15.12.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 468/1

15.12.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 468/2

—

wara li kkunsidra n-negozjati li għaddejjin bejn l-UE u l-Kanada għal Ftehim ta' Sħubija Strateġika (SPA),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Frar 2006 dwar il-klawsola tad-drittijiet tal-bniedem u tad-demokrazija fil-ftehimiet tal-Unjoni Ewropea (1),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet reċenti tiegħu dwar ir-relazzjonijiet mal-Kanada, b'mod partikolari dawk tal-5 ta' Mejju 2010 dwar is-Samit UE-Kanada (2) tat-8 ta' Ġunju 2011 dwar ir-relazzjonijiet kummerċjali bejn l-UE u l-Kanada (3) kif ukoll tat-13 ta' Ġunju 2013 fuq ir-rwol tal-UE fil-promozzjoni ta' sħubija Trans-Atlantika usa' (4),

—

wara li kkunsidra l-Ftehim kwadru tal-1976 għall-kooperazzjoni kummerċjali u ekonomika bejn il-Komunitajiet Ewropej u l-Kanada (5),

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tal-1990 dwar ir-relazzjonijiet transatlantiċi bejn il-KE u l-Kanada,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Politika Konġunta tal-1996 u l-Pjan ta' Azzjoni Konġunta,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni mill-Kummissjoni dwar ir-relazzjonijiet UE-Kanada (COM(2003)0266),

—

wara li kkunsidra l-Aġenda ta' Sħubija UE-Kanada tal-2004,

—

wara li kkunsidra r-Rapport tal-2011 lill-Kumitat Konġunt ta' Kooperazzjoni UE-Kanada,

—

wara li kkunsidra r-riżultati tal-laqgħa interparlamentari UE-Kanada ta' April 2013,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 21 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 90(4) u 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin (A7-0407/2013),

A.

billi r-relazzjonijiet bejn l-UE u l-Kanada huma storiċi, sodi u mibnija fuq interessi u valuri komuni; billi l-valuri komuni ta' demokrazija u l-ħarsien tad-drittijiet tal-bniedem għandhom jiffurmaw parti ewlenija ta' kwalunkwe ftehim bejn iż-żewġ partijiet bil-għan li jipprovdu qafas għal dik ir-relazzjoni;

B.

billi l-UE u l-Kanada għandhom storja twila ta' kooperazzjoni politika u ekonomika estensiva, li formalment tmur lura sal-1976 meta l-UE ffirmat Ftehim kwadru mal-Kanada, l-ewwel ma' pajjiż OECD; billi dan il-ftehim ilu żmien twil jikkostitwixxi l-qafas xieraq biex jissaħħu r-relazzjonijiet, tikber l-assoċjazzjoni politika u tiżdied il-kooperazzjoni;

C.

billi l-Kanada huwa demokrazija parlamentari kkonsolidata; billi l-Kanada jaqsam valuri u prinċipji demokratiċi simili mal-Unjoni Ewropea;

D.

billi l-SPA li qiegħed jiġi nnegozjat attwalment jaġġorna u jagħti nifs ġdid lir-relazzjoni bejn l-UE u l-Kanada u jikkontribwixxi b'mod konsiderevoli għat-tisħiħ tar-relazzjonijiet politiċi, ekonomiċi u kulturali u t-titjib tal-kooperazzjoni tagħna f'bosta setturi; billi dan jikkodifika l-istatus tal-UE u l-Kanada bħala sħab strateġiċi;

E.

billi l-SPA, lil hinn mit-titjib tal-istruttura istituzzjonali tar-relazzjonijiet, flimkien mas-CETA, ikun joffri liċ-ċittadini tal-Ewropa u tal-Kanada vantaġġi u opportunitajiet konkreti sakemm il-partijiet interessati kollha jkunu involuti fil-proċess; billi l-ftuħ tas-swieq u tal-kooperazzjoni regolamentari hija mistennija li tiġġeneraw gwadanji ekonomiċi importanti u jkollhom effetti pożittivi fuq l-impjiegi kemm għall-Kanada kif ukoll għall-UE u, fid-dawl tat-twessigħ tas-sħubija transatlantika u minħabba l-qafas NAFTA eżistenti, jistgħu jwasslu għall-ħolqien ta' suq transatlantiku, sitwazzjoni ta' vantaġġ reċiproku għall-atturi kollha involuti sakemm ma jitbaxxewx l-istandards soċjali u ambjentali attwali;

F.

billi l-vantaġġi u l-opportunitajiet ta' relazzjonijiet intensifikati UE-Kanada għandhom jitqassmu b'mod ugwali fost is-sezzjonijiet kollha kemm tal-popolazzjoni Ewropea u Kanadiża skont il-kundizzjonijiet ta' għajxien u r-rekwiżiti tagħhom; billi l-kundizzjonijiet ekonomiċi u industrijali differenti kemm tal-UE kif ukoll tal-Kanada għandhom ikunu rikonoxxuti u billi r-rispett għal użu sostenibbli u responsabbli tar-riżorsi jeħtieġ li jiġi ggarantit;

G.

billi fit-18 ta' Ottubru 2013 il-President tal-Kummissjoni u l-Prim Ministru Kanadiż laħqu qbil politiku dwar elementi fundamentali ta' Ftehim Ekonomiku u Kummerċjali Komprensiv (CETA), filwaqt li għaddejjin in-negozjati dwar il-Ftehim ta' Sħubija Strateġika; billi s-CETA u l-SPA huma kumplementari fit-tisħiħ tar-relazzjonijiet UE-Kanada;

H.

billi parallelament għan-negozjati dwar l-SPA, ġie nnegozjat ftehim dwar ir-reġistru tal-ismijiet tal-passiġġieri (PNR) li huwa mistenni jsaħħaħ ir-relazzjoni anki fil-qasam tal-ġlieda kontra t-terroriżmu u joffri salvagwardji xierqa kontra prassi mmirati sproporzjonati bbażati fuq iż-żamma ta' data dwar il-passiġġieri tal-UE;

I.

billi l-Kanada rtira formalment mill-Protokoll ta' Kjoto fl-2011; billi bosta drabi l-UE appellat lill-Kanada tnaqqas l-emissjonijiet ta' gass b'effett ta' serra tiegħu skont l-impenji internazzjonali tiegħu;

J.

billi l-kwistjoni tal-eżenzjoni totali tal-viża għandha tiġi solvuta malajr billi jiġi żgurat li l-persuni u l-impriżi mill-Istati Membri kollha tal-UE, fosthom ir-Rumanija u l-Bulgarija, ikollhom opportunitajiet indaqs fil-kooperazzjoni mal-kontropartijiet Kanadiżi;

K.

billi s-sħubija strateġika bejn l-UE u l-Kanada għandha tkun riflessa kif mistħoqq fil-fora u fl-organizzazzjonijiet internazzjonali; billi, f'dan ir-rigward, id-deċiżjoni tal-Kunsill tal-Artiku, appoġġata mill-Kanada, dwar l-istatus ta' osservatur tal-UE hija deplorevoli; billi l-UE impenjat ruħha tikkollabora mal-awtoritajiet Kanadiżi għar-riżoluzzjoni ta' din il-kwistjoni;

1.

Jindirizza lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna r-rakkomandazzjonijiet li ġejjin:

2.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni li fiha r-rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna, lill-Istati Membri u lill-Gvern u lill-Parlament tal-Kanada.

15.12.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 468/5

—

wara li kkunsidra r-rapport konsultattiv ta' Lulju 2012 mill-Kumitat dwar is-Sistemi ta' Pagamenti u Saldu (CPSS) u l-Organizzazzjoni Internazzjonali tal-Kummissjonijiet tat-Titoli (IOSCO) bl-isem “Recovery and resolution of financial market infrastructures” (L-irkupru u r-Riżoluzzjoni tal-Infrastrutturi tas-Swieq Finanzjarji),

—

wara li kkunsidra r-rapport konsultattiv tas-CPSS-IOSCO ta’ Awwissu 2013 bl-isem ‘Recovery of financial market infrastructures: (L-Irkupru tal-Infrastrutturi tas-Swieq Finanzjarji),

—

wara li kkunsidra r-rapport ta' Lulju 2013 tal-Assoċjazzjoni Internazzjonali tal-Kontrolluri tal-Assigurazzjoni bl-isem ‘Global Systemically Important Insurers: (Assiguraturi Globali Sistemikament Importanti:) Initial Assessment Methodology: (Metodoloġija tal-Valutazzjoni Inizjali) u ‘Global Systemically Important Insurers: (Assiguraturi Globali Sistemikament Importanti) Policy Measures: (Miżuri ta' Politika),

—

wara li kkunsidra l-pubblikazzjoni tal-Bord għall-Istabilità Finanzjarja bl-isem “Global systemically important insurers (G-SIIs) and the policy measures that will apply to them” (1) (Assiguraturi globali sistemikament importanti (G-SIIs) u l-miżuri ta’ politika li se japplikaw għalihom) tat-18 ta’ Lulju 2013,

—

wara li kkunsidra r-rapport konsultattiv tal-Bord għall-Istabilità Finanzjarja ta’ Awwissu 2013 bl-isem “Application of the Key Attributes of Effective Resolution Regimes to Non-Bank Financial Institutions” (L-Applikazzjoni ta’ Attributi Ewlenin tar-Reġimi ta’ Riżoluzzjoni Effettivi għall-Istituzzjonijiet Finanzjarji mhux Bankarji),

—

wara li kkunsidra l-konsultazzjoni mwettqa mis-servizzi tal-Kummissjoni dwar qafas ta’ irkupru u riżoluzzjoni possibbli għal istituzzjonijiet finanzjarji minbarra banek,

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 648/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-4 ta' Lulju 2012 dwar derivati OTC, kontropartijiet ċentrali u repożitorji tad-data dwar it-tranżazzjonijiet (EMIR) (2),

—

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar titjib fis-saldu ta’ titoli fl-Unjoni Ewropea u dwar depożitorji ċentrali tat-titoli (CSDs) u li jemenda d-Direttiva 98/26/KE (CSDR),

—

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li tistabbilixxi qafas għall-irkupru u r-riżoluzzjoni ta’ istituzzjonijiet ta’ kreditu u ditti ta’ investiment (COM(2012)0280) (BRRD), u r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji dwar dan is-suġġett (3),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji (A7-0343/2013),

A.

billi l-valutazzjonijiet tal-infrastruttura tas-suq finanzjarju huma issa inklużi fil-programmi ta’ valutazzjoni tal-FMI u tas-settur finanzjarju tal-Bank Dinji;

B.

billi l-pjanijiet ta’ rkupru effettivi u l-għodda ta' riżoluzzjoni huma kruċjali biex tittejjeb l-istabbiltà tas-settur finanzjarju mhux bankarju globalment;

C.

billi l-infrastrutturi tas-suq finanzjarju huma huma kkaratterizzati minn varjetà wiesgħa ta' linji organizzattivi; billi biex jiġi ffaċilitat l-arranġament ta’ pjanijiet ta’ rkupru xierqa u, fuq kollox, ta’ riżoluzzjoni huwa meħtieġ li ssir distinzjoni bejniethom abbażi tal-kumplessità organizzattiva, tal-operazzjonijiet ġeografiċi u tal-mudell tan-negozju;

D.

billi l-EMIR u s-CSDR għandhom l-għan li jnaqqsu r-riskju sistemiku permezz ta’ infrastruttura tas-suq regolata sew, teżisti l-possibiltà ta’ konsegwenzi mhux intenzjonati;

E.

billi filwaqt li l-ikklerjar ċentrali mandatorju jikkontribwixxi b’mod pożittiv biex inaqqas ir-riskju sistemiku globali tas-swieq finanzjarji, mill-banda l-oħra dan żied il-konċentrazzjoni tar-riskju sistemiku fis-CCPs u jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li s-CCPs kollha huma sistemikament importanti fis-swieq tagħhom stess;

F.

billi l-membri prinċipali tal-ikklerjar tipikament jipparteċipaw f’aktar minn CCP waħda, bir-riskju li jekk CCP waħda tfalli dan jista' jikkawża diffikultajiet lil CCPs oħrajn;

G.

billi l-fallimenti multiplikati tal-membri tas-CCPs se jkollhom konsegwenzi devastanti mhux biss għall-parteċipanti tas-suq finanzarju iżda anki għas-soċjetajiet kollha kemm huma;

H.

billi l-iskop li għalih jintuża CCP huwa li jitnaqqas ir-riskju tal-kontroparti bl-aġġustament korrett tal-marġni tal-prodotti qabel l-offerta biex ikunu kklerjati ċentralment ħalli l-inadempjenza ta' kwalunkwe kontroparti ma taffetwax il-kumplament tas-suq;

I.

billi l-proċessi ta’ ġestjoni tar-riskji juru li s-CCPs inaqqsu r-riskju tal-kontraparti u l-inċertezza u jevitaw il-kontaġju;

J.

billi l-EMIR ma jindirizzax bis-sħiħ ir-riskji li jirriżultaw meta CCP tevalwa b'mod skorrett ir-rekwiżiti tal-marġini għall-kategorija sħiħa ta' prodott;

K.

billi s-CCPs għandhom inċentivi sabiex japplikaw marġini aktar baxxi, b'mod partikolari meta jidħlu prodotti jew klassijiet ta’ assi ġodda, sabiex iħajjru l-klijenti; billi l-effikaċja tal-fondi tal-inadempjenza segregati minn prodott jew klassi ta’ assi għad trid tiġi valutata;

L.

billi r-riskji ta’ marġinazzjoni integrata ta’ prodotti (marġinazzjoni ta’ portafoll) permezz tad-delimitazzjoni tal-assi li jinsabu f'fond ta' inadempjenza ta’ CCP għad iridu jiġu valutati u għalhekk, filwaqt li t-tnaqqis tad-domanda kollaterali fuq terminu qasir tista’ tnaqqas l-ispejjeż, l-użu ta’ marġinazzjoni integrata m’għandhiex tipperikola l-abbiltà ta’ CCP li timmaniġġja r-riskju b’mod korrett u għandha tirrikonoxxi l-limitazzjonijiet analitiċi tal-valur tar-riskju;

M.

billi wieħed mill-benefiċċji ewlenin li l-klijenti jakkwistaw mill-membri tal-ikklerjar jinsab fid-dispożizzjoni ta’ firewall kontra r-riskju tal-kontroparti fir-rigward kemm tas-CCP kif ukoll tal-membri tal-ikklerjar oħra;

N.

billi l-ICSDs tal-UE huma instituzzjonijiet sistemikament u globalment importanti bħala faċilitaturi tas-suq tal-Eurobond u bħalissa joperaw b’liċenzji bankarji;

O.

billi l-ikklerjar ċentrali żied il-bżonn għal immamiġġjar kollaterali u servizzi relatati li bħalissa qed jitwettqu mis-CSDs kif ukoll mill-banek kustodji;

P.

billi l-introduzzjoni imminenti tat-Target2Securities wasslet lis-CSDs sabiex jesploraw servizzi ġodda;

Q.

billi, jekk ma tkunx implimentata l-Leġiżlazzjoni dwar il-Liġi tat-Titoli, ir-reġimi standard ta’ insolvenza ma jipprovdux qafas sħiħ għat-trattament tal-assi tal-klijenti jekk CSD tfalli;

R.

billi l-IAIS fir-rapport tiegħu ta' Lulju 2013 dwar l-Istituzzjonijiet ta’ Assigurazzjoni Globali Sistemikament ikkonkluda li, filwaqt li l-mudell tradizzjonali ta’ negozju tal-assigurazzjoni wera li huwa ferm aktar fraġli fil-kriżijiet finanzjarji minn dawk tal-banek, madankollu, l-assiguraturi transkonfinali kbar ferm u interkonnessi, speċjalment dawk li għandhom attivitajiet sinifikanti barra mis-sottoskrizzjoni tradizzjonali bħall-garanziji fuq kreditu u investiment, jistgħu joħolqu riskju sistemiku sinifikanti; billi, abbażi tal-metodu ta’ valutazzjoni tal-IAIS, l-FSB identifika disa’ assiguraturi kbar ta' importanza sistemika, li ħamsa minnhom għandhom l-uffiċċju ċentrali fl-Unjoni;

S.

billi għalkemm ir-riskju sistemiku ta' falliment ta' maniġer tal-assi mhuwiex kbir daqs dak ta' infrastruttura kritika tas-suq, il-mudelli tan-negozju ta’ maniġer tal-assi jistgħu jevolvu u jassumu importanza sistemika, fattur li ġie indirizzat fix-xogħol tal-FSB dwar sistema bankarja parallela;

1.

Jistieden lill-Kummissjoni mhux biss tagħti prijorità lill-irkupru u r-riżoluzzjoni tas-CCPs u ta' dawk is-CSDs li huma esposti għal riskju tal-kreditu, iżda wkoll tqis jekk huwiex xieraq li tiġi żviluppata leġiżlazzjoni simili għal istituzzjonijiet finanzjarji oħra, biex ikun hemm differenzazzjoni xierqa bejn kull tip, filwaqt li tingħata kunsiderazzjoni xierqa għal dawk li għandhom potenzjal li jkunu ta' riskju sistemiku għall-ekonomija;

2.

Jenfasizza l-importanza tal-leġiżlazzjoni tal-UE wara qbil dwar prinċipji internazzjonali, kif miftiehem fis-CPSS-IOSCO, FSB u l-IAIS;

3.

Jenfasizza l-importanza li jkun hemm dispożizzjonijiet ċari dwar “skala ta’ intervent” fi kwalunkwe dispożizzjoni ta’ rkupru għall-istituzzjonijiet finanzjarji mhux bankarji li permezz tagħhom l-awtoritajiet kompetenti jissorveljaw indikaturi magħżula b’mod xieraq ta’ saħħa finanzjarja u għandhom is-setgħa li jintervjenu fi stadju bikri f’każijiet ta’ stress finanzjarju ta’ xi entità kif ukoll jitolbuha tieħu miżuri korrettivi skont pjan ta’ rkupru approvat minn qabel sabiex jiġi evitat l-aħħar espedjent potenzjalment problematiku li din l-entità titqiegħed f’riżoluzzjoni;

4.

Jemmen li l-istituzzjonijiet finanzjarji mhux bankarji nnifishom għandhom jiżviluppaw pjanijiet ta’ rkupru komprensivi u sostantivi li jidentifikaw l-operazzjonijiet u s-servizzi kritiċi u jiżviluppaw strateġiji u miżuri meħtieġa biex jiġi żgurat it-twassil kontinwu ta’ operazzjonijiet u servizzi kritiċi, u li dawn il-pjanijiet ta' rkupru għandhom ikunu riveduti mill-awtorità superviżorja rilevanti; iqis li l-awtorità superviżorja għandha tkun tista’ titlob li jsiru bidliet fil-pjan ta’ rkupru u għandha tmexxi u tikkonsulta mal-awtorità ta' riżoluzzjoni, li, jekk tkun differenti mill-awtorità superviżorja, tista’ tressaq rakkomandazzjonijiet lill-kontrollur;

5.

Iqis li l-awtoritajiet superviżorji għandu jkollhom is-setgħa li jintervjenu minħabba raġunijiet ta' stabbiltà finanzjarja, u li jitolbu l-implimentazzjoni ta' partijiet ta' pjanijiet ta' rkupru li ma jkunux għadhom ġew attivati jew jieħdu azzjonijiet oħra jekk meħtieġ; madankollu, l-awtoritajiet għandhom ikunu konxji mir-riskju tal-ħolqien ta' inċertezza fis-suq f’ċirkostanzi diġà diffiċli;

6.

Hu tal-fehma li l-awtoritajiet superviżorji u ta' riżoluzzjoni f’kull pajjiż għandhom jagħmlu kull sforz possibbli biex jikkooperaw u jżommu lil xulxin infurmati;

7.

Jemmen li għall-gruppi b’entitajiet f’ġurisidizzjonijiet differenti, għandu jintlaħaq qbil dwar pjan ta' riżoluzzjoni tal-grupp bejn l-awtoritajiet ta' riżoluzzjoni differenti; tali pjanijiet għandhom ikunu bbażati fuq il-preżunzjoni ta’ kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet f’ġurisdizzjonijiet differenti;

8.

Iqis li l-miżuri ta’ riżoluzzjoni għandhom jiddifferenzjaw bejn is-servizzi u l-attivitajiet differenti li l-instituzzjoni tal-infrastruttura tas-suq finanzjarju kkonċernat hija awtorizzata li tipprovdi jew twettaq;

9.

Jenfasizza l-ħtieġa li jiġu evitati l-kunflitti bejn il-pjanijiet ta’ rkupru u ta' riżoluzzjoni u l-leġiżlazzjoni eżistenti, b’mod partikolari d-Direttiva dwar l-Arranġamenti Finanzjarji Kollaterali (FCAD) u r-Regolament dwar l-Infrastruttura tas-Suq Ewropew (EMIR), minħabba li dawn jistgħu jwasslu għal restrizzjonijiet dwar is-setgħat ta’ rkupru u ta' riżoluzzjoni għas-CCPs u CSDs u jżommuhom milli jkunu effettivi;

10.

Jenfasizza l-ħtieġa urġenti, fil-kuntest tal-valutazzjoni tar-rilevanza tar-reġimi ta’ riżoluzzjoni speċifiċi għall-infrastruttura tas-swieq, tal-istituzzjonijiet finanzjarji u tal-entitajiet bankarji paralleli, li jiġu żviluppati għodod għall-monitoraġġ effettiv u rapidi tal-istokk u l-fluss ta’ riskju finanzjarju fil-konfini korporattivi, settorjali u nazzjonali u madwarhom fl-Unjoni u bejn l-Unjoni u reġjuni globali oħra; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżgura li d-dejta rilevanti pprovduta fil-leġiżlazzjoni tal-infrastruttura bankarja, tal-assigurazzjoni u tas-suq tintuża b’mod effiċjenti għal dan il-għan mill-BERS, l-ESA u awtoritajiet kompetenti oħra;

11.

Jitlob lill-Kummissjoni tiżgura li s-CCPs ikollhom strateġija ta’ ġestjoni ta’ inadempjenza għall-prodotti kollha li huma kklerjati mis-CCP bħala parti minn pjan usa’ ta’ rkupru approvat mill-kontrollur, b’attenzjoni partikolari għal dawk il-prodotti li huma awtorizzati għall-ikklerjar ċentrali peress li hemm possibbiltà akbar ta’ konċentrazzjoni tar-riskju f’dawn il-każijiet;

12.

Jenfasizza l-importanza tal-monitoraġġ tar-riskji tas-CCPs li jirriżultaw minn konċentrazzjoni ta’ membri tal-ikklerjar u jitlob lill-kontrolluri biex jinfurmaw l-ABE tal-għaxar membri l-aktar importanti tal-ikklerjar ta’ kull CCP biex riskji bħal interkonnessjonijiet, kontaġju u l-potenzjal ta’ falliment kontemporanju ta’ aktar minn CCP waħda jiġu mmonitorjati u vvalutati ċentralment;

13.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa għodod għall-kejl tar-riskju ta' kull jum tas-CCPs, biex tiżgura li l-bilanċi ta' kull jum miżmuma mis-CCPs fil-banek kummerċjali għall-ġestjoni tal-kont u s-servizzi ta’ pagament ma jaqbżux il-limiti predefiniti li altrimenti jistgħu jheddu l-funzjonament tas-CCP;

14.

Jemmen li sabiex jinżammu l-inċentivi għal governanza tajba tas-CCPs, il-kaskata tal-inadempjenza stabbilita fl-EMIR għandha tiġi rispettata b’tali mod li r-riżorsi finanzjarji prefinanzjati tagħhom jintużaw qabel kwalunkwe kontribuzzjoni mill-fondi tal-inadempjenza tal-membri mhux inadempjenti;

15.

Jitlob li l-Kummissjoni tiżgura li s-CCPs jaġixxu fl-interess tal-pubbliku ġenerali u jadottaw l-istrateġiji tan-negozju tagħhom kif xieraq sabiex titnaqqas b’mod sinifikanti l-possibbiltà li jingħata bidu għal xenarji ta’ rkupru u ta' riżoluzzjoni;

16.

Jitlob lill-Kummissjoni tirrikonoxxi li waqt li l-għan tad-delimitazzjoni tal-klassijiet tal-assi f’fond tal-inadempjenza ta’ CCP huwa li jiġi limitat il-kontaġju, mhuwiex ċar din is-separazzjoni hijiex biżżejjed biex tevita tali kontaġju fil-prattika peress li l-inċentivi kummerċjali relatati mal-marġinazzjoni integrata jistgħu jżidu r-riskju fis-sistema; jitlob lill-Kummissjoni tipproponi miżuri ulterjuri sabiex tnaqqas ir-riskju ta’ kontaġju;

17.

Jitlob lill-Kummissjoni tiżgura li jiġu stabbiliti prinċipji sodi li jirregolaw arranġamenti kuntrattwali bejn CCP u l-membri tal-ikklerjar tagħha u wkoll dwar kif membri tal-ikklerjar jgħaddu telf lill-klijenti tagħhom b’tali mod li l-fond tal-inadempjenza tal-membri tal-ikklerjar jkollu jiġi eżawrit qabel kwalunkwe telf minn membru tal-ikklerjar inadempjenti jista’ jiġi mgħoddi lill-klijent bħala parti minn proċess ta’ allokazzjoni tat-telf trasparenti;

18.

Jemmen li kwalunkwe arranġament kuntrattwali bejn CCP u l-membri tal-ikkljerjar tagħha għandu jiddistingwi bejn telf li ġej minn inadempjenza ta' membru u dak li jirriżulta minn raġunijiet oħra bħal telf li jseħħ bħala riżultat ta' għażliet ta' investiment ħżiena mis-CCP; jitlob lill-Kumissjoni tiżgura li l-kumitat tar-riskju tas-CCP jinżamm infurmat b’mod sħiħ dwar l-investimenti tas-CCP sabiex tinżamm sorveljanza xierqa; iqis li l-għodod ta’ rkupru bħas-sospensjoni tad-dividendi u l-ħlas ta’ rimunerazzjoni varjabbli jew ir-ristrutturar volontarju tal-obbligazzjonijiet permezz tal-konverżjoni tad-dejn għall-ekwità għandhom jiġu kkunsidrati bħala dawk l-aktar xierqa f’dawn iċ-ċirkostanzi;

19.

Jemmen li s-CCPs kollha għandu jkollhom fis-seħħ arranġamenti ta’ rkupru komprensivi li jipprovdu protezzjoni, minbarra l-fondi u r-riżorsi meħtieġa mill-EMIR; dawn il-pjanijiet ta’ rkupru għandhom jipprovdu protezzjoni kontra ċ-ċirkostanzi kollha prevedibbli, u għandhom jiġu inklużi u ppubblikati bħala parti mir-regoli tas-CCPs;

20.

Isostni li, fil-każ ta’ CCPs, il-linja ta’ diviżjoni bejn l-irkupru u r-riżoluzzjoni hija meta l-kaskata tal-inadempjenza tiġi eżawrita, u l-kapaċità ta’ assorbiment tat-telf tas-CCP tkun ġiet eżawrita; hu tal-fehma li f'dan il-punt il-kontrollur għandu jqis b'mod attiv jekk ineħħix il-bord ta' tmexxija ta' CCP u jekk għandux jittrasferixxi s-servizzi kritiċi tas-CCP jew jgħaddi l-kontroll operattiv tas-CCP lil fornitur ieħor; jemmen li l-Awtoritajiet ta' riżoluzzjoni għandu jkollhom marġni ta’ diskrezzjoni biex jivvalutaw is-sitwazzjoni, kif ukoll ċertu marġini ta’ manuvra li tippermettilhom jiġġustifikaw id-deċiżjoni tagħhom;

21.

Jemmen li fl-eżerċizzju ta' tali diskrezzjoni l-awtoritajiet ta' riżoluzzjoni għandhom japplikaw il-kriterji strettament speċifiċ li ġejjin:

22.

Jenfasizza l-ħtieġa li l-“kontinwità tas-servizz” tiġi ttrattata bħala għan ta’ riżoluzzjoni ewlieni;

23.

Jenfasizza li kwalunkwe parteċipazzjoni ta’ membri tal-ikklerjar f’allokazzjoni ta’ telf qabel it-tneħħija tal-amministrazzjoni tas-CCPs m’għandhiex tinvolvi l-flus jew l-assi diretti jew indiretti tal-klijenti, waqt li l-awtorità ta' riżoluzzjoni, ladarba tkun responsabbli, tista’ tagħmel użu minn għodod ta' riżoluzzjoni għall-allokazzjoni tat-telf bħal tnaqqis fil-marġini tal-varjazzjoni jew ir-riforniment tal-fond tal-inadempjenza mill-membri tal-ikklerjar mhux inadempjenti, malajr kemm jista' jkun wara l-pjan ta' riżoluzzjoni;

24.

Jemmen li jekk l-awtorità ta' riżoluzzjoni kellha l-abbiltà li timponi permanenza fuq id-drittijiet ta’ terminazzjoni bikrija li tista’ temporanjament twaqqaf is-CCP għal perjodu massimu ta’ jumejn, din tista’ tippermetti lis-suq biex jipprezza mill-ġdid b'mod korrett il-kuntratti, b'hekk ikun hemm aktar ordni fit-tifrix tar-riskju; id-disponibbiltà u l-eżerċizzju ta’ din is-setgħa għandhom jiġu kkunsidrati b’attenzjoni biex bħala minimu dawn ikunu kondizzjonali fuq l-awtorità ta' riżoluzzjoni li tistabbilixxi li l-impożizzjoni ta’ permanenza hija neċessarja fl-interessi tal-istabbiltà finanzjarja, filwaqt li jitqiesu l-għanijiet ta' riżoluzzjoni, l-interazzjoni mal-bank rilevanti jew reġimi ta’ riżoluzzjoni oħra applikabbli għall-membri tal-ikklerjar, il-ġestjoni tal-inadempjenza u r-riskju tas-CCP u l-impatt fuq kull wieħed mis-swieq tas-CCP, il-parteċipanti tal-ikklerjar u s-swieq finanzjarji b’mod ġenerali; dan neċessarjament irid ikun akkumpanjat mis-setgħa li jitneħħa l-obbligu ta' kklerjar bħala l-aħħar għażla wara li jkun ġie eżaminat għall-inqas jekk CCP oħra tistax tipprovdi l-ikklerjar fuq terminu qasir;

25.

Jagħraf li CCPs ikollhom membri tal-ikklerjar minn numru kbir ta' pajjiżi; iqis, għalhekk, li qafas ta' riżoluzzjoni ta' CCP ikun effettiv jekk ikun applikabbli fil-ġurisdizzjonijiet kollha involuti; jemmen li, konsegwentement, l-oqsfa ta’ insolvenza nazzjonali għandhom jiġu aġġornati biex jakkomodaw ir-reġim Ewropew il-ġdid ta’ riżoluzzjoni;

26.

Iqis li l-kontropartjiet ċentrali b’liċenzja bankarja għandhom ikunu soġġetti għal reġim ċentrali speċifiku għall-kontroparti u mhux għal reġim ta’ rkupru u ta' riżoluzzjoni tal-bank kif propost mid-direttiva dwar l-irkupru u r-riżoluzzjoni tal-bank (BRR); ta’ tħassib partikolari f’dan is-sens huwa l-fatt li r-reġim propost għall-banek jitlobhom iżommu ammont aggregat ta’ dejn li jista’ jiġi rikkapitalizzat internament; jemmen li din is-setgħa ma tkunx xierqa għal kontropartijiet ċentrali li jkollhom liċenzja bankarja peress li ġeneralment ma joħorġux strumenti ta’ dejn bħal dawn;

27.

Jistabbilixxi li hija r-responsabbiltà ta’ CSD li jiżgura li l-pjan ta’ rkupru tiegħu jipprovdi b’mod ċar għal kontinwità operattiva f’xenarji ta’ kriżi raġonevoli ħalli, jekk partijiet oħra tan-negozju tiegħu ma jibqgħux jiffunzjonaw, il-funzjoni primarja ta’ saldu tagħha kif ukoll is-servizzi ewlenin l-oħra tas-CSD ikunu jistgħu jibqgħu jitwettqu mis-CSD jew fornitur ta’ parti terza eżistenti, kif awtorizzat skont is-CSDR;

28.

Jitlob, sakemm ma hemmx proposta leġiżlattiva imminenti, għal inklużjoni ta’ rekwiżit għall-awtoritajiet nazzjonali kompetenti fis-CSDR biex jiġi żgurat l-istabbilment ta’ pjanijiet ta’ rkupru u ta' riżoluzzjoni xierqa f’konformità mal-FSB u mal-istandards internazzjonali għas-CSDs kollha inkluż ir-referenzi tal-artikoli tal-BRR li għandhom japplikaw għal dawk is-CSDs li joperaw taħt liċenzja bankarja;

29.

Jitlob lill-Istati Membri, fl-assenza ta' Leġiżlazzjoni dwar il-Liġi tat-Titoli, biex jiżviluppaw u jikkoordinaw ir-reġimi ta’ amministrazzjoni speċjali tagħhom li diġà hemm għas-CSDs sabiex tissaħħaħ iċ-ċertezza li l-kontinwità operattiva tista’ tinżamm f’każ ta’ kriżi, b’mod partikolari billi jiġi żgurat aċċess għar-reġistri, ir-rekords u l-kontijiet tas-CSD sabiex l-awtorità nazzjonali kompetenti tkun tista’ tidentifika faċilment is-sidien tal-assi;

30.

Jitlob lill-Kummissjoni tiżgura li l-proposta għall-qafas ta’ rkupru u ta' riżoluzzjoni għas-CSDs tiżgura – sa fejn ikun possibbli – il-kontinwità tas-CSDs matul l-irkupru u r-riżoluzzjoni;

31.

Jitlob lill-Kummissjoni tiżgura li l-proposta għall-qafas ta’ rkupru u ta' riżoluzzjoni għas-CSDs tiżgura l-kontinwità tal-ambjent leġiżlattiv tas-CSDs, b’mod partikolari billi tirrispetta d-Direttiva dwar il-Finalità tas-Saldu, l-arranġamenti ta’ Konsenja kontra Pagament, l-operazzjoni ta’ konnessjonijiet tas-CSD, u l-kuntratti mal-fornituri ta’ servizzi kritiċi matul l-irkupru u r-riżoluzzjoni;

32.

Jinnota li fl-UE jeżisti regolament prudenzjali għall-assigurazzjoni; jenfasizza l-importanza li l-Istati Membri jadottaw approċċ konsistenti u konverġenti lejn l-implimentazzjoni ta' Solvenza II fi skadenza ta' żmien raġonevoli kif stabbilit f'Omnibus II; jitlob li jitlestew in-negozjati dwar Omnibus II sabiex il-livelli tnejn u tlieta ta' Solvenza II jistgħu jiġu finalizzati fil-ħin, u b'hekk tonqos il-probabbiltà ta' bżonn ta' intervent mill-awtoritajiet ta' riżoluzzjoni;

33.

Jitlob lill-Kummissjoni tqis mill-qrib ix-xogħol tal-IAIS dwar l-irkupru u r-riżoluzzjoni tal-assiguraturi, u biex tikkunsidrah fil-kuntest tat-tieni livell ta’ Solvenza II, tal-leġiżlazzjoni dwar il-Konglomerati Finanzjarji u d-Direttiva dwar il-Medjazzjoni fl-Assigurazzjoni u biex taħdem mal-imsieħba internazzjonali sabiex tkun rispettata l-iskeda ta’ żmien stabbilita mill-FSB fl-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet ta’ politika li jinkludu li l-assiguraturi ta' importanza sistemika jkollhom pjanijiet ta' rkupru u ta' riżoluzzjoni, kif ukoll valutazzjonijiet ta' riżolvibbiltà fis-seħħ, it-tisħiħ tas-superviżjoni tal-grupp u rekwiżiti ta’ assorbiment tat-telf ogħla; jirrikonoxxi li n-natura fuq terminu twil tal-obbligazzjonijiet ta' assigurazzjoni, l-iskedi ta' żmien differenti, l-off periods għal żmien twil, u n-natura tan-negozju tal-assigurazzjoni meta mqabbla mas-sistema bankarja, flimkien mal-għodda disponibbli għar-regolaturi, diġà jipprovdu għal prattiki ta' riżoluzzjoni effiċjenti; jemmen, għalhekk, li l-fokus għandu jkun fuq l-irkupru;

34.

Jiddispjaċih li l-IAIS u l-FSB ipposponew il-pubblikazzjoni tal-linji gwida dwar il-valutazzjoni tal-istatus sistemiku tar-rakkomandazzjonijiet ta’ politika għar-riassiguraturi sa Lulju 2014; jitlob lill-Kummissjoni tqis sew ir-riskju sistemiku li joħolqu r-riassiguraturi, speċjalment fir-rigward tar-rwol ċentrali tagħhom fil-ġestjoni tar-riskju tal-assigurazzjoni u l-grad għoli ta’ interkonnettività u s-sostitwibbiltà ħażina tagħhom;

35.

Jitlob lill-Kummissjoni tevalwa jekk maniġers tal-assi nominati għandux ikollhom importanza sistemika, filwaqt li jitqies il-kamp ta’ applikazzjoni tal-attività tagħhom u tintuża ġabra ta' indikaturi komprensiva bħal: id-daqs, il-mudell tan-negozju, l-ambitu ġeografiku, il-profil tar-riskju, l-affidabbiltà kreditizja tagħhom, jekk jinnegozjawx f'isimhom stess, humiex soġġetti għar-rekwiżiti fir-rigward tas-segregazzjoni tal-assi tal-klijenti tagħhom u fatturi rilevanti oħra;

36.

Jinnota li l-assi tal-klijenti huma segregati u miżmuma mal-kustodji u li għalhekk il-possibbiltà li dawn l-assi jiġu trasferiti lil manager ieħor tal-assi hija salvagwardja sostanzjali;

37.

Jemmen li reġim tad-dritt tat-titoli effettiv jista’ jtaffi ħafna mill-kwistjonijiet involuti f’każ ta’ falliment ta’ maniġer tal-assi transkonfinali;

38.

Jitlob lill-Kummissjoni timpenja ruħha mal-kontrolluri u l-awtoritajiet finanzjarji internazzjonali rilevanti sabiex jiġu identifikati n-nuqqasijiet kollha fis-sistemi ta’ pagament sistemikament u globalment importanti u l-arranġamenti fis-seħħ biex jiżguraw kontinwità tas-servizz fil-każ ta’ falliment;

39.

Jemmen li, peress li s-sistemi ta’ pagament jinsabu fil-qalba tat-trasferimenti kollha tal-flus, huwa ċar li perturbazzjoni tas-suq f'sistema bħal din ikollha riperkussjonijiet sinifikanti fuq atturi tas-swieq finanzjarji oħra; jinnota li d-Direttiva dwar il-Finalità tas-Saldu tal-1998 diġà għandha l-għan li tnaqqas ir-riskji potenzjali fis-sistemi ta’ pagament, imma jqis li din ma tikkunsidrax biżżejjed l-irkupru u r-riżoluzzjoni, u li, għalhekk, jeħtieġ isiru dispożizzjonijiet speċifiċi sabiex is-sistemi ta’ pagament ikunu jistgħu jirreaġixxu b’mod xieraq għaċ-ċirkostanzi negattivi;

40.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

15.12.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 468/12

—

wara li kkunsidra t-titolu XIX, l-Artikolu 189 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, li jirrigwarda l-politika tar-riċerka u l-iżvilupp teknoloġiku u l-politika spazjali u b'referenza partikolari għat-tħejjija ta' politika spazjali Ewropea sabiex jitħeġġu l-progress xjentifiku u tekniku, il-kompetittività industrijali u l-implimentazzjoni tal-politiki spazjali tal-Unjoni,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-28 ta' Frar 2013 intitolata “Il-Politika Industrijali Spazjali tal-UE” (COM(2013)0108),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-3 ta’ Marzu 2010 intitolata “Ewropa 2020: strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv” (COM(2010)2020),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-28 ta’ Ottubru 2010 bit-titolu “Politika Industrijali Integrata għall-Era tal-Globalizzazzjoni – Il-Kompetittività u s-Sostenibilità fix-Xena Prinċipali” (COM(2010)0614),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-10 ta' Ottubru 2012 bl-isem “Industrija Ewropea aktar b’saħħitha għat-Tkabbir u l-Irkupru Ekonomiku” (COM(2012)0582),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-4 ta' April 2011 bl-isem “Lejn strateġija tal-ispazju tal-Unjoni Ewropea għas-servizz taċ-ċittadini” (COM(2011)0152),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-14 ta’ Novembru 2012“li tistabbilixxi relazzjonijiet xierqa bejn l-UE u l-Aġenzija Spazjali Ewropea” (COM(2012)0671),

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni 2004/578/KE tal-Kunsill tad-29 ta' April 2004 dwar il-konklużjoni tal-Ftehim Qafas bejn il-Komunità Ewropea u l-Aġenzija Ewropea tal-Ispazju (1),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-11 ta' Ottubru 2010, tal-31 ta' Mejju 2011, tat-2 ta’ Diċembru 2011 kif ukoll tat-30 ta' Mejju 2013,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta’ Jannar 2012 dwar strateġija tal-Ispazju tal-Unjoni Ewropea għas-servizz taċ-ċittadini (2),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin (A7-0338/2013),

A.

billi l-Artikolu 189 tat-TFUE jagħti lill-Unjoni Ewropea rwol espliċitu fit-tħejjija ta' politika spazjali sabiex jitħeġġu l-progress xjentifiku u tekniku, il-kompetittività industrijali u l-implimentazzjoni tal-politika tagħha biex tiġi żviluppata politika spazjali;

B.

billi minħabba ż-żieda fil-kompetizzjoni minn nazzjonijiet emerġenti ġodda bħaċ-Ċina u l-Indja, involuti fl-ispazju, il-piżijiet politiċi tal-Istati Membri tal-UE f'termini nazzjonali m’għadhomx biżżejjed biex jiġu indirizzati l-isfidi li għadna rridu naffaċċjaw f’dan is-settur;

C.

billi l-politika spazjali hija element ewlieni tal-Istrateġija Ewropa 2020;

D.

billi diversi servizzi li ċ-ċittadini jużaw fil-ħajja ta’ kuljum tagħhom jiddependu b’mod dirett jew indirett mis-settur spazjali, bħal pereżempju t-televiżjoni, l-internet b’veloċità għolja, is-sistemi ta’ navigazzjoni jew is-sistema awtomatika ta’ sejħiet għall-emerġenza fl-Ewropa kollha eCall;

E.

billi l-industrija spazjali Ewropea tiġġenera ċifra ta' negozju konsolidata ta' 6,5 biljun EUR u timpjega iktar min 34 500 persuna bi kwalifiki għolja; billi f’perjodu ta’ diffikultajiet ekonomiċi, l-importanza tas-settur spazjali bħala settur b’potenzjal għoli ta’ tkabbir u innovazzjoni, ħallieqa ta’ xogħol b’valur miżjud għoli għandu jiġi enfasizzat aħjar;

F.

billi fil-preżent m’hemmx biżżejjed koordinazzjoni tal-miżuri fis-settur tal-politika spazjali fost l-UE, l-Istati Membri u l-ESA u għalhekk dan wassal għal irdoppjar ta’ strutturi u għall-fatt li ma jkunux jistgħu jintużaw effetti sinerġetiċi; jenfasizza li l-implimentazzjoni ta’ qafas ta’ governanza spazjali ċar jippermetti kisbiet enormi fl-effiċjenza;

G.

billi l-ESA, bħala organizzazzjoni intergovernattiva, m’għandha l-ebda relazzjoni formali mal-Parlament Ewropew u b’hekk hi nieqsa mir-rispons dirett miċ-ċittadini, li mill-bqija teżisti fis-setturi politiċi tal-Unjoni kollha;

H.

billi l-industrija spazjali tirrigwarda industrija li teħtieġ ħafna investimenti b’ċikli ta’ żvilupp twal aktar mis-soltu u għalhekk is-sikurezza fil-livell tal-ippjanar għandha rwol deċiżiv fiha; billi l-viżibilità pprovduta minn dan se tkun ta' benefiċċju kbir għall-eżistenza ta' qafas regolatorju stabbli u qafas ta' governanza ċara;

I.

billi t-tħaddim ta’ sistema Ewropea tal-illanċjar jista’ jservi biex jiżgura aċċess indipendenti għall-ispazju;

J.

billi l-UE bħalissa hija dipendenti fuq GNSS militari mhux Ewropea, u l-programm Galileo kien maħsub u żviluppat u se jibqa' taħt kontroll ċivili;

K.

billi l-bejgħ kummerċjali għandu rwol aktar importanti għall-industrija spazjali Ewropea milli għall-kompetituri internazzjonali prinċipali tagħha;

L.

billi s-servizzi bl-appoġġ tas-satelliti għandhom rwol sinifikanti fil-provvista ta’ informazzjoni għas-setturi li qegħdin jikbru tas-soċjetà diġitali u jikkontribwixxu biex jinkisbu l-għanijiet tal-Aġenda Diġitali tal-UE;

M.

billi skont l-istimi tal-esperti, f’għaxar snin is-suq għal servizzi ta’ monitoraġġ tan-navigazzjoni bis-satellita u l-monitoraġġ tad-dinja jista’ jilħaq ammont ta’ 300 biljun dollaru Amerikan u fil-preżent fl-Istati Membri tal-Punent tal-UE, 6-7 % tal-PDG diġà jiddependi min-navigazzjoni bis-satelliti;

N.

billi minħabba d-domanda għas-servizzi tal-komunikazzjoni mingħajr fili u l-karatteristiċi fiżiċi tal-propagazzjoni tal-mewġ u l-limitu ta’ frekwenzi tar-radju marbut magħhom, il-koordinazzjoni internazzjonali tal-użu tal-ispettru dejjem qed issir aktar importanti;

1.

Jilqa’ l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar Politika Industrijali Spazjali tal-UE; huwa tal-fehma li l-Kummissjoni għandha tikkonċentra fuq il-ftit miżuri tal-politika spazjali kif imsemmija f'din il-komunikazzjoni sabiex tikseb żvilupp attwali tal-potenzjal ta’ tkabbir fis-settur spazjali;

2.

Jenfasizza li l-atturi kollha involuti fil-governanza tal-politiki spazjali tal-UE futuri, inklużi l-Kummissjoni, l-Aġenzija GNSS Ewropea, l-ESA, l-aġenziji nazzjonali u l-aġenziji speċjalizzati bħall-EUMETSAT, għandhom ikunu interkonnessi u għandhom joperaw fuq bażi ta' perjodu twil;

3.

Jikkunsidra li l-Aġenziji Nazzjoni jistgħu joħorġu bi proposti konkreti f’din id-direzzjoni sabiex il-Kummissjoni tkun tista’ tissemplifika l-input li ġej mill-Istati Membri u tiddefinixxi viżjoni tal-UE;

4.

Jenfasizza li l-Kummissjoni għandha, kemm jista’ jkun malajr, tagħtina pjan direzzjonali ċar għall-programm GMES/Copernicus u għall-iżvilupp u l-użu tad-diversi Satelliti Sentinel, kif ukoll il-qafas legali u operazzjonali propost għal din is-sistema kumplessa;

5.

Jappoġġa l-Kummissjoni fil-pjanijiet tagħha li tieħu passi lejn it-twaqqif ta’ qafas regolatorju koerenti spazjali tal-UE; jirrakkomanda t-twaqqif ta’ suq komuni ġenwin tal-UE għall-prodotti spazjali u servizzi abbażi tal-ispazju; jikkunsidra importanti li l-politika għandha tiġi formulata u żviluppata mingħajr ma l-implimentazzjoni tagħha taffettwa ħażin jew toħloq distorsjoni tal-kundizzjonijiet kummerċjali tas-suq; josserva li kemm in-newtralità kompetittiva, kif ukoll it-trasparenza huma pilastri importanti tal-iżvilupp tal-politika spazjali Ewropea;

6.

Jinnota li s’issa il-Kummissjoni għad m’għandhiex approċċ orizzontali bil-għan li tintegra l-politika spazjali u l-objettivi tagħha fid-diversi oqsma politiċi tal-Unjoni; jitlob lill-Kummissjoni biex tagħmel dan fil-futur billi tikkunsidra l-politika spazjali f'oqsma bħat-telekomunikazzjoni, it-trasport, l-ambjent, l-agrikoltura, is-sikurezza jew il-kultura;

7.

Jilqa’ l-istqarrija tal-Kummissjoni li t-telekomunikazzjoni, in-navigazzjoni u l-osservazzjoni tad-dinja bbażati fuq l-ispazju jipprovdu lill-UE bl-għarfien strateġikament importanti insostenn tar-relazzjonijiet esterni tagħha fil-qasam tal-assistenza għall-iżvilupp u l-għajnuna umanitarja;

8.

Jitlob lill-Kummissjoni tagħti prijorità lill-oqsma li ġejjin: kwistjonijiet istituzzjonali; Galileo u Copernicus; l-industrija spazjali bħala ġeneratur ta' tkabbir u impjieg; il-valutazzjoni tal-impatt ta' attivitajiet relatati mal-ispazju; l-aċċess indipendenti għall-ispazju; ir-rwol tal-R&D; il-komunikazzjoni bis-satellita; sorveljanza u intraċċar tal-ispazju; u residwu spazjali;

9.

Jappoġġa l-punt mressaq mill-Kummissjoni li ħafna komponenti tas-sistemi spazjali huma ta’ użu doppju jew ta’ natura militari u għaldaqstant huma suġġetti għad-Direttiva 2009/43/KE tas-6 ta' Mejju 2009 dwar l-issimplifikar tat-termini u l-kundizzjonijiet tat-trasferimenti ta’ prodotti relatati mad-difiża fil-Komunità (3), kif emendata bid-Direttiva 2012/47/UE tal-14 ta’ Diċembru 2012 fir-rigward tal-lista ta’ prodotti marbuta mad-difiża, ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 428/2009 tal-5 ta’ Mejju 2009 li jistabbilixxi reġim Komunitarju għall-kontroll tal-esportazzjonijiet, it-trasferiment, is-senserija u t-transitu ta’ oġġetti b’użu doppju (4) jew il-Pożizzjoni Komuni dwar l-esportazzjonijiet tal-armi; jilqa’ l-proposta li saret fil-komunikazzjoni biex jiġi ppreżentat rapport formali lill-Parlament dwar is-sistema ta’ użu doppju tal-kontroll tal-esportazzjoni qabel tmiem l-2013; jistieden lill-Kummissjoni, l-Istati Membri u l-Grupp ta' Ħidma tal-Kunsill tal-UE dwar l-Esportazzjoni ta' Armi Konvenzjonali (COARM) jiċċaraw liema qafas regolatorju għandu japplika għal kull kategorija ta’ oġġetti u teknoloġija;

10.

Jirrikonoxxi s-suċċessi li kisbet l-ESA għall-Ewropa fil-qasam tal-missjonijiet spazjali fid-deċennji riċenti, u jinkoraġġixxi Stati Membri li mhumiex fl-ESA biex jikkunsidraw l-adeżjoni u żieda fil-kooperazzjoni; jinnota, madankollu, li fuq medda twila ta' żmien, il-modi għall-akkwist ta' aktar effiċjenza operazzjonali u koordinazzjoni politika u responsabbiltà jistgħu jinkisbu billi jqarrbu flimkien l-ESA u l-UE fil-kooperazzjoni tagħhom, fost l-oħrajn biex tiġi evitata d-duplikazzjoni ta' attivitajiet u trikkib; jistieden lill-Kummissjoni tinvestiga fid-dettall jekk fil-futur l-ESA tistax, pereżempju, tiġi marbuta mal-istrutturi ta’ governanza tal-Unjoni bħala organizzazzjoni interstatali, sakemm ma jqisx li jkun xieraq li l-ESA tkun ittrasformata f’aġenzija Ewropea;

11.

Jippreferi jekk sadanittant l-UE taħdem aktar mill-qrib mal-ESA fil-koordinazzjoni tal-politika spazjali u l-programmi spazjali tal-Istati Membri biex takkwista approċċ Ewropew ġenwin, filwaqt li tiżgura li jiġu rispettati l-interessi tal-ESA u tal-Istati Membri tagħha; jistabbilixxi li huwa biss permezz ta’ approċċ Ewropew li l-industrija spazjali tkun tista’ tingħata l-opportunità li ssir u tibqa’ kompettiva;

12.

Jistieden lill-Kummissjoni, l-Istati Membri u l-ESA jwaqqfu tip ta’ grupp ta’ koordinazzjoni fejn il-Membri tiegħu jikkoordinaw flimkien l-istrateġiji u l-miżuri fil-qasam tal-ispazju sabiex ikunu evitati strutturi doppji u biex jiġi żviluppat approċċ komuni għall-kwistjonijiet u l-fora internazzjonali;

13.

Jinnota li kwalunkwe żieda fl-użu tal-assi spazjali mill-militar jeħtieġ li ma jnaqqasx jew ma jillimitax l-użu ċivili u l-applikazzjonijiet ċivili futuri possibbli; jistieden lill-Istati Membri u l-VP/RGħ sabiex jagħtu bidu għar-reviżjoni tat-Trattat dwar l-Ispazju Extratmosferiku tal-1967, li llum hu meqjus barra minn żmienu, jew biex joħolqu qafas regolatorju ġdid li jikkunsidra l-progress teknoloġiku li sar mis-sittinijiet;

14.

Jenfasizza li t-tlestija ta’ Galileo u u t-tkomplija ta’ Copernicus bħala punti ewlenin tal-politika spazjali Ewropea għandu jkollhom l-akbar prijorità sabiex l-ewwel servizzi ta’ Galileo ikunu jistgħu jinfetħu għall-pubbliku fl-2014;

15.

Jenfasizza l-fatt li l-EGNOS huwa l-ewwel programm GNSS operazzjonali Ewropew; jitlob lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex jippromwovu u jimplimentaw l-użu tal-EGNOS f’diversi żoni, bħat-trasport;

16.

Jiddispjaċih li fil-passat kien hemm dewmien fl-iżvilupp tal-programm Ewropew ta’ navigazzjoni bis-satelliti Galileo; jilqa’ l-fatt li sadanittant ġew illanċjati erba’ satelliti fl-orbitu ta’ madwar id-dinja; jenfasizza li l-vantaġġi u l-użi ta’ Galileo b’mod partikolari u ta’ industrija spazjali Ewropea b’mod ġenerali għandhom jiġu kkomunikati lis-soċjetà b’mod aktar effettiv u jistieden lill-Kummissjoni biex twettaq avveniment pubbliku effettiv għall-illanċjar futur tas-satelliti Galileo fl-ibliet kapitali tal-UE biex jikkompetu għal Galileo u l-applikazzjonijiet potenzjali tagħha;

17.

Jenfasizza li l-UE għandha bżonn tinforma lin-nies, tiġbed inġiniera futuri, ixxerred l-informazzjoni dwar in-navigazzjoni bis-satellita tal-UE u tipproponi ġabra ta’ inċentivi għall-utenti kollha sabiex jintużaw it-teknoloġiji permessi ta’ Galileo u Egnos;

18.

Huwa konvint dwar il-fatt li l-iskop ta' Kapaċità Operattiva Sħiħa (Full Operating Capacity, FOC), ibbażata fuq kostellazzjoni ta' 27 satellita flimkien ma' numru adegwat ta' satelliti sper u infrastruttura tajba hija prerekwiżit sabiex jinkiseb il-valur miżjud ta' Galileo speċjalment f'termini ta' awtentikazzjoni, preċiżjoni kbira u servizz mhux interrott u għalhekk sabiex jinkisbu l-benefiċċji ekonomiċi u soċjali;

19.

Jiddispjaċih li mhux l-UE kollha hija preżentement koperta mis-sistema EGNOS u jitlob li dik is-sistema tiġi estiża lejn in-Nofsinhar, il-Lvant u x-Xlokk tal-Ewropa, b’hekk ikun permess l-użu tagħha fl-Ewropa kollha;

20.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jinfurmaw lill-Parlament dwar il-pjanijiet li jirrikorru għall-programm Copernicus u għas-servizz pubbliku regolat tal-programm Galileo insostenn tal-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK;

21.

Jinnota li l-SMEs (mhux biss l-SMEs, iżda madankollu l-SMEs b'mod partikolari) jeħtieġu tip ta’ finanzjament li jagħti appoġġ min-naħa tas-settur pubbliku sabiex ikollhom biżżejjed mezzi finanzjarji għal investimenti fit-tul fir-riċerka u l-iżvilupp; huwa konvint dwar il-fatt li permezz ta’ finanzjament pubbliku u d-disponibbiltà ta’ pubbliċi għal prodotti u servizzi tal-industrija spazjali jistgħu jiġu stimulati l-innovazzjoni u b’hekk jiġu ġġenerati t-tkabbir u l-postijiet tax-xogħol;

22.

Itenni li l-UE m’għandiex titlef l-opportunità li tiżviluppa suq downstream tan-navigazzjoni bis-satellita u jenfasizza l-importanza ta’ pjan ta’ azzjoni għall-Aġenzija GNSS Ewropea sabiex tespandi s-suq GNSS, li ser ikun kruċjali għall-futur tal-ekonomija tal UE;

23.

Ifakkar li applikazzjonijiet ġodda ta' navigazzjoni bis-satellita jistgħu jżidu s-sikurezza, l-effiċjenza u d-disponibbiltà ta' attivitajiet mis-setturi tal-avjazzjoni, marittimi, tat-toroq u agikoli, is-sikurezza fit-toroq, il-ġbir ta' ħlasijiet, il-ġestjoni tat-traffiku u l-ipparkjar, il-ġestjoni ta' flotot, sejħiet ta' emerġenza, l-insegwiment u l-intraċċar tal-oġġetti, il-prenotazzjonijiet, is-sikurezza tat-toroq, is-sikurezza tat-trasport marittimu, it-takografi diġitali, it-trasport tal-annimali u l-art sostenibbli;

24.

Jinnota l-fatt imsemmi fil-komunikazzjoni li 60 % tal-elettroniċi abbord is-satelliti Ewropej huma attwalment importati mill-Istati Uniti; jappella għal inizjattiva dwar kif tista’ tiġi mħarsa dejta sensittiva jew personali f’dan il-kuntest u biex jintuża l-proċess attwali tal-akkwist pubbliku sabiex ikun żgurat kull fejn ikun possibbli li x-xiri tal-infrastruttura spazjali mill-Istati Membri jintuża bħala xprun ulterjuri għat-tkabbir fis-settur;

25.

Iħeġġeġ ukoll lill-Kummissjoni, l-ESA, l-EDA u l-Istati Membri jidentifikaw teknoloġiji kritiċi fil-kuntest tal-proċess konġunt għan-nondipendenza tal-Ewropa u jiżviluppaw alternattivi li huma inqas dipendenti fuq pajjiżi terzi; ifakkar fir-riskju li l-Istati Uniti jistgħu, f’każ ta’ nuqqas ta’ ftehim, jagħlqu jew ixekklu l-infrastruttura spazjali Ewropea;

26.

Jitlob lill-Kummissjoni u l-Istati Membri joħolqu inċentivi għall-industrija Ewropea, jiġu żviluppati komponenti għall-ispazju fuq livell Ewropew li b’hekk iwasslu għal tnaqqis tad-dipendenza fuq l-importazzjonijiet minn terzi pajjiżi;

27.

Jinnota li l-impriżi li ma jagħmlux parti mill-industrija tal-ispazju jistgħu jibbenefikaw minn prodotti li jirriżultaw mir-riċerka spazjali; jitlob, għalhekk, lill-partijiet kollha kkonċernati jiżviluppaw skambji bejn atturi interni u esterni tal-industrija spazjali u jaħdmu fi sħubija għall-iżvilupp ta’ teknoloġiji li jistgħu jwasslu għal innovazzjonijiet għall-benefiċċju tas-soċjetà; jenfasizza l-interess għal komunikazzjoni aħjar dwar il-benefiċċji konkreti li ġġib l-industrija spazjali tal-lum għall-Ewropej;

28.

Jenfasizza li s-servizzi abbażi tal-ispazju u l-industriji robotiċi huma teknoloġiji li joffru bosta opportunitajiet fis-suq, l-aktar għall-SMEs;

29.

Jenfasizza li s-sistemi robotiċi awtonomi u inteliġenti huma teknoloġiji ewlenin sabiex l-ispazju jkompli jiġi esplorat; ifakkar, f’dan il-kuntest, l-użu effiċjenti ta’ finanzjament Ewropew ta’ Orizzont 2020, partikolarment għal operazzjonijiet qrib is-suq;

30.

Jenfasizza li huwa importanti ħafna li jkun hemm numru adegwat ta' impjegati kkwalifikati għal industrija spazjali Ewropea kompetittiva; jitlob, għalhekk, lill-partijiet kollha kkonċernati jżidu l-kooperazzjoni bejn l-universitajiet u l-industrija biex jinkoraġġixxu talent żagħżugħ, partikolarment talent femminili, jikkommetti ruħu f'dan is-settur (e.ż. billi jistabbilixxu programmi nazzjonali ta' persuni ggradwati u skemi ta' taħriġ, kif ukoll kompetizzjonijiet għal riċerkaturi Ewropej u non-Ewropej); jinnota wkoll li l-akkwist ta’ talenti minn pajjiżi terżi (inkluż billi jiġbed lura talent Ewropew) huwa indispensabbli;

31.

Jenfasizza l-importanza tal-aċċess għall-ispazju għall-Istati Membri kollha u tal-bejgħ kummerċjali għall-industrija spazjali Ewopea; jindika, fl-istess ħin, li l-aċċess għas-swieq istituzzjonali f’pajjiżi terzi jibqa’ jkun parzjalment magħluq għall-ekonomija Ewropea; jenfasizza l-importanza ta’ kundizzjonijiet inizjali ugwali għall-industrija Ewropea fil-livell internazzjonali; jitlob lill-Kummissjoni, għalhekk, tippromwovi r-reċiproċità u tiżgura opportunitajiet ugwali u kundizzjonijiet ta’ kompetizzjoni ġusti fl-ambitu tal-ftehimiet kummerċjali (e.ż. TTIP);

32.

Jenfasizza l-importanza tal-iżvilupp u tal-ġestjoni ta’ lanċaturi Ewropej għal aċċess indipendenti għall-ispazju; jitlob, għalhekk, lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex f’kooperazzjoni mal-ESA, jippruvaw li tinżamm u tkun żviluppata sistema ta’ lanċaturi Ewropej, kif ukoll servizz ta’ llanċjar fuq perjodu ta' żmien twil;

33.

Huwa tal-fehma li l-industrija spazjali għandha tirrikorri għall-infrastruttura spazjali Ewropea li diġà teżisti li ġiet iffinanzjata parzjalment minn fondi pubbliċi Ewropej;

34.

Jilqa’, addizzjonalment, il-fatt li anki fl-ambit u tal-Programm Qafas għar-Riċerka Orizzont 2020, għandhom jiġu investiti EUR 1,5 biljun fir-riċerka u l-innovazzjoni fis-settur tar-riċerka u l-innovazzjoni tal-ispazju; jitlob ukoll lill-Kummissjoni biex fl-ambitu ta’ Orizzont 2020, tiddedika parti mill-baġit għar-riċerka u l-iżvilupp ta’ applikazzjonijiet tal-komunikazzjoni bis-satellita;

35.

Huwa tal-fehma li speċjalment fil-qasam tal-attivitajiet tar-riċerka, jeħtieġ li jkun hemm aktar koordinazzjoni bejn l-UE, l-ESA u l-Istati Membri; jitlob lit-tlett atturi jiżviluppaw “skeda ta’ tmexxija tar-riċerka” għall-perjodu ta’ żmien sas-sena 2020, u jiddefinixxu prijoritajiet u objettivi tal-politika spazjali li għandhom jinkisbu b’mod konġunt sabiex tiġi żgurata sigurtà fil-livell ta’ ippjanar lill-atturi involuti, partikolarment fl-ekonomija; jenfasizza l-importanza tal-kooperazzjoni fir-riċerka mal-pajjiżi terzi;

36.

Jenfasizza li l-iżvilupp ta’ applikazzjonijiet u servizzi GNSS huwa essenzjali biex ikun żgurat li l-investiment fl-infrastruttura li Galileo jirrappreżenta jiġi sfruttat bis-sħiħ u li s-sistema Galileo tiġi żviluppata sal-kapaċità sħiħa tagħha; jenfasizza l-ħtieġa li jiġi żgurat li l-finanzjament xieraq jiġi provdut għar-riċerka u l-iżvilupp fir-rigward tal-GNSS u għall-implimentazzjoni tagħha; Jiddispjaċih dwar il-fatt li t-tnaqqis fil-finanzjament allokat għar-riċerka u l-innovazzjoni għall-applikazzjonijiet ibbażati fuq EGNOS u Galileo qed iwassal għal dewmien konsiderevoli fil-progress teknoloġiku u fit-tkabbir tal-kapaċità industrijali, kif ukoll tal-implimentazzjoni effettiva mil-lat ambjentali, fl-UE, u għalhekk iħeġġeġ lill-Kummissjoni tintroduċi arranġamenti li jippermettu lill-SMEs biex jiksbu aċċess għall-finanzjament aktar faċli;

37.

Jinnota li l-iżvilupp ta’ applikazzjonijiet innovattivi fl-Ewropa qed ikun imfixkel minn ostakli differenti; ifakkar lill-Kummissjoni li f’dan l-isfond, hemm suq mhux skopert marbut mal-użu kummerċjali tad-dejta spazjali li tinħoloq minn programmi tas-satellita u tal-monitoraġġ tad-dinja; jistieden lill-Kummissjoni twettaq riċerka biex tidentifika dawn l-ostakli (bħal: responsabbiltà għad-dannu kkważat minn oġġetti/residwu spazjali; inċertezza rigward id-disponibbiltà tas-servizzi; tħassib rigward is-sigurtà u l-protezzjoni tad-dejta; nuqqas ta' għarfien tal-potenzjal; u nuqqas ta' interoperabilità), u tressaq proposti possibbli rigward modi kif jinfetħu tali swieq;

38.

Jenfasizza li l-komunikazzjoni bis-satelliti tassumi rwol importanti fi ħdan l-industrija spazjali Ewropea, peress li ordnijiet minn dan is-settur jiggarantixxu użu fit-tul tal-vetturi għall-ivvjaġġar fl-ispazju u l-lanċaturi, filwaqt li b’hekk jikkontribwixxu għall-objettiv ta’ aċċess indipendenti għall-ispazju għall-UE; jirreferi, f'dan il-kuntest, għar-rwol ta’ “payload capacities” indipendenti li jirriżultaw mill-illanċjar ta’ satelliti kummerċjali (l-hekk magħrufa “hosted payloads”) u li jistgħu jintużaw għall-ittestjar fl-ispazju ta’ prodotti u teknoloġiji ġodda u b’hekk jgħinu kemm fit-tnaqqis tal-ispejjeż u anke fiż-żmien biex jiġu offruti servizzi ġodda;

39.

Jenfasizza li l-komunikazzjoni bis-satellita tirrappreżenta possibiltà effiċjenti għall-provvista ta’ servizzi multimedjali, saħansitra lil min s’issa, fl-ekonomija jew fis-soċjetà, ma setax jintlaħaq mit-teknoloġiji terrestri;

40.

Jenfasizza li n-networks tas-satelliti għal kopertura totali tal-UE b’konnessjonijiet broadband speċjalment f’oqsma diżabitati, jikkontribwixxu għall-kisba tal-objettivi tal-aġenda diġitali tal-UE; jitlob lill-Kummissjoni, għalhekk, li f’termini ta’ newtralità teknoloġika l-internet tas-satelliti jiġi kkunsidrat b’mod xieraq fit-taħlita teknoloġika li hija intenzjonata għall-estensjoni tal-broadband, pereżempju fil-politika ta’ koeżjoni tal-UE;

41.

Jinnota li l-komunikazzjoni bis-satelliti fis-sitwazzjonijiet ta’ kriżi, bħal pereżempju d-diżastri naturali jew fiż-żamma tas-sigurtà interna, qed takkwista funzjoni loġistika dejjem aktar importanti, peress li l-konnessjonijiet tad-dejta u ta’ komunikazzjoni tagħha huma indispensabbli f’sitwazzjonijiet fejn m’hemmx infrastrutturi terrestri jew fejn dawn ġew meqruda;

42.

Jitlob, għalhekk, lill-Kummissjoni tanalizza d-disponibbiltà attwali kif ukoll il-ħtieġa fil-futur ta’ frekwenzi tar-radju għall-komunikazzjoni bis-satelliti u biex waqt il-konferenza dinjija li jmiss dwar il-komunikazzjoni bir-radju tal-ITU tipprova tara li jiġu difiżi b’mod adegwat l-interessi tal-UE u l-interessi tal-industrija tal-komunikazzjonijiet bis-satelliti fit-tqassim ta’ frekwenzi tar-radju globali u reġjonali;

43.

Huwa tal-fehma li l-potenzjal ta’ innovazzjoni fil-qasam tal-komunikazzjoni bis-satelliti għadu ma ġiex sfruttat; jindika l-possibiltajiet ta’ teknoloġiji ġodda bħal pereżempju “Laser Communication Terminals” (LCT) jew ukoll il-“High Throughput Satellites” (HTS) biex jissodisfaw il-ħtieġa ta’ skambju ta’ dejta dejjem aktar b’saħħtu b’veloċità dejjem akbar;

44.

Jenfasizza li l-Ewropa tista’ żżomm biss il-vantaġġ teknoloġiku tagħha fil-komunikazzjoni bis-satelliti jekk jitkomplew l-isforzi ta’ riċerka f’dan is-settur fil-livell Ewropew;

45.

Jenfasizza li l-infrastrutturi spazjali jikkostitwixxu l-pedament ta’ diversi servizzi li jintużaw kuljum mill-ekonomija u s-soċjetà; jindika li l-ħsara f’tali infrastrutturi, pereżempju minħabba kolliżjonijiet bejn satelliti u oġġetti jew residwu spazjali oħra, tista’ tirriskja s-sigurtà tal-operaturi ekonomiċi u ċ-ċittadini;

46.

Jinnota li r-residwu spazjali jikkostitwixxi problema li qed issir dejjem aktar rilevanti; jitlob, għalhekk, lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jaħdmu biex jiksbu governanza globali għall-ispazju; jitlob fl-istess ħin lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jippromwovu biex jiġi ffirmat il-“Kodiċi tal-Imġiba għall-Ispazju”, li ġie elaborat mill-UE, minn pajjiżi terzi permezz tal-kanali diplomatiċi kollha;

47.

Jitlob lill-Kummissjoni biex tappoġġja l-istabbilment mill-aktar fis possibbli fil-livell Ewropew tal-programm ta’ appoġġ għas-servizz ta’ sorveljanza tal-ispazju u ta’ lokalizzjoni propost fil-bidu ta’ din is-sena, bil-għan li tiżgura aktar indipendenza tal-istituzzjonijiet fl-Istati Uniti li javżaw dwar kolliżjonijiet;

48.

Jagħti struzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

15.12.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 468/19

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-27 ta’ Settembru 2012 bl-isem “L-isfruttar tal-potenzjal tal-Cloud Computing fl-Ewropa” (COM(2012)0529) u d-dokument ta’ ħidma mehmuż,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-3 ta’ Marzu 2010 bl-isem “Ewropa 2020: strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv” (COM(2010)2020),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta’ Mejju 2010 bl-isem “Aġenda Diġitali għall-Ewropa” (COM(2010)0245),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-5 ta' Mejju 2010 dwar aġenda diġitali ġdida għall-Ewropa: 2015.ue (1),

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni Nru. 243/2012/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta’ Marzu 2012 li tistabbilixxi programm pluriennali tal-politika tal-ispettru tar-radju,

—

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni tal-25 ta’ Jannar 2012 għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-protezzjoni tal-individwi fir-rigward tal-ipproċessar tad-dejta personali u dwar il-moviment liberu ta’ dik id-dejta (Regolament dwar il-Protezzjoni ta’ Dejta Ġenerali) (COM(2012)0011),

—

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni tad-19 ta’ Ottubru 2011 għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa (COM(2011)0665),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 1999/5/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta’ Marzu 1999 dwar it-tagħmir tar-radju u tagħmir terminali ta’ telekomunikazzjonijiet u r-rikonoxximent reċiproku tal-konformità tagħhom,

—

wara li kkunsidra l-ħidma tal-Istitut Ewropew tal-Istandards tat-Telekomunikazzjoni (ETSI) dwar mappa tal-istandards tal-cloud;

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2011/83/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Ottubru 2011 dwar drittijiet tal-konsumatur, li temenda d-Direttiva tal-Kunsill 93/13/KEE u d-Direttiva 1999/44/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 85/577/KEE u d-Direttiva 97/7/KE tal-Parlament u tal-Kunsill,

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 1999/44/KE tal-Parlament u l-Kunsill tal-25 ta' Mejju 1999 dwar ċerti aspetti tal-bejgħ ta' oġġetti tal-konsum u garanziji assoċjati magħhom (2),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 95/46/KE tal-Parlament u tal-Kunsill tal-24 ta' Ottubru 1995 dwar il-protezzjoni ta’ individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali u dwar il-moviment liberu ta' dik id-data (3),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2000/31/KE tal-Parlament u tal-Kunsill tat-8 ta' Ġunju 2000 dwar ċerti aspetti legali tas-servizzi tas-soċjetà tal-informatika, b'mod partikolari l-kummerċ elettroniku, fis-Suq Intern (4),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2001/29/KE tal-Parlament u tal-Kunsill tat-22 ta' Mejju 2001 dwar l-armonizzazzjoni ta’ ċerti aspetti tad-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati fis-soċjetà tal-informazzjoni (5),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Affarijiet Legali, tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern u tal-Kumitat għas-Suq Intern u l-Ħarsien tal-Konsumatur (A7-0353/2013),

A.

billi s-servizzi ta’ informatika remoti fil-forom varji, issa magħrufa b’mod komuni bħala l-“cloud computing”, mhumiex ġodda iżda l-iskala, il-prestazzjoni u l-kontenut tal-cloud computing jikkostitwixxu avvanz sinifikanti għat-Teknoloġiji tal-Informazzjoni u l-Komunikazzjoni (ICT);

B.

billi l-cloud computing xorta attira l-attenzjoni fis-snin riċenti minħabba l-iżvilupp ta’ mudelli ġodda u innovattivi tan-negozju fuq skala kbira, l-ispinta qawwija mill-bejjiegħa tal-cloud computing, l-innovazzjonijiet teknoloġiċi u ż-żieda fil-kapaċità tal-informatika, il-prezzijiet aktar baxxi u l-komunikazzjonijiet b'veloċità qawwija, kif ukoll minħabba l-benefiċċji ekonomiċi u ta’ effiċjenza potenzjali, inkluż f'termini tal-konsum tal-enerġija, li s-servizzi tal-cloud joffru lil kull tip ta’ utent;

C.

billi l-introduzzjoni u l-iżvilupp tas-servizzi tal-cloud f'inħawi ftit li xejn popolati u f'inħawi mbiegħda jistgħu jikkontribwixxu sabiex jitnaqqas l-iżolament tagħhom, filwaqt li fl-istess ħin jippreżentaw sfidi partikolarment serji minħabba d-disponibilità mhux suffiċjenti tal-infrastruttura meħtieġa;

D.

billi l-benefiċċji għall-bejjiegħ fir-rigward tas-servizzi tal-cloud jikkonsistu pereżempju minn ħlasijiet għas-servizz, il-monetizzazzjoni tar-riżorsi informatiċi żejda u mhux użati biżżejjed, ekonomiji tal-kobor u l-possibbiltà ta’ klijentela magħluqa (l-hekk imsejjaħ effett lock-in) u l-użi sekondarji tal-informazzjoni tal-utent, bħal pereżempju għar-reklamar, b’kunsiderazzjoni xierqa għar-rekwiżiti tal-privatezza u l-protezzjoni tad-datapersonali; billi effett lock-in tal-klijentela jista’ jkollu żvantaġġi kompetittivi li madankollu jistgħu jiġu trattati permezz ta’ miżuri ta’ standardizzazzjoni raġonevoli u trasparenza aħjar dwar ftehim tal-liċenzja tal-proprjetà intellettwali;

E.

billi l-benefiċċji għall-utent fir-rigward tas-servizzi tal-cloud jikkonsistu minn spejjeż potenzjalment aktar baxxi, aċċess minn kullimkien, il-konvenjenza, l-affidabbiltà, l-iskalabilità u s-sigurtà;

F.

billi l-cloud computing jinvolvi wkoll riskji għall-utenti, b'mod partikulari fir-rigward ta' datasensittiva, u jeħtieġ li l-utenti jkunu konxji ta' dawn ir-riskji; billi jekk l-ipproċessar tal-cloud isir f’pajjiż partikolari, l-awtoritajiet ta’ dak il-pajjiż jista' jkollhom aċċess għad-dejta; billi dan għandu jitqies mill-Kummissjoni meta tressaq proposti u rakkomandazzjonijiet rigward il-Cloud Computing;

G.

billi s-servizzi tal-cloud jobbligaw lill-utenti jgħaddu l-informazzjoni lil fornitur ta’ ħżin fil-cloud, li huwa parti terza, u dan iqajjem kwistjonijiet relatati mal-kontroll kontinwu u l-aċċess fuq l-informazzjoni tal-utenti individwali u l-protezzjoni tal-informazzjoni mill-fornitur innifsu, mill-utenti l-oħra tal-istess servizz u partijiet oħra; billi l-inkoraġġiment ta’ servizzi li jippermettu lill-utent u l-utent biss li jkollu aċċess għall-informazzjoni maħżuna, mingħajr ma l-fornituri tal-ħżin fil-cloud infushom ikollhom aċċess għal dik l-informazzjoni, jista’ jsolvi ftit mill-kwistjonijiet relatati ma' din il-problema;

H.

billi ż-żieda fl-użu tas-servizzi tal-cloud ipprovduti minn numru limitat ta’ fornituri kbar ifisser li ammonti dejjem jikbru ta’ informazzjoni qed jinġabru f’idejn dawk il-fornituri, b’hekk jiġu mkabbra l-effiċjenzi tagħhom, iżda jiżdiedu wkoll ir-riskji ta’ telf katastrofiku ta’ informazzjoni, ta’ punti ċentralizzati ta’ falliment li jistgħu jdgħajfu l-istabbilità tal-Internet u ta’ aċċess għall-informazzjoni minn partijiet terzi;

I.

billi r-responsabbiltajiet u l-obbligi tal-partijiet interessati kollha involuti fis-servizzi tal-cloud computing għandhom jiġu ċċarati, b’mod partikolari billi huma jinvolvu s-sigurtà u r-rispett tar-rekwiżiti tal-protezzjoni tad-dejta;

J.

billi s-suq għas-servizzi tal-cloud jidher mifruq bejn il-linji tal-konsumatur u dawk tan-negozju;

K.

billi għall-utenti kummerċjali, is-servizzi tal-cloud standardizzati jistgħu, jekk jissodisfaw il-ħtiġijiet partikolari tal-utent, ikunu mezz attraenti biex l-ispiża kapitali tiġi kkonvertita fi spiża operattiva u jippermettu d-disponibbiltà mgħaġġla u l-iskalar ta’ kapaċità addizzjonali ta' ħażna u pproċessar;

L.

billi għall-konsumaturi, il-fatt li l-fornituri ta’ sistemi operattivi għal tipi varji ta’ tagħmir tal-konsumatur, b’mod partikolari, qegħdin aktar iressqu lill-konsumaturi – permezz tal-użu ta’ settings prestabbiliti, eċċ – lejn l-użu tas-servizzi tal-cloud proprjetarji, ifisser li dawn il-fornituri qed joħolqu klijentela magħluqa u jiġbru l-informazzjoni tal-utenti tagħhom;

M.

billi l-użu ta’ servizzi tal-cloud esterni fis-settur pubbliku għandu jiġi meqjus b’kawtela b’rabta ma’ riskji akbar fir-rigward tal-informazzjoni dwar iċ-ċittadini u mat-twettiq fiż-żgur tal-funzjonijiet tas-servizz pubbliku;

N.

billi, minn perspettiva ta’ sigurtà, l-introduzzjoni tas-servizzi tal-cloud tfisser li r-responsabbiltà għaż-żamma tas-sigurtà tal-informazzjoni li tappartjeni għal kull utent individwali tgħaddi mill-individwu għall-fornitur, biex b’hekk jiżdied il-bżonn li jiġi żgurat li l-fornituri tas-servizz ikollhom il-kapaċità legali li jipprovdu soluzzjonijiet sikuri u sodi għall-komunikazzjoni;

O.

billi l-iżvilupp tas-servizzi tal-cloud se jżid l-ammont ta’ data trażmessa u d-domanda għall-bandwidth, veloċità aktar qawwija ta’ upload u għal broadband ta’ veloċità qawwija aktar disponibbi;

P.

billi l-kisba tal-objettivi tal-Aġenda Diġitali tal-Ewropa, b’mod partikolari l-użu tal-broadband u l-aċċess għalih għal kulħadd, is-servizzi pubbliċi transkonfinali u l-għanijiet tar-riċerka u l-innovazzjoni, hija pass meħtieġ jekk l-UE trid tibbenefika bis-sħiħ mill-benefiċċji li l-cloud computing għandu x’joffri;

Q.

billi kien hemm ċerti żviluppi riċenti fir-rigward ta' ksur ta’ sigurtà u b’mod partikolari l-iskandlu ta’ spjunaġġ PRISM;

R.

billi hemm nuqqas ta’ ċentri ta’ servers fl-Ewropa;

S.

billi s-Suq Uniku Diġitali huwa fattur ewlieni biex jintlaħqu l-objettivi tal-istrateġija Ewropa 2020, li jagħti spinta sinifikattiva lill-isforzi biex jinkisbu l-objettivi tal-Att dwar is-Suq Uniku u biex tingħata tweġiba għall-kriżi ekonomika u finanzjarja li qed taffettwa l-UE;

T.

billi l-provvista ta' broadband b’kopertura mal-UE kollha, aċċess universali u ugwali għas-servizzi tal-internet għaċ-ċittadini kollha u l-garanzija ta’ newtralità tan-network huma prerekwiżiti essenzjali għall-iżvilupp ta’ sistema Ewropea tal-cloud computing;

U.

billi l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, fost l-oħrajn, hija maħsuba biex iżżid l-użu tal-broadband fl-Ewropa;

V.

billi l-cloud computing għandu jistimola l-integrazzjoni tal-SMEs bis-saħħa tat-tnaqqis tal-ostakli għad-dħul fis-suq (e.ż. billi jitnaqqsu l-ispejjeż tal-infrastruttura tal-informatika);

W.

billi huwa essenzjali għas-sistema Ewropea tal-cloud computing li l-istandards legali Ewropej dwar il-protezzjoni tad-data jkunu ggarantiti;

X.

billi l-iżvilupp tal-cloud computing għandu jgħin biex titħeġġeġ il-kreattività għall-benefiċċju kemm tas-sidien tad-drittijiet kif ukoll tal-utenti; billi, barra minn hekk, id-distorsjonijiet fis-Suq Uniku għandhom jiġu evitati fil-proċess u l-kunfidenza tal-konsumaturi u n-negozji fil-cloud computing għandha tingħata spinta;

1.

Jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni dwar l-isfruttar tal-potenzjal tal-cloud computing fl-Ewropa u japprova l-ambizzjoni tal-Kummissjoni li tiżviluppa approċċ koerenti għas-servizzi tal-cloud imma jqis li, sabiex jintlaħqu l-objettivi ambizzjużi stipulati mill-istrateġija, strument leġislattiv kien ikun aktar adegwat f'ċerti aspetti;

2.

Jenfasizza li l-politiki li jippermettu l-infrastruttura tal-komunikazzjoni b’kapaċità għolja u sikura huma element kruċjali għas-servizzi kollha li jiddependu fuq il-komunikazzjonijiet, inklużi s-servizzi tal-cloud, iżda jenfasizza li minħabba l-baġit limitat tal-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, l-appoġġ għall-introduzzjoni tal-broadband jeħtieġ li jkun issupplimentat b’assistenza provduta minn programmi u inizjattivi oħra tal-Unjoni, inklużi l-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej;

3.

Jenfasizza li s-servizzi tal-cloud għandhom joffru s-sigurtà u l-affidabbiltà proporzjonati maż-żieda fir-riskji li jirriżultaw mill-konċentrazzjoni ta’ datau informazzjoni fil-pussess ta’ numru limitat ta’ fornituri;

4.

Jenfasizza li l-liġi tal-Unjoni għandha tkun newtrali u, sakemmma jkunxkemm raġunijiet konvinċenti ta’ interess pubbliku, m’għandhomx jiġu adattati biex jiffaċilitaw jew ifixklu l-mudell jew is-servizz ta’ negozju legali;

5.

Jenfasizza li strateġija dwar il-cloud computing għandha tinkludi aspetti kollaterali bħall-konsum enerġetiku taċ-ċentri tad-datau kwistjonijiet ambjentali relatati;

6.

Jenfasizza l-possibilitajiet enormi li joffri l-aċċess għal dataminn kwalunkwe tagħmir konness mal-internet;

7.

Jenfasizza l-interess evidenti, minn perspettiva duwali, li l-UE jkollha aktar ċentri tas-servers fit-territorju żona tagħha: f'termini tal-politika industrijali, din tippermetti sinerġiji msaħħa mal-objettivi ta’ tnedija għan-Netwerks ta' Aċċess tal-Ġenerazzjonili Jmiss (NGA) stipulati fl-Aġenda Diġitali, u, f'termini tar-reġim tal-protezzjoni tad-datatal-Unjoni, din trawwem il-fiduċja billi tiżgura s-sovranità tal-UE fuq is-servers tagħha.

8.

Jissottolinja l-importanza tal-kompetenza diġitali fost iċ-ċittadini kollha u jħeġġeġ lill-Istati Membri jiżviluppaw kunċetti dwar kif jippromwovu l-użu sikur tal-Internet inkluż is-servizzi tal-cloud computing;

9.

Jenfasizza li, minħabba l-potenzjal ekonomiku tal-cloud li jżid il-kompetittività globali tal-Ewropa, dan jista’ jsir strument b’saħħtu għat-tkabbir u l-impjiegi;

10.

Jenfasizza, b’hekk, li l-iżvilupp tas-servizzi tal-cloud, fl-assenza jew fid-disponibilità mhux suffiċjenti ta’ infrastruttura tal-broadband, jirriskja li jkabbar id-distakk diġitali bejn l-inħawi urbani u dawk rurali, li tibqa’ tagħmel iktar diffiċli li jinkisbu l-koeżjoni territorjali u t-tkabbir ekonomiku reġjonali;

11.

Jenfasizza li l-Unjoni tiffaċċja pressjonijiet multipli u simultanji dwar it-tkabbir tal-PGD fi żmien meta l-kamp ta’ applikazzjoni biex jiġi stimulat it-tkabbir mill-fondi pubbliċi huwa limitat b’livelli għolja ta’ dejn u ta’ defiċit, u jistieden lill-istituzzjonijiet Ewropej u l-Istati Membri jimmobilizzaw kull lieva ta’ tkabbir possibbli; jinnota li l-cloud computing jista’ jevolvi fi żvilupp trasformattiv fis-setturi kollha tal-ekonomija, b’rilevanza speċjali f’oqsma bħall-kura tas-saħħa, l-enerġija, is-servizzi pubbliċi u l-edukazzjoni;

12.

Jenfasizza li l-qgħad, inkluż il-qgħad fost iż-żgħażagħ u l-qgħad fit-tul, laħaq livelli għolja inaċċettabbli fl-Ewropa u x’aktarx jibqa’ għoli fil-futur qrib, u li hija meħtieġa azzjoni determinata u urġenti fil-livelli politiċi kollha; jinnota li l-ħiliet elettroniċi u l-azzjonijiet ta’ edukazzjoni diġitali fil-cloud computing jistgħu, konsegwentement, ikunu ta’ importanza straordinarja sabiex jiġi indirizzat l-qgħad li qiegħed jiżdied, speċjalment fost iż-żgħażagħ;

13.

Jenfasizza l-bżonn ta’ aktar kompetenza diġitali fost l-utenti u li t-taħriġ juri l-benefiċċji li jista’ jingħata mill-cloud computing; ifakkar il-ħtieġa li jonħolqu aktar skemi ta’ kwalifika għal speċjalisti li jimmaniġjaw is-servizzi tal-cloud computing;

14.

Jenfasizza li l-SMEs huma fil-qalba tal-ekonomija tal-UE u li hemm bżonn ta’ aktar azzjonijiet sabiex tiġi promossa l-kompetittività globali tal-SMEs tal-UE u biex jitwaqqaf l-aħjar ambjent possibbli għall-użu ta’ żviluppi teknoloġiċi ġodda promettenti, bħall-cloud computing, li jista’ jkollhom impatt kbir fuq il-kompetittività tan-negozji tal-UE;

15.

Jinsisti dwar l-impatt pożittiv tas-servizzi tal-cloud computing fuq l-SMEs, partikolarment dawk stabbiliti f’żoni remoti jew ultraperiferiċi jew f’inħawi li qed iħabbtu wiċċhom ma' diffikultajiet ekonomiċi, peress li dawn is-servizzi jikkontribwixxu għat-tnaqqis tal-ispejjeż fissi għall-SMEs billi jippermettulhom li jikru kapaċità u ħażna kompjuterizzati, u jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra qafas xieraq li jippermetti lill-SMEs iżidu t-tkabbir u l-produttività tagħhom, peress li l-SMEs ikunu jistgħu jibbenefikaw minn tnaqqis fl-infiq bil-quddiem u aċċess imtejjeb għal għodod analitiċi;

16.

Jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jikkomunikaw il-potenzjal ekonomiku tal-cloud computing, b’mod partikolari, lill-SMEs;

17.

Jinnota li l-UE għandha tisfrutta l-fatt li din it-teknoloġija hija f'fażi relattivament bikrija u li trid tinvesti fl-iżvilupp tagħha sabiex tibbenefika mill-ekonomiji ta’ skala li hija mistennija toffri u b’hekk terġa’ tagħti ħajja lill-ekonomija tal-Unjoni, partikolarment fis-settur tal-ICT;

18.

Jenfasizza li s-suq intern għandu jibqa’ miftuħ għall-fornituri kollha li jikkonformaw mal-liġi tal-Unjoni, minħabba li l-fluss ħieles globali tas-servizzi u l-informazzjoni jżid il-kompetittività u l-opportunitajiet għall-industrija tal-Unjoni u l-benefiċċji taċ-ċittadini tal-Unjoni;

19.

Jiddispjaċih dwar l-indikazzjonijiet ta’ aċċess governattiv massiv, pervażiv u indiskriminat għall-informazzjoni relatata mal-utenti tal-Unjoni maħżuna fi clouds ta’ pajjiżi terzi u jitlob lill-fornituri tas-servizzi tal-cloud sabiex ikunu trasparenti dwar kif jimmaniġjaw l-informazzjoni li l-konsumaturi jagħtuhom permezz tal-użu tas-servizzi tal-cloud;

20.

Jinsisti li, sabiex jingħeleb ir-riskju li l-informazzjoni tkun aċċessibbli b’mod dirett jew indirett minn gvernijiet barranin, fejn tali aċċess ma jkunx permess skont il-liġi tal-Unjoni, il-Kummissjoni għandha:

21.

Jilqa’ l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tistabbilixxi sistema ta’ ċertifikazzjoni għall-UE kollha li tkun tista’ tipprovdi inċentiv għall-iżviluppaturi u l-fornituri tas-servizzi tal-cloud computing biex jinvestu fi protezzjoni aħjar tal-privatezza;

22.

Jistieden lill-Kummissjoni, f’kooperazzjoni mal-industrija tal-Unjoni u partijiet interessati oħra, biex tidentifika oqsma fejn approċċ speċifiku tal-Unjoni jista’ jkun partikolarment attraenti fuq livell globali;

23.

Jenfasizza l-importanza li jiġi żgurat suq tal-Unjoni kompetittiv u trasparenti sabiex l-utenti kollha tal-Unjoni jiġu pprovduti b’servizzi sikuri, sostenibbli, finanzjarjament aċċessibbli u affidabbli; jappella għal metodu sempliċi u trasparenti li jidentifika d-difetti fis-sigurtà b’mod li l-fornituri tas-servizz fis-suq Ewropew ikollhom inċentiv suffiċjenti u xieraq biex dawn id-difetti jiġu rimedjati;

24.

Jenfasizza li l-fornituri kollha tal-cloud li joperaw fl-Unjoni għandhom jikkompetu b’kundizzjonijiet ekwi, u li l-istess regoli applikabbli għal kulħadd;

25.

Jenfasizza li l-użu tas-servizzi tal-cloud mis-settur pubbliku għandu l-potenzjal li jnaqqas l-ispejjeż għall-amministrazzjonijiet pubbliċi u jipprovdi servizzi aktar effiċjenti liċ-ċittadini, filwaqt li l-effett ta’ lieva diġitali għas-setturi kollha tal-ekonomija jkun ta’ benefiċċju kbir; jirrimarka li s-settur privat jista’ wkoll jieħu vantaġġ minn dawk is-servizzi tal-cloud għall-akkwist ta’ soluzzjonijiet innovattivi;

26.

Jinkoraġġixxi l-amministrazzjonijiet pubbliċi jikkunsidraw servizzi ta’ cloud mingħajr periklu, affidabbli u sikuri fl-akkwist tal-IT, filwaqt li jissottolinja r-responsabbiltajiet partikolari tagħhom fir-rigward tal-protezzjoni tal-informazzjoni relatata maċ-ċittadini, l-aċċessibbiltà u l-kontinwità tas-servizz;

27.

B’mod partikolari, jitlob lill-Kummissjoni tikkunsidra l-użu tas-servizzi tal-cloud, fejn xieraq, sabiex tkun ta’ eżempju għal oħrajn;

28.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jħaffu l-ħidma tas-Sħubija Ewropea tal-Cloud;

29.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jagħmlu l-cloud computing qasam prijoritarju għall-programmi tar-riċerka u tal-iżvilupp, u jippromovuh fis-settur amministrattiv pubbliku bħala soluzzjoni elettronika innovattiva tal-gvern fl-interess tal-pubbliku, kif ukoll fis-settur privat bħala għodda innovattiva għall-iżvilupp tan-negozju;

30.

Jisħaq li l-użu tas-servizzi tal-cloud mill-awtoritajiet pubbliċi, inklużi mill-awtoritajiet tal-eżekuzzjoni tal-liġi u l-istituzzjonijiet tal-UE, jeħtieġ kunsiderazzjoni u koordinazzjoni speċjali bejn l-Istati Membri; ifakkar li l-integirtà u s-sigurtà tad-data jridu jiġu ggarantiti u li l-aċċess mhux awtorizzat, inkluż minn gvernijiet barranin u s-servizzi tagħhom tal-intelligence mingħajr bażi ġuridiku skont id-dritt tal-Unjoni tal-Istat Membru, ikun prevenut; jisħaq li dan japplika wkoll għal attivitajiet ta’ pproċessar speċifiċi li jsiru minn ċerti servizzi mhux governattivi essenzjali li għandhom aċċess għal data personali, b'mod partikolari l-ipproċessar ta' kategoriji speċifiċi ta' data personali, bħalma huma l-banek, il-kumpaniji tal-assikurazzjoni, fondi ta' pensjoni, l-iskejjel u l-isptarijiet; barra minn hekk, jenfasizza li dan kollu msemmi hawn fuq huwa ta’ importanza partikolari jekk id-data qed tiġi trasferita (barra mill-Unjoni Ewropea bejn ġurisdizzjonijiet differenti); huwa tal-fehma, għalhekk, li l-awtoritajiet pubbliċi, kif ukoll is-servizzi mhux governattivi u s-settur privat għandhom, kemm jista' jkun, joqogħdu fuq il-fornituri ta' cloud tal-UE meta jipproċessaw data u informazzjoni sensittivi sa ma jkunu ddaħħlu regoli globali sodisfaċenti dwar il-protezzjoni tad-data, billi tkun żgurata s-sigurtà ta' data sensittiva, u tal-bażijiet ta' datamiżmuma minn entitajiet pubbliċi;

31.

Jistieden lill-Kummissjoni tieħu rwol ewlieni fil-promozzjoni ta' standards u speċifikazzjonijiet li jappoġġjaw servizzi tal-cloud li jirrispettaw l-privatezza, li jkunu affidabbli, ferm interoperabbli, sikuri u effiċjenti fl-użu tal-enerġija, bħala parti integrali ta’ politika industrijali tal-futur tal-Unjoni; jenfasizza li l-affidabbiltà, is-sigurtà u l-protezzjoni tad-datahuma meħtieġa għall-fiduċja tal-konsumatur u l-kompetittività;

32.

Jenfasizza li l-istandards huma bbażati fuq eżempji tal-aħjar prattiki;

33.

Jinsisti li l-istandards għandhom jippermettu l-portabbiltà faċli u sħiħa tad-data u tas-servizzi, u grad għoli ta’ interoperabilità bejn is-servizzi tal-cloud sabiex tiżdied u mhux tiġi limitata l-kompetittività;

34.

Jilqa’ l-immappjar ta’ standards li ġew fdati lill-ETSI, u jenfasizza l-importanza li jkun hemm kontinwità ta’ proċess miftuħ u trasparenti;

35.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li t-tagħmir għall-konsumatur ma jagħmilx użu mis-servizzi tal-cloud b’mod awtomatiku jew jiġi ristrett għal kwalunkwe fornitur speċifiku tas-servizz tal-cloud;

36.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li kwalunkwe ftehim kummerċjali bejn operaturi tat-telekomunikazzjonijiet u fornituri tal-cloud ikun konformi bis-sħiħ mal-liġi tal-kompetizzjoni tal-UE u li jippermettu aċċess sħiħ tal-konsumaturi għal kull servizz tal-cloud li juża konnessjoni tal-internet minn kwalunkwe operatur tat-telekomunikazzjonijiet;

37.

Ifakkar lill-Kummissjoni dwar il-prerogattiva tagħha, li għalissa għadha mhux użata, skont id-Direttiva 1999/5/KE (id-Direttiva RTTE), li titlob li t-tagħmir ikun jinkorpora salvagwardji li jipproteġu l-informazzjoni tal-utenti;

38.

Jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jrawmu kuxjenza fil-konsumaturi dwar ir-riskji kollha relatati mal-użu tas-servizzi tal-cloud;

39.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-konsumaturi, meta jintalbu li jaċċettaw jew inkella jiġu offruti servizz tal-cloud, l-ewwel jingħataw l-informazzjoni meħtieġa biex jieħdu deċiżjoni motivata, b’mod partikolari meta tkun ikkonċernata l-ġurisdizzjoni li tkopri d-datamaħżuna f’dawn is-servizzi tal-cloud;

40.

Jenfasizza li l-informazzjoni mogħtija għandha tidentifika, fost affarijiet oħra, min hu l-fornitur aħħari tas-servizz u kif is-servizz huwa ffinanzjat; jenfasizza, barra minn hekk, li jekk is-servizz ikun iffinanzjat billi tintuża l-informazzjoni tal-utenti għall-iskop ta’ reklamar jew biex jippermetti lill-oħrajn jagħmlu hekk, dan għandu jiġi żvelat lill-utent;

41.

Jenfasizza li l-informazzjoni għandha tkun f’format standardizzat, portabbli, li jinftiehem faċilment u komparabbli;

42.

Jistieden lill-Kummissjoni tesplora miżuri xierqa għall-iżvilupp ta’ livell minimu aċċettabbli tad-drittijiet tal-konsumatur fir-rigward tas-servizzi tal-cloud, li jkopru kwistjonijiet bħall-privatezza, il-ħżin tad-dataf’pajjiżi terzi, ir-responsabbiltà għal datamitlufa u kwistjonijiet oħra ta’ interess sinifikanti għall-konsumaturi;

43.

Jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jadottaw miżuri speċifiċi dwar l-użu u l-promozzjoni tal-cloud computing fir-rigward ta’ aċċess miftuħ u riżorsi edukattivi miftuħa;

44.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tieħu azzjoni biex tarmonizza aktar il-liġijiet fl-Istati Membri sabiex tiġi evitata l-konfużjoni u l-frammentazzjoni ġurisdizzjonali u biex tassigura li jkun hemm trasparenza fis-suq uniku diġitali;

45.

Jistieden lill-Kummissjoni tirrevedi l-leġiżlazzjoni l-oħra tal-UE biex tindirizza n-nuqqasijiet relatati mal-cloud computing; jitlob b’mod partikolari li tiġi kjarifikata s-sistema tad-drittijiet ta’ proprjetà intellettwali u għal rieżami tad-Direttiva dwar il-Prattiċi Kummerċjali Żleali, id-Direttiva dwar Klawżoli Inġusti fil-Kuntratti u tad-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku, li huma l-atti legiżlattivi tal-Unjoni l-aktar rilevanti applikabbli għall-cloud computing;

46.

Jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi qafas legali ċar fil-qasam tal-kontenut protett mid-drittijiet tal-awtur fil-cloud, speċjalment fir-rigward tar-regolamenti ta’ liċenzjar;

47.

Jirrikonoxxi li l-introduzzjoni tal-ħżin ta' xogħlijiet protetti mis-servizzi tal-cloud computing m'għandhiex tikkomprometti d-dritt tad-detenturi tad-drittijiet Ewropej li jirċievu kumpens ġust għall-użu tax-xogħlijiet tagħhom, iżda jistaqsi jekk dawn is-servizzi jistgħux jitqiesu li huma ugwali għall-midja u t-tagħmir tradizzjonali u diġitali tal-irrekordjar u tal-ħżin.

48.

Jistieden lill-Kummissjoni tinvestiga t-tipi differenti ta' servizzi tal-cloud computing, kif il-ħżin fil-cloud ta' xogħlijiet protetti jolqot lis-sistemi tal-ħlas tad-drittijiet tal-awtur u, aktar speċifikament, il-modi ta' kif l-imposti tal-ikkuppjar privat li huma relevanti għal ċerti tipi ta' servizzi tal-cloud computing jiġu imposti;

49.

Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi l-iżvilupp, b'mod konġunt mal-partijiet konċernati, tas-servizzi diċentralizzati msejsa fuq softwer bla ħlas u minn sors miftuħ li jaf jgħin l-armonizzazzjoni tal-prattiki fost l-fornituri tal-cloud u jippermetti liċ-ċittadini tal-UE jerġgħu jiksbu kontroll fuq id-datau l-komunikazzjonijiet personali tagħhom, pereżempju permezz tal-kodifikazzjoni minn punt sa punt;

50.

Jenfasizza li, minħabba inċertezzi dwar il-liġi applikabbli u l-ġurisdizzjoni, il-kuntratti huma l-għodod prinċipali għall-istabbiliment tar-relazzjonijiet bejn il-fornituri tal-cloud u l-klijenti tagħhom, u li għalhekk hemm bżonn ċar ta' linji gwida komuni tal-UE f'dal-qasam;

51.

Jistieden lill-Kummissjoni taħdem flimkien mal-Istati Membri biex jiżviluppaw mudelli tal-aħjar prattika għall-kuntratti tal-UE, jew “mudelli ta’ kuntratti”, li jiżguraw trasparenza totali billi jipprovdu t-termini u l-kundizzjonijiet f’format ċar ħafna;

52.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa, flimkien mal-partijiet interessati, l-iskemi volontarji ta’ ċertifikazzjoni għas-sistemi ta’ sigurtà tal-fornitur li jgħinu biex jarmonizzaw il-prattiki tal-fornituri tal-cloud u li jagħmlu lill-klijenti aktar konxji ta’ dak li għandhom jistennew mill-fornituri tas-servizz tal-cloud;

53.

Jenfasizza li, minħabba problemi ta’ ġurisdizzjoni, il-konsumaturi fl-UE fil-prattika għandhom anqas probabbiltà li jkunu jistgħu jfittxu rimedju legali mill-fornituri tas-servizzi tal-cloud f’ġurisdizzjonijiet oħrajn; jitlob għalhekk, lill-Kummissjoni tipprovdi mezzi adegwati ta’ rimedju fil-qasam tas-servizzi tal-konsumatur, peress li hemm żbilanċ qawwi ta’ poter bejn il-konsumaturi u l-fornituri ta’ cloud computing;

54.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura l-implimentazzjoni rapida tar-Riżoluzzjoni Alternattiva tat-Tilwim u r-Riżoluzzjoni tat-Tilwim Online u biex tiżgura li l-konsumaturi jkunu mgħammra b’mezzi ta’ rimedju kontra l-ksur tas-sigurtà u l-privatezza adegwati kif ukoll kontra d-dispożizzjonijiet kuntrattwali illegali għas-servizzi tal-cloud;

55.

Jiddispjaċih għan-nuqqas attwali ta’ rimedji effettivi għall-utenti f’każ ta’ ksur tal-kuntratt;

56.

Jappella sabiex l-informazzjoni sistematika għall-konsumaturi dwar l-attivitajiet ta’ pproċessar ta’ datapersonali tkun inkluża fil-proposti ta’ kuntratt, kif ukoll li l-kunsens tal-utenti jkun obbligatorju qabel ma jkunu jistgħu jinbidlu t-termini tal-kuntratt;

57.

Jistieden lill-Kummissjoni, fi ħdan il-qafas tad-diskussjonijiet tal-grupp ta' esperti, biex tesiġi li l-fornituri tal-cloud jinkludu fil-kuntratti ċerti klawżoli importanti li jiggarantixxu l-kwalità tas-servizz, bħal obbligi li jaġġornaw softwer u ħardwer fejn ikun meħtieġ, biex jiddeterminaw x’jiġri jekk id-data tintilef, u jiddeterminaw iż-żmien li jkun jinħtieġ biex issolvu l-problema jew kemm is-servizz tal-cloud ikun jista’ jneħħi malajr materjali li joffendu, jekk l-utent tal-cloud jitlob li dan isir;

58.

Ifakkar li, fejn fornitur tal-cloud juża d-data għal skop differenti mill-iskop miftiehem skont il-ftehim tas-servizz, jew jikkomunika d-data jew jużaha b’mod kuntrarju għat-termini tal-kuntratt, huwa għandu jitqies bħala kontrollur tad-data u għandu jinżamm responsabbli għall-ksur li jkun sar;

59.

Jenfasizza li l-arranġamenti ta' servizzi tal-cloud iridu jiddelineaw, b'mod ċar u trasparenti, id-dmirijiet u l-jeddijiet tal-partijiet dwar l-attivitajiet ta' proċessar tad-data mill-fornituri tal-cloud; jirrimarka li l-arranġamenti kontrattwali ma jfissrux it-tneħħija tas-salvagwardji, jeddijiet u protezzjonijiet mogħtijin mid-dritt tal-Unjoni dwar il-protezzjoni tad-data; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tressaq proposti biex jinkiseb lura l-bilanċ bejn il-fornituri tas-servizzi tal-cloud u l-klijenti tagħhom fir-rigward tat-termini u l-kundizzjonijiet użati mis-servizzi tal-cloud, li jinkludu d-dispożizzjonijiet;

60.

Jenfasizza li r-rwol tal-fornitur tas-servizz tal-cloud skont il-leġiżlazzjoni attwali tal-Unjoni jeħtieġ li jkun determinat fuq bażi ta’ każ b'każ, peress li l-fornituri jistgħu jkunu kemm proċessuri tad-data u anke kontrolluri tad-data; jitlob li t-termini u l-kundizzjonijiet għall-utenti kollha jitjiebu billi jiġu żviluppati mudelli internazzjonali tal-aħjar prattika għall-kuntratti u billi jiġi ċċarat fejn il-fornitur tas-servizz jaħżen id-data u skont liema qasam tal-liġi fl-UE;

61.

Jenfasizza li għandha tingħata attenzjoni partikolari lis-sitwazzjonijiet fejn l-iżbilanċ fis-sitwazzjoni kuntrattwali bejn il-klijent u l-fornitur tal-cloud iwassal sabiex il-klijent jidħol f’arranġamenti kuntrattwali li jimponu servizzi standard u kuntratt li għandu jiġi ffirmat, fejn il-fornitur jiddefinixxi l-iskopijiet, il-kundizzjonijiet, il-mezzi tal-ipproċessar (6); jisħaq li f’tali ċirkostanzi, il-fornitur tal-cloud għandu jiġi kkunsidrat bħala “kontrollur tad-data” u jidħol responsabbli flimkien mal-klijent;

62.

Huwa tal-fehma li l-aċċess għal Internet sikur huwa jedd fundamentali ta’ kull ċittadin u li l-cloud computing se jkompli jkollu rwol importanti f’dan l-aspett; itenni għalhekk, l-istedina lill-Kummissjoni u lill-Kunsill biex jirrikonoxxu b’mod mhux ekwivoku l-libertajiet diġitali bħala jeddijiet fundamentali u bħala prerekwiżiti indispensabbli għat-tgawdija ta’ jeddijiet tal-bniedem universali;

63.

Itenni li, bħala regola ġenerali, il-livell tal-protezzjoni tad-data f’ambjent ta’ cloud computing m’għandux ikun inferjuri għal dak li hu meħtieġ fi kwalunkwe kuntest ieħor ta’ pproċessar ta’ data;

64.

Jenfasizza li l-liġi tal-UE dwar il-protezzjoni tad-data, billi hi teknoloġikament newtrali, diġà tapplika kollha kemm hi għas-servizzi tal-cloud computing li joperaw fl-UE u għalhekk għandha tiġi rispettata għalkollox; jenfasizza li l-opinjoni tal-Grupp ta' Ħidma tal-Artikolu 29 (WP29) dwar il-Cloud Computing (7) għandha tittieħed f'kunsiderazzjoni billi tagħti gwida ċara għall-applikazzjoni tal-prinċipji u r-regoli tad-dritt tal-Unjoni dwar il-protezzjoni tad-data għas-servizzi tal-cloud, bħalma huma l-kunċetti ta' kontrollur/proċessur, limitazzjoni tal-iskop u proporzjonalità, integrità u sigurtà tad-data, l-użu tas-sottokuntratturi, l-allokazzjoni tar-responsabilitajiet, il-ksur tad-data u t-trasferimenti internazzjonali; jissottolinja l-ħtieġa li jitneħħew il-lakuni fil-protezzjoni f'dak li għandu x'jaqsam mal-cloud computing fir-rieżami li għaddej tal-qafas ġuridiku tal-Unjoni dwar il-protezzjoni tad-data msejjes fuq aktar gwida mis-Superviżur Ewropew tal-Protezzjoni tad-Data u d-WP29;

65.

Ifakkar fit-tħassib gravi tiegħu dwar l-iżvelar reċenti tal-programmi ta' sorveljanza tal-Aġenzija Nazzjonali tas-Sigurtà tal-Istati Uniti, u ta' programmi simili mħaddmin mill-aġenziji tal-intelligence f'diversi Stati Membri, fir-rikonoxximent li, kemm-il darba l-informazzjoni disponibbli sa issa tkun kkonfermata, dawn il-programmi jkunu jirrappreżentaw vjolazzjoni gravi tal-jedd fundamentali taċ-ċittadini u r-residenti tal-UE għall-privatezza u l-protezzjoni tad-data, kif ukoll għall-jedd għall-ħajja privata u tal-familja, għall-kunfidenzjalità tal-komunikazzjonijiet, għall-preżunzjoni tal-innoċenza, għal-libertà tal-espressjoni, għal-libertà tal-informazzjoni, u għal-libertà li jsir in-negozju;

66.

itenni u jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar l-iżvelar dirett obbligatorju tad-data u l-informazzjoni personali tal-UE, ipproċessati skont ftehimiet tal-cloud, lil awtoritajiet ta’ pajjiżi terzi minn fornituri tal-cloud soġġetti għal liġijiet ta’ pajjiżi terzi jew li jużaw servers tal-ħżin li jinsabu f’pajjiżi terzi, u dwar l-aċċess dirett mill-bogħod għad-data u l-informazzjoni personali pproċessati minn awtoritajiet tal-eżekuzzjoni tal-liġi u servizzi tal-intelligence ta' pajjiżi terzi;

67.

Jiddispjaċih li dan l-aċċess ħafna drabi jsir permezz tal-eżekuzzjoni diretta ta’ regoli tal-liġi minn awtoritajiet ta’ pajjiżi terzi mingħajr ma jintużaw strumenti internazzjonali stabbiliti għal kooperazzjoni legali bħalma huma l-ftehimiet tal-assistenza legali reċiproka (MLA) jew forom oħrajn ta' kooperazzjoni ġudizzjarja;

68.

Jisħaq li prattiki bħal dawn iqanqlu mistoqsijiet ta' fiduċja f'dak li għandu x'jaqsam mal-fornituri tas-servizzi ta' cloud u servizzi onlajn li jinsabu barra mill-UE, u f'dak li għandu x'jaqsam ma' pajjiżi terzi li ma joqogħdux fuq l-istrumenti internazzjonali għall-kooperazzjoni legali u ġudizzjarja;

69.

Jistenna li l-Kummissjoni u l-Kunsill jieħdu dawk il-miżuri li huma neċessarji biex tissolva din is-sitwazzjoni u biex tkun żgurata l-osservanza tal-jeddijiet fundamentali taċ-ċittadini tal-UE;

70.

Ifakkar li l-kumpaniji kollha li jagħtu servizzi fl-UE jridu jottemperaw ruħhom mingħajr eċċezzjoni mad-dritt tal-UE u li huma responsabbli għal kwalunkwe vjolazzjoni;

71.

Jisħaq li s-servizzi tal-cloud li jaqgħu taħt il-ġurisdizzjoni ta’ pajjiżi terzi għandhom jagħtu lill-utenti li jinsabu fl-UE twissija ċara u distingwibbli dwar il-possibiltà li d-data personali tagħhom tkun soġġetta għal sorveljanza mill-intelligence u mill-awtoritajiet tal-eżekuzzjoni ta’ pajjiżi terzi, segwita, fejn ikun applikabbli, mit-talba għall-kunsens espliċitu tas-suġġett tad-data għall-ipproċessar ta’ data personali;

72.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni, hi u tinnegozja l-ftehimiet internazzjonali li jinvolvu l-ipproċessar tad-data personali, li tieħu nota b'mod partikolari tar-riskji u l-isfidi li l-cloud computing iressaq għall-jeddijiet fundamentali, b'mod partikolari – imma mhux esklussivament – għall-jedd għall-ħajja privata u għall-protezzjoni tad-data personali, kif stipulat fl-Artikoli 7 u 8 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea; iħeġġeġ, barra minn hekk, lill-Kummissjoni tieħu nota tar-regoli domestiċi tas-sħab tagħha fl-innegozjar li jirregolaw l-aċċess għall-eżekuzzjoni tal-liġi għad-data personali proċessata permezz ta’ servizzi ta’ cloud computing, b’mod partikolari r-rekwiżit li l-aċċess għall-awtoritajiet għall-eżekuzzjoni tal-liġi u l-awtoritajiet tal-intelligence jista’ jingħata biss bl-osservanza sħiħa ta' proċess xieraq tal-liġi u li għandu jkun hemm bażi ġuridika li ma tkunx ambigwa, kif ukoll ir-rekwiżit biex ikunu speċifikati l-kundizzjonijiet eżatti tal-aċċess, l-iskop tal-ksib ta' tali aċċess, il-miżuri ta’ sigurtà stabbiliti meta tiġi konsenjata d-data u l-jeddijiet tal-individwi, kif ukoll ir-regoli għas-superviżjoni u għal mekkaniżmu ta’ rimedju effettiv;

73.

Jissottolinja t-tħassib gravi tiegħu dwar ix-xogħol li sar fil-Kunsill tal-Ewropa mill-Kumitat għall-Konvenzjoni taċ-Ċiberkriminalità bil-ħsieb li jiġi żviluppat protokoll addizzjonali dwar l-interpretazzjoni tal-Artikolu 32 tal-Konvenzjoni dwar iċ-Ċiberkriminalità tat-23 ta’ Novembru 2001 dwar “l-aċċess bejn il-fruntieri għal data maħżuna f’kompjuters bil-kunsens jew fejn pubblikament disponibbli” (8) sabiex ikun “iffaċilitat l-użu effettiv tiegħu u l-implimentazzjoni fid-dawl ta’ żviluppi legali, politiki u teknoloġiċi”; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri, bil-ħsieb tal-kunsiderazzjoni li daqt se ssir mill-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa, li jiżguraw il-kompatibilità tad-dispożizzjoni tal-Artikolu 32 tal-Konvenzjoni dwar iċ-Ċiberkriminalità, u l-interpretazzjoni tagħha fl-Istati Membri, mal-jeddijiet fundamentali, inkluża l-protezzjoni tad-data, u b'mod partikolari, id-dispożizzjonijiet dwar il-fluss transkonfinali ta' data personali, kif stabbiliti fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE, l-acquis tal-UE dwar il-protezzjoni tad-data, il-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem u l-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-Protezzjoni tal-Individwi fir-Rigward tal-Ipproċessar Awtomatiku ('Konvenzjoni 108'), li jivvinkolaw lill-Istati Membri; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jirrespinġu b'saħħa kull miżura li tpoġġi l-applikazzjoni ta' dawn il-jeddijiet f'sogru; hu allarmat bil-fatt illi kieku kellu jkun approvat tali protokoll addizzjonali, l-implementazzjoni tiegħu tista' twassal f'aċċess mill-bogħod mingħajr xkiel mill-awtoritajiet tal-eżekuzzjoni tal-liġi fuq servers u sistemi tal-kompjuter li jkunu jinsabu f'ġurisdizzjonijiet oħrajn, mingħajr ma jkun hemm riferiment għall-ftehimiet tal-MLA u strumenti oħrajn ta' kooperazzjoni ġudizzjarja intiżi li jiggarantixxu l-jeddijiet fundamentali tal-individwu, inkluża l-protezzjoni tad-data u s-smigħ xieraq;

74.

Jissottolinja li għandha tingħata attenzjoni partikolari lill-SMEs li qed jiddependu dejjem aktar mit-teknoloġija tal-cloud computing meta jipproċessaw data personali, u li mhux dejjem ikollhom ir-riżorsi jew l-għarfien espert sabiex jindirizzaw l-isfidi ta’ sigurtà b’mod adegwat;

75.

Jissottolinja li l-kwalifika tal-kontrollur jew proċessur tad-data jeħtieġ tiġi riflessa kif xieraq mil-livell ta’ kontroll veru li jkollha fuq il-mezzi ta’ proċessar sabiex jiġu allokati b’mod ċar ir-responsabbiltajiet għall-protezzjoni ta’ data personali bl-użu tal-cloud computing;

76.

Jenfasizza li l-prinċipji kollha stabbiliti fil-liġi Ewropea dwar il-protezzjoni tad-data, bħall-fier u l-legalità, il-limitazzjoni tal-iskop, il-proporzjonalità, il-preċiżjoni u l-perjodi limitati għaż-żamma tad-data, iridu jitqiesu sew għall-ipproċessar ta’ data personali mill-fornituri tas-servizzi tal-cloud computing;

77.

Jissottolinja l-importanza ta’ sanzjonijiet amministrattivi effettivi, proporzjonati u dissważivi li jkunu jistgħu jiġu imposti fuq servizzi tal-cloud computing li ma jkunux ikkonformaw mal-istandards tal-protezzjoni tad-data tal-UE;

78.

Jenfasizza li l-impatt tal-protezzjoni tad-data ta’ kull servizz ta’ cloud computing għandu attwalment ikun ivvalutat fuq bażi ad hoc sabiex jiġu definiti l-aktar salvagwardji xierqa li għandhom ikunu implimentati;

79.

Jenfasizza li fornitur Ewropew ta’ servizz tal-cloud għandu jaġixxi dejjem f’konformità mal-liġi dwar il-protezzjoni tad-data tal-UE, anki jekk din tmur kontra l-istruzzjonijiet ta’ klijent jew kontrollur stabbilit f’pajjiż terz jew meta s-suġġetti tad-data kkonċernati jkunu (biss) residenti ta’ pajjiżi terzi;

80.

Jissottolinja l-bżonn li jiġu indirizzati l-isfidi li tqajmu mill-cloud computing f'livell internazzjonali, b’mod partikolari fir-rigward tas-sorveljanza mill-intelligence tal-gvern u s-salvagwardji neċessarji;

81.

Jenfasizza li ċ-ċittadini tal-UE suġġetti għal sorveljanza mill-intelligence ta' awtoritajiet ta’ pajjiżi terzi għandhom igawdu minn tal-anqas mill-istess salvagwardji u rimedji bħaċ-ċittadini tal-pajjiż terz ikkonċernat;

82.

Jiddispjaċih għall-approċċ muri fil-komunikazzjoni tal-Kummissjoni li fiha ma ssemmewx ir-riskji u l-isfidi marbutin mal-cloud computing, u jħeġġeġ lill-Kummissjoni tissokta b'ħidmietha fuq il-cloud computing billi tiżviluppa komunikazzjoni aktar ħolistika fuq il-cloud computing li tkun tqis l-interess tal-istakeholders kollha u li jkun fiha, barra mir-riferiment standard għall-protezzjoni tal-jeddijiet fundamentali u l-ottemperanza mar-rekwiżiti tal-protezzjoni tad-data, mill-anqas dan li ġej:

83.

Jistieden lill-Kummissjoni tesplora l-adegwatezza ta’ rieżami tal-Ftehim Safe Harbour bejn l-UE u l-Istati Uniti sabiex tadattah għall-iżviluppi teknoloġiċi, speċjalment fir-rigward tal-aspetti konnessi mal-cloud computing;

84.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

15.12.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 468/30

—

wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-Kummissjoni tat-23 ta' April 2013 dwar ir-Rapport ta' Evalwazzjoni tal-Korp ta' Regolaturi Ewropej tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (BEREC) u l-uffiċċju tiegħu (SWD(2013)0152),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta' Mejju 2010 bl-isem “Aġenda Diġitali għall-Ewropa” (COM(2010)0245),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 114 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-5 ta' Mejju 2010 dwar “Aġenda Diġitali ġdida għall-Ewropa: 2015.eu” (1),

—

wara li kkunsidra l-qafas għall-komunikazzjonijiet elettroniċi,

—

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1211/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Novembru 2009 li jistabbilixxi l-Korp ta' Regolaturi Ewropej tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (BEREC) u l-Uffiċċju (2),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 119(1) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Baġits (A7-0378/2013),

A.

billi l-Korp ta' Regolaturi Ewropej tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (BEREC) inħoloq biex jikkontribwixxi għat-tiswir ta' orjentazzjonijiet tekniċi u politiċi għat-tlestija tas-suq intern, bl-għan doppju li jagħti lir-regolaturi l-akbar indipendenza possibbli u jagħmel l-implimentazzjoni tagħhom tal-qafas regolatorju aktar konsistenti madwar l-UE;

B.

billi r-rapport ta' evalwazzjoni japprezza u jagħraf is-siwi tal-BEREC u tal-Uffiċċju tal-BEREC, l-aktar fir-rigward tal-proċeduri tal-Artikolu 7/7a u fl-oqsma tan-newtralità netta u tar-roaming internazzjonali;

C.

billi għadda biss perjodu qasir ta' żmien mindu nħolqu l-BEREC u l-Uffiċċju tal-BEREC;

D.

billi t-tlestija tas-suq intern huwa proċess kontinwu, li huwa moqdi bl-aħjar mod billi titjieb ir-regolamentazzjoni fost is-swieq nazzjonali individwali, u billi l-aktar mod b'saħħtu u sostenibbli sabiex jinkiseb dan (u b'hekk jiġi żgurat li d-deċiżjonijiet regolatorji huma meqjusa bħala li għandhom il-leġittimità fi ħdan is-swieq nazzjonali) huwa permezz tal-approċċ “minn isfel għal fuq” li attwalment huwa rappreżentat mill-BEREC;

E.

billi l-BEREC jista' jkun effettiv biss jekk tkun garantita l-indipendenza tiegħu mill-Istati Membri u l-istituzzjonijiet tal-UE;

F.

billi xi kunsiderazzjonijiet nazzjonali jistgħu jikkumplikaw id-definizzjoni ta' pożizzjonijiet komuni, u b'hekk ikun aktar diffiċli li jsir ftehim;

G.

billi l-BEREC għandu rwol fundamentali fit-tisħiħ tal-applikazzjoni konsistenti tal-qafas regolatorju tal-UE fl-Istati Membri kollha, li huwa essenzjali għall-iżvilupp b'suċċess ta' suq intern fin-netwerks u s-servizzi ta' komunikazzjonijiet elettroniċi;

H.

billi inizjattivi reċenti meħuda fil-livell nazzjonali, partikolarment fir-rigward tal-proċessi tar-rieżami tan-nefqa, jistgħu jaffettwaw l-implimentazzjoni tal-prinċipju tal-indipendenza;

I.

billi l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali (ARN) mhumiex omoġenji, minħabba li kultant għandhom setgħat ferm differenti fi ħdan il-pajjiżi tagħhom, fejn uħud jieħdu ħsieb biss ir-regolamentazzjoni tas-suq, filwaqt li oħrajn jieħdu ħsieb aspetti oħra bħar-regolamentazzjoni tas-suq, is-sigurtà netta, il-privatezza, ir-reġistru tad-dominji, l-ispettru u s-servizzi tal-utenti;

J.

billi jista' jkun li fil-preżent mhuwiex isir l-aħjar użu mill-Uffiċċju tal-BEREC;

K.

billi wħud mill-aġenziji tal-Unjoni bbażati f'pajjiżi oħrajn għandhom ukoll uffiċċju satellita fi Brussell;

L.

billi ħafna mil-laqgħat tal-grupp ta' ħidma tal-esperti saru fi Brussell jew ġew organizzati minn ARN, u billi għandu jiġu żviluppat l-użu tal-vidjokonferenzi;

M.

billi l-benefiċċju tal-konsumatur huwa wieħed mill-għanijiet ewlenin tas-suq intern fil-komunikazzjonijiet elettroniċi;

N.

billi d-deċiżjonijiet meħuda mill-BEREC fil-livell Ewropew għandhom joħolqu valur miżjud Ewropew;

1.

Iqis li r-rapport ta' evalwazzjoni huwa, fil-biċċa l-kbira, rilevanti u bbilanċjat;

2.

Iqis li l-iżvilupp sħiħ tal-kooperazzjoni meħtieġa, tal-koordinazzjoni u tal-aspetti informali relatati mal-governanza jieħu ż-żmien;

3.

Iqis li għad hemm lok ta' titjib fil-mod kif jaħdem il-BEREC u l-Uffiċċju tal-BEREC, filwaqt li jirrikonoxxi r-riżorsi limitati disponibbli; jenfasizza, madankollu, li l-użu tal-proċedura l-ġdida skont l-Artikolu 7/7a tad-Direttiva 2009/140/KE dwar qafas regolatorju komuni għan-netwerks ta' komunikazzjonijiet u servizzi elettroniċi kien effikaċi, fatt li jiġġustifika l-istruttura fuq żewġ livelli;

4.

Jenfasizza li l-BEREC huwa l-iżgħar aġenzija tal-UE, b'kontribuzzjoni baġitarja tal-UE ta' EUR 3 768 696 biss u 16-il kariga awtorizzata taħt il-baġit tal-UE fl-2013, li tipprovdi primarjament appoġġ amministrattiv għall-istruttura BEREC, li hija komposta minn awtoritajiet regolatorji nazzjonali;

5.

Ifakkar fl-opinjoni tal-Kumitat għall-Baġits tad-29 ta' Mejju 2008 dwar il-proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-Awtorità tas-Suq Ewropew tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (COM(2007)0699 – C6-0428/2007 – 2007/0249(COD)), li fiha nċaħad l-istabbiliment ta' aġenzija ġdida;

6.

Iqis li l-ARN għandhom rwol importanti fis-sistema regolatorja, peress li s-swieq nazzjonali għandhom differenzi immutabbli li għandhom x'jaqsmu mat-topoloġija tan-netwerks, kif ukoll huma differenti minn xulxin fir-rigward tax-xejriet tad-domanda tal-konsumaturi, l-aspetti demografiċi, eċċ.; jenfasizza li biex tiġi żgurata kooperazzjoni strutturata fi ħdan l-UE u, għaldaqstant, suq uniku li jaħdem b'mod tajjeb, huwa essenzjali li jkun hemm regolaturi indipendenti, speċjalizzati skont is-settur u li jkollhom ir-riżorsi xierqa;

7.

Iqis li l-BEREC għandu rwol importanti fis-sistema regolatorja bħala l-entità inkarigata biex tallinja d-differenzi fattwali u regolatorji nazzjonali bil-ħsieb li jitlesta s-suq intern fil-komunikazzjonijiet elettroniċi;

8.

Jirrakkomanda li r-rwol tal-BEREC, b'mod partikolari fir-relazzjoni tiegħu mal-ARN, ikun definit aħjar, u jissaħħaħ billi jitwessgħu r-responsabbiltajiet tiegħu sabiex tiġi ffaċilitata d-definizzjoni ta' pożizzjonijiet komuni bil-għan li jitjieb l-approċċ tas-suq intern, inkluż billi tiġi evalwata l-effiċjenza tal-kooperazzjoni attwali mal-ARN u l-Kummissjoni skont il-proċeduri tal-Artikolu 7/7a;

9.

Iqis li armonizzazzjoni akbar tal-kompiti mwettqa mill-ARN fl-Istati Membri, li tagħtihom kompetenza għall-aspetti rilevanti relatati direttament mas-sigurtà u r-reżistenza fis-suq intern fil-komunikazzjonijiet elettroniċi, tista' tikkontribwixxi għall-funzjonament aħjar tal-BEREC u għal aktar prevedibbiltà għall-atturi tas-suq;

10.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jiżguraw li l-indipendenza tal-ARN fil-livell nazzjonali u Ewropew tissaħħaħ u mhux tiddgħajjef, peress li dan huwa l-uniku mod biex tiġi żgurata l-indipendenza globali tal-BEREC;

11.

Iqis li r-rwoli u l-istruttura tal-BEREC u tal-Uffiċċju tal-BEREC għandhom jiġu adattati skont il-livell ta' tlestija tas-suq intern fil-komunikazzjonijiet elettroniċi;

12.

Jistieden lill-Kummissjoni tiggarantixxi l-indipendenza tal-BEREC mill-istituzzjonijiet tal-UE fil-proposti futuri relatati mal-ambitu u l-missjoni tal-BEREC;

13.

Iqis li l-BEREC għandu jaġixxi fl-interess taċ-ċittadini Ewropej u li għandhom jissaħħu l-mekkaniżmi għar-responsabbiltà quddiem il-Parlament Ewropew, bħala l-unika istituzzjoni tal-UE eletta direttament biex tirrappreżenta l-interessi taċ-ċittadini Ewropej;

14.

Jirrakkomanda li l-BEREC isaħħaħ ir-responsabilità interna tiegħu billi jiddefinixxi b'mod ċar l-objettivi tiegħu fil-programm ta' ħidma annwali u jippreżenta l-kisbiet u l-progress tiegħu skont dawn l-objettivi fir-rapport annwali tiegħu;

15.

Iqis ta' importanza kbira li, għall-koerenza u l-konsistenza tal-ħidma tiegħu, il-BEREC jipprijoritizza xogħlu aħjar u jrawwem komunikazzjoni mal-partijiet interessati kollha fl-istadju tal-iżvilupp tal-programm ta' ħidma tiegħu;

16.

Iqis li l-BEREC għandu jkollu aktar spazju biex jieħu deċiżjonijiet strateġiċi, li jfisser, fost affarijiet oħra, li l-BEREC għandu jipproduċi analiżi u studji tiegħu stess li jippermettulu jieħu deċiżjonijiet bħal dawn, b'tali mod li l-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet ikun wieħed minn fuq għal isfel u indipendenti;

17.

Jenfasizza li r-rwol konsultattiv tal-BEREC dwar il-proposti leġiżlattivi li jolqtu lis-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi għandu jkun sistematizzat;

18.

Iqis li l-komunikazzjoni esterna tal-BEREC għandha tiġi ċċarata u mtejba, sabiex tħeġġeġ l-involviment tal-partijiet interessati fil-livelli kollha tat-tfassil tal-politika;

19.

Jirrakkomanda li jkun ifformalizzat ir-rwol tal-Grupp tar-Regolaturi Indipendenti (IRG) fi Brussell, filwaqt li jkun żgurat li ma jagħmilx l-istess kompiti mogħtija lill-Uffiċċju tal-BEREC;

20.

Jirrakkomanda użu akbar tat-teleworking, tal-vidjokonferenzi u ta' tekniki oħra ta' xogħol lil hinn mill-post tax-xogħol bl-għajnuna tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, biex jitnaqqsu l-ispejjeż u tonqos il-marka tal-karbonju;

21.

Jirrakkomanda li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jiżguraw id-disponibbiltà ta' finanzjament adegwat għall-BEREC u l-ARN;

22.

Iqis li l-post fejn jinsab l-Uffiċċju tal-BEREC mhuwiex ostakolu għall-monitoraġġ tal-ħidma ta' kuljum tal-istituzzjonijiet tal-UE dwar il-komunikazzjonijiet elettroniċi, li huwa suġġett ta' interess speċjali għall-BEREC, u li dan ma jfixkilx l-użu effiċjenti tal-Uffiċċju tal-BEREC sakemm isir użu akbar minn strateġiji tal-komunikazzjonijiet elettroniċi;

23.

Iqis li l-missjoni tal-Uffiċċju tal-BEREC għandha tiġi riveduta, imsaħħa u definita b'mod aktar preċiż, b'kunsiderazzjoni partikolari tar-riżultati tal-awditu tal-BEREC f'dan ir-rigward;

24.

Jirrakkomanda li jsiru l-bidliet meħtieġa u jiġu kkunsidrati r-riżorsi meħtieġa biex l-Uffiċċju tal-BEREC ikun jista' jappoġġja b'mod aktar effettiv u effiċjenti l-ħidma sostanzjali tal-BEREC, minflok jipprovdi biss appoġġ amministrattiv;

25.

Iqis li kwalunkwe diskussjoni dwar il-post fejn għandu jkun l-Uffiċċju tal-BEREC għandha ssir bil-ħsieb li tissaħħaħ l-indipendenza tiegħu mill-istituzzjonijiet tal-UE u l-Istati Membri u bir-rispett dovut tal-prinċipju ta' distribuzzjoni ġeografika ekwa tal-uffiċċji tal-istituzzjonijiet, l-aġenziji u entitajiet oħra tal-UE;

26.

Iqis li hemm bżonn ta' konsolidazzjoni akbar sabiex l-operaturi jkunu jistgħu jisfruttaw aktar l-ekonomiji ta' skala, u li l-BEREC għandu jkollu rwol prominenti f'dak il-proċess;

27.

Iqis li qafas leġiżlattiv ċar u stabbli huwa meħtieġ għal suq intern aħjar li jirriżulta f'kompetizzjoni akbar u servizzi aħjar għall-konsumaturi;

28.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

15.12.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 468/33

—

wara li kkunsidra l-proposta għal Regolament tal-Kunsill dwar id-definizzjoni ta’ kriterji li jiddeterminaw meta l-karta riċiklata ma tibqax titqies bħala skart skont l-Artikolu 6(1) tad-Direttiva 2008/98/KE dwar l-iskart (COM(2013)0502),

—

wara li kkunsidra r-rapport xjentifiku u tekniku tal-JRC “End-of-waste criteria for waste paper: technical proposals” (“Kriterji dwar it-tmiem tal-iskart għall-karti għar-rimi: proposti tekniċi”) ta' Marzu 2011;

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2008/98/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-iskart u li tħassar ċerti Direttivi (1), u b’mod partikolari l-Artikolu 6(1) tagħha,

—

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1013/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar vjeġġi ta' skart (2) u b'mod partikolari l-Artikolu 49 tiegħu,

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2011/753/UE li tistabbilixxi regoli u metodi ta’ kalkolu biex tkun ivverifikata l-konformità mal-miri stipulati fl-Artikolu 11(2) tad-Direttiva 2008/98/KE, u b'mod partikolari l-Artikolu 2(2) tiegħu (3),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-26 ta' Jannar 2011 bl-isem “Ewropa li tuża r-riżorsi b'effiċjenza – Inizjattiva ewlenija taħt l-Istrateġija Ewropa 2020” (COM(2011)0021),

—

wara li kkunsidra l-opinjoni mogħtija fid-9 ta' Lulju 2012 mill-Kumitat imsemmi fl-Artikolu 39 tad-Direttiva 2008/98/KE,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 5a(4)(e) tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 1999/468/KE tat-28 ta' Ġunju 1999 li tipprovdi l-proċeduri għall-eżerċizzju tas-setgħat tal-implimentazzjoni konferiti fuq il-Kummissjoni (4),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 88(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi d-definizzjoni tal-kriterji dwar meta l-iskart ma jibqax skart skont id-Direttiva 2008/98/KE tista' tkun strument importanti għall-promozzjoni tar-riċiklaġġ u suq għal materja prima sekondarja, u għalhekk tista' ttejjeb l-effiċjenza tar-riżorsi;

B.

billi r-Regolament tal-Kunsill propost jistipula li l-karti għar-rimi b'komponent mhux karta ekwivalenti għal 1,5 % ta' piż niexef ta’ arja jew inqas m'għandhomx jibqgħu jitqiesu bħala skart meta jkunu maħsuba għall-użu ta’ fibri tal-karta għall-manifattura tal-karti u meta jissodisfaw ċerti kriterji addizzjonali;

C.

billi l-karta magħmula minn materjali multipli b’kontenut mhux karta ta’ aktar minn 30 % ta’ piż niexef ta’ arja għandu jitqies fit-totalità tiegħu bħala komponent mhux karta; billi kontenitur tipiku tal-karta magħmul minn materjali multipli jkun fih massimu ta' 30 % ta' komponenti mhux karta (24 % ta' polietilen, 6 % ta' aluminju) u għalhekk ma jgħoddx bħala komponent mhux karta; b'riżultat ta' dan, il-fluss ta' karti għar-rimi jista' jkun fih kwalunkwe ammont ta' kontenituri tal-karta magħmula minn materjali multipli (b'kontenut għoli ta' komponenti mhux karta kif ukoll kontenut mhux negliġibbli ta' likwidi, ikel u materjal organiku ieħor imwaħħal miegħu) u ma jibqax jitqies bħala skart, iżda bħala prodott;

D.

billi skont l-Artikolu 3, punt 17 tad-Direttiva 2008/98/KE, “riċiklaġġ” hija definita bħala “kwalunkwe operazzjoni ta’ rkupru li biha l-materjali tal-iskart jiġu pproċessati mill-ġdid fi prodotti, materjali jew sustanzi għall-użu oriġinali jew għal skopijiet oħra”.

E.

billi, l-abbozz ta' regolament qed jiddefinixxi l-punt meta l-iskart ma jibqax jitqies bħala tali, bħala l-punt meta l-karta rkuprata tkun intiża għall-użu ta' fibri tal-karta għall-manifattura tal-karta, u għalhekk iqiegħed dan il-punt qabel ir-riproċessar proprja fil-fabbrika tal-karti; billi dan huwa f'kunflitt mad-definizzjoni eżistenti ta' “riċiklaġġ” li tirrikjedi r-riproċessar tal-materjal ta’ skart;

F.

billi, tali materjal ta' skart wara li jinġabar u jiġi separat ikun biss preproċessat (mhux riproċessat) u ma jistax jintuża mingħajr riproċessar ulterjuri;

G.

billi jekk id-definizzjoni tal-punt meta l-iskart ma jibqax jitqies bħala tali tiġi stabbilita qabel ma jsir effettivament ir-riċiklaġġ dan joħloq problemi fir-riwgard tal-korp tal-liġi tal-Komunità bħal pereżempju l-ekotikkettar, l-akkwist pubbliku, l-ekodisinn u r-REACH fejn “riċiklaġġ” tirreferi għal operazzjoni li tirriżulta fi prodott riċiklat lest biex jintuża u, barra minn hekk, tikkontradixxi l-Artikolu 2(2) tad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2011/753/UE fejn issir differenza ċara bejn “preproċessar” u “riċiklaġġ finali”;

H.

billi skont l-Artikolu 6(1) tad-Direttiva 2008/98/KE, ċertu skart speċifikat m'għandux jibqa' skart meta jkun għadda minn proċess ta' rkupru, inkluż riċiklaġġ, u jkun konformi ma' kriterji speċifiċi li għandhom jiġu żviluppati b'konformità mal-kundizzjonijiet stipulati f'dak l-Artikolu; dawk il-kundizzjoni jinkludu a) li s-sustanza jew l-oġġett jissodisfaw il-leġiżlazzjoni u l-istandards eżistenti applikabbli għall-prodotti (Artikoli 6(1c)) u b) li l-użu tas-sustanza jew l-oġġett ma jwassalx għal impatti li b'mod globali jkunu negattivi għall-ambjent jew għas-saħħa tal-bniedem (Artikolu 6(1d));

I.

billi l-livell limitu għall-komponent mhux karta ta' 1,5 % huwa bbażat fuq l-istandard Ewropew EN 643; billi skont l-istudju tal-JRC, dan l-istandard huwa element ċentrali fil-kummerċ tal-karti għar-rimi" u "jispeċifika lista ta' gradi standard ta' skart Ewropej; billi l-użu ta' dan l-istandard biex jiġu stabbiliti l-kriterji għal meta l-iskart ma jibqax skart imur, b'mod ċar, kontra l-Artikolu 6(1c) tad-Direttiva 2008/98/KE, li jirrefereri b'mod espliċitu għal “standards […] applikabbli għall-prodotti”, u mhux għal standards applikabbli għall-iskart;

J.

billi l-istandards rilevanti għal prodott tal-karta, bħal pereżempju l-ISO 1762 għal impuritajiet organiċi, l-ISO 5350/1 & 5350/2 għal ħmieġ li jidher u l-ISO 624 għal sustanzi estratti (karboidrati b'piż molekulari baxx) jirrikjedu livell ta' purità ta' 1 ppm – 15 000 darba inqas mil-livell propost;

K.

billi l-inklużjoni ta' karta magħmula minn materjali multipli tmur kontra r-rakkomandazzjoni espliċita fl-istudju tal-JRC li teskludi l-karti għar-rimi b'diversi saffi mill-ambitu tal-kriterji dwar meta l-iskart ma jibqax skart minħabba r-riskju ambjentali intrinsiku addizzjonali li joħoloq f'każ li l-materjal jiġi esportat, speċjalment barra mill-UE;

L.

billi, kif deskritt fl-Artikolu 49(2) tar-Regolament (KE) Nru 1013/2006, fil-każ ta' esportazzjonijiet mill-Komunità, l-awtorità kompetenti li tibgħat fil-Komunità għandha teħtieġ u tirsisti biex kwalunkwe skart esportat ikun ġestit b'mod li ma jagħmilx ħsara lill-ambjent fil-pajjiżi terz ta' destinazzjoni, inter alia, billi jkun jista' jintwera b'mod ċar li l-faċilità li tilqa' l-iskart se topera b'konformità mal-istandards ta' protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem u tal-ambjent li huma ekwivalenti b'mod wiesa' għall-istandards stabbiliti fil-leġiżlazzjoni tal-Komunità;

M.

billi jekk jingħata l-istatus ta' tmiem tal-iskart għall-karti użati, inklużi l-karti għar-rimi magħmula minn materjali multipli, qabel ma jkunu ġew riċiklati kif xieraq, dan il-materjal ikun jista' jiġi kkummerċjalizzat liberament fis-swieq globali u s-salvagwardji tar-Regolament dwar il-Ġarr tal-Iskart fir-rigward tal-ġestjoni ambjentalment soda ma jibqgħux japplikaw; billi l-eżenzjoni ta' flussi tal-iskart b'livell għoli ta' materjal mhux karta, li barra minn hekk imur sew lil hinn mil-livell limitu ta' 1,5 % minħabba ma tibqax titqies il-karta magħmula minn materjali multipli, mir-rekwiżiti tar-regolament dwar il-ġarr tal-iskart taf tmur kontra b'mod ċar l-Artikolu 6(1d) tad-Direttiva 2008/98/KE li jgħid li l-użu tas-sustanza m'għandux iwassal għal impatti ambjentali negattivi;

N.

billi s-sistema ta' mmaniġġjar proposta li turi l-konformità mal-kriterji msemmija fl-Artikolu 3 tal-abbozz ta' Regolament tal-Kunsill, u b'mod partikolari id-dispożzizzjoni li l-materjal mhux karta f'kunsinni ta' karta magħmula minn materjali multipli destinat għall-irkupru, probabbli li kważi impossibbli li tiġi implimentata għal skart li ma għadux skart u għalhekk huwa liberu li jiġi kkumerċjalizzat, possibilment jgħaddi minn id għall-oħra bosta drabi, u f'kull każ ma jeħtieġx aktar trattament korrett mill-aspett ambjentali tal-materjal ikkonċernat;

O.

billi l-istimulazzjoni ta' żieda fil-kummerċ globali ta' din il-karta li allegatament “m'għadhiex skart” billi jiġu evitati s-salvagwardji ta' protezzjoni ambjentali u tas-saħħa mhux biss ikollha impatt ambjentali negattiv addizzjonali, iżda tista' twassal ukoll għal tnaqqis tar-rata Ewropea ta' riċiklaġġ ta' karti minħabba tnaqqis fid-disponibilità ta' karti għar-rimi, b'mod li l-produtturi tal-karta jaf ikollhom jissostitwixxu għall-inqas parzjalment, bi produzzjoni ikbar ta' produzzjoni bbażata fuq fibri ġodda fl-Ewropa, b'input enerġetiku ikbar u b'iktar emissjonijiet relatati ta' CO2, u dan ukoll imur kontra l-kriterju li jiġu evitati impatti ambjentali globali negattivi;

P.

billi l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar “Ewropa effiċjenti fir-riżorsi” tinkludi strateġija biex l-UE ssir “ekonomija ċirkolari”, bbażata fuq soċjetà ta' riċiklaġġ bl-għan li titnaqqas il-ġenerazzjoni tal-iskart u sabiex l-iskart jintuża bħala riżorsa; billi t-titjib ulterjuri fir-rati ta' riċiklaġġ fl-UE jaf jiddgħajjef b'mod serju bil-kriterji proposti għal meta l-iskart ma jibqax skart, u l-proposta attwali għalhekk tmur kontra l-Artikolu 6(1d) tad-Direttiva 2008/98/KE;

1.

Jopponi l-adozzjoni tar-Regolament tal-Kunsill li jistabbilixxi kriterji li jiddeterminaw meta ċerti tipi ta’ karta riċiklata ma jibqgħux jitqiesu bħala skart skont l-Artikolu 6(1) tad-Direttiva 2008/98/KE dwar l-iskart;

2.

Iqis li dan l-abbozz ta’ Regolament tal-Kunsill mhuwiex kompatibbli mal-għan u l-kontenut tal-att bażiku;

3.

Iqis li l-abbozz ta’ Regolament tal-Kunsill jeċeedi s-setgħat ta' implimentazzjoni mogħtija lill-Kummissjoni skont l-att bażiku;

4.

Iqis li l-Kummissjoni ma vvalutatx sew l-impatti tal-abbozz ta' Regolament dwar ir-riċiklaġġ tal-karti, il-katina tal-valur ta' karti għar-rimi, il-ġarr ta' karti għar-rimi u l-effetti ġenerali tal-abbozz ta' Regolament tal-ambjent; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tikkunsidra l-abbozz ta' Regolament u ttejjeb il-kriterji proposti għal meta l-iskart ma jibqax skart fid-dawl tal-oġġezzjonijiet imqajma minn din ir-riżoluzzjoni;

5.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

15.12.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 468/36

—

wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali, b’mod partikolari l-Artikoli 1, 14, 15, 21, 23, 24, 25, 34 u 35,

—

wara li kkunsidra d-dritt internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem, notevolment il-Konvenzjoni Internazzjonali dwar l-Eliminazzjoni ta’ Kull Forma ta’ Diskriminazzjoni Razzjali; id-Dikjarazzjoni tan-NU tal-1992 dwar id-Drittijiet tal-Persuni li Jappartjenu għal Minoranzi Nazzjonali jew Etniċi, Reliġjużi u Lingwistiċi; il-Konvenzjoni dwar l-Eliminazzjoni ta’ Kull Forma ta’ Diskriminazzjoni kontra n-Nisa; u l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tat-Tfal,

—

wara li kkunsidra l-konvenzjonijiet Ewropej li jipproteġu d-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali, notevolment il-Konvenzjoni Ewropea għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali (ECHR); il-Karta Soċjali Ewropea u r-rakkomandazzjonijiet relatati tal-Kumitat Ewropew għad-Drittijiet Soċjali; il-Konvenzjoni Qafas tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-Protezzjoni tal-Minoranzi Nazzjonali; u l-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 2, 3 u 6 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea u l-Artikoli 8, 9 u 10 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar Qafas tal-UE għall-Istrateġiji Nazzjonali għall-Integrazzjoni tar-Rom fl-2020 (COM(2011)0173) u l-Konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tal-24 ta’ Ġunju 2011,

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar l-Istrateġiji Nazzjonali għall-Integrazzjoni tar-Rom: wieħed mill-ewwel passi fl-implimentazzjoni tal-Qafas tal-UE (COM(2012)0226),

—

wara li kkunsidra l-Proposta għal Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar miżuri ta’ integrazzjoni tar-Rom effettivi fl-Istati Membri (COM(2013)0460),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar passi ’l quddiem fl-implimentazzjoni tal-istrateġiji nazzjonali għall-integrazzjoni tar-Rom (COM(2013)0454),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 2000/43/KE (1) tad-29 ta’ Ġunju 2000 li timplimenta l-prinċipju tat-trattament ugwali bejn il-persuni irrispettivament mill-oriġini tar-razza jew etniċità,

—

wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 2000/78/KE (2) tas-27 ta' Novembru 2000 li Tistabbilixxi Qafas Ġenerali għall-Ugwaljanza fit-Trattament fl-Impjieg u fix-Xogħol,

—

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni għal Direttiva tal-Kunsill dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta’ trattament ugwali bejn il-persuni irrispettivament mir-reliġjon jew it-twemmin, id-diżabilità, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali (COM(2008) 0426),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-1 ta’ Ġunju 2006 dwar il-qagħda tan-nisa Rom fl-Unjoni Ewropea (3),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-9 ta' Marzu 2011 dwar l-istrateġija tal-UE dwar l-inklużjoni tar-Rom (4),

—

wara li kkunsidra l-Analiżi tal-Aġenzija tal-UE għad-Drittijiet Fundamentali (FRA) ta' riżultati ta' stħarriġ skont il-ġeneru, pprovduta mill-FRA fuq talba li saret skont l-Artikolu 126,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali (A7-0349/2013),

A.

billi l-Istrateġija għall-Ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel 2010-2015 teħtieġ lill-Kummissjoni “tappoġġa l-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri fl-implimentazzjoni tal-aspetti kollha tal-Istrateġija Ewropa 2020” u billi l-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar Qafas tal-UE għall-Istrateġiji Nazzjonali għall-Integrazzjoni tar-Rom (NRIS) jeħtieġu “perspettiva tal-ġeneru li għandha tiġi applikata fil-politiki u l-azzjonijiet kollha għall-avvanz tal-inklużjoni tar-Rom”;

B.

billi n-nisa Rom spiss jaffrontaw diskriminazzjoni multipla u intersezzjonali abbażi tal-ġeneru u l-oriġini etnika, li hija iktar intensa minn dik kontra l-irġiel Rom jew in-nisa li mhumiex Rom, u għandhom aċċess limitat għall-impjiegi, l-edukazzjoni, is-saħħa, is-servizzi soċjali u t-teħid tad-deċiżjonijiet; billi n-nisa Rom ta' spiss huma vittmi tar-razziżmu, il-preġudizzju u l-isterjotipi li għandhom impatt negattiv fuq l-integrazzjoni reali tagħhom;

C.

billi n-nisa Rom huma suġġetti għal tradizzjonijiet patrijarkali u sessisti li ma jippermettulhomx jeżerċitaw il-libertà tal-għażla fi kwistjonijiet fundamentali tal-ħajja tagħhom bħall-edukazzjoni, ix-xogħol, is-saħħa sesswali u riproduttiva u inkluż iż-żwieġ; billi d-diskriminazzjoni kontra n-nisa Rom ma tistax tiġi ġustifikata bi tradizzjoni, iżda għandha tiġi indirizzata filwaqt li jiġu rispettati t-tradizzjoni u d-diversità;

D.

billi r-riskju tal-faqar għan-nisa Rom jaqbeż dak tal-irġiel Rom u billi familji Rom b’erbat itfal jew aktar huma l-aktar esposti għar-riskju tal-faqar fl-UE;

E.

billi indikaturi użati komunement għandhom it-tendenza li jittraskuraw problemi bħall-faqar fost dawk li jaħdmu, il-faqar enerġetiku, il-vjolenza kontra n-nisa u l-bniet, il-faqar tal-familji kbar u tal-ġenituri waħedhom, il-faqar fost it-tfal, u l-esklużjoni soċjali tan-nisa;

F.

billi n-nisa Rom akbar fl-età huma esposti għal riskju akbar ta’ faqar minħabba li l-maġġoranza tagħhom ħadmu fl-ekonomija informali mingħajr remunerazzjoni jew affiljazzjoni ta’ sigurtà soċjali;

G.

billi l-maġġoranza assoluta tal-adulti Rom ikklassifikati bħala “inattivi” huma nisa u – parzjalment minħabba d-diviżjoni tax-xogħol tradizzjonali bejn in-nisa u l-irġiel u minħabba r-razziżmu u s-sessiżmu li jeżisti fi ħdan is-swieq Ewropej tax-xogħol – in-numru ta’ nisa Rom attivi mdaħħla fl-età f’impjieg imħallas huwa biss madwar nofs dak tal-irġiel Rom, biċ-ċifri simili f’termini ta’ impjieg għal rashom;

H.

billi d-data mill-pajjiżi kollha turi li n-nisa Rom jiffaċċjaw esklużjoni serja fil-qasam tal-impjiegi kif ukoll diskriminazzjoni fuq il-post tax-xogħol meta jkunu qed ifittxu impjieg jew meta jkunu impjegati; billi n-nisa Rom jibqgħu wkoll esklużi mill-ekonomija formali u huma ristretti mill-opportunitajiet limitati tal-edukazzjoni, l-akkomodazzjoni inadegwata, il-kura tas-saħħa dgħajfa, ir-rwoli tradizzjonali tal-ġeneri u l-marġinalizzazzjoni ġenerali kif ukoll id-diskriminazzjoni mill-komunitajiet f’maġġoranza; billi r-rapporti nazzjonali għall-implimentazzjoni tal-Qafas tal-UE għall-NRIS għadhom ma jiffokawx biżżejjed fuq l-aspett ta’ ugwaljanza bejn il-ġeneri;

I.

billi huwa ferm aktar diffiċli għall-ommijiet ta’ familji kbar jew ommijiet waħedhom biex jaħdmu aktar ’il bogħod minn djarhom u l-familji f’żoni rurali żvantaġġati;

J.

billi r-rata tal-litteriżmu u l-prestazzjoni edukattiva tan-nisa Rom huma ħafna inqas minn tal-irġiel Rom u n-nisa li mhumiex Rom, u billi l-maġġoranza tal-bniet Rom jitilqu mill-iskola kmieni u proporzjon sinifikanti minnhom qatt ma attendew skola;

K.

billi l-kriżi ekonomika kellha impatt negattiv fuq is-saħħa u l-benessri tan-nisa Rom, u aggravat is-sitwazzjoni inaċċettabbli u twila tagħhom, b’aktar minn kwart tan-nisa Rom kollha limitati fl-attivitajiet tagħhom ta’ kuljum minħabba problemi ta’ saħħa;

L.

billi n-nuqqas ta’ rispett6 għad-drittijiet sesswali u riproduttivi komprensivi, inkluż l-aċċess għall-kontraċezzjoni, huwa ostakolu għall-għoti tas-setgħa u l-ugwaljanza bejn il-ġeneri tan-nisa Rom u jwassal għal tqala mhux ippjanata, inkluża fost l-adolexxenti, li tfixkel l-opportunitajiet edukattivi u tax-xogħol tal-bniet; billi l-maternità bikrija hija fil-biċċa l-kbira konsegwenza tan-nuqqas ta’ aċċess xieraq għas-servizzi soċjali u l-istrutturi inadegwati tas-saħħa li ma indirizzawx il-bżonn tan-nisa Rom;

M.

billi minħabba fl-istatus soċjoekonomiku baxx tagħhom u d-diskriminazzjoni li jipperċepixxu fil-kura tas-saħħa, in-nisa Rom ma humiex konxji tal-maġġorparti tad-drittijiet tagħhom u jirrikorru għas-servizzi mediċi ħafna inqas mill-maġġoranza tal-popolazzjoni;

N.

billi n-nisa u t-tfajliet Rom huma affettwati b’mod sproporzjonat minn bosta mard – inklużi HIV/AIDS – iżda programmi ta’ prevenzjoni għalihom ħafna mid-drabi ma jingħatawx biżżejjed prijorità u finanzjament, u l-aċċessibbiltà għal screening għadha baxxa;

O.

billi l-faqar estrem, l-inugwaljanza bejn il-ġeneri u d-diskriminazzjoni interna jesponu lin-nisa Rom għal riskju ikbar ta' traffikar, prostituzzjoni, vjolenza domestika u sfruttamen, filwaqt li jħabbtu wiċċhom ma' ostakoli addizzjonali fl-aċċess għall-protezzjoni;

P.

billi għadd kbir ta’ nisa Rom kienu vittmi ta’ vjolenza domestika f’idejn żwieġhom, familjari ta’ żwieġhom u membri familjari oħra; billi l-maġġoranza kbira tal-vjolenza u l-abbużi kontra d-drittijiet tal-bniedem kontra n-nisa Rom ma jiġux irrappurtati minħabba l-fatt li l-vjolenza kontra n-nisa għadha aċċettata f’soċjetajiet patrijarkali bħala eżerċizzju legali tas-setgħa iżda wkoll minħabba l-fatt li l-awturi tal-vjolenza kontra n-nisa rari jinżammu responsabbli għall-atti tagħhom, li jiskoraġġixxi lin-nisa milli jfittxu għajnuna legali;

Q.

billi atti ta' vjolenza kontra n-nisa Rom frekwentement jitwettqu minn awtoritajiet fl-Istati Membri kollha tal-UE fil-forma ta' diskriminazzjoni profonda u ksur ċar tal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem li jista' jieħu forom differenti, bħall-ġbir u ħżin tad-data f’reġistri ta' nies u tfal Rom, abbażi tal-isfond etniku biss, jew l-evizzjoni ta’ mijiet ta’ nies mingħajr l-offerta ta’ ebda akkomodazzjoni alternattiva xierqa jew appoġġ huma atti tal-mistħija u insensittivi li jinjora totalment l-obbligi internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem tal-Istati Membri;

R.

billi l-istituzzjonijiet kollha tal-UE u l-Istati Membri jġorru r-responsabbiltà biex jeradikaw il-vjolenza kontra n-nisa u l-bniet u, bl-istess mod, biex itemmu l-impunità, billi jressqu quddiem il-ġustizzja l-awturi ta' reati ta’ mibegħda, diskors ta’ mibegħda, diskriminazzjoni u vjolenza kontra n-nisa u l-bniet Rom;

S.

billi d-Direttiva tal-Kunsill 2000/43/KE tipprojbixxi d-diskriminazzjoni abbażi tar-razza u l-oriġini etnika; billi madwar 30 proċedura ta’ ksur infetħu mill-Kummissjoni tal-UE kontra Stati Membri minħabba li d-Direttiva għall-Ugwaljanza Razzjali ma ġietx trasposta b'mod xieraq fil-leġiżlazzjoni nazzjonali;

1.

Jenfasizza li l-NRIS għandhom jiffokaw fuq l-għoti tas-setgħa lin-nisa Rom biex jieħdu l-kontroll ta' ħajjithom billi jsiru aġenti viżibbli tal-bidla fi ħdan il-komunitajiet tagħhom u billi jgħollu leħinhom biex jinfluwenzaw il-politiki u l-programmi li jaffettwawhom, kif ukoll fuq it-tisħiħ tar-reżiljenza soċjoekonomika tan-nisa Rom, jiġifieri l-kapaċità tagħhom li jadattaw għall-ambjent ekonomiku li qed jinbidel malajr, permezz tal-affettwazzjoni tat-tfaddil u l-prevenzjoni tat-tnaqqis tal-beni;

2.

Jilqa' r-rapport ta' progress 2012 tal-Kummissjoni (5) u l-proposta għal rakkomandazzjoni tal-Kunsill tas-26 ta' Ġunju 2013 dwar miżuri effettivi għall-integrazzjoni tar-Rom fl-Istati Membri (6) b'attenzjoni speċjali għall-aċċess għall-impjiegi, l-akkomodazzjoni, l-edukazzjoni u l-kura tas-saħħa, fejn l-Istati Membri jiġu mistiedna jintroduċu azzjonijiet pożittivi u jintegraw strateġiji għall-integrazzjoni tar-Rom fil-ġlieda tagħhom kontra l-faqar u l-esklużjoni soċjali;

3.

Jistieden lil dawk l-Istati Membri li rċevew, barra minn hekk, rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiż taħt is-Semestru Ewropew dwar kwistjonijiet b'rabta mar-Rom biex jimplimentawhom fil-pront u jiġġieldu kontra d-diskriminazzjoni, inkluż fuq il-post tax-xogħol, jinvolvu lis-soċjetà ċivili – inklużi l-organizzazzjonijiet Rom – fit-teħid ta' deċiżjonijiet, u jallokaw fondi mhux biss tal-UE iżda wkoll nazzjonali u oħrajn għat-twettiq tal-impenji tal-istrateġiji nazzjonali għall-integrazzjoni tar-Rom (NRIS);

4.

Jiddispjaċih li minkejja l-adozzjoni tar-riżoluzzjoni tiegħu dwar is-sitwazzjoni tan-nisa Rom fl-2006 u l-10 Prinċipji Bażiċi Komuni għall-Inklużjoni tar-Rom mill-Kunsill, tal-Unjoni Ewropea, li fihom wieħed mill-prinċipji jirrigwarda s-sensibilizzazzjoni tal-ġeneri, is-sitwazzjoni vulnerabbli tan-nisa Rom u Vjaġġaturi, fil-prattika, baqgħet ma ġietx indirizzata minn dawk li jfasslu l-politika Ewropea u nazzjonali;

5.

Jisħaq li l-effiċjenza tal-Qafas tal-UE għall-NRIS tista’ tiżdied b’mod sinifikanti permezz tal-involviment imsaħħaħ tal-Kummissjoni, ibbażat fuq il-potenzjal tagħha li ttejjeb il-kwalità tar-regolamenti u strumenti oħra, tinkoraġġixxi koerenza akbar tal-politiki u tippromwovi l-għanijiet ġenerali tal-Qafas;

6.

Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali fl-erba’ oqsma prinċipali ta’ prijorità: is-saħħa, l-akkomodazzjoni, l-impjiegi, u l-edukazzjoni b’għanijiet u miri speċifiċi, finanzjamenti, indikaturi u żmien; jevalwaw il-progress billi jkejlu r-riżultati tal-implimentazzjoni;

7.

Jistieden lill-gvernijiet tal-Istati Membri u lill-awtoritajiet lokali biex jinvolvu lin-nisa Rom, permezz ta' organizzazzjonijiet tan-nisa, NGOs tar-Rom u partijiet interessati rilevanti fit-tħejjija, fl-implimentazzjoni, fl-evalwazzjoni u fil-monitoraġġ tal-NRIS u biex jinħolqu rabtiet bejn entitajiet għall-ugwaljanza bejn il-ġeneri, organizzazzjonijiet tad-drittijiet tan-nisa u strateġiji għall-inklużjoni soċjali; jistieden ukoll lill-Kummissjoni tindirizza l-ugwaljanza bejn il-ġeneri b'mod konsistenti meta timplimenta l-Istrateġija UE 2020 u programmi ta' riforma nazzjonali;

8.

Jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta “flow chart” tal-proċess tal-inklużjoni tar-Rom tal-UE, dwar il-kisbiet, l-objettivi, il-miżuri speċifiċi użati biex jinkisbu dawn l-objettivi, is-sitwazzjoni attwali rigward il-miżuri ta’ implimentazzjoni u l-passi li jmiss;

9.

Jistieden lill-Istati Membri biex jiġġieldu kontra s-segregazzjoni spazjali, l-evizzjonijiet furzati u l-kundizzjoni ta’ persuni mingħajr dar iffaċċjati min-nisa u l-irġiel Rom, u jwaqqfu politiki tal-akkomodazzjoni effettivi u trasparenti;

10.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li d-drittijiet fundamentali tan-nisa u t-tfal Rom huma rispettati, u li, permezz ta' kampanji ta' sensibilizzazzjoni wkoll, in-nisa u l-bniet Rom ikunu konxji dwar drittijiethom skont il-leġiżlazzjoni nazzjonali eżistenti dwar l-ugwaljanza bejn il-ġeneri u d-diskriminazzjoni, biex jiġġieldu iktar kontra tradizzjonijiet patrijarkali u sessisti;

11.

Jistieden lill-Kummissjoni tispeċifika d-diviżjoni istituzzjonali tal-kompiti u r-responsabbiltajiet fost l-organizzazzjonijiet, il-fora u l-korpi involuti, u biex tiddefinixxi b'mod ċar ir-rwol ta' dawn il-partijiet interessati – bħalma huma t-Task Force tar-Rom tal-KE, in-Netwerk tal-Punti Nazzjonali ta’ Kuntatt, il-Pjattaforma Ewropea tar-Rom, l-Aġenzija tal-UE għad-Drittijiet Fundamentali u l-grupp ta' ħidma ad-hoc dwar l-Inklużjoni tar-Rom – fis-sorveljanza, il-kontroll u l-koordinazzjoni tal-Qafas tal-UE għall-NRIS;

12.

Jistieden lill-Kummissjoni tappoġġa l-NRIS billi tfittex indikaturi komuni, kumparabbli u affidabbli u billi tiżviluppa Kwadru Operattiv ta' indikaturi tal-UE għall-inklużjoni tar-Rom sabiex tippreżenta data ċara u mhux ambigwa li magħha jista' jitkejjel il-progress kif ukoll biex jintlaħaq ir-rekwiżit ta' monitoraġġ effettiv;

13.

Jistieden lill-Istati Membri jiżguraw li l-miżuri ta' awsterità ma jkollhomx impatt mhux proporzjonali fuq in-nisa Rom u Vjaġġaturi u li d-deċiżjonijiet dwar il-baġit ikunu bbażati fuq prinċipji tad-drittijiet tal-bniedem;

14.

Jistieden lill-Kummissjoni tħeġġeġ lill-Istati Membri jippreżentaw indikaturi tar-riżultat, linji ta’ referenza u miri numeriċi ewlenin fl-istrateġiji nazzjonali tagħhom għall-oqsma prinċipali ta’ prijorità, li magħhom jista’ jitkejjel il-progress;

15.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li data diżaggregata għall-ġeneru u l-etniċità tinġabar mill-amministrazzjonijiet kollha u tintuża biex jiġi infurmat l-iżvilupp tal-politika; jindika li l-ġbir ta' data għandu jitwettaq bi qbil mal-prinċipji tad-drittijiet tal-bniedem rilevanti;

16.

Jistieden lill-Isati Membri jqabblu l-impenji tal-politika nazzjonali tagħhom permezz tal-allokazzjoni tar-riżorsi finanzjarji xierqa għall-implimentazzjoni tal-NRIS, kif ukoll jirriflettu l-istrateġiji ta’ inklużjoni tagħhom fil-politiki nazzjonali baġitarji;

17.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jistabbilixxu qafas xieraq għall-konsultazzjoni, it-tagħlim bejn il-pari u l-iskambju ta' esperjenzi fost dawk li jfasslu l-politika u l-organizzazzjonijiet tar-Rom u jniedu djalogu strutturat li jinkludi l-organizzazzjonijiet tar-Rom u l-NGOs fl-ippjanar, l-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-valutazzjoni tal-istrateġiji Ewropej, nazzjonali u lokali għall-inklużjoni tar-Rom;

18.

Jistieden lill-Istati Membri jiżguraw l-ugwaljanza fid-drittijiet ċivili u l-aċċess ugwali għas-servizzi tal-kura tas-saħħa, l-edukazzjoni, l-impjiegi u l-akkomodazzjoni filwaqt li jirrispettaw id-drittijiet tal-bniedem, il-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni u jkunu kumpatibbli man-nomadiżmu f’każijiet rilevanti;

19.

Jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jinkludu l-istrumenti tal-Investiment Territorjali Integrat u tal-Iżvilupp Lokali mmexxi mill-Komunità fil-kuntratti tagħhom ta’ sħubija, biex jimmobilizzawhom għal mikro-reġjuni sottożviluppati u territorji fil-bżonn, kif ukoll biex jinkludu Żvilupp Lokali mmexxi mill-Komunità fil-grupp ta’ programmi operattivi li għandhom jiġu żviluppati;

20.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw l-adozzjoni u l-implimentazzjoni ta’ leġiżlazzjoni speċifika u komprensiva dwar l-antidiskriminazzjoni skont standards internazzjonali u Ewropej fl-Istati Membri kollha, billi jiżguraw li korpi tal-antidiskriminazzjoni jkunu mgħammra biex jippromwovu t-trattament ugwali u jkollhom mekkaniżmi li huma aċċessibbli għan-nisa u l-bniet Rom;

21.

Jistieden lill-Istati Membri jenfasizzaw aktar fuq l-aspetti territorjali tal-inklużjoni soċjali fl-istrateġiji nazzjonali tagħhom, u biex jimmiraw lejn l-aktar mikro-reġjuni fil-bżonn permezz ta’ programmi ta’ żvilupp kumplessi u integrati;

22.

Jistieden lill-Istati Membri jiffokaw ukoll fuq id-dimensjoni urbana tal-politika ta’ koeżjoni, b’mod partikolari bliet li huma affettwati b’mod sproporzjonat affettwati mill-iżbilanċi soċjali bħall-qgħad, l-esklużjoni soċjali u l-polarizzazzjoni u jassistuhom biex jiżviluppaw l-infrastruttura tagħhom sabiex jisfruttaw il-kontribut potenzjali tagħhom għat-tkabbir ekonomiku kif ukoll isaħħu r-rabtiet bejn iż-żoni urbani u rurali bil-għan li jiġi promoss l-iżvilupp inklużiv;

23.

Jistieden lill-Istati Membri jsaħħu l-integrazzjoni tal-ġeneri meta jimplimentaw l-NRIS tagħhom, billi japplikaw perspettiva ta' ugwaljanza bejn il-ġeneri fil-politiki u l-prattiki kollha li jaffettwaw lin-nisa Rom u biex jorbtu l-implimentazzjoni tagħhom ma’ strateġiji eżistenti dwar l-ugwaljanza bejn il-ġeneri, b’mod partikolari billi jeliminaw id-differenzi fil-pagi u fil-pensjonijiet bejn il-ġeneri fil-komunitajiet Rom, kif ukoll l-eradikazzjoni tal-vjolenza kontra n-nisa u l-bniet bħala objettivi espliċiti u biex tittieħed azzjoni reali għal dawn il-finijiet;

24.

Jistieden lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li miżuri speċifiċi marbuta mad-drittijiet tan-nisa u l-integrazzjoni tal-ġeneru jkunu inklużi fl-NRIS, li jqisu l-perspettiva tal-ġeneru u s-sitwazzjoni ta' diskriminazzjoni multipla u intersezzjonali li jħabbtu wiċċhom magħha n-nisa Rom, speċjalment rigward l-impjiegi, is-saħħa, l-akkomodazzjoni u l-edukazzjoni, u li l-valutazzjoni u l-monitoraġġ annwali mwettqa mill-Kummissjoni u, b'mod partikolari, mill-Aġenzija għad-Drittijiet Fundamentali, jikkunsidraw il-perspettiva tad-drittijiet tan-nisa u tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri f’kull taqsima tal-NRIS; jitlob li dawn is-sejbiet ikunu ppreżentati lill-Parlament Ewropew;

25.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li l-NRIS jirriflettu d-drittijiet u l-bżonnijiet speċifiċi tan-nisa Rom u jiżviluppaw indikaturi konkreti għall-implimentazzjoni, is-segwitu u l-monitoraġġ tagħhom ibbażati fuq, pereżempju, l-Indiċi ta’ Żvilupp tal-Programm ta' Żvilupp tan-Nazzjonijiet Uniti Relatat mal-Ġeneri (GDI) li jeżamina aspetti bħal ħajja twila u b'saħħitha, l-għarfien u livell diċenti ta' għajxien u l-Miżura tal-Għoti tas-Setgħa lill-Ġeneri (GEM) li tinkludi l-parteċipazzjoni politika u t-teħid ta' deċiżjonijiet, il-parteċipazzjoni ekonomika u teħid ta' deċiżjonijiet u s-setgħa fuq riżorsi ekonomiċi; jistieden lill-Kummissjni u lill-Istati Membru jużaw il-baġitjar għall-ġeneri bħala waħda mill-għodda għall-integrazzjoni tal-ġeneri;

26.

Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw qafas ta' monitoraġġ u evalwazzjoni nazzjonali għall-NRIS li jkopri aspetti bħall monitoraġġ tal-baġit u forom oħra ta' monitoraġġ tas-soċjetà ċivili (imwettqa mill-NGOs nazzjonali, min-netwerks tal-NGOs jew mill-organizzazzjonijiet umbrella), valutazzjoni esperta (imwettqa minn esperti indipendenti b'għarfien espert bil-provi fil-qasam), u monitoraġġ amministrattiv;

27.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jwettqu valutazzjonijiet tal-impatt fuq il-ġeneri meta jiġu ddisinjati l-miżuri speċifiċi tal-NRIS tagħhom;

28.

Jistieden lill-Kummissjoni tintroduċi strumenti aktar effettivi għall-kejl tas-sitwazzjoni soċjoekonomika reali tan-nisa Rom, permezz tal-inkorporazzjoni tal-kwantifikazzjoni tal-'ekonomija tal-ħajja u r-rikonoxximent tal-ekonomija informali pereżempju fil-proġett tagħha “lil hinn mill-PDG”; barra minn hekk, jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa u timmonitorja indikaturi speċifiċi għall-ġeneru għall-NRIS u l-politiki ta’ inklużjoni soċjali;

29.

Jistieden lill-NGOs li jaħdmu f'dan il-qasam fl-Istati Membri, biex ifasslu pjanijiet ta' azzjoni personalizzati li jkollhom l-għan li jgħinu lin-nisa u liż-żgħażagħ isibu impjieg, jipprovdu konsulenza psikoloġika biex iħeġġu lin-nies Rom jipparteċipaw fl-edukazzjoni u t-taħriġ vokazzjonali u biex jidentifikaw il-ħiliet u l-kapċitajiet personali tagħhom sabiex tittejjeb l-inklużjoni soċjali fis-suq tax-xogħol; biex joffru medjazzjoni bejn il-fornituri ta’ taħriġ/taħriġ mill-ġdid u l-impjegaturi fuq naħa, u n-nisa Rom/il-popolazzjoni Rom fuq in-naħa l-oħra; biex jagħtu spinta lin-nisa u l-bniet Rom biex jidħlu fil-edukazzjoni permezz tal-għoti ta’ sussidji u boroż ta’ studju, filwaqt li jirrispettaw il-prinċipju ta’ opportunitajiet indaqs, billi jitqies il-fatt li l-bniet jiżżewġu f’età aktar żgħażugħa mis-subien;

30.

Jistieden lill-Istati Membri biex jużaw il-miżuri tagħhom biex jindirizzaw b’mod espliċitu lin-nisa Rom f’deprivazzjoni soċjoekonomika estrema u biex jiffukaw simultanjament fuq gruppi li huma f’riskju billi jipprevjenu u jindirizzaw il-fatturi li qed joħolqu l-faqar;

31.

Jistieden lill-Istati Membri jżidu n-numru u l-viżibbiltà tal-programmi u l-benefiċjarji Rom u l-Vjaġġaturi, inkluż appoġġ speċifiku għal organizzazzjonijiet Rom u tal-Vjaġġaturi li jaħdmu biex jippromwovu l-għoti tas-setgħa lin-nisa u l-aċċess lill-NGOs għall-fondi strutturali;

32.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw mekkaniżmi finanzjarji għall-appoġġ tas-soċjetà ċivili u l-monitoraġġ tal-komunità fir-rigward tal-politika tal-inklużjoni soċjali, l-inizjattivi u l-proġetti fir-rigward tan-nisa Rom u Vjaġġaturi;

33.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jintroduċu mira għat-tnaqqis fil-faqar fost it-tfal fil-proċess tal-UE għall-inklużjoni tar-Rom, jintegraw id-drittijiet tat-tfal ma’ miżuri ta’ inklużjoni soċjali, jimmonitorjaw il-progress mill-perspettiva tal-faqar fost it-tfal, u jidentifikaw u jiżviluppaw azzjonijiet prijoritarji f’dan il-qasam;

34.

Jenfasizza li l-prevenzjoni tal-marġinalizzazzjoni għandha tibda mit-tfulija; iqis li huwa essenzjali li jiġi adottat approċċ immirat lejn ġenerazzjonijiet differenti ta' nisa sabiex titwaqqaf it-trażmissjoni interġenerazzjonali tal-faqar;

35.

Jistieden lill-Istati Membri jinkludu fl-NRIS tagħhom programmi mfassla apposta, l-inklużjoni attiva tan-nisa Rom fis-suq tax-xogħol billi jiggarantixxu aċċess għal programmi edukattivi ta’ kwalità għolja għan-nisa u l-bniet Rom u billi jagħmlu t-tagħlim tul il-ħajja disponibbli sabiex jinkisbu ħiliet li jistgħu jintużaw fis-suq tax-xogħol; jistieden lill-Istati Membri biex jinkludu bħala għan orizzontali l-bini tal-kapaċità u l-għoti tas-setgħa tan-nisa Rom fl-oqsma ta’ prijorità kollha tal-NRIS kif ukoll biex jippromwovu politika ta’ parteċipazzjoni politika billi jappoġġaw il-parteċipazzjoni attiva tan-nisa Rom fuq livell lokali, nazzjonali u Ewropew;

36.

Jistieden lill-Istati Membri jistabbilixxu miżuri pożittivi ta’ azzjoni biex jiffaċilitaw l-aċċess għall-impjiegi fl-amministrazzjoni pubblika għan-nisa u l-irġiel Rom;

37.

Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw miżuri speċifiċi mmirati lejn familji kbar (b’erbat itfal jew aktar), u familji b’ġenitur wieħed li jiffaċilitaw id-dħul fis-suq tax-xogħol permezz ta' arranġamenti ta' benessri mfassla apposta, jestendu l-faċilitajiet ta’ kura tat-tfal u jiżguraw li t-tfal Rom jiġu integrati fl-iskejjel lokali u l-faċilitajiet ta’ kura tat-tfal u jkollhom aċċess sħiħ u ugwali għall-edukazzjoni obbligatorja, biex b’hekk tiġi miġġielda l-esklużjoni soċjali u l-ħolqien tal-gettos;

38.

Jistieden lill-Istati Membri jiżguraw aċċess ugwali għall-kura tat-tfal ta' kwalità u bi prezzijiet raġonevoli u edukazzjoni tat-tfulija, servizzi għall-iżvilupp tat-tfal u edukazzjoni ta' sħubija parentali għat-tfal Rom, jintroduċu mill-ġdid il-miri ta' Barċellona għall-kura tat-tfal u jiżviluppaw servizzi ta' kura aċċessibbli, bi prezzijiet raġonevoli u ta' kwalità għolja għaċ-ċiklu tal-ħajja kollu;

39.

Jistieden lill-Istati Membri jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jipprevjenu t-tkeċċija ta’ impjegati matul it-tqala jew it-trobbija tat-tfal, u biex jikkunsidraw ir-rikonoxximent tat-trobbija tat-tfal bħala perjodu li jgħodd lejn id-drittijiet għall-pensjoni;

40.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jeżaminaw l-ostakli għall-impjieg indipendenti ffaċjati min-nisa Rom, sabiex jiffaċilitaw reġistrazzjoni aċċessibbli, mgħaġġla u mhux għalja għall-intraprendituri nisa Rom u biex jiżviluppaw skemi ta' mikro-self li jimmiraw lejn negozji żgħar li għadhom jibdew u intraprendituri bi proċeduri amministrattivi sempliċi, u faċli li jintużaw mill-intraprendituri, inkluża assistenza teknika u miżuri ta' appoġġ u liċenzji speċjali għar-rikonoxximent ta' medda ta' impjiegi staġjonali u temporanja bħala 'xogħol imħallas' li jikkontribwixxi għall-ħlasijiet tas-sigurtà soċjali; jistieden ukoll lill-Istati Membri u l-awtoritajiet lokali biex jimmobilizzaw il-faċilità Ewropea ta’ mikrofinanzjament għall-impjiegi u l-inklużjoni soċjali;

41.

Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw miżuri mmirati u orjentati lejn l-integrazzjoni fil-qasam tal-appoġġ għall-qgħad, (taħriġ mill-ġdid, ħolqien tax-xogħol u kollokament b'appoġġ għall-paga, appoġġ mis-sigurtà soċjali, allowances tat-taxxi, eċċ.) minflok il-mira kurrenti, kważi esklużiva fuq il-programmi tax-xogħol pubbliċi;

42.

Jitlob għall-appoġġ u l-promozzjoni tal-integrazzjoni tal-popolazzjoni Rom fis-suq tax-xogħol; josserva li, sabiex ikunu ddifferenzjati s-servizzi u l-miżuri tax-xogħol ta' amministrazzjoni u sabiex ikunu żviluppati l-proċessi ta' gwida, jinħtieġu persunal ta' appoġġ u maniġers tal-każijiet b'esperjenza mar-Rom;

43.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri joħolqu mentoring speċifiku fl-edukazzjoni u sistema ta' appoġġ permezz ta' edukazzjoni bbażata fuq il-komunità u servizzi soċjali mill-bidu tat-tfulija sal-università għaż-żgħażagħ Rom, b'attenzjoni partikolari għall-kwistjonijiet dwar il-ġeneri;

44.

Jistieden lill-Istati Membri biex jagħmlu użu sħiħ mill-opportunitajiet offruti mill-Fondi Strutturali, b'mod partikolari l-Fond Soċjali Ewropew (FSE) sabiex titjieb kemm l-edukazzjoni kif ukoll il-prospetti tal-impjieg tar-Rom, biex jingħataw ċans reali ta' inklużjoni soċjali u jiskapulaw ir-rati għolja persistenti tal-faqar; iħeġġeġ lill-Istati Membri biex jissorveljaw il-progress fuq bażi regolari, b'mod partikolari fir-rigward tal-edukazzjoni u t-taħriġ taż-żgħażagħ Rom, speċjalment in-nisa;

45.

Jistieden lill-Istati Membri jiġġieldu l-isterjotipi, sabiex jipprevjenu l-anatematizzazzjoni ta' dan il-grupp etniku li tiskorraġixxi lill-impjegaturi milli jimpjegaw lil persuni Rom u dan iwassal għal diskriminazzjoni fi ħdan l-amministrazzjoni pubblika u l-iskejjel u għandu impatt negattiv fuq ir-relazzjonijiet mal-awtoritajiet u t-tfittxija tal-impjiegi;

46.

Itenni l-fatt li n-nuqqasijiet fl-edukazzjoni tar-Rom għandhom dimensjoni tal-ġeneri importanti fejn ir-rata tal-litteriżmu tan-nisa Rom hija bejn wieħed u ieħor 68 %, b'paragun ma' 81 % għall-irġiel Rom, u fejn ir-rata tar-reġistrazzjoni fl-iskola primarja għall-bniet Rom hija biss ta' 64 %; nuqqas li jidher ukoll fir-rigward tar-rati ta' reġistrazzjoni għall-kwalifiki vokazzjonali; josserva, madankollu, li f’din l-istatistika hemm differenzi kbar bejn l-Istati Membri;

47.

Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw programmi speċifiċi biex jiżguraw li l-bniet u n-nisa żgħażagħ Rom jibqgħu l-iskola primarja, sekondarja u edukazzjoni għolja, u wkoll jistabbilixxu miżuri speċjali għall-ommijiet adolexxenti u bniet li telqu mill-iskola kmieni, b’mod partikolari biex jappoġġaw l-edukazzjoni mhux interrotta, jissussidjaw d-dħul fis-suq tax-xogħol tagħhom, u jipprovdu taħriġ ibbażat fuq ix-xogħol; jistieden ukoll lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jqisu dawn il-miżuri meta jikkoordinaw u jevalwaw l-NRIS;

48.

Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw strateġiji antidiskriminatorji biex tiġi prevenuta u kundannata mġiba razzista f’servizzi pubbliċi u fi ħdan is-suq tax-xogħol b’mod partikolari, b’hekk jiżguraw li d-drittijiet tan-nisa u l-irġiel Rom fis-suq tax-xogħol ikunu rispettati strettament;

49.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jinvestu riżorsi biex jattiraw “studenti mhux tradizzjonali” biex ikomplu l-edukazzjoni tagħhom u jappoġġaw lill-NGOs u programmi li l-għan tagħhom hu li jżidu l-inklużjoni ta’ studenti mhux tradizzjonali fl-edukazzjoni u programmi ta’ tagħlim għall-adulti;

50.

Jistieden lill-Istati Membri jippromwovu netwerks ta’ studenti Rom, biex jinkoraġġixxu solidarjetà bejniethom, iżidu l-viżibbiltà ta’ każijiet li jirnexxu u tingħeleb l-iżolazzjoni tal-istudenti Rom;

51.

Jistieden lill-Istati Membri jinkoraġġixxu l-parteċipazzjoni tal-familji Rom fl-iskejjel, jivvalutaw l-iskejjel fejn it-tfal u ż-żgħażagħ Rom jistudjaw, u jagħmlu l-bidliet kollha meħtieġa biex jiżguraw l-integrazzjoni edukattiva u s-suċċess ta' kulħadd; jenfasizza li l-miżuri speċifiċi għandhom jimmiraw lejn il-bniet Rom, abbażi ta’ każijiet ta’ suċċess li ġew validati mill-komunità akkademika;

52.

Jitlob lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jallokaw fondi għall-bini ta' skejjel, kindergartens u skejjel tat-trabi b'aktar postijiet sabiex it-tfal Rom ikunu jistgħu jipparteċipaw fi klassijiet mat-tfal l-oħra mhux Rom, mingħajr ma jiġu diskriminati u jitħallew barra mis-sistema tal-edukazzjoni jew jiġu rifjutati mill-għalliema bħala riżultat tal-oriġini etnika tagħhom;

53.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jintroduċu programmi sistematiċi ta' taħriġ dwar is-sensittività tal-ġeneri u l-ispeċifiċitajiet kulturali għas-servizzi soċjali u l-fornituri tal-kura tas-saħħa;

54.

Jenfasizza li l-edukazzjoni tal-bniet Rom tgħin fit-titjib tal-ħajja tan-nies Rom b'bosta modi, hekk kif hija, fost affarijiet oħra, kundizzjoni kruċjali għaż-żieda fl-impjegabilità tan-nisa Rom, li tiffaċilita l-aċċess tagħhom għas-suq tax-xogħol u tipprovdi xi sigurtà tad-dħul, kif ukoll peress li hija essenzjali biex il-faqar u l-esklużjoni soċjali jiġu megħluba; josserva, barra minn hekk, li ż-żieda tal-għarfien tal-għalliema tal-kultura Rom tgħin tnaqqas l-esklużjoni; jistieden, għalhekk, lill-Istati Membri jiġġieldu kontra s-segregazzjoni biex jiżguraw edukazzjoni aktar inklużiva u aċċessibbli u metodi tat-tagħlim sensittivi lejn il-kultura, l-involviment tal-assistenti tal-iskola bi sfond Rom u tal-ġenituri, li jagħtu prijorità lit-titjib tal-ħiliet professjonali skont id-domanda tas-suq tax-xogħol;

55.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jidentifikaw lin-nisa Rom bħala grupp fil-mira espliċitu għall-inizjattivi tas-saħħa tagħhom, speċjalment fir-rigward ta’ mard li huwa marbut b’mod qawwi mas-sistema ormonali femminili u/jew mal-faqar, bħall-osteoporożi, problemi muskuloskeletali u mard tas-sistema nervuża ċentrali; iħeġġeġ, barra minn hekk, li l-iscreening u l-prevenzjoni tal-kanċer tas-sider u tal-għonq tal-utru – inklużi vaċċini kontra l-papillomaviruses fil-bniedem – ikun totalment aċċessibbli u biex jimmiraw lejn kura tas-saħħa għal nisa tqal li huma diġà fl-ewwel trimestru tat-tqala tagħhom;

56.

Jistieden lill-Istati Membri jiżguraw l-aċċess għas-saħħa, l-aktar permezz tal-parteċipazzjoni tal-NGOs tan-nisa Rom fid-disinn, l-implimentazzjoni, u l-evalwazzjoni tal-programmi tal-kura tas-saħħa u jiżguraw li n-nisa u l-bniet Rom ikunu jistgħu jagħmlu l-għażliet tagħhom dwar is-sesswalità, is-saħħa u l-maternità billi jiġu promossi l-ippjanar tal-familja, l-aċċess għall-medda sħuiħa ta' servizzi tal-kura tas-saħħa sesswali u riproduttiva u l-edukazzjoni sesswali, u l-protezzjoni tat-tfal u l-addolexxenti mill-abbuż sesswali u ż-żwieġijiet kmieni, fejn tiġi prevenuta l-mortalità tat-trabi u tal-omm u l-fenomenu tal-isterilizzazzjoni furzata;

57.

Jistieden lill-Istati Membri jiffaċilitaw u jippromwovu l-parteċipazzjoni bilanċjata bejn il-ġeneri tal-komunitajiet Rom fid-disinn, l-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-prevenzjoni tal-mard, it-trattament, il-kura u l-programmazzjoni ta’ appoġġ, kif ukoll fit-tnaqqis tal-istigmatizzazzjoni u d-diskriminazzjoni fis-sistema tal-kura tas-saħħa;

58.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-awtoritajiet reġjonali u lokali, jiżviluppaw u jimplimentaw politiki li jiżguraw li n-nisa Rom kollha, inklużi dawk li jappartjenu għal komunitajiet aktar imwarrba, ikollhom aċċess għas-servizzi tal-kura tas-saħħa primarja, ta’ urġenza u preventiva u biex jorganizzaw attivitajiet ta’ taħriġ maħsuba biex jeliminaw il-preġudizzji kontra l-popolazzjoni Rom, immirati lejn il-ħaddiema tas-settur tal-kura tas-saħħa;

59.

Jistieden lill-Istati Membri jinvestigaw, jipprojbixxu u jħarrku diskriminazzjoni diretta u indiretta kontra n-nisa Rom fl-eżerċizzju tad-drittijiet fundamentali tagħhom u fl-aċċess għal servizzi pubbliċi, u biex jipprevjenu kwalunkwe diskriminazzjoni ulterjuri; jenfasizza l-importanza tal-ħolqien ta’ kampanji ta’ sensibilizzazzjoni għall-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni u l-isterjotipi razzisti kontra l-popolazzjoni Rom, u n-nisa Rom b’mod partikolari;

60.

Jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jinkludu lir-Rom u partikolarment in-nisa Rom bħala grupp fil-mira speċifiku fil-programmi operattivi u l-programmi ta’ żvilupp taż-żoni rurali għall-perjodu ta’ programmazzjoni li jmiss;

61.

Jistieden lill-Kummissjoni tippubblika rapport ta' evalwazzjoni dwar l-implimentazzjoni tad-Direttiva tal-Kunsill 2000/43/KE f'kull Stat Membru; bl-istess mod jistieden lill-Kummissjoni tfassal rakkomandazzjonijiet speċifiċi għal kull Stat Membru biex jinkludu wkoll id-dimensjoni tal-ġeneri fi ħdan id-direttiva;

62.

Jappella lill-Kunsill jilħaq ftehim dwar id-Direttiva għat-Trattament Indaqs dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' trattament indaqs bejn il-persuni, irrispettivament mir-reliġjon jew twemmin, diżabilità, età jew orjentazzjoni sesswali, sabiex jiżgura li kull bażi ta’ diskriminazzjoni, kif ukoll diskriminazzjoni multipla jsiru illegali f’kull sfera tal-ħajja; bl-istess mod jistieden lill-istituzzjonijiet kollha tal-UE jiżguraw li d-diskriminazzjoni intersezzjonali tkun inkluża f'din id-Direttiva;

63.

Jistieden lill-Istati Membri jindirizzaw kull forma ta’ vjolenza kontra n-nisa, bħall-vjolenza domestika, l-isfruttament sesswali u t-traffikar tal-persunni, b’attenzjoni speċjali għal nisa Rom, u biex jappoġġaw il-vittmi billi jinkludu objettivi speċifiċi biex jindirizzaw it-traffikar tan-nisa Rom fl-NRIS, u billi jiżguraw riżorsi xierqa għas-servizzi pubbliċi relatati u billi jipprovdu assistenza anke permezz ta’ servizzi mainstream, bħas-saħħa, l-impjieg u l-edukazzjoni; barra minn hekk iħeġġeġ lill-Kummissjoni toffri appoġġ lill-inizjattivi governattivi u tas-soċjetà ċivili maħsuba biex jaffrontaw dawn il-problemi, filwaqt li jiżguraw id-drittijiet fundamentali tal-vittmi;

64.

Jistieden lill-Istati Membri jaħdmu man-nisa Rom biex joħolqu strateġiji ta’ għoti tas-setgħa li jirrikonoxxu l-identità intersezzjonali tagħhom u jippromwovu attivitajiet li jiġġieldu l-isterjotipi tal-ġeneri, li jimmiraw lejn in-nisa, l-irġiel, il-bniet u s-subien;

65.

Jinnota li ż-żwiġijiet irranġati, iż-żwiġijiet tat-tfal u żwiġijiet furzati għadhom prevalenti bħala “prattiki tradizzjonali”, jenfasizza l-fatt li dawn il-prattiki huma ksur tad-drittijiet tal-bniedem, li mhux biss għandhom impatt sinifikanti fuq is-saħħa tal-bniet Rom, billi jżidu r-riskju ta’ kumplikazzjonijiet waqt it-tqala u t-twelid iżda wkoll li jesponu lill-bniet għall-abbuż u l-isfruttar sesswali, kif ukoll jipprekludu l-opportunitajiet edukattivi u ta’ xogħol;

66.

Jistieden lill-Istati Membri jirratifikaw u jimplimentaw il-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa Dwar Azzjoni Kontra t-Traffikar tal-Bniedem u biex jittrasponu bis-sħiħ id-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2011/36/UE dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra t-traffikar tal-bniedem u l-protezzjoni tal-vittmi tiegħu (7), b’mod partikolari bit-tisħiħ tal-identifikazzjoni, il-protezzjoni u l-assistenza għall-vittmi, b’enfasi speċjali fuq it-tfal;

67.

Jitlob soluzzjonijiet Ewropej mill-Istati Membri u l-Kummissjoni għall-problemi tan-nies Rom, b’kunsiderazzjoni tad-dritt tagħhom għall-moviment liberu bħala ċittadini Ewropej, u l-ħtieġa ta’ kollaborazzjoni bejn l-Istati Membri għas-soluzzjoni tal-kwistjonijiet li jħabbat wiċċu magħhom dan il-grupp etniku;

68.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw l-iskambju ta’ informazzjoni u prattiki tajbin fl-integrazzjoni tan-nisa Rom fl-oqsma kollha tas-soċjetà;

69.

Jirrakkomanda li l-Istati Membri jieħdu l-passi meħtieġa sabiex iwaqqfu l-prattika li n-nisa Rom żgħażagħ li qegħdin jingħataw fi żwieġijiet irranġati, li jikkostitwixxu affront morali għad-dinjità tagħhom;

70.

Jistieden lill-Istati Membri jindirizzaw b’mod urġenti l-bżonnijiet tan-nisa Rom akbar fl-età peress li huma wieħed mill-aktar gruppi vulnerabbli u huma nieqsa minn dħul xieraq u jeħtieġu aċċess għall-kura tas-saħħa u l-kura fit-tul aktar ma jikbru;

71.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tistabbilixxi strateġija komprensiva għall-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa kif mitlub mill-Parlament f’diversi riżoluzzjonijiet; jappella lill-Kummissjoni twassal strumenti legali, inkluża Direttiva Ewropea għall-ġlieda kontra l-vjolenza bbażata fuq il-ġeneru;

72.

Jitlob li jiġi promoss l-iżvilupp tal-lingwa u tal-kultura Rom, li jiġu żviluppati l-istrutturi amministrattivi kkonċernati mal-affarijiet tar-Rom, li l-politika Rom u l-implimentazzjoni tagħha jiġu msaħħa u li tiżdied il-parteċipazzjoni fil-kooperazzjoni internazzjonali dwar kwistjonijiet tar-Rom;

73.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

15.12.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 468/45

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Ġunju 2012 dwar is-sitwazzjoni fis-Sudan u s-Sudan t'Isfel (1),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-5 ta' Lulju 2011 dwar il-futur tal-appoġġ baġitarju tal-UE lil pajjiżi li qed jiżviluppaw (2),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Ottubru 2011 dwar ir-4 Forum ta' Livell Għoli dwar l-Effikaċja tal-Għajnuna (3),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-18 ta' Diċembru 2008 dwar perspettivi ta' żvilupp għat-tisħiħ tal-paċi u l-bini tan-nazzjon f'sitwazzjonijiet ta' wara konflitti (4),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-missjoni għal ġbir ta' informazzjoni fis-Sudan t'Isfel tal-Kumitat għall-Iżvilupp tiegħu f'Lulju 2011,

—

wara li kkunsidra r-rapport finali tal-missjoni ta' osservazzjoni elettorali tal-Unjoni Ewropea dwar ir-referendum fis-Sudan t'Isfel, 9-15 ta' Jannar 2011 (5),

—

wara li kkunsidraw il-Ftehim ta' Sħubija bejn il-Membri tal-Grupp ta' Stati Afrikani, tal-Karibew u tal-Paċifiku (AKP), u l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha, iffirmat f'Cotonou fit-23 ta' Ġunju 2000 (6), emendat għall-ewwel darba f'Lussemburgu fil-25 ta' Ġunju 2005 (7), u għal darb'oħra f'Ouagadougou fit-22 ta' Ġunju 2010 (8);

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Kopresidenti tal-Assemblea Parlamentari Konġunta AKP-UE dwar is-sitwazzjoni fis-Sudan u fis-Sudan t'Isfel, maħruġa f'Horsens (Danimarka) f'Mejju 2012 (9),

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-UE u tal-Istati Membri tagħha dwar l-indipendenza tar-Repubblika tas-Sudan t'Isfel, tad-9 ta' Lulju 2011 (10),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill, tas-22 ta' Lulju 2013, dwar is-Sudan u s-Sudan t'Isfel (11),

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Kummissarju Georgieva, tal-5 ta' Lulju 2012, dwar is-Sudan u s-Sudan t'Isfel (12),

—

wara li kkunsidra l-pjan ta' implimentazzjoni tal-għajnuna umanitarja tad-Direttorat Ġenerali għall-Għajnuna Umanitarja għas-Sudan u s-Sudan t'Isfel għall-2013 u l-modifika tiegħu (13),

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjonijiet tal-Portavuċi tar-Rappreżentant Għoli Catherine Ashton, tat-18 ta' Ġunju 2013, dwar l-attakk fatali fuq operatur għaż-żamma tal-paċi tal-Forza ta' Sigurtà Interim tan-Nazzjonijiet Uniti għal Abyei (UNISFA) fil-Kordofan tan-Nofsinhar (14), tal-1 ta' Mejju 2013, dwar il-kunflitt fl-Istati Sudaniżi tal-Kordofan tan-Nofsinhar u tan-Nil il-Blu (15), u tat-8 ta' Jannar 2013, dwar l-għeluq reċenti tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fis-Sudan (16),

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni maħruġa lokalment mid-Delegazzjoni tal-UE, fil-25 ta' Lulju 2013, b'segwitu għax-xoljiment tal-gvern kollu kemm hu tar-Repubblika tas-Sudan t'Isfel min-naħa tal-President (17),

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Dili “A new vision for peace-building and state building” (Viżjoni ġdida għall-konsolidament tal-paċi u għall-bini tal-istat), tal-10 ta' April 2010 (18),

—

wara li kkunsidra n-New Deal għall-Impenn fl-Istati Fraġli (“Engagement in Fragile States”) ippreżentat fir-raba' Forum ta' Livell Għoli dwar l-Effikaċja tal-Għajnuna li sar f'Busan f'Diċembru 2011 (19),

—

wara li kkunsidra r-Rapport tal-2011 tal-OECD dwar l-impenn internazzjonali fl-Istati Fraġli – Repubblika tas-Sudan t'Isfel (20),

—

wara li kkunsidra l-"World Development Report 2011: Conflict, Security, and Development (21),

—

wara li kkunsidra r-Rapport tal-Grupp ta' Implimentazzjoni ta' Livell Għoli tal-Unjoni Afrikana dwar is-Sudan (AUHIP), ippubblikat fil-31 ta' Lulju 2013 (22),

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Portavuċi tas-Segretarju Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti, tat-8 ta' Marzu 2013, dwar il-ħolqien ta' żona tal-fruntiera demilitarizzata sikura bejn is-Sudan u s-Sudan t'Isfel u l-attivazzjoni tal-mekkaniżmu konġunt ta' verifika u monitoraġġ tal-fruntieri (Joint Border Verification and Monitoring Mechanism) (23),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni adottata mill-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU dwar “l-assistenza teknika u l-bini tal-kapaċità għas-Sudan t'Isfel fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem” fis-27 ta' Ġunju 2013 (A/HRC/21/L.7/Rev.1),

—

wara li kkunsidra l-Ftehim Qafas dwar l-Arranġamenti fil-qasam tal-politika u sigurtà fl-Istati tan-Nil il-Blu u tal-Kordofan iffirmat fit-28 ta' Ġunju 2011 (24),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tar-rapporti tal-Kummissarju Għoli għad-Drittijiet tal-Bniedem ippreżentati fil-21 u fit-23 sessjoni tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem (25),

—

wara li kkunsidra l-ftehimiet konklużi f'Addis Ababa bejn ir-Repubblika tas-Sudan u r-Repubblika tas-Sudan t'Isfel fis-27 ta' Settembru 2012 (26),

—

wara li kkunsidra r-rapport ta' Amnesty International tal-2013 dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fis-Sudan t'Isfel (27),

—

wara li kkunsidra r-rapport ta' Human Rights Watch bit-titolu “This old man can feed us, you will marry him” (28),

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem tal-1948,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Iżvilupp u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin u tal-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi (A7-0380/2013),

A.

billi r-riżoluzzjoni 1996 (2011) tal-Kunsill tas-Sigurtà laqgħet pożittivament it-twelid tar-Repubblika tas-Sudan t'Isfel fid-9 ta' Lulju 2011 u billi l-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti vvotat fl-14 ta' Lulju 2011 favur l-ammissjoni tas-Sudan t'Isfel bħala Stat Membru (A/RES/65/308);

B.

billi il-faxxa ta' insigurtà, is-sottożvilupp u l-governanza ħażina li jestendu mis-Sahel sal-Qarn tal-Afrika jistgħu jiġu indirizzati biss permezz ta' approċċ komprensiv;

C.

billi s-Sudan t'Isfel li għadu kif inħoloq huwa wkoll wieħed mill-ifqar pajjiżi tad-dinja, b'50 % tal-popolazzjoni jgħixu taħt is-soll tal-faqar; billi dan il-pajjiż, li twieled minn sitwazzjoni ta' gwerra u jinsab f'reġjun instabbli, jirriskja l-falliment jekk il-komunità internazzjonali u l-atturi lokali ma jaġixxux f'kooperazzjoni għall-iżvilupp ta' strateġija konġunta biex ibiddluh fi Stat demokratiku u inklużiv;

D.

billi ċerti miżuri ttieħdu fil-qasam tar-riforma tas-settur tas-sigurtà (RSS), bħall-istabbilment tas-servizz nazzjonali tal-pulizija tas-Sudan t'Isfel (SSNPS), il-Kunsill Nazzjonali tas-Sigurtà u d-Diżarm (NSDC), u l-Kunsill tad-Demobilizzazzjoni u r-Reintegrazzjoni (DRC);

E.

billi l-prosperità u l-sostenibilità ta' Stat ġdid tas-Sudan t'Isfel jiddependu fil-biċċa l-kbira fuq ir-relazzjonijiet kostruttivi u paċifiċi mal-pajjiżi ġirien kollha, partikolarment mar-Repubblika tas-Sudan, kif ukoll fuq il-kapaċità li dawn iż-żewġ pajjiżi jsolvu d-differenzi tagħhom u jaqblu u jimplimentaw soluzzjonijiet fattibbli, partikolarment fir-rigward tal-kunflitti dwar il-fruntieri, tad-dħul miż-żejt, tal-istatus definittiv ta' Abyei, tad-dejn nazzjonali u taċ-ċittadinanza;

F.

billi l-bini tal-istat u t-tegħlib tal-fraġilità jeħtieġu prospettiva fit-tul kif ukoll impenn deċiż, prevedibbli u stabbli min-naħa tal-komunità internazzjonali;

G.

billi l-Istat il-ġdid tas-Sudan t'Isfel, filwaqt li qiegħed iħabbat wiċċu ma' għadd ta' sfidi serji, għamel progress konsiderevoli fir-rigward tal-indikaturi tal-iżvilupp ewlenin mill-promulgazzjoni tal-Ftehim Komprensiv ta' Paċi tal-2005, inkluż żieda għal sitt darbiet fl-iskrizzjonijiet tal-iskola primarja, tnaqqis ta' 25 % fil-mortalità infantili u l-ħolqien ta' istituzzjonijiet statali fundamentali fil-livell federali u statali;

H.

billi t-tfal huma l-ewwel vittmi tal-insigurtà u tal-kunflitti li jolqtu s-Sudan t'Isfel; billi l-vjolenza sesswali qiegħda ssir kontra tfal u nisa u t-tfal qegħdin jiġu reklutati mill-gruppi armati;

I.

billi iktar ma n-nisa jkunu involuti fil-proċess tar-riżoluzzjoni tal-kunflitti u fit-teħid tad-deċiżjonijiet politiċi, akbar tkun il-portata tar-rikostruzzjoni demokratika,

J.

billi d-dipendenza għolja tas-Sudan t'Isfel mill-produzzjoni taż-żejt, li tirrappreżenta bejn wieħed u ieħor 88 % tad-dħul nazzjonali, u li attwalment hija totalment dipendenti mir-Repubblika tas-Sudan għall-esportazzjonijiet tiegħu; billi din id-dipendenza għolja wisq tirrappreżenta periklu għall-ekonomija tal-pajjiż iżda isservi wkoll bħala strument ta' pressjoni fuq il-pajjiż il-ġdid u toħloq tensjonijiet addizzjonali, jew saħansitra kunflitti, partikolarment mas-Sudan, jew kunflitti interetniċi, kif kien il-każ matul dawn l-aħħar sentejn; billi s-Sudan t'Isfel ikkonkluda ftehimiet mal-pajjiżi ġirien: il-Kenja, l-Etjopja u Ġibuti, biex tiġi eżaminata l-possibilità ta' żewġ pipelines ġodda li jikkollegaw l-artijiet biż-żejt mal-Golf ta' Aden u mal-Oċean Indjan;

K.

billi l-interruzzjoni tal-produzzjoni taż-żejt mill-Gvern tas-Sudan t'Isfel għal aktar minn sena kif ukoll l-għeluq tal-pipelines taż-żejt ċaħħdu lis-Sudan t'Isfel mid-dħul prinċipali tiegħu u tefgħu lill-pajjiż fi kriżi finanzjarja gravi, segwita minn perjodu ta' żieda fl-awsterità li għadha għaddejja;

L.

billi r-Resource Governance Index 2013, filwaqt li jirrikonoxxi qafas ġuridiku ambizzjuż maħsub għall-promozzjoni ta' governanza trasparenti tas-settur taż-żejt, jikklassifika lis-Sudan t'Isfel fil-50 post fost 58 pajjiż minħabba l-fatt li l-awtoritajiet tiegħu naqsu milli joħorġu l-informazzjoni dwar is-settur u jistabbilixxu mekkaniżmi ta' monitoraġġ u ta' awditjar xierqa;

M.

billi l-komunità internazzjonali tat sostenn politiku u materjali importanti lill-indipendenza u lis-sostenibilità tas-Sudan t'Isfel, kif ukoll lill-iżvilupp soċjoekonomiku tiegħu u billi l-UE żvolġiet rwol pożittiv ħafna f'dan ir-rigward; billi l-UE u l-Istati Membri tagħha wegħdu, fl-okkażjoni tal-indipendenza tas-Sudan t'Isfel, li jiżviluppaw sħubija stretta u fit-tul mar-Repubblika tas-Sudan t'Isfel u mal-poplu tagħha;

N.

billi fit-23 ta' Mejju 2011 il-Kunsill approva l-pakkett finanzjarju ta' EUR 200 miljun favur is-Sudan t'Isfel intiż li jiffinanzja l-kontribut tal-UE lid-Dokument ta' Strateġija Konġunt għall-Pajjiż (Strateġija ta' Risposta) għas-Sudan t'Isfel 2011-2013;

O.

billi l-komunità internazzjonali u l-organizzazzjonijiet umanitarji internazzjonali wieġbu fil-pront għall-bżonn ta' taffija tat-tbatija tal-persuni fir-reġjun, għalkemm l-aċċess għal ċerti reġjuni huwa pprojbit għalihom mill-gruppi ribelli u mill-gvern Sudaniż, u li għal dan il-fatt l-UE offriet u għadha toffri livelli sostanzjali ta' għajnuna umanitarja, fosthom EUR 110 miljun fl-2012 biss;

P.

billi l-prospetti għal żvilupp u l-bini tal-istat f'terminu twil fis-Sudan t'Isfel huma marbutin b'mod indissolubbli mal-interdipendenza reġjonali tal-Qarn tal-Afrika, mhux l-anqas f'termini ta' riżoluzzjoni tal-problemi ta' sigurtà mal-pajjiż ġar tas-Sudan (inkluż fir-reġjuni tad-Darfur, tal-Kurdofan u tan-Nil il-Blu), u billi jsir investiment fl-integrazzjoni ekonomika ma' reġjuni sħab oħrajn;

Q.

billi s-Sudan t'Isfel huwa wieħed mill-ewwel pajjiżi li fihom il-programmazzjoni konġunta bejn is-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) u l-Kummissjoni u l-Istati Membri tal-UE, allinjata mal-Pjan ta' Żvilupp tas-Sudan t'Isfel, tqiegħdet fil-prattika fil-forma ta' Dokument Uniku ta' Strateġija għall-Pajjiż tal-UE maqbul f'Diċembru 2011, li jinkludi total ta' EUR 830 miljun f'għajnuna għall-iżvilupp;

R.

billi s-Sudan t'Isfel għadu ma aderixxiex mal-Ftehim ta' Cotonou, u l-Gvern tas-Sudan t'Isfel esprima tħassib dwar l-implikazzjonijiet potenzjali fuq ir-relazzjonijiet tiegħu mar-Repubblika tas-Sudan; billi l-adeżjoni mal-Ftehim ta' Cotonou ma jkunx jobbliga lis-Sudan t'Isfel jaderixxi minnufih mal-Istatut ta' Ruma; billi tali riluttanza li jaderixxi mal-Ftehim ta' Cotonou qiegħda twassal għal problemi fil-programmazzjoni tal-għajnuna tal-UE mill-2014 'il quddiem fl-ambitu tal-11-il Fond Ewropew għall-Iżvilupp li potenzjalment jaf jiddetermina telf għas-Sudan t'Isfel, mhux biss f'termini ta' allokazzjonijiet nazzjonali, iżda wkoll fir-rigward tal-fondi reġjonali u tar-riżorsi sostanzjali tal-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI) li kieku jżidu l-infrastrutturi u l-integrazzjoni ekonomika reġjonali tal-pajjiż; billi permezz tar-ratifika tal-Ftehim ta' Cotonou, is-Sudan t'Isfel jista' jżid ukoll il-kapaċità tiegħu li jattira investimenti privati Ewropej; billi l-faċilitajiet finanzjarji addizjonali li s-Sudan t'Isfel jista' jaċċedi għalihom wara li jaderixxi mal-Ftehim ta' Cotonou jistgħu jgħinu ugwalment fl-implimentazzjoni tal-Ftehimiet ta' Addis Ababa;

S.

billi l-Kunsill ħatar lis-Sa Rosalind Marsden bħala r-Rappreżentant Speċjali tal-Unjoni Ewropea (RSUE) għas-Sudan f'Awwissu 2010 u sussegwentement kabbar u pproroga l-mandat tagħha, iżda f'Ġunju 2013 qabel dwar proroga ta' erba' xhur sal-31 ta' Ottubru 2013 bil-għan li jiġi integrat fil-mandat tar-RSUE għall-Qarn tal-Afrika, minkejja l-ħidma eċċellenti tagħha u r-rwol importanti ta' inċentivazzjoni tal-iżviluppi fir-reġjun permezz ta' diversi strumenti u tal-influwenza tal-UE; billi mingħajr Rappreżentant Speċjali tal-UE maħtur għas-Sudan/Sudan t'Isfel, l-UE se titħalla fil-ġenb fin-negozjati u fl-isforzi internazzjonali;

T.

billi l-Unjoni Ewropea tat għajnuna lill-Grupp ta' Livell Għoli tal-Unjoni Afrikana, presedut mill-ex President tal-Afrika t'Isfel Thabo Mbeki, kif ukoll lill-missjonijiet tan-Nazzjonijiet Uniti, partikolarment il-Missjoni Preparatorja tan-Nazzjonijiet Uniti fis-Sudan (UNMIS), il-Missjoni tan-Nazzjonijiet Uniti fis-Sudan t'Isfel (UNMISS), il-Missjoni Konġunta tan-Nazzjonijiet Uniti u tal-Unjoni Afrikana fid-Darfur (UNAMID) u l-Forza ta' Sigurtà Interim tan-Nazzjonijiet Uniti għal Abyei (UNISFA);

U.

billi n-“New Deal għall-Impenn fl-Istati Fraġli” ġie fformulat mill-grupp ta' Stati G7+ (inkluż is-Sudan t'Isfel) u mid-Djalogu Internazzjonali dwar il-Konsolidament tal-Paċi u l-Bini tal-Istat (IDPS) u mbagħad appoġġat mill-UE, kif ukoll minn 36 pajjiż, fir-raba' Forum ta' Livell Għoli dwar l-Effikaċja tal-Għajnuna li sar f'Busan f'Diċembru 2011;

V.

billi waqt il-Forum għas-Sħubija Ekonomika li saret f'April 2013 f'Washington tħabbar il-ħolqien ta' pakkett ġdid ta' miżuri (“new deal compact”) biex jiddefinixxi l-qafas ta' impenn ġdid tal-komunità internazzjonali għall-għajnuna għall-iżvilupp fis-Sudan t'Isfel;

W.

billi l-isforzi esterni li saru fir-rigward tal-bini tal-istat u tal-iżvilupp jistgħu jirnexxu biss jekk il-mexxejja tas-Sudan t'Isfel ikunu impenjati u kapaċi jiżviluppaw governanza responsabbli, reattiva u inklużiva, u jegħlbu l-interessi f'terminu qasir jew klijentelistiċi; billi s-Sudan t'Isfel għadu mhux inkluż fil-maġġoranza tal-indikaturi tal-governanza u ftit li xejn għad hemm data kwantitattiva disponibbli dwar il-portata tal-korruzzjoni fil-pajjiż; billi l-komunità internazzjonali, kemm dik privata kif ukoll pubblika, ma tittollerax il-korruzzjoni u għaldaqstant għandha bżonn tiżgura li l-għoti tal-għajnuna jew tal-investimenti ma jwassalx jew ma jinkoraġġixxix prattiki dannużi;

X.

billi hija nieqsa xibka ta' sigurtà soċjali u l-aċċess għas-servizzi bħall-assistenza sanitarja, l-elettriku u l-ilma għadu estremament limitat; billi, skont xi stimi, terz biss tal-popolazzjoni għandu aċċess għall-ilma nadif u billi l-problemi marbutin mal-aċċess għall-ilma aggravaw il-kunflitti bejn il-komunitajiet;

Y.

billi n-nisa u l-bniet tas-Sudan t'Isfel iħabbtu wiċċhom mal-ogħla rata ta' mortalità materna fid-dinja u mara minn seba' fis-Sudan t'Isfel tmut waqt jew eżatt wara l-ħlas (29); billi l-kawżi prinċipali ta' mortalità materna ġejjin minn infezzjoni u/jew emorraġiji u s-Sudan t'Isfel jaffaċċja nuqqas gravi ta' apparat mediku bażiku u infermiera u qwiebel kwalifikati,

Z.

billi huwa stmat li 48 % tal-bniet ta' età bejn il-15 u id-19-il sena huma mġiegħla jiżżewġu fis-Sudan t'Isfel u billi bniet ta' 12-il sena, skont rapporti, ġew imġiegħla jiżżewġu, u b'hekk dan għandu impatt dirett fuq ir-rati ta' skrizzjonijiet tal-bniet fl-iskejjel: 39 % biss tal-istudenti fl-iskejjel primarji u 30 % biss tal-istudenti fl-iskejjel sekondarji huma bniet,

AA.

billi l-konvinzjoni li n-nisa huma l-proprjetà ta' missierijiethom jew żwieġhom hija radikata fis-sistema tad-dota li teżisti fis-Sudan t'Isfel,

AB.

billi l-vjolenza domestika hija kkunsidrata bħala norma soċjali stabbilita fis-Sudan t'Isfel kollu u billi 82 % tan-nisa u 81 % tal-irġiel jemmnu li mara għandha tittollera l-vjolenza domestika u żżomm il-problema fil-familja (30);

AC.

billi skont l-istimi r-rata tal-illitteriżmu tiskorri t-80 % (l-ogħla rata ta' illitteriżmu femminili fid-dinja), u l-bniet jammontaw biss 25 % tal-studenti skolastiċi, fatt li jirrappreżenta l-inqas rata fid-dinja ta' aċċess femminili għall-edukazzjoni; billi jeżisti nuqqas ta' għalliema;

AD.

billi n-nuqqas ta' għalliema u n-neċessità serja ta' persuni bi kwalifiki professjonali, kif ukoll bżonn ta' istituti ta' edukazzoni u ta' taħriġ neċessarji għall-formazzjoni ta' forza tax-xogħol kwalifikata;

AE.

billi, fid-dawl tal-potenzjal ferm promettenti tal-agrikoltura, minħabba l-meded enormi ta' raba' tal-pajjiż; l-agrikoltura tas-Sudan t'Isfel mhux biss toffri prospettivi kummerċjali li jirrendu u possibilitajiet ta' xogħol għall-pajjiż, iżda tkun tikkontribwixxi wkoll biex jiġi sodisfatt il-bżonn ta' ikel tal-pajjiż stess u, f'terminu fit-tul, tal-pajjiżi ġirien;

AF.

billi n-nisa huma kruċjali biex tonqos l-insigurtà alimentari u nutrizzjonali, u jistgħu jagħtu spinta lill-produttività agrikola,

AG.

billi prattikament is-Sudan t'Isfel ma għandu l-ebda infrastruttura permanenti għat-trasport stradali, ferrovjarju jew tax-xmajjar; billi l-ħolqien ta' dawn l-infrastrutturi huwa neċessarju għall-iżvilupp ekonomiku tal-pajjiż tal-kummerċ, għall-aċċess fis-suq u għall-ħolqien tal-impjiegi;

AH.

billi, skont l-istimi, huwa aktar minn miljun in-numru ta' mini antipersuna u tal-munizzjon mhux splodut li għadhom mirdumin fis-Sudan t'Isfel mill-gwerra ċivili;

AI.

billi s-sigurtà interna għadha waħda mill-isfidi l-aktar diffiċli għas-Sudan t'Isfel, b'bosta kunflitti ta' intensità baxxa jikkawżaw sitwazzjoni umanitarja gravi; billi ġew ripetutament rapportati abbużi min-naħa tal-forzi ta' sigurtà tas-Sudan t'Isfel, inklużi eżekuzzjonijiet extraġudizzjarji, stupri u torturi matul il-kampanji ta' diżarm taċ-ċivili; billi sfaw fi stall l-isforzi ta' wara l-2005 fil-qasam tad-demobilizzazzjoni, diżarm u reintegrazzjoni u billi hija nieqsa skema ta' rtirar aċċettabbli għall-veterani;

AJ.

billi l-popolazzjoni qiegħda tħabbat wiċċha ma' riskji sinifikanti ta' insigurtà tal-ikel, li din is-sena laqtet lil 4,1 miljun persuna tas-Sudan t'Isfel; billi meta dak li jkun iqis l-aċċess ferm limitat għas-servizzi tas-saħħa, in-nuqqas ta' persunal u ta' apparat mediku, il-bżonnijiet umanitarji li jolqtu l-popolazzjonijiet spustati minħabba kunflitti; billi ir-rata ta' mortalità infantili ta' tfal taħt l-età ta' ħames snin u r-rata ta' mortalità materna huma l-ogħla fid-dinja;

AK.

billi fl-2013 is-Sudan t'Isfel niżel 12-il post fil-klassifika internazzjonali dwar il-libertà tal-istampa ta' “Ġurnalisti Mingħajr Fruntieri”, u qiegħed fil-124 post minn 180 pajjiż preżenti fil-klassifika;

AL.

billi huwa possibbli li tinħoloq stabilità sostenibbli fit-tul fil-Qarn tal-Afrika biss abbażi ta' istituzzjonijiet b'saħħithom, rwol u post adegwati għas-soċjetà ċivili, l-istat tad-dritt u rispett tad-drittijiet tal-bniedem, b'mod partikolari l-libertà tal-espressjoni, kif ukoll prospetti ekonomiċi b'saħħithom għas-soċjetà inġenerali; billi s-separazzjoni tas-Sudan u s-Sudan t'Isfel setgħet wasslet għal kunflitt reliġjuż; billi għadd ta' rifuġjati ħarbu mis-Sudan lejn is-Sudan t'Isfel li huwa fil-maġġoranza ta' reliġjon Kristjana; billi f'Ġunju 2013 huwa stmat li 263 000 rifuġjat ħarbu mis-Sudan għas-Sudan t'Isfel (31);

AM.

billi l-ġurnalisti ġew bosta drabi mhedda, arrestati u detenuti mingħajr akkużi; billi ġie rapportat li l-forzi ta' sigurtà wettqu vessazzjonijiet fil-konfront ta' ġurnalisti u żammewhom illegalment; billi l-awtoritajiet tas-Sudan t'Isfel naqsu milli jwettqu investigazzjonijiet fil-pront, effikaċi u imparzjali dwar l-attakki fuq il-ġurnalisti, jew fuq każijiet bħall-qtil ta' Isaiah Abraham, kritiku tal-gvern u ġurnalista;

AN.

billi d-dgħufijiet fis-sistema ġudizzjarja jagħtu lok għal ksur gravi tad-drittijiet tal-bniedem; billi hemm ħtieġa ċara għal taħriġ speċjalizzat fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem għall-professjonijiet legali; billi, sabiex tiġi indirizzata l-impunità, huwa meħtieġ li jiżdied l-għarfien tal-istrumenti ewlenin tad-drittijiet umani, li se jikkontribwixxu għall-applikazzjoni tagħhom; billi jeżisti nuqqas kważi totali ta' assistenza legali fis-sistema ġudizzjarja kriminali;

AO.

billi l-lingwa uffiċjali tas-Sudan t'Isfel hija l-Ingliż, iżda ġeneralment mhuwiex mitkellem mill-popolazzjoni li fil-biċċa l-kbira tagħha hija illitterata; billi l-Ingliż huwa l-lingwa predominanti fis-servizzi pubbliċi u fis-sistema ġudizzjarja, fil-kumpaniji privati u fil-mezzi tal-komunikazzjoni ewlenin tal-pajjiż; billi fis-Sudan t'Isfel hemm total ta' aktar minn 60 lingwa u djalett mitkellma mid-diversi gruppi etniċi li jikkomponu l-pajjiż; billi l-lingwa hija fattur essenzjali ta' koeżjoni nazzjonali u għalhekk huwa importanti li tiġi adottata politika lingwistika adegwata;

AP.

billi s-Sudan t'Isfel se jkompli jżomm l-piena tal-mewt, kemm-il darba ma jkunux introdotti f'dan ir-rigward emendi fil-kostituzzjoni tal-pajjiż;

AQ.

billi l-frekwenza għolja ta' żwieġ ta' minorenni, fejn kważi nofs it-tfajliet kollha tas-Sudan t'Isfel bejn l-età ta' 15 u 19-il sena huma miżżewġin, toħloq kuntest li fih tiżdied il-vulnerabilità tagħhom għall-abbużi fiżiċi, sesswali, psikoloġiċi u ekonomiċi;

AR.

billi l-parteċipazzjoni ekwa tan-nisa fl-isfera pubblika hija dritt kostituzzjonali, sostnut minn kwota obbligatorja ta' 25 %; billi, minkejja l-impenn tal-Gvern tas-Sudan t'Isfel biex iżid il-parteċipazzjoni tan-nisa fis-settur pubbliku, il-progress fir-rigward ta' dan l-ambitu kien limitat; billi l-involviment effikaċi tan-nisa tas-Sudan t'Isfel fil-qasam tal-istabbiliment tal-paċi, tal-governanza u tal-iżvilupp ekonomiku jista' jgħin biex jiġu konsolidati l-paċi u s-sigurtà tal-pajjiż;

1.

Jilqa' pożittivament l-aktar sinjali reċenti ta' tensjonijiet imtaffija bejn il-gvernijiet tas-Sudan t'Isfel u tar-Repubblika tas-Sudan, murija matul iż-żjara tal-President tas-Sudan t'Isfel fir-Repubblika tas-Sudan fl-ewwel jiem ta' Settembru 2013, u d-dikjarazzjonijiet ta' rieda tajba miż-żewġ naħat f'din l-okkażjoni; jissottolinja li l-iżvilupp ekonomiku u soċjali taż-żewġ pajjiżi jiddependi fil-biċċa l-kbira mir-relazzjonijiet paċifiċi u kollaborattivi bejn iż-żewġ pajjiżi;

2.

Jistieden lill-gvernijiet taż-żewġ pajjiżi u lill-komunità internazzjonali jkomplu u jintensifikaw l-isforzi intiżi li jsolvu l-kwistjonijiet pendenti li għadhom bla soluzzjoni wara li skada t-terminu tal-Ftehim Komprensiv ta' Paċi tal-2005 u wara l-indipendenza f'Lulju 2011 tas-Sudan t'Isfel, li għadhom jostakolaw ir-relazzjonijiet ta' bon viċinat, u jastjenu totalment milli jirrikorru għat-theddid u għall-forza militari u milli jsostnu lill-forzi armati irregolari tar-reġjun;