ANNESS

FTEHIM

dwar kooperazzjoni xjentifika u teknoloġika bejn il-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika min-naħa waħda, u l-Konfederazzjoni Svizzera, min-naħa l-oħra, li jsieħeb il-Konfederazzjoni Svizzera mal-Programm Qafas tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika għar-riċerka nukleari u l-attivitajiet ta' taħriġ (2012-2013)

IL-KOMUNITÀ EWROPEA TAL-ENERĠIJA ATOMIKA,

(minn hawn 'il quddiem imsejħa “Euratom”),

Irrappreżentata mill-Kummissjoni Ewropea (minn hawn 'il quddiem imsejħa l-Kummissjoni),

min-naħa waħda,

u

L-KONFEDERAZZJONI SVIZZERA,

(minn hawn 'il quddiem imsejħa “Svizzera”), irrappreżentata mill-Kunsill Federali Svizzeru,

min-naħa l-oħra,

minn hawn 'il quddiem imsejħa “il-Partijiet”,

JIKKUNSIDRAW li r-relazzjoni mill-qrib bejn l-Isvizzera u l-Euratom hija ta' benefiċċju għall-Partijiet;

JIKKUNSIDRAW l-importanza tar-riċerka xjentifika u teknoloġika għall-Partijiet u għall-interess reċiproku tagħhom li jikkooperaw f'din il-kwistjoni sabiex jagħmlu użu aħjar tar-riżorsi u biex jevitaw duplikazzjoni mhux neċessarja;

BILLI l-Partijiet bħalissa qed jimplimentaw programmi ta' riċerka f’oqsma ta' interess komuni;

BILLI l-Partijiet għandhom interess li jikkooperaw f'dawn il-programmi għall-benefiċju reċiproku tagħhom;

JIKKUNSIDRAW l-interess tal-Partijiet biex iħeġġu l-aċċess reċiproku tal-entitajiet tagħhom għar-riċerka u l-iżvilupp teknoloġiku u l-attivitajiet ta' taħriġ;

BILLI l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika u l-Isvizzera kkonkludew Ftehim ta' Kooperazzjoni fl-1978 fil-qasam tal-fużjoni termonukleari kkontrollata u l-fiżika tal-plasmi (minn hawn 'il quddiem imsejjaħ il-’Ftehim dwar il-Fużjoni’);

BILLI fit-8 ta' Jannar 1986 l-Partijiet ikkonkludew Ftehim Qafas għall-kooperazzjoni xjentifika u teknika (minn hawn 'il quddiem imsejjaħ il-“Ftehim Qafas”), li daħal fis-seħħ fis-17 ta' Lulju 1987;

JIKKUNSIDRAW li l-Artikolu 6 tal-Ftehim Qafas jiddikjara li l-kooperazzjoni maħsuba mill-Ftehim Qafas għandha titwettaq permezz ta' ftehimiet xierqa;

BILLI fil-25 ta' Ġunju 2007 l-Unjoni Ewropea u l-Isvizzera ffirmaw Ftehim ta' Kooperazzjoni Xjentifika u Teknoloġika, li daħal fis-seħħ fit-28 ta' Frar 2008 u ġie applikat b'mod retroattiv mill-1 ta' Jannar 2007;

JIKKUNSIDRAW li l-Artikolu 9(2) tal-Ftehim imsemmi hawn fuq jipprovdi għat-tiġdid jew għall-innegozjar mill-ġdid tal-Ftehim bil-ħsieb ta' parteċipazzjoni fi Programmi Qafas pluriennali ġodda għar-riċerka u l-iżvilupp teknoloġiku, skont kundizzjonijiet mifthiema b'mod reċiproku;

BILLI l-Programm Qafas tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (Euratom) għar-riċerka nukleari u l-attivitajiet ta' taħriġ (2012-2013), li jikkontribwixxi wkoll għall-ħolqien taż-Żona Ewropea tar-Riċerka, ġie adottat bid-Deċiżjoni tal-Kunsill 2012/93/Euratom (1), ir-Regolament (Euratom) Nru 139/2012 (2) u d-Deċiżjonijiet tal-Kunsill 2012/94/Euratom (3) u 2012/95/Euratom (4) (minn hawn 'il quddiem imsejjaħ il-“Programm Qafas tal-Euratom 2012-2013”);

BILLI, bla ħsara għad-dispożizzjonijiet tat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika, dan il-Ftehim u kull attività konkluża skontu mhux se jaffettwaw is-setgħat mogħtija lill-Istati Membri li jwettqu attivitajiet bilaterali mal-Isvizzera fl-oqsma tax-xjenza, it-teknoloġija, ir-riċerka u l-iżvilupp, u li jikkonkludu, fejn xieraq, ftehimiet għal dak il-għan;

BILLI l-Euratom ikkonkludiet il-Ftehim dwar l-istabbiliment tal-Organizzazzjoni Internazzjonali ITER dwar l-Enerġija mill-Fużjoni għall-Implimentazzjoni Konġunta tal-proġett ITER. Skont l-Artikolu 21 tagħha u l-Ftehim fil-forma ta' Skambju ta' Ittri bejn il-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika u l-Konfederazzjoni Svizzera dwar l-applikazzjoni tal-Ftehim ITER, il-Ftehim dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet għall-ITER u l-Ftehim dwar Approċċ Usa' għat-territorju tal-Isvizzera u dwar is-sħubija tal-Isvizzera fl-Intrapriża Konġunta Ewropea għall-ITER u l-Iżvilupp tal-Enerġija mill-Fużjoni tat-22 ta' Novembru 2007, il-Ftehim japplika għall-parteċipazzjoni tal-Isvizzera fil-programm ta' fużjoni tal-Euratom bħala Stat terz imsieħeb bis-sħiħ;

BILLI l-Euratom hija membru tal-Intrapriża Konġunta Ewropea għall-ITER u l-Iżvilupp tal-Enerġija mill-Fużjoni stabbilita bid-Deċiżjoni tal-Kunsill tas-27 ta' Marzu 2007. Skont l-Artikolu 2 ta' din id-Deċiżjoni u l-Ftehim fil-forma ta' Skambju ta' Ittri bejn il-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika u l-Konfederazzjoni Svizzera dwar l-applikazzjoni tal-Ftehim ITER, il-Ftehim dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet għall-ITER u l-Ftehim dwar Approċċ Usa' għat-territorju tal-Isvizzera u dwar is-sħubija tal-Isvizzera fl-Intrapriża Konġunta Ewropea għall-ITER u l-Iżvilupp tal-Enerġija mill-Fużjoni tat-22 ta' Novembru 2007, l-Isvizzera saret membru tal-Intrapriża Konġunta bħala Stat terz billi sieħbet il-programm ta' riċerka tagħha mal-programm ta' fużjoni tal-Euratom;

BILLI l-Euratom ikkonkludiet il-Ftehim bejn il-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika u l-Gvern tal-Ġappun għall-Implimentazzjoni Konġunta tal-Attivitajiet tal-Approċċ Usa' fil-Qasam tar-Riċerka dwar l-Enerġija mill-Fużjoni Skont l-Artikolu 26 tagħha, il-Ftehim japplika għall-parteċipazzjoni tal-Isvizzera fil-programm ta' fużjoni bħala Stat terz imsieħeb bis-sħiħ.

FTIEHMU KIF ĠEJ:

Artikolu 1

Suġġett

1.   Il-parteċipazzjoni tal-Isvizzera fl-implimentazzjoni tal-Programm Qafas tal-Euratom 2012-2013 għandha tkun stabbilita f'dan il-Ftehim, mingħajr preġudizzju għat-termini tal-Ftehim dwar il-Fużjoni.

L-entitajiet legali stabbiliti fl-Isvizzera jistgħu jipparteċipaw fil-programmi speċifiċi kollha tal-Programm Qafas tal-Euratom 2012-2013.

2.   L-entitajiet legali Svizzeri jistgħu jipparteċipaw fl-attivitajiet taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka tal-Unjoni Ewropea sakemm din il-parteċipazzjoni ma tkunx koperta mill-paragrafu 1.

3.   L-entitajiet legali stabbiliti fl-Unjoni Ewropea, inkluż iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka, jistgħu jipparteċipaw fi programmi u/jew proġetti ta' riċerka fl-Isvizzera f'setturi ekwivalenti għal dawk tal-programmi tal-Programm Qafas tal-Euratom 2012-2013.

4.   Għall-fini ta' dan il-Ftehim “entità legali” tfisser kull persuna fiżika jew legali li tinħoloq skont il-liġi nazzjonali fil-post fejn tkun ġiet stabbilita jew skont il-liġi tal-Unjoni Ewropea, li għandha personalità legali u li tkun intitolata biex ikollha drittijiet u obbligi ta' kull għamla f’isimha. Din għandha tinkludi, fost l-oħrajn, universitajiet, organizzazzjonijiet ta' riċerka, kumpaniji industrjali, inklużi l-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju, u individwi.

Artikolu 2

Forom u mezzi ta' kooperazzjoni

Il-kooperazzjoni għandha tieħu l-forom li ġejjin:

1.

Il-parteċipazzjoni tal-entitajiet legali stabbiliti fl-Isvizzera fil-programmi speċifiċi kollha adottati skont il-Programm Qafas tal-Euratom 2012-2013, f'konformità mat-termini u l-kundizzjonijiet stabbiliti fir-regoli għall-parteċipazzjoni ta' intrapriżi, ċentri ta' riċerka u universitajiet fl-attivitajiet ta' riċerka u taħriġ tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika.

2.	Il-kontribuzzjoni finanzjarja mill-Isvizzera għall-baġit tal-programmi adottati għall-implimentazzjoni tal-Programm Qafas tal-Euratom 2012-2013, kif definita fl-Anness B.

3.

Il-parteċipazzjoni ta' entitajiet legali stabbiliti fl-Unjoni Ewropea fi programmi u/jew proġetti ta' riċerka Svizzeri deċiżi mill-Kunsill Federali f'setturi ekwivalenti għal dawk tal-Programm Qafas tal-Euratom 2012-2013, f’konformità mat-termini u l-kundizzjonijiet stabbiliti fir-regolamenti rilevanti Svizzeri u bil-ftehim tas-sħab fil-proġett speċifiku u l-ġestjoni tal-programm Svizzeru korrispondenti. Sakemm ir-regolamenti rilevanti Svizzeri ma jipprevedux mod ieħor, l-entitajiet legali stabbiliti fl-Unjoni Ewropea u li jipparteċipaw fi programmi u/jew proġetti ta' riċerka Svizzeri għandhom ikopru l-ispejjeż tagħhom, inkluż is-sehem relattiv tagħhom fl-ispejjeż ġenerali ta' ġestjoni u ta' amministrazzjoni tal-proġett.

4.

Barra mill-għoti f'waqtu ta' informazzjoni u ta' dokumentazzjoni li jikkonċernaw l-implementazzjoni tal-Programm Qafas tal-Euratom 2012-2013 u tal-programmi u/jew tal-proġetti Svizzeri, il-kooperazzjoni bejn il-Partijiet tista' tinkludi l-forom u l-mezzi li ġejjin: (a) skambji regolari ta' opinjonijiet dwar linji gwida ta' politika għar-riċerka u prijoritajiet u pjanijiet fl-Isvizzera u fil-Euratom; (b) skambji ta' opinjonijiet dwar il-prospetti u l-iżvilupp tal-kooperazzjoni; (c) skambji f'waqthom ta' informazzjoni dwar l-implimentazzjoni tal-programmi u tal-proġetti ta' riċerka fl-Isvizzera u fil-Euratom u dwar ir-riżultati tax-xogħol imwettaq permezz ta' dan il-Ftehim; (d) laqgħat konġunti; (e) żjarat u skambji ta' riċerkaturi, inġiniera u persuni tekniċi; (f) kuntatti regolari u segwitu bejn il-mexxejja tal-programmi jew tal-proġetti fl-Isvizzera u fil-Euratom; (g) parteċipazzjoni minn esperti f'seminars, simpożji u sessjonijiet ta' ħidma.

Artikolu 3

Adattament

Il-kooperazzjoni tista' tiġi adattata u żviluppata f'kull ħin bi ftehim reċiproku bejn il-Partijiet.

Artikolu 4

Drittijiet ta’ proprjetà intellettwali u obbligi

1.   Suġġetti għall-Anness A u l-liġi applikabbli, l-entitajiet legali stabbiliti fl-Isvizzera li jipparteċipaw fil-Programm Qafas tal-Euratom 2012-2013, fir-rigward tas-sjieda, l-isfruttament u t-tixrid ta' informazzjoni u ta' proprjetà intellettwali li joħorġu minn din il-parteċipazzjoni, għandhom l-istess drittijiet u obbligi bħall-entitajiet legali stabbiliti fl-Unjoni Ewropea.

2.   Suġġetti għall-Anness A u l-liġi applikabbli, l-entitajiet legali stabbiliti fl-Unjoni Ewropea li qed jieħdu sehem fi programmi u/jew proġetti ta' riċerka Svizzeri, kif stipulat fl-Artikolu 2(3), fir-rigward tas-sjieda, l-isfruttament u t-tixrid ta' informazzjoni u ta' proprjetà intellettwali li joħorġu minn din il-parteċipazzjoni, għandhom l-istess drittijiet u obbligi bħall-entitajiet legali stabbiliti fl-Isvizzera u li qed jipparteċipaw fil-programmi u/jew fil-proġetti inkwistjoni.

Artikolu 5

Dispożizzjonijiet finanzjarji

Ir-regoli li jirregolaw il-kontribuzzjoni finanzjarja tal-Isvizzera huma stabbiliti fl-Anness B.

Artikolu 6

Kumitat għar-Riċerka Svizzera/Komunitajiet

1.   Il-Kumitat għar-Riċerka Svizzera/Komunitajiet stabbilit bil-Ftehim Qafas għandu jeżamina, jevalwa u jiżgura l-implimentazzjoni xierqa ta' dan il-Ftehim. Kwalunkwe kwistjoni li toħroġ mill-implimentazzjoni jew mill-interpretazzjoni ta' dan il-Ftehim għandha titressaq quddiem dan il-Kumitat.

2.   Il-Kumitat jista' jiddeċiedi li jemenda r-referenzi għall-atti tal-Unjoni Ewropea/Euratom fl-Anness C.

Artikolu 7

Parteċipazzjoni

1.   Mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 4, l-entitajiet legali stabbiliti fl-Isvizzera li jipparteċipaw fil-Programm Qafas tal-Euratom 2012-2013 għandhom ikollhom l-istess drittijiet u obbligi kuntrattwali bħal dawk tal-entitajiet stabbiliti fl-Unjoni Ewropea.

2.   Għall-entitajiet legali stabbiliti fl-Isvizzera, it-termini u l-kundizzjonijiet applikabbli għas-sottomissjoni u l-evalwazzjoni ta' proposti u dawk għall-għoti u l-konklużjoni ta' ftehimiet ta' għotja u/jew kuntratti skont il-Programm Qafas tal-Euratom 2012-2013 għandhom ikunu l-istess bħal dawk applikabbli għal ftehimiet ta' għotja u/jew kuntratti konklużi skont l-istess programmi ma' entitajiet legali stabbiliti fl-Unjoni Ewropea.

3.   L-Isvizzera għandha tkun intitolata bħala Stat imsieħeb, li tipproponi evalwaturi skont il-Programm Qafas tal-Euratom 2012-2013, f'konformità mar-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 139/2012 li jistabbilixxi r-regoli għall-parteċipazzjoni ta' intrapriżi, ċentri ta' riċerka u universitajiet f'azzjonijiet indiretti skont il-Programm Kwadru tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika u għad-disseminazzjoni tar-riżultati tar-riċerka (2012-2013).

4.   Mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 1(3), l-Artikolu 2(3) u l-Artikolu 4(2) u tar-regolamenti u r-regoli eżistenti ta' proċedura, l-entitajiet legali stabbiliti fl-Unjoni Ewropea jistgħu jipparteċipaw skont termini u kundizzjonijiet ekwivalenti għas-sieħba Svizzeri fi programmi u/jew fi proġetti tal-programmi ta' riċerka Svizzeri msemmija fl-Artikolu 2(3). L-awtoritajiet Svizzeri jistgħu jipparteċipaw fi proġett permezz ta' entità legali waħda jew aktar stabbilita fl-Unjoni Ewropea suġġetta għall-parteċipazzjoni konġunta ta' mill-inqas entità waħda Svizzera.

Artikolu 8

Mobilità

Kull Parti għandha timpenja ruħha, f'konformità mar-regolamenti u l-ftehimiet eżistenti fis-seħħ, li tiggarantixxi d-dħul u s-soġġorn - sakemm dan ikun indispensabbli għat-twettiq b'suċċess tal-attività kkonċernata – ta' għadd limitat tar-riċerkaturi parteċipanti tagħhom, fl-Isvizzera u fl-Unjoni Ewropea, fl-attivitajiet koperti b'dan il-Ftehim.

Artikolu 9

Reviżjoni u kollaborazzjoni futura

1.   Jekk il-Euratom tirrevedi jew testendi l-programmi tar-riċerka tagħha, dan il-Ftehim jista' jiġi rivedut jew estiż skont kundizzjonijiet mifthiema b'mod reċiproku. Il-Partijiet għandhom jipproċedu għall-iskambju ta' informazzjoni u ta' opinjonijiet li jikkonċernaw kwalunkwe tali reviżjoni jew estensjoni, kif ukoll dwar xi kwistjonijiet li jaffettwaw direttament jew indirettament il-kooperazzjoni Svizzera fl-oqsma koperti bil-Programm Qafas tal-Euratom 2012-2013. L-Isvizzera għandha tiġi notifikata bil-kontenut eżatt tal-programmi riveduti jew estiżi fi żmien ġimagħtejn mill-adozzjoni tagħhom mill-Euratom. Fil-każ ta' tali reviżjoni jew estensjoni tal-programm ta' riċerka, l-Isvizzera tista' ttemm dan il-Ftehim billi tagħti notifika sitt xhur qabel. Il-Partijiet għandhom jagħtu notifika ta' kwalunkwe intenzjoni li jtemmu jew li jestendu dan il-Ftehim fi żmien tliet xhur wara l-adozzjoni tad-deċiżjoni tal-Euratom.

2.   Jekk il-Euratom tadotta programm pluriennali ġdid għar-riċerka u t-taħriġ, il-Ftehim jista' jiġi mġedded jew rinegozjat skont kundizzjonijiet mifthiema b'mod reċiproku bejn il-Partijiet. Il-Partijiet għandhom jipproċedu għall-iskambju ta' informazzjoni u opinjonijiet dwar it-tħejjija ta' dawn il-programmi jew ta' attivitajiet ta' riċerka oħra attwali u futuri permezz tal-Kumitat għar-Riċerka Svizzera/Komunitajiet imsemmi fl-Artikolu 6.

Artikolu 10

Rabta ma' ftehimiet internazzjonali oħrajn

1.   Id-dispożizzjonijiet ta' dan il-Ftehim għandhom japplikaw mingħajr preġudizzju għall-vantaġġi previsti minn ftehimiet internazzjonali oħrajn li jorbtu waħda mill-Partijiet u huma riżervati biss għal entitajiet legali stabbiliti fit-territorju ta' dik il-Parti.

2.   Entità legali stabbilita fi Stat imsieħeb mal-Programm Qafas tal-Euratom 2012-2013 (Stat Imsieħeb) tgawdi mill-istess drittijiet u obbligi skont dan il-Ftehim bħall-entitajiet legali li huma stabbiliti fi Stat Membru kemm-il darba l-Istat Imsieħeb li fih l-entità hija stabbilita għamel ftehim biex jagħti l-istess drittijiet u obbligi lill-entitajiet legali mill-Isvizzera.

Artikolu 11

Applikazzjoni territorjali

Dan il-Ftehim għandu japplika, min-naħa waħda, għat-territorji li fihom japplika t-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika u skont il-kundizzjonijiet stabbiliti f'dak it-Trattat u, min-naħa l-oħra, għat-territorju tal-Isvizzera.

Artikolu 12

Annessi

L-Annessi A, B u C għandhom ikunu parti integrali minn dan il-Ftehim.

Artikolu 13

Dħul fis-seħħ u applikazzjoni

1.   Dan il-Ftehim għandu jiġi ratifikat jew konkluż mill-Partijiet f'konformità mar-regoli rispettivi tagħhom. Għandu jidħol fis-seħħ fid-data tal-aħħar notifika tat-tlestija tal-proċeduri interni neċessarji għal dan il-għan.

2.   Dan il-Ftehim għandu japplika mill-bidu tal-Programm Qafas tal-Euratom 2012-2013 sal-31 ta' Diċembru 2013. Minkejja l-paragrafu 5 ta' hawn taħt, matul il-perjodu ta' bejn l-1 ta' Jannar 2013 u t-30 ta' Ġunju 2013, kull Parti tista' ttemm dan il-Ftehim b'notifika bil-miktub. F'dan il-każ, il-Ftehim għandu jieqaf japplika fil-31 ta' Diċembru 2012.

3.   Jekk dan il-Ftehim jieqaf japplika fil-31 ta' Diċembru 2012 skont il-paragrafu 2, il-Euratom għandha twettaq l-impenji tagħha lejn il-benefiċjarji Svizzeri li applikaw għalih sakemm waħda mill-Partijiet tirċievi n-notifika skont il-paragrafu 2 mill-Parti l-oħra. F'każ li l-Isvizzera ttemm dan il-Ftehim skont il-paragrafu 2, l-Isvizzera għandha tħallas kumpens lill-Euratom li jikkorrispondi għall-ammont tal-impenji tal-Euratom għas-sena 2013 lill-benefiċjarji Svizzeri sakemm il-Euratom tirċievi n-notifika Svizzera. Dan il-kumpens għandu jitħallas sa mhux aktar tard minn 45 ġurnata wara li tiġi riċevuta t-talba maħruġa mill-Kummissjoni. Il-paragrafu II.2 tal-Anness B għandu japplika skont dan. Il-Partijiet għandhom isolvu b'kunsens komuni kwalunkwe konsegwenza oħra.

4.   Dan il-Ftehim jista' jiġi emendat biss bil-miktub b'kunsens komuni bejn il-Partijiet. Il-proċedura għad-dħul fis-seħħ tal-emendi għandha tkun l-istess bħall-proċedura applikabbli għad-dħul fis-seħħ ta' dan il-Ftehim.

5.   Kull Parti tista' ttemm dan il-Ftehim f’kull ħin, suġġetta għal notifika bil-miktub sitt xhur qabel.

6.   Il-proġetti u l-attivitajiet li jkunu fis-seħħ fil-waqt tat-terminazzjoni u/jew l-iskadenza ta' dan il-Ftehim għandhom jibqgħu fis-seħħ sakemm ikunu lesti skont il-kundizzjonijiet stabbiliti f'dan il-Ftehim. Il-Partijiet għandhom isolvu b'kunsens komuni kwalunkwe konsegwenza oħra dwar it-terminazzjoni.

---

(1)  ĠU L 47, 18.2.2012, p. 25.

(2)  ĠU L 47, 18.2.2012, p. 1.

(3)  ĠU L 47, 18.2.2012, p. 33.

(4)  ĠU L 47, 18.2.2012, p. 40.

TRADUZZJONI

PROTOKOLL

dwar il-Ħarsien tal-Baħar Mediterran mit-tniġġis ikkaġunat mill-esplorazzjoni u l-isfruttament tal-blata kontinentali, qiegħ il-baħar u s-sottoswol tiegħu

PREAMBOLU

IL-PARTIJIET KONTRAENTI F’DAN IL-PROTOKOLL,

FILWAQT LI HUMA PARTIJIET fil-Konvenzjoni għall-Protezzjoni tal-Baħar Mediterran kontra t-Tniġġis, li ġiet adottata f’Barċellona fis-16 ta’ Frar 1976,

FILWAQT LI JQISU l-Artikolu 7 ta’ din il-Konvenzjoni,

FILWAQT LI JQISU ż-żieda fl-attivitajiet li jikkonċernaw l-esplorazzjoni u l-isfruttament ta’ qiegħ il-baħar Mediterran u s-sottoswol tiegħu,

FILWAQT LI JIRRIKONOXXU li t-tniġġis li jista’ jirriżulta minnhom jirrappreżenta periklu serju għall-ambjent u għall-bnedmin,

FILWAQT LI JIXTIEQU li l-baħar Mediterran jiġi protett u ppreżervat minn tniġġis li jirriżulta minn attivitajiet ta’ esplorazzjoni u sfruttament,

FILWAQT LI JIKKUNSIDRAW il-Protokolli relatati mal-Konvenzjoni għall-Protezzjoni tal-Baħar Mediterran kontra t-Tniġġis u, b’mod partikolari, il-Protokoll rigward il-Kooperazzjoni fil-Ġlieda Kontra t-Tniġġis tal-Baħar Mediterran b’Żejt u Sustanzi Oħra ta’ Ħsara f’Każijiet ta’ Emerġenza, adottat f’Barċellona fis-16 ta’ Frar 1976, u l-Protokoll dwar iż-Żoni tal-Mediterran Protetti b’Mod Speċjali, adottat f’Ġenova fit-3 ta’ April 1982,

FILWAQT LI JQISU d-dispożizzjonijiet rilevanti tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Liġi tal-Baħar, li saret f’Montego Bay fl-10 ta’ Diċembru 1982 u li ġiet iffirmata minn ħafna Partijiet Kontraenti,

FILWAQT LI JIRRIKONOXXU d-differenzi fil-livelli ta’ żvilupp bejn l-Istati kostali u jikkunsidraw l-imperattivi ekonomiċi u soċjali tal-pajjiżi li qed jiżviluppaw,

FTIEHMU KIF ĠEJ:

TASQIMA I

DISPOŻIZZJONIJIET ĠENERALI

Artikolu 1

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan il-Protokoll:

(a)	“Konvenzjoni” tfisser il-Konvenzjoni għall-Protezzjoni tal-Baħar Mediterran kontra t-Tniġġis, li ġiet adottata f’Barċellona fis-16 ta’ Frar 1976;

(b)	“Organizzazzjoni” tfisser il-korp imsemmi fl-Artikolu 17 tal-Konvenzjoni;

(c)	“Riżorsi” tfisser ir-riżorsi minerali kollha, kemm solidi, kemm likwidi jew gassużi;

(d)

“Attivitajiet li jirrigwardaw l-esplorazzjoni u/jew l-isfruttament tar-riżorsi fiż-Żona tal-Protokoll” (minn hawn ‘il quddiem l-‘attivitajiet’) tfisser: (i) Attivitajiet ta’ riċerka xjentifika li jikkonċernaw ir-riżorsi ta’ qiegħ il-baħar u s-sottoswol tiegħu; (ii) Attivitajiet ta’ esplorazzjoni: — Attivitajiet sismoloġiċi; servejs ta’ qiegħ il-baħar u s-sottoswol tiegħu; teħid ta’ kampjuni; — Tħaffir għall-esplorazzjoni; (iii) Attivitajiet ta’ sfruttament: — L-istabbiliment ta’ stallazzjoni għall-fini ta’ rkupru ta’ riżorsi, u attivitajiet relatati; — Tħaffir għall-iżvilupp; — Irkupru, trattament u ħżin; — Ġarr sal-kosta bil-pajpijiet u t-tagħbien ta’ bastimenti; — Manutenzjoni, tiswija u operazzjonijiet anċillari oħrajn;

(e)	“Tniġġis” hija ddefinita fl-Artikolu 2, il-paragrafu (a), tal-Konvenzjoni;

(f)

“Stallazzjoni” tfisser kull struttura fissa jew li żżomm f’wiċċ l-ilma, u kwalunkwe parti integrali minnha li tkun involuta f’attivitajiet, inkluż b’mod partikolari: (i) Unitajiet ta’ tħaffir offshore fissi jew mobbli; (ii) Unitajiet ta’ produzzjoni fissi jew li jżommu f’wiċċ l-ilma li jinkludu unitajiet li huma ppożizzjonati b’mod dinamiku; (iii) Faċilitajiet ta’ ħżin offshore li jinkludu bastimenti li jintużaw għal dan l-iskop; (iv) Terminals għat-tagħbien offshore u sistemi ta’ trasport għall-prodotti estratti, bħal pajpijiet ta’ taħt il-baħar; (v) Apparat imqabbad magħha u tagħmir għat-tagħbien mill-ġdid, l-ipproċessar, il-ħżin u r-rimi ta’ sustanzi li jitneħħew minn qiegħ il-baħar jew is-sottoswol tiegħu;

(g)

“Operatur” tfisser: (i) Kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika li hi awtorizzata mill-Parti li teżerċita ġurisdizzjoni fuq iż-żona fejn jitwettqu l-attivitajiet (minn hawn ‘il quddiem il-‘Parti Kontraenti’) skont dan il-Protokoll biex jitwettqu attivitajiet u/jew min iwettaq tali attivitajiet; jew (ii) Kwalunkwe persuna li ma għandiex awtorizzazzjoni skont it-tifsira ta’ dan il-Protokoll iżda li għandha l-kontroll de facto ta’ tali attivitajiet;

(h)	“Żona ta’ sikurezza” tfisser żona stabbilita madwar l-istallazzjonijiet b’mod konformi mad-dispożizzjonijiet tal-liġi internazzjonali ġenerali u rekwiżiti tekniċi, b’immarkar xieraq sabiex tiġi żgurata s-sikurezza kemm tan-navigazzjoni kemm tal-istallazzjonijiet;

(i)	“Skart” tfisser sustanzi u materjali ta’ kull tip, forma jew deskrizzjoni li jirriżultaw minn attivitajiet koperti minn dan il-Protokoll, li jintremew, huma intenzjonati għar-rimi jew li hemm bżonn li jintremew;

(j)	“Sustanzi u materjali ta’ ħsara jew noċivi” tfisser sustanzi u materjali ta’ kull tip, forma jew deskrizzjoni, li jistgħu jikkawżaw tniġġis jekk jiġu introdotti fiż-Żona tal-Protokoll;

(k)

“Pjan għall-Użu ta’ Sustanzi Kimiċi” tfisser pjan imfassal mill-operatur ta’ kwalunkwe stallazzjoni offshore li juri: (i) Is-sustanzi kimiċi li l-operatur għandu l-ħsieb li juża fl-operazzjonijiet; (ii) L-għan jew l-għanijiet li għalihom l-operatur għandu l-ħsieb li juża s-sustanzi kimiċi; (iii) Il-konċentrazzjonijiet massimi tas-sustanzi kimiċi li l-operatur għandu l-ħsieb li juża fi kwalunkwe sustanza oħra, u l-ammonti massimi maħsuba biex jintużaw fi kwalunkwe perjodu speċifikat; (iv) Iż-żona li fiha s-sustanza kimika tista’ tispiċċa fl-ambjent tal-baħar;

(l)	“Żejt” tfisser petroleum fi kwalunkwe forma inkluż żejt mhux raffinat, żejt tal-fjuwil, ħama żejtnija, skart taż-żejt u prodotti raffinati u, mingħajr ma tiġi llimitata l-ġeneralità ta’ dak li ntqal qabel, inklużi s-sustanzi elenkati fl-Appendiċi għal dan il-Protokoll;

(m)	“Taħlita żejtnija” tfisser taħlita bi kwalunkwe kontenut ta’ żejt;

(n)

“Drenaġġ” tfisser: (i) Drenaġġ u skart ieħor minn kull forma ta’ tojlits, awrinarji u bwieqi tal-ilma (water-closet scuppers); (ii) Drenaġġ minn bini mediku (spiżerija, infermerija, eċċ.) permezz ta’ sinkijiet, banjijiet u bwieqi li jinsabu f’tali bini; (iii) Drenaġġ ieħor meta jitħallat mad-drenaġġi ddefiniti hawn fuq;

(o)	“Żibel” tfisser kull tip ta’ ikel, skart domestiku u operazzjonali ġġenerat waqt l-operat normali tal-istallazzjoni u li jista’ jintrema kontinwament jew perjodikament, ħlief għal dawk is-sustanzi li huma ddefiniti jew elenkati x’imkien ieħor f’dan il-Protokoll;

(p)	“Limitu ta’ ilma ħelu” tfisser il-post fil-korsiji tal-ilma fejn, f’marea baxxa u f’perjodu ta’ fluss baxx ta’ ilma ħelu, ikun hemm żieda notevoli fis-salinità minħabba l-preżenza ta’ ilma baħar.

Artikolu 2

Kopertura ġeografika

1.   Iż-żona li għaliha japplika dan il-Protokoll (f’dan il-Protokoll imsemmija “ż-Żona tal-Protokoll”) għandha tkun:

(a)	Iż-Żona tal-Baħar Mediterran kif iddefinita fl-Artikolu 1 tal-Konvenzjoni, inkluża l-blata kontinentali u qiegħ il-baħar u s-sottoswol tiegħu;

(b)	L-ilmijiet, inkluż qiegħ il-baħar u s-sottoswol tiegħu, fuq in-naħa tal-art tal-linji bażi li minnhom titkejjel il-wisa’ tal-baħar territorjali u li testendi, fil-każ ta’ korsiji tal-ilma, sal-limitu tal-ilma ħelu.

2.   Kwalunkwe Parti Kontraenti għal dan il-Protokoll (f’dan il-Protokoll imsemmija “l-Partijiet”) jistgħu jinkludu wkoll fil-Protokoll artijiet mistagħdra jew żoni kostali tat-territorju tagħhom.

3.   Xejn f’dan il-Protokoll, u l-ebda att adottat fuq il-bażi ta’ dan il-Protokoll, ma jippreġudika d-drittijiet ta’ kwalunkwe Stat dwar id-delimitazzjoni tal-blata kontinentali.

Artikolu 3

Impenji ġenerali

1.   Il-Partijiet għandhom jieħdu, individwalment jew permezz ta’ kooperazzjoni bilaterali jew multilaterali, il-miżuri kollha xierqa sabiex jipprevjenu, inaqqsu, jikkumbattu u jikkontrollaw it-tniġġis fiż-Żona tal-Protokoll li jirriżultaw minn attivitajiet, inter alia billi jiżguraw li l-aqwa tekniki disponibbli, li jkunu effettivi mil-lat ambjentali u xierqa mil-lat ekonomiku, jintużaw għal dan l-iskop.

2.   Il-Partijiet għandhom jiżguraw li jittieħdu l-miżuri kollha meħtieġa sabiex l-attivitajiet ma jikkawżawx tniġġis.

TAQSIMA II

SISTEMA TA’ AWTORIZZAZZJONI

Artikolu 4

Prinċipji ġenerali

1.   L-attivitajiet kollha fiż-Żona tal-Protokoll, inklużi l-bini fuq is-sit ta’ stallazzjonijiet, għandhom ikunu soġġetti għall-awtorizzazzjoni minn qabel bil-miktub għall-esplorazzjoni jew l-isfruttament mill-awtorità kompetenti. Tali awtorità, qabel ma tagħti l-awtorizzazzjoni, għandha tkun sodisfatta li l-istallazzjoni tkun ġiet mibnija skont standards u prattika internazzjonali u li l-operatur għandu l-kompetenza teknika u l-kapaċità finanzjarja biex iwettaq l-attivitajiet. Tali awtorizzazzjoni għandha tingħata skont il-proċedura xierqa, kif iddefinita mill-awtorità kompetenti.

2.   Awtorizzazzjoni għandha tiġi rrifjutata jekk ikun hemm indikazzjonijiet li l-attivitajiet proposti aktarx li jikkawżaw effetti negattivi sinifikanti fuq l-ambjent li ma setgħux jiġu evitati b’konformità mal-kundizzjonijiet stipulati fl-awtorizzazzjoni u msemmija fl-Artikolu 6, il-paragrafu 3, ta’ dan il-Protokoll.

3.   Meta tikkunsidra l-approvazzjoni tas-sit ta’ stallazzjoni, il-Parti Kontraenti għandha tiżgura li l-ebda effett detrimentali ma jiġi kkawżat lill-faċilitajiet eżistenti permezz ta’ tali lokalizzazzjoni, b’mod partikolari lill-pajpijiet u lill-kejbils ta’ taħt il-baħar.

Artikolu 5

Rekwiżiti għall-awtorizzazzjonijiet

1.   Il-Parti Kontraenti għandha tippreskrivi li kwalunkwe applikazzjoni għal awtorizzazzjoni jew għat-tiġdid ta’ awtorizzazzjoni hija soġġetta għall-preżentazzjoni tal-proġett mill-operatur kandidat lill-awtorità kompetenti u li kwalunkwe applikazzjoni bħal din għandha tinkludi, b’mod partikolari, dawn li ġejjin:

(a)

Servej rigward l-effetti tal-attivitajiet proposti fuq l-ambjent; l-awtorità kompetenti tista’, fid-dawl tan-natura, l-iskop, it-tul ta’ żmien u l-metodi tekniċi użati fl-attivitajiet u tal-karatteristiċi taż-żona, tesiġi li titħejja valutazzjoni tal-impatt ambjentali skont l-Anness IV għal dan il-Protokoll;

(b)	Id-definizzjoni preċiża taż-żoni ġeografiċi fejn l-attività hija prevista, inklużi ż-żoni tas-sikurezza;

(c)	Dettalji tal-kwalifiki professjonali u tekniċi tal-operatur kandidat u l-persunal fuq l-istallazzjoni, kif ukoll tal-kompożizzjoni tal-ekwipaġġ;

(d)	Il-miżuri tas-sikurezza kif speċifikat fl-Artikolu 15;

(e)	Il-pjan ta’ kontinġenza tal-operatur kif speċifikat fl-Artikolu 16;

(f)	Il-proċeduri tal-monitoraġġ kif speċifikat fl-Artikolu 19;

(g)	Il-pjanijiet għat-tneħħija tal-istallazzonijiet kif speċifikat fl-Artikolu 20;

(h)	Prekawzjonijiet għal żoni protetti b’mod speċjali kif speċifikat fl-Artikolu 21;

(i)	L-assigurazzjoni jew sigurtà finanzjarja oħra li tkopri r-responsabbiltà kif preskritt fl-Artikolu 27, il-paragrafu 2 (b).

2.   L-awtorità kompetenti tista’ tiddeċiedi, għal attivitajiet ta’ riċerka xjentifika u ta’ esplorazzjoni, li tillimita l-ambitu tar-rekwiżiti stabbiliti fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, fid-dawl tan-natura, l-ambitu, it-tul ta’ żmien u l-metodi tekniċi użati fl-attivitajiet u tal-karatteristiċi taż-żona.

Artikolu 6

Għoti ta’ awtorizzazzjonijiet

1.   L-awtorizzazzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 4 għandhom jingħataw biss wara eżami mill-awtorità kompetenti tar-rekwiżiti elenkati fl-Artikolu 5 u l-Anness IV.

2.   Kull awtorizzazzjoni għandha tispeċifika l-attivitajiet u l-perjodu ta’ validità tal-awtorizzazzjoni, tistabbilixxi l-limiti ġeografiċi taż-żona soġġetta għall-awtorizzazzjoni u tispeċifika r-rekwiżiti tekniċi u l-istallazzjonijiet awtorizzati. Iż-żoni tas-sikurezza meħtieġa għandhom jiġu stabbiliti fi stadju xieraq aktar tard.

3.   L-awtorizzazzjoni tista’ timponi kundizzjonijiet rigward il-miżuri, it-tekniki jew il-metodi ddisinjati biex inaqqsu sal-minimu r-riskji ta’ tniġġis u ħsara minħabba t-tniġġis li jirriżulta mill-attivitajiet.

4.   Il-Partijiet għandhom jinnotifikaw lill-Organizzazzjoni mill-aktar fis possibbli dwar l-awtorizzazzjoni mogħtija jew imġedda. L-Organizzazzjoni għandha żżomm reġistru tal-istallazzjonijiet awtorizzati fiż-Żona tal-Protokoll.

Artikolu 7

Sanzjonijiet

Kull parti għandha tippreskrivi s-sanzjonijiet li għandhom jiġu imposti f’każ ta’ ksur tal-obbligi li jirriżultaw minn dan il-Protokoll, jew għan-nuqqas ta’ konformità mal-liġijiet nazzjonali jew mar-regolamenti li jimplimentaw dan il-Protokoll, jew għan-nuqqas ta’ konformità mal-kundizzjonijiet speċifiċi mehmużin mal-awtorizzazzjoni.

TAQSIMA III

SKART U SUSTANZI U MATERJALI TA’ ĦSARA JEW NOĊIVI

Artikolu 8

Obbligu ġenerali

Mingħajr preġudizzju għal standards jew obbligi oħra msemmija f’din it-Taqsima, il-Partijiet għandhom jimponu obbligu ġenerali fuq l-operaturi biex jużaw l-aqwa tekniki disponibbli li huma effettivi mil-lat ambjentali u xierqa mil-lat ekonomiku u biex josservaw standards aċċettati internazzjonalment rigward skart, kif ukoll ta’ użu, ħżin u rimi ta’ sustanzi u materjali ta’ ħsara u noċivi, bil-għan li jiġi minimizzat ir-riskju ta’ tniġġis.

Artikolu 9

Sustanzi u materjali ta’ ħsara u noċivi

1.   L-użu u l-ħżin ta’ sustanzi kimiċi għall-attivitajiet għandhom jiġu approvati mill-awtorità kompetenti, abbażi tal-Pjan għall-Użu ta’ Sustanzi Kimiċi.

2.   Il-Parti Kontraenti għandha tirregola, tillimita jew tipprojbixxi l-użu ta’ sustanzi kimiċi għall-attivitajiet skont il-linji gwida li se jiġu adottati mill-Partijiet Kontraenti.

3.   Għall-finijiet tal-ħarsien tal-ambjent, il-Partijiet għandhom jiżguraw li kull sustanza u materjal użati għall-attivitajiet jiġu akkumpanjati minn deskrizzjoni tal-komposti pprovduta mill-entità li tipproduċi tali sustanza jew materjal.

4.   Ir-rimi fiż-Żona tal-Protokoll ta’ sustanzi jew materjali ta’ ħsara jew noċivi li jirriżultaw mill-attivitajiet koperti minn dan il-Protokoll u elenkati fl-Anness I għal dan il-Protokoll huwa pprojbit.

5.   Ir-rimi fiż-Żona tal-Protokoll ta’ sustanzi u materjali ta’ ħsara jew noċivi li jirriżultaw mill-attivitajiet koperti minn dan il-Protokoll u elenkati fl-Anness II għal dan il-Protokoll jeħtieġ, f’kull każ, permess speċjali minn qabel mill-awtorità kompetenti.

6.   Ir-rimi fiż-Żona tal-Protokoll ta’ sustanzi u materjali ta’ ħsara jew noċivi li jirriżultaw mill-attivitajiet koperti minn dan il-Protokoll u li jistgħu jikkawżaw tniġġis jeħtieġ permess ġenerali minn qabel mill-awtorità kompetenti.

7.   Il-permessi msemmija fil-paragrafi 5 u 6 hawn fuq għandhom jinħarġu biss wara kunsiderazzjoni b’attenzjoni tal-fatturi kollha stabbiliti fl-Anness III għal dan il-Protokoll.

Artikolu 10

Żejt u taħlitiet żejtnin u fluwidi u tirqim tat-tħaffir

1.   Il-Partijiet għandhom jifformulaw u jadottaw standards komuni għar-rimi ta’ żejt u taħlitiet żejtnin minn stallazzjonijiet fiż-Żona tal-Protokoll:

(a)	Standards komuni bħal dawn għandhom jiġu fformulati skont id-dispożizzjonijiet tal-Anness V, A;

(b)

Standards komuni bħal dawn ma għandhomx ikunu anqas restrittivi minn dawn li ġejjin, b’mod partikolari: (i) Għad-drenaġġ mill-ispazji tal-makkinarju, kontenut massimu ta’ żejt ta’ 15 mg kull litru mhux dilwit; (ii) Għall-ilma tal-produzzjoni, kontenut massimu ta’ żejt ta’ 40 mg kull litru bħala medja fi kwalunkwe xahar kalendarju; il-kontenut ma għandu qatt jaqbeż 100 mg kull litru;

(c)	Il-Partijiet għandhom jiddeterminaw permezz ta’ ftehim komuni l-metodu li għandu jintuża għall-analiżi tal-kontenut taż-żejt.

2.   Il-Partijiet għandhom jifformulaw u jadottaw standards komuni għall-użu u r-rimi tal-fluwidi tat-tħaffir u t-tirqim tat-tħaffir fiż-Żona tal-Protokoll. Standards komuni bħal dawn għandhom jiġu fformulati skont id-dispożizzjonijiet tal-Anness V, B.

3.   Kull Parti għandha tieħu l-miżuri xierqa biex tinforza l-istandards komuni skont dan l-Artikolu jew biex tinforza strandards aktar restrittivi li setgħet adottat.

Artikolu 11

Drenaġġ

1.   Il-Parti Kontraenti għandha tipprojbixxi r-rimi tad-drenaġġ minn stallazzjonijiet b’ekwipaġġ permanenti ta’ 10 persuni jew iżjed fiż-Żona tal-Protokoll għajr fil-każijiet fejn:

(a)	L-istallazzjoni qed tarmi drenaġġ wara trattament kif approvat mill-awtorità kompetenti f’distanza ta’ mill-anqas erba’ mili nawtiċi mill-eqreb art jew stallazzjoni tas-sajd fissa, li tħalli l-Parti Kontraenti tiddeċiedi każ b’każ; jew

(b)	Id-drenaġġ mhuwiex ittrattat, iżda r-rimi jitwettaq skont regoli u standards internazzjonali; jew

(c)	Id-drenaġġ għadda minn ġo impjant tat-trattament tad-drenaġġ approvat iċċertifikat mill-awtorità kompetenti.

2.   Il-Parti Kontraenti għandha timponi dispożizzjonijiet aktar stretti, kif xieraq, fejn meqjus neċessarju, fost l-oħrajn minħabba r-reġim tal-kurrenti fiż-żona jew il-prossimità għal kwalunkwe żona msemmija fl-Artikolu 21.

3.   L-eċċezzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 ma għandhomx japplikaw jekk ir-rimi jipproduċi solidi viżibbli li jżommu f’wiċċ l-ilma jew jipproduċi tilwin, nuqqas ta’ tilwin jew opaċità fl-ilma tal-madwar.

4.   Jekk id-drenaġġ jitħallat ma’ skart u sustanzi u materjali ta’ ħsara jew noċivi li għandhom rekwiżiti tar-rimi differenti, għandhom japplikaw ir-rekwiżiti l-iżjed stretti.

Artikolu 12

Żibel

1.   Il-Parti Kontraenti għandha tipprojbixxi r-rimi fiż-Żona tal-Protokoll tal-prodotti u l-materjali li ġejjin:

(a)	Il-plastiks kollha, li jinkludu iżda li mhumiex limitati għal ħbula sintetiċi, xbieki tas-sajd sintetiċi u boroż taż-żibel tal-plastik;

(b)	Kull żibel ieħor mhux bijodegradabbli, inklużi prodotti tal-karta, ċraret, ħġieġ, metall, fliexken, ċaqquf, bċejjeċ tal-injam, materjali tal-kisi u tal-ippakkjar.

2.   Rimi fiż-Żona tal-Protokoll ta’ skart tal-ikel għandu jsir ‘il bogħod kemm jista’ jkun mill-art, skont ir-regoli u l-istandards internazzjonali.

3.   Jekk iż-żibel jitħallat ma’ rimi ieħor li għandu rekwiżiti ta’ rimi differenti, għandhom japplikaw ir-rekwiżiti l-aktar stretti.

Artikolu 13

Faċilitajiet ta’ ġbir, struzzjonijiet u sanzjonijiet

Il-Partijiet għandhom jiżguraw li:

(a)	L-operaturi jarmu l-iskart u s-sustanzi u materjali ta’ ħsara jew noċivi kollha b’mod sodisfaċenti f’faċilitajiet ta’ ġbir onshore ddeżinjati, għajr jekk ikun awtorizzat mod ieħor mill-Protokoll;

(b)	Jingħataw struzzjonijiet lill-persunal kollu rigward mezzi ta’ rimi xierqa;

(c)	Jiġu imposti sanzjonijiet fir-rigward ta’ rimi illegali.

Artikolu 14

Eċċezzjonijiet

1.   Id-dispożizzjonijiet ta’ din it-Taqsima ma għandhomx japplikaw fil-każ ta’:

(a)

Forza maġġuri u b’mod partikolari għal rimi: — għas-salvataġġ tal-ħajja tal-bniedem, — biex tiġi żgurata s-sikurezza tal-istallazzjonijiet, — fil-każ ta’ ħsara lill-istallazzjoni jew lit-tagħmir tagħha, sakemm jittieħdu l-prekawzjonijiet kollha raġonevoli wara li tiġi skoperta il-ħsara jew wara li jkun sar ir-rimi biex jitnaqqsu l-effetti negattivi.

(b)	Ir-rimi fil-baħar ta’ sustanzi li fihom iż-żejt jew sustanzi jew materjali ta’ ħsara jew noċivi li, soġġett għall-approvazzjoni minn qabel tal-awtorità kompetenti, qed jintużaw għall-ġlieda kontra inċidenti speċifiċi ta’ tniġġis sabiex tiġi minimizzata il-ħsara minħabba t-tniġġis.

2.   Madankollu, id-dispożizzjonijiet ta’ din it-Taqsima għandhom japplikaw fi kwalunkwe każ fejn l-operatur ikun aġixxa bl-intenzjoni li jikkawża ħsara jew b’mod imprudenti u bl-għarfien li probabbli se tirriżulta ħsara.

3.   Ir-rimi li jsir fiċ-ċirkostanzi msemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu għandu jiġi rrapportat minnufih lill-Organizzazzjoni u, jew permezz tal-Organizzazzjoni jew direttament, lil kwalunkwe Parti jew Partijiet li probabbli se jiġu affettwati, flimkien mad-dettalji kollha taċ-ċirkostanzi u tan-natura u l-kwantitajiet mormija tal-iskart jew tas-sustanzi jew tal-materjali ta’ ħsara jew noċivi.

TAQSIMA IV

SALVAGWARDJI

Artikolu 15

Miżuri ta’ sikurezza

1.   Il-Parti Kontraenti li fi ħdan il-ġurisdizzjoni tagħha hemm previsti jew qed jitwettqu attivitajiet għandha tiżgura li jittieħdu miżuri ta’ sikurezza fir-rigward tad-disinn, il-bini, is-sit, it-tagħmir, l-immarkar, l-operat u l-manutenzjoni tal-istallazzjonijiet.

2.   Il-Parti Kontraenti għandha tiżgura li l-operatur, fuq l-istallazzjonijiet, dejjem ikollu t-tagħmir u l-apparat xierqa, miżmuma f’kundizzjoni tajba ta’ operat, għall-protezzjoni tal-ħajja tal-bniedem, għall-prevenzjoni u l-ġlieda kontra t-tniġġis aċċidentali u għall-faċilitazzjoni ta’ reazzjoni immedjata għal emerġenzi, skont l-aqwa tekniki disponibbli li jkunu effettivi mil-lat ambjentali u xierqa mil-lat ekonomiku u d-dispożizzjonijiet tal-pjan ta’ kontinġenza tal-operatur imsemmija fl-Artikolu 16.

3.   L-awtorità kontraenti għandha tesiġi ċertifikat tas-sikurezza u l-adegwatezza għall-iskop (minn hawn ‘il quddiem iċ-“ċertifikat”) maħruġ minn korp rikonoxxut li għandu jiġi sottomess fir-rigward ta’ pjattaformi tal-produzzjoni, unitajiet tat-tħaffir offshore mobbli, faċilitajiet tal-ħżin offshore, sistemi tat-tagħbien offshore u sistemi ta’ pajpjiet u fir-rigward ta’ stallazzjonijiet oħra bħal dawn skont kif jista’ jiġi speċifikat mill-Parti Kontraenti.

4.   Il-Partijiet għandhom jiżguraw permezz ta’ spezzjoni li l-attivitajiet jitwettqu mill-operaturi skont dan l-Artikolu.

Artikolu 16

Ippjanar ta’ kontinġenza

1.   F’każijiet ta’ emerġenza l-Partijiet Kontraenti għandhom jimplimentaw mutatis mutandis id-dispożizzjonijiet tal-Protokoll li jikkonċernaw il-Kooperazzjoni fil-Ġlieda Kontra t-Tniġġis tal-Baħar Mediterran b’Żejt u Sustanzi Oħra ta’ Ħsara f’Każijiet ta’ Emerġenza.

2.   Kull Parti għandha tesiġi li l-operaturi responsabbli għall-istallazzjonijiet taħt il-ġurisdizzjoni tagħha jkollhom pjan ta’ kontinġenza sabiex jiġġieldu kontra tniġġis aċċidentali, ikkoordinat mal-pjan ta’ kontinġenza tal-Parti Kontraenti stabbilit skont il-Protokoll dwar il-Kooperazzjoni fil-Ġlieda Kontra t-Tniġġis tal-Baħar Mediterran b’Żejt u Sustanzi Oħra ta’ Ħsara f’Każijiet ta’ Emerġenza u approvat f’konformità mal-proċeduri stabbiliti mill-awtoritajiet kompetenti.

3.   Kull Parti Kontraenti għandha tistabbilixxi l-koordinazzjoni għall-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ pjanijiet ta’ kontinġenza. Tali pjanijiet għandhom jiġu stabbiliti skont il-linji gwida adottati mill-organizzazzjoni internazzjonali kompetenti. Dawn għandhom, b’mod partikolari, ikunu skont id-dispożizzjonijiet tal-Anness VII għal dan il-Protokoll.

Artikolu 17

Notifika

Kull Parti għandha tesiġi li l-operaturi responsabbli għall-istallazzjonijiet taħt il-ġurisdizzjoni tagħha jirrapportaw mingħajr dewmien lill-awtorità kompetenti:

(a)	Kwalunkwe avveniment fuq l-istallazzjonijiet tagħhom li jkun qed jikkawża jew li probabbilment se jikkawża tniġġis fiż-Żona tal-Protokoll;

(b)	Kwalunkwe avveniment fil-baħar osservat li qed jikkawża jew li probabbilment se jikkawża tniġġis fiż-Żona tal-Protokoll.

Artikolu 18

Assistenza reċiproka f’każijiet ta’ emerġenza

F’każijiet ta’ emerġenza, Parti li tkun teħtieġ assistenza sabiex tevita, tnaqqas jew tiġġieled kontra t-tniġġis li jirriżulta minn attivitajiet tista’ titlob għajnuna mill-Partijiet l-oħra, jew direttament jew permezz taċ-Ċentru Reġjonali tal-Mediterran għal Intervent f’każ ta’ Emerġenza kontra t-Tniġġis Aċċidentali tal-Baħar (Regional Marine Pollution Emergency Response Centre for the Mediterranean Sea, REMPEC), li għandhom jagħmlu mill-aħjar biex jipprovdu l-assistenza mitluba.

Għal dan l-iskop, Parti li hija wkoll Parti fil-Protokoll rigward il-Kooperazzjoni fil-Ġlieda Kontra t-Tniġġis tal-Baħar Mediterran b’Żejt u Sustanzi Oħra ta’ Ħsara f’Każijiet ta’ Emerġenza għandha tapplika d-dispożizzjonijiet pertinenti tal-Protokoll imsemmi.

Artikolu 19

Monitoraġġ

1.   L-operatur għandu jkun meħtieġ li jkejjel, jew li jqabbad lil entità kkwalifikata li tkun esperta f’dan il-qasam biex tkejjel, l-effetti tal-attivitajiet fuq l-ambjent fid-dawl tan-natura, l-iskop, it-tul ta’ żmien u l-metodi tekniċi użati fl-attivitajiet u tal-karatteristiċi taż-żona u li jirrapporta dwarhom perjodikament jew fuq talba mill-awtorità kompetenti għall-fini ta’ evalwazzjoni mit-tali awtorità kompetenti skont proċedura stabbilita mill-awtorità kompetenti fis-sistema ta’ awtorizzazzjoni tagħha.

2.   L-awtorità kompetenti għandha tistabbilixxi, fejn xieraq, sistema ta’ monitoraġġ nazzjonali sabiex tkun f’pożizzjoni li timmonitorja regolarment l-istallazzjonijiet u l-impatt tal-attivitajiet fuq l-ambjent, sabiex tiżgura li l-kundizzjonijiet għall-għoti tal-awtorizzazzjoni jiġu ssodisfati.

Artikolu 20

Tneħħija tal-istallazzjonijiet

1.   L-operatur għandu jkun meħtieġ mill-awtorità kompetenti jneħħi kwalunkwe stallazzjoni li hija abbandunata jew li ma għadhiex tintuża, sabiex tiġi żgurata s-sikurezza tan-navigazzjoni, filwaqt li jitqiesu l-linji gwida u l-istandards adottati mill-organizzazzjoni internazzjonali kompetenti. Tali tneħħija għandha tikkunsidra wkoll b’mod xieraq użi leġittimi oħra tal-baħar, b’mod partikolari s-sajd, il-protezzjoni tal-ambjent tal-baħar u d-drittijiet u l-obbligi ta’ Partijiet Kontraenti oħra. Qabel tali tneħħija, l-operatur, taħt ir-responsabbiltà tiegħu, għandu jieħu l-miżuri kollha meħtieġa sabiex jevita t-tixrid jew it-tnixxija mis-sit tal-attivitajiet.

2.   L-awtorità kompetenti għandha tesiġi li l-operatur ineħħi pajpijiet abbandunati jew li ma għadhomx jintużaw skont il-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu jew li jnaddafhom minn ġewwa u jabbandunahom jew li jnaddafhom minn ġewwa u jidfinhom sabiex la jikkawżaw tniġġis, la jipperikolaw in-navigazzjoni, la jostakolaw is-sajd, la jheddu l-ambjent tal-baħar, u lanqas jinterferixxu ma’ użi leġittimi oħra tal-baħar jew mad-drittijiet u l-obbligi ta’ Partijiet Kontraenti oħra. L-awtorità kompetenti għandha tiżgura li tingħata pubbliċità xierqa lill-fond, il-pożizzjoni u d-dimensjonijiet ta’ kwalunkwe pajp midfun u li t-tali informazzjoni tiġi indikata fuq ċarts u nnotifikata lill-Organizzazzjoni u lil organizzazzjonijiet internazzjonali oħra kompetenti u lill-Partijiet.

3.   Id-dispożizzjonijiet ta’ dan l-Artikolu japplikaw ukoll għal stallazzjonijiet li ma għadhomx jintużaw jew li ġew abbandunati minn kwalunkwe operatur li l-awtorizzazzjoni tiegħu setgħet ġiet irtirata jew sospiża f’konformità mal-Artikolu 7.

4.   L-awtorità kompetenti tista’ tindika modifiki eventwali li għandhom isiru fil-livell tal-attivitajiet u lill-miżuri għall-protezzjoni tal-ambjent tal-baħar li fil-bidu kien sar provvediment għalih.

5.   L-awtorità kompetenti tista’ tirregola ċ-ċessjoni jew it-trasferiment ta’ attivitajiet awtorizzati lil persuni oħra.

6.   Meta l-operatur jonqos milli jikkonforma mad-dispożizzjonijiet ta’ dan l-Artikolu, l-awtorità kompetenti għandha twettaq, bl-ispejjeż għall-operatur, tali azzjonijiet jew azzjonijiet meqjusa meħtieġa sabiex jiġi rrimedjat in-nuqqas tal-operatur li jaġixxi.

Artikolu 21

Żoni protetti b’mod speċjali

Għall-protezzjoni taż-żoni ddefiniti fil-Protokoll rigward Żoni Protetti b’mod Speċjali fil-Mediterran u kwalunkwe żona oħra stabbilita minn Parti u sabiex jinkisbu l-għanijiet stabbiliti fih, il-Partijiet għandhom jieħdu miżuri speċjali f’konformità mal-liġi internazzjonali, jew individwalment inkella permezz ta’ kooperazzjoni multilaterali jew bilaterali, għall-prevenzjoni, it-tnaqqis, il-ġlieda kontra u l-kontroll ta’ tniġġis li jirriżulta mill-attivitajiet f’dawn iż-żoni.

Minbarra l-miżuri msemmija fil-Protokoll rigward Żoni Protetti b’mod Speċjali fil-Mediterran għall-għoti ta’ awtorizzazzjoni, tali miżuri jistgħu jinkludu, fost l-oħrajn:

(a)

Restrizzjonijiet jew kundizzjonijiet speċjali meta jingħataw awtorizzazzjonijiet għal tali żoni: (i) It-tħejjija u l-evalwazzjoni ta’ valutazzjonijiet tal-impatt ambjentali; (ii) L-elaborazzjoni ta’ dispożizzjonijiet speċjali li jikkonċernaw il-monitoraġġ, it-tneħħija ta’ stallazzjonijiet u l-projbizzjoni ta’ kwalunkwe rimi.

(b)	Skambju intensifikat ta’ informazzjoni bejn l-operaturi, l-awtoritajiet kompetenti, il-Partijiet u l-Organizzazzjoni dwar kwistjonijiet li jistgħu jaffettwaw tali żoni.

TAQSIMA V

KOOPERAZZJONI

Artikolu 22

Studji u programmi ta’ riċerka

F’konformità mal-Artikolu 13 tal-Konvenzjoni, il-Partijiet għandhom, fejn xieraq, jikkooperaw fil-promozzjoni ta’ studji u t-twettiq ta’ programmi ta’ riċerka xjentifika u teknoloġika għall-iżvilupp ta’ metodi ġodda ta’:

(a)	Twettiq ta’ attivitajiet b’mod li jimminimizza r-riskju ta’ tniġġis;

(b)	Prevenzjoni, tnaqqis, ġlieda kontra u kontroll ta’ tniġġis, b’mod speċjali fil-każijiet ta’ emerġenza.

Artikolu 23

Regoli, standards u prattiki u proċeduri rakkomandati internazzjonali

1.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw, jew direttament inkella permezz tal-Organizzazzjoni jew organizzazzjonijiet internazzjonali kompetenti oħra, sabiex:

(a)	Jistabbilixxu kriterji xjentifiċi xierqa għat-tfassil u l-elaborazzjoni ta’ regoli, standards u prattiki u proċeduri rakkomandati internazzjonali għall-kisba tal-għanijiet ta’ dan il-Protokoll;

(b)	Ifasslu u jelaboraw tali regoli, standards u prattiki u proċeduri rakkomandati internazzjonali;

(c)	Ifasslu u jadottaw linji gwida skont prattiki u proċeduri internazzjonali sabiex jiżguraw il-konformità mad-dispożizzjonijiet tal-Anness VI.

2.   Il-Partijiet għandhom, safejn possibbli, ifittxu li jarmonizzaw il-liġijiet u r-regolamenti tagħhom mar-regoli, standards u prattiki u proeċeduri rakkomandati internazzjonali msemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu.

3.   Il-Partijiet għandhom ifittxu, safejn possibbli, li jiskambjaw informazzjoni rilevanti għall-politiki, il-liġijiet u r-regolamenti domestiċi tagħhom u l-armonizzazzjoni msemmija fil-paragrafu 2 ta’ dan l-Artikolu.

Artikolu 24

Assistenza xjentifika u teknika lill-pajjiżi li qed jiżviluppaw

1.   Il-Partijiet għandhom, direttament jew bl-assistenza ta’ organizzazzjonijiet reġjonali kompetenti jew organizzazzjonijiet internazzjonali oħra, jikkooperaw bil-għan li jfasslu u, safejn possibbli, jimplimentaw programmi ta’ assistenza lill-pajjiżi li qed jiżviluppaw, b’mod partikolari fl-oqsma tax-xjenza, il-liġi, l-edukazzjoni u t-teknoloġija, sabiex jipprevjenu, inaqqsu, jiġġieldu kontra u jikkontrollaw it-tniġġis minħabba attivitajiet fiż-Żona tal-Protokoll.

2.   L-assistenza teknika għandha tinkludi, b’mod partikolari, it-taħriġ ta’ persunal xjentifiku, legali u tekniku, kif ukoll l-akkwist, l-użu u l-produzzjoni minn dawk il-pajjiżi ta’ tagħmir xieraq b’termini vantaġġużi li jridu jiġu miftiehma bejn il-Partijiet konċernati.

Artikolu 25

Informazzjoni reċiproka

Il-Partijiet għandhom jinformaw lil xulxin direttament jew permezz tal-Organizzazzjoni rigward miżuri meħuda, riżultati miksuba u, jekk ikun il-każ, rigward diffikultajiet li kellhom fl-applikazzjoni ta’ dan il-Protokoll. Il-proċeduri għall-ġbir u l-preżentazzjoni ta’ tali informazzjoni għandhom jiġu ddeterminati fil-laqgħat tal-Partijiet.

Artikolu 26

Tniġġis transkonfinali

1.   Kull Parti għandha tieħu l-miżuri kollha meħtieġa sabiex tiżgura li l-attivitajiet taħt il-ġurisdizzjoni tagħha jitwettqu b’mod li ma jikkawżawx tniġġis lil hinn mil-limiti tal-ġurisdizzjoni tagħha.

2.   Parti li fil-ġurisdizzjoni tagħha hemm previsti jew qed jitwettqu attivitajiet għandha tikkunsidra kwalunkwe effett ambjentali negattiv, irrilevanti mill-fatt jekk tali effetti aktarx li jseħħu fil-limiti tal-ġurisdizzjoni tagħha jew lil hinn minn tali limiti.

3.   Jekk Parti ssir taf dwar każijiet fejn l-ambjent tal-baħar ikun f’periklu imminenti li ssirlu ħsara, jew saritlu ħsara, mit-tniġġis, għandha tinnotifika minnufih lill-Partijiet l-oħra li fl-opinjoni tagħha probabbli se jkunu affettwati minn tali ħsara, kif ukoll liċ-Ċentru Reġjonali tal-Mediterran għal Intervent f’każ ta’ Emerġenza kontra t-Tniġġis Aċċidentali tal-Baħar (REMPEC), u tipprovdilhom informazzjoni fil-ħin opportun sabiex tippermettilhom, fejn neċessarju, jieħdu l-miżuri xierqa. Ir-REMPEC għandu jiddistribwixxi l-informazzjoni minnufih lill-Partijiet kollha rilevanti.

4.   Il-Partijiet għandhom ifittxu, skont is-sistemi legali tagħhom u, fejn xieraq, abbażi ta’ ftehim, li jagħtu aċċess u trattament ugwali fi proċeduri amministrattivi lil persuni fi Stati oħra li jistgħu jiġu affettwati mit-tniġġis jew effetti oħra negattivi li jirriżultaw mill-operazzjonijiet proposti jew eżistenti.

5.   Fejn it-tniġġis joriġina fit-territorju ta’ Stat li mhuwiex Parti Kontraenti f’dan il-Protokoll, kwalunkwe Parti Kontraenti affettwata għandha tfittex li tikkoopera mal-Istat imsemmi sabiex il-Protokoll ikun jista’ jiġi applikat.

Artikolu 27

Responsabbiltà u kumpens

1.   Il-Partijiet jimpenjaw ruħhom li jikkooperaw mill-aktar fis possibbli fit-tfassil u l-adozzjoni ta’ regoli u proċeduri xierqa għad-determinazzjoni tar-responsabbilta u l-kumpens għal ħsara li tirriżulta mill-attivitajiet indirizzati f’dan il-Protokoll, f’konformità mal-Artikolu 16 tal-Konvenzjoni.

2.   Sakem jiġu żviluppati tali proċeduri, kull Parti:

(a)	Għandha tieħu l-miżuri kollha meħtieġa sabiex tiżgura li r-responsabbiltà għal ħsara kkawżata mill-attivitajiet tiġi imposta fuq l-operaturi, u dawn għandhom ikunu meħtieġa jħallsu kumpens xieraq u fil-pront;

(b)

Għandha tieħu l-miżuri kollha meħtieġa biex tiżgura li l-operaturi jkollhom u jżommu kopertura tal-assigurazzjoni jew sigurtà finanzjarja oħra tat-tip u taħt it-termini li għandha tispeċifika l-Parti Kontraenti biex tiżgura kumpens għal ħsara kkawżata mill-attivitajiet koperti minn dan il-Protokoll.

TAQSIMA VI

DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

Artikolu 28

Ħatra tal-awtoritajiet kompetenti

Kull Parti Kontraenti għandha taħtar awtorità kompetenti waħda jew aktar sabiex:

(a)	Jagħtu, iġeddu u jirreġistraw l-awtorizzazzjonijiet stipulati fit-Taqsima II ta’ dan il-Protokoll;

(b)	Joħorġu u jirreġistraw il-permessi speċjali u ġenerali msemmija fl-Artikolu 9 ta’ dan il-Protokoll;

(c)	Joħorġu l-permessi msemmija fl-Anness V għal dan il-Protokoll;

(d)	Japprovaw is-sistema ta’ trattament u jiċċertifikaw l-impjant tat-trattament tad-drenaġġ imsemmi fl-Artikolu 11, il-paragrafu 1, ta’ dan il-Protokoll;

(e)	Jagħtu approvazzjoni minn qabel għal rimi eċċezzjonali msemmi fl-Artikolu 14, il-paragrafu 1 (b), ta’ dan il-Protokoll;

(f)	Iwettqu d-doveri fir-rigward tal-miżuri tas-sikurezza msemmija fl-Artikolu 15, il-paragrafi 3 u 4, ta’ dan il-Protokoll;

(g)	Iwettqu l-funzjonijiet relatati mal-ippjanar ta’ kontinġenza deskritt fl-Artikolu 16 u l-Anness VII għal dan il-Protokoll;

(h)	Jistabbilixxu proċeduri ta’ monitoraġġ kif stipulat fl-Artikolu 19 ta’ dan il-Protokoll;

(i)	Jissorveljaw l-operazzjonijiet ta’ tneħħija tal-istallazzjonijiet kif stipulat fl-Artikolu 20 ta’ dan il-Protokoll.

Artikolu 29

Miżuri tranżizzjonali

Kull Parti għandha telabora l-proċeduri u r-regolamenti rigward l-attivitajiet, irrispettivament minn jekk humiex awtorizzati jew le, li jkunu nbdew qabel id-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Protokoll, biex tiżgura l-konformità tagħhom, safejn prattikabbli, mad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Protokoll.

Artikolu 30

Laqgħat

1.   Il-laqgħat ordinarji tal-Partijiet għandhom isiru flimkien mal-laqgħat ordinarji tal-Partijiet Kontraenti għall-Konvenzjoni li jsiru skont l-Artikolu 18 tal-Konvenzjoni. Il-Partijiet għandhom jagħmlu laqgħat straordinarji skont l-Artikolu 18 tal-Konvenzjoni.

2.   Il-funzjonijiet tal-laqgħat tal-Partijiet għal dan il-Protokoll għandhom, fost l-oħrajn:

(a)	Iżommu l-implimentazzjoni ta’ dan il-Protokoll taħt analiżi u jikkunsidraw l-effikaċja tal-miżuri adottati u l-opportunità li tiġi implimentata kwalunkwe miżura oħra, b’mod partikolari fil-forma ta’ annessi u appendiċi;

(b)	Jirrevedu u jemendaw kwalunkwe anness jew appendiċi għal dan il-Protokoll;

(c)	Jikkunsidraw l-informazzjoni li tikkonċerna l-awtorizzazzjonijiet mogħtija jew imġedda skont it-Taqsima II ta’ dan il-Protokoll;

(d)	Jikkunsidraw l-informazzjoni li tikkonċerna l-permessi maħruġa u l-approvazzjonijiet mogħtija skont it-Taqsima III ta’ dan il-Protokoll;

(e)	Jadottaw il-linji gwida msemmija fl-Artikolu 9, il-paragrafu 2, u l-Artikolu 23, il-paragrafu 1 (c), ta’ dan il-Protokoll;

(f)	Jikkunsidraw ir-reġistri tal-pjanijiet ta’ kontinġenza u l-mezzi ta’ intervent f’emerġenzi adottati skont l-Artikolu 16 ta’ dan il-Protokoll;

(g)	Jistabbilixxu kriterji u jfasslu regoli, standards u prattiki u proċeduri rakkomandati internazzjonali skont l-Artikolu 23, il-paragrafu 1, ta’ dan il-Protokoll, fi kwalunkwe forma li l-Partijiet jistgħu jaqblu dwarha;

(h)	Jiffaċilitaw l-implimentazzjoni tal-politiki u l-kisba tal-għanijiet imsemmija fit-Taqsima V, b’mod partikolari l-armonizzazzjoni tal-leġiżlazzjoni nazzjonali u tal-Komunità Ewropea skont l-Artikolu 23, il-paragrafu 2, ta’ dan il-Protokoll;

(i)	Janalizzaw il-progress li jkun sar fl-implimentazzjoni tal-Artikolu 27 ta’ dan il-Protokoll;

(j)	Iwettqu funzjonijiet oħra tali skont kif ikun xieraq għall-applikazzjoni ta’ dan il-Protokoll.

Artikolu 31

Relazzjonijiet mal-konvenzjoni

1.   Id-dispożizzjonijiet tal-Konvenzjoni li jkollhom x’jaqsmu ma’ kwalunkwe Protokoll għandhom japplikaw għal dan il-Protokoll.

2.   Ir-regoli ta’ proċedura u r-regoli finanzjarji adottati skont l-Artikolu 24 tal-Konvenzjoni għandhom japplikaw fir-rigward ta’ dan il-Protokoll, għajr jekk il-Partijiet f’dan il-Protokoll jiftiehmu xorta oħra.

Artikolu 32

Klawżola finali

1.   Dan il-Protokoll għandu jkun miftuħ għall-iffirmar f’Madrid mill-14 ta’ Ottubru 1994 sal-14 ta’ Ottubru 1995, minn kwalunkwe Stat Parti fil-Konvenzjoni mistieden għall-Konferenza tal-Plenipotenzjari tal-Istati Kostali tar-Reġjun Mediterran dwar il-Protokoll għall-Protezzjoni tal-Baħar Mediterran kontra t-Tniġġis li jirriżulta minn Esplorazzjoni u Sfruttament ta’ Qiegħ il-Baħar u s-Sottoswol tiegħu, li saret f’Madrid fit-13 u l-14 ta’ Ottubru 1994. Dan għandu jkun miftuħ ukoll sal-istess dati għall-iffirmar mill-Komunità Ewropea u minn kwalunkwe grupp ekonomiku reġjonali ieħor simili li tal-inqas membru wieħed tiegħu huwa Stat kostali taż-Żona tal-Protokoll u li jeżerċita kompetenza fl-oqsma koperti minn dan il-Protokoll f’konformità mal-Artikolu 30 tal-Konvenzjoni.

2.   Dan il-Protokoll għandu jkun soġġett għal ratifikazzjoni, aċċettazzjoni jew approvazzjoni. L-istrumenti tar-ratifika, l-aċċettazzjoni jew l-approvazzjoni għandhom jiġu ddepożitati mal-Gvern ta’ Spanja, li għandu jassumi l-funzjonijiet ta’ Depożitarju.

3.   Mill-15 ta’ Ottubru 1995, dan il-Protokoll għandu jkun miftuħ għall-adeżjoni mill-Istati msemmija fil-paragrafu 1 hawn fuq, mill-Komunità Ewropea u minn kwalunkwe grupp imsemmi f’dak il-paragrafu.

4.   Dan il-Protokoll għandu jidħol fis-seħħ fit-tletin jum wara d-data tad-depożitu ta’ mill-anqas sitt strumenti ta’ ratifika, aċċettazzjoni jew approvazzjoni ta’, jew adeżjoni ma’, il-Protokoll mill-Partijiet imsemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu.

“1.   Il-prodotti, il-partijiet u t-tagħmir għandhom ikunu konformi mal-ħtiġijet tal-protezzjoni ambjentali li jinsabu fl-Emenda 10 tal-Volum I u fl-Emenda 7 tal-Volum II tal-Anness 16 għall-Konvenzjoni ta’ Chicago kif applikabbli fis-17 ta’ Novembru 2011, ħlief għall-Appendiċijiet tal-Anness 16.”

ANNESS

Il-valuri standard tal-importazzjoni għad-determinazzjoni tal-prezz ta' dħul ta' ċertu frott u ħxejjex

(EUR/100 kg)
Kodiċi tan-NM	Kodiċi tal-pajjiż terz (1)	Valur standard tal-importazzjoni
0702 00 00	IL	51,1
	MA	59,2
	TN	81,0
	TR	102,6
	ZZ	73,5
0707 00 05	EG	191,6
	TR	129,7
	ZZ	160,7
0709 93 10	MA	84,0
	TR	133,7
	ZZ	108,9
0805 10 20	EG	68,6
	MA	60,9
	TR	68,9
	ZA	50,5
	ZZ	62,2
0805 20 10	MA	78,5
	ZZ	78,5
0805 20 30 , 0805 20 50 , 0805 20 70 , 0805 20 90	IL	79,1
	MA	101,4
	TR	83,8
	ZZ	88,1
0805 50 10	TR	78,8
	ZZ	78,8
0808 10 80	CA	164,3
	CN	86,7
	MK	31,3
	US	200,2
	ZZ	120,6
0808 30 90	CN	60,7
	US	144,2
	ZZ	102,5

---

(1)  In-nomenklatura tal-pajjiżi stabbilita bir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1833/2006 (ĠU L 354, 14.12.2006, p. 19). Il-kodiċi “ZZ” jirrappreżenta “ta’ oriġini oħra”.

ANNESS