Riżoluzzjoni tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni dwar l-appoġġ tar-reġjuni u l-bliet tal-UE għall-Ukrajna

(2022/C 301/01)

IL-KUMITAT EWROPEW TAR-REĠJUNI (KtR),

It-twassil ta’ solidarjetà konkreta mal-awtoritajiet lokali u reġjonali

7.

Jiġbed l-attenzjoni għas-solidarjetà straordinarja man-nies li qegħdin jaħarbu mill-gwerra fl-Ukrajna li wrew iċ-ċittadini tal-UE; jesprimi t-tħassib tiegħu dwar l-Ukreni li qed jiġu deportati kontra r-rieda tagħhom lejn territorju kkontrollat mir-Russja; ifaħħar lill-awtoritajiet tal-Unjoni Ewropea għall-għaqda tagħhom fil-konfront tal-gwerra tar-Russja kontra l-Ukrajna, talli żiedu s-solidarjetà permezz ta’ għajnuna umanitarja diretta u assistenza ta’ emerġenza għall-protezzjoni ċivili, u talli attivaw il-mekkaniżmu ta’ protezzjoni immedjata għal dawk li qegħdin jaħarbu mill-gwerra; jenfasizza li din l-għajnuna se jkollha bżonn tiżdied b’mod sinifikanti fix-xhur li ġejjin sabiex tiġi evitata kriżi umanitarja fir-reġjuni tal-fruntiera tal-UE;

8.

Jimpenja ruħu biex jimmobilizza iktar il-bliet u r-reġjuni biex iwasslu l-għajnuna lir-refuġjati mill-Ukrajna; jindika b’mod partikolari l-ħtiġijiet fir-reġjuni tal-fruntiera f’termini ta’ appoġġ loġistiku għall-akkoljenza inizjali u għat-tranżitu;

9.

Jistieden lill-awtoritajiet lokali u reġjonali mill-Ewropa jitolbu jew joffru appoġġ permezz ta’ Help Ukraine: Info-Support Hub (1) imniedi mill-KtR;

10.

Itenni s-sejħa tal-awtoritajiet lokali u reġjonali tal-Ukrajna u tal-UE biex jagħtu ħajja ġdida jew jistabbilixxu sħubijiet u ġemellaġġi ta’ bliet u reġjuni, fid-dawl tal-proċess ta’ rikostruzzjoni;

Tisħiħ tal-perspettiva Ewropea tal-Ukrajna

11.

Jissottolinja li d-deċentralizzazzjoni u r-riformi tal-iżvilupp reġjonali tal-Ukrajna kkontribwew b’mod sinifikanti għall-konsolidazzjoni tad-demokrazija lokali, saħħu l-awtogovernanza u r-reżiljenza ġenerali tal-komunitajiet lokali tal-pajjiż, li hija element importanti tar-reżistenza tal-Ukrajna kontra l-invażuri Russi. Dawn ir-riformi ġew implimentati b’appoġġ sostanzjali mir-reġjuni u l-bliet tal-Unjoni Ewropea, inkluż permezz tal-programm “U-LEAD with Europe”, u b’appoġġ immirat mill-KtR, fit-Task Force tiegħu tal-Ukrajna u permezz ta’ attivitajiet ta’ kooperazzjoni bejn il-pari. Is-suċċess ta’ dawn ir-riformi ta’ deċentralizzazzjoni ressqu lill-Ukrajna eqreb lejn l-Unjoni Ewropea u l-valuri tagħha tal-libertà, id-demokrazija u l-istat tad-dritt;

12.

Jistieden lill-komunità internazzjonali biex tħejji pjan ta’ assistenza u rkupru għall-Ukrajna biex tappoġġja l-ekonomija tal-Ukrajna, l-istituzzjonijiet u s-servizzi pubbliċi tagħha, u r-rikostruzzjoni tal-infrastruttura meqruda tagħha; jilqa’ f’dan il-kuntest id-deċiżjoni tal-Kunsill Ewropew li jistabbilixxi Fond Fiduċjarju ta’ Solidarjetà għall-Ukrajna u jitlob Konferenza Internazzjonali biex jinġabru l-fondi fost l-imsieħba; jissottolinja li r-Russja, peress li hija responsabbli għall-qerda kkawżata, għandha tikkontribwixxi wkoll b’reparazzjonijiet tal-gwerra għall-bini mill-ġdid tal-Ukrajna;

13.

Jappoġġja l-inizjattiva li l-Ukrajna takkwista status ta’ pajjiż kandidat fl-UE f’konformità mal-Artikolu 49 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea u skont l-istess metodoloġija ta’ negozjati għal adeżjoni riveduta applikata għall-Balkani tal-Punent, b’enfasi aktar qawwija fuq l-istat tad-dritt u l-istituzzjonijiet demokratiċi; jenfasizza li l-applikazzjonijiet tal-Georgia u tal-Moldova biex isiru pajjiżi kandidati tal-UE għandhom ukoll jiġu ttrattati b’mod pożittiv; sadanittant, l-integrazzjoni tal-Ukrajna fis-suq uniku tal-UE fuq il-linji tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni jeħtieġ li titkompla mingħajr dewmien;

Il-finanzjament tal-miżuri ta’ appoġġ

14.

Jilqa’ l-pakketti CARE (Azzjoni ta’ Koeżjoni għar-Refuġjati fl-Ewropa) u CARE+ tal-Kummissjoni Ewropea, u l-flessibbiltajiet fil-qafas ta’ REACT-UE, u jissottolinja l-benefiċċji tal-involviment dirett tal-awtoritajiet reġjonali u lokali fl-ippjanar, fil-ġestjoni u fl-implimentazzjoni tal-pakketti CARE u REACT-EU; jenfasizza li l-adattamenti tal-programmi tal-politika ta’ koeżjoni jeħtieġ li jkunu konsistenti mal-prinċipju ta’ “la tagħmilx ħsara lill-koeżjoni” introdott reċentement fit-Tmien Rapport dwar il-Koeżjoni;

15.

Jenfasizza li kemm matul il-pandemija tal-COVID-19 kif ukoll fir-reazzjoni għall-konsegwenzi tal-gwerra fl-Ukrajna, il-politika ta’ koeżjoni tat prova li tista’ tagħti riżultati fuq medda qasira ta’ żmien meta dan ikun meħtieġ; madankollu, jinsisti li l-għan proprju tal-politika ta’ koeżjoni li ssaħħaħ il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali billi tnaqqas id-differenzi bejn ir-reġjuni m’għandux ikun f’kompetizzjoni ma’ dawn l-għanijiet;

16.

Jilqa’ s-sospensjoni ta’ programmi ta’ kooperazzjoni transfruntiera li jinvolvu msieħba Russi u Belarussi; jitlob li jissaħħu l-programmi eżistenti bejn ir-reġjuni tal-UE (il-Polonja, l-Ungerija, ir-Rumanija, is-Slovakkja) u l-Ukrajna; jissottolinja li l-appoġġ finanzjarju għall-awtoritajiet lokali u reġjonali li għandhom il-fruntiera mal-Ukrajna u l-pajjiżi li ma jmissux magħha li jirċievu l-ogħla numru ta’ refuġjati huwa ferm insuffiċjenti u jeħtieġ li jingħata spinta sinifikanti minħabba r-rwol tagħhom mhux biss biex jipprovdu kenn lir-refuġjati iżda wkoll biex jintegrawhom fis-sistemi tal-edukazzjoni, tal-kura tas-saħħa u tal-akkomodazzjoni tagħhom;

17.

Jappoġġja l-istabbiliment ta’ riżerva tal-kriżijiet permanenti biex ittaffi emerġenzi futuri, li tikkomplementa jew issaħħaħ l-istrumenti eżistenti ta’ kontinġenza u flessibbiltà; jappella għall-ħolqien ta’ Faċilità Lokali għar-Refuġjati UE-Ukrajna unika li tiġbor il-finanzjament kollu disponibbli għall-awtoritajiet lokali u reġjonali għall-kenn tar-refuġjati, bil-ħsieb li jiġi ssemplifikat, integrat, u aċċellerat l-użu tal-fondi għad-dispożizzjoni tagħhom;

18.

Jinnota li, fil-każ tal-Istati Membri u r-reġjuni l-aktar milquta, jista’ jkun meħtieġ li jiġu riveduti l-Pjani għall-Irkupru u r-Reżiljenza tagħhom, fuq il-bażi ta’ konsultazzjoni adatta mal-awtoritajiet reġjonali, b’mod partikolari fid-dawl tal-impatt ekonomiku dejjem jikber tal-gwerra fuq il-pajjiżi tal-UE;

L-akkoljenza ta’ refuġjati li qegħdin jaħarbu mill-Ukrajna

19.

Jenfasizza li l-awtoritajiet lokali u reġjonali qegħdin fuq quddiem nett meta jiġu biex jirċievu l-miljuni ta’ refuġjati fil-pajjiżi ġirien, kif ukoll il-persuni spostati internament fl-Ukrajna (2), billi hija l-akbar kriżi tar-refuġjati fl-Ewropa mit-Tieni Gwerra Dinjija ’l hawn; jenfasizza li r-refuġjati kollha, tkun xi tkun l-oriġini jew l-affiljazzjoni politika jew sesswali tagħhom, għandu jkollhom id-dritt li jintlaqgħu b’mod pożittiv daqs oħrajn li joriġinaw mill-Ukrajna fir-reġjuni u l-bliet kollha fl-UE;

20.

Jilqa’ l-attivazzjoni tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni Temporanja, li issa trid tiġi implimentata bis-sħiħ b’mod ikkoordinat tajjeb, ġeneruż, inklużiv u flessibbli, li tiggarantixxi aċċess għas-suq tax-xogħol, l-akkomodazzjoni, il-kura tas-saħħa, l-edukazzjoni u l-appoġġ għall-benesseri għan-nies kollha li qegħdin jaħarbu mill-Ukrajna, b’enfasi fuq gruppi vulnerabbli, speċjalment in-nisa u t-tfal, u irrispettivament mill-oriġini, l-etniċità, l-affiljazzjoni politika jew l-orjentazzjoni sesswali tagħhom;

21.

Jiġbed l-attenzjoni lejn il-karatteristiċi speċifiċi tad-Direttiva tal-Kunsill 2001/55/KE (3) dwar il-Protezzjoni Temporanja (2001/55/KE), li tagħti lir-refuġjati l-libertà li jagħżlu l-Istat Membru tal-UE li fih jixtiequ jistabbilixxu ruħhom temporanjament (l-Artikolu 26), u jenfasizza li r-rikonoxximent tad-drittijiet tal-moviment liberu u l-awtonomija tar-refuġjati għandha r-riżultat pożittiv li ttaffi l-pressjoni fuq is-sistemi nazzjonali tal-ażil, u fuq il-kapaċitajiet ta’ akkoljenza fir-reġjuni tal-fruntiera;

22.

Jappella għall-istabbiliment ta’ skema Ewropea ta’ rilokazzjoni volontarja, li tqis il-kapaċitajiet ta’ akkoljenza tal-awtoritajiet reġjonali u lokali; hawnhekk itenni t-talba tiegħu biex il-bliet u r-reġjuni tal-UE jingħataw aċċess dirett għall-finanzjament tal-UE għall-migrazzjoni u l-integrazzjoni; jistieden lill-Kummissjoni tressaq skema ta’ distribuzzjoni ta’ refuġjati li taħdem għal kriżijiet ta’ refuġjati futuri; jistieden lill-Istati Membri tal-UE jirrikonoxxu u jsegwu wegħdiet volontarji bħal dawn;

23.

Jenfasizza li ħafna refuġjati Ukreni huma partikolarment vulnerabbli u madwar nofshom huma minorenni; jirrimarka li, fost il-mijiet ta’ eluf ta’ tfal li qegħdin jaħarbu, ħafna mhumiex akkumpanjati u jeħtieġu protezzjoni u kura speċjali; jappoġġja “Pakkett dwar il-Protezzjoni tat-Tfal” għat-tfal refuġjati Ukreni, u għandha tingħata prijorità għall-ħtieġa li jattendu l-iskola;

24.

Jappella għal miżuri b’saħħithom għall-prevenzjoni tat-traffikar tal-bnedmin, peress li l-maġġoranza tan-nies li qegħdin jaħarbu mill-Ukrajna huma nisa u tfal, u r-rapporti dwar id-drittijiet tal-bniedem urew żieda fil-każijiet ta’ gruppi ta’ kriminalità organizzata li jżommuhom fil-mira u jisfruttawhom, b’mod partikolari għal skopijiet ta’ sfruttament sesswali jew tax-xogħol;

25.

Jissottolinja l-ħtieġa li jiġu pprovduti korsijiet, edukazzjoni u taħriġ tal-lingwa; jindika l-potenzjal tan-network tal-Bliet u r-Reġjuni għall-Integrazzjoni tal-Migranti tal-KtR f’dan ir-rigward;

Impatt fuq il-politiki tal-UE

26.

Iħeġġeġ li jittieħdu passi immedjati fir-reġjuni Ewropej kollha biex titnaqqas id-dipendenza tal-UE minn pajjiżi terzi, u partikolarment fuq l-importazzjonijiet tal-enerġija Russa, u jistieden lill-Kummissjoni Ewropea tappoġġja l-isforzi tagħhom;

27.

Jappoġġja s-sejħa għal projbizzjoni sħiħa fuq l-importazzjonijiet tal-gass, taż-żejt u tal-faħam mir-Russja lejn l-Ewropa, u jinkoraġġixxi lill-awtoritajiet lokali u reġjonali biex jibdew ifasslu pjani ta’ emerġenza biex iħejju għall-konsegwenzi ta’ tali sanzjonijiet;

28.

Jikkunsidra l-pjan REPowerEU (4) bħala mod kif tiġi aċċelerata t-tranżizzjoni tal-enerġija nadifa, tiżdied is-sigurtà tal-enerġija tal-UE, titnaqqas id-dipendenza tal-UE minn importazzjonijiet ta’ fjuwils fossili u materja prima minn pajjiżi terzi, b’mod partikolari mill-Federazzjoni Russa, u b’hekk jitnaqqsu r-riskji politiċi, ekonomiċi u ta’ sigurtà li jirriżultaw minn dawn l-importazzjonijiet; jappella għal investimenti massivi u miżuri konkreti sabiex jissaħħu l-enerġiji rinnovabbli, l-effiċjenza enerġetika u l-iffrankar tal-enerġija, iċ-ċirkolarità, l-elettrifikazzjoni, u r-riċerka fi fjuwils sostenibbli alternattivi bħala soluzzjonijiet sikuri u affordabbli fit-tul;

29.

Jinsisti li l-impatti tal-gwerra m’għandhomx ikunu għad-detriment tal-azzjoni klimatika u s-sostenibbiltà, kif previst kemm fil-Ftehim ta’ Pariġi kif ukoll fl-Aġenda 2030 tan-NU dwar l-iżvilupp sostenibbli, u jafferma mill-ġdid l-impenn tiegħu għall-Patt Ekoloġiku Ewropew, li huwa wkoll it-triq għat-tisħiħ tal-awtonomija strateġika tal-UE;

30.

Iqis l-isforzi tal-UE biex iżżid l-indipendenza enerġetika tagħha għandhom jinkludu l-abbandun totali tal-proġetti Nord Stream u Nord Stream 2;

31.

Jilqa’ bil-qawwa s-sinkronizzazzjoni reċenti tan-networks tal-elettriku tal-Ukrajna u tal-Moldova man-Network Kontinentali Ewropew;

32.

Itenni t-talba tal-awtoritajiet lokali u reġjonali Ukreni lill-komunità internazzjonali biex jgħinuhom fil-ġestjoni tal-emerġenzi ambjentali kkawżati mill-invażjoni, inkluż fis-siti tal-impjanti tal-enerġija nukleari u l-fabbriki kimiċi;

33.

Jilqa’ d-deċiżjoni tal-Kummissjoni Ewropea li tibda negozjati mal-Ukrajna biex il-pajjiż jissieħeb fil-programm LIFE sabiex jibbenefika minn finanzjament biex jgħin fir-restawr tal-ambjent tagħha wara l-qerda mill-invażjoni Russa, kemm jekk ikun tniġġis, il-qerda tal-ekosistemi, jew effetti fit-tul oħrajn;

34.

Jenfasizza li l-kunflitt inevitabbilment se jkollu konsegwenzi severi għas-settur agroalimentari tal-UE, meta jitqies li l-Ukrajna u r-Russja huma esportaturi sinifikanti ta’ diversi prodotti agrikoli (bħal qamħ u żrieragħ taż-żejt) kif ukoll ta’ fertilizzanti nitroġenużi; jissottolinja li l-UE trid issaħħaħ l-impenn tagħha li twettaq l-għanijiet tagħha fir-rigward ta’ sistemi tal-ikel sostenibbli filwaqt li tiggarantixxi l-affordabbiltà ta’ ikel ta’ kwalità għal kulħadd billi tnaqqas id-dipendenzi fuq prodotti u inputs agrikoli importati ewlenin; jesprimi tħassib serju dwar il-fatt li t-tfixkil tal-esportazzjonijiet mill-Ukrajna u mir-Russja diġà wassal għal żidiet globali kbar fil-prezzijiet tal-komoditajiet agrikoli u li l-konsegwenzi qegħdin jinħassu speċjalment fil-pajjiżi u r-reġjuni l-aktar fqar tad-dinja;

Kunsiderazzjonijiet ulterjuri

35.

Jappoġġja d-drittijiet tal-persuni Russi u Belarussi li jipprotestaw kontra l-gwerra ta’ Putin u jiddefendu d-drittijiet tagħhom għal elezzjonijiet ġusti, il-libertà tal-espressjoni u l-għaqda, u jitlob il-ħelsien immedjat ta’ dimostranti detenuti b’mod inġust;

36.

Jappoġġja aktar sanzjonijiet robusti kkoordinati kontra r-Russja u l-Belarussja biex ifixklu b’mod effettiv il-kapaċitajiet tar-Russja biex tkompli l-aggressjoni; jissuġġerixxi li l-Kummissjoni tippreżenta linji gwida dwar l-infurzar u l-implimentazzjoni tas-sanzjonijiet, peress li għad hemm diverġenza, inkluż fil-livell reġjonali u f’dak lokali, fl-istrumenti u l-proċeduri li qegħdin jintużaw biex jiġi vverifikat l-istatus tas-sjieda tal-kumpaniji, l-assi u l-proprjetà immobbli;

37.

Jissottolinja li l-pajjiżi kandidati u kandidati potenzjali kollha għas-sħubija mal-UE għandhom jitħeġġu jsegwu s-sanzjonijiet miftiehma fil-livell tal-UE biex jenfasizzaw l-impenn tagħhom lejn l-UE u l-valuri tagħha;

38.

Jikkundanna l-propaganda u d-diskors ta’ mibegħda tar-Russja, li jaggravaw il-kunflitt u jassistu lil dawk li wettqu delitti tal-gwerra; jitlob li jittieħdu miżuri effettivi fil-livell Ewropew, nazzjonali, reġjonali u lokali biex jiġġieldu u jwarrbu tali propaganda; huwa kontra dimostrazzjonijiet li jappoġġjaw l-aggressjoni Russa fil-bliet Ewropej;

39.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kummissjoni Ewropea, lill-Parlament Ewropew, lill-Presidenza Franċiża u dik Ċeka tal-Kunsill tal-UE, u lill-President tal-Kunsill Ewropew, u lill-President, lill-Gvern u lill-Parlament tal-Ukrajna.

---

(1)  Help Ukraine: Info-Support Hub (ċentru ta’ informazzjoni u ta’ appoġġ) — hija pjattaforma ta’ pariġġar li torbot ir-reġjuni ta’ tranżitu u l-awtoritajiet lokali u reġjonali mgħobbija żżejjed ma’ dawk minn Stati Membri oħra tal-UE li għandhom il-kapaċitajiet biex jgħinu.

(2)  Is-Sitwazzjoni tar-Refuġjati fl-Ukrajna (unhcr.org)

(3)  Id-Direttiva tal-Kunsill 2001/55/KE tal-20 ta' Lulju 2001 dwar l-istandards minimi sabiex tingħata protezzjoni temporanja fl-eventwalità ta' influss bil-massa ta' persuni spostati u dwar il-miżuri li jippromwovu bilanċ fl-isforzi bejn l-Istati Membri meta jirċievu dawn il-persuni u li jġorru l-konsegwenzi ta' dawn (ĠU L 212, 7.8.2001, p. 12).

(4)  Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar REPowerEU: Azzjoni Ewropea Konġunta għal enerġija aktar affordabbli, sikura u sostenibbli, it-8 ta’ Marzu 2022.

Riżoluzzjoni tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni dwar “REPowerEU: il-bliet u r-reġjuni jaċċelleraw it-tranżizzjoni tal-enerġija”

(2022/C 301/02)

IL-KUMITAT EWROPEW TAR-REĠJUNI (KtR),

—	wara li kkunsidra l-prezzijiet għoljin u li qed jiżdiedu tal-enerġija, li ilhom idgħajfu l-kapaċità tal-akkwist tal-unitajiet domestiċi u tal-intrapriżi mis-sajf tal-2021, xprunati mid-domanda globali għall-enerġija, b’mod partikolari l-gass, hekk kif qed nirkupraw mill-pandemija tal-COVID-19;

—	wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni u s-sett ta’ għodod tal-Kummissjoni Ewropea (KE) dwar l-indirizzar taż-żieda fil-prezzijiet tal-enerġija, tat-13 ta’ Ottubru 2021;

—	wara li kkunsidra l-invażjoni tal-Ukrajna mhux provokata u mhux ġustifikata fl-24 ta’ Frar 2022 mill-Federazzjoni Russa, bl-appoġġ tal-Belarussja;

—	wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-KE dwar REPowerEU: Azzjoni Ewropea konġunta għal enerġija aktar affordabbli, sigura u sostenibbli tat-8 ta’ Marzu 2022;

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta’ Versailles maħruġa mill-Kapijiet ta’ Stat jew ta’ Gvern tal-UE fil-laqgħa informali li saret fl-10 u l-11 ta’ Marzu 2022;

—	wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-KE dwar Sigurtà tal-provvista u prezzijiet affordabbli tal-enerġija, il-Proposta għal Regolament dwar il-ħżin tal-gass, u l-qafas temporanju għall-kriżijiet għall-flessibbiltà skont ir-regola tal-għajnuna mill-Istat, tat-23 ta’ Marzu 2022;

—	wara li kkunsidra t-Task Force konġunta dwar is-Sigurtà tal-Enerġija li għandha tiġi stabbilita immedjatament mill-Kummissjoni Ewropea u mill-Istati Uniti;

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Presidenza tal-Kunsill Ewropew tal-24 u l-25 ta’ Marzu 2022,

—	wara li kkunsidra l-ħidma attwali tiegħu dwar il-pakkett “lesti għall-mira ta’ 55 %” mogħtija permezz ta’ Opinjonijiet u l-Grupp ta’ Ħidma dwar il-Patt Ekoloġiku fil-Livell Lokali;

Dwar l-iffaċċjar ta’ diversi kriżijiet

1.

jilqa’ l-inizjattivi previsti mill-Kummissjoni Ewropea biex tindirizza l-prezzijiet għoljin attwali tal-enerġija, li ilhom jiżdiedu mis-sajf tal-2021, aggravati mill-gwerra illegali, mhux provokata u mhux ġustifikata tal-Federazzjoni Russa fl-Ukrajna; jenfasizza li mhuwiex biżżejjed li sempliċiment neliminaw gradwalment id-dipendenza tagħna fuq il-provvista ta’ fjuwils fossili mill-Federazzjoni Russa biss, iżda jqis il-pjan REPowerEU bħala mod kif titħaffef it-tranżizzjoni tal-enerġija, titnaqqas id-dipendenza tal-UE fuq l-importazzjonijiet tal-enerġija u l-materja prima b’mod ġenerali u b’hekk jitnaqqsu r-riskji politiċi, ekonomiċi u tas-sigurtà li jirriżultaw minn dawn l-importazzjonijiet; madankollu, jiddispjaċih ħafna dwar in-nuqqas ta’ referenza ċara għar-rwol tal-bliet u r-reġjuni, kemm fl-indirizzar tal-kriżi attwali tal-enerġija kif ukoll biex jipprovdu soluzzjonijiet dejjiema f’dan ir-rigward;

2.

jesprimi wkoll it-tħassib tiegħu dwar l-impatt reġjonali asimmetriku mistenni tal-kriżi tal-enerġija fuq il-bliet u r-reġjuni tal-UE li jirrifletti l-kapaċitajiet differenti tagħhom biex iwieġbu għat-tfixkil tal-provvisti tal-enerġija u ż-żieda fil-prezzijiet tal-enerġija u jistieden lill-Kummissjoni Ewropea u lill-Istati Membri jqisu b’mod adegwat dawn l-asimmetriji meta jfasslu u jimplimentaw il-miżuri rispettivi;

3.

jinsab imħasseb ħafna dwar is-sejbiet ippreżentati fl-aħħar rapport tal-IPCC dwar it-Tibdil fil-Klima 2022 — Impatti, Adattament u Vulnerabbiltà (1), li jikkonferma li ħafna mill-impatti tat-tibdil fil-klima diġà huma irriversibbli; jenfasizza l-importanza li ma jiġux posposti aktar il-miżuri ta’ adattament u mitigazzjoni, li fihom l-awtoritajiet lokali u reġjonali huma atturi ewlenin;

4.

jenfasizza li l-objettiv tas-sigurtà tal-enerġija fl-aħħar mill-aħħar irid jappoġġja l-objettiv tan-newtralità klimatika u t-tranżizzjoni tal-enerġija. It-triq lejn enerġija sigura, affordabbli u sostenibbli hija l-uniku approċċ li jibqa’ validu fil-futur għall-kriżi attwali; f’dan il-kuntest, jistieden lill-koleġislaturi tal-UE jkunu aktar ambizzjużi u jaċċelleraw l-adozzjoni tal-pakkett “lesti għall-mira ta’ 55 %”, li jqis b’mod speċjali l-Opinjonijiet tal-KtR dwar ir-reviżjonijiet tad-Direttiva dwar l-Enerġija Rinnovabbli (RED) u d-Direttiva dwar l-Effiċjenza fl-Enerġija (EED) u dwar id-Direttiva dwar ir-Rendiment tal-Bini fl-Użu tal-Enerġija (EPBD);

5.

jilqa’ r-rikonoxximent tal-effiċjenza enerġetika bħala l-ewwel prinċipju u jtenni r-rwol kruċjali tar-reġjuni u l-bliet tal-UE biex jagħtu spinta lit-titjib fl-effiċjenza enerġetika; jistieden lill-Kummissjoni tinkludi fl-istrateġija tagħha l-kunċett ta’ suffiċjenza enerġetika (2) — approċċ li għandu l-għan li jikseb sitwazzjoni fejn kulħadd ikollu aċċess għas-servizzi tal-enerġija kollha li jeħtieġ u sehem ġust tas-servizzi tal-enerġija li jixtieq filwaqt li, fl-istess ħin, l-impatti tas-sistema tal-enerġija ma jeċċedux il-limiti ambjentali;

6.

jenfasizza r-rwol ewlieni li jaqdu l-għodod ta’ governanza innovattivi eżistenti għall-kooperazzjoni u l-bini tal-kapaċità bħall-Patt tas-Sindki, iċ-Ċentru ta’ Konsulenza għall-Faqar Enerġetiku, il-Patt Klimatiku Ewropew, l-inizjattiva ta’ Enerġija Nadifa għall-Gżejjer tal-UE, u inizjattivi simili tal-UE biex tissaħħaħ it-tranżizzjoni tant meħtieġa lejn enerġija affordabbli, sostenibbli u sigura;

7.

jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jappoġġjaw il-ħolqien ta’ punti uniċi ta’ servizz biex jimplimentaw il-pjan REPowerEU fil-livell reġjonali u lokali, f’kooperazzjoni mill-qrib mal-Bank Ewropew tal-Investiment;

8.

jistieden lill-Kummissjoni tippromovi r-replikazzjoni sistematika tal-aħjar prattiki attwali permezz ta’ appoġġ tekniku u finanzjarju ddedikat għall-awtoritajiet lokali u reġjonali, bil-għan li jitnaqqas il-piż tal-kost inizjali tal-miżuri tal-effiċjenza enerġetika, filwaqt li tingħata attenzjoni partikolari lill-unitajiet domestiċi vulnerabbli, lill-intrapriżi mikro u żgħar u lill-konsumaturi;

9.

iqis li s-Sett ta’ Għodod biex jiġu indirizzati l-prezzijiet tal-enerġija (3) għamel l-ewwel tentattiv biex jipproponi għodod biex jittaffew il-konsegwenzi soċjali tal-kriżi tal-enerġija attwali, iżda ma weriex li huwa effettiv daqs kemm meħtieġ, u għandu jissaħħaħ; iqis li għandha ssir enfasi fuq soluzzjonijiet fit-tul għal Ewropa ħielsa mill-fjuwils fossili u indipendenti mill-enerġija, b’bidliet trasformattivi fis-setturi kollha biex jinqered il-faqar enerġetiku u tal-mobbiltà;

10.

jistieden lill-Kummissjoni tqis l-isfidi tar-reġjuni li dipendenti mill-fjuwils fossili u li ma jistgħux ikollhom konnessjoni man-netwerk kontinentali — bħar-reġjuni ultraperiferiċi — meta tipprovdi soluzzjonijiet fit-tul biex tintlaħaq is-suffiċjenza enerġetika;

Dwar l-għoti ta’ spinta lill-enerġija rinnovabbli, l-effiċjenza enerġetika u l-iffrankar tal-enerġija flimkien permezz tal-pjan REPowerEU

11.

jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li investimenti massivi u miżuri konkreti biex jiġi aċċellerat l-użu ta’ enerġiji rinnovabbli u biex tingħata spinta lill-effiċjenza enerġetika, lill-iffrankar tal-enerġija u lir-riċerka dwar fjuwils sostenibbli alternattivi jingħataw prijorità u jiġu akkoppjati bis-sħiħ flimkien;

12.

jistenna bil-ħerqa l-proposta li jmiss tal-KE biex tiġi żgurata proċedura aktar mgħaġġla għall-għoti tal-permessi, f’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà fil-qasam tal-enerġiji rinnovabbli u jappella sabiex tiġi stabbilita azzjoni simili għal proġetti ewlenin tal-effiċjenza enerġetika; jistieden lill-Kummissjoni ssaħħaħ l-għodod eżistenti li jipprovdu appoġġ tekniku lill-awtoritajiet lokali u reġjonali; għalhekk jilqa’ l-proposta għal Inizjattiva Ewropea għal Bjut Solari fil-Komunikazzjoni li jmiss tal-KE dwar l-istrateġija tal-enerġija solari skedata għal Ġunju; jistieden lill-Istati Membri jistabbilixxu inċentivi għax-xiri, bħal programmi ta’ għotjiet għal żmien qasir għall-konsumaturi;

13.

jenfasizza r-rwol deċiżiv li għandha l-aċċettazzjoni pubblika tal-proġetti infrastrutturali fl-aċċellerazzjoni tal-proċeduri tal-ippjanar u tal-għoti tal-permessi u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jħeġġu t-tixrid ta’ prattiki tajbin f’dan il-qasam, bħal dawk imsemmijin fir-rapport reċenti dwar l-infrastruttura min-Network taċ-Ċentri Reġjonali tal-KtR;

14.

iqis li d-dekarbonizzazzjoni tal-binjiet pubbliċi u privati hija parti ċentrali tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u parti ewlenija mis-soluzzjoni għall-kriżi attwali biex titnaqqas id-domanda għall-gass; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tħaffef kemm l-introduzzjoni tal-pompi tas-sħana (4) bħala parti mill-pjan REPowerEU kif ukoll ir-riċerka dwar soluzzjonijiet innovattivi li jagħmlu l-istokk tal-bini tagħna kemm jista’ jkun intelliġenti u newtrali għall-klima;

15.

jistieden lill-Kummissjoni tiffaċilita wkoll konsorzji pubbliċi-privati tar-rinnovazzjoni tal-bini tal-industriji u l-awtoritajiet lokali u reġjonali biex jippreżentaw pakketti integrati ta’ rinnovazzjoni għat-titjib tat-tisħin u t-tkessiħ tal-bini, tistabbilixxi programm ta’ iżolament industrijali biex taqbad investimenti kosteffettivi bi żminijiet qosra ta’ ħlas lura u tappoġġja t-taħriġ tal-forza tax-xogħol tar-rinnovazzjoni;

16.

jinnota li l-potenzjal għall-iffrankar tal-enerġija huwa enfasizzat fil-Komunikazzjoni REPowerEU u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jikkunsidraw miżuri bħall-kampanji biex jinkoraġġixxu bidla fl-imġiba;

17.

jiddispjaċih għad-dewmien fl-adozzjoni tal-Liġi dwar ir-Restawr tan-Natura u jisħaq li l-protezzjoni u r-restawr tal-bijodiversità huma marbutin b’mod inerenti għall-adattament għat-tibdil fil-klima u jridu jibqgħu pilastru ewlieni tat-tranżizzjoni ekoloġika skont il-Patt Ekoloġiku Ewropew; jistieden lill-Kummissjoni tinvolvi bis-sħiħ lill-awtoritajiet reġjonali u lokali fl-identifikazzjoni ta’ “żoni ta’ referenza” għall-użu ta’ proġetti tal-enerġija rinnovabbli f’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà, sabiex jiġi żgurat li dawn jikkonformaw bis-sħiħ mal-prinċipju ta’ “la tagħmilx ħsara”;

18.

jemmen li s-sigurtà tal-enerġija u n-newtralità klimatika jistgħu jinkisbu biss jekk l-Unjoni Ewropea tiddependi fuq suq intern tal-elettriku robust u kompletament interkonness u suq tal-karbonju li jiffunzjona tajjeb; jenfasizza li kwalunkwe azzjoni temporanja fuq terminu qasir, bħal ħżin imtejjeb tal-gass fossili u żieda fl-importazzjonijiet tal-LNG, ma għandhiex toħloq “intrappolament tal-klijentela” addizzjonali u għandha tkun “lesta għall-gass ekoloġiku”, bi tħejjija għan-newtralità klimatika bl-idroġenu rinnovabbli u fjuwils rinnovabbli oħrajn; iħeġġeġ li l-interkonnessjonijiet tal-gass, tal-idroġenu u tal-elettriku tagħna jitlestew u jittejbu fl-Unjoni Ewropea kollha, inkluża s-sinkronizzazzjoni sħiħa tal-grilji tal-enerġija;

19.

jenfasizza l-importanza li nikkunsidraw u nibbenefikaw mill-kontribuzzjonijiet tal- “prosumaturi” u l-komunitajiet lokali tal-enerġija rinnovabbli u jissuġġerixxi definizzjoni inqas restrittiva ta’ grilji intelliġenti fi ħdan il-qafas u l-infrastruttura tan-Networks Trans-Ewropej tal-Enerġija (TEN-E); jenfasizza li hemm bżonn li l-produtturi l-ġodda fuq skala żgħira jiġu konnessi man-networks b’vultaġġ baxx u medju; jistieden lill-Kummissjoni tipprovdi qafas għall-aggregazzjoni ta’ diversi proġetti iżgħar, bi flessibbiltà speċjalment għar-reġjuni tal-fruntiera, biex tkun tista’ tistabbilixxi ċerti proġetti transfruntiera aggregati u potenzjalment tikseb finanzjament għal dawn l-isforzi; jenfasizza li r-Raggruppamenti Ewropej ta’ Kooperazzjoni Territorjali (REKT) jistgħu jaqdu rwol sinifikanti f’dawn il-proġetti; ifakkar dwar ir-rwol indispensabbli li jaqdu ż-żoni rurali fil-produzzjoni tal-enerġija rinnovabbli;

20.

jenfasizza li l-kriżi tal-enerġija attwali tirrappreżenta opportunità biex tiżdied b’mod sinifikanti l-elettrifikazzjoni u l-produzzjoni tal-idroġenu rinnovabbli bħala soluzzjonijiet nodfa għad-dekarbonizzazzjoni tal-ekonomija tagħna; jistieden lill-Kummissjoni tressaq azzjonijiet ambizzjużi u konkreti biex timplimenta l-Aċċelleratur tal-Idroġenu, inkluża skeda ta’ żmien fissa għal kull azzjoni; bħala azzjoni ewlenija f’dan ir-rigward, jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi inizjattiva tal-UE għall-widien tal-idroġenu biex issaħħaħhom, tipprovdi appoġġ strutturali għan-networking Ewropew u l-kooperazzjoni transfruntiera, u tinkludi finanzjament mill-Fond ta’ Innovazzjoni tal-UE kif ukoll aktar finanzjament permezz tal-Impriża Konġunta Idroġenu Nadif; jilqa’ l-proposta għal Faċilità Ewropea Globali għall-Idroġenu u jappella għall-involviment strutturali ta’ dawk ir-reġjuni tal-UE li diġà huma attivi f’dan il-qasam; jistieden lil-leġiżlaturi Ewropej biex meta jadottaw il-pakkett “lesti għall-mira ta’ 55 %”, inkluż il-pakkett leġiżlattiv għad-dekarbonizzazzjoni tas-suq tal-gass, jappoġġjaw b’mod konsistenti l-adozzjoni aċċellerata tal-idroġenu ekoloġiku;

21.

jappella għal aġġornament tar-regoli attwali dwar l-għajnuna mill-Istat biex dawn isiru ottimali għall-kofinanzjament, l-operat u l-iżvilupp ulterjuri tal-infrastruttura pubblika għall-iċċarġjar elettriku u jqis li l-ispejjeż tal-investiment relatati għandhom ikunu eliġibbli għall-appoġġ pubbliku, kif ġie ppreżentat fir-rapport reċenti dwar l-infrastruttura min-Network ta’ Ċentri Reġjonali tal-KtR;

Lejn pjan REPowerEU fi sħubija mal-bliet u r-reġjuni

22.

jenfasizza li l-pjan REPowerEU li jmiss għandu jinkludi pjan dwar il-finanzjament u l-allokazzjoni ta’ finanzjament, eżistenti jew ġdid, tal-UE biex jappoġġja l-implimentazzjoni mill-awtoritajiet lokali u reġjonali; jistieden lill-Istati Membri jidderieġu mill-ġdid il-fondi mhux użati mill-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza biex jappoġġjaw l-ippjanar lokali għas-sigurtà tal-enerġija u l-investimenti f’sorsi rinnovabbli;

23.

jappella biex il-Kummissjoni tiġi inkluża bħala msieħba istituzzjonali fil-Grupp ta’ Koordinazzjoni dwar il-Faqar Enerġetiku u l-Konsumaturi Vulnerabbli li għadu kif ġie stabbilit, sabiex jiġu ffaċilitati l-iskambju ta’ informazzjoni u l-koordinazzjoni bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri dwar kwistjonijiet relatati mat-tfassil u l-implimentazzjoni tal-pjan REPowerEU li jmiss, il-leġiżlazzjoni, il-programmi u l-politiki tal-Unjoni li jindirizzaw l-unitajiet domestiċi vulnerabbli u l-konsumaturi affettwati mill-faqar enerġetiku u tal-mobilità fil-livelli kollha. Il-KtR jinsab lest li jikkontribwixxi għal din il-kooperazzjoni interistituzzjonali permezz tal-Grupp ta’ Ħidma tiegħu dwar il-Patt Ekoloġiku fil-Livell Lokali billi jidentifika l-ostakli, il-modi u l-mezzi biex il-miżuri “lesti għall-mira ta’ 55 %” jiġu antiċipati u jiżdiedu fil-livell lokali u reġjonali, inkluż permezz tal-iskambju tal-aħjar prattiki, esperjenzi u għarfien espert;

24.

jinnota li r-Regolament dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR) jirrikjedi livell minimu ta’ 30 % tar-riżorsi fil-kategoriji kollha tar-reġjuni li jridu jiġu ddedikati biex l-Ewropa u r-reġjuni tagħha jsiru aktar ekoloġiċi, b’livell baxx ta’ karbonju u reżiljenti; jistieden lill-Istati Membri u lir-reġjuni jagħmlu użu mill-possibbiltajiet offruti mill-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej (FSIE) biex jiffinanzjaw proġetti dwar it-tranżizzjoni tal-enerġija, inkluż dwar l-effiċjenza enerġetika, l-enerġija rinnovabbli u l-iżvilupp ta’ sistemi tal-enerġija intelliġenti, grilji u ħżin barra mill-qafas tat-TEN-E;

25.

jilqa’ t-tnedija ta’ sejħa speċjali taħt l-Istrument ta’ Appoġġ Tekniku biex tappoġġja lill-Istati Membri fit-tneħħija gradwali tad-dipendenza tagħhom fuq il-fjuwils fossili mir-Russja iżda jiddispjaċih dwar l-iskadenza qasira għat-tressiq ta’ talbiet għal dan l-appoġġ speċifiku; jistieden lill-Kummissjoni tagħmel l-Istrument ta’ Appoġġ Tekniku disponibbli aktar faċilment biex tappoġġja lill-awtoritajiet lokali u reġjonali, speċjalment dawk li jinsabu f’reġjuni inqas żviluppati li qed jiffaċċjaw l-akbar distakk fil-kapaċità, peress li dan jiskoraġġihom milli jagħmlu l-aħjar użu mill-appoġġ tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza meta jimplimentaw l-investimenti u r-riformi; jinsab lest li jappoġġja lill-Kummissjoni fl-iżgurar tal-użu effettiv ta’ dan l-istrument mill-bliet u r-reġjuni;

26.

jirrikonoxxi l-ipprezzar tal-karbonju bħala għodda kruċjali biex jitmexxew ’il quddiem l-ambizzjonijiet klimatiċi miżjuda tal-UE u jappoġġja approċċ settorjali sħiħ biex dawn l-ambizzjonijiet isiru realtà; jilqa’ l-fatt li l-Kummissjoni tirrikonoxxi dawn ir-riskji u l-proposti biex tindirizzahom, bħall-emendar tal-Linji Gwida dwar l-għajnuna mill-Istat tas-Sistema tal-UE għall-Iskambju ta’ Kwoti tal-Emissjonijiet; jenfasizza li xi wħud mill-miżuri proposti, bħaż-żieda fit-tassazzjoni ta’ profitti mhux mistennija, jistgħu ma jipprovdux appoġġ affidabbli; huwa konxju li l-introduzzjoni tal-iskambju ta’ kwoti tal-emissjonijiet fis-settur tat-trasport bit-triq u tal-bini (ETS II), flimkien ma’ investiment insuffiċjenti f’dawn is-setturi u ż-żieda fil-prezzijiet tal-fjuwil jistgħu jaggravaw ir-riskju tal-faqar enerġetiku u tal-mobilità; għalhekk jistieden lill-Kummissjoni u lill-koleġiżlaturi jintroduċu obbligu għall-Istati Membri biex jistabbilixxu limitu minimu ta’ perċentwal ta’ mill-inqas 20 % tad-dħul iġġenerat mill-irkant tal-kwoti tal-ETS li għandu jiġi ġestit direttament mill-awtoritajiet lokali u reġjonali;

27.

jilqa’ l-adozzjoni tal-Qafas Temporanju tal-Kriżijiet biex l-Istati Membri jkunu jistgħu jużaw il-flessibbiltà prevista skont ir-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat biex jappoġġjaw l-ekonomija fil-kuntest tal-gwerra tar-Russja fl-Ukrajna; jenfasizza li l-effetti negattivi possibbli fuq il-kompetizzjoni u d-distorsjoni tas-Suq Uniku għandhom jiġu mmonitorjati bir-reqqa. Jinnota li r-rapport reċenti dwar l-infrastruttura tar-RegHub tal-KtR (5) jittratta l-għajnuna mill-Istat u jesprimi l-fehma li r-regoli attwali dwar l-għajnuna mill-Istat mhumiex ottimali għall-kofinanzjament, l-operat u l-iżvilupp ulterjuri tal-infrastruttura pubblika għall-iċċarġjar elettriku; rieżami futur għandu jqis l-ispejjeż tal-investiment bħala eliġibbli għall-appoġġ pubbliku;

28.

jinnota bi tħassib li l-kriżi attwali se jkollha impatt kbir fuq il-finanzi pubbliċi, u għalhekk jistieden lill-Kummissjoni testendi l-applikazzjoni tal-klawżola liberatorja ġenerali tal-Patt ta’ Stabbiltà u Tkabbir (PST) sakemm jintlaħaq qbil dwar qafas ġdid ta’ governanza ekonomika, u tal-anqas sa tmiem l-2023; l-investimenti pubbliċi b’appoġġ għat-tranżizzjoni ambjentali, u b’mod partikolari l-effiċjenza enerġetika u l-enerġiji rinnovabbli, m’għandhomx jitqiesu bħala nefqa strutturali fil-qafas tal-governanza ekonomika;

29.

jilqa’ l-miżuri previsti fl-Artikolu 5 tad-Direttiva dwar l-Elettriku fir-rigward tas-suq tal-elettriku, kif ukoll il-linji gwida mogħtija (6) dwar il-possibbiltà li l-Istati Membri jintervjenu fl-iffissar tal-prezzijiet għall-provvista tal-elettriku; iqis li, fid-dawl tas-sitwazzjoni ġeopolitika attwali u l-konsegwenzi tagħha għas-suq tal-enerġija, biż-żieda fil-prezzijiet tal-elettriku u l-volatilità tagħhom, l-intervent tal-Istati Membri se jkun essenzjali, bil-għan doppju li jiġu protetti l-unitajiet domestiċi vulnerabbli u l-intrapriżi mikro u żgħar u li tissaħħaħ il-kompetizzjoni, għall-benefiċċju tal-konsumaturi fuq medda twila ta’ żmien. Madankollu, itenni (7) li dawn il-miżuri jridu jkunu limitati fiż-żmien tagħhom, marbutin mal-aspett tal-emerġenza tal-kriżi tal-enerġija u ma jridu qatt isiru bidla strutturali li tista’ timmina l-liberalizzazzjoni tal-ġestjoni tas-suq tal-elettriku; fid-dawl taż-żieda fl-ispiża baxxa tal-ġenerazzjoni tal-enerġija rinnovabbli, jissuġġerixxi li jiġi kkunsidrat id-diżakkoppjar tal-gass u l-elettriku bħala miżura possibbli biex jiġi evitat li l-prezzijiet għoljin tal-gass jaffettwaw il-prezzijiet tal-enerġija;

30.

jilqa’ l-proposta leġiżlattiva biex jiġi żgurat livell adegwat ta’ ħżin tal-enerġija fl-UE għax-xitwa li ġejja u wara; jenfasizza li l-istabbiliment ta’ dawn il-livelli minimi għandu jqis il-valutazzjonijiet tar-riskju reġjonali;

31.

jenfasizza l-ħtieġa għal fehim aħjar tal-ħtiġijiet u l-opportunitajiet reġjonali ta’ taħriġ mill-ġdid u ta’ titjib tal-ħiliet; jistieden lill-Kummissjoni tuża inizjattivi bħal Erasmus+ u Orizzont Ewropa biex tiżgura kollaborazzjoni aktar mill-qrib bejn l-industrija u d-dinja akkademika u tniedi l-Patt għall-Ħiliet f’ekosistemi industrijali ewlenin bħas-setturi tal-idroġenu, solari, tal-pompi tas-sħana u tar-riħ; jistieden lill-Istati Membri jaċċelleraw l-użu tagħhom tal-Fond Soċjali Ewropew+, il-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta u l-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza biex jagħtu spinta lit-taħriġ mill-ġdid u t-titjib tal-ħiliet tal-forza tax-xogħol, f’konformità mal-ħtieġa li l-prattiki professjonali jiġu adattati għaċ-ċirkolarità, l-użu ta’ materjali b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju u teknoloġiji ġodda.

---

(1)  https://report.ipcc.ch/ar6wg2/pdf/IPCC_AR6_WGII_FinalDraft_FullReport.pdf

(2)  https://www.energysufficiency.org

(3)  L-indirizzar taż-żieda fil-prezzijiet tal-enerġija: sett ta’ għodod għall-azzjoni u l-appoġġ, it-13 ta’ Ottubru 2021 (COM(2021) 660 final).

(4)  Il-pompi tas-sħana, li jixbhu l-kundizzjonaturi tal-arja u jitqiegħdu barra l-bini, isaħħnu d-djar billi jċaqalqu s-sħana minflok jipproduċuha. Bl-użu tal-elettriku, il-pompi tas-sħana jieħdu u jikkonċentraw is-sħana mill-arja ta’ barra, mill-art jew mill-ilma u mbagħad “jippompjaw” dik is-sħana fid-dar.

(5)  https://cor.europa.eu/mt/news/Pages/reghub-launches-consultation-on-21st-century-rules.aspx

(6)  Ara l-Anness 1 tal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni Ewropea dwar REPowerEU.

(7)  Ara l-Opinjoni tal-KtR dwar “L-enerġija rinnovabbli u s-suq intern tal-elettriku” (ĠU C 342, 12.10.2017, p. 79), imressqa minn D. Matoniene (LT/KRE), Artikolu 20.

Opinjoni tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni dwar “It-tisħiħ tar-relazzjoni bejn l-UE u r-Renju Unit fil-livell sottonazzjonali u r-rimedju tal-impatt territorjali tal-ħruġ tar-Renju Unit mill-UE”

(2022/C 301/03)

Relatur: Michael MURPHY (IE/PPE), Kunsillier, Kunsill tal-Kontea ta’ Tipperary, Sindku tad-Distrett ta’ Clonmel Borough

RAKKOMANDAZZJONIJIET TA’ POLITIKA

IL-KUMITAT EWROPEW TAR-REĠJUNI (KtR),

Kummenti ġenerali

1.

jilqa’ l-Ftehim dwar il-Kummerċ u l-Kooperazzjoni (FKK) bejn l-Unjoni Ewropea (UE) u r-Renju Unit li daħal fis-seħħ bis-sħiħ fl-1 ta’ Mejju 2021 u li jipprovdi qafas legali stabbli għar-relazzjoni bilaterali. Il-KtR jappoġġja approċċ konġunt u responsabbli għall-implimentazzjoni tal-FKK, inklużi l-Protokoll dwar l-Irlanda ta’ Fuq u r-rispett ta’ kundizzjonijiet ekwivalenti, u jirrikonoxxi l-isforzi tal-Kummissjoni Ewropea biex jinstabu soluzzjonijiet kreattivi, b’mod partikolari għal kwistjonijiet li jinħolqu bejn l-Irlanda ta’ Fuq u l-bqija tar-Renju Unit;

2.

jiġbed l-attenzjoni li l-FKK (1) huwa Ftehim ta’ Kummerċ Ħieles (2), u jinkludi dispożizzjonijiet għall-kooperazzjoni dwar kwistjonijiet ekonomiċi, soċjali, ambjentali u tas-sajd, iżda jinvolvi wkoll sħubija mill-qrib dwar is-sigurtà taċ-ċittadini u qafas ta’ governanza ġenerali. Il-KtR jinnota li l-FKK jinkludi oqsma ta’ kompetenza tal-Istati Membri, li f’xi Stati Membri tal-UE huma r-responsabbiltà ta’ reġjuni b’kompetenzi leġiżlattivi;

3.

jesprimi dispjaċir, għaldaqstant, li l-FKK ma għandux “profondità territorjali” u ma jirrikonoxxix kif xieraq ir-rwol tal-awtoritajiet lokali u reġjonali fir-relazzjoni bejn l-UE u r-Renju Unit u jirreferi għall-awtoritajiet lokali u reġjonali biss fir-rigward tal-adattament ta’ xi elementi tal-ftehim għal kundizzjonijiet reġjonali speċifiċi (3) jew fir-rigward ta’ kwistjonijiet speċifiċi ħafna bħad-dispożizzjonijiet fiskali (4). Il-KtR jenfasizza li l-FKK jinkludi rwol definit għas-soċjetà ċivili, li huwa meqjus bħala element per se tal-“Qafas istituzzjonali” (5);

4.

jilqa’ l-kooperazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u r-Renju Unit b’reazzjoni għall-aggressjoni Russa fl-Ukrajna u jenfasizza li l-awtoritajiet lokali fl-Ewropa jinsabu fuq quddiem nett fl-għoti ta’ appoġġ prattiku u umanitarju;

Il-mira għal rikonoxximent istituzzjonali akbar tar-relazzjoni bejn l-UE u r-Renju Unit fil-livell sottonazzjonali

5.

jisħaq fuq il-punt li l-Grupp ta’ Kuntatt bejn il-KtR u r-Renju Unit, stabbilit fi Frar 2020, huwa l-uniku mezz istituzzjonali biex jiġi pprovdut forum għal djalogu kontinwu u sħubija politika bejn l-awtoritajiet lokali u reġjonali tal-UE u tar-Renju Unit u għall-iskambju tal-għarfien espert, b’mod partikolari dwar kwistjonijiet transfruntiera u ta’ kooperazzjoni territorjali; jirrikonoxxi li l-Grupp ta’ Kuntatt jipprovdi l-ispazju għal benefiċċju reċiproku u interess kondiviż biex jiġu diskussi problemi jew opportunitajiet, b’mod partikolari fir-rigward ta’ oqsma tematiċi mingħajr l-ebda konfini (eż. it-tibdil fil-klima, it-turiżmu, it-tranżizzjoni doppja ekoloġika u diġitali u l-wirt kulturali komuni) li jirriżultaw mill-ħruġ tar-Renju Unit mill-UE. Il-Grupp ta’ Kuntatt jagħti wkoll lir-rappreżentanti tal-KtR il-mezzi biex jiddiskutu kwistjonijiet bħal dawn mar-rappreżentanti tal-awtoritajiet lokali u reġjonali tar-Renju Unit, u b’hekk jippermetti lill-KtR iżomm u jrawwem tali relazzjonijiet produttivi fil-livell sottonazzjonali;

6.

jirrikonoxxi li r-relazzjoni bejn l-UE u r-Renju Unit, b’kont meħud tal-ħruġ mingħajr preċedent ta’ Stat Membru mill-UE, se tibqa’ l-aktar relazzjoni intensa u multidimensjonali ma’ pajjiż terz u r-relazzjoni fil-livell sottonazzjonali jistħoqqilha rikonoxximent. Għalhekk, huwa jappella għar-rikonoxximent formali tal-Grupp ta’ Kuntatt bejn il-KtR u r-Renju Unit u bħala interlokutur sottonazzjonali uffiċjali bejn l-UE u l-gvern lokali u reġjonali tar-Renju Unit taħt il-FKK sabiex tiġi pprovduta valutazzjoni tad-dimensjoni sottonazzjonali tal-kwistjonijiet ta’ politika u leġiżlattivi ewlenin li ser ikollhom impatt fuq ir-relazzjoni bilaterali bejn ir-Renju Unit u l-UE, bħalma ser iwettqu l-Assemblea Parlamentari, il-Forum tas-Soċjetà Ċivili u l-kumitati speċjalizzati bejn ir-Renju Unit u l-UE fl-oqsma ta’ interess tagħhom. Il-KtR jistieden ukoll lill-awtoritajiet lokali u reġjonali fir-Renju Unit biex ikomplu jaħdmu mal-gvern tar-Renju Unit dwar ir-rikonoxximent formali tal-Grupp ta’ Kuntatt;

7.

iħeġġeġ lill-Kummissjoni Ewropea teżamina mill-ġdid l-istrutturi tal-Kunsill Konġunt ta’ Sħubija, li jissorvelja l-implimentazzjoni u l-applikazzjoni tal-FKK, biex tfittex tindirizza n-nuqqas ta’ profondità territorjali billi tinvolvi lill-awtoritajiet lokali u reġjonali fil-monitoraġġ u l-governanza tal-FKK. L-istabbiliment ta’ djalogi lokali (konċertazzjoni teknika) biex jiġu indirizzati suġġetti ta’ kompetenza lokali (sajd, taħriġ, mobbiltà, kooperazzjoni territorjali …) għandu jikkontribwixxi għal titjib fir-relazzjonijiet bejn l-UE u r-Renju Unit fil-livell makro;

8.

iħeġġeġ lill-Parlament Ewropew jadotta interazzjoni formalizzata b’mod li jkun ta’ benefiċċju reċiproku dwar punti ta’ tħassib komuni bejn il-KtR u d-Delegazzjoni tal-Parlament Ewropew għall-Assemblea Parlamentari ta’ Sħubija UE-Renju Unit biex tiġi pprovduta evidenza bbażata fuq it-territorju dwar l-implimentazzjoni tal-FKK;

9.

japprezza t-taħditiet li għaddejjin fil-livell politiku u tekniku biex jiġu solvuti l-kwistjonijiet li jirriżultaw mill-implimentazzjoni tal-Protokoll tal-Irlanda ta’ Fuq; huwa konxju wkoll tal-ħidma li għaddejja min-naħa tal-Kummissjoni Ewropea biex jiġi ffinalizzat Trattat dwar Ġibiltà, iżda jenfasizza madankollu li tali żviluppi li għad iridu jitfasslu ma għandhomx ifixklu r-rieda urġenti tal-awtoritajiet lokali u reġjonali li jfasslu modi ta’ kooperazzjoni;

Rimedju tal-impatt reġjonali ta’ Brexit

10.

iqis li mill-bidu tal-2020 ’l hawn, għadu diffiċli li jintgħarfu l-effetti li jirriżultaw min-negozjati u mid-dħul fis-seħħ tal-FKK minn dawk tal-pandemija tal-COVID-19 (6). Jilqa’ l-istudju riċenti tal-KtR dwar New trade and economic relations between EU-UK: the impact on regions and cities (Relazzjonijiet kummerċjali u ekonomiċi ġodda bejn l-UE u r-Renju Unit: l-impatt fuq ir-reġjuni u l-bliet) li jikkonkludi li l-effetti tal-Brexit huma asimmetriċi bejn is-setturi u r-reġjuni tal-UE, għandhom impatt aktar qawwi fuq kumpaniji iżgħar, jistgħu jnaqqsu l-mobilità tal-kapital uman u l-kooperazzjoni bejn l-intrapriżi tal-UE u r-Renju Unit, u jaffettwaw b’mod negattiv ir-reġjuni u l-komunitajiet involuti fi proġetti interreġjonali mar-Renju Unit; jilqa’ l-fatt li l-istudju jikkonferma li żieda fil-baġit ta’ Riżerva ta’ Aġġustament għall-Brexit se tkun meħtieġa biex jiġu indirizzati dawn l-impatti asimmetriċi fl-Ewropa;

11.

jirrikonoxxi li l-impatt territorjali tal-Brexit jinħass f’reġjuni madwar l-UE u l-kwistjonijiet huma, fost l-oħrajn, ekonomiċi, ambjentali, soċjali, kulturali u edukattivi — mill-kummerċ f’portijiet ewlenin li huma partikolarment esposti, bħal dawk ta’ Antwerp, Calais, Cork, Dover, Dublin, Rotterdam u Zeebrugge, sal-futur tal-iskambji tal-istudenti, is-setturi universitarji li jikkollaboraw dwar it-tibdil fil-klima u l-adattament għalih, u l-aġenziji kummerċjali reġjonali li jevalwaw swieq alternattivi u li jaħdmu fuq kwistjonijiet taċ-ċittadini inklużi l-mobbiltà u l-integrazzjoni;

12.

jisħaq fuq l-importanza tar-Riżerva ta’ Aġġustament għall-Brexit fil-mitigazzjoni tal-aktar kostijiet immedjati u fil-valutazzjoni tal-ħtiġijiet ta’ valutazzjoni fit-tul tal-impatt tal-Brexit, l-appoġġ għar-reġjuni u s-setturi ekonomiċi tal-Istati Membri, inklużi l-ħolqien u l-protezzjoni tal-impjiegi, bħal skemi ta’ impjieg b’ħinijiet iqsar, it-taħriġ mill-ġdid u t-taħriġ u t-tfittxija ta’ swieq ġodda;

13.

jisħaq għalhekk li d-dispożizzjonijiet tar-Regolament dwar ir-Riżerva ta’ Aġġustament għall-Brexit relatati mal-involviment tar-reġjuni u tal-komunitajiet lokali fl-implimentazzjoni tar-Riżerva ta’ Aġġustament għall-Brexit u r-rapportar fil-livell ta’ NUTS 2 jiġu rispettati bis-sħiħ. Il-KtR ifakkar ukoll li, bil-ħsieb tal-programmazzjoni tal-fondi tar-Riżerva ta’ Aġġustament għall-Brexit, huwa kien talab enfasi fuq l-SMEs, fuq miżuri mmirati lejn l-integrazzjoni mill-ġdid taċ-ċittadini tal-UE u fuq l-assistenza teknika. Mil-lat tad-distribuzzjoni tal-fondi, il-KtR irrakkomanda kopertura/limitu minimu għar-reġjuni l-ġodda tal-fruntieri marittimi mar-Renju Unit u allokazzjoni tal-pakkett dwar is-sajd mingħajr indiċjar nazzjonali;

14.

bħalissa, il-KtR jikkondividi t-tħassib tal-kontropartijiet reġjonali fir-Renju Unit li l-ippjanar strateġiku tal-politika reġjonali jbati mit-telf tal-finanzjament tal-politika ta’ koeżjoni tal-UE u min-nuqqas ta’ sigurtà tal-programmazzjoni pluriennali;

It-tfassil ta’ toroq ġodda ta’ kooperazzjoni lil hinn mill-FKK

15.

jisħaq fuq ir-rieda li toriġina mill-assoċjazzjonijiet tal-gvern lokali u tal-awtoritajiet lokali fir-Renju Unit u b’mod partikolari n-nazzjonijiet deċentralizzati għal relazzjonijiet kontinwi, saħansitra msaħħa, mal-kontropartijiet tal-UE fil-livell sottonazzjonali f’din l-era ta’ wara l-Brexit;

16.

jindika li hemm mertu reali fir-rikonoxximent u fit-trawwim tar-relazzjoni sottonazzjonali, li huwa importanti, peress li l-konċertazzjoni lokali tista’ tikkontribwixxi għal relazzjonijiet aħjar fil-livell makro; pereżempju, l-istabbiliment mill-ġdid ta’ konċertazzjoni teknika lokali dwar is-sajd fiż-żona taċ-Channel Islands jista’ jikkontribwixxi għal titjib fir-relazzjonijiet bejn l-UE u r-Renju Unit fil-livell makro;

17.

jilqa’ l-fatt li anke jekk ir-Renju Unit ma jibqax jipparteċipa fil-programmi ta’ finanzjament tal-UE, dan ikompli jipparteċipa f’erba’ programmi tekniċi tal-UE: l-Orizzont Ewropa, Copernicus u s-sorveljanza bis-satellita, ir-riċerka u t-taħriġ tal-Euratom u l-ITER. B’mod partikolari, l-ewwel żewġ programmi msemmija huma rilevanti għall-awtoritajiet lokali u reġjonali. Jinnota li hemm għadd ta’ inizjattivi li r-reġjuni tar-Renju Unit għadhom jipparteċipaw fihom, inklużi l-Iskozja u Wales li jkomplu jipparteċipaw fl-Inizjattiva Vanguard iffinanzjata minn Orizzont Ewropa (7), (li takkumpanja t-trasformazzjoni industrijali wara proċess inklużiv, interattiv u intraprenditorjali mibni fuq ir-Reġjuni RIS3/I3), u l-Kunsill tal-Kontea ta’ Kent jipparteċipa fl-inizjattiva tal-Kumitat tal-Istretti (8);

18.

ifakkar li xi reġjuni tar-Renju Unit għadhom involuti fil-perjodu ta’ programmazzjoni attwali (sa tmiem l-2023) inkluż l-Interreg tal-Baħar tat-Tramuntana, l-Interreg tal-Kanal Ingliż u l-Interreg tal-Irlanda — Wales, u jinnota li r-Renju Unit huwa kontributur ewlieni tal-baġit għal dawn il-programmi transfruntiera u jkopri sa terz tal-baġit tagħhom. Il-KtR jinnota li l-awtoritajiet lokali u reġjonali x’aktarx mhux se jkunu jistgħu jikkumpensaw għat-telf tal-finanzjament tal-Interreg bl-użu ta’ fondi reġjonali jew lokali;

19.

jirrikonoxxi li fir-rigward tal-għeluq tal-programm, b’mod partikolari fejn l-awtoritajiet ta’ ġestjoni huma bbażati fir-Renju Unit (l-Interreg ta’ Franza (il-Kanal) u l-Ingilterra, u tal-Irlanda — Wales) dawn iridu jingħalqu taħt l-aħjar kundizzjonijiet possibbli fl-interess tal-benefiċjarji Brittaniċi u tal-UE u f’konformità mar-rekwiżiti tal-UE;

20.

jirrikonoxxi li l-uniku programm ta’ kooperazzjoni transfruntiera li se jkun għadu għaddej wara l-Brexit wara l-2023 se jkun il-programm PEACE PLUS għall-perjodu 2021-2027, iffinanzjat mill-UE b’madwar EUR 1 biljun. PEACE PLUS se jgħaqqad il-komponenti għall-finanzjament eżistenti tal-EU PEACE u tal-Interreg fi programm transfruntier koerenti uniku għall-Irlanda ta’ Fuq u l-kontej tal-fruntiera tal-Irlanda. Il-programm jibqa’ kontribut essenzjali għall-implimentazzjoni tal-Ftehim tal-Ġimgħa l-Kbira;

21.

jinnota li l-parteċipazzjoni tar-Renju Unit fil-programmi Interreg — li diġà għandhom parteċipazzjoni qawwija ta’ pajjiżi terzi, bħall-Programm tal-Periferija tat-Tramuntana u l-Artiku, il-Programm tar-Reġjun tal-Baħar tat-Tramuntana u l-Programm tal-Ewropa tal-Majjistral — tista’ tkun possibbli jekk il-gvern tar-Renju Unit jaqbel li jiffinanzja l-parteċipazzjoni;

22.

jenfasizza li jista’ jkun possibbli li jitwaqqaf Raggruppament Ewropew ta’ Kooperazzjoni Territorjali (REKT) li jinvolvi msieħeb minn Stat Membru wieħed biss tal-UE, inklużi r-reġjuni ultraperiferiċi tiegħu, u awtorità lokali jew reġjonali waħda mir-Renju Unit u jissuġġerixxi li l-Istati Membri tal-UE jikkunsidraw din l-għodda, jekk tkun konsistenti mal-kooperazzjoni territorjali tagħhom, fit-tiftix ta’ kollaborazzjonijiet mar-Renju Unit;

23.

jesprimi dispjaċir li l-impatt tal-Brexit ma ġiex ikkunsidrat mill-Kummissjoni Ewropea fit-Tmien Rapport ta’ Koeżjoni. L-impatt ikkontribwixxa għat-tfixkil tal-ekonomija, il-kooperazzjoni interreġjonali, l-ekosistemi tar-riċerka, is-sistemi ta’ taħriġ u d-demografija għal ċertu numru ta’ reġjuni tal-UE. Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jixtieq jara li l-iżviluppi ġeopolitiċi jitqiesu aħjar fl-approċċ prospettiv għall-perjodu ta’ wara l-2027;

24.

jilqa’ l-fatt li l-bliet u r-reġjuni tar-Renju Unit għadhom involuti b’mod attiv f’ħafna networks u assoċjazzjonijiet tal-UE, bħall-Kungress tal-Awtoritajiet Lokali u Reġjonali tal-Kunsill tal-Ewropa u huma mistennija li jibqgħu f’ċerti oqfsa ta’ assoċjazzjoni Ewropej bħall-Konferenza tar-Reġjuni Periferiċi Marittimi (CPMR), Eurocities u l-Kunsill tal-Muniċipalitajiet u r-Reġjuni Ewropej (CEMR) u li dawn il-mekkaniżmi jipprevedu skambju eċċellenti ta’ esperjenzi bejn l-awtoritajiet lokali u reġjonali tar-Renju Unit u tal-UE;

25.

jesprimi fiduċja li l-kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet lokali u reġjonali tal-UE u tar-Renju Unit se tkompli permezz ta’ ġemellaġġ, meta jitqies li madwar 100 belt u raħal tar-Renju Unit (9) għandhom rabta ta’ ġemellaġġ ma’ bliet u rħula fl-Istati Membri tal-UE; iħeġġeġ lis-sħubijiet ikomplu jesploraw metodi ta’ finanzjament possibbli biex jappoġġjaw din il-ħidma, peress li dawn is-sħubijiet irawmu l-kondiviżjoni tal-aħjar prattiki, il-fehim reċiproku u l-valuri komuni u huma essenzjali għal mod ta’ ħajja Ewropew;

26.

jirrikonoxxi l-importanza ta’ skambji edukattivi għall-mobbiltà tal-istudenti u r-riċerka konġunta, kif ukoll l-iżvilupp tal-ħiliet lingwistiċi u r-rabtiet umani u jappoġġja l-isforzi tal-amministrazzjonijiet deċentralizzati tar-Renju Unit biex jiftħu toroq ġodda għall-kooperazzjoni lil hinn mill-qafas tal-FKK;

27.

ifaħħar b’mod partikolari l-programm “Taith” ta’ Wales (10) u jilqa’ l-programmi ta’ skambju internazzjonali ta’ tagħlim ta’ Wales kif ukoll tal-Iskozja, li jistgħu tal-anqas parzjalment jikkumpensaw għall-ħruġ tar-Renju Unit mill-Erasmus+ u jimlew il-lakuni li fadal mill-Programm Nazzjonali tat-Turing tar-Renju Unit (11);

28.

jinnota li hemm xejra viżibbli lejn bilateralizzazzjoni tar-relazzjonijiet fil-livell sottonazzjonali, kif muri mill-ftuħ ta’ rappreżentanzi tar-reġjuni tal-UE f’Londra u fi bnadi oħra fir-Renju Unit. In-nazzjonijiet deċentralizzati tar-Renju Unit qed isegwu wkoll aġendi ta’ “nazzjonijiet globali”, li jagħtu prijorità lir-relazzjonijiet bilaterali mar-reġjuni Ewropej. Fl-Ingilterra, il-bliet u ż-żoni metropolitani qed iniedu wkoll proġetti ta’ kooperazzjoni bilaterali kif jidher mis-sħubija ta’ Greater Manchester u Nordrhein-Westfalen. Filwaqt li jilqa’ r-relazzjonijiet bilaterali, il-KtR jissuġġerixxi li din il-bilateralizzazzjoni ma għandhiex tkun għad-detriment tal-awtoritajiet lokali u reġjonali f’pajjiżi b’kapaċitajiet aktar dgħajfa fil-livell sottonazzjonali u dan l-appoġġ ma għandux jitqies bħala wieħed li qed jikkompeti mal-objettiv tal-KtR li jikseb rikonoxximent istituzzjonali tad-dimensjoni sottonazzjonali tar-relazzjoni UE-Renju Unit;

29.

jara prospetti mhux sfruttati għall-kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet lokali u reġjonali tal-UE u tar-Renju Unit fl-involviment konġunt dwar sfidi komuni, bħall-għoti ta’ assistenza umanitarja, il-ġestjoni sostenibbli tal-Baħar tat-Tramuntana, il-Kanal Ingliż u l-Baħar Irlandiż, kif ukoll il-ġlieda globali kontra t-tibdil fil-klima, l-implimentazzjoni tal-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli fil-livell lokali u reġjonali u l-bidla lejn turiżmu aktar sostenibbli u diġitali. F’dan ir-rigward, jappoġġja l-idea mnedija mir-Renju Unit u Franza biex jiżguraw pagi minimi għall-baħħara u l-ħaddiema li joperaw fuq konnessjonijiet intra-Ewropej, jiġifieri anke bejn ir-Renju Unit u l-Unjoni Ewropea;

30.

jenfasizza li r-relazzjoni bejn ir-reġjuni tal-UE u tar-Renju Unit hija bbażata wkoll fuq wirt kulturali u lingwi komuni, konnessjonijiet (lingwistiċi) Ċeltiċi, kif ukoll fuq il-valuri u l-istorja Ewropej kondiviżi bejn iċ-ċittadini tagħna.

31.

jikkonkludi li l-istituzzjonijiet kollha tal-UE għandhom id-dmir li jkunu jafu u jifhmu aħjar il-potenzjal tar-relazzjonijiet u s-sħubijiet fil-livell sottonazzjonali bejn l-UE u r-Renju Unit li jirrikonoxxu r-rwol ċentrali tal-awtoritajiet lokali u reġjonali bħala l-livell tal-gvern l-aktar qrib taċ-ċittadini;

32.

iqis li l-ħolqien ta’ strutturi konsultattivi komprensivi għat-tħejjija tal-Brexit mill-awtoritajiet reġjonali jew lokali huwa għodda tajba sabiex jitjiebu r-relazzjonijiet bejn ir-Renju Unit u l-UE;

33.

jikkonkludi li, meta jitqiesu l-isfidi futuri u d-direzzjoni tal-UE wara l-Brexit, hemm il-ħtieġa li wieħed jifhem aktar l-isfidi u l-prijoritajiet taċ-ċittadini fl-UE u jirrikonoxxi li l-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa tipprovdi mekkaniżmu adatt biex dan isir.

---

(1)  Abbażi tal-Artikolu 217 tat-TFUE.

(2)  Abbażi tal-Artikolu 207 tat-TFUE.

(3)  Paġna 61.

(4)  Paġna 249.

(5)  Paġna 23.

(6)  Ara l-Kapitolu VI tal-Barometru Annwali tal-KtR għall-2021: https://cor.europa.eu/en/our-work/Documents/barometer-fullreport%20web.pdf (mhux disponibbli bil-Malti).

(7)  http://www.s3vanguardinitiative.eu/members

(8)  Il-Kumitat tal-Istretti huwa forum multilaterali għad-djalogu, li jipprovdi qafas flessibbli għall-membri tiegħu biex jaħdmu flimkien fi ħdan il-konfini tar-responsabbiltajiet tagħhom u biex jestendu l-kooperazzjoni għall-partijiet ikkonċernati lokali bħal dawk mis-settur volontarju, mill-qasam tal-edukazzjoni jew mid-dinja tan-negozju.

(9)  L-Uffiċċju tal-Istatistika Nazzjonali, ir-Renju Unit, Data tal-2018, ippubblikat f’Settembru 2020: https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/datasets/twinnedtownsandsistercities (mhux disponibbli bil-Malti).

(10)  Programm ta’ ħames snin (2022-2026) imniedi fi Frar 2022 b’finanzjament tal-Gvern ta’ Wales sa EUR 65 miljun.

(11)  Dan il-programm ma joffri l-ebda reċiproċità, idum sena, u l-enfasi tiegħu hija fuq il-persunal akkademiku minflok fuq l-istudenti.

Opinjoni tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni — Il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida. Sbuħija, Sostenibbiltà, Flimkien

(2022/C 301/04)

Relatur: Kieran MCCARTHY (IE/AE), Membru ta’ Assemblea Lokali: Kunsill tal-Belt ta’ Cork Dokument ta’ referenza: Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni: Il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida — Sbuħija, Sostenibbiltà, Flimkien COM(2021) 573

RAKKOMANDAZZJONIJIET TA’ POLITIKA

IL-KUMITAT EWROPEW TAR-REĠJUNI (KtR),

Introduzzjoni għall-Bauhaus Ewropea l-Ġdida

1.

jilqa’ l-inizjattiva interdixxiplinari tal-Kummissjoni Ewropea dwar il-Bahaus Ewropea l-Ġdida, li tgħin fit-twettiq tal-Patt Ekoloġiku tal-UE billi żżid dimensjoni kulturali vitali u tqarribha lejn iċ-ċittadini. Il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tagħmel dan billi toħloq spazji u postijiet, prodotti u modi ta’ għajxien sbieħ, sostenibbli u inklużivi li jenfasizzaw il-faċilitazzjoni tas-sħubijiet u l-benefiċċji tar-rikonfigurazzjoni u t-tranżizzjoni ambjentali bl-użu ta’ esperjenzi tanġibbli fil-livell lokali;

2.

jirrikonoxxi l-entużjażmu u l-bażi tal-appoġġ għall-Bauhaus Ewropea l-Ġdida minn firxa ta’ ħbieb, atturi, organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, networks, kollettittivi, ċentri u pjattaformi reġjonali u Laboratorji Ħajjin, flimkien mal-interess kontinwu u l-ħidma fuq l-istimular tal-kreattività u l-parteċipazzjoni fil-konnessjoni u t-tiswir tal-valur u l-prinċipji tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida futura;

3.

huwa kuntent li r-rwol tal-awtoritajiet lokali u reġjonali fl-implimentazzjoni tal-prinċipji tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida huwa rikonoxxut, peress li jinsabu f’pożizzjoni tajba biex jikkontribwixxu għall-iżvilupp tal-politika u għall-implimentazzjoni tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, f’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà;

4.

iqis li madwar l-UE, il-bliet u r-reġjuni huma fuq quddiem nett fl-iżvilupp immexxi mill-kultura, u li l-livelli lokali u reġjonali għandhom responsabbiltajiet ewlenin għal politiki urbani, reġjonali u kulturali sostenibbli; għalhekk, ir-rappreżentanti eletti lokali u reġjonali huma kruċjali biex il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida ssir aktar aċċessibbli u biex il-membri tal-pubbliku jiġu involuti fil-proċess ta’ trasformazzjoni sabiex tiġi avvanzata l-implimentazzjoni tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida;

5.

jappoġġja bil-qawwa l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida bħala opportunità ewlenija biex jiġi sfruttat il-potenzjal kreattiv tar-reġjuni u tal-muniċipalitajiet, u b’hekk jinħolqu soluzzjonijiet aċċettati u sostenibbli li jagħmlu l-Patt Ekoloġiku suċċess;

6.

jirrikonoxxi n-natura transdixxiplinari tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida li hija minsuġa f’firxa ta’ programmi u ta’ linji ta’ finanzjament tal-UE; jenfasizza, madankollu, li se jkun meħtieġ xiri kontinwu minn imsieħba attwali u futuri;

7.

jafferma mill-ġdid l-ewwel prinċipju ewlieni tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida li tapprova approċċ fuq diversi livelli u bbażat fuq il-post. F’dan ir-rigward, il-KtR jindika li l-bidla qed isseħħ fil-livell lokali u reġjonali, fejn huwa ankrat ukoll sens ta’ post;

8.

huwa kuntent li l-viżjoni tal-Kummissjoni hija li ż-żoni rurali jiġu rrappreżentati fil-Bauhaus Ewropea l-Ġdida. Id-diversi dikjarazzjonijiet (1) u l-Patt Rurali jipprovdu qafas għall-futur tal-politika u l-azzjoni tal-iżvilupp rurali fl-Ewropa u huma għodda kruċjali għall-Bauhaus Ewropea l-Ġdida biex toħloq rabta maż-żoni rurali, li jistgħu jitqiesu wkoll bħala “żoni ta’ esperimentazzjoni” għall-proġetti trasformattivi fuq skala żgħira;

9.

jisħaq li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandha l-potenzjal li tkun strument importanti fl-irkupru, li tipprovdi impjiegi lokalment u li tippromovi bidla fil-mentalità għal ippjanar territorjali sostenibbli u effiċjenti, li se jaffettwa u jtejjeb l-imġiba u l-mobilità tas-soċjetà;

Oqsma ta’ tħassib

10.

huwa mħasseb li l-Komunikazzjoni tibqa’ vaga dwar kif se jiġi żgurat l-involviment tal-awtoritajiet lokali u reġjonali; il-KtR jitlob proposti speċifiċi dwar kif l-awtoritajiet lokali u reġjonali u l-KtR se jkunu involuti fl-implimentazzjoni tal-inizjattiva, u fl-istess waqt jitqies il-prinċipju tal-bilanċ ġeografiku, u b’hekk jiġu rappreżentati l-awtoritajiet lokali u reġjonali tal-UE kollha kemm hi;

11.

jisħaq li l-KtR, flimkien mal-istituzzjonijiet l-oħra tal-UE, għandu jkun parti min-network abilitanti tal-imsieħba ewlenin tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida li se jiżviluppaw u jittestjaw il-politika u l-istrumenti ta’ finanzjament;

12.

jappella għall-involviment tal-KtR u istituzzjonijiet oħrajn tal-UE fir-Round Table ta’ Livell Għoli dwar il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida;

13.

jirrimarka li l-prinċipji tas-sussidjarjetà u tal-proporzjonalità se jiddeterminaw f’liema livell l-UE u l-Istati Membri se jagħmlu użu mill-għodod ta’ politika u mill-miżuri leġiżlattivi proposti għall-implimentazzjoni tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida;

14.

jenfasizza li l-COVID-19 se tkompli jkollha impatt fuq perjodu ta’ żmien medju u itwal u li dan għandu jiġi rikonoxxut fl-implimentazzjoni tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida; jinnota li l-effetti negattivi tal-pandemija fuq il-faqar, il-kwistjonijiet soċjali u l-impjiegi jridu jiġu nnotati fl-implimentazzjoni tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida;

15.

jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-awtoritajiet lokali u reġjonali jkunu fiċ-ċentru tal-istrateġija, u jeħtieġ li tipprovdi assistenza teknika, finanzjament adegwat u flessibbiltà. Is-suċċess tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida se jiddependi mis-sostenibbiltà u l-fattibbiltà, filwaqt li jitqiesu d-differenzi bejn iż-żoni rurali u l-bliet;

L-iffinanzjar tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida

16.

jappella li jiġu allokati riżorsi suffiċjenti mill-baġits tal-Istat u mill-programmi tal-politika ta’ koeżjoni tal-UE fil-livell lokali u reġjonali. Madankollu, jappella li jinkiseb bilanċ bejn is-sinerġiji kreattivi fi ħdan il-moviment kulturali tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida u l-parametri tal-programmi ffinanzjati mill-UE;

17.

iqis li jistgħu jintużaw fondi addizzjonali biex titħallas l-assistenza esterna biex tgħin fl-iskambju tal-għarfien u biex jiġu esplorati l-kompetenzi tal-persunal eżistenti tas-settur pubbliku fi skambju reċiproku u fluwidu ma’ atturi privati, lokali u tat-tielet settur;

18.

jemmen li esperjenzi, għotjiet u riżorsi preċedenti li jiffukaw fuq il-kwalità, l-estetika u l-kwistjonijiet komunitarji b’mod ċirkolari jistgħu jipprovdu inċentivi għall-investituri u għall-finanzjaturi kollettivi;

19.

jappella li jkun hemm sħubijiet u investimenti pubbliċi-privati fil-qasam usa’ tal-kultura u tal-wirt kulturali, kif mitlub fis-Sejħa għal Azzjoni ta’ Europa Nostra ta’ Venezja (2);

20.

jirrimarka li l-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza hija wkoll opportunità biex tiġi appoġġjata l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida fl-Istati Membri u fl-awtoritajiet lokali;

21.

jirrimarka li Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandha tkun allinjata mal-MMF għall-perjodu 2021-2027 u l-Inizjattiva Urbana tal-UE u għandu jkun disponibbli finanzjament adegwat biex jiġu koperti l-ispejjeż operazzjonali tal-awtoritajiet lokali u reġjonali li jikkontribwixxu għall-Bauhaus Ewropea l-Ġdida; jappella li jintużaw pjani direzzjonali ambizzjużi għall-implimentazzjoni tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida fil-qafas tal-SDGs;

22.

jitlob li jitqiesu l-bilanċ ġeografiku, id-diversità klimatika, ekonomika, soċjali u kulturali tal-UE, kif ukoll l-opportunitajiet ta’ finanzjament u l-allokazzjoni ta’ fondi, meta jiġu mfassla u implimentati l-istrateġiji, il-proġetti, l-azzjonijiet u l-opportunitajiet ta’ finanzjament tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, u jeħtieġ li l-koeżjoni territorjali tibqa’ waħda mill-għanijiet ewlenin;

Indikaturi

23.

jisħaq li l-awtoritajiet lokali u reġjonali għandhom, fil-limiti tal-kompetenzi tagħhom, jimmonitorjaw sa liema punt il-gvernijiet nazzjonali jużaw il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida fid-diversi programmi, għodod u proċeduri, u jistenna li l-Kummissjoni Ewropea tippreżenta indikaturi ċari għal dan il-monitoraġġ;

24.

huwa mħasseb li ma hemm l-ebda indikatur fiċ-ċiklu ta’ finanzjament attwali tal-UE (2021-2027) u din hija opportunità mitlufa għall-kejl tas-suċċess;

25.

iqis li l-prinċipji ewlenin tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandhom jiġu żviluppati fi sħubija mal-gvernijiet lokali u reġjonali, u huwa tal-fehma li l-prinċipji ewlenin tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandhom jiġu integrati bħala kriterji ta’ kwalità għall-programmi ta’ finanzjament tal-UE b’impatt dirett jew indirett fuq l-ambjent mibni, l-iżvilupp urban u rurali, il-wirt kulturali u l-pajsaġġi kulturali;

26.

jissuġġerixxi li għandha tinħoloq tabella ta’ valutazzjoni reġjonali tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida biex tiġi stabbilita politika ta’ monitoraġġ reġjonali b’saħħitha li tiżgura li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tiġi implimentata fil-livelli kollha u li l-investimenti reġjonali jaġixxu fuq il-prinċipji tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida;

27.

jinnota li l-awtoritajiet lokali u reġjonali huma responsabbli għal ammonti kbar ta’ binjiet pubbliċi lokali u ta’ spazji pubbliċi urbani u għandhom rwol regolatorju u ta’ finanzjament importanti fir-rinnovazzjoni ta’ dawn il-binjiet u ż-żoni urbani. Għaldaqstant, l-awtoritajiet lokali u reġjonali għandhom jiffukaw fuq l-identifikazzjoni ta’ ostakli regolatorji, u jikkontribwixxu għas-semplifikazzjoni tar-regolamentazzjoni u t-tfassil ta’ approċċi regolatorji ġodda;

28.

jenfasizza li l-KtR kien involut fl-iżvilupp u fl-appoġġ ta’ strateġiji klimatiċi, tal-enerġija u tal-ambjent fil-livelli lokali u reġjonali. Il-Grupp ta’ Ħidma dwar il-Patt Ekoloġiku fil-Livell Lokali jista’ jintuża biex jippromovi l-prinċipji tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida u biex jissorvelja s-suċċess;

29.

jissottolinja li d-djalogu bejn l-awtoritajiet lokali u reġjonali dwar kunċetti u proċessi innovattivi miftuħa, u approċċi u kompetenzi interdixxiplinarji huwa kruċjali. Dan għandu jinkludi l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida dwar il-Pjattaforma għall-Iskambju tal-Għarfien (KEP) tal-KtR, il-programm Science Meets Regions u l-proġetti ta’ kooperazzjoni ffinanzjati minn programmi oħra tal-UE;

30.

jenfasizza li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandha tippromovi l-ugwaljanza bejn il-ġeneri. L-ugwaljanza bejn il-ġeneri għandha tkun kriterju trasversali u hija fattur qawwi u meħtieġ fl-iżvilupp sostenibbli u bbilanċjat tal-politika ta’ koeżjoni;

Il-kunċett tal-Festival, tal-premjijiet u tal-laboratorju tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida

31.

jilqa’ l-ewwel premju tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida u jissuġġerixxi li jiġu identifikati sinerġiji mal-għotjiet eżistenti għall-akkomodazzjoni, għall-wirt kulturali, għall-arkitettura kontemporanja u għall-pajsaġġi. Jappella wkoll li jiġu kondiviżi prattiki tajbin mis-Sena Ewropea tal-Wirt Kulturali 2018;

32.

jirrikonoxxi l-ħolqien tas-Siġill ta’ Eċċellenza Ewropew bħala l-ewwel pass lejn il-kunċett tat-tikketta tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, iżda huwa mħasseb li n-nies jistgħu jistennew li t-Tikketta tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida jkollha fluss ta’ finanzjament. L-użu ta’ tikketta ddedikata jista’ jitqies bħala kontribut tanġibbli tal-KtR għall-iżvilupp tal-inizjattiva tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, kif irrakkomandat mill-KtR fl-2021;

33.

jilqa’ l-Laboratorju tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida u l-metodoloġija ta’ kokreazzjoni tiegħu, iżda jitlob li tingħata aktar informazzjoni dwar kif se jopera u biex il-KtR ikun membru attiv tal-Laboratorju tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida u l-governanza tiegħu;

34.

jitlob li l-Laboratorju jittestja r-riżultati/l-azzjonijiet magħżula għall-ewwel Premju, u jista’ javvanzahom u jagħmel prototip tagħhom

35.

huwa lest li jaħdem mal-gvernijiet nazzjonali, permezz taċ-Ċentri Reġjonali tal-KtR, dwar l-iżvilupp ta’ ambjenti ta’ esperimentazzjoni regolatorja u l-ittestjar ta’ approċċi regolatorji ġodda;

36.

jinnota li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandha tibni fuq il-prattiki tajbin eżistenti madwar il-bliet u r-reġjuni tal-UE u toħloq pjattaforma ta’ riżorsi disponibbli għall-pubbliku;

37.

jilqa’ l-Festival tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida bħala mod tanġibbli u viżibbli biex jitrawwem aktar l-involviment tal-awtoritajiet lokali u reġjonali u tal-membri tal-pubbliku u jintwerew proġetti fil-livell lokali u reġjonali;

38.

jenfasizza l-ħidma b’suċċess imwettqa minn URBACT, mill-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea (KTE) u minn Orizzont 2020 dwar l-iżvilupp ta’ għodod interattivi effettivi li għandhom jintużaw meta jkun rilevanti;

39.

jirrimarka li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandha toħloq rabta mal-missjonijiet ta’ Orizzont 2020, b’mod partikolari dwar l-Adattament għat-Tibdil fil-Klima u l-Bliet Newtrali fil-Klima u Intelliġenti.

40.

itenni l-vantaġġ possibbli li jintuża l-istrument tar-Raggruppament Ewropew ta’ Kooperazzjoni Territorjali (REKT) għal proġetti ta’ governanza f’diversi livelli li jinvolvu diversi pajjiżi jew reġjun tal-euro;

41.

jinnota li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tgħaqqad it-tliet pilastri tal-Aġenda Urbana għall-UE (regolamentazzjoni aħjar, finanzjament aħjar u għarfien aħjar) u għandha l-għan li twettaqhom (3);

42.

jinnota l-Azzjonijiet Innovattivi Urbani li għaddejjin bħalissa (il-Laboratorju Urban tal-Ewropa) u l-Inizjattiva Urbana Ewropea li ġejja. Jappella li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tiġi marbuta mas-sħubijiet tal-Aġenda Urbana tal-UE, peress li din l-Aġenda ilha taħdem fuq kunċetti relatati mal-Patt Ekoloġiku u l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għal kważi erba’ snin;

43.

jikkunsidra li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandha rwol fl-implimentazzjoni tal-Karta ta’ Leipzig tal-2021 u d-Dikjarazzjoni ta’ Ljubljana tal-2021, li jitolbu approċċi integrati, approċċ ibbażat fuq il-post, governanza f’diversi livelli, parteċipazzjoni u metodi ta’ kokreazzjoni;

44.

jemmen li l-Kapitali Ewropej tal-Kultura, il-Bliet Kapitali Ewropej tal-Innovazzjoni, il-Bliet Kapitali Ewropej taż-Żgħażagħ u l-Bliet Kapitali Ekoloġiċi Ewropej jista’ jkollhom rwol qawwi fl-appoġġ tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida;

45.

jilqa’ l-istabbiliment ta’ punti ta’ kuntatt nazzjonali tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida u jitlob li dawn jaħdmu mill-qrib mal-awtoritajiet lokali u reġjonali u ma’ partijiet ikkonċernati oħra, inkluża s-soċjetà ċivili, biex jiżguraw li l-moviment tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida ikun jista’ jkompli jikber b’mod minn isfel għal fuq;

46.

jissuġġerixxi li jista’ jinħoloq programm ta’ taħriġ għal 100 belt interessata abbażi tal-prinċipji tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida. Dan jista’ juża l-metodoloġiji tal-Programm Bliet Diġitali jew il-programm 100 Belt Intelliġenti u l-kunċett tas-suq tiegħu;

Kunċetti dwar l-ambjent mibni, l-arkitettura u r-rinnovazzjoni

47.

jissottolinja li l-ambjent mibni huwa riflessjoni ta’ komunità, u r-responsabbiltà għall-kwalità ġenerali tiegħu hija f’idejn il-korpi tas-settur pubbliku u l-partijiet ikkonċernati, f’kooperazzjoni mill-qrib mal-pubbliku;

48.

jindika li l-wirt kulturali u arkitettoniku rikk u divers tal-Ewropa huwa punt ta’ riferiment importanti għall-kwalità tal-ambjent mibni tagħna, f’termini ta’ esperjenza tal-utenti u assi fiżiċi;

49.

huwa kuntent li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tirrikonoxxi r-rwol kruċjali tal-ippjanar spazjali urban biex jinkiseb żvilupp urban sostenibbli;

50.

huwa kuntent li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tirrikonoxxi l-ħtieġa li jkun hemm kultura kondiviża ta’ arkitettura ta’ kwalità għolja. Dan se jirrikjedi s-sensibilizzazzjoni, it-tixrid tal-informazzjoni u l-promozzjoni tar-rwol tal-kultura u l-wirt kulturali, l-arkitettura ta’ kwalità għolja u l-ambjent mibni;

51.

jisħaq li l-Kummissjoni għandha tgħin lis-settur tal-bini u tal-kostruzzjoni biex tindirizza l-użu mhux sostenibbli tar-riżorsi u l-iskart u tippromovi ċ-ċirkolarità, b’enfasi fuq l-użu mill-ġdid u r-riċiklaġġ tal-materjali. Dan jista’ jsir billi jiġu eliminati l-lakuni fl-għarfien u fil-ħiliet u billi jiġi diġitalizzat id-disinn;

52.

jinnota li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tista’ ssib modi kif tnaqqas il-burokrazija bil-għan li r-rinnovazzjoni ssir aktar faċli u aktar kosteffettiva; l-indirizzar tal-isfidi involuti fl-immodernizzar ta’ bini antik ħafna u ta’ wirt kulturali jirrikjedi s-servizzi ta’ periti u esperti oħra kif ukoll ta’ nies tas-sengħa b’ħiliet għoljin (4);

53.

ma għandu l-ebda eżitazzjoni biex jgħid li l-awtoritajiet lokali u reġjonali għandhom rwol ċentrali fl-iżgurar li r-rinnovazzjoni tal-bini tissodisfa r-rekwiżiti tal-użu tal-art u tal-ippjanar tal-bliet, tippromovi politiki biex tiġi miġġielda d-depopolazzjoni u hija konformi mal-ekwità soċjali u mal-kriterji ekoloġiċi. Jirrimarka li l-metodoloġiji tal-Istati Membri għall-Mewġa ta’ Rinnovazzjoni ma għandhomx jimminaw dan ir-rwol fundamentali ta’ koordinazzjoni;

54.

jappella għal darb’oħra li s-Semestru Ewropew iqis aħjar il-kwistjonijiet urbani: il-koordinazzjoni tal-politika ekonomika u soċjali fl-UE trid tkopri l-akkomodazzjoni bi prezzijiet raġonevoli, l-inugwaljanza u l-investimenti fit-tul;

55.

jilqa’ n-narrattiva tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida dwar l-esplorazzjoni ta’ soluzzjonijiet li jippermettu l-aċċess għal akkomodazzjoni bi prezzijiet raġonevoli u deċenti, b’mod partikolari għaż-żgħażagħ u għal gruppi soċjali vulnerabbli oħra;

56.

jisħaq li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida jeħtieġ li toħloq rabta mal-Pjan ta’ Azzjoni Ewropew tal-Pilastru tad-Drittijiet Soċjali u mad-Dikjarazzjoni tas-Summit Soċjali ta’ Porto tal-2021 bil-għan li jingħata kontribut għar-riflessjoni dwar l-akkomodazzjoni soċjali u dik bi prezzijiet raġonevoli wara l-pandemija tal-COVID fil-livell Ewropew;

57.

jitlob li jiġu promossi sinerġiji bejn l-arti, l-arkitettura, il-pajsaġġ u l-arkitettura interna, l-ippjanar spazjali, id-disinn u l-ħila fis-sengħa, kif ukoll mudelli ta’ taħriġ innovattivi għall-periti u għal professjonisti oħra;

58.

jitlob ukoll l-involviment mal-Aġenda għall-Ħiliet għall-Ewropa u, għalhekk, li jikkontribwixxi għall-promozzjoni u l-fehim aħjar permezz tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tal-ħtiġijiet u l-opportunitajiet reġjonali relatati mal-ħiliet fil-qasam tal-ippjanar urban, il-kostruzzjoni, l-użu sostenibbli ta’ materjali ta’ riżorsi tal-kostruzzjoni, kif ukoll biex titnaqqas il-migrazzjoni ta’ forza tax-xogħol b’ħiliet speċjalizzati li tista’ tirriżulta fit-tnaqqis tal-ekonomija lokali f’termini ta’ manifattura. F’dan ir-rigward, l-Aġenda Diġitali għall-Ewropa taqdi rwol importanti peress li t-teknoloġija diġitali tista’ tipprovdi liċ-ċittadini b’opportunitajiet biex joħolqu flimkien l-ambjent tagħhom u hija għodda ta’ importanza vitali fil-passi kollha tal-iżvilupp tal-inizjattivi tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida;

59.

jappella li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tinvolvi ruħha ma’ sħubijiet tal-passat tal-Aġenda Urbana tal-UE, speċjalment fir-rigward tal-kapaċità ta’ azzjoni klimatika, il-proposta għal Bliet aktar Ekoloġiċi u l-użu ta’ spazji pubbliċi; is-sħubijiet dwar l-Użu Sostenibbli ta’ Soluzzjonijiet Ibbażati fuq l-Art u n-Natura, l-Ekonomija Ċirkolari u l-Kultura u l-Wirt Kulturali huma partikolarment rilevanti;

60.

jenfasizza li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida hija għodda b’saħħitha biex jiġu sfruttati l-inizjattivi tal-ekonomija soċjali, peress li hija bbażata fuq il-kooperazzjoni u l-involviment ċiviku. Inizjattivi bħal dawn jagħtu spinta lill-koeżjoni soċjali, ekonomika, territorjali u kulturali u jgħollu l-livell ta’ fiduċja fil-livell lokali madwar l-UE;

Prinċipji tal-kwalità tal-wirt kulturali

61.

jappoġġa s-Sejħa għal Azzjoni ta’ Venezja ta’ Europa Nostra Għal dokument dwar Rinaxximent Ewropew Ġdid u d-dikjarazzjoni tagħha dwar il-wirt u l-memorja kondiviżi;

62.

jappella li jiġu identifikati sinerġiji bejn il-Prinċipji tal-Kwalità Davos Baukultur, il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida u l-prinċipji tal-kwalità Ewropej għall-interventi ffinanzjati mill-UE b’impatt potenzjali fuq il-wirt kulturali, u li dawn is-sinerġiji jiġu integrati fil-programmi kollha ta’ politika u ta’ finanzjament Ewropej;

63.

jemmen li l-wirt kulturali huwa dimensjoni vitali tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida; il-Mewġa ta’ Rinnovazzjoni għandu jkollha “ruħ” u identità, filwaqt li tippromovi fehma olistika ta’ kif irridu niżviluppaw il-bliet u r-reġjuni tagħna;

64.

jappella li l-KtR jaħdem mal-partijiet ikkonċernati biex jippromovi l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida u l-premju “Sindku tas-Sena għall-Ħarsien tal-Wirt”;

65.

jappella li l-wirt kulturali u l-Patt Ekoloġiku tal-UE jkunu interkonnessi mill-qrib, kif muri mill-Green Paper tal-UE dwar il-Wirt Kulturali (5);

66.

jaqbel li l-fondi pubbliċi għall-istrateġiji ekoloġiċi bbażati fuq il-kultura jridu jiġu mmobilizzati permezz ta’ proġetti u inizjattivi pilota tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida li jindirizzaw id-dimensjonijiet kulturali vitali tat-tranżizzjoni ekoloġika u li jibnu fuq id-diversi kapaċitajiet tal-komunitajiet u r-reġjuni lokali;

Konklużjonijiet

67.

jitlob lill-Kummissjoni Ewropea tistabbilixxi rabtiet aħjar bejn il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida u oqfsa kunċettwali, relatati mal-kultura, orjentati lejn l-estetika u orjentati lejn id-disinn eżistenti. Dan isarraf il-prinċipji f’azzjoni u jippermetti lill-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tisfrutta l-potenzjal kreattiv, kulturali u tal-wirt kulturali tal-awtoritajiet lokali u reġjonali biex jirrinnovaw u jirrivitalizzaw il-viċinati madwar l-UE. Jipproponi għalhekk skema ta’ vawċers tal-Laboratorju tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida li permezz tagħha l-bliet u r-reġjuni interessati jistgħu jirċievu dan il-vawċer li jintitolahom biex jingħataw l-appoġġ meħtieġ għall-organizzazzjoni tal-Laboratorju tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida fil-kostitwenza tagħhom. Kundizzjoni biex wieħed jirċievi dan il-vawċer tkun li 1) il-Laboratorju tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandu jkun involut fil-kokreazzjoni, iwettaq prototipi u jittestja l-għodod, is-soluzzjonijiet u l-azzjonijiet ta’ politika li se jiffaċilitaw it-trasformazzjoni fil-prattika u 2) ir-riżultati tal-Laboratorju tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida jiġu ppreżentati lill-kunsill reġjonali jew tal-belt;

68.

jappella li jiġu identifikati sinerġiji bejn l-inizjattiva u l-proċessi tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida li jinvolvu lin-nies fl-Ewropa (bħall-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa) u strateġiji u pjani ta’ azzjoni li jippromovu l-kwalità arkitettonika u estetika (bħall-Mewġa ta’ Rinnovazzjoni tal-Aġenda Urbana tal-UE);

69.

jemmen li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida trid issir moviment reali li jinvolvi lill-awtoritajiet lokali u reġjonali u mhix biss proġett ieħor minn fuq għal isfel. Il-ħolqien ta’ mod ta’ ħajja Ewropew konxju mil-lat ekoloġiku huwa kruċjali għall-bliet u għan-nies kollha tal-UE. Dan irid ikun proġett għal kulħadd, mhux biss għal ftit. Is-sjieda trid tibda bl-individwi fil-livell lokali u tmur lil hinn minn żoni urbani kbar. L-aċċessibbiltà għall-persuni ordinarji u għall-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili hija aspett pożittiv importanti tal-inizjattiva tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida. Sabiex ikun ta’ suċċess, dan l-eżerċizzju jrid ikun soċjalment, kulturali u territorjalment inklużiv.

---

(1)  Bħad-Dikjarazzjoni ta’ Cork 2.0 tal-2016: Ħajja Aħjar fiż-Żoni Rurali.

(2)  Seħja għal Azzjoni ta’ Venezja, Għal Rinaxximent Ewropew Ġdid li tfittex li tippermetti sinerġiji aktar mill-qrib u aktar b’saħħithom bejn il-komunità tan-negozju u l-ekosistema kulturali, tal-wirt u kreattiva wiesgħa, fost l-oħrajn permezz tat-tisħiħ ta’ alleanza strateġika bejn il-moviment tal-wirt Ewropew u l-Bank Ewropew tal-Investiment u l-istitut tiegħu.

(3)  Kif identifikat fil-Patt ta’ Amsterdam.

(4)  Kif deskritt fil-Green Paper ta’ Europa Nostra dwar il-Patrimonju Ewropew.

(5)  “Putting Europe’s Shared Heritage at the Heart of the European Green Deal” (Inpoġġu l-wirt kondiviż tal-Ewropa fil-qalba tal-Patt Ekoloġiku Ewropew), ippubblikat minn Europa Nostra.

Opinjoni tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni — Il-Missjonijiet Ewropej

(2022/C 301/05)

Relatur: Markku MARKKULA (FI/PPE), President tar-Reġjun ta’ Ħelsinki Dokument ta’ referenza: Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni dwar il-Missjonijiet Ewropej COM(2021) 609 final

RAKKOMANDAZZJONIJIET TA’ POLITIKA

IL-KUMITAT EWROPEW TAR-REĠJUNI (KtR),

1.

jilqa’ l-Missjonijiet tal-UE, bħala sforz ikkoordinat mill-Kummissjoni biex tlaqqa’ flimkien ir-riżorsi meħtieġa f’termini ta’ programmi ta’ finanzjament, politiki u regolamenti, kif ukoll attivitajiet oħra biex jiġu mmobilizzati u attivati atturi pubbliċi u privati, biex flimkien joħolqu impatt reali u dejjiemi biex tingħata spinta lill-adozzjoni ta’ soluzzjonijiet u approċċi ġodda mis-soċjetà. il-KtR jenfasizza l-ħtieġa għal approċċ inklużiv li fih il-Missjonijiet tal-UE, il-politika ta’ koeżjoni fl-UE kollha, u l-istrumenti ta’ finanzjament l-oħrajn kollha tal-UE għandhom jintużaw biex jippromovu l-koeżjoni territorjali u biex jintlaħqu l-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli;

2.

jenfasizza (1) li, fid-dawl tal-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa, il-Missjonijiet Ewropej, bħala strument ġdid u essenzjali biex jiġu indirizzati l-isfidi jaħarqu tas-soċjetà, huma test reali tal-impatt u l-kredibbiltà tal-UE. Jeħtieġ li jkollhom leġittimità u aċċettazzjoni mifruxa. Kif enfasizzat il-Kummissjoni Ewropea, ir-rwol tal-bliet u r-reġjuni, flimkien mal-partijiet ikkonċernati u ċ-ċittadini kollha tagħhom, huwa kruċjali biex jintlaħqu l-miri ambizzjużi tal-Missjonijiet tal-UE;

3.

itenni l-istqarrija tal-KtR (2) ta’ appoġġ għall-implimentazzjoni tal-Missjonijiet tal-UE bħala pass kuraġġuż biex jiġu indirizzati l-isfidi tas-soċjetà, u jenfasizza wkoll il-ħtieġa għal sistema effettiva ta’ governanza f’diversi livelli li tgħaqqad il-Missjonijiet tal-UE mal-istrateġiji ta’ żvilupp lokali u reġjonali, l-istrateġiji ta’ speċjalizzazzjoni intelliġenti, il-miżuri ta’ rkupru mill-COVID u l-finanzjament għall-innovazzjoni permezz tal-fondi strutturali;

4.

iħeġġeġ lil dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet ewlenin fl-UE u l-Istati Membri biex jirreaġixxu b’rispons rapidu u deċiżiv għas-sitwazzjoni fl-Ukrajna, inkluż fit-tnedija tal-Missjonijiet Ewropej, speċjalment il-Missjoni dwar il-Bliet Newtrali għall-Klima u Intelliġenti. Il-kriterji ta’ finanzjament tal-fondi NextGenerationEU u sorsi oħra ta’ finanzjament pubbliku jeħtieġ li jkunu orjentati b’mod flessibbli biex jagħmlu parti mill-attivitajiet tal-Missjoni dwar il-Bliet Newtrali għall-Klima u Intelliġenti biex jiffurmaw awtostradi Ewropej għat-trasformazzjoni tal-enerġija. Dawn għandhom jappoġġjaw ir-riċerka pubblika-privata fl-iżvilupp ta’ soluzzjonijiet ġodda tas-sistema tal-enerġija. B’mod partikolari, il-bliet u atturi pubbliċi oħra jistgħu jużaw akkwist pubbliku innovattiv, flimkien ma’ kumpaniji, biex jaċċelleraw l-użu ta’ sorsi ta’ enerġija rinnovabbli u joħolqu soluzzjonijiet tal-enerġija sostenibbli u innovattivi biex jissostitwixxu l-fjuwils fossili li bħalissa jinxtraw mir-Russja lejn il-pajjiżi tal-UE;

5.

jilqa’ l-fatt li l-Komunikazzjoni dwar il-Missjonijiet Ewropej (3) tirrikonoxxi kif dovut ir-rilevanza tal-awtoritajiet lokali u reġjonali fit-twettiq, kif ukoll fil-fażijiet tat-tfassil u l-komunikazzjoni tal-Missjonijiet Ewropej;

6.

jenfasizza li, fid-dawl tal-ħolqien konġunt ta’ għarfien u know-how, l-implimentazzjoni tal-Missjonijiet tal-UE jeħtieġ li tkun ibbażata fuq il-ħidma ta’ kuljum li tiffoka fuq l-iżvilupp u t-tiġdid tal-proċessi tal-bliet u r-reġjuni. Dan se jibni sinerġiji sistematiċi mal-politika ta’ koeżjoni tal-UE, l-użu tal-Fondi Strutturali u strumenti dedikati oħra. Dan se juri wkoll, fil-livell globali, il-potenzjal tar-reġjuni u tal-komunitajiet lokali, u r-rwol tal-muniċipalitajiet biex iwettqu t-trasformazzjonijiet speċifiċi;

Il-Missjonijiet tal-UE bħala strument ġdid ambizzjuż biex jiġu indirizzati l-isfidi l-kbar tas-soċjetà

7.

jirrikonoxxi li l-Missjonijiet tal-UE huma ppjanati li jkunu strument “ġdid” u “essenzjali” kif iddikjarat mill-Kummissjoni Ewropea: Il-Missjonijiet tal-UE huma mod ġdid biex jinstabu soluzzjonijiet konkreti għal xi wħud mill-akbar sfidi tagħna billi jwasslu impatt u riżultati konkreti sal-2030 billi jpoġġu r-riċerka u l-innovazzjoni fi rwol ġdid, flimkien ma’ forom ġodda ta’ governanza u kollaborazzjoni, kif ukoll billi jinvolvu liċ-ċittadini (4);

8.

ifakkar li kull Missjoni tal-UE għandha tiddefinixxi pjan direzzjonali ċar u toħloq approċċ sistematiku ġdid ta’ governanza f’diversi livelli u metodoloġiji dwar l-esperimentazzjoni, il-prototipi, il-monitoraġġ u l-espansjoni tal-attivitajiet fil-livelli kollha ta’ governanza. Hija meħtieġa attenzjoni speċjali sabiex jinħolqu portafolli ta’ azzjonijiet kemm fil-livell tal-UE kif ukoll f’dak reġjonali/lokali u sabiex dawn jinxterdu b’mod effettiv fil-fażijiet kollha tal-ippjanar u tal-implimentazzjoni. Dan jirrikjedi l-involviment u l-impenn tal-awtoritajiet lokali u reġjonali u s-sħubijiet fil-kondiviżjoni tal-esperjenzi effettivi ta’ governanza innovattiva;

9.

jirrimarka l-ħtieġa li jiġu allokati fondi għall-Missjonijiet fil-livelli lokali u reġjonali għall-ħolqien konġunt ta’ skoperti mhux konvenzjonali f’ħafna “sitwazzjonijiet li jinsabu staġnati”, li ħafna drabi jimblukkaw il-progress meħtieġ biex jinkisbu soluzzjonijiet u impatti ġodda. Dan jirrikjedi sħubijiet Ewropej ġodda bbażati fuq interessi lokali u reġjonali definiti fl-Istrateġiji ta’ Speċjalizzazzjoni Intelliġenti; Il-Missjonijiet tal-UE għandhom jużaw l-esperjenzi li se jġib miegħu l-eżerċizzju pilota konġunt tal-KtR u tal-JRC dwar “Sħubijiet għall-Innovazzjoni Reġjonali”;

10.

iħeġġeġ lill-Missjonijiet tal-UE biex jenfasizzaw il-progress lejn l-umanità u l-iċċentrar fuq il-bniedem fejn is-sostenibbiltà fid-dimensjonijiet kollha tagħha — ekoloġiċi, ekonomiċi, soċjali u kulturali — hija l-mutur tal-bidla biex jintlaħqu l-miri ambizzjużi tal-Missjonijiet tal-UE. Il-kwalità tal-ħajja tista’ tiżdied biss billi naħdmu flimkien b’mod konxju f’entitajiet kumplessi. F’dan il-kuntest, jeħtieġ li nsibu bilanċ aħjar bejn il-benesseri materjali u intanġibbli fuq livell Ewropew u globali. In-natura tippermettilna ngħixu fuq din il-pjaneta. Irridu nirrispettaw id-dipendenza umana fuq in-natura;

11.

jenfasizza li l-Missjonijiet tal-UE jeħtieġ li joħolqu flimkien metodi ġodda ta’ kif joperaw. L-iżvilupp jirrikjedi li l-atturi kollha jitgħallmu kompetenzi ġodda billi jintegraw it-teknoloġija u r-riċerka b’approċċ iċċentrat fuq il-bniedem, jimpenjaw ruħhom li jimplimentaw proċessi konġunti ta’ trasformazzjoni ekoloġika u dik diġitali, u jiżguraw l-aċċess għar-riżorsi meħtieġa. Ir-rekwiżiti huma essenzjali biex jinħolqu ekosistemi tar-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni (RŻI) reġjonali u lokali li jiffunzjonaw tajjeb, li jibnu pontijiet innovattivi ġodda ta’ għarfien li jgħaqqdu lill-kreaturi tal-għarfien Ewropej tal-ogħla livell ma’ laboratorji ħajjin reġjonali u lokali u ċentri oħra ta’ esperimentazzjoni, kif ukoll attivitajiet ta’ dimostrazzjoni bħal inizjattivi fanal. Bl-għajnuna ta’ dawn, il-bliet u r-reġjuni kollha jistgħu joħolqu proċessi ta’ tagħlim komparattiv u networking bejn il-pari biex jużaw il-kunċetti u s-soluzzjonijiet tal-prekursuri fi prattiki intelliġenti u sostenibbli;

12.

jirrimarka li l-governanza reġjonali u lokali, il-prospettiva u ż-żieda fl-investiment fir-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni huma l-pedamenti tal-portafolli tal-Missjonijiet tal-UE, li jikkonsistu f’azzjonijiet orkestrati professjonalment fil-livell Ewropew, nazzjonali, reġjonali u lokali. L-orkestrazzjoni fil-qafas tal-Missjonijiet tal-UE żżid il-kollaborazzjoni, il-motivazzjoni, u l-kapaċitajiet, fi kliem ieħor, il-kompetittività, billi jinħolqu flimkien portafolli u azzjonijiet ġodda. L-orkestrazzjoni tinvolvi ħafna passi paralleli u attivitajiet ta’ governanza f’diversi livelli f’sistemi differenti. L-istrumenti finanzjarji, kemm pubbliċi kif ukoll privati, jeħtieġ li jiġu involuti, u jeħtieġ li jingħata appoġġ, b’mod speċjali, lir-reġjuni inqas żviluppati biex ir-reġjuni kollha jiġu mħeġġa jtejbu s-sistemi tagħhom tar-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni u jikkontribwixxu għall-implimentazzjoni tal-Missjonijiet tal-UE;

13.

ifakkar fir-rwol strumentali tiegħu, abbażi tal-esperjenza tiegħu bis-sitt kummissjonijiet u kampanji tiegħu bħall-Patt Ekoloġiku fil-Livell Lokali u r-Reġjuni Intraprenditorjali Ewropej (EER), fl-implimentazzjoni tal-Missjonijiet tal-UE — filwaqt li jinnota li l-KtR jipprovdi punt ta’ aċċess naturali għall-kooperazzjoni mas-settur pubbliku u privat, mal-industrija u s-servizzi kif ukoll maċ-ċittadini;

Ir-rwol tal-bliet u r-reġjuni fil-Missjonijiet tal-UE

14.

jissottolinja, f’konformità mal-Pjan ta’ Azzjoni Konġunt iffirmat fl-2020 mill-Kummissarju Mariya Gabriel u mill-KtR, li l-KtR, flimkien mal-Istati Membri u r-reġjuni u l-bliet Ewropej, huwa lest li jkollu rwol attiv biex b’mod konġunt joħloq sistema ta’ governanza f’diversi livelli biex jintlaħqu l-miri tal-Missjonijiet tal-UE. Il-miżuri biex jiġi żgurat l-iżvilupp neċessarju ser ikunu bbażati fuq ekosistemi ta’ innovazzjoni reġjonali bbażati fuq il-post, u Strateġiji ta’ Speċjalizzazzjoni Intelliġenti;

15.

jista’ jinfluwenza l-proċessi ġenerali tal-Missjonijiet tal-UE, jinforma lil dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet, u jimmobilizza lir-reġjuni u l-bliet biex jikkontribwixxu b’mod attiv u b’modi differenti, eċċ. Il-pjani tal-Missjoni tal-UE għandhom dimensjoni reġjonali u lokali qawwija bbażata fuq il-post, u l-mekkaniżmi ta’ implimentazzjoni jinkludu proposti li jpoġġu lir-reġjuni u l-bliet — u l-ekosistemi tar-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni tagħhom — fiċ-ċentru tagħhom. Għalhekk, il-KtR jista’ jikkoopera b’mod estensiv mal-imsieħba kollha biex jiżgura li dan l-istrument ġdid ta’ politika minn isfel għal fuq joħloq l-impatt mixtieq;

16.

jaqbel — billi jinvolvi l-kummissjonijiet kollha tal-KtR responsabbli għal diversi suġġetti ta’ missjoni — li jgħin fl-involviment tal-akbar numru possibbli ta’ bliet u reġjuni biex jiġi żgurat li l-livelli reġjonali u lokali jappoġġjaw il-Missjonijiet tal-UE billi: (a) jimplimenta kampanji ta’ informazzjoni, djalogi diretti, u proċessi konġunti oħrajn ta’ involviment miftuħin u interattivi mmirati lejn gruppi differenti inklużi wkoll tfal taħt it-18-il sena, (b) iħeġġeġ lill-komunitajiet prekursuri jimpenjaw ruħhom biex jesperimentaw b’soluzzjonijiet innovattivi fil-prattiki tal-ħajja reali tagħhom, (c) iħeġġeġ lill-komunitajiet dimostraturi biex jikkontribwixxu għal proċessi ta’ skjerament fuq skala kbira ta’ soluzzjonijiet innovattivi, u biex iżidu l-aħjar soluzzjonijiet għall-użu madwar l-Ewropa kollha, (d) jiżgura li d-diversità Ewropea tar-reġjuni bil-komunitajiet multipli tagħhom ta’ partijiet interessati u ċittadini tkun inkluża b’mod wiesa’ fl-attivitajiet ta’ implimentazzjoni tal-missjoni;

17.

jistieden lill-Istati Membri jappoġġjaw l-implimentazzjoni tal-Missjonijiet Ewropej billi joħolqu sinerġiji mal-programmi nazzjonali u reġjonali u jiffaċilitaw l-aċċess għall-finanzjament tal-UE u dak nazzjonali;

18.

iħeġġeġ sabiex jiġi żgurat li ż-żoni urbani u rurali kollha (kemm jekk għandhom prestazzjoni eċċellenti, medja, jew fqira) ikollhom biżżejjed mezzi u kapaċità biex jinnovaw fil-komunitajiet tagħhom, u jiġu appoġġjati permezz ta’ proċessi rilevanti ta’ tagħlim li jippermettulhom ukoll joperaw bħala pjattaformi għal fornituri ta’ servizzi b’diversi atturi li jappoġġjaw lil oħrajn, inklużi l-gruppi kollha ta’ atturi. Il-proċessi ta’ ħolqien tal-valur lokali/reġjonali jeħtieġ li jiġu stabbiliti fil-livell ta’ ktajjen tal-valur kollaborattivi effiċjenti u flussi tal-valur li jiżviluppaw aktar l-ekosistemi;

19.

jenfasizza li l-miri ambizzjużi jirrikjedu, bħala prekundizzjoni kruċjali, li dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet, impjegati taċ-ċivil, u professjonisti tal-innovazzjoni jiksbu kompetenzi biex joperaw bħala aġenti tal-bidla fl-akkwist ta’ għarfien u kapaċitajiet ġodda. It-tliet proċessi kritiċi huma: (a) il-proċessi ta’ tagħlim operazzjonali tal-bliet u tar-reġjuni, b’enfasi fuq l-integrazzjoni ta’ attivitajiet relatati mal-missjoni f’attivitajiet lokali oħra biex ikunu parti mit-teħid ta’ deċiżjonijiet strateġiku u operazzjonali normali, (b) il-motivazzjoni u l-appoġġ lill-kumpaniji u lill-istituti ta’ riċerka, universitajiet, istituti vokazzjonali, u l-ekosistemi tematiċi u bbażati fuq il-post tagħhom biex jikkontribwixxu fil-ħolqien konġunt ta’ soluzzjonijiet innovattivi ġodda u avvanzati, u (c) l-użu ta’ metodi inklużivi ġodda fl-innovazzjoni. Il-mezzi f’dawn il-proċessi għandhom jinkludu sħubijiet fuq skala wiesgħa, akkwist pubbliku innovattiv, prototipi żviluppati b’mod rapidu u esperimentazzjoni b’soluzzjonijiet ġodda;

20.

ifakkar li jeżistu proċessi li taw riżultati, iżda dawn jeħtieġu l-impenn ta’ bliet u reġjuni individwali u l-kooperazzjoni speċifika organizzata mit-timijiet tal-Missjonijiet tal-UE. L-allokazzjoni ta’ fondi għas-sħubijiet madwar l-Ewropa kollha se tagħti spinta lill-akkwist ta’ dawn il-fatturi kritiċi f’għadd kbir ta’ bliet u reġjuni Ewropej. Diversi strumenti eżistenti tal-UE, bħaċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (JRC), Interreg, u l-Inizjattivi ta’ Programmar Konġunt (JPIs), u l-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (EIT) flimkien mal-Komunitajiet ta’ Konoxxenza u Innovazzjoni (KKI) tiegħu, jista’ jkollhom rwol essenzjali f’dan ir-rigward;

21.

jenfasizza l-ħtieġa li jiġu riveduti l-istrumenti finanzjarji kollha tal-UE biex jiġu appoġġjati l-attivitajiet tal-Missjonijiet, speċjalment fuq livell lokali u reġjonali. Il-fondi tal-programm Orizzont mhumiex faċilment aċċessibbli għar-reġjuni u l-bliet, u għad mhumiex allinjati biżżejjed mal-objettivi strateġiċi l-ġodda tal-Missjonijiet tal-UE. Ħafna reġjuni għandhom diffikultajiet konsiderevoli biex jaċċessaw il-finanzjament minħabba d-diversi sejħiet, il-kriterji speċjalizzati ħafna, u s-sistemi kumplessi. Pereżempju, bosta reġjuni jiffaċċjaw problemi b’rabta mal-finanzjament għat-titjib tal-ħiliet tal-forza tax-xogħol tagħhom sabiex jaċċelleraw it-tranżizzjoni ekoloġika, li hija element essenzjali tal-Missjonijiet tal-UE. Dan se jirrikjedi reviżjoni biex jiġi ssemplifikat l-aċċess għall-fondi tal-UE;

Linji gwidi għal implimentazzjoni aktar influwenti tal-Missjonijiet tal-UE

22.

jenfasizza l-ħtieġa ta’ għajnuna biex jinħolqu sħubijiet dinamiċi, li jeħtieġ li jieħdu forma ta’ impenji reċiproċi iżda wkoll parzjalment flessibbli, fil-każ tal-kuntratti ta’ sħubija bejn il-Missjonijiet tal-UE u l-bliet u r-reġjuni ta’ dimostrazzjoni, sabiex jiżdied l-impatt fl-Ewropa kollha tal-assenjazzjonijiet sinifikanti u tal-ħidma tad-dimonstraturi distribwiti;

23.

jappoġġja l-użu flessibbli u jissottolinja l-iżvilupp kunċettwali attiv tal-kuntratti tal-bliet u r-reġjuni li huma proposti fil-pjani ta’ implimentazzjoni tal-Missjonijiet tal-UE;

24.

jipproponi li jinħoloq il-kunċett tat-Tikketta tal-Missjoni tal-UE għal dawk il-bliet u r-reġjuni li se jieħdu r-responsabbiltà biex juru l-prekursuri u s-sostenituri tat-tranżizzjoni ekoloġika u diġitali Ewropea biex jintlaħqu l-miri tal-Missjoni tal-UE, u japplikaw fuq skala akbar ir-riżultati tas-soluzzjonijiet innovattivi tagħhom, u jappella sabiex jinsiltu tagħlimiet mill-prattiki diġà eżistenti, bħall-Patt tas-Sindki;

25.

jipproponi modi differenti kif tintuża t-Tikketta tal-Missjoni tal-UE biex tiżdied is-sinerġija ma’ inizjattivi rilevanti oħra tal-UE u ma’ inizjattivi relatati oħra u l-użu ta’ strumenti ta’ finanzjament, bħall-Fond InvestEU, il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, l-Investimenti Interreġjonali fl-Innovazzjoni I3, l-Interreg Europe, il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, l-Ewropa Diġitali, l-UE għas-Saħħa, il-BEI u l-EIT. Il-KtR jipproponi li tinħoloq sistema mifruxa mal-Ewropa kollha li permezz tagħha kemm l-UE kif ukoll l-Istati Membri jużaw it-Tikketta tal-Missjoni tal-UE biex jissemplifikaw il-proċessi ta’ applikazzjoni. It-Tikketta għandha tgħin fl-aċċess għall-fondi tal-UE u dawk nazzjonali biex jiġu appoġġjati l-attivitajiet fil-livell lokali u reġjonali biex jintlaħqu l-miri ambizzjużi tal-Missjoni tal-UE u fl-istess ħin jittejbu l-proċeduri lokali u reġjonali;

26.

jirrimarka li, fil-livell lokali u reġjonali, iċ-Ċentri taż-ŻER jistgħu jkunu waħda mill-aktar għodod effettivi għall-allinjament tal-istrateġiji reġjonali tar-riċerka u l-innovazzjoni, inklużi l-Istrateġiji ta’ Speċjalizzazzjoni Intelliġenti (S3/S4), mal-istrateġiji nazzjonali u Ewropej, iż-Żona Ewropea tar-Riċerka, Orizzont Ewropa, u l-Missjonijiet tal-UE. Iċ-Ċentri taż-ŻER jistgħu għalhekk jikkontribwixxu għall-ħolqien ta’ proġetti ta’ strutturar li jikkontribwixxu b’mod partikolari għall-Missjonijiet tal-UE u jimmobilizzaw is-sorsi differenti ta’ finanzjament madwarhom, għalhekk ikun utli li kull meta jkun possibbli t-Tikketta tal-Missjonijiet tal-UE tkun marbuta maċ-Ċentri taż-ŻER;

27.

ifakkar fil-ħtieġa li jinħolqu u jintużaw proċeduri effettivi ta’ ġestjoni tal-għarfien biex il-Missjonijiet tal-UE jiġu infurzati billi jintuża l-aħjar għarfien globali u reġjonali, filwaqt li jitqiesu l-kriterji etiċi tal-istrateġija l-ġdida tal-Kummissjoni ta’ internazzjonalizzazzjoni għar-riċerka u l-innovazzjoni. Għall-adozzjoni u l-espansjoni tar-riżultati, Orizzont Ewropa u strumenti oħra jeħtieġ li jkunu aktar dinamiċi għall-esperimentazzjoni u l-ħolqien ta’ prototipi f’ambjenti tad-dinja reali;

28.

jenfasizza li l-Missjonijiet tal-UE għandhom jiġi implimentati permezz ta’ proċess miftuħ u parteċipattiv, li jinvolvi lill-partijiet ikkonċernati kollha fil-livell lokali, reġjonali, Ewropew u globali (5). L-involviment tar-reġjuni, tal-muniċipalitajiet u taċ-ċittadini, b’mod partikolari, se jkun kruċjali għall-implimentazzjoni b’suċċess tal-Missjonijiet tal-UE. F’dan ir-rigward, għandu jiġi żgurat djalogu dirett ma’ dawn il-partijiet interessati f’kull Missjoni. Il-KtR huwa lest li jkun alleat b’saħħtu tal-Missjonijiet tal-UE;

29.

jindika li l-esperimenti u d-dimostrazzjonijiet tal-Missjoni tal-UE għandhom jiffukaw fuq l-istabbiliment ta’ attivitajiet biex ikomplu jixprunaw il-fruntieri tax-xjenza, l-akkwist ta’ teknoloġiji profondi, u l-kombinazzjoni ta’ innovazzjonijiet diġitali, fiżiċi, ambjentali, u innovazzjonijiet bijoloġiċi — u regolarment jirrieżaminaw u jaqsmu l-eżiti fil-livell ta’ prijorità. L-Istrateġiji ta’ Speċjalizzazzjoni Intelliġenti bħala kunċetti għal kollaborazzjoni reġjonali mal-industrija u r-riċerka għandu jkollhom profil għoli fil-Missjonijiet tal-UE;

Prospettiva u innovazzjonijiet soċjetali kruċjali għall-Missjonijiet tal-UE u maħluqin minnhom

30.

jafferma mill-ġdid li l-isfidi huma kumplessi, u teżisti biss parti mill-għarfien xjentifiku u teknoloġiku meħtieġ. L-ilħuq tal-miri huwa possibbli b’attivitajiet ta’ prospettiva estensivi, b’żieda fl-investimenti fir-R&Ż, bil-ħolqien ta’ prototipi tad-dinja reali, bl-esperimentazzjoni, u biż-żieda fir-riżultati;

31.

jirrikonoxxi l-potenzjal sinifikanti tar-riċerka għat-tipi kollha ta’ innovazzjonijiet u l-indirizzar tal-isfidi l-kbar tas-soċjetà. Għal dan il-għan jistenna li t-teħid ta’ deċiżjonijiet politiċi b’mod ġenerali, ikun aktar ibbażat fuq l-evidenza u ta’ appoġġ għar-riċerka u immirat fuq il-ħolqien ta’ kundizzjonijiet favorevoli għall-innovazzjonijiet tas-soċjetà, u li jiġu implimentati malajr fil-prattika u l-proċessi tal-ħajja reali;

32.

ifakkar li l-miri ambizzjużi tal-Missjonijiet tal-UE jistgħu jintlaħqu biss billi jiġu appoġġjati proċessi ta’ tagħlim effettivi għall-mexxejja politiċi reġjonali u tal-organizzazzjonijiet, il-maniġers, l-esperti u ċ-ċittadini. Il-kunċetti mmexxija mill-bliet u r-reġjuni Ewropej iridu jitfasslu skont is-sitwazzjoni tar-reġjun permezz ta’ żvilupp professjonali sistemiku bbażat fuq il-proċess ta’ tagħlim fil-livell lokali għal kulħadd;

33.

jenfasizza li l-Missjonijiet tal-UE għandhom jiffukaw fuq l-użu tal-potenzjal tal-assi intanġibbli u l-kapital intellettwali. L-integrazzjoni ta’ dan l-għarfien fit-teħid ta’ deċiżjonijiet politiċi, speċjalment biex jinħolqu bliet intelliġenti u ċċentrati fuq il-bniedem, fejn l-enfasi li hija fuq is-sostenibbiltà, tista’ tkun strumentali biex jiġu katalizzati l-investimenti fil-kapital uman, il-kapital strutturali, il-kapital relazzjonali, u r-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni b’mod ġenerali;

34.

jenfasizza l-importanza li wieħed jimxi lejn l-azzjoni, abbażi tad-dikjarazzjonijiet ewlenin fil-politika Ewropea dwar ir-riċerka u l-iżvilupp u t-teknoloġija kif definiti fir-Rapport ta’ Prospettiva Strateġika tal-UE 2021 (6), speċjalment: (a) Id-deċennji li ġejjin se jkunu kkaratterizzati minn distribuzzjoni mill-ġdid dejjem akbar tal-potenza globali, u ċ-ċentru ġeoekonomiku tal-gravità tagħha se jimxi lejn il-Lvant. (b) L-UE tinsab f’kompetizzjoni globali għall-vantaġġ ta’ min jidħol l-ewwel fl-iffissar tal-istandards. (c) L-UE teħtieġ li tpoġġi lilha nnifisha b’mod aktar sod fl-iżvilupp u l-produzzjoni ta’ teknoloġiji inklużivi tal-ġenerazzjoni li jmiss. (d) Lil hinn minn teknoloġiji speċifiċi, l-iperkonnettività qed tixpruna t-trasformazzjoni. (e) Il-materja prima kritika hija essenzjali għat-tranżizzjonijiet doppji tal-UE. (f) Is-sovranità diġitali tal-UE se tiddependi mill-kapaċità li taħżen, testratta u tipproċessa d-data, filwaqt li tissodisfa r-rekwiżiti ta’ fiduċja, sigurtà u drittijiet fundamentali. (g) L-awtonomija strateġika Ewropea għandha tiġi promossa. (h) Taħlita intelliġenti ta’ politiki industrijali, tar-riċerka u tal-kummerċ ma’ sħubijiet internazzjonali tista’ tiżgura provvista sostenibbli u diversa;

35.

jirrimarka li fit-triq lejn l-azzjoni, l-iżvilupp tat-teknoloġija għandu, aktar milli kien s’issa, ikun allinjat mal-iżviluppi soċjoekonomiċi u jseħħ f’kuntest tad-dinja reali, biex b’hekk jiġu żgurati l-adozzjoni u l-espansjoni rapidi tar-riżultati;

36.

jipproponi li tiżdied il-kollaborazzjoni interistituzzjonali tal-UE dwar il-prospettiva bi rwoli speċjali għall-JRC, is-Servizzi ta’ Riċerka tal-Parlament Ewropew u l-KtR. Il-KtR jipproponi li, fil-livelli nazzjonali, reġjonali u muniċipali, tiġi kkunsidrata l-organizzazzjoni ta’ attivitajiet parteċipattivi tax-xjenza taċ-ċittadini b’mod ġenerali u fuq kollox għaż-żgħażagħ, speċjalment l-istudenti universitarji u tal-iskejjel sekondarji, għall-intraprendituri, u għat-teħid ta’ deċiżjonijiet politiċi billi jiġu stabbiliti kumitati għall-futur li jiffokaw fuq il-prospettiva u l-valutazzjoni tat-teknoloġija;

Approċċ ġdid għat-teknoloġija u l-politika tar-riċerka u l-iżvilupp mill-Missjonijiet tal-UE

37.

jenfasizza li t-trasformazzjoni soċjetali u tal-imġiba li tappoġġja l-għanijiet tal-Missjoni tal-UE jeħtieġ li tkun inklużiva u pożittiva billi tapplika l-ħolqien ta’ prototipi b’mod wiesa’ u tesperimenta skont approċċ metodoloġiku;

38.

ifakkar li l-qalba tal-Missjonijiet tal-UE hija r-riċerka u l-innovazzjoni. L-isfidi kumplessi tas-soċjetà jistgħu jiġu indirizzati biss permezz ta’ żieda fl-investimenti tar-RŻI. Kemm iż-ŻER kif ukoll l-istudji industrijali jipprovdu evidenza ċara (7) li l-UE għadha lura meta mqabbla mal-kompetituri globali ewlenin tagħha fl-intensità tar-riċerka u l-iżvilupp fin-negozju, b’mod partikolari fis-setturi tat-teknoloġija avvanzata, u fl-iskalar ta’ SMEs innovattivi, u dan iwassal għal effetti negattivi fuq il-produttività, il-ħolqien tal-impjiegi u l-kompetittività;

39.

jaqbel mal-miri taż-ŻER (8) li tingħata spinta lill-irkupru tal-Ewropa u li jiġu appoġġjati t-tranżizzjoni ekoloġika, diġitali u soċjali tagħha permezz ta’ appoġġ għall-kompetittività bbażata fuq l-innovazzjoni u permezz ta’ trawwim tas-sovranità teknoloġika f’oqsma strateġiċi ewlenin (eż. l-intelliġenza artifiċjali, ir-robotika, iċ-ċibersigurtà, l-ekoloġiji tad-data, il-mikroelettronika, il-computing kwantistiku, il-5G, il-batteriji tal-ġenerazzjoni li jmiss, l-enerġija rinnovabbli, it-teknoloġiji tal-idroġenu, l-ambjenti mibnija b’emissjonijiet żero, il-mobbiltà intelliġenti, eċċ.) b’konformità mal-mudell ta’ awtonomija strateġika miftuħa;

40.

jappella sabiex politiki dwar in-newtralità karbonika bbażati fuq id-domanda li jkopru l-impronti u l-handprints tal-karbonju jservu bħala l-kriterji għal akkwist pubbliku sostenibbli. Minbarra l-impronta tal-karbonju, il-KtR jirrimarka l-importanza tal-handprint tal-karbonju, approċċ ġdid għall-ħolqien u l-kalkolu tal-impatt fuq il-klima billi jintwera l-impatt pożittiv li jagħmlu l-prodotti u s-servizzi li ma jagħmlux ħsara lill-klima (9);

41.

japprova l-miżuri adottati mill-industrija fil-qasam tar-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni għall-handprint tal-karbonju, bil-għan li jinħolqu prodotti u sistemi estiżi ġodda, u soluzzjonijiet innovattivi oħra li għandhom parti essenzjali biex jintlaħqu l-miri klimatiċi, u jirrimarka li mingħajr aċċellerazzjoni sinifikanti fl-innovazzjoni tal-enerġija nadifa, il-miri netti ta’ emissjonijiet żero mhux se jkunu jistgħu jintlaħqu;

42.

itenni l-ħtieġa għal teknoloġija ġdida. Ir-rapport tal-Aġenzija Internazzjonali tal-Enerġija (AIE) (10) juri evidenza analitika li 25 % tat-tnaqqis fl-emissjonijiet tal-karbonju meħtieġ biex il-klima tad-dinja taqbad triq sostenibbli se jiġi minn teknoloġiji maturi. B’paragun, 41 % tat-teknoloġija meħtieġa se jiġu minn teknoloġiji ġodda fil-fażi bikrija tal-adozzjoni, u 34 % se jiġu mit-teknoloġija mill-istadju tad-dimostrazzjoni, l-istadju tal-prototip, jew teknoloġija li għadha lanqas biss ġiet ikkonċepita;

43.

jirrimarka l-importanza u l-kumplessità tal-kejl tal-emissjonijiet tal-gassijiet b’effett ta’ serra. Il-kejl bażiku tal-emissjonijiet ta’ gassijiet b’effett ta’ serra juża l-kampijiet ta’ applikazzjoni 1 u 2. Permezz tal-użu wkoll tal-kamp ta’ applikazzjoni 3, jistgħu jintlaħqu l-miri ta’ emissjonijiet netti żero u negattivi. Il-kamp ta’ applikazzjoni 3 jinkludi l-emissjonijiet indiretti l-oħra kollha li jseħħu tul il-katina tal-valur kollha;

44.

jenfasizza r-rwol tal-Missjonijiet tal-UE fil-qalba tal-prijoritajiet tal-UE biex it-tranżizzjoni ekoloġika u dik diġitali ssir realtà. Il-Kummissjoni Ewropea nediet il-fażi ta’ pilotaġġ tal-inizjattiva “Ċentri taż-ŻER” biex tiffaċilita l-kollaborazzjoni reġjonali tar-RŻI u l-iskambju tal-aħjar prattiki, bl-inċentiv li jiġi massimizzat il-valur tal-produzzjoni, iċ-ċirkolazzjoni u l-użu tal-għarfien. Il-KtR iħeġġeġ lill-Missjonijiet tal-UE biex jistħarrġu l-użu taċ-Ċentri taż-ŻER bħala għodda biex jikkollegaw l-ekosistemi lokali u reġjonali tar-riċerka u l-innovazzjoni, u biex jissieħbu b’mod attiv ma’ dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet fil-livell lokali u reġjonali biex imexxu ċ-Ċentri taż-ŻER sabiex tiġi żviluppata kooperazzjoni konkreta;

45.

jenfasizza li s-sistema ta’ Ċentri taż-ŻER tipprova tipprovdi elementi nieqsa fix-xenarji taż-Żona Ewropea tar-Riċerka u taż-Żona Ewropea tal-Edukazzjoni biex jinħolqu soċjetajiet tal-għarfien Ewropej b’saħħithom fl-Ewropa kollha bil-għan li tiġi aċċellerata t-trasformazzjoni tas-soċjetajiet lejn tkabbir ekoloġiku, sostenibbli u diġitali. In-network taċ-Ċentri taż-Żona Ewropea tar-Riċerka idealment jiżgura li l-ekosistemi lokali u reġjonali tar-RŻI jsiru parti integrali tal-ekosistema tar-RŻI madwar l-Ewropa kollha;

46.

jappoġġja l-possibbiltà ta’ kontribut lokali attiv għall-implimentazzjoni integrata taċ-Ċentri taż-ŻER, esperimentazzjoni oħra tal-ekosistemi reġjonali, u l-Missjonijiet tal-UE fl-esperimentazzjoni, il-ħolqien ta’ prototipi rapidi, l-ittestjar, id-dimostrazzjoni u l-espansjoni tal-effettività tar-riċerka u l-innovazzjoni fil-bliet u r-reġjuni;

47.

jirrikonoxxi li l-orkestrazzjoni ta’ għarfien, ideat u tagħlim reġjonali u lokali differenti hija essenzjali għall-ħolqien ta’ approċċ pan-Ewropew għal azzjoni innovattiva. Il-kondiviżjoni tat-tagħlim fost il-bliet u r-reġjuni, kif ukoll bejn il-ħames Missjonijiet tal-UE, hija essenzjali. Il-KtR jirrakkomanda l-ħolqien bikri ta’ network ta’ tagħlim konġunt li permezz tiegħu l-għarfien essenzjali, kemm dwar il-proċess kif ukoll il-kontenut, jista’ jiġi kondiviż u mifrux fuq skala adattata għad-daqs tal-bliet u reġjuni oħra, u estiż għal Missjonijiet tal-UE oħra, u għall-Ewropa kollha;

48.

jappella sabiex il-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar il-Missjonijiet tal-UE jiġu ppubblikati matul il-Presidenza Franċiża biex jipprovdu wkoll opportunità biex jissaħħaħ il-kunċett taċ-Ċentri taż-ŻER, li l-Missjonijiet jeħtieġ li jkunu jiddependu minnhom sabiex ikunu ankrati b’suċċess fil-livell lokali u reġjonali. Dawn il-konklużjonijiet għandhom jissottolinjaw ukoll l-importanza tal-infrastruttura tar-riċerka, li hija appoġġjata bis-sħiħ mill-bliet u r-reġjuni, u hija kruċjali għat-twettiq tal-Missjonijiet tal-UE;

49.

jafferma li, filwaqt li hija prijorità li jiġu implimentati l-Missjonijiet li diġà ġew deċiżi, ir-riflessjoni għandha tkompli mingħajr waqfien fuq il-prospett li jinħolqu missjonijiet ġodda meta jinqalgħu sfidi kollettivi ġodda kbar. Il-kwistjoni kruċjali għat-tħejjija tas-soċjetajiet Ewropej biex jindirizzaw it-tħejjija u l-ġestjoni tat-theddid u l-kriżijiet tas-saħħa għandha, wara l-ħolqien tal-Awtorità għat-Tħejjija u għar-Rispons f’Każ ta’ Emerġenza tas-Saħħa (HERA), tikkontribwixxi għal riflessjoni dwar missjoni ġdida li tiffoka fuq din l-isfida minħabba n-natura sistemika, trasversali u ta’ diversi partijiet ikkonċernati tagħha;

L-esperjenzi tal-KtR: Sinerġija bejn il-Missjonijiet tal-UE u strumenti ta’ politika ewlenin oħra

50.

iħeġġeġ li l-Missjonijiet tal-UE għandhom jibnu fuq l-esperjenza u l-għarfien tal-inizjattivi u l-programmi tal-UE eżistenti biex joperaw f’sinerġija. Il-bidla sistemika teħtieġ il-ħolqien konġunt ta’ ekosistemi trasformattivi bbażati fuq it-tagħlim u r-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni b’sinerġija xjentifika u operazzjonali interdixxiplinari fl-Ewropa u li jkopru l-ħames Missjonijiet tal-UE;

51.

itenni l-ħtieġa li tinfirex il-mentalità li naħdmu flimkien b’mod miftuħ u li tiżdied il-kollaborazzjoni lokali u s-sħubijiet Ewropej fl-invenzjoni ta’ futur ġdid iċċentrat fuq il-bniedem u sostenibbli għall-Ewropa. Il-kapaċitajiet potenzjali jiddependu fil-biċċa l-kbira mil-livelli lokali u reġjonali fil-partijiet kollha tal-Ewropa. Il-ħeffa hija essenzjali. L-isfidi l-kbar tas-soċjetà jeħtieġ li jiġu indirizzati fis-snin li ġejjin. L-għarfien u t-tagħlim huma l-qofol;

52.

jipproponi li tingħata attenzjoni speċjali lill-istadji fl-implimentazzjoni tal-Missjonijiet tal-UE mill-bliet u mir-reġjuni bir-rwol ta’ appoġġ tal-KtR, inklużi l-governanza f’diversi livelli, il-finanzjament, u l-eżekuzzjoni b’suċċess dwar kif jistgħu jintlaħqu l-miri ambizzjużi billi jiġu integrati b’mod effettiv fil-politiki tal-UE dwar ir-riċerka u l-innovazzjoni, speċjalment l-Istrateġiji ta’ Speċjalizzazzjoni Intelliġenti (S3/S4), iċ-Ċentri taż-ŻER, il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, u inizjattivi, programmi u strumenti rilevanti oħra pprovduti mill-politiki tal-UE f’diversi livelli;

53.

huwa impenjat li jorganizza attivitajiet ta’ tagħlim f’kollaborazzjoni mal-JRC biex jappoġġja l-attivitajiet tal-Missjoni tal-UE taħt l-intestaturi “Ix-Xjenza tal-Belt” u “Ix-Xjenza tiltaqa’ mar-Reġjuni” billi jagħti spinta lill-attivitajiet ta’ impatt fuq skala wiesgħa u jaqsam ir-riżultati tal-Missjonijiet tal-UE. Miżuri fuq perjodu ta’ żmien qasir mhumiex rispons adegwat biex jiġi indirizzat dak li huwa verament meħtieġ. Attività utli hija li jiġi appoġġjat il-ħolqien tan-network ta’ Ċentri Futuri reġjonali biex jiġu stimolati l-kreattività u l-mentalità intraprenditorjali u dawn jintrabtu mal-Bauhaus il-Ġdida, mal-ħidma tal-SDG tan-NU u mal-Laboratorji tal-Litteriżmu tal-Futur tal-Unesco biex tiġi żgurata kemm is-sostenibbiltà fuq perjodu qasir kif ukoll dik fit-tul tal-inizjattivi meħuda;

54.

iħeġġeġ l-approfondiment tal-kollaborazzjoni man-networks Ewropej li huma attivi fit-tisħiħ tar-RŻI fl-indirizzar tal-isfidi tas-soċjetà, bħall-EUA, l-EARTO u l-ERRIN. Barra minn hekk, kull Missjoni tal-UE għandha tikkollabora b’mod effettiv man-networks tagħha speċifiċi għat-temi, bħas-CEMR, il-Eurocities u s-CPMR. Il-KtR jikkollabora b’mod estensiv ma’ dawn in-networks kollha tal-partijiet ikkonċernati biex jiżgura li l-Missjonijiet tal-UE bħala strument ta’ politika ġdid minn isfel għal fuq joħolqu l-impatt mixtieq;

55.

iħeġġeġ l-importanza li jissaħħu l-kapaċitajiet tar-reġjuni u l-bliet biex japplikaw għall-finanzjament tal-Missjoni tal-UE u li jintużaw l-esperjenzi ta’ inizjattivi fuq skala kbira u ffinanzjati mill-UE bħan-Network Ewropew tal-Laboratorji Ħajjin, l-Inizjattiva Vanguard, Digitalising Cities (id-Diġitalizzazzjoni tal-Bliet), Open & Agile Smart Cities (Bliet Intelliġenti Miftuħa u Aġli), City Science Initiative (Inizjattiva Xjenza fil-Bliet), u Living-in.EU (il-mod Ewropew ta’ trasformazzjoni diġitali fil-bliet u fil-komunitajiet). Dan se jtejjeb ir-reżiljenza, ir-rispons u l-parteċipazzjoni attiva tal-bliet u r-reġjuni fir-riformi Ewropej, u se jsaħħaħ l-inklużjoni taċ-ċittadini madwar l-UE kollha. Min-naħa tiegħu dan ser jaġixxi bħala multiplikatur tal-impatt tal-inizjattivi tal-UE u jiżgura distribuzzjoni usa’ u aktar ġusta tar-riżorsi, sabiex il-kundizzjonijiet kullimkien ikunu aktar adatti biex jinġabru l-fondi minn sorsi tal-UE u mhux tal-UE u biex jintlaħaq l-ogħla livell ta’ żvilupp;

Rakkomandazzjonijiet speċifiċi għal kull Missjoni

56.

jenfasizza l-importanza ta’ kooperazzjoni bejn il-missjonijiet fil-livelli kollha ta’ governanza. Il-KtR jenfasizza li l-Missjonijiet tal-UE flimkien għandhom objettiv komuni ċar: l-invenzjoni ta’ futur intelliġenti sostenibbli. Dan jista’ jintwera billi jiġu indirizzati l-kokreazzjoni u s-soluzzjonijiet ibbażati fuq ir-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni: — L-adattament għat-tibdil fil-klima: il-ġestjoni ta’ għargħar, nirien fil-foresti u diżastri oħra, soluzzjonijiet ibbażati fuq in-natura, verifika tar-reżistenza klimatika ta’ infrastruttura kritika, sistemi ta’ sorveljanza u ta’ twissija dwar l-effetti fuq is-saħħa tan-nies; — Il-Kanċer: is-saħħa b’mod ġenerali, żieda fil-miżuri ta’ prevenzjoni, b’mod partikolari permezz tal-promozzjoni ta’ stili ta’ għajxien tajbin għas-saħħa; — L-oċeani u l-ilma: il-protezzjoni u r-restawr tal-ekosistemi akkwatiċi, it-tnaqqis tat-tniġġis, u li l-ekonomija blu ssir newtrali għall-klima; — Bliet Newtrali għall-Klima: progress f’soluzzjonijiet ambjentali, infrastrutturali, u industrijali li huma trażversali, u li jikkontribwixxu għan-newtralità klimatika tal-bliet; — Il-Ħamrija: il-prevenzjoni tat-tniġġis mill-użu tal-art, u s-salvagwardja fiċ-ċirkostanzi kollha tal-ilma ta’ taħt l-art ħelu u b’saħħtu;

57.

jipproponi l-attivitajiet speċifiċi għal kull Missjoni li ġejjin biex jiżdied l-impatt tal-Missjonijiet tal-UE:

(a)   L-Adattament għat-Tibdil fil-Klima

Il-KtR jenfasizza li l-Missjoni għall-Adattament għat-Tibdil fil-Klima għandu jkollha rwol ġenerali essenzjali, speċjalment dwar il-prospettiva u l-kapaċità li tħeġġeġ lill-atturi kollha tal-Ewropa biex jikkontribwixxu b’mod attiv għall-Missjonijiet tal-UE. Din il-Missjoni għandha tiffoka fuq l-għarfien soċjali u tas-soċjetà, u biex tikseb impenn ġenerali biex jinħolqu soluzzjonijiet sistematiċi fuq skala kbira. B’mod partikolari, għandha tindirizza l-isfidi tat-trasformazzjoni ekoloġika tal-industrija, tal-akkomodazzjoni u tal-mobbiltà. It-telf minħabba t-tibdil fil-klima diġà jammonta għal medja ta’ EUR 12-il biljun fis-sena, u l-UE għandha tagħmel analiżi makrofiskali dwar il-klima biex tkun konvinċenti ħalli naċċelleraw il-miżuri tal-adattament b’mod parallel mal-mitigazzjoni. L-approċċ għall-protezzjoni tal-popolazzjonijiet mit-tibdil fil-klima għandu jinkludi wkoll aspetti soċjali u kwistjonijiet ta’ koeżjoni.

(b)   Il-kanċer

Il-KtR jenfasizza l-importanza tar-riċerka tal-ogħla livell madwar id-dinja, u jħeġġeġ lir-riċerkaturi u lill-innovaturi biex iżidu l-kollaborazzjoni Ewropea u transsettorjali fost il-partijiet ikkonċernati biex din il-Missjoni tirnexxi. Il-KtR jenfasizza l-importanza tal-espansjoni tat-tilqim kontra l-HPV u l-biobanking, u l-aċċess għat-terapiji l-aktar innovattivi, kif ukoll l-importanza tat-tixrid tal-aħjar prattiki fost il-pajjiżi u r-reġjuni. Waħda mill-isfidi hija d-disparitajiet fl-aċċess għall-kura tal-kanċer bejn il-pajjiżi tal-UE u r-reġjuni u fi ħdanhom, kif ukoll il-kwalità tal-ħajja tal-pazjenti. Għalhekk, it-titjib tal-aċċess għal skrinjar bikri, għodod dijanjostiċi ġodda, u trattamenti tal-kanċer innovattivi fil-pajjiżi Ewropej u fir-reġjuni huwa vitali u jirrikjedi investiment fl-infrastruttura, fit-tagħmir, fit-trasformazzjoni diġitali tal-kura tas-saħħa, fil-forza tax-xogħol fil-qasam tal-kura tas-saħħa, u fil-mudelli ġodda ta’ kura. Sfida oħra hija l-aċċess għal trattament u prodotti mediċi affordabbli, l-istess bħalma hija l-kwalità tal-appoġġ individwalizzat lill-pazjenti u l-innovazzjoni soċjali favur il-persuni li jindukraw.

(c)   Restawr tal-Oċean u l-Ilmijiet tagħna sal-2030

Il-KtR jenfasizza li l-irkupru ta’ oċeani u ilmijiet b’saħħithom, u l-iżgurar tal-ilma ħelu huma l-kwistjonijiet globali marbuta mad-destin tagħna, fuq terminu qasir u twil. Il-problemi tat-tniġġis jistgħu jissolvew biss billi tiġi enfasizzata d-dimensjoni internazzjonali: id-dimensjoni tal-baċir tal-baħar bħall-Mediterran, l-Atlantiku, il-Baltiku, u l-Baħar l-Iswed, u l-baċir tax-Xmara Danubju, u ż-żieda fil-kollaborazzjoni bejn ir-reġjuni. Jeħtieġ ukoll li tingħata attenzjoni partikolari lill-Artiku. Il-KtR jappella sabiex il-baħar u l-ilmijiet isiru ambizzjoni komuni ġdida fil-qalba tat-tnedija mill-ġdid tal-proġett Ewropew; huwa jenfasizza li l-enfasi speċifika fuq ir-riċerka u t-teknoloġiji tal-ilma nadif u fuq forniment aktar effiċjenti hija essenzjali għall-Missjoni, kif ukoll għall-ekonomija blu tal-oċeani, b’enfasi fuq l-intraprenditorija, it-turiżmu sostenibbli, id-dekarbonizzazzjoni tat-trasport marittimu u l-enerġija rinnovabbli tal-baħar. Dawn se joħolqu opportunitajiet estensivi ġodda għal kollaborazzjoni kummerċjali transfruntiera u innovattiva. Il-KtR jenfasizza l-ħtieġa li l-bliet u r-reġjuni jiġu mobilizzati biex jibnu networks Ewropej li jgħaqqdu l-ekosistemi tal-innovazzjoni marittima lokali madwar il-ktajjen tal-valur u joħolqu innovazzjonijiet fl-industriji marittimi.

(d)   Bliet Newtrali għall-Klima u Intelliġenti

Il-KtR jisħaq li l-Ewropa teħtieġ bliet attivi pijunieri biex joħolqu flimkien soluzzjonijiet urġenti ġodda u jikkondividu r-riżultati tal-esperimenti tagħhom mal-oħrajn — il-bliet u r-reġjuni kollha madwar l-Ewropa jeħtieġ li jiġu involuti u appoġġjati. Il-bliet pijunieri għandhom jintużaw bħala ċentri ta’ innovazzjoni li joħolqu flimkien soluzzjonijiet li jistgħu jiġu replikati u li jkunu direttament applikabbli, li għandhom jiġu estiżi għall-bliet Ewropej l-oħra kollha fit-tranżizzjoni tagħhom lejn in-newtralità klimatika sal-2050. Il-bliet li applikaw iżda li ma ntgħażlux għandhom jinġabru flimkien fi grupp estiż mill-Kummissjoni tal-UE sabiex ikunu jistgħu jużaw b’ħafna modi l-progress u r-riżultati tal-bliet ewlenin, inkluża l-applikazzjoni diretta ta’ soluzzjonijiet riproduċibbli. Programmi u proġetti ta’ suċċess li diġà jeżistu jew “inizjattivi ekoloġiċi” relatati huma elenkati fl-Addendum għall-pjan ta’ implimentazzjoni ta’ din il-Missjoni. It-tagħlimiet meħuda għandhom jintużaw bħala bażi għall-ħolqien ta’ pjani direzzjonali f’diversi livelli lejn in-newtralità klimatika tal-bliet. Għandhom jinħolqu komunitajiet ta’ trasformazzjoni b’diversi atturi bi strumenti konġunti, li jipprevjenu lil kull komunità milli topera waħedha. Il-KtR jisħaq fuq it-tħejjija tal-Kuntratti tal-Bliet dwar il-Klima mill-bliet parteċipanti bħala proċess immexxi mid-domanda li għandu jippermetti li jinstabu soluzzjonijiet lokali, iżda li jirrikjedi appoġġ qawwi mil-livelli nazzjonali u reġjonali.

(e)   Patt dwar il-Ħamrija għall-Ewropa

Il-KtR jenfasizza l-ħtieġa ta’ riflessjoni dwar is-sistema u l-ġestjoni tat-trasformazzjoni strumentali, inklużi r-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni u t-tagħlim, biex jintlaħqu l-miri tal-Missjoni dwar il-Ħamrija, li tkopri t-tipi kollha ta’ użi tal-art, u l-ħtieġa li jiġu mistħarrġa perkorsi ġodda għal trasformazzjoni aktar ambizzjuża tal-politika tal-PAK tal-UE. Sabiex jiżdied is-sekwestru tal-karbonju f’art agrikola u fil-foresti, it-tfassil mill-ġdid tas-sistemi ta’ produzzjoni agrikola u l-ħolqien ta’ raggruppamenti transnazzjonali ta’ laboratorji ħajjin huma kruċjali biex il-Missjoni tirnexxi. L-appoġġ għall-bijodiversità u l-preferenza taċ-ċittadini għal bijoprodotti bbażati fuq il-foresti, u ikel sostenibbli u minn sorsi lokali huma azzjonijiet meħtieġa f’ambjenti rurali u urbani. Punt essenzjali ieħor huwa kif l-attivitajiet tal-foresti jistgħu jsiru attraenti u ekonomikament sostenibbli, mingħajr ma tintilef il-profitabbiltà, sabiex jappoġġjaw il-miri tal-Missjoni dwar il-Ħamrija;

Ir-rwol tal-KtR fl-appoġġ ta’ trasformazzjoni Ewropea u dinjija

58.

jenfasizza li n-nies jgħixu u jaħdmu fil-bliet u fir-reġjuni u l-attivitajiet kollha tal-Missjoni tal-UE għandhom jiffukaw fuq in-nies: minn partijiet ikkonċernati tan-negozju, akkademiċi u governattivi sa ċittadini individwali ta’ kull età u sfond. Il-KtR, il-JRC, u atturi rilevanti oħra jafu b’diversi teknoloġiji effettivi u li taw prova tagħhom għall-parteċipazzjoni taċ-ċittadini, minn skoperta intraprenditorjali sal-kampijiet tal-innovazzjonijiet tas-soċjetà li għandhom jintużaw biex jiġi żgurat l-involviment taċ-ċittadini;

59.

jinsab lest li jilħaq lill-komunitajiet lokali biex jissensibilizza dwar il-Missjonijiet tal-UE u jgħinhom jinvolvu ruħhom maċ-ċittadini u n-negozji tal-Ewropa;

60.

jissottolinja li l-Missjonijiet tal-UE se jirnexxu biss jekk jitnaqqas id-distakk fl-għarfien u fl-innovazzjoni fl-Ewropa u jiġi enfasizzat id-distakk fl-innovazzjoni bejn l-Ewropa u l-Istati Uniti. L-enfasi jeħtieġ li tkun fuq miżuri ambizzjużi konkreti u inklużivi fil-ħajja reali li jużaw ir-riżultati tar-RŻI;

61.

jenfasizza li l-iżviluppi l-ġodda fir-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni huma rekwiżit għas-suċċess tal-Missjonijiet tal-UE. Dan ifisser soluzzjonijiet estensivi ġodda li jiżguraw il-komplementarjetà u t-trawwim ta’ sinerġiji mal-programmi qafas tar-riċerka u l-innovazzjoni tal-Unjoni, u programmi u fondi oħra tal-Unjoni u globali. Pass ġdid huwa t-tmexxija tas-sistema taċ-Ċentri taż-ŻER, li għandha tippromovi l-użu tal-inizjattivi rilevanti kollha tal-UE dwar ir-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni bħala parti essenzjali mit-tfassil tal-politika reġjonali;

62.

jirrimarka li l-implimentazzjoni tal-Missjonijiet tal-UE se trawwem tmexxija lokali u reġjonali fl-UE, iżda wkoll madwar id-dinja. Il-KtR, fit-tisħiħ tar-rwol tal-bliet u tar-reġjuni fil-Patt tas-Sindki u f’networks globali oħra, għandu joħloq sinerġija bejn il-Missjonijiet tal-UE u l-attivitajiet u l-kampanji tal-SDG tan-NU Race to Żero (It-Tellieqa għal Żero) u Race to Resilience (It-Tellieqa għar-Reżiljenza). It-tisħiħ tat-tmexxija globali tal-bliet u r-reġjuni tal-UE jista’ jappoġġja wkoll l-isforz tal-KtR lejn ir-rikonoxximent formali tal-gvernijiet sottonazzjonali fil-qafas tal-UNFCCC u fit-tħejjija għall-COP27;

Sinteżi tal-fatturi kritiċi ta’ suċċess

63.

jiġbed l-attenzjoni li l-Ewropa jeħtieġ li ssaħħaħ il-kompetittività globali tagħha abbażi tal-għarfien, is-sħubijiet f-Ewropa kollha, il-kapaċitajiet u t-talenti biex taħdem favur il-futur — approċċ inklużiv li jinvolvi lil kulħadd. L-Ewropa għandha opportunità li tassumi r-rwol ta’ mexxejja globali li timplimenta politiki kollaborattivi biex jintlaħqu l-SDGs, u tindirizza t-tibdil fil-klima;

64.

jissottolinja li l-azzjoni fil-ħajja reali hija ċ-ċavetta għall-Missjonijiet tal-UE. Ir-riċerka hija essenzjali biex jinħolqu soluzzjonijiet ġodda u biex jiġu ddeterminati l-aħjar modi ’l quddiem — l-applikazzjonijiet adatti huma essenzjali biex jinkisbu r-riżultati. Il-Missjonijiet tal-UE ser ikunu ta’ suċċess jekk jiltaqgħu ma’ ekosistema lokali abilitanti. Dan ma jirrigwardax biss it-teknoloġija u r-riċerka; dan huwa, fuq kollox, approċċ iċċentrat fuq il-bniedem li jibni l-kompetenzi, jindirizza r-riskji lokali, u jaċċessa l-aħjar riżorsi madwar l-Ewropa kollha. L-aspetti umani fl-innovazzjoni huma essenzjali għall-ħolqien konġunt ta’ soluzzjonijiet sostenibbli;

65.

jiddikjara li l-Missjonijiet tal-UE huma essenzjali sabiex jappoġġjaw it-trasformazzjoni tal-Ewropa f’kontinent aktar ekoloġiku, aktar b’saħħtu, aktar inklużiv u reżiljenti. Biex jintlaħqu l-miri ambizzjużi, kull Missjoni tal-UE jeħtieġ li topera bħala portafoll estensiv ta’ azzjonijiet. Dawn il-portafolli Ewropej jeħtieġ li jiġu ffurmati abbażi ta’ portafolli ta’ azzjonijiet komprensivi orkestrati fil-livell reġjonali u lokali, inklużi proġetti ta’ riċerka integrati, miżuri ta’ politika u leġiżlattivi, u attivitajiet ta’ implimentazzjoni lokali;

66.

jenfasizza l-ħtieġa li tiġi kofinanzjata u appoġġjata l-ħidma ta’ kuljum tal-bliet u tar-reġjuni fil-ħolqien tal-valur tagħhom u fit-tagħlim komparattiv biex jiżdiedu l-aħjar proċessi u azzjonijiet għall-benesseri ta’ kuljum taċ-ċittadini. Ir-rwol tal-komunitajiet dimostraturi huwa li jaġixxu bħala pijunieri, żviluppaturi, u dawk li jittestjaw l-ewwel il-bidla sistemika għall-oħrajn kollha;

67.

jinsab lest li jikkoopera mal-Missjonijiet tal-UE sabiex il-proċessi ta’ valutazzjoni komparattiva u ta’ tagħlim komparattiv jagħmilhom attraenti għall-bliet/ir-reġjuni ta’ dimostrazzjoni u oħrajn. L-istrumenti ta’ finanzjament jeħtieġ li jkunu innovattivi u flessibbli, u jħeġġu l-interessi reali tal-bliet/reġjuni;

68.

jenfasizza li l-mistoqsijiet ewlenin huma kif il-bliet u r-reġjuni jitgħallmu jorganizzaw l-attivitajiet meħtieġa u kif l-attivitajiet jattiraw investimenti industrijali privati u investimenti oħra. In-network taċ-Ċentri taż-ŻER idealment jiżgura li l-ekosistemi lokali u reġjonali tar-RŻI jsiru parti integrata mill-ekosistema tar-RŻI madwar l-Ewropa kollha;

69.

jitlob prevedibbiltà soċjetali u teknoloġika aħjar u kollaborazzjoni akbar bħala l-fatturi kritiċi ta’ suċċess biex jiġu aċċellerati l-investimenti industrijali u investimenti oħrajn biex jintlaħqu n-newtralità karbonika u miri oħra tal-Missjoni tal-UE. Il-politika orjentata lejn il-missjonijiet hija adatta tajjeb biex issaħħaħ id-dimensjoni minn isfel għal fuq fis-sistema unika tal-UE ta’ governanza f’diversi livelli: it-tagħlimiet meħuda jistgħu u se jiġu kondiviżi b’mod attiv madwar l-Istati Membri. Hija meħtieġa kunsiderazzjoni u integrazzjoni aktar sostanzjali tal-objettivi tal-Missjonijiet tal-UE fl-iżvilupp ta’ leġiżlazzjoni futura; l-ipprezzar tal-karbonju u l-pakkett “Lesti għall-mira ta’ 55 %” huma eżempji ta’ dan;

70.

jenfasizza li l-aħħar linji gwida tal-politika industrijali u tal-innovazzjoni fil-livell tal-UE, il-pjani relatati u l-għarfien u l-innovazzjonijiet xjentifiċi u teknoloġiċi ġodda meħtieġa jeħtieġ li jiġu integrati fil-Missjonijiet tal-UE u jiġu żviluppati u ttrasferiti lejn soluzzjonijiet u prattiki tal-ħajja reali permezz ta’ ġestjoni effettiva tal-għarfien minn isfel għal fuq; u azzjonijiet oħra;

71.

jirrikonoxxi l-ħtieġa għal pjattaformi diġitali tal-Missjoni tal-UE: sabiex jiġi aċċellerat it-trasferiment u l-ġestjoni tal-għarfien, jiġu appoġġjati l-kollaborazzjoni virtwali u t-tlaqqigħ ta’ sħubijiet, jiġu ssemplifikati l-proċessi ta’ finanzjament, eċċ. Dawn jeħtieġ li jinħolqu flimkien mar-rappreżentanti tal-bliet u tar-reġjuni;

72.

jindika li proċessi ta’ ħidma ġodda adatti u effettivi huma essenzjali biex jiġi żgurat li l-Missjonijiet tal-UE jirnexxu. Dawn il-proċessi jridu jirriflettu t-tagħlimiet mill-Innovazzjoni Miftuħa 2.0, diversi inizjattivi tal-ispiral kwadruplu, u bosta oħrajn, sabiex joħolqu b’mod konġunt governanza parteċipattiva attraenti u tal-ġenerazzjoni li jmiss. Il-firxa sħiħa taċ-ċittadini jeħtiġilha tkun involuta, miż-żgħażagħ sal-anzjani. L-attivitajiet tal-Missjonijiet għandhom jikkunsidraw diversi aspetti ta’ ġenerazzjonijiet differenti u joħolqu metodi innovattivi u responsabbli biex jintlaħaq l-impenn meħtieġ għall-invenzjoni ta’ futur sostenibbli għall-Ewropa.

---

(1)  Plenarja tal-KtR tas-27 ta’ Jannar 2022, Riżoluzzjoni dwar il-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa (ĠU C 270, 13.7.2022, p. 1).

(2)  Plenarja tal-KtR tal-1-2 ta’ Diċembru 2021, Riżoluzzjoni dwar il-Programm ta’ Ħidma tal-Kummissjoni Ewropea għall-2022 (ĠU C 97, 28.2.2022, p. 1).

(3)  Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni dwar il-Missjonijiet Ewropej — COM(2021) 609 final

(4)  Aġenda ta’ Politika taż-Żona Ewropea tar-Riċerka — Ħarsa ġenerali lejn l-azzjonijiet għall-perjodu 2022-2024, Kummissjoni Ewropea 2021 (mhux disponibbli bil-Malti).

(5)  Opinjoni tal-KtR dwar Orizzont Ewropa: id-disa’ Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (COR-2018-03891) (ĠU C 461, 21.12.2018, p. 79).

(6)  Rapport ta’ Prospettiva Strateġika 2021, (COM (2021) 750 final).

(7)  ŻER ġdida għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (COM(2020) 628 final).

(8)  ŻER ġdida għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (COM(2020) 628 final).

(9)  Plenarja tal-KtR 1 ta’ Lulju 2021, Opinjoni dwar Insawru Ewropa reżiljenti għall-klima — L-Istrateġija l-ġdida tal-UE dwar l-Adattament għat-Tibdil fil-Klima (ĠU C 440, 29.10.2021, p. 42).

(10)  Perspettivi tat-Teknoloġija tal-Enerġija tal-AIE 2020.

Opinjoni tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni — Awtorità għat-Tħejjija u għar-Rispons f’Każ ta’ Emerġenza tas-Saħħa

(2022/C 301/06)

Relatur: Christophe CLERGEAU (FR/PSE), Membru tal-Kunsill Reġjonali ta’ Pays de la Loire

RAKKOMANDAZZJONIJIET TA’ POLITIKA

Kummenti ġenerali

1.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jfakkar li f’Marzu 2020, il-Presidenza tiegħu appellat lill-Kummissjoni Ewropea u lill-Istati Membri sabiex jistabbilixxu Mekkaniżmu tas-Saħħa Ewropew (1), u li żviluppa din l-idea fl-Opinjoni li huwa fassal sussegwentement fl-2020 dwar “Mekkaniżmu tal-UE għall-Emerġenzi tas-Saħħa” (2), u jinnota li l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni COM(2021) 576 ġiet ispirata minn din l-Opinjoni.

Id-dibattitu dwar il-ħolqien tal-HERA sar f’kuntest ikkaratterizzat mill-kontinwazzjoni tal-epidemija tal-COVID-19, li ħeġġiġna aktar minn qatt qabel biex is-saħħa nagħmluha prijorità għall-Unjoni Ewropea. Madankollu, l-għan tal-ħolqien tal-HERA huwa usa’ u jikkonċerna kull tip ta’ riskju għas-saħħa tal-bniedem, fuq skala kbira u/jew transfruntier, kif ukoll il-fażijiet kemm tat-tħejjija kif ukoll tal-ġestjoni tal-kriżijiet, li magħhom għandhom jiżdiedu l-isfidi tal-prevenzjoni u r-reżiljenza tas-soċjetajiet u t-territorji, u dan kollu fil-kuntest usa’ tal-gwerra fl-Ukrajna, li qed ikollha impatt enormi fuq is-servizzi tas-saħħa, l-infrastruttura, u l-kooperazzjoni transfruntiera li diġà kienu taħt pressjoni u eżawriti ħafna fl-eqqel tal-pandemija tal-COVID-19.

2.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jappoġġja l-ħolqien tal-HERA bħala l-awtorità responsabbli għat-tħejjija u l-ġestjoni tal-kriżijiet tas-saħħa, meta wieħed iqis, minn naħa, ir-responsabbiltà primarja tal-Istati Membri għall-prevenzjoni, is-saħħa pubblika u l-kura tas-saħħa, kif ukoll għat-tħejjija għall-kriżijiet u l-ġestjoni tal-kriżijiet, u min-naħa l-oħra, ir-rwol importanti tar-reġjuni għaliex fl-Ewropa, żewġ terzi tal-Istati Membri għandhom sistemi tas-saħħa deċentralizzati u jsegwu regoli differenti. Huwa enfasizza l-ħtieġa għal ħarsa ġenerali lejn il-protezzjoni tal-popolazzjoni, filwaqt li l-azzjoni tal-Kummissjoni għadha frammentata bejn diversi ċentri tat-teħid tad-deċiżjonijiet, kif ukoll l-appoġġ li l-UE kellha tipprovdi lill-Istati u r-reġjuni.

3.

Il-kriżijiet tas-saħħa, tkun xi tkun l-oriġini tagħhom, huma ta’ periklu għall-popolazzjonijiet li jaffettwawhom b’mod inugwali ħafna, iżda wkoll theddida għall-integrazzjoni Ewropea nnifisha jekk ma tkunx tista’ tirreaġixxi għalihom b’mod rapidu, effiċjenti, koerenti u inklużiv. Il-kriżi tal-COVID-19 poġġiet taħt prova s-solidarjetà bejn l-Ewropej, l-integrità tas-suq intern u l-kooperazzjoni fiż-żona ta’ Schengen. Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jqis li l-kriżi wriet ukoll li l-objettivi tas-sigurtà tas-saħħa tal-UE u l-protezzjoni tal-popolazzjoni “ma jkunux jistgħu jinkisbu biżżejjed mill-Istati Membri, la fil-livell ċentrali u lanqas fil-livell reġjonali u lokali”, u li ż-żieda fl-intervent tal-UE f’dan il-qasam hija għalhekk konformi mal-prinċipju tas-sussidjarjetà (3).

4.

Filwaqt li l-ġestjoni tas-sistemi tas-saħħa u tal-kura hija kompetenza nazzjonali, il-Kummissjoni Ewropea għandha rwol importanti x’taqdi fil-protezzjoni tas-saħħa tan-nies u l-preżervazzjoni tas-suq uniku, jiġifieri f’konformità mat-Trattati li jinkludu l-protezzjoni tas-saħħa tan-nies bħala rekwiżit essenzjali, u billi tkun inkarigata bir-rwol li tħares l-acquis communautaire. Dan għandu jitwettaq f’kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri, u hemm raġuni tajba biex jiġi involut il-Parlament Ewropew. Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jixtieq isemma’ leħnu f’dan id-dibattitu, l-ewwel nett minħabba li fil-kuntest tal-kriżi, l-azzjoni lokali hija essenzjali biex il-komunitajiet jiġu protetti, it-tieni minħabba li ħafna reġjuni għandhom setgħat importanti fil-qasam tas-saħħa u, fl-aħħar nett, minħabba li l-appoġġ tar-reġjuni għall-innovazzjoni u l-industrija huwa element ewlieni biex il-kontromiżuri isiru disponibbli għall-indirizzar tal-kriżijiet.

Il-kamp ta’ applikazzjoni tal-HERA fir-rigward tal-azzjoni, il-governanza u l-perkors inkrementali

5.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jirrakkomanda li l-HERA tingħata kamp ta’ applikazzjoni wiesa’ ħafna għal azzjoni, kif propost mill-Kummissjoni, filwaqt li tirrispetta l-kompetenzi ta’ korpi eżistenti oħrajn (4). L-għan huwa li jiġi indirizzat it-theddid għas-saħħa tal-bniedem li jista’ jkun naturali, inċidentali jew deliberat, inkluż bħala riżultat ta’ atti terroristiċi, kif ukoll ta’ oriġini pandemika, bijoloġika, ambjentali, nukleari, jew mhux magħrufa.

6.

Huwa jenfasizza li, minbarra l-ambitu tal-intervent, anke l-ambitu tal-attivitajiet tal-HERA huwa wiesa’ ħafna, peress li l-għan huwa li jiġu identifikati u analizzati r-riskji qabel il-kriżijiet, li jiġu promossi miżuri proattivi, li tissaħħaħ il-kapaċità tas-soċjetajiet u r-reġjuni biex jindirizzaw il-kriżijiet, li jiġu definiti xenarji ta’ ġestjoni li jinkludu reazzjonijiet adatti, li tissaħħaħ ekosistema industrijali u tar-riċerka u l-innovazzjoni li tippermetti l-iżvilupp u l-produzzjoni ta’ kontromiżuri mfassla apposta u fl-aħħar nett biex tiġi żgurata d-disponibbiltà ta’ dawn il-kontromiżuri fil-bliet u r-reġjuni kollha tal-UE u fost il-komunitajiet kollha.

7.

Fid-dawl ta’ dawn l-isfidi enormi, il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jinsab imħasseb dwar il-kapaċità tal-HERA li twettaq il-kompiti tagħha b’suċċess.

8.

Filwaqt li l-ħolqien tal-HERA bħala servizz intern tal-Kummissjoni jrid jitqies bħala għażla prammatika li tippermetti progress rapidu u koordinazzjoni tal-attivitajiet differenti tal-Kummissjoni bl-aħjar mod possibbli, din l-għażla għandha tkun biss temporanja, u tiġi riveduta fi żmien dovut. L-istatus tas-servizz intern tal-Kummissjoni ma għandux iservi ta’ ostaklu għar-reklutaġġ ta’ persunal speċjalizzat u ta’ livell għoli meħtieġ għat-tħejjija u l-ġestjoni tal-kriżijiet tas-saħħa. Huwa importanti li tiġi ggarantita l-awtonomija tad-deċiżjoni f’konformità mal-prinċipji ta’ sussidjarjetà u ta’ proporzjonalità, li hija essenzjali biex jiġu analizzati r-riskji b’indipendenza sħiħa u sabiex jittieħdu l-miżuri neċessarji ħalli ħajjet in-nies tiġi protetta mingħajr dewmien.

9.

Il-pjan ta’ Azzjoni għall-2022 ippubblikat fl-10 ta’ Frar jipprevedi baġit annwali ta’ EUR 1,3 biljun, li huwa pożittiv iżda mhux konsistenti mal-previżjoni tal-baġit ta’ EUR 6 biljun għal 6 snin. L-eżami ta’ dan il-baġit annwali juri l-importanza tax-xiri ta’ kontromiżuri u l-istabbiliment u l-ġestjoni tal-istokkijiet Ewropej (EUR 675,5 miljun), iżda ma jissemma l-impatt fuq il-finanzjament ta’ miżuri Ewropej oħra tal-protezzjoni ċivili, tal-appoġġ għal kapaċità ta’ produzzjoni ġdida (EUR 160 miljun) jew tal-programmi ta’ riċerka ta’ Orizzont Ewropa (EUR 350 miljun), li l-maġġoranza tagħhom mhumiex ġodda. Dan iħalli biss EUR 100 miljun għal azzjonijiet biex jiġu antiċipati r-riskji u jiġu adattati s-sistemi tas-saħħa;

10.

Il-governanza tal-HERA hija t-tielet punt ta’ dgħufija. Din hija strettament limitata għall-Kummissjoni u l-Istati Membri, u tillimita lill-Parlament Ewropew għal rwol ta’ osservatur u teskludi l-partijiet ikkonċernati, il-bliet u r-reġjuni kollha kif ukoll l-atturi tas-soċjetà ċivili mill-korpi permanenti tal-HERA. Din il-governanza la hija adegwata u lanqas effettiva, peress li t-tħejjija u l-ġestjoni għall-kriżijiet jinvolvu firxa wiesgħa ta’ atturi u għarfien espert. Il-bliet u r-reġjuni, il-professjonisti tas-saħħa ta’ kull tip, l-assoċjazzjonijiet tal-pazjenti, l-atturi ewlenin l-oħra fix-xjenza u r-riċerka, l-NGOs attivi fil-qasam tas-saħħa u s-solidarjetà, huma atturi essenzjali biex jiġu indirizzati b’suċċess il-kriżijiet, u għandhom jitqiesu bis-sħiħ. Bħala minimu, id-diversi partijiet ikkonċernati għandhom ikunu membri permanenti tal-Forum Konsultattiv, li għandu jkun jista’ jagħmel rakkomandazzjonijiet lill-korpi governattivi tal-HERA u jipparteċipa fl-aspetti varji tal-ħidma tagħha.

11.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jirrikonoxxi s-supremazija tal-kompetenzi nazzjonali u l-importanza kruċjali tal-ħidma konġunta tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri, iżda jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jerġgħu lura għat-triq ta’ metodu miftuħ u inklużiv ta’ koordinazzjoni mal-partijiet ikkonċernati u jagħtu lir-rappreżentanti tal-gvernijiet lokali u reġjonali u lill-Parlament Ewropew ir-rwol sħiħ tagħhom indipendentement mill-kunsiderazzjonijiet legali.

12.

L-azzjoni operattiva tal-HERA tidher li tiffoka fuq il-forniment ta’ kontromiżuri mediċi. Madankollu, hemm ħafna aspetti oħra involuti fil-ġestjoni tal-kriżijiet, b’mod partikolari fl-oqsma tal-prevenzjoni u l-protezzjoni ċivili. Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jqis li t-terminu “kontromiżuri” għandu jkopri l-mediċini u l-prodotti farmaċewtiċi kollha, inklużi l-ingredjenti attivi tagħhom, kif ukoll l-antibijotiċi, il-vaċċini, it-testijiet u d-dijanjostika kollha, l-apparat mediku u l-provvisti mediċi, it-tagħmir protettiv personali, it-tagħmir tal-isptarijiet u tal-faċilitajiet lokali, iżda wkoll is-sistemi ta’ informazzjoni u s-sistemi ta’ sorveljanza għall-mard infettiv u kontaminanti ġodda. Fil-fatt, dawn ir-riżorsi kollha huma meħtieġa għall-indirizzar tal-kriżijiet u l-protezzjoni tan-nies u ta’ saħħithom.

13.

Huwa jappella biex tingħata attenzjoni ugwali għall-iżvilupp ta’ soċjetajiet reżiljenti u għal kultura komuni fir-rigward tal-ġestjoni tal-kriżijiet u tad-diżastri. F’dan il-qafas, għandu jingħata appoġġ imsaħħaħ lill-Mekkaniżmu tal-UE għall-Protezzjoni Ċivili li l-baġit tiegħu m’għandux jiddgħajjef bil-ħolqien tal-HERA. L-inklużjoni tat-terminu “emerġenza” fit-titolu tal-HERA m’għandhiex toħloq konfużjoni jew twassal biex il-HERA tidduplika l-arranġamenti għall-ġestjoni tal-kriżijiet diġà żviluppati taħt il-Mekkaniżmu tal-UE għall-Protezzjoni Ċivili, li l-pedament tiegħu huwa ċ-Ċentru ta’ Koordinazzjoni tar-Reazzjoni f’każ ta’ Emerġenza (ERCC) tal-Kummissjoni. Hemm bżonn ta’ koordinazzjoni b’saħħitha ħafna u diviżjoni ċara tar-rwoli bejn dawn iż-żewġ għodod tal-Kummissjoni, li jistgħu jiġu assimilati fil-futur. Jeħtieġ ukoll li ssir delimitazzjoni tal-miżuri tal-att leġiżlattiv rivedut dwar it-theddid transkonfinali għas-saħħa li bħalissa qed jiġi nnegozjat bejn il-Kunsill u l-Parlament u l-kompiti tal-EMA u, b’mod partikolari, tal-ECDC;

14.

L-iżvilupp tal-pjan strateġiku pluriennali tal-HERA huwa prijorità assoluta u għandu jinvolvi wkoll lill-Parlament Ewropew, il-bliet u r-reġjuni, kif ukoll il-partijiet ikkonċernati. Dan il-pjan għandu jistabbilixxi l-livell ta’ riżorsi meħtieġa biex l-HERA tkun tista’ twettaq il-ħafna kompiti tagħha, biex tiddeskrivi l-istadji tal-iżvilupp tagħha u biex tistabbilixxi indikaturi ta’ monitoraġġ. Il-pjan strateġiku jeħtieġ jispeċifika wkoll il-mekkaniżmi ta’ kooperazzjoni bejn il-HERA u l-istrumenti ta’ intervent l-oħrajn tal-UE, inklużi l-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini (EMA), iċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard (ECDC) u l-Mekkaniżmu tal-UE għall-Protezzjoni Ċivili, u jindika kif dawn l-istrumenti jistgħu jissaħħu wkoll sabiex ikunu jistgħu jaqdu r-rwol tagħhom b’mod sħiħ f’koordinazzjoni mal-HERA.

Inħejju lill-Ewropa għall-kriżijiet u d-diżastri, nipproteġu b’mod effettiv lin-nies kollha fil-bliet u r-reġjuni kollha tal-UE

15.

L-esperjenza tal-COVID-19 turi li ma hemm l-ebda azzjoni effettiva mingħajr rispons komuni u koerenti fil-livell Ewropew, li tkun adattata għall-ħtiġijiet u ċ-ċirkostanzi nazzjonali, reġjonali u lokali differenti. Il-HERA jeħtiġilha tippromovi wkoll ambizzjoni Ewropea msaħħa u konverġenti f’dak li jirrigwarda l-protezzjoni tan-nies mill-kriżijiet. Għall-kuntrarju, attwalment il-COVID-19 toħroġ fid-dieher l-inugwaljanzi bejn ir-reġjuni u l-inugwaljanzi soċjali fl-aċċess għall-kura u t-tilqim, li jdgħajfu r-rispons għall-kriżijiet tas-saħħa u jipperikolaw l-Ewropa kollha kemm hi.

16.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jixtieq li l-HERA twettaq ħidma biex tanalizza l-vulnerabbiltajiet tat-territorji u l-popolazzjonijiet għall-kriżijiet tas-saħħa. Dan ix-xogħol ta’ analiżi tal-vulnerabbiltajiet irid iqis id-disponibbiltà tar-riżervi madwar l-Ewropa u l-kapaċità operazzjonali biex jintlaħqu l-gruppi kollha tal-popolazzjoni, u bi prijorità għal dawk b’kundizzjonijiet ta’ saħħa fraġli, u dawk li jgħixu f’sitwazzjoni ta’ esklużjoni u instabbiltà. Dan irid ikopri wkoll l-abbiltà tas-sistemi tas-saħħa, l-isptarijiet u faċilitajiet oħrajn tas-saħħa biex iżidu l-kapaċità tagħhom f’każ ta’ kriżi, sabiex iżommu kemm jista’ jkun il-kura ppjanata filwaqt li jirċievu pazjenti addizzjonali minħabba l-kriżi.

17.

Għalhekk iqis li huwa essenzjali li l-HERA, fi sħubija mal-korpi komunitarji kompetenti l-oħra, tiżviluppa tabella għall-valutazzjoni tal-vulnerabbiltà tas-sigurtà tas-saħħa u tibni, flimkien mal-Istati Membri u r-reġjuni, programmi ta’ reazzjoni għal diversi tipi ta’ emerġenza u ta’ test tal-istress tas-sistemi tas-saħħa. Abbażi tar-riżultati ta’ dawn it-testijiet, il-Kummissjoni u l-Kunsill għandhom ifasslu rakkomandazzjonijiet għall-Istati Membri u r-reġjuni, li għandhom ikunu segwiti, biex isaħħu s-sistemi tas-saħħa tagħhom u jikkonsolidaw, fejn meħtieġ, il-kapaċitajiet ta’ rispons tas-saħħa tar-reġjuni u l-ugwaljanza fil-protezzjoni tal-komunitajiet varji.

18.

Bl-istess mod, il-HERA għandha tikkontribwixxi għall-iżvilupp ta’ programmi ta’ riċerka fil-qafas tal-Orizzont Ewropa b’rabta mal-intervent fil-gruppi tal-popolazzjoni l-aktar fraġli (persuni f’qagħda ta’ faqar jew esklużjoni, minoranzi, refuġjati, nisa vittmi tal-vjolenza, anzjani u persuni b’diżabilità, persuni b’fatturi ta’ komorbożità, eċċ.), li ħafna drabi jisfaw l-ewwel vittmi, kif turi l-esperjenza tal-COVID-19. Dawn il-programmi ta’ riċerka għandhom jindirizzaw ukoll b’mod speċifiku l-inugwaljanzi fl-aċċess għas-saħħa għall-anzjani, is-saħħa mentali tat-tfal u ż-żgħażagħ, il-komplementarjetà bejn l-isptarijiet u l-mediċina bbażata fil-komunità, u l-innovazzjonijiet, inklużi dawk diġitali, fl-organizzazzjoni tas-sistemi tas-saħħa. Dawn iridu jinkorporaw approċċ li jqis kwistjonijiet ta’ ġeneru b’mod permanenti, li jiżgura rappreżentazzjoni adegwata tal-bżonnijiet tan-nisa.

19.

It-tħejjija tal-popolazzjonijiet għad-diżastri u l-epidemiji futuri hija sfida ewlenija, li l-HERA jeħtiġilha tikkontribwixxi għaliha. Fil-livell Ewropew neħtieġu wkoll tisħiħ u koordinazzjoni għal programmi ta’prevenzjoni fil-qasam tas-saħħa pubblika, il-promozzjoni dwar is-saħħa u l-ġlieda kontra l-inugwaljanza diġitali u kontra d-diżinformazzjoni. Dawn il-miżuri ta’ prevenzjoni tas-saħħa għandhom ikopru l-politiki pubbliċi kollha. L-attivitajiet tal-HERA għandhom ikunu parti minn politika Ewropea ta’ prevenzjoni aktar ambizzjuża stabbilita fil-qafas tal-programm l-UE għas-Saħħa, li għandu jissaħħaħ u jqis aħjar anke l-isfidi tas-saħħa mentali, id-diżabbiltà u l-ġlieda kontra l-mard kroniku.

20.

Jeħtieġ ukoll li jinsiltu tagħlimiet konkreti mill-kriżi tal-COVID-19 u mill-gwerra fl-Ukrajna permezz tar-riċerka. Ikun tajjeb ukoll li jiġu stabbiliti miżuri għal rispons rapidu tas-sistemi tas-saħħa u l-użu aċċellerat fuq il-post ta’ kontromiżuri (sptarijiet modulari, tagħmir mediku mobbli u semplifikat, unità medika mobbli, ċentri żgħar tat-tilqim, elenkar ta’ ammont suffiċjenti ta’ persunal mediku, eċċ.).

21.

Għandha tingħata attenzjoni partikolari għall-isfidi speċifiċi taż-żoni rurali remoti, iż-żoni muntanjużi u r-reġjuni ultraperiferiċi. Għandu jiġi nnutat li din il-ġabra ta’ azzjonijiet hija fil-biċċa l-kbira nieqsa mill-programm ta’ ħidma tal-HERA għall-2022, u l-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jiddispjaċih dwar dan, u jitlob li dan jiġi rivedut sa mill-2023;

22.

Fil-fehma tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni, dan is-sett ta’ miżuri ma jheddidx il-kompetenzi tal-Istati Membri iżda, għall-kuntrarju, jirrappreżenta opportunità għal kull Stat, f’koordinazzjoni mar-reġjuni, biex ikun aktar effettiv fil-protezzjoni tal-popolazzjoni tiegħu.

23.

Analiżi dettaljata mill-Kummissjoni Ewropea fir-rigward tal-infiq fuq is-saħħa implimentata bil-Fondi ta’ Koeżjoni u l-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza fis-snin tal-pandemija tista’ tkun utli għall-ġestjoni ta’ kriżijiet futuri. Il-prattiki tajba nazzjonali, reġjonali u lokali jistgħu jiġu enfasizzati wkoll fit-tfassil ta’ azzjonijiet futuri għall-prevenzjoni u l-ġestjoni tal-kriżijiet tas-saħħa.

24.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jappella biex in-nefqa għat-tisħiħ tas-sistemi tas-saħħa u t-tħejjija għall-kriżijiet, li inevitabbilment se tiżdied, tiġi indirizzata b’mod speċifiku fil-kuntest tas-Semestru Ewropew u tkun eliġibbli b’mod permanenti għall-fondi tal-politika ta’ koeżjoni wara l-Inizjattiva ta’ Investiment fir-Rispons għall-Coronavirus. Jinsab imħasseb li n-nefqa fuq is-saħħa sa issa rrappreżentat biss parti żgħira ħafna tal-pjan ta’ rkupru, u jappella għal appoġġ akbar għar-reżiljenza u t-tagħmir tal-bliet u r-reġjuni fil-qasam tas-saħħa u l-protezzjoni ċivili.

25.

Jirrimarka li l-bliet u r-reġjuni jridu jaqdu rwol attiv flimkien mal-UE u l-Istati Membri fl-iżvilupp ta’ approċċi ġodda għall-protezzjoni tal-komunitajiet. Dan huwa aktar u aktar minnu meta dawn ikollhom ħiliet speċifiċi fil-qasam tas-saħħa u jkunu jimmaniġġjaw is-sistema tal-isptarijiet u tas-saħħa. Dan ir-rwol għandu jiġi rikonoxxut fil-livell nazzjonali u Ewropew skont il-prinċipju tas-sussidjarjetà attiva.

Tagħlimiet li għandna nisiltu mill-gwerra fl-Ukrajna

26.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jilqa’ l-parteċipazzjoni tal-HERA fil-kampanja ta’ tilqim għar-refuġjati Ukreni fl-UE u l-appoġġ tiegħu għall-Mekkaniżmu tal-UE għall-Protezzjoni Ċivili, li jiggarantixxi vaċċini għat-tfal u provvisti mediċi essenzjali oħra permezz tal-appoġġ tal-industrija farmaċewtika u l-ministeri tas-saħħa;

27.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jqis li l-gwerra fl-Ukrajna hija tfakkira qawwija li l-Ewropa għandha titħejja għal kull tip ta’ kriżi: hekk kif il-COVID-19 laqtet ir-reġjuni tagħna mingħajr twissija, bl-istess mod ma kienx mistenni kunflitt armat fil-viċinat dirett tal-Unjoni. L-impatt tagħha fuq is-sistemi tas-saħħa, speċjalment fl-Ewropa Ċentrali u tal-Lvant, qed jikber b’mod kostanti u jeħtieġ li jiġi mmonitorjat mill-qrib sabiex jiġi evitat li jintlaħaq punt problematiku. Il-kapaċitajiet analitiċi u ta’ tbassir tal-HERA jeħtieġ li jiġu żviluppati malajr biex jiġi żgurat li d-diżastru imminenti li jmiss ma jaħkimx lill-Unjoni Ewropea għal għarrieda;

28.

Huwa għalhekk jafferma mill-ġdid li għandha tingħata prijorità lill-kapaċità, fl-Istati Membri kollha u fir-reġjuni kollha tal-UE, li tissaħħaħ il-kapaċità tas-sistemi tas-saħħa biex jadattaw malajr għal avvenimenti mhux previsti. Sabiex dan ikun jista’ jitwettaq, it-“tabella għall-valutazzjoni tal-vulnerabbiltà tas-sigurtà tas-saħħa” u l-programmi ta’ “test tal-istress” tas-sistemi tas-saħħa jidhru aktar minn qatt qabel bħala azzjoni prijoritarja;

29.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jiġbed l-attenzjoni għar-riskju ta’ espożizzjoni għar-radjazzjoni minħabba ħsara possibbli lill-infrastrutturi nukleari ċivili u l-interruzzjoni tat-trattament għal mard kroniku, inkluż il-kanċer u l-HIV (l-Ukrajna għandha waħda mill-ogħla rati ta’ prevalenza tal-HIV fl-Ewropa); dawn ir-riskji x’aktarx jaffettwaw ukoll is-sistemi tas-saħħa fil-pajjiżi ospitanti;

30.

Il-gwerra fl-Ukrajna, li kellha bħala konsegwenza l-wasla ta’ miljuni ta’ persuni mhux imlaqqmin fl-UE, hija inċentiv biex tissaħħaħ il-kooperazzjoni internazzjonali dwar l-aċċess għal kontromiżuri, u b’mod speċjali il-vaċċini, bħala prijorità għall-viċinat tagħna. Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni huwa għalhekk imħasseb dwar id-dgħufija ta’ dawn l-azzjonijiet taħt il-programm ta’ ħidma tal-HERA għall-2022;

Politika industrijali u tal-akkwist pubbliku għas-servizz tas-saħħa

31.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jilqa’ l-inizjattivi meħuda mill-bidu tal-kriżi biex titħaffef id-disponibbiltà tal-kontromiżuri u l-abbozz ta’ Regolament tal-Kunsill dwar miżuri ta’ ġestjoni tal-kriżijiet. Madankollu, huwa jqis li l-proposti attwali għadhom mhumiex mezz suffiċjenti biex ikun hemm tħejjija effettiva għall-kriżijiet tas-saħħa.

32.

Huwa jenfasizza l-ħtieġa ta’ politika industrijali u ta’ innovazzjoni qabel il-kriżijiet u l-ħtieġa imperattiva li jinħoloq qafas regolatorju u ta’ appoġġ ġdid sabiex jagħti lill-UE s-sovranità fil-qasam tas-saħħa u l-kapaċità biex timmanifattura l-prodotti tar-riċerka u innovazzjoni b’mod industrijali.

33.

Huwa jemmen li l-Unjoni Ewropea għandha tagħti lilha nnifisha l-mezzi biex tipproduċi l-kontromiżuri “essenzjali” li huma fil-biċċa l-kbira komuni għall-ġestjoni ta’ diversi tipi ta’ kriżijiet fit-territorju tagħha stess. Dawn il-mediċini (inklużi l-ingredjenti attivi tagħhom), l-apparat mediku, it-testijiet, id-dijanjostika u t-tagħmir bażiku ma jistgħux jiġu prodotti fl-Ewropa mingħajr politika proattiva ta’ xiri pubbliku li tassorbi spejjeż, potenzjalment ogħla, tal-provvista. Bħalissa ma hemm l-ebda indikazzjoni dwar kif ir-regoli u l-prinċipji Ewropej għall-azzjoni se jippermettu li jintlaħaq dan l-objettiv essenzjali.

34.

Jinsab mħasseb ħafna dwar id-diffikultajiet li qed jaffaċċjaw bosta kumpaniji li investew fuq talba tal-awtoritajiet pubbliċi fil-bidu tal-kriżi sabiex jiġu indirizzati n-nuqqasijiet, u issa qed jiġu abbandunati permezz ta’ akkwisti li jsiru minn barra l-UE. Iħoss li il-lezzjonijiet li ġabet magħha l-kriżi ma tgħallimnihomx, u li din il-kwistjoni għandha tiġi ttrattata b’urġenza. B’mod partikolari, jitlob li l-istokkijiet strateġiċi nazzjonali u Ewropej jinbnew u jiġġeddu, kull fejn ikun possibbli, minn prodotti mmanifatturati fl-Ewropa.

35.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni għalhekk jistieden lill-Kummissjoni Ewropea tistudja u tipproponi qafas leġiżlattiv adatt li jippermetti derogi mir-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat u l-akkwist pubbliku, b’mod partikolari fir-rigward ta’ kontromiżuri “essenzjali”. Dak li qed isir bħalissa fil-qasam tas-semikondutturi (Att Ewropew dwar iċ-Ċipep) irid ikun fattibbli fil-qasam tas-saħħa.

36.

Dan il-qafas legali ġdid irid jagħmel ir-regoli dwar l-akkwist pubbliku aktar flessibbli, b’mod partikolari fil-qasam tal-innovazzjoni, isaħħaħ il-kontroll tal-investiment barrani u jippermetti li jingħata appoġġ dirett biżżejjed biex jikkontribwixxi b’mod effettiv għall-aċċellerazzjoni tal-iżvilupp u t-tqegħid fis-suq ta’ innovazzjonijiet mediċi bħat-tilqim. Attwalment, mil-lat legali l-Unjoni Ewropea ma tistax twettaq l-istess tip ta’ interventi bħar-Renju Unit jew l-Istati Uniti – fatt li jipperikola l-aċċess tagħha għall-vaċċini.

37.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jinsab imħasseb dwar il-ħin mitluf, jiddispjaċih li l-pubblikazzjoni tal-programm ta’ ħidma tal-HERA għall-2022 ma kinitx akkumpanjata mit-tnedija ta’ inizjattiva għal dan il-għan u jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta malajr proposta lill-Parlament u lill-Kunsill;

38.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jieħu nota tal-progress reċenti li sar fl-istrutturar tar-riċerka u l-innovazzjoni fil-qasam tat-tħejjija għall-kriżijiet tas-saħħa. Tabilħaqq, il-Presidenza Franċiża tappoġġja bil-qawwa proġett importanti ta’ interess Ewropew komuni (IPCEI) sabiex tissaħħaħ il-politika industrijali u l-pożizzjonament strateġiku tal-Unjoni fis-settur tas-saħħa, billi titrawwem l-innovazzjoni fis-segmenti differenti tal-industriji tas-saħħa. Barra minn hekk, f’April 2021, il-Kummissjoni nediet konsultazzjonijiet bil-għan li tniedi sħubija pubblika-pubblika Ewropea dwar it-tħejjija għall-pandemiji fil-qafas tal-programm ta’ ħidma ta’ Orizzont Ewropa 2023-2024, sabiex tikkoordina r-riċerka mwettqa mill-Istati Membri. Madankollu, bħalissa ma hemm l-ebda qafas biex jiżgura l-koerenza bejn l-azzjonijiet kollha ta’ Orizzont Ewropa li jistgħu jappoġġjaw l-missjonijiet tal-HERA, u l-baġit ippjanat huwa ta’ EUR 1,7 biljun, meta mqabbel mal-EUR 4 biljun li ġew mobilizzati fiż-żewġ programmi qafas preċedenti għar-riċerka dwar il-pandemija u t-tilqim. Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni għalhekk jappella: — li jinħoloq kunsill xjentifiku tal-HERA, li jkun pluralistiku u jinvolvi lill-partijiet ikkonċernati, biex jistabbilixxi l-prijoritajiet xjentifiċi u pjan direzzjonali għar-riċerka u l-innovazzjoni, li Orizzont Ewropa għandu jindirizza; — li jkun hemm sforz akbar ta’ mobilizzazzjoni baġitarja taħt Orizzont Ewropa biex jiġu ssodisfati l-ħtiġijiet tar-riċerka u l-innovazzjoni tal-HERA; — li titnieda riflessjoni dwar il-ħolqien ta’ “missjoni” futura ddedikata għat-tħejjija u l-ġestjoni tal-kriżijiet tas-saħħa li tippermetti approċċ trasversali fi ħdan Orizzont Ewropa, koordinazzjoni xjentifika u operazzjonali, u l-involviment tal-partijiet ikkonċernati kollha, b’attenzjoni speċjali għall-kollaborazzjoni pubblika-privata.

39.

Ir-riċerka dwar ir-reżistenza għall-antimikrobiċi hija prijorità ewlenija għall-HERA. L-użu eċċessiv tal-antimikrobiċi, kemm fit-trobbija tal-annimali kif ukoll fis-saħħa tal-bniedem, qisu bħal bomba lesta biex tisplodi. Jekk ma jirnexxilniex insibu soluzzjoni malajr, huwa probabbli li dalwaqt niffaċċjaw xenarju fejn “la jkollna kura u lanqas trattament”. Kważi l-antibijotiċi ġodda kollha li tqiegħdu fis-suq f’dawn l-aħħar deċennji huma varjazzjonijiet fil-familji tal-antibijotiċi li ġew skoperti fis-snin tmenin. S’issa ma nkiseb l-ebda riżultat konklużiv mill-Kummissjoni f’dan il-qasam, kif muri fir-rapport tal-Qorti tal-Awdituri tal-2019 (5). Għalhekk huwa meħtieġ kemm li jissaħħu s-servizzi tas-saħħa preventiva sabiex ikunu jistgħu jikkoordinaw l-atturi kollha involuti fil-kontroll tal-użu tal-antimikrobiċi fil-livell territorjali, fl-isptarijiet u fost il-popolazzjoni, kif ukoll li jsir investiment fir-riċerka f’antibijotiċi ġodda u metodi alternattivi ta’ profilassi;

40.

Qafas leġiżlattiv ġdid jippermetti li tiġi żviluppata sħubija strateġika bejn l-UE u l-industrija farmaċewtika, sabiex jitqiesu aħjar l-objettivi tas-saħħa pubblika ta’ interess ġenerali. L-appoġġ dirett tal-UE għandu jkun sostnut mill-industrijalizzazzjoni fl-Ewropa, l-aċċess privileġġat għall-prodotti, u d-dritt ta’ skrutinju fir-rigward tal-prezzijiet tal-kontromiżuri u tal-politiki ta’ liċenzjar.

41.

Jenħtieġ li l-azzjonijiet previsti fil-qasam tar-riċerka u l-innovazzjoni u r-rwol tal-HERA f’dan ir-rigward jiġu eżaminati wkoll. Jenħtieġ li tittejjeb malajr l-implimentazzjoni ta’ dan il-komponent fi ħdan Orizzont Ewropa sabiex il-HERA tingħata pjan direzzjonali tar-riċerka u l-innovazzjoni mingħajr dewmien, biex b’hekk jiġi ċċarat il-mod li bih se jintużaw EUR 1,8 biljun tal-baġit tagħha għal dan il-programm.

42.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jenfasizza l-ħtieġa li jissaħħaħ mingħajr dewmien in-network tal-SMEs innovattivi fil-qasam tal-kontromiżuri mediċi, kif ukoll ta’ kull tip ta’ apparat u tagħmir għall-protezzjoni tan-nies u l-indirizzar tal-kriżijiet. L-ewwel nett, dan jirrigwarda li jiġi appoġġjat il-ħolqien tan-negozju u l-innovazzjoni, li huwa l-kompetenza tal-bliet u r-reġjuni, u mbagħad li jiġu megħjuna jespandu u jsiru kapaċi jwettqu provi kliniċi u jipproduċu l-prodotti fl-Ewropa.

43.

Dan jinvolvi investimenti konsiderevoli u t-tisħiħ tal-kapital tal-kumpaniji kkonċernati. Għalhekk jenħtieġ li l-Kunsill Ewropew tal-Innovazzjoni (EIC) jiġi mmobilizzat sabiex l-ekosistema Ewropea tal-innovazzjoni tiġi strutturata aħjar madwar l-iżvilupp ta’ kontromiżuri u l-ġestjoni tal-kriżijiet tas-saħħa, u biex jissaħħu l-għodod ta’ intervent tal-kapital tar-riskju u tal-iżvilupp biex b’hekk il-kumpaniji innovattivi jkunu jistgħu jespandu filwaqt li jżommu l-għeruq tagħhom fl-Ewropa. Dawn l-interventi għandhom jippermettu wkoll il-kondiviżjoni tar-riskju industrijali tal-iżvilupp u l-produzzjoni ta’ kontromiżuri.

44.

L-effettività tal-kontromiżuri mediċi timxi id f’id ma’ ġestjoni aktar flessibbli tal-provi kliniċi, filwaqt li tiġi żgurata l-konformità mar-regoli dwar l-etika u l-protezzjoni tad-data personali. Il-HERA jeħtiġilha tipproponi qafas aktar b’saħħtu għall-kooperazzjoni mal-EMA għall-koordinazzjoni ta’ provi kliniċi fuq skala medja u kbira, li kien nieqes ħafna fl-eqqel tal-kriżi tal-COVID-19. L-inizjattivi “Vaccelerate” u “Inkubatur Hera” huma bidu inkoraġġanti biex ikunu indirizzati dawn in-nuqqasijiet, iżda għandhom jiġu stabbiliti rabtiet operattivi aktar ċari mal-awtoritajiet nazzjonali sabiex jitneħħa b’mod aktar rapidu kwalunkwe ostaklu regolatorju jew ta’ protokoll. Ir-reviżjoni tal-istrateġija farmaċewtika Ewropea l-ġdida għandha tippermetti żviluppi importanti, inkluża ċ-ċentralizzazzjoni tal-awtorizzazzjonijiet għal provi kliniċi għall-prodotti mediċinali maħsuba għal awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq Ewropew.

45.

L-infrastruttura tar-riċerka hija wkoll kruċjali. Fir-rigward tal-indirizzar tal-flaġelli ewlenin tas-saħħa transfruntiera, faċilitajiet analitiċi adegwati, kompjuters ta’ prestazzjoni għolja, repożitorji tad-data ta’ studji epidemjoloġiċi u ta’ studji komprensivi ta’ koorti huma essenzjali sabiex jiġu analizzati t-theddidiet emerġenti u l-mudelli ta’ xenarju ta’ rispons.

Azzjoni internazzjonali bbażata fuq il-prevenzjoni u s-solidarjetà

46.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jqis li t-teħid ta’ azzjoni fejn qed jitfaċċaw riskji ġodda għas-saħħa hija fl-interess tal-Ewropa, sabiex tkun inqas esposta għar-riskji. Għalhekk, il-HERA jrid ikollha l-mezzi biex taħdem f’network ma’ bosta msieħba (inklużi, fil-livell internazzjonali, in-Nazzjonijiet Uniti u l-Kunsill tal-Ewropa) u biex tipparteċipa f’azzjonijiet barra mill-UE, f’kooperazzjoni mal-pajjiżi kkonċernati, hekk kif jiġu identifikati r-riskji, filwaqt li timmobilizza riżorsi sinifikanti għal dan il-għan. Din il-kooperazzjoni trid tkopri wkoll il-fażi preparatorja u b’mod partikolari l-miżuri għall-prevenzjoni, għat-tnaqqis tal-vulnerabbiltajiet, u għat-tħejjija tas-soċjetajiet għall-kriżijiet. Għal dan il-għan, il-HERA ser ikollha tiżviluppa sħubijiet ma’ atturi tas-soċjetà ċivili, NGOs lokali u internazzjonali, u organizzazzjonijiet multilaterali involuti fi programmi ta’ prevenzjoni tar-riskju.

47.

Ir-rilaxx tal-proprjetà intellettwali għall-vaċċini u prodotti mediċi oħrajn mhux se jkun biżżejjed jekk il-pajjiżi l-anqas żviluppati ma jkollhomx il-kapaċità li jiżviluppaw il-produzzjoni huma stess. Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jappella sabiex il-prezz ta’ ċerti mediċini jiġi rregolat fejn ikun hemm bżonn u li l-industrija farmaċewtika tintalab tagħti liċenzji tal-manifattura kif issuġġerit mid-WTO. Huwa jappella biex il-politiki tal-UE jikkontribwixxu għall-iżvilupp ta’ prodotti adattati għall-kuntest speċifiku tal-pajjiżi l-anqas żviluppati. Huwa jixtieq li l-Unjoni timpenja ruħha f’politika attiva ta’ trasferiment tat-teknoloġija u ta’ appoġġ għall-produzzjoni lokali, u tipprovdi għajnuna diretta adatta biex tikkontribwixxi biex tiżgura li l-popolazzjoni tiġi pprovduta b’kopertura tas-saħħa fejn meħtieġ.

48.

Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni jinnota u jikkondividi l-aspettattivi għoljin ħafna taċ-ċittadini Ewropej biex l-Unjoni tingħata rwol akbar fil-qasam tas-saħħa. Huwa jinnota li l-formulazzjoni restrittiva ħafna tal-Artikolu 168 tat-Trattati bħalissa hija ostaklu għal dan, u jqis li l-kwistjoni tat-tisħiħ tal-kompetenzi Ewropej fil-qasam tal-protezzjoni tas-saħħa għandha tkun fuq l-aġenda wara l-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa. Il-kompetenzi tal-UE fil-qasam tas-suq intern diġà għandhom jagħmluha possibbli li jsir aktar progress fl-azzjoni Komunitarja fil-qasam tas-saħħa; il-programm l-UE għas-Saħħa jeħtieġ li jissaħħaħ, u l-Ministri tas-saħħa tal-UE għandhom jiltaqgħu b’mod aktar regolari f’formazzjoni ad hoc tal-Kunsill, aktar milli darbtejn fis-sena biss bħala element sekondarju tal-laqgħa tal-Kunsill Impjiegi, Politika Soċjali, Saħħa u Affarijiet tal-Konsumatur (EPSCO).

---

(1)  https://cor.europa.eu/mt/news/Pages/COVID-19-CoR-President-calls-for-a-EU-Health-Emergency-Mechanism-to-support-regions-and-cities.aspx

(2)  ĠU C 440, 18.12.2020, p. 15

(3)  https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:12008M005:MT:HTML

(4)  B’mod partikolari, iċ-Ċentru ta’ Koordinazzjoni tar-Reazzjoni f’każ ta’ Emerġenza (ERCC – Protezzjoni Ċivili), l-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini (EMA), u ċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard (ECDC).

(5)  https://www.eca.europa.eu/mt/Pages/DocItem.aspx?did={8892C8C4-6776-4B27-BE36-C181456EED71}.

Opinjoni tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni dwar “L-ekonomija tal-UE wara l-COVID-19: implikazzjonijiet għall-governanza ekonomika”

(2022/C 301/07)

Relatur: Elio DI RUPO (BE/PSE), Ministru-President tal-Gvern ta’ Wallonia Dokument ta’ referenza: Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Bank Ċentrali Ewropew, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew, lill-Kumitat tar-Reġjuni — L-ekonomija tal-UE wara l-COVID-19: implikazzjonijiet għall-governanza ekonomika COM(2021) 662 final

RAKKOMANDAZZJONIJIET TA’ POLITIKA

IL-KUMITAT EWROPEW TAR-REĠJUNI (KtR),

1.

jilqa’ l-preżentazzjoni mill-Kummissjoni Ewropea tal-Komunikazzjoni tagħha dwar “L-ekonomija tal-UE wara l-COVID-19: implikazzjonijiet għall-governanza ekonomika”, u r-rieda tal-Kummissjoni li tidher fiha lejn riforma tar-regoli ekonomiċi u baġitarji, inkluża il-kunsiderazzjoni tal-impatt tal-kriżi tal-COVID-19; jilqa’ wkoll it-tħabbira li għandha tiġi ppreżentata proposta leġiżlattiva f’nofs l-2022;

2.

jemmen li r-riforma tal-governanza ekonomika Ewropea trid tqis ukoll il-proposti taċ-ċittadini diskussi fil-kuntest tal-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa;

3.

ifakkar fis-sejbiet, b’mod partikolari dawk tar-Rapporti tal-Barometru 2020 u 2021 (1), li l-impatt multidimensjonali tal-kriżi tal-COVID-19 huwa asimmetriku u għandu dimensjonijiet territorjali; dan l-impatt jaggrava xi diverġenzi li diġà kienu jeżistu bejn ir-reġjuni fost l-Istati Membri u fi ħdanhom, filwaqt li l-awtoritajiet lokali u reġjonali għadhom fl-ewwel linja fil-ġlieda kontra l-pandemija u l-effetti tagħha, iżda wkoll biex jimplimentaw l-miżuri li jappoġġjaw liċ-ċittadini u lin-negozji u jħejju għal irkupru gradwali u sostenibbli;

4.

jinnota li ċ-ċittadini madwar l-UE qed jitolbu lis-servizzi pubbliċi, lill-Istati Membri, lir-reġjuni, u lill-awtoritajiet lokali u reġjonali biex jgħinuhom jiffaċċjaw mhux biss il-konsegwenzi tal-pandemija tal-COVID-19 iżda wkoll it-tranżizzjoni ambjentali u diġitali li tixtieq l-UE u, attwalment, il-konsegwenzi tal-gwerra tal-Ukrajna;

5.

jenfasizza li diġà qabel il-kriżi tal-COVID-19 kien hemm investiment b’lura sinifikanti f’ċerti Stati Membri, bħat-tiġdid tal-infrastruttura u r-rinnovazzjoni tal-bini, u li l-investiment pubbliku ġie pospost sabiex jiġu ffinanzjati l-isforzi li jindirizzaw il-kriżi; aktar ma dawn l-investimenti jiġu posposti, aktar se jsiru għaljin;

6.

jinnota li l-UE tinsab f’mument kruċjali u li jeħtiġilha ssib perkorsi u mezzi biex tiżgura l-koeżjoni u l-prosperità taċ-ċittadini Ewropej;

Reazzjoni għall-kriżi

7.

jilqa’ s-suċċess tal-programm SURE, iffinanzjat minn bonds maħruġa mill-Kummissjoni Ewropea, u jistieden lill-Kummissjoni tiżgura s-segwitu adatt tiegħu billi tippreżenta White Paper li, abbażi ta’ valutazzjoni tal-programm SURE, tippreżenta għażliet ta’ politika għal skema Ewropea permanenti ta’ riassigurazzjoni tal-qgħad;

8.

jilqa’ wkoll is-suċċess tal-bonds ekoloġiċi maħruġa taħt NextGenerationEU – l-akbar ħruġ ta’ bonds ekoloġiċi fid-dinja – li se jgħinu biex jiġu ffinanzjati l-investimenti klimatiċi permezz tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza;

9.

itenni l-appoġġ tiegħu għall-attivazzjoni – għall-ewwel darba fl-istorja taż-żona tal-euro – tal-klawżola liberatorja ġenerali tal-Patt ta’ Stabbiltà u Tkabbir (PST); din l-attivazzjoni kellha rwol importanti fir-rispons tal-Istati Membri, ir-reġjuni u l-awtoritajiet lokali u reġjonali għall-kriżi għax permezz tagħha seta’ jsir użu sħiħ tal-baġits pubbliċi biex jittaffew il-konsegwenzi, b’mod partikolari dawk soċjali, tal-pandemija tal-COVID-19;

10.

jenfasizza li l-gwerra fl-Ukrajna wriet l-importanza tal-indipendenza enerġetika għall-Unjoni Ewropea u jisħaq li t-tranżizzjoni tal-enerġija trid tiġi aċċellerata; jibża’, madankollu, li l-klassifikazzjoni tal-gass u l-enerġija nukleari bħala enerġija sostenibbli fir-Regolament dwar it-Tassonomija se tipprovdi inċentivi li jmorru kontra l-iżvilupp rapidu tal-enerġija rinnovabbli;

11.

jinnota b’dispjaċir li d-dejn pubbliku żdied minħabba dawn il-miżuri: il-livell tad-dejn pubbliku żdied bi 13-il punt perċentwali fl-2020, u laħaq 92 % tal-PDG għall-UE b’mod ġenerali, u 100 % għaż-żona tal-euro (2);

12.

iqis li, jekk il-klawżola liberatorja tal-PST tiġi diżattivata fl-istat attwali tal-qafas tal-governanza ekonomika u fl-isfond ta’ kriżi tal-enerġija, instabbiltà ġeopolitika u rkupru mill-pandemija tal-COVID-19, it-tnaqqis tad-dejn meħtieġ iwassal għal pass lura lejn politiki ta’ awsterità u għalhekk bi spiża ekonomika, soċjali u ambjentali enormi; jitlob, għalhekk, li l-klawżola liberatorja ġenerali tkompli tapplika sakemm jiġi stabbilit qafas rivedut ta’ governanza ekonomika kemm jista’ jkun malajr;

13.

jappoġġja l-analiżi tal-Bord Fiskali Ewropew dwar il-ħtieġa għal riforma tal-PST biex tinkiseb is-sostenibbiltà tad-dejn pubbliku, b’regola operazzjonali ewlenija – livell referenzjarju ta’ nfiq pubbliku – sabiex tintlaħaq il-mira ta’ tnaqqis gradwali tal-proporzjon bejn id-dejn u s-sostenibbiltà, liema tnaqqis isegwi ritmu adattat għaċ-ċirkostanzi nazzjonali (3);

Qafas rivedut ta’ governanza

14.

jenfasizza li l-qafas Ewropew ta’ governanza ekonomika għandu effetti kbar fuq il-livelli kollha tal-gvern, u b’mod aktar speċifiku fuq il-gvernijiet lokali u reġjonali, li huma responsabbli għal kważi terz tal-infiq pubbliku u aktar minn nofs l-investiment pubbliku fl-Unjoni Ewropea kollha kemm hi, b’varjazzjonijiet kbar bejn l-Istati Membri (4);

15.

itenni li l-PST u elementi oħra tal-qafas ta’ governanza ekonomika Ewropea attwali jbatu minn ħames nuqqasijiet kbar: effetti proċikliċi negattivi, kumplessità, nuqqas ta’ effiċjenza u effettività, nuqqas ta’ kunsiderazzjoni tal-indikaturi relatati mal-iżvilupp sostenibbli u l-benesseri, u nuqqas ta’ trasparenza u leġittimità demokratika;

16.

jemmen li qafas rivedut ta’ governanza ekonomika Ewropea jrid jiżgura tfassil trasparentii ta’ politika li jinvolvi lill-parlamenti Ewropej u nazzjonali u, abbażi tal-kompetenzi interni tal-Istati Membri, l-assemblej parlamentari b’setgħat leġiżlattivi. Din l-involviment għandu jinkludi wkoll lill-awtoritajiet lokali u reġjonali, lill-imsieħba soċjali, lis-soċjetà ċivili u lill-komunità akkademika;

17.

jemmen li dan il-qafas rivedut hemm bżonn iqis ukoll il-livell għoli ħafna ta’ dejn pubbliku, li jeħtieġ jitnaqqas gradwalment peress li ma jistax jitnaqqas b’mod sostanzjali mil-lum għall-għada minħabba: il-kriżi tal-COVID-19, l-ispejjeż assoċjati mad-diżastri naturali u ċirkostanzi straordinarji oħra, id-diskrepanzi qawwijin bejn l-Istati Membri u fi ħdanhom, is-sitwazzjoni makroekonomika l-ġdida (rati tal-bonds baxxi ħafna, politika monetarja b’diversi limitazzjonijiet, kif ukoll inċertezzi kbar dwar l-inflazzjoni, ir-rati tal-imgħax u s-suq tax-xogħol), il-ħtieġa li jiġu evitati l-politiki ta’ awsterità, u l-prijoritajiet ambjentali, tal-enerġija, teknoloġiċi u soċjali;

18.

itenni l-pożizzjoni tiegħu favur l-abbandun tat-teħid ta’ deċiżjonijiet b’unanimità dwar it-tassazzjoni, sabiex l-UE tkun tista’ tieħu d-deċiżjonijiet meħtieġa b’maġġoranza kwalifikata, bħal f’oqsma oħra ta’ azzjoni, peress li dan jippermetti li jsir progress fil-ġlieda kontra l-abbuż tat-taxxa u l-kondiviżjoni tal-informazzjoni bejn l-Istati Membri. Din id-dispożizzjoni tibqa’ tirrispetta l-kompetenza fil-livell nazzjonali, reġjonali jew lokali għall-ġbir tat-taxxi jew l-iffissar tar-rati tat-taxxa;

19.

jinsisti għal darb’oħra li l-gvernijiet nazzjonali, reġjonali u lokali, kif ukoll iċ-ċittadini, ikunu jistgħu jifhmu b’mod ċar ir-regoli li għandhom jiġu applikati; jilqa’, għal dan il-għan, il-pożizzjoni tal-Kummissjoni favur regoli fiskali semplifikati bl-użu ta’ indikaturi osservabbli; ifakkar fl-importanza kbira li tiġi integrata stabbilizzazzjoni kontroċiklika, li tkun aġġustata ċiklikament;

20.

jemmen li qafas ta’ governanza għal baġits sodi jrid ikun ibbażat mhux biss fuq infiq għaqli iżda wkoll fuq dħul sod u bbilanċjat; ifakkar li l-evażjoni tat-taxxa u l-frodi tat-taxxa fl-UE jċaħħdu lill-baġits pubbliċi minn diversi mijiet ta’ biljuni ta’ euro kull sena, u li l-ġlieda kontra l-frodi tat-taxxa hija waħda mill-kwistjonijiet ewlenin li b’rabta magħhom hemm l-akbar għadd ta’ Ewropej li jridu aktar intervent Ewropew;

21.

iqis li l-governanza ekonomika trid tikseb bilanċ bejn l-indikaturi relatati mad-dixxiplina baġitarja u dawk relatati mal-koeżjoni soċjali, u l-provvista ta’ infrastruttura u servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali għaċ-ċittadini kollha, bħas-saħħa pubblika u l-benesseri; jemmen, għalhekk, li, b’konformità mal-proċedura ta’ żbilanċ makroekonomiku, li tinkludi indikaturi aktar varjati, inkluża r-rata tal-qgħad, governanza ekonomika riformata jenħtieġ li tqis ukoll objettivi ambjentali u soċjali oħra; dan it-tħassib ma jistax jingħata inqas widen meta mqabbel mal-indikaturi tad-dixxiplina fiskali;

22.

jissuġġerixxi għal darb’oħra li l-proċedura ta’ żbilanċ makroekonomiku għandha tiġi estiża għall-indikaturi awżiljarji li jittrattaw id-disparitajiet reġjonali, u huwa tal-fehma li tista’ tqis ukoll il-progress li sar fl-implimentazzjoni tal-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli (SDGs), li jkopru mhux biss il-protezzjoni ambjentali iżda wkoll il-kriterji soċjali, ekonomiċi u ta’ governanza li għandhom l-appoġġ minn 193 pajjiż madwar id-dinja;

23.

jirrimarka li l-miżuri korrettivi meħuda bħala parti mill-proċeduri ta’ żbilanċ makroekonomiku tal-Istati Membri għandhom effetti differenti f’reġjuni differenti, u huma partikolarment ta’ detriment f’reġjuni b’ekonomiji inqas diversifikati, bħar-reġjuni ultraperiferiċi, li għandhom restrizzjonijiet strutturali u ta’ eċċezzjoni kif identifikati fl-Artikolu 349 tat-TFUE. Dawn ir-reġjuni huma sensittivi ħafna għax-xokkijiet eżoġeni, u l-politiki ekonomiċi restrittivi għandhom impatt akbar fuq it-tnaqqis tal-investiment u l-impjieg hemmhekk;

Il-promozzjoni razzjonali tal-investiment pubbliku

24.

iqis li l-qafas Ewropew ta’ governanza ekonomika għandu parti mir-responsabbiltà għat-tnaqqis qawwi fl-investiment pubbliku li seħħ wara l-kriżi taż-żona tal-euro, peress li ma qiesx biżżejjed id-distinzjoni bejn l-infiq attwali u l-infiq tal-investiment fit-tul; bejn l-2009 u l-2018, l-investiment pubbliku b’mod ġenerali naqas b’20 % (bħala perċentwal tal-PDG) fl-UE; l-investiment mwettaq mill-awtoritajiet lokali u reġjonali naqas bi kważi 25 %, u b’40 % jew aktar f’uħud mill-Istati Membri l-aktar milqutin mill-kriżi (5); iqis li jrid isir minn kollox biex tiġi evitata ripetizzjoni ta’ xenarju bħal dan wara l-kriżi tal-COVID-19; jinnota li l-investiment fil-livell lokali u reġjonali jista’ jaqdi rwol deċiżiv fl-irkupru ekonomiku;

25.

jenfasizza li l-Bord Fiskali Ewropew stabbilixxa li l-Istati b’livell għoli ta’ investiment pubbliku kellhom it-tendenza li jnaqqsuh b’mod sinifikanti fil-proċeduri ta’ defiċit eċċessiv tagħhom (6), u li l-Kummissjoni stess osservat li l-qafas baġitarju ma waqqafx it-tnaqqis fl-investiment (7);

26.

jenfasizza li, fl-Opinjoni tiegħu dwar il-Komunikazzjoni Interpretattiva tal-2015 dwar is-suġġett (8), il-KtR kien diġà kkunsidra li l-flessibbiltà eżistenti fi ħdan il-PST kienet restrittiva u limitata wisq. Barra minn hekk, din intalbet biss minn żewġ Stati Membri, u anke dak iż-żmien, irriżultat biss f’impatt minimu;

27.

jenfasizza li, fl-istess ħin, l-UE qed tiffaċċja ħtiġijiet ta’ finanzjament enormi biex tindirizza l-isfidi ewlenin attwali: EUR 650 biljun fis-sena skont il-Kummissjoni, għat-tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali biss (9), u kważi EUR 200 biljun fis-sena għall-infrastruttura soċjali (10);

28.

iqis li, fil-kuntest attwali tal-ħtiġijiet straordinarji ta’ investiment, l-iskoraġġiment tal-finanzjament tal-investiment pubbliku li jagħmel tajjeb għat-telf (bħal fil-każ tal-qafas fiskali attwali), inkluż investiment mill-awtoritajiet lokali u reġjonali, jista’ jħeġġeġ nuqqas ta’ investiment għad-detriment tal-ġenerazzjonijiet futuri u l-għanijiet futuri, bħall-miri klimatiċi tal-UE;

29.

jilqa’ l-fatt li l-Kummissjoni sa fl-aħħar tirrikonoxxi b’mod ċar il-ħtieġa li l-qafas ta’ governanza jinkoraġġixxi l-investiment u b’mod partikolari l-investimenti pubbliċi fl-oqsma ekoloġiċi, diġitali u tal-bini tar-reżiljenza;

30.

itenni t-talba li għamel kemm-il darba għal “regola tad-deheb ta’ kofinanzjament” li tgħid li n-nefqa pubblika tal-Istati Membri u tal-awtoritajiet lokali u reġjonali bħala parti mill-kofinanzjament tal-Fondi Strutturali u ta’ Investiment, b’konformità mal-limiti ta’ kofinanzjament tal-UE rispettivi, ma għandhiex titqiesx parti mill-infiq strutturali, nazzjonali jew ekwivalenti, kif definit fil-Patt ta’ Stabbiltà u ta’ Tkabbir; jenfasizza li l-investimenti pubbliċi mill-gvernijiet, bħat-tranżizzjoni ekoloġika, diġitali u soċjali sostenibbli u l-preservazzjoni tal-kompetittività Ewropea, huma importanti għall-ġenerazzjonijiet futuri, u għalhekk għandhom jiġu ttrattati b’mod adegwat;

31.

jenfasizza li, minħabba t-tip ta’ proġett appoġġjat mill-Fondi Strutturali u ta’ Investiment, tali regola tad-deheb għall-kofinanzjament tkun toffri appoġġ partikolari, b’mod awtomatiku, għall-isforzi biex jiġu indirizzati l-isfidi ewlenin attwali u biex jiġu implimentati l-prijoritajiet Ewropej. Dawn jinkludu l-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali; it-tisħiħ tar-reżiljenza; l-implimentazzjoni ta’ politiki soċjali, ambjentali u diġitali, eċċ. Il-koerenza ġenerali tal-politiki Ewropej se tissaħħaħ meta jingħataw trattament favorevoli fi ħdan il-qafas finanzjarju;

32.

jistieden lill-Kummissjoni biex, wara li tifformula mill-ġdid il-proposti tagħha sabiex tqis il-ħsara ekonomika u baġitarja kkawżata mill-COVID-19, tippreżenta White Paper dwar riformulazzjoni tal-governanza ekonomika abbażi tal-istabbiliment potenzjali ta’ tali regola tad-deheb b’konformità mal-limiti rispettivi ta’ kofinanzjament mill-UE. Fil-valutazzjoni tagħha, il-Kummissjoni għadha tqis ukoll strumenti oħra bħar-regola tal-infiq, li abbażi tax-xejra tat-tkabbir ekonomiku u l-livell tad-dejn timponi limitu fuq it-tkabbir annwali tan-nefqa tal-amministrazzjoni pubblika, u tista’ sservi biex tiġi ssalvagwardjata l-fiduċja pubblika billi żżid it-trasparenza, tnaqqas il-piżijiet amministrattivi u tilħaq bilanċ bejn id-dixxiplina baġitarja u l-preservazzjoni ta’ kapaċità suffiċjenti għall-investiment pubbliku;

33.

ifakkar li tali nfiq huwa, min-natura tiegħu, investiment ta’ interess Ewropew ġenerali, li l-effett ta’ lieva tiegħu, mil-lat ta’ tkabbir sostenibbli u rinforz tal-koeżjoni territorjali, ġie aċċertat;

34.

jirrakkomanda, barra dan, li tiġi stabbilita “regola tad-deheb ekoloġika u ta’ koeżjoni soċjali” biex l-investiment pubbliku fil-proġetti li għandhom l-għan li jħeġġu t-tranżizzjoni lejn soċjetà sostenibbli mil-lat ambjentali, ekonomiku u soċjali, kif definita fl-SDGs u l-Patt Ekoloġiku, jiġi eskluż mill-kontabilità, peress li dan l-investiment huwa rikonoxxut bħala essenzjali mhux biss fil-kuntest tal-irkupru wara l-kriżi tal-COVID-19, iżda wkoll biex jiġu żgurati l-prosperità u l-kwalità tal-ħajja tal-ġenerazzjonijiet futuri;

35.

iqis li soluzzjoni oħra tista’ tkun li s-settur tal-gvern lokali u reġjonali jkun eżentat milli jkollu japplika r-regoli tal-Patt ta’ Stabbiltà u Tkabbir. Fl-2019, l-investiment pubbliku f’dan is-settur fil-livell tal-Unjoni Ewropea kien jammonta għal 49,2 % tal-investiment pubbliku totali (11), u d-dejn gross tas-settur tal-gvern lokali tal-Unjoni Ewropea kien biss 6,0 % tal-prodott domestiku gross tal-Unjoni Ewropea (12), u għalhekk mhuwiex il-kawża ta’ dejn pubbliku għoli. Barra minn hekk, is-settur tal-gvern lokali jiddejjen biss biex jinvesti u mhux għall-istabbilizzazzjoni makroekonomika bin-nefqa kurrenti. Il-gvernijiet lokali huma soġġetti għall-kontroll baġitarju intern mill-gvern reġjonali jew nazzjonali. Il-Kumitat iħeġġeġ bil-qawwa lill-Kummissjoni teżamina l-possibbiltà li teżenta lill-awtoritajiet lokali milli jkollhom japplikaw ir-regoli tal-Patt ta’ Stabbiltà u Tkabbir;

36.

iqis li, b’mod ġenerali hemm bżonn li jitqies il-prinċipju “la tagħmilx ħsara lill-koeżjoni”, li huwa inkluż fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar it-tmien Rapport dwar il-Koeżjoni, sabiex jiġu żgurati l-komplementarjetà u s-sinerġiji bejn il-politika ta’ koeżjoni u politiki oħra tal-UE, filwaqt li jiġi evitat li jiġi ostakolat il-proċess ta’ konverġenza jew li jiżdiedu d-disparitajiet reġjonali;

37.

jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta, sa tmiem l-2022, proposta leġiżlattiva għal riformulazzjoni tal-qafas ta’ governanza ekonomika, ibbażata b’mod partikolari fuq l-implimentazzjoni ta’ dawn ir-regoli tad-deheb flimkien mar-regola tal-infiq, li tista’ tilħaq bilanċ bejn id-dixxiplina baġitarja u l-preservazzjoni ta’ kapaċità suffiċjenti għall-investiment pubbliku;

38.

jipproponi, madankollu, li sabiex jiġi żgurat li l-infiq identifikat mill-gvernijiet ikun konformi ma’ regola tad-deheb waħda jew l-oħra, l-applikazzjoni tagħhom tkun soġġetta għal superviżjoni stretta fuq żewġ livelli: minn kunsilli fiskali nazzjonali indipendenti, u mill-Bord Fiskali Ewropew li jippreżenta rapporti annwali pubbliċi lill-Kunsill u lill-Parlament Ewropew;

Rieżami fil-fond tas-Semestru Ewropew

39.

ifakkar li l-governanza ekonomika, li tiġi implimentata fil-prattika permezz taċ-ċiklu ta’ koordinazzjoni tas-Semestru Ewropew, issofri minn nuqqas ta’ effiċjenza u effettività fl-implimentazzjoni tar-riformi;

40.

jenfasizza wkoll li l-ambitu tar-riformi kkunsidrati fil-qafas tas-Semestru Ewropew qatt ma ġie definit fit-testi legali Ewropej, b’mod partikolari fid-dawl tar-rilevanza tagħhom u l-valur miżjud tagħhom fil-livell Ewropew. Huwa tal-fehma li dan in-nuqqas ta’ definizzjoni jillimita l-interazzjoni possibbli bejn ir-riformi mwettqa fil-livell nazzjonali u l-politiki fil-livell tal-UE (leġiżlazzjoni u programmi finanzjarji), u huwa problematiku fid-dawl tal-prinċipju tas-sussidjarjetà;

41.

iqis li huwa neċessarju li s-Semestru Ewropew ikun, fuq bażi ugwali u f’sinerġija mal-objettivi ekonomiċi u baġitarji tiegħu, il-qafas għall-implimentazzjoni tar-rekwiżiti ambjentali u ta’ koeżjoni soċjali stabbiliti fl-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti, li l-UE u l-Istati Membri tagħha ħadu impenn li jiksbu sal-2030;

42.

huwa konvint li l-proposta tiegħu għal kodiċi ta’ kondotta għall-involviment tal-awtoritajiet lokali u reġjonali fis-Semestru Ewropew (13) x’aktarx tindirizza dan in-nuqqas ta’ effiċjenza u effettività tas-Semestru billi tqis aħjar ir-realtajiet lokali u reġjonali, u li l-implimentazzjoni tiegħu għadha meħtieġa aktar u aktar peress li l-pjani nazzjonali fil-kuntest tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza huma parzjalment ibbażati fuq ir-rakkomandazzjonijiet għall-pajjiżi tas-Semestru Ewropew;

43.

jemmen li tali orjentazzjoni doppja tas-Semestru, kemm f’termini tal-objettivi tiegħu kif ukoll tal-proċess ta’ funzjonament tiegħu, issaħħaħ il-leġittimità demokratika tiegħu u dik tas-sistema ta’ governanza ekonomika Ewropea kollha kemm hi, li attwalment hija dgħajfa wisq.

---

(1)  Kumitat Ewropew tar-Reġjuni, Barometru Reġjonali u Lokali Annwali tal-UE fl-2020, 12 ta’ Ottubru 2020, u Barometru Reġjonali u Lokali Annwali tal-UE fl-2021, 12 ta’ Ottubru 2021.

(2)  Kummissjoni Ewropea, European Economic Forecast Autumn 2021 (Tbassir Ekonomiku Ewropew tal-Ħarifa 2021), Dokument istituzzjonali 160 (mhux disponibbli bil-Malti), Novembru 2021.

(3)  Ara r-rapport annwali tal-Bord għall-2021: https://bit.ly/3HqqvIQ

(4)  Ċifri tal-2018. Sors: Eurostat, kodiċijiet tad-data: TEC00023 u TEC00022.

(5)  Eurostat, kodiċi tad-data TEC00022

(6)  Bord Fiskali Ewropew, Assessment of EU fiscal rules with a focus on the six and two-pack legislation, (mhux disponibbli bil-Malti), p. 76.

(7)  Kummissjoni Ewropea, Rieżami tal-governanza ekonomika (COM(2020) 55 final, 5 ta’ Frar 2020).

(8)  Opinjoni tal-KtR dwar Nagħmlu l-aħjar użu tal-flessibbiltà fl-ambitu tar-regoli eżistenti dwar il-Patt ta’ Stabbiltà u Tkabbir (COR-2015-01185) (ĠU C 313, 22.9.2015, p. 22), relatur: Olga Zrihen (BE/PSE), adottata fid-9 ta’ Lulju 2015.

(9)  Kummissjoni Ewropea, L-ekonomija tal-UE wara l-COVID-19: implikazzjonijiet għall-governanza ekonomika (COM(2021) 662 final, 19 ta’ Ottubru 2020).

(10)  Kummissjoni Ewropea, Commission Staff Working Document: Identifying Europe’s recovery needs (mhux disponibbli bil-Malti) (SWD(2020) 98 final, 27 ta’ Mejju 2020).

(11)  Sors: Kontijiet Nazzjonali tal-Eurostat.

(12)  Sors: Kontijiet Nazzjonali tal-Eurostat.

(13)  Opinjoni tal-KtR dwar It-titjib tal-governanza tas-Semestru Ewropew: Kodiċi ta’ Kondotta għall-involviment tal-awtoritajiet lokali u reġjonali (COR-2016-05386) (ĠU C 306, 15.9.2017, p. 24), relatur: Rob Jonkman (NL/KRE), adottata fil-11 ta’ Mejju 2017.

Opinjoni tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni dwar “L-iżgurar ta’ livell minimu globali ta’ tassazzjoni għal gruppi multinazzjonali fl-Unjoni”

(2022/C 301/08)

Relatur ġenerali: Federico BORGNA (IT/PSE) Dokument ta’ referenza: Proposta għal Direttiva tal-Kunsill dwar l-iżgurar ta’ livell minimu globali ta’ tassazzjoni għal gruppi multinazzjonali fl-Unjoni COM(2021) 823 final

I.   RAKKOMANDAZZJONIJIET SABIEX JITRESSQU EMENDI

Emenda 1

Premessa 7

Test propost mill-Kummissjoni Ewropea

Emenda tal-KtR

Filwaqt li huwa neċessarju li jiġi żgurat li l-prattiki tal-evitar tat-taxxa jiġu skoraġġuti, jenħtieġ li jiġu evitati impatti negattivi fuq MNEs iżgħar fis-suq intern. Għal dan il-għan, jenħtieġ li din id-Direttiva tapplika biss għal entitajiet li jinsabu fl-Unjoni li huma membri ta’ gruppi MNE jew ta’ gruppi domestiċi fuq skala kbira li jilħqu s-soll annwali ta’ mill-inqas EUR 750 000 000 ta’ dħul konsolidat. Dan is-soll ikun konsistenti mas-soll tar-regoli internazzjonali eżistenti dwar it-taxxa bħar-regoli ta’ rapport għal kull pajjiż. L-entitajiet fi ħdan il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva jissejħu entitajiet kostitwenti. Jenħtieġ li ċerti entitajiet jiġu esklużi mill-kamp ta’ applikazzjoni fuq il-bażi tal-iskop u tal-istatus partikolari tagħhom. L-entitajiet esklużi jkunu dawk li ma jkunux xprunati mill-profitt u jwettqu attivitajiet fl-interess ġenerali u li, għal dawn ir-raġunijiet, x’aktarx ma jkunux soġġetti għat-taxxa fl-Istat Membru li fih ikunu jinsabu. Sabiex jiġu protetti dawk l-interessi speċifiċi, huwa neċessarju li entitajiet governattivi, organizzazzjonijiet internazzjonali, organizzazzjonijiet mingħajr skop ta’ qligħ u fondi ta’ pensjoni jiġu esklużi mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva. Jenħtieġ li anke l-fondi ta’ investiment u l-veikoli ta’ investiment immobiljari jiġu esklużi mill-kamp ta’ applikazzjoni meta jkunu fil-quċċata tal-katina tas-sjieda, peress li, għal dawk hekk imsejħin entitajiet passarella, l-introjtu miksub jiġi ntaxxat fil-livell tas-sidien.

Huwa neċessarju li jiġi żgurat li l-prattiki tal-evitar tat-taxxa jiġu skoraġġuti . Fl-istess ħin, jenħtieġ li jiġu evitati impatti negattivi fuq MNEs iżgħar fis-suq intern. Għal dan il-għan, jenħtieġ li din id-Direttiva tapplika biss għal entitajiet li jinsabu fl-Unjoni li huma membri ta’ gruppi MNE jew ta’ gruppi domestiċi fuq skala kbira li jilħqu s-soll annwali ta’ mill-inqas EUR 750 000 000 ta’ dħul konsolidat. Dan is-soll ikun konsistenti mas-soll tar-regoli internazzjonali eżistenti dwar it-taxxa bħar-regoli ta’ rapport għal kull pajjiż. L-entitajiet fi ħdan il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva jissejħu entitajiet kostitwenti. Jenħtieġ li ċerti entitajiet jiġu esklużi mill-kamp ta’ applikazzjoni fuq il-bażi tal-iskop u tal-istatus partikolari tagħhom. L-entitajiet esklużi jkunu dawk li ma jkunux xprunati mill-profitt u jwettqu attivitajiet fl-interess ġenerali u li, għal dawn ir-raġunijiet, x’aktarx ma jkunux soġġetti għat-taxxa fl-Istat Membru li fih ikunu jinsabu. Sabiex jiġu protetti dawk l-interessi speċifiċi, huwa neċessarju li entitajiet governattivi (inklużi l-awtoritajiet lokali u reġjonali u l-assoċjazzjonijiet ta’ dawn l-awtoritajiet), organizzazzjonijiet internazzjonali u organizzazzjonijiet mingħajr skop ta’ qligħ u fondi ta’ pensjoni jiġu esklużi mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva.

Raġuni

Evidenti.

Emenda 2

Artikolu 2(3)(a)

Test propost mill-Kummissjoni Ewropea	Emenda tal-KtR
(a) entità governattiva, organizzazzjoni internazzjonali, organizzazzjoni mingħajr skop ta’ qligħ , fond ta’ pensjoni, entità ta’ investiment li tkun entità omm apikali u veikolu ta’ investiment immobiljari li tkun entità omm apikali; jew	(a) entità governattiva (inklużi l-awtoritajiet lokali u reġjonali u l-assoċjazzjonijiet ta’ dawn l-awtoritajiet), organizzazzjoni internazzjonali, organizzazzjoni mingħajr skop ta’ qligħ , fond ta’ pensjoni ;

Raġuni

Kjarifika. Evidenti.

Emenda 3

Artikolu 3(31)(d)

Test propost mill-Kummissjoni Ewropea	Emenda tal-KtR
(d) lil entità governattiva, lil organizzazzjoni internazzjonali, lil organizzazzjoni mingħajr skop ta’ qligħ, lil fond ta’ pensjoni, lil entità ta’ investiment li ma hijiex parti mill-grupp MNE jew lil kumpanija tal-assigurazzjoni tal-ħajja sal-punt li d-dividend jiġi riċevut b’rabta mal-attivitajiet tal-fond ta’ pensjoni li jkun soġġett għat-taxxa bl-istess mod bħal fond ta’ pensjoni ;	(d) lil entità governattiva (inklużi l-awtoritajiet lokali u reġjonali u l-assoċjazzjonijiet ta’ dawn l-awtoritajiet) , lil organizzazzjoni internazzjonali, lil organizzazzjoni mingħajr skop ta’ qligħ , lil fond ta’ pensjoni ;

Raġuni

Kjarifika. Evidenti.

Emenda 4

Artikolu 11

Test propost mill-Kummissjoni Ewropea	Emenda tal-KtR
Applikazzjoni ta’ UTPR għall-grupp MNE kollu	Applikazzjoni ta’ UTPR għall-grupp MNE kollu
Meta l-entità omm apikali ta’ grupp MNE tkun tinsab f’ġuriżdizzjoni ta’ pajjiż terz li ma tapplikax regola kwalifikata dwar l-inklużjoni tal-introjtu, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-entitajiet kostitwenti tagħha li jinsabu fl-Unjoni jkunu soġġetti, fl-Istat Membru li fih ikunu jinsabu, għal taxxa kumplimentari għas-sena fiskali (“taxxa kumplimentari tal-UTPR”) għall-ammont allokat lil dak l-Istat Membru f’konformità mal-Artikolu 13. L-entitajiet kostitwenti li huma entitajiet ta’ investiment u fondi ta’ pensjoni ma għandhomx ikunu soġġetti għat-taxxa kumplimentari tal-UTPR.	Meta l-entità omm apikali ta’ grupp MNE tkun tinsab f’ġuriżdizzjoni ta’ pajjiż terz li ma tapplikax regola kwalifikata dwar l-inklużjoni tal-introjtu, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-entitajiet kostitwenti tagħha li jinsabu fl-Unjoni jkunu soġġetti, fl-Istat Membru li fih ikunu jinsabu, għal taxxa kumplimentari għas-sena fiskali (“taxxa kumplimentari tal-UTPR”) għall-ammont allokat lil dak l-Istat Membru f’konformità mal-Artikolu 13. Il-fondi ta’ pensjoni ma għandhomx ikunu soġġetti għat-taxxa kumplementari tal-UTPR.

Raġuni

Evidenti.

Emenda 5

Artikolu 12

Test propost mill-Kummissjoni Ewropea	Emenda tal-KtR
Applikazzjoni ta’ UTPR fil-ġuriżdizzjoni tal-UPE	Applikazzjoni ta’ UTPR fil-ġuriżdizzjoni tal-UPE
Meta l-entità omm apikali ta’ grupp MNE tkun tinsab f’ġuriżdizzjoni b’taxxa baxxa, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-entitajiet kostitwenti tagħhom li jinsabu fi Stat Membru jkunu soġġetti għal taxxa kumplimentari tal-UTPR għas-sena fiskali u għall-ammont allokat lil dak l-Istat Membru f’konformità mal-Artikolu 13 fir-rigward tal-entitajiet kostitwenti b’taxxa baxxa li jinsabu fil-ġuriżdizzjoni tal-entità omm apikali, irrispettivament minn jekk dik il-ġuriżdizzjoni tapplikax regola kwalifikata dwar l-inklużjoni tal-introjtu. L-entitajiet kostitwenti li huma entitajiet ta’ investiment u fondi ta’ pensjoni ma għandhomx ikunu soġġetti għat-taxxa kumplimentari tal-UTPR.	Meta l-entità omm apikali ta’ grupp MNE tkun tinsab f’ġuriżdizzjoni b’taxxa baxxa, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-entitajiet kostitwenti tagħhom li jinsabu fi Stat Membru jkunu soġġetti għal taxxa kumplimentari tal-UTPR għas-sena fiskali u għall-ammont allokat lil dak l-Istat Membru f’konformità mal-Artikolu 13 fir-rigward tal-entitajiet kostitwenti b’taxxa baxxa li jinsabu fil-ġuriżdizzjoni tal-entità omm apikali, irrispettivament minn jekk dik il-ġuriżdizzjoni tapplikax regola kwalifikata dwar l-inklużjoni tal-introjtu. Il-fondi ta’ pensjoni ma għandhomx ikunu soġġetti għat-taxxa kumplementari tal-UTPR.

Raġuni

Evidenti.

Emenda 6

Artikolu 36(2)(b)

Test propost mill-Kummissjoni Ewropea	Emenda tal-KtR
(b) entità governattiva, organizzazzjoni internazzjonali, organizzazzjoni mingħajr skop ta’ qligħ jew fond ta’ pensjoni minbarra entità tas-servizzi tal-pensjonijiet li hija resident tat-taxxa fil-ġuriżdizzjoni fejn tinsab l-entità omm apikali u jkollha interessi proprjetarji li jirrappreżentaw dritt għal 5 % jew anqas tal-profitti u tal-assi tal-entità omm apikali .	(b) entità governattiva (inklużi l-awtoritajiet lokali u reġjonali u l-assoċjazzjonijiet ta’ dawn l-awtoritajiet) , organizzazzjoni internazzjonali, organizzazzjoni mingħajr skop ta’ qligħ jew fond ta’ pensjoni .

Raġuni

Kjarifika. Evidenti.

Emenda 7

Artikolu 37(3)(c)

Test propost mill-Kummissjoni Ewropea	Emenda tal-KtR
(c) entità governattiva, organizzazzjoni internazzjonali, organizzazzjoni mingħajr skop ta’ qligħ jew fond ta’ pensjoni minbarra entità tas-servizzi tal-pensjonijiet li hija resident tat-taxxa fil-ġuriżdizzjoni fejn tinsab l-entità omm apikali u li jkollha interessi proprjetarji li jirrappreżentaw dritt għal 5 % jew anqas tal-profitti u tal-assi tal-entità omm apikali .	(c) entità governattiva (inklużi l-awtoritajiet lokali u reġjonali u l-assoċjazzjonijiet ta’ dawn l-awtoritajiet) , organizzazzjoni internazzjonali, organizzazzjoni mingħajr skop ta’ qligħ jew fond ta’ pensjoni .

Raġuni

Kjarifika. Evidenti.

Emenda 8

Artikolu 53a (ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni Ewropea	Emenda tal-KtR
	Tliet snin wara d-dħul fis-seħħ ta’ din id-Direttiva, il-Kummissjoni Ewropea għandha twettaq rieżami tar-riżultati ta’ din id-Direttiva u tista’ tipproponi emenda għal din id-Direttiva, b’mod partikolari fir-rigward tal-adattament tad-definizzjonijiet relatati mal-limitu tal-fatturat u r-rata minima tat-taxxa, b’konformità mal-iżviluppi fil-livell internazzjonali.

Raġuni

Fin-nuqqas ta’ valutazzjoni tal-impatt mill-Kummissjoni Ewropea meta tkun qed tabbozza din id-Direttiva, huwa saħansitra aktar importanti li hija twettaq rieżami biex jiġu analizzati r-riżultati u l-konsegwenzi tal-implimentazzjoni tagħha.

II.   RAKKOMANDAZZJONIJIET TA’ POLITIKA

IL-KUMITAT EWROPEW TAR-REĠJUNI (KtR),

Kummenti ġenerali

1.

jilqa’ l-Proposta għal Direttiva tal-Kunsill dwar l-iżgurar ta’ livell minimu globali ta’ tassazzjoni għal gruppi multinazzjonali fl-Unjoni (1);

2.

itenni li l-Artikolu 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) jinkludi l-iżvilupp sostenibbli tal-Ewropa mibni fuq tkabbir ekonomiku bilanċjat u stabbiltà tal-prezzijiet, ekonomija soċjali tas-suq kompetittiva ħafna, intiża li twassal għal livell massimu ta’ impjieg u progress soċjali, u li l-Artikolu 113 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) jipprevedi li l-Kunsill, li jaġixxi unanimament, għandu jkollu l-għan li jiġu żgurati l-istabbiliment u l-operazzjoni tas-suq intern u jiġu evitati d-distorsjonijiet tal-kompetizzjoni;

3.

iqis li l-ħidma mwettqa s’issa mill-OECD fl-iżvilupp ta’ miżuri għall-ġlieda kontra l-erożjoni tal-bażi u t-trasferiment tal-profitt barra mill-UE jista’ jkollha wkoll impatt ta’ benefiċċju sinifikanti anke għar-realtajiet lokali u reġjonali, mhux biss f’termini ta’ dħul ogħla mit-taxxa disponibbli għall-Istati Membri, iżda wkoll biex jiġu żgurati ġustizzja u kompetittività akbar għall-SMEs, li, fil-livell nazzjonali u lokali, bħalissa qed jiffaċċjaw inqas kundizzjonijiet tat-taxxa favorevoli u riperkussjonijiet ta’ benefiċċju għall-impjiegi u l-ħaddiema;

4.

huwa konvint li l-adozzjoni ta’ proposta għal livell minimu ta’ tassazzjoni tkun l-ewwel pass biex tinħoloq sistema ta’ tassazzjoni unika fi ħdan l-UE, li hija meħtieġa aktar minn qatt qabel fil-proċess lejn kompetizzjoni adatta fost il-kumpaniji fis-suq intern Ewropew, biex tiżdied il-kompetittività tal-Ewropa, u biex tiġi evitata r-rilokazzjoni jew għeluq arbitrarju ta’ ċentri ta’ produzzjoni, b’riperkussjonijiet serji għall-ħaddiema, imġiegħla jfittxu impjieg ġdid jew jevitaw vjaġġi kbar sabiex ma jitilfux l-impjieg tagħhom;

5.

iqis li huwa assolutament essenzjali li r-regoli ma jżidux il-burokrazija għan-negozji, u minħabba f’hekk iżommu lura l-iżvilupp tagħhom, b’mod partikolari fl-oqsma tar-riċerka u l-innovazzjoni u n-newtralità klimatika, li huma aktar u aktar essenzjali biex tiġi żgurata t-tranżizzjoni diġitali u ekoloġika meħtieġa;

Armonizzazzjoni perfetta tal-istandards fl-UE

6.

jittama li l-applikazzjoni tad-Direttiva titwettaq b’mod komprensiv u konsistenti fost l-Istati Membri tal-UE, iżda wkoll b’konformità sħiħa mal-Ftehim tal-OECD: in-nuqqas ta’ armonizzazzjoni bejn ir-regoli minimi tat-tassazzjoni fi ħdan l-UE jew bejn l-UE u l-pajjiżi terzi jista’ jwassal għal tilwim potenzjali dwar tassazzjoni doppja, b’effett negattiv dirett fuq għadd kbir ta’ intrapriżi ewlenin fuq livell dinji u riperkussjonijiet potenzjali fuq il-fornituri tagħhom (li spiss huma SMEs), f’termini ta’ dħul mit-taxxa mnaqqas, kummerċ u investimenti;

7.

iqis li huwa essenzjali li l-kummenti tal-OECD u d-dettalji tekniċi ulterjuri dwar l-istandards mudell jiġu inklużi fid-Direttiva tal-UE b’mod komprensiv u ma jkunux soġġetti għal traspożizzjoni mgħaġġla, mingħajr ma jiġu esklużi miżuri potenzjali skattati mir-regolamentazzjoni;

8.

jenfasizza l-importanza, fl-abbozzar finali tad-Direttiva u fl-applikazzjoni sussegwenti tagħha, ta’ terminoloġija kondiviża u mhux ambigwa: uħud mid-definizzjonijiet il-ġodda użati fid-Direttiva jistgħu ma jkunux kompletament allinjati mad-definizzjonijiet diġà stabbiliti fil-liġi internazzjonali dwar it-taxxa: sabiex tiġi żgurata ċertezza legali akbar, se jkun kruċjali li t-traduzzjonijiet tad-Direttiva tal-UE jiġu kontroverifikati sabiex jintlaħaq allinjament preċiż mal-kunċetti tal-liġi dwar it-taxxa tal-pajjiżi individwali;

9.

jitlob, fir-rigward tal-gruppi nazzjonali kbar, li jsir kull sforz biex jiġi żgurat li t-taxxa minima l-ġdida tikkonforma mal-liġi tal-UE, sabiex tiġi evitata l-inċertezza legali, u jħeġġeġ bil-qawwa l-istabbiliment, fejn possibbli, ta’ miżuri ta’ semplifikazzjoni għal dawn il-gruppi purament nazzjonali. Bħalissa, mhuwiex ċar kemm jeżistu gruppi kbar purament nazzjonali fl-UE u xi tkun l-ispiża fiskali u amministrattiva ta’ miżura bħal din.

Interazzjoni u kundizzjonijiet ekwivalenti ma’ pajjiżi terzi

10.

jittama li, meta tittrasponi t-taxxa minima tal-OECD f’liġi, l-UE timpenja ruħha b’mod kostanti mal-imsieħba globali tagħha u tasserixxi l-linji gwida politiċi tagħha, sabiex jiġi evitat li l-kumpaniji Ewropej jiffaċċjaw standards aktar stretti mill-kompetituri diretti tagħhom, li jwassal biex l-UE tkun ambjent intraprenditorjali inqas miftuħ, bi tkabbir ekonomiku aktar baxx, inqas impjiegi, kapaċitajiet u riżorsi limitati biex jirrispondu għall-isfidi tal-innovazzjoni. B’mod partikolari, iqis li n-nuqqas ta’ parteċipazzjoni tal-Istati Uniti fl-ewwel pilastru jista’ jdgħajjef l-iskop u l-bilanċ tal-Ftehim tal-OECD b’mod ġenerali;

11.

jistieden lill-UE tissorvelja mill-qrib kif l-introduzzjoni tas-sistema tat-tieni pilastru taffettwa l-imġiba tal-investituri u l-kumpaniji, biex tifhem kif ir-regoli l-ġodda se jaffettwaw l-investiment, l-impjiegi, it-tkabbir, il-kummerċ jew l-impatt fiskali. Dan il-monitoraġġ huwa essenzjali biex jiġu evitati riperkussjonijiet negattivi fuq il-ħaddiema (fil-forma ta’ pagi aktar baxxi), il-konsumaturi (permezz ta’ prezzijiet ogħla) jew l-azzjonisti (permezz ta’ dividendi aktar baxxi). Peress li huwa essenzjali li l-imsieħba kummerċjali ewlenin kollha tal-UE japplikaw it-taxxa minima, huwa essenzjali li l-pajjiżi terzi jikkonformaw mar-regoli internazzjonali, sabiex jiġi evitat li l-kumpaniji tal-UE jiġu soġġetti għal reġim aktar strett minn oħrajn u jitħallew esposti għal sistema globali mhux koordinata;

12.

jenfasizza li r-Regola dwar il-Pagamenti Sottointaxxati (UTPR) tista’ sa ċertu punt tillimita l-kundizzjonijiet mhux ekwivalenti bejn il-kumpaniji, iżda dan ma jsolvix kompletament is-sitwazzjoni, b’mod partikolari minħabba li r-regola hija kumplessa ħafna biex tiġi applikata fil-prattika u tista’ tagħmel lill-UE inqas attraenti, pereżempju għal attivitajiet ta’ riċerka u żvilupp jew investimenti fit-tranżizzjoni tal-enerġija u l-klima;

13.

iqis li huwa essenzjali li tiġi evitata t-tassazzjoni doppja tal-kumpaniji tal-UE, pereżempju minħabba n-nuqqas ta’ koordinazzjoni bejn il-BEPS (Erożjoni tal-Bażi tat-Taxxa u t-Trasferiment tal-Profitti) jew l-IIR (Regola ta’ Inklużjoni tal-Introjtu) Ewropej u l-BEAT jew il-GILTI tal-Istati Uniti.

Armonizzazzjoni ma’ inċentivi u regoli oħra tal-UE dwar it-taxxa

14.

jissuġġerixxi li, bħala parti mit-tnaqqis sostanzjali fit-tassazzjoni tal-profitti korporattivi fil-livell Ewropew (li naqas bin-nofs matul l-aħħar 25 sena), għandha ssir evalwazzjoni dwar il-bosta miżuri li ttieħdu matul l-aħħar għaxar snin kontra l-evitar u dwar l-effiċjenza, l-effikaċja, il-koerenza u l-valur miżjud tal-UE tagħhom f’termini ta’ dħul mit-taxxa (inkluż kif l-Istati Membri implimentaw din il-leġiżlazzjoni fil-ħidma ta’ awditjar tagħhom);

15.

jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta jekk il-mekkaniżmu tal-UE tal-2017 għas-soluzzjoni tat-tilwim jistax jintuża għat-tieni pilastru jew jekk humiex meħtieġa bidliet;

16.

jemmen li l-Kummissjoni u l-awtoritajiet tat-taxxa tal-Istati Membri għandhom jaġġornaw u jfasslu mill-ġdid is-sistemi tat-taxxa tagħhom biex jiżguraw li xorta jkunu jistgħu jinkoraġġixxu l-innovazzjoni (ekoloġika), it-tkabbir u l-impjiegi. Il-pajjiżi fasslu u implimentaw għadd ta’ taxxi u inċentivi nazzjonali f’dawn l-aħħar deċennji biex jistimolaw l-impjiegi u l-innovazzjoni fl-ekonomiji lokali. L-aktar fenomenu reċenti u importanti huwa ż-żieda fl-inċentivi tat-taxxa mfassla speċifikament biex jinkoraġġixxu l-protezzjoni tal-klima, is-sigurtà tal-provvista tal-enerġija u r-riċerka u l-iżvilupp skont il-Patt Ekoloġiku tal-UE: uħud mill-inċentivi fiskali attwalment użati fl-Istati Membri mhux se jibqgħu possibbli jew se jkunu inqas attraenti mil-lat tal-investiment wara l-introduzzjoni tad-Direttiva. Għalhekk, ikun jaqbel li l-Kummissjoni tħejji gwida biex tiċċara kif għandhom jitfasslu inċentivi fiskali futuri b’konformità mar-rekwiżiti tat-tieni pilastru (eż. inċentivi li joffru ħelsien mit-taxxi fuq is-salarji jew il-kontribuzzjonijiet tas-sigurtà soċjali tar-riċerkaturi, jew skemi ta’ deprezzament aċċellerat biex jinkoraġġixxu l-investiment);

17.

iqis li huwa essenzjali li l-pajjiżi tal-UE xorta waħda jipprovdu inċentivi fiskali biex jattiraw investiment barrani, dment li jistimolaw l-attività tal-ekonomija reali billi jimpjegaw aktar impjegati, iħallsu aktar ħaddiema jew jinvestu f’assi tanġibbli: l-intrapriżi multinazzjonali (MNE) jiddependu wkoll mill-SMEs lokali għall-inputs fil-ktajjen tal-valur tagħhom u l-preżenza tagħhom tista’ twassal għal aktar effetti sekondarji pożittivi għall-ambjent tan-negozju lokali;

18.

jappoġġja t-talba tal-komunità tan-negozju għall-introduzzjoni ta’ fażi ta’ ttestjar fl-applikazzjoni tal-penali previsti, pereżempju għall-ewwel sena ta’ implimentazzjoni, sabiex il-kumpaniji kollha jingħataw żmien biex jitgħallmu r-regoli l-ġodda, u b’hekk il-penali applikati għal entitajiet mhux konformi jkunu proporzjonati u jeskludu lil dawk li n-nuqqas ta’ konformità tagħhom huwa dovut għal adattament tardiv tal-proċeduri u mhux għal intenzjoni speċifika ta’ kondotta ħażina volontarja;

19.

jissuġġerixxi, fir-rigward tar-rekwiżiti ta’ depożitu, li l-informazzjoni relatata man-negozju għandha tiġi żvelata biss permezz ta’ skambju uffiċjali ta’ informazzjoni bejn l-amministrazzjonijiet tat-taxxa, b’kunfidenzjalità stretta u skont kundizzjonijiet ta’ użu adatti, sabiex tiġi evitata divulgazzjoni mhux ikkontrollata ta’ informazzjoni sensittiva, mingħajr, madankollu, ma jitnaqqsu r-rekwiżiti ta’ trasparenza, kif stabbilit fir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill tal-OECD dwar Approċċi Komuni għal Krediti ta’ Esportazzjoni Appoġġjati Uffiċjalment u d-Diliġenza Dovuta Ambjentali u Soċjali;

20.

jitlob li jiġu introdotti semplifikazzjonijiet amministrattivi biex jillimitaw l-ispejjeż tal-adattament għar-regoli l-ġodda, kemm għan-negozji kif ukoll għall-awtoritajiet tat-taxxa: għandu jsir kull sforz biex il-piż amministrattiv jinżamm baxx kemm jista’ jkun. Leġiżlazzjoni li ma tkunx kumplessa żżejjed tista’ tagħmilha aktar faċli għan-negozji biex jitgħallmu r-regoli l-ġodda, minbarra li tqassar il-perjodu ta’ tranżizzjoni meħtieġ, u tagħmilha aktar faċli għall-awtoritajiet tat-taxxa biex jivverifikaw l-applikazzjoni effettiva tar-regoli l-ġodda.

---

(1)  COM(2021) 823 final.

Opinjoni tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni — Strateġija Ewropea għall-Universitajiet

(2022/C 301/09)

Relatur: Emil BOC (RO/PPE), Sindku ta’ Cluj-Napoca Dokument ta’ referenza: Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni dwar strateġija Ewropea għall-universitajiet COM(2022) 16

RAKKOMANDAZZJONIJIET TA’ POLITIKA

IL-KUMITAT EWROPEW TAR-REĠJUNI (KtR)

1.

jilqa’ l-impenn u l-appoġġ tal-Unjoni biex tiġi promossa l-eċċellenza fl-edukazzjoni; jenfasizza, f’dan ir-rigward, ir-rwol importanti tal-Istrateġija Ewropea għall-Universitajiet fil-kuntest tal-“pakkett ta’ edukazzjoni għolja”, li se jippermetti li ż-Żona Ewropea tal-Edukazzjoni tinkiseb sal-2025;

2.

jenfasizza li ċivilizzazzjoni li ssaħħaħ il-valuri demokratiċi Ewropej tista’ tiġi sostnuta biss jekk tinvesti fil-kapital uman. Sistema edukattiva eċċellenti, b’universitajiet b’saħħithom fil-qalba tagħha, hija l-bażi għat-tagħlim tul il-ħajja;

3.

jenfasizza l-importanza li tittejjeb il-kwalità tat-tagħlim u r-riċerka fl-universitajiet Ewropej u li jiġi żgurat li jkun hemm l-appoġġ meħtieġ fil-livell lokali u reġjonali biex jintlaħqu l-objettivi speċifiċi ta’ din l-ambizzjoni strateġika;

4.

jirrikonoxxi r-rwol ewlieni tal-universitajiet fis-soċjetà u l-kontribut tagħhom għall-iżvilupp sostenibbli, reżiljenti, inklużiv u bbażat fuq valuri demokratiċi, kemm tal-Istati Membri kif ukoll tal-komunitajiet lokali u r-reġjuni. Ir-rwol tal-universitajiet huwa aktar u aktar importanti fis-sitwazzjonijiet ta’ kriżi, fejn jistgħu jgħinu biex tingħeleb il-kriżi u jitrawwem l-irkupru wara l-kriżi (1);

5.

jissottolinja r-rwol kruċjali tal-universitajiet fl-indirizzar tal-isfidi globali. L-UE ilha tenfasizza l-ħtieġa li tissaħħaħ ir-rabta mill-qrib bejn ir-riċerka, it-tagħlim, l-apprendiment u l-innovazzjoni fl-universitajiet, filwaqt li jkun hemm finanzjament aħjar għall-universitajiet biex jiġi konsolidat il-livell ta’ kwalità meħtieġ. Ir-rwol tal-universitajiet biex jiġi ġenerat għarfien ġdid tar-riċerka u tiġi promossa innovazzjoni ġdida huwa vitali biex jiġu indirizzati l-isfidi urġenti tas-soċjetà identifikati fil-missjonijiet tal-Unjoni Ewropea;

6.

jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li l-universitajiet għandhom jitqiesu bħala komponent essenzjali tal-kultura Ewropea u li d-diversità tas-settur akkademiku, li jinkludi b’mod partikolari istituzzjonijiet edukattivi, istituti ta’ riċerka u skejjel vokazzjonali, hija ass strateġiku;

7.

jinnota li l-preżenza ta’ universitajiet fil-livell lokali u reġjonali ta’ spiss hija vantaġġ kompetittiv konsiderevoli għall-komunitajiet fejn jinsabu (2). Pereżempju, l-investituri huma interessati u attirati mill-komunitajiet b’forza tax-xogħol b’ħiliet għolja u opportunitajiet għall-kooperazzjoni mad-dinja akkademika u t-trasferiment tat-teknoloġija u tal-għarfien espert mill-universitajiet għas-settur tan-negozju. Il-preżenza ta’ università tiġġenera wkoll introjtu sinifikanti fil-komunitajiet ikkonċernati (3), peress li l-istudenti, l-għalliema u l-bqija tal-persunal jonfqu somom konsiderevoli (hemm effett multiplikatur sinifikanti f’termini ta’ konsum iġġenerat mill-universitajiet). Lil hinn minn dawn il-benefiċċji ekonomikament kwantifikabbli, il-preżenza tal-universitajiet toħloq klima kosmopolitana fil-livell lokali, ikkaratterizzata mill-preżenza ta’ studenti u għalliema internazzjonali, kif ukoll valuri ta’ tolleranza, u ta’ diversità kulturali, reliġjuża u etnika, fost oħrajn (4);

8.

jilqa’ l-approċċ f’diversi livelli propost fl-Istrateġija Ewropea għall-Universitajiet, li jipprevedi l-allinjament tal-objettivi tal-politika pubblika u l-investiment fil-livell Ewropew, nazzjonali, reġjonali u lokali; madankollu jenfasizza li dimensjoni lokali u reġjonali aktar b’saħħitha tkun ta’ benefiċċju biex jitfassal u jiġi implimentat il-mudell akkademiku ideali fil-futur;

9.

jenfasizza l-importanza li jiġu stabbiliti sħubijiet strateġiċi bejn l-awtoritajiet lokali u reġjonali u l-universitajiet, inkluż fit-tfassil ta’ strateġiji ta’ żvilupp lokali u reġjonali; L-universitajiet għandhom rwol kruċjali fl-iżvilupp ta’ ekosistemi bbażati fuq il-post, li għalihom l-istrateġiji reġjonali ta’ speċjalizzazzjoni intelliġenti pprovdew bażi tajba;

10.

jirrimarka li l-awtoritajiet lokali u reġjonali jistgħu jappoġġjaw lill-universitajiet billi joħolqu u jsaħħu l-kundizzjonijiet marbuta mal-kuntest lokali u reġjonali (aċċess għal firxa ta’ infrastrutturi u servizzi, kwalità tal-ħajja, ambjent inklużiv, eċċ.) li jistgħu jżidu l-kompetittività tal-universitajiet f’suq globali;

11.

jenfasizza li, fil-livell taż-żona Ewropea, diġà hemm tradizzjoni eċċellenti ta’ kooperazzjoni bejn l-universitajiet minn Stati Membri differenti fil-qafas tal-programm ERASMUS+, u li din għandha titkompla;

12.

jinnota li r-rwol tal-universitajiet fis-soċjetà qed jevolvi u li l-universitajiet jieħdu funzjonijiet ġodda apparti l-funzjonijiet tradizzjonali (prinċipalment fir-rigward tal-edukazzjoni u r-riċerka) (5). L-universitajiet issa qed jiddefinixxu lilhom infushom mill-ġdid bħala atturi ewlenin b’mod partikolari fil-qasam tal-innovazzjoni teknoloġika u soċjali, l-intraprenditorija u t-trasferiment tat-teknoloġija għall-ekonomija. Ma jitwarrbux mill-komunitajiet u s-soċjetà, iżda jsiru protagonisti li jistgħu jagħtu kontribut sinifikanti biex jissolvew il-problemi tas-soċjetà (6);

13.

jenfasizza li l-universitajiet huma atturi ewlenin biex jippromovu objettivi importanti ħafna għall-UE, bħat-tranżizzjoni ekoloġika u dik diġitali. Għandhom għarfien espert qawwi f’dawn l-oqsma u fl-istess ħin jistgħu jimplimentaw u jxerrdu prattiki tajbin f’dan il-qasam fost il-komunitajiet lokali li fihom iwettqu l-attivitajiet tagħhom;

14.

jinnota li l-universitajiet jistgħu jipprovdu soluzzjonijiet u għodod biex jindirizzaw għadd ta’ problemi kbar li qed tiffaċċja l-UE, bħall-eżodu ta’ mħuħ (7) u eżodu rurali. L-effetti negattivi ta’ dan il-fenomenu u l-importanza taċ-ċirkolazzjoni tal-imħuħ huma marbuta mill-qrib mal-kooperazzjoni u s-sħubijiet bejn l-universitajiet, l-awtoritajiet lokali u reġjonali, in-negozji u s-soċjetà ċivili; jenfasizza li l-isforzi għandhom jiżdiedu b’mod sinifikanti biex jitnaqqas id-distakk fl-għarfien u l-innovazzjoni fi ħdan l-Ewropa u jingħalaq id-distakk fl-innovazzjoni bejn l-Ewropa u l-Istati Uniti;

15.

jenfasizza kemm huwa importanti li jiġu identifikati u jintużaw b’mod permanenti u fuq skala kbira l-prattiki t-tajba fil-livell lokali u reġjonali fil-kuntest tal-kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet lokali u reġjonali u l-universitajiet. F’dan il-kuntest, il-ħolqien ta’ networks transnazzjonali li għandhom l-għan li jxerrdu l-prattiki tajba u li jinvolvu b’mod vast il-partijiet interessati tal-edukazzjoni għolja jidher li huwa prijorità għall-awtoritajiet lokali u reġjonali fl-Istati Membri. Network bħal dan jista’ jitqies fil-kuntest tal-Istrateġija Ewropea għall-Universitajiet;

16.

jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li l-universitajiet jiffaċċjaw sfidi u ostakli sinifikanti f’dan il-proċess ta’ trasformazzjoni u responsabbiltajiet ġodda. Id-diffikultajiet finanzjarji huma l-aktar probabbli li jiġu ffaċċjati fl-Istati Membri kollha. F’dan ir-rigward, il-Kumitat jipproponi li titfassal strateġija ta’ investiment li tqis il-finanzjament fil-livell reġjonali, nazzjonali u Ewropew, u jitlob li titqies il-kooperazzjoni bejn is-setturi pubbliċi, privati u dawk mingħajr skop ta’ qligħ sabiex tissaħħaħ il-kapaċità tal-universitajiet Ewropej. Il-KtR jinnota wkoll li hemm sfidi relatati mal-livell ta’ awtonomija akkademika u/jew mal-interferenza politika fid-deċiżjonijiet importanti dwar il-finanzjament tal-universitajiet, ir-reklutaġġ u l-għażla tal-għalliema, il-libertà tal-espressjoni u l-għażla tas-suġġetti u tal-orjentazzjoni tal-attivitajiet ta’ riċerka, l-opportunitajiet għal komunikazzjoni ħielsa, mingħajr ċensura tar-riżultati tar-riċerka, eċċ.;

17.

jenfasizza l-importanza li l-awtoritajiet lokali u reġjonali fl-Istati Membri jkunu involuti b’mod attiv sabiex tissaħħaħ id-diversità tal-ekosistemi lokali u reġjonali u jrawmu l-kooperazzjoni u l-fiduċja bejn is-setturi differenti tal-komunitajiet. Il-Kumitat jirrimarka li fil-livell lokali u reġjonali, l-universitajiet għandhom jitqiesu bħala parti minn ekosistemi usa’ li jinkludu varjetà wiesgħa ta’ partijiet interessati (8). Il-kooperazzjoni bejn l-universitajiet u l-atturi lokali kkonċernati hija essenzjali sabiex l-universitajiet ikunu jistgħu jipprovdu ħiliet ġodda li jippermettu li l-problemi jiġu solvuti b’mod kreattiv, li tintuża t-teknoloġija u li jkun hemm komunikazzjoni effettiva fil-komunità.

18.

jinnota li l-approfondiment tal-kooperazzjoni transnazzjonali bejn l-universitajiet u l-iżvilupp tad-dimensjoni Ewropea tal-edukazzjoni għolja huma prijoritajiet essenzjali tal-Istrateġija Ewropea għall-Universitajiet. F’dan ir-rigward, il-Kumitat jemmen li l-awtoritajiet lokali u reġjonali jistgħu jieħdu miżuri biex jappoġġjaw, fejn xieraq, il-kooperazzjoni akkademika transnazzjonali (l-inizjattiva tal-Universitajiet Ewropej fil-kuntest tal-Erasmus+ hija għodda importanti f’dan il-qasam għal alleanzi akkademiċi mmirati lejn l-eċċellenza). L-awtoritajiet lokali u reġjonali jistgħu japprovaw il-prattiki ssuġġeriti mill-istrateġija, bħall-inizjattiva tal-Kard Ewropea tal-Istudenti. Din il-Kard tista’ tiġi rikonoxxuta mhux biss fil-livell universitarju, iżda wkoll fil-kuntest tar-relazzjonijiet bejn l-istudenti, ir-riċerkaturi u l-għalliema transnazzjonali minn naħa, u l-amministrazzjonijiet lokali min-naħa l-oħra (fir-rigward, pereżempju, tal-permessi ta’ residenza, il-biljetti tat-trasport pubbliku u l-aċċess għall-mużewijiet);

19.

jenfasizza li, bħala parti mill-istrateġija Ewropea għall-universitajiet, l-awtoritajiet lokali u reġjonali fl-Istati Membri għandhom jaġixxu bħala faċilitaturi, li kapaċi jlaqqgħu flimkien partijiet interessati differenti mill-komunità madwar inizjattivi u proġetti ta’ interess għall-universitajiet. Il-KtR jinnota wkoll li f’ħafna Stati Membri, l-awtoritajiet lokali u reġjonali m’għandhomx responsabbiltà diretta għall-finanzjament tal-universitajiet. Madankollu, jistgħu jiffaċilitaw il-finanzjament minn fondi differenti għall-universitajiet u l-inizjattivi tagħhom, billi joħolqu sinerġiji fil-livell lokali u reġjonali;

20.

jirrikonoxxu l-ħtieġa li l-universitajiet ifasslu mill-ġdid il-kurrikuli biex jirrispondu bl-aktar mod effettiv possibbli għal avvanzi rapidi fit-teknoloġija, għat-tranżizzjoni doppja ekoloġika u diġitali, u għal bidliet strutturali fis-swieq tax-xogħol Ewropej li jeħtieġu ħiliet ġodda (9). Il-Kumitat jenfasizza wkoll li l-awtoritajiet lokali u reġjonali jistgħu jaqdu rwol importanti f’dan il-proċess ta’ tfassil mill-ġdid tal-kurrikuli u l-iżvilupp ta’ ħiliet ġodda; Jenfasizza fl-istess ħin li, filwaqt li l-universitajiet jikkontribwixxu ħafna biex jissaħħu l-impjegabbiltà u l-kompetittività ekonomika fi ħdan ekonomija globalizzata, in-natura awtonoma tal-edukazzjoni terzjarja trid tiġi ppreservata;

21.

jenfasizza r-rwol tal-awtoritajiet lokali u reġjonali biex joħolqu u jsaħħu ekosistemi lokali u reġjonali li jrawmu l-kooperazzjoni attiva u n-networking bejn il-gvernijiet sottonazzjonali, in-negozji u l-industrija u d-dinja akkademika. F’dawn l-ekosistemi, l-awtoritajiet lokali u reġjonali għandhom jaqdu r-rwol ta’ inizjaturi u faċilitaturi, billi jidentifikaw l-opportunitajiet għall-kooperazzjoni, jallokaw diversi riżorsi, b’mod partikolari dawk finanzjarji, meħtieġa għall-attivitajiet ta’ networking u kooperazzjoni, u jappoġġjaw il-ħolqien ta’ strutturi bħaċ-ċentri edukattivi fil-livell lokali u/jew reġjonali. Dawn tal-aħħar huma għodod/vetturi eċċellenti mfassla biex jipprovdu spazju għal djalogu u kollaborazzjoni bejn l-atturi ewlenin fl-edukazzjoni formali biex jappoġġjaw liż-żgħażagħ fit-taħriġ vokazzjonali tagħhom. Meta jistrieħu fuq dawn iċ-ċentri edukattivi, l-awtoritajiet lokali u reġjonali jistgħu, fi sħubija ma’ atturi oħra tal-ekosistema, jimplimentaw strumenti bħal fondi għall-innovazzjoni, għotjiet żgħar għan-negozji ġodda f’diversi oqsma ewlenin, eċċ.;

22.

jemmen li l-mod kif l-istudenti jeħtieġu jitgħallmu llum il-ġurnata f’xi każijiet huwa kompletament differenti minn dak tal-passat; jeħtieġ li jingħataw possibbiltajiet biex japplikaw il-kunċetti teoretiċi għal sitwazzjonijiet fil-ħajja reali u jsolvu problemi li jiltaqgħu magħhom fil-komunità tagħhom lokali u reġjonali. F’kollaborazzjoni mal-universitajiet u atturi oħra tal-ekosistema lokali u reġjonali, l-awtoritajiet lokali u reġjonali jistgħu jippromovu tali esperjenzi edukattivi, pereżempju billi jappoġġjaw laboratorji ħajjin, iressqu kwistjonijiet ta’ politika pubblika lill-istudenti biex janalizzawhom, jiżviluppaw proġetti strateġiċi komuni għall-benefiċċju tal-komunità, jew jiffaċilitaw il-kooperazzjoni ma’ partijiet interessati oħra tal-komunità lokali u reġjonali;

23.

huwa tal-fehma li l-awtoritajiet lokali u reġjonali, fi sħubija mal-universitajiet u atturi oħra fl-ekosistema lokali jew reġjonali, jistgħu jappoġġjaw b’mod sinifikanti l-intraprendituri żgħażagħ, inklużi l-istudenti jew il-gradwati, billi jiffaċilitaw l-aċċess tagħhom għar-riżorsi ewlenin allokati għall-innovazzjoni. Ħafna żgħażagħ u studenti jeħtieġu riżorsi bħal laboratorji, teknoloġiji ġodda, konnessjonijiet ġodda biex jiżviluppaw proġetti ta’ negozju u/jew prodotti u servizzi. L-awtoritajiet lokali u reġjonali jistgħu, fi sħubija ma’ entitajiet oħra b’riżorsi bħal dawn, jiffaċilitaw l-aċċess tal-intraprendituri żgħażagħ għar-riżorsi tal-innovazzjoni (spazji, taħriġ, pariri, eċċ.);

24.

jenfasizza li l-awtoritajiet lokali u reġjonali jistgħu jiżviluppaw relazzjonijiet intelliġenti mal-universitajiet fil-qasam tal-iżvilupp tal-komunità lokali u reġjonali. Huwa importanti li l-universitajiet jiġġeneraw għarfien u servizzi għall-benefiċċju tal-komunitajiet li jwettqu l-attivitajiet fihom. L-awtoritajiet lokali u reġjonali għandhom l-opportunità li jiffaċilitaw dawn ir-relazzjonijiet billi joħolqu programmi li jinvolvu lill-universitajiet b’mod permanenti biex isolvu l-problemi li jiffaċċjaw il-komunitajiet lokali u reġjonali, billi jagħmlu użu mis-servizzi ta’ konsulenza u għarfien espert tal-universitajiet u billi jxerrdu l-aħjar prattiki emerġenti, sabiex aktar komunitajiet u awtoritajiet pubbliċi jkunu jistgħu jimplimentawhom. Ir-rikonoxximent pubbliku u l-promozzjoni tal-parteċipazzjoni tal-universitajiet għandhom ukoll rwol partikolarment importanti biex jilleġittimizzaw it-trajettorji akkademiċi u/jew professjonali diversifikati, billi jħeġġu lill-universitajiet jivvalorizzaw il-parteċipazzjoni tal-għalliema, ir-riċerkaturi u l-istudenti fil-livell lokali;

25.

jenfasizza li komunitajiet lokali u reġjonali differenti ta’ kull daqs jistgħu jibbenefikaw bl-istess suċċess mill-preżenza tal-universitajiet. L-awtoritajiet lokali jistgħu jagħtu kontribut sinifikanti għall-iżvilupp u l-attraenza tal-universitajiet billi joħolqu l-kundizzjonijiet għal kwalità għolja tal-ħajja u jħeġġu attitudnijiet u mġiba li jippromovu t-tolleranza, l-inklużjoni, il-multikulturaliżmu u s-sigurtà fl-ispazju pubbliku. L-universitajiet jistgħu jistabbilixxu ċerti attivitajiet u ċerti entitajiet mhux biss fiċ-ċentri urbani kbar, iżda wkoll fi bliet żgħar u ta’ daqs medju. L-awtoritajiet lokali u reġjonali jistgħu jippromovu l-installazzjoni ta’ estensjonijiet universitarji u/jew istituti ta’ riċerka f’dawn il-komunitajiet iżgħar billi jappoġġjaw u jimplimentaw diversi miżuri bħal opportunitajiet ta’ akkomodazzjoni aċċessibbli għall-istudenti, il-possibbiltà li jintuża bini pubbliku għal attivitajiet ta’ tagħlim, riċerka u tixrid tal-għarfien, billi jiżviluppaw indikaturi ta’ kwalità tajba tal-ħajja u jieħdu vantaġġ minn ċerti benefiċċji li ċ-ċentri urbani l-kbar ma joffrux;

26.

jemmen li t-trasformazzjoni diġitali fil-livell lokali u reġjonali tista’ tiġi aċċellerata permezz ta’ kooperazzjoni mal-universitajiet u billi jintużaw b’mod sħiħ ir-riżorsi tagħhom f’dan il-qasam. Fir-relazzjonijiet tagħhom mal-awtoritajiet lokali u reġjonali, huma jistgħu jipprovdu pariri jew jimplimentaw strateġiji ta’ trasformazzjoni diġitali fil-livell lokali jew reġjonali. Fir-rigward tal-ħiliet diġitali, l-universitajiet, fi sħubija mal-gvernijiet lokali, jistgħu joffru korsijiet għal żmien qasir jew taħriġ inklużiv, b’enfasi fuq ċerti gruppi f’riskju ta’ esklużjoni (bħall-anzjani jew dawk b’livell baxx ta’ ħiliet);

27.

jemmen li l-awtoritajiet lokali u reġjonali jistgħu jappoġġjaw l-iżvilupp ta’ kampusijiet ibridi biex jistimulaw il-proċess ta’ trasformazzjoni diġitali fil-komunitajiet u l-universitajiet, filwaqt li jiżguraw opportunitajiet indaqs, jippromovu l-integrazzjoni soċjali, itejbu l-kompetittività taż-żgħażagħ fis-suq tax-xogħol, isaħħu l-ħidma fost iż-żgħażagħ, in-nondiskriminazzjoni u l-fehim interkulturali. Il-kampusijiet ibridi għandhom jagħtu attenzjoni lill-komunikazzjoni fl-iżgurar tal-ugwaljanza tal-opportunitajiet u l-penetrazzjoni tal-informazzjoni, biex jiġi żgurat li tkun ġenwinament aċċessibbli għaż-żgħażagħ eliġibbli kollha, b’mod partikolari dawk li jgħixu f’reġjuni periferiċi. Jistgħu wkoll jappoġġjaw finanzjarjament il-ftuħ ta’ dawn il-kampusijiet ibridi għal partijiet interessati differenti fil-komunità, inklużi l-gruppi f’riskju jew żvantaġġati, żgħażagħ vulnerabbli u f’riskju bħal dawk barra mill-edukazzjoni, impjieg jew taħriġ, żgħażagħ qiegħda, nisa, refuġjati, persuni b’diżabilità u pensjonanti, eċċ.); Il-politiki tal-UE u tal-Istati Membri jeħtieġ li jagħtu prijorità lill-inklużjoni taż-żgħażagħ f’riskju;

28.

jenfasizza li l-universitajiet għandhom għarfien kif ukoll għarfien espert konsiderevoli fil-qasam tat-tranżizzjoni ekoloġika. Jistgħu jkunu wkoll mudell ta’ prattika tajba bi rwol edukattiv u informattiv f’din it-tranżizzjoni. L-universitajiet, fi sħubija mal-awtoritajiet lokali u reġjonali, jistgħu jiżviluppaw kampusijiet ekoloġiċi u jieħdu sehem attiv fil-proċessi ta’ riġenerazzjoni urbana, billi jipprovdu lill-komunità b’dan it-tip ta’ kampus jew bini effiċjenti fl-użu tal-enerġija u li jikkonforma mal-prinċipji tal-ekodisinn;

29.

jilqa’ l-inklużjoni ta’ pjan direzzjonali ċar, indikaturi annwali u punti ta’ referenza għall-implimentazzjoni tal-istrateġija, kif diġà mitlub mill-KtR, sabiex jiġi vvalutat il-progress fil-ksib tal-objettivi taż-Żona Ewropea tal-Edukazzjoni. Madankollu, jiġbed l-attenzjoni għall-ħtieġa li l-ħolqien tal-Osservatorju Ewropew tal-Edukazzjoni Għolja jingħata dimensjoni lokali u reġjonali, li tagħmilha possibbli li tintuża t-tabella ta’ valutazzjoni Ewropea wkoll fil-livell lokali u reġjonali;

30.

jinnota li l-awtoritajiet lokali u reġjonali jistgħu jappoġġjaw lill-universitajiet Ewropej fl-isforzi tagħhom biex jinternazzjonalizzaw u jippromovu r-rwol tal-Unjoni Ewropea fix-xena internazzjonali. Dan ser jinkludi b’mod partikolari li tiġi appoġġjata l-parteċipazzjoni tal-universitajiet Ewropej f’alleanzi transnazzjonali ambizzjużi li għandhom l-għan li jiżviluppaw kooperazzjoni sistemika fit-tul fil-qasam tal-edukazzjoni, tar-riċerka u tal-innovazzjoni eċċellenti, u jagħtu opportunitajiet permanenti ta’ mobbiltà universitarja lill-istudenti, l-għalliema, ir-riċerkaturi u l-impjegati.

---

(1)  Howard, G., Weinstein, R., Yang, Y. (2021), Do universities improve local economic resilience? (L-universitajiet itejbu r-reżiljenza ekonomika lokali?), IZA DP Nru 4422, disponibbli online (bl-Ingliż) f’:https://docs.iza.org/dp14422.pdf.

(2)  Fonseca, L., Nieth, L. (2021), The role of universities in regional development strategies: A comparison across actors and policy stages (Ir-rwol tal-universitajiet fl-istrateġiji ta’ żvilupp reġjonali: paragun fost l-atturi u l-istadji tal-politika), European Urban and Regional Studies, 22(3); Goddard, J, Puukka, J. (2008), The engagement of higher education institutions in regional development: an overview of the opportunities and challenges (Il-parteċipazzjoni tal-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja fl-iżvilupp reġjonali: ħarsa ġenerali lejn l-opportunitajiet u l-isfidi), Higher Education Management and Policy, 20(2): 11-41.

(3)  Chirca, A., Lazar, D.T. (2021), Cluj-Napoca without students: an estimation of the gap in the city’s economy (Cluj-Napoca mingħajr studenti: stima tad-distakk fl-ekonomija tal-belt), Transylvanian Review of Administrative Sciences, 66E: 44-59.

(4)  Goddard, J., Vallance, P. (2014), The university and the city (L-università u l-belt) Higher Education, 68(2): 319-321.

(5)  Liddle J., Addidle G.D. (2022), The Changing Role of Universities in Society: Key Influences in The Role of Universities and HEIs in the Vulnerability Agenda. Rethinking University-Community Policy Connections (Ir-rwol li qiegħed jinbidel tal-universitajiet fis-soċjetà: l-influwenzi prinċipali fir-rwol tal-universitajiet u tal-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja fl-istrateġija tal-ġlieda kontra l-vulnerabbiltà. Nirrevedu r-rabtiet strateġiċi bejn l-università u l-komunità). Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-89086-5_3.

(6)  Myklebust, J.P., Smidt, H. (2021), What is the role of universities in global upskilling? (X’inhu r-rwol tal-universitajiet fit-titjib globali tal-ħiliet?) University World News, disponibbli online f’https://www.universityworldnews.com/post.php?story=20210129110449887

(7)  Hammerbauer, M., Pavletić, P., Vespa, M. (2021) Brain drain in higher education in European context (L-eżodu ta’ mħuħ fl-edukazzjoni għolja f’kuntest Ewropew), Rapport finali – ESC41, disponibbli online f’https://www.esu-online.org/wp-content/uploads/2021/03/Brain-Drain-final-report-ESC41-Google-Docs.pdf.

(8)  Reichert, S. (2019), The Role of Universities in Regional Innovation Ecosystems (Ir-rwol tal-universitajiet fl-ekosistemi reġjonali tal-innovazzjoni), studju tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Universitajiet, disponibbli online f’https://www.eua.eu/downloads/publications/eua%20innovation%20ecosystem%20report_final_digital.pdf.

(9)  Jackson, N. J. (2011) Learning for a complex world: A lifewide concept of learning, education and personal development (Nitgħallmu għal dinja kumplessa: kunċett ta’ tagħlilm, edukazzjoni u żvilupp personali li jħaddan l-aspetti kollha tal-ħajja). Bloomington, IN: Author House; Williams, S., Dodd, L. J., Steele, C., u Randall, R. (2015), A systematic review of current understandings of employability (Analiżi sistematika tal-fehim attwali tal-impjegabbiltà), Journal of Education and Work, Vol. 29, nru 8, pp 877-901.

Opinjoni tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni — L-għajnuna mill-Istat futura fis-setturi tal-agrikoltura, tal-forestrija u taż-żoni rurali

(2022/C 301/10)

Relatur: Guido MILANA (IT/PSE), Kunsillier Komunali ta’ Olevano Romano

RAKKOMANDAZZJONIJIET TA’ POLITIKA

IL-KUMITAT EWROPEW TAR-REĠJUNI

1.

jilqa’ l-proposti ġodda mressqa reċentement mill-Kummissjoni Ewropea dwar l-għajnuna mill-Istat fil-qasam tal-agrikoltura, li se jibdew japplikaw fl-1 ta’ Jannar 2023;

2.

ifakkar li l-Artikolu 107(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-UE jipprevedi li l-għajnuna mill-Istat mogħtija lill-impriżi, f’każ li tali għajnuna twassal għal distorsjoni għall-kompetizzjoni bejn l-Istati Membri, hija inkompatibbli mas-suq intern, għalkemm l-artikolu jipprevedi wkoll ċerti derogi;

3.

ifakkar li, fir-rigward tas-setturi tal-agrikoltura, tal-forestrija u taż-żoni rurali, il-Kummissjoni tivvaluta l-eżistenza ta’ tali distorsjoni billi tibbaża l-analiżi tagħha fuq il-linji gwida għall-għoti ta’ għajnuna mill-Istat fis-setturi tal-agrikoltura, tal-forestrija u taż-żoni rurali, u li dawn il-linji gwida jkopru l-perjodu ta’ programmazzjoni 2014-2022;

4.

jenfasizza li l-Artikolu 81 tar-Regolament (UE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1) dwar appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali jistipula li l-finanzjament għal miżuri mhux koperti mill-Anness I tat-TFUE jrid jiġi implimentat skont ir-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat;

5.

jenfasizza li dan l-allinjament taż-żewġ testi jiżgura li t-tul ta’ żmien tar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat ikun konformi mat-tul ta’ żmien tar-regoli dwar l-iżvilupp rurali;

6.

jinnota li, għal dan il-għan, il-Kummissjoni nediet konsultazzjoni fl-2019 u li r-riżultati ta’ din il-konsultazzjoni jinsabu fid-dokument ta’ ħidma SWD (2021) 107 final (2);

7.

ifakkar li, sadanittant, il-Parlament u l-Kunsill tal-UE adottaw ir-Regolamenti dwar il-PAK il-ġdida, b’mod partikolari r-Regolament (UE) 2021/2115 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3), li jistabbilixxi regoli dwar l-appoġġ għall-pjanijiet strateġiċi, wara li tqieset l-Opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni dwar il-Politika Agrikola Komuni (PAK) il-ġdida;

8.

jenfasizza li l-proposti l-ġodda għall-għoti ta’ għajnuna mill-Istat għandhom iqisu l-PAK il-ġdida, u jkunu konformi magħha;

9.

jenfasizza li l-azjendi agrikoli se jkunu meħtieġa jimplimentaw l-istrateġiji tal-Patt Ekoloġiku, b’mod partikolari l-Istrateġija għall-Bijodiversità u l-Istrateġija mill-Għalqa sal-Platt;

10.

jenfasizza li huwa essenzjali li l-azjendi agrikoli u tal-forestrija jiġu appoġġjati fit-tranżizzjoni ekoloġika, speċjalment l-azjendi agrikoli iżgħar li jinsabu f’żoni strateġiċi u li għandhom rwol ewlieni fil-protezzjoni u l-ħarsien tal-pajsaġġ;

11.

iħeġġeġ lill-Kummissjoni tistabbilixxi standards vinkolanti Ewropej ta’ produzzjoni u reċiproċità jew klawżoli mera għall-prodotti importati, bħalma huma meħtieġa jagħmlu l-produtturi tal-UE;

12.

jistieden lill-Kummissjoni żżid ir-rata tal-kontrolli fil-fruntieri u tesiġi proċeduri bħat-trattament bil-kesħa tal-prodotti importati;

13.

ifakkar li l-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni diġà esprima l-fehmiet tiegħu dwar iż-żewġ strateġiji, fl-Opinjoni dwar Bliet u reġjuni bijodiversi lil hinn mill-2020 fil-COP 15 tal-KDB tan-NU u fl-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030 (4), u fl-Opinjoni dwar Mill-Għalqa sal-Platt: id-dimensjoni lokali u reġjonali (5);

14.

jenfasizza r-rwol ewlieni tal-awtoritajiet lokali fit-tfassil u l-ġestjoni ta’ ċerti proċeduri marbuta mal-kumpens ta’ ċerti għajnuniet, b’mod partikolari l-għajnuna marbuta mal-ġestjoni tar-riskju fl-agrikoltura;

15.

ifakkar li r-reġjuni, il-provinċji u l-muniċipalitajiet mhux biss jipparteċipaw fit-tfassil tal-pjani strateġiċi nazzjonali previsti fir-Regolament (UE) 2021/2115, iżda huma wkoll benefiċjarji ta’ miżuri ta’ żvilupp rurali u jikkontribwixxu għat-tfassil tal-inizjattiva LEADER;

16.

jinnota li mill-2014 sal-2019, l-għajnuna mill-Istat li ngħatat lis-settur agrikolu fil-livell Ewropew naqqset minn EUR 7,6 biljun għal EUR 6 biljun, iżda żdiedet matul il-perjodu tal-pandemija tal-COVID-19;

17.

jenfasizza li, matul dan il-perjodu, l-azjendi agrikoli u agroalimentari u s-settur tal-forestrija qatt ma waqfu jipproduċu, u b’hekk iggarantixxew is-sigurtà tal-provvista kif meħtieġ mill-Artikolu 39 tat-TFUE;

18.

jenfasizza li l-gwerra bejn ir-Russja u l-Ukrajna ħolqot sitwazzjoni ta’ instabilità fis-swieq tal-prodotti bażiċi u tal-provvista tal-ikel;

19.

jenfasizza r-rwol li l-PAK għandu jkollha f’dan ir-rigward, f’dak li jikkonċerna l-awtoprovvista u l-iżgurar tas-sigurtà tal-ikel;

20.

ifakkar li tali provvisti kienu possibbli wkoll bis-saħħa tal-possibbiltà li l-azjendi setgħu jibbenefikaw minn għajnuna ad hoc mill-Kummissjoni fid-dawl tal-kriżi ekonomika kkawżata mill-COVID-19;

21.

jinnota, barra minn hekk, li l-biċċa l-kbira tal-għajnuna mill-Istat, bl-esklużjoni tal-għajnuna speċifika għall-kriżi tal-COVID-19, ingħatat prinċipalment fl-ambitu tal-pjani ta’ żvilupp rurali, u b’mod partikolari, għal miżuri lil hinn mill-objettivi tal-Anness I tat-Trattat (prodotti agrikoli);

22.

jieħu nota tal-fatt li l-proċedura għall-inklużjoni tal-għajnuna mill-Istat fil-programmi għall-iżvilupp rurali kienet kumplessa;

23.

jinnota li, għalkemm ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013 dwar appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) biex jinkisbu l-objettivi tal-iżvilupp rurali, u l-linji gwida għall-għoti ta’ għajnuna mill-Istat fis-setturi tal-agrikoltura, tal-forestrija u taż-żoni rurali 2014-2020 huma simili ħafna, il-miżuri ta’ żvilupp rurali mhux dejjem huma kompletament konformi mar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat;

24.

jieħu nota tal-fatt li l-konsultazzjoni li nediet il-Kummissjoni żvelat li xi aspetti tar-regoli attwali dwar l-għajnuna mill-Istat saru obsoleti;

25.

jenfasizza li l-objettiv li jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni għall-impriżi kollha fl-Unjoni Ewropea jibqa’ objettiv fundamentali;

26.

jinnota li xi miżuri għandhom jinżammu u jiġu adattati, b’mod partikolari fir-rigward tal-ġestjoni tar-riskju;

27.

jinnota li fir-rigward tas-settur tal-forestrija, l-għajnuna ġiet użata b’mod predominanti għal miżuri ta’ żvilupp rurali u li, minħabba r-rwol importanti tal-foresti, se jkun meħtieġ li l-għajnuna tkun aktar faċli biex tiġi implimentata;

28.

iqis li huwa neċessarju li l-azjendi agrikoli u tal-forestrija jiġu appoġġjati fit-tranżizzjoni ekoloġika, speċjalment il-mikrointrapriżi, il-bdiewa żgħar lokali u l-katini tal-provvista tal-ikel li, fid-dawl tal-prezzijiet tal-ikel għoljin kif ukoll l-ispejjeż ta’ produzzjoni, bħall-enerġija u l-fertilizzanti, li ġew affettwati wkoll mill-gwerra fl-Ukrajna, li waħedhom ma jkunux jistgħu jlaħħqu ma’ dawn il-konsegwenzi; f’dan ir-rigward, jilqa’ l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni Ewropea dwar is-salvagwardja tas-sigurtà tal-ikel u t-tisħiħ tar-reżiljenza tas-sistemi tal-ikel;

29.

l-armonizzazzjoni tal-kriterji relatati mal-obbligi ta’ informazzjoni u pubbliċità, b’mod partikolari fir-rigward tal-iskadenzi għan-notifika tad-dettalji tal-iskemi ta’ għajnuna soġġetti għar-Regolamenti ta’ Eżenzjoni ta’ Kategorija;

30.

jenfasizza li r-riforma tal-PAK li għadha kif ġiet adottata hija bbażata fuq il-prinċipju tas-sussidjarjetà, u għalhekk, huwa importanti li r-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat jirrispettaw ukoll dan il-prinċipju mingħajr ma fl-istess ħin idgħajfu l-kompetizzjoni bejn il-bdiewa fi Stati Membri differenti;

31.

iqis li huwa fundamentali li jiġi ppreservat dan il-prinċipju tas-sussidjarjetà, speċjalment fir-rigward tar-rwol tal-awtoritajiet lokali u reġjonali, li huma l-eqreb għat-territorji li jaqdu rwol essenzjali fil-ġestjoni tal-miżuri fil-livell lokali.

Għaldaqstant, jissuġġerixxi:

Semplifikazzjoni

32.

li l-Istati Membri ma jkunux obbligati jibgħatu, kull sena, notifiki relatati mal-avvenimenti li jistgħu jiġu assimilati ma’ diżastri naturali, mard tal-annimali, mard tal-pjanti jew infestazzjonijiet, peress li jekk ikunu rikonoxxuti bħala tali mill-awtoritajiet nazzjonali, ma jkunux jeħtieġu li jiġu nnotifikati wkoll lill-Kummissjoni;

33.

li l-Istati Membri ma jkunux obbligati jippubblikaw informazzjoni dwar benefiċjarji individwali ta’ għajnuna inqas minn EUR 75 000 għall-produzzjoni agrikola, u inqas minn EUR 500 000 għall-ipproċessar u l-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti agrikoli;

34.

li l-proċeduri relatati mal-parti tal-valutazzjoni komuni għall-għajnuna notifikata ma jsirux aktar onerużi;

35.

li jkun hemm il-possibbiltà li tingħata għajnuna għall-investiment permezz tar-Regolament dwar l-Eżenzjoni ta’ Kategorija Agrikola (ABER) (6), anke għal prodotti minn settur wieħed, b’mod partikolari fejn tali għajnuna tkun maħsuba biex ittaffi l-konsegwenzi ta’ avvenimenti komparabbli ma’ diżastri naturali jew biex jingħata kumpens għall-ħsara kkawżata minn mard tal-annimali jew tal-pjanti jew minn pesti;

36.

li jiġi previst approċċ ta’ punt uniku ta’ kuntatt għan-notifika tal-għajnuna mill-Istat fil-pjani strateġiċi nazzjonali msemmija fir-Regolament (UE) 2021/2115;

37.

li tiġi definita lex specialis għall-applikazzjoni tar-Regolament de minimis fl-agrikoltura minħabba d-differenzi bejn is-settur agrikolu u s-setturi l-oħra. B’mod partikolari, jappella sabiex il-limitu tal-għajnuna de minimis jiżdied għal EUR 50 000 fuq perjodu ta’ tliet snin, u li jiġi previst ammont (eż. EUR 1 000) li taħtu tiġi eskluża l-applikazzjoni tar-Regolament de minimis (ammonti żgħar ħafna ta’ għajnuna);

38.

li jiġi emendat ir-Regolament de minimis għas-settur agrikolu b’tali mod li jkun aktar sempliċi, b’mod partikolari biex jitneħħa l-kontroll tar-rekwiżit ta’ impriża unika;

39.

li d-definizzjoni ta’ impriża f’diffikultà titħalla f’idejn l-Istati Membri;

40.

li jiġu ssemplifikati l-proċeduri amministrattivi għall-għajnuna lill-awtoritajiet lokali, speċjalment meta dawn ikunu benefiċjarji ta’ miżuri ta’ għajnuna mill-Istat. Jeħtieġ b’mod partikolari, li ma jiġux ikkwalifikati bħala impriżi kbar;

41.

li jiġu stabbiliti proċeduri aktar sempliċi għall-awtoritajiet lokali u reġjonali sabiex primarjament jimmaniġġjaw il-ħtiġijiet u l-emerġenzi lokali u reġjonali;

42.

li jiġu ssemplifikati l-proċeduri għall-għoti ta’ għajnuna mill-Istat għall-azzjonijiet ta’ reklamar u promozzjoni, b’mod partikolari biex attivitajiet ta’ promozzjoni istituzzjonali ġenerali li ma jirreferux għal marki kummerċjali speċifiċi u li ma jħeġġux lill-konsumaturi jixtru prodott jitqiesu bħala MHUX għajnuna;

43.

fir-rigward tal-għażliet ta’ spejjeż issemplifikati, li sal-lum huma kompatibbli mar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat biss meta jkunu koperti minn miżuri ta’ għajnuna kkofinanzjati b’fondi tal-UE, jeħtieġ li dawn ikunu jistgħu jintużaw irrispettivament mill-fatt li jkun hemm kofinanzjament Ewropew. Jidher li ma hemm l-ebda ġustifikazzjoni valida biex ikomplu jiġu applikati metodi differenti għall-kalkolu tal-ispejjeż eliġibbli skont is-sors tal-finanzjament tal-iskema ta’ għajnuna;

Ekoloġizzazzjoni

44.

li l-azjendi agrikoli u tal-forestrija, speċjalment il-mikrointrapriżi, jiġu appoġġjati fit-tranżizzjoni ekoloġika;

45.

li tiġi żgurata flessibbiltà adegwata fl-applikazzjoni tar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat f’każ ta’ kriżi, bħal dik maħluqa mill-pandemija tal-COVID-19 u l-gwerra fl-Ukrajna, billi jiġu previsti limiti massimi adatti u konsistenti ta’ għajnuna biex jiġi żgurat li l-bdiewa jkunu jistgħu jkomplu jipproduċu l-ikel u l-konsumaturi jkunu jistgħu jibbenefikaw minn prezzijiet ġusti għall-konsumatur, billi jiġu ssemplifikati wkoll il-proċeduri għall-implimentazzjoni u l-għoti tal-għajnuna, filwaqt li titnaqqas il-burokrazija, b’mod partikolari fir-rigward tal-benefiċjarji finali;

46.

li jiġu ssemplifikati ċerti proċeduri għall-għoti ta’ għajnuna mill-Istat fir-rigward tal-investimenti fil-produzzjoni ta’ enerġija rinnovabbli, b’mod partikolari fir-rigward tad-daqs tal-inċentiv:

47.

li jiġu introdotti rati ogħla ta’ investiment għall-SMEs agrikoli li jinvestu fit-tranżizzjoni ekoloġika;

48.

li tinħoloq għajnuna ad hoc għas-sekwestru tal-karbonju f’art agrikola biex il-bdiewa jiġu mħallsa għal dan il-kompitu importanti;

49.

iqis li l-frammentazzjoni tal-azjendi agrikoli hija fattur negattiv kontra l-possibbiltà li wieħed jibqa’ fis-suq, u li tingħata bidu għat-tranżizzjoni ekoloġika fil-qasam tal-agrikoltura;

Il-koeżjoni territorjali

50.

iqis li huwa essenzjali li jiġi definit mill-ġdid il-kunċett ta’ SMEs fis-settur agrikolu, u li tiġi riveduta d-definizzjoni ta’ mikrointrapriża stabbilita fl-Anness I, Artikolu 2(3) tar-Regolament (UE) Nru 702/2014, biex tinħoloq definizzjoni ad hoc għas-settur agrikolu, minħabba n-natura speċifika tas-settur, u għalhekk jipproponi li jiġi definit tip ġdid ta’ mikrointrapriża fl-agrikoltura;

51.

li jiġu appoġġjati SMEs agrikoli u tal-forestrija f’żoni muntanjużi, f’żoni interni u fir-reġjuni ultraperiferiċi fir-rwol tagħhom ta’ protezzjoni u ħarsien tal-pajsaġġ;

52.

li jiġu inċentivati l-SMEs fis-settur agrikolu, li jikkonformaw mal-parametri stabbiliti fil-punt 50 u li jinsabu f’żoni muntanjużi, interni jew żvantaġġati kif definiti mill-Istati Membri fil-pjani strateġiċi nazzjonali tagħhom, għar-rwol tagħhom fil-konservazzjoni u l-ħarsien tal-ħabitats;

53.

jitlob ukoll li jkun possibbli li azjendi f’żoni muntanjużi għoljin ikunu jistgħu jakkwistaw art għal ammont li jaqbeż l-10 % tan-nefqa eliġibbli totali għall-operazzjoni kkonċernata, kif stabbilit fl-Artikolu 73(3)(c) tar-Regolament (UE) 2021/2115, sabiex tkun possibbli l-konsolidazzjoni tal-art meħtieġa biex l-azjendi agrikoli jinżammu ekonomikament attivi u sabiex dawn iwettqu l-kompiti tagħhom għall-ħarsien u l-protezzjoni tal-pajsaġġ;

54.

li s-settur tal-forestrija jkun jista’ jibbenefika mill-proċedura ta’ eżenzjoni min-notifika lil hinn mill-appoġġ tal-pjani strateġiċi nazzjonali;

55.

fir-rigward tas-settur tal-forestrija wkoll, li l-appoġġ infrastrutturali jista’ jitqies bħala għajnuna MHUX prestabbilita fir-rigward ta’ investimenti mhux produttivi;

56.

li jiġu emendati r-regoli attwali dwar il-ġestjoni tar-riskju, b’mod partikolari billi jitbaxxa l-livell limitu ta’ ħsara għad-definizzjoni ta’ avvenimenti li jistgħu jiġu assimilati ma’ diżastri naturali għal 20 % kif previst fir-Regolament (UE) 2021/2115;

57.

li jiżdied il-limitu ta’ kumpens għal assigurazzjoni ssussidjata u għodod oħra għall-ġestjoni tar-riskju kif previst fl-Artikolu 76 tar-Regolament (UE) 2021/2115. Dan il-limitu għandu jkun kompatibbli maż-żamma tal-ispiża attwali tal-assigurazzjoni għall-azjendi agrikoli;

58.

li l-għajnuna għall-kumpens għal ħsara kkawżata minn annimali protetti tkun eżentata min-notifika;

59.

li, għal ħsara bħal din, ikun possibbli li jingħata kumpens għal telf ta’ dħul, kif diġà previst fir-rigward ta’ ħsara li tirriżulta f’telf ta’ tagħmir tal-produzzjoni;

60.

li, minbarra l-ħsara kkawżata minn annimali protetti, jista’ jiġi previst ukoll kumpens għal annimali oħra, u li d-definizzjoni ta’ dawn l-annimali titħalla f’idejn l-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali u lokali, peress li l-inċidenza tvarja minn pajjiż għal ieħor;

61.

li miżuri ta’ promozzjoni istituzzjonali li ma jirreferux għal marki kummerċjali speċifiċi jitqiesu bħala MHUX għajnuna.

62.

li jingħata biżżejjed appoġġ għal negozji ġodda mhux agrikoli f’żoni rurali, bil-limitu massimu għall-ammont limitat ta’ għajnuna allinjat mal-limitu massimu għal negozji ġodda agrikoli (EUR 100 000). M’hemm l-ebda raġuni għal divrenzjar li jippenalizza d-diversifikazzjoni f’azjendi mhux agrikoli, peress li dawn huma ammonti żgħar ħafna;

63.

bil-għan li jiġu megħjuna l-SMEs li jibbenefikaw minn proġetti ta’ żvilupp lokali mmexxi mill-komunità (CLLD) jew minn proġetti tal-Grupp Operazzjonali, jappella sabiex: — jiġi estiż il-kamp ta’ applikazzjoni għall-awtoritajiet lokali, gruppi ta’ azzjoni lokali, universitajiet, korpi oħra irrispettivament mid-daqs tagħhom, fid-dawl tad-diversità kbira ta’ dawn il-proġetti li fihom jipparteċipaw u jikkooperaw ħafna entitajiet differenti; — l-ammont limitat totali ta’ għajnuna li jingħata għal kull proġett jiżdied għal EUR 300 000 għal proġetti ta’ żvilupp lokali mmexxi mill-komunità u għal EUR 500 000 għal proġetti tal-Grupp Operazzjonali tas-Sħubija Ewropea għall-Innovazzjoni.

---

(1)  Ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 dwar appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005 (ĠU L 347, 20.12.2013, p. 487).

(2)  Ara Commission Staff Working Document: Evaluation of the instruments applicable to State aid in the agricultural and forestry sectors and in rural areas [mhux disponibbli bil-Malti].

(3)  Ir-Regolament (UE) 2021/2115 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-2 ta’ Diċembru 2021 li jistabbilixxi regoli dwar l-appoġġ għall-pjanijiet strateġiċi li għandhom jitfasslu mill-Istati Membri skont il-Politika Agrikola Komuni (Pjanijiet Strateġiċi tal-PAK) u ffinanzjati mill-Fond Agrikolu Ewropew ta’ Garanzija (FAEG) u mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) u li jħassar ir-Regolamenti (UE) Nru 1305/2013 u (UE) Nru 1307/2013 (ĠU L 435, 6.12.2021, p. 1).

(4)  ĠU C 440, 18.12.2020, p. 20.

(5)  ĠU C 37, 2.2.2021, p. 22.

(6)  Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 702/2014 tal-25 ta' Ġunju 2014 li jiddikjara ċertu kategoriji ta' għajnuna fis-setturi tal-agrikoltura u l-forestrija u f'żoni rurali kompatibbli mas-suq intern bl-applikazzjoni tal-Artikoli 107 u 108 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (ĠU L 193, 1.7.2014, p. 1).

Opinjoni tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni — Strateġija tal-UE għall-Foresti għall-2030

(2022/C 301/11)

Relatur: Joan CALABUIG RULL (ES/PSE), Segretarju għall-Unjoni Ewropea u r-Relazzjonijiet Esterni tal-Generalitat Valenzjana

RAKKOMANDAZZJONIJIET TA’ POLITIKA

IL-KUMITAT EWROPEW TAR-REĠJUNI (KtR)

Kummenti ġenerali

1.

iqis b’mod pożittiv li l-Istrateġija tal-UE għall-Foresti tistabbilixxi qafas ta’ politika għall-ġestjoni u l-protezzjoni tal-foresti Ewropej, bil-għan li jittejbu s-servizzi tal-ekosistema tagħhom, jiġi żgurat l-għajxien, speċjalment fiż-żoni rurali, u jkun hemm kontribut għal bijoekonomija tal-foresti appoġġjata minn ġestjoni sostenibbli tal-foresti bħala għodda multifunzjonali bbażata fuq in-natura. Dan kollu flimkien ma’ miżuri regolatorji u finanzjarji bħala parti minn pjan sal-2030;

2.

iqis li l-Istrateġija tal-UE għall-Foresti għall-2030, li tissostitwixxi l-Istrateġija għall-Foresti adottata fl-2013 (1) u evalwata fl-2018 (2), tistabbilixxi qafas għall-kooperazzjoni Ewropea dwar il-foresti, u tenfasizza r-rwol ewlieni tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti sabiex jiġu żgurati l-benesseri u l-għajxien taċ-ċittadini, il-konservazzjoni tal-bijodiversità u l-ekosistemi reżiljenti għat-tibdil tal-klima;

3.

jilqa’ l-valutazzjoni u l-korrezzjoni ta’ xi prattiki tal-foresti ta’ darba f’ċerti reġjuni sabiex tiġi protetta l-bijodiversità, iżda wkoll il-kwalità tal-ħamrija u tal-ilma u r-reżiljenza għad-disturbi minħabba t-tibdil fil-klima (l-istress tal-ilma, l-uragani, il-borra, il-pesti u n-nirien fil-foresti);

4.

jirrikonoxxi r-rwol ċentrali tal-ekosistema tal-foresti fil-Patt Ekoloġiku Ewropew (3), il-Patt Klimatiku Ewropew (4), il-Liġi Ewropea dwar il-Klima (5) u l-Istrateġija għall-Bijodiversità għall-2030 (6) u jenfasizza li d-diversi setturi bbażati fuq il-foresti – inklużi dawk li jużaw benefiċċji mhux estrattivi tal-foresti – jistgħu u għandhom jikkontribwixxu għal bijoekonomija ċirkolari sostenibbli, newtrali għall-klima u soċjoekonomikament kompetittiva;

5.

jinnota li s-settur tal-forestrija ġie eskluż mill-ewwel rapport tal-Pjattaforma ta’ Esperti dwar il-Kriterji Ambjentali tat-tassonomija Ewropea minħabba l-fatt li l-foresti huma settur sensittiv li fih huwa diffiċli li jinstab bilanċ bejn il-ħtiġijiet u l-interessi differenti tal-partijiet ikkonċernati. Jinnota wkoll li l-fehma tal-esperti mhijiex vinkolanti għall-Kummissjoni Ewropea;

6.

jistieden lill-Kummissjoni taġixxi b’mod ambjentalment, soċjalment u ekonomikament ġust u bbilanċjat fir-rigward tal-objettivi klimatiċi u tal-bijodiversità u l-objettivi tal-bijoekonomija tal-foresti, bħala wieħed mill-pilastri bażiċi tal-Patt Ekoloġiku Ewropew;

7.

jisħaq li l-Istati Membri u l-awtoritajiet lokali u reġjonali b’kompetenzi fil-forestrija żviluppaw u implimentaw strateġiji, politiki, programmi u għodod nazzjonali u/jew reġjonali għall-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, u għalhekk jenfasizza l-importanza tal-kooperazzjoni u d-djalogu kostruttiv bejn l-Istati Membri, il-Kummissjoni, il-partijiet ikkonċernati u s-soċjetà ċivili tal-forestrija;

8.

jenfasizza li l-foresti jagħtu benefiċċji multipli lis-soċjetà inġenerali permezz ta’ firxa sħiħa ta’ servizzi tal-ekosistema inklużi servizzi mhux estrattivi. Għalhekk, id-deċiżjonijiet relatati mal-foresti huma importanti għal firxa wiesgħa ta’ ċittadini, u l-maniġers tal-foresti;

Il-ħtieġa li jissaħħaħ id-djalogu mal-partijiet interessati forestali, l-awtoritajiet reġjonali u lokali, l-Istati Membri u l-Kummissjoni

9.

jemmen li l-istabbiliment ta’ qafas u ta’ objettivi komuni fil-livell Ewropew huwa idea tajba ħafna, iżda jappella li tiġi evitata kwalunkwe dgħufija tas-sussidjarjetà u tar-rwol tal-Istati Membri f’dan il-qasam fid-dawl tad-diversità tal-foresti fl-Ewropa; jitlob ukoll li jiġi adottat approċċ reġjonali aktar adatt. Il-KtR jaqbel ukoll mal-fehma li filwaqt li t-Trattati ma jelenkawx “politika tal-foresti” fost il-kompetenzi espliċiti tal-UE, l-UE għandha firxa wiesgħa ta’ kompetenzi dwar kwistjonijiet relatati, li ġew eżerċitati f’testi legali li jindirizzaw kwistjonijiet tal-forestrija;

10.

jirrimarka wkoll li l-ġestjoni tal-foresti għandha impatt sinifikanti speċjalment f’żoni skarsament popolati u żoni remoti fejn l-ekonomija bbażata fuq il-foresti hija sors essenzjali ta’ għajxien għan-nies;

11.

jirrakkomanda li jissaħħu l-komunikazzjoni, id-djalogu u l-involviment tal-Istati Membri, l-awtoritajiet lokali u reġjonali u l-partijiet interessati tas-settur (sidien pubbliċi u privati, assoċjazzjonijiet kummerċjali, kumpaniji bbażati fil-foresti, esperti dwar il-konservazzjoni tan-natura, riċerkaturi inklużi xjenzjati tal-klima, eċċ.) fit-tħejjija tad-dokumenti, peress li huwa tal-fehma li d-diskussjoni preliminari hija limitata u tista’ tittejjeb fil-korpi ta’ parteċipazzjoni eżistenti, kif sar fi strateġiji preċedenti, sabiex jinkiseb kunsens massimu fost il-partijiet interessati kollha li għandhom l-interess jibbenefikaw mill-foresti tagħna. Għall-kuntrarju, ġie ppreżentat dokument finali li jafferma li ħafna mill-kontenut tiegħu kien diġà inkluż fl-Istrateġija għall-Bijodiversità tal-UE 2020;

12.

jirrakkomanda li l-partijiet interessati affettwati speċifikament mill-miżuri li jinsabu fl-Istrateġija tal-UE għall-Foresti (l-awtoritajiet reġjonali u lokali, is-soċjetà ċivili u n-negozji) għandhom ikunu involuti fl-implimentazzjoni tagħhom, filwaqt li jiġu minimizzati l-piżijiet amministrattivi, speċjalment għas-sidien tal-foresti u n-negozji, iżda wkoll għall-awtoritajiet lokali u reġjonali;

Il-ħtieġa li jintlaħaq kunsens fil-livell Ewropew

13.

jiddispjaċih dwar in-nuqqas ta’ kunsens politiku fl-UE, peress li f’dawn l-aħħar ġimgħat/xhur kien hemm żieda fil-kritika fir-rigward tal-Istrateġija tal-UE għall-Foresti kif imfassla bħalissa, kemm permezz ta’ stqarrijiet minn korpi tal-UE bħall-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (Opinjoni NAT/831 dwar Strateġija ġdida tal-UE għall-Foresti għall-2030 (7)), diversi gvernijiet nazzjonali u reġjonali kif ukoll mill-partiti politiċi li jappoġġjawhom, minn MEPs minn gruppi politiċi differenti u minn rappreżentanti tas-settur tal-forestrija (assoċjazzjonijiet tas-sidien tal-foresti pubbliċi u privati, amministrazzjonijiet tal-foresti tal-awtoritajiet lokali u reġjonali, assoċjazzjonijiet tan-negozju, pjattaformi settorjali nazzjonali u reġjonali);

14.

jiddispjaċih għan-nuqqas ta’ konformità mal-konklużjonijiet tal-Kunsill milħuqa taħt il-Presidenza Ġermaniża dwar kooperazzjoni eqreb futura fl-UE, li tipproponi approċċ “minn fuq għal isfel”, mingħajr ma jitqiesu biżżejjed l-istrutturi eżistenti (eż. inventarji tal-foresti reġjonali/nazzjonali), bi speċifikazzjonijiet u miżuri esklużivi mill-Kummissjoni li mhijiex responsabbli tal-politika tal-forestrija u mingħajr involviment biżżejjed mill-kumitat konsultattiv responsabbli;

15.

jirrikonoxxi l-objettivi ġenerali tal-Istrateġija tal-UE għall-Foresti biex jiġu żgurati prattiki tajba tal-ġestjoni tal-foresti fl-Istati Membri u l-awtoritajiet reġjonali u lokali. Madankollu, jiġbed l-attenzjoni tal-Kummissjoni għall-ħtieġa li jinstab bilanċ bejn l-aspetti ambjentali, soċjali u ekonomiċi tal-ġestjoni tal-foresti, inkluża l-protezzjoni bħala għażla ta’ ġestjoni, u jenfasizza l-importanza li tiġi rispettata u miżmuma d-diversità tal-foresti u l-prattiki ta’ pjanar u l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti u l-perjodi ta’ newba fl-Istati Membri u l-awtoritajiet reġjonali u lokali;

16.

jinnota li għall-atturi ewlenin fis-settur tal-forestrija (sidien privati u pubbliċi, professjonisti, negozji u parti kbira tal-komunità xjentifika tal-forestrija) l-approċċ tal-Istrateġija tal-UE għall-Foresti ma jikkorrispondix bis-sħiħ mar-realtajiet fil-livell lokali, u jindika l-fatt li jidher li l-prattiki tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti mhumiex mexjin fid-direzzjoni t-tajba u għalhekk għandhom jinbidlu b’mod sinifikanti;

17.

jirrikonoxxi li d-data turi tnaqqis fil-bijodiversità f’xi territorji kif ukoll status inadegwat ta’ konservazzjoni tal-ħabitats ta’ Natura 2000, parzjalment minħabba n-nuqqas ta’ qafas adegwat ta’ inċentivi għall-maniġers tagħhom (prezzijiet, remunerazzjoni tal-esternalitajiet, qafas regolatorju adattat reġjonalment u sod); dawn huma aspetti ewlenin li għandhom jiġu indirizzati mill-Istrateġija tal-UE għall-Foresti bl-allokazzjoni ta’ riżorsi żejda mill-baġits tal-UE u tal-Istati Membri; jitlob li jkun hemm kooperazzjoni eqreb biex jiġu promossi sforzi lejn ir-restawr tal-ekosistemi, inklużi miri għar-restawr tal-ekosistemi tal-foresti li saritilhom il-ħsara;

18.

iqis li l-forestrija multifunzjonali hija għodda tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti li għandha għeruq fondi fil-maġġoranza l-kbira tar-reġjuni, speċjalment f’dawk l-aktar milquta mill-impatt tat-tibdil fil-klima; josserva li, b’mod ġenerali, is-sidien u l-professjonisti li jiġġestixxu l-foresti jimpenjaw ruħhom li jipproteġu l-bijodiversità u s-servizzi ekosistemiċi tal-foresti l-oħra, inaqqsu l-periklu u l-inċidenza tan-nirien fil-foresti, u fl-istess ħin jaħdmu biex jagħmluhom iktar reżiljenti, iżommuhom f’kundizzjoni tajba u jappoġġjaw it-tkabbir tagħhom, u b’hekk jikkontribwixxu b’mod attiv fl-ekonomiji lokali u għall-għajxien fiż-żoni rurali;

19.

jirrakkomanda approċċ ħafna aktar sistematiku, li jintegra d-diversità u l-kumplessità tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, b’indikaturi lil hinn mill-proporzjon tal-ħsad u dak inkrementali, id-drittijiet tal-proprjetà u r-realtajiet li jiffaċċjaw is-sidien, il-professjonisti, in-negozji pubbliċi u privati u l-awtoritajiet lokali u reġjonali, kif ukoll il-kisbiet tal-iżvilupp sostenibbli miksuba mis-settur tal-forestrija Ewropew; jirrikonoxxi li l-protezzjoni tal-foresti f’ċerti żoni ma tistax tiġi separata mill-appoġġ, inkluż l-appoġġ ekonomiku, għal ġestjoni sostenibbli attiva mmirata biex timmassimizza l-esternalitajiet pożittivi tas-servizzi tal-ekosistema u tevita d-degradazzjoni, inkluża d-degradazzjoni ambjentali, bħala riżultat tal-abbandun tal-art tal-foresti;

20.

josserva li, fil-kuntest tal-bijodiversità, għandu jiġi enfasizzat li, bis-saħħa ta’ ċerti reġjuni ultraperiferiċi, l-UE għandha foresti primarji, Amażoniċi u subtropikali, li jikkostitwixxu laboratorju uniku għar-riċerka xjentifika, l-ispeċjalizzazzjoni u l-innovazzjoni (pereżempju, ir-riċerka farmaċewtika u l-iżvilupp tal-estratti tal-pjanti). Il-bijodiversità ta’ dawn ir-reġjuni tirrappreżenta kważi 80 % tal-bijodiversità Ewropea u hija essenzjali għall-bilanċ ekoloġiku tal-pjaneta. L-awtoritajiet lokali u reġjonali huma l-gwardjani ta’ dan it-teżor inestimabbli u għandhom jingħataw appoġġ adatt għall-ġestjoni u l-konservazzjoni tiegħu;

21.

iqis li, minkejja li l-Istrateġija tal-UE għall-Foresti hija marbuta mill-qrib mal-Istrateġija għall-Bijodiversità u, għalhekk, tista’ toħloq koerenza f’dan ir-rigward, hija għandha tadotta approċċ differenti, li jkun aktar inklużiv u sistematiku biex l-azzjonijiet tagħha jiġu allinjati b’mod effettiv u konsistenti mal-objettivi tal-politiki komuni dwar it-tranżizzjoni ekoloġika u t-tibdil fil-klima, bil-għan li jkunu jistgħu jintlaħqu l-objettivi ambjentali, soċjali u ta’ tkabbir tal-UE, inklużi l-impjiegi ekoloġiċi. B’hekk, il-koerenza bejn il-politiki rilevanti tal-UE li jaffettwaw il-ġestjoni sostenibbli tal-foresti ssir kruċjali għall-Istrateġija tal-UE għall-Foresti, u jiġi promoss il-potenzjal tas-settur li jikkontribwixxi kemm għat-tilħiq tal-objettivi tal-iżvilupp sostenibbli stabbiliti fil-Patt Ekoloġiku Ewropew, kif ukoll il-potenzjal tiegħu li jilħaq tali objettivi;

Jinħtieġ approċċ aktar trasversali mis-servizzi tal-Kummissjoni

22.

jirrikonoxxi b’mod pożittiv l-Istrateġija tal-UE għall-Foresti bħala r-riżultat tal-ħidma konġunta tad-DĠ AGRI, DĠ ENV u DĠ CLIMA, iżda jirrakkomanda li jiġu integrati l-unitajiet differenti tal-Kummissjoni li jaħdmu fis-settur tal-forestrija (DĠ GROW, DĠ ENER, DĠ REGIO) sabiex jiġu inklużi l-aspetti u l-implikazzjonijiet soċjali, ekonomiċi u ambjentali kollha minn approċċ sistemiku u inklużiv; inkella, jekk dan ma jsirx, l-approċċ tagħhom ikun inkomplet u parzjali;

23.

jirrakkomanda li jiġi definit b’mod ċar ir-rwol tal-Kumitat Forestrarju Permanenti bħala attur ewlieni fl-Istrateġija tal-UE għall-Foresti, sabiex jiġu espressi l-fehmiet tas-settur u ta’ partijiet interessati ewlenin oħra, li jippermetti l-użu attiv tal-foresti fid-diversi reġjuni tal-UE;

24.

jirrakkomanda li tiġi kkunsidrata d-dimensjoni morfoloġika tat-territorji, li tirrikjedi kemm l-innovazzjoni kif ukoll l-investiment fl-infrastuttura biex tiġi ffaċilitata l-loġistika, tkun possibbli d-diġitalizzazzjoni li timmodernizza l-ktajjen tal-valur ibbażati fuq il-foresti, li jintużaw bħala lievi fil-ġlieda kontra l-fenomeni ta’ abbandun tar-riżorsi u depopolazzjoni, u jkun hemm sistema adatta ta’ inċentivi;

Ir-rwol tal-livelli reġjonali u lokali

25.

jirrakkomanda li titqies id-dimensjoni territorjali tal-foresti bħala użu tal-art (attwalment ikopru 43 %, u r-rata qed tiżdied), li fil-biċċa l-kbira jinsabu f’reġjuni depopolati (żoni interni: muntanji, klimi kesħin, żoni li jistgħu jegħrqu, ħamrija fqira), billi jiġu integrati l-politiki tal-ġestjoni tal-art u ta’ depopolazzjoni tal-Istati Membri u tal-awtoritajiet reġjonali u lokali;

26.

iqis li huwa neċessarju li jiġi rikonoxxut il-prinċipju tas-sussidjarjetà, iżda wkoll il-kompetenza kondiviża fir-rigward tal-foresti minħabba d-diversi leġiżlazzjonijiet ambjentali u dawk relatati mal-konservazzjoni tal-pajsaġġ li jkollhom impatt fuq il-politika tal-forestrija, waqt li jitqiesu l-linji gwida differenti rilevanti għall-foresti, inklużi – iżda mhux biss – il-prattiki tal-forestrija u l-varjazzjonijiet bejn l-azjendi tal-foresti fl-Istati Membri, fil-kuntest tad-diversità bijoloġika, soċjali, ekonomika u kulturali tal-foresti fid-diversi reġjuni tal-UE;

27.

jenfasizza l-ħtieġa li l-aspetti ewlenin tal-Istrateġija tal-UE għall-Foresti jiddefinixxu l-prinċipji miftiehma fil-livell Ewropew. Madankollu, il-livell nazzjonali għandu jkun kapaċi jiddeċiedi dwar il-mezzi meħtieġa biex jintlaħqu l-objettivi, sabiex dawn jikkorrispondu mal-politiki u r-regolamenti tal-awtoritajiet reġjonali u lokali b’kompetenzi fis-settur tal-forestrija; jenfasizza li hemm bżonn ta’ ġestjoni sostenibbli tal-foresti, settur kompetittiv u profitabbli b’mod ġenerali u konsistenza adatta ta’ politika biex jiġu protetti l-foresti;

Il-kompatibbiltà bejn il-funzjonijiet ambjentali, soċjali u ekonomiċi tal-foresti hija meħtieġa biex jiġu indirizzati l-isfidi ewlenin tal-UE

28.

iqis li l-Istrateġija tal-UE għall-Foresti trid tikkunsidra biżżejjed l-importanza tal-firxa sħiħa ta’ prodotti u servizzi tal-foresti u, għaldaqstant, l-Istrateġija dwar il-Bijoekonomija u l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti għandhom jiżguraw il-bilanċ bejn il-funzjonijiet tal-foresti, inkluża l-provvista ta’ servizzi differenti tal-ekosistema. Jekk jiġi ppreferut aspett wieħed biss, il-bilanċ jinbidel;

29.

jenfasizza li s-settur tal-forestrija (il-ġestjoni u l-ħsad, l-ipproċessar industrijali tal-injam u l-karta) impjega direttament 2,1 miljun persuna fl-UE fl-2018, u ġġenera valur miżjud gross ta’ EUR 109 855 miljun. Barra minn hekk, 1,2 miljun persuna ħadmu fil-manifattura tal-għamara tal-injam u fl-istampar tal-karta, u ġġeneraw valur miżjud gross ta’ EUR 25 000 miljun u EUR 31 000 miljun rispettivament. Fl-2018, 397 000 kumpanija kienu joperaw f’industriji bbażati fuq il-foresti, li jirrappreżentaw 15 % tal-kumpaniji tal-manifattura. Fl-aħħar nett, il-bijoenerġija, il-kostruzzjoni tal-injam u l-prodotti tal-foresti mhux tal-injam ħolqu 4 miljun impjieg addizzjonali;

30.

jinnota li l-preservazzjoni tal-bijodiversità, ir-restawr tal-ekosistemi u ż-żieda tal-bjar tal-karbonju huma l-elementi fundamentali tal-Istrateġija tal-UE għall-Foresti, iżda li n-nuqqas ta’ koerenza – li jirriżulta – mal-objettivi klimatiċi u tat-tkabbir soċjoekonomiku sostenibbli huwa wieħed mill-iżjed punti problematiċi;

31.

jenfasizza d-dimensjoni soċjali tal-foresti fl-UE, meta wieħed iqis li 60 % tal-erja koperta mill-foresti tappartjeni għal aktar minn 16-il miljun sid privat tal-foresti, li l-maġġoranza l-kbira tagħhom huma sidien żgħar mifruxa fir-reġjuni kollha, b’medja ta’ tlettax-il ettaru għal kull sid;

32.

jargumenta li l-prinċipji tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti jinkludu s-sostenibbiltà minn perspettiva globali, jiġifieri dik ekoloġika, ekonomika u soċjali, u li l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti għandha għalhekk tinftiehem bħala l-aħjar mod ta’ ġestjoni permezz tal-konservazzjoni jew ta’ konservazzjoni permezz tal-ġestjoni, u għalhekk il-mod kif tiġi eliminata l-allegata dikotomija bejn il-ġestjoni u l-konservazzjoni, li hija ankrata aktar fid-diskors politiku milli fil-prattika reali tal-ġestjoni fil-post;

33.

jindika li l-foresti li huma proprjetà tal-awtoritajiet lokali u reġjonali jirrappreżentaw madwar 14 % (22 miljun ettaru) tal-erja totali tal-foresti. L-awtoritajiet lokali u reġjonali mhumiex biss sidien il-foresti, iżda wkoll jiġġestixxu u jamministraw l-implimentazzjoni tal-politika u l-baġits relatati mal-foresti, jinfurzaw il-liġijiet u jagħtu appoġġ fil-ġestjoni sostenibbli tal-foresti lis-sidien privati, li dejjem huma soġġetti għall-politiki tal-forestrija li huma fil-kompetenza tal-Istati Membri, kif ukoll għall-inizjattivi tal-UE li ġejjin minn diversi politiki settorjali, filwaqt li dejjem jippruvaw jirrikonċiljaw il-funzjonijiet ambjentali, soċjali u ekonomiċi tal-foresti;

34.

jinnota li d-diskussjonijiet li akkumpanjaw il-proċess qed jistabbilixxu dikotomija falza bejn il-funzjonijiet ambjentali u soċjoekonomiċi tal-foresti, li twassal għal diskussjonijiet preġudikati u tiddevja l-enfasi mill-objettiv fundamentali tal-iżvilupp sostenibbli: il-protezzjoni tas-saħħa tal-foresti tagħna fit-tul, il-kapaċità li tiġi indirizzata l-kriżi klimatika b’ekosistemi reżiljenti, il-ġestjoni sostenibbli tar-riżorsi u t-trasformazzjoni responsabbli u effiċjenti tal-prodotti tagħhom, sabiex jiġu żgurati l-benesseri u l-istil ta’ ħajja ta’ miljuni ta’ ċittadini Ewropej;

35.

jirrakkomanda li jissaħħaħ il-kontenut tal-Istrateġija tal-UE għall-Foresti fir-rigward ta’ ċerti objettivi ambjentali (l-ilma, il-ħamrija, il-pajsaġġ) u jiġi enfasizzat aktar il-kontribut ewlieni li l-prodotti tal-foresti ġestiti u proċessati industrijalment b’mod sostenibbli jagħtu għall-bijoekonomija, bħala pilastru bażiku tal-Patt Ekoloġiku Ewropew. Fir-rigward ta’ dawn il-prodotti tal-foresti, jeħtieġ li jiġu ffinanzjati proċessi teknoloġikament innovattivi sabiex jiġu żviluppati diversi negozji, b’mod partikolari negozji tal-ipproċessar tal-ewwel stadju li huma l-ħolqa dgħajfa fil-katina tal-industrija tal-forestrija u tal-injam u li għandhom l-akbar potenzjal biex jagħmlu l-aħjar użu mir-riżorsi lokali;

36.

jirrakkomanda li ssir enfasi akbar fuq id-definizzjonijiet u l-miżuri tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti li għandhom l-għan li jtejbu ċ-ċikli tal-ilma u l-konservazzjoni tal-ħamrija, speċjalment fl-ekosistemi tal-Mediterran u tal-muntanji; jirrimarka li hemm bżonn li jissaħħu l-indikaturi biex tittejjeb il-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, li hija prerekwiżit għall-forniment fit-tul tas-servizzi tal-ekosistema;

37.

jirrakkomanda li jiġu definiti mill-ġdid l-objettivi biex tingħata aktar viżibilità lill-iżgurar ta’ bilanċ sostenibbli u l-kompatibbiltà bejn il-funzjonijiet ambjentali, soċjali u ekonomiċi tal-foresti abbażi tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti u l-multifunzjonalità fid-diversi reġjuni tal-foresti (foresti boreali, kontinentali, Mediterranji, muntanjużi, urbani), mingħajr ma jiġu abbandunati l-protezzjoni tal-bijodiversità u servizzi ambjentali oħra;

38.

huwa tal-fehma li l-Istrateġija tal-UE għall-Foresti għandha tagħmel aktar enfasi fuq l-importanza tal-promozzjoni tal-ugwaljanza fis-settur tal-foresti. Huwa jqis ukoll li l-Istrateġija l-ġdida tal-UE għall-Foresti, f’konformità mal-Istrateġija l-ġdida tal-UE dwar l-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri ta’ Marzu 2020, għandha tippromovi parteċipazzjoni aktar ugwali fis-suq tax-xogħol fost il-ġeneri sabiex is-settur tal-foresti jkun jista’ jilħaq il-potenzjal sħiħ tiegħu;

39.

jirrakkomanda li jiġi enfasizzat ir-rwol tal-foresti fl-aktar żoni remoti, fiż-żoni muntanjużi jew fl-aktar żoni żvantaġġati, fejn il-perċentwal ta’ erja koperta mill-foresti huwa ogħla, fejn hemm riskju akbar ta’ depopolazzjoni kif ukoll fejn il-ktajjen tal-valur ibbażati fuq il-foresti jirrappreżentaw is-sorsi ewlenin ta’ impjieg u ta’ attività ekonomika assoċjata mal-isfruttament u t-trasformazzjoni inizjali tar-riżorsi tal-foresti;

40.

jinnota li r-rwol tal-foresti biex tiġi żviluppata bijoekonomija ċirkolari jiġi ppreżentat aktar mill-perspettiva ta’ riskju milli bħala opportunità u jenfasizza r-rwol importanti li jaqdu l-prodotti b’bażi bijoloġika fid-dekarbonizzazzjoni billi jnaqqsu l-konsum tal-fjuwils fossili u tal-materjali li ġejjin minn riżorsi fossili, wieħed mill-objettivi ewlenin stabbiliti mill-Kummissjoni; madankollu, id-dekarbonizzazzjoni trid tqis il-valutazzjoni taċ-ċiklu tal-ħajja ta’ prodotti bbażati fuq il-foresti u tiffavorixxi l-produzzjoni ta’ prodotti ta’ ħajja twila;

41.

jirrakkomanda l-promozzjoni tal-ipproċessar lokali ta’ prodotti tal-injam u prodotti forestali mhux tal-injam sabiex jitnaqqas l-impatt fuq l-ambjent.

42.

jilqa’ r-rakkomandazzjoni tal-panel taċ-ċittadini tal-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa li titlob li ssir enfasi speċjali fuq ir-riforestazzjoni ta’ foresti sfruttati jew meqruda u t-tisġir taż-żoni b’ħamrija degradata kif ukoll soluzzjonijiet aktar responsabbli li għandhom jiġu promossi għal użu aħjar tal-injam (8);

43.

jirrakkomanda li jiġu definiti mill-ġdid l-objettivi u s-sinerġiji tal-Istrateġija tal-UE għall-Foresti mal-Istrateġija dwar il-Bijoekonomija tal-2012, riveduta fl-2018 (9), u li jiġu integrati u promossi l-prodotti tal-foresti, kemm tal-injam (mhux biss l-injam għall-bini, iżda wkoll il-materjali bijokomposti, il-bijofjuwils, l-injam għall-bijoraffineriji u l-prodotti b’valur miżjud għoli għall-industrija kimika, tal-ikel, tal-kożmetiċi u tal-fwejjaħ) kif ukoll il-prodotti mill-foresti iżda mhux tal-injam (bħas-sufra, il-fungi, il-frott selvaġġ, il-pjanti aromatiċi u mediċinali, u r-reżina), billi jitqies il-kontribut tagħhom biex jittaffa t-tibdil fil-klima bħala bjar tal-karbonju fiċ-ċiklu tal-ħajja kollu tagħhom u l-effett li dawn il-materjali jiġu sostitwiti b’materjali oħra li huma emittenti netti tal-gassijiet serra;

44.

jirrakkomanda li jiġu definiti mill-ġdid l-objettivi u s-sinerġiji mal-Pjan ta’ Azzjoni ġdid dwar l-Ekonomija Ċirkolari tal-2020 (10), bħala l-pilastru bażiku tal-Patt Ekoloġiku Ewropew, u li jissaħħu l-irkupru u r-riċiklaġġ tal-prodotti tal-foresti fil-ktajjen kollha tagħhom tal-ipproċessar u tal-irkupru tal-iskart;

45.

jirrakkomanda li tiġi stabbilita sistema għat-trasferiment tal-aħjar prattiki mill-biċċa l-kbira tal-kumpaniji (użu ottimizzat, razzjonali u responsabbli tar-riżorsi, iċ-ċertifikazzjoni tal-katina tal-kustodja, l-ekodisinn, l-effiċjenza enerġetika, l-irkupru tal-materjal jew tal-enerġija tal-iskart) għas-settur industrijali kollu bbażat fuq il-foresti;

46.

jenfasizza li l-objettiv tal-Istrateġija tal-UE għall-Foresti għandu jirrikonoxxi l-importanza tal-foresti mhux biss bħala bir ta’ karbonju, iżda wkoll bħala ħażna ta’ karbonju li tista’ tiżdied bħala kontributur ewlieni għall-mira tan-newtralità klimatika tal-UE sal-2050; jenfasizza li l-impatt ta’ sostituzzjoni ta’ prodott ibbażat fuq il-foresti għandu jqis impatt sħiħ tul il-ħajja kollha biex jiġi apprezzat il-potenzjal kollu tas-settur tal-foresti fil-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima. Barra minn hekk, iżjed ma jgħaddi ż-żmien minn fuq il-foresti, iżjed tonqos l-effettività tagħhom bħala bjar tal-karbonju;

47.

jirrakkomanda li jiġu stabbiliti definizzjonijiet ċari għall-foresti, li jiddistingwu mill-inqas bejn il-foresti antiki li qatt ma ġew ġestiti (0,7 % tal-foresti kollha) u l-foresti ġestiti fil-passat iżda li l-ġestjoni tagħhom ġiet abbandunata matul dawn l-aħħar deċennji, bil-għan li l-foresti antiki jiġu protetti b’mod effettiv, speċjalment f’xi reġjuni tal-Ewropa Ċentrali u tal-Lvant u fl-istess ħin tingħata ħajja lill-foresti fejn il-ġestjoni ġiet abbandunata bir-riskju konsegwenti ta’ nirien fil-foresti u t-tixrid ta’ mard u pesti;

48.

iqis li l-bijoenerġija għandha tiġi kkunsidrata bħala opportunità biex jitwettqu miżuri ta’ ġestjoni sostenibbli tal-foresti u bħala sors rinnovabbli għal finijiet ta’ proċessi tat-trasformazzjoni industrijali tal-prodotti sekondarji u tar-riċiklaġġ, f’konformità mad-Direttiva tal-2018 dwar il-promozzjoni tal-użu tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli (11); iqis li l-bijoenerġija hija importanti għas-sigurtà tal-enerġija tal-Ewropa, u għall-indipendenza tagħha fir-rigward tal-fjuwils fossili;

49.

jirrakkomanda li jiġu riveduti l-emendi proposti għall-kriterji ta’ sostenibbiltà tal-bijoenerġija jew tat-trattament tal-foresti, peress li xi wħud mill-miżuri proposti jistgħu jżidu l-piż fuq l-awtoritajiet reġjonali u lokali bħala sidien tal-foresti u bħala istituzzjonijiet responsabbli għall-ġestjoni sostenibbli tal-foresti f’ħafna Stati Membri, peress li r-restrizzjonijiet relatati mal-protezzjoni legali stretta ta’ 10 % tal-foresti ser jiġġeneraw kumpens sostanzjali mingħajr impenn finanzjarju ċar mill-Kummissjoni; iqis li jeħtieġ li jiġu applikati l-kriterji tas-sostenibbiltà tal-bijoenerġija previsti fid-Direttiva tal-2018 dwar l-Enerġija Rinnovabbli;

50.

iqis li r-rwol soċjoekonomiku tas-settur tal-forestrija huwa importanti għall-iżvilupp taż-żoni rurali u tal-ekonomiji lokali f’ħafna reġjuni, u jiddispjaċih li l-Istrateġija tal-UE għall-Foresti ma tistabbilixxix bħala wieħed mill-objettivi primarji tagħha l-iżvilupp ċar u inekwivoku tal-użu tar-riżorsi mill-foresti li huma tal-injam u tal-prodotti mhux tal-injam, kif ukoll it-trasformazzjoni industrijali tagħhom min-negozji Ewropej (il-maġġoranza l-kbira tagħhom huma SMEs li jinsabu f’reġjuni rurali), abbażi tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti u fil-qafas tal-bijoekonomija ekoloġika;

51.

iqis li huwa neċessarju li l-Istrateġija tal-UE għall-Foresti tippromovi u ssaħħaħ l-edukazzjoni dwar il-ġestjoni sostenibbli tal-foresti fl-oqsma kollha, speċjalment fl-iskejjel u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, iżda wkoll fil-kampanji ta’ sensibilizzazzjoni fuq il-mezzi ta’ komunikazzjoni, bħala mod kif jiġi rimedjat in-nuqqas ta’ għarfien taċ-ċittadini Ewropej dwar il-prattika tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti u d-dimensjoni ekoloġika, ekonomika u soċjali tripla tagħha;

52.

iqis li l-Istrateġija tal-UE għall-Foresti għandha tinkludi dimensjoni internazzjonali bil-għan li titwaqqaf id-deforestazzjoni u t-telfien tal-bijodiversità fil-livell globali, billi jintużaw l-esperjenza, il-kondiviżjoni tal-għarfien u l-aħjar prattiki tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti fl-Istati Membri u fil-maġġoranza vasta tal-awtoritajiet lokali u reġjonali; f’dan l-isfonda jilqa’ l-Proposta tal-Kummissjoni għal Regolament dwar it-tqegħid fis-suq tal-Unjoni kif ukoll l-esportazzjoni mill-Unjoni ta’ ċerti komoditajiet u prodotti assoċjati mad-deforestazzjoni u d-degradazzjoni tal-foresti u li jħassar ir-Regolament (UE) Nru 995/2010 (12), li għandu l-għan li jrażżan l-importazzjoni ta’ prodotti bażiċi marbuta mad-deforestazzjoni u d-degradazzjoni tal-foresti globalment; Jenfasizza wkoll li l-proposta kienet akkumpanjata minn Grilja tas-Sussidjarjetà (13), li tipprovdi analiżi sostanzjali li tindirizza t-tħassib dwar is-sussidjarjetà;

Il-ħtieġa li jintlaħaq kunsens fil-livell xjentifiku u tekniku

53.

jirrakkomanda li l-Istrateġija tal-UE għall-Foresti tixħet dawl fuq il-prattiki tajba tal-foresti b’riżultati tajbin fil-foresti Ewropej matul l-aħħar deċennji (tkabbir kontinwu tal-erja tal-foresti, tkabbir tal-bjar tal-karbonju, żieda fl-għadd taż-żoni u l-ekosistemi protetti, żieda fil-ħsad, l-iżvilupp ta’ negozji u industriji responsabbli, titjib tat-taħriġ fil-ġestjoni sostenibbli tal-foresti u titjib tat-taħriġ għall-operaturi tal-foresti); jirrakkomanda li l-Istrateġija tal-UE għall-Foresti tirrikonoxxi din il-ħidma b’mod espliċitu u li tpoġġi lill-UE fuq quddiem nett tal-prattiki tajba tal-foresti fil-livell globali u sservi ta’ eżempju għal pajjiżi oħra;

54.

iħeġġeġ li jiġu segwiti d-definizzjonijiet tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, speċjalment il-proċess ta’ Forest Europe, li jirriżultaw mill-impenji internazzjonali meħuda mill-UE u l-Istati Membri tagħha;

55.

jirrakkomanda li jitwettqu aktar studji dwar l-ippjanar ta’ implimentazzjoni possibbli sabiex tiġi evitata duplikazzjoni mas-sistemi eżistenti. Jirrakkomanda wkoll li jiġu ċċarati s-sinerġiji, il-valur miżjud u l-proporzjon kostijiet-benefiċċji li jistgħu joffru ċ-ċertifikazzjoni proposta tal-ġestjoni tal-foresti qrib in-natura, ċertifikazzjoni indipendenti tal-UE, kif ukoll “il-pjani strateġiċi tal-foresti” fil-kuntest tas-sistemi ta’ ċertifikazzjoni tal-foresti li diġà jeżistu (Programm għall-Approvazzjoni taċ-Ċertifikazzjoni tal-Foresti (Programme for the Endorsement of Forest Certification –PEFC) u l-Kunsill tal-Amministrazzjoni Forestali (Forest Stewardship Council – FSC)), rikonoxxuti u implimentati internazzjonalment, u tal-istrateġiji, il-pjani u l-programmi tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti diġà disponibbli fl-Istati Membri u fl-awtoritajiet reġjonali u lokali; hemm ukoll nuqqas ta’ ċarezza dwar jekk l-iskema l-ġdida għandux ikollha status obbligatorju jew volontarju, kif ukoll il-bażi legali li fuqha jissejsu tali azzjonijiet;

56.

jitlob li ssir referenza ċara għall-firxa sħiħa ta’ benefiċċji mhux estrattivi tal-foresti;

57.

jitlob rieżami u analiżi tal-valutazzjonijiet li saru minn esperti xjentifiċi tal-foresti, inklużi l-ekoloġisti tal-foresti, fl-Ewropa kollha, li jwissu li l-politiki proposti jistgħu ma jqisux biżżejjed iż-żieda potenzjali fir-riskji relatati ma’ disturbi kbar (nirien, uragani, borra qawwija u pesti), b’attenzjoni partikolari għall-foresti li huma partikolarment vulnerabbli għall-emerġenza klimatika;

58.

jipproponi li jintlaħaq kunsens akbar dwar is-suppożizzjonijiet li fuqhom jissejsu kemm l-Istrateġija tal-UE għall-Foresti kif ukoll l-Istrateġija għall-Bijodiversità, abbażi ta’ approċċ xjentifiku u tekniku rigoruż, bl-integrazzjoni ta’ bord rappreżentattiv ta’ esperti xjentifiċi li huma metikolużi u għandhom esperjenza ppruvata fl-aspetti kollha tal-katina tal-valur tal-foresti kollha u d-diversi tipi ta’ foresti fl-Ewropa;

59.

huwa tal-fehma li, taħt ċerti kundizzjonijiet appoġġjati minn analiżi xjentifika, ħabitats protetti f’xi siti ta’ Natura 2000, jekk ikunu mhedda jew kompromessi minn disturbi relatati mat-tibdil fil-klima, ikunu jistgħu jiġu appoġġjati biex isiru ekosistemi aktar reżiljenti;

60.

jirrikonoxxi u jilqa’ l-proposta għal ġbir affidabbli ta’ data, u jenfasizza l-importanza li tiġi ppubblikata proposta leġiżlattiva ġdida dwar l-osservazzjoni, ir-rappurtar u l-ġbir ta’ data dwar il-foresti fl-UE;

L-istrateġija teħtieġ kjarifiki importanti qabel ma tiġi implimentata

61.

iqis li l-Istrateġija tal-UE għall-Foresti ma tiżvelax objettiv koerenti u komprensiv għas-settur Ewropew tal-foresti għall-2030, iżda pjuttost tkopri diversi azzjonijiet u inizjattivi, li ħafna minnhom għadhom vagi u xi wħud biss għandhom skeda indikattiva;

62.

iqis li, fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-Istrateġija tal-UE għall-Foresti, l-ewwel pass neċessarju huwa li jiġu ċċarati l-kunċetti u l-azzjonijiet u li jitfassal pjan ta’ azzjoni li jipprovdi ċarezza fir-rigward tal-objettivi, il-kamp ta’ applikazzjoni, l-iskeda ta’ żmien u r-responsabbiltajiet. Dan il-pjan ta’ azzjoni għandu jirrikonoxxi l-pożizzjoni tal-Istati Membri, l-awtoritajiet reġjonali u lokali u l-atturi settorjali dwar l-Istrateġija tal-UE għall-Foresti u ħsibijiethom dwar it-triq ’il quddiem proposta. Għandu jinkludi wkoll il-fehmiet tal-KtR, tal-Parlament Ewropew u tal-partijiet interessati tas-settur kollu tal-foresti;

63.

jirrakkomanda kjarifika dwar kif l-indikaturi, il-limiti u l-firxiet il-ġodda tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti ser ikunu marbuta mal-kriterji u l-indikaturi tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti ta’ Forest Europe, peress li l-UE u l-Istati Membri tagħha huma firmatarji ta’ Forest Europe; fl-istess waqt iqis li hemm bżonn ukoll ta’ informazzjoni dwar il-bażi legali li tiġġustifika din il-miżura u dwar x’jinvolvi li “[n]ibdew fuq bażi volontarja” fir-rigward tal-passi futuri possibbli, kif ukoll kjarifika tar-rabta bejn il-ġestjoni sostenibbli tal-foresti u l-kunċett ta’ “qrib in-natura”;

64.

jirrakkomanda li l-kamp ta’ applikazzjoni u l-fattibbiltà tal-iżvilupp tal-pagament għas-servizzi tal-ekosistema jiġu diskussi bir-reqqa mal-Istati Membri u l-atturi settorjali, b’kontrolli sussegwenti fil-prattika biex jiġi vvalutat jekk il-mekkaniżmi finanzjarji previsti fl-Istrateġija tal-UE għall-Foresti (PAK, is-sekwestru tal-karbonju f’art agrikola u ċ-ċertifikazzjoni tal-karbonju) jippermettux li jintlaħqu l-objettivi maħsuba;

65.

jilqa’ b’sodisfazzjon l-introduzzjoni ta’ monitoraġġ tal-foresti kkoordinat fil-livell tal-Unjoni, però jqis li hemm bżonn ta’ valutazzjoni tal-valur miżjud u tal-proporzjon kostijiet-benefiċċji tal-proposta l-ġdida dwar l-osservazzjoni, ir-rappurtar u l-ġbir tad-data tal-foresti tal-UE, kif ukoll tad-data u l-informazzjoni eżistenti u dawk nieqsa, kif ukoll ir-rikonoxximent ta’ data remota, inkluża informazzjoni mis-satellita u midja oħra, bħala mod kosteffettiv biex tittejjeb il-bażi tal-għarfien f’kooperazzjoni mal-inventarji nazzjonali eżistenti u li għaddejjin bħalissa tal-foresti; f’dan ir-rigward, is-sussidjarjetà, l-ispejjeż u l-piżijiet amministrattivi huma aspetti ewlenin li għandhom jiġu indirizzati. Il-monitoraġġ tal-foresti madwar l-UE jista’ jiġġenera valur miżjud dment li jkun appoġġjat mill-Istati Membri u l-awtoritajiet lokali u reġjonali u jkun ibbażat fuq data fuq il-post miġbura minn inventarji nazzjonali u reġjonali tal-foresti u fuq l-esperjenza ta’ Forest Focus. Barra minn hekk, in-natura (volontarja jew obbligatorja), il-format u l-iskop preċiż tal-pjani strateġiċi nazzjonali jeħtieġ li jiġu definiti b’mod ċar u għanhom jinħolqu inċentivi kosteffettivi għas-sidien tal-foresti sabiex jikkontribwixxu għall-ġbir tad-data;

Il-ġestjoni sostenibbli tal-foresti teħtieġ aktar fondi Ewropej

66.

jirrakkomanda li jiġu impenjati riżorsi finanzjarji ċari u realistiċi peress li, minkejja li żieda sinifikanti fil-finanzjament għall-ġestjoni sostenibbli tal-foresti u l-konservazzjoni tal-bijodiversità tista’ tiġi interpretata bħala li tagħmel parti mill-Istrateġija tal-UE għall-Foresti, il-ħtieġa li wieħed jiddependi minn fondi li diġà għandhom objettivi u allokazzjonijiet oħra (pereżempju, il-PAK) u n-nuqqas ta’ kontribuzzjoni minn fondi oħra f’kuntest ġenerali kkaratterizzat mill-Brexit, mill-kriżi ekonomika ta’ wara l-COVID-19 u minn żieda fl-inflazzjoni, huwa kontestabbli li wieħed jaħseb li l-finanzjament insuffiċjenti attwali tal-UE għall-foresti u għall-bijodiversità ser jitreġġa’ lura fuq perjodu ta’ żmien qasir jew medju;

67.

jirrakkomanda li l-Kummissjoni tgħin lill-awtoritajiet lokali u reġjonali jiżguraw li l-fondi Ewropej disponibbli (FAEŻR, FEŻR, NextGenerationEU) ikunu jistgħu jintużaw aktar għall-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, billi jiġu ssemplifikati l-proċessi amministrattivi;

68.

jirrakkomanda li jiġu impenjati aktar riżorsi finanzjarji għat-taħriġ, ir-riċerka u l-iżvilupp u t-trasferiment tal-għarfien fil-livell Ewropew u internazzjonali sabiex ikun hemm kooperazzjoni, trasferiment u implimentazzjoni tal-prattiki tajba tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti u tal-ktajjen tal-valur ibbażati fuq il-foresti fir-reġjuni kollha tal-Ewropa u tad-dinja;

69.

huwa tal-fehma li l-Istrateġija l-ġdida tal-UE għall-Foresti għandha tippromovi inizjattivi li joħolqu pjattaformi għal kooperazzjoni u finanzjament interreġjonali marbuta mal-foresti u l-ekonomija dekarbonizzata.

---

(1)  COM(2013) 659 final.

(2)  COM(2018) 811 final.

(3)  Patt Ekoloġiku Ewropew: https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_mt

(4)  COM(2020) 788 final.

(5)  Ir-Regolament (UE) 2021/1119 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta’ Ġunju 2021 li jistabbilixxi l-qafas biex tinkiseb in-newtralità klimatika u li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 401/2009 u (UE) 2018/1999 (“il-Liġi Ewropea dwar il-Klima”) (ĠU L 243, 9.7.2021, p. 1).

(6)  COM(2020) 380 final.

(7)  ĠU C 152, 6.4.2022, p. 169.

(8)  Rakkomandazzjoni tal-panel taċ-ċittadini tal-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa dwar it-tibdil fil-klima u l-ambjent.

(9)  COM(2018) 673 final u SWD(2018) 431 final.

(10)  COM(2020) 98 final.

(11)  Id-Direttiva (UE) 2018/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2018 dwar il-promozzjoni tal-użu tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli (ĠU L 328, 21.12.2018, p. 82).

(12)  COM(2021) 706 final.

(13)  SWD(2021) 325 final.