30.6.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 209/1

Relatur:

Tony ZAHRA

1.1.

Fid-dawl ta’ żvantaġġi bħalma huma d-distanza, l-aċċessibbiltà u l-insularità, il-KESE jemmen li jenħtieġ li jinstab reġim fiskali favorevoli għall-gżejjer li jkun iqis l-isforzi speċjali li saru fir-rigward tal-investimenti, taż-żamma u l-ħolqien tal-impjiegi u tal-adattament tal-perjodi li n-negozji jkunu miftuħa, kollox bl-intenzjoni li jittaffew l-effetti tal-istaġjonalità.

1.2.

Minkejja r-reżiljenza b’saħħitha u l-irkupru veloċi tat-turiżmu fi żminijiet ta’ kriżi, il-Kumitat iqis li huwa importanti li jiġu analizzati u indirizzati l-isfidi u l-opportunitajiet prevedibbli li jaffaċċja t-turiżmu nawtiku u marittimu, b’mod partikolari fil-Mediterran, minħabba r-rilevanza kbira u l-kontribut sostanzjali tiegħu għall-ekonomija Ewropea. Jenħtieġ li l-komparabbiltà ma’ destinazzjonijiet kompetituri tiġi kkunsidrata kif xieraq fil-proċess ta’ valutazzjoni. Leġislazzjoni u politiki aktar intelliġenti huma kruċjali, u hekk ukoll it-tnaqqis tal-burokrazija żejda għall-SMEs.

1.3.

Iridu jinħolqu u jiġu promossi aktar rotot multidestinatarji fir-reġjun, filwaqt li hemm bżonn li l-miżuri ta’ promozzjoni konġunti/reġjonali fost l-Istati Membri jiġu appoġġjati. Il-KESE jipproponi li l-Istati Membri jadottaw strateġiji sodi ta’ kummerċjalizzazzjoni għad-diversifikazzjoni u għall-adattament għall-evoluzzjoni tal-preferenzi u tal-gosti tal-klijenti. Madankollu, l-inugwaljanza fl-affordabilità għaċ-ċittadini li tista’ teżisti għas-servizzi tat-turiżmu offruti f’dan is-settur trid tiġi vvalutata wkoll fil-proċess.

1.4.

Fid-dawl tad-dipendenza kbira tat-turiżmu nawtiku u dak kostali fuq l-ekosistemi marini, hu importanti li l-pajjiżi Mediterranji jżidu l-kooperazzjoni reġjonali sabiex jipproteġuhom. F’dan il-kuntest, il-Kumitat jirrakkomanda li jiġi stabbilit grupp ta’ Stati Membri tal-Punent tal-Mediterran u ta’ pajjiżi terzi sabiex flimkien jindirizzaw it-Tkabbir Blu (1) u l-infrastruttura Marina u Ekoloġika sabiex jirrestawraw l-ekosistemi degradati.

1.5.

Il-kostruzzjoni u r-reklamazzjoni mill-baħar fuq il-blata kontinentali baxxa jeqirdu b’mod irreversibbli l-ħabitat ta’ taħt l-ilma. Il-blata kontinentali tal-Mediterran hija limitata u dawn iż-żoni marini jridu jiġu protetti kontra żvilupp bħal dan. Jjenħtieġ li jiġu kkunsidrati wkoll f’każ li jseħħ dan l-iżvilupp miżuri ta’ kumpens u l-ħolqien ta’ riżervi fiskali.

1.6.

L-iżvilupp tat-turiżmu nawtiku u marittimu jrid ikun ibbażat fuq il-prinċipji ta’ żvilupp sostenibbli fit-tul. Dan jirrekjedi l-iżvilupp ta’ għodda operattiva u li tista’ titkejjel. Il-KESE jirrakkomanda l-iżvilupp ta’ mekkaniżmu indikatur sostenibbli armonizzat għas-settur, speċjalment għal stati u reġjuni gżejjer li huma dipendenti ħafna fuq l-attivitajiet kostali. Is-“Sistema Ewropea ta’ Indikaturi tat-Turiżmu” żviluppata mill-Kummissjoni Ewropea tista’ tkun pjattaforma eċċellenti sabiex jinkiseb dan.

1.7.

L-iżvilupp ta’ mekkaniżmu indikatur sostenibbli jirrekjedi wkoll il-kompilazzjoni ta’ data ekonomika preċiża. It-turiżmu huwa industrija kumplessa ħafna li tinvolvi sett varjat ta’ relazzjonijiet bejn ħafna partijiet ikkonċernati differenti. Għalhekk, jistgħu jiġu żviluppati strumenti ta’ ġbir tad-data ekonomika relattiva permezz ta’ estrapolazzjoni mill-mudell tal-kont satellita.

1.8.

L-impatt tat-tibdil fil-klima fuq l-ambjent marin jirrikjedi djalogu bejn speċjalisti tat-teknoloġija dwar is-soluzzjonijiet innovattivi. Iridu jiġu prijoritizzati miżuri speċifiċi għat-territorji vulnerabbli. Il-Kumitat jiġbed l-attenzjoni għall-Komunikazzjoni reċenti tal-Kummissjoni dwar Il-politika internazzjonali dwar il-governanza tal-oċeani u l-pakkett li fiha tal-14-il azzjoni (2). Is-Seba’ Programm ta’ Azzjoni Ambjentali tal-UE sal-2020 u l-għanijiet tal-UE dwar l-adattament għat-tibdil fil-klima u l-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima jiffokaw fuq setturi infrastrutturali bħall-enerġija u t-trasport u fuq aspetti speċifiċi marbutin mat-turiżmu kostali u marittimu. Barra minn hekk, il-Bank Ewropew tal-Investiment ser jipprovdi finanzjament lill-SMEs biex jinvestu fit-turiżmu u/jew f’reġjuni ta’ konverġenza.

1.9.

L-immaniġġjar tal-iskart huwa suġġett ta’ tħassib kbir fit-turiżmu nawtiku u marittimu, bit-turiżmu li huwa ġeneratur importanti tal-iskart minnu nnifsu. Id-WWF tistma li aktar minn 80 % tat-tniġġis fil-baħar ġej minn attivitajiet fuq l-art. Il-problema hija aggravata aktar minħabba r-rimi tal-iskart fil-baħar. Dan jitlob miżuri innovattivi li jistgħu jtaffu l-problemi marbuta mal-iskart, minbarra l-infurzar effettiv u kkoordinat tar-regolamenti. Il-Kumitat jitlob li jkun hemm implimentazzjoni armonizzata tal-konvenzjonijiet internazzjonali sabiex jiġi promoss il-bini tal- kapaċità f’pajjiżi terzi.

1.10.

Fid-dawl tal-prospetti ta’ tkabbir fis-settur, il-katina sħiħa ta’ mmaniġġjar tal-iskart (mill-immaniġġjar sar-rimi) tikkostitwixxi sfida kbira, speċjalment f’żoni konfinati bħall-gżejjer. F’dan il-kuntest, il-KESE jirrakkomanda wkoll it-twaqqif ta’ “koalizzjoni tal-wirt naturali” li tinvolvi gżejjer u żoni kostali u atturi tal-ambjent ewlenin, bħall-fondazzjonijiet u l-organizzazzjonijiet internazzjonali, biex ibiddlu l-gżejjer u ż-żoni kostali Ewropej f’mexxejja globali tal-miżuri ambjentali nodfa mrawmin permezz ta’ approċċi integrati għat-turiżmu.

1.11.

L-investiment fin-nies huwa prerekwiżit għat-tkabbir sostenibbli u kompetittiv. Madankollu, is-settur mhuwiex qed jattira biżżejjed persunal imħarreġ, l-aktar minħabba li mhuwiex daqshekk attraenti f’termini ta’ progress fil-karrieri u ta’ impjieg fit-tul. Il-Kumitat jirrakkomanda li jitfassal pjan ta’ azzjoni strateġika mfassal apposta sabiex jattira u jżomm fluss kostanti ta’ ħaddiema tas-sengħa li huma interessati f’impjieg fit-tul fis-settur. Il-pjan ta’ azzjoni jrid jagħmel proposti konkreti abbażi ta’ approċċ xjentifiku u prattiku, sabiex jintlaħaq l-għan li tiżdied l-attraenza tal-industrija.

2.1.

Il-Presidenza Maltija talbet lill-KESE sabiex tfassal opinjoni esploratorja dwar “L-istrateġiji ta’ diversifikazzjoni tat-turiżmu nawtiku u marittimu” fil-kuntest usa’ ta’ strateġiji innovattivi għall-iżvilupp ta’ ambjent aktar kompetittiv fl-Ewropa, b’enfasi partikolari fuq ir-reġjun tal-Mediterran.

2.2.

It-turiżmu huwa possibbilment l-iktar industrija globali b’saħħitha b’potenzjal kbir għall-impjieg u għall-iżvilupp ekonomiku, kif rikonoxxut mill-Artikolu 195 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea. Fl-2014, is-settur tat-turiżmu kkontribwixxa iktar minn EUR 1,6 triljun, u għalhekk ammonta għal kważi 10 % mill-PDG totali tal-UE, u l-impatti diretti, indiretti u indotti tiegħu appoġġjaw lil 25 miljun impjieg fl-UE (3). Is-sottosettur marittimu tat-turiżmu ġie identifikat bħala wieħed mill-oqsma ta’ prijorità għall-Presidenza Maltija tal-UE. Li jiġu żviluppati prodotti turistiċi u servizzi marittimi rilevanti jista’ jikkontribwixxi għall-potenzjal tat-tkabbir taż-żoni kostali u l-gżejjer tal-UE. Huwa għalhekk neċessarju li jiġu identifikati x-xejriet attwali u t-tbassir sabiex tingħata stampa aktar ċara tal-opportunitajiet innovattivi f’konformità mal-karatteristika tat-turiżmu nawtiku u marittimu.

2.3.

It-turiżmu nawtiku u marittimu huwa l-aktar sottosettur importanti tat-turiżmu kif ukoll l-akbar attività marittima fl-Ewropa. Iħaddem lil kważi 3,2 miljun ruħ, jiġġenera total ta’ EUR 183 biljun f’valur miżjud gross (4), u għandu l-potenzjal li joħloq impjiegi u “tkabbir blu” sostenibbli. Sabiex l-Ewropa tiġi promossa bħala destinazzjoni nawtika ewlenija fid-dinja, l-infrastruttura tat-turiżmu kostali u tal-gżejjer Ewropej jeħtiġilha toffri servizzi adegwati u innovattivi lill-utenti, inkluża l-aċċessibbiltà, filwaqt li tiżgura l-iżvilupp sostenibbli għall-komunitajiet lokali. Anki t-turiżmu nawtiku “intern” li jseħħ f’numru ta’ Stati Membri f’għadajjar, fi xmajjar, eċċ., jifforma parti minn dan is-settur u jrid jingħata kunsiderazzjoni fil-proċess ta’ reviżjoni. Dan is-settur jinvolvi wkoll industrija tarznarja kbira għad-dgħajjes ta’ divertiment u għall-bastimenti tal-kruċiera, fejn l-Ewropa għandha post prominenti fl-ekonomija dinjija.

3.1.

Matul is-snin, il-Kumitat adotta opinjonijiet dwar il-politika tat-turiżmu b’mod ġenerali u b’mod partikolari tat-turiżmu kostali u tal-gżejjer. Huwa ssuġġerixxa li jiġu żviluppati programmi ta’ tagħlim tul il-ħajja speċifikament għall-persunal tal-gżejjer fis-settur tat-turiżmu u ppropona li titwaqqaf skola interreġjonali, imsejsa fuq kunċett simili għal “Erasmus għall-istudenti u ħaddiema fis-settur tat-Turiżmu” fi gżira b’pożizzjoni strateġika.

3.2.

Il-KESE jikkunsidra li d-definizzjoni tal-UE tal-gżejjer mhijiex adattata u jenħtieġ li tiġi riveduta sabiex tieħu f’kunsiderazzjoni r-realtajiet il-ġodda ta’ Unjoni Ewropea b’aktar membri li tinkludi Stati Membri gżejjer. Bil-ħsieb li tiġi promossal-Ewropa bħala destinazzjoni turistika ewlenija fil-livell globali, huwa jirrakkomanda wkoll li tiġi żviluppata l-kooperazzjoni makroreġjonali (eż. l-Istrateġija għall-Adrijatiku u l-Jonju, l-Istrateġija għall-Baħar Baltiku, u l-Istrateġija għad-Danubju), sabiex jiġu solvuti problemi bħall-aċċessibilità. Dan jitlob li jkun hemm kontinwità territorjali ta’ kwalità għolja li topera mill-gżejjer għall-kontinent.

3.3.

It-tibdil fil-klima jirrekjedi miżuri ta’ adattament deċiżivi għar-reżiljenza għall-klima tal-gżejjer fl-oqsma kollha tal-ekonomiji tagħhom. Il-KESE rrakkomanda l-introduzzjoni ta’ “Test tat-Tibdil tal-Gżejjer” li jindirizza kwistjonijiet bħall-enerġija u t-trasport (l-infrastruttura u l-aċċessibilità), it-tlugħ tal-livelli tal-ilma, id-deterjorament fil-bijodiversità u kwistjonijiet importanti oħrajn.

3.4.

L-ekonomiji tal-gżejjer saru jiddependu wisq minn turiżmu fil-parti l-kbira staġjonali, u għalhekk hemm bżonn ta’ diversifikazzjoni. Il-Kumitat enfasizza li jekk l-ekonomija blu titqies bħala sors ineżawribbli ta’ riżorsi mhux sfruttati, u li jiġi invokat b’mod insistenti t-tkabbir blu bħala soluzzjoni għall-problemi li tiffaċċja l-ekonomija tal-Ewropa, dan jista’ jżid ħafna tipi differenti ta’ stress li diġà nxteħtu fuq il-kosti u l-ibħra tal-UE. Għalhekk, is-sostenibbiltà fit-tul trid tibqa’ prinċipju prevalenti meta jitfasslu u jiġu implimentati l-miżuri.

3.5.

Il-komunikazzjoni mill-Kummissjoni dwar “Strateġija Ewropea għal aktar Tkabbir Ekonomiku u Impjiegi fit-Turiżmu Marittimu u Kostali” adottata fl-2014 (5) tindirizza n-nuqqasijiet attwali fil-governanza u toħloq qafas għall-kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet pubbliċi u s-sħubijiet pubbliċi-privati, inkluż permezz tar-raggruppar territorjali u permezz ta’ strateġiji integrati. Fid-dawl tal-ispeċifiċitajiet ta’ kull baċir tal-baħar, il-komunikazzjoni tipproponi 14-il azzjoni konkreta, li jindirizzaw l-investiment kummerċjali, l-istaġjonalità kbira, id-diversifikazzjoni u l-innovazzjoni tal-prodotti, il-konnettività, l-aċċessibilità, l-infrastruttura mtejba, l-iżvilupp tal-ħiliet u l-protezzjoni tal-ambjent marin. L-implimentazzjoni tal-pjan ta’ azzjoni għaddejja bħalissa (6).

4.1.1.

Sar ħafna matul is-snin biex tinġibed l-attenzjoni ta’ persuni li jieħdu d-deċiżjonijiet ta’ livell għoli u l-partijiet interessati għar-rabta bejn l-oċeani u l-klima. Dan wassal biex l-oċeani jiġu inklużi fil-Ftehim ta’ Pariġi tal-2015 u fir-Rapport speċjali dwar l-oċeani mill-Grupp Intergovernattiv ta’ Esperti dwar it-Tibdil fil-Klima (IPCC). Dawn l-isforzi jeħtieġu l-appoġġ għall-implimentazzjoni tal-Ftehim ta’ Pariġi, inkluż it-tisħiħ tal-kapaċitajiet tekniċi tal-Istati Membri biex jiżviluppaw mogħdijiet tat-teknoloġija għal futur b’livell baxx ta’ emissjonijiet.

It-trasport marittimu huwa responsabbli għal madwar 2,5 % tal-emissjonijiet globali tal-gassijiet b’effett ta’ serra. L-UE qed tappella għal approċċ globali biex jitnaqqsu l-emissjonijiet ta’ gassijiet serra mit-tbaħħir internazzjonali, iżda l-emissjonijiet mit-trasport marittimu huma mistennija jiżdiedu b’mod sinifikanti sal-2050. Skont it-tieni Organizzazzjoni Marittima Internazzjonali (IMO), l-istudju tal-gassijiet b’effett ta’ serra, il-konsum tal-enerġija u l-emissjonijiet tas-CO2 jistgħu jitnaqqsu sa massimu ta’ 75 % billi jiġu applikati miżuri operazzjonali u bl-implimentazzjoni ta’ teknoloġiji eżistenti. Ħafna minn dawn il-miżuri huma kosteffettivi u joffru benefiċċji netti, hekk kif kwalunkwe kost operazzjonali jew ta’ investiment jitħallas lura fil-forma ta’ anqas kontijiet għall-karburanti. Tnaqqis bħal dan jista’ jinkiseb bl-implimentazzjoni ta’ teknoloġiji innovattivi ġodda.

4.1.2.

Il-Mediterran huwa wieħed mill-aktar reġjuni importanti fid-dinja fit-termini tal-karatteristiċi eċċellenti tal-bijodiversità tiegħu, iżda hu aktar vulnerabbli minn oħrajn għat-tibdil fil-klima. It-turiżmu kostali fuq skala kbira huwa wieħed mill-forzi ewlenin wara t-telf ekoloġiku fir-reġjun. Madankollu, il-Mediterran iħaddan ukoll valur naturali għoli li jagħmlu ta’ importanza kritika għall-ħarsien tal-bijodiversità. F’dan ir-rigward, il-kooperazzjoni reġjonali għall-protezzjoni tal-ekosistemi marini hija fundamentali. Il-programm ta’ finanzjament tal-Unjoni Ewropea LIFE + jappoġġja l-għanijiet tal-Istrateġija tal-UE dwar il-Bijodiversità u joffri l-possibilità ta’ finanzjament għal proġetti tat-turiżmu kostali u tal-baħar innovattivi.

4.1.3.

L-immaniġġjar tal-iskart huwa ta’ tħassib kbir għas-settur, speċjalment fil-gżejjer, li huma ferm staġjonali. Ħafna mill-gżejjer isibuha diffiċli li jlaħħqu man-numri għoljin ta’ viżitaturi fl-eqqel perjodi, u dan jirrekjedi investiment enormi għall-forniment ta’ pjanti adegwati dwar l-ilma jew it-trattament tal-iskart. Il-konklużjoni tal-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika (KDB) tipprovdi qafas rikonoxxut globalment għal azzjoni biex ikun miġġieled it-theddid għall-wirt naturali, mill-indirizzar tal-iskart fil-baħar u l-mikroplastiks sat-tnaqqis sostnut u l-abolizzjoni tal-basktijiet tal-plastik ta’ użu uniku.

4.1.4.

Diversi studji u rapporti jenfasizzaw li l-“going green” jagħmel sens għal negozji sodi għat-turiżmu kostali Ewropew. Jeħtieġ li l-UE tagħti inċentiv lill-Istati Membri biex jintensifikaw l-isforzi tagħhom biex jadottaw prattiki ta’ turiżmu ekoloġiku u jintroduċu programmi ambjentali li jtaffu l-effetti tat-tibdil fil-klima. Dan jenħtieġ li jiġi appoġġjat mill-promozzjoni tal-ekoturiżmu bħala sezzjoni li tagħti l-appoġġ lit-turiżmu nawtiku.

4.1.5.

Dawn l-isfidi jagħmluha aktar importanti għall-iżvilupp tat-turiżmu nawtiku u marittimu li jsegwi l-prinċipji tal-iżvilupp sostenibbli. Madankollu, hemm bżonn li s-sostenibbiltà tkun ibbażata fuq mudell operattiv u li jista’ jitkejjel u li jistabbilixxi sistema ta’ indikaturi għas-sorveljanza u għall-intraċċar tal-attivitajiet u tal-iżviluppi fit-turiżmu marittimu, speċjalment għall-Istati gżejjer u għar-reġjuni. Jeħtieġ ukoll li d-destinazzjonijiet ifittxu li jistabbilixxu limiti għall-intensità tat-turiżmu, li, jekk jinqabżu, jirriżultaw f’għadd ta’ kwistjonijiet li ser jaffettwaw lis-settur u lis-sostenibbiltà fit-tul tiegħu b’mod negattiv. Dawn l-attivitajiet huma, b’mod partikolari:

4.1.6.

Is-“Sistema Ewropea ta’ Indikaturi tat-Turiżmu” żviluppata mill-Kummissjoni Ewropea fl-2013 u riveduta fl-2016 (7) hija għodda ta’ ġestjoni volontarja li tidentifika sett ta’ indikaturi ċentrali li tgħin lid-destinazzjonijiet jissorveljaw u jkejlu l-prestazzjoni tat-turiżmu sostenibbli tagħhom.

4.1.7.

F’dan ir-rigward, l-Aġenzija Ewropea għas-Sigurtà Marittima (EMSA) hija l-aktar sors prezzjuż, billi tipprovdi informazzjoni, statistiki u pariri, li huma vitali għall-proċess biex jiġu stabbiliti l-prinċipji tas-sostenibbiltà.

4.1.8.

Jenħtieġ li ssir referenza wkoll għall-opinjoni tal-KESE dwar “Il-Gżejjer Intelliġenti”, b’mod partikolari f’termini tal-adozzjoni tal-aħjar prattiki.

4.1.9.

Il-proġett ta’ “Traċċar tal-Operazzjonijiet Ewropej għall-Ekosistemi Marittimi”, taħt l-umbrella tal-ERA-LEARN 2020 (azzjoni ta’ appoġġ – CSA) u ffinanzjat mill-Orizzont 2020, jista’ jservi bħala riżorsa siewja oħra biex jintlaħaq dan l-objettiv.

4.1.10.

Ħafna organizzazzjonijiet u istituzzjonijiet taw kontribut għall-proċess tal-ħarsien ambjentali, bħad-WWF, il-Pjattaforma tal-Oċeani u l-Klima, il-Konferenza tar-Reġjuni Periferiċi Marittimi tal-Ewropa (CPMR), il-Greenpeace u strutturi varji tan-NU, li ħadmu ma’ diversi strutturi tal-UE u f’kooperazzjoni mtejba bejn il-gvernijiet u l-partijiet ikkonċernati pubbliċi u privati. Dan il-proċess jeħtieġ li jiġi sostnut jekk irridu nsegwu t-triq ta’ suċċess.

4.1.11.

L-ekosistemi tal-baħar b’saħħithom u ż-żoni kostali/insulari ppreservati jikkontribwixxu b’bosta modi għat-tkabbir sostenibbli u l-ħolqien tal-impjiegi. It-turiżmu u l-agrikoltura, is-sajd, l-akkwakultura u l-forestrija huma setturi ewlenin b’impatt sinifikanti fuq l-integrazzjoni tal-bijodiversità u b’rilevanza għaliha. Il-produzzjoni tal-ikel sostenibbli u s-sigurtà tal-ikel huma kwistjonijiet oħra relatati li jeħtieġu attenzjoni speċjali. Il-politiki settorjali li jikkontribwixxu għall-preservazzjoni tal-bijodiversità jridu jiġu żviluppati fi ħdan qafas integrat. Dwar il-kwistjoni ta’ ekosistemi marini, il-KESE jiġbed l-attenzjoni lejn id-Direttiva dwar l-Ippjanar Spazjali Marittimu (ISM) (8) kif ukoll lejn il-Konvenzjoni ta’ Barċellona tal-1995 (9).

4.1.12.

It-tniġġis tal-baħar spiss jiġi minn ilma mormi mhux ittrattat u l-agrikoltura, iżda t-theddid għall-ekosistemi tal-baħar jinkludi wkoll is-sajd kummerċjali li jaqbeż il-limiti, it-tixrid taż-żejt u sustanzi perikolużi oħra kif ukoll l-introduzzjoni ta’ speċi mhux indiġeni. L-immaniġġjar ħażin tal-ilma tal-ballast jista’ jkollu effett konsiderevoli fuq l-ambjent ukoll (10). L-ekosistemi tal-baħar huma sors kbir ta’ bijodiversità u l-Unjoni Ewropea qed tieħu għadd ta’ passi biex tikseb ambjent marin san li jagħmel l-ekosistemi aktar reżiljenti għat-tibdil fil-klima fl-ilmijiet marittimi Ewropej sal-2020. Dan jitlob kooperazzjoni mill-qrib bejn il-partijiet interessati kollha.

4.1.13.

F’dan il-kuntest, l-għażla ta’ strumenti implimentattivi hija ta’ importanza strateġika sabiex jiġi żgurat li s-setturi ekonomiċi kollha jibbenefikaw minn opportunitajiet ġodda maħluqa minn ekosistemi b’saħħithom. Fl-istess ħin, it-trasparenza, il-konsultazzjoni tajba u r-responsabbiltà huma essenzjali biex it-turiżmu jaqa’ taħt il-kunċett ġenerali ta’ governanza tajba. Kif iddikjarat mill-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika (CBD) (11), l-effiċjenza fir-riżorsi u l-ekonomija ċirkolari huma prerekwiżiti biex jinkiseb progress u sostenibbiltà f’dan il-qasam.

4.1.14.

Għandhom jiġu żviluppati politiki ta’ sensibilizzazzjoni biex titjieb il-konformità, bl-użu ta’ inċentivi għal attivitajiet tat-turiżmu nawtiku u marittimu nodfa (inkluż industriji relatati bħal jottijiet, is-sajd, provvisti ta’ ikel, eċċ.). F’dan il-kuntest, il-programmi ta’ taħriġ transsettorjali komprensivi jridu jkunu żviluppati biex isegwu miri sostenibbli kumplessi, filwaqt li netwerk ta’ żoni turistiċi rilevanti jkun jippermetti l-iskambju ta’ data u prattika tajba.

4.1.15.

L-Ewropa trid tagħmel użu tajjeb mir-riżorsi naturali tagħha u tippromovi l-aqwa postijiet tagħha fejn in-natura u l-ġestjoni tat-territorju f’żoni kostali u marittimi jinsabu f’armonija ma’ xulxin. Peress li ż-żoni kostali għandhom importanza strateġika partikolari mil-lat ambjentali, ekonomiku u soċjali, is-soluzzjonijiet għall-problemi f’dawn l-oqsma għandhom jagħmlu parti minn politika integrata ta’ żvilupp sostenibbli, fejn il-ġestjoni tat-territorju, il-bilanċ bejn l-użi tal-enerġija rinnovabbli u l-bqija tal-attivitajiet kostali u l-implimentazzjoni tar-regoli dwar l-ippjanar urban huma ta’ importanza partikolari (12). Huwa neċessarju li tkun żgurata l-aqwa implimentazzjoni possibbli tad-Direttiva dwar l-ISM mill-Istati Membri. Peress li din id-Direttiva ma tittrattax iż-żoni kostali, huwa utli li jerġa’ jsir riferiment għall-Konvenzjoni ta’ Barċellona, li b’mod konvenjenti għandha protokoll dwar il-ġestjoni taż-żoni kostali.

4.2.

4.2.1.1.

Is-sitwazzjoni attwali teħtieġ li tiġi vvalutata sewwa wara l-iskadenza tat-18 ta’ Jannar 2016 għall-Istati Membri tal-UE biex jemendaw il-leġislazzjoni nazzjonali tagħhom u jittrasponu d-Direttiva 94/25/KE dwar id-dgħajjes illi jintużaw għar-rikreazzjoni, kif emendata bid-Direttiva 2003/44/KE. Din id-Direttiva ġiet ippromulgata sabiex tippromovi l-iżvilupp sostenibbli tas-settur u tnaqqas in-numru ta’ aċċidenti fuq il-baħar permezz tal-introduzzjoni ta’ rekwiżiti standard dwar is-sigurezza tal-utent kif ukoll l-emissjonijiet tal-egżost u tal-istorbju.

4.2.1.2.

Dan il-qafas legali Ewropew kien maħsub biex ineħħi d-disparitajiet bejn l-Istati Membri li jirriskjaw li jfixklu l-moviment intra-UE. Dan il-proċess ta’ armonizzazzjoni ġab miegħu għadd ta’ sfidi li jeħtieġ li jiġu identifikati u analizzati b’mod urġenti, peress li hu ċar li għad m’hemmx uniformità fil-livell tal-Unjoni Ewropea f’termini tar-rekwiżiti. Hemm nuqqas ta’ koordinazzjoni u uniformità, kif jidher mid-diversi skemi nazzjonali ta’ taħriġ għall-kaptani (13).. Jekk ma jkunx ġestit b’mod effettiv u bla telf ta’ żmien, il-proċess tat-traspożizzjoni interim jista’ jkun kontroproduttiv u potenzjalment jaffettwa l-kompetittività tal-industrija tad-dgħajjes għar-rikreazzjoni, b’implikazzjonijiet li jaħdmu kontra l-għanijiet stabbiliti għat-turiżmu nawtiku u marittimu.

4.2.2.1.

F’dawn l-aħħar snin, diversi sottosetturi ta’ din l-industrija kienu soġġetti għal volatilità fid-domanda u l-varjazzjonijiet fl-industrija tat-turiżmu inġenerali li ġiet affettwata wkoll mill-klima ekonomika prevalenti fil-pajjiżi ta’ oriġini. Mingħajr dubju, il-konsegwenzi tal-attakki terroristiċi riċenti fl-Ewropa u ż-żieda sussegwenti ta’ theddidiet terroristiċi oħrajn se jħallu impatt fuq it-turiżmu. Madankollu, tul is-snin, it-turiżmu rriżulta ferm reżiljenti, anki f’dawn iż-żminijiet tassew ta’ sfida, kif juri l-irkupru veloċi wara l-kriżi ekonomika tal-2008-2009 u d-diversi kriżijiet li ġew warajha.

4.2.2.2.

Prodotti u servizzi tat-turiżmu ta’ kwalità għolja qed isiru dejjem aktar importanti u għandhom ikunu innovattivi, filwaqt li l-investimenti għandhom ikunu ggarantiti. Jeħtieġ li nħarsu lejn id-diversifikazzjoni u t-titjib tal-prodott tul il-katina tal-valur kollha kemm hi. Din hija triq li tista’ tagħti spinta sinifikanti lis-settur tat-turiżmu nawtiku u marittimu u l-attraenza tad-destinazzjonijiet potenzjali. Dan ser jippermettilna wkoll li nadattaw għal bidliet fix-xejriet tal-konsum u t-tibdil demografiku li qed jinfluwenza x-xejriet ta’ vvjaġġar.

4.2.2.3.

Il-klijenti qegħdin isiru dejjem aktar avventurużi u saru aktar lesti li jieħdu sehem f’modi u f’esperjenzi ġodda tal-ivvjaġġar. Is-sejħa reċenti għal EUR 1,5 miljun mill-Kummissjoni għall-ħolqien ta’ rotot nawtiċi li jippromovu t-turiżmu nawtiku hija pass fid-direzzjoni t-tajba. Din l-inizjattiva se tgħin fil-promozzjoni ta’ rabtiet ma’ setturi ekonomiċi oħra u se tattira viżitaturi b’interessi speċjali, bħall-gastronomija, il-kultura u l-attivitajiet ta’ divertiment.

4.2.2.4.

Fi ħdan il-qafas tal-kompetenzi tagħha, il-Kummissjoni twettaq azzjonijiet sabiex tappoġġja l-kompetittività u s-sostenibbiltà tas-settur tat-turiżmu li jistgħu jibbenefikaw ukoll lill-iżvilupp tat-turiżmu nawtiku u marittimu.

4.2.2.5.

Azzjoni minnhom hija l-programm COSME, li, tul l-aħħar sitt snin, kien qed jappoġġja l-iżvilupp u l-promozzjoni ta’ prodotti tat-turiżmu tematiku tranżazzjonali, f’oqsma bħat-turiżmu marittimu, it-turiżmu kulturali, il-gastronomija, l-isport u l-benessri (14). L-inizjattiva EDEN tagħti wkoll viżibilità lil destinazzjonijiet mhux tradizzjonali li wrew eċċellenza fl-iżvilupp ta’ turiżmu sostenibbli (15). L-edizzjoni tal-2010 iffokat fuq destinazzjonijiet kostali, qrib ix-xmajjar u l-lagi, filwaqt li ppromoviet approċċi innovattivi lejn l-offerta tat-turiżmu akkwatiku tagħhom.

4.2.2.6.

Ir-reġjuni jistgħu wkoll jużaw il-Fondi Ewropej Strutturali u ta’ Investiment (16) rigward investiment għall-modernizzazzjoni taż-żoni kostali, marini u portijiet, u għall-preservazzjoni tal-wirt naturali u kulturali fiż-żoni kostali, jekk dawn jikkontribwixxu għall-objettivi tematiċi rilevanti u huma parti minn strateġija territorjali. Il-Kummissjoni ppubblikat ukoll gwida (17) li tipprovdi ħarsa ġenerali komprensiva lejn l-opportunitajiet ta’ finanzjament mill-UE għas-settur tat-turiżmu. Il-partijiet ikkonċernati tat-turiżmu kostali u marittimu jistgħu japplikaw għall-fondi rilevanti minn dawn il-programmi differenti.

4.2.2.7.

Ir-rabta u l-promozzjoni ta’ dawn is-servizzi jistgħu jinkisbu permezz tar-raggruppament ta’ prodotti u servizzi li jistgħu jtejbu l-esperjenza tal-viżitaturi, jiġifieri billi tidderiġihom lejn l-għażla preferuta komprensiva ta’ prodotti u servizzi li jappellaw għalihom speċifikament. Il-kunċett ta’ raggruppament qiegħed isir dejjem aktar popolari fit-turiżmu, u dan jinvolvi l-offerta ta’ prodotti u ta’ servizzi turistiċi speċjalizzati. Il-kummerċjalizzazzjoni mmirata tippermetti l-użu ta’ kull mezz, speċjalment tal-metodi diġitali, sabiex tilħaq direttament lill-viżitaturi potenzjali kollha, bil-ħsieb li tinħoloq konnessjoni diretta bejn il-viżitaturi potenzjali u d-destinazzjoni.

4.2.3.1.

Fl-opinjoni tiegħu dwar it-tkabbir u l-impjiegi fit-turiżmu kostali u marittimu (18), il-KESE qal li l-azzjoni proposta sabiex isir stħarriġ tal-ħtiġijiet ta’ taħriġ u t-twaqqif ta’ taqsima tal-“impjiegi blu” fil-Portal tal-EURES kienet waħda importanti. Madankollu, huwa essenzjali wkoll li l-Kummissjoni tippubbliċizza dan b’mod estensiv u żżid l-għarfien fost l-Istati Membri dwar il-bżonn li jużaw l-eżitu tal-istħarriġ fil-politiki domestiċi tagħhom ta’ taħriġ. It-taħriġ jenħtieġ li jkun immirat għall-impjegati kif ukoll għall-impjegaturi, iżda anki għall-istituzzjonijiet tat-turiżmu. Sensibilizzazzjoni akbar dwar l-importanza tat-turiżmu, tal-patrimonju Ewropew u tal-ambjent għandha tkun inkluża fit-taħriġ ukoll. Din għandha tkun parti mill-edukazzjoni obbligatorja sabiex iż-żgħażagħ jiġu edukati dwarha minn età bikrija.

4.2.3.2.

Il-Kummissjoni ħadet diversi inizjattivi sabiex tiżviluppa l-ħiliet fit-turiżmu li se jibbenefikaw lill-impjiegi blu wkoll, bħall-“Aġenda Ġdida għall-Ħiliet” (19). Dan id-dokument ta’ politika importanti fih “pjan ta’ azzjoni għall-kooperazzjoni settorjali dwar il-ħiliet”, li jidentifika t-turiżmu bħala wieħed mis-sitt setturi pilota għat-twettiq ta’ azzjonijiet speċifiċi bbażati fuq approċċ immexxi mill-industrija. F’din il-konnessjoni, ġiet ippubblikata sejħa għal proposti fi tmiem Jannar 2017 taħt il-fond Erasmus+ b’baġit ta’ EUR 4 miljun. Il-fond se jappoġġja l-ħolqien ta’ pjattaforma ta’ partijiet ikkonċernati settorjali ewlenin (inklużi l-industrija u l-fornituri tal-edukazzjoni) li se jipproponu azzjonijiet u rakkomandazzjonijiet għall-5/10 snin li jmiss. Il-pjattaforma se tanalizza t-tendenzi ewlenin u l-ħtiġijiet tal-ħiliet fis-settur, tiżviluppa azzjonijiet konkreti sabiex tissodisfa l-ħtiġijiet ta’ ħiliet fit-terminu qasir u medju, tirrevedi profili okkupazzjonali, taġġorna kurrikuli ġodda, tippromovi l-attraenza tas-settur, u tħeġġeġ il-mobilità għall-istudenti u għall-persuni li jfittxu impjieg.

4.2.3.3.

Sejħa għal offerti b’baġit ta’ EUR 800 000 se tiġi ppubblikata wkoll f’Marzu 2017 taħt il-COSME, sabiex tappoġġja l-azzjonijiet li jippromovu l-immaġni tal-karrieri fit-turiżmu. L-azzjonijiet se jinkludu kampanji ta’ sensibilizzazzjoni dwar inizjattivi u għodod eżistenti għall-iżvilupp tal-ħiliet fit-turiżmu, u dwar l-immaġni tal-karrieri fit-turiżmu, permezz tal-forniment ta’ materjali ta’ appoġġ, ta’ intervisti u ta’ webinars li jippreżentaw l-aspetti pożittivi tal-karrieri fit-turiżmu (jiġifieri li huma internazzjonali, moderni, dinamiċi). L-azzjonijiet ser ikunu mmirati lejn negozji (inklużi SMEs) u negozji ġodda li jaħdmu fit-turiżmu, kif ukoll lejn studenti u persuni li qed ifittxu impjieg.

4.2.4.1.

L-industrija tat-turiżmu nawtiku u marittimu hija kumplessa ħafna u tinvolvi sett varjat ta’ relazzjonijiet bejn ħafna partijiet ikkonċernati differenti. Id-diversi attivitajiet ekonomiċi li flimkien isawru lil din l-industrija jvarjaw b’mod konsiderevoli. Informazzjoni statistika dwar it-turiżmu marittimu u kostali fl-Istati Membri mhijiex dejjem disponibbli fil-pront u l-metodu tal-ġbir jista’ jvarja minn pajjiż għall-ieħor. Dan jista’ jipproduċi data inkonsistenti u għalhekk jippreżenta ċifri li ma jagħtux riżultati preċiżi. Minħabba l-importanza tas-settur għall-ekonomija Ewropea, data konsistenti u preċiża hija ħtieġa assoluta. Dan se jgħin ukoll lil kulħadd fis-settur sabiex jifhem u jivverifika bi preċiżjoni d-dinamika tal-industrija nawtika u kif din tinfluwenza l-prestazzjoni ekonomika tal-UE. Il-metodoloġija tal-kont satellita tat-turiżmu (20) tista’ tipprovdi lis-settur bl-għodda meħtieġa. Id-data ekonomika derivata permezz ta’ din is-sistema tista’ tiġi kkombinata mal-ġbir ta’ data importanti oħra li, flimkien, jistgħu jikkostitwixxu l-“mekkaniżmu indikatur sostenibbli”. Għadd ta’ Stati Membri diġà huma midħla ta’ din l-għodda u dan se jiffaċilita l-proċess.

30.6.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 209/9

Relatur:

Stefano MALLIA

1.1.

Għandu jsir sforz ikbar mill-UE biex tirrikonoxxi kemm huma uniċi l-isfidi li qed jiffaċċjaw il-gżejjer. Dawn l-isfidi ma jistgħux jiġu indirizzati biss permezz tal-Politika ta’ Koeżjoni.

1.2.

Il-gżejjer ibatu minn għadd ta’ żvantaġġi strutturali li ta’ spiss jirriżultaw f’kundizzjonijiet diffiċli biex jitwettaq in-negozju. Il-KESE huwa tal-fehma qawwija li oqsma ta’ politika ewlenin bħas-Suq Uniku, il-Politika tal-Kompetizzjoni, il-Politika tat-Trasport, il-Politika tal-Iżvilupp Rurali u l-Politika tas-Sajd, kif ukoll l-inizjattivi u l-programmi tal-UE li jappoġġjaw il-Politiki tal-Edukazzjoni, it-Taħriġ, iż-Żgħażagħ u l-Isport għandhom jiġu applikati b’aktar flessibilità fil-każ ta’ ekonomiji tal-gżejjer.

1.3.

Il-KESE jaħseb li l-kriterji użati mill-Eurostat biex jiġi definit reġjun insulari għandhom jiġu evalwati mill-ġdid u b’hekk jintużaw kriterji iżjed adatti (ara l-punti 2.4-2.6).

1.4.

Persuni b’diżabilitajiet, u b’mod aktar ġenerali kull persuna bi żvantaġġi, għandhom jingħataw attenzjoni speċifika billi għandhom it-tendenza li jbatu iżjed minn oħrajn l-effetti tal-problemi li qed jiffaċċjaw il-gżejjer.

1.5.

Il-KESE huwa tal-fehma li huwa essenzjali li l-isforzi kollha biex jiġu megħjuna l-gżejjer jagħtu prijorità li jiġi pprovdut aċċess għas-servizzi pubbliċi, li jiġi promoss it-tkabbir sostenibbli, u li jitrawmu l-impjieg sħiħ, il-kompetittività u l-koeżjoni fil-gżejjer Ewropej.

1.6.

Il-gżejjer u r-reġjuni insulari ta’ sikwit joffru opportunitajiet uniċi għal soluzzjonijiet ta’ enerġija nadifa. Il-KESE jappoġġja l-isforzi kollha tal-Kummissjoni Ewropea f’din id-direzzjoni u b’mod aktar speċifiku jappoġġja t-tranżizzjoni tal-gżejjer lejn soluzzjonijiet ta’ enerġija nadifa mija fil-mija.

1.7.

Il-KESE jappoġġja s-sejħa tal-Parlament Ewropew lill-Kummissjoni biex tniedi studju fil-fond dwar l-ispejjeż addizzjonali li jkollhom il-gżejjer Ewropej.

1.8.

Il-KESE jappella lill-Kummissjoni u lill-Kunsill biex jikkunsidraw ir-reġjuni insulari jew l-Istati Membri gżejjer kollha bħala eliġibbli għal finanzjament relatat mal-infrastruttura fil-Politika ta’ Koeżjoni wara l-2020. Fid-dawl ta’ dan, il-fondi kollha tal-perjodu 2014-2020 li għandhom l-għan li jtaffu r-restrizzjonijiet speċifiċi li jiffaċċjaw il-gżejjer għandhom ikunu soġġetti għal valutazzjoni ex post tal-effikaċja tagħhom.

1.9.

Il-KESE jappella lill-Kummissjoni biex tiddefinixxi qafas leġislattiv iżjed adatt fir-rigward tal-applikazzjoni tal-għajnuna mill-istat fir-reġjuni insulari u l-gżejjer li jikkonsistu biss minn Stati Membri gżejjer.

1.10.

Il-KESE jistieden lill-Kummissjoni biex tintensifika l-koordinazzjoni permezz tal-Grupp ta’ bejn is-Servizzi dwar l-Iżvilupp Urban u Territorjali u l-użu tal-Valutazzjonijiet tal-Impatt Territorjali bħala għodda biex tirrevedi l-leġislazzjoni ewlenija u tidentifika fejn jistgħu jiġu inklużi klawżoli dwar l-insularità.

2.1.

Fil-gżejjer tal-Ewropa jgħixu ’l fuq minn 21 miljun ruħ. Dawn jirrappreżentaw, bejn wieħed u ieħor, 4 % tal-popolazzjoni kollha tal-UE-28. Il-popolazzjoni globali tal-gżejjer kollha tal-UE (ħlief il-gżejjer li huma nazzjonijiet — il-Gran Brittanja, l-Irlanda, Ċipru u Malta) kieku tilħaq il-11-il pajjiż l-aktar popolat tal-Ewropa (1). Hemm ħtieġa urġenti li jiġi adottat qafas ta’ politika integrata sabiex jiġu indirizzati l-kwistjonijiet ekonomiċi, soċjali u ta’ koeżjoni territorjali li qed jiffaċċjaw il-gżejjer Ewropej.

2.2.

L-UE trid tirrikonoxxi kemm huma uniċi l-isfidi li qed jiffaċċjaw il-gżejjer. F’dan ir-rigward huwa meħtieġ sforz kemm fil-livell tal-UE kif ukoll fil-livell nazzjonali, biex b’hekk jiġi mmassimizzat il-potenzjal sħiħ tal-gżejjer tal-UE.

2.3.

Din l-Opinjoni għandha l-għan li tagħti spinta ġdida lid-dibattitu fil-livell tal-UE dwar il-valur tal-insularità fil-politiki Ewropej, u speċifikament hemm fil-mira l-Politika ta’ Koeżjoni wara l-2020, bit-tħeġġiġ ta’ approċċ “minn isfel għal fuq” imsejjes fuq parteċipazzjoni iżjed konkreta tas-soċjetà ċivili u tal-imsieħba soċjali fil-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet sabiex jiġu stabbiliti politiki u programmi msejsa fuq il-ħtiġijiet reali tan-nies. Is-sħubija u l-governanza f’diversi livelli previsti fir-Regolament dwar Dispożizzjonijiet Komuni (2) għandhom jissaħħu aktar fil-perjodu wara l-2020.

2.3.1.

Din l-Opinjoni għandha l-għan ukoll li twassal sett adatt ta’ rakkomandazzjonijiet ta’ politika li jenfasizzaw il-kunċett ta’ “gżejjer inklużivi”, li jqiegħdu fil-prattika l-prinċipji ta’ “Effiċjenza” u “Ekwità” bħala pilastri li jrawmu l-kompetittività u l-koeżjoni soċjali tal-gżejjer kollha fl-Ewropa:

2.4.

Skont id-definizzjoni tal-Eurostat (3), gżira hija kwalunkwe territorju li tissodisfa dawn il-ħames kriterji: (1) ikollha erja ta’ mill-inqas kilometru kwadru; (2) tkun tinsab iżjed minn kilometru mill-art kontinentali; (3) ikollha popolazzjoni residenti permanenti ta’ mill-inqas 50 ruħ; (4) ma jkollha l-ebda pont fiss mal-kontinent; (5) ma jkollhiex belt kapitali tal-UE.

2.5.

Il-gżejjer tal-Ewropa jistgħu wkoll jiġu raggruppati skont l-aspetti ġeografiċi, il-klassifikazzjoni NUTS (klassifikazzjoni komuni ta’ unitajiet territorjali għall-istatistika) u d-daqs tagħhom.

2.6.

Hemm tliet dimensjonijiet li jiddefinixxu l-insularità: (1) iċ-ċokon, (2) il-periferiċità u (3) l-vulnerabbiltà (4).

2.7.

L-approċċ tal-UE lejn il-gżejjer ingħata profil ogħla bl-introduzzjoni ta’ żewġ stati gżejjer żgħar, Ċipru u Malta, bħala membri tal-UE.

2.7.1.

Matul l-2008, il-“Green Paper dwar il-Koeżjoni Territorjali” (5) ipproponiet definizzjoni tal-koeżjoni territorjali bħala “mezz ta’ kif id-diversità tista’ tinbidel f’vantaġġ li jikkontribwixxi lejn l-iżvilupp sostenibbli tal-UE kollha”. Minn din il-perspettiva, l-insularità tista’ tiġi kkunsidrata bħala ass u sors ta’ żvilupp potenzjali.

2.8.

“Il-Politika ta’ Koeżjoni tal-UE 2014-2020” tipprovdi l-bażi biex jiġu allinjati l-programmi tal-UE, għall-bżonnijiet ta’ territorji bi żvantaġġi, bħall-gżejjer, b’kont meħud partikolarment tal-isfidi territorjali ewlenin identifikati fil-Qafas Strateġiku Komuni. Għodod ġodda għall-appoġġ ta’ strateġiji ta’ żvilupp territorjali integrati li ġew introdotti għall-2020-2014 bħall-Investiment Territorjali Integrat u l-iżvilupp lokali mmexxi mill-Komunità għandhom jerġgħu jiġu analizzati mill-perspettiva tal-gżejjer bi tħejjija għall-Politika ta’ Koeżjoni wara l-2020.

2.9.

B’kont meħud tal-Opinjoni tal-KESE dwar “Il-problemi speċifiċi tal-gżejjer” u “Gżejjer intelliġenti” (6), u wara r-reviżjoni ta’ nofs it-term tal-“Istrateġija Ewropa 2020” (7), jidher b’mod ċar li f’dak li jirrigwarda l-gżejjer, il-Fondi tal-Politika ta’ Koeżjoni ma ħadmux kif kien mistenni. Huwa evidenti li hemm bżonn ta’ approċċ ġdid.

2.10.

F’Jannar 2016, permezz tar-Riżoluzzjoni “Is-sitwazzjoni speċjali tal-gżejjer” (8), il-Parlament Ewropew ipprovda l-bażi għar-reviżjoni tal-politiki eżistenti tal-UE.

3.1.

Skont il-konklużjonijiet tal-istudju tal-ESPON, Euroislands (9), qabel ma jiġu analizzati l-problemi li jaffettwaw lill-gżejjer Ewropej, tkun utli deskrizzjoni qasira tas-“saħħiet u d-dgħufijiet” u l-“opportunitajiet u t-theddid”, sabiex jiġu kontestwalizzati aħjar l-isfidi li l-gżejjer se jiffaċċjaw fis-snin li ġejjin.

3.1.1.

Fir-rigward tas-“saħħiet”, il-kwalità tal-ħajja, il-preżenza ta’ densità għolja ta’ kapital naturali u kulturali u identità kulturali b’saħħitha, jippreżentaw elementi tanġibbli li għandhom jiġu sfruttati biex jinħolqu ġid u impjieg ġodda fil-gżejjer.

3.1.2.

Fir-rigward tad-“dgħufijiet”, l-insularità taffettwa direttament u b’mod permanenti uħud mill-parametri l-iżjed importanti li jservu ta’ attrazzjoni għall-gżejjer, bħall-aċċessibilità, is-servizzi ta’ interess pubbliku, is-servizzi privati u n-netwerks, l-ekonomiji ta’ skala u l-organizzazzjoni tas-suq.

3.1.3.

L-“opportunitajiet” jistgħu jiġu elenkati bħala d-domanda għall-kwalità tal-ħajja, il-prodotti tal-ikel ta’ kwalità u sikuri, it-turiżmu b’interess speċifiku u s-servizzi residenzjali. Dawn il-fatturi għandhom jiġu sfruttati u trasformati f’saħħiet sabiex jiġu indirizzati l-kundizzjonijiet negattivi ewlenin tal-insularità relatati maċ-ċokon, il-periferiċità u l-vulnerabbiltà.

3.1.4.

It-“theddid” jista’ jiġi identifikat fir-rigward tat-tibdil fil-klima, il-globalizzazzjoni, il-kriżijiet ekonomiċi, iż-żieda fil-prezzijiet tal-enerġija, l-iskarsezza tal-ilma, id-degradazzjoni tal-ħamrija u l-estinzjoni tal-istokkijiet tas-sajd.

3.2.

Anke jekk il-problemi li jaffettwaw lill-gżejjer Ewropej ikollhom effetti li jvarjaw ħafna skont fatturi speċifiċi (10), huwa possibbli li jiġu raggruppati fi tliet gruppi ewlenin: (1) l-ekonomija tal-gżejjer; (2) l-ekwità soċjali; u (3) il-konservazzjoni ambjentali.

3.3.

L-ekonomija tal-gżejjer — il-gżejjer għandhom PDG medju għal kull ras inqas mill-medja għall-UE-28 (11). B’mod ġenerali l-proċess ta’ konverġenza ekonomika jimxi iżjed bil-mod milli għall-bqija tar-reġjuni tal-UE. Għal ħafna gżejjer, il-livelli tal-PDG u ta’ impjieg huma sostnuti mit-turiżmu u minn settur pubbliku kbir, li juri li l-ekonomija għandha kompetittività baxxa.

3.3.1.

L-ispiża għolja tat-trasport u n-nuqqas ta’ konnessjonijiet ma’ territorji oħrajn jikkostitwixxu problema maġġuri għat-territorji insulari. Din il-problema trid tiġi rikonoxxuta u indirizzata b’mod flessibbli bil-għan li l-ekonomiji tal-gżejjer jissopravivu u jiffjorixxu. Għalkemm il-qafas legali tar-Regolament (KEE) Nru 3577/92 jippermetti lill-Istati Membri jorganizzaw servizzi pubbliċi li jiżguraw konnessjonijiet regolari ma’ territorji insulari, hemm il-ħtieġa li jiġi rivedut x’kien l-impatt reali ta’ din il-miżura.

3.3.2.

Aspett ieħor li jaffettwa b’mod negattiv il-kompetittività tal-ekonomija ta’ wħud mill-gżejjer huwa dak relatat mal-ekonomiji monokulturali, fejn ċerti ekonomiji insulari jispeċjalizzaw f’qasam wieħed jew ftit oqsma ekonomiċi (pereżempju t-turiżmu) jew ikollhom attività ekonomika limitata minħabba ċ-ċokon tagħhom.

3.3.3.

Il-KESE jappoġġja s-sejħa mill-Parlament Ewropew biex il-Kummissjoni tniedi studju/analiżi fil-fond dwar l-ispejjeż żejda li jkollhom gżejjer Ewropej, f’termini tas-sistema tat-trasport għan-nies u l-oġġetti, il-provvista tal-enerġija u l-aċċess għas-swieq, b’mod partikolari għall-SMEs.

3.4.

L-ekwità soċjali — Matul l-aħħar għaxar snin l-ekwità soċjali fil-gżejjer Ewropej inbidlet b’mod profond minħabba għadd ta’ fatturi interni u esterni: trasportazzjoni, tibdil ekonomiku, tibdil fl-istili ta’ ħajja, kulturi u aspirazzjonijiet. Il-kriżi ekonomika affettwat b’mod negattiv fatturi ta’ ekwità soċjali.

3.4.1.

It-tinqis demografiku jaffettwa lill-gżejjer l-inqas żviluppati li għandhom it-tendenza li jbatu iżjed minn popolazzjoni li qed tixjieħ.

3.4.2.

F’ċerti sistemi insulari (pereżempju gżejjer Mediterranji) il-migrazzjoni tar-refuġjati ħalliet impatt fuq l-istandards ta’ ekwità soċjali. Numru kbir ta’ migranti reċentement waslu fit-territorji insulari, xi kultant anke iżjed fin-numru mill-popolazzjoni lokali, li min-naħa tagħhom mhumiex f’qagħda li jagħtu l-appoġġ u l-għajnuna neċessarja. Il-KESE jistieden lill-Kummissjoni biex tkompli ssaħħaħ is-sinerġiji bejn il-Fond għall-Asil, il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni (AMIF) u l-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej (Fondi SIE) u jinkoraġġixxi lill-Istati Membri u lir-reġjuni biex jużaw il-Fondi SIE biex jappoġġjaw politiki effettivi ta’ integrazzjoni li jkopru l-edukazzjoni, l-impjieg, l-akkomodazzjoni u n-nondiskriminazzjoni.

3.4.3.

L-inizjattivi u l-programmi tal-UE li jappoġġjaw il-politiki tal-edukazzjoni, it-taħriġ, iż-żgħażagħ u l-isport, bħall-Erasmus+, għandhom iqisu l-fatt li l-gżejjer huma iżolati, kif ukoll in-nuqqas ta’ għarfien espert u għarfien li xi kultant ikun hemm bil-għan li jiġu żgurati l-finanzjament u l-funzjonament ta’ skambji u interazzjonijiet internazzjonali.

3.4.4.

Persuni b’diżabilitajiet, u b’mod aktar ġenerali l-persuni kollha bi żvantaġġi, ibatu iktar minn oħrajn mill-effetti tal-problemi msemmija hawn fuq. L-eżempju pożittiv tal-Politika ta’ Koeżjoni li teħtieġ lill-benefiċjarji finali biex iwettqu proġetti ffinanzjati permezz tal-Fondi SIE biex ikunu aċċessibbli għall-persuni bi żvantaġġi għandu jkun ta’ eżempju gwida għall-politiki kollha tal-UE.

3.5.

Konservazzjoni ambjentali — Il-gżejjer Ewropej ta’ sikwit jinsabu f’reġjuni li huma kkunsidrati postijiet uniċi għall-bijodiversità tagħhom.

3.5.1.

Waħda mir-raġunijiet għal dan hija l-frammentazzjoni għolja ta’ ħabitats. Ħafna gżejjer huma kkunsidrati partikolarment rikki fil-bijodiversità terrestri u tal-baħar. B’mod ġenerali, dan huwa rifless fil-fatt li hemm żoni protetti fil-biċċa l-kbira tal-gżejjer.

3.5.2.

Il-gżejjer Ewropej għandhom aspetti naturali uniċi, iżda l-ekosistemi tagħhom huma wkoll fraġili u vulnerabbli ħafna għall-pressjonijiet mill-bniedem u pressjonijiet esterni oħrajn. Ġieli huma kkaratterizzati wkoll minn raba’ limitat, nixfiet, livelli tal-baħar li qed jogħlew u erożjoni tal-art.

3.5.3.

Bejn wieħed u ieħor il-gżejjer kollha jiffaċċjaw problemi serji fir-rigward tat-tniġġis tal-baħar, b’mod partikolari l-perikli tat-tniġġis abbażi tal-plastik, li huwa endemiku fl-oċeani tagħna (l-iżjed minħabba attivitajiet li ma jseħħux fil-gżejjer), id-deżertifikazzjoni u d-degradazzjoni tal-pajsaġġ, l-iskarsezza tal-ilma ħelu, id-dipendenza mill-karburanti fossili u l-ġestjoni tal-iskart u tal-ilma mormi.

4.1.

It-triq ‘il quddiem hija li dawn l-isfidi jiġu trasformati billi jiġi armonizzat u mtejjeb il-bilanċ bejn is-sostenibbiltà ekonomika, ambjentali u soċjali, billi jiġi applikat approċċ olistiku mmirat lejn l-implimentazzjoni tal-kunċetti ta’ “Gżejjer ta’ kwalità”, “Gżejjer ekoloġiċi” u “Gżejjer b’opportunitajiet indaqs”.

4.2.

Il-KESE huwa tal-fehma li huwa essenzjali li jiġi promoss it-tkabbir sostenibbli (ekonomiku, ambjentali u soċjali) u jitrawwmu l-impjieg sħiħ, l-innovazzjoni, il-kompetittività u l-koeżjoni fil-gżejjer Ewropej, u jiġu konsolidati u diversifikati attivitajiet ekonomiċi speċifiċi fid-dawl ta’ solidarjetà reċiproka bejn il-gżejjer infushom u bejn il-gżejjer u l-art kontinentali.

4.2.1.

Minkejja l-konsegwenzi tad-daqs u l-insularità, il-prodotti tal-gżejjer imsejsa fuq riżorsi lokali u l-għarfien espert jistgħu jkunu kompetittivi. L-għarfien ġdid, l-innovazzjoni u r-riżorsi umani b’ħiliet huma l-prerekwiżit għas-suċċess ta’ strateġija bħal din li trid tkun orjentata lejn “swieq niċċa”.

4.3.

Il-KESE huwa tal-fehma qawwija li oqsma ta’ politika ewlenin bħas-Suq Uniku, il-Politika tal-Kompetizzjoni, il-Politika tat-Trasport, il-Politika tal-Iżvilupp Rurali u l-Politika tas-Sajd għandhom jiġu applikati b’aktar flessibilità fil-każ ta’ ekonomiji tal-gżejjer. Ma nistgħux niddependu biss fuq il-Politika ta’ Koeżjoni biex nilħqu l-għanijiet meħtieġa.

4.3.1.

Prijorità li għandha titqies sabiex jitrawmu “Gżejjer ta’ kwalità”, meta wieħed iqis l-oqsma ta’ politika msemmija hawn fuq, hija relatata mal-isfruttar tal-innovazzjoni miftuħa u soċjali lejn il-ħolqien ta’ opportunitajiet ta’ impjieg ġodda u ta’ intrapriżi, biex b’hekk jinħolqu gżejjer li huma iżjed attraenti għall-abitanti.

4.4.

Huwa essenzjali li l-Istati Membri, permezz tal-użu tal-Fondi SIE, issaħħu l-impenn immirat lejn il-ġestjoni sostenibbli u l-protezzjoni tal-ambjent, barra mit-tisħiħ tal-assi territorjali tal-gżejjer. Huwa vitali wkoll li jiġu implimentati strateġiji mmirati lejn it-tnaqqis tal-użu ta’ riżorsi bħall-ilma, l-art, l-enerġija u r-riċiklaġġ tal-iskart prodott kemm min-negozji kif ukoll mill-popolazzjoni lokali.

4.5.

Il-KESE jaħseb li l-“ekonomija ċirkolari” hija prijorità għall-gżejjer Ewropej. L-iżvilupp ta’ mudell ta’ ekonomija ċirkolari għall-gżejjer Ewropej se jgħin biex jiġu protetti l-ekonomiji insulari kontra l-esponiment għal riskji fil-provvista ta’ riżorsi u prezzijiet volatili ta’ prodotti bażiċi.

4.6.

Il-gżejjer u r-reġjuni insulari ta’ sikwit joffru opportunitajiet uniċi għal soluzzjonijiet ta’ enerġija nadifa. Il-Kummissjoni Ewropea rikonoxxiet dan u wegħdet l-appoġġ tagħha għall-iżvilupp u l-adozzjoni tal-aqwa teknoloġiji disponibbli fil-gżejjer tal-UE u fir-reġjuni insulari, inklużi l-iskambju tal-aħjar prattika fil-finanzjament u sistemi legali u regolatorji (12). Il-KESE jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni biex tagħti bidu għal dan l-isforz mal-awtoritajiet tal-Istati Membri u tal-gżejjer, u joffri l-appoġġ sħiħ tiegħu sabiex jiġi implimentat qafas legali komprensiv għall-appoġġ tat-tranżizzjoni tal-gżejjer Ewropej lejn soluzzjonijiet ta’ enerġija nadifa mija fil-mija.

4.7.

Il-KESE japprova l-promozzjoni tal-iżvilupp territorjali msejjes fuq l-aċċess ugwali għaċ-ċittadini insulari kollha għas-Servizzi ta’ Interess Ġenerali, il-kooperazzjoni bejn sistemi insulari u fl-art kontinentali, aċċessibilità aħjar tas-servizzi, il-mobilità sostenibbli, u t-titjib tal-modi ta’ trasport u l-infrastruttura ta’ komunikazzjoni.

4.8.

Huwa essenzjali li jiġu promossi ll-proċessi tat-taħriġ mill-ġdid u tat-tagħlim tul il-ħajja li jisfruttaw għall-massimu r-riżorsi umani disponibbli lokalment, jiġu żgurati kundizzjonijiet u opportunitajiet indaqs għal persuni b’diżabilitajiet u jiġi appoġġjat it-tixjiħ attiv bħala riżorsa lokali strateġika. Huwa fundamentali wkoll li ż-żgħażagħ li jgħixu fil-gżejjer ikunu mħeġġa jinvolvu ruħhom aktar fil-programmi tal-UE mmirati lejn il-promozzjoni tal-mobilità għal korsijiet ta’ taħriġ u kwalifiki, bħal Erasmus +.

4.9.

Minbarra appoġġ politiku sod, l-isfidi li l-gżejjer tal-UE se jkollhom iħabbtu wiċċhom magħhom fis-snin li ġejjin se jkunu jeħtieġu wkoll aktar parteċipazzjoni tas-soċjetà ċivili u l-imsieħba soċjali fil-proċess lejn “strateġija ġdida għal gżejjer”, kif ukoll ta’ sistema intraprenditorjali msaħħa permezz ta’ miżuri mmirati li jtejbu l-kompetittività tal-SMEs.

4.9.1.

Din hija r-raġuni għaliex il-partijiet interessati ekonomiċi pubbliċi u privati, l-imsieħba soċjali u d-diversi komponenti tas-soċjetà ċivili organizzata għandu jkollhom għarfien dwar il-politiki, il-programmi u l-opportunitajiet ta’ fondi tal-UE, permezz ta’ programmi ta’ taħriġ ad hoc, appoġġ organizzattiv u assistenza teknika.

4.10.

Il-KESE jenfasizza li l-kapaċità diġitali hija mezz vitali biex jiġu kontrobilanċjati l-iżvantaġġi tal-konnettività tal-gżejjer Ewropej. Huwa meħtieġ aktar investiment għall-infrastruttura u t-teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni sabiex tiġi żgurata disponibbiltà suffiċjenti tas-servizzi pubbliċi sabiex jintlaħqu l-ħtiġijiet ta’ dawk kollha li jgħixu f’territorji insulari.

5.1.

Il-KESE jaħseb li l-kriterji użati mill-Eurostat biex jiġu definiti l-gżejjer għandhom jiġu evalwati mill-ġdid f’termini ta’ kemm huma adatti.

5.2.

Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-Qafas Strateġiku Komuni 2014-2020 (13) talab lill-Istati Membri sabiex iqisu l-karatteristiċi ġeografiċi jew demografiċi u jieħdu passi biex jindirizzaw l-isfidi territorjali speċifiċi ta’ kull reġjun biex jiżviluppaw il-potenzjal ta’ żvilupp speċifiku tagħhom, u b’hekk jgħinu wkoll biex jinkiseb tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv bl-aktar mod effiċjenti. Hemm bżonn ta’ aktar sforz f’din id-direzzjoni għall-kisba ta’ riżultati aktar tanġibbli.

5.3.

L-isfida ewlenija biex jiġu appoġġjati l-kompetittività u l-koeżjoni tal-gżejjer Ewropej hija li jsiru iżjed attraenti. Skont il-konklużjonijiet tal-istudju tal-Euroislands (14), meta jiġu ppjanati l-proċessi ta’ żvilupp lejn it-tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv tal-gżejjer Ewropej iridu jitqiesu żewġ fatturi ewlenin: kemm huma attraenti biex wieħed jgħix hemm u kemm huma attraenti għan-negozju.

5.4.

Meta jqis ir-Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew dwar “Is-sitwazzjoni speċjali tal-gżejjer” u r-Riżoluzzjonijiet tas-CRPM, il-KESE jidentifika t-triq ‘il quddiem sabiex il-gżejjer ikunu iżjed attraenti, kif ġej:

5.5.

Il-KESE jappoġġja lill-KtR fis-sejħa tiegħu għal appoġġ aktar intensiv u mmirat mill-Politika ta’ Koeżjoni u politiki oħrajn tal-UE biex jagħtu ħajja mill-ġdid lill-bliet portwarji u ż-żoni tal-portijiet, inklużi l-gżejjer, filwaqt li jsir użu mill-opportunitajiet maħluqa mill-Aġenda Territorjali, l-Aġenda Urbana, il-Karta ta’ Leipzig u l-Patt ta’ Amsterdam (15).

5.6.

Ħafna mill-finanzjament mill-Politika ta’ Koeżjoni jiġi kkonċentrat f’reġjuni inqas żviluppati. Il-klassifikazzjoni ta’ reġjuni fil-Politika ta’ Koeżjoni fil-biċċa l-kbira hija bbażata fuq il-PDG reġjonali, li mhuwiex indikatur perfett għal għadd ta’ raġunijiet.

5.6.1.

Fid-dawl tal-konklużjonijiet tal-KESE dwar ir-reviżjoni ta’ nofs it-term tal-Istrateġija Ewropa 2020, għandhom jiġu investigati indikaturi addizzjonali li jikkomplementaw il-PDG fil-metodoloġija ta’ allokazzjoni għal fondi strutturali. Dan ix-xenarju għandu jirriżulta f’żieda fil-fondi għal territorji insulari. Il-KESE jappella lill-Kummissjoni biex tiżviluppa indikaturi oħrajn lil hinn mill-PDG li jqisu l-vulnerabbiltà ekonomika, soċjali u ambjentali tal-gżejjer.

5.6.2.

Fid-dawl tal-approċċ “Lil hinn mill-PDG”, il-gżejjer Ewropej jistgħu jiġu kklassifikati bħala “territorji inqas żviluppati”. F’dan il-każ, il-gżejjer Ewropej kollha għandhom ikunu jistgħu jużaw il-Fondi ta’ Koeżjoni biex iwettqu u jimplimentaw infrastrutturi strateġiċi u l-ammont ta’ għajnuna lill-intrapriżi għall-kompetittività u l-koeżjoni ta’ dawn iż-żoni jista’ jiżdied ukoll u jiġu modulat skont il-livell ta’ attrazzjoni tagħhom.

5.6.3.

Il-valur miżjud ta’ programm ta’ azzjonijiet innovattivi għall-gżejjer għandu jiġi eżaminat mill-Kummissjoni u għandu jkollu l-għan li jidentifika u jittestja soluzzjonijiet innovattivi għall-iżvilupp sostenibbli tal-gżejjer għall-perjodu ta’ wara l-2020.

5.6.4.

Meta wieħed iqis il-karatteristiċi ġeomorfoloġiċi u ekonomiċi ta’ xi gżejjer Ewropej (żoni kostali u interni, żoni muntanjużi), huwa possibbli li jiġi implimentat approċċ innovattiv bil-għan li tiġi promossal-komplementarjetà bejn il-Fondi SIE u s-sinerġiji bejn strateġiji li jappoġġaw it-“Tkabbir blu” u l-“Iżvilupp rurali”.

30.6.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 209/15

Relatur:

Mindaugas MACIULEVIČIUS

1.1.

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni Ewropea dwar “Strateġija Spazjali għall-Ewropa” u japprova l-linji gwida proposti. Dawn jinkludu għadd ta’ elementi ġodda, fosthom il-ftuħ għas-soċjetà ċivili, l-enfasi fuq l-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (SMEs), l-inkoraġġiment tar-riċerka u l-iżvilupp u l-bżonn li jiġu żgurati flussi finanzjarji adegwati f’attivitajiet spazjali, inkluż permezz tal-mobilizzazzjoni ta’ kapital privat.

1.2.

Il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni tkompli f’din it-triq u biex timmira saħansitra lejn orizzonti aktar ambizzjużi. L-ewwel taqsima tal-komunikazzjoni hija intitolata: “L-isfruttament totali tal-benefiċċji tal-ispazju għas-soċjetà u għall-ekonomija tal-UE” u tinkorpora ħafna mir-rakkomandazzjonijiet li saru mill-Kumitat fil-proġett tiegħu “L-Ispazju u s-Soċjetà”.

1.3.

Il-KESE jifhem in-natura doppja tal-kapaċitajiet spazjali. Madankollu, huwa jtenni l-appoġġ qawwi tiegħu għal politika spazjali orjentata lejn il-ħtiġijiet ċivili (il-paċi u l-kooperazzjoni), filwaqt li jirrikonoxxi l-importanza li tuża sistemi ta’ monitoraġġ tal-ispazju għall-iskop tas-sikurezza u s-sigurtà pubblika. Dan l-użu doppju huwa wieħed mill-fatturi li jwasslu għas-suċċess ta’ politiki integrati u armonizzati sabiex tiġi salvagwardjata l-benesseri taċ-ċittadini Ewropej.

1.4.

Fid-dawl tar-riżultati eċċellenti s’issa f’termini ta’ preċiżjoni u affidabilità, il-KESE jittama li l-Kummissjoni tfassal regolament li jagħmel l-użu tal-Galileo bħala sistema ta’ ġeopożizzjonament prijoritorja u f’xi każi speċifiċi, ta’ preferenza, fl-Ewropa.

1.5.

L-investimenti ppjanati għas-snin li ġejjin huma biżżejjed għall-programmi Copernicus u Galileo, iżda dawn għandhom ikunu ggarantiti. Is-sena li ġejja, se jitnieda d-dibattitu dwar il-qafas finanzjarju pluriennali ġdid; il-Kumitat jixtieq jara iżjed riżorsi allokati biex jintlaħqu l-isfidi l-ġodda tat-tibdil fil-klima, is-sigurtà u d-difiża kontra theddid estern. Il-programm Orizzont 2020 u l-Fondi Strutturali jistgħu jintużaw biex jappoġġjaw l-attivitajiet ta’ żvilupp tas-settur spazjali.

1.6.

Il-KESE jitlob lill-Kummissjoni flimkien mal-Bank Ewropew tal-Investiment biex jidentifikaw għażliet ta’ finanzjament ġodda sabiex l-investituri privati jitħajru jieħdu kont tas-settur spazjali. Għal dan l-għan, il-Kummissjoni tista’ tikkoopera billi torganizza laqgħat, li jridu jsiru fil-livell tal-Istati Membri individwali kkonċernati, fejn il-banek, investituri istituzzjonali, u kumpaniji jkunu mistiedna jistudjaw forom ġodda ta’ investiment, inklużi raggruppamenti spazjali.

1.7.

Il-KESE jemmen li l-uniku mod biex jiġi żgurat is-suċċess fit-tul tal-Istrateġija Spazjali tal-UE huwa permezz tal-parteċipazzjoni attiva tal-Istati Membri kollha. Dan jista’ jinkiseb permezz ta’ miżuri konkreti u ta’ bini ta’ kapaċità mmirati li għandhom l-għan li jgħinu b’mod partikolari lill-Istati Membri b’kapaċitajiet u interessi spazjali emerġenti. Miżuri bħal dawn jistgħu jibdew jiġu realizzati, inter alia, permezz tal-organizzazzjoni ta’ sessjonijiet ta’ taħriġ, avvenimenti ta’ sensibilizzazzjoni, konsultazzjonijiet (kemm tekniċi kif ukoll dawk li jiffokaw fuq l-utent), proġetti ta’ dimostrazzjoni, inizjattivi reġjonali, sinerġiji bejn l-Istati Membri l-aktar avvanzati u dawk emerġenti u miżuri oħra li huma mfassla apposta biex jgħinu sabiex jintlaħqu l-ħtiġijiet tal-Istati Membri.

1.8.

L-edukazzjoni u s-sensibilizzazzjoni tal-pubbliku fir-rigward tal-benefiċċji ta’ informazzjoni u data disponibbli permezz ta’ attivitajiet spazjali huma tal-ogħla importanza. Huwa importanti wkoll li jiġu inklużi l-attivitajiet spazjali fl-iskola, l-università u fil-kurrikuli ta’ edukazzjoni ulterjuri.

1.9.

It-taħriġ ta’ tekniċi u inġiniera huwa kruċjali għall-ġejjieni tal-industrija Ewropea. It-tisħiħ tas-suq tax-xogħol Ewropew, it-titjib tal-infrastruttura għal eżerċizzji u testijiet, iċ-ċentri ta’ eċċellenza u t-tagħlim tul il-ħajja u li b’mod kostanti l-għarfien u l-ħiliet jitjiebu għal livelli dejjem ogħla li jinkludu x-xjenza spazjali għandhom ikunu l-pedamenti tal-istrateġija spazjali għall-Ewropa.

1.10.

Għal dan l-għan, il-Kumitat jixtieq li l-Kummissjoni tittestja l-fattibbiltà tal-ħolqien ta’ portal uniku li juri l-attivitajiet kollha li qed isiru minn diversi organizzazzjonijiet u aġenziji. Il-portal għandu jkun aċċessibbli għal kull min huwa interessat mill-pubbliku u fost l-operaturi, u għandu jenfasizza l-benefiċċji tal-attivitajiet kollha li għaddejjin u jidentifika opportunitajiet potenzjali fl-ekonomija spazjali, b’mod partikolari għall-SMEs.

1.11.

F’opinjoni reċenti dwar l-Inizjattiva Ewropea dwar il-Cloud Computing (1), il-Kumitat enfasizza “id-diffikultajiet li ma jħallux lill-Ewropa tisfrutta l-potenzjal tad-data, b’mod partikolari f’dak li jirrigwarda n-nuqqas ta’ interoperabbiltà, il-frammentazzjoni tal-istrutturi, u l-għeluq tagħhom għal żidiet u skambji oħra”. Jidher ċar li l-istess problemi jeżistu wkoll fl-infrastruttura terrestri tas-sistema spazjali Ewropea u għandhom jingħelbu malajr kemm jista’ jkun.

1.12.

L-Ewropa għandha infrastruttura eċċellenti għal-lanċjar ta’ satelliti, b’ġenerazzjoni ġdida ta’ launchers bħal Ariane u Vega li jwasslu għal iffrankar sinifikanti, parzjalment bis-saħħa ta’ kooperazzjoni ikbar bejn l-Istati Membri. L-iżvilupp ta’ vetturi għal-lanċjar li jistgħu jintużaw ripetutament se jwassal għal tnaqqis sinifikanti fl-ispejjeż u se jippermetti l-aċċess għal attivitajiet spazjali għal dawk il-pajjiżi li m’għandhomx il-mezzi biex ikunu jistgħu jipprovdu infrastruttura effiċjenti fl-ispazju ekstraatmosferiku.

1.13.

Hemm interess dejjem jikber fl-użu ta’ satelliti żgħar għal sistemi ta’ komunikazzjoni u monitoraġġ. Anki fi ħdan is-suq tal-osservazzjoni tad-dinja, huwa mistenni tkabbir sinifikanti fis-suq ta’ satelliti żgħar permezz ta’ applikazzjonijiet ġodda. Għalhekk, ser ikun importanti għall-UE li tiffoka fuq l-iżvilupp ta’ mini- u nanosatelliti biex jitteħed vantaġġ minn dan is-suq. Fl-istess waqt, hija opportunità kbira mhux biss għall-Istati Membri ż-żgħar iżda wkoll għal operaturi privati. Il-KESE jenfasizza, madankollu, li din iż-żieda f’satelliti li jqumu inqas u li qed jimmonitorjaw wiċċ id-dinja se tirriżulta f’ammonti enormi ta’ data. Il-protezzjoni tal-ħajja privata ta’ kull ċittadini u utent għandha tiġi prijoritizzata, b’għarfien kbir u regolamenti sodi (2).

1.14.

Aċċess garantit għal infrastruttura spazjali u s-sigurtà tagħha huma fost il-prijoritajiet li l-Kummissjoni se jkollha tikkunsidra. Kooperazzjoni ma’ pajjiżi oħra hija essenzjali biex tiġi evitata tellieqa għall-orbiti l-aktar favorevoli u nuqqas ta’ interess fil-ġestjoni tal-kwistjoni ta’ residwi spazjali. L-attivitajiet diplomatiċi relatati mal-ġestjoni tal-ispazju ekstraatmosferiku għalhekk iridu jiġu intensifikati. Fl-istess waqt, il-KESE jirrakkomanda li l-UE tagħti spinta ‘l quddiem għall-innovazzjoni fit-tindif tal-iskart fl-ispazju.

1.15.

Laqgħat reċenti fil-livell globali (3) ukoll enfasizzaw l-importanza ta’ tali kooperazzjoni. Huma identifikaw erba’ pilastri: l-ekonomija, is-soċjetà, l-aċċessibilità u d-diplomazija. Dawn il-kwistjonijiet dejjem kienu l-fokus ta’ attenzjoni tal-KESE, li ħa l-inizjattiva li jenfasizza l-importanza tagħhom f’termini tal-ekonomija u s-soċjetà.

1.16.

Għaldaqstant, huwa meħtieġ approċċ ġdid lejn l-użu tad-data, biex jiġi ffaċilitat l-aċċess għall-SMEs, biex iċ-ċittadini kif ukoll l-SMEs isiru konxji mill-possibbiltà li jkollhom aċċess mingħajr l-ebda diskriminazzjoni għall-dawn il-kanali ta’ informazzjoni ta’ big data, tissaħħaħ il-protezzjoni kontra attakki ċibernetiċi u għall-iżvilupp kontinwu ta’ applikazzjonijiet ġodda permezz ta’ inizjattivi mmirati li jisfruttaw il-kreattività tar-riċerkaturi, l-universitajiet u n-negozji tagħna. Il-KESE jenfasizza li, skont il-Konvenzjoni ta’ Aarhus, l-użu tal-big data għall-ħarsien tal-ambjent għandu jiġi ffaċilitat bi spejjeż affordabbli.

2.1.

Attwalment l-UE għandha t-tieni l-akbar baġit pubbliku għall-ispazju fid-dinja u hija l-ikbar klijent istituzzjonali għal servizzi ta’ lanċar fl-Ewropa. Għandha sistemi spazjali ta’ klassi dinjija, bħall-Copernicus għall-osservazzjoni tad-dinja u EGNOS u Galileo għan-navigazzjoni bis-satellita u l-ġeopożizzjonament. Bejn l-2014-2020, l-UE waħedha se tinvesti EUR 12-il biljun f’attivitajiet spazjali.

2.2.

It-teknoloġiji spazjali saru indispensabbli fil-ħajja ta’ kuljum taċ-ċittadini Ewropej. Barra minn hekk, soluzzjonijiet fuq bażi spazjali jġibu magħhom benefiċċji f’firxa wiesgħa ta’ kuntesti inkluż il-ġestjoni tad-diżastri, l-agrikoltura, it-trasport, l-infrastruttura tal-enerġija u l-isfidi globali. It-teknoloġiji, id-data u s-servizzi spazjali jistgħu jirfdu bosta politiki u prijoritajiet politiċi ewlenin tal-UE. L-ispazju huwa ta’ importanza strateġika għall-Ewropa: isaħħaħ ir-rwol tagħha bħala attur globali, jirrappreżenta assi għas-sigurtà u d-difiża u jgħin biex jiżdied l-impjieg, it-tkabbir u l-investiment. L-Ewropa għandha industrija tal-manifattura tas-satelliti attiva ħafna li tirrappreżenta madwar 33 % tas-suq dinji miftuħ u servizzi downstream dinamiċi tas-settur li jinkludu għadd kbir ta’ SMEs. L-ekonomija spazjali Ewropea kienet stmata li laħqet EUR 46-54 biljun fl-2014, li jikkorrispondi għal 21 % tal-valur tas-settur spazjali globali.

2.3.

Abbażi tal-Artikolu 189 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), il-Kummissjoni qed tipproponi Strateġija Spazjali ġdida għall-Ewropa li tiffoka fuq erba’ għanijiet strateġiċi:

3.1.

Il-KESE minn dejjem kien attiv ħafna fl-appoġġ tal-Kummissjoni u l-partijiet interessati dwar kwistjonijiet relatati mal-ispazju.

3.2.

Il-KESE stabbilixxa għadd ta’ prijoritajiet fl-opinjonijiet tiegħu dwar l-ispazju:

4.1.1.

Strateġija ambizzjuża teħtieġ baġit ambizzjuż. Skont il-Kummissjoni, il-baġit spazjali tal-UE huwa t-tieni l-akbar fid-dinja. Huwa taħlita tal-baġit tal-Unjoni Ewropea, tal-baġits separati tal-Istati Membri għall-ispazju u tal-baġit tal-Aġenzija Spazjali Ewropea (ESA). Il-baġit tal-Istati Uniti huwa kważi erba’ darbiet akbar minn dak tal-UE. Huwa diffiċli ħafna li ssir stima tan-nefqa reali tar-Russja u taċ-Ċina fil-qasam tal-ispazju, peress li mhux id-data kollha li għandha x’taqsam ma’ dawn l-attivitajiet spazjali hija disponibbli għall-pubbliku. Min-naħa l-oħra, meta jitqabblu l-baġits tal-ispazju bħala perċentwal tal-PDG, l-Ewropa hija biss fis-sitt post.

4.1.2.

L-għanijiet ambizzjużi tal-KE jeħtieġu l-mobilizzazzjoni ta’ investimenti enormi li s-settur pubbliku waħdu sempliċement ma jiflaħhomx. L-involviment ta’ investituri privati, is-settur bankarju, fondi ta’ investiment u partijiet finanzjarji oħrajn ikkonċernati huwa vitali biex jiġi appoġġjat l-iżvilupp tar-riċerka u applikazzjonijiet ġodda.

4.1.3.

Il-Komunikazzjoni ma tenfasizzax biżżejjed jew tappoġġja r-rwol kruċjali tal-SMEs, u għalhekk għandha ssaħħu, b’mod partikolari tal-istartups innovattivi. Filwaqt li qed tingħata aktar attenzjoni lis-saħħa tagħhom f’dak li għandu x’jaqsam mal-innovazzjoni, is-soluzzjonijiet finanzjarji proposti ma jissodisfawx il-ħtiġijiet reali tas-settur, li waħda minnhom hija n-nuqqas kroniku ta’ finanzjament. Minħabba r-riskji kbar involuti, is-sistema bankarja ssibha bi tqila li tappoġġja l-innovazzjoni. Għal ħafna SMEs huwa impossibbli li jipparteċipaw f’sejħiet għall-offerti pubbliċi, peress li spiss huma mfassla speċifikament għal atturi fuq skala kbira. Għalhekk għandu jingħata aktar appoġġ lill-SMEs billi jiġu introdotti sejħiet għall-offerti għall-kumpaniji ta’ dan id-daqs. Sottokuntrattar aktar miftuħ għal firxa usa’ ta’ SMEs għal proġetti akbar ikun ukoll pass fid-direzzjoni t-tajba. L-Orizzont 2020 u programmi oħrajn ta’ riċerka u żvilupp għandhom rwol sinifikanti, u l-użu tagħhom għandu jiġi massimizzat mill-perspettiva tal-SMEs.

4.1.4.

Il-KESE jinsab imħasseb dwar l-effetti possibbli tal-BREXIT u l-eżitu tiegħu fuq l-attivitajiet spazjali Ewropej. Ir-Renju Unit huwa wieħed mill-Istati Membri fuq quddiem fil-qasam tal-ispazju. Għalhekk, l-UE trid tikkunsidra modi possibbli ta’ kooperazzjoni mar-Renju Unit fil-qasam tal-ispazju.

4.2.1.

Mhux l-Istati Membri tal-UE kollha huma involuti fil-fond f’attivitajiet spazjali, u sfortunatament mhux is-setturi kollha (inklużi dak privat u pubbliku) japprezzaw il-benefiċċji tal-attivitajiet spazjali. Fis-settur privat, pereżempju, l-attivitajiet spazjali jistgħu jintużaw f’għadd ta’ oqsma differenti, bħal: monitoraġġ territorjali aġġornat, il-monitoraġġ tal-prestazzjoni tal-insulazzjoni tad-djar, l-identifikazzjoni ta’ siti illegali ta’ skart u ħafna oħrajn.

4.2.2.

Sabiex tiġi żgurata l-kompetittività tas-settur spazjali tal-UE, huwa ta’ importanza vitali li jiġu involuti l-Istati Membri kollha emerġenti b’kapaċitajiet u interessi f’attivitajiet tal-ispazju, flimkien mal-partijiet interessati tagħhom, l-operaturi tan-negozju, riċerkaturi u istituzzjonijiet oħra. Il-Kummissjoni għandha tipprevedi miżuri konkreti.

4.3.1.

Il-Kumitat japprezza l-fatt li d-diskussjoni reċenti dwar il-governanza, li l-KESE enfasizza f’għadd ta’ Opinjonijiet preċedenti tiegħu, ġiet solvuta. L-istrateġija tal-ESA kienet ivvalidata matul il-Kunsill Ministerjali tal-ESA f’Diċembru 2016 (inkluża l-allokazzjoni tal-baġit bejn programmi differenti għall-perjodu 2017-2021). L-istrateġiji tal-UE u tal-ESA ma għadhomx differenti minn xulxin; issa jikkomplementaw lil xulxin.

4.4.1.

Hemm ħtieġa urġenti biex jiġu stabbiliti ċentri kbar tad-data għall-ħżin, l-ippreproċessar u l-analiżi tad-data mniżżla minn Copernicus. Il-kapaċità li tintuża data storika flimkien ma’ Copernicus hija wkoll importanti ħafna għall-iżvilupp ta’ għodod ġodda f’dan il-qasam.

4.4.2.

L-UE impenjat ruħha għall-ftehim ambizzjuż tal-COP21 u l-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli. Il-KESE jenfasizza li sistemi ta’ monitoraġġ ibbażati fuq is-satellita u l-faċilitajiet tal-ipproċessar tal-big data fuq il-post huma essenzjali għall-implimentazzjoni b’suċċess tal-impenji kemm lokali kif ukoll globali. Huwa ċar li hemm ħtieġa għal għodod ġodda relatati mat-tibdil fil-klima, kif appella l-KESE f’opinjonijiet preċedenti, bħal NAT/696 (5).

4.4.3.

Kif kien miftiehem fil-ftehim tal-COP21, il-LULUCF (6) għandha rwol importanti ħafna x’taqdi biex jiġu assorbiti l-livelli attwali ta’ CO2 fl-atmosfera. Il-foresti huma bjar tal-karbonju, u monitoraġġ bi preċiżjoni ta’ kuljum għall-kontroll tal-istat tal-foresti jista’ jevita t-tqaċċit illegali tas-siġar u jinkoraġġixxi l-ġestjoni attiva tal-foresti, inkluż li jitħawlu iktar siġar li jikbru malajr kif ukoll identifikazzjoni bikrija u prevenzjoni ta’ nirien fil-foresti. Il-proposti attwali tal-UE, li jippermettu li l-emissjonijiet tas-CO2 f’setturi bħalma huma l-industrija jew it-trasport jiġu kkumpensati bl-użu tal-bjar tal-karbonju bbażati fil-foresti jew permezz tat-tkabbir tal-foresti, ipoġġu enfasi ħafna akbar fuq kwistjonijiet ekonomiċi, soċjali u ambjentali. Il-proposti jenfasizzaw b’mod ċar il-bżonn urġenti għal għodod ta’ monitoraġġ imsejsa fuq Copernicus. Fil-livell internazzjonali, dawn l-għodod huma tal-ikbar importanza, billi jistgħu jintużaw għall-monitoraġġ bi preċiżjoni tal-livell reali ta’ progress fil-mitigazzjoni u l-assorbiment fi stati differenti madwar id-dinja.

4.4.4.

Il-KESE jirrikonoxxi li s-sistemi ta’ monitoraġġ permezz tas-satellita u ċentri tad-data huma ta’ importanza kbira għall-produzzjoni tal-ikel sostenibbli fil-ġejjieni. B’mod partikolari, hemm benefiċċji kbar għall-agrikoltura bi preċiżjoni, mhux l-inqas minħabba li Galileo u l-GNSS jistgħu jiffrankaw il-fjuwil fossili. Barra minn hekk, is-softwer li juża l-immaġnijiet ta’ Copernicus fi spettri differenti jista’ jidentifika eżattament dawk iż-żoni fejn l-indewwa jew il-livelli ta’ nutrijenti huma jew insuffiċjenti jew eċċessivi, u dan jippermetti li l-ammonti tal-ilma u tan-nutrijenti jiġu aġġustati, u b’hekk jiġi ffrankat l-ilma ħelu u jitnaqqas għall-minimu l-użu tal-fertilizzanti u l-pestiċidi. Dan itejjeb b’mod sinifikanti s-sostenibbiltà tas-sistemi tal-biedja, jippromovi l-identifikazzjoni bikrija u l-prevenzjoni tal-mard tal-pjanti, ibassar ir-rendiment futur u jiggarantixxi kemm benefiċċji ekonomiċi sinifikanti kif ukoll impatt soċjali u ambjentali pożittiv ħafna.

4.4.5.

Il-meteoroloġija bi preċiżjoni għandha tiġi żviluppata aktar sabiex jiġu faċilitati l-identifikazzjoni bikrija u l-prevenzjoni jew it-tħejjija għal kundizzjonijiet estremi tat-temp, li jistgħu jnaqqsu l-ħela tal-ikel fl-irziezet, kif ukoll jissalvagwardjaw lin-nies mill-periklu għas-saħħa u l-proprjetajiet tagħhom.

4.5.1.

Fl-2014, il-KESE nieda l-proġett tiegħu tal-Ispazju u s-Soċjetà fejn l-imsieħba enfasizzaw il-ħtieġa li nimxu ‘l quddiem billi tiġi inkluża s-soċjetà kollha kemm hi fid-dibattitu dwar l-importanza tar-rwol tal-Ewropa fis-settur spazjali. Is-soċjetà ċivili Ewropea trid tiġi kkonsultata sew jekk irridu nifhmu l-aspettattivi u l-ħtiġijiet tagħha.

4.5.2.

Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni ma fiha l-ebda referenza għal din l-isfida strateġika, għalkemm il-konsultazzjoni pubblika dwar l-Istrateġija Spazjali għall-Ewropa saret fl-2016. Id-dibattitu dwar il-politiki spazjali tradizzjonalment kien ristrett għall-partijiet interessati ewlenin, u ġie injorat għal kollox il-fatt li jekk irridu li jkun żviluppat suq orjentat lejn il-konsumatur, iridu jkunu jafu dwar u jkunu konxji tal-vantaġġi u l-opportunitajiet li tista’ toffri t-teknoloġija.

4.5.3.

Kull attur ewlieni għandu strateġija ta’ komunikazzjoni individwali, iżda m’hemm l-ebda viżjoni komuni jew pjan strateġiku li jistgħu jiġu ppreżentati lill-pubbliku inġenerali. Il-KESE jemmen li strateġija ma tistax tinkiseb mingħajr ma jiġu involuti l-partijiet kollha interessati tas-soċjetà ċivili, kemm jekk pubbliċi kif ukoll privati, fil-pjan ta’ azzjoni.

4.5.4.

Għandhom jiġu organizzati laqgħat għall-utenti aħħarin fil-livell reġjonali, nazzjonali u Ewropew. Għandhom jiġu organizzati wkoll kampanji ta’ informazzjoni, bil-parteċipazzjoni attiva tal-awtoritajiet lokali.

4.5.5.

Il-KESE jistieden lill-Kummissjoni u lill-imsieħba prinċipali biex jinfetaħ Portal tal-Ispazju u s-Soċjetà bil-kooperazzjoni ta’ organizzazzjonijiet pubbliċi u privati u ta’ imprendituri. L-informazzjoni u s-sensibilizzazzjoni għandhom ikunu fost l-ogħla prijoritajiet ta’ Politika Spazjali ġdida, li l-għan tagħha tkun fl-aħħar mill-aħħar li jiġu indirizzati l-ħtiġijiet reali taċ-ċittadini.

30.6.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 209/21

Relatur:

Antonello PEZZINI

Korelatur:

Franca SALIS-MADINIER

1.1.

Il-KESE jappoġġja l-proposta għal Direttiva dwar ir-ristrutturar preventiv u tat-tieni opportunità u għal din ir-raġuni qiegħed jippreżenta l-proposti tas-soċjetà ċivili organizzata li għandhom l-għan li jintegraw il-kontenut.

1.2.

Wara li kkunsidra l-kontenut u l-ħtieġa li jitlestew ir-regoli għas-suq intern, il-KESE huwa favur li l-proposta toħroġ fil-forma ta’ Regolament, mingħajr ma jibża’ milli jipproċedi għall-ogħla armonizzazzjoni possibbli tas-sistemi eżistenti.

1.3.

Il-KESE jinsisti li d-dmir, min-naħa tal-amministraturi tal-kumpanija, li jinformaw u jikkonsultaw lill-impjegati qabel u matul in-negozjati huwa formalment speċifikat fid-Direttiva. B’mod partikolari, il-fażi bikrija ta’ ristrutturar għandha tkun iddedikata għall-interessi tal-ħaddiema, bl-istess mod li, matul il-proċedura ta’ insolvenza, għandha ssir referenza espliċita għall-Artikolu 5.2 tad-Direttiva 2001/23/KE, sabiex jiġu protetti d-drittijiet tal-ħaddiema f’dan il-kuntest.

1.4.

Il-KESE jistieden lill-Kummissjoni biex fid-Direttiva tintroduċi l-obbligu li jiġu “antiċipati” s-sitwazzjonijiet ta’ insolvenza bħala prinċipju fundamentali permezz tal-konklużjoni ta’ “kodiċi ta’ kondotta tajba”. Għal dan l-għan, il-Kumitat jipproponi li l-prinċipju ta’ “twissija soċjali” jiġi inkorporat kif hemm bżonn fid-Direttiva.

1.5.

Il-KESE jirrakkomanda l-integrazzjoni fid-Direttiva tal-prinċipju prijoritarju għall-iżgurar li, f’każ ta’ insolvenza, jingħata l-istatus ta’ kredituri prijoritarji lill-ħaddiema kollha fil-pajjiżi kollha. Barra minn hekk, il-KESE jipproponi l-ħolqien ta’ fond nazzjonali ta’ mutwalizzazzjoni tar-riskji, fejn m’hemmx, li jiggarantixxi l-ħlas tal-pagi tal-impjegati fl-Istati Membri kollha. Dan il-fond, fis-seħħ f’xi Stati Membri, jista’ jiġi ffinanzjat minn kontribuzzjonijiet minn min iħaddem permezz ta’ kontribuzzjoni speċifika. L-Istati Membri jistgħu jipparteċipaw fil-governanza ta’ dan il-fond u jagħtu l-garanziji.

1.6.

Il-KESE jirrakkomanda li l-Kummissjoni tistabbilixxi malajr il-proċeduri neċessarji u l-perjodi ta’ żmien biex id-diffikultajiet tal-intrapriżi jiġu identifikati fil-ħin.

1.7.

Il-professjonisti u l-esperti, kif ukoll il-ġudikatura, involuti f’dawn il-każijiet, għandu jkollhom taħriġ komuni adegwat u esperjenzi varji, li jagħtuhom il-possibbiltà joperaw f’oqsma li s’issa ftit li xejn ġew esplorati.

1.8.

Il-verifika tal-kriterji ta’ affidabbiltà tal-imprendituri onesti hija meħtieġa, skont l-imġiba professjonali onesta tagħhom u kif ippruvat minn ċertifikati maħruġa mill-awtoritajiet. Dawn iċ-ċertifikati jiġġustifikaw l-aċċess għat-tieni opportunità.

1.9.

Il-KESE jħeġġeġ li d-Direttiva tqis li l-abbuż tal-amministratur mill-proċedura ta’ insolvenza, sabiex jirrifjuta d-drittijiet għall-ħaddiema, hija prattika illegali u għaldaqstant tirrifjuta l-aċċess għal moratorju jew il-benefiċċju tat-tieni opportunità lill-amministratur li jużaha.

1.10.

Il-KESE jilqa’ r-rwol residwali assenjat lill-qrati, li jidħlu biss f’każ ta’ bżonn.

1.11.

Il-KESE jenfasizza l-valur soċjali tal-intrapriża u l-isforz biex tinżamm attiva bi proċeduri mħaffa, irħas u fil-ħin. F’konformità mal-valuri tat-Trattat tal-UE (Artikolu 3) u fir-rispett tal-bona fide tal-imprenditur.

2.1.

Fl-20 ta’ Mejju 2015, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill tal-Unjoni Ewropea adottaw ir-Regolament (UE) 2015/848 — minn hawn ’il quddiem imsejjaħ “ir-Regolament” — dwar proċeduri ta’ insolvenza bejn Stati differenti.

2.2.

Il-leġislazzjoni l-ġdida tilqa’ l-perspettivi l-ġodda dwar il-liġi dwar l-insolvenza li skonthom il-proċeduri ta’ insolvenza m’għadhomx jitqiesu biss f’termini ta’ likwidaturi, iżda bħala mezz li jiggarantixxi l-ħażna ta’ beni organizzati mill-intrapriżi u għalhekk, id-dritt tax-xogħol tal-impjegati, filwaqt li jiġi żgurat, fejn ikun possibbli, is-sopravivenza tal-intrapriża.

2.3.

F’diversi Stati Membri, fejn il-proċeduri ta’ ristrutturar tal-kumpaniji huma iktar komuni mill-likwidazzjoni, ir-rata ta’ rkupru tal-krediti hija ta’ 83 % minflok ta’ 57 % (1).

2.3.1.

Barra minn hekk, it-tul tal-proċeduri (2) jvarja b’mod konsiderevoli bejn Stati Membru ieħor, minn ftit xhur għal numru ta’ snin.

2.3.2.

Jeżistu wkoll bosta differenzi fl-aċċess tan-negozji għall-proċeduri ta’ ristrutturar qabel ma sseħħ l-insolvenza.

2.3.3.

Studji reċenti (3) wrew li m’hemmx idoneità totali fil-liġi Ewropea dwar l-insolvenza u hemm differenzi kbar fil-liġijiet tal-Istati Membri, li jwassal għal ostakoli għall-investiment fis-Suq Uniku.

2.4.

Għall-imprendituri, fejn ir-rata ta’ “mortalità ekonomika” hija ta’ madwar 50 % (4) fl-ewwel ħames snin tal-ħajja, l-għan huwa li jkunu intitolati għal moratorju fi żminijiet ta’ kriżi ċara, u sussegwentement, li tinstab soluzzjoni għad-dejn, fi żmien perjodu massimu ta’ tliet snin, u titneħħa l-istigma tal-proċeduri ta’ falliment u tinkoraġġixxi imprenditur onest biex jieħu t-tieni opportunità.

2.5.

Innovazzjoni sinifikanti lejn il-ħolqien ta’ żona ġudizzjarja unika Ewropea, huwa l-istabbiliment ta’ sistema ta’ interkonnessjoni elettronika tar-“reġistri tal-insolvenza” li għandhom jiġu stabbiliti sa Ġunju 2019 f’kull Stat Membru, mingħajr ħlas, u jkunu aċċessibbli permezz tal-portal Ewropew tal-Ġustizzja elettronika.

2.6.

Skont il- Kummissjoni, ifallu 200 000 intrapriża Ewropea kull sena; li jfisser 1,7 miljun impieg mitluf fis-sena. Dan ta’ spiss jista’ jiġi evitat jekk ikollna proċeduri aktar effettivi dwar l-insolvenza u r-ristrutturar.

2.7.

Mir-rieżami tal-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-KE tal-2014 dwar ir-ristrutturar u t-tieni opportunità, instab li, minkejja r-riformi fil-qasam tal-insolvenza, ir-regoli għadhom ma jaqblux bejniethom u jibqgħu ineffiċjenti jew ineżistenti f’xi pajjiżi. Il-Pjan ta’ Azzjoni għall-Unjoni tas-Swieq Kapitali tal-2015 ħabbar inizjattiva leġislattiva dwar l-insolvenza tan-negozji, inkluż ir-ristrutturar bikri u t-tieni opportunità.

2.8.

L-inizjattiva tal-KE għandha wkoll tiġi kkunsidrata fid-dawl ta’ għadd ta’ rakkomandazzjonijiet li qed nagħmlu biex juru, fost l-oħrajn li:

3.1.

Il-proposta tal-Kummissjoni fuq il-bażi legali tal-Artikoli 53 u 114 TFUE – tiffoka fuq tliet elementi ewlenin:

3.2.

Ir-regoli l-ġodda jindikaw prinċipji ewlenin biex jiżguraw li l-“oqfsa” fir-rigward tal-insolvenza u r-ristrutturar huma koerenti u effettivi madwar l-UE:

3.3.

Il-proposta għal Direttiva ġdida sussegwentement tikkunsidra l-aspetti ta’ “kontinwità” fi proċedura fejn l-imprenditur iżomm kontroll tal-attività tiegħu, jiġifieri l-“automatic stay”, jiġifieri l-perjodu ta’ erba’ xhur li l-kredituri ma jkunux jistgħu jagħmlu azzjonijiet individwali biex jirkupraw id-dejn.

4.1.1.

Rigward l-applikazzjoni fakultattiva tas-sistema proposta għall-proċeduri ta’ ħelsien mid-dejn għall-konsumaturi, il-KESE, bħala segwitu għall-opinjonijiet tiegħu li diġà ġew adottati f’dan il-qasam, jopponi bil-qawwa din il-possibbiltà, li tmur kontra t-talbiet tal-Kumitat dwar il-ħtieġa assoluta għal reġim speċifiku għal konsumaturi b’dejn eċċessiv.

4.2.1.

Il-KESE huwa tal-fehma li jkun utli li jiġi ċċarat l-ambitu u l-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva, (tip ta’ intrapriżi, għadd ta’ impjegati). Billi tingħata attenzjoni partikolari lill-SMEs u l-impatt tagħhom fuq l-ekonomija lokali.

4.2.2.

Hemm konverġenza wiesgħa dwar il-ħtieġa li l-kumpaniji jiġu megħjuna jirristrutturaw fil-ħin, sabiex ikunu jistgħu jsalvaw l-impjiegi u jżommu l-valur tagħhom, kif ukoll għal appoġġ għall-imprendituri onesti.

4.2.3.

Ikun utli u xieraq li jiġi stabbilit fuq liema kriterji l-amministraturi jistgħu jitqiesu bħala “onesti”. Dawn il-kriterji oġġettivi għandhom jiġu identifikati u fformalizzati fid-Direttiva. Reċentement mhux ta’ min jinjora l-fenomenu ta’ proċeduri ta’ insolvenza tattiċi użati biex tiġi evitata r-responsabbiltà legali li ċċaħħad lill-ħaddiema mid-drittijiet tagħhom. Għandu jkun hemm deterrent għall-użu ta’ prattiki bħal dawn, billi dawk li jużawhom ma jkunux eleġibbli għall-moratorju u għat-tieni opportunità.

4.2.4.

L-istadji kollha għandhom jitwettqu bl-involviment kontinwu tal-impjegati u t-trejdjunjins permezz tal-konsultazzjoni effettiva u informazzjoni biżżejjed bil-quddiem. Ir-rappreżentanti tal-impjegati u t-trejdjunjins għandu jkollhom id-dritt li jipproponu soluzzjonijiet oħrajn biex jippreservaw l-impjiegi u għandhom igawdu mid-dritt għal espert.

4.2.5.

Meta qafas ta’ ristrutturar preventiv ikollu elementi ewlenin komuni u kondiviżi għandu jaderixxi ma’ protokoll komuni u uniformi f’livell Komunitarju.

4.2.6.

Il-KESE jipproponi li l-proċeduri għall-ħolqien ta’ fond nazzjonali għall-mutwalizzazzjoni tar-riskji li jiggarantixxi l-ħlas tas-salarji tal-impjegati, ikunu ppjanati fil-pajjiżi membri kollha. Dan il-fond jista’ jiġi ffinanzjat minn kontribuzzjonijiet minn min iħaddem permezz ta’ kontribuzzjoni speċifika. L-Istati Membri jistgħu jipparteċipaw fil-governanza ta’ dan il-fond u jagħtu l-garanziji (5).

4.2.7.

Sabiex jiġu salvagwardjati l-impjiegi u jiġu evitati s-sensji, għandu jkun hemm appoġġ għat-“twissija soċjali”, jiġifieri l-obbligu tal-intrapriża li twissi kmieni biżżejjed dwar id-diffikultajiet tal-kumpanija lill-partijiet kollha involuti. Dan il-mekkaniżmu, li għandu jkun adottat bil-mod xieraq skont il-każ, se jkun ukoll utli biex jiġi stabbilit b’mod ċar l-imġiba soċjalment responsabbli u onesta tal-imprenditur.

4.2.7.1.

Huwa jappoġġja l-kultura ta’ kondiviżjoni mar-rappreżentanti tal-ħaddiema, it-trejdjunjins, organizzazzjonijiet oħra ta’ rappreżentaza, jew ma’ partijiet interessati oħra.

4.2.8.

L-objettiv hu li jitnaqqas l-intervent tal-awtorità ġudizzjarja/amministrattiva, li hija ta’ spiss mitluba twieġeb fi stadju bikri u b’mod drastiku l-problemi ta’ insolvenza.

4.2.9.

Il-prinċipju tal-informazzjoni u l-konsultazzjoni rilevanti (Direttiva EWC) tar-rappreżentanti tal-impjegati u l-protezzjoni u d-dritt tagħhom meta titnieda t-twissija għandu jkun applikat fil-livell nazzjonali u Ewropew, billi dawn spiss ikunu minn tal-ewwel konxji min-nuqqas ta’ funzjonament tal-intrapriża (“whistleblower as means of prevention”).

4.2.10.

Għandu jiġi ċċarat aktar il-punt 3 tal-Artikolu 3. B’mod partikolari, għandhom jiġu speċifikati l-parametri li fuq il-bażi tagħhom l-intrapriżi jistgħu jiġu esklużi mill-mekkaniżmu ta’ twissija (numru ta’ impjegati, volumi ta’ fatturat, eċċ.).

4.3.1.

It-twettaq ta’ qafas ġenerali favorevoli u proattiv ibbażat fuq l-armonizzazzjoni tal-esperjenzi u l-proċeduri.

4.3.2.

Sabiex jinkiseb dak li jinstab fl-Artikolu 114 tat-TFUE, jiġifieri li jiġi implimentat is-Suq Intern, huwa meħtieġ li l-Kummissjoni tiżgura, inkluż permezz ta’ atti ddelegati, li jiġu armonizzati l-proċeduri ta’ insolvenza, li attwalment jidhru wisq differenti bejn Stati Membru u ieħor.

4.3.3.

Bl-istess mod proċeduri xierqa ta’ qabel l-insolvenza li jikkunsidraw ir-raġunijiet li jxekklu l-fluss finanzjarju normali, li xi drabi kienu marbutin ma’ ttardjar fil-pagamenti (6) għandhom jiġu ssuġġeriti u armonizzati fil-livell Komunitarju.

4.3.4.

Għandhom jiġu stabbiliti regoli ta’ kondotta tajba bejn il-klijenti u l-fornituri ta’ servizz, li jimponu limiti ta’ żmien għall-ħlas għas-servizzi.

4.3.5.

F’każijiet oħrajn ikun hemm fallimenti għal raġunijiet politiċi li ma jiddependux fuq l-abbiltà tal-imprenditur.

4.3.6.

Il-protezzjoni tal-finanzjamenti ġodda u l-finanzjament interim għandhom jiġu żgurati permezz ta’ regoli komuni u regoli ta’ kondotta li huma omoġeni f’pajjiżi differenti u huma kapaċi wkoll jipproteġu l-pożizzjonijiet leġittimi tal-minoranzi.

4.3.7.

Xi awtoritajiet reġjonali f’pajjiżi Ewropej diġà stabillew “korpi konġunti” (7) bil-kompitu li jintervjenu malajr meta jkun hemm ħtieġa għal intervent ta’ appoġġ għal kumpanija f’diffikultà (8).

4.3.8.

Tkun ħaġa utli li jsir studju dwar dawn l-“organizzazzjonijiet” u jinkisbu tagħlimiet mill-esperjenza l-aktar rilevanti.

4.3.9.

Il-ħolqien ta’ “korpi konġunti”, b’setgħat qawwija, b’perspettivi ċari ta’ previżjoni u b’għanijiet soċjali, jistgħu jgħinu biex jingħelbu d-dgħufijiet ta’ antiċipazzjoni jew ta’ innovazzjoni strateġika, li jwasslu għal deterjorament tad-dinja tax-xogħol kollha kemm hi u kkontribwew għall-kriżi ekonomika li ilha għaddejja minnha l-Ewropa sa mill-2008 għalkemm f’forom differenti.

4.3.10.

Kemm l-istrumenti ta’ ristrutturar bikrija kif ukoll it-tieni opportunità huma benefiċċji għall-imprenditur li jkun konformi mal-proċeduri ta’ antiċipazzjoni u ta’ twissija u li jeħtieġ aċċess għalihom, u t-tnejn li huma għandhom l-għan li jikkontribwixxu għall-involviment tal-kredituri (l-ewwel nett, il-ħaddiema u t-trejdjunjins).

4.3.10.1.

Għal din ir-raġuni, huwa essenzjali li imprenditur li talab l-aċċess għal dawn il-benefiċċji għandu immedjatament jagħmel disponibbli lill-partijiet interessati (ħaddiema, trejdjunjins, kredituri b’mod ġenerali, il-korpi maħtura għall-kompożizzjoni tal-kriżi), il-kontijiet tiegħu kollha (il-balance sheets u l-annessi, il-kontijiet bankarji, l-assigurazzjoni, eċċ.) u jippermetti kwalunkwe forma ta’ kontroll fuq l-attività tiegħu.

4.3.10.2.

Dan mhux biss jirrispetta l-prinċipju ta’ trasparenza, iżda jippermetti wkoll l-effiċjenza ta’ xi prinċipji ewlenin imsemmija f’din il-proposta għal Direttiva iktar effettivi.

4.3.10.3.

L-aċċess immedjat għad-dokumenti kollha tal-intrapriża jista’ jippermetti:

4.3.11.

Il-valutazzjoni tal-impatt għandha tinkludi l-effetti fuq l-impjiegi, billi jekk dawn ikunu magħrufa minn qabel, jistgħu jittieħdu miżuri xierqa biex jiġu salvagwardjati l-impjiegi, bħat-taħriġ u l-iżvilupp tal-ħiliet tal-ħaddiema.

4.3.12.

Fir-rigward tal-Artikolu 18 tal-Kapitolu 5, l-amministraturi ma għandhomx jitħallew inaqqsu mill-assi kummerċjali taħt il-livell meħtieġ għar-regolamentazzjoni ta’ obbligazzjonijiet dovuti lejn l-impjegati.

4.4.1.

Fl-opinjoni tiegħu tal-2013 dwar il-proċeduri ta’ insolvenza, li japplikaw ukoll għal din l-opinjoni, il-KESE enfasizza l-importanza li, fost l-oħrajn:

4.4.2.

Ir-regoli għat-tieni opportunità lill-imprendituri wara l-ewwel falliment, iridu jkunu ċari u komuni għall-pajjiżi tal-UE, kif iddikjarat fl-Artikolu 114 dwar is-Suq Uniku, u għandhom ikunu appoġġjati mill-impjegati li ma jkunux ġarrbu ħsara jew imġiba skorretta volontarja mill-ewwel falliment tal-imprenditur.

4.4.3.

Ħafna drabi, ir-riġidità tal-proċeduri, f’ħafna pajjiżi, iffavoriet azzjonijiet kultant drastiċi promossi mill-prattikanti fl-insolvenza.

4.4.4.

L-azzjonijiet li għandhom jiġu segwiti, b’mod uniformi u miftuħ madwar l-Istati Membri kollha tal-UE, iridu jittrasformaw ir-rwol il-qadim tal-prattikanti fl-insolvenza fi rwol ġdid bħala “prattikanti ta’ żvilupp tal-impjieg”, permezz ta’ preparazzjoni teknika u kulturali profonda u komprensiva, inkluż bl-għajnuna ta’ proċessi informatiċi previsti mill-“Portal Ewropew tal-Ġustizzja elettronika” u msaħħa bir-Regolament (UE) 2015/848.

4.4.5.

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon is-semplifikazzjoni proposta għall-aċċess għat-tieni opportunità. F’dan ir-rigward, huwa sinifikanti li l-imprenditur b’dejn eċċessiv jista’ jinħeles mid-djun, wara l-iskadenza tat-terminu previst, mingħajr ma jkun meħtieġ li jerġa’ jirrikorri għall-awtorità ġudizzjarja jew amministrattiva (Artikolu 20.2).

4.5.1.

Ikun utli li t-taħriġ inizjali u suċċessiv “tal-membri tal-awtoritajiet ġudizzjarji u amministrattivi li jittrattaw kwistjonijiet ta’ ristrutturar, ta’ insolvenza u tat-“tieni opportunità” jiġi organizzat direttament mill-Kummissjoni (inkluż permezz ta’ aġenziji).

4.5.2.

Tenħtieġ armonizzazzjoni tar-rekwiżiti għall-professjonisti li jaħdmu fl-UE: għandhom jiġu pprovduti standards minimi għal dawn il-prattikanti, bħal taħriġ u kwalifiki professjonali, ikunu rreġistrati bħala prattikanti, ir-responsabbiltà u l-kodiċi professjonali ta’ etika.

4.5.3.

Hemm bżonn ta’ għodod: superviżjoni interna, prattiki ta’ kontabilità, ta’ rappurtar u ta’ kontroll li jippermettu u jtejbu l-effettività tal-proċeduri.

4.6.1.

Kif ġie enfasizzat ukoll fil-punt 4.3.10.1 aċċess f’waqtugħad-dokumentazzjoni tal-intrapriża biss jista’ jiggarantixxi l-awtentiċità u l-kompletezza tad-data li għandha tinġabar sabiex isir monitoraġġ effettiv tal-proċeduri (Artikolu 29).

4.6.2.

Iċ-ċarezza u l-kompletezza tar-reġistri għandha tkun riaffermata fl-att ta’ implimentazzjoni adottat skont ir-Regolament (UE) 182/2011.

30.6.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 209/28

Relatur:

Antonio GARCÍA DEL RIEGO

1.1.

Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) jilqa’ l-“Qafas għall-irkupru u r-riżoluzzjoni ta’ kontropartijiet ċentrali” (1) propost, li għandu l-għan li jimxi lejn proċess ta’ rkupru u riżoluzzjoni definittiv u armonizzat għall-ikklirjar minn kontroparti ċentrali (CCP) fl-UE, u japprova kemm l-objettivi tiegħu kif ukoll l-approċċ.

1.2.

Il-KESE jenfasizza li huwa ta’ importanza kbira li d-deċiżjoni eżistenti mill-G20 għal governanza globali tas-CCPs kif ukoll ir-rakkomandazzjonijiet speċifiċi mill-Kumitat Permanenti għall-Kooperazzjoni Superviżorja u Regolatorja tal-Bord għall-Istabilità Finanzjarja (FSB SRC), il-Grupp ta’ Tmexxija tar-Riżoluzzjoni tal-FSB (FSB ReSG), il-Kumitat dwar l-Infrastrutturi tal-Pagamenti u tas-Swieq (CPMI), l-Organizzazzjoni Internazzjonali tal-Kummissjonijiet tat-Titoli (IOSCO), u l-Kumitat ta’ Basel dwar is-Superviżjoni Bankarja (BCBS) jiġu implimentati f’leġislazzjoni armonizzata u vinkolanti li tiżgura kundizzjonijiet globali ekwi, sodi u sikuri.

1.3.

Għalhekk, il-KESE jilqa’ l-flessibilità biex ir-regolament propost jiġi adattat għall-evoluzzjoni futura ta’ kunsens internazzjonali dwar ir-regolamentazzjoni tas-CCPs, jiġifieri rakkomandazzjonijiet mill-Bord għall-Istabilità Finanzjarja (FSB) (2).

1.4.

Fil-fehma tal-KESE, hija ta’; importanza kbira t-trasformazzjoni tas-sistema attwali ta’ soluzzjonijiet ta’ CCPs individwali bbażati fuq rakkomandazzjonijiet internazzjonali u awtoritajiet superviżorji nazzjonali f’regolament definittiv dwar l-irkupru u r-riżoluzzjoni li huwa ċar, konsistenti, robust u komprensiv, kif ukoll proporzjonat u validu għall-futur fil-kuntest ta’ leġislazzjoni oħra bħad-Direttiva dwar l-Irkupru u r-Riżoluzzjoni tal-Banek (BRRD).

1.4.1.

F’dan il-kuntest, il-KESE huwa tal-opinjoni li Awtorità Superviżorja Unika tas-CCP u Awtorità ta’ Riżoluzzjoni Unika jpoġġuhom f’qagħda aħjar biex jiġbru flimkien il-ħiliet esperti u d-data kif ukoll biex jiżguraw li r-regolament il-ġdid jiġi implimentat mis-CCPs b’mod standardizzat madwar l-Ewropa, u b’hekk tiġi eliminata l-frammentazzjoni attwali ta’ superviżuri nazzjonali differenti bi kriterji u għodod superviżorji kemmxejn differenti.

1.5.

Fid-dawl tar-rwol ċentrali tal-Bank Ċentrali Ewropew (BĊE) fil-Mekkaniżmu Superviżorju Uniku (MSU) għas-settur bankarju, il-kompetenza eżistenti tiegħu biex jiżgura sistemi ta’ kklirjar, pagament u saldu effiċjenti u sodi (3) kif ukoll ir-rwol tiegħu biex jipprovdi lis-CCPs b’aċċess għall-flus tal-bank ċentrali, il-KESE jirrakkomanda bis-sħiħ li jitqies l-użu jew l-estensjoni tal-mandat tal-BĊE biex ikun kemm is-superviżur ċentrali Ewropew tas-CCPs taħt l-umbrella tal-MSU kif ukoll l-awtorità ċentrali ta’ riżoluzzjoni taħt l-umbrella tal-BĊE/Eurosistema.

1.6.

Il-KESE jqis li għandhom jiġu preskritti għodod ta’ monitoraġġ addizzjonali għall-awtoritajiet superviżorji f’dan il-qasam, biex jippermettu stampa komprensiva tal-pożizzjoni ta’ riskju ta’ membri tal-ikklirjar individwali fost CCPs multipli (inklużi CCPs ta’ pajjiż terz) u ta’ CCPs fi swieq, li jfasslu effetti domino potenzjali fuq pożizzjonijiet fost is-CCPs. Is-superviżuri jew preferibbilment superviżur ċentrali jenħtieġ li jingħataw is-setgħa li jwettqu t-testijiet tal-istress olistiċi tagħhom stess, u jifhmu l-pożizzjoni ta’ riskju u l-assi ta’ mitigazzjoni ta’ riskju tas-CCPs rilevanti fuq bażi trimestrali, ta’ kull xahar jew ta’ kuljum, kif meħtieġ mis-sitwazzjoni, dan flimkien mat-test annwali tal-istress tas-CCPs li jsir mill-EMSA skont ir-Regolament dwar l-Infrastruttura tas-Suq Ewropew (EMIR).

1.7.

Filwaqt li l-KESE jassumi li se jkun hemm sekwenza naturali, l-ewwel fir-riżoluzzjoni ta’ membru tal-ikklirjar individwali wieħed jew aktar skont il-BRRD u mbagħad – jekk ikun meħtieġ – l-irkupru u r-riżoluzzjoni ta’ CCP waħda jew aktar, jenħtieġ li jiġi ċċarat li hemm xenarji fejn il-prijorità jenħtieġ li tingħata lill-irkupru ta’ CCP waħda jew aktar fuq l-irkupru ta’ bank wieħed jew aktar, li huma l-membri tal-ikklirjar ewlenin ta’ dawn is-CCPs.

1.8.

Il-KESE jitlob li l-pjani ta’ rkupru tas-CCPs jenħtieġ li jispeċifikaw l-għodod u l-miżuri li se jitqiesu biex iqabblu mill-ġdid il-portafoll tas-CCPs, peress li din il-proposta lanqas ma tiddetermina liema għażliet speċifiċi jenħtieġ li jinkludu jew jeskludu l-pjani ta’ rkupru.

1.9.

Fl-opinjoni tal-Kumitat, jenħtieġ li tingħata attenzjoni mill-qrib lil kif il-kontropartijiet mhux finanzjarji (NFC) u l-assi segregati tal-klijenti ta’ parteċipanti tal-ikklirjar indiretti, jistgħu jintlaqtu, fil-każ tal-użu ta’ pożizzjoni u għodod tal-allokazzjoni tat-telf, jiġifieri fil-każ ta’ terminazzjoni ta’ kuntratti u t-tnaqqis tal-valur ta’ kwalunkwe gwadann pagabbli mis-CCP lill-membri tal-ikklirjar mhux inadempjenti. Bl-istess mod, il-Kumitat jilqa’ l-fatt li l-proposta attwali ma tinkludix “haircutting tal-marġni inizjali”, għaliex dan ma jkunx għodda xierqa ta’ rkupru u riżoluzzjoni, u lanqas “haircutting tal-gwadanji tal-marġni ta’ varjazzjoni”, għaliex pożizzjonijiet iħħeġġjati se jkunu mistennija.

1.10.

Fl-opinjoni tal-KESE, kwalunkwe għażla msemmija b’mod espliċitu ta’ salvataġġ ta’ CCPs bil-flus tal-kontribwenti jeħtieġ li titneħħa mil-leġislazzjoni proposta, u speċjalment eskluża għal CCPs ta’ pajjiż terz. L-għażla ta’ appoġġ pubbliku straordinarju għandha tiġi proposta mill-awtoritajiet rispettivi meta titqies adatta u għaldaqstant tibqa’ ta’ natura straordinarja. L-għażla inkluża attwalment ta’ appoġġ pubbliku straordinarju taħt ċerti kundizzjonijiet tista’ toħloq sitwazzjoni ta’ periklu morali. Dan jagħmel ukoll l-implimentazzjoni ta’ Awtorità Superviżorja Unika u Awtorità ta’ Riżoluzzjoni Unika politikament aktar aċċettabbli minn perspettiva nazzjonali.

1.10.1.

F’dan il-kuntest, il-KESE jitlob li għall-ġejjieni l-istess standards vinkolanti jew simili għandhom jintalbu wkoll mis-CCPs awtorizzati skont ir-Regolament dwar l-Infrastruttura tas-Suq Ewropew (EMIR) (4) skont deċiżjoni ta’ “ekwivalenza” bħala organizzazzjonijiet tal-ikklirjar ta’ pajjiżi terzi (CCPs ta’ pajjiż terz).

1.11.

Il-KESE jipproponi li s-setgħa tal-awtorità ta’ riżoluzzjoni li tittermina ċerti kuntratti jew il-kuntratti kollha fir-rigward tas-servizzi tal-ikklirjar ta’ CCP jenħtieġ li tintuża b’mod restrittiv ħafna fejn CCP tappoġġja swieq spot u tkun qed tikklirja prodotti ta’ flus.

1.12.

Il-KESE jemmen li s-sospensjoni tal-obbligu tal-ikklirjar fir-riżoluzzjoni ta’ CCP unika jeħtieġ li tiġi applikata bil-kunsiderazzjoni tal-impatti potenzjali fuq CCPs oħrajn li huma awtorizzati biex jipprovdu servizzi tal-ikklirjar fl-istess klassi ta’ assi.

2.1.

Kemm id-Direttiva dwar l-Irkupru u r-Riżoluzzjoni tal-Banek (BRRD) tal-Unjoni Ewropea kif ukoll id-Dodd-Frank Act tal-Istati Uniti jirrikjedu li banek sistemikament importanti jkollhom fis-seħħ “pjan ta’ rkupru u riżoluzzjoni” li jippermetti stralċ ordnat f’każ ta’ kriżi b’kontaġju limitat fuq is-swieq finanzjarji usa’. Bl-ikklirjar ċentrali obbligatorju wara l-EMIR u d-Dodd-Frank, is-CCPs saru dejjem iżjed importanti għas-sikurezza u s-solidità globali tas-sistema finanzjarja. Għalhekk, minbarra l-iżgurar tar-reżiljenza tas-CCPs, huwa meħtieġ ippjanar robust għall-irkupru u r-riżoluzzjoni biex jiġi żgurat li dipendenza akbar fuq l-ikklirjar ċentrali ma tirriżultax f’kategorija ġdida ta’ entità li hija “kbira wisq biex tfalli”.

2.1.1.

Għalkemm il-falliment ta’ CCP huwa statistikament improbabbli, minħabba l-mudell kummerċjali speċifiku tagħha u l-fokus tagħha fuq il-ġestjoni tar-riskju, hija tista’, minħabba r-rwol ċentrali tagħha fis-suq bħala istituzzjoni finanzjarja sistemikament importanti (SIFI), tikkawża kontaġju mifrux fis-sistema finanzjarja, u toħloq effett domino fuq il-membri tal-ikklirjar u fuq is-swieq li tappoġġja. Dan huwa avveniment bi probabbiltà baxxa u b’impatt kbir.

2.2.

Is-CCPs għandhom rwol ewlieni fis-sistema finanzjarja billi jimmaniġġjaw netwerk kumpless ta’ relazzjonijiet tar-riskju tal-kontroparti. Huma jagħmlu dan, essenzjalment, billi (i) jidħlu bejn il-partijiet għal kuntratti nnegozjati f’suq finanzjarju wieħed jew aktar (regolat jew “Barra l-Borża” (OTC)) u (ii) jipproteġu lilhom infushom kontra inadempjenzi mill-utenti tagħhom billi jiġbru marġnijiet adegwati u kollateral kemm mingħand ix-xerrej kif ukoll mingħand il-bejjiegħ, u jimplimentaw arranġamenti tal-kondiviżjoni tat-telf (l-hekk imsejħa kaskati tal-inadempjenza biex jintużaw f’każijiet estremi, fejn marġnijiet individwali jirriżultaw li huma insuffiċjenti) (5).

2.3.

Parteċipant f’CCP igawdi minn tnaqqis fir-riskji meta mqabbel mal-ikklirjar bilaterali għaliex huwa jew hija jibbenefikaw minn netting multilaterali, kollateralizzazzjoni adegwata u mutwalizzazzjoni tat-telf. L-obbligi netti tal-parteċipanti fis-CCPs (pożizzjonijiet twal u qosra) għal prodotti uniċi, li jiddeterminaw bilanċ multilaterali uniku għal kull prodott/parteċipant, irrispettivament mill-identità tal-kontroparti qabel in-novazzjoni. Meta l-prodotti jkunu korrelatati b’mod sinifikanti, is-CCPs jistgħu jiddeterminaw il-marġnijiet tal-parteċipanti fuq il-prodotti (proviżjonament ta’ marġni għall-portafoll), u jippermettulhom jinnewtralizzaw ir-riskju billi jżommu pożizzjonijiet fuq prodotti korrelatati.

2.4.

Sabiex jiġu realizzati bis-sħiħ il-benefiċċji tas-CCPs, is-CCPs jeħtiġilhom 1) jimmaniġġjaw ir-riskju tagħhom b’mod effettiv u jkollhom riżorsi finanzjarji adegwati disponibbli u 2) jkunu soġġetti għal sorveljanza regolatorja b’saħħitha u rekwiżiti superviżorji. L-ewwel, is-CCPs jeħtiġilhom ikunu reżiljenti biżżejjed fis-sens li r-riżorsi finanzjarji tagħhom (inkluż ir-rekwiżiti tal-marġni, il-fondi tal-inadempjenza prefinanzjati u riżorsi ta’ likwidità) jippermettulhom jifilħu għall-fallimenti tal-membri tal-ikklirjar u għal avvenimenti ta’ stress oħra bi probabbiltà għolja ħafna. It-tieni, is-CCPs irid ikollhom pjani ta’ rkupru li jippermettulhom jallokaw telf eċċessiv u jiġġeneraw likwidità addizzjonali mingħajr ma jqiegħdu piż eċċessiv fuq il-membri tal-ikklirjar u istituzzjonijiet finanzjarji oħra, li ħafna minnhom aktarx li jkunu sistemikament importanti huma stess. Finalment, irid ikun hemm fis-seħħ pjani ta’ riżoluzzjoni tas-CCP kredibbli.

2.5.

Fl-2009, il-mexxejja tal-G20 impenjaw ruħhom li jiżguraw li l-kuntratti tad-derivattivi OTC standardizzati kollha jkunu kklirjati mis-CCPs. Aktar użu ta’ kklirjar ċentrali ta’ derivattivi għandu l-għan li jsaħħaħ l-istabilità finanzjarja billi:

2.6.

Fil-livell internazzjonali, sa mill-2014, il-Kumitat dwar l-Infrastrutturi tal-Pagamenti u tas-Swieq (CPMI) flimkien mal-Organizzazzjoni Internazzjonali tal-Kummissjonijiet tat-Titoli (IOSCO) u l-Bord għall-Istabilità Finanzjarja (FSB) diġà ħarġu gwida dwar l-irkupru u r-riżoluzzjoni ta’ infrastrutturi tas-suq finanzjarju (FMIs), inkluż is-CCPs. Barra minn hekk, l-irkupru u r-riżoluzzjoni ta’ CCPs huma prijoritajiet importanti tal-pjani ta’ ħidma internazzjonali li għaddejjin bħalissa stabbiliti fl-2015.

2.7.

Fil-livell tal-UE, il-Kummissjoni Ewropea ħarġet proposta (7) – ibbażata fuq ix-xogħol imsemmi hawn fuq li sar fil-livell internazzjonali – għal reġim leġislattiv dwar ir-riżoluzzjoni u l-irkupru ta’ CCPs, li huwa l-fokus ta’ din l-opinjoni.

3.1.1.

Il-KESE jinnota li r-rekwiżiti regolatorji għas-CCPs huma aktar b’saħħithom illum minn qabel il-kriżi. Il-Prinċipji tas-CPMI-IOSCO għall-Infrastrutturi tas-Suq Finanzjarju (PFMI) jipprovdu qafas komprensiv għar-reżiljenza u l-irkupru ta’ CCPs.

3.1.2.

Il-KESE jfaħħar ix-xogħol sinifikanti li s-CPMI u l-IOSCO wettqu biex jindirizzaw ir-reżiljenza u l-irkupru ta’ CCPs fil-livell internazzjonali.

3.1.3.

Il-Kumitat għalhekk jixtieq jara mekkaniżmu fir-regolament propost li jippermetti l-adattament flessibbli għall-evoluzzjoni futura ta’ kunsens internazzjonali dwar ir-regolamentazzjoni tas-CCPs, jiġifieri rakkomandazzjonijiet mill-Bord għall-Istabilità Finanzjarja (FSB).

3.1.4.

Konsegwentement, il-Kumitat japprova r-regolament propost, li fih l-istandards internazzjonali – attwalment implimentati xi ftit differenti mis-CCPs skont l-ambjent legali u regolatorju – huma inkorporati f’sett standardizzat wieħed ta’ obbligi armonizzati u eteroġeni skont id-dritt tal-Unjoni.

3.1.5.

Il-KESE jinnota l-importanza li jittieħed approċċ olistiku biex tiġi emendata leġislazzjoni relatata oħra, jiġifieri d-Direttiva dwar l-Irkupru u r-Riżoluzzjoni tal-Banek (BRRD) u jiġi żgurat li l-għodod moratorji (l-Artikolu 5 u l-Artikolu 10 tal-BRRD) u mekkaniżmi oħra jkomplu jeskludu l-obbligi ta’ pagament u ta’ twettiq għal ċerti sistemi ta’ pagament, CCPs, Depożitorji Ċentrali tat-Titoli (CSDs) u banek ċentrali sabiex ma jiżbilanċjawx il-portafolli u l-kollateral miżmuma minn jew trasferiti lil CCPs.

3.1.6.

F’dan il-kuntest, il-KESE jassumi li se jkun hemm sekwenza naturali, l-ewwel fir-riżoluzzjoni ta’ membru tal-ikklirjar individwali wieħed jew aktar skont il-BRRD u mbagħad – jekk ikun meħtieġ – l-irkupru u r-riżoluzzjoni ta’ CCP waħda jew aktar, li tagħhom dawn il-membri tal-ikklirjar kienu klijenti ewlenin. Jista’ jkun hemm xenarji fejn il-prijorità jenħtieġ li tingħata lill-irkupru ta’ CCP waħda jew aktar fuq l-irkupru ta’ bank wieħed jew aktar, li huma l-Membri tal-Ikklirjar ewlenin ta’ dawn is-CCPs.

3.1.6.1.

Skont il-prinċipji stabbiliti mis-CPSS u l-IOSCO, ir-riżorsi ta’ inadempjenza għal CCPs sistemikament importanti jenħtieġ li, bħala minimu, jkunu ta’ daqs li jkun jiflaħ l-inadempjenza taż-żewġ membri tal-ikklirjar li potenzjalment se jikkawżaw l-akbar skopertura ta’ kreditu aggregat għas-CCP f’kundizzjonijiet estremi iżda plawżibbli (l-hekk imsejħa “Cover 2”). Jekk il-membri tal-ikklirjar li jaqbżu l-iskopertura fis-sens ta’ Cover 2 vis-à-vis CCP waħda jew aktar kienu qed ifallu u ġew ipproċessati skont il-BRRD, l-implikazzjoni għas-CCPs u l-membri tal-ikklirjar l-oħrajn mingħajr ebda inadempjenza jeħtieġ li titqies fid-deċiżjonijiet kollha li għandhom x’jaqsmu mal-Clearers Ġenerali f’diffikultà skont il-BRRD.

3.1.6.2.

Potenzjalment is-CCP jeħtieġ li tiġi stabilizzata u appoġġjata skont din il-leġislazzjoni proposta, qabel ma l-proċess tal-BRRD jkun jista’ jiġi applikat għal dawn il-membri tal-ikklirjar f’diffikultà. Barra minn hekk, jista’ jkun hemm xenarji fejn membri tal-ikklirjar mingħajr ebda inadempjenza jistgħu jitpoġġew f’inadempjenza permezz tal-applikazzjoni ta’ għodod definiti fil-leġislazzjoni proposta u mbagħad isiru soġġetti għall-BRRD. Madankollu, jekk dan għen biex jistabbilizza s-CCP, li tagħti servizz lil membri tal-ikklirjar multipli, l-istabbilizzazzjoni tas-CCP jenħtieġ li tieħu prijorità fuq l-istabbilizzazzjoni tal-membru tal-ikklirjar individwali.

3.2.1.

Il-Kumitat jindika li r-regolament propost huwa mmirat lejn sitwazzjonijiet tas-suq li huma estremi u eċċezzjonali; madankollu, huwa tal-akbar importanza li r-reġim tal-irkupru u r-riżoluzzjoni jenħtieġ li jippermetti għall-kontinwità tas-servizzi kritiċi tas-CCPs mingħajr rikors għall-fondi pubbliċi jew kwalunkwe forma ta’ appoġġ ta’ solvenza pubblika jew kwalunkwe forma oħra ta’ stabbilizzazzjoni finanzjarja tal-gvern, appoġġ tal-ekwità pubblika jew sjieda pubblika temporanja. L-għażla attwalment inkluża b’mod espliċitu ta’ appoġġ finanzjarju pubbliku straordinarju taħt ċerti kundizzjonijiet għandha titneħħa sabiex jiġi evitat il-ħolqien ta’ sitwazzjoni ta’ periklu morali, għaliex tinċentiva b’mod ħażin lill-parteċipanti tal-ikklirjar biex ma jikkontribwixxux għall-irkupru u r-riżoluzzjoni ta’ CCP fi stadju bikri, u biex jistennew u jaraw jekk u sa fejn se jiġi pprovdut l-appoġġ pubbliku straordinarju, biex b’hekk volontarjament jaċċettaw jew anke jipprovokaw effett konsegwenzjali fl-isfera pubblika.

3.2.2.

Billi x-xenarji speċifiċi li fihom ir-reġim tal-irkupru u r-riżoluzzjoni jiġi applikat ma jistgħux jiġu previsti b’mod preċiż, is-CCPs jenħtieġ li jżommu l-flessibilità fl-iddisinjar u fl-implimentazzjoni tal-għodod tal-irkupru sabiex ikunu jistgħu jimmaniġġjaw sitwazzjonijiet ta’ inadempjenza differenti. Wisq preskrittività tista’ twassal għal riġidità ineffiċjenti. Bħala l-ewwel pass, is-CCPs jenħtieġ għalhekk li jitħallew jipproċessaw il-proċess ta’ mmaniġġjar tal-inadempjenza u eventwalment jimplimentaw il-pjan ta’ rkupru tagħhom qabel ma jintervjenu l-awtoritajiet tar-riżoluzzjoni, sakemm ma jkunx hemm evidenza li l-pjan ta’ rkupru aktarx li jfalli jew jikkomprometti l-istabbilità finanzjarja.

3.3.1.

Ir-Regolament dwar l-Infrastruttura tas-Suq Ewropew (EMIR) jistabbilixxi obbligi u rekwiżiti applikabbli kemm għall-kontropartijiet finanzjarji (FCs) kif ukoll għall-kontropartijiet mhux finanzjarji (NFCs) li jidħlu f’kuntratti tad-derivattivi. L-FCs jinkludu banek, assiguraturi, maniġers ta’ investiment, fondi ta’ pensjoni, Impriżi ta’ Investiment Kollettiv f’Titoli Trasferibbli (UCITS) u AIFs filwaqt li l-NFCs jinkludu NFC+ (entitajiet b’pożizzjonijiet ta’ derivattivi nozzjonali gross fuq perjodu ta’ żmien ta’ 30 jum ta’ mill-inqas EUR 1 biljun għal derivattivi ta’ kreditu u ta’ ekwità u/jew EUR 3 biljun għal swaps tar-rati tal-imgħax, munita, komodità, u strumenti oħrajn) u NFC. Barra minn hekk, hemm entitajiet ta’ pajjiżi terzi (TCE) li jistgħu jkunu soġġetti b’mod indirett għall-EMIR meta jidħlu fi tranżazzjonijiet ma’ kontropartijiet tal-UE.

3.3.1.1.

L-obbligu tal-ikklirjar tal-EMIR se japplika jekk il-kuntratt tad-derivattivi OTC ikun bejn żewġ FCs, FC u NFC+, jew żewġ NFC+s, jew FC/NFC+ u TCE li tkun soġġetta għall-ikklirjar li kieku kienet stabbilita fl-UE. L-eżenzjonijiet għar-rekwiżiti se jintemmu fl-2017.

3.3.2.

Meta jkunu skadew l-eżenzjonijiet kollha, l-NFCs ta’ ċertu daqs bħala parteċipanti diretti jew indiretti ta’ CCP se jiġu affettwati mir-Regolament dwar l-Irkupru u r-Riżoluzzjoni minħabba l-obbligu li jiġu kklirjati ċentralment ċerti klassijiet ta’ kuntratti tad-derivattivi OTC (8). B’hekk l-NFCs u l-klijenti ta’ fondi ta’ pensjoni jistgħu jiddaħħlu f’obbligazzjonijiet mhux intenzjonati minħabba l-kombinazzjoni ta’ dan ir-regolament u tal-obbligu tal-ikklirjar, biex tinħoloq rabta aktar mill-qrib bejn l-ekonomija reali/il-maniġers tal-assi u l-Istituzzjonijiet Finanzjarji Sistemiċi Importanti (SIFIs).

3.3.3.

Il-KESE għalhekk jitlob lill-Kummissjoni tqis approċċ differenti għat-trattament ta’ NFCs – b’mod speċjali dawk il-kumpaniji produtturi li jiħħeġġjaw skopertura fiżika fl-ekonomija reali – fil-qafas propost tal-irkupru u r-riżoluzzjoni f’każijiet fejn l-awtoritajiet pubbliċi huma mġiegħla jieħdu miżuri straordinarji fl-interess pubbliku, li potenzjalment jegħlbu d-drittijiet normali tal-proprjetà u jallokaw it-telf fuq partijiet ikkonċernati speċifiċi, u jżommu l-pagamenti tal-qligħ mis-CCP għall-NFCs bħala l-aħħar miżura.

3.3.4.

Il-fondi ta’ (pensjoni) u entitajiet oħra li jimmaniġġjaw il-flus għal investituri żgħar u li jinvestu fis-swieq kapitali se jkollhom iżommu pożizzjonijiet f’CCPs b’mod dirett jew indirett permezz tal-membri tal-ikklirjar. Dawn l-entitajiet huma soġġetti għal sorveljanza nazzjonali u restrizzjonijiet stretti għall-investimenti tagħhom biex jiżguraw li ma jesponux klijenti aħħarin għal riskji żejda. Barra minn hekk ir-regolaturi nazzjonali jew l-obbligi fiduċjarji jġiegħluhom iżommu pożizzjonijiet ta’ klijenti b’mod indirett fil-kontijiet tal-klijenti u jenħtieġ li jkunu segregati. Permezz tal-EMIR l-għażla li b’mod speċjali jiġu mħarsal-assi ta’ parteċipanti tal-ikklirjar indiretti nħolqot bl-introduzzjoni tas-segregazzjoni tal-assi tal-klijenti u l-portabbiltà.

3.3.5.

Minħabba dan ir-regolament estensiv, l-investituri f’tali fondi (ta’ pensjoni) għandhom l-impressjoni li hemm protezzjoni speċjali tal-assi tagħhom kemm mil-leġislazzjoni nazzjonali kif ukoll minn dik Ewropea. Madankollu, il-leġislazzjoni proposta tagħmilha possibbli li jingħelbu d-drittijiet normali tal-proprjetà u li jiġi allokat it-telf fuq partijiet ikkonċernati speċifiċi kif ukoll li jinżamm il-pagament tal-qligħ mis-CCP, li għandu wkoll impatt fuq il-kontijiet tal-klijenti u l-kontijiet tal-klijenti segregati. Il-KESE jitlob lill-Kummissjoni tiżgura li l-possibbiltà li jingħelbu d-drittijiet normali tal-proprjetà (terminazzjoni ta’ kuntratti/allokazzjoni tat-telf/żamma tal-qligħ) ma tkunx tapplika għal kontijiet tal-klijenti (segregati).

3.4.1.

Il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżgura li t-tranżizzjoni għal sistema armonizzata tkun sorveljata b’mod xieraq u sinkronizzata mar-rekwiżiti għal CCPs ta’ pajjiż terz, biex jiġi evitat il-potenzjal għal arbitraġġ regolatorju u żvantaġġ kompetittiv għas-CCPs tal-UE billi s-CCPs ta’ pajjiż terz jitħallew joffru servizzi fuq bażi anqas sigura u għalhekk bi spejjeż aktar baxxi.

3.4.2.

Għall-pajjiżi kollha fejn il-Kummissjoni Ewropea tippjana li tadotta deċiżjoni dwar “l-ekwivalenza”, regoli u regolamenti ċari dwar l-irkupru u r-riżoluzzjoni jridu jkunu fattur importanti li għandu jiġi kkunsidrat. Għall-pajjiżi kollha fejn il-Kummissjoni Ewropea diġà adottat deċiżjoni dwar “l-ekwivalenza” (9) din id-deċiżjoni għandha tiġi riveduta fid-dawl tar-regoli u r-regolamenti dwar l-irkupru u r-riżoluzzjoni f’pajjiżi terzi, biex jiġi żgurat li reġimi ekwivalenti tal-irkupru u r-riżoluzzjoni tas-CCPs ikunu fis-seħħ għal CCPs ta’ pajjiżi terzi li joffru servizzi fis-suq uniku tal-UE u li deċiżjonijiet meħuda minn kulleġġi ta’ riżoluzzjoni Ewropej ikunu infurzabbli fl-ambjent legali tal-pajjiż terz. Bħala rekwiżit minimu għandhom ikunu meħtieġa ftehimiet ta’ skambju ta’ informazzjoni rigward ir-riskju sistemiku mar-regolatur tas-CCP ta’ Pajjiż Terz u mas-superviżur(i) u l-awtorità ta’ riżoluzzjoni tas-CCP fl-UE u l-parteċipazzjoni ta’ dawn ir-regolaturi fl-hekk imsejħa “Gruppi għall-Ġestjoni ta’ Kriżi”.

3.4.3.

Taħt l-EMIR, il-Kummissjoni Ewropea tista’ titlob lill-Awtorità Ewropea tat-Titoli u s-Swieq (ESMA) biex tipprovdi parir tekniku dwar l-ekwivalenza ta’ xi ġurisdizzjonijiet mhux tal-UE li jospitaw swieq tad-derivattivi ewlenin jew CCPs, li jkunu applikaw għar-rikonoxximent (10).

3.4.4.

Għall-ġejjieni, il-KESE jitlob li l-punti ewlenin li se jiġu vvalutati mill-ESMA għandhom jinkludu l-leġislazzjoni dwar l-irkupru u r-riżoluzzjoni ta’ dawn il-pajjiżi terzi, sabiex jiżguraw kundizzjonijiet ekwi u biex jevitaw arbitraġġ regolatorju li jwassal għal riskji żejda għall-parteċipanti fis-suq uniku tal-UE u, potenzjalment, għall-kontribwenti tal-UE minħabba s-servizzi pprovduti mis-CCPs ta’ pajjiż terz. Huwa kruċjali li jkollna kundizzjonijiet ekwi fuq livell internazzjonali u li jiġi llimitat l-esponiment tal-kontribwenti tal-UE għal riskji maniġġabbli fl-UE.

3.5.1.

Fil-fehma tal-KESE, l-UE u l-Istati Membri individwali jeħtieġ li jsaħħu l-kapaċità tal-korpi superviżorji tagħhom biex jifhmu r-riskji tas-CCP u l-ġestjoni tar-riskju fil-livelli kollha, f’termini tar-riżorsi umani, finanzjarji u tekniċi. Il-KESE jħoss li s-superviżuri llum jiddependu wisq fuq il-ħila esperta fl-organizzazzjonijiet sovranazzjonali u fis-CCPs infushom. Din id-dipendenza fuq il-ħila esperta tista’ tkun partikolarment riskjuża jekk is-superviżuri jeħtieġ li jieħdu kontroll ta’ CCP f’diffikultà fi żmien qasir, jiġifieri jekk il-maniġment superjuri jew il-bord ta’ CCP ikunu tneħħew u sussegwentement ġew sostitwiti jew jekk ikunu ġew eżerċitati s-setgħat ta’ riżoluzzjoni.

3.5.2.

Il-KESE huwa tal-opinjoni li superviżur u Awtorità ta’ Riżoluzzjoni Unika tas-CCPS tqiegħed lis-superviżuri f’qagħda aħjar biex jiġbru flimkien il-ħiliet esperti u d-dejta kif ukoll biex jiżguraw li r-regolament il-ġdid jiġi implimentat mis-CCPs b’mod standardizzat madwar l-Ewropa, b’tali mod li r-riskju ta’ evażjoni jew arbitraġġ regolatorju jkun jista’ jiġi eliminat. Barra minn hekk, il-frammentazzjoni attwali ta’ sorveljanza tas-CCPs se tiġi ssostitwita. Illum ir-regolamentazzjoni ssegwi l-approċċ ta’ superviżjoni nazzjonali kif stabbilit mill-EMIR, li joħloq kulleġġi madwar ir-regolaturi nazzjonali biex jissorveljaw lis-CCPs. Madankollu, il-KESE jemmen li f’xenarju ta’ stress estrem, fejn CCP wieħed jew ħafna jkunu f’periklu li jfallu, approċċ ċentralizzat jipprovdi effiċjenza massima, għaliex id-deċiżjonijiet ikollhom jittieħdu b’mod olistiku billi jitqiesu CCPs multipli, membri tal-ikklirjar, eċċ.

3.5.2.1.

Il-KESE jħoss li r-regolamentazzjoni tas-CCPs magħżula fl-2012 taħt l-EMIR wasslet għal soluzzjoni ta’ frammentazzjoni għas-superviżjoni tas-CCPs (11), fejn il-banek ċentrali, ir-regolaturi tal-banek nazzjonali jew is-superviżuri tal-iskambju kellhom il-kompitu li jissorveljaw is-CCPs f’pajjiżi differenti. Din l-opinjoni ġiet affermata mill-ġdid mill-Evalwazzjoni bejn il-Pari tal-ESMA skont l-Artikolu 21 tal-EMIR “Attivitajiet superviżorji fuq ir-rekwiżiti tal-Marġni u tal-Kollateral tas-CCPs” ippubblikata fit-22 ta’ Diċembru 2016, fejn l-ESMA tiddikjara b’mod ċar li hemm il-ħtieġa li tissaħħaħ il-konverġenza superviżorja bejn is-superviżuri nazzjonali.

3.5.2.2.

Ir-rapport – fl-iskop limitat tiegħu – diġà identifika numru ta’ oqsma fejn l-approċċi superviżorji jvarjaw bejn superviżuri nazzjonali u jinkludi rakkomandazzjonijiet biex tittejjeb il-konsistenza fil-prattiki superviżorji. Madwar kull regolatur nazzjonali, inħolqu kulleġġi – b’duplikazzjoni kbira ta’ parteċipanti għas-CCPs ewlenin – li jkollhom jaħdmu b’mod parallel fil-każ tal-falliment potenzjali ta’ CCPs multipli. Fid-dawl tal-iżviluppi matul dawn l-aħħar ftit snin, jeħtieġ li fl-2017, bis-swieq tad-Derivattivi OTC u elenkati dejjem iktar jersqu flimkien f’CCPs, jiġi kkunsidrat approċċ ċentralizzat ġdid.

3.5.3.

Fid-dawl tar-rwol ċentrali tal-BĊE fil-Mekkaniżmu Superviżorju Uniku (MSU), il-KESE jipproponi li jqis l-estensjoni tal-mandat tal-BĊE biex jagħmlu s-superviżur Ewropew ċentrali tas-CCPs taħt il-qafas tal-MSU. Sabiex jiġi evitat kunflitt ta’ interess intern il-BĊE/l-Eurosistema nnifisha jenħtieġ li tassumi r-rwol ta’ awtorità ta’ riżoluzzjoni ċentrali. Dan ikun fattibbli jew taħt il-mandat eżistenti tiegħu jew b’estensjoni raġonevoli. Wieħed mill-kompiti ewlenin tal-BĊE huwa li “tiġi promossal-ħidma bla ostakoli ta’ sistemi ta’ ħlas.” (12). Ħafna mis-CCPs Ewropej huma rreġistrati bħala sistemi ta’ pagament biex jiksbu l-finalità tas-saldu (13). Barra minn hekk, xi CCPs ewlenin fiż-żona tal-euro (jiġifieri LCH SA u Eurex Clearing) huma liċenzjati u regolati bħala istituzzjoni ta’ kreditu.

3.5.4.

Skont l-Artikolu 22 tal-Istatut tas-Sistema Ewropea ta’ Banek Ċentrali u tal-Bank Ċentrali Ewropew, il-BĊE jista’ jagħmel regolamenti, biex jiżgura li s-sistemi ta’ kklirjar u pagament fi ħdan l-Unjoni u ma’ pajjizi oħra jkunu effiċjenti u sodi. Għalhekk diġà qed jingħata rwol regolatorju rigward is-solidità tas-sistemi tal-ikklirjar. L-alternattiva tkun li jiġi stabbilit superviżur Ewropew ċentrali ġdid tas-CCPs, liema alternattiva tidher li tieħu aktar żmien u tqum aktar flus.

3.5.5.

Superviżur ċentrali kemm għall-banek kif ukoll għas-CCPs taħt il-qafas tal-MSU jonora wkoll il-fatt li ħafna mill-banek sistematikament rilevanti huma membri ta’ numru kbir ta’ CCPs (eż. JPMorgan, li huwa membru ta’ 70 CCP madwar id-dinja (14)) u, għalhekk, l-inadempjenza ta’ wieħed minn dawk il-membri l-kbar tiskatta rkanti ta’ inadempjenza simultanji fis-CCPs li tagħhom il-bank f’inadempjenza huwa membru.

3.5.6.

Prerekwiżit politiku wieħed għall-implimentazzjoni ta’ superviżur u awtorità ta’ riżoluzzjoni unika minn perspettiva nazzjonali huwa t-tneħħija diġà mitluba ta’ kwalunkwe salvataġġ ta’ CCPs bi flus il-kontribwent fil-forma ta’ appoġġ finanzjarju pubbliku straordinarju taħt ċerti kundizzjonijiet.

3.6.1.

L-awtorità ta’ riżoluzzjoni tas-CCP jew l-awtorità kompetenti ta’ membru tal-ikklirjar tas-CCP f’riżoluzzjoni tista’ titlob lill-Kummissjoni biex b’mod temporanju tissospendi l-obbligu tal-ikklirjar stabbilit fl-Artikolu 4(1) tar-regolament propost għal klassijiet speċifiċi ta’ derivattivi OTC fejn ċerti kundizzjonijiet ikunu ġew issodisfati.

3.6.2.

Madankollu huwa diffiċli li nikkonċepixxu kif, f’sitwazzjonijiet tas-suq ta’ stress kbir, membri żgħar tal-ikklirjar b’mod partikolari se jkunu jistgħu jimmaniġġjaw pożizzjonijiet mill-ġdid fi proċess bilaterali fi żmien qasir. Barra minn hekk, l-obbligu tal-ikklirjar huwa bbażat fuq klassijiet speċifiċi ta’ derivattivi OTC fis-CCPs kollha u mhux limitat għal CCP waħda. Konsegwentement is-sospensjoni tal-obbligu tal-ikklirjar potenzjalment se jkollu impatt fuq CCPs oħra, awtorizzati biex jipprovdu servizzi tal-ikklirjar fl-istess prodotti. Għandu jiġi żgurat li għal CCPs oħrajn is-sospensjoni tal-obbligu tal-ikklirjar hija fakultattiva. Barra minn hekk, dawn is-CCPs jista’ jkollhom arranġamenti ta’ marġinazzjoni inkroċjata għal dawn il-klassijiet ta’ derivattivi fis-seħħ u klassijiet ta’ derivattivi oħra, sabiex ir-ritorn għal suq bilaterali jkollu effetti sekondarji mhux intenzjonati.

3.6.3.

Il-KESE għalhekk jemmen li s-sospensjoni tal-obbligu tal-ikklirjar fir-riżoluzzjoni hija għodda ta’ riżoluzzjoni li għandha tintuża mingħajr ma jkollha impatt fuq CCPs awtorizzati oħrajn biex jipprovdu servizzi tal-ikklirjar fl-istess klassi ta’ assi.

3.6.4.

Finalment it-talba tar-regolatur nazzjonali jista’ potenzjalment ikollha impatt fl-Ewropa kollha, li għalhekk, fil-fehma tal-Kumitat, tipprovdi argument ieħor għal superviżur pan-Ewropew uniku tas-CCPs u awtorità ta’ riżoluzzjoni unika.

30.6.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 209/36

Relatur:

Daniel MAREELS

1.1.

Il-KESE bi pjaċir jilqa’ l-pakkett ta’ proposti tal-Kummissjoni u jittama li dan jista’ jikkontribwixxi b’mod effettiv sabiex titlesta l-ħidma li saret wara l-kriżi sabiex jiġi riformat s-settur finanzjarju.

1.2.

Il-Kumitat jilqa’ l-viżjoni olistika u integrata sottostanti fejn għadd ta’ għanijiet importanti f’oqsma differenti jiġu rikonċiljati u magħquda f’dawn il-proposti, mingħajr, madankollu, ma jiġu nnegati l-prinċipji. Dan l-approċċ joħloq l-opportunità biex isir progress f’diversi oqsma importanti fit-triq lejn futur Ewropew iktar sostenibbli u komuni u t-tlestija ulterjuri tal-UEM.

1.3.

Primarjament dan japplika għall- għanijiet fil-qasam bankarju u finanzjarju . Għall-Kumitat, m’hemmx dubju li l-miżuri proposti ser jgħinu jsaħħu l- qafas prudenzjali u ta’ riżoluzzjoni tal-Ewropa għall-banek. Dan huwa kruċjali għall-għan li jitnaqqas ir-riskju fis-settur finanzjarju u  titjieb ir-reżiljenza tal-istituzzjonijiet. Huma essenzjali stabbiltà finanzjarja u sistema finanzjarja soda li tikkontribwixxi għal tkabbir ekonomiku stabbli u sostenibbli. Barra minn hekk, l-ibbankjar parallel ma għandux jiġi injorat u għandu jiġi regolamentat.

1.4.

Il-Kumitat jemmen li n-natura ta’ tnaqqis ta’ riskju ta’ dawn il-proposti, b’mod partikolari, ser jippermettu li jsir progress mhux biss sabiex tiġi avvanzata l- Unjoni Bankarja, iżda wkoll sabiex jiġi implimentat it-tielet pilastru tagħha, l-Iskema Ewropea ta’ Assigurazzjoni tad-Depożiti . Dan issa huwa importanti aktar minn qatt qabel peress li unjoni bankarja sħiħa hija waħda mill-pedamenti biex tiġi kkompletata l-UEM, li t-twettiq tagħha għandu jsir mingħajr dewmien. Ċerti aġġustamenti speċifiċi fil-proposti jistgħu jkunu utli sabiex tinkiseb Unjoni tas-Swieq Kapitali .

1.5.

Għall-Kumitat, dawn il-proposti ser jagħtu kontribut pożittiv għall- ksib mill-ġdid tal-fiduċja tal-klijenti u tal-konsumaturi fis-settur finanzjarju. Għalhekk huwa kuntent jinnota li qiegħda ssir ħidma sabiex tiġi indirizzata l-kwistjoni ta’ “too big to fail” permezz tal-miżuri għall-kapaċità totali ta’ assorbiment tat-telf u li qegħdin isiru sforzi sabiex r-regoli tar-rikapitalizzazzjoni interna (bail-in) isiru aktar effettivi u effiċjenti. Fi kwalunkwe każ, huwa ta’ importanza kbira li fil-każ ta’ kriżi bankarja, ma jkunx hemm bżonn li jsir rikors għall-fondi pubbliċi jew tal-kontribwenti.

1.6.

Il-Kumitat jilqa’ bi pjaċir l-enfasi li tpoġġiet fuq il-finanzjament tal-ekonomija . Fil-kuntest attwali ta’ inċertezza u bidla, u f’mument fejn l-investimenti jibqgħu f’livelli eċċessivament baxxi, m’għandu jintilef l-ebda ċans sabiex jinħolqu opportunitajiet ġodda u addizzjonali għal irkupru ekonomiku dejjiemi u sostenibbli tal-ekonomija reali li jimxu id f’id mat- tkabbir, aktar investiment u ħolqien ta’ impjiegi .

1.7.

Il-banek għandhom rwol importanti x’jaqdu bħala intermedjarji fis-swieq kapitali u bla dubju s-self bankarju ser jibqa’ fil-futur is-sors ewlieni ta’ finanzjament għall-familji u l-SMEs. Għalkemm il-proposti jirrappreżentaw pass ‘il quddiem sabiex jinħolqu kundizzjonijiet xierqa sabiex il-banek ikunu jistgħu jieħdu dan ir-rwol, tqum il-kwistjoni dwar jekk għandux isir iktar sabiex jissaħħu u jiġu intensifikati l-isforzi favur l-SMEs, li huma s-sinsla tal-ekonomija Ewropea. B’mod aktar speċifiku, il-KESE jitlob li l-“fattur ta’ appoġġ għall-SMEs” (1) jiġi kkonfermat u jkompli jiġi żviluppat, sabiex il-banek iwarrbu inqas kapital għas-self lill-SMEs. Barra minn hekk, il-Kumitat huwa favur li jiġi adottat approċċ simili għall-benefiċċju tal-intrapriżi tal-ekonomija soċjali.

1.8.

Il-Kumitat jilqa’ wkoll il-fatt li qed jitqiesu xi speċifiċitajiet tal-UE , fost affarijiet oħra abbażi ta’ “sejħa għal evidenza”. Dan japplika, b’mod partikolari, għall-aġġustamenti li saru għall-ftehimiet internazzjonali, li jinsabu f’dawn il-proposti, bħala parti mir-riforma globali tas-settur finanzjarju. Dawn huma ta’ benefiċċju għall-finanzjament tal-ekonomija.

1.9.

Il-proposti attwali jikkostitwixxu pass ġdid, iżda mhux l-aħħar wieħed, fil-proċess tar- riforma tas-settur finanzjarju li ġie deċiż fil-livell internazzjonali wara l-kriżi; fil-fehma tal-Kumitat jibqa’ importanti li l- Ewropa tibqa’ taqdi rwol ewlieni fil-kuntest tal-attivitajiet internazzjonali attwali u dawk tal-futur. Għandhom jiġu definiti regoli minimi internazzjonali u għandhom jiġu protetti l-valuri u l-interessi Ewropej. Fi kwalunkwe każ jeħtieġ li ma jiġux aċċettati distorsjonijiet għad-detriment tal-istituzzjonijiet Ewropej.

1.10.

Min-naħa l-oħra, fir-rigward tal-impatt fuq ir-regoli tad-diversità neċessarja fi ħdan is-settur finanzjarju Ewropew, il-Kumitat jemmen li s-sitwazzjoni tal-banek żgħar u mhux kumplessi mhux qed titqies biżżejjed. Il-proposti attwali għadhom ma jqisux biżżejjed l-ispeċifiċitajiet u l-potenzjal ta’ dan it-tip ta’ istituzzjonijiet. Dan japplika, b’mod partikolari, għall- prinċipju ta’ proporzjonalità . Aktar mill-approċċ frammentat u limitat attwali, il-Kumitat jemmen li hawnhekk hemm bżonn ta’ approċċ aktar strutturat u aktar komprensiv, għall-benefiċċju ta’ aktar istituzzjonijiet u f’aktar oqsma. M’għandhom jiġu imposti l-ebda obbligi jew piżijiet sproporzjonament eċċessivi fuq dan it-tip ta’ istituzzjoni.

1.11.

Huwa fl-interess tal-partijiet interessati kollha, kemm għar-regolaturi u s-superviżuri kif ukoll għall-istituzzjonijiet, li jkun hemm ċarezza u ċertezza legali fit-tfassil tar-regoli l-ġodda, fejn għandu jkun hemm biżżejjed żmien sabiex jiġu implimentati. Sabiex jiġu evitati l-effetti negattivi possibbli fuq il-finanzjament tal-ekonomija huwa mixtieq li l-miżuri tranżizzjonali leġislattivi dwar l-IFRS 9 (2) il-ġodda jiġu proċessati malajr. Barra minn hekk, is-settur jeħtieġ li jiffaċċja bosta sfidi, inklużi dawk imposti mill-iżviluppi teknoloġiċi u diġitali, rati baxxi ta’ interessi u numru ta’ żviluppi oħra b’konsegwenza tal-kriżi.

1.12.

Fir-rigward tat-tisħiħ tal-qafas prudenzjali, il-Kumitat jilqa’ ż-żieda fl-attenzjoni għar-rwol tar-regolaturi u s-superviżuri, u l-opportunitajiet li qed jingħataw. Ir-regoli u s-superviżjoni jiddependu fuq xulxin u jridu jkunu f’pożizzjoni li jaqdu r-rwol tagħhom sabiex, fost affarijiet oħra, tinkiseb armonizzazzjoni aħjar tar-regoli u l-prattiki. U jekk ikun hemm bżonn, sabiex tittieħed azzjoni effiċjenti u effettiva.

1.13.

Fir-rigward tal-qafas ta’ riżoluzzjoni, għandhom jitqiesu bħala pożittivi l-qafas tal-kapaċità totali ta’ assorbiment ta’ telf integrat fir-regoli relatati mar-rekwiżit minimu għal fondi proprji u obbligazzjonijiet eliġibbli, u l-armonizzazzjoni ta’ klassifikazzjoni nazzjonali ta’ strumenti ta’ dejn subordinat fi proċedimenti ta’ insolvenza. Dan għandu jarmonizza r-regoli u jtejjeb l-applikabbiltà prattika tal-qafas ta’ assorbiment ta’ telf.

2.1.

Fit-23 ta’ Novembru 2016, il-Kummissjoni ppubblikat sensiela ta’ proposti għar-riforma tar-regolamentazzjoni tal-banek. Dawn għandhom l-għan li jimplimentaw testi mfassla wara ħidma fil-Kumitat ta’ Basel dwar is-Superviżjoni Bankarja u l-Bord għall-Istabbiltà Finanzjarja, waqt li jitqiesu r-riżultati tas-“sejħa għall-evidenza” organizzata mill-Kummissjoni, li kellha l-għan li tivvaluta kemm hi effettiva u effiċjenti l-leġislazzjoni bankarja attwali.

2.2.

Dawn il-proposti leġislattivi (4) għandhom l-għan li jimmodifikaw leġislazzjoni bankarja eżistenti. B’mod partikolari, fir-rigward:

2.2.1.

tar-Regolament dwar ir-Rekwiżiti Kapitali (RRK) u d-Direttiva dwar ir-Rekwiżiti ta’ Kapital (DRK) tal-2013. Dawk jistabbilixxu rekwiżiti prudenzjali għall-istituzzjonijiet ta’ kreditu (banek) u għall-intrapriżi tal-investiment u r-regoli dwar il-governanza u s-superviżjoni;

2.2.2.

tad-Direttiva dwar l-Irkupru u r-Riżoluzzjoni tal-Banek u r-Regolament dwar il-Mekkaniżmu Uniku ta’ Riżoluzzjoni tal-2014. Dawn jinkludu r-regoli dwar l-irkupru u r-riżoluzzjoni ta’ istituzzjonijiet li qed ifallu u jistabbilixxu l-mekkaniżmu uniku ta’ riżoluzzjoni.

2.3.

Il-proposti l-ġodda huma objettivi multipli. Dawn jinkludu, essenzjalment:

2.3.1.

iż-żieda fir-reżiljenza tal-istituzzjonijiet tal-UE u tisħiħ tal-istabbiltà finanzjarja,

2.3.2.

it-titjieb fil-kapaċità ta’ self tal-banek sabiex tiġi appoġġjata l-ekonomija fl-Unjoni Ewropea, u

2.3.3.

il-promozzjoni tar-rwol tal-banek sabiex jinkisbu swieq kapitali Ewropej aktar profondi u aktar likwidi, biex jiġi appoġġjat il-ħolqien ta’ Unjoni tas-Swieq Kapitali.

2.3.4.

Fl-istess ħin, u li tista’ tissemma hawnhekk, qed issir ħidma sabiex il-“prinċipju tal-proporzjonalità” jiġi applikat b’mod aktar sofistikat u komprensiv għall-benefiċċju ta’ banek żgħar u/jew mhux kumplessi.

2.4.1.

Fir-rigward tal-objettivi fil-punt 2.3.1:

2.4.1.1.

l-impożizzjoni ta’ rekwiżiti kapitali aktar sensittivi għar-riskju, b’mod partikolari fl-oqsma ta’ riskju tas-suq, riskju ta’ kreditu tal-kontroparti u skoperturi għal kontropartijiet ċentrali;

2.4.1.2.

l-implimentazzjoni ta’ metodi li jirriflettu aħjar ir-riskji attwali li għalihom huma esposti l-banek;

2.4.1.3.

l-introduzzjoni ta’ “proporzjon ta’ ingranaġġ” (LR) (6) vinkolanti ta’ mill-inqas 3 % biex l-istituzzjonijiet jiġu skoraġġuti milli jieħdu ingranaġġ eċċessiv;

2.4.1.4.

l-impożizzjoni ta’ proporzjon ta’ ffinanzjar stabbli nett (NFSR) (7) vinkolanti biex tiġi indirizzata d-dipendenza eċċessiva fuq finanzjament bl-ingrossa fuq perjodu qasir u jitnaqqas ir-riskju ta’ finanzjament fuq perjodu twil ta’ żmien;

2.4.1.5.

l-obbligu għal istituzzjonijiet sistemikament importanti globali (8) (G-SIIs (9)) sabiex jinżamm livell minimu ta’ fondi proprja u strumenti oħra li jippermettulhom jassorbu t-telf f’każ ta’ saldu. Dan ir-rekwiżit, magħruf bħala l-“kapaċità totali ta’ assorbiment tat-telf” (TLAC (10)) huwa integrat fis-sistema eżistenti għal fondi proprji u obbligazzjonijiet eliġibbli (MREL (11)), applikabbli għall-banek kollha. Dan ser jippermetti lill-UE sabiex, meta jkun hemm bżonn, tillikwida b’mod aktar effettiv l-istituzzjonijiet sistemikament importanti globali, filwaqt li titħares l-istabbiltà finanzjarja u minimizzat ir-riskju għall-kontribwenti. Barra minn hekk, hemm dispożizzjoni għall-armonizzazzjoni tal-ġerarkija tal-kredituri, b’tali mod li jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwi fil-każ ta’ rikapitalizzazzjoni interna f’riżoluzzjoni ta’ bank.

2.4.2.

Fir-rigward tal-objettivi fil-punt 2.3.2 (u, sa ċertu punt, il-punt 2.3.4), l-għan huwa li:

2.4.2.1.

tissaħħaħ il-kapaċità ta’ self tal-banek lill-SMEs u sabiex jiġu ffinanzjati proġetti tal-infrastruttura;

2.4.2.2.

jitnaqqas il-piż amministrattiv għal banek żgħar u mhux kumplessi, b’rabta ma’ għadd ta’ regoli relatati mal-paga, partikolarment dawk relatati ma’ dewmien u remunerazzjoni permezz ta’ strumenti bħal ishma;

2.4.2.3.

ir-regoli tas-CRD/CRR isiru aktar proporzjonati u ta’ anqas piż għal istituzzjonijiet iżgħar u inqas kumplessi, peress li wħud mir-rekwiżiti attwali għall-informazzjoni u d-dikjarazzjoni u ċerti rekwiżiti kumplessi relatati mal-portafoll tan-negozjar ma jidhrux li huma ġustifikati minn raġunijiet prudenzjali.

2.4.3.

Fir-rigward tal-objettivi fil-punt 2.3.3, l-għan huwa li:

2.4.3.1.

jiġu evitati rekwiżiti kapitali għal pożizzjonijiet tal-portafoll tan-negozjar, inklużi dawk relatati ma’ attivitajiet ta’ ġeneraturi tas-suq;

2.4.3.2.

jitnaqqsu l-ispejjeż għall-ħruġ/żamma ta’ ċerti strumenti (bonds koperti, titolizzazzjoni ta’ kwalità għolja, strumenti ta’ dejn sovran, derivattivi użati għall-finijiet ta’ hedging);

2.4.3.3.

jiġu evitati diżinċentivi għall-istituzzjonijiet li jaġixxu bħala intermedjarji għal klijenti b’rabta ma’ tranżazzjonijiet ikklerjati minn kontropartijiet ċentrali.

3.1.1.

Mingħajr dubju, dawn il-proposti għandhom jintlaqgħu tajjeb. Dawn ikomplu jikkomplementaw u jirfinaw il-ħidma importanti li saret wara l-kriżi għar-riforma tas-settur finanzjarju. Huma jqisu wkoll il-fatt li anke fil-futur, il-banek fl-Ewropa ser jaqdu rwol ewlieni fis-soċjetà u b’mod partikolari fil-finanzjament tal-ekonomija. Il-banek għandhom rwol importanti x’jaqdu bħala intermedjarji fis-swieq kapitali u s-self bankarju ser jibqa’ s-sors ewlieni ta’ finanzjament għall-familji u l-intrapriżi fl-Ewropa, u speċjalment għall-SMEs. Dan m’għandux jiġi dubitat.

3.1.2.

L-ewwel nett, il-Kumitat jilqa’ l-approċċ olistiku u integrat li ttieħed fl-abbozzar ta’ dawn il-proposti, waqt li tqiesu diversi għanijiet għas-soċjetà importanti u żviluppi mixtieqa. Huwa wieħed mill-merti kbar li dan l-approċċ ġie adottat fl-abbozzar tal-proposti attwali mingħajr ma, madankollu, twarrbu fil-ġenb il-prinċipji. Dawn għandhom imorru id f’id.

3.1.3.

F’sitwazzjoni politika, soċjali u ekonomika diffiċli u kumplessa, u b’numru ta’ sfidi ewlenin fil-futur, l-għaqda u r-rikonċiljazzjoni ta’ għadd ta’ għanijiet importanti f’diversi oqsma joħolqu potenzjal għal progress fit-triq lejn futur komuni Ewropew aktar sostenibbli. Dan l-approċċ ibbilanċjat ser jikkontribwixxi wkoll biex terġa’ tinkiseb il-fiduċja.

3.1.4.

Il-Kumitat jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li ġew ikkunsidrati r-riżultati tas-“sejħa għal evidenza” (12), peress li din għamlitha possibbli, minn naħa, li jiġi adottat approċċ aktar armonjuż u li jiġu involuti l-partijiet interessati kollha u, min-naħa l-oħra, li jiġi segwit approċċ aktar sofistikat u varjat, fi ħdan il-qafas tal-għanijiet iddikjarati.

3.1.5.

Għall-Kumitat, jibqa’ kruċjali li s-sistema bankarja tkun reżiljenti u b’kapitalizzazzjoni tajba bħala prerekwiżit u bażi sabiex tinżamm l-istabbiltà finanzjarja.

3.1.6.

Daqstant importanti wkoll huma miżuri li jappoġġjaw l-ekonomija u l-finanzjament effiċjenti tagħha, sabiex it-tkabbir ekonomiku u l-ħolqien tal-impjiegi jkunu jistgħu jiġu appoġġati.

3.1.7.

Barra minn hekk, in-natura tat-tnaqqis tar-riskju ta’ dawn il-proposti tagħmilhom aktar possibbli li jikkontribwixxu għat-tlestija ulterjuri tal-Unjoni Bankarja (13) u fil-fehma tal-Kumitat, huma element ewlieni li għandu jippermetti li jsir progress fl-implimentazzjoni tat-tielet pilastru, l-Iskema Ewropea ta’ Assigurazzjoni tad-Depożiti. Min-naħa tagħha, l-Unjoni Bankarja tikkostitwixxi wieħed mill-pilastri fundamentali tal-UEM u jeħtieġ li din ssir realtà mill-aktar fis possibbli. Dawn il-proposti ser iwasslu wkoll għall-ħolqien ta’ Unjoni tas-Swieq Kapitali (14), li tirrappreżenta valur miżjud addizzjonali.

3.1.8.

Dawn il-proposti huma pass importanti ieħor sabiex terġa’ tinkiseb il-fiduċja fis-settur finanzjarju u l-banek, iżda mhux l-aħħar wieħed. Il-Kumitat jittama li passi futuri jittieħdu fl-istess spirtu. Dan japplika b’mod partikolari fir-rigward tal-kwistjonijiet li qegħdin jiġu diskussi attwalment (15), fost affarijiet oħra b’rabta mal-finalizzazzjoni tal-qafas Basel-III (16), u fejn ir-riżultati huma mistennija fi żmien relattivament qasir. Fi kwalunkwe każ, huwa importanti li jitkompla jitnaqqas ir-riskju fis-settur, mingħajr ma jintlaqat b’mod sproporzjonat is-settur bankarju Ewropew.

3.1.9.

Barra minn hekk, huwa wkoll importanti li jitfakkar il-kuntest internazzjonali, b’mod partikolari peress li xi wħud mill-ftehimiet dwar ir-riforma globali tas-settur finanzjarju jidhru li huma interpretati b’mod differenti/jew inqas strettament mill-imsieħba mhux Ewropej. L-aġenda ta’ riforma komprensiva li ġiet maqbula fil-livell tal-G20 wara l-kriżi finanzjarja m’għandhiex tkun kompromessa jew twassal għal differenzi jew frammentazzjonijiet eċċessivi globali, għad-detriment tal-istituzzjonijiet stabbiliti fl-UE.

3.1.10.

Huwa importanti li dawn il-proposti jipprovdu lis-settur finanzjarju u lill-partijiet interessati b’biżżejjed ċarezza u ċertezza. Settur ikkumpensat tajjeb u diversifikat, li jopera f’żona unika Ewropea, għandu jkollu wkoll il-possibilità li jindirizza sfidi oħra, bħal dawk marbuta mal-iżviluppi teknoloġiċi u diġitali, rati baxxi ta’ interess u numru ta’ problemi oħra li ħarġu fid-dieher wara l-kriżi, bħas-self improduttiv (17) f’ċerti pajjiżi.

3.1.11.

Fl-aħħar nett, il-Kumitat itenni l-pożizzjoni preċedenti tiegħu li l-ibbankjar parallel ma għandux jiġi injorat u mhux regolat. Ir-riskji potenzjali ta’ dan għandhom jitpoġġew taħt kontroll u monitoraġġ, sabiex tissaħħaħ l-istabbiltà finanzjarja. Fl-istess ħin, għandhom jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwi għal u bejn dawk kollha attivi fl-ambjent finanzjarju.

3.2.1.

Il-Kumitat jilqa’ l-attenzjoni mogħtija lill-qafas prudenzjali u l-passi li qegħdin jittieħdu biex ikompli jiġi kkomplementat u jissaħħaħ permezz ta’ proporzjonijiet differenti u miżuri oħra previsti fil-proposti attwali. Dawn il-proposti għandhom jintlaqgħu tajjeb, speċjalment issa li qiegħed jittieħed approċċ bil-varjazzjonijiet u tfasslu, b’mod partikolari, billi ġie żgurat li l-finanzjament tal-ekonomija ma jkunx imxekkel żżejjed.

3.2.2.

Il-Kumitat jilqa’ b’sodisfazzjon li ngħatat aktar attenzjoni lir-rwol tar-regolaturi u s-superviżuri f’dan il-qasam, kif ukoll ir-rieda li jingħataw opportunitajiet addizzjonali u li tinkiseb aktar armonizzazzjoni u armonizzazzjoni aħjar tar-regoli u l-prattiki. Dan huwa importanti mhux biss biex tiġi evitata differenza kbira ħafna fit-trattament tal-banek, iżda wkoll mil-lat ta’ applikazzjoni estiża tal-prinċipju tal-proporzjonalità.

3.3.1.

B’konformità mal-Opinjonijiet preċedenti tiegħu, il-Kumitat jinsab kuntent jara li l-kwistjoni “too big to fail” hija indirizzata fil-proposti l-ġodda. L-introduzzjoni ta’ TLAC għall-G-SIIs Ewropej fi ħdan il-qafas ta’ MREL, b’parti applikabbli b’mod ġenerali (18) u individwalizzata (19), tipprovdi b’mod simultanju approċċ armonizzat u mfassal skont il-ħtieġa.

3.3.2.

Iżda dan m’għandux jieqaf hawn. Kif intqal qabel (20), l-aġenda għas-snin li ġejjin għandha (tkompli) tiffoka fuq l-implimentazzjoni sħiħa tal-Basel III, fuq il-Bord tal-Istabbiltà Finanzjarja u fuq li tinstab soluzzjoni għal banek li huma “kbar wisq biex ifallu” (too big to fail)f’konformità ma’ ftehimiet internazzjonali (G-20). L-għan għandu jibqa’ li jissaħħu l-istabbiltà u r-reżiljenza tas-settur finanzjarju u fl-istess ħin jiġi evitat li fil-futur jsir rikors għall-fondi pubbliċi biex jissalvaw il-banek. Barra minn hekk, sabiex tiġi faċilitata l-implimentazzjoni tal-mekkaniżmu ta’ riżoluzzjoni, jeħtieġ li ssir aktar ħidma sabiex tiġi determinata l-possibbiltà li jitnaqqas il-livell għoli ta’ dejn sovran miżmum mill-banek (21). Dan il-mod huwa ta’ benefiċċju għat-twettiq sħiħ tal-Unjoni Bankarja (22).

3.3.3.

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon ukoll il-proposta tal-Kummissjoni biex tiżdied l-armonizzazzjoni fil-ġerarkija tal-kredituri permezz tal-ħolqien ta’ klassi ġdida ta’ assi, fl-applikazzjoni ta’ reġim ta’ rikapitalizzazzjoni interna, sabiex jiġu pprovduti kundizzjonijiet ekwi bejn l-Istati Membri differenti (23).

3.4.1.

Naturalment, huwa pożittiv ħafna li d-diversi miżuri previsti huma analizzati mill-perspettiva tal-impatt tagħhom fuq il-finanzjament tal-ekonomija reali. Kif ukoll li ttieħdu l-passi neċessarji sabiex tittejjeb il-kapaċità ta’ self tal-banek.

3.4.2.

Il-Kumitat jilqa’ b’mod partikolari l-fatt li ngħatat ħafna attenzjoni lis-self lill-SMEs, li huma u jibqgħu s-sinsla tal-ekonomija Ewropea. Dawn jiżguraw l-investiment u l-impjiegi.

3.4.3.

Dan japplika b’mod partikolari għall-konsolidazzjoni u l-espansjoni ulterjuri tal-fattur ta’ sostenn lill-SMEs. Il-Kumitat enfasizza li l-possibbiltà li dan il-fattur jiġi applikat b’mod estiż għandha tiġi investigata sew, sabiex jiġi massimizzat il-kreditu u għall-benefiċċju tal-SMEs. Bl-istess mod, il-Kumitat jitlob li l-Kummissjoni tagħmel sforzi addizzjonali biex issaħħaħ l-ekonomija tal-Istati Membri li ddgħajfu l-aktar minħabba l-kriżi ekonomika.

3.4.4.

Il-Kumitat huwa wkoll tal-fehma li għandhom isiru sforzi paralleli għall-benefiċċju tal-ekonomija soċjali u tal-atturi attivi f’dan il-qasam. B’mod partikolari tista’ ssir ħidma sabiex jinħoloq “fattur ta’ sostenn għall-intrapriżi soċjali”.

3.5.1.

Għalkemm ma kinitx il-komponent prinċipali tagħhom, il-Kumitat jilqa’ b’sodisfazzjon l-enfasi tal-proposti attwali ta’ żvilupp ulterjuri ta’ Unjoni tas-Swieq Kapitali.

3.5.2.

B’konformità mal-Opinjonijiet preċedenti (24) tiegħu f’dan il-qasam, il-Kumitat jemmen li l-qafas regolatorju u superviżorju għandu jgħin jiżviluppa bis-sħiħ is-saħħiet tas-swieq kapitali u jikkontrolla d-dgħufijiet, bħal pereżempju t-teħid ta’ riskju eċċessiv jew sproporzjonat. Is-sistema l-ġdida għandha tkun kapaċi tirreżisti għall-effetti negattivi ta’ kwalunkwe kriżi ġdida. Dan jeħtieġ ukoll konverġenza u kooperazzjoni akbar fil-qasam tas-sorveljanza mikroprudenzjali u makroprudenzjali, kemm fil-livell tal-UE kif ukoll fil-livell nazzjonali.

3.6.1.

L-ewwel nett, il-Kumitat jixtieq jafferma mill-ġdid l-importanza fundamentali tal-ħtieġa ta’ xenarju bankarju diversifikat (25). Dan mhuwiex biss ta’ benefiċċju għall-istabbiltà, iżda wkoll l-aħjar mod possibbli li jintlaqgħu l-ħtiġijiet ta’ kulħadd, sew jekk konsumaturi, dawk li jfaddlu, investituri, jew intraprendituri.

3.6.2.

Il-Kumitat jilqa’ bi pjaċir kbir il-fatt li l-prinċipju tal-proporzjonalità, li preċedentement kien identifika bħala l-ikbar problema għall-intrapriżi żgħar u tal-banek mhux kumplessi (26), huwa s-suġġett ta’ numru ta’ dispożizzjonijiet fil-proposti attwali.

3.6.3.

Madankollu, il-Kumitat huwa tal-fehma li s-sitwazzjoni ta’ dawn il-banek qed titqies ftit wisq. Il-proposti attwali ma jqisux biżżejjed l-ispeċifiċità u l-potenzjal ta’ dan it-tip ta’ istituzzjonijiet.

3.6.4.

Aktar mill-approċċ frammentat u limitat attwali, il-Kumitat jemmen li hawnhekk hemm bżonn ta’ approċċ aktar strutturat u aktar komprensiv għall-prinċipju tal-proporzjonalità.

3.6.5.

B’mod iktar speċifiku, il-prinċipju tal-proporzjonalità m’għandux jiġi bbażat biss fuq id-daqs tal-istituzzjonijiet involuti, iżda għandu jqis ukoll: i) il-karatteristiċi speċifiċi tal-mudelli ta’ negozju differenti, ii) il-forom istituzzjonali differenti adottati minn dawk il-banek u iii) l-għanijiet speċifiċi segwiti mid-diversi istituzzjonijiet finanzjarji li joperaw fis-suq.

3.6.6.

M’għandhom jiġu imposti l-ebda obbligi jew piżijiet sproporzjonament eċċessivi fuq dawn l-istituzzjonijiet. Minflok tenħtieġ aktar flessibbiltà fir-rigward ta’ ċerti aspetti speċifiċi bħalma huma l-obbligi ta’ rappurtar. Jeħtieġ li jiġu kkunsidrati bir-reqqa d-dispożizzjonijiet addizzjonali li huma maħsuba biex inaqqsu l-piż amministrattiv tagħhom.

3.6.7.

Barra minn hekk għandu jkun hemm kundizzjonijiet ugwali għall-istituzzjonijiet kollha irrispettivament mill-forma legali tagħhom.

3.6.8.

B’mod aktar ġenerali, b’rispett għall-prinċipji mfassla, u sakemm ir-regolaturi u s-superviżuri jistgħu, meta jkun hemm bżonn, jaġixxu malajr u b’mod effettiv, il-Kumitat huwa favur li l-prinċipju tal-proporzjonalità jiġi applikat bis-sħiħ, kemm fin-numru ta’ istituzzjonijiet li jistgħu jibbenefikaw minnu, kif ukoll fl-oqsma u l-kwistjonijiet li jista’ jiġi applikat għalihom.

4.1.

Minħabba l-importanza tal-implimentazzjoni konkreta u xierqa tal-miżuri proposti, l-istituzzjonijiet finanzjarji għandu jkollhom biżżejjed żmien biex jimplimentaw ir-regoli l-ġodda. Dan jitlob li l-Awtorità Bankarja Ewropea tfassal b’mod rapidu standards tekniċi u operattivi, jew li jkun hemm żmien ta’ implimentazzjoni li jibda jgħodd biss ladarba d-dettalji kollha tar-regoli jkunu tfasslu minn dawk l-awtoritajiet.

4.2.

Sabiex jiġu evitati u newtralizzati l-effetti negattivi possibbli fuq il-finanzjament tal-ekonomija reali li jistgħu jkunu r-riżultat tad-dħul fis-seħħ tal-IFRS 9 il-ġdid (27), il-Kumitat jitlob li l-miżuri leġislattivi tranżitorji previsti f’rabta ma’ dawn l-istandards internazzjonali l-ġodda dwar il-kontabilità jiġu adottati malajr.

30.6.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 209/43

Relatur:

Milena ANGELOVA

1.1.

Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) jilqa’ b’sodisfazzjon l-introduzzjoni għall-ewwel darba ta’ sejħa għal evidenza bħala strument innovattiv, informattiv u utli għall-valutazzjoni tal-impatt tal-inizjattivi leġislattivi fil-livell tal-UE u jittama li dan isir prattika komuni fil-futur.

1.2.

Il-KESE jappoġġja l-konklużjoni tas-sejħa għal evidenza li tenfasizza li, b’mod ġenerali, il-prinċipji fundamentali tar-riformi finanzjarji reċenti ma jistgħux jiġu kkontestati u li r-regoli l-ġodda tejbu l-istabbiltà u r-reżiljenza tas-sistema finanzjarja. Il-KESE jenfasizza l-importanza tal-Qafas Regolatorju tal-UE għal Servizzi Finanzjarji sabiex jitħaffef ir-ritmu tat-tlestija ta’ Unjoni tas-Swieq Kapitali (CMU).

1.3.

Mil-lat tal-proporzjonalità, il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon l-approċċ li jpoġġi r-riforma fil-kuntest tal-għan usa’ li jinstab bilanċ aħjar bejn l-għanijiet ta’ stabbiltà finanzjarja u ta’ tkabbir. Huwa jħeġġeġ lill-Istati Membri sabiex ma jimponux piżijiet u restrizzjonijiet bla bżonn meta jittrasponu r-regoli tal-UE. Huwa jfakkar kemm lil-leġislaturi tal-UE kif ukoll lil dawk nazzjonali li għandhom jiġu ppjanati termini raġonevoli sabiex il-leġislazzjoni l-ġdida tidħol fis-seħħ u tiġi applikata, b’tali mod li jiġi żgurat li l-partijiet interessati kollha jadattaw ruħhom.

1.4.

Il-KESE jirrakkomanda li, b’mod partikolari fir-rigward tal-qafas regolatorju għal servizzi finanzjarji, l-aspetti tat-traspożizzjoni li huma fid-diskrezzjoni tal-Istati Membri għandhom jiġu ssorveljati strettament u jiġu stabbiliti l-kontrolli rilevanti fuq l-implimentazzjoni sabiex jiġu żgurati kundizzjonijiet ugwali u sabiex jiġi promoss l-iżvilupp addizzjonali tas-CMU.

1.5.

Il-KESE jaqbel li l-banek għandhom jingħataw attenzjoni speċjali peress li huma jipprovdu servizzi importanti ta’ interess ġenerali lill-pubbliku inġenerali u huma s-sors ewlieni ta’ finanzjament għall-SMEs. Is-sistema finanzjarja tal-UE hija ddominata mill-banek universali, li jagħmlu l-ħidma tal-leġislaturi diffiċli ħafna, peress li l-libertà tan-negozju u t-teħid ta’ riskji f’dan is-settur jeħtieġ li dejjem ikunu bbilanċjati b’kawtela mal-ħtieġa ta’ stabbiltà.

1.6.

Il-KESE għalhekk jistieden lil dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet fl-Ewropa biex iħaffu r-riformi strutturali tas-settur bankarju tal-UE, inkluż billi jsolvu dan l-aspett tal-proposta leġislattiva tal-Kummissjoni (1), li bħalissa tinsab f’sitwazzjoni ta’ staġnar fil-proċedura ta’ kodeċiżjoni. Il-KESE jfakkar li l-leġislazzjoni mhux dejjem hija l-aktar reazzjoni politika adatta u jistieden lill-Kummissjoni biex tagħżel soluzzjonijiet mhux leġislattivi u bbażati fuq is-suq kull meta jkun possibbli.

2.1.

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon l-isforzi tal-Kummissjoni Ewropea biex ikun hemm sejħa għal evidenza qabel l-introduzzjoni ta’ proposti regolatorji fil-qasam tas-servizzi finanzjarji u jirrakkomanda li dan isir prattika komuni fil-proċess leġislattiv. Din hija l-ewwel darba li dan l-approċċ qed jittieħed, u l-KESE jemmen li għandha titqies bħala prattika tajba li għandha tiġi segwita fil-ġejjieni. Il-KESE japprezza wkoll il-fatt li dan l-approċċ huwa wkoll appoġġjat bis-sħiħ mill-Parlament Ewropew (2).

2.2.

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li, permezz ta’ sejħa għal evidenza, il-Kummissjoni qed tieħu l-metodoloġija regolamentarja tagħha pass aktar ‘il quddiem billi tħares lejn il-korp sħiħ tar-regolamentazzjoni tas-servizzi finanzjarji u tivvaluta kif biċċiet individwali ta’ leġislazzjoni jinteraġixxu. Huwa jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra użu aktar wiesa’ ta’ dan l-approċċ fl-inizjattivi leġislattivi futuri tagħha. Dan l-approċċ huwa konformi mal-programm REFIT (3) u l-aġenda dwar Regolamentazzjoni Aħjar (4).

2.3.

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon l-isforzi tal-Kummissjoni rigward ir-rwol tal-leġislaturi li joħolqu bażi adatta għall-iżvilupp tas-settur bankarju (u, b’mod usa’, is-settur finanzjarju) sabiex dan ikun jista’ jwettaq il-funzjonijiet importanti u insostitwibbli tiegħu fl-appoġġ li jagħti lit-tkabbir ekonomiku sostenibbli u l-ħolqien tal-impjiegi.

2.4.

Sabiex nibnu b’mod effettiv fuq il-kisbiet li diġà saru u ma jintilifx il-momentum, il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni tanalizza aktar u fil-fond l-eżempji li nġabru ta’ inkonsistenzi, duplikazzjonijiet u interazzjonijiet mhux intenzjonati bejn biċċiet differenti ta’ leġislazzjoni.

2.5.

Fid-dawl tal-ħtieġa urġenti li jerġa’ jkun hemm it-tkabbir u li t-tkabbir jiġi promoss fl-UE, il-KESE jinkoraġġixxi li jittieħdu passi lejn il-kisba tal-objettivi prudenzjali b’mod aktar favorevoli għat-tkabbir. Peress li l-kreditu bankarju għadu s-sors ewlieni ta’ finanzjament għall-biċċa l-kbira tan-negozji tal-UE u speċjalment għall-SMEs, l-akbar prijorità meta jitfasslu r-regoli l-ġodda għandha tkun li jiġi evitat l-impediment tal-fluss ta’ finanzjament fl-ekonomija.

2.6.

Mil-lat tal-proporzjonalità, il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon l-approċċ li jpoġġi r-riforma fil-kuntest usa’ li jinstab bilanċ aħjar bejn l-għanijiet ta’ stabbiltà finanzjarja u ta’ tkabbir. Il-KESE jenfasizza li għandhom isiru sforzi biex jiġi żgurat li dan il-prinċipju jiġi segwit fil-livell tal-Istati Membri wkoll, u li l-Istati Membri ma jimponux piżijiet u restrizzjonijiet bla bżonn meta jittrasponu r-regoli tal-UE. Dan l-isforz huwa konformi mal-isforzi biex jittaffa l-piż li jirriżulta mid-duplikazzjoni u l-inkonsistenzi bejn id-diversi ħtiġijiet individwali. Il-ħtieġa ta’ armonizzazzjoni għandha tkun ibbilanċjata mal-bżonn li tiġi rikonoxxuta d-diversità, tiġi żgurata regolamentazzjoni proporzjonata u jitħeġġeġ l-użu adatt tad-diskrezzjoni.

2.7.

Il-KESE jistieden lill-Kummissjoni, meta tfassal proposti għal direttivi, li tqis il-fatt li l-Istati Membri jittrasponu d-direttivi b’mod differenti. Ċerti pajjiżi jittrasponu b’mod restrittiv u litterali żżejjed, u b’hekk titneħħa l-flessibbiltà mixtieqa mid-direttiva u, ta’ spiss, iwassal għall-awtoimpożizzjoni ta’ kundizzjonijiet aktar stretti fuq l-industrija domestika tagħhom milli f’pajjiżi oħra. Pajjiżi oħra jeżerċitaw diskrezzjoni u ma jagħmlux wisq fl-ispirtu tal-leġislazzjoni rilevanti. Dan iwassal għal kundizzjonijiet mhux indaqs u għalhekk imur kontra l-għanijiet ewlenin tal-leġislazzjoni. Għalhekk, il-KESE jipproponi li għandu jkun hemm monitoraġġ mill-qrib ħafna tad-diversità fit-traspożizzjoni u kontrolli adatti fuq il-mod li bih il-leġislazzjoni tiġi implimentata.

2.8.

Il-KESE jappoġġja fil-prinċipju l-miżuri ta’ segwitu proposti mill-Kummissjoni fil-Komunikazzjoni (5) tagħha u jistieden lill-Kummissjoni biex tressaq l-atti leġislattivi korrispondenti, meta jkunu lesti, għal konsultazzjoni wiesgħa mal-partijiet interessati fis-setturi rilevanti.

2.9.

Bħala parti mis-segwitu addizzjonali tagħha, il-Kummissjoni għandha tqis il-fatt li, f’ħafna każijiet, l-iskadenzi tat-traspożizzjoni fil-qasam tas-servizzi finanzjarji huma marbuta mal-adozzjoni tal-leġislazzjoni qafas (Livell 1). Madankollu, sabiex tiġi żgurata implimentazzjoni adatta, jinħtieġu wkoll l-ispeċifiċitajiet tal-miżuri ddettaljati ta’ implimentazzjoni (Livell 2). Minħabba f’hekk, l-iskadenzi ta’ traspożizzjoni li huma marbuta mal-leġislazzjoni tal-Livell 1 ta’ spiss ikunu qosra wisq. Dan jirrikjedi li l-iskadenzi għat-traspożizzjoni jkunu marbuta mal-adozzjoni tal-aħħar miżuri ddettaljati ta’ implimentazzjoni (Livell 2). Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li l-Kummissjoni qed taħdem mal-Istati Membri biex jiddefinixxu Pjan Direzzjonali għat-Traspożizzjoni, u jixtieq isegwi l-iżviluppi mill-qrib.

3.1.1.

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon l-aġġustamenti proposti f’oqsma ewlenin tar-Regolament dwar ir-Rekwiżiti Kapitali (il-pakkett CRR2) sabiex tiġi salvagwardjata l-kapaċità tal-banek li jiffinanzjaw l-ekonomija (6).

3.1.1.1.

Il-KESE huwa tal-fehma li hija xierqa ħafna l-idea tal-aġġustament tal-proporzjon ta’ ingranaġġ sabiex tiġi riflessa d-diversità tas-settur finanzjarju tal-UE u jiġi salvagwardjat l-aċċess għall-ikklerjar u għall-fondi għall-iżvilupp pubbliku.

3.1.1.2.

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon il-proposta li jiġi introdott b’mod gradwali u rfinat il-proporzjon ta’ finanzjament stabbli nett sabiex jiġi żgurat il-funzjonament tajjeb tal-attivitajiet ta’ finanzjament kummerċjali tal-UE, is-swieq tad-derivattivi u s-suq fi ftehimiet ta’ riakkwist.

3.1.2.

L-SMEs fl-Ewropa għadhom iqisu l-kreditu bankarju bħala s-sors primarju tagħhom ta’ finanzjament (7). Il-KESE japprezza l-intenzjoni tal-Kummissjoni li twessa’ l-applikazzjoni tal-Fattur ta’ Sostenn tal-SMEs għal self ikbar minn EUR 1,5 miljun (8). Fl-istess waqt, jappella lill-Kummissjoni biex tagħmel enfasi speċjali fuq l-evalwazzjoni ta’ kemm huwa biżżejjed il-finanzjament mill-banek u biex tieħu passi biex timmira l-finanzjament mill-banek b’mod iktar effettiv sabiex jissodisfa l-ħtiġijiet speċifiċi tal-SMEs, skont il-profili ta’ riskju differenti tagħhom, kif ukoll l-istadji ta’ żvilupp, il-post fejn tinsab l-industrija, eċċ. Il-KESE jissuġġerixxi wkoll li l-Kummissjoni tikkunsidra l-possibbiltà li tapplika l-Fattur ta’ Sostenn tal-SMEs maż-żidiet potenzjali fir-rekwiżiti għall-fondi tagħha stess f’każijiet ta’ riskji kontroċikliċi jew sistemiċi, billi s-self lill-SMEs inkella jista’ jiġi ristrett.

3.1.3.

Il-KESE jixtieq jara tnaqqis konsiderevoli fil-preġudizzju favur id-dejn sabiex jittejbu r-reżiljenza ekonomika u l-allokazzjoni tal-kapital, biex b’hekk l-ekwità tkun aktar attraenti għall-emittenti u l-investituri.

3.1.4.

Bil-ħsieb li tinħoloq Unjoni tas-Swieq Kapitali (9), il-KESE jenfasizza li l-kumpaniji għandu jkollhom aċċess għal diversi tipi tas-suq fl-UE skont id-daqs, l-ambitu tal-operazzjoni u l-karatteristiċi speċifiċi tagħhom.

3.1.5.

Il-qafas regolatorju tal-UE għas-servizzi finanzjarji huwa opportunità indispensabbli biex tiġi indirizzata aħjar il-ħtieġa għad-diversità fl-għażliet tal-investituri u l-konsumaturi u biex jinħoloq ambjent li jistimula l-innovazzjoni fi prodotti finanzjarji.

3.2.1.

Il-KESE jenfasizza l-ħtieġa li nimxu ‘l quddiem, pass pass, lejn l-ikkompletar tal-unjoni bankarja u jinnota li tinħtieġ l-implimentazzjoni sħiħa u f’waqtha tal-leġislazzjoni f’dan ir-rigward.

3.2.2.

Il-KESE jistieden lill-Kummissjoni biex tkompli bl-isforzi tagħha sabiex tlesti r-regolament dwar ir-Riforma Strutturali tal-Banek. Il-Kumitat jenfasizza l-ħtieġa li jiġu semplifikati l-kontenut u l-frekwenza tar-rekwiżiti ta’ rapportar u biex tiġi eżaminata liema data hija fil-fatt meħtieġa, biex jiġu allinjati l-mudelli u tiġi pprovduta semplifikazzjoni, u sabiex jiġu żgurati eżenzjonijiet għall-SMEs fejn possibbli.

3.2.3.

Il-KESE jistieden lill-Kummissjoni biex, meta tanalizza mill-ġdid l-EMIR (Regolament dwar l-Infrastruttura tas-Suq Ewropew), teżamina l-effett li t-tnaqqis tal-kwalità tal-kollateral aċċettat mill-kontropartijiet ċentrali (CCPs) jista’ jkollu fuq ir-reżiljenza tagħhom u tqis jekk ċerti parteċipanti fis-swieq, bħall-fondi tal-pensjoni, iridux ikunu eżenti b’mod permanenti mill-ikklerjar ċentrali jekk il-parteċipazzjoni tagħhom tnaqqas l-istabbiltà tas-sistema finanzjarja ġenerali minħabba l-aċċettazzjoni ta’ kollateral alternattiv mhux fi flus kontanti.

3.2.4.

B’konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità, il-KESE jissuġġerixxi li:

3.3.1.

Il-KESE jemmen bis-sħiħ li l-ikkompletar b’suċċess tas-CMU għandha tippermetti li l-kumpaniji tal-UE ta’ kull daqs, settur u stadju taċ-ċiklu tal-ħajja ikollhom aċċess għas-suq kapitali tal-UE b’mod faċli għall-utent, sempliċi u b’mod affordabbli. Il-KESE qed jittama għal att leġislattiv ta’ Livell 2 effiċjenti biex jakkumpanja d-Direttiva dwar il-Prospett, li għandha tippromovi l-ikkwotar, speċjalment tal-SMEs, u se toħloq sistema aktar favorevoli għall-ġbir ta’ fondi.

3.3.2.

Filwaqt li jirrikonoxxi li s-superviżuri nazzjonali huma infurmati aħjar dwar il-karatteristiċi tas-suq lokali, il-KESE jwissi li dan m’għandu bl-ebda mod iservi ta’ skuża għal regolamentazzjoni eċċessiva u li r-rekwiżiti fil-livell nazzjonali m’għandhomx ikunu iżjed stretti mid-dispożizzjonijiet leġislattivi tal-UE.

3.3.3.

Il-KESE jesprimi t-tħassib tiegħu dwar il-kumplessità dejjem tikber tal-leġislazzjoni, li hija riflessa fiż-żieda fl-ammont, id-dettall u l-għadd ta’ livelli ta’ regolamentazzjoni u superviżjoni fil-livelli kollha – internazzjonali, tal-UE u nazzjonali. Huwa jirrikonoxxi, ċertament, li s-swieq finanzjarji huma kumplessi ħafna, u b’hekk jeħtieġu regolamentazzjoni aktar kumplessa, iżda jwissi li dan jista’ jaffettwa b’mod negattiv l-investimenti. Il-KESE huwa tal-fehma li l-leġislazzjoni mhux dejjem tkun l-aktar reazzjoni politika adatta u jistieden lill-Kummissjoni biex tagħżel soluzzjonijiet mhux leġislattivi u bbażati fuq is-suq, kull meta jkun possibbli.

3.4.1.

Il-KESE jilqa’b’sodisfazzjon approċċ għar-regolamentazzjoni bbażat fuq ir-riskju, li skontu l-istess regoli jiġu applikati għall-istess riskju. Huwa jenfasizza f’dan ir-rigward il-benefiċċji tad-diversifikazzjoni tal-assi – kemm mil-lat tal-klassi tal-assi kif ukoll minn dak tal-oriġini tal-assi – bħala mod li jippermetti diversifikazzjoni aħjar tar-riskji u s-sodisfar aħjar tal-ħtiġijiet tal-investituri.

3.4.2.

Il-KESE jenfasizza l-ħtieġa għal implimentazzjoni rapida fil-livell tal-UE tal-inizjattivi għall-promozzjoni ta’ aktar edukazzjoni finanzjarja, u edukazzjoni finanzjarja mtejba (10), li għandha tikkunsidra l-ħtiġijiet speċifiċi ta’ kull Stat Membru. Tinħtieġ enfasi speċjali fuq l-SMEs, inkluż kif jistgħu jintużaw aħjar l-opportunitajiet offruti mis-swieq kapitali.

3.4.3.

L-intermedjarji, speċjalment l-assoċjazzjonijiet tan-negozju, għandhom rwol importanti ħafna x’jaqdu biex jidderieġu l-finanzjament lejn l-ekonomija reali kif ukoll lejn ekosistemi lokali żviluppati sew.

3.4.4.

B’konformità mal-konklużjonijiet f’Opinjoni preċedenti (11), il-KESE jenfasizza li l-konsultazzjoni dwar is-Servizzi Finanzjarji għall-Konsumatur kellha bażi wiesgħa wisq u jissuġġerixxi approċċ aktar iffukat għall-Pjan antiċipat ta’ Azzjoni tas-Servizzi Finanzjarji għall-Konsumatur, sabiex ikun hemm riżultati aktar tanġibbli. Il-KESE huwa tal-fehma wkoll li dan il-Pjan ta’ Azzjoni għandu jitħejja b’fokus qawwi fuq il-protezzjoni tal-konsumatur.

3.4.5.

Il-KESE jappoġġja bis-sħiħ il-fatt li l-attenzjoni mogħtija lill-iżvilupp teknoloġiku fit-tfassil tar-regoli futuri ngħatat prijorità. Madankollu, huwa jħeġġeġ lill-Kummissjoni f’din il-ħidma biex tkun prudenti wkoll dwar it-theddid għaċ-ċibersigurtà. Huwa jenfasizza li approċċ integrat f’dak li jirrigwarda l-ikkompletar tas-CMU għandu jiffoka fuq l-iżvilupp tas-suq diġitali uniku u riformi kontinwi fil-qasam tal-liġi tal-kumpaniji u l-governanza korporattiva.

3.4.6.

Il-KESE jissuġġerixxi li, bħala parti minn miżuri ta’ segwitu, għandu jiġi inkluża rieżami ieħor tad-Direttiva dwar it-Trasparenza, b’enfasi fuq in-notifika ta’ holdings importanti. Dawn in-notifiki huma differenti minn Stat Membru għal ieħor, u kultant saħansitra minn kumpanija kkwotata għal oħra. Dan huwa piż bla bżonn għall-investituri u għandu jiġi evitat permezz ta’ armonizzazzjoni sħiħa, peress li huwa impediment għall-iżvilupp ta’ Unjoni tas-Swieq Kapitali.

3.4.7.

B’mod aktar ġenerali, l-investiment transkonfinali huwa mxekkel mill-fatt li l-investituri jridu jqisu 28 sistema regolatorja differenti meta jinvestu f’kumpaniji kkwotati li l-uffiċju rreġistrat tagħhom jinsab f’wieħed mit-28 Stat Membru. Regolamenti ddettaljati – minflok direttivi – jirrappreżentaw pass importanti lejn il-ħolqien ta’ Unjoni tas-Swieq Kapitali. Ir-regolamenti għandhom jiġu kkomplementati minn superviżjoni u infurzar Ewropej.

4.1.

Il-KESE jinkoraġġixxi l-inklużjoni sħiħa tal-Istati Membri li mhumiex fiż-żona tal-euro fl-Unjoni Bankarja.

4.2.

B’konformità mal-konklużjonijiet tal-Opinjoni reċenti tiegħu (12), il-KESE jenfasizza li r-rieżami tad-Direttiva dwar il-Prospett għandha tkun immirata lejn it-tnaqqis tal-ispejjeż u s-semplifikazzjoni tal-proċeduri għall-SMEs, filwaqt li jintlaħaq bilanċ ġust mil-lat tal-protezzjoni tal-investitur. Il-KESE jenfasizza li l-valutazzjoni tal-impatt u l-analiżi tal-ispejjeż u l-benefiċċji għandhom jinkludu evalwazzjonijiet bir-reqqa tal-impatt tal-miżuri tal-Livell 2, li jiffurmaw parti sinifikanti mill-qafas tar-Regolament Finanzjarju tal-UE.

4.3.

Il-KESE jistieden lill-Kummissjoni u lill-awtoritajiet superviżorji rilevanti biex jindirizzaw l-interazzjoni bejn l-Istandards Internazzjonali tar-Rappurtar Finanzjarju (IFRS) u r-rekwiżiti prudenzjali, u biex jirrieżaminaw l-impatt tal-kontabilità tat-taxxa fuq il-fondi proprji.

4.4.

Fl-istess ħin, il-KESE jixtieq jiġbed l-attenzjoni tal-Kummissjoni għall-fatt li xi kultant ir-regolamenti jinbidlu tant ta’ spiss li dan joħloq konfużjoni, u jagħmilha ferm diffiċli jew saħansitra impossibbli għall-istituzzjonijiet u individwi li jikkonformaw. Jinħtieġ żmien adatt għall-aġġustament tal-proċeduri u l-formoli u, għalhekk, il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi skadenza ta’ żmien qabel l-introduzzjoni ta’ bidliet ġodda.

4.5.

Il-Kummissjoni trid tiżgura li jiġi skedat ħin biżżejjed għall-implimentazzjoni adatta tal-leġislazzjoni fil-livell nazzjonali anke meta l-Awtorità Superviżorja Ewropea tiġi kkonsultata fil-proċess tal-abbozzar tal-leġislazzjoni tal-Livell 2. F’każ li dan ma jseħħx, l-iskadenzi tal-implimentazzjoni għandhom jew jiġu estiżi (kif inhu l-każ bil-prodotti aggregati ta’ investiment għall-konsumaturi bbażat fuq l-assigurazzjoni – PRIIPs) jew, fl-agħar xenarju possibbli, jitħalla ftit wisq żmien għall-intrapriżi u l-impjegati tagħhom biex jiffamiljarizzaw ruħhom mal-liġi l-ġdida qabel ma jkollhom jikkonformaw magħha.

4.6.

Il-KESE jemmen bis-sħiħ li, flimkien ma’ sforzi regolatorji, tinħtieġ bidla kemm mil-lat ta’ kultura kif ukoll ta’ mġiba fis-settur finanzjarju, u għal dan l-għan jistieden lill-partijiet interessati kollha biex jagħmlu sforzi kostanti biex tinkiseb konformità aħjar, ġestjoni aktar reattiva u trasparenti, u aktar orjentazzjoni fit-tul għall-parteċipanti kollha tas-suq.

4.7.

Bil-ħsieb li tiġi stimulata l-kompetizzjoni f’suq li huwa kkonċentrat ħafna, il-KESE jixtieq li jiġu promossi fornituri addizzjonali tal-klassifikazzjoni. Dan għandu wkoll jgħin biex jonqsu l-ispejjeż eċċessivi li jiffaċċjaw l-SMEs meta jiksbu klassifikazzjoni tal-kreditu esterna u, barra minn hekk, il-KESE jistieden lill-Kummissjoni teżamina aktar kif l-SMEs jistgħu jiġu kklassifikati b’mod komparabbli u affordabbli.

4.8.

Sabiex tiġi żgurata implimentazzjoni rapida u effiċjenti, u b’konformità mal-prijoritajiet fil-Programm ta’ Ħidma tal-Kummissjoni għall-2017 (13), il-KESE jirrakkomanda li jittieħdu passi li jiggarantixxu li l-Istati Membri jimpenjaw ruħhom bis-sħiħ li jirrispettaw l-iskadenzi għat-traspożizzjoni tad-direttivi u jassiguraw li dawn jiġu implimentati b’mod sħiħ.

4.9.

B’konformità mal-inizjattiva għal regolamentazzjoni aħjar, il-KESE jistieden lill-Kummissjoni tiffaċilita l-involviment bikri tal-partijiet interessati rilevanti kollha, inklużi gruppi ta’ esperti u korpi konsultattivi, sabiex tiġi żgurata parteċipazzjoni bilanċjata fil-konsultazzjonijiet billi tiġi riflessa d-diversità tal-partijiet interessati.

30.6.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 209/49

Relatur:

Christa SCHWENG (AT-I)

Korelatur:

Giulia BARBUCCI (IT-II)

1.1.

Il-KESE jieħu nota tal-proposta għal reviżjoni tar-regolamenti tat-twaqqif għat-tliet aġenziji Cedefop, EUROFOUND u EU-OSHA. Il-Kumitat jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li l-istruttura tripartitika u bilanċjata tal-bord tat-tmexxija – kuntrarju għall-proposti fl-approċċ komuni – se tinżamm. It-tripartitiżmu huwa l-espressjoni ta’ approċċ inklużiv, li jirrispetta l-importanza tar-rwol tal-imsieħba soċjali fit-tfittxija ta’ soluzzjonijiet konġunti.

1.2.

L-objettivi ġenerali tat-tliet aġenziji jenħtieġ li jiġu definiti b’mod uniformi u aktar komprensiv, jiġifieri “jappoġġjaw il-ħtiġijiet tal-korpi u l-istituzzjonijiet kollha tal-UE, tal-Istati Membri u tal-Imsieħba Soċjali”.

1.3.

Il-KESE huwa favur li s-setgħat relatati mal-ħatriet tal-persunal u mat-tibdil tal-istrutturi interni tal-aġenzija rispettiva jibqgħu f’idejn id-direttur. Huwa biss f’ċirkostanzi eċċezzjonali, meta d-direttur ma jkunx jista’ jwettaq il-funzjonijiet tal-awtorità tal-ħatra, li l-bord jenħtieġ li jiddeċiedi li din il-kompetenza tingħata lil membru tal-persunal anzjan ieħor.

1.4.

Il-KESE huwa kontra t-tnaqqis tal-għadd ta’ membri tal-bord eżekuttiv, minħabba li dan jiżvantaġġja lill-grupp ta’ interess li bħalissa għandu l-kariga ta’ president, hekk kif dawn imbagħad ma jkollhom ebda kelliem fil-bord eżekuttiv. Barra minn hekk, rappreżentanza usa’ fil-bord eżekuttiv tiffaċilita diskussjonijiet iżjed infurmati.

1.5.

Il-KESE jilqa’ l-approċċ standardizzat għan-nomina tad-direttur eżekuttiv, li huwa fuq l-istess linji bħal dak tal-EU-OSHA.

1.6.

Il-KESE huwa konvint li l-kariga ta’ viċi direttur uriet bil-provi li hija utli u għandha tinżamm fejn teżisti. Minħabba li l-prattiki eżistenti differenti jaħdmu tajjeb, il-Kumitat jirrikjedi ċerta flessibilità għat-tliet aġenziji. Id-deċiżjoni finali dwar il-kariga ta’ viċi direttur għandha tkun f’idejn il-bord ta’ tmexxija.

1.7.

Il-KESE huwa tal-opinjoni li t-twaqqif ta’ kuntatti u kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali għandu jirrikjedi biss l-approvazzjoni mill-Bord tat-Tmexxija, li fih hija rrappreżentata l-Kummissjoni.

2.1.

Permezz ta’ dawn ir-regolamenti proposti, ir-regolamenti tat-twaqqif tat-tliet aġenziji – l-Eurofound, is-Cedefop u l-EU-OSHA – se jiġu allinjati fuq l-approċċ komuni dwar l-aġenziji deċentralizzati. Dan l-approċċ kien adottat mill-Parlament Ewropew, mill-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u mill-Kummissjoni Ewropea fl-2012 u għandu jservi bħala l-bażi għal ċertu ammont ta’ standardizzazzjoni fil-konsistenza, l-effiċjenza, il-kontabbiltà u t-trasparenza tal-aġenziji Ewropej. Skont l-approċċ komuni, l-aġenziji “jikkontribwixxu għall-implimentazzjoni ta’ politiki tal-Unjoni importanti, sabiex b’hekk jgħinu lill-istituzzjonijiet kollha, b’mod partikolari l-Kummissjoni, jikkonċentraw fuq il-kompiti ewlenin tat-tfassil tal-politika. L-aġenziji għandhom ukoll rwol fl-appoġġ għall-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet billi jiġbru l-għarfien tekniku jew speċjalizzat disponibbli fil-livell nazzjonali u dak Ewropew u b’hekk jgħinu sabiex tissaħħaħ il-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri u l-UE f’oqsma ta’ politika importanti.” Kuntrarju għall-aġenziji tal-UE l-oħrajn, it-tliet aġenziji inkwistjoni hawnhekk iħaddnu tradizzjoni komuni ta’ governanza tripartitika, fejn rappreżentanti tal-gvernijiet, tal-ħaddiema u tal-impjegaturi minn kull Stat Membru huma istituzzjonalment inklużi fil-governanza tal-aġenziji. It-twaqqif b’mod daqstant sod tal-ħidma tal-aġenziji fir-realtajiet tal-Istati Membri jiggarantixxi r-rilevanza topika u politika tal-ħidma tagħhom. Il-kompitu attwali tal-allinjament tar-regolamenti tat-twaqqif tat-tliet aġenziji joffri opportunità sabiex jiġu identifikati u enfasizzati l-mekkaniżmi speċifiċi ta’ governanza tripartitika li evolvew matul iż-żmien f’kull aġenzija, kif ukoll sabiex tiġi żgurata l-kontinwazzjoni tal-prattika tajba stabbilita.

2.2.

Qabel il-pubblikazzjoni ta’ dan l-approċċ komuni saret evalwazzjoni tal-aġenziji Ewropej kollha.

3.1.

L-Artikolu 235 tat-TUE (issa l-Artikolu 352 tat-TFUE) kien il-bażi ġuridika għat-tliet aġenziji kollha, li kien jeħtieġ li jiġi aġġornat minħabba deċiżjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja. L-Eurofound u l-EU-OSHA kienu bbażati fuq l-Artikolu 153(2)(a) tat-TFUE u s-Cedefop kien ibbażat fuq l-Artikoli 166(4), 165(4) u 149 tat-TFUE.

3.2.

Ebda waħda mit-tliet aġenziji ma ngħatat kompiti ġodda permezz tal-bidla fir-regolamenti, iżda l-kompiti tagħhom kollha ġew aġġustati għaċ-ċirkostanzi attwali, filwaqt li l-kunċetti antikwati ġew aġġornati.

3.3.1.

Komuni għat-tliet aġenziji huwa l-fatt li l-bord tat-tmexxija jinkludi mhux biss rappreżentanti tal-Istati Membri kollha u tal-Kummissjoni Ewropea, iżda wkoll 28 rappreżentant tal-organizzazzjonijiet nazzjonali tal-impjegaturi u tal-impjegati. It-tripartitiżmu huwa l-espressjoni ta’ approċċ inklużiv, li jirrispetta l-importanza tar-rwol tal-imsieħba soċjali fit-tfittxija ta’ soluzzjonijiet konġunti. L-approċċ komuni stipula li l-għadd ta’ rappreżentanti mill-organizzazzjonijiet tal-impjegaturi u tal-impjegati għandu jitnaqqas drastikament. Dan wassal għal tħassib min-naħa tal-organizzazzjonijiet tal-imsieħba soċjali nazzjonali u Ewropej u, minħabba f’hekk, inżammet l-istruttura oriġinali.

3.3.2.

Il-membri tal-bord tat-tmexxija jinħatru mill-Kunsill għal perjodu ta’ erba’ snin. Minbarra għarfien espert fl-oqsma ta’ ħidma rispettivi tal-aġenziji, jenħtieġ li l-membri jkollhom ukoll abbilitajiet rilevanti fl-oqsma tal-ġestjoni, l-amministrazzjoni u l-baġit. Ir-rappreżentanti tal-impjegaturi u tal-impjegati jinħatru mill-Kunsill abbażi tal-proposti mill-organizzazzjonijiet Ewropej ewlenin tal-impjegaturi u tal-impjegati. Kriterju addizzjonali għall-EU-OSHA kien – sa issa – li dawn ikunu membri ta’ jew rappreżentanti fuq il-Kumitat Konsultattiv dwar is-Saħħa u s-Sigurtà fuq il-Post tax-Xogħol.

3.3.3.

Il-kompiti tal-bord tat-tmexxija jinkludu: l-adozzjoni tad-dokument tal-ipprogrammar, il-baġit, ir-rapport annwali tal-attività, ir-regoli finanzjarji, l-istrateġija kontra l-frodi, ir-regoli dwar il-prevenzjoni u l-ġestjoni tal-kunflitti ta’ interess, ir-regoli ta’ proċedura, il-pjani ta’ komunikazzjoni u tixrid, setgħat relatati mal-ħatriet tal-persunal, il-ħatra tad-direttur eżekuttiv u tal-uffiċjal tal-kontabilità, is-segwitu għar-rapporti u l-evalwazzjonijiet tal-OLAF, id-deċiżjonijiet relatati mal-istruttura interna tal-aġenzija rispettiva u l-arranġamenti ta’ ħidma ma’ pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali.

3.3.4.

Il-perjodi ta’ żmien għall-adozzjoni u t-trażmissjoni ta’ dokumenti ta’ programmar pluriennali qed jiġu armonizzati.

3.3.5.

Il-president tal-bord tat-tmexxija u t-tliet viċi presidenti jinħatru minn fost ir-rappreżentanti tal-gruppi ta’ interess tal-gvern, tal-impjegaturi u tal-ħaddiema u mill-Kummissjoni; huma jiġu eletti b’maġġoranza ta’ żewġ terzi għal perjodu ta’ sentejn (fl-EU-OSHA sa issa għal sena). Il-bord tat-tmexxija jiltaqa’ darba fis-sena u jiddeċiedi b’maġġoranza sempliċi.

3.3.6.

Il-bord eżekuttiv (dak li qabel kien il-bureau) jinkludi l-president tal-bord tat-tmexxija, it-tliet viċi presidenti, il-koordinaturi tal-grupp u rappreżentant wieħed tal-Kummissjoni. Għall-Eurofound u l-EU-OSHA, dan ifisser tnaqqis fid-daqs; sa issa, kien possibbli għall-bord li jkun jinkludi 11-il persuna.

3.3.7.

Sal-lum, il-bord eżekuttiv kellu l-kompitu li jimmonitorja l-implimentazzjoni tad-deċiżjonijiet tal-bord tat-tmexxija, iżda bir-regolament il-ġdid huwa se jingħata setgħat aktar komprensivi: iħejji d-deċiżjonijiet li għandhom jiġu adottati mill-bord tat-tmexxija u jimmonitorja s-segwitu tal-OLAF flimkien mal-bord tat-tmexxija, kif ukoll jagħti pariri u appoġġ lid-direttur fl-implimentazzjoni ta’ deċiżjonijiet tal-bord tat-tmexxija. F’sitwazzjonijiet urġenti, il-bordijiet eżekuttivi tat-tliet aġenziji jistgħu jieħdu deċiżjonijiet provviżorji f’isem il-bord tat-tmexxija fi kwistjonijiet li jikkonċernaw it-tmexxija, inklużi kwistjonijiet baġitarji u tal-awtorità tal-ħatra.

3.3.8.

Il-kompiti tad-diretturi ġew stabbiliti b’mod aktar preċiż fir-regolament propost milli fir-regolamenti preċedenti. Ġdida wkoll hija d-deċiżjoni dwar jekk għandhomx jiġu stabbiliti uffiċċju lokali fi Stati Membru wieħed jew aktar sabiex ikun żgurat li l-kompiti tal-aġenzija jitwettqu b’mod aktar effiċjenti. Din id-deċiżjoni tirrikjedi l-approvazzjoni minn qabel tal-Kummissjoni, tal-bord tat-tmexxija u tal-Istat Membru ikkonċernat.

3.3.9.

Id-direttur jinħatar għal 5 snin mill-bord tat-tmexxija, minn lista ta’ kandidati proposti mill-Kummissjoni, permezz ta’ maġġoranza ta’ żewġ terzi. Il-mandat tad-direttur jista’ jiġġedded darba, abbażi ta’ valutazzjoni tal-prestazzjoni tiegħu jew tagħha. Din il-proċedura tal-ħatra hija konformi mal-proċedura li tapplika fl-EU-OSHA. Is-Cedefop u l-Eurofound għandhom viċi diretturi.

3.3.10.

Ir-regolamenti proposti jallinjaw ukoll id-dispożizzjonijiet finanzjarji, id-dispożizzjonijiet dwar l-ipprogrammar u d-dispożizzjonijiet eżistenti dwar ir-rapportar fuq ir-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) Nru 1271/2013 dwar ir-regolament finanzjarju qafas għall-aġenziji.

3.3.11.

Kull proposta għal regolament għandha wkoll dispożizzjonijiet standard ġodda dwar l-istatus legali, ftehim dwar il-kwartieri ġenerali, arranġamenti lingwistiċi, it-trasparenza, il-ġlieda kontra l-frodi, regoli ta’ sigurtà dwar l-informazzjoni kklassifikata, ir-responsabbiltà, l-evalwazzjoni u l-kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali.

4.1.

Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) huwa favur li jintlaħqu standards komuni għat-tliet aġenziji tripartitiċi kollha, billi tittieħed inkunsiderazzjoni l-aħjar prattika eżistenti kif evolviet. Ir-regoli u l-karatteristiċi tal-governanza jenħtieġ li jkunu kemm jista’ jkun simili, madankollu, trid tiġi rrispettata n-natura speċifika ta’ kull aġenzija. L-elementi prinċipali tal-istruttura ta’ governanza tripartitika għandhom ikunu l-istess għat-tliet aġenziji, u l-modalitajiet sabiex tiġi implimentata għandhom ikunu simili kemm jista’ jkun. Kwistjonijiet bħall-objettivi speċifiċi, il-kompiti u l-istrutturi ta’ appoġġ/konsulenza jenħtieġ li jiġu definiti speċifikament għal kull aġenzija.

4.2.

L-objettivi ġenerali tat-tliet aġenziji jenħtieġ li jiġu definiti b’mod uniformi u aktar komprensiv, jiġifieri “jappoġġjaw il-ħtiġijiet tal-korpi u l-istituzzjonijiet kollha tal-UE, tal-Istati Membri u tal-Imsieħba Soċjali”.

4.3.

Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li se tinżamm l-istruttura tripartitika u bilanċjata tal-bord tat-tmexxija – kuntrarju għall-proposti fil-proposti oriġinali għall-approċċ komuni. It-tliet aġenziji kollha għandhom ir-responsabbiltajiet tagħhom f’oqsma li huma marbuta mill-qrib mad-dinja tax-xogħol. Għal din ir-raġuni, l-għarfien espert tar-rappreżentanti tal-impjegaturi u tal-impjegati huwa indispensabbli, anki sabiex jiġi żgurat li l-ħidma tal-aġenziji tkun tirrifletti b’mod adegwat ir-realtajiet għall-impjegaturi u għall-impjegati, kif ukoll il-varjetà kbira ta’ esperjenza fl-Istati Membri tal-Unjoni. L-involviment dirett ta’ dawn il-gruppi fil-bord tat-tmexxija jiżgura kooperazzjoni aħjar u sens ta’ sjieda. Huwa jaċċerta wkoll li jiġu kkunsidrati l-ħtiġijiet tal-impjegaturi u tal-impjegati fl-ippjanar tal-programm annwali u pluriennali u li l-aġenziji jżommu dawn il-punti f’moħħhom meta jwettqu l-kompiti tagħhom.

4.4.

Minbarra l-għarfien espert fl-oqsma ta’ ħidma rispettivi tal-aġenziji, jenħtieġ li d-deżinjazzjoni tal-membri tal-bord tat-tmexxija tqis ukoll l-abbilitajiet rilevanti fl-oqsma tal-ġestjoni, l-amministrazzjoni u l-baġit. Mill-perspettiva tal-KESE, il-kriterju ewlieni għall-ħatra tal-membri tal-bord tat-tmexxija xorta għandu jkun li huma jkollhom l-għarfien rilevanti fil-qasam speċifiku tal-ħidma tal-aġenzija. Anki jekk ċertu għarfien bażiku fl-oqsma tal-ġestjoni, l-amministrazzjoni u l-baġit jagħmel sens sħiħ, l-interpretazzjoni stretta ta’ din il-kundizzjoni mgħandhiex tfisser li l-esperti fil-qasam kopert mill-aġenzija ma jitħallewx jipparteċipaw fil-ħidma tal-bord tat-tmexxija.

4.5.

Fir-regolament il-ġdid, il-kompiti tal-bord tat-tmexxija għandhom imorru lil hinn mill-funzjonijiet superviżorji tradizzjonali relatati mal-baġit u l-ippjanar, fis-sens li l-bord se jkun jista’ wkoll jeżerċita s-setgħat relatati mal-ħatriet tal-persunal u jbiddel l-istrutturi interni tal-aġenzija kkonċernata. Il-KESE jħoss li, tradizzjonalment, dan kien kompitu għad-direttur u mhuwiex konformi mal-funzjoni superviżorja. Huwa jissuġġerixxi li dawn is-setgħat jitneħħew. Madankollu, il-KESE jirrikonoxxi li jekk, minħabba ċirkostanzi eċċezzjonali, id-direttur ma jkunx jista’ jwettaq il-funzjonijiet tal-awtorità tal-ħatra, jenħtieġ li din il-kompetenza tingħata lil membru tal-persunal ieħor li jkun ta’ livell għoli. Din id-deċiżjoni jenħtieġ li tittieħed mill-bord b’maġġoranza ta’ żewġ terzi tal-voti mitfugħa.

4.6.

Il-presidenza tal-bord tat-tmexxija tal-aġenzija ta’ Bilbao għandha tiġi estiża għal sentejn; dan diġà huwa l-każ għaż-żewġ aġenziji l-oħrajn. Mill-perspettiva tal-KESE, jenħtieġ li jkun hemm allużjoni għar-rotazzjoni tal-presidenza bejn il-gruppi ta’ interess differenti pprattikata mill-aġenziji kollha. Jenħtieġ li jkun hemm ukoll dispożizzjoni sabiex il-kariga ta’ president tkun tista’ tiġi okkupata diversi drabi mill-istess persuna. Il-KESE jwissi li, bi presidenza ta’ sentejn, mhux il-gruppi ta’ interess kollha se jingħataw piż indaqs f’mandat wieħed u, għalhekk, jissuġġerixxi li t-tul tal-presidenza tal-bord tat-tmexxija jinżamm kif inhu, li jirrifletti l-prattika eżistenti fl-aġenziji differenti.

4.7.

Huwa propost li l-bord eżekuttiv jitnaqqas fid-daqs, iżda li jingħata kompiti addizzjonali; hija mogħtija lista eżawrjenti ta’ dawn. Għal raġunijiet prattiċi, u fuq kollox, minħabba li l-bord eżekuttiv jopera bejn il-laqgħat tal-bord tat-tmexxija, il-KESE jissuġġerixxi li jiddaħħal it-terminu “pereżempju” qabel il-lista ta’ kompiti tiegħu, sabiex jintwera li l-lista hija indikattiva. Fir-rigward tal-bord tat-tmexxija, il-bord eżekuttiv ma jenħtieġx li jingħata setgħat relatati mal-ħatriet tal-persunal. Il-KESE jħares lejn it-tnaqqis fid-daqs tal-bordijiet eżekuttivi tal-Eurofound u tal-EU-OSHA b’ċertu xettiċiżmu. B’mod partikolari, il-grupp ta’ interess li bħalissa għandu l-kariga ta’ president se jkun żvantaġġjat, minħabba li mhux se jkollu kelliem ieħor fil-bord eżekuttiv. Il-KESE jissuġġerixxi li tinżamm il-kompożizzjoni bi tliet membri għal kull grupp ta’ interess.

4.8.

Il-formulazzjoni tal-paragrafu dwar it-twaqqit tad-dokument tal-ipprogrammar hija qarrieqa. Il-KESE jitlob sabiex jiġi kkjarifikat li l-abbozz ta’ dokument tal-ipprogrammar, li jikkonsisti f’parti pluriennali, programm ta’ ħidma annwali u baġit, inklużi r-riżorsi umani, għandu jiġi adottat mill-bord u jintbagħat lill-Kummissjoni Ewropea, lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill tal-Unjoni Ewropea sa mhux aktar tard mill-31 ta’ Jannar. Il-Bord tat-Tmexxija għandu jadotta d-dokument tal-ipprogrammar finali sat-30 ta’ Novembru.

4.9.

Il-KESE jilqa’ l-approċċ standardizzat għan-nomina tad-direttur eżekuttiv, li huwa fuq l-istess linji bħal dak tal-EU-OSHA. Madankollu, huwa jissuġġerixxi li meta l-Kummissjoni tkun qed tħejji l-lista mqassra, għandhom ikunu preżenti osservaturi mill-gruppi ta’ interess kollha.

4.10.

It-tliet aġenziji kollha għandhom uffiċċji ta’ kollegament fi Brussell. Mill-perspettiva tal-KESE, il-mod kif jaħdmu l-aġenziji ma jirrikjedix il-ftuħ ta’ aktar uffiċċji fl-Istati Membri. Għalhekk, ir-regolamenti jridu jagħmlu referenza għall-uffiċċji li diġà jeżistu fi Brussell, iżda jenħtieġ li titneħħa kull referenza għall-possibbiltà li jitwaqqfu uffiċċji lokali oħrajn.

4.11.

Sabiex tinżamm konformità mal-approċċ komuni, il-kariga ta’ viċi direttur fil-EUROFOUND qed titneħħa. Il-KESE jirreferi għall-fatt li s-Cedefop għandu viċi direttur ukoll, għalkemm dan mhuwiex previst fir-regolament. Il-KESE huwa konvint li l-kariga ta’ viċi direttur uriet bil-provi li hija utli. B’mod partikolari, huwa jippermetti li jiġi inkorporat bilanċ bejn l-interessi tal-impjegaturi u dawk tal-impjegati fid-direzzjoni tal-aġenziji kkonċernati, li jappoġġja l-involviment tal-imsieħba soċjali bħala parti mit-tripartitiżmu. Minħabba li l-prattiki eżistenti differenti jaħdmu tajjeb, il-Kumitat jirrikjedi ċerta flessibilità għat-tliet aġenziji. Jenħtieġ li titħalla għall-bord ta’ tmexxija li jiddeċiedi jekk il-kariga ta’ viċi direttur hijiex neċessarja.

4.12.

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li għandhom jiġu konklużi ftehimiet dwar il-kwartieri ġenerali mal-pajjiżi fejn l-aġenziji rispettivi għandhom il-kwartieri ġenerali tagħhom. It-tliet aġenziji kollha diġà ffirmaw tali ftehimiet dwar il-kwartieri ġenerali; għalhekk, din id-dispożizzjoni se tkun tirrifletti dak li hu diġà l-każ.

4.13.

Skont l-abbozzi ta’ regolamenti, l-evalwazzjonijiet, li jridu jsiru kull ħames snin, għandhom jitwettqu mill-Kummissjoni. Il-KESE huwa konvint li l-parteċipazzjoni tar-rappreżentanti tal-bord ta’ tmexxija se tgħin sabiex jiġu indirizzati aħjar kwalunkwe bidliet possibbli wara evalwazzjoni.

4.14.

Meta l-Aġenziji jistabbilixxu kuntatti u kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali, dawn ikunu jirrikjedu l-approvazzjoni minn qabel mill-Kummissjoni u sussegwentement jiġu inklużi fid-dokument tal-ipprogrammar. Il-KESE huwa tal-opinjoni li l-approvazzjoni mill-bord ta’ tmexxija, li fih hija rrappreżentata l-Kummissjoni, hija diġà biżżejjed u mhija meħtieġa ebda approvazzjoni doppja.

5.1.1.

Meta tqabbel mar-regolament attwali, tinnota li tħassret ir-referenza għar-riċerka fuq perjodu ta’ żmien medju u twil, u dan jista’ jiġi interpretat bħala twarrib tal-istħarriġ Ewropew. Anki jekk huma għaljin ħafna, huma l-inizjattivi ewlenin tal-Eurofound, li jipprovdu mhux biss lill-istituzzjonijiet tal-UE, lill-Istati Membri u lill-Imsieħba Soċjali, iżda wkoll lil bosta akkademiċi u riċerkaturi tal-politika, b’data pan-Ewropea komparabbli unika dwar firxa estremament rikka u wiesgħa ta’ kundizzjonijiet tax-xogħol u tal-għajxien. Il-KESE japprezza u jappoġġja s-sondaġġi Ewropej billi jikkontribwixxu b’mod dirett għall-iżvilupp ulterjuri tal-proġett Ewropej kollu kemm hu.

5.1.2.

Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-kompiti tal-kumitati konsultattivi, li jistgħu jitwaqqfu u jiġu xolti mill-bord tat-tmexxija, għandhom jiġu deskritti b’mod aktar preċiż.

5.2.1.

Il-KESE ma jaqbilx mal-objettiv stabbilit għas-Cedefop, li jgħid li huwa għandu jassisti lill-Kummissjoni fit-tiswir u l-implimentazzjoni tal-politika dwar l-edukazzjoni vokazzjonali u tal-politika dwar it-taħriġ, il-ħiliet u l-kwalifiki. Il-Kumitat iħoss li l-objettiv tas-Cedefop jenħtieġ li jkun allinjat ma’ dawk taż-żewġ aġenziji l-oħrajn. Għalhekk, ir-regolament jenħtieġ li jagħmilha ċara li l-għan tas-Cedefop huwa, flimkien mal-korpi u l-istituzzjonijiet tal-UE, li jappoġġja lill-Istati Membri u lill-imsieħba soċjali fit-tiswir u l-implimentazzjoni tal-politika, billi jipprovdi informazzjoni u analiżi dwar it-taħriġ vokazzjonali, il-ħiliet u l-kwalifiki.

5.2.2.

Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-proposta tal-Kummissjoni tirrifletti l-fatt li s-Cedefop ħa f’idejh kompiti ġodda fil-passat. L-attivitajiet attwali tas-Cedefop imorru lil hinn mill-edukazzjoni u t-taħriġ vokazzjonali u jinkludu xogħol fuq il-kwalifiki, b’mod partikolari l-Qafas Ewropew tal-Kwalifiki, fuq l-analiżi u t-tbassir tal-ħiliet, u l-validazzjoni tat-tagħlim mhux formali u informali. Madankollu, il-kumitat jenfasizza l-fatt li l-enfasi tal-attivitajiet tas-Cedefop jenħtieġ li tibqa’ fuq l-edukazzjoni u t-taħriġ vokazzjonali, inkluż l-apprendistat u t-tagħlim imsejjes fuq ix-xogħol, għal kulħadd (żgħażagħ u adulti), sabiex b’hekk titjieb l-impjegabbiltà tagħhom.

5.3.1.

Skont il-proposta, l-għan tal-EU-OSHA huwa, fost l-oħrajn, li tagħmel disponibbli informazzjoni legali dwar is-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol. Il-KESE jqis din id-dispożizzjoni bħala li tindaħal wisq fl-isfera tar-responsabbiltà tal-Kummissjoni u, għalhekk, huwa kontriha.

5.3.2.

Huwa jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li fir-regolament dwar l-EU-OSHA hemm referenza espliċita għal miżuri ta’ sensibilizzazzjoni u komunikazzjoni, kif ukoll għal kampanji favur il-protezzjoni tax-xogħol. L-aġenzija ilha mis-sena 2000 twettaq kampanji ta’ sensibilizzazzjoni u informazzjoni ta’ sentejn dwar diversi temi li jirrigwardjaw il-protezzjoni tal-ħaddiema, sabiex b’hekk tkun tista’ tilħaq udjenza wiesgħa u tagħti pubbliċità lil soluzzjonijiet prattiċi u tajbin.

5.3.3.

In-netwerk ta’ informazzjoni tal-aġenzija twaqqaf fl-istess żmien li ġiet stabbilita l-aġenzija u huwa element ewlieni fl-iżgurar li l-informazzjoni magħmula disponibbli tkun kemm fattwalment korretta kif ukoll attwalment rilevanti għal dak li jseħħ fil-prattika. Barra minn hekk, dawn in-netwerks effettivament jestendu wkoll l-approċċ tripartitiku Ewropew inklużiv għal-livell nazzjonali, fejn ilaqqgħu flimkien rappreżentanti tal-gvernijiet u l-Imsieħba Soċjali b’modi li wrew bil-provi li huma kostruttivi u utli ħafna. L-involviment tal-imsieħba soċjali nazzjonali f’dan in-netwerk huwa għalhekk ta’ importanza fundamentali u jenħtieġ li jiġi garantit mill-Istati Membri. Madankollu, il-KESE ma jqisx li huwa realistiku għall-aġenzija li tagħmel bidliet f’netwerk nazzjonali magħżul mill-Istati Membri b’konformità ma’ kriterji speċifiċi. Madankollu, il-bord tat-tmexxija jenħtieġ li jitħalla jagħmel rakkomandazzjonijiet fir-rigward tas-sħubija.

30.6.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 209/54

Relatur:

Peter SCHMIDT

1.1.

Il-KESE jilqa’ l-inizjattiva tal-Kummissjoni biex tallinja l-qafas legali attwali dwar ix-xorb spirituż mat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) u biex il-leġislazzjoni ssir konsistenti ma’ strumenti legali ġodda tal-UE, prinċipalment fir-rigward tal-għoti ta’ informazzjoni dwar l-ikel lill-konsumaturi u skemi ta’ kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel.

1.2.

B’mod partikolari, il-KESE jappoġġja l-introduzzjoni ta’ rabta iktar b’saħħitha mas-settur agrikolu. Din ir-rabta hija essenzjali għall-kwalità u r-reputazzjoni tax-xorb spirituż prodott fl-UE.

1.3.

Filwaqt li l-KESE ġeneralment jappoġġja l-adattamenti li jsiru biex jiġi żgurat allinjament mat-TFUE u biex jiffaċilitaw il-proċess leġislattiv, ikun aħjar jekk il-bilanċ jiċċaqlaq aktar lejn atti ta’ implimentazzjoni pjuttost milli atti delegati. F’xi oqsma, l-abbiltà għal deroga għandha titneħħa għalkollox.

1.4.

Il-KESE jagħraf il-kumplessità tal-eżerċizzju ta’ riallinjament u jilqa’ l-kjarifika u t-titjib f’oqsma bħar-regoli relatati mat-tikkettar ta’ termini komposti, allużjonijiet u taħlit ta’ xorb spirituż, kif ukoll it-tikkettar fakultattiv tal-oriġini tal-materja prima. Madankollu, inbidlu xi elementi oħra fil-proposta li għandhom jiġu kkunsidrati mill-ġdid, kif speċifikat aktar ‘il quddiem f’din l-Opinjoni.

1.5.

Fir-rigward tal-indikazzjonijiet ġeografiċi (IĠ), il-KESE jilqa’ l-kjarifika tar-regoli u l-proċeduri tal-IĠ u l-valur li jingħata lit-tradizzjoni u l-produzzjoni lokali/territorjali.

1.6.

Il-KESE jenfasizza l-importanza li jinżamm il-livell attwali ta’ protezzjoni fis-settur tax-xorb spirituż, sabiex jiġi garantit li l-valur miżjud u l-impjieg jibqgħu fl-Ewropa. Dak li huwa importanti huwa l-post fejn il-prodott jiġi ddistillat u manifatturat, u l-bidla fit-terminoloġija li ġiet introdotta m’għandhiex timplika tibdil kbir għal dan is-settur.

1.7.

Dwar il-preżentazzjoni u t-tikkettar, il-Kumitat jissuġġerixxi xi titjib fil-proposta attwali, prinċipalment fir-rigward tal-importanza li jiġi evitat kwalunkwe tip ta’ rappreżentanza falza jew nuqqas ta’ ftehim fir-rigward ta’ “togħmiet artifiċjali”, li jista’ jqarraq bil-konsumatur.

1.8.

Għalkemm dan ma jaqax taħt il-kamp ta’ applikazzjoni speċifiku tal-proposta tal-Kummissjoni, il-KESE jtenni r-rakkomandazzjonijiet preċedenti tiegħu dwar il-ħtieġa ta’ approċċ ta’ politika konsistenti u komprensiv imsejjes fuq l-evitar ta’ konsum ta’ alkoħol li jagħmel il-ħsara, kif ukoll fuq il-promozzjoni ta’ xorb responsabbli li jevita riskji għas-saħħa u x-xorb taħt l-età – mhux biss għas-settur tal-ispirti, iżda wkoll b’mod iktar ġenerali. L-informazzjoni, l-edukazzjoni u s-sensibilizzazzjoni huma kruċjali f’dan ir-rigward, u l-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon il-bosta inizjattivi fis-settur pubbliku u privat f’dan il-kuntest.

2.1.

Permezz ta’ din il-Proposta għal Regolament, il-Kummissjoni għandha l-għan li tallinja r-Regolament (KE) Nru 110/2008 (1) eżistenti dwar ix-xorb spirituż mat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE). Prinċipalment, il-proposta taqsam id-dispożizzjonijiet adottati mill-Kummissjoni skont dan ir-regolament tal-aħħar f’atti delegati u atti ta’ implimentazzjoni, u tintroduċi bażi legali agrikola (2) biex tiġi enfasizzata rabta aktar b’saħħitha mas-settur agrikolu.

2.2.

Barra minn allinjament mat-TFUE, il-proposta tintroduċi biss ftit emendi tekniċi żgħar, sabiex jiġu indirizzati n-nuqqasijiet fl-implimentazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 110/2008 u biex il-leġislazzjoni ssir konsistenti ma’ strumenti legali ġodda tal-UE, prinċipalment f’dak li jirrigwarda d-dispożizzjonijiet dwar l-għoti ta’ informazzjoni dwar l-ikel lill-konsumaturi (Regolament (UE) Nru 1169/2011 (3)) u l-iskemi ta’ kwalità għall-prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel (ir-Regolament (UE) Nru 1151/2012 (4)).

2.3.

B’mod partikolari, il-proposta tikkjarifika xi regoli dwar it-tikkettar għal termini komposti, allużjonijiet u taħlitiet ta’ xorb spirituż bil-għan li jiġu evitati l-problemi fis-suq intern. Tinkludi wkoll artikolu ġdid dwar l-indikazzjoni tal-oriġini u tintroduċi proċeduri aktar ċari dwar ir-reġistrazzjoni tal-indikazzjonijiet ġeografiċi fuq il-bażi tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012.

3.1.

Il-KESE jilqa’ l-proposta tal-Kummissjoni biex jiġi żgurat l-allinjament legali tar-Regolament (KE) Nru 110/2008 eżistenti dwar xorb spirituż mat-TFUE u biex il-leġislazzjoni ssir konsistenti ma’ strumenti legali ġodda tal-UE. Il-qafas propost ġeneralment jipprovdi kjarifika u konsistenza fir-rigward tar-regoli fis-settur tal-ispirti.

3.2.

Il-KESE jinnota li l-assoċjazzjonijiet tal-produtturi ta’ xorb spirituż ġew ikkonsultati mill-Kummissjoni. Is-settur tax-xorb spirituż fl-UE, b’bejgħ f’pajjiż terzi b’valur ta’ aktar minn EUR 10 biljun fl-2015, jagħmel parti mis-settur agroalimentari, li huwa l-ikbar settur espotatur tal-Unjoni Ewropea. Is-settur huwa responsabbli għal miljun impjieg fil-qasam tal-produzzjoni u l-bejgħ fl-Ewropa u għandu relazzjoni ekonomika u soċjali stretta mas-settur agrikolu. Id-dħul mid-dazju tas-sisa u l-VAT mill-ispirti jammonta għal madwar EUR 23 biljun fis-sena. Madankollu, il-konsum tal-ispirti naqas bi 32 % bejn l-1980 u l-2014. Dan huwa rifless fit-tendenzi separati ta’ “primjumizzazzjoni” u “inqas xorb, iżda xorb aħjar”. Bejn l-2000 u l-2015, pereżempju, il-bejgħ kummerċjali (lukandi, ristoranti, kafetteriji) naqas bi 8 % għal 23,5 miljun ettolitru ta’ xorb, iżda l-valur żdied bi 30 %.

3.3.

Għalkemm il-proposta tal-Kummissjoni prinċipalment għandha l-għan li tiżgura l-allinjament legali mat-TFUE, tirrappreżenta wkoll opportunità għas-settur tal-ispirti sabiex jinżammu l-kwalità u l-prattiki tradizzjonali kif ukoll biex titħares ir-reputazzjoni tiegħu fil-livell globali. B’mod partikolari, il-proposta tipprovdi kjarifika dwar kif issir kull xarba: il-materja prima, is-setgħa minima għall-kummerċjalizazzjoni, is-setgħa massima għad-distillazzjoni, il-perjodi ta’ maturazzjoni, ir-rekwiżiti ta’ taħlil, eċċ. Id-divrenzjazzjoni bejn il-kategoriji tax-xorb spirituż tgħin biex jiġu protetti d-diversi tradizzjonijiet.

3.4.

Il-KESE jenfasizza l-importanza li tissaħħaħ ir-rabta mas-settur agrikolu. Il-materja prima agrikola biss għandha tkun permessa għall-produzzjoni ta’ xorb spirituż, li jiżgura wkoll żbokk għall-prodotti agrikoli bażiċi.

3.5.

L-adattamenti li jsiru sabiex jiġi żgurat allinjament mat-TFUE u biex jitħaffef il-proċess leġislattiv huma ġeneralment pożittivi. Madankollu, ikun aktar xieraq jekk il-bilanċ jiċċaqlaq aktar lejn atti ta’ implimentazzjoni aktar milli atti delegati. F’xi oqsma, l-abbiltà għal deroga għandha titneħħa għalkollox, speċjalment jekk timplika bidliet kbar. Pereżempju, il-Kummissjoni tfittex setgħat (Artikolu 16(3)) biex tfassal atti delegati li jippermettu li l-isem ta’ indikazzjoni ġeografika rreġistrata jingħata bil-lingwa tas-suq tal-esportazzjoni fejn din l-informazzjoni hi obbligatorja, jiġifieri fejn l-ispirti ma jistgħux jidħlu fis-suq mingħajr din l-informazzjoni. Ir-regolamentazzjoni attwali tal-UE, madankollu, diġà tippermetti lill-produtturi biex jagħmlu dan, iżda din tneħħiet mit-test ta’ allinjament. Il-kapaċità attwali għandha terġa’ tiġi introdotta, f’liema każ ma jkun hemm l-ebda bżonn ta’ delega ta’ setgħat.

3.6.

Għall-produtturi tal-ispirti, waħda mill-preokkupazzjonijiet prinċipali hija li jiġu ppreservati t-tradizzjonalità u s-sistema tal-indikazzjoni ġeografika għall-ispirti. B’mod ġenerali, il-KESE jilqa’ l-kjarifika tar-regoli tal-indikazzjoni ġeografika kif japplikaw għax-xorb spirituż.

3.7.

Għalkemm dan ma jaqax taħt il-kamp ta’ applikazzjoni speċifiku tal-proposta tal-Kummissjoni, il-KESE jtenni r-rakkomandazzjonijiet preċedenti tiegħu dwar il-ħtieġa ta’ approċċ ta’ politika konsistenti u komprensiv (5) imsejjes fuq l-evitar ta’ konsum ta’ alkoħol li jagħmel il-ħsara, kif ukoll fuq il-promozzjoni ta’ xorb responsabbli li jevita riskji għas-saħħa u x-xorb taħt l-età – mhux biss għas-settur tal-ispirti, iżda wkoll b’mod iktar ġenerali. L-informazzjoni, l-edukazzjoni u s-sensibilizzazzjoni huma kruċjali f’dan ir-rigward. Il-KESE jinnota li s-settur privat huwa involut f’ħafna inizjattivi u programmi soċjali madwar l-UE, li juri li huwa possibbli li jitnaqqas l-abbuż mill-alkoħol, speċjalment fost iż-żgħażagħ (6).

3.8.

Il-kwistjoni tal-elenkar tal-ingredjenti u l-informazzjoni nutrizzjonali fuq it-tikketti tal-ispirti mhijiex inkluża fil-proposta tal-Kummissjoni. Madankollu, il-KESE jtenni li l-konsumaturi huma intitolati jirċievu informazzjoni vera u bilanċjata dwar ix-xorb alkoħoliku biex tgħinhom jieħdu deċiżjonijiet infurmati dwar il-konsum tagħhom (7). Il-mikroprodutturi u l-produtturi żgħar ikollhom bżonn appoġġ biex japplikaw ir-regoli. Il-Kumitat ħerqan li jikkontribwixxi għad-diskussjoni kontinwa li nfetħet mir-rapport reċenti tal-Kummissjoni (8) f’dan ir-rigward.

4.1.

Il-KESE jagħraf il-kumplessità tal-eżerċizzju ta’ riallinjament u jilqa’ l-kjarifika u t-titjib f’oqsma bħar-regoli relatati mat-tikkettar ta’ termini komposti, allużjonijiet u taħlit ta’ xorb spirituż, kif ukoll it-tikkettar fakultattiv tal-oriġini tal-materja prima. Madankollu, inbidlu xi elementi oħra fil-proposta li għandhom jiġu kkunsidrati mill-ġdid, pereżempju:

4.2.

L-Artikolu 8(5) tal-proposta tal-Kummissjoni jispeċifika li d-denominazzjonijiet tal-bejgħ supplimentati bit-terminu “togħma” (jew kwalunkwe terminu simili ieħor) jistgħu jintużaw biss biex jirreferu għal aromatizzanti li jimitaw xarba spirituża jew għall-użu tagħhom fil-produzzjoni ta’ oġġett tal-ikel għajr xarba. Il-Kumitat huwa tal-fehma li din id-dispożizzjoni tista’ tkun qarrieqa għall-konsumaturi.

4.3.

Bil-għan li jinżamm il-valur miżjud għall-produtturi u biex jitħarsu l-interessi tal-konsumaturi, il-KESE jenfasizza l-importanza li jinżamm il-livell attwali ta’ protezzjoni għas-settur tax-xorb spirituż meta ssir referenza għall-“post ta’ manifattura” versus il-“post ta’ oriġini”. It-terminoloġija ġdida m’għandhiex timplika bidliet kbar għas-settur tal-ispirti, peress li l-punt kritiku huwa l-post fejn il-prodott jiġi ddistillat u manifatturat.

4.4.

L-Istati Membri huma responsabbli għall-monitoraġġ tal-użu illegali ta’ indikazzjonijiet ġeografiċi protetti u l-Kummissjoni għandha tiġi infurmata dwar l-applikazzjoni tar-regoli fl-Istati Membri, b’hekk tipprovdi qafas adegwat li jippermetti li l-ispirti foloz jitneħħew mis-suq.

4.5.

Huwa jilqa’ b’sodisfazzjon il-proċedura ta’ oppożizzjoni li tippermetti lill-partijiet interessati biex jilħqu ftehim, peress li din il-proċedura hija inqas ta’ piż u ma taffettwax ir-riżultati.

4.6.

Ir-reġistru tal-indikazzjonijiet ġeografiċi ta’ xorb spirituż li jissostitwixxi l-Anness III għandu jitqies bħala mezz biex jimmodernizza l-mudell, mingħajr ma jaffettwa d-drittijiet, l-obbligi jew it-trasparenza tas-sistema.

30.6.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 209/58

Relatur uniku:

Jan SIMONS

1.1.

Wara li kkonsulta l-organizzazzjonijiet rilevanti tal-partijiet interessati, il-KESE jikkonkludi li jista’ jappoġġja l-proposta tal-Kummissjoni għal Regolament li jirrevoka r-Regolament (KEE) Nru 1101/89 (skema ta’ skrappjar temporanju għat-trasport bil-passaġġi fuq l-ilma interni), ir-Regolamenti (KE) Nru 2888/2000 (it-tqassim ta’ permessi għal vetturi li jġorru tagħbijiet tqal u li jivvjaġġaw fl-Isvizzera) u r-Regolament (KE) Nru 685/2001 (l-awtorizzazzjoni għat-trasport ta’ merkanzija bit-triq fil-Bulgarija u għar-Rumanija qabel l-adeżjoni tagħhom mal-UE).

2.1.

Fil-kuntest tal-programm REFIT u l-impenn għal leġislazzjoni aħjar sabiex jiġi garantit qafas leġislattiv li huwa idoneu u ta’ kwalità għolja, kif imsemmi fil-Ftehim Interistituzzjonali bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-Kummissjoni Ewropea dwar regolamentazzjoni aħjar, il-Kummissjoni Ewropea qiegħda tipproponi li jitħassru tliet Regolamenti minħabba li m’għadhomx jintużaw.

2.1.1.

L-ewwel wieħed huwa relatat ma’ skema ta’ skrappjar temporanju għat-trasport bil-passaġġi fuq l-ilma interni tal-1989, fejn l-istrumenti xierqa għall-ġestjoni tal-kapaċità f’dan ir-Regolament ġew garantiti għaxar snin wara fir-Regolament (KE) Nru 718/1999, madankollu, ma tħassar ir-Regolament tal-1989.

2.1.2.

Il-proposta hija relatata wkoll ma’ żewġ regolamenti dwar it-trasport bit-triq.

2.1.2.1.

L-ewwel wieħed, adottat fl-2000, huwa relatat mad-distribuzzjoni fost l-Istati Membri tal-kwoti Żvizzeri għall-vetturi ta’ merkanzija tqila; skont ftehim bejn l-UE u l-Konfederazzjoni Żvizzera, dawn il-vetturi ta’ merkanzija tqila ilhom mill-1 ta’ Jannar 2005 eżentati minn kwalunkwe sistema ta’ kwota jew ta’ awtorizzazzjoni.