26.7.2006   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

1

(1)

Is-suq komuni tas-servizzi ta' l-ajru għandu jibbenefika ċ-ċittadini b'mod ġenerali. Konsegwentement persuni b'diżabbiltà u persuni b'mobbiltà mnaqqsa, kemm jekk ikkawżata minn diżabbiltà, età jew kwalunkwe fattur ieħor, għandhom ikollhom opportunitajiet għall-ivvjaġġar bl-ajru komparabbli ma' dawk ta' ċittadini oħra. Il-persuni b'diżabbiltà u l-persuni b'mobbiltà mnaqqsa għandhom l-istess dritt bħal kull ċittadin ieħor għal moviment liberu, għal-libertà ta' l-għażla u għan-non-diskriminazzjoni. Dan japplika għall-ivvjaġġar bl-ajru daqs kemm japplika għal oqsma oħra tal-ħajja.

(2)

Il-persuni b'diżabbiltà u l-persuni b'mobbiltà mnaqqsa għandhom għalhekk ikunu aċċettati għat-trasport u lilhom m'għandux ikun rifjutat it-trasport minħabba d-diżabbiltà jew in-nuqqas ta' mobbiltà tagħhom, ħlief għal raġunijiet ġustifikati minħabba motivi ta' sigurtà li jkunu stabbiliti bil-liġi. Qabel ma' jiġu aċċettati prenotazzjonijiet minn persuni b'diżabbiltà jew persuni b'mobbiltà mnaqqsa, it-trasportaturi bl-ajru, l-aġenti tagħhom u operaturi turistiċi għandhom jagħmlu kull sforz raġonevoli sabiex jivverifikaw jekk ikunx hemm raġuni ġustifikata ta' sigurtà li żżomm lil dawn il-persuni milli jkunu akkomodati fuq it-titjiriet konċernati.

(3)

Dan ir-Regolament m'għandux jolqot id-drittijiet l-oħra tal-passiġġieri stabbiliti mil-leġiżlazzjoni Komunitarja u b'mod partikolari mid-Direttiva tal-Kunsill 90/314/KEE tat-13 ta' Ġunju 1990 dwar il-vjaġġi kollox kompriż (package travel), il-vaganzi kollox kompriż u t-tours kollox kompriż (3) u mir-Regolament (KE) Nru 261/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Frar 2004 li jistabbilixxi regoli komuni dwar il-kumpens u l-assistenza għal passiġġieri fil-każ li ma jitħallewx jitilgħu u ta' kanċellazzjoni jew dewmien twil ta' titjiriet (4). Fejn l-istess avveniment jagħti lok għall-istess dritt ta' rimbors jew ta' prenotazzjoni mill-ġdid taħt xi wieħed minn dawk l-atti leġiżlattivi kif ukoll taħt dan ir-Regolament, il-persuna hekk intitolata għandha titħalla teżerċita dak id-dritt darba biss, skond id-diskrezzjoni tagħha.

(4)

Sabiex il-persuni b'diżabbiltà u l-persuni b'mobbiltà mnaqqsa jingħataw opportunitajiet għall-ivvjaġġar bl-ajru komparabbli ma' dawk ta' ċittadini oħra, għandha tkun provduta assistenza li tissodisfa l-ħtiġijiet partikolari tagħhom fl-ajruporti u kif ukoll abbord l-inġenji ta' l-ajru, permezz tal-persunal u t-tagħmir meħtieġa. Fl-interessi ta' l-inklużjoni soċjali, il-persuni konċernati għandhom jirċievu din l-assistenza mingħajr ħlas addizzjonali.

(5)

L-assistenza li tingħata f'ajruporti li jinsabu fit-territorju ta' xi Stat Membru li għalih japplika t-Trattat għandha, fost affarijiet oħra, tagħmilha possibbli għall-persuni b'diżabbiltà u għall-persuni b'mobbiltà mnaqqsa sabiex jipproċedu minn post tal-wasla stabbilit f'ajruport sa inġenju ta' l-ajru u mill-inġenju ta' l-ajru għal post tat-tluq stabbilit mill-ajruport, inklużi l-imbarkar u l-iżbarkar. Dawn il-postijiet għandhom ikunu stabbiliti għall-inqas ħdejn id-daħliet ewlenin tal-bini tat-terminals, fi nħawi b'counters taċ-check in, fi stazzjonijiet tal-ferrovija, tal-light rail, tal-metro u tal-karrozzi tal-linja, ħdejn stazzjonijiet tat-taxi u postijiet oħra fejn jitniżżlu l-passiġġieri, u f'zoni ta' parkeġġ ta' karrozzi f'ajruporti. L-assistenza għandha tkun organizzata b'tali mod li jkunu evitati interruzzjonijiet u dewmien, filwaqt li jkunu żgurati standards għoljin u ekwivalenti fil-Komunità kollha filwaqt li jsir l-aħjar użu tar-riżorsi, irrispettivament mill-ajruport involut jew mit-trasportatur bl-ajru involut.

(6)

Biex jinkisbu dawn l-għanijiet, l-iżgurar ta' kwalità għolja ta' assistenza fl-ajruporti għandha tkun ir-responsabbiltà ta' korp ċentrali. Peress li l-korpi ta' tmexxija ta' l-ajruporti għandhom rwol ċentrali fil-provvista tas-servizzi madwar l-ajruporti tagħhom, huma għandhom jingħataw din ir-responsabbiltà ġenerali.

(7)

Il-korpi ta' tmexxija ta' l-ajruporti jistgħu jipprovdu huma stess l-assistenza lill-persuni b'diżabbiltà jew lil persuni b'mobbiltà mnaqqsa. Inkella, in vista ta' l-irwol pożittiv li kellhom fil-passat ċerti operaturi u trasportaturi bl-ajru, il-korpi ta' tmexxija jistgħu jikkuntrattaw mal-partijiet terzi sabiex jagħtu din l-assistenza, mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tar-regoli relevanti Komunitarji, inklużi dawk dwar l-akkwist pubbliku.

(8)

L-assistenza għandha tkun finanzjata b'mod li l-piż ikun mifrux b'mod ekwu fuq il-passiġġieri kollha li jużaw ajruport u li jevita diżinċentivi għat-trasport ta' persuni b'diżabbiltà u persuni b'mobbiltà mnaqqsa. Jidher li l-aktar metodu effettiv ta' finanzjament ikun ħlas mitlub mingħand kull trasportatur bl-ajru li juża ajruport, proporzjonat għan-numru ta' passiġġieri li jittrasporta lejn u mill-ajruport.

(9)

Bl-iskop li jkun żgurat, b'mod partikolari, li l-ħlas mitlub mingħand trasportatur ta' l-ajru jkun propozjonat ma' l-assistenza provduta lil persuni b'diżabbiltà u lil persuni b'mobbiltà mnaqqsa, u li dan il-ħlas ma jservix sabiex jiġu finanzjati attivitajiet tal-korp ta' tmexxija diversi minn dawk relatati mal-provvista ta' din it-tip ta' assistenza, il-ħlas mitlub għandu jkun adottat u applikat bi trasparenza sħiħa. Id-Direttiva tal-Kunsill 96/67/KE tal-15 ta' Ottubru 1996 dwar l-aċċess għas-suq tal-Ground Handling fl-ajruporti tal-Komunità (5) u partikolarment id-dispożizzjonijiet dwar is-separazzjoni tal-kontijiet, għandhom għalhekk japplikaw fejn ma jkunx hemm konflitt ma' dan ir-Regolament.

(10)

Fl-organizzazzjoni ta' l-għoti ta' assistenza lil persuni b'diżabbiltà u lil persuni b'mobbiltà mnaqqsa, u tat-taħriġ tal-persunal tagħhom, l-ajruporti u t-trasportaturi bl-ajru għandhom jieħdu kont tad-dokument Nru 30 tal-Konferenza Ewropea ta' l-Avjazzjoni Ċivili (ECAC), Parti I, Taqsima 5 u ta' l-Annessi assoċjati miegħu b' mod partikolari tal-Kodiċi ta' Kondotta Tajba fil-Ground Handling għal Persuni b'Mobbiltà Mnaqqsa, kif stabbilit fl-Anness J tiegħu fiż-żmien ta' l-adozzjoni ta' dan ir-Regolament.

(11)

Fit-teħid ta' deċiżjonijiet dwar il-proġettazzjoni ta' ajruporti u ta' terminals ġodda, u bħala parti minn rinnovamenti maġġuri, il-korpi ta' tmexxija ta' ajruporti għandhom, fejn ikun possibbli, jikkunsidraw il-ħtiġijiet ta' persuni b'diżabbiltà u ta' persuni b'mobbiltà mnaqqsa. B'mod simili, it-trasportaturi bl-ajru għandhom, fejn ikun possibbli, jikkunsidraw dawn il-ħtiġijiet fit-teħid ta' deċiżjonijiet dwar il-proġettazzjoni ta' nġenji ta' l-ajru ġodda jew ta' nġenji ta' l-ajru b'faċilitajiet rinnovati.

(12)

Id-Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' l-24 ta' Ottubru 1995 dwar il-protezzjoni ta' individwi fir-rigward ta' l-ipproċessar ta' data personali u dwar il-moviment liberu ta' dik id-data għandha tiġi strettament infurzata sabiex ikun garantit ir-rispett għall-privatezza ta' persuni b'diżabbiltà u ta' persuni b'mobbiltà mnaqqsa, u sabiex jiġi żgurat li l-informazzjoni mitluba sservi biss sabiex tissodisfa l-obbligi ta' assistenza stabbiliti f'dan ir-Regolament u ma tintuzax kontra passiġġieri li jfittxu sabiex jingħataw is-servizz in kwistjoni.

(13)

L-informazzjoni essenzjali kollha provduta lill-passiġġieri ta' l-ajru għandha tkun provduta f'forom alternattivi li jkunu aċċessibbli għal persuni b'diżabbiltà u għal persuni b'mobbiltà mnaqqsa u għandha tkun għall-inqas bl-istess lingwi bħal dawk li bihom titqiegħed l-informazzjoni għad-dispożizzjoni ta' passiġġieri oħra.

(14)

Fejn jintilfu jew tiġrilhom xi ħsara siġġijiet tar-roti, jew tagħmir ta' mobbiltà jew apparat ta' assistenza oħra waqt l-iskariġġar fl-ajruport jew matul it-trasport abbord l-inġenju ta' l-ajru, il-passiġġier li tiegħu jkun l-apparat għandu jiġi kumpensat skond ir-regoli tal-liġijiet internazzjonali, Komunitarji u nazzjonali.

(15)

L-Istati Membri għandhom jissorveljaw u jiżguraw konformità ma' dan ir-regolament u għandhom jaħtru korp adatt sabiex iwettaq kompiti ta' infurzar. Din is-sorveljanza m'għandhiex tolqot id-drittijiet ta' persuni b'diżabbiltà u ta' persuni b' mobbiltà mnaqqsa li jfittxu rimedju legali mill-qrati skond il-liġi nazzjonali.

(16)

Huwa importanti li persuna b'diżabbiltà jew persuna b'mobbiltà mnaqqsa li tikkunsidra li sar ksur ta' dan ir-Regolament tkun tista' tressaq il-każ quddiem il-korp ta' tmexxija ta' l-ajruport jew quddiem it-trasportatur bl-ajru konċernat skond il-każ. Jekk il-persuna b'diżabbiltà jew persuna b'mobbiltà mnaqqsa ma tkunx tista' tingħata sodisfazzjon b'dan il-mod, hija għandha tkun libera li tressaq l-ilment tagħha quddiem il-korp jew korpi maħtura għal dan il-għan mill-Istat Membru konċernat.

(17)

L-ilmenti relatati ma' assistenza mogħtija f'ajruport għandhom ikunu indirizzati lill-korp jew korpi maħtura mill-Istat Membru fejn jinsab l-ajruport għall-infurzar ta' dan ir-Regolament. L-ilmenti relatati ma' assistenza mogħtija minn trasportatur bl-ajru għandhom ikunu indirizzati lill-korp jew korpi nazzjonali maħtura għall-infurzar ta' dan ir-Regolament mill-Istat Membru li jkun ħareġ il-liċenzja operattiva lit-trasportatur bl-ajru.

(18)

L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu penali applikabbli għall-ksur ta' dan ir-Regolament u jiżguraw li dawn il-penali jkunu applikati. Il-penali, li jistgħu jinkludu ordni ta' ħlas ta' kumpens lill-persuna konċernata, għandhom ikunu effettivi, proporzjonati u dissważivi.

(19)

Minħabba li l-għanijiet ta' dan ir-Regolament, jiġifieri li jkunu żgurati livelli għoljin u ekwivalenti ta' protezzjoni u assistenza fl-Istati Membri kollha u li jkun żgurat li l-aġenti ekonomiċi joperaw taħt kondizzjonijiet armonizzati f'suq wieħed, ma jistgħux jintlaħqu suffiċjentement mill-Istati Membri u għalhekk jistgħu, minħabba l-iskala jew l-effetti ta' l-azzjoni, jintlaħqu aħjar fil-livell Komunitarju, il-Komunità tista' tadotta miżuri, skond il-prinċipju ta' sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat. Skond il-prinċipju ta' proporzjonalità kif stabbilit f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jintlaħqu dawk l-għanijiet.

(20)

Dan ir-regolament jirrispetta d-drittijiet fundamentali u josserva l-prinċipji rikonoxxuti b'mod partikolari mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali ta' l-Unjoni Ewropea.

(21)

Ir-Renju ta' Spanja u r-Renju Unit, permezz ta' dikjarazzjoni konġunta mill-Ministri ta' l-Affarjiet Barranin taż-żewġ pajjiżi, f'Londra fit-2 ta' Diċembru 1987 qablu dwar arranġamenti għal koperazzjoni akbar fl-użu ta' l-ajruport ta' Ġibiltà. Dawn l-arranġamenti għadhom iridu li jibdew jitħaddmu,

(a)

“persuna b'diżabbiltà” jew “persuna b'mobbiltà mnaqqsa” tfisser kull persuna li l-mobbiltà tagħha, meta din tuża t-trasport, tkun imnaqqsa minħabba kwalunkwe diżabbiltà fiżika (sensorja jew lokomotorja, permanenti jew temporanja), diżabbiltà jew indeboliment intelletwali, jew kwalunkwe kawża oħra ta' diżabbiltà, jew età, u li s-sitwazzjoni tagħha teħtieġ attenzjoni adegwata u l-adattament għall-ħtiġijiet partikolari tagħha tas-servizz magħmul disponibbli għall-passiġġieri kollha;

(b)

“trasportatur bl-ajru” tfisser impriża ta' trasport bl-ajru b'liċenzja valida sabiex topera;

(ċ)

“trasportatur bl-ajru li jkun qiegħed jopera” tfisser trasportatur bl-ajru li jagħmel, jew bi ħsiebu jagħmel, titjira skond kuntratt ma' passiġġier jew f'isem persuna oħra, ġuridika jew fiżika, li jkollha kuntratt ma' dak il-passiġġier;

(d)

“trasportatur bl-ajru Komunitarju” tfisser trasportatur bl-ajru b'liċenzja valida sabiex jopera, mogħtija minn Stat Membru skond ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2407/92 tat-23 ta' Lulju 1992 dwar l-għoti ta' liċenzji lit-trasportaturi bl-ajru (6);

(e)

“operatur turistiku” tfisser, bl-eċċezzjoni ta' trasportatur bl-ajru, organizzatur jew bejjiegħ skond it-tifsira ta' l-Artikolu 2(2) u (3), tad-Direttiva 90/314/KEE;

(f)

“korp ta' tmexxija ta' l-ajruport” jew “korp ta' tmexxija” tfisser korp li b'mod partikolari ikollu bħala l-għan tiegħu skond il-liġi nazzjonali l-amministrazzjoni u t-tmexxija ta' infrastrutturi ta' l-ajruport, u l-koordinament u l-kontroll ta' l-attivitajiet ta' l-operaturi varji preżenti f'ajruport jew f'sistema ta' ajruporti;

(g)

“utent ta' ajruport” tfisser kull persuna naturali jew ġuridika responsabbli għat-trasport bl-ajru ta' passiġġieri mill-ajruport jew lejn l-ajruport konċernat;

(h)

“Kumitat ta' l-Utenti ta' l-Ajruport” tfisser kumitat ta' rappreżentanti ta' l-utenti ta' ajruport jew ta' organizzazzjonijiet li jirrapreżentawhom;

(i)

“prenotazzjoni” tfisser il-fatt li passiġġier ikollu biljett, jew prova oħra, li turi li l-prenotazzjoni kienet aċċettata u reġistrata mit-trasportatur bl-ajru jew mill-operatur turistiku;

(j)

“ajruport” tfisser kwalunkwe medda ta' art li tkun adattata b'mod speċjali għall-inżul, għad-dekoll u għall-manuvri ta' nġenji ta' l-ajru, inklużi installazzjonijiet anċillari li dawn l-operazzjonijiet jistgħu jinvolvu minħabba r-rekwiżiti tat-traffiku u tas-servizzi ta' inġenji ta' l-ajru, inklużi installazzjonijiet meħtieġa sabiex jgħinu s-servizzi ta' l-ajru kummerċjali;

(k)

“parkeġġ tal-karrozzi f'ajruport” tfisser parkeġġ fil-konfini ta' ajruport jew taħt il-kontroll dirett tal-korp ta' tmexxija ta' ajruport, li jaqdi direttament lill-passiġġieri li jużaw dak l-ajruport;

(l)

“servizz kummerċjali ta' l-ajru għall-passiġġieri” tfisser servizz ta' trasport bl-ajru ta' passiġġieri operat minn trasportatur bl-ajru permezz ta' titjira skedata jew mhux skedata, offrut lill-pubbliku ġenerali għal korrispettiv ta' valur, kemm jekk dan is-servizz jingħata waħdu kif ukoll jekk jingħata bħala parti minn pakkett.

(a)

li jaċċettaw prenotazzjoni għal titjira li titlaq minn jew tasal f'ajruport li għalihom japplika din ir-Regolament;

(b)

li jimbarkaw persuna b'diżabbiltà jew persuna b'mobbiltà mnaqqsa f'tali ajruport, bil-kondizzjoni li l-persuna konċernata jkollha biljett u prenotazzjoni validi.

(a)

sabiex jiġu sodisfatti rekwiżiti ta' sigurtà applikabbli stabbiliti mil-liġi internazzjonali, Komunitarja jew nazzjonali jew sabiex jiġu sodisfatti rekwiżiti ta' sigurtà stabbiliti mill-awtorità li ħarġet iċ-ċertifikat ta' operatur ta' l-ajru lit-trasportatur bl-ajru konċernat;

(b)

jekk, minħabba d-daqs ta' l-inġenju ta' l-ajru jew tal-bibien tiegħu, ikun fiżikament impossibbli l-imbark jew it-trasport ta' dik il-persuna b'diżabbiltà jew b'mobbiltà mnaqqsa.

(a)

lill-korpi ta' tmexxija ta' l-ajruporti tat-tluq, tal-wasla u ta' tranżitu, u

(b)

lit-trasportatur bl-ajru li jkun qiegħed jopera, jekk ma tkunx saret prenotazzjoni ma' dak it-trasportatur, ħlief jekk l-identità tat-trasportatur bl-ajru li jkun qiegħed jopera ma tkunx magħrufa fil-ħin tan-notifika, f'liema każ l-informazzjoni għandha tiġi trasmessa kemm jista' jkun malajr.

(a)

il-persuna tippreżenta ruħha għaċ-check-in:

(b)

il-persuna tasal f'punt fil-konfini ta' l-ajruport stabbilit skond l-Artikolu 5:

(a)

jiżguraw li l-persunal kollu tagħhom, inkluż dak impjegat minn kwalunkwe subkuntrattur, li jipprovdi assistenza diretta lil persuni b'diżabbiltà u persuni b'mobbiltà mnaqqsa jkollhom il-konoxxenza dwar kif jissodisfaw il-ħtiġijiet ta' persuni li jkollhom diżabbiltàjiet jew nuqqasijiet ta' mobbiltà varji;

(b)

jipprovdu taħriġ dwar it-trattament ugwali ta' persuni b'diżabbiltà (Disability Equality Training) u dwar l-iżvilupp ta' kuxjenza dwar id-diżabbiltàjiet (Disability Awareness Training) lill-persunal kollu tagħhom li jaħdem fl-ajruport u li jittratta direttament mal-pubbliku li jivvjaġġa;

(ċ)

jiżguraw li, mar-reklutaġġ tagħhom, l-impjegati ġodda kollha jattendu għal taħriġ relatat mad-diżabbiltà u li l-persunal jirċievi korsijiet ta' tiġdid ta' taħriġ meta dan ikun kunsiljabbli.

26.7.2006   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

10

(1)

L-addittivi ta' l-ikel jistgħu jiġu approvati biss għall-użu f'oġġetti ta' l-ikel jekk ikunu konformi ma' l-Anness II tad-Direttiva tal-Kunsill 89/107/KEE tal-21 ta' Diċembru 1988 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet ta' l-Istati Membri li jikkonċernaw l-addittivi ta' l-ikel awtorizzati għall-użu f'oġġetti ta' l-ikel maħsuba għall-konsum tal-bniedem (3).

(2)

Id-Direttiva 95/2/KE (4) tistabbilixxi lista ta' addittivi ta' l-ikel li jistgħu jintużaw fil-Komunità u l-kondizzjonijiet għall-użu tagħhom.

(3)

Id-Direttiva 94/35/KE (5) telenka lista ta' sustanzi li jagħtu ħlewwa li jistgħu jintużaw fil-Komunità u l-kondizzjonijiet għall-użu tagħhom.

(4)

Saru żviluppi tekniċi fil-qasam ta' l-addittivi ta' l-ikel mill-addozzjoni tad-Direttivi 95/2/KE u 94/35/KE. Dawn id-Direttivi għandhom jiġu adottati sabiex jieħdu kont ta' dawn l-iżviluppi.

(5)

Fuq il-bażi ta' opinjoni ta' l-Awtorità Ewropea għas-Sigurtà fl-Ikel (EFSA), espressa fis-26 ta' Novembru 2003, qed isiru bidliet lil awtorizzazzjonijiet preżenti sabiex il-livell ta' nitrosamini jinżamm kemm jistà jkun baxx billi jitnaqqsu l-livelli ta' nitriti u nitrati miżjuda ma' l-ikel filwaqt li tinżamm is-sigurtà mikrobijoloġika tal-oġġetti ta' l-ikel. L-EFSA tirrakkomanda li l-livelli ta' nitriti u nitrati jiġu mniżżla fil-leġiżlazzjoni bħala “ammont miżjud”. L-EFSA hija tal-fehma li l-ammont miżjud ta' nitriti aktar milli l-ammont residwu jikkontribwixxi għall-attività inibitorja kontra is-C. botulinum. Id-disposizzjonijiet preżenti għandhom jiġu emendati b'tali mod sabiex il-livelli massimi permessi, kif imsemmija mill-EFSA, fi prodotti tal-laħam mhux trattati bis-sħana jew trattati bis-sħana, fil-ġobon u fil-ħut huma deskritti bħala ammonti miżjuda. Bħala eċċezzjoni, għal ċerti prodotti tal-laħam manifatturati b'mod tradizzjonali għandhom jiġu stabbiliti livelli ta' residwu massimu, bil-kundizzjoni li l-prodotti jkunu speċifikati u identifikati b'mod xieraq. Il-livelli stabbiliti għandhom jiżguraw li ma jinqabiżx l-ammont ta' inġestjoni ammissibbli ta' kuljum (ADI) stabbilita mill-Kumitat Xjentifiku dwar l-Ikel fl-1990. Prodotti li ma jissemmewx b'mod speċifiku f'din id-Direttiva, imma li huma tradizzjonalment prodotti b'mod simili (jiġifieri prodotti simili) jistgħu jekk meħtieġ jiġu kategorizzati skond l-Artikoli 5 u 6 tad-Direttiva 95/2/KE. Fil-każ tal-ġobon, il-livell għandu jiġi stabbilit bħala ammont miżjud fil-ħalib tal-ġobon. Jekk jintuża proċess li fih iż-żieda ta' nitrati ssegwi t-tneħħija tax-xorrox u ż-żieda ta' l-ilma, dan għandu jwassal għal livelli identiċi għal dawk li kienu jinkisbu kieku n-nitrat ġie miżjud direttament mal-ħalib tal-ġobon.

(6)

Id-Direttiva 2003/114/KE li temenda d-Direttiva 95/2/KE titlob lill-Kummissjoni u lill-EFSA sabiex jirrevedu l-kondizzjonijiet għall-użu ta' l-E 214 sa E219 p-hydroxybenzoati u l-imluħ tas-sodju tagħhom qabel l-1 ta' Lulju 2004. L-EFSA evalwat l-informazzjoni dwar is-sigurtà tal-p-hydroxybenzoati u ta' l-opinjoni tagħha fit-13 ta' Lulju 2004. L-EFSA stabbilixxiet grupp sħiħ ADI ta' 0-10 mg/kg ta' piż tal-ġisem għas-somma ta' esters ta' l-aċidu ta' metil u etile p-hydroxybenzoic u l-imluħ tas-sodju tagħhom. L-EFSA qieset li l-propyl paraben m'għandhiex tkun inkluża f'dan il-grupp ADI minħabba li l-propyl paraben, għall-kuntrarju tal-paraben tal-metil u ta' l-etile, kellha effetti fuq l-ormoni sesswali u fuq l-organi riproduttivi maskili tal-firien f'età żgħira. Għalhekk l-EFSA ma setgħetx tirrakkomanda ADI għall-propyl paraben minħabba n-nuqqas ċar ta' osservazzjoni ta' livell ta' effett avvers (NOAEL). Huwa neċessarju li jitneħħew l-E 216 propyl p-hydroxybenzoat u l-E 217 propyl p-hydroxybenzoat tas-sodju mid-Direttiva 95/2/KE. Minbarra, huwa neċessarju li jitneħħa l-użu ta' p-hydroxybenzoatis f'supplimenti ta' ikel tad-dieta likwidi.

(7)

Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2004/374/KE (6) ssospendiet it-tqegħid fis-suq u l-importazzjoni ta' kikkri żgħar tal-ġeli li jkun fihom addittivi ta' l-ikel li jiffurmaw ġel derivati mill-alka tal-baħar u minn ċerti gomom minħabba r-riskju li wieħed jifga f'dawn il-prodotti. Fid-dawl ta' reviżjoni ta' dik id-Deċiżjoni huwa meħtieġ li jiġi eskluż l-użu ta' ċerti addittivi ta' l-ikel li jiffurmaw ġel f'kikkri żgħar tal-ġeli.

(8)

Il-Kumitat Xjentifiku dwar l-Ikel evalwa l-informazzjoni dwar is-sigurtà ta' l-eritritol u esprima l-opinjoni tiegħu fil-5 ta' Marzu 2003. Il-Kumitat ikkonkluda li l-użu ta' l-eritritol bħala addittiv ta' l-ikel huwa aċċettabbli. Il-Kumitat jinnota wkoll li l-eritritol għandu effett lassattiv, imma f'doża għola minn polyols oħra. L-eritritol għandu ħafna karatteristiċi teknoloġiċi li ma jagħtux ħlewwa li huma importanti f'firxa wiesgħa ta' ikel, minn prodotti tal-ħelu sa prodotti tal-ħalib. Dawn jinkludu funzjonijiet bħal titjib, ġarr, stabilizzar, tagħqid, stimolazzjoni tad-diġestjoni u sekwestrant. Huwa meħtieġ li jiġi permess l-użu ta' l-eritritol fl-istess applikazzjonijiet ta' l-ikel bħall-polyols l-oħra preżentement permessi. Minbarra, huwa neċessarju li tkun emendata d-Direttiva 94/35/KE minħabba li l-eritritol jista' wkoll jintuża sabiex jagħmel il-ħlewwa bħall-polyols l-oħra preżentement permessi.

(9)

Il-Kumitat Xjentifiku dwar l-Ikel evalwa l-informazzjoni dwar is-sikurezza tas-sojja emiċelluloża u esprima l-opinjoni tiegħu fl-4 ta' April 2003. Il-Kumitat ikkonkluda li l-użu tas-sojja emiċelluloża huwa aċċettabbli f' ċertu ikel li għalih saret talba u f'ċerti livelli ta' inklużjoni. Għalhekk huwa xieraq, li jkun permess tali użu għal ċerti skopijiet. Madankollu, sabiex jiġu faċilitati l-affarijiet għal dawk li jbatu minn allerġiji, tali użu m'għandux ikun permezz għal ikel mhux ipproċessat li fih mhux mistenni li tinsab is-sojja. F'kwalunkwe każ, il-konsumaturi għandhom jiġu infurmati meta prodott ikun fih l-emiċelluloża derivata mis-sojja skond id-disposizzjonijiet tad-Direttiva 2000/13/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' l-20 ta' Marzu 2000 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet ta' l-Istati Membri fir-rigward ta' l-ittikketjar, il-preżentazzjoni u r-reklamar ta' oġġetti ta' l-ikel (7).

(10)

L-EFSA evalwat l-informazzjoni dwar is-sigurtà taċ-ċelluloża etile u esprimiet l-opinjoni tagħha fis-17 ta' Frar 2004. L-Awtorità ddeċidiet li tinkludi ċ-ċelluloża etile fil-grupp ADI “mhux speċifikat” għal ċellulożi modifikati stabbilit mill-Kumitat Xjentifiku dwar l-Ikel. L-applikazzjoni ewlenija taċ-ċelluloża etile hija f'supplimenti ta' l-ikel u f'togħmiet inkapsulati. L-użu ta' ċelluloża etile għandu għalhekk ikun permess b'mod simili bħal ċellulożi oħra.

(11)

L-EFSA evalwat l-informazzjoni dwar is-sigurtà tal-pullulan u esprimiet l-opinjoni tagħha fit-13 ta' Lulju 2004. L-Awtorità sabet li l-użu tal-pullulan huwa aċċettabli fil-kisi ta' supplimenti ta' l-ikel li għandhom forma ta' kapsuli u pilloli kif ukoll fi prodotti li jiffriskaw in-nifs li għandhom forma ta' karta rqiqa. Huwa għalhekk xieraq li dawn l-użi jiġu permessi.

(12)

L-EFSA evalwat l-informazzjoni dwar is-sigurtà tal-butyl hydrokinina terzjarja (TBHQ) u esprimiet l-opinjoni tagħha fit-12 ta' Lulju 2004. L-EFSA stabbiliet ADI ta' 0-0,7 mg/kg ta' piż tal-ġisem għal dan l-antiossidant u sabet li l-użu tiegħu huwa aċċettabbli għal ċerti oġġetti ta' ikel f'ċerti livelli ta' inklużjoni. Huwa għalhekk xieraq li dan l-addittiv jiġi permess.

(13)

Il-Kumitat Xjentifiku dwar l-Ikel evalwa l-informazzjoni dwar is-sigurtà tal-lamtu ta' l-aluminju ottentil suċċinat u esprima l-opinjoni tiegħu fil-21 ta' Marzu 1997. Il-Kumitat sab li l-użu ta' dan l-addittiv bħala komponent f'vitamini micro inkapsulati u karotenojdi jista' jitqies bħala aċċettabli. Huwa għalhekk xieraq li dan l-użu jiġi permess.

(14)

Matul il-manifattura ta' ġobon magħmul minn ħalib qares, E 500ii ta' idro-karbonat tas-sodju jiġi miżjud mal-ħalib pasturiżżat sabiex jibbaferja l-aċidità kawżata mill-aċidu lattiku għal valur ta' pH xieraq, u b'hekk toħloq il-kondizzjonijiet meħtieġa ta' tkabbir għall-kultura tal-prodott misjur. Huwa, għalhekk, xieraq li jkun permess l-użu ta' idro-karbonat tas-sodju fil-ġobon magħmul minn ħalib qares.

(15)

Bħalissa l-użu ta' taħlit ta' sorbati (E 200, E 202 u E 203) u benzoati (E 210 sa 213) huwa awtorizzat f'gambli msajra għall-preservazzjoni. Huwa xieraq li dik l-awtorizzazzjoni għall-użu tagħha tiġi estiża għall-krustaċji u l-molluski imsajra kollha.

(16)

E 551 diossidu tas-silikon huwa permess bħala ġarrier għall-kuluri ta' l-ikel f'livell massimu ta' 5 %. L-użu ta' diossidu tas-silikon bħala ġarrier għall-kuluri ta' l-ikel E 171 diossidu tat-titanju u E 172 ossidi u idrossidi tal-ħadid għandu wkoll jkun permess f'livell massimu ta' 90 % relattiv għall-pigment.

(17)

Id-Direttiva 95/2/KE tillimita l-użu ta' l-addittivi elenkati f'Anness I ta'dik id-Direttiva fil-ħobż tradizzjonali Franċiż “Pain courant francais”. L-istess limitazzjoni għandha tapplika għall-ħobż tradizzjonali simili Ungeriż. Huwa wkoll xieraq li jiġi awtorizzat l-użu ta' l-aċidu assorbiku (E 300), l-assorbat tas-sodju (E 301) u d-disodju tal-kalċju EDTA (E 385) fil-paté tal-fwied Ungeriż.

(18)

Huwa meħtieġ li jiġu aġġornati d-disposizzjonijiet kurrenti fir-rigward ta' l-użu ta' sulfiti (E 220 sa E 228) fi krustaċji msajjrin, f'għeneb għall-ikel u fil-lychees.

(19)

Skond talba magħmula minn Stat Membru u skond l-opinjoni tal-Kumitat Xjentifiku dwar l-Ikel tal-5 ta' Marzu 2003, 4-hexylresorcinol, li ġie awtorizzat fuq livell nazzjonali taħt id-Direttiva 89/107/KEE, għandha tkun awtorizzata fuq livell Komunitarju.

(20)

It-terminoloġija wżata fid-Direttiva 95/2/KE għandha tiġi adattata sabiex tieħu kont tad-Direttiva tal-Kunsill 89/398/KEE tat-3 ta' Mejju 1989 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet ta' l-Istati Membri fir-rigward ta' oġġetti ta' l-ikel maħsuba għal użu nutrizzjonali partikolari (8), tad-Direttiva 2002/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' l-10 ta' Ġunju 2002 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet ta' l-Istati Membri fir-rigward ta' supplimenti ta' l-ikel (9) u tad-Direttiva tal-Kummissjoni 1999/21/KE tal-25 ta' Marzu 1999 dwar ikel tad-dieta għal skopijiet mediċi speċjali (10).

(21)

Id-Direttivi 95/2/KE u 94/35/KE għandhom, għalhekk, jiġu emendati skond dan,

(1)

l-Artikolu 1(3)(ċ) għandu jiġi mibdul b'dan li ġej:

(2)

Fil-paragrafu 2 ta' l-Artikolu 3 il-kelmiet “ikel tal-ftim” għandhom jiġi mibdula bil-kliem “ikel b'bażi ta' ċereali proċessat u ikel tat-trabi”;

(3)

L-Annessi għandhom jiġu emendati skond l-Anness I ta' din id-Direttiva.

(a)

jkun possibli l-kummerċ u l-użu ta' prodotti li huma konformi ma' din id-Direttiva sa-15 ta’ Frar 2008,

(b)

jipprojbixxu l-kummerċ ta' u l-użu ta' prodotti li m'humiex konformi ma' din id-Direttiva sal-15 ta’ Awissu 2008.

26.7.2006   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

23

(1)

Id-Direttiva tal-Kunsill 76/207/KEE tad-9 ta' Frar 1976 dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' trattament ugwali għall-irġiel u n-nisa għal dak li għandu x'jaqsam ma' l-aċċess għall-impjiegi, taħriġ professjonali u promozzjoni, u kondizzjonijiet tax-xogħol (3), u d-Direttiva tal-Kunsill 86/378/KEE ta’ l-24 ta' Lulju 1986 dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta’ trattament ugwali għall-irġiel u n-nisa fi skemi okkupazzjonali ta' sigurtà soċjali (4) ġew emendati b'mod sinifikanti (5). Id-Direttiva tal-Kunsill 75/117/KEE ta’ l-10 ta' Frar 1975 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet ta' l-Istati Membri li għandhom x'jaqsmu ma' l-applikazzjoni tal-prinċipju ta' paga ndaqs għall-irġiel u għan-nisa (6) u d-Direttiva tal-Kunsill 97/80/KE tal-15 ta' Diċembru 1997 dwar il-dmir tal-prova f'każijiet ta' diskriminazzjoni bbażata fuq is-sess (7) ukoll fihom dispożizzjonijiet li l-għan tagħhom huwa l-implimentazzjoni tal-prinċipju tat-trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa. Issa li qed isiru emendi ġodda għad-Direttivi msemmija, ikun tajjeb, għal raġunijiet ta' ċarezza li d-dispożizzjonijiet in kwistjoni għandhom jitfasslu mill-ġdid billi jinġabru flimkien f’test wieħed id-dispożizzjonijiet ewlenin eżistenti f'dan il-qasam kif ukoll ċerti żviluppi li joħorġu mill-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Komunitajiet Ewropea (minn hawn aktar 'il quddiem imsejħa “il-Qorti tal-Ġustizzja”).

(2)

L-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa hija prinċipju fundamentali tal-liġi tal-Komunità skond l-Artikoli 2 u 3(2) tat-Trattat u l-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja. Dawk id-dispożizzjonijiet tat-Trattat jistqarru bħala “kompitu” u “mira” tal-Komunità l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa u jimponu obbligu pożittiv għall-promozzjoni ta' dan fl-attivitajiet kollha tagħha.

(3)

Il-Qorti tal-Ġustizzja affermat li l-kamp ta' applikazzjoni tal-prinċipju ta' trattament ugwali għall-irġiel u n-nisa ma jistax jiġi ristrett għall-projbizzjoni ta' diskriminazzjoni bbażata fuq il-fatt li persuna tkun ta' sess jew ieħor. In vista ta' l-iskop tiegħu u n-natura tad-drittijiet li huwa jfittex li jħares dan japplika ukoll għad-diskriminazzjoni li tqum minħabba bidla fis-sess tal-persuna.

(4)

L-Artikolu 141 (3) tat-Trattat issa jipprovdi bażi legali speċifika għall-adozzjoni ta’ miżuri tal-Komunità biex tiġi żgurata l-applikazzjoni tal-prinċipju ta’ opportunitajiet indaqs u trattament ugwali fi kwistjonijiet ta’ impjiegi u xogħol, inkluż il-prinċipju ta’ paga ndaqs għal xogħol ugwali jew xogħol ta’ valur ugwali.

(5)

L-Artikoli 21 u 23 tal-Karta dwar id-Drittijiet Fundamentali ta' l-Unjoni Ewropea jipprojbixxu wkoll kull diskriminazzjoni abbażi ta’sess u jinkorporaw id-dritt għal trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa fl-oqsma kollha, inkluż l-impjieg, ix-xogħol u l-paga.

(6)

Il-fastidju u l-fastidju sesswali huma kontra l-prinċipju ta’ trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa u jikkostitwixxu diskriminazzjoni abbażi ta’ sess għall-iskopijiet ta’din id-Direttiva. Dawn il-forom ta’diskriminazzjoni ma jiġrux biss fuq il-post tax-xogħol, iżda wkoll f’kuntest ta’ aċċess għall-impjiegi, it-taħriġ vokazzjonali u l-promozzjoni. Dawn għandhom għalhekk jiġu pprojbiti u għandhom jiġu suġġetti għal penali effettivi, proporzjonati u disważivi.

(7)

F’dan il-kuntest, min iħaddem u dawk responsabbli mit-taħriġ vokazzjonali għandhom jiġu mħeġġa li jieħdu miżuri sabiex jiġġieldu kull forma ta’ diskriminazzjoni fuq bażi ta’ sess u, partikolarment sabiex jieħdu miżuri preventivi kontra l-fastidju u l-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol u fl-aċċess għall-impjiegi, it-taħriġ vokazzjonali u l-promozzjoni, skond il-liġi u l-prattika nazzjonali.

(8)

Il-prinċipju ta’ paga ugwali għal xogħol ugwali jew xogħol ta' valur ugwali kif stabbilit fl-Artikolu 141 tat-Trattat affermat b' konsistenza fil-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja jikkostitwixxi aspett importanti mill-prinċipju ta’ trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa u parti essenzjali u indispensabbli mill-acquis communautaire, inkluża l-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar id-diskriminazzjoni fuq bażi ta' sess. Huwa għalhekk xieraq li jsiru aktar dispożizzjonijiet għall-implimentazzjoni tiegħu.

(9)

Skond il-każistika stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, sabiex jiġi stmat jekk ħaddiema humiex jagħmlu xogħol ugwali jew xogħol ta’ valur ugwali, għandu jiġi determinat jekk, meħud kont ta' firxa ta’ fatturi inklużi n-natura tax-xogħol u t-taħriġ u l-kondizzjonijiet tax-xogħol, dawk il-ħaddiema jistgħux jitqiesu li huma f’sitwazzjoni kumparabbli.

(10)

Il-Qorti tal-Ġustizzja stabbiliet illi, f'ċerti ċirkostanzi, il-prinċipju ta’ paga ugwali mhux limitat għal-sitwazzjonijiet fejn irġiel u nisa jaħdmu għall-istess persuna li tħaddem.

(11)

L-Istati Membri, f’kollaborazzjoni ma’ l-imsieħba soċjali, għandhom ikomplu jindirizzaw il-problema tad-differenzi fil-pagi ibbażati fuq is-sess li għandhom jippersistu u s-segregazzjoni ċara bejn is-sessi fis-suq tax-xogħol b'mezzi bħal ma huma arranġamenti għal ħinijiet tax-xogħol flessibbli, li jippermettu sew lill-irġiel u sew lin-nisa li jikkombinaw ir-responsabiltajiet tal-familja u tax-xogħol b’aktar suċċess. Dan jista' jinkludi arranġamenti xierqa għal leave tal-ġenituri li jista' jittieħed minn kwalunkwe ġenitur kif ukoll il-forniment ta' faċilitajiet ta' kura tat-tfal u ta' kura għal persuni dipendenti li jkunu aċċessibbli u bi prezzijiet li wieħed jistà jlaħħaq magħhom.

(12)

Għandhom jiġu adottati miżuri speċifiċi biex tiġi żgurata l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta’ trattament ugwali fi skemi okkupazzjonali ta’ sigurtà soċjali u biex jiġi definit il-kamp ta' applikazzjoni tiegħu b’mod aktar ċar.

(13)

Fis-sentenza tagħha tas-17 ta' Mejju 1990 fil-Każ C-262/88 (8) il-Qorti tal-Ġustizzja ddeterminat li l-forom kollha ta’ pensjoni tax-xogħol jikkostitwixxu element ta’ paga li jaqgħa fit-tifsira ta’ l-Artikolu 141 tat-Trattat.

(14)

Għalkemm il-kunċett ta’ paga fit-tifsira ta’ l-Artikolu 141 tat-Trattat ma jinkludix il-benefiċċji ta' sigurtà soċjali, issa huwa stabbilit b’mod ċar li skema ta’ pensjoni għal uffiċjali pubbliċi taqa’ fil-kamp ta' applikazzjoni tal-prinċipju ta’ paga ugwali jekk il-benefiċċji li jitħallsu skond l-iskema jingħataw lill-impjegat minħabba r-relazzjoni ta’ l-impjieg tiegħu/tagħha ma’ min iħaddmu fis-settur pubbliku, minkejja l-fatt li skema bħal din tifforma parti minn skema ġenerali statutorja. Skond is-sentenzi tal-Qorti tal-Ġustizzja fil-Kawżi C-7/93 (9) u C-351/00 (10), dik il-kondizzjoni tiġi sodisfatta jekk l-iskema ta' pensjoni tikkonċerna kategorija partikolari ta’ impjegati u l-benefiċċji tagħha huma relatati direttament mal-perjodu tas-servizz u huma kkalkulati permezz ta’ referenza għas-salarju aħħari ta’ l-uffiċjal pubbliku. Għal raġunijiet ta’ ċarezza, għalhekk huwa xieraq li ssir preparazzjoni speċifika għal dak il-għan.

(15)

Il-Qorti tal-Ġustizzja kkonfermat li filwaqt li l-kontribuzzjonijiet ta’ ħaddiema maskili u femminili fi skema ta’ pensjoni b’benefiċċju definit huma koperti mill-Artikolu 141 tat-Trattat, kwalunkwe nuqqas ta’ ugwaljanza fil-kontribuzzjonijiet ta’ min iħaddem imħallsa taħt skemi iffinanzjati b’benefiċċju definit minħabba l-użu ta’ fatturi attwarjali li jvarjaw skond is-sess m’għandhiex titqies fid-dawl ta’ dik l-istess dispożizzjoni.

(16)

Bħala eżempju, fil-każ ta’ skemi ffinanzjati b'benefiċċji definiti, ċerti elementi bħal ma huma l-bdil f’somma kapitali ta’ parti minn pensjoni perjodika, it-trasferiment ta’ drittijiet tal-pensjoni, pensjoni tar-riverżjoni li titħallas lil dipendent talli tiġi ċeduta parti mill-pensjoni, jew pensjoni mnaqqsa fejn il-ħaddiem jagħżel li jirtira kmieni jistgħu ma jkunux ugwali fejn l-inugwaljanza ta' l-ammonti tirriżulta mill-effetti ta' l-użu ta' fatturi attwarji li jvarjaw skond is-sess fiż-żmien meta jiġi implimentat il-finanzjament ta' l-iskema.

(17)

Huwa stabbilit sew li l-benefiċċji li jitħallsu taħt skemi okkupazzjonali ta’ sigurtà soċjali m’għandhomx jitqiesu bħala rimunerazzjoni sakemm dawn jistgħu jiġu attribwiti għal perjodi ta’ impjieg qabel is-17 ta' Mejju 1990, ħlief fil-każ ta’ ħaddiema jew dawk bi pretensjonijiet ġejjin minnhom li bdew proċeduri legali jew ressqu talba ekwivalenti taħt il-liġi nazzjonali applikabbli qabel dik id-data. Għalhekk huwa neċessarju li tiġi limitata l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta’ trattament ugwali skond dan.

(18)

Il-Qorti tal-Ġustizzja affermat b' konsistenza li l-Protokoll Barber (11) ma jaffettwax id-dritt ta’ sħubija fi skema ta’ pensjoni tax-xogħol u li l-limitazzjonijiet ta’ l-effetti fiż-żmien tas-sentenza fil-Każ C-262/88 ma tapplikawx għad-dritt ta’ sħubija fi skema ta’ pensjoni tax-xogħol. Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet wkoll li r-regoli nazzjonali li għandhom x'jaqsmu mal-limiti ta' żmien sabiex jittieħdu azzjonijiet taħt il-liġi nazzjonali jistgħu jintużaw kontra ħaddiema li jasserixxu d-dritt tagħhom li jissieħbu fi skema ta' pensjoni okkupazzjonali, kemm-il darba ma jkunux inqas favorevoli għal dik it-tip ta’ azzjoni milli għal azzjonijiet simili ta natura domestika u li ma jirrendux l-eżerċizzju tad-drittijiet mogħtija mil-liġi tal-Komunità impossibli fil-prattika. Il-Qorti tal-Ġustizzja issenjalat ukoll li l-fatt li ħaddiem jista' jitlob retroattivament li jissieħeb fi skema ta’ pensjoni tax-xogħol ma jħallix lill-ħaddiem jevita li jħallas il-kontribuzzjonijiet relatati mal-perjodu ta’ sħubija kkonċernat.

(19)

Li jkun żgurat aċċess ugwali għall-impjiegi u għat-taħriġ vokazzjonali li jwassal għalhekk huwa fundamentali għall-applikazzjoni tal-prinċipju ta’ trattament ugwali ta’ l-irġiel u n-nisa fi kwistjonijiet ta’ impjieg u xogħol. Kwalunkwe eċċezzjoni għal dan il-prinċipju għandha għalhekk tiġi llimitata għal dawk l-attivitajiet ta’ xogħol li jeħtieġu l-impjieg ta’ persuna ta’ sess partikolari minħabba n-natura tagħhom jew il-kuntest li fih jitwettqu, kemm-il darba l-għan li jrid jintlaħaq ikun leġittimu u jikkonforma mal-prinċipju ta' proporzjonalità.

(20)

Din id-Direttiva ma’ tippreġudikax id-dritt ta’ sħubija, inkluż id-dritt li jiġu mwaqqfa unions ma' oħrajn u ta' sħubija f'unions sabiex wieħed jiddefendi d-drittijiet tiegħu. Miżuri fis-sens ta’ l-Artikolu 141(4) tat-Trattat jistgħu jinkludu sħubija jew il-kontinwazzjoni ta’ l-attività ta’organizzazjonijiet jew unions li l-objettiv prinċipali tagħhom huwa l-promozzjoni, fil-prattika, tal-prinċipju ta’ trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa.

(21)

Il-projbizzjoni tad-diskriminazzjoni għandha tkun bla preġudizzju għaż-żamma jew l-adozzjoni ta’ miżuri maħsuba sabiex jimpedixxu jew jikkumpensaw għal żvantaġġi sofferti minn grupp ta’ persuni ta’ l-istess sess. Miżuri tali jippermettu lil organizzazjonijiet ta’ persuni ta’ l-istess sess fejn l-objettiv ewlieni hija l-promozzjoni tal-ħtiġijiet speċjali ta' dawk il-persuni u l-promozzjoni ta’ l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa.

(22)

Skond l-Artikolu 141(4) tat-Trattat, bil-ħsieb li tiġi żgurata ugwaljanza sħiħa fil-prattika bejn l-irġiel u n-nisa fil-ħajja tax-xogħol, il-prinċipju ta’ trattament ugwali ma jżommx l-Istati Membri milli jżommu jew jadottaw miżuri li jipprovdu għal vantaġġi speċifiċi sabiex jagħmluha aktar faċli għas-sess sotto-rappreżentat milli jsegwi xi attività vokazzjonali jew sabiex timpedixxi jew tikkumpensa għal żvataġġi fil-karrieri professjonali. Magħrufa s-sitwazzjoni attwali u meħud kont tad-Dikjarazzjoni Nru 28 mat-Trattat ta’ Amserdam, l-Istati Membri għandhom, fl-ewwel post, jimmiraw sabiex itejbu s-sitwazzjoni tan-nisa fil-ħajja tax-xogħol.

(23)

Huwa ċar mill-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja li trattament mhux favorevoli ta’ mara relatat mat-tqala jew mal-maternità jikkostitwixxi diskriminazzjoni diretta minħabba s-sess. Trattament bħal dan għalhekk għandu jiġi espressement kopert minn din id-Direttiva.

(24)

Il-Qorti tal-Ġustizzja konsistement irrikkonoxxiet il-leġittimità, rigward il-prinċipju tat-trattament ugwali, li jipproteġi l-kondizzjoni bijoloġika tal-mara waqt it-tqala u l-maternità, u li jiġu introdotti miżuri ta’ protezzjoni għall-maternità bħala mezz biex tintlaħaq ugwaljanza sostanzjali. Din id-Direttiva għandha għalhekk tkun bla preġudizzju għad-Direttiva tal-Kunsill 92/85/KEE tad-19 ta' Ottubru 1992 dwar l-introduzzjoni ta' mizuri biex jinkoraġġixxu t-titjib fis-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol għall-ħaddiema nisa tqal u ħaddiema li welldu reċentement, jew li qed ireddgħu (12). Din id-Direttiva għandha wkoll tkun mingħajr preġudizzju għad-Direttiva tal-Kunsill 96/34/KE tat-3 ta' Ġunju 1996 dwar il-ftehim qafas fuq il-leave tal-ġenituri konkluż bejn l-UNICE, s-CEEP u l-ETUC (13).

(25)

Għal raġunijiet ta’ kjarezza, huwa wkoll xieraq li tagħmel dispozizzjonijiet espressi għall-protezzjoni tad-drittijiet tax-xogħol tan-nisa dwar il-leave tal-maternità u partikolarment id-dritt tagħhom li jirritornaw għall-istess post jew għal post ekwivalenti u li ma jsofru ebda detriment fil-pattijiet u l-kondizzjonijiet bħala riżultat li jieħdu dak il-leave u li jibbenefikaw minn kull titjib fil-kondizzjonijiet tax-xogħol li għalihom kienu jkunu intitolati waqt l-assenza tagħhom.

(26)

Fir-Riżoluzzjoni tal-laqgħa tal-Kunsill u tal-Ministri għall-Impjiegi u l-Politika Soċjali, f'laqgħa fil-Kunsill, tad-29 ta' Ġunju 2000 dwar il-parteċipazzjoni bilanċjata tan-nisa u l-irġiel fil-ħajja tal-familja u tax-xogħol (14), l-Istati Membri kienu inkoraġġati sabiex jikkunsidraw li jeżaminaw il-kamp ta' applikazzjoni tas-sistemi legali rispettivi dwar l-għoti lil ħaddiema irġiel ta’ dritt individwali u mhux transferibbli għal leave tal-paternità, filwaqt li jżommu d-drittijiet tagħhom relatati max-xogħol.

(27)

Konsiderazzjonijiet simili japplikaw għall-għoti mill-Istati Membri tad-dritt individwali u mhux trasferibbli għal leave wara ta’ l-adozzjoni ta' tfal lil irġiel u nisa. Ikunu l-Istati Membri li jiddeterminaw jekk jagħtux jew le tali dritt għal paternita jew/u leave għall-adozzjoni u wkoll li jiddeterminaw kwalunkwe kondizzjoni, ħlief għal tkeċċija u ritorn għax-xogħol, li huma barra mill-kamp ta' applikazzjoni ta’din id-Direttiva.

(28)

L-implimentazzjoni effettiva tal-prinċipju ta’ trattament ugwali jirrikjedi li l-Istati Membri jkollhom il-proċeduri xierqa.

(29)

Għall-implimentazzjoni effettiva tal-prinċipju ta’ trattament ugwali huwa essenzjali li jkunu provduti proċeduri ġudizzjarji u amministrattivi adegwati għall-infurzar ta’ l-obbligi imposti minn din id-Direttiva.

(30)

L-adozzjoni ta’ regoli fuq id-dmir tal-prova jilgħab irwol sinifikanti sabiex jassigura li l-prinċipju ta’ trattament ugwali jista' jkun effettivament infurzat. Bħalma ddeċidiet il-Qorti tal-Gustizzja iddeċidiet, għalhekk għandhom jittieħdu dispozizzjonijiet li jiżguraw li d-dmir tal-prova jmur fuq il-konvenut fejn ikun hemm każ prima facie ta’diskriminazzjoni, barra meta jkun hemm proċeduri fejn huwa għall-qorti jew organi nazzjonali oħra kompetenti sabiex jinvestigaw il-fatti. Huwa għalhekk neċessarju li tiċċara li l-apprezzament tal-fatti minn fejn jista jkun maħsub li kien hemm diskriminazzjoini diretta jew indiretta tibqa materja għall-organu nazzjonali relevanti bi qbil mal-prattika u l-liġi nazzjonali. Il-quddiem huwa għall-Istati Membri li jintroduċu, skond proċeduri xierqa, regoli ta' evidenza li huma aktar favorevoli għall-atturi.

(31)

Bil-ħsieb li jittejjeb aktar il-livell tal-ħarsien offrut minn din id-Direttiva, assoċjazzjonijiet, organizzazzjonijiet u korpi legali oħra għandhom ukoll jingħataw il-poter li jinvolvu rwieħhom fi proċeduri, kif jiddeterminaw l-Istati Membri, jew f’isem jew b’appoġġ ta’ min qed jagħmel l-ilment, mingħajr preġudizzju għar-regoli nazzjonali ta’ proċedura li jikkonċernaw ir-rappreżentazzjoni u d-difiża.

(32)

Meħuda in konsiderazzjoni n-natura fundamentali tad-dritt għall-protezzjoni legali effettiva, huwa xieraq li tassigura li l-ħaddiema jibqgħu jgawdu tali protezzjoni anke wara li r-relazzjoni li tat bidu għall-allegat ksur tal-prinċipju ta’ trattament ugwali spiċċa. Impjegat li qed jiddefendi jew qed jixhed f’isem persuna protetta taħt din id-Direttiva għandu jkun intitolat għall-istess protezzjoni.

(33)

Kien deċiż b’mod ċar mill-Qorti tal-Ġustizzja li, sabiex ikun effettiv, il-prinċipju ta’ trattament ugwali jimplika li, il-kumpens mogħti għal kwalunkwe ksur irid ikun adegwat skond il-ħsara mġarrba. Huwa għalhekk xieraq li jiġi eskluż l-iffissar ta’ xi limitu minn qabel għal tali kumpens, ħlief meta min iħaddem jista jipprova li l-unika ħsara li l-applikant ġarrab bħala riżultat ta’ diskriminazzjoni fis-sens ta’ din id-Direttiva tkun ir-rifjut li tiġi kkunsidrata l-applikazzjoni għax-xogħol tiegħu.

(34)

Biex tittejjeb l-implimentazzjoni effettiva tal-prinċipju ta’ trattament ugwali, l-Istati Membri għandhom jinkoraġġixxu d-djalogu bejn is-sħab soċjali u, fi ħdan il-qafas ta’ prattika nazzjonali, ma’ organizzazzjonijiet non-governattivi.

(35)

L-Istati Membri għandhom jipprovdu għal penali effettivi, proporzjonati u dissważivi fil-każ ta’ ksur ta’ l-obbligi skond din id-Direttiva.

(36)

Minħabba li l-għanijiet ta’ din id-Direttiva ma jistgħux jintlaħqu biżżejjed mill-Istati Membri u jistgħu għalhekk jintlaħqu aħjar fuq livell Komunitarju, il-Komunità tista’ tadotta miżuri skond il-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat. Skond il-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f’dak l-Artikolu, din id-Direttiva ma tmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jintlaħqu dawk l-għanijiet.

(37)

Għall-iskop li jinftiehem aħjar it-trattament differenti bejn irġiel u nisa f’materji ta’ xogħol u impjieg, għandhom jibqgħu jiġu żviluppati, analiżżati u magħmula disponibbli fil-livelli xierqa, statistiċi kumparabbli maqsuma skond is-sess.

(38)

Trattament ugwali ta’ l-irgiel u n-nisa f’materja ta’ xogħol u impjieg ma jistax jiġi ristrett għal miżuri leġizlattivi. Minflok, l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri għandhom ikomplu jippromwovu t-tqajjim ta' kuxjenza pubblika dwar il-kwistjoni tad-diskriminazzjoni fil-pagi u għat-tibdil ta' attitudnijiet pubbliċi, li jinvolvi l-partijiet kollha konċernati f’livell pubbliku u privat bl-akbar mod possibbli. Id-djalogu bejn il-partijiet soċjali jista' jkollu rwol importanti f’dan il-proċess.

(39)

L-obbligu ta' transpożizzjoni ta' din id-Direttiva fil-liġi nazzjonali għandu jkun ristrett għad-dispożizzjonijiet li jikkostitwixxu tibdil ta' sustanza meta mqabbel mad-Direttivi ta' qabel. L-obbligu għat-transpożizzjoni ta' dispożizzjonijiet mhux emendati jirriżulta minn direttivi ta' qabel.

(40)

Din id-Direttiva għandha tkun mingħajr preġudizzju għall-obbligi ta’ l-Istati Membri li jirrelataw mal-limiti taż-żmien għat-traspożizzjoni fil-liġi nazzjonali u għall-applikazzjoni tad-Direttivi stabbiliti fil-Parti B ta’ l-Anness I.

(41)

Skond il-paragrafu 34 tal-Ftehim Interistituzzjonali dwar tfassil aħjar tal-liġijiet (15), l-Istati Membri huma mħeġġa li jfasslu, għalihom infushom u fl-interess tal-Komunità, it-tabelli tagħhom li, sa fejn hu possibbli, juru l-korrelazzjoni bejn id-Direttivi u l-miżuri ta' traspożizzjoni u jagħmluhom pubbliċi.

(a)

l-aċċess għall-impjiegi, inkluża l-promozzjoni, u t-taħriġ vokazzjonali;

(b)

il-kondizzjonijiet tax-xogħol, inkluża l-paga;

(ċ)

l-iskemi okkupazzjonali ta’ sigurtà soċjali.

(a)

“diskriminazzjoni diretta”: fejn persuna waħda tiġi trattata minħabba s-sess b’mod inqas favorevoli minn kif tiġi trattata, ġiet trattata jew kieku tiġi trattata persuna oħra f’sitwazzjoni komparabbli;

(b)

“diskriminazzjoni indiretta”: fejn dispożizzjoni, kriterju jew prattika li mad-dehra jkunu newtrali jkunu jpoġġu lil persuni ta’ sess partikolari fi żvantaġġ partikolari meta mqabbla ma’ persuni tas-sess l-ieħor, ħlief jekk dik id-dispożizzjoni, kriterju jew prattika tkun oġġettivament ġustifikata b'għan leġittimu, u l-mezzi biex jintlaħaq dak l-għan huma xierqa u meħtieġa;

(ċ) 

“fastidju”: fejn ikun hemm imġieba mhix mixtieqa li għandha x’taqsam mas-sess ta’ persuna bl-għan jew bl-effett ta’ vjolazzjoni tad-dinjità ta’ persuna, u li jinħoloq ambjent intimidatorju, ostili, degradanti, umiljanti jew offensiv;

(d)

“Fastidju sesswali”: fejn ikun hemm kwalunkwe forma ta' kondotta verbali, mhux verbali jew fiżika mhix mixtieqa ta’ natura sesswali, bil-għan jew effett li jnaqqsu d-dinjità ta’ xi persuna, partikularment meta jinħoloq ambjent intimidatorju, ostili, degradanti, umiljanti jew offensiv;

(e)

“paga”: il-paga jew is-salarju ordinarji li jkunu bażiċi jew minimi u kwalunkwe rimunerazzjoni oħra, kemm jekk fi flus kontanti jew in natura, li l-ħaddiem jirċievi direttament jew indirettament, minħabba l-impjieg tiegħu/tagħha minn min iħaddmu/imha;

(f)

“skemi okkupazzjonali ta’ sigurtà soċjali”: skemi li mhumiex regolati mid-Direttiva tal-Kunsill 79/7/KEE tad-19 ta' Diċembru 1978 dwar l-implimentazzjoni progressiva tal-prinċipju tat-trattament ugwali ta’ l-irġiel u n-nisa fi kwistjonijiet ta' sigurtà soċjali (16) li l-għan tagħhom huwa li jipprovdu lill-ħaddiema, kemm jekk impjegati u kemm jekk jaħdmu għal rashom, f’impriża jew fi grupp ta’ impriżi, f’qasam ta’ attività ekonomika, settur jew grupp ta’ setturi tax-xogħol b’benefiċċji maħsuba biex iżidu l-benefiċċji pprovduti minn skemi statutorji ta’ sigurtà soċjali jew biex jissostitwixxuhom, kemm jekk is-sħubija fi skemi ta’ din ix-xorta tkun obbligatorja u kemm jekk tkun b'għażla;

(a)

fastidju u fastidju sesswali, kif ukoll kwalunkwe trattament inqas favorevoli li jkun ibbażat fuq ir-rifjut jew is-sottomissjoni ta’ persuna għal imġiba ta’ din ix-xorta;

(b)

istruzzjoni biex issir diskriminazzjoni kontra persuni minħabba s-sess;

(ċ)

kwalunkwe trattament anqas favorevoli ta’ mara li jkollu x'jaqsam ma’ tqala jew leave tal-maternità fis-sens d-Direttiva 92/85/KEE;

(a)

il-kamp ta' applikazzjoni ta’ tali skemi u l-kondizzjonijiet ta’ l-aċċess għalihom;

(b)

l-obbligu tal-kontribuzzjoni u l-kalkolu tal-kontribuzzjonijiet;

(ċ)

il-kalkolu tal-benefiċċji, inklużi l-benefiċċji supplementari dovuti minħabba l-konjuġi jew in-nies dipendenti, u l-kondizzjonijiet li jirregolaw it-tul u ż-żamma tad-dritt għall-benefiċċji.

(a)

skemi okkupazzjonali tas-sigurta' soċjali li jipprovdu ħarsien kontra r-riskji li ġejjin:

(b)

skemi okkupazzjonali tas-sigurta' soċjali li jipprovdu għal benefiċċji soċjali oħra, fi flus kontanti jew in natura, u b’mod partikolari l-benefiċċji ta’ superstiti u l-allowances tal-familja, jekk benefiċċji bħal dawn jikkostitwixxu rimunerazzjoni mħallsa minn min iħaddem lill-ħaddiem minħabba l-impjieg ta’ dan ta’ l-aħħar.

(a)

kuntratti individwali għal persuni li jaħdmu għal rashom;

(b)

skemi għal persuni li jaħdmu għal rashom b’membru wieħed;

(ċ)

kuntratti ta’ l-assigurazzjoni li min iħaddem m’huwiex parti għalihom, fil-każ ta’ ħaddiema impjegati;

(d)

dispożizzjonijiet li mhumiex obbligatorji ta’ skemi okkupazzjonali offruti lill-parteċipanti b’mod individwali biex ikunulhom iggarantiti:

(e)

skemi okkupazzjonali tas-sigurta' soċjali sakemm il-benefiċċji huma ffinanzjati mill-kontribuzzjonijiet imħallsa mill-ħaddiema fuq bażi volontarja.

(a)

ikunu ddeterminati l-persuni li jistgħu jipparteċipaw fi skema okkupazzjonali tas-sigurta' soċjali;

(b)

tkun iffissata n-natura obbligatorja jew mhux obbligatorja tal-parteċipazzjoni fi skema okkupazzjonali tas-sigurta' soċjali;

(ċ)

ikunu stabbiliti regoli differenti fir-rigward ta’ l-età tad-dħul fl-iskema jew il-perjodu minimu ta’ impjieg jew sħubija meħtieġ biex jinkisbu l-benefiċċji tagħha;

(d)

ikunu stabbiliti regoli differenti, ħlief kif provdut fil-punti (h) u (j), għar-rimborż tal-kontribuzzjonijiet meta ħaddiem joħroġ minn skema mingħajr ma jkun issodisfa l-kondizzjonijiet li jiggarantixxu dritt diferut għall-benefiċċji ta’ tul ta’ żmien;

(e)

ikunu ffissati kondizzjonijiet differenti biex jingħataw il-benefiċċji jew għar-restrizzjoni ta’ benefiċċji bħal dawn għall-ħaddiema ta’ wieħed jew l-ieħor mis-sessi;

(f)

ikunu ffissati etajiet differenti ta’ l-irtirar;

(g)

tkun sospiża ż-żamma jew il-kisba ta’ drittijiet matul il-perjodi ta’ lîf tal-maternità jew ta’ lîf għal raġunijiet tal-familja li jingħataw mil-liġi jew bi ftehim u li jitħallsu minn min iħaddem;

(h)

ikunu ffissati livelli differenti ta’ benefiċċju, ħlief safejn jista’ jkun neċessarju biex jitqiesu fatturi ta’ kalkolu attwarjali li jvarjaw skond is-sess fil-każ ta’ skemi b’kontribuzzjoni definita; fil-każ ta’ skemi b’benefiċċju definit iffinanzjati, ċerti elementi jistgħu ma jkunux ugwali fejn in-nuqqas ta’ ugwaljanza ta’ l-ammonti tirriżulta mill-effetti ta’ l-użu ta’ fatturi attwarjali li jvarjaw skond is-sess fiż-żmien meta jiġi implimentat l-iffinanzjar ta’ l-iskema;

(i)

ikunu ffissati livelli differenti għall-kontribuzzjonijiet tal-ħaddiema;

(j)

ikunu ffissati livelli differenti għall-kontribuzzjonijiet ta’ min iħaddem, minbarra:

(k)

ikunu stabbiliti standards differenti jew standards applikabbli biss għall-ħaddiema ta’ sess speċifiku, ħlief kif provdut fil-punti (h) u (j), fir-rigward tal-garanzija jew taż-żamma tad-dritt għal benefiċċji diferiti meta ħaddiem joħroġ minn skema.

(a)

id-determinazzjoni ta’ l-età tal-pensjoni biex jingħataw il-pensjonijiet ta’ l-anzjanità jew ta’ l-irtirar, u l-implikazzjonijiet possibbli għal benefiċċji oħra:

(b)

il-pensjonijiet ta’ min jibqa’ ħaj sakemm il-liġi Komunitarja tistabbilixxi l-prinċipju ta’ trattament ugwali fi skemi statutorji ta’ sigurtà soċjali f’dak ir-rigward;

(ċ)

l-applikazzjoni ta’ l-Artikolu 9(1)(i) fir-rigward ta' l-użu ta’ fatturi ta' kalkolu attwarjali, sa l-1 ta' Jannar 1999 jew għall-Istati Membri li l-adeżjoni tagħhom seħħet wara dik id-data sad-data li d-Direttiva 86/378/KEE saret applikabbli fit-territorju tagħhom.

(a)

kondizzjonijiet għal aċċess għall-impjiegi, għal min jaħdem għal rasu jew għall-impjieg, inkluż il-kriterji ta’selezzjoni u l-kondizzjonijiet ta’ reklutaġġ, tkun li tkun il-fergħa ta’ attività u fil-livelli kollha tal-ġerarkija professjonali, inkluż promozzjoni;

(b)

aċċess għat-tipi kollha u għal-livelli kollha ta’ gwida vokazzjonali, taħriġ vokazzjonali, taħriġ vokazzjonali avvanzat u taħriġ mill-ġdid, inkluża l-esperjenza prattika tax-xogħol;

(ċ)

Impjieg u l-kondizzjonijiet tax-xogħol, inlużi sensji, kif ukoll paga kif previst fl-Artikolu 141 tat-Trattat;

(d)

sħubija, u involviment f’organizzazzjoni ta’ ħaddiema jew ta’ min iħaddem, jew kwalunkwe organizzazzjoni li l-membri tagħha jwettqu professjoni partikolari, inklużi l-benefiċċji provduti minn organizzazzjonijiet ta’ din ix-xorta.

(a)

is-sitwazzjonijiet koperti mill-Artikolu 141 tat-Trattat u, safejn hija kkonċernata d-diskriminazzjoni bbażata fuq is-sess, mid-Direttivi 92/85/KEE u 96/34/KE;

(b)

kwalunkwe proċedura ċivili jew amministrattiva li tikkonċerna s-settur pubbliku jew privat li tipprovdi għal mezzi ta’ riparazzjoni taħt il-liġi nazzjonali skond il-miżuri li jissemmew f’(a) ħlief għall-proċeduri extra-ġudizzjarji ta’ natura volontarja jew li huma provduti mil-liġi nazzjonali.

(a)

mingħajr preġudizzju għad-dritt tal-vittmi u ta’ l-assoċjazzjonijiet, ta’ l-organizzazzjonijiet jew ta’ l-entitajiet legali oħra msemmija fl-Artikolu 17(2), jipprovdu assistenza indipendenti għall-vittmi tad-diskriminazzjoni li jipproċedu bl-ilmenti tagħhom dwar id-diskriminazzjoni;

(b)

jwettqu servejs indipendenti dwar id-diskriminazzjoni;

(ċ)

jippubblikaw rapporti indipendenti u jagħmlu rakkomandazzjonijiet fuq kwalunkwe kwistjoni li għandha x’taqsam ma’ diskriminazzjoni bħal din;

(d)

skambju ta’ informazzjoni disponibbli fil-livell adegwat ma' korpi Ewropej korrispondenti bħal kwalunkwe Istitut Ewropew fil-ġejjieni għall-Ugwaljanza bejn is-sessi.

(a)

kwalunkwe liġi, regolament u dispożizzjoni amministrattiva kuntrarja għall-prinċipju ta’ trattament ugwali tkun abolita;

(b)

dispożizzjonijiet kuntrarji għall-prinċipju ta’ trattament ugwali f’kuntratti jew ftehim individwali jew kollettivi, regoli interni ta’ l-impriżi jew regoli li jirregolaw xogħlijiet indipendenti u professjonijiet u organizzazjonijiet ta’ min iħaddem, jew kwalunkwe ftehim għandhom ikunu jew jistgħu ikunu ddikkjarati nulli u bla effett jew ikunu emendati;

(ċ)

skemi okkupazzjonali ta' sigurtà soċjali li fihom tali dispożizzjonijiet jistgħu ma jkunux approvati jew estiżi permezz ta’ miżuri amministrattivi.