KOMUNIKAZZJONIJIET MINN ISTITUZZJONIJIET, KORPI, UFFIĊĊJI U AĠENZIJI TAL-UNJONI EWROPEA

6.11.2019

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 375/1

KOMUNIKAZZJONI TAL-KUMMISSJONI

Avviż tal-Kummissjoni dwar il-kalkolu tal-kost tal-kapital għall-infrastruttura antika fil-kuntest tar-rieżami tal-Kummissjoni tan-notifiki nazzjonali fis-settur tal-komunikazzjoni elettronika tal-UE

(Test b’rilevanza għaż-ŻEE)

(2019/C 375/01)

1. Introduzzjoni

Dan l-Avviż jistabbilixxi l-metodoloġija tal-Kummissjoni biex jiġi stmat il-kost medju ponderat tal-kapital (WACC) (1) bħala referenza fil-kuntest tar-rieżami tal-abbozz ta’ miżuri nnotifikati mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali (ARN jew regolaturi) skont l-Artikolu 7 tad-Direttiva Kwadru, li hija parti mill-qafas regolatorju tal-UE għall-komunikazzjoni elettronika (il-Qafas) (2). Mill-21 ta’ Diċembru 2020, l-Artikolu 32 tal-Kodiċi Ewropew għall-Komunikazzjonijiet Elettroniċi l-ġdid (3) se jissostitwixxi l-Artikolu 7 tad-Direttiva Qafas.

Id-WACC ikejjel il-kost tal-kapital tal-kumpaniji. F’konformità mat-teorija ekonomika (4), il-kost tal-kapital huwa l-kost tal-opportunità li jsir investiment speċifiku minflok ma jsir investiment differenti b’riskju ugwali. Għalhekk, il-kost tal-kapital huwa r-rata ta’ redditu meħtieġa minn kumpanija biex tagħmel investiment partikolari. Il-kost tal-kapital jista’ jinqasam fil-kost tal-ekwità u fil-kost tad-dejn, skont is-sors tal-finanzjament.

L-ARN jużaw id-WACC fil-kuntest tar-regolar tal-operaturi indikati bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq (SMP). L-ARN jistgħu jimponu obbligi ta’ kontroll tal-prezzijiet għall-forniment ta’ tipi speċifiċi ta’ interkonnessjoni u/jew aċċess f’sitwazzjonijiet fejn ikun hemm nuqqas ta’ kompetizzjoni effettiva. F’każijiet ta’ kontrolli tal-prezzijiet, l-ARN għandhom iqisu l-investiment magħmul mill-operatur u jippermettu rata raġonevoli ta’ redditu. (5)

Fil-kuntest tan-notifiki inklużi fl-Artikolu 7, il-Kummissjoni osservat diskrepanzi sinifikanti fl-istima tad-WACC għas-servizzi pprovduti minn netwerks ta’ komunikazzjoni elettronika. M’hemmx biss nuqqas ta’ konsistenza bejn l-Istati Membri iżda wkoll matul iż-żmien (jiġifieri l-istess ARN tuża metodi differenti fi żminijiet differenti). Il-Kummissjoni tqis li tali inkonsistenzi metodoloġiċi x’aktarx ixekklu l-inċentivi tal-investiment fis-Suq Uniku Diġitali (6) u jdgħajfu l-iżvilupp tas-suq intern billi jostakolaw il-ħolqien ta’ kundizzjonijiet konverġenti għal investiment f’netwerks ta’ komunikazzjoni elettronika (7).

Il-Qafas għandu l-għan li jiżgura li l-ARN jikkontribwixxu għall-iżvilupp tas-suq intern billi jikkooperaw ma’ xulxin u mal-Kummissjoni sabiex jiġi żgurat l-iżvilupp ta’ prattika regolatorja konsistenti u l-applikazzjoni konsistenti tal-Qafas (8). F’konformità mal-objettivi tal-Qafas, dan l-Avviż għandu l-għan li jżid il-konsistenza tal-kalkoli tad-WACC madwar l-Unjoni.

Il-kamp ta’ applikazzjoni tal-Avviż huwa limitat għall-kalkolu tad-WACC għall-infrastruttura antika. Għall-finijiet ta’ dan l-Avviż, infrastruttura antika tfisser infrastruttura ta’ operatur SMP li ma jkunx soġġett għal primjum tal-Aċċess tal-Ġenerazzjoni li Jmiss (NGA) (9). L-Avviż ma jindirizzax l-applikabbiltà jew il-kalkolu tal-primjums tar-riskju tal-NGA u jeskludi kwalunkwe kunsiderazzjoni tal-adegwatezza tal-obbligi tal-kontroll tal-prezzijiet għal netwerks ġodda b’kapaċità għolja ħafna kif iddefiniti fl-Artikolu 2(2) tal-Kodiċi (10).

Skont l-objettivi tal-Qafas, l-ARN, il-BEREC u l-Kummissjoni għandhom ilkoll jikkontribwixxu għall-iżvilupp tas-suq intern billi jippromwovu approċċi regolatorji konsistenti u l-applikazzjoni konsistenti tal-Qafas (11). L-ARN għandhom japplikaw ukoll prinċipji regolatorji oġġettivi, trasparenti, mhux diskriminatorji u proporzjonati (12).

F’konformità mal-objettivi tal-Qafas, dan l-Avviż huwa bbażat fuq l-erba’ prinċipji regolatorji li ġejjin: (i) il-konsistenza fil-metodoloġija li tintuża biex jiġu ddeterminati l-parametri fil-formula tad-WACC; (ii) il-prevedibbiltà regolatorja biex ikunu limitati varjazzjonijiet mhux mistennija fl-approċċ regolatorju u fil-valur tal-parametri tul iż-żmien; (iii) il-promozzjoni ta’ investiment u innovazzjoni effiċjenti f’infrastrutturi ġodda u mtejba, b’kunsiderazzjoni tar-riskju mġarrab mill-impriżi li jinvestu; u (iv) it-trasparenza tal-metodu biex tiġi ddeterminata r-rata raġonevoli ta’ redditu fuq l-investimenti tagħhom, filwaqt li tiġi evitata kumplessità bla bżonn.

Dan l-Avviż ifittex li jilħaq dawn l-objettivi u jikkontribwixxi għal ambjent regolatorju stabbli li jappoġġja investimenti effiċjenti f’netwerks tal-komunikazzjoni elettronika fl-Unjoni għall-benefiċċju tal-utenti aħħarin. Dan se jiskoraġġixxi d-distorsjoni tal-investimenti permezz ta’ inkonsistenzi fl-approċċi tal-ARN tul iż-żmien u madwar l-Unjoni, li jistgħu jagħmlu ħsara lill-funzjonament tas-Suq Uniku Diġitali.

10.

B’dan l-Avviż, il-Kummissjoni tfittex li tipprovdi trasparenza u prevedibbiltà akbar tal-politika u t-teħid tad-deċiżjonijiet tagħha fil-qasam tar-regolamentazzjoni tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. Abbażi tal-metodoloġija ta’ dan l-Avviż, il-valuri ta’ kull parametru tad-WACC se jiġu kkalkolati u ppubblikati kull sena. Il-Kummissjoni se tuża dawn il-valuri bħala referenza għar-rieżami tagħha tal-abbozz tal-miżuri nnotifikat skont l-Artikolu 7 tad-Direttiva Qafas.

11.

Dan l-Avviż, flimkien mal-pubblikazzjoni annwali tal-valuri tal-parametri tad-WACC konsistenti miegħu, se jipprovdi trasparenza akbar rigward il-valutazzjoni tal-Kummissjoni tal-kost tal-kapital, meta din tkun element tal-miżuri nnotifikati lilha skont l-Artikolu 7 tad-Direttiva Qafas.

12.

Dan l-Avviż u d-Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal li jakkumpanjah huma mingħajr preġudizzju għall-interpretazzjoni li tista’ tingħata mill-Kummissjoni għall-kost tal-kapital f’setturi ekonomiċi oħra.

2. L-istima tal-kost medju ponderat tal-kapital (WACC)

13.

Id-WACC huwa kkalkolat bħala l-medja ponderata tal-kost taż-żewġ sorsi ta’ finanzjament ta’ kumpanija: id-dejn u l-ekwità. Il-piżijiet jirriflettu s-sehem relattiv ta’ kull sors ta’ finanzjament fil-valur totali tad-ditta:

fejn:

—	RE hija l-kost tal-ekwità;

—	RD hija l-kost tad-dejn;

—	E hija l-valur ta’ ekwità, filwaqt li hija s-sehem tal-ekwità fil-valur tal-kumpanija (D+E); u

—	- D hija l-valur tad-dejn, filwaqt li hija s-sehem tad-dejn fil-valur tal-kumpanija (D+E).

2.1. Il-kost tal-ekwità

14.

Il-kost tal-ekwità huwa r-redditu li kumpanija teħtieġ li tipprovdi lill-azzjonisti tagħha biex tikkumpensa għar-riskju li tinvesti/tipposjedi porzjon tal-kumpanija. Il-metodu li jintuża l-aktar biex jiġi stmat il-kost tal-ekwità huwa l-Mudell tal-Ipprezzar tal-Assi Kapitali (CAPM) (13) . L-ARN kollha fis-settur tal-komunikazzjoni elettronika jistmaw il-kost tal-ekwità billi jużaw is-CAPM. Ir-raġunijiet ewlenin għal dan huma s-sempliċità relattiva tal-kalkolu tiegħu u r-rekord twil tiegħu (meta mqabbel ma’ alternattivi). (14) Il-Kummissjoni tqis dan bħala l-approċċ xieraq biex tiġi promossa metodoloġija prevedibbli u omoġenja bejn l-ARN kollha.

15.

Skont is-CAPM, l-investituri f’suq kompetittiv huma lesti li jżommu ekwitajiet riskjużi jekk ir-redditu tagħhom ikun ogħla mir-redditu li jistgħu jiksbu fuq assi mingħajr riskju (ir-rata mingħajr riskju, RFR) (15). Dan ir-redditu addizzjonali jissejjaħ primjum tar-riskju tas-suq jew primjum tar-riskju tal-ekwità (ERP) (16).

16.

Skont is-suppożizzjoni bażika tas-CAPM, ir-riskji jistgħu jinqasmu f’żewġ kategoriji:

—	Riskji speċifiċi jew diversifikabbli (17): ir-riskji li jistgħu jiġu eliminati permezz tad-diversifikazzjoni. Riskji speċifiċi li tipikament jaffettwaw ditta jew settur individwali, bħal bidla fil-prezz ta’ input li jintuża minn kumpanija jew settur.

—	Riskji sistematiċi jew mhux diversifikabbli (18): ir-riskji li jaffettwaw id-ditti kollha fl-ekonomija, eż. bidliet fir-rati tal-imgħax u livelli tal-prezzijiet jew xokkijiet makroekonomiċi ġenerali fin-naħa tad-domanda.

17.

Fil-qafas tas-CAPM, ma għandhomx jitqiesu riskji speċifiċi jew diversifikabbli biex jiġi stmat il-kost tal-kapital. Dan minħabba li fi swieq kapitali effiċjenti, l-investituri għandhom ikunu jistgħu jnaqqsu tali riskji billi jkollhom portafoll ta’ investiment diversifikat (19).

18.

B’kuntrast ma’ dan, ir-riskji sistematiċi ma jistgħux jiġu diversifikati. Għal din ir-raġuni, fil-qafas tas-CAPM il-kost stmat tal-kapital jirrifletti biss il-kumpens għal riskji sistematiċi.

19.

Skont is-CAPM, il-kost tal-ekwità huwa s-somma tal-RFR u tal-ERP, immultiplikata bil-koeffiċjent beta (20). Il-koeffiċjent beta huwa inkluż sabiex jinkorpora s-sensittività speċifika tal-ekwità u sabiex din tiġi aġġustata għall-fluttwazzjonijiet tas-suq.

20.

F’dan ir-rigward, fil-qafas tas-CAPM, il-kost tal-ekwità huwa kkalkulat kif ġej:

RE = RFR + β × ERP

fejn:

—	RE hija l-kost tal-ekwità;

—	L-RFR hija r-rata mingħajr riskju;

—	β hija l-beta; u

—	l-ERP huwa l-primjum tar-riskju tal-ekwità.

2.2. Il-kost tad-dejn

21.

Il-kost tad-dejn jista’ titkejjel direttament bħala l-imgħax imħallas mill-kumpanija fuq id-dejn tagħha, iżda spiss jiġi espress bħala s-somma tal-RFR u primjum tad-dejn:

RD = RFR + Debt Premium

fejn:

—	RD hija l-kost tad-dejn;

—	L-RFR hija r-rata mingħajr riskju; u

—	Il-primjum tad-dejn huwa r-redditu addizzjonali li s-selliefa jirrikjedu minn kumpanija b’riskju ta’ kreditu partikolari, minbarra l-RFR.

2.3. L-istima tal-parametri tad-WACC

22.

Il-formula għall-istima tad-WACC hija kif ġej:

23.

Hemm żewġ settijiet ta’ suppożizzjonijiet metodoloġiċi li jaffettwaw il-valuri tad-WACC stmati mill-ARN madwar l-Unjoni. Xi suppożizzjonijiet huma komuni għal diversi parametri (eż. it-tul tal-perjodu li fuqu tiġi kkalkolata l-medja) filwaqt li oħrajn huma speċifiċi għal parametru wieħed fil-formula tad-WACC (eż. l-aġġustament fl-istima tal-beta). Barra minn hekk, jeħtieġ li ssir distinzjoni bejn żewġ tipi ta’ parametri: dawk li jirriflettu l-kundizzjonijiet ekonomiċi ġenerali (l-RFR u l-ERP) u dawk li jirriflettu l-kundizzjonijiet li jaffettwaw kumpaniji speċifiċi (jew is-settur tal-industrija) (il-primjum tad-dejn, il-beta u l-proporzjon tad-dejn (gearing) (21)).

24.

It-taqsimiet li ġejjin jindirizzaw iż-żewġ settijiet ta’ suppożizzjonijiet metodoloġiċi: parametri komuni meta mqabbla ma’ parametri uniċi u kundizzjonijiet ekonomiċi ġenerali meta mqabbla ma’ kundizzjonijiet speċifiċi għall-kumpaniji.

3. Suppożizzjonijiet komuni għal diversi parametri tad-WACC

25.

Is-subtaqsimiet li ġejjin jiddeskrivu suppożizzjonijiet li huma komuni għal diversi parametri tad-WACC.

3.1. It-tul tal-perjodu li fuqu tiġi kkalkolata l-medja

26.

Il-perjodu li fuqu tiġi kkalkolata l-medja huwa t-tul tal-perjodu ta’ referenza li r-regolaturi jużaw biex jiksbu valur medju għall-RFR, il-beta u l-kost tad-dejn.

27.

Sabiex tiġi żgurata l-konsistenza fl-istima tal-parametri tad-WACC, il-Kummissjoni tqis li huwa xieraq li jintuża l-istess perjodu li fuqu tiġi kkalkolata l-medja għall-parametri kollha. Il-perjodi itwal li fuqhom tiġi kkalkolata l-medja x’aktarx jippromwovu prevedibbiltà u stabbiltà akbar fil-valur tal-parametri, għalkemm bil-konsegwenza ta’ effiċjenza statika aktar baxxa. Perjodu li fuqu tiġi kkalkolata l-medja ta’ 5 snin, li huwa dak li jintuża l-aktar mill-ARN, x’aktarx isib bilanċ tajjeb bejn il-previdibbiltà u l-effiċjenza (22).

3.2. Il-metodu għall-kalkolu tal-medja

28.

Meta jiġu stmati l-parametri tad-WACC, ir-regolaturi jeħtieġ li jiddeċiedu liema metodu għall-kalkolu tal-medja għandu jintuża. Tipikament, jużaw (i) medja aritmetika, (ii) medja ġeometrika jew (iii) medjan.

29.

Il-Kummissjoni tqis il-metodu tal-medja aritmetika bħala l-aktar xieraq biex jiġu stmati l-parametri tad-WACC. L-ewwel nett, l-użu ta’ metodu wieħed għall-kalkolu tal-medja x’aktarx li jkun aktar trasparenti għall-partijiet ikkonċernati minn kombinamenti ta’ diversi metodi. It-tieni nett, il-medja aritmetika hija l-approċċ li jintuża l-aktar u l-aktar wieħed faċli biex jiġi kkalkolat (23).

3.3. Il-frekwenza tal-perjodu tal-kampjunar

30.

L-osservazzjonijiet li jintużaw mir-regolaturi sabiex jistmaw l-RFR u l-primjum tal-beta u tad-dejn tipikament isiru kuljum, kull ġimgħa jew kull xahar. L-għażla tal-frekwenza tal-osservazzjonijiet, flimkien mat-tul tal-perjodu li fuqu tiġi kkalkolata l-medja, jiddeterminaw id-daqs tal-kampjun u għalhekk x’aktarx jinfluwenzaw il-valuri tal-parametri u, fl-aħħar mill-aħħar, il-valur finali tad-WACC.

31.

L-użu tal-istess frekwenza ta’ osservazzjonijiet biex jiġu stmati l-parametri kollha jiżgura l-konsistenza. Frekwenza ta’ kull ġimgħa x’aktarx tkun għażla effiċjenti, minħabba li, flimkien ma’ perjodu li fuqu tiġi kkalkolata l-medja ta’ 5 snin, x’aktarx tipprovdi osservazzjonijiet suffiċjenti biex tinkiseb stima soda u biex jitnaqqsu l-problemi ta’ likwidità baxxa tal-ishma (jekk ikun hemm).

4. Parametri li jirriflettu l-kundizzjonijiet ekonomiċi ġenerali

32.

Hemm żewġ parametri tad-WACC li jirriflettu l-kundizzjonijiet ekonomiċi ġenerali: ir-rata mingħajr riskju u l-primjum tar-riskju tal-ekwità.

4.1. Ir-rata mingħajr riskju (RFR)

33.

L-RFR hija r-rata ta’ redditu mistennija fuq investiment mingħajr riskju. Sabiex investiment ikun mingħajr riskju, ir-riskju ta’ inadempjenza fuq il-pagamenti jeħtieġ li jkun żero u ma għandu jkun hemm l-ebda riskju ta’ riinvestiment (jiġifieri l-investitur jista’ jinvesti mill-ġdid pagamenti futuri tal-imgħax bl-istess rata ta’ redditu bħal fil-mument meta l-assi nxtara l-ewwel darba). Tipikament, l-ARN japprossimaw l-RFRs billi jużaw ir-rendimenti tal-bonds tal-gvern domestiċi.

34.

Ir-rendimenti tal-bonds tal-gvern x’aktarx jirriflettu b’mod xieraq l-RFR domestika rispettiva. Il-Kummissjoni tqis li l-użu tal-bonds tal-gvern domestiċi, flimkien ma’ metodoloġija konsistenti, se jiżgura li differenzi fl-RFRs jirriflettu differenzi attwali fil-kundizzjonijiet ta’ finanzjament bejn l-Istati Membri.

35.

L-ARN spiss jużaw bonds tal-gvern b’maturità residwa (24) ta’ 10 snin. Ir-rendimenti tal-bonds ta’ 10 snin għandhom it-tendenza li jkunu anqas volatili minn bonds fuq perjodu iqsar ta’ żmien u aktar konsistenti mat-tul ta’ żmien tal-investimenti fin-netwerks tal-komunikazzjoni elettronika. Il-Kummissjoni għalhekk tqishom bħala l-aktar punt ta’ riferiment xieraq għall-finijiet ta’ dan l-Avviż (25).

36.

Sabiex tiġi żgurata l-konsistenza fl-istima tal-RFR, huwa preferibbli li jintuża sors ta’ informazzjoni uniku, affidabbli, trasparenti u faċilment aċċessibbli għar-rendimenti tal-bonds tal-gvern (eż. il-Eurostat (26)). M’hemmx bżonn ta’ aġġustament fil-programmi ta’ taffija kwantitattiva tal-bank ċentrali. (27)

4.2. Il-primjum tar-riskju tal-ekwità (ERP)

37.

L-ERP huwa r-redditu mistenni fuq l-ekwitajiet minbarra l-RFR, jiġifieri l-imgħax addizzjonali mistenni għaż-żamma ta’ ekwitajiet b’riskju ogħla meta mqabbel mal-imgħax għaż-żamma ta’ assi mingħajr riskju. L-ERP jikkumpensa għar-riskju miżjud tal-investiment fl-ekwità aktar milli f’assi mingħajr riskju.

38.

Il-Kummissjoni identifikat diskrepanzi fl-approċċi li jintużaw mir-regolaturi biex jiġi stmat l-ERP, b’xi wħud jużaw punt ta’ riferiment tal-UE, filwaqt li oħrajn jużaw ERP nazzjonali jew kombinament tat-tnejn. ERP mifrux mal-Unjoni kollha huwa konsistenti ma’ evidenza empirika li tissuġġerixxi li s-swieq finanzjarji fl-Unjoni qegħdin isiru dejjem aktar integrati (kif muri miż-żieda fil-korrelazzjoni tagħhom) u għalhekk għandhom ERPs konverġenti (28). Dan huwa konsistenti wkoll mal-evidenza li tissuġġerixxi li l-investituri fis-settur tat-telekomunikazzjonijiet tal-UE ma jurux “preferenza għas-suq domestiku”, minħabba li sehem sinifikanti tal-azzjonisti tal-kumpaniji tal-komunikazzjoni elettronika huma ċittadini barranin (29). Il-Kummissjoni għalhekk tqis li ERP wieħed mifrux mal-Unjoni kollha huwa xieraq għall-finijiet ta’ dan l-Avviż. Barra minn hekk, f’konformità mal-approċċ li jintuża l-aktar mir-regolaturi, il-Kummissjoni tqis li jkun xieraq li jiġi stmat dan l-ERP mifrux mal-Unjoni permezz ta’ serje storika ta’ primjums tas-suq fl-Istati Membri.

5. Parametri speċifiċi għall-kumpaniji

39.

Xi parametri tad-WACC ikopru l-kundizzjonijiet ekonomiċi ġenerali (l-RFR u l-ERP) filwaqt li oħrajn (il-beta, il-proporzjon tad-dejn u l-primjum tad-dejn) jirriflettu l-kundizzjonijiet ekonomiċi tal-kumpanija speċifika li għaliha r-regolatur jistma d-WACC.

40.

Sabiex jinkisbu l-valuri tal-parametri tad-WACC speċifiċi għall-kumpaniji, ir-regolaturi tipikament jiddependu fuq grupp ta’ kumpaniji tal-komunikazzjoni elettronika (“grupp tal-pari”), ġeneralment inkluż l-operatur(i) SMP nazzjonali tagħhom. L-ARN jużaw il-valuri tal-parametri tal-kumpaniji fil-grupp ta’ pari bħala referenza sabiex jiksbu l-valuri xierqa għal parametri speċifiċi għall-kumpaniji fil-miżuri regolatorji tagħhom.

41.

L-ewwel pass importanti biex jiġu stmati l-parametri speċifiċi għall-kumpaniji huwa li tittieħed deċiżjoni dwar il-kriterji għall-għażla tal-kumpaniji li se jkunu parti mill-grupp ta’ pari.

5.1. Il-kriterji għall-għażla tal-grupp ta’ pari

42.

Il-kumpaniji l-aktar xierqa biex jintgħażliu għall-grupp ta’ pari huma dawk elenkati fil-borża u li jkollhom ishma likwidi (30). Barra minn hekk, il-kumpaniji li jipposjedu infrastruttura ta’ komunikazzjoni elettronika, minflok ma jikruha, u li għandhom l-operazzjonijiet ewlenin tagħhom fl-Unjoni huma l-aktar xierqa biex jiġi kkalkolat WACC skont l-għanijiet ta’ dan l-Avviż.

43.

Kunsiderazzjonijiet tal-effiċjenza jiffavorixxu li l-grupp ta’ pari jiġi limitat għal kumpaniji bi klassifikazzjoni tal-kreditu tal-grad tal-investiment (31) u kumpaniji mhux involuti f’fużjonijiet u akkwiżizzjonijiet sostanzjali, billi dawn tal-aħħar jaffettwaw il-valur ta’ kumpanija b’modi mhux relatati mar-riskju sistematiku sottostanti tagħha.

44.

Fil-qosor, il-kriterji li ġejjin ikunu konformi mal-prinċipji regolatorji ppreżentati f’dan l-Avviż. Il-kumpaniji magħżula għall-grupp ta’ pari:

—	huma elenkati fil-borża u għandhom ishma likwidi;

—	jipposjedu u jinvestu fl-infrastruttura tal-komunikazzjoni elettronika;

—	l-operazzjonijiet ewlenin tagħhom jinsabu fl-Unjoni;

—	għandhom klassifikazzjoni tal-kreditu tal-grad tal-investiment; u

—	mhumiex, jew ma kinux reċentement, involuti fi kwalunkwe fużjoni u akkwiżizzjoni sostanzjali.

5.2. Il-beta tal-ekwità

45.

Fi ħdan il-qafas tas-CAPM, il-beta tal-ekwità jirrifletti r-riskju sistematiku li tiffaċċja kumpanija meta mqabbla mal-kumpanija medja fis-suq. Fil-prattika, il-beta tal-ekwità huwa stmat permezz ta’ analiżi ta’ rigressjoni, jiġifieri billi tiġi stmata l-korrelazzjoni bejn ir-redditi tas-sehem ta’ kumpanija u r-redditi ta’ indiċi tas-suq (li huwa maħsub biex japprossima l-ekonomija kollha).

46.

Indiċi tas-suq Ewropew huwa aktar konsistenti mal-użu ta’ valur ERP mifrux mal-Unjoni kollha minn wieħed domestiku. Il-letteratura akkademika tesprimi preferenza għal indiċijiet b'bażi wiesgħa u għal indiċijiet peżati skont il-valur (32). F’konformità ma’ dawn il-kriterji, hemm diversi indiċijiet tas-suq li jinkludu ekwitajiet Ewropej bħal STOXX Europe TMI (33), S&P Europe 350 (34), Eurostoxx50 (35), u MSCI Europe (36). Il-Kummissjoni tqis li huwa xieraq li jintuża indiċi tas-suq li jirrappreżenta sehem kbir mill-kapitalizzazzjoni tas-suq bi flotazzjoni libera fl-Unjoni (eż. STOXX Europe TMI).

47.

Fl-istima tal-beta tal-ekwità, il-Kummissjoni ma tqisx li huwa xieraq li jsiru aġġustamenti (37), peress li dawn x’aktarx ma jtejbux l-effiċjenza tal-istimatur tal-beta u jagħmlu l-istima kumplessa bla bżonn u anqas trasparenti.

48.

Sabiex jitqabblu l-betas tal-kumpaniji fi ħdan il-grupp ta’ pari, jeħtieġ li l-betas tal-ekwità tagħhom jiġu kkonvertiti (mhux ingranati) f’betas tal-assi (38). Il-betas tal-assi jirriflettu r-riskju sistematiku tal-kumpaniji, mingħajr riskju finanzjarju (jiġifieri r-riskju assoċjat mal-livell ta’ ingranaġġ finanzjarju). Formula sempliċi biex jinkisbu betas tal-assi minn betas tal-ekwità hija din li ġejja:

fejn:

—	βA = asset beta

—	βD = debt beta

—	βE = equity beta

—	E = company's equity

—	D = company's net debt

—	V = company's value (E + D)

49.

Hemm diffikultajiet prattiċi sinifikanti fl-istima tal-betas tad-dejn iżda l-valuri tipikament ivarjaw minn 0 sa 0,2 (39). L-użu ta’ valur wieħed għall-beta tad-dejn inaqqas il-kumplessità u jtejjeb it-trasparenza tal-kalkolu tad-WACC. Jidher li valur intermedju tal-beta tad-dejn ta’ 0.1 huwa għażla raġonevoli.

50.

Sabiex jiġi stmat id-WACC, il-beta tal-assi tal-grupp ta’ pari jiġi kkonvertit (lura) fil-beta tal-ekwità (jiġifieri jiżdied lura l-impatt tad-dejn fuq il-beta tal-kumpanija) permezz tal-formula ta’ hawn fuq, li, meta tiġi solvuta l-beta tal-ekwità, jirriżulta fi:

5.3. Il-proporzjon tad-dejn

51.

Kif imsemmi hawn fuq, il-kumpaniji jistgħu jiffinanzjaw lilhom infushom permezz tad-dejn (D) jew l-ekwità (E). Is-somma tad-dejn u l-ekwità hija daqs il-valur tal-kumpanija (V):

V = D + E

52.

Is-sehem tad-dejn fil-valur tal-kumpanija (jiġifieri

) jissejjaħ “proporzjon tad-dejn”. Il-proporzjon tad-dejn huwa proporzjon ta’ ingranaġġ. Dan juri sa liema punt kumpanija hija ffinanzjata minn selliefa għall-kuntrarju tal-azzjonisti.

53.

Is-sehem tad-dejn (jiġifieri

) u s-sehem tal-ekwità (jiġifieri

) jintużaw biex jiġu kkalkolati l-kost tad-dejn (jiġifieri

) u l-kost tal-ekwità (jiġifieri

jew

) meta jiġi stmat id-WACC.

54.

L-approċċ l-aktar komuni biex jiġi stmat il-proporzjon tad-dejn, li huwa meqjus xieraq għall-finijiet ta’ dan l-Avviż, huwa li jintuża l-valur kontabilistiku tad-dejn nett ta’ kumpanija, inkluż il-valur tal-lokazzjonijiet finanzjarji (40).

5.4. Il-primjum tad-dejn u l-kost tad-dejn

55.

Il-kost tad-dejn jista’ jitkejjel direttament bħala l-imgħax imħallas minn kumpanija fuq id-dejn tagħha jew indirettament bħala primjum fuq l-RFR.

56.

Il-primjum tad-dejn jista’ jiġi stmat bħala l-firxa bejn l-RFR domestika u r-rendiment ta’ bonds korporattivi fit-tul (kemm jista’ jkun qrib il-maturità ta’ 10 snin li tintuża għall-RFR) (41).

57.

Għal raġunijiet ta’ konsistenza, il-Kummissjoni tqis li jkun aktar xieraq li l-kost tad-dejn (indirettament) jiġi stmat bħala s-somma tal-RFR u l-primjum tad-dejn.

6. Taxxi u inflazzjoni

It-trattament tat-taxxa tal-aspettattivi tad-dejn u tal-inflazzjoni jaffettwa d-WACC u b’hekk jeħtieġ li jiġi inkorporat fil-kalkolu tad-WACC.

6.1. Taxxi

58.

L-imgħax fuq id-dejn huwa spiża li tista’ titnaqqas mit-taxxi għall-korporazzjonijiet. Id-WACC ta’ wara t-taxxa jammonta għal dan it-trattament favorevoli tat-taxxa tad-dejn kif ġej:

fejn:

—	RE hija l-kost tal-ekwità u RD hija l-kost tad-dejn;

—	u huma l-piżijiet tal-ekwità u tad-dejn, rispettivament, fuq il-valur tad-ditta; u

—	Tc hija r-rata tat-taxxa marġinali.

59.

L-ARN tipikament jgħollu l-kost tal-ekwità (ta’ wara t-taxxa) (42) – biex jissodisfaw ir-rekwiżiti tal-investituri tal-ekwità, kif stmat mis-CAPM – għal kost tal-ekwità ta’ qabel it-taxxa. Id-WACC ta’ qabel it-taxxa huwa kkalkolat billi d-WACC ta’ wara t-taxxa jiġi diviż permezz ta’ (1 – Tc ), sabiex jitqiesu t-taxxi korporattivi, u jista’ jiġi espress kif ġej:

60.

Il-Kummissjoni tqis li huwa xieraq li tintuża r-rata domestika tat-taxxa korporattiva rilevanti, li hija l-approċċ komuni adottat mill-ARN, biex jiġi stmat id-WACC ta’ qabel it-taxxa.

6.2. Inflazzjoni

61.

L-investituri jżidu ir-redditi tagħhom aġġustati għall-inflazzjoni jew dawk reali. Tipikament hemm żewġ modi kif l-ARN iqisu l-inflazzjoni (43):

a)	l-inflazzjoni hija kkumpensata permezz tal-indiċjar annwali tal-assi tal-kumpanija u huwa permess biss redditu reali tad-WACC; jew

b)	l-aspettattivi dwar l-inflazzjoni huma inklużi fir-redditu fuq il-kapital, permezz ta’ WACC nominali, mingħajr l-ebda aġġustament fil-bażi tal-assi tal-kumpanija.

62.

L-ARN li jużaw l-ewwel approċċ tipikament jikkonvertu d-WACC nominali għad-WACC reali. Metodu wieħed komuni ta’ konverżjoni huwa l-ekwazzjoni Fisher:

fejn π hija r-rata tal-inflazzjoni.

63.

Il-Kummissjoni tqis li huwa xieraq li tintuża stima ta’ inflazzjoni mifruxa maż-żona tal-euro kollha għall-Istati Membri taż-Żona tal-Euro; għall-Istati Membri barra miż-Żona tal-Euro, l-istimi tal-inflazzjoni nazzjonali jistgħu jkunu ġġustifikati. Fiż-żewġ każijiet, l-istimi li jħarsu ’l quddiem huma aktar xierqa u idealment ikopru perjodu ekwivalenti għall-maturità ta’ 10 snin tal-bonds tal-gvern li tintuża biex tiġi stmata l-RFR. Fil-prattika, huwa rari li jkun hemm tbassir dwar l-inflazzjoni ta’ 10 snin, u għalhekk jista’ jintuża tbassir fuq perjodu ta’ żmien iqsar (eż. tbassir dwar l-inflazzjoni 5 snin bil-quddiem mill-BĊE).

7. Ir-rwol tal-BEREC u tal-Kummissjoni fil-kalkolu tal-parametri tad-WACC

64.

Fil-passi ta’ tħejjija li wasslu għall-adozzjoni tal-Avviż, is-servizzi tal-Kummissjoni ħadmu f’kooperazzjoni mill-qrib mal-BEREC. Fil-kuntest ta’ din il-kollaborazzjoni, il-Kummissjoni stiednet lill-BEREC biex jistma l-parametri tad-WACC b’mod konsistenti mal-approċċ deskritt f’din l-Avviż. Il-BEREC qabel li jistma l-valuri tal-parametri u li jippubblikahom fuq bażi annwali (44). Dan se jiffaċilita ħafna l-ħidma tal-ARN fit-tħejjija tar-rieżamijiet perjodiċi tad-WACC u r-rieżami tal-Kummissjoni ta’ tali notifiki.

65.

Fl-eżerċizzju tal-kalkolu annwali, il-BEREC, f’kollaborazzjoni mill-qrib mal-Kummissjoni, se jistma (i) il-parametri li jirriflettu l-kundizzjonijiet ekonomiċi ġenerali u (ii) il-parametri speċifiċi għall-kumpanija għall-grupp ta’ pari.

66.

Fir-rigward tal-parametri li jirriflettu l-kundizzjonijiet ekonomiċi ġenerali, il-BEREC se jistma l-RFR għal kull Stat Membru u ERP wieħed mifrux mal-Unjoni kollha.

67.

Fir-rigward tal-parametri speċifiċi għall-kumpaniji, il-BEREC se jħejji lista ta’ kumpaniji xierqa għall-grupp ta’ pari u se jistma l-beta tal-ekwità, il-proporzjon tad-dejn, il-primjum tad-dejn u l-kost tad-dejn għal kull kumpanija inkluża fil-lista. Barra minn hekk, il-BEREC se jiddeskrivi fatturi li jistgħu jiġġustifikaw lill-ARN jekk ineħħu kumpanija waħda jew aktar mil-lista biex iqisu l-ispeċifiċitajiet nazzjonali.

8. Frekwenza tar-rieżamijiet tad-WACC

68.

L-ARN jistabbilixxu/jirrieżaminaw id-WACC b’perjodiċità differenti, li tvarja minn aktar minn darba fis-sena sa darba kull 4-5 snin. Din id-differenza fil-frekwenza hija waħda mill-fatturi wara d-differenzi fil-valuri tad-WACC bejn l-Istati Membri.

69.

Iż-żieda tal-konsistenza fil-frekwenza tal-kalkoli tad-WACC bejn l-Istati Membri tnaqqas id-differenzi mhux iġġustifikati fil-valuri tad-WACC.

70.

Il-Kummissjoni tqis li l-aġġornament tal-valur tad-WACC nazzjonali mill-anqas darba fis-sena huwa xieraq biex jitqiesu l-kundizzjonijiet ekonomiċi reċenti (45).

9. Perjodu tranżitorju lejn l-adozzjoni tal-metodoloġija f’dan l-Avviż

71.

Meta tkun qed tirrieżamina n-notifiki skont il-proċedura tal-Artikolu 7, il-Kummissjoni bħala regola se tuża l-metodoloġija deskritta f’dan l-Avviż mill-1 ta’ Lulju 2020. Madankollu, f’każijiet iġġustifikati u fuq it-talba tal-ARN notifikanti, il-Kummissjoni mhix se tibbaża r-rieżami tagħha tal-abbozz tal-miżuri fuq din il-metodoloġija matul perjodu tranżitorju sa sena (li jibda mill-1 ta’ Lulju 2020) (46). Pereżempju, dan jista’ jkun iġġustifikat meta r-rieżami bbażat fuq din il-metodoloġija, jekk applikat mir-regolatur nazzjonali, jirriżulta f’bidliet sinifikanti fil-valur tad-WACC li jdgħajfu l-istabbiltà regolatorja u l-prevedibbiltà. Matul il-perjodu tranżitorju ta’ sena, il-Kummissjoni se tqis ukoll jekk ikunx disponibbli s-sett sħiħ ta’ parametri tad-WACC li jrid jiġi ppubblikat mill-BEREC u l-possibiltà għall-ARN li jiddependu fuq dawk il-parametri fl-analiżi tagħhom.

(1) Id-WACC jirrappreżenta l-valur li għalih l-investitur jeħtieġ li jiġi kkumpensat għal investiment. Fil-kuntest tar-regolamentazzjoni dwar it-telekomunikazzjonijiet, id-WACC jiġi kkalkolat mill-awtorità regolatorja nazzjonali rilevanti u jiżdied mal-prezz bl-ingrossa massimu permess li l-operatur regolat jista’ jitlob biex jaċċessa l-infrastruttura tiegħu. Għal spjegazzjoni komprensiva tal-kunċett tad-WACC, ara t-taqsima 2 fid-Dokument ta’ ħidma tal-persunal li jakkumpanja dan l-Avviż.

(2) Il-qafas regolatorju li bħalissa huwa fis-seħħ jikkonsisti minn (i) id-Direttiva 2002/21/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta’ Marzu 2002 dwar kwadru regolatorju komuni għan-networks ta’ komunikazzjonijiet u servizzi elettroniċi (Direttiva Kwadru) (ĠU L 108, 24.4.2002, p. 33), kif emendata mid-Direttiva 2009/140/KE (ĠU L 337, 18.12.2009, p. 37), u r-Regolament (KE) Nru 544/2009 (ĠU L 167, 29.6.2009, p. 12); (ii) id-Direttiva 2002/20/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta’ Marzu 2002 dwar l-awtorizzazzjoni ta’ networks u servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi (Direttiva ta’ Awtorizzazzjoni) (ĠU L 108, 24.4.2002, p. 21); (iii) id-Direttiva 2002/19/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta’ Marzu 2002 dwar l-aċċess għal, u l-interkonnessjoni ta’, networks ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi u faċilitajiet assoċjati (Direttiva tal-Aċċess) (ĠU L 108, 24.4.2002, p. 7); (iv) id-Direttiva 2002/22/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta’ Marzu 2002 dwar servizz universali u d-drittijiet tal-utenti li jirrelataw ma’ networks u servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi (Direttiva Servizz Universali) (ĠU L 108, 24.4.2002, p. 51) u (v) ir-Regolament (UE) Nru 531/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta’ Ġunju 2012 dwar roaming fuq netwerks pubbliċi ta’ komunikazzjoni mobbli fi ħdan l-Unjoni (ĠU L 172, 30.6.2012, p. 10), kif emendat mir-Regolament (UE) 2015/2120 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Novembru 2015 (ĠU L 310, 26.11.2015, p. 1) u r-Regolament (UE) 2017/920 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Mejju 2017 (ĠU L 147, 9.6.2017, p. 1).

(3) Id-Direttiva (UE) 2018/1972 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Diċembru 2018 li tistabbilixxi l-Kodiċi Ewropew għall-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (il-Kodiċi) (ĠU L 231, 17.12.2018, p. 36). Skont l-Artikolu 124(1) tal-Kodiċi, l-Istati Membri huma meħtieġa jadottaw miżuri nazzjonali ta’ traspożizzjoni sal-21 ta’ Diċembru 2020 u japplikawhom minn dik id-data. Ir-referenzi f’liġijiet, regolamenti u dispożizzjonijiet amministrattivi eżistenti għad-Direttiva mħassra bil-Kodiċi għandhom jitqiesu bħala referenzi għall-Kodiċi.

(4) Ara pereżempju Brealey, Myers, Allen (2014), “Principles of Corporate Finance”, McGraw Hill, Kapitolu 9.

(5) Skont l-Artikolu 13 tad-Direttiva Kwadru. Ara wkoll ir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2013/466/UE tal-11 ta’ Settembru 2013 dwar obbligi mhux diskriminatorji konsistenti u metodoloġiji tal-ikkostjar li jippromwovu l-kompetizzjoni u jtejbu l-ambjent tal-investiment fil-broadband (ĠU L 251, 21.9.2013, p. 13), dwar ċirkostanzi li fihom il-flessibbiltà tal-prezzijiet bl-ingrossa tista’ tkun iġġustifikata u, mill-21 ta’ Diċembru 2020, l-Artikolu 74 tal-Kodiċi.

(6) L-Istrateġija għal Suq Uniku Diġitali (https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/policies/shaping-digital-single-market) għandha l-għan li tiżgura l-aċċess għal attivitajiet online għall-individwi u n-negozji skont kundizzjonijiet ta’ kompetizzjoni ġusta, protezzjoni tal-konsumatur u tad-data.

(7) Skont l-objettivi stipulati fl-Artikolu 8(2)(b) u 8(2)(c) tad-Direttiva Kwadru.

(8) Skont l-objettiv stabbilit fl-Artikoli 7(2) u 8(3)(d) tad-Direttiva Kwadru.

(9) L-Avviż ma jippreġudikax jekk primjums addizzjonali għal investimenti speċifiċi (eż. netwerks ta’ aċċess tal-ġenerazzjoni li jmiss) humiex iġġustifikati. Dwar din il-kwistjoni, ara r-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2010/572/UE tal-20 ta’ Settembru 2010 dwar l-aċċess irregolat għan-Netwerks ta’ Aċċess tal-Ġenerazzjoni li Jmiss (NGA) (Rakkomandazzjoni dwar l-NGA) (ĠU L 251, 25.9.2010, p. 35), b’mod partikolari l-punt 25 u l-Anness I. Il-profil aktar baxx tar-riskju tal-investiment f’FTTN/VDSL (meta mqabbel mal-fibra sad-dar) huwa diskuss fit-taqsima 6 tal-Anness I tar-Rakkomandazzjoni dwar l-NGA. F’tali każijiet, in-netwerks tal-NGA jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-infrastruttura antika.

(10) Il-Kodiċi inkariga lill-Korp ta’ Regolaturi Ewropej tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (BEREC) biex sal-21 ta’ Diċembru 2020 joħroġ linji gwida dwar il-kriterji li għandu jissodisfa netwerk biex jitqies bħala netwerk b’kapaċità għolja ħafna. Barra minn hekk, il-Kodiċi jinkludi diversi dispożizzjonijiet dwar il-proċess ta’ migrazzjoni minn infrastruttura antika għal netwerks ġodda b’kapaċità għolja ħafna, pereżempju, fl-Artikolu 81.

(11) Ara l-Artikolu 8(3)(d) u 8(5)(a) tad-Direttiva Kwadru.

(12) Ara l-Artikolu 8(5) tad-Direttiva Kwadru.

(13) W.F. Sharpe, “Capital Asset Prices: A Theory of Market Equilibrium under Conditions of Risk”, The Journal of Finance, Vol. 19 (Settembru 1964), pp. 425-442; u J. Lintner, “The Valuation of Risk Assets and the Selection of Risky Investments in Stock Portfolios and Capital Budgets”, The Review of Economics and Statistics, Vol. 47 (Frar 1965), pp. 13-37.

(14) Għal aktar dettalji, ara t-taqsima 2.1 tad-Dokument ta’ ħidma tal-persunal li jakkumpanja dan l-Avviż.

(15) Ir-redditu meħtieġ mill-investituri fuq investiment mingħajr riskju.

(16) Ir-redditu ogħla mill-RFR mistenni mill-investituri għar-riskju addizzjonali involut f’investiment fis-suq.

(17) Ir-riskji speċifiċi jistgħu jissejħu wkoll bħala riskji mhux sistematiċi, riskji residwi, riskji uniċi jew riskji diversifikabbli.

(18) Ir-riskji mhux diversifikabbli jistgħu jissejħu wkoll bħala riskji tas-suq, riskji sistematiċi jew riskji mhux diversifikabbli.

(19) Xogħlijiet ta’ diversifikazzjoni minħabba li l-prezzijiet ta’ stokkijiet differenti ma jiċċaqilqux eżattament flimkien (minn perspettiva statistika, il-bidliet fil-prezz tal-istokk huma korrelati mhux b'mod perfett). F’portafoll ta’ investimenti diversifikati, il-movimenti f’assi individwali x’aktarx li jiġu kkumpensati b’movimenti ta’ assi oħra fil-portafoll fuq perjodu twil ta’ żmien.

(20) Il-beta huwa l-kovarjanza bejn ir-redditu ta’ assi (tipikament, il-valur tas-suq tal-kumpanija) u r-redditu tas-suq (tipikament, il-valur tas-suq ta’ indiċi tal-istokk li jittieħed biex jirrappreżenta s-suq jew l-ekonomija kollha) diviż bil-varjanza tar-redditu tas-suq. Ishma b’betas akbar minn 1,0 jamplifikaw il-moviment kollu fis-suq filwaqt li dawk b’betas bejn 0 u 1,0 inaqqsu l-moviment ġenerali fis-suq. Pereżempju, beta ta’ 0,5 ifisser li jekk is-suq jonqos b’1 %, wieħed jistenna li l-valur tal-investiment jonqos b’0,5 %. Beta ta’ 1,5 ifisser li jekk is-suq jonqos b’1 %, wieħed jistenna li l-valur tal-investiment jonqos b’1,5 %.

(21) Il-proporzjon tad-dejn huwa miżura tal-ingranaġġ finanzjarju ta’ kumpanija. Dan iqabbel l-ammont tal-finanzjament tad-dejn mal-ammont tal-ekwità tas-sid. Il-proporzjon tad-dejn jiddetermina l-piż tal-kost tad-dejn u l-kost tal-ekwità fid-WACC. Il-proporzjon tad-dejn huwa spjegat aktar fit-taqsima 5.3 ta’ dan l-Avviż.

(22) Għal aktar dettalji, ara t-taqsima 5.1.1 (b’mod partikolari 5.1.1.4) tad-Dokument ta’ ħidma tal-persunal li jakkumpanja dan l-Avviż.

(23) Ara t-taqsima 5.1.2 tad-Dokument ta’ ħidma tal-persunal li jakkumpanja dan l-Avviż.

(24) Il-maturità residwa hija l-bqija taż-żmien sal-ħlas lura tal-bond. Matul l-Avviż kollu, il-maturità tal-bonds tirreferi għall-maturità tal-bonds residwi.

(25) Ara t-taqsima 5.2.1.3 u t-taqsima 5.2.1.4 tad-Dokument ta’ ħidma tal-persunal li jakkumpanja dan l-Avviż.

(26) Kull xahar il-Eurostat jippubblika r-rendimenti tal-bonds tal-gvern ta’ 10 snin għal kull Stat Membru (ara https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&plugin=1&language=en&pcode=teimf050).

(27) Ara t-taqsima 5.2.2 tad-Dokument ta’ ħidma tal-persunal li jakkumpanja dan l-Avviż.

(28) Ara t-taqsima 5.2.1.3 u t-taqsima 5.2.1.4 tad-Dokument ta’ ħidma tal-persunal li jakkumpanja dan l-Avviż.

(29) Ara t-taqsima 5.2.2.3 tad-Dokument ta’ ħidma tal-persunal li jakkumpanja dan l-Avviż.

(30) Ishma nnegozjati bi ftit jistgħu ma jiżvelawx il-valur korrett u aġġornat tal-kumpaniji sottostanti minħabba li ma jistgħux jinbiegħu faċilment mingħajr bidla sinifikanti fil-prezz. Dawn għandhom ukoll it-tendenza li jkunu aktar volatili minn dawk likwidi.

(31) Il-klassifikazzjoni tal-kreditu tal-grad tal-investiment tiddependi fuq l-aġenzija tal-klassifikazzjoni tal-kreditu speċifika: din tikkorrispondi għal klassifikazzjonijiet minn Aaa sa Baa3 fil-każ ta’ Moody’s u għal klassifikazzjonijiet minn AAA sa BBB fil-każ ta’ Standard and Poor’s.

(32) Ara t-taqsima 5.3.3.2 tad-Dokument ta’ ħidma tal-persunal li jakkumpanja dan l-Avviż.

(33) https://www.stoxx.com/index-details?symbol=BKXP.

(34) http://us.spindices.com/indices/equity/sp-europe-350.

(35) https://www.stoxx.com/index-details?symbol=sx5e.

(36) https://www.msci.com/europe.

(37) L-aġġustamenti tradizzjonali fil-beta tal-ekwità huma dawk proposti minn Dimson (li jikkoreġu distorsjonijiet fl-istima tal-beta meta jintużaw redditi ta’ kuljum minħabba nuqqas ta’ qbil bejn bidliet fl-indiċi tas-suq u ż-żmien sabiex l-istokk tal-kumpanija jirreaġixxi għal dawn); Blume (fuq perjodu twil ta’ żmien, il-beta tal-kumpaniji għandu jxaqleb lejn valur ta’ 1); jew Vasicek (fuq perjodu twil ta’ żmien, il-beta tal-kumpaniji għandu jxaqleb lejn medja tal-industrija).

(38) Il-konverżjoni (mingħajr ingranaġġ) tneħħi l-impatt tad-dejn fuq il-beta tal-ekwità (jew ingranat). Fi kliem ieħor, il-beta tal-assi jitneħħa mill-istruttura ta’ finanzjament speċifika ta’ kumpanija, u b’hekk ikun jista’ jsir tqabbil bejn il-betas ta’ kumpaniji differenti (irrispettivament mill-istrutturi ta’ finanzjament individwali tagħhom).

(39) Ara The Brattle Group, “Review of approaches to estimate a reasonable rate of return for investments in electronic communications networks in regulatory proceedings and options for EU harmonization”, rapport finali ppubblikat fl-14 ta’ Lulju 2016, p. 88, disponibbli fuq https://op.europa.eu/mt/publication-detail/-/publication/da1cbe44-4a4e-11e6-9c64-01aa75ed71a1

(40) Ara t-taqsima 5.3.4 tad-Dokument ta’ ħidma tal-persunal li jakkumpanja dan l-Avviż.

(41) Ara t-taqsima 5.3.5 tad-Dokument ta’ ħidma tal-persunal li jakkumpanja dan l-Avviż, u l-letteratura msemmija fih.

(42) Ara t-taqsima 5.4.1 tad-Dokument ta’ ħidma tal-persunal li jakkumpanja dan l-Avviż.

(43) Ara t-taqsima 5.4 tad-Dokument ta’ ħidma tal-persunal li jakkumpanja dan l-Avviż.

(44) Fit-38 Laqgħa Plenarja Ordinarja tal-Bord tar-Regolaturi li saret bejn is-7 u t-8 ta’ Marzu 2019, il-BEREC qabel li jikkalkula l-parametri tad-WACC (il-BEREC ippreveda li jikkalkula r-rata mingħajr riskju u l-primjum tar-riskju tal-ekwità diġà fl-2019 u l-beta, il-proporzjon tad-dejn u l-kost tad-dejn mill-2020). Sadanittant il-BEREC iqis li se jkun jista’ jippubblika s-sett sħiħ ta’ parametri rilevanti sa nofs l-2020. Il-konklużjonijiet ta’ din il-laqgħa (BoR (19) 45) huma disponibbli fuq

https://berec.europa.eu/eng/document_register/subject_matter/berec/board_of_regulators_meetings/meeting_conclusions/8549-conclusions-of-the-38th-berec-board-of-regulators-plenary-meetings-on-7-8-march-2019-in-budapest-hungary

(45) Ara t-taqsima 8 tad-Dokument ta’ ħidma tal-persunal li jakkumpanja dan l-Avviż.

(46) Ara t-taqsima 9 tad-Dokument ta’ ħidma tal-persunal li jakkumpanja dan l-Avviż.

INFORMAZZJONI MINN ISTITUZZJONIJIET, KORPI, UFFIĊĊJI U AĠENZIJI TAL-UNJONI EWROPEA

6.11.2019

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 375/16

Rapport Finali tal-Uffiċjal tas-Seduta (1)

Qualcomm (predazzjoni)

(AT.39711)

(2019/C 375/06)

1. Introduzzjoni

(1)

L-abbozz ta’ deċiżjoni li r-rapport jirreferi għalih (l-“Abbozz ta’ Deċiżjoni”) jikkonstata li, bejn l-1 ta’ Lulju 2009 sat-30 ta’ Ġunju 2011, Qualcomm Inc. (“Qualcomm”) forniet ċerti kwantitajiet ta’ tliet chipsets konformi mal-UMTS (2) bi prezz aktar baxx mill-kost lil tnejn mill-konsumaturi ewlenin tagħha, Huawei and ZTE, bil-ħsieb li telimina lil Icera Inc. (‘Icera’ (3)), il-kompetitur ewlieni tagħha f’dak iż-żmien fis-segment “advanced data-rate performanc e” tas-suq. Skont l-Abbozz ta’ Deċiżjoni, dan kiser l-Artikolu 102 tat-TFUE u l-Artikolu 54 tal-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea.

2. Il-fażi tal-investigazzjoni inizjali

(2)

Il-każ AT.39711 joriġina minn ilment inizjali min-naħa ta’ Icera lill-Kummissjoni fit-30 ta’ Ġunju 2009, li ġie ssostitwit minn verżjoni riveduta u aġġornata tat-8 ta’ April 2010.

(3)

Il-Kummissjoni bdiet l-investigazzjoni tagħha abbażi tal-allegazzjonijiet li saru f’din il-verżjoni li ssostitwiet lil ta’ qabilha. Fis-26 ta’ Lulju 2010 Qualcomm ressqet osservazzjonijiet dwar din il-verżjoni.

(4)

Bis-sottomissjonijiet tal-1 ta’ Mejju, tas-17 ta’ Mejju u tal-31 ta’ Lulju 2012 Nvidia, li kienet akkwistat lil Icera f’Mejju 2011, tat aktar informazzjoni li ssupplimentat u enfasizzat l-allegazzjonijiet dwar prezzijiet predatorji.

(5)

Bejn Ġunju 2010 u April 2015 il-Kummissjoni bagħtet diversi talbiet għal informazzjoni lil Qualcomm, lil Icera/Nvidia u lil atturi oħrajn fis-settur tal-baseband chipset. Fit-8 ta’ Awwissu, l-Uffiċjal tas-Seduta (4), f’konformità mal-Artikoli 3(7) u 4(2)(c) tad-Deċiżjoni 2011/695/UE, estenda l-limitu taż-żmien li fih Qualcomm kellha twieġeb għal talba waħda minn dawn, dik tal-10 ta’ Lulju 2013 (5).

(6)

Fit-3 ta’ Marzu 2014, fuq talbiet magħmula minn Qualcomm fl-2013, id-Direttorat Ġenerali tal-Kummissjoni għall-Kompetizzjoni (“DĠ Kompetizzjoni) għaddew lil Qualcomm verżjonijiet b’anqas informazzjoni mħallija barra mill-ilment inizjali tal-2009 u mill-ilment emendat tal-2010.

(7)

Fis-16 ta’ Lulju 2013, il-Kummissjoni nediet proċedimenti skont l-Artikolu 11(6) tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1/2003 (6) u l-Artikolu 2(1) tar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 773/2004 (7) fir-rigward ta’ Qualcomm fil-Każ AT.39711.

(8)

Fis-segwitu ta’ laqgħa dwar ‘is-sitwazzjoni attwali’ li saret fit-3 ta’ Settembru 2015 bejn id-DĠ Kompetizzjoni u l-Qualcomm, fil-11 ta’ Settembru 2015, id-DĠ Kompetizzjoni pprovda lil Qualcomm bis-sottomissjonijiet ta’ Nvidia li ssemmew (4) aktar ’il fuq.

3. L-ewwel dikjarazzjoni ta’ oġġezzjonijiet

(9)

Fit-8 ta’ Diċembru 2015, il-Kummissjoni adottat, għall-finijiet tal-Artikolu 27(1) tar-Regolament Nru 1/2003 u tal-Artikolu 10(1) tar-Regolament Nru 773/2004, dikjarazzjoni tal-oġġezzjonijiet indirizzata lil Qualcomm (id-“DO”).

3.1. Aċċess għall-fajl wara d-DO

(10)

Fil-21 ta’ Diċembru 2015 id-DĠ Kompetizzjoni pprovda lil Qualcomm b’dokumenti fuq apparat għall-ħżin elettroniku għall-finijiet tal-aċċess għall-fajl tal-investigazzjoni fil-Każ AT.39711 b’konformità mal-Artikolu 27(2) tar-Regolament Nru 1/2003. Sussegwentement id-DĠ Kompetizzjoni pprovda lil Qualcomm b’aktar materjal, partikolarment il-verżjonijiet ta’ sottomissjonijiet ta’ partijiet terzi b’anqas informazzjoni mħallija barra. Madankollu, mhux il-kwistjonijiet kollha dwar l-aċċess għal fajl setgħu jiġu solvuti bejn id-DĠ Kompetizzjoni u Qualcomm.

(11)

Fl-ittra li ntbagħtitli fit-18 ta’ April 2016 Qualcomm talbet, f’konformità mal-Artikoli 3(7) u 7(1) tad-Deċiżjoni 2011/695/UE, għal aċċess addizzjonali jew, fejn xieraq, kjarifika fir-rigward ta’ ċertu materjal fil-fajl tal-każ. Id-deċiżjoni tiegħi tat-13 ta’ Lulju 2016 tiddeskrivi kif trattajt l-għadd kbir tat-talbiet ikkonċernati biex insib bilanċ bejn id-dritt ta’ Qualcomm li tinstema’, fuq in-naħa l-waħda, u l-interessi tal-kunfidenzjalità min-naħa l-oħra. Essenzjalment, dan involva l-għoti ta’ verżjonijiet b’anqas informazzjoni mħallija barra ta’ ċerti dokumenti li oriġinaw mingħand Icera/Nvidia u mingħand diversi partijiet terzi oħrajn. Biex dawk il-partijiet ikkonċernati li taw l-informazzjoni jkunu jistgħu jinstemgħu (8) u, fejn rilevanti, biex jitfasslu l-verżjonijiet ġodda tad-dokumenti kkonċernati kien hemm bżonn perjodu ta’ żmien, u ġeneralment dan kien jirrekjedi diversi sensiliet ta’ korrispondenza.

3.2. L-iskadenza għat-tweġiba bil-miktub ta’ Qualcomm għad-DO

(12)

L-ittra ta’ akkumpanjament li inkludiet id-DO tat erba’ xhur lil Qualcomm biex twieġeb bil-miktub għad-DO. Din l-iskadenza ġiet stabbilita partikolarment b’kunsiderazzjoni tad-daqs u n-natura tal-fajl, il-kontenut tad-DO u l-fatt li, fir-rigward tad-data tal-adozzjoni tad-DO, kellha tiġi adottata wkoll dikjarazzjoni ta’ oġġezzjonijiet indirizzata lil Qualcomm fil-Każ AT.40220 – Qualcomm (pagamenti għall-esklussività) Fis-sustanza, l-iskadenza fil-Każ AT.39711 bdiet tapplika mid-data tal-għoti tal-aċċess għall-fajl. Wara talba mingħand Qualcomm, id-DĠ Kompetizzjoni pposponiet l-iskadenza għat-tweġiba bil-miktub ta’ Qualcomm għas-6 ta’ Mejju 2016.

(13)

Fl-ittra li ntbagħtitli fit-18 ta’ April u li semmejt aktar ’il fuq (11), Qualcomm ma qablitx mal-iskadenza riveduta tas-6 ta’ Mejju 2016, u effettivament ipprovat tingħata aktar żmien. Permezz tal-ittra elettronika tad-29 ta’ April 2016, issospendejt il-bidu tal-iskadenza għas-sottomissjoni tat-tweġiba bil-miktub ta’ Qualcomm għad-DO.

(14)

Fid-deċiżjoni tiegħi tat-13 ta’ Lulju 2016 (ara (11) aktar ’il fuq) waqqaft dik is-sospensjoni u stabbilixxejt l-iskadenza l-ġdida tal-15 ta’ Awwissu 2016 għat-tweġiba bil-miktub ta’ Qualcomm għad-DO. Il-Qualcomm ressqet it-tweġiba bil-miktub tagħha (it-“Tweġiba għad-DO”) f’dik id-data.

3.3. L-ewwel seduta orali

(15)

Fl-10 ta’ Novembru 2016, Qualcomm żviluppat l-argumenti tagħha f’seduta li talbet fit-Tweġiba għad-DO (9).

4. Persuna terza interessata

(16)

F’Mejju 2016 ippermettejt il-parteċipazzjoni ta’ persuna terza interessata fil-proċedimenti fil-Każ AT.39711 b’konformità mal-Artikolu 27(3) tar-Regolament Nru 1/2003, mal-Artikolu 13(1) tar-Regolament Nru 773/2004 u mal-Artikolu 5 tad-Deċiżjoni 2011/695/UE. F’Lulju 2016, b’konformità mal-Artikolu 13(1) tar-Regolament Nru 773/2004, id-DĠ Kompetizzjoni informat lill-persuna terza interessata bil-miktub dwar in-natura u s-suġġett tal-proċedura (10) u stabbilixxiet skadenza li matulha dik il-persuna setgħat tagħti l-fehmiet tagħha bil-miktub. F’Awwissu 2016, il-persuna terza interessata indikat permezz ta’ ittra elettronika lid-DĠ Kompetizzjoni li ma kellha l-ebda kumment. Ma talbitx biex tipparteċipa f’seduta orali u ma ħadet l-ebda sehem ulterjuri fil-proċedimenti fil-Kawża AT.39711.

5. Aktar miżuri investigattivi u litigazzjoni relatata

(17)

Wara l-ewwel seduta orali, il-Kummissjoni wettqet aktar miżuri ta’ investigazzjoni fid-dawl tat-tweġiba orali u bil-miktub tal-Qualcomm għad-DO.

(18)

B’mod partikolari, fit-30 ta’ Jannar 2017, il-Kummissjoni bagħtet talba lil Qualcomm għal aktar informazzjoni skont l-Artikolu 18(2) tar-Regolament Nru 1/2003. Qualcomm ma tat l-ebda tweġiba. Fil-31 ta’ Marzu 2017, il-Kummissjoni rrikjediet l-informazzjoni permezz tad-deċiżjoni skont l-Artikolu 18(3) ta’ dak ir-regolament (“id-Deċiżjoni li biha l-Kummissjoni talbet l-informazzjoni”). Fl-2017, il-Kummissjoni talbet ukoll għal informazzjoni mingħand Nvidia u żewġ partijiet terzi.

(19)

Bl-ittra tal-10 ta’ April 2017, Qualcomm talbet għal estensjoni tal-iskadenza sat-28 ta’ Lulju 2017 għat-tweġiba għad-Deċiżjoni li biha l-Kummissjoni talbet l-informazzjoni. Fis-26 ta’ April 2017, id-DĠ Kompetizzjoni rrifjuta l-argumenti f’dik l-ittra iżda, ‘bħala korteżija’ ta lil Qualcomm sas-26 ta’ Mejju 2017 biex twieġeb għal ċerti mistoqsijiet li kienu jinsabu fid-Deċiżjoni li biha l-Kummissjoni talbet l-informazzjoni u sad-9 ta’ Ġunju fir-rigward ta’ mistoqsijiet oħrajn li kienu jinsabu fid-Deċiżjoni li biha l-Kummissjoni talbet l-informazzjoni.

(20)

Fit-8 ta’ Mejju 2017, Qualcomm ma qablitx ma’ dawn l-iskadenzi abbażi tal-Artikolu 4(2)(c) tad-Deċiżjoni 2011/695/UE. Permezz tad-deċiżjoni tal-15 ta’ Mejju 2017 irrevedejthom għas-16 u t-30 ta’ Ġunju 2017 rispettivament. It-tweġiba sostantiva ta’ Qualcomm għad-Deċiżjoni li biha l-Kummissjoni talbet l-informazzjoni rrispettat dawn l-iskadenzi riveduti.

(21)

Sussegwentement, il-Kummissjoni indirizzat mistoqsijiet ta’ kjarifika lil Qualcomm. Fl-10 ta’ Novembru 2017 bagħtet ukoll lil Qualcomm talba addizzjonali għal informazzjoni skont l-Artikolu 18(2) tar-Regolament Nru 1/2003.

(22)

Fit-13 ta’ Ġunju 2017, Qualcomm ressqet applikazzjoni għall-annullament tad-Deċiżjoni li biha l-Kummissjoni talbet l-informazzjoni u talbet għal miżuri provviżorji li jirrestrinġu l-operat tad-Deċiżjoni li biha l-Kummissjoni talbet l-informazzjoni sakemm tiġi aġġudikata din l-applikazzjoni. F’Lulju 2017, il-President tal-Qorti Ġenerali ċaħad l-applikazzjoni għal miżuri provviżorji (11). F’April 2019, il-Qorti Ġenerali ċaħdet l-azzjoni ta’ annullament ta’ Qualcomm (12).

6. Id-Dikjarazzjoni Supplimentari tal-Oġġezzjonijiet

(23)

Fid-19 ta’ Lulju 2018, il-Kummissjoni adottat dikjarazzjoni supplimentari tal-oġġezzjonijiet indirizzata lil Qualcomm (id-“DSO”). B’paragun mad-DO, id-DSO notevolment allegat durata iqsar tal-predazzjoni u użat metodoloġija riveduta għat-twettiq tat-tqabbil tal-prezzijiet u l-kosti ta’ Qualcomm dwar l-allegat bejgħ predatorju kkonċernat.

6.1. Aċċess għall-fajl wara d-DSO

(24)

Fil-31 ta’ Lulju 2018, id-DĠ Kompetizzjoni pprovda lil Qualcomm b’apparat elettroniku għall-ħżin li kien fih kopji ta’ dokumenti aċċessibbli li saru parti mill-fajl investigattiv tal-Kummissjoni wara l-adozzjoni tad-DO.

(25)

Bl-ittra ndirizzata lid-DĠ Kompetizzjoni tat-8 ta’ Awwissu 2018, Qualcomm talbet, fost l-oħrajn, għal aktar aċċess għal dokumenti li kienu parti mill-fajl investigattiv fi żmien l-adozzjoni tad-DO li madankollu, minħabba li kien għadda ż-żmien, skont Qualcomm ma setgħux jitqiesu li jinkludu informazzjoni ġenwinament kunfidenzjali. Id-DĠ Kompetizzjoni rrifjuta din it-talba fl-14 ta’ Awwissu 2018. Id-DĠ Kompetizzjoni indirizza wkoll il-kwistjonijiet l-oħrajn li tressqu fl-ittra tal-Qualcomm tat-8 ta’ Awwissu 2018.

(26)

Fid-19 ta’ Settembru 2018 irċevejt talba motivata għal aċċess ulterjuri għall-fajl minn Qualcomm. Madankollu, din it-talba kienet materjalment differenti mit-talba aktar ġenerali li saret lid-DĠ Kompetizzjoni fit-8 ta’ Awwissu 2018 (ara (25) aktar ’il fuq). Fid-dawl tal-Artikoli 3(7) u 7(1) tad-Deċiżjoni 2011/295/UE, ikkunsidrajt li t-talba ta’ Qualcomm tad-19 ta’ Settembru ma kinitx matura biżżejjed għar-rieżami indipendenti tiegħi. Fil-21 ta’ Settembru 2018 informajt lil Qualcomm permezz ta’ ittra elettronika li kont ittrasferejt din it-talba lid-DĠ Kompetizzjoni.

(27)

Fit-28 ta’ Settembru 2018 id-DĠ Kompetizzjoni wieġeb għall-ittra ta’ Qualcomm tad-19 ta’ Settembru 2018. B’mod partikolari, id-DĠ Kompetizzjoni ta aktar aċċess għall-parti l-kbira tad-dokumenti elenkati minn Qualcomm u spjega li t-tħassir tal-partijiet kunfidenzjali fil-verżjonijiet oriġinali ta’ ċerti dokumenti fil-fajl ta’ investigazzjoni kienu attribwibbli għal talbiet ta’ privileġġ professjonali legali (“LPP”) li saru minn Nvidia.

(28)

Bl-ittra lid-DĠ Kompetizzjoni tat-28 ta’ Settembru 2018, Qualcomm għamlet għadd ta’ ilmenti mnebbħa fil-parti l-kbira mill-ispjegazzjonijiet tad-DĠ Kompetizzjoni tat-28 ta’ Settembru 2018 rigward it-talbiet għal LLP ta’ Nvidia. Id-DĠ Kompetizzjoni wieġeb bl-ittra tad-9 ta’ Ottubru 2018.

(29)

Fit-12 ta’ Ottubru 2018, Qualcomm kitbitli rigward, essenzjalment, tliet talbiet: (i) li nagħti struzzjonijiet lid-DĠ Kompetizzjoni “biex jikkonferma jekk kienx aċċerta li ... t-tħassir tal-partijiet kunfidenzjali [f’dokumenti speċifiċi] kien imsejjes fuq dikjarazzjonijiet ġenwini tal-LPP ....”; (ii) “aċċess għal verżjonijiet mingħajr partijiet kunfidenzjali mħallija barra” ta’ dokumenti speċifiċi, li Qualcomm diġà kellha verżjonijiet tagħhom b’partijiet kunfidenzjali mħallija barra; u (iii) li nagħti struzzjonijiet lid-DĠ Kompetizzjoni “tindirizza t-talba ta’ Qualcomm li tingħata kwalunkwe dokument li, kuntrarju għall dak li kien indikat fl-indiċi [tal-fajl], fil-fatt [kienu] aċċessibbli.”

(30)

Fid-deċiżjoni tas-7 ta’ Novembru 2018 spjegajt li l-ewwel talba tal-Qualcomm deskritta fi (29) aktar ’il fuq ma kinitx tikkonċerna l-aċċess għall-fajl u li l-Uffiċjal tas-Seduta ma għandux setgħat ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet sabiex jordna tali azzjoni. F’dak li għandu x’jaqsam mat-tieni talba deskritta f’(29) hawn fuq, ikkunsidrajt li din it-talba kienet diġà ġiet sodisfatta sal-mument ta’ din id-deċiżjoni ladarba f’dan l-istadju ż-żewġ partijiet ikkonċernati kienu rtiraw it-talbiet rilevanti tagħhom għall-kunfidenzjalità. It-tielet talba ta’ Qualcomm ilqajtha. Minħabba f’dan, fit-8 ta’ Novembru 2018 id-DĠ Kompetizzjoni bagħat ittra ta’ segwitu lil Qualcomm, li fis-sustanza kienet tispjega li l-indiċi tal-fajl tal-investigazzjoni kien tabilħaqq preċiż.

6.2. L-iskadenza għat-tweġiba bil-miktub ta’ Qualcomm għad-DSO

(31)

Inizjalment il-Kummissjoni tat tmien ġimgħat lil Qualcomm biex twieġeb għad-DSO bil-miktub. Fit-2 ta’ Awwissu 2018 Qualcomm talbet lid-DĠ Kompetizzjoni għal perjodu addizzjonali ta’ “mhux anqas minn ... tliet xhur addizzjonali mill-jum ta’ xogħol wara dak meta jkun ingħata l-aċċess effettiv għall-fajl”. Bl-ittra tad-9 ta’ Awwissu 2018, id-DĠ Kompetizzjoni tat estensjoni ta’ ġimagħtejn lil Qualcomm “bħala korteżija” u ressqet l-iskadenza għall-10 ta’ Ottubru 2018.

(32)

Qualcomm ma kinitx issodisfata b’dan u fl-14 ta’ Awwissu 2018 talbet għal “estensjoni sat-23 ta’ Diċembru 2018” skont l-Artikolu 9 tad-Deċiżjoni 2011/695/UE. Bid-deċiżjoni tal-10 ta’ Awwissu 2018, l-Uffiċjal tas-Seduta (13) stabbilixxa t-22 ta’ Ottubru bħala l-iskadenza riveduta.

(33)

Qualcomm bagħtet it-tweġiba bil-miktub tagħha (it-“Tweġiba għad-DO”) f’dik id-data.

6.3. It-tieni seduta orali u kwistjonijiet relatati

(34)

Fit-Tweġiba għad-DSO Qualcomm talbet seduta orali.

(35)

Inizjalment din it-tieni seduta orali kienet skedata għat-Tlieta, il-11 ta’ Diċembru 2018. Nhar il-Ġimgħa, is-7 ta’ Diċembru, Qualcomm talbet li d-data ta’ din is-seduta tiġi posposta għal kmieni f’Jannar 2019. Fid-dawl tar-raġunijiet speċifiċi ta’ Qualcomm skedajt is-seduta mill-ġdid għall-10 ta’ Jannar 2019. Fid-19 ta’ Diċembru 2018, l-Uffiċjal tas-Seduta rrifjuta t-talba sussegwenti ta’ Qualcomm li s-seduta tiġi posposta għall-ġimgħa ta’ wara f’Jannar 2019 (14). B’konformità ma’ dan, it-tieni seduta saret fl-10 ta’ Jannar 2019.

(36)

Fil-25 ta’ April 2019, fuq inizjattiva tagħha stess, Qualcomm bagħtet “sottomissjoni ta’ segwitu għat- [tieni] seduta” lill-Kummissjoni.

7. Ittra tal-fatti

(37)

Fit-22 ta’ Frar 2019 il-Kummissjoni bagħtet “ittra tal-fatti” lil Qualcomm. Din il-komunikazzjoni (“l-Ittra tal-Fatti”) tfasslet biex: (i) tagħti kjarifiki lil Qualcomm dwar ċerti elementi stabbiliti fid-DSO li Qualcomm ma kinitx qablet magħhom fit-Tweġiba għad-DSO; (ii) tinforma lil Qualcomm dwar evidenza preeżistenti li ma kinitx intużat espressament fid-DO jew fid-DSO; u (iii) tinforma lil Qualcomm dwar aġġornamenti minuri fuq l-analiżi tad-DSO tar-relazzjoni bejn il-prezz u l-kost.

7.1. Aċċess għall-fajl b’rabta mal-Ittra tal-Fatti

(38)

L-Ittra tal-Fatti nkludiet anness li kien fih “il-verżjonijiet aċċessibbli tad-dokumenti kollha li jirriflettu l-kuntatti mal-partijiet terzi rreġistrati fil-fajl tal-każ mid-data tal-adozzjoni tad-DSO [li] ma kinux ingħataw lil Qualcomm qabel, kif ukoll żewġ dokumenti oħra”.

(39)

Wieħed minn dawn “iż-żewġ dokumenti l-oħra” kien il-verżjoni oriġinali (bl-ebda parti mħallija barra) ta’ spreadsheet li fir-rigward tagħha l-awtur kien, qabel ma ħadt id-deċiżjoni tiegħi msemmija f’(30) hawn fuq, irtira kull talba għall-kunfidenzjalità (il-”Verżjoni sħiħa tal-ispreadsheets”) li, madankollu, minkejja “żball ta’ trażmissjoni” fid-19 ta’ Ottubru 2018 lil Qualcomm kienet intbagħtitilha verżjoni li kienet ġiet editjata b’partijiet mħallija barra u mhux il-verżjoni oriġinali sħiħa tagħha (ara aktar ’il quddiem f’(53) u (54) hawn taħt).

7.2. L-iskadenza għat-tweġiba għall-Ittra tal-Fatti

(40)

L-iskadenza inizjali għat-tweġiba għall-Ittra tal-Fatti kienet it-12 ta’ Marzu 2019. Id-DĠ Kompetizzjoni ċaqlaq l-iskadenza għall-Ġimgħa, it-22 ta’ Marzu 2019 bħala “korteżija” permezz tal-ittra tat-8 ta’ Marzu 2019, għalkemm qies li l-argumenti tal-Qualcomm fit-talba għall-estensjoni tal-1 ta’ Marzu 2019 ma kellhomx mertu.

(41)

Permezz tal-ittra elettronika tat-12 ta’ Marzu 2019 irrifjutajt it-talba tal-Qualcomm tat-8 ta’ Marzu 2019 għal estensjoni tal-iskadenza għat-tweġiba għall-Ittra tal-Fatti sad-9 ta’ April 2019.

(42)

Sussegwentement id-DĠ Kompetizzjoni laqa’ t-talba tal-Qualcomm tad-19 ta’ Marzu 2019 biex titħalla tagħti l-kummenti tagħha dwar l-Ittra tal-Fatti sat-Tnejn, il-25 ta’ Marzu 2019. Qualcomm tat il-kummenti tagħha nhar il-Ħadd, l-24 ta’ Marzu 2019.

7.3. Ir-rifjut tat-talba ta’ Qualcomm għat-tielet seduta orali

(43)

Fil-kummenti tagħha dwar l-Ittra tal-Fatti Qualcomm sostniet li, fost l-oħrajn, l-Ittra tal-Fatti “ma kinitx, fis-sustanza tagħha, ittra tal-fatti” iżda “dikjarazzjoni tal-oġġezzjonijiet oħra”. F’nota f’qiegħ il-paġna f’dawn il-kummenti Qualcomm talbet għal seduta orali oħra.

(44)

Permezz tal-ittra elettronika tas-26 ta’ April 2019 irrifjutajt dak l-argument u dik it-talba (15).

8. Kwistjonijiet proċedurali mqajma minn Qualcomm

8.1. L-allegata inadegwatezza tal-iskadenzi

8.1.1. L-iskadenza għal tweġiba għad-DO

(45)

It-Tweġiba għad-DO ilmentat li, fost l-oħrajn, l-iskadenza estiża għat-tweġiba bil-miktub għad-DO ma kinitx xierqa biex tiżgura li t-Tweġiba għad-DO tiġi ffinalizzata għas-sodisfazzjon ta’ Qualcomm. B’mod partikolari, Qualcomm sostniet li kien sproporzjonat u kontra l-prinċipji fundamentali tal-liġi tal-UE, bħad-drittijiet tad-difiża u ta’ opportunitajiet ugwali għall-partijiet, li l-Qualcomm tintalab tħejji d-difiża tagħha għal dak li fit-Tweġiba tad-DO ġie deskritt bħala “ammont ta’ żmien addizzjonali li ngħata mill-Uffiċjal tas-Seduta biex twieġeb għad-DO ladarba l-perjodu tal-iskadenza reġa’ nbeda fit-13 ta’ Lulju 2016”.

(46)

Kif jidher minn (9) sa (14) aktar ’il fuq u kuntrarju ta’ dak li t-Tweġiba għad-DO ppruvat tagħti x’tifhem, fl-aħħar mill-aħħar Qualcomm kellha aktar minn tmien xhur biex tħejji għat-Tweġiba għad-DO. Dan jidher li kien żmien biżżejjed biex Qualcomm teżerċita b’mod effettiv id-dritt tagħha li tinstema’ bil-miktub, (16) b’kunsiderazzjoni tal-ħtieġa li jiġi evitat dewmien żejjed fil-proċedimenti (17) u irrispettivament mill-fatt li għal iżjed minn sitt xhur f’ dan il-perjodu, Qualcomm kienet qiegħda wkoll tħejji t-tweġiba tagħha għal dikjarazzjoni tal-oġġezzjonijiet separata, li ġiet adottata fl-istess jum tad-DO, fil-Każ AT.40220 Qualcomm (esklużività).

(47)

L-idea fit-Tweġiba għad-DO ta’ skadenza mhux xierqa u “sproporzjonata” għat-tweġiba għad-DO hija mibnija fuq il-fehma Qualcomm setgħet tibda taħdem fuq it-Tweġiba għad-DO biss ladarba ssospendejt l-iskadenza għat-Tweġiba għad-DO fit-13 ta’ Lulju 2016. Madankollu, Qualcomm setgħet tibda u tikseb progress fuq it-tħejjija tagħha għat-Tweġiba għad-DO minn meta kienet waslet id-DO kmieni f’Diċembru 2015.

8.1.2. L-iskadenza għal tweġiba għad-DSO

(48)

Fit-Tweġiba għad-DSO, Qualcomm ilmentat li l-ammont totali ta’ żmien li l-Kummissjoni tat għat-Tweġiba għad-DSO kien “insuffiċjenti u sproporzjonat”. Madankollu, it-Tweġiba għad-DSO ma tispeċifikax il-kuntest fejn Qualcomm qieset li l-iskadenza riveduta għat-Tweġiba tad-DSO kienet “insuffiċjenti” jew fejn id-drittijiet tad-difiża tagħha ġew kompromessi. Fid-deċiżjoni dwar l-estensjoni tal-20 ta’ Awwissu 2018 imsemmija f’(32) aktar ’il fuq, l-Uffiċjal tas-Seduta diġà qies il-livell tat-tibdil fil-Każ AT.39711 li ġie kkawżat mid-DSO. Fir-rigward tal-idea ta’ Qualcomm li l-perjodu mogħti għat-Tweġiba għad-DSO kien “sproporzjonat”, is-sempliċi paragun fit-Tweġiba għad-DSO bejn id-deskrizzjoni ta’ Qualcomm tal-passi li ħadet biex tikkonforma mal-iskadenza u ż-żmien bejn l-ewwel seduta orali u d-DSO ma jistax jagħti prova ta’ dak li l-Qualcomm tidher li qed tqis bħala nuqqas illegali ta’ proporzjon bejn iż-żmien li ngħata għat-tweġiba għad-DSO u ż-żmien li l-Kummissjoni kellha għad-dispożizzjoni tagħha għall-passi kollha li wasslu għall-ħruġ tad-DSO.

8.2. Aċċess għall-fajl

8.2.1. Aċċess għall-fajl wara d-DO

(49)

Fit-tweġiba għad-DO, Qualcomm ilmentat dwar l-ambitu ta’ informazzjoni li tneħħiet għal finijiet ta’ protezzjoni ta’ informazzjoni kunfidenzjali mit-test ta’ dokumenti li ngħataw inizjalment lil Qualcomm għall-finijiet tal-aċċess għall-fajl. Madankollu, t-Tweġiba għad-DO rrikonoxxiet li, “wara r-rieżami tal-Uffiċjal tas-Seduta [li wassal għad-deċiżjoni tiegħi tat-13 ta’ Lulju 2016], Qualcomm irċeviet verżjonijiet addizzjonali tad-dokumenti fil-fajl tal-każ b’anqas informazzjoni mneħħija “. It-Tweġiba għad-DO rrikonoxxiet ukoll fis-sustanza li dan ir-rieżami solva l-kwistjoni tal-leġittimità tat-talbiet ta’ kunfidenzjalità tal-partijiet terzi fir-rigward ta’ dawn id-dokumenti.

8.2.2. Aċċess għall-fajl wara d-DSO

(50)

It-Tweġiba għad-DSO sostniet li l-ksur tad-drittijiet ta’ difiża tal-Qualcomm li kien jirriżulta minn dak li l-Qualcomm qieset bħala perjodu insuffiċjenti biex twieġeb għad-DSO (ara (48) aktar ’il fuq) kien “aggravat minn kwistjonijiet numeruż relatati mal- aċċess tal-fajl, li, wħud minnhom baqgħu mingħajr soluzzjoni”.

(51)

Mhuwiex ċar liema kwistjonijiet relatati mal-aċċess għall-fajls tqiesu bħala “mhux solvuti” mill-Qualcomm. It-Tweġiba għad-DSO ma qajmet l-ebda kwistjoni li ma kinitx diġà ġiet trattata mill-Kummissjoni qabel ma Qualcomm issottomettiet ir-Tweġiba għad-DSO. Essenzjalment it-Tweġiba għad-DSO kienet sempliċement inkludiet allegazzjoni mhux elaborata li, flimkien ma’ dak li Qualcomm qieset bħala perjodu insuffiċjenti għat-tweġiba għad-DSO, il-kwistjonijiet relatati mal-aċċess għall-fajl deskritti fit-Tweġiba għad-DSO fixklu serjament u irreparabbilment il-kapaċità ta’ Qualcomm li tiddefendi lilha nfisha.

8.2.3. It-trażmissjoni tardiva tal-Verżjoni sħiħa tal-ispreadsheet

(52)

It-Tweġiba għad-DSO tat x’tifhem li l-verżjoni sħiħa tad-dokument li ssejjaħ “kruċjali” ingħata b’mod mhux xieraq lil Qualcomm jum ta’ xogħol wieħed biss qabel l-iskadenza għat-Tweġiba għad-DSO. Madankollu, l-argument sostantiv tat-Tweġiba għad-DSO li kien apparentement imsejjes fuq din il-verżjoni ta’ dak id-dokument setgħet faċilment tissejjes fuq il-verżjoni aċċessibbli preċedenti tal-istess dokument.

(53)

Fil-fatt, aktar tard irriżulta li dak l-argument kien tassew imsejjes fuq il-verżjoni aċċessibbli preċedenti tad-dokument. Dan għaliex id-dokument inkwistjoni huwa l-verżjoni sħiħa tal-ispreadsheet li, kif indikat f’(39) aktar ’il fuq, intbagħat lil Qualcomm fil-forma oriġinali tiegħu biss wara s-sottomissjoni tat-Tweġiba għad-DSO.

(54)

Skont it-tweġiba ta’ Qualcomm għall-Ittra tal-Fatti, it-trażmissjoni “tardiva” tal-verżjoni sħiħa tal-ispreadsheet ikkompromettiet id-dritt ta’ difiża ta’ Qualcomm. Madankollu, peress li l-Qualcomm fl-ebda stadju ma għamlet sottomissjonijiet speċifiċi relatati mal-informazzjoni kunfidenzjali li tneħħiet mill-verżjoni ta’ dan id-dokument li kienet aċċessibbli qabel, din l-affermazzjoni mhijiex sostanzjata.

8.3. Affermazzjoni ta’ nuqqas ta’ investigazzjoni xierqa u f’waqtha

(55)

It-Tweġiba għad-DSO issostni li l-investigazzjoni tal-Kummissjoni ma ġietx ġestita tajjeb u damet wisq, u għaldaqstant affettwat il-kapaċità ta’ Qualcomm li tiddefendi lilha nnifisha b’mod xieraq.

(56)

Huwa f’idejn il-qrati tal-UE li jivvalutaw ir-raġunijiet tad-dewmien tal-proċediment amministrattiv, jekk dan ikun meħtieġ, fid-dawl taċ-ċirkostanzi partikolari ta’ kull każ u, b’mod partikolari, il-kuntest ta’ kull każ, id-diversi stadji proċedurali segwiti, il-kumplessità tal-każ, l-importanza tiegħu għad-diversi partijiet involuti, kif ukoll l-imġiba tal-parti kkonċernata u tal-Kummissjoni (18). Madankollu, din il-lista ta’ kriterji ma hijiex eżawrjenti u l-evalwazzjoni tan-natura raġonevoli tal-perjodu inkwistjoni ma tobbligax eżami sistematiku taċ-ċirkustanzi tal-kawża fid-dawl ta’ kull wieħed minnhom meta t-tul tal-proċedura jidher iġġustifikat fir-rigward ta’ wieħed minnhom. L-iskop ta’ dawn il-kriterji huwa li jiġi ddeterminat jekk it-tul ta’ żmien tat-trattament tal-każ huwiex ġustifikat. Għaldaqstant, il-kumplessità tal-każ jew l-imġiba dilatorja tal-parti kkonċernata tista’ titqies bħala fatt li tiġġustifika d-dewmien li mal-ewwel daqqa ta’ għajn jista’ jidher twil wisq (19).

(57)

Għall-finijiet preżenti, ma jidhirlix li t-tul tal-proċedimenti ppreġudika l-eżerċitar effettiv tad-drittijiet ta’ difiża ta’ Qualcomm. Fost l-oħrajn, dan il-każ kien wieħed tekniku u relattivament kumpless mill-bidu nett. Kif jidher minn (2) sa (4) aktar ’il fuq, l-ilment li sar lill-Kummissjoni fl-2009 u li ġie rivedut fl-2010 allega mġiba abbużiva min-naħa ta’ Qualcomm f’diversi aspetti, iżda kien biss fl-2012 li s-suspett ta’ pprezzar predatorju sar wieħed mill-allegazzjonijiet ewlenin tal-ilmentatur u tal-investigazzjoni tal-Kummissjoni. L-ilmenti ta‘ Qualcomm li l-mogħdija taż-żmien wasslet biex id-difiża tagħha saret aktar diffiċli jitpoġġew f’perspettiva mill-fatt li, kif diġà ġie nnutat mill-Qorti Ġenerali fil-kuntest tal-Każ AT.39711 (ara aktar (22) ’il fuq), billi Qualcomm kienet irċeviet talbiet għal informazzjoni skont l-Artikolu 18(2) u (3) tar-Regolament Nru 1/2003 sa mis-7 ta’ Ġunju 2010, kien f’idejn Qualcomm, għallanqas minn dik id-data, li taġixxi b’mod diliġenti li tieħu l-miżuri xierqa kollha biex iżżomm tali evidenza li raġonevolment tkun disponibbli għaliha (20). Fi kwalunkwe ċirkostanza, il-mogħdija taż-żmien ma jidhirx li fixkel wisq lil Qualcomm milli torganizza d-difiża tagħha. Pereżempju, il-kritika tal-Qualcomm fir-rigward tal-eżerċitar tad-dritt tagħha li tinstema’ b’rabta mad-DO wasslet biex il-Kummissjoni rfinat il-każ tagħha, peress li tista’ tagħmel dan b’konformità mal-każistika rilevanti (ara (59) hawn taħt). Għaldaqstant, it-tfassil tad-DSO u s-smiegħ tar-risposta ta’ Qualcomm għad-DSO tawlet il-proċedimenti, iżda it-tul tal-proċedimenti ma sarx wieħed irraġonevoli.

8.4. Asserzjonijiet ta’ preġudizzju fil-prosekuzzjoni u ta’ investigazzjoni inġusta

(58)

Filwaqt li stqarret li Qualcomm kellha aspettattivi leġittimi li (i) il-Kummissjoni tkun lestiet it-tiftix tal-fatti qabel id-DO u (ii) il-Kummissjoni tkun ikkonkludiet l-investigazzjoni tagħha wara l-ewwel seduta orali, it-Tweġiba għad-DSO allegat li d-DSO kienet “ir-riżultat ta’ preġudizzju ċar fil-prosekuzzjoni”. Skont il-Qualcomm, wara l-ewwel seduta orali l-Kummissjoni kienet involuta fi “spedizzjoni ta’ tfittxija” meta kien messha tagħlaq l-investigazzjoni wara li Qualcomm kienet dgħajjfet il-pożizzjoni sostnuta fid-DO. Bl-istess mod, (i) it-tweġiba ta’ Qualcomm għall-Ittra tal-Fatti tasserixxi li l-każ kontra Qualcomm kien ir-riżultat ta’ investigazzjoni inġusta u (ii) “is-sottomissjoni ta’ segwitu” ta’ Qualcomm imsemmija f’(36) aktar ’il fuq titfa’ xnigħat dwar l-oġġettività tat-tieni seduta orali u, b’mod aktar ġenerali, l-investigazzjoni fil-Każ AT.39711.

(59)

L-asserzjonijiet ta’ Qualcomm dwar l-aspettattivi leġittimi mhumiex issostanzjati. Barra minn hekk, il-fatt biss li l-Kummissjoni, partikolarment fid-dawl tal-kwistjonijiet imqajma minn Qualcomm bi tweġiba għad-DO, wettqet aktar investigazzjonijiet wara l-ewwel seduta orali fih innifsu ma jindikax preġudizzju fil-prosekuzzjoni. Tassew, mill-każistika jidher li, peress li l-Kummissjoni trid tqis il-fatturi li joħorġu mill-proċedura amministrattiva sabiex jew tabbanduna tali oġġezzjonijiet li jkunu bla bażi jew temenda u tissupplimenta l-argumenti tagħha, kemm fil-fatt kif ukoll fil-liġi, hija intitolata li temenda (aspetti tal-) każ, anke b’dikjarazzjoni tal-oġġezzjonijiet jekk dan ikun meħtieġ (21). Wieħed għandu jżomm f’moħħu wkoll li meta każ, bħall-Każ AT.39711, ikun imsejjes fuq ilmenti formali, ma tistax sempliċement twaqqa’ l-każ mingħajr ma tirrifjuta dawn l-ilmenti.

8.5. Asserzjonijiet li d-DSO hija użu ħażin tas-setgħat tal-Kummissjoni u ksur tad-dmir ta’ amministrazzjoni tajba

(60)

Skont it-Tweġiba għad-DSO, peress li l-DSO “hija r-riżultat ta’ ġestjoni ħażin u preġudizzju fil-prosekuzzjoni”, hija “użu ħażin tas-setgħat investigattivi tal-Kummissjoni”. Bl-istess mod, Qualcomm allegat li l-Kummissjoni kisret id-dmir tagħha ta’ amministrazzjoni tajba skont it-tifsira tal-Artikolu 41 tal-Karta, peress li d-DSO nfisha tagħti prova ta’ amministrazzjoni ħażina u hija r-riżultat ta’ preġudizzju fil-prosekuzzjoni.

(61)

Minn (45) sa (59) jidher li l-asserzjonijiet ta’ Qualcomm dwar amministrazzjoni ħażina u ta’ preġudizzju fil-prosekuzzjoni mhumiex konvinċenti. Għaldaqstant dawn l-asserzjonijiet sussidjarji, bl-istess mod, mhumiex konvinċenti.

Kummenti tal-għeluq

(62)

Fid-dawl tas-sottomissjonijiet ta’ Qualcomm, l-Abbozz ta’ Deċiżjoni, fost l-oħrajn, tqis lil Qualcomm responsabbli minn ksur li dam anqas mill-ksur allegat fid-DO.

(63)

F’konformità mal-Artikolu 16 tad-Deċiżjoni 2011/695/UE, eżaminajt jekk l-Abbozz ta’ Deċiżjoni jittrattax biss l-oġġezzjonijiet li fir-rigward tagħhom Qualcomm ingħatat l-opportunità li tesprimi l-fehmiet tagħha. Nikkonkludi li jagħmel dan.

(64)

Kollox ma’ kollox, nikkonkludi li t-tħaddim effettiv tad-drittijiet proċedurali, f’dan il-każ, ġie rrispettat.

Brussell, is-16 ta’ Lulju 2019.

Joos STRAGIER

(1) Skont l-Artikoli 16 u 17 tad-Deċiżjoni 2011/695/UE tal-President tal-Kummissjoni Ewropea tat-13 ta’ Ottubru 2011 dwar il-funzjoni u t-termini ta’ referenza tal-uffiċjal tas-seduta f’ċerti proċedimenti dwar il-kompetizzjoni (ĠU L 275, 20.10.2011, p. 29) (“id-Deċiżjoni 2011/695/UE”).

(2) Dawn huma “baseband chipsets” (komponenti li jikkontribwixxu għall-konnettività mobbli f’apparat ta’ komunikazzjoni ċellulari) li jimplimentaw u jikkonformaw mal-istandard tas-“Sistemi Universali tat-Telekommunikazzjonijiet Mobbli” tat-teknoloġija tal-komunikazzjoni ċellulari.

(3) F’Mejju 2011, Icera ġiet akkwistata u saret sussidjarja kollha kemm hi propjetà’ ta’ Nvidia Inc. (‘Nvidia’), li konsegwentement assumiet il-pożizzjoni ta’ Icera bħala lmentatur.

(4) Is-Sur Wouter Wils kien l-Uffiċjal tas-Seduta f’dan il-każ sat-3 ta’ Diċembru 2015.

(5) L-Uffiċjal tas-Seduta estenda l-iskadenza kkonċernata sat-18 ta’ Novembru 2013. Fuq talba sussegwenti min-naħa ta’ Qualcomm, id-DĠ Kompetizzjoni estenda din l-iskadenza sat-2 ta’ Diċembru 2013.

(6) Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1/2003 tas-16 ta’ Diċembru 2002 dwar l-implimentazzjoni tar-regoli dwar il-kompetizzjoni stipulati fl-Artikoli 81 u 82 tat-Trattat (ĠU L 1, 4.1.2003, p. 1) (“ir-Regolament Nru 1/2003”).

(7) Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 773/2004 tas-7 ta’ April 2004 dwar it-tmexxija ta’ proċeduri mill-Kummissjoni skont l-Artikoli 81 sa 82 tat-Trattat tal-KE (ĠU L 123, 27.4.2004, p. 18), kif emendat bir-Regolament tal-Kummissjoni Ewropea (UE) 2015/1348 tat-3 ta’ Awwissu 2015 (ĠU L 208, 5.8.2015, p. 3 (“ir-Regolament Nru 773/2004”).

(8) Kif intalab, b’mod partikolari, fis-sentenza tal-24 ta’ Ġunju 1986 f’ Akzo Chemie v il-Kummissjoni, 53/85, EU:C:1986:256, il-paragrafi 30 u 31.

(9) Nvidia/Icera ukoll ħadu sehem f’dik is-seduta.

(10) Permezz ta’ sommarju mhux kunfidenzjali tad-DO.

(11) L-Ordni tat-12 ta’ Lulju 2017, Qualcomm u Qualcomm Europe v il-Kummissjoni, T-371/17 R, EU:T:2017:485.

(12) Is-sentenza tad-9 ta’ April 2019, Qualcomm u Qualcomm Europe v il-Kummissjoni, T-371/17, EU:T:2019:232.

(13) Fl-assenza tiegħi, din id-deċiżjoni ttieħdet mis-Sur Wils.

(14) Fl-assenza tiegħi, din id-deċiżjoni ttieħdet mis-Sur Wils.

(15) Kuntrarju għal dikjarazzjoni tal-oġġezzjonijiet (supplimentari), ittra tal-fatti ma twassalx biex id-destinatarji jkunu intitolati li jiżviluppaw l-argumenti fit-tweġiba miktuba tagħhom f’seduta orali.

(16) Sat-8 ta’ Lulju 2016 Qualcomm gradwalment kienet ingħatat aċċess għall-materjal addizzjonali kollu tal-aċċess għall-fajl li kont qist li kien bi dritt ta’ Qualcomm fid-deċiżjoni tat-13 ta’ Lulju 2016.

(17) Din il-ħtieġa hija fost il-kwistjonijiet li, skont l-Artikolu 9(1) tad-Deċiżjoni 2011/695/UE, l-Uffiċjal tas-Seduta għandu jqis meta jkun qed jieħu d-deċiżjoni dwar jekk l-estensjoni tal-iskadenza tat-tweġiba bil-miktub għal dikjarazzjoni tal-oġġezzjonijiet tkunx meħtieġa.

(18) B’rabta ma’ dan ara, fost l-oħrajn, is-sentenzi tal-15 ta’ Ottubru 2002, Limburgse Vinyl Maatschappij u Oħrajn v il-Kummissjoni, C-238/99 P, C-244/99 P, C-245/99 P, C-247/99 P, C-250/99 P sa C-252/99 P u C-254/99 P, EU:C:2002:582, il-paragrafu 187, u tat-8 ta’ Settembru 2016, Merck v il-Kummissjoni, T-470/13, EU:T:2016:452, il-paragrafu 471.

(19) Ara s-sentenza tal-15 ta’ Ottubru 2002, Limburgse Vinyl Maatschappij u Oħrajn v il-Kummissjoni, C-238/99 P, C-244/99 P, C-245/99 P, C-247/99 P, C-250/99 P sa C-252/99 P u C-254/99 P, EU:C:2002:582, il-paragrafu 188.

(20) Ara s-sentenza tad-9 ta’ April 2019, Qualcomm u Qualcomm Europe v il-Kummissjoni, T-371/17, EU:T:2019:232, paragrafu 136.

(21) F’dan is-sena ara, partikolarment, is-sentenzi tal-14 ta’ Lulju 1972, Bayer v il-Kummissjoni, 51/69, EU:C:1972:72, paragrafu 11; u tal-11 ta’ Novembru 1981, IBM v il-Kummissjoni, 60/81, EU:C:1981:264, paragrafu 18; Tal-21 ta’ Settembru 2006, JCB Service v il-Kummissjoni, C-167/04 P, EU:C:2006:594, paragrafi 100 u 101; u tat-13 ta’ Lulju 2011, Polimeri Europe v il-Kummissjoni, T-59/07, EU:T:2011:361, paragrafu 73.

6.11.2019

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 375/30

Pubblikazzjoni ta’ applikazzjoni għal approvazzjoni ta’ emenda, li mhijiex minuri, għall-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott skont l-Artikolu 50(2)(a) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar skemi tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel

(2019/C 375/09)

Din il-pubblikazzjoni tikkonferixxi d-dritt ta’ oppożizzjoni għall-applikazzjoni għal emenda skont l-Artikolu 51 tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1) fi żmien tliet xhur mid-data ta’ din il-pubblikazzjoni.

APPLIKAZZJONI GĦALL-APPROVAZZJONI TA’ EMENDA MHUX MINURI GĦALL-ISPEĊIFIKAZZJONI TAL-PRODOTT TA’ DENOMINAZZJONI TA’ ORIĠINI PROTETTA JEW TA’ INDIKAZZJONI ĠEOGRAFIKA PROTETTA

Applikazzjoni għall-approvazzjoni ta’ emenda f’konformità mal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 53(2) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012

“QUESO DE VALDEÓ N”

Nru tal-UE: PGI-ES-0267-AM01 — 5.7.2018

DOP ( )

IĠP (X)

1. Grupp applikant u interess leġittimu

Isem il-grupp: Consejo Regulador de la Indicación Geográfica Protegida “Queso de Valdeón”.

Indirizz: C/El Cantón, s/n, 24915 Posada de Valdeón (León), Spanja.

Tel. +34 987740514

Email: quesosv@quesospicosdeeuropa.com

Il-grupp applikant jirrappreżenta l-interessi kollettivi tal-produtturi tal-“Queso de Valdeón” u għandu interess leġittimu li jitlob emenda għall-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott tal-Indikazzjoni Ġeografika Protetta “Queso de Valdeón”; jippromwovi wkoll il-protezzjoni tiegħu.

2. Stat Membru jew Pajjiż Terz

Spanja

3. L-intestatura tal-ispeċifikazzjoni tal-prodott affettwata mill-emenda/i

☐	Isem il-prodott

☒	Deskrizzjoni tal-prodott

☐	Żona ġeografika

☒	Prova tal-oriġini

☒	Metodu tal-produzzjoni

☐

Rabta

☒

Tikkettar

☒	Oħrajn (Organu ta’ spezzjoni)

4. Tip ta’ emenda/i

☒	Emenda għall-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott ta’ DOP jew IĠP irreġistrata li ma għandhiex tikkwalifika bħala minuri skont it-tielet subparagrafu tal-Artikolu 53(2) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012.

☐	Emenda għall-ispeċifikazzjoni ta’ prodott ta’ DOP jew IĠP irreġistrata li għaliha ma ġiex ippubblikat Dokument Uniku (jew l-ekwivalenti) li ma għandhiex tiġi kwalifikata bħala minuri skont it-tielet subparagrafu tal-Artikolu 53(2) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012

5. Emendi

Emenda 1

Deskrizzjoni tal-prodott

Raġunijiet għall-emenda

L-ewwel paragrafu jiddeskrivi l-ġobon f’aktar dettall sabiex jiddefinixxi aħjar il-karatteristiċi fiżiċi tal-prodott.

Din l-emenda taffettwa l-paragrafu 4.2 tad-dokument uniku oriġinali jew l-ekwivalenti.

Il-kliem attwali fl-ispeċifikazzjoni attwali

L-Emenda Proposta

Il-ġobniet koperti mill-Indikazzjoni Ġeografika Protetta “Queso de Valdeón” huma ġobniet tat-tursina, grassi, prodotti mill-ħalib tal-baqar jew minn taħlita ta’ ħalib tal-baqar u ħalib tan-nagħaġ u/jew tal-mogħoż, mhux ipproċessat jew pasturizzat, bil-koagulazzjoni tal-ħalib u tal-enzimi, immaturati mill-inqas xahrejn għall-ġobniet abbażi tal-ħalib mhux ipproċessat u xahar għall-ġobniet abbażi tal-ħalib pasturizzat. Jiġu ppreżentati fil-forma ta’ ġobniet sħaħ jew imfarrkin.

Emenda 2

Deskrizzjoni tal-prodott

Raġunijiet għall-emenda

Il-medda tal-piż tal-ġobna sħiħa tiġġebbed ftit (din tinbidel minn 0,5 sa 3 kilogrammi għal 0,2 sa 3 kilogrammi). Din l-estensjoni ma taffettwa bl-ebda mod il-karatteristiċi fiżiċi tal-“Queso de Valdeón”. Din l-emenda hija dovuta minħabba l-fatt li l-abbitudnijiet alimentari tal-konsumaturi nbidlu wara l-iżviluppi soċjodemografiċi tal-popolazzjoni, li wasslu għal bidla fil-modi tal-konsum. Waħda minn dawn il-bidliet tikkonsisti fid-domanda għal formati aktar żgħar ta’ prodotti tal-ikel minħabba t-tnaqqis fl-għadd tal-membri tal-familji.

Dan il-paragrafu jindika wkoll li l-ġobon jista’ jiġi ppreżentat għall-bejgħ f’porzjonijiet.

Min-naħa l-oħra, l-użu addizzjonali ta’ ingredjenti li għandhom marki ta’ kwalità minn stabbilimenti differenti (pereżempju, stabbilimenti tal-lukandi, ktajjen tad-distribuzzjoni u l-industrija) wasslu għal żieda fid-domanda ta’ imballaġġi b’kontenut akbar għall-ingredjenti mhux solidi, bħall-ġobon imfarrak protett minn din l-IĠP. B’riżultat ta’ dan, il-medda tal-kontenut nett tal-imballaġġi tal-ġobon imfarrak żdiedet sa 6 kilogrammi.

Meta jitqiesu dawn id-domandi, il-grupp irid ifittex forom ġodda ta’ kummerċjalizzazzjoni tal-prodotti tiegħu li jiġu adattati għax-xejriet u r-rekwiżiti tas-suq mingħajr ma titnaqqas il-kwalità tagħhom fl-istess ħin.

Dawn l-emendi jaffettwaw il-paragrafu 4.2 tad-dokument uniku oriġinali jew l-ekwivalenti.

Il-kliem attwali fl-ispeċifikazzjoni attwali

Karatteristiċi tal-ġobna sħiħa

—

Karatteristiċi morfoloġiċi:

—	forma ċilindrika, fejn l-uċuħ ta’ fuq u ta’ taħt huma kemxejn konkavi;

—	għoli massimu ta’ 15-il ċentimetru u dijametru massimu ta’ 25 ċentrimetru;

—	piż ta’ bejn 0,5 u 3 kilogrammi.

Karatteristiċi tal-ġobon imfarrak

—	Karatteristiċi morfoloġiċi

Dan jiġi ppreżentat f’imballaġġi li l-kontenut nett tagħhom huwa bejn 20 gramma u 1,5 kilogrammi.

Il-ġobon imfarrak huwa perfettament omoġenu, mingħajr ebda qoxra.

L-Emenda Proposta

Karatteristiċi tal-ġobna sħiħa

—

Karatteristiċi morfoloġiċi:

—	forma ċilindrika, fejn l-uċuħ ta’ fuq u ta’ taħt huma kemxejn konkavi;

—	għoli massimu ta’ 15-il ċentimetru u dijametru massimu ta’ 25 ċentrimetru;

—	piż ta’ bejn 0,2 u 3 kilogrammi.

—	Il-ġobna tista’ wkoll tiġi ppreżentata għall-bejgħ f’porzjonijiet.

Karatteristiċi tal-ġobon imfarrak

—	Karatteristiċi morfoloġiċi

Dan jiġi ppreżentat f’imballaġġi li l-kontenut nett tagħhom huwa bejn 20 gramma u 6 kilogrammi. L-imballaġġi ta’ kontenut nett ta’ aktar minn 1,5 kilogrammi huma maħsuba biss għal stabbilimenti tal-ikel, għall-ktajjen tad-distribuzzjoni u għall-industrija.

Il-ġobon imfarrak huwa perfettament omoġenu, mingħajr ebda qoxra.

Emenda 3

Intestatura “Deskrizzjoni tal-prodott” , 1. — Karatteristiċi tal-ġobna sħiħa

Raġunijiet għall-emenda

L-aħħar paragrafu tal-intestatura, li jindika l-possibbiltajiet differenti tal-preżentazzjoni tal-ġobna jitħassar. Huwa meqjus li jkun aktar xieraq li dawn il-kjarifiki jkunu inklużi fl-intestatura 3.2 biex jindikaw li l-ġobna tista’ tiġi ppreżentata għall-bejgħ f’porzjonijiet, u fl-intestatura 3.6 dwar it-tikkettar, li se ssemmi l-possibbiltà li l-prodott jiġi kkummerċjalizzat f’porzjonijiet sakemm dan ikun imballat u l-konsumatur ikun jaf l-oriġini tiegħu.

Id-deskrizzjoni tal-produzzjoni tal-porzjonijiet, kif ukoll il-piż tagħhom, fejn l-użu tagħhom huwa ġġustifikat b’rispons għad-domanda tal-konsumaturi f’formati iżgħar, titħassar peress li la format ta’ inqas minn 250 g u lanqas il-forma tal-porzjonijiet ma jibdlu l-kwalità tal-“Queso de Valdeón”.

Din l-emenda taffettwa l-paragrafu 4.2 tad-dokument uniku oriġinali jew l-ekwivalenti.

Test imħassar fl-ispeċifikazzjoni attwali

Il-ġobna sħiħa tista’ wkoll tkun kummerċjalizzata f’porzjonijiet prodotti permezz ta’ sezzjoni trasversali skont ir-raġġi taċ-ċilindru; il-qoxra naturali hija ppreservata u l-piż minimu huwa ta’ 250 gramma.

Emenda 4

Intestatura “Evidenza li turi li l-prodott ġej miż-żona ġeografika”

Raġunijiet għall-emenda

Din l-intestatura kollha ġiet riveduta, essenzjalment biex tkun tista’ tinftiehem aħjar u biex tiġi adattata għar-regolamenti fis-seħħ.

Ir-referenzi għall-awtorizzazzjoni jew għall-kontroll li jsir mill-Kunsill Regolatorju tneħħew ukoll biex ma jillimitawx il-moviment liberu tal-oġġetti u l-libertà li jiġu pprovduti servizzi.

Din l-emenda taffettwa l-paragrafu 4.4 tad-dokument uniku oriġinali jew l-ekwivalenti.

Il-kliem attwali fl-ispeċifikazzjoni attwali

—	Il-ġobniet għandhom joriġinaw b’mod esklussiv minn fabbriki tal-ġobon u minn apparati għall-maturazzjoni rreġistrati fir-reġistri tal-Kunsill Regolatorju.

—	Il-fabbriki tal-ġobon u l-apparati għall-maturazzjoni għandhom ikunu sottomessi għal evalwazzjoni inizjali, meta jirreġistraw fir-reġistri tal-Kunsill Regolatorju, kif ukoll għal evalwazzjonijiet perjodiċi biex jinżammu fuq dawn ir-reġistri.

—	Il-ġobniet għandhom ikunu prodotti skont il-metodu deskritt f’din l-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott.

—	Il-ġobniet li jkunu ssodisfaw il-kontrolli kollha stipulati mill-proċedura biss jitqiegħdu biss fis-suq b’garanzija tal-oriġini ċċertifikata permezz tal-marka ta’ konformità tal-Kunsill Regolatorju.

—	In-numru ta’ tikketti sekondarji pprovduti mill-Kunsill Regolatorju lill-industrija tal-ġobon għandu jkun ikkalkulat skont il-kwantitajiet ta’ ħalib prodott u l-piż tat-tipi differenti ta ġobniet ippakkjati.

—	Il-kontrolli u l-evalwazzjonijiet perjodiċi għandhom ikunu bbażati fuq l-analiżi tal-ħalib hekk kif jasal fit-tank fejn issir il-baqta, fuq l-ispezzjoni tal-metodu tal-produzzjoni, fuq l-eżami tad-dokumentazzjoni, fuq il-kontroll tal-istokks u fuq kampjuni aleatorji fuq il-prodott finali.

—	Fir-rigward ta’ irregolaritajiet potenzjali li jinstabu, il-Kunsill Regolatorju għandu japplika, jekk ikun il-każ, l-iskeda ta’ sanzjonijiet stipulati fir-regolament intern tiegħu.

—	Il-Kunsill Regolatorju għandu reġistru, nominali u kwantitattiv, tal-marki ta’ identifikazzjoni enumerati, taċ-ċertifikazzjonijiet ta’ sjieda u taċ-ċertifikati maħruġa.

L-Emenda Proposta

—	Il-ġobniet għandhom joriġinaw b’mod esklussiv minn fabbriki tal-ġobon u minn apparati għall-maturazzjoni rreġistrati u kkontrollati.

—	Il-fabbriki tal-ġobon u l-apparati għall-maturazzjoni għandhom ikunu sottomessi għal evalwazzjoni inizjali, meta jirreġistraw fir-reġistri, kif ukoll għal evalwazzjonijiet perjodiċi biex jinżammu fuq dawn ir-reġistri.

—	Il-ġobniet għandhom ikunu prodotti skont il-metodu deskritt fil-punt E) ta’ din l-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott.

—	Il-ġobniet li jkunu ssodisfaw il-kontrolli kollha stipulati matul il-proċess tal-produzzjoni biss jitqiegħdu fis-suq, b’garanzija tal-oriġini ċċertifikata permezz tal-marka ta’ konformità li tidentifika l-Indikazzjoni Ġeografika Protetta.

—	Il-kontrolli u l-evalwazzjonijiet perjodiċi għandhom ikunu bbażati fuq l-analiżi tal-ħalib hekk kif jasal fit-tank fejn issir il-baqta, fuq l-ispezzjoni tal-metodu tal-produzzjoni, fuq l-eżami tad-dokumentazzjoni, fuq il-kontroll tal-istokks u fuq kampjuni aleatorji fuq il-prodott finali.

—

L-operaturi kollha għandhom ikunu jistgħu jiddeterminaw:

(a)	il-fornitur, il-kwantità u l-oriġini tal-ħalib kollu riċevut;

(b)	id-destinatarju, il-kwantità u d-destinazzjoni tal-ġobniet ittikkettati kollha;

(c)	il-korrelazzjonijiet bejn il-ħalib riċevut imsemmi fil-punt a) u kull lott ta’ ġobon tikkettat imsemmi fil-punt b).

Emenda 5

Intestatura “Metodu tal-produzzjoni”

Raġunijiet għall-emenda

Il-perjodu minimu ta’ maturazzjoni tal-ġobniet prodotti minn ħalib pasturizzat jonqos minn xahar u nofs għal xahar. Dan it-tnaqqis m’għandu ebda effett fuq il-proċessi naturali tal-maturazzjoni, u lanqas fuq il-karatteristiċi fiżiċi finali tal-prodott, iżda jadatta għat-tnaqqis tal-piż tal-ġobniet sħaħ.

Din l-emenda taffettwa l-paragrafu 4.5 tad-dokument uniku oriġinali jew l-ekwivalenti.

Il-kliem attwali fl-ispeċifikazzjoni attwali

Il-perjodu tal-maturazzjoni jdum mill-inqas xahrejn għall-ġobniet abbażi ta’ ħalib mhux ipproċessat u xahar u nofs għall-ġobniet abbażi ta’ ħalib pasturizzat.

L-Emenda Proposta

Il-perjodu tal-maturazzjoni jdum mill-inqas xahrejn għall-ġobniet abbażi ta’ ħalib mhux ipproċessat u xahar għall-ġobniet abbażi ta’ ħalib pasturizzat.

Emenda 6

Intestatura “Metodu tal-produzzjoni”

Raġunijiet għall-emenda

It-test dwar it-tikkettar u t-tikkettar sekondarju tal-ġobniet jitħassar għax huwa aktar xieraq li din l-informazzjoni tkun inkluża fl-intestatura “Tikkettar”. Ara t-test inkluż fl-emenda tal-intestatura “Tikkettar”, li ssemmi l-pożizzjoni l-ġdida ta’ dan it-test fl-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott.

Din l-emenda ma taffettwa ebda paragrafu tad-dokument uniku oriġinali jew l-ekwivalenti.

Test imħassar fl-Intestatura “Metodu tal-produzzjoni” tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott

Fl-aħħar nett, qabel it-tqegħid fis-suq, dan jiġi pproċessat għat-tikkettar u għat-tikkettar sekondarju tal-ġobniet u l-imballaġġi ta’ ġobon imfarrak.

Emenda 7

Intestatura “Tikkettar”

Raġunijiet għall-emenda

Din l-intestatura issa tinkludi r-riferimenti kollha għall-possibbiltà li l-ġobon jiġi kkummerċjalizzat sħiħ, imfarrak jew f’porzjonijiet, sakemm dan ikun imballat u li l-konsumatur ikun jista’ jagħraf l-oriġini tiegħu.

Tħassru r-rekwiżiti dwar l-awtorizzazzjoni u l-kontroll mill-Kunsill Regolatorju, sabiex ma jimponux restrizzjoni fil-libertà tal-moviment.

Għandu jkun ippreċiżat il-kontenut ta’ ċertu kliem fakultattiv li jrid ikun inkluż u jiġi miżjud il-logo tal-Indikazzjoni Ġeografika Protetta, peress li dan ma jidhirx fl-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott attwali.

Għandu jkun inkluż it-test imħassar fl-Intestatura “Metodu tal-produzzjoni” msemmi fl-emenda 6.

It-test għandu jkun ordnat mill-ġdid sabiex jiġi żgurat li jinftiehem sew.

Din l-emenda taffettwa l-paragrafu 4.8 tad-dokument uniku oriġinali jew l-ekwivalenti.

Il-kliem attwali fl-ispeċifikazzjoni attwali

It-tikketti kummerċjali, relatati ma’ kull intrapriża kummerċjali rreġistrata, b’mod obbligatorju jinkludu l-kliem “Indikazzjoni Ġeografika Protetta ‘Queso de Valdeón’” kif ukoll il-logo tal-Kunsill Regolatorju. Dawn għandhom ikunu ġew awtorizzati mill-Kunsill Regolatorju.

Barra minn dan, dawn għandu jkollhom ukoll il-marka ta’ konformità tal-Indikazzjoni Ġeografika Protetta, li hija t-tikketta sekondarja enumerata maħruġa mill-Kunsill Regolatorju. Permezz ta’ din il-marka ta’ konformità, tiġi żgurata t-traċċabbiltà tal-prodott.

It-tikketta sekondarja enumerata għandha titqiegħed b’mod li ma tistax terġa’ tintuża. Din għandha tinkludi b’mod obbligatorju l-kliem “Consejo Regulador de la Indicación Geográfica Protegida ‘Queso de Valdeón’” u l-logo tal-Kunsill Regolatorju.

Il-Kunsill Regolatorju, fil-manwal tiegħu dwar il-kwalità, jiddefinixxi r-regoli kumplimentari dwar l-użu tal-marka b’mod konformi mal-Indikazzjoni Ġeografika Protetta, fir-rigward tad-daqs tagħha u fejn titqiegħed fuq il-prodott.

L-Emenda Proposta

Il-“ Queso de Valdeó n”, għall-finijiet ta’ kummerċjalizzazzjoni, jista’ jiġi ppreżentat sħiħ, f’porzjonijiet jew imfarrak, sakemm jiġi imballat u l-konsumatur ikun jista’ jagħraf l-oriġini tiegħu.

It-tikketti kummerċjali li għandu l-prodott protett kummerċjalizzat fis-suq, għandhom jinkludu l-isem u l-logo tal-Indikazzjoni Ġeografika Protetta.

Il-ġobniet kummerċjalizzati sħaħ jew imfarrkin għandu jkollhom tikketta sekondarja, li jkollha numru tas-serje individwali. Din it-tikketta sekondarja jkollha l-isem u l-logo tal-Indikazzjoni Ġeografika Protetta.

Il-ġobniet kummerċjalizzati f’porzjonijiet għandhom ikunu identifikati bl-isem u l-logo tal-Indikazzjoni Ġeografika Protetta, fuq it-tikketta tagħhom, kif ukoll b’riferimenti biex tingħaraf l-oriġini tagħhom.

Qabel it-tqegħid fis-suq, dan jiġi pproċessat għat-tikkettar u għat-tikkettar sekondarju tal-ġobniet u l-imballaġġi ta’ ġobon imfarrak.

Il-logo tal-IGP huwa dan li ġej:

Emenda 8

Intestatura “Korp ta’ kontroll”

Raġunijiet għall-emenda

Il-korp ta’ kontroll huwa l-Instituto Tecnológico Agrario de Castilla y León (Istitut Teknoloġiku Agrikolu ta’ Castilla u León), bħala awtorità kompetenti.

Din l-emenda taffettwa l-paragrafu 4.7 tad-dokument uniku oriġinali jew l-ekwivalenti.

Il-kliem attwali fl-ispeċifikazzjoni attwali

Isem: Consejo Regulador de la Indicación Geográfica Protegida “Queso de Valdeón”

Indirizz: C/El Cantón, s/n. 24915-Posada de Valdeón (León).

Tel. +34 987 740 514

Faks: +34 987 740 568

Il-Kunsill Regolatorju tal-Indikazzjoni Ġeografika Protetta “Queso de Valdeón” huwa f’pożizzjoni li jkun konformi mal-istandard EN-45011 “Rekwiżiti ġenerali għall-korpi li joperaw sistemi ta’ ċertifikazzjoni ta’ prodott i”.

L-Emenda Proposta

Instituto Tecnológico Agrario de Castilla y León (Istitut Teknoloġiku Agrikolu ta’ Castilla u León)

Ctra. de Burgos Km 119. Finca Zamadueñas

47071 Valladolid (E)

Tel. +34 983412034

Faks: + 34 983412040

Email: controloficial@itacyl.es

Il-verifika tal-osservanza tal-kundizzjonijiet deskritti f’din l-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott tal-Indikazzjoni Ġeografika Protetta “Queso de Valdeón” taqa’ taħt il-kompetenza tal-Instituto Tecnológico Agrario de Castilla y León (Istitut Teknoloġiku Agrikolu ta’ Castilla u León), permezz tad-diviżjoni tiegħu għall-kwalità u l-promozzjoni tal-prodotti tal-ikel, skont l-Artikolu 139 tal-liġi nru 1/2014 tad-19 ta’ Marzu 2014 dwar l-agrikoltura ta’ Castille u León.

DOKUMENT UNIKU

“Queso de Valdeó n”

Nru tal-UE: PGI-ES-0267-AM01 — 5.7.2018

DOP ( )

IĠP (X)

1. Isem

“Queso de Valdeón”

2. Stat Membru jew Pajjiż Terz

Spanja

3. Deskrizzjoni tal-prodott agrikolu jew tal-oġġett tal-ikel

3.1. Tip ta’ prodott

Klassi 1.3. Ġobon

3.2. Deskrizzjoni tal-prodott li għalih japplika l-isem fil-punt 1

Il-ġobon kopert mill-Indikazzjoni Ġeografika Protetta “Queso de Valdeón” huwa ġobon tat-tursina, grass, prodott mill-ħalib tal-baqar jew minn taħlita ta’ ħalib tal-baqar u ħalib tan-nagħaġ u/jew tal-mogħoż, mhux ipproċessat jew pasturizzat, bil-koagulazzjoni tal-ħalib u tal-enzimi, maturat matul mill-inqas xahrejn għall-ġobon abbażi tal-ħalib mhux ipproċessat u xahar għall-ġobon abbażi tal-ħalib pasturizzat. Jiġi ppreżentat fil-forma ta’ ġobniet sħaħ jew imfarrkin.

Karatteristiċi tal-ġobon sħiħ:

Karatteristiċi morfoloġiċi

Forma ċilindrika, fejn l-uċuħ ta’ fuq u ta’ taħt huma kemxejn konkavi.

Għoli massimu ta’ 15-il ċentimetru u dijametru massimu ta’ 25 ċentimetru.

Piż ta’ bejn 0,2 u 3 kilogrammi.

Il-ġobon jista’ wkoll jiġi ppreżentat għall-bejgħ f’porzjonijiet.

Karatteristiċi fiżikokimiċi

Kontenut ta’ xaħam ugwali għal 45 % fuq l-estratt niexef, jew iżjed.

Rata ta’ umdità minima ta’ 30 %.

Persentaġġ ta’ melħ inqas minn 3,5 %.

Karatteristiċi organolettiċi

Qoxra naturali, fina, ratba, ta’ kulur fl-isfar bi sfumaturi fil-griż.

Qatgħa ta’ sawra lixxa, b’ħafna toqob irregolari, imqassmin b’mod omoġenu, ta’ daqs varjabbli u ta’ kulur blu fl-aħdar.

Il-ġobon huwa ta’ kulur l-avorju li jagħti f’lewn il-krema, ileqq b’mod intens b’raġġiera kemxejn immarkata skont il-grad ta’ maturazzjoni.

Il-ġobon huwa ftit elastiku u jitfarrak, mhux iebes ħafna, għandu deformabbiltà medja, jinħall fil-ħalq u għandu solubbiltà u aderenza mnaqqsa.

Joħorġu xi rwejjaħ kemxejn aċidi jew lattiċi meta l-ġobniet ikunu f’nofs maturazzjoni, b’riħa karatteristika ħafna tal-moffa.

Waqt li tavvanza l-maturazzjoni, l-irwejjaħ lattiċi jisparixxu, ir-riħa ssir aktar persistenti u intensa, u jfeġġu l-irwejjaħ u l-aromi tal-ħwawar, tal-frott kif ukoll aromatiċi, anke jekk tippersisti r-riħa tal-moffa.

It-togħma hija intensa, mielħa u pikkanti, ftit pikkanti, ferm aktar evidenti aktar ma tkun twila l-maturazzjoni, u msaħħa bil-preżenza tal-ħalib tal-mogħoż jew tan-nagħaġ.

Persistenza tajba tat-togħmiet, b’mod partikolari għall-ġobniet l-aktar maturi.

Karatteristiċi tal-ġobon imfarrak:

Karatteristiċi morfoloġiċi

Dan jiġi ppreżentat f’imballaġġi li l-kontenut nett tagħhom huwa bejn 20 gramma u 6 kilogrammi.

L-imballaġġi ta’ kontenut nett ta’ aktar minn 1,5 kilogrammi huma maħsuba biss għal stabbilimenti tal-ikel, għall-ktajjen tad-distribuzzjoni u għall-industrija.

Il-ġobon imfarrak huwa perfettament omoġenu, mingħajr ebda qoxra.

Karatteristiċi fiżikokimiċi

Kontenut ta’ xaħam ugwali għal 45 % fuq l-estratt niexef jew ogħla minnu.

Rata ta’ umdità minima ta’ 30 %.

Persentaġġ ta’ melħ inqas minn 3,5 %.

Karatteristiċi organolettiċi

Il-krema hija kulur l-avorju, bi sfumaturi blu fl-aħdar, u ftit tleqq.

Il-krema ssir aktar żejtnija hekk kif it-temperatura tal-prodott tiżdied u għandha konsistenza medja li tqarreb għal kremuża.

Il-ġobon għandu riħa kemxejn aċiduża jew lattika, ta’ moffa, persistenti u intensa.

Il-krema tinħall sew fil-ħalq u għandha solubbiltà tajba u aderenza medja.

It-togħma intensa u pikkanti hija msaħħa bil-preżenza tal-ħalib tal-mogħoż jew tan-nagħaġ.

Il-ġobon għandu togħma mielħa intensa, b’sensazzjoni kemxejn pikkanti.

Persistenza tajba tat-togħmiet.

3.3. Għalf (għall-prodotti li joriġinaw mill-annimali biss) u materja prima (għall-prodotti pproċessati biss)

Il-livelli analitiċi minimi fit-tank fejn tiġi magħmula l-baqta, wara li l-ħalib jitħallat mal-ħwawar differenti, huma dawn li ġejjin:

—	xaħam (f’%): 3,5

—	proteini (f’%): 3,1

—	estratt niexef (f’%): 12,0

3.4. Passi speċifiċi tal-produzzjoni li jridu jsiru fiż-żona ġeografika ddefinita

Il-proċess tal-produzzjoni tal-ġobon, inkluża l-maturazzjoni tiegħu, isir fiż-żona ġeografika ddefinita.

3.5. Regoli speċifiċi dwar it-tqattigħ, it-tħakkik, l-ippakkjar, eċċ.

—

3.6. Regoli speċifiċi dwar it-tikkettar

Il-“Queso de Valdeón”, għall-finijiet ta’ kummerċjalizzazzjoni, jista’ jiġi ppreżentat sħiħ, f’porzjonijiet jew imfarrak, sakemm jiġi imballat u l-konsumatur ikun jista’ jagħraf l-oriġini tiegħu.

It-tikketti kummerċjali li għandu l-prodott protett kummerċjalizzat fis-suq, għandhom jinkludu l-isem u l-logo tal-Indikazzjoni Ġeografika Protetta.

Qabel jitqiegħed fis-suq, dan jiġi pproċessat għat-tikkettar u għat-tikkettar sekondarju tal-ġobniet u l-imballaġġi tal-ġobon imfarrak.

Il-logo tal-IGP huwa dan li ġej:

4. Deskrizzjoni fil-qosor taż-żona ġeografika

It-territorju komunali ta’ Posada de Valdeón (León).

5. Rabta maż-żona ġeografika

Ir-rabta bejn iż-żona ġeografika u l-prodott hija ġġustifikata minn diversi elementi bħall-karatteristiċi klimatiċi tar-reġjun, il-metodu tal-produzzjoni tradizzjonali u r-reputazzjoni.

L-isem “Queso de Valdeón” joriġina mit-territorju komunali ta’ Posada de Valdeón, li jinsab fil-park nazzjonali ta’ Picos de Europa. Din iż-żona hija mdawra b’konfini naturali estensivi, li joħolqu żona definita perfettament. Dawn il-konfini huma l-mogħdija ta’ Panderruedas (1 450 metru), il-mogħdija ta’ Pontón (1 311-il metru) u l-mogħdija ta’ Pandetrave (1 562 metru).

F’nofs dawn il-muntanji għoljin hemm depressjoni profonda, li tinstab f’altitudni medja ta’ 650 metru.

Il-klima partikolari taż-żona definita tista’ tiġi kwalifikata bħala klima ta’ muntanja għolja. Ix-xtiewi hemmhekk huma twal u rigorużi, b’għadd ta’ ġranet bis-silġ (aktar minn 100 bejn Novembru u April) u bi preċipitazzjoni abbondanti, ġeneralment fil-forma ta’ borra. Is-sjuf huma qosra u friski (temperaturi medji ta’ bejn 5 sa 6 °C bħala minimu u 18 °C bħala massimu), bi preċipitazzjoni abbondanti, għalkemm dawn huma qosra meta mqabbla mal-kumplament tas-sena. L-umdità relattiva hija konsiderevoli minħabba n-nida u ċ-ċpar.

Ir-rata ta’ preċipitazzjoni annwali hija fil-medja ta’ 1 100 mm fil-wied u ta’ 1 800 mm fuq il-qċaċet tal-muntanji.

Dawn l-elementi kollha, assoċjati mal-eżistenza ta’ għerien fir-reġjun, storikament rawmu l-iżvilupp tal-karatteristiċi partikolari għall-maturazzjoni tal-ġobon, prodott mill-materja prima disponibbli fiż-żona ġeografika minħabba l-pajsaġġ bl-għoljiet tagħha.

Il-mikroklima partikolari ta’ dan ir-reġjun, flimkien mal-prattiki ta’ produzzjoni tradizzjonali, hija tajba għall-iżvilupp tal-flora mikrobika inokulata li hija karatteristika ta’ dan il-ġobon.

L-ispeċifiċità tal-prodott hija evidenti minnufih peress li dan huwa ġobon tat-tursina, u li d-dehra tiegħu għaldaqstant hija differenti minn dik ta’ ġobon prodott fir-reġjun, iżda din il-karatteristika hija partikolarment sinifikanti meta wieħed jinnota l-qatgħa tal-ġobna, b’toqob varjabbli u ta’ kulur blu fl-aħdar, immaturat f’kundizzjonijiet ta’ temperatura kiesħa u b’umdità għolja li jirriproduċu l-kundizzjonijiet ta’ maturazzjoni li hemm fl-għerien użati għal dan il-għan fiż-żona ġeografika, u dan kollu jenfasizza l-preżenza ta’ moffa fil-livell kemm viżiv kif ukoll f’dak olfattiv u fit-togħma.

Bosta kitbiet tas-seklu dsatax u tal-bidu tas-seklu għoxrin jagħtu prova tal-produzzjoni artiġjanali tal-ġobniet protetti f’dawn il-kundizzjonijiet ta’ produzzjoni. Bħalissa, fil-wied ta’ Valdeón, hemm proċessi ta’ produzzjoni simili għal dawk użati bosta sekli ilu li jeżistu flimkien ma’ proċessi oħrajn fejn ġew integrati teknoloġiji ġodda. Madankollu, il-prinċipji fundamentali tal-proċess ta’ produzzjoni msemmija fir-rakkonti deskritti f’dan il-punt għadhom qed jiġu applikati bis-sħiħ.

Il-produzzjoni tal-ġobon fil-wied ta’ Valdeón tmur lura għall-epoka ta’ qabel żmien ir-Rumani, meta l-ħalib tal-mogħoż kien jintuża bħala materja prima.

L-ewwel referenzi miktuba dwar il-produzzjoni tal-ġobon fil-wied ta’ Valdeón imorru lura għal nofs is-seklu dsatax. Pascual Madoz, fix-xogħol tiegħu Diccionario (1845-1859), jagħmel referenza għall-produzzjoni tal-ġobon u għall-importanza tal-mogħoż fl-irħula tal-wied ta’ Valdeón.

Matul it-tieni nofs tas-seklu dsatax, il-produzzjoni tal-ġobon kienet tirrappreżenta attività sinifikanti fil-wied ta’ Valdeón. Meta l-bhejjem kienu jirgħu fil-mergħat f’altitudni għolja fis-sajf, il-ħalib kien jiġi mibdul f’ġobon direttament fl-għorof jew kien jinġarr sal-wied. Il-konti ta’ Saint-Saud jirrakkonta fid-dettall meta kiteb fl-1892: “It-tfajliet robusti ta’ Valdeón jitilgħu hemm fil-għoli filgħodu u filgħaxija, bis-‘sabots’ tagħhom mgħammra bi tliet biċċiet tal-injam fil-qiegħ, mgħobbija b’ġewlaq magħmul mill-ġilda tal-mogħoż li fih kienu jġorru l-ikla tagħhom meta jkunu sejrin u meta jkunu jiġu lura, kienu jqiegħdu fih il-boroż magħmula mill-ġilda tal-mogħoż li jkunu mimlija bil-ħalib imħalleb fil-mandra”.

Bosta rakkonti jindikaw li l-produzzjoni tal-ġobon tat-tursina fil-wied ta’ Valdeón minħabba l-kummerċjalizzazzjoni tiegħu fis-swieq reġjonali kienet tikkostitwixxi attività sinifikanti mill-bidu tas-seklu għoxrin. Dan ir-rakkont ta’ Doña Marmeta Pérez Marcos huwa partikolarment pertinenti: “Il-familja kollha tiegħi ġiet minn Cain, u jien ukoll twelidt hemm fl-1922. Il-ġenituri tiegħi wirtu r-riċetta mill-antenati tagħhom, riċetta li jiena stess segwejt sa ftit żmien ilu. Aħna nużaw it-tames tal-mogħoż biex ngħaqqdu bejn 50 u 60 litru ħalib kuljum; nagħmlu ġobon ta’ ftit aktar minn kilogramma. Immorru nbigħuhom, fuq dahar il-ħmar, f’Puentealmuey, li jinsab aktar minn 50 kilometru ’l bogħod. Sa wara l-gwerra, dawn kienu jinbiegħu bi 36 peseta kull kilo. Bdejna mmorru nbigħu l-ġobon f’Arenas de Cabrales wara l-gwerra, iżda mhux qabel. Il-ġobon kien prodott bil-ħalib tal-mogħoż jew tan-nagħaġ, u bi ftit ħalib tal-baqar, u ma’ dan konna nżidu t-tames. Ladarba jagħqad il-ħalib, konna nqegħduh f’dak li jissejjaħ “arno”, imbagħad f’tank (“duerna”), fejn ix-xorrox kien jitħalla jiskula għal jumejn. Konna noħorġuh u nqegħduh fuq it-twavel fl-għorof tal-mandriet biex jinxfu. Wara ħmistax, kien ikun lest. Iżda biex isiru ġobniet tat-tursina tajbin, konna nqegħduhom fl-għerien. Wara xahar, il-ġobon kien ikun eċċellenti”.

Referenza għall-pubblikazzjoni tal-ispeċifikazzjoni

(it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 6(1), ta’ dan ir-Regolament)

http://www.itacyl.es/documents/20143/342640/2019_02_8+Pliego+Q+Valde%C3%B3n+.pdf/fbc379cc-8473-8829-744b-6baf02ed5ba7

(1) ĠU L 343, 14.12.2012, p. 1.

		ISSN 1977-0987
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea		C 375

Edizzjoni bil-Malti	Informazzjoni u Avviżi	Volum 62 6 ta' Novembru 2019

Werrej		Paġna
	II Komunikazzjonijiet
	KOMUNIKAZZJONIJIET MINN ISTITUZZJONIJIET, KORPI, UFFIĊĊJI U AĠENZIJI TAL-UNJONI EWROPEA
	Il-Kummissjoni Ewropea
2019/C 375/01	Komunikazzjoni tal-Kummissjoni Avviż tal-Kummissjoni dwar il-kalkolu tal-kost tal-kapital għall-infrastruttura antika fil-kuntest tar-rieżami tal-Kummissjoni tan-notifiki nazzjonali fis-settur tal-komunikazzjoni elettronika tal-UE ( 1 )	1
2019/C 375/02	Ebda oppożizzjoni għal konċentrazzjoni notifikata (Il-Każ M.9544 — Brookfield/Johnson Controls Autobatterie) ( 1 )	12

	IV Informazzjoni
	INFORMAZZJONI MINN ISTITUZZJONIJIET, KORPI, UFFIĊĊJI U AĠENZIJI TAL-UNJONI EWROPEA
	Il-Kummissjoni Ewropea
2019/C 375/03	Rata tal-kambju tal-euro — Il-5 ta' Novembru 2019	13
2019/C 375/04	Opinjoni tal-Kumitat Konsultattiv dwar prattiċi restrittivi u pożizzjonijiet dominanti fl-ewwel laqgħa fil-5 ta’ lulju 2019 li jikkonċerna abbozz ta’ deċiżjoni fil-Kawża AT.39711 — Qualcomm (predazzjoni) Relatur: Spanja	14
2019/C 375/05	Opinjoni tal-Kumitat Konsultattiv dwar prattiċi restrittivi u pożizzjonijiet dominanti fit-tieni laqgħa fil-15 ta’ Lulju 2019 li jikkonċerna abbozz ta’ deċiżjoni fil-kawża AT.39711 — Qualcomm (predazzjoni) Relatur: Spanja	15
2019/C 375/06	Rapport Finali tal-Uffiċjal tas-Seduta Qualcomm (predazzjoni) (AT.39711)	16
2019/C 375/07	Sommarju tad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni tat-18 ta’ Lulju 2019 li tirrigwarda proċediment skont l-Artikolu 102 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea u l-Artikolu 54 tal-Ftehim ŻEE (Il-Każ AT.39711 — Qualcomm (predazzjoni)) (notifikat bid-dokument C(2019) 5361) ( 1 )	25

	V Avviżi
	PROĊEDURI DWAR L-IMPLIMENTAZZJONI TAL-POLITIKA TAL-KOMPETIZZJONI
	Il-Kummissjoni Ewropea
2019/C 375/08	Notifika minn qabel ta’ konċentrazzjoni (Il-Każ M.9331 — Danaher/GE Healthcare Life Sciences Biopharma) ( 1 )	28
	ATTI OĦRAJN
	Il-Kummissjoni Ewropea
2019/C 375/09	Pubblikazzjoni ta’ applikazzjoni għal approvazzjoni ta’ emenda, li mhijiex minuri, għall-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott skont l-Artikolu 50(2)(a) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar skemi tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel	30

	Munita	Rata tal-kambju
USD	Dollaru Amerikan	1,1109
JPY	Yen Ġappuniż	120,93
DKK	Krona Daniża	7,4712
GBP	Lira Sterlina	0,86113
SEK	Krona Żvediża	10,6943
CHF	Frank Żvizzeru	1,1009
ISK	Krona Iżlandiża	137,70
NOK	Krona Norveġiża	10,1525
BGN	Lev Bulgaru	1,9558
CZK	Krona Ċeka	25,536
HUF	Forint Ungeriż	329,84
PLN	Zloty Pollakk	4,2643
RON	Leu Rumen	4,7583
TRY	Lira Turka	6,3807
AUD	Dollaru Awstraljan	1,6079
CAD	Dollaru Kanadiż	1,4584
HKD	Dollaru ta' Hong Kong	8,7040
NZD	Dollaru tan-New Zealand	1,7339
SGD	Dollaru tas-Singapor	1,5078
KRW	Won tal-Korea t'Isfel	1 284,34
ZAR	Rand ta' l-Afrika t'Isfel	16,3876
CNY	Yuan ren-min-bi Ċiniż	7,7734
HRK	Kuna Kroata	7,4486
IDR	Rupiah Indoneżjan	15 516,50
MYR	Ringgit Malażjan	4,5886
PHP	Peso Filippin	56,012
RUB	Rouble Russu	70,4334
THB	Baht Tajlandiż	33,544
BRL	Real Brażiljan	4,4655
MXN	Peso Messikan	21,3072
INR	Rupi Indjan	78,5290