Din il-komunikazzjoni hija ppubblikata f’konformità mal-Artikolu 17(5) tar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2019/33 (1).

KOMUNIKAZZJONI TAL-APPROVAZZJONI TA’ EMENDA STANDARD

“Crémant de Die”

PDO-FR-A0487-AM02

Data tal-komunikazzjoni: 21.10.2024

DESKRIZZJONI TAL-EMENDA APPROVATA U RAĠUNIJIET GĦALIHA

1.   Tikkettar

Fil-Kapitolu I, il-punt XII, ġie miżjud fl-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott. — Regoli dwar il-preżentazzjoni u t-tikkettar — 2) Dispożizzjonijiet speċjali li jinkorporaw ir-regoli dwar it-tikkettar tal-indikazzjoni tal-unità ġeografika akbar “Vignobles de la Vallée du Rhône” skont il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-ftehim iffirmat bejn id-diversi korpi tad-difiża u tal-ġestjoni kkonċernati. Dan it-terminu jrid jidher fl-istess kamp viżiv bħad-dettalji obbligatorji kollha u jrid ikun stampat b’karattri tal-istess disinn grafiku u kulur bħal dawk tad-denominazzjoni, sakemm id-daqs ta’ dan it-terminu ma jaqbiżx iż-żewġ terzi tad-daqs tad-denominazzjoni.

Din l-emenda tmexxiet għat-taqsima “Kundizzjonijiet addizzjonali” tad-Dokument Uniku.

2.   Żona ġeografika

Fil-Kapitolu I, il-punt IV, ġie miżjud fl-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott. — Żoni u żoni li fihom jitwettqu operazzjonijiet differenti — 1 — Żona ġeografika biex jiġu aġġornati u kkorreġuti l-ismijiet tal-muniċipalitajiet, mingħajr ma tinbidel iż-żona ġeografika.

L-ismijiet tal-muniċipalitajiet “Aix-en-Diois” u “Molière-Glandaz” jitħassru. Ġie miżjud l-isem tal-muniċipalità “Solaure en Diois”.

Din il-korrezzjoni tal-ismijiet tal-muniċipalitajiet ġiet trasferita għaż-Żona ġeografika demarkata tad-Dokument Uniku.

3.   Referenza għall-istruttura ta’ kontroll

Il-Kapitolu III tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott — il-punt II — Referenzi għall-istruttura ta’ kontroll - ġie aġġornat biex jiġi speċifikat li l-kontroll tal-konformità mal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott isir skont pjan ta’ kontroll approvat u minn korp terz li joffri garanziji ta’ kompetenza, imparzjalità u indipendenza li jkun ġie delegat mill-Istitut Nazzjonali tal-Oriġini u l-Kwalità (INAO).

Dan l-aġġornament ma jaffettwax id-Dokument Uniku.

DOKUMENT UNIKU

1.   Isem/Ismijiet

Crémant de Die

2.   Tip ta’ indikazzjoni ġeografika

DOP - Denominazzjoni ta’ Oriġini Protetta

3.   Kategoriji tal-prodotti tad-dwieli

5.	Inbid frizzanti ta’ kwalità

3.1.   Kodiċi tan-Nomenklatura Magħquda

—	22 – XARBIET, SPIRTI U ĦALL 2204 – Inbid tal-għeneb frisk, inkluż l-inbejjed imqawwija; most tal-għeneb għajr dak tal-intestatura 2009

4.   Deskrizzjoni tal-inbid/inbejjed

DESKRIZZJONI QASIRA

Id-DOP Crémant de Die hija riżervata għall-inbejjed frizzanti bojod ta’ kwalità. Il-Crémant de Die huwa vinifikat mill-varjetajiet Clairette B (il-varjetà ewlenija), Aligoté B u Muscat à petits grains B, il-varjetajiet sekondarji.

—	Il-proporzjon tal-Clairette B huwa ta’ 55 % jew aktar tal-varjetajiet. – Il-proporzjon tal-Aligoté B huwa ta’ 10 % jew aktar tal-varjetajiet. – Il-proporzjon ta’ Muscat à petits grains B huwa magħmul minn bejn 5 u 10 % tal-varjetajiet u huwa 10 % jew inqas tal-volum tal-cuvée.

—	L-għeneb ikollu kontenut ta’ zokkor ta’ aktar minn 144 gramma għal kull litru ta’ most.

—	L-inbejjed jiġu prodotti permezz tat-tieni fermentazzjoni fi fliexken tal-ħġieġ.

—	L-inbejjed għandhom qawwa alkoħolika minima naturali skont il-volum ta’ 9 %.

—	Wara l-isbokkament, l-inbejjed ikollhom pressjoni żejda ta’ diossidu tal-karbonju ta’ mill-inqas 3,5 atmosferi, imkejla f’temperatura ta’ 20 °C.

—	Wara ż-żieda tal-likur ta’ spedizzjoni, l-inbejjed ikollhom kontenut ta’ zokkor, espress bħala zokkor fermentabbli, ta’ mhux aktar minn 15-il gramma għal kull litru;

—	F’każ tal-arrikkament tal-most, l-inbejjed ibbottiljati ma jridux jaqbżu l-qawwa alkoħolika totali skont il-volum ta’ 13,5 %;

—	Il-kriterji analitiċi l-oħra jsegwu l-limiti stabbiliti mir-regolamenti Ewropej.

Dan l-inbid frizzanti fin għandu sfumaturi aromatiċi b’togħma qawwija ta’ frott u noti karatteristiċi ta’ fjuri bojod li jiddistingwuh minn inbejjed frizzanti oħra ta’ kwalità prodotti fid-Diois.

Karatteristiċi analitiċi

—	Qawwa alkoħolika totali massima (f’% tal-volum): —

—	Qawwa alkoħolika proprja minima (f’% tal-volum) 10

—	Aċidità totali minima: f’milliekwivalenti għal kull litru

—	Aċidità volatili massima (f’milliekwivalenti għal kull litru): —

—	Total massimu ta’ diossidu tal-kubrit (f’milligrammi għal kull litru): 150

5.   Prattiki tal-produzzjoni tal-inbid

5.1.   Prattiki enoloġiċi speċifiċi

1.   Metodi ta’ kultivazzjoni

Metodu ta’ kultivazzjoni

a)

Densità tat-tħawwil — Kull pjanta għandha erja massima ta’ 2,20 metru kwadru; din l-erja tinkiseb billi jiġu mmultiplikati l-wisa’ bejn il-flanni u l-ispazju bejn il-pjanti; — L-ispazju bejn ir-ringieli fil-vinji huwa ta’ 2,50 metru jew inqas; — L-ispazju bejn il-pjanti fl-istess ringiela ma għandux ikun inqas minn 0,80 metru u mhux aktar minn 1,50 metru.

b)	Regoli dwar iż-żbir Id-dwieli għandhom jinżabru jew b’żabra Guyot, jew inkella b’żabra qasira (tħarriġ cordon Royat), b’massimu ta’ 12-il għajn għal kull pjanta.

c)	Tisqija It-tisqija tista’ tiġi awtorizzata.

d)

Ħsad — L-inbejjed huma magħmula minn għeneb maqtugħ bl-idejn. — Iż-żmien bejn il-ħsad tal-għeneb u l-għasir irid ikun qasir kemm jista’ jkun; fl-ebda każ, dan il-perjodu ma jistax jaqbeż 24 siegħa fil-każ ta’ ħsad ittrasportat f’ċestuni u kaxxi tal-injam u sa 6 sigħat fil-każ ta’ ħsad ittrasportat fit-trejlers; — L-għoli tal-għeneb fil-kontenituri użati għat-trasport tal-ħsad huwa ta’ 0.60 metru jew inqas. It-trejlers b’għoli ta’ aktar minn 0,60 metru għandhom ikunu mgħammra b’art falza li ma tagħmilx ilma installata 0,60 metru mit-tarf ta’ fuq tat-trejler.

2.   Prattiki enoloġiċi speċifiċi użati biex isir l-inbid jew biex isiru l-inbejjed, u r-restrizzjonijiet rilevanti fuq il-produzzjoni tagħhom

Prattika enoloġika speċifika

a)	L-inbejjed għandhom ikunu konformi, fil-qasam tal-prattiki enoloġiċi, mal-obbligi stabbiliti fil-livell Komunitarju kif ukoll fil-Kodiċi Rurali u tas-Sajd Marittimu.

b)	Is-siti tal-għasir għandhom jissodisfaw il-kriterji li għandhom x’jaqsmu mal-ħsad tal-għeneb, mal-faċilitajiet tal-għasir u mal-preses, mat-tagħbija tal-preses, mal-frazzjonament tal-meraq, u mal-iġjene, kif stabbilit fl-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott.

c)	L-inbejjed bażi maħsuba għall-produzzjoni tal-inbejjed li jistgħu jirċievu d-denominazzjoni ta’ oriġini kontrollata jinkisbu sa massimu ta’ 100 litru ta’ most għal kull 150 kg ta’ għeneb.

5.2.   Rendimenti massimi għal kull ettaru

70 ettolitru għal kull ettaru

6.   Definizzjoni taż-żona demarkata

Il-ħsad tal-għeneb, il-vinifikazzjoni, il-produzzjoni, il-maturazzjoni u l-ippakkjar tal-inbejjed isiru fit-territorju tal-31 muniċipalità li ġejjin tad-département tad-Drôme: Aouste-sur-Sye, Aubenasson, Aurel, Barsac, Barnave, Beaufort-sur-Gervanne, Châtillon-en-Diois, Die, Espenel, Laval-d’Aix, Luc-en-Diois, Menglon, Mirabel-et-Blacons, Montclar-sur-Gervanne, Montlaur-en-Diois, Montmaur-en-Diois, Piegros-la-Clastre, Ponet-et-Saint-Auban, Pontaix, Poyols, Recoubeau-Jansac, Saillans, Saint-Benoît-en-Diois, Saint-Roman, Saint-Sauveur-en-Diois, Sainte-Croix, Suze, Solaure en Diois, Vercheny, Véronne.

7.   Varjetà jew varjetajiet tad-dwieli li minnhom jinkiseb l-inbid/jinkisbu l-inbejjed

Aligoté B

Clairette B

8.   Deskrizzjoni tar-rabta/rabtiet

Iż-żona ġeografika tinsab fix-Xlokk tal-muniċipalità ta’ Valence. Fin-Nofsinhar tal-Vercors, fil-wied tad-Drôme, taħt klima diġà kkaratterizzata minn influwenzi Mediterranji sfumati mill-muntanji fil-qrib, żviluppat vinja, prinċipalment imħawla bil-varjetajiet meridjonali li huma l-Muscat à petits grains B u l-Clairette B.

Il-bnedmin irnexxielhom jadattaw dawn il-varjetajiet, u sabu l-aħjar adegwatezza fuq il-ħamrija tal-lom jew tal-ġebla tal-ġir żviluppata fuq is-“serer” u fl-għoljiet esposti u skulati sew. It-taqlib u r-restrizzjonijiet fiżiċi ppermettew lill-vitikulturi jiksbu esperjenza u għarfien espert fl-adattament ta’ dawn il-varjetajiet għal sitwazzjonijiet differenti. Għalhekk, il-ħamrija tal-“ħamrija sewda” (“shale marl” jew “calcshale”) hija ż-żona ppreferuta għall-varjetà Muscat à petits grains B, li mbagħad tipprovdi xaħam, struttura u qawwa aromatika, filwaqt li l-ħamrija aktar ġeblija żviluppata fuq terrazzi kwaternarji, koni ta’ skular u ż-żrar f’qiegħ l-għoljiet żgħar kalkarji jintużaw l-aktar għall-varjetà Clairette B. Din il-varjetà tipika tal-Provence hawn hija fil-limitu klimatiku ta’ sajran u għalhekk tipprovdi aċidità u finezza tal-aromi essenzjali għall-inbejjed frizzanti jew bla gass.

Tul il-ġenerazzjonijiet, il-produtturi żviluppaw għarfien għall-iżvilupp tal-inbejjed frizzanti skont it-tekniki varji tal-produzzjoni tal-inbid. Wara l-ħakma tat-teknika deskritta bħala “metodu tal-antenati”, huma użaw il-metodu permezz tat-tieni fermentazzjoni fi fliexken adattati għall-produzzjoni tal-Crémant de Die. F’konformità ma’ din it-teknika tal-produzzjoni, l-operazzjonijiet kollha tal-produzzjoni, mill-ħsad tal-għeneb sal-isbokkament u l-ippakkjar, jitwettqu fiż-żona ġeografika.

Minkejja l-eżistenza ta’ vinji u reputazzjoni ppruvata fuq il-prodott minn żminijiet antiki, it-tixrid tal-inbid ta’ Die tibqa’ kunfidenzjali għal żmien twil, b’mod partikolari, minħabba l-istat ħażin tal-kanali ta’ komunikazzjoni. Għalhekk, bejn is-sekli 15 u 18, l-inbid frizzanti ġie kkonsmat prinċipalment fuq il-post jew fil-muntanji fil-qrib (Diois, Dévoluy, Trièves, Vercors). Din ir-reputazzjoni, fir-reġjuni fil-qrib, hija murija minn test tal-1748 li jirreferi għat-talba tal-klijent għall-inbid minn Mens (il-muniċipalità ta’ Trièves): “... Kif naf li fil-Clerete de Die, speċjalment dak it-tajjeb, il-fermentazzjoni dejjem titwaqqaf qabel titlesta”.

Fl-1781, FAUJAS DE SAINT-FONDS kiteb fil-ktieb tiegħu “Histoire Naturelle de la Province du Dauphiné”: “għad hemm inbejjed f’din il-provinċja tal-inbejjed li għandhom reputazzjoni, bħall-inbid frizzanti ta’ Die...”

Mill-1825, negozjant (in-negozju JOUBERT et BERNARD), stabbilit f’Die, għaqqad mal-attività ta’ missieru (ġlud ikkunzati), il-bejgħ tal-inbejjed tiegħu stess u dawk mixtrija mingħand il-produtturi tal-inbid. It-tixrid tal-inbejjed seħħ l-ewwel madwar il-belt ta’ Die u mbagħad ġie organizzat biex jiġu fornuti l-muniċipalitajiet tad-Diois. Il-kumpanija rnexxiet u xtrat l-għeneb, u l-inbid miksub kien jintbagħat f’kontenituri ta’ 110 litri aktar ’il bogħod sa Nîmes, Grenoble, Avignon, Privas...iżda t-trasport kien twil u perikoluż, l-inbid spiss kien jasal degradat jew lanqas biss jasal.

Kien biss wara l-ftuħ tal-wied tad-Drome, b’mod partikolari bis-saħħa tal-ftuħ tal-linja ferrovjarja li tgħaqqad Die mal-linja l-kbira ta’ Pariġi-Marsilja fl-1885, li din il-produzzjoni oriġinali tal-inbid setgħet tiġi rikonoxxuta fil-livell nazzjonali.

L-elementi ta’ fama huma marbuta wkoll mas-setturi fiż-żona ġeografika, xi drabi ma’ muniċipalità partikolari. Pereżempju, A. LACROIX fl-1924 fix-xogħol tiegħu intitolat “A travers l’histoire des cantons de Crest et Châtillon” kiteb: “Fuq in-naħa tal-Punent tal-muntanja tal-blat li tokkupa kważi kompletament dan l-istazzjon, ix-xemx timmatura l-għeneb ta’ nbid abjad frizzanti pjaċevoli ħafna magħruf bħala l-inbid ta’ Barsac”.

Dak iż-żmien, it-terminu “Clerete” kien jirreferi għal varjetà ta’ nbejjed bojod (inbejjed bla gass u nbejjed frizzanti, magħmula minn most parzjalment iffermentat jew minn inbid bażi...), dejjem magħmula mill-varjetajiet Muscat à petits grains B u Clairette B, iżda fi proporzjonijiet differenti ħafna.

Fl-1993, f’konformità mal-politika nazzjonali li ttejjeb il-kwalità u l-oriġinalità tal-inbejjed frizzanti, abbażi ta’ regoli tekniċi definiti b’mod aktar preċiż, b’mod partikolari dwar il-varjetajiet, il-ħsad u t-trasport tal-ħsad, l-għasir u l-produzzjoni tal-inbejjed, ir-regoli jiddistingwu, fost l-inbejjed frizzanti tad-Diois, id-Denominazzjoni ta’ Oriġini Kontrollata Crémant de Die. L-inbid frizzanti fin li jirriżulta għandu sfumaturi aromatiċi b’togħma qawwija ta’ frott u noti karatteristiċi ta’ fjuri bojod li jiddistingwuh minn inbejjed frizzanti oħra prodotti fid-Diois.

Wara l-estinzjoni fil-bidu tas-seklu għoxrin ta’ industrija modesta (tessuti, mitħna tal-karti u ħarir), il-produzzjoni kollha tal-inbid fid-Diois kienet, fl-2010, l-attività ekonomika ewlenija tal-wied.

9.   Rekwiżiti oħra applikabbli (imballaġġ, tikkettar, rekwiżiti addizzjonali)

Tikkettar

Qafas ġuridiku:

Il-leġiżlazzjoni nazzjonali

Tip ta’ rekwiżit addizzjonali:

Dispożizzjonijiet addizzjonali dwar it-tikkettar

Deskrizzjoni tar-rekwiżit:

L-indikazzjonijiet fakultattivi li l-użu tagħhom jista’, skont id-dispożizzjonijiet tal-UE, jiġi rregolat mill-Istati Membri, għandhom jinkitbu fuq it-tikketti b’ittri li d-daqs tagħhom ma jkunx akbar, usa’ jew eħxen aktar mid-doppju tad-daqs tal-ittri li jiffurmaw l-isem tad-denominazzjoni ta’ oriġini kontrollata.

It-tikketta tal-inbejjed bid-denominazzjoni ta’ oriġini kontrollata tista’ tispeċifika l-unità ġeografika akbar “Vignobles de la Vallée du Rhône”, skont ir-rekwiżiti speċifikati fil-ftehim iffirmat bejn id-diversi organizzazzjonijiet ta’ ħarsien u ta’ ġestjoni kkonċernati.

Dan it-terminu jrid jidher fl-istess kamp viżiv bħad-dettalji obbligatorji kollha u jrid ikun stampat b’karattri tal-istess disinn grafiku u kulur bħal dawk tad-denominazzjoni, sakemm id-daqs ta’ dan it-terminu ma jaqbiżx iż-żewġ terzi tad-daqs tad-denominazzjoni.

Imballaġġ

Qafas ġuridiku:

Il-leġiżlazzjoni nazzjonali

Tip ta’ rekwiżit addizzjonali:

Imballaġġ fiż-żona ġeografika demarkata

Deskrizzjoni tar-rekwiżit:

a)	L-operazzjonijiet kollha tal-produzzjoni, mill-ħsad tal-għeneb sal-isbokkament, jitwettqu fiż-żona ġeografika.

b)	L-inbejjed jiġu ppakkjati fiż-żona ġeografika filwaqt li jitqies il-proċess tal-produzzjoni bit-tieni fermentazzjoni fil-flixkun.

c)	L-ibbottiljar fi fliexken tal-ħġieġ, fejn issir it-tieni fermentazzjoni, jista’ jsir biss mill-1 ta’ Diċembru wara l-ħsad.

d)	L-inbejjed jitqiegħdu fis-suq għall-konsumatur wara perjodu minimu ta’ tqaddim ta’ 12-il xahar mid-data tal-ibbottiljar.

Link għall-ispeċifikazzjoni tal-prodott

https://info.agriculture.gouv.fr/gedei/site/bo-agri/document_administratif-c75cd940-784c-4859-8578-5e3f2fcad5c0

---

(1)   ĠU L 9, 11.1.2019, p. 2.