratt ta’ konsenja għas-sena ta' kummerċjalizzazzjoni preċedenti, il-punti ta' akkoljenza miftiehma bejniethom għall-konsenji matul dik is-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni għandhom jibqgħu joperaw. Ftehim fil-kummerċ jista’ jwassal għal deroga minn din id-dispożizzjoni.

PUNT VI

1.

Kuntratti ta' konsenja għandhom jipprovdu għall-kontenut taz-zokkor li jrid ikun iddeterminat permezz tal-metodu polarimetriku jew, sabiex jittieħed kont ta' żviluppi teknoloġiċi, metodu ieħor maqbul bejn iż-żewġ partijiet. Għandu jittieħed kampjun tal-pitravi fil-mument tar-riċeviment.

2.

Ftehimiet fil-kummerċ jistgħu jistipulaw li jittieħdu kampjuni fi stadju ieħor. F’każi bħal dawn, il-kuntratt ta’ konsenja għandu jipprovdi għal korrezzjoni biex jikkumpensa għal kwalunkwe waqgħa fil-kontenut taz-zokkor bejn ir-riċeviment u t-teħid tal-kampjun.

PUNT VII

Il-kuntratti ta’ konsenja għandhom jipprovdu għall-piż gross, it-tara u l-kontenut taz-zokkor li jridu jiġu determinati bl-użu ta’ proċeduri maqbula:

(a)

b'mod konġunt, mill-impriża taz-zokkor u l-organizzazzjoni tal-kummerċ tal-produtturi tal-pitravi, jekk ftehim fil-kummerċ jipprovdi għal dan;

(b)

mill-impriża taz-zokkor, taħt is-superviżjoni tal-organizzazzjoni tal-kummerċ tal-produtturi tal-pitravi;

(c)

mill-impriża taz-zokkor, taħt is-superviżjoni ta' espert rikonoxxut mill-Istat Membru kkonċernat, dment li l-bejjiegħ tal-pitravi jħallas l-ispejjeż ta' dan.

PUNT VIII

1.

Kuntratti ta’ konsenja għandhom jesiġu li l-impriżi taz-zokkor jagħmlu waħda jew aktar minn dawn li ġejjin għall-kwantità sħiħa ta’ pitravi kkonsenjata:

(a)

li l-polpa friska prodotta mit-tunnellaġġ ta’ pitravi kkonsenjati jrodduha lura bla ħlas lill-bejjiegħ, bi spejjeż tat-trasport għall-bejjiegħ tal-pitravi (ex-factory);

(b)

li parti minn dik il-polpa, ippressata, imnixxfa, jew imnixxfa u magħmula ġulepp, irodduha lura bla ħlas lill-bejjiegħ, bi spejjeż tat-trasport għall-bejjiegħ tal-pitravi (ex-factory);

(c)

li l-polpa, ippressata jew imnixxfa, irodduha lura lill-bejjiegħ tal-pitravi, bi spejjeż tat-trasport għall-bejjiegħ (ex-factory); f'dan il-każ l-impriża taz-zokkor tista' tesiġi li l-bejjiegħ tal-pitravi jħallas l-ispejjeż tal-ippressar jew tat-tnixxif;

(d)

li jħallsu kumpens lill-bejjiegħ tal-pitravi li jieħu kont tal-possibbiltajiet ta’ bejgħ tal-polpa konċernata.

2.

Meta partijiet mill-kwantità sħiħa tal-pitravi kkonsenjata jiġu soġġetti għal trattat amenti differenti, il-kuntratt ta’ konsenja għandu jimponi aktar minn waħda mill-obbligi previsti fil-paragrafu 1.

3.

Ftehim fil-kummerċ jista’ jipprovdi għal stadju ta’ konsenja għall-polpa li huwa differenti minn dak imsemmi fil-punti (a), (b) u (c) tal-paragrafu 1.

PUNT IX

Kuntratti ta’ konsenja għandhom jistabbilixxu l-iskadenzi ta' żmien għal kwalunkwe pagament bil-quddiem u għall-ħlas tal-prezz tax-xiri tal-pitravi.

PUNT X

Meta kuntratti ta’ konsenja jistipulaw regoli li jkopru kwistjonijiet ittrattati f'dan l-Anness, jew meta jinkludu dispożizzjonijiet li jirregolaw kwistjonijiet oħra, id-dispożizzjonijiet u l-effetti tagħhom ma għandhomx ikunu f’kunflitt ma’ dan l-Anness.

PUNT XI

1.

Ftehimiet fil-kummerċ kif deskritti fil-punt 6 tat-Taqsima A tal-Parti II tal-Anness II għandu jkun fihom klawżoli dwar l-arbitraġġ.

2.

Ftehimiet fil-kummerċ jistgħu jistabbilixxu mudell standard għall-kuntratti ta' konsenja li jkun kompatibbli ma dan ir-Regolament u r-regoli tal-Unjoni.

3.

Meta l-ftehimiet fil-kummerċ fil-livell tal-Unjoni, dak reġjonali jew dak lokali jistabbilixxu regoli dwar il-kwistjonijiet li jiġu ttrattati f'dan ir-Regolament, jew meta huma jkollhom dispożizzjonijiet li jirregolaw kwistjonijiet oħra, id-dispożizzjonijiet u l-effetti tagħhom ma għandhomx ikunu f'kunflitt ma' dan l-Anness.

4.

Il-ftehimiet imsemmija fil-paragrafu 3 jistipulaw, b’mod partikolari:

(a)

l-iskala ta’ konverżjoni msemmija il-Punt II(4);

(b)

regoli dwar l-għażla u l-forniment taż-żrieragħ tal-varjetajiet ta’ pitravi li għandhom jiġu prodotti;

(c)

il-kontenut minimu ta’ zokkor tal-pitravi li għandhom jiġu kkonsenjati;

(d)

rekwiżit għal konsultazzjoni bejn ir-rappreżentanti tal-impriża taz-zokkor u tal-bejjiegħa tal-pitravi qabel ma tiġi stabbilita d-data tal-konsenji tal-pitravi;

(e)

il-ħlas ta’ pagamenti lill-bejjiegħa tal-pitravi għal konsenji li jaslu kmieni jew tard;

(f)

dettalji tal-kondizzjonijiet u l-ispejjeż relatati mal-polpa kif imsemmijin fil-Punt VIII;

(g)

it-tneħħija tal-polpa mill-bejjiegħ tal-pitravi;

(h)

regoli dwar l-adattament tal-prezzijiet f'każi fejn jiġu miftiehma kuntratti pluriennali;

(i)

regoli dwar it-teħid tal-kampjuni u metodi biex jiġu determinati l-piż gross, it-tara u l-kontenut taz-zokkor.


ANNESS XI

KONDIZZJONIJIET TA' XIRI GĦALL-PITRAVI, MATUL IL-PERIJODU MSEMMI FL-ARTIKOLU 124

PUNT I

1.

Il-kuntratti ta' konsenja jsiru bil-miktub u għal kwantità speċifika ta’ pitravi bil-kwota.

2.

Il-kuntratti ta’ konsenja għandhom jispeċifikaw jekk tistax tiġi pprovduta kwantità addizzjonali ta’ pitravi, u taħt liema kondizzjonijiet.

PUNT II

1.

Il-kuntratti tal-konsenja għandhom jindikaw il-prezzijiet tax-xiri għall-kwantitajiet ta’ pitravi msemmija fil-punt (a) u, jekk adatt, punt (b) tal-Artikolu 127(2). Fil-każ tal-kwantitajiet imsemmija fil-punt (a) fl-Artikolu 127(2), dawk il-prezzijiet ma jistgħux ikunu anqas mill-prezz minimu tal-pitravi tal-kwota msemmija fl-Artikolu 135.

2.

Kuntratti ta' konsenja għandhom jispeċifikaw kontenut fiss ta’ zokkor għall-pitravi. Huma għandhom jinkludu skala ta’ konverżjoni li turi l-kontenuti differenti ta’ zokkor u l-fatturi li bihom issir il-konverżjoni tal-kwantitajiet ta’ pitravi pprovduti fi kwantitajiet li jikkorrispondu għall-kontenut ta’ zokkor indikat fil-kuntratt ta’ konsenja.

L-iskala għandha tkun ibbażata fuq l-ammont tal-prodott li jikkorrispondi mal-kontenuti differenti ta’ zokkor.

3.

Meta l-bejjiegħ tal-pitravi jkun iffirma kuntratt ta’ konsenja ma' impriża taż-żokkor għall-konsenja ta' pitravi kif imsemmi fil-punt (a) tal-Artikolu 127(2), il-konsenji kollha ta’ dan il-bejjiegħ, mibdula f'konformità mal-paragrafu 2 ta' dan il-Punt, għandhom jitqiesu bħala konsenji skont it-tifsira tal-punt (a) tal-Artikolu 127(2), sal-kwantità ta' pitravi speċifikata fil-kuntratt tal-konsenja.

4.

L-impriżi taz-zokkor li jipproduċu kwantità ta’ zokkor li hija anqas mill-kwota bażika tagħhom ta' pitravi li għalihom huma jkunu ffirmaw kuntratti ta' konsenja qabel it-tħawwil skont id-dispożizzjonijiet taħt punt (a) tal-Artikolu 127(2), għandhom iqassmu l-kwantità korrespondenti ta’ pitravi ma’ kwalunkwe produzzjoni addizzjonali sal-ammont tal-kwota bażika tagħhom mal-bejjiegħa tal-pitravi li magħhom ikunu ffirmaw kuntratti ta' konsenja qabel it-tħawwil skont it-tifsira tal-punt (a) tal-Artikolu 127(2).

Ftehim fil-kummerċ jista’ jwassal għal deroga minn din id-dispożizzjoni.

PUNT III

1.

Kuntratti ta' konsenja għandhom jinkludu dispożizzjonijiet dwar l-iskaljonar u d-dewmien normali tal-konsenji tal-pitravi.

2.

Id-dispożizzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 għandhom ikunu dawk applikabbli matul is-sena ta' kummerċjalizzazzjoni preċedenti, b’kont meħud tal-livell ta’ produzzjoni reali.

PUNT IV

1.

Il-kuntratti ta' konsenja għandhom jipprovdu għall-postijiet għall-ġbir tal-pitravi.

2.

Meta l-bejjiegħa tal-pitravi u l-impriżi taz-zokkor ikunu diġà ffirmaw kuntratt ta’ konsenja għas-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni preċedenti, il-postijiet tal-ġbir miftiehma bejniethom għall-konsenji matul dik is-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni għandhom jibqgħu joperaw. Ftehim fil-kummerċ jista’ jwassal għal deroga minn din id-dispożizzjoni.

3.

Il-kuntratti ta’ konsenja għandhom jipprovdu li l-ispejjeż ta' tagħbija u ta' trasport mill-postijiet tal-ġbir għandhom jitħallsu mill-impriża taz-zokkor skont ftehimiet speċjali bbażati fuq regoli jew użi lokali li kienu jitħaddmu qabel is-sena ta' kummerċjalizzazzjoni preċedenti.

4.

Madankollu, fid-Danimarka, fl-Irland, fil-Greċja, fi Spanja, fil-Portugall, fil-Finlandja u fir-Renju Unit, fejn il-pitravi jiġu kkonsenjati bla ħlas fil-fabbrika, il-kuntratti ta’ konsenja għandhom jesiġu li l-impriżi taz-zokkor jikkontribwixxu għall-ispejjeż ta’ tagħbija u ta’ trasport u għandhom jistipulaw l-persentaġġ jew l-ammonti.

PUNT V

1.

Kuntratti ta’ konsenja għandhom jipprovdu għal punti ta' akkoljenza għall-pitravi.

2.

Meta l-bejjiegħa tal-pitravi u l-impriżi taz-zokkor ikunu diġà ffirmaw kuntratt ta’ konsenja għas-sena ta' kummerċjalizzazzjoni preċedenti, il-punti ta' akkoljenza miftiehma bejniethom għall-konsenji matul dik is-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni għandhom jibqgħu joperaw. Ftehim fil-kummerċ jista’ jwassal għal deroga minn din id-dispożizzjoni.

PUNT VI

1.

Il-kuntratti ta' konsenja għandhom jipprovdu għall-kontenut taz-zokkor li jrid ikun iddeterminat permezz tal-metodu polarimetriku. Għandu jittieħed kampjun tal-pitravi fil-mument tar-riċeviment..

2.

Ftehimiet fil-kummerċ jistgħu jistipulaw li jittieħdu kampjuni fi stadju ieħor. F’każi bħal dawn, il-kuntratt ta’ konsenja għandu jipprovdi għal korrezzjoni biex jikkumpensa għal kwalunkwe waqgħa fil-kontenut taz-zokkor bejn ir-riċeviment u t-teħid tal-kampjun.

PUNT VII

Il-kuntratti ta’ konsenja għandhom jipprovdu għall-piż gross, it-tara u l-kontenut taz-zokkor li jridu jiġu determinati bl-użu ta’ waħda mill-proċeduri li ġejjin:

(a)

b'mod konġunt, mill-impriża taz-zokkor u l-organizzazzjoni tal-kummerċ tal-produtturi tal-pitravi, jekk ftehim fil-kummerċ jipprovdi għal dan;

(b)

mill-impriża taz-zokkor, taħt is-superviżjoni tal-organizzazzjoni tal-kummerċ tal-produtturi tal-pitravi;

(c)

mill-impriżi taz-zokkor, taħt is-superviżjoni ta' espert rikonoxxut mill-Istat Membru kkonċernat, dment li l-bejjiegħ tal-pitravi jħallas l-ispejjeż ta' dan.

PUNT VIII

1.

Kuntratti ta’ konsenja għandhom jesiġu li l-impriżi taz-zokkor jagħmlu waħda jew aktar minn dawn li ġejjin għall-kwantità sħiħa ta’ pitravi kkonsenjata:

(a)

li l-polpa friska prodotta mit-tunnellaġġ ta’ pitravi kkonsenjati jrodduha lura bla ħlas lill-bejjiegħ, bi spejjeż tat-trasport għall-bejjiegħ tal-pitravi (ex-factory);

(b)

li parti minn dik il-polpa, ippressata, imnixxfa, jew imnixxfa u magħmula ġulepp, irodduha lura bla ħlas lill-bejjiegħ, bi spejjeż tat-trasport għall-bejjiegħ tal-pitravi (ex-factory);

(c)

li l-polpa, ippressata jew imnixxfa, irodduha lura lill-bejjiegħ tal-pitravi, bi spejjeż tat-trasport għall-bejjiegħ (ex-factory); f'dan il-każ l-impriża taz-zokkor tista' tesiġi li l-bejjiegħ tal-pitravi jħallas l-ispejjeż tal-ippressar jew tat-tnixxif;

(d)

li jħallsu kumpens lill-bejjiegħ tal-pitravi li jieħu kont tal-possibbiltajiet ta’ bejgħ tal-polpa konċernata.

2.

Meta partijiet mill-kwantità sħiħa tal-pitravi kkonsenjata jiġu soġġetti għal trattat amenti differenti, il-kuntratt ta’ konsenja għandu jimponi aktar minn waħda mill-obbligi previsti fil-paragrafu 1.

3.

Ftehim fil-kummerċ jista’ jipprovdi għal stadju ta’ konsenja għall-polpa li huwa differenti minn dak imsemmi fil-punti 1(a), (b) u (c) tal-paragrafu 1.

PUNT IX

1.

Kuntratti ta’ konsenja għandhom jistabbilixxu l-iskadenzi ta' żmien għal kwalunkwe pagament bil-quddiem u għall-ħlas tal-prezz tax-xiri tal-pitravi.

2.

L-iskadenzi msemmija fil-paragrafu 1 għandhom ikunu dawk li kienu validi matul is-sena ta’ kummerċjalizzazzjoni preċedenti. Ftehim fil-kummerċ jista’ jwassal għal deroga minn din id-dispożizzjoni.

PUNT X

Meta kuntratti ta’ konsenja jistipulaw regoli li jkopru kwistjonijiet ittrattati f'dan l-Anness, jew meta jinkludu dispożizzjonijiet li jirregolaw kwistjonijiet oħra, id-dispożizzjonijiet u l-effetti tagħhom ma għandhomx ikunu f’kunflitt ma’ dan l-Anness.

PUNT XI

1.

Ftehimiet fil-kummerċ kif deskritti fil-punt 6 tat-Taqsima A tal-Parti II tal-Anness II għandu jkun fihom klawżoli dwar l-arbitraġġ.

2.

Meta l-ftehim fil-kummerċ fil-livell tal-Unjoni, reġjonali jew dak lokali jistipulaw regoli li jkopru l-kwistjonijiet ittrattati f'dan ir-Regolament, jew meta huma ikun fihom dispożizzjonijiet li jirregolaw kwistjonijiet oħra, id-dispożizzjonijiet u l-effetti tagħhom ma għandhomx ikunu f'kunflitt ma' dan l-Anness.

3.

Il-ftehimiet imsemmija fil-paragrafu 2 jistipulaw, b’mod partikolari:

(a)

regoli dwar it-tqassim bejn il-bejjiegħa tal-pitravi ta’ kwantitajiet ta’ pitravi li l-impriża taz-zokkor tiddeċiedi li tixtri qabel it-tħawwil, għall-manifattura ta' zokkor fil-limiti tal-kwota;

(b)

regoli dwar it-tqassim kif imsemmija fil-Punt II(4);

(c)

l-iskala ta’ konverżjoni msemmija il-Punt II(2);

(d)

regoli dwar l-għażla u l-forniment taż-żrieragħ tal-varjetajiet ta’ pitravi li għandhom jiġu prodotti;

(e)

il-kontenut minimu ta’ zokkor tal-pitravi li għandhom jiġu kkonsenjati;

(f)

rekwiżit għal konsultazzjoni bejn ir-rappreżentanti tal-impriża taz-zokkor u tal-bejjiegħa tal-pitravi qabel ma tiġi stabbilita d-data tal-konsenji tal-pitravi;

(g)

il-ħlas ta’ pagamenti lill-bejjiegħa tal-pitravi għal konsenji li jaslu kmieni jew tard;

(h)

dettalji dwar:

(i)

il-parti tal-polpa msemmija fil-Punt VIII (1)(b),

(ii)

l-ispejjeż imsemmija fil-Punt VIII(1)(c),

(iii)

il-kumpens imsemmi fil-Punt VIII(1)(d);

(i)

it-tneħħija tal-polpa mill-bejjiegħ tal-pitravi;

(j)

mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 135, regoli dwar l-allokazzjoni bejn l-impriża taz-zokkor u l-bejjiegħa tal-pitravi ta' kwalunkwe differenza bejn il-limitu ta’ referenza u l-prezz effettiv tal-bejgħ taz-zokkor.

PUNT XII

F’każ li ma jkun hemm l-ebda ftehim fil-kummerċ dwar kif għandha ssir l-allokazzjoni bejn il-bejjiegħa tal-pitravi tal-kwantitajiet ta’ pitravi maħsuba għall-produttur taz-zokkor fil-limiti tal-kwota li l-impriża taz-zokkor toffri li jixtri qabel it-tħawwil, l-Istat Membru kkonċernat jista’ jistabbilixxi regoli dwar l-allokazzjoni hu stess.

Dawk ir-regoli jistgħu jagħtu wkoll lill-bejjiegħa li tradizzjonalment ibigħu l-pitravi lill-kooperattivi drittijiet ta’ konsenja minbarra dawk li jgawdu li kieku kienu jappartjenu għal kooperattivi bħal dawn.


ANNESS XII

KWOTI NAZZJONALI U REĠJONALI GĦALL-PRODUZZJONI TAZ-ZOKKOR, TAL-ISOGLUKOŻJU U TAL-ĠULEPP TAL-INULINA MSEMMIJIN FL-ARTIKOLU 136

(tunellati)

Stati Membri jew reġjuni

(1)

Zokkor

(2)

Isoglukożju

(3)

Ġulepp tal-inulina

(4)

Belġju

676 235,0

114 580,2

0

Bulgarija

0

89 198,0

 

Repubblika Ċeka

372 459,3

 

 

Danimarka

372 383,0

 

 

Ġermanja

2 898 255,7

56 638,2

 

Irlanda

0

 

 

Greċja

158 702,0

0

 

Spanja

498 480,2

53 810,2

 

Franza (metropolitana)

3 004 811,15

 

0

Dipartimenti Franċiżi extra-Ewropej

432 220,05

 

 

Kroazja

192 877,0

 

 

Italja

508 379,0

32 492,5

 

Latvja

0

 

 

Litwanja

90 252,0

 

 

Ungerija

105 420,0

250 265,8

 

Pajjiżi l-Baxxi

804 888,0

0

0

Awstrija

351 027,4

 

 

Polonja

1 405 608,1

42 861,4

 

Portugall (kontinentali)

0

12 500,0

 

Reġjun Awtonomu tal-Azores

9 953,0

 

 

Rumanija

104 688,8

0

 

Slovenja

0

 

 

Slovakkja

112 319,5

68 094,5

 

Finlandja

80 999,0

0

 

Svezja

293 186,0

 

 

Renju Unit

1 056 474,0

0

 

TOTALI

13 529 618,2

720 440,8

0


ANNESS XIII

REGOLI DETTALJATI DWAR IT-TRASFERIMENTI TA' KWOTI TAZ-ZOKKOR JEW ISOGLUKOŻJU F'KONFORMITÀ MAL-ARTIKOLU 138

PUNT I

Għall-finijiet ta’ dan l-Anness:

(a)

' "l-għaqda flimkien ta’ impriżi' " tfisser l-għaqda ta’ żewġ impriżi jew aktar f’impriża waħda;

(b)

' "it-trasferiment ta’ impriża' " tfisser it-trasferiment tal-assi ta’ impriża li jkollha kwota għal impriża waħda jew aktar jew l-assorbiment tagħhom fiha jew fihom;

(c)

' "it-trasferiment ta’ fabbrika' " tfisser it-trasferiment, għal impriża waħda jew aktar, tas-sjieda ta’ unità teknika, inkluż l-impjant kollu meħtieġ biex jiġi mmanifatturat il-prodott ikkonċernat, li jwassal għall-assorbiment parzjali jew totali tal-produzzjoni tal-impriża li tkun qed tagħmel it-trasferiment;

(d)

' "il-kiri ta’ fabbrika' " tfisser il-kuntratt ta’ kiri ta’ unità teknika, inkluż l-impjant kollu meħtieġ għall-manifattura taz-zokkor, bil-ħsieb li din l-unità titħaddem, li jkun konkluż għal perijodu ta’ mill-anqas tliet snin ta' kummerċjalizzazzjoni konsekuttivi, li l-partijiet jaqblu li ma jtemmux qabel tmiem it-tielet sena tal-kummerċjalizzazzjoni, ma’ impriża li hija stabbilita fl-istess Stat Membru bħall-fabbrika kkonċernata, jekk, wara li l-kirja tidħol fis-seħħ, l-impriża li tikri l-fabbrika tista’ titqies bħala impriża li tipproduċi z-zokkor biss għall-produzzjoni sħiħa tagħha.

PUNT II

1.

Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 2, fil-każ ta’ fużjoni jew trasferiment ta’ impriżi li jipproduċu z-zokkor jew it-trasferiment ta’ fabbriki taz-zokkor, il-kwota għandha tiġi aġġustata kif ġej:

(a)

fl-eventwalità ta’ għaqda bejn l-impriżi għall-produzzjoni taz-zokkor, l-Istati Membri għandhom jallokaw lill-impriża li toħroġ mill-għaqda, kwota ugwali għas-somma tal-kwoti allokati preċedentement lill-għaqda, lill-impriżi għall-produzzjoni taz-zokkor ikkonċernati;

(b)

fl-eventwalità ta’ trasferiment ta’ impriża ta’ produzzjoni taz-zokkor, l-Istat Membru għandu jalloka l-kwota tal-impriża trasferita lill-impriża li tittrasferixxi, għall-produzzjoni taz-zokkor jew, jekk ikun hemm aktar minn impriża waħda li tittrasferixxi, l-allokazzjoni għandha ssir b’mod proporzjonali mal-produzzjoni taz-zokkor assorbit minn kull wieħed minnhom;

(c)

fl-eventwalità tat-trasferiment ta’ fabbrika taz-zokkor, l-Istat Membru għandu jnaqqas il-kwota tal-impriża li tittrasferixxi s-sjieda ta’ fabbrika u għandha żżid il-kwota tal-impriża ta’ produzzjoni taz-zokkor jew tal-impriżi li jakkwistaw il-fabbrika partikolari bil-kwantità mnaqqsa proporzjonalment mal-produzzjoni assorbita.

2.

Meta xi wħud minn dawk li jkabbru l-pitravi taz-zokkor jew il-kannamieli li jkunu affettwati b’mod dirett minn waħda mill-ħidmiet imsemmija fil-punt paragrafu 1 juru, b’mod ċar, ir-rieda tagħhom li jfornu l-pitravi jew il-kannamieli tagħhom lil impriża li tipproduċi z-zokkor li ma tkunx parti minn dawk il-ħidmiet, l-Istat Membru jista’ jagħmel l-allokazzjoni abbażi tal-produzzjoni assorbita mill-impriża li lilha jkun behsiebhom jagħtu l-pitravi jew il-kannamieli tagħhom.

3.

Fil-każ ta' għeluq, f’ċirkustanzi oħrajn minbarra dawk imsemmija fil-punt paragrafu1, ta’:

(a)

impriża li tipproduċi z-zokkor,

(b)

fabbrika waħda jew aktar ta’ impriża li tipproduċi z-zokkor.

Ll-Istat Membru jista' jalloka l-parti tal-kwoti involuti f'tali għeluq lil impriża waħda jew aktar li jipproduċu z-zokkor.

Barra minn hekk, fil-każ imsemmi fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu, f’każ li xi wħud mill-produtturi kkonċernati juru, b’mod ċar, ir-rieda tagħhom li jfornu l-pitravi jew il-kannamieli tagħhom lil impriża partikolari li tipproduċi z-zokkor, l-Istat Membru jista’ jalloka l-proporzjon tal-kwoti li jikkorrispondi mal-pitravi jew mal-kannamieli kkonċernati lill-impriża li lilha jkun behsiebhom jagħtu dawk il-prodotti.

4.

Meta tintuża d-deroga msemmija fl-Artikolu 127(5), l-Istat Membru kkonċernat jista’ jitlob lil dawk li jkabbru l-pitravi u lill-impriżi taz-zokkor li jkunu effettwati minn dik id-deroga biex jinkludu, fil-ftehimiet fi ħdan il-qasam tagħhom, klawżoli speċjali li jippermettu lill-Istat Membru japplika l-punti paragrafi 2 u 3 ta’ dan il-Punt.

5.

Fil-każ ta' kera ta' fabbrika li tappartjeni għal impriża li tipproduċi z-zokkor, l-Istat Membru jista' jnaqqas il-kwota tal-impriża li qed toffri l-fabbrika għall-kera u jalloka l-porzjon li bih tkun naqset il-kwota lill-impriża li tikri l-fabbrika sabiex tipproduċi z-zokkor fiha.

Jekk il-kirja tul il-perijodu ta’ tliet snin ta’ kummerċjalizzazzjoni msemmija fil-punt Punt I (d) l-aġġustament ta’ kwota skont l-ewwel subparagrafu ta’ dan il-punt għandu jiġi kkanċellat retroattivament mill-Istat Membru skont id-data li fiha ikun seħħ il-kiri. Madankollu jekk il-kirja tintemm minħabba force majeure, l-Istat Membru mhuwiex marbut li jikkanċella l-aġġustament.

6.

Meta impriża li tipproduċi z-zokkor ma tkunx tista’ tiżgura aktar li hija tissodisfa l-obbligi tagħha skont il-liġi tal-Unjoni lejn il-produtturi tal-pitravi taz-zokkor jew tal-kannamieli kkonċernati, u f’każ li dik is-sitwazzjoni, l-awtoritajiet kompetenti tal-Istat Membru kkonċernat ikunu aċċertaw ruħhom minnha, l-Istat Membru kkonċernat jista’ jalloka, għal sena waħda ta' kummerċjalizzazzjoni jew aktar, il-parti tal-kwoti kkonċernata lil impriża waħda jew aktar li jipproduċu z-zokkor b’mod proporzjonat għall-produzzjoni assorbita.

7.

Fejn Stat Membru jagħti lil impriża li tipproduċi z-zokkor garanziji ta' prezz u ta' kummerċ għall-ipproċessar taz-zokkor tal-pitravi taz-zokkor fl-alkoħol etiliku, dak l-Istat Membru jista', bi ftehim ma' dik l-impriża u l-koltivaturi taz-zokkor tal-pitravi kkonċernati, jalloka l-kwoti tal-produzzjoni taz-zokkor kollha jew parti minnhom għal impriża waħda jew aktar għal sena waħda ta' kummerċjalizzazzjoni jew aktar.

PUNT III

Fil-każ ta' fużjoni jew trasferiment ta' impriżi li jipproduċu l-isoglukosju jew it-trasferiment ta' fabbrika li tipproduċi l-isoglukosju, l-Istat Membru jista' jalloka l-kwoti involuti għall-produzzjoni tal-isoglukosju lil impriża waħda jew aktar, kemm jekk għandhom kwota ta' produzzjoni u kemm jekk le.

PUNT IV

Il-miżuri meħuda skond il-Punti II u III jistgħu jieħdu effett biss jekk jintlaħqu l-kondizzjonijiet li ġejjin:

(a)

l-interessi ta’ kull waħda mill-partijiet kkonċernati jkunu kkunsidrati;

(b)

l-Istat Membru konċernat jikkunsidra li huwa probabbli li jtejbu l-istruttura tas-setturi tal-manifattura tal-pitravi, tal-kannamieli u taz-zokkor;

(c)

jikkonċernaw impriżi stabbiliti fl-istess territorju li għaliha ġiet stabbilita l-kwota fl-Anness XII.

PUNT V

Meta l-fużjoni jew it-trasferiment iseħħ bejn l-1 ta' Ottubru u t-30 ta' April tas-sena ta' wara, il-miżuri msemmija fil-Punti II u III għandhom jieħdu effett għas-sena ta' kummerċjalizzazzjoni attwali.

Meta l-fużjoni jew it-trasferiment iseħħ bejn l-1 ta' Mejju u t-30 ta' Settembru tal-istess sena, il-miżuri msemmija fil-Punti II u III għandhom jieħdu effett għas-sena ta' kummerċjalizzazzjoni ta' wara.

PUNT VI

Fejn huma applikati l-Punti II u III, l-Istati Membri għandhom jinformaw lill-Kummissjoni bil-kwoti aġġustati mhux aktar tard minn 15-il jum wara l-iskadenza tal-perijodi msemmija fil-Punt V.


ANNESS XIV

TABELLA TA’ KORRELAZZJONI MSEMMIJA FL-ARTIKOLU 230

Regolament (KE) Nru 1234/2007

Dan ir-Regolament

Regolament (UE) Nru 1306/2013

Artikolu 1

Artikolu 1

Artikolu 2(1)

Artikolu 3(1) u (2)

Artikolu 2(2)(a) u (b)

Artikolu 2(2)(c)

Artikolu 15(1)(a)

Artikolu 3

Artikolu 6

Artikolu 4

Artikolu 5, l-ewwel paragrafu

Artikolu 5, it-tieni paragrafu, l-ewwel parti

Artikolu 3(4)

Artikolu 5, it-tieni paragrafu, it-tieni parti

Artikolu 5, it-tielet paragrafu

Artikolu 5(a)

Artikolu 6

Artikolu 7

Artikolu 9

Artikolu 8

Artikolu 7

Artikolu 9

Artikolu 126

Artikolu 10

Artikolu 11

Artikolu 11

Artikolu 12

Artikolu 12

Artikolu 13

Artikolu 13

Artikolu 14 (1)

Artikolu 14 (imħassar)

Artikolu 15 (imħassar)

Artikolu 16 (imħassar)

Artikolu 17 (imħassar)

Artikolu 18(1) sa (4)

Artikolu 15(2) (1)

Artikolu 18(5)

Artikolu 19 (imħassar)

Artikolu 20 (imħassar)

Artikolu 21 (imħassar)

Artikolu 22 (imħassar)

Artikolu 23 (imħassar)

Artikolu 24 (imħassar)

Artikolu 25

Artikolu 16(1)

Artikolu 26

Artikolu 27

Artikolu 28

Artikolu 29

Artikolu 30 (imħassar)

Artikolu 31

Artikolu 17

Artikolu 32

Artikolu 33

[Artikolu 18]

Artikolu 34

[Artikolu 18]

Artikolu 35 (imħassar)

Artikolu 36 (imħassar)

Artikolu 37

[Artikolu 18]

Artikolu 38

[Artikolu 18]

Artikolu 39

[Artikolu 19(3)]

Artikolu 40

[Artikolu 19(5)(a) u Artikolu 20(o)(iii)]

Artikolu 41

Artikolu 42(1)

Artikolu 10

Artikolu 42(2)

Artikolu 20(u)

Artikolu 43(a) sa (f), (i), (j) u (l)

Artikoli 19 u 20

Artikolu 43(g), (h) u (k)

Artikolu 44

Artikolu 220(1)(a), (2) u (3)

Artikolu 45

Artikolu 220(1)(b), (2) u (3)

Artikolu 46(1)

Artikolu 220(5)

Artikolu 46(2)

Artikolu 220(6)

Artikolu 47

Artikolu 219

Artikolu 48

Artikolu 219

Artikolu 49

Artikolu 135 (1)

Artikolu 50

Artikoli 125 u 127

Artikolu 51

Artikolu 128 (1)

Artikolu 52

Artikolu 130

Artikolu 52a

Artikolu 53(a)

Artikolu 132(c)

Artikolu 53(b)

Artikolu 130(2)

Artikolu 53(c)

Artikolu 130(6)

Artikolu 54

Artikolu 166

Artikolu 55

 (2)

Artikolu 56

Artikolu 136

Artikolu 57

Artikolu 137

Artikolu 58

Artikolu 59

Artikolu 60

Artikolu 138

Artikolu 61

Artikolu 139

Artikolu 62

Artikolu 140

Artikolu 63

Artikolu 141

Artikolu 64(1)

Artikolu 142(1)

Artikolu 64(2) u (3)

Artikolu 142(2) (1)

Artikolu 65

 (2)

Artikolu 66

Artikolu 67

Artikolu 68

Artikolu 69

Artikolu 70

Artikolu 71

Artikolu 72

Artikolu 73

Artikolu 74

Artikolu 75

Artikolu 76

Artikolu 77

Artikolu 78

Artikolu 79

Artikolu 80

Artikolu 81

Artikolu 82

Artikolu 83

Artikolu 84

Artikolu 84a

Artikolu 85(a)

Artikolu 143(1) u Artikolu 144(a)

Artikolu 85(b)

Artikolu 144(j)

Artikolu 85(c)

Artikolu 144(i)

Artikolu 85(d)

Artikolu 85a

 (1)

Artikolu 85b

 (1)

Artikolu 85c

 (1)

Artikolu 85d

 (1)

Artikolu 85e

 (1)

Artikolu 85f

 (1)

Artikolu 85g

 (1)

Artikolu 85h

 (1)

Artikolu 85i

 (1)

Artikolu 85j

 (1)

Artikolu 85k

 (1)

Artikolu 85l

 (1)

Artikolu 85m

 (1)

Artikolu 85n

 (1)

Artikolu 85o

Artikolu 85p

Artikolu 85q

Artikolu 85r

Artikolu 85s

Artikolu 85t

Artikolu 85u

Artikolu 85v

Artikolu 85w

Artikolu 85x

Artikolu 86 (imħassar)

Artikolu 87 (imħassar)

Artikolu 88 (imħassar)

Artikolu 89 (imħassar)

Artikolu 90 (imħassar)

Artikolu 91

Artikolu 92

Artikolu 93

Artikolu 94

Artikolu 94a

Artikolu 95

Artikolu 95a

Artikolu 96 (imħassar)

Artikolu 97

Artikolu 129 (1)

Artikolu 98

 (1)

Artikolu 99

Artikolu 100

Artikolu 101 (imħassar)

Artikolu 102

Artikolu 26 (1)

Artikolu 102(2)

Artikolu 217

Artikolu 102a

Artikolu 58

Artikolu 103

Artikoli 29, 30 u 31

Artikolu 103a

Artikolu 103b

Artikolu 32

Artikolu 103c

Artikolu 33

Artikolu 103d

Artikolu 34

Artikolu 103e

Artikolu 35

Artikolu 103f

Artikolu 36

Artikolu 103g

Artikolu 37(a) u Artikolu 38(b)

Artikolu 103ga

Artikolu 23

Artikolu 103ga(7)

Artikolu 217

Artikolu 103h(a) sa (e)

Artikoli 37 u 38

Artikolu 103h(f)

Artikoli 24 u 25

Artikolu 103i

Artikolu 39

Artikolu 103j

Artikolu 40

Artikolu 103k

Artikolu 41

Artikolu 103l

Artikolu 42

Artikolu 103m

Artikolu 43

Artikolu 103n

Artikolu 44

Artikolu 103n(4)

Artikolu 212

Artikolu 103o

Artikolu 103p

Artikolu 45

Artikolu 103q

Artikolu 46

Artikolu 103r

Artikolu 47

Artikolu 103s

Artikolu 48

Artikolu 103t

Artikolu 49

Artikolu 103u(1)(a)

Artikolu 50

Artikolu 103u(1)(b)

Artikolu 51

Artikolu 103u(2) sa (5)

Artikolu 52

Artikolu 103v

Artikolu 50

Artikolu 103w

Artikolu 103x

Artikolu 103y

Artikolu 103z

Artikolu 103za

Artikoli 53 u 54

Artikolu 104

Artikolu 105(1)

Artikolu 55(1)

Artikolu 105(2)

Artikolu 215

Artikolu 106

Artikolu 55(4)

Artikolu 107

Artikolu 55(3)

Artikolu 108(1)

Artikolu 55(2)

Artikolu 108(2)

Artikolu 109, l-ewwel sentenza

Artikolu 55(1), l-aħħar sentenza

Artikolu 110

Artikoli 56 u 57

Artikolu 111

Artikolu 112

Artikolu 113(1)

Artikolu 75(1) u (2)

Artikolu 113(2)

Artikolu 75(5)

Artikolu 113(3), l-ewwel subparagrafu

Artikolu 74

Artikolu 113(3), it-tieni subparagrafu

Artikolu 89

Artikolu 113a(1) sa (3)

Artikolu 76

Artikolu 113a(4)

 (1)

Artikolu 113b

Artikolu 75(3)

Artikolu 113c

Artikolu 167

Artikolu 113d(1), l-ewwel subparagrafu

Artikolu 78(1) u (2)

Artikolu 113d(1), it-tieni subparagrafu

Anness VII, Parti II(1)

Artikolu 113d(2)

Artikolu 78(3)

Artikolu 113d(3)

Artikolu 82

Artikolu 114

Artikolu 78(1) (1)

Artikolu 115

Artikolu 78(1)

Artikolu 116

Artikolu 78(1)

Artikolu 117

Artikolu 77

Artikolu 118

Artikolu 78(1)

Artikolu 118a

Artikolu 92

Artikolu 118b

Artikolu 93

Artikolu 118c

Artikolu 94

Artikolu 118d(1)

Artikolu 94(3)

Artikolu 118d(2) u (3)

[Artikolu 109(3)]

Artikolu 118e

Artikolu 95

Artikolu 118f

Artikolu 96

Artikolu 118g

Artikolu 97

Artikolu 118h

Artikolu 98

Artikolu 118i

Artikolu 99

Artikolu 118j

Artikolu 100

Artikolu 118k

Artikolu 101

Artikolu 118l

Artikolu 102

Artikolu 118m

Artikolu 103

Artikolu 118n

Artikolu 104

Artikolu 118o

Artikolu 118p

Artikolu 118q

Artikolu 105

Artikolu 118r

Artikolu 106

Artikolu 118s

Artikolu 107

Artikolu 118t

Artikolu 108

Artikolu 118u

Artikolu 112

Artikolu 118v

Artikolu 113

Artikolu 118w

Artikolu 117

Artikolu 118x

Artikolu 118

Artikolu 118y

Artikolu 119

Artikolu 118z

Artikolu 120

Artikolu 118za

Artikolu 121

Artikolu 118zb

Artikolu 119

Artikolu 120

Artikolu 120a

Artikolu 81

Artikolu 120b

Artikolu 120c

Artikolu 80

Artikolu 120d, l-ewwel subparagrafu

Artikolu 83(2)

Artikolu 120d, it-tieni subparagrafu

[Artikolu 223]

Artikolu 120e(1)

Artikolu 75(3) u (4)

Artikolu 120e(2)

Artikolu 83(3) u (4)

Artikolu 120f

Artikolu 80(3)

Artikolu 120g

Artikolu 80(5) u Artikolu 91(c)

Artikolu 121(a)(i)

Artikolu 75(2)

Artikolu 121(a)(ii)

Artikolu 75(3)

Artikolu 121(a)(iii)

Artikolu 89

Artikolu 121(a)(iv)

Artikolu 75(2) u Artikolu 91(b)

Artikolu 121(b)

Artikolu 91(a)

Artikolu 121(c)(i)

Artikolu 91(a)

Artikolu 121(c)(ii) u (iii)

Artikolu 91(d)

Artikolu 121(c)(iv)

[Artikolu 223]

Artikolu 121(d)(i)

Artikolu 78(1)

Artikolu 121(d)(ii) sa (v) u (vii)

Artikolu 75(2) u (3)

Artikolu 121(d)(vi)

Artikolu 89

Artikolu 121(e)(i)

Artikolu 78(1)

Artikolu 121(e)(ii) sa (v), (vii)

Artikolu 75(3)

Artikolu 121(e)(vi)

Artikolu 75(2)

Artikolu 121(f)(i)

Artikolu 78(1)

Artikolu 121(f)(ii), (iii) u (v)

Artikolu 75(3)

Artikolu 121(f)(iv) u (vii)

Artikolu 91(g)

Artikolu 121(f)(vi)

[Artikolu 223]

Artikolu 121(g)

Artikolu 75(3)

Artikolu 121(h)

Artikolu 91(d)

Artikolu 121(i)

Artikolu 121(j)(i)

Artikolu 75(3)

Artikolu 121(j)(ii)

Artikolu 89

Artikolu 121(k)

Artikolu 122

Artikolu 121(l)

Artikoli 114, 115 u 116

Artikolu 121(m)

Artikolu 122

Artikolu 121, it-tieni paragrafu

Artikolu 78(3)

Artikolu 121, it-tielet paragrafu

Artikolu 75(3) u (4)

Artikolu 121, ir-raba' paragrafu, (a) sa (f)

Artikolu 75(3)

Artikolu 121, ir-raba' paragrafu, (g)

Artikolu 75(3)(m)

Artikolu 121, ir-raba' paragrafu, (h)

Artikolu 80(4)

Artikolu 122

Artikolu 152

Artikolu 123

Artikolu 157

Artikolu 124

Artikolu 125

Artikolu 125a

Artikolu 153

Artikolu 125b

Artikolu 154

Artikolu 125c

Artikolu 156

Artikolu 125d

Artikolu 155

Artikolu 125e

Artikolu 125f

Artikolu 164

Artikolu 125g

Artikolu 164(6)

Artikolu 125h

Artikolu 175(d)

Artikolu 125i

Artikolu 165

Artikolu 125j

Artikolu 164

Artikolu 125k

Artikolu 158

Artikolu 125l

Artikolu 164

Artikolu 125m

Artikolu 164(6) [u Artikolu 175(d)]

Artikolu 125n

Artikolu 165

Artikolu 125o

Artikoli 154 u 158

Artikolu 126

Artikolu 165

Artikolu 126a

Artikolu 154(3)

Artikolu 126b

Artikolu 157(3)

Artikolu 126c

Artikolu 149

Artikolu 126d

Artikolu 150

Artikolu 126e

Artikolu 173(2) u Artikolu 174(2)

Artikolu 127

Artikolu 173

Artikolu 128

Artikolu 129

Artikolu 130

Artikolu 176(1)

Artikolu 131

Artikolu 176(2)

Artikolu 132

Artikolu 176(3)

Artikolu 133

[Artikolu 177(2)(e)]

Artikolu 133a(1)

Artikolu 181

Artikolu 133a(2)

Artikolu 191

Artikolu 134

Artikoli 177 u 178

Artikolu 135

Artikolu 136

[Artikolu 180]

Artikolu 137

[Artikolu 180]

Artikolu 138

[Artikolu 180]

Artikolu 139

[Artikolu 180]

Artikolu 140

[Artikolu 180]

Artikolu 140a

Artikolu 181

Artikolu 141

Artikolu 182

Artikolu 142

Artikolu 193

Artikolu 143

Artikolu 180

Artikolu 144

Artikolu 184

Artikolu 145

Artikolu 187(a)

Artikolu 146(1)

Artikolu 146(2)

Artikolu 185

Artikolu 147

Artikolu 148

Artikolu 187

Artikolu 149

[Artikolu 180]

Artikolu 150

[Artikolu 180]

Artikolu 151

[Artikolu 180]

Artikolu 152

[Artikolu 180]

Artikolu 153

Artikolu 192

Artikolu 154

Artikolu 155

Artikolu 156

Artikolu 192(5)

Artikolu 157

Artikolu 189

Artikolu 158

Artikolu 190

Artikolu 158a

Artikolu 90

Artikolu 159

Artikolu 194

Artikolu 160

Artikolu 195

Artikolu 161

Artikoli 176, 177, 178 u 179

Artikolu 162

Artikolu 196

Artikolu 163

Artikolu 197

Artikolu 164(1)

Artikolu 198(1)

Artikolu 164(2) sa (4)

Artikolu 198(2) (1)

Artikolu 165

 (1)

Artikolu 166

 (1)

Artikolu 167

Artikolu 199

Artikolu 168

Artikolu 200

Artikolu 169

Artikolu 201

Artikolu 170

Artikoli 202 u 203

Artikolu 171

Artikolu 184

Artikolu 172

[Artikolu 186(2)]

Artikolu 173

Artikolu 174

Artikolu 205

Artikolu 175

Artikolu 206

Artikolu 176

Artikolu 209

Artikolu 176a

Artikolu 210

Artikolu 177

Artikolu 210

Artikolu 177a

Artikolu 210

Artikolu 178

Artikolu 164

Artikolu 179

Artikolu 210(7)

Artikolu 180

Artikolu 211

Artikolu 181

Artikolu 211

Artikolu 182(1)

Artikolu 213

Artikolu 182(2)

Artikolu 182(3), it-tielet subparagrafu

Artikolu 214

Artikolu 182(3), l-ewwel, it-tieni u r-raba' subparagrafu

Artikolu 182(4) sa (7)

Artikolu 182a

Artikolu 216

Artikolu 183

Artikolu 184(1)

Artikolu 184(2)

Artikolu 225(a)

Artikolu 184(3) sa (8)

Artikolu 184(9)

Artikolu 225(b)

Artikolu 185

Artikolu 185a

Artikolu 145

Artikolu 185b

Artikolu 223

Artikolu 185c

Artikolu 147

Artikolu 185d

Artikolu 146

Artikolu 185e

Artikolu 151

Artikolu 185f

Artikolu 148

Artikolu 186

Artikolu 219

Artikolu 187

Artikolu 219

Artikolu 188

Artikolu 219

Artikolu 188a(1) u (2)

 (1)

Artikolu 188a(3) u (4)

Artikolu 188a(5) sa (7)

[Artikolu 223]

Artikolu 189

[Artikolu 223]

Artikolu 190

Artikolu 190a

Artikolu 191

Artikolu 221

Artikolu 192

Artikolu 223

Artikolu 193

Artikolu 194

Artikoli 62 u 64

Artikolu 194a

Artikolu 61

Artikolu 195

Artikolu 229

Artikolu 196

Artikolu 196a

Artikolu 227

Artikolu 196b

Artikolu 229

Artikolu 197

Artikolu 198

Artikolu 199

Artikolu 200

Artikolu 201

230(1) u (3)

Artikolu 202

230(2)

Artikolu 203

Artikolu 203a

Artikolu 231

Artikolu 203b

Artikolu 231

Artikolu 204

Artikolu 232

Anness I

Anness I (Partijiet I sa XX, XXIV/1)

Anness II

Anness I (Partijiet XXI sa XXIII)

Anness III

Anness II

Anness IV

Anness III

Anness V

Anness IV

Anness VI

Anness XII

Anness VII

Anness VIIa

Anness VIIb

Anness VIIc

Anness VIII

Anness XIII

Anness IX

 (1)

Anness X

 (1)

Anness Xa

Anness Xb

Anness VI

Anness Xc

Anness Xd

Anness Xe

Anness XI

Anness XIa

Anness VII, Parti I

Anness XIb

Anness VII, Parti II

Anness XII

Anness VII, Parti III

Regolament (KE) Nru 1234/2007

Dan ir-Regolament

Regolament (UE) Nru …/2013*

Anness XIII

Anness VII, Parti IV

Anness XIV.A

Anness VII, Parti VI

Anness XIV.B

Anness VII, Parti V

Anness XIV.C

 (1)

Anness XV

Anness VII, Parti VII

Anness XVa

Anness VIII, Parti I

Anness XVb

Anness VIII, Parti II

Anness XVI

Anness VII, Parti VIII

Anness XVIa

[Artikolu 173(1)(i)]

Anness XVII

[Artikolu 180]

Anness XVIII

[Artikolu 180]

Anness XIX

Anness XX

Anness XXI

Anness XXII

Anness XIV


(1)  Ara wkoll ir-Regolament tal-Kunsill li għandu jiġi adottat skont l-Artikolu 43(3) TFUE.

(2)  Iżda, ara l-Artikolu 230.


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/855


REGOLAMENT (UE) Nru 1309/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tas-17 ta' Diċembru 2013

dwar il-Fond Ewropew ta’ Aġġustament għall-Globalizzazzjoni (2014-2020) u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1927/2006

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari t-tielet paragrafu tal-Artikolu 175 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġislattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (2),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva ordinarja,

Billi:

(1)

Fis-26 ta’ Marzu 2010, il-Kunsill Ewropew qabel mal-proposta tal-Kummissjoni li tiġi varata strateġija ġdida għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv (l-"istrateġija Ewropa 2020"). Waħda mit-tliet prijoritajiet tal-istrateġija Ewropa 2020 hija t-tkabbir inklużiv bil-għoti tas-setgħa lin-nies permezz ta' livelli għoljin ta' impjiegi, l-investiment fil-ħiliet, il-ġlieda kontra l-faqar u l-immodernizzar tas-swieq tax-xogħol, it-taħriġ u sistemi ta’ protezzjoni soċjali sabiex tgħin liċ-ċittadini jantiċipaw u jimmaniġġaw it-tibdil, u tibni soċjetà koeżiva inklussiva. Sabiex jingħelbu l-effetti avversi tal-globalizzazzjoni jeħtieġ ukoll li jinħolqu l-impjiegi fl-Unjoni kollha u li jkun hemm politika determinata dwar l-appoġġ għat-tkabbir.

(2)

Il-Fond Ewropew ta’ Aġġustament għall-Globalizzazzjoni (FEG) ġie stabbilit permezz tar-Regolament (KE) Nru 1927/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) għad-durata tal-Qafas Finanzjarju Multiannwali mill-1 ta' Jannar 2007 sal-31 ta' Diċembru 2013. Il-FEG jippermetti lill-Unjoni turi solidarjetà mal-ħaddiema li ngħataw is-sensja kawża tal-bidliet strutturali maġġuri fix-xejriet tal-kummerċ dinji minħabba l-globalizzazzjoni u minħabba kriżijiet finanzjarji u ekonomiċi dinjija, u jista' wkoll joffri appoġġ lill-benefiċjarji fi swieq tax-xogħol żgħar jew f’ċirkostanzi eċċezzjonali, b’mod partikolari fir-rigward tal-applikazzjonijiet kollettivi li jinvolvu intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (SMEs), anke jekk in-numru ta’ sensji jkun anqas mil-limitu normali meħtieġ biex il-FEG jiġi mobilizzat.

(3)

Fil-Komunikazzjoni tagħha tad-29 ta' Ġunju 2011 intitolata: ‘Baġit għall-Ewropa 2020’, il-Kummissjoni tagħraf ir-rwol tal-FEG bħala fond flessibbli li jagħti appoġġ lill-ħaddiema li jkunu tilfu l-impjieg tagħhom u biex jgħinhom isibu impjieg ieħor malajr kemm jista' jkun. L-Unjoni għandha tkompli tipprovdi, għad-durata tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali mill-1 ta' Jannar 2014 sal-31 ta' Dicembru 2020, għajnuna speċifika ta’ darba sabiex tkun iffaċilitata l-integrazzjoni mill-ġdid fid-dinja tax-xogħol tal-ħaddiema li ngħataw is-sensja f’oqsma, f'setturi, f'territorji jew fi swieq tax-xogħol li jkunu qed ibatu mix-xokk ta' taqlib ekonomiku serju. Fid-dawl tal-għan tiegħu, li huwa li jipprovdi appoġġ f'sitwazzjonijiet urġenti u ċirkostanzi mhux mistennija, il-FEG għandu jibqa' barra mill-Qafas Finanzjarju Pluriennali.

(4)

Il-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 1927/2006 ġie estiż fl-2009 bir-Regolament (KE) Nru 546/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) bħala parti mill-Pjan Ewropew ta’ Rkupru Ekonomiku biex jinkludi l-ħaddiema li ngħataw is-sensja bħala riżultat dirett tal-kriżi ekonomika u finanzjarja. Sabiex il-FEG ikun jista' jintervjeni f’sitwazzjonijiet ta’ kriżi li għaddejjin bħalissa jew dawk futuri, il-kamp ta' applikazzjoni tiegħu għandu jkopri s-sensji li jirriżultaw minn taqlib ekonomiku serju kkawżat minn kontiwazzjoni tal-kriżi finanzjarja u ekonomika globali indirizzata fir-Regolament (KE) Nru 546/2009, jew minn kriżi finanzjarja u ekonomika globali ġdida.

(5)

Iċ-Ċentru Ewropew għall-Monitoraġġ tal-Bidla, li huwa bbażat fil-Fondazzjoni Ewropea għat-Titjib tal-Ħajja u tax-Xogħol (Eurofound) f’Dublin, jagħti assistenza lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri b'analiżi kwalitattiva u kwantitattiva sabiex jgħin fil-valutazzjoni tat-tendenzi tal-globalizzazzjoni u tal-użzu tal-FEG.

(6)

Biex tkun żgurata d-dimensjoni Ewropea tal-FEG, applikazzjoni għall-appoġġ għandha tiġi attivata meta l-għadd ta' sensji jilħaq livell minimu. Madankollu, fi swieq tax-xogħol żgħar, bħalma huma Stati Membri żgħar jew reġjuni remoti, jew f'ċirkostanzi eċċezzjonali, jistgħu jitressqu applikazzjonijiet għal numru inqas ta' sensji.

(7)

Il-ħaddiema li jkunu ngħataw is-sensja u l-persuni li jaħdmu għal rashom li l-attività tagħhom tkun waqfet għandu jkollhom aċċess indaqs għall-FEG ikun xi jkun it-tip ta’ kuntratt ta’ impjieg jew relazzjoni ta’ impjieg tagħhom. Għalhekk, ħaddiema li jkunu ngħataw is-sensja kif ukoll il-persuni li jaħdmu għal rashom li l-attività tagħhom tkun waqfet għandhom jitqiesu bħala benefiċjarji tal-FEG għall-finijiet ta' dan ir-Regolament.

(8)

Il-FEG għandu temporanjament jipprovdi assistenza liż-żgħażagħ barra mill-impjieg, edukazzjoni jew taħriġ (NEETs) li jgħixu f'reġjuni eliġibbli taħt l-Inizjattiva favur l-Impjieg taż-Żgħażagħ, minħabba li dawk ir-reġjuni huma milquta b'mod sproporzjonat minn rata maġġuri ta’ sensji.

(9)

L-appoġġ mill-FEG għandu jiffoka prinċipalment fuq miżuri attivi tas-suq tax-xogħol immirati lejn ir-riintegrazzjoni rapida tal-benefiċjarji fid-dinja tax-xogħol sostenibbli, jew ġewwa jew barra s-settur tal-attività inizjali tagħhom. Għalhekk l-inklużjoni ta’ allowances ta' flus f'pakkett ikkoordinat ta' servizzi personalizzati għandha tkun ristretta. Il-kumpaniji jistgħu jiġu mħeġġa jipprovdu kofinanzjament għall-miżuri li huma appoġġati mill-FEG.

(10)

Meta jkunu qed jistabbilixxu l-pakkett koordinat tal-miżuri ta’ politika attiva tas-suq tax-xogħol, l-Istati Membri għandhom jiffavorixxu miżuri li jkunu se jikkontribwixxu b’mod sinifikanti għall-impjegabbiltà tal-benefiċjarji. L-Istati Membri għandhom iħabirku għar-riintegrazzjoni f’impjieg sostenibbli tal-akbar numru possibbli ta’ benefiċjarji li jkunu qed jipparteċipaw f’dawn il-miżuri mill-aktar fis possibbli fil-perjodu ta' sitt xhur qabel ma jkun dovut ir-rapport finali dwar l-implimentazzjoni tal-kontribuzzjoni finanzjarja.

(11)

L-Istati Membri għandhom jagħtu attenzjoni partikolari lill-benefiċjarji żvantaġġati, inklużi ż-żgħażagħ qiegħda u dawk li huma aktar kbar fl-età kif ukoll dawk li jinsabu f'riskju ta' faqar, meta jkunu qed ifasslu l-pakkett ikkoordinat ta’ miżuri ta’ politika attiva tas-suq tax-xogħol, peress li dawk il-gruppi jesperjenzaw problemi partikolari biex jidħlu mill-ġdid fis-suq tax-xogħol minħabba l-kriżi finanzjarja u ekonomika globali u l-globalizzazzjoni.

(12)

Il-prinċipji tal-ugwaljanza bejn is-sessi u tan-nondiskriminazzjoni, li huma fost il-valuri ewlenin tal-Unjoni u li jinsabu proklamati fl-istrateġija Ewropa 2020, għandhom jiġu rispettati u promossi meta jkun qed jiġi implimentat il-FEG.

(13)

Biex il-benefiċjarji jiġu appoġġati b'mod effettiv u rapidu, l-Istati Membri għandhom jagħmlu ħilithom kollha sabiex iressqu applikazzjonijiet kompluti għal kontribuzzjoni finanzjarja mill-FEG. L-għoti ta' tagħrif addizzjonali għandu jkun limitat fiż-żmien.

(14)

Fl-interess tal-benefiċjarji u tal-korpi responsabbli għall-implimentazzjoni tal-miżuri, l-Istati Membri applikanti għandhom iżommu lill-atturi kollha li huma involuti fil-proċess tal-applikazzjoni mgħarrfa bil-progress tal-applikazzjoni.

(15)

F’konformità mal-prinċipju ta’ ġestjoni finanzjarja tajba, il-kontribuzzjonijiet finanzjarji mill-FEG ma għandhomx jissostitwixxu l-miżuri ta’ appoġġ li huma disponibbli għall-benefiċjarji fi ħdan il-fondi tal-Unjoni jew politiki jew programmi oħra tal-Unjoni iżda fejn hu possibbli għandhom jikkomplementawhom.

(16)

Għandhom jiġu inklużi dispożizzjonijiet speċjali għal attivitajiet ta' tagħrif u komunikazzjoni fuq każijiet tal-FEG u r-riżultati tagħhom.

(17)

Sabiex tiġi espressa s-solidarjetà tal-Unjoni mal-ħaddiema li jkunu ġew issensjati u mal-persuni li jaħdmu għal rashom li l-attività tagħhom tkun waqfet, ir-rata ta' kofinanzjament għandha tiġi stabbilita għal 60 % tal-kost tal-pakkett u l-implimentazzjoni tiegħu.

(18)

Sabiex tiġi ffaċilitata l-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, in-nefqa għandha tkun eliġibbli jew mid-data li fiha Stat Membru jibda jipprovdi servizzi personalizzati jew mid-data li fiha Stat Membru jġarrab nefqa amministrattiva għall-implimentazzjoni tal-FEG.

(19)

Sabiex jiġu koperti l-ħtiġijiet li jinqalgħu b’mod speċjali matul l-ewwel xhur ta’ kull sena, fejn il-possibilitajiet għal trasferimenti minn linji baġitarji oħra jkunu partikolarment diffiċli, għandu jitqiegħed disponibbli ammont adegwat ta’ approprjazzjonijiet ta’ pagament fil-linja baġitarja tal-FEG fil-proċedura baġitarja annwali.

(20)

Il-Ftehim Interistituzzjonali bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni ta' 2 ta' Diċembru 2013 dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f’materji ta' baġit u dwar ġestjoni finanzjarja tajba (5) ("il-Ftehim Interistituzzjonali") jiddetermina l-qafas baġitarju tal-FEG.

(21)

Fl-interess tal-benefiċjarji, l-assistenza għandha titqiegħed disponibbli malajr u b’mod effiċjenti kemm jista’ jkun. L-Istati Membri u l-istituzzjonijiet tal-Unjoni involuti fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet tal-FEG għandhom jagħmlu ħilithom biex jitnaqqas iż-żmien tal-ipproċessar u biex jiġu ssimplifikati l-proċeduri sabiex tiġi żgurata l-adozzjoni rapida u bla xkiel tad-deċiżjonijiet dwar il-mobilizzazzjoni tal-FEG.

(22)

Fil-każ li tagħlaq xi intrapriża, il-ħaddiema ssensjati minn dik l-intrapriża jistgħu jiġu megħjuna jieħdu f’idejhom xi wħud mill-attivitajiet tagħha jew l-attivitajiet kollha tagħha u l-Istat Membru li fih tinsab l-intrapriża jista' javvanza l-fondi li jkunu meħtieġa b'mod urġenti biex dan isir possibbli.

(23)

Sabiex jippermettu skrutinju politiku mill-Parlament Ewropew u monitoraġġ kontinwu mill-Kummissjoni tar-riżultati miksuba bl-għajnuna tal-FEG, l-Istati Membri għandhom iressqu rapport finali dwar l-implimentazzjoni tal-FEG.

(24)

L-Istati Membri għandhom jibqgħu responsabbli għall-implimentazzjoni tal-kontribuzzjoni finanzjarja u għall-ġestjoni u l-kontroll tal-azzjonijiet appoġġati mill-finanzjament tal-Unjoni, skont id-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (ir-“Regolament Finanzjarju”) (6). L-Istati Membri għandhom jiġġustifikaw l-użu li jkun sar mill-kontribuzzjoni finanzjarja li jkunu rċevew mill-FEG. Minħabba l-perjodu ta’ implimentazzjoni qasir tal-operazzjonijiet tal-FEG, l-obbligi ta’ rappurtar għandhom jirriflettu n-natura partikolari tal-interventi tal-FEG. Huwa meħtieġ għalhekk li ssir deroga mir-Regolament Finanzjarju fir-rigward tal-obbligi tar-rappurtar.

(25)

Minħabba li l-objettivi ta’ dan ir-Regolament ma jistgħux jinkisbu b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri, iżda jistgħu, minħabba l-iskala u l-effetti tagħhom, aktar jistgħu jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju tas- sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F’konformità mal-prinċipju ta' proporzjonalità, kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkisbu dawk l-objettivi,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

Artikolu 1

Objettivi

Dan ir-Regolament jistabbilixxi l-Fond Ewropew ta’ Aġġustament għall-Globalizzazzjoni (FEG) għall-perjodu tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali mill-1 ta' Jannar 2014 sal-31 ta' Diċembru 2020.

L-iskop tal-FEG għandu jkun li jikkontribwixxi għal tkabbir ekonomiku intelliġenti, inklużiv u sostenibbli u li jippromwovi l-impjiegi sostenibbli fl-Unjoni billi jippermetti lill-Unjoni turi solidarjetà lejn, u tagħti appoġġ lil, ħaddiema li jkunu ngħataw is-sensja u lill-persuni li jaħdmu għal rashom li l-attività tagħhom tkun waqfet minħabba bidliet strutturali kbar fix-xejriet tal-kummerċ dinji minħabba l-globalizzazzjoni, bħala riżultat tal-kontinwazzjoni tal-kriżi finanzjarja u ekonomika globali indirizzata fir-Regolament (KE) Nru 546/2009, jew bħala riżultat ta' kriżi finanzjarja u ekonomika globali ġdida.

L-azzjonijiet li jgawdu minn kontribuzzjonijiet finanzjarji mill-FEG għandu jkollhom l-iskop li jiżguraw li l-ikbar numru possibbli ta’ benefiċjarji li jipparteċipaw f'dawn l-azzjonijiet isibu impjieg sostenibbli mill-aktar fis possibbli fil-perjodu ta' sitt xhur qabel ma jkun dovut ir-rapport finali msemmi fl-Artikolu 18(2).

Artikolu 2

Kamp ta’ applikazzjoni

Dan ir-Regolament għandu japplika għall-applikazzjonijiet mill-Istati Membri għal kontribuzzjonijiet finanzjarji mill-FEG għal azzjonijiet li jimmiraw lejn:

(a)

ħaddiema li jkunu ngħataw is-sensja u persuni li jaħdmu għal rashom li l-attività tagħhom tkun waqfet b'riżultat tal-bidliet strutturali ewlenin fix-xejriet kummerċjali dinjin minħabba l-globalizzazzjoni, li jidher, b'mod partikolari, minn żieda sostanzjali fl-importazzjonijiet lejn l-Unjoni, bidla serja fil-kummerċ tal-oġġetti u s-servizzi tal-Unjoni, minn tnaqqis rapidu tas-sehem mis-suq tal-Unjoni f’settur partikolari jew minn delokalizzazzjoni ta' attivitajiet lejn pajjiżi terzi, sakemm dawn is-sensji jkollhom impatt negattiv sinifikanti fuq l-ekonomija lokali, reġjonali jew nazzjonali;

(b)

ħaddiema li jkunu ngħataw is-sensja u persuni li jaħdmu għal rashom li l-attività tagħhom tkun waqfet bħala riżultattal-kontinwazzjoni tal-kriżi finanzjarja u ekonomika globali indirizzata fir-Regolament (KE) Nru 546/2009, jew bħala riżultat ta' kriżi finanzjarja u ekonomika globali ġdida.

Artikolu 3

Definizzjoni

Għall-iskopijiet ta’ dan ir-Regolament, “benefiċjarju” tfisser:

(a)

ħaddiem li l-impjieg tiegħu jintemm qabel iż-żmien minħabba l-għoti tas-sensja, jew jintemm matul il-perjodu ta’ referenza msemmi fl-Artikolu 4 u ma jiġix imġedded;

(b)

persuna li taħdem għal rasha li kienet timpjega mhux aktar minn 10 ħaddiema li ngħataw is-sensja fi ħdan l-ambitu ta' dan ir-Regolament, u li l-attività tagħhom waqfet, dment li l-attività kienet evidentement dipendenti fuq l-intrapriża konċernata fil-punt (a) tal-Artikolu 4(1), jew dik, skont il-punt (b) tal-Artikolu 4(1), il-persuna li taħdem għal rasha kienet topera fis-settur ekonomiku konċernat.

Artikolu 4

Il-kriterji ta’ intervent

1.   Għandha tingħata kontribuzzjoni finanzjarja mill-FEG fejn il-kundizzjonijiet spjegati fl-Artikolu 2 ikunu ġew sodisfatti u jirriżultaw fi:

(a)

mill-inqas 500 ħaddiem li ngħataw is-sensja jew persuni li jaħdmu għal rashom li l-attività tagħhom waqfet matul perjodu ta' referenza ta' erba' xhur f'intrapriża fi Stat Membru, inklużi l-ħaddiema li ngħataw is-sensja u persuni li jaħdmu għal rashom li l-attività tagħhom waqfet fir-rigward tal-fornituri tagħha jew il-produtturi tagħha aktar 'l isfel fil-katina ta' produzzjoni;

(b)

mill-inqas 500 ħaddiem li ngħataw is-sensja jew persuni li jaħdmu għal rashom li l-attività tagħhom waqfet matul perjodu ta’ referenza ta’ disa’ xhur, partikolarment f'SMEs, kollha li joperaw fl-istess settur ekonomiku definit fil-livell tad-diviżjoni NACE Reviżjoni 2 u li jkun jinsab f'reġjun wieħed jew f’żewġ reġjuni kontigwi definiti fil-livell NUTS 2, jew f’aktar minn żewġ reġjuni kontigwi definiti fil-livell NUTS 2 sakemm hemm aktar minn 500 ħaddiem jew persuni li jaħdmu għal rashom milqutin fi tnejn mir-reġjuni kombinati.

2.   Fi swieq tax-xogħol żgħar jew f’ċirkustanzi eċċezzjonali, b'mod partikolari fir-rigward ta' applikazzjonijiet kollettivi li jinvolvu l-SMEs, fejn tkun debitament motivata mill-Istat Membru li jkun qed japplika, applikazzjoni għal kontribuzzjoni finanzjarja skont dan l-Artikolu mill-FEG tista’ tiġi kkunsidrata ammissibbli anke jekk il-kriterji stabbiliti fil-punti (a) jew (b) tal-paragrafu 1 ma jiġux sodisfatti kompletament, meta s-sensji jkollhom impatt serju fuq l-impjiegi u fuq l-ekonomija lokali, reġjonali jew nazzjonali. L-Istat Membru applikant għandu jispeċifika liema mill-kriterji ta’ intervent mogħtija fil-punti (a) u (b) tal-paragrafu 1 ma jkunux sodisfatti kompletament. L-ammont aggregat ta’ kontribuzzjonijiet f’ċirkostanzi eċċezzjonali m’għandux jaqbeż il-15 % tal-ammont massimu annwali tal-FEG.

Artikolu 5

Il-kalkolu tas-sensji u tal-waqfien tal-attività

1.   L-Istat Membru applikant għandu jispeċifika l-metodu użat għall-kalkolu tan-numru ta’ ħaddiema u persuni li jaħdmu għal rashom imsemmija fl-Artikolu 3, għall-fini tal-Artikolu 4.

2.   L-Istat Membru applikant għandu jikkalkula n-numru msemmi fil-paragrafu 1 f'waħda mid-dati li ġejjin:

(a)

id-data meta min iħaddem, skont l-Artikolu 3(1) tad-Direttiva tal-Kunsill 98/59/KE (7), jgħarraf bil-miktub lill-awtorità pubblika kompetenti bis-sensji kollettivi pproġettati; f'dan il-każ l-Istat Membru applikant għandu jipprovdi lill-Kummissjoni tagħrif addizzjonali dwar in-numru reali ta' sensji milquta skont l-Artikolu 4(1) ta' dan ir-Regolament, qabel ma titlesta l-valutazzjoni mill-Kummissjoni;

(b)

id-data tan-notifika individwali ta’ min iħaddem ta’ waqfien mix-xogħol jew ta’ tmiem tal-kuntratt tax-xogħol tal-ħaddiem;

(c)

id-data ta’ meta jintemm de facto l-kuntratt tax-xogħol jew l-għeluq taż-żmien tiegħu;

(d)

tmiem id-delega mal-impriża utenti; jew

(e)

għal persuna li taħdem għal rasha, id-data tal- waqfien tal-attivitajiet kif determinat skont il-liġi nazzjonali jew dispożizzjonijiet amministrattivi.

Artikolu 6

Benefiċjarji eliġibbli

1.   L-Istat Membru applikant jista' jipprovdi servizzi personalizzati kofinanzjati mill-FEG lill-benefiċjari eliġibbli, li jistgħu jinkludu:

(a)

ħaddiema li jkunu ngħataw is-sensja u l-persuni li jaħdmu għal rashom, li l-attività tagħhom tkun waqfet, ikkalkolati skont l-Artikolu 5, fil-perjodu ta’ referenza previst fl-Artikolu 4,

(b)

ħaddiema li ngħataw is-sensja u persuni li jaħdmu għal rashom li l-attività tagħhom tkun waqfet, ikkalkolati skont l-Artikolu 5, qabel jew wara l-perjodu ta’ referenza provdut fil-punt (a) tal-Artikolu 4(1); jew

(c)

ħaddiema li ngħataw is-sensja u persuni li jaħdmu għal rashom li l-attività tagħhom tkun waqfet, f'każijiet fejn applikazzjoni taħt l-Artikolu 4(2) tidderoga mill-kriterji stipulati fil-punt (a) tal-Artikolu 4(1).

Il-ħaddiema u l-persuni li jaħdmu għal rashom imsemmija fil-punti (b) u (c) tal-ewwel subparagrafu għandhom ikunu kkunsidrati eliġibbli, sakemm ikunu ħadu s-sensja jew l-attività tagħhom tkun waqfet wara t-tħabbira ġenerali tas-sensji pproġettati u kemm-il darba tkun tista' tiġi stabbilita rabta kawżali ċara mal-avveniment li wassal għas-sensji matul il-perjodu ta' referenza.

2.   B' deroga mill-Artikolu 2, l-Istati Membri applikanti jistgħu, sal-31 ta’ Diċembru 2017, jipprovdu servizzi personalizzati kofinanzjati mill-FEG lil numru ta' NEETs li huma ta’ età taħt il-25 sena (*1) jew, fejn l-Istati Membri ddeċidew dan, għal min huwa taħt it-30 sena fid-data tal-preżentazzjoni tal-applikazzjoni, li jkun ugwali għan-numru tal-benefiċjarji speċifikati, bħala prijorità mogħtija lill-persuni li ngħataw is-sensja jew li l-attività tagħhom waqfet, kemm-il darba tal-inqas xi wħud mis-sensji fis-sens tal-Artikolu 3 jseħħu f'reġjuni tal-livell NUTS 2 eliġibbli taħt l-Inizjattiva Favur l-Impjieg taż-Żgħażagħ. L-appoġġ jista’ jingħata lin-NEETs li huma ta’ età taħt il-25 sena jew, fejn l-Istati Membri ddeċidew dan, għal min huwa taħt it-30 sena, f’dawk ir-reġjuni tal-livell NUTS 2 li huma eliġibbli taħt l-Inizjattiva Favur l-Impjieg taż-Żgħażagħ.

Artikolu 7

Azzjonijiet eliġibbli

1.   Tista' tingħata kontribuzzjoni finanzjarja mill-FEG għal miżuri attivi tas-suq tax-xogħol li jagħmlu parti minn pakkett ikkoordinat ta’ servizzi personalizzati, mfassla biex jiffaċilitaw ir-riintegrazzjoni tal-benefiċjarji speċifikati u, b’mod partikolari, il-persuni qiegħda li huma żvantaġġati, aktar kbar fl-età u żgħażagħ, f'impjieg jew f'impjieg indipendenti. Il-pakkett koordinat ta’ servizzi personalizzati jista' partikolarment jinkludi:

(a)

taħriġ u taħriġ mill-ġdid imfasslin apposta, inklużi ħiliet ta' teknoloġija tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni u ċ-ċertifikazzjoni tal-esperjenza miksuba, għajnuna għat-tfittix ta' impjieg, gwida dwar ix-xogħol, servizzi konsultattivi, konsulenza (mentoring), għajnuna għar-rikollokazzjoni, il-promozzjoni tal-intraprenditorija, għajnuna għal impjieg indipendenti, gћall-ftuħ ta’ negozji u ta' teħid ta' kontroll mill-impjegati, u attivitajiet ta' kooperazzjoni;

((b)

miżuri speċjali b'limitu ta' żmien, bħal allowances għat-tfittix ta' impjieg, inċentivi għar-reklutaġġ ta' min iħaddem, allowances għall-mobbiltà, sussidji jew allowances għat-taħriġ (inklużi allowances għal dawk li jindokraw lil ħaddieħor);

(c)

miżuri li jistimulaw b’mod partikulari lill-ħaddiema żvantaġġati jew li huma akbar fl-età u lill-persuni żgħażagħ qiegħda biex jibqgħu jew jerġgħu jidħlu fis-suq tax-xogħol.

L-ispejjeż tal-miżuri taħt il-punt (b) ma għandhomx jaqbżu l-35 % tal-ispejjeż totali għall-pakkett koordinat ta’ servizzi personalizzati elenkati f'dan il-paragrafu.

L-ispiża tal-investimenti għal impjieg indipendenti, il-bidu ta' negozju u t-teħid ta’ kontroll mill-impjegati ma għandhiex taqbeż il-EUR 15 000.

It-tfassil tal-pakkett ikkoordinat ta’ servizzi personalizzati għandu jantiċipa l-perspettivi futuri tas-suq tax-xogħol u l-ħiliet meħtieġa. Il-pakkett ikkoordinat għandu jkun kompatibbli mal-bidla lejn ekonomija li hi effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u sostenibbli;

2.   Dawn il-miżuri li ġejjin ma għandhomx ikunu eliġibbli għal kontribuzzjoni finanzjarja mill-FEG:

(a)

miżuri speċjali b'limitu ta' żmien imsemmija fil-punt (b) tal-paragrafu 1, li mhumiex kondizzjonali fuq il-parteċipazzjoni tal-benefiċjarji speċifikati f'attivitajiet ta' tfittxija tax-xogħol jew ta' taħriġ;

(b)

azzjonijiet li huma r-responsabbiltà ta' intrapriżi bis-saħħa tal-liġi nazzjonali jew ftehimiet kollettivi.

L-azzjonijiet appoġġati mill-FEG ma għandhomx jissostitwixxu miżuri passivi ta' protezzjoni soċjali.

3.   Il-pakkett ikkoordinat ta’ servizzi personalizzati għandu jitfassal b’konsultazzjoni mal-benefiċjarji speċifikati jew mar-rappreżentanti tagħhom, jew mas-sħab soċjali.

4.   Fuq inizjattiva tal-Istat Membru applikanti, tista' ssir kontribuzzjoni finanzjarja mill-FEG għall-attivitajiet ta' tħejjija, ġestjoni, tagħrif u pubbliċità, kontroll u rappurtaġġ.

Artikolu 8

Applikazzjonijiet

1.   L-Istat Membru applikant għandu jressaq applikazzjoni lill-Kummissjoni fi żmien 12-il ġimgħa mid-data meta jkunu ġew sodisfatti l-kriterji mogħtija fl-Artikolu 4(1) jew (2).

2.   Fi żmien ġimagħtejn mid-data tal-preżentazzjoni tal-applikazzjoni, jew, fejn applikabbli, mid-data li fiha l-Kummissjoni jkollha f’idejha t-traduzzjoni tal-applikazzjoni, tkun liema tkun l-aħħar waħda li tasal, il-Kummissjoni għandha toħroġ irċevuta tal-applikazzjoni u tgħarraf lill-Istat Membru bi kwalunkwe tagħrif addizzjonali li jkollha bżonn sabiex tivvaluta l-applikazzjoni.

3.   Fejn tali tagħrif addizzjonali jiġi mitlub mill-Kummissjoni, l-Istat Membru għandu jwieġeb fi żmien sitt ġimgħat mid-data tat-talba. Din l-iskadenza għandha tiġi estiża mill-Kummissjoni b’ġimagħtejn, fuq talba debitament ġustifikata tal-Istat Membru kkonċernat.

4.   Abbażi tat-tagħrif mogħti mill-Istat Membru, il-Kummissjoni għandha tlesti l-valutazzjoni tagħha tal-konformità tal-applikazzjoni mal-kundizzjonijiet rekwiżiti biex tingħata kontribuzzjoni finanzjarja, fi żmien 12-il ġimgħa minn meta l-applikazzjoni kompluta jew, fejn applikabbli mit-traduzzjoni tal-applikazzjoni. Fejn il-Kummissjoni, ma tkunx tista’ tirrispetta din l-iskadenza, għandha tagħti spjegazzjoni bil-miktub fejn tagħti r-raġunijiet tad-dewmien.

5.   Applikazzjoni kompluta għandu jkun fiha t-tagħrif li ġej:

(a)

analiżi rraġunata tar-rabta bejn is-sensji jew il-waqfien tal-attività tax-xogħol u t-tibdiliet strutturali prinċipali fix-xejriet tal-kummerċ dinji, jew it-taqlib serju fl-ekonomija lokali, reġjonali u nazzjonali kkawżat mill-globalizzazzjoni jew mill-kontinwazzjoni tal-kriżi finanzjarja u ekonomika globali jew minn kriżi finanzjarja u ekonomika globali ġdida. Din l-analiżi għandha tkun imsejsa fuq statistika u tagħrif ieħor fil-livell l-aktar xieraq biex turi jekk il-kriterji ta’ intervent stipulati fl-Artikolu 4 intlaħqux jew le;

(b)

il-konferma li, fejn l-intrapriża li tat is-sensji kompliet għaddejja bl-attivitajiet tagħha wara li tkun tat is-sensji, hija tkun irrispettat l-obbligi ġuridiċi tagħha li jirregolaw l-issensjar u tkun ipprovdiet għall-ħaddiema tagħha skont dawn l-obbligi;

(c)

valutazzjoni tal-għadd ta’ sensji skont l-Artikolu 5, u spjegazzjoni tal-avvenimenti li wasslu għal dawk is-sensji;

(d)

l-identifikazzjoni, fejn huwa applikabbli, tal-intrapriżi li keċċew lill-impjegati, il-fornituri jew il-produtturi aktar 'l isfel fil-katina tal-produzzjoni, is-setturi, u l-kategoriji ta’ benefiċjarji speċifikati mqassma skont is-sess u l-grupp tal-etajiet;

(e)

l-impatt mistenni tas-sensji fir-rigward tal-ekonomija u l-impjiegi lokali, reġjonali jew nazzjonali;

(f)

deskrizzjoni tal-pakkett ikkoordinat ta’ servizzi personalizzati u n-nefqa relatata, inklużi, b’mod partikolari, kwalunkwe miżura li jkunu b’appoġġ għall-inizjattivi ta’ impjiegi għall-benefiċjarji żvantaġġati, ta’ età akbar u żgħażagħ;

(g)

spjegazzjoni dwar kif il-pakkett ta’ miżuri jikkumplementa l-azzjonijiet iffinanzjati minn fondi oħra nazzjonali jew tal-Unjoni kif ukoll tagħrif dwar azzjonijiet li huma mandatarji għall-intrapriżi kkonċernati bis-saħħa tal-liġi nazzjonali jew skont il-ftehimiet kollettivi;

(h)

il-baġit stmat għal kull wieħed mill-komponenti tal-pakkett koordinat ta' servizzi personalizzati b'appoġġ għall-benefiċjarji speċifikati u għal kwalunkwe attività ta' tħejjija, ġestjoni, informazzjoni u pubbliċità, kontroll u rappurtar;

(i)

id-dati li fihom inbdew jew għad iridu jinbdew is-servizzi personalizzati għall-benefiċjarji speċifikati u l-attivitajiet biex jiġi implimentat il-FEG, kif spjegat fl-Artikolu 7(1) u (3) rispettivament;

(j)

il-proċeduri li ttieħdu biex jiġu kkonsultati l-benefiċjarji speċifikati jew ir-rappreżentanti tagħhom jew is-sħab soċjali kif ukoll l-awtoritajiet lokali u reġjonali jew organizzazzjonijiet rilevanti oħra kif applikabbli;

(k)

stqarrija ta' konformità tal-appoġġ mitlub mill-FEG bir-regoli proċedurali u materjali tal-Unjoni dwar l-għajnuna mill-Istat kif ukoll stqarrija li tagħti fil-qosor ir-raġuni għala s-servizzi personalizzati ma jeħdux post il-miżuri li huma r-responsabbiltà ta' kumpaniji bis-saħħa tal-liġi nazzjonali jew ftehimiet kollettivi;

(l)

is-sorsi ta’ prefinanzjament jew ta' kofinanzjament nazzjonali u kofinanzjament ieħor jekk applikabbli.

Artikolu 9

Il-komplementarjetà, il-konformità u l-koordinazzjoni

1.   Kontribuzzjoni finanzjarja mill-FEG m'għandhiex tieħu post azzjonijiet li huma r-responsabbiltà ta' kumpaniji skont il-liġi nazzjonali jew ftehimiet kollettivi.

2.   L-għajnuna għall-benefiċjarji speċifikati għandha tikkomplementa l-azzjonijiet tal-Istati Membri fuq livell nazzjonali, reġjonali u lokali inklużi dawk kofinanzjati mill-fondi tal-Unjoni.

3.   Il-kontribuzzjoni finanzjarja mill-FEG għandha tkun limitata għal dak li huwa neċessarju biex tipprovdi solidarjetà u appoġġ ta’ darba, b'mod temporanju, għall-benefiċjarji speċifikati. L-azzjonijiet appoġġati mill-FEG għandhom ikunu konformi mal-liġi tal-Unjoni u mal-liġi nazzjonali, inklużi r-regoli dwar għajnuna mill-Istat.

4.   Skont ir-responsabbiltajiet rispettivi tagħhom, il-Kummissjoni u l-Istat Membru applikant għandhom jiżguraw il-koordinazzjoni tal-għajnuna mill-fondi tal-Unjoni.

5.   L-Istat Membru applikant għandu jiżgura li l-azzjonijiet speċifiċi li jirċievu kontribuzzjoni finanzjarja mill-FEG ma għandhomx jirċievu wkoll għajnuna minn strumenti finanzjarji oħra tal-Unjoni.

Artikolu 10

Ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa u n-nondiskriminazzjoni

Il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa u l-integrazzjoni tal-perspettiva tas-sessi jkunu parti integrali mill-istadji varji tal-implimentazzjoni tal-kontribuzzjoni finanzjarja mill-FEG u jiġu promossi matulha. Il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jieħdu l-passi xierqa kollha sabiex jipprevjenu kwalunkwe diskriminazzjoni msejsa fuq sess, oriġini razzjali jew etnika, reliġjon jew twemmin, diżabbiltà, età jew orjentazzjoni sesswali fl-aċċess għall-FEG u matul l-istadji varji tal-implimentazzjoni tal-kontribuzzjoni finanzjarja.

Artikolu 11

Għajnuna teknika fuq l-inizjattiva tal-Kummissjoni

1.   Fuq inizjattiva tal-Kummissjoni, mhux iktar minn 0,5 % tal-ammont massimu annwali tal-FEG jista’ jintuża biex jiffinanzja l-preparazzjoni, il-monitoraġġ, il-ġbir ta’ data u l-kreazzjoni ta’ bażi ta’ konoxxenza rilevanti għall-implimentazzjoni tal-FEG. Huwa jista’ jintuża wkoll sabiex jiffinanzja l-appoġġ amministrattiv u tekniku, attivitajiet ta' tagħrif u komunikazzjoni, kif ukoll l-attivitajiet ta’ verifika, kontroll u evalwazzjoni li huma meħtieġa biex jiġi implimentat dan ir-Regolament.

2.   Suġġett għal-limitu massimu stabbilit fil-paragrafu 1, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill għandhom jagħmlu disponibbli ammont għall-għajnuna teknika fil-bidu ta’ kull sena abbażi ta’ proposta mill-Kummissjoni.

3.   Il-kompiti stabbiliti fil-paragrafu 1 għandhom isiru skont ir-Regolament Finanzjarju, kif ukoll ir-regoli ta’ implimentazzjoni applikabbli għal din il-forma ta’ implimentazzjoni tal-baġit.

4.   L-għajnuna teknika tal-Kummissjoni għandha tinkludi l-provvediment ta’ tagħrif u gwida għall-Istati Membri għall-użu, il-monitoraġġ u l-valutazzjoni tal-FEG. Il-Kummissjoni għandha tipprovdi wkoll tagħrif flimkien ma’ gwida ċara dwar l-użu tal-FEG lis-sħab soċjali Ewropej u nazzjonali.

Artikolu 12

Informazzjoni, komunikazzjoni u pubbliċità

1.   L-Istat Membru għandu jipprovdi tagħrif dwar l-azzjonijiet iffinanzjati u għandu jagħmilhom pubbliċi. Dan it-tip ta' tagħrif għandu jkun indirizzat lill-benefiċjarji speċifikati, lill-awtoritajiet lokali u reġjonali, lill-imsieħba soċjali, lill-midja u lill-pubbliku ġenerali. Għandu jenfasizza r-rwol tal-Unjoni u għandu jiżgura li l-kontribuzzjoni mill-FEG tkun viżibbli.

2.   Il-Kummissjoni Ewropea għandha żżomm u taġġorna regolarment sit tal-Internet, li jkun aċċessibbli bil-lingwi uffiċjali kollha tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni, li għandu jipprovdi tagħrif aġġornat dwar il-FEG, gwida dwar il-preżentazzjoni ta' applikazzjonijiet, kif ukoll tagħrif dwar applikazzjonijiet aċċettati u miċħuda u dwar ir-rwol tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fil-proċedura baġitarja.

3.   Il-Kummissjoni għandha timplimenta attivitajiet ta' tagħrif u komunikazzjoni dwar il-każijiet tal-FEG u r-riżultati tagħhom abbażi ta' esperjenzi bl-iskop li ttejjeb l-effikaċja tal-FEG u tiżgura li ċ-ċittadini u l-ħaddiema tal-Unjoni jkunu jafu bil-FEG. Il-Kummissjoni għandha tirrapporta dwar l-użu tal-FEG kull sentejn skont il-pajjiż u s-settur.

4.   Ir-riżorsi allokati għall-azzjonijiet ta' komunikazzjoni skont dan ir-Regolament għandhom jikkontribwixxu wkoll sabiex tiġi koperta l-komunikazzjoni korporattiva tal-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni sakemm ikunu relatati mal-iskopijiet ġenerali ta' dan ir-Regolament.

Artikolu 13

Id-determinazzjoni tal-kontribuzzjoni finanzjarja

1.   Il-Kummissjoni għandha, abbażi tal-valutazzjoni mwettqa skont l-Artikolu 8, u b’mod partikolari wara li tikkunsidra l-għadd ta’ benefiċjarji speċifikati, l-azzjonijiet proposti u l-istima tal-ispejjeż, tevalwa u tipproponi mill-aktar fis l-ammont ta’ kontribuzzjoni finanzjarja mill-FEG, jekk teżisti, li jista’ jsir fil-limiti tar-riżorsi disponibbli. L-ammont ma jistax jaqbeż il-60 % tal-ispejjeż totali stmati msemmija fil-punt (e) tal-Artikolu 8(2).

2.   Fejn, abbażi tal-valutazzjoni mwettqa skont l-Artikolu 8, il-Kummissjoni tikkonkludi li l-kundizzjonijiet għal kontribuzzjoni finanzjarja skont dan ir-Regolament ikunu ġew sodisfatti, hija għandha tagħti bidu minnufih għall-proċedura spjegata fl-Artikolu 15.

3.   Fejn, abbażi tal-valutazzjoni li tkun saret skont l-Artikolu 8, il-Kummissjoni tikkonkludi li l-kundizzjonijiet għal kontribuzzjoni finanzjarja ma jkunux ġew sodisfatti taħt dan ir-Regolament, għandha immedjatament tinnotifika lill-Istat Membru applikant.

Artikolu 14

Eliġibbiltà tan-nefqa

1.   In-nefqa għandha tkun eliġibbli għal kontribuzzjoni finanzjarja mill-FEG mid-dati stabbiliti fl-applikazzjoni skont il-punt (f) tal-Artikolu 8(2) li fihom l-Istat Membru kkonċernat jibda, jew huwa mistenni li jibda, jipprovdi s-servizzi personalizzati għall-benefiċjarji speċifikati jew iġarrab in-nefqa amministrattiva sabiex jiġi implimentat il-FEG, skont l-Artikolu 7(1) u (3) rispettivament.

2.   Fil-każ ta’ għotjiet, għandhom japplikaw f’dan is-sens l-Artikoli 67 u 68 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), u l-Artikolu [14] tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 1304/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9), kif ukoll kwalunkwe att delegat adottat mill-Kummissjoni skont dawk ir-Regolamenti.

Artikolu 15

Il-proċedura baġitarja

1.   L-arranġamenti għall-FEG għandhom ikunu konformi mal-punt 13 tal-Ftehim Interistituzzjonali.

2.   L-approprjazzjonijiet li jikkonċernaw il-FEG għandhom ikunu inklużi fil-baġit ġenerali tal-Unjoni bħala dispożizzjoni.

3.   Il-Kummissjoni, fuq naħa waħda, u l-Parlament Ewropew u l-Kunsill, fuq in-naħa l-oħra, għandhom jagħmlu ħilithom biex inaqqsu kemm jista’ jkun il-ħin li jittieħed biex jiġi mobilizzat il-FEG.

4.   Fejn il-Kummissjoni tkun ikkonkludiet li l-kundizzjonijiet biex tingħata kontribuzzjoni finanzjarja mill-FEG ikunu sodisfatti, hija għandha tippreżenta proposta għall-mobilizzazzjoni tiegħu. Id-deċiżjoni għall-mobilizzazzjoni tal-FEG għandha tittieħed mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill flimkien fi żmien xahar mir-riferiment lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill. Il-Kunsill għandu jaġixxi b'maġġoranza kkwalifikata u l-Parlament Ewropew għandu jaġixxi b'maġġoranza tal-membri komponenti tiegħu u tlieta minn kull ħamsa tal-voti mitfugħa.

Fl-istess żmien li tippreżenta l-proposta għal deċiżjoni biex jiġi mobilizzat il-FEG, il-Kummissjoni għandha tippreżenta proposta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill għal trasferiment lejn il-linji baġitarji rilevanti. Fil-każ ta' nuqqas ta' qbil, għandha tinbeda proċedura ta’ trilogu.

It-trasferimenti relatati mal-FEG għandhom isiru skont l-Artikolu 27 tar-Regolament Finanzjarju.

5.   Fl-istess żmien li tadotta l-proposta għal deċiżjoni biex biex jiġi mobilizzat il-FEG, il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni dwar kontribuzzjoni finanzjarja, permezz ta' att ta' implimentazzjoni, li għandu jidħol fis-seħħ fid-data li fiha l-Parlament Ewropew u l-Kunsill jadottaw id-deċiżjoni biex biex jiġi mobilizzat il-FEG.

6.   Proposta għal deċiżjoni biex jiġi mobilizzat il-FEG skont il-paragrafu 3 għandha tinkludi dan li ġej:

(a)

il-valutazzjoni mwettqa skont l-Artikolu 8(1c), flimkien ma' sommarju tat-tagħrif li fuqu hija bbażata dik il-valutazzjoni;

(b)

evidenza li ġew rispettati l-kriterji stabbiliti fl-Artikoli 4 u 9 jkunu ġew sodisfatti; u

(c)

ir-raġunijiet li jiġġustifikaw l-ammonti proposti.

Artikolu 16

Il-pagament u l-użu tal-kontribuzzjoni finanzjarja

1.   Wara d-dħul fis-seħħ ta' deċiżjoni dwar kontribuzzjoni finanzjarja skont l-Artikolu 15(4) il-Kummissjoni għandha tħallas il-kontribuzzjoni finanzjarja lill-Istat Membru kkonċernat f’pagament waħdieni ta' prefinanzjament 100 %, fil-prinċipju fi żmien 15-il ġurnata. Il-prefinanzjament għandu jkun ikklerjat meta tingħalaq il-kontribuzzjoni finanzjarja skont l-Artikolu 18(3).

2.   Il-kontribuzzjoni finanzjarja msemmija fil-paragrafu 1, għandha tiġi implimentata fil-qafas ta’ ġestjoni maqsuma skont l-Artikolu 59 tar-Regolament Finanzjarju.

3.   It-termini tekniċi dettaljati tal-finanzjament għandhom jiġu determinati mill-Kummissjoni fid-deċiżjoni dwar kontribuzzjoni finanzjarja msemmija fl-Artikolu 15(4).

4.   L-Istat Membru għandu jwettaq l-azzjonijiet eliġibbli msemmija fl-Artikolu 7 mill-aktar fis possibbli, iżda mhux aktar tard minn 24 xahar wara d-data tal-preżentazzjoni tal-applikazzjoni skont l-Artikolu 8(1).

L-Istat Membru jista’ jiddeċiedi li jipposponi d-data meta jinbdew l-azzjonijiet eliġibbli b’sa tliet xhur wara d-data tal-preżentazzjoni tal-applikazzjoni. F’każ ta’ tali posponiment, l-azzjonijiet eliġibbli għandhom jitwettqu fi żmien il-perjodu ta’ 24 xahar wara d-data tal-bidu komunikata mill-Istat Membru fl-applikazzjoni.

Fejn benefiċjarju jidħol għal kors edukattiv jew ta’ taħriġ li jdum sentejn jew aktar, il-miżati għal tali kors jistgħu jiġu inklużi għall-kofinanzjament tal-FEG sad-data meta għandu joħroġ ir-rapport finali msemmi fl-Artikolu 18(2), kemm-il darba l-miżati rilevanti jkunu tħallsu qabel dik id-data.

5.   Meta jwettaq l-azzjonijiet li jinsabu fil-pakkett ta’ servizzi personalizzati, l-Istat Membru kkonċernat jista' jressaq proposta lill-Kummissjoni sabiex jemenda l-azzjonijiet inklużi biż-żieda ta' azzjonijiet eliġibbli oħrajn elenkati fil-punti (a) u (c) tal-Artikolu 7(1), sakemm dawk l-emendi jkunu debitament ġustifikati u ma jaqbżux il-kontribuzzjoni finanzjarja msemmija fl-Artikolu 15(4). Il-Kummissjoni għandha tevalwa l-emendi proposti u, jekk taqbel magħhom, għandha tgħarraf b'dan lill-Istat Membru.

6.   L-infiq taħt l-Artikolu 7(3) għandu jkun eliġibbli sad-data tal-għeluq għall-preżentazzjoni tar-rapport finali.

Artikolu 17

Użu tal-euro

L-applikazzjonijiet, id-deċiżjonijiet dwar il-kontribuzzjonijiet finanzjarji u r-rapporti li jaqgħu taħt dan ir-Regolament, kif ukoll kwalunkwe dokument relatat ieħor, għandhom jesprimu l-ammonti kollha f'euro.

Artikolu 18

Rapport finali u għeluq

1.   Sa mhux aktar tard minn sitt xhur wara li jiskadi l-perjodu speċifikat fl-Artikolu 16(4), l-Istat Membru kkonċernat għandu jippreżenta rapport finali lill-Kummissjoni dwar l-implimentazzjoni tal-kontribuzzjoni finanzjarja, inkluż tagħrif dwar:

(a)

it-tip ta’ azzjonijiet u r-riżultati ewlenin,

(b)

l-ismijiet tal-korpi li jwettqu l-pakkett ta’ miżuri fl-Istat Membru,

(c)

il-karatteristiċi tal-benefiċjarji speċifikati u l-istatus tal-impjieg tagħhom,

(d)

jekk l-impriża, bl-eċċezzjoni tal-mikro-intrapriżi u l-SMEs, kinitx benefiċjarja ta' għajnuna mill-Istat jew ta' finanzjament preċedenti mill-fondi ta' koeżjoni jew strutturali tal-Unjoni fil-ħames snin ta' qabel;

(e)

dikjarazzjoni li tiġġustifika n-nefqa u li tindika fejn ikun possibbli l-komplementarjetà tal-azzjonijiet ma’ dawk iffinanzjati mill-Fond Soċjali Ewropew (FSE).

Meta jkun possibbli, id-data relatata mal-benefiċjarji għandha titqassam skont is-sess.

2.   Sa mhux aktar tard minn sitt xhur wara li l-Kummissjoni tkun irċeviet it-tagħrif meħtieġ kollu skont il-paragrafu 1, hija għandha tagħlaq il-kontribuzzjoni finanzjarja billi tiddetermina l-ammont finali tal-kontribuzzjoni finanzjarja mill-FEG u, jekk ikun hemm, il-bilanċ li għandu jitħallas mill-Istat Membru kkonċernat taħt l-Artikolu 22.

Artikolu 19

Rapport biennali

1.   Sal-1 ta’ Awwissu 2015 u kull sentejn minn hemm 'il quddiem, il-Kummissjoni għandha tippreżenta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill rapport komprensiv, kwantitattiv u kwalitattiv dwar l-attivitajiet taħt dan ir-Regolament u r-Regolament (KE) Nru 1927/2006 li saru fis-sentejn ta’qabel. Ir-rapport għandu jiffoka prinċipalment fuq ir-riżultati miksuba mill-FEG u b'mod partikolari għandu jkun fih tagħrif li għandu x'jaqsam mal-applikazzjonijiet imressqa, mad-deċiżjonijiet adottati, mal-azzjonijiet iffinanzjati, inkluża l-istatistika dwar ir-rata ta’ riintegrazzjoni għall-benefiċjarji assistiti għal kull Stat Membru u l-komplementarjetà tal-azzjonijiet ta' dan it-tip b'azzjonijiet iffinanzjati minn fondi oħra tal-Unjoni, b'mod partikolari l-FSE, u t-tagħrif relatat mal-għeluq tal-kontribuzzjonijiet finanzjarji li jkunu saru. Għandu jiddokumenta wkoll dawk l-applikazzjonijiet li jkunu ġew miċħuda jew imnaqqsa minħabba li ma kienx hemm approprjazzjonijiet biżżejjed jew minħabba nuqqas ta' eliġibbiltà.

2.   Ir-rapport għandu jiġi trasmess għall-iskop ta' t-tagħrif lill-Qorti tal-Awdituri, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew, lill-Kumitat tar-Reġjuni u lis-sħab soċjali.

Artikolu 20

Valutazzjoni

1.   Fuq l-inizjattiva tagħha stess u f’kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri, il-Kummissjoni għandha tagħmel:

(a)

sat-30 ta' Ġunju 2017, valutazzjoni ta’ nofs it-terminu tal-effikaċja u s-sostenibbiltà tar-riżultati miksuba;

(b)

sal-31 ta' Diċembru 2021, valutazzjoni ex-post bil-għajnuna ta' esperti esterni, sabiex jiġi mkejjel l-impatt tal-FEG u l-valur miżjud tiegħu.

2.   Ir-riżultati tal-valutazzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 għandhom jiġu trasmessi, għat-tagħrif, lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Qorti tal-Awdituri, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew, lill-Kumitat tar-Reġjuni u lis-sħab soċjali. Ir-rakkomandazzjonijiet tal-valutazzjonijiet għandhom jitqiesu għat-tfassil ta' programmi ġodda fil-qasam tal-impjiegi u tal-affarijiet soċjali.

3.   Il-valutazzjonijiet imsemmijin fil-paragrafu 1 għandhom jinkludu ċ-ċifri li juru l-għadd ta' applikazzjonijiet u għandhom ikopru r-rendiment tal-FEG skont il-pajjiż u s-settur, sabiex jiġi vvalutat jekk il-FEG hux qed jilħaq il-benefiċjarji speċifikati.

Artikolu 21

Il-ġestjoni u l-kontroll finanzjarju

1.   Bla ħsara għar-responsabbiltà tal-Kummissjoni fl-implimentazzjoni tal-baġit ġenerali tal-Unjoni, l-Istati Membri għandhom jassumu r-responsabbiltà mill-bidunett għall-immaniġġar tal-azzjonijiet appoġġati mill-FEG u l-kontroll finanzjarju tal-azzjonijiet. Għal dan l-għan, il-miżuri li huma jieħdu għandhom jinkludu:

(a)

il-verifika li ġew stabbiliti l-ftehimiet ta’ mmaniġġar u kontroll u li qed jiġu implimentati b’tali mod li jiżguraw li l-fondi tal-Unjoni qed jintużaw b’mod effiċjenti u korrett, f’konformità mal-prinċipji tal-amministrazzjoni finanzjarja tajba;

(b)

il-verifika li l-azzjonijiet iffinanzjati twettqu kif xieraq;

(c)

l-iżgurar li l-infiq iffinanzjat huwa bbażat fuq dokumenti ta’ ġustifikazzjoni verifikabbli, u huwa legali u regolari;

(d)

il-prevenzjoni, l-identifikazzjoni u il-korrezzjoni tal-irregolaritajiet kif definit fl-Artikolu 122 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 1303/2013 u fejn huwa xieraq l-irkupru tal-ammonti li tħallsu żejda flimkien mal-interessi fuq pagamenti li jkunu tħallsu tard. L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw kwalunkwe tali irregolarità lill-Kummissjoni, u jżommu lill-Kummissjoni infurmata dwar kwalunkwe progress tal-proċeduri amministrattivi u legali li jirriżulta.

2.   L-Istati Membri għandhom jaħtru korpi biex ikunu responsabbli għall-ġestjoni u l-kontroll tal-azzjonijiet appoġġati mill-FEG skont l-Artikolu 59(3) tar-Regolament Finanzjarju u mal-kriterji u l-proċeduri stabbiliti fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 1303/2013. Dawk il-korpi maħtura għandhom jagħtu lill-Kummissjoni t-tagħrif spjegat fl-Artikolu 59(5) tar-Regolament Finanzjarju dwar l-implimentazzjoni tal-kontribuzzjoni finanzjarja meta jkunu qed iressqu r-rapport finali msemmi fl-Artikolu 18 ta’ dan ir-Regolament.

3.   L-Istati Membri għandhom jagħmlu l-korrezzjonijiet finanzjarji meħtieġa fejn tkun aċċertata irregolarità. Il-korrezzjonijiet magħmula mill-Istati Membri għandhom jikkonsistu fit-tħassir tal-kontribuzzjoni finanzjarja jew kollha jew ta’ parti minnha L-Istati Membri għandhom jirkupraw kull ammont imħallas indebitament bħala riżultat ta' irregolarità li tiġi skoperta, iħallsuh lura lill-Kummissjoni u, fejn l-ammont ma jitħallasx lura mill-Istat Membru rilevanti fil-limitu ta’ żmien mogħti, għandu jitħallas l-imgħax.

4.   Il-Kummissjoni, fir-responsabbiltà tagħha għall-implimentazzjoni tal-baġit ġenerali tal-Unjoni, għandha tieħu l-passi kollha neċessarji biex tivverifika li l-azzjonijiet iffinanzjati jitwettqu b’konformità mal-prinċipji ta’ ġestjoni finanzjarja tajba u effiċjenti. Hija r-responsabbiltà tal-Istat Membru li japplika biex jiżgura li għandu sistemi ta' maniġment u ta' kontroll li qed jaħdmu tajjeb. Il-Kummissjoni għandha tissodisfa ruħha li dawn is-sistemi jkunu stabbiliti.

Għal dak l-iskop, bla ħsara għas-setgħat tal-Qorti tal-Awdituri jew għall-verifiki magħmulin mill-Istat Membru skont il-liġijiet, regolamenti u dispożizzjonijiet amministrattivi nazzjonali, l-uffiċjali jew impjegati tal-Kummissjoni jistgħu jwettqu verifiki fil-post, inklużi verifiki rappreżentattivi, dwar l-azzjonijiet iffinanzjati mill-FEG wara avviż li jintbagħat fiż-żmien minimu ta’ jum ta’ xogħol. Il-Kummissjoni għandha tinnotifika lill-Istat Membru applikanti bl-iskop li takkwista l-għajnuna neċessarja meħtieġa. Uffiċjali jew impjegati tal-Istat Membru kkonċernat jistgħu jieħdu parti f'dawn il-verifiki.

5.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li d-dokumenti ta’ ġustifikazzjoni li jirrigwardaw in-nefqa magħmula jinżammu għad-dispożizzjoni tal-Kummissjoni u l-Qorti tal-Awdituri għal perjodu ta’ tliet snin wara l-għeluq ta' kontribuzzjoni finanzjarja riċevuta mill-FEG.

Artikolu 22

Ir-rimborż tal-kontribuzzjoni finanzjarja

1.   F’każijiet fejn l-ispiża fattwali ta’ azzjoni tkun inqas mill-ammont stmat ikkwotat taħt l-Artikolu 15, il-Kummissjoni għandha tadotta deċiżjoni permezz tal-att ta' implimentazzjoni, fejn titlob lill-Istat Membru kkonċernat biex jirrimborża l-ammont korrispondenti għall-kontribuzzjoni finanzjarja riċevuta.

2.   Fejn l-Istat Membru kkonċernat jonqos milli jikkonforma mal-obbligi ddikjarati fid-deċiżjoni dwar kontribuzzjoni finanzjarja, il-Kummissjoni għandha tieħu l-passi meħtieġa billi tadotta deċiżjoni, permezz ta' att ta' implimentazzjoni, sabiex iġġiegħel lil dak l-Istat Membru jħallas lura l-kontribuzzjoni finanzjarja kollha li jkun ħa jew parti minnha.

3.   Qabel ma tiġi adottata deċiżjoni skont il-paragrafi 1 jew 2, il-Kummissjoni għandha tagħmel eżami xieraq tal-każ u, b'mod partikolari, għandha tagħti lill-Istat Membru kkonċernat perjodu speċifiku ta' żmien li matulu jista' jressaq il-kummenti tiegħu.

4.   Jekk, wara li jkunu tlestew il-verifiki neċessarji, il-Kummissjoni tikkonkludi li Stat Membru mhuwiex jikkonforma mal-obbligi tiegħu skont l-Artikolu 21(1), jekk l-ebda ftehim ma jkun milħuq u l-Istat Membru jkun għadu ma għamilx il-korrezzjonijiet f’perjodu stabbilit mill-Kummissjoni, u b'kont meħud ta' kwalunkwe kumment magħmul mill-Istat Membru, hija għandha tiddeċiedi fi tliet xhur mill-aħħar tal-perjodu msemmi fil-paragrafu 3 biex tagħmel il-korrezzjonijiet finanzjarji meħtieġa billi tikkanċella l-kontribuzzjoni tal-FEG kollha jew parti minnha għall-azzjonijiet inkwistjoni. Kull ammont imħallas indebitament bħala riżultat ta' irregolarità li tiġi skoperta għandu jiġi rkuprat u, fejn l-ammont ma jitħallasx lura mill-Istat Membru applikant fil-limitu ta’ żmien mogħti, għandu jitħallas l-imgħax.

Artikolu 23

Tħassir

Ir-Regolament (KE) Nru 1927/2006 b'dan jitħassar b'effett mill-1 ta' Jannar 2014.

Minkejja l-ewwel paragrafu, huwa għandu jibqa' japplika għal applikazzjonijiet imressqa sal-31 ta' Diċembru 2013.

Artikolu 24

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament għandu japplika għall-applikazzjonijiet kollha ppreżentati bejn l-1 ta’ Jannar 2014 u l-31 ta' Diċembru 2020.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, is-17 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

L. LINKEVIČIUS


(1)  ĠU C 143, 22.5.2012, p. 42.

(2)  ĠU C 225, 27.7.2012, p. 159.

(3)  Ir-Regolament (KE) Nru 1927/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Diċembru 2006 li jistabbilixxi l-Fond Ewropew ta' Aġġustament għall-Globalizzazzjoni (ĠU L 406, 30.12.2006, p. 1).

(4)  Ir-Regolament (KE) Nru 546/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Ġunju 2009 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1927/2006 dwar l-istabbiliment tal-Fond Ewropew ta' Aġġustament għall-Globalizzazzjoni (ĠU L 167, 29.6.2009, p. 26).

(5)  ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1

(6)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(7)  Id-Direttiva tal-Kunsill 98/59/KE ta' l-20 ta' Lulju 1998 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet ta' l-Istati Membri dwar redundancies kollettivi (ĠU L 225, tat-12.8.1998, p. 16).

(*1)  L-età se tiġi allinjata mal-eżitu tat-trilogu tan-negozjati dwar l-Inizjattiva favur l-Impjieg taż-Żgħazagħ.

(8)  Ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta’17 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu ▐ u tas-Sajd Ewropew u li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 (Ara paġna 320 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(9)  Ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 1304/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta’ 17 ta' Diċembru 2013 dwar il-Fond Soċjali Ewropew u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1081/2006 (Ara paġna 470 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/865


REGOLAMENT (UE) Nru 1310/2013 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

17 ta' Diċembru 2013

li jistabbilixxi ċerti dispożizzjonijiet transitorji dwar l-appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR), li jemenda r-Regolament (UE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward ir-riżorsi u d-distribuzzjoni tagħhom fir-rigward tas-sena 2014 u li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 u r-Regolamenti (UE) Nru 1307/2013, (UE) Nru 1306/2013 u (UE) Nru 1308/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward tal-applikazzjoni tagħhom fis-sena 2014

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea u b'mod partikolari l-Artikoli 42 u 43(2) tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara t-trasmissjoni tal-abbozz tal-att leġislattiv lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva ordinarja,

Billi:

(1)

Ir-Regolament (UE) Nru 1305 /2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2), li għandu japplika mill-1 ta’ Jannar 2014, jistabbilixxi regoli li jirregolaw l-appoġġ tal-Unjoni għall-iżvilupp rurali u jħassar r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005 (3), mingħajr preġudizzju għall-issoktar tal-applikazzjoni tar-Regolamenti li jimplimentaw dak ir-Regolament sakemm dawn jitħassru. Sabiex tiġi ffaċilitata t-transizzjoni minn skemi ta’ appoġġ eżistenti skont ir-Regolament (KE) Nru 1698/2005 għall-qafas legali ġdid li jkopri l-perijodu ta’ programmar li jibda fl-1 ta’ Jannar 2014 ("il-perijodu ta’ programmar ġdid"), għandhom jiġu adottati regoli transitorji biex jiġu evitati kwalunkwe diffikultà jew dewmien fl-implimentazzjoni tal-appoġġ għall-iżvilupp rurali, li jistgħu jiġu kkawżati b'riżultat tad-data ta' adozzjoni tal-programmi ta’ żvilupp rurali l-ġodda. Għal dik ir-raġuni, l-Istati Membri għandhom jitħallew jissoktaw bl-impenji legali fi ħdan il-programmi tal-iżvilupp rurali eżistenti tagħhom fl-2014 għal ċerti miżuri u n-nefqa li tirriżulta għandha tkun eliġibbli għal appoġġ fil-perijodu ta’ programmar ġdid.

(2)

Minħabba l-bidla sostanzjali fil-metodu għad-delimitazzjoni taż-żoni soġġetti għal limitazzjonijiet naturali sinifikantifil-perijodu l-ġdid ta’ programmar, l-obbligu impost fuq il-bidwi li jissokta l-attività agrikola fiż-żona għal ħames snin ma għandux japplika għal impenji legali ġodda meħudin fl-2014.

(3)

Sabiex tiġi żgurata ċ-ċertezza legali fit-transizzjoni, ċerta nefqa mwettqa skont ir-Regolament (KE) Nru 1698/2005 għandha tkun eliġibbli għal kontribuzzjoni mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) fil-perijodu ta’ programmar ġdid meta jkun għad hemm pagamenti xi jsiru. Din għandha tkopri wkoll ċerti impenji fit-tul taħt miżuri simili previsti fir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2078/92 (4) u fir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2080/1992 (5) u fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1257/1999 (6) fejn dawk il-miżuri kienu qed jirċievu sostenn taħt ir-Regolament (KE) Nru 1698/2005 u għad hemm pagamenti li għandhom isiru fl-2014. Fl-interess tal-ġestjoni finanzjarja soda u l-implimentazzjoni effettiva tal-programmi, din in-nefqa għandha tkun identifikata b’mod ċar fil-programmi tal-iżvilupp rurali u fis-sistemi kollha ta’ ġestjoni u ta’ kontroll tal-Istati Membri. Sabiex tiġi evitata kumplessità bla bżonn fil-ġestjoni finanzjarja tal-programmi tal-iżvilupp rurali fil-perijodu ta’ programmar ġdid, ir-rati ta’ kofinanzjament tal-perijodu ta’ programmar ġdid għandhom japplikaw għan-nefqa transitorja.

(4)

Fid-dawl tad-diffikultajiet serji li għadd ta' Stati Membri għadhom jaffaċċjaw fir-rigward tal-istabbilità finanzjarja tagħhom, u sabiex, waqt it-transizzjoni mill-perijodu ta' programmazzjoni attwali għal dak ġdid, jiġu limitati l-effetti negattivi li jirriżultaw minn dawk id-diffikultajiet, billi jkun hemm lok għal użu massimu tal-fondi FAEŻR disponibbli, it-tul ta' żmien tad-deroga li żżid ir-rati ta' kontribuzzjoni massimi tal-FAEŻR previsti fl-Artikolu 70(4c) tar-Regolament (KE) Nru 1698/2005 jeħtieġ li jiġi estiż sad-data finali ta' eliġibbiltà tan-nefqa għall-perijodu ta' programmazzjoni 2007-2013, jiġifieri sal-31 ta' Diċembru 2015.

(5)

Ir-Regolament (UE) Nru 1307/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7), li jistabbilixxi skemi ġodda ta’ appoġġ għandu japplika mill-1 ta’ Jannar 2015. Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 (8) għalhekk ikompli jikkostitwixxi l-bażi li fuqha jingħata l-appoġġ għad-dħul lill-bdiewa fis-sena kalendarja 2014, iżda għandu jittieħed kont tar-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 1311/2013 (9). Sabiex tkun żgurata l-konsistenza fl-implimentazzjoni tad-dispożizzjonijiet dwar il-kundizzjonalità u r-rispett tal-istandards meħtieġa minn ċerti miżuri, għandu jiġi previst li d-dispożizzjonijiet rilevanti li japplikaw fil-perijodu ta’ programmar 2007-2013 ikomplu japplikaw sakemm isir applikabbli l-qafas leġislattiv il-ġdid. Għall-istess raġunijiet, id-dispożizzjonijiet marbuta mal-pagamenti diretti nazzjonali kumplimentari għall-Kroazja li japplikaw fl-2013 għandhom ikomplu japplikaw.

(6)

Ir-Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10) jagħti lill-Istati Membri l-possibbiltà li jħallsu bil-quddiem għall-pagamenti diretti. Taħt ir-Regolament (KE) Nru 73/2009 l-eżerċizzju ta' dik il-possibbiltà jrid tiġi awtorizzat mill-Kummissjoni. L-esperjenza miksuba fl-implimentazzjoni ta’ skemi ta’ appoġġ dirett wriet li huwa xieraq li l-bdiewa jkunu jistgħu jirċievu pagamenti bil-quddiem. Fir-rigward tal-applikazzjonijiet li jsiru fl-2014, dawk il-pagamenti bil-quddiem għandhom ikunu limitati sa 50 % tal-iskemi ta’ appoġġ elenkati fl-Anness I tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 u sa 80 % tal-pagament taċ-ċanga u tal-vitella.

(7)

Sabiex jiġi rispettat ir-Regolament (UE) Nru 1311/2013, u b’mod partikolari l-livellar tal-ammont disponibbli għall-għoti ta’ appoġġ dirett lill-bdiewa kif ukoll il-mekkaniżmu ta’ konverġenza esterna, jeħtieġ li jiġu modifikati l-limiti massimi nazzjonali ffissati fl-Anness VIII tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 għall-2014. Il-modifikazzjoni tal-limiti massimi nazzjonali, inevitabbilment, se jkollha impatt fuq l-ammonti li l-bdiewa individwali jistgħu jirċievu bħala pagamenti diretti fl-2014. Għaldaqstant, jeħtieġ li jiġi stabbilit il-mod li bih din il-modifika se jkollha impatt fuq il-valur tad-drittijiet għall-pagament u l-livell ta’ pagamenti diretti oħra. Sabiex titqies is-sitwazzjoni ta' bdiewa iżgħar, speċjalment minħabba li fl-2014 l-ebda mekkaniżmu ta' modulazzjoni jew ta' aġġustament, inkluż b'mod partikolari l-eżenzjoni ta' pagamenti diretti sa EUR 5 000 minn tali mekkaniżmu, m'huwa applikabbli, l-Istati Membri li ma jagħtux pagament ridistributtiv u li ma jagħżlux li jittrasferixxu fondi għall-appoġġ għal żvilupp rurali permezz tal-mekkaniżmu flessibbli għandhom jitħallew li ma jnaqqsux il-valur tad-drittijiet kollha għal pagament.

(8)

Ċerti dispożizzjonijiet tar-Regolament (KE) Nru 73/2009, b’mod partikolari fir-rigward tal-elementi koperti miċ-ċifri stipulati fl-Anness VIII ta’ dak ir-Regolament u r-rabta mal-possibbiltà mogħtija lill-Istati Membri li jużaw il-fondi mhux minfuqin fl-iskema ta’ pagament uniku biex jiffinanzja l-appoġġ speċifiku, għandhom jiġu ċċarati abbażi tal-esperjenza miksuba fl-implimentazzjoni finanzjarja ta' dak ir-Regolament.

(9)

Skont ir-Regolament (KE) Nru 73/2009, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jużaw ċertu perċentwal tal-limitu massimu nazzjonali tagħhom għal appoġġ speċifiku għall-bdiewa tagħhom kif ukoll li jagħmlu reviżjoni ta’ deċiżjoni preċedenti bid-deċiżjoni li jiġi modifikat, jew jintemm tali appoġġ. Huwa xieraq li tiġi prevista reviżjoni addizzjonali ta' dawk id-deċiżjonijiet b'effett mis-sena kalendarja 2014. Fl-istess waqt, il-kundizzjonijiet speċjali stipulati fl-Artikolu 69(5) tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 li skonthom jitħallas l-appoġġ speċifiku f’xi Stati Membri, li se jiskadu fl-2013, jeħtieġ li jiġu estiżi għal sena oħra, sabiex jiġi evitat tfixkil fil-livell ta’ appoġġ. Minħabba l-introduzzjoni tal-appoġġ akkoppjat volontarju li ser ikun disponibbli mill-1 ta' Jannar 2015 għal ċerti setturi jew reġjuni f'każijiet definiti b'mod ċar, huwa xierqa li l-Istati Membri jitħallew iżidu l-livell ta' ċerti tipi ta' appoġġ speċifiku taħt l-Artikolu 68 tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 sa 6,5 % fl-2014.

(10)

L-appoġġ unitarju lill-bdiewa b'impriżi iżgħar għandu jkun suffiċjenti sabiex jinkiseb b'mod effettiv l-objettiv ta' appoġġ ta' dħul. Minħabba li fl-2014 l-ebda mekkaniżmu ta' modulazzjoni jew ta' aġġustament, inkluż b'mod partikolari l-eżenzjoni ta' pagamenti diretti sa EUR 5 000 minn tali mekkaniżmu, m'huwa applikabbli, l-Istati Membri għandhom diġà jitħallew fl-2014 jiddistribwixxu mill-ġdid l-appoġġ dirett bejn il-bdiewa billi jagħtuhom pagament żejjed għall-ewwel ettari.

(11)

L-iskema ta’ pagament uniku skont l-erja stabbilita fir-Regolament (KE) Nru 73/2009 hija transitorja u kellha tintemm fil-31 ta’ Diċembru 2013. Fil-kuntest tar-riforma tal-Politika Agrikola Komuni (PAK), ġie deċiż li l-Istati Membri li japplikaw din l-iskema għandhom jitħallew japplikawha għall-fini tal-għoti tal-pagament bażiku għal perijodu transizzjonali ulterjuri sa mhux aktar tard mill-aħħar tal-2020. Għalhekk, għandu jiġi estiz b'sena l-perijodu ta' applikazzjoni tal-iskema ta' pagament uniku skont l-erja fir-Regolament (KE) Nru 73/2009. Barra minn hekk, sabiex tiġi kkunsidrata r-ristrutturazzjoni li għaddejja tal-art u għal raġunijiet ta' simplifikazzjoni, l-erja agrikola eliġibbli f'dawn l-Istati Membri għandha tinkludi wkoll dawk l-erjas eliġibbli li ma kinux f'kondizzjoni agrikola tajba fit-30 ta' Ġunju 2003, kif ser ikun il-każ mill-1 ta' Jannar 2015 taħt ir-Regolament (UE) Nru 1307/2013.

(12)

Skont l-Artikolu 133a tar-Regolament (KE) Nru 73/2009, l-Istati Membri l-ġodda minbarra l-Bulgarija u r-Rumanija li japplikaw l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja jistgħu jagħtu għajnuna nazzjonali transitorja lill-bdiewa fl-2013. Fid-dawl tal-estensjoni tal-iskema ta' pagament uniku skont l-erja għas-sena 2014, dawk l-Istati Membri għandhom iżommu dik il-possibbiltà fl-2014. Fid-dawl tal-livell ta' pagamenti diretti nazzjonali komplementari taħt l-Artikolu 132 tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 fil-Bulgarija u r-Rumanija fl-2014, dawk l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jagħżlu għajnuna nazzjonali transitorja fl-2014 minflok l-għoti ta' pagamenti diretti nazzjonali komplementari.

(13)

Għajnuna nazzjonali transitorja għandha tingħata soġġetta għall-istess kondizzjonijiet bħal dawk applikati għal din l-għajnuna fl-2013 jew, fil-każ tal-Bulgarija u r-Rumanija, soġġetta għall-istess kondizzjonijiet bħal dawk applikati għall-pagamenti diretti nazzjonali komplementari fl-2013. Madankollu, sabiex tiġi ssimplifikata l-ġestjoni tal-għajnuna nazzjonali transitorja fl-2014, it-tnaqqis imsemmi fl-Artikolu 132(2) flimkien mal-Artikoli 7 u 10 tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 ma għandux jiġi applikat. Barra minn hekk, sabiex tiġi żgurata l-koerenza tal-għajnuna nazzjonali transitorja mal-mekkaniżmu ta' konverġenza, il-livell massimu ta' għajnuna għal kull settur għandu jkun limitat b'ċertu perċentwal. Minħabba s-sitwazzjoni finanzjarja diffiċli f'Ċipru, ċerti adattazzjonijiet għandhom jiġu previsti għal dak l-Istat Membru.

(14)

Sabiex l-Istati Membri jkunu jistgħu jindirizzaw il-ħtiġijiet tas-setturi agrikoli tagħhom jew biex isaħħu l-politika tal-iżvilupp rurali tagħhom b’mod aktar flessibbli, dawn għandhom jingħataw il-possibbiltà li jittrasferixxu fondi mil-limiti massimi tagħhom applikabbli għall-pagamenti diretti għall-appoġġ tagħhom assenjat għall-iżvilupp rurali u vice versa. Fl-istess waqt, dawk l-Istati Membri li fihom il-livell ta’ appoġġ dirett jibqa' anqas minn 90 % tal-livell medju ta' appoġġ tal-Unjoni għandhom jingħataw il-possibbiltà li jittrasferixxu fondi addizzjonali mill-appoġġ tagħhom assenjat għall-iżvilupp rurali għal-limiti massimi tagħhom applikabbli għall-pagamenti diretti. Dawn id-deċiżjonijiet għandhom isiru f’ċerti limiti, għall-perijodu kollu tas-snin finanzjarji 2015-2020, bil-possibbiltà ta' reviżjoni fl-2017, kemm-il darba kwalunkwe deċiżjoni ibbażata fuq tali reviżjoni ma tkunx tinvolvi tnaqqis fl-ammonti assenjati għall-iżvilupp rurali.

(15)

Id-Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11) pprevediet it-tħassir tad-Direttiva tal-Kunsill 80/68/KEE (12) b'effett mit-22 ta’ Diċembru 2013. Sabiex jinżammu l-istess regoli skont il-kundizzjonalità relatata mal-ħarsien ta' ilma ta’ taħt l-art bħal dawk stabbiliti fid-Direttiva 80/68/KEE fl-aħħar jum ta' validità tagħha, huwa xieraq li jiġi aġġustat il-kamp ta’ applikazzjoni tal-kundizzjonalità u li jiġi definit standard ta’ kundizzjoni agrikola u ambjentali tajba li tkopri r-rekwiżiti sew tal-Artikolu 4 u tal-Artikolu 5 ta' dik id-Direttiva.

(16)

L-Artikolu 83 tar-Regolament (KE) Nru 1107/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13), jipprevedi li r-referenza għall-Artikolu 3 tad-Direttiva tal-Kunsill 91/414/KEE (14) fl-Anness II għar-Regolament (KE) Nru 73/2009 tiġi interpretata bħala referenza għall-Artikolu 55 tar-Regolament (KE) Nru 1107/2009. Madankollu, ir-Regolament Nru (UE) 1306/2013, jillimita dik ir-referenza hekk li issa tirreferi biss għall-ewwel u t-tieni sentenza tal-Artikolu 55 tar-Regolament (KE) Nru 1107/2009. Sabiex tiġi żgurata konsistenza bejn ir-rekwiżit għall-użu ta' prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti fis-sena 2014 u s-snin ta' wara, l-Anness II għar-Regolament (KE) Nru 73/2009 għandu jiġi emendat kif xieraq.

(17)

Ir-Regolament (UE) Nru 1308/2013 (15) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill jipprevedi l-integrazzjoni tal-appoġġ għat-trobbija tad-dud tal-ħarir fir-reġim ta’ appoġġ dirett u konsegwentement, għat-tneħħija tiegħu mir-Regolament (UE) Nru 1308/2013. Minħabba d-dewmien fl-applikazzjoni tar-reġim ġdid ta’ appoġġ dirett, l-għajnuniet fis-settur tad-dud tal-ħarir għandhom ikomplu għal sena oħra.

(18)

Il-Finlandja ġiet awtorizzata tħallas appoġġ nazzjonali lil ċerti setturi agrikoli fin-Nofsinhar tal-Finlandja skont l-Artikolu 141 tal-Att ta' Adeżjoni tal-1994. B’kont meħud taż-żmien li fih qed issir ir-riforma tal-PAK, u minħabba l-fatt li s-sitwazzjoni ekonomika tal-agrikultura fin-Nofsinhar tal-Finlandja hija diffiċli u l-produtturi għaldaqstant għad għandhom bżonn appoġġ speċifiku, hu xieraq li jkunu previsti miżuri ta’ integrazzjoni li permezz tagħhom il-Finlandja tkun tista’, skont l-Artikolu 42 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, tiġi awtorizzata mill-Kummissjoni tagħti għajnuna nazzjonali fin-Nofsinhar tal-Finlandja taħt ċerti kondizzjonijiet. L-għajnuna ta' dħul għandha tiġi mnaqqsa gradwalment matul il-perijodu kollu u, sal-2020, ma għandhiex taqbeż it-30 % tal-ammonti mogħtija fl-2013.

(19)

Id-dispożizzjonijiet dwar is-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli, is-sistema integrata ta’ amministrazzjoni u kontroll u l-kundizzjonalità stabbiliti fit-Titolu III, il-Kapitolu II tat-Titolu V u t-Titolu VI, rispettivament, tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 għandhom japplikaw mill-1 ta’ Jannar 2015.

(20)

B'segwitu għaż-żieda tal-Artikolu 136a fir-Regolament (KE) Nru 73/2009, jeħtieġ li jiġu emendati r-referenzi għall-Artikolu 14 tar-Regolament (UE) 1307/2013 fir-Regolament (UE) Nru 1305/2013.

(21)

Ir-Regolamenti (KE) Nru 73/2009, (UE) Nru 1307/2013, (UE) Nru 1306/2013, (UE) Nru 1308/2013 u (UE) Nru 1305/2013 għandhom għalhekk jiġu emendati skont dan.

(22)

Sabiex tippermetti l-applikazzjoni fil-pront tad-dispożizzjonijiet transizzjonali previsti, dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum tal-pubblikazzjoni tiegħu u għandu japplika mill-1 ta' Jannar 2014. Sabiex tkun evitata kull sovrappożizzjoni bejn ir-regoli dwar il-flessibbiltà bejn il-pilastri stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 73/2009 u r-Regolament (UE) Nru 1307/2013 kif emendat b’dan ir-Regolament, li dik l-emenda partikolari tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 għandha tapplika mill-31 ta' Diċembru 2013 u l-emendi tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013, għandhom japplikaw mid-data tad-dħul fis-seħħ ta' dak ir-Regolament. Barra minn hekk, l-emendi għall-Annessi II u III tar-Regolament (KE) Nru 73/2009, li għandhom l-għan li jiżguraw il-kontinwazzjoni tar-regoli attwali dwar il-kondizzjonalità, għandhom japplikaw mid-data tat-tħassir tad-Direttiva 80/68/KEE, jiġifieri t-22 ta' Diċembru 2013.

(23)

B'kont meħud tal-fatt li l-2014 ser tkun sena transitorja li matulha l-Istati Membri ser ikollhom iħejju l-implimentazzjoni sħiħa tar-riforma tal-PAK, huwa importanti li jiġi żgurat li l-piż amministrattiv li jirriżulta mill-arranġamenti transitorji stabbiliti f'dan ir-Regolament jinżamm fil-minimu assolut,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

KAPITOLU I

DISPOŻIZZJONIJIET TRANŻITORJI DWAR L-APPOĠĠ GĦALL-IŻVILUPP RURALI

Artikolu 1

Impenji legali skont ir-Regolament (KE) Nru 1698/2005 fl-2014

1.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 88 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013, l-Istati Membri jistgħu jissoktaw jieħdu impenji legali ġodda fir-rigward tal-benefiċjarji fl-2014, fir-rigward tal-miżuri msemmijin fl-Artikolu 20, bl-eċċezzjoni tal-punti (a)(iii), (c)(i) u (d) tiegħu, u fl-Artikolu 36 tar-Regolament (KE) Nru 1698/2005, skont il-programmi ta' żvilupp rurali adottati fuq il-bażi ta' dak ir-Regolament anke wara li r-riżorsi finanzjarji tal-perijodu ta' programmazzjoni 2007-2013 jkunu ntużaw, sakemm l-applikazzjoni għall-appoġġ tkun ippreżentata qabel l-adozzjoni tal-programm rispettiv ta' żvilupp rurali għall-perijodu ta' programmazzjoni 2014-2020.

Mingħajr preġudizzju għall-Punt E tal-Anness VI għall-Att ta' Adeżjoni 2012 u d-dispożizzjonijiet adottati abbażi tiegħu, il-Kroazja tista' tissokta bl-impenji legali ġodda fir-rigward tal-benefiċjarji fl-2014, fir-rigward tal-miżuri msemmijin fil-punti (a) u (c) tal-Artikolu 171(2) tar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 718/2007 (16), skont il-programm Strument għal Assistenza ta' qabel l-adeżjoni għall-Iżvilupp Rurali (IPARD) adottat fuq il-bażi ta' dak ir-Regolament anki wara li r-riżorsi finanzjarji rilevanti ta' dak il-programm ikunu ntużaw, sakemm l-applikazzjoni għall-appoġġ tiġi ippreżentata qabel l-adozzjoni tal-programm għall-iżvilupp rurali tagħha għall-perijodu ta' programmazzjoni 2014-2020.

In-nefqa mġarrba fuq il-bażi ta’ dawk l-impenji għandha tkun eliġibbli skont l-Artikolu 3 ta’ dan ir-Regolament.

2.   Il-kundizzjoni stabbilita fit-tieni inċiż tal-Artikolu 14(2) tar-Regolament (KE) Nru 1257/1999 ma għandhiex tapplika għall-impenji legali ġodda meħuda mill-Istati Membri skont il-punti (a)(i) u (ii) tal-Artikolu 36 tar-Regolament (KE) Nru 1698/2005 fl-2014.

Artikolu 2

Issoktar tal-applikazzjoni tal-Artikoli 50a u 51 tar-Regolament (KE) Nru 1698/2005

Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 88 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013, l-Artikoli 50a u 51 tar-Regolament (KE) Nru 1698/2005 għandhom jibqgħu japplikaw sal-31 ta’ Diċembru 2014, għall-operazzjonijiet magħżula skont il-programmi tal-iżvilupp rurali tal-perijodu ta’ programmar bejn l-2014 u l-2020 skont il-punti (a) u (b) tal-Artikolu 21(1) tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013 rigward il-primjum annwali, u skont l-Artikoli 28 sa 31, 33 u 34 ta’ dak ir-Regolament.

Artikolu 3

Eliġibbiltà ta’ ċerti tipi ta’ nfiq

1.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 6(1) u l-Artikolu 88 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013, l-infiq relatat ma' impenji legali għall-benefiċjarji, imġarrab skont il-miżuri msemmija fl-Artikoli 20 u 36 tar-Regolament (KE) Nru 1698/2005 u, mingħajr preġudizzju għall-Punt E tal-Anness VI għall-Att ta' Adeżjoni tal-2012 u d-dispożizzjonijiet adottati abbażi tiegħu, fil-każ tal-Kroazja, miżuri msemmija fil-punti (a) u (c) tal-Artikolu 171(2) tar- Regolament (KE) Nru 718/2007, għandhom ikunu eliġibbli għal kontribuzzjoni mill-FAEŻR fil-perijodu ta' programmazzjoni 2014-2020 fil-każijiet li ġejjin:

(a)

għall-pagamenti li għandhom isiru bejn l-1 ta' Jannar 2014 u l-31 ta' Diċembru 2015, u fil-każ tal-Kroazja bejn l-1 ta' Jannar 2014 u l-31 ta' Diċembru 2016, fejn l-allokazzjoni finanzjarja għall-miżura rilevanti tal-programm rispettiv adottat skont ir-Regolament (KE) Nru 1698/2005 jew ir-Regolament (KE) Nru 718/2007 tkun diġà ntużat; u

(b)

għal pagamenti li għandhom isiru wara l-31 ta' Diċembru 2015, u fil-każ tal-Kroazja wara l-31 ta' Diċembru 2016.

Dan il-paragrafu għandu japplika wkoll għall-impenji legali għall-benefiċjarji magħmula taħt miżuri korrispondenti previsti fir-Regolamenti (KE) Nru 1257/1999, (KEE) Nru 2078/1992 u (KEE) Nru 2080/1992 li jkunu qed jirċievu appoġġ taħt ir-Regolament (KE) Nru 1698/2005.

2.   In-nefqa msemmija fil-paragrafu 1 għandha tkun eliġibbli għal kontribuzzjoni mill-FAEŻR fil-perijodu ta’ programmar bejn l-2014 u l-2020, soġġetta għall-kundizzjonijiet li ġejjin:

(a)

li din in-nefqa tkun prevista fil-programm rispettiv tal-iżvilupp rurali għall-perijodu ta’ programmar bejn l-2014 u l-2020;

(b)

li tkun tapplika r-rata ta’ kontribuzzjoni tal-FAEŻR tal-miżura korrispondenti skont ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013, kif stabbilita fl-Anness I għal dan ir-Regolament; u

(c)

li l-Istati Membri jiżguraw li l-operazzjonijiet transitorji relevanti jiġu identifikati b’mod ċar permezz tas-sistemi ta’ ġestjoni u ta’ kontroll tagħhom.

Artikolu 4

Applikazzjoni ta’ ċerti dispożizzjonijiet tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 fl-2014

1. B'deroga mir-Regolament (UE) Nru 1305/2013, għas-sena 2014:

(a)

ir-referenza għall-Kapitolu I tat-Titolu VI tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 fl-Artikoli 28, 29, 30 u 33 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013 għandha tinqara bħala referenza għall-Artikoli 5 u 6 tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 u għall-Annessi II u III ta’ dan tal-aħħar.

(b)

ir-referenza fl-Artikolu 40(1) tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013 għall-Artikolu 19 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 għandha tinqara bħala referenza għall-Artikolu 132 tar-Regolament (KE) Nru 73/2009;

(c)

ir-referenza fil-punt (a) tal-Artikolu 40(2) tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013 għall-Artikolu 17 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 għandha tinqara bħala referenza għall-Artikolu 121 tar-Regolament (KE) Nru 73/2009.

KAPITOLU II

EMENDI

Artikolu 5

Emendi għar-Regolament (KE) Nru 1698/2005

L-Artikolu 70(4c) tar-Regolament (KE) Nru 1698/2005, huwa b'dan emendat kif ġej:

(a)

fl-ewwel subparagrafu, il-frażi tal-bidu tinbidel b'dan li ġej:

"(4c)   B'deroga mil-limiti massimi stabbiliti fil-paragrafi 3, 4 u 5, il-kontribuzzjoni tal-FAEŻR tista' tiżdied sa massimu ta' 95 % tal-infiq pubbliku eliġibbli fir-reġjuni eliġibbli skont l-Għan tal-Konverġenza u r-reġjuni ultraperiferiċi u fil-gżejjer iż-żgħar tal-Eġew, u 85 % tal-infiq pubbliku eliġibbli f'reġjuni oħrajn. Dawn ir-rati għandhom japplikaw għan-nefqa eliġibbli ddikjarata reċentement f'kull dikjarazzjoni ċċertifikata tan-nefqa sad-data finali ta' eliġibbiltà tan-nefqa għall-perijodu ta' programmar 2007-2013 fil-31 ta' Diċembru 2015, fejn fi 20 ta’ Diċembru 2013 jew wara Stat Membru jikkonforma ma' waħda mill-kondizzjonijiet li ġejjin:";

(b)

it-tieni subparagrafu jinbidel b'dan li ġej:

"Stat Membru li jkun jixtieq juża d-deroga pprovduta fl-ewwel subparagrafu għandu jressaq talba lill-Kummissjoni biex jiġi modifikat il-programm tal-iżvilupp rurali tiegħu kif ikun xieraq. Id-deroga għandha tapplika mill-approvazzjoni, mill-Kummissjoni, tal-modifika tal-programm.".

Artikolu 6

Emendi tar-Regolament (KE) Nru 73/2009

Ir-Regolament (KE) Nru 73/2009 huwa b'dan emendat kif ġej:

(1)

Fl-Artikolu 29, qed jiżdied il-paragrafu li ġej:

“5.   B’deroga mill-paragrafu 2, l-Istati Membri jistgħu jħallsu, mis-16 ta’ Ottubru 2014, pagamenti bil-quddiem lill-bdiewa sa 50 % tal-pagamenti diretti skont l-iskemi ta’ appoġġ elenkati fl-Anness I fir-rigward tal-applikazzjonijiet li jsiru fl-2014. Fil-każ ta' pagamenti għaċ-ċanga u l-vitella previsti fit-Taqsima 11 tal-Kapitolu 1 tat-Titolu IV, l-Istati Membri jistgħu jżidu dak il-perċentwal sa 80 %.”.

(2)

L-Artikolu 40 jinbidel b’dan li ġej:

"Artikolu 40

Limiti massimi nazzjonali

1.   Għal kull Stat Membru u għal kull sena, il-valur totali tad-drittijiet kollha għall-pagament allokati, tar-riżerva nazzjonali msemmija fl-Artikolu 41 u tal-limiti massimi ffissati skont l-Artikolu 51(2), l-Artikolu 69(3) u l-Artikolu 72b għandu jkun ugwali għal-limitu massimu nazzjonali tiegħu stabbilit fl-Anness VIII.

2.   Fejn meħtieġ, Stat Membru għandu jagħmel tnaqqis jew żieda lineari fil-valur tad-drittijiet kollha għall-pagamenti, jew fl-ammont tar-riżerva nazzjonali msemmija fl-Artikolu 41 jew fit-tnejn sabiex tiġi żgurata l-konformità mal-limitu massimu nazzjonali tiegħu iddeterminat fl-Anness VIII.

L-Istati Membri li jiddeċiedu li ma jimplimentawx il-Kapitolu 5a tat-Titolu III ta' dan ir-Regolament u ma jużawx il-possibbiltà prevista fl-Artikolu 136a(1) jistgħu jiddeċiedu, għall-fini li jinkiseb it-tnaqqis meħtieġ fil-valur ta' drittijiet għall-pagament imsemmijin fl-ewwel subparagrafu, li ma jnaqqsux id-drittijiet għal pagament attivati fl-2013 mill-bdiewa li, fl-2013, talbu inqas minn ammont ta' pagamenti diretti li għandu jiġi ddeterminat mill-Istat Membru kkonċernat, dak l-ammont ma għandux ikun ogħla minn EUR 5 000.

3.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 26 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (*1), l-ammonti ta’ pagamenti diretti li jistgħu jingħataw fi Stat Membru fir-rigward tas-sena kalendarja 2014 skont l-Artikoli 34, 52, 53, 68 u 72a ta’ dan ir-Regolament u għall-għajnuna lil min irabbi d-dud tal-ħarir skont l-Artikolu 111 tar-Regolament (KE) Nru 1234/2007 ma għandhomx ikunu ogħla mil-limiti massimi stipulati fl-Anness VIII ta’ dan ir-Regolament għal dik is-sena, imnaqqsin bl-ammonti li jirriżultaw mill-applikazzjoni tal-Artikolu 136b ta' dan ir-Regolament għas-sena kalendarja 2014 kif jinsab fl-Anness VIIIa għal dan ir-Regolament.

Fejn ikun meħtieġ, u sabiex jikkonformaw mal-limiti massimi stipulati fl-Anness VIII għal dan ir-Regolament imnaqqsin bl-ammonti li jirriżultaw mill-applikazzjoni tal-Artikolu 136b ta' dan ir-Regolament għas-sena kalendarja 2014 kif jinsab fl-Anness VIIIa għal dan ir-Regolament, l-Istati Membri għandhom jagħmlu tnaqqis lineari fl-ammonti ta' pagamenti diretti fir-rigward tas-sena kalendarja 2014.

(*1)  Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta’ Diċembru 2013 dwar il-finanzjament, il-ġestjoni u l-monitoraġġ tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KEE) Nru 352/78, (KE) Nru 165/94, (KE) Nru 2799/98, (KE) Nru 814/2000, (KE) Nru 1290/2005 u (KE) Nru 485/2008 (ĠU L 347, 20.12.2013, p. 549).""

(3)

Fl-Artikolu 41(1), il-punt (b) jinbidel b'dan li ġej:

"(b)

il-valur totali tad-drittijiet għal pagament allokati kollha u l-limiti massimi ffissati skont l-Artikolu 51(2), l-Artikolu 69(3) u l-Artikolu 72b ta' dan ir-Regolament.".

(4)

Fl-Artikolu 51(2), għandu jiżdied is-subparagrafu li ġej:

"Għall-2014, il-limiti massimi għall-pagamenti diretti msemmija fl-Artikoli 52 u 53 għandhom ikunu identiċi għal-limiti massimi stabbiliti għall-2013, immultiplikati b’koeffiċjent li jiġi kkalkulat għal kull Stat Membru kkonċernat billi l-limitu massimu nazzjonali għall-2014 stabbilit fl-Anness VIII jiġi diviż bil-limitu massimu nazzjonali għall-2013. Din il-multiplikazzjoni għandha tapplika biss għall-Istati Membri li għalihom il-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness VIII għall-2014 ikun aktar baxx mil-limitu massimu nazzjonali għall-2013.".

(5)

Fl-Artikolu 68(8), il-frażi tal-bidu hija sostitwita b’dan li ġej:

"8.   Sal-1 ta' Frar 2014, dawk l-Istati Membri li ħadu d-deċiżjoni msemmija fl-Artikolu 69(1) jistgħu jeżaminaw dik id-deċiżjoni u jiddeċiedu, b'effett mill-2014, li:".

(6)

L-Artikolu 69 jiġi emendat kif ġej:

(a)

il-paragrafu 1 huwa sostitwit b’dan li ġej:

"1.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu, sal-1 ta’ Awwissu 2009, sal-1 ta’ Awwissu 2010, sal-1 ta’ Awwissu 2011, sal-1 ta' Settembru 2012, sad-data tal-adeżjoni tagħha fil-każ tal-Kroazja, jew sal-1 ta' Frar 2014, li jużaw, mis-sena ta’ wara deċiżjoni bħal din, mill-ewwel sena ta' implimentazzjoni tal-iskema ta' pagament wieħed fil-każ tal-Kroazja, jew fil-każ ta’ deċiżjoni meħuda sal-1 ta' Frar 2014, mis-sena 2014, sa 10 % tal-limitu massimu nazzjonali tagħhom imsemmi fl-Artikolu 40, jew, fil-każ ta’ Malta, l-ammont ta’ EUR 2 000 000 għall-appoġġ speċifiku previst fl-Artikolu 68(1).";

(b)

fil-paragrafu 3, it-tieni subparagrafu huwa sostitwit b'dan li ġej:

“Għall-finijiet ewlenin li tiġi żgurata l-konformità mal-limiti massimi nazzjonali kif previst fl-Artikolu 40(2) u li jsir il-kalkolu msemmi fl-Artikolu 41(1), l-ammonti użati għall-għoti tal-appoġġ imsemmi fil-punt (c) tal-Artikolu 68(1) għandhom jitnaqqsu mil-limitu massimu nazzjonali msemmi fl-Artikolu 40(1). Dawn għandhom jingħaddu bħala drittijiet għall-pagament allokati.”;

(c)

fil-paragrafu 4, il-perċentwal "3,5 %" huwa sostitwit b'"6,5 %";

(d)

fl-ewwel sentenza tal-paragrafu 5, is-sena “2013” hija sostitwita b’“2014”;

(e)

fil-paragrafu 6, it-tieni subparagrafu huwa sostitwit b'dan li ġej:

"Għall-finijiet uniċi li tiġi żgurata l-konformità mal-limiti massimi nazzjonali previsti fl-Artikolu 40(2) u li jsir il-kalkolu msemmi fl-Artikolu 41(1), fejn Stat Membru juża l-għażla prevista fil-punt (a) tal-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu, l-ammont ikkonċernat ma għandux jingħadd bħala parti mil-limiti massimi stabbiliti skont il-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu.".

(7)

Fit-Titolu III, jiżdied il-Kapitolu li ġej:

"Kapitolu 5a

PAGAMENT RIDISTRIBUTTIV FL-2014

Artikolu 72a

Regoli ġenerali

1.   L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu, sal-1 ta' Marzu 2014, li jagħtu, għall-2014, pagament lil bdiewa li huma intitolati għal pagament skont l-iskema ta' pagament uniku msemmija fil-Kapitoli 1, 2 u 3 (il-pagament ridistributtiv").

L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni bid-deċiżjoni tagħhom sal-1 ta' Marzu 2014.

2.   L-Istati Membri li jkunu ddeċidew li japplikaw l-iskema ta' pagament uniku fil-livell reġjonali skont l-Artikolu 46 jistgħu japplikaw il-pagament ridistributtiv fil-livell reġjonali.

3.   Mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tad-dixxiplina finanzjarja, ta' tnaqqis lineari kif imsemmi fl-Artikolu 40(3), u għall-applikazzjoni tal-Artikoli 21 u 23, il-pagament ridistributtiv għandu jingħata mal-attivazzjoni tad-drittijiet għall-pagament mill-bidwi.

4.   Il-pagament ridistributtiv għandu jiġi kkalkolat kull sena mill-Istati Membri billi ċ-ċifra li għandha tiġi stabbilita mill-Istat Membru, li ma għandhiex tkun ogħla minn 65 % tal-pagament medju nazzjonali jew reġjonali għal kull ettaru, tiġi multiplikata bin-numru ta' drittijiet attivati mill-bidwi skont l-Artikolu 34. In-numru ta' tali drittijiet għall-pagament m'għandux jaqbeż massimu li għandu jiġi stabbilit mill-Istati Membri li m'għandux ikun ogħla minn 30 ettaru jew id-daqs medju tal-azjendi agrikoli stipulat fl-Anness VIIIb jekk dak id-daqs medju jaqbeż 30 ettaru fl-Istat Membru kkonċerna

5.   Dment li jiġu rispettati l-limiti massimi stabbiliti fil-paragrafu 4, l-Istati Membri jistgħu, fil-livell nazzjonali, jistabbilixxu gradwazzjoni fi ħdan in-numru ta' ettari stabbilit skont dak il-paragrafu, u dan għandu japplika b'mod identiku għall-bdiewa kollha.

6.   Il-pagament medju nazzjonali għal kull ettaru msemmi fil-paragrafu 4 għandu jkun stabbilit mill-Istati Membri abbażi tal-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness VIIIc u tan-numru ta’ ettari eliġibbli ddikjarat skont l-Artikolu 34(2) fl-2014.

Il-pagament medju reġjonali għal kull ettaru msemmi fil-paragrafu 4 għandu jkun stabbilit mill-Istati Membri billi jintuża sehem mil-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness VIIIc u n-numru ta’ ettari eliġibbli ddikjarat fir-reġjun ikkonċernat skont l-Artikolu 34(2) fl-2014. Għal kull reġjun, dan is-sehem għandu jiġi kkalkolat billi l-limitu massimu reġjonali rispettiv ikun diviż kif stabbilit skont l-Artikolu 46(3) bil-limitu massimu nazzjonali stabbilit skont l-Artikolu 40 għas-sena 2014.

7.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li ma jingħata l-ebda vantaġġ previst f'dan ir-Kapitolu lil bdiewa li fil-konfront tagħhom jiġi stabbilit li, wara t-18 ta' Ottubru 2011, huma jkunu qasmu l-impriża tagħhom bl-għan waħdieni li jibbenefikaw mill-pagament ridistributtiv. Dan għandu japplika wkoll għall-bdiewa li l-impriżi tagħhom ikunu r-riżultat ta’dak il-qsim.

Artikolu 72b

Dispożizzjonijiet finanzjarji

1.   Sabiex jiffinanzjaw il-pagament ridistributtiv, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu, sal-1 ta' Marzu 2014, li jużaw sa 30 % tal-limitu massimu nazzjonali annwali stabbilit skont l-Artikolu 40 għas-sena ta' talba 2014. Huma għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni bi kwalunkwe deċiżjoni bħal din sa dik id-data.

2.   Abbażi tal-perċentwal tal-limitu massimu nazzjonali li għandu jintuża mill-Istati Membri skont il-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jiffissaw il-limiti massimi korrispondenti għall-pagament ridistributtiv. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f’konformità mal-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 141b(2).".

(8)

Fl-Artikolu 90, il-paragrafu 3 huwa sostitwit b'dan li ġej:

"3.   L-ammont tal-għajnuna għal kull ettaru eliġibbli għandu jiġi stabbilit billi l-ammont ta' ħsad stabbilit fil-paragrafu 2 jiġi mmultiplikat bl-ammonti ta' referenza li ġejjin:

Bulgarija

:

EUR 520,20

Greċja

:

EUR 234,18

Spanja

:

EUR 362,15

Portugall

:

EUR 228,00.".

(9)

Fl-Artikolu 122, il-paragrafu 3 huwa sostitwit b'dan li ġej:

"3.   L-iskema ta' pagament uniku skont l-erja għandha tkun disponibbli sal-31 ta' Diċembru 2014.".

(10)

Fl-Artikolu 124, il-paragrafi 1 u 2 huma sostitwiti b’dan li ġej:

"1.   L-erja agrikola ta' Stat Membru ġdid taħt l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja għandha tkun dik il-parti tal-erja agrikola użata li qed tinżamm f'kondizzjoni agrikola tajba, indipendentement minn jekk tkunx qed tintuża għall-produzzjoni jew le, u, fejn xieraq, aġġustata skont il-kriterji oġġettivi u nondiskriminatorji li għandhom jiġu stabbiliti minn dak l-Istat Membru l-ġdid wara approvazzjoni mill-Kummissjoni.

Għall-finijiet ta' dan it-Titolu, ‘erja agrikola utilizzata’ għandha tfisser l-erja totali ta’ art li tinħadem, bwar permanenti, uċuħ tar-raba' permanenti u art għall-kultivazzjoni domestika kif stabbilit mill-Kummissjoni għall-finijiet statistiċi tagħha.

2.   Għall-finijiet tal-għoti ta’ pagamenti taħt l-iskema ta' pagament uniku għall-erja, il-ħbula agrikoli kollha li jikkorrispondu mal-kriterji previsti fil-paragrafu 1, kif ukoll ħbula agrikoli mħawla bi msaġar ta’ rotazzjoni qasira (kodiċi tan-NM ex 0602 90 41), għandhom ikunu eliġibbli.

Ħlief fil-każ ta' force majeure jew ċirkustanzi eċċezzjonali, dawn il-ħbula agrikoli msemmija fl-ewwel subparagrafu għandhom ikunu disponibbli għall-bidwi f'data ffissata mill-Istat Membru, li ma għandhiex tkun aktar tard mid-data stabbilita f'dak l-Istat Membru għall-emenda tal-applikazzjoni għal għajnuna.

Id-daqs minimu ta’ erja eliġibbli għal kull azjenda li għaliha jistgħu jintalbu pagamenti għandu jkun 0,3 ettaru. Madankollu, kull Stat Membru ġdid jista’ jiddeċiedi, abbażi ta’ kriterji oġġettivi u wara l-approvazzjoni mill-Kummissjoni, li jistabbilixxi d-daqs minimu f’livell ogħla kemm-il darba ma jisboqx 1 ettaru.".

(11)

Fit-Titolu V, jiddaħħal il-Kapitolu li ġej:

"Kapitolu 2a

PAGAMENT RIDISTRIBUTTIV FL-2014

Artikolu 125a

Regoli ġenerali

1.   L-Istati Membri l-ġodda li japplikaw l-iskema ta’ pagament uniku skont l-erja jistgħu jiddeċiedu, sal-1 ta' Marzu 2014, li jagħtu, għall-2014, pagament lil bdiewa li huma intitolati għal pagament skont l-iskema ta' pagament uniku skont l-erja msemmija fil-Kapitolu 2 ("il-pagament ridistributtiv għal Stati Membri ġodda").

L-Istati Membri l-ġodda kkonċernati għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni bid-deċiżjoni tagħhom sal-1 ta' Marzu 2014.

2.   Mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tad-dixxiplina finanzjarja u l-applikazzjoni tal-Artikoli 21 u 23, il-pagament ridistributtiv għal Stati Membri ġodda għandu jieħu l-forma ta' żieda fl-ammonti għal kull ettaru mogħtija skont l-iskema ta’ pagament uniku skont l-erja.

3.   Il-pagament ridistributtiv għal Stati Membri ġodda għandu jiġi kkalkolat mill-Istati Membri billi ċ-ċifra li għandha tiġi stabbilita mill-Istat Membru, li ma għandhiex tkun ogħla minn 65 % tal-pagament medju nazzjonali għal kull ettaru, tiġi mmultiplikata bin-numru ta' ettari eliġibbli li għalihom il-bidwi jingħata ammonti skont l-iskema ta’ pagament uniku skont l-erja. In-numru ta' tali ettari m'għandux jiżboq massimu li għandu jiġi stabbilit mill-Istati Membri li m'għandux ikun ogħla minn 30 jew id-daqs medju tal-azjendi agrikoli stabbilit fl-Anness VIIIb jekk dak id-daqs medju jiżboq 30 ettaru fl-Istat Membru l-ġdid ikkonċernat.

4.   Dment li jiġu rispettati l-limiti massimi stabbiliti fil-paragrafu3, l-Istati Membri jistgħu, fil-livell nazzjonali, jistabbilixxu gradwazzjoni fin-numru ta' ettari stabbilit skont dak il-paragrafu, u dan għandu japplika b'mod identiku għall-bdiewa kollha.

5.   Il-pagament medju nazzjonali għal kull ettaru msemmi fil-paragrafu 3 għandu jiġi stabbilit mill-Istati Membri abbażi tal-limitu massimu nazzjonali stabbilit fl-Anness VIIIc u tan-numru ta’ ettari eliġibbli ddikjarat skont l-iskema ta’ pagament uniku skont l-erja fl-2014.

6.   L-Istati Membri l-ġodda għandhom jiżguraw li ma jingħata l-ebda vantaġġ previst taħt dan il-Kapitolu lil bdiewa li fil-konfront tagħhom jiġi stabbilit li, wara t-18 ta' Ottubru 2011, huma jkunu qasmu l-azjenda tagħhom bl-għan waħdieni li jibbenefikaw mill-pagament ridistributtiv għal Stati Membri ġodda. Dan għandu japplika wkoll għall-bdiewa li l-impriżi tagħhom ikunu r-riżultat ta’ dak il-qsim.

Artikolu 125b

Dispożizzjonijiet finanzjarji

1.   Sabiex jiffinanzjaw il-pagament ridistributtiv imsemmi f'dan il-Kapitolu għal Stati Membri ġodda, l-Istati Membri l-ġodda jistgħu jiddeċiedu, sal-1 ta' Marzu 2014, li jużaw sa 30 % tal-limitu massimu nazzjonali annwali msemmi fl-Artikolu 40 għas-sena ta' talba 2014, jew għall-Bulgarija u r-Rumanija, mill-ammonti stabbiliti fl-Anness VIIId. Huma għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni bi kwalunkwe deċiżjoni bħal din sa dik id-data.

Il-pakkett finanzjarju annwali fl-Artikolu 123 għandu jitnaqqas bl-ammont imsemmi fl-ewwel subparagrafu.

2.   Abbażi tal-perċentwal tal-limitu massimu nazzjonali li għandu jintuża mill-Istati Membri l-ġodda skont il-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jiffissaw il-limiti massimi korrispondenti għall-pagament ridistributtiv għal Stati Membri ġodda u t-tnaqqis korrispondenti tal-pakkett finanzjarju annwali msemmi fl-Artikolu 123. Dawk l-atti ta’ implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f’konformità mal-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 141b(2).".

(12)

Fl-Artikolu 131, il-paragrafu 1 huwa sostitwit b'dan li ġej:

"1.   L-Istati Membri ġodda li japplikaw l-iskema ta’ pagament uniku skont l-erja jistgħu jiddeċiedu, sal-1 ta’ Awwissu 2009, sal-1 ta’ Awwissu 2010, sal-1 ta’ Awwissu 2011, sal-1 ta’ Settembru 2012 jew sal-1 ta' Frar 2014, li jużaw, mis-sena ta’ wara dik id-deċiżjoni, jew fil-każ ta’ deċiżjoni meħuda sal-1 ta' Frar 2014, mis-sena 2014, sa 10 % tal-limiti massimi nazzjonali tagħhom imsemmija fl-Artikolu 40 biex jipprovdu appoġġ lill-bdiewa kif stabbilit fl-Artikolu 68(1) u skont il-Kapitolu 5 tat-Titolu III, kif applikabbli għalihom.".

(13)

It-titolu tal-Artikolu 133a huwa sostitwit b'dan li ġej:

"Għajnuna nazzjonali transitorja fl-2013".

(14)

Fil-Kapitolu 4 tat-Titolu V, jiddaħħal l-Artikolu li ġej:

"Artikolu 133b

Għajnuna nazzjonali transitorja fl-2014

1.   L-Istati Membri l-ġodda li japplikaw l-iskema ta’ pagament uniku skont l-erja f'konformità mal-Artikolu 112 jistgħu jiddeċiedu li jagħtu għajnuna nazzjonali transitorja fl-2014.

2.   Il-Bulgarija u r-Rumanija jistgħu jagħtu l-għajnuna taħt dan l-Artikolu biss jekk jiddeċiedu, sal-1 ta' Frar 2014, li fl-2014 ma jagħtu l-ebda pagament dirett nazzjonali komplementari skont l-Artikolu 132.

3.   L-għajnuna taħt dan l-Artikolu tista’ tingħata lill-bdiewa f’setturi li għalihom, fl-2013, tkun ingħatat għajnuna nazzjonali transitorja skont l-Artikolu 133a jew, fil-każ tal-Bulgarija u tar-Rumanija ingħataw pagamenti nazzjonali diretti komplementari skont l-Artikolu 132.

4.   Il-kondizzjonijiet għall-għoti tal-għajnuna taħt dan l-Artikolu għandhom ikunu identiċi għal dawk awtorizzati għall-għoti tal-pagamenti skont l-Artikoli 132 jew 133a fir-rigward tal-2013, bl-eċċezzjoni tat-tnaqqis dovut għall-applikazzjoni tal-Artikolu 132(2) flimkien mal-Artikoli 7 u 10.

5.   L-ammont totali ta’ għajnuna li tista’ tingħata lill-bdiewa fi kwalunkwe wieħed mis-setturi msemmijin fil-paragrafu 3 għandu jkun limitat għal 80 % tal-pakketti finanzjarji speċifiċi għas-setturi fir-rigward tal-2013 awtorizzat mill-Kummissjoni skont l-Artikolu 133a(5) jew, fil-każ tal-Bulgarija u r-Rumanija, skont l-Artikolu 132(7).

Għal Ċipru, il-pakketti finanzjarji li jkunu speċifikati għal settur huma stabbiliti fl-Anness XVIIa.

6.   Il-paragrafi 3 u 4 ma għandhomx japplikaw għal Ċipru.

7.   L-Istati Membri l-ġodda għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar id-deċiżjonijiet imsemmijin fil-paragrafi 1 u 2 sal-31 ta' Marzu 2014. In-notifika tad-deċiżjoni msemmija fil-paragrafu 1 għandha tinkludi l-informazzjoni li ġejja:

(a)

il-pakkett finanzjarju għal kull settur;

(b)

ir-rata massima ta' għajnuna nazzjonali transitorja, fejn xieraq.

8.   L-Istati Membri l-ġodda jistgħu jiddeċiedu, abbażi ta' kriterji oġġettivi u fil-limiti awtorizzati mill-Kummissjoni skont il-paragrafu 5, dwar l-ammonti tal-għajnuna nazzjonali transitorja li għandha tingħata.".

(15)

Fit-Titolu VI, jiżdied l-Artikolu li ġej:

"Artikolu 136a

Flessibbiltà bejn il-pilastri

1.   Sal-31 ta' Diċembru 2013, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jagħmlu disponibbli bħala appoġġ addizzjonali għall-miżuri fil-kuntest tal-ipprogrammar tal-iżvilupp rurali ffinanzjat mill-FAEŻR kif speċifikat skont ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013 (*2) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, sa 15 % tal-limiti nazzjonali annwali tagħhom għas-sena kalendarja 2014stabbiliti fl-Anness VIII għal dan ir-Regolament u tal-limiti nazzjonali annwali tagħhom għas-snin kalendarji 2015-2019 stabbiliti fl-Anness II għar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 (*3) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill. B’riżultat ta’ dan, l-ammont korrispondenti ma għandux jibqa’ disponibbli għall-għoti tal-pagamenti diretti.

Id-deċiżjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu għandha tiġi nnotifikata lill-Kummissjoni sal-31 ta' Diċembru 2013. Dik id-deċiżjoni għandha tistabbilixxi l-perċentwal imsemmi f’dak is-subparagrafu, li jista' jvarja skont is-sena kalendarja.

L-Istati Membri li ma jieħdux id-deċiżjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu fir-rigward tas-sena kalendarja 2014 jistgħu, sal-1 ta' Awwissu 2014, jieħdu dik id-deċiżjoni, fir-rigward tas-snin kalendarji 2015 sal-2019. Huwa għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar tali deċiżjoni sa dik id-data.

L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jirrevedu d-deċiżjoni msemmija f'dan il-paragrafu b'effett mis-sena kalendarja 2018. Kwalunkwe deċiżjoni bbażata fuq tali reviżjoni ma għandhiex tirriżulta fi tnaqqis fil-perċentwal innotifikat lill-Kummissjoni f'konformità mal-ewwel, it-tieni u t-tielet subparagrafi. L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni bi kwalunkwe deċiżjoni bbażata fuq tali reviżjoni sal-1 ta' Awwissu 2017.

2.   Sal-31 ta’ Diċembru 2013, l-Istati Membri li ma jieħdux id-deċiżjoni msemmija fil-paragrafu 1 jistgħu jiddeċiedu li jagħmlu disponibbli bħala pagamenti diretti sa 15 % jew, fil-każ tal-Bulgarija, l-Estonja, Spanja, il-Latvja, il-Litwanja, il-Polonja, il-Portugall, ir-Rumanija, is-Slovakkja, il-Finlandja, l-Isvezja u r-Renju Unit, sa 25 % tal-ammont allokkat bħala appoġġ għall-miżuri skont l-ipprogrammar dwar l-iżvilupp rurali ffinanzjat skont il-FAEŻR fil-perijodu 2015-2020 kif speċifikat fir-Regolament (UE) Nru 1305/2013. B'riżultat ta' dan, l-ammont korrispondenti ma għandux jibqa' disponibbli għall-miżuri ta' appoġġ skont l-ipprogrammar dwar l-iżvilupp rurali.

Id-deċiżjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu għandha tiġi nnotifikata lill-Kummissjoni sal-31 ta' Diċembru 2013. Dik id-deċiżjoni għandha tistabbilixxi l-perċentwal imsemmi f’dak is-subparagrafu, li jista' jvarja skont is-sena kalendarja.

L-Istati Membri li ma jieħdux id-deċiżjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu fir-rigward tas-sena finanzjarja 2015 jistgħu, sal-1 ta' Awwissu 2014, jieħdu dik id-deċiżjoni fir-rigward tas-snin finanzjarji 2016 sa 2020. Huma għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar kwalunkwe tali deċiżjoni sa dik id-data.

L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jirrevedu d-deċiżjoni msemmija f'dan il-paragrafu, b'effett għas-snin finanzjarji 2019 u 2020. Kwalunkwe deċiżjoni bbażata fuq tali reviżjoni ma għandhiex tirriżulta f'żieda fil-perċentwal innotifikat lill-Kummissjoni f'konformità mal-ewwel, it-tieni u t-tielet subparagrafi. L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni bi kwalunkwe deċiżjoni bbażata fuq tali reviżjoni sal-1 ta' Awwissu 2017.

3.   Sabiex tqis id-deċiżjonijiet innotifikati mill-Istati Membri skont il-paragrafi 1 u 2, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati f’konformità mal-Artikolu 141a li jirrevedi l-limiti massimi stabbiliti fl-Anness VIII.

(*2)  Regolament (UE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta’ Diċembru 2013 dwar l-appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005 (ĠU L 347, 20.12.2013, p. 487)."

(*3)  Regolament (UE) Nru 1307/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta’ Diċembru 2013. li jistabbilixxi regoli għall-pagamenti diretti lill-bdiewa taħt skemi ta' appoġġ fil-qafas tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 637/2008 u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 (ĠU L 347, 20.12.2013, p. 608)"."

(16)

Fit-Titolu VI, jiżdied l-Artikolu li ġej:

"Artikolu 136b

Trasferiment għall-FAEŻR

L-Istati Membri li, skont l-Artikolu 136, iddeċidew li jagħmlu ammont disponibbli mis-sena finanzjarja 2011 għal appoġġ tal-Unjoni taħt l-ipprogrammar għall-iżvilupp rurali u l-finanzjament taħt il-FAEŻR, għandhom ikomplu jagħmlu l-ammonti tal-Anness VIIIa disponibbli għall-ipprogrammar għall-iżvilupp rurali u l-finanzjament taħt il-FAEŻR għas-sena finanzjarja 2015.".

(17)

Jiddaħħal l-Artikolu li ġej:

"Artikolu 140a

Delega tas-setgħat

Sabiex tqis id-deċiżjonijiet innotifikati mill-Istati Membri skont l-Artikolu 136a(1) u (2), kif ukoll kull modifika oħra tal-limiti massimi nazzjonali stabbiliti fl-Anness VIII, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati f’konformità mal-Artikolu 141a li jadatta l-limiti massimi stabbiliti fl-Anness VIIIc.

Sabiex tiġi żgurata l-applikazzjoni ottimali tat-tnaqqis lineari previst fl-Artikolu 40(3) fl-2014, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 141a, li jistabbilixxu regoli għall-kalkolu tat-tnaqqis li għandu jiġi applikat mill-Istati Membri għall-bdiewa skont l-Artikolu 40(3).".

(18)

L-Artikolu 141a huwa sostitwit b'dan li ġej:

"Artikolu 141a

Twettiq tad-delega

1.   Il-Kummissjoni tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati soġġett għall-kundizzjonijiet stabbiliti f'dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa ta’ adozzjoni ta’ atti ddelegati msemmijin fl-Artikolu 11, Artikolu 136a(3) u l-Artikolu 140a għandha tingħata lill-Kummissjoni sal-31 ta' Diċembru 2014.

3.   Id-delega tas-setgħa msemmija fl-Artikolu 11a, fl-Artikolu 136a(3) u l-Artikolu 140a tista’ tiġi revokata fi kwalunkwe żmien mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Id-deċiżjoni ta’ revoka għandha twassal għat-tmiem tad-delega tas-setgħa speċifikata f’dik id-deċiżjoni. Hija għandu jkollha effett fil-jum wara dak tal-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew data aktar tard speċifikata fiha. Ma għandhiex taffettwa l-validità tal-atti ddelegati li jkun hemm diġà fis-seħħ.

4.   Malli tadotta att iddelegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah fl-istess waqt lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att iddelegat adottat skont l-Artikolu 11a, u l-Artikolu 136a(3) u l-Artikolu 140a għandu jidħol fis-seħħ biss jekk la l-Parlament Ewropew u lanqas il-Kunsill ma jesprimu oġġezzjoni fi żmien xahrejn min-notifika ta’ dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel ma jiskadi dan il-perijodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jkunu informaw, it-tnejn li huma, lill-Kummissjoni li mhumiex ser joġġezzjonaw. Dan il-perijodu għandu jiġi estiż b'xahrejn fuq inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.".

(19)

L-Annessi I, VIII u XVIIa huma emendati u l-Annessi l-ġodda VIIIa, VIIIb, VIIIc u VIIId huma miżjudin skont il-punti (1), (4), (5) u (6) tal-Anness II għal dan ir-Regolament.

(20)

L-Annessi II u III huma emendati skont il-punti (2) u (3) tal-Anness II għal dan ir-Regolament.

Artikolu 7

Emendi għar-Regolament (UE) Nru 1307/2013

Ir-Regolament (UE) Nru 1307/2013 huwa emendat kif ġej:

(1)

Fl-Artikolu 6, il-paragrafu 3 huwa sostitwit b'dan li ġej:

"3.   Sabiex jitqiesu l-iżviluppi marbuta mal-ammonti massimi totali ta’ pagamenti diretti li jistgħu jingħataw, inklużi dawk li jirriżultaw mid-deċiżjonijiet meħudin mill-Istati Membri skont l-Artikolu 136a tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 u l-Artikolu 14 ta’ dan ir-Regolament u dawk li jirriżultaw mill-applikazzjoni tal-Artikolu 20(2) ta’ dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 70 ta’ dan ir-Regolament li jadatta l-limiti massimi nazzjonali stabbiliti fl-Anness II għal dan ir-Regolament.".

(2)

Fl-Artikolu 26(6), jiżdied is-subparagrafu li ġej:

"Għall-finijiet tal-metodi ta' kalkolu previsti f'dan l-Artikolu, dment li l-pagament ridistributtiv skont l-Artikolu 41 ma jiġix applikat, l-Istati Membri għandhom jieħdu kont sħiħ tal-appoġġ mogħti għas-sena kalendarja 2014 skont l-Artikoli 72a u 125a tar-Regolament (KE) Nru 73/2009.".

(3)

Fl-Artikolu 36(3), jiżdied is-subparagrafu li ġej:

"Sabiex issir distinzjoni tal-iskema ta' pagament uniku skont l-erja, u dment li l-pagament ridistributtiv skont l-Artikolu 41 ma jiġix applikat, l-Istati Membri għandhom jieħdu kont sħiħ tal-appoġġ mogħti għas-sena kalendarja 2014 skont l-Artikolu 125a tar-Regolament (KE) Nru 73/2009.".

(4)

Fl-Artikolu 72(2), jiddaħħal is-subparagrafu li ġej wara l-ewwel subparagrafu:

“Madankollu, dan għandu jkompli japplika fir-rigward tal-applikazzjonijiet għall-għajnuna marbuta mas-snin ta’ talba li jibdew qabel l-1 ta’ Jannar 2015.”.

Artikolu 8

Emendi għar-Regolament (UE) Nru 1306/2013

Ir-Regolament (UE) Nru 1306/2013 huwa b'dan emendat kif ġej:

(1)

Fl-Artikolu 119(1), it-tieni subparagrafu huwa sostitwit b’dan li ġej:

"Madankollu, l-Artikolu 31 tar-Regolament (KE) Nru 1290/2005 u r-regoli ta' implimentazzjoni rilevanti għandhom jibqgħu japplikaw sal-31 ta' Diċembru 2014 u l-Artikoli 30 u 44a tar-Regolament (KE) Nru 1290/2005 u r-regoli ta' implimentazzjoni rilevanti għandhom jibqgħu japplikaw għan-nefqa mġarrba u l-pagamenti magħmulin għas-sena finanzjarja agrikola 2013, rispettivament.".

(2)

Jiddaħħal l-Artikolu li ġej:

"Artikolu 119a

Deroga mir-Regolament (UE) Nru 966/2012

B'deroga mill-Artikolu 59(5) tar-Regolament (UE) Nru 966/2012 u mill-Artikolu 9(1) ta' dan ir-Regolament, għas-sena finanzjarja agrikola 2014, m'għandux ikun meħtieġ li l-opinjoni tal-korp ta' ċertifikazzjoni tistabbilixxi jekk in-nefqa li fir-rigward tagħha ġie mitlub rimborż mill-Kummissjoni hijiex legali u regolari.".

(3)

Fl-Artikolu 121(2), il-paragrafu 2 huwa sostitwit b'dan li ġej:

"2.   Madankollu, id-dispożizzjonijiet li ġejjin għandhom japplikaw kif ġej:

(a)

L-Artikoli 7, 8, 16, 25, 26 u43, mis-16 ta' Ottubru 2013;

(b)

L-Artikolu52, it-Titolu III, il-Kapitolu II tat-Titolu V u t-Titolu VI, mill-1 ta’ Jannar 2015.

3.   Minkejja l-paragrafi 1 u 2:

(a)

L-Artikoli 9, 18, 40, u 51 għandhom japplikaw għan-nefqa magħmula mis-16 ta' Ottubru 2013;

(b)

Kapitolu IV tat-Titolu VII għandu japplika għall-pagamenti magħmulin mis-sena finanzjarja agrikola 2014 'il quddiem.".

Artikolu 9

Emendi għar-Regolament (UE) Nru 1308/2013

Ir-Regolament (UE) Nru 1308/2013 huwa b'dan emendat kif ġej:

(1)

Jiddaħħal l-Artikolu li ġej:

"Artikolu 214a

Pagamenti nazzjonali għal ċerti setturi fil-Finlandja

Soġġett għal awtorizzazzjoni mill-Kummissjoni, għall-perijodu 2014-2020, il-Finlandja tista' tkompli tagħti għajnuna nazzjonali li kienet tat fl-2013 lill-produtturi fuq il-bażi tal-Artikolu 141 tal-Att ta' Adeżjoni tal-1994, sakemm:

(a)

l-ammont ta' għajnuna għad-dħul huwa digressiv tul il-perijodu kollu u fl-2020 ma jaqbiżx it-30 % tal-ammont mogħti fl-2013; u

(b)

qabel kwalunkwe rikors għal din il-possibbiltà, ikun sar użu sħiħ mill-iskemi ta' appoġġ taħt il-politika agrikola komuni għas-setturi kkonċernati.

Il-Kummissjoni għandha tadotta l-awtorizzazzjoni tagħha mingħajr ma tapplika l-proċedura msemmija fl-Artikolu 229(2) jew (3) ta' dan ir-Regolament.".

(2)

Fl-Artikolu 230(1), jiddaħħlu l-punti li ġejjin:

"(ba)

L-Artikolu 111 sal-31 ta’ Marzu 2015;";

"(ca)

L-Artikolu 125a(1)(e) u (2) u, fir-rigward tas-settur tal-frott u l-ħxejjex, l-Anness XVIa, sad-data tal-applikazzjoni tar-regoli relatati li għandhom jiġu stabbiliti skont l-atti ddelegati previsti fil-punti (b) u (i) tal-Artikolu 173(1);";

"(da)

L-Artikoli 136, 138 u 140, kif ukoll l-Anness XVIII għall-finijiet tal-applikazzjoni ta' dawk l-Artikoli, sad-data tal-applikazzjoni tar-regoli li għandhom jiġu stabbiliti skont l-atti ta' implimentazzjoni previsti fl-Artikoli 180 u fil-punt (a) tal-Artikolu 183 jew sat-30 ta' Ġunju 2014, skont liema tiġi qabel.".

Artikolu 10

Emendi għar-Regolament (UE) Nru 1305/2013

Ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013 huwa b'dan emendat kif ġej:

(1)

Fl-Artikolu 31, jiżdied il-paragrafu li ġej:

"6.   Il-Kroazja tista' tagħti pagamenti skont din il-miżura lill-benefiċjarji fl-oqsma li ntgħażlu skont l-Artikolu 32(3), anki meta l-eżerċizzju ta' rfinar imsemmi fit-tielet subparagrafu ta' dak il-paragrafu ma jkunx ġie kkompletat. L-eżerċizzju ta' rfinar għandu jiġi kkompletat sa mhux aktar tard mill-31 ta' Diċembru 2014. Il-benefiċjarji fl-oqsma li ma għadhomx eliġibbli wara l-ikkompletar tal-eżerċizzju ta' rfinar ma għandhom jirċievu ebda pagamenti ulterjuri taħt din il-miżura.".

(2)

Fl-Artikolu 58, il-paragrafu 5 huwa sostitwit b’dan li ġej:

"6.   Il-fondi trasferiti lill-FAEŻR bl-applikazzjoni tal-Artikolu 136a(1) tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 u l-Artikolu 7(2) tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 u l-fondi trasferiti lill-FAEŻR fl-applikazzjoni tal-Artikoli 10b, 136 u 136b tar-Regolament (KE) Nru 73/2009 fir-rigward tas-snin kalendarji 2013 u 2014 għandhom jiġu inklużi wkoll fl-analiżi annwali msemmija fil-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu.".

(3)

Fl-Artikolu 59(4) il-punt (f) huwa sostitwit b’dan li ġej:

"(f)

100 % għal ammont ta' EUR 100 miljun, fi prezzijiet tal-2011, allokati lill-Irlanda, għal ammont ta' EUR 500 miljun, fi prezzijiet tal-2011, allokati lill-Portugall u għal ammont ta' EUR 7 miljuni, fi prezzijiet tal-2011, allokati lil Ċipru, bil-kondizzjoni li dawk l-Istati Membri qed jirċievu assistenza finanzjarja f'konformità mal-Artikoli 136 u 143 TFUE fl-1 ta' Jannar 2014 jew wara, sal-2016 meta l-applikazzjoni ta' din id-dispożizzjoni għandha tiġi valutata mill-ġdid.".

KAPITOLU III

DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

Artikolu 11

Dħul fis-seħħ u applikazzjoni

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Huwa għandu jibda japplika mill-1 ta’ Jannar 2014.

Madankollu:

il-punti (15), (17) u (18) tal-Artikolu 6 għandhom japplikaw mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament;

il-punt (20) tal-Artikolu 6 għandu japplika mit-22 ta’ Diċembru 2013; u

il-punt (3) tal-Artikolu 8 għandu japplika, mid-dati ta' applikazzjoni msemmijin fih.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, 17 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. JUKNA


(1)  ĠU C 341, 21.11.2013, p. 71.

(2)  Regolament (UE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta' Diċembru 2013 dwar l-appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005 (Ara paġna 487 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(3)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005 tal-20 ta’ Settembru 2005 dwar appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) (ĠU L 277, 21.10.2005, p. 1).

(4)  Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2078/1992 tat-30 ta' Ġunju 1992 dwar metodi ta' produzzjoni agrikola kompatibbli mal-ħtiġiet tal-protezzjoni tal-ambjent u taż-żamma tal-kampanja (ĠU L 215, 30.7.1992, p. 85). (mhux disponibbli bil-Malti)

(5)  Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2080/92 tat-30 ta' Ġunju 1992 li jistabbilixxi skema ta' għajnuna Komunitarja għall-miżuri tal-forestrija fil-biedja (ĠU L 215, 30.7.1992, p. 96). (mhux disponibbli bil-Malti)

(6)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1257/1999 tas-17 ta’ Mejju 1999 dwar is-sostenn għal żvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Gwida u Garanzija (FAEGG) u jemenda u jħassar ċerti Regolamenti (ĠU L 160, 26.6.1999, p. 80).

(7)  Regolament (UE) Nru 1307/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi regoli għall-pagamenti diretti lill-bdiewa taħt skemi ta' appoġġ fil-qafas tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 637/2008 u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 (Ara paġna 608 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(8)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 tad-19 ta' Jannar 2009 li jistabbilixxi regoli komuni għal skemi ta' appoġġ dirett għal bdiewa fi ħdan il-politika agrikola komuni u li jistabbilixxi ċerti skemi ta' appoġġ għal bdiewa, u li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 1290/2005, (KE) Nru 247/2006, (KE) Nru 378/2007 u li jirrevoka ir-Regolament (KE) Nru 1782/2003 (ĠU L 30, 31.1.2009, p. 16.)

(9)  Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 94/2013 ta' 2 ta' Diċembru 2013 2013 li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2014–2020 (Ara paġna 884 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(10)  Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta' Diċembru 2013 dwar il-finanzjament, il-ġestjoni u l-monitoraġġ tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KEE) Nru 352/78, (KE) Nru 165/94, (KE) Nru 2799/98, (KE) Nru 814/2000, (KE) Nru 1290/2005 u (KE) Nru 485/2008 (Ara paġna 549 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(11)  Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma (ĠU L 327, 22.12.2000, p. 1).

(12)  Direttiva tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 1979 dwar il-ħarsien ta’ ilma ta’ taħt l-art kontra tniġġiż ikkawżat minn ċerti sustanzi perikolużi (ĠU L 20, 26.1.1980, p. 43).

(13)  Regolament (KE) Nru 1107/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Ottubru 2009 dwar it-tqegħid fis-suq ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u li jħassar id-Direttivi tal-Kunsill 79/117/KEE u 91/414/KEE (ĠU L 309, 24.11.2009, p. 1).

(14)  Direttiva tal-Kunsill tal-15 ta’ Lulju 1991 li tikkonċerna t-tqegħid fis-suq ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti (ĠU L 230, 19.8.1991, p. 1).

(15)  Regolament (UE) Nru 1308/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta'17 ta’ Diċembru 2013 li jistabbilixxi organizzazzjoni komuni tas-swieq fi prodotti agrikoli u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KEE) Nru 922/72, (KEE) Nru 234/79, (KE) Nru 1037/2001 u (KE) Nru 1234/2007 (Ara paġna 671 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali)

(16)  Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 718/2007 tat-12 ta' Ġunju 2007 li jimplimenta r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1085/2006 tas-17 ta' Lulju 2006 li jistabbilixxi strument għall-assistenza ta' qabel l-adeżjoni (IPA) (ĠU L 170, 29.6.2007, p. 1).


ANNESS I

Korrispondenza tal-Artikoli fil-miżuri matul il-perijodi ta' programmar 2007-2013 u 2014-2020

Ir-Regolament (KE) Nru 1698/2005

Ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013

Artikolu 20(a)(i): Taħriġ u informazzjoni vokazzjonali

Artikolu 14

Artikolu 20(a)(ii): Bidu ta’ negozju minn Bdiewa Żgħażagħ

Artikolu 19(1)(a)(i)

Artikolu 20(a)(iii): Irtirar kmieni

/

Artikolu 20(a)(iv): Użu ta’ servizzi konsultattivi

Artikolu 15(1)(a)

Artikolu 20(a)(v): Twaqqif ta’ servizzi ta’ tmexxija, għajnuna u konsulenza

Artikolu 15(1)(b)

Artikolu 20(b)(i): Modernizzazzjoni tal-azjendi agrikoli

Artikolu 17(1)(a)

Artikolu 20(b)(ii): Titjib tal-valur ekonomiku tal-foresti

Artikolu 21(1)(d)

Artikolu 20(b)(iii): Żieda fil-valur tal-prodotti agrikoli u tal-forestrija

Artikolu 17(1)(b)

Artikolu 21(1)(e)

Artikolu 20(b)(iv): Kooperazzjoni għall-iżvilupp ta' teknoloġiji ġodda ta' proċessar ta' prodotti

Artikolu 35

Artikolu 20(b)(v): Infrastruttura agrikola u forestali

Artikolu 17(1)(c)

Artikolu 20(b)(vi): Azzjonijiet ta’ restawr u prevenzjoni

Artikolu 18

Artikolu 20(c)(i): Osservazzjoni tal-Istandards

/

Artikolu 20(c)(ii): Skemi ta' kwalità tal-ikel

Artikolu 16

Artikolu 20(c)(iii): Informazzjoni u promozzjoni

Artikolu 16

Artikolu 20(d)(i): Biedja tas-semisussistenza

Artikolu 19(1)(a)(iii)

Artikolu 20(d)(ii): Gruppi ta’ produtturi

Artikolu 27

Artikolu 36(a)(i): Pagamenti għal żvantaġġi naturali fil-muntanji

Artikolu 31

Artikolu 36(a)(ii): Pagamenti għal żvantaġġi naturali f’żoni oħrajn minbarra żoni tal-muntanji

Artikolu 31

Artikolu 36(a)(iii): Natura 2000 u pagamenti marbuta mad-Direttiva 2000/60/KE

Artikolu 30

Artikolu 36(a)(iv): Pagamenti agroambjentali

Artikolu 28

Artikolu 29

Artikolu 36(v): Pagamenti għat-trattament xieraq tal-annimali

Artikolu 33

Artikolu 36(b)(i): L-ewwel afforestazzjoni ta’ art agrikola

Artikolu 21(1)(a)

Artikolu 36(b)(ii): L-ewwel stabbiliment ta’ sistemi agroforestali

Artikolu 21(1)(b)

Artikolu 36(b)(iii): L-ewwel afforestazzjoni ta’ art mhux agrikola

Artikolu 21(1)(a)

Artikolu 36(b)(iv): Il-pagamenti Natura 2000

Artikolu 30

Artikolu 36(b)(v) Pagamenti għall-ambjent forestali

Artikolu 34

Artikolu 36(b)(vi): Ir-restawr tal-potenzjal tal-forestrija u l-introduzzjoni ta’ azzjonijiet ta’ prevenzjoni

Artikolu 21(1)(c)

Artikolu 36(b)(vii): Investimenti mhux produttivi

Artikolu 21(1)(d)

Miżuri skont ir-Regolament (KE) Nru 718/2007

Miżuri skont ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013

Artikolu 171(2)(a): Investimenti f'azjendi agrikoli għar-ristrutturar u t-titjib ta' standards Komunitarji

Artikolu 7(1)(a)

Artikolu 171(2)(c): Investimenti fl-ipproċessar u l-kummerċjalizzazzjoni ta' prodotti tal-agrikoltura u tas-sajd sabiex jiġu rristrutturati dawk l-attivitajiet u jiġu mtejba għal standards Komunitarji

Artikolu 17(1)(b)


ANNESS II

L-Annessi għar-Regolament (KE) Nru 73/2009 huma emendati kif ġej:

(1)

Fl-Anness I, ir-ringiela li ġejja hija mdaħħla wara dik relatata mal-"Appoġġ speċifiku":

"Pagament ridistributtiv

Titolu III, Kapitolu 5a u Titolu V, Kapitolu 2a

Pagament diżakkoppjat"

(2)

L-Anness II huwa emendat kif ġej:

(a)

Il-Punt A. "L-ambjent" huwa sostitwit b’dan li ġej:

"1

Id-Direttiva tal-Kunsill 79/409/KEE tat-2 ta' April 1979 dwar il-konservazzjoni tal-għasafar selvaġġi (ĠU L 103, 25.4.1979, p. 1)

L-Artikolu 3(1), l-Artikolu 3(2)(b), l-Artikolu 4(1), (2) u (4) u l-Artikolu 5(a), (b) u (d)

2

3

Id-Direttiva tal-Kunsill 86/278/KEE tat-12 ta' Ġunju 1986 dwar il-protezzjoni tal-ambjent, u b'mod partikolari tal-ħamrija, meta l-ħama tad-drenaġġ jintuża fl-agrikoltura (ĠU L 181, 4.7.1986, p. 6)

Artikolu 3

4

Id-Direttiva tal-Kunsill 91/676/KEE tat-12 ta’ Diċembru 1991 dwar il-protezzjoni tal-ilma kontra t-tniġġis ikkawżat min-nitrati minn sorsi agrikoli (ĠU L 375, 31.12.1991, p. 1)

L-Artikoli 4 u 5

5

Id-Direttiva tal-Kunsill 92/43/KEE tal-21 ta’ Mejju 1992 dwar il-konservazzjoni tal-ħabitat naturali u tal-fawna u l-flora selvaġġa (ĠU L 206, 22.7.1992, p. 7)

L-Artikolu 6 u l-Artikolu 13(1)(a)";

(b)

il-punt 9 tal-Punt B. "Is-saħħa tal-pubbliku, tal-annimali u tal-pjanti" huwa sostitwit b’dan li ġej:

"9

Ir-Regolament (KE) Nru 1107/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Ottubru 2009 dwar it-tqegħid fis-suq ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u li jħassar id-Direttivi tal-Kunsill 79/117/KEE u 91/414/KEE (ĠU L 309, 24.11.2009, p. 1)

Artikolu 55, l-ewwel u t-tieni sentenza".

(3)

Fl-Anness IIIl-entrata għal "Il-protezzjoni u l-ġestjoni tal-ilma" hija sostitwita b’dan li ġej:

"Il-protezzjoni u l-ġestjoni tal-ilma:

Stabbiliment ta’ strixxi marġinali matul il-mogħdijiet tal-ilma (1)

Il-protezzjoni tal-ilma kontra t-tniġġis u l-iskol u l-ġestjoni tal-użu tal-ilma

Fejn l-użu tal-ilma għall-irrigazzjoni huwa soġġett għall-awtorizzazzjoni, irid ikun hemm konformità mal-proċeduri tal-awtorizzazzjoni

 

Protezzjoni tal-ilma ta’ taħt l-art kontra t-tniġġis: projbizzjoni ta' rimi dirett fl-ilma ta’ taħt l-art u miżuri għall-prevenzjoni tat-tniġġis indirett tal-ilma ta’ taħt l-art bir-rimi fl-art u l-perkolazzjoni fil-ħamrija ta' sustanzi perikolużi, kif elenkati fl-Anness għad-Direttiva 80/68/KEE fil-verżjoni tagħha fis-seħħ fl-aħħar jum ta' validità tagħha, sa fejn dan jirrigwarda l-attività agrikola

(4)

Fl-Anness VIII, il-kolonna għas-sena 2014 hija sostitwita b’dan li ġej:

"Tabella 1

(elf EUR)

Stat Membru

2014

Belġju

544 047

Danimarka

926 075

Ġermanja

5 178 178

Greċja

2 047 187

Spanja

4 833 647

Franza

7 586 341

Irlanda

1 216 547

Italja

3 953 394

Lussemburgu

33 662

il-Pajjiżi l-Baxxi

793 319

Awstrija

693 716

Portugall

557 667

Finlandja

523 247

Svezja

696 487

Renju Unit

3 548 576


Tabella 2 (*1)

(elf EUR)

Bulgarija

642 103

Repubblika Ċeka

875 305

Estonja

110 018

Ċipru

51 344

Latvja

168 886

Litwanja

393 226

Ungerija

1 272 786

Malta

5 240

Polonja

2 970 020

Rumanija

1 428 531

Slovenja

138 980

Slovakkja

377 419

Kroazja

113 908

(5)

L-Annessi li ġejjin jiddaħħlu wara l-Anness VIII:

"

Anness VIIIa

Ammonti li jirriżultaw mill-applikazzjoni tal-Artikolu 136b fl-2014

Ġermanja

:

EUR 42 600 000

Svezja

:

EUR 9 000 000

Anness VIIIb

Daqs medju ta' azjenda agrikola li għandu jkun applikat skont l-Artikolu 72a(4) u l-Artikolu 125a(3)

Stat Membru

Daqs medju ta' azjenda agrikola

(f'ettari)

Belġju

29

Bulgarija

6

Repubblika Ċeka

89

Danimarka

60

Ġermanja

46

Estonja

39

Irlanda

32

Greċja

5

Spanja

24

Franza

52

Kroazja

5,9

Italja

8

Ċipru

4

Latvja

16

Litwanja

12

Lussemburgu

57

Ungerija

7

Malta

1

il-Pajjiżi l-Baxxi

25

Awstrija

19

Polonja

6

Portugall

13

Rumanija

3

Slovenja

6

Slovakkja

28

Finlandja

34

Svezja

43

Renju Unit

54

Anness VIIIc

Limiti massimi nazzjonali msemmijin fl-Artikolu 72a(3) u l-Artikolu 125a(3)

(elf EUR)

Belġju

505 266

Bulgarija

796 292

Repubblika Ċeka

872 809

Danimarka

880 384

Ġermanja

5 018 395

Estonja

169 366

Irlanda

1 211 066

Greċja

1 931 177

Spanja

4 893 433

Franza

7 437 200

Kroazja

265 785

Italja

3 704 337

Ċipru

48 643

Latvja

302 754

Litwanja

517 028

Lussemburgu

33 432

Ungerija

1 269 158

Malta

4 690

il-Pajjiżi l-Baxxi

732 370

Awstrija

691 738

Polonja

3 061 518

Portugall

599 355

Rumanija

1 903 195

Slovenja

134 278

Slovakkja

394 385

Finlandja

524 631

Svezja

699 768

Ir-Renju Unit

3 591 683

Anness VIIId

Ammonti għall-Bulgarija u r-Rumanija msemmijin fl-Artikolu 125b(1)

Bulgarija

EUR 789 365 000

Rumanija

EUR 1 753 000 000

"

(6)

L-Anness XVIIa huwa sostitwit b’dan li ġej:

"Anness XVIIa

Għajnuna nazzjonali transitorja f'Ċipru

(EUR)

Is-settur

2013

2014

Ċereali (għajr il-qamħ durum)

141 439

113 151

Qamħ durum

905 191

724 153

Ħalib u prodotti tal-ħalib

3 419 585

2 735 668

Ċanga

4 608 945

3 687 156

Nagħaġ u mogħoż

10 572 527

8 458 022

Settur tal-majjal

170 788

136 630

Tjur u bajd

71 399

57 119

Inbid

269 250

215 400

Żejt taż-żebbuġa

3 949 554

3 159 643

Għeneb tal-mejda

66 181

52 945

Għeneb imnixxef

129 404

103 523

Tadam ipproċessat

7 341

5 873

Banana

4 285 696

3 428 556

Tabakk

1 027 775

822 220

Frott deċidwu inkluż il-frott tal-għadma

173 390

138 712

Total

29 798 462

23 838 770 "


(1)  

Nota:

L-istrixxi marġinali GAEC għandhom jirrispettaw, kemm ġewwa kif ukoll barra miż-żoni vulnerabbli stabbiliti skont l-Artikolu 3(2) tad-Direttiva 91/676/KEE, tal-inqas ir-rekwiżiti fir-rigward tal-kundizzjonijiet għall-applikazzjoni tal-fertilizzant fuq l-art ħdejn il-mogħdijiet tal-ilma, imsemmi fil-punt A4 tal-Anness II tad-Direttiva 91/676/KEE li jrid jiġi applikat b'konformità mal-Programmi ta' Azzjoni tal-Istati Membri stabbiliti skont l-Artikolu 5(4) tad-Direttiva 91/676/KEE.".

(*1)  Il-limiti massimi kkalkolati jqisu l-iskeda tal-inkrementi prevista fl-Artikolu 121."


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/884


REGOLAMENT TAL-KUNSILL (UE, EURATOM) Nru 1311/2013

tat-2 ta' Diċembru 2013

li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2014-2020

IL-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 312 tiegħu, flimkien mat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea għall-Enerġija Atomika, u b'mod partikolari l-Artikolu 106a tiegħu,

Wara li kkunsidra l-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li kkunsidra l-kunsens tal-Parlament Ewropew,

Wara t-trasmissjoni tal-abbozz tal-att leġislattiv lill-parlamenti nazzjonali,

Filwaqt li jaġixxi skont proċedura leġislattiva speċjali,

Billi:

(1)

Il-limiti massimi annwali tal-approprjazzjonijiet għall-impenji skont il-kategorija tan-nefqa u l-limiti massimi annwali fuq l-approprjazzjonijiet għall-ħlasijiet stabbiliti minn dan ir-Regolament għandhom jirrispettaw il-limiti massimi stabbiliti għall-impenji u r-riżorsi proprji fid-Deċiżjoni tal-Kunsill 2007/436/KE, Euratom (1).

(2)

Meta titqies il-ħtieġa ta' livell adegwat ta' prevedibbiltà għat-tħejjija u l-implimentazzjoni ta' investimenti fuq terminu medju, it-tul tal-qafas finanzjarju pluriennali (QFP) għandu jiġi stabbilit għal seba' snin li jibdew fl-1 ta' Jannar 2014. Ser isir rieżami mhux aktar tard mill-2016, wara l-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew. Permezz ta' dan, l-istituzzjonijiet, inkluż il-Parlament Ewropew elett fl-2014, ser ikunu jistgħu jivvalutaw mill-ġdid il-prijoritajiet. Għandu jittieħed kont tar-riżultati ta' dan ir-rieżami fi kwalunkwe reviżjoni ta' dan ir-Regolament għall-kumplament tas-snin tal-QFP. Dan l-arranġament minn hawn 'il quddiem jissejjaħ "rieżami/reviżjoni".

(3)

Fil-kuntest tar-rieżami/reviżjoni ta' nofs it-terminu tal-QFP, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li jeżaminaw flimkien l-aktar durata adegwata għall-QFP sussegwenti qabel ma l-Kummissjoni tippreżenta l-proposti tagħha bil-għan li jinkiseb il-bilanċ it-tajjeb bejn id-durtata tal-mandati rispettivi tal-membri tal-Parlament Ewropew u l-Kummissjoni Ewropea - u l-ħtieġa ta' stabbilità għal ċikli ta' programmar u predivibbiltà tal-investiment.

(4)

Flessibbiltà possibbli speċifika u massima għandha tiġi implimentata biex l-Unjoni tkun tista' tissodisfa l-obbligi tagħha f'konformità mal-Artikolu 323 Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE).

(5)

L-istrumenti speċjali li ġejjin huma meħtieġa biex jippermettu lill-Unjoni tirreaġixxi għal ċirkostanzi speċifiċi mhux previsti jew biex jippermettu l-finanzjament ta’ nefqa identifikata b’mod ċar li ma setgħetx tiġi ffinanzjata fi ħdan il-limiti massimi disponibbli għal intestatura waħda jew aktar kif stabbilit fil-qafas finanzjarju biex b'hekk tiġi ffaċilitata l-proċedura baġitarja: ir-Riżerva għall-Għajnuna ta’ Emerġenza, il-Fond tas-Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea, l-Istrument tal-Flessibbiltà, il-Fond Ewropew ta’ Aġġustament għall-Globalizzazzjoni, il-Marġini ta' Kontinġenza, il-flessibbiltà speċifika biex jiġi indirizzat il-qgħad fost iż-żgħażagħ u tissaħħaħ ir-riċerka u l-marġini globali għall-impenji għat-tkabbir u l-impjiegi, b'mod partikolari l-impjieg taż-żgħażagħ. Għalhekk hu neċessarju li jkun hemm dispożizzjonijiet speċifiċi għal possibbiltà li jiddaħħlu fil-baġit approprjazzjonijiet għall-impenji li jissuperaw il-limiti massimi stabbiliti fil-QFP, fejn ikun meħtieġ li jintużaw strumenti speċjali.

(6)

Jekk ikun meħtieġ li jiġu mmobilizzati l-garanziji mogħtija taħt il-baġit ġenerali tal-Unjoni għas-self ipprovdut fil-qafas tal-Faċilità tal-Bilanċ tal-Ħlasijiet jew tal-Mekkaniżmu Ewropew tal-Istabbilizzazzjoni Finanzjarja stabbiliti fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 332/2002 (2) u fir-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 407/2010 (3), rispettivament, l-ammont neċessarju għandu jiġi mmobilizzat b'tali mod li jaqbeż il-limiti massimi tal-approprjazzjonijiet għall-impenji u għall-ħlasijiet tal-QFP filwaqt li jiġi rrispettat il-limitu massimu tar-riżorsi proprji.

(7)

Il-QFP għandu jiġi stabbilit bil-prezzijiet tal-2011. Għandhom jiġu stabbiliti wkoll ir-regoli għall-aġġustamenti tekniċi tal-QFP biex jiġu kkalkulati mill-ġdid il-limiti massimi u l-marġini disponibbli.

(8)

Il-QFP m’għandux iqis il-partiti tal-baġit iffinanzjati mid-dħul assenjat fit-tifsira tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) ("ir-Regolament Finanzjarju").

(9)

Jista' jkun meħtieġ li dan ir-Regolament jiġi revedut fil-każ ta' ċirkostanzi mhux previsti li ma jkunux jistgħu jiġu ttrattati fi ħdan il-limiti massimi stabbiliti tal-QFP. Għalhekk, huwa neċessarju li jkun hemm dispożizzjoni għal reviżjoni tal-QFP f'każijiet bħal dawn.

(10)

Għandhom jiġu stabbiliti regoli għal sitwazzjonijiet oħra li jistgħu jitolbu aġġustament jew reviżjoni tal-QFP. Dawk l-aġġustamenti jew reviżjonijiet jistgħu jkunu relatati mal-implimentazzjoni tal-baġit, ma' miżuri li jorbtu l-effikaċja tal-fondi mal-governanza ekonomika tajba, mar-reviżjoni tat-Trattati, mat-tkabbir, mar-riunifikazzjoni ta' Ċipru, jew mad-dewmien fl-adozzjoni ta’ regoli ġodda li jirregolaw ċerti oqsma ta' politika.

(11)

Il-pakketti nazzjonali li jiffavorixxu l-politika ta’ koeżjoni huma stabbiliti fuq il-bażi tad-data statistika u t-tbassir użat għall-aġġornament ta' Lulju 2012 tal-proposta tal-Kummissjoni għal dan ir-Regolament. B'kont meħud tal-inċertezzi previsti u l-impatt għall-Istati Membri b'limitu massimu u biex tikkunsidra s-sitwazzjoni b'mod partikolari diffiċli tal-Istati Membri li qed ibgħatu minn kriżi, il-Kummissjoni ser, fl-2016, terġa' teżamina l-allokazzjonijiet totali tal-Istati Membri kollha taħt il-mira "Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi" tal-politika ta' koeżjoni għas-snin 2017 sa 2020.

(12)

Huwa neċessarju li jkun hemm dispożizzjoni għal regoli ġenerali dwar kooperazzjoni interistituzzjonali fil-proċedura baġitarja.

(13)

Huma meħtieġa wkoll regoli speċifiċi sabiex wieħed jittratta l-proġetti l-kbar tal-infrastruttura li l-ħajja tagħhom tmur sostanzjalment lil hinn mill-perijodu stabbilit għall-QFP. Huwa neċessarju li jiġu stabbiliti ammonti massimi għall-kontribuzzjonijiet mill-baġit ġenerali tal-Unjoni għal dawk il-proġetti biex b'hekk jiġi żgurat li ma għandhom l-ebda impatt fuq proġetti oħra ffinanzjati minn dak il-baġit.

(14)

Il-Kummissjoni għandha tippreżenta proposta għall-qafas finanzjarju pluriennali l-ġdid qabel l-1 ta' Jannar 2018 sabiex l-istituzzjonijiet ikunu jistgħu jadottawh kmieni biżżejjed qabel jibda l-qafas finanzjarju li jmiss. Il-qafas finanzjarju stabbilit f’dan ir-Regolament għandu jibqa’ japplika jekk il-qafas finanzjarju l-ġdid ma jiġix adottat qabel it-tmiem tat-terminu tal-qafas finanzjarju stabbilit f'dan ir-Regolament.

(15)

Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali u l-Kumitat tar-Reġjuni ġew ikkonsultati u adottaw l-opinjonijiet (5),

ADOTTA DAN IR-REGOLAMENT:

KAPITOLU 1

Dispożizzjonijiet ġenerali

Artikolu 1

Il-Qafas Finanzjarju Plurennali

Il-qafas finanzjarju pluriennali għall-perijodu 2014-2020 (il-QFP) huwa stabbilit fl-Anness.

Artikolu 2

Rieżami/reviżjoni ta' nofs it-terminu tal-QFP

Sal-aħħar tal-2016 l-Kummissjoni għandha tippreżenta rieżami tal-funzjonament tal- QFP filwaqt li jieħu kont sħiħ tas-sitwazzjoni ekonomika ta' dak iż-żmien kif ukoll l-aktar projezzjonijiet makroekonomiċi reċenti. Dan ir-rieżami, għandu jkun akkumpanjat, kif adegwat, minn proposta leġislattiva għar-reviżjoni ta' dan ir-Regolament f'konformità mal-proċeduri stabbiliti fit-TFUE. Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 7 ta' dan ir-Regolament, pakketti nazzjonali allokati minn qabel ma għandhomx jitnaqqsu permezz ta' tali reviżjoni.

Artikolu 3

Il-Konformità mal-limiti massimi tal-QFP

1.   Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni għandhom, waqt kull proċedura baġitarja u meta jiġi implimentat il-baġit għas-sena kkonċernata, ikunu konformi mal-limiti massimi tan-nefqa annwali stabbiliti fil-QFP.

Is-sublimitu għall-Intestatura 2, kif stabbilit fl-Anness, huwa stabbilit mingħajr preġudizzju għall-flessibbiltà bejn iż-żewġ pilastri tal-Politika Agrikola Komuni (PAK). Il-limitu massimu aġġustat li għandu jiġi applikati għall-pilastru I tal-PAK wara t-trasferimenti bejn il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-pagamenti diretti għandhom jiġu stabbiliti fl-att legali rilevanti u l-QFP għandu jiġi aġġustat kif meħtieġ skont l-aġġustament tekniku previst fl-Artikolu 6(1) ta' dan ir-Regolament.

2.   L-istrumenti speċjali previsti fl-Artikoli 9 sa 15 jiżguraw il-flessibbiltà tal-QFP u għandhom ikunu stabbiliti sabiex jippermettu li l-proċedura baġitarja taħdem bla xkiel. L-approprjazzjonijiet għall-impenji jistgħu jiddaħħlu fil-baġit lil hinn mil-limiti massimi tal-intestaturi rilevanti stabbiliti fil-QFP fejn huwa neċessarju li jintużaw ir-riżorsi mir-Riżerva tal-Għajnuna ta' Emerġenza, mill-Fond tas-Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea, l-Istrument tal-Flessibbiltà, il-Fond Ewropew tal-Aġġustament għall-Globalizzazzjoni, il-Marġini ta' Kontinġenza, il-flessibbiltà speċifika biex jiġi indirizzat il-qgħad fost iż-żgħażagħ u tissaħħaħ ir-riċerka u l-marġini globali għall-impenji għat-tkabbir u l-impjiegi, b'mod partikolari l-impjieg taż-żgħażagħ, f'konformità mar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2012/2002 tal-11 ta’ Novembru 2002 li jistabilixxi l-Fond ta’ Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea (6), ir-Regolament (KE) Nru 1927/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal- 20 ta’ Diċembru 2006 li jistabbilixxi l-Fond Ewropew ta' Aġġustament għall-Globalizzazzjoni (7), u l-Ftehim Interistituzzjonali bejn il- Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni ta' dwar id-dixxiplina baġitarja, il-kooperazzjoni fi kwistjonijiet baġitarji u l-ġestjoni finanzjarja tajba (8).

3.   Fejn ikun meħtieġ li tiġi mmobilizzata garanzija għal self koperta mill-baġit ġenerali tal-Unjoni skont ir-Regolament (KE) Nru 332/2002 jew ir-Regolament (UE) Nru 407/2010, din għandha tkun lil hinn mil-limiti massimi stabbiliti fil-QFP.

Artikolu 4

Ir-Rispett tal-limitu massimu tar-riżorsi proprji

1.   Għal kull waħda mis-snin koperti mill-QFP, l-approprjazzjonijiet totali għall-ħlasijiet meħtieġa, wara li jsir l-aġġustament annwali u wara li jitqiesu kwalunkwe aġġustamenti jew reviżjonijiet oħra, kif ukoll l-applikazzjoni tal-paragrafi 2 u 3 tal-Artikolu 3, ma għandhomx ikunu tali li jipproduċu rata għall-ġbir tar-riżorsi proprji li taqbeż il-limitu massimu tar-riżorsi proprji stabbilit skont id-Deċiżjoni 2007/436/KE, Euratom.

2.   Fejn ikun meħtieġ, il-limiti massimi stabbiliti fil-QFP għandhom jitbaxxew permezz ta' reviżjoni sabiex tiġi żgurata konformità mal-limitu massimu tar-riżorsi proprji stabbilit skont id-Deċiżjoni 2007/436/KE, Euratom.

Artikolu 5

Marġini globali għall-pagamenti

1.   Kull sena, mill-2015 'l quddiem, bħala parti mill-aġġustament tekniku msemmi fl-Artikolu 6, il-Kummissjoni għandha taġġusta l-limitu massimu għall-pagamenti għas-snin 2015-2020 'l fuq b'ammont ekwivalenti għad-differenza bejn il-pagamenti mwettqa u l-limitu massimu tal-pagamenti tal-QFP tas-sena n-1.

2.   L-aġġustamenti annwali ma għandhomx jaqbżu l-ammonti massimi li ġejjin (prezzijiet tal-2011) għas-snin 2018-2020 meta mqabbla mal-limitu massimu tal-pagament oriġinali tas-sena rilevanti:

 

2018 - EUR 7 biljun

 

2019 - EUR 9 biljun

 

2020 - EUR 10 biljun.

3.   Kull aġġustament 'l fuq għandu jkun ikkumpensat bi tnaqqis korrispondenti tal-limitu massimu tal-pagament għas-sena n-1.

Artikolu 6

Aġġustamenti tekniċi

1.   Kull sena l-Kummissjoni, biex taġixxi qabel il-proċedura baġitarja għas-sena n+1, għandha tagħmel l-aġġustamenti tekniċi li ġejjin fil-QFP:

(a)

valutazzjoni mill-ġdid, skont il-prezzijiet tas-sena n+1, tal-limiti massimi u tal-figuri ġlobali għall-approprjazzjonijiet għall-impenji kif ukoll għall-approprjazzjonijiet għall-ħlasijiet;

(b)

kalkolu tal-marġini disponibbli taħt il-limitu massimu tar-riżorsi proprji stabbilit skont id-Deċiżjoni 2007/436/KE, Euratom;

(c)

kalkolu tal-ammont assolut tal-Marġini ta' Kontinġenża previst fl-Artikolu 13;

(d)

kalkolu tal-marġini globali għall-pagamenti previst fl-Artikolu 5;

(e)

kalkolu tal-marġini globali għall-pagamenti previst fl-Artikolu 14.

2.   Il-Kummissjoni għandha twettaq dawn l-aġġustamenti tekniċi msemmija fil-paragrafu 1 fuq il-bażi ta’ deflatur fiss ta’ 2 % kull sena.

3.   Il-Kummissjoni għandha tikkomunika lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill ir-riżultati tal-aġġustamenti tekniċi msemmija f’paragrafu 1 u l-previżjonijiet ekonomiċi li fuqhom ikunu bbażati.

4.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikoli 7 u 8 l-ebda aġġustament tekniku ieħor ma' għandu jsir fir-rigward tas-sena inkwistjoni, la matul is-sena u lanqas bħala korezzjonijiet ex-post fis-snin sussegwenti.

Artikolu 7

Aġġustament tal-pakketti tal-politika tal-koeżjoni

1.   B'kont meħud tas-sitwazzjoni partikolarment diffiċli tal-Istati Membri li qed ibatu mill-kriżi, il-Kummissjoni għandha fl-2016, flimkien mal-aġġustamenti tekniċi għas-sena 2017, terġa' teżamina l-allokazzjonijiet totali tal-Istati Membri kollha taħt il-mira "Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi" tal-politika ta' koeżjoni għas-snin 2017 sa 2020, filwaqt li tapplika l-metodu ta' allokazzjoni definit fl-att bażiku rilevanti abbażi tal-aktar statistika reċenti disponibbli u tal-paragun, għall-Istati Membri li għandhom limitu massimu, bejn il-PDG nazzjonali akkumulat osservat fis-senin 2014 u 2015, u l-PDG nazzjonali akkumulat stmat fl-2012. Hija għandha taġġusta dawk l-allokazzjonijiet totali meta jkun hemm diverġenza kumulattiva ta' aktar minn +/- 5 %.

2.   L-aġġustamenti meħtieġa għandhom jitqassmu fi proporzjonijiet ugwali fuq is-snin 2017-2020 u l-limiti massimi li jikkorrispondu magħhom tal-QFP għandhom jiġu mmodifikati skont dan. Il-limiti massimi tal-pagamenti għandhom ukoll ikunu modifikati kif meħtieġ sabiex jiġi żgurat progress ordnat f'rabta mal-approprjazzjonijiet għall-impenji.

3.   Fl-aġġustamenti tekniċi tagħha għas-sena 2017, wara r-rieżami ta' nofs it-terminu tal-eliġibbiltà tal-Istati Membri għall-Fond ta' Koeżjoni previst fl-Artikolu 90(5) tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd koperti mill-Qafas Strateġiku Komuni u li jistabbilixxi dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Rurali, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond ta' Koeżjoni (9), f'każ li Stat Membru jsir eliġibbli għall-ewwel darba għall-Fond ta' Koeżjoni jew inkella jitlef eliġibbiltà eżistenti tiegħu, il-Kummissjoni għandha żżid jew tnaqqas l-ammonti li jirriżultaw mill-fondi allokati lill-Istati Membri għas-snin 2017 sal-2020.

4.   L-aġġustamenti mitluba li jirriżultaw mill-paragrafu 3 jitqassmu fi proporzjonijiet indaqs tul is-snin 2017-2020 u l-limiti massimi korrispondenti tal-QFP jkunu mmodifikati skont kif meħtieġ. Il-limiti massimi tal-pagamenti għandhom ukoll ikunu modifikati skont kif meħtieġ sabiex jiġi żgurat progress ordnat f'rabta mal-approprjazzjonijiet għall-impenji.

5.   L-effett nett totali, kemm jekk pożittiv kif ukoll jekk negattiv, tal-aġġustamentimsemmija fil-paragrafi 1u 3, ma għandux jaqbeż EUR 4 biljun.

Artikolu 8

Aġġustamenti relatati ma' miżuri li jorbtu l-effikaċja tal-fondi mal-governanza ekonomika tajba

Fil-każ tat-tneħħija ta’ sospensjoni mill-Kummissjoni tal-impenji baġitarji li jirrigwardaw il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali jew il-Fond Ewropew Marittimu u għas-Sajd fil-kuntest ta' miżuri li jorbtu l-effikaċja tal-fondi mal-governanza ekonomika tajba, il-Kummissjoni, f'konformità mal-att bażiku rilevanti, għandha tittrasferixxi l-impenji sospiżi għas-snin ta’ wara. L-impenji sospiżi tas-sena 'n' ma jistgħux jerġgħu jidħlu fil-baġit ta’ wara s-sena 'n+3'.

KAPITOLU 2

Strumenti speċjali

Artikolu 9

Riżerva ta' Għajnuna f'Emerġenza

1.   L-għan tar-Riżerva tal-Għajnuna għall-Emerġenza huwa li tipprovdi reazzjoni rapida għall-ħtiġijiet speċifiċi ta’ għajnuna ta' pajjiżi terzi wara li jkunu seħħew ġrajjiet li ma setgħux ikunu previsti meta l-baġit ġie stabbilit, l-ewwel u qabel kollox għal ħidmiet umanitarji, iżda wkoll għall-ġestjoni tal-kriżijiet ċivili u għall-protezzjoni, u sitwazzjonijiet ta' pressjoni partikolari li tirriżulta minn flussi migratorji fil-fruntieri esterni tal-Unjoni, fejn iċ-ċirkustanzi jkunu jeħtieġu hekk.

2.   L-ammont annwali tar-Riżerva huwa stabbilit għal EUR 280 miljun (prezzijiet tal-2011) u jista' jintuża sas-sena n+1 f'konformità mar-Regolament Finanzjarju. Din ir-riżerva għandha tiddaħħal bħala dispożizzjoni fil-baġit ġenerali tal-Unjoni. Il-porzjon tal-ammont annwali li jirriżulta mis-sena preċedenti għandu jiddaħħal l-ewwel. Dak il-porzjon tal-ammont annwali minn sena n li ma jintużax fis-sena n+1 jiskadi.

Artikolu 10

Fond ta' Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea

1   Il-Fond ta’ Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea huwa maħsub biex jippermetti għajnuna finanzjarja rapida fil-każ li jiġru diżastri kbar fit-territorju ta’ Stat Membru jew ta’ pajjiż kandidat, kif iddefinit fl-att bażiku rilevanti. Għandu jkun hemm limitu fuq l-ammont annwali disponibbli għal dak il-Fond ta' EUR 500 miljun (prezzijiet tal-2011). Fl-1 ta’ Ottubru ta’ kull sena, mill-inqas kwart mill-ammont annwali għandu jibqa’ disponibbli biex ikopri ħtiġijiet li jinqalgħu sa tmiem dik is-sena. Il-porzjon tal-ammont annwali mhux imdaħħal fil-baġit jista' jintuża sas-sena n+1. Il-porzjon tal-ammont annwali li jirriżulta mis-sena preċedenti għandu jiddaħħal l-ewwel. Dak il-porzjon tal-ammont annwali mis-sena n li ma jintużax fis-sena n+1 jiskadi.

2.   F’każijiet eċċezzjonali u jekk ir-riżorsi finanzjarji li jifdal disponibbli fil-Fond ta’ Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea fis-sena meta jkun seħħ id-diżastru, kif imfisser fl-att bażiku rilevanti, ma jkunux biżżejjed sabiex ikopru l-ammont ta' assistenza meqjus bħala neċessarju mill-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, il-Kummissjoni tista' tipproponi li d-differenza tkun iffinanzjata permezz tal-ammonti annwali disponibbli għas-sena ta' wara.

Artikolu 11

Strument ta' Flessibbiltà

1.   L-Istrument ta’ Flessibbiltà hu maħsub biex jippermetti l-finanzjament, għal sena finanzjarja partikolari u sal-ammont indikat, ta’ nefqa identifikata b’mod ċar li ma setgħetx tkun iffinanzjata fil-limiti disponibbli għal intestatura waħda jew aktar. Għandu jkun hemm limitu fuq l-ammont annwali disponibbli għall-Istrument ta’ Flessibbiltà ta’ EUR 471 miljun (prezzijiet tal-2011).

2.   Il-porzjon li ma jintużax tal-ammont annwali tal-Istrument ta' Flessibbiltà jista' jiġi użat sas-sena n+3. Il-porzjon tal-ammont annwali li jirriżulta mis-snin preċedenti għandu jintuża l-ewwel, skont iż-żmien. Dak il-porzjon tal-ammont annwali mis-sena n li ma jintużax fis-sena n+3 jiskadi.

Artikolu 12

Fond Ewropew ta' Aġġustament għall-Globalizzazzjoni

1.   Il-Fond Ewropew ta' Aġġustament għall-Globalizzazzjoni, li l-objettivi u l-kamp ta' applikazzjoni tiegħu huma definiti fir-Regolament (KE) Nru 1927/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, ma għandux jaqbeż l-ammont massimu annwali ta' EUR 150 miljun (prezzijiet tal-2011).

2.   L-approprjazzjonijiet għall-Fond Ewropew ta' Aġġustament għall-Globalizzazzjoni għandhom jiddaħħlu bħala dispożizzjoni fil-baġit ġenerali tal-Unjoni.

Artikolu 13

Marġini ta' Kontinġenza

1.   Marġini ta' Kontinġenza ta' mhux iżjed minn 0,03 % tad-Dħul Nazzjonali Gross tal-Unjoni għandu jiġi kostitwit barra mil-limiti massimi tal-QFP, bħala strument tal-aħħar-rimedju b'reazzjoni għal ċirkostanzi mhux previsti. Dan jista' jiġi mmobilizzat biss f'rabta ma' baġit emendatorju jew annwali.

2.   L-użu tal-marġini ta' kontinġenza ma għandux jaqbeż, fi kwalunkwe sena partikolari, l-ammont massimu previst fl-aġġustament tekniku annwali tal-QFP, u għandu jkun konsistenti mal-limitu massimu tar-riżorsi proprji.

3.   L-ammonti magħmulin disponibbli permezz tal-mobilizzazzjoni tal-Marġini ta' Kontinġenza għandhom jiġu kollha kkumpensati mal-marġini f'waħda jew aktar mill-intestaturi tal-QFP għas-sena finanzjarja attwali jew dawk futuri.

4.   L-ammonti hekk ikkumpensati ma għandhomx jiġu mobilizzati aktar fil-kuntest tal-QFP. L-użu tal-Marġini ta' Kontinġenza ma għandux jirriżulta fil-qbiż tal-limiti totali tal-approprjazzjonijiet ta' impenji u pagamenti stipulati fil-QFP għas-sena finanzjarja attwali jew dawk futuri.

Artikolu 14

Marġini globali għall-approprazzjonijiet għat-tkabbir u l-impjiegi, b'mod partikolari l-impjiegi taż-żgħażagħ

1.   Il-marġini li għadhom disponibbli taħt il-limitu massimu tal-QFP għal approprjazzjonijiet ta' impenn għas-snin 2014-2017 għandhom jikkostitwixxu Marġini Globali tal-QFP għall-impenji, li għandhom isiru disponibbli barra mil-limiti massimi stabbiliti fil-QFP għas-snin 2016 sa 2020 għal għanijiet ta' politika marbuta mat-tkabbir u l-impjiegi, b'mod partikolari l-impjiegi taż-żgħażagħ.

2.   Kull sena, bħala parti mill-aġġustament tekniku previst fl-Artikolu 6, il-Kummissjoni għandha tikkalkula l-ammont disponibbli. Il-Marġini Globali tal-QFP jew parti minnu jista' jiġi mmobilizzat mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill fil-qafas tal-proċedura baġitarja skont l-Artikolu 314 TFUE.

Artikolu 15

Flessibbiltà speċifika biex jiġi indirizzat il-qgħad fost iż-żgħażagħ u tissaħħaħ ir-riċerka

Sa EUR 2 543 miljun (fil-prezzijiet tal-2011) jistgħu jingħataw minn qabel fl-2014 u l-2015, bħala parti mill-proċedura baġitarja annwali, għal objettivi ta' politika speċifiċi relatati mal-qgħad fost iż-żgħażagħ, ir-riċerka, ERASMUS b'mod partikolari għall-apprendistati, u l-impriżi żgħar u ta' daqs medju. Dak l-ammont għandu jiġi kkumpensat b'mod sħiħ kontra approprjazzjonijiet fi u/jew bejn l-intestaturi sabiex ma jinbidlux il-limiti massimi annwali totali għall-perijodu 2014-2020 u l-allokazzjoni totali għal kull intestatura jew sotto-intestatura matul il-perijodu.

Artikolu 16

Kontribuzzjoni għall-finanzjament ta' proġetti fuq skala kbira

1.   Ammont massimu ta' EUR 6 300 miljun (fi prezzijiet tal-2011) ikun disponibbli għall-programmi Ewropej tan-navigazzjoni bis-satellita (EGNOS u Galileo) mill-baġit ġenerali tal-Unjoni għall-perijodu 2014-2020.

2.   Ammont massimu ta' EUR 2 707 miljun (fi prezzijiet tal-2011) ikun disponibbli għall-proġett Internazzjonali tar-Reattur Esperimentali Termonukleari (ITER) mill-baġit ġenerali tal-Unjoni għall-perijodu 2014-2020.

3.   Ammont massimu ta' EUR 3 786 miljun (fi prezzijiet tal-2011) ikun disponibbli għal Copernicus (il-Programm Ewropew ta’ Osservazzjoni tad-Dinja) mill-baġit ġenerali tal-Unjoni għall-perijodu 2014-2020.

KAPITOLU 3

Reviżjoni

Artikolu 17

Reviżjoni tal-QFP

1.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 4(2), l-Artikoli 18 sa 22 u l-Artikolu 25, f'ċirkostanzi mhux previsti, il-QFP jista' jiġi rivedut f'konformità mal-limitu massimu tar-riżorsi proprji stabbilit f'konformità mad-Deċiżjoni 2007/436/KE, Euratom.

2.   Bħala regola ġenerali, kull proposta għal reviżjoni tal-QFP skont il-paragrafu 1 għandha tiġi ppreżentata u adottata qabel il-bidu tal-proċedura baġitarja għas-sena jew l-ewwel sena tas-snin ikkonċernati.

3.   Kwalunkwe proposta għalreviżjoni tal-QFP f'konformità mal-paragrafu 1 għandha teżamina l-possibbiltà għar-riallokazzjoni tan-nefqa bejn il-programmi koperti mill-intestatura kkonċernata mir-reviżjoni, b’referenza partikolari għal kwalunkwe nuqqas ta' utilizzazzjoni mistennija tal-approprjazzjonijiet. L-objettiv għandu jkun li ammont sinifikanti, f'termini assoluti u bħala perċentwali tan-nefqa l-ġdida ppjanata, ikun fil-limitu eżistenti għall-intestatura.

4.   Kwalunkwe reviżjoni tal-QFP f'konformità mal-paragrafu 1 tqis il-possibbiltà ta' kumpens għal kull żieda fil-limitu massimu għal intestatura waħda permezz tat-tnaqqis tal-limitu massimu għal intestatura oħra.

5.   Kwalunkwe reviżjoni fil-QFP f'konformità mal-paragrafu 1 għandha żżomm relazzjoni xierqa bejn l-impenji u l-ħlasijiet.

Artikolu 18

Aġġustamenti relatati mal-implimentazzjoni

Meta tinnotifika lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill bir-riżultati tal-aġġustamenti tekniċi fil-QFP, il-Kummissjoni għandha tippreżenta kwalunkwe proposta biex jiġu riveduti l-approprjazzjonijiet totali għall-ħlasijiet li din tkun tqis bħala meħtieġa, filwaqt li tieħu inkunsiderazzjoni l-implimentazzjoni, biex tiżgura tmexxija tajba tal-limiti massimi tal-pagamenti annwali u b'mod partikolari l-progress ordnat tagħhom fir-rigward tal-approprjazzjonijiet għall-impenji. Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill għandhom jiddeċiedu dwar dawk il-proposti qabel l-1 ta’ Mejju tas-sena n.

Artikolu 19

Reviżjoni wara regoli jew programmi ġodda tal-Fondi Strutturali, tal-Fond ta’ Koeżjoni, tal-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali, tal-Fond Ewropew Marittimu u tas-Sajd, tal-Fond għall-Migrazzjoni u l-Asil u tal-Fond għas-Sigurtà Interna

1.   Fil-każ tal-adozzjoni wara l-1 ta' Jannar 2014 ta' regoli ġodda jew programmi taħt ġestjoni kondiviża għall-Fondi Strutturali, il-Fond ta’ Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali, il-Fond Ewropew Marittimu u għas-Sajd, il-Fond għall-Migrazzjoni u l-Asil u għall-Fond għas-Sigurtà Interna, il-QFP għandu jiġi rivedut sabiex jiġu trasferiti għal snin sussegwenti, lil hinn mil-limiti massimi tan-nefqa korrispondenti, l-allokazzjonijiet li ma jintużawx fl-2014.

2.   Ir-reviżjoni li tikkonċerna t-trasferiment ta' allokazzjonijiet mhux użati għas-sena 2014, jiġi adottat qabel l-1 ta' Mejju 2015.

Artikolu 20

Reviżjoni tal-QFP fil-każ ta'reviżjoni tat-Trattati

F'każ li reviżjoni tat-Trattati b'implikazzjonijiet baġitarji isseħħ bejn l-2014 u l-2020, il-QFP għandu jiġi rivedut kif xieraq.

Artikolu 21

Reviżjoni tal-QFP fil-każ ta' tkabbir tal-Unjoni

Jekk ikun hemm adeżjoni jew adeżjonijiet għall-Unjoni bejn l-2014 u l-2020, il-QFP għandu jiġi rivedut biex jitqiesu l-ħtiġijiet tan-nefqa li jirriżultaw minn dan.

Artikolu 22

Reviżjoni tal-QFP f’każ ta’ riunifikazzjoni ta’ Ċipru

Fil-każ ta' riunifikazzjoni ta' Ċipru matul l-2014 u l-2020, il-QFP għandu jiġi rivedut sabiex jieħu inkunsiderazzjoni l-ftehim komprensiv dwar il-problema ta' Ċipru u l-ħtiġijiet finanzjarji addizzjonali li jirriżultaw mir-riunifikazzjoni.

Artikolu 23

Koperazzjoni interistituzzjonali fil-proċedura baġitarja

Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni (minn hawn 'il quddiem "l-istituzzjonijiet") jieħdu miżuri biex jiffaċilitaw il-proċedura baġitarja annwali.

L-istituzzjonijiet jikkooperaw b’rieda tajba matul il-proċedura bil-ħsieb li jirrikonċiljaw il-pożizzjonijiet tagħhom. L-istituzzjonijiet għandhom, fl-istadji kollha tal-proċedura, jikkooperaw permezz ta’ kuntatti interistituzzjonali xierqa sabiex isegwu l-progress tax-xogħol u janalizzaw il-grad ta’ konverġenza.

L-istituzzjonijiet għandhom jiżguraw li l-kalendarji tax-xogħol rispettivi tagħhom ikunu kkoordinati kemm jista' jkun sabiex il-proċedimenti jkunu jistgħu jitwettqu b'mod koerenti u konverġenti, u li jwasslu għall-adozzjoni finali tal-baġit ġenerali tal-Unjoni.

Jistgħu jiġu organizzati trilogi f’kull stadju tal-proċedura u f'livelli differenti tar-rappreżentazzjoni, skont in-natura tad-diskussjonijiet mistennija. Kull istituzzjoni, f'konformità mar-regoli ta’ proċedura tagħha stess, taħtar il-parteċipanti tagħha għal kull laqgħa, tiddefinixxi l-mandat tagħha għan-negozjati u tinforma lill-istituzzjonijiet l-oħra bl-arranġamenti għal-laqgħat fi żmien adegwat.

Artikolu 24

Unità tal-baġit

L-infiq u d-dħul kollu tal-Unjoni u l-Euratom għandhom jiġu inklużi fil-baġit ġenerali tal-Unjoni f'konformità mal-Artikolu 7 tar-Regolament Finanzjarju, inkluża n-nefqa li tirriżulta minn kwalunkwe deċiżjoni rilevanti meħuda b'mod unanimu mill-Kunsill wara li jikkonsulta l-Parlament Ewropew, fil-qafas tal-Artikolu 332 TFUE.

Artikolu 25

Tranżizzjoni lejn il-qafas finanzjarju pluriennali li jmiss

Qabel l-1 ta’ Jannar 2018, il-Kummissjoni għandha tippreżenta proposta għal qafas finanzjarju pluriennali ġdid.

Jekk ma jiġi adottat l-ebda regolament tal-Kunsill li jiddetermina qafas finanzjarju pluriennali ġdid qabel il-31 ta' Diċembru 2020, il-limiti massimi u d-dispożizzjonijiet l-oħra li jikkorrispondu għall-aħħar sena tal-QFP eżistenti għandhom jiġu estiżi sakemm jiġi adottat regolament li jiddetermina qafas finanzjarju ġdid. Jekk Stat Membru ġdid jissieħeb fl-Unjoni wara l-2020, il-qafas finanzjarju estiż għandu, jekk meħtieġ, jiġi rivedut sabiex jieħu l-adeżjoni inkunsiderazzjoni.

Artikolu 26

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fit-tielet jum wara l-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Huwa għandu japplika mill-1 ta' Jannar 2014.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, it-2 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Kunsill

Il-President

E. GUSTAS


(1)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2007/436/KE, Euratom tas-7 ta’ Ġunju 2007 dwar is-sistema tar-riżorsi proprji tal-Komunitajiet Ewropej (ĠU L 163, 23.6.2007, p. 17).

(2)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 332/2002 tat-18 ta' Frar 2002 li jistabbilixxi faċilità li tipprovdi għajnuna finanzjarja għal żmien medju għall-bilanċi ta' pagament tal-Istati Membri (ĠU L 53, 23.2.2002, p. 1).

(3)  Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 407/2010 tal-11 ta' Mejju 2010 li jistabbilixxi mekkaniżmu Ewropew ta' stabbilizzazzjoni finanzjarja (ĠU L 118, 12.5.2010, p. 1).

(4)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(5)  Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar 'Il-Proposta għal Regolament tal-Kunsill li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju multiannwali għas-snin 2014-2020' (ĠU C 229, 31.7.2012, p. 32); Opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni dwar 'Il-qafas finanzjarju pluriennali l-ġdid għall-perjodu ta’ wara l-2013' (ĠU C 391, 18.12.2012, p. 31).

(6)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2012/2002 tal-11 ta’ Novembru 2002 li jistabilixxi l-Fond ta’ Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea (ĠU L 311, 14.11.2002, p. 3).

(7)  Regolament (KE) Nru 1927/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal- 20 ta’ Diċembru 2006 li jistabbilixxi l-Fond Ewropew ta' Aġġustament għall-Globalizzazzjoni (ĠU L 406, 30.12.2006, p. 1).

(8)  Ftehim Interistituzzjonali bejn il- Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni ta' 2 ta' Diċembru 2013 dwar id-dixxiplina baġitarja, il-kooperazzjoni fi kwistjonijiet baġitarji u l-ġestjoni finanzjarja tajba (ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1).

(9)  Regolament (UE) Nru 1303/2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' 17 ta' Diċembru 2013 Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd koperti mill-Qafas Strateġiku Komuni u li jistabbilixxi dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Rurali, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond ta' Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 (Ara paġna 320 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).


ANNESS I

QAFAS FINANZJARJU PLURIENNALI (UE-28)

(EUR miljuni - prezzijiet tal-2011)

APPROPRJAZZJONIJIET TA' IMPENJI

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

Total 2014 [-2020].

1.

Tkabbir Intelliġenti u Inklużiv

60 283

61 725

62 771

64 238

65 528

67 214

69 004

450 763

1a:

Kompetittività għat-tkabbir u l-impjiegi

15 605

16 321

16 726

17 693

18 490

19 700

21 079

125 614

1b:

Koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali

44 678

45 404

46 045

46 545

47 038

47 514

47 925

325 149

2.

Tkabbir Sostenibbli: Riżorsi Naturali

55 883

55 060

54 261

53 448

52 466

51 503

50 558

373 179

li minnhom: Nefqa relatata mas-suq u pagamenti diretti

41 585

40 989

40 421

39 837

39 079

38 335

37 605

277 851

3.

Sigurtà u ċittadinanza

2 053

2 075

2 154

2 232

2 312

2 391

2 469

15 686

4.

Ewropa Globali

7 854

8 083

8 281

8 375

8 553

8 764

8 794

58 704

5.

Amministrazzjoni

8 218

8 385

8 589

8 807

9 007

9 206

9 417

61 629

li minnhom: Nefqa amministrattiva tal-istituzzjonijiet

6 649

6 791

6 955

7 110

7 278

7 425

7 590

49 798

6.

Kumpensi

27

0

0

0

0

0

0

27

APPROPRJAZZJONIJIET TA' IMPENJI TOTALI

134 318

135 328

136 056

137 100

137 866

139 078

140 242

959 988

bħala perċentwali tad-DGN

1,03  %

1,02  %

1,00  %

1,00  %

0,99  %

0,98  %

0,98  %

1,00  %

 

APPROPRJAZZJONIJIET TA' PAGAMENTI TOTALI

128 030

131 095

131 046

126 777

129 778

130 893

130 781

908 400

bħala perċentwali tad-DGN

0,98  %

0,98  %

0,97  %

0,92  %

0,93  %

0,93  %

0,91  %

0,95  %

Marġini disponibbli

0,25  %

0,25  %

0,26  %

0,31  %

0,30  %

0,30  %

0,32  %

0,28  %

Limitu massimu tar-riżorsi proprji bħala perċentwali tad-DGN

1,23  %

1,23  %

1,23  %

1,23  %

1,23  %

1,23  %

1,23  %

1,23  %


DEĊIŻJONIJIET

20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/892


DEĊIŻJONI Nru 1312/2013/UE TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

ta' 11 ta' Diċembru 2013

dwar l-Aġenda Strateġika tal-Innovazzjoni tal-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (EIT): il-kontribuzzjoni tal-EIT għal Ewropa iktar innovattiva

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea u partikolarment l-Artikolu 173(3) tiegħu,

Wara li kkunsidraw ir-Regolament (KE) Nru 294/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1),

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġislattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (2),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva ordinarja (3),

Billi:

(1)

Ir-Regolament (KE) Nru 294/2008 jirrikjedi lill-Kummissjoni li tibgħat proposta għall-ewwel Aġenda Strateġika ta' Innovazzjoni (l-“ASI”), fuq il-bażi tal-abbozz tal-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (l-“EIT”).

(2)

L-ASI għandha tiddefinixxi l-oqsma prijoritarji u l-istrateġija fit-tul għall-EIT u tinkludi valutazzjoni tal-impatt ekonomiku tiegħu u tal-kapaċità li jiġġenera l-aħjar valur miżjud għall-innovazzjoni. L-ASI għandha tikkunsidra r-riżultati tal-monitoraġġ u l-valutazzjoni tal-EIT.

(3)

L-ewwel ASI għandha tinkludi speċifikazzjonijiet dettaljati u termini ta’ referenza li jikkonċernaw l-operazzjoni tal-EIT, il-proċeduri għall-kooperazzjoni bejn il-Bord tat-Tmexxija u l-Komunitajiet tal-Għarfien u l-Innovazzjoni, ("il-KGħI") u l-metodi ta' finanzjament tal-KGħI,

ADOTTAW DIN ID-DEĊIŻJONI:

Artikolu 1

L-Aġenda Strateġika tal-Innovazzjoni ("l-SIA") tal-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija għall-perjodu mill-2014 sal-2020 kif stabbilita fl-Anness hija b'dan adottata.

Artikolu 2

L-ASI għandha tiġi implimentata skont ir-Regolament (KE) Nru 294/2008.

Artikolu 3

Id-Deċiżjoni għandha tidħol fis-seħħ fit-tielet jum wara dak tal-pubblikazzjoni tagħha f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Magħmul fi Strasburgu, l-11 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

V. LEŠKEVIČIUS


(1)  Ir-Regolament (KE) Nru 294/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Marzu 2008 li jistabbilixxi l-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (ĠU L 97, 9.4.2008, p. 1)

(2)  ĠU C 181, 21.6.2012, p. 122.

(3)  Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew tal-21 ta' Novembru 2013 (għadha mhix ppublikata fil-Ġurnal Uffiċjali)


ANNESS

L-AĠENDA STRATEĠIKA TAL-INNOVAZZJONI TAL-EIT

Werrej

Sommarju tal-azzjonijiet ewlenin

1.

l-istitut ewropew tal-innovazzjoni u t-teknoloġija: Attur fl-innovazzjoni tal-Unjoni

1.1.

EIT: L-indirizzar tal-isfidi tas-soċjetà permezz tal-innovazzjoni fit-trijangolu tal-għarfien

1.2.

Il-valur miżjud tal-EIT: fatturi li jiddistingwu

1.3.

Sinerġiji u punti kumplimentari ma’ inizjattivi ta’ politika u ta’ finanzjament oħra

2.

Wara l-2013 r-rwol tal-EIT jiġi approfondit: prijoritajiet

2.1.

Jingħata inċentiv għat-tkabbir, l-impatt u s-sostenibbiltà permezz tal-EIT

2.1.1.

Il-konsolidazzjoni u t-trawwim tat-tkabbir u l-impatt tal-KGħI eżistenti

2.1.2.

Il-ħolqien ta' KGħI ġodda

2.2.

It-titjib tal-impatt tal-EIT

2.3.

Mekkaniżmi tat-twassil ġodda u monitoraġġ orjentat lejn ir-riżultati

3.

Teħid effettiv ta’ deċiżjonijiet u arranġamenti ta' ħidma

3.1.

Simplifikazzjoni u ċarezza tal-proċess ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet tal-EIT

3.2.

Ninvestu fil-KGħI: relazzjonijiet bejn l-EIT u l-KGħI

3.3.

L-impenn mal-partijiet interessati

4.

Stima tal-bżonnijiet finanzjarji u sorsi għall-iffinanzjar 2014-2020

4.1.

Konsolidazzjoni ta’ mudell ta’ finanzjament intelliġenti għall-KGħI

4.2

Il-bżonnijiet tal-baġit tal-EIT

Dokument Informattiv 1:

Innovazzjoni għal Għajxien F’Kundizzjoni ta’ Saħħa Tajba u Xjuħija Attiva

Dokument Informattiv 2:

Materja Prima – Esplorazzjoni, Estrazzjoni, Ipproċessar, Riċiklaġġ u Sostituzzjoni Sostenibbli

Dokument Informattiv 3:

Food4Future - Katina ta’ Provvista Sostenibbli mir-Riżorsi sal-Konsumaturi

Dokument Informattiv 4:

Manifattura b’valur miżjud

Dokument Informattiv 5:

Mobilità Urbana

Sommarju tal-azzjonijiet ewlenin

Taqsima 2.1.1   Il-konsolidazzjoni u t-trawwim tat-tkabbir u l-impatt tal-KGħI eżistenti

L-EIT:

Iħeġġeġ lill-KGħI biex jiżviluppaw varjetà ikbar u jipprovdu pariri dwar attivitajiet edukattivi u tat-taħriġ, u biex iqajmu għarfien dwar l-eżistenza ta' dawn l-attivitajiet.

Iwaqqaf gradwalment mekkaniżmi ta' reviżjoni kompetittivi għall-allokazzjoni ta’ persentaġġ mill-għotja tal-KGħI, li jkun ibbażat fuq il-pjanijiet ta' negozju tal-KGħI u l-prestazzjoni tagħhom u li jqisu l-fatt li l-KGħI jikbru b’rati differenti.

Jinċentivizza l-KGħI biex jiżviluppaw attivitajiet konġunti dwar kwistjonijiet orizzontali.

Iwaqqaf sistema ta’ valutazzjonijiet minn sħab għal kwalifiki bit-tikketta tal-EIT u jidħol fi djalogu ma’ korpi ta' assigurazzjoni nazzjonali u internazzjonali biex jiġi promoss approċċ konsistenti.

Taqsima 2.1.2   Il-ħolqien ta' KGħI ġodda

L-EIT

Iħejji proċedura tal-għażla għal kull mewġa ġdida ta' KGħI li tippermetti biżżejjed żmien għall-applikanti tal-KGħI sabiex iħejju l-proposti.

Iniedi sejħiet għal offerti għal ħames KGħI kif ġej: sejħa għal żewġ KGħI fl-2014 fit-temi tal-Għajxien f'Kundizzjoni ta' Saħħa Tajba u Xjuħija Attiva u l-Materja Prima; sejħa għal żewġ KGħI fl-2016 fit-temi ta' Food4Future u Manifattura b'Valur Miżjud u sejħa għal KGħI waħda fl-2018 fil-qasam tal-Mobilità Urbana.

Jagħmel l-ikbar sforz biex jiżgura li kemm jista' jkun partijiet interessati jsiru konxji mill-proċeduri ta' għażla ta' KGħI futuri.

Jiżgura li l-kundizzjonijiet ta’ qafas ta’ proċeduri tal-għażla futuri tal-KGħI jkunu jiffavurixxu riżultat ottimu, partikolarment billi jipprovdi gwida ċara rigward ir-rekwiżiti u l-proċessi, u billi jippermetti żmien biżżejjed għal dawk li qed jagħmlu l-proposti biex jorganizzaw l-isħubija.

Taqsima 2.2   It-titjib tal-Impatt tal-EIT

L-EIT

Jinkoraġġixxi l-parteċipazzjoni f’attivitajiet ta’ involviment u b’mod partikolari jipprovdi appoġġ, kif xieraq, lill-KGħI b’rabta mal-Iskema ta’ Innovazzjoni Reġjonali.

Jistabbilixxi /jadatta skont l-esiġenzi għodda bbażata fuq il-web sabiex jipprovdi pjattaforma għall-kondiviżjoni ta’ għarfien u netwerking madwar l-EIT.

Jibni u jappoġġa netwerk funzjonali u b’saħħtu ta’ gradwati mill-attivitajiet edukattivi u tat-taħriġ tal-EIT/KGħI (‘alumni tal-EIT’).

Jagħti aċċess sistematiku għat-tagħlimiet u s-suċċessi li jkunu ħarġu mill-KGħIKGħI lill-komunità tal-innovazzjoni usa’ tal-Unjoni u lil hinn minnha. Dan jista’ jinkludi l-iżvilupp ta’repożitorju ta’ materjal tal-kors miftuħ mill-attivitajiet edukattivi u ta’ taħriġ tal-EIT u tal-KGħIKGħI.

Jiżgura parteċipazzjoni b’saħħitha tas-settur privat, inklużi l-SMEs, fit-trijangolu tal-għarfien.

Taqsima 2.3   Mekkaniżmi tat-twassil ġodda u monitoraġġ orjentat lejn ir-riżultati

L-EIT

Iwaqqaf aġenda simplifikata, inklużi punti ta' riferiment għall-evalwazzjoni tal-progress, u jirrapporta lill-Kummissjoni dwar il-progress tiegħu fl-implimentazzjoni permezz tar-Rapport Annwali tal-Attività; jiżgura li mudelli ġodda ta' simplifikazzjoni jixxerrdu madwar l-Unjoni u jinforma inizjattivi oħra tal-Unjoni.

Jistabbilixxi, f’kooperazzjoni mal-Kummissjoni u l-KGħIKGħI, sistema komprensiva biex jimmonitorja l-kontribut tal-EIT lil Orizzont 2020, l-impatt tal-EIT permezz tal-attivitajiet tiegħu stess u dawk tal-KGħI u r-riżultati tal-KGħI; l-EIT jirrapporta dwar l-attivitajiet kollha tiegħu ta’ monitoraġġ fir-rapport annwali ta’ attività tiegħu li jintbagħat lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

Taqsima 3.1   Simplifikazzjoni u ċarezza tal-proċess ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet tal-EIT

L-EIT

Jiżgura permezz ta’ strateġija intelliġenti ta’ riżorsi umani, inkluż l-użu sistematiku tal-kompetenzi interni u esterni, u proċeduri ta’ ġestjoni interni li l-EIT jiżviluppa f’istituzzjoni ta’ referenza għal tmexxija innovattiva.

Jieħu miżuri konkreti biex ikompli jippromwovi kultura ta’ qsim ta’ esperjenzi u trasparenza.

Taqsima 3.2   Ninvestu fil-KGħIKGħI: relazzjonijiet bejn l-EIT u l-KGħIKGħI

L-EIT

Jipprovdi gwida ċara u koerenti dwar l-aspettattivi, l-obbligi u r-responsabbiltajiet matul iċ-ċiklu sħiħ tal-KGħIKGħI.

Jiżviluppa f’kooperazzjoni mill-qrib mal-KGħIKGħI kapaċità fil-kwartieri ġenerali tal-EIT sabiex dan jiffaċilita skambju u tagħlim bejn il-KGħIKGħI.

Jipprovdi numru ta’ servizzi lil KGħIKGħI dwar kwistjonijiet orizzontali fejn jistgħu jintlaħqu l-kisbiet tal-effiċjenza, kif ukoll jimplimenta politiki korporattivi oħra għall-istess għan.

Jipprovdi gwida dwar l-affiljazzjoni u l-assoċjazzjoni ta’ sħab li mhumiex kapaċi jsiru investituri u sħab bis-sħiħ ta’ KGħI.

Taqsima 3.3   L-impenn mal-partijiet interessati

L-EIT

Iwaqqaf Forum tal-Partijiet Interessati tal-EIT regolari u l-konfigurazzjoni speċjali tiegħu tar-rappreżentanti tal-Istati Membri, biex jiffaċilta l-interazzjoni u t-tagħlim reċiproku mal-komunità tal-innovazzjoni usa’ mit-trijangolu tal-għarfien, u inklużi l-awtoritajiet nazzjonali u reġjonali. F’dan il-kuntest, il-pjattaforma bbażata fuq il-web tista' tkompli tgħin biex trawwem interazzjonjiet bejn il-parteċipanti.

Jagħmel użu sistematiku ta’ assoċjazzjonijiet eżistenti ta’ universitajiet, negozji u organizzazzjoni ta’ riċerka u organizzazzjonijiet raggruppanti bħala pjattaformi għall-iskambju ta’ għarfien u t-tqassim ta’ riżultati.

Jistabbilixxi mekkaniżmu, bħal laqgħa annwali bejn l-EIT, il-KGħIKGħI u s-servizzi rilevanti tal-Kummissjoni Ewropea, biex ikompli jiffaċilita s-sinerġiji bejn l-EIT u l-KGħIKGħI, min-naħa l-waħda, u inizjattivi oħra tal-Unjoni, min-naħa l-oħra.

L-AĠENDA STRATEĠIKA TAL-INNOVAZZJONI TAL-EIT

1.   l-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija: Attur fl-innovazzjoni tal-Unjoni

Din l-Aġenda Strateġika tal-Innovazzjoni (ASI) tiddeskrivi l-prijoritajiet għall-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (EIT) għall-perjodu 2014-2020 kif ukoll il-mod għat-tħaddim tiegħu. Hija għalhekk għodda essenzjali għal dawk li jfasslu l-politika Ewropea biex jiggwidaw id-direzzjoni strateġika tal-EIT, filwaqt li jagħtu awtonomija konsiderevoli lill-EIT biex jiddefinixxi l-mezzi u l-metodi biex jintlaħqu l-miri stabbiliti.

L-ASI hija r-riżultat ta’ proċess profond li kellu l-għan li jqis l-esperjenza tal-EIT s'issa, u li jirrifletti bis-sħiħ ix-xenarju tal-innovazzjoni Ewropew. Hija bbażata fuq l-ewwel abbozz tal-ASI mill-Bord tat-Tmexxija tal-EIT mogħti lill-Kummissjoni Ewropea fil-15 ta’ Ġunju 2011, f’konformità mar-rekwiżiti tar-Regolament (KE) Nru 294/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1).

Tibni wkoll fuq ir-riżultati tal-valutazzjoni indipendenti tal-perjodu inizjali tal-EIT kif ukoll fuq proċess ta’ konsultazzjoni li kien miftuħ għal dawk kollha li għandhom jew li jista’ jkollhom interess fl-attivitajiet tal-EIT, inkluż negozji, istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja, u organizzazzjonijiet ta’ riċerka, kif ukoll awtoritajiet nazzjonali u reġjonali.

1.1.   EIT: L-indirizzar tal-isfidi tas-soċjetà permezz tal-innovazzjoni fit-trijangolu tal-għarfien

F'dinja li qed titbiddel b’rata mgħaġġla, il-passaġġ tal-Ewropa lejn il-futur jistrieħ fuq tkabbir li jkun intelliġenti, sostenibbli u inklussiv. Biex jintlaħaq dan l-għan u biex tinżamm il-kompetittività fl-ekonomija globali tal-għarfien u fis-soċjetà, it-'trijangolu tal-għarfien' tal-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni, u l-interazzjoni bejn dawn it-tliet naħat ġew rikonoxxuti bħala l-forzi motriċi primarji. L-Unjoni Ewropea aġixxiet skont dan u identifikat dawn l-oqsma bħala prijoritajiet tal-politika fl-istrateġija tagħha Ewropa 2020. Dawn il-prijoritajiet jiġu implimentati partikolarment permezz tal-inizjattivi ewlenin 'Unjoni tal-Innovazzjoni' u 'Żgħażagħ fl-Azzjoni', li jiffurmaw il-qafas politiku ġenerali għall-azzjonijiet tal-Unjoni f’dawn l-oqsma. Dawn huma kkumplementati mill-inizjattivi ewlenin l-oħra pereżempju dwar 'Politika Industrijali Integrata għall-Era tal-Globalizzazzjoni', 'Aġenda Diġitali għall-Ewropa' u dwar 'Ewropa b’Użu Effiċjenti tar-Riżorsi'. L-EIT jikkontribwixxi bis-sħiħ biex jinkisbu l-għanijiet ta’ dawn l-inizjattivi ewlenin.

Ir-raġunijiet biex jitpoġġew l-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni fiċ-ċentru huma ċari. Fil-kuntest tal-ekonomija tal-għarfien u kompetizzjoni globali li qed tiżdied, u quddiem sfida demografika lokali, it-tkabbir ekonomiku u l-impjiegi futuri tal-Ewropa sejrin jiġu dejjem iżjed minn skoperti ta’ innovazzjoni fi prodotti, servizzi u mudelli tan-negozju, kif ukoll mill-kapaċità tagħha biex tkattar, tħajjar u żżomm persuni b'talent. Minkejja li hemm storji ta' suċċess individwali fl-Ewropa kollha, l-Unjoni jeħtieġ li tlaħħaq mal-mexxejja globali tal-innovazzjoni. Barra minn hekk, l-Unjoni qed tiffaċċja kompetizzjoni ikbar għat-talent minn ċentri ġodda ta’ eċċellenza fl-ekonomiji emerġenti.

L-Ewropa jeħtieġ issaħħaħ aktar l-isforzi tagħha fl-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni u tilqa' kultura ta' intraprenditorija b'saħħitha, miftuħa u reali, li hija essenzjali biex titrawwem u tiġi appoġġata l-kisba tal-valur ta’ riċerka u innovazzjoni, biex jitwaqqfu attivitajiet ġodda u isir l-użu fis-suq attwali ta’ innovazzjonijiet f’setturi ta’ tkabbir kbir potenzjali. L-Ewropa jeħtieġ li tiżviluppa r-rwol tal-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja bħala magni tal-innovazzjoni, peress li persuni b’talent għandhom jirċievu l-kapaċitajiet tajbin, l-għarfien u l-attitudnijiet sabiex imexxu l-innovazzjoni ’l quddiem.

L-EIT twaqqaf preċiżament għal dan l-għan – biex jikkontribwixxi għat-tkabbir ekonomiku sostenibbli u l-kompetittività billi jsaħħaħ il-kapaċità tal-innovazzjoni tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha u jagħti spinta lill-kapaċità tagħhom li l-eżiti tar-riċerka jiġu ttrasformati fi prodotti u servizzi ta' valur għoli. Bl-integrazzjoni sħiħa tat-trijangolu tal-għarfien tal-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni, l-EIT jikkontribwixxi ferm biex jiġġieled, b'mod partikolari, l-isfidi soċjali b’Orizzont 2020 u jwassal għal bidla sistemika fil-mod kif l-atturi Ewropej tal-innovazzjoni jikkollaboraw.

Biex jinkiseb dan il-għan, l-EIT jgħaqqad l-orjentament strateġiku fil-livell tal-EIT ma’ approċċ ‘minn isfel għal fuq’ skont il-punti tematiċi tal-Komunitajiet tal-Għarfien u l-Innovazzjoni (KGħI) tiegħu. Il-KGħI huma sħubiji pan-Ewropej integrati ferm li jlaqqgħu flimkien l-universitajiet eċċellenti, iċ-ċentri tar-riċerka, il-kumpaniji żgħar u kbar u atturi oħra tal-innovazzjoni għal perjodu fit-tul madwar sfidi soċjali speċifiċi. Kull KGħI hija organizzata madwar numru żgħir ta’ ċentri ta’ kolokazzjoni interkonnessi fejn is-sħab jaħdmu mill-qrib flimkien ta’ kuljum u jaqsmu objettivi strateġiċi komuni. Iċ-ċentri tal-kolokazzjoni jibnu fuq ċentri tal-eċċellenza eżistenti, u jiżviluppawhom iktar f’ekosistemi lokali tal-innovazzjoni u jorbtuhom flimkien f’netwerk iktar wiesa’ ta’ punti tal-innovazzjoni madwar l-Ewropa. Fil-qafas tal-EIT, il-KGħI individwali ngħataw livell kbir ta’ awtonomija fid-definizzjoni tal-organizzazzjoni interna, il-kompożizzjoni, l-aġenda u l-metodi ta’ ħidma tagħhom, u tħallew jagħżlu l-aħjar approċċ biex jintlaħqu l-għanijiet tagħhom. L-EIT għandu jaġixxi bħala mudell ta’ eżempju tajjeb fl-Ewropa kollha billi juri governanza effettiva u mhux rigoruża żżejjed. Fil-livell strateġiku, l-EIT jorganizza l-proċess tal-għażla tal-KGħI, skont l-oqsma tematiċi determinati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill, u jikkoordinahom b’qafas flessibbli, jappoġġahom u jagħtihom konsulenza fi kwistjonijiet amministrattivi, fejn xieraq, u jaqsam l-aħjar mudelli ta’ tmexxija u finanzjament tagħhom. L-EIT għandu jippromwovi koordinazzjoni u kooperazzjoni trasversali tal-KGħI, sabiex jiżgura sinerġiji u l-ħolqien ta’ valur miżjud.

Permezz tal-KGħI, l-EIT jipprova jaċċelera l-innovazzjoni u jgħin biex joħloq ambjenti multidixxiplinari u interdixxiplinari fejn huwa aktar possibbli li tikber l-innovazzjoni u biex jiġu ġġenerati suċċessi fil-mod kif jikkollaboraw l-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u n-negozji. Dan l-approċċ jgħin sabiex jiġu indirizzati l-isfidi tas-soċjetà li kull ma jmur qed isiru aktar kumplessi u interkonnessi u li huma stipulati f’Orizzont 2020, billi jgħaqqad l-innovazzjoni settorjali u transettorjali u billi jlaqqa’ flimkien persuni eċċellenti minn setturi, sfondi u dixxiplini differenti – u li kieku ma kinux jiltaqgħu bilfors – sabiex flimkien isibu soluzzjonijiet għall-isfida.

Kisbiet

L-EIT lesta l-fażi inizjali tiegħu, li kienet iddedikata għat-tnedija tal-operazzjonijiet tiegħu permezz tal-ewwel KGħI u li jimplimenta l-funzjonijiet tat-teħid tad-deċiżjonijiet u dawk eżekuttivi tal-EIT – il-Bord tat-Tmexxija u l-kwartieri ġenerali. L-EIT kellu wkoll suċċess fil-ksib tal-għan ewlieni tiegħu – l-integrazzjoni sħiħa tal-katina sħiħa tal-innovazzjoni, it-tlaqqigħ tal-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja, l-organizzazzjonijiet tar-riċerka u n-negozji permezz ta' tliet KGħI inizjali, stabbiliti fl-2010 f’oqsma identifikati mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill bħala essenzjali għall-iżvilupp futur tal-Ewropa. Dawn huma enerġija sostenibbli ('KIC InnoEnergy'), l-adattament u l-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima ('ClimateKIC') u s-soċjetà futura tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni ('EIT ICT Labs').

Barra minn hekk l-EIT issa qiegħed jikkonsolida lilu nnifsu bħala istituzzjoni tal-innovazzjoni permezz tal-kwartieri ġenerali tiegħu f’Budapest. Waqqaf ukoll il-Fondazzjoni EIT, organizzazzjoni legalment indipendenti dedikata għall-promozzjoni u l-appoġġ tax-xogħol u l-attivitajiet tal-EIT, u għat-titjib tal-impatt fis-soċjetà tal-EIT.

Il-KGħI fi triqthom biex jilħqu sħubiji integrati ta’ klassi dinjija

Stabbiliti fl-2010, l-ewwel tliet KGħI wettqu l-ewwel attivitajiet tagħhom fl-2011. Minkejja li m'għandhomx ħafna esperjenza, huma rnexxilhom jiksbu l-massa kritika fl-oqsma rispettivi tagħhom, inkluż parteċipazzjoni bbilanċjata mill-komponenti differenti tat-trijangolu tal-għarfien. Is-saħħa kkombinata tas-sħab f'KGħI – kemm fin-numru kif ukoll fil-piż li jirrappreżentaw fl-oqsma rispettivi tagħhom – tagħtihom il-potenzjal li jkunu ta’ klassi dinjija.

Graff 1 –   Il-KGħI u kolokazzjoni

Image 6L3472013MT110120131211MT0001.0002241241Dikjarazzjoni konġuntamill-Parlament Ewropew, mill-Kunsill u mill-Kummissjoni Ewropea dwar IL-PANEL INTERISTITUZZJONALI GALILEO (GIP)1.Minħabba l-importanza, il-karatteristika unika u l-kumplessità tal-programmi Ewropej tal-GNSS, is-sjieda tal-Komunità tas-sistemi li jirriżultaw mill-programmi, u l-finanzjament sħiħ tal-baġit tal-Unjoni tal-programmi għall-perjodu 2014-2020, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jirrikonoxxu l-ħtieġa ta' kooperazzjoni mill-qrib tat-tliet istituzzjonijiet.2.Il-Panel Interistituzzjonali Galileo (GIP) se jilħaq l-objettiv li jiffaċilita kull istituzzjoni fit-twettiq tar-responsabbiltà rispettiva tagħha. Għal dan il-għan, il-GIP ser jitwaqqaf sabiex isegwi mill-qrib:(a)il-progress fl-implimentazzjoni tal-programmi Ewropej tal-GNSS, b'mod partikolari fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-ftehimiet ta' akkwist u ta' kuntratti, b'mod partikolari fir-rigward tal-ESA;(b)il-Ftehimiet Internazzjonali ma' pajjiżi terzi mingħajr ħsara għad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 218 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea;(c)it-tħejjija tas-swieq tan-navigazzjoni bis-satellita;(d)l-effikaċja tal-arranġamenti ta' governanza; u(e)ir-rieżami annwali tal-programm ta' ħidma.3.F'konformità mar-regoli eżistenti, il-GIP ser jirrispetta l-ħtieġa għal diskrezzjoni b'mod partikolari fid-dawl tal-kunfidenzjalità fin-negozju u n-natura sensittiva ta' ċerta data.4.Il-Kummissjoni se tieħu kont tal-fehmiet espressi mill-GIP.5.Il-GIP se jkun magħmul minn seba' rappreżentanti, li minnhom:tlieta mill-Kunsill,tlieta mill-PE,wieħed mill-Kummissjoni,u ser jiltaqa' fuq bażi regolari (fil-prinċipju erba' darbiet fis-sena).6.Il-GIP ma jaffettwax ir-responsabbiltajiet stabbiliti jew ir-relazzjonijiet interistituzzjonali.L3472013MT18510120131211MT0009.000420812081Stqarrijiet tal-KummissjoniAmmont massimu li jista' jirċevi Proġett Integrat wieħedIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-fatt li tiżgura distribuzzjoni proporzjonata tal-fondi fost il-proġetti integrati sabiex jiġu ffinanzjati kemm jista' jkun proġetti integrati u tiġi garantita distribuzzjoni bilanċjata ta’ proġetti integrati fost l-Istati Membri kollha. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni se tipproponi, meta jiġi diskuss l-abbozz tal-programm ta’ ħidma mal-membri tal-Kumitat LIFE, l-ammont massimu li proġett integrat wieħed ikun jista' jirċievi. Din il-proposta se tkun ippreżentata bħala parti mill-metodoloġija għall-għażla tal-proġetti li għandha tiġi adottata bħala parti mill-programm ta’ ħidma multiannwali.L-istatus tal-finanzjament tal-Bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-EwropejIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-protezzjoni tal-ambjent u l-bijodiversità f’pajjiżi u territorji extra-Ewropej , kif jidher mill-proposta għal Deċiżjoni tal-Assoċjazzjoni tal-pajjiżi u territorji extra-Ewropej li tinkludi dawn is-setturi fl-oqsma tal-kooperazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-pajjiżi u territorji extra-Ewropej u tispjega l-azzjonijiet differenti li jistgħu jkunu eliġibbli għal finanzjament mill-Unjoni Ewropea f’dan ir-rigward.L-azzjoni ta’ tħejjija BEST kienet inizjattiva ta’ suċċess li tħaddnet mill-pajjiżi u t-territorji ultraperiferiċi u tat riżultati tanġibbli għall-bijodiversità u s-servizzi tal-ekosistema. Billi l-BEST qed tasal fi tmiemha, il-Kummissjoni qed tikkunsidra b’mod favorevoli li tagħtiha segwitu skont wieħed mill-istrumenti l-ġodda, jiġifieri programm dwar il-Beni u l-Isfidi Pubbliċi Globali taħt l-Istrument ta’ Kooperazzjoni għall-Iżvilupp.Din il-possibbiltà speċifika għall-finanzjament tal-bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-Ewropej se tkun ikkomplementata mill-opportunitajiet offruti taħt l-Artikolu 6 tal-Programm LIFE għall-perjodu 2014-2020.L3472013MT25910120131217MT0015.000228012801Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.”L3472013MT28110120131217MT0016.000328812881Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar il-FEŻR, l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea (KTE) u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta’ KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT28910120131217MT0017.000330213021Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill ħadu nota tal-garanzija provvduta mill-Kummissjoni lil-leġiżlaturi tal-UE li l-indikaturi komuni tal-eżitu għar-Regolament dwar l-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta' Koeżjoni, li jiġu inklużi f'anness ma' kull regolament, huma r-riżultat ta' proċess ta' tħejjija twil li jinvolvi esperti ta' valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri, u bi prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT30310120131217MT0018.000231713171Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar is-sensibilizzazzjoni u l-Artikolu 4 u 4a tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li jwettqu sforzi kkordinati aħjar għas-sensibilizzazzjoni fost u fl-istituzzjonijiet u l-Istati Membri ħalli titjieb il-viżibilità tal-possibilitajiet tal-użu tal-EGTCs bħala strument opzjonali disponibbli għall-koperazzjoni territorjali fl-oqsma kollha ta' politika tal-UE.F'dan il-kuntest, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jistiednu lill-Istati Membri b'mod partikolari jidħlu għal azzjonijiet xierqa ta' kordinazzjoni u komunikazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali u bejn l-awtoritajiet ta' Stati Membri differenti ħalli jiżguraw proċeduri ċari, effiċjenti u trasparenti ta' awtorizzazzjoni ta' EGTCs ġodda fit-termini fissati.L3472013MT30310120131217MT0018.000331813181Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1(9) tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li meta jiġi applikat l-Artikolu 9(2)(i) tar-Regolament (UE) Nru 1082/2006 kif emendat, l-Istati Membri jagħmlu ħilithom meta jivvalutaw ir-regoli li jridu jkunu applikabbli għall-membri tal-persunal tal-EGTC kif proposti fl-abbozz tal-konvenzjoni, li jqisu l-opzjonijiet ta' reġimi differenti ta' impjiegi disponibbli li jridu jintgħażlu mill-EGTC, kemm skont id-dritt privat kemm skont dak pubbliku.Meta l-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt privat, l-Istati Membri jqisu wkoll id-dritt relevanti tal-UE, bħalma hu r-Regolament (KE) Nru 593/2008 tal-PE u l-Kunsill tas-17 ta' Ġunju 2008 dwar il-liġi applikabbli għall-obbligazzjonijiet kuntrattwali (Ruma I), kif ukoll il-prattika legali relattiva tal-Istati Membri l-oħrajn rappreżentati fl-EGTC.Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jifhmu wkoll li fejn il-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt pubbliku, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali jkunu dawk tal-Istat Membru fejn l-organu rispettiv tal-EGTC ikun jinsab. B'dana kollu, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali tal-Istat Membru fejn ikun irreġistrat l-EGTC jistgħu japplikaw kwantu għall-membri tal-persunal tal-EGTC ġa soġġetti għal dawn ir-regoli qabel ma jkunu saru membri tal-persunal tal-EGTC.L3472013MT30310120131217MT0018.000431913191Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-rwol tal-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-pjattaforma REKTIl-Parlament Ewroepw, il-Kunsill u l-Kummissjoni jieħdu nota tax-xogħol siewi magħmul mill-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-Pjattaforma tal-EGTC superviżjonata minnu u jħeġġeġ lill-Kumitat tar-Reġjuni jkompli jsegwi l-attivitajiet tal-EGTCs eżistenti u ta' dawk li jinsabu fil-proċess tat-twaqqif, jorganizza skambju tal-aqwa prattiki u jidentifika l-kwistjonijiet komuni.L3472013MT32010120131217MT0019.001546614661Dikjarazzjoni Konġunta mill-Kunsill u mill-Kummissjoni dwar l-Artikolu 67Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-Artikolu 67 (4) li jeskludi l-applikazzjoni tal-ispejjeż simplifikati mniżżla fl-Artikolu 67 (1) (b)-(d) f'każijiet fejn operazzjoni jew proġett li jifforma parti minn operazzjoni jiġi implimentat esklussivament permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku ma jipprekludix l-implimentazzjoni ta' operazzjoni permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku li jirriżultaw fi ħlasijiet mill-benefiċjarju lill-kuntrattur abbażi ta' spejjeż għal kull unità predefiniti. Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-ispejjeż determinati u mħallsa mill-benefiċjarju abbażi ta' dawn l-ispejjeż għal kull unità stabbiliti permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku għandhom jikkostitwixxu fil-fatt spejjeż reali u mġarrba u mħallsa mill-benefiċjarju taħt l-Artikolu 67 (1) (a).L3472013MT32010120131217MT0019.001646714671Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-reviżjoni tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill b'rabta mar-rikostituzzjoni tal-approprjazzjonijietIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li fir-reviżjoni tar-Regolament Finanzjarju għall-fini li jiġi allinjat ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill mal-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2014-2020, jinkludu dispożizzjonijiet neċessarji għall-applikazzjoni tal-arranġamenti għall-allokazzjoni tar-riżerva tal-prestazzjoni u fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji skont l-Artikolu 39 (inizjattiva tal-SME) taħt ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment b'rabta mar-rikostituzzjoni ta':i.approprjazzjonijiet li kienu impenjati għal programmi fir-rigward tar-riżerva tal-prestazzjoni u li kellhom jiġu diżimpenjati b'riżultat ta' prijoritajiet taħt dawn il-programmi li ma kisbux l-istadji sinifikanti tagħhom u;ii.approprjazzjonijiet li kienu impenjati fir-rigward ta' programmi dedikati msemmija fl-Artikolu 39(4)b u li kellhom jiġu diżimpenjati minħabba li l-parteċipazzjoni ta' Stat Membru fl-istrument finanzjarju kellha titwaqqaf.L3472013MT32010120131217MT0019.001746814681Dikjarazzjonijiet mill-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1Jekk ikunu meħtieġa derogi ġustifikati ulterjuri għar-regoli komuni biex jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tal-FEMS u tal-FAEŻR, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jimpenjaw ruħhom li jippermettu dawn id-derogi billi jipproċedu bid-diliġenza dovuta għall-modifiki neċessarji għar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment.L3472013MT32010120131217MT0019.001846914691Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar l-esklużjoni ta' kwalunkwe retroattività fir-rigward tal-applikazzjoni tal-Artikolu 5(3)Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jaqblu li:rigward l-applikazzjoni tal-Artikoli 14(2), 15(1)(c) u 26(2) tar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment, l-azzjonijiet meħuda mill-Istati Membri biex jinvolvu s-sħab li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(1) fit-tħejjija tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(2) jinkludu l-azzjonijiet kollha meħuda f'livell prattiku mill-Istati Membri indipendentement miż-żmien meta jittieħdu kif ukoll l-azzjonijiet meħuda minnhom qabel id-dħul fis-seħħ ta' dak ir-Regolament u qabel il-ġurnata tad-dħul fis-seħħ tal-att delegat għal Kodiċi ta' Kondotta Ewropew adottat skont l-Artikolu 5(3) tal-istess Regolament, waqt il-fażijiet ta' tħejjija ta' proċedura ta' programmar ta' Stat Membru, dment li l-objettivi tal-prinċipju ta' sħubija stipulati f'dak ir-Regolament jinkisbu. F'dan il-Kuntest, l-Istati Membri, skont il-kompetenzi nazzjonali u reġjonali tagħhom, se jiddeċiedu dwar il-kontenut tat-tnejn li huma, il-Ftehim ta' Sħubija propost u l-abbozzi ta' programmi proposti, skont id-dispożizzjonijiet relevanti ta' dak ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-fondi;l-att delegat li jistabbilixxi kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3), mhu se jkollu l-ebda effett retroattiv, taħt l-ebda ċirkostanza u la direttament u lanqas indirettament, speċjalment fir-rigward tal-proċedura ta' approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi, għax mhix l-intenzjoni tal-leġiżlatur tal-UE li jikkonferixxi setgħat lill-Kummissjoni b'mod li din tkun tista' tiċħad l-approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi fuq il-bażi unika u esklużiva ta' xi tip ta' non-ottemperanza mal-kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3);il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jistiednu lill-Kummissjoni tqiegħed għad-dispożizzjoni tagħhom l-abbozz ta' test tal-att delegat li se jiġi adottat taħt l-Artikolu 5(3) malajr kemm jista' jkun, u mhux aktar tard mid-data meta l-ftehim politiku dwar ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment jiġi adottat mill-Kunsill jew id-data meta l-abbozz ta' rapport dwar dak ir-Regolament jiġi vvutat fil-plenarja tal-Parlament Ewropew, skont liema data minnhom tiġi l-ewwel.L3472013MT54910120131217MT0022.000460716071Dikjarazzjoni konġunta mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar it-tabelli dwar il-kondizzjonalitàIl-Kunsill u l-Parlament Ewropew jistiednu lill-Kummissjoni biex timmonitorja t-traspożizzjoni u l-implimentazzjoni mill-Istati Membri tad-Direttiva 2000/60/KE tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma kif ukoll tad-Direttiva 2009/128/KE tal-21 ta’ Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja biex jinkiseb użu sostenibbli tal-pestiċidu u, fejn xieraq, tippreżenta, ladarba dawn id-Direttivi jkunu ġew implimentati mill-Istati Membri kollha u jkunu ġew identifikati l-obbligi applikabbli direttament għall-bdiewa, proposta leġislattiva li temenda dan ir-regolament bil-ħsieb li l-partijiet rilevanti ta' dawn id-Direttivi jiddaħħlu fis-sistema tal-kondizzjonalità.

Klima KIC

Ċentru ta' kolokazzjoni

RIC (Regional implementation centre)

EIT ICT Labs

Kolokazzjoni centre

Associate Partner

KIC InnoEnergy

Ċentru ta' kolokazzjoni

Il-KGħI segwewapproċċi ddifferenzjati fil-bini tal-istrateġiji u l-istrutturi tat-tmexxija tagħhom, b’mod li jirrifletti l-oqsma tematiċi differenti. Waħda mill-KGħI twaqqfet bħala kumpanija filwaqt li tnejn oħra huma organizzazzjonijiet mingħajr profitt. Kollha huma strutturati fuq madwar 30 imsieħeb prinċipali u ħames jew sitt ċentri ta’ kolokazzjoni, li ġeneralment ikollhom magħhom numru li jvarja ta’ msieħba affiljati addizzjonali, inklużi l-intrapriżi żgħar u medji (SMEs).

It-twaqqif tal-KGħI bħala entitajiet legali mmexxija minn Kap Eżekuttiv (CEO) huwa differenza ċara mill-approċċ tradizzjonali ta’ ħafna benefiċjarji. Barra minn hekk, il-KGħI kollha jsegwu loġika tan-negozju għall-ippjanar strateġiku tal-attivitajiet tagħhom, u l-KGħI kollha implimentaw il-kunċett tal-kolokazzjoni: li jlaqqgħu flimkien timijiet differenti f’post fiżiku wieħed, li jaġixxu bħala 'clearing house' għal ħafna attivitajiet tal-KGħI, u li jgħaqqdu l-kompetenzi u l-kapaċitajiet żviluppati f’oqsma differenti ta’ speċjalizzazzjoni fuq livell pan-Ewropew. B'mod partikolari, in-negozju jkollu rwol b'saħħtu fit-twettiq tal-attivitajiet tal-KGħI u l-KGħI għandhom ikunu jistgħu jimmobilizzaw l-investiment u l-impenn fit-tul mis-settur tan-negozju.

L-attivitajiet tal-KGħI jifirxu tul il-katina sħiħa tal-innovazzjoni u jinkludu fost oħrajn it-twaqqif ta’ programmi tal-Masters u l-PhD bit-tikketta tal-EIT li jiġbru flimkien xjenza eċċellenti mal-edukazzjoni tal-intraprenditorija, servizzi tal-ħolqien tan-negozju u skemi tal-mobilità. Bl-attivitajiet inizjali tal-KGħI iffukati fuq it-talent u l-persuni, intlaħqu l-ewwel riżultati fuq l-edukazzjoni u l-intraprenditorija, inkluż it-twaqqif ta’ programmi tal-Masters u l-PhD. Żewġ KGħI għaqqdu l-isforzi tagħhom u jikkooperaw fi programm konġunt ta’ Masters fl-iSmart Grids.

Il-kisbiet tal-KGħI fl-ewwel sena tagħhom (2010-2011) huma promettenti:

Kważi 500 student lestew it-taħriġ tagħhom f’korsijiet tas-sajf u iktar minn 200 student bħalissa huma miktuba f’korsijiet speċifiċi tal-Masters bit-tikketta tal-KGħI. It-talba minn persuni b’talent hija kbira: pereżempju KIC InnoEnergy irċieva 950 applikazzjoni għall-kors tal-Master b’155 student li setgħu jiġu aċċettati. Studenti li ggradwaw minn korsijiet ClimateKIC fl-2010 u fl-2011 iffurmaw assoċjazzjoni għall-alumni bl-għan li jżommu involviment fit-tul mal-KGħI.

Diġà nħolqu sitt kumpaniji ġodda bil-flus minn premijiet u għotjiet jew b’appoġġ mill-KGħI. Aktar minn 50 kumpanija ġdida bħalissa għaddejjin minn attivitajiet ta’ inkubazzjoni. L-EIT ICT Labs qed jappoġġa 18-il kumpanija żgħira b’kowċis tan-negozju.

Ġew stabbiliti rabtiet fit-trijangolu tal-għarfien fuq livell reġjonali permezz ta’ programmi ta’ żvilupp professjonali li jifirxu fuq dixxiplini differenti, bħall-programm 'Pioneers in practice' tal-Climate KIC (59 individwu attendew għal din l-iskema ta’ mobilità s’issa).

Ġew stabbiliti regoli ġodda tal-Proprjetà Intellettwali (IP) li jistipulaw il-kondiviżjoni tal-profitti mid-drittijiet tal-IP bejn il-kumpaniji involuti u l-entità legali tal-KGħI.

Graff 2 -   Sħab tal-KGħI 2011 (Negozju, Edukazzjoni Għolja, Riċerka)

Image 7L3472013MT110120131211MT0001.0002241241Dikjarazzjoni konġuntamill-Parlament Ewropew, mill-Kunsill u mill-Kummissjoni Ewropea dwar IL-PANEL INTERISTITUZZJONALI GALILEO (GIP)1.Minħabba l-importanza, il-karatteristika unika u l-kumplessità tal-programmi Ewropej tal-GNSS, is-sjieda tal-Komunità tas-sistemi li jirriżultaw mill-programmi, u l-finanzjament sħiħ tal-baġit tal-Unjoni tal-programmi għall-perjodu 2014-2020, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jirrikonoxxu l-ħtieġa ta' kooperazzjoni mill-qrib tat-tliet istituzzjonijiet.2.Il-Panel Interistituzzjonali Galileo (GIP) se jilħaq l-objettiv li jiffaċilita kull istituzzjoni fit-twettiq tar-responsabbiltà rispettiva tagħha. Għal dan il-għan, il-GIP ser jitwaqqaf sabiex isegwi mill-qrib:(a)il-progress fl-implimentazzjoni tal-programmi Ewropej tal-GNSS, b'mod partikolari fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-ftehimiet ta' akkwist u ta' kuntratti, b'mod partikolari fir-rigward tal-ESA;(b)il-Ftehimiet Internazzjonali ma' pajjiżi terzi mingħajr ħsara għad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 218 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea;(c)it-tħejjija tas-swieq tan-navigazzjoni bis-satellita;(d)l-effikaċja tal-arranġamenti ta' governanza; u(e)ir-rieżami annwali tal-programm ta' ħidma.3.F'konformità mar-regoli eżistenti, il-GIP ser jirrispetta l-ħtieġa għal diskrezzjoni b'mod partikolari fid-dawl tal-kunfidenzjalità fin-negozju u n-natura sensittiva ta' ċerta data.4.Il-Kummissjoni se tieħu kont tal-fehmiet espressi mill-GIP.5.Il-GIP se jkun magħmul minn seba' rappreżentanti, li minnhom:tlieta mill-Kunsill,tlieta mill-PE,wieħed mill-Kummissjoni,u ser jiltaqa' fuq bażi regolari (fil-prinċipju erba' darbiet fis-sena).6.Il-GIP ma jaffettwax ir-responsabbiltajiet stabbiliti jew ir-relazzjonijiet interistituzzjonali.L3472013MT18510120131211MT0009.000420812081Stqarrijiet tal-KummissjoniAmmont massimu li jista' jirċevi Proġett Integrat wieħedIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-fatt li tiżgura distribuzzjoni proporzjonata tal-fondi fost il-proġetti integrati sabiex jiġu ffinanzjati kemm jista' jkun proġetti integrati u tiġi garantita distribuzzjoni bilanċjata ta’ proġetti integrati fost l-Istati Membri kollha. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni se tipproponi, meta jiġi diskuss l-abbozz tal-programm ta’ ħidma mal-membri tal-Kumitat LIFE, l-ammont massimu li proġett integrat wieħed ikun jista' jirċievi. Din il-proposta se tkun ippreżentata bħala parti mill-metodoloġija għall-għażla tal-proġetti li għandha tiġi adottata bħala parti mill-programm ta’ ħidma multiannwali.L-istatus tal-finanzjament tal-Bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-EwropejIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-protezzjoni tal-ambjent u l-bijodiversità f’pajjiżi u territorji extra-Ewropej , kif jidher mill-proposta għal Deċiżjoni tal-Assoċjazzjoni tal-pajjiżi u territorji extra-Ewropej li tinkludi dawn is-setturi fl-oqsma tal-kooperazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-pajjiżi u territorji extra-Ewropej u tispjega l-azzjonijiet differenti li jistgħu jkunu eliġibbli għal finanzjament mill-Unjoni Ewropea f’dan ir-rigward.L-azzjoni ta’ tħejjija BEST kienet inizjattiva ta’ suċċess li tħaddnet mill-pajjiżi u t-territorji ultraperiferiċi u tat riżultati tanġibbli għall-bijodiversità u s-servizzi tal-ekosistema. Billi l-BEST qed tasal fi tmiemha, il-Kummissjoni qed tikkunsidra b’mod favorevoli li tagħtiha segwitu skont wieħed mill-istrumenti l-ġodda, jiġifieri programm dwar il-Beni u l-Isfidi Pubbliċi Globali taħt l-Istrument ta’ Kooperazzjoni għall-Iżvilupp.Din il-possibbiltà speċifika għall-finanzjament tal-bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-Ewropej se tkun ikkomplementata mill-opportunitajiet offruti taħt l-Artikolu 6 tal-Programm LIFE għall-perjodu 2014-2020.L3472013MT25910120131217MT0015.000228012801Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.”L3472013MT28110120131217MT0016.000328812881Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar il-FEŻR, l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea (KTE) u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta’ KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT28910120131217MT0017.000330213021Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill ħadu nota tal-garanzija provvduta mill-Kummissjoni lil-leġiżlaturi tal-UE li l-indikaturi komuni tal-eżitu għar-Regolament dwar l-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta' Koeżjoni, li jiġu inklużi f'anness ma' kull regolament, huma r-riżultat ta' proċess ta' tħejjija twil li jinvolvi esperti ta' valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri, u bi prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT30310120131217MT0018.000231713171Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar is-sensibilizzazzjoni u l-Artikolu 4 u 4a tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li jwettqu sforzi kkordinati aħjar għas-sensibilizzazzjoni fost u fl-istituzzjonijiet u l-Istati Membri ħalli titjieb il-viżibilità tal-possibilitajiet tal-użu tal-EGTCs bħala strument opzjonali disponibbli għall-koperazzjoni territorjali fl-oqsma kollha ta' politika tal-UE.F'dan il-kuntest, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jistiednu lill-Istati Membri b'mod partikolari jidħlu għal azzjonijiet xierqa ta' kordinazzjoni u komunikazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali u bejn l-awtoritajiet ta' Stati Membri differenti ħalli jiżguraw proċeduri ċari, effiċjenti u trasparenti ta' awtorizzazzjoni ta' EGTCs ġodda fit-termini fissati.L3472013MT30310120131217MT0018.000331813181Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1(9) tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li meta jiġi applikat l-Artikolu 9(2)(i) tar-Regolament (UE) Nru 1082/2006 kif emendat, l-Istati Membri jagħmlu ħilithom meta jivvalutaw ir-regoli li jridu jkunu applikabbli għall-membri tal-persunal tal-EGTC kif proposti fl-abbozz tal-konvenzjoni, li jqisu l-opzjonijiet ta' reġimi differenti ta' impjiegi disponibbli li jridu jintgħażlu mill-EGTC, kemm skont id-dritt privat kemm skont dak pubbliku.Meta l-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt privat, l-Istati Membri jqisu wkoll id-dritt relevanti tal-UE, bħalma hu r-Regolament (KE) Nru 593/2008 tal-PE u l-Kunsill tas-17 ta' Ġunju 2008 dwar il-liġi applikabbli għall-obbligazzjonijiet kuntrattwali (Ruma I), kif ukoll il-prattika legali relattiva tal-Istati Membri l-oħrajn rappreżentati fl-EGTC.Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jifhmu wkoll li fejn il-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt pubbliku, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali jkunu dawk tal-Istat Membru fejn l-organu rispettiv tal-EGTC ikun jinsab. B'dana kollu, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali tal-Istat Membru fejn ikun irreġistrat l-EGTC jistgħu japplikaw kwantu għall-membri tal-persunal tal-EGTC ġa soġġetti għal dawn ir-regoli qabel ma jkunu saru membri tal-persunal tal-EGTC.L3472013MT30310120131217MT0018.000431913191Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-rwol tal-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-pjattaforma REKTIl-Parlament Ewroepw, il-Kunsill u l-Kummissjoni jieħdu nota tax-xogħol siewi magħmul mill-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-Pjattaforma tal-EGTC superviżjonata minnu u jħeġġeġ lill-Kumitat tar-Reġjuni jkompli jsegwi l-attivitajiet tal-EGTCs eżistenti u ta' dawk li jinsabu fil-proċess tat-twaqqif, jorganizza skambju tal-aqwa prattiki u jidentifika l-kwistjonijiet komuni.L3472013MT32010120131217MT0019.001546614661Dikjarazzjoni Konġunta mill-Kunsill u mill-Kummissjoni dwar l-Artikolu 67Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-Artikolu 67 (4) li jeskludi l-applikazzjoni tal-ispejjeż simplifikati mniżżla fl-Artikolu 67 (1) (b)-(d) f'każijiet fejn operazzjoni jew proġett li jifforma parti minn operazzjoni jiġi implimentat esklussivament permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku ma jipprekludix l-implimentazzjoni ta' operazzjoni permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku li jirriżultaw fi ħlasijiet mill-benefiċjarju lill-kuntrattur abbażi ta' spejjeż għal kull unità predefiniti. Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-ispejjeż determinati u mħallsa mill-benefiċjarju abbażi ta' dawn l-ispejjeż għal kull unità stabbiliti permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku għandhom jikkostitwixxu fil-fatt spejjeż reali u mġarrba u mħallsa mill-benefiċjarju taħt l-Artikolu 67 (1) (a).L3472013MT32010120131217MT0019.001646714671Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-reviżjoni tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill b'rabta mar-rikostituzzjoni tal-approprjazzjonijietIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li fir-reviżjoni tar-Regolament Finanzjarju għall-fini li jiġi allinjat ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill mal-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2014-2020, jinkludu dispożizzjonijiet neċessarji għall-applikazzjoni tal-arranġamenti għall-allokazzjoni tar-riżerva tal-prestazzjoni u fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji skont l-Artikolu 39 (inizjattiva tal-SME) taħt ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment b'rabta mar-rikostituzzjoni ta':i.approprjazzjonijiet li kienu impenjati għal programmi fir-rigward tar-riżerva tal-prestazzjoni u li kellhom jiġu diżimpenjati b'riżultat ta' prijoritajiet taħt dawn il-programmi li ma kisbux l-istadji sinifikanti tagħhom u;ii.approprjazzjonijiet li kienu impenjati fir-rigward ta' programmi dedikati msemmija fl-Artikolu 39(4)b u li kellhom jiġu diżimpenjati minħabba li l-parteċipazzjoni ta' Stat Membru fl-istrument finanzjarju kellha titwaqqaf.L3472013MT32010120131217MT0019.001746814681Dikjarazzjonijiet mill-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1Jekk ikunu meħtieġa derogi ġustifikati ulterjuri għar-regoli komuni biex jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tal-FEMS u tal-FAEŻR, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jimpenjaw ruħhom li jippermettu dawn id-derogi billi jipproċedu bid-diliġenza dovuta għall-modifiki neċessarji għar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment.L3472013MT32010120131217MT0019.001846914691Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar l-esklużjoni ta' kwalunkwe retroattività fir-rigward tal-applikazzjoni tal-Artikolu 5(3)Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jaqblu li:rigward l-applikazzjoni tal-Artikoli 14(2), 15(1)(c) u 26(2) tar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment, l-azzjonijiet meħuda mill-Istati Membri biex jinvolvu s-sħab li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(1) fit-tħejjija tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(2) jinkludu l-azzjonijiet kollha meħuda f'livell prattiku mill-Istati Membri indipendentement miż-żmien meta jittieħdu kif ukoll l-azzjonijiet meħuda minnhom qabel id-dħul fis-seħħ ta' dak ir-Regolament u qabel il-ġurnata tad-dħul fis-seħħ tal-att delegat għal Kodiċi ta' Kondotta Ewropew adottat skont l-Artikolu 5(3) tal-istess Regolament, waqt il-fażijiet ta' tħejjija ta' proċedura ta' programmar ta' Stat Membru, dment li l-objettivi tal-prinċipju ta' sħubija stipulati f'dak ir-Regolament jinkisbu. F'dan il-Kuntest, l-Istati Membri, skont il-kompetenzi nazzjonali u reġjonali tagħhom, se jiddeċiedu dwar il-kontenut tat-tnejn li huma, il-Ftehim ta' Sħubija propost u l-abbozzi ta' programmi proposti, skont id-dispożizzjonijiet relevanti ta' dak ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-fondi;l-att delegat li jistabbilixxi kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3), mhu se jkollu l-ebda effett retroattiv, taħt l-ebda ċirkostanza u la direttament u lanqas indirettament, speċjalment fir-rigward tal-proċedura ta' approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi, għax mhix l-intenzjoni tal-leġiżlatur tal-UE li jikkonferixxi setgħat lill-Kummissjoni b'mod li din tkun tista' tiċħad l-approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi fuq il-bażi unika u esklużiva ta' xi tip ta' non-ottemperanza mal-kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3);il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jistiednu lill-Kummissjoni tqiegħed għad-dispożizzjoni tagħhom l-abbozz ta' test tal-att delegat li se jiġi adottat taħt l-Artikolu 5(3) malajr kemm jista' jkun, u mhux aktar tard mid-data meta l-ftehim politiku dwar ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment jiġi adottat mill-Kunsill jew id-data meta l-abbozz ta' rapport dwar dak ir-Regolament jiġi vvutat fil-plenarja tal-Parlament Ewropew, skont liema data minnhom tiġi l-ewwel.L3472013MT54910120131217MT0022.000460716071Dikjarazzjoni konġunta mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar it-tabelli dwar il-kondizzjonalitàIl-Kunsill u l-Parlament Ewropew jistiednu lill-Kummissjoni biex timmonitorja t-traspożizzjoni u l-implimentazzjoni mill-Istati Membri tad-Direttiva 2000/60/KE tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma kif ukoll tad-Direttiva 2009/128/KE tal-21 ta’ Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja biex jinkiseb użu sostenibbli tal-pestiċidu u, fejn xieraq, tippreżenta, ladarba dawn id-Direttivi jkunu ġew implimentati mill-Istati Membri kollha u jkunu ġew identifikati l-obbligi applikabbli direttament għall-bdiewa, proposta leġislattiva li temenda dan ir-regolament bil-ħsieb li l-partijiet rilevanti ta' dawn id-Direttivi jiddaħħlu fis-sistema tal-kondizzjonalità.

Negozju

Organizzazzjonijiet ta' Riċerka

Istituti tal-Edukazzjoni Għolja

Oħrajn

EIT ICT Labs

Climate KIC

KIC InnoEnergy

1.2.   Il-valur miżjud tal-EIT: fatturi li jiddistingwu

L-approċċ tal-EIT huwa kkaratterizzat minn numru ta’ elementi li bihom iwassal għal valur miżjud vera fil-livell tal-Unjoni:

Li tingħeleb il-frammentazzjoni permezz ta’ sħubiji integrati fuq perjodu ta’ żmien twil u li tintlaħaq il-massa kritika permezz tad-dimensjoni Ewropea tiegħu: Filwaqt li jibni fuq inizjattivi ta’ kooperazzjoni eżistenti, l-EIT iwassal is-sħubiji magħżula fil-KGħI għal livell aktar permanenti u strateġiku. Il-KGħI jippermettu msieħba ta’ livell dinji biex jingħaqdu f’konfigurazzjonijiet ġodda, jottimizzaw ir-riżorsi eżistenti u jiżviluppaw mudelli ġodda u, fejn xieraq, miftuħa tal-innovazzjoni, jaċċessaw opportunitajiet ġodda ta’ negozju permezz ta’ katini ġodda ta’ valur li jindirizzaw riskju ogħla, u sfidi fuq skala akbar. Barra minn dan, filwaqt li jeżistu numru sinifikanti ta’ ċentri ta’ eċċellenza madwar l-Istati Membri, ħafna drabi dawn ma jilħqux il-massa kritika għall-kompetizzjoni globali individwalment. Iċ-ċentri ta’ kolokazzjoni tal-KGħI joffru l-opportunità lil atturi lokali b’saħħithom sabiex joħolqu rabta mill-qrib ma’ msieħba oħra eċċellenti transkonfinali, biex b’hekk dawn ikunu jistgħu jaġixxu u jiksbu rikonoxximent globali.

Titjib fl-impatt tal-investimenti fl-edukazzjoni, ir-riċerka u l-innovazzjoni, u ttestjar ta’ mezzi ġodda għat-tmexxija tal-innovazzjoni: L-EIT jaġixxi bħala "katalist tal-innovazzjoni", billi jżid il-valur mal-bażi ta’ riċerka eżistenti, billi jaċċellera l-introduzzjoni u l-isfruttament tat-teknoloġiji u r-riżultati ta’ riċerka u billi jittrasferixxi r-riżultati tar-riċerka għall-edukazzjoni. L-attivitajiet tal-innovazzjoni min-naħa tagħhom jikkontribwixxu biex jiġu allinjati u jittieħed l-aqwa riżultati minn investimenti fir-riċerka u biex jagħmlu l-attivitajiet tal-edukazzjoni u tat-taħriġ aktar reattivi għall-bżonnijiet tan-negozju. Għal dan il-għan, l-EIT ġie mgħammar b’ammont sostanzjali ta’ flessibbiltà biex jiġu ttestjati mudelli ġodda tal-innovazzjoni, li jippermettu differenzjazzjoni vera fil-mudelli tat-tmexxija u l-finanzjament tal-KGħI u l-adattament mgħaġġel biex jiġu indirizzati aħjar l-opportunitajiet emerġenti.

Trawwim transkonfinali tat-talent u trawwim tal-intrapreditorija permezz tal-integrazzjoni tat-trijangolu tal-għarfien: L-EIT ikabbar l-innovazzjoni mmexxija mill-bniedem u jpoġġi lil studenti, riċerkaturi u intraprendituri fil-qofol tal-isforzi tiegħu. L-EIT jipprovdi possibilitajiet ġodda ta’ karrieri u possibilitajiet ta’ mobilità bejn l-akkademja u s-settur privat u skemi innovattivi għall-iżvilupp professjonali. It-tikketta tal-EIT mgħaqqda mal-programmi innovattivi tal-KGħI għal Masters u PhD hija mistennija tikkontribwixxi għall-ħolqien ta’ marka ta’ eċċellenza rikonoxxuta internazzjonalment li tgħin biex ikun attirat talent mill-Ewropa u minn pajjiżi oħra. L-intraprenditorija titkattar permezz ta’ ġenerazzjoni ġdida ta’ studenti ta’ klassi dinjija, inklużi studenti tal-PhD, mgħammra bl-għarfien u l-attitudnijiet biex jibdlu l-ideat f’opportunitajiet ta’ negozju ġodda. Dawn l-istudenti għandhom rwol ewlieni fl-integrazzjoni tat-trijangolu tal-għarfien.

Finanzjament intelliġenti permezz ta’ ingranaġġ ikkombinat ma’ approċċ marbut mar-riżultati u man-negozju: L-EIT jipprovdi sa 25 % tal-baġit tal-KGħI u jikkatalizza 75 % tar-riżorsi finanzjarji minn medda wiesgħa ta’ msieħba pubbliċi u privati u minn setturi terzi, billi jirrappreżenta approċċ intraprenditorjali fih innifsu, u joħloq effett tal-ingranaġġ sinifikanti billi jgħaqqad l-investiment fuq skala kbira u jressaq sorsi pubbliċi u privati differenti lejn strateġiji maqbula b’mod konġunt. Il-KGħI jagħmlu dispożizzjonijiet interni biex jiġi evitat finanzjament doppju tal-attivitajiet fil-livell nazzjonali u dak tal-EIT.

Barra minn dan, billi jiffoka kemm fuq l-impatt fuq is-suq u fuq l-impatt fuq is-soċjetà, l-EIT isegwi approċċ immexxi mir-riżultati. Il-KGħI joperaw skont loġika tan-negozju, fuq il-bażi ta’ pjanijiet ta’ negozju annwali, inkluż portafoll ambizzjuż ta’ attivitajiet mill-edukazzjoni sal-ħolqien ta’ negozju, b’miri ċari, riżultati tanġibbli u indikaturi prinċipali tal-prestazzjoni (KPIs) li jiġu mkejla magħhom.

1.3.   Sinerġiji u punti kumplimentari ma’ inizjattivi ta’ politika u ta’ finanzjament oħra

Ir-relazzjonijiet bejn ir-riċerka, l-innovazzjoni u l-edukazzjoni għolja qed jiġu dejjem aktar rikonoxxuti fl-inizjattivi u l-programmi tal-Unjoni. Hemm potenzjal kbir għal azzjonijiet li jissaħħu b'mod reċiproku fuq livell Ewropew, nazzjonali u reġjonali. Fil-livell tal-Unjoni, il-qafas strateġiku pprovdut minn Orizzont 2020 – il-Programm ta’ Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020) – ikompli jiżgura li dawn is-sinerġiji jiġu sfruttati bis-sħiħ.

L-EIT jikkontribwixxi bis-sħiħ għall-għanijiet stabbiliti f’Orizzont 2020, partikolarment billi jindirizza l-isfidi tas-soċjetà b’mod kumplimentari għal inizjattivi oħra f’dawn l-oqsma. F’Orizzont 2020, l-EIT jkun parti mill-għan "l-isfidi tas-soċjetà" iżda jsegwi l-approċċ tal-interazzjoni mhux interrotta mifruxa fuq l-għanijiet, jikkontribwixxi wkoll għall-għan tat-"tmexxija industrijali" billi jistimula r-riċerka mmexxija mir-riżultati u jkattar il-ħolqien ta’ SMEs innovattivi bi tkabbir għoli. Fl-aħħar nett, jikkontribwixxi għall-ħolqien ta' għan "bażi tax-xjenza eċċellenti" billi jkattar il-mobilità transkonfinali – tad-dixxiplini, is-setturi u l-pajjiżi – u billi jintegra l-intraprenditorija u kultura li tieħu r-riskji f’lawrji tal-edukazzjoni għolja innovattivi.

L-EIT għalhekk tikkontribwixxi ferm għall-promozzjoni tal-kundizzjonijiet ta’ qafas li huma meħtieġa biex jitwettaq il-potenzjal innovattiv tar-riċerka tal-Unjoni u biex jippromwovu t-tlestija taż-Żona Ewropea tar-Riċerka (ŻER).

Barra minn hekk, l-EIT toffri dimensjoni kompleta u neċessarja tal-edukazzjoni lill-politika tar-riċerka u l-innovazzjoni tal-Unjoni. Permezz tal-edukazzjoni innovattiva u intraprenditorjali, l-EIT għandu rwol importanti biex jgħaqqad il-qafas tar-riċerka u l-innovazzjoni u l-politiki u l-programmi tal-edukazzjoni u jipprovdi l-impenn fit-tul meħtieġ biex ikun hemm bidliet sostenibbli fl-edukazzjoni għolja. Partikolarment permezz ta’ lawrji ġodda trans- u interdixxiplinarji bit-tikketta tal-EIT, mogħtija minn istituzzjonijiet ta' edukazzjoni għolja parteċipanti f'konformità mar-regoli u l-proċeduri ta' akkreditazzjoni nazzjonali, l-EIT qed imexxi sforz kollaborattiv lejn edukazzjoni għall-innovazzjoni b'rabta ċara mal-aġenda usa’ Ewropea għall-modernizzazzjoni tal-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja sabiex b’hekk issir promozzjoni taż-Żona Ewropea tal-Edukazzjoni Għolja

Barra minn dan, hemm opportunitajiet sabiex tissaħħaħ l-interazzjoni b’mod reċiproku mal-Politika ta’ Koeżjoni tal-Unjoni billi jiġu indirizzati r-rabtiet bejn l-aspetti lokali u globali tal-innovazzjoni. Ċentri ta’ kolokazzjoni jipprovdu kollaborazzjoni transkonfinali kemm ġewwa u barra n-netwerks tal-KGħI u jinstabu f’pożizzjoni tajba biex japprofittaw u jibbenefikaw minn diversi skemi ta’ finanzjament mir-reġjuni rispettivi tagħhom. Iċ-ċentri tal-kolokazzjoni għandhom rwol ewlieni fit-tisħiħ tal-konnettività lokali-globali tal-KGħI kollu kemm hu, inkluż permezz ta’ kooperazzjoni mill-qrib mal-awtoritajiet reġjonali, partikolarment dawk involuti fid-disinn u t-twassil tal-Istrateġiji tal-Innovazzjoni Reġjonali għall-Ispeċjalizzazzjoni Intelliġenti (RIS3). Barra minn hekk, ir-rabtiet bejn il-KGħI u l-organizzazzjonijiet lokali ta’ raggruppament jistgħu jissaħħu biex jiżdied l-involviment tal-SMEs fl-attivitajiet tal-KGħI. Filwaqt li l-opportunitajiet għas-sinerġiji jvarjaw skont il-qasam tematiku ta’ KGħI, numru ta’ inizjattivi u programmi fil-livell tal-Unjoni jidhru partikolarment tajbin biex joffru benefiċċji mill-kooperazzjoni u l-koordinazzjoni. Billi l-istess kunċett tal-EIT/KGħI jiddependi fuq li jżid il-valur għall-eċċellenza Ewropea eżistenti, il-KGħI – tal-preżent u tal-futur – permezz tad-definizzjoni tagħhom ifittxu li jesploraw dawn is-sinerġiji għal livell massimu. Il-KGħI huma mistennija jżidu l-valur ma’ inizjattivi li jistgħu jeżistu fl-oqsma rilevanti, inkluż Inizjattivi għall-Ipprogrammar Konġunt (JPIs), Sħubiji Ewropej tal-Innovazzjoni (EIPs) u Sħubiji Pubbliċi Privati (PPPs).

Inizjattivi għall-Ipprogrammar Konġunt, strument prinċipali biex tiġi indirizzata l-frammentazzjoni fir-riċerka, għandhom jipprovdu n-nukleu tal-bażi tar-riċerka pan-Ewropea tal-KGħI, fejn xieraq. Min-naħa tagħhom, il-KGħI jistgħu jgħaġġlu u jrawmu l-isfruttament ta’ riċerka pubblika eċċellenti miġbura flimkien mill-JPIs, u b’hekk jindirizzaw il-frammentazzjoni fl-innovazzjoni. L-Inizjattivi għal Teknoloġiji Konġunti (JTIs) u s-Sħubiji Pubbliċi Privati mwaqqfa dan l-aħħar jipprovdu pjattaformi għall-promozzjoni ta’ riċerka fuq skala kbira mmexxija mill-industrija u jtejbu l-iżvilupp ta’ teknoloġiji prinċipali. Il-KGħI jistgħu jgħinu biex jikkatalizzaw dawn l-investimenti ta' riċerka prinċipali biex iqawwu t-trasferiment tat-teknoloġija u l-kummerċjalizzazzjoni u biex jiżviluppaw attivitajiet ġodda fin-negozju eżistenti permezz ta’ talent intraprenditorjali. Permezz tal-approċċ tiegħu tat-trijangolu tal-għarfien, l-EIT jikkomplementa l-investiment tal-Kunsill Ewropew għar-Riċerka (ERC) fuq ir-riċerka ta’ livell dinji billi jindirizza l-katina kollha tal-innovazzjoni mill-ideat għall-applikazzjoni u l-isfruttament u jipprovdi opportunitajiet addizzjonali fl-innovazzjoni u espożizzjoni għall-intraprenditorija għal riċerkaturi 'Marie Sklodowska-Curie' u studenti tal-'Erasmus +', għat-trawwim tal-iżvilupp taż-Żona Ewropea tar-Riċerka u ż-Żona Ewropea ta' Edukazzjoni Għolja.

L-Isħubiji Ewropej tal-Innovazzjoni li ġejjin jipprovdu oqfsa globali biex jiffaċilitaw l-allinjament u s-sinerġiji intelliġenti fost strumenti u politiki tar-riċerka u l-innovazzjoni mmexxija mill-provvista u d-domanda. Il-KGħI jistgħu jikkontribwixxu għall-EIPs permezz tan-natura mifruxa tagħhom u l-esperjenza prattika, u partikolarment billi jiżviluppaw il-kapital uman meħtieġ, jedukaw l-atturi ewlenin bħall-intraprendituri u r-riċerkaturi, u jidentifikaw il-kundizzjonijiet ta’ qafas u l-aqwa prattika fuq kwistjonijiet ta’ politika, regolatorji jew ta’ standardizzazzjoni fis-settur rilevanti tagħhom.

Fil-prattika, opportunitajiet għal sinerġiji jimmaterjalizzaw b’modi differenti, minn KGħI għal KGħI u minn sfida għal sfida. Illum, qed jiġu żviluppati rabtiet fil-livell tal-KGħI ma’ inizjattivi oħra, li jvarjaw skont il-punti speċifiċi ta' kull KGħI u l-qasam tematiku tagħha. Barra minn hekk, l-EIT għandu jrawwem is-sinerġiji u l-interazzjoni tal-KGħI bejn il-pilastri fl-inizjattiva Orizzont 2020 u ma’ inizjattivi rilevanti oħrajn, filwaqt li jqis kif dovut ir-riskju ta’ duplikazzjoni.

Eżempji ta’ sinerġiji bejn KGħI u inizjattivi oħra fil-prattika (minn 9/2011)

EIT ICT Labs jikkoordina u jaħdem mill-qrib mal-Isħubija Pubblika Privata tal-Internet futura, l-Inizjattiva ta’ Teknoloġija Konġunta Artemis u inizjattivi ta’ EUREKA bħal ITEA (Information Technology for European Advancement), u s-sħubija Trust in Digital Life. Billi japplika “katalisti” tal-KGħI bħall-Innovation Radar, il-Patent Booster u t-Technology Transfer matul iċ-ċiklu tal-eżistenza ta’ proġetti ta’ riċerka ffinanzjati mill-Unjoni, EIT ICT Labs iqawwu l-impatt tas-suq tagħhom. Billi joffri aċċess għaċ-ċentri ta’ kolokazzjoni tiegħu dan jista’ jtejjeb il-mobilità ta’ persuni u ideat madwar l-Ewropa.

KIC InnoEnergy jikkontribwixxi għall-preżentazzjoni tal-Pjan Strateġiku tat-Teknoloġija tal-Enerġija tal-Unjoni (SET Plan), permezz ta’, fost l-oħrajn, il-parteċipazzjoni tiegħu fil-pjattaforma SETIS dwar sorveljanza u ppjanar ta’ teknoloġija u l-kontribut tiegħu fl-Inizjattivi Industrijali Ewropej. Dan bħalissa jaħdem ukoll maċ-Ċentru Konġunt ta’ Riċerka (JRC) tal-Kummissjoni għall-kapaċitajiet ta’ simulazzjoni fil-bini ta’ xenarji.

Climate KIC qed tipprovdi sinerġiji b’mod attiv ma’ Inizjattivi għall-Ipprogrammar Konġunt (JPIs) f’dan il-qasam, peress li l-aġenda tal-innovazzjoni u l-pjan ta’ implimentazzjoni ta’ Climate KIC ikunu parzjalment ibbażati fuq l-aġenda strateġika komuni identifikata fil-JPI dwar il-klima (servizzi u adattament tal-klima). Komunitajiet Reġjonali ta’ Innovazzjoni u Implimentazzjoni (RICs) ta’ Climate KIC jipprovdu mudell oriġinali ta’ innovazzjoni reġjonali madwar l-Ewropa, li juża r-reġjuni bħala bażi għal testijiet, billi jorbot l-iżvilupp tal-kapaċità maniġerjali u l-aspetti b’saħħithom reġjonali ma’ sfidi globali.

2.   Wara l-2013 r-rwol tal-EIT jiġi approfondit: prijoritajiet

2.1.   Jingħata inċentiv għat-tkabbir, l-impatt u s-sostenibbiltà permezz tal-EIT

Tagħlimiet mill-fażi tat-twaqqif

Il-proċess tat-twaqqif tal-KGħI inizjali involva ammont sostanzjali ta’ 'tagħlim bil-prattika'. Wera li l-KGħI huma kunċetti ġodda u l-isfida li l-KGħI jiġu organizzati legalment u li jiġu ffurmati relazzjonijiet kuntrattwali mal-KGħI u mas-sħab tagħhom kienet sottovalutata mill-partijiet kollha involuti fil-proċess. Nuqqas ta’ għarfien tal-adattabilità ta’ forom differenti ta’ entità legali m’għenx biex itaffi l-proċess tat-twaqqif. Filwaqt li għandu jinżamm l-approċċ minn isfel għal fuq, li jagħti spazju sostanzjali lil kull KGħI biex torganizza l-isħubiji tagħha, għandha tingħata aktar gwida u appoġġ biex jiġu identifikati proġetti ġodda legali adattati. Barra minn dan, l-isfida li jinġiebu flimkien kulturi akkademiċi u ta’ negozju differenti f’entità legali waħda m'għandhiex tkun sottovalutata; għalhekk l-importanza li jkunu kondiviżi valuri komuni kemm fuq livell tal-KGħI u tal-EIT. Barra minn hekk, il-KGħI huma innovazzjonijiet istituzzjonali fuq skala kbira, u l-ebda żewġ KGħI m’huma l-istess f'termini tal-karatteristiċi tagħhom, inkluż id-daqs u l-organizzazzjoni tagħhom. Dan joffri firxa kbira ta’ mudelli tal-innovazzjoni, iżda jagħmel il-koordinazzjoni u l-monitoraġġ ġenerali tal-KGħI iktar diffiċli.

Fil-futur, l-EIT għandu jagħti gwida upstream iktar ċara mill-proċess tal-għażla biex jiżgura li fatturi strateġiċi essenzjali huma kondiviżi mill-KGħI kollha, filwaqt li jippermettu approċċi differenti fl-organizzazzjoni, it-twassil u l-finanzjament tal-approċċi.

L-EIT għandu jnaqqas il-piż amministrattiv u jxerred l-aħjar prassi u esperjenzi tal-KGħI eżistenti lill-KGħI ġodda. Finalment, in-numru totali attwali ta’ tliet KGħI għadu ma jipprovdix il-massa kritika għall-EIT sabiex dan jiżviluppa l-potenzjal sħiħ tiegħu bħala istitut ta' innovazzjoni minn ta’ quddiem.

Barra minn hekk, l-EIT għandu jkun iktar mit-'totalità tal-partijiet tiegħu' u l-attività bejn il-KGħI għandha tkun promossa.

L-EIT jeħtieġ li, fuq perjodu ta’ żmien twil, jikkultiva identità ċara u marka EIT madwar id-dinja. It-trawwim ta’ marka EIT b’saħħitha jista’ jinkludi azzjonijiet biex jinħoloq netwerk b’saħħtu ta’ bnedmin u negozji madwar il-komunità tal-EIT (studenti, eks-studenti, edukaturi, imprendituri, professjonisti, eċċ.) u l-organizzazzjoni ta' konferenzi u avvenimenti biex jitkattar sens ta’ identità u viżibilità.

L-EIT bħala investitur fit-trijangolu tal-għarfien

Huwa u jkompli jibni fuq dawn it-tagħlimiet, l-EIT biħsiebu jikkonsolida u jiżviluppa iktar ir-rwol tiegħu bħala ‘investitur’ li jrawwem u jippermetti li ċ-ċentri eżistenti ta’ eċċellenza fir-riċerka, in-negozji u l-edukazzjoni għolja fl-Ewropa jiltaqgħu u jkattru l-kollaborazzjonijiet sistematiċi fit-tul tagħhom permezz tal-KGħI.

L-approċċ tal-‘investitur EIT’ jirrappreżenta l-punt fokali biex jiġu identifikati l-aqwa opportunitajiet strateġiċi u biex jintagħżel portafoll ta’ sħubiji ta' livell dinji – il-KGħI – sabiex irendu fuq dawn. Bħala parti minn dan l-approċċ, l-EIT jagħti l-għotjiet annwali lill-KGħI abbażi tar-rendiment tagħhom fil-passat u l-attivitajiet li jipproponu fil-pjan ta’ ħidma tagħhom skont proċedura ċara u trasparenti. L-evalwazzjoni tal-pjanijiet ta’ ħidma jiġu appoġġati mill-esperti indipendenti esterni. F’din il-perspettiva, l-EIT mhux biss għandu jwaqqaf direzzjonijiet u viżjonijiet wiesgħa, imma jinħtieġ li jipprovdi lill-KGħI b’livell xieraq ta’ appoġġ u jissorvelja r-rendiment tagħhom. Fl-istess ħin, il-KGħI huma mogħtija ammont sostanzjali ta’ spazju biex huma jiddefinixxu l-aġenda, l-istrateġiji interni u l-organizzazzjoni tagħhom kif ukoll biex iwettqu l-attivitajiet tagħhom u jimmobilizzaw it-talent u r-riżorsi meħtieġa.

Dħul fuq l-investiment tal-EIT fil-KGħI jitkejjel f’termini tal-benefiċċji tanġibbli għall-ekonomija Ewropea u s-soċjetà inġenerali, bħall-ħolqien ta’ negozji, prodotti u servizzi ġodda fi swieq eżistenti u futuri, persuni intraprenditorjali b’kapaċitajiet aqwa, opportunitajiet ta’ impjiegi ġodda u aktar attraenti, u l-attrazzjoni u ż-żamma ta’ talent madwar l-Unjoni u ’l barra minnha.

Dan jirrikjedi t-twaqqif ta’ sistema b’saħħitha ta’ monitoraġġ u valutazzjoni għall-EIT, li tiffoka fuq il-kisbiet, ir-riżultati u l-ġenerazzjoni tal-impatt kemm ekonomiku u kemm fuq is-soċjetà u tkun imqabbla mal-aqwa prattiki internazzjonali. It-twaqqif ta’ sistema ta’ monitoraġġ ibbażata fuq ir-rendiment biex tevalwa l-impatt tal-EIT permezz tal-KGħI, ir-rendiment tal-EIT stess bħala organizzazzjoni u l-kontribut tal-EIT lil Orizzont 2020 huwa prijorità f'din id-direzzjoni.

Element importanti f'dan ir-rigward huwa wkoll l-iżvilupp, flimkien mal-KGħI, ta’ ‘identità korporattiva’ reali tal-EIT fuq grupp ta’ valuri kondiviżi. Filwaqt li l-KGħI kollha u s-sħab individwali tagħhom għandhom identitajiet u valuri korporattivi tagħhom stess, huma kollha jikkondividu l-valuri li jgħaqqdu flimkien il-komunità EIT/KGħI. Dawn huma: eċċellenza fit-trijangolu tal-għarfien; persuni b’ħiliet speċjalizzati u intraprenditorjali kbar; kollaborazzjoni fit-tul bejn il-fruntieri, id-dixxiplini u s-setturi; u l-punt fokali fuq l-impatt tas-soċjetà u ekonomiku. Identità bħal din ittejjeb ukoll il-viżibilità u r-reputazzjoni esterna tal-EIT u l-KGħI.

2.1.1.   Il-konsolidazzjoni u t-trawwim tat-tkabbir u l-impatt tal-KGħI eżistenti

L-EIT jappoġġa b’mod attiv it-tliet KGħI inizjali biex itejjeb il-potenzjal u l-impatt tagħhom u l-kontribuzzjoni tagħhom lill-għanijiet ta’ Orizzont 2020. Maż-żmien, il-KGħI jespandu l-portafoll inizjali tal-attivitajiet tagħhom sabiex jiksbu opportunitajiet ġodda fis-suq jew fis-soċjetà u jadattaw ruħhom għal ambjent dinji li qed jinbidel. Biex jappoġġa dawn l-iżviluppi, l-EIT għandu jagħti pariri u jiddefinixxi, b'mod miftuħ u trasparenti u f’kooperazzjoni mill-qrib ma’ kull KGħI individwali, strateġiji ta’ kofinanzjament imfassla apposta, li fl-istess ħin isostnu attivitajiet strateġiċi minn perspettiva tal-EIT.

Il-KGħI għandhom jibqgħu sħubiji dinamiċi u b’hekk ikunu miftuħa għal sħab ġodda fl-Ewropa kollha abbażi ta' eċċellenza, imma wkoll iwaqqfu oħrajn eżistenti jekk dan ikun meħtieġ. Il-KGħI għandhom jesploraw sorsi ġodda ta’ eċċellenza eżistenti u potenzjali meta dawn iwasslu għal valur miżjud, permezz tal-parteċipazzjoni ta’ msieħba ġodda f’ċentri eżistenti ta’ kolokazzjoni, xogħol imtejjeb ta’ kolokazzjoni f’kull KGħI jew ukoll, it-twaqqif ta’ ċentru ġdid ta’ kolokazzjoni, filwaqt li s-sħubija KGħI tagħhom tinżamm iffukata, robusta u li maneġġevoli.

Bilanċ tajjeb bejn il-kooperazzjoni u l-kompetizzjoni huwa daqstant importanti biex il-KGħI jersqu sal-prestazzjoni massima tagħhom. L-EIT jagħti inċentivi lill-KGħI sabiex dawn jimpenjaw ruħhom f’xogħol bejn il-KGħI f'temi li joffru potenzjal qawwi għal sinerġiji, pereżempju permezz ta’ korsijiet konġunti ta’ żvilupp professjonali, attivitajiet konġunti ta’ riċerka, gradi Masters jew PhDs jew mobilità bejn il-KGħI għall-akkademja u n-negozju. Fl-istess ħin, l-EIT jipprovdi inċentivi għal ċertu ammont ta’ kompetizzjoni sabiex il-KGħI jibqgħu ffukati fuq ir-riżultati u l-impatt u jieħdu miżuri xierqa fil-każ ta’ rendiment mhux daqshekk tajjeb.

Il-KGħI mhux biss jibnu fuq il-bażi ta' riċerka eċċellenti eżistenti tas-sħab tagħhom, imma huma wkoll minn ta’ quddiem biex jippromwovu u jimplimentaw il-missjoni edukattiva tal-EIT. L-għan huwa li persuni b’talent jiġu edukati u mħarrġa bil-kapaċitajiet, l-għarfien u l-kundizzjoni mentali inkluż l-intraprenditorija, meħtieġa f'ekonomija u soċjetà tal-għarfien globali. Għal dan il-għan, l-EIT jippromwovi b’mod attiv, inter alia, il-gradi b’tikketta tal-EIT billi jissorvelja l-kwalità u l-implimentazzjoni konsistenti tagħhom fil-KGħI. F’dan ix-xogħol, huma jagħmlu użu estensiv mill-valutazzjonijiet ta’ msieħba u esperti, u jistabbilixxu djalogu mal-korpi nazzjonali u internazzjonali tal-assigurazzjoni tal-kwalità. Dan itejjeb ir-rikonoxximent u r-reputazzjoni nazzjonali u internazzjonali tal-kwalifiki bit-tikketta tal-EIT u jżid l-attrazzjoni tagħhom globalment, biex b'hekk iżid l-impjegabilità tal-gradwati filwaqt li jipprovdi pjattaforma għall-kollaborazzjoni f’livell internazzjonali. Fil-futur, KGħI ikunu mħeġġa biex jespandu l-attivitajiet edukattivi tagħhom lil hinn mill-edukazzjoni post-graduate lil varjetà akbar ta’ moduli ta’ studju biex jaqdu varjetà usa’ ta’ attivitajiet innovattivi, ta’ żvilupp professjonali, li jinvolvu edukazzjoni eżekuttiva, korsijiet ta’ taħriġ imfassla apposta, inklużi korsijiet ta' taħriġ professjonali, u skejjel tas-sajf, kif ukoll apprendistati fi ħdan il-KGħI u s-sħab tagħhom.

Biex jittejjeb l-impatt tal-attivitajiet edukattivi tal-KGħI u biex tintlaħaq udjenza usa, il-KGħI jistgħu jipprevedu d-disinn, fuq bażi sperimentali, ta’ moduli ta' tagħlim mill-bogħod u tagħlim elettroniku għal korsijiet undergraduate jew pakketti li jkunu mmirati għall-edukazzjoni fl-iskola.

L-EIT:

Iħeġġeġ lill-KGħI biex jiżviluppaw varjetà ikbar u jipprovdu pariri dwar attivitajiet edukattivi u tat-taħriġ, u biex iqajmu għarfien dwar l-eżistenza ta' dawn l-attivitajiet.

Iwaqqaf gradwalment mekkaniżmi ta' reviżjoni kompetittivi għall-allokazzjoni ta’ persentaġġ mill-għotja tal-KGħI, li jkun ibbażat fuq il-pjanijiet ta' negozju tal-KGħI u l-prestazzjoni tagħhom u li jqis il-fatt li l-KGħI jikbru b’rati differenti.

Jinċentivizza l-KGħI biex jiżviluppaw attivitajiet konġunti dwar kwistjonijiet orizzontali.

Iwaqqaf sistema ta’ valutazzjonijiet minn sħab għal kwalifiki bit-tikketta tal-EIT u jidħol fi djalogu ma’ korpi ta' assigurazzjoni nazzjonali u internazzjonali biex jiġi promoss approċċ konsistenti.

2.1.2.   Il-ħolqien ta' KGħI ġodda

Sabiex ikompli jtejjeb l-impatt u jinċentiva l-innovazzjoni f’oqsma ġodda ta’ sfidi tas-soċjetà, gradwalment l-EIT jespandi l-portafoll tiegħu ta’ KGħI. Billi jsegwi rotta ta’ żvilupp inkrimentali biex iwaqqaf KGħI ġodda, l-EIT jiżgura li l-lezzjonijiet li ttieħdu minn sessjonijiet preċedenti jiġu kkunsidrati kif xieraq, u li l-KGħI jitwaqqfu biss f’oqsma fejn hemm potenzjal ċar ta’ innovazzjoni u eċċellenza mill-aqwa li wieħed jista’ jibni fuqhom. Fil-perjodu 2014-2020, il-KGħI ġodda jitwaqqfu fi tliet mewġiet. Sejħa għal żewġ KGħI tinħareġ fl-2014, sejħa ulterjuri għal żewġ KGħI fl-2016 u fl-aħħar nett sejħa għal KGħI waħda fl-2018, soġġetti għal eżitu pożittiv tar-reviżjoni tal-EIT, prevista mill-Artikolu 32(2) tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2), li jwassal għal portafoll ta’ tmien KGħI fil-perjodu 2014-2020 (li jfisser it-twaqqif ta’ madwar 35-45 ċentru ta’ kolokazzjoni madwar l-Unjoni). Il-proċess tal-għażla għal KICs għandu jibni bis-saħħa fuq ir-riżultati pożittivi tat-tagħlimiet meħudin mill-proċess tal-ewwel fażi tal-KGħI u valutazzjoni esterna bir-reqqa tal-EIT u l-KGħI eżistenti, inkluż valutazzjoni tal-impatt ekonomiku u fuq is-soċjetà tal-KICs u l-kontribuzzjoni tal-EIT biex isaħħaħ il-kapaċità tal-innovazzjoni tal-Unjoni u tal-Istati Membri, kif ukoll, meta applikabbli, fuq ir-riżultati mill-valutazzjonijiet ta’ Orizzont 2020.

Il-KGħI l-ġodda jitwaqqfu f'oqsma li joffru potenzjal innovattiv reali. L-EIT għalhekk jikkontribwixxi bis-sħiħ għall-għanijiet tal-aġenda politika usa’ tal-Unjoni u partikolarment għall-għanijiet ta’ Orizzont 2020, li jidentifika għadd kbir ta’ sfidi kbar għas-soċjetà, u t-teknoloġiji tat-twettiq u industrijali. L-għan huwa li jitwaqqfu l-KGħI f’oqsma tematiċi li, minħabba l-kobor u n-natura kumplessa tagħhom, jistgħu jkunu indirizzati biss permezz ta’ approċċ transdixxiplinarju, transkonfinali u transettorjali. L-għażla tal-oqsma tematiċi għalhekk għandu jkun ibbażat fuq analiżi bir-reqqa dwar jekk il-KGħI jistax iġib valur miżjud reali u jekk jistax ikollu impatt pożittiv fuq l-ekonomija u s-soċjetà.

Il-Kummissjoni Ewropea wettqet din l-analiżi bi proċess imfassal biex jevalwa oġġettivament il-potenzjal tat-temi futuri tal-KGħI. Punt inizjali wieħed kien l-abbozz tal-ASI li l-Bord tat-Tmexxija tal-EIT bagħat lill-Kummissjoni f’Ġunju 2011. B’mod parallel, ġie żviluppat grupp ta’ kriterji robusti li jippermetti valutazzjoni oġġettiva tal-potenzjal tal-innovazzjoni offrut minn kull tema futura. Il-validità ta’ dawn il-kriterji kienet ikkontrollata mal-komunità usa’ tal-innovazzjoni mit-trijangolu tal-għarfien permezz ta' konsultazzjoni pubblika miftuħa. Dan il-proċess irriżulta fil-lista ta’ kriterji li ġejja:

L-indirizzar ta’ sfidi ekonomiċi u soċjali kbar li tiffaċċja l-Ewropa, u kontribut għall-ksib tal-Aġenda tal-Ewropa 2020;

L-allinjament u l-koordinazzjoni mal-prijoritajiet rilevanti tal-Unjoni kif ukoll mal-inizjattivi eżistenti definiti f’Orizzont 2020 u Erasmus+.

Ikun jista’ jimmobilizza l-investiment u l-impenn fit-tul mis-settur tan-negozji; li jkun hemm suq eżistenti għall-prodotti tiegħu jew ikun jista' joħloq oħrajn ġodda;

Il-ħolqien ta' impatt sostenibbli u sistemiku, imkejjel f’termini ta’ persuni intraprenditorjali edukati ġodda, teknoloġiji ġodda, negozji ġodda u impjiegi ġodda b’ħiliet speċjalizzati;

It-taħlit ta’ massa kritika ta’ riċerka f’livell dinji, edukazzjoni u partijiet interessati fl-innovazzjoni fl-Ewropa kollha, li kieku ma kinux jingħaqdu, inkluż il-kooperazzjoni mas-sħab barra mill-Ewropa;

Il-ħtieġa ta’ approċċi transdixxiplinarji u t-tħeġġiġ lill-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja biex jiżviluppaw tipi ġodda ta’ edukazzjoni bejn id-dixxiplini differenti;

L-indirizzar ta’ spazji vojta ta’ innovazzjoni prinċipali bħall-paradoss Ewropew, jiġifieri temi fejn l-Ewropa għandha bażi qawwija ta’ riċerka iżda prestazzjoni dgħajfa tal-innovazzjoni.

L-evalwazzjoni tat-temi proposti fl-abbozz tal-EIT kif ukoll mill-komunità usa' ta’ partijiet interessati wriet b’mod ċar ċertu livell ta’ varjazzjoni fir-rigward tal-impatt potenzjali li joffri t-twaqqif ta’ KGħI. Bħala riżultat, numru ta’ temi twarrbu kompletament; oħrajn ġew definiti mill-ġdid sabiex jirrispondu aħjar għall-punti speċifiċi tal-kuntest Ewropew u globali f’dan il-qasam.

L-oqsma tematiċi li ġejjin ġew identifikati bħala dawk fejn it-twaqqif ta’ KGħI għandu l-akbar potenzjal li jżid il-valur ma’ attivitajiet eżistenti u jwassal għal spinta reali għall-innovazzjoni:

Innovazzjoni għal Għajxien F’Kundizzjoni ta’ Saħħa Tajba u Xjuħija Attiva

Materja Prima - Esplorazzjoni, Estrazzjoni, Ipproċessar, Riċiklaġġ u Sostituzzjoni Sostenibbli

Food4Future - Katina ta’ Provvista Sostenibbli mir-Riżorsi sal-Konsumaturi

Manifattura b’valur miżjud

Mobilità Urbana

Fid-dokumenti fl-aħħar ta’ dan id-dokument hemm iktar dettalji dwar it-temi individwali (3).

Abbażi ta’ dawn it-temi, l-EIT ikollu l-awtonomija biex jorganizza l-proċess tal-għażla tal-KGħI fil-futur. Is-suċċess ta’ sejħiet futuri għal KGħI jiddependi fil-parti l-kbira fuq gwida ċara fir-rigward tal-aspettattivi u r-rekwiżiti, kif ukoll skeda li tippermetti lill-applikanti tal-KGħI biex jorganizzaw ruħhom b’mod solidu kemm legalment u kemm finanzjarjament qabel ma jissottomettu proposta. Il-KGħI jingħażlu skont kriterji dettaljati definiti fir-Regolament tal-EIT, u bbażati fuq il-prinċipji ġenerali tal-eċċellenza u r-rilevanza tal-innovazzjoni. Kull KGħI magħżula jkollha turi kif ser toħloq impatt massimu fil-qasam magħżul u tagħti prova tal-vijabilità tal-istrateġija tagħha.

B’riflessjoni tal-ħtieġa għal approċċ aktar gradwali fit-twaqqif tal-KGħI il-ġodda, l-għażla għat-tliet mewġiet ġiet ibbażata fuq il-maturità tal-qasam, l-impatt potenzjali tas-soċjetà u ekonomiku, kif ukoll l-opportunitajiet għal sinerġiji ma’ inizjattivi oħra. It-temi għall-mewġa tal-2014 huma:

Innovazzjoni għal Għajxien F’Kundizzjoni ta’ Saħħa Tajba u Xjuħija Attiva

Materja Prima – Esplorazzjoni, Estrazzjoni, Ipproċessar, Riċiklaġġ u Sostituzzjoni Sostenibbli

It-temi għall-mewġa tal-2016 huma:

Food4Future - Katina ta’ Provvista Sostenibbli mir-Riżorsi sal-Konsumaturi

Manifattura b’valur miżjud

It-temi għall-mewġa tal-2018 huma:

Mobilità Urbana

L-EIT

Iħejji proċedura tal-għażla għal kull mewġa ġdida ta' KGħI li tippermetti biżżejjed żmien għall-applikanti tal-KGħI sabiex iħejju l-proposti.

Iniedi sejħiet għal ħames KGħI ġodda kif ġej: sejħa għal żewġ KGħI fl-2014 fit-temi tal-Għajxien f'Kundizzjoni ta' Saħħa Tajba u Xjuħija Attiva u l-Materja Prima; sejħa għal żewġ KGħI fl-2016 fl-oqsma ta' Food4Future u Manifattura b'Valur Miżjud u sejħa għal KGħI waħda fl-2018 fil-qasam tal-Mobilità Urbana.

Jagħmel l-ikbar sforz biex jiżgura li kemm jista' jkun partijiet interessati jsiru konxji mill-proċeduri ta' għażla ta' KGħI futuri.

Jiżgura li l-kundizzjonijiet ta’ qafas ta’ proċeduri tal-għażla futuri tal-KGħI jkunu jiffavurixxu riżultat ottimu, partikolarment billi jipprovdi gwida ċara rigward ir-rekwiżiti u l-proċessi, u billi jippermetti żmien biżżejjed għal dawk li qed jagħmlu l-proposti biex jorganizzaw l-isħubija

2.2.   It-titjib tal-impatt tal-EIT

It-tkattir tal-innovazzjoni madwar l-Unjoni

Fil-perjodu inizjali, l-EIT iffoka primarjament l-isforzi tiegħu biex iwaqqaf il-KGħI. Filwaqt li mira ċara għall-EIT hija t-tisħiħ taċ-ċentri eżistenti tal-eċċellenza, l-EIT ikollu wkoll jiżgura li jagħti benefiċċji għal oqsma tal-Unjoni li mhumiex qed jipparteċipaw direttament fil-KGħI. Għaldaqstant, huwa kritiku għall-missjoni tal-EIT li dan jippromwovi b’mod attiv it-tixrid tal-aħjar prassi għall-integrazzjoni tat-trijangolu tal-għarfien sabiex tiġi żviluppata kultura komuni ta’ qsim tal-innovazzjoni u l-għarfien.

Fil-futur, l-EIT għandu jaħdem biex l-esperjenza tal-KGħI tkun tista’ tinftiehem u tiġi ripetuta u mibnija f’kultura li tista’ taġixxi bħala mudell fl-Ewropa u lil hinn minnha. Bl-identifikazzjoni, l-analiżi u l-kondiviżjoni tal-aħjar prassi, kif ukoll mudelli ġodda ta’ tmexxija u ffinanzjar mill-KGħI, l-EIT qed ifittex li jiżgura li l-għarfien iġġenerat fl-EIT u l-KGħI tiegħu jiġi mqassam u kkapitalizzat għall-benefiċċju ta’ persuni u istituzzjonijiet, inkluż dawk li ma jipparteċipawx direttament fil-KGħI.

L-EIT ifittex ukoll li jżid il-viżibilità tiegħu madwar l-Unjoni. Il-mezzi u l-mogħdijiet kollha rilevanti ta' komunikazzjoni għandhom jintużaw biex jiġi żgurat aċċess suffiċjenti għal informazzjoni dwar il-funzjonament u l-ambitu tal-EIT u tal-KGħI.

L-EIT jista’ jkollu r-rwol deċiżiv biex jissintesizza d-diversità tal-approċċi applikati mill-KGħI u biex jagħmilhom trasferibbli f’oqsma fejn il-kapaċità tal-innovazzjoni hija dgħajfa, u li inkella ma jkunux jistgħu jibbenefikaw mill-esperjenza li jkun akkwista l-EIT. Din il-firxa globali tiżgura li l-benefiċċji tal-esperjenza tal-EIT jippromwovu l-iżvilupp tal-kapaċità tal-innovazzjoni f’dawn l-oqsma. Din l-attività tista’ tiġġenera dħul qawwi peress li din tibni fuq ix-xogħol tal-KGħI.

L-introduzzjoni ta' Skema ta' Innovazzjoni Reġjonali (RIS) mmirata lejn sħubiji tal-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja, organizzazzjonijiet ta' riċerka, kumpaniji u organizzazzjonijiet oħra interessati tipprovdi mekkaniżmu speċifiku għat-tixrid tal-aħjar prattiki u biex tiżdied il-parteċipazzjoni fl-attivitajiet tal-KGħI.

Skema bħal din mhux biss tipprovdi lill-KGħI minn barra bl-opportunità li jibbenefikaw mill-għarfien espert tal-KGħI u tiffaċilita l-interazzjoni ma' dawn tal-aħħar, imma tipprovdilhom ukoll l-inċentivi biex jagħmlu użu sħiħ mill-għarfien u l-kapaċità miksuba f’oqsma lil hinn mill-KGħI, u b'hekk iżżid il-kapaċità ta' innovazzjoni madwar l-Unjoni. Barra minn hekk, il-parteċipanti fir-RIS ikollhom juru allinjament tematiku ċar billi jirreferu għal pjanijiet ta' innovazzjoni reġjonali rilevanti, b'mod partikolari Strateġiji għall-Ispeċjalizzazzjoni Intelliġenti biex jiġi żgurat impatt strateġiku.

L-iskema tiġi implimentata fuq bażi volontarja mill-KGħI bl-appoġġ, kif xieraq, min-naħa tal-EIT. Il-parteċipanti jintgħażlu permezz ta' proċess miftuħ u trasparenti mmexxi mill-KGħI.

L-attivitajiet li jsiru bħala parti mir-RIS jaqgħu taħt il-KGħI. Dawn jistgħu jinkludu azzjonijiet strutturati ta' mobilità li jiżguraw li t-talent studenti, riċerkaturi, għalliema u intraprendituri ta' kull età, ġeneru u livell ta’ karriera - lil hinn mill-KGħI, ikollhom l-opportunità li jkunu involuti fl-attivitajiet tal-KGħI.

Filwaqt li l-parteċipanti fir-RIS jużaw primarjament sorsi ta' finanzjament oħrajn inkluż finanzjament nazzjonali, fondi strutturali u riżorsi proprji biex jippermettu l-parteċipazzjoni fir-RIS, l-EIT jista' jinċentivizza l-implimentazzjoni tar-RIS mill-KGħI permezz ta' finanzjament ta' azzjonijiet ta' mobilità strutturati bħala parti mill-programm tiegħu ta' attivitajiet ta' tixrid u komunikazzjoni.

Il-mexxejja ewlenin tat-tagħlim fil-livell tal-EIT jistgħu jkunu: riċerka eċċellenti mmexxija mill-innovazzjoni għall-ħolqien ta’ negozji ġodda u mudelli ta’ negozju ġodda, inkluża l-possibilità għall-SMEs u l-istituzzjonijiet pubbliċi biex jipparteċipaw b'mod aktar attiv fl-innovazzjoni, l-immaniġġjar tal-portafolli tal-IP u approċċi ġodda għall-kondiviżjoni tal-IP, intraprenditorija u forom integrati ġodda ta’ edukazzjoni f’diversi dixxiplini; mudelli innovattivi ta’ tmexxija u finanzjarji bbażati fuq il-kunċett ta’ innovazzjoni miftuħa jew li jinvolvu lill-awtoritajiet pubbliċi. Dan għandu jgħin lil EIT sabiex ikun mudell u biex jaġixxi bħala 'game shifter' fl-ambjent Ewropew tal-innovazzjoni u biex dan isir istituzzjoni ta’ innovazzjoni ta' klassi dinjija rikonoxxuta internazzjonalment.

Trawwim u attrazzjoni ta’ talent

Fil-qalba tal-innovazzjoni b’suċċess insibu lil persuni li għandhom talent. Wieħed mir-rwoli ewlenin tal-EIT huwa li jagħti lil persuni b’talent l-opportunità li jużaw il-potenzjal tagħhom bis-sħiħ u biex dawn joħolqu ambjenti fejn jistgħu jikbru. Permezz tal-KGħI, l-EIT qed jiġġenera dawn l-ambjenti, imma għandu bżonn li jikkumplimentahom bi strateġiji biex jattira u jinkludi l-aqwa talent minn barra mill-KGħI.

Barra minn dan, l-EIT għandu rwol ċar x’jaqdi biex jattira t-talent minn barra l-Unjoni. Bil-ħolqien ta’ marka b’saħħitha u l-formazzjoni ta’ relazzjonijiet strateġiċi ma’ sħab ewlenin minn madwar id-dinja, l-EIT jista’ jżid mal-attrazzjoni tas-sħab fil-KGħI. F’kooperazzjoni mill-qrib mal-KGħI, l-EIT għandu jiżviluppa strateġija internazzjonali qawwija, billi jidentifika u jikkoordina ma’ interlokuturi rilevanti u sħab potenzjali. F’dan il-kuntest, l-EIT u l-KGħI għandhom jieħdu vantaġġ sħiħ mill-inizjattivi eżistenti tal-Unjoni f’dan il-qasam, bħall-programmi tal-Unjoni għar-riċerka, l-edukazzjoni, it-taħriġ u l-programmi taż-żgħażagħ, inklużi l-programm Erasmus+ u l-Azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie u inizjattivi ta’ mobilità oħra fil-livell tal-Unjoni. Barra minn hekk, l-EIT jista’ jkattar il-qsim tal-għarfien, il-mentoring u n-netwerking billi jħeġġeġ, fost affarijiet oħra, it-twaqqif ta’ netwerk ta’ alumi tal-EIT.

L-EIT jikkumplimenta l-isforzi tiegħu biex jippromwovi lil persuni b’talent u ideat brillanti permezz ta’ miżuri oħra, bħall-organizzazzjoni ta’ kompetizzjonijiet għal ideat jew l-għoti ta’ premjijiet għall-innovazzjoni, kemm bħala inizjattiva tagħhom stess jew f’kooperazzjoni ma’ sħab globali ewlenin.

L-EIT

Jinkoraġġixxi l-parteċipazzjoni f’attivitajiet ta’ komunikazzjoni u b’mod partikolari jipprovdi appoġġ, kif xieraq, lill-KGħI b’rabta mal-Iskema ta’ Innovazzjoni Reġjonali.

Jistabbilixxi /jadatta skont l-esiġenzi għodda bbażata fuq il-web sabiex jipprovdi pjattaforma għall-kondiviżjoni ta’ għarfien u netwerking madwar l-EIT.

Jibni u jappoġġa netwerk funzjonali u b’saħħtu ta’ gradwati mill-attivitajiet edukattivi u tat-taħriġ tal-EIT/KGħI (‘alumni tal-EIT’).

Jagħti aċċess sistematiku għat-tagħlimiet u s-suċċessi li jkunu ħarġu mill-KGħI lill-komunità tal-innovazzjoni usa’ tal-Unjoni u lil hinn minnha. Dan jista’ jinkludi l-iżvilupp ta’repożitorju ta’ materjal tal-kors miftuħ mill-attivitajiet edukattivi u ta’ taħriġ tal-EIT u tal-KGħI.

Jiżgura parteċipazzjoni b’saħħitha tas-settur privat, inklużi l-SMEs, fit-trijangolu tal-għarfien.

2.3.   Mekkaniżmi tat-twassil ġodda u monitoraġġ orjentat lejn ir-riżultati

Is-simplifikazzjoni, implimentata b’mod responsabbli, hija essenzjali għall-EIT sabiex jikseb riżultati effettivi, jippromwovi suċċessi fl-innovazzjoni u l-involviment tal-komunità tan-negozju. Għad hemm lok għall-EIT biex jisfrutta l-flessibbiltà tiegħu bis-sħiħ, sabiex tkompli tiġi estiża s-simplifikazzjoni.

Bħala ‘investitur’ fil-KGħI, l-EIT jqis is-simplifikazzjoni bħala proċess dinamiku, inkluż fl-operazzjoni tal-EIT bħala parti integrali mill-funzjoni tal-appoġġ tiegħu għall-KGħI. Għal dan il-għan, l-EIT jaħdem biex jadatta, itejjeb u jissimplifika l-proċessi ta’ monitoraġġ, rappurtar u finanzjament tiegħu u jfittex b’mod kostanti approċċi simplifikati li jistgħu jgħinu lill-KGħI biex jittrattaw bżonnijiet ġodda u emerġenti u biex irawmu l-impatt tagħhom.

Il-KGħI jipprovdu bażi tal-ittestjar ideali għal approċċi ġodda għall-iffinanzjar u l-ġestjoni tal-innovazzjoni. Permezz tal-esperimentazzjoni u l-esperjenza tal-KGħI, l-EIT jipprovdi aġenda ta’ simplifikazzjoni f’oqsma ewlenin bħalma huma l-ftehimiet kuntrattwali, ir-rappurtar simplifikat, is-somom ta' flus f'daqqa u r-rati fissi sabiex jonqos il-piż amministrattiv għall-KGħI.

Il-Kummissjoni tissorvelja mill-qrib l-abilità tal-EIT sabiex dan jagħti l-aktar ftehimiet u prinċipji sempliċi possibbli għall-finanzjament u l-ġestjoni tal-attivitajiet tal-KGħI, abbażi tal-istess aġenda ta' simplifikazzjoni tal-EIT. Il-lezzjonijiet miksuba – inkluż in-nuqqasijiet – ikunu kondiviżi mal-KGħI futuri u l-programmi u l-iskemi tal-Unjoni taħt Orizzont 2020.

Il-Kummissjoni saħħet l-isforzi tagħha fl-appoġġ tal-EIT lejn it-twaqqif ta’ sistema ta' monitoraġġ b’saħħitha u solida orjentata lejn ir-riżultati. Din is-sistema ta’ monitoraġġ tiżgura responsabbiltà sħiħa tal-EIT u tal-KGħI, il-kwalità tar-riżultati, il-kontribuzzjoni tal-prijoritajiet Orizzont 2020, u fl-istess ħin tippermetti għal biżżejjed flessibbiltà fl-operazzjonijiet tal-KGħI u attitudni pożittiva għal ideat u sħab ġodda. Tippermetti lill-EIT jiżviluppa kapaċità solida għall-ġbir u l-analiżi tal-input mill-KGħI, inklużi sorsi ta’ finanzjament biex jitkejjel ir-rendiment tal-EIT fil-konfront tal-għanijiet tiegħu stess u biex titkejjel il-prassi tal-EIT u l-KGħI fil-konfront tal-aħjar prassi fil-livell Ewropew u dak globali.

Is-sistema tkun imfassla b'mod flessibbli u jekk meħtieġ tiġi aġġustata biex tqis il-portafoll dejjem jevolvi u jikber ta’ attivitajiet tal-EIT u l-KGħI. Wara r-rakkomandazzjoni tal-evalwazzjoni esterna indipendenti u d-dispożizzjonijiet ġenerali ta’ monitoraġġ skont Orizzont 2020, il-Kummissjoni pproponiet, flimkien mal-EIT u l-KGħI, it-twaqqif ta’ sistema ta’ monitoraġġ tar-rendiment orjentata lejn ir-riżultati għall-EIT, li tindirizza erba’ livelli ta’ attività:

Il-livell Orizzont 2020: biex jimmonitorja regolarment il-kontribut tal-EIT u tal-KGħI fil-ksib tal-għanijiet ta’ Orizzont 2020

Il-livell tal-EIT: biex jevalwa r-rendiment tal-EIT bħala korp effiċjenti u effettiv tal-Unjoni; dan jitkejjel f’termini ta’ appoġġ mogħti lill-KGħI, l-intensità u l-kopertura tal-attivitajiet ta’ komunikazzjoni, tqassim u dawk internazzjonali tiegħu u l-kapaċità tiegħu li joffri proċeduri ssimplifikati.

Il-Livell trans-KGħI: biex jimmonitorja l-kontribut tal-KGħI kollha fil-ksib tal-għanijiet strateġiċi tal-EIT, kif identifikati fi strument apposta bħat-Tabella tar-Riżultati tal-EIT.

Il-livell tal-KGħI individwali: biex jimmonitorjal r-rendiment tal-KGħI individwali bbażat fuq il-miri individwali u l-indikaturi ewlenin tar-rendiment (KPIs) kif stipulati fil-pjanijiet tan-negozju individwali tal-KGħI. Il-KGħI għandhom mudelli tan-negozju u swieq differenti u għalhekk KPIs industrijali differenti li huma ċentrali għall-ġestjoni b’suċċess tal-KGħI individwali.

L-EIT

Jiżviluppa aġenda ta’ simplifikazzjoni, li tinkludi punti ta’ riferiment biex ikejlu l-progress, u rapport lill-Kummissjoni dwar il-progress fl-implimentazzjoni permezz tar-Rapport Annwali tal-Attività; jiżgura li l-mudelli ġodda ta’ simplifikazzjoni jitqassmu mal-Unjoni u jinforma b'inizjattivi oħra tal-Unjoni.

Jistabbilixxi, f’kooperazzjoni mal-Kummissjoni u l-KGħI, sistema komprensiva biex jimmonitorja: il-kontribut tal-EIT lil Orizzont 2020; l-impatt tal-EIT permezz tal-attivitajiet tiegħu stess u dawk tal-KGħI; u r-riżultati tal-KGħI. L-EIT jirrapporta dwar l-attivitajiet kollha tiegħu ta’ monitoraġġ fir-rapport annwali ta’ attività tiegħu li jintbagħat lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

3.   Teħid effettiv ta’ deċiżjonijiet u arranġamenti ta' ħidma

L-istruttura tat-tmexxija tal-EIT tgħaqqad flimkien l-approċċ minn isfel għal fuq tal-KGħI mal-gwida strateġika mil-livell tal-EIT. It-teħid ta’ deċiżjonijiet fil-livell tal-EIT għalhekk jinħtieġ li jkun karatterizzat minn opinjoni tassew strateġika, flimkien ma’ mekkaniżmi ta’ implimentazzjoni effiċjenti u involviment sistematiku ta’ atturi mit-trijangolu tal-għarfien madwar l-Ewropa.

Il-mudell tat-tmexxija tal-EIT wera l-valur globali tiegħu. Madankollu, l-esperjenzi mill-perjodu inizjali juru li jistgħu jsiru iktar sforzi biex iżidu l-effettività tal-mekkaniżmi tal-EIT għat-teħid tad-deċiżjonijiet u l-implimentazzjoni. Ir-relazzjoni bejn il-Bord tat-Tmexxija tal-EIT, responsabbli għad-deċiżjonijiet strateġiċi u l-kwartieri ġenerali tal-EIT responsabbli għall-implimentazzjoni, għandha tiġi definita aħjar u ssimplifikata. Il-kwartieri ġenerali tal-EIT ikollhom jiddefinixxu l-oqsma kritiċi fejn l-EIT għandha tipprovdi appoġġ lill-KGħI, biex jolqtu bilanċ xieraq bejn il-funzjonijiet tal-appoġġ u l-monitoraġġ. Il-Bord tat-Tmexxija jeħtieġ jiżgura aħjar li d-deċiżjonijiet strateġiċi jkunu infurmati sewwa mill-esperjenzi mill-KGħI u l-komunità usa’ tal-innovazzjoni. Fl-aħħar nett, l-EIT għandu jkompli jkun responsabbli lejn il-Kunsill u l-Istati Membri.

3.1.   Simplifikazzjoni u ċarezza tal-proċess ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet tal-EIT

Il-Bord tat-Tmexxija tal-EIT jistabbilixxi d-direzzjoni strateġika tal-EIT u l-kundizzjonijiet tal-qafas għall-KGħI, u permezz tal-membri tiegħu jgħaqqad l-EIT mal-komunitajiet differenti tal-partijiet interessati fil-qasam. F’konformità mal-approċċ tal-EIT orjentat lejn in-negozju, it-teħid ta’ deċiżjonijiet jinħtieġ li jkun effiċjenti, mgħaġġel u ffukat.

Fatturi determinanti f'dan ir-rigward huma d-daqs, il-kompożizzjoni u l-proċeduri tal-Bord tat-Tmexxija. Il-prinċipju ta’ membri indipendenti, ikkombinat ma’ numru limitat ta’ membri eletti li jirrappreżentaw il-komunità tal-KGħI, ta prova tal-valur tiegħu u jippremetti l-ġbir ta’ kompetenzi mit-trijangolu tal-għarfien. Il-mudell inizjali bit-18-il membru elett flimkien ma’, aktar reċentement, erba’ rappreżentanti addizzjonali tal-KGħI, madankollu wera l-limitazzjonijiet tiegħu. Bord ta’ daqs iżgħar iwassal għal teħid aktar effiċjenti ta’ deċiżjonijiet u jnaqqas l-ispejjeż amministrattivi.

Finalment, tista’ tinkiseb aktar effiċjenza billi l-Bord tat-Tmexxija tal-EIT jerġa’ jiġi ffukat fuq ir-rwol ewlieni tiegħu li huwa li jipprovdi gwida strateġika. Barra minn dan, il-koerenza ma’ inizjattivi oħra tal-Unjoni tkompli tissaħħaħ permezz ta’ konsultazzjoni rinfurzata mal-Kummissjoni Ewropea dwar il-Programm ta’ Ħidma Triennali tal-EIT. L-informazzjoni dwar l-EIT u l-KGħI mill-Programm ta’ Ħidma Triennali tal-EIT tippermetti l-evalwazzjoni u li jkun hemm komplementarjetà mal-partijiet l-oħra ta’ Orizzont 2020 u Politiki u strumenti oħra tal-Unjoni. Dawn il-bidliet kollha ġew inkorporati fir-Regolament (KE) Nru 294/2008 modifikat.

Id-deċiżjonijiet tal-Bord tat-Tmexxija tal-EIT huma implimentati mill-kwartieri ġenerali tal-EIT taħt it-tmexxija tad-Direttur li huwa responsabbli għall-azzjonijiet tal-EIT. Meta jagħmel dan, il-kwartieri ġenerali jirriflettu n-natura orjentata lejn ir-riżultati tal-EIT u l-KGħI tiegħu u huwa l-qawwa li twassal għas-simplifikazzjoni tal-proċeduri. Fl-istess ħin, il-kwartieri ġenerali tal-EIT jiżviluppaw il-kapaċità biex sistematikament jiddiġerixxu t-tagħlim mill-KGħI u jagħmlu dawn ir-riżultati disponibbli għall-benefiċċju tal-komunità usa' tal-innovazzjoni. Maż-żmien, il-kwartieri ġenerali tal-EIT isiru repożitorju ta’ riżori tal-aħjar prassi u sieħeb ta’ għarfien reali għal dawk li jfasslu l-politika.

L-attrazzjoni u ż-żamma ta’ professjonisti b’talent huma sfida għall-kwartieri ġenerali tal-EIT. Sabiex l-uffiċċju tal-EIT ikun mgħammar bl-aqwa talent u kapaċitajiet, dan jiddefinixxi strateġija ċara tar-riżorsi umani, inkluż għażliet li jmorru lil hinn minn impjieg dirett bħalma huma l-issekondar jew postazzjonijiet temporanji, billi jippromwovi l-iskambji regolari ta’ persunal u apprendistati ma’ istituzzjonjiet eċċellenti tal-innovazzjoni, ir-riċerka u l-edukazzjoni mill-Unjoni u mill-bqija tad-dinja.

L-EIT

Jiżgura permezz ta’ strateġija intelliġenti ta’ riżorsi umani, inkluż l-użu sistematiku tal-kompetenzi interni u esterni, u proċeduri ta’ ġestjoni interni, li l-EIT jiżviluppa f’istituzzjoni ta’ referenza għal tmexxija innovattiva.

Jieħu miżuri konkreti biex ikompli jippromwovi kultura ta’ qsim ta’ esperjenzi u trasparenza.

3.2.   Ninvestu fil-KGħI: relazzjonijiet bejn l-EIT u l-KGħI

Interazzjonijiet bejn l-EIT u l-KGħI mhux biss jipprovdu l-qafas għall-KGħI sabiex joperaw b’suċċess, imma huma wkoll fil-qalba tal-proċess ta’ tagħlim reċiproku li jippermetti lill-EIT li jwettaq ir-rwol tiegħu bħala post fejn jiġu ttestjati mudelli ta’ innovazzjoni ġodda. Sabiex il-KGħI ikunu pprovduti b’kundizzjonijiet ta’ qafas xierqa, għandha tingħata gwida ċara u koerenti mill-EIT f’kull stadju tal-proċess, fl-istess ħin mingħajr ma dan ikun preskrittiv wisq. Din il-gwida tinkludi, b’mod partikolari, il-ġestjoni ta’ KGħI u kif jiġu involuti sħab prinċipali u mhux prinċipali. L-interazzjonijiet bejn il-kwartieri ġenerali tal-EIT u l-KGħI għandhom ikunu sistematiċi u regolari kif ukoll ċari, trasparenti u bbażati fuq il-fiduċja sabiex tintlaħaq l-effiċjenza massima. Kemm ir-relazzjonijiet kuntrattwali bejn l-EIT u l-KGħI kif ukoll l-arranġamenti organizzattivi tal-kwartieri ġenerali tal-EIT għandhom jikkontribwixxu għal dan.

Lil hinn minn rwol sempliċiment amministrattiv, il-kwartieri ġenerali tal-EIT jottimizza l-funzjonijiet operazzjonali tagħhom biex imexxi lill-KGħI lejn prestazzjoni massima u jagħmel ir-riżultati tajbin disponibbli. Jistgħu jinkisbu effiċjenzi mill-provvista ta’ numru ta’ servizzi u funzjonijiet ċentralizzati, pjuttost milli fuq livell tal-KGħI individwali. Filwaqt li l-KGħI kollha jaħdmu fuq temi speċifiċi, numru ta’ elementi huma ta' natura orizzontali, u huwa preċiżament hawn fejn l-EIT jista’ jipprovdi valur miżjud tanġibbli. Dawn il-funzjonijiet tal-fornitur tal-għarfien jistgħu jirrelataw b’mod partikolari biex il-kwartieri ġenerali tal-EIT isiru distributur tal-informazzjoni u interlokutur tajjeb, pereżempju biex irawwem skambju u tagħlim reċiproku bejn il-KGħI, jiffaċilita r-relazzjonijiet mal-istituzzjonijiet tal-Unjoni u organizzazzjonijiet oħra ewlenin, bħall-OECD, jew dwar kwistjonijiet orizzontali speċifiċi, bħall-għoti ta’ pariri dwar IP, trasferiment ta’ teknoloġija u għarfien, issettjar ta’ limiti skont l-aħjar prassi internazzjonali, jew li jsiru studji ta’ antiċipazzjoni u ppjanar bil-quddiem fl-identifikazzjoni tad-direzzjonijiet futuri għall-EIT u l-KGħI. L-EIT u l-KGħI għandhom jiddeċiedu flimkien fejn dawn ix-xogħlijiet jistgħu jiġu ttrattati bl-aktar mod effiċjenti. F’dan ir-rigward, ikun ta’ importanza kruċjali għall-EIT u l-KGħI li jistabbilixxu mekkaniżmi vijabbli għal kollaborazzjoni sistematika fir-rigward ta’ kwistjonijiet orizzontali.

L-EIT

Jipprovdi gwida ċara u koerenti dwar l-aspettattivi, l-obbligi u r-responsabbiltajiet matul iċ-ċiklu sħiħ tal-KGħI.

Jiżviluppa f’kooperazzjoni mill-qrib mal-KGħI kapaċità fil-kwartieri ġenerali tal-EIT sabiex dan jiffaċilita skambju u tagħlim bejn il-KGħI.

Jipprovdi numru ta’ servizzi lil KGħI dwar kwistjonijiet orizzontali fejn jistgħu jintlaħqu l-kisbiet tal-effiċjenza, kif ukoll jimplimenta politiki korporattivi oħra għall-istess għan.

Jipprovdi gwida dwar l-affiljazzjoni u l-assoċjazzjoni ta’ sħab li mhumiex kapaċi jsiru investituri u sħab bis-sħiħ ta’ KGħI.

3.3.   L-impenn mal-partijiet interessati

Skambju attiv u tagħlim reċipoku ma’ inizjattivi oħra għandhom ikunu bażi għall-isforzi tal-EIT għall-ittestjar ta’ mudelli ġodda ta’ innovazzjoni. Għalhekk l-EIT għandu bżonn li jibni fuq l-aħjar prassi eżistenti u kompetenzi esterni sabiex dan isir il-korp ta’ referenza għall-innovazzjoni li jixtieq li jilħaq. Għalhekk huwa indispensabbli għall-Bord tat-Tmexxija li jieħu d-deċiżjonijiet tiegħu infurmat mil-lezzjonjiet u l-bżonnijiet tal-atturi tal-innovazzjoni bażika, u fil-kuntest tal-qafas usa’ Ewropew. Billi jaċċetta kultura ta’ qsim ta’ esperjenza u impenn estern, l-EIT jista’ jippromwovi b’mod attiv l-adozzjoni u l-aċċettazzjoni ta’ innovazzjonijiet ġodda mis-soċjetà kollha.

Għal dan il-għan, l-EIT jimpenja ruħu direttament mal-Istati Membri u partijiet oħra interessati mill-katina tal-innovazzjoni, billi jiġġenera effetti ta’ benefiċċju għaż-żewġ naħat. Sabiex jagħmel dan id-djalogu u l-iskambju aktar sistematiċi, it-twaqqif ta’ Forum tal-Partijiet Interessati tal-EIT, li tressaq flimkien il-komunità usa’ ta’ partijiet interessati fir-rigward ta’ kwistjonijiet orizzontali, jista’ jkun għodda xierqa biex jiffaċilita komunikazzjoni bejn iż-żewġ partijiet, interattiva.

Il-partijiet interessati jinkludu rappreżentanti tal-awtoritajiet nazzjonali u reġjonali, entitajiet interessati organizzati u individwali min-negozju, l-edukazzjoni għolja, u r-riċerka, u organizzazzjonijiet raggruppanti kif ukoll partijiet interessati oħra mit-trijangolu tal-għarfien kollu.

Ir-rappreżentanti tal-Istati Membri għandhom jiltaqgħu f’konfigurazzjoni speċjali, fil-Forum tal-Partijiet Interessati, biex jiġu ggarantiti komunikazzjoni u fluss ta’ informazzjoni xierqa mal-EIT, u jiġu infurmati dwar il-kisbiet, jagħtu parir lil, u jikkondividu esperjenzi mal-EIT u l-KGħI. Il-konfigurazzjoni speċjali tar-rappreżentanti tal-Istati Membri fil-Forum tal-Partijiet Interessati għandha tiżgura wkoll sinerġiji u komplementarjetajiet xierqa bejn l-attivitajiet tal-EIT u l-KGħI mal-programmi u l-inizjattivi nazzjonali, inkluż il-kofinanzjament nazzjonali potenzjali tal-attivitajiet tal-KGħI. L-organizzazzjonijiet tal-Forum tal-Partijiet Interessati ġew inkorporati fir-Regolament (KE) Nru 294/2008 modifikat.

Barra minn dan, il-konsultazzjoni attiva ma’ istituzzjonijiet oħra tal-Unjoni, partikolarment mas-servizzi relevanti tal-Kummissjoni, minn kmieni fil-proċess tgħin biex jiġu massimizzati s-sinerġiji u tagħlim reċiproku ma’ inizjattivi oħra tal-Unjoni.

L-EIT

Jwaqqaf Forum tal-Partijiet Interessati tal-EIT regolari, u l-konfigurazzjoni speċjali tiegħu tar-rappreżentanti tal-Istati Membri, biex jiffaċilta l-interazzjoni u t-tagħlim reċiproku mal-komunità tal-innovazzjoni usa’ mit-trijangolu tal-għarfien, u inklużi l-awtoritajiet nazzjonali u reġjonali. F’dan il-kuntest, il-pjattaforma bbażata fuq il-web tista' tkompli tgħin biex trawwem interazzjonji bejn il-parteċipanti.

Jagħmel użu sistematiku ta’ assoċjazzjonijiet eżistenti ta’ universitajiet, negozji u organizzazzjoni ta’ riċerka u organizzazzjonijiet raggruppanti bħala pjattaformi għall-iskambju ta’ għarfien u t-tqassim ta’ riżultati.

Jistabbilixxi mekkaniżmu, bħal laqgħa annwali bejn l-EIT, il-KGħI u s-servizzi rilevanti tal-Komunità Ewropea, biex ikompli jiffaċilita sinerġiji bejn l-EIT u l-KGħI min-naħa l-waħda, u inizjattivi oħra tal-Unjoni min-naħa l-oħra.

4.   Stima tal-bżonnijiet finanzjarji u sorsi għall-iffinanzjar 2014-2020

4.1.   Konsolidazzjoni ta’ mudell ta’ finanzjament intelliġenti għall-KGħI

L-EIT fassal mudell oriġinali ta’ finanzjament li jibni fuq saħħiet u riżorsi konġunti tal-organizzazzjonijiet eċċellenti eżistenti; il-finanzjament tal-EIT jaġixxi bħala katalist biex jieħu benefiċċju minn u jgħaqqad flimkien riżorsi finanzjarji addizzjonali minn medda wiesgħa ta’ sħab pubbliċi u privati. Fuq din il-bażi, l-EIT jipprovdi medja ta’ madwar 25 % tal-finanzjament totali tal-KGħI, filwaqt li l-bqija minima ta’ 75 % ta’ baġit globali ta’ KGħI għandha tiġi minn sorsi mhux relatati mal-EIT. Dan jinkludi d-dħul u r-riżorsi tas-sħab tal-KGħI, iżda wkoll il-finanzjament pubbliku fil-livell nazzjonali, reġjonali u dak tal-Unjoni, partikolarment il-Fondi Strutturali – kurrenti u futuri – u l-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni. Fil-każ tal-aħħar, il-KGħI (jew xi wħud mis-sħab tagħhom) japplikaw għall-finanzjament skont ir-regoli rispettivi tal-programmi u fuq livell indaqs mal-applikanti l-oħra. Il-kontribuzzjoni mis-sħab tal-KGħI mhix rekwiżit ta’ għotja klassika bħala “kofinanzjament” imma prerekwiżit għal livell minimu ta’ involviment tal-organizzazzjonijiet eżistenti u l-impenn finanzjarju tagħhom għall-KGħI. Dan l-approċċ minn isfel għal fuq jiggarantixxi impenn qawwi mis-sħab tal-KGħI, jagħti inċentiv għal investiment u jistimula bidla strutturali u organizzattiva fost is-sħab tal-KGħI u lil hinn minnhom.

L-esperjenza tal-KGħI inizjali turi li l-industrija hija impenjata finanzjarjament għall-ksib tal-pjanijiet tan-negozju tal-KGħI u li s-sehem mill-baġit tal-KGħI mis-sħab industrijali jammonta għal bejn 20 % u 30 % tal-baġit annwali tal-KGħI.

Il-finanzjament tal-EIT huwa previst biss għal “attivitajiet b’valur miżjud tal-KGħI”, jiġifieri attivitajiet li jippermettu l-integrazzjoni tal-politika dwar it-trijangolu tal-għarfien (l-edukazzjoni għolja, ir-riċerka u l-innovazzjoni) u sħab fil-KGħI u mifruxa fihom, skont l-għanijiet u l-prijoritajiet stipulati fil-pjanijiet tan-negozju. Jinkludi partikolarment ir-riċerka bażika u applikata, l-innovazzjoni, l-edukazzjoni, l-intraprenditorija u l-proġetti ta’ ħolqien ta’ negozju tal-KGħI, li jżidu mal-investiment f’attivitajiet stabbiliti sew (pereżempju proġetti ta’ riċerka eżistenti). L-attivitajiet ta’ amministrazzjoni, ġestjoni u koordinazzjoni tal-KGħI għandhom ikunu koperti wkoll mill-kontribuzzjoni tal-EIT.

Il-KGħI jgħaddu minn diversi fażijiet ta’ żvilupp b’karatteristiċi differenti tal-baġits totali tagħhom qabel ma jilħqu rata tajba ta’ ħidma. Il-kapaċità tal-assorbiment ta’ KGħI hija relattivament limitata fil-bidu nett, imma tiżviluppa b'mod sostanzjali matul is-snin ta’ wara.

Wara fażi inizjali ta’ twaqqif ta’ sentejn, il-baġits tal-KGħI għandhom jiżdiedu b’mod sostanzjali u l-KGħI jkunu jistgħu jimmobilizzaw livell sinifikanti ta’ riżorsi ġodda minn sħab eżistenti u ġodda fi żmien relattivament qasir. Biex tintlaħaq massa kritika suffiċjenti u jinkiseb impatt fuq livell Ewropew, il-baġits annwali tal-KGħI jkunu bejn EUR 250-450 miljun b’rata tajba ta’ ħidma, skont l-istrateġija, is-sħubija u l-potenzjal tas-suq ta’ kull KGħI individwali.

Filwaqt li l-KGħI ma jkunux kompletament finanzjarjament indipendenti mill-EIT matul l-ewwel snin ta’ tħaddim, dawn ikunu mħeġġa, fuq żmien medju, li jsiru sostenibbli; jiġifieri li gradwalment inaqqsu d-dipendenza tagħhom fuq l-iffinanzjar mill-EIT – sabiex dawn ikomplu jikkonsolidaw ruħhom u jespandu. Il-finanzjment tal-EIT ikompli jingħata għal ċerti attivitajiet ta’ valur miżjud tal-KGħI fejn l-investiment tal-EIT iġib dħul sostanzjali, bħall-edukazzjoni, il-ħolqien ta’ negozju, il-kolokazzjoni, il-komunikazzjoni u t-tixrid.

Bħalissa, il-finanzjament tal-EIT lill-KGħI jsir biss permezz ta’ għotjiet. Fil-Qafas Finanzjarju Pluriennali li jmiss (QFP 2014-2020) jistgħu jiġu stabbiliti mekkaniżmi finanzjarji ġodda permezz ta’ strumenti ta’ dejn jew ekwità. Bħala ‘investitur’ fil-KGħI, l-EIT isegwi dawn l-iżviluppi mill-qrib, u jinkoraġġixxi l-aċċess tal-KGħI biex jagħmlu użu sħiħ minn dawn, billi jiffaċilita u jikkoordina l-aċċess kif ikun jixraq.

4.2.   Il-bżonnijiet tal-baġit tal-EIT

Il-ħtiġijiet tal-baġit tal-EIT fil-perjodu 2014-2020 huma ta' EUR 2 711,4 miljun u huma bbażati fuq tliet komponenti ewlenin: l-infiq neċessarju għall-konsolidament tat-tliet KGħI eżistenti, l-iżvilupp gradwali tal-KGħI l-ġodda fl-2014, l-2016 u l-2018 rispettivament, u l-attivitajiet ta’ tixrid u komunikazzjoni u l-infiq amministrattiv.

Madwar EUR 1 695 miljun (62,5 % tal-baġit totali tal-EIT) huwa previst biex jiffinanzja l-KGħI maħtura fl-2009 u li diġà joperaw f’rata ta’ ħidma tajba; EUR 542 miljun (20 %) huma previsti għat-tieni fażi ta’ KGħI, EUR 249 miljun (9,2 %) għat-tielet fażi u EUR 35 miljun (1,3 %) għall-fażi finali.

Għalhekk, il-baġit ipproġettat tal-EIT għall-KGħI fil-perjodu 2014-2020 huwa ugwali għal EUR 2,5 biljun (93 % tal-baġit totali tal-EIT għall-perjodu 2014/2020). Permezz tal-effett qawwi tal-EIT, il-KGħI mistennija jimmobilizzaw EUR 7,5 biljun oħra minn sorsi pubbliċi u privati.

L-EIT jimpenja ruħu wkoll f’numru ta’ attivitajiet ta’ tixrid u komunikazzjoni, inkluż l-għoti ta’ appoġġ għall-mobilità strutturata fi ħdan l-RIS, li jtejjeb b’mod sinifikanti l-impatt tal-operazzjonijiet tiegħu madwar l-Ewropa. Barra minn dan, numru ta’ servizzi ta’ appoġġ u monitoraġġ orizzontali jipprovdu valur miżjud u effiċjenzi għal attivitajiet tal-KGħI. Fl-implimentazzjoni u l-iżvilupp ta’ dawn l-attivitajiet, l-EIT ikollu bżonn isegwi strateġija mmirata għal proporzjon ta' effiċjenza għolja, jiġifieri massimu ta' impatt li għandu jintlaħaq permezz ta' makkaniżmi ħfief. Madwar EUR 125 miljun (4,6 %) tal-baġit tal-EIT huwa meħtieġ għall-implimentazzjoni ta’ dawn l-attivitajiet.

Jekk l-EIT imexxi mudelli ġodda ta’ innovazzjoni u simplifikazzjoni miftuħa, dan għandu jkun rifless fl-approċċ tiegħu għall-amministrazzjoni. Il-kwartieri ġenerali tal-EIT jinħtieġ li jkunu organizzazzjoni effiċjenti, li ssegwi approċċ strateġiku li tagħmel użu minn kompetenzi kull meta jkun hemm bżonn, imma mingħajr ma jinħolqu strutturi tqal u permanenti li mhumiex meħtieġa. L-ispejjeż tan-nefqa amministrattiva, li jkopru l-ispejjeż neċessarji tal-persunal, amministrattivi, tal-infrastruttura u operazzjonali, fuq iż–żmien ma jisbqux it-2,4 % tal-baġit tal-EIT. Parti mill-ispiża amministrattiva hija koperta mill-Ungerija li huwa l-pajjiż li qed jilqagħhom, permezz tal-għoti ta’ spazju għall-uffiċċju mingħajr ħlas sat-tmiem tal-2030, kif ukoll kontribuzzjoni annwali ta’ EUR 1,5 miljun għall-ispejjeż tal-persunal sat-tmiem tal-2015. Fuq din il-bażi, l-infiq amministrattiv ikun għalhekk madwar EUR 65 miljun għall-2014-2020.

Graff 3:   Analiżi tal-ħtiġijiet baġitarji

Image 8L3472013MT110120131211MT0001.0002241241Dikjarazzjoni konġuntamill-Parlament Ewropew, mill-Kunsill u mill-Kummissjoni Ewropea dwar IL-PANEL INTERISTITUZZJONALI GALILEO (GIP)1.Minħabba l-importanza, il-karatteristika unika u l-kumplessità tal-programmi Ewropej tal-GNSS, is-sjieda tal-Komunità tas-sistemi li jirriżultaw mill-programmi, u l-finanzjament sħiħ tal-baġit tal-Unjoni tal-programmi għall-perjodu 2014-2020, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jirrikonoxxu l-ħtieġa ta' kooperazzjoni mill-qrib tat-tliet istituzzjonijiet.2.Il-Panel Interistituzzjonali Galileo (GIP) se jilħaq l-objettiv li jiffaċilita kull istituzzjoni fit-twettiq tar-responsabbiltà rispettiva tagħha. Għal dan il-għan, il-GIP ser jitwaqqaf sabiex isegwi mill-qrib:(a)il-progress fl-implimentazzjoni tal-programmi Ewropej tal-GNSS, b'mod partikolari fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-ftehimiet ta' akkwist u ta' kuntratti, b'mod partikolari fir-rigward tal-ESA;(b)il-Ftehimiet Internazzjonali ma' pajjiżi terzi mingħajr ħsara għad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 218 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea;(c)it-tħejjija tas-swieq tan-navigazzjoni bis-satellita;(d)l-effikaċja tal-arranġamenti ta' governanza; u(e)ir-rieżami annwali tal-programm ta' ħidma.3.F'konformità mar-regoli eżistenti, il-GIP ser jirrispetta l-ħtieġa għal diskrezzjoni b'mod partikolari fid-dawl tal-kunfidenzjalità fin-negozju u n-natura sensittiva ta' ċerta data.4.Il-Kummissjoni se tieħu kont tal-fehmiet espressi mill-GIP.5.Il-GIP se jkun magħmul minn seba' rappreżentanti, li minnhom:tlieta mill-Kunsill,tlieta mill-PE,wieħed mill-Kummissjoni,u ser jiltaqa' fuq bażi regolari (fil-prinċipju erba' darbiet fis-sena).6.Il-GIP ma jaffettwax ir-responsabbiltajiet stabbiliti jew ir-relazzjonijiet interistituzzjonali.L3472013MT18510120131211MT0009.000420812081Stqarrijiet tal-KummissjoniAmmont massimu li jista' jirċevi Proġett Integrat wieħedIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-fatt li tiżgura distribuzzjoni proporzjonata tal-fondi fost il-proġetti integrati sabiex jiġu ffinanzjati kemm jista' jkun proġetti integrati u tiġi garantita distribuzzjoni bilanċjata ta’ proġetti integrati fost l-Istati Membri kollha. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni se tipproponi, meta jiġi diskuss l-abbozz tal-programm ta’ ħidma mal-membri tal-Kumitat LIFE, l-ammont massimu li proġett integrat wieħed ikun jista' jirċievi. Din il-proposta se tkun ippreżentata bħala parti mill-metodoloġija għall-għażla tal-proġetti li għandha tiġi adottata bħala parti mill-programm ta’ ħidma multiannwali.L-istatus tal-finanzjament tal-Bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-EwropejIl-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-protezzjoni tal-ambjent u l-bijodiversità f’pajjiżi u territorji extra-Ewropej , kif jidher mill-proposta għal Deċiżjoni tal-Assoċjazzjoni tal-pajjiżi u territorji extra-Ewropej li tinkludi dawn is-setturi fl-oqsma tal-kooperazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-pajjiżi u territorji extra-Ewropej u tispjega l-azzjonijiet differenti li jistgħu jkunu eliġibbli għal finanzjament mill-Unjoni Ewropea f’dan ir-rigward.L-azzjoni ta’ tħejjija BEST kienet inizjattiva ta’ suċċess li tħaddnet mill-pajjiżi u t-territorji ultraperiferiċi u tat riżultati tanġibbli għall-bijodiversità u s-servizzi tal-ekosistema. Billi l-BEST qed tasal fi tmiemha, il-Kummissjoni qed tikkunsidra b’mod favorevoli li tagħtiha segwitu skont wieħed mill-istrumenti l-ġodda, jiġifieri programm dwar il-Beni u l-Isfidi Pubbliċi Globali taħt l-Istrument ta’ Kooperazzjoni għall-Iżvilupp.Din il-possibbiltà speċifika għall-finanzjament tal-bijodiversità fil-pajjiżi u territorji extra-Ewropej se tkun ikkomplementata mill-opportunitajiet offruti taħt l-Artikolu 6 tal-Programm LIFE għall-perjodu 2014-2020.L3472013MT25910120131217MT0015.000228012801Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.”L3472013MT28110120131217MT0016.000328812881Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar il-FEŻR, l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea (KTE) u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta’ KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill jinnotaw l-assigurazzjoni mogħtija mill-Kummissjoni lil-leġiżlatura tal-UE li l-indikaturi komuni ta’ produzzjoni għar-Regolament dwar il-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu inklużi f’anness ma’ kull regolament, rispettivament, huma l-eżitu għa proċess preparatorju li ħa fit-tul li kien jinvolvi l-esperti ta’ valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u kemm tal-Istati Membri u, fil-prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT28910120131217MT0017.000330213021Dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tar-Regolament dwar l-FEŻR l-Artikolu 15 tar-Regolament dwar il-KTE u l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar il-Fond ta' KoeżjoniIl-Parlament Ewropew u l-Kunsill ħadu nota tal-garanzija provvduta mill-Kummissjoni lil-leġiżlaturi tal-UE li l-indikaturi komuni tal-eżitu għar-Regolament dwar l-FEŻR, ir-Regolament dwar il-KTE u r-Regolament dwar il-Fond ta' Koeżjoni, li jiġu inklużi f'anness ma' kull regolament, huma r-riżultat ta' proċess ta' tħejjija twil li jinvolvi esperti ta' valutazzjoni kemm tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri, u bi prinċipju, huma mistennija jibqgħu stabbli.L3472013MT30310120131217MT0018.000231713171Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar is-sensibilizzazzjoni u l-Artikolu 4 u 4a tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li jwettqu sforzi kkordinati aħjar għas-sensibilizzazzjoni fost u fl-istituzzjonijiet u l-Istati Membri ħalli titjieb il-viżibilità tal-possibilitajiet tal-użu tal-EGTCs bħala strument opzjonali disponibbli għall-koperazzjoni territorjali fl-oqsma kollha ta' politika tal-UE.F'dan il-kuntest, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jistiednu lill-Istati Membri b'mod partikolari jidħlu għal azzjonijiet xierqa ta' kordinazzjoni u komunikazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali u bejn l-awtoritajiet ta' Stati Membri differenti ħalli jiżguraw proċeduri ċari, effiċjenti u trasparenti ta' awtorizzazzjoni ta' EGTCs ġodda fit-termini fissati.L3472013MT30310120131217MT0018.000331813181Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1(9) tar-Regolament REKTIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li meta jiġi applikat l-Artikolu 9(2)(i) tar-Regolament (UE) Nru 1082/2006 kif emendat, l-Istati Membri jagħmlu ħilithom meta jivvalutaw ir-regoli li jridu jkunu applikabbli għall-membri tal-persunal tal-EGTC kif proposti fl-abbozz tal-konvenzjoni, li jqisu l-opzjonijiet ta' reġimi differenti ta' impjiegi disponibbli li jridu jintgħażlu mill-EGTC, kemm skont id-dritt privat kemm skont dak pubbliku.Meta l-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt privat, l-Istati Membri jqisu wkoll id-dritt relevanti tal-UE, bħalma hu r-Regolament (KE) Nru 593/2008 tal-PE u l-Kunsill tas-17 ta' Ġunju 2008 dwar il-liġi applikabbli għall-obbligazzjonijiet kuntrattwali (Ruma I), kif ukoll il-prattika legali relattiva tal-Istati Membri l-oħrajn rappreżentati fl-EGTC.Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jifhmu wkoll li fejn il-kuntratti tal-impjiegi għall-membri tal-persunal tal-EGTC ikunu rregolati mid-dritt pubbliku, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali jkunu dawk tal-Istat Membru fejn l-organu rispettiv tal-EGTC ikun jinsab. B'dana kollu, ir-regoli tad-dritt pubbliku nazzjonali tal-Istat Membru fejn ikun irreġistrat l-EGTC jistgħu japplikaw kwantu għall-membri tal-persunal tal-EGTC ġa soġġetti għal dawn ir-regoli qabel ma jkunu saru membri tal-persunal tal-EGTC.L3472013MT30310120131217MT0018.000431913191Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-rwol tal-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-pjattaforma REKTIl-Parlament Ewroepw, il-Kunsill u l-Kummissjoni jieħdu nota tax-xogħol siewi magħmul mill-Kumitat tar-Reġjuni fil-qafas tal-Pjattaforma tal-EGTC superviżjonata minnu u jħeġġeġ lill-Kumitat tar-Reġjuni jkompli jsegwi l-attivitajiet tal-EGTCs eżistenti u ta' dawk li jinsabu fil-proċess tat-twaqqif, jorganizza skambju tal-aqwa prattiki u jidentifika l-kwistjonijiet komuni.L3472013MT32010120131217MT0019.001546614661Dikjarazzjoni Konġunta mill-Kunsill u mill-Kummissjoni dwar l-Artikolu 67Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-Artikolu 67 (4) li jeskludi l-applikazzjoni tal-ispejjeż simplifikati mniżżla fl-Artikolu 67 (1) (b)-(d) f'każijiet fejn operazzjoni jew proġett li jifforma parti minn operazzjoni jiġi implimentat esklussivament permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku ma jipprekludix l-implimentazzjoni ta' operazzjoni permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku li jirriżultaw fi ħlasijiet mill-benefiċjarju lill-kuntrattur abbażi ta' spejjeż għal kull unità predefiniti. Il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li l-ispejjeż determinati u mħallsa mill-benefiċjarju abbażi ta' dawn l-ispejjeż għal kull unità stabbiliti permezz ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku għandhom jikkostitwixxu fil-fatt spejjeż reali u mġarrba u mħallsa mill-benefiċjarju taħt l-Artikolu 67 (1) (a).L3472013MT32010120131217MT0019.001646714671Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar ir-reviżjoni tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill b'rabta mar-rikostituzzjoni tal-approprjazzjonijietIl-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni jaqblu li fir-reviżjoni tar-Regolament Finanzjarju għall-fini li jiġi allinjat ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill mal-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2014-2020, jinkludu dispożizzjonijiet neċessarji għall-applikazzjoni tal-arranġamenti għall-allokazzjoni tar-riżerva tal-prestazzjoni u fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji skont l-Artikolu 39 (inizjattiva tal-SME) taħt ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment b'rabta mar-rikostituzzjoni ta':i.approprjazzjonijiet li kienu impenjati għal programmi fir-rigward tar-riżerva tal-prestazzjoni u li kellhom jiġu diżimpenjati b'riżultat ta' prijoritajiet taħt dawn il-programmi li ma kisbux l-istadji sinifikanti tagħhom u;ii.approprjazzjonijiet li kienu impenjati fir-rigward ta' programmi dedikati msemmija fl-Artikolu 39(4)b u li kellhom jiġu diżimpenjati minħabba li l-parteċipazzjoni ta' Stat Membru fl-istrument finanzjarju kellha titwaqqaf.L3472013MT32010120131217MT0019.001746814681Dikjarazzjonijiet mill-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-Artikolu 1Jekk ikunu meħtieġa derogi ġustifikati ulterjuri għar-regoli komuni biex jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tal-FEMS u tal-FAEŻR, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea jimpenjaw ruħhom li jippermettu dawn id-derogi billi jipproċedu bid-diliġenza dovuta għall-modifiki neċessarji għar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment.L3472013MT32010120131217MT0019.001846914691Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar l-esklużjoni ta' kwalunkwe retroattività fir-rigward tal-applikazzjoni tal-Artikolu 5(3)Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jaqblu li:rigward l-applikazzjoni tal-Artikoli 14(2), 15(1)(c) u 26(2) tar-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment, l-azzjonijiet meħuda mill-Istati Membri biex jinvolvu s-sħab li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(1) fit-tħejjija tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 5(2) jinkludu l-azzjonijiet kollha meħuda f'livell prattiku mill-Istati Membri indipendentement miż-żmien meta jittieħdu kif ukoll l-azzjonijiet meħuda minnhom qabel id-dħul fis-seħħ ta' dak ir-Regolament u qabel il-ġurnata tad-dħul fis-seħħ tal-att delegat għal Kodiċi ta' Kondotta Ewropew adottat skont l-Artikolu 5(3) tal-istess Regolament, waqt il-fażijiet ta' tħejjija ta' proċedura ta' programmar ta' Stat Membru, dment li l-objettivi tal-prinċipju ta' sħubija stipulati f'dak ir-Regolament jinkisbu. F'dan il-Kuntest, l-Istati Membri, skont il-kompetenzi nazzjonali u reġjonali tagħhom, se jiddeċiedu dwar il-kontenut tat-tnejn li huma, il-Ftehim ta' Sħubija propost u l-abbozzi ta' programmi proposti, skont id-dispożizzjonijiet relevanti ta' dak ir-Regolament u r-regoli speċifiċi għall-fondi;l-att delegat li jistabbilixxi kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3), mhu se jkollu l-ebda effett retroattiv, taħt l-ebda ċirkostanza u la direttament u lanqas indirettament, speċjalment fir-rigward tal-proċedura ta' approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi, għax mhix l-intenzjoni tal-leġiżlatur tal-UE li jikkonferixxi setgħat lill-Kummissjoni b'mod li din tkun tista' tiċħad l-approvazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija u l-programmi fuq il-bażi unika u esklużiva ta' xi tip ta' non-ottemperanza mal-kodiċi ta' kondotta Ewropew, adottat skont l-Artikolu 5(3);il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jistiednu lill-Kummissjoni tqiegħed għad-dispożizzjoni tagħhom l-abbozz ta' test tal-att delegat li se jiġi adottat taħt l-Artikolu 5(3) malajr kemm jista' jkun, u mhux aktar tard mid-data meta l-ftehim politiku dwar ir-Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni għall-Fondi Ewropej Strutturali u ta' Investiment jiġi adottat mill-Kunsill jew id-data meta l-abbozz ta' rapport dwar dak ir-Regolament jiġi vvutat fil-plenarja tal-Parlament Ewropew, skont liema data minnhom tiġi l-ewwel.L3472013MT54910120131217MT0022.000460716071Dikjarazzjoni konġunta mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar it-tabelli dwar il-kondizzjonalitàIl-Kunsill u l-Parlament Ewropew jistiednu lill-Kummissjoni biex timmonitorja t-traspożizzjoni u l-implimentazzjoni mill-Istati Membri tad-Direttiva 2000/60/KE tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma kif ukoll tad-Direttiva 2009/128/KE tal-21 ta’ Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja biex jinkiseb użu sostenibbli tal-pestiċidu u, fejn xieraq, tippreżenta, ladarba dawn id-Direttivi jkunu ġew implimentati mill-Istati Membri kollha u jkunu ġew identifikati l-obbligi applikabbli direttament għall-bdiewa, proposta leġislattiva li temenda dan ir-regolament bil-ħsieb li l-partijiet rilevanti ta' dawn id-Direttivi jiddaħħlu fis-sistema tal-kondizzjonalità.

KGħI tal-2009

KGħI tal-2014

KGħI tal-2016

KGħI tal-2018

Tixrid u Komunikazzjoni

Ammin.

Matul il-QFP li jmiss, l-EIT ikun iffinanzjat primarjament permezz ta’ kontribuzzjoni minn Orizzont 2020, li minnha huwa previst ammont ta’ EUR 2 711,4 miljuni.

Dokument Informattiv 1:   Innovazzjoni għal Għajxien F’Kundizzjoni ta’ Saħħa Tajba u Xjuħija Attiva

1.   L-ISFIDA

Is-saħħa, il-bidla demografika u l-benesseri ġew identifikati bħala sfidi prinċipali tas-soċjetà li jkunu indirizzati fil-qafas ta' Orizzont 2020. L-għanijiet globali ta’ kull azzjoni biex tiġi indirizzata din l-isfida għandhom ikunu biex tittejjeb il-kwalità tal-ħajja ta’ ċittadini Ewropej ta’ kull età u biex tinżamm sostenibilità ekonomika tas-sistemi tas-saħħa u tal-kura soċjali fid-dawl ta’ spejjeż li qed jiżdiedu, nuqqas ta' riżorsi umani u l-aspettattivi taċ-ċittadini għall-aqwa kura possibbli.

L-isfidi relatati mas-setturi tas-saħħa u tal-kura soċjali huma numerużi u marbuta mill-qrib. Dawn ivarjaw minn mard kroniku (kardjovaskulari, kanċer, dijabete) flimkien ma’ mard ta’ piż żejjed u obeżità, mard infettiv (HIV/AIDS, tuberkolożi) u newrodeġenerattiv (magħmul agħar minn popolazzjoni li dejjem qed tixjieħ), għal iżolament soċjali, benesseri mnaqqas, aktar dipendenza ta’ pazjenti dwar kura formali u informali, u espożizzjoni multipla għal fatturi ambjentali ma’ konsegwenzi tas-saħħa fuq perjodu ta’ żmien twil li mhumiex magħrufa. Barra minn dan, il-barrieri għall-applikazzjoni, l-isfruttament u l-użu ta’ sejbiet ġodda, prodotti u servizzi jipprevjenu milli jkun hemm reazzjonijiet effettivi għal dawk l-isfidi.

Ir-risposta għal dawn l-isfidi ġiet definita f’Orizzont 2020 bħala li timmira “biex tipprovdi saħħa, kwalità tal-ħajja u benesseri ġenerali aqwa għal kulħadd billi jingħata appoġġ għal attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni. Dawn l-attivitajiet jiffokaw fuq il-manutenzjoni u l-promozzjoni ta’ saħħa matul ħajjitna, u fuq il-prevenzjoni ta’ mard; fuq it-titjib tal-abilità tagħna li nfejqu, nittrattaw u nimmaniġġjaw il-mard u d-diżabilità; l-appoġġ għal xjuħija attiva; u l-kontribuzzjoni tal-kisba ta’ settur tal-kura sostenibbli u effiċjenti, inklużi servizzi lokali u reġjonali u l-adattament tal-ibliet u tal-faċilitajiet tagħhom għal popolazzjoni li qed tixjieħ.”

2.   RILEVANZA U IMPATT

KGħI dwar l-innovazzjoni għal Għajxien f’Kundizzjoni ta’ Saħħa Tajba u Xjuħija Attiva tgħin biex jintlaħqu l-prijoritajiet ta’ Orizzont 2020, jiġifieri dawk definiti fil-kuntest tal-isfida tas-soċjetà “Saħħa, Bidla Demografika u Benesseri”.

Dan il-qasam tematiku huwa rilevanti ħafna mill-perspettiva ta’ politika tas-soċjetà u pubblika. Kwistjonijiet dwar għajxien f’kundizzjoni ta’ saħħa tajba u xjuħija attiva għandhom effett fuq kważi s-setturi kollha ta' ħajjitna u s-soċjetà, u ħafna drabi jsejħu għal azzjoni regolatorja. Is-settur tas-saħħa u l-kura soċjali huwa wkoll rilevanti ħafna minn perspettiva soċjoekonomika, peress li huwa wieħed mis-setturi li fuqhom jintnefqu bosta flus (pubbliċi u privati); (4) u s-settur mhux biss joffri opportunitajiet għal innovazzjoni ekonomika u teknoloġika, imma għandu wkoll potenzjal qawwi għal innovazzjoni soċjali. Popolazzjoni li qed tixjieħ hija sfida għas-servizzi pubbliċi u teħtieġ per eżempju l-iżvilupp u t-titjib ta’ servizzi lokali u l-adattament urban.

Ir-rilevanza soċjoekonomika tista’ tkun aktar enfasizzata mill-fatt li l-Ewropa tibbenefika mill-preżenza ta’ settur farmaċewtiku solidu u sistemi ta’ saħħa u kura soċjali żviluppati tajjeb li jipprovdu impjiegi lil miljuni ta’ persuni madwar l-Unjoni. Is-settur huwa wkoll wieħed mill-akbar setturi ta’ manifattura ta’ teknoloġija għolja fl-Unjoni. Il-potenzjal għal tkabbir f’dawn l-oqsma huwa għoli ħafna peress li soċjetà li qed tixjieħ tfisser żieda ta’ domanda magħquda għal kura u prodotti u servizzi għal ħajja indipendenti.

Jidħlu fl-istampa setturi oħra, bħat-turiżmu. Il-popolazzjoni li qed tixjieħ hija magħmula fil-biċċa l-kbira minn ġenerazzjoni li hija mdorrija bl-ivvjaġġar u li għadha lesta li tivvjaġġa, għandha aspettattivi ta’ kwalità għolja u għalhekk għandha bżonn li qed jikber ta’ servizzi aċċessibbli (trasport, lukandi, divertiment, eċċ.) Servizzi tat-turiżmu aktar aċċessibbli jistgħu jtejbu l-kompetittività tas-settur kollu u jippromwovu aktar inklużjoni tal-popolazzjoni li qed tixjieħ.

Mhux l-anqas, l-Unjoni tibbenefika minn livell ta’ riċerka u edukazzjoni ta’ klassi dinjija f’dan il-qasam. F’bosta Stati Membri jeżistu infrastrutturi u istituzzjonijiet ta’ riċerka eċċellenti li jipprovdu bażi attraenti għall-involviment tal-industrija fl-attivitaijet ippjanati tal-EIT.

L-isfidi relatati mal-għajxien f’kundizzjoni ta’ saħħa tajba huma validi madwar l-Ewropa. Ir-risposti, li jistgħu jingħataw minn KGħI, jirrikjedu l-kooperazzjoni intensiva bejn timijiet eċċellenti, multidixxiplinarji u għal diversi setturi b’parteċipanti mis-setturi kollha tat-trijangolu tal-għarfien (edukazzjoni għolja, riċerka u innovazzjoni). KGħI dwar din it-tema jkollha l-valur miżjud li torbot l-attivitajiet tal-innovazzjoni u l-edukazzjoni għolja mal-bażi ta’ riċerka eċċellenti diġà eżistenti. Meta tagħmel dan, din tpoġġi enfasi partikolari fuq il-kurrikula tal-edukazzjoni għolja, l-iżvilupp ta’ kapaċitajiet ġodda (meħtieġa pereżempju għall-iżvilupp teknoloġiku iżda wkoll fil-kura tal-anzjani), it-tisħiħ tal-aspetti intraprenditorjali sabiex jitrawwem l-iżvilupp ta’ ħaddiema intraprenditorjali ferm f’dan il-qasam, biex tappoġġja l-iżvilupp ta’ prodotti u servizzi ġodda, u biex issaħħaħ il-katini ta' valur jew saħansitra biex toħloq oħrajn ġodda.

Eżempji ta’ prodotti u servizzi potenzjali li jistgħu jinħolqu permezz ta’ KGħI jmorru lil hinn minn applikazzjonijiet ta’ teknoloġija (bħal applikazzjonijiet li jittrattaw, jikkodifikaw, jistandardizzaw u jinterpretaw dejta f’oqsma bħall-kanċer, il-mard kardjovaskulari; jew għodod għall-valutazzjoni tar-riskju u detezzjoni bikrija), u li jistgħu jwasslu għal innovazzjoni soċjali b’kunċetti ġodda li jtejbu pereżempju l-immaniġġjar tal-istil tal-ħajja u n-nutrizzjoni, li jrawmu għajxien attiv u indipendenti f’ambjent adatt għall-età, jew li jinżammu sistemi ta’ kura ekonomikament sostenibbli.

Filwaqt li tiffoka fuq l-aspetti sistemiċi tas-sistemi tas-saħħa u tal-kura soċjali Ewropej u l-appoġġ li jingħata għal xjuħija attiva, KGħI dwar dan il-qasam tematiku tinkludi wkoll kooperazzjoni aktar qawwija bejn kumpaniji kbar u oħrajn iżgħar, aktar speċjalizzati għal aktar ċirkolazzjoni ta’ għarfien. Barra minn dan, valur miżjud speċifiku li tista’ tipprovdi KGħI f’dan il-qasam jista’ jkun il-ħolqien ta’ Sħubiji innovattivi fil-livell lokali li huwa ta’ importanza partikolari fis-settur tas-servizzi.

Permezz tal-approċċ ta’ integrazzjoni tagħha lejn it-trijangolu tal-għarfien, KGħI dwar għajxien f’kundizzjoni ta’ saħħa tajba u xjuħija attiva għalhekk tkun kontributur ewlieni biex tindirizza l-‘paradoss Ewropew’: biex iżżid il-valur għall-pożizzjoni eċċellenti tal-Unjoni fir-riċerka xjentifika, u biex tbiddel dan l-assi fi prodotti u servizzi innovattivi, u opportunitajiet ta’ negozju u swieq ġodda.

L-isfidi prinċipali assoċjati mas-suċċess ta’ KGħI taħt din it-tema huma partikolarment relatati mal-innovazzjoni meħtieġa li takkumpanja u l-kundizzjonijiet tal-qafas tal-politika regolatorja, li jistgħu jinħtieġu xi adattamenti li l-KGħI mhumiex qed jippjanaw li jindirizzaw (5). Għalhekk il-KGħI jeħtieġu li jaħdmu flimkien ma’ attivitajiet ta’ innovazzjoni u politika tal-Unjoni u nazzjonali kontinwi dwar dawn il-kwistjonijiet (ara t-Taqsima li jmiss).

3.   SINERĠIJI U PUNTI KOMPLEMENTARI MA’ INIZJATTIVI EŻISTENTI

Kwistjonijiet relatati mas-saħħa u x-xjuħija attiva huma appoġġjati bis-sħiħ minn diversi inizjattivi tal-Unjoni. Dawn l-inizjattivi jinkludu firxa wiesgħa ta' oqsma tal-politika flimkien mas-settur tas-saħħa, bħall-ekonomija, is-sikurezza u l-ambjent. Għalhekk dawn jikkontribwixxu indirettament għal miri tal-Ewropa 2020 bħal R&D/Innovazzjoni, impjiegi u inklużjoni soċjali.

KGħI dwar l-innovazzjoni għal għajxien f’kundizzjoni ta’ saħħa tajba u xjuħija attiva tikkoopera mill-qrib mal-proġett pilota Sħubija ta’ Innovazzjoni Ewropea (EIP) dwar Xjuħija Attiva u f’Kundizzjoni ta’ Saħħa Tajba. Din tqis l-azzjonijiet konkreti ppreżentati fil-Pjan Strateġiku tal-Innovazzjoni tal-EIP u tikkontribwixxi għall-ksib tal-għanijiet tiegħu. Din toħloq komplimentarjetà fl-edukazzjoni u mal-atturi ewlenin fit-taħriġ, iżda wkoll billi tipprovdi netwerk uniku strutturat ta’ prattikanti li jistgħu jidentifikaw kundizzjonijiet ta’ qafas u l-aqwa prattika dwar kwistjonijiet ta’ politika, regolatorji jew ta’ standardizzazzjoni, li għandhom impatt fis-settur. Fil-kuntest tal-EIP, KGħI f’dan il-qasam jista’ tikkontribwixxi wkoll għall-Inizjattiva li Tmexxi s-Suq – eHealth li għandha l-għan li tistimula s-suq għal soluzzjonijiet innovattivi ta’ eHealth bis-saħħa tal-enfasi tagħha fuq strumenti ta’ politika (standardizzazzjoni, sistemi ta’ ċertifikazzjoni u xiri pubbliku).

Il-koordinazzjoni titrawwem ukoll bl-Inizjattiva tal-Programmazzjoni Konġunta (JPI) biex ittejjeb ir-riċerka dwar Alzheimer’s u mard newrodeġenerattiv ieħor, u l-JPI ‘Aktar Snin, Ħajja Aħjar’ – il-potenzjal u l-isfidi tal-bidla demografika u l-JPI ‘Dieta tajba għal Ħajja b’Saħħitha’. KGħI f’dan il-qasam tħaffef u trawwem l-isfruttament ta’ riċerka pubblika eċċellenti magħquda flimkien minn dawn il-JPIs, u għalhekk jindirizzaw il-frammentazzjoni fix-xenarju tal-innovazzjoni.

KGħI tibni wkoll bis-sħiħ u tagħmel kapital fuq ir-riżultati ta’ riċerka ewlenin tal-Inizjattiva għat-Teknoloġija Konġunta dwar Mediċini Innovattivi u ta’ diversi proġetti ta’ riċerka tal-programm qafas li jindirizzaw din it-tema (bħall-programm ta’ riċerka dwar is-saħħa jew l-attivitajiet ta' riċerka dwar l-ICT dwar is-saħħa u x-xjuħija) biex jittejjeb it-trasferiment ta' teknoloġija u l-kummerċjalizzazzjoni permezz ta' talent intraprenditorjali ewlieni. Bl-istess mod, din tikkoordina max-xogħol tal-Programm Konġunt ta’ Għajxien Assistit fl-Ambjent u l-Programm għall-Kompetittività u l-Innovazzjoni.

Bħala konklużjoni, KGħI f’dan il-qasasm tkun kumplementari għal dawn l-attivitajiet peress li tiffoka fuq attivitajiet transdixxiplinarji fit-trijangolu tal-għarfien b’enfasi qawwija fuq prodotti u servizzi innovattivi u edukazzjoni intraprenditorjali.

4.   KONKLUŻJONI

KGħI li tiffoka fuq il-kwistjoni usa’ ta’ innovazzjoni għal għajxien f’kundizzjoni ta’ saħħa tajba u xjuħija attiva tissodisfa l-kriterji mressqa għall-għażla ta’ temi tal-KGħI:

Tindirizza sfida ewlenija u rilevanti ekonomika u tas-soċjetà (saħħa u benesseri matul il-ħajja ta’ kulħadd, filwaqt li jinżammu sistemi ta’ kura ekonomikament sostenibbli), u tikkontribwixxi għat-twettiq tal-aġenda Ewropa 2020 u l-għanijiet tagħha dwar l-impjiegi, l-innovazzjoni, l-edukazzjoni u l-inklużjoni soċjali.

Din l-enfasi tal-KGħI hija allinjata mal-prijoritajiet definiti f’Orizzont 2020 u hija komplementari ma’ attivitajiet oħra tal-Unjoni fl-oqsma tas-saħħa u l-kura soċjali, partikolarment mal-JPIs korrispondenti u mal-EIP dwar Xjuħija Attiva u f’Kundizzjoni ta’ Saħħa Tajba.

Tista’ tibni fuq bażi ta’ riċerka qawwija u fuq settur industrijali solidu li jkun miġbud minn KGħI. Din tkun tista’ timmobilizza l-investiment u l-impenn fit-tul mis-settur tan-negozju u toffri possibilitajiet għal diversi prodotti u servizzi emerġenti.

Tindirizza l-paradoss Ewropew, peress li tagħmel kapital mill-bażi qawwija ta’ riċerka tal-Unjoni u ssib approċċi innovattivi ġodda biex tittejjeb il-kwalità tal-ħajja taċ-ċittadini Ewropej u biex tinżamm is-sostenibilità ekonomika tas-sistemi tas-saħħa u l-kura soċjali.

Toħloq impatt sostenibbli u sistemiku, imkejjel f’termini ta’ persuni intraprenditorjali edukati ġodda, teknoloġiji ġodda u negozji ġodda. Din trawwem żviluppi teknoloġiċi ġodda u innovazzjoni soċjali.

Timmira li tegħleb il-livell għoli ta’ frammentazzjoni tas-settur kollu tas-saħħa u l-kura soċjali; u tgħaqqad il-massa kritika ta’ riċerka eċċellenti, innovazzjoni, edukazzjoni u taħriġ għall-partijiet interessati fis-settur kollu.

Tieħu approċċ sistemiku u għalhekk tirrikjedi xogħol transdixxiplinarju li jinvolvi oqsma differenti tal-għarfien, bħal: mediċina, bijoloġija, psikoloġija, ekonomija, soċjoloġija, demografija u ICT.

Dokument Informattiv 2:   Materja prima (6) – Esplorazzjoni, Estrazzjoni, Ipproċessar, Riċiklaġġ u Sostituzzjoni Sostenibbli

1.   L-ISFIDA

Is-soċjetà moderna hija totalment dipendenti fuq l-aċċess għall-materja prima. L-aċċess għall-materja prima huwa essenzjali għall-funzjonament effettiv tal-ekonomija tal-Unjoni. Madankollu, it-triptiku ta’ riżorsi naturali li jispiċċaw li qed jonqsu, popolazzjoni li dejjem qed tiżdied, u livelli ta’ konsum li qed jiżdiedu b’rata mgħaġġla fid-dinja li qed tiżviluppa qed iżidu dejjem aktar id-domanda għall-materja prima u r-riżorsi naturali tal-pjaneta. Dawn il-fatturi huma wħud minn dawk responsabbli għaż-żieda mistennija fil-konsum tar-riżorsi naturali matul is-snin li ġejjin.

Kif enfasizzat mill-Pjan tal-Effiċjenza tar-Riżorsi u Orizzont 2020, għandna nimmiraw li niżguraw l-aċċessibbiltà, id-disponibbiltà u l-użu sostenibbli tal-materja prima meħtieġa għall-ekonomija Ewropea u għas-sodisfazzjon tal-benessri tagħna, filwaqt li niksbu ekonomija effiċjenti fir-riżorsi li tissodisfa l-ħtiġijiet ta’ popolazzjoni li qed tikber fil-limiti ekoloġiċi ta’ pjaneta bir-riżorsi limitati.

2.   RILEVANZA U IMPATT

Dan il-qasam tematiku huwa tassew rilevanti f’termini ta’ impatt ekonomiku u tas-soċjetà. Il-materja prima hija kruċjali għall-ekonomija tad-dinja u l-kwalità tal-ħajja; iż-żieda fl-effiċjenza tar-riżorsi tkun essenzjali biex ikunu żgurati t-tkabbir u l-impjiegi għall-Ewropa. Iwassal għal opportunitajiet ekonomiċi kbar, titjib fil-produttività, tnaqqis fl-ispejjeż u titjib fil-kompetittività.

Filwaqt li l-Unjoni għandha livell eċċellenti fir-riċerka u jeżistu diversi ċentri ta’ eċċellenza, jista’ jsir ħafna aktar xogħol biex tagħmel kapital minn dan f’dan il-qasam ta’ prijorità. KGħI tkun partikolarment adattata għal dan.

F’allinjament ma’ attivitajiet oħra tal-Unjoni, KGħI f’dan il-qasam għandha tikkonċentra fuq it-trawwim ta’ nukleu tal-għarfien u ċentru ta’ kompetenzi dwar edukazzjoni u riċerka akkademika, teknika u prattika f’xogħol f’minjieri sostenibbli tal-wiċċ, taħt l-art u fl-ibħra, tħaffir urban u ta’ landfills, ġestjoni ta’ materjal, teknoloġiji ta’ riċiklaġġ, sostituzzjoni ta’ materjal u kummerċ miftuħ, kif ukoll governanza globali fil-materja prima. Din tista’ taġixxi bħala intermedjarja u clearing house għal ċentri ta’ eċċellenza Ewropej dwar dawn it-temi relatati u timmaniġġja programm ta’ riċerka ta’ importanza strateġika għall-industrija tal-Unjoni. Għal din ir-raġuni u sabiex timmassimizza l-impatt tal-azzjonijiet u tevita kull duplikazzjoni tal-attivitajiet tal-Unjoni, inkluż l-EIP dwar il-Materja Prima, il-KGħI tipprovdi l-kumplament neċessarju fl-oqsma tal-kapital uman (jiġifieri t-taħriġ, l-edukazzjoni) għall-azzjonijiet piloti tat-teknoloġija innovattiva (eż. impjanti tal-wiri) għall-esplorazzjoni fl-art u l-baħar sostenibbli, l-estrazzjoni u l-ipproċessar, l-użu effiċjenti tar-riżorsi, il-ġbir, ir-riċiklaġġ, l-użu mill-ġdid u s-sostituzzjoni.

Fl-istess ħin, dan jista’ jinkludi miri biex tieħu post fuq quddiem tat-teknoloġija bil-ħolqien ta’ skemi pilota u dimostraturi ta’ proċessi u soluzzjonijiet innovattivi, li jinvolvu pereżempju l-użu ta’ materjali alternattivi li huma ekonomikament attraenti u sostenibbli, inklużi materjali bbażati fuq il-prodotti bijoloġiċi ta’ importanza strateġika għall-Unjoni. Konsegwentement, tista’ twassal għall-espansjoni ta’ swieq eżistenti u l-ħolqien ta’ oħrajn ġodda, jiġifieri fl-oqsma tal-esplorazzjoni, l-estrazzjoni u l-ipproċessar sostenibbli, il-ġestjoni ta’ materjali effiċjenti fl-użu tar-riżorsi, teknoloġiji ta’ riċiklaġġ, u sostituzzjoni ta’ materjali. Ikun meħtieġ li jiġu evalwati l-impatti u jiġu żviluppati miżuri innovattivi u kost-effettivi għall-adattament u l-prevenzjoni tar-riskju għal ħabitats partikolarment sensittivi, bħall-Arktiku.

KGħI f’dan il-qasam tkun importanti ħafna sabiex tingħeleb il-barriera li hi n-nuqqas ta’ teknoloġija. L-innovazzjoni teknika hija meħtieġa għall-iżvilupp ta’ varjetà ta’ teknoloġiji komplementari li jistgħu jbiddlu l-forma tal-katini ta’ valur tradizzjonali tal-materjal ta’ minerali u l-materja prima. Dan huwa qasam li jinħtieġ aktar xogħol biex jiġu żviluppati proċessi ġodda u għall-ottimizzazzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni ta’ għarfien eżistenti f’dan il-qasam. L-approċċ intraprenditorjali ta’ KGħI ikun partikolarment adattat biex jindirizza din il-kwistjoni.

Element ieħor ta’ valur miżjud ta’ KGħI fuq il-materja prima huwa l-kontribuzzjoni tagħha biex ikunu indirizzati l-opportunitajiet ta’ netwerking limitati fis-settur. Fil-fatt, in-natura li ma taqbilx tal-oqsma diversi ta’ riċerka involuti tfisser li hemm opportunitajiet limitati għar-riċerkaturi f’diversi suġġetti u biex jibbenefikaw minn qsim ta’ ideat u kollaborazzjoni li jkunu meħtieġa biex jitrawmu soluzzjonijiet tajbin b’karbonju baxx u li huma kost-effettivi għall-ambjent. Netwerking f’KGħI, li jlaqqa’ flimkien partijiet interessati mit-tliet oqsma tat-trijangolu tal-għarfien fuq il-katina kollha tal-valur jikkontribwixxi biex jingħeleb dan in-nuqqas. Dan jagħti l-possibilità għal titjib kemm fit-teknoloġija, l-għarfien u t-trasferiment ta’ għarfien, u kemm biex jipprovdi lir-riċerkaturi, studenti u intraprendituri bl-għarfien u l-kapaċitajiet meħtieġa biex jagħtu soluzzjonijiet innovattivi u biex dawn ibiddluhom f’opportunitajiet ġodda ta’ negozju.

3.   SINERĠIJI U PUNTI KOMPLEMENTARI MA’ INIZJATTIVI EŻISTENTI

L-Unjoni identifikat dan il-qasam ta’ prijorità bħala waħda mill-isfidi ewlenin. KGħI tikkontribwixxi għal Orizzont 2020, partikolarment għall-isfida soċjali marbuta mal-provvista sostenibbli tal-materja prima u l-effiċjenza tar-riżorsi. Tikkontribwixxi għall-EIP propost dwar il-Materja Prima. L-EIP dwar il-Materja Prima tipprovdi oqfsa globali biex tiffaċilita l-allinjament u s-sinerġiji fost strumenti u politiki eżistenti tar-riċerka u l-innovazzjoni mmexxija mill-provvista u d-domanda. Din tkopri attivitajiet iffukati fuq it-teknoloġija, iżda wkoll l-identifikazzjoni tal-kundizzjonijiet ta' qafas u l-aħjar prassi għal kwistjonijiet politiċi, regolatorju jew ta' standardizzazzjoni li jkollhom impatt fuq l-innovazzjoni f'settur jew sfida partikolari. KGħI f’din it-tema toħloq komplementarjetà fl-edukazzjoni ta’ atturi ewlenin, iżda wkoll fil-provvista ta’ netwerk uniku strutturat ta’ prattikanti. Din tipprovdi bażi solida għall-appoġġ ta’ azzjonijiet oħra marbuta mal-innovazzjoni li jitwettqu fil-qafas tal-EIP u li għas-suċċess tagħhom ir-riżorsi umani huma neċessità assoluta.

Tkun f’pożizzjoni tajba biex tappoġġa l-EIP fl-identifikazzjoni tal-kundizzjonijiet ta’ qafas u l-aħjar prassi dwar kwistjonijiet politiċi, regolatorji u ta’ standardizzazzjoni li jkollhom impatt fuq is-settur. KGħI tibni wkoll bis-sħiħ u tagħmel kapital mir-riżultati ta’ diversi proġetti ta’ riċerka tas-Seba’ Programm Qafas (FP7) li jindirizza t-tema, partikolarment dawk iffinanzjati fil-qafas tan-nanoxjenzi, nanoteknoloġiji, materjali u teknoloġiji ġodda ta’ produzzjoni, u temi ambjentali.

Bl-istess mod, tibni fuq proġetti ta’ replikazzjoni tas-suq tal-ekoinnovazzjoni, skont is-CIP (Programm tal-Kompetittività u l-Innovazzjoni), fejn ir-riċiklaġġ tal-materjali huwa wieħed mill-oqsma prijoritarji. Din l-esperjenza tkompli b’Orizzont 2020 fil-kuntest tal-isfidi tas-soċjetà tat-tibdil fil-klima, l-ambjent, l-effiċjenza tar-riżorsi u l-materja prima.

Barra minn hekk, wieħed għandu jfittex sinerġiji tan-Netwerk Ewropew ta' Kompetenza ta' Elementi Naturali Rari, stabbilit għall-materja prima kritika magħrufa bħala elementi naturali rari.

KGħI f’dan l-qasam tfittex komplementarjetà u sinerġiji ma’ dawk l-attivitajiet u għandha tiffoka fuq attivitajiet transdixxiplinarji fit-trijangolu tal-għarfien b’enfasi qawwija fuq prodotti u servizzi innovattivi u edukazzjoni intraprenditorjali.

4.   KONKLUŻJONI

KGħI f’dan il-qasam hija l-aktar adattata biex tindirizza l-isfidi elenkati hawn fuq. Din tissodisfa wkoll il-kriterji mressqa għall-għażla tat-temi tal-KGħI fl-ASI:

Tindirizza sfida ewlenija u rilevanti ekonomika u tas-soċjetà li qed taffaċċja l-Ewropa (il-bżonn li jiġu żviluppati soluzzjonijiet innovattivi għall-esplorazzjoni, l-estrazzjoni, l-ipproċessar, l-użu, l-użu mill-ġdid, ir-riċiklaġġ u l-ġestjoni tat-tmiem taċ-ċiklu tal-ħajja ta’ materja prima li jkollhom karbonju baxx u jkunu kost-effettivi u li jirrispettaw l-ambjent), u tikkontribwixxi għat-twettiq tal-aġenda Ewropa 2020 u l-għanijiet tagħha dwar il-klima u l-enerġija, l-impjiegi, l-innovazzjoni u l-edukazzjoni.

Din l-enfasi tal-KGħI hija allinjata mal-prijoritajiet definiti f’Orizzont 2020 u hija komplementari ma’ attivitajiet oħra tal-Unjoni fis-settur tal-ikel, partikolarment mal-EIP dwar il-Materja Prima.

Tista’ timmobilizza l-investiment mis-settur tan-negozji u toffri possibilitajiet għal diversi prodotti u servizzi emerġenti – partikolarment, fl-oqsma tal-estrazzjoni u l-ipproċessar sostenibbli, ġestjoni tal-materjali, teknoloġiji ta’ riċiklaġġ, u sostituzzjoni ta’ materjali.

Toħloq impatt sostenibbli u sistemiku, imkejjel f’termini ta’ persuni intraprenditorjali edukati ġodda, teknoloġiji ġodda u negozji ġodda. Din toffri, partikolarment, opportunitajiet għall-ħolqien ta’ valur soċjali billi jsiru sforzi lejn l-indirizzar tal-mira tas-sostenibilità taċ-ċiklu tal-ħajja kollu tal-prodott: l-użu aktar effiċjenti ta’ materja prima u titjib effettiv tar-riċiklaġġ u l-irkupru ta’ materja prima.

Tinkludi komponent qawwi ta’ edukazzjoni li huwa nieqes f’inizjattivi oħra, u tgħaqqdu ma’ massa kritika ta’ riċerka eċċellenti u partijiet interessati fl-innovazzjoni.

Tirrikjedi xogħol transdixxiplinarju li jinvolvi oqsma differenti ta’ għarfien bħall-ġeoloġija, l-istudju tal-ekonomija, xjenzi ambjentali, il-kimika, il-mekkanika u diversi oqsma industrijali (kostruzzjoni, tal-karozzi, prodotti tal-ajruspazju, makkinarju u tagħmir, u enerġiji rinnovabbli).

Tindirizza l-paradoss Ewropew, peress li l-Ewropa għandha bażi qawwija ta’ riċerka u prestazzjoni dgħajfa fl-innovazzjoni f’dan il-qasam. Din toffri opportunitajiet għall-innovazzjoni fix-xogħol fil-minjieri sostenibbli u l-ġestjoni tal-materjali. Is-sostituzzjoni u r-riċiklaġġ jistgħu jippromwovu aktar bidla fis-settur u jtejbu l-attivitajiet ta’ investiment permezz tal-ħolqien ta’ prodotti, servizzi u approċċi tal-katina tal-provvista ġodda.

Dokument Informattiv 3:   Food4Future – Katina ta’ Provvista Sostenibbli mir-Riżorsi sal-Konsumaturi

1.   L-ISFIDA

Il-katina globali tal-provvista tal-ikel qed tiffaċċja sett kumpless ta’ sfidi.

Min-naħa tad-domanda, is-sitwazzjoni hija kkaratterizzata minn popolazzjoni dinjija li qed tikber, minn standard tal-għajxien li qed jiżdied (speċjalment fil-pajjiżi emerġenti) li qed joħolqu domanda għal dieta aktar varjata u ta’ kwalità għolja li tinħtieġ produzzjoni tal-ikel addizzjonali. Bħala riżultat, in-NU pprevediet li t-talba għall-ikel ser tiżdied b’madwar 70 % sal-2050 (7). Fl-istess ħin, l-espansjoni mgħaġġla tas-settur tal-bijoenerġija tkompli tenfasizza t-talba għal prodotti sekondarji li ġejjin mill-proċess tal-produzzjoni tal-ikel.

Min-naħa tal-provvista, il-bidla fil-klima globali ser tkompli tiggrava l-pressjonijiet fuq il-produzzjoni tal-ikel u l-provvista tal-ikel. Barra minn dan, numru ta’ sistemi ta’ produzzjoni tal-ikel fid-dinja mhumiex sostenibbli. Mingħajr bidla, is-sistema globali tal-ikel ser tkompli tagħmel ħsara lill-ambjent u tikkomprometti l-kapaċità tad-dinja li tipproduċi l-ikel fil-futur.

Dawn il-problemi partikolarment għandhom jiġu esplorati f’konnessjoni mal-attitudnijiet, it-tħassib u l-imġiba tal-konsumaturi, peress li l-produzzjoni hija mmexxija mill-konsumaturi u mis-swieq. Matul l-aħħar għoxrin sena l-kumplessità tal-konsum tal-ikel żdiedet b’mod drammatiku. Il-konsumaturi qed jitolbu prodotti tal-ikel li ma jiswewx ħafna, diversifikati, ta’ kwalità għolja u konvenjenti li jirrispondu għall-gosti u l-bżonnijiet tagħhom. Tħassib dwar kwistjonijiet differenti, li jvarjaw minn sikurezza tal-ikel u protezzjoni ambjentali għal konsiderazzjonijiet etiċi, bħal prattiki tal-kummerċ ġusti jew benesseri tal-annimali, qed jiżdiedu b’mod kontinwu u dawn jirriżultaw f’talbiet li kull ma jmur qed jikbru minn gruppi tal-konsumaturi għal azzjoni politika. Finalment, id-drawwiet tal-konsum tal-ikel (inkluż ħela tal-ikel) jista’ jkollhom impatti qawwijin fuq is-saħħa u l-benesseri tal-konsumatur, kif ukoll fuq il-produzzjoni primarja u fuq l-ambjent.

Orizzont 2020 jindirizza din il-kumplessità u jiddefinixxi l-isfidi relatati ma’ dan is-settur: "L-isfida hija li tiġi żgurata l-provvista ta’ ikel sikur u ta’ kwalità għolja, u prodotti b’bażi bijoloġika u li jkun żgurat l-immaniġġjar sostenibbli ta’ riżorsi bijoloġiċi, li jikkontribwixxu kemm għall-iżvilupp rurali u tal-kosta, u għall-kompetittività tal-industriji b’bażi bijoloġika Ewropej, filwaqt li jħarsu l-ekosistemi ta’ fuq l-art u tal-baħar, inaqqsu d-dipendenza fuq il-fossili, li jimmitigaw u jadattaw għall-bidla fil-klima u li jippromwovu skart żero u effiċjenza fir-riżorsi."

2.   RILEVANZA U IMPATT

KGħI fuq katina tal-provvista sostenibbli tgħin biex jintlaħqu l-prijoritajiet ta' Orizzont 2020, partikolarment dawk definiti fil-kuntest tal-isfida tas-soċjetà “Sikurezza tal-ikel, agrikoltura u forestrija sostenibbli, riċerka tal-baħar u marittima u tal-ilmijiet interni u l-bijoekonomija”.

Dan il-qasam tematiku huwa tassew rilevanti f’termini ta’ impatt ekonomiku u tas-soċjetà. Kwistjonijiet dwar sikurezza u sigurtà tal-ikel għandhom effett fuq kważi s-setturi kollha tal-ekonomija u s-soċjetà tagħna, u ħafna drabi jirrikjedu azzjoni regolatorja.

L-industrija tal-ikel hija l-ikbar settur tal-manifattura fl-Ewropa u għandha rwol essenzjali fl-iżvilupp ekonomiku usa’ tal-Ewropa. Minkejja r-rwol relevanti, il-kompetittività tal-industrija tal-ikel u x-xorb Ewropea qed tiġi mhedda. Matul dawn l-aħħar għaxar snin, is-sehem tas-suq globali tal-Ewropa naqas minn 25 % għal 21 % fid-dawl tal-kompetizzjoni minn ekonomiji emerġenti, bħaċ-Ċina, l-Indja u l-Brażil. Peress li hija dejjem aktar inkapaċi li tikkompeti fuq bażi ta’ prezz biss, l-industrija tal-ikel Ewropea teħtieġ li żżid il-valur billi toħloq prodotti aktar tajbin għas-saħħa, aktar sostenibbli u effiċjenti fir-riżorsi jekk tixtieq treġġa’ lura dan it-tnaqqis.

Hija meħtieġa azzjoni sabiex tkun żgurata klima reżiljenti u sistema ta’ ikel globali reżistenti u sostenibbli filwaqt li tiġi sodisfatta d-domanda għall-ikel li dejjem qed tiżdied fil-limitazzjonijiet tal-art disponibbli u l-istokks tal-ħut li qed jonqsu, filwaqt li jiġi protett l-ambjent naturali u titħares is-saħħa tal-bniedem.

KGħI f’dan il-qasam jiffoka fuq il-katina tal-provvista tal-ikel. Din l-enfasi hija partikolarment adattata tajjeb għall-approċċ ħolistiku ta’ KGħI. Dan jinkludi input ta’ riżorsi fil-bidu nett tal-katina (fertilizzanti, eċċ.), il-produzzjoni, l-ipproċessar, l-ippakkjar u d-distribuzzjoni tal-ikel; u dan jintemm mal-konsumaturi li jistgħu jkunu prijorità speċifika ta’ KGħI (tnaqqis ta' ħela tal-ikel, nutrizzjoni tajba għas-saħħa, eċċ.). L-għan hu li tkun żgurata sistema ta’ katina tal-provvista tal-ikel aktar effiċjenti u effettiva, filwaqt li tittejjeb is-sostenibilità tal-partijiet kollha ta’ din il-katina.

L-indirizzar tal-katina tal-provvista tal-ikel permezz ta’ KGħI għalhekk tagħti l-possibilità li jiġu indirizzati mhux biss uħud mill-isfidi ekonomiċi u tas-soċjetà rilevanti u prinċipali li qed taffaċċja l-Ewropa, imma wkoll biex timmobilizza l-investiment u l-impenn fit-tul mis-settur tan-negozju – jiġifieri, fl-użu ta’ teknoloġiji, proċessi u għarfien ġodda u innovattivi, biex tiżdied il-produzzjoni, l-ipproċessar, l-ippakkjar u d-distribuzzjoni sostenibbli tal-ikel, biex jitnaqqas l-iskart u għall-promozzjoni ta’ nutrizzjoni aqwa. Permezz tal-approċċ ta’ integrazzjoni tagħha, KGħI f’dan il-qasam tkun tista’ tinfluwenza l-approċċ tal-industrija biex jiffoka aktar fuq l-innovazzjoni mmexxija mill-konsumatur, u b’hekk tkun ta’ benefiċċju għas-saħħa u l-kwalità tal-ħajja tal-konsumatur. Dan jaħdem flimkien mal-potenzjal ta’ mudelli ta’ negozju ġodda u strateġiji tas-suq li jiffukaw fuq il-bżonnijiet tal-konsumaturi u t-tendenzi u li jibnu fuq għarfien aqwa tal-katina tal-ikel, li jista’ jkollu l-potenzjal li jqarreb l-innovazzjonijiet u l-possibilitajiet teknoloġiċi f’konformità mal-interessi tal-konsumatur u b’hekk jinħolqu opportunitajiet ta’ negozju ġodda.

KGħI f'dan il-qasam tkun importanti ħafna sabiex jingħeleb il-livell għoli ta’ frammentazzjoni tal-katina kollha tal-provvista tal-ikel. Din tgħaqqad massa kritika ta’ riċerka eċċellenti, innovazzjoni, edukazzjoni u taħriġ tal-partijiet interessati matul il-katina kollha. L-elementi kollha tal-katina (settur primarju, produzzjoni tal-ikel, proċessuri tal-ikel, bejjiegħa bl-imnut, kanali tas-servizz tal-ikel u – mhux l-anqas – il-konsumatur huma marbuta ma’ xulxin għall-ħolqien ta' innovazzjonijiet futuri. KGħI tipprovdi l-approċċ sistemiku u transdixxiplinarju meħtieġ biex jiġu ttrattati dawn il-kwistjonijiet.

Il-valur miżjud ewlieni ta’ KGħI f’dan il-qasam ikun ir-rwol tagħha biex jiġi indirizzat in-nuqqas preżenti ta’ kapaċitajiet u riżorsi umani. Bħalissa, probabbilment nofs l-industriji Ewropej tal-manifattura tal-ikel u x-xorb qed jaffaċċjaw nuqqas ta’ personal xjentifiku u b’kapaċitajiet. Dan itellef l-innovazzjoni f’dan is-settur. Bl-integrazzjoni tal-edukazzjoni mas-setturi l-oħra tat-trijangolu tal-għarfien, KGħI tindirizza din il-kwistjoni. Fl-istess ħin toffri l-opportunità li jiġu mħajra persuni intraprenditorjali u edukati ġodda, li huma kapaċi li jiżviluppaw teknoloġiji u negozju innovattivi ġodda. Din l-enfasi fuq l-intraprenditorija tkun partikolarment rilevanti fis-settur tal-ikel, li huwa kkaratterizzat min-numru għoli ta’ SMEs.

Ir-riskji prinċipali assoċjati mas-suċċess ta’ KGħI taħt din it-tema huma prinċipalment relatati mal-kundizzjonijiet tal-qafas tal-innovazzjoni meħtieġa li jakkumpanjaw, li l-KGħI mhumiex qed jindirizzaw direttament. Biex tiżdied is-sostenibilità fil-katina kollha tal-ikel, jistgħu jkunu meħtieġa xi bidliet fir-regolament, pereżempju, li jiġu internalizzati l-ispejjeż tal-produzzjoni tal-ikel. Għalhekk, jinħtieġ li l-KGħI jaħdmu flimkien mal-attivitajiet ta’ innovazzjoni u politika preżenti tal-Unjoni u nazzjonali dwar dawn il-kwistjonijiet (ara t-taqsima li jmiss).

3.   SINERĠIJI U PUNTI KOMPLEMENTARI MA’ INIZJATTIVI EŻISTENTI

L-Unjoni hija impenjata bis-sħiħ f’dan il-qasam. KGħI tista’ tikkontribwixxi biex tindirizza l-isfida tas-soċjetà ta’ Orizzont 2020 “Sikurezza tal-ikel, agrikoltura u forestrija sostenibbli, riċerka tal-baħar u marittima u tal-ilmijiet interni u l-bijoekonomija”. Partikolarment, din tista’ tikkoopera mas-Sħubija tal-Innovazzjoni Ewropea (EIP) proposta “Produttività u Sostenibilità fl-Agrikoltura”. Filwaqt li din tal-aħħar tagħmel enfasi fuq il-bini ta’ konnessjonijiet bejn riċerka l-aktar reċenti u innovazzjoni prattika, KGħI tista’ toħloq b’mod partikolari komplementarjetà fl-edukazzjoni ta’ atturi ewlenin, bħal intraprendituri u konsumaturi. Hija meħtieġa wkoll il-koordinazzjoni, mal-Inizjattiva tal-Programmazzjoni Konġunta “Agrikoltura, Sikurezza fl-Ikel u Bidla fil-Klima”, li tgħaqqad l-isforzi ta’ riċerka nazzjonali sabiex tintegra l-adattament, il-mitigazzjoni u s-sikurezza tal-ikel fis-setturi tal-agrikoltura, il-forestrija u l-użu tal-art.

Il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd jippromwovi s-sostenibbiltà ambjentali u soċjali tas-sajd u l-akkwakultura, u b’hekk jenfasizza l-ħtieġa għal żviluppi tekniċi flimkien ma’ ħiliet intraprenditorjali ġodda f’dawn l-oqsma, f’konformità mal-evoluzzjoni tal-imġiba tal-konsumaturi, u jiġu pprovduti l-possibilitajiet għas-sinerġiji. Bl-istess mod, il-koordinazzjoni tkun possibbli wkoll mal-JPI “Ikel Bnin għal Ħajja b’Kundizzjonijiet ta’ Saħħa Tajbin” li ġie mniedi reċentement, u mal-Pjattaformi Ewropej għat-Teknoloġija f’oqsma relatati (partikolarment, il-Pjattaforma Food for Life) jew diversi proġetti taħt is-Seba' Programm Kwadru. Bl-istess mod, tibni fuq proġetti ta’ replikazzjoni tas-suq tal-ekoinnovazzjoni, skont is-CIP (Programm tal-Kompetittività u l-Innovazzjoni), fejn l-ikel u x-xorb huma wieħed mill-oqsma prijoritarji. Din l-esperjenza tkompli b’Orizzont 2020 fil-kuntest tal-isfidi tas-soċjetà tat-tibdil fil-klima, l-ambjent, l-effiċjenza tar-riżorsi u l-materja prima.

KGħI f'dan il-qasam tkun komplementari għal dawn l-attivitajiet peress li tiffoka fuq attivitajiet transdixxiplinarji fit-trijangolu tal-għarfien b’enfasi qawwija fuq prodotti u servizzi innovattivi u edukazzjoni intraprenditorjali kif ukoll fuq kwistjonijiet tal-konsumaturi.

4.   KONKLUŻJONI

KGħI li tiffoka fuq il-katina tal-provvista tal-ikel hija l-aktar adattata biex tindirizza l-isfidi msemmija hawn fuq. Din tissodisfa wkoll il-kriterji mressqa għall-għażla tat-temi tal-KGħI:

Tindirizza sfida ewlenija u rilevanti ekonomika u tas-soċjetà (il-bżonn li tkun żgurata sistema tal-ikel reżistenti u sostenibbli filwaqt li tiġi sodisfatta d-domanda għall-ikel li qed tiżdied fil-limiti tal-art disponibbli, il-protezzjoni tal-ambjent naturali u l-ħarsien tas-saħħa tal-bniedem), u tikkontribwixxi għat-twettiq tal-aġenda tal-Ewropa 2020 u l-għanijiet tagħha dwar il-klima u l-enerġija, l-impjiegi, l-innovazzjoni u l-edukazzjoni.

Din l-enfasi tal-KGħI hija allinjata mal-prijoritajiet definiti f’Orizzont 2020 u hija komplementari ma’ attivitajiet oħra tal-Unjoni fis-settur tal-ikel, partikolarment mal-EIP “Produttività u Sostenibilità fl-Agrikoltura”.

Tista’ timmobilizza investiment u impenn fit-tul mis-settur tan-negozji u toffri possibilitajiet għal diversi prodotti u servizzi emerġenti – jiġifieri, fl-użu ta’ teknoloġiji, proċessi u għarfien ġodda u innovattivi sabiex jiżdiedu l-produzzjoni, l-ipproċessar, l-ippakkjar u d-distribizzjoni sostenibbli tal-ikel, biex jitnaqqas l-iskart u għall-promozzjoni ta’ nutrizzjoni aħjar u popolazzjoni aktar b’saħħitha.

Toħloq impatt sostenibbli u sistemiku, imkejjel f’termini ta’ persuni intraprenditorjali edukati ġodda, teknoloġiji ġodda u negozji ġodda. Din trawwem żviluppi teknoloġiċi ġodda u sistemi ta’ produzzjoni sostenibbli.

Timmira li tegħleb il-livell għoli ta’ frammentazzjoni tal-katina kollha tal-provvista tal-ikel; tiffavorixxi t-traċċabilità; u tgħaqqad massa kritika ta’ riċerka eċċellenti, innovazzjoni, edukazzjoni u taħriġ tal-partijiet interessati matul il-katina kollha.

Għalhekk tinħtieġ xogħol transdixxiplinarju li jinvolvi oqsma differenti tal-għarfien, bħall-agronomija, l-ekoloġija, il-bioloġija, il-kimika, in-nutrizzjoni, u s-soċjo-ekonomija.

Din tindirizza il-paradoss Ewropew, peress li ssib approċċi innovattivi ġodda biex tiżgura katina ta’ provvista aktar sostenibbli u effiċjenti u biex ittejjeb is-sikurezza tal-ikel.

Dokument Informattiv 4:   Manifattura b’valur miżjud

1.   L-ISFIDA

Waħda mill-isfidi prinċipali definiti fl-Aġenda Ewropea tal-Innovazzjoni u li għandha tkun indirizzata wkoll fil-qafas ta’ Orizzont 2020 hija l-kompetittività tal-Istati Membri tal-Unjoni fis-suq globali. Wieħed mis-setturi fejn il-problema hija partikolarment urġenti huwa dak tal-manifattura.

Il-manifattura fil-pajjiżi Ewropej tinsab taħt pressjoni konsiderevoli: aktar kompetizzjoni minn ekonomiji żviluppati oħra, il-produzzjoni bi prezz baxx f’pajjiżi li qed jiżviluppaw, u skarezza ta’ materja prima qed ipoġġu pressjoni fuq il-kumpaniji tal-manifattura Ewropej. Fl-istess ħin, hemm fatturi oħra li qed iwasslu għal bidla fis-settur tal-manifattura: ħtiġijiet ġodda tas-suq u tas-soċjetà, avvanzi mgħaġġla fix-xjenza u t-teknoloġija, rekwiżiti ambjentali u ta’ sostenibilità.

Risposta possibbli biex tindirizza dawn l-isfidi hija l-iżvilupp ta’ industrija “ta’ manifattura b’valur għoli (jew valur miżjud)”. Dan il-kunċett jiddefinixxi sistema integrata inkluż iċ-ċiklu kollu tal-produzzjoni, id-distribuzzjoni u t-trattament meta jispiċċa l-użu tal-oġġetti u l-prodotti/servizzi, bl-applikazzjoni ta’ sistema ta’ innovazzjoni mmexxija mill-kljent/utent. Minflok jikkompetu primarjament fuq il-prezz, il-manifatturi b’valur miżjud jagħtu valur billi joffru innovazzjoni fil-prodott/servizz, filwaqt li jwaqqfu proċess ta’ eċċellenza, jiksbu għarfien għoli tal-marka tagħhom u/jew jikkontribwixxu għal soċjetà sostenibbli.

Is-settur tal-manifattura għandu sinifikat ekonomiku, soċjali u ambjentali konsiderevoli. Fl-2010 s-settur tal-manifattura kien jammonta għal 15,4 % tal-PDG tal-Unjoni u għal aktar minn 33 miljun impjieg. Din iċ-ċifra titla’ għal 37 % jekk jiġu inklużi l-ġenerazzjoni tal-enerġija, il-kostruzzjoni u servizzi kummerċjali assoċjati. Fl-istess ħin, il-manifattura kkontribwiet ukoll għal madwar 25 % tal-iskart, 23 % tal-gassijiet li jikkawżaw l-effett tas-serra u 26 % ta’ NOx iġġenerat fl-Ewropa.

Meta wieħed iżomm dan f’moħħu, jidher ċar li l-għanijiet globali fil-qasam tal-manifattura għandhom ikunu l-kompetittività miżjuda tal-Ewropa fis-suq globali kif ukoll l-iżvilupp ta’ proċessi ta’ manifattura aktar sostenibbli u li ma jagħmlux ħsara lill-ambjent.

2.   RILEVANZA U IMPATT

KGħI fuq il-manifattura b’valur miżjud għandha tgħin biex jintlaħqu l-prijoritajiet ta' Orizzont 2020 f’termini tal-manifattura u l-ipproċessar avvanzati, u l-għan speċifiku tagħha ta’ “trasformazzjoni tal-forom industrijali tal-produzzjoni tal-lum f'teknoloġiji ta’ manifattura u pproċessar b’għarfien aktar intensivi, sostenibbli, b’emissjonijiet baxxi, transettorjali, biex jitwettqu prodotti, proċessi u servizzi innovattivi”.

Ikun possibbli li jiġu mobilizzati l-investiment u l-impenn fit-tul mis-settur tan-negozju, u li ssir espansjoni u jinħolqu swieq ġodda. Partikolarment jista’ jkollha funzjoni ta’ appoġġ tal-azzjonijiet definiti fl-Aġenda ta’ Riċerka Strateġika tal-Pjattaforma Ewropea għat-Teknoloġija (ETP) “Manufuture”:

L-ekodisinn;

L-iżvilupp ta' prodotti u servizzi b'valur miżjud;

L-iżvilupp ta’ mudelli ta’ negozju ġodda;

L-iżvilupp ta’ proċessi ta’ inġinerija tal-manifattura avvanzati;

Xjenzi u teknoloġiji tal-manifattura ġodda emerġenti;

It-trasformazzjoni ta’ infrastrutturi ta' riċerka u edukazzjoni eżistenti biex jappoġġjaw manifattura ta’ livell dinji.

Filwaqt li jingħata appoġġ għall-iżvilupp ta’ prodotti ġodda, servizzi, mudelli ta’ negozju u proċessi tal-manifattura, għandu jkun hemm enfasi fuq is-sostenibilità u l-eko-innovazzjoni, bit-tnaqqis ta’ riżorsi u nuqqas ta’ effiċjenza fl-enerġija, il-massimizzazzjoni ta’ impatti ambjentali pożittivi, iżda wkoll il-kontribuzzjoni biex jissaħħu l-impatti ekonomiċi u soċjali pożittivi. B’mod konkret, dan l-approċċ ċar jimplika proċessi u makkinarju li huma effiċjenti fl-enerġija u l-materjali, l-użu ta’ sorsi tal-enerġija rinnovabbli, u/jew l-użu ta’ mmaniġġjar għaqli tal-enerġija, li b’hekk iwassal għal tnaqqis sinifikanti ta’ skart u emissjonijiet. Billi tikkontribwixxi għall-iżvilupp u l-użu ta’ manifattura aktar sostenibbli, effiċjenti fir-riżorsi u kompetittiva, KGħI tkun tista’ twassal għal bidla fil-komportament tal-industrija u tal-konsumaturi u wkoll toħloq impatt sistemiku.

KGħI fuq il-manifattura b’valur miżjud jista’ jkollha wkoll rwol tassew importanti u impatt fil-livell reġjonali: It-trawwim tal-ħolqien ta’ ġruppi reġjonali interkonnessi bi trasferimenti u kollaborazzjoni lokali, l-iżvilupp ta’ kompetenzi f’teknoloġiji tal-manifattura ta' livell għoli, u l-iżvilupp ta' eċċellenza fit-teknoloġiji ta' manifattura ikunu l-missjonijiet ewlenin għal KGħI fuq livell reġjonali. F'din il-konnessjoni, għandha tingħata attenzjoni speċifika lil dawk ir-reġjuni li huma aktar affetwati minn kapaċità ta’ manifattura li qed tonqos kif ukoll lil SMEs.

Waħda mill-isfidi ewlenin biex jintlaħaq dan kollu hija d-disponibilità ta’ ħaddiema bi kwalifiki għolja li huma biżżejjed kemm fil-kwalità kif ukoll fin-numru. Għaldaqstant, KGħI jkollha rwol tassew importanti fl-iffurmar mill-ġdid tax-xenarju tal-edukazzjoni f’dan il-qasam. Bil-ħolqien ta’ rabtiet aktar mill-qrib bejn min qed jitlob il-kapaċitajiet u l-fornituri tal-edukazzjoni, KGħI tippromwovi gradi konġunti ta’ wara l-kisba tal-lawrja, taħriġ professjonali ta’ wara l-kisba tal-lawrja u korsijiet industrijali “li jirreflettu l-ħajja reali”.

Il-bini tal-kapaċità jkun ukoll element ċentrali ta’ KGħI fil-manifattura b’valur miżjud. Dan jikkonċerna mhux biss il-provvista ta’ ħaddiema bi kwalifiki għolja iżda wkoll il-possibilità li l-KGħI tkun stabbilita bħala forum ta’ interazzjoni u promozzjoni ta’ kapaċitajiet u kompetenzi transdixxiplinarji, partikolarment għall-ikkombinar ta’ teknoloġiji abilitanti essenzjali multipli kif proposti mill-Grupp ta’ Livell Għoli dwar Teknoloġiji Abilitanti Essenzjali (KETs) (8).

KGħI f’dan il-qasam ikollha l-potenzjal li tlaqqa' flimkien atturi u partijiet interessati differenti f'dan is-settur tassew transdixxiplinarju, inklużi partijiet ewlenin upstream u downstream tal-katina tal-valur. Dan jinkludi industriji tal-ipproċessar (pereżempju azzar jew kimiki) li huma marbuta immedjatament mal-katina tal-valur għall-manifattura b’valur miżjud.

3.   SINERĠIJI U PUNTI KOMPLEMENTARI MA’ INIZJATTIVI EŻISTENTI

KGħI kif deskritta hawn fuq tkun komplementari għal numru ta’ inizjattivi oħra tal-Unjoni, kif ukoll fil-livell ta’ Stati Membri u assoċjazzjonijiet tal-industrija.

Barra mill-ETP “"Manufuture" diġà msemmi, tista’ tistabbilixxi wkoll rabtiet mal-ETPs dwar l-Integrazzjoni ta’ Sistemi Intelliġenti u l-Inizjattiva Konġunta dwar it-Teknoloġija (JTI) dwar Sistemi tal-Kompjuter Inkorporati. Is-Sħubija Pubblika Privata (PPP) dwar il-Fabbriki tal-Futur u oħrajn li potenzjalment jitnedew skont Orizzont 2020 f’dan il-qasam tematiku kif ukoll numru ta’ proġetti ta’ programmi qafas (FP) ikunu wkoll sħab naturali ta’ kooperazzjoni. Il-KGħI tikkunsidra l-prijoritajiet ta’ riċerka u l-pjanijiet ta’ azzjoni definiti fil-qafas tal-ETPs u x-xogħol ta’ riċerka mwettaq s’issa mill-proġetti ta’ JTI, PPP and FP f’dan il-qasam.

Bl-istess mod, tibni fuq proġetti ta’ replikazzjoni tas-suq tal-ekoinnovazzjoni, skont is-CIP (Programm tal-Kompetittività u l-Innovazzjoni), fejn ġiet żviluppata esperjenza fil-qasam tal-manifattura sostenibbli. Din l-esperjenza tkompli b’Orizzont 2020 fil-kuntest tal-isfidi tas-soċjetà tat-tibdil fil-klima, l-ambjent, l-effiċjenza tar-riżorsi u l-materja prima. Jistgħu jitqiesu wkoll is-sinerġiji mal-programm pilota tal-Verifika tat-Teknoloġiji Ambjentali, li jimmira għall-promozzjoni ta' teknoloġiji ambjentali b'valur kbir billi jipprovdi validazzjoni ta' parti terza tar-rendiment tagħhom.

KGħI tal-manifattura b’valur miżjud tista’ tkun ukoll punt ta’ konnessjoni għal effetti ta’ sinerġija mal-Kunsill Ewropew tar-Riċerka fit-Teknoloġija, li jirrakkomanda l-Grupp ta’ Livell Għoli dwar Teknoloġiji Abilitanti Essenzjali għall-promozzjoni ta’ eċċellenza fir-riċerka u l-innovazzjoni teknoloġika.

KGħI f’dan il-qasam tkun komplementari għal dawn l-attivitajiet peress li din tiffoka fuq attivitajiet transdixxiplinarji fit-trijangolu tal-għarfien b’enfasi qawwija fuq edukazzjoni intraprenditorjali.

4.   KONKLUŻJONI

KGħI li tiffoka fuq l-integrazzjoni tal-partijiet interessati kollha kkonċernati bil-manifattura u li tpoġġi enfasi qawwija biex tifforma mill-ġdid l-aġenda tal-edukazzjoni f’dan il-qasam tkun adattata biex tindirizza l-isfidi elenkati hawn fuq. Din tissodisfa wkoll il-kriterji mressqa għall-għażla tat-temi tal-KGħI fl-ASI:

Tindirizza sfida rilevanti ekonomika u soċjali kbira li qed tiffaċċja l-Ewropa (biex iżżid il-kompetittività tal-Istati Membri fis-suq globali u tikkontribwixxi għall-iżvilupp ta’ proċess tal-manifattura iktar sostenibbli u ekoloġiku), u tikkontribwixxi għat-twettiq tal-aġenda tat-tkabbir intelliġenti u sostenibbli ta’ Ewropa 2020.

Din l-enfasi tal-KGħI hija allinjata mal-prijoritajiet definiti f’Orizzont 2020 u hi komplementari għal inizjattivi oħra tal-Unjoni f’dan il-qasam.

Tista’ tibni fuq settur industrijali solidu li jkun attratt minn KGħI.

Toffri possibbiltajiet għal prodotti, servizzi u mudelli tan-negozju emerġenti varji, u – fuq kollox – tkun adatta biex tindirizza l-bżonn urġenti għal nies kwalifikati f’dan is-settur.

Tieħu approċċ sistemiku u għalhekk tirrikjedi xogħol transdixxiplinarju u l-iżvilupp ta’ edukazzjoni ġdida bejn id-dixxiplini.

Tgħaqqad massa kritika ta’ riċerka eċċellenti, innovazzjoni, edukazzjoni u partijiet interessati fit-taħriġ tul il-katina tal-valur, li kieku ma kinux jingħaqdu flimkien

Tindirizza l-paradoss Ewropew, peress li tagħmel kapital mill-bażi qawwija ta’ riċerka tal-Unjoni u ssib approċċi innovattivi ġodda biex tiżgura settur ta’ manifattura aktar kompetittiv, sostenibbli u b’riżorsi effiċjenti.

Dokument Informattiv 5:   Mobilità Urbana

1.   L-ISFIDA

It-tema ta’ trasport intelliġenti, favur l-ambjent u integrat ġiet identifikata bħala waħda mill-isfidi ewlenin tas-soċjetà li tkun indirizzata fil-qafas ta’ Orizzont 2020. Il-White Paper tal-2011 dwar it-Trasport issaħħaħ iktar l-importanza tat-teħid tal-azzjoni f’dan il-qasam fl-għaxar snin li ġejjin. Il-mobilità urbana hija kompitu bi sfida partikolari. Din tindirizza numru ta' temi bħat-trasport (inklużi kunċetti ġodda ta’ mobilità, organizzazzjoni tat-trasport, loġistika, sikurezza u sigurtà fis-sistemi ta’ trasport), kwistjonijiet ambjentali (tnaqqis fil-gassijiet b’effett serra, tniġġis tal-arja u storbju), ippjanar urban (kunċetti ġodda biex iqarrbu x-xogħol u l-għajxien), u għandha impatt importanti kemm fuq livell ekonomiku u kemm fuq dak soċjali (ħolqien ta’ negozji ġodda, impjiegi, inklużjoni soċjali, strateġiji ta’ akkomodazzjoni u lokazzjoni). L-għan globali huwa li tittejjeb il-kwalità tal-ħajja taċ-ċittadini Ewropej li – f’numri li dejjem jiżdiedu – jgħixu f’komunitajiet kbar urbani fejn tiġi ġġenerata ħafna mill-prestazzjoni ekonomika tal-Ewropa (9).

Mobilità urbana sostenibbli tista’ tintlaħaq biss jekk jinstabu innovazzjonijiet ġodda li jwasslu għal soluzzjonijiet aktar tajbin għall-ambjent, aktar inklussivi, aktar sikuri u aktar intelliġenti. In-nuqqas li jintlaħaq dan – f’perjodu ta’ żmien twil –jirriżulta fi spejjeż għoljin għas-soċjetà, ekoloġiċi u ekonomiċi. Madankollu, kunċetti ta’ mobilità innovattivi ġodda – partikolarment meta mezzi individwali ta’ trasport ikunu sostitwiti minn trasport pubbliku u mezzi kollettivi tat-trasport – għandhom ikunu aċċettati miċ-ċittadini. Waħda mill-akbar sfidi li għandhom ikunu indirizzati f’dan il-qasam hija li jitwasslu l-bidliet fil-komportament mingħajr żvantaġġi għall-kwalità tal-ħajja u l-ispiża tal-għajxien f’oqsma urbani.

2.   RILEVANZA U IMPATT

L-għan ewlieni ta’ KGħI dwar il-mobilità urbana jkun li tiġi żgurata sistema ta’ mobilità urbana aktar tajba għall-ambjent, aktar inklussiva, aktar sikura u aktar intelliġenti.

Kif diġà msemmi hawn fuq, it-tema hija tassew rilevanti minn perspettiva ta’ politika tas-soċjetà u pubblika. Hija rilevanti ħafna wkoll minn perspettiva soċjoekonomika peress li tinvolvi setturi ekonomiċi importanti f’termini ta’ PDG u tal-impjieg, bħas-setturi tal-karozzi u tal-kostruzzjoni. Barra minn dan, il-mobilità urbana hija marbuta mal-istrateġiji ta’ protezzjoni ambjentali u inkluża bis-sħiħ f’politiki ta’ inklużjoni soċjali, lokazzjoni, akkomodazzjoni u disinn urban.

KGħI dwar il-mobilità urbana hija skont il-prijoritajiet definiti kemm f’Orizzont 2020 u kemm mal-għanijiet ta’ strateġija ta’ Ewropa 2020 biex jintlaħaq żvilupp urban aktar intelliġenti, aktar sostenibbli, b’karbonju baxx u inklussiv. KGħI dwar din it-tema tista’ tikkontribwixxi għal kull wieħed mill-għanijiet ta’ strateġija ta’ Ewropa 2020, pereżempju bil-promozzjoni ta' soluzzjonijiet ekoeffiċjenti, skemi intelliġenti tal-ICT għall-ġestjoni tat-traffiku, u l-provvista ta' servizzi ta' trasport aktar effiċjenti u li ma jiswiex ħafna.

Fil-fatt, peress li l-mobilità urbana hija sistematika min-natura tagħha, KGħI f’dan il-qasam tista' toffri diversi possibilitajiet għall-innovazzjoni matul il-katina tal-innovazzjoni, bħall-iżvilupp ta’ sistemi ta’ trasport b’diversi modi, u soluzzjonijiet ta’ trasport aktar intelliġenti u aktar sostenibbli.

KGħI dwar il-mobilità urbana tibbaża fuq bażi teknoloġika u industrijali soda, u toffri potenzjal għal prodotti u servizzi ġodda (10), partikolarment fl-oqsma tal-ippjanar sostenibbli u l-ekoindustriji.

Barra minn dan, l-iżvilupp ta’ mudelli innovattivi ta’ mobilità urbana jista’ jibbenefika wkoll mill-attenzjoni qawwija u l-appoġġ għall-politika li din it-tema ta’ prijorità tgawdi minnha. Barra minn hekk, dawk il-mudelli urbani innovattivi jista’ jkollhom impatt globali jekk jiġu trasferiti bħala l-aħjar prassi lill-konglomerazzjonijiet urbani li qed jikbru b’mod massiv f’partijiet oħra tad-dinja, speċjalment fl-Afrika, l-Asja u l-Amerika Latina.

KGħI f’dan il-qasam ipoġġi l-mobilità urbana u l-ippjanar tat-trasport urban fil-kuntest usa’ ta’ ppjanar urban sostenibbli u l-iżvilupp spazjali fil-livell lokali u reġjonali. Għalhekk, il-KGħI jkollha l-vantaġġ li taħdem f’qasam multidixxiplinarju u transettorjali u li tikkontribwixxi biex jingħelbu l-livelli attwali ta’ frammentazzjoni organizzazzjonali li jiffaċċja dan is-settur. Dan jista’ joħloq l-opportunità biex titwaqqaf kooperazzjoni aktar mill-qrib bejn l-awtoritajiet pubbliċi (partikolarment f’livelli lokali u reġjonali), assoċjazzjonijiet lokali, u s-settur privat (bħal żviluppaturi u atturi fl-infrastruttura), istituzzjonijiet ta’ riċerka u universitajiet (bl-integrazzjoni tat-trijangolu tal-għarfien).

It-tqarrib ta’ sħab ta’ klassi dinjija f’konfigurazzjonijiet ġodda jipprovdi l-possibiità lill-KGħI dwar il-mobilità urbana li ttejjeb ir-riżorsi eżistenti u tisfrutta l-opportunitajiet ta' negozju maħluqa permezz ta' dawn il-katini ta' valur ġodda.

Il-KGħI dwar il-Mobilità Urbana tiffoka fuq dawk l-attivitajiet tat-trijangolu tal-innovazzjoni li jistgħu jibbenefikaw minn appoġġ addizzjonali tal-Unjoni permezz tal-EIT. Fil-verità, il-valur miżjud ewlieni ta’ KGħI f’dan il-qasam ikun ir-rwol tagħha fl-integrazzjoni tat-tliet oqsma tat-trijangolu tal-għarfien u biex twassal bidla sistematika fil-mod kif il-partijiet fl-innovazzjoni jaħdmu flimkien. Bl-istess mod, l-enfasi tal-KGħI fuq innovazzjoni mmexxija mill-bniedem, li tpoġġi lil studenti, riċerkaturi u intraprendituri fil-qalba tal-isforzi tal-KGħI tkun fundamentali biex jiġu indirizzati l-isfidi msemmija hawn fuq. Konsegwentement, ikun hemm enfasi qawwija fuq l-edukazzjoni/it-taħriġ, l-intraprenditorija u l-użu tar-riżultati, eż. l-iżvilupp ta' ħiliet u għarfien tal-professjonisti tat-trasport urban fl-amministrazzjonijiet lokali u reġjonali (tagħlim tul il-ħajja / programmi ta' skambju tal-persunal / taħriġ professjonali), il-proposta għal programmi speċifiċi tal-edukazzjoni għolja fil-Mobilità Urbana’(skejjel tas-sajf/skemi ta’ skambju), it-twassil b’suċċess ta’ kunċetti innovattivi tat-trasport fis-suq (appoġġ għal spin-offs u kumpaniji ġodda mill-universitajiet u l-istituzzjonijiet tar-riċerka, eċċ.).

Barra minn dan, il-kunċett ta’ kolokazzjoni jista’ jkun imsaħħaħ f’KGħI li tiffoka fuq din it-tema, peress li naturalment dan il-qasam tematiku għandu dimensjoni qawwija lokali u reġjonali.

3.   SINERĠIJI U PUNTI KOMPLEMENTARI MA’ INIZJATTIVI EŻISTENTI

Kwistjonijiet relatati mal-mobilità huma appoġġjati bis-sħiħ minn bosta inizjattivi tal-Unjoni. L-Unjoni hija impenjata bis-sħiħ f’dan il-qasam.

Rabtiet ma’ attivitajiet oħra tal-Unjoni jeżistu u jiġu mtejba. KGħI dwar il-mobilità urbana tqis l-azzjonijiet żviluppati fil-qafas tal-Pjan ta’ Azzjoni dwar il-Mobilità Urbana u l-Pjan ta’ Azzjoni tas-Sistema Intelliġenti tat-Trasport.

Tikkoopera, partikolarment, mal-inizjattivi Ewropej ippjanati dwar il-bliet u l-komunitajiet intelliġenti, li jiġbru fihom l-effiċjenza tal-enerġija, l-ICT u t-trasport urban.

KGħI, partikolarment, toħloq komplimentarjetà fl-edukazzjoni ta’ atturi ewlenin, iżda wkoll billi tipprovdi netwerk strutturat ta’ prattikanti li jkunu f’pożizzjoni tajba li jidentifikaw kundizzjonijiet ta' qafas u l-aqwa prattika fuq il-kwistjonijiet tal-politika u regolatorji li għandhom impatt fuq is-settur.

Hija meħtieġa wkoll il-koordinazzjoni mal-Inizjattiva tal-Programmazzjoni Konġunta “Urban Europe”, li tgħaqqad flimkien l-isforzi ta’ riċerka nazzjonali biex tbiddel żoni urbani f’ċentri ta’ innovazzjoni u teknoloġija, twettaq sistemi loġistiċi għal trasport ekoloġiku u intra-interurbani intelliġenti, tnaqqas l-impronta ekoloġika u ttejjeb in-newtralità tal-klima. KGħI f’dan il-qasam tħaffef u trawwem l-isfruttament ta’ riċerka pubblika eċċellenti magħquda flimkien minn dawn il-JPIs, u għalhekk jindirizzaw il-frammentazzjoni fix-xenarju tal-innovazzjoni.

L-inizjattiva CIVITAS li tappoġġja proġetti ta’ dimostrazzjoni u riċerka biex jimplimenta miżuri innovattivi fi trasport urban nadif, u l-Inizjattiva Ewropea Industrijali dwar Bliet u Komunitajiet Intelliġenti li għandha l-għan li tagħmel il-produzzjoni u l-użu tal-enerġija fl-ibliet aktar sostenibbli u effiċjenti jkunu wkoll inizjattivi ta’ kooperazzjoni naturali ta’ KGħI dwar il-mobilità urbana.

KGħI f’dan il-qasam tista’ tistabbilixxi wkoll rabtiet mal-Pjattaformi Ewropej għat-Teknoloġija (ETPs) marbuta mat-trasport u l-enerġija, is-Sħubiji Pubbliċi Privati (PPP) dwar karozzi tajbin għall-ambjent, u d-diversi proġetti tal-programm qafas (FP) f’dan il-qasam. Il-KGħI għandha tikkunsidra l-prijoritajiet ta’ riċerka u l-pjanijiet ta’ azzjoni definiti fil-qafas tal-ETPs u x-xogħol tar-riċerka mwettaq s’issa mill-proġetti PPP u FP biex itejbu u jaċċelleraw l-adozzjoni u l-isfruttament ta’ dawn ir-riżultati ta' riċerka.

Jiġu mfittxija wkoll rabtiet mal-“Alleanza Ewropea Mobbli u tal-Mobilità”. Kofinanzjata mill-Programm tal-Kompetittività u l-Innovazzjoni, l-Alleanza Ewropea Mobbli u tal-Mobilità timmira li tlaqqa' dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet fil-livelli reġjonali u nazzjonali biex jappoġġaw soluzzjonijiet innovattivi tas-servizz fl-industriji mobbli u tal-mobilità bil-ħsieb li jiġi mmobilizzat aktar appoġġ għall-SMEs tas-servizzi innovattivi f'dawn l-industriji.

Din tibni wkoll fuq Intelligent Energy Europe, ir-replikazzjoni tas-suq tal-ekoinnovazzjoni, u s-servizzi abbażi tal-ICT u proġetti pilota għal mobilità urbana intelliġenti taħt il-Programm għall-Kompetittività u l-Innovazzjoni (CIP).

KGħI f’dan l-qasam tkun komplementari għal dawn l-attivitajiet peress li din tiffoka fuq attivitajiet transdixxiplinarji fit-trijangolu tal-għarfien b’enfasi qawwija fuq prodotti u servizzi innovattivi u edukazzjoni intraprenditorjali.

KGħI li tiffoka fuq il-mobilità urbana tkun ukoll komplementari għal uħud mill-attivitajiet speċifiċi li diġà qed jitwettqu minn żewġ KGħI eżistenti. Partikolarment, l-attivitajiet ta’ Climate KGħI taħt it-tema ta’ tranżizzjoni għal bliet reżiljenti b’livell baxx ta’ karbonju, u xogħol ta’ EIT ICT Labs taħt l-oqsma tal-enfasi ta’ sistemi ta’ trasportazzjoni intelliġenti u bliet diġitali tal-futur. Il-KGħI dwar il-mobilità urbana tieħu ħsieb ix-xogħol imwettaq fil-qafas ta’ dawn il-KGħI u tpoġġih fil-kuntest usa’ ta’ sistema ta’ mobilità urbana aktar tajba għall-ambjent, aktar inklussiva, aktar sikura u aktar intelliġenti.

4.   KONKLUŻJONI

KGħI li tiffoka fuq il-mobilità urbana hija l-aktar adattata biex tindirizza l-isfidi msemmija hawn fuq. Din tissodisfa wkoll il-kriterji mressqa għall-għażla tat-temi tal-KGħI:

Tindirizza sfida ewlenija u rilevanti ekonomika u tas-soċjetà (biex tinkiseb sistema ta’ trasport Ewropea li hija effiċjenti fir-riżorsi, ma tagħmilx ħsara lill-ambjent, sikura u mingħajr problemi għall-benefiċċju taċ-ċittadini, l-ekonomija u s-soċjetà), u tikkontribwixxi għat-twettiq tal-aġenda Ewropa 2020 u l-għanijiet tagħha dwar il-klima u l-enerġija, l-impjiegi, l-innovazzjoni u l-edukazzjoni.

Din l-enfasi tal-KGħI hija allinjata mal-prijoritajiet definiti f’Orizzont 2020 u komplementari ma’ attivitajiet oħra tal-Unjoni fl-oqsma tat-trasport, tal-ambjent u tal-enerġija.

Bit-tisħiħ tal-ħsieb intraprenditorjali din tintegra t-teknoloġiji emerġenti ma’ katini ta’ valur ġodda u tappoġġja t-traduzzjoni ta’ riċerka akkademika fi prodotti u servizzi.

Għalhekk tindirizza l-paradoss Ewropew, peress li tagħmel kapital mill-bażi ta’ riċerka qawwija tal-Unjoni u ssib approċċi innovattivi ġodda biex tiżgura sistema ta’ mobilità urbana aktar tajba għall-ambjent, aktar inklussiva, aktar sikura u aktar intelliġenti.

Tgħaqqad massa kritika ta’ riċerka eċċellenti, innovazzjoni, edukazzjoni u partijiet interessati fit-taħriġ, li kieku ma kienux jingħaqdu flimkien.

Tadotta approċċ transettorjali u għalhekk tgħaqqad il-livelli differenti ta’ responsabilità minn entitajiet privati għal amministrazzjoni pubblika – partikolarment fuq livell lokali – saċ-ċittadin individwali.

Tirrikjedi xogħol transdixxiplinarju li jinvolvi oqsma differenti tal-għarfien, u l-iżvilupp ta’ tipi ġodda ta’ edukazzjoni fuq il-fruntieri bejn id-dixxiplini.


(1)  Regolament (KE) Nru 294/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Marzu 2008 li jistabbilixxi l-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (ĠU L 97, 9.4.2008, p. 1).

(2)  Regolament (UE) Nru 1291/2013 of 11 Diċembru 2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi Orizzont 2020 - Il-Programm ta' Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020), (Ara paġna 104 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(3)  Id-dokumenti informattivi jagħtu sinteżi tal-analiżi mwettqa dwar ir-relevanza u l-valur miżjud tal-ħolqien ta’ KGħI fit-temi proposti. Dawn jagħtu informazzjoni indikattiva dwar x’jista’ jagħmel KGħI fil-qasam speċifiku, iżda ma jippreskrivux l-attivitajiet u l-metodi ta’ ħidma futuri tal-KGħI.

(4)  In-nefqa fuq is-saħħa tvarja minn pajjiż għal ieħor. Is-sehem fil-PDG ivarja minn 1,1 sa 9,7 % u minn 4 % għal aktar minn 18 % tal-infiq pubbliku totali. Setturi relatati mas-saħħa għandhom intensità qawwija ta’ R&D: prodotti farmaċewtiċi u tal-bijoteknoloġija huma ħafna aktar fil-għadd minn kwalunkwe settur ieħor (15,9 %); it-tagħmir u s-servizzi għall-kura tas-saħħa huma wkoll għolja ħafna (6,8 %).

(5)  Pereżempju f’termini ta’ aċċess tal-pazjent għal mediċini ta’ kwalità għolja, li huwa ittardjat minħabba leġiżlazzjoni għall-approvazzjoni ta’ prodotti ġodda tad-droga fis-suq b’aktar ħin iddedikat għal testijiet u ċertifikazzjoni u għall-istabbiliment ta’ prezzijiet u modalitajiet ta’ rimborż.

(6)  F’dan id-dokument informattiv id-definizzjoni aktar limitata ta’ “materja prima mhux mill-enerġija u mhux mill-agrikoltura” ser tintuża sabiex titnaqqas id-duplikazzjoni potenzjali ma’ KGħI eżistenti tal-Bidla fil-Klima u l-Enerġija, kif ukoll oqsma oħra futuri ta’ prijorità ta’ KGħI bħall-ikel.

(7)  L-Organizzazzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura tan-Nazzjonijiet Uniti (FAO). 2009. Global agriculture towards 2050.

(8)  http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/ict/files/kets/hlg_report_final_en.pdf

(9)  Aktar minn 70 % tal-Ewropej jgħixu f’żoni urbani, li jirrappreżentaw aktar minn 25 % tat-territorju tal-Unjoni. Madwar 85 % tal-PDG tal-Unjoni huwa ġġenerat fiż-żoni urbani. L-urbanizzazzjoni huja mistennija li tiżdied fl-Ewropa għal 83 % sal-2050.

(10)  Xi eżempji ta’ swieq potenzjali ġodda: servizzi ġodda għal vjaġġaturi, manutenzjoni, u ġestjoni ta’ moviment tat-traffiku u konġestjoni fit-toroq; applikazzjonijiet ġodda f’vetturi; servizzi ta’ komunikazzjoni inklussivi biex jappoġġaw il-komunikazzjoni u jkun evitat l-ivvjaġġar (JRC 65426 EN).


20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/924


DEĊIŻJONI Nru 1313/2013/UE TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tas-17 ta’ Diċembru 2013

dwar Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili

(Test b’relevanza għaż-ŻEE)

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikolu 196 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz ta' att leġislattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (1),

Waqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva ordinarja,

Billi:

(1)

Minħabba ż-żieda sinifikanti fl-għadd u l-gravità tad-diżastri naturali u dawk ikkawżati mill-bniedem fl-aħħar snin u f'sitwazzjoni fejn diżastri fil-futur se jkunu aktar estremi u kumplessi b'konsegwenzi estensivi u fuq żmien itwal bħala riżultat, b'mod partikolari, tat-tibdil fil-klima u l-interazzjoni potenzjali bejn diversi perikli naturali u teknoloġiċi, approċċ integrat lejn il-ġestjoni tad-diżastri kull ma jmur qed isir aktar importanti. L-Unjoni Ewropea għandha tippromwovi s-solidarjetà u għandha tappoġġa, tikkomplementa u tiffaċilita l-koordinazzjoni tal-azzjonijiet tal-Istati Membri fil-qasam tal-protezzjoni ċivili bil-għan li jkun hemm titjib fl-effikaċja ta' sistemi għall-prevenzjoni, it-tħejjija u r-reazzjoni għad-diżastri naturali u dawk ikkawżati mill-bniedem.

(2)

Mekkaniżmu Komunitarju tal-Protezzjoni Ċivili ġie stabbilit permezz tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2001/792/KE, Euratom (2), riformulat bid-Deċiżjoni tal-Kunsill 2007/779/KE, Euratom. L-iffinanzjar ta' dak il-Mekkaniżmu ġie żgurat bid-Deċiżjoni tal-Kunsill 2007/162/KE, Euratom (3), li stabbilixxiet Strument Finanzjarju tal-Protezzjoni Ċivili ("l-Istrument Finanzjarju"). Hija tipprovdi li tingħata għajnuna finanzjarja mill-Unjoni, kemm bħala kontribut għat-titjib fl-effikaċja tar-reazzjoni għal emerġenzi ewlenin kif ukoll għat-tisħiħ ta' miżuri ta' prevenzjoni u tħejjija għat-tipi kollha ta' emerġenzi, inkluża l-kontinwazzjoni ta' miżuri li ttieħdu qabel skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill 1999/847/KE (4). L-Istrument Finanzjarju jiskadi fil-31 ta' Diċembru 2013.

(3)

Il-protezzjoni li għandha tiġi żgurata taħt il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili (il-"Mekkaniżmu tal-Unjoni") għandha primarjament tkopri l-persuni, imma wkoll l-ambjent u l-proprjetà, inkluż il-wirt kulturali, kontra kull tip ta' diżastru naturali u dak ikkawżat mill-bniedem, inklużi diżastri ambjentali, tniġġis tal-baħar u emerġenzi akuti tas-saħħa, li jseħħu ġewwa jew barra l-Unjoni. L-għajnuna tal-protezzjoni ċivili u kwalunkwe għajnuna oħra f'emerġenza skont il-Mekkaniżmu tal-Unjoni tista' tkun meħtieġa f'dawk id-diżastri kollha biex tikkomplementa l-kapaċitajiet ta’ reazzjoni tal-pajjiż affettwat. Rigward diżastri kkawżati minn atti terroristiċi, jew minn inċidenti nukleari jew radjoloġiċi, il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandu jkopri biss l-azzjonijiet ta' tħejjija u ta' reazzjoni fil-qasam tal-protezzjoni ċivili.

(4)

Il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandu jikkontribwixxi wkoll għall-implimentazzjoni tal-Artikolu 222 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) billi jagħmel ir-riżorsi u l-kapaċitajiet tiegħu disponibbli skont kif ikun meħtieġ.

(5)

Il-Mekkaniżmu tal-Unjoni jikkostitwixxi espressjoni viżibbli ta' solidarjetà Ewropea billi jiżgura kontribut prattiku u f'waqtu għall-prevenzjoni u għat-tħejjija għal diżastri u r-reazzjoni għad-diżastri u d-diżastri imminenti mingħajr preġudizzju għall-prinċipji gwida u arranġamenti rilevanti fil-qasam tal-protezzjoni ċivili. Għalhekk, din id-Deċiżjoni ma għandhiex taffettwa d-drittijiet u l-obbligi reċiproċi tal-Istati Membri fit-trattati bilaterali jew multilaterali, li jirreferu għall-materji koperti b’din id-Deċiżjoni, u lanqas ir-responsabbiltà tal-Istati Membri biex jipproteġu persuni, l-ambjent, u l-proprjetà fit-territorju tagħhom.

(6)

Il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandu jikkunsidra b'mod xieraq il-liġi rilevanti tal-Unjoni u l-impenji internazzjonali, u jagħmel l-aħjar użu minn sinerġiji permezz ta' inizjattivi rilevanti tal-Unjoni, bħall-programm Ewropew ta' Osservazzjoni tad-Dinja (Copernicus), il-Programm Ewropew għall-Ħarsien tal-Infrastruttura Kritika (EPCIP) u l-Ambjent Komuni għall-Iskambju tal-Informazzjoni (CISE).

(7)

Ir-rwol tal-awtoritajiet reġjonali u lokali fil-ġestjoni tad-diżastri huwa ta' importanza kbira. Jeħtieġ għalhekk li l-awtoritajiet reġjonali u lokali jkunu involuti b'mod xieraq fl-attivitajiet li jsiru taħt din id-Direttiva skont l-istrutturi nazzjonali tal-Istati Membri.

(8)

Il-prevenzjoni hija ta' importanza kruċjali għall-protezzjoni kontra d-diżastri u tirrikjedi aktar azzjoni kif mitlub fil-Konklużjonijiet tal-Kunsill tat-30 ta' Novembru 2009 u fir-Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-21 ta' Settembru 2010 dwar il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni intitolata "Approċċ Komunitarju dwar il-prevenzjoni tad-diżastri naturali u dawk ikkawżati mill-bniedem". Il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandu jinkludi qafas ġenerali ta' politika għal azzjonijiet tal-Unjoni rigward il-prevenzjoni tar-riskju tad-diżastri mmirat għall-ksib ta' livell ogħla ta' protezzjoni u reżiljenza kontra d-diżastri bil-prevenzjoni jew it-tnaqqis tal-effetti tagħhom u bit-trawwim ta' kultura ta' prevenzjoni, inkluż kont debitu tal-impatt probabbli tat-tibdil fil-klima u l-ħtieġa għal azzjoni xierqa ta' adattament. Minn din il-perspettiva, il-valutazzjonijiet tar-riskju, l-ippjanar tal-ġestjoni tar-riskju, il-valutazzjoni tal-kapaċità ta' ġestjoni tar-riskju mwettqa minn kull Stat Membru f'livell nazzjonali jew f'livell subnazzjonali xieraq li tinvolvi, kif ikun meħtieġ, servizzi rilevanti oħra, perspettiva tar-riskji mħejjija fil-livell tal-Unjoni u evalwazzjoni bejn il-pari huma essenzjali biex jiżguraw approċċ integrat għal ġestjoni ta' diżastri, bir-rabta bejn azzjonijiet ta' prevenzjoni tar-riskju, ta' tħejjija u ta' reazzjoni. Għalhekk, il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandu jinkludi qafas ġenerali għall-kondiviżjoni ta' informazzjoni dwar ir-riskji u l-kapaċitajiet ta' ġestjoni tar-riskju mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 346 tat-TFUE, li jiżgura li l-ebda Stat Membru ma għandu jkun obbligat jipprovdi informazzjoni li huwa jqis li l-iżvelar tagħha jmur kontra l-interessi essenzjali tas-sigurtà tiegħu.

(9)

Permezz tal-kontribuzzjoni għall-iżvilupp ulterjuri u l-integrazzjoni aħjar ta' sistemi transnazzjonali ta' individwazzjoni u sistemi ta' twissija u ta' allarm bikrija li jkunu ta' interess Ewropew, l-Unjoni għandha tgħin lill-Istati Membri jnaqqsu kemm jista' jkun il-ħin meħtieġ ta' reazzjoni għad-diżastri u jwissu liċ-ċittadini tal-Unjoni. Tali sistemi għandhom iqisu u jibnu fuq is-sorsi u s-sistemi eżistenti u futuri ta' informazzjoni, filwaqt li jinkoraġġixxu teknoloġiji rilevanti ġodda.

(10)

Il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandu jinkludi qafas ġenerali ta' politika mmirat biex kontinwament itejjeb il-livell ta' tħejjija tas-sistemi ta' protezzjoni ċivili, is-servizzi, il-persunal tagħhom u l-popolazzjoni ġewwa l-Unjoni. Dan għandu jinkludi programm ta' eżerċizzji, programm ta' tagħlimiet meħuda kif ukoll programmi u netwerk ta' taħriġ, fil-livell tal-Unjoni u tal-Istat Membru, rigward il-prevenzjoni tad-diżastri, u t-tħejjija u r-reazzjoni għalihom kif mitlub fil-Konklużjonijiet tal-Kunsill tas-27 ta' Novembru 2008 dwar arranġamenti Ewropej ta' taħriġ għall-ġestjoni tad-diżastri.

(11)

L-iżvilupp ta’ moduli tal-intervent ta' għajnuna tal-protezzjoni ċivili, li jkunu magħmulin mir-riżorsi ta’ Stat Membru wieħed jew aktar, li jimmiraw li jkunu kompletament interoperabbli, għandu jiġi segwit sabiex tissaħħaħ il-kooperazzjoni fil-qasam tal-protezzjoni ċivili u tkompli tiġi żviluppata r-reazzjoni rapida kkoordinata u konġunta tal-Istati Membri. Il-moduli għandhom ikunu organizzati fil-livell tal-Istati Membri u jkunu soġġetti għal kmand u l-kontroll tagħhom.

(12)

Il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandu jiffaċilita l-mobilizzazzjoni u l-koordinazzjoni ta' interventi ta' għajnuna. Il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandu jkun ibbażat fuq struttura tal-Unjoni li tikkonsisti f'Ċentru ta' Koordinazzjoni tar-Reazzjoni f'każ ta' Emerġenza (ERCC), Kapaċità Ewropea ta’ Reazzjoni f'każ ta' Emerġenza (EERC) fil-forma ta' konsorzju volontarju ta' kapaċitajiet impenjati minn qabel mill-Istati Membri, esperti mħarrġa, Sistema Komuni ta' Komunikazzjoni u Informazzjoni f'każ ta' Emerġenza (CECIS) ġestita mill-Kummissjoni u punti ta' kuntatt fl-Istati Membri. Hija għandha tipprovdi qafas għall-ġbir ta' informazzjoni vvalidata dwar is-sitwazzjoni, għad-diffużjoni fost l-Istati Membri u għall-qsim ta’ lezzjonijiet meħuda mill-interventi.

(13)

Sabiex jittejjeb l-ippjanar tal-operazzjonijiet ta' reazzjoni għad-diżastri skont il-Mekkaniżmu tal-Unjoni u tittejjeb id-disponibbiltà ta' kapaċitajiet prinċipali, jeħtieġ li tiġi żviluppata EERC fil-forma ta' konsorzju volontarju ta' kapaċitajiet impenjati minn qabel mill-Istati Membri u proċess strutturat biex jiġu identifikati l-lakuni potenzjali fil-kapaċitajiet.

(14)

Fir-rigward tal-interventi ta' għajnuna bħala reazzjoni għad-diżastri 'l barra mill-Unjoni, il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandu jiffaċilita u jappoġġa azzjonijiet meħuda mill-Istati Membri u l-Unjoni bħala entità sħiħa sabiex tiġi promossa l-konsistenza f'ħidma internazzjonali tal-protezzjoni ċivili. In-Nazzjonijiet Uniti, fil-każijiet fejn tkun preżenti, għandha rwol ta’ koordinament globali għall-operazzjonijiet ta’ għajnuna fil-pajjiżi terzi. L-għajnuna pprovduta skont il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandha tiġi kkoordinata man-Nazzjonijiet Uniti u ma' atturi internazzjonali oħra rilevanti biex tkabbar kemm jista' jkun l-użu tar-riżorsi disponibbli u tevita kwalunkwe duplikazzjoni inutli tal-isforzi. Il-koordinazzjoni mtejba tal-għajnuna fil-protezzjoni ċivili permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni hija prerekwiżit għall-appoġġ tal-isforz ta' koordinazzjoni globali u l-iżgurar ta’ kontribut komprensiv tal-Unjoni għall-isforz globali ta’ għajnuna. F'diżastri fejn l-għajnuna tingħata kemm taħt il-Mekkaniżmu tal-Unjoni kif ukoll taħt ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1257/96 (5), il-Kummissjoni għandha tiżgura l-effikaċja, il-koerenza u l-komplementarjetà tar-reazzjoni komprensiva tal-Unjoni, fir-rigward tal-Kunsens Ewropew dwar l-Għajnuna Umanitarja (6).

(15)

Jeħtieġ li jittejbu d-disponibbiltà u l-aċċessibbiltà ta’ mezzi adegwati tat-trasport biex jiġi appoġġat l-iżvilupp ta’ kapaċità ta’ reazzjoni rapida fuq il-livell tal-Unjoni. L-Unjoni għandha tappoġġa u tikkomplementa l-isforzi tal-Istati Membri billi tiffaċilita l-koordinazzjoni u l-ġbir flimkien tar-riżorsi tat-trasport u billi tikkontribwixxi, fejn meħtieġ, għall-iffinanzjar ta' mezzi addizzjonali ta' trasport, soġġetti għal ċerti kriterji u b'kont meħud tas-sistemi eżistenti.

(16)

Interventi ta' għajnuna għandhom ikunu mmexxija mit-talbiet u soġġetti għal koordinazzjoni sħiħa fuq il-post sabiex tinkiseb l-akbar effikaċja possibbli u jkun żgurat l-aċċess għal popolazzjonijiet affettwati. Il-Kummissjoni għandha tipprovdi appoġġ loġistiku xieraq għat-timijiet ta' esperti mibgħuta.

(17)

Il-Mekkaniżmu tal-Unjoni jista' jintuża wkoll biex jipprovdi appoġġ ta' protezzjoni ċivili lill-għajnuna konsulari għaċ-ċittadini tal-Unjoni f'każijiet ta' diżastri f'pajjiżi terzi, jekk dan jintalab mill-awtoritajiet konsulari tal-Istati Membri kkonċernati. L-Istati Membri kkonċernati għandhom, kull fejn possibbli, jikkoordinaw tali talbiet bejniethom u ma' atturi rilevanti oħra biex jiżguraw l-aħjar użu mill-Mekkaniżmu tal-Unjoni u jevitaw diffikultajiet prattiċi fuq il-post. Dan l-appoġġ jista' jintalab pereżempju mill-"Istat Mexxej" jew l-Istat Membru li qed jikkoordina l-għajnuna għaċ-ċittadini kollha tal-Unjoni. Il-kunċett tal-"Istat Mexxej" għandu jinftiehem skont il-linji gwida tal-Unjoni Ewropea dwar l-implimentazzjoni tal-kunċett tal-Istat Mexxej konsulari (7). Din id-Deċiżjoni tapplika mingħajr preġudizzju għar-regoli tal-Unjoni dwar il-protezzjoni konsulari għaċ-ċittadini tal-Unjoni barra minn pajjiżhom.

(18)

Meta jiġu ppjanati operazzjonijiet ta' reazzjoni, huwa utli li jinżammu ukoll kuntatti ma' organizzazzjonijiet mhux governattivi rilevanti u entitajiet rilevanti oħra biex tiġi identifikata kwalunkwe kapaċità ta' reazzjoni oħra li jista' jkun li ssir disponibbli f'każ ta' diżastri permezz tal-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri.

(19)

L-użu ta’ mezzi militari taħt tmexxija ċivili bħala l-aħħar rimedju jista' jikkostitwixxi kontribut importanti għar-reazzjoni għad-diżastri. Meta l-użu ta’ kapaċitajiet militari għall-appoġġ ta' operazzjonijiet ta' protezzjoni ċivili jitqies xieraq, il-kooperazzjoni mal-persunal militari għandha ssegwi l-modalitajiet, il-proċeduri u l-kriterji stabbiliti mill-Kunsill jew mill-korpi kompetenti tiegħu biex il-kapaċitajiet militari rilevanti għall-protezzjoni ċivili jkunu disponibbli għall-Mekkaniżmu tal-Unjoni u għandha tkun konformi mal-linji gwida internazzjonali rilevanti.

(20)

Meta l-għajnuna taħt il-Mekkaniżmu tal-Unjoni tikkontribwixxi għal reazzjoni umanitarja tal-Unjoni, partikolarment f'emerġenzi kumplessi, l-azzjonijiet li jirċievu assistenza finanzjarja skont din id-Deċiżjoni għandhom ikunu konsistenti mal-prinċipji umanitarji u l-prinċipji dwar l-użu tal-protezzjoni ċivili u tar-riżorsi militari stabbiliti fil-Kunsens Ewropew dwar l-Għajnuna Umanitarja.

(21)

Għandha tkun possibbli l-parteċipazzjoni ta' pajjiżi tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles (EFTA) li huma membri taż-Żona Ekonomika Ewropea (ŻEE), tal-pajjiżi aderenti, tal-pajjiżi kandidati u tal-kandidati potenzjali. Il-pajjiżi kandidati u l-kandidati potenzjali li ma jipparteċipawx fil-Mekkaniżmu tal-Unjoni, kif ukoll il-pajjiżi li huma parti mill-Politika Ewropea tal-Viċinat (PEV), għandhom jibbenefikaw ukoll minn ċerti azzjonijiet iffinanzjati skont din id-Deċiżjoni.

(22)

Sabiex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' din id-Deċiżjoni, il-Kummissjoni għandha tingħata setgħat ta' implimentazzjoni fir-rigward tal-interazzjoni tal-ERCC mal-punti ta' kuntatt tal-Istati Membri u l-proċeduri operazzjonali għar-reazzjoni għad-diżastri ġewwa u barra l-Unjoni; il-komponenti taċ-CECIS u l-organizzazzjoni tal-kondiviżjoni tal-informazzjoni permezz taċ-CECIS; il-proċess għall-istazzjonar ta' timijiet ta' esperti; l-identifikazzjoni ta' moduli, kapaċitajiet oħra ta' reazzjoni u esperti; ir-rekwiżiti operazzjonali għall-funzjonament u l-interoperabbiltà tal-moduli; il-miri tal-kapaċità, ir-rekwiżiti rigward kwalità u interoperabbiltà u l-proċedura ta' ċertifikazzjoni u reġistrazzjoni meħtieġa għall-funzjonament tal-EERC, kif ukoll arranġamenti finanzjarji; l-identifikazzjoni u t-tnaqqis tal-lakuni fl-EERC; l-organizzazzjoni ta' programm ta' taħriġ, qafas ta' eżerċizzju u programm tat-tagħlimiet meħuda; u l-organizzazzjoni tal-appoġġ għat-trasport ta' assistenza. Dawk is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati f'konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8).

(23)

Il-proċedura ta' eżami għandha tintuża għall-adozzjoni tal-atti ta’ implimentazzjoni provduti f'din id-Deċiżjoni.

(24)

Din id-Deċiżjoni ssaħħaħ il-kooperazzjoni bejn l-Unjoni u l-Istati Membri u tiffaċilita l-koordinazzjoni fil-qasam tal-protezzjoni ċivili, billi tippermetti azzjonijiet aktar effikaċi minħabba l-iskala u l-komplementarjetà. Fejn il-kapaċitajiet ta’ reazzjoni ta’ Stat Membru ma jkunux jistgħu jlaħħqu ma’ diżastru, dak l-Istat jista' jiddeċiedi li jagħmel appell għall-Mekkaniżmu tal-Unjoni biex jikkomplementa r-riżorsi tiegħu stess tal-protezzjoni ċivili u riżorsi oħra ta' reazzjoni għad-diżastri.

(25)

Billi l-objettivi ta' din id-Direttiva ma jistax jinkiseb b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda pjuttost jista', minħabba l-iskala jew l-effetti, jinkiseb aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f'konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F'konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, din id-Deċiżjoni ma tmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ biex jintlaħaq dawk l-objettivi.

(26)

Din id-Deċiżjoni ma taffettwax azzjonijiet li jaqgħu taħt att leġislattiv tal-Unjoni futur dwar l-istabbiliment ta' strument għall-istabbiltà], il-miżuri dwar is-saħħa pubblika adottati taħt l-atti legali tal-Unjoni li jikkonċernaw programmi ta' azzjoni tal-Unjoni fil-qasam tas-saħħa, u lanqas il-miżuri għas-sigurtà tal-konsumatur adottati taħt att leġislattiv tal-Unjoni futur dwar programm għall-konsumatur għall-perijodu 2014-2020.

(27)

Għal raġunijiet ta' koerenza, l-azzjonijiet li jaqgħu taħt id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2007/124/KE, Euratom (9) u taħt att leġislattiv tal-Unjoni futur dwar l-istabbiliment, bħala parti mill-Fond tas-Sigurtà Interna, tal-istrument għall-appoġġ finanzjarju appoġġ finanzjarju għall-kooperazzjoni tal-pulizija, il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-kriminalità u l-ġestjoni ta' kriżijiet jew li huma relatati maż-żamma tal-ordni pubbliku u s-salvagwardja tas-sigurtà interna mhumiex koperti minn din id-Deċiżjoni. Din id-Deċiżjoni m'għandhiex tapplika għal attivitajiet koperti mir-Regolament (KE) Nru 1257/96.

(28)

Id-dispożizzjonijiet ta' din id-Deċiżjoni huma mingħajr preġudizzju għall-adozzjoni ta' atti legalment vinkolanti skont it-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea dwar l-Enerġija Atomika, li jistabbilixxi miżuri speċifiċi għall-emerġenzi f'każ ta' diżastri nukleari jew radjoloġiċi.

(29)

Din id-Deċiżjoni tkopri azzjonijiet fil-qasam tal-prevenzjoni tat-tniġġis tal-baħar, u t-tħejjija u r-reazzjoni għalih bl-eċċezzjoni ta' azzjonijiet li jaqgħu taħt ir-Regolament (KE) Nru 1406/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10).

(30)

Sabiex il-Kummissjoni tiżgura l-implimentazzjoni ta' din id-Deċiżjoni, il-Kummissjoni tista' tiffinanzja dawk attivitajiet relatati mat-tħejjija, il-monitoraġġ, il-kontroll, il-verifika u l-evalwazzjoni li huma meħtieġa għall-ġestjoni tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni u għall-ksib tal-objettivi tiegħu.

(31)

Ir-rimborż ta' spejjeż u l-għoti ta' kuntratti ta' akkwist pubbliku u ta' għotjiet taħt din id-Deċiżjoni għandu jiġi implimentat skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11). Minħabba n-natura speċifika tal-azzjoni fil-qasam tal-protezzjoni ċivili, huwa xieraq li jiġi previst li jistgħu jingħataw għotjiet lil persuni legali rregolati bid-dritt privat jew pubbliku. Huwa wkoll importanti li r-regoli tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 jiġu osservati, b'mod partikolari fir-rigward tal-prinċipji ta' ekonomija, effiċjenza u effikaċja stabbiliti fih.

(32)

L-interessi finanzjarji tal-Unjoni għandhom jiġu mħarsa permezz ta’ miżuri proporzjonati matul iċ-ċiklu tal-infiq kollu kemm hu, li jinkludu l-prevenzjoni, l-individwazzjoni u l-investigazzjoni ta’ irregolaritajiet, l-irkupru ta’ fondi mitlufa, indebitament imħallsa jew użati b’mod mhux korrett u, fejn xieraq, penali amministrattivi u finanzjarji f'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

(33)

Din id-Deċiżjoni tistabbilixxi pakkett finanzjarju għad-durata sħiħa tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni li għandu jikkostitwixxi l-ammont primarju ta' referenza, fis-sens tal-Punt 17 tal-Ftehim Interistituzzjonali tat-2 ta’ Diċembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar id-dixxiplina baġitarja, dwar il-kooperazzjoni fi kwistjonijiet baġitarji u dwar il-ġestjoni finanzjarja tajba (12), għall-Parlament Ewropew u l-Kunsill matul il-proċedura baġitarja annwali. Dan l-ammont ta' referenza huwa parzjalment iffinanzjat mill-Intestatura 3 "Sigurtà u Ċittadinanza" u parzjalment mill-Intestatura 4 "Ewropa Globali" tal-qafas finanzjarju pluriennali 2014-2020.

(34)

Il-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni ta' din id-Deċiżjoni għandu jiġi allokat skont il-perċentwali stipulati fl-Anness I.

(35)

Sabiex tirrevedi l-mod kif jitqassam il-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni ta' din id-Deċiżjoni sat-30 ta' Ġunju 2017, fid-dawl tal-eżitu tal-evalwazzjoni interim, is-setgħa li tadotta atti skont l-Artikolu 290 tat-TFUE għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni. Il-proċedura ta' urġenza għandha tapplika jekk, fi kwalunkwe mument, tkun meħtieġa reviżjoni immedjata tar-riżorsi baġitarji disponibbli għal azzjonijiet ta' reazzjoni. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni tagħmel konsultazzjonijiet xierqa matul il-ħidma preparatorja tagħha, inkluż fil-livell ta' esperti. Il-Kummissjoni, meta tkun qiegħda tħejji u tfassal atti ddelegati, għandha tiżgura t-trasmissjoni simultanja, f’waqtha u xierqa tad-dokumenti relevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(36)

Din id-Deċiżjoni għandha tapplika mill-1 ta' Jannar 2014 peress li hija relatata mal-qafas finanzjarju pluriennali 2014-2020,

ADOTTAW DIN ID-DEĊIŻJONI:

KAPITOLU I

OBJETTIVI ĠENERALI U SPEĊIFIĊI, SUĠĠETT, KAMP TA' APPLIKAZZJONI U DEFINIZZJONIJIET

Artikolu 1

Objettiv ġenerali u suġġett

1.   Il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili (il-"Mekkaniżmu tal-Unjoni") għandu jimmira li jsaħħaħ il-kooperazzjoni bejn l-Unjoni u l-Istati Membri u li jiffaċilita l-koordinazzjoni fil-qasam tal-protezzjoni ċivili sabiex itejjeb l-effikaċja tas-sistemi għall-prevenzjoni, it-tħejjija u r-reazzjoni għad-diżastri naturali u dawk ikkawżati mill-bniedem.

2.   Il-protezzjoni li għandha tiġi żgurata taħt il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandha primarjament tkopri l-persuni, imma wkoll l-ambjent u l-proprjetà, inkluż il-wirt kulturali, kontra kull tip ta' diżastru naturali u dawk ikkawżati mill-bniedem, inklużi l-konsegwenzi ta' atti terroristiċi u ta' diżastri teknoloġiċi, radjoloġiċi jew ambjentali, tniġġis tal-baħar u emerġenzi akuti tas-saħħa, li jseħħu ġewwa jew barra l-Unjoni. Fil-każ tal-konsegwenzi ta' atti terroristiċi jew diżastri radjoloġiċi, il-Mekkaniżmu tal-Unjoni jista' jkopri biss l-azzjonijiet ta' tħejjija u ta' reazzjoni.

3.   Il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandu jippromwovi s-solidarjetà bejn l-Istati Membri permezz ta' kooperazzjoni u koordinazzjoni prattiċi, mingħajr preġudizzju għar-responsabbiltà primarja tal-Istati Membri li jħarsu l-persuni, l-ambjent u l-proprjetà, inkluż il-wirt kultural,i fit-territorju tagħhom kontra diżastri u li jipprovdu kapaċitajiet suffiċjenti lis-sistemi tagħhom ta' ġestjoni tad-diżastri biex jippermettulhom ilaħħqu b'mod adegwat u konsistenti ma' diżastri ta' natura u skala li jistgħu raġonevolment jistennew u jkunu ppreparati għalihom.

4.   Din id-Deċiżjoni tistabbilixxi r-regoli ġenerali għall-Mekkaniżmu tal-Unjoni u r-regoli għall-għoti ta' assistenza finanzjarja taħt il-Mekkaniżmu tal-Unjoni.

5.   Il-Mekkaniżmu tal-Unjoni ma għandu jaffettwa bl-ebda mod l-obbligi taħt l-atti legali rilevanti eżistenti tal-Unjoni, taħt it-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika jew taħt ftehimiet internazzjonali eżistenti.

6.   Din id-Deċiżjoni ma għandhiex tapplika għall-azzjonijiet imwettqa skont ir-Regolament (KE) Nru 1257/96, ir-Regolament (KE) Nru 1406/2002, ir-Regolament (KE) Nru 1717/2006, id-Deċiżjoni Nru 1082/2013/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13) jew leġislazzjoni tal-Unjoni li tikkonċerna programmi ta' azzjoni fl-oqsma tas-saħħa, tal-affarijiet interni u tal-ġustizzja.

Artikolu 2

Kamp ta' applikazzjoni

1.   Din id-Deċiżjoni għandha tapplika għall-kooperazzjoni fil-qasam tal-protezzjoni ċivili. Tali kooperazzjoni għandha tinkludi:

(a)

azzjonijiet ta' prevenzjoni u tħejjija fl-Unjoni u, sa fejn huma kkonċernati l-Artikoli 5(2) u 13(3) u 28, anke barra l-Unjoni; u

(b)

azzjonijiet ta' għajnuna għar-reazzjoni għal konsegwenzi avversi immedjati ta' diżastru ġewwa jew barra l-Unjoni, inklużi fil-pajjiżi msemmija fl-Artikolu 28(1), wara talba għall-għajnuna permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni.

2.   Din id-Deċiżjoni għandha tikkunsidra l-ħtiġijiet speċjali tar-reġjuni jew l-gżejjer iżolati, l-aktar periferiċi u oħrajn tal-Unjoni f'termini ta' prevenzjoni tad-diżastri, u tħejjija u reazzjoni għalihom kif ukoll il-ħtiġijiet speċjali ta' pajjiżi u t-territorji extra-Ewropej f'termini ta' reazzjoni għad-diżastri.

Artikolu 3

Objettivi speċifiċi

1.   Il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandu jappoġġa, jikkomplementa u jiffaċilita l-koordinazzjoni tal-azzjoni tal-Istati Membri fl-insegwiment tal-objettivi speċifiċi komuni li ġejjin:

(a)

li jinkiseb livell għoli ta' protezzjoni kontra d-diżastri bil-prevenzjoni jew it-tnaqqis tal-effetti potenzjali tagħhom, billi titħaddan kultura ta' prevenzjoni u billi tittejjeb il-kooperazzjoni bejn il-protezzjoni ċivili u servizzi rilevanti oħrajn;

(b)

li titjieb it-tħejjija fil-livell tal-Istati Membri u tal-Unjoni għal reazzjoni ta' diżastru;

(c)

li tiġi ffaċilitata reazzjoni rapida u effiċjenti fil-każ ta' diżastri jew diżastri imminenti; u

(d)

li tiżdied is-sensibilizzazzjoni u t-tħejjija tal-pubbliku għad-diżastri.

2.   Għandhom jintużaw indikaturi għall-monitoraġġ, l-evalwazzjoni u r-reviżjoni kif xieraq tal-applikazzjoni ta' din id-Deċiżjoni. Dawk l-indikaturi għandhom ikunu:

(a)

il-progress fl-implimentazzjoni tal-qafas ta' prevenzjoni tad-diżastri li jitkejjel bl-għadd ta' Stati Membri li jkunu qiegħdu għad-dispożizzjoni tal-Kummissjoni sommarju tal-valutazzjonijiet tar-riskju u valutazzjoni tal-kapaċità ta' ġestjoni tar-riskju tagħhom kif imsemmi fl-Artikolu 6;

(b)

il-progress fiż-żieda tal-livell ta' tħejjija għal diżastri mkejjel bil-kwantità ta' kapaċitajiet ta' reazzjoni inklużi fil-konsorzju volontarju fir-rigward tal-miri tal-kapaċità msemmija fl-Artikolu 11 u l-għadd ta' moduli rreġistrati fiċ-CECIS;

(c)

il-progress fit-titjib tar-reazzjoni għad-diżastri: imkejla bil-ħeffa ta' interventi skont il-Mekkaniżmu tal-Unjoni u l-livell sa fejn l-għajnuna tikkontribwixxi għall-ħtiġijiet fuq il-post; u

(d)

il-progress fiż-żieda tas-sensibilizzazzjoni pubblika u tal-istat ta' tħejjija għal diżastri mkejla bil-livell ta' sensibilizzazzjoni taċ-ċittadini tal-Unjoni dwar ir-riskji fir-reġjun tagħhom.

Artikolu 4

Definizzjonijiet

Għall-fini ta’ din id-Deċiżjoni, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

1.

'diżastru' tfisser kwalunkwe sitwazzjoni li jkollha jew li jista' jkollha impatt sever fuq il-persuni, l-ambjent, jew il-proprjetà, inkluż il-wirt kulturali;

2.

'reazzjoni' tfisser kwalunkwe azzjoni meħuda fuq talba għal għajnuna taħt il-Mekkaniżmu tal-Unjoni fl-eventwalità ta' diżastru imminenti, jew waqt jew wara diżastru, biex jiġu indirizzati l-konsegwenzi avversi immedjati tiegħu;

3.

'tħejjija' tfisser stat ta’ prontezza u kapaċità bħala riżultat tal-azzjoni meħuda minn qabel ta’ mezzi, strutturi, komunitajiet u organizzazzjonijiet umani u materjali li jippermettilhom jiżguraw reazzjoni rapida u effettiva għal diżastru, miksub b'riżultat tal-azzjoni meħuda minn qabel;

4.

'prevenzjoni' tfisser kwalunkwe azzjoni mmirata biex tnaqqas ir-riskji jew ittaffi l-konsegwenzi avversi ta' diżastru għall-persuni, l-ambjent u l-proprjetà, inkluż il-wirt kulturali;

5.

'twissija bikrija' tfisser l-għoti fil-ħin u effikaċi ta’ informazzjoni li tippermetti li tittieħed azzjoni biex tevita jew tnaqqas ir-riskji u l-impatti avversi ta' diżastru u biex tiffaċilita stat ta' tħejjija għal reazzjoni effettiva;

6.

'modulu' tfisser arranġament awtosuffiċjenti u awtonomu ibbażat fuq kompiti u ħtiġijiet u definit minn qabel tal-kapaċitajiet tal-Istati Membri jew tim mobbli operazzjonali tal-Istati Membri, li jirrappreżenta taħlita ta’ mezzi umani u materjali, li jista' jkun deskritt f'termini tal-kapaċità tiegħu għal intervent jew tal- kompitu/i li huwa kapaċi jwettaq;

7.

'valutazzjoni tar-riskju' tfisser il-proċess transsettorjali globali ta' identifikazzjoni tar-riskji, analiżi tar-riskji, u evalwazzjoni tar-riskji li jsir fuq livell nazzjonali jew livell subnazzjonali adatt;

8.

'kapaċità ta' ġestjoni tar-riskju' tfisser il-kapaċità ta' Stat Membru jew ir-reġjuni tiegħu li jnaqqsu jew itaffu r-riskji, (impatti u probabbiltà ta' diżastru), identifikati fil-valutazzjonijiet tiegħu tar-riskju għal livelli li huma aċċettabbli f'dak l-Istat Membru. Il-kapaċità ta' ġestjoni tar-riskju tiġi vvalutata f'termini tal-kapaċità teknika, finanzjarja u amministrattiva biex twettaq:

(a)

valutazzjonijiet tar-riskju adegwati;

(b)

ippjanar tal-ġestjoni tar-riskju għal prevenzjoni u stat ta' tħejjija adegwat; u

(c)

miżuri ta' prevenzjoni tar-riskji u stat ta' tħejjija adegwati;

9.

'appoġġ tal-istat ospitanti' tfisser kwalunkwe azzjoni meħuda fil-fażijiet ta' tħejjija u reazzjoni mill-pajjiż li jirċievi jew jibgħat għajnuna, jew mill-Kummissjoni, biex jitneħħew ostakoli prevedibbli għal għajnuna internazzjonali offruta permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni. Dan jinkludi appoġġ mill-Istati Membri biex jiġi ffaċilitat it-tranżitu ta' din l-għajnuna mit-territorju tagħhom;

10.

'kapaċità ta' reazzjoni' tfisser għajnuna li tista' tiġi pprovduta permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni fuq talba;

11.

'appoġġ loġistiku' tfisser it-tagħmir jew servizzi essenzjali meħtieġa sabiex it-timijiet ta' esperti msemmija fl-Artikolu 17(1) iwettqu l-kompiti tagħhom, fosthom il-komunikazzjoni, l-akkomodazzjoni temporanja, l-ikel u t-trasport fil-pajjiż.

KAPITOLU II

PREVENZJONI

Artikolu 5

Azzjonijiet preventivi

1.   Sabiex jiġu sodisfatti l-objettivi ta' prevenzjoni u jitwettqu l-azzjonijiet ta' prevenzjoni, il-Kummissjoni għandha:

(a)

tieħu azzjoni biex ittejjeb il-bażi ta' għarfien fuq riskji ta' diżastru u tiffaċilita l-kondiviżjoni ta' għarfien, l-aħjar prattiki u l-informazzjoni, inkluż fost l-Istati Membri li jikkondividu riskji komuni;

(b)

tappoġġa u tippromwovi l-attività ta' valutazzjoni tar-riskju u tfassil ta' mapep mill-Istati Membri permezz tal-kondiviżjoni tal-aħjar prattiki, u l-faċilitazzjoni tal-aċċess għal għarfien speċifiku u kompetenza esperta dwar kwistjonijiet ta' interess komuni;

(c)

tistabbilixxi u taġġorna regolarment perspettiva ġenerali u mappa transsettorjali tar-riskji ta' diżastri naturali jew dawk ikkawżati mill-bniedem li tista' tiffaċċja l-Unjoni, billi tieħu approċċ koerenti fl-oqsma ta' politika differenti li jistgħu jindirizzaw jew jaffettwaw il-prevenzjoni tad-diżastri u billi tieħu kont debitu tal-impatti possibbli tat-tibdil fil-klima;

(d)

tinkoraġġixxi skambju tal-aħjar prattiki dwar it-tħejjija ta' sistemi nazzjonali tal-protezzjoni ċivili biex ilaħħqu mal-impatt tat-tibdil fil-klima;

(e)

tippromwovi u tappoġġa l-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-attività ta' ġestjoni tar-riskju mill-Istati Membri permezz tal-kondiviżjoni tal-aħjar prattiki, u l-faċilitazzjoni tal-aċċess għal konoxxenza u kompetenza esperta speċifiċi dwar kwistjonijiet ta' interess komuni;

(f)

tikkompila u xxerred l-informazzjoni magħmula disponibbli mill-Istati Membri; torganizza skambju tal-esperjenzi dwar il-valutazzjoni tal-kapaċità ta' ġestjoni tar-riskju; tiżviluppa, flimkien mal-Istati Membri u sa tat-22 ta’ Diċembru 2014, linji gwida dwar il-kontenut, il-metodoloġija u l-istruttura ta' dawk il-valutazzjonijiet; u tiffaċilita l-kondiviżjoni tal-aħjar prattiki fl-ippjanar tal-prevenzjoni u l-istat ta' tħejjija, inkluż permezz ta' evalwazzjonijiet volontarji bejn il-pari;

(g)

tirrapporta perjodikament, skont l-iskadenzi stabbiliti fil-punt (c) tal-Artikolu 6, lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar il-progress li jkun sar fl-implimentazzjoni tal-Artikolu 6;

(h)

tippromwovi l-użu ta' diversi fondi tal-Unjoni li jistgħu jappoġġaw il-prevenzjoni sostenibbli ta’ diżastri u tinkoraġġixxi lill-Istati Membri u lir-reġjuni biex jisfruttaw dawk l-opportunitajiet ta’ finanzjament;

(i)

tenfasizza l-importanza tal-prevenzjoni tar-riskji u tappoġġa lill-Istati Membri fis-sensibilizzazzjoni, l-informazzjoni u l-edukazzjoni tal-pubbliku;

(j)

tippromwovi miżuri ta' prevenzjoni fl-Istati Membri u fil-pajjiżi terzi msemmija fl-Artikolu 28, permezz tal-kondiviżjoni tal-aħjar prattiki, u l-faċilitazzjoni tal-aċċess għal għarfien speċifiku u kompetenza esperta dwar kwistjonijiet ta' interess komuni; u

(k)

f'konsultazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri, tieħu aktar azzjoni preventiva ta' appoġġ u komplementari meħtieġa sabiex jinkiseb l-objettiv speċifikat fil-punt (a) tal-Artikolu 3(1).

2.   Fuq it-talba ta' Stat Membru, pajjiż terz jew in-Nazzjonijiet Uniti jew l-aġenziji tagħha, il-Kummissjoni tista' tistazzjona tim ta' esperti fuq il-post biex jipprovdi konsulenza dwar miżuri ta' prevenzjoni.

Artikolu 6

Ġestjoni tar-riskju

Sabiex jippromwovu approċċ effikaċi u koerenti għall-prevenzjoni tad-diżastri u l-istat ta' tħejjija għalihom billi jikkondividu informazzjoni mhux sensittiva, jiġifieri informazzjoni li l-iżvelar tagħha ma jmurx kontra l-interessi essenzjali tas-sigurtà tal-Istati Membri, u l-aħjar prattiki fil-Mekkaniżmu tal-Unjoni, l-Istati Membri għandhom:

(a)

jiżviluppaw valutazzjonijiet tar-riskju f'livell nazzjonali jew livell subnazzjonali adatt u jqiegħdu għad-dispożizzjoni tal-Kummissjoni sommarju tal-elementi rilevanti tagħhom sa tat-22 ta’ Diċembru 2015 u kull tliet snin wara dan;

(b)

jiżviluppaw u jirfinaw l-ippjanar tagħhom tal-ġestjoni tar-riskju ta' diżastru f'livell nazzjonali jew livell subnazzjonali adatt;

(c)

iqiegħdu għad-dispożizzjoni tal-Kummissjoni l-valutazzjoni tal-kapaċità tagħhom ta' ġestjoni tar-riskju f'livell nazzjonali jew f'livell subnazzjonali adatt kull tliet snin wara l-finalizzazzjoni tal-linji gwida rilevanti kif imsemmi fil-punt (f) tal-Artikolu 5(1) u kull meta jkun hemm bidliet importanti; u

(d)

jipparteċipaw, fuq bażi volontarja, f'evalwazzjonijiet bejn il-pari dwar il-valutazzjoni tal-kapaċità ta' ġestjoni tar-riskju.

KAPITOLU III

STAT TA' TĦEJJIJA

Artikolu 7

Ċentru ta' Koordinazzjoni tar-Reazzjoni f'każ ta' Emerġenza

Iċ-Ċentru ta' Koordinazzjoni tar-Reazzjoni f'każ ta' Emerġenza (ERCC) huwa b'dan stabbilit. L-ERCC għandu jiżgura kapaċità operazzjonali għal 24 siegħa kuljum u sebat ijiem fil-ġimgħa, u għandu jservi lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni fil-kisba tal-objettivi tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni.

Artikolu 8

Azzjonijiet ta' tħejjija ġenerali tal-Kummissjoni

Il-Kummissjoni għandha twettaq l-azzjonijiet ta' tħejjija li ġejjin:

(a)

tmexxi l-ERCC

(b)

tiġġestixxi Sistema Komuni ta’ Komunikazzjoni u Informazzjoni ta' Emerġenza (CECIS) biex tippermetti l-komunikazzjoni u l-kondiviżjoni tal-informazzjoni bejn l-ERCC u l-punti ta’ kuntatt tal-Istati Membri;

(c)

tikkontribwixxi għall-iżvilupp u l-integrazzjoni aħjar ta' sistemi transnazzjonali ta' individwazzjoni, twissija bikrija u allarm ta' interess Ewropew biex tippermetti reazzjoni rapida, u biex tippromwovi l-interkonnessjoni bejn is-sistemi nazzjonali ta' twissija bikrija u ta' allarm u l-konnessjoni tagħhom mal-ERCC u ċ-CECIS. Dawk is-sistemi għandhom jikkunsidraw u jibnu fuq sorsi u sistemi eżistenti u futuri ta' informazzjoni, monitoraġġ u individwazzjoni;

(d)

jistabbilixxu u jmexxu l-kapaċità li timmobilizza u tibgħat timijiet ta' esperti li jkunu responsabbli sabiex:

(i)

jivvalutaw il-ħtiġijiet li jistgħu possibbilment jiġu ttrattati bil-Mekkaniżmu tal-Unjoni fl-Istat li jitlob għal għajnuna,

(ii)

jiffaċilitaw, meta jkun meħtieġ, il-koordinazzjoni tal-għajnuna fil-post b'reazzjoni għad-diżastri u jżommu kuntatti mal-awtoritajiet kompetenti tal-Istat li jitlob għal għajnuna, u

(iii)

jappoġġaw lill-Istat li jagħmel it-talba b'kompetenza esperta dwar azzjonijiet ta' prevenzjoni, tħejjija jew reazzjoni;

(e)

tistabbilixxi u żżomm il-kapaċità li tipprovdi appoġġ loġistiku għal dawk it-timijiet ta' esperti;

(f)

tiżviluppa u żżomm netwerk ta' esperti mħarrġa tal-Istati Membri, li jistgħu jkunu disponibbli f'qasir żmien biex jgħinu lill-ERCC fil-monitoraġġ tal-informazzjoni u l-faċilitazzjoni tal-koordinazzjoni;

(g)

tiffaċilita l-koordinazzjoni tal-pożizzjonament minn qabel tal-kapaċitajiet ta' reazzjoni għad-diżastri tal-Istati Membri ġewwa l-Unjoni;

(h)

tappoġġa sforzi għat-titjib tal-interoperabilità tal-moduli u kapaċitajiet oħra ta' reazzjoni, billi tikkunsidra l-aħjar prattiki fil-livell tal-Istati Membri u fil-livell internazzjonali;

(i)

tieħu l-azzjonijiet meħtieġa, fl-ambitu tal-kompetenzi tagħha, biex tiffaċilita l-appoġġ tan-nazzjon ospitanti, li jinkludu li tiżviluppa u taġġorna flimkien mal-Istati Membri, linji gwida dwar l-appoġġ tan-nazzjon ospitanti, abbażi tal-esperjenza operazzjonali;

(j)

tappoġġa l-ħolqien ta' programmi ta' valutazzjoni volontarja bejn il-pari għall-istrateġiji ta' tħejjija tal-Istati Membri, ibbażati fuq kriterji predefiniti, li jippermettu li jiġu fformulati rakkomandazzjonijiet biex jissaħħaħ il-livell ta' tħejjija tal-Unjoni; u

(k)

f'konsultazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri, tieħu aktar azzjoni ta' tħejjija komplementari u ta' appoġġ meħtieġa sabiex jinkiseb l-objettiv speċifikat fil-punt (b) tal-Artikolu 3(1).

Artikolu 9

Azzjonijiet ta' tħejjija ġenerali tal-Istati Membri

1.   L-Istati Membri għandhom, fuq bażi volontarja, jaħdmu biex jiżviluppaw moduli, b'mod partikolari biex jissodisfaw il-ħtiġijiet ta’ intervent jew appoġġ ta' prijorità taħt il-Mekkaniżmu tal-Unjoni.

L-Istati Membri għandhom jidentifikaw, minn qabel, moduli, kapaċitajiet oħra ta' reazzjoni u esperti fi ħdan is-servizzi kompetenti tagħhom, b'mod partikolarifi ħdan is-servizzi ta' protezzjoni ċivili jew servizzi oħra ta' emerġenza tagħhom, li jistgħu jsiru disponibbli għal intervent fil-mument tat-talba permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni. Huma għandhom jikkunsidraw li l-kompożizzjoni ta' moduli jew kapaċitajiet oħrajn ta' reazzjoni tista' tiddependi mit-tip ta' diżastru u mill-ħtiġijiet partikolari relatati mad-diżastru.

2.   Il-moduli għandhom ikunu magħmula mir-riżorsi ta' Stat Membru wieħed jew aktar u għandhom:

(a)

ikunu jistgħu jwettqu kompiti predefiniti fl-oqsma tar-reazzjoni f'konformità mal-linji gwida internazzjonali stabbiliti u għalhekk ikunu jistgħu:

(i)

jintbagħtu fi żmien qasir ħafna wara talba għal għajnuna permezz tal-ERCC; u

(ii)

jaħdmu b'mod awtosuffiċjenti u awtonomu għal perijodu ta' żmien speċifiku;

(b)

ikunu interoperabbli ma’ moduli oħra;

(c)

iwettqu taħriġ u eżerċizzji sabiex jissodisfaw ir-rekwiżit tal-interoperabbiltà;

(d)

jitqiegħdu taħt l-awtorità ta’ persuna li tkun responsabbli għall-operazzjoni tal-moduli; u

(e)

ikunu jistgħu jikkooperaw ma' korpi oħra tal-Unjoni u/jew istituzzjonijiet internazzjonali, b'mod partikolari n-Nazzjonijiet Uniti, kif ikun adatt.

3.   L-Istati Membri għandhom, fuq bażi volontarja, jidentifikaw, minn qabel, esperti li jkunu jistgħu jintbagħtu bħala membri ta' timijiet ta' esperti, kif speċifikat fil-punt (d) tal-Artikolu 8.

4.   L-Istati Membri għandhom jikkunsidraw li jipprovdu, kif ikun meħtieġ, kapaċitajiet oħra ta' reazzjoni, li jistgħu jkunu disponibbli mis-servizzi kompetenti, jew li jistgħu jiġu pprovduti minn organizzazzjonijiet mhux governattivi u entitajiet oħra rilevanti.

Kapaċitajiet oħra ta' reazzjoni jistgħu jinkludu riżorsi minn Stat Membru wieħed jew aktar u, fejn ikun adatt, għandhom:

(a)

ikunu jistgħu jwettqu kompiti fl-oqsma tar-reazzjoni f'konformità mal-linji gwida internazzjonali stabbiliti u għalhekk ikunu jistgħu:

(i)

jintbagħtu fi żmien qasir ħafna wara talba għal għajnuna permezz tal-ERCC; u

(ii)

jaħdmu b'mod awtosuffiċjenti u awtonomu fejn ikun meħtieġ għal perijodu ta' żmien speċifiku;

(b)

ikunu jistgħu jikkooperaw ma' korpi oħra tal-Unjoni u/jew istituzzjonijiet internazzjonali, b'mod partikolari n-Nazzjonijiet Uniti, kif ikun adatt.

5.   L-Istati Membri jistgħu, soġġett għal salvagwardji xierqa tas-sigurtà, jipprovdu informazzjoni dwar il-kapaċitajiet militari rilevanti li jistgħu jintużaw bħala l-aħħar rimedju bħala parti mill-għajnuna permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni, bħat-trasport jew appoġġ loġistiku jew mediku.

6.   L-Istati Membri għandhom jipprovdu lill-Kummissjoni informazzjoni rilevanti dwar l-esperti, il-moduli u kapaċitajiet oħra ta' reazzjoni li jqiegħdu għad-dispożizzjoni għall-għajnuna permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni kif hemm imsemmi fil-paragrafi 1 sa 5 u għandhom jaġġornaw din l-informazzjoni meta jkun meħtieġ.

7.   L-Istati Membri għandhom jaħtru punti ta' kuntatt, kif imsemmijin fil-punt (b) tal-Artikolu 8, u jinfurmaw lill-Kummissjoni bihom.

8.   L-Istati Membri għandhom jieħdu l-azzjonijiet xierqa ta' tħejjija biex jiffaċilitaw l-appoġġ tan-nazzjon ospitanti.

9.   L-Istati Membri, appoġġati mill-Kummissjoni f'konformità mal-Artikolu 23, għandhom jieħdu l-miżuri xierqa biex jiżguraw it-trasport f'waqtu tal-għajnuna li joffru.

Artikolu 10

Ippjanar tal-operazzjonijiet

1.   Il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jaħdmu flimkien biex itejbu l-ippjanar ta' operazzjonijiet ta' reazzjoni għad-diżastri taħt il-Mekkaniżmu tal-Unjoni, inkluż permezz ta' bini ta' xenarji għar-reazzjoni għad-diżastri, mapep tal-assi u l-iżvilupp ta' pjani għall-istazzjonar tal-kapaċitajiet ta' reazzjoni.

2.   Il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jidentifikaw u jippromwovu sinerġiji bejn iffinanzjar għal għajnuna għall-protezzjoni ċivili u għajnuna umanitarja pprovduti mill-Unjoni u l-Istati Membri fl-ippjanar ta' operazzjonijiet ta' reazzjoni għal kriżijiet umanitarji barra l-Unjoni.

Artikolu 11

Kapaċità Ewropea ta' Reazzjoni f'każ ta' Emerġenza

1.   Għandha tiġi stabbilita Kapaċità Ewropea ta' Reazzjoni f'każ ta' Emerġenza (EERC). Din għandha tikkonsisti minn konsorzju volontarju ta' kapaċitajiet ta' reazzjoni mwiegħda minn qabel mill-Istati Membri u tinkludi moduli, kapaċitajiet oħra ta' reazzjoni u esperti.

2.   Fuq il-bażi ta' riskji identifikati, il-Kummissjoni għandha tiddefinixxi t-tipi u n-numru ta' kapaċitajiet ewlenin ta' reazzjoni meħtieġa għall-EERC ("miri tal-kapaċità").

3.   Il-Kummissjoni għandha tiddefinixxi rekwiżiti tal-kwalità għall-kapaċitajiet ta' reazzjoni li l-Istati Membri jwiegħdu għall-EERC. Ir-rekwiżiti tal-kwalità għandhom ikunu bbażati fuq standards internazzjonali, fejn tali standards diġà jeżistu. L-Istati Membri għandhom ikunu responsabbli biex jiżguraw il-kwalità tal-kapaċitajiet tagħhom ta' reazzjoni.

4.   Il-Kummissjoni tistabbilixxi u timmaniġġa proċess għaċ-ċertifikazzjoni u r-reġistrazzjoni ta' kapaċitajiet ta' reazzjoni li l-Istati Membri jagħmlu disponibbli għall-EERC.

5.   L-Istati Membri għandhom, fuq bażi volontarja, jidentifikaw u jirreġistraw, fuq bażi volontarja, il-kapaċitajiet ta' reazzjoni li jwiegħdu għall-EERC. Ir-reġistrazzjoni ta' moduli multinazzjonali pprovduti minn żewġ Stati Membri jew aktar għandha ssir b'mod konġunt mill-Istati Membri kollha kkonċernati.

6.   Il-kapaċitajiet ta’ reazzjoni li l-Istati Membri jqiegħdu għad-dispożizzjoni tal-EERC għandhom jibqgħu disponibbli f’kull ħin għall-finijiet nazzjonali.

7.   Il-kapaċitajiet ta' reazzjoni li l-Istati Membri jqiegħdu għad-dispożizzjoni tal-EERC għandhom ikunu disponibbli għall-operazzjonijiet ta' reazzjoni taħt il-Mekkaniżmu tal-Unjoni wara talba għal għajnuna permezz tal-ERCC. Id-deċiżjoni aħħarija dwar l-istazzjonar tagħhom għandha tittieħed mill-Istati Membri li rreġistraw il-kapaċità ta' reazzjoni kkonċernata. Meta minħabba emerġenzi domestiċi, force majeure, jew f'każijiet eċċezzjonali, raġunijiet serji oħra, Stat Membru ma jkunx jista' jagħmel dawk il-kapaċitajiet ta' reazzjoni disponibbli f'diżastru speċifiku, dak l-Istat Membru għandu jinforma lill-Kummissjoni mill-aktar fis possibbli billi jirreferi għal dan l-Artikolu.

8.   Fil-każ ta' stazzjonar, il-kapaċitajiet ta' reazzjoni tal-Istati Membri għandhom jibqgħu taħt il-kmand u l-kontroll tagħhom u jistgħu jiġu rtirati, meta minħabba emerġenzi domestiċi, force majeure, jew f'każijiet eċċezzjonali, raġunijiet serji oħra, Stat Membru ma jkunx jista' jżomm dawk il-kapaċitajiet ta' reazzjoni disponibbli, f'konsultazzjoni mal-Kummissjoni. Il-koordinazzjoni fost il-kapaċitajiet differenti ta' reazzjoni għandha tkun iffaċilitata fejn meħtieġ mill-Kummissjoni permezz tal-ERCC f'konformità mal-Artikoli 15 u 16.

9.   L-Istati Membri u l-Kummissjoni għandhom jiżguraw sensibilizzazzjoni pubblika xierqa dwar l-interventi li jinvolvu l-EERC.

Artikolu 12

Indirizzar ta' lakuni fil-kapaċità ta' reazzjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha twettaq monitoraġġ tal-progress lejn il-miri tal-kapaċità stipulati skont l-Artikolu 11(2) u tidentifika lakuni fil-kapaċità ta' reazzjoni potenzjalment sinifikanti fl-EERC.

2.   Fejn ikunu ġew identifikati lakuni potenzjalment sinifikanti, il-Kummissjoni għandha teżamina jekk il-kapaċitajiet meħtieġa humiex disponibbli għall-Istati Membri minn barra l-EERC.

3.   Il-Kummissjoni għandha tinkoraġġixxi lill-Istati Membri biex jindirizzaw, jew b'mod individwali jew permezz ta' konsorzju ta' Stati Membri f'kooperazzjoni rigward riskji komuni, kwalunkwe nuqqas strateġiku ta' kapaċità li jkun ġie identifikat skont il-paragrafu 2. Il-Kummissjoni tista' tappoġġa lill-Istati Membri f'dawk l-attivitajiet f'konformità mal-Artikolu 20, il-punti (i) u (j) tal-Artikolu 21(1) u l-Artikolu 21(2).

4.   Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill kull sentejn dwar il-progress li jkun sar rigward il-ksib tal-miri tal-kapaċità u l-lakuni li jifdal fl-EERC.

Artikolu 13

Taħriġ, eżerċizzji, tagħlimiet meħuda u tixrid ta' għarfien

1.   Il-Kummissjoni, fil-Mekkaniżmu tal-Unjoni, għandha twettaq il-kompiti li ġejjin fil-qasam tat-taħriġ, l-eżerċizzji, it-tagħlimiet meħuda u t-tixrid tal-għarfien:

(a)

tistabbilixxi u tmexxi programm ta' taħriġ għall-persunal tal-protezzjoni ċivili u tal-ġestjoni tal-emerġenzi dwar il-prevenzjoni tad-diżastri, u t-tħejjija, u r-reazzjoni għalihom. Il-programm għandu jinkludi korsijiet konġunti u sistema għall-iskambju ta' esperti, li biha individwi jistgħu jiġu ssekondati fi Stati Membri oħra.

Il-programm ta' taħriġ għandu jkollu l-għan li jsaħħaħ il-koordinazzjoni, il-kompatibbiltà u l-komplementarjetà bejn il-kapaċitajiet imsemmija fl-Artikoli 9 u 11, u li jtejjeb il-kompetenza tal-esperti msemmija fil-punti (d) u (f) tal-Artikolu 8;

(b)

tistabbilixxi u tmexxi netwerk ta' taħriġ miftuħ għaċ-ċentri ta' taħriġ għal persunal tal-protezzjoni ċivili u tal-ġestjoni tal-emerġenzi kif ukoll għal atturi oħra rilevanti u istituzzjonijiet dwar il-prevenzjoni tad-diżastri, u t-tħejjija u r-reazzjoni għalihom.

In-netwerk ta' taħriġ għandu jkollu l-għan li:

(i)

isaħħaħ il-fażijiet kollha tal-ġestjoni tad-diżastri, b'kont meħud tal-adattament għat-tibdil fil-klima u l-mitigazzjoni tiegħu;

(ii)

joħloq sinerġiji fost il-membri tiegħu permezz ta' skambju ta' esperjenzi u l-aħjar prattiki, riċerka rilevanti, tagħlimiet meħuda, korsijiet u workshops, eżerċizzji u proġetti pilota; u

(iii)

jiżviluppa gwida dwar it-taħriġ tal-protezzjoni ċivili tal-Unjoni u internazzjonali, inkluż taħriġ dwar il-prevenzjoni tad-diżastri, u t-tħejjija u r-reazzjoni għalihom;

(c)

tiżviluppa u tmexxi qafas strateġiku li jistabbilixxi l-objettivi u r-rwol tal-eżerċizzji, pjan komprensiv fit-tul li jiddeskrivi l-prijoritajiet tal-eżerċizzji, kif ukoll tistabbilixxi u tmexxi programm ta' eżerċizzji;

(d)

tistabbilixxi u tmexxi programm ta' tagħlimiet meħuda mill-azzjonijiet tal-protezzjoni ċivili mwettqa fil-qafas tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni li jinkludi aspetti miċ-ċiklu sħiħ tal-ġestjoni tad-diżastri, sabiex jipprovdi bażi wiesgħa għall-proċessi tat-tagħlim u l-iżvilupp tal-għarfien. Il-programm għandu jinkludi:

(i)

monitoraġġ, analiżi u evalwazzjoni tal-azzjonijiet kollha rilevanti tal-protezzjoni ċivili fi ħdan il-Mekkaniżmu tal-Unjoni;

(ii)

promozzjoni tal-implimentazzjoni tat-tagħlimiet meħuda sabiex jinkiseb pedament ibbażat fuq l-esperjenza għall-iżvilupp ta' attivitajiet fiċ-ċiklu ta' ġestjoni tad-diżastri; u

(iii)

żvilupp ta' metodi u għodod għall-ġbir, l-analiżi, il-promozzjoni u l-implimentazzjoni tat-tagħlimiet meħuda.

Dak il-programm għandu jinkudi wkoll, fejn xieraq, it-tagħlimiet meħuda mill-interventi barra l-Unjoni fir-rigward tal-isfruttar tal-konnessjonijiet u s-sinerġiji bejn l-għajnuna pprovduta skont il-Mekkaniżmu tal-Unjoni u r-reazzjoni umanitarja;

(e)

tiżviluppa gwida dwar it-tixrid tal-għarfien u l-implimentazzjoni tal-kompiti differenti msemmijin fil-punti (a) sa (d) fil-livell ta' Stati Membri; u

(f)

tistimola u tinkoraġġixxi l-introduzzjoni u l-użu ta’ teknoloġiji ġodda rilevanti għall-fini tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni.

2.   Meta twettaq il-kompiti stipulati fil-paragrafu 1, il-Kummissjoni għandha tieħu kont b’mod partikolari tal-ħtieġa u l-interess ta’ Stati Membri li jaffaċċjaw riskji ta’ diżastru ta’ natura simili.

3.   Fuq it-talba ta' Stat Membru, pajjiż terz jew in-Nazzjonijiet Uniti jew l-aġenziji tagħha, il-Kummissjoni tista' tistazzjona tim ta' esperti fil-post biex jipprovdi konsulenza dwar miżuri ta' tħejjija.

KAPITOLU IV

REAZZJONI

Artikolu 14

Notifika tad-diżastri ġewwa l-Unjoni

1.   Fil-każ ta' diżastru ġewwa l-Unjoni, jew ta' diżatru imminenti, li jikkawża jew jista' jikkawża effetti transkonfinali jew li jaffettwa jew li jista' jaffettwa Stati Membri oħra, l-Istat Membru fejn iseħħ jew x'aktarx iseħħ id-diżastru għandu, mingħajr dewmien, jinnotifika lill-Istati Membri potenzjalment affettwati u, meta l-effetti jkunu potenzjalment sinifikanti, lill-Kummissjoni.

L-ewwel subparagrafu ma għandux japplika meta l-obbligu tan-notifika jkun diġà ġie indirizzat taħt leġislazzjoni oħra tal-Unjoni, taħt iit-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika jew taħt ftehimiet internazzjonali eżistenti.

2.   Fl-eventwalità ta’ diżastru ġewwa l-Unjoni, jew ta' diżastru imminenti, li x'aktarx jirriżulta f'talba għal għajnuna minn Stat Membru wieħed jew aktar, l-Istat Membru fejn iseħħ jew x'aktarx iseħħ id-diżastru għandu, mingħajr dewmien, jinnotifika lill-Kummissjoni, li talba għall-għajnuna permezz tal-ERCC tista' tiġi mistennija, biex il-Kummissjoni tkun tista', kif xieraq, tinforma lill-Istati Membri l-oħra u tattiva s-servizzi kompetenti tagħha.

3.   In-notifiki msemmija fil-paragrafu 1 u 2 għandhom isiru permezz taċ-CECIS, kif xieraq.

Artikolu 15

Reazzjoni għad-diżastri ġewwa l-Unjoni

1.   Meta jseħħ diżastru ġewwa l-Unjoni, jew ikun imminenti, l-Istat Membru affettwat jista' jitlob għall-għajnuna permezz tal-ERCC. It-talba għandha tkun speċifika kemm jista’ jkun.

2.   F'sitwazzjonijiet eċċezzjonali ta' riskju miżjud, Stat Membru jista' jitlob ukoll għajnuna fil-forma ta' pożizzjonament temporanju minn qabel ta' kapaċitajiet ta' reazzjoni.

3.   Mal-wasla tat-talba għall-għajnuna, il-Kummissjoni għandha, kif ikun adatt u mingħajr dewmien:

(a)

tibgħat it-talba lill-punti ta' kuntatt tal-Istati Membri l-oħra;

(b)

tiġborinformazzjoni vvalidata dwar is-sitwazzjoni, flimkien mal-Istat Membru affettwat, u xxerred dik l-informazzjoni mal-Istati Membri;

(c)

tagħmel rakkomandazzjonijiet, f'konsultazzjoni mal-Istat Membru li jagħmel it-talba, għall-għoti ta' għajnuna permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni, abbażi tal-ħtiġijiet fil-post u kwalunkwe pjani rilevanti żviluppati minn qabel, kif imsemmija fl-Artikolu 10(1), tistieden lill-Istati Membri biex jistazzjonaw kapaċitajiet speċifiċi u tiffaċilita l-koordinazzjoni tal-assistenza; u

(d)

tieħu aktar azzjoni biex tiffaċilita l-koordinazzjoni tar-reazzjoni.

4.   Kull Stat Membru li lilu tkun indirizzata talba għal għajnuna permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandu minnufih jistabbilixxi jekk hux f’pożizzjoni li jagħti l-għajnuna mitluba u jinforma lill-Istat Membru li jagħmel it-talba bid-deċiżjoni tiegħu permezz taċ-CECIS, filwaqt li jindika l-ambitu, it-termini u, jekk ikun applikabbli, l-ispejjeż tal-għajnuna li jkun jista’ jagħti. L-ERCC għandu jżomm lill-Istati Membri infurmati.

5.   L-Istat Membru li jagħmel it-talba għandu jkun responsabbli biex jidderieġi l-interventi ta’ għajnuna. L-awtoritajiet tal-Istat Membru li jagħmel it-talba għandhom jistabbilixxu linji gwida u, jekk meħtieġ, jiddefinixxu l-limiti tal-kompiti fdati lill-moduli jew kapaċitajiet oħra ta' reazzjoni. Id-dettalji tat-twettiq ta’ dawk il-kompiti għandhom jitħallew għall-persuna inkarigata maħtura mill-Istat Membru li jkun qed jagħti l-għajnuna. L-Istat Membru li jagħmel it-talba jista' jitlob ukoll għall-istazzjonament ta' tim ta' esperti biex jappoġġa l-valutazzjoni tiegħu, jiffaċilita l-koordinazzjoni fuq il-post bejn timijiet tal-Istati Membri jew jipprovdi konsulenza teknika.

6.   L-Istat Membru li jagħmel it-talba għandu jieħu l-azzjonijiet xierqa biex jiffaċilita l-appoġġ tan-nazzjon ospitanti għall-għajnuna li jirċievi.

7.   Ir-rwol tal-Kummissjoni msemmi f'dan l-Artikolu ma għandux jaffettwa l-kompetenzi u r-responsabbiltà tal-Istati Membri għat-timijiet, il-moduli u kapaċitajiet oħra tagħhom ta' appoġġ, inkluż kapaċitajiet militari. B'mod partikolari, l-appoġġ offrut mill-Kummissjoni ma għandux jinvolvi l-kmand u l-kontroll tat-timijiet, il-moduli u appoġġ ieħor tal-Istati Membri, li għandhom jiġu stazzjonati fuq bażi volontarja f'konformità mal-koordinament fil-livell ta’ kwartieri ġenerali u fil-post.

Artikolu 16

Promozzjoni tal-konsistenza fir-reazzjoni għad-dizastri barra l-Unjoni

1.   Meta jseħħ diżastru barra l-Unjoni, jew ikun imminenti, il-pajjiż affettwat jista' jitlob għal għajnuna permezz tal-ERCC. L-għajnuna tista' tintalab ukoll permezz ta' jew min-Nazzjonijiet Uniti u l-aġenziji tagħha, jew minn organizzazzjoni internazzjonali rilevanti.

2.   L-interventi skont dan l-Artikolu jistgħu jitmexxew jew bħala intervent awtonomu ta' assistenza jew inkella bħala kontribut għal intervent immexxi minn organizzazzjoni internazzjonali. Il-koordinazzjoni mill-Unjoni għandha tkun integrata b'mod sħiħ mal-koordinazzjoni globali pprovduta mill-Uffiċċju għall-Koordinazzjoni tal-Affarijiet Umanitarji tan-Nazzjonijiet Uniti (OCHA), u għandha tirrispetta r-rwol ta' tmexxija ta' din tal-aħħar.

3.   Il-Kummissjoni għandha tappoġġa l-konsistenza fit-twassil tal-għajnuna permezz tal-azzjonijiet li ġejjin:

(a)

iż-żamma ta’ djalogu mal-punti ta’ kuntatt tal-Istati Membri sabiex jiġi żgurat kontribut ta' reazzjoni għad-diżastri effettiva u koerenti tal-Unjoni, permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni, għall-isforz ġenerali ta’ sokkors, b'mod partikolari billi:

(i)

l-Istati Membri jiġu infurmati mingħajr dewmien bit-talbiet sħaħ għall-għajnuna;

(ii)

jingħata appoġġ għal valutazzjoni komuni tas-sitwazzjoni u l-ħtiġijiet, bl-għoti ta' konsulenza teknika u/jew bil-faċilitazzjoni tal-koordinazzjoni tal-għajnuna fuq il-post permezz tal-preżenza ta' tim ta' esperti tal-protezzjoni ċivili fuq il-post;

(iii)

jiġu kondiviżi valutazzjonijiet u analiżi rilevanti mal-atturi kollha rilevanti;

(iv)

tiġi pprovduta deskrizzjoni ġenerali tal-għajnuna li qed tiġi offruta mill-Istati Membri u minn atturi oħra;

(v)

jingħataw pariri dwar it-tip ta’ għajnuna meħtieġa biex jiġi żgurat li l-għajnuna pprovduta tkun konsistenti mal-valutazzjonijiet tal-ħtiġijiet; u

(vi)

tingħata għajnuna biex tingħeleb kull diffikultà prattika fl-għoti ta’ għajnuna f'żoni bħat-transitu u d-dwana;

(b)

isiru minnufih rakkomandazzjonijiet, meta jkun possibbli f'kooperazzjoni mal-pajjiż affettwat, ibbażati fuq il-ħtiġijiet fil-post u kwalunkwe pjan rilevanti żviluppat minn qabel, li jistiednu lill-Istati Membri jistazzjonaw kapaċitajiet speċifiċi u jiffaċilitaw il-koordinazzjoni tal-għajnuna mitluba;

(c)

jinżammu kuntatti mal-pajjiż affettwat dwar dettalji tekniċi bħall-ħtiġijiet preċiżi għall-għajnuna, l-aċċettazzjoni ta’ offerti u l-arranġamenti prattiċi biex l-għajnuna tintlaqa' u titqassam lokalment;

(d)

jinżammu kuntatti ma' jew jingħata appoġġ lill-OCHA u jkun hemm kooperazzjoni ma' atturi rilevanti oħra li jikkontribwixxu għall-isforz globali ta' sokkors, biex jimmassimizzaw is-sinerġiji, ifittxu l-komplementarjetà u jevitaw id-duplikazzjoni u l-lakuni; u

(e)

jinżammu kuntatti mal-atturi rilevanti kollha, b'mod partikolari fil-fażi tal-għeluq tal-intervent ta’ għajnuna taħt il-Mekkaniżmu tal-Unjoni, biex jiffaċilita trasferiment mingħajr xkiel.

4.   Mingħajr preġudizzju għar-rwol tal-Kummissjoni, kif definit fil-paragrafu 3, u filwaqt li tiġi rispettata l-esiġenza ta' reazzjoni operazzjonali immedjata permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni, il-Kummissjoni għandha, malli ssir l-attivazzjoni tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni, tinforma lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna biex ikun hemm konsistenza bejn l-operazzjoni tal-protezzjoni ċivili u r-relazzjonijiet ġenerali tal-Unjoni mal-pajjiż affettwat. Il-Kummissjoni għandha żżomm lill-Istati Membri infurmati b'mod sħiħ f'konformità mal-paragrafu 3.

5.   Fuq il-post, għandu jiġu żgurati kuntatti kif xieraq mad-delegazzjoni tal-Unjoni sabiex din tal-aħħar tiffaċilita l-kuntatti mal-gvern tal-pajjiż affettwat. Fejn ikun meħtieġ, id-delegazzjoni tal-Unjoni għandha tipprovdi appoġġ loġistiku lit-timijiet ta' esperti tal-protezzjoni ċivili msemmija fil-punt (ii) tal-punt (a) tal-paragrafu 3.

6.   Kull Stat Membru li lilu tkun indirizzata talba għal għajnuna permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandu minnufih jistabbilixxi jekk hux f’pożizzjoni li jagħti l-għajnuna mitluba u jinforma lill-ERCC bid-deċiżjoni tiegħu permezz taċ-CECIS, filwaqt li jindika l-ambitu u l-kondizzjonijiet dwar kwalunkwe għajnuna li jkun jista’ jagħti. L-ERCC għandu jżomm lill-Istati Membri infurmati.

7.   Il-Mekkaniżmu tal-Unjoni jista' wkoll jintuża biex jipprovdi appoġġ ta' protezzjoni ċivili lill-għajnuna konsulari għaċ-ċittadini tal-Unjoni f'każijiet ta' diżastri f'pajjiżi terzi jekk dan jintalab mill-awtoritajiet konsulari tal-Istati Membri kkonċernati.

8.   B'segwitu għal talba għal għajnuna, il-Kummissjoni tista' tieħu aktar azzjoni meħtieġa ta' appoġġ u komplementari biex tiżgura konsistenza fl-għoti tal-għajnuna.

9.   Il-koordinazzjoni permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni ma għandu jaffettwa la l-kuntatti bilaterali bejn l-Istati Membri u l-pajjiż affettwat, u lanqas il-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri u n-Nazzjonijiet Uniti u organizzazzjonijiet internazzjonali oħra rilevanti. Tali kuntatti bilaterali jistgħu wkoll jintużaw biex jingħata kontribut għall-koordinazzjoni permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni.

10.   Ir-rwol tal-Kummissjoni msemmi f'dan l-Artikolu ma għandux jaffettwa l-kompetenzi u r-responsabbiltà tal-Istati Membri għat-timijiet, il-moduli u appoġġ ieħor tagħhom, inklużi kapaċitajiet militari. B'mod partikolari, l-appoġġ offrut mill-Kummissjoni ma għandux jinvolvi l-kmand u l-kontroll tat-timijiet, il-moduli u appoġġ ieħor tal-Istati Membri, li għandhom jiġu stazzjonati fuq bażi volontarja f'konformità mal-koordinazzjoni fil-livell ta’ kwartieri ġenerali u fil-post.

11.   Għandhom jitfittxu sinerġiji ma' strumenti oħrajn tal-Unjoni, b'mod partikolari ma' azzjonijiet iffinanzjati taħt ir-Regolament (KE) Nru 1257/96. Il-Kummissjoni għandha tiżgura koordinazzjoni bejn l-istrumenti u, fejn ikun xieraq, għandha tiżgura li l-azzjonijiet tal-protezzjoni ċivili tal-Istati Membri li jikkontribwixxu għal reazzjoni umanitarja usa' jkunu ffinanzjati sa fejn hu possibbli skont din id-Deċiżjoni.

12.   Kull meta jiġi attivat il-Mekkaniżmu tal-Unjoni, l-Istati Membri li jipprovdu għajnuna għal diżastru għandhom iżommu lill-ERCC informat b'mod sħiħ bl-attivitajiet tagħhom.

13.   It-timijiet u l-moduli tal-Istati Membri li jipparteċipaw fuq il-post fl-intervent permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandhom jinżammu kuntatti mill-viċin mal-ERCC u mat-timijiet ta' esperti fuq il-post, kif hemm imsemmi fil-punt (ii) tal-punt (a) tal-paragrafu 3.

Artikolu 17

Appoġġ fuq il-post

1.   Il-Kummissjoni tista' tagħżel, taħtar u tibgħat tim ta' esperti magħmul minn esperti pprovduti mill-Istati Membri:

(a)

fil-każ ta' diżastru barra l-Unjoni kif imsemmi fl-Artikolu 16(3);

(b)

fil-każ ta' diżastru ġewwa l-Unjoni kif imsemmi fl-Artikolu 15(5);

(c)

fuq talba għal kompetenza esperta fil-prevenzjoni f'konformità mal-Artikolu 5(2); jew

(d)

fuq talba għal kompetenza esperta fit-tħejjija f'konformità mal-Artikolu 13(3).

Fit-tim jistgħu jiġu integrati esperti mill-Kummissjoni u minn servizzi oħra tal-Unjoni sabiex jappoġġaw lit-tim u jiffaċilitaw il-kuntatti mal-ERCC. Fit-tim jistgħu jiġu integrati esperti mibgħuta mill-OCHA jew minn organizzazzjonijiet internazzjonali oħra sabiex isaħħu l-kooperazzjoni u jiffaċilitaw valutazzjonijiet konġunti.

2.   Il-proċedura għall-għażla u għall-ħatra ta' esperti għandha tkun kif ġej:

(a)

l-Istati Membri għandhom jinnominaw esperti, taħt ir-responsabbiltà tagħhom, li jistgħu jiġu stazzjonati bħala membri tat-timijiet ta' esperti;

(b)

il-Kummissjoni għandha tagħżel l-esperti u l-mexxej għal dawk it-timijiet abbażi tal-kwalifiki u l-esperjenza tagħhom, inkluż il-livell tat-taħriġ dwar il-Mekkaniżmu tal-Unjoni mwettaq, l-esperjenza preċedenti ta’ missjonijiet taħt il-Mekkaniżmu tal-Unjoni u ħidma oħra internazzjonali ta’ sokkors. L-għażla għandha tkun ibbażata wkoll fuq kriterji oħra, inklużi l-ħiliet lingwistiċi, sabiex ikun żgurat li t-tim fl-intier tiegħu jkollu l-ħiliet disponibbli meħtieġa għas-sitwazzjoni speċifika; u

(c)

il-Kummissjoni għandha taħtar esperti/mexxejja tat-tim għall-missjoni bi qbil mal-Istat Membru li jinnominahom.

3.   Meta jintbagħtu timijiet ta' esperti, huma għandhom jiffaċilitaw il-koordinazzjoni bejn it-timijiet tal-intervent tal-Istati Membri u għandhom iżommu kuntatti mal-awtoritajiet kompetenti tal-Istat li jagħmel it-talba kif stipulat fl-Artikolu 8(d). L-ERCC għandu jżomm kuntatt mill-qrib mat-timijiet ta’ esperti u għanu jipprovdilhom gwida u appoġġ loġistiku.

Artikolu 18

Trasport u tagħmir

1.   Fil-każ ta' diżastru, kemm ġewwa kif ukoll barra l-Unjoni, l-Kummissjoni tista' tappoġġa lill-Istati Membri fil-kisba ta' aċċess għal tagħmir jew riżorsi ta' trasport billi:

(a)

tipprovdi u tikkondividi informazzjoni dwar it-tagħmir u r-riżorsi tat-trasport li jistgħu jsiru disponibbli mill-Istati Membri, bil-ħsieb li jiġi ffaċilitat il-ġbir flimkien ta’ tali tagħmir jew riżorsi tat-trasport;

(b)

tgħin lill-Istati Membri biex jidentifikaw, u biex jiffaċilitaw l-aċċess tagħhom għal, riżorsi tat-trasport li jistgħu jkunu disponibbli minn sorsi oħra, inkluż is-suq kummerċjali; jew

(c)

tgħin lill-Istati Membri biex jidentifikaw tagħmir li jista' jkun disponibbli minn sorsi oħrajn, inkluż is-suq kummerċjali.

2.   Il-Kummissjoni tista' tikkomplementa r-riżorsi ta' trasport ipprovduti mill-Istati Membri billi tipprovdi r-riżorsi addizzjonali tat-trasport meħtieġa biex tiġi żgurata reazzjoni rapida għad-diżastri.

KAPITOLU V

DISPOŻIZZJONIJIET FINANZJARJI

Artikolu 19

Riżorsi baġitarji

1.   Il-pakkett finanzjarju ta' referenza għall-implimentazzjoni tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-perijodu mill-2014 sal-2020 għandu jkun ta'fl-ammont EUR 368 428 000 fi prezzijiet attwali.

EUR 223 776 000 fi prezzijiet attwali għandhom jittieħdu mill-Intestatura 3 "Sigurtà u Ċittadinanza" tal-qafas finanzjarju pluriennali u EUR 144 652 000 fi prezzijiet attwali mill-Intestatura 4 "Ewropa Globali".

L-approprjazzjonijiet annwali għandhom jiġu awtorizzati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill fil-limiti tal-qafas finanzjarju pluriennali.

2.   Approprjazzjonijiet li jirriżultaw mir-rimborż magħmul mill-benefiċjarji għal azzjonijiet ta' reazzjoni għad-diżastri għandhom jikkostitwixxu dħul assenjat fit-tifsira tal-Artikolu 18(2) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

3.   L-allokazzjoni finanzjarja msemmija fil-paragrafu 1 jista' jkopri wkoll spejjeż marbuta mal-attivitajiet ta' tħejjija, monitoraġġ, kontroll, verifika u evalwazzjoni, li huma meħtieġa għall-ġestjoni tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni u għall-ksib tal-objettivi tiegħu.

Tali nefqa tista', b'mod partikolari, tkopri studji, laqgħat ta' esperti, azzjonijiet ta' informazzjoni u komunikazzjoni, inkluża komunikazzjoni korporattiva tal-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni, sa fejn huma relatati mal-objettivi ġenerali tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni, spejjeż marbuta man-netwerks tal-IT li jiffokaw fuq l-ipproċessar u l-iskambju, inkluża l-interkonnessjoni tagħhom ma' sistemi eżistenti jew tal-futur imfassla biex jippromwovu skambju ta' data transsettorjali u tagħmir relatat, flimkien mal-ispejjeż kollha oħrajn tekniċi u amministrattivi għall-għajnuna mġarrba mill-Kummissjoni għall-ġestjoni tal-programm.

4.   Il-pakkett finanzjarju msemmi fil-paragrafu 1 għandu jiġi allokat, fuq il-perijodu mill-2014 sal-2020, skont il-perċentwali u l-prinċipji mniżżlin fl-Anness I.

5.   Il-Kummissjoni għandha tirrevedi il-mod ta' tqassim imniżżel fl-Anness I fid-dawl tal-eżitu tal-evalwazzjoni interim imsemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 34(2). Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta, fejn neċessarju, fid-dawl tar-riżultati ta' dik ir-reviżjoni, atti ddelegati f'konformità mal-Artikolu 30, biex taġġusta kull waħda miċ-ċifri fl-Anness I b'aktar minn 8 punti perċentwali u sa 16-il punt perċentwali. Dawk l-atti ddelegati għandhom jiġu adottati sat-30 ta' Ġunju 2017.

6.   Meta, f'każ ta' reviżjoni neċessarja tar-riżorsi baġitarji disponibbli għall-azzjonijiet ta' reazzjoni, raġunijiet imperattivi ta' urġenza hekk jirrikjedu, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati biex taġġusta kull waħda miċ-ċifri fl-Anness I b'aktar minn 8 punti perċentwali u sa 16-il punt perċentwali, fl-allokazzjonijiet baġitarji disponibbli u f'konformità mal-proċedura prevista fl-Artikolu 31.

Artikolu 20

Azzjonijiet ġenerali eliġibbli

L-azzjonijiet ġenerali li ġejjin għandhom ikunu eliġibbli għal għajnuna finanzjarja biex jissaħħu l-prevenzjoni tad-diżastri, u t-tħejjija u r-reazzjoni effettiva għalihom:

(a)

studji, stħarriġ, immudellar u bini ta' xenarji biex jiffaċilitaw il-kondiviżjoni tal-għarfien, l-aħjar prattiki u l-informazzjoni;

(b)

taħriġ, eżerċizzji, workshops, skambji ta' persunal u esperti, ħolqien ta' netwerks, proġetti ta' dimostrazzjoni u trasferiment ta' teknoloġija;

(c)

attivitajiet ta' monitoraġġ, valutazzjoni u evalwazzjoni;

(d)

informazzjoni pubblika, edukazzjoni u ħolqien ta' sensibilizzazzjoni pubblika u azzjonijiet assoċjati ta' tixrid, sabiex jiġu involuti ċ-ċittadini fil-prevenzjoni u l-minimizzazzjoni tal-effetti ta’ diżastri fl-Unjoni u biex tingħata għajnuna liċ-ċittadini tal-Unjoni sabiex jipproteġu lilhom infushom b'mod aktar effettiv u sostenibbli;

(e)

stabbiliment u tħaddim ta' programm ta' tagħlimiet meħuda minn interventi u eżerċizzji fil-kuntest tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni, inkluż dwar oqsma rilevanti għall-prevenzjoni u għat-tħejjija; u

(f)

azzjonijiet ta' komunikazzjoni u miżuri ta' sensibilizzazzjoni dwar il-ħidma tal-protezzjoni ċivili tal-Istati Membri u tal-Unjoni fl-oqsma tal-prevenzjoni tad-diżastri, u t-tħejjija u r-reazzjoni għalihom.

Artikolu 21

Azzjonijiet eliġibbli ta' prevenzjoni u ta' tħejjija

1.   L-azzjonijiet ta' prevenzjoni u ta' tħejjija li ġejjin huma eliġibbli għal għajnuna finanzjarja:

(a)

il-kofinanzjament ta' proġetti, studji, workshops, stħarriġ u azzjonijiet u attivitajiet simili msemmija fl-Artikolu 5;

(b)

il-kofinanzjament ta' evalwazzjonijiet bejn il-pari, imsemmija fil-punt (d) tal-Artikolu 6 u l-punt (j) tal-Artikolu 8;

(c)

iż-żamma tal-funzjonijiet ipprovduti mill-ERCC, f'konformità mal-punt (a) tal-Artikolu 8;

(d)

it-tħejjija biex jiġu mmobilizzati u jintbagħtu t-timijiet ta' esperti msemmija fil-punt (d) tal-Artikolu 8 u l-Artikolu 17 u l-iżvilupp u ż-żamma taż-żieda f'daqqa fil-kapaċità permezz ta' netwerk ta' esperti mħarrġa tal-Istati Membri, imsemmija fil-punt (f) tal-Artikolu 8;

(e)

l-istabbiliment u ż-żamma taċ-CECIS u strumenti li jippermettu l-komunikazzjoni u l-kondiviżjoni ta' informazzjoni bejn l-ERCC u l-punti ta' kuntatt tal-Istati Membri u ta' parteċipanti oħra fil-kuntest tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni;

(f)

il-kontribut għall-iżvilupp ta' sistemi transnazzjonali ta' individwazzjoni, twissija bikrija u ta' allarm ta' interess Ewropew, biex tippermetti reazzjoni rapida kif ukoll biex tippromwovi l-interkonnessjoni bejn is-sistemi nazzjonali ta' twissija bikrija u ta' allarm u l-konnessjoni tagħhom mal-ERCC u ċ-CECIS. Dawk is-sistemi għandhom jikkunsidraw u jibnu fuq informazzjoni, sorsi u sistemi ta’ monitoraġġ jew individwazzjoni eżistenti u tal-futur;

(g)

l-ippjanar ta' operazzjonijiet ta' reazzjoni taħt il-Mekkaniżmu tal-Unjoni, f'konformità mal-Artikolu 10;

(h)

l-appoġġ għall-attivitajiet ta' tħejjija deskritti fl-Artikolu 13;

(i)

l-iżvilupp tal-EERC, kif imsemmi fl-Artikolu 11, skont il-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu.

(j)

l-identifikazzjoni tal-lakuni fl-EERC f'konformità mal-Artikolu 12 u l-appoġġ lill-Istati Membri fl-indirizzar ta' dawk in-nuqqasijiet permezz tal-kofinanzjament ta' kapaċitajiet ġodda ta' reazzjoni, sa massimu ta' 20 % tal-ispejjeż eliġibbli, dment li:

(i)

il-ħtieġa għal kapaċitajiet ġodda tkun ikkonfermata permezz tal-valutazzjonijiet tar-riskju;

(ii)

il-proċess ta' identifikazzjoni tal-lakuni stipulat fl-Artikolu 12 juri li dawk il-kapaċitajiet mhumiex disponibbli għall-Istati Membri;

(iii)

dawk il-kapaċitajiet jiġu żviluppati mill-Istati Membri, jew billi jaġixxu b'mod individwali jew permezz ta' konsorzju;

(iv)

dawk il-kapaċitajiet jiġu impenjati lejn il-konsorzju volontarju għal perijodu minimu ta' sentejn; u

(v)

tali kofinanzjament ta' dawk il-kapaċitajiet huwa kosteffettiv.

Fejn ikun xieraq, għandha tingħata preferenza lill-konsorzji ta' Stati Membri li jikkooperaw fuq riskju komuni;

(k)

l-iżgurar tad-disponibbiltà ta' appoġġ loġistiku għat-timijiet ta' esperti msemmija fl-Artikolu 17(1);

(l)

il-faċilitazzjoni tal-koordinazzjoni tal-pożizzjonament minn qabel tal-kapaċitajiet ta' reazzjoni għal diżastru tal-Istati Membri ġewwa l-Unjoni f'konformità mal-punt (g) tal-Artikolu 8; u

(m)

l-appoġġ għall-għoti ta' pariri dwar miżuri ta' prevenzjoni u tħejjija permezz tal-istazzjonament ta' tim ta' esperti fuq il-post, fuq talba ta' Stat Membru, pajjiż terz, in-Nazzjonijiet Uniti jew l-aġenziji tagħha, kif imsemmi fl-Artikolu 5(2) u l-Artikolu 13(3).

2.   L-eliġibbiltà għal għajnuna finanzjarja għall-azzjonijiet msemmija fil-punt (i) tal-paragrafu 1 għandha tkun limitata għal:

(a)

l-ispejjeż kollha fil-livell tal-Unjoni għall-istabbiliment u t-tmexxija tal-EERC u l-proċessi assoċjati msemmija fl-Artikolu 11;

(b)

l-ispejjeż tal-korsijiet ta' taħriġ, l-eżerċizzji u l-workshops obbligatorji meħtieġa għaċ-ċertifikazzjoni tal-kapaċitajiet ta' reazzjoni tal-Istati Membri għall-finijiet tal-EERC ("spejjeż taċ-ċertifikazzjoni"). L-ispejjeż taċ-ċertifikazzjoni jistgħu jikkonsistu minn spejjeż għal kull unità jew ammonti sħaħ stabbiliti għal kull tip ta' kapaċità, li jkopru sa 100 % tal-ispejjeż eliġibbli;

(c)

l-ispejjeż mhux rikorrenti kollha meħtieġa biex jiġu aġġornati l-kapaċitajiet ta' reazzjoni tal-Istati Membri minn użu purament nazzjonali għal stat ta' tħejjija u disponibbiltà li jagħmilhom stazzjonabbli bħala parti mill-EERC, f'konformità mar-rekwiżiti ta' kwalità tal-konsorzju volontarju u r-rakkomandazzjonijiet ifformulati fil-proċess ta' ċertifikazzjoni ("spejjeż ta' adattament"). Dawk l-ispejjeż ta' adattament jistgħu jinkludu spejjeż relatati mal-interoperabbiltà ta' moduli u kapaċitajiet oħra ta' reazzjoni, awtonomija, awtosuffiċjenza, trasportabbiltà, spejjeż ta' imballaġġ u spejjeż simili, kif ukoll spejjeż sabiex jiġu ffurmati kapaċitajiet multinazzjonali ta' reazzjoni (pereżempju workshops, taħriġ, żvilupp ta' metodoloġiji komuni, standards, proċeduri u attivitajiet simili), dment li dawk l-ispejjeż ikunu marbutin speċifikament mal-parteċipazzjoni tal-kapaċitajiet fil-konsorzju volontarju. Ma għandhomx ikopru l-ispejjeż tat-tagħmir jew ir-riżorsi umani meħtieġa għall-istabbiliment inizjali tal-kapaċitajiet ta' reazzjoni jew spejjeż kurrenti ta' manteniment jew tħaddim. Dawk l-ispejjeż ta' adattament jistgħu jikkonsistu minn spejjeż għal kull unità jew ammonti sħaħ stabbiliti għal kull tip ta' kapaċità, li jkopru sa 100 % tal-ispejjeż eliġibbli, dment li dan ma jaqbiżx it-30 % tal-ispiża medja tal-iżvilupp tal-kapaċità; u

(d)

l-ispejjeż tal-istabbiliment u l-ġestjoni ta' kuntratti qafas, ftehimiet qafas ta' sħubija jew arranġamenti simili biex jiġu indirizzati nuqqasijiet temporanji f'diżastri straordinarji, b'kont meħud ta' approċċ li jqis diversi perikli.

Il-finanzjament taħt il-punt (d) ta' dan il-paragrafu:

(i)

jista' jkopri l-ispejjeż jew it-tariffi meħtieġa għat-tfassil, it-tħejjija, in-negozjati, il-konklużjoni u l-ġestjoni tal-kuntratti jew tal-arranġamenti kif ukoll l-ispejjeż tal-iżvilupp ta' proċeduri standard ta' tħaddim u eżerċizzji biex jiġi żgurat l-użu effettiv tal-assi. Tali finanzjament jista' jkopri wkoll massimu ta' 40 % tal-ispejjeż involuti fl-iżgurar ta' aċċess rapidu għal dawk l-assi;

(ii)

la għandu jkopri l-ispejjeż tax-xiri jew l-iżvilupp ta' kapaċitajiet ġodda ta' reazzjoni, u lanqas l-ispiża tat-tħaddim ta' dawn il-kapaċitajiet addizzjonali f'sitwazzjoni ta' diżastru. L-ispejjeż tat-tħaddim ta' dawk il-kapaċitajiet addizzjonali f'sitwazzjoni ta' diżastru għandhom jiġġarbu mill-Istati Membri li jagħmlu t-talba għall-għajnuna;

(iii)

ma għandhomx jaqbżu l-10 % tal-pakkett finanzjarjustabbilit fl-Artikolu 19(1). Fl-eventwalità li l-limitu massimu ta' 10 % jintlaħaq qabel it-tmiem tal-perijodu ta' programmazzjoni, u fejn ikun meħtieġ sabiex jiġi żgurat il-funzjonament xieraq tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni, dak il-limitu massimu ta' 10 % jista', permezz ta' atti ta' implimentazzjoni, jinqabeż b'mhux aktar minn 5 punti perċentwali. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konfomità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 33(2);

Artikolu 22

Azzjonijiet ġenerali eliġibbli

L-azzjonijiet ta' reazzjoni li ġejjin għandhom ikunu eliġibbli għal assistenza finanzjarja:

(a)

meta jintbagħtu t-timijiet ta' esperti msemmija fl-Artikolu 17(1) flimkien ma' appoġġ loġistiku u meta jintbagħtu l-esperti msemmija fil-punti (d) u (e) tal-Artikolu 8;

(b)

fl-eventwalità ta' diżastru, l-appoġġ lill-Istati Membri fil-kisba ta' aċċess għal tagħmir u riżorsi tat-trasport kif speċifikat fl-Artikolu 23; u

(c)

b'segwitu għal talba għal għajnuna, it-teħid ta' azzjoni ta' appoġġ u komplementari addizzjonali neċessarja biex tiġi ffaċilitata l-koordinazzjoni tar-reazzjoni b'mod l-aktar effikaċi.

Article 23

Azzjonijiet eliġibbli marbuta mat-tagħmir u mar-riżorsi tat-trasport

1.   L-azzjonijiet li ġejjin huma eliġibbli għal assistenza finanzjarja sabiex jippermettu aċċess għal tagħmir u riżorsi tat-trasport taħt il-Mekkaniżmu tal-Unjoni:

(a)

l-għoti u l-kondiviżjoni ta' informazzjoni dwar tagħmir u riżorsi tat-trasport li l-Istati Membri jiddeċiedu li jagħmlu disponibbli, bil-ħsieb tal-faċilitazzjoni tal-konsorzju ta' tali tagħmir jew riżorsi tat-trasport;

(b)

l-għajnuna lill-Istati Membri biex jidentifikaw, u biex jiffaċilitaw l-aċċess tagħhom għal, riżorsi tat-trasport li jistgħu jkunu disponibbli minn sorsi oħra, inkluż is-suq kummerċjali;

(c)

għajnuna lill-Istati Membri biex jidentifikaw tagħmir li jista' jkun disponibbli minn sorsi oħra, inkluż is-suq kummerċjali; u

(d)

finanzjament tar-riżorsi tat-trasport meħtieġa biex jiżguraw reazzjoni rapida għal diżastri. Tali azzjonijiet għandhom ikunu eliġibbli għall-appoġġ finanzjarju fil-każ biss li jintlaħqu l-kriterji li ġejjin:

(i)

tkun saret talba għal għajnuna skont il-Mekkaniżmu tal-Unjoni f'konformità mal-Artikoli 15 u 16;

(ii)

ir-riżorsi addizzjonali tat-trasport ikunu meħtieġa sabiex tkun żgurata l-effikaċja tar-reazzjoni għal diżastru skont il-Mekkaniżmu tal-Unjoni;

(iii)

l-għajnuna tkun tikkorrispondi mal-ħtiġijiet identifikati mill-ERCC u tingħata skont ir-rakkomandazzjonijiet mogħtija mill-ERCC dwar speċifikazzjonijiet tekniċi, kwalità, ħin u modalitajiet għall-għoti;

(iv)

l-għajnuna tkun ġiet aċċettata mill-pajjiż li jagħmel it-talba, direttament jew permezz tan-Nazzjonijiet Uniti jew l-aġenziji tagħha, jew organizzazzjoni internazzjonali rilevanti, skont il-Mekkaniżmu tal-Unjoni; u

(v)

l-għajnuna tkun tikkomplementa, għal diżastri f'pajjiżi terzi, kwalunkwe reazzjoni umanitarja globali tal-Unjoni.

2.   L-ammont tal-appoġġ finanzjarju tal-Unjoni għal riżorsi tat-trasport ma għandux ikun iktar minn 55 % tal-ispiża totali eliġibbli.

3.   Barra minn hekk, l-appoġġ finanzjarju tal-Unjoni għat-trasport jista' jkopri massimu ta' 85 % tal-ispiża totali eliġibbli fis-sitwazzjonijiet li ġejjin:

(a)

l-ispejjeż relatati mat-trasport tal-kapaċitajiet identifikati minn qabel għall-konsorzju volontarju f'konformità mal-Artikolu 11; jew

(b)

l-għajnuna tkun meħtieġa biex tiġi indirizzata l-ħtieġa kritika u l-għajnuna ma tkunx disponibbli, jew ma tkunx disponibbli biżżejjed, fil-konsorzju volontarju.

4.   Barra minn hekk, l-appoġġ finanzjarju tal-Unjoni għar-riżorsi tat-trasport jista' jkopri massimu ta' 100 % tal-ispiża totali eliġibbli deskritta taħt il-punti (i), (ii) u (iii) jekk dan ikun meħtieġ biex il-konsorzju tal-għajnuna tal-Istati Membri jiffunzjona b'mod effikaċi u jekk l-ispejjeż jirrigwardaw waħda minn dawn li ġejjin:

(i)

il-kiri għal żmien qasir tal-kapaċità ta' magazzinaġġ biex tinħażen temporanjament l-għajnuna mill-Istati Membri bil-ħsieb li jiġi ffaċilitat it-trasport koordinat tagħha;

(ii)

l-imballaġġ mill-ġdid tal-għajnuna tal-Istati Membri biex isir użu massimu mill-kapaċitajiet ta' trasport disponibbli jew biex jiġu sodisfatti rekwiżiti operazzjonali speċifiċi; jew

(iii)

it-trasport lokali tal-għajnuna f'konsorzju bil-ħsieb li jiġi żgurat l-għoti koordinat fid-destinazzjoni finali fil-pajjiż li jitlob l-għajnuna.

L-appoġġ finanzjarju tal-Unjoni taħt dan il-paragrafu ma għandux jaqbeż EUR 75 000 fi prezzijiet attwali għal kull attivazzjoni tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni. F'każijiet eċċezzjonali, dak il-limitu massimu jista' permezz ta' atti ta' implimentazzjoni, jinqabeż. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 33(2).

5.   F'każ ta' konsorzju tal-operazzjonijiet tat-trasport li jinvolvi diversi Stati Membri, Stat Membru jista' jieħu r-riedni biex jitlob appoġġ finanzjarju tal-Unjoni għall-operazzjoni kollha.

6.   Meta Stat Membru jitlob lill-Kummissjoni biex tikkuntratta servizzi ta' trasport, il-Kummissjoni għandha titlob rimborż parzjali tal-ispejjeż skont ir-rati ta' ffinanzjar stabbiliti fil-paragrafi 2, 3 u 4.

7.   L-ispejjeż li ġejjin għandhom ikunu eliġibbli għall-appoġġ finanzjarju tal-Unjoni għal riżorsi tat-trasport taħt dan l-Artikolu: l-ispejjeż kollha relatati mal-moviment ta' riżorsi tat-trasport, inklużi l-ispejjeż ta' kull servizz, tariffa, spiża loġistika u ta' maniġġar, fjuwil u spejjeż possibbli għal akkomodazzjoni kif ukoll spejjeż indiretti oħra bħal taxxi, dazji ġenerali u spejjeż għat-tranżitu.

Artikolu 24

Benefiċjarji

Għotjiet mogħtija skont din id-Deċiżjoni jistgħu jingħataw lil persuni ġuridiċi, kemm jekk regolati mid-dritt privat kif ukoll jekk regolati mid-dritt pubbliku.

Artikolu 25

Tipi ta' intervent finanzjarju u proċeduri ta' implimentazzjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha timplimenta l-assistenza finanzjarja tal-Unjoni skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012.

2.   Għajnuna finanzjarja taħt din id-Deċiżjoni tista' tieħu kwalunkwe waħda mill-forom previsti fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012, b'mod partikolari għotjiet, rimborż ta' spejjeż, akkwist pubbliku jew kontribuzzjonijiet għal fondi fiduċjarji.

3.   Biex timplimenta din id-Deċiżjoni, il-Kummissjoni għandha tadotta programmi ta' ħidma annwali, permezz ta' atti ta' implimentazzjoni, ħlief għal azzjonijiet li jaqgħu taħt ir-reazzjoni f'każ ta' diżastru tal-Kapitolu IV, li ma jkunux possibbli li jsir provvediment għalihom minn qabel. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 33(2). Il-programmi ta' ħidma annwali għandhom jistabbilixxu l-objettivi segwiti, ir-riżultati mistennija, il-metodu ta' implimentazzjoni u l-ammont totali tagħhom. Dawn għandhom jinkludu wkoll deskrizzjoni tal-azzjonijiet li għandhom jiġu ffinanzjati, indikazzjoni tal-ammont allokat għal kull azzjoni u skeda indikattiva ta' żmien ta' implimentazzjoni. Fir-rigward tal-assistenza finanzjarja msemmija fl-Artikolu 28(2), il-programmi ta' ħidma annwali għandhom jiddeskrivu l-azzjonijiet previsti għall-pajjiżi msemmija fihom.

Artikolu 26

Komplementarjetà u konsistenza tal-azzjoni tal-Unjoni

1.   L-azzjonijiet li jirċievu assistenza finanzjarja taħt din id-Deċiżjoni ma għandhomx jirċievu assistenza minn strumenti finanzjarji oħra tal-Unjoni.

Il-Kummissjoni għandha tiżgura li l-applikanti għall-assistenza finanzjarja taħt din id-Deċiżjoni u l-benefiċjarji ta' tali assistenza jipprovduha b'informazzjoni dwar l-assistenza finanzjarja li jirċievu minn sorsi oħra, inkluż il-baġit ġenerali tal-Unjoni, u dwar applikazzjonijiet pendenti għal tali assistenza.

2.   Għandhom jitfittxu sinerġiji u komplementarjetà ma' strumenti oħra tal-Unjoni. Fil-każ ta' reazzjoni għal kriżijiet umanitarji f'pajjiżi terzi l-Kummissjoni għandha tiżgura l-komplementarjetà u l-koerenza ta' azzjonijiet iffinanzjati skont din id-Deċiżjoni u azzjonijiet iffinanzjati skont ir-Regolament (KE) Nru 1257/96.

3.   Meta l-għajnuna taħt il-Mekkaniżmu tal-Unjoni tikkontribwixxi għal reazzjoni umanitarja tal-Unjoni, partikolarment f'emerġenzi kumplessi, l-azzjonijiet li jirċievu assistenza finanzjarja skont din id-Deċiżjoni għandhom ikunu bbażati fuq il-ħtiġijiet identifikati u għandhom ikunu konsistenti mal-prinċipji umanitarji kif ukoll mal-prinċipji dwar l-użu tal-protezzjoni ċivili u tar-riżorsi militari kif stabbiliti fil-Kunsens Ewropew dwar l-Għajnuna Umanitarja.

Artikolu 27

Protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tieħu miżuri xierqa li jiżguraw li, meta jiġu implimentati azzjonijiet iffinanzjati skont din id-Deċiżjoni, l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jkunu protetti bl-applikazzjoni ta’ miżuri preventivi kontra l-frodi, il-korruzzjoni u kull attività oħra illegali, b’kontrolli effikaċi u, jekk jinkixfu irregolaritajiet, bl-irkupru tal-ammonti mħallsin ħażin u, fejn xieraq, b'sanzjonijiet amministrattivi u finanzjarji effettivi, proporzjonati u dissważivi.

2.   Il-Kummissjoni jew ir-rappreżentanti tagħha u l-Qorti tal-Awdituri għandu jkollhom is-setgħa ta’ verifika, abbażi ta' dokumenti u fuq il-post, fuq il-benefiċjarji tal-għajnuna finanzjarja, il-kuntratturi u s-sottokuntratturi kollha li jkunu rċevew fondi tal-Unjoni skont din id-Deċiżjoni.

3.   L-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) jista' jwettaq investigazzjonijiet, li jinkludu kontrolli u spezzjonijiet fuq il-post, f'konformità mad-dispożizzjonijiet u l-proċeduri stabbiliti fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14) u fir-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 (15) bil-għan li jiġi stabbilit jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni b'rabta ma' ftehim ta' għotja jew deċiżjoni ta' għotja jew kuntratt iffinanzjat skont din id-Deċiżjoni

4.   Mingħajr preġudizzju għall-paragrafi 1, 2 u 3, il-ftehimiet ta' kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi u ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali, kuntratti, ftehimiet ta’ għotja u deċiżjonijiet ta' għotja, li jirriżultaw mill-implimentazzjoni ta' din id-Deċiżjoni għandhom b'mod espliċitu jkun fihom dispożizzjonijiet li jagħtu s-setgħa lill-Kummissjoni, lill-Qorti tal-Awdituri u lill-OLAF biex iwettqu tali verifiki u investigazzjonijiet, skont il-kompetenzi rispettivi tagħhom.

KAPITOLU VI

DISPOŻIZZJONIJIET ĠENERALI

Artikolu 28

Pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali

1.   Il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għandu jkun miftuħ għall-parteċipazzjoni ta’:

(a)

pajjiżi tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles (EFTA) li huma membri taż-Żona Ekonomika Ewropea (ŻEE), skont il-kondizzjonijiet stabbiliti fil-Ftehim taż-ŻEE, u pajjiżi Ewropej oħra fejn ipprovdut hekk minn ftehimiet u proċeduri;

(b)

pajjiżi aderenti, pajjiżi kandidati u kandidati potenzjali skont il-prinċipji ġenerali u t-termini u l-kondizzjonijiet ġenerali għall-parteċipazzjoni ta' dawk il-pajjiżi fil-programmi tal-Unjoni stabbiliti fi Ftehimiet Qafas u Deċiżjonijiet ta' Kunsilli ta' Assoċjazzjoni, jew arranġamenti simili;

2.   L-assistenza finanzjarja msemmija fl-Artikolu 20 u l-punti (a), (b), (e) u (h) tal-Artikolu 21(1) tista' tingħata wkoll lill-pajjiżi kandidati u l-kandidati potenzjali li ma jipparteċipawx fil-Mekkaniżmu tal-Unjoni, kif ukoll lil pajjiżi li huma parti mill-PEV, sal-punt li dik l-assistenza finanzjarja tikkomplementa l-finanzjament disponibbli taħt att leġislattiv tal-Unjoni futur dwar l-istabbiliment tal-Istrument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni (IPA II) u att leġislattiv tal-Unjoni futur dwar l-istabbiliment ta' Strument Ewropew ta' Viċinat.

3.   Organizzazzjonijiet internazzjonali jew reġjonali jistgħu jikkooperaw f'attivitajiet taħt il-Mekkaniżmu tal-Unjoni fejn ftehimiet bilaterali jew multilaterali rilevanti bejn dawk l-organizzazzjonijiet u l-Unjoni jippermettu dan.

Artikolu 29

Awtoritajiet kompetenti

Għall-finijiet tal-applikazzjoni ta’ din id-Deċiżjoni, l-Istati Membri għandhom jaħtru l-awtoritajiet kompetenti u jgħarrfu lill-Kummissjoni b'dan.

Artikolu 30

Eżerċizzju tad-delega

1.   Il-Kummissjoni qed tingħata s-setgħa tadotta atti ddelegati soġġett għall-kondizzjonijiet stipulati f'dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa tal-adozzjoni tal-atti ddelegati msemmija fl-Artikolu 19(5) u (6) għandha tingħata lill-Kummissjoni sal-31 ta’ Diċembru 2020.

3.   Id-delega ta' setgħa msemmija fl-Artikolu 19(5) u (6) tista' tiġi rrevokata fi kwalunkwe mument mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni ta' revoka għandha ttemm id-delega ta' setgħa msemmija f'dik id-deċiżjoni. Din għandha tidħol fis-seħħ fil-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f'data aktar tard speċifikata fiha. Din ma għandhiex taffettwa l-validità ta' kwalunkwe att iddelegat li huwa diġà fis-seħħ.

4.   Malli tadotta att iddelegat, il-Kummissjoni għandha tagħti notifika dwaru simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

5.   Att iddelegat adottat skont l-Artikolu 19(5) għandu jidħol fis-seħħ biss jekk il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ma jkunux oġġezzjonaw għalih fi żmien xahrejn minn meta tkun ingħatatilhom notifika dwar dak l-att jew jekk, qabel ma jiskadi dak il-perijodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill it-tnejn ikunu infurmaw lill-Kummissjoni li mhumiex ser joġġezzjonaw għalih. Dak il-perijodu għandu jiġi estiż b'xahrejn fuq inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 31

Proċedura ta’ urġenza

1.   Atti ddelegati adottati skont dan l-Artikolu għandhom jidħlu fis-seħħ mingħajr dewmien u għandhom japplikaw sakemm ma tiġi espressa l-ebda oġġezzjoni skont il-paragrafu 2. In-notifika dwar att iddelegat lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill għandha tiddikjara r-raġunijiet għall-użu tal-proċedura ta’ urġenza.

2.   Il-Parlament Ewropew jew il-Kunsill jista' joġġezzjona għal att iddelegat skont il-proċedura msemmija fl-Artikolu 30(5). F’dak il-każ, il-Kummissjoni għandha tħassar l-att mingħajr dewmien wara n-notifika dwar id-deċiżjoni ta’ oġġezzjoni mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill.

Artikolu 32

Atti ta' implimentazzjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tadotta atti ta' implimentazzjoni dwar il-materji li ġejjin:

(a)

l-interazzjoni tal-ERCC mal-punti ta' kuntatt tal-Istati Membri, kif previst fil-punt (b) tal-Artikolu 8, l-Artikolu 15(3) u l-punt (a) tal-Artikolu 16(3); u l-proċeduri operazzjonali għar-reazzjoni għad-diżastri ġewwa l-Unjoni, kif previst fl-Artikolu 15, kif ukoll barra l-Unjoni, kif previst fl-Artikolu 16, inkluża l-identifikazzjoni ta' organizzazzjonijiet internazzjonali rilevanti;

(b)

il-komponenti taċ-CECIS kif ukoll l-organizzazzjoni tal-kondiviżjoni tal-informazzjoni permezz taċ-CECIS, kif previst fil-punt (b) tal-Artikolu 8;

(c)

il-proċess għall-istazzjonar ta' timijiet ta' esperti, kif previst fl-Artikolu 17;

(d)

l-identifikazzjoni ta' moduli, kapaċitajiet oħrajn ta' reazzjoni u esperti kif previst fl- Artikolu 9(1);

(e)

ir-rekwiżiti operazzjonali għall-funzjonament u l-interoperabbiltà ta' moduli, kif previst fl- Artikolu 9(2), inklużi l-kompiti, il-kapaċitajiet, il-komponenti ewlenin, l-awtosuffiċjenza u l-istazzjonar tagħhom;

(f)

il-miri tal-kapaċità, ir-rekwiżiti ta' kwalità u interoperabbiltà u l-proċedura ta' ċertifikazzjoni u reġistrazzjoni għall-funzjonament tal-EERC, kif previst fl-Artikolu 11, kif ukoll l-arranġamenti finanzjarji, kif previst fl-Artikolu 21(2);

(g)

l-identifikazzjoni u l-indirizzar tal-lakuni fl-EERC, kif previst fl-Artikolu 12;

(h)

l-organizzazzjoni tal-programm ta' taħriġ, qafas ta' eżerċizzji u programm għat-tagħlimiet meħuda, kif previst fl-Artikolu 13; u

(i)

l-organizzazzjoni tal-appoġġ għat-trasport tal-għajnuna, kif previst fl-Artikoli 18 u 23.

2.   Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 33(2).

Artikolu 33

Proċedura tal-Kumitat

1.   Il-Kummissjoni għandha tkun assistita minn kumitat. Dak il-kumitat għandu jkun kumitat skont it-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011. Meta l-kumitat ma jagħtix opinjoni, il-Kummissjoni ma għandhiex tadotta l-abbozz tal-att ta' implimentazzjoni u għandu japplika t-tielet subparagrafu tal-Artikolu 5(4) tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

Artikolu 34

Evalwazzjoni

1.   Azzjonijiet li jirċievu assistenza finanzjarja għandhom ikunu monitorjati b'mod regolari sabiex tiġi segwita l-implimentazzjoni tagħhom.

2.   Il-Kummissjoni għandha tevalwa l-applikazzjoni ta' din id-Deċiżjoni u tippreżenta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill:

(a)

rapport interim ta’ evalwazzjoni dwar ir-riżultati miksuba u dwar l-aspetti kwalitattivi u kwantitattivi tal-implimentazzjoni ta' din id-Deċiżjoni sa mhux aktar tard mit-30 ta’ Ġunju 2017;

(b)

komunikazzjoni dwar l-implimentazzjoni kontinwata ta' din id-Deċiżjoni sa mhux aktar tard mill-31 ta' Diċembru 2018; u

(c)

rapport ta' evalwazzjoni ex post sa mhux aktar tard mill-31 ta' Diċembru 2021.

Ir-rapport interim ta’ evalwazzjoni u l-komunikazzjoni kif imsemmija fil-punti (a) u (b) rispettivament għandhom ikunu akkumpanjati, jekk ikun il-każ, minn proposti għal emendi għal din id-Deċiżjoni.

KAPITOLU VII

DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

Artikolu 35

Dispożizzjonijiet transizzjonali

1.   Azzjonijiet li jibdew qabel l-1 ta' Jannar 2014 abbażi tad-Deċiżjoni 2007/162/KE, Euratom għandhom ikomplu jiġu amministrati, fejn ikun rilevanti, f'konformità ma' dik id-Deċiżjoni.

2.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw, fil-livell nazzjonali, transizzjoni mingħajr xkiel bejn l-azzjonijiet imwettqa fil-kuntest tal-Istrument Finanzjarj u dawk li għandhom jiġu implimentati skont id-dispożizzjonijiet stabbiliti f'din id-Deċiżjoni.

Artikolu 36

Revoka

Id-Deċiżjoni 2007/162/KE, Euratom u d-Deċiżjoni 2007/779/KE, Euratom huma revokati. Referenzi għad-Deċiżjonijiet imħassra għandhom jinftiehmu bħala referenzi għal din id-Deċiżjoniu għandhom jinqraw skont it-tabella ta' korrelazzjoni fl-Anness II għal din id-Deċiżjoni.

Artikolu 37

Dħul fis-seħħ

Din id-Deċiżjoni għandha tidħol fis-seħħ fil-jum wara dak tal-pubblikazzjoni tagħha f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea. Għandha tapplika mill-1 ta’ Jannar 2014.

Artikolu 38

Destinatarji

Din id-Deċiżjoni hija indirizzata lill-Istati Membri f'konformità mat-Trattati.

Magħmul fi Brussell, is-17 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Parlament Ewropew

Il-President

M. SCHULZ

Għall-Kunsill

Il-President

L. LINKEVIČIUS


(1)  ĠU C 277, 13.9.2012, p. 164.

(2)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2001/792/KE, Euratom tat-23 ta' Ottubru 2001 li tistabbilixxi mekkaniżmu Komunitarju li jiffaċilita l-kooperazzjoni msaħħa fl-interventi ta' assistenza fil-protezzjoni ċivili (ĠU L 297, 15.11.2001, p. 7).

(3)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2007/162/KE, Euratom tal-5 ta' Marzu 2007 li jistabbilixxi Strument Finanzjarju għall-Protezzjoni Ċivili (ĠU L 71, 10.3.2007, p. 9).

(4)  Deċiżjoni tal-Kunsill 1999/847/KE tad-9 ta' Diċembru 1999 li tistabbilixxi programm ta' azzjoni Komunitarju fil-qasam tal-protezzjoni ċivili (ĠU L 327, 21.12.1999, p. 53).

(5)  Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1257/96 tal-20 ta’ Ġunju 1996 rigward l-għajnuna umanitarja (ĠU L 163, 2.7.1996, p. 1).

(6)  Dikjarazzjoni Konġunta mill-Kunsill u r-Rappreżentanti tal-Gvernijiet tal-Istati Membri mlaqqgħin fi ħdan il-Kunsill, il-Parlament Ewropew u l-Kummissjoni Ewropea (ĠU C 25, 30.1.2008, p. 1).

(7)  ĠU C 317, 12.12.2008, p. 6.

(8)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta' kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta' implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011 p. 13).

(9)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2007/124/KE, Euratom tat-12 ta’ Frar 2007 li tistabbilixxi għall-perijodu 2007-2013, bħala parti mill-Programm Ġenerali dwar is-Sigurtà u s-Salvagwardja tal-Libertajiet, il-Programm speċifiku "Prevenzjoni, Stat ta' Tħejjija u Maniġġar tal-Konsegwenzi tat-Terroriżmu u riskji oħra relatati mas-Sigurtà" (ĠU L 58, 24.2.2007, p. 1).

(10)  Regolament (KE) Nru 1406/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' Ġunju 2002 li jistabbilixxi l-Aġenzija Marittima Ewropea għas-Sigurtà (ĠU L 208, 5.8.2002, p. 1).

(11)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni Ewropea u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(12)  ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1.

(13)  Deċiżjoni Nru 1082/2013/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta’ Ottubru 2013 dwar theddid transkonfinali serju għas-saħħa u li tħassar id-Deċiżjoni Nru 2119/98/KE (ĠU L 293, 5.11.2013, p. 1).

(14)  Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Settembru 2013 dwar investigazzjonijiet immexxija mill-Uffiċċju Ewropew ta' Kontra l-Frodi (OLAF) u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1073/1999 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1074/1999 (ĠU L 248, 18.9.2013, p. 1).

(15)  Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 tal-11 ta' Novembru 1996 dwar il-verifiki u l-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea kontra l-frodi u irregolarijiet oħra (ĠU L 292, 15.11.1996, p. 2).


ANNESS I

Perċentwali għall-allokazzjoni tal-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni msemmi fl-Artikolu 19(1)

Prevenzjoni

:

20 % +/- 8 punti perċentwali

Stat ta' Tħejjija

:

50 % +/- 8 punti perċentwali

Reazzjoni

:

30 % +/- 8 punti perċentwali

Prinċipji

Meta timplimenta din id-Deċiżjoni, il-Kummissjoni għandha tagħti prijorità lill-azzjonijiet li għalihom din id-Deċiżjoni tistabbilixxi skadenza fil-perijodu li jwassal għall-iskadenza ta' dik l-iskadenza, bl-objettiv li tiġi sodisfatta l-iskadenza inkwistjoni.


ANNESS II

Tabella ta' korrelazzjoni

Deċiżjoni tal-Kunsill 2007/162 KE, Euratom

Deċiżjoni tal-Kunsill 2007/779 KE, Euratom

Din id-Deċiżjoni

Artikolu 1(1)

 

Artikolu 1(2)

 

Artikolu 1(4)

Artikolu 1(3)

 

Artikolu 1(4)

 

Artikolu 2(2)

 

Artikolu 1(1)

 

Artikolu 1(2), l-ewwel subparagrafu

Artikolu 1(2)

 

Artikolu 1(2), it-tieni subparagrafu

Artikolu 1(5)

Artikolu 2(1)

 

Artikolu 2(1), punt (a)

Artikolu 2(2)

 

Artikolu 2(1), punt (b)

Artikolu 2(3)

 

Artikolu 1(6)

 

Artikolu 2(1)

 

Artikolu 2(2)

Artikolu 13(1), punt (a)

 

Artikolu 2(3)

Artikolu 20(c)

 

Artikolu 2(4)

Artikolu 8(d)

 

Artikolu 2(5)

Artikolu 8(a)

 

Artikolu 2(6)

Artikolu 8(b)

 

Artikolu 2(7)

Artikolu 8(c)

 

Artikolu 2(8)

Artikolu 18(1)

 

Artikolu 2(9)

Artikolu 18(2)

 

Artikolu 2(10)

Artikolu 16(7)

 

Artikolu 2(11)

Artikolu 3

Artikolu 3

Artikolu 4

Artikolu 4(1)

 

Artikoli 20 u 21

Artikolu 4(2), punt (a)

 

Artikolu 22(a)

Artikolu 4(2), punt (b)

 

Artikolu 22(b) u Artikolu 23(1), punti (a), (b) u (c)

Artikolu 4(2), punt (c)

 

Artikolu 23(1), punt (d)

Artikolu 4(3)

 

Artikolu 23(2) u (4)

Artikolu 4(4)

 

Artikolu 32(1)(i)

 

Artikolu 4(1)

Artikolu 9(1)

 

Artikolu 4(2)

Artikolu 9(3)

 

Artikolu 4(3)

Artikolu 9(1) u (2)

 

Artikolu 4(4)

Artikolu 9(4)

 

Artikolu 4(5)

Artikolu 9(5)

 

Artikolu 4(6)

Artikolu 9(6)

 

Artikolu 4(7)

Artikolu 9(9)

 

Artikolu 4(8)

Artikolu 9(7)

Artikolu 5

 

Artikolu 24

 

Artikolu 5(1)

Artikolu 8(a)

 

Artikolu 5(2)

Artikolu 8(b)

 

Artikolu 5(3)

Artikolu 8(c)

 

Artikolu 5(4)

Artikolu 8(d)

 

Artikolu 5(5)

Artikolu 13(1), punt (a)

 

Artikolu 5(6)

 

Artikolu 5(7)

Artikolu 13(1), punt (d)

 

Artikolu 5(8)

Artikolu 13(1), punt (f)

 

Artikolu 5(9)

Artikolu 18

 

Artikolu 5(10)

Artikolu 8(e)

 

Artikolu 5(11)

Artikolu 8(g)

Artikolu 6(1)

 

Artikolu 25(1)

Artikolu 6(2)

 

Artikolu 25(2)

Artikolu 6(3)

 

Artikolu 25(3), it-tielet u r-raba' sentenzi

Artikolu 6(4)

 

Artikolu 25(3), it-tielet u r-raba' sentenzi

Artikolu 6(5)

 

Artikolu 25(3), l-ewwel u t-tieni sentenzi

Artikolu 6(6)

 

 

Artikolu 6

Artikolu 14

Artikolu 7

 

Artikolu 28(1)

 

Artikolu 7(1)

Artikolu 15(1)

 

Artikolu 7(2)

Artikolu 15(3)

 

Artikolu 7(2), punt (a)

Artikolu 15(3), punt (a)

 

Artikolu 7(2), punt (c)

Artikolu 15(3), punt (b)

 

Artikolu 7(2), punt (b)

Artikolu 15(3), punti (c) u (d)

 

Artikolu 7(3), l-ewwel u t-tielet sentenzi

Artikolu 15(4) u Artikolu 16(6)

 

Artikolu 7(4)

Artikolu 15(5)

 

Artikolu 7(5)

 

Artikolu 7(6)

Artikolu 17(3), l-ewwel sentenza

Artikolu 8

 

Artikolu 26

 

Artikolu 8(1), l-ewwel subparagrafu

Artikolu 16(1)

 

Artikolu 8(1), it-tieni subparagrafu

Artikolu 16(2), l-ewwel sentenza

 

Artikolu 8(1), it-tielet subparagrafu

 

Artikolu 8(1), ir-raba' subparagrafu

 

Artikolu 8(2)

Artikolu 16(4)

 

Artikolu 8(3)

 

Artikolu 8(4), punt (a)

Artikolu 16(3), punt (a)

 

Artikolu 8(4), punt (b)

Artikolu 16(3), punt (c)

 

Artikolu 8(4), punt (c)

Artikolu 16(3), punt (d)

 

Artikolu 8(4), punt (d)

Artikolu 16(3), punt (e)

 

Artikolu 8(5)

Artikolu 16(8)

 

Artikolu 8(6), l-ewwel subparagrafu

Artikolu 17(1) u Artikolu (2), punt (b)

 

Artikolu 8(6), it-tieni subparagrafu

Artikolu 17(3), it-tieni sentenza

 

Artikolu (7), l-ewwel subparagrafu

 

Artikolu 8(7), it-tieni subparagrafu

Artikolu 16(2), it-tieni sentenza

 

Artikolu 8(7), it-tielet subparagrafu

Artikolu 16(9)

 

Artikolu 8(7), ir-raba' subparagrafu

Artikolu 16(11)

 

Artikolu 8 (7), il-ħames subparagrafu

 

Artikolu 8 (8)

Artikolu 16(10)

 

Artikolu 8(9), punt (a)

Artikolu 16(12)

 

Artikolu 8(9), punt (b)

Artikolu 16(13)

Artikolu 9

 

Artikolu 16(2)

 

Artikolu 9

Artikolu 18

Artikolu 10

 

Artikolu 19(3)

 

Artikolu 10

Artikolu 28

Artikolu 11

 

 

Artikolu 11

Artikolu 29

Artikolu 12(1)

 

Artikolu 27(1)

Artikolu 12(2)

 

Artikolu 12(3)

 

Artikolu 12(4)

 

Artikolu 12(5)

 

 

Artikolu 12(1)

Artikolu 32(1), punt (e)

 

Artikolu 12(2)

Artikolu 32(1), punt (a)

 

Artikolu 12(3)

Artikolu 32(1), punt (b)

 

Artikolu 12(4)

Artikolu 32(1), punt (c)

 

Artikolu 12(5)

Artikolu 32(1), punt (h)

 

Artikolu 12(6)

Artikolu 32(1), punt (d)

 

Artikolu 12(7)

 

Artikolu 12 (8)

 

Artikolu 12 (9)

Artikolu 32 (1) (a), first sentence

Artikolu 13

Artikolu 13

Artikolu 33

Artikolu 14

 

Artikolu 19

Artikolu 15

Artikolu 14

Artikolu 34

 

Artikolu 15

Artikolu 36

Artikolu 16

 

Artikolu 37, it-tieni sentenza

Artikolu 17

Artikolu 16

Artikolu 38


II Atti mhux leġiżlattivi

REGOLAMENTI

20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/948


REGOLAMENT TAL-KUNSILL (EURATOM) Nru 1314/2013

tas-16 ta’ Diċembru 2013

dwar il-Programm ta’ Riċerka u Taħriġ tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (2014-2018) li jikkumplementa l-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni Orizzont 2020

IL-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidra t-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika, u b’mod partikolari l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 7 tiegħu,

Wara li kkunsidra l-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Parlament Ewropew,

Wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Billi:

(1)

Wieħed mill-għanijiet tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (‘il-Komunità’) huwa li tikkontribwixxi biex jiżdied l-istandard tal-għajxien fl-Istati Membri inkluż billi, tippromwovi u tiffaċilita r-riċerka nukleari fl-Istati Membri u tikkumplementaha billi twettaq programm ta’ riċerka u taħriġ tal-Komunità.

(2)

Ir-riċerka nukleari tista’ tikkontribwixxi għall-prosperità soċjali u ekonomika u għas-sostenibbiltà ambjentali billi ttejjeb is-sikurezza u s-sigurtà nukleari u l-protezzjoni mir-radjazzjoni. Tal-istess importanza hija l-kontribuzzjoni potenzjali tar-riċerka nukleari għad-dekarbonizzazzjoni fuq terminu ta’ żmien twil tas-sistema tal-enerġija b’mod sikur, effiċjenti u sigur.

(3)

Billi jappoġġa r-riċerka nukleari, l-Programm ta' Riċerka u Taħriġ tal-Komunità għall-perijodu mill-1 ta' Jannar 2014 sal-31 ta' Diċembru 2018 ('il-Programm Euratom') se jikkontribwixxi għall-ilħuq tal-objettivi tal-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (il-'Programm Qafas Orizzont 2020') stabbilit permezz tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2) u ser jiffaċilita l-implimentazzjoni tal-istrateġija Ewropa 2020 u l-ħolqien u l-operat taż-Żona Ewropea tar-Riċerka.

(4)

Minkejja l-impatt potenzjali tal-enerġija nukleari fuq il-provvista tal-enerġija u l-iżvilupp ekonomiku, aċċidenti nukleari serji jistgħu jagħmlu ħsara lis-saħħa tal-bniedem. Għalhekk, is-sikurezza nukleari u, fejn adatt, l-aspetti tas-sigurtà ttrattati miċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka ('il-JRC") għandhom jingħataw l-ikbar attenzjoni possibbli fil-Programm tal-Euratom.

(5)

Il-Pjan Strateġiku Ewropew għat-Teknoloġija tal-Enerġija (il-'Pjan SET'), stabbilit fil-konklużjonijiet tal-laqgħa tal-Kunsill tat-28 ta' Frar 2008 fi Brussell, qed jaċċelera l-iżvilupp ta’ portafoll ta’ teknoloġiji b’livell baxx ta’ emissjoni ta’ karbonju. Il-Kunsill Ewropew qabel, fil-laqgħa tiegħu tal-4 ta' Frar 2011, li l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha ser jippromwovu l-investiment fis-sorsi ta' enerġija rinnovabbli, u f'tekonoloġiji sikuri u sostenibbli b'livell baxx ta' emissjoni ta' karbonju u għandhom jiffukaw fuq l-implimentazzjoni tal-prijoritajiet tat-teknoloġija stabbiliti fil-Pjan SET. Kull Stat Membru jibqa' ħieles li jagħżel it-tip ta' teknoloġiji li jappoġġa.

(6)

Peress li l-Istati Membri kollha għandhom installazzjonijiet nukleari jew jagħmlu użu minn materjali radjuattivi b’mod partikolari għal skopijiet mediċi, il-Kunsill fil-konklużjonijiet tal-laqgħa tiegħu fi Brussell fl-1 u t-2 ta’ Diċembru 2008, rrikonoxxa l-ħtieġa kontinwa għall-ħiliet fil-qasam nukleari, b'mod partikolari permezz tal-edukazzjoni u t-taħriġ adatti marbutin mar-riċerka u koordinati fil-livell tal-Komunità.

(7)

Filwaqt li hija l-għażla individwali ta’ kull Stat Membru jekk għandux jagħmel użu mill-enerġija nukleari jew le, huwa rikonoxxut ukoll li l-enerġija nukleari taqdi rwoli differenti fi Stati Membri differenti.

(8)

Billi ffirmat il-Ftehim dwar l-Istabbilment tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tal-Enerġija mill-Fużjoni tal-ITER għall-Implimentazzjoni Konġunta tal-Proġett ITER (3), il-Komunità impenjat ruħha li tipparteċipa fil-kostruzzjoni tal-Proġett (ITER) u fl-isfruttar tiegħu fil-futur. Il-kontribuzzjoni tal-Komunità hija ġestita permezz tal-‘Impriża Konġunta Ewropea għall-ITER u l-Iżvilupp tal-Enerġija mill-Fużjoni’ (‘Fużjoni għall-Enerġija’), stabbilita permezz tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2007/198/Euratom (4). L-attivitajiet ta' dik l-impriża konġunta, inkluż ITER, għandhom jiġu rregolati minn att leġislattiv separat.

(9)

Biex il-fużjoni ssir għażla kredibbli għall-produzzjoni kummerċjali tal-enerġija, l-ewwel nett jeħtieġ li l-kostruzzjoni tal-ITER titlesta b’suċċess u fil-ħin u jibda l-operat tiegħu. It-tieni nett jeħtieġ li jiġi stabbilit pjan direzzjonali ambizzjuż iżda realistiku lejn il-produzzjoni tal-elettriku sal-2050. Biex jintlaħqu dawk il-miri huwa meħtieġ li l-programm Ewropew ta' fużjoni jiġi ridirett lejn programm konġunt ta' attivitajiet li jimplimentaw dan il-pjan direzzjonali. Sabiex jiġu żgurati l-kisbiet ta' attivitajiet li għaddejjin fir-riċerka dwar il-fużjoni, kif ukoll l-impenn fit-tul tal-partijiet interessati fil-fużjoni kif ukoll il-kollaborazzjoni bejniethom, għandha tiġi żgurata l-kontinwità tal-appoġġ tal-Komunità. Għandu jkun hemm fokus aktar b'saħħtu primarjament fuq l-attivitajiet b'appoġġ għall-ITER, iżda wkoll fuq l-iżviluppi lejn ir-reattur ta' dimostrazzjoni, inkluż l-involviment aktar qawwi, kif adatt, mis-settur privat. Tali razzjonalizzazzjoni u ffukar mill-ġdid għandhom jinkisbu mingħajr ma jkun hemm tfixkil fit-tmexxija Ewropea tal-komunità xjentifika tal-fużjoni.

(10)

Il-JRC għandu jkompli jipprovdi appoġġ xjentifiku u teknoloġiku indipendenti u xprunat mill-konsumatur għall-formulazzjoni, l-iżvilupp, l-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-politiki tal-Komunità, b’mod partikolari fil-qasam tar-riċerka u taħriġ fis-sikurezza u s-sigurtà nukleari. Sabiex jiġu ottimizzati r-riżorsi umani u jiġi żgurat li ma jkun hemm ebda dupplikazzjoni tar-riċerka fl-Unjoni, kull attività ġdida mwettqa mill-JRC għandha tkun analizzata sabiex tiġi ċċekkjata l-konsistenza tagħha ma' attivitajiet eżistenti fl-Istati Membri. L-aspetti ta' sigurtà tal-Programm Qafas Orizzont 2020 għandhom ikunu limitati għall-azzjonijiet diretti tal-JRC.

(11)

Il-JRC għandu jkompli jiġġenera riżorsi addizzjonali permezz ta' attivitajiet kompetittivi, inkluż il-parteċipazzjoni f'azzjonijiet indiretti tal-Programm Euratom, il-ħidma tal-parti terza u, fuq livell inqas, l-isfruttar tal-proprjetà intellettwali.

(12)

Fl-interess tal-Istati Membri kollha tagħha r-rwol tal-Unjoni huwa li tiżviluppa qafas biex tappoġġa riċerka mill-aktar avvanzata konġunta, il-ħolqien u l-preservazzjoni tal-għarfien dwar it-teknoloġiji tal-fissjoni nukleari, b’enfasi speċjali fuq is-sikurezza, is-sigurtà, il-protezzjoni mir-radjazzjoni u n-nonproliferazzjoni. Dak jirrikjedi evidenza xjentifika indipendenti, li għaliha l-JRC jista’ jagħti kontribut prinċipali. Dak ġie rikonoxxut fil-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni, bid-data 6 ta' Ottubru 2010, intitolata 'Inizjattiva Ewlenija Ewropa 2020 Unjoni tal-Innovazzjoni', li fiha l-Kummissjoni ddikjarat l-intenzjoni tagħha li ssaħħaħ l-evidenza xjentifika għat-tfassil tal-politika permezz tal-JRC. Il-JRC jipproponi li jwieġeb għal dik l-isfida billi jiffoka r-riċerka tiegħu dwar is-sikurezza u s-sigurtà nukleari fuq il-prijoritajiet tal-politika tal-Unjoni.

(13)

Bil-għan li tiġi approfondita r-relazzjoni bejn ix-xjenza u s-soċjetà u tissaħħaħ il-fiduċja tal-pubbliku fix-xjenza, il-Programm Euratom għandu jiffavorixxi involviment infurmat taċ-ċittadini u s-soċjetà ċivili dwar kwistjonijiet ta’ riċerka u innovazzjoni permezz tal-promozzjoni tal-edukazzjoni tax-xjenza, billi l-għarfien xjentifiku ikun iktar aċċessibbli, bl-iżvilupp ta’ aġendi ta’ riċerka u innovazzjoni responsabbli li jissodisfaw it-tħassib u l-aspettattivi taċ-ċittadini u tas-soċjetà ċivili, u bl-iffaċilitar tal-parteċipazzjoni tagħhom fl-attivitajiet tal-Programm Euratom.

(14)

L-implimentazzjoni tal-Programm Euratom għandha twieġeb għall-opportunitajiet u l-ħtiġijiet li qed jevolvu relatati max-xjenza u t-teknoloġija, l-industrija, il-politiki u s-soċjetà. Fil-fatt, l-aġendi għandhom ikunu stabbiliti b’kooperazzjoni mill-qrib mal-partijiet interessati mis-setturi kollha kkonċernati, u għandu jingħata lok għal flessibbiltà suffiċjenti għal żviluppi ġodda. Il-konsultazzjoni esterna tista' tiġi mfittxija matul il-Programm Euratom, anke permezz tal-użu ta’ strutturi rilevanti bħall-Pjattaformi Ewropej tat-Teknoloġija.

(15)

L-eżiti tad-dibattiti li saru fis-Simpożju dwar 'Il-Vantaġġi u l-Limitazzjonijiet tar-Riċerka dwar il-Fissjoni Nukleari għal Ekonomija b'Livell Baxx ta' Emissjoni ta' Karbonju' imħejji matul studju interdixxiplinari li fih kienu involuti, fost l-oħrajn, esperti mill-oqsma tal-enerġija, l-ekonomija u x-xjenzi soċjali, organizzat flimkien mill-Kummissjoni u l-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew fi Brussell fis-26 u s-27 ta' Frar 2013,għarfu l-ħtieġa li titkompla r-riċerka nukleari fil-livell Ewropew.

(16)

Il-Programm Euratom għandu jikkontribwixxi għall-attrattività tal-professjoni tar-riċerka fl-Unjoni. Għandha tingħata attenzjoni adegwata lil Karta Ewropea tar-Riċerkaturi u l-Kodiċi ta’ Kondotta għar-Reklutaġġ tar-Riċerkaturi (5), flimkien ma’ oqfsa ta’ referenza rilevanti oħrajn definiti fil-kuntest taż-Żona Ewropea tar-Riċerka, filwaqt li tkun rispetata n-natura volontarja tagħhom.

(17)

L-attivitajiet żviluppati taħt il-Programm Euratom għandhom jimmiraw li jippromwovu l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fir-riċerka u l-innovazzjoni, billi jindirizzaw b’mod partikolari l-kawżi sottostanti fl-iżbilanċ tas-sessi, billi jisfruttaw il-potenzjal kollu kemm tar-riċerkaturi nisa kif ukoll tal-irġiel u billi jintegraw d-dimensjoni tas-sessi fil-kontenut tal-proġetti sabiex itejbu l-kwalità tar-riċerka u jistimulaw l-innovazzjoni. L-attivitajiet għandhom ikunu mmirati wkoll għall-implimentazzjoni tal-prinċipji relatati mal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel kif stipulat fl-Artikolu 2 u 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropa u l-Artikolu 8 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE).

(18)

L-attivitajiet ta’ riċerka u innovazzjoni appoġġati mill-Programm Euratom għandhom jirrispettaw il-prinċipji etiċi fundamentali. Għandhom jitqiesu kif adatt l-opinjonijiet tal-Grupp Ewropew dwar l-Etika fix-Xjenza u t-Teknoloġiji l-Ġodda dwar kwistjonijiet ta' enerġija. L-attivitajiet ta' riċerka għandhom iqisu wkoll l-Artikolu 13 tat-TFUE u jnaqqsu l-użu tal-annimali fir-riċerka u l-ittestjar, bil-ħsieb li fl-aħħar mill-aħħar l-użu tal-annimali jiġi ssostitwit. L-attivitajiet kollha għandhom jitwettqu bl-iżgurar ta’ livell għoli ta’ protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem.

(19)

Għandu jinkiseb ukoll impatt ikbar bil-kombinament tal-Programm Euratom u l-fondi tas-settur privat fi sħubiji pubbliċi privati f'oqsma ewlenin fejn ir-riċerka u l-innovazzjoni jistgħu jikkontribwixxu għall-miri kompetittivi usa' tal-Unjoni. Għandha tingħata attenzjoni partikolari lill-involviment tal-impriżi żgħar u medji.

(20)

Il-Programm Euratom għandu jippromwovi l-kooperazzjoni, b’mod partikolari fil-qasam tas-sikurezza, mal-pajjiżi terzi bbażata fuq l-interess komuni u l-benefiċċju reċiproku partikolarment biex jippromwovi titjib kontinwu tas-sikurezza nukleari.

(21)

Sabiex jinżammu kundizzjonijiet ekwi għall-impriżi kollha li huma attivi fis-suq intern, il-finanzjament ipprovdut mill-Programm Euratom għandu jkun imfassal skont ir-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat sabiex jiżgura l-effettività tan-nefqa pubblika u ma jippermettix distorsjonijiet tas-suq bħall-imblokk għall-aċċess tal-finanzjament privat, il-ħolqien ta’ strutturi tas-suq ineffettivi jew il-preservazzjoni ta’ kumpanniji ineffiċjenti.

(22)

Il-ħtieġa għal approċċ ġdid għall-ġestjoni tal-kontroll u r-riskju fil-finanzjament tar-riċerka tal-Unjoni ġie rikonoxxut mill-Kunsill Ewropew fil-konklużjonijiet tiegħu tal-4 ta' Frar 2011, li appellaw għal bilanċ ġdid bejn il-fiduċja u l-kontroll u bejn it-teħid u l-evitar tar-riskju. Il-Parlament Ewropew, fir-Riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta’ Novembru 2010 dwar is-simplifikazzjoni tal-implimentazzjoni tal-Programmi Qafas tar-Riċerka (6), talab għal bidla prammatika lejn is-simplifikazzjoni amministrattiva u finanzjarja u ddikjara li l-ġestjoni tal-finanzjament tar-riċerka tal-Unjoni għandha tkun ibbażata aktar fuq il-fiduċja u għandha tkun tolleranti għar-riskju lejn il-parteċipanti.

(23)

L-interessi finanzjarji tal-Unjoni għandhom ikunu protetti permezz ta’ miżuri proporzjonati matul iċ-ċiklu kollu tan-nefqa, inkluż il-prevenzjoni, l-identifikazzjoni u l-investigazzjoni tal-irregolaritajiet, l-irkupru tal-finanzjamenti mitlufa, imħallsin ħażin jew użati b’mod skorrett u, fejn adatt, il-penali. Strateġija tal-kontroll riveduta, għandha tibdel il-fokus mill-minimizzazzjoni tar-rati ta' żball għal kontroll ibbażat fuq ir-risjku u l-identifikazzjoni tal-frodi u għandha tnaqqas il-piż tal-kontroll għall-parteċipanti.

(24)

Huwa importanti li tiġi żgurata amministrazzjoni finanzjarja soda tal-Programm Euratom u l-implimentazzjoni tiegħu bl-iktar mod effettiv u faċli għall-utent, filwaqt li jkunu żgurati wkoll iċ-ċertezza legali u l-aċċessibbiltà tiegħu għall-parteċipanti kollha. Jeħtieġ li tkun żgurata l-konformità mad-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7) u mar-rekwiżiti tas-simplifikazzjoni u regolamentazzjoni aħjar.

(25)

Sabiex tkun żgurata l-iktar implimentazzjoni effiċjenti possibbli, u aċċess faċli għall-parteċipanti kollha permezz ta’ proċeduri simplifikati, u biex jinkiseb qafas koerenti, komprensiv u trasparenti għall-parteċipanti, il-parteċipazzjoni fil-Programm Euratom u d-disseminazzjoni tar-riżultati tar-riċerka għandhom ikunu soġġetti għar-regoli applikabbli fil-Programm Qafas Orizzont 2020, kif stipulat fir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill b’ċerti adattamenti jew eċċezzjonijiet.

(26)

Huwa importanti li jkompli jiġi ffaċilitat l-isfruttar tal-proprjetà intelletwali żviluppata mill-parteċipanti filwaqt li jiġu protetti l-interessi leġittimi ta’ parteċipanti oħrajn u tal-Komunità f’konformità mal-Kapitolu 2 tal-Euratom.

(27)

Il-fondi ta’ garanzija għall-parteċipanti, ġestiti mill-Kummissjoni u stabbilit skont ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1908/2006 (8) u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 139/2012 (9) taw prova li huma mekkaniżmu ta’ salvagwardja importanti li jtaffi r-riskji assoċjati mal-ammonti dovuti u mhux rimborżati minn parteċipanti f’kontumaċja. Il-fond ta’ garanzija għall-parteċipanti stabbilit skont ir-Regolament (UE) Nru 1290/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10) għandu jkopri wkoll azzjonijiet skont ir-Regolament (Euratom) Nru 1908/2006, ir-Regolament (Euratom) Nru 139/2012 u dan ir-Regolament.

(28)

Sabiex jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni tal-azzjonijiet indiretti taħt il-Programm Euratom, il-Kummissjoni għandha tingħata setgħat ta' implimentazzjoni biex tadotta programmi ta' ħidma u d-deċiżjoni dwar l-approvazzjoni tal-finanzjament ta' azzjonijiet indiretti. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11).

(29)

Il-kisba tal-objettivi tal-Programm Euratom f’oqsma rilevanti tirrikjedi appoġġ għall-attivitajiet trasversali, kemm fi ħdan il-Programm Euratom u b’mod konġunt mal-attivitajiet tal-Programm Qafas 'Orizzont 2020'.

(30)

Il-ġestjoni effettiva tal-prestazzjoni, li tinkludi l-evalwazzjoni u l-monitoraġġ, tirrikjedi żvilupp ta’ indikaturi speċifiċi tal-prestazzjoni li jistgħu jitkejlu matul iż-żmien; li huma realistiċi kif ukoll jirriflettu l-loġika tal-intervent; u li huma rilevanti għal ġerarkija adatta tal-objettivi u l-attivitajiet. Għandhom jiddaħħlu fis-seħħ mekkaniżmi ta’ koordinazzjoni adatti bejn l-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-Programm Euratom, min-naħa waħda, u l-monitoraġġ tal-progress, il-kisbiet u l-funzjonament taż-Żona Ewropea tar-Riċerka, min-naħa l-oħra.

(31)

Il-Bord tal-Gvernaturi taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka, stabbilit permezz tad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 96/282/Euratom (12), ġie kkonsultat dwar il-kontenut xjentifiku u teknoloġiku tal-azzjonijiet diretti tal-JRC.

(32)

Għal raġunijiet ta’ ċertezza legali, id-Deċiżjoni tal-Kunsill tas-16 ta' Diċembru 1980 li tistabbilixxi l-Kumitat Konsultattiv għall-Programm ta' Fużjoni (13), id-Deċiżjoni tal-Kunsill 84/338/Euratom, KEFA, KEE (14), id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/970/Euratom (15), id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/976/Euratom (16), id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/977/Euratom (17), ir-Regolament (Euratom) Nru 1908/2006, id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2012/93/Euratom (18), ir-Regolament (Euratom) Nru 139/2012, id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2012/94/Euratom (19) u d-Deċiżjoni tal-Kunsill 2012/95/Euratom (20) għandhom jitħassru.

(33)

Il-Kummissjoni kkonsultat lill-Kumitat Xjentifiku u Tekniku tal-Euratom,

ADOTTA DAN IR-REGOLAMENT:

TITOLU I

STABBILIMENT

Artikolu 1

Stabbiliment

Dan ir-Regolament jistabbilixxi l-Programm ta’ Riċerka u Taħriġ tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika għall-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2014 sal-31 ta' Diċembru 2018 (il-'Programm Euratom'), u jistipula r-regoli għall-parteċipazzjoni f'dak il-Programm, inkluż il-parteċipazzjoni fi programmi ta’ korpi tal-finanzjament li jiġġestixxu l-fondi mogħtija skont dan ir-Regolament u fl-attivitajiet imwettqa b’mod konġunt taħt dan ir-Regolament u taħt il-Programm Qafas Orizzont 2020 għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (Il-"Programm Qafas Orizzont 2020") stabbilit bir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(a)

'attivitajiet ta’ riċerka u innovazzjoni' tfisser l-ispettru totali ta’ attivitajiet ta’ riċerka, żvilupp teknoloġiku, dimostrazzjoni u innovazzjoni, inkluż il-promozzjoni ta' kooperazzjoni ma' pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali, disseminazzjoni u ottimizzazzjoni tar-riżultati u stimulazzjoni tat-taħriġ u l-mobbiltà tar-riċerkaturi fil-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (minn hawn 'il quddiem 'il-Komunità');

(b)

'azzjonijiet diretti' tfisser attivitajiet ta’ riċerka u innovazzjoni mwettqa mill-Kummissjoni permezz taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka tagħha (il-'JRC');

(c)

'azzjonijiet indiretti' tfisser attivitajiet ta’ riċerka u innovazzjoni li għalihom l-Unjoni jew il-Komunità (minn hawn 'il quddiem l-'Unjoni') jipprovdu appoġġ finanzjarju u li jitwettqu mill-parteċipanti;

(d)

'sħubija pubblika-privata' tfisser sħubija fejn l-imsieħba tas-settur privat, l-Unjoni u, fejn jixraq, imsieħba oħrajn, bħal korpi tas-settur pubbliku, jimpenjaw ruħhom li jappoġġaw b'mod konġunt l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta' programm jew attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni;

(e)

'sħubija pubblika-pubblika' tfisser sħubija fejn korpi tas-settur pubbliku jew korpi b’missjoni ta’ servizz pubbliku fil-livell lokali, reġjonali, nazzjonali jew internazzjonali jimpenjaw ruħhom mal-Komunità biex b'mod konġunt jappoġġaw l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta' programm jew attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni.

Artikolu 3

Objettivi

1.   L-objettiv ġenerali tal-Programm Euratom huwa li jitwettqu attivitajiet ta' riċerka u taħriġ nukleari b'enfasi fuq it-titjib kontinwu tas-sikurezza, is-sigurtà u l-protezzjoni mir-radjazzjoni nukleari, u li jikkontribwixxi potenzjalment għad-dekarbonizzazzjoni fit-tul tas-sistema tal-enerġija b’mod sikur, effiċjenti u sigur. L-objettiv ġenerali għandu jiġi implimentat permezz tal-attivitajiet speċifikati fl-Anness I fil-forma ta’ azzjonijiet diretti u indiretti li jindirizzaw l-objettivi speċifiċi stipulati fil-paragrafi 2 u 3 ta' dan l-Artikolu.

2.   L-azzjonijiet indiretti tal-Programm Euratom għandu jkollhom l-objettivi li ġejjin:

(a)

jappoġġaw l-operat sikur ta’ sistemi nukleari;

(b)

jikkontribwixxu għall-iżvilupp ta' soluzzjonijiet ta' sigurtà aktar fit-tul għall-ġestjoni ta' skart nukleari aħħari inkluż rimi ġeoloġiku finali kif ukoll separazzjoni u trasmutazzjoni;

(c)

jappoġġaw l-iżvilupp u s-sostenibbiltà ta' kompetenza u eċċellenza nukleari fl-Unjoni Ewropea;

(d)

jappoġġaw il-protezzjoni mir-radjazzjoni u l-iżvilupp ta' applikazzjonijiet mediċi għar-radjazzjoni, inkluż fost l-oħrajn, il-provvista sigura u sikura u l-użu ta' isotopi radjuattivi;

(e)

jimxu lejn dimostrazzjoni tal-fattibbiltà tal-fużjoni bħala sors ta’ enerġija billi jisfruttaw faċilitajiet eżistenti u futuri tal-fużjoni;

(f)

jibnu l-pedamenti għall-impjanti tal-enerġija mill-fużjoni tal-futur billi jiżviluppaw materjali, teknoloġiji u disinn kunċettwali;

(g)

jippromwovu l-innovazzjoni u l-kompetittività industrijali;

(h)

jiżguraw id-disponibbiltà u l-użu tal-infrastrutturi tar-riċerka ta’ rilevanza pan-Ewropea;

3.   L-azzjonijiet diretti tal-Programm Euratom għandu jkollhom l-objettivi speċifiċi li ġejjin:

(a)

itejbu tas-sikurezza nukleari inklużi: is-sikurezza tar-reattur nukleari u tal-karburant, il-ġestjoni tal-iskart, inkluż rimi ġeoloġiku finali kif ukoll separazzjoni u trasmutazzjoni; dekommissjonar, u tħejjija għall-emerġenza;

(b)

itejbu s-sigurtà nukleari inklużi s-salvagwardji nukleari, in-nonproliferazzjoni, il-ġlieda kontra t-traffikar illegali u l-forensiċi nukleari;

(c)

iżidu l-eċellenza fil-bażi tax-xjenza nukleari għall-istandardizzazzjoni;

(d)

irawmu l-ġestjoni tal-għarfien, l-edukazzjoni u t-taħriġ;

(e)

jappoġġaw il-politika tal-Unjoni dwar is-sikurezza u s-sigurtà nukleari.

Kwalunkwe attribuzzjoni ġdida ta' attività lill-JRC għandha tiġi analizzata mill-Bord ta' Gvernaturi tal-JRC biex jiċċekkjaw il-konsistenza tagħha mal-attivitajiet diġà eżistenti fl-Istati Membri.

4.   Il-Programm Euratom għandu jiġi implimentat b’tali mod li jiżgura li l-prijoritajiet u l-attivitajiet appoġġati huma rilevanti għall-ħtiġijiet li qed jinbidlu u jqisu n-natura li qed tevolvi tax-xjenza, it-teknoloġija, l-innovazzjoni, it-tfassil tal-politika, is-swieq u s-soċjetà, bil-għan li jiġu ottimizzati r-riżorsi umani u finanzjarji u tiġi evitata d-dupplikazzjoni fir-riċerka u l-iżvilupp nukleari fl-Unjoni.

5.   Fi ħdan l-objettivi speċifiċi msemmija fil-paragrafi 2 u 3, jistgħu jitqiesu ħtiġijiet ġodda u mhux previsti li jirriżultaw matul il-perjodu ta’ implimentazzjoni tal-Programm Euratom. Dan jista', jekk debitament ġustifikat, jinkludi risponsi għal opportunitajiet, kriżijiet u theddid emerġenti, għal ħtiġijiet relatati mal-iżvilupp ta' politiki ġodda tal-Unjoni, u għall-indirizzar ta' azzjonijiet previsti sabiex ikunu ta' appoġġ fil-qafas ta' programmi futuri.

Artikolu 4

Baġit

1.   Il-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni tal-Programm Euratom għandu jkun EUR 1 603 329 000. L-ammont għandu jitqassam kif ġej:

(a)

azzjonijiet indiretti għall-programm ta' riċerka u żvilupp fil-fużjoni, EUR 728 232 000;

(b)

azzjonijiet indiretti għall-fissjoni nukleari, is-sikurezza u l-protezzjoni mir-radjazzjoni EUR 315 535 000;

(c)

azzjonijiet diretti, EUR 559 562 000.

Għall-implimentazzjoni ta' azzjonijiet indiretti tal-Programm Euratom, in-nefqa amministrattiva tal-Kummissjoni għandha tilħaq sa medja ta' 7 % matul il-Programm Euratom u mhux aktar minn 6 % fl-2018.

2.   Il-pakkett finanzjarju tal-Programm Euratom jista' jkopri spejjeż li jirriżultaw mill-attivitajiet ta' tħejjija, monitoraġġ, kontroll, verifika u evalwazzjoni, li huma meħtieġa għall-ġestjoni ta' dak il-Programm u għat-twettiq tal-objettivi tiegħu, b'mod partikolari l-istudji u l-laqgħat tal-esperti, sa fejn huma relatati mal-objettivi ġenerali ta’ dan ir-Regolament, u l-ispejjeż marbuta ma' netwerks tat-teknoloġija tal-informazzjoni li jiffukaw fuq l-ipproċessar u l-iskambju tal-informazzjoni, flimkien ma' kull spiża oħra ta' assistenza teknika u amministrattiva mġarrba mill-Kummissjoni għall-ġestjoni tal-Programm Euratom. L-ispejjeż għal azzjonijiet kontinwi u ripetittivi bħall-kontroll, il-verifika u netwerks tal-IT ser jiġu koperti fil-limiti tan-nefqa amministrattiva tal-Kummissjoni speċifikata fil-paragrafu 1.

3.   Fejn meħtieġ u debitament ġustifikat, l-approprjazzjonijiet jistgħu jiddaħħlu fil-baġit lil hinn mill-2018 biex ikopru spejjeż ta' assistenza teknika u amministrattiva, sabiex jippermettu l-ġestjoni ta' azzjonijiet li jkunu għadhom ma tlestewx sal-31 ta' Diċembru 2018.

4.   Fejn l-azzjonijiet diretti jikkontribwixxu għal inizjattivi stabbiliti minn entitajiet inkarigati mill-Kummissjoni bl-implimentazzjoni ta' kompiti f'konformità mal-Artikolu 6(2) u l-Artikolu 15, tali kontribuzzjoni ma għandix tiġi kkunsidrata bħala parti mill-kontribuzzjoni finanzjarja allokata għal dawk l-inizjattivi.

5.   L-impenji baġitarji jistgħu jitqassmu fi ħlasijiet annwali bin-nifs. Kull sena l-Kummissjoni għandha timpenja l-ħlasijiet annwali bin-nifs filwaqt li tqis il-progress tal-azzjonijiet li jkunu qed jirċievu appoġġ finanzjarju, l-istima tal-ħtiġijiet u l-baġit disponibbli.

Artikolu 5

Assoċjazzjoni ta’ pajjiżi terzi

1.   Il-Programm Euratom għandu jkun miftuħ għall-assoċjazzjoni ta':

(a)

pajjiżi aderenti, pajjiżi kandidati u kandidati potenzjali, skont il-prinċipji u t-termini u l-kundizzjonijiet ġenerali għall-parteċipazzjoni ta’ dawk il-pajjiżi fil-programmi tal-Unjoni stabbiliti fil-ftehimiet qafas rispettivi u d-deċiżjonijiet ta’ kunsilli ta’ assoċjazzjoni jew ftehimiet simili;

(b)

membri tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles (EFTA), jew pajjiżi jew territorji koperti mill-Politika Ewropea tal-Viċinat li jissodisfaw il-kriterji kollha li ġejjin:

(i)

kapaċità tajba fix-xjenza, it-teknoloġija u l-innovazzjoni;

(ii)

rekord tajjeb ta’ mġiba ta’ parteċipazzjoni fil-programmi ta’ riċerka u innovazzjoni tal-Unjoni;

(iii)

trattament ġust u ekwu tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali.

(c)

pajjiżi jew territorji assoċjati mas-Seba' Programm Qafas tal-Euratom.

2.   It-termini u l-kundizzjonijiet speċifiċi rigward il-parteċipazzjoni tal-pajjiżi assoċjati fil-Programm Euratom, inkluż il-kontribuzzjoni finanzjarja, ibbażati fuq il-prodott domestiku gross tal-pajjiż assoċjat, għandhom ikunu determinati mill-ftehimiet internazzjonali bejn l-Unjoni u l-pajjiżi assoċjati.

TITOLU II

IMPLIMENTAZZJONI

KAPITOLU I

Implimentazzjoni, ġestjoni u forom ta’ appoġġ

Artikolu 6

Ġestjoni u forom ta’ appoġġ tal-Komunità

1.   Il-Programm Euratom għandu jkun implimentat permezz ta’ azzjonijiet indiretti li jużaw forma waħda ta' finanzjament jew diversi pprovduti mir-Regolament Finanzjarju, inkluż għotjiet, premji, akkwist u strumenti finanzjarji. L-appoġġ tal-Komunità għandu jikkonsisti wkoll minn azzjonijiet diretti fil-forma ta' attivitajiet ta’ riċerka u innovazzjoni li jsiru mill-JRC.

2.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 10 tat-Trattat, il-Kummissjoni tista’ tinkariga parti mill-implimentazzjoni tal-Programm Euratom f’idejn korpi tal-finanzjament msemmija fl-Artikolu 58(1)(c) tar-Regolament Finanzjarju.

Il-Kummissjoni tista’ wkoll tinkariga l-implimentazzjoni ta’ azzjoni indiretta taħt il-Programm Euratom lil korpi maħluqa taħt il-Programm Qafas Orizzont 2020 jew imsemmija fih.

3.   Permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 12(3), il-Kummissjoni għandha tadotta d-deċiżjoni dwar l-approvazzjoni tal-finanzjament ta' azzjonijiet indiretti.

Artikolu 7

Regoli għal parteċipazzjoni u disseminazzjoni tar-riżultati tar-riċerka

1.   Soġġetta għall-paragrafi 2 u 3 ta’ dan l-Artikolu, il-parteċipazzjoni ta’ kwalunkwe entità legali f’azzjonijiet indiretti li jsiru taħt il-Programm Euratom għandhom ikunu amministrati minn regoli stabbiliti fir-Regolament (UE) Nru 1290/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill.

2.   Għall-iskopijiet tal-Programm Euratom, ‘ir-regoli tas-sigurtà’, imsemmija fl-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 43(2) tar-Regolament (UE) Nru 1290 /2013 għandhom jinkludu l-interessi tad-difiża tal-Istati Membri fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 24 tat-Trattat.

B’deroga mill-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 41(3) tar-Regolament (UE) Nru 1290/2013, il-Kummissjoni jew il-korp ta’ finanzjament jista', fir-rigward ta’ riżultati li huma ġġenerati minn parteċipanti li jkunu rċevew kontribuzzjoni finanzjarja tal-Komunità, joġġezzjona għal trasferimenti ta’ sjieda jew għal għotjiet kemm ta’ liċenzja esklussiva kif ukoll dik li mhijiex, lill-partijiet terzi stabbiliti f’pajjiż terz li mhux assoċjat mal-Programm Euratom fejn jikkunsidra li l-għotja jew it-trasferiment mhumiex f'konformità mal-interess tal-iżvilupp tal-kompetittività tal-ekonomija tal-Unjoni jew huwa inkonsistenti mal-prinċipji etiċi jew il-kunsiderazzjonijiet tas-sigurtà. ‘Kunsiderazzjonijiet tas-sigurtà’ għandha tinkludi l-interessi tad-difiża tal-Istati Membri fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 24 tat-Trattat.

B’deroga mill-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 46(1) tar-Regolament (UE) Nru 1290/2013, il-Komununità u l-impriżi konġunti tagħha għandhom, għall-fini tal-iżvilupp, l-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-politiki u l-programmi tal-Komunità jew l-obbligi assunti permezz ta’ kooperazzjoni internazzjonali ma’ pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali, igawdu minn drittijiet ta’ aċċess għar-riżultati ta’ parteċipant li jkun irċieva kontribuzzjoni finanazjarja tal-Komunità. Drittijiet ta’ aċċess bħal dawn għandhom jinkludu d-dritt biex partijiet terzi jiġu awtorizzati jużaw ir-riżultati fl-akkwist pubbliku u d-dritt ta’ subliċenzjar u għandhom ikunu limitati għal użu mhux kummerċjali u mhux kompetittiv u għandhom jingħataw fuq bażi ta’ mingħajr royalty.

3.   Il-‘fond ta’ garanzija għall-parteċipanti’ stabbilit skont ir-Regolament (UE) Nru 1290/2013 għandu jissostitwixxi u jissuċċedi l-fondi ta’ garanzija għall-parteċipanti stabbiliti skont ir-Regolament (Euratom) Nru 1908/2006 u r-Regolament (Euratom) Nru 139/2012.

Kwalunkwe somma mill-fondi ta’ garanzija għall-parteċipanti stabbilit skont ir-Regolamenti (Euratom) Nru 1908/2006 u (Euratom) Nru 139/2012 għandha tiġi ttrasferita, mill-31 ta' Diċembru 2013, lill-fond ta’ garanzija għall-parteċipanti stabbilit skont ir-Regolament (UE) Nru 1290/2013. Il-parteċipanti f’azzjonijiet taħt id-Deċiżjoni 2012/93/Euratom li jiffirmaw ftehimiet tal-għotja wara l-31 ta’ Diċembru 2013 għandhom jagħmlu l-kontribuzzjoni tagħhom lill-fond ta’ garanzija għall-parteċipanti.

Artikolu 8

Attivitajiet trasversali

1.   Sabiex jinkisbu l-objettivi tal-Programm Euratom u biex jiġu indirizzati l-isfidi komuni tal-Programm Euratom u l-Programm Qafas Orizzont 2020, azzjonijiet trasversali fl-azzjonijiet indiretti stipulati fl-Anness I u/jew dawk li jimplimentaw il-Programm Speċifiku tal-Programm Qafas Orizzont 2020, kif stabbilit permezz tad-Deċiżjoni tal-Kunsill2013/743/UE (21), jistgħu jibbenefikaw mill-kontribuzzjoni finanzjarja tal-Unjoni.

2.   Il-kontribuzzjoni finanzjarja msemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu tista' tiġi kkumbinata mill-kontribuzzjonijiet finanzjarji għal azzjonijiet indiretti stabbiliti fl-Artikolu 4 ta' dan ir-Regolament u fl-Artikolu 6 tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013 [li jistabbilixxi Orizzont 2020], u implimentata permezz ta’ skema unika ta’ finanzjament.

Artikolu 9

Ugwaljanza bejn is-sessi

Il-Programm Euratom għandu jiżgura l-promozzjoni effettiva tal-ugwaljanza bejn is-sessi u d-dimensjoni tas-sessi fil-kontenut tar-riċerka u l-innovazzjoni.

Artikolu 10

Prinċipji etiċi

1.   L-attivitajiet kollha tar-riċerka u l-innovazzjoni mwettqa taħt il-Programm Euratom għandhom ikunu konformi mal-prinċipji etiċi u l-leġislazzjoni rilevanti nazzjonali, tal-Unjoni u internazzjonali, inkluż il-Karta tad-Drittijijet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u l-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u l-Protokolli Supplimentari tagħha.

Għandha tingħata attenzjoni partikolari lejn il-prinċipju ta’ proporzjonalità, id-dritt għall-privatezza, id-dritt għall-protezzjoni tad-data personali, id-dritt għall-integrità fiżika u mentali tal-persuni, id-dritt għan-nondiskriminazzjoni u l-bżonn li jkunu żgurati livelli għoljin ta’ protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem.

2.   L-attivitajiet ta’ riċerka u innovazzjoni li jitwettqu taħt il-Programm Euratom għandu jkollhom fokus esklussiv fuq l-applikazzjonijiet ċivili.

Artikolu 11

Programmi ta' Ħidma

1.   Permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni adottati skont il-proċedura ta’ eżami msemmija fl-Artikolu 12(3), il-Kummissjoni tista’ tadotta programmi ta' ħidma għall-implimentazzjoni tal-azzjonijiet indiretti. Tali programmi ta’ ħidma għandhom jippermettu għal approċċi minn isfel għal fuq li jindirizzaw l-objettivi f’modi innovattivi.

Il-programmi ta’ ħidma għandhom jistabbilixxu l-elementi essenzjali għall-implimentazzjoni tal-azzjonijiet skont ir-Regolament Finanzjarju, inkluż l-objettivi dettaljati tagħhom, il-finanzjament assoċjat u l-iskeda taż-żmien, kif ukoll approċċ pluriennali u orjentazzjonijiet strateġiċi għas-snin li ġejjin ta’ implimentazzjoni.

2.   Għall-azzjonijiet diretti, il-Kummissjoni għandha, f’konformità mad-Deċiżjoni 96/282/Euratom, tfassal programm ta’ ħidma pluriennali, li jistabbilixxi f’aktar dettall l-objettivi u l-prijoritajiet xjentifiċi u teknoloġiċi ppreżentati fl-Anness I, u l-iskeda taż-żmien għall-implimentazzjoni.

Dak il-programm ta’ ħidma pluriennali għandu jqis ukoll l-attivitajiet tar-riċerka rilevanti mwettqa mill-Istati Membri, pajjiżi assoċjati u organizzazzjonijiet Ewropej u internazzjonali. Dan għandu jkun aġġornat meta u fejn xieraq.

3.   Il-programmi ta’ ħidma msemmija fil-paragrafi 1 u 2 għandhom iqisu l-istat tax-xjenza, it-teknoloġija u l-innovazzjoni fil-livell nazzjonali, tal-Unjoni u internazzjonali u tal-iżviluppi rilevanti tal-politika, is-suq u s-soċjetà. Dawn għandhom ikunu aġġornati kif u meta xieraq.

4.   Il-programmi ta’ ħidma msemmija fil-paragrafi 1 u 2 għandu jkun fihom taqsima li tidentifika l-attivitajiet trasversali kif jissemma fl-Artikolu 8.

Artikolu 12

Proċedura ta' kumitat

1.   Il-Kummissjoni għandha tkun assistita minn Kumitat. Dak il-Kumitat għandu jkun kumitat fit-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.   Il-Kumitat (22) għandu jiltaqa' f'żewġ konfigurazzjonijiet differenti, li jittrattaw rispettivament aspetti relatati mal-fissjoni u aspetti relatati mal-fużjoni tal-Programm Euratom.

3.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandha tapplika l-proċedura ta' eżami f'konformità mal-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

4.   Meta l-opinjoni tal-Kumitat tinkiseb bi proċedura bil-miktub, din il-proċedura għandha tintemm mingħajr riżultat meta, fil-limitu ta’ żmien għall-għoti tal-opinjoni, dan jiġi deċiż mill-president tal-Kumitat jew b’maġġoranza sempliċi tal-membri tal-Kumitat li jitolbu dan.

Artikolu 13

Il-Kummissjoni għandha tinforma regolarment lill-Kumitat imsemmi fl-Artikolu 12 dwar il-progress ġenerali fl-implimentazzjoni tal-Programm Euratom, u għandha tipprovdih b’informazzjoni fil-ħin dwar l-azzjonijiet indiretti kollha proposti jew ffinanzjati taħt il-Programm Euratom.

Artikolu 14

Konsulenza esterna u involviment tas-soċjetà

1.   Għall-implimentazzjoni tal-Programm Euratom, għandha titqies il-konsulenza u l-ħidma prevista, fejn adatt:

(a)

mill-Kumitat Xjentifiku u Tekniku tal-Euratom skont l-Artikolu 134 tat-Trattat;

(b)

mill-gruppi ta' konsulenza indipendenti ta' esperti u ta' livell għoli mwaqqfa mill-Kummissjoni;

(c)

mill-istrutturi tad-djalogu maħluqin skont il-ftehimiet internazzjonali tax-xjenza u t-teknoloġija;

(d)

mill-attivitajiet li jħarsu 'l quddiem;

(e)

mill-konsultazzjonijiet pubbliċi mmirati (inkluż, fejn adatt, l-awtoritajiet jew il-partijiet interessati reġjonali u nazzjonali); u

(f)

minn proċessi trasparenti u interattivi li jiżguraw appoġġ għar-riċerka u l-innovazzjoni responsabbli.

2.   Għandu jittieħed ukoll kont sħiħ tal-aġendi tar-riċerka u l-innovazzjoni stabbiliti minn, fost l-oħrajn, Pjattaformi tat-Teknoloġija Ewropej, Inizjattivi Konġunti ta' Programmar u Sħubiji tal-Innovazzjoni Ewropej.

KAPITOLU II

Oqsma speċifiċi ta’ azzjoni

Artikolu 15

Impriżi żgħar u ta' daqs medju

Għandha tingħata attenzjoni partikolari biex tiġi żgurata l-parteċipazzjoni adegwata tal-impriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs) u l-impatt ta' innovazzjoni fuqhom kif ukoll tas-settur privat inġenerali fil-Programm Euratom. Għandhom jitwettqu valutazzjonijiet kwantitattivi u kwalitattivi tal-parteċipazzjoni tal-SMEs bħala parti mill-arranġamenti tal-evalwazzjoni u monitoraġġ.

Artikolu 16

Sħubiji pubbliċi-privati u pubbliċi-pubbliċi

Sabiex jintlaħqu l-objettivi stipulati fl-Artikolu 3, l-attivitajiet speċifiċi tal-Programm Euratom jistgħu jkunu implimentati permezz ta':

(a)

Impriżi Konġunti stabbiliti abbażi tal-Kapitolu 5 tat-Trattat;

(b)

sħubiji pubbliċi-pubbliċi abbażi tal-iskema ta’ finanzjament ‘Azzjonijiet kofinanzjati tal-programm’;

(c)

sħubiji kuntrattwali pubbliċi-privati, kif jissemma fl-Artikolu 25 tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013.

Artikolu 17

Kooperazzjoni internazzjonali ma' pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali

1.   Entitajiet stabbiliti f’pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali għandhom ikunu eliġibbli biex jipparteċipaw f’azzjonijiet indiretti tal-Programm Euratom taħt il-kundizzjonijiet stipulati fir-Regolament (UE) Nru 1290/2013. L-eċċezzjonijiet għall-prinċipju ġenerali f'dak ir-rigward huma stabbiliti fl-Artikolu 7 ta' dan ir-Regolament. Il-kooperazzjoni internazzjonali ma' pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali għandha tiġi promossa mill-Programm Euratom sabiex:

(a)

tissaħħaħ l-eċċellenza u l-ġibda tal-Unjoni fir-riċerka u l-innovazzjoni kif ukoll il-kompetittività ekonomika u industrijali tagħha;

(b)

jiġu indirizzati b’mod effettiv tal-isfidi komuni tas-soċjetà;

(c)

jiġu appoġġati l-objettivi tal-politika esterna u tal-iżvilupp tal-Unjoni, li jikkumplementaw il-programmi esterni u tal-iżvilupp. Għandhom jiġu mfittxija sinerġiji ma' politiki oħra tal-Unjoni.

2.   Azzjonijiet immirati bl-objettiv li jippromwovu l-kooperazzjoni ma' pajjiżi terzi jew gruppi ta’ pajjiżi terzi speċifiċi għandhom ikunu implimentati abbażi ta’ approċċ strateġiku kif ukoll interess u prijoritajiet komuni, u benefiċċju reċiproku, filwaqt li jqisu l-kapaċitajiet xjentifiċi u teknoloġiċi tagħhom u l-opportunitajiet tas-suq, u l-impatt mistenni.

L-aċċess reċiproku għal programmi ta’ pajjiżi terzi għandu jkun imħeġġeġ. Sabiex ikun massimizzat l-impatt, għandhom ikunu promossi l-koordinazzjoni u s-sinerġiji ma' inizjattivi ta' Stati Membri u pajjiżi assoċjati. In-natura tal-kooperazzjoni tista' tvarja skont il-pajjiżi sħab speċifiċi.

Il-prijoritajiet ta’ kooperazzjoni għandhom iqisu żviluppi fil-politika tal-Unjoni, opportunitajiet għal kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi, u trattament ġust u ekwu tad-drittijiet tal-proprjetà intelletwali.

Artikolu 18

Informazzjoni, komunikazzjoni, użu u disseminazzjoni

1.   Meta jkun qed jiġi implimentat il-Programm Euratom, l-attivitajiet ta' disseminazzjoni u komunikazzjoni għandhom jiġu kkunsidrati bħala parti integrali tal-azzjonijiet appoġġati mill-Programm Euratom.

2.   L-attivitajiet tal-komunikazzjoni jistgħu jinkludu:

(a)

inizjattivi mmirati lejn it-tkabbir tas-sensibilizzazzjoni u l-iffaċilitar tal-aċċess għal finanzjament taħt il-Programm Euratom, b'mod partikolari għal dawk ir-reġjuni jew tipi ta' parteċipanti li mhumiex rappreżentati biżżejjed;

(b)

assistenza mmirata lejn proġetti u konsorzji sabiex jipprovduhom b’aċċess għall-ħiliet neċessarji biex jottimizzaw il-komunikazzjoni, l-użu u d-disemminazzjoni tar-riżultati;

(c)

inizjattivi biex jitrawwem id-djalogu u d-dibattitu dwar kwistjonijiet relatati xjentifiċi, teknoloġiċi u innovattivi mal-pubbliku, u jieħdu vantaġġ tal-midja soċjali u teknoloġiji u metodoloġiji oħrajn innovattivi;

(d)

komunikazzjoni tal-prijoritajiet tal-politika tal-Unjoni sakemm huma relatati mal-għanijiet ta' dan ir-Regolament; b'mod partikolari, il-Kummissjoni għandha tipprovdi informazzjoni dettaljata u f'waqtha lill-Istati Membri.

3.   Soġġett għat-Trattat u l-leġislazzjoni rilevanti tal-Unjoni, l-attivitajiet tad-disseminazzjoni jistgħu jinkludu:

(a)

azzjonijiet li jiġbru flimkien riżultati minn firxa ta’ proġetti, inkluż dawk li jistgħu jiġu ffinanzjati minn sorsi oħrajn, biex jipprovdu bażijiet tad-data faċli għall-utent u rapporti li jagħtu sommarju tas-sejbiet prinċipali;

(b)

disseminazzjoni tar-riżultati lil dawk li jfasslu l-politika, inkluż korpi tal-istandardizzazzjoni, biex jippromwovu l-użu ta’ riżultati rilevanti għall-politika mill-korpi adattati fil-livell internazzjonali tal-Unjoni, nazzjonali u reġjonali.

KAPITOLU III

Kontroll

Artikolu 19

Kontroll u verifika

1.   Is-sistema ta’ kontroll stabbilita għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament għandha tkun ddisinjata sabiex tipprovdi assigurazzjoni raġonevoli dwar l-ilħuq ta’ ġestjoni adegwata tar-riskji relatati mal-effettività u l-effiċjenza tal-operazzjonijiet kif ukoll il-legalità u r-regolarità tat-transazzjonijiet sottostanti, filwaqt li tqis il-karattru pluriennali tal-programmi kif ukoll in-natura tal-pagamenti konċernati.

2.   Is-sistema ta' kontroll għandha tiżgura bilanċ xieraq bejn il-fiduċja u l-kontroll, tqis l-ispejjeż amministrattivi u oħrajn tal-kontrolli fil-livelli kollha, speċjalment għall-parteċipanti sabiex l-objettivi tal-Programm Euratom jistgħu jintlaħqu u l-aktar riċerkaturi eċċellenti u l-aktar impriżi innovattivi jistgħu jkunu attirati lejh.

3.   Bħala parti mis-sistema ta' kontroll, l-istrateġija tal-verifika għan-nefqa fl-azzjonijiet indiretti taħt il-Programm Euratom għandha tkun ibbażata fuq il-verifika finanzjarja ta' kampjun rappreżentattiv tan-nefqa mifrux fuq il-Programm kollu. Kampjun rappreżentattiv bħal dan għandu jkun ikkumplimentat minn għażla bbażata fuq valutazzjoni tar-riskji relatati man-nefqa.

Il-verifiki tan-nefqa fl-azzjonijeit indiretti taħt il-Programm Euratom għandhom jitwettqu f’manjiera koerenti f’konformità mal-prinċipji tal-ekonomija, l-effiċjenza u l-effettività sabiex ikun minimizzat il-piż tal-verifika tal-parteċipanti.

Artikolu 20

Protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha tieħu l-miżuri li jixirqu li, meta jiġu implimentati azzjonijiet iffinanzjati taħt dan ir-Regolament, l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jkunu protetti bl-applikazzjoni ta' miżuri preventivi kontra l-frodi, il-korruzzjoni u kwalunkwe attività illegali oħra, permezz ta' kontrolli effettivi u, fejn jiġu individwati l-irregolaritajiet, permezz tal-irkupru tal-ammonti mħallsa b’mod skorrett u, fejn adatt, b'pieni amministrattivi u finanzjarji effettivi, proporzjonati u dissważivi.

2.   Il-Kummissjoni jew ir-rappreżentanti tagħha u l-Qorti tal-Awdituri għandhom ikollhom is-setgħa ta' verifika, abbażi ta' dokumenti u fuq il-post, fuq il-benefiċjarji tal-għotja, il-kuntratturi u s-subkuntratturi kollha li rċevew fondi tal-Unjoni taħt dan ir-Regolament.

Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 3, il-verifiki tal-Kummissjoni jistgħu jitwettqu sa sentejn wara l-aħħar pagament.

3.   L-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) jista' jwettaq investigazzjonijiet, inklużi verifiki u spezzjonijiet fuq il-post, f'konformità mad-dispożizzjonijiet u l-proċeduri stipulati fir-Regolament (EU, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (23) u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 (24) bil-ħsieb li jiġi stabbilit jekk kien hemmx frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività illegali li tolqot l-interessi finanzjarji tal-Unjoni f'konnessjoni ma' ftehim ta' għotja jew deċiżjoni ta' għotja jew kuntratt iffinanzjat skont il-Programm Euratom.

4.   Mingħajr preġudizzju għall-paragrafi 1, 2 u 3, il-ftehimiet ta' kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi u ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali, kuntratti, ftehimiet ta’ għotja u deċiżjonijiet ta' għotja li jirriżultaw mill-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament għandu jkun fihom dispożizzjonijiet li b'mod espliċitu jagħtu s-setgħa lill-Kummissjoni, lill-Qorti tal-Awdituri u lill-OLAF biex iwettqu tali verifiki u investigazzjonijiet, skont il-kompetenzi rispettivi tagħhom.

KAPITOLU IV

Monitoraġġ u evalwazzjoni

Artikolu 21

Monitoraġġ

1.   Il-Kummissjoni għandha tagħmel monitoraġġ annwali tal-implimentazzjoni, inkluż il-progress u l-kisbiet, tal-Programm Euratom. Il-Kummissjoni għandha tagħti tagħrif dwar dan lill-Kumitat imsemmi fl-Artikolu 12.

2.   Il-Kummissjoni għandha tirrapporta r-riżultati tal-monitoraġġ imsemmi fil-paragrafu 1 u tagħmilhom disponibbli għall-pubbliku.

Artikolu 22

Evalwazzjoni

1.   L-evalwazzjonijiet għandhom jitwettqu f’manjiera suffiċjentament fil-ħin sabiex jikkontribwixxu għall-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet.

Sal-31 ta’ Mejju 2017, u filwaqt li titqies l-evalwazzjoni ex post tas-Seba' Programm Kwadru tal-Euratom stabbilit permezz tad-Deċiżjoni 2006/970/Euratom u tal-Programm Qafas tal-Euratom (2012-2013) stabbilit permezz tad-Deċiżjoni 2012/93/Euratom, li għandha titlesta sal-aħħar tal-2015, il-Kummissjoni għandha twettaq, bl-assistenza ta' esperti indipendenti, magħżulin abbażi ta' proċess trasparenti, evalwazzjoni interim tal-Programm Euratom dwar il-kisbiet, fil-livell tar-riżultati u progress lejn l-impatti, tal-objettivi u r-rilevanza kontinwa tal-miżuri kollha, l-effiċjenza u l-użu tar-riżorsi, l-ambitu għal aktar simplifikazzjoni, u l-valur miżjud Ewropew. Dik l-evalwazzjoni għandha wkoll tqis il-kontribuzzjoni tal-miżuri tal-prijoritajiet tal-Unjoni ta’ tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, ir-riżultati fuq l-impatt fit-tul tal-miżuri predeċissuri, u l-livell ta' sinerġija u interazzjoni ma' programmi ta' finanzjament oħrajn tal-Unjoni, inklużi l-Fondi Strutturali.

Sal-31 ta’ Diċembru 2022, il-Kummissjoni għandha twettaq, bl-assistenza ta’ esperti indipendenti, evalwazzjoni ex-post tal-Programm Euratom magħżula abbażi ta' proċess trasparenti. Tali evalwazzjoni għandha tkopri r-raġunament, l-implimentazzjoni u l-kisbiet, kif ukoll l-impatti u s-sostenibbiltà tal-miżuri aktar fit-tul, biex jikkontribwixxu għal deċiżjoni dwar il-possibbiltà ta' tiġdid, modifika jew sospensjoni ta' miżura sussegwenti.

2.   Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 1 l-azzjonijiet diretti u indiretti tal-Programm Euratom għandhom ikunu soġġetti għal evalwazzjonijiet separati.

3.   L-evalwazzjonijiet msemmija fil-paragrafi 1 u 2 għandhom jivvalutaw il-progress lejn l-objettivi stipulati fl-Artikolu 3, filwaqt li jqisu, l-indikaturi tal-prestazzjoni rilevanti definiti fl-Anness II.

4.   Fejn adatt u meta jkun disponibbli, l-Istati Membri għandhom jipprovdu lill-Kummissjoni bid-data u l-informazzjoni meħtieġa biex ikun possibbli li jsiru l-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-miżuri kkonċernati.

5.   Il-Kummissjoni għandha tikkomunika l-konklużjonijiet tal-evalwazzjonijiet imsemmija fil-paragrafi 1 u 2, akkumpanjati mill-osservazzjonijiet tagħha, lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, u lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew.

TITOLU III

DISPOŻIZZJONIJIET FINALI U TRANŻITORJI

Artikolu 23

Dispożizzjonijiet tranżitorji u ta’ tħassir

1.   Id-Deċiżjoni tas-16 ta' Diċembru 1980 li tistabbilixxi l-Kumitat Konsultattiv għall-Programm dwar il-Fużjoni, id-Deċiżjoni 84/338/Euratom, KEFA, KEE, id-Deċiżjoni 2006/970/Euratom, id-Deċiżjoni 2006/976/Euratom, id-Deċiżjoni 2006/977/Euratom, ir-Regolament (Euratom) Nru 1908/2006, id-Deċiżjoni 2012/93/Euratom, ir-Regolament (Euratom) Nru 139/2012, id-Deċiżjoni 2012/94/Euratom u d-Deċiżjoni 2012/95/Euratom qed jitħassru b'effett mill-1 ta’ Jannar 2014.

2.   L-attivitajiet li jibbenefikaw mill-kontribuzzjonijiet finanzjarji tal-Komunità taħt il-programmi stabbiliti permezz tad-Deċiżjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 u l-obbligazzjonijiet finanzjarji relatati għandhom ikomplu jiġu amministrati mir-regoli applikabbli għal dawk il-programmi sakemm jitlestew.

3.   L-allokazzjoni finanzjarja msemmija fl-Artikolu 4 tista’ tkopri wkoll in-nefqa tal-assistenza teknika u amministrattiva neċessarja biex tkun żgurata t-tranżizzjoni bejn il-Programm Euratom u l-miżuri adottati taħt id-Deċiżjoni 2012/93/Euratom, id-Deċiżjoni 2012/94/Euratom u d-Deċiżjoni 2012/95/Euratom.

4.   Sabiex tiġi żgurata l-kontinwità tal-appoġġ tal-Komunità għar-riċerka dwar il-fużjoni, in-nefqa mġarrba mill-1 ta' Jannar 2014 mill-benefiċjarji tal-azzjoni kofinanzjata tal-Programm msemmija fil-punt (i) tal-Anness I għandha tkun eliġibbli għal appoġġ mill-Komunità.

Artikolu 24

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fit-tielet jum wara l-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, is-16 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Kunsill

Il-President

V. JUKNA


(1)  ĠU C 181, 21.6.2012, p. 111.

(2)  Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020) u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE (Ara paġna 104 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(3)  ĠU L 358, 16.12.2006. p. 62

(4)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2007/198/Euratom tas-27 ta' Marzu 2007 li tistabbilixxi l-Impriża Konġunta Ewropea għall-ITER u l-Iżvilupp tal-Enerġija mill-Fużjoni u li tagħtiha vantaġġi (ĠU L 90, 30.3.2007, p. 58).

(5)  Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Marzu 2005 dwar il-Karta Ewropea għar-Riċerkaturi u dwar Kodiċi ta' Kondotta għar-Reklutaġġ tar-Riċerkaturi (ĠU L 75, 22.3.2005, p. 67).

(6)  ĠU C 74E, 13.3.2012, p. 34

(7)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(8)  Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1908/2006 tad-19 ta’ Diċembru 2006 li jistabbilixxi r-regoli għall-parteċipazzjoni ta' impriżi, ċentri ta' riċerka u universitajiet f'azzjoni taħt is-Seba' Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea għall-Enerġija Atomika u għad-disseminazzjoni tar-riżultati tar-riċerka (2007-2011) (ĠU L 400, 30.12.2006, p. 1).

(9)  Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 139/2012 tad-19 ta’ Diċembru 2011 li jistabbilixxi r-regoli għall-parteċipazzjoni ta’ impriżi, ċentri ta’ riċerka u universitajiet f’azzjonijiet indiretti taħt il-Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika u għad-disseminazzjoni tar-riżultati tar-riċerka (2012-2013) ĠU L 47, 18.2.2012, p. 1

(10)  Regolament (UE) Nru 1290/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 17 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi r-regoli għall-parteċipazzjoni u d-disseminazzjoni f'Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020)" u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1906/2006 (Ara paġna 81 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(11)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta’ Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta’ implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(12)  Deċiżjoni tal-Kummissjoni tal-10 ta’ April 1996 dwar l-organizzazzjoni mill-ġdid taċ-Ċentru ta’ Riċerka Konġunt (ĠU L 107, 30.4.1996, p. 12).

(13)  Dokument tal-Kunsill 4151/81 (ATO 103) tat-8.1.1981, mhux ippubblikat fil-Ġurnal Uffiċjali.

(14)  Deċiżjoni tal-Kunsill 84/338/Euratom, KEFA, KEE tad-29 ta' Ġunju 1984 dwar strutturi u proċeduri għat-tmexxija u l-koordinazzjoni ta' attivitajiet ta' riċerka, żvilupp u demostrazzjoni komunitarji (ĠU L 177, 4.7.1984, p. 25).

(15)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/870/Euratom tat-18 ta' Diċembru 2006 dwar is-Seba' Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (Euratom) għar-riċerka nukleari u attivitajiet ta' taħriġ (2007-2011) (ĠU L 400, 30.12.2006, p. 60).

(16)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/976/Euratom tad-19 ta' Diċembru 2006 dwar il-Programm Speċifiku li jimplimenta s-Seba' Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea għall-Enerġija Atomika (Euratom) għal attivitajiet ta' riċerka nukleari u attivitajiet ta' taħriġ (2007 – 2011) (ĠU L 400, 30.12.2006, p. 404).

(17)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/977/Euratom tad-19 ta' Diċembru 2006 dwar il-Programm Speċifiku li għandu jitwettaq permezz ta' azzjonijiet diretti miċ-Ċentru Konġunt ta' Riċerka li jimplimenta s-Seba' Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (Euratom) għal attivitajiet ta' riċerka u taħriġ nukleari (2007 sa 2011) (ĠU L 400, 30.12.2006, p. 434).

(18)  Deċiżjoni tal-Kummissjoni tat-18 ta’ Diċembru 2009 li tadotta programm Komunitarju multiannwali għall-ġbir, il-ġestjoni u l-użu ta' dejta fis-settur tas-sajd għall-perjodu 2011-2013 (ĠU L 47, 18.2.2012, p. 25).

(19)  Deċiżjoni tal-Kunsill tad-19 ta’ Diċembru 2011 dwar il-programm speċifiku, li għandu jitwettaq permezz ta’ azzjonijiet indiretti, li jimplimenta l-Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea għall-Enerġija Atomika għal riċerka nukleari u attivitajiet ta’ taħriġ (2012-2013) (ĠU L 47, 18.2.2012, p. 33).

(20)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2012/95/Euratom tad-19 ta’ Diċembru 2011 dwar il-programm speċifiku, li għandu jitwettaq permezz ta’ azzjonijiet diretti miċ-Ċentru Konġunt għar-Riċerka, li jimplimenta l-Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika għar-riċerka nukleari u attivitajiet ta’ taħriġ (2012 sal-2013) (ĠU L 47, 18.2.2012, p. 40).

(21)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/743/UE ta' 3 ta' Diċembru 2013 li tistabbilixxi l-Programm Speċifiku li Jimplimenta Orizzont 2020 - Il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014 - 2020) (Ara paġna 965 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(22)  Bil-ħsieb li tiġi ffaċilitata l-implimentazzjoni tal-Programm Euratom, għal kull laqgħa tal-kumitat tal-programm kif definit fl-aġenda, il-Kummissjoni ser tirrimborża, f'konformità mal-linji gwida stabbiliti tagħha, l-ispejjeż ta' rappreżentant wieħed għal kull Stat Membru, kif ukoll għal espert/konsulent wieħed għal kull Stat Membru għal dawk il-punti tal-aġenda fejn Stat Membru jeħtieġ kompetenza speċifika.

(23)  Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Settembru 2013 dwar investigazzjonijiet immexxija mill-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) u li jħassar ir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) Nru 1073/1999 u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1074/1999 (ĠU L 248, 18.9.2013, p. 1).

(24)  Regolament tal-Kunsill (EURATOM, KE) Nru 2185/96 tal-11 ta' Novembru 1996 dwar il-verifiki u l-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea kontra l-frodi u irregolaritajiet oħra (ĠU L 292, 15.11.1996, p. 2).


ANNESS I

ATTIVITAJIET

Raġunament għall-programm Euratom – inwittu t-triq għall-2020

Bil-kisba tal-objettivi stipulati fl-Artikolu 3, il-Programm Euratom ser jirrinforza r-riżultati taħt it-tliet prijoritajiet tal-Programm Qafas ‘Orizzont 2020’ jiġifieri x jenza eċċellenti, tmexxija industrijali u sfidi tas-soċjetà.

L-enerġija nukleari tikkostitwixxi element fid-dibattitu dwar il-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u t-tnaqqis tad-dipendenza tal-Ewropa fuq l-enerġija importata. Fil-kuntest usa' tas-sejba ta' taħlita ta' enerġija sostenibbli għall-futur, il-Programm Euratom ser jikkontribwixxi wkoll permezz tal-attivitajiet ta' riċerka tiegħu għad-dibattitu dwar il-benefiċċji u l-limitazzjonijiet tal-enerġija mill-fissjoni nukleari għal ekonomija b'emissjonijiet baxxi ta' karbonju. Billi jiżguraw titjib kontinwu tas-sikurezza nukleari, teknoloġiji nukleari aktar avvanzati jistgħu joffru wkoll il-prospett ta' titjib sinifikanti fl-effiċjenza u l-użu tar-riżorsi u l-produzzjoni ta' inqas skart mid-disinni attwali. L-aspetti ta' sikurezza nukleari ser jirċievu l-akbar attenzjoni possibbli.

Il-Programm Euratom ser isaħħaħ il-qafas tar-riċerka u l-innovazzjoni fil-qasam nukleari u jikkoordina l-isforzi fir-riċerka tal-Istati Membri u b’hekk jevita d-duplikazzjoni, iżomm il-massa kritika f’oqsma ewlenin u jiżgura li l-finanzjament pubbliku qed jintuża bl-aħjar mod. Madankollu l-koordinazzjoni mhux ser iżżomm lill-Istati Membri milli jkollhom programmi li jaqdu ħtiġijiet nazzjonali.

L-istrateġija biex il-fużjoni tiġi żviluppata bħala għażla kredibbli għall-produzzjoni kummerċjali ta’ enerġija mingħajr karbonju, ser issegwi pjan direzzjonali lejn il-mira tal-produzzjoni tal-elettriku sal-2050. Biex tiġi implimentata dik l-istrateġija, irid jitwettaq ristrutturar tax-xogħol relatat mal-fużjoni fl-Unjoni, inkluż l-amministrazzjoni, il-finanzjament u l-ġestjoni, sabiex tkun żgurata bidla minn enfasi fuq riċerka pura għad-disinn, il-bini u l-operat tal-faċilitajiet tal-futur bħal ITER, DEMO u lil hinn minnhom. Dak ser jirrikjedi kooperazzjoni mill-qrib bejn il-komunità tal-Unjoni tal-fużjoni kollha, il-Kummissjoni u l-aġenziji nazzjonali ta’ finanzjament.

Sabiex tinżamm il-kompetenza tal-Unjoni neċessarja għall-ilħuq ta’ dawk il-miri, il-Programm Euratom ser ikompli jtejjeb ir-rwol tiegħu fit-taħriġ permezz tal-istabbilment ta’ faċilitajiet tat-taħriġ ta’ interess panEwropew li ser iwasslu programmi dedikati. Dak ser ikompli jippromwovi ż-Żona Ewropea tar-Riċerka u aktar integrazzjoni tal-Istati Membri l-ġodda u l-pajjiżi assoċjati.

Attivitajiet neċessarji biex jinkisbu l-objettivi tal-programm

Azzjonijiet indiretti

Sabiex ikun żgurat li l-azzjonijiet indiretti tal-Programm Euratom jirrinforzaw b’mod reċiproku l-isforzi tar-riċerka tal-Istati Membri u tas-settur privat, il-prijoritajiet tal-programmi ta’ ħidma għandhom jiġu stabbiliti abbażi tal-inputs adegwati minn awtoritajiet pubbliċi nazzjonali u partijiet interessati tar-riċerka nukleari miġbura f'korpi jew oqfsa bħall-pjattaformi tat-teknoloġija u forums tekniċi għas-sistemi nukleari u s-sikurezza, ġestjoni tal-iskart aħħari u protezzjoni mir-radjazzjoni/riskju ta’ doża baxxa, ir-riċerka dwar il-fużjoni, jew kwalunkwe organizzazzjoni rilevanti jew forum ta’ partijiet interessati nukleari.

(a)   Appoġġ għas-sikurezza tas-sistema nukleari (Sfidi tas-soċjetà, Xjenza eċċellenti, Tmexxija industrijali)

F’konformità mal-objettiv ġenerali, appoġġ għal attivitajiet ta’ riċerka konġunta li jikkonċernaw l-operat sikur u d-dekommissjonar tas-sistemi tar-reatturi (inkluż il-faċilitajiet taċ-ċiklu tal-karburant) li qed jintużaw fl-Unjoni jew, sa fejn huwa meħtieġ sabiex tinżamm kompetenza mifruxa dwar is-sikurezza nukleari fl-Unjoni, dawk it-tipi ta' reatturi li jistgħu jintużaw fil-futur, filwaqt li jiffukaw esklussivament fuq l-aspetti tas-sikurezza, inkluż l-aspetti kollha taċ-ċiklu tal-karburant bħas-separazzjoni(partitioning) u t-trasmutazzjoni (transmutation).

(b)   Kontribuzzjoni għall-iżvilupp ta’ soluzzjonijiet sikuri, aktar fit-tul għall-ġestjoni tal-iskart nukleari aħħari, inkluż rimi ġeoloġiku finali kif ukoll separazzjoni u trasmutazzjoni; (Xjenza eċċellenti, Sfidi tas-soċjetà)

Attivitajiet ta’ riċerka konġunti u/jew koordinati dwar l-aspetti ewlenin li jifdal fuq ir-rimi ġeoloġiku tal-karburant użat u l-iskart radjuattiv ta’ ħajja twila b’dimostrazzjoni tat-teknoloġiji u s-sikurezza, kif adegwat. Dawk l-attivitajiet għandhom jippromwovu l-iżvilupp ta' opinjoni komuni tal-Unjoni dwar il-kwistjonijiet prinċipali relatati mal-ġestjoni tal-iskart mill-iskarikar tal-karburant sar-rimi.

L-attivitajiet tar-riċerka relatati mal-ġestjoni ta’ flussi oħra tal-iskart radjuattiv li għalihom s’issa għadhom ma jeżistux proċessi industrijali maturi.

(c)   Appoġġ għall-iżvilupp u s-sostenibbiltà tal-kompetenza u eċċellenza nukleari fl-Unjoni Ewropea (Xjenza eċċellenti)

Promozzjoni tat-taħriġ konġunt u attivitajiet tal-mobbiltà bejn ċentri tar-riċerka u l-industrija, u bejn Stati Membri u Stati Assoċjati differenti, kif ukoll appoġġ għaż-żamma multidixxiplinarja tal-kompetenzi nukleari sabiex jiggarantixxu d-disponibbiltà ta’ riċerkaturi, inġiniera u impjegati kwalifikati kif suppost fis-settur nukleari fl-Unjoni fuq perjodu ta' żmien twil.

(d)   Appoġġ għall-protezzjoni mir-radjazzjoni u l-iżvilupp ta' applikazzjonijiet mediċi għar-radjazzjoni, inkluż fost l-oħrajn, il-provvista sigura u sikura u l-użu ta' isotopi radjuattivi (Xjenza eċċellenti, Sfidi tas-soċjetà)

Attivitajiet ta’ riċerka konġunti u/jew koordinati, b’mod partikolari dawk li jirrigwardaw ir-riskji minn dożi baxxi minn esponiment industrijali, mediku jew ambjentali, dwar il-ġestjoni ta’ emerġenza f’rabta mal-aċċidenti li jinvolvu r-radjazzjoni, u dwar ir-radjoekoloġija sabiex jipprovdu bażi panEwropea xjentifika u teknoloġika għal sistema ta’ protezzjoni robusta, ekwitabbli u soċjalment aċċettabbli.

Attivitajiet ta' riċerka dwar applikazzjonijiet mediċi tar-radjazzjoni jonizzanti u l-indirizzar tal-aspetti tas-sikurezza operazzjonali tal-protezzjoni mir-radjazzjoni u l-użu tagħhom.

(e)   Il-mixja lejn dimostrazzjoni tal-fattibiltà tal-fużjoni bħala sors ta’ enerġija (power) billi jisfruttaw faċilitajiet eżistenti u futuri tal-fużjoni (Tmexxija industrijali, Sfidi tas-soċjetà)

Appoġġ għall-attivitajiet ta’ riċerka komuni mwettqa minn membri tal-Ftehim Ewropew dwar l-Iżvilupp tal-Fużjoni u kwalunkwe waħda mill-entitajiet imsemmijin taħt il-paragrafu (i) biex ikun żgurat bidu malajr ta' operat ta’ prestazzjoni għolja tal-ITER inkluż l-użu tal-faċilitajiet rilevanti (inkluż, JET - Joint European Torus), tal-immudellar integrat bl-użu ta’, fost affarijiet oħra, kompjuters ta’ prestazzjoni għolja, u attivitajiet ta’ taħriġ għat-tħejjija tar-riċerkaturi u l-inġiniera tal-ġenerazzjoni li jmiss.

(f)   Bini tal-pedamenti għall-impjanti tal-enerġija mill-fużjoni tal-futur billi jiżviluppaw materjali, teknoloġiji u disinn kunċettwali (Tmexxija industrijali, Sfidi tas-soċjetà)

Appoġġ għall-attivitajiet konġunti mwettqa minn membri tal-Ftehim Ewropew dwar l-Iżvilupp tal-Fużjoni u kwalunkwe waħda mill-entitajiet imsemmijin taħt il-paragrafu (i) biex jiġu żviluppati u kkwalifikati materjali għal impjant tal-enerġija tad-dimostrazzjoni li jirrikjedu, fost l-oħrajn, xogħol ta’ tħejjija għal faċilità tal-ittestjar tal-materjal adattata u negozjati għall-parteċipazzjoni tal-Unjoni f’qafas internazzjonali adattat għal dik il-faċilità. Żvilupp u kwalifikazzjonijiet bħal dawn għandhom jagħmlu użu mil-livelli kollha possibbli tal-kapaċitajiet esperimentali, informatiċi u teoretiċi disponibbli.

Appoġġ għall-attivitajiet konġunti tar-riċerka mwettqa minn membri tal-Ftehim Ewropew dwar l-Iżvilupp tal-Fużjoni u kwalunkwe waħda mill-entitajiet imsemmijin taħt il-paragrafu (i) li ser jindirizzaw il-kwistjonijiet tal-operat tar-reattur u ser jiżviluppaw u juru t-teknoloġiji rilevanti kollha għal impjant tal-enerġija tad-dimostrazzjoni tal-fużjoni. Dawk l-attivitajiet jinkludu t-tħejjija ta’ disinni kunċettwali ta’ impjant tal-enerġija tad-dimostrazzjoni komplut(i) u l-esplorazzjoni tal-potenzjal tal-istellaraturi (stellarators) bħala teknoloġija tal-impjant tal-enerġija.

(g)   Promozzjoni tal-innovazzjoni u l-kompetittività industrijali (Tmexxija industrijali)

Implimentazzjoni jew appoġġ għall-ġestjoni tal-għarfien u trasferiment tat-teknoloġija mir-riċerka kofinanzjata mill-Programm Euratom għall-industrija li tisfrutta l-aspetti innovattivi kollha tar-riċerka.

Promozzjoni tal-innovazzjoni permezz, fost l-oħrajn, tal-aċċess miftuħ għall-pubblikazzjonijiet xjentifiċi, bażi tad-data għall-ġestjoni u d-disseminazzjoni tal-għarfien u l-promozzjoni ta’ suġġetti tat-teknoloġija fil-programmi edukattivi.

Fuq terminu ta’ żmien twil, il-Programm Euratom għandu jappoġġa t-tħejjija u l-iżvilupp ta' settur industrijali tal-fużjoni nukleari kompetittiv b'mod li jiffaċilita l-involviment tas-settur privat kif ukoll l-SMEs fejn adegwat, b’mod partikolari permezz tal-implimentazzjoni ta' pjan direzzjonali teknoloġiku għal impjant tal-enerġija mill-fużjoni b'involviment industrijali attiv fid-disinn u l-iżvilupp tal-proġetti.

(h)   Żgurar tad-disponibbiltà u l-użu tal-infrastrutturi tar-riċerka ta’ rilevanza panEwropea (Xjenza eċċellenti)

Attivitajiet li jappoġġaw il-kostruzzjoni, l-arranġament mill-ġdid, l-użu u d-disponibbiltà kontinwa ta’ infrastrutturi tar-riċerka ewlenin taħt il-Programm Euratom, kif ukoll aċċess adattat għal dawk l-infrastrutturi u kooperazzjoni bejniethom.

(i)   Programm Ewropew ta' Fużjoni

Għandha tingħata għotja (Azzjoni kofinanzjata tal-programm) lill-entitajiet legali stabbiliti jew magħżula mill-Istati Membri u minn kwalunkwe pajjiż terz assoċjat mal-Programm Euratom u li ser jiżviluppaw programm konġunt ta' attivitajiet li jimplimentaw il-pjan direzzjonali lejn il-mira tal-produzzjoni tal-elettriku sal-2050. Dik l-għotja tista’ tinkludi riżorsi in naturamill-Komunità, bħall-isfruttar xjentifiku u tekniku tal-faċilità JET skont l-Artikolu 10 tat-Trattat, jew is-sekondar ta' persunal tal-Kummissjoni.

Azzjonijiet diretti tal-JRC

Il-prijoritajiet għal azzjonijiet diretti għandhom jiġu stabbiliti permezz ta’ konsultazzjoni tad-Direttorati Ġenerali tal-politika tal-Kummissjoni u tal-Bord tal-Gvernaturi tal-JRC.

L-attivitajiet nukleari tal-JRC iridu jimmiraw li jappoġġaw l-implimentazzjoni tad-Direttivi tal-Kunsill 2009/71/Euratom (1) u 2011/70/Euratom (2), kif ukoll il-Konklużjonijiet tal-Kunsill li jagħtu prijorità lill-ogħla standards għas-sikurezza u s-sigurtà nukleari fl-Unjoni u internazzjonalment.

Il-JRC irid b’mod partikolari jikkontribwixxi biex għar-riċerka dwar is-sikurezza nukleari meħtieġa għall-użu paċifiku, sikur u sigur tal-enerġija nukleari u applikazzjonijiet oħra mhux tal-fissjoni. Il-JRC ser jipprovdi bażi xjentifika għall-politiki rilevanti tal-Unjoni u, fejn meħtieġ, jirreaġixxi fi ħdan il-limiti tal-missjoni u l-kompetenza tiegħu għal avvenimenti, inċidenti u aċċidenti nukleari. Għal dak il-għan, il-JRC ser iwettaq riċerka u valutazzjonijiet, jipprovdi referenzi u standards u jwassal taħriġ u edukazzjoni dedikati. Ser jiġu mfittxija sinerġiji ma' inizjattivi trasversali rilevanti skont il-bżonn, bil-għan li jiġu ottimizzati r-riżorsi umani u finanzjarji u biex tiġi evitata d-duplikazzjoni tar-riċerka u l-iżvilupp nukleari fl-Unjoni Ewropea. L-attivitajiet tal-JRC f'dawn l-oqsma ser jitwettqu b'kont meħud tal-inizjattivi rilevanti fil-livell reġjonali, tal-Istati Membri jew tal-Unjoni Ewropea, fil-perspettiva tat-tfassil taż-Żona Ewropea tar-Riċerka.

(a)   Titjib tas-sikurezza nukleari inklużi: sikurezza tar-reattur nukleari u tal-karburant, il-ġestjoni tal-iskart, inkluż rimi ġeoloġiku finali kif ukollseparazzjoni u trasmutazzjoni; dekommissjonar, u tħejjija għall-emerġenza

Il-JRC ser jikkontribwixxi għall-iżvilupp ta’ għodod u metodi biex jiksbu standards tas-sikurezza għoljin għar-reatturi tal-enerġija nukleari u ċ-ċikli tal-karburant rilevanti għall-Ewropa. Dawn l-għodod u metodi ser jinkludu:

(1)

mudellar u metodoloġiji tal-analiżi ta’ aċċident sever għall-evalwazzjoni tal-marġni operattivi tas-sikurezza tal-installazzjonijiet nukleari; appoġġ għall-istabbiliment ta' approċċ Ewropew komuni għall-evalwazzjoni ta' ċikli u disinni ta' karburant avvanzati; u l-investigazzjoni u d-disseminazzjoni tat-tagħlimiet meħuda mill-esperjenza operattiva. Il-JRC ser ikompli jaħdem għaċ-‘Ċentru Ewropew għall-Iskambju ta’ Esperjenzi Operazzjonali tan-NPP’ tiegħu biex jiffoka l-attivitajiet tiegħu fuq isfidi tas-sikurezza nukleari minn wara Fukushima, waqt li jappella għall-kompetenza tal-Istati Membri f'dan il-qasam.

(2)

minimizzazzjoni dwar l-inċertezzi xjentifiċi fit-tbassir tal-imġieba fit-tul tal-iskart nukleari u tat-tixrid tar-radjunuklidi fl-ambjent; u aspetti ewlenin tar-riċerka dwar id-dekommisjonar tal-installazzjonijiet nukleari.

(3)

skambju mal-partijiet interessati biex tissaħħaħ tal-kapaċità tal-Unjoni biex twieġeb għall-aċċidenti u inċidenti nukleari b’riċerka dwar is-sistemi ta’ allert u mudelli għat-tixrid radjoloġiku fl-arja, u bl-immobilizzar tar-riżorsi u l-kompetenza għall-analiżi u l-mudellar tal-aċċidenti nukleari.

(b)   Titjib tas-sigurtà nukleari inklużi s-salvagwardji nukleari, in-nonproliferazzjoni, il-ġlieda kontra t-traffikar illegali u l-forensiċi nukleari

Il-qasam tan-nonproliferazzjoni irid jirċievi l-akbar attenzjoni possibbli. Il-JRC se:

(1)

jiżviluppa metodoloġiji u metodi ta’ detezzjoni/verifika u teknoloġiji biex jappoġġaw is-salvagwardji tal-Komunità u jsaħħu s-salvagwardji internazzjonali;

(2)

jiżviluppa u japplika metodi imtejba u teknoloġija għal prevenzjoni, detezzjoni u rispons għall-inċidenti nukleari u radjuattivi, inkluż il-kwalifika tat-teknoloġija tad-detezzjoni u l-iżvilupp tal-metodi u t-tekniki tal-forensiċi nukleari fil-ġlieda kontra t-traffikar illegali f’sinerġiji mal-qafas globali CBRN (Kimiku, Bijoloġiku, Radjoloġiku, Nukleari);

(3)

jappoġġa l-implimentazzjoni tat-Trattat dwar in-Nonproliferazzjoni tal-Armi Nukleari u strateġiji relatati tal-Unjoni permezz ta’ studji ta’ analiżi u aġġornament tal-evoluzzjoni teknika tar-reġimi ta’ kontroll tal-esportazzjoni biex jappoġġa s-servizzi rilevanti tal-Kummissjoni u tal-Unjoni.

(c)   Tiżdied l-Eċċellenza fil-bażi tax-xjenza nukleari għall-istandardizzazzjoni

Il-JRC ser ikompli jiżviluppa l-bażi xjentifika għas-sikurezza u s-sigurtà nukleari. Għandha ser enfasi għar-riċerka dwar il-proprjetajiet fundamentali u l-aġir tal-attinidi, materjali strutturali u nukleari. B’appoġġ għall-istandardizzazzjoni tal-Unjoni, il-JRC ser jipprovdi standards nukleari mill-aktar avvanzati, data ta' referenza u kejl, inkluż l-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-bażijiet tad-data rilevanti u l-għodod ta' valutazzjoni. Il-JRC ser jappoġġa aktar żvilupp tal-applikazzjonijiet mediċi, l-aktar terapiji ġodda tal-kanċer bbażati fuq l-irradjazzjoni alfa.

(d)   Trawwim tal-ġestjoni tal-għarfien, l-edukazzjoni u t-taħriġ

Il-JRC ser ikun aġġornat dwar l-iżviluppi ġodda fir-riċerka u l-istrumentazzjoni, is-sikurezza u r-regolamenti ambjentali. Għal dak il-għan, ser jiġi implimentat pjan ta’ investiment rikorrenti

Sabiex l-Unjoni tibqa fuq quddiem tas-sikurezza u s-sigurtà nukleari, il-JRC ser jiżviluppa għodod tal-ġestjoni tal-għarfien, jimmonitorja x-xejriet tal-Unjoni fir-riżorsi umani permezz tal-Osservatorju Nukleari tar-Riżorsi Umani tiegħu u jwassal programmi ta’ taħriġ u edukazzjoni dedikati, li jkopru wkoll aspetti tad-dekommisjonar.

(e)   Appoġġ għall-politika tal-Unjoni dwar is-sikurezza u s-sigurtà nukleari

Il-JRC ser irawwem il-kompetenza u l-eċċellenza tiegħu sabiex jipprovdi l-evidenza indipendenti xjentifika u teknika li tista' tkun neċessarja biex jingħata appoġġ lill-politika tal-Unjoni li qed tevolvi dwar is-sikurezza u s-sigurtà nukleari.

Bħala l-Aġent ta’ Implimentazzjoni tal-Euratom għall-Forum Internazzjonali tal-Ġenerazzjoni IV (GIF), il-JRC ser ikompli jikkoordina l-kontribuzzjoni tal-Komunità għal GIF. Il-JRC ser jindirizza u jkompli jiżviluppa l-kooperazzjoni internazzjonali fir-riċerka ma’ pajjiżi imsieħba u organizzazzjonijiet internazzjonali ewlenin (IAEA, OECD/NEA) sabiex jippromwovi l-politiki tas-sikurezza u s-sigurtà nukleari tal-Unjoni.

Attivitajiet trasversali fi ħdan il-Programm Euratom

Sabiex jikseb l-objettivi ġenerali tiegħu, il-Programm Euratom ser jappoġġa attivitajiet kumplimentari (diretti u indiretti, koordinazzjoni u stimulazzjoni ta’ programmar konġunt) li jiżguraw sinerġija tal-isforzi tar-riċerka biex isolvu sfidi komuni (bħal materjali, teknoloġija tal-likwidu berried, dejta nukleari ta’ referenza, mudellar u simulazzjoni, immaniġġjar remot, ġestjoni tal-iskart, protezzjoni mir-radjazzjoni).

Attivitajiet u interfaċċi trasversali mal-Programm Qafas Orizzont 2020

Sabiex jinkisbu l-objettivi tal-Programm Euratom, ser jiġu żgurati rabtiet u interfaċċi adattati, bħal sejħiet konġunti, mal-Programm Speċifiku tal-Programm Qafas Orizzont 2020.

Il-Programm Euratom jista’ jikkontribwixxi għall-Faċilità tad-Dejn u l-Faċilità tal-Ekwità żviluppati taħt il-Programm Qafas Orizzont 2020 li ser jitwessa sabiex ikopri l-objettivi msemmija fl-Artikolu 3.

Kooperazzjoni internazzjonali ma' pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali

Il-kooperazzjoni internazzjonali fir-riċerka nukleari u l-innovazzjoni, ibbażata fuq miri kondiviżi u fiduċja reċiproka, trid tkompli, bil-għan li tipprovdi benefiċċji ċari u sinifikanti għall-Unjoni u l-ambjent tagħha. Bħala kontribuzzjoni għall-kisba tal-objettivi speċifiċi stipulati fl-Artikolu 3, il-Komunità ser tfittex li tirrinforza l-kompetenza xjentifika u teknika tal-Unjoni permezz tal-ftehimiet internazzjonali ta’ kooperazzjoni u li tippromwovi l-aċċess tal-industrija nukleari tal-Unjoni għas-swieq ġodda emerġenti.

L-attivitajiet internazzjonali ta’ kooperazzjoni ser ikunu promossi permezz ta’ oqfsa multilaterali (bħal IAEA, OECD, ITER, GIF) u permezz tal-kooperazzjoni bilaterali eżistenti jew ġdida ma’ pajjiżi li għandhom R&Ż b’saħħithom kif ukoll operat ta' bażijiet industrijali u installazzjonijiet tar-riċerka, disinn jew kostruzzjoni.


(1)  Direttiva tal-Kunsill 2009/71/Euratom tal-25 ta’ Ġunju 2009 li tistabbilixxi qafas Komunitarju għas-sigurtà tal-installazzjonijiet nukleari (ĠU L 172, 2.7.2009, p. 18).

(2)  Direttiva tal-Kunsill 2011/70/Euratom tad-19 ta’ Lulju 2011 li tistabbilixxi qafas Komunitarju għall-ġestjoni responsabbli u sikura ta’ fjuwil użat u skart radjuattiv (ĠU L 199, 2.8.2011, p. 48).


ANNESS II

INDIKATURI TAL-PRESTAZZJONI

Dan l-Anness jippreżenta għal kull wieħed mill-għanijiet speċifiċi tal-Programm Euratom għadd ta' indikaturi ewlenin tal-prestazzjoni għall-valutazzjoni tar-riżultati u l-impatti li jistgħu jiġu rfinati waqt l-implimentazzjoni tal-Programm Euratom.

1.   Indikaturi għal azzjonijiet indiretti

(a)

Jappoġġaw l-operat sikur ta’ sistemi nukleari;

In-numru ta’ proġetti (riċerka konġunta u/jew azzjonijiet koordinati) li għandu il-probabbiltà li jwassal għal titjib li jista’ jintwera fil-prattika tas-sikurezza nukleari fl-Ewropa.

(b)

Jikkontribwixxu għall-iżvilupp ta' soluzzjonijiet siguri aktar fit-tul għall-ġestjoni ta' skart nukleari aħħari inkluż rimi ġeoloġiku finali kif ukoll separazzjoni u t-trasmutazzjoni.

In-numru ta' proġetti li jikkontribwixxu għall-iżvilupp ta' soluzzjonijiet sikuri fit-tul għall-ġestjoni ta' skart nukleari aħħari.

(c)

Appoġġ għall-iżvilupp u s-sostenibbiltà tal-kompetenza u eċċellenza nukleari fl-Unjoni

Taħriġ permezz tar-riċerka – l-għadd ta’ studenti tad-Dottorat (PhD) jew riċerkaturi ta’ wara d-Dottorat (postdoctoral) appoġġati permezz tal-proġetti Euratom tal-fissjoni.

L-għadd ta’ imsieħba (fellows) u apprentisti (trainees) fil-programm tal-fissjoni tal-Euratom.

(d)

Appoġġ għall-protezzjoni mir-radjazzjoni u l-iżvilupp ta' applikazzjonijiet mediċi għar-radjazzjoni, inkluż fost l-oħrajn, il-provvista sigura u sikura u l-użu ta' isotopi radjuattivi

In-numru ta' proġetti li x'aktarx ikollhom impatt dimostrabbli fuq il-prattika regolatorja fir-rigward tal-ħarsien mir-radjazzjoni u fuq l-iżvilupp ta' applikazzjonijiet mediċi tar-radjazzjoni.

(e)

Il-mixja lejn dimostrazzjoni tal-fattibiltà tal-fużjoni bħala sors ta’ enerġija (power) permezz tal-isfruttar tal-faċilitajiet eżistenti u futuri tal-fużjoni

L-għadd ta’ pubblikazzjonijiet f’ġurnali ta’ impatt għoli riveduti mill-pari.

(f)

Bini tal-pedamenti għall-impjanti tal-enerġija mill-fużjoni tal-futur permezz tal-iżvilupp ta’ materjali, teknoloġiji u disinn kunċettwali

Il-perċentwal tal-passi importanti tal-Pjan Direzzjonali tal-Fużjoni stabbilit għall-perjodu 2014-2018, milħuq mill-Programm Euratom

(g)

Promozzjoni tal-innovazzjoni u l-kompetittività tal-industrija

L-għadd ta’ spin-offs mir-riċerka tal-fużjoni taħt il-Programm Euratom.

L-applikazzjonijiet għal privattivi ġenerati u privattivi mogħtija abbażi ta' attivitajiet ta' riċerka appoġġati mill-programm.

(h)

Żgurar tad-disponibbiltà u l-użu tal-infrastrutturi tar-riċerka ta’ rilevanza panEwropea

L-għadd ta' riċerkaturi li għandhom aċċess għal infrastrutturi għar-riċerka permezz tal-appoġġ tal-Programm Euratom.

2.   Indikaturi għal azzjonijiet diretti

(a)

Indikatur tal-impatt għall-appoġġ tal-politika tal-JRC

L-għadd ta’ okkorrenzi tal-impatti speċifiċi tanġibbli fuq il-politiki tal-Unjoni li jirriżultaw minn appoġġ tal-politika tekniku u xjentifiku pprovdut mill-JRC.

(b)

Indikatur tal-produttività xjentifika tal-JRC

L-għadd ta' pubblikazzjonijiet f’analiżi inter pares

L-indikaturi msemmija fil-punti (a) u (b) jistgħu jkunu rappreżentati skont l-objettivi ta’ azzjonijiet diretti tal-Komunita li ġejjin:

Titjib tas-sikurezza nukleari inklużi: is-sikurezza tar-reattur nukleari u tal-karburant, il-ġestjoni tal-iskart, inkluż rimi ġeoloġiku finali kif ukoll separazzjoni u trasmutazzjoni; dekommissjonar, u tħejjija għall-emerġenza;

Titjib tas-sigurtà nukleari inklużi: is-salvagwardji nukleari, in-nonproliferazzjoni, il-ġlieda kontra t-traffikar illegali u l-forensiċi nukleari;

Tiżdied l-eċċellenza fil-bażi tax-xjenza nukleari għall-istandardizzazzjoni;

Trawwim tal-ġestjoni tal-għarfien, l-edukazzjoni u t-taħriġ;

Appoġġ għall-politika tal-Unjoni dwar is-sikurezza u s-sigurtà nukleari.


DEĊIŻJONIJIET

20.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 347/965


DEĊIŻJONI TAL-KUNSILL

tat-3 ta’ Diċembru 2013

li tistabbilixxi l-programm speċifiku li jimplimenta Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020) u li tħassar id-Deċiżjonijiet 2006/971/KE, 2006/972/KE, 2006/973/KE, 2006/974/KE u 2006/975/KE

(Test b’relevanza għaż-ŻEE)

(2013/743/UE)

IL-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikolu 182(4) tiegħu,

Wara li kkunsidra l-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li ntbagħat l-abbozz tal-att leġislattiv lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Parlament Ewropew,

Wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni (2),

Filwaqt li jaġixxi skont proċedura leġislattiva speċjali,

Billi:

(1)

Skont l-Artikolu 182(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni 2014-2020 ("Orizzont 2020"), stabbilit mir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Diċembru 2013 (3), għandu jiġi implimentat permezz ta’ programm speċifiku li jiddetermina l-objettivi speċifiċi u r-regoli għall-implimentazzjoni tagħhom, jiffissa t-tul ta' żmien tiegħu u jipprovdi għall-mezzi meqjusa meħtieġa.

(2)

L-objettiv ġenerali ta' Orizzont 2020 għandu jiġi indirizzat permezz ta' tliet prijoritajiet immirati li jiġġeneraw xjenza eċċellenti (“Xjenza eċċellenti”), joħolqu tmexxija industrijali (“Tmexxija industrijali”) u jindirizzaw l-isfidi tas-soċjetà (“Sfidi tas-soċjetà”). L-objettiv ġenerali għandu jiġi indirizzat ukoll permezz ta' objettivi speċifiċi "Tixrid tal-eċċellenza u twessigħ tal-parteċipazzjoni" u "Xjenza mas-soċjetà u għas-soċjetà". Dawk il-prijoritajiet u l-objettivi speċifiċi għandhom ikunu implimentati permezz ta' programm speċifiku li jistipula Parti waħda għal kull waħda mit-tliet prijoritajiet, Parti waħda għall-objettiv speċifiku "Tixrid tal-eċċellenza u twessigħ tal-parteċipazzjoni", Parti waħda għall-objettiv speċifiku "Xjenza mas-soċjetà u għas-soċjetà" u Parti waħda għall-azzjonijiet diretti mhux nukleari taċ-Ċentru Konġunt ta' Riċerka (JRC).

(3)

Il-prijoritajiet u l-objettivi speċifiċi kollha ta' Orizzont 2020 għandhom jinkludu dimensjoni internazzjonali. L-attivitajiet ta' kooperazzjoni internazzjonali għandhom jinżammu mill-anqas fil-livell tas-Seba' Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea għar-riċerka, l-iżvilupp teknoloġiku u l-attivitajiet ta' dimostrazzjoni (2007-2013) ("Is-Seba' Programm Kwadru") adottat bid-Deċiżjoni 1982/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4).

(4)

Filwaqt li r-Regolament (UE) Nru 1291/2013 jistabbilixxi l-objettiv ġenerali ta' Orizzont 2020, il-prijoritajiet u l-linji ġenerali tal-objettivi u attivitajiet speċifiċi li jridu jitwettqu, il-programm speċifiku għandu jiddefinixxi objettivi speċifiċi u linji ġenerali tal-attivitajiet li huma speċifiċi għal kull waħda mill-Partijiet. Id-dispożizzjonijiet dwar l-implimentazzjoni stabbiliti fir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 Orizzont 2020 japplikaw bis-sħiħ għall-programm speċifiku, inkluż dawk relatati għal prinċipji etiċi.

(5)

Kull Parti għandha tkun kumplimentari mal-Partijiet l-oħra tal-programm speċifiku u implimentata b’mod koerenti magħhom.

(6)

Hemm ħtieġa kritika għar-rinfurzar, it-twessigħ u l-estensjoni tal-eċċellenza tal-bażi xjentifika tal-Unjoni u li tiġi żgurata provvista ta' riċerka u talent ta' klassi dinjija biex jiġu żgurati l-kompetittività u l-benesseri fit-tul tal-Ewropa. Il-prijorità “Xjenza eċċellenti” għandha tappoġġa l-attivitajiet tal-Kunsill Ewropew għar-Riċerka (ERC) dwar riċerka fil-fruntiera tal-għarfien, teknoloġiji futuri u emerġenti, azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie u l-infrastrutturi Ewropej tar-riċerka. Dawn l-attivitajiet għandhom l-għan li tinbena kompetenza fit-tul, b'enfasi qawwija fuq il-ġenerazzjoni ta' xjenza, sistemi u riċerkaturi li jmiss, u jipprovdu appoġġ għat-talent emerġenti minn madwar l-Unjoni u minn pajjiżi assoċjati. Attivitajiet tal-Unjoni li jappoġġaw xjenza eċċellenti għandhom jgħinu biex jikkonsolidaw iż-Żona Ewropea tar-Riċerka (ŻER) u jagħmlu sistema tax-xjenza tal-Unjoni aktar kompetittiva u attraenti fuq skala globali.

(7)

L-attivitajiet ta’ riċerka mwettqa taħt il-prijorità "Xjenza eċċellenti" għandhom jiġu determinati skont li-ħtiġijiet u l-opportunitajiet tax-xjenza. L-aġenda tar-riċerka se tiġi stabbilita b’kollaborazzjoni mill-qrib mal-komunità xjentifika. Ir-riċerka għanda tiġi ffinanzjata abbażi tal-eċċellenza.

(8)

L-ERC stabbilit fl-ambitu ta' din id-Deċiżjoni għandu jissostitwixxi u jkun is-suċċessur tal-ERC stabbilit bid-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2007/134/KE (5). Għandu jopera skont prinċipji stabbiliti ta' eċċellenza xjentifika, awtonomija, effiċjenza u trasparenza.

(9)

Sabiex tinżamm u tissaħħaħ it-tmexxija industrijali tal-Unjoni hemm bżonn urġenti li jiġu stimulati r-riċerka u l-iżvilupp fis-settur privat u l-investiment fl-innovazzjoni, tiġi promossa r-riċerka u l-innovazzjoni b’aġenda xprunata min-negozju u jitħaffef l-iżvilupp tat-teknoloġiji ġodda li ser isostnu negozji futuri u t-tkabbir ekonomiku. Il-prijorità "Tmexxija industrijali" għandha tappoġġa investimenti f'riċerka u innovazzjoni eċċellenti f’teknoloġiji abilitanti ewlenin u teknoloġiji industrijali oħra, tiffaċilita l-aċċess għal finanzjament ta’ riskju għal kumpaniji u proġetti innovattivi u tipprovdi appoġġ madwar l-Unjoni tal-Innovazzjoni fl-impriżi mikro, żgħar u ta’daqs medju (SME).

(10)

Ir-riċerka u l-innovazzjoni fl-ispazju, li hija kompetenza kondiviża tal-Unjoni, għandhom ikunu inklużi bħala element koerenti fil-prijorità "Tmexxija industrijali" sabiex jiġi mmassimizzat l-impatt xjentifiku, ekonomiku u dak fuq is-soċjetà u, biex tiġi żgurata implimentazzjoni effiċjenti u kosteffettiv.

(11)

Biex jiġu indirizzati sfidi tas-soċjetà ewlenin identifikati fl-istrateġija Ewropa 2020 għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv ("strateġija Ewropa 2020") jeħtieġu investimenti kbar fir-riċerka u l-innovazzjoni biex jiġu żviluppati u implimentati soluzzjonijiet ġodda u rivoluzzjonarji li jkollhom l-iskala u ambitu meħtieġa. Dawn l-isfidi jirrappreżentaw ukoll opportunitajiet ekonomiċi ewlenin għal kumpaniji innovattivi u għalhekk jikkontribwixxu għall-kompetittività tal-Unjoni u l-impjiegi.

(12)

Il-prijorità “Sfidi tas-soċjetà” għandha żżid l-effettività tar-riċerka u l-innovazzjoni bħala reazzjoni għall-isfidi prinċipali tas-soċjetà billi tappoġġa l-attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni eċċellenti. Dawk l-attivitajiet għandhom jiġu implimentati permezz ta' approċċ imsejjes fuq l-isfidi li jiġbor flimkien riżorsi u għarfien bejn oqsma, teknoloġiji u dixxiplini differenti. Ix-xjenzi soċjali u r-riċerka fl-istudji umanistiċi huma element importanti għall-indirizzar tal-isfidi kollha. L-attivitajiet għandhom ikopru l-firxa sħiħa ta’ riċerka u innovazzjoni, inklużi attivitajiet relatati mal-innovazzjoni bħall-pilotaġġ, id-dimostrazzjoni, il-bażijiet sperimentali u l-appoġġ għall-akkwist pubbliku, riċerka prenormattiva u l-istabbiliment ta’ standards, u l-użu tal-innovazzjonijiet mis-suq. L-attivitajiet għandhom jappoġġaw direttament il-kompetenzi tal-politika settorjali korrispondenti fil-livell tal-Unjoni, fejn adatt. It-tibdiliet kollha għandhom jikkontribwixxu lill-objettiv prevalenti tal-iżvilupp sostenibbli.

(13)

Għandu jkun hemm bilanċ xieraq bejn il-proġetti ż-żgħar u l-kbar fi ħdan il-prijorità "Sfidi tas-soċjetà" u l-objettiv speċifiku "Tmexxija f'teknoloġiji abilitanti u industrijali".

(14)

L-objettiv speċifiku "Tixrid tal-eċċellenza u twessigħ tal-parteċipazzjoni" għandu jisfrutta b'mod sħiħ il-potenzjal tar-riżorsa tat-talent Ewropew u jiżgura li l-benefiċċji ta’ ekonomija mmexxija mill-innovazzjoni jkunu massimizzati kif ukoll mifruxa sew madwar l-Unjoni, skont il-prinċipju tal-eċċellenza.

(15)

L-objettiv speċifiku 'Ix-Xjenza mas-soċjetà u għas-soċjetà' għandu jibni kooperazzjoni effettiva bejn ix-xjenza u s-soċjetà, irawwem ir-reklutaġġ ta' talent ġdid għax-xjenza u jikkombina flimkien l-eċċellenza xjentifika mal-kuxjenza u r-responsabbiltà soċjali.

(16)

Bħala Parti integrali tal-Orizzont 2020, il-JRC għandu jkompli jipprovdi sostenn xjentifiku u tekniku xprunat mill-klijent għat-tfassil, l-iżvilupp, l-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-politiki tal-Unjoni. Sabiex iwettaq il-missjoni tiegħu l-JRC għandu jwettaq riċerka tal-ogħla kwalità. Fit-twettiq tal-azzjonijiet diretti skont il-missjoni tiegħu, l-JRC għandu jagħmel enfasi partikolari fuq oqsma ta’ importanza ewlenija għall-Unjoni, jiġifieri tkabbir intelliġenti, inklużiv u sostenibbli, u l-intestaturi "Sigurtà u ċittadinanza" u "Ewropa Globali" tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali għall-2014-2020.

(17)

L-azzjonijiet diretti tal-JRC għandhom ikunu implimentati b'mod flessibbli, effiċjenti u trasparenti, filwaqt li jitqiesu l-ħtiġiet rilevanti tal-utenti tal-JRC u l-ħtiġijiet tal-politiki tal-Unjoni, u billi jiġi rrispettat l-objettiv li jiġu protetti l-interessi finanzjarji tal-Unjoni. Dawk l-azzjonijiet ta' riċerka għandhom jiġu adattati, fejn xieraq, għal dawn il-ħtiġijiet u għall-iżviluppi xjentifiċi u teknoloġiċi u għandhom jimmiraw li jiksbu l-eċċellenza xjentifika.

(18)

Il-JRC għandu jkompli jiġġenera riżorsi addizzjonali permezz ta' attivitajiet kompetittivi, inkluż il-parteċipazzjoni fl-azzjonijiet indiretti ta' Orizzont 2020, ħidma ta' parti terza u, f’livell inqas, l-isfruttar tal-proprjetà intellettwali.

(19)

Il-programm speċifiku għandu jikkumplimenta l-azzjonijiet imwettqa fl-Istati Membri kif ukoll azzjonijiet oħra tal-Unjoni li huma meħtieġa għall-isforz strateġiku ġenerali għall-implimentazzjoni tal-istrateġija Ewropa 2020.

(20)

F'konformità mad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2001/882/KE (6) entitajiet legali tal-pajjiżi u t-territorji barranin huma eliġibbli biex jipparteċipaw f'Orizzont 2020 soġġetti għall-kondizzjonijiet speċifiċi stabbiliti f'dan tal-aħħar.

(21)

Sabiex jiġi żgurat li l-kundizzjonijiet speċifiċi għall-użu tal-faċilitajiet ta' finanzjament jirriflettu l-kundizzjonijiet tas-suq, is-setgħa li jiġu adottati atti skont l-Artikolu 290 TFUE għandha tiġi ddelegata lill-Kummissjoni sabiex tadatta jew telabora aktar il-kundizzjonijiet speċifiċi għall-użu tal-faċilitajiet finanzjarji. Huwa ta’ importanza partikolari li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet adatti matul il-ħidma preparatorja tagħha, inkluż fil-livell tal-esperti.

Il-Kummissjoni, waqt li tkun qiegħda tħejji u tfassal atti ddelegati, għandha tiżgura trażmissjoni fil-ħin u xierqa ta’ dokumenti rilevanti lill-Kunsill.

(22)

Sabiex jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni tal-programm speċifiku, għandhom jiġu kkonferiti setgħat ta' implimentazzjoni lill-Kummissjoni sabiex tadotta programmi ta' ħidma għall-implimentazzjoni tal-programm speċifiku.

(23)

Is-setgħat implimentattivi relatati mal-programmi ta' ħidma għall-prijoritajiet "Xjenza eċċellenti", "Tmexxija industrijali" u "Sfidi tas-soċjetà" u għall-objettivi speċifiċi "It-tixrid tal-eċċellenza u twessigħ tal-parteċipazzjoni" u "Ix-Xjenza mas-soċjetà u għas-soċjetà" għandhom jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7).

(24)

Il-Bord tal-Gvernaturi tal-JRC, stabbilit bid-Deċiżjoni tal-Kummissjoni Nru 96/282/Euratom (8), ġie kkonsultat dwar il-kontenut xjentifiku u teknoloġiku tal-programm speċifiku dwar l-azzjonijiet diretti mhux nukleari tal-JRC.

(25)

Għal raġunijiet ta’ ċertezza u ċarezza legali, id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/971/KE (9), id-Deċiżjoni tal-Kunsill Nru 2006/972/KE (10), id-Deċiżjoni tal-Kunsill Nru 2006/973/KE (11), id-Deċiżjoni tal-Kunsill Nru 2006/974/KE (12), u d-Deċiżjoni tal-Kunsill Nru 2006/975/KE (13), għandhom jiġu mħassra,

ADOTTA DIN ID-DEĊIŻJONI:

TITOLU I

DISPOŻIZZJONIJIET ĠENERALI

Artikolu 1

Suġġett

Din id-Deċiżjoni tistabbilixxi l-programm speċifiku li jimplimenta r-Regolament (UE) Nru 1291/2013 u jiddetermina l-objettivi speċifiċi għal appoġġ tal-Unjoni għall-attivitajiet ta’ riċerka u innovazzjoni stabbiliti fl-Artikolu 1 ta' dak ir-Regolament kif ukoll ir-regoli għall-implimentazzjoni.

Artikolu 2

Stabbiliment tal-programm speċifiku

1.   Il-programm speċifiku li jimplimenta Orizzont 2020 – Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020) (il-'programm speċifiku') huwa b'dan stabbilit għall-perijodu mill-1 ta' Jannar 2014 sal-31 ta' Diċembru 2020.

2.   Skont l-Artikolu 5(2), (3) u (4) tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013, il-programm speċifiku għandu jikkonsisti mill-Partijiet li ġejjin:

(a)

Parti I ‘Xjenza eċċellenti’;

(b)

Parti II ‘Tmexxija industrijali’;

(c)

Parti III “Sfidi tas-soċjetà”;

(d)

Parti IV ‘Tixrid tal-eċċellenza u twessigħ tal-parteċipazzjoni’;

(e)

Parti V ‘Xjenza mas-soċjetà u għas-soċjetà’;

(f)

Parti VI ‘Azzjonijiet diretti mhux nukleari tal-Kunsill taċ-Ċentru Konġunt għar-Riċerka (JRC)’.

Artikolu 3

Objettivi speċifiċi

1.   Il-Parti I ‘Xjenza eċċellenti’ għandha issaħħaħ l-eċċellenza tar-riċerka Ewropea skont il-prijorità ‘Xjenza’ eċċellenti stabbilita fil-punt (a) tal-Artikolu 5(2) tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013 billi tilħaq l-objettivi speċifiċi li ġejjin:

(a)

it-tisħiħ tar-riċerka fil-fruntiera tal-għarfien, permezz tal-attivitajiet tal-Kunsill Ewropew għar-Riċerka (ERC) ("Il-Kunsill Ewropew għar-Riċerka (ERC)");

(b)

it-tisħiħ tar-riċerka f’teknoloġiji futuri u emerġenti ("Teknoloġiji Futuri u Emerġenti (TFE)");

(c)

it-tisħiħ tal-ħiliet, it-taħriġ u l-iżvilupp tal-karriera, permezz tal-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie ("azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie");

(d)

it-tisħiħ tal-infrastrutturi Ewropej tar-riċerka, inklużi l-infrastrutturi elettroniċi ("Infrastrutturi tar-riċerka").

Il-linji ġenerali tal-attivitajiet għal dawk l-objettivi speċifiċi huma stabbiliti fil-Parti I tal-Anness I.

2.   Il-Parti II ‘Tmexxija industrijali’ għandha ssaħħaħ it-tmexxija industrijali u l-kompetittività skont il-prijorità ‘Tmexxija industrijali’ stabbilita fil-punt (b) tal-Artikolu 5(2) tar-Regolament (KE) Nru 1291/2013 billi tilħaq l-objettivi speċifiċi li ġejjin:

(a)

tingħata spinta lit-tmexxija industrijali Ewropea permezz tar-riċerka, l-iżvilupp teknoloġiku, id-dimostrazzjoni u l-innovazzjoni fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali ("Tmexxija f'teknoloġiji abilitanti u industrijali") li ġejjin:

(i)

it-teknoloġiji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni ("ICT");

(ii)

in-nanoteknoloġiji;

(iii)

il-materjali avvanzati;

(iv)

il-bijoteknoloġija;

(v)

il-manifattura u pproċessar avvanzati;

(vi)

l-ispazju;

(b)

it-titjib tal-aċċess għal finanzjament ta’ riskju għal investiment fir-riċerka u l- innovazzjoni ("Aċċess għal finanzjament ta' riskju");

(c)

iż-żieda fl-innovazzjoni fl-SMEs ("Innovazzjoni fl-SMEs").

Il-linji ġenerali tal-attivitajiet għal dawk l-objettivi speċifiċi huma stabbiliti fil-Parti III tal-Anness I.

Għandu jkun hemm kundizzjonijiet speċifiċi għall-użu ta' faċilitajiet ta' finanzjament taħt l-objettiv speċifiku fil-punt (b) tal-ewwel subparagrafu. Dawk il-kundizzjonijiet huma stipulati fit-taqsima 2 tal-Parti II tal-Anness I.

Il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 11 dwar il-modifiki tas-sehem tal-investiment mill-Faċilità ta' ekwità ta' Orizzont 2020 tal-investiment totali tal-Unjoni fl-investimenti fl-istadju ta' espansjoni u tkabbir rigward l-istrumenti finanzjarji msemmija fit-taqsima 2 tal-Parti II tal-Anness I.

3.   Il-Parti III ‘Sfidi tas-soċjetà’ għandha tikkontribwixxi lill-prijorità ‘Sfidi tas-soċjetà’ stabbiliti fil-punt (c) tal-Artikolu 5(2) tar-Regolament (KE) Nru 1291/2013 billi jitwettqu azzjonijiet ta' riċerka, żvilupp teknoloġiku, dimostrazzjoni u innovazzjoni li jikkontribwixxu għall-objettivi speċifiċi li ġejjin:

(a)

titjib tas-saħħa u l-benesseri tul il-ħajja għal kulħadd ("Saħħa, tibdil demografiku u benesseri");

(b)

l-iżgurar ta' biżżejjed provvisti ta' ikel sikur, tajjeb għas-saħħa u ta' kwalità għolja u prodotti b'bażi bijoloġika oħrajn, billi jiġu żviluppati sistemi ta' produzzjoni primarja produttivi, sostenibbli u effiċjenti fl-użu tar-riżorsi, li jrawmu servizzi tal-ekosistemi relatati u l-irkupru tad-diversità bijoloġika, flimkien ma’ ktajjen tal-provvista, tal-ipproċessar u tal-kummerċjalizzazzjoni kompetittivi u b’livell baxx ta' emissjonijiet ta’ karbonju ("Sigurtà tal-ikel, agrikoltura u forestrija sostenibbli, riċerka tal-baħar, marittima u tal-passaġġi tal-ilma interni, u l-bijoekonomija");

(c)

l-iżgurar tat-transizzjoni għal sistema tal-enerġija affidabbli, bi prezzijiet raġonevoli, aċċettata pubblikament, sostenibbli u kompetittiva, bil-għan li tnaqqas id-dipendenza fuq il-karburanti fossili fid-dawl tal-fatt li r-riżorsi huma dejjem aktar skarsi, żieda fil-ħtiġijiet tal-enerġija u t-tibdil fil-klima ("Enerġija sikura, nadifa u effiċjenti");

(d)

il-kisba ta' sistema Ewropea tat-trasport li hija effiċjenti fl-użu tar-riżorsi, favur il-klima u l-ambjent, sikura u bla intoppi għall-benefiċċju taċ-ċittadini kollha, l-ekonomija u s-soċjetà ("Trasport intelliġenti, ekoloġiku u integrat");

(e)

il-kisba ta' ekonomija u soċjetà effiċjenti fl-użu tar-riżorsi -u tal-ilma- u reżistenti għat-tibdil fil-klima, il-protezzjoni u l-ġestjoni sostenibbli tar-riżorsi naturali u l-ekosistemi u provvista u użu sostenibbli ta' materja prima, sabiex jiġu sodisfatti l-ħtiġijiet ta' popolazzjoni globali li qed tikber, fil-limiti sostenibbli tar-riżorsi naturali u l-ekosistemi tal-pjaneta "(Azzjoni dwar il-klima, ambjent, effiċjenza fl-użu tar-riżorsi u materja prima");

(f)

it-trawwim ta' intendiment akbar tal-Ewropa, l-għoti ta' soluzzjonijiet u appoġġ lis-soċjetajiet Ewropej inklużivi, innovattivi u riflessivi f’kuntest ta’ trasformazzjonijiet mingħajr preċedent u interdipendenzi globali li qed jikbru "L-Ewropa f'dinja li qed tinbidel - Soċjetajiet inklużivi, innovattivi u riflessivi");

(g)

it-trawwim ta' soċjetajiet Ewropej sikuri f’kuntest ta’ trasformazzjonijiet mingħajr preċedent u interdipendenzi u theddid globali li qed jikbru filwaqt li tissaħħaħ il-kultura Ewropea ta' libertà u ġustizzja.

Il-linji ġenerali tal-attivitajiet għal dawk l-objettivi speċifiċi huma stabbiliti fil-Parti III tal-Anness I.

4.   Il-Parti IV 'Tixrid tal-eċċellenza u twessiegħ tal-parteċipazzjoni' tikkontribwixxi għall-objettiv speċifiku "Tixrid tal-eċċellenza u twessiegħ tal-parteċipazzjoni" stipulata fl-Artikolu 5(3) tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013 billi tisfrutta bis-sħiħ il-potenzjal tal-għażla ta' talent fl-Ewropa u tiżgura li l-benefiċċji ta' ekonomija mmexxija mill-innovazzjoni jiġu kemm massimizzati kif ukoll imqassma b'mod mifrux madwar l-Unjoni skont il-prinċipju tal-eċċellenza.

Il-linji miftuħa tal-attivitajiet għal dan l-objettiv speċifiku huma stabbiliti fil-Parti IV tal-Anness I.

5.   Il-Parti V 'Xjenza mas-soċjetà u għas-soċjetà' għandha tikkontribwixxi għall-objettiv speċifiku "Xjenza mas-soċjetà u għas-soċjetà" stabbilita fl-Artikolu 5(3) tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013 billi tibni kooperazzjoni effettiva bejn ix-xjenza u s-soċjetà, tirrekluta talent ġdid għax-xjenza u żżewweġ l-eċċellenza xjentifika mal-għarfien u r-responsabbiltà soċjali.

Il-linji miftuħa tal-attivitajiet għal dan l-objettiv speċifiku huma stabbiliti fil-Parti V tal-Anness I.

6.   Il-Parti VI 'Azzjonijiet diretti mhux nukleari taċ-Ċentru Konġunt għar-Riċerka (JRC)' għandha tikkontribwixxi għall-prioritajiet kollha stabbiliti fl-Artikolu 5(2) tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013 bl-objettiv speċifiku li tipprovdi appoġġ xjentifiku u tekniku integrat u f'waqtu lill-proċess tat-tfassil tal-politika Ewropea.

Il-linji ġenerali tal-attivitajiet għal dak l-objettiv speċifiku huma stipulati fil-Parti VI tal-Anness I.

7.   Il-programm speċifiku għandu jiġi vvalutat fir-rigward ta' riżultati u impatt kif imkejla fil-konfront ta' indikaturi tal-prestazzjoni.

Dettallji ulterjuri dwar l-indikaturi ewlenin tal-prestazzjoni huma stipulati fl-Anness II.

Artikolu 4

Baġit

1.   Skont l-Artikolu 6(1) tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013, il-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni tal-programm speċifiku għandu jkun ta' EUR 74 316,9 miljun.

2.   L-ammont imsemmi fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu għandu jitqassam bejn is-sitt Partijiet stabbiliti fl-Artikolu 2(2) ta' din id-Deċiżjoni skont l-Artikolu 6(2) tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013. It-tqassim indikattiv tal-baġit għall-objettivi speċifiċi stabbiliti fl-Artikolu 3 ta’ din id-Deċiżjoni u l-ammont massimu globali tal-kontribuzzjoni għall-azzjonijiet tal-JRC huma stabbiliti fl-Anness II għar-Regolament (UE) Nru 1291/2013.

3.   Mhux aktar minn 5 % tal-ammonti msemmija fl-Artikolu 6(2) tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013 għall-Partijiet I sa V tal-programm speċifiku għandhom ikunu għan-nefqa amministrattiva tal-Kummissjoni. Il-Kummissjoni għandha tiżgura li matul il-programm tonqos in-nefqa amministrattiva tagħha u tagħmel ħilitha biex tilħaq mira ta' 4,6 % jew anqas fl-2020. Dawn iċ-ċifri għandhom ikunu soġġetti għal rieżami bħala parti mill-evalwazzjoni interim ta' Orizzont 2020 kif stabbilit fl-Artikolu 32(3) tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013.

4.   Fejn meħtieġ, l-approprjazzjonijiet jistgħu jiddaħħlu fil-baġit għal wara l-2020 biex ikopru spejjeż tekniċi u amministrattivi, sabiex jippermettu l-ġestjoni ta’ azzjonijiet li jkunu għadhom ma tlestewx sal-31 ta’ Diċembru 2020.

TITOLU II

IMPLIMENTAZZJONI

Artikolu 5

Programmi ta’ ħidma

1.   Il-programm speċifiku għandu jiġi implimentat permezz ta’ programmi ta’ ħidma.

2.   Il-Kummissjoni għandha tadotta programmi ta’ ħidma komuni jew separati għall-implimentazzjoni tal-Partijiet I sa V ta' dan il-programm speċifiku msemmija fil-punti (a) sa (e) tal-Artikolu 2(2), għajr għall-implimentazzjoni tal-azzjonijiet taħt l-għan speċifiku "Il-Kunsill Ewropew għar-Riċerka' (ERC)" imsemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 3(1). Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 10(4).

3.   Il-programmi ta' ħidma għall-implimentazzjoni tal-azzjonijiet taħt l-objettiv speċifiku "Il-Kunsill Ewropew għar-Riċerka (ERC)" msemmi fil-punt (a) tal-Artikolu 3(1), kif stabbilit mill-Kunsill Xjentifiku taħt il-punt (b) tal-Artikolu 7(2), għandhom jiġu adottati mill-Kummissjoni, permezz ta’ att ta' implimentazzjoni, f'konformità mal-proċedura konsultattiva msemmija fl-Artikolu 10(3). Il-Kummissjoni għandha titbiegħed mill-programm ta’ ħidma stabbilit mill-Kunsill Xjentifiku biss meta tqis li dan mhuwiex skont id-dispożizzjonijiet ta' din id-Deċiżjoni. F 'dak il-każ, il-Kummissjoni għandha tadotta l-programm ta’ xogħol permezz ta’ att ta' implimentazzjoni skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 10(4). Il-Kummissjoni għandha tagħti motivazzjoni b'mod dovut għal din il-miżura.

4.   Il-Kummissjoni għandha tadotta programm ta’ ħidma pluriennali separat, permezz ta’ att ta' implimentazzjoni, għall-Parti VI tal-programm speċifiku msemmija fil-punt (f) tal-Artikolu 2(2).

Dan il-programm ta’ ħidma għandu jqis il-parir mogħti mill-Bord tal-Gvernaturi tal-JRC imsemmi fid-Deċiżjoni 96/282/Euratom.

5.   Il-programmi ta’ ħidma għandhom iqisu l-istat tax-xjenza, it-teknoloġija u l-innovazzjoni fuq livell nazzjonali, dak tal-Unjoni u dak internazzjonali kif ukoll l-iżviluppi rilevanti fil-politiki, is-suq u s-soċjetà. Dawn għandhom jinkludu, fejn adatt, informazzjoni dwar il-koordinazzjoni mal-attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni mwettqa mill-Istati Membri (inklużi r-reġjuni tagħhom), inkluż f'oqsma fejn hemm inizjattivi ta’ programmazzjoni konġunta. Dawn għandhom jiġi aġġornat fejn huwa xieraq.

6.   Il-programmi ta' ħidma għall-implimentazzjoni tal-Partijiet I sa V msemmija fil-punti (a) sa (e) tal-Artikolu 2(2) ta' din id-Deċiżjoni għandhom jistabbilixxu l-objettivi indirizzati, ir-riżultati mistennija, il-metodu ta' implimentazzjoni u l-ammont totali tagħhom, inkluża, fejn xieraq, informazzjoni indikattiva dwar l-ammont tan-nefqa relatata mal-klima. Għandhom jinkludu ukoll deskrizzjoni tal-azzjonijiet li għandhom jiġu ffinanzjati, indikazzjoni tal-ammont allokat għal kull azzjoni, skeda indikattiva ta' implimentazzjoni, kif ukoll approċċ pluriennali u orjentazzjonijiet strateġiċi għas-snin sussegwenti ta' implimentazzjoni. Għandhom jinkludu għotjiet għall-prijoritajiet, il-kriterji ta' għażla u għoti u l-piż relattiv tal-kriterji differenti ta' għoti u r-rata massima tal-finanzjament tal-spejjeż totali eliġibbli. Dawn għandhom jindikaw ukoll kwalunkwe obbligu addizzjonali ta' sfruttament u disseminazzjoni għall-parteċipanti, f'konformità mal-Artikolu 43 tar-Regolament (UE) Nru 1290/2013 (14) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill. Għandhom jippermettu approċċi strateġiċi minn fuq għal isfel kif ukoll minn isfel għal fuq, kif ikun xieraq, li jindirizzaw l-objettivi b’modi innovattivi.

Barra minn hekk, dawk il-programmi ta' ħidma għandhom jinkludu taqsima li tidentifika kwistjonijiet trasversali kif imsemmi fl-Artikolu 14 u taħt is-subtitolu "Kwistjonijiet trasversali u miżuri ta' appoġġ f'Orizzont 2020" fl-Anness I għar-Regolament (UE) Nru 1291/2013, li jkopru żewġ objettivi speċifiċi jew aktar, it-tnejn fi ħdan l-istess prijorità jew fuq żewġ prijoritajiet jew aktar. Dawk l-azzjonijiet għandhom ikunu implimentati b'mod integrat.

7.   Il-Kummissjoni għandha tadotta, permezz ta' atti ta' implimentazzjoni, f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 10(4) l-miżuri li ġejjin:

(a)

id-deċiżjoni dwar l-approvazzjoni tal-finanzjament ta' azzjonijiet indiretti, meta l-ammont stmat tal-kontribuzzjoni tal-Unjoni taħt il-programm speċifiku hija daqs jew aktar minn EUR 2,5 miljun bl-eċċezzjoni ta' azzjonijiet taħt l-objettiv speċifiku "Il-Kunsill Ewropew għar-Riċerka (ERC)" msemmi fil-punt (a) tal-Artikolu 3(1) ta' din id-Deċiżjoni u bl-eċċezzjoni ta' azzjonijiet iffinanzjati skont il-pilota "Rotta Rapida lejn l-Innovazzjoni", imsemmija fl-Artikolu 24 tar-Regolament (UE) 1291/2013;

(b)

id-deċiżjoni dwar l-approvazzjoni tal-finanzjament ta' azzjonijiet li jinvolvu l-użu ta' embriji umani u ċelloli staminali embrijoniċi umani u ta' azzjonijiet taħt l-objettiv speċifiku "Soċjetajiet siguri - Protezzjoni tal-libertà u s-sigurtà tal-Ewropa u ċ-ċittadini tagħha" msemmi fil-punt (g) tal-Artikolu 3(3);

(c)

id-deċiżjoni dwar l-approvazzjoni tal-finanzjament ta' azzjonijiet, meta l-ammont stmat tal-kontribuzzjoni tal-Unjoni taħt il-programm speċifiku hija daqs jew aktar minn EUR 0,6 miljun għal azzjonijiet taħt l-objettiv speċifiku "L-Ewropa f'dinja li qiegħda tinbidel - Soċjetajiet inklużivi, innovattivi u riflessivi" msemmi fil-punt (f) tal-Artikolu 3(3) u għal azzjonijiet taħt l-objettivi speċifiċi "Tixrid tal-eċċellenza u twessigħ tal-parteċipazzjoni" u "Xjenza mas-soċjetà u għas-soċjetà" msemmija fl-Artikolu 3(4) u (5) rispettivament.

(d)

it-tfassil tat-termini ta' referenza għall-evalwazzjonijiet previsti fl-Artikolu 32 tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013.

Artikolu 6

Kunsill Ewropew għar-Riċerka

1.   Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi Kunsill Ewropew għar-Riċerka (“ERC”), permezz ta' att ta' implimentazzjoni, li għandu jkun il-mezz ta' implimentazzjoni fl-ambitu tal-Parti I 'Xjenza eċċellenti' li huma relatati mal-objettiv speċifiku "Kunsill Ewropew għar-Riċerka (ERC)", msemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 3(1) ta' din id-Deċiżjoni. L-ERC għandu jieħu post l-ERC stabbilit bid-Deċiżjoni 2007/134/KE.

2.   L-ERC għandu jkun magħmul minn Kunsill Xjentifiku indipendenti previst fl-Artikolu 7 u l-istruttura speċifika ta’ implimentazzjoni prevista fl-Artikolu 8.

3.   L-ERC għandu jkollu President, li jintgħażel minn xjenzati superjuri u internazzjonalment rispettati.

Il-President għandu jinħatar mill-Kummissjoni wara proċess trasparenti ta' reklutaġġ li jinvolvi kumitat indipendenti dedikat għat-tiftix, għal terminu limitat ta' erba' snin, li jiġġedded darba. Il-proċess ta’ reklutaġġ u l-kandidat magħżul għandu jkollhom l-approvazzjoni tal-Kunsill Xjentifiku.

Il-President għandu jippresjedi l-Kunsill Xjentifiku u għandu jiżgura t-tmexxija u l-kollaborazzjoni tiegħu mal-istruttura dedikata ta' implimentazzjoni, u għandu jirrappreżentah fid-dinja tax-xjenza.

4.   L-ERC għandu jaħdem skont il-prinċipji tal-eċċellenza xjentifika, l-awtonomija, l-effiċjenza, l-effettività, it-trasparenza u r-responsabbiltà. Għandu jiżgura kontinwità mal-azzjonijiet tal-ERC mwettqa skont id-Deċiżjoni 2006/972/KE.

5.   L-attivitajiet tal-ERC għandhom jappoġġaw riċerka mwettqa fl-oqsma kollha minn timijiet individwali u transnazzjonali f'kompetizzjoni fuq livell Ewropew. L-għotjiet tar-riċerka tal-ERC għandhom jingħataw fuq il-kriterju uniku tal-eċċellenza.

6.   Il-Kummissjoni għandha taġixxi bħala garanti tal-awtonomija u l-integrità tal-ERC u għandha tiżgura t-twettiq xieraq tal-kompiti fdati lilu.

Il-Kummissjoni għandha tiżgura li l-implimentazzjoni tal-azzjonijiet tal-ERC hija skont il-prinċipji stabbiliti fil-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu kif ukoll l-istrateġija xjentifika globali għall-ERC imsemmija fil-punt (a) tal-Artikolu 7(2), stabbilita mill-Kunsill Xjentifiku.

Artikolu 7

Kunsill Xjentifiku

1.   Il-Kunsill Xjentifiku għandu jkun kompost minn xjentisti, inġiniera u akkademiċi tal-ogħla reputazzjoni u b’kompetenza xierqa, kemm ta' nisa kif ukoll irġiel minn gruppi ta' età differenti, li jiżguraw diversità ta’ oqsma ta’ riċerka, jaġixxu fil-kapaċità personali tagħhom, indipendentement minn interessi estranji.

Il-membri tal-Kunsill Xjentifiku għandhom jinħatru mill-Kummissjoni, wara proċedura indipendenti u trasparenti għall-identifikazzjoni tagħhom miftiehma mal-Kunsill Xjentifiku, inkluża konsultazzjoni mal-komunità xjentifika u rapport lill-Parlament Ewropew u l-Kunsill.

Il-mandat għandu jkun limitat għal erba' snin, li jiġġedded darba, abbażi ta’ sistema ta’ rotazzjoni li għandha tiżgura l-kontinwità tax-xogħol tal-Kunsill Xjentifiku.

2.   Il-Kunsill Xjentifiku għandu jistabbilixxi:

(a)

l-istrateġija ġenerali għall-ERC;

(b)

il-programm ta’ ħidma għall-implimentazzjoni tal-attivitajiet tal-ERC;

(c)

il-metodi u l-proċeduri għall-analiżi inter pares u l-evalwazzjoni ta’ proposti li abbażi tagħhom jiġu determinati l-proposti li għandhom jiġu ffinanzjati;

(d)

il-pożizzjoni tiegħu dwar kwalunkwe kwistjoni li minn perspettiva xjentifika tista’ ssaħħaħ il-kisbiet u l-impatt tal-ERC u l-kwalità tar-riċerka mwettqa;

(e)

il-kodiċi ta’ kondotta li tindirizza, fost oħrajn, l-evitar ta’ kunflitt ta’ interessi.

Il-Kummissjoni għandha titbiegħed mill-pożizzjonijiet stabbiliti mill-Kunsill Xjentifiku skont il-punti (a), (c), (d), u (e) tal-ewwel subparagrafu biss meta tqis li d-dispożizzjonijiet ta' din id-Deċiżjoni ma ġewx rispettati. F'dak il-każ il-Kummissjoni għandha tadotta miżuri li jżommu l-kontinwità fl-implimentazzjoni tal-programm speċifiku u l-kisbiet tal-objettivi tiegħu, li jistabbilixxu punti ta' tbegħid mill-pożizzjonijiet tal-Kunsill Xjentifiku u billi tiġġustifikahom b'mod dovut.

3.   Il-Kunsill Xjentifiku għandu jaġixxi skont il-mandat stabbilit fit-taqsima 1.1 tal-Parti I tal-Anness I.

4.   Il-Kunsill Xjentifiku għandu jaġixxi esklużivament fl-interess li jintlaħaq l-objettiv speċifiku "Il-Kunsill Ewropew għar-Riċerka (ERC)", imsemmi fil-punt (a) tal-Artikolu 3(1), skont il-prinċipji stabbiliti fl-Artikolu 6(4). Għandu jaġixxi b'integrità u b'mod rett u għandu jwettaq xogħlu b'effiċjenza u bl-akbar trasparenza possibbli.

Artikolu 8

Struttura ddedikata għall-implimentazzjoni

1.   L-istruttura ddedikata għall-implimentazzjoni għandha tkun responsabbli għall-implimentazzjoni amministrattiva u l-eżekuzzjoni tal-programm, kif deskritt fit-taqsima 1.2 tal-Parti I tal-Anness I. Din għandha tappoġġa l-Kunsill Xjentifiku fit-twettiq tal-kompiti kollha tiegħu.

2.   Il-Kummissjoni għandha tiżgura li l-istruttura ddedikata għall-implimentazzjoni ssegwi b’mod strett, b’mod effiċjenti u bil-flessibbiltà neċessarja l-objettivi u r-rekwiżiti tal-ERC waħdu.

TITOLU III

DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

Artikolu 9

Monitoraġġ u informazzjoni dwar l-implimentazzjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha kull sena tagħmel monitoraġġ u tirrapporta dwar l-implimentazzjoni ta' Orizzont 2020 f'konformità mal-Artikolu 31 tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013 u l-Anness III għal din id-Deċiżjoni.

2.   Il-Kummissjoni għandha tinforma regolarment lill-Kumitat imsemmi fl-Artikolu 10 bil-progress ġenerali tal-implimentazzjoni tal-azzjonijiet indiretti tal-programm speċifiku biex il-Kumitat ikun jista' jipprovdi kontribut bikri adatt dwar it-tħejjija tal-programmi ta' ħidma b'mod partikolari l-approċċ pluriennali u l-orjentazzjonijiet strateġiċi, u għandha tagħtih informazzjoni fil-ħin dwar l-azzjonijiet kollha proposti jew finanzjati taħt Orizzont 2020 kif speċifikat fl-Anness IV.

Artikolu 10

Proċedura tal-kumitat

1.   Il-Kummissjoni għandha tkun assistita minn kumitat (il-Kumitat tal-Programm). Dak il-Kumitat għandu jkun kumitat fit-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.   Il-kumitat għandu jiltaqa' f'konfigurazzjonijiet differenti kif stabbilit fl-Anness V, b'kont meħud tas-suġġett li għandu jiġi diskuss.

3.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, l-Artikolu 4 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

4.   Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

5.   Fejn l-opinjoni tal-kumitat tinkiseb bi proċedura bil-miktub, dik il-proċedura għandha tintemm mingħajr riżultat meta, fil-limitu ta’ żmien għall-għoti tal-opinjoni, dan jiġi deċiż mill-president tal-kumitat jew meta dan jintalab minn maġġoranza sempliċi tal-membri tal-kumitat.

Artikolu 11

Eżerċitar tad-delega

1.   Is-setgħa li jiġu adottati atti delegati qiegħda tiġi kkonferita lill-Kummissjoni soġġetta għall-kundizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Artikolu.

2.   Is-setgħa li jiġu adottati atti ddelegati msemmija fl-Artikolu 3(2) għandha tiġi kkonferita lill-Kummissjoni għad-durata ta' Orizzont 2020.

3.   Id-delegazzjoni tas-setgħa msemmija fl-Artikolu 3(2) tista’ tiġi revokata fi kwalunkwe ħin mill-Kunsill. Deċiżjoni ta’ revoka għandha ttemm id-delega tas-setgħa speċifikata f’dik id-deċiżjoni. Għandha tidħol fis-seħħ fil-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f’data iktar tard speċifikata f’dan. Ma għandha taffettwa l-validità tal-ebda att delegat li diġà jkun fis-seħħ.

4.   Hekk kif tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifika lill-Kunsill b’dan.

5.   Id-delega tas-setgħa msemmija fl-Artikolu 3(2) tista’ tiġi revokata fi kwalunkwe ħin mill-Kunsill. Deċiżjoni ta’ revoka għandha ttemm id-delega tas-setgħa speċifikata f’dik id-deċiżjoni. Dak il-perijodu għandu jiġi estiż b'xahar fuq l-inizjattiva tal-Kunsill.

6.   Il-Parlament Ewropew għandu jiġi infurmat bl-adozzjoni tal-atti delegati mill-Kummissjoni, jew dwar kwalunkwe oġġezzjoni formulata lilhom, jew dwar ir-revoka tad-delega tas-setgħat mill-Kunsill.

Artikolu 12

Dispożizzjonijiet ta’ tħassir u transizzjonali

1.   Id-Deċiżjonijiet 2006/971/KE, 2006/972/KE, 2006/973/KE, 2006/974/KE u 2006/975/KE huma mħassra b’effett mill-1 ta’ Jannar 2014.

2.   Madankollu, l-azzjonijiet mibdija taħt id-Deċiżjonijiet msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu u l-obbligi finanzjarji relatati ma’ azzjonijiet indirizzati taħt dawk id-Deċiżjonijiet għandhom ikomplu jiġu rregolati minn dawk id-Deċiżjonijiet sat-tlestija tagħhom. Fejn meħtieġ, kwalunkwe kompiti li jifdal tal-Kumitati stabbiliti bid-Deċiżjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu għandhom jitwettqu mill-Kumitat imsemmi fl-Artikolu 10.

3.   L-allokazzjoni finanzjarja għall-programm speċifiku tista' tkopri wkoll l-ispejjeż tal-assistenza teknika u amministrattiva meħtieġa biex tiġi żgurata t-transizzjoni bejn il-programm speċifiku u l-miżuri koperti bid-Deċiżjonijiet 2006/971/KE, 2006/972/KE, 2006/973/KE, 2006/974/KE u 2006/975/KE.

Artikolu 13

Dħul fis-seħħ

Din id-Deċiżjoni għandha tidħol fis-seħħ fit-tielet jum wara dak tal-pubblikazzjoni tagħha f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Artikolu 14

Destinatarji

Din id-Deċiżjoni hija indirizzata lill-Istati Membri.

Magħmul fi Brussell, it-3 ta’ Diċembru 2013.

Għall-Kunsill

Il-President

E. GUSTAS


(1)  ĠU C 181, 21.6.2012, p. 111.

(2)  ĠU C 277, 13.9.2012, p. 143.

(3)  Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta'11 Diċembru 2013 li jistabbilixxi Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020) u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE (Ara paġna 104 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(4)  Deċiżjoni Nru 1982/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Diċembru 2006 dwar is-Seba' Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea għall-attivitajiet ta' riċerka, ta' żvilupp teknoloġiku u ta' dimostrazzjoni (2007-2013) (ĠU L 412, 30.12.2006, p. 1).

(5)  Deċiżjoni tal-Kummissjoni tat-2 ta' Frar 2007 li twaqqaf il-Kunsill Ewropew tar-Riċerka (ĠU L 57, 24.2.2007, p. 14.).

(6)  Deċiżjoni tal-Kunsill tas-27 ta' Novembru 2001 dwar l-assoċjazzjoni tal-pajjiżi u t-territorji lil hinn mill-baħar mal-Komunità Ewropea ("Deċiżjoni dwar Assoċjazzjoni ta' Pajjiżi Barranin") (ĠU L 314, 30.11.2001, p. 1).

(7)  Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta’ implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13).

(8)  Deċiżjoni tal-Kummissjoni tal-10 ta’ April 1996 dwar l-organizzazzjoni mill-ġdid taċ-Ċentru ta’ Riċerka Konġunt (ĠU L 107, 30.4.1996, p. 12).

(9)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/971/KE tad-19 ta' Diċembru 2006 dwar il-Programm Speċifiku 'Kooperazzjoni' li jimplimenta s-Seba Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea dwar ir-riċerka, l-iżvilupp teknoloġiku u attivitajiet ta' dimostrazzjoni (2007-2013) (ĠU L 400, 30.12.2006, p. 86).

(10)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/972/KE tad-19 ta' Diċembru 2006 dwar il-programm speċifiku: 'Ideat' li jimplimenta s-Seba' Programm Kwadru (2007-2013) tal-Komunità Ewropea għall-attivitajiet ta' riċerka, l-iżvilupp teknoloġiku u dimostrazzjoni (ĠU L 400, 30.12.2006, p. 242).

(11)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/973/KE tad-19 ta' Diċembru 2006 dwar il-programm speċifiku 'Nies' li jimplimenta s-7 Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea għall-attivitajiet ta' riċerka, żvilupp teknoloġiku u dimostrazzjoni (2007-2013) (ĠU L 400, 30.12.2006, p. 269).

(12)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/974/KE tad-19 ta' Diċembru 2006 dwar il-Programm Speċifiku: 'Kapaċitajiet' li jimplimenta s-Seba' Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea għall-attivitajiet ta' riċerka, żvilupp teknoloġiku u dimostrazzjoni (2007-2013) (ĠU L 400, 30.12.2006, p. 298).

(13)  Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/975/KE tad-19 ta' Diċembru 2006 dwar il-Programm Speċifiku li għandu jitwettaq permezz ta' azzjonijiet diretti miċ-Ċentru ta' Riċerka Konġunta taħt is-7 Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea għar-riċerka, l-iżvilupp teknoloġiku u attivitajiet ta' dimostrazzjoni (2007-2013) (ĠU L 400, 30.12.2006, p. 367).

(14)  Regolament (UE) Nru 1290/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' 11 Diċembru 2013 li jistabbilixxi r-regoli għall-parteċipazzjoni u d-disseminazzjoni ta' 'Orizzont 2020 - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020)' u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1906/2006 (Ara paġna 81 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).


ANNESS I

LINJI ĠENERALI TAL-ATTIVITAJIET

Elementi komuni għall-azzjonijiet indiretti

1.   PROGRAMMAZZJONI

1.1.   Ġenerali

Ir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 jipprovdi sett ta’ prinċipji sabiex jitrawwem approċċ programmatiku li permezz tiegħu l-attivitajiet jikkontribwixxu b'mod strateġiku u integrat għall-objettivi tiegħu u sabiex jiżgura kumplementarjetajiet b'saħħithom ma’ politika u programmi relatati oħrajn madwar l-Unjoni.

L-azzjonijiet indiretti ta' Orizzont 2020 ser ikunu implimentati permezz ta' forom ta' finanzjament previsti fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1), partikolarment għotjiet, premjijiet, akkwisti u strumenti finanzjarji. Il-forom kollha ta' finanzjament ser jintużaw b’mod flessibbli fl-objettivi ġenerali u speċifiċi kollha ta' Orizzont 2020, u l-użu tagħhom jiġi ddeterminat abbażi tal-ħtiġijiet u l-aspetti speċifiċi tal-objettiv speċifiku partikolari.

Ser tingħata attenzjoni partikolari biex ikun żgurat approċċ bilanċjat għar-riċerka u l-innovazzjoni, li ma jkunx limitat biss għall-iżvilupp ta’ prodotti u servizzi ġodda abbażi ta' avvanzi xjentifiċi u teknoloġiċi, iżda li jinkorpora wkoll aspetti bħall-użu ta' teknoloġiji eżistenti f’applikazzjonijiet ġodda, titjib kontinwu u innovazzjoni mhux teknoloġika u innovazzjoni soċjali. Huwa biss approċċ ħolistiku għall-innovazzjoni li jista' jindirizza fl-istess ħin l-isfidi tas-soċjetà u jibni negozji u industriji kompetittivi ġodda.

B'mod partikolari għall-prijorità "Sfidi tas-soċjetà" u l-objettiv speċifiku "Tmexxija f'teknoloġiji abilitanti u industrijali" b’mod partikolari, ser ikun hemm enfasi partikolari fuq attivitajiet ta' riċerka u l-innovazzjoni kkumplementati minn attivitajiet li joperaw qrib l-utenti aħħarin u s-suq, bħal dimostrazzjoni, il-pilotaġġ jew il-prova tal-kunċett. Dan ser jinkludi wkoll, fejn xieraq, attivitajiet li jappoġġaw l-innovazzjoni soċjali, u appoġġ għal approċċi min-naħa tad-domanda bħall-prestandardizzazzjoni jew l-akkwist prekummerċjali, l-akkwist ta’ soluzzjonijiet innovattivi, l-istandardizzazzjoni u miżuri oħrajn ċentrati fuq l-utent biex jgħinu fl-aċċellerazzjoni tal-użu u t-tixrid ta’ prodotti u servizzi innovattivi fis-suq. Barra minn hekk, ser ikun hemm biżżejjed lok għal approċċi axxendenti biex issir sejħa għal proposti, u l-attivitajiet fil-programmi ta' ħidma ser jiġu definiti f'termini wiesa'. Ser ikun hemm skemi miftuħa, ħfief u rapidi taħt kull waħda mill-isfidi u teknoloġiji biex jipprovdu lill-aħjar riċerkaturi, intraprendituri u impriżi tal-Ewropa l-opportunità li jippreżentaw soluzzjonijiet rivoluzzjonarji li jagħżlu huma.

L-iffissar dettaljat tal-prijoritajiet matul l-implimentazzjoni ta' Orizzont 2020 ser jinvolvi approċċ strateġiku għall-programmazzjoni tar-riċerka, bl-użu ta' modi ta' governanza li jallinjaw mill-qrib mal-iżvilupp tal-politika iżda li jaqsmu l-konfini tal-politiki settorjali tradizzjonali. Dan ser ikun imsejjes fuq evidenza soda, analiżi u ħsieb bil-quddiem, bi progress li jitkejjel permezz ta' sett robust ta' indikaturi tal-prestazzjoni. B'dan l-approċċ trasversali għall-programmazzjoni u l-governanza ser tkun possibbli koordinazzjoni effettiva bejn l-objettivi speċifiċi kollha ta' Orizzont 2020 u ser ikun possibbli li jiġu indirizzati l-isfidi li jolqtuhom, bħal is-sostenibbiltà, it-tibdil fil-klima, ix-xjenzi soċjali u l-umanitajiet jew ix-xjenzi u t-teknoloġiji tal-baħar.

L-iffissar tal-prijoritajiet bl-istess mod ser ikun imsejjes fuq firxa wiesgħa ta' kontributi u pariri. Ser jinkludi, fejn xieraq, gruppi ta’ esperti indipendenti mwaqqfa speċifikament biex jagħtu parir dwar l-implimentazzjoni ta' Orizzont 2020 jew kwalunkwe mill-objettivi speċifiċi tiegħu. Dawn il-gruppi ta' esperti għandhom juru l-livell xieraq ta’ kompetenza u għarfien fl-oqsma koperti u varjetà ta’ sfondi professjonali, inklużi l-akkademiċi, l-industrija u l-involviment tas-soċjetà ċivili. Pariri dwar l-identifikazzjoni u t-tfassil ta' prijoritajiet strateġiċi mill-Kumitat taż-Żona Ewropea tar-Riċerka u l-Innovazzjoni (KŻER), Gruppi oħrajn relatati maż-ŻER u l-Grupp dwar il-Politika tal-Intrapriża (GPI) għandhom, fejn adatt, ukoll jiġu meqjusa.

L-iffissar ta' prijoritajiet jista' wkoll iqis l-aġendi ta' riċerka strateġika tal-Pjattaformi Ewropej tat-Teknoloġija, Inizjattivi ta' Programmazzjoni Konġunta jew kontributi mis-Sħubijiet Ewropej għall-Innovazzjoni. Fejn xieraq, sħubijiet pubbliċi-pubbliċi u sħubijiet pubbliċi-privati appoġġati permezz ta' Orizzont 2020 ser jikkontribwixxu wkoll għall-proċess tal-iffissar tal-prijoritajiet u għall-implimentazzjoni, b'konformità mar-Regolament (UE) Nru 1291/2013. Interazzjonijiet regolari ma' utenti, ċittadini u organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, permezz ta’ metodoloġiji xierqa bħal konferenzi ta' kunsens, valutazzjonijiet parteċipatorji tat-teknoloġija jew impenn dirett fil-proċessi ta' riċerka u innovazzjoni, ser ikunu wkoll pedament tal-proċess tal-iffissar tal-prijoritajiet.

Peress li Orizzont 2020 huwa programm għal seba' snin, il-kuntest ekonomiku, tas-soċjetà u dak politiku li fih ser jaħdem jista’ jinbidel b’mod sinifikanti matul il-ħajja tiegħu. Jeħtieġ li Orizzont 2020 ikun kapaċi jadatta għal dawn il-bidliet. Għaldaqstant taħt kull wieħed mill-objettivi speċifiċi, ser ikun hemm il-possibbiltà li jiġi inkluż appoġġ għal attivitajiet lil hinn mid-deskrizzjonijiet stipulati hawn taħt, fejn dan jiġi ġustifikat kif xieraq biex jiġu indirizzati żviluppi ewlenin, ħtiġijiet tal-politika jew ġrajjiet mhux imbassra.

L-attivitajiet appoġġati taħt il-Partijiet differenti u l-objettivi speċifiċi tagħhom għandhom jiġu implimentati b'tali mod li jiżgura l-komplementarjetà u l-konsistenza fosthom, kif adatt.

1.2.   Aċċess għal finanzjament ta’ riskju

Orizzont 2020 ser jgħin lill-kumpaniji u tipi oħrajn ta’ entitajiet jiksbu aċċess għal self, garanziji u finanzjament ta' ekwità permezz ta' żewġ faċilitajiet.

Il-Faċilità ta' Dejn ser tipprovdi self lil benefiċjarji uniċi għal investiment fir-riċerka u l-innovazzjoni; garanziji lill-intermedjarji finanzjarji li jagħtu self lil benefiċjarji; kombinazzjonijiet ta’ self u garanziji, u garanziji jew kontrogaranziji għal skemi nazzjonali, reġjonali u lokali ta' finanzjament tad-dejn. Din ser tinkludi tieqa għall-SMEs li timmira għall-SMEs xprunati mir-riċerka u l-innovazzjoni (R&I) b'ammonti ta' self li jikkumplimentaw il-finanzjament lill-SMEs mill-Faċilità ta' Garanzija tas-Self taħt il-Programm għall-Kompetittività tal-Impriżi u impriżi żgħar u ta' daqs medju (COSME) (2014-2020).

Il-Faċilità ta' Ekwità ser tipprovdi kapital ta' riskju u/jew intermedju lil impriżi individwali fl-istadju bikri (opportunità għal intrapriżi li jkunu għadhom jibdew). Il-faċilità ser ikollha wkoll il-possibbiltà li tagħmel investimenti fl-istadju ta' espansjoni u tkabbir flimkien mal-Faċilità ta' Ekwità għat-Tkabbir taħt il-COSME, inkluż fil-fondi-tal-fondi.

Dawn il-faċilitajiet ser ikunu ċentrali għall-objettiv speċifiku ‚Aċċess għal finanzjament ta’ riskju’ iżda, fejn rilevanti, jistgħu jintużaw ukoll għall-objettivi speċifiċi oħrajn kollha ta' Orizzont 2020.

Il-Faċilità tal-ekwità u l-opportunità tal-SME tal-Faċilità tad-dejn ser jiġu implimentati bħala parti minn żewġ strumenti finanzjarji tal-Unjoni li jipprovdu ekwità u dejn biex jappoġġaw ir-R&I u t-tkabbir tal-SMEs, flimkien mal-faċilitajiet tal-ekwità u d-dejn taħt il-COSME.

1.3.   Komunikazzjoni, użu u disseminazzjoni

Valur miżjud ewlieni tar-riċerka u l-innovazzjoni ffinanzjati fil-livell tal-Unjoni huwa l-possibbiltà li jiġu ddisseminati, użati u kkomunikati r-riżultati fuq skala kontinentali wiesgħa biex jissaħħaħ l-impatt tagħhom. Għaldaqstant, Orizzont 2020 ser jinkludi, taħt l-objettivi speċifiċi kollha tiegħu, appoġġ dedikat għad-disseminazzjoni (inkluż permezz ta' aċċess miftuħ għall-pubblikazzjonijiet xjentifiċi), azzjonijiet ta' komunikazzjoni u djalogu, b’enfasi qawwija fuq il-komunikazzjoni tar-riżultati lill-utenti aħħarin, iċ-ċittadini, l-akkademiċi, l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, l-industrija u dawk li jfasslu l-politika. Għal dan il-għan, Orizzont 2020 jista' jagħmel użu minn netwerks għat-trasferiment tal-informazzjoni. Attivitajiet ta' komunikazzjoni mwettqa fil-kuntest ta' Orizzont 2020 ser jippromwovu l-fatt li r-riżultati nkisbu bl-appoġġ tal-fondi u r-rieda tal-Unjoni u ser jippruvaw iżidu wkoll il-kuxjenza pubblika dwar l-importanza tar-riċerka u l-innovazzjoni permezz ta’ pubblikazzjonijiet, avvenimenti, maħżna ta' għarfien, bażijiet ta' data, siti tal-internet jew użu mmirat tal-mezzi tal-informazzjoni soċjali.

2.   KUMPLEMENTARITAJIET, KWISTJONIJIET TRASVERSALI U MIŻURI TA' APPOĠĠ

Orizzont 2020 huwa strutturat madwar l-objettivi definiti għat-tliet prijoritajiet tagħha: "Xjenza eċċellenti", "Tmexxija industrijali" u "Sfidi tas-soċjetà". Ser tingħata attenzjoni partikolari biex tiġi żgurata koordinazzjoni adegwata bejn dawn il-prijoritajiet u l-isfruttament sħiħ tas-sinerġiji iġġenerati bejn l-objettivi speċifiċi kollha li jimmassimizzaw l-impatt ikkombinat tagħhom fuq l-objettivi ta’ politika tal-Unjoni ta' livell ogħla. Għaldaqstant l-objettivi ta' Orizzont 2020 ser jiġu indirizzati permezz ta' enfasi qawwija fuq is-sejbien ta' soluzzjonijiet effiċjenti, li tmur lil hinn sew minn approċċ ibbażat sempliċiment fuq dixxiplini xjentifiċi u teknoloġiċi u setturi ekonomiċi tradizzjonali.

L-azzjonijiet trasversali ser jiġu promossi fost il-Parti I ‚Xjenza Eċċellenti’, Parti II 'Tmexxija Industrijali' u Parti III 'Sfidi għas-Soċjetà', Parti IV 'Tixrid tal-eċċellenza u twessigħ tal-parteċipazzjoni' u Parti V 'Xjenza mas-soċjetà u għas-soċjetà' biex b'mod konġunt jiżviluppaw għarfien ġdid, teknoloġiji futuri u emerġenti, infrastrutturi tar-riċerka u kompetenzi ewlenin. L-infrastrutturi tar-riċerka ser jiġu promossi wkoll għal użu usa’ fis-soċjetà, pereżempju fis-servizzi pubbliċi, għall-promozzjoni tax-xjenza, is-sigurtà ċivili u l-kultura. Barra minn hekk, l-iffissar ta' prijoritajiet matul l-implimentazzjoni għall-azzjonijiet diretti tal-JRC u l-attivitajiet tal-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija ser ikunu kkoordinati kif adatt mal-partijiet l-oħra ta' Orizzont 2020.

Barra minn hekk, f'ħafna każijiet, kontribuzzjoni effettiva għall-objettivi ta' Ewropa 2020 u l-inizjattiva ewlenija "Unjoni tal-Innovazzjoni" ser titlob li jiġu żviluppati soluzzjonijiet li huma interdixxiplinari fin-natura tagħhom u għalhekk jolqtu bosta objettivi speċifiċi ta' Orizzont 2020. Orizzont 2020 jinkludi dispożizzjonijiet speċifiċi biex jinċentiva azzjonijiet trasversali bħal dawn, inkluż permezz ta' raggruppament effiċjenti tal-baġits. Dan jinkludi wkoll pereżempju l-possibilità għall-prijorità "Sfidi tas-soċjetà" u l-objettiv speċifiku "Tmexxija f'teknoloġiji abilitanti u industrijali" li jagħmlu użu mid-dispożizzjonijiet għal strumenti finanzjarji u l-istrument iddedikat għall-SMEs.

Azzjonijiet trasversali ser ikunu wkoll vitali biex jiġu stimulati l-interazzjonijiet bejn il-prijorità "Sfidi tas-soċjetà" u l-objettiv speċifiku "Tmexxija f'teknoloġiji abilitanti u industrijali" meħtieġa biex jiġġeneraw kisbiet teknoloġiċi ewlenin. Eżempji ta' meta tali interazzjonijiet jistgħu jiġu żviluppati huma: l-isfera tas-saħħa elettronika, il-grilji intelliġenti, is-sistemi intelliġenti ta' trasport, l-integrazzjoni ta’ azzjonijiet favur il-klima, in-nanomediċina, il-materjal avvanzat għal vetturi ħfief jew l-iżvilupp ta' proċessi industrijali u prodotti b'bażi bijoloġika. Għaldaqstant ser jitrawmu sinerġiji b'saħħithom bejn il-prijorità "Sfidi tas-soċjetà" u l-iżvilupp ta' teknoloġiji abilitanti u industrijali ġeneriċi. Dan ser jitqies espliċitament fl-iżvilupp ta' strateġiji pluriennali u l-iffissar ta' prijoritajiet għal kull wieħed minn dawn l-objettivi speċifiċi. Dan ser jitlob li l-partijiet interessati li jirrappreżentaw il-perspettivi differenti jkunu involuti bis-sħiħ fl-implimentazzjoni u f'ħafna każijiet, ser jitlob ukoll azzjonijiet li jiġbru flimkien il-finanzjament mill-objettiv speċifiku "Tmexxija f'teknoloġiji abilitanti u industrijali" u l-objettivi speċifiċi rilevanti "Sfidi tas-soċjetà".

Ser tingħata wkoll attenzjoni partikolari għall-koordinazzjoni tal-attivitajiet iffinanzjati permezz ta' Orizzont 2020 ma’ dawk appoġġati taħt programmi ta' finanzjament oħrajn tal-Unjoni, bħall-Politika Agrikola Komuni, il-Politika Komuni tas-Sajd, il-Programm Life, il-Programm Erasmus+ jew il-Programm Saħħa għat-Tkabbir u l-programmi ta' finanzjament esterni u ta' żvilupp tal-Unjoni. Din tinkludi artikolazzjoni xierqa mal-politika ta’ koeżjoni fil-kuntest tal-istrateġiji R&I nazzjonali u reġjonali għal speċjalizzazzjoni intelliġenti, fejn l-appoġġ għall-bini ta’ kapaċità għar-riċerka u innovazzjoni fuq livell reġjonali jista' jaġixxi bħala ‘taraġ għall-eċċellenza’, l-istabbiliment ta' ċentri reġjonali ta' eċċellenza jistgħu jgħinu biex tonqos id-differenza fl-innovazzjoni fl-Ewropa jew fl-appoġġ għall-proġetti ta’ dimostrazzjoni u linja pilota fuq skala kbira jista’ jgħin fil-kisba tal-objettiv ta' ġenerazzjoni ta’ tmexxija industrijali fl-Ewropa.

A.   Xjenzi soċjali u studji umanistiċi

Ir-riċerka fix-xjenzi soċjali u l-istudji umanistiċi ser tiġi integrata bis-sħiħ f’kull wieħed mill-objettivi speċifiċi ta' Orizzont 2020. Dan ser jinkludi bosta opportunitajiet ta' appoġġ għal riċerka bħal din permezz tal-objettivi speċifiċi "Kunsill Ewropew għar-Riċerka (ERC)", "Azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie" jew "Infrastrutturi ta’ Riċerka".

Għal dan il-għan, ix-xjenzi soċjali u l-istudji umanistiċi ser jiġu integrati bħala element essenzjali tal-attivitajiet meħtieġa biex tissaħħaħ it-tmexxija industrijali u biex jiġu indirizzati kull waħda mill-isfidi tas-soċjetà. Għal tal-aħħar, dan jinkludi: fehim tad-determinanti tas-saħħa u l-ottimizzazzjoni tal-effettività tal-għoti ta' kura tas-saħħa; appoġġ għall-politiki li jagħtu setgħa liż-żoni rurali; ir-riċerka u l-preservazzjoni tal-wirt u r-rikkezza kulturali tal-Ewropa; il-promozzjoni ta' għażliet infurmati mill-konsumatur; il-ħolqien ta' ekosistema diġitali bbażata fuq l-għarfien u l-informazzjoni; it-teħid sod ta' deċiżjonijiet dwar il-politika tal-enerġija u fl-iżgurar ta' grilja Ewropea tal-elettriku favur il-konsumatur u transizzjoni għal sistema tal-enerġija sostenibbli; politika u tbassir tat-trasport ibbażati fuq evidenza ta' sostenn; appoġġ għal strateġiji ta' mitigazzjoni tat-tibdil tal-klima u ta' adattament għalih, inizjattivi ta' użu effiċjenti tar-riżorsi u miżuri lejn ekonomija ekoloġika u sostenibbli; u l-fehim ta' aspetti kulturali u soċjoekonomiċi ta' kwistjonijiet ta' sigurtà, riskju u ġestjoni (inklużi aspetti legali tad-drittijiet u tal-bniedem).

Barra minn hekk, l-objettiv speċifiku ‚L-Ewropa f'dinja li qed tinbidel - Soċjetajiet inklużivi, innovattivi u siguri’ ser jappoġġa r-riċerka fix-xjenzi soċjali u l-istudji umanistiċi fi kwistjonijiet ta' natura orizzontali bħall-ħolqien ta’ tkabbir intelliġenti u sostenibbli, trasformazzjonijiet soċjali, kulturali u fl-imġiba fis-soċjetajiet Ewropej, l-innovazzjoni soċjali, l-innovazzjoni fis-settur pubbliku jew il-pożizzjoni tal-Ewropa bħala attur globali.

B.   Ix-Xjenza u s-Soċjetà

Ir-relazzjoni u l-interazzjoni bejn ix-xjenza u s-soċjetà kif ukoll il-promozzjoni ta' riċerka u innovazzjoni responsabbli u l-edukazzjoni xjentifika, il-komunikazzjoni xjentifika u l-kultura għandhom jiġu approfonditi u l-fiduċja tal-pubbliku fix-xjenza u l-innovazzjoni għandha tissaħħaħ permezz ta' attivitajiet ta' Orizzont 2020 li jiffavorixxu l-involviment infurmat taċ-ċittadini u s-soċjetà ċivili u d-djalogu magħhom fir-riċerka u l-innovazzjoni.

C.   Sessi

Il-promozzjoni ta' ugwaljanza bejn is-sessi fix-xjenza u l-innovazzjoni hija impenn tal-Unjoni. F'Orizzont 2020, il-kwistjoni tas-sessi ser tiġi indirizzata bħala kwistjoni trasversali sabiex jiġu rettifikati l-iżbilanċi bejn in-nisa u l-irġiel, u biex tiġi integrata dimensjoni tas-sessi fil-programmazzjoni u l-kontenut tar-riċerka u l-innovazzjoni.

D.   SMEs

Orizzont 2020 ser jinkoraġġixxi u jappoġġa parteċipazzjoni akbar mill-SMEs b'mod integrat fl-objettivi speċifiċi kollha.

Minbarra l-istabbiliment ta' kundizzjonijiet aħjar għall-SMEs biex jieħdu sehem f'Orizzont 2020, skont l-Artikolu 22 tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013, miżuri dedikati stabbiliti fl-objettiv speċifiku "Innovazzjoni fl-SMEs" (strument iddedikat lill-SMEs) għandhom jiġu applikati fl-objettiv speċifiku "Tmexxija f'teknoloġiji abilitanti u industrijali" u l-prijorità "Sfidi tas-soċjetà". Dan l-approċċ integrat għandu jwassal għal minimu ta' 20 % tal-baġits ikkombinati totali tagħhom li jmorru għall-SMEs.

Ser tingħata attenzjoni partikolari lir-rappreżentanza xierqa tal-SMEs fi sħubijiet pubbliċi-privati msemmija fl-Artikolu 25 tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013.

E.   Rotta Rapida lejn l-Innovazzjoni (FTI)

L-FTI ser tnaqqas iż-żmien mill-idea sas-suq u mistennija li tkabbar il-parteċipazzjoni tal-industrija u ta' dawk li japplikaw l-ewwel darba f'Orizzont 2020.

L-FTI, kif stipulat fl-Artikolu 24 tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013, ser tappoġġa azzjonijiet ta' innovazzjoni taħt l-objettiv speċifiku "Tmexxija f'teknoloġiji abilitanti u industrijali" u taħt il-prijorità "Sfidi tas-soċjetà", b'loġika mmexxija minn isfel għal fuq abbażi ta' sejħa kontinwament miftuħa, u "żmien għall-għotja" li ma jeċċedix sitt xhur. L-FTI ser tikkontribwixxi għall-innovazzjoni fl-Ewropa, u ssostni l-kompetittività tal-Unjoni.

F.   Twessigħ tal-parteċipazzjoni

Il-potenzjal ta’ riċerka u innovazzjoni tal-Istati Membri, minkejja xi konverġenza reċenti, jibqa' differenti ħafna, b’diskrepanzi kbar bejn "il-mexxejja fl-innovazzjoni" u l-"innovaturi modesti". L-attivitajiet għandhom jgħinu biex jingħalaq id-distakk bejn ir-riċerka u l-innovazzjoni fl-Ewropa billi jiġu promossi sinerġiji mal-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej (Fondi ESI) kif ukoll permezz ta' miżuri speċifiċi biex jiġi sfruttat il-potenzjal tal-eċċellenza f'reġjuni tar-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni (RŻI) bi prestazzjoni baxxa, biex b'hekk tikber il-parteċipazzjoni f'Orizzont 2020 u jingħata kontribut għar-realizzazzjoni taż-ŻER.

G.   Kooperazzjoni internazzjonali

Il-kooperazzjoni internazzjonali mal-imsieħba f'pajjiżi terzi hija meħtieġa biex tindirizza b' mod effettiv bosta objettivi speċifiċi definiti f’Orizzont 2020, partikolarment dawk marbuta mal-politika esterna u ta' żvilupp u l-impenji internazzjonali tal-Unjoni. Dan huwa l-każ għall-isfidi kollha tas-soċjetà indirizzati minn Orizzont 2020, li huma tal-istess natura. Il-kooperazzjoni internazzjonali hija wkoll essenzjali għal riċerka fil-fruntiera tal-għarfien u dik bażika biex jinkisbu l-benefiċċji minn opportunitajiet tax-xjenza u t-teknoloġija emerġenti. Għaldaqstant, li jiġu promossi riċerkaturi u mobbiltà ta' persunal marbut mal-innovazzjoni fuq skala internazzjonali huwa kruċjali biex tissaħħaħ din il-kooperazzjoni globali. Attivitajiet fuq il-livell internazzjonali huma daqstant importanti għat-tisħiħ tal-kompetittività tal-industrija Ewropea billi jippromwovu l-użu u n-negozjar ta' teknoloġiji ġodda, pereżempju permezz tal-iżvilupp ta’ standards mad-dinja kollha u linji gwida dwar l-interoperabbiltà, u permezz tal-promozzjoni tal-aċċettazzjoni u l-użu ta' soluzzjonijiet Ewropej barra mill-Ewropa. L-attivitajiet internazzjonali kollha għandhom jiġu appoġġati minn qafas ta' trasferiment tal-għarfien effiċjenti u ġust li huwa kritiku għall-innovazzjoni u t-tkabbir.

L-enfasi tal-kooperazzjoni internazzjonali f’Orizzont 2020 ser tkun fuq kooperazzjoni bi tliet gruppi ewlenin ta' pajjiżi:

(1)

ekonomiji industrijalizzati u emerġenti;

(2)

pajjiżi tat-tkabbir u tal-viċinat; u

(3)

pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw.

Fejn xieraq, Orizzont 2020 ser jippromwovi l-kooperazzjoni fuq livell bireġjonali jew multilaterali. Il-kooperazzjoni internazzjonali fir-riċerka u l-innovazzjoni hija aspett ewlieni tal-impenji globali tal-Unjoni u għandha rwol importanti x'taqdi fis-sħubija tal-Unjoni ma' pajjiżi li qed jiżviluppaw, bħall-progress lejn il-kisba tal-Għanijiet ta' Żvilupp għall-Millennju tan-Nazzjonijiet Uniti.

L-Artikolu 27 tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013 jistabbilixxi l-prinċipji ġenerali għall-parteċipazzjoni ta’ entitajiet legali minn pajjiżi terzi u ta' organizzazzjonijiet internazzjonali. Peress li r-riċerka u l-innovazzjoni ġeneralment, fil-biċċa l-kbira tagħhom, jibbenefikaw minn ftuħ lejn pajjiżi terzi, ta' Orizzont 2020 ser ikompli mal-prinċipju ta' attitudni miftuħa ġenerali, filwaqt li jinkoraġġixxi l-aċċess reċiproku għall-programmi ta' pajjiżi terzi. Fejn adatt, u b'mod partikolari biex jiġi salvagwardjat l-interess Ewropew fir-rigward tal-proprjetà intellettwali, jista' jiġi adottat approċċ aktar kawt.

Barra minn hekk, ser tiġi implimentata firxa ta’ azzjonijiet immirati billi jittieħed approċċ strateġiku għall-kooperazzjoni internazzjonali abbażi ta' interess komuni, prijoritajiet u benefiċċju reċiproku u l-promozzjoni tal-koordinazzjoni u sinerġiji ma' attivitajiet tal-Istati Membri. Dan ser jinkludi mekkaniżmu biex jiġu appoġġati sejħiet konġunti u l-possibbiltà ta' programmi ta' kofinanzjament flimkien ma' pajjiżi terzi jew organizzazzjonijiet internazzjonali. Ser jiġu mfittxija sinerġiji ma' politiki oħra tal-Unjoni.

Ser tkompli tiġi mfittxija konsulenza strateġika mal-Forum Strateġiku għall-Kooperazzjoni Xjentifika u Teknoloġika Internazzjonali (SFIC).

Mingħajr preġudizzju għal opportunitajiet oħrajn ta' kollaborazzjoni, eżempji ta' oqsma fejn tista' tiġi żviluppata kooperazzjoni internazzjonali huma:

(a)

it-tkomplija ta' Sħubija għall-Provi Kliniċi bejn Pajjiżi Ewropej u Pajjiżi li qed Jiżviluppaw (EDCTP2) dwar provi kliniċi għal interventi mediċi kontra l-HIV, il-malarja, it-tuberkolożi u l-mard minsi;

(b)

appoġġ permezz ta' abbonament annwali għall-Programm tal-Fruntiera tax-Xjenza Umana (HFSP) biex Stati Membri li mhumiex pari mill-G7 ikunu jistgħu igawdu bis-sħiħ mill-finanzjament mogħti mill-HSFP;

(c)

konsorzju internazzjonali dwar mard rari, ma' għadd ta' Stati Membri u pajjiżi terzi. L-għan ta’ din l-inizjattiva huwa li sal-2020 jiġu żviluppati testijiet dijanjostiċi għal ħafna mill-mard rari u 200 terapija ġdida għal mard rari;

(d)

appoġġ għall-attivitajiet tal-Forum Internazzjonali dwar il-Bijoekonomija Bbażata fuq l-Għarfien u t-Task Force bejn l-UE u l-Istati Uniti dwar ir-Riċerka tal-Bijoteknoloġija kif ukoll rabtiet kollaborattivi ma' organizzazzjonijiet u inizjattivi internazzjonali rilevanti, bħall-alleanzi globali tar-riċerka dwar il-gassijiet serra agrikoli u dwar is-saħħa tal-annimali;

(e)

kontribuzzjoni għal proċessi u inizjattivi multilaterali, bħall-Bord Intergovernattiv dwar it-Tibdil fil-Klima (IPCC), il-Pjattaforma Intergovernattiva dwar il-Bijodiversità u s-Servizzi Ekosistemiċi (IPBES), u l-Grupp dwar l-Osservazzjonijiet tad-Dinja (GEO);

(f)

id-Djalogi dwar l-Ispazju bejn l-Unjoni u l-Istati Uniti u r-Russja, iż-żewġ pajjiżi ewlenin b'attivitajiet fl-ispazju, huma estremament importanti u jifformaw l-bażi għall-istabbiliment tas-sħubijiet ta' kooperazzjoni strateġika relatati mal-ispazju;

(g)

l-arranġament ta' implimentazzjoni bejn l-Unjoni u l-Istati Uniti tal-Amerika għal attivitajiet ta’ kooperazzjoni fil-qasam tas-Sigurtà Interna/is-Sigurtà Ċivili/Riċerka, iffirmat fit-18 ta' Novembru 2010;

(h)

il-kooperazzjoni ma’ pajjiżi li qed jiżviluppaw, l-aktar mill-Afrika sub-Saħarjana, fil-qasam tal-produzzjoni deċentralizzata tal-enerġija biex jittaffa l-faqar;

(i)

il-kontinwazzjoni tal-kollaborazzjoni fir-riċerka mal-Brażil fuq ġenerazzjoni ġdida ta' bijofjuwils u użi oħra tal-bijomassa.

Barra minn hekk, ser jiġu appoġġati attivitajiet orizzontali apposta biex ikun żgurat l-iżvilupp koerenti u effettiv tal-kooperazzjoni internazzjonali f'Orizzont 2020.

H.   Żvilupp sostenibbli u tibdil fil-klima

Orizzont 2020 ser iħeġġeġ u jappoġġa attivitajiet għall-isfruttament tat-tmexxija tal-Ewropa fit-tiġrija biex jiġu żviluppati proċessi u teknoloġiji ġodda li jippromwovu l-iżvilupp sostenibbli, f'sens wiesa', u li jiġġieldu t-tibdil fil-klima. Tali approċċ orizzontali, integrat kompletament fil-prijoritajiet kollha ta' Orizzont 2020, ser jgħin lill-Unjoni tirnexxi f'dinja b'emissjonijiet baxxi ta' karbonju u ristretta minn riżorsi limitati filwaqt li tibni ekonomija effiċjenti fl-użu tar-riżorsi, sostenibbli u kompetittiva.

I.   Passaġġ li jgħaqqad l-iskoperta mal-applikazzjoni fis-suq

L-azzjonijiet ta' kollegament f'Orizzont 2020 għandhom l-għan li jwasslu l-iskoperta għall-applikazzjoni fis-suq, u jwasslu għall-isfruttament u l-kummerċjalizzazzjoni tal-ideat kull meta xieraq. L-azzjonijiet għandhom ikunu bbażati fuq kunċett wiesa' ta' innovazzjoni u jistimulaw l-innovazzjoni transettorjali.

J.   Miżuri ta' appoġġ trasversali

Il-kwistjonijiet trasversali ser jiġu appoġġati minn għadd ta' miżuri ta' appoġġ orizzontali, inkluż appoġġ biex: il-professjoni tar-riċerka ssir aktar attraenti, inklużi l-prinċipji ġenerali tal-Karta Ewropea għar-Riċerkaturi, kif stipulat fir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Marzu 2005 (2); tissaħħaħ il-bażi tal-evidenza u l-iżvilupp ta' u l-appoġġ għaż-ŻER (inklużi l-ħames inizjattivi taż-ŻER) u l-inizjattiva ewlenija "Unjoni tal-Innovazzjoni"; jiġu rikonoxxuti benefiċjarji u proġetti ta' Orizzont 2020 bl-aqwa prestazzjoni fl-oqsma differenti permezz ta' premji simboliċi; jitjiebu l-kundizzjonijiet qafas b'appoġġ għall-inizjattiva ewlenija "Unjoni tal-Innovazzjoni", inklużi l-prinċipji tar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-ġestjoni ta' proprjetà intellettwali (3), u l-esplorazzjoni tal-possibbiltà li jiġi stabbilit strument ta' valorizzazzjoni tad-Drittijiet Ewropej tal-Proprjetà Intellettwali; u l-amministrazzjoni u l-koordinazzjoni ta' netwerks internazzjonali għar-riċerkaturi u l-innovaturi eċċellenti, bħall-Kooperazzjoni Ewropea fix-Xjenza u t-Teknoloġija (COST).

3.   SĦUBIJA

Sabiex jintlaħaq tkabbir sostenibbli fl-Ewropa, il-kontribut tal-atturi pubbliċi u privati irid jiġi ottimizzat. Dan huwa essenzjali biex tiġi kkonsolidata ż-ŻER u għat-twettiq tal-inizjattivi ewlenin -"Unjoni tal-Innovazzjoni", "Aġenda Diġitali għall-Ewropa" u inizjattivi ewlenin oħrajn ta' Ewropa 2020. Barra minn hekk, riċerka u innovazzjoni responsabbli jitolbu li l-aħjar soluzzjonijiet jiġu minn interazzjonijiet bejn imsieħba li jkollhom diversi perspettivi iżda interessi komuni.

Orizzont 2020 jinkludi ambitu u sett ċar ta' kriterji għall-istabbiliment ta' sħubijiet pubbliċi-pubbliċi u dawk pubbliċi-privati. Sħubijiet pubbliċi-privati jistgħu jkunu bbażati fuq arranġament kuntrattwali bejn atturi pubbliċi u privati u jistgħu, f'każijiet limitati, ikunu sħubijiet pubbliċi-privati istituzzjonalizzati, bħal Inizjattivi Teknoloġiċi Konġunti (ITK) u impriżi konġunti oħrajn.

Is-sħubijiet pubbliċi-pubbliċi u dawk pubbliċi-privati eżistenti jistgħu jirċievu appoġġ minn Orizzont 2020, sakemm dawn jindirizzaw l-objettivi ta' Orizzont 2020, jikkontribwixxu għat-twettiq tal-ERA, jissodisfaw il-kriterji stabbiliti f’Orizzont 2020 u juru li għamlu progress sinifikanti taħt is-Seba' Programm Kwadru.

Inizjattivi skont l-Artikolu 185 TFUE appoġġati taħt is-Sitt Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea għar-riċerka, l-iżvilupp teknoloġiku u l-attivitajiet ta' dimostrazzjoni ("is-Sitt Programm Kwadru"), adottat mid-Deċiżjoni Nru 1513/2002/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4), u/jew taħt is-Seba' Programm Kwadru li għalihom jista' jingħata aktar appoġġ skont il-kundizzjonijiet ta' hawn fuq jinkludu: is-Sħubija għall-Provi Kliniċi bejn Pajjiżi Ewropej u Pajjiżi li qed Jiżviluppaw (EDCTP), Programm Konġunt "Għajxien Megħjun Kontestwalment" (AAL), il-Programm ta’ Riċerka u Żvilupp dwar il-Baħar Baltiku (BONUS), il-Programm Eurostars u l-Programm Ewropew ta' Riċerka dwar il-Metroloġija (EMRP). Aktar appoġġ jista' jingħata wkoll lill-Alleanza Ewropea għar-Riċerka dwar l-Enerġija (EERA) stabbilita taħt il-Pjan Strateġiku Ewropew għat-Teknoloġija tal-Enerġija (Pjan SET). Inizjattivi ta' Programmazzjoni Konġunta jistgħu jiġu appoġġati minn Orizzont 2020 permezz tal-istrumenti msemmija fl-Artikolu 26 tar-Regolament (UE) Nru 1291/2013, fost l-oħrajn permezz ta' inizjattivi skont l-Artikolu 185 TFUE.

Impriżi Konġunti stabbiliti fis-Seba' Programm Kwadru skont l-Artikolu 187 TFUE, li għalihom jista' jingħata aktar appoġġ skont il-kundizzjonijiet ta' hawn fuq huma: l-Inizjattiva tal-Mediċini Innovattivi (IMI), Clean Sky, Riċerka dwar il-Ġestjoni tat-Traffiku bl-Ajru tal-Ajru Uniku Ewropew (SESAR), l-Impriża Konġunta taċ-Ċelloli tal-Fjuwil u l-Idroġenu (FCH) u s-Sistemi u l-Komponenti Elettroniċi għall-Inizjattiva ta' Tmexxija Ewropea għal Teknoloġija Konġunta (ECSEL).

Is-sħubijiet pubbliċi-privati oħrajn appoġġati taħt is-Seba' Programm Kwadru li għalihom jista' jingħata aktar appoġġ skont il-kundizzjonijiet ta' hawn fuq huma: Fabbriki tal-Futur, Bini Effiċjenti fl-Użu tal-Enerġija, l-Inizjattiva Ewropea tal-Karozzi Ekoloġiċi u Internet Futur. Aktar appoġġ jista' jingħata wkoll lill-Inizjattivi Industrijali Ewropej (EIIs) stabbiliti taħt il-Pjan SET.

Aktar sħubijiet pubbliċi-pubbliċi u sħubijiet pubbliċi-privati jistgħu jiġu varati taħt l-inizjattiva Orizzont 2020 meta jissodisfaw kriterji definiti.

PARTI I

XJENZA EĊĊELLENTI

1.   KUNSILL EWROPEW GĦAR-RIĊERKA (ERC)

L-ERC ser jippromwovi l-aħjar riċerka fil-fruntieri tal-għarfien. Ir-riċerka fil-fruntieri u lil hinn mill-fehim attwali hija kemm ta’ importanza kritika għall-benesseri ekonomiku u soċjali, kif ukoll inizjattiva intrinsikament riskjuża, li tavvanza f'oqsma ġodda ta’ riċerka u li joffru l-akbar sfida u hi kkaratterizzata minn nuqqas ta' konfini dixxiplinari.

Sabiex jiġu stimulati avvanzi sostanzjali fil-fruntieri tal-għarfien, l-ERC ser jappoġġa lill-gruppi individwali sabiex iwettqu riċerka fi kwalunkwe qasam tar-riċerka xjentifika u teknoloġika bażika li taqa’ fl-ambitu ta' Orizzont 2020, inklużi l-inġinerija, ix-xjenzi soċjali u l-istudji umanistiċi. Kif xieraq, il-gruppi fil-mira speċifiċi (eż. ir-riċerkaturi li jkunu għadhom kif bdew/timijiet emerġenti) jistgħu jiġu kkunsidrati, b'segwitu għall-objettivi tal-ERC u l-ħtiġijiet għall-implimentazzjoni effiċjenti. Għandha tingħata attenzjoni partikolari lill-oqsma emerġenti u li qed jikbru b'rata mgħaġġla fil-fruntiera tal-għarfien, u fl-interfaċċja bejn id-dixxiplini.

Ir-riċerkaturi indipendenti ta’ kwalunkwe età u sess, inklużi r-riċerkaturi li għadhom jibdew, li jagħmlu t-transizzjoni sabiex ikunu mexxejja indipendenti tar-riċerka individwalment, minn kwalunkwe pajjiż fid-dinja għandhom ikunu appoġġati sabiex iwettqu r-riċerka tagħhom fl-Ewropa.

L-ERC għandu jagħti prijorità partikolari li jassisti lill-aħjar riċerkaturi li jkunu għadhom jibdew li jkollhom ideat eċċellenti sabiex jagħmlu t-transizzjoni għall-indipendenza billi jipprovdilhom appoġġ adegwat fl-istadju kritiku li fih dawn ikunu qed jistabbilixxu jew jikkonsolidaw it-tim jew il-programm ta’ riċerka tagħhom. L-ERC ser ikompli wkoll jipprovdi livelli adatti ta' appoġġ għal riċerkaturi stabbiliti.

Ser jiġi segwit l-approċċ investigattiv. Dan ifisser li l-ERC ser jappoġġa l-proġetti mwettqa mir-riċerkaturi dwar suġġetti tal-għażla tagħhom fl-ambitu tas-sejħiet għall-proposti. Il-proposti ser jiġu evalwati skont il-kriterju uniku ta’ eċċellenza kif iġġudikat minn rieżami inter pares, filwaqt li titqies l-eċċellenza fil-gruppi l-ġodda, ir-riċerkaturi li jkunu għadhom jibdew, kif ukoll timijiet stabbiliti, u b’attenzjoni partikolari għall-proposti ferm pijuneristiċi u li korrispondentement jinvolvu riskji xjentifiċi għolja.

L-ERC ser jopera bħala korp awtonomu ta' finanzjament immexxi mix-xjenza magħmul minn Kunsill Xjentifiku indipendenti, appoġġat minn struttura ddedikata għall-implimentazzjoni li hija ħafifa u kosteffettiva.

Il-Kunsill Xjentifiku jistabbilixxi l-istrateġija xjentifika globali u ser jkollu l-awtorità sħiħa fuq deċiżjonijiet dwar it-tip ta’ riċerka li ser tiġi ffinanzjata.

Il-Kunsill Xjentifiku ser jistabbilixxi l-programm ta’ ħidma biex jintlaħqu l-objettivi tal-ERC bbażati fuq l-istrateġija xjentifika tiegħu kif deskritt hawn taħt. Dan għandu jistabbilixxi l-inizjattivi ta’ kooperazzjoni internazzjonali meħtieġa f'konformità mal-istrateġija xjentifika tiegħu, inklużi l-attivitajiet ta’ komunikazzjoni sabiex tiżdied il-viżibbiltà tal-ERC għall-aħjar riċerkaturi minn madwar il-kumplament tad-dinja.

Il-Kunsill Xjentifiku ser jissorvelja kontinwament l-operazzjoni tal-ERC u l-proċeduri ta' evalwazzjoni tiegħu u jikkunsidra kif l-aħjar jikseb l-objettivi usa’ tiegħu. Dan ser jiżviluppa t-taħlita tal-ERC ta’ miżuri ta' appoġġ kif meħtieġ sabiex iwieġeb għall-ħtiġijiet emerġenti.

L-ERC ser jimmira għall-eċċellenza fl-operazzjonijiet proprji tiegħu. L-ispejjeż amministrattivi u tal-persunal għall-ERC fir-rigward tal-Kunsill Xjentifiku u l-istruttura ta’ implimentazzjoni ddedikata għandhom ikunu konsistenti ma’ ġestjoni ekonomika u kosteffettiva. In-nefqa amministrattiva ser tinżamm baxxa kemm jista’ jkun, konsistenti mal-iżgurar tal-aħjar implimentazzjoni possibbli tar-riżorsi neċessarji, sabiex ikun hemm l-akbar finanzjament possibbli tar-riċerka fil-fruntieri tal-għarfien.

Il-premji tal-ERC ser jingħataw u l-għotjiet operati skont proċeduri sempliċi u trasparenti li jżommu l-attenzjoni fuq l-eċċellenza, jinkoraġġixxu l-inizjattivi u jassoċjaw il-flessibbiltà mar-responsabbiltà. L-ERC għandu jħares kontinwament lejn modi ulterjuri sabiex jissimplifika u jtejjeb il-proċeduri tiegħu sabiex jiġi żgurat li dawn il-prinċipji jiġu sodisfatti.

Minħabba l-istruttura unika u r-rwol tal-ERC bħala korp tal-finanzjament immexxi mix-xjenza, l-implimentazzjoni u l-ġestjoni tal-attivitajiet tal-ERC għandhom jiġu rieżaminati u evalwati fuq bażi kontinwa bl-involviment sħiħ tal-Kunsill Xjentifiku sabiex il-kisbiet tiegħu jiġu vvalutati u sabiex il-proċeduri u l-istrutturi jiġu aġġustati u mtejba abbażi tal-esperjenza.

1.1.   Il-Kunsill Xjentifiku

Sabiex iwettaq il-kompiti tiegħu, kif stipulat fl-Artikolu 7, il-Kunsill Xjentifiku ser:

(1)

Strateġija xjentifika:

jistabbilixxi l-istrateġija xjentifika globali għall-ERC, fid-dawl tal-opportunitajiet xjentifiċi u l-ħtiġijiet xjentifiċi Ewropej;

jiżgura fuq bażi permanenti, f'konformità mal-istrateġija xjentifika, l-istabbiliment tal-programm ta’ ħidma u l-modifiki neċessarji, inklużi s-sejħiet għall-proposti u l-kriterji u, skont il-ħtieġa, id-definizzjoni ta’ gruppi fil-mira speċifiċi (eż. timijiet li jkunu għadhom kif jibdew/emerġenti);

(2)

Ġestjoni, monitoraġġ u kontroll tal-kwalità xjentifiċi:

Kif xieraq, minn perspettiva xjentifika, jistabbilixxi pożizzjonijiet dwar l-implimentazzjoni u l-ġestjoni ta' sejħiet għal proposti, kriterji ta' evalwazzjoni, proċessi tar-reviżjoni bejn pari inkluża l-għażla ta' esperti, l-metodi għar-reviżjoni bejn pari u evalwazzjoni tal-proposti u r-regoli ta' implimentazzjoni u l-linji gwida meħtieġa, li abbażi ta' dan jiġi determinat liema proposta tiġi ffinanzjata taħt is-superviżjoni tal-Kunsill Xjentifiku, u jiġu stabbiliti pożizzjonijiet dwar kwalunkwe kwistjoni oħra li taffettwa l-kisbiet u l-impatt tal-attivitajiet tal-ERC, u l-kwalità tar-riċerka mwettqa, inklużi d-dispożizzjonijiet prinċipali tal-Mudell tal-Ftehim ta' Għotja tal-ERC;

jissorvelja l-kwalità tal-operazzjonijiet u jevalwa l-implimentazzjoni u l-kisbiet u jagħmel rakkomandazzjonijiet għall-azzjonijiet ta' korrezzjoni jew futuri.

(3)

Komunikazzjoni u disseminazzjoni:

jiżgura trasparenza fil-komunikazzjoni mal-komunità xjentifika, partijiet interessati ewlenin u l-pubbliku inġenerali dwar l-attivitajiet u l-kisbiet tal-ERC;

jirrapporta b’mod regolari lill-Kummissjoni dwar l-attivitajiet proprji tiegħu.

Il-Kunsill Xjentifiku għandu l-awtorità sħiħa fuq deċiżjonijiet dwar it-tip ta’ riċerka li għandha tiġi ffinanzjata u huwa l-garanti tal-kwalità tal-attività mill-perspettiva xjentifika.

Fejn adatt, il-Kunsill Xjentifiku għandu jikkonsulta mal-komunità xjentifika, tal-inġinerija u akkademika, l-aġenziji ta' finanzjament tar-riċerka reġjonali u nazzjonali u partijiet interessati oħrajn.

Il-membri tal-Kunsill Xjentifiku għandhom ikunu kkumpensati għall-kompiti li huma jwettqu permezz ta' onorarja u, fejn adatt, ir-rimborż tal-ispejjeż tal-ivvjaġġar u tas-sussistenza.

Il-President tal-ERC ser jirrisjedi ġewwa Brussell għat-tul ta' żmien tal-ħatra u jiddedika l-biċċa l-kbira tal-ħin tax-xogħol tiegħu/tagħha (5) għall-ħidma tal-ERC. Hu/hi ser j/tkun irrimunerat(a) f'livell komparabbli mal-maniġment għoli tal-Kummissjoni.

Il-Kunsill Xjentifiku għandu jeleġġi minn fost il-membri tiegħu tliet Viċi Presidenti li għandhom jassistu lill-President fir-rappreżentanza tiegħu u fl-organizzazzjoni tal-ħidma tiegħu. Huma jista’ jkollhom ukoll t-titlu ta' Viċi President tal-ERC.

Ser jiġi pprovdut appoġġ lit-tliet Viċi Presidenti sabiex tiġi żgurata assistenza amministrattiva lokali adegwata fl-istituti ta' oriġini tagħhom.

1.2.   Struttura ddedikata għall-implimentazzjoni

L-istruttura ddedikata għall-implimentazzjoni għandha tkun responsabbli għall-aspetti kollha tal-implimentazzjoni amministrattiva u l-eżekuzzjoni tal-programm, kif previst fil-programm ta’ ħidma. Din ser timplimenta, b’mod partikolari, il-proċeduri ta’ evalwazzjoni, ir-rieżami inter pares u l-proċess tal-għażla f'konformità mal-istrateġija stabbilita mill-Kunsill Xjentifiku u għandha tiżgura l-ġestjoni finanzjarja u xjentifika tal-għotjiet.

L-istruttura ddedikata għall-implimentazzjoni ser tappoġġa lill-Kunsill Xjentifiku fit-twettiq tal-kompiti kollha tiegħu stipulati hawn fuq, tipprovdi aċċess għad-dokumenti neċessarji u d-data fil-pussess tagħha, u żżomm lill-Kunsill Xjentifiku infurmat dwar l-attivitajiet tagħha.

Sabiex tiġi żgurata kollaborazzjoni effettiva mal-istruttura ddedikata għall-implimentazzjoni dwar kwistjonijiet ta’ strateġija u operattivi, it-tmexxija tal-Kunsill Xjentifiku u d-Direttur tal-istruttura ddedikata għall-implimentazzjoni għandhom jorganizzaw laqgħat ta' koordinazzjoni regolari.

Il-ġestjoni tal-ERC ser titwettaq minn persunal impjegat għal dak l-għan, inklużi, fejn meħtieġ, uffiċjali mill-istituzzjonijiet tal-UE, u ser tkopri biss il-ħtiġijiet amministrattivi reali sabiex tiġi żgurata l-istabbiltà u l-kontinwità neċessarji għal amministrazzjoni effettiva.

1.3.   Rwol tal-Kummissjoni

Sabiex jiġu sodisfatti r-responsabbiltajiet tagħha, kif stabbiliti fl-Artikoli 6, 7 u 8 l-Kummissjoni ser:

tiżgura l-kontinwità u t-tiġdid tal-Kunsill Xjentifiku u tipprovdi appoġġ għal Kumitat ta' Identifikazzjoni permanenti għall-identifikazzjoni tal-membri futuri tal-Kunsill Xjentifiku;

tiżgura l-kontinwità tal-istruttura ddedikata għall-implimentazzjoni u d-delega ta’ kompiti u responsabbiltajiet għaliha, filwaqt li jitqiesu l-fehmiet tal-Kunsill Xjentifiku;

taħtar id-Direttur u l-Persunal Superjuri tal-istruttura ddedikata għall-implimentazzjoni, filwaqt li jitqiesu l-fehmiet tal-Kunsill Xjentifiku;

tiżgura l-adozzjoni f’waqtha tal-programm ta’ ħidma, il-pożizzjonijiet fir-rigward tal-metodoloġija ta’ implimentazzjoni u r-regoli ta’ implimentazzjoni meħtieġa kif previst fir-Regoli relatati mas-Sottomissjoni tal-ERC u l-Mudell tal-Ftehim ta' Għotja tal-ERC, filwaqt li jitqiesu l-pożizzjonijiet tal-Kunsill Xjentifiku;

tinforma u tikkonsulta b’mod regolari mal-Kumitat tal-Programm dwar l-implimentazzjoni tal-attivitajiet tal-ERC.

2.   TEKNOLOĠIJI FUTURI U EMERĠENTI

L-attivitajiet tat-Teknoloġiji Futuri u Emerġenti (TFE) ser jikkonkrettizzaw it-tipi differenti ta' loġika ta’ intervent, minn dik kompletament miftuħa għal dik ta' gradi li jvarjaw ta’ strutturar ta’ suġġetti, komunitajiet u finanzjament, strutturati madwar tliet fergħat - TFE Miftuħin, TFE Proattivi u TFE Ewlenin.

2.1.   TFE Miftuħin: trawwim ta’ ideat ġodda

L-appoġġ għal sett kbir ta’ proġetti ta’ riċerka kollaborattiva embrijoniċi, ta' xjenza u teknoloġija viżjonarja b'riskju għoli huwa neċessarju għall-esplorazzjoni ta' suċċess ta' sisien ġodda għal teknoloġiji xjentifiċi futuri radikalment ġodda. Din l-attività, peress li hija espliċitament mhux topika u mhux preskritta, tippermetti ideat ġodda kull meta dawn jiffaċċjaw u minn kull fejn jiġu, fi ħdan l-ispettru l-aktar wiesa' ta’ temi u dixxiplini, u tistimula attivament il-ħsieb kreattiv u innovattiv (out-of-the-box). It-trawwim ta’ tali ideat fraġli jesiġi approċċ ta’ riċerka aġili, li jipproteġi mir-riskju u b’interdixxiplinarjetà għolja, li jmur lil hinn sew mill-isferi strettament teknoloġiċi. L-attirar u l-istimular tal-parteċipazzjoni ta’ atturi ġodda b’potenzjal għoli fir-riċerka u l-innovazzjoni, bħal pereżempju riċerkaturi żgħażagħ u SMEs, b’teknoloġija għolja huma wkoll importanti għat-trawwim tal-mexxejja xjentifiċi u industrijali tal-futur.

2.2.   TFE Proattivi: trawwim ta’ temi u komunitajiet emerġenti

Jeħtieġ li oqsma u temi ġodda jiġu mmaturati, permezz tal-ħidma lejn l-istrutturar ta’ komunitajiet emerġenti u l-appoġġ għat-tfassil u l-iżvilupp ta’ temi ta’ riċerka trasformattivi. Il-benefiċċji prinċipali ta’ dan l-approċċ ta' strutturar, li madankollu huwa esplorattiv, huma l-oqsma emerġenti ġodda li għadhom mhux lesti għall-inklużjoni fil-pjan direzzjonali tar-riċerka industrijali, u l-bini u l-istrutturar ta’ komunitajiet ta’ riċerka madwarhom. Dan iwettaq il-pass minn kollaborazzjonijiet bejn għadd żgħir ta’ riċerkaturi, għal raggruppament ta’ proġetti li kull wieħed minnhom jindirizza aspetti ta’ tema ta’ riċerka u jiskambja r-riżultati. Dan ser isir f'assoċjazzjoni aktar mill-qrib mal-prijoritajiet "Tmexxija Industrijali" u "Sfidi tas-soċjetà".

2.3.   TFE Ewlenin: twettiq tal-isfidi xjentifiċi u teknoloġiċi interdixxiplinari kbar

L-inizjattivi ta’ riċerka fi ħdan din il-fergħa huma mmexxija mix-xjenza u t-teknoloġija, fuq skala kbira, multidixxiplinari u msejsa fuq objettiv viżjonarju li jgħaqqad. Dawn jindirizzaw l-isfidi l-kbar tax-xjenza u teknoloġija li jesiġu kooperazzjoni fost firxa ta’ dixxiplini, komunitajiet u programmi. Il-progress xjentifiku u teknoloġiku għandu jipprovdi bażi b'saħħitha u wiesgħa għall-innovazzjoni futura u l-isfruttar ekonomiku, kif ukoll benefiċċji ġodda għas-soċjetà ta' impatt għoli potenzjali. In-natura u d-daqs ġenerali jimplikaw li jistgħu biss jiġu realizzati permezz ta’ sforz sostnut, kollaborattiv u fit-tul.

2.4.   Aspetti speċifiċi ta' implimentazzjoni

Il-Bord Konsultattiv tat-TFE, li jinkludi xjentisti u inġiniera tal-ogħla reputazzjoni u kompetenza, ser jipprovdi l-kontribut tal-partijiet interessati dwar l-istrateġija xjentifika u teknoloġika globali, inklużi pariri dwar id-definizzjoni tal-programm ta’ ħidma.

It-TFE ser ikomplu jkunu mmexxija mix-xjenza u t-teknoloġija b'appoġġ minn struttura ta’ implimentazzjoni ħafifa u effiċjenti. Ser jiġu adottati proċeduri amministrattivi sempliċi sabiex jinżamm l-iffokar fuq l-eċċellenza fl-innovazzjoni teknoloġika mmexxija mix-xjenza, jiġu inkuraġġiti l-inizjattivi u sabiex ir-rapidità fit-teħid ta' deċiżjonijiet tiġi assoċjata mal-flessibbiltà fir-rigward tar-responsabbiltà. L-aktar approċċi xierqa ser jintużaw biex jiġi eżaminat ix-xenarju tar-riċerka tat-TFE (eż l-analiżi tal-portafoll) u biex jinvolvu komunitajiet ta’ partijiet interessati (eż, il-konsultazzjonijiet). L-għan ser ikun it-titjib kontinwu, u t-tfittxija għal modi ulterjuri biex il-proċeduri jiġu ssimplifikati u mtejjba sabiex jiġi żgurat li dawn il-prinċipji huma sodisfatti. Ser jitwettqu valutazzjonijiet tal-effikaċja u l-impatt tal-attivitajiet TFE, li jikkumplementaw dawk fil-livell tal-programm.

Minħabba l-missjoni tagħhom ta’ trawwim ta’ riċerka mmexxija mix-xjenza lejn teknoloġiji futuri, it-TFE jippruvaw jiġbru flimkien l-atturi mix-xjenza, it-teknoloġija u l-innovazzjoni, inkluż fejn adatt, l-utenti, u sa fejn possibbli, kemm mis-settur pubbliku kif ukoll minn dak privat. It-TFE għandhom għalhekk ikollhom rwol attiv u katalittiku fl-istimular ta’ mentalitajiet ġodda, prattiki ġodda u kollaborazzjonijiet ġodda.

It-TFE-Miftuħin jiġbru fi grupp l-attivitajiet għal tfittxija kompletament axxendenti għal ideat ġodda promettenti. Ir-riskju għoli implikat minn tali idea huwa indirizzat permezz tal-esplorazzjoni ta' ħafna minnhom. L-effiċjenza f’termini ta’ ħin u riżorsi, l-ispiża baxxa tal-opportunità għall-proponenti, u l-aċċess mhux kontestat għall-ideat mhux konvenzjonali u interdixxiplinari huma l-karatteristiċi prinċipali ta' dawn l-attivitajiet. Skemi ta’ sottomissjoni ħfief u rapidi u kontinwament miftuħin ser ifittxu ideat ġodda ta’ riċerka promettenti b'riskju għoli u ser jinkludu binarji għal atturi tal-innovazzjoni ġodda u b'potenzjal qawwi, bħal pereżempju riċerkaturi żgħażagħ u SMEs b'teknoloġija avvanzata. Sabiex jikkomplementaw l-attivitajiet b'TFE Miftuħin, l-attivitajiet taħt il-prijoritajiet "Tmexxija Industrijali" u "Sfidi għas-Soċjetà" jistgħu jrawmu użu radikalment ġdid tal-għarfien u t-teknoloġiji.

It-TFE Proattivi ser jiftħu regolarment sejħiet dwar diversi temi b’riskju għoli u b’potenzjal innovattiv qawwi, iffinanzjati f’tali livell li jistgħu jintgħażlu diversi proġetti. Dawn il-proġetti ser jkollhom l-appoġġ tal-azzjonijiet ta’ bini tal-komunità li jrawmu attivitajiet bħal avvenimenti konġunti, l-iżvilupp ta’ kurrikula u pjani direzzjonali ta’ riċerka ġodda. L-għażla tat-temi ser tqis l-eċċellenza fir-riċerka mmexxija mix-xjenza lejn teknoloġiji futuri, il-potenzjal għall-ħolqien ta' massa kritika u l-impatt fuq ix-xjenza u teknoloġija.

Għadd ta' inizjattivi ffokati fuq skala kbira (TFE Ewlenin) jistgħu jiġu implimentati soġġett għall-eżitu pożittiv tal-proġetti preparatorji tat-TFE. Huma għandhom ikunu bbażati fuq sħubijiet miftuħa li jippermettu li jingħaqdu flimkien il-kontributi tal-UE, dawk nazzjonali u dawk privati, b'governanza bbilanċjata li tippermetti lis-sidien tal-programmi li jkollhom influwenza adatta, kif ukoll grad għoli ta’ awtonomija u flessibbiltà fl-implimentazzjoni, li jippermettu li l-Inizjattiva Ewlenija ssegwi mill-qrib pjan direzzjonali ta’ riċerka appoġġat b’mod wiesa’. L-għażla tas-suġġetti li għandhom jiġu implimentati bħala Inizjattivi Ewlenin ser tkun ibbażata fuq eċċellenza xjentifika u teknoloġika u ser tqis l-għan li jgħaqqad, l-impatt potenzjali, l-integrazzjoni tal-partijiet interessati u r-riżorsi taħt pjan direzzjonali koeżiv ta' riċerka u, fejn adatt, l-appoġġ mill-partijiet interessati u l-programmi ta' riċerka nazzjonali/reġjonali. Dawn l-attivitajiet għandhom jitwettqu permezz tal-istrumenti ta' finanzjament eżistenti.

L-attivitajiet fit-tliet fergħat tat-TFE huma kkumplementati, permezz ta' attivitajiet ta' netwerking u bbażati fuq il-komunità għall-ħolqien ta’ bażi Ewropea fertili u vibranti għal riċerka mmexxija mix-xjenza lejn teknoloġiji futuri. Dawn għandhom jappoġġaw l-iżviluppi futuri tal-attivitajiet tat-TFE, irawmu d-dibattitu dwar l-implikazzjonijiet ta’ teknoloġiji ġodda, u jaċċelleraw l-impatt.

3.   AZZJONIJIET MARIE SKŁODOWSKA-CURIE

3.1.   Trawwim ta’ ħiliet ġodda permezz ta’ taħriġ inizjali eċċellenti tar-riċerkaturi

L-Ewropa teħtieġ bażi ta’ riżorsi umani b’saħħitha u kreattiva, mobbli fost il-pajjiżi u s-setturi, b’kombinazzjoni tajba ta’ ħiliet biex ikun hemm innovazzjoni u biex l-għarfien u l-ideat jiġu kkonvertiti fi prodotti u servizzi għall-benefiċċju ekonomiku u soċjali.

Dan ser jinkiseb b’mod partikolari permezz tal-istrutturar tal-eċċellenza u eċċellenza akbar f’sehem sostanzjali tat-taħriġ inizjali ta’ kwalità għolja tar-riċerkaturi fl-istadju bikri u kandidati għad-dottorat fost l-Istati Membri u l-pajjiżi assoċjati inkluż, fejn adatt, il-parteċipazzjoni mill-pajjiżi terzi. Billi r-riċerkaturi jiġu mgħammra, fl-istadju bikri, b’diversità ta’ ħiliet li permezz tagħhom ser ikunu jistgħu jaffrontaw l-isfidi kurrenti u futuri, il-ġenerazzjoni li jmiss ta’ riċerkaturi ser tibbenefika mill-prospetti mtejba ta’ karriera kemm fis-setturi pubbliku kif ukoll f'dak privat, biex b'hekk ukoll tiżdied l-inċentiva għaż-żgħażagħ sabiex jagħżlu karrieri fir-riċerka.

L-azzjoni ser tiġi implimentata permezz tal-appoġġ għall-programmi ta' riċerka relatati mat-taħriġ magħżula b'mod kompetittiv madwar l-Unjoni u implimentati minn sħubijiet ta' universitajiet, istituzzjonijiet ta' riċerka, infrastrutturi tar-riċerka, negozji, SMEs u atturi soċjoekonomiċi oħra minn pajjiżi differenti madwar l-Ewropea u lil hinn minnha. L-istituzzjonijiet individwali li huma kapaċi jipprovdu l-istess ambjent arrikkanti għandhom jiġu appoġġati. Il-flessibbiltà fl-implimentazzjoni tal-objettivi ser tkun żgurata sabiex jiġu indirizzati l-ħtiġijiet differenti. Normalment, is-sħubijiet ta’ suċċess ser jieħdu l-għamla ta’ netwerks ta’ riċerka relatati mat-taħriġ li jistgħu joffru tipi ta' taħriġ bħal dottorati konġunti jew multipli jew dottorati industrijali, filwaqt li l-istituzzjonijiet individwali ser ikunu normalment involuti fil-programmi dottorali innovattivi. Id-dottorati industrijali huma element importanti biex jitrawwem spirtu innovattiv fost ir-riċerkaturi u jinħolqu rabtiet aktar mill-qrib bejn l-industrija u d-dinja akkademika. F’dan il-qafas, l-appoġġ huwa previst għall-aħjar riċerkaturi fl-istadju bikri minn kwalunkwe pajjiż sabiex jingħaqdu f’dawn il-programmi eċċellenti, li jista' jinkludi, fost l-oħrajn, l-iggwidar sat-trasferiment tal-għarfien u l-esperjenza.

Dawn il-programmi ta’ taħriġ ser jindirizzaw l-iżvilupp u t-twessiegħ tal-kompetenzi bażiċi ta’ riċerka, filwaqt li r-riċerkaturi jingħataw taħriġ dwar kif ikollhom moħħ kreattiv, perspettiva intraprenditorjali u ħiliet ta' innovazzjoni li jikkorrispondu għall-ħtiġijiet futuri tas-suq tax-xogħol. Il-programmi ser jipprovdu wkoll taħriġ f’kompetenzi li jistgħu jiġu trasferiti, bħax-xogħol f'tim, it-teħid ta' riskji, il-ġestjoni ta’ proġetti, l-istandardizzazzjoni, l-intraprenditorija, l-etika, id-dritt ta' proprjetà intellettwali, il-komunikazzjoni u l-komunikazzjoni fis-soċjetà li huma essenzjali għall-ġenerazzjoni, l-iżvilupp, il-kummerċjalizzazzjoni u d-diffużjoni tal-innovazzjoni.

3.2.   Trawwim tal-eċċellenza permezz tal-mobbiltà transkonfinali u transettorjali

L-Ewropa għandha tkun attraenti għall-aħjar riċerkaturi, kemm dawk Ewropej kif ukoll dawk mhux Ewropej. Dan ser jinkiseb b’mod partikolari permezz ta’ appoġġ għal opportunitajiet ta’ karriera attraenti għar-riċerkaturi b’esperjenza fis-settur pubbliku u dak privat, u billi jiġu mħeġġa li jiċċaqalqu bejn il-pajjiżi, setturi u dixxiplini sabiex iżidu l-potenzjal kreattiv u innovattiv tagħhom.

Il-finanzjament ser jingħata lill-aħjar riċerkaturi u dawk l-iktar promettenti, irrispettivament min-nazzjonalità tagħhom, li jixtiequ jiżviluppaw il-ħiliet tagħhom permezz ta’ esperjenza ta' mobbiltà transnazzjonali jew internazzjonali. Dawn jistgħu jkunu appoġġati matul l-istadji differenti tal-karriera tagħhom, inklużi dawk l-iktar subordinati eżatt wara l-grad dottorali tagħhom jew l-esperjenza ekwivalenti. Dawn ir-riċerkaturi ser jirċievu fondi bil-kondizzjoni li huma jiċċaqalqu minn pajjiż għall-ieħor sabiex iwessgħu jew japprofondixxu l-kompetenzi tagħhom fl-universitajiet, l-istituzzjonijiet ta’ riċerka, l-infrastrutturi tar-riċerka, in-negozji, l-SMEs jew atturi soċjoekonomiċi oħra tal-għażla tagħhom (eż. organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili), li jaħdmu fuq proġetti ta’ riċerka u innovazzjoni li jaqblu mal-ħtiġijiet u l-interessi personali tagħhom. Dawn ser ikunu mħeġġa jiċċaqalqu mis-settur pubbliku għal dak privat jew viċiversa permezz tal-appoġġ ta' postijiet ta' impjieg temporanju. Dan għandu jtejjeb l-innovazzjoni tas-settur privat u jippromwovi l-mobbiltà transettorjali. L-opportunitajiet part-time li jippermettu pożizzjonijiet kombinati kemm fis-settur pubbliku kif ukoll dak privat ser ikunu wkoll appoġġati sabiex jiżdied it-trasferiment ta' għarfien bejn is-setturi u jiġi mħeġġeġ ukoll il-ħolqien ta' bidu ta’ negozji. Tali opportunitajiet ta’ riċerka mfassla apposta ser jgħinu lil riċerkaturi promettenti jsiru kompletament indipendenti u jiffaċilitaw iċ-ċaqliq bejn is-settur pubbliku u dak privat.

Sabiex jiġi sfruttat bis-sħiħ il-potenzjal eżistenti tar-riċerkaturi, ser jiġu appoġġati wkoll possibiltajiet ta' taħriġ u l-akkwist ta' għarfien ġdid f'istituzzjoni ta' riċerka ta' livell għoli ta' pajjiż terz, għall-bidu mill-ġdid ta’ karriera ta’ riċerka wara waqfa u biex ir-riċerkaturi jiġu integrati (mill-ġdid) f'pożizzjoni ta' riċerka aktar fit-tul fl-Ewropa, inkluż fil-pajjiż ta' oriġini tagħhom, wara esperjenza ta' mobbiltà transnazzjonali/internazzjonali li tkopri aspetti ta' ritorn u integrazzjoni.

3.3.   Stimulazzjoni tal-innovazzjoni permezz ta’ transfertilizzazzjoni tal-għarfien

L-isfidi tas-soċjetà qed isiru dejjem aktar globali u transkonfinali u l-kollaborazzjonijiet transettorjali huma kruċjali sabiex dawn jiġu affrontati b’suċċess. Il-kondiviżjoni ta’ għarfien u ideat mir-riċerka għas-suq (u viċiversa) huwa għalhekk vitali u jista’ jinkiseb biss permezz tal-konnessjoni tal-persuni. Dan ser ikun promoss permezz ta' appoġġ għal skambji flessibbli ta’ persunal b'ħiliet għolja fir-riċerka u l-innovazzjoni bejn is-setturi, il-pajjiżi u d-dixxiplini.

Il-finanzjament Ewropew ser jappoġġa l-iskambji tal-persunal involut fir-riċerka u l-innovazzjoni fi ħdan l-isħubijiet tal-universitajiet, l-istituzzjonijiet ta' riċerka, l-infrastrutturi tar-riċerka, in-negozji, l-SMEs u atturi soċjoekonomiċi oħrajn madwar l-Ewropa, kif ukoll bejn l-Ewropa u l-pajjiżi terzi sabiex tiġi rinfurzata l-kooperazzjoni internazzjonali. Dan ser ikun miftuħ għall-persunal involut fir-riċerka u l-innovazzjoni fil-livelli kollha tal-karriera, minn dak l-aktar subordinat (postuniversitarju) għal dak l-aktar superjuri (management), inkluż ukoll il-persunal amministrattiv u tekniku.

3.4.   Impatt strutturali akbar permezz tal-kofinanzjament tal-attivitajiet

L-istimular tal-programmi reġjonali, nazzjonali jew internazzjonali sabiex titrawwem l-eċċellenza u jinfirxu l-aħjar prattiki tal-Azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie f’termini ta' possibbiltajiet ta’ mobbiltà madwar l-Ewropa għat-taħriġ tar-riċerkaturi, l-iżvilupp tal-karriera u l-iskambju ta’ persunal ser iżid l-impatt numeriku u strutturali tal-Azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie. Dan ser iżid ukoll l-attraenza taċ-ċentri ta’ eċċellenza madwar l-Ewropa.

Dan ser jinkiseb permezz tal-kofinanzjament ta’ programmi reġjonali, nazzjonali u internazzjonali ġodda jew eżistenti, kemm pubbliċi kif ukoll privati, biex jinfetħu u jipprovdu taħriġ ta' riċerka internazzjonali, intersettorjali u interdixxiplinari, kif ukoll il-mobbiltà tar-riċerkaturi u l-persunal tal-innovazzjoni transkonfinali u intrasettojrali u fl-istadji kollha tal-karriera tagħhom.

Dan ser jippermetti l-isfruttar ta' sinerġiji bejn l-azzjonijiet tal-Unjoni u dawk fil-livell reġjonali u nazzjonali, billi tiġi miġġielda l-frammentazzjoni f’termini ta’ objettivi, metodi ta’ evalwazzjoni u kondizzjonijiet tax-xogħol tar-riċerkaturi. Fil-qafas tal-attivitajiet ta' kofinanzjament, l-utent tal-kuntratti ta' impjieg ser jiġi promoss bis-sħiħ.

3.5.   Appoġġ u azzjonijiet ta' politika speċifiċi

Sabiex l-isfida tintlaqa' b'mod effiċjenti ser ikun essenzjali li jiġi ssorveljat il-progress. L-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie ser jappoġġaw l-iżvilupp ta’ indikaturi u l-analiżi tad-data relatata mal-mobbiltà, il-ħiliet, il-karrieri u l-ugwaljanza bejn is-sessi tar-riċerkaturi bl-għan li jikkontribwixxu għall-identifikazzjoni ta' distakki u ostakoli f'dawn l-azzjonijiet u t-titjib tal-impatt tagħhom. Dawn l-attivitajiet ser jiġu implimentati billi jiġu mfittxija sinerġiji u koordinazzjoni mill-qrib mal-azzjonijiet ta’ appoġġ tal-politika fir-rigward tar-riċerkaturi, dawk li jħaddmuhom u jiffinanzjawhom, imwettqa taħt l-objettiv speċifiku ‚L-Ewropa f'dinja li qiegħda tinbidel - Soċjetajiet inklużivi, innovattivi u riflessivi’. L-azzjonijiet speċifiċi ser jiġu ffinanzjati b'appoġġ għal inizjattivi ta' sensibilizzazzjoni dwar l-importanza ta’ karriera fir-riċerka u biex jiġu disseminati r-riżultati tar-riċerka u l-innovazzjoni li joħorġu mill-ħidma appoġġata mill-Azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie.

Sabiex ikompli jiżdied l-impatt tal-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie, in-netwerking bejn ir-riċerkaturi Marie Skłodowska-Curie (attwali u tal-passat) ser jissaħħaħ permezz ta' strateġija tas-servizzi tal-alumni. Dawn ser jvarjaw mill-appoġġ għal forum ta' kuntatt u skambju bejn ir-riċerkaturi, b'possibbiltajiet ta' esplorazzjoni ta' kollaborazzjonijiet u opportunitajiet ta’ impjiegi, għall-organizzazzjoni ta’ avvenimenti konġunti u l-involviment tal-imsieħba fl-attivitajiet ta’ komunikazzjoni bħala ambaxxaturi għall-Azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie u għaż-ŻER.

3.6.   Aspetti speċifiċi ta' implimentazzjoni

L-Azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie ser ikunu miftuħa għall-attivitajiet ta’ taħriġ u żvilupp tal-karriera fi ħdan l-isferi kollha ta’ riċerka u innovazzjoni indirizzati taħt it-TFUE, minn riċerka bażika sa użu mis-suq u servizzi ta’ innovazzjoni. L-oqsma tar-riċerka u l-innovazzjoni kif ukoll is-setturi ser jintgħażlu liberament mill-applikanti.

Biex jibbenefikaw mill-bażi tal-għarfien dinjija, l-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie ser ikunu miftuħa għar-riċerkaturi u l-persunal tal-innovazzjoni, kif ukoll għall-universitajiet, l-istituzzjonijiet ta’ riċerka, l-infrastrutturi tar-riċerka, in-negozji u atturi soċjoekonomiċi oħra mill-pajjiżi kollha, inkluż pajjiżi terzi bil-kondizzjonijiet iddefiniti fir-Regolament (UE) Nru 1290/2013.

Matul l-attivitajiet kollha deskritti hawn fuq, ser tingħata attenzjoni lill-inkoraġġiment ta' parteċipazzjoni b'saħħitha tal-impriżi, b'mod partikolari l-SMEs, kif ukoll ta' atturi soċjoekonomiċi oħra fl-implimentazzjoni u impatt ta' suċċess tal-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie. Il-kollaborazzjoni fit-tul bejn l-edukazzjoni għolja, l-organizzazzjonijiet ta’ riċerka u s-settur pubbliku u dak privat, li tqis il-protezzjoni tad-drittijiet ta’ proprjetà intellettwali, hija promossa matul l-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie kollha.

L-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie ser jiġu żviluppati f'sinerġija mill-qrib ma' programmi oħra li jappoġġaw dawn l-objettivi ta' politika, inkluż il-programm Erasmus+ u l-Komunitajiet tal-Għarfien u l-Innovazzjoni tal-EIT.

Tinżamm il-possibbiltà, jekk ikun hemm il-ħtieġa speċifika, li jiġu mmirati ċerti attivitajiet taħt l-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie fir-rigward tal-isfidi tas-soċjetà, it-tipi ta’ istituzzjonijiet ta’ riċerka u innovazzjoni, jew il-postijiet ġeografiċi speċifiċi sabiex jirreaġixxu għall-evoluzzjoni tar-rekwiżiti tal-Ewropa f’termini ta’ ħiliet, taħriġ fir-riċerka, żvilupp tal-karriera u kondiviżjoni tal-għarfien.

Sabiex ikunu miftuħin għas-sorsi kollha ta’ talent, ser ikunu żgurati miżuri ġenerali biex tingħeleb kwalunkwe distorsjoni fl-aċċess għall-għotjiet pereżempju, billi jiġu mħeġġa opportunitajiet ugwali għal riċerkaturi rġiel u nisa fl-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie kollha u permezz ta’ parametri relatati mal-parteċipazzjoni skont il-ġens. Barra minn hekk, l-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie ser jappoġġaw ir-riċerkaturi biex jiġu stabbiliti f’karriera iktar stabbli u jiżguraw li dawn ikunu jistgħu jiksbu l-bilanċ xieraq bejn ix-xogħol u l-ħajja privata, filwaqt li titqies is-sitwazzjoni familjari tagħhom, u jiffaċilitaw t-tkomplija ta’ karriera fir-riċerka wara żmien ta' waqfien. Il-prinċipji tal-Karta Ewropea tar-Riċerkaturi u l-Kodiċi ta’ Kondotta għar-Reklutaġġ ta' Riċerkaturi li jippromwovu reklutaġġ miftuħ u kondizzjonijiet ta' xogħol attraenti huma rakkomandati li jiġu approvati u applikati mill-parteċipanti ffinanzjati kollha.

Sabiex ikomplu jissaħħu d-disseminazzjoni u l-involviment pubbliku, il-benefiċjarji tal-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie jistgħu jkunu meħtieġa jippjanaw attivitajiet ta' komunikazzjoni xierqa għall-pubbliku ġenerali. Dan il-pjan ser ikun ivvalutat matul il-proċess ta’ evalwazzjoni kif ukoll matul is-segwitu tal-proġett.

4.   INFRASTRUTTURI TA' RIĊERKA

L-attivitajiet ser ikollhom l-għan li jiżviluppaw infrastrutturi tar-riċerka Ewropej eċċellenti għall-2020 u lil hinn, irawmu l-potenzjal ta' innovazzjoni u r-riżorsi umani tagħhom u jirrinfurzaw il-politika Ewropea. Il-koordinazzjoni mas-sorsi ta’ finanzjament ta’ koeżjoni ser ikunu indirizzati sabiex jiġu żgurati sinerġiji u approċċ koerenti għall-iżvilupp tal-infrastrutturi tar-riċerka. Ser jiġu mħeġġa sinerġiji mal-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie.

4.1.   Żvilupp tal-infrastrutturi tar-riċerka Ewropej għall-2020 u lil hinn

4.1.1.   Żvilupp ta' infrastrutturi tar-riċerka ġodda mill-aqwa

L-għan huwa li jiġu ffaċilitati u appoġġati t-tħejjija, l-implimentazzjoni, is-sostenibbiltà fit-tul u t-tħaddim effiċjenti tal-infrastrutturi tar-riċerka identifikati mill-Forum Strateġiku Ewropew għall-Infrastrutturi tar-Riċerka (ESFRI) u ta' infrastrutturi tar-riċerka mill-aqwa oħrajn, li ser jgħinu lill-Ewropa twieġeb għall-isfidi l-kbar fix-xjenza, l-industrija u s-soċjetà. Dan l-objettiv ser jindirizza speċifikament dawk l-infrastrutturi li qed jippjanaw li jistabbilixxu, qegħdin jistabbilixxu jew stabbilixxew il-governanza tagħhom, eż. abbażi tal-Konsorzju Ewropew għal Infrastruttura ta’ Riċerka (ERIC) jew kwalunkwe struttura ekwivalenti fuq livell Ewropew jew internazzjonali.

Il-fondi tal-Unjoni ser jikkontribwixxu, kif xieraq, għal:

(a)

il-fażi preparatorja tal-infrastrutturi futuri (eż. pjani dettaljati ta’ kostruzzjoni, arranġamenti legali, pjanar pluriennali, u l-involviment bikri tal-industrija);

(b)

il-fażi ta’ implimentazzjoni (eż. riċerka u żvilupp u xogħol ta’ inġinerija b'mod konġunt mal-industrija u l-utenti, u l-Iżvilupp ta’ Faċilitajiet Reġjonali tal-Imsieħba (6) bl-għan ta’ żvilupp aktar ibbilanċjat taż-ŻER); u/jew

(c)

il-fażi operattiva (eż. aċċess, immaniġġjar tad-data, attivitajiet ta’ komunikazzjoni, taħriġ u ta' kooperazzjoni internazzjonali).

Din l-attività ser tappoġġa wkoll l-istudji ta' tfassil għall-infrastrutturi tar-riċerka ġodda b'approċċ axxendenti.

4.1.2.   Integrazzjoni u ftuħ ta' infrastrutturi tar-riċerka nazzjonali u reġjonali eżistenti ta’ interess Ewropew

L-għan huwa li, fejn adatt, l-infrastrutturi tar-riċerka nazzjonali u reġjonali prinċipali jinfetħu għar-riċerkaturi Ewropej kollha, kemm mid-dinja akkademika kif ukoll mill-industrija, u li jiġi żgurat l-użu ottimali u l-iżvilupp konġunt ta' dawn l-infrastrutturi.

L-Unjoni ser tappoġġa n-netwerks u r-raggruppamenti li jgħaqqdu u jintegraw, fuq skala Ewropea, l-infrastrutturi tar-riċerka nazzjonali prinċipali. Il-finanzjament ser jiġi pprovdut, b’mod partikolari, bħala appoġġ għall-aċċess transnazzjonali u virtwali tar-riċerkaturi u l-armonizzazzjoni u t-titjib tas-servizzi li jipprovdu l-infrastrutturi.

4.1.3.   Żvilupp, użu u tħaddim ta' infrastrutturi elettroniċi bbażati fuq l-ICT (7)

L-għan huwa li sal-2020 tinkiseb l-aqwa kapaċità fid-dinja fin-netwerking, il-kompjuterizzazzjoni u d-data xjentifika fi spazju Ewropew uniku u miftuħ għar-riċerka online fejn ir-riċerkaturi igawdu minn servizzi affidabbli, li jinsabu kullimkien u mill-aktar avvanzati għan-netwerking u l-komputerizzazzjoni, u aċċess bla xkiel u miftuħ għall-ambjenti tax-Xjenza elettronika u r-riżorsi tad-data globali.

Sabiex jintlaħaq dan l-għan, ser jingħata appoġġ lil: netwerks globali ta' riċerka u edukazzjoni li jipprovdu servizzi fuq talba bejn id-dominji, li huma avvanzati, standardizzati u li jistgħu jiġu adattati; infrastrutturi tan-netwerk u infrastrutturi cloud li jipprovdu kapaċità komputerizzazzjonali u tal-ipproċessar tad-data virtwalment mingħajr limiti; ekosistema ta’ faċilitajiet għas-superkomputerizzazzjoni, li tavvanza lejn l-exascale; infrastruttura għal software u servizzi, eż. għas-simulazzjoni u l-viżwalizzazzjoni; għodod ta’ kollaborazzjoni f'ħin reali; u infrastruttura tad-data xjentifika interoperabbli, miftuħa u fdata.

4.2.   Trawwim tal-potenzjal ta' innovazzjoni ta’ infrastrutturi tar-riċerka u r-riżorsi umani tagħhom

4.2.1.   Sfruttament tal-potenzjal ta’ innovazzjoni tal-infrastrutturi tar-riċerka:

L-għan huwa li tiġi stimulata l-innovazzjoni kemm fl-infrastrutturi innifishom kif ukoll fl-industriji, bħall-industrija tal-fornitur u tal-utent.

Għal dan il-għan, għandu jingħata appoġġ lil:

(a)

is-sħubijiet tar-R&Ż mal-industrija biex jiżviluppaw il-kapaċitajiet tal-Unjoni u l-provvista industrijali fl-oqsma ta' teknoloġija għolja bħall-istrumentazzjoni xjentifika jew l-ICT;

(b)

l-akkwist prekummerċjali minn atturi tal-infrastruttura tar-riċerka sabiex imexxu 'l quddiem l-innovazzjoni u jkunu minn tal-ewwel li jadottaw jew jiżviluppaw it-teknoloġiji l-aktar avvanzati;

(c)

lill-istimular tal-użu ta' infrastrutturi tar-riċerka mill-industrija, eż. bħala faċilitajiet għall-ittestjar sperimentali jew ċentri bbażati fuq l-għarfien; u

(d)

l-inkoraġġiment tal-integrazzjoni tal-infrastrutturi tar-riċerka f'ekosistemi ta' innovazzjoni lokali, reġjonali u globali.

L-azzjonijiet tal-Unjoni ser jippromwovu wkoll l-użu tal-infrastrutturi tar-riċerka, partikolarment l-infrastrutturi elettroniċi, għas-servizzi pubbliċi, l-innovazzjoni soċjali, il-kultura, l-edukazzjoni u t-taħriġ.

4.2.2.   Tisħiħ tal-kapital uman tal-infrastrutturi tar-riċerka

Il-kumplessità tal-infrastrutturi tar-riċerka u l-isfruttar tal-potenzjal sħiħ tagħhom jesiġu ħiliet adegwati għall-maniġers, l-inġiniera u l-persuni tekniċi tagħhom, kif ukoll l-utenti.

Il-finanzjament tal-Unjoni ser jappoġġa t-taħriġ tal-persunal li jimmaniġġja u jopera l-infrastrutturi tar-riċerka ta’ interess pan-Ewropew, l-iskambju ta’ persunal u l-aħjar prattiki bejn il-faċilitajiet, u l-provvista adegwata ta' riżorsi umani fid-dixxiplini prinċipali, inkluż il-ħolqien ta’ kurrikula edukattivi speċifiċi. Sinerġiji mal-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie ser jiġu mħeġġa.

4.3.   Rinfurzar tal-politika dwar l-infrastrutturi tar-riċerka Ewropej u l-kooperazzjoni internazzjonali

4.3.1.   Rinfurzar tal-politika dwar l-infrastrutturi tar-riċerka Ewropej.

L-għanijiet huma li jiġu sfruttati s-sinerġiji bejn l-inizjattivi nazzjonali u tal-Unjoni permezz tal-istabbiliment ta' sħubijiet bejn dawk li jfasslu l-politika, il-korpi ta' finanzjament jew il-gruppi konsultattivi rilevanti (eż. l-ESFRI, il-Grupp ta’ Riflessjoni dwar l-Infrastruttura elettronika (e-IRG), l-organizzazzjonijiet tal-EIROForum, u l-awtoritajiet pubbliċi nazzjonali), kif ukoll l-iżvilupp ta’ komplementarjetajiet u kooperazzjoni bejn l-infrastrutturi tar-riċerka u attivitajiet li jimplimentaw politiki oħrajn tal-Unjoni, (bħall-politika reġjonali, ta' koeżjoni, industrijali, tas-saħħa, ambjentali, tal-impjiegi jew tal-iżvilupp), u li jiżguraw l-koordinazzjoni bejn is-sorsi ta’ finanzjament differenti tal-Unjoni. L-azzjonijiet tal-Unjoni ser jappoġġaw ukoll l-istħarriġ, il-monitoraġġ u l-valutazzjoni tal-infrastrutturi tar-riċerka fuq il-livell tal-Unjoni, kif ukoll studji tal-politika u kompiti ta' komunikazzjoni rilevanti.

Orizzont 2020 ser jiffaċilita l-isforzi tal-Istati Membri biex itejbu bl-aħjar mod il-faċilitajiet ta' riċerka tagħhom permezz ta' appoġġ għal bażi tad-data aġġornata għall-Unjoni kollha dwar infrastrutturi tar-riċerka apertament aċċessibbli fl-Ewropa. 4.3.2.

4.3.2.   Faċilitazzjoni tal-kooperazzjoni internazzjonali strateġika

L-għan huwa li jiġi ffaċilitat l-iżvilupp tal-infrastrutturi tar-riċerka globali, jiġifieri l-infrastrutturi tar-riċerka li jesiġu finanzjament u ftehimiet fuq skala globali. L-għan huwa wkoll li tiġi ffaċilitata l-kooperazzjoni tal-infrastrutturi Ewropej tar-riċerka mal-kontropartijiet mhux Ewropej tagħhom, billi tiġi żgurata l-interoperabbiltà u l-kopertura globali tagħhom, u jinkisbu ftehimiet internazzjonali dwar l-użu, il-ftuħ jew il-kofinanzjament reċiproċi tal-infrastrutturi. F’dan ir-rigward ser jiġu kkunsidrati r-rakkomandazzjonijiet tal-Grupp Carnegie ta' Uffiċjali Superjuri dwar Infrastrutturi tar-Riċerka Globali. Ser tingħata wkoll attenzjoni sabiex tiġi żgurata l-parteċipazzjoni xierqa tal-Unjoni fil-koordinazzjoni mal-korpi internazzjonali bħan-Nazzjonijiet Uniti (NU) jew l-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi (OECD).

4.4.   Aspetti speċifiċi ta' implimentazzjoni

Matul l-implimentazzjoni, ser jiġu kkonsultati gruppi ta’ esperti indipendenti, kif ukoll partijiet interessati u korpi konsultattivi, bħall-ESFRI u l-e-IRG.

L-implimentazzjoni ser ssegwi approċċ fuq tliet binarji: minn isfel għal fuq fejn il-kontenut preċiż u l-isħubija ta’ proġetti mhumiex magħrufa; immirat fejn l-infrastrutturi tar-riċerka speċifiċi u/jew il-komunitajiet indirizzati huma definiti sew; u benefiċjarji msemmija, pereżempju fejn tiġi pprovduta kontribuzzjoni għall-ispejjeż operattivi lil (konsorzju ta’) operatur(i) tal-infrastruttura.

L-għanijiet tal-linji ta' attività stabbiliti taħt it-taqsimiet 4.2 u 4.3 għandhom jinkisbu permezz ta' azzjonijiet iddedikati, kif ukoll fi ħdan l-azzjonijiet żviluppati taħt it-taqsima 4.1, meta adatt.

PARTI II

TMEXXIJA INDUSTRIJALI

1.   TMEXXIJA F'TEKNOLOĠIJI ABILITANTI U INDUSTRIJALI

Ġenerali

Is-suċċess fil-ħakma, l-integrazzjoni u l-użu ta' teknoloġiji abilitanti mill-industrija Ewropea huwa fattur ewlieni biex jissaħħu l-produttività u l-kapaċità innovattiva tal-Ewropa u biex jiġi żgurat li l-Ewropa għandha ekonomija avvanzata, sostenibbli u kompetittiva, tmexxija globali fis-setturi tal-applikazzjonijiet teknoloġiċi avvanzati u ħila biex tiżviluppa soluzzjonijiet effettivi u sostenibbli għall-isfidi tas-soċjetà filwaqt li jiġu meqjusa, fost l-oħrajn, il-ħtiġijiet tal-utenti. L-attivitajiet ta' innovazzjoni se jingħaqdu mar-riċerka u l-iżvilupp bħala parti integrali mill-finanzjament.

Approċċ integrat għat-Teknoloġiji Abilitanti Essenzjali

Komponent ewlieni tal-objettiv speċifiku ‘Tmexxija f'Teknoloġiji Abilitanti u Industrijali’ huma t-Teknoloġiji Abilitanti Essenzjali ("Key Enabling Technologies - KETs"), iddefiniti bħala l-mikro- u nanoelettronika, il-fotonika, in-nanoteknoloġija, il-bijoteknoloġija, il-materjali avvanzati u s-sistemi avvanzati ta’ manifattura. Ħafna prodotti innovattivi jinkorporaw diversi minn dawn it-teknoloġijai b’mod simultanju, bħala partijiet uniċi jew integrati. Filwaqt li kull teknoloġija toffri innovazzjoni teknoloġika, il-benefiċċju akkumulat min-numru kbir ta' interazzjonijiet tal-KETs u teknoloġiji industrijali abilitanti oħrajn u l-kombinazzjonijiet tagħhom, jista' wkoll iwassal għal progress teknoloġiku kbir. L-isfruttar tat-teknoloġiji abilitanti essenzjali trasversali jsaħħaħ il-kompetittività u l-impatt tal-prodotti, jistimula t-tkabbir u l-impjiegi u jipprovdi opportunitajiet ġodda biex jiġu ttrattati l-isfidi għas-soċjetà. Għaldaqstant, se jiġu sfruttati l-interazzjonijiet numerużi ta' dawn it-teknoloġiji. Ser jingħata appoġġ dedikat għal proġetti ta' linji pilota u dimostrazzjoni ta' skala ikbar biex jiġu implimentati f'diversi ambjenti u kundizzjonijiet.

Dan se jinkludi l-attivitajiet ta' KETs u KETs trasversali (multi KETs) li jgħaqqdu u jintegraw diversi teknoloġiji individwali, li jirriżulta fil-validazzjoni ta' teknoloġiji ġewwa ambjent industrijali għal sistema kompluta u kwalifikata, lesta għas-suq jew qrib li tidħol fih. L-involviment qawwi tas-settur privat f’tali attivitajiet u d-dimostrazzjoni ta' kif ir-riżultati tal-proġett ser jikkontribwixxu għall-valur tas-suq għall-Unjoni ser ikunu prerekwiżiti u għalhekk l-implimentazzjoni tista' tieħu l-forma ta' sħubijiet pubbliċi-privati. Għal dan il-għan u permezz tal-istruttura ta' implimentazzjoni ta' Orizzont 2020, ser jiġi żviluppat programm konġunt ta' ħidma għall-attivitajiet trasversali tal-KETs. Filwaqt li jqis il-ħtiġijiet tas-suq u r-rekwiżiti tal-isfidi tas-soċjetà, il-programm se jkollu l-għan li jipprovdi moduli ġeneriċi tal-KETs u l-multi-KETs għall-oqsma differenti ta' applikazzjoni, inklużi l-isfidi tas-soċjetà. Barra minn hekk, se jitfittxu sinerġiji, fejn adatt, bejn attivitajiet tal-KET u l-attivitajiet taħt il-qafas tal-politika ta' koeżjoni fil-kuntest tal-istrateġiji R&I nazzjonali u reġjonali għal speċjalizzazzjoni intelliġenti, kif ukoll mal-EIT, il-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI) u, fejn adatt, mal-attivitajiet imħaddma mill-Istati Membri fl-ambitu tal-Inizjattivi tal-Ipprogrammar Konġunt.

Aspetti speċifiċi ta' implimentazzjoni

L-attivitajiet ta' innovazzjoni se jinkludu l-integrazzjoni ta' teknoloġiji individwali; dimostrazzjonijiet tal-kapaċitajiet li joħolqu u jipprovdu prodotti, sistemi, proċessi u servizzi innovattivi; piloti tal-utenti u l-klijenti li jagħtu prova tal-fattibbiltà u l-valur miżjud; u dimostraturi fuq skala kbira biex tiġi ffaċilitata l-penetrazzjoni fis-suq tar-riżultati tar-riċerka. Se tingħata attenzjoni adegwata lil proġetti ta' skala żgħira u medja. Barra minn hekk, l-implimentazzjoni taħt din il-Parti ser tinkoraġġixxi l-involviment ta' timijiet ta' riċerka żgħar u ta' daqs medju, li jikkontribwixxi għal parteċipazzjoni aktar attiva mill-SMEs.

Se jiġu integrati teknoloġiji individwali varji, li jirriżulta f'validazzjoni tat-teknoloġiji f’ambjent industrijali għal sistema kwalifikata u kompleta, lesta għas-suq. L-involviment qawwi tas-settur privat f'tali attivitajiet se jkun prerekwiżit, inklużi s-sħubijiet pubbliċi-privati.

Azzjonijiet orjentati lejn id-domanda se jikkomplementaw l-ispinta teknoloġika tal-inizjattivi ta' riċerka u ta' innovazzjoni. Dawn jinkludu li jsir l-aħjar użu ta' akkwist pubbliku tal-innovazzjoni; l-iżvilupp ta' standards tekniċi adatti u attivitajiet tekniċi b'appoġġ għall-istandardizzazzjoni u r-regolazzjoni; domanda privata u involviment tal-utenti biex jinħolqu swieq aktar miftuħa għall-innovazzjoni.

Għan-nanoteknoloġia u l-bijoteknoloġija b'mod partikolari, l-involviment ta' partijiet interessati u tal-pubbliku ġenerali se jkollhom l-għan li jqajmu kuxjenza dwar il-benefiċċji u r-riskji. Il-valutazzjoni tas-sikurezza u l-ġestjoni tar-riskji globali fl-introduzzjoni ta’ dawn it-teknoloġiji se tkun indirizzata sistematikament. Fejn adatt, ix-xjenzi soċjali u l-umanitajiet ser jikkontribwixxu biex jittieħed kont tal-preferenzi u l-aċċettazzjoni tal-ħtiġijiet tal-utent kif ukoll biex jiġu żgurati l-impenn tas-soċjetà u l-għażla infurmata tal-konsumaturi.

L-attivitajiet appoġġati taħt dan l-objettiv speċifiku ser jikkumplimentaw l-appoġġ għar-riċerka u l-innovazzjoni f’teknoloġiji abilitanti, li jistgħu jiġu pprovduti mill-awtoritajiet nazzjonali jew reġjonali taħt il-Fondi tal-Politika ta' Koeżjoni, fil-qafas tal-istrateġiji ta' speċjalizzazzjoni intelliġenti.

Dan l-objettiv speċifiku għandu, bħala parti mill-funzjonament ta' azzjonijiet, jappoġġa wkoll l-attivitajiet ta' trasferiment tat-teknoloġija (kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll f'dak reġjonali), inkluż l-iżvilupp tar-raggruppamenti internazzjonali u reġjonali tal-innovazzjoni, għall-promozzjoni ta' rabtiet aktar effettivi bejn l-universitajiet u l-industrija.

Se jitfittxu inizjattivi strateġiċi ta' kooperazzjoni internazzjonali fl-oqsma ta’ interess u benefiċċju reċiproku mal-pajjiżi imsieħba prinċipali. Ta’ interess partikolari, iżda mhux esklużiv, għat-teknoloġiji abilitanti u industrijali huma:

l-aċċess għall-aqwa kompetenza xjentifika u teknoloġika fid-dinja;

l-iżvilupp ta’ standards globali;

it-tneħħija ta’ konġestjonijiet fl-isfruttar industrijali, il-kollaborazzjoni fl-R&D u l-kundizzjonijiet għall-kummerċ;

is-sikurezza tal-prodotti bbażati fuq in-nanoteknoloġija u l-bijoteknoloġija u l-impatt fit-tul tal-użu tagħhom

l-iżvilupp ta’ materjali u metodi sabiex jitnaqqas il-konsum ta’ enerġija u riżorsi;

inizjattivi kollaborattivi internazzjonali mmexxija mill-industrija fi ħdan il-komunità tal-manifattura; u

l-interoperabbiltà tas-sistemi.

1.1.   Teknoloġiji tal-Informazzjoni u tal-Komunikazzjoni (ICT)

Għadd ta’ linji ta’ attivitajiet se jimmiraw għall-isfidi ta’ tmexxija industrijali u teknoloġika tal-ICT fil-katina kollha ta' valur u jkopru l-aġendi ġeneriċi tar-riċerka u innovazzjoni fl-ICT, inklużi notevolment:

1.1.1.   Ġenerazzjoni ġdida ta' komponenti u sistemi: Inġinerija ta' komponenti u sistemi inkorporati, avvanzati u effiċjenti fl-użu tal-enerġija u r-riżorsi

L-objettiv huwa li tinżamm u tissaħħaħ it-tmexxija Ewropea fit-teknoloġiji marbuta mal-komponenti u s-sistemi inkorporati, avvanzati, robusti u effiċjenti fl-użu tal-enerġija u r-riżorsi. Dan jinkludi wkoll mikro-nano-bijosistemi, l-elettronika organika, l-integrazzjoni fuq medda kbira, it-teknoloġiji sottostanti għall-Internet tal-Oġġetti (IoT) (8), inklużi pjattaformi bħala appoġġ għall-forniment ta' servizzi avvanzati, sensuri, sistemi integrati intelliġenti, sistemi inkorporati u distribwiti, sistemi ta' sistemi u sistemi kumplessi tal-inġinerija.

1.1.2.   Informatika tal-ġenerazzjoni li jmiss: Sistemi u teknoloġiji tal-informatika avvanzati u siguri, inkluż il-cloud computing

L-objettiv huwa li jiġu mobilizzati assi Ewropej fl-arkitettura tal-ipproċessar u tas-sistemi, teknoloġiji ta' interkonnessjoni u lokalizzazzjoni tad-data, cloud computing, informatika parallela, immudellar u software tas-simulazzjoni għas-segmenti kollha tas-suq, inkluż applikazzjonijiet tal-inġinerija (bħal, fost l-oħrajn, kwantifikazzjoni tal-inċertezza, analiżi tar-riskju u deċiżjonijiet dwar l-inġinerija).

1.1.3.   Internet tal-Futur: Software, ħardwer, infrastrutturi, teknoloġiji u servizzi

L-objettiv huwa li tiġi rinfurzata l-kompetittività tal-industrija Ewropea fl-iżvilupp, il-kontroll u l-iffurmar tal-Internet tal-ġenerazzjoni li jmiss li gradwalment se jissostitwixxi u jissupera l-Web attwali, in-netwerks fissi u mobbli u l-infrastrutturi ta' servizz attwali, u li tkun possibbli l-interkonnessjoni ta' triljuni ta' apparati (IoT) fost operaturi u dominji multipli li se jbiddlu l-mod ta’ kif nikkomunikaw, naċċessaw u nużaw l-għarfien. Dan jinkludi riċerka u innovazzjoni (R&I) fuq netwerks, software, proċessi u servizzi, ċibersigurtà, privatezza, affidabbiltà u fiduċja, komunikazzjoni mingħajr wires (9) u n-netwerks ottiċi kollha, multimedja interattiva immersiva u fuq l-impriża kkollegata tal-futur.

1.1.4.   Teknoloġiji tal-kontenut u ġestjoni tal-informazzjoni: ICT għal kontenut diġitali u għal industriji kulturali u kreattivi

L-objettiv huwa li tissaħħaħ il-pożizzjoni tal-Ewropa bħala fornitur ta' prodotti u servizzi bbażati fuq il-kreattività individwali u kummerċjali. Huwa ser jagħmel dan billi jagħti lill-professjonisti u liċ-ċittadini għodod ġodda sabiex joħolqu, jaċċessaw, jisfruttaw, jippreżervaw u jużaw mill-ġdid il-forom kollha ta’ kontenut diġitali fi kwalunkwe lingwa u sabiex jimmudellaw, janalizzaw u jivviżwalizzaw l-ammonti vasti ta’ data (data avvanzata), inkluża d-data kkollegata. Dan jinkludi teknoloġiji ġodda għall-arti, il-lingwa, it-tagħlim, l-interazzjoni, il-preżervazzjoni diġitali, id-disinn tal-web, l-aċċess għall-kontenut, l-analitika u l-mezzi ta' komunikazzjoni; u sistemi intelliġenti u li jadattaw ruħhom ta' ġestjoni tal-informazzjoni bbażati fuq estrazzjoni avvanzata tad-data, tagħlim awtomatiku, analiżi statistika u teknoloġiji viżwali tal-informatika.

1.1.5.   Interfacċji avvanzati u robots: Robotika u spazji intelliġenti

L-objettiv huwa li tiġi rinfurzata t-tmexxija xjentifika u industrijali Ewropea fir-robotika industrijali u tas-servizzi, sistemi konjittivi u komunikattivi, interfaċċji avvanzati u spazji intelliġenti, u magni senzjenti, li jibnu fuq iż-żidiet fil-prestazzjoni tal-informatika u n-netwerking u progress fil-kapaċità li jitfasslu u jinbnew sistemi li jistgħu jitgħallmu, jimmontaw lilhom infushom, jadattaw u jirreaġixxu jew li jottimizzaw l-interazzjonijiet bejn il-bnedmin u l-magni. Fejn ikun opportun, is-sistemi żviluppati u l-avvanzi minn ta' quddiem nett għandhom jiġu vvalidati f'ambjenti tad-dinja reali.

1.1.6.   Mikro- u nanoelettronika u fotonika: Teknoloġiji abilitanti essenzjali relatati ma' mikro- u nanoelettronika u ma' fotonika, li jkopru wkoll it-teknoloġiji quantum

L-objettiv huwa tiġi sfruttata l-eċċellenza tal-Ewropa f'dawn it-teknoloġiji abilitanti essenzjali u biex tiġi appoġġata u tkompli tittejjeb il-kompetittività u t-tmexxija tas-suq tal-industrija tagħha. L-attivitajiet se jinkludu wkoll ir-riċerka u l-innovazzjoni dwar id-disinn, proċessi avvanzati, linji pilota għall-manifattura, teknoloġiji ta' produzzjoni relatati u azzjonijiet ta' dimostrazzjoni li jivvalidaw l-iżviluppi teknoloġiċi u l-mudelli kummerċjali innovattivi kif ukoll it-teknoloġiji sottostanti tal-ġenerazzjoni li jmiss li jisfruttaw l-avvanzi fil-fiżika quantum.

Dawn is-sitt linji ta’ attività ewlenin huma mistennija li jkopru l-firxa sħiħa tal-ħtiġijiet, b'kont meħud tal-kompetittività tal-industrija Ewropea fuq skala globali. Dawn jistgħu jinkludu t-tmexxija industrijali f'soluzzjonijiet, prodotti u servizzi ġeneriċi bbażati fuq l-ICT, meħtieġa biex jiġu indirizati l-isfidi tas-soċjetà ewlenin kif ukoll riċerka fl-ICT xprunata mill-applikazzjoni u aġendi tal-innovazzjoni li se jkunu appoġġati flimkien mal-isfida rilevanti tas-soċjetà. Fid-dawl tal-avvanz dejjem akbar tat-teknoloġija fl-oqsma kollha tal-ħajja, l-interazzjoni bejn il-bnedmin u t-teknoloġija se tkun importanti f'dan ir-rigward, u parti mir-riċerka fl-ICT xprunata mill-applikazzjoni msemmija hawn fuq. Ir-riċerka b'perspettiva ffokata fuq id-domanda ser tikkontribwixxi għall-iżvilupp ta' soluzzjonijiet kompetittivi.

Inklużi taħt kull waħda minn dawn is-sitt linji maġġuri ta’ attività huma wkoll l-infrastrutturi tar-riċerka speċifiċi għall-ICT, bħal-laboratorji ħajjin għall-isperimentazzjoni, u infrastrutturi għat-teknoloġiji abilitanti essenzjali sottostanti u l-integrazzjoni tagħhom fi prodotti avvanzati u sistemi intelliġenti innovattivi, inkluż it-tagħmir, għodod, servizzi ta' appoġġ, swali nodfa u aċċess għall-funderiji għall-ħolqien tal-prototipi.

Dan għandu jiġi implimentat b'mod li jiżgura komplimentarjetà u konsistenza mal-objettiv speċifiku "Infrastrutturi tar-Riċerka" taħt il-prijorità "Xjenza Eċċellenti".

L-attivitajiet ser jappoġġaw ir-riċerka u l-iżvilupp ta' sistemi tal-ICT fir-rispett sħiħ tad-drittijiet u l-libertajiet fundamentali tal-persuni naturali u b'mod partikolari d-dritt tagħhom għall-privatezza.

1.2.   Nanoteknoloġiji

1.2.1.   Żvilupp ta’ nanomaterjali, nanoapparati u nanosistemi tal-ġenerazzjoni li jmiss

L-iżvilupp u l-integrazzjoni tal-għarfien ta' fenomeni ta' nanoskala f'salib it-toroq ta’ dixxiplini xjentifiċi differenti, li jimmiraw għal prodotti u sistemi fundamentalment ġodda li jippermettu soluzzjonijiet sostenibbli fuq firxa wiesgħa ta' setturi.

1.2.2.   Żgurar tal-iżvilupp u l-applikazzjoni sikuri u sostenibbli tan-nanoteknoloġiji

L-avvanzar tal-għarfien xjentifiku dwar l-impatt potenzjali tan-nanoteknoloġiji fuq is-saħħa jew fuq l-ambjent għal governanza proattiva, ibbażata fuq ix-xjenza, tan-nanoteknoloġiji, u l-forniment ta’ għodod, metodi u pjattaformi xjentifiċi vvalidati għall-valutazzjoni u ġestjoni tal-periklu, l-esponiment u r-riskju matul iċ-ċiklu kollu tal-ħajja tan-nanomaterjali u n-nanosistemi, li jinkludi kwistjonijiet ta' standardizzazzjoni.

1.2.3.   Żvilupp tad-dimensjoni tas-soċjetà fir-rigward tan-nanoteknoloġija

L-indirizzar tal-bżonnijiet umani u fiżiċi tal-introduzzjoni tan-nanoteknoloġija u l-iffokar fuq il-governanza tan-nanoteknoloġija għall-benefiċċju tas-soċjetà u l-ambjent, li jinkludi strateġiji ta' komunikazzjoni biex jiżguraw impenn soċjali.

1.2.4.   Sintesi u manifattura effiċjenti u sostenibbli ta’ nanomaterjali, komponenti u sistemi

Iffokar fuq operazzjonijiet ġodda, flessibbli, skalabbli u repetibbli, integrazzjoni intelliġenti ta’ proċessi ġodda u eżistenti, inkluż konverġenza teknoloġika bħan-nanobijoteknoloġija, kif ukoll titjib biex ikun hemm produzzjoni sostenibbli fuq skala kbira u bi preċiżjoni kbira ta' prodotti u flessibbiltà u impjanti għal ħafna skopijiet li jiżgura t-trasferiment effiċjenti tal-għarfien f'innovazzjoni industrijali.

1.2.5.   Żvilupp u standardizzazzjoni ta’ tekniki, metodi ta’ kejl u tagħmir li jtejbu l-kapaċità

L-iffokar fuq it-teknoloġiji sottostanti, li jappoġġaw l-iżvilupp u l-introduzzjoni fis-suq ta' nanomaterjali u nanosistemi sikuri u kumplessi, inkluż in-nanometroloġija, il-karatterizzazzjoni u l-manipulazzjoni tal-materja fuq in-nanoskala, l-immudellar, id-disinn fuq kompjuter u l-inġinerija avvanzata fuq livell atomiku.

1.3.   Materjali avvanzati

1.3.1.   Teknoloġiji tal-materjali trasversali u abilitanti

Riċerka dwar materjali ddisinjati, materjali funzjonali, materjali multifunzjonali b'kontenut ogħla ta' għarfien, funzjonalitajiet ġodda u prestazzjoni mtejba, bħalma huma materjali ta' awtotiswija jew bijokompatibbli, materjali awtoriġeneranti, materjali manjetiċi ġodda u materjali strutturali, għal innovazzjoni fis-setturi kollha industrijali b'mod partikolari għal swieq ta' valur għoli, u inklużi l-industriji kreattivi.

1.3.2.   Żvilupp u trasformazzjoni ta' materjali

Riċerka u żvilupp sabiex jiġi żgurat żvilupp u skalar ’il fuq effiċjenti, sikur u sostenibbli li jippermetti l-manifattura industrijali ta' prodotti futuri bbażati fuq disinn lejn ġestjoni "mingħajr skart" tal-materjali fl-Ewropa eż. fl-industriji tal-metall, kimiċi jew bijoteknoloġiċi, u biex jitjieb l-għarfien dwar il-mekkaniżmi tad-degradazzjoni tal-materjali (xedd, korrużjoni u affidabbiltà mekkanika).

1.3.3.   Ġestjoni tal-komponenti tal-materjali

Riċerka u żvilupp għal tekniki ġodda u innovattivi għal materjali, komponenti u sistemi, l-immuntar, l-adeżjoni, is-separazzjoni, l-assemblaġġ, l-awtoassemblaġġ u ż-żarmar, id-dekompożizzjoni u d-dekostruzzjoni ta' komponenti ta' materjali, u l-ġestjoni tal-ispejjeż tul il-ċiklu tal-ħajja u l-impatti ambjentali permezz tal-użu ġdid ta' teknoloġija ta' materjali avvanzati.

1.3.4.   Materjali għal industrija sostenibbli, effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u b'emissjonijiet baxxi

L-iżvilupp ta’ prodotti u applikazzjonijiet ġodda, mudelli kummerċjali u mġiba responsabbli tal-konsumatur li jżidu l-użu tar-riżorsi rinnovabbli għal applikazzjonijiet sostenibbli, inaqqsu d-domanda għall-enerġija fiċ-ċiklu sħiħ tal-ħajja tal-prodott u jiffaċilitaw il-produzzjoni b’livell baxx ta’ emissjonijiet, kif ukoll l-intensifikazzjoni tal-proċessi, ir-riċiklaġġ, id-dekontaminazzjoni, il-materjali għall-ħażna tal-enerġija u l-materjali b’potenzjali għal valur miżjud għoli mill-iskart u l-manifattura mill-ġdid.

1.3.5.   Materjali għal industriji kreattivi, inkluż il-patrimonju

L-applikazzjoni ta’ disinn u l-iżvilupp ta’ teknoloġiji konverġenti sabiex jinħolqu opportunitajiet ġodda ta’ neġozju, inkluż il-preservazzjoni u r-restawr tal-wirt u l-materjali tal-Ewropa li għandhom valur storiku jew kulturali, kif ukoll materjali ġodda.

1.3.6.   Metroloġija, karatterizzazzjoni, standardizzazzjoni u kontroll tal-kwalità

Promozzjoni ta’ teknoloġiji bħall-karatterizzazzjoni, l-evalwazzjoni mhux distruttiva, il-valutazzjoni u l-monitoraġġ kontinwi u l-immudellar tal-prestazzjoni mbassra għal progress u l-impatt fix-xjenza u l-inġinerija tal-materjali.

1.3.7.   Ottimizzazzjoni tal-użu tal-materjali

Riċerka u żvilupp biex jiġu investigati s-sostituzzjoni u alternattivi għall-użu ta’ materjali, inkluż l-indirizzar tal-isfida tal-materja prima permezz ta' materjali magħmulin apposta jew is-sostituzzjoni ta' materjali skarsi, kritiċi jew perikolużi, u approċċi ta’ mudelli kummerċjali innovattivi u l-identifikazzjoni ta' riżorsi kritiċi.

1.4.   Bijoteknoloġija

1.4.1.   Tingħata spinta lill-bijoteknoloġiji l-aktar avvanzati bħala xprun tal-innovazzjoni fil-futur

L-objettiv huwa li jitqiegħdu s-sisien għall-industrija Ewropea sabiex tibqa' fuq quddiem fl-innovazzjoni, anke fuq perjodu medju taż-żmien kif ukoll fil-tul. Dan jinkludi l-iżvilupp ta’ oqsma teknoloġiċi emerġenti bħalma hi l-bijoloġija sintetika, il-bijoinformatika u l-bijoloġija tas-sistemi, kif ukoll l-isfruttar tal-konverġenza ma' teknoloġiji abilitanti oħra bħan-nanoteknoloġija (eż. l-bijonanoteknoloġija), l-ICT (eż. l-bijoelettronika) u t-teknoloġija tal-inġinerija. Dawn u oqsma mill-aktar avvanzati oħra jistħoqqhom il-miżuri xierqa f’termini ta’ riċerka u żvilupp sabiex jiffaċilitaw it-trasferiment u l-implimentazzjoni effettiva f'applikazzjonijiet ġodda.

1.4.2.   Proċessi u prodotti industrijali u bbażati fuq il-bijoteknoloġija

L-objettiv huwa maqsum fi tnejn: fuq naħa, li l-industrija Ewropea (eż. dik tas-sustanzi kimiċi, is-saħħa, it-tħaffir ta' minjieri, l-enerġija, il-polpa u karta, il-prodotti u l-injam ibbażati fuq fibra, tessuti, lamtu, u l-industriji tal-ipproċessar tal-ikel) tkun tista' tiżviluppa prodotti u proċessi ġodda li jissodisfaw id-domanda industrijali u tas-soċjetà preferibbilment bl-użu ta' metodi ta' produzzjoni favur l-ambjent u sostenibbli; u alternattivi bbażati fuq il-bijoteknoloġija li huma kompetittivi u msaħħa sabiex jissostitwixxu dawk stabbiliti; min-naħa l-oħra, jiġi sfruttat il-potenzjal tal-bijoteknoloġija għall-kxif, monitoraġġ, l-prevenzjoni u t-tneħħija tat-tniġġis. Huwa jinkludi r-riċerka u l-innovazzjoni fuq enżimi ġodda b'funzjonijiet bijokatalittiċi ottimizzati, perkorsi enżimatiċi u metaboliċi, disinn ta' bijoproċess fuq skala industrijali, integrazzjoni ta' bijoproċessi fi proċessi ta' produzzjoni industrijali, fermentazzjoni avvanzata, l-ipproċessar fil-bidu u fl-aħħar, u l-kisba tal-għarfien dwar id-dinamika tal-komunitajiet mikrobiċi. Jinkludi wkoll l-iżvilupp ta' prototipi għall-valutazzjoni tal-fattibilità teknoekonomika kif ukoll is-sostenibbiltà tal-prodotti u proċessi żviluppati.

1.4.3.   Teknoloġiji tal-pjattaforma innovattivi u kompetittivi

L-objettiv huwa li jiġu żviluppati teknoloġiji pjattaforma (pereżempju ġenomika, metaġenomika, proteomatika, metabolomika, għodod molekolari, sistemi ta' espressjoni, pjattaformi ta' fenotipa u pjattaformi bbażati fuq iċ-ċelluli) li jwasslu għal tmexxija u vantaġġ kompetittiv f'għadd wiesa' ta' setturi ekonomiċi u li jħallu impatt ekonomiku. Huwa jinkludi aspetti bħas-sostenn tal-iżvilupp ta’ bijoriżorsi bi proprjetajiet ottimizzati u applikazzjonijiet lil hinn mill-alternattivi konvenzjonali; il-mezzi għall-esplorazzjoni, komprensjoni u sfruttar b'mod sostenibbli tal-bijodiversità terrestri u marina għal applikazzjonijiet, proċessi u prodotti ta' bażi bijoloġika ġodda; u s-sostenn tal-iżvilpp ta’ soluzzjonijiet ta’ kura tas-saħħa bbażati fuq il-bijoteknoloġija (pereżempju apparat dijanjostiku, bijoloġiku u bijomediku).

1.5.   Manifatturar u Pproċessar Avvanzati

1.5.1.   Teknoloġiji għall-Fabbriki tal-Futur

Promozzjoni tat-tkabbir industrijali sostenibbli bil-faċilitazzjoni ta’ bidla strateġika fl-Ewropa minn manifattura bbażata fuq l-ispejjeż għal approċċ ibbażat fuq il-ħolqien ta’ prodotti ta' valur miżjud għoli u manifattura ta' prestazzjoni ogħla, intelliġenti u abilitata bl-ICT f'sistema integrata. Dan jesiġi l-indirizzar tal-isfida ta’ iktar produzzjoni, filwaqt li jiġi konsumat inqas materjal, bl-użu ta’ inqas enerġija u b'inqas ġenerazzjoni ta' skart u tniġġis bl-għan ta' effiċjenza ekoloġika għolja. -Ser tingħata attenzjoni lill-iżvilupp u l-integrazzjoni tas-sistemi adattivi ta’ produzzjoni tal-futur, b’enfasi partikolari fuq il-ħtiġijet tal-SMEs Ewropej, sabiex jinkisbu sistemi u proċessi ta’ manifattura avvanzati u sostenibbli. Għandu jingħata attenzjoni wkoll għall-metodoloġiji għat-tisħiħ tal-produzzjoni flessibbli, sigura u intelliġenti fejn f'ambjenti favorevoli għall-ħaddiema jiġu applikati livelli adegwati ta' awtomatizzazzjoni.

1.5.2.   Teknoloġiji li jippermettu sistemi b'użu effiċjenti tal-enerġija u bini b'użu effiċjenti tal-enerġija b'impatt ambjentali baxx

It-tnaqqis tal-konsum tal-enerġija u emissjonijiet ta’ CO2 permezz tal-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ teknoloġiji u sistemi ta’ kostruzzjoni sostenibbli u permezz tal-implimentazzjoni u r-replika ta’ miżuri għal aktar użu ta’ sistemi u materjali effiċjenti fl-enerġija f’bini ġdid, rinnovat u mgħammar b'sistemi ġodda u effiċjenti fl-użu tal-enerġija (retrofit). Il-konsiderazzjonijiet taċ-ċiklu tal-ħajja u l-importanza dejjem tikber ta' kunċetti ta' disinn-bini-operat se jkunu fatturi prinċipali fl-indirizzar tal-isfidi ta' tranżizzjoni, sal-2020, għal bini li ma jaħli kważi l-ebda enerġija fl-Ewropa u r-realizzazzjoni ta' distretti effiċjenti fl-enerġija permezz tal-involviment tal-komunità wiesgħa tal-partijiet interessati.

1.5.3.   Teknoloġiji sostenibbli, effiċjenti fir-riżorsi u b’użu baxx ta' karbonju f’industriji ta’ pproċessar intensivi fl-enerġija

Iż-żieda tal-kompetittività tal-industriji tal-ipproċessar, bħall-kimika, siment, polpa u karta, ħġieġ, industriji ta' minerali jew metalli mhux tal-ħadid u azzar, billi jittejbu drastikament l-effiċjenzi fir-riżorsi u l-enerġija u jonqos l-impatt ambjentali ta’ dawn l-attivitajiet industrijali. L-attenzjoni se tkun fuq l-iżvilupp, u l-validazzjoni ta’ teknoloġiji abilitanti għal sustanzi, materjali u soluzzjonijiet teknoloġiċi innovattivi għal prodotti b’użu baxx ta’ karbonju u proċessi u servizzi inqas intensivi fl-enerġija matul il-katina ta' valur, kif ukoll fuq l-adozzjoni ta' teknoloġiji u tekniki ta' produzzjoni b'użu baxx immens ta’ karbonju sabiex jinkiseb tnaqqis speċifiku fl-intensità tal-emissjonijiet ta' gassijiet serra.

1.5.4.   Mudelli kummerċjali sostenibbli ġodda

Il-kooperazzjoni transettorjali f'kunċetti u metodoloġiji għall-produzzjoni speċjalizzata “bbażata fuq l-għarfien” tista’ tagħti spinta lit-tagħlim fl-organizzazzjonijiet, il-kreattività u l-innovazzjoni b’attenzjoni fuq mudelli kummerċjali f'approċċi li jistgħu jiġu adattati għall-ħtiġijiet ta' katini ta' valur u ta' netwerks globalizzati, swieq li jinbidlu, u industriji emerġenti u futuri. Dan jinkludi l-indirizzar ta' mudelli kummerċjali sostenibbli billi jkun kopert iċ-ċiklu tal-ħajja sħiħ tal-prodott u l-proċess.

1.6.   L-Ispazju

Fil-kamp tar-riċerka spazjali, l-azzjoni fuq il-livell tal-Unjoni se titwettaq flimkien mal-attivitajiet ta' riċerka spazjali tal-Istati Membri u l-Aġenzija Spazjali Ewropea (ESA), bl-għan li tinbena l-komplementarjetà fost l-atturi differenti.

1.6.1.   Iffaċilitar tal-kompetittività, l-awtonomija u l-innovazzjoni Ewropej tas-settur spazjali Ewropew

L-objettiv huwa li jinżamm rwol ta’ tmexxija globali fl-ispazju billi tiġi salvagwardjata u tkompli tiġi żviluppata industrija (inkluż SMEs) u komunità tar-riċerka spazjali kosteffettivi, kompetittivi u innovattivi billi titrawwem l-innovazzjoni bbażata fuq l-ispazju.

1.6.1.1.   Nissalvagwardjaw u nkomplu niżviluppaw industrija u komunità tar-riċerka spazjali kompetittivi, sostenibbli u imprenditorjali u nsaħħu l-awtonomija Ewropea fis-sistemi spazjali

L-Ewropa għandha rwol prinċipali fir-riċerka spazjali u fl-iżvilupp ta' teknoloġiji spazjali, u qed tiżviluppa kontinwament l-infrastrutturi spazjali operattivi proprji tagħha (pereżempju l-programm Galileo u l-programm Copernicus). Fil-fatt, l-industrija Ewropea stabbilixxiet lilha nnifisha bħala esportatur tal-prima klassi ta’ satelliti u teknoloġiji oħrajn relatati mal-ispazju. Madankollu, din il-pożizzjoni qiegħda ssib sfida mill-kompetizzjoni minn potenzi spazjali ewlenin oħrajn. L-objettiv ta' din il-miżura hu l-iżvilupp ta’ bażi ta’ riċerka billi tiġi pprovduta kontinwità fil-programmi ta’ riċerka u innovazzjoni spazjali, pereżempju b’sekwenza ta’ proġetti iżgħar u iktar frekwenti ta’ dimostrazzjoni fl-ispazju. Dan jippermetti lill-Ewropa tiżviluppa l-bażi industrijali u l-komunità tar-riċerka u żvilupp teknoloġiku spazjali tagħha, u b’hekk jikkontribwixxi għal teknoloġiji li jmorru lil hinn mill-istat attwalment l-aktar avvanzat u għall-awtonomija tagħha mill-importazzjoni ta' teknoloġiji kritiċi.

Għandu jingħata appoġġ lill-istandardizzazzjoni biex jitjiebu bl-aħjar mod l-investimenti u jiġi żviluppat l-aċċess għas-suq.

1.6.1.2.   Nagħtu spinta lill-innovazzjoni bejn is-settur spazjali u dak u mhux spazjali

Għadd ta’ sfidi fit-teknoloġiji spazjali għandhom aspetti paralleli mal-isfidi terrestri, pereżempju fl-oqsma tal-aeronawtika, enerġija, ambjent, telekomunikazzjoni u ICTs, esplorazzjoni tar-riżorsi naturali, sensuri, robotika, materjali avvanzati, sigurtà u saħħa. Dawn l-aspetti komuni joffru opportunitajiet għal kożvilupp bikri, b’mod partikolari minn SMEs, ta’ teknoloġiji fost komunitajiet spazjali u nonspazjali, inklużi industriji nonspazjali, li potenzjalment jirriżultaw f’innovazzjonijiet rivoluzzjonarji aktar malajr milli permezz ta' żviluppi sekondarji fi stadju iktar tard. L-isfruttar tal-infrastruttura spazjali eżistenti Ewropea għandu jkun stimulat bil-promozzjoni tal-iżvilupp ta’ prodotti u servizzi innovattivi bbażati fuq it-telerilevament, ġeopożizzjonar jew tipi oħra ta' data abilitata bis-satellita. Barra minn hekk, l-Ewropa għandha ssaħħaħ, fejn adatt, b'miżuri mmirati tajjeb, l-iżvilupp li qed jinbeda ta' settur imprenditorjali spazjali, inkluż bl-appoġġ għal inizjattivi għat-trasferiment tat-teknoloġija spazjali.

1.6.2.   Iffaċilitar ta' avvanzi fit-teknoloġiji spazjali

L-objettiv huwa l-iżvilupp ta' teknoloġiji spazjali u kunċetti operattivi avvanzati u abilitanti mill-idea sad-dimostrazzjoni fl-ispazju.

Il-kapaċità ta’ aċċess għall-ispazju u tal-iżvilupp, il-manutenzjoni u t-tħaddim ta’ sistemi spazjali f'orbita madwar id-dinja u lil hinn, huma vitali għall-futur tas-soċjetà Ewropea. Il-kapaċitajiet neċessarji jesiġu investimenti ta' riċerka u innovazzjoni f’multitudni ta’ teknoloġiji spazjali (pereżempju għal pjattaformi tal-varar u vetturi oħrajn, satelliti, robotika, strumenti u sensuri), u f'kunċetti operattivi mill-idea sad-dimostrazzjoni fl-ispazju. Bħalissa, l-Ewropa hi waħda mit-tliet potenzi spazjali ewlenin prinċipalment immexxija mill-investimenti mill-Istati Membri permezz tal-ESA u ta' programmi nazzjonali, iżda meta mqabbel mal-livell ta’ investiment fir-riċerka u żvilupp spazjali fl-Istati Uniti (eż. madwar 20 % tal-baġit totali tan-NASA) il-fokus Ewropew fit-teknoloġiji spazjali u applikazzjonijiet futuri għandu bżonn jissaħħaħ tul il-katina kollha:

(a)

riċerka b'livell baxx ta’ preparazzjoni tat-teknoloġija (TRL), li spiss tiddependi ħafna mit-teknoloġiji abilitanti essenzjali, bil-potenzjal ta’ ġenerazzjoni ta’ teknoloġiji rivoluzzjonarji b’applikazzjonijiet terrestri;

(b)

titjib tat-teknoloġiji eżistenti, eż. permezz ta' minjaturizzazzjoni, effiċjenza ogħla fl-enerġija, u sensittività sensorjali ogħla;

(c)

dimostrazzjoni u validazzjoni ta’ teknoloġiji u kunċetti ġodda fl-ispazju u ambjenti analogi terrestri;

(d)

kuntest tal-missjoni, eż. analiżi tal-ambjent spazjali, stazzjonijiet fuq l-art, protezzjoni tas-sistemi u l-infrastruttura spazjali mill-ħsara jew distruzzjoni minħabba kolliżjoni ma' fdalijiet jew oġġetti oħra spazjali, kif ukoll l-effetti tal-avvenimenti tat-temp spazjali inklużi eruzzjonijiet solari (Għarfien tas-Sitwazzjoni Spazjali, SSA), trawwim tal-ġbir u t-trasmissjoni ta' data innovattiva u infrastruttura innovattiva għall-arkivjar tal-kampjuni;

(e)

teknoloġiji ta’ telerilevament, navigazzjoni avvanzata, u komunikazzjoni bis-satellita, li jkopru r-riċerka essenzjali għall-ġenerazzjonijiet futuri ta' sistemi spazjali tal-Unjoni (eż. Galileo u Copernicus).

1.6.3.   Iffaċilitar tal-isfruttar tad-data spazjali

L-objettiv huwa li jiġi żgurat użu iktar estensiv tad-data spazjali mill-missjonijiet Ewropej eżistenti, arkivjati u futuri fl-isfera xjentifika, pubblika u kummerċjali.

Is-sistemi spazjali jipproduċu informazzjoni li spiss ma tista’ tinkiseb b'ebda mod ieħor. Minkejja missjonijiet Ewropej fost l-aħjar fid-dinja, ċifri ppubblikati juru li d-data mill-missjonijiet Ewropej tintuża inqas mid-data mill-missjonijiet tal-Istati Uniti. Tista’ tinkiseb żieda konsiderevoli fl-użu ta’ data minn satelliti Ewropej (xjentifika, pubblika jew kummerċjali) jekk isir aktar sforz għal ipproċessar, arkivjar, validazzjoni, standardizzazzjoni u disponibbiltà sostenibbli ta' data spazjali minn missjonijiet Ewropej kif ukoll biex ikun appoġġat l-iżvilupp ta' prodotti u servizzi ġodda ta' informazzjoni b'riżultat ta' dik id-data u, fejn meħtieġ, flimkien mad-data minn osservazzjonijiet ibbażati fuq l-art. L-innovazzjonijiet fil-kisba u pproċessar ta' data, fużjoni tad-data u disseminazzjoni ta' data u interoperabbiltà, b'mod partikolari l-promozzjoni tal-aċċess għalu l-iskambju ta' data u metadata tax-xjenza tad-dinja, bl-użu wkoll ta’ forom ta' kollaborazzjoni ffaċilitati bl-ICT, jistgħu jiżguraw redditu ogħla fuq l-investiment tal-infrastruttura spazjali u jikkontribwixxu biex jittrattaw sfidi tas-soċjetà. L-ikkalibrar u l-validazzjoni tad-data spazjali (għal strumenti individwali, bejn strumenti u missjonijiet, u fir-rigward ta' oġġetti fil-post) huma fattur ewlenin għall-użu effiċjenti tad-data spazjali fl-isferi kollha u jeħtieġ titjieb l-istandardizzazzjoni ta' data u oqfsa ta' referenza miġbura mill-ispazju. L-aċċess għad-data u l-isfruttar ta’ missjonijiet spazjali hija kwistjoni li teħtieġ koordinazzjoni globali.

Għad-data mill-osservazzjoni tad-dinja, l-approċċi armonizzati u l-aħjar prattiki jinkisbu parzjalment bil-koordinazzjoni mal-organizzazzjoni intergovernattiva, Grupp dwar l-Osservazzjoni tad-Dinja (GEO), li timmira biex issostni Netwerk Globali tas-Sistemi ta' Osservazzjoni tad-Dinja (GEOSS), li fiha tipparteċipa l-UE, jiġifieri l-isfruttar komplet tal-programm Copernicus. Se tkun appoġġata l-introduzzjoni rapida ta' dawn l-innovazzjonijiet fl-applikazzjoni u fil-proċessi tat-teħid ta' deċiżjonijiet rilevanti. Dan jinkludi wkoll l-isfruttar ta' data għal aktar investigazzjoni xjentifika.

1.6.4.   Iffaċilitar ta' riċerka Ewropea b'appoġġ għal sħubijiet spazjali internazzjonali

L-objettiv huwa l-appoġġ għall-kontribut ta' riċerka u innovazzjoni Ewropea għal sħubijiet spazjali internazzjonali fit-tul.

Minkejja li l-informazzjoni spazjali tipprovdi benefiċċji lokali kbar, l-impriżi spazjali għandhom karattru fundamentalment globali. Dan huwa partikolarment ċar għat-theddida kożmika fuq is-sistemi spazjali u tad-dinja. It-telf ta’ satelliti minħabba t-temp spazjali u l-fdalijiet spazjali hu stmat li jiswa madwar EUR 100 miljun fis-sena. Ugwalment globali huma bosta proġetti tax-xjenza u l-esplorazzjoni spazjali. L-iżvilupp tat-teknoloġija spazjali ta' fuq quddiem nett qiegħed kulma jmur iseħħ fi sħubijiet internazzjonali bħal dawn, li jrendi l-aċċess għal dawn il-proġetti internazzjonali fattur importanti għas-suċċess tar-riċerkaturi u l-industrija Ewropej. Il-kontribut tal-Unjoni għal attivitajiet spazjali globali bħal dawn jeħtieġ ikun definit fi pjani direzzjonali strateġiċi fit-tul (10 snin u iktar), b'allinjament mal-prioritajiet tal-politika spazjali tal-Unjoni, u b'koordinazzjoni mal-Istati Membri u ma' sħab interni Ewropej, bħall-ESA u l-Aġenziji Spazjali Nazzjonali, u f'każijiet rilevanti, ma' sħab internazzjonali u mal-aġenziji spazjali ta’ nazzjonijiet b'attivitajiet spazjali.

1.6.5.   Aspetti speċifiċi ta' implimentazzjoni

L-implimentazzjoni tal-prijoritajiet tar-riċerka u l-innovazzjoni spazjali taħt l-Orizzont 2020 huma skont il-prijoritajiet tal-politika spazjali tal-Unjoni kif iddefiniti mill-Kunsill Spazju u l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tar-4 ta' April 2011 intitolata "Lejn strateġija tal-ispazju tal-Unjoni Ewropea għas-servizz taċ-ċittadini". Fejn adatt, l-implimentazzjoni ser tiġi bbażata fuq aġendi strateġiċi ta' riċerka żviluppati f'konsultazzjoni mal-Istati Membri u l-Aġenziji Spazjali Nazzjonali, l-ESA, partijiet interessati mill-industrija spazjali Ewropea (inkluż SMES), il-korpi akkademiċi, l-istituti teknoloġiċi u l-Grupp Konsultattiv dwar l-Ispazju. Fir-rigward tal-parteċipazzjoni f'impriżi internazzjonali, l-aġenda tar-riċerka u l-innovazzjoni se tiġi ddefinita f'kollaborazzjoni ma' partijiet interessati Ewropej u sħab internazzjonali (eż. in-NASA, ROSCOSMOS u JAXA).

L-applikazzjoni ta' teknoloġiji spazjali għandha tiġi appoġġata permezz tal-objettivi speċifiċi tal-prijorità "Sfidi għas-Soċjetà" rispettivi, fejn adatt.

2.   AĊĊESS GĦAL FINANZJAMENT TA' RISKJU

Orizzont 2020 se jistabbilixxi żewġ faċilitajiet (il-"Faċilità ta' Ekwità" u l-"Faċilità ta' Dejn"), magħmulin minn taqsimiet differenti. Il-Faċilità ta' Ekwità u t-taqsima tal-SMEs tal-Faċilità ta' Dejn se jiġu implimentati b'interdipendenza mal-COSME, bħala parti minn żewġ Strumenti Finanzjarji tal-Unjoni li jipprovdu ekwità u dejn b'appoġġ lir-R&I u tkabbir tal-SMEs.

Il-Faċilità ta' Ekwità u l-Faċilità ta' Dejn jistgħu, fejn xieraq, jippermettu r-raggruppament tar-riżorsi finanzjarji mal-Istati Membri jew ir-reġjuni li lesti jikkontribwixxu parti mill-Fondi Ewropej Strutturali u tal-Investiment allokati lilhom, skont ir-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10).

Minflok jingħataw pereżempju, self, garanziji jew ekwità, direttament lil benefiċjarji finali, il-Kummissjoni ser tiddelega lil istituzzjonijiet finanzjarji l-għoti ta' appoġġ, b'mod partikolari, permezz ta' kondiviżjoni tar-riskju, skemi ta' garanzija u investimenti ta’ ekwità u kważi ekwità.

2.1.   Faċilità ta' Dejn

Il-Faċilità ta' Dejn ser tipprovdi self lil benefiċjarji uniċi għal investiment fir-riċerka u l-innovazzjoni; (kontro-) garanziji lill-intermedjarji finanzjarji li jagħtu self lil benefiċjarji; kombinazzjonijiet ta’ self u (kontro-) garanziji; u garanziji u/jew kontrogaranziji għal skemi nazzjonali jew reġjonali tal-iffinanzjar tad-dejn. Il-Faċilità ta' Dejn se twettaq attivitajiet ta’ tisħiħ tal-maturità, u se tappoġġa l-Istrument iddedikat għall-SMEs, soġġetta għal-livell ta' domanda (ara t-taqsima 3 ‚Innovazzjoni fl-SMEs’ tal-Parti II). Kontribuzzjonijiet mill-Faċilità ta' Dejn jistgħu jiġu kkombinati, biż-żieda possibbli ta’ għotjiet (inklużi somom f’daqqa), b'kontribuzzjonijiet mill-Faċilità ta’ ekwità fi skema integrata waħda jew iktar. Self b'imgħax baxx, self konvertibbli, self subordinat, self parteċipanti, self b'kiri u sekuritizzazzjoni jista' jkun possibbli wkoll.

Flimkien mal-għoti ta’ self u garanziji abbażi tal-prinċipju li jinqeda minn jiġi l-ewwel u li jkunu mmexxija mis-suq, il-Faċilità ta' Dejn se timmira għal politiki u setturi partikolari, taħt serje ta' kompartimenti. Kontribuzzjonijiet baġitarji separati għal dan il-għan jistgħu, fejn adatt, jiġu minn:

(a)

partijiet oħra tal-Orizzont 2020, b'mod partikolari l-Parti III 'Sfidi tas-Soċjetà';

(b)

oqfsa, programmi u intestaturi tal-baġit oħra fil-baġit ġenerali tal-Unjoni;

(c)

reġjuni partikolari u Stati Membri li jixtiequ jikkontribwixxu bir-riżorsi disponibbli mill-Fondi tal-Politika ta’ Koeżjoni; u

(d)

entitajiet (bħal Inizjattivi Teknoloġiċi Konġunti) jew inizjattivi speċifiċi.

Kontribuzzjonijiet baġitarji minn dawn jistgħu jsiru jew jiġu kkumplimentati fi kwalunkwe hin waqt l-Orizzont 2020.

Il-kondivizjoni tar-riskju u parametri oħra jistgħu jvarjaw fi ħdan il-kompartimenti tal-politika jew tas-settur, sakemm il-valuri jew l-istati tagħhom ikunu konformi mar-regoli komuni għall-istrumenti tad-dejn. Barra minn hekk, il-kompartimenti jista' jkollhom strateġiji speċifiċi ta’ komunikazzjoni fi ħdan il-kampanja promozzjonali ġenerali għall-Faċilita ta' dejn. Barra minn hekk, jekk tkun meħtieġa kompetenza speċfika biex jiġi evalwat is-self prospettiv fl-isfera ta’ kompartiment partikolari jistgħu jintużaw intermedjarji speċjalisti fuq livell nazzjonali.

It-taqsima tal-SMEs taħt il-Faċilità ta' Dejn għandha timmira għall-SMEs xprunati mir-R&I u l-impriżi b'kapitali żgħar jew medji b'ammonti ta' self li jaqbżu l-EUR 150 000, u b'hekk tikkumplimenta l-finanzjament lill-SMEs mill-Faċilità ta' Garanzija tas-Self taħt il-COSME. It-taqsima għall-SMEs tal-Faċilità ta' Dejn għandha tkopri wkoll self ta' inqas minn EUR 150 000 għal SMEs xprunati mir-R&I u l-impriżi b'kapitali żgħar jew medji.

L-ingranaġġ tal-Faċilità ta' Dejn – iddefinit bħala l-finanzjament totali (jiġifieri l-finanzjament tal-Unjoni flimkien mal-kontribuzzjoni minn istituzzjonijiet finanzjarji oħra) diviż bil-kontribuzzjoni finanzjarja tal-Unjoni – huwa mistenni li jvarja minn medja ta' 1,5 sa 6,5, skont it-tip ta’ operazzjonijiet involuti (livell ta’ riskju, benefiċjarji mmirati, u l-faċilità partikolari tal-instrument finanzjarju tad-dejn ikkonċernat). L-effett multiplikatur – iddefinit bħala t-total tal-investimenti mwettqa minn benefiċjarji appoġġati diviż bil-kontribuzzjoni finanzjarja tal-UE – huwa mistenni li jkun 5 sa 20, mill-ġdid skont it-tip ta' operazzjonijiet involuti.

2.2.   Faċilità ta' Ekwità

Il-Faċilità ta' Ekwità se tiffoka fuq fondi ta' kapital ta' riskju ta' stadju bikri u fondi tal-fondi pubbliċi u privati li jipprovdu kapital ta' riskju u/jew kapital mezzanin lil impriżi individwali. Dawn l-impriżi jistgħu jfittxu, b'żieda ma' dan, finanzjament ta' dejn minn intermedjarji finanzjarji li jimplimentaw il-Faċilità ta' Dejn. Barra minn hekk, il-Faċilità ta' Ekwità se tesplora wkoll possibbiltajiet li jappoġġaw "business angels" u għejun oħra potenzjali ta' finanzjament ta' ekwità. Dan jista' jinkludi wkoll appoġġ fl-istadju tat-tielet fażi tal-Istrument tal-SME soġġett għal-livell ta' domanda, kif ukoll għat-trasferiment tat-teknoloġija (inkluż it-trasferiment ta' riżultati tar-riċerka u invenzjonijiet li joriginaw mill-isfera tar-riċerka pubblika għas-settur produttiv, pereżempju permezz tal-prova tal-kunċett).

Il-Faċilità ta' Ekwità ser ikollha wkoll il-possibbiltà li tagħmel investimenti fl-istadju ta' espansjoni u tkabbir flimkien mal-Faċilità ta' Ekwità għat-Tkabbir (EFG) taħt il-COSME (dan jinkludi investimenti fil-fondi ta' fondi b'bażi wiesgħa ta' investituri u jinkludi investituri istituzzjonali u strateġiċi privati kif ukoll istituzzjonijiet finanzjarji pubbliċi u semipubbliċi nazzjonali). Fil-każ ta' dan tal-aħħar, l-investiment mill-Faċilità ta' Ekwità ta' Orizzont 2020 m'għandux jissupera l-20 % tal-investiment totali tal-Unjoni għajr f'każijiet ta' fondi ta' ħafna stadji, fejn il-finanzjament mill-EFG u l-Faċilità ta' Ekwità ta' Orizzont 2020 ser jiġi pprovdut fuq bażi pro rata, abbażi tal-politika ta' investiment tal-fondi. Bħall-EFG, il-Faċilità ta' Ekwità għandha tevita l-kapital ta' akkwiżizzjoni jew sostituzzjoni intenzjonat għall-iżmantellar ta' impriża akkwistata. Il-Kummissjoni tista' tiddeċiedi li temenda l-limitu ta' 20 % fid-dawl ta' kundizzjonijiet tas-suq li qed jinbidlu.

L-Istrument Finanzjarju ta' Ekwità tal-Unjoni għar-R&I u t-Tkabbir tal-SMEs imsemmi fl-ewwel paragrafu tat-Taqsima 2 għandu jkun ta' daqs u skala adatti biex jirfed kumpanniji innovattivi mill-ewwel stadju nett sat-tkabbir u l-espansjoni, b'approċċ integrat.

Il-parametri ta' investiment se jkunu stabbiliti b'tali mod li jistgħu jinkisbu l-objettivi speċifiċi tal-politika, inkluż l-identifikazzjoni ta' gruppi partikolari ta’ benefiċjarji potenzjali, filwaqt li jiġi ppreservat l-approċċ ta’ dan l-istrument orjentat lejn is-suq u mmexxi mid-domanda.

Il-Faċilità ta' Ekwità tista’ tkun appoġġata minn kontribuzzjonijiet baġitarji minn:

(a)

partijiet oħra tal-Orizzont 2020;

(b)

oqfsa, programmi u intestaturi tal-baġit oħra fil-baġit ġenerali tal-Unjoni;

(c)

Stati Membri u reġjuni partikolari; u

(d)

entitajiet jew inizjattivi speċifiċi.

L-ingranaġġ tal-Faċilità ta' Ekwità – iddefinit bħala l-finanzjament totali (jiġifieri l-finanzjament tal-Unjoni flimkien mal-kontribuzzjoni minn istituzzjonijiet finanzjarji oħra) diviż bil-kontribuzzjoni finanzjarja tal-Unjoni – mistenni li jkun ta' madwar 6, skont l-ispeċifiċitajiet tas-suq, b’effett multiplikatur previst – iddefinit bħala t-total tal-investimenti mwettqa minn benefiċjarji appoġġati diviż bil-kontribuzzjoni finanzjarja tal-Unjoni – li huwa medja ta' 18.

2.3.   Aspetti speċifiċi ta' implimentazzjoni

L-implimentazzjoni taż-żewġ faċilitajiet se tkun iddelegata lill-Grupp tal-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI u l-Fond Ewropew tal-Investiment (FEI)) u/jew lil istituzzjonijiet finanzjarji oħra li jistgħu jiġu fdati bl-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji f'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012. Fid-disinn u l-implimentazzjoni tagħhom se jkunu allinjati mad-dispożizzjonijiet ġenerali għal strumenti finanzjarji stabbiliti f'dak ir-Regolament u ma' rekwiżiti operattivi aktar speċifiċi li għandhom jingħataw fi gwida tal-Kummissjoni. L-użu ta' strumenti finanzjarji għandu jkollu valur miżjud Ewropew ċar u għandu jipprovdi ingranaġġ u jiffunzjona b'mod li jikkomplimenta strumenti nazzjonali.

L-intermedjarji finanzjarji, magħżulin minn entitajiet fdati għall-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji skont l-Artikolu 139(4) tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 abbażi ta’ proċeduri miftuħa, trasparenti, proporzjonati u non-diskriminatorji, jistgħu jinkludu istituzzjonijiet finanzjarji privati kif ukoll istituzzjonijiet finanzjarji governattivi u semigovernattivi, banek pubbliċi nazzjonali u reġjonali kif ukoll banek tal-investiment nazzjonali u reġjonali.

L-elementi tagħhom jistgħu jiġu kombinati, biż-żieda possibbli ta’ għotjiet (inklużi somom f’daqqa), fi skema integrata waħda jew iktar li jappoġġaw kategoriji partikolari ta’ benefiċjarju jew proġetti bi skop speċjali, bħall-SMEs u impriżi b'kapitali medji b'potenzjal ta' tkabbir, jew dimostrazzjoni fuq skala kbira ta' teknoloġiji innovattivi.

L-implimentazzjoni tagħhom se tkun appoġġata minn ġabra ta’ miżuri li jakkumpanjawhom. Dawn jistgħu jinkludu assistenza teknika għall-intermedjarji finanzjarji involuti fil-valutazzjoni tal-eliġibbiltà ta’ applikazzjonijiet għal self jew il-valur ta’ assi ta’ għarfien; skemi ta’ prontezza għall-investiment li jkopru l-inkubazzjoni, l-ikkowċjar u l-iggwidar tal-SMEs u t-trawwim tal-interazzjoni tagħhom mal-investituri potenzjali; miżuri li jżidu l-kuxjenza ta' kumpaniji ta' kapital ta' riskju u ta' business angels dwar il-potenzjal ta' tkabbir tal-SMEs innovattivi involuti fi programmi ta' finanzjament tal-Unjoni; skemi li jattiraw investituri privati biex jappoġġaw it-tkabbir ta SMEs innovattivi u impriżi b'kapital medju; azzjonijiet li jtejbu l-finanzjament ta' dejn u ekwità transkonfinali u f'diversi pajjiżi; skemi għall-inkoraġġiment ta' fondazzjonijiet filantropiċi u individwi biex jappoġġaw ir-riċerka u l-innovazzjoni; u skemi biex jitrawwmu r-riskji korporattivi u jinkoraġġixxu l-attivitajiet ta' uffiċċji ta' familji u business angels.

Korpi bħall-awtoritajiet reġjonali, l-assoċjazzjonijiet tal-SMEs, il-kmamar tal-kummerċ u l-intermedjarji finanzjarji rilevanti jistgħu jiġu kkonsultati, kif xieraq, fir-rigward tal-preparazzjoni u l-implimentazzjoni ta' dawn l-attivitajiet.

Il-kumplimentarjetà ser tiġi żgurata bil-faċilitajiet tal-COSME.

3.   INNOVAZZJONI FL-SMES

3.1.   L-integrazzjoni tal-appoġġ għall-SMEs speċjalment permezz ta' strument dedikat

L-SMEs se jkunu appoġġati tul l-Orizzont 2020. Għal dan il-għan, għandhom jiġu stabbiliti kondizzjonijiet aħjar għall-SMEs biex dawn jipparteċipaw fl-Orizzont 2020. Barra minn hekk, strument iddedikat għall-SMEs huwa mmirat għat-tipi kollha ta’ SMEs innovattivi li juru ambizzjoni qawwija li jiżviluppaw, jikbru u jinternazzjonalizzaw ruħhom. Dan se jiġi pprovdut għat-tipi kollha ta’ innovazzjoni, inkluż innovazzjonijiet mhux teknoloġiċi, soċjali, u ta’ servizz, ladarba kull attività għandha valur-miżjud Ewropew ċar. L-objettiv huwa li dan jgħin biex jimtela l-vojt fil-finanzjament għar-riċerka u l-innovazzjoni ta’ stadju bikri b’riskju għoli, jistimula l-innovazzjonijiet rivoluzzjonarji u jżid il-kummerċjalizzazzjoni fis-settur privat tar-riżultati tar-riċerka.

L-objettivi speċifiċi kollha tal-prijorità "Sfidi tas-soċjetà" u l-objettiv speċifiku "Tmexxija f'teknoloġiji abilitanti u industrijali" għandhom kollha japplikaw l-istrument iddedikat għall-SMEs u jallokaw ammont adatt lilu, biex tintlaħaq il-mira minima ta' 20 % tal-baġits kombinati totali għall-objettivi speċifiċi kollha tal-prijorità "Sfidi tas-soċjetà" u l-objettiv speċifiku "Tmexxija f'teknoloġiji abilitanti u industrijali" iddedikat għall-SMEs.

Huma biss l-SMEs li se jitħallew japplikaw għal finanzjament u appoġġ. Huma jistgħu jifformaw kollaborazzjonijiet skont il-ħtiġijiet tagħhom, inkluż għas-sottokuntrattar tax-xogħol ta’ riċerka u żvilupp. Il-proġetti għandhom ikunu ta’ interess u benefiċċju potenzjali ċar għall-SMEs u jkollhom dimensjoni Ewropea ċara.

L-istrument tal-SMEs se jkopri l-oqsma kollha ta’ xjenza, teknoloġija u innovazzjoni f’approċċ minn isfel 'il fuq fi ħdan sfida tas-soċjetà jew teknoloġija abilitanti partikolari sabiex jitħalla spazju biżżejjed għal finanzjament ta' kull tip ta' idea promettenti, b'mod partikolari proġetti trasversali u interdixxiplinari.

L-istrument tal-SMEs ser jopera taħt sistema ta' ġestjoni ċentralizzata unika, sistema amministrattiva sempliċi u punt ta' dħul uniku. Hu għandu jiġi implimentat primarjament b'mod minn isfel għal fuq permezz ta' sejħa kontinwament miftuħa.

L-istrument tal-SMEs se jipprovdi appoġġ simplifikat u fi stadji. It-tliet fażijiet tiegħu se jkopru ċ-ċiklu kollu tal-innovazzjoni. It-tranżizzjoni minn fażi waħda għal li jmiss se tkun kontinwa dment li jkun intwera waqt fażi preċedenti li hu opportun li l-proġett tal-SME jibqa' jiġi ffinanzjat. M'hemm l-ebda obbligu għall-applikanti biex b'mod sekwenzjali jkopru t-tliet fażijiet kollha. Fl-istess ħin kull fażi għandha tkun miftuħa għall-SMEs kollha:

Fażi 1: Valutazzjoni tal-kunċett u fattibilità:

L-SMEs jirċievu finanzjament sabiex jesploraw il-fattibilità xjentifika jew teknika u l-potenzjal kummerċjali ta’ idea ġdida (prova tal-kunċett) sabiex jiżviluppaw proġett innovattiv. Riżultat pożittiv ta’ din il-valutazzjoni, li fiha r-rabta bejn il-proġett-suġġett u l-ħtiġijiet tal-utenti/xerrejja potenzjali hija kwistjoni importanti, ser jippermetti finanzjament taħt il-fażi(jiet) segwenti.

Fażi 2: Riċerka u żvilupp, dimostrazzjoni, replikar fis-suq:

B'attenzjoni partikolari mogħtija lill-innovazzjoni tal-kunċett tal-irċevuti, ir-riċerka u żvilupp ikunu appoġġati b'attenzjoni partikolari fuq attivitajiet ta’ dimostrazzjoni (ittestjar, prototip, studji ta’ skalar ’il fuq, disinn, pilotaġġ ta’ proċessi, prodotti u servizzi innovattivi, validazzjoni, verifika tal-prestazzjoni, eċċ) u replikar fis-suq li jinkoraġġixxi l-involviment tal-utenti finali jew ta' klijenti potenzjali. L-Irċevuti ta' Innovazzjoni ser jippromwovu l-parteċipazzjoni ta' intraprendituri żgħażagħ.

Fażi 3: Kummerċjalizzazzjoni:

Din il-fażi ma tipprovdix finanzjament dirett għajr attivitajiet ta’appoġġ, iżda timmira għall-iffaċilitar tal-aċċess għal kapital privat u ambjenti miftuħa għall-innovazzjoni. Huma previsti rabtiet mal-istrumenti finanzjarji (ara t-taqsima 2 ‚Aċċess għal Finanzjament ta' Riskju’ ta’ Parti II), pereżempju billi tingħata prijorità lil SMEs li lestew b'suċċess il-fażi 1 u/jew 2 fi ħdan il-volum separat ta’ riżorsi finanzjarji. L-SMEs jibbenefikaw ukoll minn miżuri ta’ appoġġ bħal netwerking, taħriġ, ikkowċjar u pariri. Barra minn hekk, din il-fażi tista’ torbot ma' miżuri li jippromwovu l-akkwist prekummerċjali u l-akkwist ta’ soluzzjonijiet innovattivi.

Il-promozzjoni, implimentazzjoni u monitoraġġ uniformi tal-istrument tal-SME tul l-Orizzont 2020 se jiżguraw aċċess faċli għall-SMEs. B'dipendenza fuq netwerks eżistenti ta’appoġġ għall-SMEs, bħan-Netwerk Ewropew tal-Impriżi u fornituri oħra ta’ servizzi għall-innovazzjoni, għandha tiġi stabbilita skema ta' konsulenza għall-SMEs benefiċjarji sabiex jitħaffef l-impatt mill-appoġġ ipprovdut. Barra minn hekk, se jiġu esplorati rabtiet mal-intermedjarji nazzjonali u/jew reġjonali rilevanti biex jiżguraw implimentazzjoni effiċjenti tal-iskema ta' konsulenza.

Se jiġi ffurmat korp iddedikat ta’ partijiet interessanti u esperti fir-riċerka u l-innovazzjoni tal-SMEs bil-ħsieb li jippromwovi u jakkumpanja l-miżuri speċifiċi għall-SMEs tal-Orizzont 2020.

3.2.   Appoġġ speċifiku

3.2.1.   Appoġġ lil SMEs ta’ riċerka intensiva

Azzjoni speċifika se tippromwovi l-innovazzjoni transnazzjonali orjentata lejn is-suq tal-SMEs li jwettqu riċerka u żvilupp. Hija timmira għall-SMEs ta’ riċerka intensiva fi kwalunkwe settur li wkoll jeħtieġ juri l-ħila tiegħu li jisfrutta kummerċjalment ir-riżultati tal-proġetti.

L-azzjoni se tkopri l-qasam kollu tax-xjenza u t-teknoloġija b’approċċ minn isfel 'il fuq sabiex tissodisfa l-ħtiġijiet tal-SMEs li jwettqu riċerka u żvilupp.

L-azzjoni tiġi implimentata minn inizjattiva skont l-Artikolu 185 TFUE msejsa fuq il-Programm Eurostars u l-orjentazzjoni mill-ġdid tiegħu għal-linji ddikjarati fl-evalwazzjoni interim tagħha.

3.2.2.   Tisħiħ tal-kapaċità ta’ innovazzjoni tal-SMEs

Se jkunu appoġġati l-attivitajiet transnazzjonali li jassistu l-implimentazzjoni u l-ikkumplimentar tal-miżuri speċifiċi għall-SMEs tul l-Orizzont 2020, b'mod partikolari biex tissaħħaħ il-kapaċità innovattiva tal-SMEs. L-attivitajiet jistgħu jinkludu sensibilizzazzjoni, tagħrif u disseminazzjoni, attivitajiet ta' taħriġ u mobbiltà, netwerking u skambju tal-aħjar prattiki, żvilupp ta' mekkaniżmi u servizzi ta’ appoġġ għal innovazzjoni ta' kwalità għolja b'valur miżjud qawwi mill-Unjoni għall-SMEs (eż. ġestjoni tal-proprjetà intellettwali u l-innovazzjoni, trasferiment tal-għarfien, użu innovattiv tal-ICT u ħiliet elettroniċi fl-SMEs), kif ukoll assistenza lill-SMEs biex ikollhom kuntatt ma' sħab ta’ riċerka u innovazzjoni madwar l-Unjoni, li jippermettilhom jiġbdu lejhom it-teknoloġija u jiżviluppaw il-kapaċità innovattiva tagħhom. Organizzazzjonijiet intermedjarji li jirrappreżentaw gruppi ta' SMEs innovattivi għandhom jiġu mistiedna jmexxu attivitajiet transreġjonali u transettorjali ta' innovazzjoni ma' SMEs li għandhom kompetenzi reċiprokament rinforzanti, sabiex jiżviluppaw ktajjen ta' valur industrijali ġodda.

Dawn l-attivitajiet għandhom ikunu kkoordinati ma' miżuri nazzjonali simili meta jkun il-każ. Hi prevista kooperazzjoni mill-qrib man-Netwerk ta' Punti ta' Kuntatt Nazzjonali. Se jitfittxu sinerġiji mal-politika ta’ koeżjoni tal-Unjoni fil-kuntest tal-istrateġiji nazzjonali u reġjonali ta’ innovazzjoni għall-ispeċjalizzazzjoni intelliġenti.

Hi prevista rabta rinfurzata man-Netwerk Ewropew tal-Impriżi (taħt il-COSME) li tiżgura l-koordinazzjoni tiegħu mal-Punti ta' Kuntatt Nazzjonali. L-appoġġ jista’ jvarja minn servizzi mtejba ta' informazzjoni u pariri permezz ta' attivitajiet ta’ gwida, ikkowċjar u tiftix ta' sħab għal SMEs li jixtiequ jiżviluppaw proġetti ta’ innovazzjoni transkonfinali, sal-forniment ta' servizzi ta' appoġġ għall-innovazzjoni. Dan jikkonsolida l-approċċ ta’ ‘one stop shop’ tan-Netwerk Ewropew tal-Impriżi għall-appoġġ tal-SMEs, flimkien ma’ preżenza qawwija reġjonali u lokali tan-netwerk.

3.2.3.   Appoġġ għall-innovazzjoni xprunata mis-suq

Dawn l-attivitajiet ser jagħtu appoġġ għall-innovazzjoni transnazzjonali mmexxija mis-suq bil-għan li tiżdied il-kapaċità innovattiva tal-SMEs billi jitjiebu l-kundizzjonijiet ta' qafas għall-innovazzjoni kif ukoll billi jiġu indirizzati l-ostakli speċifiċi li jimpedixxu t-tkabbir tal-SMEs innovattivi b’potenzjal għal tkabbir rapidu. Se jingħata wkoll appoġġ speċjalizzat għall-innovazzjoni (eż. għal sfruttar tal-proprjetà intellettwali, netwerks ta' akkwirenti, appoġġ lil uffiċċji għat-trasferiment tat-teknoloġija, u disinn strateġiku) u għal reviżjonijiet tal-politiki pubbliċi marbuta mal-innovazzjoni.

PARTI III

SFIDI TAS-SOĊJETÀ

1.   SAĦĦA, BIDLA DEMOGRAFIKA U BENESSERI

Il-promozzjoni effettiva tas-saħħa, appoġġata minn bażi ta' evidenza robusta, tipprevjeni l-mard, tikkontribwixxi għall-benesseri u hija kosteffettiva. Il-promozzjoni tas-saħħa, it-tixjiħ attiv, il-benesseri u l-prevenzjoni tal-mard jiddependu wkoll minn fehim tad-determinanti tas-saħħa, minn għodod preventivi effettivi, bħat-tilqim, minn sorveljanza u tħejjija effettivi fir-rigward tas-saħħa u l-mard, u minn programmi effettivi ta' screening.

L-isforzi b'suċċess għall-prevenzjoni, l-iskoperta bikrija, il-ġestjoni, it-trattament u l-kura ta' mard, diżabilità, il-fraġilità u funzjonalità mnaqqsa huma sostnuti mill-fehim fundamentali tal-kawżi, il-proċessi u l-impatti tagħhom, kif ukoll minn fatturi sottostanti għas-saħħa u l-benesseri. Fehim imtejjeb tas-saħħa u l-mard ser jirrikjedi rabta mill-qrib bejn riċerka fundamentali, klinika, epidemjoloġika u soċjoekonomika. It-tqassim effettiv tad-data u r-rabta ta' din id-data mal-istudji ta' koorti ta' skala kbira tad-dinja reali huma wkoll essenzjali, kif inhi t-traduzzjoni tar-riżultati tar-riċerka fil-klinika, b'mod partikolari permezz tat-twettiq ta' provi kliniċi.

Hija sfida tas-soċjetà li taġġusta għal domandi ulterjuri fis-setturi tas-saħħa u l-kura minħabba l-popolazzjoni li qed tixjieħ. Biex is-saħħa u l-kura jinżammu effettivi għall-etajiet kollha, meħtieġa sforzi biex jittejjeb u jitħaffef it-teħid ta' deċiżjonijiet fil-forniment ta' prevenzjoni u trattament, biex tiġi identifikata u appoġġata d-disseminazzjoni tal-aħjar prattika fis-settur tas-saħħa u tal-kura tas-saħħa, biex tiżdied is-sensibilizzazzjoni u biex tiġi appoġġata l-kura integrata. Fehim aħjar tal-proċessi tat-tixjiħ u l-prevenzjoni ta' mard relatat mal-età huma l-bażi biex iċ-ċittadini Ewropej jibqgħu b'saħħithom u attivi tul ħajjithom kollha. Daqstant importanti hija l-adozzjoni wiesgħa ta' innovazzjonijiet teknoloġiċi, organizzattivi u soċjali lil persuni akbar fl-età, persuni b'mard kroniku kif ukoll persuni b'diżabbiltà li tagħtihom is-setgħa jibqgħu attivi u indipendenti. Jekk dan isir, huwa għandu jikkontribwixxi biex iżid il-benesseri fiżiku, soċjali u mentali tagħhom u jtawwal il-perijodu tagħhom.

Dan l-objettiv speċifiku għandu jindirizza fl-attivitajiet rilevanti l-kundizzjonijiet u l-mard kroniċi inkluż imma mhux limitat għal: mard kardjovaskulari, kanċer, mard metaboliku u fatturi ta' riskju inklużi dijabete, uġigħ kroniku, is-saħħa newroloġika, newrodeġenerattiva u mentali u diżordnijiet relatati mal-użu ta' sustanza, mard rari, il-piż żejjed u l-obesità, mard awtoimmuni, diżordnijiet rewmatiċi u muskuloskeletali u diversi mard li jaffettwa organi differenti kif ukoll kondizzjonijiet akuti u diversi limitazzjonijiet funzjonali. Bl-istess mod għandhom jiġu indirizzati l-mard infettiv li jinkludi iżda mhux limitat għall-HIV/AIDS, it-tuberkulożi u l-malarja, mard li ġie traskurat u mard relatat mal-faqar u mard li jinġarr mill-annimali, epidemiji emerġenti, mard li jittieħed li qed jerġa' jitfaċċa (inkluż mard relatat mal-ilma) kif ukoll it-theddida taż-żieda tar-resistenza kontra l-mikrobi u mard okkupazzjonali u diżordnijiet relatati max-xogħol.

Għandha tiġi żviluppata mediċina personalizzata biex tkun adatta għal approċċi preventivi u terapewtiċi skont il-ħtiġijiet tal-pazjent, u għandha tkun sostnuta mill-identifikazzjoni bikrija tal-mard.

Dawn l-attivitajiet kollha ser jitwettqu b'tali mod li jipprovdu appoġġ tul iċ-ċiklu tar-riċerka u l-innovazzjoni, waqt li jsaħħu l-kompetittività ta' industriji bbażati fl-Ewropa u l-iżvilupp ta' opportunitajiet ġodda tas-suq. Ser jingħata appoġġ għal approċċi translazzjonali li jintegraw diversi passi tal-proċess ta' innovazzjoni fl-industrija tal-kura tas-saħħa.

L-attivitajiet speċifiċi huma deskritti hawn taħt.

1.1.   Fehim tas-saħħa, il-benesseri u l-mard

1.1.1.   Fehim tad- determinanti tas-saħħa, it-titjib tal-promozzjoni tas-saħħa u l-prevenzjoni tal-mard

Fehim aħjar tad-determinanti tas-saħħa huwa meħtieġ sabiex tiġi provduta evidenza għall-promozzjoni effettiva tas-saħħa u l-prevenzjoni tal-mard, u għandu jippermetti wkoll l-iżvilupp ta' indikaturi komprensivi tas-saħħa u l-benesseri fl-Unjoni abbażi ta' sorsi ta' data eżistenti u sistemi ta' indikaturi. Ser jiġu studjati fatturi ambjentali, tal-imġiba (inkluż l-istil ta' ħajja), psikoloġiċi, organizzazzjonali, kulturali, soċjoekonomiċi, bijoloġiċi u ġenetiċi, fis-sensi l-aktar wiesa' tagħhom. L-approċċi ser jinkludu studju fit-tul tal-koorti u tar-rabta tagħhom mad-data miġbura mir-riċerka "-omika", il-bijomediċina tas-sistemi inklużi applikazzjonijiet rilevanti tal-bijoloġija tas-sistemi u metodi oħrajn.

B'mod partikolari, il-fehim aħjar tal-ambjent bħala determinant tas-saħħa ser jirrikjedi approċċ interdixxiplinari li jintegra fost oħrajn, l-approċċi bijoloġiċi molekulari, epidemjoloġiċi u tossikoloġiċi u d-data rilevanti għall-bniedem li tirriżulta għall-istudju tal-modi ta' azzjoni ta' diversi kimiċi, ta' esponiment ikkombinat għal inkwinanti u ta' fatturi oħra li jagħmlu pressjoni fuq l-ambjent u l-klima, għat-twettiq ta' ittestjar tossikoloġiku integrat u għat-tfittxija ta' alternattivi għall-ittestjar fuq l-annimali. Approċċi innovattivi għall-valutazzjoni tal-esponiment huma meħtieġa bl-użu ta' bijomarkaturi tal-ġenerazzjoni ġdida bbażata fuq l-'omika' u l-epiġenetika, bijomonitoraġġ uman, valutazzjonijiet tal-esponiment personali u mmudellar għall-fehim ta' esponimenti kkombinati, kumulattivi u emerġenti, li jintegraw fatturi soċjoekonomiċi, kulturali, okkupazzjonali, psikoloġiċi u ta' imġiba. Rabtiet imtejba mad-data ambjentali bl-użu tas-sistemi ta' informazzjoni avvanzati ser jiġu appoġġati.

B'dan il-mod, il-politiki u l-programmi eżistenti u ppjanati jkunu jistgħu jiġu vvalutati u jkun jista' jiġi pprovdut appoġġ għall-politika. Bl-istess mod, jistgħu jiġu żviluppati interventi ta' imġiba mtejba, programmi ta' prevenzjoni u edukattivi, inklużi dawk li jappartjenu għal-litteriżmu tas-saħħa fin-nutrizzjoni, l-attività fiżika, it-tilqim u interventi tal-kura primarja oħrajn.

1.1.2.   Fehim tal-mard

Meħtieġ fehim imtejjeb tas-saħħa u l-mard, matul iċ-ċiklu kollu tal-ħajja tal-bniedem, sabiex ikunu jistgħu jiġu żviluppati miżuri ġodda u aħjar ta' prevenzjoni, dijanjosi, trattament u miżuri ta' riabilitazzjoni. Ir-riċerka interdixxiplinari, bażika u ta' traduzzjoni dwar il-patofiżjoloġija tal-mard hija essenzjali sabiex jitjieb il-fehim tal-aspetti kollha tal-proċessi tal-mard, inkluża r-riklassifikazzjoni tal-varjazzjoni normali u mard ibbażat fuq data molekulari, u sabiex tivvalida u tuża r-riżultati tar-riċerka f'applikazzjonijiet kliniċi.

Ir-riċerka sottostanti ser tinkludi u tinkoraġġixxi l-iżvilupp u l-użu ta' għodod u approċċi ġodda għall-ġenerazzjoni ta' data bijomedika u ser tinkludi l-bijoimmaġni, l"-omika", approċċi mediċinali ta' fluss għoli u abbażi tas-sistemi. Dawn l-attivitajiet ser jirrikjedu rabta mill-qrib bejn ir-riċerka fundamentali u klinika u l-istudji ta' koorti fit-tul (u l-isferi ta' riċerka korrispondenti) kif deskritt hawn fuq. Rabtiet mill-qrib mal-infrastrutturi ta' riċerka u dawk mediċinali (bażijiet ta' data, bijobanek, eċċ) ser ikunu wkoll meħtieġa għall-istandardizzazzjoni, il-ħżin, it-tqassim u l-aċċess għad-data, li huma kollha essenzjali biex tiġi massimizzata l-utilità tad-data u biex jiġu stimulati aktar modi innovattivi u effettivi ta' analizzar u kkombinar ta' settijiet ta' data.

1.1.3.   Titjib tas-sorveljanza u t-tħejjija

Popolazzjonijiet ta' bnedmin huma mhedda minn infezzjonijiet ġodda u emerġenti, inkluż ta' oriġini żoonotika, kif ukoll minn dawk li jirriżultaw minn resistenza għad-droga għal patoġeni eżistenti u minn konsegwenzi oħra diretti u indiretti tat-tibdil fil-klima u mill-moviment internazzjonali tan-nies. Metodi ġodda jew imtejba għal sorveljanza, dijanjosi, netwerks ta' twissija bikrija, organizzazzjoni tas-servizz tas-saħħa u kampanji ta' tħejjija huma meħtieġa għall-immudellar tal-epidemiji u għal rispons effettiv għall-pandemiji. Jinħtieġu wkoll sforzi sabiex jinżammu u jissaħħu l-kapaċitajiet li jiġġieldu l-mard infettiv li huwa reżistenti għad-droga.

1.2.   Prevenzjoni ta' mard

1.2.1.   Żvilupp ta' programmi ta' prevenzjoni u ta' screening effettivi u titjib tal-valutazzjoni tas-suxxettibbiltà għall-mard

L-iżvilupp ta' programmi ta' prevenzjoni u ta' screening jiddependi mill-identifikazzjoni ta' bijomarkaturi (inkluż dawk funzjonali u tal-imġiba) ta' riskji u ta' tfaċċar ta' mard, u t-tfassil tagħhom għandu jkun informat minn kriterji aċċettati internazzjonalment. L-iskjerament tagħhom jiddependi mill-ittestjar u l-validazzjoni ta' metodi u programmi ta' screening. L-għarfien għandu jiġi ġġenerat u għandhom jiġu żviluppati metodi għall-identifikazzjoni ta' individwi u popolazzjonijiet li huma f'riskju akbar ta' mard klinikament rilevanti. L-identifikazzjoni ta' individwi u popolazzjonijiet f'riskju għoli ta' mard ser twassal għal strateġiji personalizzati, stratifikati u kollettivi biex tiġi żviluppata prevenzjoni għall-mard effettiva u kosteffettiva.

1.2.2.   Titjib tad-dijanjosi u l-pronjosi

Fehim imtejjeb tas-saħħa, il-mard u l-proċessi tal-mard matul iċ-ċiklu kollu tal-ħajja huwa meħtieġ għall-iżvilupp ta' dijanjostika u teranostika ġodda u aktar effettivi. Ser jiġu żviluppati metodi, teknoloġiji u għodod innovattivi u eżistenti bil-għan li jittejbu b'mod sinifikanti r-riżultati tal-mard permezz ta' dijanjosi u pronjosi aktar bikrija u preċiżi u billi jkun possibbli trattament aċċessibbli, aktar adattat għall-pazjent.

1.2.3.   Żvilupp ta' tilqim preventiv u terapewtiku aħjar

Meħtieġa interventi u tilqim preventivi u terapewtiċi aktar effettivi u skemi ta' tilqim ibbażati fuq evidenza għal firxa usa' ta' mard, inkluż mard relatat mal-faqar bħall-HIV/AIDS, it-tuberkulożi, il-malarja u mard infettiv li ġie traskurat kif ukoll għal mard ewlieni ieħor. Dan jiddependi minn fehim aħjar tal-mard u l-proċessi tal-mard u l-epidemiji konsegwenti tagħhom u mit-twettiq ta' provi kliniċi u studji assoċjati.

1.3.   Trattament u ġestjoni tal-mard

1.3.1.   Trattament tal-mard, inkluż l-iżvilupp ta' mediċina riġenerattiva

Meħtieġ li jiġi appoġġat it-titjib ta' teknoloġiji trasversali ta' appoġġ għad-drogi, il-bijoterapiji, it-tilqim u approċċi terapewtiċi oħra, inkluż it-trapjant, il-kirurġija, it-terapija tal-ġene u taċ-ċelloli u l-mediċina nukleari; sabiex jiżdied is-suċċess fil-proċess ta' żvilupp ta' drogi u tilqim (inklużi metodi alternattivi li jissostitwixxu l-ittestjar klassiku tas-sikurezza u l-effettività, eż. l-iżvilupp ta' metodi ġodda); biex jiġu żviluppati approċċi ta' mediċina riġenerattiva, inklużi approċċi bbażati fuq iċ-ċelloli staminali; biex jiġu żviluppati bijofarmaċewtiċi ġodda, inklużi tilqimiet terapewtiċi; biex jiġu żviluppati bijofarmaċewtiċi ġodda, inklużi tilqimiet terapewtiċi; biex jittejbu t-terapiji paljattivi; biex tinżamm u tiġi msaħħa l-kapaċità li niġġieldu l-mard u nwettqu interventi mediċi li jiddependu mid-disponibbilità ta' drogi antimikrobjali effettivi u siguri; u biex jiġu żviluppati approċċi komprensivi li jittrattaw komorbożitajiet fl-etajiet kollha u tiġi evitata l-polifarmaċija. Dan it-titjib għandu jiffaċilita l-iżvilupp ta' trattamenti ġodda, aktar effiċjenti, effettivi, sostenibbli u personalizzati għall-mard u għall-ġestjoni tad-diżabilità u l-fraġilità, inklużi terapiji avvanzati u terapiji ċellolari għat-trattament ta' mard kroniku.

1.3.2.   Trasferiment tal-għarfien għall-prattika klinika u azzjonijiet ta' innovazzjoni li jistgħu jiġu adattati

Il-provi kliniċi huma mezz importanti għat-trasferiment tal-għarfien bijomediku għal applikazzjoni fil-pazjenti, u ser jiġi pprovdut appoġġ għal dawn, kif ukoll għat-titjib tal-prattika tagħhom. L-eżempji jinkludu l-iżvilupp ta' metodoloġiji aħjar li jippermettu li l-provi jiffokaw fuq il-gruppi ta' popolazzjoni rilevanti, inklużi dawk li jbatu minn mard ieħor konkomitanti u/jew li diġà għaddejjin bit-trattament, id-determinazzjoni ta' effettività komparattiva ta' interventi u soluzzjonijiet; u t-tisħiħ tal-użu ta' bażijiet ta' data u rekords elettroniċi tas-saħħa bħala sorsi ta' data għall-provi u t-trasferiment tal-għarfien. Ser jiġi appoġġat l-iżvilupp prekliniku u/jew kliniku ta' mediċini orfni speċifikati. B'mod simili, ser jingħata appoġġ għat-trasferiment ta' tipi oħra ta' interventi bħal dawk relatati mal-għajxien indipendenti fl-ambjenti tad-dinja reali.

1.4.   Tixjiħ attiv u awtoġestjoni tas-saħħa

1.4.1.   Tixjiħ attiv u għajxien indipendenti u assistit

Riċerka u innovazzjoni multidixxiplinari avvanzati u applikati flimkien ma' xjenzi soċjoekonomiċi, ta' imġiba, ġerontoloġiċi, diġitali u oħrajn huma meħtieġa għal soluzzjonijiet aċċessibbli għall-utenti u kosteffettivi għal għajxien ta' kuljum attiv indipendenti u assistit (fid-dar, fuq il-post tax-xogħol, fi spazji pubbliċi, eċċ) għall-popolazzjoni li qed tixjieħ u l-persuni b'diżabilità b'kont meħud tad-differenzi bejn is-sessi. Dan japplika f'varjetà ta' ambjenti u għal teknoloġiji u sistemi u servizzi li jtejbu l-kwalità tal-ħajja u l-funzjonalità tal-bniedem inklużi l-mobbiltà, teknoloġiji ta' assistenza intelliġenti u personalizzata, robotika ta' servizz u soċjali, u ambjenti ta' assistenza. Ser jiġu appoġġati l-piloti ta' riċerka u innovazzjoni biex jivvalutaw l-implimentazzjoni u l-adozzjoni wiesa' tas-soluzzjonijiet. Ser jiġi enfasizzat l-involviment tal-utenti finali, komunitajiet ta' utenti u persuni li jindukraw b'mod formali/informali.

1.4.2.   Sensibilizzazzjoni u għoti ta' setgħa individwali għall-awtoġestjoni tas-saħħa

L-għoti ta' setgħa lill-individwi biex itejbu u jiġġestixxu saħħithom matul ħajjithom ser jirriżulta f'sistemi tas-saħħa u tal-kura tas-saħħa aktar kosteffettivi billi jippermetti l-ġestjoni ta' mard kroniku barra l-istituzzjonijiet u jtejjeb ir-riżultati tas-saħħa. Dan jirrikjedi riċerka dwar fatturi soċjoekonomiċi u valuri kulturali, il-mudelli ta' imġiba, attitudnijiet u aspirazzjonijiet soċjali u kulturali, fir-rigward tat-teknoloġiji tas-saħħa personalizzati, għodod mobbli u/jew portabbli, dijanjostika ġdida, sensuri u tagħmir għal servizzi personalizzati u ta' monitoraġġ inklużi iżda mhux limitati għal għodod ibbażati fuq nanomediċina li jippromwovu stil ta' ħajja b'saħħitha, benesseri, saħħa mentali, kura personali, interazzjoni professjonali mtejba bejn iċ-ċittadin u l-kura tas-saħħa, programmi personalizzati għall-ġestjoni ta' mard u diżabbiltà biex, fost l-oħrajn, tissaħħaħ l-awtonomija tal-pazjenti, kif ukoll appoġġ għall-infrastrutturi tal-għarfien. Ser jiġu żviluppati u ttestjati soluzzjonijiet bl-użu ta' pjattaformi ta' innovazzjoni miftuħa bħal dimostraturi fuq skala kbira għal innovazzjoni soċjali u ta' servizz.

1.5.   Metodi u data

1.5.1.   Titjib ta' informazzjoni dwar is-saħħa u użu aħjar ta' data dwar is-saħħa

L-integrazzjoni ta' infrastrutturi u strutturi u sorsi ta' informazzjoni (inklużi dawk derivati minn studji ta' koorti, protokolli, ġbir tad-data, indikaturi, stħarriġ ta' eżami tas-saħħa, eċċ.) kif ukoll l-istandardizzazzjoni, l-interoperabbiltà, il-ħżin, il-kondiviżjoni ta' data u l-aċċess għaliha, ser jiġu appoġġati sabiex ikun possibbli li tali data tkun sostenibbli fuq perijodu twil u tiġi sfruttata sew. Għandha tingħata attenzjoni lill-ipproċessar tad-data, il-ġestjoni ta' għarfien, l-immudellar, il-viżwalizzazzjoni, is-sigurtà tal-ICT u l-kwistjonijiet relatati mal-privatezza. B'mod partikolari għandu jkun hemm titjib fid-disponibbiltà tal-informazzjoni u d-data dwar riżultati negattivi u effetti negattivi ta' trattament.

1.5.2.   Titjib ta' għodod u metodi xjentifiċi biex jappoġġaw il-ħtiġijiet tat-tfassil ta' politika u dawk regolatorji

Huwa meħtieġ appoġġ għar-riċerka, l-iżvilupp, l-integrazzjoni u l-użu ta' għodod, metodi u statistika xjentifiċi għal valutazzjoni rapida, preċiża u ta' tbassir dwar is-sikurezza, l-effikaċja u l-kwalità ta' interventi u teknoloġiji tas-saħħa, inklużi drogi, bijoloġika, terapiji avvanzati u apparat mediku ġodda. Dan huwa partikolarment rilevanti għal żviluppi ġodda fi sferi li jirrigwardaw il-bijofarmaċewtiċi, it-tilqim, l-antimikrobiċi, it-terapiji ta' ċelloli/tessut u ġene, l-organi u t-trapjant, il-manifatturar speċjalizzat, il-bijobanek, l-apparat mediku ġdid, prodotti ta’ kombinazzjoni, il-proċeduri dijanjostiċi/ta' trattament, l-ittestjar ġenetiku, l-interoperabbiltà u s-saħħa elettronika, inklużi l-aspetti ta' privatezza. B'mod simili, huwa meħtieġ appoġġ għal metodoloġiji mtejba ta' valutazzjoni tar-riskju, oqfsa ta' konformità, approċċi tal-ittestjar u strateġiji relatati mal-ambjent u s-saħħa. Meħtieġ ukoll appoġġ għall-iżvilupp ta' metodi rilevanti biex tiġi assistita l-valutazzjoni ta' aspetti etiċi tal-isferi msemmija hawn fuq.

1.5.3.   Użu tal-mediċina in-silico għat-titjib tal-ġestjoni u t-tbassir tal-mard

Sistemi mediċinali bbażati fuq is-simulazzjoni bil-kompjuter bl-użu ta' data speċifika tal-pazjent u abbażi ta' approċċi mediċinali skont is-sistema u l-immudellar fiżjoloġiku tista' tintuża għat-tbassir tas-suxxettibilità għal mard, evoluzzjoni tal-mard u s-suċċess probabbli ta' trattamenti mediċi. Is-simulazzjoni bbażata fuq mudell tista' tintuża għall-appoġġ ta' provi kliniċi, prevedibbilità tar-rispons għat-trattament, u l-personalizzazzjoni u l-ottimizzazzjoni tat-trattament.

1.6.   Forniment ta' kura tas-saħħa u kura integrata

1.6.1.   Promozzjoni tal-kura integrata

L-appoġġ għall-ġestjoni ta' mard kroniku barra l-istituzzjonijiet, inklużi pazjenti b'diżabbiltà, jiddependi wkoll minn kooperazzjoni mtejba bejn il-fornituri tal-kura tas-saħħa u l-kura soċjali jew informali. L-applikazzjonijiet ta' riċerka u dawk innovattivi ser ikunu appoġġati għat-teħid ta' deċiżjonijiet abbażi ta' informazzjoni distribwita li tindirizza kemm is-saħħa fiżika kif ukoll dik mentali, inklużi aspetti psikosoċjali, u għall-forniment ta' evidenza għall-iskjerament fuq skala kbira u l-isfruttar tas-suq ta' soluzzjonijiet ġodda, inklużi s-servizzi interoperabbli tat-telesaħħa u t-telekura. B'mod partikolari fil-kuntest tat-tibdil demografiku, ser jiġu appoġġati wkoll ir-riċerka u l-innovazzjoni biex tittejjeb l-organizzazzjoni tat-twassil ta' kura fit-tul kif ukoll l-innovazzjoni ta' politika u ġestjoni. L-implimentazzjoni ta' soluzzjonijiet ġodda u integrati tal-kura għandha timmira lejn l-għoti ta' setgħa personali u t-tisħiħ ta' kapaċitajiet eżistenti kif ukoll tikkonċentra fuq il-kumpens ta' nuqqasijiet.

1.6.2.   Ottimizzar tal-effiċjenza u effettività tal-forniment tal-kura tas-saħħa u t-tnaqqis tal-inugwaljanzi permezz ta' teħid ta' deċiżjonijiet u disseminazzjoni tal-aħjar prattiki abbażi ta' evidenza, u teknoloġiji u approċċi innovattivi

Meħtieġ appoġġ għall-iżvilupp ta' approċċ sistemiku għall-valutazzjoni tat-teknoloġija tas-saħħa u ekonomiji tas-saħħa, kif ukoll il-ġbir ta' evidenza u d-disseminazzjoni tal-aħjar prattika u teknoloġiji u approċċi innovattivi fis-settur tas-saħħa u tal-kura tas-saħħa, inklużi l-applikazzjonijiet tal-ICT u tas-saħħa elettronika. Ser tiġi appoġġata l-analiżi komparattiva tar-riforma fis-sistemi tas-saħħa pubblika fl-Ewropa u f'pajjiżi terzi u l-valutazzjonijiet tal-impatt ekonomiku u soċjali tagħhom fuq perijodu medju ta' fit-tul. Ser tiġi appoġġata l-analiżi tal-ħtiġijiet tal-forza tax-xogħol futura f'termini kemm ta' għadd kif ukoll ta' ħiliet meħtieġa fir-rigward ta' mudelli ġodda ta' kura. Ser tiġi appoġġata r-riċerka dwar l-evoluzzjoni ta' inugwaljanzi fis-saħħa, dwar l-interkonnessjonijiet tagħhom ma' inugwaljanzi ekonomiċi u soċjali oħrajn u dwar l-effettività tal-politika bl-għan li jitnaqqsu fl-Ewropa u lil hinn minnha. Fl-aħħarnett, meħtieġ appoġġ għall-valutazzjoni tas-soluzzjonijiet ta' sikurezza tal-pazjent u s-sistemi tal-assigurazzjoni ta' kwalità, inkluż ir-rwol tal-pazjenti.

1.7.   Aspetti speċifiċi ta' implimentazzjoni

L-implimentazzjoni ta' dan l-objettiv speċifiku ser tinkludi appoġġ għat-trasferiment ta' għarfien u teknoloġija u forom oħra ta' disseminazzjoni, għal azzjonijiet pilota u ta' dimostrazzjoni fuq skala kbira, u għal standardizzazzjoni. B'dan il-mod, ser jiġi aċċellerat l-iskjerament ta' prodotti u servizzi fis-suq, u ser jiġu vvalidati soluzzjonijiet adattabbli għall-Ewropa u lil hinn minnha. Azzjonijiet bħal dawn mhux biss ser jappoġġaw il-kompetittività industrijali Ewropea u l-involviment ta' SMEs innovattivi iżda ser jirrikjedu l-involviment attiv tal-partijiet interessati kollha. Ser jissegwew programmi u attivitajiet rilevanti oħra, kemm pubbliċi kif ukoll privati fil-livell tal-Unjoni, u fil-livelli nazzjonali u internazzjonali. B'mod partikolari, ser jiġu mfittxija sinerġiji ma' attivitajiet żviluppati fil-kuntest tal-Programm Saħħa għat-Tkabbir.

Il-Bord Xjentifiku għas-Saħħa ser ikun pjattaforma tal-partijiet interessati mmexxija mix-xjenza li jelabora l-kontribut xjentifiku li jikkonċerna din l-isfida tas-soċjetà. Huwa ser jipprovdi analiżi koerenti ta' riċerka ffukata fuq ix-xjenza u l-ostakoli għall-innovazzjoni u opportunitajiet relatati ma' din l-isfida tas-soċjetà, jikkontribwixxi għad-definizzjoni tal-prijoritajiet tiegħu għar-riċerka u l-innovazzjoni, u jħeġġeġ parteċipazzjoni xjentifika fih mill-Unjoni kollha. Permezz ta' kooperazzjoni attiva mal-partijiet interessati, huwa ser jgħin biex jinbnew kapaċitajiet u biex titrawwem il-kondiviżjoni tal-għarfien u kollaborazzjoni aktar b'saħħitha madwar l-Unjoni f'dan il-qasam.

Jista' jiġi kkunsidrat appoġġ għal Inizjattivi għall-Iprogrammar Konġunt (JPI) rilevanti u sħubijiet pubbliċi-pubbliċi u pubbliċi-privati rilevanti.

Ser jiġu stabbiliti wkoll rabtiet adatti mal-azzjonijiet tas-Sħubijiet Ewropej għall-Innovazzjoni rilevanti u l-aspetti rilevanti tal-aġendi tar-riċerka u l-innovazzjoni ta' Pjattaformi Ewropej għat-Teknoloġija.

2.   SIGURTÀ TAL-IKEL, AGRIKOLTURA U FORESTRIJA SOSTENIBBLI, RIĊERKA TAL-BAĦAR, MARITTIMA U TAL-ILMIJIET INTERNI, U L-BIJOEKONOMIJA

2.1.   Agrikoltura u forestrija sostenibbli

Meħtieġa għarfien, għodod, servizzi u innovazzjonijiet adatti biex jappoġġaw sistemi ta' agrikoltura u forestrija aktar produttivi, li jirrispettaw l-ambjent, jużaw ir-riżorsi b'effiċjenza, huma reżiljenti, jipprovdu biżżejjed ikel, għalf, bijomassa u materja prima oħra filwaqt li jħarsu l-bijodiversità u jipprovdu servizzi tal-ekosistemi u jappoġġaw l-iżvilupp ta' għajxien rurali li jrendi. Ir-riċerka u l-innovazzjoni ser jipprovdu alternattivi għall-integrazzjoni tal-miri agronomiċi u ambjentali fil-produzzjoni sostenibbli, biex b'hekk: jiżdiedu l-produttività u l-effiċjenza tar-riżorsi, inkluż effiċjenza fl-użu tal-ilma, tal-agrikoltura; tiżdied is-sigurtà tal-annimali u l-produzzjoni tal-pjanti; jitnaqqsu l-emissjonijiet tal-gassijiet serra agrikoli; titnaqqas il-produzzjoni tal-iskart; titnaqqas il-lissija ta' nutrijenti u ta' sustanzi kimiċi oħra minn artijiet ikkultivati f'ambjenti terresti u akwatiċi; titnaqqas id-dipendenza mill-importazzjonijiet lejn l-Ewropa ta' proteina derivata minn pjanta internazzjonali; jiżdied il-livell tad-diversità f'sistemi ta' produzzjoni primarji; u jissaħħaħ l-irkupru tad-diversità bijoloġika.

2.1.1.   Żieda fl-effiċjenza tal-produzzjoni u adattament għat-tibdil fil-klima, filwaqt li jiġu żgurati s-sostenibbiltà u r-reżiljenza

L-attivitajiet ser isaħħu l-produttività kif ukoll il-kapaċità ta' adattament ta' pjanti, annimali u sistemi ta' produzzjoni biex ilaħħqu mal-kondizzjonijiet ambjentali/klimatiċi li qed jinbidlu b'rata mgħaġġla u mar-riżorsi naturali dejjem aktar skarsi. L-innovazzjonijiet riżultanti ser jgħinu fiċ-ċaqliq lejn ekonomija b'użu baxx tal-enerġija, emissjonijiet baxxi u livell baxx ta' skart, u għal tnaqqis fid-domanda għar-riżorsi naturali matul il-katina kollha tal-provvista tal-ikel u l-għalf. Minbarra l-kontribuzzjoni għas-sigurtà tal-ikel, ser jinħolqu opportunitajiet ġodda għall-użu tal-bijomassa u prodotti sekondarji mill-agrikoltura għal firxa wiesgħa ta' applikazzjonijiet industrijali mhux tal-ikel.

Ser jiġu mfittxa approċċi multidixxiplinarji li jtejbu l-prestazzjoni tal-pjanti, l-annimali u l-mikroorganiżmi, filwaqt li jiżguraw l-użu effiċjenti tar-riżorsi (ilma, art, ħamrija, nutrijenti, enerġija u oħrajn) u l-integrità ekoloġika taż-żoni rurali. L-enfasi ser titqiegħed fuq is-sistemi ta' produzzjoni u prattiki agronomiċi integrati u differenti, inkluż l-użu ta' teknoloġiji ta' preċiżjoni u approċċi ta' intensifikazzjoni ekoloġika sabiex tibbenefika kemm l-agrikoltura konvenzjonali kif ukoll dik organika. Ser tiġi promossa wkoll l-ekoloġizzazzjoni urbana, b'forom ġodda ta' agrikoltura, ortikultura u forestrija f'żoni urbani u peri-urbani. Dawn għandhom jiġu kkunsidrati bl-indirizzar ta' rekwiżiti ġodda għal karatteristiċi ta' pjanti, metodi ta' kultivazzjoni, teknoloġiji, kummerċjalizzazzjoni u disinn urban, fir-rigward tas-saħħa u l-benesseri tal-bniedem, l-ambjent u t-tibdil fil-klima. It-titjib ġenetiku tal-pjanti u l-annimali għall-karatteristiċi ta’ adattament, saħħa u produttività ser jesiġi l-approċċi kollha ta’ tgħammir konvenzjonali u modern u l-preservazzjoni u użu aħjar ta’ riżorsi ġenetiċi.

Ser tingħata attenzjoni debita għall-ġestjoni tal-ħamrija biex tiżdied il-produttività tal-prodotti tar-raba' li jinħadem. B'kont meħud tal-objettiv ġenerali tal-iżgurar tal-kwalità għolja u l-produzzjoni sana tal-ikel, ser tiġi promossa s-saħħa tal-annimali u tal-pjanti. L-attivitajiet fil-qasam tas-saħħa tal-pjanti u l-protezzjoni tal-pjanti ser iżidu l-għarfien u jappoġġaw l-iżvilupp ta' strateġiji integrati favur l-ambjent għall-ġestjoni ta' pesti, prodotti u għodod għall-prevenzjoni tal-introduzzjoni ta' patoġeni, għall-kontroll ta' pesti u mard u biex jitnaqqas it-telf ta' rendiment fil-livelli ta' qabel u wara l-ħsad. Fil-qasam tas-saħħa tal-annimali, ser jiġu promossi strateġiji għall-eradikazzjoni jew il-ġestjoni effettiva tal-mard, inkluż iż-żoonosi, u riċerka dwar resistenza antimikrobjali. Il-kontroll integrat tal-mard, tal-parassiti u tal-pesti ser jissaħħaħ, minn fehim aħjar tal-interazzjonijiet ta' aġenti patoġeni, sa sorveljanza, dijanjostika u trattament. L-istudju tal-effetti tal-prattiki fuq il-benesseri tal-annimali ser jgħin sabiex jiġi indirizzat it-tħassib tas-soċjetà. L-oqsma elenkati hawn fuq ser ikunu sostnuti minn aktar riċerka fundamentali biex jiġu indirizzati kwistjonijiet bijoloġiċi rilevanti kif ukoll jiġu appoġġati l-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-politika tal-Unjoni u appoġġati minn valutazzjoni adegwata tal-potenzjal ekonomiku u kummerċjali tagħhom.

2.1.2.   Forniment ta' servizzi tal-ekosistema u beni pubbliċi

L-agrikoltura u l-forestrija huma sistemi uniċi li jqassmu l-prodotti kummerċjali iżda wkoll beni pubbliċi tas-soċjetà usa' (inkluż il-valur kulturali u rikreazzjonali) u servizzi ekoloġiċi importanti bħal bijodiversità funzjonali u fil-post, pollinazzjoni, ħżin u regolazzjoni tal-ilma, pajsaġġ, funzjonalità tal-ħamrija, tnaqqis tal-erożjoni, reżiljenza għall-għargħar u n-nixfa u s-sekwestru tal-karbonju / mitigazzjoni tal-gassijiet serra. L-attivitajiet ta' riċerka ser jikkontribwixxu għal fehim aħjar ta' interazzjonijiet kumplessi bejn is-sistemi ta' produzzjoni primarja u s-servizzi tal-ekosistemi u ser jappoġġaw il-forniment ta' dawn il-beni u servizzi pubbliċi, permezz tat-twassil ta' soluzzjonijiet ta' ġestjoni, għodod li jappoġġaw id-deċiżjonijiet u l-valutazzjoni tal-valur tas-suq u mhux tas-suq tagħhom. Il-kwistjonijiet speċifiċi li għandhom jiġu indirizzati jinkludu l-identifikazzjoni tas-sistemi tal-biedja/foresti rurali u (peri-)urbani u l-mudelli tal-pajsaġġ li x'aktarx jilħqu dawn il-miri. Ċaqliq fil-ġestjoni attiva tas-sistemi agrikoli - inklużi l-użu tat-teknoloġiji u t-tibdil tal-prattiki - ser iżid il-mitigazzjoni tal-gassijiet serra u l-kapaċità ta' adattament tas-settur agrikolu għall-effetti negattivi tat-tibdil fil-klima.

2.1.3.   Għoti ta' setgħa liż-żoni rurali, appoġġ għall-politika u l-innovazzjoni rurali

L-opportunitajiet ta' żvilupp għall-komunitajiet rurali ser jiġu mmobilizzati permezz tat-tisħiħ tal-kapaċità tagħhom għall-produzzjoni primarja u t-twassil ta' servizzi tal-ekosistemi, kif ukoll permezz tal-ftuħ ta' possibilitajiet għall-produzzjoni ta' prodotti ġodda u diversifikati (inkluż ikel, għalf, materjali u enerġija), li jissodisfaw id-domanda dejjem tikber għal sistemi ta' katina qasira ta' forniment b'livell baxx ta' karbonju. Ir-riċerka soċjoekonomika u l-istudji tax-xjenza u s-soċjetà flimkien mal-iżvilupp ta' kunċetti ġodda u innovazzjonijiet istituzzjonali huma meħtieġa sabiex jiżguraw il-koeżjoni ta' żoni rurali u jipprevjenu l-marġinalizzazzjoni ekonomika u soċjali, irawwmu d-diversifikazzjoni tal-attivitajiet ekonomiċi (inkluż is-settur tas-servizzi), jiżguraw ir-relazzjonijiet xierqa bejn iż-żoni rurali u urbani, kif ukoll jiffaċilitaw l-iskambju tal-għarfien, id-dimostrazzjoni, l-innovazzjoni u d-disseminazzjoni u t-trawwim tal-ġestjoni parteċipattiva ta' riżorsi. Minbarra dan, jeħtieġ li wieħed iħares lejn il-modi li bihom il-beni pubbliċi fiż-żoni rurali jistgħu jiġu kkonvertiti f'benefiċċji soċjoekonomiċi lokali/reġjonali. Il-ħtiġijiet tal-innovazzjoni ddefiniti fuq livelli reġjonali u lokali ser ikunu kkumplimentati b'azzjonijiet ta' riċerka trasversali fil-livell internazzjonali, interreġjonali u Ewropew. Billi jiġu pprovduti għodod analitiċi, indikaturi, mudelli integrati u attivitajiet li jħarsu 'l quddiem meħtieġa, il-proġetti ta' riċerka ser jappoġġaw lil dawk li jfasslu l-politika u atturi oħra fl-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-valutazzjoni tal-istrateġiji, politiki u leġislazzjoni rilevanti, mhux biss għaż-żoni rurali iżda għall-bijoekonomija kollha. L-għodod u d-data huma meħtieġa wkoll sabiex jippermettu valutazzjoni tajba ta' kompromessi potenzjali bejn it-tipi diversi ta' użu ta' riżorsi (art, ilma, ħamrija, nutrijenti, enerġija u oħrajn) u prodotti bijoekonomiċi. Ser tiġi indirizzata l-valutazzjoni soċjoekonomika u komparattiva tas-sistemi ta' biedja/foresti u l-prestazzzjoni ta' sostenibbilità tagħhom.

2.1.4.   Forestrija sostenibbli

L-għan huwa li jiġu prodotti b'mod sostenibbli bijoprodotti, ekosistemi, servizzi (inklużi servizzi relatati mal-ilma u mal-mitigazzjoni tal-klima) u bijomassa suffiċjenti, b'kondisderazzjoni debita tal-aspetti ekonomiċi, ekoloġiċi u soċjali tal-forestrija kif ukoll differenzi reġjonali. B'mod ġenerali, l-attivitajiet fis-settur tal-forestrija ser ifittxu li jippromwovu foresti multifunzjonali li jipprovdu diversi benefiċċji ekoloġiċi, ekonomiċi u soċjali. L-attivitajiet ser jiffokaw fuq l-iżvilupp ulterjuri ta' sistemi ta' forestrija sostenibbli li jistgħu jindirizzaw sfidi u domandi soċjetali, inklużi l-ħtiġijiet tas-sidien ta' foresti, bl-istabbiliment ta' approċċi multifunzjonali li jirrikonċiljaw il-ħtieġa li jinkiseb tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv li jieħdu kont tat-tibdil fil-klima. Dawn is-sistemi ta' forestrija sostenibbli huma strumentali fit-tisħiħ tar-reżiljenza tal-foresti u l-protezzjoni tal-bijodiversità u l-ħtieġa li tiġi sodisfatta d-domanda li qed tikber għall-bijomassa. Dan ser jeħtieġ li jkun sostnut minn riċerka dwar is-saħħa tas-siġar u dwar il-protezzjoni u l-irkupru tal-foresti min-nar.

2.2.   Settur agroalimentari sostenibbli u kompetittiv għal dieta sikura u tajba għas-saħħa

Għandhom jiġu indirizzati l-ħtiġijiet tal-konsumatur għal ikel sikur, tajjeb għas-saħħa, ta' kwalità għolja u bi prezz raġonevoli, filwaqt li jitqiesu l-impatti tal-imġiba tal-konsum tal-ikel u tal-produzzjoni tal-ikel u l-għalf fuq is-saħħa tal-bniedem, l-ambjent u l-ekosistema globali. Ser jiġu indirizzati s-sikurezza u s-sigurtà tal-ikel u l-għalf, il-kompetittività tal-industrija agroalimentari u s-sostenibbilità tal-produzzjoni, il-forniment u l-konsum tal-ikel, b'kopertura tal-katina kollha tal-ikel u s-servizzi relatati, kemm jekk konvenzjonali jew organiċi, mill-produzzjoni primarja sal-konsum. Dan l-approċċ se jikkontribwixxi għall-ksib ta’ sikurezza u sigurtà tal-ikel għall-Ewropej kollha u l-eradikazzjoni tal-ġuħ fid-dinja; it-tnaqqis tal-piż tal-mard relatat mal-ikel u dieti u l-obeżità billi tiġi promossa l-qalba lejn dieti tajbin għas-saħħa u sostenibbli, permezz tal-edukazzjoni tal-konsumatur u innovazzjonijiet fl-agrikoltura u fl-industrija tal-agrikoltura u tal-ikel; it-tnaqqis tal-konsum tal-ilma u tal-enerġija fl-ipproċessar tal-ikel, trasport u distribuzzjoni; u t-tnaqqis tal-ikel mormi b'50 % sal-2030; u l-għoti ta' diversità wiesgħa ta' ikel tajjeb għas-saħħa, ġenwin, ta' kwalità għolja u sikur għal kulħadd.

2.2.1.   Għazliet informati tal-konsumatur

Ser jiġu indirizzati l-preferenzi, l-attitudnijiet, il-ħtiġijiet, l-imġiba, l-istil ta’ ħajja u l-edukazzjoni tal-konsumatur kif ukoll il-komponent kulturali tal-kwalità tal-ikel, u ser tissaħħaħ il-komunikazzjoni bejn il-konsumaturi u l-komunità ta’ riċerka tal-katina tal-ikel u l-partijiet interessati tagħha sabiex jitjieb il-fehim pubbliku tal-produzzjoni tal-ikel b'mod ġenerali u sabiex jippermettu għażla informata, konsum sostenibbli u b'saħħtu u l-impatti tagħhom fuq il-produzzjoni, tkabbir inklużiv u kwalità ta’ ħajja, speċjalment ta’ gruppi vulnerabbli. L-innovazzjoni soċjali ser tirrispondi għall-isfidi tas-soċjetà, u l-mudelli u metodoloġiji innovattivi ta' tbassir fix-xjenza tal-konsumatur ser jipprovdu data komparabbli u jħejju t-triq għar-reazzjoni għall-ħtiġijiet tal-politika tal-Unjoni.

2.2.2.   Ikel u dieti tajbin għas-saħħa u sikuri għal kulħadd

Ser jiġu indirizzati l-ħtiġijiet nutrizzjonali, dieta bilanċjata u l-impatt tal-ikel fuq il-funzjonijiet fiżjoloġiċi u għall-prestazzjoni fiżika u mentali kif ukoll ir-rabtiet bejn id-dieta, ix-xejriet demografiċi (bħat-tixjiħ) u mard u disturbi kroniċi. Ser jiġu identifikati soluzzjonijiet u innovazzjonijiet tad-dieta li jwasslu għal titjib fis-saħħa u l-benesseri. Il-kontaminazzjoni, ir-riskji u l-esponiment tal-kimika u dawk mikrobjali fuq l-ikel u l-għalf kif ukoll l-allerġeni ser jiġu analizzati, ivvalutati, immonitorjati, ikkontrollati u ttraċċjati tul il-ktajjen ta' provvista tal-ikel, l-għalf u tal-ilma tax-xorb mill-produzzjoni u l-ħżin sal-ipproċessar, l-ippakkjar, id-distribuzzjoni, il-forniment tal-ikel u l-preparazzjoni fid-dar. L-innovazzjonijiet tas-sikurezza tal-ikel, għodod imtejba għar-riskji u għall-valutazzjoni tal-benefiċċji u r-riskji u għall-komunikazzjoni tar-riskji u standards imtejba dwar is-sikurezza tal-ikel li għandhom jiġu implimentati matul il-katina tal-ikel ser iwasslu għal fiduċja msaħħa tal-konsumatur u protezzjoni fl-Ewropa. Standards mtejba globalment tas-sikurezza tal-ikel ser jgħinu wkoll biex tissaħħaħ il-kompetittività tal-industrija Ewropea tal-ikel.

2.2.3.   Industrija agroalimentari sostenibbli u kompetittiva

Il-ħtiġijiet għall-industrija tal-ikel u l-għalf sabiex ilaħħqu mal-bidla tas-soċjali, ambjentali, klimatika u ekonomika minn livell lokali għal dak globali ser jiġu indirizzati fl-istadji kollha tal-katina ta' produzzjoni tal-ikel u l-għalf, inkluż id-disinn tal-ikel, l-ipproċessar, l-ippakkjar, il-kontroll tal-proċess, it-tnaqqis tal-iskart, il-valorizzazzjoni tal-prodotti sekondarji u l-użu jew rimi sikur tal-prodotti sekondarji tal-annimali. Ser jiġu ġġenerati teknoloġiji u proċessi innovattivi u sostenibbli li jużaw ir-riżorsi b'effiċjenza, kif ukoll prodotti diversifikati, sikuri, tajbin għas-saħħa, bi prezz raġonevoli u ta' kwalità għolja u ser jiġu sostnuti b'evidenza bbażata fuq ix-xjenza. Dan għandu jsaħħaħ il-potenzjal ta' innovazzjoni tal-katina Ewropea tal-provvista tal-ikel, itejjeb il-kompetittività tagħha, joħloq tkabbir ekonomiku u impjiegi u jippermetti lill-industrija Ewropea tal-ikel li tadatta għall-bidliet. Aspetti oħra li għandhom jiġu indirizzati huma t-traċċabiltà, il-loġistika u s-servizzi, il-fatturi soċjoekonomiċi u kulturali, il-benesseri tal-annimali u kwistjonijiet etiċi oħra, ir-reżiljenza tal-katina tal-ikel kontra r-riskji ambjentali u klimatiċi, u l-limitazzjoni tal-impatti negattivi fuq l-attivitajiet tal-katina tal-ikel u ta' dieti li jinbidlu u s-sistemi ta' produzzjoni fuq l-ambjent.

2.3.   Sfruttar tal-potenzjal ta' riżorsi akkwatiċi ħajjin

Waħda mill-karatteristiċi prinċipali tar-riżorsi akkwatiċi ħajjin hija li dawn huma rinnovabbli u l-isfruttar sostenibbli tagħhom jiddependi minn għarfien dettalljat u grad għoli ta' kwalità u produttività tal-ekosistemi akwatiċi. L-għan ġenerali huwa li r-riżorsi akkwatiċi ħajjin jiġu ġestiti sabiex jiġu massimizzati l-benefiċċji/qligħ soċjali u ekonomiċi mill-oċeani, l-ibħra u l-ilmijiet interni tal-Ewropa.

Dan jinkludi l-ħtieġa li tiġi ottimizzata l-kontribuzzjoni sostenibbli tas-sajd u l-akkwakultura għas-sigurtà tal-ikel fil-kuntest tal-ekonomija globali li titnaqqas id-dipendenza qawwija tal-Unjoni fuq l-importazzjonijiet tal-frott tal-baħar (madwar 60 % tat-total tal-konsum ta' frott tal-baħar Ewropew jiddependi mill-importazzjoni u l-Unjoni hija l-akbar importatriċi fid-dinja ta' prodotti tas-sajd), u li tissaħħaħ l-innovazzjoni tal-baħar u marittima permezz tal-bijoteknoloġiji sabiex tingħata spinta lil tkabbir ‚blu’ intelliġenti. Skont l-oqfsa attwali tal-politika, b'mod partikolari l-Politika Marittima Integrata u d-Direttiva Qafas dwar l-Istrateġija Marittima (11), l-attivitajiet ta' riċerka ser isostnu l-approċċ tal-ekosistema għall-ġestjoni u l-isfruttar ta' riżorsi naturali, filwaqt li jippermettu l-użu sostenibbli ta' oġġetti u servizzi marittimi, u l-'iżvilupp ekoloġiku' tas-setturi involuti.

2.3.1.   Żvilupp ta' sajd sostenibbli u li jħares l-ambjent

Il-Politika Komuni tas-Sajd ġdida, id-Direttiva Qafas dwar l-Istrateġija Marittima u l-Istrateġija tal-Unjoni dwar il-Bijodiversità 2020 jesiġu li s-sajd Ewropew ikun aktar sostenibbli, kompetittiv, u li jħares l-ambjent. Iċ-ċaqliq lejn approċċ tal-ekosistema għal ġestjoni tas-sajd ser jesiġi għarfien dettaljat tal-ekosistemi tal-baħar. Ser jiġu żviluppati għarfien, għodod u mudelli ġodda biex jitjiet il-fehim ta' dak li jagħmel l-ekosistemi tal-baħar tajbin għas-saħħa u produttivi u biex jiġi evalwat u mitigat l-impatt tas-sajd fuq l-ekosistemi tal-baħar (inkluż il-baħar fond). Ser jiġu żviluppati strateġiji u teknoloġiji ġodda tal-ħsad li jipprovdu servizzi lis-soċjetà filwaqt li jinżammu ekosistemi tal-baħar b'saħħithom. Ser jitkejlu l-effetti soċjoekonomiċi tal-għażliet ta' ġestjoni. L-effetti u l-adattament għat-tibdiliet ambjentali, inkluż it-tibdil fil-klima, ser jiġu investigati wkoll flimkien ma' għodod ġodda ta' valutazzjoni u ġestjoni sabiex jiġu indirizzati r-riskji u l-inċertezzi. L-attivitajiet ser jappoġġaw ir-riċerka dwar il-bijoloġija, il-ġenetika u d-dinamika tal-popolazzjonijiet tal-ħut, dwar ir-rwol ta' speċi prinċipali fl-ekosistemi, dwar l-attivitajiet tas-sajd u l-monitoraġġ tagħhom, dwar l-imġiba tas-settur tas-sajd u l-adattament għas-swieq ġodda (pereżempju l-ekotikkettar) u fuq l-involviment tal-industrija tas-sajd fit-tfassil ta' deċiżjonijiet. Ser jiġu indirizzati wkoll l-użu kondiviż tal-ispazju marittimu ma' attivitajiet oħra, b'mod partikolari ż-żona kostali, u l-impatt soċjoekonomiku tiegħu.

2.3.2.   Żvilupp ta' akkwakultura Ewropea kompetittiva u li tħares l-ambjent

L-akkwakultura sostenibbli għandha potenzjal kbir għall-iżvilupp ta' prodotti tajbin għas-saħħa, sikuri u kompetittivi mfassla għall-ħtiġijiet u l-preferenzi tal-konsumatur kif ukoll għal servizzi ambjentali (bijorimedjazzjoni, ġestjoni tal-art u l-ilma, eċċ.) u għall-produzzjoni tal-enerġija iżda teħtieġ tiġi sfruttata bis-sħiħ fl-Ewropa. L-għarfien u t-teknoloġiji ser jissaħħu fl-aspetti kollha tad-domestikazzjoni tal-ispeċi stabbiliti u d-diversifikazzjoni għall-ispeċi ġodda filwaqt li jittieħed kont tal-interazzjonijiet bejn l-akkwakultura u l-ekosistemi akkwatiċi sabiex jitnaqqas l-impatt tal-akkwakultura fuq l-ambjent, u l-effetti tat-tibdil fil-klima u ta' kif is-settur jista' jadatta għalihom. B'mod partikolari jeħtieġ li jitkomplew l-isforzi ta' riċerka dwar is-saħħa u l-mard ta' organiżmi akwatiċi mrobbija ġo farm (inklużi għodod u metodi ta' prevenzjoni u mitigazzjoni), dwar kwistjonijiet ta' nutrizzjoni (inkluż l-iżvilupp ta' ingredjenti alternattivi mfasslin apposta u għalf għall-akwakultura), u dwar ir-riproduzzjoni u t-trobbija li huma fost l-ostakoli prinċipali fl-iżvilupp sostenibbli tal-akkwakultura Ewropea. Ser tiġi wkoll promossa l-innovazzjoni għas-sistemi ta' produzzjoni sostenibbli fiż-żona interna, fuq il-kosta u lil hinn mill-kosta. Ser jitqiesu wkoll l-ispeċifiċitajiet tal-ultra-periferija Ewropea. Ser isir enfasi wkoll fuq il-fehim tad-dimensjonijiet soċjali u ekonomiċi tas-settur sabiex tiġi sostnuta l-produzzjoni kosteffiċjenti u effiċjenti fl-użu tal-enerġija li tissodisfa d-domandi tas-suq u tal-konsumatur, filwaqt li jiġu żgurati kompetittività u prospetti attraenti għall-investituri u produtturi.

2.3.3.   Spinta għall-innovazzjoni tal-baħar u marittima permezz tal-bijoteknoloġija

Aktar minn 90 % tal-bijodiversità tal-baħar għadha mhijiex esplorata, u toffri potenzjal enormi għall-iskoperta ta' speċi u applikazzjonijiet ġodda fil-qasam tal-bijoteknoloġiji tal-baħar, li huwa previst li jiġġenera 10 % ta' tkabbir annwali għal dan is-settur. Ser jingħata appoġġ biex jiġi esplorat u sfruttat aktar il-potenzjal kbir offrut mill-bijodiversità tal-baħar u l-bijomassa akkwatika biex jinħolqu proċessi, prodotti u servizzi ġodda, innovattivi u sostenibbli, fuq is-swieq b'applikazzjonijiet potenzjali f'setturi li jinkludu l-industriji kimiċi u tal-materjali, is-sajd u l-akkwakultura, u l-industriji tal-farmaċewtika, il-provvista tal-enerġija u l-kożmetika.

2.4.   Industriji b'bażi bijoloġika sostenibbli u kompetittivi u appoġġ għall-iżvilupp ta' bijoekonomija Ewropea

L-għan ġenerali huwa li tiġi aċċellerata l-konverzjoni tal-industriji Ewropej ibbażati fuq il-fossili għal industriji b'livelli baxxi ta' emissjonijiet ta' karbonju, effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u sostenibbli. Ir-riċerka u l-innovazzjoni ser jipprovdu l-mezzi biex titnaqqas id-dipendenza tal-Unjoni fuq fjuwils fossili u jikkontribwixxu għall-ksib tal-miri tagħha tal-politika tal-enerġija u tat-tibdil fil-klima għall-2020 (10 % tal-fjuwils tat-trasport minn sorsi rinnovabbli u tnaqqis ta' 20 % tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra). L-istimi jikkonkludu li ċaqliq favur materja prima bijoloġika u metodi ta' pproċessar bijoloġiku jistgħu jiffrankaw sal-ekwivalenti ta' 2,5 biljun tunnellata ta' CO2 kull sena sal-2030, b'żieda sostanzjali fis-swieq għal materja prima b'bażi bijoloġika u prodotti ġodda tal-konsumatur. Il-ħsad ta' dawn l-elementi potenzjali jesiġi l-bini ta' bażi ta' għarfien wiesgħa u l-iżvilupp ta' (bijo)teknoloġiji rilevanti, b'iffokar prinċipalment fuq tliet elementi essenzjali: a) trasformazzjoni tal-proċessi attwali bbażati fuq il-fossili fi proċessi bbażati fuq bijoteknoloġija effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u l-enerġija; b) stabbiliment ta' ktajjen ta' provvista affidabbli, sostenibbli u adatti ta' flussi ta' bijomassa, prodotti sekondarji u skart u netwerk wiesa' ta' bijoraffineriji madwar l-Ewropa; u c) appoġġ għall-iżvilupp tas-suq għal prodotti u proċessi b'bażi bijoloġika, b'kont meħud tar-riskji u l-benefiċċji assoċjati. Ser jiġu segwiti sinerġiji mal-objettiv speċifiku "Tmexxija f'Teknoloġiji Abilitanti u Industrijali".

2.4.1.   Trawwim tal-bijoekonomija għall-industriji b'bażi bijoloġika

Il-progress kbir lejn industriji b'livell baxx ta' karbonju, b'użu effiċjenti tar-riżorsi u sostenibbli ser jiġi appoġġat permezz tal-iskoperta u l-isfruttament ta' riżorsi bijoloġiċi terrestri u akwatiċi, filwaqt li jiġu minimizzati l-impatti ħżiena fuq l-ambjent u l-impronta tal-ilma, pereżempju permezz tal-istabbiliment ta' ċirkwiti magħluqa ta' nutrijenti, inkluż bejn żoni urbani u dawk rurali. Għandhom jiġu eżaminati kompromessi potenzjali bejn l-użi differenti tal-bijomassa. L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq il-bijomassa mhux kompetittiva mal-ikel u jikkunsidraw ukoll is-sostenibbiltà ta' sistemi relatati mal-użu tal-art. Ser jiġu mmirati l-iżvilupp tal-prodotti b'bażi bijoloġika u l-komposti bijoloġikament attivi għall-industriji u konsumaturi bi kwalitajiet u funzjonalitajiet ġodda u sostenibbiltà mtejba. Il-valur ekonomiku tar-riżorsi rinnovabbli, il-bijoskart u l-prodotti sekondarji ser jiġu massimizzati permezz ta' proċessi ġodda u effiċjenti fl-użu tar-riżorsi, inkluża t-trasformazzjoni ta' bijoskart urban f'input agrikolu.

2.4.2.   Żvilupp ta' bijoraffineriji integrati

Ser jiġu appoġġati attivitajiet li jagħtu spinta lil prodotti b'bażi bijoloġika, lil prodotti intermedji u lill-bijoenerġija/bijofjuwils sostenibbli filwaqt li tingħata attenzjoni partikolari lil approċċ kaskata, u tingħata prijorità lill-ġenerazzjoni ta' prodotti ta' valur miżjud għoli. Ser jiġu żviluppati teknoloġiji u strateġiji li jiżguraw il-provvista tal-materja prima. It-titjib tad-diversi tipi ta' bijomassa għal użu fit-tieni u t-tielet ġenerazzjoni ta' bijoraffineriji, inkluża l-forestrija, il-bijoskart u prodotti industrijali sekondarji, ser jgħin biex jiġu evitati konflitti tal-ikel u l-fjuwil u jappoġġa l-iżvilupp ekonomiku u favur l-ambjent ta' oqsma rurali u kostali fl-Unjoni.

2.4.3.   L-appoġġ għall-iżvilupp tas-suq għal prodotti u proċessi b'bażi bijoloġika

Miżuri orjentati lejn id-domanda ser jiftħu swieq ġodda għall-innovazzjoni tal-bijoteknoloġija. L-istandardizzazzjoni u ċ-ċertifikazzjoni fil-livell tal-Unjoni u dak internazzjonali huma meħtieġa, fost oħrajn, għad-determinazzjoni ta' kontenut b'bażi bijoloġika u l-funzjonalitajiet u l-bijodegradabbiltà tal-prodott. Il-metodoloġiji u l-approċċi għall-analiżi taċ-ċiklu tal-ħajja jeħtieġu li jiġu żviluppati aktar u jiġu kontinwament adattati għall-avvanzi xjentifiċi u industrijali. L-attivitajiet ta’ riċerka li jappoġġaw l-istandardizzazzjoni tal-prodott u l-proċess (inkluża l-armonizzazzjoni ta' standards internazzjonali) u l-attivitajiet regolatorji fil-qasam tal-bijoteknoloġija huma meqjusa essenzjali għall-appoġġ tal-ħolqien ta’ swieq ġodda u t-twettiq ta' opportunitajiet kummerċjali.

2.5.   Riċerka tal-baħar u marittima trasversali

L-għan huwa li jiżdied l-impatt tal-ibħra u l-oċeani tal-Unjoni fuq is-soċjetà u t-tkabbir ekonomiku permezz tal-isfruttar tar-riżorsi tal-baħar kif ukoll l-użu ta' sorsi differenti ta' enerġija tal-baħar u l-firxa wiesgħa ta' użi differenti li ssir mill-ibħra. L-attivitajiet għandhom jiffukaw fuq sfidi trasversali tal-baħar u marittimi xjentifiċi u teknoloġiċi bil-ħsieb li jiġi sfruttat il-potenzjal tal-ibħra u l-ilmijiet interni fil-firxa kollha tal-industriji tal-baħar u marittimi, filwaqt li jiġi protett l-ambjent u jsir adattament għat-tibdil fil-klima. Approċċ strateġiku u koordinat għar-riċerka tal-baħar u marittima fl-isfidi u l-prijoritajiet kollha ta' Orizzont 2020 jappoġġa wkoll l-implimentazzjoni ta' politiki rilevanti tal-Unjoni biex jgħinu biex jinkisbu l-objettivi ewlenin tat-tkabbir blu.

Minħabba n-natura multidixxiplinarja tar-riċerka tal-baħar u marittima, ser issir ħidma biex ikun hemm koordinazzjoni mill-qrib u attivitajiet konġunti ma' partijiet oħra ta' Orizzont 2020, speċjalment l-objettiv speċifiku "Azzjoni klimatika, ambjent, effiċjenza tar-riżorsi u l-materja prima" tal-prijorità "Sfida tas-Soċjetà".

2.5.1.   Impatt tat-tibdil fil-klima fuq l-ekosistemi tal-baħar u l-ekonomija marittima

Ser jiġu appoġġati attivitajiet biex jiżdied l-għarfien attwali tal-funzjonament tal-ekosistemi tal-baħar u tal-interazzjonijiet bejn l-oċeani u l-atmosfera. Dan ser iżid l-abbiltà li jiġi vvalutat ir-rwol tal-oċeani fil-klima u l-impatt tat-tibdil fil-klima u tal-aċidifikazzjoni tal-oċeani fuq l-ekosistemi tal-baħar u ż-żoni kostali.

2.5.2.   Żvilupp tal-potenzjal tar-riżorsi tal-baħar permezz ta' approċċ integrat

Il-promozzjoni ta' tkabbir marittimu sostenibbli u fit-tul u l-ħolqien ta' sinerġiji fis-setturi marittimi kollha jeħtieġu approċċ integrat. L-attivitajiet ta' riċerka se jiffukaw fuq il-ħarsien tal-ambjent tal-baħar kif ukoll fuq l-impatt tal-attivitajiet u l-prodotti marittimi fuq is-setturi mhux marittimi. Dan ser jippermetti avvanzi fil-qasam tal-ekoinnovazzjoni bħal prodotti u proċessi ġodda u l-applikazzjoni ta' kunċetti, għodda u miżuri ta' ġestjoni biex jiġi vvalutat u mitigat l-impatt tal-pressjonijiet eżerċitati mill-bniedem fuq l-ambjent tal-baħar sabiex navvanzaw lejn ġestjoni sostenibbli tal-attivitajiet marittimi.

2.5.3.   Kunċetti u teknoloġiji trasversali li jippermettu tkabbir marittimu

L-avvanzi fit-teknoloġiji trasversali (eż. ICT, elettronika, nanomaterjali, liġi, bijoteknoloġiji, eċċ.) u żviluppi u kunċetti ġodda fl-inġinerija ser ikomplu jippermettu t-tkabbir. L-attivitajiet jippermettu li jsiru avvanzi kbar fil-qasam tar-riċerka marittima u tal-baħar u l-osservazzjoni tal-oċeani (eż. riċerka fl-ibħra fondi, sistemi ta' osservazzjoni, sensuri, sistemi awtomatiċi għall-monitoraġġ tal-attivitajiet u s-sorveljanza, skrinjar tal-bijodiversità tal-baħar u tal-ġeoperikli u vetturi mħaddma b'mod remot, eċċ.). L-għan huwa li jitnaqqas l-impatt fuq l-ambjent tal-baħar (eż. l-istorbju taħt l-ilma u l-introduzzjoni ta' speċijiet invażivi u sustanzi li jniġġsu mill-baħar u mill-art, eċċ.) u biex titnaqqas kemm jista' jkun l-impronta tal-karbonju tal-attivitajiet tal-bniedem. It-teknoloġiji trasversali jappoġġaw l-implimentazzjoni ta' politiki marittimi u tal-baħar tal-Unjoni.

2.6.   Aspetti speċifiċi ta' implimentazzjoni

Lil hinn mis-sorsi ġenerali ta' parir estern, ser jintalbu konsultazzjonijiet speċifiċi mill-Kumitat Permanenti dwar ir-Riċerka Agrikola (SCAR) dwar firxa ta' kwistjonijiet, inkluż dwar l-aspetti strateġiċi permezz tal-attivitajiet ta' antiċipazzjoni tiegħu u l-koordinazzjoni ta' riċerka agrikola bejn il-livelli nazzjonali u tal-Unjoni. Ser jiġu stabbiliti wkoll rabtiet adatti mal-azzjonijiet tas-Sħubijiet Ewropej għall-Innovazzjoni rilevanti u l-aspetti rilevanti tal-aġendi tar-riċerka u l-innovazzjoni ta' Pjattaformi Ewropej għat-Teknoloġija.

L-impatt u d-disseminazzjoni tar-riżultati tar-riċerka ser jiġu appoġġati b'mod attiv permezz ta' azzjonijiet speċifiċi dwar il-komunikazzjoni, l-iskambju ta' għarfien u l-involviment ta' diversi atturi matul il-proġetti. L-implimentazzjoni ser tikkombina firxa wiesgħa ta' attivitajiet, inklużi attivitajiet sostanzjali ta' dimostrazzjoni u pilota. Ser jitrawwmu l-aċċess faċli u miftuħ għar-riżultati ta' riċerka u l-aqwa prattiki.

Permezz ta' appoġġ speċifiku lill-SMEs ser tkun possibbli parteċipazzjoni akbar ta' azjendi agrikoli, sajjieda u tipi oħra ta' SMEs fl-attivitajiet ta' riċerka u dimostrazzjoni. Ser jittieħed kont tal-ħtiġijiet speċifiċi tas-settur tal-produzzjoni primarja għas-servizzi ta' appoġġ għall-innovazzjoni u l-istrutturi ta' komunikazzjoni. L-implimentazzjoni ser tgħaqqad firxa wiesgħa ta' attivitajiet, inklużi azzjonijiet tal-iskambju ta' għarfien fejn l-involviment tal-bdiewa jew produtturi primarji oħra u tal-intermedjarji ser ikun żgurat attivament bl-għan li jinġabru fil-qosor il-ħtiġijiet ta' riċerka tal-utenti finali. Ser jitrawwmu l-aċċess faċli u miftuħ għar-riżultati ta' riċerka u l-aqwa prattiki.

L-appoġġ għall-istandardizzazzjoni u l-aspetti regolatorji ser jintuża biex jgħin jaċċellera l-iskjerament fis-suq ta' oġġetti u servizzi b'bażi bijoloġika.

Jista' jiġi kkunsidrat appoġġ għal Inizjattivi għall-Iprogrammar Konġunt (JPI) rilevanti u sħubijiet pubbliċi-pubbliċi u pubbliċi-privati rilevanti.

Ser jiġu mfittxija sinerġiji ma' fondi oħra tal-Unjoni, u l-iskjerament ulterjuri tagħhom, li huma relatati ma' din l-isfida tas-soċjetà, bħall-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd (FEMS).

Ser jitwettqu attivitajiet li jħarsu 'l quddiem fost is-setturi tal-bijoekonomija, inkluż l-iżvilupp ta' bażijiet ta' data, indikaturi u mudelli li jindirizzaw dimensjonijiet globali, Ewropej, nazzjonali u reġjonali. Ser jiġi żviluppat osservatorju Ewropew tal-bijoekonomija għall-immappjar u l-monitoraġġ tal-attivitajiet tar-riċerka u l-innovazzjoni globali tal-Unjoni u dawk globali inkluża l-valutazzjoni tat-teknoloġija, billi jiġu żviluppati indikaturi ewlenin tal-prestazzjoni, u l-monitoraġġ tal-politiki ta' innovazzjoni fil-bijoekonomija.

3.   ENERĠIJA, SIKURA, NADIFA U EFFIĊJENTI

3.1.   Tnaqqis fil-konsum tal-enerġija u l-impronta tal-karbonju permezz ta' użu intelliġenti u sostenibbli

Is-sorsi tal-Enerġija u x-xejriet ta' konsum tal-industriji, is-sistemi ta' trasport, il-bini, id-distretti l-irħula u l-ibliet tal-Ewropa, ġeneralment mhumiex sostenibbli u jwasslu għal impatti ambjentali u tibdil fil-klima sinifikanti. Il-ġestjoni tal-enerġija fi żmien reali għal bini ġdid u eżistenti li ma joħloq kważi l-ebda emissjoni, bini li ma juża kważi l-ebda enerġija u enerġija pożittiva, bini mgħammar b'sistemi ġodda u effiċjenti fl-użu tal-enerġija (retrofit) kif ukoll bini attiv, industriji effiċjenti ħafna u użu massiv ta' approċċi li huma effiċjenti fl-użu tal-enerġija minn kumpanniji, individwi, komunitajiet, bliet u distretti ser jirrikjedu mhux biss avvanzi teknoloġiċi, iżda wkoll soluzzjonijiet mhux teknoloġiċi bħal servizzi ġodda konsultattivi, finanzjarji u li jiġġestixxu d-domanda u kontribut mix-xjenza komportamentali u dik soċjali filwaqt li fl-istess ħin jittieħed kont tal-kwistjonijiet ta' aċċettazzjoni pubblika. B'dan il-mod, effiċjenza mtejba fl-użu tal-enerġija tista' tipprovdi wieħed mill-aktar modi kosteffettivi sabiex titnaqqas il-domanda għall-enerġija, b'hekk tissaħħaħ is-sigurtà tal-provvista tal-enerġija, bit-tnaqqis tal-impatti ambjentali u klimatiċi u tissaħħaħ il-kompetittività. Biex jintlaħqu dawn l-isfidi l-iżvilupp ulterjuri tal-enerġiji rinnovabbli u l-użu tal-potenzjali tal-effiċjenza tal-enerġija huma importanti.

3.1.1.   Jinġiebu lis-suq tal-massa tekonoloġiji u servizzi għal użu intelliġenti u effiċjenti tal-enerġija

It-tnaqqis tal-konsum tal-enerġija u l-eliminazzjoni tal-ħela tal-enerġija, filwaqt li jiġu pprovduti s-servizzi meħtieġa mis-soċjetà u l-ekonomija, jeħtieġu mhux biss li jinġiebu fis-suq tal-massa aktar tagħmir, prodotti u servizzi effiċjenti, kostkompetittivi, li jħarsu l-ambjent u aktar intelliġenti iżda wkoll li jiġu integrati komponenti u apparat b'tali mod li dawn jikkooperaw biex jottimizzaw l-użu globali tal-enerġija mill-bini, is-servizzi u l-industrija.

Sabiex jiġu żgurati l-adozzjoni u l-benefiċċji sħaħ għall-konsumaturi (inkluża l-possibbiltà li huma jimmonitorja il-konsum tagħhom stess), il-prestazzjoni tal-enerġija ta' dawn it-teknoloġiji u servizzi teħtieġ tkun addattata u ottimizata għall-ambjenti ta' applikazzjoni tagħhom u fihom. Dan jeħtieġ riċerka, żvilupp u ttestjar ta’ ICT innovattivi u tekniki ta' monitoraġġ u kontroll kif ukoll proġetti ta’ dimostrazzjoni u attivitajiet ta’ skjerament prekummerċjali sabiex jiġu żgurati l-interoperabbiltà u l-iskalabbiltà. Proġetti bħal dawn għandhom jimmiraw li jikkontribwixxu għal tnaqqis jew ottimizzazzjoni sinifikanti tal-konsum ġenerali tal-enerġija u tal-ispejjeż tal-enerġija bl-iżvilupp ta' proċeduri komuni għall-ġbir, il-koordinazzjoni u l-analiżi ta' data dwar il-konsum u l-emissjonijiet tal-enerġija sabiex jittejbu l-kejl, it-trasparenza, l-aċċettazzjoni pubblika, l-ippjanar u l-viżibbiltà tal-użu tal-enerġija u l-impatti ambjentali tiegħu. F'dawn il-proċessi għandhom jiġu ssalvagwardjati s-sigurtà u l-privatezza mid-disinn għall-protezzjoni ta' tekniki ta' monitoraġġ u kontroll. L-iżvilupp ta' pjattaformi u l-applikazzjoni tagħhom għall-verifika tal-istabbiltà ta' sistemi bħal dawn ser jgħinu biex tiġi żgurata l-affidabbiltà.

3.1.2.   Sfruttar tal-potenzjal ta' sistemi ta' tisħin u tkessiħ effiċjenti u rinnovabbli

Parti sostanzjali tal-enerġija hija kkonsumata għal finijiet ta' tisħin jew tkessiħ madwar l-Unjoni u l-iżvilupp ta' teknoloġiji kosteffettivi u effiċjenti, u tekniki ta' integrazzjoni tas-sistemi, bħal konnettività tan-netwerk bil-lingwi u s-servizzi standardizzati f'dan il-qasam, jista' jkollhom impatt kbir fuq it-tnaqqis tad-domanda għall-enerġija. Dan jeħtieġ riċerka u dimostrazzjoni ta’ tekniki ta' disinn u sistemi u komponenti ġodda għall-applikazzjonijiet industrijali, kummerċjali u residenzjali, pereżempju fil-provvista deċentralizzata u distrettwali tal-ilma sħun u t-tisħin u tkessiħ tal-ispazju. Dan għandu jinkludi wkoll teknoloġiji differenti, bħal pompi termali solari, ġeotermali, tal-bijomassa u tat-tistħin, sħana u enerġija kombinata, u l-irkupru ta' enerġija skartata, u jissodisfa r-rekwiżiti ta' bini u distretti bi kważi l-ebda enerġija u jappoġġa bini intelliġenti. Aktar skoperti rivoluzzjonarji huma meħtieġa, b'mod partikolari, fil-ħżin ta' enerġija termali minn sorsi ta' enerġija rinnovabbli u biex jitrawwem l-iżvilupp u l-iskjerament ta' kombinazzjonijiet effiċjenti ta' tisħin ibridu u sistemi ta' tkessiħ, għal applikazzjonijiet ċentralizzati u deċentralizzati.

3.1.3.   Trawwim ta' Bliet u Komunitaiet Ewropej Intelliġenti

Iż-żoni urbani huma wieħed mill-akbar konsumaturi ta' enerġija fl-Unjoni u jemettu parti kbira korrispondenti ta' gassijiet serra, filwaqt li jiġġeneraw ammont sostanzjali ta' inkwinanti tal-arja. Fl-istess ħin, iż-żoni urbani huma affettwati minn tnaqqis fil-kwalità tal-arja u tibdil fil-klima u għandhom jiżviluppaw l-istrateġiji ta' mitgazzjoni u adattament tagħhom stess. Is-sejba ta’ soluzzjonijiet ta’ enerġija innovattivi (eż.effiċjenza tal-enerġija, sistemi ta' provvista tal-elettriku u tat-tisħin u t-tkessiħ, u integrazzjoni ta' riżorsi rinnovabbli fl-ambjent mibni), integrati ma' sistemi tat-trasport, soluzzjonijiet intelliġenti ta' kostruzzjoni u ppjanar urban, l-iskart u t-trattament tal-ilma, kif ukoll soluzzjonijiet tal-ICT għall-ambjent urban hija għalhekk kruċjali fit-trasformazzjoni lejn soċjetà b'livell baxx ta' karbonju. Jeħtieġ li jiġu previsti inizjattivi mmirati bħala appoġġ għall-konvergenza tal-ktajjen ta' valur industrijali tal-enerġija, it-trasport u s-settur tal-ICT għal applikazzjonijiet urbani intelliġenti. Fl-istess ħin, jeħtieġ li jiġu żviluppati mudelli ta' ppjanar u mudelli kummerċjali teknoloġiċi u organizzattivi ġodda u li dawn jiġu ttestjati fuq skala sħiħa skont il-ħtiġijiet u l-mezzi tal-ibliet u l-komunitajiet u ċ-ċittadini tagħhom. Ir-riċerka hija wkoll meħtieġa sabiex jinftiehmu l-kwistjonijiet soċjali, ekonomiċi u kulturali li huma involuti f'din it-trasformazzjoni.

3.2.   Provvista tal-elettriku bi spiża baxxa u b'livell baxx ta' karbonju

L-elettriku ser ikollu rwol ċentrali fl-istabbiliment ta' ekonomija ambjentalment sostenibbli b'livell baxx ta' karbonju. Is-sorsi ta' enerġija rinnovabbli huma fiċ-ċentru ta' dan l-iżvilupp. L-adozzjoni ta' ġenerazzjoni tal-elettriku b'livell baxx ta' karbonju qed isseħħ bil-mod wisq minħabba l-ispejjeż kbar involuti. Jeħtieġ urġentement li jinstabu soluzzjonijiet li jnaqqsu l-ispejjeż b’mod sinifikattiv, bi prestazzjoni, sostenibbiltà u aċċettazzjoni pubblika msaħħa, sabiex jiġi aċċellerat l-iskjerament fis-suq tal-ġenerazzjoni tal-elettriku bi spiża baxxa, affidabbli u b’livell baxx ta’ karbonju. L-attivitajiet għandhom jiffokaw fuq ir-riċerka, l-iżvilupp u dimostrazzjoni fuq skala sħiħa ta' riżorsi rinnovabbli innovattivi, inklużi sistemi tal-enerġija żgħar u ta' skala mikro, impjanti tal-enerġija li jaħdmu b'karburanti fossili effiċjenti, flessibbli u b'emissjonijiet baxxi tal-karbonju u ta' qbid u ħżin ta' diossidu tal-karbonju, jew ta' teknoloġiji li jerġgħu jużaw is-CO2.

3.2.1.   Żvilupp tal-potenzjal sħiħ tal-enerġija mir-riħ

L-għan għall-enerġija mir-riħ huwa li titnaqqas l-ispiża tal-produzzjoni tal-elettriku ta' riħ fuq l-art u lil hinn mill-kosta sa madwar 20 % sal-2020 meta mqabbla mal-2010, favur dejjem aktar il-produzzjoni lil hinn mill-kosta, u li tkun possibbli integrazzjoni xierqa fil-grilja tal-elettriku. L-attenzjoni ser tkun fuq l-iżvilupp, l-ittestjar u d-dimostrazzjoni tas-sistemi ta' konverżjoni tal-enerġija mir-riħ tal-ġenerazzjoni li jmiss ta' skala ikbar (inklużi sistemi inovattivi ta’ ħżin ta’ enerġija), effiċjenzi ogħla fil-konverżjoni u disponibbilitajiet ogħla għas-sistemi fuq l-art u dawk lil hinn mill-kosta (inklużi l-postijiet remoti u ambjenti b'temp ostili) kif ukoll proċessi ġodda ta' manifatturar tas-serje. Ser jittieħed kont tal-aspetti ambjentali u tal-bijodiversità tal-iżvilupp tal-enerġija mir-riħ.

3.2.2.   Żvilupp ta' sistemi tal-enerġija solari effiċjenti, affidabbli u kostkompetittivi

L-ispiża tal-enerġija solari, li tkopri l-fotovoltajċi (PV) u l-konċentrazzjoni tal-enerġija solari (CSP), għandha titnaqqas bin-nofs sal-2020 meta mqabbla mal-2010, sabiex iżżid b'mod sostanzjali s-sehem tagħha fis-suq tal-elettriku.

Għall-PV, dan ser jeħtieġ aktar riċerka dwar, fost oħrajn, kunċetti u sistemi ġodda kif ukoll dimostrazzjoni u ttestjar ta' produzzjoni tal-massa bil-ħsieb ta' skjerament u integrazzjoni ta' bini tal-PV fuq skala kbira.

Għas-CSP, l-enfasi ser ikun fuq l-iżvilupp ta' modi biex tiżdied l-effiċjenza filwaqt li jitnaqqsu l-ispejjeż u l-impatt ambjentali, li jippermettu skalar industrijali 'il fuq tat-teknoloġiji dimostrati bil-bini ta' impjanti tal-enerġija bla preċedent. Ser jiġu ttestjati soluzzjonijiet li jikkombinaw b'mod effiċjenti l-produzzjoni tal-elettriku solari mad-desalinizzazzjoni tal-ilma.

3.2.3.   Żvilupp ta' teknoloġiji kompetittivi u ambjentalment sikuri għall-qbid, it-trasport, il-ħżin u l-użu mill-ġdid ta' CO2

Il-qbid u l-użu tal-karbonju (CCS) hija alternattiva ewlenija li għandha tintuża b'mod wiesa' fuq skala kummerċjali f'livell globali biex tiġi indirizzata l-isfida ta' ġenerazzjoni ta' enerġija dekarbonizzata u industrija b'livell baxx ta' karbonju sal-2050. L-għan huwa li tiġi minimizzata l-ispiża żejda tas-CCS fis-settur tal-enerġija għall-impjanti mħaddma bil-faħam, bil-gass u bix-shale bituminuż meta mqabbla ma’ impjanti ekwivalenti mingħajr CCS u installazzjonijiet industrijali li huma intensivi fl-enerġija.

Ser jingħata appoġġ, b'mod partikolari, biex tiġi dimostrata l-katina kollha tas-CCS għal portafoll rappreżentattiv ta' għażliet teknoloġiċi differenti ta' qbid, trasport, ħżin u użu mill-ġdid. Dan ser ikun akkumpanjat minn riċerka biex dawn it-teknoloġiji jiġu żviluppati aktar u biex jitwasslu teknoloġiji ta' qbid aktar kompetittivi, komponenti mtejba, sistemi u proċessi integrati, ħżin ġeoloġiku sikur u soluzzjonijiet razzjonali u aċċettazzjoni pubblika għall-użu mill-ġdid fuq skala kbira ta' CO2 maqbud sabiex ikun possibbli l-iskjerament kummerċjali ta' teknoloġiji tas-CCS għall-impjanti tal-enerġija mħaddma b'fjuwils fossili u industriji oħra intensivi fil-karbonju li jkomplu jitħaddmu wara l-2020. Ser jingħata wkoll appoġġ għal teknoloġiji nodfa tal-faħam bħal teknoloġiji komplementari għas-CCS.

3.2.4.   Żvilupp ta' għażliet ta' enerġija ġeotermali, idro, tal-baħar u rinnovabbli oħrajn

L-enerġija ġeotermali, idro u tal-baħar kif ukoll enerġiji rinnovabbli oħra jistgħu jikkontribwixxu għad-dekarbonizzazzjoni tal-provvista Ewropea tal-enerġija filwaqt li jssaħħu l-flessibilità tagħha għal produzzjoni u użu varjabbli tal-enerġija. L-għan huwa li jiġu żviluppati aktar u jitwasslu sal-maturità kummerċjali teknoloġiji kosteffettivi u sostenibbli, u b'hekk jintlaħaq skjerament ta' skala kbira fuq skala industrijali inkluża l-integrazzjoni tal-grilja. Is-sistemi ġeotermali msaħħa huma teknoloġija li għandha tiġi riċerkata, żviluppata u dimostrata aktar notevolment fl-oqsma tal-esplorazzjoni, it-tħaffir u l-produzzjoni ta' sħana. L-enerġiji tal-oċean bħall-enerġija tal-mareati, tal-kurrenti jew tal-mewġ u l-enerġija osmotika joffru enerġija bi kważi l-ebda emissjoni u enerġija prevedibbli u jistgħu wkoll jikkontribwixxu għall-iżvilupp tal-potenzjal sħiħ tal-enerġija mir-riħ lil hinn mill-kosta (kombinazzjoni ta' enerġiji tal-baħar). L-attivitajiet ta' riċerka għandhom jinkludu riċerka innovattiva fuq skala ta' laboratorju f'komponenti u materjali affidabbli u ta' spiża baxxa f'ambjent b'livell għoli ta' korruzzjoni u akkumulu ta' organiżmi bijoloġiċi mhux mixtieqa kif ukoll dimostrazzjonijiet taħt il-kondizzjonijiet varjati li jinsabu fl-ilmijiet Ewropej.

3.3.   Fjuwils alternattivi u sorsi mobbli ta' enerġija

Biex jintlaħqu l-miri tal-enerġija u tat-tnaqqis tas-CO2 tal-Ewropa jeħtieġ ukoll li jkun hemm żvilupp ta' fjuwils u sorsi mobbli ta' enerġija ġodda. Dan huwa partikolarment importanti biex tiġi indirizzata l-isfida ta' trasport intelliġenti, ekoloġiku u integrat. Il-ktajjen tal-valur għal dawn it-teknoloġiji u fjuwils alternattivi mhumiex żviluppati biżżejjed u għandhom jiġu aċċellerati għal skala ta' dimostrazzjoni.

3.3.1.   Biex il-bijoenerġija issir aktar kompetittiva u sostenibbli

L-objettiv għall-bijoenerġija huwa li t-teknoloġiji l-iktar promettenti jitwasslu sal-maturità kummerċjali, li twassal għal produzzjoni sostenibbli fuq skala kbira ta' bijofjuwils tat-tieni ġenerazzjoni ta’ ktajjen ta’ valuri differenti f'approċċ ta' bijoraffineriji għat-trasport bis-superfiċje, dak marittimu u bl-ajru, u sħana u enerġija kombinata u effiċjenti ħafna u green gas mill-bijomassa u l-iskart, inkluż is-CCS. L-għan huwa li tiġi żviluppata u murija t-teknoloġija għal perkorsi differenti tal-bijoenerġija fi skali differenti, billi jitqiesu l-kundizzjonijiet ġeografiċi u klimatiċi differenti u r-restrizzjonijiet loġistiċi, waqt li jiġu minimizzati impatti ambjentali u soċjali negattivi marbuta mal-użu tal-art. Riċerka iktar fit-tul ser tappoġġa l-iżvilupp ta' industrija sostenibbli tal-bijoenerġija wara l-2020. Dawn l-attivitajiet ser jikkomplimentaw l-attivitajiet ta’ riċerka upstream (eż. materjal użat għall-produzzjoni, bijoriżorsi) u downstream (eż. integrazzjoni fil-flotot tal-vetturi) imwettqa f'objettivi speċifiċi rilevanti oħra tal-prijorità "Sfidi tas-Soċjetà".

3.3.2.   Tnaqqis tal-ħin għall-kummerċjalizzazzjoni tat-teknoloġiji tal-idrogenu u ċelloli tal-fjuwil

Ċelloli tal-fjuwils u l-idroġenu għandhom potenzjal kbir sabiex jikkontribwixxu għall-indirizzar tal-isfidi fl-enerġija li l-Ewropa qed taffronta. Biex dawn it-teknoloġiji jaslu għall-kompetittività kummerċjali jeħtieġ li jkun hemm tnaqqis sinifikanti fl-ispiża. Pereżempju l-ispiża tas-sistemi taċ-ċelloli tal-fjuwils għat-trasportazzjoni ser ikollhom jitnaqqsu b’fattur ta’ għaxra matul l-10 snin li ġejjin. Sabiex dan isir, ser jingħata appoġġ lil dimostrazzjonijiet u attivitajiet ta' skjerament prekummerċjali għall-applikazzjonijiet portabbli, stazzjonarji u mikrostazzjonarji u tat-trasport u s-servizzi relatati, kif ukoll riċerka fit-tul u żvilupp ta’ teknoloġija sabiex tinbena katina kompetittiva taċ-ċellola tal-fjuwils u produzzjoni u infrastruttura sostenibbli tal-idroġenu madwar l-Unjoni. Kooperazzjoni nazzjonali u internazzjonali b'saħħitha hija meħtieġa sabiex tippermetti l-iskoperti rivoluzzjonarji tas-suq ta' skala suffiċjenti, inkluż l-iżvilupp ta' standards xierqa.

3.3.3.   Fjuwils alternattivi ġodda

Hemm firxa ta' alternattivi ġodda b’potenzjal fit-tul, bħal pereżempju fjuwils tal-metall fi trab, fjuwils minn mikroorganiżmi fotosintetiċi (f’ambjenti tal-ilma u l-art) u minn imitazzjonijiet artifiċjali fotosintetiċi u fjuwils solari. Dawn il-perkorsi ġodda joffru potenzjal għal iktar konverżjoni effiċjenti tal-enerġija u iktar teknoloġiji kostkompetittivi u sostenibbli. L-appoġġ ser jingħata notevolment sabiex minn skala ta’ laboratorju dawn it-teknoloġiji ġodda u oħrajn potenzjali jitwasslu sa skala ta’ dimostrazzjoni bl-għan ta' dimostrazzjoni prekummerċjali sal-2020.

3.4.   Grilja tal-elettriku Ewropea unika u intelliġenti

In-netwerks tal-elettriku jridu jwiegbu għal tliet sfidi interkonnessi sabiex tiġi permessa sistema tal-elettriku li hija aċċessibbli għall-konsumatur u dejjem aktar dekarbonizzata: ħolqien ta’ suq pan-Ewropew; integrazzjoni ta’ żieda massiva ta’ sorsi ta’ enerġija rinnovabbli; u l-immaniġġjar tal-interazzjoni bejn miljuni ta’ fornituri u klijenti (fejn id-djar ser ikunu, dejjem aktar, it-tnejn), inklużi s-sidien tal-vetturi elettriċi. In-netwerks futuri tal-elettriku ser ikollhom rwol ewlieni għat-transizzjoni għal sistema tal-enerġija dekarbonizzata, filwaqt li tipprovdi flessibbiltà u kostbenefiċċji addizzjonali għall-konsumaturi. L-għan prevalenti sal-2020 huwa li jiġi trasmess u distribwit madwar 35 % (12) tal-elettriku minn sorsi tal-enerġija rinnovabbli mxerrda u kkonċentrati.

Sforz b'saħħtu ta' riċerka integrata u dimostrazzjoni ser jappoġġaw l-iżvilupp ta' komponenti, teknoloġiji, u proċeduri ġodda li ser jirrispondu għall-partikolaritajiet ta' kemm in-naħa tat-trasmissjoni kif ukoll dik tad-distribuzzjoni tal-grilja, kif ukoll l-ħżin flessibbli tal-enerġija.

Għandhom jitqiesu l-alternattivi kollha sabiex jiġu bbilanċjati b’suċċess il-provvista u d-domanda sabiex jimminimizzaw l-emissjonijiet u l-ispejjeż. Għandhom jiġu żviluppati teknoloġiji intelliġenti ġodda tal-grilji tal-enerġija, teknoloġiji ta' appoġġ u bilanċ li jippermettu flessibbiltà u effiċjenza aktar għolja, inklużi l-impjanti tal-enerġija konvenzjonali, għandhom jiġu żviluppati komponenti ġodda tal-grilja sabiex itejbu l-kapaċità u l-kwalità tat-trasmissjoni kif ukoll l-affidabbiltà tal-grilji. Teknoloġiji ġodda tas-sistemi tal-enerġija u infrastruttura ta’ komunikazzjoni diġitali bidirezzjonali għandhom ikunu riċerkati u integrati fil-grilja tal-elettriku kif ukoll tintuża biex jiġu stabbiliti interazzjonijiet intelliġenti ma' grilji oħra tal-enerġija. Dan se jikkontribwixxi għal ippjanar, monitoraġġ, kontroll u tħaddim sikur aħjar tan-netwerks, inklużi kwistjonijiet ta' standardizzazzjoni, f’kundizzjonijiet normali u ta’ emerġenza, kif ukoll għall-immaniġġjar tal-interazzjonijiet bejn il-fornituri u l-klijenti u għat-trasport, l-immanniġġjar u n-negozjar tal-fluss tal-enerġija. Għall-iskjerament tal-infrastruttura futura, indikaturi u analiżi tal-benefiċċju tal-ispiża għandhom iqisu l-kunsiderazzjonijiet tas-sistema tal-enerġija kollha. Barra minn hekk, is-sinerġiji bejn il-grilji intelliġenti u n-netwerks ta’ telekomunikazzjoni ser ikunu mmassimizzati sabiex tiġi evitata d-duplikazzjoni ta’ investimenti, biex tiżdied is-sikurezza u titħaffef l-adozzjoni tas-servizzi ta’ enerġija intelliġenti.

Mezzi ta’ ħżin tal-enerġija (inkluż kemm il-batteriji kif ukoll mezzi ta' ħżin fuq skala kbira bħall-elettriku għal gass) u sistemi tas-twassil ġodda ser jipprovdu l-flessibbiltà meħtieġa bejn il-produzzjoni u d-domanda. Teknoloġiji tal-ICT imtejba ser iżidu aktar il-flessibbiltà tad-domanda għall-elettriku billi l-klijenti (industrijali, kummerċjali u residenzjali) jiġu pprovduti bl-għodod neċessarji ta' awtomazzjoni. Hawnhekk is-sigurtà, l-affidabbiltà u l-privatezza huma kwistjonijiet importanti wkoll.

It-tfassil ġdid tal-ippjanar, tas-suq u dak regolatorju jeħtieġu li jixprunaw l-effiċjenza ġenerali u l-kosteffettività tal-katina ta’ provvista tal-elettriku u l-interoperabbiltà tal-infrastrutturi kif ukoll il-ħolqien ta’ suq miftuħ u kompetittiv għat-teknoloġiji tal-grilja, prodotti u servizzi intelliġenti. Il-proġetti ta’ dimostrazzjoni ta’ skala kbira huma meħtieġa biex jittestjaw u jikkonvalidaw is-soluzzjonijiet u jivvalutaw il-benefiċċji għas-sistema u l-partijiet interessati individwali, qabel ma jintużaw madwar l-Ewropa. Dan għandu jkun akkumpanjat b’riċerka sabiex jinftiehem kif il-konsumaturi u negozji jirreaġixxu għall-inċentivi ekonomiċi, bidliet fl-imġiba, servizzi ta’ informazzjoni u opportunitajiet innovattivi oħra pprovduti mill-grilji intelliġenti.

3.5.   Għarfien u teknoloġiji ġodda

Teknoloġiji ġodda, iktar effiċjenti u kostkompetittivi kif ukoll dawk nodfa, sikuri u tal-enerġija sostenibbli ser ikunu meħtieġa fit-tul. Il-progress għandu jitħaffef permezz tar-riċerka multidixxiplinarja u l-implimentazzjoni konġunta ta' programmi ta' riċerka pan-Ewropej u faċilitajiet ta' klassi dinjija biex jinkisbu skoperti xjentifiċi deċiżivi fil-kunċetti relatati mal-enerġija u teknoloġiji abilitanti (pereżempju nanoxjenza, xjenza tal-materjali, fiżika tal-istat solidu, ICT, bijoxjenza, ġeoxjenza, komputazzjoni u spazju). Ser jiġu appoġġat wkoll, fejn xieraq, l-esplorazzjoni u l-produzzjoni ta' riżorsi tal-gass u taż-żejt mhux konvenzjonali, sikuri u ambjentalment sostenibbli kif ukoll l-iżvilupp ta’ innovazzjonijiet fit-teknoloġiji futuri u emerġenti.

Ir-riċerka avvanzata ser tkun meħtieġa wkoll sabiex tipprovdi soluzzjonijiet għall-adattament ta’ sistemi ta’ enerġija għall-kundizzjonijiet klimatiċi li qed jinbidlu. Il-prijoritajiet jistgħu jiġu aġġustati għall-ħtiġijiet xjentifiċi u teknoloġiċi ġodda jew fenomeni osservati ġodda li jistgħu jindikaw żviluppi promettenti jew riskji għas-soċjetà u li jistgħu joħorġu matul l-implimentazzjoni tal-Orizzont 2020.

3.6.   Teħid tad-deċiżjonijiet u involviment tal-pubbliku robusti

Ir-riċerka dwar l-enerġija għandha tappoġġa u tkun allinjata b'mod qawwi mal-politika dwar l-enerġija. L-għarfien estensiv u r-riċerka dwar l-involviment u l-użu tat-teknoloġiji u servizzi tal-enerġija, infrastrutturi, swieq (inklużi l-oqfsa regolatorji) u l-imġiba tal-konsumatur huma meħtieġa sabiex jipprovdu analiżi robusta lil dawk li jfasslu l-politika. Ser jingħata appoġġ, b’mod partikolari, fil-qafas tas-Sistema ta’ Informazzjoni tal-Kummissjoni tal-Pjan-SET (SETIS), sabiex jiġu żviluppati teoriji, għodod, metodi, mudelli u xenarji progressivi u ta' perspettiva robusti u trasparenti sabiex jiġu vvalutati l-kwistjonijiet ekonomiċi u soċjali prinċipali relatati mal-enerġija; biex jinbnew bażijiet tad-data u xenarji għal Unjoni mkabbra u għall-valutazzjoni tal-impatt tal-enerġija u tal-politiki dwar l-enerġija fuq is-sigurtà tal-provvista, il-konsum, l-ambjent, ir-riżorsi naturali, it-tibdil fil-klima, is-soċjetà u l-kompetittività tal-industrija tal-enerġija; u biex jiwettqu attivitajiet ta' riċerka soċjoekonomika kif ukoll xjenza fl-istudji soċjali.

L-isfruttar tal-possibilitajiet offruti mit-teknoloġiji tal-internet u soċjali, u l-imġiba tal-konsumatur, inkluża dik tal-konsumaturi vulnerabbli bħall-persuni bid-diżabilitajiet u tibdiliet komportamentali, ser ikunu studjati fil-pjattaformi miftuħa ta’ innovazzjoni bħal pereżempju laboratorji ħajjin u d-dimostraturi ta’ skala kbira għall-innovazzjoni tas-servizz kif ukoll permezz ta' stħarriġ lonġitudinali (panel surveys) filwaqt li tiġi żgurata l-privatezza.

3.7.   Użu mis-suq tal-innovazzjoni tal-enerġija - nibnu fuq l-Enerġija Intelliġenti - Ewropa (IEE)

L-użu tas-suq innovattiv u s-soluzzjonijiet ta' replikazzjoni huma essenzjali sabiex jinħarġu teknoloġiji tal-enerġija ġodda f'waqthom u permezz ta’ implimentazzjoni li hija kosteffettiva. Flimkien mar-riċerka u dimostrazzjoni xprunati mit-teknoloġija, jeħtieġu azzjonijiet b’valur miżjud ċar tal-Unjoni bl-għan ta' żvilupp, applikazzjoni, tqassim u replikazzjoni tal-innovazzjonijiet mhux teknoloġiċi b’fattur għoli ta’ influwenza fis-swieq tal-enerġija sostenibbli tal-Unjoni fost id-dixxiplini u livelli ta’ governanza.

Tali innovazzjonijiet ser jiffukaw fuq il-ħolqien ta’ kundizzjonijiet tas-suq favorevoli fuq il-livell regolatorju, amministrattiv u ta’ finanzjament għat-teknoloġiji u soluzzjonijiet b’livelli baxxi ta’ karbonju, rinnovabbli u effiċjenti fl-użu tal-enerġija. L-appoġġ ser jingħata għal miżuri li jiffaċilitaw l-implimentazzjoni tal-politika tal-enerġija, li jippreparaw l-isfond għat-tnedija tal-investimenti, li jappoġġaw il-bini ta’ kapaċità u li jaġixxu fuq l-aċċettazzjoni pubblika. Ser tingħata attenzjoni wkoll lill-innovazzjoni għall-użu intelliġenti u sostenibbli ta' teknoloġiji eżistenti.

Ir-riċerka u l-analiżi ripetutament jikkonfermaw ir-rwol kruċjali tal-fattur uman fis-suċċess u falliment tal-politiki ta’ enerġija sostenibbli. L-istrutturi organizzattivi innovattivi, id-disseminazzjoni u l-iskambju ta’ prattiki tajbin u taħriġ speċifiku u bini tal-kapaċità ser ikunu mħeġġa.

3.8.   Aspetti speċifiċi ta' implimentazzjoni

L-iffissar tal-prijoritajiet għall-implimentazzjoni tal-attivitajiet f'din l-isfida tas-soċjetà hija xprunata mill-bżonn li tissaħħaħ ir-riċerka u l-innovazzjoni fl-enerġija fil-livell Ewropew. Għan ewlieni ser ikun l-appoġġ għall-implimentazzjoni tal-Aġenda ta’ riċerka u innovazzjoni tal-Pjan Strateġiku Ewropew tat-Teknoloġija tal-Enerġija (Pjan SET) (13) sabiex jintlaħqu l-objettivi tal-politika dwar l-enerġija u t-tibdil fil-klima tal-Unjoni. Għaldaqstant il-pjanijiet direzzjonali u l-pjanijiet ta’ implimentazzjoni tal-Pjan-SET ser jipprovdu kontribuzzjoni ta’ valur għall-formulazzjoni tal-programmi ta’ ħidma. L-istruttura ta’ governanza tal-Pjan SET ser tkun użata bħala bażi ta' prinċipji għall-iffissar tal-prijoritajiet strateġiċi u l-koordinazzjoni tar-riċerka u l-innovazzjoni fl-enerġija madwar l-Unjoni.

L-aġenda mhux teknoloġika ser tkun iggwidata mill-politika u l-leġislazzjoni dwar l-enerġija tal-Unjoni. Għandu jiġi appoġġat l-ambjent li jippermetti skjerament ta' massa ta' soluzzjonijiet teknoloġiċi u ta' servizz murija, proċessi u inizjattivi ta’ politika għal teknoloġiji b’livell baxx ta' karbonju u l-effiċjenza fl-użu tal-enerġija madwar l-Unjoni. Dan jista' jinvolvi appoġġ għall-assistenza teknika għall-iżvilupp u l-introduzzjoni ta’ investimenti fl-effiċjenza fl-użu tal-enerġija u fl-enerġija rinnovabbli.

Fil-qasam tal-użu mis-suq, l-attivitajiet għandhom jibnu fuq u jsaħħu aktar dawk imwettqa fi ħdan il-programm Enerġija Intelliġenti - Ewropa (IEE).

Sħubija mal-partijiet interessati Ewropej ser tkun importanti għat-tqassim tar-riżorsi u l-implimentazzjoni ta' attivitajiet konġunti. Jista’ jkun previst, abbażi ta' każijiet individwali, li l-Inizjattivi Industrijali Ewropej (EIIs) eżistenti tal-Pjan SET jinqalbu fi sħubijiet privati pubbliċi formalizzati, jekk jitqies xieraq, sabiex jiżdiedu l-livell u l-koerenza tal-finanzjament u jiġu stimulati azzjonijiet konġunti ta’ riċerka u innovazzjoni kemm fost il-partijiet interessati pubbliċi kif ukoll dawk privati. Ser jitqies l-għoti ta' appoġġ, inkluż ma’ Stati Membri, lill-alleanzi tal-atturi ta' riċerka pubblika, partikolarment, l-Alleanza Ewropea għar-Riċerka fl-Enerġija (EERA) stabbilita taħt il-Pjan SET sabiex jiġu raggruppati riżorsi u infrastrutturi pubbliċi tar-riċerka biex jiġu indirizzati oqsma kritiċi ta' interess Ewropew. Azzjonijiet ta' koordinazzjoni internazzjonali għandhom jappoġġaw il-prijoritajiet tal-Pjan SET skont il-prinċipju ta’ ġeometrija varjabbli, filwaqt li jitqiesu l-kapaċitajiet u speċifiċitajiet tal-pajjiżi. Ser jiġu stabbiliti wkoll rabtiet adatti mal-azzjonijiet tas-Sħubijiet Ewropej għall-Innovazzjoni rilevanti u l-aspetti rilevanti tal-aġendi tar-riċerka u l-innovazzjoni ta' Pjattaformi Ewropej għat-Teknoloġija.

Jista' jiġi kkunsidrat appoġġ għal Inizjattivi għall-Iprogrammar Konġunt (JPI) rilevanti u sħubijiet pubbliċi-pubbliċi u pubbliċi-privati rilevanti. L-attivitajiet għandhom jikkonċentraw ukoll biex iżidu l-appoġġ u l-promozzjoni tal-involviment tal-SMEs.

Is-Sistema ta' Informazzjoni tal-Kummissjoni għall-Pjan SET (SETIS) ser tiġi mmobilizzata biex tiżviluppa, flimkien mal-partijiet interessati, indikaturi ewlenin tal-prestazzjoni (KPIs) li jimmonitorjaw il-progress tal-implimentazzjoni. Dawn il-KPIs ser jiġu riveduti fuq bażi regolari sabiex jitqiesu l-aħħar żviluppi. Fuq livell aktar ġenerali, l-implimentazzjoni taħt din l-isfida tas-soċjetà ser tipprova ttejjeb l-koordinazzjoni tal-programmi, inizjattivi u politiki rilevanti tal-Unjoni, bħall-politika ta’ koeżjoni, partikolarment permezz ta' strateġiji nazzjonali u reġjonali għall-ispeċjalizzazzjoni intelliġenti, u l-iskemi għall-iskambju ta' kwoti tal-emissjonijiet (ETS), pereżempju fir-rigward tal-appoġġ għal proġetti ta’ dimostrazzjoni.

4.   TRASPORT INTELLIĠENTI, EKOLOĠIKU U INTEGRAT

4.1.   Trasport effiċjenti fir-riżorsi li jirrispetta l-ambjent

L-Ewropa stabbiliet mira ta' politika li jinkiseb tnaqqis ta' 60 % ta' CO2 sal-2050 meta mqabbel mal-livelli tal-1990. L-għan tagħha huwa li l-użu ta' karozzi bi 'fjuwil konvenzjonali' fl-ibliet jitnaqqas bin-nofs u tinkiseb loġistika fl-ibliet li hija ħielsa mis-CO2 fiċ-ċentri urbani ewlenin sal-2030. Fjuwils b'livelli baxxi ta' karbonju fl-avjazzjoni għandhom ilaħħqu l-40 % sal-2050, u l-emissjonijiet ta' CO2 mill-fjuwils tal-bunkers marittimi għandhom jitnaqqsu b'40 % sal-2050 (14) meta mqabbel mal-livelli tal-2005.

Huwa essenzjali li jitnaqqas dan l-impatt ambjentali permezz ta' titjib teknoloġiku mmirat, b'kunsiderazzjoni li kull mod ta' trasport jiffaċċja sfidi varji u huwa karatterizzat minn ċikli speċifiċi ta' integrazzjoni teknoloġika.

Ir-riċerka u l-innovazzjoni ser jikkontribwixxu sostanzjalment għall-iżvilupp u l-adozzjoni tas-soluzzjonijiet neċessarji għall-modi kollha tat-trasport, li ser inaqqsu drastikament l-emissjonijiet tat-trasport li huma ta' ħsara għall-ambjent (bħal pereżempju CO2, NOx, SOx u l-istorbju), inaqqsu d-dipendenza tat-trasport fuq il-fjuwils fossili, u b’hekk inaqqsu l-impatt tat-trasport fuq l-bijodiversità u t-tibdil fil-klima u jħarsu r-riżorsi naturali.

Dan ser isir permezz tal-ħidma fuq l-attivitajiet speċifiċi li ġejjin:

4.1.1.   Inġenji tal-ajru, vetturi u bastimenti iktar nodfa u inqas storbjużi ser itejbu l-prestazzjoni ambjentali u jnaqqsu l-istorbju u vibrazzjoni perċepiti

L-attivitajiet f'din l-isfera se jiffukaw fuq il-prodotti aħħarin, iżda wkoll jindirizzaw id-disinn ħafif u ekoloġiku tal-proċessi ta' manifattura, b'kunsiderazzjoni tal-proċess taċ-ċiklu tal-ħajja kollu u b'kapaċità ta' riċiklaġġ integrata fil-fażi ta' disinn. L-attivitajiet ser ikopru wkoll l-aġġornar tal-prodotti u s-servizzi eżistenti permezz tal-integrazzjoni ta' teknoloġiji ġodda.

(a)

L-iżvilupp u l-aċċelerazzjoni tal-involviment ta' teknoloġiji ta’ propulsjoni iktar nodfa u silenzjużi huma importanti sabiex jitnaqqsu jew jiġu eliminati l-impatti fuq il-klima u s-saħħa taċ-ċittadini Ewropej eż. CO2, l-istorbju u t-tniġġis mit-trasport. Soluzzjonijiet ġodda u innovattivi huma neċessarji, imsejsa fuq magni u batteriji elettriċi, l-idroġenu u ċ-ċelloli tal-fjuwil, magni li jaħdmu bil-gass, arkitetturi u teknoloġiji avvanzati fil-magni jew propulsjoni ibrida. L-iskoperti rivoluzzjonjarji teknoloġiċi ser jgħinu wkoll fit-titjib tal-prestazzjoni ambjentali tas-sistemi ta’ propulsjoni tradizzjonali u dawk ġodda.

(b)

L-esplorazzjoni tal-alternattivi għall-użu ta’ enerġiji alternattivi b'emissjonijiet baxxi ser jgħinu fit-tnaqqis tal-konsum ta’ fjuwils fossili. Dan jinkludi l-użu ta’ fjuwils u elettriku sostenibbli mis-sorsi ta’ enerġija rinnovabbli fil-modi kollha ta’ trasport, inkluż l-avjazzjoni, it-tnaqqis tal-konsum tal-fjuwil permezz tal-ħsad ta’ enerġija jew provvista diversifikata ta’ enerġija u soluzzjonijiet innovattivi oħra. Approċċi ħolistiċi ġodda ser ikunu segwiti u jinkludu l-vetturi, ħżin tal-enerġija, provvista tal-enerġija, infrastruttura għall-provvista tal-fjuwil u l-iċċarġjar, inklużi l-interfaċċji tal-mezz ta' twassil għall-grilja u s-soluzzjonijiet innovattivi għall-użu ta’ fjuwils alternattivi.

(c)

Titjib fil-prestazzjoni ġenerali tal-inġenji tal-ajru, il-bastimenti u l-vetturi permezz tat-tnaqqis tal-piż tagħhom u r-reżistenza aerodinamika idrodinamika jew għad-dawrien bl-użu ta' materjali eħfef, strutturi eħfef u disinn innovattiv, ser jikkontribwixxu għal inqas konsum ta’ fjuwil.

4.1.2.   Żvilupp ta’ tagħmir, infrastrutturi u servizzi intelliġenti

Dan ser jgħin fl-ottimizzazzjoni tal-operazzjonijiet tat-trasport u fit-tnaqqis tal-konsum tar-riżorsi. L-attenzjoni ser tkun fuq soluzzjonijiet għall-ippjanar, it-tfassil, l-użu u l-ġestjoni effiċjenti tal-ajruporti, portijiet, pjattaformi loġistiċi u infrastrutturi ta' trasport bis-superfiċje, kif ukoll fuq sistemi ta' manutenzjoni, monitoraġġ u spezzjoni awtonomi u effiċjenti. Ser jiġu adottati politiki, mudelli ta' negozju, kunċetti, teknoloġiji u soluzzjonijiet tal-IT ġodda biex tiżdied il-kapaċità. Attenzjoni partikolari ser tingħata lir-reżiljenza kontra l-klima tat-tagħmir u tal-infrastrutturi, soluzzjonijiet kosteffiċjenti bbażati fuq approċċ taċ-ċiklu tal-ħajja, u adozzjoni usa’ ta’ materjali ġodda u teknoloġiji li jippermettu manutenzjoni iktar effiċjenti u spejjeż iktar baxxi. Ser tingħata attenzjoni wkoll lill-aċċessibbiltà, il-faċilità tal-użu mill-utenti u l-inklużività soċjali.

4.1.3.   Titjib tat-trasport u l-mobbiltà fiż-żoni urbani

Dan ser jibbenefika minn sehem kbir li qiegħed dejjem jikber tal-popolazzjoni li tgħix u taħdem fl-ibliet jew li tużahom għas-servizzi u divertiment. Kunċetti ta’ mobbiltà, organizzazzjoni tat-trasport, mudelli għall-aċċessibbiltà multimodali, loġistika, forniment ta' vetturi innovattivi u servizzi pubbliċi urbani u soluzzjonijiet ta’ ppjanar ġodda jeħtieġu jiġu żviluppati u ttestjati, li ser jikkontribwixxu għat-tnaqqis tal-konġestjoni, it-tniġġis fl-arja u l-istorbju, u jtejbu l-effiċjenza tat-trasport urban. Għandhom jiġu żviluppati trasport pubbliku u mhux motorizzat kif ukoll alternattivi oħra ta’ trasport effiċjenti fir-riżorsi għall-passiġġieri u l-merkanzija bħala alternattiva reali għall-użu tal-vetturi privati bil-mutur, appoġġati minn użu ikbar tas-sistemi ta’ trasport intelliġenti kif ukoll minn ġestjoni innovattiva tal-provvista u tad-domanda. Għandha tingħata enfasi fuq l-interazzjoni bejn is-sistema ta' trasport u sistemi urbani oħra.

4.2.   Mobbiltà aħjar, anqas konġestjoni, aktar sikurezza u sigurtà

Il-miri rilevanti tal-politika Ewropea għat-trasport għandhom l-għan li jottimizzaw il-prestazzjoni u l-effiċjenza fid-dawl tad-domanda dejjem akbar għall-mobbiltà, sabiex l-Ewropa issir l-iktar reġjun sikur għall-avjazzjoni, il-ferroviji u trasport fuq l-ilma u tersaq lejn il-mira ta' żero fatalitajiet fit-trasport fit-triq sal-2050 u tnaqqas bin-nofs l-imwiet fit-toroq sal-2020. Sal-2030, 30 % tat-trasport tal-merkanzija bit-triq ta' iktar minn 300 kilometru għandu jaqleb għal trasport bil-ferrovija jew fuq l-ilma. Trasport pan-Ewropew kontinwu, aċċessibbli, bi prezz raġonevoli, orjentat lejn l-utent u effiċjenti għan-nies u l-oġġetti, li jinternalizza wkoll l-ispejjeż esterni, jeħtieġ ġestjoni, informazzjoni u sistema ta’ pagament tat-trasport multimodali Ewropew, kif ukoll interfaċji effiċjenti bejn netwerks fuq distanza twila u dawk ta' mobbiltà urbana.

Sistema ta' trasport Ewropew aħjar ser tikkontribwixxi għal użu aktar effiċjenti ta' trasport, ser ittejjeb il-kwalità tal-ħajja taċ-ċittadini u tappoġġa ambjent aktar b'saħħtu.

Ir-riċerka u l-innovazzjoni ser jagħmlu kontribuzzjonijiet importanti lejn dawn il-miri ambizzjużi tal-politika, permezz ta’ attivitajiet fl-attivitajiet speċifiċi li ġejjin:

4.2.1.   Tnaqqis sostanzjali tal-konġestjoni tat-traffiku

Dan jista’ jinkiseb permezz tal-implimentazzjoni ta' sistema ta’ trasport intelliġenti, multimodali u kompletament intermodali ‘minn bieb għal bieb’ u permezz tal-evitar ta’ użu mhux meħtieġ tat-trasport. Dan ifisser promozzjoni ta’ iktar integrazzjoni bejn il-modi ta’ trasport, l-ottimizzazzjoni tal-ktajjen ta’ trasport u operazzjonijiet u servizzi ta’ trasport integrati aħjar. Tali soluzzjonijiet innovattivi ser jiffaċilitaw ukoll l-aċċessibbiltà u l-għażliet tal-passiġġieri, inkluż għall-popolazzjoni li qed tixjieħ u l-utenti vulnerabbli u jipprovdu opportunitajiet biex titnaqqas il-konġestjoni billi titjieb il-ġestjoni tal-inċidenti u l-iżvilupp ta' skemi għall-ottimizzazzjoni tat-traffiku.

4.2.2.   Titjib sostanzjali fil-mobbiltà tan-nies u tal-merkanzija

Dan jista’ jinkiseb permezz tal-iżvilupp, id-dimostrazzjoni u l-użu mifrux ta’ applikazzjonijiet u sistemi ta’ ġestjoni intelliġenti tat-trasport. Dan jesiġi: ippjanar ta' analiżi u ġestjoni tad-domanda, sistemi ta’ informazzjoni u ħlas li huma interoperabbli madwar l-Ewropa; u l-integrazzjoni sħiħa tal-flussi ta’ informazzjoni, sistemi ta' ġestjoni, netwerks tal-infrastruttura u servizzi ta' mobbiltà f’qafas multimodali komuni ġdid imsejjes fuq pjattaformi miftuħa. Dan ser jiżgura wkoll flessibbiltà u reazzjonijiet rapidi għall-ġrajjiet ta’ kriżi u kundizzjonijiet estremi tat-temp billi jiġi kkonfigurat mill-ġdid l-ivjaġġar u t-trasport tul il-modi. Applikazzjonijiet ġodda ta’ pożizzjonament, navigazzjoni u tal-ħin, li huma possibbli permezz tas-sistemi ta’ navigazzjoni bis-satellita Galileo u s-Sistema Ewropea ta' Navigazzjoni b'Kopertura Ġeostazzjonarja (EGNOS), ser ikunu strumentali fil-kisba ta’ dan l-objettiv.

(a)

It-teknoloġiji innovattivi tal-ġestjoni tat-traffiku tal-ajru ser jikkontribwixxu għal avvanz fis-sikurezza u effiċjenza b’domanda dejjem akbar, għall-kisba ta' puntwalità mtejba, sabiex jitnaqqas il-ħin moħli fi proċeduri relatati mal-ivvjaġġar fl-ajruporti u sabiex tinkiseb reżiljenza fis-sistema tat-trasport bl-ajru. L-implimentazzjoni u l-iżvilupp ulterjuri tal-'Ajru Uniku Ewropew' ser ikunu appoġġati b'attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni li jipprovdu soluzzjonijiet għal awtomazzjoni u awtonomija akbar fil-ġestjoni tat-traffiku tal-ajru u l-operazzjoni u l-kontroll tal-inġenji tal-ajru, integrazzjoni aħjar tal-komponenti tal-ajru u l-art, u soluzzjonijiet ġodda għall-immaniġġar effiċjenti u kontinwu tal-passiġġieri u l-merkanzija tul is-sistema ta’ trasport.

(b)

Għat-trasport bl-ilma, l-ippjanar u teknoloġiji ta' ġestjoni mtejba u integrati ser jikkontribwixxu għall-ħolqien ta' ‚Ċinturin Blu’ fl-ibħra madwar l-Ewropa, sabiex jittejbu l-operazzjonijiet fil-port, għal qafas xieraq għall-passaġġi tal-ilma fuq l-art.

(c)

Għall-ferroviji u t-trasport bit-triq, l-ottimizzazzjoni tal-ġestjoni u l-interoperabbiltà tan-netwerk ser ittejjeb l-użu effiċjenti tal-infrastruttura u tagħmel l-operazzjonijiet transkonfinali iktar faċli. Ġestjoni tat-traffiku fit-triq u sistemi ta’ informazzjoni kooperattivi u komprensivi se jiġu żviluppati, billi jkunu msejsa fuq il-komunikazzjoni minn vettura għal vettura u minn vettura għall-infrastruttura.

4.2.3.   L-iżvilupp ta' kunċetti ġodda tat-trasport tal-merkanzija u l-loġistika

Dan jista’ jnaqqas mill-pressjoni fuq is-sistema ta’ trasport u l-ambjent, u jtejjeb is-sikurezza u l-kapaċità tal-merkanzija. L-attivitajiet jistgħu, pereżempju, jikkombinaw il-vetturi ta’ prestazzjoni għolja u impatt ambjentali baxx b'sistemi intelliġenti, siguri abbord u bbażati fuq l-infrastruttura. Dan għandu jkun ibbażat fuq approċċ integrat tal-loġistika fil-qasam tat-trasport. L-attivitajiet ser jappoġġaw ukoll l-iżvilupp tal-viżjoni tal-Merkanzija-e ta' proċess ta' trasport tal-merkanzija mingħajr karti, fejn il-flussi ta' informazzjoni elettronika, servizzi u pagamenti huma marbuta mal-flussi fiżiċi tal-merkanzija tul il-modi ta’ trasport.

4.2.4.   Tnaqqis tar-rati ta’ inċidenti, fatalitajiet u mwiet u titjib tas-sigurtà

Dan ser jinkiseb permezz ta’ indirizzar tal-aspetti inerenti għall-organizzazzjoni, ġestjoni u monitoraġġ tal-prestazzjoni u riskju tas-sistemi ta’ trasport u permezz ta' ffukar fuq it-tfassil, il-manifatturar u l-operazzjonijiet tal-inġenji tal-ajru, vetturi, bastimenti, infrastrutturi u terminali. L-attenzjoni ser tkun fuq is-sikurezza passiva u attiva, sikurezza preventiva, u proċessi ta' awtomazzjoni u taħriġ imsaħħa biex jitnaqqas ir-riskju u l-impatt tal-iżbalji umani. Sabiex jiġi antiċipat, evalwat u mitigat aħjar l-impatt tat-temp, il-perikli naturali u sitwazzjonijiet oħra ta' kriżi ser ikunu mfassla għodod u tekniki speċjali. L-attivitajiet ser jiffukaw ukoll fuq l-integrazzjoni tal-aspetti ta’ sigurtà fl-ippjanar u ġestjoni tal-flussi tal-passiġġieri u l-merkanzija, fuq il-konċepiment tal-ajruplani, vetturi u bastimenti, fuq il-ġestjoni tat-traffiku u tas-sistema u fuq it-tfassil ta' infrastrutturi tat-trasport u tat-terminali tal-merkanzija u l-passiġġieri. It-trasport intelliġenti u l-applikazzjonijiet tal-konnettività jistgħu jipprovdu wkoll għodod utli għal sigurtà mtejba. L-attivitajiet ser jiffukaw ukoll fuq it-titjib tas-sigurtà tal-utenti kollha tat-triq speċjalment dawk fl-akbar riskju, partikolarment f'żoni urbani.

4.3.   Tmexxija globali tal-industrija Ewropea tat-trasport

Billi jkunu fuq quddiem fl-iżvilupp teknoloġiku u fit-titjib tal-kompetittività ta' proċessi ta' manifattura eżisteni, ir-riċerka u l-innovazzjoni ser jikkontribwixxu għat-tkabbir u impjiegi ta’ ħiliet għolja fl-industrija Ewropea tat-trasport, fid-dawl tal-kompetizzjoni dejjem akbar. F'riskju huwa l-iżvilupp ulterjuri tal-kompetittività ta’ settur ekonomiku kbir li jirrappreżenta direttament 6,3 % tal-prodott domestiku gross (PDG) tal-Unjoni u li jħaddem 13-il miljun ruħ fl-Ewropa. Objettivi speċifiċi jinkludu l-iżvilupp ta’ mezzi ta’ trasport innovattivi tal-ġenerazzjoni li jmiss u mezzi ta' trasport li ma jagħmlux ħsara lill-ambjent, fl-ajru, it-trasport fuq l-ilma u dak bl-art, li jiżgura manifatturar sostenibbli ta' sistemi innovattivi u tagħmir u tħejjija tal-bażi għall-mezzi tat-trasport futuri, permezz tal-ħidma fuq teknoloġiji, kunċetti u disinni ġodda, sistemi ta' kontroll intelliġenti, proċessi ta' żvilupp u produzzjoni effiċjenti, servizzi innovattivi u proċeduri ta' ċertifikazzjoni. L-Ewropa għandha l-għan li ssir il-mexxej dinji fl-effiċjenza, il-prestazzjoni ambjentali u s-sigurtà fil-modi kollha ta’ trasport u li ssaħħaħ it-tmexxija tagħha fis-swieq globali kemm għall-prodotti aħħarin kif ukoll għas-sottosistemi.

Ir-riċerka u l-innovazzjoni għandhom jiffukaw fuq l-attivitajiet speċifiċi li ġejjin:

4.3.1.   L-iżvilupp tal-mezzi ta’ trasport tal-ġenerazzjoni li jmiss bħala l-mezz ta' kif jiġi żgurat is-sehem tas-suq fil-futur

Dan ser jgħin fit-tisħiħ tat-tmexxija Ewropea fl-oqsma tal-ingenji tal-ajru, ferroviji ta’ veloċità għolja, trasport tal-ferrovija konvenzjonali u (sub)urban, vetturi tat-triq, elettromobbiltà, vapuri tal-passigieri, laneċ tal-passigieri u vapuri b'teknoloġija għolja u pjattaformi marittimi. Dan ser jistimula wkoll il-kompetittività tal-industriji Ewropej fit-teknoloġiji u sistemi li jmiss u jappoġġa d-diversifikazzjoni tagħhom lejn is-swieq ġodda, inkluż fis-setturi oħra għajr dawk tat-trasport. Dan jinkludi l-iżvilupp ta’ inġenji tal-ajru, vetturi u bastimenti innovattivi, sikuri u li ma jagħmlux ħsara lill-ambjent u li jinkorporaw sistemi effiċjenti ta' propulsjoni, prestazzjoni għolja u sistemi ta' operazzjoni u kontroll intelliġenti.

4.3.2.   Sistemi ta' kontroll abbord u intelliġenti

Dawn huma meħtieġa sabiex jiġu rrealizzati livelli ogħla ta’ prestazzjoni u integrazzjoni tas-sistemi fit-trasport. L-interfaċċji xierqa għall-komunikazzjonijiet bejn l-inġenji tal-ajru, vetturi u infrastrutturi fil-kombinazzjonijiet kollha rilevanti ser jiġu żviluppati, b'kont meħud tal-impatti tal-kampijiet elettromanjetiċi, bil-ħsieb li jiġu definiti standards operattivi komuni. Dawn jistgħu jinkludu it-twassil ta' informazzjoni dwar il-ġestjoni tat-traffiku u l-utenti direttament lit-tagħmir fil-vetturi, appoġġati minn data dwar it-traffiku f'ħin reali dwar il-kondizzjonijiet u l-konġestjoni fit-toroq mill-istess tagħmir.

4.3.3.   Proċessi ta' produzzjoni avvanzati

Dawn ser jippermettu l-addattar, spiża taċ-ċiklu tal-ħajja u ħin għall-iżvilupp iktar baxxi u l-iffaċilitar tal-istandardizzazzjoni u ċ-ċertifikazzjoni tal-inġenji tal-ajru, vetturi u bastimenti kif ukoll il-komponenti tagħhom, tagħmir u infrastruttura relatata. L-attivitajiet f'dan il-qasam ser jiżviluppaw disinn u tekniki ta’ manifattura mgħaġġla u kosteffiċjenti, inkluż l-assemblaġġ, kostruzzjoni, manutenzjoni u reċiklaġġ, permezz tal-għodod u awtomazzjoni diġitali, u kapaċità li jiġu integrati s-sistemi kumplessi. Dan ser irawwem ktajjen ta’ provvista kompetittivi li huma kapaċi li jfornu lis-suq fi żmien qasir u b'inqas spejjeż mingħajr ma jikkompromettu s-sikurezza u s-sigurtà operattiva. L-applikazzjonijiet tat-trasport ta' materjali innovattivi huma wkoll prijorità kemm għall-objettivi ambjentali u kompetittivi kif ukoll għal aktar sikurezza u sigurtà.

4.3.4.   Esplorazzjoni ta’ kunċetti ta’ trasport kompletament ġodda

Dan ser jgħin biex jissaħħaħ il-vantaġġ kompetittiv Ewropew f'perspettiva fit-tul. Ir-riċerka multidixxiplinari strateġika u l-attivitajiet tal-prova kunċettwali għandhom jindirizzaw soluzzjonijiet ta’ trasport innovattivi. Dan ser jinkludi tipi kompletament awtomatizzati u tipi oħrajn ġodda ta’ inġenji tal-ajru, vetturi u bastimenti b’potenzjal fit-tul u prestazzjoni ambjentali għolja kif ukoll servizzi ġodda.

4.4.   Riċerka soċjoekonomika u dwar l-imġiba u attivitajiet li jħarsu 'l quddiem għat-tfassil tal-politika

Azzjonijiet għall-appoġġ tal-analiżi u l-iżvilupp tal-politika inkluż il-ġbir ta' evidenza biex wieħed jifhem l-imġiba dwar l-aspetti spazjali, soċjoekonomiċi u soċjetali tat-trasport huma neċessarji għall-promozzjoni tal-innovazzjoni u għall-ħolqien ta' bażi ta' evidenza kondiviża biex l-jintlaħqu l-isfidi mqajma mit-trasport. L-attivitajiet ser jimmiraw għall-iżvilupp u l-implimentazzjoni tar-riċerka u innovazzjoni tal-politiki Ewropej għat-trasport u l-mobbiltà, studji prospettivi u antiċipazzjoni teknoloġika, u lejn it-tisħiħ taż-ŻER.

L-intendiment tal-ispeċifiċitajiet lokali u reġjonali, l-imġiba u l-perċezzjonijiet tal-utenti, l-aċċettazzjoni soċjali, l-impatt tal-miżuri tal-politika, il-mobbiltà, ħtiġijiet u xejriet li jinbidlu, l-evoluzzjoni tad-domanda futura, mudelli tan-negozju huma ta’ importanza vitali għall-evoluzzjoni tas-sistema Ewropea tat-trasport. Ser jitwettaq żvilupp tax-xenarji li jqisu x-xejriet soċjetali, evidenza dwar il-kawżalitajiet, objettivi tal-politika u antiċipazzjoni teknoloġika f’perspettiva tal-2050. Fid-dawl tal-intendiment aħjar tar-rabtiet bejn l-iżvilupp territorjali, il-koeżjoni soċjali u s-sistema Ewropea tat-trasport, hemm bżonn ta’ mudelli robusti li fuqhom jistgħu jittieħdu deċiżjonijiet tal-politika sodi.

Ir-riċerka ser tiffoka fuq kif għandhom jonqsu l-inugwaljanzi soċjali u territorjali fl-aċċess għall-mobbiltà u fuq kif għandha titjieb il-pożizzjoni tal-utenti tat-trasport vulnerabbli. Il-kwistjonijiet ekonomiċi għandhom ukoll ikunu indirizzati, bl-iffukar tal-modi ta' internalizzazzjoni tal-esternalitajiet tat-trasport fost il-modi, kif ukoll il-mudelli ta' tassazzjoni u pprezzar. Hija meħtieġa riċerka prospettiva biex tivvaluta r-rekwiżiti futuri għall-ħiliet u impjiegi, l-iżvilupp u l-adattament tar-riċerka u l-innovazzjoni kif ukoll il-kooperazzjoni transnazzjonali.

4.5.   Aspetti speċifiċi ta' implimentazzjoni

L-attivitajiet ser jiġu organizzati b'mod li jiġi permess approċċ integrat u speċifiku għal kull mezz kif adatt. Ser tkun meħtieġa viżibbiltà u kontinwità pluriennali sabiex jittieħed kont tal-ispeċifiċitajiet ta' kull mezz ta' trasport u n-natura olistika tal-isfidi kif ukoll aspetti rilevanti tal-aġendi ta' riċerka u innovazzjoni strateġiċi tal-Pjattaformi Ewropej tat-Teknoloġija.

Jista' jiġi kkunsidrat appoġġ għal Inizjattivi ta' Ipprogrammar Konġunt (JPI) rilevanti u l-isħubijiet pubbliċi-pubbliċi u pubbliċi-privati rilevanti. Ser jiġu stabbilit wkoll rabtiet adegwati mal-azzjonijiet tas-Sħubijiet Ewropej għall-Innovazzjoni rilevanti. L-attivitajiet għandhom jikkonċentraw ukoll biex iżidu l-appoġġ u l-promozzjoni tal-involviment tal-SMEs.

5.   AZZJONI KLIMATIKA, AMBJENT, EFFIĊJENZA TAR-RIŻORSI U L-MATERJA PRIMA

5.1.   Ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u adattament għalih

Il-konċentrazzjonijiet attwali ta’ CO2 fl-atmosfera huma kważi 40 % ogħla minn dawk fil-bidu tar-rivoluzzjoni industrijali u fl-ogħla livelli esperjenzati fl-aħħar 2 miljun sena. Gassijiet serra mhux ta’ CO2 jikkontribwixxu wkoll għat-tibdil fil-klima u għandhom rwol sinifikanti li qiegħed dejjem jikber. Mingħajr azzjoni deċiżiva, it-tibdil fil-klima jista’ jiswa lid-dinja mill-inqas 5 % tal-PDG kull sena, u sa 20 % taħt xi xenarji. B’kuntrast ma' dan, b'azzjoni bikrija u effettiva, l-ispejjeż netti jistgħu jkunu limitati għal madwar 1 % tal-PDG kull sena. Li tintlaħaq il-mira ta’ 2°C u l-evitar tal-agħar impatti tat-tibdil fil-klima ser jesiġu li l-pajjiżi żviluppati jaqtgħu l-emissjonijiet tal-gassijiet serra sa 80-95 % sal-2050 meta mqabbla mal-livelli tal-1990.

Għalhekk, l-għan ta’ din l-attività huwa li jiġu żviluppati u vvalutati miżuri u strateġiji innovattivi, kosteffettivi u sostenibbli ta’ adattament u ta' mitigazzajoni, li jindirizzaw kemm il-gassijiet u aerosols serra b’CO2 kif ukoll dawk mingħajr CO2, u jenfasizzaw kemm soluzzjonijiet ekoloġiċi teknoloġiċi u dawk li mhumiex, permezz tal-ġenerazzjoni ta’ evidenza għal azzjoni infurmata, bikrija u effettiva u n-netwerking tal-kompetenzi meħtieġa.

Sabiex jintlaħaq dan, ir-riċerka u l-innovazzjoni għandha tiffoka fuq dan li ġej:

5.1.1.   Titjib fl-intendiment tat-tibdil fil-klima u l-għoti ta’ projezzjonijiet tal-klima li huma affidabbli

Intendiment aħjar tal-kawżi u l-evoluzzjoni tat-tibdil fil-klima u projezzjonijiet klimatiċi iktar preċiżi huma kruċjali sabiex is-soċjetà tipproteġi l-ħajjiet, oġġetti u infrastrutturi u tiżgura t-teħid effettiv ta’ deċiżjonijiet u alternattivi adatti ta' mitigazzjoni u adattament. Huwa essenzjali li titjieb iktar il-bażi ta’ għarfien xjentifiku tal-katalizzaturi klimatiċi, proċessi, mekkaniżmi, reazzjonijiet u livelli limitu assoċjati mal-iffunzjonar tal-ekosistemi terrestri, marittimi u polari u l-atmosfera. Intendiment aħjar ser jippermetti ukoll li ssir identifikazzjoni aktar preċiża tat-tibdil fil-klima u l-attribuzzjoni għal fatturi naturali u antropoġeniċi kawżali. L-affidabbiltà mtejba tal-previżjonijiet u tbassir klimatiċi fuq skali temporali u spazjali pertinenti ser ikunu appoġġati permezz tat-titjib fil-kalkoli u permezz tal-iżvilupp ta' xenarji u mudelli aktar preċiżi, inkluż mudelli tas-sistema tad-Dinja akkoppjati kompletament b'kont meħud tal-istorja tal-paleoklima.

5.1.2.   Valutazzjoni tal-impatti u l-vulnerabbiltajiet u l-iżvilupp ta’ miżuri ta' adattament, ta' prevenzjoni u ġestjoni tar-riskju innovattivi u kosteffettivi

Hemm għarfien mhux komplut dwar l-kapaċità tas-soċjetà, l-ekonomija u l-ekosistemi li jadattaw għat-tibdil fil-klima. Hemm għarfien mhux komplut dwar l-kapaċità tas-soċjetà, l-ekonomija u l-ekosistemi li jadattaw għat-tibdil fil-klima. Miżuri effettivi, ġusti u soċjalment aċċettabbli lejn ambjent, ekonomija u soċjetà reżiljenti għall-klima jesiġu analiżi integrata tal-impatti, vulnerabbiltajiet, esponiment tal-popolazzjoni, riskji u l-ġestjoni tagħhom, effetti sekondarji bħall-migrazzjoni u l-kunflitti, spejjeż u opportunitajiet assoċjati mat-tibdil u varjabbiltà fil-klima, filwaqt li jitqiesu l-avvenimenti estremi u perikli ikkaġunati mill-klima u r-rikorrenza tagħhom. Din l-analiżi ser tkun żviluppata ukoll fuq l-impatti avversi tat-tibdil fil-klima fuq il-bijodiversità, ekosistemi u servizzi tal-ekosistema, riżorsi tal-ilma, infrastrutturi u assi ekonomiċi u naturali. Ser ikun hemm enfasi fuq l-ekosistemi naturali tal-iktar valur u ambjenti mibnija, kif ukoll setturi soċjali, kulturali u ekonomiċi ewlenin madwar l-Ewropa. L-azzjonijiet ser jinvestigaw l-impatti u r-riskji dejjem jibkru għas-saħħa tal-bniedem li jirriżultaw mit-tibdil fil-klima, il-perikli li jiġu mill-klima u l-konċentrazzjonijiet miżjuda tal-gassijiet serra fl-atmosfera. Ir-riċerka ser tevalwa it-tweġibiet innovattivi, distribwiti b’mod ġust u kosteffettivi ta’ adattament għat-tibdil fil-klima, inkluż il-protezzjoni u l-adattament ta’ riżorsi naturali u ekosistemi, u effetti relatati, sabiex tinforma u tappoġġa l-iżvilupp tagħhom u l-implimentazzjoni fuq il-livelli u skali kollha. Dan ukoll ser jinkludi l-impatti, spejjeż, riskji u benefiċċji potenzjali ta’ alternattivi ta’ ġeoinġinerija. L-interkonnessjonijiet ‚ kunflitti u sinerġiji kumplessi ta’ alternattivi ta' adattament u ta' politiki ta' prevenzjoni tar-riskju ma' politiki tal-klima u settorjali oħra ser jkunu investigati, inklużi l-impatti fuq l-impjiegi u l-istandards ta' għajxein ta' gruppi vulnerabbli.

5.1.3.   Appoġġ ta' politiki ta' mitigazzjoni, inkluż studji li jiffukaw fuq l-impatt minn politiki settorjali oħrajn

It-transizzjoni tal-Unjoni għal ekonomija u soċjetà kompetittivi, li jużaw ir-riżorsi b’effiċjenza u reżiljenti għat-tibdil fil-klima sal-2050 tesiġi d-disinn ta’ strateġiji effettivi u fit-tul, b’emissjonijiet baxxi u avvanzi ewlenin fil-ħila tagħna li ninnovaw. Ir-riċerka se tivvaluta r-riskji ambjentali u soċjoekonomiċi, l-opportunitajiet u l-impatti tal-alternattivi tal-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima. Hija ser tivvaluta wkoll l-impatt fuq politiki settorjali oħra. Ir-riċerka ser tappoġġa l-iżvilupp u l-validazzjoni ta’ mudelli ġodda ta’ klima-enerġija-ekonomija, filwaqt li tqis l-istrumenti ekonomiċi u esternalitajiet rilevanti, bl-għan li jiġu ttestjati l-alternattivi ta' politika ta' mitigazzjoni u perkorsi ta' teknoloġija b’livell baxx ta’ karbonju fi skali differenti u għas-setturi ekonomiċi u soċjali ewlenin fil-livell tal-Unjoni u dak globali. L-azzjonijiet ser jiffaċilitaw l-innovazzjoni teknoloġika, istituzzjonali soċjoekonomika billi jitjiebu r-rabtiet bejn ir-riċerka u l-applikazzjoni u bejn l-intraprendituri, utenti aħħarin, riċerkaturi, dawk li jfasslu l-politika u istituzzjonijiet ta’ għarfien.

5.2.   Protezzjoni tal-ambjent, ġestjoni sostenibbli tar-riżorsi naturali, l-ilma, il-bijodiversità u l-ekosistemi

Is-soċjetajiet jaffrontaw sfida ewlenija biex jistabbilixxu bilanċ sostenibbli bejn il-ħtiġijiet tal-bniedem u l-ambjent. Ir-riżorsi ambjentali, inkluż l-ilma, l-arja, il-bijomassa, il-ħamrija fertili, il-bijodiversità u l-ekosistemi, u s-servizzi li dawn jipprovdu, isostnu l-iffunzjonar tal-ekonomija Ewropea u globali u l-kwalità tal-ħajja. L-opportunitajiet kummerċjali globali relatati mar-riżorsi naturali huma mistennija li jammontaw għal iktar minn EUR 2 triljuni sal-2050 (15). Minkejja dan, l-ekosistemi fl-Ewropa u globalment, qed jiġu degradati lil hinn mill-kapaċità naturali li jiġu riġenerati, u r-riżorsi ambjentali qed jiġu sfruttati iżżejjed u saħansitra distrutti. Pereżempju, 1 000 km2 ta' whud mill-iktar ħamrija fertili u ekosistemi ta’ valur jintilfu kull sena fl-Unjoni, filwaqt li jintilef kwart tal-ilma. Il-kontinwazzjoni ta’ dawn il-mudelli mhijiex alternattiva. Ir-riċerka għandha tikkontribwixxi sabiex jinqelbu x-xejriet li jagħmlu ħsara lill-ambjent u sabiex jiġi żgurat li l-ekosistemi jkomplu jipprovdu riżorsi, oġġetti u servizzi li huma essenzjali għall-benesseri, prosperità ekonomika u l-iżvilupp sostenibbli.

Għalhekk, il-mira ta' din l-attività hija li jiġu pprovduti għarfien u għodod għall-ġestjoni u l-protezzjoni tar-riżorsi naturali, filwaqt li jinkiseb bilanċ sostenibbli bejn ir-riżorsi limitati u l-ħtiġijiet tal-preżent u tal-futur tas-soċjetà u l-ekonomija.

Sabiex jintlaħaq dan, ir-riċerka u l-innovazzjoni għandha tiffoka fuq dan li ġej:

5.2.1.   Approfondiment tal-intendiment tagħna tal-bijodiversità u l-funzjonament tal-ekosistemi, l-interazzjonijiet tagħhom mas-sistemi soċjali u r-rwol tagħhom fl-appoġġ tal-ekonomija u l-benesseri tal-bniedem.

Azzjoni mill-bniedem tista' tiskattabidliet fl-ambjent li huma irriversibbli u li jbiddlu l-karattru tal-ekosistemi u tal-bijodiversità tagħhom. Huwa vitali li dawn ir-riskji jiġu antiċipati permezz tal-valutazzjoni, monitoraġġ u tbassir tal-impatt tal-attivitajiet tal-bniedem, inkluż il-bdil fl-użu tal-art, u l-bidliet ambjentali fuq il-benesseri tal-bniedem. Ir-riċerka dwar l-ekosistemi tal-baħar (miż-żoni kostali għall-baħar fond inkluża s-sostenibbiltà tar-riżorsi tal-baħar), polari, tal-ilma ħelu, terrestri u urbani, inkluż l-ekosistemi dipendenti fuq l-ilma ta' taħt l-art, ser ittejjeb l-intendiment tagħna tal-interazzjonijiet kumplessi bejn ir-riżorsi naturali u s-sistemi soċjali, ekonomiċi u ekoloġiċi, inklużi l-punti kritiċi naturali, u r-reżiljenza, jew fraġilità, tas-sistemi umani u bijoloġiċi. Dan ser jeżamina kif il-bijodiversità u l-ekosistemi jiffunzjonaw u jirreaġixxu għall-impatti antropoġeniċi, kif dawn jistgħu jiġu rrestawrati, u kif dan ser jaffettwa l-ekonomiji u l-benesseri tal-bniedem. Dan ser jinvestiga wkoll soluzzjonijiet għall-indirizzar tal-isfidi għar-riżorsi fil-kuntest Ewropew u internazzjonali. Dan ser jikkontribwixxi għall-politiki u prattiki li jiżguraw li l-attivitajiet soċjali u ekonomiċi joperaw fi ħdan il-limiti tas-sostenibbiltà u l-adattabilità tal-ekosistemi u l-bijodiversità.

5.2.2.   Żvilupp ta' approċċi integrati biex jiġu indirizzati sfidi relatati mal-ilma u t-transizzjoni għall-ġestjoni sostenibbli u l-użu tar-riżorsi u s-servizzi tal-ilma

Id-disponibbiltà u l-kwalità tal-ilma ħelu saru kwistjonijiet globali b'implikazzjonijiet ekonomiċi u soċjali ta' portata kbira. Bid-domanda dejjem tikber għal użi differenti u sikwit konfliġġenti (eż. agrikoltura, industrija, attivitajiet rekreattivi, servizzi pubbliċi, ekosistemi u manutenzjoni tal-pajsaġġ, restawr u titjib tal-ambjent), il-vulnerabbiltà akbar tar-riżorsi aggravata bit-tibdil tal-klima u dak globali, l-urbanizzazzjoni, it-tniġġis u l-isfruttament eċċessiv tar-riżorsi ta' ilma ħelu, il-manteniment u t-titjib tal-kwalità u d-disponibbiltà tal-ilma, u t-tnaqqis tal-impatt tal-attivitajiet tal-bnedmin fuq l-ekosistemi tal-ilma ħelu qed issir sfida kritika għall-utenti tal-ilma f'diversi setturi kif ukoll għall-ekosistemi akkwatiċi.

Ir-riċerka u l-innovazzjoni ser jindirizzaw dawn il-pressjonijiet u ser jipprovdu strateġiji integrati, strumenti, teknoloġiji u soluzzjonijiet innovattivi biex jintlaħqu l-ħtiġijiet attwali u futuri. Dan ser jimmira li jiżviluppa strateġiji ta' ġestjoni adatti tal-ilma, għat-titjib tal-kwalità tal-ilma, jiġu ffaċċjati żbilanċi bejn id-domanda għall-ilma u d-disponibbiltà jew il-provvista f'livelli u skala differenti, jingħalaq iċ-ċiklu tal-ilma, tiġi promossa mġieba sostenibbli mill-utent aħħari u għall-indirizzar tar-riskji relatati mal-ilma waqt li jiġu sostnuti l-integrità, l-istruttura u l-funzjonament tal-ekosistemi akkwatiċi f'konformità mal-politiki tal-Unjoni tal-mument.

5.2.3.   Jiġu pprovduti għarfien u għodod għat-teħid ta' deċiżjonijiet u involviment pubbliku effettivi

Sistemi soċjali ekonomiċi u ta’ governanza għad iridu jindirizzaw l-eżawriment tar-riżorsi u l-ħsara lill-ekosistemi. Ir-riċerka u l-innovazzjoni ser isostnu d-deċiżjonijiet tal-politika meħtieġa sabiex jiġu mmaniġġjati r-riżorsi naturali u l-ekosistemi sabiex jevitaw, jew jadattaw għal tibdil klimatiku u ambjentali ta' sfrattu u sabiex jippromwovu tibdil istituzzjonali, ekonomika, komportamentali u teknoloġika li jiżgura s-sostenibbiltà. Għalhekk ir-riċerka ser issostni l-iżvilupp ta' sistemi li jagħtu valur lill-bijodiversità u s-servizzi tal-ekosistemi, inkluż l-intendiment tal-istokk ta' kapital naturali u l-fluss tas-servizzi tal-ekosistemi. Ser titqiegħed enfasi fuq l-ekosistemi u s-servizzi tal-ekosistema kritiċi rilevanti għall-politika, bħall-ilma ħelu, l-ibħra u l-oċeani (inklużi ż-żoni kostali), il-foresti, ir-reġjuni polari, il-kwalità tal-arja, il-bijodiversità, l-użu tal-art u l-ħamrija. Ir-reżiljenza tas-soċjetajiet u l-ekosistemi għas-sustanzi li jniġġsu u l-patoġeni u għall-avvenimenti katastrofiċi, inklużi l-perikli naturali (bħall-perikli siżmiċi u volkaniċi, l-għargħar u n-nixfa) u n-nirien tal-foresti, ser jkunu appoġġati permezz tat-titjib tal-kapaċitajiet għat-tbassir, avviż bikri u valutazzjoni tal-vulnerabbiltajiet u l-impatti, inkluża d-dimensjoni ta’ bosta riskji. B'hekk ir-riċerka u l-innovazzjoni ser jipprovdu appoġġ għall-politiki ambjentali u tal-użu effiċjenti tar-riżorsi, u l-alternattivi għal governanza effettiva bbażata fuq l-evidenza fi ħdan il-limiti ta' operat sikur. Ser jiġu żviluppati modi innovattivi sabiex tiżdied il-koerenza tal-politika, jissolvew il-kompromessi u jiġu mmaniġġjati l-interessi kunfliġġenti u sabiex titjieb il-kuxjenza pubblika dwar ir-riżultati tar-riċerka u l-parteċipazzjoni taċ-ċittadini fit-teħid tad-deċiżjonijiet.

5.3.   L-iżgurar tal-provvista sostenibbli ta’ materja prima mhux tal-enerġija u mhux agrikola

Is-setturi bħal dawk tal-kostruzzjoni, kimika, vetturi, aerospazju, makkinarju u tagħmir, li għandhom valur miżjud kkombinat ta' iktar minn EUR 1 000 biljun u jipprovdu impjieg għal madwar 30 miljun persuna, kollha jiddependu fuq l-aċċess għall-materja prima. L-Unjoni hija awtosuffiċjenti fil-minerali ta’ kostruzzjoni. Madankollu, filwaqt li l-Unjoni hija waħda mill-ikbar manifatturi tad-dinja ta’ ċerti minerjali industrijali, tibqa’ importatriċi netta ta’ ħafna minnhom. Minbarra dan, l-UE hija dipendenti ħafna fuq l-importazzjoni ta’ minerali metalliċi u hija totalment dipendenti fuq l-importazzjoni ta’ ċerta materja prima kritika.

Ix-xejriet riċenti jindikaw li d-domanda għall-materja prima ser tkun xprunata mill-iżvilupp ta’ ekonomiji emerġenti u minn diffużjoni rapida ta’ teknoloġiji abilitanti ewlenin. L-Ewropa trid tiżgura ġestjoni sostenibbli u tassigura provvista sostenibbli ta’ materja prima minn ġewwa u barra l-konfini tagħha għas-setturi kollha li jiddependu fuq l-aċċess għall-materja prima. Il-miri tal-politika għall-materja prima kritika huma deskritti fl-Inizjattiva tal-Kummissjoni dwar il-Materja Prima (16).

Għalhekk l-għan ta’ din l-attività huwa t-titjib tal-bażi ta’ għarfien dwar il-materja prima u jiġu żviluppati soluzzjonijiet innovattivi għall-esplorazzjoni, estrazzjoni, ipproċessar, użu mill-ġdid, riċiklaġġ u rkupru kosteffettivi, u li jħarsu l-ambjent, tal-materja prima u għas-sostituzzjoni tagħhom b'alternattivi ekonomikament attraenti u ambjentalment sostenibbli b’inqas impatt ambjentali.

Sabiex jintlaħaq dan, ir-riċerka u l-innovazzjoni għandha tiffoka fuq dan li ġej:

5.3.1.   Titjib tal-bażi ta' għarfien dwar id-disponibbiltà tal-materja prima

Ser tittejjeb il-valutazzjoni tad-disponibbiltà fit-tul tar-riżorsi globali u tal-Unjoni, inkluż l-aċċess għall-minjieri urbani (skart li ġej mill-miżbla u mill-minjieri), riżorsi tal-baħar kostali u tal-fond tal-baħar (pereżempju t-tħaffir f'qiegħ il-baħar għal minerali tal-art rari) u l-inċertezzi assoċjati. Dan l-għarfien ser jgħin is-soċjetà tilħaq użu, riċiklaġġ u użu mill-ġdid iktar effiċjenti ta’ materja prima skarsa jew li tagħmel ħsara lill-ambjent. Dan ser jiżviluppa wkoll regoli, prattiki u standards globali li jirregolaw l-esplorazzjoni, estrazzjoni u ipproċessar ekonomikament vijabbli, ambjentalment sodi u soċjalment aċċettabbli, inklużi l-prattiki fl-użu tal-art u l-ippjanar spazjali fil-baħar abbażi ta' approċċ tal-ekosistemi.

5.3.2.   Promozzjoni tal-provvista u l-użu sostenibbli tal-materja prima, inkluż ir-riżorsi minerali, mill-art u l-baħar, li jkopru l-esplorazzjoni estrazzjoni, ipproċessar, użu mill-ġdid, riċiklaġġ u rkupru

Ir-riċerka u l-innovazzjoni huma meħtieġa tul iċ-ċiklu kollu tal-ħajja tal-materjali, sabiex tiġi żgurata provvista u ġestjoni affordabbli, affidabbli u sostenibbli tal-materja prima li hija essenzjali għall-industriji tal-UE. L-iżvilupp u l-iskjerament ta' teknoloġiji tal-esplorazzjoni, estrazzjoni u ipproċessar ekonomikament vijabbli, soċjalment aċċettabbli u li jħarsu l-ambjent ser jagħtu spinta lill-użu tar-riżorsi. Dan ser jinkludi r-riżorsi minerali, mill-art u l-baħar, u ser jisfrutta wkoll il-potenzjal tal-minjieri urbani. Teknoloġiji ta’ riċiklaġġ u rkupru tal-materjal, mudelli kummerċjali u proċessi ġodda u ekonomikament vijabbli u effiċjenti fl-użu tar-riżorsi, inklużi proċessi u sistemi ta' ċirkwit magħluq, ser jikkontribwixxu wkoll għat-tnaqqis tad-dipendenza tal-Unjoni fuq il-provvista ta' materja prima primarja. Dan ser jinkludi l-bżonn ta' użu itwal, riċiklaġġ u rkupru ta’ kwalità ogħla, u l-bżonn li titnaqqas drastikament il-ħela tar-riżorsi. Ser jiġi applikat approċċ taċ-ċiklu tal-ħajja sħiħ, mill-provvista ta’ materja prima disponibbli għat-tmiem tal-ħajja, b’rekwiżiti minimi ta’ enerġija u riżorsi.

5.3.3.   Is-sejba ta' alternattivi għall-materja prima kritika

B’antiċipazzjoni għat-tnaqqis possibbli tad-disponibbiltà globali ta’ ċerta materja prima, minħabba pereżempju restrizzjonijiet kummerċjali, ser ikunu investigati u żviluppati sostituti sostenibbli u alternattivi għall-materja prima kritika, bi prestazzjoni funzjonali simili. Dan għandu jnaqqas id-dipendenza tal-Unjoni fuq il-materja prima primarja u jtejjeb l-impatt fuq l-ambjent.

5.3.4.   Titjib tal-kuxjenza u ħiliet tas-Soċjetà dwar il-materja prima

Il-bidla neċessarja għal ekonomija iktar awtodipendenti u li tuża r-riżorsi b’effiċjenza ser jesiġi bidla kulturali, fl-imġiba, soċjoekonomika, sistemika u istituzzjonali. Sabiex tiġi indirizzata l-problema dejjem akbar tan-nuqqas ta’ ħiliet fis-settur tal-materja prima fl-Unjoni inkluża l-industrija Ewropea tal-minjieri, ser jiġu mħeġġa aktar sħubijiet effettivi bejn l-universitajiet, l-istħarriġ ġeoloġiku, l-industrija u l-partijiet interessati l-oħra. Dan ukoll ser jkun essenzjali biex jappoġġa l-iżvilupp ta’ ħiliet ekoloġiċi innovattivi. Flimkien ma' dan għad hemm kuxjenza pubblika limitata dwar l-importanza ta' materja prima domestika għall-ekonomija Ewropea. Sabiex jiġu ffaċilitati l-bidliet strutturali meħtieġa, ir-riċerka u l-innovazzjoni ser ikollhom l-għan li jagħtu s-setgħa liċ-ċittadini, dawk li jfasslu l-politika, professjonisti u istituzzjonijiet.

5.4.   Iffaċilitar tat-transizzjoni lejn ekonomija u soċjetà ekoloġiċi permezz tal- ekoinnovazzjoni

L-Unjoni ma tistax tirnexxi f’dinja ta’ konsum ta’ riżorsi, degradazzjoni ambjentali u telf tal-bijodiversità dejjem akbar. Id-diżakkoppjament tat-tkabbir mill-użu tar-riżorsi naturali jesiġi bidliet strutturali ta’ kif tali riżorsi huma użati, użati mill-ġdid u mmaniġġjati, filwaqt li jiġi salvagwardjat l-ambjent tagħna. L-ekoinnovazzjonijiet ser jippermettulna nnaqqsu l-pressjoni fuq l-ambjent, inżidu l-effiċjenza fl-użu tar-riżorsi, u nqiegħdu l-Unjoni fit-triq lejn ekonomija li tuża r-riżorsi u l-enerġija b’effiċjenza. L-ekoinnovazzjoni toħloq ukoll l-opportunitajiet ewlenin għat-tkabbir u impjiegi, u żżid il-kompetittività Ewropea fi ħdan is-suq globali, li huwa stmat li jikber għal suq ta’ triljun euro wara l-2015 (17). 45 % tal-kumpaniji diġà introduċew ċertu tip ta’ ekoinnovazzjoni. Huwa stmat li madwar 4 % tal-ekoinnovazzjonijiet wasslu għal tnaqqis ta' iktar minn 40 % fl-użu materjali kull unità ta' output (18), b'enfasi fuq il-potenzjal qawwi għall-futur. Madankollu, mhix ħaġa rari li teknoloġiji, proċessi, servizzi u prodotti ekoinnovattivi li jippromettu ħafna u jkunu teknikament avvanzati ma jidhrux fis-suq minħabba sfidi ta’ qabel il-kummerċjalizzazzjoni u ma jilħqux il-potenzjal ambjentali u ekonomiku sħiħ tagħhom għax it-titijib u l-introduzzjoni tagħhom fis-suq jitqiesu wisq riskjużi minn investituri privati.

Għaldaqstant l-għan ta’ din l-attività huwa li jitrawwmu l-forom kollha tal-eko-innovazzjoni li jippermettu t-transizzjoni għal ekonomija ekoloġika.

Sabiex jintlaħaq dan, ir-riċerka u l-innovazzjoni għandha tiffoka fuq dan li ġej:

5.4.1.   Tisħiħ tat-teknoloġiji, proċessi, servizzi u prodotti ekoinnovattivi, inkluż l-esplorazzjoni ta' mezzi biex jitnaqqsu tal-kwanitiajiet ta' materja prima fil-produzzjoni u l-konsum, biex jingħelbu l-ostakoli f'dan il-kuntest u biex tingħata ispinta għall-adozzjoni tagħhom fis-suq

Ser ikunu appoġġati l-forom kollha ta’ ekoinnovazzjoni, kemm inkrementali u radikali, li jikkombinaw l-innovazzjoni teknoloġika, organizzattivi, tas-soċjetà, komportamentali, kummerċjali u ta' politika, u t-tisħiħ tal-parteċipazzjoni tas-soċjetà ċivili. Dan ser isostni ekonomija aktar ċirkolari, filwaqt li jitnaqqsu l-impatti ambjentali, tiżdied ir-reżiljenza ambjentali u jitqiesu l-effetti ta' reazzjoni fuq l-ambjent u potenzjalment fuq setturi oħra. Dan ser jinkludi innovazzjoni orjentata lejn l-utenti, mudelli kummerċjali, simbjożi industrijali, sistemi ta’ servizz tal-prodott, disinn tal-prodott, approċċi taċ-ċiklu tal-ħajja sħiħ u ta’ minn nieqa sa nieqa kif ukoll l-esplorazzjoni ta' mezzi għat-tnaqqis tal-kwantitajiet ta' materja prima fil-produzzjoni u l-konsum, u biex jingħelbu ostakoli f'dan il-kuntest. Ser jiġi indirizzat il-potenzjal għal bidla lejn xejriet ta’ konsum aktar sostenibbli. L-għan ser ikun it-titjib tal-effiċjenza fl-użu ta’ riżorsi billi jitnaqqsu, f’termini assoluti, il-fatturi ta' produzzjoni, skart u r-rilaxx ta’ sustanzi ta' ħsara (eż. dawk indikati taħt ir-Regolament(KE) Nru 1907/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (19)) tul il-katina ta’ valur u li jitrawwem l-użu mill-ġdid, riċiklaġġ u s-sostituzzjoni tar-riżorsi.

Ser tingħata attenzjoni lill-iffaċilitar tat-transizzjoni mir-riċerka għas-suq, bl-involviment tal-industrija u notevolment in-negozji ġodda u l-SMEs innovattivi, l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u l-utenti aħħarin, mill-iżvilupp ta’ prototipi u d-dimostrazzjoni tal-prestazzjoni teknika, soċjali u ambjentali, sal-ewwel applikazzjoni u r-replikazzjoni tas-swieq ta' tekniki, prodotti, servizzi jew prattiki eko-innovattivi ta' rilevanza għall-Unjoni. L-azzjonijiet ser jikkontribwixxu għat-tneħħija ta' ostakoli għall-iżvilupp u l-applikazzjoni wiesgħa tal-eko-innovazzjoni, il-ħolqien jew it-tkabbir tas-swieq għas-soluzzjonijiet ikkonċernati u t-titjib tal-kompetittività tal-intrapriżi tal-Unjoni, speċjalment l-SMEs, fis-swieq dinjin. In-netwerking fost l-eko-innovaturi ser ifittex ukoll li jtejjeb id-disseminazzjoni u l-isfruttament tal-għarfien u jorbot b'mod aħjar il-provvista mad-domanda.

5.4.2.   Appoġġ għall-politiki innovattivi u bidliet tas-soċjetà

Il-bidliet strutturali u istituzzjonali huma meħtieġa biex jippermettu t-transizzjoni lejn ekonomija u soċjetà ekoloġika. Ir-riċerka u l-innovazzjoni ser jinidirizzaw l-ostakli ewlenin għall-bidla tas-soċjetà u tas-suq u ser jimmiraw għall-għoti tas-setgħa lill-konsumaturi, mexxejja kummerċjali u dawk li jfasslu l-politika sabiex tiġi adottata mġieba innovattiva u sostenibbli, b'kontributi mix-xjenzi soċjali u l-istudji umanistiċi. Ser ikunu żviluppati għodod, metodi u mudelli robusti u trasparenti li jivvalutaw u jwasslu għall-bidliet ekonomiċi, soċjetali, kulturali u istituzzjonali ewlenin meħtieġa sabiex tinkiseb bidla fundamentali lejn ekonomija u soċjetà ekoloġiċi. Ir-riċerka ser tesplora kif għandhom jiġu promossi stili ta' ħajja u l-mudelli ta' konsum sostenibbli, bl-inklużjoni ta’ riċerka soċjoekonomika, xjenza komportamentali, involviment tal-utent u aċċettazzjoni pubblika tal-innovazzjoni, kif ukoll attivitajiet sabiex tittejjeb il-komunikazzjoni u l-kuxjenza pubblika. Ser isir użu sħiħ mill-azzjonijiet ta’ dimostrazzjoni.

5.4.3.   Kejl u valutazzjoni tal-progress lejn ekonomija ekoloġika

Huwa neċessarju li jiġu żviluppati indikaturi robusti fl-iskali spazjali xierqa li huma kumplimentari għall-PDG, metodi u sistemi li jappoġġaw u jivvalutaw it-transizzjoni lejn ekonomija ekoloġika u l-effettività tal-alternattivi tal-politika rilevanti. Xprunati minn approċċ taċ-ċiklu tal-ħajja, ir-riċerka u l-innovazzjoni ser itejbu l-kwalità u l-disponibbiltà tad-data, metodi u sistemi ta’ kejl rilevanti għall-użu effiċjenti tar-riżorsi u l-ekoinnovazzjoni u jiffaċilitaw l-iżvilupp ta' skemi ta' kumpens innovattivi. Ir-riċerka soċjoekonomika ser tipprovdi intendiment aħjar tal-kawżi primarji tal-imġiba tal-manifattur u konsumatur u b’hekk tikkontribwixxi għad-disinn ta’ iktar strumenti ta' politika effettivi sabiex jiffaċilitaw it-transizzjoni għal ekonomija li tuża r-riżorsi b’effiċjenza u reżiljenti għat-tibdil fil-klima. Minbarra dan, il-metodoloġiji ta’ valutazzjoni tat-teknoloġija u l-immudellar integrat ser ikunu żviluppati biex jappoġġaw il-politiki ta' użu effiċjenti tar-riżorsi u ekoinnovazzjoni fil-livelli kollha, filwaqt li tiżdied il-politika ta' koerenza u jissolvew il-kompromessi. Ir-riżultati ser jippermettu l-monitoraġġ, valutazzjoni u tnaqqis fil-flussi ta’ materjal u enerġija involvuti fil-produzzjoni u konsum, u ser jippermettu lil dawk li jfasslu l-politika u lin-negozji biex jintegraw l-ispejjeż ambjentali u l-esternalitajiet fl-azzjonijiet u deċiżjonijiet tagħhom.

5.4.4.   Trawwim tal-użu effiċjenti tar-riżorsi permezz tas-sistemi diġitali

L-innovazzjonijiet fit-teknoloġiji tal-informazzjoni u komunikazzjoni jistgħu jikkostitwixxu għodda prinċipali għall-appoġġ tal-użu effiċjenti tar-riżorsi. Sabiex jintlaħaq dan l-objettiv, ICT moderna u innovattiva ser tikkontribrixxi għal gwadann sinifikanti ta' effiċjenza fil-produttività, notevolment permezz tal-proċessi awtomatizzati, monitoraġġ fil-ħin reali u sistemi ta' appoġġ għad-deċiżjoni. L-użu tal-ICT ser jimmira li jaċċellera d-dimaterjalizzazzjoni progressiva tal-ekonomija, billi jiżdied iċ-ċaqliq lejn servizzi diġitali, u sabiex jiffaċilita l-bidliet ta' imġiba tfil-konsum u mudelli kummerċjali permezz tal-użu tal-ICT tal-futur.

5.5.   L-iżvilupp ta’ sistemi ta’ osservazzjoni u informazzjoni globali ambjentali komprensivi u miżmuma

L-osservazzjoni ambjentali komprensiva u s-sistemi ta’ informazzjoni huma essenzjali sabiex jiżguraw il-forniment tad-data u informazzjoni fit-tul meħtieġa sabiex tiġi indirizzata din l-isfida tas-soċjetà. Dawn is-sistemi ser jintużaw sabiex tiġi ssorveljata, ivvalutata u mbassra l-kondizzjoni, status u xejriet tal-klima, riżorsi naturali inkluża l-materja prima, ekosistemi terrestri u marittimi (miż-żoni kostali għall-baħar fond) u servizzi tal-ekosistema, kif ukoll sabiex jevalwaw politiki u alternattivi ta' livell baxxi ta' karbonju u ta' mitigazzjoni u adattament klimatiċi fost is-setturi kollha tal-ekonomija. L-informazzjoni u l-għarfien minn dawn is-sistemi ser jintużaw sabiex jistimulaw l-użu intelliġenti tar-riżorsi strateġiċi, sabiex jappoġġaw l-iżvilupp tal-politiki bbażati fuq l-evidenza, sabiex irawwmu is-servizzi ambjentali u klimatiċi ġodda, u sabiex jiżviluppaw opportunitajiet ġodda fis-swieq globali.

Il-kapaċitajiet, teknoloġiji, u infrastrutturi tad-data għall-osservazzjoni u l-monitoraġġ tad-Dinja għandhom ikunu msejsa fuq l-avvanzi fl-ICT, teknoloġiji tal-ispazju u netwerks abilitanti, osservazzjonijiet mit-telerilevament, sensuri fil-post ġodda, servizzi mobbli, netwerks ta’ komunikazzjoni, għodod parteċipatorji tas-servizz tal-web u informatika u infrastruttura tal-immudellar mtejba, bil-għan li kontinwament tiġi provduta informazzjoni previżjonijiet u projezzjonijiet fil-ħin u preċiżi. Ser jiġi mħeġġeġ l-aċċess liberu, miftuħ u mingħajr restrizzjonijiet għad-data u informazzjoni interoperabbli, kif ukoll il-ħżin, il-ġestjoni u d-disseminazzjoni effettivi u, jekk meħtieġ, siguri tar-riżultati tar-riċerka. L-attivitajiet ser jgħinu biex jiġu ddefiniti attivitajiet operattivi futuri tal-programm Copernicus u jittejjeb l-użu ta' data ta' Copernicus għal attivitajiet ta' riċerka.

5.6.   Patrimonju kulturali

L-assi tal-wirt kulturali huma uniċi u ma jistgħux jiġu sostitwiti fil-forma tanġibbli tagħhom kif ukoll fil-valur intanġibbli, l-importanza kulturali u s-sinifikat tagħhom. Dawn huma mutur importanti tal-koeżjoni fis-soċjetà, l-identità u l-benesseri, u huma jikkontribwixxu b'mod sinifikanti għat-tkabbir sostenibbli u l-ħolqien ta' impjiegi. Madankollu, il-wirt kulturali Ewropew huwa soġġett għad-deterjorament u ħsara, aggravat ulterjorment mill-espożizzjoni dejjem tiżdied għall-attivitajiet tal-bnedmin (eż. turiżmu) u avvenimenti estremi ta' maltemp li jirriżultaw mit-tibdil fil-klima kif ukoll minħabba perikli u diżastri naturali oħrajn.

L-għan ta' din l-attività huwa li tipprovdi tagħrif u soluzzjonijiet innovattivi, permezz tal-adattament ta' strateġiji, metodoloġiji, teknoloġiji, prodotti u servizzi ta' mitigazzjoni għall-preservazzjoni u l-ġestjoni tal-wirt kulturali tanġibbli fl-Ewropa li jinsab fil-periklu minħabba t-tibdil fil-klima.

Sabiex jintlaħaq dan, ir-riċerka u l-innovazzjoni multidixxiplinarja ser tiffoka fuq dan li ġej:

5.6.1.   Identifikazzjoni tal-livelli ta' reżiljenza permezz ta' osservazzjonijiet, moritoraġġ u mudellar

Ser jiġu żviluppati tekniki ġodda u mtejba għall-valutazzjoni, il-monitoraġġ u l-mudellar tal-ħsara biex tittejjeb il-bażi ta' tagħrif xjentifiku tal-impatt fuq il-wirt kulturali tat-tibdil fil-klima u fatturi oħra ambjentali u umani tar-riskju. Il-konoxxenza u l-intendiment iġġenerati bl-għajnuna ta' xenarji, mudelli u strumenti, inkluż l-analiżi tal-perċezzjoni tal-valur, ser jgħinu biex tingħata bażi xjentifika solida għall-iżvilupp ta' strateġiji, politiki u standards, f'qafas koerenti għall-valutazzjoni tar-riskji u l-ġestjoni tal-assi tal-wirt kulturali.

5.6.2   Intendiment aħjar dwar kif komunitajiet jipperċepixxu u jirreaġixxu għat-tibdil fil-klima u l-perikli siżmiċi u volkaniċi

Ir-riċerka u l-innovazzjoni, permezz ta' approċċi integrati, ser jiżviluppaw soluzzjonijiet effiċjenti fl-użu tar-riżorsi għall-prevenzjoni, l-adattament u l-mitigazzjoni, li jinvolvu metodoloġiji, teknoloġiji, prodotti u servizzi innovattivi għall-preżervazzjoni tal-assi tal-wirt kulturali, pajsaggi kulturali u habitats storiċi 5.7.

5.7.   Aspetti speċifiċi ta' implimentazzjoni

L-attivitajiet għandhom isaħħu l-parteċipazzjoni tal-UE fil-proċessi multilaterali u inizjattivi u l-kontribuzzjoni finanzjarja lejhom, bħall-Grupp Intergovernattiv ta’ Esperti dwar il-Tibdil fil-Klima (IPCC), il-Pjattaforma Intergovernattiva dwar is-Servizzi tal-Bijodiversità u l-Ekosistema (IPBES), u l-Grupp dwar l-Osservazzjonijiet tad-Dinja (GEO). Il-kooperazzjoni mal-finanzjaturi pubbliċi u privati tar-riċerka ewlenin kif ukoll ma' netwerks importanti ta' riċerka ser ittejjeb l-effiċjenza tar-riċerka globali u Ewropea u tikkontribwixxi lill-governanza tar-riċerka globali.

Il-kooperazzjoni fix-xjenza u t-teknoloġija għandha tikkontribwixxi lill-mekkaniżmu ta’ teknoloġija globali tal-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (UNFCCC) u tiffaċilita l-iżvilupp tat-teknoloġija, innovazzjoni u trasferiment bħala appoġġ għall-adattament tal-klima u l-mitigazzjoni tal-gassijiet serra.

Għandu jiġi esplorat mekkaniżmu, imsejjes fuq ir-riżultati tal-Konferenza tal-NU RIO+20, li b'mod sistematiku jiġbor, iqabbel u janalizza l-għarfien xjentifiku u teknoloġiku dwar il-kwistjonijiet ewlenin ta' żvilupp sostenibbli u l-ekonomija ekoloġika, li għandu jinkludi qafas għall-kejl tal-progress. Dan għandu jikkumplimenta l-gruppi u korpi xjentifiċi eżistenti u jfittex is-sinerġiji magħhom.

L-azzjonijiet ta’ riċerka taħt din l-isfida tas-soċjetà ser jikkontribwixxu għas-servizzi operattivi ta' Copernicus billi tiġi provduta bażi ta’għarfien ta' żvilupp għall-Copernicus.

Jista' jiġi kkunsidrat appoġġ għal Inizjattivi għall-Iprogrammar Konġunt (JPI) rilevanti u sħubijiet pubbliċi-pubbliċi u pubbliċi-privati rilevanti.

Ser jiġu stabbiliti wkoll rabtiet adatti mal-azzjonijiet tas-Sħubijiet Ewropej għall-Innovazzjoni rilevanti u l-aspetti rilevanti tal-aġendi tar-riċerka u l-innovazzjoni ta' Pjattaformi Ewropej għat-Teknoloġija.

Miżuri speċifiċi ser jiżguraw li r-riżultati mir-riċerka u innovazzjoni fl-oqsma tal-klima, l-użu effiċjenti tar-riżorsi u l-materja prima huma użati b'mod mifrux minn programmi oħrajn tal-Unjoni, bħal pereżempju l-programm LIFE, Fondi strutturali u ta' investiment Ewropej, u programmi ta’ kooperazzjoni esterna.

Fost l-oħrajn, l-attivitajiet ser jibbażaw u jtejbu wkoll dawk li saru fil-Programm Eko-Innovazzjoni.

L-azzjonijiet ser jipprovdu wkoll: l-analiżi kontinwa tal-progress xjentifiku u teknoloġiku fl-Unjoni u l-pajjiżi u reġjuni msieħba tagħha, investigazzjoni bikrija tal-opportunitajiet tas-suq għat-teknoloġiji u prattiki ambjentali, u antiċipazzjoni għall-politika dwar ir-riċerka u l-innovazzjoni.

6.   L-EWROPA F'DINJA LI QED TINBIDEL – SOĊJETAJIET INKLUŻIVI, INNOVATTIVI U RIFLESSIVI

Din it-taqsima tinkludi attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni li jikkontribwixxu biex is-soċjetajiet isiru aktar inklużivi, innovattivi u riflessivi, u wkoll għal miżuri speċifiċi li jappoġġaw kwistjonijiet trasversali partikolari msemmija f'din l-isfida għas-soċjetà (20).

6.1.   Soċjetajiet inklużivi

Ix-xejriet attwali prezenti fis-soċjetajiet Ewropej iġibu magħhom opportunitajiet għal Ewropa iktar magħquda iżda ukoll riskji u sfidi. Dawn l-opportunitajiet, riskji u sfidi jeħtieġu li jkun mifhuma u antiċipati sabiex l-Ewropa tevolvi bis-solidarjetà u kooperazzjoni adegwata fuq livelli soċjali, ekonomiċi, politiċi, edukattivi u kulturali, filwaqt li titqies id-dinja dejjem aktar interkonnessa u interdipendenti.

F’dan il-kuntest, l-objettiv huwa li nifhmu, nanalizzaw u niżviluppaw l-inklużjoni soċjali, ekonomika u politika, kif ukoll swieq tax-xogħol aktar inklużivi, jiġu miġġielda l-faqar u l-marġinalizzazzjoni, jiġu msaħħa d-drittijiet tal-bniedem, l-inklużività diġitali, l-ugwaljanza, is-solidarjetà u d-dinamiċi interkulturali permezz tal-appoġġ għax-xjenza mill-aktar avvanzata, ir-riċerka interdixxiplinarja, l-iżvilupp ta' indikaturi, l-avvanzi teknoloġiċi, l-innovazzjonijiet organizzattivi, l-iżvilupp ta' ragguppamenti reġjonali tal-innovazzjoni u forom ġodda ta' kollaborazzjoni u kokreazzjoni. Ir-riċerka u attivitajiet oħra għandhom jappoġġaw l-implimentazzjoni tal-istrateġija Ewropa 2020, kif ukoll politiki oħra rilevanti tal-Unjoni. Ix-Xjenzi soċjali u r-riċerka fl-umanistika għandhom rwol prinċipali f'dan il-kuntest. L-ispeċifikazzjoni, il-monitoraġġ, il-valutazzjoni u l-indirizzar tal-objettivi tal-istrateġiji u l-politiki Ewropej ser jesiġu riċerka ffukata li tippermetti lil dawk li jfasslu l-politika li janalizzaw u jivvalutaw l-impatt u l-effettività tal-miżuri previsti, partikolarment dawk favur l-inklużjoni soċjali. Għal dan il-għan, l-inklużjoni soċjetali sħiħa u l-parteċipazzjoni għandhom jinkludu l-oqsma kollha tal-ħajja u l-etajiet kollha.

Ser jiġu segwiti l-objettivi speċifiċi li ġejjin biex wieħed jifhem u jrawwem jew jimplimenta:

6.1.1.   Il-mekkaniżmi biex jiġi promoss tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv

L-Ewropa żviluppat kombinazzjoni speċifika u pjuttost unika ta' progress ekonomiku, politiki soċjali mmirati lejn livell għoli ta' koeżjoni soċjali, valuri kulturali u umanistiċi kondiviżi li jħaddnu d-demokrazija u l-istat tad-dritt għal kulħadd, id-drittijiet tal-bniedem, ir-rispett u l-preservazzjoni tad-diversità, kif ukoll il-promozzjoni tal-edukazzjoni u x-xjenza, l-arti u d-dixxiplini umanistiċi bħala muturi fundamentali tal-progress u tal-ġid soċjali u ekonomiku. It-tiftixa kostanti għal tkabbir ekonomiku iġġorr għadd ta' spejjeż umani, soċjali, ambjentali u ekonomiċi importanti. Tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv fl-Ewropa jimplika bidliet sostanzjali fil-mod kif it-tkabbir u benesseri soċjetali huma ddefiniti, imkejla (anke permezz tal-kejl tal-progress lil hinn mill-indikatur tal-PDG użat normalment), iġġenerati u sostnuti biż-żmien.

Ir-riċerka ser tanalizza l-iżvilupp tal-parteċipazzjoni taċ-ċittadini, l-istili ta’ ħajja sostenibbli, il-konoxxenza kulturali u l-imġiba u l-valuri soċjoekonomiċi u kif dawn jirrelataw għall-attitudnijiet, politiki u funzjonament ta' istituzzjonijiet, komunitajiet, swieq, ditti, sistemi ta' governanza u twemmin fl-Ewropa u r-relazzjonijiet tagħhom ma' reġjuni u ekonomiji oħrajn. Din ser tiżviluppa għodod għal valutazzjoni aħjar tal-impatti kuntestwali u reċiproki ta' tali evoluzzjonijiet, tqabbel il-politiki pubbliċi mal-varjetà ta' sfidi fl-Ewropa kollha, u tanalizza alternattivi ta' politika u mekkaniżmi tat-teħid ta' deċiżjonijiet f’oqsma bħall-impjiegi, tassazzjoni, inklużjoni soċjali, edukazzjoni u ħiliet, żvilupp tal-komunità, kompetittività u s-suq intern bil-ħsieb li wieħed jifhem il-kundizzjonijiet u opportunitajiet ġodda għal integrazzjoni Ewropea akbar u r-rwol tal-komponenti u s-sinerġiji soċjali, kulturali, xjentifiċi u ekonomiċi tagħha bħala sorsi ta' vantaġġi komparattivi tal-Unjoni fil-livell dinji.

It-tibdil demografiku minħabba soċjetajiet li qed jixjieħu u movimenti migratorji ser jiġi analizat f'termini tal-implikazzjonijiet għat-tkabbir, is-suq tax-xogħol u l-benesseri. F'dan il-kuntest, sabiex l-isfida tat-tkabbir futur tkun tista' tiġi affrontata, huwa importanti li jittieħed kont tal-komponenti differenti tat-għarfien, billi r-riċerka tiffoka fuq kwistjonijiet ta' tagħlim, ta' edukazzjoni u ta' taħriġ, jew fuq ir-rwol u l-post taż-żgħażagħ fis-socjetà. Ir-riċerka ser tiżviluppa wkoll strumenti aħjar għall-valutazzjoni tal-impatti għas-sostenibbiltà tal-linji ta' politika ekonomiċi differenti. Din ser tanalizza wkoll kif jevolvu l-ekonomiji nazzjonali u liema forom ta’ governanza fuq livell Ewropew u internazzjonali jistgħu jgħinu sabiex jiġu evitati l-iżbilanċi, diffikultajiet monetarji, kompetizzjoni fiskali, qgħad u problemi ta’ impjiegi u forom oħra ta’ diżordni soċjetali, ekonomiċi u finanzjarji. Din ser tqis interdipendenzi, dejjem jikbru, bejn l-ekonomiji, swieq u sistemi finanzjarji tal-UE u dawk globali u l-isfidi li jirriżultaw għall-iżvilupp istituzzjonali u l-amministrazzjoni pubblika. Fl-isfond tal-kriżi tad-dejn pubbliku Ewropew, ser ikun hemm enfasi fuq ir-riċerka sabiex tiddefinixxi l-kondizzjonijiet għal qafas biex ikun hemm sistemi finanzjarji u ekonomiċi Ewropej stabbli.

6.1.2.   Organizzazzjonijiet affidabbli, prattiki, servizzi u linji politiċi li huma neċessarji biex jinbnew soċjetajiet reżiljenti, inklużivi, parteċipatorji, miftuħa u kreattivi fl-Ewropa, b'mod partikolari b'kont meħud tal-migrazzjoni, l-integrazzjoni u t-tibdil demografiku

Il-intendiment tat-trasformazzjonijiet soċjali, kulturali u politiċi ġewwa l-Ewropa jesiġi l-analiżi ta’ prattiki demokratiċi u aspettattivi li qed jinbidlu kif ukoll l-evoluzzjoni storika tal-identitajiet, id-diversità, it-territorji, ir-reliġjonijiet, il-kulturi, il-lingwi u l-valuri. Dan jinkludi intendiment tajjeb tal-istorja tal-integrazzjoni Ewropea. Ir-riċerka ser tidentifika l-modi sabiex jiġu adattati u mtejba s-sistemi ta' protezzjoni soċjali Ewropej, servizzi pubbliċi u dimensjoni usa’ tas-sigurtà soċjali tal-politiki sabiex tinkiseb koeżjoni u l-ugwaljanza bejn is-sessi, sabiex jittrawmu soċjetajiet parteċipatorji, miftuħin u kreattivi u sabiex tiġi promossa ugwaljanza soċjali u ekonomika u solidarjetà interġenerazzjonali. Ir-riċerka ser tanalizza kif is-soċjetajiet u politiki isiru aktar Ewropej fis-sens wiesa’ permezz tal-evoluzzjonijiet tal-identitajiet, kulturi u valuri, iċ-ċirkolazzjoni tal-konoxxenza, ideat u twemmin u kombinazzjoni ta' prinċipji u prattiki ta’ reċiproċità, komunalità u ugwaljanza, b'attenzjoni partikolari għall-migrazzjoni, l-integrazzjoni u t-tibdil demografiku. Għandu jiġi analizzat kif il-popolazzjonijiet li huma vulnerabbli (eż. Roma) jistgħu jipparteċipaw bis-sħiħ fl-edukazzjoni, fis-soċjetà u fid-demokrazija, notevolament permezz tal-kisbiet ta’ diversi ħiliet u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem. Għaldaqstant, l-analiżi ta' kif is-sistemi politiċi jevolvu u wkoll jirreaġixxu għall-evoluzzjonijiet soċjali msemmija hawn fuq għandha tkun ċentrali.

Ir-riċerka ser tindirizza wkoll l-evoluzzjoni ta’ sistemi ewlenin li jipprovdu forom sottostanti ta’ rabtiet umanu u soċjali, bħall-familja, ix-xogħol, l-edukazzjoni u l-impjiegi, u li jgħinu fil-ġlieda kontra l-inugwaljanzi, l-esklużjoni soċjali u l-faqar. Il-koeżjoni soċjali u l-ġustizzja ġusta u affidabbli, l-edukazzjoni, id-demokrazija, it-tolleranza u d-diversità huma fatturi li jeħtieġ li jkunu kkunsidrati b'attenzjoni bil-għan li jiġu identifikati u sfruttati aħjar il-vantaġġi komparattivi Ewropej fuq livell dinji u li jingħata appoġġ aħjar u bbażat fuq provi għall-politiki. Ir-riċerka għandha tqis l-importanza tal-mobbiltà u l-migrazzjoni, inkluż il-flussi intra-Ewropej, u d-demografija fl-iżvilupp futur tal-politiki Ewropej.

Minbarra dan, intendiment tad-diffikultajiet u opportunitajiet li jirriżultaw mill-adozzjoni tal-ICT, kemm fuq livelli individwali kif ukoll dawk kollettivi, huwa importanti sabiex jinfetħu toroq ġodda ta’ innovazzjoni inklużiva. Minħabba l-importanza soċjoekonomika dejjem akbar tal-inklużjoni diġitali, azzjonijiet ta' riċerka u innovazzjoni ser jippromwovu s-soluzzjonijiet tal-ICT inklużivi u l-kisba effettiva tal-ħiliet diġitali li jwasslu għall-għoti ta’ setgħa liċ-ċittadini u forza tax-xogħol kompetittiva. L-enfasi ser tingħata lill-avvanzi teknoloġiċi ġodda li jippermettu titjib radikali fil-personalizzazzjoni, faċilità u aċċessibbiltà għall-utent permezz ta’ intendiment aħjar tal-imġiba u valuri tal-utenti, taċ-ċittadini u l-konsumaturi, inklużi l-persuni b’diżabilità. Din ser tesiġi approċċ ta’ riċerka u innovazzjoni bl-“inklużjoni mid-disinn”.

6.1.3.   Ir-rwol tal-Ewropa bħala attur globali, b'mod partikolari fir-rigward tad-drittijiet tal-bniedem u l-ġustizzja globali

Is-sistema storika, politika, soċjali u kulturali distinta tal-Ewropa hija dejjem iktar konfrontata mill-impatt tal-bidliet globali. Sabiex tiġi żviluppata iktar l-azzjoni esterna tagħha fil-viċinat tagħha stess u lil hinn kif ukoll ir-rwol tagħha bħala attriċi globali, l-Ewropa għandha ttejjeb il-kapaċitajiet tagħha ta' definizzjoni, prijoritizzazzjoni, spjegazzjoni, valutazzjoni u promozzjoni tal-objettivi ta' politika tagħha f'interazzjoni ma' reġjuni tad-dinja u soċjetatjiet oħra sabiex ikun hemm aktar kooperazzjoni jew prevenzjoni jew soluzzjoni tal-kunflitti. F’dan ir-rigward, għandha ttejjeb ukoll il-kapaċitajiet tagħha ta’ antiċipazzjoni u reazzjoni għall-evoluzzjoni u impatti tal-globalizzazzjoni. Dan jesiġi intendiment akbar u tagħlim mill-istorja, kulturi u sistemi politiċi u ekonomiċi ta' reġjuni oħrajn tad-dinja, kif ukoll ir-rwol u l-influwenza tal-atturi transnazzjonali. Finalment, l-Ewropa għandha wkoll tikkontribwixxi lill-governanza globali u lill-ġustizzja globali, fi sferi ewlenin bħall-kummerċ, żvilupp, xogħol, kooperazzjoni ekonomika, ambjent, edukazzjoni, ugwaljanza bejn is-sessi u drittijiet tal-bniedem, difiża u sigurtà. Dan jimplika l-potenzjal li jinbnew kapaċitajiet ġodda kemm jekk f’termini ta’ għodod, servizzi, sistemi u strumenti ta’ analiżi jew f’termini ta’ diplomazija fl-arena internazzjonali formali u informali ma' atturi governattivi u dawk mhux governattivi.

6.1.4.   Il-promozzjoni ta' ambjenti sostenibbli u inklużivi permezz ta' ppjanar u disinn spazjali u urban innovattivi

80 % taċ-ċittadini tal-Unjoni illum jgħixu fi u madwar bliet u għalhekk ippjanar u disinn urban inadegwat jistgħu jkollhom konsegwenzi tremendi fuq ħajjithom. Li wieħed jifhem kif dawn jaħdmu għaċ-ċittadini kollha kif ukoll li wieħed jifhem it-tfassil tagħhom, kemm huma tajbin għall-għajxien u l-attrazzjoni tagħhom għal, fost l-oħrajn, l-investiment u l-ħiliet huwa kritiku għas-suċċess tal-Ewropa fil-ħolqien ta' tkabbir, impjiegi u futur sostenibbli.

L-istituzzjonijiet Ewropej tar-riċerka u l-innovazzjoni għandhom jipprovdu strumenti u metodi għall-ippjanar u disinn urbani u peri-urbani aktar sostenibbli, miftuħin u inklużivi; intendiment aħjar tad-dinamika tas-soċjetajiet urbani u tat-tibdil soċjali u tar-rabta tal-enerġija, l-ambjent, it-trasport u l-użu tal-art inkluż l-interazzjoni maż-żoni rurali tal-madwar; intendiment aħjar tad-disinn u l-użu tal-ispazju pubbliku fl-ibliet ukoll fil-kuntest tal-migrazzjoni sabiex jittejbu l-inklużjoni soċjali u l-iżvilupp u jonqsu r-riskji urbani u l-kriminalità; metodi ġodda biex jonqsu l-pressjonijiet fuq ir-riżorsi naturali u jistimolaw it-tkabbir ekonomiku sostenibbli filwaqt li tittejjeb il-kwalità tal-ħajja taċ-ċittadini urbani Ewropej; u viżjoni ta' prospettiva dwar it-transizzjoni soċjoekonomika lejn mudell ġdid ta' żvilupp urban li jsaħħaħ l-ibliet tal-Unjoni bħala ċentri ta' innovazzjoni u ċentri ta' ħolqien tal-impjiegi u tal-koeżjoni soċjali.

6.2.   Soċjetajiet innovattivi

Is-sehem tal-Unjoni tal-produzzjoni tal-għarfien globali għadu konsiderevoli, iżda hemm il-ħtieġa li l-impatti tagħha soċjoekonomiċi jiġu massimizzati. Ser isiru sforzi biex tiżdied l-effiċjenza tal-politiki ta' riċerka u innovazzjoni u tas-sinerġiji transnazzjonali tal-politiki u l-koerenza tagħhom. L-innovazzjoni għandha tkun indirizzata f'sens wiesa’, inklużi l-politika, innovazzjoni xprunata mis-soċjal, mill-utent u mis-suq ta’ skala kbira. Ser jittieħed kont tal-esperjenza u l-qawwa innovattiva tal-industriji kreattivi u kulturali. Dawn l-attivitajiet ser jappoġġaw l-iżvilupp u l-iffunzjonar taż-ŻER u b’mod partikolari l-inizjattivi ewlenin tal-istrateġija Ewropa 2020 Unjoni tal-Innovazzjoni’ u l-‘Aġenda Diġitali għall-Ewropa’.

Ser jiġu indirizzati l-objettivi li ġejjin:

6.2.1.   Tisħiħ tal-bażi tal-evidenza u l-appoġġ għall-Unjoni ta' Innovazzjoni u ż-ŻER

Sabiex jiġu vvalutati u prijoritizzati l-investimenti u jissaħħu l-Unjoni tal-Innovazzjoni u ż-ŻER, ser jiġu appoġġati l-analiżi tal-politiki ‚ sistemi u atturi tar-riċerka, l-edukazzjoni u l-innovazzjoni fl-Ewropa u pajjiżi terzi, kif ukoll l-iżvilupp ta’ indikaturi, infrastrutturi ta’ data u informazzjoni. Attivitajiet li jħarsu 'l quddiem u inizjattivi pilota, analiżi ekonomika u tad-dimensjoni tal-ġeneru, monitoraġġ tal-politika, tagħlim reċiproku, għodod ta’ koordinazzjoni u attivitajiet u l-iżvilupp ta’ metodoloġiji għall-valutazzjoni tal-impatt u evalwazzjonijiet ser ikunu wkoll, bl-isfruttar tar-reazzjonijiet diretti mill-partijiet interessati, l-impriżi, l-awtoritajiet pubbliċi, l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u ċ-ċittadini. Din l-analiżi għandha titmexxa f'koerenza mal-istudji dwar is-sistemi ta’ edukazzjoni ogħla fl-Ewropa u f'pajjiżi terzi fi ħdan il-programm "Erasmus+".

Sabiex jiġi żgurat suq uniku għar-riċerka u innovazzjoni, għandhom jiġu implimentati miżuri biex jinċentivaw imġiba kompatibbli maż-ŻER. Għandhom ikunu appoġġati l-attivitajiet li jsostnu l-politiki relatati mal-kwalità tat-taħriġ fir-riċerka, mobbiltà u żvilupp tal-karriera tar-riċerkaturi, inklużi inizjattivi li jipprovdu għas-servizzi ta' mobbiltà, reklutaġġ miftuħ, il-parteċipazzjoni tan-nisa fix-xjenzi, drittijiet tar-riċerkaturi u konnessjonijiet mal-komunitajiet ta' riċerkaturi globali. Dawn l-attivitajiet ser ikunu implimentati filwaqt li jfittxu sinerġiji u koordinazzjoni mill-qrib mal-Azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie taħt il-prijorità “Xjenza eċċellenti”. L-istituzzjonijiet li jippreżentaw kunċetti innovattivi għall-implimentazzjoni rapida tal-prinċipji taż-ŻER, inkluż il-Karta Ewropea għar-Riċerkaturi u l-Kodiċi ta' Kondotta għar-Reklutaġġ tar-Riċerkaturi, ir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-ġestjoni tal-proprjetà intellettwali f'attivitajiet ta' trasferiment tal-għarfien u l-Kodiċi ta' Prattika għall-universitajiet u istituzzjonijiet pubbliċi ta' riċerka oħrajn (21), ser jkunu appoġġati.

Fir-rigward tal-koordinazzjoni tal-politiki, għandha tiġi stabbilita faċilita għall-parir ta' politika sabiex il-parir espert dwar il-politika jkun disponibbli għall-awtoritajiet nazzjonali meta jiġu ddefiniti l-Programmi ta’ Riforma Nazzjoni u l-istrateġiji ta’ riċerka u innovazzjoni.

Sabiex tiġi implimentata l-inizjattiva ewlenija tal-Unjoni tal-Innovazzjoni, hemm ukoll il-ħtieġa ta’ appoġġ għall-innovazzjoni xprunata mis-suq, innovazzjoni miftuħa, innovazzjoni tas-settur pubbliku u soċjali bl-għan ta’ tisħiħ tal-kapaċità ta’ innovazzjoni tad-ditti u t-trawwim tal-kompetittività Ewropea. Dan ser jesiġi titjib fil-kundizzjonijiet qafas globali għall-innovazzjoni kif ukoll l-indirizzar tal-ostakli speċifiċi li jipprevjenu t-tkabbir ta ‚kumpaniji innovattivi. Ser ikunu appoġġati mekkaniżmi b'saħħithom ta' appoġġ għall-innovazzjoni (bħal ġestjoni mtejba tar-raggruppamenti, netwerking ta' proprjetarji u utenti IPR, sħubijiet privati pubbliċi u kooperazzjoni tan-netwerk), servizzi ta’ appoġġ għall-innovazzjoni ta' speċjalizzazzjoni għolja (pereżempju ġestjoni/sfruttar tal-Proprjetà Intellettwali, ġestjoni tal-innovazzjoni, kapaċitajiet intraprenditorjali, netwerks ta' akkwirenti) u analiżi tal-politiki pubbliċi b'konnessjoni mal-innovazzjoni. Kwistjonijiet speċifiċi għall-SMEs ser jiġu appoġġati taħt l-għan speċifiku "Innovazzjoni fl-SMEs".

6.2.2.   Jiġu esplorati forom ġodda ta' innovazzjoni, b'enfasi speċjali fuq l-innovazzjoni soċjali u l-kreattività, u jinftiehem kif kull forma ta' innovazzjoni tiġi żviluppata, tirnexxi jew tfalli

L-innovazzjoni soċjali tiġġenera oġġetti, servizzi, proċessi u mudelli ġodda li jissodisfaw il-ħtiġijiet tas-soċjetà u joħolqu relazzjonijiet soċjali ġodda. Minħabba li l-mezzi ta' innovazzjoni qed jinbidlu kontinwament, jeħtieġ aktar riċerka fl-iżvilupp tal-forom kollha ta' innovazzjoni u l-mod kif l-innovazzjoni tilħaq il-ħtiġijiet tas-soċjetà. Huwa importanti li jinftiehem kif l-innovazzjoni u l-kreattività soċjali jistgħu jwasslu għal bidla fl-istrutturi, il-prattiki u l-politiki eżistenti u kif dawn jistgħu jkunu mħeġġa u skalati 'l fuq. Huwa importanti li ssir valutazzjoni tal-impatt ta' pjattaformi on-line fuq in-netwerking bejn ċittadini. Ser jingħata wkoll appoġġ għall-użu tad-disinn fil-kumpanniji, in-netwerking u l-isperimentazzjoni tal-użu tal-ICT biex itejbu l-proċessi tat-tagħlim, kif ukoll għan-networks ta' intraprendituri u innovaturi soċjali. Ir-riċerka ser tiffoka wkoll fuq il-proċessi ta' innovazzjoni u kif dawn jiżviluppaw, ikollhom suċċess jew ifallu (inkluż it-teħid ta' riskju u r-rwol ta' ambjenti regolatorji differenti).

Għandu jkun essenzjali li tiġi promossa l-innovazzjoni sabiex jitrawwmu servizzi pubbliċi effiċjenti, miftuħa u li jiffukaw fuq iċ-ċittadin (eż. Gvern elettroniku). Dan jeħtieġ riċerka multidixxiplinari fuq teknoloġiji u innovazzjoni ġodda fuq skala kbira relatati b’mod partikolari mal-privatezza diġitali, interoperabbiltà, identifikazzjoni elettronika ppersonifikata, data miftuħa, interfaċċji dinamiċi għall-utent, pjattaformi għat-tagħlim tul il-ħajja u t-tagħlim informatiku, sistemi ta’ tagħlim distribwit, konfigurazzjoni u integrazzjoni innovazzjoni tas-servizz pubbliku li jiffoka fuq iċ-ċittadini xrpunati mill-utenti, inklużi x-xjenzi soċjali u l-istudji umanistiċi. Tali azzjonijiet ser jindirizzaw ukoll id-dinamika tan-netwerk soċjali u l-crowd-sourcing u smart-sourcing għall-koproduzzjoni ta’ soluzzjonijiet li jindirizzaw il-problemi soċjali, bbażati, pereżempju, fuq settijiet ta’ data miftuħa. Dawn ser jgħinu fl-immaniġġjar tat-teħid ta' deċiżjonijiet kumplessi, b’mod partikolari l-immaniġġjar u l-analiżi ta' kwantitajiet enormi ta' data għall-immudellar kollaborattiv tal-politika, simulazzjoni tat-teħid tad-deċiżjoni, tekniki ta' viżwalizzazzjoni, immudellar tal-proċess u sistemi parteċipatorji, kif ukoll fl-analiżi tar-relazzjonijiet li jinbidlu bejn iċ-ċittadini u s-settur pubbliku.

Ser jiġu żviluppati miżuri speċifiċi biex jinvolvu s-settur pubbliku bħala aġent għall-innovazzjoni u t-tibdil, fil-livell nazzjonali u tal-Unjoni, b'mod partikolari permezz ta' appoġġ ta' politika u miżuri transkonfinali ta' innovazzjoni fil-livell ġeografiku l-aktar wiesa' li jippermettu l-użu intelliġenti tal-ICT fl-amministrazzjonijiet pubbliċi u minnhom għal forniment kontinwu ta' servizzi pubbliċi liċ-ċittadini u n-negozji.

6.2.3.   Isir użu mill-potenzjal innovattiv, kreattiv u produttiv tal-ġenerazzjonijiet kollha

L-attivitajiet ser jikkontribwixxu biex jiġu esplorati l-opportunitajiet tal-Ewropa li tinnova f'termini ta' prodotti u teknoloġiji ġodda, servizzi mtejba u mudelli ta' negozju u soċjali aħjar adattati għall-istruttura demografika tas-soċjetà li qed tinbidel. L-attivitajiet ser jippermettu li jittieħed aktar vantaġġ tal-potenzjal tal-ġenerazzjonijiet kollha billi jrawmu l-iżvilupp ta' politiki intelliġenti li jagħmlu realtà mit-tixjiħ attiv f'kuntest interġenerazzjonali li qed jevolvi u billi jappoġġaw l-integrazzjoni tal-ġenerazzjonijiet ta' żgħażagħ Ewropej fl-oqsma kollha tal-ħajja soċjali, kulturali u ekonomika, b'kont meħud, fost l-oħrajn, tal-perċezzjoni tal-opportunitajiet għal innovazzjoni fil-kuntest ta' qgħad għoli f'ħafna reġjuni tal-Unjoni.

6.2.4.   Promozzjoni ta' kooperazzjoni koerenti u effettiva ma’ pajjiżi terzi.

L-attivitajiet orizzontali ser jiżguraw l–iżvilupp strateġiku tal-kooperazzjoni internazzjonali tul l-Orizzont 2020 u jindirizzaw l-objettivi trasversali tal-politika. L-attivitajiet li jappoġġaw il-djalogi bilaterali, multilaterali u bireġjonali, fir-riċerka u innovazzjoni, ma’ pajjiżi terzi, reġjuni, fora internazzjonali u organizzazzjonijiet ser jiffaċilitaw l-iskambju ta’ politika, tagħlim reċiproku u iffissar tal-prijoritajiet, jippromwovu l-aċċess reċiproku għall-programmi u jimmonitorjaw l-impatt tal-kooperazzjoni. L-attivitajiet ta’ netwerking u ġemellaġġ ser jiffaċilitaw l-isħubija ottimali bejn l-atturi tar-riċerka u l-innovazzjoni fuq iż-żewġ naħat u jtejbu l-kompetenzi u l-kapaċità ta’ kooperazzjoni f’pajjiżi terzi inqas avvanzati. L-attivitajiet ser jippromwovu l-koordinazzjoni ta' politiki u programmi ta’ kooperazzjoni tal-Unjoni u dawk nazzjonali, kif ukoll azzjonijiet konġunti tal-Istati Membri u pajjiżi assoċjati ma’ pajjiżi terzi sabiex isaħħu l-impatt ġenerali. Finalment, il-preżenza tar-riċerka u innovazzjoni Ewropea fil-pajjiżi terzi għandha tkun ikkonsolidata u msaħħa, b'mod partikolari bl-esplorazzjoni tal-ħolqien tad-'djar ta’ xjenza u innovazzjoni' virtwali Ewropej, l-għoti ta' servizzi lill-organizzazzjonijiet Ewropej li jestendu l-attivitajiet tagħhom f’pajjiżi terzi, u l-ftuħ ta’ ċentri ta’ riċerka, stabbiliti b’mod konġunt ma’ pajjiżi terzi, għal organizzazzjonijiet jew riċerkaturi minn Stati Membri oħra u pajjiżi assoċjati.

6.3.   Soċjetajiet riflessivi – Patrimonju kulturali u identità Ewropea

L-għan hu l-kontribuzzjoni għal fehim tal-bażi intellettwali tal-Ewropa: l-istorja tagħha u l-ħafna influwenzi Ewropej u mhux Ewropej, bħala ispirazzjoni għal ħajja tagħna fil-preżent. L-Ewropa hija karatterizzata minn varjetà ta' nies (inklużi minoranzi u popli indiġeni), tradizzjonijiet u identitajiet nazzjonali u reġjonali differenti kif ukoll b'livelli differenti ta' żvilupp ekonomiku u tas-soċjetà. Il-migrazzjoni u l-mobbiltà, il-mezzi tax-xandir, l-industrija u t-trasport jikkontribwixxu għad-diversità tal-fehmiet u l-istili tal-ħajja. Din id-diversità u l-opportunitajiet tagħha għandhom ikunu rikonoxxuti u kkunsidrati.

Ġabriet Ewropej f'libreriji, inklużi dawk diġitali, arkivji, mużewijiet, galleriji u istituzzjonijiet pubbliċi oħrajn għandhom rikkezza ta' dokumentazzjoni u oġġetti rikki mhux sfruttati għal studju. Dawn ir-riżorsi fl-arkivji, flimkien mal-wirt mhux tanġibbli, jirrappreżentaw l-istorja ta' Stati Membri individwali iżda wkoll il-patrimonju kollettiv ta' Unjoni li żviluppat maż-żmien. Tali materjal għandu jsir aċċessibbli, ukoll permezz ta' teknoloġiji ġodda, għar-riċerkaturi u ċ-ċittadini sabiex wieħed ikun jista' jħares lejn il-futur permezz tal-arkivju tal-passat. L-aċċessibbiltà u l-preservazzjoni tal-patrimonju kulturali f'dawn il-forom hija meħtieġa għall-vitalità tal-impenji ħajjin fil-kulturi Ewropej u bejn kultura Ewropea u oħra issa u jikkontribwixxu għal tkabbir ekonomiku sostenibbli.

Il-fokus tal-attivitajiet għandu jkun dan li ġej:

6.3.1.   Studju tal-patrimonju, il-memorja, l-identità, l-integrazzjoni u l-interazzjoni u t-traduzzjoni kulturali, inkluż ir-rappreżentazzjonijiet tagħha f'kollezzjonijiet, arkivji u mużewijiet kulturali u xjentifiċi, biex il-preżent ikun infurmat u mifhum aħjar b'interpretazzjonijiet aktar rikki tal-passat

L-attivitajiet ser jikkontribwixxu għal analiżi kritika ta' kif partimonju tanġibbli u mhux tanġibbli Ewropew żviluppa tul iż-żmien, inkluż il-lingwi, il-memorji, il-prattiki, l-istituzzjonijiet u l-identitajiet. Dawn ser jinkludu studji tal-interpretazzjonijiet u l-prattiki ta' interazzjonijiet kulturali, integrazzjoni u esklużjoni.

Proċess ta' integrazzjoni Ewropea intensifikat issottolinja li teżisti sfera usa' ta' identità Ewropea – waħda li tikkomplementa tipi oħra ta' identitajiet fl-Ewropa. Spettru wiesa' ta' evidenza u testimonjanzi tal-identità Ewropea jista' jinstab f'kollezzjonijiet, arkivji, mużewijiet u libreriji xjentifiċi Ewropej u mhux Ewropej u siti ta' patrimonju kulturali Ewropej u mhux Ewropej. Huma joffru materjali u dokumenti li jippermettu intendiment aħjar tal-proċessi li jibnu l-identità u li jippermettu riflessjonijiet dwar proċessi soċjali, kulturali jew anki ekonomiċi li jikkontribwixxu għall-forom passati, preżenti u futuri tal-identità Ewropea. L-objettiv hu li wieħed jiżviluppa innovazzjonijiet u juża u janalizza oġġetti u/jew dokumentazzjoni f'kollezzjonijiet kulturali u xjentifiċi, arkivji u mużewijiet biex jittejjeb l-intendiment tagħna dwar kif l-identità Ewropea tista' tiġi traċċjata, mibnija jew dibattuta.

Ser jiġu esplorati l-kwistjonijiet tal-multilingwiżmu, it-traduzzjoni u ċ-ċirkolazzjoni ta' ideat tul l-Ewropa u minn u lejn l-Ewropa u kif dawn jiffurmaw parti minn patrimonju intelletwali Ewropew komuni.

6.3.2.   Riċerka fl-istorja, il-letteratura, l-arti, il-filosofija u r-reliġjonijiet tal-pajjiżi u r-reġjuni Ewropej u kif dawn informaw id-diversità Ewropea kontemporanja

Id-diversità kulturali hija aspett importanti li tikkostitwixxi s-singularità Ewropea u li tipprovdi sors ta' qawwa, dinamiċità u kreattività. L-attivitajiet ser jindirizzaw id-diversità Ewropea kontemporanja u kif din id-diversità ħadet forma permezz tal-istorja, waqt li ser jgħinu wkoll biex issir analiżi dwar kif tali diversità twassal għal żviluppi interkulturali ġodda, jew anki tensjonijiet u kunflitti. Ir-rwol tal-arti, il-mezzi ta' komunikazzjoni, l-pajsaġġi, il-letteratura, il-lingwi, il-filosofija u r-reliġjonijiet, fir-rigward ta' din id-diversità, ser ikun ċentrali għaliex huma joffru diversi interpretazzjonijiet tar-realtajiet soċjali, politiċi u kulturali u jinfluwenzaw il-viżjonijiet u l-prattiki tal-individwi u l-atturi soċjali.

6.3.3.   Riċerka dwar ir-rwol tal-Ewropa fid-dinja, l-influwenza reċiproka u r-rabtiet bejn ir-reġjuni tad-dinja, u ħarsa minn barra fuq il-kulturi Ewropej

L-attivitajiet ser jindirizzaw il-kumplessità tar-rabtiet soċjoekonomiċi u kulturali bejn l-Ewropa u r-reġjuni l-oħra tad-dinja u jivvalutaw il-potenzjalità għal skambji interkulturali u djalogi mtejbin b'kont meħud ta' żviluppi soċjali, politiċi u ekonomiċi aktar ġenerali. Huma ser jgħinu fl-analiżi tal-iżvilupp tal-opinjonijiet diversi fl-Ewropa dwar ir-reġjuni l-oħra tad-dinja u viċi versa.

6.4.   Aspetti speċifiċi ta' implimentazzjoni

Sabiex tiġi promossa kombinazzjoni ottimali ta' approċċi, ser tiġi stabbilita kooperazzjoni bejn din l-isfida tas-soċjetà u l-prijorità "Tmexxija Industrijali" fil-forma ta' azzjonijiet trasversali li jolqtu l-qasam ta' interazzjoni bejn il-bnedmin u t-teknoloġija. L-innovazzjoni teknoloġika bbażata fuq l-ICT ser ikollha rwol importanti fit-tisħiħ tal-produttività u fl-involviment tal-kreattività taċ-ċittadini mill-ġenerazzjonijiet kollha f'soċjetà innovattiva.

L-implimentazzjoni taħt din l-isfida tas-soċjetà ser tgawdi wkoll mill-appoġġ tal-amministrazzjoni u l-koordinazzjoni ta' netwerks internazzjonali għal riċerkaturi u innovaturi eċċellenti bħal COST u EURAXESS, u għalhekk tikkontribwixxi wkoll għaż-ŻER.

Jista' jiġi kkunsidrat appoġġ għal Inizjattivi għall-Iprogrammar Konġunt (JPI) rilevanti u sħubijiet pubbliċi-pubbliċi u pubbliċi-privati rilevanti.

Ser jiġu stabbiliti wkoll rabtiet adatti mal-azzjonijiet tas-Sħubijiet Ewropej għall-Innovazzjoni rilevanti u l-aspetti rilevanti tal-aġendi tar-riċerka u l-innovazzjoni ta' Pjattaformi Ewropej għat-Teknoloġija.

L-azzjonijiet ta' riċerka u innovazzjoni taħt din l-isfida tas-soċjetà ser jikkontribwixxu għall-implimentazzjoni tal-attivitajiet tal-Unjoni ta' kooperazzjoni internazzjonali fir-riċerka u l-innovazzjoni, billi tinvolvi ruħha b'mod aktar strateġiku fil-kooperazzjoni xjentifika, teknoloġika u ta' innovazzjoni mal-imsieħba prinċipali tagħha f'pajjiżi terzi. F'dan ir-rigward, il-Forum Strateġiku għall-Kooperazzjoni Xjentifika u Teknoloġika Internazzjonali (SFIC) ser ikompli jagħti konsulenza strateġika lill-Kunsill u lill-Kummissjoni dwar id-dimensjoni internazzjonali taż-ŻER.

7.   SOĊJETAJIET SIGURI - PROTEZZJONI TAL-LIBERTÀ U S-SIGURTÀ TAL-EWROPA U Ċ-ĊITTADINI TAGĦHA

L-Unjoni, iċ-ċittadini tagħha u l-imsieħba internazzjoni tagħha huma affrontati b’firxa ta’ theddid u sfidi għas-sigurtà bħall-kriminalità, terroriżmu u emerġenzi tal-massa minħabba diżastri magħmula mill-bniedem jew naturali. Dawn jistgħu jinfirxu tul il-konfini u jiġu mmirati lejn miri fiżiċi jew iċ-ċiberspazju. L-attakki kontra infrastrutturi kritiċi, netwerks u siti tal-Internet tal-awtoritajiet pubbliċi u l-entitajiet privati, mhux biss jimminaw il-fiduċja taċ-ċittadin iżda jistgħu wkoll jaffettwaw serjament is-setturi essenzjali bħall-enerġija, it-trasport, is-saħħa, il-finanzi u t-telekomunikazzjonijiet.

Sabiex jiġu antiċipati, evitati u mmaniġġati dawn it-theddidiet, jeħtieġ li jiġu żviluppati u applikati teknoloġiji, soluzzjonijiet, għodda ta' antiċipazzjoni u għarfien innovattivi, tiġi stimulata l-kooperazzjoni bejn il-fornituri u l-utenti, jinstabu soluzzjonijiet tas-sigurtà ċivili, titjieb il-kompetittività tas-sigurtà Ewropea, l-industrija u s-servizzi, inkluż l-ICT, u jiġi evitat u miġġieled l-abbuż tal-privatezza u ksur tad-drittijiet tal-bniedem fuq l-Internet, u f'postijiet oħra, filwaqt li jiġu żgurati d-drittijiet individwali u l-libertà taċ-ċittadini Ewropej.

Għaldaqstant il-koordinazzjoni u t-titjib taż-żona ta’ riċerka u innovazzjoni tas-sigurtà ser ikunu element essenzjali u ser jgħinu fl-immappjar tal-isforzi ta’ riċerka preżenti, inkluż l-antiċipazzjoni, u jtejbu il-kundizzjonijiet legali u proċeduri rilevanti għall-koordinazzjoni, inklużi l-attivitajiet prenormativi.

L-attivitajiet f'din l-isfida tas-soċjetà għandhom jiffokaw b'mod esklużiv fuq applikazzjonijiet ċivili li ser isegwu approċċ orjentat lejn il-missjoni, jippromwovu l-kooperazzjoni effiċjenti tal-utenti finali, l-industrija u r-riċerkaturi, u jintegraw id-dimensjonijiet soċjetali rilevanti filwaqt li jikkonformaw ma' prinċipji etiċi. Huma ser jappoġġaw il-politiki tal-Unjoni għas-sigurtà interna u esterna, inkluż il-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni u l-Politika ta' Sigurtà u ta' Difiża Komuni tagħha, u jtejbu iċ-ċibersigurtà, fiduċja u privatezza fis-Suq Diġitali Uniku. L-attivitajiet ser jinkludu konċentrazzjoni fuq ir-riċerka u l-iżvilupp tal-ġenerazzjoni li jmiss ta' soluzzjonijiet innovattivi, permezz tal-ħidma fuq kunċetti u disinni oriġinali, u standards interoperabbli. Dan ser isir billi jiġu żviluppati teknoloġiji u soluzzjonijiet innovattivi li jindirizzaw lakuni fis-sigurtà u jwasslu għal tnaqqis fir-riskju minn theddid għas-sigurtà.

Ser jiġu indirizzati l-objettivi li ġejjin:

7.1.   Il-ġlieda kontra l-kriminalità, it-traffikar illegali u t-terroriżmu, inkluż l-intendiment u l-indirizzar ta' ideat u twemmin terroristiċi

L-ambizzjoni hija kemm li jkunu evitat inċidenti kif ukoll li jkunu mmitigati l-konsegwenzi potenzjali tagħhom. Din tesiġi teknoloġiji u kapaċitajiet ġodda għall-ġlieda kontra u l-prevenzjoni tal-kriminalità (inkluż iċ-ċiberkriminalità), it-traffikar illegali u t-terroriżmu (inkluż iċ-ċiberterroriżmu), inkluż l-intendiment tal-kawżi u l-impatti tar-radikalizzazzjoni u l-estremiżmu vjolenti, u l-indirizzar ta' ideat u twemmin terroristiċi wkoll biex jiġi evitat theddid relatat mal-avjazzjoni.

7.2.   Il-protezzjoni u t-titjib tar-reżiljenza ta' infrastrutturi kritiċi, ktajjen tal-provvista u mezzi ta' trasport

Teknoloġiji, proċessi, metodi u kapaċitajiet dedikati ġodda ser jgħinu biex jiġu protetti infrastrutturi (inklużi f'żoni urbani), sistemi u servizzi kritiċi li huma essenzjali għall-funzjonament tajjeb tas-soċjetà u l-ekonomija (inklużi l-komunikazzjonijiet, trasport, finanzi, saħħa, ikel, ilma, enerġija, loġistika u l-katina tal-provvista, u l-ambjent). Dan ser jinkludi l-analizzar u l-assigurar tal-infrastrutturi kritiċi pubbliċi u privati b'netwerks u servizzi kontra kwalunkwe tip ta’ theddid, inkluż theddid relatat mal-avjazzjoni. Dan ser jinkludi wkoll il-protezzjoni tar-rotot tat-trasport marittimu.

7.3.   Tisħiħ tas-sigurtà permezz ta' mmaniġġjar tal-fruntieri

It-teknoloġiji u kapaċitajiet huma wkoll meħtieġa sabiex isaħħu s-sistemi, tagħmir, għodod, proċessi u metodi għall-identifikazzjoni rapida sabiex tittejjeb is-sigurtà u l-ġestjoni tal-fruntieri tal-art, marittimi u dawk kostali, inklużi kemm il-kwistjonijiet ta’ kontroll kif ukoll dawk ta’ sorveljanza, filwaqt li jiġi sfruttat il-potenzjal kollu tas-Sistema Ewropea ta' Sorveljanza tal-Fruntieri (EUROSUR). Dawn ser jiġu żviluppati u ttestjati filwaqt li jitqiesu l-effettività, konformità mal-prinċipji legali u etiċi, proporzjonalità, aċċettazzjoni soċjali u r-rispett tad-drittijiet fundamentali tagħhom. Ir-riċerka ser tappoġġa wkoll it-titjib tal-ġestjoni integrata tal-fruntieri Ewropej, anke permezz ta’ iktar kooperazzjoni mal-pajjiżi kandidati, kandidati potenzjali u pajjiżi tal-Politika Ewropea tal-Viċinat.

7.4.   Titjib taċ-ċibersigurtà

Iċ-ċibersigurtà hija prerekwiżit għan-nies, negozji u servizzi pubbliċi sabiex jibbenefikaw mill-opportunitajiet offruti mill-Internet jew minn kwalunkwe netwerk ieħor addizzjonali tad-data u infrastrutturi tal-komunikazzjoni. Din tesiġi li tiġi provduta sigurtà mtejba għas-sistemi, netwerks, apparat ta’ aċċess, software u servizzi, inkluż il-cloud computing, filwaqt li titqies l-interoperabbiltà ta' teknoloġiji multipli. Ir-riċerka u l-innovazzjoni ser jiġu appoġġati biex jgħinu fil-prevenzjoni, l-iskoperta u l-ġestjoni ta' ċiberattakki f'ħin reali madwar id-dominji u ġurisdizzjonijiet multipli, u tipproteġi l-infrastrutturi kritiċi tal-ICT. Is-soċjetà diġitali hija fi żvilupp sħiħ b'użi u abbużi, li jinbidlu b’mod kostanti, tal-Internet, modi ġodda ta’ interazzjoni soċjali, servizzi ġodda mobbli u bbażati fil-post u t-tfaċċar tal-Internet tal-Affarijiet. Dan jesiġi tip ta' riċerka ġdida li għandha tkun attivata mill-applikazzjonijiet u xejriet ta' użu u tas-soċjetà emerġenti. Ser jitwettqu inizjattivi ta’ riċerka bi prontezza, inkluża r-Riċerka u l-Iżvilupp proattivi sabiex jirreaġixxu malajr għall-iżviluppi komtemporanji ġodda fil-fiduċja u sigurtà. Ser tingħata attenzjoni partikolari lill-protezzjoni tat-tfal, għaliex dawn huma ferm vulnerabbli għall-forom emerġenti ta' ċiberkriminalità u ċiberabbuż.

Il-ħidma f'dan il-qasam għandha titwettaq f'koordinazzjoni mill-qrib mal-fergħa tal-ICT tal-prijorità "Tmexxija Industrijali".

7.5.   Żieda tar-reżiljenza tal-Ewropa għall-kriżijiet u d-diżastri

Din tesiġi l-iżvilupp ta' teknoloġiji u kapaċitajiet ddedikati li jappoġġaw it-tipi differenti ta’ operazzjonijiet ta’ ġestjoni ta’ emerġenza f'sitwazzjonijiet ta' kriżi u ta' diżastru (bħal pereżempju protezzjoni ċivili, tifi tan-nar, kontaminazzjoni ambjentali, tniġġis tal-baħar, difiża ċivili, żvilupp ta’ infrastrutturi ta’ informazzjoni medika, kompiti ta’ salvataġġ u proċessi ta’ rkupru minn diżastru) kif ukoll l-infurzar tal-liġi. Ir-riċerka ser tkopri l-katina sħiħa tal-ġestjoni tal-kriżijiet u r-reżiljenza, u tappoġġa t-twaqqif ta' kapaċità Ewropea ta' reazzjoni għall-emerġenzi.

7.6.   Żgurar tal-privatezza u l-libertà, inkluż fl-Internet u t-titjib tal-intendiment legali u etiku tas-soċjetà tal-oqsma kollha tas-sigurtà, ir-riskju u l-ġestjoni

Is-salvagwardja tad-dritt tal-bniedem tal-privatezza inkluż fis-soċjetà diġitali tesiġi l-iżvilupp ta’ oqfsa u teknoloġiji ta' privatezza mid-disinn biex ikunu ta' bażi għal prodotti u servizzi ġodda. Ser jiġu żviluppati teknoloġiji li jippermettu lill-utenti biex jikkontrollaw id-data personali tagħhom u l-użu tagħha minn partijiet terzi, kif ukoll għodod għall-iskoperta u mblukkar ta’ kontenut illegali u ksur tal-privatezza tad-data u biex jitħarsu d-drittijiet tal-bniedem online, filwaqt li jiġi impedut li l-imġieba ta' individwi jew gruppi jiġi limitat minn tiftix illegali jew profiling.

Kwalunkwe soluzzjoni u teknoloġija ġdida ta' sigurtà għandha bżonn li tkun aċċettabbli għas-soċjetà, tkun konformi mal-liġi tal-Unjoni u dik internazzjonali, u tkun effettiva u proporzjonata fl-identifikazzjoni u l-indirizzar tat-theddida għas-sigurtà. Għaldaqstant huwa essenzjali l-intendiment aħjar tad-dimensjonijiet soċjoekonomiċi, kulturali u antropoloġiċi tas-sigurtà, tal-kawżi ta’ nuqqas ta’ sigurtà, ir-rwol tal-midja u komunikazzjoni u l-perċezzjonijiet taċ-ċittadin. Ser jiġu indirizzati l-kwistjonijiet etiċi u legali u l-protezzjoni tal-valuri umani u d-drittijiet fundamentali, kif ukoll kwistjonijiet ta' riskju u ta' ġestjoni.

7.7.   Titjib tal-istandardizzazzjoni u l-interoperabbiltà tas-sistemi, inkluż għal finijiet ta' emerġenza

L-attivitajiet prenormattivi u ta' standardizzazzjoni ser jiġu appoġġati fost l-oqsma kollha ta' missjoni. Ser tingħata attenzjoni lid-distakki ta' standardizzazzjoni u l-ġenerazzjoni li jmiss ta' strumenti u teknoloġiji. L-attivitajiet fost l-oqsma kollha ta' missjoni ser jindirizzaw ukoll l-integrazzjoni u l-interoperabbiltà tas-sistemi u servizzi, inklużi l-aspetti bħall-komunikazzjoni, arkitetturi distribwiti u fatturi umani, inkluż għal finijiet ta' emerġenza.

7.8.   Appoġġ għall-politiki esterni ta' sigurtà tal-Unjoni inkluż permezz tal-prevenzjoni tal-kunflitti u l-konsolidazzjoni tal-paċi

Huma meħtieġa teknoloġiji, kapaċitajiet u soluzzjonijiet ġodda biex jappoġġaw il-politiki esterni ta' sigurtà tal-Unjoni fil-kompiti ċivili, li jvarjaw mill-protezzjoni ċivili għall-għajnuna umanitarja, il-ġestjoni tal-fruntieri jew iż-żamma tal-paċi u l-istabbilizzazzjoni wara l-kriżi, inkluż il-prevenzjoni tal-konflitti, il-konsolidazzjoni tal-paċi u l-medjazzjoni. Dan ser jeħtieġ riċerka dwar ir-riżoluzzjoni tal-konflitti u r-restawr tal-paċi u l-ġustizzja, dwar l-identifikazzjoni bikrija tal-fatturi li jwasslu għal kunflitt u dwar l-impatt ta' proċessi ta' ġustizzja restorattiva.

Dan jesiġi ukoll il-promozzjoni ta' interoperabbiltà bejn il-kapaċitajiet ċivili u militari fil-kompiti ċivili li jvarjaw mill-protezzjoni ċivili għall-għajnuna umanitarja, ġestjoni tal-fruntieri jew żamma tal-paċi. Dan ser jinkludi l-iżvilupp teknoloġiku fil-qasam sensittiv tat-teknoloġiji ta’ użu doppju sabiex itejjeb l-interoperabbiltà bejn il-protezzjoni ċivili u l-forzi militari u fost il-forzi tal-protezzjoni ċivili madwar id-dinja, kif ukoll l-aspetti ta’ affidabbilità, ta’ organizzazzjoni, legali u etiċi, kwistjonijiet kummerċjali, protezzjoni tal-kunfidenzjalità u l-integrità tal-informazzjoni u t-traċċabilità tat-tranżazzjonijiet u proċessi kollha.

7.9.   Aspetti speċifiċi ta' implimentazzjoni

Peress li l-attivitajiet ta' riċerka u ta' innovazzjoni ser ikollhom orjentazzjoni esklużiva fuq applikazzjonijiet ċivili, il-koordinazzjoni mal-attivitajiet tal-Aġenzija Ewropea tad-Difiża (EDA) ser tkun segwita b’mod attiv sabiex tissaħħaħ il-kooperazzjoni mal-EDA, notevolment permezz tal-Qafas Ewropew ta' Kooperazzjoni diġà stabbilit, u b'hekk ikun rikonoxxut li jeżistu oqsma ta' teknoloġija ta' użu doppju. Mekkaniżmi ta’ koordinazzjoni mal-aġenziji rilevanti tal-Unjoni, bħal pereżempju l-Aġenzija Ewropea għall-Ġestjoni ta' Koperazzjoni Operazzjonali fil-Fruntieri Esterni tal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea (FRONTEX), l-Aġenzija Ewropea għas-Sigurtà Marittima (EMSA), l-Aġenzija Ewropea dwar is-Sigurtà tan-Networks u l-Informazzjoni (ENISA) u l-Uffiċċju Ewropew tal-Pulizija (Europol), ser jiġu wkoll msaħħa aktar sabiex titjieb il-koordinazzjoni ta’ programmi u politiki tal-Unjoni fil-qasam kemm tas-sigurtà interna kif ukoll dik esterna, u inizjattivi oħra tal-Unjoni.

Filwaqt li titqies in-natura partikolari tas-sigurtà, ser jiġu stabbiliti arranġamenti speċifiċi fir-rigward tal-ipprogrammar u governanza, inklużi arranġamenti mal-Kumitat imsemmi fl-Artikolu 10. Informazzjoni klassifikata jew sensittiva relatata mas-sigurtà ser tkun protetti u rekwiżiti partikolari u kriterji partikolari għal kooperazzjoni internazzjonali jistgħu jkunu speċifikati fi programmi ta’ ħidma. Dan ser ikun rifless ukoll fl-ipprogrammar u l-arranġamenti ta' governanza għall-objettiv speċifiku "Soċjetajiet siguri - Protezzjoni tal-libertà u s-sigurtà tal-Ewropa u ċ-ċittadini tagħha" (inklużi aspetti komitoloġiċi).

PARTI IV

TIXRID TAL-EĊĊELLENZA U TWESSIGĦ TAL-PARTEĊIPAZZJONI

L-għan hu li jiġi sfruttat bis-sħiħ il-potenzjal tal-għażla ta' talent fl-Ewropa u jiġi żgurat li l-benefiċċji ta' ekonomija mmexxija mill-innovazzjoni jiġu massimizzati kif ukoll imqassma b'mod mifrux madwar l-Unjoni skont il-prinċipju ta' eċċellenza.

Hemm differenzi sinifikanti madwar l-Ewropa fil-prestazzjoni tar-riċerka u innovazzjoni li jeħtieġ li jiġu indirizzati b'miżuri speċifiċi. Dawn il-miżuri ser jimmiraw għall-isfruttar tal-eċċellenza u innovazzjoni u ser ikunu distinti minn, u fejn adatt, komplimentari u sinerġistiċi ma' politiki u azzjonijiet tal-Fondi ESI. Dawn jinkludu:

(a)

Il-kombinament ta' istituzzjonijiet ta' riċerka ta' eċċellenza u reġjuni tar-RŻI bi prestazzjoni baxxa: Il-kombinament għandu l-għan li joħloq ċentri ta' eċċellenza ġodda (jew jaġġorna b'mod sinifikanti dawk eżistenti) fi Stati Membri u reġjuni tar-RŻI bi prestazzjoni baxxa. Huwa ser jiffoka fuq il-fażi preparatorja għall-istabbiliment jew l-aġġornament u l-immodernizzar ta' tali istituzzjoni ffaċilitata bi proċess ta' kombinament ma' kontroparti ewlenija fl-Ewropa, inkluż l-appoġġ għall-iżvilupp ta' pjan ta' negozju. Huwa mistenni li jittieħed impenn mir-reġjun jew l-Istat Membru riċevitur (pereżempju appoġġ permezz tal-Fondi ESI). Soġġett għall-kwalità tal-pjan ta' negozju, il-Kummissjoni tista' tipprovdi aktar appoġġ finanzjarju għall-ewwel passi tal-implimentazzjoni taċ-ċentru.

Ser jitqiesu l-ħolqien ta' rabtiet ma' raggruppamenti innovattivi u r-rikonoxximent tal-eċċellenza fl-Istati Membri u fir-reġjuni tar-RŻI bi prestazzjoni baxxa, inkluż mill-analiżi inter pares u l-għoti ta' tikketti ta' eċċellenza lil dawk l-istituzzjonijiet li jissodisfaw l-istandards internazzjonali;

(b)

Il-ġemellaġġ ta' istituzzjonijiet ta' riċerka: Il-ġemellaġġ għandu l-għan li jsaħħaħ b'mod sinifikanti qasam definit ta' riċerka f'istituzzjoni emerġenti permezz ta' rabtiet ma' tal-anqas żewġ istituzzjonijiet mexxejja fuq livell internazzjonali f'qasam definit. Ser ikun appoġġat sett komprensiv ta' miżuri li jsaħħu din ir-rabta (pereżempju skambji tal-persunal, żjarat minn esperti, taħriġ fuq il-post jew virtwali għal żmien qasir u workshops; attendenza għal konferenzi; organizzazzjoni ta' attivitajiet konġunti tat-tip skolasajf; attivitajiet ta' disseminazzjoni u ta' komunikazzjoni);

(c)

‚Presidenti taż-ŻER’: L-istabbiliment tal-“President taż-ŻER” għandu l-għan li jattira akkademiċi brillanti lejn istituzzjonijiet b'potenzjal ċar ta' riċerka ta' eċċellenza, sabiex jgħinu lil dawn l-istituzzjonijiet jisfruttaw bis-sħiħ il-potenzjal u għalhekk joħolqu kundizzjonijiet ugwali għar-riċerka u innovazzjoni fiż-ŻER. Dan ser jinkludi appoġġ istituzzjonali għall-ħolqien ta’ ambjent kompetittiv ta’ riċerka u l-kundizzjonijiet qafas neċessarji għall-attirar, żamma u żvilupp tal-aħjar talent ta’ riċerka fi ħdan dawn l-istituzzjonijiet. Għadhom jiġu esplorati sinerġiji possibbli ma' attivitajiet tal-ERC;

(d)

Faċilità ta' Appoġġ tal-Politika: Din ser ikollha l-għan li ttejjeb it-tfassil, l-implimentazzjoni u l-evalwazzjoni tal-politiki ta' riċerka u innovazzjoni nazzjonali/reġjonali. Hija ser toffri konsulenza esperta lill-awtoritajiet pubbliċi f'livell nazzjonali jew reġjonali fuq bażi volontarja, li tkopri l-ħtiġijiet biex isir aċċess għal korp rilevanti ta' għarfien, biex wieħed jibbenefika mill-għarfien ta' esperti internazzjonali, biex jintużaw metodoloġiji u għodod mill-aktar avvanzati u biex tingħata konsulenza mfassla apposta;

(e)

L-appoġġ għall-aċċess għan-netwerks internazzjonali għal riċerkaturi u innovaturi eċċellenti li neqsin minn involviment suffiċjenti fin-netwerks Ewropej u internazzjonali. Dan għandu jinkludi l-appoġġ provdut permezz tal-COST;

(f)

It-tisħiħ tal-kapaċità amministrattiva u operattiva ta' netwerks transnazzjonali ta' Punti ta' Kuntatt Nazzjonali, permezz ta' appoġġ finanzjarju u tekniku filwaqt li jittejbu l-qafas għat-tħaddim tal-Punti ta’ Kuntatt Nazzjonali u ċ-ċirkolazzjoni tal-informazzjoni bejniethom u l-korpi ta' implimentazzjoni tal-Orizzont 2020, sabiex il-Punti ta' Kuntatt Nazzjonali jistgħu jipprovdu appoġġ aħjar lill-parteċipanti potenzjali.

PARTI V

XJENZA MAS-SOĊJETÀ U GĦAS-SOĊJETÀ

L-għan huwa li tinbena kooperazzjoni effettiva bejn ix-xjenza u s-soċjetà, jiġi reklutat talent ġdid għax-xjenza u l-eċċellenza xjentifika tiġi kkombinata mal-kuxjenza u r-responsabbiltà soċjali.

Il-qawwa ta’ sistema xjentifika u teknoloġika Ewropea tiddependi mill-kapaċità tagħha li tiġbor it-talent u l-ideat kull fejn jeżistu. Dan jista’ jinkiseb biss jekk jiġu żviluppati djalogu produttiv u rikk u kooperazzjoni attiva bejn ix-xjenza u s-soċjetà biex jiżguraw xjenza aktar responsabbli u jippermettu l-iżvilupp ta’ linji ta' politika aktar rilevanti għaċ-ċittadini. Avvanzi rapidi fir-riċerka xjentifika u l-innovazzjoni kontemporanji wasslu biex qamu kwistjonijiet importanti etiċi, legali u soċjali li jaffettwaw ir-relazzjoni bejn ix-xjenza u s-soċjetà.

It-titjib tal-kooperazzjoni bejn ix-xjenza u s-soċjetà biex ikun jista’ jitwessa’ l-appoġġ soċjali u politiku tax-xjenza u tat-teknoloġija fl-Istati Membri kollha huwa dejjem aktar kwistjoni kruċjali li l-kriżi ekonomika attwali aggravat ħafna. L-investiment pubbliku fix-xjenza jirrikjedi kostitwenza soċjali u politika vasta li tikkondividi l-valuri tax-xjenza, li għandha edukazzjoni u li tkun impenjata fil-proċessi tagħha u kapaċi tirrikonoxxi l-kontributi tagħha lill-għarfien, is-soċjetà u l-progress ekonomiku.

Il-fokus tal-attivitajiet għandu jkun:

(a)

li l-karrieri xjentifiċi u teknoloġiċi jsiru attraenti għal studenti żgħażagħ, u titrawwem interazzjoni sostenibbli bejn skejjel u istituzzjonijiet ta’ riċerka, l-industrija u organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili;

(b)

il-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi, b’mod partikolari permezz tal-appoġġ għall-bidliet fl-organizzazzjoni tal-istituzzjonijiet tar-riċerka u fil-kontenut u disinn tal-attivitajiet ta' riċerka;

(c)

l-integrazzjoni tas-soċjetà fi kwistjonijiet, politiki u attivitajiet tax-xjenza u l-innovazzjoni sabiex l-interessi u l-valuri taċ-ċittadini jiġu integrati u jiżdiedu l-kwalità, ir-rilevanza, l-aċċettazzjoni soċjali u s-sostenibbiltà tal-eżiti tar-riċerka u l-innovazzjoni f'oqsma ta' attività differenti mill-innovazzjoni soċjali għal oqsma bħal bijoteknoloġija u n-nanoteknoloġija;

(d)

li ċ-ċittadini jitħeġġu biex jinvolvu ruħhom fix-xjenza permezz ta' edukazzjoni xjentifika formali u informali, u jiġi promoss it-tixrid ta' attivitajiet ibbażati fuq ix-xjenza, jiġifieri f'ċentri tax-xjenza u permezz ta' mezzi xierqa oħra;

(e)

l-iżvilupp tal-aċċessibbiltà u l-użu tar-riżultati tar-riċerka ffinanzjata pubblikament;

(f)

l-iżvilupp tal-governanza għall-avvanz tar-riċerka u l-innovazzjoni responsabbli mill-partijiet interessati kollha (riċerkaturi, awtoritajiet pubbliċi, industrija u organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili), li hija sensittiva għall-ħtiġijiet u d-domandi tas-soċjetà u titlob u l-promozzjoni ta' qafas ta' etika għar-riċerka u l-innovazzjoni;

(g)

it-teħid ta' prekawzjonijiet xierqa u proporzjonali fl-attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni billi jantiċipaw u jevalwaw l-impatti ambjentali, tas-saħħa u s-sigurtà potenzjali;

(h)

it-titjib tal-għarfien dwar il-komunikazzjoni tax-xjenza sabiex jitjiebu l-kwalità u l-effettività tal-interazzjonijiet bejn ix-xjentisti, il-mezzi tal-informazzjoni ġenerali u l-pubbliku.

PARTI VI

AZZJONIJIET DIRETTI MHUX NUKLEARI TAĊ-ĊENTRU KONĠUNT TAR-RIĊERKA (JRC)

Il-JRC għandu jikkontribwixxi għall-objettivi u l-prijoritajiet ġenerali tal-Orizzont 2020 billi jipprovdi appoġġ xjentifiku u tekniku għall-politiki tal-Unjoni b'kollaborazzjoni mal-partijiet interessati tar-riċerka nazzjonali u reġjonali rilevanti, fejn xieraq. L-attivitajiet tal-JRC ser jitwettqu b'kont meħud tal-inizjattivi rilevanti fil-livell tar-reġjuni, l-Istati Membri jew l-Unjoni, fil-perspettiva tat-tfassil taż-ŻER.

1.   XJENZA EĊĊELLENTI

Il-JRC ser iwettaq riċerka biex itejjeb il-bażi tal-evidenza xjentifika għat-tfassil tal-politika u biex jeżamina oqsma emerġenti tax-xjenza u t-teknoloġija, inkluż permezz tal-programm ta’ riċerka esploratorja.

2.   TMEXXIJA INDUSTRIJALI

Il-JRC ser ikompli jikkontribwixxi lill-innovazzjoni u l-kompetittività:

(a)

billi jkompli jikkontribwixxi lill-orjentazzjoni strateġika u aġenda tax-xjenza tal-istrumenti rilevanti tar-riċerka indiretta, bħall-Isħubijiet Ewropej għall-Innovazzjoni, kif ukoll l-isħubiji privati pubbliċi u sħubijiet pubbliċi pubbliċi;

(b)

billi jappoġġa t-trasferiment tal-għarfien u teknoloġija permezz tad-definizzjoni tal-oqfsa tad-drittijiet tal-proprjetà intelletwali għal strumenti differenti ta' riċerka u innovazzjoni, u l-promozzjoni tal-kooperazzjoni fit-trasferiment tal-għarfien u teknoloġija fost l-organizzazzjonijiet ta' riċerka pubblika kbar;

(c)

permezz ta' kontribuzzjonijiet sabiex jiġi ffaċiltat l-użu, l-istandardizzazzjoni u validazzjoni tat-teknoloġiji u data tal-ispazju, b’mod partikolari sabiex jiġu indirizzati l-isfidi tas-soċjetà.

3.   SFIDI TAS-SOĊJETÀ

3.1.   Saħħa, bidla demografika u benesseri

Il-JRC ser jikkontribwixxi lill-armonizzazzjoni ta' metodi, standards u prattiki f'appoġġ għall-legizlazzjoni tal-UE li timmira għall-protezzjoni tas-saħħa u tal-klijent permezz ta’:

(a)

valutazzjoni ta’ riskji u opportunitajiet ta’ teknoloġiji u kimiki ġodda, inklużi n-nanomaterjali, fl-ikel, għalf u prodotti tal-konsumatur; żvilupp u validazzjoni ta' kejl armonizzat, metodi ta’ identifikazzjoni u kwantifikazzjoni, strateġiji ta’ ttestjar integrat u għodod mill-aktar avvanzati għall-valutazzjoni tal-periklu tossikoloġiku, inklużi metodi alternattivi għall-ittestjar fuq l-annimali; valutazzjoni tal-effetti fuq is-saħħa mit-tniġġis ambjentali;

(b)

l-iżvilupp u l-assigurazzjoni tal-kwalità tal-ittestjar tas-saħħa u prattiki ta’ skrinjar inkluż l-ittestjar ġenetiku u skrinjar tal-kanċer.

3.2.   Is-sigurtà tal-ikel, l-agrikoltura u l-forestrija sostenibbli, ir-riċerka tal-baħar u marittima u tal-ilmijiet interni, u l-bijoekonomija

Il-JRC għandu jappoġġa l-iżvilupp, l-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-politiki ta’ agrikoltura u sajd Ewropej, inkluż is-sigurtà tal-ikel u l-iżvilupp tal-bijoekonomija permezz ta':

(a)

l-istabbiliment ta’ sistema globali u għodod għat-tbassir tal-uċuħ tar-raba u monitoraġġ tal-produttività tal-uċuħ tar-raba; appoġġ għat-titjib tal-prospetti fuq medda ta' żmien qasir u dak medju għall-komoditajiet agrikoli, inklużi l-effetti mbassra tat-tibdil fil-klima;

(b)

kontribuzzjoni lill-innovazzjoni bijoteknoloġika u effiċjenza mtejba fl-użu tar-riżorsi sabiex jiġi prodott ‘iktar b’inqas’ permezz ta’ analiżi u mmudellar teknoekonomiċi;

(c)

immudellar tax-xenarju għat-tfassil tad-deċiżjoni fil-politiki agrikoli u analiżi tal-impatt tal-politika fuq livelli makro/reġjonali/mikro; analiżi tal-impatt tal-‘PAK lejn l-2020’ (22) fuq l–ekonomiji li qed jiżviluppaw/emerġenti;

(d)

l-iżvilupp ulterjuri tal-metodi għall-kontroll tas-sajd u infurzar u traċċabilità tal-ħut u prodotti tal-ħut; żvilupp ta’ indikaturi robusti tas-saħħa tal-ekosistema u l-immudellar bijoekonomiku sabiex jinftiehmu aħjar l-effetti diretti (pereżempju is-sajd) u effetti indiretti (tibdil fil-klima) u attivitajiet umani fuq d-dinamika tal-stokkijiet tal-ħut, l-ambjent tal-baħar u l-impatt soċjoekonomiku tagħhom.

3.3.   Enerġija sikura, nadifa u effiċjenti

Il-JRC ser jiffoka fuq il-miri tal-20-20-20 għall-klima u l-enerġija u t-transizzjoni tal-Unjoni għal ekonomija kompetittiva b’livell baxx ta’ karbonju sal-2050 bir-riċerka dwar l-aspetti teknoloġiċi u soċjoekonomiċi ta’:

(a)

sigurtà tal-provvista ta’ enerġija, b’mod partikolari fir-rigward tal-konnessjonijiet u interdipendenzi mal-provvista tal-enerġija u s-sistemi ta' trażmissjoni extra-Ewropej; immappjar ta’ sorsi ta’ Enerġija indiġeni primarji u esterni infrastrutturi li tiddependi fuqhom l-Ewropa;

(b)

netwerks ta’ trasmissjoni tal-enerġija/elettriku, b’mod partikolari l-immudellar u simulazzjoni tan-netwerks trans-Ewropej ta’ enerġija, l-analiżi tat-teknoloġiji tal-grilja intelliġenti/super, u simulazzjoni f'ħin reali tas-sistemi ta’ enerġija;

(c)

l-effiċjenza fl-użu tal-enerġija, b’mod partikolari l-metodoloġiji għall-monitoraġġ u valutazzjoni tal-kisbiet tal-istrumenti tal-politika ta’ effiċjenza fl-użu tal-enerġija, l-analiżi teknoekonomika tal-użu tat-teknoloġiji effiċjenti fl-enerġija u strumenti u grilji intelliġenti;

(d)

teknoloġiji b'livell baxx ta' karbonju (inkluża s-sikurezza tal-enerġija nukleari fil-programm Euratom), b’mod partikolari l-valutazzjoni tal-prestazzjoni u r-riċerka prenormativa tat-teknoloġiji prospettivi b'livell baxx ta' karbonju; l-analiżi u l-immudellar ta' katalizzaturi u ostakli għall-iżvilupp u skjerament tagħhom; l-analiżi u l-immudellar ta' katalizzaturi u ostakli għall-iżvilupp u skjerament tagħhom; żvilupp kontinwu tas-Sistema ta’ Informazzjoni għas-SET-Plan (SETIS) u l-attivitajiet relatati.

3.4.   Trasport intelliġenti, ekoloġiku u integrat

Il-JRC ser jappoġġa l-miri tal-2050 ta' sistema tat-trasport kompetittiva, intelliġenti, li tuża r-riżorsi b’effiċjenza u integrata għat-trasport sikur u sigur tan-nies u oġġetti permezz tal-istudji tal-laboratorju, immudellar u approċċi ta' monitoraġġ fuq:

(a)

teknoloġiji strateġiċi tat-trasport b'livell baxx ta' karbonju għall-mezzi kollha tat-trasport, inkluża l-elettrifikazzjoni tat-trasport tat-triq u inġenji tal-ajru/bastimenti/vetturi imħaddma bi fjuwil alternattiv, u żvilupp ulterjuri taċ-ċentru intern ta’ ikklirjar tal-Kummissjoni għall-ġbir u disseminazzjoni tal-informazzjoni dwar it-teknoloġiji rilevanti; disponibbiltà u spejjeż tal-fjuwils u sorsi tal-enerġija mhux fossili, inklużi l-impatti tat-trasport tat-triq elettrifikat fuq il-grilji tal-elettriku u l-ġenerazzjoni tal-elettriku;

(b)

vetturi nodfa u effiċjenti, b’mod partikolari d-definizzjoni tal-proċeduri armonizzati ta' ttestjar u l-valutazzjoni tat-teknoloġiji innovattivi f'termini ta’ emissjonijiet, effiċjenza u sikurezza tal-fjuwils konvenzjonali u alternattivi; żvilupp ta’ metodoloġiji mtejba għall-kejl tal-emissjoni u kalkoli ta’ pressjonijiet ambjentali; koordinazzjoni u armonizzar tal-attivitajiet ta' inventarji u monitoraġġ tal-emissjonijiet fuq livell Ewropew;

(c)

sistemi ta’ mobbiltà intelliġenti sabiex tinkiseb mobbiltà sigura, intelliġenti u integrata, inklużi l-valutazzjoni teknoekonomika tas-sistemi u komponenti ġodda tat-trasport, applikazzjonijiet għal ġestjoni mtejba tat-traffika u kontribuzzjoni lit-tfassil ta' approċċ integrat għad-domanda u ġestjoni tat-trasport;

(d)

is-sikurezza integrata tat-trasport, b’mod partikolari l-provvista ta’ għodod u servizzi għall-ġbir, tqassim u analiżi tal-informazzjoni dwar l-aċċidenti u l-inċidenti fis-setturi tat-trasport tal-avjazzjoni, marittimu u tal-art; issaħħaħ il-prevenzjoni tal-inċidenti permezz ta’ analiżi u tagħlimiet dwar is-sikurezza transmodali filwaqt li tikkontribwixxi lejn l-iffrankar tal-ispejjeż u l-gwadann tal-effiċjenza.

3.5.   Azzjoni klimatika, ambjent, effiċjenza tar-riżorsi u l-materja prima

Il-JRC ser jikkontribwixxi għal Ewropa aktar ekoloġika, għas-sigurtà tal-provvista tar-riżorsi u ġestjoni sostenibbli globali tar-riżorsi naturali permezz ta':

(a)

aċċess għal data u informazzjoni ambjentali interoperabbli permezz tal-iżvilupp ulterjuri tal-istandards u arranġamenti tal-interoperabbiltà, għodod ġeospazjali u infrastrutturi innovattivi tat-teknoloġija tal-konumikazzjoni u l-informazzjoni, bħall-Infrastruttura għall-Informazzjoni Spazjali fl-Unjoni Ewropea (INSPIRE), u inizjattivi tal-Unjoni u globali oħrajn;

(b)

kejl u monitoraġġ ta' fatturi varjabbli ambjentali ewlenin u l-valutazzjoni tal-istat u l-bidla tar-riżorsi naturali permezz tal-iżvilupp ulterjuri tal-indikaturi u s-sistemi ta' informazzjoni li jikkontribwixxu lill-infrastrutturi ambjentali; il-valutazzjoni tas-servizzi tal-ekosistema, inkluż il-valutazzjoni tagħhom u l-effetti tat-tibdil fil-klima;

(c)

żvilupp ta’ qafas integrat tal-immudellar għall-valutazzjoni tas-sostenibbiltà bbażat fuq il-mudelli tematiċi bħall-ħamrija, użu tal-art, ilma, kwalità tal-arja, bijodiversità, emissjonijiet tal-gassijiet serra, forestrija, agrikultura, enerġija u trasport, li jindirizza wkoll l-effetti tat-tibdil fil-klima u r-reazzjonijiet għalih;

(d)

appoġġ għall-miri tal-politika ta’ żvilupp tal-Unjoni permezz tal-promozzjoni tat-trasferiment tat-teknoloġija, monitoraġġ tar-riżorsi essenzjali (bħal pereżempju l-foresti, ħamrija u provvista tal-ikel), u riċerka sabiex jiġu limitati l-impatti tat-tibdil fil-klima u l-impatti ambjentali tal-użu tar-riżorsi, u sabiex jiġu riżolti l-kompromessi fil-kompetizzjoni għall-art bejn il-produzzjoni tal-ikel jew l-enerġija u l-bijodiversità;

(e)

valutazzjoni integrata relatata mal-politiki tal-produzzjoni u konsum sostenibbli, inkluża s-sigurtà tal-provvista tal-materja prima strateġika, l-użu effiċjenti tar-riżorsi, proċessi ta' produzzjoni u teknoloġiji b’livell baxx ta’ karbonju u nodfa, l-iżvilupp ta' prodotti u servizzi, xejriet ta' konsum u kummerċ. Żvilupp ulterjuri u integrazzjoni fl-analiżi tal-politika tal-Valutazzjoni taċ-Ċiklu tal-Ħajja;

(f)

l-analiżi integrata tal-impatt tal-alternattivi għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u/jew l-adattament ibbażat fuq l-iżvlupp ta' sett kwantitattiv ta' għodod ta' mudelli fuq skala reġjonali u globali, li jvarjaw mil-livell settorjali għal dak makroekonomiku.

3.6.   L-Ewropa f'dinja li qed tinbidel - Soċjetajiet inklużivi, innovattivi u riflessivi

Il-JRC ser jikkontribwixxi għall-miri tal-inizjattiva ewlenija "Unjoni tal-Innovazzjoni" u l-intestatura "Ewropa Globali" tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali għall-2014-2020 permezz tal-attivitajiet li ġejjin:

(a)

l-analiżi komprensiva tal-katalizzaturi u ostakli għar-riċerka u innovazzjoni u l-iżvilupp ta’ pjattaforma tal-immudellar għall-valutazzjoni tal-impatti mikro- u makroekonomiċi;

(b)

il-kontributi lill-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tal-inizjattiva ewlenija "Unjoni tal-Innovazzjoni" permezz ta' tabelli tar-riżultati, l-iżvilupp ta' indikaturi eċċ. u t-tħaddim ta' sistema pubblika ta' informazzjoni u intelligence li tilqa' data u informazzjoni rilevanti;

(c)

it-tħaddim ta' pjattaforma pubblika ta' informazzjoni u intelligence biex tassisti l-awtoritajiet nazzjonali u reġjonali bl-ispeċjalizzazzjoni intelliġenti; analiżi ekonomika kwantitattiva tal-mudell spazjali tal-attività ekonomika, b'mod partikolari fl-indirizzar tad-differenzi ekonomiċi, soċjali u territorjali u t-tibdiliet fil-mudell bħala reazzjoni għall-iżviluppi teknoloġiċi;

(d)

l-ekonometrika u analiżi makroekonomika tar-riforma tas-sistema finanzjarja sabiex jikkontribwixxu liż-żamma ta' qafas effiċjenti tal-Unjoni għall-ġestjoni tal-kriżijiet finanzjarja; filwaqt li jibqa' jiġi pprovdut appoġġ metodoloġiku għall-monitoraġġ tal-pożizzjonijiet baġitarji tal-Istati Membru fir-rigward tal-Patt ta’ Stabbiltà u Tkabbir;

(e)

il-monitoraġġ tal-funzjonament taż-ŻER u analiżi tal-katalizzaturi ta' wħud mill-elementi ewlenin tagħha u l-ostakli għaliha (bħall-mobbiltà tar-riċerka u l-ftuħ tal-programmi nazzjonali tar-riċerka) u l-proponiment ta' alternattivi rilevanti ta' politika; għad għandhom rwol importanti fiż-ŻER permezz tan-netwerking, taħriġ u ftuħ tal-faċilitajiet u bażi ta' data tagħha lill-utenti tal-Istati Membri u f'pajjiżi kandidati u assoċjati;

(f)

l-iżvilupp ta’ analiżi kwantitattiva ekonomika tal-Ekonomija Diġitali; it-twettiq ta' riċerka dwar l-impatt tat-teknoloġiji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni fuq il-miri tas-Soċjetà Diġitali; l-istudju tal-impatt ta' kwistjonijiet sensittivi ta' sigurtà fuq il-ħajja ta' individwi (Għajxien Diġitali).

3.7.   Soċjetajiet siguri - Protezzjoni tal-libertà u s-sigurtà tal-Ewropa u ċ-ċittadini tagħha

Il-JRC ser jikkontribwixxi għall-miri tal-intestatura "Sigurtà u ċ-Ċittadinanza" tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2014-2020 permezz tal-attivitajiet li ġejjin:

(a)

l-iffukar fuq l-identifikazzjoni u l-valutazzjoni tal-vulnerabilità tal-infrastrutturi kritiċi (inklużi s-sistemi ta’ navigazzjoni globali u swieq finanzjarji); it-titjib tal-għodod għall-ġlieda kontra l-frodi tal-baġit ġenerali tal-Unjoni u għas-sorveljanza marittima; il-valutazzjoni tal-prestazzjoni operazzjonali tat-teknoloġiji għal jew li jaffettwaw l-identità personali (identità diġitali);

(b)

it-tisħiħ tal-kapaċità tal-Unjoni għat-tnaqqis ta' riskju ta' diżastru u ġestjoni ta' diżastri naturali magħmula mill-bniedem, notevolment permezz tal-iżvilupp ta’ sistemi globali ta' avviż bikri ta' bosta perikoli globali u informazzjoni dwar il-ġestjoni tar-riskji, bl-użu tat-teknoloġiji għall-osservazzjoni tad-dinja;

(c)

it-tkomplija ta’ provvista ta’ għodod għall-valutazzjoni u ġestjoni tal-isfidi ta’ sigurtà globali, bħat-theddid ta’ terroriżmu u nonproliferazzjoni (kimika, bijoloġika, radjoloġika u nukleari (fil-programm Euratom)) u t-theddid li jirriżulta mill-instabbiltà soċjopolitika u mard komunikabbli; oqsma ġodda li għandhom jiġu indirizzati jinkludu l-vulnerabbiltà u r-reżijlenza għat-theddid emerġenti jew ibridu, pereżempju aċċessibbiltà għall-materja prima, piraterija, skarsezza/kompetizzjoni tar-riżorsi u l-effetti tat-tibdil fil-klima fuq l-okkorrenza tad-diżastri naturali.

4.   ASPETTI SPEĊIFIĊI TAL-IMPLIMENTAZZJONI

Skont il-prioritajiet tal-intestatura "Ewropa Globali" tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2014-2020, il-JRC ser isaħħaħ il-kooperazzjoni xjentifika mal-organizzazzjonijiet internazzjonali ewlenin u pajjiżi terzi (pereżempju korpi tan-NU, l-OECD, l-Istati Uniti, il-Ġappun, ir-Russja, iċ-Ċina, il-Brażil u l-Indja) fl-oqsma li għandhom dimensjoni globali qawwija bħat-tibdil fil-klima, is-sigurtà tal-ikel, jew in-nanoteknoloġiji. Din il-kooperazzjoni ser tkun ikkoordinata mill-qrib mal-attivitajiet internazzjonali ta' kooperazzjoni tal-Unjoni u l-Istati Membri.

Sabiex jiġi pprovdut servizz imsaħħaħ għat-tfassil tal-politika, il-JRC ser jiżviluppa iktar l-ħila tiegħu li janalizza u jipprovdi alternattivi ta' politika transettorjali u jwettaq valutazzjonijiet tal-impatt relatati. Din il-ħila għandha tkun appoġġata b’mod partikolari permezz tat-tisħiħ ta':

(a)

l-immudellar f’oqsma ewlenin (pereżempju enerġija u trasport, agrikoltura, klima, ambjent u ekonomija); l-attenzjoni ser tkun kemm fuq il-mudelli settorjali kif ukoll dawk integrati (għall-valutazzjonijiet tas-sostenibbiltà), u ser tkopri l-aspetti xjentifiċi tekniċi kif ukoll dawk ekonomiċi;

(b)

studji li jħarsu 'l quddiem li jipprovdu analiżi tax-xejriet u avvenimenti fix-xjenza, teknoloġija u soċjetà u dwar kif dawn jistgħu jaffetwaw il-politiki pubbliċi, jinfluwenzaw l-innovazzjoni u jirrinfurzaw il-kompetittività u t-tkabbir sostenibbli; dan ikun jista' jippermetti lill-JRC li jiġbed l-attenzjoni għal kwistjonijiet li jistgħu jesiġu l-intervent ta' politika fil-futur u antiċipazzjoni tal-ħtiġijiet tal-klijenti.

Il-JRC ser isaħħaħ l-appoġġ tiegħu għall-proċess ta’ standardizzazzjoni u l-istandards bħala komponent orizzontali fl-appoġġ għall-kompetittività Ewropea. L-attivitajiet ser jinkludu r-riċerka prenormativa, l-iżvilupp ta' materjali u kejl ta’ referenza, u l-armonizzazzjoni tal-metodoloġiji. Ġew identifikati ħames oqsma ċentrali (l-enerġija, it-trasport; l-inizjattiva ewlenija "Aġenda Diġitali"; is-sigurtà u s-sikurezza (inkluż dawk nukleari fil-programm Euratom); u l-protezzjoni tal-konsumatur). Minbarra dan, il-JRC għandu jkompli jippromwovi id-disseminazzjoni tar-riżultati tiegħu u jipprovdi l-appoġġ dwar il-ġestjoni tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali lill-istituzzjonijiet u korpi tal-Unjoni.

Il-JRC ser jistabbilixxi kapaċità fix-xjenzi komportamentali sabiex tkun ta' appoġġ għall-iżvilupp ta' regolazzjoni aktar effettiva, komplimentari għall-attivitajiet tal-JRC f'oqsma magħżula bħall-politiki ta' nutrizzjoni, effiċjenza fl-użu tal-enerġija u dwar il-prodotti.

Ir-riċerka soċjoekonomika ser tkun parti mill-attivitajiet fl-oqsma rilevanti bħall-inizjattiva ewlenija "Aġenda Diġitali", il-produzzjoni u l-konsum sostenibbli jew is-saħħa pubblika.

Sabiex tintlaħaq il-missjoni tiegħu bħala ċentru ta’ referenza għall-Unjoni, biex ikompli jkollu rwol vitali fiż-ŻER, u biex jidħol f’oqsma ġodda ta’ riċerka, huwa essenzjali għall-JRC li jiddisponi minn infrastruttura avvanzata. Il-JRC ser ikompli l-programm ta’ rinnovazzjoni u tiġdid sabiex jiżgura l-konformità mar-regolamenti ambjentali u tas-sikurezza u sigurtà applikabbli, u ser jinvesti fl-infrastruttura xjentifika, inkluż l-iżvilupp tal-pjattaformi, faċilitajiet tal-immudellar, faċilitajiet għal oqsma ġodda bħall-ittestjar ġenetiku, eċċ. Tali investimenti ser ikunu mwettqa f’koordinazzjoni mill-qrib mal-pjan direzzjonali tal-Forum Strateġiku Ewropew għall-Infrastrutturi tar-Riċerka (ESFRI) u jitqiesu l-faċilitajiet eżistenti fl-Istati Membri.


(1)  Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal- 25 ta’ Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1)

(2)  ĠU L 75, 22.3.2005, p. 67.

(3)  Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-ġestjoni ta’ proprjetà intelletwali f’attivitajiet għat-trasferiment ta’ għarfien u Kodiċi ta’ Prattika għal universitajiet u organizzazzjonijiet ta’ riċerka pubbliċi oħrajn (C(2008) 1329, tal-10.4.2008).

(4)  Deċiżjoni Nru 1513/2002/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' Ġunju 2002 li tikkonċerna s-sitt programm kwadru tal-Komunità Ewropea dwar l-attivitajiet ta' riċerka, l-iżvilupp teknoloġiku u dimostrazzjoni li jikkontribwixxu għall-ħolqien taż-Żona Ewropea tar-Riċerka u għall-innovazzjoni (mill-2002 sa l-2006) (ĠU L 232, 29.8.2002, p. 1).

(5)  Fil-prinċipju mill-inqas 80 %.

(6)  Il-Faċilità Reġjonali għall-Imsieħba (RPF - Regional Partner Facility) hi infrastruttura tar-riċerka ta' importanza nazzjonali jew reġjonali f'termini ta' gwadann soċjoekonomiku, taħriġ jew l-attirar ta' riċerkaturi u persuni tekniċi, li hija rikonoxxuta bħala sieħba fir-rigward ta' infrastruttura tar-riċerka pan-Ewropea jew xi infrastruttura tar-riċerka oħra mill-aqwa. Il-kwalità tal-RPF inkluż il-livell tas-servizz xjentifiku, il-ġestjoni u l-politika ta' aċċess tagħha għandha tissodisfa l-istess standards meħtieġa għall-infrastrutturi tar-riċerka pan-Ewropej.

(7)  Hekk kif ir-riċerka kollha issir intensiva mil-lat tal-kompjuters u d-data, l-aċċess għall-infrastrutturi elettroniċi avvanzati sar essenzjali għar-riċerkaturi kollha. Pereżempju, GÉANT tikkonnettja 40 miljun utent f’iktar minn 8 000 istituzzjoni madwar 40 pajjiż, filwaqt li l-Infrastruttura tan-Netwerk Ewropew hija l-ikbar infrastruttura tal-kompjuters distribwita fid-dinja b’iktar minn 290 sit f’50 pajjiż. Il-progress li ma jieqaf qatt fl-ICT u l-bżonnijiet dejjem akbar tax-xjenza għall-kompjuterizzazzjoni u l-ipproċessar ta' ammonti massivi ta’ data jippreżentaw sfidi kbar ta’ finanzjament u ta’ organizzazzjoni fl-iżgurar ta’ servizzi mingħajr xkiel għar-riċerkaturi.

(8)  L-Internet tal-Oġġetti se jkun ikkoordinat bħala kwistjoni trasversali.

(9)  Inklużi netwerks ibbażati fl-ispazju.

(10)  Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew u li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond ta' Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 (Ara paġna 320 ta' dan il-Ġurnal Uffiċjali).

(11)  Direttiva 2008/56/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Ġunju 2008 li tistabbilixxi Qafas għal Azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-Politika tal-Ambjent Marin (Direttiva Kwadru dwar l-Istrateġija Marina) (ĠU L 164, 25.6.2008, p. 19).

(12)  Dokument ta' Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni SEC(2009) 1295 li jakkompanja l-Komunikazzjoni dwar "L-Investiment fl-Iżvilupp ta' Teknoloġiji b'livell baxx ta' Karbonju (SET-Plan)" (COM(2009) 519 final).

(13)  COM (2007) 723.

(14)  White Paper tal-Kummissjoni dwar "Pjan direzzjonali għal Żona Unika Ewropea tat-Trasport – Lejn sistema tat-trasport kompetittiva u li tuża r-riżorsi b'mod effiċjenti" (COM(2011) 144 final).

(15)  L-istimi żviluppati minn PricewaterhouseCoopers għall-“opportunitajiet kummerċjali globali relatati mas-sostenibbiltà tar-riżorsi naturali (inkluż l-enerġija, forestrija, ikel u agrikoltura, ilma u metalli)” u WBCSD (2010) Viżjoni 2050: L-Aġenda Ġdida għall-Kummerċ, Kunsill Kummerċjali Dinji għall-Iżvilupp Sostenibbli: Ġinevra, URL: http://www.wbcsd.org/web/projects/BZrole/Vision2050-FullReport_Final.pdf

(16)  COM (2008) 699 final.

(17)  Parlament Ewropew, Politika tad-Dipartiment tal-Politika Ekonomika u Xjentifika “Ekoinnovazzjoni – tqegħid tal-UE fit-triq lejn ekonomija li tuża r-riżorsi u l-enerġija b’effiċjenza; Studju u noti ta’ informazzjoni”, Marzu 2009.

(18)  Osservatorju tal-Ekoinnovazzjoni "The Eco-Innovation Challenge - Pathways to a resource-effiċient Europe - Annual Report 2010", Mejju 2011.

(19)  Regolament (KE) Nru 1907/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Diċembru 2006 dwar ir-reġistrazzjoni, il-valutazzjoni, l-awtorizzazzjoni u r-restrizzjoni ta' sustanzi kimiċi (REACH), li jistabbilixxi Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi, li jemenda d-Direttiva 1999/45/KE u li jħassar ir-Regolament (KEE) Nru 793/93 tal-Kunsill u r-Regolament (KE) Nru 1488/94 tal-Kummissjoni kif ukoll id-Direttiva 76/769/KEE tal-Kunsill u d-Direttivi 91/155/KEE, 93/67/KEE, 93/105/KE u 2000/21/KE tal-Kummissjoni (ĠU L 396, 30.12.2006, p. 1).

(20)  Mingħajr preġudizzju għall-baġit allokat għal din l-isfida għas-soċjetà.

(21)  COM(2008) 1329 final, 10.4.2008.

(22)  COM(2010) 672 final.


ANNESS II

INDIKATURI TAL-PRESTAZZJONI

It-tabella li ġejja tispeċifikagħadd ta' indikaturi ewlenin għall-valutazzjoni tar-riżultati u l-impatti tal-objettivi speċifiċi ta' Orizzont 2020. Dawk l-indikaturi ewlenin jistgħu jiġu rfinati matul l-implimentazzjoni ta' Orizzont 2020.

1.   PARTI I. PRIJORITÀ 'XJENZA EĊĊELLENTI'

Indikaturi għall-objettivi speċifiċi:

Kunsill Ewropew għar-Riċerka (ERC)

Sehem tal-pubblikazzjonijiet mill-proġetti ffinanzjati mill-ERC li huma fost l-ewwel 1 % ikkwotati ħafna għal kull qasam tax-xjenza

Teknoloġiji Futuri u Emerġenti (TFE)

Pubblikazzjonijiet f'ġurnali ta' impatt qawwi analizzati bejn il-pari

Applikazzjonijiet ta' privattivi u privattivi miksuba f'Teknoloġiji Futuri u Emerġenti

Azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie

Ċirkolazzjoni transettorjali u bejn il-pajjiżi ta' riċerkaturi, inklużi kandidati għal Dottorat

Infrastrutturi għar-Riċerka (fosthom Infrastrutturi elettroniċi)

Għadd ta' riċerkaturi li għandhom aċċess għal infrastrutturi għar-riċerka permezz tal-appoġġ tal-Unjoni

2.   PARTI II. PRIJORITÀ ‘TMEXXIJA INDUSTRIJALI’

Indikaturi għall-objettivi speċifiċi:

Tmexxija f'teknoloġiji abilitanti u industrijali

L-applikazzjonijiet tal-privattivi u privattivi miksuba fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali differenti

Sehem ta' kumpaniji parteċipanti li jintroduċu innovazzjonijiet ġodda għall-kumpanija jew is-suq (li jkopru l-perjodu tal-proġett u tliet snin miżjuda miegħu)

Għadd ta' pubblikazzjonijiet pubbliċi privati konġunti

Aċċess għal finanzjament ta’ riskju

Investimenti totali mmobilizzati minn investimenti permezz tal-finanzjament tad-dejn u l-Kapital ta' Riskju

Għadd ta' organizzazzjonijiet iffinanzjati u ammont ta' fondi privati mmobilizzati

Innovazzjoni fl-SMEs

Sehem tal-SMEs parteċipanti li jintroduċu innovazzjonijiet ġodda għall-kumpanija jew is-suq (li jkopru l-perjodu tal-proġett u tliet snin miżjuda miegħu)

Tkabbir u ħolqien ta' impjiegi f'SMEs parteċipanti

3.   PARTI III. PRIJORITÀ 'SFIDI TAS-SOĊJETÀ'

Indikaturi għall-objettivi speċifiċi:

Għall-isfidi kollha tas-soċjetà:

Pubblikazzjonijiet f'ġurnali analizzati bejn il-pari ta' impatt qawwi fil-qasam tad-diversi sfidi tas-soċjetà

Applikazzjonijiet ta' privattivi u privattivi miksuba fil-qasam tad-diversi sfidi tas-soċjetà

Għadd ta' prototipi u attivitajiet ta' ttestjar

Għadd ta' pubblikazzjonijiet pubbliċi privati konġunti

Barra minn dan, għal kull waħda mill-isfidi, għandu jiġi vvalutat il-progress meta mqabbel mal-kontribut għall-objettivi speċifiċi li huma deskritti fl-Anness I għar-Regolament (UE) Nru 104/2013

4.   PARTI VI. AZZJONIJIET DIRETTI MHUX NUKLEARI TAĊ-ĊENTRU KONĠUNT TAR-RIĊERKA (JRC)

Indikaturi għall-objettiv speċifiku:

Għadd ta' okkorrenzi ta' impatti speċifiċi tanġibbli fuq politiki Ewropej li jirriżultaw minn appoġġ tekniku u xjentifiku mogħti mill-JRC

Għadd ta’ pubblikazzjonijiet analizzati bejn il-pari f’ġurnali ta’ impatt għoli


ANNESS III

MONITORAĠĠ

Il-Kummissjoni ser tissorvelja l-implimentazzjoni ta' Orizzont 2020 u b'mod partikolari dan li ġej:

1.

Kontribut għar-realizzazzjoni taż-ŻER

2.

Żieda fil-parteċipazzjoni

3.

Parteċipazzjoni tal-SMEs

4.

Xjenzi soċjali u studji umanistiċi

5.

Xjenza u soċjetà

6.

Sessi

7.

Kooperazzjoni internazzjonali

8.

Żvilupp sostenibbli u tibdil fil-klima, inkluża informazzjoni dwar nefqa relatata mat-tibdil fil-klima

9.

Passaġġ li jgħaqqad l-iskoperta mal-applikazzjoni fis-suq

10.

Aġenda Diġitali

11.

Parteċipazzjoni tas-settur privat

12.

Finanzjament għal sħubijiet pubbliċi privati u sħubijiet pubbliċi pubbliċi

13.

Komunikazzjoni u disseminazzjoni

14.

Tendenzi ta' parteċipazzjoni ta' esperti indipendenti


ANNESS IV

Informazzjoni li għandha tiġi pprovduta mill-Kummissjoni skont l-Artikolu 9(2)

1.

Informazzjoni dwar proġetti individwali, li jippermettu l-monitoraġġ tal-ħajja kollha ta' kull proposta, li tkopri b'mod partikolari:

il-proposti ppreżentati,

ir-riżultati tal-evalwazzjonijiet għal kull proposta,

il-ftehimiet dwar l-għotjiet,

il-proġetti lesti.

2.

Informazzjoni dwar l-eżitu ta' kull sejħa u l-implimentazzjoni ta' proġett, li tkopri b'mod partikolari:

ir-riżultati ta' kull sejħa,

l-eżiti tan-negozjati dwar il-ftehimiet dwar l-għotjiet,

l-implimentazzjoni tal-proġett, inklużi d-data dwar il-pagament u l-eżitu tal-proġetti.

3.

Informazzjoni dwar l-implimentazzjoni tal-programm, inkluża l-informazzjoni rilevanti fil-livell tal-programm qafas, il-programm speċifiku, kull objettiv speċifiku u t-temi relatati u l-JRC, kif ukoll is-sinerġiji ma' programmi oħra rilevanti tal-Unjoni.

4.

Informazzjoni dwar l-eżekuzzjoni tal-baġit ta' Orizzont 2020, inkluża informazzjoni dwar l-impenji u l-pagamenti għall-inizjattivi taħt l-Artikoli 185 u 187 TFUE.

ANNESS V

Konfigurazzjonijiet tal-Kumitat tal-Programm

Lista ta' konfigurazzjonijiet (1) tal-Kumitat tal-Programm f'konformità mal-Artikolu10(2):

1.

Konfigurazzjoni strateġika: Ħarsa strateġika lejn l-implimentazzjoni tal-programm kollu, il-koerenza fil-partijiet differenti kollha tal-programm u l-kwistjonijiet trasversali inklużi l-objettivi speċifiċi "Tixrid tal-eċċellenza u twessigħ tal-parteċipazzjoni" u "Xjenza mas-soċjetà u għas-soċjetà".

Parti I —   Xjenza Eċċellenti:

2.

Kunsill Ewropew għar-Riċerka (ERC), Teknoloġiji futuri u emerġenti (TFE) u Azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie (MSCA)

3.

Infrastrutturi tar-riċerka

Parti II —   Tmexxija Industrijali:

4.

Teknoloġiji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni (ICT)

5.

Nanoteknoloġiji, Materjal avvanzat, Bijoteknoloġija, Manifattura u pproċessar avvanzati

6.

L-Ispazju

7.

L-SMEs u l-Aċċess għal finanzjament ta' riskju

Parti III —   Sfidi tas-Soċjetà:

8.

Saħħa, bidla demografika u benesseri

9.

Is-sigurtà tal-ikel, l-agrikoltura u l-forestrija sostenibbli, ir-riċerka tal-baħar, marittima u tal-ilmijiet interni, u l-bijoekonomija

10.

Enerġija sikura, nadifa u effiċjenti

11.

Trasport intelliġenti, ekoloġiku u integrat

12.

Azzjoni klimatika, ambjent, effiċjenza tar-riżorsi u l-materja prima

13.

L-Ewropa f'dinja li qed tinbidel – Soċjetajiet inklużivi, innovattivi u riflessivi

14.

Soċjetajiet siguri – Protezzjoni tal-libertà u s-sigurtà tal-Ewropa u ċ-ċittadini tagħha


(1)  Bil-ħsieb li tiġi ffaċilitata l-implimentazzjoni tal-programm, għal kull laqgħa tal-Kumitat tal-Programm kif definit fl-aġenda, il-Kummissjoni ser tirrimborża, f'konformità mal-linji gwida stabbiliti tagħha, l-ispejjeż ta' rappreżentant wieħed għal kull Stat Membru, kif ukoll għal espert/konsulent wieħed għal kull Stat Membru għal dawk il-punti tal-aġenda fejn Stat Membru jeħtieġ kompetenza speċifika.