ISSN 1725-5104 doi:10.3000/17255104.L_2010.227.mlt |
||
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
L 227 |
|
Edizzjoni bil-Malti |
Leġiżlazzjoni |
Volum 53 |
Werrej |
|
II Atti mhux leġislattivi |
Paġna |
|
|
ATTI ADOTTATI MINN KORPI STABBILITI PERMEZZ TA' FTEHIMIET INTERNAZZJONALI |
|
|
* |
|
|
IV Atti adottati qabel l-1 ta' Diċembru 2009, skont it-Trattat tal-KE, it-Trattat tal-UE u t-Trattat Euratom |
|
|
|
2010/460/KE |
|
|
* |
Deċiżjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta’ Novembru 2009 dwar Għajnuna mill-Istat C 38/A/04 (ex NN 58/04) u C 36/B/06 (ex NN 38/06) implimentata mill-Italja favur Alcoa Trasformazioni (notifikata bid-dokument numru C(2009) 8112) ( 1 ) |
|
|
|
(1) Test b’relevanza għaż-ŻEE |
MT |
L-Atti li t-titoli tagħhom huma stampati b'tipa ċara huma dawk li għandhom x'jaqsmu mal-maniġment ta' kuljum ta' materji agrikoli, u li ġeneralment huma validi għal perijodu limitat. It-titoli ta'l-atti l-oħra kollha huma stampati b'tipa skura u mmarkati b'asterisk quddiemhom. |
II Atti mhux leġislattivi
ATTI ADOTTATI MINN KORPI STABBILITI PERMEZZ TA' FTEHIMIET INTERNAZZJONALI
28.8.2010 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
L 227/1 |
It-testi oriġinali UN/ECE biss għandhom effett ġuridiku skont id-dritt pubbliku internazzjonali. L-istat u d-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament għandhom jiġu kkontrollati fl-aħħar verżjoni tad-dokument ta’ l-istat tal-UN/ECE, TRANS/WP.29/343/Rev.X, disponibbli fuq:
http://www.unece.org/trans/main/wp29/wp29wgs/wp29gen/wp29fdocstts.html
Regolament Nru 55 tal-Kummissjoni Ekonomika tal-Ewropa tan-Nazzjonijiet Uniti (UN/ECE) – Dispożizzjonijiet uniformi dwar l-approvazzjoni tal-komponenti tal-akkoppjar mekkaniku ta’ vetturi magħquda
Li jinkorpora fih it-test validu kollu sa:
Suppliment 1 għas-serje 01 ta’ emendi – Data tad-dħul fis-seħħ: is-17 ta’ Marzu 2010
WERREJ
REGOLAMENT
1. |
Ambitu |
2. |
Definizzjonijiet |
3. |
L-applikazzjoni għall-approvazzjoni ta’ strument jew komponent ta’ akkoppjar mekkaniku |
4. |
Il-kondizzjonijiet meħtieġa ġenerali għal strumenti jew komponenti tal-akkoppjar mekkaniku |
5. |
L-applikazzjoni għall-approvazzjoni ta’ vettura mogħnija bi strument jew komponent ta’ akkoppjar mekkaniku |
6. |
Il-kondizzjonijiet meħtieġa ġenerali għal vetturi mogħnija bi strument jew komponent ta’ akkoppjar mekkaniku |
7. |
L-immarkar |
8. |
L-approvazzjoni |
9. |
Il-modifikazzjonijiet tal-istrument jew il-komponent tal-akkoppjar mekkaniku jew tal-vettura u ż-żieda fiż-żmien tal-approvazzjoni |
10. |
Konformità tal-proċeduri ta’ produzzjoni |
11. |
Il-penali għan-nuqqas ta’ konformità fil-produzzjoni |
12. |
Il-produzzjoni li twaqqfet għal kollox |
13. |
Id-dispożizzjonijiet ta’ tranżizzjoni |
14. |
L-ismijiet u l-indirizzi tas-servizzi tekniċi responsabbli għall-approvazzjoni u d-dipartimenti amministrattivi |
ANNESSI
Anness 1 |
- Komunikazzjoni li tikkonċerna l-approvazzjoni jew l-estensjoni jew iċ-ċaħda jew l-irtirar tal-approvazzjoni jew produzzjoni mwaqqfa għal kollox ta’ tip ta’ strument jew komponent ta’ akkoppjar mekkaniku skont ir-Regolament Nru 55 |
Anness 2 |
- Komunikazzjoni li tikkonċerna l-approvazzjoni jew l-estensjoni jew iċ-ċaħda jew l-irtirar ta’ approvazzjoni jew produzzjoni mwaqqfa għal kollox ta’ tip ta’ vettura fir-rigward tat-twaħħil ta’ strument jew komponent tal-akkoppjament mekkaniku skont ir-Regolament Nru 55 |
Anness 3 |
- Eżempju ta’ arranġament tal-marka ta’ approvazzjoni |
Anness 4 |
- Eżempji ta’ arranġamenti tal-immarkar tal-valuri karatteristiċi |
Anness 5 |
- Kondizzjonijiet meħtieġa għall-istrumenti jew il-komponenti tal-akkoppjar mekkaniku |
Anness 6 |
- L-ittestjar tal-istrumenti jew il-komponenti tal-akkoppjar mekkaniku |
Anness 7 |
- L-installazzjoni u l-kondizzjonijiet meħtieġa speċjali |
1. SKOP
1.1. |
Dan ir-Regolament jistabbilixxi l-kondizzjonijiet meħtieġa li l-istrumenti u l-komponenti tal-akkoppjar mekkaniku għandu jkollhom sabiex jitqiesu internazzjonalment bħala kompatibbli ma’ xulxin. |
1.2. |
Dan ir-Regolament japplika għall-istrumenti u l-komponenti maħsuba għal:
|
1.3. |
Dan ir-Regolament japplika għal:
|
2. DEFINIZZJONIJIET
Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament:
2.1. |
“Strumenti u komponenti tal-akkoppjar mekkaniku” tfisser dawk l-oġġetti kollha fuq il-qafas, partijiet tal-bòdi li jġorru l-piż u x-xàsi tal-vettura bil-mutur u t-trejler li permezz tagħhom huma magħquda flimkien sabiex jiffurmaw vetturi magħquda jew vetturi maqgħuda. Il-partijiet fissi jew li jinqalgħu għat-twaħħil jew għat-tħaddim tal-istrument jew komponent tal-akkoppjar mekkaniku huma inklużi. |
2.2. |
Il-kondizzjoni meħtieġa għall-akkoppjar awtomatiku tinkiseb jekk meta wieħed jirriversja l-vettura tal-irmonk kontra t-trejler ikun biżżejjed biex l-akkoppjar jaqbad flimkien kompletament, jissakkar awtomatikament u jindika li l-istrumenti li jsakkru qabdu flimkien kif jixraq mingħajr l-ebda intervent barrani. Fil-każ ta’ akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings), il-kondizzjoni meħtieġa għall-akkoppjar awtomatiku tinkiseb jekk il-ftuħ u l-għeluq tal-istrument li jsakkar l-akkoppjar isiru mingħajr intervent barrani meta għajnet il-ganċ (drawbar eye) tiddaħħal fil-ganċ (hook). |
2.3. |
Strumenti u komponenti standard ta’ akkoppjar mekkaniku jkunu konformi mad-dimensjonijiet standard u l-valuri karatteristiċi kif jingħataw f’dan ir-Regolament. Jista’ jkun hemm skambju bejniethom fi ħdan il-klassi, b’mod indipendenti mill-manifattur. |
2.4. |
Strumenti u komponenti mhux standard ta’ akkoppjar mekkaniku m’humiex konformi fl-aspetti kollha mad-dimensjonijiet standard u l-valuri karatteristiċi kif jingħataw f’dan ir-Regolament, imma jistgħu jitqabbdu ma’ strumenti u komponenti standard ta’ akkoppjar mekkaniku fil-klassi relevanti. |
2.5. |
Strumenti u komponenti mixxellanji mhux standard ta’ akkoppjar mekkaniku m’humiex konformi mad-dimensjonijiet standard u l-valuri karatteristiċi kif ingħataw f’dan ir-Regolament u ma jistgħux jitqabbdu ma’ strumenti u komponenti standard ta’ akkoppjar mekkaniku. Jinkludu, per eżempju, strumenti li ma jikkorrispondu mal-ebda klassi fost il-Klassijiet A sa L u T, imniżżla fil-paragrafu 2.6, bħal dawk maħsuba għall-użu fi trasport speċjali u tqil u strumenti mħallta li huma konformi mal-istandards nazzjonali eżistenti. |
2.6. |
L-istrumenti u l-komponenti tal-akkoppjar mekkaniku huma kklassifikati skont it-tip tagħhom, kif ġej:
|
2.7. |
L-ifilsa mexxejja (steering wedges) huma strumenti jew komponenti mmuntati fuq semitrejlers li jikkontrollaw it-tmexxija pożittiva tat-trejler flimkien mal-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel coupling). |
2.8. |
Is-sistemi ta’ kontroll mill-bogħod huma strumenti jew komponenti li jippermettu li l-istrument tal-akkoppjar jitħaddem mill-ġenb tal-vettura jew mill-kabina tas-sewqan tal-vettura. |
2.9. |
L-indikaturi mill-bogħod huma strumenti jew komponenti li jagħtu indikazzjoni fil-kabina tal-vettura li l-akkoppjar sar u li l-istrumenti li jsakkru qabdu flimkien. |
2.10. |
“tip ta’ strument jew komponent tal-akkoppjar” ifisser strument jew komponent li ma jkunx differenti f’aspetti essenzjali, bħal:
|
2.11. |
Il-valuri karatteristiċi D, Dc, S, V u U huma ddefiniti jew iddeterminati bħala:
|
2.12. |
Is-simboli u d-definizzjonijiet użati fl-anness 6 ta’ dan ir-Regolament. Av = l-akbar massa permessa ta’ fus tal-fus mmexxi (steered axle) f’tunnellati metriċi. C= il-massa ta’ trejler b’fus ċentrali f’tunnellati metriċi - ara l-paragrafu 2.11.1 ta’ dan ir-Regolament. D= il-valur ta’ D f’kN – ara l-paragrafu 2.11.1 ta’ dan ir-Regolament. Dc = il-valur ta’ Dc f’kN għal trejlers b’fus ċentrali – ara l-paragrafu 2.11.1 ta’ dan ir-Regolament. R= il-massa tal-vettura rmonkata f’tunnellati metriċi – ara l-paragrafu 2.11.1 ta’ dan ir-Regolament. T= il-massa tal-vettura tal-irmonk f’tunnellati metriċi - ara l-paragrafu 2.11.1 ta’ dan ir-Regolament. Fa = il-forza statika tal-irfigħ f’kN. Fh = il-komponent orizzontali tal-forza tal-ittestjar fl-assi lonġitudinali ta’ vettura f’kN. Fs = il-komponent vertikali tal-forza tal-ittestjar f’kN. S= il-massa statika vertikali f’kg. U= il-massa vertikali mgħobbija fuq l-istepni f’tunnellati metriċi. V= il-valur ta’ V f’kN - ara l-paragrafu 2.11.4 ta’ dan ir-Regolament. a= il-fattur tal-aċċelerazzjoni vertikali ekwivalent fil-punt tal-akkoppjar ta’ trejlers b’fus ċentrali li jiddependi mit-tip ta’ suspenxin tal-fus jew fusijiet ta’ wara tal-vettura tal-irmonk – ara l-paragrafu 2.11.4 ta’ dan ir-Regolament. e= distanza lonġitudinali bejn il-punt tal-akkoppjar tal-boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) li jistgħu jiġu żżarmati u l-pjan vertikali tal-punti tat-twaħħil (ara l-Figuri 20c sa 20f) f’mm. f= id-distanza vertikali bejn il-punt tal-akkoppjar tal-boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) li jistgħu jiġu żżarmati u l-pjan orizzontali tal-punti tat-twaħħil (ara l-Figuri 20c sa 20f) f’mm. g= l-aċċelerazzjoni minħabba l-forza tal-gravitazzjoni, li wieħed jassumi li hi 9,81 m/s2. L= it-tul fit-teorija tal-ganċ (drawbar) bejn iċ-ċentru ta’ għajnet il-ganċ (drawbar eye) u ċ-ċentru tal-immontar tal-fus f’metri. X= it-tul tal-êrja fejn it-trejler b’fus ċentrali jiġi mgħobbi, f’metri. Miktuba taħt il-vers: O= l-akbar forza tal-ittestjar U= l-inqas forza tal-ittestjar a= forza statika h= orizzontali p= li tivvibra res= dak li jirriżulta s= vertikali w= forza li talterna |
2.13. |
“Trejler b’fus ċentrali” tfisser trejler li għandu ganċ (drawbar) li ma jistax jiċċaqlaq fi pjan vertikali, indipendenti mit-trejler, u għandu fus jew fusijiet li jinsabu qrib iċ-ċentru tal-gravitazzjoni tat-trejler, meta dan ikun mgħobbi b’mod uniformi. Il-piż vertikali mgħobbi fuq l-akkoppjar tal-vettura tal-irmonk m’għandux jisboq l-10 fil-mija tal-akbar massa tat-trejler, jew 1 000 kg, liema minnhom hu l-inqas. “L-akbar massa tat-trejler b’fus ċentrali” tfisser il-massa totali li tgħaddi lejn l-art mill-fus jew mill-fusijiet tat-trejler meta jkun akkoppjat ma’ vettura tal-irmonk u meta jkun mgħobbi b’mod li jilħaq l-akbar massa teknikament permissibbli (4). |
2.14. |
“Tqabbid mekkaniku pożittiv” ifisser li d-disinn u l-ġeometrija tal-istrument u l-partijiet komponenti tiegħu għandhom ikunu tali li ma jinfetaħx jew jinħallx taħt l-azzjoni tal-ebda forza jew komponenti ta’ forzi li għalihom ikun soġġett waqt użu normali jew waqt testijiet. |
2.15. |
“Tip ta’ vettura” tfisser vetturi li ma jkunux differenti f’ċerti aspetti essenzjali bħall-istruttura, id-dimensjonijiet, is-sura u l-materjali fil-postijiet fejn l-istrument tal-akkoppjar mekkaniku, jew il-komponent tiegħu, hu mwaħħal. Dan japplika kemm għall-vettura tal-irmonk u kemm għat-trejler. |
3. L-APPLIKAZZJONI GĦALL-APPROVAZZJONI TA’ TAGĦMIR JEW KOMPONENT TA’ AKKOPPJAR MEKKANIKU
3.1. |
L-applikazzjoni għall-approvazzjoni għandha titressaq mid-detentur tal-isem tal-oġġett fin-negozju jew it-trejdmark, jew mir-rappreżentat akkreditat tiegħu. |
3.2. |
Għal kull tip ta’ strument jew komponent ta’ akkoppjar mekkaniku, l-applikazzjoni għandha jkollha magħha l-informazzjoni li ġejja, per eżempju, permezz tal-formola tal-Komunikazzjoni li tidher fl-anness 1:
|
4. IL-KONDIZZJONIJIET MEĦTIEĠA ĠENERALI GĦAL STRUMENTI JEW KOMPONENTI TAL-AKKOPPJAR MEKKANIKU
4.1. |
Kull kampjun għandu jkun konformi mal-ispeċifikazzjonijiet tad-dimensjonijiet u s-saħħa, kif hemm indikat fl-annessi 5 u 6. Wara t-testijiet speċifikati fl-anness 6 m’għandux ikun hemm xquq, ksur jew wisq tagħwiġ permanenti li jkun ta’ ħsara għat-tħaddim sodisfaċenti tal-istrument jew il-komponent tiegħu. |
4.2. |
Il-partijiet kollha tal-istrument jew il-komponent tal-akkoppjar mekkaniku, li jekk ikunu bil-ħsara jistgħu jwasslu għall-firda tal-vettura u t-trejler, għandhom ikunu tal-azzar. Jistgħu jintużaw materjali oħra sakemm il-manifattur ikun wera, għas-sodisfazzjon tal-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip jew is-servizz tekniku tal-Parti Kontraenti li tkun qed tapplika dan ir-Regolament, li dawn il-materjali jkunu ekwivalenti għall-azzar. |
4.3. |
L-istrumenti jew il-komponenti tal-akkoppjar mekkaniku m’għandhomx ikunu ta’ periklu meta jitħaddmu u persuna għandu jkun jista’ jagħmel l-akkoppjar kif ukoll iħollu mingħajr l-użu ta’ għodod. Bl-eċċezzjoni tal-akkoppjar ta’ Klassi T, l-istrumenti biss li jħallu akkoppjar awtomatiku għandhom jitħallew għall-akkoppjar tat-trejlers li għandhom l-akbar massa teknikament permissibbli ta’aktar minn 3,5 tunnellati metriċi. |
4.4. |
L-istrumenti jew il-komponenti tal-akkoppjar mekkaniku għandhom ikunu ddisinjati u mmanifatturati b’tali mod li b’użu normali u b’manutenzjoni korretta u bil-bdil tal-partijiet li jkunu therrew, ikomplu jaħdmu b’mod sodisfaċenti u jżommu l-karatteristiċi preskritti minn dan ir-Regolament. |
4.5. |
L-istrumenti u l-komponenti kollha tal-akkoppjar mekkaniku għandhom ikunu ddisinjati biex ikollhom tqabbid mekkaniku pożittiv (positive mechanical engagement) u l-pożizzjoni l-magħluqa għandha tkun imsakkra mill-inqas darba b’tqabbid ieħor mekkaniku pożittiv (positive mechanical engagement) sakemm fl-anness 5 ma jissemmewx kondizzjonijiet meħtieġa oħra. Min-naħa l-oħra jista’ jkun hemm żewġ arranġamenti separati jew aktar sabiex tkun assigurata l-integrità tal-istrument, imma kull arranġament għandu jkun iddisinjat biex ikollu llokkjar mekkaniku pożittiv (positive mechanical engagement) u għandu jkun ittestjat b’mod individwali għal kwalunkwe kondizzjoni meħtieġa li tissemma fl-anness 6. L-tqabbid mekkaniku pożittiv (positive mechanical engagement) għandu jkun skont kif iddefinit fil-paragrafu 2.14. Forzi elastiċi jistgħu jintużaw biss sabiex jagħlqu l-istrument u jipprevjenu l-effetti tal-vibrazzjoni milli jikkawżaw iċ-ċaqliq ta’ partijiet komponenti tal-istrument għal pożizzjonijiet fejn l-istrument jista’ jinfetaħ jew jinħall. Il-ħsara jew in-nuqqas ta’ kwalunkwe waħda mill-molol m’għandiex twassal biex l-istrument komplet jinfetaħ jew jinħall. |
4.6. |
Kull strument jew komponent għandu jkollu miegħu struzzjonijiet dwar l-installazzjoni u t-tħaddim b’tagħrif biżżejjed sabiex kwalunkwe persuna kompetenti tinstallah sew fuq il-vettura u tħaddmu b’mod xieraq – ara wkoll l-anness 7. L-istruzzjonijiet għandhom ikunu għallinqas fl-ilsien tal-pajjiż fejn l-istrument jew komponent ikun għall-bejgħ. Fil-każ ta’ strumenti u komponenti fornuti għat-twaħħil ta’ tagħmir oriġinali minn manifattur tal-vetturi jew wieħed li jibni l-bodìs, jista’ ma jkunx hemm l-istruzzjonijiet għall-installazzjoni imma l-manifattur tal-vettura jew dak li jibni l-bodìs ikun responsabbli sabiex jassigura li dak li jħaddem il-vettura jingħata l-istruzzjonijiet meħtieġa sabiex l-istrument jew il-komponent tal-akkoppjar jitħaddem b’mod korrett. |
4.7. |
Għall-istrumenti u l-komponenti tal-Klassi A, jew tal-Klassi S, jekk hu applikabbli, għall-użu ma’ trejlers bl-akbar massa permissibbli li ma tisboqx it-3,5 tunnellati metriċi, u li huma pprodotti minn manifatturi li m’għandhom l-ebda tixrik mal-manifattur tal-vettura; u fejn l-istrumenti u l-komponenti huma maħsuba sabiex ikunu jistgħu jinbiegħu fis-suq fejn jinbiegħu bċejjeċ tal-magni, l-għoli u l-karatteristiċi l-oħra tal-installazzjoni tal-akkoppjar għandhom, fil-każijiet kollha, ikunu vverifikati mill-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip jew mis-servizz tekniku skont l-anness 7, il-paragrafu 1. |
4.8. |
Għal diversi strumenti jew komponenti tal-akkoppjar tal-Klassi S u tal-Klassi T li jifilħu għall-istrapazz u li m’humiex standard, għandhom jintużaw il-kondizzjonijiet meħtieġa relevanti fl-annessi 5, 6 u 7 għall-eqreb strument jew komponent, standard jew mhux standard. |
5. L-APPLIKAZZJONI GĦALL-APPROVAZZJONI TA’ VETTURA MOGĦNIJA BI STRUMENT JEW KOMPONENT TA’ AKKOPPJAR MEKKANIKU
5.1. |
Fejn manifattur tal-vetturi japplika għall-approvazzjoni ta’ vettura mogħnija bi strument jew komponent ta’ akkoppjar mekkaniku jew jawtorizza l-użu ta’ vettura għall-irmonk ta’ kwalunkwe xorta ta’ trejler, allura, fuq it-talba ta’ applikant bona fide għall-approvazzjoni possibbli tat-tip għal strument jew komponent ta’ akkoppjar mekkaniku, jew tal-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip jew tas-servizz tekniku ta’ Parti Kontraenti, il-manifattur tal-vettura għandu jagħmel disponibbli malajr dik l-informazzjoni kif meħtieġa fil-paragrafu 5.3 aktar ’l isfel, għal min ikun qed jistaqsi jew għal dik l-awtorità jew għal dak is-servizz tekniku, sabiex il-manifattur tal-istrument jew il-komponent ta’ akkoppjar mekkaniku jkun jista’ jiddisinja u jimmanifattura b’mod xieraq strument jew komponent ta’ akkoppjar mekkaniku għal dik il-vettura. Fuq talba ta’ applikant bona fide għal approvazzjoni possibbli ta’ tip għal strument jew komponent ta’ akkoppjar mekkaniku, kwalunkwe informazzjoni li tingħata fil-paragrafu 5.3 t’aktar ’l isfel, li tkun għand l-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip, għandha tingħata lil dak l-applikant. |
5.2. |
L-applikazzjoni għall-approvazzjoni ta’ tip ta’ vettura fejn għandu x’jaqsam it-twaħħil ta’ strument jew komponent ta’ akkoppjar mekkaniku għandha titressaq mill-manifattur tal-vettura jew mir-rappreżentant akkreditat tiegħu. |
5.3. |
Għandha tkun akkumpanjata mill-informazzjoni li ġejja sabiex l-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip tkun tista’ timla l-formola ta’ komunikazzjoni li tingħata fl-anness 2.
|
6. IL-KONDIZZJONIJIET MEĦTIEĠA ĠENERALI GĦAL VETTURI MOGĦNIJA BI STRUMENT JEW KOMPONENT TA’ AKKOPPJAR MEKKANIKU
6.1. |
L-istrument jew il-komponent tal-akkoppjar mekkaniku mwaħħal mal-vettura għandu jkun approvat skont il-kondizzjonijiet meħtieġa tal-paragrafi 3 u 4 u tal-anness 5 u 6 ta’ dan ir-Regolament. |
6.2. |
L-installazzjoni tal-istrument jew il-komponent tal-akkoppjar mekkaniku għandha tissodisfa l-ħtiġijiet tal-anness 7 ta’ dan ir-Regolament. |
6.3. |
L-istruzzjonijiet għat-tħaddim għandhom ikunu pprovduti għall-użu tal-istrument jew il-komponent tal-akkoppjar li għandu jkun fihom kwalunkwe struzzjonijiet speċjali għal operazzjonijiet li huma differenti minn dawk li normalment huma assoċjati mat-tip ta’ strument jew komponent ta’ akkoppjar, u struzzjonijiet għall-akkoppjar jew l-iżganċar b’modi differenti ta’ tħaddim, per eżempju, f’angoli differenti bejn il-vettura tal-irmonk u dik li qed tkun irmonkata. Kull vettura għandu jkollha magħha dawn l-istruzzjonijiet għat-tħaddim li għandhom ikunu, għallinqas, bl-ilsien tal-pajjiż fejn se tinbiegħ. |
7. L-IMMARKAR
7.1. |
It-tipi ta’ strumenti jew komponenti tal-akkoppjar mekkaniku, imressqa għall-approvazzjoni għandu jkollhom l-isem tan-negozju jew it-trejdmark tal-manifattur jew tal-fornitur jew tal-applikant. |
7.2. |
Għandu jkun hemm spazju kbir biżżejjed sabiex tkun applikata l-marka ta’ approvazzjoni msemmija fil-paragrafu 8.5 u li tintwera fl-anness 3. Dan l-ispazju għandu jintwera fuq id-disinji msemmija fil-paragrafu 3.2.2. |
7.3. |
Ħdejn il-marka ta’ approvazzjoni msemmija fil-paragrafi 7.2 u 8.5, l-istrument jew il-komponent tal-akkoppjar mekkaniku għandu jkun immarkat bil-klassi tal-akkoppjar, kif iddefinita fil-paragrafu 2.6 u l-valuri karatteristiċi relevanti kif iddefiniti fil-paragrafu 2.11 u kif jintwerew fl-anness 4. Il-pożizzjoni għal dan l-immarkar għandu jintwera fuq id-disinji msemmija fil-paragrafu 3.2.2. Il-valuri karatteristiċi m’hemmx għalfejn ikunu mmarkati f’każijiet fejn dawk il-valuri huma ddefiniti fil-klassifikazzjoni li ngħatat f’dan ir-Regolament, per eżempju, il-Klassijiet A50-1 sa A50-5. |
7.4. |
Fejn l-istrument jew il-komponent tal-akkoppjar mekkaniku hu approvat għal valuri karatteristiċi alternattivi fl-istess klassi tal-akkoppjar, jew tal-istrument, mhux iktar minn żewġ alternattivi għandhom ikunu mmarkati fuq l-istrument jew il-komponent. |
7.5. |
Jekk l-applikazzjoni tal-istrument jew il-komponent tal-akkoppjar mekkaniku tkun ristretta b’xi mod, per eżempju, jekk m’għandiex tintuża ma’ ifilsa mexxejja (steering wedges), mela dik ir-restrezzjoni għandha tkun immarkata fuq l-istrument jew il-komponent. |
7.6. |
L-immarkar kollu għandu jkun permanenti u leġibbli meta l-istrument jew il-komponent jiġi installat fuq il-vettura. |
8. L-APPROVAZZJONI
8.1. |
Jekk il-kampjun(i) ta’ tip ta’ strument jew komponent tal-akkoppjar mekkaniku jissodisfa(w) il-kondizzjonijiet meħtieġa ta’ dan ir-Regolament, tingħata l-approvazzjoni, dejjem jekk il-kondizzjonijiet meħtieġa tal-paragrafu 10 jintlaħqu b’mod sodisfaċenti. |
8.2. |
Numru tal-approvazzjoni jingħata lil kull tip approvat. L-ewwel żewġ numri sempliċi (parti min-numru tal-approvazzjoni) għandhom jindikaw is-sensiela ta’ emendi li jinkorporaw l-aktar emendi tekniċi importanti u reċenti li saru fir-Regolament fiż-żmien li fih inħarġet l-approvazzjoni. L-istess Parti Kontraenti ma jistax jagħti l-istess numru lil tip ieħor ta’ strument jew komponent imsemmi f’dan ir-Regolament twaqqfet għal kollox |
8.3. |
Għarfien tal-approvazzjoni jew ta’ żjieda fiż-żmien, ċaħda jew tneħħija ta’ approvazzjoni jew ta’ produzzjoni li twaqqfet għal kollox, li għandu x’jaqsam mat-tip ta’ strument jew komponent ta’ akkoppjar mekkaniku approvat skont dan ir-Regolament, għandu jiġi kkomunikat lill-Partijiet tal-Ftehim tal-1958 li japplikaw dan ir-Regolament, permezz ta’ formola ta’ komunikazzjoni li tkun konformi mal-mudell li jinsab jew fl-anness 1 jew fl-anness 2 ta’ dan ir-Regolament. |
8.4. |
Barra l-marka preskritta fil-paragrafu 7.1, ma’ kull strument jew komponent tal-akkoppjar mekkaniku approvat skont dan ir-Regolament għandu jitwaħħal, fl-ispazju msemmi fil-paragrafu 7.2, marka ta’ approvazzjoni kif deskritta fil-paragrafu 8.5. |
8.5. |
Il-marka tal-approvazzjoni għandha tkun marka internazzjonali li tinkludi:
|
9. IL-MODIFIKAZZJONIJIET TAL-ISTRUMENT JEW IL-KOMPONENT TAL-AKKOPPJAR MEKKANIKU JEW TAL-VETTURA U Ż-ŻJIEDA FIŻ-ŻMIEN TAL-APPROVAZZJONI
9.1. |
Bi kwalunkwe modifikazzjoni għat-tip ta’ strument jew komponent ta’ akkoppjar mekkaniku, jew tal-vettura kif iddefinita fil-paragrafu 2.10 għandha tiġi mgħarrfa l-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip jew is-servizz tekniku li jkun ta l-approvazzjoni. L-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip jew is-servizz tekniku mbagħad tista’ jew:
|
9.2. |
Il-konferma, jew iċ-ċaħda, tal-approvazzjoni, li tispeċifika l-modifikazzjoni, għandha tkun ikkomunikata permezz tal-proċedura preskritta fil-paragrafu 8.3 lill-Partijiet Kontraenti li japplikaw dan ir-Regolament. |
9.3. |
L-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip jew is-servizz tekniku li toħroġ żjieda ta’ żmien ta’ approvazzjoni għandha tagħti numru tas-serje għal żjieda bħal din u għandha tinforma lill-Partijiet Kontraenti l-oħra li japplikaw dan ir-Regolament permezz tal-proċedura preskritta fil-paragrafu 8.3. |
10. KONFORMITÀ TAL-PROĊEDURI TA’ PRODUZZJONI
Il-konformità tal-proċeduri tal-produzzjoni għandhom jikkonformu ma’ dawk stipulati fil-Ftehim, l-Appendiċi 2 (E/ECE/324 E/ECE/TRANS/505/Rev.2), mar-rekwiżiti li ġejjin:
10.1. |
Id-detentur tal-approvazzjoni jrid jassigura li r-riżultati tat-testijiet għall-konformità tal-produzzjoni huma rreġistrati u li d-dokumenti annessi jibqgħu disponibbli għal perijodu ddeterminat fi ftehim mal-awtorità li tagħti l-approvazzjoni jew is-servizz tekniku. Dan il-perijodu m’għandux jisboq l-10 snin sa miż-żmien li fih il-produzzjoni twaqqfet għal kollox. |
10.2. |
L-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip jew is-servizz tekniku li tat l-approvazzjoni tagħha għat-tip tista’, meta trid, tivverifika l-metodi ta’ kontroll tal-konformità applikati f’kull stabbiliment tal-produzzjoni. Il-frekwenza normali ta’ dawn il-verifiki għandha tkun ta’ darba kull sentejn. |
11. IL-PENALI GĦAN-NUQQAS TA’ KONFORMITÀ FIL-PRODUZZJONI
11.1. |
L-approvazzjoni li tingħata għal tip ta’ strument jew komponent ta’ akkoppjar mekkaniku skont dan ir-Regolament, tista’ titneħħa jekk il-kondizzjonijiet meħtieġa ma jkunux issodisfatti jew jekk l-istrument jew il-komponent li jkollu l-marka tal-approvazzjoni ma jkunx konformi mat-tip approvat. |
11.2. |
Jekk Parti Kontraenti għall-Ftehim, li tapplika dan ir-Regolament, tirtira approvazzjoni li kienet tat qabel, għandha tgħarraf b’dan immedjatament lill-Partijiet Kontraenti l-oħra, li japplikaw dan ir-Regolament, permezz ta’ formola ta’ komunikazzjoni li tkun konformi mat-tip jew fl-anness 1 jew fl-anness 2 ta’ dan ir-Regolament. |
12. IL-PRODUZZJONI LI TWAQQFET GĦAL KOLLOX
Jekk id-detentur tal-approvazzjoni jwaqqaf għal kollox il-manifattura ta’ tip ta’ strument jew komponent ta’ akkoppjar mekkaniku approvat skont dan ir-Regolament, għandu jinforma lill-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip jew lis-servizz tekniku li tat l-approvazzjoni. Meta tirċievu l-komunikazzjoni relevanti, dik l-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip jew is-servizz tekniku, għandha tinforma b’dan lill-Partijiet Kontraenti l-oħra tal-Ftehim tal-1958 li japplikaw dan ir-Regolament permezz ta’ formola ta’ komunikazzjoni li hi konformi mal-mudell jew fl-anness 1 jew fl-anness 2 ta’ dan ir-Regolament.
13. ID-DISPOŻIZZJONIJIET TA’ TRANŻIZZJONI
Sakemm is-Segretarju Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti ma jkunx mgħarraf mod ieħor, il-Partijiet Kontraenti li japplikaw dan ir-Regolament li huma Stati Membri tal-Komunità Ewropea (fiż-żmien tal-adozzjoni tas-sensiela 01 tal-emendi, l-Italja, l-Olanda, il-Belġju, ir-Renju Unit, il-Lussemburgu, il-Finlandja u l-Greċja) jiddikjaraw li, għal dak li għandhom x’jaqsmu l-istrumenti jew il-komponenti tal-akkoppjar mekkaniku, huma se jkunu marbuta biss mill-obbligi tal-Ftehim li miegħu hu anness dan ir-Regolament f’dak li għandhom x’jaqsmu dawk l-istrumenti jew il-komponenti maħsuba għall-vetturi tal-kategoriji, għajr dawk tal-M1.
14. L-ISMIJIET U L-INDIRIZZI TAS-SERVIZZI TEKNIĊI RESPONSABBLI GĦAT-TESTIJIET TA’ APPROVAZZJONI U D-DIPARTIMENTI AMMINISTRATTIVI
14.1. |
Il-Partijiet Kontraenti għall-Ftehim tal-1958 li japplikaw dan ir-Regolament għandhom jikkomunikaw lis-Segretarjat tan-Nazzjonijiet Uniti l-ismijiet u l-indirizzi tas-servizzi tekniċi responsabbli milli jagħmlu t-testijiet ta’ approvazzjoni u tad-dipartimenti amministrattivi li jagħtu l-approvazzjoni u li lilhom għandhom jintbagħtu l-formoli li jiċċertifikaw approvazzjoni jew żjieda ta’ żmien jew ċaħda jew irtirar tal-approvazzjoni, jew produzzjoni li twaqqfet għal kollox, maħruġa f’pajjiżi oħra. |
(1) Fi ħdan it-tifsira tal-Konvenzjoni dwar it-Traffiku fit-Toroq (Vjenna, 1968) l-Artikolu 1, is-sottoparagrafi (t) u (u).
(2) Il-massa T u R u l-akbar massa teknikament permissibbli, jistgħu jkunu ikbar mill-akbar massa permissibbli preskritta mil-leġislazzjoni nazzjonali.
(3) Ara d-definizzjonijiet fir-Regolament Nru 13 annessi mal-Ftehim ta’ l-1958 dwar l-Adozzjoni ta’ Dispożizzjonijiet Tekniċi Uniformi għal vetturi bir-roti, Tagħmir u Partijiet li jistgħu Jitwaħħlu u/jew ikunu Użati fuq Vetturi u l-Kondizzjonijiet għal Għarfien Reċiproku ta’ l-Approvazzjonijiet mogħtija fuq il-Bażi ta’ dawn il-Dispożizzjonijiet. Id-definizzjoni tinsab ukoll fl-anness 7 tar-Riżoluzzjoni Konsolidata dwar il-il-vetturi ta’ Kostruzzjoni (R. E. 3) (dokument TRANS/ WP. 29/ 78/ Rev. 1/ Amend. 2).
(4) Il-massa teknikament permissibbli tista’ tkun ikbar mill-akbar massa permissibbli preskritta mil-leġislazzjoni nazzjonali.
(5) 1 għall-Ġermanja, 2 għal Franza, 3 għall-Italja, 4 għall-Olanda, 5 għall-Isvezja, 6 għall-Belġju, 7 għall-Ungerija, 8 għar-Repubblika Ċeka, 9 għal Spanja, 10 għas-Serbja, 11 għar-Renju Unit, 12 għall-Awstrija, 13 għal-Lussemburgu, 14 għall-Isvizzera, 15 (vakanti), 16 għan-Norveġja, 17 għall-Finlandja, 18 għad-Danimarka, 19 għar-Rumanija, 20 għall-Polonja, 21 għall-Portugall, 22 għall-Federazzjoni Russa, 23 għall-Greċja, 24 għall-Irlanda, 25 għall-Kroazja, 26 għas-Slovenja, 27 għas-Slovakkja, 28 għall-Belarus, 29 għall-Estonja, 30 (vakanti), 31 għall-Bosnia u Herzegovina, 32 għal-Latvja, 33 (vakanti), 34 għall-Bulgarija, 35-36 (vakanti), 37 għat-Turkija, 38-39 (vakanti), 40 għal dik li qabel kienet ir-Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja, 41 (vakanti), 42 għall-Komunità Ewropea (Approvazzjonijiet jingħataw mill-Istati Membri tagħha bl-użu tas-simbolu KEE rispettiv tagħhom), 43 għall-Ġappun, 44 (vakanti), 45 għall-Awstralja u 46 għall-Ukrajna. In-numri li jiġu wara għandhom jingħataw lil pajjiżi oħra fl-ordni kronoloġika li fiha jirratifikaw jew jaderixxu għall-Ftehim dwar l-Adozzjoni ta’ Dispożizzjonijiet Tekniċi għal Vetturi bir-Roti, Tagħmir u partijiet li jistgħu Jitwaħħlu u/jew Jiintużaw fuq Vetturi bir-roti u l-Kondizzjonijiet għall-Għarfien Reċiproku ta’ l-Approvazzjonijiet li Ngħataw fuq il-bażi ta’ dawn il-Dispożizzjonijiet, u n-numri li ngħataw b’dan il-mod għandhom ikunu kkomunikati mis-Segretarju Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti lill-Partijiet Kontraenti tal-Ftehim.
ANNESS 3
EŻEMPJU TA’ ARRANĠAMENT TAL-MARKA TA’ APPROVAZZJONI
ANNESS 4
Eżempji ta’ arranġamenti tal-immarkar tal-valuri karatteristiċi
1. |
L-istrumenti jew il-komponenti kollha tal-akkoppjar mekkaniku għandhom ikunu mmarkati bil-klassi tal-istrument jew il-komponent. Barra minn hekk, għandu jkun hemm immarkar li jindika l-kapaċità f’termini ta’ valuri karatteristiċi kif iddefiniti fil-paragrafu 2.11 ta’ dan ir-Regolament. |
1.1. |
L-għoli tal-ittri u n-numri m’għandux ikun inqas minn dawk tan-numru ta’ approvazzjoni, jiġifieri a/3 fejn a hi 8 mm. |
1.2. |
Il-valuri karatteristiċi applikabbli għal kull strument jew komponent li huma mmarkati huma kif qed jintwera fit-tabella hawn isfel – ara wkoll il-paragrafu 7.3 ta’ dan ir-Regolament: Tabella 1 Valuri karatteristiċi relevanti li għandhom ikunu mmarkati fuq strumenti jew komponenti tal-akkoppjar
Eżempji: C50-X D130 Dc90 S1000 V35 jidentifika akkoppjar bil-ganċ (drawbar coupling) mhux standard tal-Klassi C50-X bl-akbar valur ta’ D ta’ 130 kN, bl-akbar valur permess ta’ Dc ta’ 90 kN, bl-akbar massa statika mgħobbija vertikalment ta’ 1 000 kg u bl-akbar valur permess ta’ V ta’ 35 kN. A50-X D20 S120 jidentifika saljatura tal-irmonk (towing bracket) standard b’akkoppjar bil-boċċa (ball coupling) tal-Klassi A50-X bl-akbar valur ta’ D ta’ 20 kN u bl-akbar massa statistika mgħobbija vertikalment ta’ 120 kg. |
ANNESS 5
Kondizzjonijiet meħtieġa għall-istrumenti jew il-komponenti tal-akkoppjar mekkaniku
1. BOĊĊI TAL-AKKOPPJAR (COUPLING BALLS) U SALJATURI TAL-IRMONK (TOWING BRACKETS)
Il-kondizzjonijiet meħtieġa msemmija fil-paragrafi 1.1 sa 1.5 ta’ dan l-anness huma applikabbli għall-boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) kollha u s-saljaturi tal-irmonk (towing brackets) tal-Klassi A. Fil-paragrafu 1.6 jinsabu d-dettalji ta’ kondizzjonijiet meħtieġa addizzjonali li għandhom ikunu ssodisfatti mill-boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) standard b’dijametru ta’ 50mm b’rabta ssikkata qisha flanġ (flange type bolted fixings).
1.1. |
Il-boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) tal-Klassi A għandhom ikunu konformi mal-Figura 2 f’dawk li huma s-sura u d-dimensjonijiet esterni. Figura 2 Boċċa tal-akkoppjar (coupling ball) tal-Klassi A Test ta 'immaġni |
1.2. |
Is-sura u d-dimensjonijiet tas-saljaturi tal-irmonk (towing brackets) għandhom jissodisfaw il-kondizzjonijiet meħtieġa tal-manifattur tal-vettura dwar il-punti fejn jitwaħħlu u l-istrumenti jew il-komponenti tal-immontar addizzjonali jekk hemm bżonn. |
1.3. |
Boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) li jistgħu jitneħħew:
|
1.4. |
Boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) u strumenti tal-irmonk għandhom ikunu jistgħu jissodisfaw it-testijiet imsemmija fl-Anness 6, fil-paragrafu 3.1 jew fil-paragrafu 3.10 skont l-għażla tal-manifattur. Madankollu, ir-rekwiżiti mogħtija fil-paragrafu 3.1.7 u 3.1.8 huma dejjem applikabbli. |
1.5. |
Manifatturi ta’ saljaturi tal-irmonk (towing brackets) għandhom jinkorporaw punti tat-twaħħil ma’ liema jitwaħħal jew akkoppjar sekondarju jew strumenti bżonnjużi sabiex it-trejler ikunu jista’ jitwaqqaf awtomatikament fil-każ ta’ separazzjoni tal-akkoppjar ewlieni. Din il-kondizzjoni meħtieġa hi bżonnjuża sabiex il-vettura tkun konformi mal-kondizzjonijiet meħtieġa tal-paragrafu 5.2.2.9 tar-Regolament tal-UN/ECE Nru 13 – Dispożizzjonijiet Uniformi dwar l-approvazzjoni ta’ vetturi fil-kategoriji M, N u O f’dak li għandu x’jaqsam mal-ibbrejkjar. |
1.5.1. |
Il-punti tat-twaħħil għal akkoppjar sekondarju u/jew kejbil tal-firda (breakaway cable) għandhom ikunu ppożizzjonati b’mod li meta jkunu użati, l-akkoppjar sekondarju jew il-kejbil tal-firda (breakaway cable) ma jirrestrinġiex l-artikulazzjoni normali tal-akkoppjar jew jinterferixxi fl-inerzja normali tat-tħaddim tas-sistema tal-brejkijiet. Punt waħdani tat-twaħħil għandu jkun ippożizzjonat fi ħdan 100 mm ta’ pjan vertikali li jgħaddi miċ-ċentru tal-artikulazzjoni tal-akkoppjar. Jekk dan mhux prattiku li jsir, għandu jkun hemm żewġ punti tat-twaħħil, waħda fuq kull naħa tal-linja vertikali ċentrali u l-istess distanza ’l bogħod mil-linja ċentrali, l-aktar b’250 mm. Il-punt(i) tat-twaħħil għandu(għandhom) ikun(u) fuq in-naħa ta’ wara u għoli kemm jista’ jkun, dejjem skont kemm ikun prattiku. |
1.6. |
Il-kondizzjonijiet meħteiġa speċjali għall-boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) standard u s-saljaturi tal-irmonk tat-tip tal-flanġ (flange type towing brackets) tal-Klassijiet A50-1 sa A50-5, bit-tnejn imsemmija inklużi:
Figura 3 Id-dimensjonijiet tal-akkoppjar bil-boċċa tat-tip tal-flanġ (flange type ball couplings) standard tal-Klassi A50-1 (ara t-Tabella 2)
Figura 4 Id-dimensjonijiet l-akkoppjar bil-boċċa tat-tip tal-flanġ (flange type ball couplings) tal-Klassijiet A50-2 sa A50-5 (ara t-Tabella 2)
Tabella 2 Id-dimensjonijiet tal-akkoppjar bil-boċċa tat-tip tal-flanġ (standard flange type ball couplings) standard (mm), ara l-Figuri 3 u 4.
Tabella 3 Il-valuri karatteristiċi għall-akkoppjar bil-boċċa tat-tip tal-flanġ (standard flange type ball couplings)
|
1.7. |
Manifatturi tal-boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) u saljaturi tal-irmonk (towing brackets) maħsuba għal tagħmir li jagħmel parti minn serje fis-suq fejn jinbiegħu bċejjeċ tal-magni u li m’għandhom l-ebda tixrik mal-manifattur tal-vettura relevanti, għandu jkollhom għarfien tal-kondizzjonijiet meħtieġa għall-artikulazzjoni tal-akkoppjar indikati fil-paragrafu 2 ta’ dan l-anness u għandhom ikunu konformi mal-kondizzjonijiet meħtieġa xierqa fl-anness 7 għal dan ir-Regolament. |
2. L-IRJUS TAL-AKKOPPJAR (COUPLING HEADS)
2.1. |
L-irjus tal-akkoppjar (coupling heads) tal-Klassi B50 għandhom ikunu ddisinjati sabiex jistgħu jintużaw mingħajr periklu flimkien mal-boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) deskritti fil-paragrafu 1 ta’ dan l-anness u allura jżommu l-karatteristiċi preskritti. L-irjus tal-akkoppjar (coupling heads) għandhom ikunu ddisinjati b’tali mod li jkun assigurat li l-akkoppjar isir mingħajr periklu, minn barra li jkun ikkunsidrat li l-istrumenti tal-akkoppjar jitherrew. |
2.2. |
L-irjus tal-akkoppjar (coupling heads) għandhom jissodisfaw it-testijiet indikati fl-anness 6, fil-paragrafu 3.2. |
2.3. |
Kull strument addizzjonali (eż. brejk, stabilizzatur, eċċ) m’għandu jkollu l-ebda effett ħażin fuq il-konnessjoni mekkanika. |
2.4. |
Meta mhux imqabbda mal-vettura, ir-rotazzjoni orizzontali tar-ras tal-akkoppjar (coupling head) għandha tkun mill-inqas 90° fuq kull naħa tal-linja ċentrali tal-boċċa tal-akkoppjar (coupling ball) u tal-immontar, kif deskritt fil-paragrafu 1 ta’ dan l-anness. Fl-istess ħin, għandu jkun hemm angolu ta’ moviment ħieles vertikali ta’ 20° fuq u taħt l-orizzontali. Barra minn hekk, flimkien mal-angolu orizzontali tar-rotazzjoni ta’ 90° għandu jkun possibbli li jkun hemm 25° ta’ tidwir fiż-żewġ direzzjonijiet madwar l-assi orizzontali. L-artikulazzjoni li ġejja għandha tkun possibbli fl-angoli kollha tar-rotazzjoni orizzontali:
|
3. L-AKKOPPJAR BIL-GANĊ (DRAWBAR COUPLINGS)
Il-kondizzjonijiet meħtieġa tal-paragrafi 3.1 sa 3.6 ta’ dan l-anness huma applikabbli għall-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) kollu tal-Klassi C50. Kondizzjonijiet meħtieġa addizzjonali għandhom ikunu ssodisfatti mill-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) standard tal-Klassijiet C50-1 sa C50-6 kif indikati fil-paragrafu 3.7.
3.1. Il-kondizzjonijiet meħtieġa għall-ħidma – L-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) kollha għandhom jissodisfaw it-testijiet imsemmija fl-anness 6, fil-paragrafu 3.3.
3.2. Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) adattati – L-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) tal-Klassi C50 għandhom ikunu kompatibbli ma’ għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) u mal-akkoppjar bil-karatteristiċi speċifiċi kollha tal-Klassi D50.
3.3. Xedaq
L-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) tal-Klassi C50 għandu jkollu xedaq iddisinjat b’tali mod li għajnet il-ganċ (drawbar eye) li hi adattata tkun iggwidata fl-akkoppjar.
Jekk ix-xedaq, jew parti li ssostni x-xedaq, tista’ ddur fuq il-pern tal-assi vertikali, għandu jsib ruħu awtomatikament fil-pożizzjoni normali u bil-kavilja miftuħa, ikun imrażżan b’mod effikaċji f’din il-pożizzjoni sabiex jagħti gwida sodisfaċenti lil għajnet il-ganċ (drawbar eye) waqt il-proċedura tal-akkoppjar.
Jekk ix-xedaq, jew parti li ssotni x-xedaq, tista’ ddur fuq il-pern tal-assi orizzontali trasversali, il-linja tal-għaqda (joint) li tipprovdi l-ħila tar-rotazzjoni għandha tkun imrażżna fil-pożizzjoni normali tagħha permezz ta’ momentum tas-sistema ta’ forzi li jipproduċu d-dawran li jsakkar (locking torque). Il-momentum tas-sistema ta’ forzi li jipproduċu d-dawran (torque) għandu jkun biżżejjed biex jipprevjeni forza ta’ 200 N, li tkun qed taġixxi vertikalment ’il fuq fuq il-parti ta’ fuq tax-xedaq, biex tipproduċi kwalunkwe liwja fil-linja tal-għaqda (joint) mill-pożizzjoni normali tagħha. Il-momentum tas-sistema ta’ forzi li jipproduċu d-dawran li jsakkar (locking torque) għandu jkun ikbar minn dak li nħoloq mit-tħaddim ta’ lieva tal-id deskritta fil-paragrafu 3.6 ta’ dan l-anness. Għandu jkun possibbli li jinġieb ix-xedaq fil-pożizzjoni normali tiegħu manwalment. Xedaq li jdur fuq il-pern madwar l-assi orizzontali trasversali hu approvat biss għal piż statiku vertikali li jinġarr, S, ta’ mhux aktar minn 50 kg u b’valur ta’ V ta’ mhux iktar minn 5 kN.
Jekk ix-xedaq, jew parti li ssostni x-xedaq, tiddawwar fuq il-pern madwar l-assi lonġitudinali, ir-rotazzjoni għandha tkun imrażżna minn momentum tas-sistema ta’ forzi li jipproduċu d-dawran li jsakkar (locking torque) ta’ mill-inqas 100 Nm.
L-inqas daqs meħtieġ tax-xedaq jiddependi mill-valur ta’ D tal-akkoppjar:
Valur ta’ D ≤ 18 kN– wiesa’ 150 mm, għoli 100 mm
Valur ta’ D > 18 kN ≤ 25 kN– wiesa’ 280 mm, għoli 170 mm
Valur ta’ D > 25 kN– wiesa’ 360 mm, għoli 200 mm
L-irkejjen esterni tax-xedaq jistgħu jkunu ttundjati.
Ixdqa iżgħar huma permessi għall-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) tal-Klassi C50-X jekk l-użu tagħhom hu ristrett għal trejlers b’fus ċentrali bl-akbar massa permessibbli ta’ mhux aktar minn 3,5 tunnellati metriċi jew jekk l-użu ta’ xedaq mit-tabella t’hawn fuq hu impossibbli minħabba raġunijiet tekniċi u jekk, barra minn hekk, hemm ċirkostanzi speċjali, bħal għajnuniet viżwali sabiex ikun hemm twettiq mingħajr periklu tal-proċedura awtomatika tal-akkoppjar, u jekk il-qasam tal-applikazzjoni hu ristrett fl-approvazzjoni skont l-informazzjoni mogħtija mill-manifattur tal-akkoppjar fil-formola ta’ Komunikazzjoni murija fl-anness 1.
3.4. L-inqas artikulazzjoni ta’ għajnet il-ganċ akkoppjata (coupled drawbar eye)
Għajnet il-ganċ (drawbar eye), meta tkun akkoppjata ma’ akkoppjar bil-ganċ (drawbar coupling) imma ma titwaħħalx fuq vettura, għandu jkollha l-gradi ta’ artikulazzjoni mogħtija aktar ’l isfel. Jekk parti mill-artikulazzjoni tingħata minn linja tal-għaqda (joint) speċjali (l-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) tal-Klassi C50-X biss), il-qasam ta’ applikazzjoni, li ngħata fil-formola ta’ komunikazzjoni murija fl-anness 1, għandha tkun ristretta għall-każijiet imsemmija fl-anness 7, fil-paragrafu 1.3.8.
3.4.1. |
± 90° b’mod orizzontali madwar l-assi vertikali mill-assi lonġitudinali tal-vettura – ara l-Figura 5. Figura 5 Ir-rotazzjoni orizzontali ta’ għajnet il-ganċ akkoppjata (coupled drawbar eye)
|
3.4.2. |
± 20° b’mod vertikali madwar l-assi trasversali mill-pjan orizzontali tal-vettura – ara l-Figura 6. Figura 6 Ir-rotazzjoni vertikali ta’ għajnet il-ganċ akkoppjata (coupled drawbar eye)
|
3.4.3. |
± 25° rotazzjoni tal-assi madwar l-assi lonġitudinali mill-pjan orizzontali tal-vettura – ara l-Figura 7. Figura 7 Ir-rotazzjoni tal-assi ta’ għajnet il-ganċ akkoppjata (coupled drawbar eye)
|
3.5. Sokra biex ma jinħallx l-akkoppjar b’mod involontarju:
Fil-pożizzjoni magħluqa, il-kavilja għandha tkun imsakkra minn żewġ mekkaniżmi pożittivi tat-tqabbid, b’kull wieħed minnhom jibqa’ jaħdem jekk l-ieħor ma jibqax.
Il-pożizzjoni magħluqa u msakkra tal-akkoppjar għandha tkun indikata b’mod ċar fuq barra minn strument mekkaniku. Għandu jkun possibbli li wieħed jivverifika l-pożizzjoni tal-indikatur bil-mess, per eżempju, fid-dlam.
L-istrument mekkaniku li jagħti indikazzjoni għandu jindika l-tqabbid taż-żewġ strumenti li jsakkru (kondizzjoni “U”).
Madankollu, hu biżżejjed li jkun indikat l-tqabbid ta’ strument li jsakkar wieħed, jekk, f’din is-sitwazzjoni, l-tqabbid tat-tieni strument li jsakkar huwa karatteristika inerenti ta’ dan id-disinn.
3.6. Lievi tal-id
Il-lievi tal-id għandhom ikunu ta’ disinn adattat għal użu faċli, bit-tarf ittundjat. L-akkoppjar m’għandux ikollu truf ippuntati jew punti li jistgħu joqorsu qrib il-lieva tal-id li jista’ jirriżulta f’ferita waqt it-tħaddim tal-akkoppjar. Il-forza meħtieġa biex jinħall l-akkoppjar, imkejla mingħajr għajnet il-ganċ (drawbar eye), m’għandiex tisboq 250 N perpendikulari għal-lieva tal-id tul il-linja tat-tħaddim.
3.7. Il-kondizzjonijiet meħtieġa speċjali għal akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) standard tal-Klassijiet C50-1 sa C50-6:
3.7.1. |
Id-dawrien ta’ għajnet il-ganċ (drawbar eye) madwar l-assi trasversali għandha tinkiseb permezz tas-sura sferika tal-kavilja (u mhux permezz ta’ linja ta’ għaqda (joint)); |
3.7.2. |
Piżijiet f’daqqa li jiġġebbdu u jintrassu tul l-assi lonġitudinali minħabba l-ispazju ħieles bejn il-kavilja u għajnet il-ganċ (drawbar eye) għandhom jitnaqqsu permezz ta’ molol u/jew strumenti li jtaffu x-xokk (minbarra C50-1). |
3.7.3. |
Id-dimensjonijiet għandhom ikunu skont kif ingħataw fil-Figura 8 u t-Tabella 4. |
3.7.4. |
L-akkoppjar għandhom ikunu adattati u ttestjati għall-valuri karatteristiċi mogħtija fit-Tabella 5. |
3.7.5. |
L-akkoppjar għandu jinfetaħ permezz ta’ lieva tal-id applikata fuq l-akkoppjar (mingħajr kontroll mill-bogħod). |
Figura 8
Id-dimensjonijiet ta’ akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) standard (mm) (ara t-Tabella 4)
Tabella 4
Id-dimensjonijiet tal-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) standard (mm) (ara l-Figura 8)
Klassi |
C50-1 |
C50-2 |
C50-3 |
C50-4 |
C50-5 |
C50-6 C50-7 |
Rimarki |
e1 |
83 |
83 |
120 |
140 |
160 |
160 |
± 0,5 |
e2 |
56 |
56 |
55 |
80 |
100 |
100 |
± 0,5 |
d1 |
— |
54 |
74 |
84 |
94 |
94 |
l-akbar |
d2 |
10,5 |
10,5 |
15 |
17 |
21 |
21 |
H13 |
f |
110 |
110 |
155 |
180 |
200 |
200 |
+ 6,0 – 0 |
g |
85 |
85 |
90 |
120 |
140 |
140 |
± 3,0 |
a |
100 |
170 |
200 |
200 |
200 |
200 |
+ 20,0 – 0 |
b |
150 |
280 |
360 |
360 |
360 |
360 |
+ 20,0 – 0 |
c |
20 |
20 |
24 |
30 |
30 |
30 |
l-akbar |
h |
150 |
190 |
265 |
265 |
265 |
265 |
l-akbar |
l1 |
— |
150 |
250 |
300 |
300 |
300 |
l-akbar |
l2 |
150 |
300 |
330 |
330 |
330 |
330 |
l-akbar |
l3 |
100 |
160 |
180 |
180 |
180 |
180 |
± 20,0 |
T |
— |
15 |
20 |
35 |
35 |
35 |
l-akbar |
Tabella 5
Il-valuri karatteristiċi għall-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) standard
Klassi |
C50-1 |
C50-2 |
C50-3 |
C50-4 |
C50-5 |
C50-6 |
C50-7 |
D |
18 |
25 |
70 |
100 |
130 |
190 |
190 |
Dc |
18 |
25 |
50 |
70 |
90 |
120 |
130 |
S |
200 |
250 |
650 |
900 |
1 000 |
1 000 |
1 000 |
V |
12 |
10 |
18 |
25 |
35 |
50 |
75 |
D= l-akbar valur ta’ D (kN)
Dc = l-akbar valur ta’ D (kN) għal applikazzjonijiet fuq trejlers b’fus ċentrali
S= l-akbar piż statiku vertikali fuq l-akkoppjar (kg)
V= l-akbar valur ta’ V (kN)
4. GĦAJNEJN IL-GANĊ (DRAWBAR EYES)
4.1. Il-kondizzjonijiet meħtieġa ġenerali għal għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) tal-Klassi D50:
Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) kollha tal-Klassi D50 għandhom ikunu jistgħu jissodisfaw it-test imsemmi fl-anness 6, fil-paragrafu 3.4.
Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) tal-Klassi D50 huma maħsuba għall-użu mal-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) tal-Klassi C50. Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) m’għandhomx ikunu jistgħu jduru fuq l-assi (minħabba li l-akkoppjar rispettiv tagħhom jista’ jdur).
Jekk għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) tal-Klassi D50 huma mgħammra b’partijiet f’forma ta’ tubu biex jiffittjaw madwar parti oħra (sleeves), għandhom ikunu konformi mad-dimensjonijiet murija fil-Figura 9 (mhux permessi għall-Klassi D50-C) jew fil-Figura 10.
Il-partijiet f’forma ta’ tubu biex jiffitjaw madwar partijiet oħra (sleeves) m’għandhomx ikunu ssaldjati f’għajnejn il-ganċ (drawbar eyes).
Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) tal-Klassi D50 għandu jkollhom id-dimensjonijiet murija fil-paragrafu 4.2. Il-forma dritta u rqiqa (shank) għal għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) tal-Klassi D50-X mhix speċifikata imma għal distanza ta’ 210 mm miċ-ċentru tal-għajn, l-għoli “h” u l-wisa’“b” għandhom ikunu fil-limiti li ngħataw fit-Tabella 6.
Figura 9
Il-parti f’forma ta’ tubu biex tiffittja madwar parti oħra (sleeve) b’xaqq għal għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) tal-Klassi D50
Figura 10
Il-parti f’forma ta’ tubu biex tiffittja madwar parti oħra (sleeve) mingħajr xaqq għal għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) tal-Klassi D50-C
Tabella 6
Id-dimensjonijiet għal għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) D50-A u D50-X (ara l-Figura 11)
Klassi |
h (mm) |
b (mm) |
D50-A |
65 + 2/– 1 |
60 + 2/– 1 |
D50-X |
80 l-aktar |
62 l-aktar |
Tabella 7
Il-valuri karatteristiċi għal għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) standard
Klassi |
D |
Dc |
S |
V |
D50-A |
130 |
90 |
1 000 |
30 |
D50-B |
130 |
90 |
1 000 |
25 |
D50-C |
190 |
120 |
1 000 |
50 |
D50-D |
190 |
130 |
1 000 |
75 |
4.2. Kondizzjonijiet meħtieġa speċjali għal għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) tal-Klassi D5:
4.2.1. |
Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) tal-Klassijiet D50-A u D50-X għandu jkollhom id-dimensjonijiet murija fil-Figura 11. Figura 11 Id-dimensjonijiet ta’ għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) tal-Klassijiet D50-A u D50-X (ara t-Tabella 6)
|
4.2.2. |
Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) tal-Klassi D50-B għandu jkollhom id-dimensjonijiet murija fil-Figura 12. Figura 12 Id-dimensjonijiet ta’ għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) tal-Klassi D50-B (ara dimensjonijiet oħra fil-Figura 11)
|
4.2.3. |
Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) tal-Klassijiet D50-C u D50-D għandu jkollhom id-dimensjonijiet murija fil-Figura 13 Figura 13 Id-dimensjonijiet ta’ għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) tal-Klassijiet D50-C u D50-D (ara dimensjonijiet oħra fil-Figura 11) Test ta 'immaġni |
4.2.4. |
Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) tal-Klassijiet D50-C u D50-D għandu jkollhom partijiet f’forma ta’ tubu biex jiffittjaw madwar partijiet oħra (sleeves) mingħajr xquq, kif murija fil-Figura 10. |
4.3. Il-valuri għall-piżijiet għal għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) standard.
Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) standard u l-mezzi biex jitwaħħlu għandhom ikunu adattati, u ttestjati, għall-valuri tal-piżijiet imsemmija fit-Tabella 7.
4.4. Il-kondizzjonijiet meħtieġa ġenerali għal għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) torojdali tal-Klassi L:
4.4.1. |
Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) torojdali tal-Klassi L huma maħsuba għall-użu mal-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings) tal-Klassi K |
4.4.2. |
Meta użati mal-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type coupling) tal-Klassi K, għandhom jissodisfaw il-kondizzjonijiet meħtieġa għall-artikulazzjoni mogħtija fil-paragrafu 10.2 ta’ dan l-anness. |
4.4.3. |
Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) torojdali tal-Klassi L għandu jkollhom id-dimensjonijiet mogħtija fil-Figura 14 u t-Tabella 8. Figura 14 Id-dimensjonijiet ta’ għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) torodjali (ara t-Tabella 8)
|
4.4.4. |
Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) torojdali tal-Klassi L għandhom jissodisfaw it-testijiet mogħtija fl-anness 6, fil-paragrafu 3.4 u għandhom ikunu adattati għall-valuri karatteristiċi mogħtija fit-Tabella 9. |
Tabella 8
Id-dimensjonijiet ta’ għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) torojdali tal-Klassi L (ara l-Figura 14)
(f’mm) |
||||||
Klassi |
L1 |
L2 |
L3 |
L4 |
L5 |
Rimarki |
a |
68 + 1,6/– 0,0 |
76,2 ± 0,8 |
76,2 ± 0,8 |
76,2 ± 0,8 |
68 + 1,6/– 0,0 |
|
b |
41,2 ± 0.8 |
41,2 ± 0,8 |
41,2 ± 0,8 |
41,2 ± 0,8 |
41,2 ± 0,8 |
|
c |
70 |
65 |
65 |
65 |
70 |
L-inqas |
Tabella 9
Il-valuri karatteristiċi għal għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) torojdali tal-Klassi L
Klassi |
L1 |
L2 |
L3 |
L4 |
L5 |
D kN |
30 |
70 |
100 |
130 |
180 |
Dc kN |
27 |
54 |
70 |
90 |
120 |
S kg |
200 |
700 |
950 |
1 000 |
1 000 |
V kN |
12 |
18 |
25 |
35 |
50 |
5. GANĊIJIET (DRAWBARS)
5.1. Ganċijiet (drawbars) tal-Klassi E għandhom jissodisfaw it-testijiet preskritti fl-anness 6, fil-paragrafu 3.3.
5.2. Sabiex ikun hemm konnessjoni bejn il-vettura tal-irmonk, mal-ganċijiet (drawbars) jistgħu jitwaħħlu jew irjus tal-akkoppjar (coupling heads), kif hemm fil-paragrafu 2, jew b’għajnejn il-ganċ (drawbar eyes), kif hemm fil-paragrafu 4 ta’ dan l-anness. L-irjus tal-akkoppjar (coupling heads) u għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) jistgħu jitwaħħlu permezz ta’ kamini, viti jew bl-issaldjar.
5.3. Strumenti biex jirranġaw l-għoli għal ganċijiet impernjati (hinged drawbars)
5.3.1. |
Il-ganċijiet impernjati (hinged drawbars) għandhom jitwaħħlulhom strumenti biex jirranġaw il-ganċ (drawbar) għall-għoli tal-istrument tal-akkoppjar jew ix-xedaq. Dawn l-istrumenti għandhom ikunu ddisinjati sabiex il-ganċ (drawbar) ikun jista’ jiġi aġġustat minn persuna waħda, mingħajr għodod jew kwalunkwe għajnuna oħra. |
5.3.2. |
L-istrumenti biex jirranġaw l-għoli għandhom ikunu jistgħu jirranġaw għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) jew l-akkoppjar bil-boċċi (ball couplings) mill-orizzontali ’l fuq mill-art b’mill-inqas 300mm, kemm ’il fuq u kemm ’l isfel. Fi ħdan dan il-kamp ta’ azzjoni il-ganċ (drawbar) għandu jkun jista’ jiġi rranġat mingħajr skaluni, jew bl-akbar numru ta’ skaluni ta’ 50 mm imkejla fejn hemm għajnet il-ganċ (drawbar eye) jew l-akkoppjar bil-boċċa (ball coupling). |
5.3.3. |
L-istrumenti biex jirranġaw l-għoli m’għandhomx ifixklu mill-moviment ħieles tal-ganċ (drawbar) wara l-akkoppjar. |
5.3.4. |
L-istrumenti li jirranġaw l-għoli m’għandhomx ifixklu l-azzjoni ta’ kwalunkwe inerzja, tip li jdur b’veloċità aktar mill-magna (overrun type), jew brejk. |
5.4. Fil-każ ta’ ganċijiet (drawbar) flimkien ma’ inerzja, veloċità akbar minn tal-magna (overrun), brejkijiet, id-distanza bejn iċ-ċentru ta’ għajnet il-ganċ (drawbar eye) u t-tarf tal-manku ħieles (free shank) ta’ għajnet il-ganċ (drawbar eye) m’għandiex tkun inqas minn 200mm fil-pożizzjoni tal-applikazzjoni tal-brejk. Bil-manku (shank) ta’ għajnet il-ganċ (drawbar eye) imdaħħal kollu, id-distanza m’għandiex tkun inqas minn 150 mm.
5.5. Il-ganċijiet (drawbars) għall-użu fuq trejlers b’fus ċentrali għandu jkollhom mill-inqas nofs il-mument tar-reżistenza kontra l-forzi laterali daqs kemmikollhom kontra l-forzi vertikali.
6. ŻBARRI (DRAWBEAMS)
6.1. |
Żbarri (drawbeams) tal-Klassi F għandhom jissodisfaw it-testijiet preskritti fl-anness 6, fil-paragrafu 3.3. |
6.2. |
Id-disinn tat-titqib bit-trapan għall-immontar tal-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) standard tal-Klassi C għandu jkun skont il-Figura 15 u t-Tabella 10 aktar ’l isfel. |
6.3. |
L-iżbarri (drawbeams) m’għandhomx ikunu ssaldjati max-xàsi, mal-bodì jew ma’ parti oħra mill-vettura. |
Figura 15
Id-dimensjonijiet tal-immontar għall-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) standard (ara t-Tabella 10)
Tabella 10
Id-dimensjonijiet tal-immontar għal akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) standard (ara l-Figura 15)
(f’mm) |
|||||||
Klassi |
C50-1 |
C50-2 |
C50-3 |
C50-4 |
C50-5 |
C50-6C50-7 |
Rimarki |
e1 |
83 |
83 |
120 |
140 |
160 |
160 |
± 0,5 |
e2 |
56 |
56 |
55 |
80 |
100 |
100 |
± 0,5 |
d1 |
— |
55 |
75 |
85 |
95 |
95 |
+ 1,0/– 0,5 |
d2 |
10,5 |
10,5 |
15 |
17 |
21 |
21 |
H13 |
T |
— |
15 |
20 |
35 |
35 |
35 |
l-aktar |
F |
120 |
120 |
165 |
190 |
210 |
210 |
l-inqas |
G |
95 |
95 |
100 |
130 |
150 |
150 |
l-inqas |
L1 |
— |
200 |
300 |
400 |
400 |
400 |
l-inqas |
7. L-AKKOPPJAR TAL-ISTEPNI (FIFTH WHEEL COUPLINGS) U L-IFILSA MEXXEJJA (STEERING WEDGES)
Il-kondizzjonijiet meħteiġa tal-paragrafi 7.1 sa 7.7 huma applikabbli għall-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) kollha tal-Klassi G50.
Kondizzjonijiet meħtieġa oħra li għandhom ikunu ssodisfatti mill-istrumenti tal-akkoppjar standard jingħataw fil-paragrafu 7.9.
L-ifilsa mexxejja (steering wedges) għandhom jissodisfaw il-kondizzjonijit meħtieġa mniżżla fil-lista tal-paragrafu 7.8.
7.1. Kavilji tal-istepni (fifth wheel coupling pins) adattati
L-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) tal-Klassi G50 għandhom ikunu ddisinjati sabiex jistgħu jintużaw flimkien mal-kavilji tal-Klassi H50 u, flimkien, jipprovdu l-karatteristiċi speċifikati.
7.2. Gwidi
L-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) għandhom ikunu mgħammra bi gwida li tassigura tqabbid mingħajr periklu u korrett tal-kavilja. Il-wisa’ tad-dħul tal-gwida, għall-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) standard, ta’ 50 mm għandha tkun mill-inqas ta’ 350 mm (ara l-Figura 16).
Għall-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) żgħar, mhux standard, tal-Klassi G50-X u bl-akbar valur “D” ta’ 25 kN, il-wisa’ tad-dħul għandha tkun mill-inqas 250 mm.
Figura 16
Id-dimensjonijiet tal-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) standard (ara t-Tabella 11)
Figura 16a
It-tolleranzi tat-toqob tal-immontar għall-pjanċi tal-immontar tal-Klassi J għal akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) (ara l-para. 9.1. ta’ dan l-anness)
Tabella 11
Id-dimensjonijiet tal-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) standard (ara l-Figura 16)
(f’mm) |
||||||
Klassi |
G50-1 |
G50-2 |
G50-3 |
G50-4 |
G50-5 |
G50-6 |
H |
140-159 |
160-179 |
180-199 |
200-219 |
220-239 |
240-260 |
7.3. L-inqas artikulazzjoni tal-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings)
Bil-kavilja llokkjata, mingħajr mal-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) jkun imwaħħal mal-vettura jew mal-pjanċa tal-immontar, imma jiġi kkunsidrat l-effett tal-viti tal-immontar, l-akkoppjar għandu jippermetti, fl-istess ħin, l-inqas valuri ta’ artikulazzjoni tal-kavilja li ġejjin:
7.3.1. |
± 90° madwar l-ass vertikali (mhux applikabbli għall-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) bi tmexxija pożittiva); |
7.3.2. |
± 12° madwar l-assi orizzontali trasversali għad-direzzjoni tal-ivvjaġġar. Dan l-angolu mhux bilfors ikopri l-użu fuq art imħarbta. |
7.3.3. |
Rotazzjoni tal-assi madwar l-assi lonġitudinali fejn mhux permess aktar minn ± 3°. Madankollu, fuq akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) li joxxilla kompletament, dan l-angolu jista’ jkun ta’ aktar, dejjem jekk il-mekkaniżmu li jsakkar jippermetti r-restrizzjoni tar-rotazzjoni ta’ mhux aktar minn ± 3°. |
7.4. L-istrumenti li jsakkru biex jiprevjenu li l-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) jinħall
L-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) għandu jkun imsakkar meta jkun akkoppjat minn żewġ strumenti mekkaniċi pożittivi li jsakkru, b’kull wieħed għandu jibqa’ jaħdem jekk l-ieħor ma jaħdimx.
L-istrument primarju li jsakkar għandu jaħdem awtomatikament imma l-istrument sekondarju li jsakkar jista’ jkun jew awtomatiku jew jaqbad flimkien b’mod manwali. L-istrument sekondarju li jsakkar jista’ jkun iddisinjat biex jaħdem flimkien mal-istrument primarju u jipprovdi sokra mekkanika pożittiva oħra għall-istrument primarju. Għandu jkun possibbli li wieħed jillokkja l-istrument li jsakkar sekondarju jekk l-istrument primarju jkun ġie llokkjat kif suppost.
M’għandux ikun possibbli għall-istrumenti li jsakkru li jinħallu b’mod involontarju. Biex l-istrumenti jinħallu hemm bżonn ta’ azzjoni maħsuba mis-sewwieq jew l-operatur tal-vettura.
Il-pożizzjoni magħluqa u msakkra tal-akkoppjar għandha tkun indikata b’mod viżwali minn strument mekkaniku u għandu jkun possibbli li tiġi vverifikata l-pożizzjoni tal-indikatur bil-mess, per eżempju, biex il-pożizzjoni tkun tista’ tiġi kkontrollata fid-dlam. L-istrument li jagħti indikazzjoni għandu jindika li l-istrument primarju u dak sekondarju li jsakkru huma t-tnejn illokkjati. Madankollu, hu biżżejjed li jkun indikat li strument wieħed qiegħed jiġii llokkjat jekk, f’dan il-każ, l-istrument l-ieħor jiġi llokjat fl-istess ħin u din hi karatteristika inerenti tad-disinn.
7.5. L-istrumenti li jazzjonaw jew il-mekkaniżmi li jħollu
Fil-pożizzjoni magħluqa, l-istrumenti li jazzjonaw jew il-mekkaniżmi li jħollu m’għandhomx jitħallew jitħaddmu b’mod involontarju jew aċċidentali. Is-sistema li ssakkar għandha tkun tali li jkollha bżonn azzjoni pożittiva u konxja sabiex jinħall l-istrument li jsakkar sabiex il-mekkaniżmu li jħoll l-akkoppjar jiġi azzjonat.
7.6. Irfinitura tal-wiċċ
L-uċuh tal-pjanċa tal-akkoppjar u s-sokra tal-akkoppjar għandhom jaħdmu sew u għandhom ikunu msawra bil-magna, għandu jinkewa l-metall biex jingħata sura, għandu jinxteħet il-metall imdewweb fil-forma jew għandu jkun ippressat.
7.7. Il-kondizzjonijiet meħtieġa tal-piż
L-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) kollu għandu jkun jista’ jissodisfa t-testijiet deskritti fl-anness 6, fil-paragrafu 3.7.
7.8. L-ifilsa mexxejja (steering wedges)
7.8.1. |
Id-dimensjonijiet tal-ifilsa mexxejja (steering wedges) għat-tmexxija pożittiva tas-semitrejlers għandhom ikunu kif hemm fil-Figura 17. Figura 17 Id-dimensjonijiet tal-ifilsa mexxejja (steering wedges) immuntati fuq il-molol Test ta 'immaġni |
7.8.2. |
Il-feles mexxej (steering wedge) għandu jippermetti akkoppjar mingħajr periklu u korrett u għandu jkun immuntat fuq il-molol. Is-saħħa tal-molla għandha tingħażel sabiex ikun possibbli li jsir l-akkoppjar ta’ semitrejler li ma jkunx mgħobbi u sabiex, bis-semitrejler mgħobbi għalkollox il-feles mexxej (steering wedge) ikun f’kuntatt sew mal-ġnub tal-akkoppjar waqt l-użu. L-akkoppjar tal-istepni jista’ jinħall meta s-semitrejler ikun kemm mgħobbi u kemm le. |
7.9. Il-kondizzjonijiet meħtieġa speċjali għall-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) standard:
7.9.1. |
id-dimensjonijiet għandhom ikunu kif murija fil-Figura 16 u t-Tabella 11. |
7.9.2. |
għandhom ikunu adattati, u ttestjati, għal valur ta’ D ta’ 150 kN u valur ta’ U ta’ 20 tunnellati metriċi. |
7.9.3. |
l-akkoppjar jista’ jinħall permezz ta’ lieva tal-id immuntata direttament fuq l-akkoppjar. |
7.9.4. |
għandhom ikunu adattati għat-tmexxija pożittiva tas-semitrejlers permezz tal-ifilsa mexxejja (steering wedges)– ara l-paragrafu 7.8. |
8. IL-KAVILJI TAL-ISTEPNI (FIFTH WHEEL COUPLING PINS)
8.1. |
Il-kavilji tal-istepni (fifth wheel coupling pins) tal-Klassi H50 (ISO 337) għandu jkollhom id-dimensjonijiet murija fil-Figura 18. Figura 18 Id-dimensjonijiet tal-kavilji tal-istepni (fifth wheel coupling pins) tal-Klassi H50
|
8.2. |
Il-kavilji tal-akkoppjar għandhom ikunu jistgħu jissodisfaw it-testijiet deskritti fl-anness 6, fil-paragrafu 3.9. |
9. PJANĊI TAL-IMMONTAR
9.1. |
Pjanċi tal-immontar tal-Klassi J għal akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) għandu jkollhom toqob tal-immontar ippożizzjonati kif murija fil-Figura 16a, jekk huma maħsuba għal akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings)standard. Madankollu, it-toqob tal-immontar għandhom ikunu b’dijametru ta’ 17 mm + 2,0 mm/ – 0,0 mm. It-toqob għandhom ikunu ċirkulari u MHUX imxaqqa (ara l-Figura 16a). |
9.2. |
Il-pjanċi tal-immontar għall-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) standard għandhom ikunu adattati għat-tmexxija pożittiva tas-semitrejlers (bl-ifilsa mexxejja (steering wedges)). Il-pjanċi tal-immontar għall-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) mhux standard li m’humiex adattati għat-tmexxija pożittiva għandhom ikunu mmarkati b’mod xieraq. |
9.3. |
Il-pjanċi tal-immontar għall-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) għandu jkun jista’ jissodisfa t-testijiet deskritti fl-anness 6, fil-paragrafu 3.8. |
10. AKKOPPJAR TAT-TIP BIL-GANĊ (HOOK TYPE COUPLINGS)
10.1. Il-kondizzjonijiet meħtieġa ġenerali għall-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings) tal-Klassi K:
10.1.1. |
L-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings) kollu tal-Klassi K għandhom jissodisfaw it-testijiet msemmija fl-anness 6, fil-paragrafu 3.5 u għandhom ikunu adattati għall-valuri karatteristiċi mogħtija fit-Tabella 13. |
10.1.2. |
L-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings) tal-Klassi K għandu jkollhom id-dimensjonijiet mogħtija fil-Figura 19 u t-Tabella 12. Il-Klassijiet K1 sa K4 jinkludu akkoppjar mhux awtomatiċi li jintużaw biss fuq trejlers li m’għandhomx iktar minn 3,5 tunnellati metriċi ta’ f’dik li hi l-akbar massa permissibbli u l-Klassijiet KA1 sa KA3 huma akkoppjar awtomatiċi. Figura 19 Id-dimensjonijiet u l-artikulazzjoni tal-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings) tal-Klassi K
|
10.1.3. |
L-Akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings) għandu jintuża biss ma’ għajnet il-ganċ (drawbar eye) torojdali u meta tintuża ma’ għajnet il-ganċ (drawbar eye) torojdali tal-Klassi L, l-akkoppjar tal-Klassi K għandu jkollu l-gradi ta’ artikulazzjoni mogħtija fil-paragrafu 10.2 ta’ dan l-anness. |
10.1.4. |
L-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type coupling) tal-Klassi K għandu jintuża ma’ għajn torojdali bl-inqas spazju ħieles, jew moviment ħieles, ta’ 3 mm u l-akbar spazju ħieles ta’ 5 mm meta tkun ġdida. Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) adattati għandhom ikunu ddikjarati mill-manifattur tal-akkoppjar fil-formola tal-Komunikazzjoni murija fl-anness 1. |
10.2. Akkoppjar tal-Klassi K meta użat ma’ għajn torojdali tal-Klassi L, imma ma jkunx imwaħħla fuq vettura, għandu jkollu l-angoli ta’ artikulazzjoni mhux simultanji li ġejjin – ara wkoll il-Figura 19:
10.2.1. |
± 90° b’mod orizzontali madwar l-assi vertikali tal-akkoppjar; |
10.2.2. |
± 40° b’mod vertikali madwar l-assi orizzontali trasversali tal-akkoppjar; |
10.2.3. |
± 20° rotazzjoni fuq l-assi madwar l-assi orizzontali lonġitudinali tal-linja taċ-ċentru tal-akkoppjar. |
10.3. L-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings) awtomatiċi tal-Klassi K għandu jkollhom ix-xedaq iddisinjat b’tali mod li għajnet il-ganċ (drawbar eye) tkun iggwidata fl-akkoppjar.
10.4. Sokor biex ma jinħallx l-akkoppjar b’mod involontarju:
Fil-pożizzjoni magħluqa l-akkoppjar għandu jkun imsakkar minn żewġ strumenti mekkaniċi pożittivi li jissakkru b’mod li kull wieħed jibqa’ jaħdem jekk l-ieħor ma jibqax.
Il-pożizzjoni magħluqa u msakkra tal-akkoppjar għandha tkun indikata b’mod ċar fuq barra minn strument mekkaniku. Għandu jkun possibbli li tiġi vverifikata l-pożizzjoni tal-indikatur bil-mess, per eżempju, fid-dlam.
L-istrument mekkaniku li jagħti indikazzjoni għandu jindika li ż-żewġ mekkaniżmi li jsakkru huma llokkjati (kondizzjoni UKOLL).
Madankollu, hu biżżejjed li jkun indikat li wieħed mill-mekkaniżmi li jsakkru hu llokkjat, jekk, f’din is-sitwazzjoni, li jkun illokkjat it-tieni mekkaniżmu li jsakkar hi karatteristika inerenti tad-disinn.
10.5. Il-lievi tal-id
Il-lievi tal-id għandhom ikunu ta’ disinn adattat għal użu faċli, bit-tarf ittundjat. L-akkoppjar m’għandux ikollu truf ippuntati jew punti li jistgħu joqorsu qrib il-lieva tal-id li jistgħu jirriżultaw f’ferita waqt it-tħaddim tal-akkoppjar. Il-forza meħtieġa biex jinħall l-akkoppjar, imkejla mingħajr għajnet il-ganċ (drawbar eye), m’għandiex tisboq 250 N b’mod perpendikulari għal-lieva tal-id tul il-linja tat-tħaddim.
Tabella 12
Id-dimensjonijiet tal-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings) tal-Klassi K (ara l-Figura 19)
Klassi |
K1 |
K2 |
K3 |
K4 |
KA1 |
KA2 |
KA3 |
Rimarki |
e1 |
— |
83 |
83 |
120 |
120 |
140 |
160 |
± 0,5 |
e2 |
— |
56 |
56 |
55 |
55 |
80 |
100 |
± 0,5 |
e3 |
90 |
— |
— |
— |
— |
— |
— |
± 0,5 |
d2 |
17 |
10,5 |
10,5 |
15 |
15 |
17 |
21 |
H13 |
c |
3 |
3 |
3 |
3 |
3 |
3 |
3 |
l-inqas |
f |
130 |
175 |
175 |
180 |
180 |
200 |
200 |
l-akbar |
g |
100 |
100 |
100 |
120 |
120 |
140 |
200 |
l-akbar |
a |
45 |
45 |
45 |
45 |
45 |
45 |
45 |
+ 1,6/– 0,0 |
L1 |
120 |
120 |
120 |
120 |
250 |
300 |
300 |
l-akbar |
L2 |
74 |
74 |
63 |
74 |
90 |
90 |
90 |
l-akbar |
L3 |
110 |
130 |
130 |
150 |
150 |
200 |
200 |
l-akbar |
Tabella 13
Il-valuri karatteristiċi għall-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings)
Klassi |
K1 |
K2 |
K3 |
K4 |
KA1 |
KA2 |
KA3 |
D kN |
17 |
20 |
20 |
25 |
70 |
100 |
130 |
Dc kN |
— |
— |
17 |
20 |
54 |
70 |
90 |
S kg |
120 |
120 |
200 |
250 |
700 |
900 |
1 000 |
V kN |
— |
— |
10 |
10 |
18 |
25 |
35 |
11. L-AKKOPPJAR TAT-TIP BIL-GANĊ (DRAWBAR TYPE COUPLINGS) GĦAL SKOP SPEĊIFIKU - KLASSI T
11.1. |
L-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (drawbar type couplings) tal-Klassi T għal skop speċifiku huma maħsuba għall-użu fuq vetturi magħquda speċifiċi, per eżempju, trasportaturi tal-karozzi. Dawn il-vetturi għandhom strutturi speċjali u jistgħu jinħtieġu post għall-akkoppjar partikulari u mhux tas-soltu. |
11.2. |
L-akkoppjar tal-Klassi T għandu jkun ristrett għall-użu ma’ trejlers b’fus ċentrali u din ir-restrizzjoni għandha tkun mgħarrfa fuq il-formola tal-Komunikazzjoni murija fl-anness 1. |
11.3. |
L-akkoppjar tal-Klassi T għandu jkun approvat bħala par imqabbel u m’għandux ikun possibbli li l-akkoppjar jiġi sseparat jekk mhux f’ħanut tax-xogħol b’għodod li normalment ma jinstabux fuq vettura. |
11.4. |
L-akkoppjar tal-Klassi T m’għandhomx ikunu awtomatiċi meta jitħaddmu. |
11.5. |
L-akkoppjar tal-Klassi T għandhom jissodisfaw il-kondizzjonijiet meħtieġa relevanti tat-test mogħtija fl-anness 6, fil-paragrafu 3.3, minbarra l-paragrafu 3.3.4. |
11.6. |
L-inqas angoli simultanji tal-artikulazzjoni li ġejjin għandhom ikunu possibbli mal-akkoppjar li mhux imwaħħal ma’ vettura, imma hu mmuntat, u fl-istess pożizzjoni normali bħal meta jitwaħħal ma’ vettura;
|
12. L-ISTRUMENTI GĦALL-INDIKAZZJONI U L-KONTROLL MILL-BOGĦOD
12.1. Il-kondizzjonijiet meħtieġa ġenerali
L-istrumenti għall-indikazzjoni u l-kontroll mill-bogħod huma permessi biss fuq strumenti tal-akkoppjar awtomatiċi tal-Klassijiet C50-X u G50-X.
L-istrumenti għall-indikazzjoni u l-kontroll mill-bogħod m’għandhomx ifixklu l-inqas moviment ħieles ta’ għajnet il-ganċ akkoppjata (coupled drawbar eye) jew is-semitrejler li jkun akkoppjat. Għandhom ikunu mwaħħla b’mod permanenti mal-vettura.
L-istrumenti kollha għall-indikazzjoni u l-kontroll mill-bogħod jaqgħu fl-ambitu tal-ittestjar u l-approvazzjoni tal-istrument tal-akkoppjar flimkien mal-partijiet kollha tal-istrumenti li jazzjonaw u l-istrumenti li jħaddmu l-ħafna mekkaniżmi kkomunikati magħhom (transmission devices).
12.2. Indikazzjoni mill-bogħod
12.2.1. |
Għal proċedura ta’ akkoppjar awtomatiku, l-istrumenti ta’ indikazzjoni mill-bogħod għandhom jindikaw il-pożizzjoni magħluqa u doppjament imsakkra tal-akkoppjar b’mod li jidher, skont il-paragrafu 12.2.2. Barra minn hekk, il-pożizzjoni miftuħa tista’ tkun indikata kif hemm fil-paragrafu 12.2.3. L-istrument ta’ indikazzjoni mill-bogħod għandu jkun attivitat u rregolat b’mod awtomatiku waqt kull ftuħ u għeluq tal-akkoppjar. |
12.2.2. |
Il-bidla minn pożizzjoni miftuħa għal waħda magħluqa u msakkra doppjament għandha tkun indikata minn sinjal ħadrani li jidher. |
12.2.3. |
Jekk il-pożizzjoni miftuħa u/jew mhux imsakkra hi indikata, għandu jintuża sinjal ħamrani li jidher. |
12.2.4. |
Fil-każ tal-indikazzjoni li turi li twettqet il-proċedura ta’ akkoppjar awtomatiku, l-indikatur mill-bogħod għandu jassigura li l-kavilja tkun laħqet il-pożizzjoni doppjament msakkra. |
12.2.5. |
Kwalunkwe ħsara li titfaċċa fis-sistema ta’ indikazzjoni mill-bogħod m’għandiex tindika pożizzjoni magħluqa u msakkra waqt il-proċedura tal-akkoppjar jekk l-aħħar pożizzjoni ma tkunx intlaħqet. |
12.2.6. |
Jekk jinħall wieħed miż-żewġ strumenti li jsakkru, għandu jintefa’ d-dawl ħadrani li jidher u jinxtegħel id-dawl ħamrani (jekk hemm). |
12.2.7. |
L-indikaturi mekkaniċi mwaħħla direttament mal-istrument tal-akkoppjar għandhom jinżammu. |
12.2.8. |
Sabiex is-sewwieq ma jkunx aljenat waqt sewqan normali, għandu jkun hemm dispożizzjoni sabiex jintefa l-istrument ta’ indikazzjoni mill-bogħod, imma dan għandu jinxtegħel mill-ġdid, b’mod awtomatiku, meta l-akkoppjar jerġa’ jinfetaħ u jingħalaq – ara l-paragrafu 12.2.1. |
12.2.9. |
Il-kontrolli u l-indikaturi tat-tħaddim tal-istrument ta’ indikazzjoni mill-bogħod għandhom ikunu mmuntati fi ħdan il-kamp viżiv tas-sewwieq u jkunu identifikati b’mod permanenti u ċar. |
12.3. Kontroll mill-bogħod
12.3.1. |
Jekk jintuża strument ta’ kontroll mill-bogħod, kif iddefinit fil-paragrafu 2.8 ta’ dan ir-Regolament, għandu jkun hemm ukoll strument ta’ indikazzjoni mill-bogħod kif deskritt fil-paragrafu 12.2 li, mill-inqas, għandu jindika li l-akkoppjar hu miftuħ. |
12.3.2. |
Għandu jkun hemm swiċċ għal skop speċifiku (jiġifieri swiċċ li jikkontrolla l-bqija tas-sistema, lieva jew valv) sabiex l-akkoppjar ikun jista’ jinfetaħ jew jingħalaq permezz tal-istrument ta’ kontroll mill-bogħod. Jekk l-iswiċċ li jikkontrolla l-bqija tas-sistema ma jinsabx fil-kabina tas-sewqan m’għandux ikun f’pożizzjoni fejn hu aċċessibli b’ċertu faċilità minn persuni mhux awtorizzati jew inkella għandu jkun imsakkar. It-tħaddim effettiv tal-akkoppjar mill-kabina tas-sewqan jista’ jkun possibbli meta tħaddim involontarju jkun impossibbli, per eżempju, f’ħidma li tinħtieġ iż-żewġ idejn. Għandu jkun possibbli li wieħed jaċċerta ruħu jekk il-ftuħ tal-akkoppjar taħt kontroll mill-bogħod sarx kollu jew le. |
12.3.3. |
Jekk il-kontroll mill-bogħod jinvolvi li l-akkoppjar jinfetaħ minn forza esterna, il-kondizzjoni taħt xiex il-forza esterna taġixxi fuq l-akkoppjar għandha tkun indikata b’mod xieraq lis-sewwieq. Dan mhux meħtieġ jekk il-forza esterna taħdem biss waqt li l-kontroll mill-bogħod ikun qed jaħdem. |
12.3.4. |
Jekk l-istrument li jazzjona l-ftuħ tal-akkoppjar taħt kontroll mill-bogħod hu mmuntat fuq barra tal-vetura, għandu jkun possibbli li wieħed jissorvelja l-êrja bejn il-vetturi akkoppjati, imma m’għandux ikun hemm ħtieġa, madankollu, li wieħed jidħol f’din l-êrja biex iħaddmu. |
12.3.5. |
Kwalunkwe żball waħdani fit-tħaddim jew li jkun hemm kwalunkwe ħsara fis-sistema, m’għandux jirriżulta fil-ftuħ aċċidentali tal-akkoppjar waqt l-użu normali fit-triq. Kwalunkwe ħsarat fis-sistema għandhom ikunu indikati b’mod dirett jew jidhru b’mod ċar mill-ewwel fit-tħaddim li jmiss eż. meta ma jaħdimx tajjeb. |
12.3.6. |
Fil-każ li ma jibqax jaħdem il-kontroll mill-bogħod għandu jkun possibbli, f’emerġenza, li jinfetaħ l-akkoppjar b’mill-inqas mod wieħed ieħor. Jekk dan jinħtieġ xi għodda, mela allura din għandha tkun inkluża fil-kitt tal-għodod fil-vettura. Il-kondizzjonijiet meħtieġa tal-paragrafu 3.6 ta’ dan l-anness m’humiex applikabbli għal-lievi tal-id użati biss għall-ftuħ tal-akkoppjar f’emerġenza. |
12.3.7. |
Il-kontrolli u l-indikaturi tat-tħaddim tal-istrumenti tal-kontroll mill-bogħod għandhom ikunu identifikati b’mod permanenti u ċar. |
ANNESS 6
L-ittestjar tal-istrumenti jew il-komponenti tal-akkoppjar mekkaniku
1. IL-KONDIZZJONIJIET MEĦTIEĠA ĠENERALI GĦALL-ITTESTJAR
1.1. |
Il-kampjuni tal-istrumenti tal-akkoppjar għandhom ikunu ttestjati kemm għas-saħħa kif ukoll għall-funzjonament. L-ittestjar fiżiku għandu jsir kulfejn ikun possibbli, imma sakemm ma jintqalx mod ieħor, l-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip jew is-servizz tekniku tista’ ma teħtieġx it-test għas-saħħa fiżika jekk id-disinn sempliċi tal-komponent jagħmel possibbli kontroll teoretiku. Il-kontrolli teoretiċi jistgħu jsiru biex jiġu ddeterminati l-kondizzjonijiet fl-agħar każijiet. Fil-każijiet kollha, il-kontrolli teoretiċi għandhom jassiguraw l-istess kwalità ta’ riżultati kemm għall-ittestjar dinamiku kif ukoll għal dak statiku. F’każijiet ta’ dubju huma r-riżultati tal-ittestjar fiżiku li jkunu kkunsidrati bħala l-aktar importanti. Ara wkoll il-paragrafu 4.8 ta’ dan ir-Regolament. |
1.2. |
Fil-każ ta’ strumenti tal-akkoppjar, is-saħħa għandha tkun ivverifikata minn test dinamiku (test ta’ kemm għandhom reżistenza). F’ċerti każijiet, testijiet addizzjonali statiċi jistgħu jkunu meħtieġa (ara l-paragrafu 3 ta’ dan l-anness). |
1.3. |
It-test dinamiku (ħlief it-test skont il-paragrafu 3.10 ta’ dan l-anness) għandu jsir, bejn wieħed u ieħor, b’piż sinusojdali (li jalterna u/jew jivvibra) b’numru ta’ ċikli ta’ tensjoni xierqa għall-materjal. M’għandhomx jidhru la xquq u lanqas ta’ ksur. |
1.4. |
Bit-testijiet statiċi preskritti, hi permessa biss deformazzjoni permanenti ħafifa. Sakemm ma jintqalx mod ieħor, id-deformazzjoni permanenti u li tieħu forma malajr wara li jitħalla l-istrument jew il-komponent, m’għandiex tkun ta’ aktar minn 10 fil-mija tal-akbar deformazzjoni mkejla waqt it-test. Fil-każ fejn il-kejl tad-deformazzjoni waqt it-test iqiegħed lil min ikun qed jagħmel it-test f’riskju, allura, dejjem jekk l-istess parametru qed jiġi kkontrollat waqt testijiet oħra, bħal waqt it-test dinamiku, mela allura din il-parti tat-test statiku tista’ ma ssirx. |
1.5. |
Is-suppożizzjonijiet dwar it-tagħbija fit-testijiet dinamiċi huma msejsa fuq il-komponent tal-forza orizzontali fl-assi lonġitudinali tal-vettura u l-komponent tal-forza vertikali. Il-komponenti tal-forza orizzontali trasversali għall-assi lonġitudinali tal-vettura, u l-mumenti, ma jiġux ikkunsidrati dejjem jekk huma ta’ importanza żgħira. Din is-semplifikazzjoni mhix valida għall-proċedura tat-test skont il-paragrafu 3.10 ta’ dan l-anness. Jekk id-disinn tal-istrument tal-akkoppjar jew iż-żjieda tiegħu mal-vettura jew iż-żjieda ta’ sistemi addizzjonali (bħal stabilizzaturi, strumenti ta’ akkoppjar magħluq eċċ.) jiġġeneraw forzi jew mumenti addizzjonali, testijiet oħra jistgħu jkunu meħtieġa mill-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip jew mis-servizz tekniku. Il-komponent tal-forza orizzontali fl-assi lonġitudinali tal-vettura hu rrappreżentat minn forza ta’ referenza, iddeterminata b’mod teoriku, il-valur ta’ D jew Dc. Il-komponent tal-forza vertikali, fejn hu applikabbli, hu rrappreżentat mill-piż statiku vertikali li jinġarr, S, fil-punt tal-akkoppjar u s-suppost piż vertikali, V, jew mill-piż statiku vertikali li jinġarr, U, fil-każ tal-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings). |
1.6. |
Il-valuri karatteristiċi D, Dc, S, V u U, li fuqhom huma msejsa it-testijiet u li huma ddefiniti fil-paragrafu 2.11 ta’ dan ir-Regolament, għandhom jittieħdu mill-informazzjoni tal-manifattur mogħtija fl-applikazzjoni għall-approvazzjoni tat-tip – ara l-formola tal-komunikazzjoni murija fl-annessi 1 u 2. |
1.7. |
Kwalunkwe strument pożittiv li jsakkar, li jinżamm fil-pożizzjoni tiegħu minn forza ta’ molla, għandu jibqa’ fil-pożizzjoni soda tiegħu meta jkun soġġett għal forza applikata fl-inqas direzzjoni favorevoli u li tkun ekwivalenti għal tliet darbiet il-massa tal-mekkaniżmu li jsakkar. |
2. IL-PROĊEDURI TAL-ITTESTJAR
F’każ li tintuża l-proċedura tat-test skont il-paragrafu 3.10 ta’ dan l-anness, il-paragrafi 2.1, 2.2, 2.3, u 2.5 ma jkunux applikabbli.
2.1. |
Għat-testijiet dinamiċi u statiċi, il-kampjun għandu jitqiegħed f’tagħmir adattat b’mezz ta’ applikazzjoni ta’ forza, sabiex ma jkunx soġġett għal kwalunkwe forza jew mument addizzjonali minbarra l-forza speċifika tal-ittestjar. Fil-każ ta’ testijiet li jalternaw, id-direzzjoni tal-applikazzjoni tal-forza m’għandiex tiddevja b’aktar minn ± 1° mid-direzzjoni speċifikata. Fil-każ ta’ testijiet li jivvibraw u huma statiċi, l-angolu għandu jkun irregolat għall-akbar qawwa tat-test. Dan normalment ikun jinħtieġ linja tal-għaqda (joint) fil-punt ta’ fejn tiġi applikata l-forza (jiġifieri fil-punt tal-akkoppjar) u linja tal-għaqda (joint) oħra f’distanza adegwata ’l bogħod. |
2.2. |
Il-frekwenza tat-test m’għandiex tisboq 35 Hz. Il-frekwenza magħżula għandha tkun isseparata sew mill-frekwenzi ta’ reżonanza ta’ fejn qed isir it-test, inkluż l-istrument li qed jiġi ttestjat. Bi ttestjar mhux sinkroniku, il-frekwenzi taż-żewġ komponenti tal-forza għandhom ikunu, bejn madwar 1 fil-mija u mhux aktar minn 3 fil-mija ’l bogħod minn xulxin. Għal strumenti tal-akkoppjar magħmula mill-azzar, in-numru ta’ ċikli ta’ tensjoni hu ta’ 2 × 106. Għal strumenti magħmula minn materjali li m’humiex azzar, numru ikbar ta’ ċikli jista’ jkun meħtieġ. Il-metodu ta’ nfid biż-żebgħa għall-ittestjar għax-xquq, jew metodu ekwivalenti, għandu jintuża biex jiġi ddeterminat kienx hemm xi xquq waqt it-test. |
2.3. |
B’testijiet li jivvibraw, il-forza tal-ittestjar tvarja bejn l-akbar forza tal-ittestjar u forza inqas, li tista’ ma tkunx ikbar minn 5 fil-mija tal-akbar forza tal-ittestjar, sakemm ma jintqalx mod ieħor fil-proċedura speċifika tal-ittestjar. |
2.4. |
B’testijiet statiċi, li m’humiex it-testijiet speċjali meħtieġa mill-paragrafu 3.2.3 ta’ dan l-anness, il-forza tal-ittestjar għandha tkun applikata b’mod mieles u malajr u għandha tinżamm għal mill-inqas 60 sekonda. |
2.5. |
L-istrumenti jew il-komponenti tal-akkoppjar li qed jiġu ttestjati għandhom jiġu mmuntati normalment bl-aktar mod riġidu possibbli fuq tagħmir tat-testijiet fil-pożizzjoni effettiva li fiha se jintużaw fuq il-vettura. L-istrumenti tat-twaħħil għandhom ikunu dawk speċifikati mill-manifattur jew mill-applikant u għandhom ikunu dawk maħsuba għaż-żjieda tal-istrument jew il-komponent tal-akkoppjar mal-vettura u/jew għandu jkollu l-istess karatteristiċi mekkaniċi. |
2.6. |
L-istrumenti jew il-komponenti tal-akkoppjar għandhom ikunu ttestjati fis-sura użata fit-triq. Madankollu, fid-diskrezzjoni tal-manifattur, u fi ftehim mas-servizz tekniku, komponenti flessibli jistgħu jkunu nnewtralizzati jekk dan hu meħtieġ għall-proċedura tat-test u jekk dan ma jkollux influwenza mhux realistika fuq ir-riżultat tat-test. Komponenti flessibli li jissaħħnu żżejjed waqt il-proċeduri tat-test aċċelerati jistgħu jitbiddlu waqt it-test. Il-piżijiet tat-test jistgħu jkunu applikati permezz ta’ strumenti speċjali stirati. |
3. IL-KONDIZZJONIJIET MEĦTIEĠA SPEĊIFIĊI GĦALL-ITTESTJAR
F’każ li tintuża l-proċedura tat-test skont il-paragrafu 3.10 ta’ dan l-anness, ir-rekwiżiti tal-paragrafi 3.1.1 sa 3.1.6 ma jkunux applikabbli.
3.1. Il-boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) u s-saljaturi tal-irmonk (towing brackets)
3.1.1. L-istrumenti mekkaniċi tal-akkoppjar b’boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) jistgħu jkunu tat-tipi li ġejjin:
(i) |
boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) f’biċċa waħda, inklużi strumenti b’boċċi li jinqalgħu u li ma jistgħux jitbiddlu ma’ xulxin (ara l-Figuri 20a u 20b), |
(ii) |
boċċi tal-akkoppjar (coupling balls), li jinkorporaw numru ta’ partijiet li jistgħu jiżżarmaw (ara l-Figuri 20c, 20d u 20e), |
(iii) |
saljaturi tal-irmonk (towing brackets) mingħajr boċċa mwaħħla (ara l-Figura 20f). |
Figura 20
Arranġamenti ta’ saljaturi tal-irmonk tat-tip tal-boċċa (ball type towing brackets)
Test ta 'immaġni
3.1.2. It-test bażiku hu wieħed dinamiku ta’ reżistenza. Il-kampjun tat-test jinkorpora l-boċċa tal-akkoppjar (coupling ball), l-għonq tal-boċċa u l-immontar meħtieġ sabiex l-immontar jitwaħħal mal-vettura. Il-boċċa tal-akkoppjar (coupling ball) u s-saljaturi tal-irmonk (towing brackets) għandhom ikunu mmuntati b’mod riġidu fuq tagħmir tat-test, li jista’ jipproduċi forza li talterna, fil-pożizzjoni effettiva li fiha hu maħsuba għal biex tintuża.
3.1.3. Il-pożizzjonijiet tal-punti fejn titwaħħal il-boċċa tal-akkoppjar (coupling ball) u s-saljatura tal-irmonk (towing bracket) huma speċifikati mill-manifattur tal-vettura (ara l-paragrafu 5.3.2 ta’ dan ir-Regolament).
3.1.4. L-istrumenti mressqa għall-ittestjar għandu jkollhom il-partijiet u d-dettalji tad-disinn kollha li jistgħu jinfluwenzaw il-kriterji tas-saħħa (per eżempju, pjanċa tas-sòkit tal-elettriku, kwalunkwe mmarkar, eċċ.). Il-kampjun tat-test għandu jinkludi l-partijiet kollha sal-punti ta’ ankoraġġ jew il-punti tat-twaħħil mal-vettura. Il-lok ġeometriku tal-boċċa tal-akkoppjar (coupling ball) u l-punti tat-twaħħil tal-istrument tal-akkoppjar li għandhom x’jaqsmu mal-linja tar-referenza għandhom jiġu pprovduti mill-manifattur tal-vettura u għandhom jintwerew fir-rapport tat-test. Il-pożizzjonijiet kollha relattivi tal-punti ta’ ankoraġġ f’dak li għandhom x’jaqsmu mal-linja ta’ referenza, li għaliha l-manifattur tal-vettura tal-irmonk għandu jipprovdi l-informazzjoni meħtieġa kollha lill-manifattur tal-istrument tal-irmonk, għandhom ikunu rripetuti fuq is-sodda tal-ittestjar.
3.1.5. Il-kampjun immuntat fuq it-tagħmir tat-test għandu jkun soġġett għal test ta’ tensjoni li talterna applikat f’angolu mal-boċċa kif muri fil-Figuri 21 jew 22.
Id-direzzjoni tal-angolu tat-test għandha tkun iddeterminata mir-relazzjoni vertikali bejn il-linja orizzontali ta’ referenza li tgħaddi miċ-ċentru tal-boċċa u l-linja orizzontali li tgħaddi mill-punt tat-twaħħil tal-istrument tal-akkoppjar li hu l-ogħla fost l-eqreb, meta mkejjel fi pjan orizzontali, għal pjan vertikali trasversali li jgħaddi miċ-ċentru tal-boċċa. Jekk il-linja tal-punt tat-twaħħil qiegħda ’l fuq mil-linja orizzontali ta’ referenza, it-test għandu jsir f’angolu ta’ α = + 15° ± 1° u jekk hi ’l isfel, mela t-test għandu jsir f’angolu ta’ α = – 15° ± 1° (ara l-Figura 21). Il-punti ta’ twaħħil li għandhom ikunu kkunsidrati biex ikun iddeterminat l-angolu tat-test għandhom ikunu dawk iddikjarati mill-manifattur tal-vettura u li jgħaddu l-forzi ewlenija tal-irmonk lejn l-istruttura tal-vettura tal-irmonk.
Dan l-angolu intgħażel sabiex ikunu kkunsidrat il-piz vertikali statiku u l-piż dinamiku u hu applikabbli biss għal piż statiku permess li ma jisboqx:
S = 120 × D [N]
Fejn il-piż statiku vertikali jisboq dak ikkalkulat hawn fuq, l-angolu għandu jiżdied b’20°, fiż-żewġ kondizzjonijiet.
It-test dinamiku għandu jsir bil-forza tal-ittestjar li ġejja:
Fhs res = ± 0,6 D
3.1.6. Il-proċedura tat-test hi applikabbli għal tipi differenti ta’ strumenti tal-akkoppjar (ara l-paragrafu 3.1.1 ta’ dan l-anness) kif ġej:
3.1.6.1. |
boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) f’biċċa waħda, inklużi strumenti b’boċċi li jinqalgħu iżda ma jinbidlux ma’ xulxin (ara l-Figuri 20a u 20b).
|
3.1.6.2. |
Boċċi tal-akkoppjar (coupling balls), li jinkludu partijiet li jistgħu jiżżarmaw. Il-kategoriji li ġejjin huma ddefiniti:
|
3.1.6.3. |
L-istrumenti tal-akkoppjar b’dimensjonijiet ta’ e u f li jvarjaw għal boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) li jiżżarmaw minn mas-sostenn u jinbidlu ma’ xulxin - ara l-Figura 22.
|
3.1.7. Fil-każ fejn unitajiet ta’ boċċi li jinqalgħu jinżammu permezz ta’ arranġamenti tat-twaħħil li m’humiex bil-viti, per eżempju, permezz ta’ klipps li jorbtu l-molol, u fejn l-aspett tat-tqabbid mekkaniku pożittiv tal-arranġament mhux ittestjat waqt it-test dinamiku, mela l-arranġament għandu jkun soġġett għal test statiku li jkun applikat lill-boċċa jew lill-arranġament tat-tqabbid mekkaniku pożittiv f’direzzjoni xierqa. Fejn l-arranġament tat-tqabbid mekkaniku pożittiv iżomm l-unità tal-boċċa f’direzzjoni vertikali, it-test statiku għandu jkun dak li japplika forza vertikali ’l fuq fuq il-boċċa, li tkun ekwivalenti għall-valur ta’“D”. Fejn l-arranġament tat-tqabbid mekkaniku pożittiv iżomm l-unità tal-boċċa permezz ta’ disinn orizzontali trasversali, it-test statiku għandu jkun dak li japplika forza f’din id-direzzjoni ekwivalenti għal 0,25 D. M’għandux ikun hemm kwalunkwe ħsara fl-istrument tat-tqabbid mekkaniku pożittiv jew kwalunkwe tagħwiġ li jista’ jkollu effett ħażin fuq il-funzjoni tiegħu.
3.1.8. Il-punti tat-twaħħil għall-akkoppjar sekondarju msemmi fl-anness 5, fil-paragrafu 1.5, għandhom jirreżistu forza statika orizzontali ekwivalenti għal 2D b’massimu ta’ 15 N. Fejn hemm punt ta’ twaħħil separat għal kejbil tal-firda (breakaway cable), dan għandu jirreżisti forza statika orizzontali ekwivalenti għal D.
3.2. Irjus tal-akkoppjar (coupling heads)
3.2.1. It-test bażiku hu test ta’ reżistenza li juża forza tal-ittestjar li talterna u warajha jkun hemm test statiku (test tal-irfigħ) fuq l-istess kampjun tat-test.
3.2.2. It-test dinamiku għandu jsir b’boċċa tal-akkoppjar (coupling ball) tal-Klassi A ta’ saħħa xierqa. Fuq it-tagħmir tat-test, il-boċċa tal-akkoppjar (coupling ball) u r-ras tal-akkoppjar (coupling head) għandhom ikunu rranġati skont l-istruzzjonijiet tal-manifattur u orjentati b’mod li jikkorrispondi għall-pożizzjonijiet relattivi waqt użu normali. M’għandux ikun hemm l-ebda possibbiltà ta’ forzi żejda flimkien mal-forza tal-ittestjar li jaġixxu fuq il-kampjun. Il-forza tal-ittestjar għandha tkun applikata tul il-linja li tgħaddi miċ-ċentru tal-boċċa u tkun inklinata ’l isfel għan-naħa ta’ wara bi 15° (ara l-Figura 23). Għandu jsir test ta’ reżistenza fuq kampjun tat-test bil-forza tal-ittestjar li ġejja:
Fhs res w = ± 0,6 D
Fejn l-akbar massa statika vertikali, S, tisboq 120 D, mela l-angolu tal-ittestjar għandu jiżdied b’20°.
Figura 23
Test dinamiku
3.2.3. Għandu jsir test ta’ separazzjoni statiku. Il-boċċa tal-akkoppjar (coupling ball) użata għat-test għandu jkollha dijametru ta’ 49,00 sa 49,13 mm sabiex tkun rappreżentata boċċa tal-akkoppjar (coupling ball) mherrija. Il-forza tas-separazzjoni, Fa, għandha tkun applikata b’mod perpendikulari kemm fuq l-assi trasversali tal-linja ċentrali u kemm fuq dak lonġitudinali tar-ras tal-akkoppjar (coupling head) u għandha tiġi miżjuda b’mod mieles u malajr għal valur ta’:
Fa = g (C + S/1 000) kN
u għandha tinżamm għal 10 sekondi.
Ir-ras tal-akkoppjar (coupling head) m’għandiex tissepara mill-boċċa u lanqas m’għandu l-ebda komponent tar-ras tal-akkoppjar (coupling head) juri xi tagħwiġ permenanenti li jista’ jkollu effett ħażin fuq il-kapaċità funzjonali tagħha.
3.3. Akkoppjar tal-ganċ (drawbar couplings) u żbarri (drawbeams)
3.3.1. Għandu jsir test tar-reżistenza fuq kampjun tat-test. L-istrument tal-akkoppjar għandu jkun mgħammar bl-apparat kollu meħtieġ sabiex jitwaħħal mal-vettura. Kwalunkwe strumenti intermedji mwaħħla bejn l-akkoppjar bil-ganc (drawbar couplings) u l-qafas tal-vettura (jiġifieri l-iżbarri (drawbeams)) għandhom ikunu ttestjati bl-istess forzi tal-akkoppjar. Meta l-iżbarri (drawbeams) maħsuba għal akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) standard ikunu qed jiġu ttestjati, il-piż vertikali għandu jkun applikat f’distanza lonġitudinali mill-pjan vertikali tal-punti tat-twaħħil, jiġifieri ndaqs għall-pożizzjoni tal-akkoppjar standard li jikkorrispondi miegħu.
3.3.2. Akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) għal ganċijiet impernjati (hinged drawbars) (S = 0)
It-test dinamiku għandu jsir b’forza orizzontali li talterna ta’ Fhw= ± 0,6 D, li taġixxi f’linja parallela għall-art u fil-pjan medjan lonġitudinali tal-vettura tal-irmonk li jgħaddi miċ-ċentru tal-kavilja.
3.3.3. Akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) biex jintużaw ma’ trejlers b’fus ċentrali (S > 0).
3.3.3.1. |
Mases ta’ trejler b’fus ċentrali sa, u jinkludu, 3,5 tunnellati metriċi: Akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) biex jintużaw ma’ trejlers b’fus ċentrali sa, u jinkludu, massa ta’ 3,5 tunnellati metriċi, għandhom ikunu ttestjati bl-istess mod bħall-boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) u s-saljaturi tal-irmonk (towing brackets) deskritti fit-3.1 ta’ dan l-anness. |
3.3.3.2. |
Mases ta’ trejlers b’fus ċentrali ta’ aktar minn 3,5 tunnellati metriċi: Il-forzi tal-ittestjar huma applikati fuq il-kampjun kemm fid-direzzjoni orizzontali u kemm f’dik vertikali f’test ta’ reżistenza li mhux sinkroniku. Il-linja orizzontali ta’ azzjoni għandha tkun ekwivalenti għalli tkun parallela għall-art u tul il-pjan medjan lonġitudinali tal-vettura tal-irmonk u jgħaddi miċ-ċentru tal-kavilja. Il-linja vertikali ta’ azzjoni għandha tkun perpendikulari għal-linja orizzontali ta’ azzjoni u għandha taġixxi tul il-linja ċentrali lonġitudinali tal-kavilja. L-arranġamenti tat-twaħħil għall-akkoppjar bil-ganċ (drawbar coupling) u għajnet il-ganċ (drawbar eye) fuq it-tagħmir tat-test, għandhom ikunu dawk maħsuba għat-twaħħil tiegħu mal-vettura skont l-istruzzjonijiet għat-twaħħil tal-manifattur. Il-forzi tal-ittestjar li ġejjin għandhom ikunu applikati: Tabella 14 Il-forzi tat-test
Nota: Fil-każ tal-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) maħsub għal skop speċifiku tal-Klassi T, dawn il-valuri għandhom jitnaqqsu għal ± 0,5 Dc u ± 0,5 V. Il-komponenti vertikali u orizzontali għandhom ikunu sinusojdali f’surithom u għandhom ikunu applikati b’mod mhux sinkroniku, fejn id-differenza tal-frekwenzi tagħhom għandha tkun bejn 1 fil-mija u 3 fil-mija. |
3.3.4. Test statiku fuq strument li jsakkar kavilja
Ma’ akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) ikun ukoll meħtieġ li l-istrumenti tal-għeluq u kwalunkwe strument li jsakkar jiġu ttestjati permezz ta’ forza statika ta’ 0,25 D li taġixxi fid-direzzjoni tal-ftuħ. It-test m’għandux jikkawża l-ftuħ tal-għeluq u lanqas m’għandu jagħmel kwalunkwe ħsara. Forza tal-ittestjar ta’ 0,1 D hi biżżejjed fil-każ ta’ kavilji ċilindriċi.
3.4. Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes)
3.4.1. Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) għandhom jgħaddu mill-istess ittestjar dinamiku bħall-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings). Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) użati biss għal trejlers li għandhom ganċijet impernjati (hinged drawbars) li jħallu moviment vertikali ħieles għandhom ikunu soġġetti għal forza li talterna kif deskritt fil-paragrafu 3.3.2. Għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) li huma maħsuba wkoll għall-użu fuq trejlers b’fus ċentrali għandhom ikunu ttestjati bl-istess mod bħall-irjus tal-akkoppjar bil-boċċi (ball coupling heads) (il-paragrafu 3.2) għal mases ta’ trejlers sa, u jinkludu, 3,5 tunnellati metriċi, u fl-istess mod bħall-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) (il-paragrafu 3.3.3.2) għal trejlers b’fus ċentrali b’massa, C, li tisboq 3,5 tunnellati metriċi.
3.4.2. Għajnejn torojdali tal-Klassi L għandhom ikunu ttestjati bl-istess mod bħal għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) standard.
3.4.3. L-ittestjar ta’ għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) għandu jsir b’mod tali li l-forza li talterna taġixxi wkoll fuq il-partijiet użati biex titwaħħal għajnet il-ganċ (drawbar eye) mal-ganċ (drawbar). Il-komponenti kollha flessibli intermedji għandhom ikunu kklampjati.
3.5. Akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings)
3.5.1. L-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings) tal-Klassi K għandhom jissodisfaw it-test dinamiku mogħti fil-paragrafu 3.5.2 ta’ dan l-anness.
3.5.2. It-test dinamiku:
3.5.2.1. |
It-test dinamiku għandu jkun wieħed li jivvibra bl-użu ta’ għajn torojdali tal-Klassi L u bl-akkoppjar immuntat bħallikieku fuq vettura u bil-partijiet kollha meħtieġa għall-installazzjoni tal-vettura. Madankollu, kwalunkwe komponent flessibli jista’ jkun innewtralizzat bi ftehim mal-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip jew is-servizz tekniku; |
3.5.2.2. |
Għall-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings) maħsuba għall-użu ma’ trejlers b’ganċijiet impernjati (hinged drawbar trailers), fejn il-piż vertikali mgħobbi fuq l-akkoppjar, S, huwa żero, il-forza tal-ittestjar għandha tkun applikata f’direzzjoni orizzontali bħallikieku forza b’kapaċità ta’ tensjoni fuq il-ganċ (hook) u li tvarja bejn 0,05 D u 1,00 D; |
3.5.2.3. |
Għall-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings) maħsub għall-użu ma’ trejlers b’fus ċentrali, il-forza tal-ittestjar għandha tirrapreżenta l-forza li tirriżulta mill-forzi orizzontali u vertikali fuq l-akkoppjar u għandha tkun applikata tul angolu, –α , jiġifieri, mill-parti ta’ quddiem ta’ fuq għall-parti ta’ wara t’isfel (ara l-Figura 21), u hi ekwivalenti għall-angolu kkalkolat tal-forza li tirriżulta bejn il-forzi orizzontali u vertikali fuq l-akkoppjar. Il-forza, Fhs res għandha tkun ikkalkulata bħala: fejn u |
3.5.2.4. |
Il-forza applikata għandha tvarja bejn 0,05 Fhs res u 1,00 Fhs res. |
3.5.3. It-test statiku fuq l-istrument tal-akkoppjar li jsakkar
Bl-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings) hu meħtieġ li jsiru testijiet fuq l-għeluq u fuq kwalunkwe strument li jsakkar permezz ta’ forza statika ta’ 0,25 D li taġixxi fid-direzzjoni tal-ftuħ. It-test m’għandux jikkawża l-ftuħ tal-għeluq u lanqas m’għandu jagħmel kwalunkwe ħsara.
3.6. Ganċijiet (drawbars)
3.6.1. Il-ganċijiet (drawbars) għandhom ikunu ttestjati bl-istess mod bħal għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) (ara l-paragrafu 3.4). L-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip jew is-servizz tekniku jistgħu jċedu li ma jsirx it-test ta’ reżistenza jekk id-disinn sempliċi ta’ komponent jagħmel kontroll teoretiku tas-saħħa tiegħu possibbli. Il-forzi tad-disinn għall-verifika teoretika tal-ganċ (drawbar) tat-trejlers b’fus ċentrali b’massa, C, sa, u jinkludu, 3,5 tunnellati metriċi għandha tittieħed mill-ISO 7641/1:1983. Il-forzi tad-disinn għall-verfika teoretika tal-ganċijiet (drawbars) ta’ trejlers b’fus ċentrali li jkollhom massa, C, ta’ aktar minn 3,5 tunnellati metriċi għandhom ikunu kkalkulati kif ġej:
Fsp = (g × S/1 000) + V
fejn l-estensjoni tal-forza V hija dik li ngħatat fil-paragrafu 2.11.4 ta’ dan ir-Regolament.
It-tensjonijiet permissibbli msejsa fuq il-mases tad-disinn tat-trejlers b’massa totali, C, ta’ aktar minn 3,5 tunnellati metriċi, għandhom ikunu skont il-paragrafu 5.3 tal-ISO 7641/1:1983. Għall-ganċijiet milwija (bent drawbars) (eż. f’sura ta’ għonq ta’ ċinju) u għall-ganċijiet (drawbars) ta’ trejlers sħaħ, il-komponent tal-forza orizzontali Fhp = 1,0 × D għandu jkun ikkunsidrat.
3.6.2. Għall-ganċijiet (drawbars) ta’ trejlers sħaħ b’moviment ħieles fil-pjan vertikali, flimkien ma’ test ta’ reżistenza jew verifika teoretika tas-saħħa, għandha tkun ivverifikata r-reżistenza għat-tagħwiġ jew b’kalkolu teoretiku b’forza tad-disinn ta’ 3,0 × D jew b’test għat-tagħwiġ b’forza ta’ 3,0 × D. It-tensjonijiet permessi fil-każ tal-kalkolu għandhom ikunu skont il-paragrafu 5.3 tal-ISO 7641/1:1983.
3.6.3. Fil-każ ta’ ifilsa mmexxija (steered axles), ir-reżistenza għal-liwi għandha tkun ivverifikata b’kalkoli teoretiċi jew b’test tal-liwi. Forza statika orizzontali, laterali għandha tkun applikata fiċ-ċentru tal-punt tal-akkoppjar. Il-kobor ta’ din il-forza għandu jingħażel sabiex il-mument ta’ 0,6 × Av × g (kNm) ikun eżerċitat madwar iċ-ċentru tal-assi ta’ quddiem. It-tensjonijiet permissibbli għandhom ikunu skont il-paragrafu 5.3 tal-ISO 7641/1:1983.
Madankollu, fil-każ fejn l-ifilsa mmexxija (steered axles) jiffurmaw keriġ tewmija, tandem, b’fus fuq quddiem (twin, tandem, axle front carriage) (karru bir-roti mmexxi (steered bogie)), il-mument għandu jiżdied b’ 0,95 × Av × g (kNm)
3.7. L-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings)
3.7.1. It-testijiet tas-saħħa bażiċi huma test dinamiku u test statiku (test tal-irfigħ). L-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) maħsuba għat-tmexxija pożittiva tas-semitrejlers għandhom ikunu soġġetti għal test statiku addizzjonali (test tal-liwi). Għall-fini tat-testijiet, l-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) għandu jkun mgħammar bl-apparat kollu meħtieġ biex jitwaħħal mal-vettura. Il-metodu tal-immontar għandu jkun l-istess bħal dak li jintuża fuq il-vettura nnifisha. Mhux permess li jintuża metodu ta’ kalkolu bħala alternattiva għall-ittestjar fiżiku.
3.7.2. It-testijiet statiċi
3.7.2.1. |
Akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) standard maħsub għal feles mexxej (steering wedge) jew strument simili għat-tmexxija pożittiva tas-semitrejlers (ara l-paragrafu 2.7 ta’ dan ir-Regolament) għandu jkun ittestjat għal saħħa adegwata permezz ta’ test statiku tal-liwi fi ħdan id-distanza ta’ ħidmet l-istrument tat-tmexxija, flimkien mal-applikazzjoni fl-istess ħin tal-piż tal-istepni. L-akbar piż vertikali permess għat-tagħbija, U, għall-istepni għandu jkun applikat b’mod vertikali fuq l-akkoppjar fil-pożizzjoni tat-tħaddim tiegħu permezz ta’ pjanċa riġida ta’ daqs biżżejjed biex tkopri l-akkoppjar kompletament. Dak li jirriżulta mill-piż applikat għandu jgħaddi miċ-ċentru tal-linja tal-għaqda (joint) orizzontali tal-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel coupling). Fl-istess ħin, forza laterali orizzontali, li tirrappreżenta l-forza meħtieġa għat-tmexxija pożittiva tas-semitrejler, għandha tkun applikata fuq il-ġnub tal-gwida għall-kavilja. Id-daqs ta’ din il-forza u d-direzzjoni ’l fejn taġixxi għandhom jintgħażlu sabiex mument ta’ 0,75 m × D ikun eżerċitat madwar iċ-ċentru tal-kavilja permezz ta’ forza li taġixxi fuq il-lieva b’tul ta’ 0,5 m ± 0,1 m. Deformazzjoni permanenti u li tieħu forma malajr sa 0,5 fil-mija tad-dimensjonijiet nominali hi permessa. M’għandu jkun hemm l-ebda xaqq. |
3.7.2.2. |
Test statiku tal-irfigħ għandu jsir fuq l-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) kollha. B’forza tal-irfigħ ta’ mhux iktar minn Fa = g.U m’għandux ikun hemm liwi kbir permanenti tal-pjanċa tal-akkoppjar ta’ aktar minn 0,2 fil-mija tal-wisa’ tagħha. Fil-każ tal-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) standard tal-Klassi G50 u akkoppjar ieħor simili għall-istess dijametru tal-kavilja, m’għandux ikun hemm l-ebda separazzjoni tal-kavilja mill-akkoppjar b’forza tal-irfigħ ta’ Fa = g × 2,5 U. Fil-każ ta’ akkoppjar mhux standard li jużaw kavilja b’dijametru ikbar minn 50 mm, per eżempju akkoppjar b’kavilji b’dijametru ta’ 90 mm, il-forza tal-irfigħ għandha tkun: Fa = g × 1,6 U bl-inqas valur ikun ta’ 500 kN. Il-forza għandha tkun applikata permezz ta’ lieva li tagħfas fuq il-pjanċa tal-akkoppjar minn tarf wieħed filwaqt li minn-naħa l-oħra l-pjanċa tkun qed tittella’ distanza ta’ 1,0 m sa 1,5 m miċ-ċentru tal-kavilja – ara l-Figura 24. Il-lieva għandha tkun f’angolu ta’ 90° għad-direzzjoni tad-dħul tal-kavilja fl-akkoppjar. Jekk l-agħar każ jidher ċar, l-agħar każ għandu jkun ittestjat. Jekk l-agħar każ mhux faċli li jiġi ddeterminat, l-awtorità tal-approvazzjoni tat-tip jew is-servizz tekniku għandha tiddeċiedi liema naħa tittestja. Test wieħed biss hu meħtieġ. Figura 24 Test tal-irfigħ fuq akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings)
|
3.7.3. It-test dinamiku
L-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) għandu jkun soġġett għal tensjoni li talterna fuq tagħmir tal-ittestjar (test dinamiku, mhux sinkroniku) b’forzi orizzontali li jalternaw u forzi vertikali li jivvibraw, it-tnejn jaġixxu fl-istess ħin.
3.7.3.1. |
Fil-każ ta’ akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) li mhux maħsub għat-tmexxija pożittiva tas-semitrejlers, dawn il-forzi li ġejjin għandhom jintużaw:
Dawn iż-żewġ forzi għandhom ikunu applikati fil-pjan medjan lonġitudinali tal-vettura bil-linji ta’ azzjoni taż-żewġ forzi FsO u FsU jgħaddu miċ-ċentru tal-linja tal-għaqda tal-akkoppjar. Il-forza vertikali Fs talterna bejn bejn il-limiti + g × 1,2 U u + g × 0,4 U u l-forza orizzontali bejn ± 0,6 D. |
3.7.3.2. |
Fil-każ ta’ akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) maħsub għat-tmexxija pożittiva ta’ semitrejlers, il-forzi li ġejjin għandhom jintużaw:
Il-linji ta’ azzjoni tal-forzi huma kif indikati fil-paragrafu 3.7.3.1. |
3.7.3.3. |
Għat-test dinamiku tal-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings), materjal adattat li jillubrika għandu jitqiegħed bejn il-pjanċa tal-akkoppjar u l-pjanċa tat-trejler sabiex l-akbar ko-effiċjent tal-frizzjoni, F, ikun 0,15. |
3.8. Pjanċi tal-immontar għall-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings)
It-test dinamiku għall-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) deskritt fil-paragrafu 3.7.3 u t-testijiet statiċi deskritti fil-paragrafu 3.7.2 għandhom jiġu applikati wkoll fuq il-pjanċi tal-immontar. Għall-pjanċi tal-immontar hu biżżejjed li wieħed jagħmel test tal-irfigħ fuq naħa waħda biss. It-test għandu jkun imsejjes fuq l-ogħla installazzjoni mfassla għall-akkoppjar, l-akbar wisa’ mfassla u l-inqas tul imfassal għad-disinn tal-pjanċa tal-immontar. M’hemmx għalfejn isir dan it-test jekk il-pjanċa tal-immontar ikkonċernata hi l-istess bħal dik li diġà sarilha dan it-test, minbarra għall-fatt li hi idjaq u/jew itwal u l-għoli totali hu inqas. Mhux permissibbli li wieħed juża metodu ta’ kalkolu bħala alternattiva għal ittestjar fiżiku.
3.9. Kavilji tal-istepni (fifth wheel coupling pins) tas-semitrejlers
3.9.1. Għandu jsir test dinamiku b’tensjoni li talterna fuq kampjun immuntat fuq tagħmir tal-ittestjar. L-ittestjar tal-kavilja m’għandux isir flimkien mal-ittestjar fuq l-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings). It-test għandu jsir b’mod li l-forza tkun applikata wkoll fuq l-apparat meħtieġ sabiex titwaħħal il-kavilja mas-semitrejler. Mhux permissibbli li jintuża metodu ta’ kalkolu bħala alternattiva għal ittestjar fiżiku.
3.9.2. Għandu jkun applikat test dinamiku b’forza orizzontali li talterna ta’ Fhw = ± 0,6 D fuq il-kavilja fil-pożizzjoni tat-tħaddim tagħha.
Il-linja ta’ azzjoni tal-forza għandha tgħaddi miċ-ċentru tal-iżgħar dijametru tal-parti ċilindrika tal-kavilja b’dijametru ta’ 50,88 għall-Klassi H50 (ara l-anness 5, il-Figura 18).
3.10. Test ta’ reżistenza alternattiv għall-boċċi tal-akkoppjar u s-saljaturi tal-irmonk b’valur D ≤ 14 kN.
Alternattivament għall-proċedura tat-test deskritta fil-paragrafu 3.1, boċċi tal-akkoppjar u saljaturi tal-irmonk b’valur D ≤ 14 kN jistgħu jkunu ttestjati bil-kundizzjonijiet li ġejjin.
3.10.1. Introduzzjoni
It-test ta’ reżistenza deskritt hawn taħt jikkonsisti f’test multiassali bi 3 direzzjonijiet ta’ tagħbija b’forzi introdotti simultanjament, estensjonijiet massimi definiti u ekwivalenzi tar-reħja (valuri ta’ intensità tat-tagħbija, skont id-definizzjoni mogħtija hawn taħt).
3.10.2. Rekwiżiti tat-test
3.10.2.1. |
Definizzjoni tal-valur ta’ intensità tat-tagħbija (LIV): Il-LIV huwa valur varjabbli li jirrappreżenta s-severità ta’ storja waħda ta’ tagħbija fil-ħin (load/time history) li jikkunsidra l-aspetti ta’ durabilità (identiku għas-somma ta’ ħsarat) Għall-akkumulazzjoni ta’ ħsarat tintuża r-regola elementari ta’ Miner. Biex tiġi ddeterminata, jitqiesu l-estensjonijiet tat-tagħbija u l-għadd ta’ ripetizzjonijiet ta’ kull estensjoni (l-effetti ta’ tagħbijiet medji ma jitqisux). Il-kurva S-N (il-kurva Basquin) tirrappreżenta l-estensjonijiet tat-tagħbija mqabbla mal-għadd tar-ripetizzjonijiet (SA,i vs. Ni). Hija għandha pendenza kostanti k f’dijagramm logaritmiku doppju (jiġifieri kull estensjoni/forza tat-test applikata SA,i hija relatata ma’ għadd limitat ta’ ċikli Ni). Il-kurva tirrappreżenta l-limitu teoretiku ta’ reħja għall-istruttura analizzata. L-istorja tat-tagħbija fil-ħin tingħadd f’dijagramm firxa-par ta’ estensjoni tat-tagħbija mqabbla mal-għadd ta’ ripetizzjonijiet (SA,i vs. ni). Is-somma tal-proporzjon ni/Ni għal-livelli ta’ estensjoni disponibbli kollha SA,i huwa ugwali għal-LIV.
|
3.10.2.2. |
LIVs meħtieġa u estensjonijiet massimi Għandha titqies is-sistema koordinata li ġejja:
L-istorja tat-tagħbija fil-ħin tista’ mbagħad tkun espressa skont id-direzzjonijiet intermedji bbażati fuq id-direzzjonijiet ewlenin (x, y, z) skont l-ekwazzjonijiet li ġejjin (α = 45°; α’ = 35,2°):
Il-LIVs espressi f’kull direzzjoni (kif ukoll direzzjonijiet kkombinati) huma kkalkulati rispettivament bħala s-somma tal-proporzjon ni/Ni għal kull livell ta’ estensjoni disponibbli definit fid-direzzjoni adegwata. Sabiex tintwera l-ħajja minima ta’ reħja tal-apparat li jrid jingħata l-approvazzjoni tat-tip, it-test ta’ reżistenza jrid jilħaq tal-inqas il-LIVs li ġejjin:
Biex tasal għal storja tat-tagħbija fil-ħin ibbażata fuq il-LIVs imsemmija hawn fuq, il-pendenza għandha tkun k = 5 (ara d-definizzjoni fil-paragrafu 3.10.2.1). Il-kurva Basquin għandha tgħaddi minn ġol-punt ta’ estensjoni SA = 0,6 × D bl-għadd ta’ ċikli N = 2 × 106. It-tagħbija vertikali statika S (kif definit fil-paragrafu 2.11.3 ta’ dan ir-Regolament) dwar l-istrument tal-akkoppjament kif iddikjarat mill-manifattur għandu jiżdied mat-tagħbijiet vertikali. Matul it-test, l-estensjonijiet massimi m’għandhomx jaqbżu l-valuri li ġejjin:
Eżempju ta’ storja tat-tagħbija fil-ħin li tissodisfa dawn ir-rekwiżiti jinsab hawn: http://www.unece.org/trans/main/wp29/wp29wgs/wp29grrf/grrf-reg55.html |
3.10.3. Kundizzjonijiet tat-test
L-istrument tal-akkopjament għandu jkun immuntat fuq bank tat-test riġidu jew fuq vettura. Fil-każ ta’ sinjal tal-istorja tal-ħin fi 3 dimensjonijiet, huwa għandu jkun applikat permezz ta’ tliet attwaturi għall-introduzzjoni u kontroll simultanji tal-komponenti tal-forza Fx (lonġitudinali), Fy (laterali) u Fz (vertikali). F’każijiet oħra, l-għadd u l-pożizzjoni tal-attwaturi jistgħu jintgħażlu bi qbil bejn il-manifattur u s-servizzi tekniċi. Fi kwalunkwe każ, l-installazzjoni tat-test għandha tkun kapaċi tintroduċi simultanjament il-forzi neċessarji sabiex jiġu sodisfatti l-LIVs meħtieġa fil-paragrafu 3.10.2.2.
Il-kamini kollha għandhom jiġu ssikkati mat-torque kif speċifikat mill-manifattur.
3.10.3.1. L-istrument tal-akkoppjament immuntat fuq apparat ta’ sostenn riġidu:
Il-konformità tal-postijiet ta’ twaħħil tal-istrument ta’ akkoppjament ma għandux jeċċedi l-1.5 mm mill-punt ta’ referenza ta’ “0-Tagħbija” waqt l-applikazzjoni tal-forzi massimi u minimi Fx, Fy, Fz u kull wieħed applikat separatament mal-punt tal-akkoppjament.
3.10.3.2. Strument ta’ akkoppjament immuntat fuq bodi ta’ vettura jew parti tal-bodi:
F’dan il-każ l-istrument tal-akkoppjament għandu jkun immuntat fuq il-bodi tal-vettura jew parti tal-bodi tat-tip ta’ vettura, li l-istrument tal-akkomppjament ikun iddisinjat għalih. Il-vettura jew parti tal-bodi għandu jkun mmuntat fuq tagħmir jew bank tat-test adatt b’tali mod li kwalunkwe effett tas-saspenxin tal-vettura jkun eliminat.
Il-kundizzjonijiet eżatti matul it-test għandhom ikunu ddikjarati fir-rapport tat-test relatat. Effetti possibbli ta’ riżonanza jridu jkunu kkumpensati minn sistema ta’ kontroll tal-faċilità tat-test adatta u jistgħu jitnaqqsu minn tiswijiet addizzjonali bejn il-bodi tal-vettura u t-tagħmir tat-test jew frekwenza modifikata.
3.10.4. Kriterji ta’ falliment
Barra mill-kriterji mogħtija fil-paragrafu 4.1. ivverifikati minn verifika ta’ penetrazzjoni likwida ta’ dan ir-Regolament, l-istrument ta’ akkopjar għandu jitqies li weħel mit-test, jekk:
(a) |
tinstab kwalunkwe deformazzjoni plastika viżibbli; |
(b) |
jiġu affettwati kwalunkwe funzjonalità u sigurtà tal-akkoppjament (eż. konnessjoni sikura tat-trejler, maximum play); |
(c) |
kwalunkwe telfien ta’ torque tal-kamini li jeċċedi 30 fil-mija tat-torque nominali mkejjel fid-direzzjoni li qed tagħlaq; |
(d) |
strument ta’ akkoppjament b’parti li tinqala’ ma tkunx tista’ tinqala’ u titwaħħal għal tal-inqas 3 darbiet. Għall-ewwel stakkament, huwa permess impatt wieħed. |
ANNESS 7
L-INSTALLAZZJONI U L-KONDIZZJONIJIET MEĦTIEĠA SPEĊJALI
1. L-INSTALLAZZJONI U L-KONDIZZJONIJIET MEĦTIEĠA SPEĊJALI
1.1. It-twaħħil tal-boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) u s-saljaturi tal-irmonk (towing brackets)
1.1.1. Il-boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) u s-saljaturi tal-irmonk (towing brackets) għandhom jitwaħħlu ma’ vetturi tal-kategoriji M1, M2 (inqas mill-akbar massa permissibbli ta’ 3,5 t) u N1 (1) b’mod li hu konformi mad-dimensjonijiet tal-ispazju ħieles u tal-għoli mogħtija fil-Figura 25. L-għoli għandu jitkejjel fil-kondizzjonijiet ta’ meta titgħabba l-vettura mogħtija fl-appendiċi 1 għal dan l-anness.
Il-kondizzjoni meħtieġa tal-għoli m’għandiex tapplika fil-każ tal-vetturi li jinstaqu fuq art imħarbta tal-Kategorija G, kif iddefiniti fl-anness 7 tar-Riżoluzzjoni Konsolidata dwar il-Kostruzzjoni tal-Vetturi (R.E.3) (dokument TRANS/WP.29/78/Rev.1/Amend.2).
1.1.1.1. |
L-ispazju ħieles muri fil-Figuri 25a u 25b jista’ jkun okkupat minn tagħmir li ma jiżżarmax, bħal rota żejda, sakemm id-distanza miċ-ċentru tal-boċċa għal pjan vertikali fil-punt estrem l-aktar fuq wara tat-tagħmir ma jisboqx 300 mm. It-tagħmir għandu jkun immuntat sabiex ikun hemm aċċess adegwat għall-akkoppjar u biex dan jinħall mingħajr riskju ta’ feriti għal min ikun qed jużah u mingħajr ma jaffetwa l-artikulazzjoni tal-akkoppjar. |
1.1.2. Għall-boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) u s-saljaturi tal-irmonk (towing brackets), il-manifattur tal-vettura għandu jagħti struzzjonijiet dwar l-immontar u jiddikjara jekk hemmx bżonn ta’ kwalunkwe rinfurzar tal-êrja tat-twaħħil.
1.1.3. Għandu jkun possibbli li wieħed jakkoppja u jħoll il-boċċi tal-akkoppjar (coupling balls) meta l-assi lonġitudinali tal-boċċa tal-akkoppjar (coupling ball) f’relazzjoni mal-linja taċ-ċentru tal-boċċa tal-akkoppjar (coupling ball) u l-immontar:
|
tiddawwar b’mod orizzontali b’angolu ta’ 60° lejn il-lemin jew ix-xellug, (α = 60°, ara l-Figura 25); |
|
tiddawwar b’mod vertikali b’angolu ta’ 10° ’l fuq jew ’l isfel (β = 10°, ara l-Figura 25); |
|
tiddawwar fuq l-assi b’angolu ta’ 10° lejn il-lemin jew ix-xellug. |
Figura 25a
L-ispazju ħieles għall-boċċa tal-akkoppjar (coupling ball) u l-għoli tagħha – mill-ġenb
Figura 25b
L-ispazju ħieles għall-boċċa tal-akkoppjar (coupling ball) – kif tidher mill-pjan
1.1.4. Meta t-trejler ma jkunx akkoppjat mal-vettura tal-irmonk, is-saljatura tal-irmonk (towing bracket) u l-boċċa tal-akkoppjar (coupling ball) immuntati m’għandhomx jgħattu l-ispazju għall-immontar ipprovdut għall-pjanċa tar-reġistrazzjoni ta’ wara jew jaffetwaw il-viżibilità tal-pjanċa tar-reġistrazzjoni/liċenzja tal-vettura tal-irmonk. Jekk il-boċċa tal-akkoppjar (coupling ball) jew oġġetti oħra jgħattu l-pjanċa tar-reġistrazzjoni, dawn għandhom jitneħħew jew jitqiegħdu x’imkien ieħor mingħajr l-użu ta’ għodod, minbarra per eżempju, għodda biex tħoll (release key) li tinġarr fil-vettura u li titħaddem faċilment (jiġifieri bi sforz li ma jisboqx 20 Nm).
1.2. It-twaħħil tal-irjus tal-akkoppjar (coupling heads)
1.2.1. L-irjus tal-akkoppjar (coupling heads) tal-Klassi B jistgħu jintużaw għal trejlers li l-akbar massa tagħhom tilħaq, u tinkludi, 3,5 tunnellati metriċi. Meta t-trejler ikun orizzontali u jkun qed iġorr l-akbar piż permess tal-fus, l-irjus tal-akkoppjar (coupling heads) għandhom jitwaħħlu b’mod li l-linja taċ-ċentru tal-êrja sferikali fejn il-boċċa tidħol hi ta’ 430 ± 35 mm fuq il-pjan orizzontali fuq liema jistrieħu r-roti tat-trejler.
Fil-każ ta’ karavanijiet jew trejlers tat-tagħbija, il-pożizzjoni orizzontali titqies bħalmeta l-art jew il-wiċċ fejn jitgħabba l-piż hu orizzontali. Fil-każ ta’ trejlers mingħajr superfiċje ta’ referenza (eż. trejlers tad-dgħajjes jew bħalhom), il-manifattur tat-trejler għandu jagħti linja ta’ referenza xierqa li tiddefinixxi l-pożizzjoni orizzontali. Il-kondizzjoni meħtieġa tal-għoli għandha tapplika biss għal trejlers maħsuba biex jitwaħħlu mal-vetturi msemmija fil-paragrafu 1.1.1 ta’ dan l-anness.
Fil-każijiet kollha, il-pożizzjoni orizzontali għandha tkun iddeterminata sa ± 1°.
1.2.2. Għandu jkun possibbli li l-irjus tal-akkoppjar (coupling heads) jitħaddmu mingħajr periklu fi ħdan l-ispazju ħieles tal-boċċa tal-akkoppjar (coupling head) mogħti fil-Figuri 25a u 25b, sa angoli ta’ α = 25° u β = 60°.
1.3. It-twaħħil tal-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) u blokok tal-immontar
1.3.1. Id-dimensjonijiet tal-immontar għall-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) standard:
Fil-każ ta’ tipi ta’ akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) standard, għandhom jintlaħqu d-dimensjonijiet tal-immontar fuq il-vettura mogħtija fil-Figura 15 u t-Tabella 10.
1.3.2. Il-ħtieġa għal akkoppjar ikkontrollat mill-bogħod
Jekk kondizzjoni meħtieġa, jew aktar minn waħda, minn dawn li ġejjin li għandha x’taqsam mat-tħaddim faċli u mingħajr periklu (paragrafu 1.3.3), l-aċċessibilità (paragrafu 1.3.5) jew l-ispazju ħieles għal-lieva tal-id (paragrafu 1.3.6) ma tistax tintlaħaq, għandu jintuża akkoppjar bi strument ta’ kontroll mill-bogħod kif deskritt fl-anness 5, fil-paragrafu 12.3.
1.3.3. Tħaddim faċli u mingħajr periklu tal-akkoppjar
L-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) għandu jkun immuntat fuq il-vettura b’tali mod li jkun faċli li tħaddmu u mingħajr periklu.
Flimkien mal-funzjonijiet tal-ftuħ (u l-għeluq, jekk hu applikabbli), dan jinkludi wkoll l-ikkontrollar tal-pożizzjoni tal-indikatur għall-pożizzjonijiet tal-kavilja meta din tkun magħluqa u msakkra (billi taraha u tmissha).
Fl-êrja fejn tkun trid toqgħod il-persuna li tkun qed tħaddem l-akkoppjar, m’għandu jkun hemm l-ebda punt ta’ periklu possibbli, bħal truf ippuntati, irkejjen eċċ., inerenti fid-disinn, sakemm dawn ma jkunux imħarsa b’mod li ma tantx hemm ċans li xi ħadd iweġġa’.
Minn fejn wieħed jaħrab minn din l-êrja m’għandux ikun illimitat jew ostakolat fuq l-ebda naħa minn kwalunkwe oġġett imwaħħal jew mal-akkoppjar jew mal-vetturi.
Kwalunkwe strument ta’ ħarsien li jkun hemm fl-isfond m’għandux jipprevjeni lil persuna, li jkollha pożizzjoni adattata, biex tħaddem l-akkoppjar.
1.3.4. L-inqas angolu għall-akkoppjar u biex dan jinħall
Għandu jkun possibbli li tiġi akkoppjata u li tinħall għajnet il-ganċ (drawbar eye) meta l-assi lonġitudinali ta’ għajnet il-ganċ (drawbar eye) f’relazzjoni mal-linja ċentrali tax-xedaq jiddawwar fl-istess ħin:
|
50° b’mod orizzontali lejn il-lemin u lejn ix-xellug; |
|
6° b’mod vertikali ’l fuq jew ’l isfel; |
|
6° fuq l-assi lejn il-lemin u lejn ix-xellug. |
Din il-kondizzjoni meħtieġa għandha tapplika wkoll għall-akkoppjar tat-tip bil-ganċ (hook type couplings) tal-Klassi K.
1.3.5. L-aċċessibilità
Id-distanza bejn iċ-ċentru tal-kavilja u t-tarf tal-bodì tal-vettura m’għandiex tisboq 550 mm. Fejn id-distanza taqbeż 420 mm, l-akkoppjar għandu jkun mgħammar b’mekkaniżmu li jazzjonah li jħalli tħaddim mingħajr periklu fl-akbar distanza ta’ 420 mm mit-tavla ta’ barra tal-bodì.
Id-distanza ta’ 550 mm tista’ tinqabeż kif ġej, dejjem jekk il-bżonn tekniku jista’ jintwera u li l-azzjonar faċli u bla periklu tal-akkoppjar bil-ganċ (drawbar coupling) ma jkunx affetwat ħażin:
(i) |
sa distanza ta’ mhux aktar minn 650 mm għal vetturi b’bodis li fuq wara jintrefgħu ’l fuq biex jintrema dak li hemm ġo fihom (tipping bodies) jew b’apparat immuntat fuq wara; |
(ii) |
sa distanza ta’ mhux aktar minn 1 320 mm jekk l-għoli mingħajr imblukkar hu mill-inqas ta’ 1 150 mm; |
(iii) |
fil-każ ta’ trasportaturi tal-karozzi b’mill-inqas żewġ livelli fejn jgħabbu, meta l-vettura li qed tagħmilha ta’ trejler mhix isseparata mill-vettura tal-irmonk waqt trasport normali. |
1.3.6. Spazju ħieles għal-lieva tal-id
Sabiex ikun hemm tħaddim mingħajr periklu tal-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) għandu jkun hemm spazju ħieles adegwat madwar il-lieva tal-id.
L-ispazju ħieles li jidher fil-Figura 26 jiqies bħala biżżejjed. Jekk tipi differenti ta’ akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) standard huma maħsuba biex jitwaħħlu fuq il-vettura, l-ispazju ħieles għandu jkun tali li l-kondizzjonijiet ikunu ssodisfatti wkoll għall-akbar daqs ta’ akkoppjar tal-klassi xierqa, kif hemm fl-anness 5, fil-paragrafu 3.
Figura 26
Spazju ħieles għal-lieva tal-id
Id-dimensjonijiet tal-ispazju ħieles huma wkoll applikabbli kif xieraq għal akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) b’lievi tal-id iħarsu ’l isfel jew ta’ disinn differenti.
L-ispazju ħieles għandu jinżamm fl-inqas angolu speċifikat għall-akkoppjar u għal meta dan jinħall kif hemm fil-paragrafu 1.3.4 ta’ dan l-anness.
1.3.7. L-ispazju ħieles għall-moviment ħieles tal-akkoppjar bil-ganċ (drawbar coupling)
L-akkoppjar bil-ganċ (drawbar coupling) imwaħħal mal-vettura għandu jkollu l-inqas vojt ta’ 10 mm minn kull parti oħra tal-vettura, meta wieħed jikkunsidra l-pożizzjonijiet ġeometriċi kollha possibbli mogħtija fl-anness 5, fil-paragrafu 3.
Jekk tipi differenti tal-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) standard huma maħsuba biex jitwaħħlu fuq tip ta’ vettura, l-ispazju ħieles għandu jkun tali li l-kondizzjonijiet ikunu sodisfatti wkoll għall-akbar akkoppjar possibbli tal-klassi xierq,a kif jingħad fl-anness 5, fil-paragrafu 3.
1.3.8. L-aċċettabilità tal-akkoppjar bil-ganċ (drawbar couplings) b’linja tal-għaqda (joint) speċjali għal rotazzjoni vertikali – ara l-anness 5, il-paragrafu 3.4.
L-akkoppjar, b’kavilja ċilindrika u li jiksbu rotazzjoni vertikali għal għajnet il-ganċ akkoppjata (coupled drawbar eye) permezz ta’ linja tal-għaqda (joint) speċjali, ikunu permessi biss meta l-bżonn tekniku jista’ jintwera. Dan jista’ jkun il-każ, per eżempju, fuq vetturi li fuq wara jintrefgħu ’l fuq biex jintrema dak li hemm ġo fihom (rear tippers) fejn ir-ras tal-akkoppjar (coupling head) għandha tkun impernjata, jew bl-akkoppjar ta’ trasportaturi tqal fejn għal raġunijiet ta’ saħħa hu meħtieġ l-użu ta’ kavilja ċilindrika.
1.4. It-twaħħil ta’ għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) u ganċijiet (drawbars) fuq trejlers.
1.4.1. Il-ganċijiet (drawbars) għal trejlers b’fus ċentrali għandu jkollhom strument ta’ sostenn li jkun jista’ jiġi aġġustat fl-għoli jekk il-massa li tinġarr f’għajnet il-ganċ (drawbar eye) fuq it-trejler tisboq 50 kg, meta t-trejler ikun mgħobbi b’mod uniformi sa l-akbar massa teknikament possibbli għalih.
1.4.2. Meta jitwaħħlu għajnejn il-ganċ (drawbar eyes) u ganċ (drawbar) ma’ trejlers b’fus ċentrali bl-akbar massa, C, ta’ aktar minn 3,5 tunnellati metriċi u iktar minn fus wieħed, it-trejlers għandhom ikunu mgħammra bi strument għal biex jitqassam il-piż fuq il-fus.
1.4.3. Il-ganċijiet (drawbars) impernjati m’għandhomx imissu mal-art; m’għandhomx jaqgħu aktar baxxi minn għoli ta’ 200 mm mill-art meta dawn ma jibqgħux f’pożizzjoni orizzontali. Ara wkoll l-anness 5, il-paragrafi 5.3 u 5.4.
1.5. It-twaħħil tal-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings), tal-pjanċi tal-immontar u l-kavilji fuq il-vetturi.
1.5.1. L-akkoppjar tal-istepni (fifth wheel couplings) tal-Klassi G50 m’għandux ikun immuntat direttament fuq il-qafas tal-vettura sakemm dan ma jkunx permess mill-manifattur tal-vettura; għandhom jitwaħħlu mal-qafas permezz ta’ pjanċa tal-immontar u għandhom jiġu segwiti l-istruzzjonijiet dwar l-installazzjoni, ipprovduti mill-manifattur tal-vettura u mill-manifattur tal-akkoppjar.
1.5.2. Is-semitrejlers għandhom ikunu mgħammra b’roti jew kwalunkwe apparat ieħor li jippermetti li l-akkoppjar jinħall u li s-semitrejler jiġi pparkjat. Jekk is-semitrejlers huma mgħammra sabiex il-konnessjoni tal-istrumenti tal-akkoppjar, is-sistemi tal-elettriku u tal-brejkijiet jistgħu jitħaddmu b’mod awtomatiku, it-trejler għandu jkollu roti li jidħlu ’l ġewwa minn mal-art li jaħdmu b’mod awtomatiku wara li s-semitrejler ikun ġie akkoppjat.
Dawn il-kondizzjonijiet meħtieġa m’għandhomx japplikaw fil-każ ta’ semitrejlers mfassla għal tħaddim speċjali fejn normalment huma sseparati f’ħanut tax-xogħol jew meta jgħabbu u jħottu f’żoni ta’ xogħol maħsuba speċifikatament għal hekk.
1.5.3. It-twaħħil tal-kavilja tal-istepni (fifth wheel coupling pin) mal-pjanċa tal-immontar fuq is-semitrejler għandu jkun skont l-istruzzjonijiet tal-manifattur tal-vettura jew tal-manifattur tal-kavilja tal-istepni (fifth wheel coupling pin).
1.5.4. Jekk semitrejler ikun mgħammar b’feles tat-tmexxija (steering wedge), dan għandu jissodisfa l-kondizzjonijiet meħtieġa kif deskritti fil-paragrafu 7.8 tal-anness 5
2. L-INDIKAZZJONI U L-KONTROLL MILL-BOGĦOD
2.1. Meta wieħed ikun qed jinstalla strumenti ta’ indikazzjoni u kontroll mill-bogħod, kwalunkwe kondizzjoni meħtieġa relevanti mogħtija fil-paragrafu 12 tal-anness 5, għandha tkun ikkunsidrata.
(1) Ara d-definizzjonijiet fir-Regolament Nru. 13 anness mal-Ftehim ta’ l-1958 dwar l-Adozzjoni ta’ Dispożizzjonijiet Tekniċi Uniformi għal vetturi bir-roti, Tagħmir u Partijiet li jistgħu Jitwaħħlu u/jew ikunu Użati fuq Vetturi u l-Kondizzjonijiet għall-Għarfien Reċiproku ta’ l-Approvazzjonijiet mogħtija fuq il-Bażi ta’ dawn il-Dispożizzjonijiet. Id-definizzjoni tinsab ukoll fl-anness 7 tar-Riżoluzzjoni Konsolidata dwar il- vetturi ta’ Kostruzzjoni (R. E. 3) (dokument TRANS/ WP. 29/ 78/ Rev. 1/ Amend. 2).
Appendiċi 1
Il-kondizzjonijiet għal meta ssir it-tagħbija għall-kejl tal-għoli tal-boċċa tal-akkoppjar (coupling ball)
1. |
L-għoli għandu jkun kif speċifikat fl-anness 7, fil-paragrafu 1.1.1. |
2. |
Fil-każ tal-vetturi tal-kategorija M1 il-massa tal-vettura fejn għandu jitkejjel l-għoli għandha tkun iddikjarata mill-manifattur tal-vettura u għandha tingħata fil-formola tal-Komunikazzjoni (fl-anness 2). Il-massa għandha tkun jew l-akbar waħda permissibbli, imqassma bejn il-fusijiet kif iddikjarat mill-manifattur tal-vettura, jew il-massa mogħtija meta titgħabba l-vettura skont il-paragrafu 2.1 ta’ dan l-appendiċi. |
2.1. |
L-akbar ammont għall-massa fl-ordni kif iddikjarat mill-manifattur tal-vettura tal-irmonk (ara l-paragrafu 6 tal-formola tal-Komunikazzjoni, fl-anness 2); flimkien ma’ |
2.1.1. |
żewġ mases, kull waħda ta’ 68 kg, ippożizzjonati fil-pożizzjoni ta’ barra ta’ fejn joqogħdu l-passiġġieri, bis-sits fl-aktar pożizzjoni lura u li tiġi aġġustata għal waqt sewqan u vjaġġar normali, u bil-mases li jkunu llokalizzati:
|
2.1.2. |
Barra minn hekk, għal kull massa ta’ 68 kg, massa addizzjonali ta’ 7 kg bħala konċessjoni għal bagalji personali għandha tkun imqassma b’mod indaqs fl-êrja fejn jitqiegħdu l-bagalji tal-vettura; |
3. |
Fil-każ tal-vetturi tal-kategorija N1 , il-massa tal-vettura fejn għandu jitkejjel l-għoli għandha tkun:
|
IV Atti adottati qabel l-1 ta' Diċembru 2009, skont it-Trattat tal-KE, it-Trattat tal-UE u t-Trattat Euratom
28.8.2010 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
L 227/62 |
DEĊIŻJONI TAL-KUMMISSJONI
tad-19 ta’ Novembru 2009
dwar Għajnuna mill-Istat C 38/A/04 (ex NN 58/04) u C 36/B/06 (ex NN 38/06) implimentata mill-Italja favur Alcoa Trasformazioni
(notifikata bid-dokument numru C(2009) 8112)
(Il-verżjoni Taljana biss hija awtentika)
(Test b’relevanza għaż-ŻEE)
(2010/460/KE)
IL-KUMMISSJONI TAL-KOMUNITAJIET EWROPEJ,
Wara li kkunsidrat it-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea, u b’mod partikolari l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 88(2) tiegħu,
Wara li kkunsidrat il-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea, b’mod partikolari l-Artikolu 62(1)(a) tiegħu,
Wara li talbet lill-partijiet interessati biex jissottomettu l-kummenti tagħhom skont id-dispożizzjonijiet ikkwotati hawn fuq (1), u wara li kkunsidrat il-kummenti tagħhom,
Billi:
1. IL-PROĊEDIMENT
1.1. Każ C 38/A/04
(1) |
Permezz ta’ ittra ddatata l-4 ta’ Diċembru 2003, inġiebu għall-attenzjoni tas-servizzi tal-Kummissjoni għadd ta’ artikoli ppubblikati fil-ġurnali Taljani dwar l-intenzjoni tal-gvern Taljan li japplika tariffi preferenzjali tal-elettriku lil xi impriżi f’Sardegna. |
(2) |
It-tariffi msemmija hawn fuq kienu introdotti skont l-Artikolu 1 tad-Decreto del Presidente del Consiglio dei Ministri (Digriet tal-Prim Ministru) tas-6 ta’ Frar 2004. Dan id-digriet kellu żewġ effetti ta’ min jinnuthom: a) introduċa tariffi tal-elettriku preferenzjali favur l-impriżi Portovesme Srl (2) ILA (3) u Euroallumina (4) u (b) tawwal iż-żmien tat-tariffa preferenzjali eżistenti favur Alcoa Trasformazioni (produttur ta’ aluminiju primarju, minn hawn ‘il quddiem: “Alcoa”). |
(3) |
Permezz tal-ittri tat-22 ta’ Jannar 2004 u tad-19 ta’ Marzu 2004 is-servizzi tal-Kummissjoni talbu għal iktar informazzjoni dwar dawn il-miżuri. L-awtoritajiet Taljani wieġbu permezz tal-ittri tas-6 ta’ Frar 2004 u tad-9 ta’ Ġunju 2004. Fl-ittra tal-20 ta’ Settembru 2004 l-awtoritajiet Taljani bagħtu iktar informazzjoni. |
(4) |
Permezz tal-ittra tas-16 ta’ Novembru 2004, il-Kummissjoni infurmat lill-Italja li kienet iddeċidiet li tibda proċediment skont l-Artikolu 88(2) tat-Trattat tal-KE rigward il-miżura tal-għajnuna. |
(5) |
Id-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tibda l-proċediment kienet ippubblikata f’il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea (5). Il-Kummissjoni stiednet lill-partijiet interessati biex jissottomettu l-kummenti tagħhom dwar il-miżuri. |
(6) |
L-Italja bagħtet il-kummenti tagħha fl-ittri ddatati l-4 ta’ Frar 2005 u l-11 ta’ Frar 2005. |
(7) |
Il-Kummissjoni barra minn hekk irċeviet kummenti minn partijiet interessati li, permezz tal-ittra tat-22 ta’ Marzu 2005 għaddiethom lill-Italja li ngħatat l-opportunita twieġeb għalihom. Il-kummenti tal-Italja waslu fl-ittra tal-20 ta’ Settembru 2005. |
(8) |
Permezz tal-ittra tat-23 ta’ Diċembru 2005, il-Kummissjoni talbet għal iktar informazzjoni, u din l-awtoritajiet Taljan pprovdewha fl-ittra tat-3 ta’ Marzu 2006. Intalbet iktar kjarifikazzjoni permezz tal-ittra tat-22 ta’ Awwissu 2006, li l-Italja wieġbet bl-ittra tat-28 ta’ Settembru 2006. |
(9) |
Fid-29 ta’ Ottubru 2008, il-każ inqasam f’parti A, li tirrigwarda l-miżura favur Alcoa u f’parti B li tikkonċerna lil Portovesme, ILA u Euroallumina. Din id-Deċiżjoni tikkonċerna lil Alcoa biss (parti A). |
1.2. Każ C 36/B/06
(10) |
Fl-ambitu ta’ każ relatat dwar għajnuna mill-Istat (6) il-Kummissjoni saret konxja minn tieni proroga ta’ skeda tariffarja preferenzjali tal-elettriku applikata lil Alcoa. Il-proroga ingħatat skont l-Artikolu 11(11) tad-Digriet Liġi (Decreto Legge) Nru 35 tal-14 ta’ Marzu 2005, adottat f’liġi Nru 80/2005 tal-14 ta’ Mejju 2005“Dispożizzjonijiet urġenti taħt il-Pjan ta’ Azzjoni għall-Iżvilupp Ekonomiku, Soċjali u Territorjali”. Il-benefiċjarji kienu Alcoa u tliet kumpaniji suċċessuri għall-kumpanija Terni (7). |
(11) |
Permezz tal-ittra tat-23 ta’ Diċembru 2005, il-Kummissjoni talbet għal iktar informazzjoni mill-awtoritajiet Taljani, li wieġbu bl-ittra tal-24 ta’ Frar 2006. L-Italja forniet informazzjoni addizzjonali permezz tal-ittri tat-2 ta’ Marzu 2006 u tas-27 ta’ April 2006. |
(12) |
Permezz tal-ittra tad-19 ta’ Lulju 2006, il-Kummissjoni infurmat lill-Italja li kienet iddeċidiet li tibda proċediment skont l-Artikolu 88(2) tat-Trattat KE rigward iż-żewġ skemi (każ C 36/06). |
(13) |
Id-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tibda l-proċediment kienet ippubblikata f’il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea (8). Il-Kummissjoni stiednet lill-partijiet interessati biex jissottomettu l-kummenti tagħhom dwar il-miżuri. |
(14) |
L-Italja bagħtet il-kummenti tagħha f’ittra ddatata l-25 ta’ Ottubru 2006. Tagħrif addizzjonali ġie pprovdut b’ittri tad-9 ta’ Novembru 2006 u tas-7 ta’ Diċembru 2006. |
(15) |
Il-Kummissjoni barra minn hekk irċeviet kummenti minn partijiet interessati u għaddiethom lill-Italja li ngħatat l-opportunita twieġeb għalihom. Il-kummenti tal-Italja waslu fl-ittra tat-22 ta’ Diċembru 2006. |
(16) |
Permezz ta’ ittra tal-20 ta’ Frar 2007, il-Kummissjoni talbet għal informazzjoni addizzjonali rigward l-iskema ta’ tariffi. L-awtoritajiet Taljani fornew din l-informazzjoni permezz tal-ittri tal-10 u 14 ta’ Mejju 2007 rispettivament. |
(17) |
Fir-18 ta’ Settembru il-każ inqasam f’parti A, rigward it-tliet kumpaniji Terni u f’parti B, rigward Alcoa. Fl-20 ta’ Novembru 2007 il-Kummissjoni adottat deċiżjoni finali negattiva bl-irkupru rigward il-kumpaniji Terni (9). |
(18) |
Sadanittant, permezz ta’ ittra tad-19 ta’ Jannar 2007, il-Kummissjoni bdiet tesplora l-possibbiltà ta’ miżuri tranżitorji eventwali għall-iskema ta’ tariffi ta’ Alcoa f’Sardegna, marbutin mal-introduzzjoni min-naħa tal-Italja ta’ programm virtwali ta’ rilaxx tal-kapaċità (Virtual Power Plant, minn hawn il-quddiem: “VPP”). L-Italja wieġbet permezz tal-ittri tas-16 ta’ April 2007 u tal-5 ta’ Novembru 2007. Fit-13 ta’ Marzu 2008 saret laqgħa bejn l-awtoritajiet Taljani u s-servizzi tal-Kummissjoni u l-Italja kienet mistiedna tieħu pożizzjoni sat-12 ta’ Mejju 2008. Wara li talbet għal estenzjoni tal-iskadenza ffissata biex tieħu din il-pożizzjoni permezz ta’ ittra tad-29 ta’ Mejju 2008, l-Italja forniet l-informazzjoni permezz tal-ittri tat-12 ta’ Ġunju 2008 u s-7 ta’ Lulju 2008. |
(19) |
L-Italja talbet għal laqgħa mal-Kummissjoni sabiex tippreżenta l-modalitajiet possibbli ta’ VPP. Il-laqgħa saret fid-9 ta’ Diċembru 2008. L-Italja forniet informazzjoni addizzjonali permezz tal-ittri tad-19 ta’ Diċembru 2008 u tad-19 ta’ Mejju 2009. |
(20) |
Saret laqgħa oħra fis-26 ta’ Mejju 2009. L-Italja forniet informazzjoni addizzjonali permezz tal-ittri tal-10 ta’ Lulju 2009 u tat-18 ta’ Awwissu 2009. |
2. DESKRIZZJONI DETTALJATA TAL-GĦAJNUNA
2.1. Il-fatti ewlenin tal-każ
(21) |
Il-produttur tal-aluminju Alcoa, mill-1996 ‘l hawn ibbenefika minn tariffa preferenzjali tal-elettriku għaż-żewġ funderiji tal-aluminju primarju f’Sardegna (Portovesme) u fil-Veneto (Fusina). It-tariffa kinet introdotta fil-bidu għal perjodu ta’ għaxar snin (li skadew fil-31 ta’ Diċembru 2005) fil-kuntest ta’ eżerċizzju ta’ privatizzazzjoni. Dik it-tariffa kienet ġiet awtorizzata mill-Kummissjoni skont ir-regoli dwar għajnuna mill-Istat f’Deċiżjoni li kienet tikkunsidra li ma kinetx tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat. Madanakollu, biż-żmien in-natura tat-tariffa ġiet modifikata u prorogata darbtejn mill-Italja, l-ewwel fl-2004 u imbagħad fl-2005. |
(22) |
It-tariffa kkontestata hija ssussidjata permezz ta’ ħlas f’kontanti min-naħa tal-Cassa Conguaglio (10), li hija istituzzjoni pubblika, li jnaqqas il-prezz stabbilit kontrattwalment bejn Alcoa u l-fornitur tal-elettriku ENEL. Il-riżorsi meħtieġa jinġabru permezz ta’ pagament parafiskali impost fuq il-konsumaturi tal-elettriku permezz tal-komponent A4 tal-kont tal-elettriku. |
2.2. Id-dispożizzjoinijiet leġiżlattivi kkontestati u l-kuntest regolatorju
(23) |
L-iskema ta’ tariffi preferenzjali li minnha tibbenefika Alcoa jipprovduha d-dispożizzjonijiet leġiżlattivi relattivi (2.2.1) u l-kuntest regolatorju ddettaljat stipulat mill-“AEEG”, Autorità per l‘Energia Elettrica e il Gas (l-Awtorità għall-Enerġija Elettrika u l-Gass) (2.2.2.1). Il-Cassa Conguaglio hija l-istituzzjoni li timplimenta l-iskema (2.2.2.2). Għaldaqstant, l-analiżi tal-Kummissjoni tal-iskema ta’ tariffi teħtieġ tikkunsidra kemm id-dispożizzjonijiet leġiżlattivi, kif ukoll il-kuntest regolatorju Taljan. |
2.2.1. Id-dispożizzjoinjiet leġiżlattivi
(24) |
Id-dispożizzjonijiet leġiżlattivi ta’ dan il-każ huma l-Artikolu 1 tad-Digriet tal-Prim Ministru tas-6 ta’ Frar 2004 (11) (minn hawn il-quddiem: “id-Digriet tal-2004”), kif implimentat mid-dispożizzjonijiet relevanti u mill-Artikolu 11(11) tad-Digriet Liġi Nru 35 tal-14 ta’ Marzu 2005, adottata f’liġi Nru 80/2005 “Dispożizzjonijiet urġenti taħt il-Pjan ta’ Azzjoni għall-Iżvilupp Ekonomiku, Soċjali u Territorjali” (minn hawn il-quddiem: ‘il-Liġi Nru 80/2005’) kif implimentata mid-dispożizzjonijiet regolatorji relatati (12). |
2.2.2. Il-kuntest regolatorju fl-Italja
2.2.2.1. L-Awtorità għall-Enerġija Elettrika u l-Gass
(25) |
Fl-1995 l-Italja waqqfet l-Awtorità għall-Enerġija Elettrika u l-Gass (13) (minn hawn il-quddiem: “AEEG”). L-AEEG tieħu ħsieb firxa wiesgħa ta’ attivitajiet regolatorji, kif ukoll għandha poteri wiesa’. B’mod partikolari, l-aġenzija tistabbilixxi u taġġorna t-tariffi tal-elettriku kif ukoll il-modalitajiet biex jinġabru r-riżorsi meħtieġa biex ikopru l-ħlasijiet ġenerali tas-sistema (14). Fit-twettiq tal-funzjonijiet tagħha l-AEEG tieħu kont tal-indikazzjonijiet tal-politika tal-gvern għal dak li jirrigwarda l-forniment tas-servizzi ta’ interess ġenerali fil-pajjiż (15). |
(26) |
Fl-ambitu tal-poteri mgħoddijin lilha, l-AEEG, tul is-snin adottat għadd kbir ta’ deċiżjonijiet li jistipulaw modalitajiet preċiżi għall-ġestjoni tal-iskemi ta’ tariffi preferenzjali fl-Italja. |
2.2.2.2. Cassa Conguaglio
(27) |
Il-ġestjoni tas-surcharges u ta’ kontribuzzjonijiet oħra fis-settur tal-enerġija elettrika hija fdata lil Cassa Conguaglio per il Settore Elettrico (minn hawn il-quddiem: Cassa Conguaglio) entità pubblika mwaqqfa permezz tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 98 tas-26 ta’ Jannar 1948. Il-Cassa Conguaglio taġixxi fuq struzzjonijiet mill-AEEG. B’mod partikolari, tieħu ħsieb il-flussi finanzjarji relatati mat-tariffi preferenzjali tal-enerġija elettrika (il-ġbir ta’ taxxi u l-ħlasijiet lill-benefiċjarji aħħarin). |
2.3. Il-kuntest li fih kienet introdotta t-tariffa preferenzjali u kif evolviet maż-żmien
(28) |
Biex wieħed jevalwa t-tariffa Alcoa li hi s-suġġett ta’ din id-Deċiżjoni huwa meħtieġ li jiġi rikostruwit il-kuntest li fih ġiet introdotta u kif evolviet biż-żmien. |
2.3.1. L-introduzzjoni tat-tariffa: Id-deċiżjoni Alumix tal-1996
(29) |
Fid-bidu tas-snin disgħin, bħala parti mil-likwidazzjoni tal-konglomerat Statali EFIM (16), il-produttur Taljan tal-aluminju Alumix ġie ristrutturat, privatizzat u mibjugħ lil Alcoa. Alumix kienet topera żewġ funderiji tal-aluminju primarju wieħed f’Portovesme (Sardegna) u ieħor f’Fusina (il-Veneto). |
(30) |
L-akkwist ta’ Alumix minn Alcoa sar bil-kundizzjoni li ENEL, il-fornitur statali tal-elettriku, jipprovdi tariffa preferenzjali għall-forniment tal-enerġija elettrika liż-żewġ funderiji. |
(31) |
It-tariffa preferenzjali favur Alcoa ġiet stabbilita mid-Digriet Ministerjali tad-19 ta’ Diċembru 1995 (minn hawn il-quddiem: “id-digriet tal-1995”). Dan id-digriet stipula li Alcoa kellha tibbenifika minn tariffa preferenzjali skont id-Deċiżjoni CIP 13/1992 sal-aħħar tal-2005 (17). Wara dik id-data, it-trattament ta’ Alcoa kellu jinġieb fuq l-istess livell ta’ klijenti tal-elettriku oħrajn. |
(32) |
It-tariffa preferenzjali kienet ivvalutata skont ir-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat fil-kuntest tal-każ C38/92. Fid-Deċiżjoni tal-4 ta’ Diċembru 1996 (18) (minn hawn ‘il quddiem: “id-deċiżjoni Alumix”), il-Kummissjoni kienet ikkonkludiet li dan ma kienx jikkonsisti f’għajnuna mill-Istat abbażi tal-kunsiderazzjonijiet mogħtija fil-qosor hawn taħt. |
(33) |
Fil-kwadru tal-arranġament li qed jiġi kkunsidrat, l-Istat iffissa t-tariffa applikata lil Alcoa, u ENEL, l-uniku fornitur tal-enerġija elettrika dak iż-żmien fl-Italja, fornixxa lil Alcoa l-enerġija elettrika bit-tariffa stabbilita. Il-prezzijiet għaż-żewġ funderiji kienu ġew iffissati għal għaxar snin. Għal Sardegna, kienet ġiet iffissata tariffa ta’ ITL 36,3/kWh fl-1996 u kellha tiżdied bil-mod sa ma tilħaq ITL 39,6/kWh fl-2005. Għall-Veneto it-tariffa kellha tilħaq ITL 39,90/kWh fl-2005. Maqlubin f’Euro, dawn il-prezzijiet ivarjaw bejn EUR 18 u EUR 20/MWh. |
(34) |
F’dak iż-żmien ENEL kienet entità monopolistika (19) statali li tiddistribwixxi l-enerġija elettrika. Għaldaqstant il-Kummissjoni eżaminat jekk ENEL kinetx qed taġixxi bħala operatur tas-suq razzjonali fl-applikazzjoni tal-prezz stabbilit għal Alcoa. |
(35) |
Il-Kummissjoni studjat is-sitwazzjoni tal-forniment tal-enerġija elettrika fiż-żewġ reġjuni kkonċernati tul perjodu ta’ għaxar snin koperti bl-applikazzjoni tat-tariffa preferenzjali. Innutat li f’Sardegna u fil-Veneto is-suq tal-enerġija elettrika kien ikkaratterizzat minn kapaċità żejda ta’ ġenerazzjoni ta’ elettriku li x’aktarx ma kinetx se tisparixxi fl-għaxar snin ta’ wara. Innutat ukoll li kien impossibbli għall-produtturi li jesportaw l-enerġija elettrika minn dawn ir-reġjuni minħabba li ma kienx hemm biżżejjed interkonnettività mal-Italja kontinentali fil-każ ta’ Sardegna u minħabba nuqqas ta’ domanda mir-reġjuni ġirien fil-każ tal-Veneto (20). |
(36) |
F’din is-sitwazzjoni, il-Kummissjoni kienet tal-opinjoni li klijent industrijali kbir bħal Alcoa kellu saħħa qawwija biex jinnegozja fil-konfront ta’ ENEL minħabba li l-għeluq taż-żewġ funderiji, li kienu fost l-aħjar klijenti ta’ ENEL fl-Italja, kien jikkaġuna kapaċità żejda ikbar u kien jibgħat l-istruttura tal-prezzijiet ta’ ENEL kienet tmur għall-agħar. Għaldaqstant, kien fl-interess ekonomiku ta’ ENEL li tforni l-enerġija elettrika bi prezz partikolarment baxx lill-funderiji ta’ Portovesme u Fusina. |
(37) |
Il-Kummissjoni kienet tal-opinjoni li fornitur razzjonali tal-enerġija elettrika kien ikun lest ibiegħ bi prezz li jkopri l-ispejjeż marġinali medji tal-produzzjoni, ikkalkulati abbażi tat-taħlita effettiva tal-fuwil utilizzat mill-impjanti tal-enerġija fir-reġjun ikkonċernat, kif ukoll kontribuzzjoni żgħira għall-ispejjeż fissi. Irriżulta li l-prezz stabbilit għal Alcoa kien jikkonforma ma’ dawn il-kriterji.Għal dak li għandu x’jaqsam maż-żiediet annwali modesti tal-prezz ta’ Alcoa previsti għall-għaxar snin ta’ wara, il-Kummissjoni kienet ikkunsidrathom ġustifikati skont il-previżjoni li l-prezz marġinali tal-produzzjoni ta’ ENEL kellu jonqos tul is-snin grazzi għal titjib fit-taħlita tal-fjuwil u fit-teknoloġiji tal-produzzjoni. |
(38) |
Il-Kummissjoni għalhekk ikkonkludiet li meta kkonċediet it-tariffa ENEL kienet qed iġġib ruħha ta’ operatur tas-suq razzjonali u għalhekk iddikjarat li l-miżura ma kinetx tikkostitwixxi għajnuina mill-Istat fis-sens tal-Artikolu 87 (1) tat-Trattat tal-KE. |
2.4. Trasformazzjoni tat-tariffa ta’ Alcoa fi “ħlas tas-sistema ġenerali” u tibdil importanti fil-mekkaniżmu finanzjarju
(39) |
Fis-snin immedjatament wara d-deċiżjoni Alumix, is-sistema Taljana tal-elettriku ġiet ristrutturata fid-dawl tal-liberalizzazzjoni gradwali tas-suq tal-enerġija elettrika tal-UE (21). |
(40) |
Fl-1997 it-tariffa elettrika standard (22) ġie ristrutturata u maqsuma f’komponenti tariffarji (23). It-tariffa ta’ Alcoa għaddiet mill-ewwel bidla. Il-prezz Alumix, li qabel ir-riforma kien ċifra globali, ġie sseparat f’diversi komponenti tariffarji sabiex ikun jista’ jiġi adattat għall-istruttura tariffarja ġdida. Il-komponenti tariffarji applikabbli għal Alcoa tnaqqsu b’mod li l-prezz aħħari kien jikkorrispondi eżattament ma’ dak tad-deċiżjoni Alumix. F’dak l-istadju, ENEL, bħala l-uniku fornitur ta’ enerġija elettrika fl-Italja, kien għadu jikkonċedi t-tariffa direttament: kien japplika l-prezz Alumix għal Alcoa mingħajr ma jirċievi ebda kumpens għall-fornimenti lill-impriża. |
(41) |
Fl-1999, meta l-Italja ttrasponiet l-ewwel Direttiva ta’ liberalizzazzjoni tal-UE (24), spiċċa l-monopolju ta’ ENEL bħala fornitur tal-enerġija elettrika fl-Italja u inqasmet f’diversit entitajiet. |
(42) |
Fis-sena 2000 l-Itlja ddeċidiet li tinkludi t-tariffa Alumix fost ‘il-ħlasijiet ġenerali tas-sistema tal-elettriku’ (25). Dan l-istatus ġdid wassal għall-ewwel bida sinifikattiva tal-mekkaniżmu finanzjarju tat-tariffa Alumix. Filwaqt li fil-passat ENEL kienet tbiegħ l-enerġija elettrika direttament lil Alcoa, abbażi tal-mekkaniżmu l-ġdid (26) irċeviet il-prezz ordinarju sħiħ applikat lill-klijenti industrijali kbar, u konsumaturi oħra tal-enerġija elettrika fornew il-fondi meħtieġa biex jiggarantixxu li Alcoa tkompli tħallas il-prezz Alumix.Fil-prattika, lil Alcoa nominalment ġie applikat il-preżż sħiħ, iżda l-impriża ibbenefikat minn skont dirett fuq il-kont. ENEL iffinanzjat dan l-iskont grazzi għal introjtu minn ħlas parafiskali ġdida fuq komponent A4 tat-tariffa elettrika u mħallas mill-utenti kollha (27). Fl-2002 Alcoa ikkonkludiet kuntratt bilaterali mal-ENEL għal prezz nominali li kien jikkorrispondi bejn wieħed u ieħor għat-tariffa standard applikata minn ENEL għall-forniment tal-elettriku b’vultaġġ għoli. |
(43) |
Bidla oħra sinifikanti seħħet fl-2004 bl-adozzjoni minn naħa ta’ AEEG tar-riżoluzzjoni Nru. 148/04, li fdat il-ġestjoni amministrattiva kollha tat-tariffa lill-Cassa Conguaglio. Abbażi ta’ din is-sistema, ENEL ma baqgħetx iżżomm il-dħul mill-komponent A4, iżda kienet tgħaddih kollu kemm hu lill-Cassa Conguaglio li kienet tagħmel il-kalkoli u tirrimborsa lil Alcoa. Fil-prattika, permezz ta’ dan il-mekkaniżmu Alcoa kienet qed tħallas il-prezz maqbul kontrattwalment ma’ ENEL u kienet tirċievi ex post mill-Cassa Conguaglio kontribut ta’ kumpens li kien jippermettilha tibqa’ tħallas il-prezz Alumix. Għal Alcoa dan il-mekkaniżmu amministrattiv ġdid daħal fis-seħħ f’Settembru 2004 u għadu japplika sal-lum (28). |
2.5. L-ewwel proroga kkontestata dwar it-tariffa Alcoa
(44) |
Bid-Digriet tal-2004, il-gvern Taljan estenda sat-30 ta’ Ġunju 2007 it-tariffa preferenzjali għall-enerġija elettrika stabbilita mid-Digriet tad-19 ta’ Diċembru 1995 għall-“forniment tal-enerġija elettrika għall-produzzjoni tal-aluminju, ċ-ċomb, fidda u ż-żingu limitati għal impjanti li diġà jeżistu fiż-żmien tad-dħul fis-seħħ ta’ dan id-Digriet u li jinsabu f’territorju insulari u li huma kkaratteizzat minn nuqqas jew insuffiċenza ta’ mezzi ta’ kollegament mal-grid nazzjonali tal-elettriku u l-gass” (29). |
(45) |
Fil-prattika id-Digriet tal-2004 kien immirat (a) biex jipproroga t-tariffa eżistenti applikabbli għal Alcoa sa Ġunju 2007 u (b) biex jestendi l-istess trattament għal impriżi oħra sitwati f’Sardegna: Portovesme, ILA u Euroallumina. |
(46) |
Il-proroga tat-tariffa Alcoa stabbilita mid-Digriet tal-2004 ġiet implimentata, fil-livell regolatorju, permezz tad-Deċiżjoni AEEG Nru 148/04, li anke introduċiet il-bidliet fil-mekkaniżmu finanzjarju deskritti hawn fuq fil-premessa (43). |
(47) |
Din l-ewwel proroga hija s-suġġett tal-proċediment ta’ investigazzjoni formali mibdija rigward id-Digriet tal-2004 fl-ambitu tal-każ C38/04 (30). Skont l-Italja (31), id-Digriet 2004 ma ġiex implimentat fir-rigward ta’ Alcoa, li kompliet tibbenefika mit-tariffa skont il-bażi legali oriġinali, jiġifieri d-Digriet tal-1995. |
2.6. It-tieni proroga kkontestata dwar it-tariffa Alcoa
(48) |
Permezz tal-Artikolu 11(11), tal-Liġi Nru 80/2005 l-awtoritajiet Taljani estendew sal-2010 it-tariffa preferenzjali favur Alcoa fil-kundizzjoinjiet tariffarji li kienu fis-seħħa fil-31 ta’ Diċembru 2004 (32). Għall-finijiet tal-Liġi Nru 80/2005, il-proroga tat-tariffa kellha tidħol fis-seħħ mill-1 ta’ Jannar 2005. Madanakollu, id-data sussegwentement inbidlet għall-1 ta’ Jannar 2006 permezz tad-Deċiżjoni AEEG Nru 286/05 fuq struzzjonijiet tal-awtoritajiet nazzjonali. |
(49) |
Sabiex jiġi determinat il-prezz li Alcoa kellha tħallas wara l-2005, il-Liġi Nru 80/2005 introduċiet indiċi bħala mekkaniżmu li bih, mill-1 ta’ Jannar 2006, il-prezz preferenzjali (jiġifieri l-prezz stabbilit bid-Deċiżjoni Alumix għas-sena 2005) kellu jiżdied b’4 % fis-sena, jew, jekk dan il-valur jirriżulta iktar għoli, biż-żieda perċentwali medja tal-prezzijiet irreġistrati fil-Boroż tal-enerġija elettrika f’Amsterdam u fi Frankfurt (33). |
(50) |
Madanakollu, wara li saru konsultazzjonijiet mal-benefiċjarji, l-AEEG tat interpretazzjoni differenti mill-mekkaniżmu ta’ aġġornament. Id-deċiżjoni AEEG Nru 217/05 stipulat fil-fatt li ż-żieda annwali tat-tariffa kellha ssegwi l-prezzijiet medji bl-ingrossa, iżda mingħajr ma taqbeż l-4 %.Dan il-mekkaniżmu ta’ aġġornament fil-fatt irriżulta f’żidiet annwali iktar baxxi tat-tariffa preferenzjali meta mqabbla ma’ dak li kien oriġinarjament previst mill-liġi. |
(51) |
It-tieni proroga hija s-suġġett tal-proċediment ta’ investigazzjoni formali li nbdiet fil-kwadru tal-Każ C36/06. Meta l-Kummissjoni fetħet il-proċediment ta’ investigazzjoni formali rigward l-Artikolu 11(12) tal-Liġi 80/2005, l-AEEG, bid-Deċiżjoni Nru 190/06, għamlet pagamenti skont il-Liġi 80/2005 bil-kundizzjoni li Alcoa tipprovdi garanzija bankarja jew garanzija minn parent company biex tkopri r-riskju tal-irkupru tal-għajnuna. |
(52) |
Il-pagamenti li għamlet il-Cassa Conguaglio lil Alcoa bejn Jannar 2006 u Jannar 2009 huma indikati fit-tabella hawn taħt. Iċ-ċifri għas-sena 2009 mhumiex kompleti, minħabba li jirriflettu biss pagamenti mħallsa f’Jannar 2009, filwaqt li Alcoa rċeviet ukoll ħlasijiet matul ix-xhur ta’ wara.
|
3. DEĊIŻJONI BIEX JINBEDA PROĊEDIMENT TAĦT L-ARTIKOLU 88(2), TAT-TRATTAT TAL-KE
(53) |
Id-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tiftaħ proċediment ta’ investigazzjoni formali kienet ibbażata fuq dawn ir-raġunijiet: |
3.1. Każ C 38/A/04
(54) |
Il-Kummissjoni kklassifikat it-tariffi li ġew introdotti mid-Digriet tal-2004 bħala għajnuna operazzjonali u evalwat jekk din l-għajnuna setgħetx tiġi awtorizzata fuq il-bażi tal-linji gwida għal għajnuna reġjonali mill-Istat (34), minħabba li fl-2004 Sardegna kien reġjun assistit skont l-Artikolu 87(3)(a) tat-Trattat tal-KE. Il-Kummissjoni esprimiet dubji dwar il-possibbiltà ta’ awtorizzazzjoni tal-għajnuna fuq dik il-bażi minħabba li tali għajnuna ad hoc mogħtija lil numru limitat ta’ impriżi, ma kienx jidher li jippromwovi l-iżvilupp reġjonali. |
(55) |
Rigward il-każ speċifiku ta’ Alcoa, il-Kummissjoni enfasizzat li t-tariffa l-ġdida kienet tidher differenti mit-tariffa Alumix minħabba li din tal-aħħar kienet ingħatat mill-ENEL, il-fornitur Taljan bil-monopolju tal-enerġija elettrika, filwaqt li t-tariffa l-ġdida kienet tinvolvi l-intervent selettiv tal-Istat biex jikkumpensa għad-differenza bejn il-prezz tas-suq maqbul mal-produttur tal-elettriku u l-prezz preferenzjali ffissat fl-1996. |
(56) |
Barra minn hekk il-Kummissjoni esprimiet id-dubju li l-miżura setgħet ikollha l-effett li naqqas il-livell tat-tassazzjoni applikabbli għall-imrpiżi. Tali tnaqqis kien jeħtieġ bażi ġuridika fid-Direttiva tal-Kunsill 2003/96/KE tas-27 ta’ Ottubru 2003 li tirriforma l-istruttura Komunitarja dwar tassazzjoni fuq prodotti ta’ enerġija u elettriku (35). |
3.2. Każ C 36/B/06
(57) |
Id-Deċiżjoni tal-2006 li jinbeda proċediment ta’ investigazzjoni formali kienet tiffoka speċifikament fuq it-tariffa Alcoa (36). Il-Kummissjoni nnutat li l-kwadru regolamentarju u l-kundizzjonijiet tas-suq f’dak iż-żmien tad-deċiżjoni Alumix kienu ferm differenti minn dawk li kienu prevalenti fiż-żmien kopert mid-Deċiżjoni tal-Ftuħ. B’mod partikolari, is-suq tal-elettriċità ġie liberalizzat u l-ġestjoni tal-iskema tħalliet f’idejn il-Cassa Conguaglio. Għaldaqstant il-Kummissjoni dehrilha li kien meħtieġ eżami mill-ġdid tal-għajnuna mill-Istat fit-tariffa Alcoa. |
(58) |
Il-Kummissjoni kienet tal-opinjoni li t-tariffa kienet tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat għar-raġuni li (a) it-tnaqqis tat-tariffa tal-elettriku kienet tikkostitwixxi vantaġġ ekonomiku; (b) id-deċiżjoni li tingaħata t-tariffa kienet ittieħdet mill-awtoritajiet Taljani u kienet ġiet iffinanzjata permezz ta’ trasferiment ta’ riżorsi tal-Istat fil-forma ta’ taxxa parafiskali; (c) il-miżura kienet thedded li taltera l-kompetizzjoni u (d) kienet timpatta l-kummerċ interkomunitarju minħabba li l-aluminju huwa kkummerċjat fis-swieq dinjin. Il-Kummissjoni kkunsidrat il-miżura bħala għajnuna operazzjonali. |
(59) |
Il-Kummissjoni barra minn hekk iddikjarat li l-konklużjoni ta’ qabel, li t-tariffa Alumix ma kinetx tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat, ma kinetx trendi l-miżura l-ġdida bħala għajnuna eżistenti. L-approvazzjoni tal-Kummissjoni tal-Alumix, ibbażata fuq il-valutazzjoni ekonomika taċ-ċirkustanzi f’dak il-mument, kienet limitata fil-ħin u ma setgħetx tkopri l-proroga tat-tariffa skont il-Liġi Nru 80/2005. |
(60) |
Għal dak li jirrigwarda l-kompatibbiltà, il-Kummissjoni evalwat jekk it-tariffa preferenzjali setgħetx tiġi awtorizzata abbażi tal-linji gwida dwar għajnuna reġjonali mill-Istat. |
(61) |
Rigward l-impjant tal-Veneto, il-Kummissjoni nnutat li ma kienx f’reġjun eliġibbli għal għajnuniet skont l-Artikolu 87(3)(a) tat-Trattat tal-KE, u għaldaqstant ma kienx eliġibbli għal għajnuniet b’intenzjoni ta’ għajnuna reġjonali. |
(62) |
Sardegna kienet reġjun megħjjun skont l-Artikolu 87(3)(a) sal-aħħar tal-2006. Madanakollu, il-Kummissjoni esprimiet dubji dwar il-possibbiltà li tawtorizza l-miżura abbażi tal-linji gwida dwar Għajnuna Reġjonali mill-Istat applikabbli f’dak iż-żmien (37). |
(63) |
Minkejja l-insistenza tal-Italja fuq il-fatt li l-prezzijiet għoljin tal-elettriku f’Sardegna kienu ta’ ostakolu għall-iżvilupp tal-gżira, il-Kummissjoni sabet li l-Italja ma ppruvatx l-eżistenza ta’ prezzijiet għoljin b’mod sinifikanti f’Sardegna, in ġenerali jew partikolarment għall-impriżi li jikkunsmaw ħafna elettriku (l-Italja ma fornietx informazzjoni fuq il-kuntratti bilaterali li saru bejn l-impriżi li jikkunsmaw ħafna elettriku u l-fornituri tagħhom, bl-ispjega li din l-inforamzzjoni ma kinetx ta’ dominju pubbliku). Barra minn hekk, l-Italja ma spjegatx għal liema raġuni prezzijiet għoljin jikkostitwixxu żvantaġġ reġjonali lanqas b’liema mod it-tariffa kienet tikkontribwixxi għall-iżvilupp reġjonali. Il-Kummissjoni fakkret li fil-Kawża C34/02 (38) ma kinetx aċċettat li n-nuqqas ta’ konċessjonijiet rigward l-elettriku f’Sardegna seta’ jiġi kkunsidrat ostakolu għall-iżvilupp tal-PMI fir-reġjun (u ħadet deċiżjoni negattiva). Għaldaqstant il-Kummissjoni esprimiet dubji dwar il-ħtieġa tal-għajnuna. |
(64) |
Barra minn hekk il-Kummissjoni esprimiet dubji li tali għajnuna ad hoc proporzjonali mal-iżvantaġġi reġjonali, anke jekk wieħed jikkunsidra l-metodu użat biex jiġi kkalkulat il-prezz preferenzjali, li ma kellu xejn x’jaqsam mal-prezzijiet imħaddma fil-kumplament tal-Italja. |
(65) |
Il-Kummissjoni nnutat li l-għajnuna ma kinetx qed tonqos f’termini reali peress li kien hemm il-limitu ta’ 4 % impost fuq iż-żjieda tat-tariffa. |
(66) |
Rigward il-perjodu kopert mill-linji gwida dwar Għajnuna Reġjonali mill-Istat 2007-2013 (39), il-Kummissjoni nnutat li Sardegna ma kinetx se tibqa’ tikkwalifika għal għajnuniet reġjonali abbażi tal-Artikolu 87(3)(a), tat-Trattat tal-KE, u b’mod partikolari għal għajnuniet operazzjonali. Ikkunsidrat li filwaqt li seta’ jiġi awtorizzat perjodi transitorju ta’ sentejn, abbażi tal-linji gwida reġjonali, sabiex issir l-eliminazzjoni gradwali tal-iskemi ta’ għajnuna operazzjonali fis-seħħ, ma kienx jidher xieraq li jitħallew jiġu introdotti għajnuniet ġodda operazzjonali għal ftit xhur kif ukoll fid-dawl tal-fatt tad-dubji li tqajmu u tan-natura tal-għajnuna ti tikkawża distorsjoni. |
(67) |
Bħala konklużjoni, il-Kummissjoni esprimiet dubji għal dak li għandu x’jaqsam mal-possibbiltà li tawtorizza tariffa preferenzjali għal Alcoa kemm bħala għajnuna reġjonali jew abbażi ta’ xi raġuni oħra, li f’kull każ l-Italja ma rnexxilhiex tidentifika. |
3.3. L-appell ta’ alcoa kontra d-deċiżjoni tal-2006 li jinbdew proċedimenti
(68) |
Id-deċiżjoni tal-2006 dwar il-bidu ġiet sfidata minn Alcoa quddiem il-Qorti tal-Ewwel Istanza. Fil-25 ta’ Marzu 2009 il-Qorti tat sentenza (minn hawn ‘il quddiem “is-sentenza tal-Qorti”) li kkonfermat id-deċiżjoni dwar il-ftuħ u ċaħdet l-argumenti ta’ Alcoa fl-intier tagħhom (40). |
4. KUMMENTI MINN PARTIJIET TERZI
(69) |
L-istedina tal-Kummissjoni sabiex jiġu ppreżentati kummenti dwar iż-żewġ deċiżjonijiet li jinfetaħ il-proċediment ta’ investigazzjoni formali qanqlet reazzjonijiet min-naħa ta’ Alcoa u minn partijiet terzi. Hawnhekk huwa inkluż biss is-sommarju tal-kummenti li jappartjenu lil Alcoa. |
4.1. Kummenti minn alcoa
4.1.1. Każ C 38/A/04
(70) |
Skont Alcoa, it-tariffa hija intiża biex tindirizza falliment tas-suq, u b’mod partikolari l-inkapaċità tas-suq tal-enerġija elettrika li ġie liberalizzat dan l-aħħar li jforni prezzijiet kompetittivi minħabba l-qawwa tas-suq tal-operaturi tradizzjonali. Dan il-falliment tas-suq għandu jkun partikolarment evidenti f’Sardegna. F’dawn iċ-ċirkostanzi, kienu jkunu meħtieġa inizjattivi ta’ azzjoni regolatorja, anke taħt forma ta’ skemi tariffarji, biex jakkumpanjaw it-transizzjoni mill-monopolju għal kompetizzjoni sħiħa. |
(71) |
L-analiżi ġuridika ta’ Alcoa tinsisti fuq il-fatt li t-tariffa ma tikkostitwix għajnuna fit-tifsira tal-Artikolu 87(1) tat-Trattat KE, minħabba li ċ-ċirkostanzi li ġġustifikaw id-deċiżjoni tal-1996 li ma jkunx hemm għajnuna fil-każ ta’ Alumix kienu jkunu xorta waħda validi. B’mod partikolari, it-tariffa ma kinetx tagħti vantaġġ, il-metodu ta’ finanzjament tagħha ma kinetx tinvolvi trasferiment ta’ riżorsi tal-Istat u, meta wieħed jikkunsidra il-karatteristiċi tal-kummerċ tal-aluminju primarju, it-tariffa ma kinetx tinċidi fuq il-kummerċ intrakomunitarju, u lanqas toħloq distorsjoni tal-kompetizzjoni. |
(72) |
Barra minn hekk Alcoa ssostni li anke jekk il-miżura kienet ikklassifikata bħala għajnuna mill-Istat, it-tariffa ta’ Sardegna kienet tkun kompatibbli mar-regoli ta’ għajnuna reġjonali mill-Istat. |
4.1.2. Każ C 36/B/06
(73) |
Alcoa tissottometti li t-tariffa toffri rimedju għall-falliment tas-suq, li ma tikkostitwix għajnuna mill-Istat, li f’kull każ kienet tikkostitwixxi għajnuna diġà eżistenti u mhux għajnuna ġdida u li l-prinċipju ta’ aspettativi leġittimi kien jipprekludi l-irkupru. |
(74) |
Alcoa tipprovdi ħafna informazzjoni dwar il-produzzjoni u l-kummerċ tal-aluminju. Il-produzzjoni tal-aluminju primarju (smelting) huwa l-iktar proċess li jikkonsma enerġija mill-proċessi kollha (b’konsum ta’ 15-il KWh għal kull kilo ta’ aluminju). Fil-livell dinji, il-produzzjoni ta’ aluminju primarju fl-2006 kienet ta’ madwar 33,7 miljun tunnellata, li minnhom 4,5 miljuni biss kienu prodotti fiż-ŻEE. L-UE 25 u ż-ŻEE huma importaturi netti sinifikanti tal-aluminju primarju. Fl-2006 l-UE 25 importat 4,7 miljun tunnellata u huwa previst li l-importazzjonijiet se jilħqu l-5,5 miljun tunnellata fl-2010. Fl-2006 l-industrija tal-aluminju fl-UE 25 kienet timpjega 106 000 persuna direttament (41) u madward 300 000 persuna indirettament. Fiż-żmien meta Alcoa ppreżentat il-kummenti tagħha, fl-UE 25 kienu joperaw 22 funderija tal-aluminju primarju (31 fiż-ŻEE), u kollha f’kapaċità sħiħa. |
(75) |
L-aluminju primarju huwa prodott bażiku u l-prezz ta’ referenza tiegħu huwa stabbilit fil-Metal Exchange ta’ Londra. Iż-żewġ funderiji Taljani ta’ Fusina u Portovesme jipproduċu madwar 200 000 tunnellata. Skont Alcoa, din il-produzzjoni limitata mhix kapaċi jkollha effett fuq il-prezzijiet tal-aluminju primarju. |
4.1.2.1. Ftehimiet dwar il-forniment tal-enerġija elettrika huma indispensabbli
(76) |
L-enerġija elettrika hija l-ispiża prinċipali għall-produzzjoni tal-aluminju primarju. Skont Alcoa il-funderiji jistgħu jiffunzjonaw biss jekk ikunu ġew konklużi ftehimiet fit-tul mal-produtturi tal-enerġija elettrika. Ftehimiet fit-tul li huma cost-based għad jistgħu isiru ma bejjiegħa li huma disposti jagħmlu dan, kif juri l-ftehim stipulat minn Alcoa fl-Islanda (42). Madanakollu, skont Alcoa fin-nuqqas ta’ ftehimiet kuntrattwali li huma cost-based il-funderiji kellhom jagħlqu. Mill-2003 ‘l hawn, fl-UE 25 għalqu tliet funderiji għal din ir-raġuni u ġew imħabbra pjani oħra ta’ għeluq. Alcoa tikkonkludi li mingħajr il-proroga tat-tariffa, kienet tkun sfurzata tagħlaq fil-pront iż-żewġ impjanti Taljani f’Fusina (Veneto) u Portovesme (Sardegna). |
(77) |
Alcoa tenfasizza li l-gvernijiet ta’ diversi Stati Membri qed jinkoraġġixxu li jiġu konklużi kuntratti ta’ fornitura fit-tul li huma cost-based bejn il-konsumaturi industrijali u l-produtturi tal-enerġija elettrika, fid-dawl tal-fatt li s-swieq tal-elettriku mhux qed jiffunzjonaw kif suppost. Dawn is-soluzzjonijiet huma kkunsidrati meħtieġa bħala miżuri temporanji biex jiggarantixxu prezzijiet ekwi u biex jiġi evitat l-għeluq fl-industrija. Alcoa tipprovdi deskrizzjoni qasira tal-miżuri adottati minn: il-Finlandja (konsorzji li jinvestu f’reattur nukleari ġdid, b’off-take rights bi prezz marbut mal-ispejjeż tal-produzzjoni), il-Ġermanja (skont ta’ 35-50 % fuq l-ispejjeż ta’ trażmissjoni, kif ukoll tnaqqis fil-ħlas relatat mal-enerġija rinnovabbli għall-utenti industrijali kbar), Spanja (tariffa regolati), Franza (konsorzji tal-utenti l-kbar li qed jinvestu f’impjanti nukleari ġodda, tariffi “ta’ ritorn” regolati), l-Isvezja (konsorzji għal investimenti f’impjanti ġodda), il-Belġju (konsorzju għall-akkwisti). |
(78) |
Alcoa tenfasizza li l-istess Kummissjoni tirrikonoxxi, fl-inkjesta dwar is-settur tal-enerġija (43) li s-swieq tal-elettriku fl-Ewropa ma jiffunzjonawx kif suppost. Alcoa wkoll telenka sensiela ta’ inizjattivi adottati jew imħabbra mill-Kummissjoni fis-settur tal-enerġija, bħall-ħidma tal-High Level Group dwar l-Enerġija, il-kompetittività u l-Ambjent (44). |
4.1.2.2. It-tariffa ma tikkostitwix għajnuna mill-Istat
(79) |
Alcoa tinsisti li t-tariffa mhix għajnuna mill-Istat minħabba li: (a) ma hu verifikat ebda tibdil sinifikanti fiċ-ċirkustanzi li wasslu lill-Kummissjoni biex tikkonkludi li t-tariffa Alumix ma kinetx tagħti vantaġġ; b’mod partikolari il-prezz imħallas minn Alcoa jkompli jkun koerenti mal-parametri indikati mill-Kummissjoni fid-deċiżjoni Alumix; (b) il-miżura ma toħloqx distorsjoni fil-kompetizzjoni u għandha effetti fuq il-kummerċ intrakomunitarju; u (c) skont il-każistika tal-qrati Komunitarji, il-miżura ma tinvolvix it-trasferiment ta’ riżorsi Statali. |
4.1.2.3. Ebda vantaġġ
(80) |
Alcoa tgħid li fl-evalwazzjoni tal-preżenza ta’ vantaġġ, huwa importanti ħafna li jiġi stabbilit jekk il-prezz imħallas lil Alcoa kienx inqas għal dak normali tas-suq. Alcoa tinsisti li l-prezz speċjali huwa ekwilvalenti għal dak li l-impriża kieku kellha tħallas f’kundizzjonijiet normali tas-suq, jew inkella f’suq totalment kompetittiv. Fil-każ Alumix, il-Kummissjoni kienet waslet għall-konklużjoni li, f’suq totalment kompetittiv, fornitur tal-enerġija elettrika privat kien ibigħ l-enerġija lill-aħjar klijenti tiegħu għall-ispiża marġinali miżjuda b’kontribuzzjoni żgħira għall-ispejjeż fissi u li l-Istat seta’ jiffissa tariffi bbażati fuq l-istess kriterji. Skont Alcoa, il-każ preżenti jrid jiġi ttestjat fuq jekk il-prezzijiet imħallsa minn Alcoa kinux iktar jew inqas mill-ispejjeż marġinali tal-fornitur tal-enerġija elettrika (miżjuda b’kontribuzzjoni żgħira għall-ispejjeż fissi). Alcoa tippreżenta l-kalkoli biex issostni din it-teżi.
|
(81) |
Kemm għal Sardegna kif ukoll għall-Veneto, Alcoa tutilizza l-prezzijiet minimi IPEX (EUR 20,2 u EUR 21,0 MWh fl-2005 u fl-2006) bħala approssimazzjoni tal-ispejjeż marġinali tal-ġeneraturi, minħabba li ebda fornitur ma kien lest ibiegħ l-enerġija fis-swieq immedjati bi prezzijiet inqas mill-ispejjeż marġinali tagħhom u għalhekk il-prezzijiet immedjati minimi kienu jkunu iktar mill-ispejjeż marġinali għall-produzzjoni. Skont il-kumpanija huwa possibbli tikkonferma l-affidabbiltà tal-prezzijiet minimi ta’ hawn fuq billi wieħed jikkomparahom mal-ispejjeż marġinali standard għall-impjanti tal-elettriku mħaddma bil-faħam, li Alcoa tikkalkula EUR 20/MWh. |
(82) |
Fil-qosor, skont Alcoa, fil-Veneto kif ukoll f’Sardegna il-metodi indikati fil-premessi (80) u (81) għandhom jikkonfermaw li l-prezzijiet imħallsa minn Alcoa huma koerenti mal-kriterji stipulati fid-deċiżjoni Alumix. |
(83) |
Alcoa tikkontesta l-użu preżunt min-naħa tal-Kummissjoni tal-prezzijiet medji IPEX bħala parametru biex tevalwa l-preżenza ta’ vantaġġ. Alcoa tissottometti li l-prezz medju IPEX mhuwiex rappreżentattiv tal-prezz imħallas minn konsumatur industrijali kbir bħal Alcoa, li tikkonsma l-elettriku 24 siegħa kuljum u li ma takkwistax l-elettriku fis-suq immedjat, iżda tikkonkludi kuntratt bilaterali għal fornitura fit-tul. |
(84) |
Barra minn hekk, Alcoa tissottometti li ENEL tgawdi minn pożizzjoni dominanti fil-forniment tal-enerġija elettrika kważi kullimkien fl-Italja. F’Sardegna, b’mod partikolari, ENEL hija protetta mill-kompetizzjoni permezz ta’ fornituri li mhumiex Sardi b’riżultat tal-kapaċità limitata ta’ interkonnettività bejn Sardegna u l-Italja kontinentali. Għaldaqstant fl-Italja għalissa la s-suq immedjat u lanqas is-suq għal ftehimiet ta’ forniment fit-tul ma huma kkaratterizzati minn struttura effettiva kompetittiva. Għalhekk, il-prezzijiet applikati minn ENEL lil Alcoa jirriflettu l-prezzijiet li normalment jipprevalu f’suq totalment kompetittiv f’Sardegna u fil-Veneto. |
(85) |
Fl-aħħar, Alcoa tissottometti li l-prezzijiet li ħallset fl-Italja għadhom jikkonformaw għal kollox mal-kriterji ffissati mill-Kummissjoni fid-deċiżjoni Alumix u jirriflettu b’mod preċiż dak li jiġri kieku s-suq kellu jiffunzjona kif suppost. Għaldaqstant, Alcoa mhix tibbenefika minn vantaġġ li ma kinetx tibbenefika minnu f’suq totalment kompetittiv. |
4.1.2.4. Ebda impatt fuq il-kummerċ
(86) |
Alcoa tissottometti li t-tariffa ma għandha ebda impatt fuq il-kummerċ intrakomunitarju u ma tistax tgħawwġ il-kompetizzjoni. Il-prezz tal-aluminju primarju huwa stabbilit mill-Metal Exchange ta’ Londra u l-varjazzjonijiet fl-ispejjeż tal-produzzjoni lokali ma jittraduċux f’differenzi fil-prezz. Il-produzzjoni tal-aluminju primarju fl-Italja hija tant baxxa, skont Alcoa, li ma tistax tagħmel impatt fuq l-prezzijiet dinjin. |
(87) |
It-talba għall-aluminju primarju fl-UE 25 żdiedet b’mod kostanti (it-talba żdiedet bi 42 % bejn l-1996 u l-2005). Madanakollu, il-produzzjoni Ewropea ma segwietx bl-istess pass. Fl-2004 41 % biss tad-domanda tal-UE 25 kienet koperta mill-produzzjoni fl-UE 25 meta mqabbel ma’ 50 % fl-1996. Madanakollu kien hemm defiċit ta’ produzzjoni dejjem jiżdied fl-UE, filwaqt li t-talba baqgħu jissodisfawha esportazzjonijiet minn pajjiżi terzi. |
(88) |
Alcoa tikkontendi li jekk l-industrija tal-aluminju fl-Italja tisparixxi, ebda operatur ġdid Taljan jew mill-UE ma jista’ jissostitwixxi l-kapaċità li tkun għalqet fl-Italja, minħabba li l-impjanti fl-UE diġà qed joperaw f’kapaċità sħiħa u, meta wieħed jikkunsidra li l-prospettivi fit-tul huma inċerti rigward id-disponibbiltà ta’ enerġija elettrika bi prezzijiet raġonevoli, ebda produttur ġdid jew li diġà jeżisti ma jkollu l-inċentiv li jkabbar il-kapaċità tiegħu. |
(89) |
Barra minn hekk, Alcoa tgħid li l-interessi tal-produtturi Ewropej l-oħra mhumiex mhedda jekk jitkomplew it-tariffi fl-Italja, minħabba li dawn iwasslu l-enerġija elettrika bi prezz li huwa marġinalment biss irħas mill-prezz medju peżat li jħallsu l-produtturi tal-aluminju primarju fl-EU 25. |
(90) |
Tqabbil tat-tariffi medji tal-funderiji
|
4.1.2.5. Ebda riżorsi tal-Istat
(91) |
Alcoa tibbaża fuq il-każistika Preussen-Elektra (45) u Perle (46) biex tissostanzja t-teżi li l-miżura fil-kwistjoni mhix iffinanzjata minn riżorsi Statali. Alcoa tgħid li l-fondi meħtieġa għall-finanzjament tat-tariffa huma trasferiti minn entitajiet privati (l-utenti tal-enerġija elettrika) lil entità privata (Alcoa), filwaqt li r-rwol tal-Istat huwa limitat għall-adozzjoni ta’ liġi li timponi l-ħlas tal-ammonti ta’ flus mitluba, mingħajr ebda poter diskrezzjonali li jiddisponi mill-fondi għajr fl-implimentazzjoni tal-iskema prevista mill-liġi. B’mod partikolari, skont Alcoa, il-Cassa Conguaglio ma teżerċita ebda kontroll fuq il-fondi u hija sempliċement intermedjarju tal-kontabbiltà. |
4.1.2.6. Għajnuna eżistenti iktar milli ġdida
(92) |
Barra minn hekk Alcoa tissottometti li anke jekk wieħed jikkunsidra t-tariffa bħala għajnuna mill-Istat, tali miżura kienet tkun “għajnuna eżistenti” iktar milli “għajnuna ġdida”. |
(93) |
Alcoa tgħid li d-deċiżjoni Alumix ma kinetx limitata fiż-żmien u l-applikabbiltà tagħha ma waqfitx fil-31 ta’ Diċembru 2005. Skont Alcoa, it-teżi tal-Kummissjoni li “bidla fiċ-ċirkostanzi” qassret l-effettività tad-deċiżjoni Alumix ma treġix minħabba li la l-liberalizzazzjoni tas-suq u lanqas ir-rwol mgħoti lill-Cassa Conguaglio ma jwasslu għal kambjament sostanzjali rigward il-vantaġġ (jew pjuttost, in-nuqqas ta’ vantaġġ) li jirriżulta mill-iskema Alumix. Alcoa kompliet tħallas l-istess prezz nett wara r-riformi u dan il-prezz ma kienx jagħti vantaġġ lix-xerrej tal-enerġija, kif inhu rikonoxxut fid-deċiżjoni Alumix. Għaldaqstant ir-riformi ma kinux jikkostitwixxu “bidla fiċ-ċirkostanzi” u għalhekk dan irendi d-deċiżjoni Alumix invalida. Rigward ir-rwol mogħti lill-Cassa Conguaglio, skont Alcoa il-kambjament kien wieħed purament amministrattiv li ma kellux impatt fuq is-sustanza tal-mekkaniżmu. |
(94) |
Barra minn hekk Alcoa tiddikjara li anke jekk wieħed jammetti li kien hemm kambjament fiċ-ċirkustanzi, il-kumpanija xorta waħda kien ikollha dritt għal trattament ta’ “għajnuna eżistenti” fl-ambitu tal-Artikolu 1(b) u (v), l-ewwel sentenza tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 659/1999 (47) (miżuri li saru għajnuna minħabba l-evoluzzjoni tas-suq komuni). Dan tikkonfermah il-każistika taċ-Ċentri ta’ Koordinament fil-Belġju (48). Il-Qorti fil-fatt stabbiliet li, ladarba l-Kummissjoni kienet iddeċidiet li skema ta’ għajnuna partikolari ma kinetx tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat, l-uniku mod kif din setgħet tiġi evalwata mill-ġdid huwa billi ssegwi r-regoli dwar l-għajnuniet eżistenti, u l-effet tal-evalwazzjoni mill-ġdid jista’ jkun biss pro futuro. |
(95) |
Skont Alcoa huwa irrelevanti jekk il-liberalizzazzjoni tas-swieq tal-enerġija saritx wara li l-Kummissjoni kienet adottat id-deċiżjoni Alumix, ladarba l-liberalizzazzjoni ma kellhiex impatt fuq ir-raġunament bażi wara l-konklużjoni ta’ non-għajnuna (il-fatt li l-prezzijiet ikopru l-ispejjeż marġinali) u ma setgħetx tikkawża bidla fil-karattru tal-miżura. Għaldaqstant il-Kummissjoni ma tistax tinvoka l-Artikolu 1(b), (v), it-tieni sentenza, tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 659/1999 (49), biex tiddikjara l-miżura “għajnuna ġdida”. Barra minn hekk, anke jekk wieħed jassumi li l-liberalizzazzjoni lagħbet parti, Alcoa ssostni li, abbażi tal-każistika Alzetta (50) il-Kummissjoni ma setgħetx tibbaża fuq l-Artikolu 1(b), (v), it-tieni sentenza tar-Regolament 659/1999. |
(96) |
Barra minn hekk, il-liberalizzazzjoni tas-suq tal-enerġija elettrika kienet saret qabel l-adozzjoni tar-Regolament Nru. 659/1999. Għalhekk dan tal-aħħar ma jistax jiġi applikat għal miżuri fis-settur tal-elettriku anke jekk dawn saru għajnuna bħala riżultat tal-liberalizzazzjoni; tali miżuri jaqgħu taħt l-Artikolu 1(b)(v), l-ewwel sentenza tar-Regolament (KE) Nru 659/1999 (għajnuna eżistenti) u taħt il-ġurisprudenza tal-Qorti rigward Alzetta. |
4.1.2.7. Aspettattivi leġittimi
(97) |
Alcoa tkompli tissottometti li anke jekk l-iskema preżenti ma kellhiex tkun ikkunsidrata għajnuna eżistenti, il-kumpanija xorta waħda kien ikollha d-dritt tinvoka l-aspettattivi leġittimi, meta wieħed jikkunsidra l-investimenti kbar li għamlet Alcoa fiż-żewġ entitajiet bil-ftehim li t-tariffa ma kinetx tikkostitwixxi għajnuna u anke minħabba l-eżistenza ta’ prassi f’deċiżjonijiet preċedenti tal-Kummissjoni li jindikaw marġini ta’ diskrezzjoni fl-applikazzjoni tat-“trattament tal-għajnuna eżistenti”, b’mod partikolari d-deċiżjoni tal-Kummissjoni rigward l-iskema ta’ allokazzjonijiet f’eżenzjonijiet mit-taxxa għal stabbiliment barra mill-pajjiż (51). |
4.1.2.8. Kompatibbiltà tat-tariffa f’Sardegna bħala għajnuna reġjonali
(98) |
Alcoa tinsisti li, fi kwalunkwe każ, safejn għandu x’jaqsam l-impjant ta’ Sardegna, il-miżura kkontestat tissodisfa r-rekwiżiti għall-għoti ta’ għajnuna reġjonali. |
(99) |
Alcoa tiddeskrivi l-iżvantaġġi reġjonali ta’ Sardegna u l-problemi tal-industriji li jikkunsmaw ħafna elettriku li ġejjin min-nuqqas ta’ interkonnettività fil-forniment tal-enerġija elettrika ta’ Sardegna u mill-eżistenza ta’ duopoli ENEL/ENDESA li tgħawweġ il-proċess normali ta’ kompetizzjoni u żżomm il-prezzijiet għoljin anke għall-utenti l-kbar. It-tariffa għandha l-għan li tirrimedja dan l-iżvantaġġ. |
(100) |
Alcoa tenfasizza li l-għeluq tal-funderiji kien ikollu, bħala effett immedjat, it-telf ta’ 2 500 impjieg. Madanakollu, kien ikun hemm anke effett indirett fuq eluf ta’ impjiegi oħra minħabba l-pożizzjoni ta’ Alcoa waħda mill-kumpaniji li l-iktar iħaddmu nies fir-reġjun. L-impatt kien ikun iktar drammatiku fil-każ ta’ għeluq immedjat, b’kuntrast ma’ eliminazzjoni gradwali tal-attività. |
(101) |
Alcoa ssostni li t-tariffa twieġeb għar-rekwiżi tal-proporzjonalità, għall-fatt li hija limitata għall-bżonn li tindirizza l-falliment tas-suq (in-nuqqas ta’ suq kompetittiv f’Sardegna) u l-prezz huwa konformi mal-medja peżata tal-prezzijiet tal-elettriku li jħallsu funderiji oħrajn fl-UE 25. |
(102) |
Skont Alcoa ma ġiex ippruvat in-nuqqas ta’ karatteristika ta’ tnaqqis gradwali tat-tariffa. Dan għandu jiġi vvalutat imqabbel mal-ispejjeż marġinali tal-fornituri; biex turi li t-tariffa mhix qed tonqos, il-Kummissjoni jeħtiġilha tipprova żieda f’dawn l-ispejjeż. Rigward il-limitu massimu ta’ 4 % fiż-żieda inkrementali, ikkontestata mill-Kummissjoni, li ma jiggarantix it-tnaqqis tat-tariffa, Alcoa ssostni li huwa normali li l-prezz jibqa’ fiss għal ċertu perjodu. Barra minn hekk, limitu massimu għandu jirrifletti tendenza normali, u ma jieħux kont ta’ avvenimenti annormali, bħaż-żieda eċċezzjonali fi-prezzijiet taż-żejt. Fl-aħħar mill-aħħar Alcoa tosserva li l-Kummissjoni rrikonoxxiet it-tnaqqis ta’ mekkaniżmu li żamm il-vantaġġ għal bejn erba’ u ħames snin u imbagħad beda jonqos gradwalament (52). |
(103) |
Alcoa hija tal-fehma li t-tariffa hija transitorja għaliex ġiet iffissata għal sakemm tiġi eliminata l-problema tal-interkonnettività mat-territorju ewlieni (x’aktarx fl-2010). Barra minn hekk, it-teżi tal-Kummissjoni li skontha l-miżura ilha fis-seħħ għal iktar minn ħames snin mhix fondata meta wieħed iqis li s’issa t-tariffa ma kinetx tikkostitwixxi għajnuna. |
(104) |
Fl-aħħar, Alcoa ssostni li l-linji gwida tal-2007 dwar l-għajnuna reġjonali mill-Istat għall-2007-2013 (53) mhumiex applikabbli fis-sustanza minħabba li t-tariffa ingħatat qabel l-2007 u għalhekk trid tiġi evalwata b’konformità mal-linji gwida dwar l-Għajnuna Nazzjonali Reġjonali tal-1998 (54) kif indikat fid-dispożizzjonijiet transitorji tal-linjigwida tal-2007. |
4.2. Kummenti minn partijiet terzi
4.2.1. Każ C 38/A/04
(105) |
Kompetitur ta’ Portovesme Srl (55) ippreżenta analiżi tat-tariffa Alumix, u kkonkluda li t-tariffi preferenzjali kollha applikati mill-Italja f’Sardegna abbażi tad-Digriet tal-2004 jikkostitwixxu għajnuna mill-Istat illegali li ma jistgħux jiġu awtorizzati bħala għajnuniet għall-funzjonament tar-reġjuni u għandhom jiġu ddikjarati inkompatibbli. |
4.2.2. Każ C 36/B/06
(106) |
Żewġ assoċjazzjonijiet ta’ produtturi tal-aluminju jissottomettu li t-tariffi huma meħtieġa biex ma jippermettux id-delokalizzazzjoni tal-industrija barra mill-UE sakemm jinstabu soluzzjonijiet fit-tul. |
(107) |
Il-kompetitur ta’ Portovesme Srl imsemmi fil-premessa (105) talab lill-Kummissjoni biex tikkunsidra l-kontribut tiegħu fil-Każ C 13/06 (56), anke fl-evalwazzjoni ta’ dan il-każ. Mill-ġdid il-kumpanija tikkonkludi li t-tariffi għandhom jiġu ddikjarati inkompatibbli. |
(108) |
L-Italja talbet lill-Kummissjoni biex ma tiħux kont ta’ dawn il-kummenti, li hi tikkunsidra mhux pertinenti, peress li l-każ C13/06 ma jikkonċernax l-istess materja: il-miżuri li ġew eżaminati fil-każ C13/06 kienu jikkostitwixxu għajnuna ġdida filwaqt li t-tariffa Alcoa kienet l-estensjoni ta’ miżura eżistenti. Barra minn hekk, it-tielet parti interessata, li mhux produttur tal-aluminju, ma tkunx effettwata direttament mill-miżura favur Alcoa. |
(109) |
Il-Kummissjoni ma tistax taċċetta t-talba tal-Italja. Il-fatt li t-tariffa għandha sfond storiku differenti minn tariffi oħrajn ma tnaqqasx ir-relevanza tal-kummenti dwar il-kwistjoni, sakemm dawn jindirizzaw mistoqsijiet relevanti bħall-karattru tal-għajnuna tal-Istat rigward it-tariffi tal-elettriku f’Sardegna, il-kontribut tagħhom għall-iżvilupp reġjonali u l-impatt tagħhom fuq il-kompetizzjoni. Barra minn hekk, fil-kwadru ta’ investigazzjoni rigward Artikolu 88(2), tat-Trattat KE, m’hemmx bżonn li parti terza tkun milquta direttament u individwalment mill-miżura li dwarha tippreżenta l-kummenti tagħha. |
5. KUMMENTI MILL-ITALJA
5.1. Każ C 38/A/04
5.1.1. It-tariffa tindirizza falliment tas-suq
(110) |
L-Italja tenfasizza li s-suq tal-enerġija elettrika fl-UE għadu mhux totalment kompetittiv, ħaġa li tirrikonoxxi l-istess Kummissjoni. L-impriżi, b’mod partikolari dawk li jikkunsmaw ħafna elettriku, ma jistgħux jakkwistaw elettriku b’kundizzjonijiet komparabbli fid-diversi Stati Membri. |
(111) |
Fl-Italja minkejja l-liberalizzazzjoni tas-settur, jeżistu nuqqasijiet strutturali (pereżempju interkonnettività insuffiċjenti) li jissarrfu fi prezzijiet għoljin għall-enerġija u fi struttura tas-suq ikkonċentrata li tagħmilha diffiċli għall-klijenti eliġibbli biex jagħżlu l-fornitur tagħhom tal-enerġija elettrika. Il-problemi huma partikolarment akuti f’Sardegna, fejn jeżistu biss żewġ fornituri. Għaldaqstant, l-Italja ssostni li sistema tariffarja li tirrifletti l-profil tad-domanda għandha tkun ikkunsidrata ġġustifikata bħala miżura regolamentarja li tixbaħ il-mekkaniżmi li suppost joperaw f’suq totalment kompetittiv. Dan l-intervent għandu jirrestawra l-bilanċ fil-kundizzjonijiet bejn l-impriżi li jikkunsmaw ħafna elettriku u li joperaw fid-diversi Stati Membri. |
5.1.2. It-tariffa ma tikkostitwix għajnuna mill-Istat
(112) |
Rigward Alcoa, l-Italja tissottometti li t-tariffa Alumix oriġinali stabbilita mid-Digriet tal-1995 kienet ġiet dikjarata mill-Kummissjoni li ma tikkostitwix għajnuna mill-Istat minħabba li kienet relatata b’mod oġġettiv mal-profil tal-konsum tal-funderija u kienet tirrifletti l-ispeċifiċità tal-forniment u tad-domanda (supply and demand) tal-enerġija fir-reġjuni kkonċernati. |
(113) |
Skont l-Italja, id-Digriet tal-2004 huwa bbażat fuq l-istess elementi ta’ fatt li wasslu lill-Kummissjoni biex tikkonkludi li ma kienx hemm għajnuna mill-Istat, filwaqt li jittieħed kont ukoll tal-kriżi attwali fl-industrija metallurġika f’Sardegna. Id-differenza bejn is-sistema l-qadima u dik ġdida tirrigward biss l-“istruttura tariffarja”. L-Italja tgħid li dawn il-bidliet saru neċessarji wara t-tnedija tas-suq intern tal-enerġija u sabiex tiġi ggarantita n-“newtralità tariffarja”. |
(114) |
B’mod iktar speċifiku, l-Italja tissottometti li t-tariffa Alcoa ma tinqabadx mill-projbizzjoni tal-Atikolu 87(1) tat-Trattat KE, minħabba li ma tinvolvix it-trasferiment ta’ riżorsi Statali u mhix kapaċi tgħawweġ il-kompetizzjoni lanqas tagħmel impatt fuq il-kummerċ intrakomunitarju. In-natura ta’ non-għajnuna tal-iskema tariffarja kienet ir-raġuni għaliex l-Italja deherilha li ma kienx neċessarju li tinnotifika d-Digriet fl-2004. L-Italja tissottometti li, f’kull każ, wara l-ftuħ tal-investigazzjoni profonda, l-Italja waqfet tapplika d-Digriet tal-2004 għal Alcoa. |
5.1.3. Ebda riżorsi tal-Istat
(115) |
Rigward l-intervent tar-riżorsi Statali l-Italja tgħid li s-sistema tariffarja hija perfettament komparabbli ma’ dik li, fil-kawża Preussen-Elektra, il-Qorti tal-Ġustizzja kienet iddikjarat li ma kinetx tinvolvi riżorsi tal-Istat. Il-Cassa Conguaglio, bħala “korp ta’ sistema ta’ kontabbiltà teknika” ma tistax tqassam ir-riżorsi finanzjarji li tamministra kif trid hi. Il-fatt li l-AEEG u l-Ministeru tal-Finanzi jistgħu jeżerċitaw ċertu kontroll fuq l-attività tal-Cassa Conguaglio ma jfissirx li l-Istat jista’ jiddisponi liberament minn dawk ir-riżorsi. |
5.1.4. Ebda impatt fuq il-kummerċ
(116) |
Rigward l-impatt fuq il-kummerċ intrakomunitarju, l-argumenti li ġew ippreżentati mill-Italja huma identiċi għal dawk ta’ Alcoa (ara (86)-(90)). |
5.1.5. It-Tariffa Sarda kienet hija kompatibbli mar-regoli dwar l-għajnuna reġjonali mill-Istat
(117) |
Skont l-Italja, f’kull każ it-tariffa applikabbli f’Sardegna tista’ tkun ikkunsidrata kompatibbli mas-suq komuni bħala għajnuna reġjonali abbażi tal-kunsiderazzjonijiet li ġejjin. L-imperfezzjonijiet tas-suq tal-elettriku rigward l-enerġija elettrika f’Sardegna jikkostitwixxu żvantaġġ reġjonali, li t-tariffa tfittex li telimina. It-tariffa għandha riperkussjonijiet pożittivi fuq l-impjiegi u ż-żamma tal-fibra soċjali u ekonomika tal-gżira. Hija proporzjonali għall-iżvantaġġi li qed jiffaċċja l-benefiċjarju, għal żmien qasir u transitorju. |
5.2. Każ C 36/B/06
5.2.1. Ebda għajnuna mill-Istat
(118) |
L-Italja dehrilha li ma kienx neċessarju li tinnotifika taħt ir-regoli dwar l-għajnuna mill-istat il-proroga tat-tariffa mid-dispożizzjoni tal-Artikolu 11(11) tal-Liġi 80/2005 bl-argument li l-miżura tkompli ma tikkostitwix għajnuna mill-Istat. Tabilħaqq l-Italja ssostni li l-proroga ta’ miżura li ma tikkostitwix għajnuna hija differenti minn proroga ta’ miżura li tikkostitwixxi għajnuna, biss fis-sens li din tal-aħħar tista’ tiġi kkunsidrata għajnuna ġdida. |
(119) |
Bħal Alcoa, l-Italja hi tal-fehma li d-deċiżjoni Alumix ma kinitx limitata fiż-żmien Din kienet intenzjonata hekk u turi li l-Kummissjoni nnifisha kienet ammettiet li t-tariffa kienet teħtieġ li tkun miżura fit-tul. L-Italja issostanzjat dan l-argument billi rreferiet għall-paragrafu fid-deċiżjoni Alumix fejn il-Kummissjoni tiddikjara li “r-ristrutturazzjoni u t-twassil tal-operat ta’ Alumix għall-vjabbiltà jassiguraw li l-iżvilupp ta’ dawn iż-żewġ żoni ma jkunx fil-qosor iżda fit-tul”. |
5.2.2. Ebda vantaġġ, ebda riżorsi Statali u ebda impatt fuq il-kummerċ
(120) |
L-Italja tgħid li t-tariffa ma tinvolvix vantaġġ, għall-istess raġunijiet diġà żviluppati minn Alcoa u ppreżentati fi (80) - (85), li m’għandhiex impatt fuq il-kummerċ (ara (86) - (90) u li ma tinvolvix trasferiment ta’ riżorsi tal-Istat (ara (115)). |
(121) |
L-Italja tirreferi għall-kapaċità żejda fil-ġenerazzjoni tal-elettriku li hi prevalenti f’Sardegna u tenfasizza li f’tali sitwazzjoni normalment Alcoa kien ikollha ħafna saħħa biex tinnegozja u tieħu prezz kompetittiv ftit biss ogħla mill-prezz tal-produzzjoni marġinali tal-produttur. Il-fatt li dan mhux possibbli f’Sardegna huwa dovut, skont l-Italja, għall-imġieba tal-operatur dominanti, li jista’ jiffissal-prezz f’Sardegna u m’għandu ebda interess kummerċjali li jbiegħ bi prezz irħas, meta jaf li Alcoa ma tistax takkwista l-elettriku li teħtieġ minn x’imkien ieħor. Barra minn hekk, f’sitwazzjoni ta’ duopolju (ENEL u ENDESA, illum E.ON (57), iż-żewġ operaturi jista’ jkollhom interess japplikaw prezz ogħla minn dak li hu l-aħjar ekonomikament, sabiex jevitaw li jinħoloq “eżempju ħażin” għall-kumplament tal-Italja. Minħabba s-saħħa kbira li kellha fis-suq l-ex kumpanija molopolistika ENEL (58), l-Italja tikkonkludi li m’hemmx differenza sostanzjali bejn il-prezz mogħti lil Alcoa f’sitwazzjoni ta’ monopolju (approvat mill-Kummissjoni f’Alumix) u t-tariffa applikabbli fil-kundizzjonijiet tas-suq, ferm imperfett, tal-lum. |
(122) |
L-Italja tikkontesta wkoll ir-referenza għall-prezzijiet medji IPEX għall-istess raġunijiet spejagati fil-premessa (83). |
5.2.3. Il-miżura mhix illegali
(123) |
Barra minn hekk, l-Italja ssostni li l-argumenti ekonomiċi li fuqhom hija bbażata d-deċiżjoni Alumix baqgħu l-istess matul is-snin. Għaldaqstant, m’hemm xejn ġdid fil-proroga tat-tariffa u ma tistax tiġi kkunsidrata bħala għajnuna ġdida. Minn naħa l-oħra mhux korrett li l-miżura tiġi kklassifikata bħala għajnuna illegali. |
5.2.4. It-tariffa hija ġustifikata
(124) |
L-Italja ssostni li, fil-valutazzjoni tagħha, il-Kummissjoni kellha tikkunsidra wkoll il-konklużjonijiet tal-ewwel rapport tal-High Level Group on Energy, Competitiveness and the Environment, li jiddistingwi żewġ fatturi ġodda li llimitaw il-produzzjoni tal-aluminju f’dawn l-aħħar snin, jiġifieri il-globalizzazzjoni tas-suq ta’ referenza għall-aluminju u t-tnedija tas-suq intern tal-enerġija. |
(125) |
B’mod partikolari, il-kwistjoni tal-ispejjeż għolja tal-elettriku għall-produzzjoni tal-aluminju f’Sardegna u fil-Veneto, li hija rikonoxxuta fid-deċiżjoni Alumix, baqgħet ma ġietx solvuta mill-1996 ‘l hawn. Il-persistenza ta’ dawn iż-żewġ kwistjonijiet tiġġustifika l-proroga tat-tariffa, li f’kull każ kienet intiża bħala miżura fit-tul biex tiffavorixxi l-iżvilupp industrijali. L-Italja tenfasizza li anke ċ-ċirkustanzi l-oħra li l-Kummissjoni kkunsidrat fid-deċiżjoni Alumix baqgħu ma nbidlux, b’mod partikolari l-profili speċifiċi ta’ konsum tal-funderiji tal-aluminju u n-nuqqas ta’ liberalizzazzjoni tas-suq tal-elettriku. |
(126) |
L-Italja ssostni li fi stennija tal-liberalizzazzjoni sħiħa tas-suq, huwa meħtieġ li jiġu prorogati t-tariffi preferenzjali tal-elettriku u strumenti simili introdotti minn Stati Membri oħra bil-għan li jissalvagwardjaw u jsaħħu l-kompetittività tal-industrija Ewropea. |
(127) |
L-unika soluzzjoni fit-tul biex tnaqqas l-ispejjeż tal-elettriku, skont l-Italja, tikkonsisti fil-kostruzzjoni ta’ infrastruttura adegwata għall-ġenerazzjoni tal-enerġija elettrika u ta’ interkonnettività, li effettivament tiftaħ is-suq għal operaturi ġodda. L-Italja ssemmi l-pajp tal-gass GALSI li se jwassal il-gass naturali Alġerin lejn l-Ewropa permezz ta’ Sardegna u s-sistema ta’ kejbils fil-baħar SAPEI, li se ttejjeb l-interkonnettività mal-Italja kontinentali. Dawn l-infrastrutturi huma fil-fatt fil-fażi ta’ kostruzzjoni. Għaldaqstant l-Italja tgħid li t-tariffi jeħtieġ jibqgħu sakemm dawn l-infrastrutturi jkunu tlestew. |
(128) |
L-Italja tenfasizza wkoll li l-każ preżenti ma jistax jitqabbel mal-każ C 34/02, ikkwotat fid-deċiżjoni dwar il-ftuħ tal-proċediment tal-2006 biex ikun suġġerit li l-Kummissjoni kienet diġà kkonkludiet li l-interkonnettività elettrika insuffiċjenti ma kinetx tikkostitwixxi żvantaġġ reġjonali għal Sardegna. Skont l-Italja, il-każ imsemmi kien jirrigwarda għajnuniet lil impriżi żgħar u ta’ daqs medju li ma kinux jikkunsmaw ħafna enerġija u għalhekk ma jbatux daqstant in-nuqqas ta’ struttura adegwata tal-enerġija u l-imperfezzjoni tas-suq tal-elettriku f’Sardegna f’konfront ma’ impriżi bħal Alcoa. |
(129) |
L-Italja tindika wkoll li l-High Level Group huwa konxju tal-fatt li l-industriji elettro-intensivi bħall-industriji tal-metall bil-ħadid jew mingħajru (59) jeħtieġ li tinżamm fit-territorju tal-UE, billi titjieb il-kompetittività tagħhom u b’mod partikolari billi jkollhom aċċess preferenzjali għall-prezzijiet kompetittivi. |
(130) |
L-Italja tipprovdi deskrizzjoni dettaljata tal-miżuri adottati minn Stati Membri oħra, b’mod partikolari l-Ġermanja, Spanja, Franza, il-Finlandja u l-Greċja biex inaqqsu l-ispejjeż tal-enerġija elettrika tal-industriji elettro-intensivi u biex jevitaw ir-rilokazzjoni tagħhom barra mill-UE. L-Italja tirrimarka li, filwaqt li l-miżuri jistgħu jieħdu forom differenti, dawn jipproduċu l-istess effetti ekonomiċi bħat-tariffa preferenzjali Taljana, u tenfasizza li tkun ħaġa tajba jekk l-UE tarmonizza dawn il-miżuri biex toħloq livell ekwu bejn l-industriji Ewropej u l-kompetituri tagħhom f’pajjiżi terzi. Madanakollu, fit-terminu l-qasir, il-miżuri adottati mill-Italja ma kellhomx jiġu kkunsidrati bħala għajnuna u għandhom jitkejlu bl-istess mod użat għal dawk introdotti minn Stati Membri oħra. |
6. VALUTAZZJONI TAL-MIŻURA
6.1. L-ambitu temporali u materjali tal-investigazzjoni
(131) |
Bħala pass preliminari, il-Kummissjoni tikkunsidra li hu meħtieġ li l-ambiti temporali u materjali tal-investigazzjoni jiġu ċċarati kif definit fid-deċiżjonijiet tal-ftuħ. |
6.1.1. Il-proċediment tal-2004 (Każ C 38/A/04)
(132) |
Il-ħtieġa għal din il-kjarifikazzjoni toħroġ mill-fatt li, meta d-Digriet tal-2004 daħal fis-seħħ f’April 2004, it-tariffa preferenzjali ta’ Alcoa kienet koperta minn approvazzjoni ta’ għajnuna mill-Istat (id-deċiżjoni Alumix) sa Diċembru 2005 (60). |
(133) |
Minħabba li hemm koinċidenza temporali bejn l-iskema Alumix u d-dispożizzjonijiet ikkontestati fl-2004, hemm bżonn li jiġi ċċarat jekk id-deċiżjoni tal-ftuħ tal-proċediment tal-2004 sfidatx l-estensjoni temporali tat-tariffa Alcoa lil hinn miż-żmien oriġinali tal-iskema Alumix (mill-1 ta’ Jannar 2006 ‘il quddiem) jew jekk sfidatx ukoll l-iskema Alumix innifisha għall-perjodu 2004-2005 minħabba t-tibdil fil-mekkaniżmu finanzjarju tagħha. |
(134) |
Jekk wieħed jaqra sew id-deċiżjoni nnifisha jsib li din tikkontesta, b’mod ġenerali, l-iskema tariffarja l-ġdida introdotta bid-Digriet tal-2004 favur il-benefiċjarji kkonċernati (Portovesme Srl, ILA Spa, Euroalluminia Spa u Alcoa) u ma tistax tiġi interpretata li qed tikkontesta lill-iskema Alumix innifisha. Din il-konklużjoni hija korroborata mill-osservazzjonijiet li ġejjin: |
(135) |
L-ewwel nett, il-valutazzjoni tal-miżura kkontestata hija globali u ma tiddistingwix bejn il-benefiċjarji. B’mod partikolari, il-pożizzjoni distinta ta’ Alcoa bħala l-benefiċjarju tat-tariffa awtorizzata Alumix mhix deskritta u lanqas ivvalutata fid-dettall. |
(136) |
It-tieni, l-osservazzjonijiet tal-Kummissjoni dwar id-differenza sostanzjali li hemm bejn l-iskema Alumix u l-skema tariffarja ġdida (61) għandhom l-għan biss li juru li l-konklużjonijiet fil-każ ta’ Alumix ma jistgħux ikunu estrapolati għall-iskema tariffarja ġdida, minħabba l-mekkaniżmu finanzjarju huwa differenti. |
(137) |
It-tielet, jekk id-deċiżjoni tal-ftuħ tal-2004 kellha l-intenzjoni li tikkontesta l-iskema Alumix oriġinali, kienet tikkwota l-bażi legali li taħtha ingħatat oriġinarjament it-tariffa oriġinali (id-Digriet tal-1995) u kienet tforni xi spjegazzjoni għalfejn il-mekkaniżmu tariffarju, kif immodifikat mill-qafas regolatorju ġdid, naqqas il-validità tal-konklużjonijiet tal-Kummissjoni f’Alumix qabel id-data tal-iskadenza tal-iskema. |
(138) |
Għaldaqstant, il-Kummissjoni tikkunsidra li, safejn jirrigwarda lil Alcoa, id-deċiżjoni tal-ftuħ tal-proċediment tal-2004 kienet tikkontesta l-proroga tal-iskema Alumix wara l-iskedenza tagħha fil-31 ta’ Diċembru 2005. L-ambitu temporali tal-investigazzjoni tal-2004 huwa għalhekk limitat għall-perjodu li jibda mill-1 ta’ Jannar 2006. |
(139) |
Madanakollu, f’dik id-data d-Digriet tal-2004 kien superat mil-Liġi Nru. 80/2005 li daħlet fis-seħħ fl-1 ta’ Jannar 2006 (ara paragrafi (48) u (142)). Għalhekk, dan id-Digriet, fis-sustanza mhux relevanti għall-finijiet ta’ din l-investigazzjoni. |
6.1.2. Il-proċediment tal-2006 (Każ C 36/B/06)
(140) |
It-test tad-deċiżjoni tal-ftuħ tal-2006 ma jeħtieġ ebda interpretazzjoni u mingħajr dubju jikkontesta l-proroga tat-tariffa sal-2010 stabbilita fil-Liġi Nru 80/2005 (62), mhux l-iskema Alumix innifisha. |
(141) |
Għal dak li jirrigwarda l-iskop temporali tal-investigazzjoni tal-2006, il-Kummissjoni tinnota li, f’dan il-każ m’hemmx koinċidenza bejn l-iskema Alumix, li skadiet f’Diċembru 2005, u l-proroga kkontestata tat-tariffa li daħlet fis-seħħ fl-1 ta’ Jannar 2006 (ara fuq paragrafu (48)). Dan huwa kkonfermat fil-paragrafu 132 tas-sentenza tal-Qorti. |
6.1.3. Konklużjonijiet dwar l-ambitu tad-Deċiżjoni
(142) |
Minħabba li mill-1 ta’ Jannar 2006 ‘l hawn id-Digriet tal-2004 ġie superat mil-Liġi Nru 80/2005, id-Digriet 2004 mhuwiex direttament relevanti għall-investigazzjoni. L-investigazzjoni għalhekk tiffoka fuq miżura sostantiva waħda: il-proroga tat-tariffa Alcoa mill-1 ta’ Jannar 2006 sal-31 ta’ Diċembru 2010, taħt il-Liġi Nru 80/2005 moqrija flimkien mad-dispożizzjonijiet regolamentari rilevanti adottati mill-AEEG. Madanakollu, jekk l-Italja jidrilha li, minkejja l-adozzjoni tal-Liġi Nru 80/2005 id-Digriet tal-2004 jista’ jservi ta’ bażi ġuridika għall-perjodu Jannar 2006-Ġunju 2007, il-konklużjonijiet ta’ din id-Deċiżjoni għandhom jiġu kkunsidrati relevanti anke għall-miżura introdotta bid-Digriet 2004 (63). |
6.2. L-eżistenza ta’ għajnuna fit-tifsira tal-Artikolu 87(1) tat-Trattat tal-KE
(143) |
Fit-tifsira tal-Artikolu 87(1) tat-Trattat tal-KE miżura tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat jekk jiġu ssodisfati dawn il-kundizzjonijiet: il-miżura (a) tagħti vantaġġ ekonomiku lill-benefiċjarju; (b) tingħata mill-Istat jew minn riżorsi Statali; (c) tkun selettiva; (d) ikollha impatt fuq il-kummerċ bejn l-Istati Membri u hi ta’ natura tali li tagħwweġ il-kompetizzjoni fl-UE. |
(144) |
Kemm l-Italja kif ukoll Alcoa jsostnu li t-tariffa mhix għajnuna mill-Istat. |
6.2.1. Il-preżenza ta’ vantaġġ
(145) |
Bħala rimarka preliminari, il-Kummissjoni tinnota li skont l-iskema tariffarja stabbilita fl-Artikolu 11(11) tal-Liġi Nru 80/2005, l-Istat jintervjeni biex iżomm il-prezz tal-elettriku li hu ferm inqas minn dak li Alcoa setgħet takkwista (u kienet tottjeni) f’kundizzjonijiet attwali tas-suq. Kieku Alcoa kienet kapaċi takkwista dan il-prezz imnaqqas direttament minn wieħed mill-fornituri tal-elettriku fir-reġjuni kkonċernati, ma kien ikun meħtieġ ebda intervent mill-Istat. La l-Italja u lanqas Alcoa ma jikkontestaw l-asserzjoni li, fir-reġjuni kkonċernati, il-prezzijiet tas-suq kurrenti huma ogħla mill-prezz effettivament imħallas minn Alcoa grazzi għar-rimbors tal-Cassa Conguaglio. |
(146) |
Rigward il-metodoloġija proposta minn Alcoa biex tiġi vvalutata l-preżenza ta’ vantaġġ (jekk il-prezz preferenzjali huwiex inqas mill-prezz prevalenti f’suq totalment kompetittiv), wieħed għandu jinnota li dan l-argument diġà ma ntlaqax mis-sentenza tal-Qorti (paragrafu 71 tas-sentenza). La l-qrati tal-Komunità, lanqas fil-Kummissjoni qatt ikkunsidraw, fil-valutazzjoni tal-eżistenza ta’ vantaġġ, il-kundizzjonijiet li kieku jipprevalu f’każ ta’ suq ipotetiku li jiffunzjona aħjar. Il-kwadru ta’ riferiment dejjem ħareġ mill-kundizzjonijiet prevalenti fis-swieq attwali, kif jagħti xhieda pereżempju, il-każ tal-“ortikulturi” Olandiżi (64), li fih il-Kummissjoni applikat l-eżami tal-operatur tal-ekonomija tas-suq biex tivvaluta l-preżenza ta’ vantaġġ f’ċerti prezzijiet tal-gass. |
(147) |
Barra minn hekk, l-argument ta’ Alcoa jimplika li, fejn suq ma jiffunzjonax sew, ikun ġustifikabbli li Stat Membru jiffissal-prezzijiet li joħolqu simulazzjoni ta’ kundizzjonijiet ta’ kompetizzjoni effettiva. Jekk suq totalment kompetittiv jittieħed bħala kwadru ta’ riferiment, il-prezzijiet iffissati b’dan il-mod mill-Istat ma jagħtux vantaġġ. Din il-loġika tmur kontra l-prinċipju, ikkonsolidat sew fil-każistika Komunitarja, li “l-fatt li Stat Membru jfittex li jqarreb permezz ta’ miżuri unilaterali, il-kundizzjonijiet tal-kompetizzjoni f’settur ekonomiku partikolari għal dawk prevalenti fi Stati Membri oħra, ma jistax ineħħi minn dawn il-miżuri l-karattru ta’ għajnuna mill-Istat” (65). Il-Kummissjoni tikkunsidra li l-prinċipju ta’ hawn fuq japplika l-istess għal sitwazzjoni li fiha Stat Membru jqarreb il-kundizzjonijiet tal-kompetizzjoni għal dawk f’suq totalment kompetittiv. |
(148) |
Barra minn hekk, kieku ġiet segwita l-proposta ta’ Alcoa, is-sussidji mogħtija minn Stati Membri biex jimlew il-vojt bejn il-prezz negozjat liberament bejn żewġ operaturi tas-suq u l-prezz teoretiku li seta’ jinstab f’akkordju f’kundizzjonijiet ta’ kompetizzjoni sħiħa ma kinux jikkostitwixxu għajnuna mill-Istat. Dan kien ixejjen l-iskop tal-kontroll ta’ għajnuna mill-Istat. |
(149) |
Alcoa ssostni madanakollu li din kienet proprju il-metodoloġija applikata mill-Kummissjoni fil-każ Alumix. |
(150) |
Il-Kummissjoni tfakkar li l-metodu segwit fil-każ Alumix kien jirrigwarda sitwazzjoni speċifika ħafna. F’Alumix, it-tariffa tħalliet minn ENEL, li dak iż-żmien kienet entità pubblika li kienet distributur l-elettriku f’sistema monopolistika, f’suq tal-elettriku li ma kienx għadu liberalizzat (66). Minħabba din is-sitwazzjoni, il-Kummissjoni kellha taċċerta jekk ENEL kinitx qed tbigħ bi prezz artifiċjalment baxx, jew jekk kinitx qed iġġib ruħha bħal operatur tas-suq razzjonali. Minħabba l-monopolju tal-ENEL fuq il-ġenerazzjoni u d-distribuzzjoni tal-elettriku, ma kien hemm ebda prezz tas-suq kompetittiv li għalih setgħet tirreferi l-Kummissjoni biex tivvaluta l-preżenza ta’ vantaġġ. Għaldaqstant, il-Kummissjoni fasslet metodu biex tindividwa l-prezz tas-suq teoretikament l-iktar baxx li għalih il-fornitur razzjonali seta’ jkun dispost li jbigħ lill-“aħjar klijent” tiegħu (l-ikbar konsumatur bi profil ta’ konsum ċatt) fiċ-ċirkustanzi speċifiċi tas-suq f’Sardegna u fil-Veneto. Fil-fatt fornitur razzjonali kien ifittex li jkopri mill-inqas l-ispejjeż marġinali tal-produzzjoni tiegħu, kif ukoll parti żgħira mill-ispejjeż fissi. |
(151) |
Madanakollu din il-metodoloġija ma tistax tiġi applikata b’mod ġeneralizzat u barra mill-kuntest oriġinali, f’sitwazzjoni li fiha il-prezzijiet mhumiex iktar iffissati minn monopolju tal-Istat, iżda huma nnegozjati liberament fuq is-suq, u l-prezz Alcoa ma jistax jiġi interpretat bħala frott ta’ tranżazzjoni kummerċjali normali, iżda jidher ċar li huwa tariffa ssussidjata. Fil-fatt b’segwitu għall-iżviluppi msemmija hawn fuq fil-premessi (39) sa (43) l-iskema m’għadhiex “tariffa” fis-sens strett tagħha, fis-sens li m’għadhiex il-prezz applikat mill-fornitur ta’ Alcoa, jew prezz nett iffinanzjat minn dan il-fornitur, iżda pjuttost il-“prezz finali” li jirriżulta minn rimbors maħruġ mill-Cassa Conguaglio rigward il-prezz imħallas lill-fornitur ta’ Alcoa. Sadanittant, l-analiżi żviluppata fid-deċiżjoni Alumix, li eżaminat l-imġieba ta’ ENEL, hija manifestament nieqsa minn kwalunkwe relevanza, kif ikkonfermat mis-sentenza tal-Qorti, partikolarment fil-paragrafu 132 tagħha. |
(152) |
Minħabba li l-kriterji ta’ Alumix mhumiex relevanti biex ikun ivvalutat jekk l-iskema tariffarja attwali tagħtix vantaġġ lil Alcoa, hekk ukoll huma irrelevanti l-kalkoli forniti mill-Italja u Alcoa biex juru li l-prezz għadu konformi mal-kriterji ta’ Alumix minħabba li jkopri l-ispejjeż marġinali ta’ produzzjoni ta’ ENEL. |
(153) |
F’kull każ, il-Kummissjoni hi tal-fehma li l-kalkoli forniti mill-Italja u minn Alcoa ma jivvalutawx baxx il-prezz li Alcoa kienet tħallas “f’kundizzjonijiet normali” f’suq totalment kompetittiv, anke jekk wieħed jammetti, u mhuwiex konċedut, li l-ispejjeż marġinali ta’ produzzjoni tal-ġeneratur jistgħu jittieħdu bħala parametru ta’ riferiment xieraq. |
(154) |
B’mod partikolari, il-prezzijiet minimi IPEX, li skont Alcoa jirrappreżentaw kemm kienet tħallas Alcoa “normalment” f’suq totalment kompetittiv (EUR 20) jikkorrispondu għall–ispejjeż marġinali ta’ produzzjoni tal-impjanti baseload (dawk l-iktar ekonomiċi). Madanakollu, l-elettriku minn dawn l-impjanti jinbiegħ bi prezz baxx f’ħinijiet li huma off-peak biss (67). Fis-sigħat peak, l-elettriku kollu li jiġi ġġenerat (anke dak tal-impjanti baseload) jinbiegħ bi prezz ħafna iktar għoli, minħabba li l-prezz huwa ffissat minn impjant marġinali li huwa mid-merit jew peak (68). Alcoa tikkonsma elettriku mhux biss fil-ħin off-peak iżda 24 siegħa kuljum. Għaldaqstant, biex ikun rappreżentattiv, prezz li jirrifletti b’mod plawsibbli il-kompetizzjoni perfetta għandu jkun ta’ medja peżata, li tieħu kont tal-prezzijiet baxxi mħallsa barra mill-ħinijiet peak kif ukoll il-prezzijiet għolja mħallsa fil-ħinijiet peak. |
(155) |
F’Sardegna, fejn m’hemmx disponibbli gass naturali, l-impjanti li jaħdmu bil-faħam jiddeterminaw il-prezz għal 80 % mis-sena, filwaqt li l-impjanti li jaħdmu biż-żejt jiddeterminaw il-prezz għall-20 % l-oħra. Anke jekk wieħed juża l-istimi ipotetiċi ħafna ta’ Alcoa li l-ispejjeż marġinali ta’ produzzjoni għall-faħam (EUR 20/MWh) u ż-żejt (EUR 60/MWh), medja peżata ta’ dawn l-ispejjeż tkun iktar qrib it-EUR 28/MWh, u għalhekk ċifra iktar għolja mis-EUR 26/MWh attwalment imħallsa minn Alcoa. Għaldaqstant, il-Kummissjoni tikkunsidra li, għall inqas għal Sardegna, it-tariffa Alcoa hija taħt l-ispejjez marġinali ta’ produzzjoni tal-ġeneraturi tal-elettriku, u għalhekk ma tissodisfax il-kriterji ta’ Alumix, anke kieku kienu relevanti. |
(156) |
Alcoa u l-Italja jsostnu li l-Kummissjoni hija żbaljata meta tipproponi li jintużaw il-prezzijiet medji IPEX bħala approssimazzjoni għall-prezz tas-suq li klijenti kbar industrijali normalment iħallsu fir-reġjuni kkonċernati (ara l-premessa (83)). Madanakollu din hi rappreżentazzjoni żbaljata tar-raġunament tad-deċiżjoni tal-ftuħ tal-2006. F’dik id-deċiżjoni t-tqabbil bejn il-prezzijiet medji IPEX kien maħsub biss biex jiġġustifika d-dubji rigward l-affermazzjoni li l-prezzijiet tal-elettriku f’Sardegna kienu sostanzjalment ogħla minn dawk f’reġjuni Taljani oħra. Il-Kummissjoni ssuġġeriet li d-differenzi fil-prezzijiet medji IPEX bejn reġjun u ieħor jistgħu jkunu rappreżentattivi tad-differenzi tal-prezzijiet bilaterali. |
(157) |
B’mod partikolari, il-Kummissjoni qatt ma ssuġġeriet li l-prezzijiet medji IPEX setgħu ikunu stima approssimattiva tal-prezz tas-suq li Alcoa setgħet akkwistat. Fil-fatt, f’dan il-każ mhux meħtieġ li wieħed jirrikorri għal approssimazzjoni. Alcoa daħlet f’kuntratt ma’ ENEL bi prezz nominali bejn wieħed u ieħor ekwivalenti, skont l-informazzjoni disponibbli, għat-tariffa standard applikata minn ENEL għall-fornituri ta’ vultaġġ għoli. Dan il-kuntratt huwa l-parametru ta’ riferiment biex jiġi vvalutat u kkwantifikat il-vantaġġ li tgawdi l-kumpanija. |
(158) |
Fl-aħħar nett, it-tariffa ttaffi l-ħlasijiet li jirriżultaw mill-kuntratt mal-ENEL, u li normalment iridu jiġu inklużi fil-baġit tal-kumpanija u għalhekk, skont każistika stabbilita, il-miżura tagħti vantaġġ ekonomiku lil Alcoa (69). Il-Kummissjoni tikkunsidra li l-vantaġġ huwa ekwivalenti għall-kontribuzzjonijiet kumpensatorji imħallsa mill-Cassa Conguaglio, li jkopru d-differenza bejn il-prezz kuntrattwali u l-prezz preferenzjali. Din il-konklużjoni hija valida għall-funderiji ta’ Alcoa kemm f’Sardegna kif ukoll fil-Veneto. |
6.2.2. Selettività
(159) |
Minħabba li t-tariffa preferenzjali tal-elettriku hija mogħtija esklussivament lil Alcoa, il-vantaġġ li tagħti huwa selettiv. |
6.2.3. Riżorsi Statali u l-attribwibbiltà lill-Istat
(160) |
Skont il-każistika stabbilita vantaġġ jista’ jiġi definit bħala għajnuna mill-Istat taħt l-Artikolu 87(1) tat-Trattat tal-KE biss jekk ikum mogħti direttament jew indirettament minn riżorsi Statali (70) u attribwibbli lill-Istat (71). |
(161) |
Kif deskritt fil-premessa (43) it-tariffa fil-kwistjoni hija ffinanzjata minn ħlas parafiskali miġbur mill-Cassa Conguaglio permezz tal-komponent A4 tat-tariffa tal-elettriku. Dan il-ħlas huwa obbligatorju minħabba li huwa impost permezz ta’ deċiżjoni tal-AEEG li timplimenta l-liġi nazzjonali. Il-Cassa Conguaglio hija entità pubblika stabbilita bil-liġi li twettaq il-funzjonijiet tagħha abbażi ta’ struzzjonijiet preċiżi stabbiliti fid-deċiżjonijiet tal-AEEG. |
(162) |
Dejjem skont każistika stabbilita, ir-rendiment minn ġbir ta’ taxxa li hi obbligatorja abbażi ta’ leġiżlazzjoni nazzjonali u li huwa mħallas lil entità stabbilita bil-liġi, jikkostitwixxi riżorsi Statali fis-sens tal-Artikolu 87 (1) tat-Trattat tal-KE meta dan ikun destinat għall-finanzjament ta’ miżura li tissodisfa l-kriterji l-oħra tal-Artikolu (72). |
(163) |
L-Italja u Alcoa jinvokaw is-sentenza Preussen-Elektra (73) u Pearle (74) biex jissostanzjaw it-teżi li l-miżura fil-kwistjoni mhix iffinanzjata minn riżorsi Statali. Iż-żewġ partijiet jgħidu li l-fondi meħtieġa għall-finanzjament tat-tariffa huma trasferiti minn entitajiet privati (l-utenti tal-enerġija elettrika) lil entità privata (Alcoa), filwaqt li r-rwol tal-Istat huwa limitat għall-adozzjoni ta’ liġi li timponi l-ħlas tal-ammonti ta’ flus mitluba, mingħajr ebda poter diskrezzjonali li tiddisponi mill-fondi għajr fl-implimentazzjoni tal-iskema prevista mill-liġi. B’mod partikolari, skont l-Italja u Alcoa, il-Cassa Conguaglio ma teżerċita ebda kontroll fuq il-fondi u hija sempliċement intermedjarju tal-kontabbiltà. |
(164) |
Fil-kawża Preussen-Elektra il-Qorti kkunsidrat li obbligu tax-xiri impost fuq id-distributuri tal-enerġija elettrika privati biex jakkwistaw l-elettriku prodott minn sorsi ta’ enerġija rinnovabbli bi prezzijiet minimi ogħla mill-valur ekonomiku attwali ta’ dik it-tip ta’ enerġija elettrika ma jikkostitwix għajnuna mill-Istat minħabba li l-miżura ma tinvolvi ebda trasferiment dirett jew indirett ta’ riżorsi Statali. Skont l-Italja u Alcoa, il-każ preżenti jikkompara mal-każ Preussen-Elektra minħabba li l-fondi huma wkoll trasferiti minn entitajiet privati (l-utenti tal-enerġija elettrika) għal entità privata (Alcoa), u l-Istat ma jħaddimx kontroll fuq ir-riżorsi fil-kwistjoni. |
(165) |
Il-Kummissjoni tfakkar li, fil-kawża Preussen-Elektra, ir-riżorsi meħtieġa għall-iffinanzjar tal-miżura ġew forniti direttament mid-distributuri għall-produtturi tal-enerġija rinnovabbli mingħajr ma għaddewx minn entita’ pubblika. F’dik is-sistema, il-flejjes biex jiġu trasferiti ma setgħu qatt effettivament ikunu disponibbli għall-awtoritajiet tal-Istat Membru. Minn naħa l-oħra f’dan il-każ, il-flejjes jgħaddu mill-entità pubblika l-Cassa Conguaglio qabel ma jiġu kkanalati lill-benefiċjarju aħħari. Għalhekk il-każistika Preussen-Elektratindirizza tindirizza ċirkostanzi fattwali differenti u mhux relevanti għall-finijiet ta’ dan il-każ. |
(166) |
Il-każistika Pearle tipprovdi gwida ta’ relevanza iktar diretta. Madanakollu, l-interpretazzjoni tal-Kummissjoni ta’ din il-każistika hija differenti minn dik imressqa mill-Italja u minn Alcoa. F’Pearle, il-Qorti kienet ikkonkludiet li, taħt ċerti kundizzjonijiet, l-introjtu minn ħlas li jgħaddi minn entità pubblika ma jikkostitwix riżorsi Statali. F’Pearle, il-miżuri kienu ffinanzjati kollha kemm huma minn settur ekonomiku fuq l-inizjattiva esklussiva ta’ dak is-settur. Il-fondi inġabru permezz ta’ taxxa parafiskali li għaddiet minn entità pubblika li f’ebda mument ma setgħet tiddisponi mill-fondi. Barra minn hekk, kien hemm xebħ bejn l-entitajiet li ħallsu u dawk li gawdew mill-benefiċċji tal-miżura. |
(167) |
L-Italja u Alcoa jikkunsidraw li l-kriterju qofol f’Pearle huwa jekk l-Istat għandux id-dritt li jiddisponi mill-fondi għal haġa oħra ħlief għall-iskema prevista mil-Liġi. Huma jikkontedu li l-Cassa Conguaglio ma għandha ebda poter diskrezzjonali rigward il-ħlas tal-fondi, li huma destinati għall-finanzjament tat-tariffi u ma jistgħu qatt jidħlu lura “fil-perimetru tal-finanzi pubbliċi”. Għalhekk, skont l-Italja u Alcoa, l-Istat ma jistax iqassam kif irid dawn il-fondi, li b’konsegwenza ma jikkostitwux riżorsi Statali. |
(168) |
Bħala rimarka preliminari, wieħed għandu jinnota li filwaqt li wħud mill-kriterji ta’ Pearle jistgħu jitqiesu suġġettivament bħala iktar relevanti minn oħrajn, f’Pearle ma jeżisti ebda “kriterju qofol”. Il-kundizzjonijiet elenkati fis-sentenza huma kumulattivi. Din hija wkoll l-interpretazzjoni mogħtija mill-qorti tal-ewwel istanza fi-kawża Earl Salvat (75) meta eżaminat it-taxxa parafiskali kkontestata fid-dawl ta’ kull kriterju ta’ Pearle. |
(169) |
Qabel ma eżaminat ir-rwol tal-Cassa Conguaglio, il-Kummissjoni aċċertat jekk ġewx soddisfati kriterji oħra numerati f’Pearle. Huwa ċar li, differenti minn Pearle, it-tariffa Alcoa kienet stabbilita fuq inizjattiva tal-Istat u mhux fuq inizjattiva ta’ settur ekonomiku. Barra minn hekk, f’Pearle il-benefiċjarji tal-miżura kienu wkoll l-uniċi kontributuri tar-riżorsi, biex b’hekk l-intervent tal-entità pubblika ma kellux tendenza joħloq vantaġġ li jikkostitwixxi piż fuq l-Istat. F’dan il-każ, il-benefiċjarju Alcoa ma jġorrx il-piż finanzjarju tat-taxxa, li waqa kollu fuq il-konsumaturi tal-enerġija elettrika. Għalhekk, il-każistika Pearle ma tistax tiġi kkunsidrata relevanti, irrispettivament minn jekk hemmx meritu fit-teżi ta’ Alcoa u tal-Italja rigward ir-rwol tal-Cassa Conguaglio bħala sempliċement intermedjarju tal-kontabbiltà. |
(170) |
Rigward il-Cassa Conguaglio, il-Kummissjoni tfakkar li, skont il-każistika stabbilita, “ma għandhiex issir distinzjoni bejn il-każi fejn l-għajnuna tingħata direttament minn entità pubblika jew privata maħtura jew imwaqqfa mill-Istat” (76). Għalhekk, l-istatus pubbliku jew privat tal-Cassa Conguaglio mhux determinanti għall-fini tal-applikazzjoni tar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat. Il-fatt li l-Cassa Conguaglio hija entità pubblika ma jimplikax b’mod awtomatiku li l-Artikolu 87 tat-Trattat tal-KE huwa applikabbli (77). Bl-istess mod l-intervent ta’ entità pubblika fih innifsu ma jeskludix l-applikazzjoni ta’ dak l-Artikolu (78). |
(171) |
Bl-istess mod l-analiżi ma tistax tillimita ruħha biss għall-poteri tal-Cassa Conguaglio fil-kapaċità tagħha bħala entità pubblika. Għandu jiġi aċċertat minflok jekk, b’mod iktar ġenerali, l-Istat, direttament jew permezz ta’ kwalunkwe entità oħra maħtura, jistax jeżerċita kontroll fuq il-fondi utilizzati biex jiffinanzjaw it-tariffa. L-istess eżami kien jeħtieġ isir kieku l-Cassa Conguaglio kienet entità privata. |
(172) |
Is-sentenza riċenti tal-Qorti fil-każ Essent (79) tagħti indikazzjonijiet definittivi dwar dan il-punt. Fil-każ Essent, il-Pajjiżi l-Baxxi kienu introduċew permezz ta’ liġi surcharge fuq it-tariffi tal-elettriku. Is-surcharge tħallset mill-konsumaturi tal-elettriku lill-operaturi tan-netwerks, li min-naħa tagħhom ittrasferew il-flejjes lill-kumpanija SEP. SEP ma kellhiex awtorità fil-ġestjoni tal-fondi u kienet topera taħt kontroll mill-qrib tal-awtoritajiet. Il-Qorti kkonkludiet li d-dħul mis-surcharge kien jikkostitwixxi riżorsi Statali, abbażi tal-kunsiderazzjonijiet imressqa: is-soprataxxa fuq it-tariffa kienet imposta permezz ta’ liġi nazzjonali, u għaldaqstant kienet tikkostitwixxi imposta. SEP ma kinitx awtorizzata tutilizza d-dħul mis-surcharge għal raġunijiet diversi minn dawk stipulat fil-liġi, u għalhekk ir-riżorsi baqgħu taħt il-kontroll pubbliku u baqgħu għad-dispożizzjoni tal-awtoritajiet nazzjonali. Il-Qorti kkunsidrat li dan kien biżżejjed biex tiddikjara li n-natura ta’ dawn ir-riżorsi kienet pubblika. |
(173) |
Ix-xebħ mal-każ fil-kwistjoni huwa evidenti. Is-surcharge utilizzata biex tiffinanzja l-iskema tariffarja Alcoa kienet imposta mill-liġi, bħal fil-każ Essent, Il-Cassa Conguaglio għandha l-istess rwol bħal SEP, minħabba li tiċċentralizza u tamministra d-dħul mill-imposta parafiskali, u hija suġġetta għall-istess obbligi, għaliex ma tistax tutilizza d-dħul mis-soprataxxa għal għanijiet differenti minn dawk preskritti mil-liġi (il-finanzjament tal-iskemi tariffarji preferenzjali). L-Istat jista’ jikkontrolla u jorjenta l-użu tar-riżorsi: il-Cassa Conguaglio twettaq il-funzjoni tagħha ta’ kontabbiltà fuq struzzjonijiet preċiżi tal-AEEG, li taġixxi skont poteri statutorji u/jew timplimenta l-liġi nazzjonali (ara fuq, premessi (26) u (27)). Għalhekk, ir-riżorsi amministrati mill-Cassa Conguaglio jibqgħu dejjem taħt il-kontroll pubbliku. |
(174) |
Din l-analiżi hija konsistenti ma’ dik żviluppata mill-Kummissjoni fid-deċiżjoni tagħha fil-każ Taljan dwar “spejjeż mhux rekuperabbli fis-settur tal-elettriku” (80), li kienet ikklassifikat bħala riżorsi pubbliċi l-fondi mill-Cassa Conguaglio fuq il-kont A6. |
(175) |
F’kull każ, in-natura tar-riżorsi pubbliċi tal-fondi amministrati mill-Cassa Conguaglio ġiet ikkonfermata b’mod inkontrovertibbli mis-sentenza reċenti tal-Qorti tal-Ewwel Istanza fil-kawża Iride (81). |
(176) |
Fis-Sentenza Nru 11632/03 tat-3 ta’ Aprile 2003 il-Qorti Suprema tal-Kassazzjoni kienet diġà iddeċidiet li l-Cassa Conguaglio mhix persuna ġuridika distinta mill-Istat Taljan, u li huwa dan tal-aħħar li jeħtieġ jiġi kkunsidrat is-sid tal-flejjes trasferiti lill-Cassa Conguaglio, anke jekk dawn il-flejjes kienu ġejjin minn entitajiet privati u kienu immirati għal imrpiża privata. Fil-kawża Iride, l-applikanti Iride Spa u Iride Energia Spa fetħu kawża fil-Qorti tal-Ewwel Istanza fejn ikkontestaw deċiżjoni li biha l-Kummissjoni kkategorizzat bħala riżorsi Statali l-fondi amministrati mill-Cassa Conguaglio fuq il-kont A6. L-argumenti mressqa mir-rikorrenti kienu simili ħafna għal dawk ta’ Alcoa. Ir-rikorrenti kkontestaw is-sustanza tas-sentenza tal-Qorti Suprema tal-Kassazzjoni, bl-argument li r-rwol tal-Cassa Conguaglio kien dak ta’ sempliċement intermedjarju tal-kontabbiltà bejn ċittadini privati suġġetti għal obbligu finanzjarju u s-suġġetti destinatarji tal-fondi, rwol li ma jippermettix lill-Cassa Conguaglio, lanqas għal żmien qasir, tutilizza l-fondi depositati. Ir-rikorrenti, bl-istess mod issottomettew l-applikazzjoni tal-każistika Preussen-Elektra. |
(177) |
Fis-sentenza tal-11 ta’ Frar 2009, il-Qorti tal-Ewwel Istanza tkellmet ċar dwar il-kwistjoni. Wara li enfasizzat li ma kellhiex il-ġurisdizzjoni li tikkontesta l-interpretazzjoni tal-Qorti tal-Kassazzjoni tal-leġiżlazzjoni Taljana, il-Qorti kkonfermat li l-fondi depożitati fil-kont A6 tal-Cassa Conguaglio kellhom jiġu kklassifikati bħala riżorsi pubbliċi mhux biss għaliex huma propjetà tal-Istat iżda wkoll għaliex jibqgħu taħt il-kontroll kostanti tiegħu (82). |
(178) |
Din il-konklużjoni kienet tirrigwarda il-kont A6 tal-Cassa Conguaglio, użat biex jiffinanzja l-ispejjeż mhux rekuperabbli fis-settur tal-elettriku. Madankollu, tista’ loġikament tiġi estiża għall-kont A4, li ffinanzja t-tariffa kkontestata. Is-sentenza tal-Qorti Suprema tal-Kassazzjoni kienet ibbażata fuq analiżi tal-persuna ġuridika tal-Cassa Congiaglio, u l-konklużjoni tagħha rigward il-propjetà tal-Istat għalhekk tapplika għall-flejjes kollha amministrati mill-Cassa Conguaglio. L-istess ħaġa hija valida għall-konklużjoni tal-Qorti tal-l-Ewwel Istanza li l-Istat jista’ jikkontrolla r-riżorsi amministrati mill-Cassa Conguaglio. M’hemmx differenza bejn il-kont A4, lil hinn mid-destinazzjoni tar-riżorsi (għall-A6 il-ħlas tal-ispejjeż mhux rekuperabbli, u għall-A4 dak tat-tariffi preferenzjali). Għalhekk, il-flejjes trasferiti lil Alcoa mill-kont A4 jeħtieġu wkoll jiġu kklassifikati bħala riżorsi pubbliċi. |
(179) |
Barra milli tiġi ffinanzjata permezz ta’ riżorsi pubbliċi, it-tariffa Alcoa hija wkoll imputabbli fuq l-Istat (83) minħabba li l-bażi legali tal-miżura hija stipulata f’dispożizzjoni leġiżlattiva nazzjonali u f’deċiżjonijiet tal-AEEG li huwa korp pubbliku. |
6.2.4. Impatt fuq il-kummerċ u distorsjoni tal-kompetizzjoni
(180) |
Rigward l-impatt tal-miżura fuq il-kummerċ bejn l-Istati Membri u d-distorsjoni tal-kompetizzjoni li rriżultat, m’hemmx dubju li s-suq tal-aluminju hu totalment miftuħ għall-kompetizzjoni. Fid-deċiżjonijiet tagħha dwar l-amalgamazzjonijiet, il-Kummissjoni konsistentement sabet li s-suq ġeografiku tal-aluminju primarju huwa suq globali (84). |
(181) |
Kif indikat fil-premessa (214), il-proroga tat-tariffa Alcoa fil-kwistjoni ma ġietx notifikata mill-Italja. Skont każistika stabbilita (85)“fil-każ ta’ għajnuna li mhix notifikata, il-Kummissjoni mhix marbuta fid-deċiżjoni tagħha li tipprova l-konsegwenzi effettivi. Fil-fatt, kieku l-Kummissjoni kellha turi fid-Deċiżjoni tagħha il-konsegwenzi effettivi ta’ għajnuniet diġà mogħtija, dan jiffavorixxi l-Istati Membri li jagħtu għajnuna bi vjolazzjoni tal-obbligu ta’ notifika għad-detriment ta’ dawk li jinnotifikaw il-pjani ta’ għajnuna”. |
(182) |
Għaldaqstant, il-Kummissjoni hi meħtieġa biss turi l-impatt possibbilment negattiv ta’ miżura fuq il-kummerċ intrakomunitarju u fuq il-kompetizzjoni. |
(183) |
Il-Kummissjoni kkunsidrat l-argumenti ta’ Alcoa u tal-Italja li skont huma t-tariffa ma għandha ebda impatt fuq il-kummerċ u ma toħloqx distorsjoni tal-kompetizzjoni, minħabba li m’hemmx flussi kummerċjali attwali bejn l-Istati Membri; huwa improbabbli li dawn il-flussi kummerċjali jizviluppaw fil-futur qrib (ara l-premessi (86) sa (88) u, minħabba l-karatteristiċi tas-settur tal-aluminju, it-tariffa ma tagħmilx ħsara lill-kompetituri Ewropej ta’ Alcoa (ara premessi (89)). |
(184) |
Għandu jitfakkar li, fil-prassi deċiżjonali tal-Kummissjoni u fil-każistika tal-Qorti, l-assenza ta’ flussi kummerċjali attwali qatt ma kienet aċċettata bħala prova li miżura ta’ għajnuna ma kellha ebda impatt fuq il-kummerċ intrakomunitarju. Il-Qorti fil-fatt dejjem affermat li l-għajnuna lil impriża tista’ tkun ta’ natura tali li jkollha impatt fuq i-kummerċ bejn l-Istati Membri u li toħloq distorsjoni tal-kompetizzjoni anke jekk din l-impriża ma tipparteċipax hija stess fil-kummerċ intrakomunitarju. Fil-fatt, fejn Stat Membru jagħti għajnuna lil impriża, il-produzzjoni domestika tista’ ma tvarjax jew tiżdied, bir-riżultat li impriżi stabbiliti fi Stati Membri oħra għandhom inqas possibbiltà jesportaw il-prodotti tagħhom lis-suq ta’ dak l-Istat Membru (86). |
(185) |
Barra minn hekk il-kwadru kkaratterizzat minn tnaqqis fil-produzzjoni fl-UE u żieda fl-importazzjoni minn pajjiżi terzi, bi flussi kummerċjali limitati jew ineżistenti bejn l-Istati Membri, mhix ħaġa rari u anzi hija tipika tas-setturi li jiltaqgħu ma’ diffikultajiet strutturali u/jew huma suġġetti għal pressjoni kompetittiva qawwija. Dawn is-setturi huma partikolarment sensibbli għall-miżuri adottati mill-Istati Membri biex itejbu l-pożizzjoni kompetittiva tal-indistriji nazzjonali tagħhom. |
(186) |
Il-fatt li l-produzzjoni baxxa tal-aluminju primarju fl-Italja mhuwiex ta’ livell li jagħmel impatt fuq il-prezz ta’ riferiment huwa irrelevanti. L-eżistenza ta’ prezz ta’ riferiment għall-aluminju, li mhux influwenzat faċilment mill-kundizzjonijiet ta’ produzzjoni fi Stat Membru wieħed, ma teskludix l-eżistenza ta’ kompetizzjoni bejn impriżi li jinsabu fiż-ŻEE u li jbigħu fuq is-suq globali tal-aluminju. Wieħed jifhem li l-għajnuna lill-funderiji Taljani ta’ Alcoa ma tippermettix lil Alcoa tnaqqas il-prezz dinji tal-aluminju u li tkeċċi kompetituri barra mis-suq u li produtturi Ewropej oħrajn jistgħu jibqgħu attivi sakemm jirnexxielhom ibigħu bi profitt għall-prezz dinji. Madankollu, il-profitti ta’ Alcoa fl-Italja grazzi għat-tariffa preferenzjali jsaħħu, f’sens ġenerali, il-pożizzjoni kompetittiva tagħha. Pereżempju, ir-riżervi kapitali akkumulati jistgħu jintużaw biex jieħdu f’idejhom kompetituri u jkabbru s-sehem tagħhom mis-suq. |
(187) |
Il-fatt li l-preżż imħallas minn Alcoa fl-Italja huwa suppost komparabbli mal-prezz “tipiku” tal-enerġija elettrika tal-funderiji tal-aluminju fl-Ewropa, dan ma jistax jittieħed bħala evidenza li l-interessi tal-produtturi Ewropej l-oħra mhumiex mhedda mit-tariffa Taljana, kontra ta’ dak li qed issostni Alcoa. Il-każistika l-Italja v il-Kummissjoni (87) tistabbilixxi b’mod ċar li miżuri unilaterali immirati biex iqarrbu l-kundizzjonijiet tal-kompetizzjoni fi Stat Membru lejn dawk prevalenti fi Stati Membri oħra għandhom impatt fuq il-kummerċ (u għaldaqstant jistgħu jaħarbu mid-definizzjoni ta’ għajnuna). Barra minn hekk, uħud mill-ftehimiet għall-fornitura tal-enerġija fis-seħħ f’pajjiżi Ewropej oħra jistgħu jinvolvu għajnuna mill-Istat u l-Kummissjoni bdiet investigazzjonijiet profondi rigward diversi miżuri ta’ dan it-tip (88). Anke jekk din id-difiża ma tressqitx espliċitament mill-Italja u Alcoa, il-Kummissjoni tikkunsidra importanti li tfakkar il-prinċipju, stabbilit sew fil-każistika (89), li l-eżistenza ta’ għajnuna illegali f’ċerti Stati Membri ma tiġġustifikax l-adozzjoni tal-istess miżura minn xi Stat Membru ieħor. |
(188) |
L-argument skont Alcoa li jekk tiżżarma l-kapaċità produttiva fl-Italja din ma tinħoloqx xi mkien ieħor fl-UE/ŻEE huwa f’kunflitt dirett mad-deċiżjoni reċenti ta’ Alcoa li tibni funderija fl-Iżlanda (li tifforma parti miż-ŻEE). |
(189) |
Għaldaqstant wieħed irid jikkonkludi li t-tariffa preferenzjali mogħtija lil Alcoa ttejjeb il-pożizzjoni kompetittiva tal-impriża rigward il-kompetituri rigward il-kummerċ intrakomunitarju. Huwa stabbilit fil-każisitika (90), li f’tali ċirkustanzi għandu jiġi kkunsidrat li kien hemm impatt fuq il-kummerċ intrakomunitarju u li kien hemm distorsjoni tal-kompetizzjoni. |
6.2.5. Konklużjonijiet dwar il-preżenza ta’ għajnuna
(190) |
Fid-dawl ta’ dak li ġie ppreżentat hawn fuq, il-Kummissjoni waslet għall-konklużjoni li t-tariffa preferenzjali mogħtija lil Alcoa fuq il-bażi tal-Artikolu 11(11), tal-Liġi 80/2005 u tad-Digriet tal-2004 (sakemm l-istess miżura setgħet irriżultat mill-applikazzjoni ta’ tali Digriet fil-perjodu Jannar 2006-Ġunju 2007) tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat fit-tifsira tal-Artikolu 87(1) tat-Trattat tal-KE u tista’ tiġi awtorizzata biss jekk tikkwalifika għal waħda mid-derogi previsti fit-Trattat. |
6.3. Klassifikazzjoni tal-miżura bħala għajnuna ġdida iktar milli għajnuna eżistenti
(191) |
Is-sentenza tal-Qorti, fil-paragrafu 132 tikkonferma mingħajr dubju l-konklużjoni preliminari tal-Kummissjoni li t-tariffa teħtieġ tiġi kkunsidrata bħala għajnuna ġdida: “għandu jiġi konkluż li l-miżura preżenti ma tistax tiġi kkunsidrata bħala għajnuna eżistenti, mhux biss minħabba li tkopri perjodu differenti minn dak eżaminat fid-deċiżjoni Alumix, iżda wkoll ma tikkonsistix aktar f’li ENEL tapplika t-tariffa stabbilita fid-Digriet tal-1995, li kienet ekwivalenti għal tariffa tas-suq, iżda fl-għotja ta’ rimbors min-naħa tal-Cassa Conguaglio, meħud minn riżorsi pubbliċi, bil-għan li jagħmel tajjeb għad-differenza bejn it-tariffa applikata minn ENEL u dik stipulata fid-Digriet tal-1995 u prorogata mid-Digriet Liġi tal-2005”. |
(192) |
Minħabba li sar appell kontra s-sentenza tal-Qorti (Kawża C 194/09), il-Kummissjoni madanakollu jidhrilha li hemm raġuni biex tagħmel analiżi bir-reqqa tal-kwistjoni fid-dawl tad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 1(b) tar-Regolament (KE) Nru 659/1999, li jidentifika l-kategoriji kollha ta’ għajnuna eżistenti. |
(193) |
Huwa ċert li l-miżura fil-kwistjoni ma ġietx implimentata qabel l-adeżjoni tal-Italja fl-UE (paragrafu i) tal-Artikolu msemmi), ma tistax tiġi kkunsidrata awtorizzata minħabba n-nuqqas min-naħa tal-Kummissjoni li tieħu deċiżjoni fiż-żmien preskritt mill-iskandenzi proċedurali (paragrafu iii)) u ma tistax tiġi kkunsidrata għajnuna eżistenti minħabba l-iskadenza tal-perjodu ta’ limitazzjoni (paragrafu iv)) (91). |
(194) |
L-Artikolu 1(b)(v) tar-Regolament Nru 659/1999 jistabbilixxi li “billi ċerti miżuri jsiru għajnuna wara l-liberalizzazzjoni ta’ attività mill-liġi tal-Komunità, dawn il-miżuri m’għandhomx ikunu kkunsidrati li huma għajnuna eżistenti wara d-data ffissata għall-liberalizzazzjoni”. Fid-deċiżjonijiet tal-ftuħ tal-proċedimenti l-Kummissjoni ma tibbażax fuq din id-dispożizzjoni biex tasal għall-konklużjoni li t-tariffa Alcoa tikkostitwixxi għajnuna ġdida. Madanakollu, għall-finijiet ta’ kompletezza, minħabba li s-settur tal-enerġija elettrika ġie liberalizzat għall-utenti kummerċjali kollha wara l-approvazzjoni tat-tariffa oriġinali Alumix, li ma kinitx tikkostitwixxi għajnuna, il-Kummissjoni eżaminat jekk il-liberalizzazjoni setgħet tkun rilevanti għall-klassifikazzjoni tat-tariffa bħala għajnuna eżistenti jew bħala għajnuna ġdida. Alcoa hija tal-fehma li dan mhux il-każ. Il-Kummissjoni taqbel mal-fehma ta’ Alcoa (92). It-tariffa ma saritx għajnuna mill-Istat b’konsegwenza tal-ftuħ tas-settur tal-enerġija elettrika għall-kompetizzjoni, ladarba l-kwadru ta’ referenza xieraq għall-valutazzjoni ta’ għajnuna mogħtija lil Alcoa mhuwiex is-suq tal-elettriku (li fih Alcoa mhix attiva) iżda dak tal-aluminju primarju. Barra minn hekk, m’hemm ebda rabta każwali bejn il-liberalizzazzjoni tas-settur tal-enerġija elettrika u d-deċiżjoni li tiġi ffinanzjata t-tariffa permezz ta’ kontribuzzjoni mandatorja. |
(195) |
Fis-sottomissjonijiet tagħha, Aloa ssostni li, anke jekk wieħed jassumi (ipotetikament) li t-tariffa setgħet saret għajnuna, dan tkun għamlitu minħabba tibdil fil-kundizzjonijiet tas-suq jew ta’ ċirkustanzi oħra esterni, jew inkella tal-evoluzzjoni tas-suq komuni, li allura jiġġustifikaw il-kwalifika ta’ għajnuna eżistenti. Il-Kummissjoni għalhekk eżaminat jekk l-Artikolu 1(b)(v), l-ewwel sentenza tar-Regolament (KE) Nru 659/1999 setgħetx tiġi applikata għall-każ preżenti. Din id-dispożizzjoni tikkonferixxi l-istatus ta’ għajnuna eżistenti fuq miżuri li “saru għajnuna minħabba l-evoluzzjoni tas-suq komuni, u mingħajr ma ġew immodifikati min-naħa tal-Istat Membru”. |
(196) |
Il-Kummissjoni ma rnexxiliex tindividwa evoluzzjoni tas-suq li tikkorrispondi għad-definizzjoni mogħtija mill-Qorti (93), jew “tibdil fil-kuntest ekonomiku u legali fis-settur li jikkonċerna r-regolament” li permezz tiegħu it-tariffa inbidlet f’għajuna. Alcoa nnifisha ma rnexxilha tindividwa tali tibdil u lanqas tipprova l-eżistenza ta’ ebda rabta kawżali mat-tibdil fin-natura tat-tariffa. Barra minn hekk anke jekk wieħed jammetti li kien hemm evoluzzjoni fis-suq komuni, dan ma jkunx relevanti għall-iskop tal-valutazzjoni tal-miżuri fil-kwistjoni: l-istatus ta’ għajnuna eżistenti mogħti mill-fattur ipotetiku “evoluzzjoni tas-suq komuni” ma setax idum iktar mill-introduzzjoni, minn Stat Membru, ta’ alterazzjoni sostantiva sussegwenti tal-miżura (mekkaniżmu tal-finanzjament ibbażat fuq ir-riżorsi Statali), anke fid-dawl tat-tieni kriterju tal-Artikolu 1(b)(v), l-ewwel sentenza tar-Regolament (KE) Nru 659/1999. Minħabba li l-perjodu li qed jiġi kkunsidrat fil-proċediment preżenti huwa sussegwenti għal dik il-modifika, l-evoluzzjoni tas-suq komuni ma tistax tkun relevanti għall-fini tal-valutazzjoni. Fattur ta’ “evoluzzjoni” li ġie wara l-introduzzjoni tal-mekkaniżmu ta’ finanzjament il-ġdid kien ikun daqstant irrelevanti minħabba li l-miżura kienet diġà tikkositwixxi għajnuna mill-Istat fiż-żmien tal-“evoluzzjoni”. Għalhekk, it-teżi ta’ Alcoa tista’ tiġi miċħuda. |
(197) |
Fl-aħħar, il-Kummissjoni stmat li t-tariffa Alcoa setgħet tiġi kkunsidrata bħala għajnuna eżistenti abbażi tal-Artikolu 1(b)(ii) tar-Regolament (KE) Nru 659/1999 rigward “l-għajnuniet awtorizzati, jew is-sistemi ta’ għajnuniet u għajnuniet individwali li ġew awtorizzati mill-Kummissjoni jew mill-Kunsill”. It-teżi mressqa minn Alcoa u mill-Italja huma bbażati fuq il-validità ta’ żmien mingħajr limitu tad-deċiżjoni ta’ awtorizzazzjoni Alumix, li tagħmel it-tariffa Alcoa għajnuna eżistenti abbażi tad-dispożizzjoni imsemmija hawn fuq. |
(198) |
Alcoa u l-Italja jsostnu li d-Deċiżjoni Alumix ma kinetx limitata fiż-żmien (ara premessi (93) u (119) rispettivament). Fid-deċiżjoni Alumix il-Kummissjoni huwa ddikjarat li sabet - b’mod indefinit - li t-tariffa Alcoa ma kinitx tikkostitwixxi għajnuna. Barra minn hekk il-proroga ta’ għajnuna eżistenti kienet tikkostitwixxi għajnuna ġdida, iżda m’hemmx għajnuna ġdida fejn il-proroga ta’ miżura ma kinitx ikkunsidrata għajnuna. Għalhekk, jekk il-Kummissjoni issa tbiddel il-valutazzjoni u tikkonkludi li l-miżura tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat, it-tariffa li bbenefikat minnha Alcoa s’issa kellha f’kull każ tiġi kkunsidrata “għajnuna eżistenti”, jew intitolata għal “trattament bħala għajnuna eżistenti” abbażi tal-każistika Ċentri tal-Koordinazzjoni fil-Belġju (94) u l-irkupru jeħtieġ jiġi eskluż (ara premessa (94)). |
6.3.1. Ambitu temporali tad-deċiżjoni Alumix
(199) |
Huwa naturali li deċiżjoni lil fiha l-Kummissjoni tiddeċiedi li ċerta miżura ma tikkostitwix għajnuna mill-Istat tkun suġġetta għal limitu ta’ żmien, fejn il-konklużjoni li m’hemmx għajnuna hija bbażata fuq l-eżami tal-operatur tal-ekonomija tas-suq u tinvolvi valutazzjoni prospettiva tal-kundizzjonijiet tas-suq li tista’ tiġi indirizzata kif suppost biss tul perjodu ta’ żmien limitat (95). Din il-limitazzjoni ma tfissirx li l-Kummssjoni tikkunsidra li l-miżura neċessarjament saret għajnuna meta skada ż-żmien stabbilit mid-deċiżjoni. |
(200) |
Id-deċiżjoni Alumix kienet ibbażata fuq id-Digriet tad-19 ta’ Diċembru 1995, li stabbilixxa t-tariffa għal perjodu ta’ 10 snin u kien jipprevedi espliċitament li tiġi abolita wara l-31 ta’ Diċembru 2005. Fil-każ Alumix, il-Kummissjoni għamlet valutazzjoni kumplessa tal-prezzijiet u tat-tendenzi fis-settur tal-enerġija elettrika fuq perjodu ta’ għaxar snin, kif jirriżulta mit-tabelli li jiffurmaw parti integrali tad-deċiżjoni u li jistabbilixxu l-prezz Alcoa sal-2005 biss. Tali prezzijiet u tendenzi huma, min-natura tagħhom stess, suġġetti għal tibdil, u l-Kummissjoni ma kinetx tista’ tiddikjara li mhux se jkun hemm għajnuna indefinita mill-istat, speċjalment meta wieħed jikkunsidra l-liberalizzazzjoni progressiva tas-swieq tal-enerġija. |
(201) |
Għalhekk il-konklużjonijiet tad-deċiżjoni jistgħu jiġu interpretati biss fuq skadenza tal-2005. Dan huwa rikonoxxut b’mod ċar mill-Qorti, fil-paragrafi 105 u 106 tas-sentenza li tikkonferma d-deċiżjoni tal-2006 tal-ftuħ tal-proċedimenti (96). |
(202) |
Trid tiġi miċħuda wkoll id-dikjarazzjoni tal-Italja li d-deċiżjoni Alumix kienet mingħajr limitu b’mod intenzjonat b’rikonoxximent tal-ħtieġa ta’ miżura fit-tul (premessa (119)). Il-paragrafu fid-deċiżjoni Alumix li fuqu iddependiet l-Italja (“ir-ristrutturazzjoni u r-restawr tal-operat ta’ Alumix jiggarantixxu li l-iżvilupp ta’ din iż-żona mhux fil-qosor iżda fit-tul”), ma tirreferix għat-tariffi li kien ikkunsidrat ma kinux jikkostitwixxu għajnuna mill-Istat iżda għal miżuri oħra ta’ għajnuna ta’ ristrutturazzjoni favur Alumix. Barra minn hekk, il-paragrafu fil-kwistjoni sempliċement jafferma li l-preżenza kontinwa ta’ Alumix se tikkontribwixxi għal żvilupp fit-tul taż-żona u ma jistx jiġi interpretat bil-mod kif qed tissuġġerixxi l-Italja. |
(203) |
Fl-aħħar, ladarba l-validità tad-deċiżjoni Alumix kienet limitata sal-31 ta’ Diċembru 2005, it-tariffa applikata li kienet tibda mill-1 ta’ Jannar 2006 skont l-Artikolu 11(11) tal-Liġi Nru 80/2005 tikostitwixxi għajnuna ġdida minħabba t-tibdil fil-perjodu tal-miżura, b’konformità mal-każistika Diputacion Foral de Alava (97). |
6.3.2. “Tibdil fiċ-ċirkostanzi” li għandhom impatt fuq il-validità tad-deċiżjoni Alumix
(204) |
Il-Kummissjoni eżaminat it-teżi ta’ Alcoa li qatt ma kien hemm “tibdil fiċ-ċirkostanzi” tali li jxejjen l-effikaċja tad-deċiżjoni Alumix, minħabba li la l-liberalizzazzjoni tas-suq u lanqas ir-rwol mogħti lill-Cassa Conguaglio ma kellhom impatt fuq il-prezz imħallas minn Alcoa. Peress li dak il-prezz baqa’ konformi mal-kriterji Alumix, skont Alcoa il-konklużjoni tal-Kummissjoni li l-miżura ma kinetx tikkostitwixxi għajnuna tagħtiha validità (ara fuq premessa (93)). |
(205) |
Madanakollu eżami tal-fatti juri li l-mekkaniżmu tariffarju li l-Kummissjoni kienet awtorizzat fil-każ Alumix ġarrab kambjament fundamentali li Alcoa qed tfittex li timminimizza bħala sempliċement dettall amministrattiv, jiġifieri il-mogħdija ta’ tariffa mħaddma minn fornitur tal-elettriku skont il-kundizzjonijiet tas-suq għal tariffa li hija biss fl-isem u li hija sussidju Statali. |
(206) |
Huwa diffiċli li wieħed jikkunsidra dan il-kambjament bħala “natura purament formali” u “li ma tibiddilx is-sustanza tat-tariffa approvata” ladarba l-mekkaniżmu ta’ finanzjament il-ġdid immodifika l-kundizzjonijiet ekonomiċi li fuqhom hija bbażata d-deċiżjoni Alumix. |
(207) |
Wieħed biżżejjed jiftakar li fil-każ Alumix il-valutazzjoni kienet tiffoka fuq l-imġieba tal-fornitur tal-elettriku ENEL. It-tariffa preferenzjali ma kinetx tagħti vantaġġ lil Alcoa minħabba li, abbażi tal-eżami tal-operatur f’ekonomija tas-suq il-Kummissjoni kienet tal-fehma li kien razzjonali għal ENEL li tbigħ l-elettriku bil-prezz fil-kwistjoni. Madanakollu, l-eżami tal-operatur tal-ekonomija tas-suq jitlef is-sens f’sitwazzjoni fejn it-tariffa m’għadhiex offerta mir-rieda ta’ ENEL (li tirċievi l-prezz ordinarju) iżda hija r-riżultat ta’ ħlas ta’ kumpens min-naħa tal-Istat. Fis-sistema l-ġdida l-imġieba tal-fornitur tal-enerġija elettrika ma għadx għandha rilevanza. |
(208) |
Barra minn hekk, l-introduzzjoni mill-1 ta’ Jannar 2006 ta’ mekkaniżmu ta’ indiċjar b’limitu ta’ żieda annwali ta’ 4 % tal-prezz Alcoa (ara premessa (49)) tikkostitwixxi tibdil sostantiv ieħer tal-iskema tariffarja oriġinali, u wieħed li bilkemm jista’ jiġi kkunsidrat konformi mas-suq, meta wieħed jikkunsidra li mill-2005 ‘il quddiem u sal-kriżi ekonomika fl-aħħar tal-2008, il-prezzijiet tal-elettriku kienu qed jiżdiedu kontinwament. |
(209) |
Għall-kuntrarju ta’ dak li ssostni Alcoa, il-fatt li l-prezz imħallas minn Alcoa abbażi tal-iskema l-ġdida sal-aħħar tal-2005 huwa l-istess bħal dak li ma kienx jikkostitwixxi għajnuna fid-deċiżjoni Alumix ma jiġġustifikax il-konklużjoni li l-miżura ma nbidlitx b’mod sostanzjali, jekk wieħed irid isegwi l-opinjoni tal-avukat ġenerali Fennely fil-kawża l-Italja u Sardegna Lines v il-Kummissjoni (98). Fil-valutazzjoni ta’ x’jikkostitwixxi tibdil sostanzjali ta’ miżura ta’ għajnuna l-avukat ġenerali Fennely ddikjara lil “ l-introduzzjoni ta’ metodu kompletament ġdid għall-provvediment li hu effettivament l-istess livell ta’ għajnuna jikkostitwixxi manifestament tibdil sinifikattiv għall-iskema oriġinali.” Għaldaqstant, it-tariffa kkontestata hija miżura kompletament differenti minn dik eżaminata fid-deċiżjoni Alumix. Il-konklużjonijiet dwar Alumix huma għalhekk irrelevanti għall-finijiet ta’ dan il-każ u jibqgħu hekk anke jekk wieħed jassumi li d-deċiżjoni Alumix ma kinetx limitata fiż-żmien. |
(210) |
Għall-istess raġunijiet il-każistika taċ-Ċentri ta’ Koordinament fil-Belġju, invokata minn Alcoa, mhix bażi valida biex wieħed jitlob li jiġu applikati l-istess garanziji proċedurali li kieku japplikaw għal għajnuna eżistenti. Din is-sentenza tirrigwarda każi li fihom il-Kummissjoni tibdel il-valutazzjoni tagħha ta’ skema ta’ għajnuniet li qabel kienet instabet li ma tikkostitwix għajnuna. Fil-paragrafu 77 tas-sentenza, il-Qorti tistabbilixxi l-prinċipju li f’dawn il-każi il-Kummissjoni għandha ssegwi l-proċedura għas-sorveljanza ta’ għajnuna eżistenti. Madanakollu, dan il-prinċipju jista’ jiġi applikat biss jekk l-iskema ma tkunx inbidlet materjalment. Fil-każ preżenti, l-iskema tariffarja Alcoa ġiet modifikata materjalment mill-Istat Membru, kif indikat fil-premessi (205) sa (208). Għalhekk, fil-każ preżenti, il-Kummissjoni mhix titbiegħed mill-valutazzjoni ta’ qabel tal-istess miżura, iżda pjuttost qed tivvaluta miżura differenti. |
(211) |
It-tibdiliet deskritti ma jistgħux jiġu separati mill-iskema tal-bidu, minħabba li għandhom impatt fuq is-sustanza tal-mekkaniżmu u għalhekk it-tariffa kkontestata tikkostitwixxi għajnuna fit-totalità tagħha, b’konformità mas-sentenza Ġibiltà (99). |
6.3.3. Konklużjonijiet dwar id-definizzjoni tat-tariffa bħala għajnuna ġdida
(212) |
Fid-dawl ta’ dak ta’ hawn fuq, il-Kummissjoni tikkunsidra li l-proroga tat-tariffa Alcoa kkontestata tikkostitwixxi għajnuna ġdida mill-1 ta’ Jannar 2006, jiġifieri id-data meta l-Liġi Nru 80/2005 daħlet fis-seħħ. |
6.4. Leġittimità tal-għajnuna
(213) |
Skont l-Artikolu 88(3) tat-Trattat tal-KE, l-Istati Membri jridu jinnotifikaw lill-Kummissjoni il-pjani li jagħtu jew jimmodifikaw l-għajnuna u ma jistgħux jagħtu bidu għal dawn il-miżuri proposti sakemm tkun ittieħdet deċiżjoni finali. |
(214) |
Minħabba li l-Italja ma nnotifikatx l-Artikolu 11(11) tal-Liġi 80/2005, l-għajnuna hija illegali. |
6.5. Kumpatibbiltà tal-għajnuna
(215) |
B’deroga mill-projbizzjoni ġenerali dwar l-għajnuna mill-Istat kif stipulat fl-Artikolu 87(1) tat-Trattat tal-KE, għajnuna tista’ tiġi ddikjarata kompatibbli jekk tikkwalifika għal waħda mill-eċċezzjonijiet elenkati fit-Trattat. |
(216) |
L-għajnuna mill-Istat mogħtija lil Alcoa skont l-Artikolu 11 (11) tal-Liġi Nru 80/2005 tista’ tiġi kklassifikata bħala għajnuna operazzjonali li, b’konformità mal-prinċipju, hija inkompatibbli mas-suq komuni. Fil-kawża L-Italja v Il-Kummissjon (100) il-Qorti sabet li “l-għajnuna fil-kwistjoni, li ingħatat mingħajr kundizzjonijiet speċifiċi u unikament skont il-kwantitajiet utilizzati, għandha titqies bħala għajnuna operazzjonali lill-impriżi kkonċernati u li, bħala tali, tibdel il-kundizzjonijiet tal-kummerċ sa ċertu punt kuntrarju għall-interess komuni”. |
(217) |
Anke fil-kawża Siemens v Il-Kummissjon (101), il-Qorti tal-Ewwel Istanza ikkonfermat il-prinċipju li “l-għajnuna operazzjonali, jiġifieri għajnuna immirata li tgħin impriża mill-ispejjeż li normalment hija stess ikollha ġġorr fl-ambitu tal-ġestjoni ta’ kuljum jew tal-attività normali tagħha, fil-prinċipju ma taqax fl-ambitu tal-Artikolu 92(3)] [issa l-Artikolu 87(3) …] |
(218) |
Madanakollu, hemm sitwazzjonijiet definiti b’mod ċar fejn huwa possibbli li tingħata għajnuna operazzjonali. B’mod partikolari, għajnuniet operzzjonali għal għanijiet ambjentali jistgħu jingħataw taħt il-linji gwida tal-Komunità dwar għajnuna mill-Istat għall-protezzjoni tal-ambjent (102). Anke l-għajnuniet operazzjonali fir-reġjuni assistiti jistgħu jkunu awtorizzati f’każ ta’ eċċezzjoni bħala għajnuna reġjonali. Il-Kummissjoni eżaminat jekk it-tariffa tistax tikkorrispondi ma’ waħda minn dawn il-kategoriji. |
(219) |
Il-Kummissjoni tinnota li m’hemmx il-possibbiltà li t-tariffa tiġi awtorizzata bħala għajnuna ambjentali, minħabba li l-għan tat-tariffa fil-kwistjoni mhuwiex ta’ natura ambjentali. |
6.5.1. Kompatibbiltà mal-Linji gwida dwar għajnuna reġjonali mill-Istat (Sardegna)
(220) |
Tista’ tingħata konċessjoni għal għajnuna operazzjonali b’mod eċċezzjonali f’żoni assistiti eliġibbli għal għajnuna taħt id-deroga tal-Artikolu 87(3)(a) tat-Trattat tal-KE. Matul il-perjodi li qed jiġi kkunsidrat, ir-reġjun tal-Veneto, fejn hemm il-funderija ta’ Fusina, ma kienx ammissibbli għall-għajnuna taħt l-Artikolu 87(3)(a) tat-Trattat KE. Madanakollu, ir-reġjun ta’ Sardegna, kien eliġibbli sal-aħħar tal-2006. Il-Kummissjoni għalhekk eżaminat jekk it-tariffa preferenzjali għall-funderija ta’ Alcoa f’Portovesme tistax tkun awtorizzata taħt il-linji gwida tal-1998 dwar l-għajnuna reġjonali mill-Istat (103). |
(221) |
B’konformità mal-punt 4.15 tal-linji gwida reġjonali, l-għajnuna operazzjonali tista’ tingħata f’każ eċċezzjonali, jekk i) tkun ġustifikata skont il-kontribut li tagħti għall-iżvilupp reġjonali u min-natura tagħha u ii) il-livell tagħha jkun proporzjonali għall-iżvantaġġi li tkun intiża biex itaffi. Huwa d-dmir tal-Istat Membru li juri l-eżistenza ta’ kwalunkwe nuqqasijiet u jkejjel l-importanza tagħhom. B’konformità mal-punt 4.17 tal-linji gwida reġjonali, l-għajnuna operazzjonali trid tkun limitata fiż-żmien u tonqos progressivament. |
(222) |
L-Italja issostni li (ara premessa (125)) l-problema persistenti ta’ spejjeż tal-elettriku għoljin għall-produzzjoni tal-aluminju f’Sardegna u fil-Veneto, rkonoxxuta fid-deċiżjoni Alumix, tiġġustifika l-proroga tat-tariffa. |
(223) |
Id-deċiżjoni Alumix ma approvatx it-tariffa għall-perjodu 1996-2005 bħala għajnuna reġjonali, iżda kkonkludiet li ma kinetx tikkostitwixxi għajnuna. Għalhekk ma treġix it-teżi li fid-deċiżjoni Alumix il-Kummissjoni kienet irrikonoxxiet li l-konċessjoni ta’ għajnuna operazzjonali kienet iġġustifikata abbażi ta’ kunsiderazzjonijiet reġjonali. |
(224) |
Skont l-Artikolu 2 tal-linji gwida reġjonali, “ħlas wieħed ad hoc mogħti lil impriża waħda, jew għajnuna limitata għal qasam wieħed ta’ attività jistgħu jkollhom impatt qawwi fuq il-kompetizzjoni tas-suq ikkonċernat, filwaqt li hemm ir-riskju li l-effetti fuq l-iżvilupp reġjonali jkunu limitati żżejjed … Bħala konsegwenza, id-derogi inkwistjoni normalment jingħataw l-aktar għal skemi ta’ għajnuna multisettorjali miftuħa, f’reġjun determinat, għall-impriżi kollha fis-setturi kkonċernati.” Tariffa għall-enerġija elettrika li tingħata b’mod selettiv lil impriżi individwali fis-setuur tal-metallurġija, hija manifestament mhux konformi mal-ispirtu tal-għajnuniet reġjonali li jridu jkunu multisettorjali. Madanakollu, minħabba li assolutament mhux projbit li jingħataw għajnuniet ad hoc, il-Kummissjoni eżaminat jekk ċirkustanzi eċċezzjonali jiġġustifikawx l-għoti tat-tariffa. |
(225) |
Il-Kummissjoni ikkunsidrat b’mod partikolari n-nuqqasijiet fis-settur tal-enerġija elettrika f’Sardegna, kif dokumentat mill-Italja u Alcoa. |
6.5.1.1. Is-suq tal-enerġija elettrika ta’ Sardegna fil-kuntest Taljan
(226) |
Is-suq Taljan tal-enerġija elettrika huwa ġeneralment ikkonċentrat ħafna, anke jekk inqas fiż-żona tat-Tramuntana. L-operatur dominanti fiż-żoni kollha hija l-kumpanija monopolistika ENEL, ħlief f’Sardegna fejn jeżisti duopolju mal-E.ON. ENEL hija b’saħħitha fis-suq u l-Awtorità Taljana għall-Kompetizzjoni kienet sabitha ħatja ta’ abbuż ta’ poter fl-2004-2005. Il-prezzijiet tal-enerġija elettrika fl-Italja huma normalment għoljin, minħabba “taħlita” produttiva fil-parti l-kbira bbażata fuq karburant fossili (essenzjalment gass), in-nuqqas ta’ kapaċità nukleari u l-konġestjoni fl-interkonnetturi mal-kumplament tal-Ewropa. |
(227) |
F’Sardegna li tirrappreżenta 4,1 % tal-qawwa installata fl-Italja (104) l-elettriku huwa ġġenerat fil-parti l-kbira f’impjanti termoelettriċi bl-użu ta’ karburanti fossili (karbonju, żejt, qatran tar-raffinerija). Il-gżira m’għandhiex infrastruttura għad-distribuzzjoni tal-gass naturali. |
(228) |
Sardegna tbati minn qagħda ta’ kapaċità żejda ta’ produzzjoni, l-aktar f’dik il-parti ta’ spejjeż għoljin (impjanti imħaddma miż-żejt), minħabba li l-gvern abbanduna l-pjani li jikkonċentra fuq il-gżira l-industrija peżanti Taljana. Dan wassal għal investiment żejjed minn ENEL fl-impjanti tal-ġenerazzjoni tal-elettriku. Barra milli strutturalment jinvolvu iktar spejjeż, dawn l-impjanti qegħdin isiru teknikament skaduti b’mod mgħaġġel. L-esportazzjoni tal-enerġija elettrika mis-Sardegna lejn l-Italja kontinentali hija wkoll limitata mill-kapaċità żgħira tal-interkonnetturi (105) li hi suġġetta għall-konġestjoni. |
(229) |
Żewġ kumpaniji tal-elettriku ENEL u E.ON., flimkien għandhom 95 % mis-sehem tas-suq tal-forniment tal-enerġija elettrika f’Sardegna (madwar 58 % għal E.ON. u 42 % għal ENEL). Skont l-investigazzjoni fuq il-kompetizzjoni fis-settur elettriku (106), f’termini ta’ kompetizzjoni Sardegna tista’ titqies bħala duopolju b’dominanza kollettiva. Il-konċentrazzjoni tas-suq hija għolja, għalkemm mhux l-ogħla fl-Italja (107). Minħabba l-kontroll li għandhom fuq prattikament l-impjanti kollha mid-merit u peak E.ON u ENEL jiddeterminaw il-prezz prattikament għas-sigħat kollha. Madanakollu il-qagħda f’Sardegna tidher li hi inqas kritika minn dik fin-Nofsinhar tal-Italja (108) fejn ENEL tiddetermna l-prezzijiet fis-sigħat kollha. |
(230) |
Il-prezzijiet bl-ingrossa tal-elettriku fl-Italja huma fost l-ogħla fl-Ewropa (109), u l-prezzijiet f’Sardegna huma fost l-ogħla fl-Italja. Fl-2007, il-prezz medju nazzjonali (PUN) kien ta’ EUR 70,99 għal kull MW/h filwaqt li l-prezz żonali ta’ Sardegna kien ta’ EUR 75 għal kull MW/h, meta fl-2006 kien EUR 80 għal kull MW/h (110). Fl-2008 u 2009 kompliet it-tendenza li l-prezz medju żonali ta’ Sardegna jiżdied. Fl-ewwel nofs tal-2009, il-prezzijiet f’Sardegna baqgħu kostantement ‘il fuq mill-medja nazzjonali (bi prezz medju ta’ EUR 106,60 għal kull MW/h imqabbel ma’ PUN ta’ EUR 60, 50 għal kull MW/h). M’humiex disponibbli l-prezzijiet tal-kuntratti bilaterali f’Sardegna, għaliex tali informazzjoni mhix pubblika u l-Italja għażlet li ma tipprovdihiex (ara fuq paragrafu (63)). |
(231) |
Fl-aħħar, is-suq tal-enerġija elettrika f’Sardegna jippreżenta sensiela ta’ problemi (uħud minnhom madanakollu, komuni mal-kumplament tal-Italja) li jistgħu jkunu mqassra kif ġej: Prezzijiet għoljin, grad għoli ta’ konċentrazzjoni tas-suq, saħħa tas-suq tal-operaturi dominanti, kapaċità eċċessiva ta’ ġenerazzjoni fil-parti bi prezz għoli, ineffiċjenza relattiva tal-impjanti tal-produzzjoni u qed isiru skaduti, nuqqas ta’ aċċess għall-infrastruttura tal-gass natural u interkonnettività insuffiċjenti. |
6.5.1.2. Kontribut għall-iżvilupp reġjonali
(232) |
L-ewwel kwistjoni li teħtieġ tissolva hija jekk dawn il-problemi għandhomx impatt gravi fuq l-iżvilupp ekonomiku ta’ Sardegna. Il-prezzijiet tal-enerġija elettrika fil-gżira huma għoljin u l-interkonnettività hija limitata. Fil-każ C 34/02 (111), il-Kummissjoni ma aċċettatx li n-nuqqas ta’ interkonnettività tal-enerġija tikkostitwixxi żvantaġġ għall-iżvilupp tal-SME’s. |
(233) |
Filwaqt li huwa minnu li l-SMEs iħossu l-prezzijiet għoljin inqas mill-industriji l-kbar elettro-intensivi, madanakollu l-interessi ta’ settur waħdieni m’humiex awtomatikament l-ekwivalenti tal-interessi ta’ reġjun. Fi kliem ieħor l-għajnuna operattiva f’reġjun assistit ma tistax tiġi awtorizzata fid-dawl tad-diffikultajiet li jiltaqa’ magħhom settur wieħed, iżda jeħtieġ jintwera li dawn ikunu qed jikkontribwixxu fit-tul għall-iżvilupp tal-pajjiż. Il-Kummissjoni hija tal-fehma li l-iżvantaġġ reġjonali li ġej mill-istat tas-suq tal-elettriku reġjonali f’Sardegna ma ġiex sostanzjat biżżejjed mill-Italja. |
(234) |
Iżda anke jekk wieħed kellu jammetti l-eżistenza ta’ żvantaġġ reġonali, iridu xorta waħda jiġu ssodistfati l-kriterji tal-linjigwida reġjonali. L-għajnuna teħtieġ tagħmel kontribut fit-tul għall-iżvilupp reġjonali u tkun propozjonali għall-iżvantaġġi li tfittex li ttaffi. |
(235) |
Fil-każ preżenti, mhux plawsibbli li tali għajnuna operazzjonali tagħti kontribut sostenibbli għall-iżvilupp reġjonali. Anke jekk wieħed kellu jammetti li l-manteniment fil-gżira tal-funderija tal-aluminju ta’ Alcoa (jew benefiċjarji oħrajn tat-tariffa preferenzjali), jikkontribwixxi għall-impjiegi u għall-manteniment ta’ bażi ta’ manifattura fuq il-gżira, dawn l-impatti ma jkunux dejjiema. Alcoa stess tgħid li t-tneħħija tat-tariffa tfisser l-għeluq immedjat tal-funderija f’Portovesme. L-awtoritajiet Taljani jippreżentaw it-tariffi bħala miżura temporanja, immirata biex isservi biss sakemm fl-2010 jitlestew il-proġetti infrastrutturali relatati mal-produzzjoni tal-enerġija u mal-interkonnettività (il-pajp tal-gass GALSI u l-kejbil marin SAPEI) li qed isiru bħalissa. Il-kwistjoni hi jekk tali żviluppi strutturali humiex kapaċi jġibu l-prezzijiet tal-enerġija elettrika għal livelli kompatibbli mal-eżiġenzi tal-produtturi tal-aluminju. Il-Kummissjoni tikkunsidra li bl-infrastruttura ġdida, Sardegna se tkun kapaċi tipproduċi u tbiegħ l-enerġija elettrika għal madwar l-istess prezz tal-Italja kontinentali, u b’hekk tiġi eliminata d-diverġenza reġjonali. Madanakollu, il-Kummissjoni ma tarax kif tali proġetti jistgħu inaqqsu l-prezzijiet tal-enerġija elettrika bin-nofs biex iwassluhom għal EUR 30 għal kull MWh li, skont Alcoa, huwa meħtieġ biex il-funderija tagħmel qligħ. |
(236) |
Il-Kummissjoni tinnota wkoll li l-eżistenza ta’ sussidju Statali immirat biex inaqqas l-ispejjeż għal utenti kbar ma jimmotivax lill-fornituri tal-elettriku biex ibaxxu l-prezzijiet biex ma jitilfux l-ikbar klijenti tagħhom, u lanqas timpedixxi lill-istrutturi tal-ispejjeż milli jmmoru għall-agħar. Is-sussidju pjuttost jirrinforza l-inċentiv biex il-fornituri tal-enerġija elettrika jkomplu jisfruttaw is-saħħa tagħhom fis-suq. Għalhekk, anke jekk huwa minnu, minħabba s-sitwazzjoni ta’ kapaċità żejda, li Alcoa normalment tkun tista’ ġġib prezz kompetittiv, li kieku ma kienx għas-saħħa fis-suq li għandhom il-fornituri tal-enerġija elettrika (li jistgħu jkollhom interess li jżommu l-prezzijiet għoljin, ara premessi (121) u (99) rispettivament), il-Kummissjoni tkkunsidra li t-tariffa preferenzjali ma kinetx tkun l-istrument xieraq biex tagħti dimensjoni ġdida lil din is-saħħa fis-suq. |
(237) |
Inċidentalment, ta’ min jinnota li d-deċiżjoni Alumix kienet ibbażata fuq l-ipoteżi bil-maqlub, jiġifieri li l-klijenti l-kbar bħal Alcoa kellhom saħħa fis-suq, fil-forma ta’ saħħa fin-negozjar vis-a-vis ENEL, u li għalhekk, kieku ENEL kienet kumpanija privata, kien ikollha tbiegħ bi prezz iktar baxx. |
6.5.1.3. Proporzjonalità
(238) |
Is-sussidju mogħti lil Alcoa huwa ogħla minn kwalunkwe diiferenzjal li jista’ jeżisti bejn il-prezzijiet tal-enerġija elettrika fl-Italja kontinentali u l-prezzijiet f’Sardegna għall-istess kategorija ta’ klijenti. Għaldaqstant, it-tariffa mhix proporzjonali għall-iżvantaġġi reġjonali li allegatament qed tfittex li tirrimedja. |
6.5.1.4. Karattru ta’ tnaqqis progressiv
(239) |
L-għajnuna operazzjonali reġjonali trid tkun tonqos progressivament (ara premessa 4.17 tal-linji gwida reġjonali). Abbażi tal-mekkaniżmu ta’ indiċjar introdott mill-Artikolu 11(11) tal-Liġi Nru 80/2005, kif interpretat mill-AEEG (ara l-paragrafi (49) u (50)) it-tariffa tiżdied kull sena b’perċentwal li jirrifletti t-tendenzi tal-prezzijiet tal-enerġija elettrika fl-UE, iżda ż-żieda ma tistax taqbeż l-4 %. Din it-tariffa tonqos biss meta l-prezzijiet medji fl-UE jonqsu f’termini netti (minħabba li t-tariffa Alcoa ma tistax tonqos imma tiżdied biss). Fil-każi l-oħra kollha, it-tariffa hija progressiva u tinvolvi vantaġġ li jiżdied għal Alcoa (112). Fil-fatt, f’kuntest fejn il-prezzijiet jiżdiedu b’mod mgħaġġel fl-UE, l-għajnuna favur Alcoa żdiedet il-ħin kollu f’termini reali minn meta ġiet introdotta t-tariffa fil-kwistjoni. |
6.5.1.5. Konklużjonijiet fuq il-komptibbiltà tal-miżura bħala għajnuna reġjonali għal Sardegna
(240) |
Fid-dawl ta’ dan, il-Kummissjoni tikkunsidra li l-proroga tat-tariffa fil-kwistjoni ma tistax tiġi kkunsidrata kompatibbli bħala għajnuna reġjonali skont il-linji gwida reġjonali tal-1998. Minħabba li l-assistenza lil Sardegna għall-perjodu 2007-2013 twaqqfet skont l-Artikolu 87(3)(a), mhux meħtieġ li tiġi eżaminata l-kumpatibbiltà tal-għajnuna fid-dawl tal-linji gwida dwar l-għajnuna reġjonali mill-Istat għall-2007-2013. |
6.5.2. Kunsiderazzjonijiet oħra relevanti għall-kumpatibbiltà (Veneto u Sardegna)
(241) |
L-Italja u Alcoa għamlu l-argument li t-tariffa Alcoa hija mmirata li ttaffi n-nuqqasijiet tas-swieq tal-enerġija elettrika li s’issa għadhom ma wasslux għal prezzijiet kompetittivi. Prezzijiet għoljin tal-enerġija elettrika allegatament jheddu l-kompetittività tal-industriji elettro-intensivi, fosthom dik tal-aluminju primarju. Qed jingħad li l-għajnuna se żżomm milli kumpaniji jitilqu mill-Ewropa. L-għajnuna għandu jkollha effet ta’ inċentivazzjoni minħabba li f’każ għall-kuntrarju, fl-assenza ta’ għajnuna, il-kumpanija kienet tagħlaq il-funderija ta’ Sardegna u tal-Veneto. |
(242) |
Rigward dawn l-affermazzjonijiet jistgħu joħorġu l-kummenti ġenerali li ġejjin. Il-funzjonament imperfett tas-swieq tal-enerġija elettrika ma jistax jitqies, strictu sensu, falliment tas-suq minħabba li dan il-kunċett jimplika l-inkapaċità ta’ suq kompetittiv li jipproduċi, waħdu, l-aħjar riżultat fuq pjan soċjali, filwaqt li l-problema f’dan il-każ hija li s-swieq mhumiex kompetittivi biżżejjed. Is-soluzzjoni tista’ tinstab biss f’iktar – mhux inqas – kompetizzjoni, jiġifieri permezz ta’ suq tal-enerġija verament integrat. Il-fatt li t-tariffi tal-elettriku jiffissahom l-Istat jipproduċi b’mod ġenerali l-effett oppost, jiġifieri joħolqu ostakolu u jipprekludu l-aċċess ta’ operaturi ġodda fis-suq, u għalhekk tiġi ostakolata l-integrazzjoni. Għalhekk, il-Kummissjoni tikkunsidra li l-għajnuna operazzjonali mogħtija fil-forma ta’ tariffi għall-enerġija elettrika artifiċjalment baxxi mhix l-istrument xieraq biex jissolvew l-imperfezzjonijiet tas-swieq tal-enerġija elettrika. |
(243) |
Wieħed għandu jinnota wkoll li l-konklużjonijiet spiss ikkwotati minn fora speċjalizzati bħall-High Level Group on Energy, Competitiveness and the Environment (premessi (78) u (124)) ma jissuġġerux li l-għajnuniet speċjali mill-Istat għandhom jingħataw biex jirrisolvu l-problemi tal-kompetizzjoni li ġejjin minn prezzijiet għoljin tal-enerġija elettrika, izda jiddefendu l-ħtieġa għal osservanza sħiħa mar-regoli tal-għajnuna mill-Istat (113). |
(244) |
Il-Kummissjoni qajjmet dubji dwar argumenti simili li jorbtu l-miżuri ta’ għajnuna mal-għan biex ikun prekluż li kumpaniji jieħdu l-industriji tagħhom barra mill-UE fid-deċiżjoni dwar il-każ Terni (114), u għal għanijiet simili ma tikkusidrax li hu neċessarju li wieħed japprofondixxi l-analiżi f’din id-Deċiżjoni. |
(245) |
Fis-sitwazzjoni preżenti ta’ prezzijiet baxxi tal-aluminju fis-swieq dinjin (kawża tal-waqa’ fid-domanda minħabba l-kriżi ekonomika) il-funderiji Taljani ta’ Alcoa jistgħu ma jagħmlux qligħ jew jipproduċu bit-telf, anke jekk għal ftit żmien, fl-assenza tat-tariffa. Wieħed ma jistax jeskludi l-għeluq tagħhom, anke jekk fatturi oħrajn jistgħu jinfluwenzaw deċiżjoni f’dan is-sens, inkluż, pereżempju l-ispejjeż u l-ħin meħtieġ biex tinħoloq kapaċità potenzjalment neċessarja biex jiġi evitat it-telf tas-sehem mis-suq. |
6.5.3. Il-proposta ta’ Impjant tal-Enerġija Virtwali (Sardegna)
(246) |
Permezz tal-ittra tad-19 ta’ Jannar 2007 (minn hawn ‘il quddiem “l-ittra tal-2007”) is-servizzi tad-Direttorat-Ġenerali għall-Kompetizzjoni tal-Kummissjoni esploraw l-idea ta’ miżura tranżitorja ta’ eliminazzjoni gradwali tat-tariffa mogħtija lil Sardegna, b’kunsiderazzjoni għall-fatt li s-sitwazzjoni tas-suq ta’ Sardegna, anke minħabba l-iżolament tiegħu, tal-kapaċitajiet limitati ta’ interkonnettività mal-Italja kontinentali u tal-kundizzjonijiet mhux favorevoli ta’ kompetizzjoni, li tidher li tippermetti għajnuna operazzjonali taħt il-forma ta’ tariffa preferenzjali għal perjodu (l-eliminazzjoni gradwali) ta’ madwar sentejn (115) bi skambju mal-adozzjoni ta’ miżuri immirati li tikber il-kompetittività fis-suq ta’ Sardegna permezz tat-twaqqif ta’ Impjant tal-Enerġija Virtwali jew VPP (Virtual Power Plant) (116). L-ittra kienet teskludi b’mod partikolari l-impjant fil-Veneto (117). |
(247) |
L-ittra tal-2007 kienet tindika li VPP xieraq għandu jipprevedi t-twaqqif tal-kapaċità tal-ġenerazzjoni virtwali lill-fornituri terzi tal-elettriku, ikopri bejn wieħed u ieħor 25 % tad-domanda tal-elettriku f’Sardegna u jkollu ħajja ta’ madwar 5 snin. L-ittra kienet tissuġġerixxi li kollaborazzjoni bejn is-servizzi tad-Direttorat-Ġenerali għall-Kompetizzjoni u l-awtoritajiet Taljani setgħu jibdew malajr biex jiddeterminaw il-modalitajiet tal-VPP. |
(248) |
B’dewmien konsiderevoli, fid-9 ta’ Lulju 2009 l-Italja adottat il-dispożizzjonijiet leġiżlattivi biex tingħata lill-AEEG l-awtorità li twaqqaf tali mekkaniżmu. Fis-17 ta’ Awwissu 2009 l-AEEG adottat id-Deċiżjoni ARG/elt 115/09 li tistabbilixxi d-dispożizzjonijiet għall-implimentazzjoni tal-VPP. Il-modalitajiet tal-VPP huma skont il-kriteji stipulati fl-ittra tal-2007. It-tariffa se tiġi abolita fi żmien tliet xhur wara li jitnieda l-VPP, u mill-aktar tard qabel il-31 ta’ Diċembru 2009. |
6.5.3.1. Deskrizzjoni tal-VPP Taljan
(249) |
B’konformità mar-regoli dettaljati stabbiliti mill-AEEG, kemm ENEL kif ukoll E.ON għandhom jirrilaxxaw kapaċità ta’ ġenerazzjoni virtwali lill-operaturi li m’għandhomx irbit ma’ ebda waħda mill-kumpaniji. Il-kapaċità li trid tiġi rilaxxjata (225 MW għal ENEL u 150 MW għal E.ON) ġiet determinata skont is-saħħa rispettiva ta’ suq unilaterali taż-żewġ operaturi dominanti. Il-VPP se tkopri il-25 % tad-domanda elettrika f’Sardegna fuq ħajja ta’ 5 snin, sakemm jitlestew il-proġetti infrastrutturali li jinsabu għaddejjin u immirati li jtejbu l-interkonnettività elettrika bejn Sardegna u l-Italja kontinentali. |
(250) |
Il-parteċipazzjoni għall-proċeduri tal-għoti tal-kuntratt se tkun miftuħa għall-operaturi tas-suq attivi fil-bejgħ lil utenti finali. Il-prodotti offruti se jkollhom maturità ta’ sena jew ħames snin. L-għotjiet tal-kuntratti se jkunu għall-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2010 ‘lil hinn. |
(251) |
Fid-dawl tar-restrizzjonijiet fiżiċi eżistenti fuq in-netwerk tal-elettriku ta’ Sardegna, il-VPP Taljana ġiet iddiżinjata bħala strument finanzjarju (118). B’dan it-tip ta’ VPP, ix-xerrejja m’għandhomx għalfejn ibigħu fiżikament l-elettriku mogħtija lill-utenti finali mill-aġġudikazzjoni. Dawn jibbenfikaw minn ħlas finanzjarju awtomatiku kull meta il-prezz imħallas fuq is-suq tal-ġurnata ta’ qabel ikun ogħla minn ċertu limitu. Il-vantaġġ għal operatur eżistenti jew operatur ġdid li jixtieq jiżviluppa klijentiela li jkollu kapaċità VPP jinsab fil-fatt li il-VPP jista’ jkun utilizzat bħala strument ta’ hedging għat-tranżazzjonijiet fiżiċi (l-oħra) eżegwiti. |
(252) |
L-effett pożittiv għall-kompetittività ta’ dan it-tip ta’ VPP jinsab fil-fatt li l-operaturi dominanti jitteħdilhom l-inċentiv li jisfruttaw is-saħħa li għandhom biex iżommu l-prezzijiet għoljin fis-suq tal-jum ta’ qabel, għaliex kull benefiċċju akkwistat minn din l-istrateġija jkun trasferit lix-xerrejja tal-VPP. |
6.5.3.2. Kumpatibbiltà tat-tariffa abbażi tal-VPP
(253) |
Minkejja li l-VPP hija mistennija tipproduċi impatt favur il-kompetizzjoni fis-suq tal-elettriku ta’ Sardegna, u minkejja l-proposta li saret f’Jannar 2007, il-Kummissjoni waslet għall-konklużjoni li, f’dan il-każ, il-VPP ma tistax tikkostitwixxi bażi biżżejjed għall-kumpatibbiltà tal-għajnuna, la għal perjodu tranżitorju suċċessiv għall-implimentazzjoni tal-VPP u lanqas għall-fornituri għall-perjodu ta’ qabel l-implimentazzjoni tal-VPP, għal għanijiet spejgati fid-dettall hawn taħt. |
(254) |
Il-Kummissjoni ma teskludix li, f’ċirkustanzi eċċezzjonali, rimedju li jikkonsisti f’liberalizzazzjoni ta’ suq” (jew aħjar, f’dan il-każ, miżura strutturali immirata biex ittejjeb il-kompetizzjoni f’suq legalment miftuħ għall-kompetizzjoni iżda li għadu kkonċentrat ħafna) jista’ jikkostitwixxi bażi għal kompatibbiltà ma’ għajnuna mill-Istat. F’dan il-każ speċifiku, il-Kummissjoni kkunsidrat in-natura tal-problema tal-kompetizzjoni fuq is-suq tal-elettriku f’Sardegna (119), l-eżistenza ta’ rabta każwali bejn din il-problema u l-għajnuna, u l-effikaċja tal-VPP bħala strument korrettiv. |
(255) |
L-ewwelnett, għal dak li jirrigwarda n-natura tal-problema tal-kompetizzjoni f’Sardegna għandu jiġi nnutat li ġej. Il-prezzijiet għoljin f’Sardegna huma r-riżultat ta’ diversi fatturi flimkien: interkonnettività insuffiċjenti, l-istruttura tal-ispejjeż tal-portafoll tal-ġenerazzjoni u s-saħħa fis-suq taż-żewġ ġeneraturi prinċipali. Il-fatt li fi gżira jkun hemm interkonnettività insuffiċjenti mhix problema tal-liberalizzazzjoni, iżda pjuttost korollarju tal-pożizzjoni ġeografika tagħha. Diversi pajjiżi tal-UE huma gżejjer u kważi l-Istati Membri kollha għandhom gżejjer li l-interkonnettività tagħhom hija insuffiċjenti jew ma teżistix. L-istruttura tal-ispejjeż tal-portafoll ta’ ġenerazzjoni mhix direttament marbuta la mat-tħaddim tas-suq elettriku u lanqas mat-tħaddim ta’ saħħa fis-suq min-naħa tal-operaturi dominanti. Pjuttost tiddependi mid-disponibbiltà tar-riżorsi primarji tal-enerġija u minn restrizzjonijiet oħra fiżiċi u ġeografiċi li jikkundizzjonaw id-deċiżjonijiet ta’ investiment mill-impriżi li jiġġeneraw. Fl-aħħar, struttura tas-suq ikkonċentrata ħafna hija probabbilment ir-regola u mhux l-eċċezzjoni fuq gżira. Għaldaqstant, l-uniku fattur ta’ kompetizzjoni li wieħed jista’ jara hija s-sitwazzjoni ta’ duopolju, sakemm din potenzjalment tinkoraġġixxi lill-operaturi dominanti jiffissaw prezzijiet għoljin. Din hi madankollu wieħed biss mill-fatturi li jikkontribwixxu għal-livell għoli tal-prezzijiet f’Sardegna. |
(256) |
It-tieni, il-Kummissjoni vvalutat l-eżistenza ta’ rabta każwali bejn it-tariffi preferenzjali u s-sitwazzjoni tas-suq f’Sardegna. It-tariffi ma kienu qatt maħsuba biex jindirizzaw is-sitwazzjoni tal-kompetizzjoni f’Sardegna, minħabba li t-tariffi ta’ Sardegna nnotifikati mill-Italja kienu joffru rimedju wieħed għal ċirku ristrett ta’ utenti, li barra minn hekk kellhom l-ikbar saħħa li jinnegozjaw. (260)L-Italja stess ammettiet li l-għan tat-tariffa Alcoa kien li jressaq il-prezz inħallas minn Alcoa f’Sardegna skont il-prezzijiet ta’ produtturi tal-aluminju f’pajjiżi Ewropej oħra. |
(257) |
Jekk xejn, l-għajnuna fil-kwistjoni setgħet iggravat is-sitwazzjoni li tirriżulta mid-duopolju fil-każ tal-ġenerazzjoni. Bis-sistema ta’ ħlasijiet kumpensatorji li tikkostitwixxi l-miżura eżaminata hawnhekk, Alcoa ma kellha ebda inċentiv li tutilizza s-saħħa tagħha stess ta’ xerrej biex tnaqqas l-ispejjeż tal-elettriku, minħabba li l-interess ta’ Alcoa li takkwista l-elettriku bil-prezz l-iktar baxx kien intlaħaq mill-ħlasijiet kumpensatorji, u mhux permezz tat-tħaddim tas-saħħa ta’ negozjar fis-suq bħala konsumatur kbir tal-elettriku f’Sardegna. Billi tnaqqset l-inċentiva ta’ Alcoa li tfittex kundizzjonijiet ta’ forniment differenti minn dawk offruti mill-operatur tradizzjonali, il-ħlasijiet kumpensatorji setgħu kellhom impatt negattiv, sa ċertu punt, fuq il-kompetizzjoni tas-suq għad-detriment tal-konsumaturi tal-elettriku l-oħra kollha, minħabba li dawn saħħew il-pożizzjoni tal-operatur tradizzjonali. |
(258) |
It-tielet, l-impatt ta’ benefiċċju previst mill-VPP fuq il-kundizzjonijiet kompetittivi attwali f’Sardegna ma jidhirx li hu proporzjonali mal-intensità tal-għajnuna mogħtija. L-effetti ta’ titjib fuq is-suq ta’ Sardegna jidhru li huma pjuttost limitati. Ir-rimedju kien ikollu impatt biss fuq l-imġieba tal-operturi dominanti fid-dawl tal-fatt li VPP finanzjarju bħal dak implimentat fl-Italja ma jistax ikollu impatt fuq l-interkonnettività u fuq l-ispejjeż tal-ġenerazzjoni u, b’differenza minn tolling agreement, mhux imfassal biex iwassal għal tibdil fl-istruttura tas-suq fil-livell ta’ ġenerazzjoni. |
(259) |
Ir-raba’, l-għajnuna tgħawwġ il-kompetizzjoni fis-suq tal-aluminju primarju, filwaqt li l-VPP se tipproduċi xi titjib rigward il-kompetizzjoni f’suq ieħor, dak tal-elettriku. Min-natura tagħha, il-VPP ma tistax ikollha impatt dirett fuq is-suq tal-aluminju. |
6.5.4. Konklużjonijiet dwar il-kompatibbiltà tal-għajnuna (Veneto u Sardegna)
(260) |
Fid-dawl ta’ dak ta’ hawn fuq, il-Kummissjoni tikkunsidra li t-tariffa applikata għall-funderiji ta’ Alcoa fil-Veneto u f’Sardegna ma tista tibbenefika minn ebda deroga skont l-Artikolu 87 tat-Trattat tal-KE. Id-derogi fl-Artikolu 87(2) mhumiex applikabbli minħabba li l-għajnuna mhix ta’ natura soċjali, mhix imfassla biex tikkumpensa għal ħsara kkawżata minn diżastri jew avvenimenti eċċezzjonali u ma ngħatatx biex tikkumpensa għal żvantaġġi ekonomiċi kkawżati mill-fergħa tal-Ġermanja. Id-derogi fl-Artikolu 87(3)(b) u (d) ukoll ma japplikawx minħabba li l-miżura ma timmirax biex tmexxi ‘l quddiem l-implimentazzjoni ta’ proġett importanti ta’ interess Ewropew komuni jew li tirrimedja sfrattu serju fl-ekonomija ta’ Stat Membru lanqas biex tmexxi ‘l quddiem il-kultura u l-konservazzjoni tal-patrimonju. Għal dak li jirrigwarda d-deroga fl-Artikolu 87(3)(a), l-analiżi eżegwita fuq fil-premessi (220) sa (240) turi li t-tariffa ma tistax tiġi approvata bħala għajnuna immirata biex tmexxi ‘l quddiem l-iżvilupp ekonomiku ta’ nħawi fejn il-livell tal-għixien huwa baxx iktar min-normal jew fejn hemm ħafna qagħad. Għal dak li jirrigwarda l-Artikolu 87(3)(c) l-analiżi turi li t-tariffa, anke jekk abbinata ma’ VPP, ma tistax tiġi kkunsidrata kompatibbli abbażi ta’ dik id-deroga (ara b’mod partikolari l-premessi (216), (217), (241) sa (245) u (253) sa (259)). |
(261) |
Għaldaqstant il-proroga tat-tariffa preferenzjali favur Alcoa introdotta mill-Artikolu 11(11) tal-Liġi Nru 80/2005 u mid-Digriet tal-2004 (safejn l-istess miżura setgħet irriżultat mill-applikazzjoni tal-istess Digriet matul il-perjodu Jannar 2006-Ġunju 2007 – ara paragrafu (44)) trid tiġi ddikjarata inkompatibbli mas-suq komuni. |
6.6. Irkupru
(262) |
Skont l-Artikolu 14(1) tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 659/1999 fil-każ ta’ deċiżjonijiet negattivi f’każi ta’ għajnuniet illegali li mhumiex kompatibbli mas-suq komuni, jeħtieġ li l-kompetizzjoni effettiva tiġi restawrata mingħajr dewmien, sakemm l-irkupru ma jkunx imur kontra l-prinċipju ġenerali tal-Liġi Komunitarja. |
6.6.1. Aspettattivi leġittimi u prinċipji oħra tal-Liġi Komunitarja li jistgħu jostakolaw l-irkupru
6.6.1.1. Aspettattivi leġittimi
(263) |
Skont il-każistika, meta għajnuna tingħata mingħajr notifika skont l-Artikolu 88(3) tat-Trattat tal-KE, il-benefiċjarju ma jistax ikollu aspettattiva li l-għotja kienet legali (120). Impriża diliġenti hija kapaċi tistabbilixxi jekk il-proċedura ta’ notifika ġietx segwita u jekk l-għajnuna hix leġittima. |
(264) |
Madanakollu wieħed ma jistax iċaħħad il-possibbiltà li benefiċjarju ta’ għajnuna illeġittima, jinvoka ċirkustanzi eċċezzjonali li fuqhom ikun seta’ leġittimament jassumi li l-għajuna kienet legali u jiċħad għalhekk li jirrifondi dik l-għajnuna (121). Min-naħa l-oħra, jekk “kummerċjant prudenti u konxju seta’ jipprevedi l-adozzjoni ta’ miżura Komunitarja li x’aktarx ikollha impatt fuq l-interessi tiegħu, ma jistax jinvoka dak il-prinċipju jekk il-miżura tiġi adottata” (122). |
(265) |
Il-Kummissjoni eżaminat jekk iċ-ċirkustanzi eċċezzjonali invokati minn Alcoa, li huma marbutin mal-eżistenza tad-deċiżjoni Alumix, setgħux wassluha biex ikollha dawn l-aspettattivi leġittimi. |
(266) |
Il-Qorti dejjem affermat li aspettattivi leġittimi jistgħu jirriżultaw biss minn assigurazzjonijiet speċifiċi, mingħajr kundizzjoni u konkordanti mogħtija mill-istituzzjonijiet Komunitarji li jkunu ta’ natura tali li jipproduċu aspettattiva leġittima li l-miżura ma tikkostitwix għajnuna jew li hi leġittima (123). |
(267) |
Alcoa tikkunsidra li anke jekk l-iskema kurrenti ma ġiex ikkunsidrata “għajnuna eżistenti,” setgħet madanakollu tinvoka l-aspettattiva leġittima minħabba li ddependiet fuq il-konklużjoni ta’ Alumix li ma kienx hemm għajuna meta hi xtrat lil Alumix u ddeċidiet li tagħmel iktar investimenti fiż-żewġ funderiji. Alcoa tikkwota wkoll, bħala preċedent, id-deċiżjoni tal-Kummissjoni dwar it-trattament li jeżenta mit-taxxi kumpaniji tal-azzar li jistabbilixxu ruħhom barra mill-pajjiż (124) (ara premessa (97)). |
(268) |
F’dik id-deċiżjoni tal-Kummissjoni dwar it-trattament ta’ eżenzjoni mit-taxxa mogħti minn Franza lil impriżi tal-azzar, id-dispożizzjonijiet dwar għajnuna eżistenti ma setgħux jiġu applikati direttament, minħabba li għajnuna lis-settur tal-azzar kienet suġġetta għat-Trattat tal-KEFA, li ma kinetx tirrikonoxxi l-kunċett ta’ għajnuna eżistenti. Il-Kummissjoni rrikonoxxiet l-aspettattivi leġittimi tal-benefiċjarji billi applikat, b’analoġija, id-dispożizzjonijiet relevanti għat-Trattat tal-KE u, b’konsegwenza, ma ordnatx l-irkupru tal-għajnuna. Madanakollu, il-każ kien sostanzjalment analogu mal-każ Ċentri ta’ Koordinament fil-Belġju li fih il-Kummissjoni biddlet il-valutazzjoni tagħha ta’ miżura li qabel kienet ikklassifikata bħala li ma kinetx tikkonsisti f’għajnuna mingħajr ma dik il-miżura ġiet mibdula mill-Istat Membru. Il-kunsiderazzjonijiet żviluppati fil-premessa (210) jippermettu lill-Kummissjoni tiċħad l-argument li d-deċiżjoni kkwotata setgħet tiġi invokata bħala bażi għar-rikonoxximent tal-aspettattivi leġittimi ta’ Alcoa. |
(269) |
Rigward ir-rilevanza attribwita minn Alcoa għad-deċiżjoni Alumix, ta’ min wieħed jinnota li dik id-deċiżjoni setgħet tagħti lill-benefiċjarju l-aspettattiva leġittima li sal-31 ta’ Diċembru 2005 il-mekkaniżmu tariffarju vvalutat ma kienx jikkostitwixxi għajnuna. |
(270) |
Min-naħa l-oħra ebda aspettattivi leġittimi ma jistgħu joħoġu mid-deċiżjoni Alumix rigward il-proroga tat-tariffa prevista mill-Artikolu 11(11) tal-Liġi Nru 80/2005. Alcoa ma setgħet ikollha ebda aspettattiva leġittima li l-miżura tal-2005, li kienet tagħti proroga lit-tariffa sal-2010, kienet awtomatikament ma tikkostitwix għajnuna. Fil-konfront ta’ miżura li kienet (a) immodifikata b’mod sostanzjali u (b) prorogata fiż-żmien, benefiċjarju prudenti kien jivverifika li l-għajnuna kienet leġittima. |
(271) |
In-nuqqas ta’ aspettattiva leġittima li ġejja mid-deċiżjoni Alumix hija espliċitament ikkonfermata fil-paragrafu 109 tas-sentenza tat-Tribunal. |
(272) |
Il-fatt li Alcoa għamlet investimenti fl-impjanti Taljani tagħha ma tipprovdix każ għal aspettattiva leġittima vis-a-vis il-legalità tal-ftehim tariffarju mmodifikat u prorogat, meta huwa ċar li meta ngħatat il-konċessjoni tat-tariffa oriġinali Alumix din ma kinetx se ddum iktar minn 10 snin, u Alcoa ppjanifikat l-investimenti tagħha fuq dik il-bażi, u mhux fuq l-assunzjoni ta’ tariffa dejjiema. |
(273) |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet ta’ hawn fuq, il-Kummissjoni kkonkludiet li l-eżistenza ta’ tariffa approvata Alumix ma setgħetx twassal lil Alcoa tifforma aspettattivi leġittimi dwar il-legalità tal-miżura fil-kwistjoni. |
(274) |
Rigward l-impjant ta’ Sardegna, il-Kummissjoni eżaminat ukoll jekk l-ittra tal-2007 u l-iżviluppi li rriżultaw minnha setgħux jikkostitwixxu sors ta’ aspettattiva leġittima għal Alcoa. |
(275) |
Għandu jiġi nnutat f’dan ir-rigward li fl-ittra tal-2007 il-Kummissjoni ma tatx garanziji preċiżi u mingħajr kundizzjoni rigward il-valur tal-VPP għall-għanijiet ta’ konklużjoni dwar il-kompatibbiltà tal-għajnuna. L-ittra mibgħuta mis-servizzi tal-Kummissjoni, kienet limitata biex tindika li “il-Kummissarju Ewropew għall-Kompetizzjoni se jkun dispost li jipproponi lill-Kulleġġ l-approvazzjoni ta’ perjodu qasir ta’ eliminazzjoni gradwali tat-tariffi tal-elettriku f’Sardegna”. Dak id-diskors kien jimplika li l-eżitu pożittiv ta’ dak il-każ kien, f’kull każ, kundizzjonat mill-approvazzjoni tal-abbozz tad-deċiżjoni min-naħa tal-Kulleġġ tal-Kummissarji. Għaldaqstant, fid-dawl tal-istatus tagħha (ittra mis-servizzi tal-Kummissjoni) u l-kontenut tagħha (garanzija kundizzjonali) l-ittra tal-2007 ma tistax tipprovdi aspettattivi leġittimi ta’ natura rikonoxxuta mill-Qorti. |
6.6.1.2. Prinċipji ġenerali oħra tal-Liġi Komunitarja
(276) |
La l-Italja lanqas Alcoa ma ppreżentaw argumenti f’dan ir-rigward. Madanakollu l-Kummissjoni eżaminat jekk prinċipji ġenerali oħrajn tal-Liġi Komunitarja jipprekludux l-irkupru, kollu jew in parti. |
(277) |
Rigward l-impjant tal-Veneto, għandu jiġi nnutat li l-irkupru ma jikser ebda prinċipju ġenerali tal-Liġi Komunitarja; il-Kummissjoni kienet esprimiet dubji serji dwar il-kompatibbiltà tal-għajnuna favur l-impjant tal-Veneto fid-deċiżjoni tal-ftuħ, u xejn fil-proċedimenti sussegwenti ma seta’ jbiddel l-impressjoni li ngħatat lil Alcoa permezz tal-ftuħ tal-investigazzjoni. |
(278) |
Rigward l-impjant f’Sardegna, il-Kummissjoni eżaminat is-sitwazzjoni li tirriżulta mill-ittra tal-2007 u l-iżviluppi suċċessivi tagħha. Kif intwera fil-premessa (275), l-ittra tas-servizzi tal-Kummissjoni ma kinetx tagħti garanziji preċiżi u mingħajr kundizzjoni rigward il-valur tal-VPP bħala bażi għal konklużjoni ta’ kompatibbiltà ta’ għajnuna, iżda kienet tillimita ruħha biex tindika li, kieku l-Italja kienet irreaġixxiet qabel għall-proposta, il-Kummissarji għall-Kompetizzjoni kien jipproponi lill-Kummissjoni biex tapprova perjodu qasir ta’ eliminazzjoni gradwali tat-tariffa. Madanakollu l-idea tal-VPP tpoġġiet fil-ġenb matul il-proċedimenti kollha sakemm l-Italja ddeċidiet li tħaddimha. |
(279) |
Minkejja din il-proposta, kif spjegat hawn fuq fil-premessi (253) sa (259), il-Kummissjoni waslet għall-konklużjoni li l-VPP ma tistax tikkostitwixxi bażi għal deċiżjoni dwar il-kompatibbiltà tal-għajnuna, għal raġunijiet relatati maċ-ċirkustanzi tal-miżura u għan-natura tal-VPP u li mhumiex ir-riżultat tad-diskussjonijiet lil saru mal-Italja. Huwa xieraq, iżda li wieħed jistaqsi jekk it-taħdidiet imtawwla dwar il-VPP jistgħux iwasslu għall-preżunzjoni li valutazzjoni ta’ inkompatibbiltà trid neċessarjament twassal għal irkupru sħiħ ta’ dik l-għajnuna. |
(280) |
Irrispettivament mill-fatt li ż-żmien li ħadet l-investigazzjoni ma kienx, fih innifsu, twil iżżejjed (tliet snin), il-Kummissjoni tirrikonoxxi li, fil-każ preżenti, dan iż-żmien kien imtawwal bit-taħdidiet dwar l-introduzzjoni tal-VPP. |
(281) |
Minkejja li d-dewmien tat-taħdidiet dwar il-VPP kien anke dovut fil-parti l-kbira għar-reazzjoni tard għall-proposta min-naħa tal-Italja, il-Kummissjoni tirrikonoxxi li t-taħdidiet fit-tul dwar il-VPP ma kinux koerenti mal-prinċipju ta’ amministrazzjoni tajba u influwenzaw l-imġieba tal-benefiċjarju matul il-kors sussegwenti tal-investigazzjoni. Fil-fatt, it-tama li, grazzi għall-VPP, seta’ jkun hemm eżitu pożittiv fil-każ tal-impjant f’Sardegna, trażmessa mill-Kummissjoni u mhux ikkomunikata biżżejjed fil-ħin, setgħet biddlet il-perċezzjoni ta’ Alcoa tar-riskju tal-irkupru tal-għajnuna lill-impjant f’Sardegna wara l-ftuħ tal-proċedimenti, u dan seta’ min-naħa tiegħu influwenza l-istrateġija tal-kumpanija f’dak li jirrigwarda investimenti u lokalizzazzjoni tal-attivitajiet. Kieku l-ittra tal-2007 ma ntbagħtitx, Alcoa setgħet iddeċidiet li ma tkomplix l-attivitajiet tagħha f’Sardegna u għalhekk tillimita l-ammont li jrid jitħallas lura. |
(282) |
Fid-dawl ta’ dawn iċ-ċirkustanzi, il-Kummissjoni hi tal-fehma li huwa xieraq li ma timponix irkupru tal-għajnuna għall-impjant f’Sardegna għall-perjodu bejn meta ntbagħtet l-ittra, id-19 ta’ Jannar 2007, u d-data ta’ din id-Deċiżjoni. |
6.6.2. Kwantifikazzjoni tal-ammonti li jridu jiġu rkuprati
(283) |
Fl-aħħar, l-ammonti kollha tal-għajnuna mhux kompatibbli li rċeviet Alcoa skont l-Artikolu 11(11) tal-Liġi Nru 80/2005 mill-1 ta’ Jannar 2006 ‘l hawn iridu jiġi rkuprati bl-imgħaxx, b’konformità mal-Kapitolu V tar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 794/2004, tal-21 ta’ April 2004, li jimplimenta r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 659/1999, li jistipula regoli dettaljati dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 93 tat-Trattat tal-KE (125). |
(284) |
L-irkupru għandu l-għan li jġedded il-qagħda kompetittiva tal-benefiċjarju għal dik li kienet qabel ma ngħatat l-għajnuna inkompatibbli. Biex jiġu kkwantifikati l-ammonti tal-irkupru, hu għalhekk meħtieġ li jiġi stabbilit il-prezz li Alcoa kien ikollha tħallas fuq is-suq biex tiġi fornita bl-enerġija elettrika kieku t-tariffa ma ġietx prorogata. |
(285) |
Kif indikat fil-premessa (157) Alcoa kienet ikkonkludiet kuntratt bilaterali ma’ ENEL bi prezz nominali bejn wieħed u ieħor l-istess bħat-tariffa standard għal vultaġġ għoli applikata minn ENEL. Skont il-Kummissjoni, dan huwa l-prezz li Alcoa kienet tħallas għall-forniment tal-enerġija elettrika fin-nuqqas tat-tariffa. Il-Kummissjoni għaldaqstant hi tal-fehma li l-ammont li jrid jiġi rkuprat huwa daqs id-differenza bejn il-prezz kuntrattwali u dak preferenzjali. Dan l-ammont jikkoinċidi mal-kontribuzzjoni kumpensatorja li rċeviet il-kumpanija fil-perjodu kkonċernat (126). L-istess metodu ta’ kalkolu kien indikat mill-Kummissjoni fil-każ Terni (127), li tikkompara direttament ma’ dan il-każ. |
(286) |
Għall-finijiet ta’ kompletezza, il-Kummissjoni eżaminat ukoll – u warrbet – l-argument li, fl-assenza tas-sussidju mill-Istat, Alcoa kienet tinnegozja prezz aħjar mal-fornitur tagħha u għalhekk l-irkupru jrid ikun ibbażat fuq punt ta’ riferiment differenti, preżumibbilment iktar realistiku. |
(287) |
Qabel kollox, il-Kummissjoni ma taqbilx, fil-prinċipju, mal-idea li jinħoloq punt ta’ riferiment teoretiku meta jeżisti wieħed konkret u xieraq. F’Unicredito (128) il-Qorti ċaħdet approċċ ipotetiku ta’ dan it-tip, u ddeċidiet “ li jiġi stabbilit mill-ġdid l-istatus quo ante […] ma jimplikax rikostruzzjoni differenti tal-passat fuq il-bażi ta’ elementi ipotetiċi, bħall-għażliet, ħafna drabi numerużi, li setgħu isiru mill-operaturi kkonċernati”. |
(288) |
Barra minn hekk, wara li l-Kummissjoni kienet tat bidu għall-proċediment tal-investigazzjoni formali kontra t-tariffa fl-2004 u fl-2006 u wara li Alcoa kienet ġiet mistiedna tipprovdi parent company guarantee biex tkopri r-riskju tal-irkupru, is-soċjetà kellha inċentiv ċar biex tinnegozja ma’ ENEL l-aħjar kundizzjonijiet ta’ forniment tal-enerġija possibbli. Għaldaqstant, m’hemmx elementi li jindikaw li l-prezz kuntrattwali innegozjat liberament bejn Alcoa u ENEL ma jirriflettix tajjeb il-prezz tas-suq li Alcoa kienet ikollha tħallas fin-nuqqas tal-għajnuna. |
7. KONKLUŻJONI:
(289) |
Il-Kummissjoni ssib li l-Italja implimentat b’mod illeġittimu, bi ksur tal-Artikolu 88(3) tat-Trattat tal-KE, id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 1 tad-Digriet tal-Prim Ministru tas-6 ta’ Frar 2004 u tal-Artikolu 11(11), tad-Digriet Liġi Nru 35/05, mibdul f’Liġi Nru 80/2005, li jistabbilixxi l-proroga tat-triffa preferenzjali għall-enerġija elettrika applikabbli għal Alcoa. Il-Kummissjoni hija tal-fehma li din il-miżura, li tikkostitwixxi purament għajnuna operazzjonali, m’hi ammissibbli għal ebda waħda mid-derogi għal projbizzjoni ġenerali ta’ għajnuna mill-Istat previsti mit-Trattat tal-KE u hija għalhekk inkompatibbli mas-suq komuni. Għaldaqstant, il-ħlasijiet kollha futuri jridu jiġu kkanċellati, u l-għajnuna li ingħatat diġà trid tiġi rkuprata kif speċifikat f’li ġej. L-ammont li jrid jiġi rkuprat jikkorrispondi għat-total tal-komponenti komprensivi kollha imħallsa mill-Cassa Conguaglio lil Alcoa. Għall-Veneto, il-perjodu kkonċernat għal dan l-irkupru huwa bejn l-1 ta’ Jannar 2006 u d-data tal-adozzjoni ta’ din id-Deċiżjoni. Għal Sardegna, l-irkupru jirreferi għall-perjodu ta’ qabel l-ittra tal-2007, jiġifieri mill-1 ta’ Jannar 2006 sat-18 ta’ Jannar 2007, |
ADOTTAT DIN ID-DEĊIŻJONI:
Artikolu 1
L-għajnuna mill-Istat mogħtija illegalment mill-Italja mill-1 ta’ Jannar 2006 abbażi tal-Artikolu 1 tad-Digriet tal-Prim Ministru tas-6 ta’ Frar 2004 u tal-Artikolu 11(11) tal-Liġi Nru 80/2005 favur Alcoa Trasformazioni, bi ksur tal-Artikolu 88(3), tat-Trattat, hija inkompatibbli mas-suq komuni. L-ammont tal-għajnuna huwa kkalkulat b’konformità mal-metodu indikat fil-premessa (285) ta’ din id-Deċiżjoni.
Artikolu 2
1. L-Italja għandha tirkupra l-għajnuna msemmija fl-Artikolu 1 mingħand il-benefiċjarju. Għall-Veneto, il-perjodu kkonċernat għal dan l-irkupru huwa bejn l-1 ta’ Jannar 2006 u d-data tal-adozzjoni ta’ din id-Deċiżjoni. Għal Sardegna il-perjodu kkonċernat għal dan l-irkupru huwa bejn l-1 ta’ Jannar 2006 u t-18 ta’ Jannar 2007.
2. L-ammonti li għandhom jiġu rkuprati għandu jkollhom miżjud magħhom l-interessi mid-data meta tpoġġew għad-dispożizzjoni tal-benefiċjarju sad-data meta ġew irkuprati.
3. L-imgħaxijiet għandhom ikunu kkalkolati skont l-iskema tal-imgħaxx kompost tal-Kapitolu V tar-Regolament (KE) Nru. 794/2007 u tar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru. 271/2008 (129) li jemenda r-Regolament (KE) Nru. 794/2004.
4. L-Italja għandha tikkanċella l-pagamenti pendenti kollha tal-għajnuna kif imsemmi fl-Artikolu 1 b’effett mid-data tal-adozzjoni ta’ din id-Deċiżjoni.
Artikolu 3
1. L-irkupru tal-għajnuna msemmija fl-Artikolu 1 għandu jkun immedjat u effettiv.
2. L-Italja għandha timplimenta d-Deċiżjoni fi żmien erba’ xhur mid-data tan-notifika ta’ din id-Deċiżjoni.
Artikolu 4
1. Fi żmien xahrejn wara n-notifika ta’ din id-Deċiżjoni, l-Italja għandha tippreżenta l-informazzjoni li ġejja lill-Kummissjoni:
(a) |
l-ammont totali (kapital u imgħaxxijiet) li għandhom jiġu rkuprati mingħand il-benefiċjarju; |
(b) |
deskrizzjoni dettaljata tal-miżuri li diġà ttieħdu u dawk ippjanati biex is-sitwazzjoni ssir konformi ma’ din id-Deċiżjoni; |
(c) |
id-dokumenti li juru li l-benefiċjarju ġie obbligat iħallas lura l-għajnuna. |
2. L-Italja għandha tgħarraf lill-Kummissjoni dwar il-progress tal-miżuri nazzjonali li ttieħdu għall-implimentazzjoni ta’ din id-Deċiżjoni sakemm l-għajnuna msemmija fl-Artikolu 1 tkun irkuprata bis-sħiħ. Hija għandha tibgħat minnufih, fuq sempliċi talba tal-Kummissjoni, l-informazzjoni dwar il-miżuri li diġà jkunu ttieħdu u dawk ippjanati biex is-sitwazzjoni ssir konformi ma’ din id-Deċiżjoni. Tibgħat ukoll informazzjoni dettaljata dwar l-ammont ta’ għajnuna u l-imgħaxxijiet diġà irkuprati mingħand il-benefiċjarju.
Artikolu 5
Din id-Deċiżjoni hija indirizzata lir-Repubblika Taljana.
Magħmula fi Brussel, id-19 ta’ Novembru 2009
Għall-Kummissjoni
Neelie KROES
Membru tal-Kummissjoni
(1) ĠU C 30, 5.2.2005, p. 7 u ĠU C 214, 6.9.2006, p. 5.
(2) Produttur taż-zingu.
(3) Manifattur ta’ prodotti tal-aluminju.
(4) Produttur tal-aluminju (il-materjal intermedju li jirriżulta mill-proċess tal-bauxite u li minnu joħroġ l-aluminju primarju).
(6) Għajnuna mill-Istat Nru 587/05, Tariffi preferenzjali għall-elettriku f’Sardegna (wara saret C 13/2006).
(7) ThyssenKrupp (azzar), Cementir (siment) u Nuova Terni Industrie Chimiche (prodotti kimiċi).
(9) Deċiżjoni 2008/408/KE, (ĠU L 144, 4.6.2008, p. 37).
(10) Ara isfel paragrafu 2.2.2.2.
(11) L-Artikolu 1 tad-Digriet tal-2004 jinqara kif ġej: “1. Biex jiġu integrati l-kriterji fl-Artikolu 1(1)(c), tad-Digriet tal-Prim Ministru tal-31 ta’ Ottubru 2002, l-Awtorità għall-Enerġija Elettrika u l-Gass testendi t-trattament li hemm referenza għalih fil-paragrafu 2 tad-Digriet tal-Ministeru tal-Industrija, l-Kummerċ u l-Artiġġjanat tad-19 ta’ Diċembru 1995 dwar il-provvisti tal-enerġija għall-produzzjoni u l-ipproċessar tal-aluminju, iċ-ċomb, il-fidda u ż-żingu, limitati għal impjanti li diġà jeżistu fiż-żmien tad-dħul fis-seħħ ta’ dan id-Digriet u li jinsabu f’territorju insulari u li huma kkaratterizzati minn nuqqas jew insuffiċenza ta’ mezzi ta’ kollegament mal-grid nazzjonali tal-elettriku u l-gass. 2. 2. It-trattament tariffarju msemmi fil-paragrafu 1 huwa temporanju, jiġi tterminat meta jiġu stallati jew jitjiebu l-mezzi ta’ kollegament mal-grids nazzjonali tal-elettriku u l-gass u xorta waħda jiġi tterminat fit-30 ta’ Ġunju 2007”.
(12) L-Artikolu 11, subparagrafu 11 tal-Liġi Nru 80/2005 taqra kif ġej: “sabiex jippermetti l-iżvilupp u r-ristrutturar tal-produzzjni tal-impriżi kkonċernati, l-applikazzjoni ta’ tariffa favorevoli għall-forniment tal-enerġija elettrika, stipulata mill-Artikolu 1 (1)(c) tad-Digriet Liġi Nru 25 tat-18 ta’ Frar 2003, emendat f’liġi Nru 83 tas-17 ta’ April 2003, hija estiża sal-aħħar tal-2010, abbażi tat-tariffi applikabbli fil-31 ta’ Diċembru 2004”. Id-dispożizzjoni kkwotata tad-Digriet Liġi Nru 25/03 kkonfermat il-karattru tat-tariffa Alcoa bħala ħlas ġenerali tas-sistema.
(13) Liġi Nru 481/1995.
(14) Artikolu 2(12)(e) tal-Liġi Nru 481/1995.
(15) Artikolu 2(21)tal-Liġi Nru 481/1995.
(16) EFIM (Ente Partecipazioni e Finanziamento Industrie Manifatturiere) kienet impriża pubblika b’interessi ta’ kontroll f’diversi setturi industrijali. EFIM ġie privatizzata bejn l-1992 u l-1996.
(17) L-Artikolu 2 tad-Digriet tal-1995 jinqara kif ġej: “it-trattament tas-surcharges previst mir-riżoluzzjoni CIP Nru 13 tal-24 ta’ Lulju 1992 u l-emendi sussegwenti, li japplika għal provvisti kollha (tal-elettiku) ddestinati għall-produzzjoni tal-aluminju primarju, iżda limitat għall-impjanti eżistenti meta daħal fis-seħħ dan id-Digriet, għandu jiġi abolit mill-31 ta’ Diċembru 2005. Wara din id-data t-trattament tat-tariffa jiġi l-istess bħal dak tal-utenti l-oħra kollha.”.
(18) ĠU C 288, 1.10.1996, p. 4.
(19) Ara Deċiżjoni fil-każ Nru IV.JV.2 – ENEL/FT/DT (ĠU C 178 tat-23.6.1999, p. 15).
(20) Ir-reġjuni tal-Lombardia, Emiglia Romagna u l-Piemonte diġà kienu jkopru d-domanda tal-enerġija elettrika tagħhom kollha parti mill-produzzjoni tagħhom stess u parti permezz ta’ kuntratti ta’ importazzjoni fit-tul li kienu jiskadu fl-2003.
(21) Introdotta permezz tad-Direttiva 96/92/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tad-19 ta’ Diċembru 1996, rigward regoli komuni għas-suq intern tal-enerġija elettrika (ĠU L 27, 30.1.1997, p. 20), li ġiet trasposta fl-Italja bid-Digriet Leġiżlattiv Nru 79 tas-16 ta’ Marzu 1999.
(22) It-tariffa standard tirrifletti l-mod li bih ġew separati l-ispejjeż tas-sistema tal-enerġija elettrika u kif ġew imputati għall-kategoriji varji tal-utenti.
(23) It-tariffa standard ġiet maqsuma f’żewġ partijiet, A u B, b’kull waħda tikkonsisti minn diversi komponenti tariffarji. Il-parti A kienet tirrifletti l-ispejjeż fissi tas-sistema, inklużi ħlasijiet ġenerali tas-sistema, filwaqt li l-parti B kienet tirrifletti id-diversi spejjeż tal-produzzjoni (b’mod partikolari l-ispejjeż tal-fjuwil). Fil-bidu, il-ħlasijiet ġenerali tas-sistema kienu jinkludu biss l-ispejjeż li ġejjin: spejjeż straordinarji li saru fl-1994, l-1995 u l-1996 (komponent A); l-ispejjeż biex jiġu smaltellati l-impjanti nukleari (komponent A2) u l-ispejjeż tal-kostruzzjoni tal-impjanti tal-enerġija rinnovabbli skont ir-riżoluzzjoni CIP 6/92 (komponent A3). Wara ġew inklużi kategoriji ta’ spejjeż oħrajn: it-tariffi preferenzjali tal-enerġija elettrika (komponent A4), ċerti spejjeż ta’ riċerka (komponent A5) u l-istranded costs tal-produtturi tal-enerġija elettrika (komponent A6).
(24) Ara n-nota tal-qiegħ 21.
(25) L-Artikolu 2 tad-Digriet tal-Ministeru tal-Industrija, Kummerċ u Artiġġjanat, tas-26 ta’ Jannar 2000, kien jikklassifika t-tariffi preferenzjali eżistenti, inkluża dik ta’ Alcoa, bħala kategorija ġdida ta’ ħlasijiet ġenerali tas-sistema. Din il-klassifikazzjoni ġiet ikkonfermata fil-leġiżlazzjoni sussegwenti, u iktar wara fl-Artikolu 1 (1)(c) tal-Liġi Nru 83 tas-17 ta’ April 2003.
(26) Introdott bir-Deċiżjoni AEEG Nru 204/99.
(27) Iktar preċiż, taħt is-sistema introdotta mir-riżoluzzjoni AEEG Nru. 204/99, il-ġestjoni tat-tariffi preferenzjali ġiet fdata f’idejn lid-distributuri lokali u għall-Cassa Conguaglio. Id-distributuri lokali kienu jiġbru d-dħul mill-komponent A4 u jittrasferuhom lill-Cassa Conguaglio, li kienet tamministra kont ad hoc (Conto per la perequazione dei contributivi sostitutivi dei regimi tariffari speċjali jew kont għall-ekwalizzazzjoni tal-ħlasijiet ta’ sostenn għal skemi tariffari speċjali). Madanakollu, fil-każ li distributur ikkonċeda tariffa preferenzjali lil wieħed mill-klijenti tiegħu, seta’ jżomm id-dħul tal-komponent A4 imħallas mill-klijenti l-oħra sabiex jirkupra t-tnaqqis mill-kont tal-klijent aġevolat. Fil-każ li d-dħul tad-distributur ikun insuffiċjenti, id-differenza kellha tagħmel tajjeb għaliha il-Cassa Conguaglio bil-fondi tal-kont ad hoc. Ara wkoll ir-riżoluzzjoni AEEG 228/01, b’mod partikolari l-Artikoli 43 u 56 tat-Testo Integrato anness (kompendju ta’ regoli li jirregolaw il-forniment tal-enerġija elettrika fl-Italja).
(28) Ta’ min wieħed jinnota li parti mir-riżoluzzjoni AEEG ma baqgħetx tiġi applikata lil Alcoa. Din ir-riżoluzzjoni kienet introduċiet metodu ta’ kalkolu għall-kontribużżjoni ta’ kumpens imħallsa lill-benefiċjarji tat-triffi preferenzjali. Għal Alcoa, dan il-metodu kien jitlob tnaqqis tas-sussidju, jew żieda netta fil-prezz preferenzjali. Alcoa sfidat din id-dispożizzjoni quddiem il-Qorti Amministrattiva tal-Lombardia. Permezz tas-sentenza tal-10 ta’ Mejju 2005, il-qorti annullat parzjalment ir-riżoluzzjoni safejn din kienet tapplika għal Alcoa. Għaldaqstant, il-kontribuzzjoni ta’ kumpens ta’ Alcoa kompliet tiġi applikata skont il-metodu ta’ qabel ir-riżoluzzjoni Nru. 148/04 u li kienet tiżgura li Alcoa tibqa’ tħallas il-prezz Alumix.
(29) Hawnhekk huwa ċitat it-test tal-Artikolu 1 tad-Digriet tal-2004. Kien ikopri wkoll il-funderija ta’ Alcoa f’Fusina anke jekk il-funderija ma kinitx tinstab f’żona insulari u mingħajr konnessjonijiet għan-network tal-enerġija.
(30) Deċiżjoni tal-Kummissjoni C(2004) 4329 tas-16 ta’ Novembru 2004 (ĠU C 30, 5.2.2005, p. 7).
(31) Ittra tat-3 ta’ Marzu 2006.
(32) Ara nota tal-qiegħ 12 għat-test sħiħ tal-Artikolu 11(11), tal-Liġi Nru 80/2005.
(33) Artikolu 11(13) tal-Liġi Nru 80/2005.
(34) ĠU C 74, 10.3.1998, p. 9, paragrafi 4.15-4.17.
(35) ĠU L 283, 31.10.2003, p. 51.
(36) Id-Deċiżjoni tal-2006 li tinbeda l-proċedura kienet tirrigwarda wkoll il-kumpanija Terni. Madanakollu, it-tariffi Terni u Alcoa ġew evalwati separatament.
(37) ĠU C 74, 10.3.1998, p. 9, paragrafu 4.
(38) Deċiżjoni tal-Kummissjoni C(2002) 3715 tas-16.10.2002, Għajnuna għall-ispejjeż tal-enerġija tal-PMI,(ĠU L 91, 8.4.2003, p. 38).
(39) ĠU C 54, 4.3.2006, p. 13.
(40) Sentenza tal-Qorti tal-Ewwel Istanza tal-25 ta’ Marzu 2009 fil-kawża T-332/06, Alcoa Trasformazioni, li għadha ma ġietx ippubblikata (taħt appell).
(41) Din iċ-ċifra fornita minn Alcoa ma tinkludix biss l-ismelting tal-aluminju primarju, iżda wkoll il-proċess ta’ wara li jirrikjedi ħafna iktar ħaddiema.
(42) Taħt dan il-ftehim, l-utilità tal-enerġija elettrika Islandiża impenjat ruħha biex tibni impjant idroelettriku u tforni l-elettriku lill-funderija ta’ Alcoa bi prezz li jiżgura r-rata ta’ ritorn għall-utilità elettrika ta’ 5,5 % fis-sena. Il-proġett ġie approvat mill-awtorità ta’ viġilanza EFTA permezz tad-Deċiżjoni tal-14 ta’ Marzu 2003 Nru 40/03/COL.
(43) Ara l-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni “Energy Sector Enquiry taħt l-Artikolu 17 tar-Regolament (KE) Nru 1/2003 dwar is-setturi Ewropej tal-gass u tal-elettriku (Rapport finali)”, SEC(2006) 1724, COM(2006)851 finali.
(44) L-ewwel Rapport tal-High Level Group, “Contributing to an integrated approach on competitiveness, energy and environment policies” (http://ec.europa.eu/enterprise/environment/hlg_en.htm). Il-High Level Group huwa forum li fih jipparteċipaw rappreżentanti tal-Kummissjoni u mexxejja ta’ ażjendi.
(45) Deċiżjoni tal-Qorti tat-13 ta’ Marzu 2001 dwar il-każ C-379/98, Preussen-Elektra, Ġabra 2001, p. I-2099.
(46) Deċiżjoni tal-Qorti tal-15 ta’ Lulju 2004 dwar il-każ C-345/02, Pearle e.a, Ġabra 2004 p. I-7139.
(47) ĠU L 83, 27.3.1999, p. 1.
(48) Deċiżjoni tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja tat-22 ta’ Ġunju 2006 fil-kawżi magħquda C-182/03 u C-217/03,[2006] il-Belġju v il-Kummissjoni Ġabra. I-5479 paragrafu 77 tal-motivazzjoni.
(49) L-Artikolu 1,(b), (v), it-tieni sentenza tar-Regolament (KE) Nru 659/1999 tgħid hekk: “Billi ċerti miżuri jsiru għajnuna wara l-liberalizzazzjoni ta’ attività mil-liġi tal-Komunità, dawn il-miżuri m’għandhomx ikunu kkunsidrati li huma għajnuna eżistenti wara d-data ffissata għall-liberalizzazzjoni”.
(50) Deċiżjoni tal-Ewwel Istanza tal-15 ta’ Ġunju 2000 fil-każi konġunti Alzetta u oħrajn v il-Kummissjoni T 298/97, T 312/97, T 313/97, T 315/97, T 600/97, T 1/98, T 3/98, T 6/98 u T 23/98, Ġabra 2000, p II 2319, ikkonfermata mill-Qorti, deċiżjoni tad-29 ta’ April 2004, kawża C 298/00, Ġabra 2004 p. I-04087. (paragrafi 142-143).
(51) Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2002/347/KESC (ĠU L 126, 13.5.2002, p. 27), paragrafu 33.
(52) Każ E 24/95 Skemi ta’ garanzija għall-Istati Ġermaniżi ġodda, Deċiżjonijiet tal-Kummissjoni SG(96)D/5500 tat-18 ta’ Ġunju 1996 u SG (98) D/54570 tal-11 ta’ Novembru 1998.
(53) ĠU C 54, 4.3.2006, p. 13.
(54) Ara n-nota tal-qiegħ 34.
(55) Qabel inqasam, il-Każ C38/04 kien jirrigwarda wkoll benefiċjarji oħrajn: Portovesme (żingu), ILA (prodotti tal-aluminju) e Euroallumina (aluminji).
(56) Il-każ C13/06 jirrigwarda l-estensjoni tat-tariffa Alcoa għal Portovesme, ILA u Euroaluminia abbażi tal-Artikolu 11(12) tal-Liġi Nru 80/2005.
(57) Wara li ENEL akkwistat lil ENDESA, l-assi ta’ ENDESA fl-Italja nbiegħu lil E.ON (ara Deċiżjoni dwar l-Amalgamazzjoni M 5171 tat-13 ta’ Ġunju 2008), http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/decisions/m5171_20080613_20310_en_pdf
(58) Il-kapaċità tal-ENEL li tinfluwenza l-prezzijiet f’reġjuni differenti ġiet rikonoxxuta mill-“Indagine conoscitiva sullo stato della liberalizzazione dei settori dell’energia elettrica e del gas” immexxija b’mod konġunt mill-AEEG u mill-Awtorità Taljana għall-Kompetizzjoni fl-2004.
(59) Konsultazzjoni pubblika dwar il-kompetittività tal-industrija metallurġika Ewropea b’segwitu għall-impatt tal-fornimenti ta’ materji prima u enerġija.
http://ec.europa.eu/enterprise/non_ferrous_metals/consultation.htm
(60) Fil-realtà, skont l-Italja, id-Digriet tal-2004 qatt ma ġie applikat għal Alcoa, minħabba li l-kumpanija setgħet tkompli tibbenefika mit-tariffa sal-1 ta’ Diċembru 2005 fuq il-bażi tad-Digriet tal-1995. Mhuwiex għall-Kummissjoni li tinterpreta l-liġi Taljana sabiex tistabbilixxi jekk dan hux il-każ jew le, għaliex huma biss il-qrati Taljani li jistgħu jagħtu gwida dwar dan. Madanakollu, il-Kummissjoni tosserva li d-Digriet tal-2004 qatt ma ġie mħassar u lanqas immodifikat sabiex jirrestrinġi l-iskop għal benefiċjarji li mhumiex Alcoa. Fil-fatt it-tariffa Alcoa kompliet titħallas, abbażi tal-qafas regolatorju stabbilit mill-AEEG (u msemmi fid-deċiżjoni tal-ftuħ tal-2004).
(61) Abbażi tal-informazzjoni disponibbli, il-Kummissjoni tiddubita jekk il-miżura fil-kwistjoni hix analoga ma’ dik ivvalutata u approvata mill-Kummissjoni fl-1996. Fl-1996, ENEL kien l-uniku produttur u distributur ta’ enerġija fl-Italja u t-tariffa mnaqqsa għall-enerġija elettrika mogħtija minn ENEL lil Alcoa favur Alumix Spa kienet imqabbla mal-ispejjeż medji marġinali ta’ produzżjoni tal-enerġija elettrika għall-perjodu fil-kwistjoni. Għall-kuntrarju, fil-każ preżenti, l-awtoritajiet Taljani jintervjenu selettivament f’suq liberalizzat, favur ċerti impriżi, bil-għan li jikkumpensaw id-differenza bejn il-prezz tas-suq li jista’ jiġi maqbul ma’ kwalunkwe produttur tal-enerġija u t-tariffa preferenzjali stabbilita fl-1996.
(62) Kif implimentata mid-Deċiżjonijiet AEEG Nr. 148/04 u 217/05.
(63) Irrispettivament mill-bażi legali, jibqa’ t-tibdil fil-mekkaniżmu amministrattiv deskritt hawn fuq, b’mod partikolari l-premessa (42), u għal dik ir-raġuni il-konklużjoni tibqa’ tgħodd il-konklużjoni li kien hemm bidla minn tariffa reali għal għajnuna operattiva u li l-kwistjoni preżenti tirrigwarda għajnuna ġdida.
(64) Deċiżjoni tal-Kummissjoni 85/215/KEE tat-13 ta’ Frar 1985 rigward it-tariffa preferenzjali tal-gass naturali favur l-ortikulturi Olandiżi (ĠU L 97, 4.4.1985 p. 49).
(65) Ara per eżempju s-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja fil-kawża tal-Italja kontra l-Kummissjoni, Kawża C-372/97, Ġabra 2004, I-3679, paragrafu 67.
(66) L-ewwel Direttiva dwar il-Liberalizzazzjoni, id-Direttiva 96/92/KE (ara nota tal-qiegħ 21) kienet implimentata mill-Italja permezz tad-Digriet 79/1999.
(67) Is-sigħat “peak” huma normalment dawk bejn it-8:00 u 20:00 fil-ġranet tax-xogħol.
(68) l-impjanti huma kklassifikati skont dak li huwa msejjaħ il-meritu ekonomiku, li jibdew minn impjanti bi spejjeż marġinali fiż-żmien qasir l-iktar baxxi (spejjeż varjabbli ta’ produzzjoni ta’ elettriku inklużi l-ispejjeż taż-żejt u l-ispejjeż CO2) sa impjanti bi spejjeż iktar għoljin. Fi kwalunkwe ħin, l-impjanti jikkompeti abbażi tal-ispejjeż marġinali tagħhom u huma msejħa biex jipproduċu skont ir-ranking tagħhom fl-ordni tal-meritu: fl-ewwel post, l-impjanti tal-elettriku, segwiti mill-impjanti nukleari, bil-gass, biż-żejt, sa ma l-produzzjoni tal-impjanti kollha tissodisfa d-domanda. L-aħħar impjant huwa magħruf bħala l-impjant marġinali u l-ispejjez marġinali tiegħu jiddeterminaw il-prezz tal-elettriku f’kull ħin tal-ġurnata (il-prezz tal-clearing tas-sistema).
(69) Sentenza tal-Qorti tas-26 ta’ Settembru 1996 fil-kawża Franza v Il-Kummissjoni, Kawża C-241/94, Ġabra 1996, parti I, p. 4551, paragrafu 34.
(70) Ara fost oħrajn Preussen-Elektra, paragrafu 58.
(71) Ara fost oħrajn, is-sentenza tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja tat-22 ta’ Mejju 2002 fil-kawża C-482/99 Franza v Il-Kummissjoni (Stardust Marine), Ġabra 2002, parti I, p. 4397, paragrafu 24.
(72) Ara s-sentenzi tal-qorti Ewropea tal-Ġustizzja fil-kawża C-78/76, Steinike & Weinlig, Ġabra 1977, p. 595 u fil-kawża C-47/69, settur tat-tessuti Franċiż, Ġabra 1970, p. 487.
(73) Ara n-nota tal-qiegħ 45.
(74) Ara n-nota tal-qiegħ 46.
(75) Ara, s-sentenza tal-Qorti tal-Ewwel Istanza tal-20 ta’ Settembru 2007 fil-kawża Earl Salvat v Il-Kummissjoni T136/05, li għadha ma ġietx ippubblikata, paragrafi 137- 165.
(76) Ara s-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tas-7 ta’ Ġunju 1988 fil-kawża Il-Greċja v Il-Kummissjoni, Kawża C-57/86, Ġabra 1988, parti I, p. 2855, paragrafu 12; Preussen-Elektra, ibidem; Digriet preliminari tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja tal-20 ta’ Novembru 2003 f’Gemo, Kawża C 126/01, Ġabra 2003, parti I, p. 13769, paragrafu 23.
(77) Sentenzi Stardust / Marine, ibidem; Pearle, ibid; u Earl Salvat, ibid.
(78) Alcoa tissottometti li, abbażi tal-mekkaniżmu tariffarju ta’ qabel l-introduzzjoni tal-Artikolu 11(11) tal-Liġi Nru 80/2005, il-fondi meħtieġa biex tiġi ffinanzjata t-tariffa kienu ġestiti minn distributuri privati, u għalhekk ma kinux jikkostitwixxu fondi statali. Anke jekk dak l-arranġament tariffarju mhux qed jiġi kkontestat f’dan il-każ, il-kunsiderazzjonijiet ippreżentati f’dan il-punt ifissru li l-Kummissjoni għandha tirrifjuta t-teżi ta’ Alcoa. In-natura privata tad-distributuri fiha nnifisha mhix relevanti biex tiġi stabbilita n-natura tar-riżorsi involuti.
(79) Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tas-17 ta’ Lulju 2008 f’Essent Netwerk Noord v. Aluminium Delfzijl, Kawża C-206/06, għadha mhix ippubblikata, paragrafi 69 u 70.
(80) Deċiżjoni tal-Kummissjoni C(2004) 4333 tal-1 ta’ Diċembru 2004, Każ Nru 490/2000 – l-Italja “spejjeż mhux rekuperabbli fis-settur tal-elettriku”.
(81) Is-Sentenza tal-Qorti tal-Ewwel Istanza tal-11 ta’ Frar 2009 fil-Kawża T-25/07, Iride, li għadha ma ġietx ippubblikata, paragrafu 39.
(82) Ibid., fil-paragrafu 28.
(83) Ara s-sentenzi tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja fil-kawża l-Italja v il-Kummissjoni Kawża C-303/88, Ġabra.1988, parti I, p. 1433, Franza v il-Kummissjoni, Kawża C 47/69, Ġabra 1970, p. 4393; Sentenza tal-Qorti tal-Ewwel Istanza,, Deutsche Bahn v il-Kummissjoni, Kawża T-351/02, Ġabra. 2006, parti II, p. 1047.
(84) Ara pereżempju d-Deċiżjoni M240 Elkem/Sapa tas-26 ta’ Ġunju 2001 u d-Deċiżjoni M.1663 Alcan/Alusuisse tal-14 ta’ Marzu 2000.
(85) Sentenza tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja tal-14 tra’ Frar 1990 Franza v il-Kummissjoni, Kawża C 301/87 Ġabra 1990, U-307, paragrafi 32 u 33, sentenza tal-Qorti tal-Ewwel Istanza tat-30 ta’ April 1998, Vlaamse Gewest v il-Kummissjoni, Kawża T-214/95, Ġabra 1998, II-717, paragrafu 67, sentenza tal-Qorti tal-Ewwel Istanza tal-15 ta’ Ġunju 2000, Alzetta v il-Kummissjoni (ibid), paragrafu 79.
(86) Ara s-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tat-13 ta’ Lulju 1988 fil-Kawża Franza v Il-Kummissjoni, Kawża C-102/87, Ġabra 1988, p. 4067, paragrafu 19; Ara s-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-21 ta’ Marzu 1991 fil-kawża L-Italja v Il-Kummissjoni, Kawża C-305/89, Ġabra 1988, parti I, p. 1603, paragrafu 26.
(87) Ara n-nota 65.
(88) Ara pereżempju d-Deċiżjonijiet tal-Kummissjoni li tiftaħ proċedimenti rigward it-tariffi regolamentati fi Franza (Kawża C 17/07, Deċiżjoni tal-Kummissjoni tat-13 ta’ Ġunju 2007, Nru C/2007/2392, ĠU C 164, 18,7,2007, p. 9) u Spanja (Kawża C 3/07, Deċiżjoni tal-Kummissjoni tal-24 ta’ Jannar 2007 Nru. C/2007/123/3, ĠU C 43, 27.2.2007, p.9).
(89) Sentenza tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja fil-Kawżi Konġunti 6/69 u 11/69, Il-Kummissjoni v Franza, Ġabra 1969, p. 523.
(90) Ara, fost oħrajn is-sentenza tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja, Philip Morris/Kummissjoni (Kawża 730/79, Ġabra 1980, p. 2671, paragrafu 11) u s-sentenza tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja Air Liquide Industries/Ville de Seraing et Province de Liège (Kawżi Konġunti C 393/04 u C41/05, Ġabra 2006, parti I, p. 5293).
(91) Din id-definizzjoni xorta waħda għandha l-iskop li tillimita l-ambitu temporali tal-irkupru tal-għajnuniet u għaldaqstant mhix utli f’din il-fażi tal-valutazzjoni.
(92) U għalhekk il-Kummissjoni m’għandhiex bżonn teżamina l-argumenti legali adottati minn Alcoa biex tissostanza din il-konklużjoni (ara premessi (95) u (96) fuq).
(93) Sentenza tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja fil-kawżi konġunti C-182/03 u C-217/03,[2006] il-Belġju/il-Kummissjoni Ġabra. 2006, I-5479.
(94) Ara n-Nota tal-qiegħ 48.
(95) Trid issir distinzjoni bejn il-kriterji ta’ valutazzjoni ġenerali stipulati fid-deċiżjoni Alumix u l-applikazzjoni ta’ dawn il-kriterji f’każ konkret. Abbażi tal-kriterji ġenerali ta’ Alumix, fin-nuqqas ta’ sbokki alternattivi tas-suq u sabiex jiġi evitat li s-sitwazzjoni ta’ kapaċità żejda taggrava ruħha, fornitur tal-elettriku razzjonali jbigħ l-elettriku lill-aħjar klijenti tiegħu għal prezz li jkopri l-ispejjeż marġinali tal-produzzjoni, miżjud b’kontribuzzjoni żgħira tal-ispejjeż fissi. Dawn il-kriterji ġenerali jibqgħu validi irrispettivament mill-ambitu temporali tad-deċiżjoni li fiha ġew stipulati, u l-Kummissjoni m’għandha l-ebda intenzjoni li tqanqal dubju dwarhom hawnhekk.
(96) Ara n-nota tal-qiegħ 40. Il-paragrafu 105 għandu jinqara kif ġej: “huwa ċar ħafna, kemm mir-rikors, li jindika li t-tariffa tal-impjanti tar-rikurrent kienet awtorizzata mid-digriet liġi tal-1995, kif ukoll mill-formulazzjoni tal-istess digriet liġi li l-privatizzazzjoni ta’ Alumix kienet titlob sostenn mill-gvern Taljan…sabiex flimkien ma’ ENEL tiġi definita tariffa tal-enerġija għaż-żewġ impjanti, possibbilment permezz ta’ kuntratt futur fit-tul (10 snin) bi prezzijiet kompetittivi fil-livell Ewropew, u li t-trattament tas-surcharges stipulati fid-Deċiżjoni CIP 13/92 ikun revokat mill-31 tal-Diċembru 2005 ‘il quddiem”.
(97) Sentenza tal-Qorti tal-Ewwel Istanza f’Diputacion Foral de Alava et al. v. Il-Kommissjoni, Kawżi Konġunti T-127/99, T129/99 u T-148/99 [Ġabra 2002] II-1275, paragrafu 175, imsemmija fil-paragrafu 114 tas-Sentenza tal-Qorti.
(98) Kawżi konġunti C 15/98 u, l-Italja u Sardegna Lines v Il-Kummissjoni tal-2000 Ġabra parti 1, p. 8855, paragrafu 74 tal-opinjoni.
(99) Sentenza tal-Qorti tal-Ewwel Istanza tat-30 ta’ April 2002 fil-Gvern ta‘ Ġibiltà v il-Kummissjoni, kawżi konġunti T-195/01 u T-207/01, Ġabra 2002, II-2309, paragrafu 111: “Għalhekk huwa biss fl-ipoteżi fejn t-tbidil għandu impatt fuq is-sustanza attwali tal-iskema oriġinali li din l-iskema tinbidel fi skema ġdida ta’ għajnuna. Mela, wieħed ma jistax juża l-argument ta’ tibdil sostantiv fejn huwa ċar li l-element il-ġdid huwa separabbli mill-iskema oriġinali.”
(100) Ara s-sentenza tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja tas-6 ta’ Novembru 1990 fil-kawża l-Italja v il-Kummissjoni Kawża C-86/89, Ġabra.1990 I-3891, Franza v il-Kummissjoni, Kawża C 301/87, Ġabra 1990, paragrafu 50.
(101) Ara s-sentenza tal-Qorti tal-Ewwel Istanza tat-8 ta’ Ġunju 1995 fil-kawża Siemens v Il-Kummissjoni Kawża T-459/93 Ġabra 1995, parti II p. 1675, paragrafu 48.
(102) ĠU C 37, 3.2.2001, p. 3 u ĠU C 82, 1.4.2008, p. 1.
(103) Ara n-nota tal-qiegħ 34.
(104) Sors: Indagine conoscitiva sullo stato della liberalizzazione dei settori dell’energia elettrica e del gas naturale Mejju 2005.
(105) Sardegna hija preżentement konnessa mat-territorju Taljan pernmzz ta’ interkonnettur ta’ 270 MWh. (SACOI).
(106) Ara n-nota tal-qiegħ 43.
(107) L-indiċi HHI f’Sardegna jvarja minn 3 000 sa 3 500. Fiż-żoni tan-Nofsinhar, l-HHI huwa ogħla.
(108) F’Sardegna E.ON tista’ tiddetermina l-prezz għal 67 % tas-sigħat u ENEL għal-29 % tas-sigħat. Jekk wieħed jikkunsidra anke ż-żoni periferali, ENEL tiddetermina l-prezz fil-makrożona Macrosud-Sardegna għal 63 % tas-sigħat. Madanakollu, fir-reġjun MacroSud ENEL tiddetermina l-prezz għal 100 % tas-sigħat.
(109) Pereżempju, fl-2007 il-prezz medju bl-ingrossa fl-Italja (għall-enerġija baseload fis-suq tal-jum ta’ qabel) irreġistrat fuq l-IPEX (il-Borża Taljana tal-elettriku) kien ta’ EUR 70,99 għal kull MW/h imqabbel ma’ EUR 37,97 fuq il-Borża Ġermaniża EEX u EUR 40,78 fuq il-Borża Franċiża Powernext.
(110) Rapport tal-AEEG għall-2008 ibbażat fuq dejta mill-GME (Gestore del Mercato Elettrico).
(111) Ara n-nota tal-qiegħ 38.
(112) Anke jekk wieħed jassumi li l-prezzijiet medji fl-UE jiżdiedu b’mill-inqas 4 %, il-vantaġġ tariffarju għal Alcoa xorta waħda jiżdied f’termini assoluti. Pereżempju, jekk il-prezz ta’ Alcoa kien EUR 30 u il-prezz medju tal-elettriku fl-Ewropa kien EUR 60 (vantaġġ ta’ EUR 30) żieda ta’ 3 % tkun tfisser prezz għal Alcoa ta’ EUR 30,9 imqabbel ma’ prezz medju Eropew ta’ EUR 61,8 (vantaġġ ġdid: EUR 30,9).
(113) Pereżempju, fit-Tielet Rapport tieħu ta’ Frar 2007 il-High Level Group jiddikjara “f’dan il-kuntest, l-użu ta’ inċentivi, inklużi sussidji għal finijiet ġenerali u l-għajnuniet mill-Istat, jista’ jkun ġustifikat bħala strument ta’ linja gwida politika. [Dawn l-inċentivi] jistgħu imexxu ‘l quddiem komportament soċjali u ambjentali responsabbli, il-koeżjoni soċjali, l-iżvilupp sostenibbli u d-diversità kulturali. Madanakollu, jeħtieġ jiġu użati biss fil-każ ta’ falliment totali tas-suq, fejn is-sussidji jikkostitwixxu l-istrument adegwat biex jintlaħaq għan ċentrali ta’ interess komuni definit tajjeb, u sakemm ma joħolqux distorsjoni tal-kompetizzjoni jew jagħmlu ħsara lill-ambjent […] L-azzjoni hija ġġustifikata li tittieħed fejn dawn is-sussidji jimminaw il-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima, l-istrateġija ta’ Liżbona għall-impjiegi u t-tkabbir, it-tħaddim tajjeb tas-swieq tal-enerġija, jew l-aċċess għall-materja prima, mingħajr fuq kollox ma jilħqu l-għan oriġinali tagħhom”. (http://ec.europa.eu/enterprise/environment/hlg/doc_07:third_report_27_02_2007.pdf).
(114) Deċiżjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta’ Novembru 2007 dwar l-għajnuna mill-Istat C 36/A/06 implimentata mill-Italja favur il-kumpaniji ThyssenKrupp, Cementir u Nuova Terni Industrie Chimiche, paragrafi 144 u 145.
(115) L-ittra tgħid: “Irridu nenfasizzaw li importanti jkun ċar għal kulħadd li t-tnaqqis gradwali jrid ikun strettament limitat għaż-żmien meħtieġ għall-VPP biex tibda’ tagħmel effett (nikkalkulaw madwar sentejn) u jkun suġġett għall-kundizzjoni ta’ darba, l-ewwel u l-aħħar”.
(116) Il-VPP tipprovdi għar-rilaxx ta’ kapaċità ta’ ġenerazzjoni virtwali min-naħa tal-operaturi dominanti fil-qafas ta’ proċeduri ta’ għoti ta’ kuntratti. Il-VPP huwa strument użat ħafna biex jippromwovi l-kompetizzjoni fis-swieq bl-ingrossa, sakemm jeliminaw l-inċentiva tal-operatur dominanti li jisfrutta s-saħħa tiegħu fis-suq biex iżomm il-prezzijiet artifiċjalment għoljin fis-swieq immedjati u futuri. Il-prezz imħallas minn akkwistatur ta’ VPP jikkonsisti fi “strike price” li tipikament jirrifletti l-prezzijiet varjabbli tal-impjanti ta’ ġenerazzjoni kkonċernati, kif ukoll premium li jiġi ffissat skont ir-regoli tal-kuntratti pubbliċi.
(117) Bl-argument li ġej: “Impriżi oħra fuq il-kontinent ma jidhrux li qegħdin fl-istess ċirkustanzi eċċezzjoni tas-suq bħal dawk ta’ Sardegna. L-opinjoni tad-Direttorat-Ġenerali għall-Kompetizzjoni hija li m’hemm l-ebda raġuni għal deroga mill-priċipji dwar l-għajnuna mill-Istat”.
(118) Il-VPP tieħu l-forma ta’ kuntratt li jagħti lix-xerrej id-dritt awtomatiku li jieħu d-differenza, meta pożittiva, bejn il-prezz imħallas lill-produtturi f’Sardegna fis-suq ta’ jum qabel u l-istrike price Ix-xerrej iħallas lill-bejjiegħ il-premium stabbilit mill-jum ta’ qabel u l-istrike price.
(119) Il-Kummissjoni ibbażat ruħha għal dan il-għan fuq l-analiżi li għamlet l-AEEG fir-rapporti tagħha.
(120) Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja f’Alcan Deutschland, kawża C 24/95, Ġabra 1997, p. I-1591, paragrafi 25, 30 e 31, u sentenza Demesa and Territorio histórico de Álava/Kummissjoni, kawżi konġunti C-183/02 P u C-187/02, Ġabra 2004, p. I-10609, paragrafu 45 tal-motivazzjoni.
(121) Deċiżjoni tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja fil-Kummissjoni/Il-Ġermanja kawża C-5/89, Ġabra 1990 p. I-3437 paragrafu 16.
(122) Ara s-sentenzi fil-kawżi Lührs, C 78/77, Ġabra 1978, p. 169, paragrafu 6; Van de Bergh en Jurgens v il-Kummissjoni, 265/85, Ġabra 1987, p. 1155, paragrafu 44 u Unifruit Hellas v Il-Kummissjoni, T-489/93, Ġabra 1994, p. II-1201, paragrafu 51.
(123) Ara s-sentenzi fil-kawżi Van den Bergh en Jurgens/Il-Kummissjoni, Ibid., paragrafu 44; Sofrimport/Il-Kummissjoni, kawża C-152/88, Ġabra 1990, p. I-2477, paragrafu 26; Mehibas Dordtselaan/Il-Kummissjoni, kawża T-290/97, Ġabra 2000, p. II-15, paragrafu 59 u Kyowa Hakko Kogyo/Il-Kummissjoni, kawża T-223/00, Ġabra 2003, p. II-2553, paragrafu 51.
(124) Ara n-nota tal-qiegħ 51.
(125) ĠU L 140, 30.4.2004, p. 1.
(126) Il-Kummissjoni m’għandhiex id-dejta meħtieġa biex isir kalkolu preċiż ta’ dan l-ammont.
(127) Ara n-nota tal-qiegħ 9. Fil-każ Terni t-tariffa preferenzjali, li kienet ukoll prorogata skont l-Artikolu 11(11) tal-Liġi 80/2005 kienet ġiet ikkalkulata, iffinanzjata u mħallsa sostanzjalment bl-istess metodu bħal ta’ Alcoa (minkejja bi prezz aħħari differenti għall-benefiċjarji).
(128) Sentenza tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja tal-15.12.05 f’Unicredito, kawża C-148/04, Ġabra 2005, parti I, p. 11137.
(129) ĠU L 82, 25.3.2008, p. 1.