23.12.2014

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 463/1

---

Konklużjonijiet tal-Kunsill dwar il-governanza partiċipatorja tal-patrimonju kulturali

(2014/C 463/01)

IL-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

WAQT LI JFAKKAR:

1.

fil-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-26 ta’ Novembru 2012 dwar Governanza Kulturali (1) li ssottolinjaw l-importanza li l-governanza kulturali ssir aktar miftuħa, parteċipattiva, effettiva u koerenti u stiednu lill-Istati Membri sabiex jippromwovu approċċ parteċipattiv għat-tfassil tal-politika kulturali;

2.

fil-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-21 ta’ Mejju 2014 dwar il-wirt kulturali bħala riżorsa strateġika għal Ewropa sostenibbli (2) li rrikonoxxew li l-wirt kulturali għandu rilevanza politika transettorjali u għandu rwol speċifiku biex jintlaħqu l-għanijiet strateġiċi tal-Ewropa 2020 għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, u appellaw lill-Istati Membri biex jippromwovu l-mudelli ta’ politika dwar il-wirt fuq perijodu fit-tul li jkunu bbażati fuq l-evidenza u ggwidati mis-soċjetà u ċ-ċittadini;

WAQT LI JILQA’:

3.

il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni “Lejn approċċ integrat għall-Ewropa lejn il-wirt kulturali” li rrikonoxxa li l-wirt kulturali huwa riżorsa kondiviża u ta’ ġid komuni u għalhekk il-ħarsien tal-wirt kulturali hija responsabbiltà komuni (3);

WARA LI KKUNSIDRA:

4.

iż-żieda fir-rikonoxximent fil-livell internazzjonali ta’ approċċ iffukat fuq in-nies u bbażat fuq il-kultura biex jitrawwem l-iżvilupp sostenibbli u l-importanza ta’ sistemi ta’ governanza trasparenti, parteċipattivi u infurmati għall-kultura biex jiġu indirizzati l-ħtiġijiet tal-membri kollha tas-soċjetà (4);

5.

iż-żieda fir-rikonoxximent fil-livell Ewropew, nazzjonali, reġjonali u lokali tad-dimensjoni soċjali tal-wirt kulturali u l-importanza li jiġu attivati sinerġiji fost il-partijiet ikkonċernati differenti biex jissalvagwardjaw, jiżviluppaw u jittrasmettu l-wirt kulturali lill-ġenerazzjonijiet futuri (5);

6.

l-adozzjoni ta’ approċċ ibbażat lokalmentu approċċ iffukat fuq in-nies għall-wirt kulturali f’diversi programmi tal-UE, inkluż fil-programm ta’ riċerka Orizzont 2020 u l-approċċ immexxi mill-komunità għall-iżvilupp lokali appoġġat mill-Fondi Ewropej Strutturali u ta’ Investiment. Dan l-approċċ huwa rikonoxxut ukoll mill-Inizjattiva għal Programmazzjoni Konġunta “Il-Wirt Kulturali u t-Tibdil fid-Dinja: sfida ġdida għall-Ewropa”;

7.

l-adozzjoni tal-approċċi parteċipattivi fl-azzjonijiet tal-UE għall-Kapitali Ewropej tal-Kultura u ċ-Ċertifikat tal-Patrimonju Ewropew (6);

WAQT LI JIRRIKONOXXI LI l-governanza parteċipattiva tal-wirt kulturali (7):

8.

toffri opportunitajiet biex jitrawmu l-parteċipazzjoni demokratika, is-sostenibbiltà u l-koeżjoni soċjali u biex jiġu indirizzati l-isfidi soċjali, politiċi u demografiċi tal-lum;

9.

tfittex l-involviment attiv tal-partijiet ikkonċernati rilevanti fil-qafas tal-azzjoni pubblika - jiġifieri l-awtoritajiet u l-korpi pubbliċi, l-atturi privati, l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, l-NGOs, is-settur tal-volontarjat u n-nies interessati - fit-teħid tad-deċiżjonijiet, l-ippjanar, l-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-programmi u l-politiki dwar il-wirt kulturali biex jiżdiedu r-responsabbiltà u t-trasparenza tal-investimenti tar-riżorsi pubbliċi kif ukoll biex tinbena l-fiduċja pubblika fid-deċiżjonijiet dwar il-politika;

10.

tikkontribwixxi għal żieda fis-sensibilizzazzjoni dwar il-valuri tal-wirt kulturali bħala riżorsa kondiviża, u b’hekk jitnaqqas ir-riskju tal-użu ħażin u jiżdiedu l-benefiċċji soċjali u ekonomiċi;

11.

tappoġġa x-xogħlijiet kulturali, artistiċi u kreattivi kontemporanji li għandhom rabta mill-qrib mal-identità u l-valuri u li sikwit huma bbażati fuq l-għarfien espert tradizzjonali u l-wirt intanġibbli tan-nies, u għalhekk jistgħu jirrappreżentaw il-wirt kulturali tal-ġenerazzjonijiet futuri;

12.

tgħin biex jinħolqu opportunitajiet ġoddali jirriżultaw minn globalizzazzjoni, diġitalizzazzjoni u teknoloġiji ġodda li qed jibdlu l-mod li bih il-wirt kulturali jinħoloq, jiġi aċċessat u jintuża;

JISTIEDEN LILL-ISTATI MEMBRI BIEX:

13.

jiżviluppaw oqfsa ta’ governanza b’diversi livelli u diversi partijiet ikkonċernati li jirrikonoxxu l-wirt kulturali bħala riżorsa kondiviża bit-tisħiħ tar-rabtiet bejn il-livelli ta’ governanza lokali, reġjonali, nazzjonali u Ewropej tal-wirt kulturali, bir-rispett dovut għall-prinċipju tas-sussidjarjetà, sabiex ikunu previsti l-benefiċċji għan-nies fil-livelli kollha;

14.

jippromwovu l-involviment tal-partijiet ikkonċernati rilevanti billi jiżguraw li l-parteċipazzjoni tagħhom tkun possibbli fl-istadji kollha tal-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet;

15.

jippromwovu oqfsa ta’ governanza li jirrikonoxxu l-importanza tal-interazzjoni bejn il-wirt kulturali tanġibbli, intanġibbli u diġitali u li jindirizzaw, jirrispettaw u jtejbu l-valuri soċjali, kulturali, simboliċi, ekonomiċi u ambjentali tiegħu;

16.

jippromwovu oqfsa ta’ governanza li jiffaċilitaw l-implimentazzjoni tal-politiki trasversali, li tippermetti lill-wirt kulturali li jikkontribwixxi lejn objettivi f’oqsma ta’ politika differenti, inkluż it-tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv;

17.

jiżvilppaw sinerġiji bejn l-istrateġiji sostenibbli għat-turiżmu u s-setturi kulturali u kreattivi lokali, anke permezz tal-promozzjoni tal-oqfsa ta’ governanza li jinvolvu b’mod attiv lin-nies, lokali biex titrawwem offerta ta’ turiżmu kulturali sostenibbli u ta’ kwalità u jingħata kontribut għal ħajja ġdida fiż-żoni urbani u rurali, filwaqt li tiġi salvagwardjata l-integrità u jinżammil-valur kulturali tal-wirt u jkun hemm bilanċ bejn l-opportunitajiet ekonomiċi u l-benesseri taċ-ċittadini;

18.

jagħmlu użu adatt mill-finanzjament tal-UE kif ukoll minn dak nazzjonali għal dawn l-għanijiet;

JISTIEDEN LILL-ISTATI MEMBRI U LILL-KUMMISSJONI SABIEX, FL-OQFSA TAL-KOMPETENZI RISPETTIVI TAGĦHOM U FIR-RISPETT TAL-PRINĊIPJU TAS-SUSSIDJARJETÀ:

19.

jikkooperaw dwar il-kwistjonijiet relatati mal-governanza parteċipattiva tal-wirt kulturali, inkluż il-qafas tal-Pjan ta’ Ħidma għall-Kultura 2015–2018 (8), sabiex jiġu identifikati u mifruxa l-aqwa prassi u tiżdied il-kapaċità li s-settur tal-wirt kulturali jimpenja ruħu ma’ dawk il-kwistjonijiet b’mod effettiv;

20.

jippromwovu t-trasmissjoni tal-ħiliet tradizzjonali u l-għarfien fost il-ġenerazzjonijiet kif ukoll l-użu innovattiv tagħhom u r-reċiproċità permezz tal-iżviluppi xjentifiċi u teknoloġiċi;

21.

jagħmlu użu mill-mezzi diġitali sabiex jiżdied l-aċċess għall-governanza tal-wirt kulturali, u l-parteċipazzjoni fiha, għall-gruppi soċjali kollha;

22.

jesploraw ir-rwol tal-komunitajiet virtwali fl-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-politiki dwar il-wirt kulturali, fl-appoġġ għall-ġestjoni tal-wirt kulturali, fl-iżvilupp tal-għarfien u fil-finanzjament (pereżempju permezz ta’ esternalizzazjoni fuq skala kbira (crowd-sourcing) u l-finanzjament kollettiv (crowd-funding));

23.

jagħmlu progress konkret fil-governanza tal-Europeana (9) biex tkun garantita s-sostenibbiltà fit-tul tagħha u l-iżvilupp tagħha bħala proġett iggwidat mill-wirt kulturali, kif ukoll biex tkun faċilitata r-rabta tagħha mal-edukazzjoni, it-turiżmu kulturali u setturi oħra; jippromwovu, fejn adatt, l-użu mill-ġdid tal-kontenut tal-wirt kulturali diġitali biex titjieb id-diversità kulturali u jiġi stimulat l-użu tal-għarfien dwar il-wirt fl-espressjoni artistika kontemporanja u mis-setturi kreattivi u kulturali;

24.

jippromwovu l-parteċipazzjoni ċivika fil-qafas ta’ mudell ta’ żvilupp intelliġenti għall-ibliet Ewropej li jintegra b’mod attiv il-wirt kulturali biex jikkontribwixxi għall-innovazzjoni u biex tingħata ħajja ġdida għall-villaġġi Ewropej, sabiex dawn ikunu konnessi mas-siti u t-territorji relatati, tiġi promossal-attrattività tagħhom kif ukoll biex jiġu jattira investimenti, attivitajiet ekonomiċi ġodda u intrapriżi;

25.

isegwu l-Komunikazzjoni “Lejn approċċ integrat għall-Ewropa lejn il-wirt kulturali” biex naħdmu flimkien dwar l-iżvilupp ta’ strateġija Ewropea komprensiva għall-wirt kulturali;

26.

itejbu l-kooperazzjoni mal-organizzazzjonijiet internazzjonali għall-Kunsill tal-Ewropa u l-Unesco biex jiġi promoss approċċ parteċipattiv għall-governanza tal-wirt kulturali;

JISTIEDEN LILL-KUMMISSJONI:

27.

tippromwovi riċerka bbażata fuq l-evidenza dwar l-impatt tal-approċċi parteċipattivi fil-politiki u l-governanza tal-wirt kulturali sabiex jingħata kontribut għall-iżvilupp tal-approċċi strateġiċi għall-wirt kulturali;

28.

tkompli bid-djalogu mal-organizzazzjonijiet u l-pjattaformi tas-soċjetà ċivili fl-oqsma tal-politika marbuta mal-wirt kulturali u tqis li tippreżenta proposta għal “Sena Ewropea tal-Wirt Kulturali”.

---

(1)  ĠU C 393, 19.12.2012, p. 8.

(2)  ĠU C 183, 14.6.2014, p. 36.

(3)  dok. 12150/14.

(4)  Konferenza tan-NU “Il-Futur li Rridu” (Rio de Janeiro, Ġunju 2012); Kungress tal-Unesco “Inqiegħdu l-Kultura fil-Qalba tal-Politiki dwar l-Iżvilupp Sostenibbli” (Hangzhou, Mejju 2013); Forum tal-Unesco “Kultura, Kreattività u Żvilupp Sostenibbli. Riċerka, Innovazzjoni, Opportunitajiet” (Firenze, Ottubru 2014).

(5)  Konvenzjoni Qafas tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-Valur tal-Wirt Kulturali għas-Soċjetà (Konvenzjoni ta’ Faro, 2005).

(6)  ĠU L 132, 3.5.2014, p. 1 u ĠU L 303, 22.11.2011, p. 1.

(7)  Il-wirt kulturali huwa tanġibbli, intanġibbli u diġitali kif definit fil-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-21 ta’ Mejju 2014.

(8)  ĠU C 463, 23.12.2014, p. 4.

(9)  Kif dikjarat fil-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-10 ta’ Mejju 2012 dwar id-diġitalizzazzjoni u l-aċċessibbiltà fuq l-Internet ta’ materjal kulturali u l-konservazzjoni diġitali (ĠU C 169, 15.6.2012, p. 5).

---

23.12.2014

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 463/4

---

Konklużjonijiet tal-Kunsill u tar-Rappreżentanti tal-Gvernijiet tal-Istati Membri, imlaqqgħin fil-Kunsill, dwar Pjan ta’ Ħidma għall-Kultura (2015–2018)

(2014/C 463/02)

IL-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA U R-RAPPREŻENTANTI TAL-GVERNIJIET TAL-ISTATI MEMBRI, IMLAQQGĦIN FIL-KUNSILL,

I.   INTRODUZZJONI

FILWAQT LI JFAKKRU fl-objettivi assenjati lill-Unjoni Ewropea fil-qasam tal-kultura permezz tal-Artikolu 167 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE);

FILWAQT LI JFAKKRU fir-Riżoluzzjoni tal-Kunsill tas-16 ta’ Novembru 2007 dwar Aġenda Ewropea għall-Kultura (1) u l-objettivi strateġiċi tagħha, jiġifieri l-promozzjoni tad-diversità kulturali u d-djalogu interkulturali, il-promozzjoni tal-kultura bħala katalista għall-kreattività u l-promozzjoni tal-kultura bħala element vitali fir-relazzjonijiet internazzjonali tal-Unjoni;

FILWAQT LI JFAKKRU fir-Regolament (UE) Nru 1295/2013 li jistabbilixxi l-Programm Ewropa Kreattiva (2014 sa 2020) (2), u b’mod partikolari l-objettivi ġenerali tiegħu li għandhom l-għan li jsaħħu d-diversità kulturali u lingwistika Ewropea, jippromwovu l-patrimonju kulturali tal-Ewropa, u jsaħħu l-kompetittività tas-settur kulturali u dak kreattiv Ewropej bil-ħsieb li jiġi promoss tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv;

FILWAQT LI JFAKKRU l-kontribut sostanzjali tas-settur kulturali u dak kreattiv għall-iżvilupp ekonomiku, soċjali u reġjonali, l-importanza ta’ dawn is-setturi għall-istrateġija Ewropa 2020 għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv u l-fatt li d-diskussjoni tal-Ministri tal-Kultura fil-laqgħa tal-Kunsill fil-25 ta’ Novembru 2014 ser tikkontribwixxi għar-rispons tal-Kunsill fil-qafas tal-eżami ta’ nofs it-terminu tal-istrateġija ppjanat għall-2015;

FILWAQT LI JIEĦDU NOTA tar-riżultati tal-ħidma li twettqet fil-qafas tal-Pjan ta’ Ħidma tal-Kunsill għall-Kultura 2011-2014 (3) kif ukoll tar-riżultati tal-evalwazzjoni finali li saret mill-Istati Membri fil-Kunsill (4) li jiffurmaw il-bażi tar-rapport finali tal-Kummissjoni dwar l-implimentazzjoni u r-rilevanza tal-Pjan ta’ Ħidma għall-Kultura 2011-14 (5);

FILWAQT LI JIKKUNSIDRAW il-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-26 ta’ Novembru 2012 dwar il-Governanza Kulturali (6) u b’mod partikolari id-dispożizzjoni tagħha dwar il-provvediment regolari u fi stadju bikri ta’ informazzjoni dwar politiki u azzjonijiet tal-UE f’oqsma oħrajn ta’ politika b’impatt dirett jew indirett fuq kwistjonijiet u politiki kulturali.

JAQBLU LI:

—	jistabbilixxu, b’konsiderazzjoni debita tal-prinċipju ta’ sussidjarjetà, Pjan ta’ Ħidma ta’ erba’ snin għall-Kultura għall-perijodu 2015-2018, li jippermetti reviżjoni ta’ nofs it-term;

—	jiffokaw l-attivitajiet fil-qasam kulturali fuq it-temi ta’ prijorità, suġġetti ewlenin, eżiti u metodi ta’ ħidma kif elenkati f’dan il-Pjan ta’ Ħidma;

—	jadottaw prijoritajiet għall-Pjan ta’ Ħidma kif jinsabu fl-Anness I;

—	jistabbilixxu gruppi ta’ ħidma magħmula minn esperti maħtura mill-Istati Membri abbażi tal-prijoritajiet, il-prinċipji u l-mandati definiti fl-Annessi I u II u li jsegwu l-ħidma tagħhom.

JIKKUNSIDRAW li Pjan ta’ Ħidma ta’ erba’ snin għandu jkun irregolat mill-prinċipji ta’ gwida li ġejjin:

(a)	il-bini fuq il-kisbiet tal-Pjan ta’ Ħidma għall-Kultura preċedenti (2011-2014) filwaqt li miegħu tiżdied dimensjoni aktar strateġika sabiex tissaħħaħ ir-rabta bejn il-Pjan ta’ Ħidma u l-ħidma tal-Kunsill u l-Presidenzi b’rotazzjoni tiegħu;

(b)	il-konċentrazzjoni fuq suġġetti b’valur miżjud ċar għall-UE;

(c)	li jittieħed kont tal-valur intrinsiku tal-kultura u l-arti għat-tisħiħ tad-diversità kulturali;

(d)

l-iżgurar tal-eċċellenza, l-innovazzjoni u l-kompetittività tas-settur kulturali u dak kreattiv billi jiġi promoss il-ħidma ta’ artisti, kreaturi u professjonisti kulturali u jiġi rikonoxxut il-kontribut tas-setturi għall-għanijiet tal-istrateġija Ewropa 2020 għat-tkabbir u l-impjiegi, filwaqt li tingħata attenzjoni partikolari għall-isfidi tal-bidla diġitali;

(e)	li l-kultura tiġi integrata f’oqsma oħrajn ta’ politika, kull fejn tkun rilevanti, f’konformità mal-Artikolu 167(4) TFUE;

(f)	l-inkoraġġiment għall-kooperazzjoni transettorjali;

(g)	l-iżgurar tas-sinerġiji mal-Programm Ewropa Kreattiva;

(h)	il-ħidma għal politika bbażata fuq l-evidenza.

II.   PRIJORITAJIET u METODI TA’ ĦIDMA

—

JAQBLU li jiksbu l-prijoritajiet kif jinsabu fl-Anness I: A. Kultura aċċessibbli u inklużiva; B. Patrimonju kulturali; C. Is-settur kulturali u dak kreattiv: l-ekonomija kreattiva u l-innovazzjoni; D. Il-promozzjoni tad-diversità kulturali, il-kultura fir-relazzjonijiet barranin tal-UE u l-mobilità.

—

JAQBLU li statistika affidabbli, komparabbli u aġġornata hija l-bażi tat-tfassil sod tal-politika kulturali u għalhekk l-istatistika hija prijorità transettorjali f’dan il-Pjan ta’ Ħidma; u għalhekk JISTENNEW B’INTERESS ir-riżultati tal-ħidma li ser issir taħt il-patroċinju tal-Eurostat sabiex tiġi żgurata l-produzzjoni regolari u t-tixrid ta’ statistika dwar il-kultura, filwaqt li jittieħed kont tar-rakkomandazzjonijiet li fih ir-rapport dwar il-kultura ESS-net;

—	JAQBLU li jittieħed kont tal-ħidma li saret fil-qasam tal-kultura fir-relazzjonijiet barranin tal-UE u dwar il-bżonn li titkompla l-ħidma f’dan il-qasam, f’kooperazzjoni mas-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna u l-Kummissjoni;

—

JAQBLU li jintużaw metodi ta’ ħidma differenti, skont l-għan u s-suġġett: i. il-Metodu Miftuħ ta’ Koordinazzjoni (MMK), li għandu jibqa’ l-metodu ta’ ħidma ta’ kooperazzjoni ewlieni fost l-Istati Membri; ii. laqgħat informali ta’ uffiċjali minn Ministeri tal-Kultura, inkluż ma’ uffiċjali minn Ministeri oħrajn; iii. gruppi esperti ad hoc jew seminars tematiċi mlaqqgħin mill-Kummissjoni biex ikomplu jiġu eżaminati kwistjonijiet marbutin mas-suġġetti tal-Pjan ta’ Ħidma u ssir interazzjoni ma’ strumenti oħrajn tal-Pjan ta’ Ħidma; iv. laqgħat ta’ evalwazzjoni organizzati mill-Kummissjoni fl-oqsma ta’ politika li ġew indirizzati b’mod estensiv mill-pjanijiet ta’ ħidma preċedenti għall-kultura; v. konferenzi, studji u inizjattivi ta’ tagħlim fost il-pari.

III.   AZZJONIJIET

JISTIEDNU LILL-ISTATI MEMBRI:

—	jikkunsidraw, filwaqt li jirrispettaw il-prinċipju tas-sussidjarjetà, ir-riżultati miksuba minn dan il-Pjan ta’ Ħidma meta jkunu qed jiżviluppaw il-politika fil-livell nazzjonali;

—	ixerrdu informazzjoni dwar ir-riżultati tal-Pjan ta’ Ħidma ma’ partijiet ikkonċernati fil-livelli kollha.

JISTIEDNU LILL-PRESIDENZI TAL-KUNSILL:

—	jieħdu kont, fil-kuntest tal-Grupp ta’ Tliet Presidenzi, tal-prijoritajiet tal-Pjan ta’ Ħidma fl-iżvilupp tal-programm ta’ 18-il xahar tagħhom;

—	jinfurmaw lill-korp ta’ tħejjija tal-Kunsill fil-qasam tal-kultura bil-ħidma li twettqet minn korpi ta’ tħejjija oħrajn tal-Kunsill li għandha impatt dirett jew indirett fuq kwistjonijiet u politika kulturali (7);

—	jorganizzaw, meta adatt, laqgħat informali (inklużi dawk ta’ natura konġunta u transettorjali) biex jiddiskutu u jadottaw ir-riżultati li jkunu nkisbu permezz tal-Pjan ta’ Ħidma, u biex ixerrduhom b’mod wiesa’;

—	jikkunsidraw, abbażi ta’ rapport finali mħejji mill-Kummissjoni li joqgħod fuq il-kontributi volontarji mill-Istati Membri, jekk jipproponux Pjan ta’ Ħidma ġdid.

JISTIEDNU LILL-KUMMISSJONI:

—

tappoġġa lill-Istati Membri u partijiet ikkonċernati rilevanti oħrajn fil-kooperazzjoni fi ħdan il-qafas li jidher f’dawn il-Konklużjonijiet, b’mod partikolari billi: (a) tappoġġa l-parteċipazzjoni l-aktar wiesa’ possibbli tal-Istati Membri, kif ukoll ta’ esperti u partijiet ikkonċernati oħra, fl-istrutturi ta’ ħidma msemmija fl-Anness I; (b) tissupplimenta l-ħidma tal-gruppi tal-MMK bi studji kif ukoll eżerċizzji ta’ tagħlim fost il-pari;

—	ixxerred informazzjoni dwar ir-riżultati tal-Pjan ta’ Ħidma f’kemm lingwi jitqies adatt, inkluż permezz ta’ mezzi diġitali eż. s-sit web tagħha;

—

tirrapporta lill-korp ta’ tħejjija kompetenti tal-Kunsill fil-qasam tal-kultura fl-aktar stadju bikri possibbli dwar l-inizjattivi rilevanti tagħha, b’attenzjoni partikolari għall-proposti, li għalihom il-valutazzjoni tal-impatt ikun enfasizza impatt dirett jew indirett fuq kwistjonijiet kulturali (8);

—	tiżgura skambju reċiproku ta’ informazzjoni fost gruppi tal-MMK fil-qasam tal-kultura u bejniethom u gruppi rilevanti tal-MMK li jaħdmu f’setturi relatati;

—	tinforma regolarment lill-korp ta’ tħejjija tal-Kunsill fil-qasam tal-kultura dwar il-progress tal-ħidma fil-qasam tal-istatistika kulturali;

—	tikkonsulta u tinforma regolarment lill-partijiet ikkonċernati fil-livell Ewropew, inkluża s-soċjetà ċivili, dwar il-progress tal-Pjan ta’ Ħidma sabiex tiżgura r-rilevanza u l-viżibbiltà tal-attivitajiet, inkluż permezz tal-Forum Ewropew tal-Kultura;

—	tadotta, qabel it-tmiem tal-ewwel nofs tal-2018, u abbażi tal-kontributi volontarji tal-Istati Membri, rapport finali dwar l-implimentazzjoni u r-relevanza tal-Pjan ta’ Ħidma.

JISTIEDNU LILL-ISTATI MEMBRI U LILL-KUMMISSJONI, FL-AMBITU TAL-ISFERI TA’ KOMPETENZA RISPETTIVI TAGĦHOM U BIR-RISPETT DEBITU GĦALL-PRINĊIPJU TAS-SUSSIDJARJETÀ, BIEX:

—	jaħdmu flimkien b’mod kooperattiv u miftiehem billi jużaw l-istrutturi u l-metodi ta’ ħidma speċifikati f’dawn il-Konklużjonijiet sabiex jagħtu valur miżjud fil-qasam tal-kultura fil-livell tal-UE;

—	jieħdu kont tal-kultura meta jifformulaw, jimplimentaw u jevalwaw politiki u azzjonijiet f’oqsma ta’ politika oħrajn, b’attenzjoni partikolari li tiġi żgurata l-inklużjoni bikrija u effettiva fil-proċess tal-iżvilupp tal-politika;

—

jippromwovu kontribut aħjar tal-kultura għall-għanijiet ġenerali tal-istrateġija Ewropa 2020, minħabba r-rwol tas-settur fil-kisba ta’ tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv u jqisu l-effetti pożittivi tagħha fuq oqsma bħall-impjiegi, l-inklużjoni soċjali, l-edukazzjoni u t-taħriġ, it-turiżmu, ir-riċerka u l-innovazzjoni, u l-iżvilupp reġjonali;

—	jippromwovu l-qari bħala għodda biex jinfirex l-għarfien, tissaħħaħ il-kreattività, jappoġġaw l-aċċess għall-kultura u d-diversità kulturali u jiżviluppaw is-sensibilizzazzjoni ta’ identità Ewropea, b’kont meħud tal-kondizzjonijiet varji applikati għal kotba elettroniċi u kotba fiżiċi;

—	jikkondividu regolarment u fi stadju bikri informazzjoni dwar il-politiki u l-azzjonijiet tal-UE b’impatt dirett jew indirett fuq kwistjonijiet u politiki kulturali u f’dan ir-rigward jinkoraġġuhom jagħmlu skambju ta’ informazzjoni permezz ta’ mezzi diġitali, inklużi pjattaformi virtwali.

—

irawmu l-kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi, partikolarment pajjiżi kandidati, pajjiżi kandidati potenzjali u pajjiżi tal-politika Ewropea tal-viċinat u mal-organizzazzjonijiet internazzjonali kompetenti fil-qasam tal-kultura, inkluż il-Kunsill tal-Ewropa, inkluż permezz ta’ laqgħat regolari mal-pajjiżi terzi konċernati;

—	iwettqu reviżjoni ta’ nofs it-term tal-implimentazzjoni tal-Pjan ta’ Ħidma bil-ħsieb ta’ adattamenti jew riorjentazzjoni possibbli fid-dawl tar-riżultati miksuba u l-iżviluppi ta’ politika fil-livell tal-UE.

---

(1)  ĠU C 287, 29.11.2007, p. 1.

(2)  ĠU L 347, 20.12.2013, p. 221.

(3)  ĠU C 325, 2.12.2010, p. 1.

(4)  dok. 9591/14.

(5)  dok. 12646/14.

(6)  ĠU C 393, 19.12.2012, p. 8.

(7)  F’konformità mal-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-2012 dwar il-governanza kulturali.

(8)  Ara n-nota ta’ qiegħ il-paġna 7.

---

---

---

23.12.2014

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 463/15

---

Rata tal-kambju tal-euro (1)

It-22 ta’ Diċembru 2014

(2014/C 463/03)

1 euro =

	Munita	Rata tal-kambju
USD	Dollaru Amerikan	1,2259
JPY	Yen Ġappuniż	147,06
DKK	Krona Daniża	7,4401
GBP	Lira Sterlina	0,78490
SEK	Krona Żvediża	9,5536
CHF	Frank Żvizzeru	1,2035
ISK	Krona Iżlandiża
NOK	Krona Norveġiża	9,0565
BGN	Lev Bulgaru	1,9558
CZK	Krona Ċeka	27,618
HUF	Forint Ungeriż	315,33
LTL	Litas Litwan	3,45280
PLN	Zloty Pollakk	4,2665
RON	Leu Rumen	4,4666
TRY	Lira Turka	2,8423
AUD	Dollaru Awstraljan	1,5057
CAD	Dollaru Kanadiż	1,4257
HKD	Dollaru ta' Hong Kong	9,5098
NZD	Dollaru tan-New Zealand	1,5803
SGD	Dollaru tas-Singapor	1,6171
KRW	Won tal-Korea t'Isfel	1 343,82
ZAR	Rand ta' l-Afrika t'Isfel	14,2082
CNY	Yuan ren-min-bi Ċiniż	7,6271
HRK	Kuna Kroata	7,6650
IDR	Rupiah Indoneżjan	15 255,54
MYR	Ringgit Malażjan	4,2839
PHP	Peso Filippin	54,723
RUB	Rouble Russu	67,1555
THB	Baht Tajlandiż	40,282
BRL	Real Brażiljan	3,2455
MXN	Peso Messikan	17,8608
INR	Rupi Indjan	77,4769

---

(1)  Sors: rata tal-kambju ta' referenza ppubblikata mill-Bank Ċentrali Ewropew.

---

23.12.2014

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 463/16

---

Avviż tad-dħul fis-seħħ

(2014/C 463/04)

Id-Deċiżjoni Nru 1/2014 tal-Kumitat Konġunt UE-Svizzera stabbilita mill-Artikolu 14 tal-Ftehim bejn il-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha, min-naħa waħda, u l-Konfederazzjoni Svizzera, min-naħa l-oħra, dwar il-Moviment Liberu tal-Persuni tal-21 ta’ Ġunju 1999 li jemenda l-Anness II (Koordinazzjoni tas-Sistemi ta’ Sigurtà Soċjali) tiegħu, tidħol fis-seħħ fl-1 ta’ Jannar 2015 wara l-adozzjoni mill-Kumitat Konġunt fit-28 ta’ Novembru 2014 bi proċedura bil-miktub.

---

23.12.2014

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 463/17

---

Festi pubbliċi fl-2015

(2014/C 463/05)

Belgique/België	1.1, 6.4, 1.5, 14.5, 25.5, 21.7, 15.8, 1.11, 2.11, 11.11, 15.11, 25.12
България	1.1, 3.3, 10.4, 11.4, 12.4, 13.4, 1.5, 6.5, 24.5, 6.9, 22.9, 1.11, 24.12, 25.12, 26.12
Česká republika	1.1, 6.4, 1.5, 8.5, 5.7, 6.7, 28.9, 28.10, 17.11, 24.12, 25.12, 26.12
Danmark	1.1, 2.4, 3.4, 5.4, 6.4, 1.5, 14.5, 24.5, 25.5, 5.6, 24.12, 25.12, 26.12, 31.12
Deutschland	1.1, 3.4, 6.4, 1.5, 14.5, 25.5, 21.7, 15.8, 3.10, 1.11, 24.12, 25.12, 26.12, 31.12
Eesti	1.1, 24.2, 3.4, 5.4, 1.5, 24.5, 23.6, 24.6, 20.8, 24.12, 25.12, 26.12
Éire/Ireland	1.1, 17.3, 3.4 6.4, 4.5, 1.6, 3.8, 26.10, 25.12, 28.12
Ελλάδα	1.1, 6.1, 23.2, 25.3, 10.4, 13.4, 1.5, 1.6, 28.10, 25.12
España	1.1, 6.1, 3.4, 1.5, 15.8, 12.10, 8.12, 25.12
France	1.1, 6.4, 1.5, 14.5, 25.5, 14.7, 21.7, 15.8, 1.11, 11.11, 25.12
Hrvatska	1.1, 6.1, 5.4, 6.4, 1.5, 4.6, 22.6, 25.6, 5.8, 15.8, 8.10, 1.11, 25.12, 26.12
Italia	1.1, 6.1, 6.4, 25.4, 1.5, 2.6, 15.8, 1.11, 8.12, 25.12, 26.12
Κύπρος/Kıbrıs	1.1, 6.1, 23.2, 25.3, 1.4, 10.4, 12.4, 13.4, 1.5, 31.5, 1.6, 15.8, 1.10, 28.10, 24.12, 25.12, 26.12
Latvija	1.1, 3.4, 5.4, 6.4, 1.5, 4.5, 10.5, 24.5, 23.6, 24.6, 18.11, 24.12, 25.12, 26.12, 31.12
Lietuva	1.1, 16.2, 11.3, 5.4, 1.5, 3.5, 7.6, 24.6, 6.7, 15.8, 1.11, 24.12, 25.12
Luxembourg	1.1, 6.4, 1.5, 14.5, 25.5, 23.6, 15.8, 1.11, 25.12, 26.12
Magyarország	1.1, 2.1, 15.3, 5.4, 6.4, 1.5, 24.5, 25.5, 20.8, 21.8, 23.10, 1.11, 24.12, 25.12, 26.12
Malta	1.1, 10.2, 19.3, 31.3, 3.4, 7.6, 29.6, 15.8, 8.9, 21.9, 8.12, 13.12, 25.12
Nederland	1.1, 5.4, 6.4, 27.4, 5.5, 14.5, 24.5, 25.5, 25.12, 26.12
Österreich	1.1, 6.1, 6.4, 1.5, 14.5, 25.5, 4.6, 15.8, 26.10, 1.11, 8.12, 25.12, 26.12
Polska	1.1, 6.1, 5.4, 6.4, 1.5, 3.5, 4.6, 15.8, 1.11, 11.11, 25.12, 26.12
Portugal	1.1, 3.4, 5.4, 25.4, 1.5, 10.6, 15.8, 8.12, 25.12
România	1.1, 2.1, 24.1, 12.4, 13.4, 1.5, 31.5, 1.6, 15.8, 30.11, 1.12, 25.12, 26.12
Slovenija	1.1, 6.4, 1.5, 14.5, 15.5, 25.6, 24.12, 25.12, 28.12, 29.12, 30.12, 31.12
Slovensko	1.1, 6.1, 3.4, 6.4, 1.5, 8.5, 5.7, 1.9, 15.9, 1.11, 17.11, 24.12, 25.12, 26.12
Suomi/Finland	1.1, 6.1, 25.3, 27.3, 28.3, 1.5, 5.5, 15.5, 25.6, 5.11, 6.12, 25.12, 26.12
Sverige	1.1, 6.1, 3.4, 5.4, 6.4, 1.5, 14.5, 24.5, 6.6, 20.6, 31.10, 25.12, 26.12
United Kingdom	Wales and England: 1.1, 3.4, 6.4, 4.5 25.5, 31.8, 25.12, 28.12 Northern Ireland: 1.1, 17.3, 3.4, 6.4, 4.5, 25.5, 13.7, 31.8, 25.12, 28.12 Scotland: 1.1, 2.1, 3.4, 4.5, 25.5, 3.8, 30.11, 25.12, 28.12

---

23.12.2014

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 463/18

---

Sejħiet għall-proposti skont il-programm ta’ ħidma għal għotjiet fil-qasam tan-netwerks tat-telekomunikazzjoni trans-Ewropej taħt il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa għall-perjodu mill-2014 sal-2020

(Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni C(2014) 2069 kif emendata b’C(2014) 9588)

(2014/C 463/06)

Id-Direttorat Ġenerali għan-Netwerks tal-Komunikazzjonijiet, il-Kontenut u t-Teknoloġija tal-Kummissjoni Ewropea b’dan qed ivara sejħa għal proposti sabiex jingħataw għotjiet għal proġetti skont il-prijoritajiet u l-għanijiet definiti fil-programm ta’ ħidma tal-2014 fil-qasam tan-netwerks tat-telekomunikazzjoni trans-Ewropej taħt il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa (CEF) għall-perjodu mill-2014 sal-2020.

Qed jintlaqgħu proposti għal din is-sejħa:

CEF-TC-2014-3, “Identifikazzjoni u awtentifikazzjoni elettronika – Identifikazzjoni-e u Firma-e – Servizzi Ġeneriċi”

Id-dokumentazzjoni tas-sejħa li tinkludi l-kontenut, l-iskadenza u l-baġit tinsab fit-test tas-sejħa li huwa ppubblikat fuq il-websajt tat-Telekomunikazzjoni tas-CEF:

http://inea.ec.europa.eu/en/cef/cef_telecom/apply_for_funding/cef_telecom_call_for_proposals_2014.htm

---

23.12.2014

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 463/19

---

SEJĦA GĦALL-APPLIKAZZJONIJIET GĦAL“KAPITALI EWROPEA TAL-KULTURA” — EAC/A03/2014

(2014/C 463/07)

1.

Skont id-Deċiżjoni Nru 445/2014/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' April 2014 li tistabbilixxi azzjoni tal-Unjoni għall-Kapitali Ewropej tal-Kultura għas-snin 2020 sal-2033 u li tħassar id-Deċiżjoni Nru 1622/2006/KE (1), id-Direttorat Ġenerali għall-Edukazzjoni u l-Kultura tal-Kummissjoni Ewropea qiegħed ivara sejħa għat-tressiq tal-applikazzjonijiet għall-Azzjoni tal-Unjoni “Kapitali Ewropea tal-Kultura” għas-sena 2021, għal bliet f’pajjiżi kandidati u f’pajjiżi potenzjalment kandidati għas-sħubija fl-UE u li jieħdu sehem fil-Programm Ewropa Kreattiva.

2.	L-għan ta’ din is-sejħa huwa li twassal għall-ħatra ta’ waħda minn dawn il-bliet bħala l-Kapitali Ewropea tal-Kultura tal-2021.

3.

L-għanijiet tal-Azzjoni “Kapitali Ewropea tal-Kultura” huma li tħares u tippromwovi d-diversità tal-kulturi fl-Ewropa, u li tagħti iktar viżibbiltà lill-karatteristiċi li għandhom inkomuni, kif ukoll li żżid fost iċ-ċittadini s-sens ta’ appartenenza lil żona kulturali komuni, u li trawwem is-sehem li tagħti l-kultura lill-iżvilupp fit-tul tal-bliet. L-attivitajiet żviluppati mill-belt li tinħatar Kapitali Ewropea tal-Kultura għandhom ifittxu li jsaħħu l-firxa, id-diversità u d-dimensjoni Ewropea tal-offerta kulturali tal-belt; li jwessgħu l-aċċess għall-kultura u l-parteċipazzjoni fiha; li jsaħħu l-kapaċità tas-settur kulturali tal-belt u r-rabtiet tiegħu ma’ setturi oħra, u li jkabbru l-profil internazzjonali tal-belt permezz tal-kultura.

4.

Għal tagħrif iddettaljat, il-kundizzjonijiet ta’ finanzjament u l-formola ta’ applikazzjoni, it-test sħiħ tas-sejħa jinsab fuq il-paġna: http://ec.europa.eu/programmes/creative-europe/calls/general/2014-eac-a03_en.htm It-test sħiħ jagħti ħarsa lejn il-kriterji tal-eliġibbiltà, il-kriterji għall-esklużjoni u l-kriterji għall-għoti li se jiġu applikati fl-evalwazzjoni tal-applikazzjonijiet, u fih ukoll tagħrif dwar il-proċedura tal-għażla. L-applikazzjonijiet għandhom ikunu konformi mar-rekwiżiti kollha stipulati fit-test sħiħ tas-sejħa.

5.	L-applikazzjonijiet għandhom jintbagħtu lill-indirizz mogħti fit-test sħiħ tas-sejħa sa mhux iktar tard mit-23 ta’ Ottubru 2015.

---

(1)  ĠU L 132, 3.5.2014, p. 1.

---

23.12.2014

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 463/20

---

Pubblikazzjoni ta’ talba għal emenda skont l-Artikolu 50(2)(a) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar skemi tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel

(2014/C 463/08)

Din il-pubblikazzjoni tagħti d-dritt li wieħed joġġezzjona għat-talba għal emenda skont l-Artikolu 51 tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1).

TALBA GĦAL EMENDA

IR-REGOLAMENT (KE) Nru 510/2006 TAL-KUNSILL

dwar il-protezzjoni tal-indikazzjonijiet ġeografiċi u d-denominazzjonijiet ta’ oriġini tal-prodotti agrikoli u l-oġġetti tal-ikel  (2)

TALBA GĦAL EMENDA SKONT L-ARTIKOLU 9

“PONT-L’EVEQUE”

Nru tal-KE: FR-PDO-0117-01044 – 12.10.2012

IĠP ( ) DPO ( X )

1.   Intestatura tal-ispeċifikazzjoni tal-prodott affettwata mill-emenda

—

    ☐ Isem il-prodott

—

    ☒ Deskrizzjoni tal-prodott

—

    ☒ Żona ġeografika

—

    ☒ Prova tal-oriġini

—

    ☒ Metodu ta’ produzzjoni

—

    ☒ Rabta maż-żona ġeografika

—

    ☒ Tikkettar

—

    ☐ Rekwiżiti nazzjonali

—

    ☒ Oħrajn: kontrolli

2.   Tip ta’ emenda/i

—

    ☐ Emenda tad-dokument uniku jew tas-sommarju

—

    ☒ Emenda tal-ispeċifikazzjoni tad-DPO jew tal-IĠP irreġistrata, li għaliha la d-dokument uniku u lanqas is-sommarju ma ġew ippubblikati

—

    ☐ Emenda tal-ispeċifikazzjoni li ma għandhiex bżonn emendi tad-dokument uniku ppubblikat [l-Artikolu 9(3) tar-Regolament (KE) Nru 510/2006]

—

    ☐ Emenda temporanja tal-ispeċifikazzjoni li tirriżulta minn miżuri sanitarji jew fitosanitarji obbligatorji imposti mill-awtoritajiet pubbliċi [l-Artikolu 9(4) tar-Regolament (KE) Nru 510/2006]

3.   Emenda (emendi)

3.1.   Deskrizzjoni tal-prodott

Id-deskrizzjoni tal-prodott tinkludi aġġornamenti ta’ ċerta dejta teknika u organolettika biex tiddeskrivi l-“Pont-l’Evêque”.

Sabiex ikun deskritt kull wieħed mill-formati, il-piż tal-materja niexfa, li qabel kien indikat biss għall-“Pont-l’Évêque” u l-“Pont-l’Évêque” iż-żgħir, issa ġie speċifikat għall-format il-kbir u dak medju tal-“Pont-l’Evêque”. Il-piż nett indikat meta ppakkjat huwa wkoll speċifikat għal kull format abbażi tal-prattika eżistenti, biex il-prodott ikun deskritt aħjar:

—	Il-“Pont-l’Evêque” il-kbir, meta ppakkjat, għandu piż nett indikat ta’ bejn 1 200 u 1 600 g, u l-piż ta’ materja niexfa huwa bejn 650 u 850 g;

—	Il-“Pont-l’Evêque” meta ppakkjat, għandu piż nett indikat ta’ bejn 300 u 400 g;

—	Il-“Pont-l’Evêque” medju, meta ppakkjat, għandu piż nett indikat ta’ bejn 150 et 200 g;

—	Il-“Pont-l’Evêque” iż-żgħir, meta ppakkjat, għandu piż nett indikat ta’ bejn 180 et 250 g.

It-tneħħija tal-kulur oranġjo mill-qoxra u s-sostituzzjoni tal-isfumaturi ta’ isfar dehbi għal oranġjo b’kulur bajdani għal ħamrani hija r-riżultat tal-għażla li għamel il-grupp li jipprojbixxi l-użu tal-annatto bħala kolorant tal-qoxra.

Rigward il-qoxra, tneħħa l-kumment li hija lixxa, minħabba li dan huwa żball evidenti fl-ispeċifikazzjonijiet irreġistrati skont ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1107/96 tat-12 ta' Ġunju 1996 dwar ir-reġistrazzjoni ta' indikazzjonijiet ġeografiċi u denominazzjonijiet ta’ oriġini taħt il-proċedura stabbilita fl-Artikolu 17 tar-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2081/92 (3), peress li l-qoxra tal-“Pont-l’Evêque” qatt ma kienet lixxa.

Saret ukoll kjarifika biex jiġu deskritti aħjar il-prattiki tas-soltu. Il-qoxra tista’ fil-fatt tiġi xkupiljata (tintuża xkupilja xotta jew imxarrba fuq il-qoxra) jew maħsula (l-isprejjar tal-ġobon b’soluzzjoni milwiema taħt pressjoni). L-ixkupiljar dejjem kien isir u jixxebbah mal-ħasil għalkemm mhux imsemmi fl-ispeċifikazzjonijiet reġistrati skont ir-Regolament (KE) Nru 1107/96 bħala tali. Għaldaqstant ġie kkjarifikat li l-ixkupiljar jista’ jitqies bħala metodu ta’ ħasil, madankollu n-natura fakultattiva tat-tnejn li huma ġiet speċifikata permezz tal-kelma “jista’”.

Fl-aħħar nett, l-elementi li jirrigwardaw id-deskrizzjoni tal-metodu ta’ produzzjoni (it-tqattir u t-tmelliħ) ġew spostati lejn il-kapitolu xieraq.

3.2.   Iż-żona ġeografika

Iż-żona ġeografika modifikata tal-“Pont-l’Evêque” issa tinkludi 1 365 muniċipalità, jiġifieri 38 % tal-erja taż-żona li tidher fl-ispeċifikazzjonijiet irreġistrati skont ir-Regolament (KE) Nru 1107/96 (2 129 muniċipalità ġew esklużi). It-tnaqqis taż-żona ġeografika huwa r-riżultat ta’ ħidma ta’ tisħiħ tar-rabta bejn id-denominazzjoni “Pont-l’Evêque” u s-sistemi ta’ produzzjoni tal-bhejjem tal-ħalib u li jirgħu fin-Normandija, tad-definizzjoni tan-nukleu tad-denominazzjoni u tal-karatteristiċi tiegħu (l-ambjent naturali/id-drawwiet). B’hekk kull muniċipalità taż-żona ġeografika riveduta tinsab f’żona fejn jikber ħafna ħaxix minħabba l-klima friska u umda u/jew fejn hemm ħafna art mistgħadra u widien, u li hija kkaratterizzata minn pajsaġġ ta’ msaġar li jixhed iż-żamma tat-tradizzjoni ta’ trobbija ta’ annimali għall-ħalib li jinżammu fuq il-ħaxix u mill-preżenza ta’ rziezet ta’ annimali tal-ħalib li għadhom jagħmlu użu kbir mill-ħaxix.

Dan it-tnaqqis taż-żona huwa wkoll marbut mar-reviżjoni tal-ispeċifikazzjonijiet li ssaħħaħ ir-rabta mat-territorju mal-obbligu li tintuża parzjalment ir-razza Normanna u dieta ddominata mir-ragħa biex jiġi prodott il-ħalib.

3.3.   Prova tal-oriġini

L-emendi fil-paragrafu 4.1 huma marbuta mal-iżviluppi fir-regolamenti nazzjonali. Fost l-oħrajn hija prevista ċertifikazzjoni tal-operaturi li tirrikonoxxi l-kapaċità tagħhom li jilħqu r-rekwiżiti tal-ispeċifikazzjonijiet tal-marka li minnha huma jippretendu li jibbenefikaw.

Fil-paragrafu 4.2 hija prevista dikjarazzjoni speċifika li tiċċertifika l-impenn tal-operaturi fil-proċess ta’ bidla tal-merħliet lejn ir-razza Normanna.

Dispożizzjoni dwar id-dikjarazzjonijiet meħtieġa għall-għarfien u l-monitoraġġ tal-volumi tippermetti lill-grupp jiġbor id-dejta meħtieġa biex ikollu għarfien tajjeb u jkun jista’ jissorvelja d-denominazzjoni ta’ oriġini “Pont-l’Evêque”.

Il-paragrafi dwar iż-żamma tar-reġistri u dwar il-kontroll fuq il-prodott ġew ikkompletati.

3.4.   Metodu ta’ produzzjoni

L-ispeċifikazzjonijiet jispeċifikaw ħafna punti dwar il-metodu ta’ produzzjoni sabiex jiddeskrivu aħjar il-kundizzjonijiet ta’ produzzjoni tal-ħalib u tal-ipproċessar tal-ġobon li jikkontribwixxu għall-karattru u r-reputazzjoni tal-“Pont-l’Evêque”:

—   Kundizzjonijiet ta’ produzzjoni tal-ħalib:

Parti mill-“Pont-l’Evêque” hija magħmula minn ħalib prodott mill-baqar tar-razza Normanna li jammontaw għal mill-inqas 50 % tal-baqar tal-ħalib li effettivament issib f’kull razzett. Biex jgħin fl-impenn u l-adattament ta’ dawk kollha li jrabbu l-baqar u tal-produtturi tal-“Pont-l’Evêque” għal din il-kundizzjoni l-ġdida ta’ produzzjoni, huwa previst perjodu tranżitorju sa April 2017 fl-ispeċifikazzjonijiet. Din l-emenda tgħin biex tissaħħaħ ir-rabta mat-territorju permezz tal-obbligu li wieħed juża baqar tar-razza Normanna fil-merħliet tal-ħalib.

Biex tkun iffaċilitata l-implimentazzjoni tal-ispeċifikazzjonijiet, iddaħħlet id-definizzjoni tal-merħla: din tikkonsisti fil-merħla sħiħa ta’ baqar tal-ħalib ta’ razzett magħmula minn baqar li qegħdin ireddgħu, baqar xotti u erħiet ta’ sostituzzjoni.

Il-baqar tal-ħalib jirgħu għal mill-inqas sitt xhur fis-sena. Kull razzett għandu mill-inqas 0,33 ettaru ta’ uċuħ tal-ħaxix għal kull baqra tal-ħalib li tinħaleb li mill-inqas 0,25 ettaru minnhom ikunu miksija b’ħaxix tar-ragħa aċċessibbli mill-post fejn jinħalbu l-baqar, kif ukoll żewġ ettari ta’ mergħa għal kull ettaru ta’ qamħirrun maħżun użat għall-għalf tal-merħliet. Dan jiggarantixxi għalf iddominat mill-konsum tal-ħaxix (ragħa, ħuxlief, …), b’rabta mat-tradizzjoni fiż-żona ġeografika li jitrabbew baqar mitmugħa l-ħaxix.

Biex tkun assigurata r-rabta maż-żona ġeografika, mill-inqas 80 % tal-materja xotta fid-dieta bażika tal-merħla (l-għalf), tiġi mill-għelieqi tal-irziezet li jinsabu fiż-żona ġeografika.

Meta ma jkunx il-perjodu tar-ragħa, il-baqar tal-ħalib jingħataw ħuxlief kuljum. Il-konsum ta’ ikel addizzjonali huwa limitat għal 1 800 kg fis-sena għal kull baqra tal-merħla. L-għalf u l-ikel addizzjonali awtorizzati huma elenkati fl-ispeċifikazzjonijiet. Ir-rabta mat-territorju b’hekk hija msaħħa permezz tal-awtonomija tal-irziezet f’dak li jirrigwarda l-għalf u l-limitazzjoni taż-żieda ta’ ikel addizzjonali.

—   Il-ħalib użat:

Biex kemm jista’ jkun jiġu evitati l-problemi ta’ bidliet fil-materja prima, iż-żmien kemm idum maħżun il-ħalib użat fil-produzzjoni tal-“Pont-l’Evêque” huwa speċifikat. Il-ħalib ma jistax idum maħżun aktar minn 48 siegħa fir-razzett u 96 siegħa mill-ewwel ħalba sal-bidu tal-maturazzjoni, b’dan il-ħin imnaqqas għal 72 siegħa għall-produzzjoni b’ħalib mhux ippasturizzat.

Barra minn hekk, biex tiġi evitata kwalunkwe prattika li ma tkunx konformi mal-għarfien tradizzjonali, jingħad ukoll li l-konċentrazzjoni tal-ħalib permezz tal-eliminazzjoni parzjali tal-porzjon milwiem qabel il-koagulazzjoni hija pprojbita u li, minbarra l-materja prima tal-ħalib, l-uniċi ingredjenti jew sustanzi għall-ipproċessar jew additivi awtorizzati fil-ħalib, u matul il-produzzjoni tiegħu, huma t-tames, il-kulturi ta’ batterji innokwi, ħmira, moffa, melħ u klorur tal-kalċju.

Din id-dispożizzjoni timplika l-projbizzjoni tal-annatto: l-annatto, kolorant tal-qoxra, kien jintuża biex jitranġaw id-difetti fl-iżvilupp tal-qoxra minħabba l-kundizzjoni sanitarja tal-ħalib. It-titjib fil-kwalità sanitarja tal-ħalib minn diversi snin ‘l hawn jagħmlu l-użu tal-annatto inutli. Il-produtturi tal-“Pont-l’Evêque” ilhom ma jużawh għal iktar minn 15-il sena.

—   Il-kundizzjonijiet ta’ produzzjoni tal-ġobon:

Għall-kuntrarju tal-ispeċifikazzjonijiet reġistrati taħt ir-Regolament (KE) Nru 1107/96, il-kundizzjonijiet ta’ produzzjoni tal-“Pont-l’Evêque” miż-żieda tal-baqta sal-maturazzjoni ġew speċifikati. Dawn jikkonsistu fid-deskrizzjoni, b’mod partikolari permezz tal-valuri li għandhom jintlaħqu, tad-diversi stadji tal-proċess ta’ produzzjoni tal-“Pont-l’Evêque” u li jirriflettu d-drawwiet lokali, leali u kostanti.

B’hekk ġew speċifikati:

—	il-kontenitur tal-ħalib, tank ta’ 600 litru massimu, biex ikun assigurat iffurmar standard f’darba u jiggarantixxi li l-ġobon kollu ffurmat ikun dam jagħqad l-istess tul ta’ ħin;

—	il-kundizzjonijiet ta’ maturazzjoni: inqas minn 26 siegħa f’temperatura taħt l-40 °C, b’mod li jiġu kkontrollati l-parametri marbuta ma’ dan l-istadju;

—	il-kundizzjonijiet taż-żieda tat-tames: skont it-tradizzjoni, bl-użu biss ta’ tames li jkun ġej mill-annimali u f’temperatura ideali għat-tames ta’ bejn 32 u 40 °C;

—	il-metodu ta’ produzzjoni tal-ħalib magħqud: qtugħ f’ħabbiet ta’ daqs medju ta’ inqas minn 25 mm u tħawwid biex ikun żgurat tqattir pjuttost konsiderevoli fit-tankijiet;

—	l-eliminazzjoni parzjali tax-xorrox qabel it-tqegħid fil-forom, korollarju tat-taħlita magħġuna u tat-tqattir sfurzat;

—	l-intervall bejn iż-żieda tat-tames u t-tqegħid fil-forom: it-tqegħid fil-forom isir inqas minn sagħtejn wara ż-żieda tat-tames biex wieħed inaqqas l-aċidifikazzjoni tal-baqta;

—	il-kundizzjonijiet ta’ tqattir fil-forom: minimu ta’ 10 sigħat bejn 17 u 31 °C, kundizzjonijiet ta’ temperatura aktar preċiżi mill-kunċetti ta’ temperatura ambjentali u ta’ kamra msaħħna ppreżentati fl-ispeċifikazzjonijiet irreġistrati taħt ir-Regolament (KE) Nru 1107/96, b’tidwir frekwenti;

—	it-tmelliħ: dan isir minn jum sa erbat ijiem wara ż-żieda tat-tames, iż-żmien minimu meħtieġ biex tiżviluppa l-flora tal-wiċċ;

—	il-fażi u l-kundizzjonijiet ta’ ħasil: il-ħasil jikkorrispondi għall-fażi bejn it-tmelliħ u l-bidu ta’ maturazzjoni li l-kundizzjonijiet tat-temperatura tagħha (bejn 10 u 22 °C) ġew speċifikati b’mod li dan il-parametru jkun ikkontrollat;

—	il-projbizzjoni li wieħed jikkonserva l-materja prima tal-ħalib, il-prodotti waqt il-manifattura, il-baqta jew il-ġobon frisk f’temperatura negattiva, biex tiġi evitata kwalunkwe prattika li ma tkunx konformi mal-għarfien tradizzjonali.

—   Il-maturazzjoni tal-ġobon:

Sabiex jiġu ottimizzatti l-kwalitajiet organolettiċi tal-ġobon, il-kundizzjonijiet ta’ maturazzjoni ġew emendati. Iż-żmien minimu ta’ maturazzjoni, li qabel kien ta’ 14-il jum għall-formati kollha, issa żdied għal 18-il jum minn meta jiżdied it-tames ħlief għall-“Pont-l’Evêque” il-kbir li huwa stabbilit għal 21 jum. Il-maturazzjoni ddum għal perjodu minimu ta’ 8 sa 9 ijiem skont il-formati, f’temperatura ta’ bejn 11 u 19 °C. Biex wieħed ikun jista’ jniżżel bil-mod it-temperatura tal-ġobnijiet li jkunu għaddew mill-fażi tal-ħasil wara t-tmelliħ (fejn wieħed ifakkar li t-temperatura tista’ tkun bejn 10 u 22 °C), it-temperatura massima tal-maturazzjoni ttellgħet minn 14 għal 19 °C. Il-“Pont-l’Evêque” jista’ jkompli jimmatura aktar f’temperatura bejn 4 u 15 °C wara li possibbilment jiġi ppakkjat. Ir-referenza għall-fermenti tal-aħmar (brevibacterium linens) tneħħiet mill-ispeċifikazzjonijiet peress li l-iżvilupp tagħhom mhuwiex awtomatiku, u lanqas ma huwa mfittex. Peress li t-tkessiħ meħtieġ waqt it-trasport iwaqqaf il-maturazzjoni, huwa wkoll speċifikat li ż-żmien minimu ta’ maturazzjoni ma jinkludix il-ħin tat-trasferiment bejn il-postijiet ta’ produzzjoni u dawk ta’ maturazzjoni, billi huwa stabbilit li dawn it-trasferimenti ma jistgħux idumu aktar minn 72 siegħa.

3.5.   Rabta maż-żona ġeografika

Din il-parti tal-ispeċifikazzjonijiet reġgħet inkitbet skont id-dispożizzjonijiet tal-qafas tal-ispeċifikazzjonijiet tal-DPO. L-ispeċifiċità taż-żona ġeografika, dik tal-prodott u tar-rabta kawżali bejn il-fatturi fiżiċi u umani taż-żona ġeografika u l-karatteristiċi tal-prodott qegħdin deskritti fih. Il-kjarifiki li saru dwar l-għarfien inerenti għall-produzzjoni tal-ħalib, dwar il-metodu ta’ produzzjoni u tal-ipproċessar tal-ġobon li jikkontribwixxi għall-karattru u l-ispeċifiċità tal-“Pont-l’Evêque” issa huma spjegati aħjar. Barra minn hekk, il-preżenza tar-razza Normanna, li llum tikkompeti ma’ razez oħrajn ta’ baqar tal-ħalib aktar produttivi, hija affermata.

3.6.   Tikkettar

Biex l-ispeċifikazzjonijiet isiru konformi mar-regolamenti nazzjonali, id-dispożizzjoni dwar l-obbligu ta’ tqegħid tal-logo “INAO” tneħħiet. Huwa speċifikat li l-kliem “Appellation d’Origine Protégée” (Denominazzjoni Protetta tal-Oriġini) jew “AOP” (DPO), huwa obbligatorju, bħalma huwa s-simbolu DPO tal-Unjoni Ewropea.

3.7.   Oħrajn

Il-korpi inkarigati mill-kontroll tal-ispeċifikazzjonijiet ġew speċifikati u t-tabella tal-punti ewlenin li għandhom ikunu kkontrollati kif ukoll il-metodu ta’ valutazzjoni tagħhom ġew miżjuda mal-ispeċifikazzjonijiet.

DOKUMENT UNIKU

IR-REGOLAMENT (KE) Nru 510/2006 TAL-KUNSILL

dwar il-protezzjoni tal-indikazzjonijiet ġeografiċi u d-denominazzjonijiet ta’ oriġini tal-prodotti agrikolu u l-oġġetti tal-ikel  (4)

“PONT-L’EVEQUE”

Nru tal-KE: FR-PDO-0117-01044 – 12.10.2012

IĠP ( ) DPO ( X )

1.   Isem

2.   Stat membru jew pajjiż terz

Franza

3.   Deskrizzjoni tal-prodott agrikolu jew tal-oġġett tal-ikel

3.1.   Tip ta’ prodott

Klassi 1.3. Ġobon

3.2.   Deskrizzjoni tal-prodott li għalih japplika l-isem mogħti fil-punt 1

Il-“Pont-l’Evêque” huwa riservat għall-ġobon magħmul mill-ħalib tal-baqra, b’għaġina ratba, qoxra b’moffa fina, li tista’ tkun xkupiljata jew maħsula, b’forma kwadra jew rettangolari u li fih minimu ta’ 45 gramma xaħam għal kull 100 gramma ta’ ġobon wara li jkun tnixxef għal kollox. Il-qoxra għandha lewn bajdani jagħti fl-aħmar; l-għaġina hija ratba, ma twaħħalx u lanqas hija maħlula, b’lewn l-avorju sa safrani lewn it-tiben, omoġenja b’xi ftit toqob, b’togħma ħelwa u aromi varji (ta’ ħxejjex, ħalib, krema jew xi ftit affumikata).

Il-“Pont-l’Evêque” jiġi f’dawn il-forom:

—	il-“Pont-l’Evêque” il-kbir għandu wiċċ kwadru b’tul ta’ bejn 190 u 210 mm, piż nett indikat ta’ bejn 1 200 u 1 600 g meta jkun ippakkjat, u piż ta’ bejn 650 u 850 gramma f’materja xotta,

—	il-“Pont-l’Evêque” għandu wiċċ kwadru b’tul ta’ bejn 105 u 115 mm, piż nett indikat ta’ bejn 300 u 400 g meta jkun ippakkjat, u piż minimu ta’ 140 gramma f’materja xotta,

—	il-“Pont-l’Evêque” medju għandu wiċċ rettangolari li t-tul tiegħu huwa bejn 105 u 115 mm u b’wisgħa ta’ bejn 52 u 57 mm, piż nett indikat ta’ 150 u 200 g indikat meta jkun ippakkjat, u piż minimu ta’ 70 gramma f’materja xotta,

—	il-“Pont-l’Evêque” iż-żgħir għandu wiċċ kwadru b’tul ta’ bejn 85 u 95 mm, piż nett indikat ta’ bejn 180 u 250 g meta jkun ippakkjat, u piż minimu ta’ 85 gramma f’materja xotta.

3.3.   Il-materja prima (għall-prodotti pproċessati biss)

Mill-1 ta’ Mejju 2017, mill-inqas 50 % tal-baqar tal-ħalib fl-irziezet għandhom ikunu baqar tar-razza Normanna.

3.4.   L-għalf (għall-prodotti li ġejjin mill-annimali biss)

Biex tiġi garantita rabta stretta bejn it-territorju u l-prodott permezz ta’ għalf speċifiku miż-żona ġeografika, il-baqar tal-ħalib jirgħu għal mill-inqas sitt xhur fis-sena, ir-razzett għandu mill-inqas 0,33 ettaru ta’ uċuħ tal-ħaxix għal kull baqra tal-ħalib li tinħaleb li mill-inqas 0,25 ettaru minnhom ikunu miksija b’ħaxix tar-ragħa aċċessibbli mill-post fejn jinħalbu l-baqar, kif ukoll żewġ ettari ta’ mergħa għal kull ettaru ta’ qamħirrun maħżun użat għall-għalf tal-merħliet.

Mill-inqas 80 % tad-dieta bażika tal-merħla li tikkonsisti f’għalf hija prodotta fl-għelieqi tal-irziezet li jinsabu fiż-żona ġeografika (ikkalkulata f’materja xotta). Iż-żieda ta’ ikel addizzjonali hija limitata għal 1 800 kg fis-sena għal kull baqra tal-merħla.

3.5.   L-istadji speċifiċi tal-produzzjoni li għandhom jitwettqu fiż-żona ġeografika indikata

Il-produzzjoni tal-ħalib, il-manifattura, il-maturazzjoni tal-ġobon isiru fiż-żona ġeografika deskritta fil-punt 4.

3.6.   Ir-regoli speċifiċi għat-tqattigħ, għall-ħakk, għall-ippakkjar, eċċ

—

3.7.   Ir-regoli speċifiċi għat-tikkettar

Kull ġobna DPO “Pont-l’Evêque” li tinbiegħ għandu jkollha tikketta individwali li tkun tinkludi l-isem tad-denominazzjoni ta’ oriġini miktuba f’ittri li d-daqs tagħhom ikun ta’ mill-inqas żewġ terzi dak tal-akbar ittri li jidhru fuq it-tikketta, il-kliem “Appellation d’Origine Protégée” (Denominazzjoni Protetta ta’ Oriġini) jew “AOP” (DPO) u s-simbolu AOP (DPO) tal-Unjoni Ewropea.

4.   Deskrizzjoni fil-qosor taż-żona ġeografika

Lista tal-cantons u l-muniċipalitajiet taż-żona ġeografika ta’ produzzjoni tad-DPO “Pont-l’Evêque”.

Fid-dipartiment ta’ Calvados

Il-cantons sħaħ ta’ Aunay-sur-Odon, Balleroy, Bayeux, Le Bény-Bocage, Blangy-le-Château, Cambremer, Caumont-l’Eventé, Condé-sur-Noireau, Dozulé, Honfleur, Isigny-sur-Mer, Lisieux, Livarot, Mézidon-Canon, Orbec, Pont-l’Evêque, Saint-Pierre-sur-Dives, Saint-Sever-Calvados, Thury-Harcourt, Trévières, Trouville-sur-Mer, Vassy u Vire.

Il-canton ta’ Cabourg minbarra l-muniċipalitajiet ta’ Colombelles, Escoville, Hérouvillette, Ranville. Il-canton ta’ Falaise-Nord, minbarra l-muniċipalitajiet ta’ Aubigny, Bons-Tassilly, Falaise, Potigny, Saint-Pierre-Canivet, Soulangy, Soumont-Saint-Quentin, Ussy, Villers-Canivet. Il-canton ta’ Villers-Bocage minbarra l-muniċipalitajiet ta’ Le Locheur, Missy u Noyers-Bocage.

Il-muniċipalitajiet ta’ Airan, Argences, Barou-en-Auge, Bazenville, la Caine, Canteloup, Cléville, Courcy, Commes, Curcy-sur-Orne, Goupillières, Grimbosq, Hamars, La Hoguette, Janville, Jort, Longues-sur-Mer, Louvagny, Magny-en-Bessin, Le Manoir, Manvieux, Montigny, Moult, Les Moutiers-en-Auge, Les Moutiers-en-Cinglais, Norrey-en-Auge, Ouffières, Préaux-Bocage, Port-en-Bessin-Huppain, Ryes, Saint-Vaast-sur-Seulles, Saint-Ouen-du-Mesnil-Oger, Saint-Pair, Saint-Pierre-du-Jonquet, Sainte-Honorine-du-Fay, Saint-Martin-de-sallen, Sommervieu, Tracy-sur-Mer, Troarn, Trois-Monts, Vaux-sur-Aure, Vendeuvre u Vienne-en-Bessin.

Fid-dipartiment tal-Eure

Il-cantons sħaħ ta’ Bernay-est, Beuzeville, Cormeilles u Thiberville.

Il-canton ta’ Bernay-Ouest, minbarra l-muniċipalitajiet ta’ Plasnes, Valailles. Il-canton ta’ Broglie, minbarra l-muniċipalità ta’ Mesnil-Rousset. Il-canton ta’ Pont-Audemer, minbarra l-muniċipalitajiet ta’ Colletot, Corneville-sur-Risle. Il-canton ta’ Quillebeuf-sur-Seine, minbarra l-muniċipalitajiet ta’ Aizier, Bourneville, Sainte-Croix-sur-Aizier, Tocqueville, Vieux-Port. Il-canton ta’ Saint-Georges-du-Vièvre, minbarra l-muniċipalitajiet ta’ Saint-Benoît-des-Ombres, Saint-Christophe-sur-Condé, Saint-Grégoire-du-Vièvre u Saint-Pierre-des-Ifs.

Il-muniċipalitajiet ta’ Morsan, Notre-Dame-d’Epine u Saint-Victor-d’Epine.

Fid-dipartiment ta’ La Manche

Il-cantons sħaħ ta’ Barenton, Barneville-Carteret, Brécey, Bréhal, Canisy, Carentan, Cerisy-la-Salle, Coutances, Gavray, La Haye-du-Puits, La Haye-Pesnel, Isigny-le-Buat, Juvigny-le-Tertre, Lessay, Marigny, Montebourg, Montmartin-sur-Mer, Mortain, Percy, Périers, Sourdeval, Saint-Clair-sur-l’Elle, Sainte-Mère-Eglise, Saint-Hilaire-du-Harcouët, Saint-Jean-de-Daye, Saint-Lô, Saint-Lô-Est, Saint-Lô-Ouest, Saint-Malo-de-la-Lande, Saint-Ovin, Saint-Pois, Saint-Sauveur-Lendelin, Saint-Sauveur-le-Vicomte, Le Teilleul, Tessy-sur-Vire, Torigni-sur-Vire, Valognes, Vesly u Villedieu-les-Poêles.

Il-canton ta’ Avranches, minbarra l-muniċipalitajiet ta’ Avranches, Marcey-les-Grèves, Saint-Martin-des-Champs, Vains u Le Val-Saint-Père. Il-canton ta’ Quettehou, minbarra l-muniċipalità ta’ Octeville-l’Avenel.

Il-muniċipalitajiet ta’ Les Chéris, Marcilly u Le Mesnil-Ozenne.

Fid-dipartiment tal-Orne

Il-cantons sħaħ ta’ Athis-de-l’Orne, Briouze, Domfront, La Ferté-Macé, Flers, Flers-Nord, Flers-Sud, Gacé, Juvigny-sous-Andaine, Le Merlerault, Messei, Passais, Putanges-Pont-Ecrepin, Sées, Tinchebray u Vimoutiers.

Il-canton ta’ Carrouges, minbarra l-muniċipalità ta’ Ciral. Il-canton ta’ Courtomer, minbarra l-muniċipalitajiet ta’ Bures, Sainte-Scolasse-sur-Sarthe. Il-canton ta’ Ecouché, minbarra l-muniċipalitajiet ta’ Goulet, Sentilly. Il-canton ta’ Exmes, minbarra l-muniċipalità ta’ Silly-en-Gouffern. Il-canton ta’ Ferté-Frênel minbarra l-muniċipalitajiet ta’ Couvains, Gauville, Glos-la-Ferrière, Marnefer, Saint-Nicolas-de-Sommaire. Il-canton ta’ Mortrée, minbarra l-muniċipalitajiet ta’ Boissei-la-Lande, Marcei, Médavy, Saint-Christophe-le-Jajolet u Saint-Loyer-des-Champs.

Il-muniċipalitajiet ta’ Boitron, Bursard, Chambois, Coudehard, Ecorches, Essay, Louvières-en-Auge, Mont-Ormel, Montreuil-la-Cambe, Neauphe-sur-Dive, Nécy, Saint-Gervais-des-Sablons, Saint-Lambert-sur-Dives u Trun.

5.   Rabta maż-żona ġeografika

5.1.   L-ispeċifiċità taż-żona ġeografika

Iż-żona tad-denominazzjoni tal-“Pont-l’Evêque” testendi fuq parti mit-territorju tat-tliet dipartimenti ta’ Basse Normandie (Calvados, Manche u Orne) kif ukoll fuq il-periferija tal-Punent tad-dipartiment tal-Eure. Din iż-żona tgawdi minn klima tat-tip oċeanika moderata b’xita abbondanti (aktar minn 700 mm) u mqassma tajjeb matul is-sena. Il-pajsaġġ kollu mergħat b’art lixxa huwa ddominat mill-foresti u mill-preżenza ta’ netwerk ta’ għadd ta’ xmajjar u għadd kbir ta’ bwar. Il-mergħat li storikament kienu jokkupaw proporzjon kbir tal-erja agrikola taż-żona ġeografika għadhom jiffurmaw aktar min-nofsha.

Dan ir-reġjun ta’ tradizzjoni ta’ trobbija ta’ baqar huwa l-benniena tar-razza Normanna, li, għalkemm għandha kompetizzjoni mir-razza Prim’Holstein, li hija aktar produttiva, minn dejjem kienet preżenti fiż-żona ġeografika b’rieda qawwija li żżomm u tiżviluppa n-numri tagħha. Illum il-kundizzjonijiet tal-għalf tal-baqar tal-ħalib għadhom ikkaratterizzati mis-sehem predominanti tal-ħaxix fid-dieta tal-annimali u l-konsum tiegħu waqt ir-ragħa matul perjodu ta’ mill-inqas 6 xhur fis-sena. B’hekk jiġi speċifikat minimu ta’ erja ta’ ħaxix għal kull baqra tal-ħalib fl-irziezet. Barra minn hekk, biex tiġi asserita l-importanza tal-ħaxix, b’mod speċjali f’konfront mal-qamħirrun, l-irziezet għandhom id-doppju tal-uċuħ bil-ħaxix milli uċuħ bil-qamħirrun użati għall-għalf tal-merħla.

Din it-tradizzjoni antika ħafna ta’ bhejjem li jirgħu u li jagħmlu l-ħalib, li għadha tippersisti sal-lum, wasslet għal ħiliet rikonoxxuti ta’ manifattura tal-ġobon b’għaġina ratba. L-ipproċessar tal-ġobon li jeħtieġ tankijiet tat-tibqit ta’ daqs żgħir, bl-użu esklussiv tat-tames li joriġina mill-annimali, u qtugħ tal-baqta fin ħafna sa medju jipperpetwa dawn il-ħiliet antiki.

Il-fama ta’ dan il-ġobon li jiġi kkunsmat wara żmien ta’ maturazzjoni relattivament qasir inkisbet sa mill-1622: Hélie le Cordier, kittieb Normann, ippubblika poeżija f’16-il kantiku ad unur tal-“Pont-l’Évêque” u li minnha ġejja l-frażi famuża: “Tout le monde également l’aime car il est fait avec tant d’art que, jeune ou vieux, il n’est que crème” (“Kulħadd iħobbu għaliex isir b’tant arti li, kemm jekk ġdid jew qadim, huwa biss krema”). Huwa hekk li l-Pont l’Evêque, mill-bidu tas-seklu tmintax, għall-fini ta’ diversità, ingħata l-forma kwadra tiegħu bl-użu tal-forom tal-injam.

5.2.   L-ispeċifiċità tal-prodott

Il-“Pont-l’Evêque” huwa ġobon magħmul mill-ħalib tal-baqra b’għaġina ratba li minn meta ntużat il-forma tal-injam fis-seklu tmintax għandu forma kwadra jew rettangolari bi xfar u kantunieri fini. Il-qoxra tiegħu hija ta’ lewn bajdani jagħti fl-aħmar b’għaġina ratba, ma twaħħalx, lewn l-avorju jew safrani lewn it-tiben. It-togħma tiegħu hija ħelwa b’aromi ta’ ħalib, ħxejjex u xi drabi aroma kemmxejn affumikata.

5.3.   Ir-rabta każwali bejn iż-żona ġeografika u l-kwalità jew il-karatteristiċi tal-prodott (għad-DPO) jew il-kwalità speċifika, ir-reputazzjoni jew il-karatteristiċi l-oħra tal-prodott (għall-IĠP)

Il-kundizzjonijiet klimatiċi ta’ xita frekwenti u temp moderat fiż-żona ġeografika jagħtu lok għal produzzjoni kbira ta’ ħaxix matul is-sena kollha. Din tal-aħħar tippermetti produzzjoni ta’ ħalib minn annimali miżmuma prinċipalment fuq il-ħaxix. Dan il-ħalib li ġej minn baqar li jagħmlu żmien twil jirgħu, huwa tajjeb ħafna biex jissawwar f’ġobon. Il-fatt li l-bhejjem huma ta’ razza Normanna jsaħħaħ din l-ispeċifiċità.

Minbarra l-kompetenzi f’dak li jirrigwarda r-ragħa u l-produzzjoni tal-ħalib, żviluppaw ukoll ħiliet f’dak li jirrigwarda l-produzzjoni tal-ġobon u dan wassal biex il-fama tal-“Pont L’Evêque” tibda minn kmieni ħafna. Dawn il-ħiliet fil-produzzjoni tal-ġobon jaqgħu taħt it-teknoloġiji tal-“ġobon artab” li jitħalla jimmatura għal żmien relattivament qasir. Dan it-tip ta’ ġobon huwa adattat ħafna għan-nuqqas ta’ limitazzjonijiet klimatiċi u topografiċi li ma jkunux jeħtieġu li l-ħalib jinżamm għal żmien twil fil-forma ta’ ġobon. Minn dan jirriżulta ġobon ħelu u aromatiku u ta’ kwalità kbira li ilu rikonoxxut għal ħafna sekli.

Referenza għall-pubblikazzjoni tal-ispeċifikazzjoni

[L-Artikolu 5(7) tar-Regolament (KE) Nru 510/2006 (5)]

https://www.inao.gouv.fr/fichier/CDCPontl-Eveque.pdf

---

(1)  ĠU L 343, 14.12.2012, p. 1.

(2)  ĠU L 93, 31.3.2006, p. 12. Mibdul bir-Regolament (UE) Nru 1151/2012.

(3)  ĠU L 148, 21.6.1996, p. 1.

(4)  Mibdul bir-Regolament (UE) Nru 1151/2012.

(5)  Mibdul bir-Regolament (UE) Nru 1151/2012.

---