3.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 353/1

—

wara li kkunsidra t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE), b'mod partikolari l-Artikoli 2, 3, 4, 6, 7 u 21 tiegħu,

—

wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikoli 1, 2, 3, 4, 18 u 19 tagħha,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem u l-protokolli tagħha,

—

wara li kkunsidra l-istrumenti tad-drittijiet tal-bniedem tan-NU, b’mod partikolari l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi tas-16 ta’ Diċembru 1966, il-Konvenzjoni kontra t-Tortura u Trattament jew Pieni Krudili, Inumani jew Degradanti Oħra tal-10 ta’ Diċembru 1984 u l-protokolli relevanti tagħhom, u l-Konvenzjoni Internazzjonali għall-Protezzjoni tal-Persuni Kollha mill-Għajbien Sfurzat tal-20 ta’ Diċembru 2006,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 5 tat-Trattat tal-Atlantiku tat-Tramuntana tal-1949,

—

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1236/2005 tas-27 ta' Ġunju 2005 dwar il-kummerċ ta' ċerti oġġetti li jistgħu jintużaw għall-piena kapitali, tortura jew trattamenti jew pieni krudili, inumani jew degradanti oħra (1),

—

wara li kkunsidra l-Programm ta’ Stokkolma – Ewropa Miftuħa u Sigura għas-Servizz u l-Protezzjoni taċ-Ċittadini (2) – u l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, il-Kunsill, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u l-Kumitat tar-Reġjuni tal-20 ta’ April 2010 dwar ‘Il-kisba ta' żona ta' libertà, sigurtà u ġustizzja għaċ-ċittadini tal-Ewropa: Pjan ta' Azzjoni li Jimplimenta l-Programm ta' Stokkolma’ (COM(2010)0171),

—

wara li kkunsidra l-Linji Gwida għall-Politika tal-UE Lejn Pajjiżi Terzi dwar it-Tortura u t-Trattament jew Pieni Krudili, Inumani jew Degradanti Oħra u l-Linji Gwida tal-UE dwar il-Piena tal-Mewt,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta’ Brussell tal-1 ta’ Ottubru 2010, adottata waqt is-6 Konferenza tal-Kumitati Parlamentari għas-Sorveljanza tas-Servizzi tal-Intelliġenza u s-Sigurtà tal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-istudju konġunt tan-NU dwar prattiki globali marbuta ma’ detenzjoni sigrieta fil-kuntest tal-kontroll tat-terroriżmu, ippreparat mir-Rapporteur Speċjali għall-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali filwaqt li jkun ikkontrollat it-terroriżmu, Martin Scheinin; ir-Rapporteur Speċjali dwar it-tortura jew trattamenti jew pieni krudili, inumani jew degradanti oħra, Manfred Nowak; il-Grupp ta’ Ħidma dwar id-Detenzjoni Arbitrarja, rappreżentat mill-Viċi President tiegħu, Shaheen Sardar Ali; u l-Grupp ta’ Ħidma dwar l-Għajbien Involontarju Sfurzat, rappreżentat mill-President tiegħu, Jeremy Sarkin (3),

—

wara li kkunsidra r-Rapport tal-Kunsill għad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU tar-Rapporteur Speċjali dwar it-tortura jew trattamenti jew pieni krudili, inumani jew degradanti oħra, li jiffoka fuq kummissjonijiet ta’ inkjesta b’risposta għal mudelli jew prattiki ta’ tortura jew forom oħra ta’ trattament ħażin (4),

—

wara li kkunsidra r-Rapport tar-Rapporteur Speċjali dwar il-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali filwaqt li jkun ikkontrollat it-terroriżmu, Martin Scheinin, intitolat ‘Kumpilazzjoni ta’ prattiki tajbin dwar oqfsa legali u istituzzjonali u miżuri li jiżguraw ir-rispett għad-drittijiet tal-bniedem minn aġenziji tal-intelliġenza filwaqt li jkun ikkontrollat it-terroriżmu, inkluż dwar is-sorveljanza tagħhom’ (5),

—

wara li kkunsidra l-kontribuzzjonijiet mill-Kunsill tal-Ewropa, b’mod partikolari x-xogħol tal-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem preċedenti, Thomas Hammarberg, u tal-Kumitat Ewropew għall-Prevenzjoni tat-Tortura (CPT), kif ukoll ir-riżoluzzjonijiet relevanti tal-Assemblea Parlamentari tal-Kunsill tal-Ewropa, b’mod partikolari dawk intitolati ‘Detenzjonijiet sigrieti u trasferimenti interstatali illegali ta’ priġunieri li jinvolvu stati membri tal-Kunsill tal-Ewropa’ (6), u ‘Detenzjonijiet sigrieti u trasferimenti illegali ta’ priġunieri li jinvolvu Stati Membri tal-Kunsill tal-Ewropa: it-tieni rapport’ (7), u r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Legali u d-Drittijiet tal-Bniedem tal-Assemblea Parlamentari, intitolat ‘Abbuż tas-segretezza tal-istat u s-sigurtà nazzjonali: ostakli għall-iskrutinju parlamentari u ġudizzjarju tal-ksur tad-drittijiet tal-bniedem’ (8),

—

wara li kkunsidra l-kawżi tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem Al – Nashiri v. Il-Polonja, Abu Zubaydah v. il-Litwanja, Abu Zubaydah v. il-Polonja u El-Masri v. “Dik li kienet ir-Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja”, li nstemgħu mill-Awla Manja fis-16 ta’ Mejju 2012,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Novembru 2009 dwar il-komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Parlament u lill-Kunsill "Żona ta' libertà, sigurtà u ġustizzja għas-servizz taċ-ċittadini – il-programm ta’ Stokkolma" (9),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tal-14 ta' Frar 2007 (10) u d-19 ta’ Frar 2009 (11) dwar l-użu allegat ta' pajjiżi Ewropej mis-CIA għat-trasport u d-detenzjoni illegali ta' priġunieri,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu dwar Guantánamo, b'mod partikolari dawk tad-9 ta' Ġunju 2011 dwar "Guantánamo: deċiżjoni imminenti dwar piena tal-mewt" (12), tal-4 ta’ Frar 2009 dwar ir-ritorn u r-risistemazzjoni tal-priġunieri tal-faċilità ta’ detenzjoni ta’ Guantánamo (13) u tat-13 ta’ Ġunju 2006 dwar is-sitwazzjonijiet tal-priġunieri fi Guantánamo (14), u r-rakkomandazzjoni tiegħu tal-10 ta’ Marzu 2004 lill-Kunsill dwar id-dritt għal proċess ġust tal-priġunieri ta’ Guantánamo (15),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Diċembru 2010 dwar "il-qagħda tad-Drittijiet Fundamentali fl-Unjoni Ewropea (2009) – implimentazzjoni effikaċi wara d-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta’ Lisbona" (16),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta’ Diċembru 2011 dwar "il-linja politika tal-UE kontra t-terroriżmu: il-kisbiet ewlenin u l-isfidi tal-futur" (17)

—

wara li kkunsidra d-diskors mogħti minn Jacques Barrot, Viċi President tal-Kummissjoni Ewropea, fi Strasburgu fis-17 ta’ Settembru 2008 (18),

—

wara li kkunsidra l-istqarrijiet magħmula mill-Kummissjoni dwar il-ħtieġa tal-Istati Membri kkonċernati li jagħmlu investigazzjonijiet dwar l-allegazzjonijiet ta’ involviment fil-programm ta’ rendiment u d-detenzjoni sigrieta tas-CIA, u għad-dokumenti komunikati lir-rapporteur mill-Kummissjoni, inklużi erba’ ittri mibgħuta l-Polonja, erbgħa r-Rumanija u tnejn il-Litwanja bejn l-2007 u l-2010,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Kunsill u lill-Parlament tal-15 ta’ Ottubru 2003 dwar "l-Artikolu 7 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea: Ir-rispett għall-valuri u l-promozzjoni tagħhom li fuqhom hija bbażata l-Unjoni" (COM(2003)0606),

—

wara li kkunsidra l-ittra tad-29 ta’ Novembru 2005 mill-Presidenza tal-UE għas-Segretarju tal-Istat tal-Istati Uniti Condoleezza Rice, li titlob kwalunkwe ‘kjarifika li l-Istati Uniti jistgħu jagħtu dwar dawn ir-rapporti [dwar l-allegati detenzjoni u trasport ta’ suspettati terroristi ġo jew minn xi Stati Membri tal-UE] bit-tama li din ittaffi t-tħassib parlamentari u pubbliku’,

—

wara li kkunsidra l-2748/2749 laqgħa tal-Kunsill għall-Affarijiet Ġenerali u r-Relazzjonijiet Esterni tal-15 ta’ Settembru 2006, li fiha ġie diskuss is-suġġett ‘Il-ġlieda kontra t-terroriżmu – Faċilitajiet ta’ detenzjoni sigrieti’,

—

wara li kkunsidra l-istqarrija tal-UE li saret fis-7 ta’ Marzu 2011 waqt is-16-il sessjoni tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem rigward l-istudju konġunt tan-NU msemmi qabel dwar id-detenzjoni sigrieta,

—

wara li kkunsidra l-artikolu intitolat ‘Il-ġlieda kontra t-terroriżmu u d-drittijiet tal-bniedem’, minn Villy Sovndal, Gilles de Kerchove u Ben Emmerson, ippubblikat fil-European Voice tad-19 ta’ Marzu 2012,

—

wara li kkunsidra r-risposta tas-Segretarju tal-Istat tal-Istati Uniti Condoleezza Rice tal-5 ta’ Diċembru 2005 għall-ittra tal-Presidenza tal-UE tad-29 ta’ Novembru 2005, li tgħid ‘[…] li r-rendiment huwa għodda essenzjali fil-ġlieda kontra t-terroriżmu. L-użu tiegħu mhuwiex uniku għall-Istati Uniti, jew għall-amministrazzjoni attwali’, filwaqt li tiċħad l-allegazzjonijiet ta’ involviment dirett mill-Istati Uniti fit-tortura u tenfasizza li l-‘għan’ tar-rendiment ma kienx li l-persuna li sarilha rendiment tkun ittorturata, u għad-dikjarazzjonijiet tas-Segretarju tal-Istat tal-Istati Uniti Condoleezza Rice li tikkonferma li "aħna [l-Istati Uniti] qed nirrispettaw is-sovranità tas-sħab tagħna" (19),

—

wara li kkunsidra r-rikonoxximent tal-President tal-Istati Uniti, George W. Bush, fid-diskors tiegħu mill-East Room tal-White House tas-6 ta’ Settembru 2006, dwar l-eżistenza ta’ programm ta’ rendiment u detenzjoni sigrieta mmexxi mis-CIA, inklużi operazzjonijiet barranin,

—

wara li kkunsidra l-memoirs ta’ George W. Bush, li ġew ippubblikati fid-9 ta’ Novembru 2010,

—

wara li kkunsidra l-verżjoni mhux klassifikata, maħruġa f’Awwissu 2009, tar-rapport tal-2004 tal-Ispettur Ġenerali tas-CIA John Helgerson dwar l-operazzjonijiet ta’ interrogazzjoni tas-CIA ta' żmien Bush,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-2007 tal-Kumitat Internazzjonali tas-Salib l-Aħmar dwar it-trattament ta’ 14-il priġunier ta’ valur għoli fil-kustodja tas-CIA, li sar aċċessibbli għall-pubbliku fl-2009,

—

wara li kkunsidra d-diversi inizjattivi fil-livell nazzjonali dwar l-involviment tal-Istati Membri fil-programm ta’ rendiment u detenzjoni sigrieta tas-CIA, inkluża l-inkjesta li qed issir bħalissa fid-Danimarka u l-inkjesti li saru fil-passat fl-Isvezja, l-investigazzjonijiet kriminali li qed isiru bħalissa fil-Polonja u fir-Renju Unit, il-proċeduri kriminali preċedenti fl-Italja, il-Ġermanja, il-Litwanja, il-Portugall u Spanja, l-investigazzjoni parlamentari tal-partijiet kollha fir-Renju Unit u l-investigazzjonijiet parlamentari preċedenti fil-Ġermanja, il-Litwanja, il-Polonja u r-Rumanija,

—

wara li kkunsidra l-inkjesta ġudizzjarja Portugiża li baqgħet sejra għal sentejn, u li ngħalqet f’daqqa waħda fl-2009,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-inkjesti nazzjonali li sar diġà f’xi Stati Membri,

—

wara li kkunsidra r-rapporti numerużi tal-midja u atti ta’ ġurnaliżmu investigattiv, b’mod partikolari – iżda mhux b’mod eżawrjenti – ir-rapporti tal-ABC News tal-2005 (20) u tal-2009 (21), ir-rapporti tal-Washington Post tal-2005 (22), li mingħajrhom l-atti ta’ rendimenti u detenzjoni kienu jibqgħu verament sigrieti,

—

wara li kkunsidra r-riċerka u l-investigazzjonijiet li saru, u r-rapporti prodotti minn riċerkaturi indipendenti, organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, organizzazzjonijiet mhux governattivi nazzjonali u internazzjonali mill-2005, notevolment mill-Human Rights Watch (23), l-Amnesty International u Reprieve,

—

wara li kkunsidra s-smigħ tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern (LIBE) tiegħu magħmul fis-27 ta’ Marzu 2012 u tas-Sottokumitat għad-Drittijiet tal-Bniedem tiegħu magħmul fit-12 ta’ April 2012, iż-żjara tad-delegazzjoni LIBE fil-Litwanja fil-25-27 ta’ April 2012, iż-żjara tar-rapporteur fil-Polonja fis-16 ta’ Mejju 2012 u kontribuzzjonijiet kollha miktuba u orali li rċieva r-rapporteur,

—

wara li kkunsidra t-talba konġunta għal dejta tat-titjiriet imressqa lid-Direttur tal-Eurocontrol mill-President tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern u r-rapporteur fis-16 ta’ April 2012 u r-reazzjoni komprensiva li waslet mingħand il-Eurocontrol fis-26 ta’ April 2012,

—

wara li kkunsidra n-nota tad-DĠ IPOL intitolata “Ir-riżultati tal-inkjesti dwar il-programm tas-CIA ta’ rendimenti straordinarji u ħabsijiet sigrieti fl-Istati Ewropej fid-dawl tal-qafas legali ġdid wara t-Trattat ta’ Lisbona”,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 48 u 50 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin (A7-0266/2012),

A.

billi l-Parlament ikkundanna l-programm ta’ rendiment u detenzjoni sigrieta tas-CIA mmexxija mill-Istati Uniti li tinvolvi numru ta' ksur tad-drittijiet tal-bniedem, inklużi detenzjoni illegali u arbitrarja, tortura u trattament ħażin ieħor, ksur tal-prinċipju tan-non-refoulement u l-għajbien sfurzat; billi l-Kumitat Temporanju għall-użu allegat ta’ pajjiżi Ewropej mis-CIA għat-trasport u d-detenzjoni illegali ta’ priġunieri (minn issa 'l quddiem ‘Kumitat Temporanju’) iddokumenta l-użu tal-ispazju tal-ajru u t-territorju Ewropew mis-CIA, u billi l-Parlament reġa’ talab investigazzjonijiet sħaħ dwar il-kollaborazzjoni ta’ gvernijiet u aġenziji nazzjonali mal-programm tas-CIA;

B.

billi l-Parlament talab b’mod ripetut biex il-ġlieda kontra t-terroriżmu tkun tirrispetta b’mod sħiħ id-dinjità tal-bniedem, id-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali, inkluż fil-kuntest tal-kooperazzjoni internazzjonali fil-qasam, abbażi tal-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, il-Karta dwar id-Drittijiet Fundamentali tal-UE u kostituzzjonijiet nazzjonali u leġiżlazzjoni tad-drittijiet fundamentali, u billi reċentament irrepeta din it-talba fir-rapport tiegħu dwar il-politika tal-UE għall-ġlieda kontra t-terroriżmu, fejn qal ukoll li r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem huwa prekondizzjoni biex tkun żgurata l-effettività tal-politika;

C.

billi l-Parlament ikkundanna ripetutament u bil-qawwa l-prattiki illegali bħall-‘konsenja straordinarja’, is-sekwestru, id-detenzjoni mingħajr proċess, l-għajbien, il-ħabsijiet u t-tortura sigrieti, u talab għal investigazzjonijiet sħaħ fil-livell allegat ta' involviment ta’ ċerti Stati Membri b’kollaborazzjoni mal-awtoritajiet tal-Istati Uniti, notevolment is-CIA, inkluż l-involviment f'territorji tal-UE;

D.

billi l-għan ta’ din ir-riżoluzzjoni huwa li ‘ssegwi b’mod politiku l-proċeduri tal-Kumitat Temporanju u li tissorvelja l-iżviluppi, u b’mod partikolari, fil-każ li l-ebda azzjoni xierqa ma ttieħdet mill-Kunsill u/jew mill-Kummissjoni, sabiex tiddetermina jekk hemmx riskju ċar ta’ ksur serju tal-prinċipji u l-valuri li fuqhom hija bbażata l-Unjoni Ewropea, u sabiex tirrakkommanda lilha kwalunkwe riżoluzzjoni, billi tuża l-Artikoli 6 u 7 tat-Trattat tal-Unjoni Ewropea bħala bażi, li tista’ tkun meħtieġa f’dan il-kuntest’ (24);

E.

billi l-Unjoni Ewropea hija stabbilita fuq impenn għad-demokrazija, l-istat tad-dritt, id-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali, ir-rispett għad-dinjità tal-bniedem u d-dritt internazzjonali, mhux biss fil-politiki interni tagħha, iżda wkoll fid-dimensjoni esterna tagħha; billi l-impenn tal-UE għad-drittijiet tal-bniedem, imsaħħaħ bid-dħul fis-seħħ tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE u l-proċess ta' adeżjoni mal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem għandu jiġi rifless fl-oqsma kollha tal-politika sabiex il-politika tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem issir effettiva u kredibbli;

F.

billi proċess xieraq ta’ responsabilità huwa essenzjali sabiex tkun miżmuma l-fiduċja taċ-ċittadini fl-istituzzjonijiet demokratiċi tal-UE, jkunu mħarsa u promossi b’mod effettiv id-drittijiet tal-bniedem fil-politiki interni u esterni tal-UE, u jkunu żgurati politiki ta’ sigurtà leġittimi u effettivi bbażati fuq l-istat tad-dritt;

G.

billi l-ebda Stat Membru sa issa ma ssodisfa l-obbligi tiegħu b’mod sħiħ biex jipproteġi, jippreserva u jirrispetta d-drittijiet internazzjonali tal-bniedem u jevita l-ksur tagħhom;

H.

billi l-istrumenti li jirregolaw il-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni tal-UE (PESK) jinkludu d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem, il-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi (ICCPR) u ż-żewġ Protokolli Fakultattivi tagħha, il-Konvenzjoni kontra t-Tortura (CAT), u l-Protokoll Fakultattiv tiegħu, il-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, il-Karta tal-UE dwar il-Libertajiet Fundamentali u l-Konvenzjoni Ewropea għall-Prevenzjoni tat-Tortura u tat-Trattament jew Pieni Inumani jew Degradanti, li flimkien mhux biss jipprevedu l-projbizzjoni assoluta tat-tortura iżda jirrikjedi wkoll obbligu pożittiv li jiġu investigati l-allegazzjonijiet ta’ tortura u jiġu pprovduti rimedji u reparazzjoni; billi l-linji gwida għall-politika tal-UE dwar it-tortura jipprovdu qafas għall-isforzi tal-UE ‘għall-prevenzjoni u l-eradikazzjoni tat-tortura u t-trattament ħażin fil-partijiet kollha tad-dinja’;

I.

billi sabiex jiżguraw il-promozzjoni tal-liġi internazzjonali u r-rispett tad-drittijiet tal-bniedem, il-ftehimiet kollha ta’ assoċjazzjoni, ta’ kummerċ u ta’ kooperazzjoni jinkludu klawżoli għad-drittijiet tal-bniedem, u billi l-UE tieħu sehem ukoll fi djalogi politiċi ma’ pajjiżi terzi fuq il-bażi tal-linji gwida tad-drittijiet tal-bniedem, li jinkludu l-ġlieda kontra l-piena tal-mewt u t-tortura; billi fil-qafas tal-Istrument Ewropew għad-Demokrazija u għad-Drittijiet tal-Bniedem (EIDHR), l-UE tappoġġja organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili li jiġġieldu kontra t-tortura u li jipprovdu appoġġ għar-riabilitazzjoni ta’ vittmi tat-tortura;

J.

billi detenzjoni sigrieta, li hija forma ta' għajbien sfurzat, tista’ tammonta, jekk ipprattikata b’mod wiesa’ u sistematiku, għal reat kontra l-umanità; billi stati ta’ emerġenza u l-ġlieda kontra t-terroriżmu jikkostitwixxu ambjent li jippermetti d-detenzjoni sigrieta;

K.

billi għalkemm l-UE uriet l-impenn tagħha biex tevita kollużjoni fit-tortura permezz tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1236/2005 (25), emendat l-aħħar f’Diċembru 2011 (26), li jipprojbixxi kwalunkwe esportazzjoni jew importazzjoni ta’ oġġetti li m’għandhom l-ebda użu prattiku ħlief għall-għan ta’ piena kapitali, tortura u trattament jew pieni krudili, inumani jew degradanti oħrajn, għad irid isir aktar xogħol biex tkun żgurata kopertura komprensiva;

L.

billi d-dipendenza fuq assigurazzjonijiet diplomatiċi biss biex tiġi awtorizzata l-estradizzjoni jew id-deportazzjoni ta’ persuna lejn pajjiż fejn hemm raġunijiet sostanzjali biex jitqies li individwi jkunu fil-periklu li jiġu soġġetti għal tortura jew trattament ħażin hija inkompatibbli mal-projbizzjoni assoluta tat-tortura fil-liġi internazzjonali, fil-liġi tal-UE u fil-kostituzzjonijiet u l-liġijiet nazzjonali tal-Istati Membri (27);

M.

billi l-Kunsill ammetta fil-15 ta’ Settembru 2006 li ‘l-eżistenza ta’ faċilitajiet ta’ detenzjoni sigrieti fejn priġunieri huma miżmuma f’vakum legali mhix f’konformità mal-liġi umanitarja internazzjonali u l-liġi kriminali internazzjonali’, iżda sa issa naqas milli jagħraf u jikkundanna l-involviment ta’ Stati Membri fil-programm tas-CIA, anka jekk l-użu tal-ispazju tal-ajru u t-territorju Ewropew mis-CIA ġie kkonfermat minn awtoritajiet politiċi u ġudizzjarji tal-Istati Membri;

N.

billi hemm ksur tad-drittijiet tal-bniedem għadhom għaddejjin minħabba l-programm tas-CIA, kif konfermat b'mod partikolari mid-detenzjoni amministrattiva għaddejja fi Guantánamo Bay tas-Sur Abu Zubaydah u s-Sur Abd al-Rahim al-Nashiri, li ngħataw status ta’ vittma fl-investigazzjoni kriminali Pollakka dwar il-ħabsijiet sigrieti tas-CIA;

O.

billi riċerka min-NU, il-Kunsill tal-Ewropea, il-midja nazzjonali u internazzjonali, is-soċjetà ġurnalista u ċivili investigattiva ħarġet informazzjoni konkreta ġdida dwar il-post ta’ siti ta’ detenzjoni sigrieta tas-CIA fl-Ewropa, il-vjaġġi ta’ rendiment fl-ispazju tal-ajru Ewropea u persuni trasportati jew detenuti;

P.

billi l-kummissjoni ta’ atti illegali fit-territorju tal-UE setgħet żviluppat fil-kuntest ta’ ftehimiet multilaterali jew bilaterali tan-NATO;

Q.

billi l-inkjesti nazzjonali u r-riċerka internazzjonali juru li l-membri tat-Trattat tal-Organizzazzjoni tal-Atlantiku tat-Tramuntana (NATO) qablu li jimpenjaw ruħhom għal miżuri fil-kampanja kontra t-terroriżmu li ppermetta traffiku sigriet tal-linji tal-ajru u l-użu tat-territorju tal-Istati Membri tal-UE fil-programm immexxi mis-CIA ta’ rendiment, li jindika għarfien kollettiv tal-programm mill-Istati Membri li huma wkoll membri tan-NATO;

R.

billi l-istudju konġunt tan-NU dwar prattiki globali b’rabta mad-detenzjoni sigrieta fil-kuntest tal-ġlieda kontra t-terroriżmu (A/HRC/13/42), imħejji mir-Rapporteur Speċjali dwar il-promozzjoni u l-ħarsien tad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali filwaqt li jiġi miġġieled it-terroriżmu, ir-Rapporteur Speċjali dwar it-tortura u trattament jew pieni krudili, inumani jew degradanti oħra, il-Grupp ta’ Ħidma dwar id-Detenzjoni Arbitrarja u l-Grupp ta’ Ħidma dwar l-Għajbien Sfurzat jew Involontarju, iddeskrivew fid-dettall l-użu ta’ siti ta’ detenzjoni sigrieti fuq territorju tal-Istati Membri tal-UE bħala parti mill-programm tas-CIA, u billi ittri ta’ segwitu ntbagħtu lill-Istati Membri u talbu informazzjoni addizzjonali kif speċifikat fir-rapporti ta' komunikazzjonijiet tal-Proċeduri Speċjali, inkluż dak tat-23 ta’ Frar 2012 (28);

S.

billi r-rapport tal-Kunsill tal-Ewropa tal-2011 jgħid li d-data miksuba mill-aġenziji Pollakki fl-2009 u l-2010 ‘tipprovdi provi definiti’ li seba’ ajruplani assoċjati mas-CIA niżlu fil-Polonja, u billi l-midja Pollakka rrappurtat li tressqu akkużi kontra l-eks kapijiet tal-intelligenza Pollakka, u żvelaw kuntatti possibbli bejn l-uffiċjali tal-intelligenza u l-eks Gvern Pollakk dwar l-użu ta’ stallazzjoni ta’ detenzjoni tas-CIA fuq it-territorju tagħha; billi fl-2011 ġurnalisti investigattivi Rumeni fittxew li jikxfu l-eżistenza ta' ‘sit iswed’, abbażi ta’ informazzjoni fornuta minn eks impjegati tas-CIA, fl-uffiċċju tar-reġistru nazzjonali Rumen għal informazzjoni klassifikata (29); billi l-eżistenza ta' dan is-"sit iswed" ġiet miċħuda mill-awtoritajiet Rumeni u ma ħarġitx fl-inkjesta magħmula mill-parlament Rumen; billi eks dissidenti Libjani bdew proċedimenti legali kontra r-Renju Unit minabba l-involviment dirett tal-M16 fir-rendiment, id-detenzjoni sigrieta u t-tortura tagħhom u tal-familjari tagħhom;

T.

billi l-awtoritajiet Litwani ppruvaw jiċċaraw l-involviment tal-Litwanja fil-programm tas-CIA permezz ta’ inkjesta parlamentari u legali; billi l-investigazzjoni parlamentari mill-Kumitat ta’ Seimas dwar is-Sigurtà u d-Difiża Nazzjonali li tikkonċerna l-allegat trasport u l-priġunerija ta’ persuni detenuti mis-CIA f’territorju Litwan stabbilixxiet li ħames inġenji tal-ajru relatati mas-CIA niżlu fil-Litwanja bejn l-2003 u l-2005 u li żewġ faċilitajiet adattati biex iżommu l-priġunieri fil-Litwanja (il-Proġetti Nru 1 u 2) ġew ippreparati fuq talba tas-CIA; billi d-delegazzjoni LIBE tirringrazzja lill-awtoritajiet Litwani talli laqgħu lill-Membri tal-Parlament Ewropew f’Vilnius f’April 2012 u li ppermettew aċċess lid-delegazzjoni LIBE għall-Proġett Nru 2; billi l-pjan tal-bini u l-installazzjonijiet fuq ġewwa jidher li huwa kompatibbli mad-detenzjoni ta’ priġunieri; billi ħafna mistoqsijiet relatati mal-operazzjonijiet tas-CIA fil-Litwanja jibqgħu miftuħa minkejja l-investigazzjoni legali sussegwenti li saret fl-2010 u ngħalqet f’Jannar 2011; billi l-awtoritajiet Litwani esprimew ir-rieda tagħhom li jniedu mill-ġdid l-investigazzjonijiet jekk toħroġ informazzjoni ġdida oħra u billi l-Uffiċċju tal-Prosekutur offra li jipprovdi aktar informazzjoni dwar l-investigazzjoni kriminali b’reazzjoni għal talba bil-miktub mill-Parlament;

U.

billi l-awtoritajiet Portugiżi għad iridu jipprovdu kjarifika tan-numru sostanzjali ta’ elementi li jindikaw li ħafna titjiriet, identifikati fost l-oħrajn mill-Kumitat Temporanju, intużaw biex isiru t-trasferimenti bejn Bagram, Diego Garcia, ħabsijiet sigrieti u Guantánamo;

V.

billi r-riċerka u s-sejbiet tal-qorti dwar il-loġistika kienu jinvolvu li jitgħattew dawn l-operazzjonijiet illegali, inklużi pjanijiet ta’ vjaġġi finti, titjiriet klassifikati mill-Istat fuq inġenji tal-ajru ċivili u militari u l-użu ta’ kumpaniji tal-ajru privati sabiex isiru r-rendimenti tas-CIA, komplew jikxfu n-natura sistematika u sa fejn hija involuta l-Ewropa fil-programm tas-CIA; billi analiżi tad-data ġdida mogħtija mill-Eurocontrol tappoġġja b’mod partikolari l-argument li sabiex jaħbu l-oriġini u d-destinazzjoni ta’ trasferimenti ta’ priġunieri, il-kuntratturi li operaw missjonijiet ta’ rendiment biddlu l-ajruplan f’nofs ir-rotta;

W.

billi l-UE żviluppat politiki ta’ sigurtà interna u ta' kontra t-terroriżmu bbażati fuq kooperazzjoni tal-pulizija u tal-qorti u l-promozzjoni tal-kondiviżjoni tal-intelliġenza; billi dawn il-politiki għandhom ikunu bbażati fuq ir-rispett tad-drittijiet fundamentali u l-istat tad-dritt u sorveljanza demokratika parlamentari effettiva tas-servizzi ta’ informazzjoni;

X.

billi skont is-CPT, “it-tekniki tal-interrogazzjoni applikati fil-faċilitajiet ta’ detenzjoni barranin immexxija mis-CIA ċertament wasslu għal ksur tal-projbizzjoni tat-tortura u t-trattament inuman u degradanti” (30);

Y.

billi r-relazzjonijiet bejn l-UE u l-Istati Uniti huma bbażati fuq sħubija b’saħħitha u kooperazzjoni f’ħafna oqsma, abbażi ta’ valuri komuni ta’ demokrazija, l-istat tad-dritt u d-drittijiet fundamentali; billi l-UE u l-Istati Uniti saħħu l-impenn tagħhom fil-ġlieda kontra t-terroriżmu minn meta seħħew l-attakki terroristiċi tal-11 ta’ Settembru 2001, notevolment permezz tad-Dikjarazzjoni Konġunta kontra t-Terroriżmu tat-3 ta’ Ġunju 2010, iżda billi huwa neċessarju li tiġi żgurata l-konformità fil-prattika ma' impenji ddikjarati u biex jingħelbu d-diverġenzi bejn il-politiki tal-UE u tal-Istati Uniti fil-ġlieda kontra t-terroriżmu;

Z.

billi f’Diċembru 2011, l-awtoritajiet tal-Istati Uniti għaddew l-Att ta’ Awtorizzazzjoni ta’ Difiża Nazzjonali (NDAA) li jintroduċi bħala liġi d-detenzjoni indefinita ta’ persuni suspettati li kienu involuti f’azzjonijiet terroristiċi fl-Istati Uniti u li jdgħajjef id-dritt għal proċess dovut u proċess legali ġust; billi l-iskop tal-NDAA huwa s-suġġett ta' sfida legali;

AA.

billi fit-22 ta’ Jannar 2009, il-President Obama ffirma tliet ordnijiet eżekuttivi li jipprojbixxu t-tortura waqt l-interrogazzjonijiet, li jistabbilixxu task force bejn l-aġenziji biex jagħmlu reviżjoni b’mod sistematiku tal-politiki u l-proċeduri ta’ detenzjoni, u jirrevedu l-każijiet individwali kollha, u li jordnaw l-għeluq tal-faċilità ta' detenzjoni ta' Guantánamo Bay;

AB.

billi, madanakollu, il-faċilità ta' detenzjoni ta' Guantánamo Bay għad irid jingħalaq minħabba oppożizzjoni qawwija mill-Kungress tal-Istati Uniti; billi sabiex jitħaffef l-għeluq, l-Istati Uniti talbet lill-Istati Membri tal-UE biex jospitaw priġunieri ta’ Guantánamo; billi l-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem esprima diżappunt qawwi għall-falliment li tingħalaq il-faċilità ta' detenzjoni ta' Guantánamo Bay u għad-dħul ta’ sistema ta’ detenzjoni arbitrarja;

AC.

billi l-priġunieri ta’ Guantánamo għadhom qed jiġu soġġetti għal proċessi minn tribunali militari, notevolment wara d-deċiżjoni tal-President tal-Istati Uniti tas-7 ta’ Marzu 2011 li jiffirma l-ordni eżekuttiva li tneħħi waqfa ta’ sentejn fuq proċessi ġodda quddiem qrati militari u l-liġi tas-7 ta’ Jannar 2012 li tipprojbixxi t-trasferimenti ta’ priġunieri ta’ Guantánamo lejn l-Istati Uniti għal proċess

1.

Ifakkar li strateġiji kontra t-terroriżmu jistgħu jkunu effettivi biss jekk jitwettqu strettament skont obbligi tad-drittijiet tal-bniedem u b’mod partikolari skont id-dritt għal proċess ġust;

2.

Itenni li l-effikaċja tal-miżuri kontra t-terroristi u r-rispett tad-drittijiet tal-bniedem mhumiex kontradittorji iżda huma objettivi komplementari li jsaħħu lil xulxin; ifakkar li r-rispett tad-drittijiet fundamentali huwa parti essenzjali għas-suċċess tal-politika tal-ġlieda kontra t-terroriżmu;

3.

Jinsisti fuq in-natura ferm sensittiva tal-politiki ta’ ġlieda kontra t-terroriżmu; jemmen li sabiex sigriet ikun iġġustifikat, irid ikun hemm motivi ġenwini ta' sigurtà nazzjonali; ifakkar madankollu li s-sigrieti tal-istat m'għandhom taħt l-ebda ċirkustanza jieħdu prijorità fuq id-drittijiet fundamentali inaljenabbli u li għalhekk ma jistgħux jintużaw argumenti ta’ segretezza statali biex jillimitaw l-obbligi legali tal-istati biex jinvestigaw il-ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem; iqis li d-definizzjonijiet ta’ informazzjoni klassifikata u tas-sigrieti tal-istat m’għandhomx ikunu soġġetti għal definizzjonijiet estensivi u li l-użu abbużiv tas-sigrieti tal-istat u tas-sigurtà nazzjonali huwa ostaklu serju għall-iskrutinju demokratiku;

4.

Jenfasizza li l-persuni suspettati minn xi att ta’ terroriżmu m'għandhomx ikunu soġġetti għal proċeduri speċjali; ifakkar li kull persuna għandha tkun tista’ tibbenefika mill-garanziji kollha previsti mill-prinċipju ta’ proċess ġust hekk kif stabbilit mill-Artikolu 6 tal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem;

5.

Itenni l-kundanna tiegħu ta’ prattiki ta’ rendiment straordinarju, ħabsijiet u tortura sigrieti, li huma projbiti mil-leġiżlazzjoni interna u internazzjonali li jistipulaw ir-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u li jiksru fost l-oħrajn id-drittijiet għal-libertà, is-sigurtà, it-trattament uman, il-libertà mit-tortura, in-non-refoulement, il-preżunzjoni ta’ innoċenza, proċess ġust, il-konsulenza legali u protezzjoni ugwali skont il-liġi;

6.

Jinsisti fuq il-bżonn li jiġu stabbiliti garanziji bil-għan li jiġi evitat kull ksur tad-drittijiet fundamentali fl-implimentazzjoni tal-politki kontra t-terroriżmu;

7.

Jikkunsidra li l-Istati Membri wrew ir-rieda tagħha li jobdu l-liġi internazzjonali, imma s’issa ma ssodisfawx b’mod xieraq l-obbligu pożittiv li għandhom l-Istati Membri kollha li jinvestigaw ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem konness mal-programm tas-CIA, u jiddispjaċih dwar id-dewmien biex jintefa' dawl fuq dan il-każ ħalli jkun hemm rimedju sħiħ għall-vittmi kemm jista' jkun malajr, inklużi apoloġiji u kumpens fejn xieraq;

8.

Jemmen li d-diffikultajiet li ltaqgħu magħhom l-Istati Membri biex jagħmlu inkjesti jirriżultaw f'falliment li jkunu kompatibbli bis-sħiħ mal-obbligi internazzjonali tagħhom, li jaffettwaw b’mod negattiv il-fiduċja reċiproka fil-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali, u għalhekk issir ir-responsabilità tal-UE b’mod ġenerali;

9.

Itenni li l-impenn tal-Istati Membri u l-UE li jinvestigaw l-involviment tal-Ewropa fil-programm tas-CIA huwa konformi mal-prinċipju ta' kooperazzjoni sinċiera u leali miktuba fl-Artikolu 4(3) tat-TUE;

10.

Jesprimi tħassib dwar l-ostakli li ltaqgħu magħhom l-investigazzjonijiet parlamentari u ġudizzjarji nazzjonali dwar l-involviment ta' ċerti Stati Membri fil-programm tas-CIA, kif dokumentat fid-dettall mir-rapport tal-Kunsill tal-Ewropa tal-2011 dwar abbuż tas-segretezza tal-istat u s-sigurtà nazzjonali, inkluż in-nuqqas ta’ trasparenza, il-klassifikazzjoni tad-dokumenti, il-prevalenza ta’ interessi nazzjonali u politiċi, mandat dejjaq ta’ investigazzjonijiet, restrizzjonijiet tad-dritt tal-vittmi għall-parteċipazzjoni effettiva u d-difiża, u nuqqas ta’ tekniki investigattivi rigorużi u tal-kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet investigattivi fl-UE; jistieden lill-Istati Membri biex jevitaw li jibbażaw il-proċeduri kriminali nazzjonali tagħhom fuq raġunijiet legali bħal dawn, li jippermettu u jwasslu għat-tmiem ta’ proċeduri kriminali billi jiġu evokati klawżoli tal-istatut tal-limitazzjonijiet u jwasslu għal impunità, u biex jirrispettaw il-prinċipju tad-dritt konswetudinarju internazzjonali li jirrikonoxxi li l-istatut tal-limitazzjonijiet ma jistax u m’għandux jiġi applikat f’każijiet ta’ ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem;

11.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri li ma ssodisfawx l-obbligi pożittivi tagħhom li jagħmlu inkjesti indipendenti u effettivi biex jinvestigaw ksur tad-drittijiet tal-bniedem billi jqisu l-evidenza ġdida kollha li ħarġet; jistieden b'mod partikolari l-Istati Membri biex jinvestigaw jekk hemmx ħabsijiet sigrieti fit-territorju tagħhom jew jekk sarux operazzjonijiet li minħabba fihom inżammu n-nies f'faċilitajiet fit-territorju tagħhom taħt il-programm tas-CIA;

12.

Jinnota li l-inkjesta parlamentari mwettqa fir-Rumanija kkonkludiet li ma setgħet tiġi stabbilita l-ebda prova sabiex tipprova l-eżistenza ta' sit ta' detenzjoni sigriet tas-CIA fuq it-territorju Rumen; jistieden lill-awtoritajiet ġudizzjarji biex jiftħu inkjesta indipendenti dwar is-siti allegati ta’ detenzjoni sigrieti tas-CIA fir-Rumanija, b’mod partikolari fid-dawl tal-evidenza l-ġdida dwar konnessjonijiet ta’ titjiriet bejn ir-Rumanija u l-Litwanja;

13.

Jinkoraġġixxi lill-Polonja biex tkompli l-investigazzjoni kriminali tagħha li qed issir bħalissa dwar id-detenzjoni sigrieta iżda jikkundanna n-nuqqas ta’ komunikazzjoni uffiċjali dwar l-ambitu, it-twettiq u l-istat attwali tal-investigazzjoni; jitlob lill-awtoritajiet Pollakki biex jagħmlu stħarriġ rigoruż, bi trasparenza xierqa, li jippermetti l-parteċipazzjoni effettiva tal-vittmi u l-avukati tagħhom;

14.

Jinnota li l-inkjesti parlamentari u ġuddizjarji li saru fil-Litwanja bejn l-2009 u l-2011 ma rnexxilhomx juru li kienu nżammu priġunieri b’mod sigriet fil-Litwanja; jistieden lill-awtoritajiet Litwani biex jonoraw l-impenn tagħhom li jiftħu mill-ġdid l-investigazzjoni kriminali dwar l-involviment tal-Litwanja fil-programm tas-CIA jekk toħroġ xi informazzjoni ġdida, skont evidenza ġdida pprovduta fid-data tal-Eurocontrol li turi li l-ajruplan N787WH, li allegatament ittrasporta lil Abu Zubaydah, fil-fatt waqaf il-Marokk fit-18 ta’ Frar 2005 fi triqtu lejn ir-Rumanija u l-Litwanja; jinnota li analiżi tad-data tal-Eurocontrol tiżvela wkoll informazzjoni ġdida permezz ta’ pjanijiet tat-titjiriet ta’ konnessjoni bejn ir-Rumanija u l-Litwanja, permezz ta’ bdil tal-ajruplan f’Tirana, l-Albanija fil-5 ta’ Ottubru 2005, u bejn il-Litwanja u l-Afganistan, vija l-Kajr, fl-Eġittu, fis-26 ta’ Marzu 2006; iqis li huwa essenzjali li l-kamp ta’ applikazzjoni ta’ investigazzjonijiet ġodda għandu jkopri, lil hinn mill-abbużi tal-poter mill-uffiċjali tal-istat, id-detenzjoni kontra l-liġi possibbli u t-trattament ħażin ta’ persuni fit-territorju Litwan; jinkoraġġixxi lill-Uffiċju tal-Prosekutur-Ġenerali biex jissostanzja b'dokumentazzjoni l-affermazzjonijiet li saru matul iż-żjara tad-delegazzjoni ta’ LIBE li l-konklużjonijiet ‘kategoriċi’ tal-inkjesta legali jkunu li ‘l-ebda priġunier ma nżamm fil-faċilitajiet tal-Proġett Nru 1 u Nru 2 fil-Litwanja’;

15.

Jinnota l-investigazzjoni kriminali mnedija fir-Renju Unit dwar rendimenti għal-Libja u jilqa’ d-deċiżjoni li jkompli għaddej stħarriġ usa’ dwar ir-responsabilità tar-Renju Unit fil-programm tas-CIA ladarba l-investigazzjoni tiġi konkluża; jitlob lir-Renju Unit biex jagħmel dan l-istħarriġ bit-trasparenza xierqa, li jippermetti l-parteċipazzjoni effettiva tal-vittmi u s-soċjetà ċivili;

16.

Jirrikonoxxi li l-investigazzjonijiet tal-Istati Membri għandhom ikunu bbażati fuq evidenza ġudizzjarja konkreta u fuq ir-rispett għas-sistemi ġudizzjarji nazzjonali u l-liġi tal-UE, u mhux biss fuq l-ispekulazzjoni tal-midja u dik pubblika;

17.

Jistieden lill-Istati Membri, bħall-Finlandja, id-Danimarka, il-Portugall, l-Italja, ir-Renju Unit, il-Ġermanja, Spanja, l-Irlanda, il-Greċja, Ċipru, ir-Rumanija u l-Polonja, li ssemmew fir-rapport tal-Kumitat Temporanju, biex jikxfu l-informazzjoni meħtieġa kollha dwar l-ajruplani suspettati kollha assoċjati mas-CIA u t-territorju tagħhom; jistieden lill-Istati Membri kollha biex jirrispettaw id-dritt għal-libertà tal-informazzjoni u biex iwieġbu kif suppost it-talbiet għal aċċess għal informazzjoni; jesprimi tħassib, fid-dawl ta' dan, li ħafna mill-Istati Membri, bl-eċċezzjoni tad-Danimarka, il-Finlandja, il-Ġermanja, l-Irlanda u l-Litwanja, ma rrispondewx kif xieraq għat-talbiet mir-Reprieve u mill-Access Info Europe għal aċċess għal informazzjoni għar-raġunijiet tal-investigazzjonijiet tagħhom fuq il-każijiet ta’ rendiment straordinarju;

18.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri biex jirrevedu kwalunkwe dispożizzjoni jew interpretazzjoni li huma simpatetiċi għat-tortura, bħall-opinjoni legali ta’ Michael Wood (imsemmija fir-riżoluzzjoni msemmija qabel tal-Parlament tal-14 ta’ Frar 2007) li, bi sfida għall-ġurisprudenza internazzjonali, isostni li huwa leġittimu li wieħed jirċievi u juża informazzjoni miksuba permezz ta’ tortura sakemm ma jkunx hemm responsabilità diretta għaliha (li tagħti motivazzjoni u tiġġustifika l-esternalizzazzjoni tat-tortura);

19.

Jitlob lill-Istati Membri kollha biex jiffirmaw u jirratifikaw il-Konvenzjoni tan-NU għall-Protezzjoni tal-Persuni Kollha minn Għajbien Sfurzat;

20.

Jistieden lill-Istati Membri, fid-dawl tal-kooperazzjoni miżjuda u l-iskambju ta’ informazzjoni bejn l-aġenziji ta’ informazzjoni sigrieta u ta’ sigurtà tagħhom, biex jiżguraw skrutinju demokratiku sħiħ ta’ dawk l-aġenziji u tal-attivitajiet tagħhom permezz ta’ sorveljanza parlamentari interna, eżekuttiva, ġudizzjarja u indipendenti xierqa, preferibbilment permezz ta’ kumitati parlamentari speċjalizzati b’mandat u setgħat estensivi inkluż is-setgħa li tinkiseb l-informazzjoni, u b’biżżejjed riżorsi investigattivi u ta’ riċerka biex ikunu jistgħu jeżaminaw mhux biss kwistjonijiet bħall-politika, l-amministrazzjoni u l-finanzi, iżda wkoll il-ħidma operattiva tal-aġenziji;

21.

Jikkunsidra li huwa essenzjali li l-UE tikkundanna l-prattiki abbużivi kollha fil-ġlieda kontra t-terroriżmu, inklużi dawk li jitwettqu fuq it-territorju tagħha, mhux biss sabiex tissodisfa l-valuri tagħha imma wkoll sabiex tiddefendihom b’mod kredibbli fis-sħubijiet esterni tagħha;

22.

Ifakkar li l-Kunsill qatt ma ta apoloġija formali talli kiser il-prinċipju minqux fit-Trattati ta’ kooperazzjoni leali bejn l-istituzzjonijiet tal-Unjoni meta b’mod żbaljat ipprova jipperswadi lill-Parlament biex jipprovdi deliberatament verżjonijiet imqassra tal-minuti għal-laqgħat tal-COJUR (il-Grupp ta’ Ħidma tal-Kunsill dwar id-Dritt Internazzjonali Pubbliku) u COTRA (il-Grupp ta’ Ħidma tal-Kunsill dwar ir-Relazzjonijiet Transatlantiċi) mal-uffiċjali għolja tal-Amerika ta’ Fuq; jistenna l-apoloġiji mill-Kunsill;

23.

Jistenna li finalment il-Kunsill joħroġ dikjarazzjoni li fiha jagħraf l-involviment tal-Istati Membri fil-programm tas-CIA u d-diffikultajiet li ltaqgħu magħhom l-Istati Membri fil-qafas tal-inkjesti;

24.

Jistieden lill-Kunsill sabiex jagħti l-appoġġ kollu għall-proċessi ta’ sejba tal-verità u responsabilità fl-Istati Membri billi jindirizza formalment il-kwistjoni fil-laqgħat tal-ĠAI, jaqsam l-informazzjoni kollha, jipprovdi assistenza għall-istħarriġ u, b’mod partikolari, jilqa’ talbiet għal aċċess għal dokumenti;

25.

Jistieden lill-Kunsill biex jorganizza seduti ta’ smiegħ ma’ aġenziji ta’ sigurtà tal-UE relevanti, b’mod partikolari l-Europol, Eurojust u l-Koordinatur tal-UE għall-Ġlieda Kontra t-Terroriżmu, biex jikkjarifikaw l-għarfien tagħhom tal-involviment tal-Istati Membri fil-programm tas-CIA u r-rispons tal-UE; jistieden ukoll lill-Kunsill biex iwaqqaf salvagwardji li jiggarantixxu r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem fl-iskambju tal-informazzjoni, u delimitazzjoni stretta tar-rwoli bejn l-attivitajiet ta’ informazzjoni u infurzar tal-liġi sabiex l-aġenziji tal-informazzjoni ma jkunux permessi li jieħdu setgħat ta’ arrest u detenzjoni, u biex jirrapporta lill-Parlament fi żmien sena;

26.

Jistieden lill-Kunsill biex jinkoraġġixxi lill-Istati Membri biex jaqsmu l-aħjar prattika fir-rigward tas-sorveljanza parlamentari u ġudizzjarja tas-servizzi ta’ intelliġenza, u jinvolvi lill-parlamenti nazzjonali u lill-Parlament Ewropew f’dan l-isforz;

27.

Itenni l-istedina tiegħu lill-Kunsill u l-Istati Membri biex jeskludu, bħala bażi għall-estradizzjoni jew deportazzjoni ta' persuni meqjusa li huma ta' theddida għas-sigurtà nazzjonali, id-dipendenza fuq assigurazzjonijiet diplomatiċi mhux infurzabbli fejn hemm riskju reali li jiġu soġġetti għal tortura jew trattament ħażin jew li jsir proċess bl-użu ta’ evidenza miksuba b'dan il-mod;

28.

Jitlob lill-awtoritajiet rilevanti sabiex ma jinvokawx is-segretezza statali fir-rigward tal-kooperazzjoni tal-intelliġenza internazzjonali sabiex jiġu blukkati l-obbligu ta’ rendikont u r-rimedju, u jinsisti li raġunijiet nazzjonali awtentiċi dwar is-sikurezza biss jistgħu jiġġustifikaw is-segretezza, li fi kwalunkwe każ tiġi wara l-obbligi tad-drittijiet fundamentali mhux derogabbli bħall-projbizzjoni assoluta tat-tortura;

29.

Iħeġġeġ lill-awtoritajiet relevanti biex jiżguraw li ssir distinzjoni stretta bejn l-attivitajiet ta’ servizzi ta’ informazzjoni sigrieta u sigurtà min-naħa waħda u l-aġenziji tal-infurzar tal-liġi min-naħa l-oħra, sabiex jiġi żgurat li l-prinċipju ġenerali ta’ "nemo iudex in sua causa" jiġi mħares;

30.

Jenfasizza li l-Kumitat Temporanju li wettaq l-investigazzjoni li kienet il-bażi tar-riżoluzzjonijiet tal-Parlament tal-14 ta’ Frar 2007 u tad-19 ta’ Frar 2009 wera kif il-proċeduri ta’ awtorizzazzjoni u kontroll tal-inġenji tal-ajru ċivili li jtiru fuq l-ispazju tal-ajru jew jinżlu fit-territorju tal-Istati Membri kienu estremament żbaljati, b’hekk mhux talli ġew abbużati fir-“rendimenti straordinarji” tas-CIA, iżda wkoll ġew faċilment evitati minn kull operatur ta’ kriminalità organizzata, inklużi netwerks ta’ terroristi; ifakkar ukoll fil-kompetenza tal-Unjoni fil-qasam tas-sikurezza u s-sigurtà tat-trasport u r-rakkomandazzjonijiet tal-Parlament lill-Kummissjoni biex tirregola u tissorvelja l-ġestjoni tal-ispazju tal-ajru, l-ajruporti u l-avjazzjoni mhux kummerċjali tal-UE; għalhekk, jistieden lill-UE u l-Istati Membri tagħha biex ma jkomplux jipposponu l-analiżi bir-reqqa tal-implimentazzjoni tagħhom tal-Konvenzjoni dwar l-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali (il-Konvenzjoni ta’ Chicago) rigward l-awtorizzazzjoni u l-ispezzjonijiet ta’ inġenji tal-ajru ċivili li jtiru fl-ispazju tal-ajru jew jinżlu fit-territorju tal-Istati Membri, sabiex jiġi żgurat li tittejjeb is-sigurtà u jsiru kontrolli b’mod sistematiku, billi jeħtieġu l-identifikazzjoni antiċipata ta’ passiġġieri u ekwipaġġ, u jiżguraw li kwalunkwe titjira kklassifikata bħala “titjiriet statali” (li huma esklużi mill-ambitu tal-Konvenzjoni) jiksbu awtorizzazzjoni minn qabel u kif suppost; ifakkar ukoll fir-rakkomandazzjoni tal-Parlament li l-Konvenzjoni ta’ Tokyo dwar ir-Reati u Ċerti Atti Oħra Mwettqa Abbord Inġenji tal-Ajru tiġi msaħħa b’mod effettiv mill-Istati Membri;

31.

Jinnota l-inizjattivi tal-Kummissjoni b’rispons għar-rakkomandazzjonijiet tal-Parlament; iqis b'dispjaċir, madanakollu, li ma kinux parti minn aġenda u strateġija usa' biex jiġi żgurat l-obbligu ta’ rendikont għal ksur tad-drittijiet tal-bniedem magħmula fil-kuntest tal-programm tas-CIA u r-rimedju u l-kumpens meħtieġa għall-vittmi;

32.

Jistieden lill-Kummissjoni sabiex tinvestiga jekk id-dispożizzjonijiet tal-UE, b’mod partikolari dawk dwar kooperazzjoni ta’ asil u ġudizzjarja, ġewx miksura bil-kollaborazzjoni mal-programm tas-CIA;

33.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tiffaċilita u tappoġġja l-għajnuna legali reċiproka u l-kooperazzjoni ġudizzjarja konformi mad-drittijiet tal-bniedem bejn l-awtoritajiet investigattivi u kooperazzjoni bejn l-avukati involuti fil-ħidma tal-obbligu ta’ rendikont fl-Istati Membri, u b'mod partikolari biex jiġi żgurat li jkun hemm skambju ta' informazzjoni importanti u jitħeġġeġ l-użu effettiv tal-istrumenti u r-riżorsi disponibbli kollha tal-UE;

34.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tadotta fi żmien sena qafas, inklużi rekwiżiti ta’ rappurtaġġ għall-Istati Membri, li jissorvelja u jappoġġja l-proċessi ta’ responsabilità nazzjonali, inklużi linji gwida dwar stħarriġ kompatibbli mad-drittijiet tal-bniedem, ibbażati fuq l-istandards żviluppati mill-Kunsill tal-Ewropa u n-NU;

35.

Jistieden lill-Kummissjoni, fid-dawl ta’ nuqqasijiet istituzzjonali mikxufa fil-kuntest tal-programm tas-CIA, biex tadotta miżuri immirati lejn it-tisħiħ tal-kapaċità tal-UE biex jiġi evitat u jissewwa l-ksur tad-drittijiet tal-bniedem fil-livell tal-UE u tipprovdi għat-tisħiħ tar-rwol tal-Parlament;

36.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tikkunsidra li tipproponi miżuri għall-kooperazzjoni permanenti u l-iskambju ta’ informazzjoni bejn il-Parlament Ewropew u l-kumitati parlamentari għas-superviżjoni tas-servizzi tal-informazzjoni u s-sikurezza tal-Istati Membri f’każijiet li jindikaw li azzjonijiet konġunti mis-servizzi ta’ informazzjoni u tas-sigurtà tal-Istati Membri li jkunu saru fit-territorju tal-UE;

37.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tressaq proposti għall-iżvilupp ta’ arranġamenti għas-sorveljanza demokratika ta’ attivitajiet ta’ informazzjoni transkonfinali fil-kuntest tal-politiki tal-UE kontra t-terroriżmu; għandu l-intenzjoni li jagħmel użu sħiħ mis-setgħat parlamentari tiegħu stess għall-iskrutinju ta’ politiki kontra t-terroriżmu, f’konformità mar-rakkomandazzjonijiet imfassla mid-dipartiment ta’ studju tal-Parlament (PE 453.207);

38.

Jistieden lill-Ombudsman Ewropew biex jinvestiga n-nuqqasijiet tal-Kummissjoni u tal-Kunsill u l-aġenziji tas-sigurtà tal-UE, notevolment l-Europol u l-Eurojust biex jirrispettaw id-drittijiet fundamentali u l-prinċipji ta’ amministrazzjoni tajba u kooperazzjoni leali fir-risposta tagħhom għar-rakkomandazzjonijiet tal-Kumitat temporanju dwar l-użu allegat ta' pajjiżi Ewropej mis-CIA għat-trasport u ż-żamma illegali ta' priġunieri (TDIP);

39.

Jitlob lill-UE sabiex tiżgura li l-obbligi internazzjonali tagħha stess jiġu kollha osservati u li l-politiki tal-UE u l-istrumenti tal-politika barranija, bħal-linji gwida dwar it-tortura u djalogi dwar id-drittijiet tal-bniedem, ikunu implimentati bis-sħiħ, sabiex tkun f’pożizzjoni aqwa biex titlob l-implimentazzjoni rigoruża ta’ klawżoli tad-drittijiet tal-bniedem fil-ftehimiet internazzjonali kollha ffirmati minnha u li tħeġġeġ lill-alleati ewlenin tagħha, inkluża l-Istati Uniti, biex jikkonformaw mal-liġi interna u internazzjonali tagħhom stess;

40.

Jafferma mill-ġdid li l-ġlieda internazzjonali kontra t-terroriżmu u l-kooperazzjoni bilaterali jew multilaterali internazzjonali f’dan il-qasam, inkluż bħala parti min-NATO jew bejn servizzi ta’ intelliġenza u sikurezza, għandhom jkunu mwettqa b’rispett sħiħ għad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali u b’sorveljanza demokratika u ġudizzjarja xierqa; jistieden lill-Istati Membri, lill-Kummissjoni, lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) u lill-Kunsill sabiex jiżguraw li dawn il-prinċipji jiġu applikati fir-relazzjonijiet barranin tagħhom, u jinsisti li għandhom jagħmlu evalwazzjoni bir-reqqa tar-rekords tal-kontrapartijiet tagħhom dwar id-drittijiet tal-bniedem qabel ma jidħlu għal xi ftehim ġdid, notevolment dwar kooperazzjoni fir-rigward ta’ informazzjoni sigrieta u kondiviżjoni ta’ informazzjoni, jirrevedu ftehimiet eżistenti fejn dawk il-kontropartijiet ma jirrispettawx id-drittijiet tal-bniedem, u jinfurmaw lill-Parlament dwar il-konklużjonijiet ta’ tali valutazzjonijiet u reviżjonijiet;

41.

Iħeġġeġ li fil-futur ma jerġax ikun hemm indħil minn servizzi speċjali barranin fl-affarijiet tal-Istati Membri sovrani tal-UE u li l-ġlieda kontra t-terroriżmu tiġi mwettqa b’rispett sħiħ għad-drittijiet tal-bniedem, il-libertajiet fundamentali, id-demokrazija u l-istat tad-dritt;

42.

Ifakkar li l-Protokoll Fakultattiv għas-CAT jeħtieġ it-twaqqif ta’ sistemi ta’ monitoraġġ li jkopru s-sitwazzjonijiet kollha ta’ tiċħid tal-libertà, u jinsisti fuq il-fatt li l-konformità ma’ dan l-istrument internazzjonali żżid element ta’ protezzjoni; jinkoraġġixxi b’mod qawwi l-pajjiżi sieħba tal-UE biex jirratifikaw il-Protokoll Fakultattiv u biex joħolqu mekkaniżmi preventivi nazzjonali indipendenti li jikkonformaw mal-Prinċipji ta’ Pariġi, u biex jirratifikaw il-Konvenzjoni Internazzjonali għall-Protezzjoni tal-Persuni Kollha mill-Għajbien Sfurzat;

43.

Itenni t-talba tiegħu, skont il-liġi internazzjonali, b'mod partikolari l-Artikolu 12 tas-CAT, għall-istati kollha li qed jiffaċċjaw allegazzjonijiet kredibbli sabiex jagħmlu kull sforz biex iġibu l-kjarifiki neċessarji u, jekk l-indikazzjonijiet jippersistu, biex iwettqu investigazzjonijiet u inkjesti dettaljati dwar l-atti kollha allegati ta’ rendiment straordinarju, ħabsijiet sigrieti, tortura u ksur serju ieħor tad-drittijiet tal-bniedem, sabiex jistabbilixxu l-verità u, jekk ikun hemm bżonn, jiddeterminaw ir-responsabilità u jiżguraw l-obbligu ta’ rendikont u jevitaw l-impunità, inkluż li jinġiebu individwi quddiem il-ġustizzja fejn ikun hemm evidenza ta’ responsabilità kriminali; jistieden lir-RGħ/VP u l-Istati Membri tal-UE biex, f'din ir-rabta, jieħdu l-miżuri kollha neċessarji biex jiġi żgurat segwitu xieraq għall-Istudju Konġunt tan-NU dwar prattiki globali fir-rigward tad-detenzjoni sigrieta fil-kuntest tal-ġlieda kontra t-terroriżmu, b’mod partikolari fir-rigward tal-ittra ta’ segwitu li ntbagħtet mid-detenturi tal-Mandati Speċjali fil-21 ta’ Ottubru 2011 lil 59 stat, li talbet lill-gvernijiet rispettivi tagħhom biex jipprovdu aġġornament dwar l-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet li jinsabu f’dan l-istudju;

44.

Jitlob lill-UE biex tiżgura li l-Istati Membri tagħha, assoċjati u msieħba tal-UE (b'mod partikolari dawk koperti mill-Ftehim ta’ Cotonou), li aċċettaw li jospitaw dawk li qabel kienu priġunieri fi Guantánamo, fil-fatt jagħtuhom appoġġ sħiħ fir-rigward ta' kundizzjonijiet ta’ għajxien, sforzi biex jiffaċilitaw l-integrazzjoni tagħhom fis-soċjetà, trattament mediku inkluż irkupru psikoloġiku, aċċess għal dokumenti ta’ identifikazzjoni u tal-ivvjaġġar, eżerċizzju tad-dritt għal riunifikazzjoni tal-familja u d-drittijiet fundamentali l-oħra kollha attribwiti lill-persuni bi status ta’ asil politiku;

45.

Huwa mħasseb b’mod partikolari dwar il-proċedura mwettqa minn kummissjoni militari tal-Istati Uniti fir-rigward tas-Sur Abd al-Rahim al-Nashiri li jista’ jiġi kkundannat għall-mewt jekk jinsab ħati; jistieden lill-awtoritajiet tal-Istati Uniti biex jinsew għal kollox il-possibilità li tingħata l-piena tal-mewt lis-Sur al Nashiri u jtenni l-oppożizzjoni tiegħu, li ilha stabbilita, għall-piena kapitali fis-sitwazzjonijiet kollha u taħt iċ-ċirkostanzi kollha; jinnota li l-każ tas-Sur al-Nashiri ilu quddiem il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem mis-6 ta' Mejju 2011; jistieden lill-awtoritajiet ta' kwalunkwe pajjiż li fih inżamm is-Sur al-Nashiri biex jużaw il-mezzi disponibbli kollha biex jiżguraw li ma jkunx soġġett għall-piena kapitali; iħeġġeġ lir-RGħ/VP biex tqajjem il-każ tas-Sur al-Nashiri bħala kwistjoni ta’ prijorità mal-Istati Uniti bi qbil mal-Linji Gwida tal-UE dwar il-Piena Kapitali;

46.

Itenni li applikazzjoni sħiħa tal-klawżola tad-drittijiet tal-bniedem tal-ftehimiet ma' pajjiżi terzi hija fundamentali fir-relazzjonijiet bejn l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha u dawk il-pajjiżi, u jqis li hemm momentum reali biex jiġi rivedut kif il-gvernijiet Ewropej ikkooperaw mal-apparat ta’ ripressjoni tad-dittatorjati fil-ġlieda kontra t-terroriżmu; iqis, f’dan ir-rigward, li l-Politika Ewropea tal-Viċinat li għadha kemm ġiet riveduta għandha ġġib appoġġ b’saħħtu għar-riforma fis-settur tas-sigurtà li għandu jiżgura, b’mod partikolari, separazzjoni ċara bejn funzjonijiet ta’ informazzjoni sigrieta u infurzar tal-liġi; jistieden lis-SEAE, il-Kunsill u l-Kummissjoni biex jerġgħu isaħħu l-kooperazzjoni tagħhom mal-Kumitat għall-Prevenzjoni tat-Tortura u mekkaniżmi oħra relevanti tal-Kunsill tal-Ewropa fl-ippjanar u l-implimentazzjoni ta’ proġetti ta’ assistenza fil-ġlieda kontra t-terroriżmu ma’ pajjiżi terzi u fil-forom kollha ta’ djalogi kontra t-terroriżmu ma’ pajjiżi terzi;

47.

Jitlob lill-Gvern ta' Dik li kienet ir-Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja (FYROM) biex jiċċara r-responsabilità u jiżgura l-obbligu ta’ rendikont għall-ħtif, apparentament minħabba identità żbaljata, tas-Sur Khaled el-Masri, li wassal għad-detenzjoni illegali u t-tortura allegata tiegħu; jiddeplora n-nuqqas ta' azzjoni mill-Uffiċċju tal-Prosekutur ta' Skopje bil-għan li ssir investigazzjoni kriminali dwar l-ilment tas-Sur el-Masri; jinnota li l-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem ħadet dan il-każ u li l-Awla Manja kellha l-ewwel smigħ tagħha fis-16 ta’ Mejju 2012; iqis li, f'dan il-każ, l-imġiba allegata tal-Gvern tal-FYROM hija inkonsistenti mal-prinċipji li fuqhom twaqqfu d-drittijiet fundamentali tal-UE u l-istat tad-dritt u trid tiġi diskussa kif suppost mill-Kummissjoni f'konnessjoni mal-kandidatura tal-FYROM għall-adeżjoni tal-UE;

48.

Jistieden lin-NATO u l-awtoritajiet tal-Istati Uniti biex jagħmlu l-investigazzjonijiet tagħhom stess, biex jikkooperaw mill-qrib mal-UE u l-inkjesti parlamentari u ġudizzjarji tal-Istati Membri dwar dawn il-kwistjonijiet (31), inkluż, fejn hu xieraq, billi jwieġbu mal-ewwel għat-talbiet għal għajnuna legali reċiproka, biex jiżvelaw informazzjoni dwar programmi ta' rendimenti straordinarji u prattiki oħrajn li jiksru d-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali u jipprovdu rappreżentanti legali ta' nies suspettati bl-informazzjoni neċessarja kollha ħalli jiddefendu l-klijenti tagħhom; jitlob għal konfermazzjoni li l-ftehimiet kollha tan-NATO u ta’ bejn in-NATO u l-UE u ftehimiet transatlantiċi oħrajn ikunu jirrispettaw id-drittijiet fundamentali;

49.

Jagħti ġieħ lill-inizjattivi tas-soċjetà ċivili tal-Istati Uniti biex twaqqaf fl-2010 task force indipendenti magħmula miż-żewġ partiti biex teżamina l-politika u l-azzjonijiet tal-Gvern tal-Istati Uniti relatati mal-qbid, id-detenzjoni u l-prosekuzzjoni ta’ “terroristi suspettati” u l-kustodja tal-Istati Uniti waqt l-amministrazzjonijiet ta’ Clinton, Bush u Obama;

50.

Jitlob lill-Istati Uniti, minħabba r-rwol ewlieni tas-sħubija transatlantika u t-tmexxija tal-Istati Uniti f’dan il-qasam, sabiex jinvestigaw bis-sħiħ u jiżguraw obbligu ta’ rendikont għal kwalunkwe abbuż li ġie prattikat, jiżguraw li l-liġi domestika u internazzjonali relevanti jiġu applikati bis-sħiħ bil-għan li jtemmu l-paradigma tal-gwerra li fil-prattika wasslet għal nuqqasijiet legali, itemmu l-proċessi quddiem qrati militari, japplikaw bis-sħiħ il-liġi kriminali għal dawk suspettati b’terroriżmu u jistabbilixxu reviżjoni tad-detenzjoni, habeas corpus, proċess ġust, libertà mit-tortura u n-nondiskriminazzjoni bejn ċittadini barranin u tal-Istati Uniti;

51.

Jistieden lill-President Obama sabiex jonora l-wegħda tiegħu magħmula f’Jannar 2009 sabiex jingħalaq Guantánamo, biex jippermetti lil kwalunkwe persuna arrestata li ma tkunx se tiġi akkużata tmur lura pajjiżha jew pajjiż ieħor sigur malajr kemm jista’ jkun, u sabiex jitressqu l-persuni arrestati fi Guantánamo li jkun hemm prova ammissibbli suffiċjenti kontrihom mingħajr dewmien f’seduta ta’ smigħ ġusta u pubblika minn qorti indipendenti u imparzjali u, jekk jinstabu ħatja, jiġu impriġunati fl-Istati Uniti skont l-istandards u l-prinċipji internazzjonali applikabbli; jitlob bl-istess mod li jiġi investigat il-ksur tad-drittijiet tal-bniedem li seħħ f’Guantánamo u li jiġu rfinati r-responsabilitajiet;

52.

Jitlob sabiex kwalunkwe persuna arrestata li ma tkunx se tiġi akkużata iżda li ma tistax tkun ripatrijata minħabba r-riskju reali ta’ tortura jew persekuzzjoni f’pajjiżha sabiex tingħata l-opportunità ta’ risistemazzjoni fl-Istati Uniti taħt protezzjoni umanitarja u tingħata rimedju (32), u jħeġġeġ lill-Istati Membri sabiex huma wkoll jospitaw persuni miżmuma fi Guantánamo;

53.

Jistieden lill-awtoritajiet tal-Istati Uniti biex jirrevokaw is-setgħa ta’ detenzjoni indefinita mingħajr akkuża jew proċess taħt l-NDAA;

54.

Jistieden lill-Konferenza tal-Presidenti tad-Delegazzjonijiet biex tiżgura l-bidu tad-djalogi parlamentari dwar il-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali filwaqt li jiġi miġġieled it-terroriżmu abbażi tas-sejbiet tal-Istudju Konġunt tan-NU dwar prattiki globali fir-rigward tad-detenzjoni sigrieta fil-kuntest tal-ġlieda kontra t-terroriżmu u bħala s-segwitu tiegħu, u tal-Kompilazzjoni ta’ prattiki tajba tan-NU dwar oqfsa u miżuri legali u istituzzjonali li jiżguraw ir-rispett għad-drittijiet tal-bniedem minn aġenziji tal-informazzjoni sigrieta filwaqt li jiġi miġġieled it-terroriżmu, inkluża s-sorveljanza tagħhom;

55.

Jintrabat li jiddedika l-laqgħa parlamentari konġunta tiegħu li jmiss mal-parlamenti nazzjonali għar-reviżjoni tar-rwol tal-parlamenti li jiżguraw responsabilità għall-ksur tad-drittijiet tal-bniedem fil-kuntest tal-programm tas-CIA, u li jippromwovi kooperazzjoni aktar b’saħħitha u skambju regolari bejn korpi ta’ sorveljanza nazzjonali li huma responsabbli mill-iskrutinju tas-servizzi tal-intelliġenza, fil-preżenza tal-awtoritajiet nazzjonali relevanti, l-istituzzjonijiet u l-aġenziji tal-UE;

56.

Huwa determinat li jkompli jissodisfa l-mandat mogħti lilu mill-Kumitat Temporanju, skont l-Artikoli 2, 6 u 7 tat-TUE; jagħti istruzzjonijiet lill-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern tiegħu, flimkien mas-Sottokumitat tad-Drittijiet tal-Bniedem, biex jindirizzaw il-Parlament fil-plenarja dwar il-kwistjoni sena wara l-adozzjoni ta’ din ir-riżoluzzjoni; jikkunsidra li huwa essenzjali li issa jiġi vvalutat sa fejn ġew segwiti r-rakkomandazzjonijiet adottati mill-Parlament, u f’każ li ma jkunux ġew segwiti, jiġi analizzat għaliex dan ma seħħx;

57.

Jitlob lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Ombudsman Ewropew, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, tal-istati kandidati u l-pajjiżi assoċjati, u lill-Kunsill tal-Ewropa, lin-NATO, lin-Nazzjonijiet Uniti u lill-Gvern u ż-żewġ Kmamar tal-Kungress tal-Istati Uniti biex iżommu lill-Parlament infurmat bi kwalunkwe żvilupp li jista’ jsir fl-oqsma li jaqgħu taħt il-mandat ta' dan ir-rapport;

58.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Ombudsman Ewropew, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, tal-istati kandidati u l-pajjiżi assoċjati, u lill-Kunsill tal-Ewropa, lin-NATO, lin-Nazzjonijiet Uniti u lill-Gvern u ż-żewġ Kmamar tal-Kungress tal-Istati Uniti.

3.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 353/16

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 67(2), 78 u 80 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tat-2 ta’ Diċembru 2011 mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni dwar it-titjib tas-solidarjetà fl-UE fil-qasam tal-ażil - Aġenda tal-UE għal kondiviżjoni tar-responsabbiltà aħjar u aktar fiduċja reċiproka (COM(2011)0835),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta’ Novembru 2009 dwar il-komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar iż-Żona ta' libertà, sigurtà u ġustizzja għas-servizz taċ-ċittadini – il-Programm ta’ Stokkolma (1),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tas-6 ta’ April 2005 mill-Kummissjoni lill-Kunsill u lill-Parlament Ewropew li tistabbilixxi programm ta’ qafas dwar is-solidarjetà u l-ġestjoni tal-flussi migratorji għall-perjodu 2007-2013 (COM(2005)0123),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill "Ġustizzja u Intern" tat-8 ta’ Marzu 2012 dwar Qafas Komuni għal solidarjetà ġenwina u prattika lejn l-Istati Membri li qegħdin jaffaċċjaw pressjonijiet partikolari fuq is-sistemi tal-ażil tagħhom, inkluż minħabba flussi migratorji mħallta, waqt il-laqgħa numru 3151 tal-Kunsill "Ġustizzja u Intern",

—

wara li kkunsidra l-istrumenti tad-drittijiet tal-bniedem internazzjonali u Ewropej inkluż b’mod partikolari l-Konvenzjoni tan-NU dwar l-Istatus tar-Rifuġjati, il-Konvenzjoni Ewropea għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u l-Libertajiet Fundamentali (il-KEDB), u l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-Karta),

—

wara li kkunsidra l-Green Paper tal-Kummissjoni tas-6 ta’ Ġunju 2007 dwar is-Sistema Ewropea Komuni tal-Ażil futura (COM(2007)0301),

—

wara li kkunsidra l-Programm ta’ Politika dwar l-Ażil tal-Kummissjoni tas-17 ta’ Ġunju 2008: Approċċ integrat għall-protezzjoni fl-UE (COM(2008)0360),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 2001/55/KE tal-20 ta’ Lulju 2001 dwar l-istandards minimi sabiex tingħata protezzjoni temporanja fl-eventwalità ta’ influss bil-massa ta’ persuni spostati u dwar il-miżuri li jippromwovu bilanċ fl-isforzi bejn l-Istati Membri meta jirċievu dawn il-persuni u li jġorru l-konsegwenzi ta’ dawn (2),

—

wara li kkunsidra l-programm ta’ 18-il xahar tal-Kunsill tas-17 ta’ Ġunju 2011, imħejji mill-Presidenzi tal-Polonja, tad-Danimarka u ta’ Ċipru,

—

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni għal regolament tal-15 ta’ Novembru 2011 li jistabbilixxi l-Fond għall-Migrazzjoni u l-Ażil (COM(2011)0751),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern (A7-0248/2012),

A.

billi l-Unjoni Ewropea impenjat ruħha li tlesti t-twaqqif ta’ Sistema Ewropea Komuni tal-Ażil (SEKA) fl-2012;

B.

billi s-solidarjetà ġiet rikonoxxuta mill-bidu bħala komponent essenzjali u prinċipju ta’ gwida għas-SEKA, kif ukoll tikkostitwixxi prinċipju ewlieni fid-dritt tal-UE skont liema l-Istati Membri għandhom jaqsmu kemm il-vantaġġi kif ukoll il-piżijiet b’mod ugwali u ġust;

C.

billi s-solidarjetà trid timxi id f'id mar-responsabbiltà, u l-Istati Membri jridu jiżguraw li s-sistemi tal-ażil tagħhom ikunu kapaċi jissodisfaw l-istandards stabbiliti fid-dritt internazzjonali u Ewropew, b'mod partikolari dawk tal-Konvenzjoni ta’ Ġinevra dwar ir-Rifuġjati tal-1951 u l-protokoll addizzjonali tagħha tal-1967, il-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea;

D.

billi l-għoti ta' appoġġ fit-twettiq tal-proċeduri tal-ażil fis-sens ta' solidarjetà effiċjenti u responsabbiltà kondiviża b'mod ġust għandhom jitqiesu bħala mezz biex l-Istati Membri jiġu megħjuna jikkonformaw mal-obbligu tagħhom li jipprovdu protezzjoni lil dawk li jkunu jeħtieġu protezzjoni internazzjonali u assistenza lil pajjiżi terzi li jospitaw l-akbar numri ta' rifuġjati, bl-għan li tissaħħaħ iż-żona komuni ta' protezzjoni kollha kemm hi;

E.

billi, minkejja l-obbligu li jiġu eżaminati t-talbiet individwali għal ażil fuq bażi ta' każ b'każ, jekk l-ipproċessar konġunt iwassal għal deċiżjonijiet komuni huwa neċessarju li jingħata r-rispett dovut lill-kunċetti komuni tal-UE tal-pajjiżi ta' oriġini bla periklu u pajjiżi terzi sikuri, filwaqt li jiġu rispettati l-kundizzjonijiet u s-salvagwardji inklużi fil-pożizzjoni fl-ewwel qari tal-Parlament tas-6 ta' April 2011 dwar il-proposta tal-Kummissjoni għal Direttiva riveduta dwar il-Proċeduri tal-Ażil;

1.

Jilqa’ l-komunikazzjoni mill-Kummissjoni dwar it-tisħiħ tas-solidarjetà fl-UE fil-qasam tal-ażil, li titlob li s-solidarjetà u l-kondiviżjoni tar-responsabbiltà jiġu tradotti f’miżuri konkreti, u li l-Istati Membri jissodisfaw ir-responsabbiltà tagħhom biex jiżguraw li s-sistemi ta’ ażil tagħhom jilħqu kemm l-istandards nazzjonali kif ukoll dawk Ewropej;

2.

Jenfasizza r-rwol ċentrali u l-effett orizzontali tas-solidarjetà u tal-kondiviżjoni tar-responsabbiltà fl-istabbiliment tas-SEKA; itenni l-ħtieġa biex tkun żgurata l-applikazzjoni effiċjenti u uniformi tal-aquis tal-ażil tal-Unjoni u l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni sabiex ikunu żgurati livelli għolja ta’ protezzjoni;

3.

Ifakkar li d-dritt għal protezzjoni internazzjonali huwa dritt fundamentali li jinsab fid-dritt internazzjonali u tal-Unjoni li jiġi kkumplimentat b’serje ta’ drittijiet u prinċipji addizzjonali, bħall-prinċipju tan-non-refoulement, id-dritt għad-dinjità, il-projbizzjoni tat-tortura, it-trattament diżuman u degradanti, il-protezzjoni għan-nisa mill-vjolenza u mill-forom kollha tad-diskriminazzjoni, id-dritt għal rimedju effettiv u d-dritt għal ħajja privata u familjari;

4.

Jenfasizza li l-prinċipju tas-solidarjetà u l-kondiviżjoni tar-responsabbiltà huwa stabbilit fit-Trattati, u li mill-inqas, qafas effettiv ta’ solidarjetà jinkludi d-dmir tal-istituzzjonijiet u l-aġenziji tal-UE u l-Istati Membri li jikkooperaw sabiex isibu modi biex jagħtu effett lil dan il-prinċipju; jiddikjara li s-solidarjetà mhijiex limitata għar-relazzjonijiet tal-Istati Membri ma’ xulxin, iżda hija mmirata wkoll lejn dawk li jfittxu l-ażil u l-benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali;

5.

Jenfasizza l-fatt li filwaqt li n-numru ta’ dawk li qed ifittxu l-ażil żdied matul l-2011, l-aħħar deċennju ra tnaqqis ġenerali sinifikanti fin-numru ta’ applikazzjonijiet għall-ażil fl-UE; jenfasizza li ċerti Stati Membri, meta mqabbla ma' oħrajn, jaffaċċjaw numru sproporzjonat ta' talbiet għal ażil minħabba diversi fatturi inklużi l-karatteristiċi ġeografiċi tagħhom, u li l-applikazzjonijiet għal ażil huma mqassma b'mod mhux uniformi fl-UE; ifakkar li fl-2011, għaxar Stati Membri kienu responsabbli għal iktar minn 90 % tal-applikazzjonijiet tal-ażil, li sas-sajf tal-2011 ġew rilokati 227 benefiċjarju biss tal-protezzjoni internazzjoni fl-UE minn Malta, f’sitt Stati Membri oħra, u li fl-2011 fl-UE kollha, 4 125 rifuġjat biss ġie risistemat f’għaxar Stati Membri biss tal-UE, li jirrappreżentaw bejn wieħed u ieħor 6,6 % tal-persuni kollha risistemati tul dik is-sena; jenfasizza li huwa kruċjali li jiġu identifikati dawn id-disparitajiet billi, inter alia, jitqabblu n-numri assoluti ma' indikaturi tal-kapaċità, u li l-Istati Membri l-aktar affettwati mill-applikazzjonijiet tal-ażil jingħataw aktar assistenza mill-UE, kemm f'livell amministrattiv kif ukoll finanzjarju;

6.

Jenfasizza li ma jistax jintlaħaq livell għoli ta' protezzjoni għal dawk li japplikaw għal ażil u għall-benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali, u ma jistgħux jittieħdu deċiżjonijiet sodi fil-qasam tal-ażil, jekk id-diskrepanzi bejn il-proporzjon tal-applikazzjonijiet għal ażil u l-kapaċità ta' assorbiment ta' Stati Membri individwali f'termini tekniċi u amministrattivi ma jinstabx rimedju għalihom u jekk il-miżuri ta' appoġġ fis-seħħ fl-Istati Membri ma jkunux adattati sew biex jirreaġixxu għal flussi ta' ażil li jvarjaw;

7.

Itenni li l-Istati Membri għandhom jiżguraw li jibdew jitħaddmu sistemi ġusti u effiċjenti tal-ażil biex tingħata reazzjoni għal flussi ta' ażil li jvarjaw; huwa tal-fehma li għalkemm in-numru ta' applikazzjonijiet għal ażil mhuwiex kostanti, jeżistu provi ta' punti ta' dħul speċifiċi fil-fruntieri esterni tal-UE li huma "hot spots", u fejn jista' b'mod raġonevoli jitbassar li numru kbir ta' applikazzjonijiet għal ażil jistgħu jiġu depożitati; jitlob li jiddaħħlu miżuri biex tingħata spinta lill-istat ta' tħejjija tas-sistemi tal-ażil tal-Istati Membri li jinsabu fil-punti ta' dħul ewlenin tal-UE, bħala sinjal ta' solidarjetà fil-prattika;

8.

Jenfasizza li l-Istati Membri kollha għandhom l-obbligu li jimplimentaw u japplikaw bis-sħiħ kemm id-dritt tal-UE kif ukoll l-obbligi internazzjonali tagħhom dwar l-ażil; jinnota li l-Istati Membri fil-fruntieri esterni tal-Unjoni jiffaċċjaw sfidi differenti fl-ambitu tas-SEKA minn Stati Membri mingħajr fruntieri esterni, u għalhekk għandhom bżonn ukoll forom differenti ta' appoġġ sabiex iwettqu b’mod adegwat il-kompiti rispettivi tagħhom; jirrimarka li l-Artikolu 80 tat-TFUE jirrikjedi l-attivazzjoni ta’ miżuri eżistenti kif ukoll l-iżvilupp ta’ miżuri ġodda sabiex jassistu dawk l-Istati Membri meta jkun meħtieġ;

9.

Jitlob l-ottimizzazzjoni tal-użu tal-miżuri eżistenti, kif ukoll għall-iżvilupp ta’ miżuri u għodod immirati ġodda sabiex jirrispondu għall-isfidi li dejjem jinbidlu b’mod flessibbli iżda effikaċi; ottimizzazzjoni bħal din hija f’waqtha b’mod partikolari minħabba l-kriżi finanzjarja akuta li għaddejja minnha l-UE, li qed tqiegħed pressjoni żejda fuq l-isforzi tal-Istati Membri biex ilaħħqu b’mod effiċjenti mal-proċeduri tal-ażil, b’mod partikolari fil-każ ta’ dawk li qed jirċievu numri sproporzjonati ta’ dawk li qed ifittxu l-ażil;

10.

Jinnota li fid-dawl tal-ħtiġijiet li dejjem jikbru fir-rigward tar-rifuġjati fuq livell globali, il-kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi fil-kuntest tal-politiki ambjentali u ta’ żvilupp jista’ jkollha rwol vitali fil-kostruzzjoni ta' relazzjonijiet iggwidati bis-solidarjetà;

11.

Jenfasizza l-importanza li tinġabar, tiġi analizzata u titqiegħed f’perspettiva data kwantittativa u kwalitattiva affidabbli, preċiża, komprensiva, kumparabbli u aġġornata, sabiex jiġu monitorjati u evalwati miżuri u jinkiseb għarfien sod tal-kwistjonijiet relatati mal-ażil; jinkoraġġixxi lill-Istati Membri, għalhekk, sabiex jipprovdu lill-EASO u lill-Kummissjoni b’data relevanti dwar kwistjonijiet ta’ ażil, minbarra d-data prevista mir-Regolament dwar l-istatistika fil-qasam tal-migrazzjoni u r-Regolament dwar l-EASO; fejn possibbli, id-data statistika kollha għandha titqassam skont is-sess;

12.

Jiddispjaċih biż-żieda tal-ksenofobija u r-razziżmu u ta’ suppożizzjonijiet negattivi u bbażati fuq informazzjoni ħażina dwar dawk li jfittxu ażil u r-refuġjati li jakkumpanjaw l-insikurezza soċjoekonomika fl-UE; jirrakkomanda li l-Istati Membri jwettqu kampanji ta’ sensibilizzazzjoni dwar is-sitwazzjoni attwali ta’ dawk li jfittxu ażil u l-benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali;

13.

Jenfasizza li t-twaqqif tal-Uffiċċju Ewropew ta’ Appoġġ għall-Ażil (EASO) għandu l-potenzjal li jippromwovi kooperazzjoni prattika iżjed mill-qrib bejn l-Istati Membri sabiex jgħin fit-tnaqqis ta’ diverġenzi sinifikanti fil-prattiki tal-ażil, bil-għan li jinħolqu sistemi aħjar u iżjed ġusti ta’ ażil fl-UE; ifakkar li din il-kooperazzjoni prattika u attiva għandha timxi id f’id ma’ armonizzazzjoni leġiżlattiva tal-politiki Ewropej tal-ażil;

14.

Ifakkar fil-ħtieġa li l-EASO jipprovdi appoġġ tekniku u ħila esperta speċifika lill-Istati Membri fl-implimentazzjoni tagħhom tal-leġiżlazzjoni tal-ażil, f'kooperazzjoni mas-soċjetà ċivili u l-UNHCR; jenfasizza li huwa importanti li l-Kummissjoni tuża l-informazzjoni miġbura mill-EASO biex tidentifika nuqqasijiet potenzjali fis-sistemi tal-ażil tal-Istati Membri; informazzjoni bħal din miġbura mill-EASO skont ir-Regolament (UE) Nru 439/2010 hija rilevanti wkoll fil-qafas tal-mekkaniżmu għal twissija bikrija, l-istat ta' tħejjija u l-ġestjoni tal-kriżijiet li se jifforma parti mir-Regolament ta' Dublin emendat; jenfasizza l-importanza tal-preżentazzjoni ta’ rapporti regolari u tat-tfassil ta’ pjanijiet ta’ azzjoni sabiex jiġu promossi soluzzjonijiet immirati u rakkomandazzjonijiet għat-titjib fis-SEKA u rimedju tan-nuqqasijiet li jista’ jkun hemm; jinnota, b'mod partikolari, ir-rwol tal-aġenzija fil-koordinament u l-appoġġ tal-azzjoni komuni biex jiġu megħjuna l-Istati Membri li s-sistemi tal-ażil u l-faċilitajiet ta' akkoljenza tagħhom huma suġġetti għal pressjoni partikolari, permezz ta' miżuri inklużi l-issekondar ta' uffiċjali fl-Istat Membru kkonċernat u l-bgħit ta' timijiet ta' esperti tal-ażil u ta' social workers u interpreti li jistgħu jiġu mobilizzati malajr f'sitwazzjonijiet ta' kriżi; ifakkar li l-impatt tal-EASO se jiddependi fuq ir-rieda tal-Istati Membri li jagħmlu użu sħiħ mill-potenzjal tiegħu;

15.

Jistieden lill-EASO, waqt li jikkunsidra kemm id-dmirijiet tiegħu kif ukoll il-baġit, ir-riżorsi u l-esperjenza limitati tiegħu, sabiex jottimizza r-riżorsi disponibbli tiegħu billi jinvolvi ruħu fi djalogu u kooperazzjoni mill-qrib mal-organizzazzjonijiet internazzjonali u s-soċjetà ċivili bil-għan li jsir skambju ta’ informazzjoni u l-ġbir tal-għarfien fil-qasam tal-ażil, il-ġbir tad-data, l-iskambju tal-aħjar prattika, l-iżvilupp ta’ linji gwida komprensivi dwar kwistjonijiet tal-ażil li għandhom x’jaqsmu mas-sess, l-iżvilupp tat-taħriġ u l-ħolqien ta’ gruppi ta’ esperti, case workers u interpreti li jistgħu jiġu mobilizzati f’qasir żmien sabiex jipprovdu l-assistenza; jirrakkomanda wkoll li l-EASO jiżgura rappreżentanza wiesgħa ta’ organizzazzjonijiet li qegħdin jipparteċipaw fil-forum konsultattiv;

16.

Jenfasizza li l-attivitajiet tal-EASO għandhom jiffukaw kemm fuq l-objettivi preventivi fit-tul u fuq il-miżuri reattivi għal żmien qasir, sabiex jirrispondu b’mod xieraq għal sitwazzjonijiet differenti; għalhekk jikkunsidra, li waqt l-EASO għandu jappoġġa l-miżuri tal-bini tal-kapaċità għas-sistemi tal-ażil sottożviluppati u li ma jiffunzjonawx sew, għandu jagħti prijorità lis-sitwazzjonijiet ta’ emerġenza u lill-Istati Membri li qed jaffaċċjaw pressjonijiet partikolari jew sproporzjonati; f’dan ir-rigward, jenfasizza r-rwol kruċjali tat-Timijiet Esperti tal-Ażil fl-għajnuna għal ammonti kbar ta każijiet u xogħol b’lura, l-għoti ta' taħriġ, it-twettiq tal-ġestjoni tal-proġetti, l-għoti ta' pariri u r-rakkomandazzjoni ta' miżuri konkreti, u s-sorveljanza u l-implimentazzjoni ta' miżuri ta’ segwitu;

17.

Jieħu nota tal-pjan operattiv fis-seħħ sabiex jappoġġa s-sistema Griega tal-ażil u jtejjeb is-sitwazzjoni ta’ dawk li qed ifittxu ażil u benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali fil-Greċja; jenfasizza li minkejja xi progress miksub, huma meħtieġa sforzi addizzjonali kemm mill-UE kif ukoll mill-awtoritajiet Griegi biex itejbu s-sistema tal-ażil u jiżguraw li d-drittijiet ta’ dawk li qed ifittxu ażil jiġu rispettati bis-sħiħ; ifakkar li l-miżuri biex jitnaqqas id-defiċit tal-baġit jipprekludu l-allokazzjoni tal-fondi nazzjonali għar-reklutaġġ ta’ iktar uffiċjali, u jirrakkomanda li din il-problema tiġi indirizzata, peress li hija meħtieġa awtorità tal-ażil li tiffunzjona tajjeb sabiex tippermetti lill-Greċja tissodisfa l-obbligi tagħha skont id-dritt internazzjonali u tal-UE;

18.

Jinnota r-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni u l-Kunsill dwar il-kooperazzjoni bejn l-aġenziji tal-EASO u l-Frontex, u jisħaq fuq il-fatt li l-implimentazzjoni sħiħa u rapida tal-Istrateġija tad-Drittijiet Fundamentali tal-Frontex hija sine qua non għal kwalunkwe kooperazzjoni bħal din fil-kuntest tal-protezzjoni internazzjonali, inkluża l-ħatra ta’ Uffiċjal tad-Drittijiet tal-Bniedem, il-ħolqien ta’ forum konsultattiv mas-soċjetà ċivili u l-istedina tal-organizzazzjonijiet internazzjonali biex jipparteċipaw fl-attivitajiet tagħha bħala osservaturi tad-drittijiet tal-bniedem; jenfasizza li kwalunkwe kooperazzjoni trid titqies fil-kuntest tad-difiża tal-istandards stabbiliti minn normi Ewropej u internazzjonali biex b'hekk tiżdied fil-prattika l-kwalità tal-protezzjoni provduta lil dawk li qed ifittxu ażil; jitlob għalhekk lill-EASO tappoġġa lill-Frontex fir-rigward tal-obbligi tiegħu relatati mal-aċċess għall-protezzjoni internazzjonali, b'mod partikolari l-prinċipju tan-non-refoulement; jenfasizza li l-miżuri tal-fruntieri għandhom jiġu applikati b’mod li jkun sensittiv għal kwistjonijiet ta' protezzjoni;

19.

Jirrikonoxxi l-ħtieġa li jiġi rieżaminat regolarment il-mandat tal-EASO, sabiex ikun żgurat rispons adegwat għall-isfidi different iffaċċjati mis-sistemi ta’ażil; filwaqt li wieħed iżomm f’moħħu li l-azzjonijiet kollha mwettqa mill-EASO jiddependu fuq ir-rieda tajba tal-Istati Membri, jissuġġerixxi l-kunsiderazzjoni tal-possibbiltà tal-introduzzjoni ta’ salvagwardji strutturali fi ħdan il-mandat tal-EASO sabiex jiżgura li l-kooperazzjoni prattika u l-assistenza teknika jkunu pprovduti fejn meħtieġa;

20.

Jinkoraġġixxi lill-Istati Membri sabiex jagħmlu użu sħiħ mill-possibilitajiet disponibbli fil-Fond Ewropew għar-Rifuġjati (FER) f'termini tat-twettiq tal-azzjonijiet immirati għat-titjib fis-sistemi tal-ażil; jirrakkomanda li l-Istati Membri jieħdu azzjoni sabiex jindirizzaw kwistjonijiet bħal proċedruri burokratiċi ineffiċjenti, dewmien fl-assorbiment u problemi fil-likwidità, sabiex tkun żgurata distribuzzjoni effettiva u mgħaġġla tal-fondi;

21.

Ifakkar li l-Istati Membri għandhom jiżguraw li jsir użu sħiħ tal-possibbiltajiet offruti mill-Fond Ewropew għar-Rifuġjati u li l-approprjazzjonijiet kollha allokati jkunu jistgħu jiġu żburżati sabiex il-mexxejja tal-proġetti ma jaffaċċjawx problemi meta jimplimentaw il-proġetti ffinanzjati;

22.

Jilqa' l-ħolqien mill-2014 ta' Fond għall-Migrazzjoni u l-Ażil (FMA) aktar sempliċi u flessibbli, li se jissostitwixxi l-Fond Ewropew għar-Rifuġjati, il-Fond Ewropew għall-Integrazzjoni ta' Ċittadini ta' Pajjiżi Terzi u l-Fond Ewropew għar-Ritorn, u jenfasizza l-ħtieġa li jiġu allokati biżżejjed riżorsi biex tiġi appoġġata l-protezzjoni tal-benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali u dawk li qed ifittxu ażil; jisħaq, f’dan ir-rigward, fuq l-importanza li jiġu inklużi salvagwardji fil-FMA, sabiex tiġi impedita allokazzjoni eċċessiva ta’ fondi lejn qasam ta’ politika wieħed biss askapitu tas-SEKA b’mod ġenerali; jikkunsidrah meħtieġ, fil-kuntest tar-riforma tal-allokazzjoni tal-fondi fil-qasam tal-intern għall-QFM 2014-2020, li jiġu allokati wkoll biżżejjed riżorsi għall-protezzjoni fuq il-fruntiera sabiex tinkiseb iżjed solidarjetà f’dan il-qasam ukoll; ifakkar li għandu dejjem ikun hemm biżżejjed riżorsi biex tiġi ffinanzjata l-protezzjoni internazzjonali u l-miżuri ta’ solidarjetà għall-Istati Membri;

23.

Jenfasizza l-ħtieġa li l-Fond għall-Migrazzjoni u l-Ażil ikun biżżejjed flessibbli u faċli biex jiġi mobilizzat kif ukoll joffri aċċess rapidu, biex ikun jista' jirreaġixxi rapidament u b'mod xieraq għal pressjonijiet mhux previsti jew sitwazzjonijiet ta' emerġenza li jaffettwaw Stat Membru wieħed jew aktar; f’dan ir-rigward jipproponi li jiġi riservat, fejn meħtieġ, ċertu perċentwal tal-ammont mill-FMA allokat fil-qafas tar-rieżami intermedju għal miżuri li jkollhom l-għan li jgħinu lill-Istati Membri jimplimentaw u japplikaw bis-sħiħ l-acquis tal-ażil tal-UE u jaderixxu mal-obbligi internazzjonali kollha f’dan il-qasam;

24.

Jilqa’ d-djalogi dwar il-politika tal-intern mal-Istati Membri individwali dwar l-użu min-naħa tagħhom tal-fondi qabel il-programmazzjoni multiannwali; jenfasizza l-importanza ta' azzjoni parteċipattiva biex jinkisbu riżultati ottimali, u jirrakkomanda t-tisħiħ tal-prinċipju ta' sħubija billi jiġu inklużi s-soċjetà ċivili, l-organizzazzjonijiet internazzjonali u l-awtoritajiet reġjonali u lokali, kif ukoll il-partijiet interessati rilevanti, peress li l-esperjenza tagħhom fil-prattika hija essenzjali biex jiġu stabbiliti prijoritajiet realistiċi u jiġu żviluppati programmi sostenibbli; il-kontribut tagħhom f'termini ta' żvilupp, implimentazzjoni, monitoraġġ u evalwazzjoni tal-objettivi u l-programmi għalhekk huwa importanti u għandu jitqies mill-Istati Membri;

25.

Jenfasizza l-importanza tal-kondiviżjoni tar-responsabbiltà finanzjarja fil-qasam tal-ażil, u jirrakkomanda l-ħolqien ta’ mekkaniżmu fornit tajjeb b’riżorsi biex jintlaqa' numru akbar ta’ dawk li jfittxu l-ażil u benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali, f’termini assoluti jew proporzjonali, u għall-għajnuna ta’ dawk b’sistemi ta’ ażil inqas żviluppati; jikkunsidra li hija meħtieġa iżjed riċerka sabiex jiġu identifikati u kkwantifikati l-ispejjeż reali tal-akkoljenza u l-ipproċessar ta’ talbiet għal ażil; għalhekk jistieden lill-Kummissjoni twettaq studju sabiex tivvaluta l-fondi li għandhom jiġu allokati skont ir-responsabbiltà li għandu kull Stat Membru, fuq il-bażi ta' indikaturi bħal: in-numru tal-ewwel applikazzjonijiet tal-ażil, in-numru ta’ deċiżjonijiet pożittivi li jagħtu status ta’ rifuġjat jew protezzjoni sussidjarja, in-numru ta’ rifuġjati risistemati u rilokati, in-numru ta’ deċiżjonijiet u operazzjonijiet ta' ritorn, u n-numru ta’ migranti irregolari maqbuda;

26.

Jirrakkomanda li l-Istati Membri jagħmlu użu mill-inċentivi finanzjarji disponibbli permezz tal-FMA għall-attivitajiet ta’ rilokazzjoni, u jirrikonoxxi li l-assistenza finanzjarja permezz tal-fond u l-assistenza teknika mill-EASO huma importanti; jissuġġerixxi li jiddaħħlu oqsma prijoritarji sabiex jindirizzaw sitwazzjonijiet urġenti u jipprovdu assistenza finanzjarja iktar sostanzjali lill-Istati Membri li jixtiequ jipparteċipaw fl-inizjattivi tar-rilokazzjoni, sabiex ineħħu l-piż tal-ispiża finanzjarja relatata;

27.

Jemmen li t-twaqqif ta’ sistema iżjed ċara u effikaċi ta’ inċentivi finanzjarji għall-Istati Membri li jkunu qed jipparteċipaw f’attivitajiet ta’ rilokazzjoni u strateġiji proattivi mmirati lejn it-titjib tal-infrastrutturi tas-sistemi nazzjonali ta’ ażil se jkollu effett pożittiv fuq perjodu twil fuq il-konverġenza tal-istandards fl-UE u l-kwalità tas-SEKA;

28.

Jilqa' l-possibilità li tiżdied il-kontribuzzjoni tal-Kummissjoni sa 90 % tal-infiq totali eliġibbli għal proġetti li nkella ma kinux jistgħu jiġu implimentati; jikkunsidra li valur miżjud ċar għandu jirriżulta minn proġetti ffinanzjati mill-Kummissjoni; jenfasizza li l-finanzjamenti tal-UE fl-ebda ċirkostanza m’għandhom jieħdu post il-baġits nazzjonali ddedikati għall-politiki tal-ażil;

29.

Jenfasizza l-problemi li attwalment huma konnessi mal-finanzjament ta’ attivitajiet f’termini ta’ ostakoli għall-aċċess għal informazzjoni preċiża u finanzjament, l-istabbiliment ta’ għanijiet realistiċi u mfassla apposta u l-implimentazzjoni ta’ miżuri ta’ segwitu effikaċi; jissuġġerixxi l-introduzzjoni ta' salvagwardji sabiex tiġi evitata d-duplikazzjoni, l-allokazzjoni ċara ta’ finanzjament u l-eżami bir-reqqa tal-valur miżjud tal-attivitajiet u r-riżultati miksuba;

30.

Jenfasizza l-importanza ta’ superviżjoni stretta rigward l-użu u l-ġestjoni tal-fondi, abbażi ta’ indikaturi kwantitattivi u kwalitattivi u ta’ kriterji speċifiċi, sabiex tiġi evitata l-allokazzjoni ħażina ta’ riżorsi umani u finanzjarji u tiġi garantita konformità mal-objettivi stabbiliti; f’dan ir-rigward jilqa’ bi pjaċir it-twaqqif ta’ sistema komuni ta’ valutazzjoni u monitoraġġ;

31.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri, bl-assistenza tal-Kummissjoni, biex jiżguraw l-isfruttament sħiħ tal-kumplementarjetajiet eżistenti bejn strumenti ta’ finanzjament oħra disponibbli bħall-Fond Soċjali Ewropew u l-Fondi Strutturali oħra, sabiex jinkiseb approċċ ta’ finanzjament olistiku għall-politiki relatati mal-ażil;

32.

Jilqa’ l-impenn tal-Kummissjoni sabiex twettaq evalwazzjoni komprensiva tas-sistema ta’ Dublin fl-2014, u li tanalizza l-effetti ġuridiċi, ekonomiċi, soċjali u dawk fuq id-drittijiet tal-bniedem tagħha, inkluż l-effett fuq is-sitwazzjoni tan-nisa li qed ifittxu ażil; iqis li hija meħtieġa aktar riflessjoni dwar l-iżvilupp ta' mekkaniżmu adegwat għall-kondiviżjoni tar-responsabbiltà biex jiġi ddeterminat liema Stat Membru għandu jkun responsabbli għall-ipproċessar ta' applikazzjonijiet għal ażil, ħaġa li tippermetti li jingħata appoġġ prattiku rapidu u effikaċi lil Stati Membri f'sitwazzjonijiet ta' emerġenza u li jaffaċċjaw piżijiet sproporzjonati;

33.

Jikkunsidra li r-Regolament ta’ Dublin, li jirregola l-allokazzjoni tar-responsabbiltà għall-applikazzjonijiet għal ażil, jitfa’ piż sproporzjonat fuq l-Istati Membri li jikkostitwixxu punti tad-dħul fl-UE, u ma jipprevedix distribuzzjoni ġusta tar-responsabbiltà għall-ażil fost l-Istati Membri; jinnota li s-sistema ta' Dublin kif ġiet applikata sa issa, f'kuntest ikkaratterizzat minn sistemi ta' ażil differenti ħafna u livelli insuffiċjenti ta' implimentazzjoni tal-acquis tal-ażil, wasslet għat-trattament inugwali ta' dawk li qed ifittxu ażil filwaqt li kellha impatt negattiv fuq ir-riunifikazzjoni tal-familji u l-integrazzjoni; jisħaq, barra dan, fuq in-nuqqasijiet tagħha f’termini ta’ effiċjenza u kosteffettività, billi iżjed min-nofs tat-trasferimenti miftiehma qatt ma jseħħu u xorta għad hemm numri sinifikanti ta’ applikazzjonijiet multipli; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li dawk li jfittxu ażil li jkunu rritornati fi Stat Membru abbażi tar-Regolament Dublin II ma jkunux iddiskriminati għall-unika raġuni li jkunu persuni trasferiti skont Dublin II;

34.

Jenfasizza li l-ġurisprudenza rilevanti diġà hija fil-proċess li ddgħajjef il-motivazzjoni tas-sistema ta' Dublin; iqis li filwaqt li tipprovdi tweġiba għal każijiet individwali, il-ġurisprudenza tonqos milli tegħleb in-nuqqasijiet li jeżistu fl-implimentazzjoni tal-acquis fil-qasam tal-ażil; filwaqt li jirrikonoxxi l-ħtieġa li l-Istati Membri jiżguraw li s-sistemi tal-ażil tagħhom jikkonformaw mar-regoli tal-UE u dawk internazzjonali, jilqa', għalhekk, l-isforzi sabiex jiġu inklużi kriterji addizzjonali f'Dublin II biex jittaffew l-effetti negattivi mhux mixtieqa tas-sistema; jemmen li d-diskussjonijiet għad-determinazzjoni tal-Istat Membru responsabbli jridu jieħdu f'kunsiderazzjoni l-fatt li xi Stati Membri diġà qed jaffaċċjaw pressjonijiet sproporzjonati u xi sistemi tal-ażil qegħdin jiffunzjonaw ħażin parzjalment jew għalkollox;

35.

Jidhirlu li huwa essenzjali li wieħed jidħol fi djalogu ulterjuri rigward il-kondiviżjoni tar-responsabbiltà lejn dawk li jfittxu ażil u l-benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali, inkluż dwar l-użu ta’ għodod bħall-ipproċessar konġunt ta’ applikazzjonijiet għall-ażil (minn hawn ’il quddiem "ipproċessar konġunt") u skemi ta’ rilokazzjoni;

36.

Jikkunsidra li l-ipproċessar konġunt jista’ jikkostitwixxi għodda prezzjuża għas-solidarjetà u l-kondiviżjoni tar-responsabbiltà f’każijiet varji, b’mod partikolari fejn l-Istati Membri jaffaċċjaw influssi sinifikanti jew għal għarrieda ta’ dawk li qed ifittxu ażil jew ikun hemm applikazzjonijiet sostanzjali b’lura li jittardjaw u jdgħajfu l-proċedura tal-ażil askapitu tal-applikanti tal-ażil; l-ipproċessar konġunt jista’ jipprevjeni jew jirrettifika problemi tal-kapaċità, inaqqas il-piżijiet u l-ispejjeż relatati mal-ipproċessar tal-ażil, iħaffef il-ħin li jieħu l-ipproċessar tat-talbiet u jiżgura kondiviżjoni iżjed ekwa tar-responsabbiltà għall-ipproċessar tal-applikazzjonijiet għall-ażil; jenfasizza li l-ipproċessar konġunt jirrikjedi allokazzjoni ċara tar-responsabbiltajiet bejn l-Istati Membri involuti biex jiġi evitat l-ispostament tar-responsabbiltà, u li t-teħid tad-deċiżjonijiet għadu r-responsabbiltà tal-Istat Membru; jinnota li dan għandu bżonn jiġi kkumplimentat b’sistema sabiex tkun żgurata kondiviżjoni tar-responsabbiltà iktar ġusta ladarba l-applikazzjonijiet jiġu pproċessati;

37.

Jilqa’ l-istudju ta’ fattibbiltà mniedi mill-Kummissjoni sabiex tinvestiga l-implikazzjonijiet ġuridiċi u prattiċi tal-ipproċessar konġunt fit-territorju tal-Unjoni, billi hija meħtieġa kjarifika rigward serje ta’ kwistjonijiet;

38.

Jinnota li l-ipproċessar konġunt mhux neċessarjament jimplika deċiżjoni komuni, iżda jista’ jinvolvi sostenn u pproċessar komuni rigward aspetti oħra tal-proċedura tal-ażil, bħall-identifikazzjoni, il-preparazzjoni tal-proċeduri fl-ewwel istanza, l-intervisti, jew il-valutazzjoni tas-sitwazzjoni politika fil-pajjiż tal-oriġini;

39.

Jenfasizza li l-ipproċessar konġunt għandu joffri valur miżjud fir-rigward tal-kwalità tal-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet, li jiżgura u jiffaċilita proċeduri ġusti, effiċjenti u rapidi; jenfasizza l-fatt li meta l-proċeduri tal-ażil jiġu mtejba mill-bidu (frontloading), dan jista’ jnaqqas it-tul u l-ispiża tal-proċedura, u b'hekk jibbenefikaw kemm dawk li qed ifittxu l-ażil kif ukoll l-Istati Membri;

40.

Jisħaq li skema ta' pproċessar konġunt għandha tirrispetta bis-sħiħ id-drittijiet tal-applikanti u tinkludi garanziji sodi għal dak il-fini; jinsisti li l-ipproċessar konġunt fl-ebda ċirkostanza ma għandu jintuża sabiex iħaffef il-proċedura tal-ażil askapitu tal-kwalità tagħha; jidhirlu li l-ipproċessar konġunt jista' jwassal għal proċeduri ta' ażil aktar effiċjenti, li jibbenefikaw minnhom ukoll dawk l-individwi li qed ifittxu ażil, peress li b'kapaċitajiet amministrattivi akbar, il-ħtiġijiet ta' protezzjoni tagħhom jistgħu jiġu rikonoxxuti aktar malajr;

41.

Jikkunsidra li r-rwol tal-EASO jista’ jkun ta’ valur fl-istabbiliment ta' timijiet ta’ appoġġ tal-ażil li jipprovdu assistenza, konsulenza, u rakkomandazzjonijiet għall-proċeduri fl-ewwel istanza, kif ukoll fit-taħriġ u fil-koordinament tagħhom;

42.

Jirakkomanda li l-iskemi previsti fir-rigward tal-ipproċessar konġunt għandhom jipprijoritizzaw għażliet li jinvolvu l-isfruttament u l-kooperazzjoni tal-awtoritajiet rilevanti, aktar milli t-trasferiment ta’ dawk li qed ifittxu ażil;

43.

Jirrakkommanda li l-EASO jħeġġeġ, jiffaċilita u jikkoordina l-iskambji ta’ informazzjoni u l-attivitajiet l-oħra b’rabta mal-ipproċessar konġunt;

44.

Jenfasizza li l-iskemi ta’ risistemazzjoni u ta’ rilokazzjoni ġewwa l-UE huma miżuri kumplimentari maħsuba biex isaħħu l-protezzjoni ta’ dawk li qed ifittxu ażil u l-benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali filwaqt li juru solidarjetà fl-UE u barra minnha;

45.

Jisħaq fuq il-fatt li, f'ċerti kundizzjonijiet, ir-rilokazzjoni fiżika tal-benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali u dawk li jfittxu l-ażil hija waħda mill-forom l-iżjed konkreti ta’ solidarjetà u tista’ tagħti kontribut sinifikanti għal SEKA iżjed ekwa; jenfasizza li għalkemm tirrappreżenta wkoll espressjoni solida ta’ impenn fir-rigward tal-protezzjoni internazzjonali u l-promozzjoni tad-drittijiet tal-bniedem, sa issa ftit Stati Membri involvew ruħhom f’inizjattivi ta’ rilokazzjoni;

46.

Jisħaq fuq l-importanza ta’ proġetti bħall-Proġett ta' Rilokazzjoni tal-Unjoni Ewropea għal Malta (Eurema) u l-estensjoni tiegħu, fejn il-benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali kienu u qed jiġu rilokati minn Malta lejn Stati Membri oħra, u jippromwovi l-iżvilupp ta’ iżjed inizjattivi ta’ dan it-tip; jiddispjaċih li dan il-proġett ma kellux daqstant suċċess kif kien mistenni minħabba li l-Istati Membri ma kinux ħerqana jipparteċipaw; jistieden lill-Istati Membri jipparteċipaw b'mod iktar attiv fil-proġett Eurema fi spirtu ta' solidarjetà u kondiviżjoni tar-responsabbiltajiet; jilqa’ l-impenn tal-Kummissjoni sabiex twettaq evalwazzjoni bir-reqqa tal-proġett Eurema u tissottometti proposta għal Mekkaniżmu ta’ Rilokazzjoni tal-UE permanenti;

47.

Jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra, fil-proposta leġiżlattiva tagħha għal Mekkaniżmu permanenti u effikaċi ta' Rilokazzjoni ġewwa l-UE, l-użu ta' Koeffiċjent ta' Distribuzzjoni tal-UE għar-rilokazzjoni tal-benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali, abbażi ta' indikaturi xierqa relatati mal-kapaċitajiet ta' akkoljenza u integrazzjoni tal-Istati Membri, bħall-PDG, il-popolazzjoni u s-superfiċje tal-Istati Membri kif ukoll l-aħjar interess u l-prospetti ta' integrazzjoni tal-benefiċjarji; dan il-Koeffiċjent ta' Distribuzzjoni tal-UE jista' jiġi kkunsidrat għal Stati Membri li qed iħabbtu wiċċhom ma' pressjonijiet speċifiċi u sproporzjonati fuq is-sistemi tal-ażil nazzjonali tagħhom jew matul sitwazzjonijiet ta' emerġenza; jenfasizza li r-rilokazzjoni dejjem se tiddependi fuq il-kunsens tal-benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali u li l-introduzzjoni ta' Koeffiċjent ta' Distribuzzjoni tal-UE jkun mingħajr preġudizzju għall-obbligu ta' kull Stat Membru li jimplimenta u japplika l-acquis eżistenti tal-UE fil-qasam tal-ażil f'termini ta' kwalifikazzjoni għall-protezzjoni, il-kundizzjonijiet ta' akkoljenza u l-garanziji proċedurali, u li jaderixxi mal-obbligi internazzjonali kollha f'dan il-qasam;

48.

Jistieden lill-Kummissjoni tinkludi fil-proposta tagħha salvagwardji proċedurali sodi u kriterji ċari għal skema permanenti ta’ rilokazzjoni tal-UE, sabiex jiġu garantiti l-aħjar interessi tal-benefiċjarji potenzjali, kif ukoll biex tittaffa l-pressjoni migratorja tal-Istati Membri partikolarment esposti għall-flussi ta' migrazzjoni; jirrakkomanda l-involviment tal-komunità ospitanti, is-soċjetà ċivili u l-awtoritajiet lokali mill-bidu f’inizjattivi ta’ rilokazzjoni;

49.

Jenfasizza li waqt li r-rilokazzjoni tista’ toffri kemm soluzzjonijiet għal perjodu twil għall-benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali kif ukoll tneħħi l-piż minn fuq is-sistemi tal-ażil tal-Istati Membri, m’għandhiex tirriżulta fl-ispostament tar-responsabbiltà; jinsisti li r-rilokazzjoni għandha tinkludi impenji sodi min-naħa tal-Istati Membri li jibbenefikaw minnha sabiex jindirizzaw b'mod effikaċi n-nuqqasijiet relatati mal-protezzjoni fis-sistemi tal-ażil tagħhom u sabiex jiggarantixxu livelli għolja ta’ protezzjoni għal dawk li jibqgħu fl-Istati Membri spedituri fit-termini tal-kundizzjonijiet tal-akkoljenza, il-proċeduri tal-ażil u l-integrazzjoni;

50.

Jilqa’ l-possibilitajiet ta’ finanzjament ipprovduti mill-FMA għar-rilokazzjoni ta’ dawk li jfittxu l-ażil u jħeġġeġ lill-Istati Membri sabiex jinvolvu ruħhom f’inizjattivi volontarji, waqt li jirrispettaw bis-sħiħ id-drittijiet ta’ dawk li jfittxu l-ażil u l-ħtieġa tal-kunsens tagħhom; jistieden lill-Kummissjoni tinvestiga l-fattibbiltà li tiġi żviluppata sistema tal-UE għar-rilokazzjoni ta' dawk li jfittxu ażil, filwaqt li tiġi eżaminata, inter alia, il-fattibbiltà li tkun ibbażata fuq koeffiċjent ta' distribuzzjoni tal-UE li jikkunsidra kriterji oġġettivament verifikabbli bħall-PDG, il-popolazzjoni u s-superfiċje tal-Istati Membri kif ukoll l-aħjar interess u l-prospetti ta' integrazzjoni tal-benefiċjarji; programm bħal dan jista' jkun applikat bħala miżura ta' solidarjetà f'sitwazzjonijiet fejn in-numru ta' dawk li jfittxu ażil ikun sproporzjonatament għoli meta mqabbel mal-kapaċità tas-sistema tal-ażil tal-Istat Membru, jew f'emerġenzi;

51.

Ifakkar fil-mandat tal-EASO fir-rigward tal-promozzjoni tar-rilokazzjoni tal-benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali fost l-Istati Membri, u jistieden lill-Aġenzija tibni l-kapaċità tagħha biex tappoġġa b’mod attiv il-programmi u l-attivitajiet ta’ rilokazzjoni f’kooperazzjoni mill-qrib mal-UNHCR, permezz tal-iskambju tal-informazzjoni u tal-aħjar prattiki u attivitajiet ta’ koordinament u kooperazzjoni;

52.

Jinnota li l-Kummissjoni indikat li hija dejjem se tikkunsidra l-attivazzjoni tal-mekkaniżmu tad-Direttiva ta’ Protezzjoni Temporanja meta jintlaħqu l-kundizzjonijiet adegwati, b’mod partikolari fil-każ ta’ influss ta' massa jew influss ta' massa imminenti ta’ persuni spostati li ma jistgħux jiġu rimpatrijati f’kundizzjonijiet sikuri u dejjiema; jistieden lill-Kummissjoni tagħmilha possibbli li din id-Direttiva tiġi attivata anke f’każijiet fejn l-influss rilevanti jikkostitwixxi influss ta’ massa għal mill-inqas Stat Membru wieħed u mhux biss meta jikkostitwixxi influss bħal dan għall-UE kollha kemm hi;

53.

Jinsisti li l-fiduċja reċiproka hija bbażata fuq fehim komuni tar-responsabbiltajiet; Jenfasizza li l-konformità mad-dritt tal-UE hija element indispensabbli għall-fiduċja fost l-Istati Membri;

54.

Jenfasizza li jekk l-Istati Membri jissodisfaw l-obbligi ġuridiċi u tad-drittijiet fundamentali, dan isaħħaħ kemm il-fiduċja kif ukoll is-solidarjetà;

55.

Jisħaq dwar l-importanza li jiġu stabbiliti pedamenti sodi għall-fiduċja reċiproka fost l-Istati Membri, billi dan huwa kwintessenzjalment konness mal-iżvilupp tas-SEKA u ma’ solidarjetà ġenwina u prattika;

56.

Jirrikonoxxi li waqt li l-konformità mal-obbligi internazzjonali ta’ protezzjoni ttejjeb il-fiduċja reċiproka, dan mhux bilfors jirriżulta fl-applikazzjoni uniformi tar-regoli, billi l-interpretazzjoni u l-applikazzjoni tad-dritt internazzjonali u tal-UE dwar l-ażil għadha tvarja ħafna fost l-Istati Membri, kif jidher ċar mill-ġurisprudenza tal-QEDB u tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea relatata mar-Regolament ta’ Dublin; jenfasizza li hija r-responsabbiltà tal-Kummissjoni u tal-qrati li jissorveljaw u jevalwaw l-applikazzjoni tar-regoli tal-ażil f’konformità mad-dritt internazzjonali tal-UE;

57.

Jemmen li l-mekkaniżmi ta’ twissija bikrija introdotti biex jiskopru u jindirizzaw il-problemi li jitfaċċaw qabel iwasslu għall-kriżijiet jistgħu jikkostitwixxu għodda siewja; jikkunsidra, madankollu, li soluzzjonijiet kumplimentari għandhom ukoll jiġu previsti, sabiex jiġi evitat il-ksur tad-drittijiet fundamentali u jkun żgurat il-funzjonament xieraq tas-sistemi tal-ażil;

58.

Jisħaq fuq il-fatt li waqt li l-proċeduri tal-ksur għandhom jintużaw iktar ta' spiss sabiex tinġibed l-attenzjoni għar-responsabbiltajiet tal-Istati Membri u n-nuqqas tagħhom li jaderixxu mal-acquis tal-ażil eżistenti, għandhom jiġu akkumpanjati minn miżuri preventivi, pjanijiet operattivi u mekkaniżmi ta’ superviżjoni, sabiex jipproduċu riżultati; jenfasizza l-importanza ta’ evalwazzjonijiet regolari, djalogu kostruttiv, u l-iskambju tal-aħjar prattika, bħala elementi kruċjali li huma aktar suxxettibbli li jipproduċu żviluppi pożittivi fis-sistemi tal-ażil fejn huma identifikati nuqqasijiet; għalhekk għandhom jingħataw forom differenti ta’ assistenza finanzjarja u prattika sabiex tintlaħaq l-implimentazzjoni sħiħa u korretta tal-leġiżlazzjoni Ewropea fil-qasam tal-ażil;

59.

Jinnota li s-sistema ta’ Dublin hija bbażata fuq il-fiduċja reċiproka u li l-implimentazzjoni tagħha tammonta għal rikonoxximent reċiproku ta’ deċiżjonijiet ta’ rifjut fost l-Istati Membri, billi talba għal ażil tista’ tiġi kkunsidrata darba biss fl-UE; jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta komunikazzjoni dwar qafas għat-trasferiment tal-protezzjoni tal-benefiċjarji ta' protezzjoni internazzjonali u r-rikonoxximent reċiproku tad-deċiżjonijiet dwar l-ażil sal-2014, b’konformità mal-Pjan ta’ Azzjoni li Jimplimenta l-Programm ta’ Stokkolma;

60.

Jenfasizza li l-ġestjoni tal-migrazzjoni tista’ żżid il-fiduċja reċiproka u l-miżuri ta’ solidarjetà biss jekk tiġi akkumpanjata minn approċċ li jkun sensibbli għall-protezzjoni li fih il-miżuri tal-fruntieri jitwettqu mingħajr ħsara għad-drittijiet tar-rifuġjati u l-persuni li jitolbu protezzjoni internazzjonali;

61.

Jenfasizza li r-reġimi tal-viża jirregolaw numru kbir ta’ awtorizzazzjonijiet tad-dħul u l-ħruġ u li dawk ir-regoli tad-dħul u l-ħruġ ma jirrestrinġux l-obbligi ġuridiċi dwar li jingħata aċċess għall-ażil;

62.

Ifakkar fl-impenn tal-Kummissjoni li tiffaċilita l-wasla ordinata fl-UE ta' persuni li jeħtieġu protezzjoni, u jistedinha teżamina approċċi ġodda rigward l-aċċess għall-proċeduri ta' ażil; jilqa', f'dan ir-rigward, l-impenn tal-Kummissjoni li tadotta "Komunikazzjoni dwar approċċi ġodda rigward l-aċċes għal proċeduri ta' ażil li jiffukaw fuq il-pajjiżi ewlenin ta' transitu" sal-2013;

63.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Parlamenti tal-Istati Membri u lill-Kunsill tal-Ewropa.

3.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 353/25

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni dwar il-Programm ta' Ħidma tal-Kummissjoni għall-2013,

—

wara li kkunsidra l-Ftehim Qafas eżistenti dwar ir-relazzjonijiet bejn il-Parlament u l-Kummissjoni, b'mod partikolari l-Anness 4 tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-4 ta' Lulju 2012 dwar il-laqgħa tal-Kunsill Ewropew ta’ Ġunju 2012 (1),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 35(3) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi l-grad u n-natura tad-dejn sovran u tal-kriżi finanzjarja u ekonomika qed jittestjaw il-governanza tal-Unjoni Ewropea bħal qatt qabel;

B.

billi l-UE tinsab f'punt kritiku u l-kriżi mhux se tingħeleb bla approfondizzazzjoni sinifikanti tal-integrazzjoni Ewropea, b'mod partikolari fiż-żona tal-euro, b'tisħiħ korrispondenti tal-kontroll demokratiku u r-responsabilizzazzjoni;

C.

billi r-rwol tal-Kummissjoni huwa li tippromwovi l-interess ġenerali tal-Unjoni, li tieħu inizjattivi xierqa għal dan l-għan, li tiżgura l-applikazzjoni tat-Trattati, li tissorvelja l-implimentazzjoni tal-liġi tal-Unjoni, li teżerċita funzjonijiet eżekuttivi, ta' koordinazzjoni u ta' ġestjoni, u li tipproponi leġiżlazzjoni;

1.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tuża bis-sħiħ is-setgħat kollha tagħha u tipprovdi t-tmexxija politika meħtieġa sabiex taffronta d-diversi sfidi li qed jinħolqu minħabba l-kriżi kontinwa, filwaqt li timmira lejn il-ksib ta' stabilità finanzjarja u l-irkupru ekonomiku fuq il-bażi ta' kompetittività miżjuda u aġenda kontra l-kriżi li tkun sostenibbli, effettiva u soċjalment ġusta;

2.

Ifakkar it-talba tiegħu tal-4 ta' Lulju 2012 li l-Kummissjoni tippreżenta pakkett ta' proposti leġiżlattivi sa Settembru, b'konformità mal-metodu tal-Komunità, fuq il-bażi tal-erba' elementi fundamentali identifikati fir-rapport bl-isem 'Lejn Unjoni Ekonomika u Monetarja Ġenwina';

3.

Jinsisti li l-Kummissjoni jkollha rwol sħiħ fil-formulazzjoni tar-rapporti għal-laqgħat tal-Kunsill Ewropew f'Ottubru u Diċembru 2012, li għandhom jistabbilixxu pjan direzzjonali ċar u skeda għall-konsolidazzjoni tal-unjoni ekonomika u monetarja, inkluż qafas politiku finanzjarju, fiskali u ekonomiku integrat, u li għandhom iwasslu eventwalment għal unjoni politika iktar b'saħħitha, u b'mod partikolari għal iktar responsabilizzazzjoni demokratika u leġittimità fuq il-bażi tal-bidla fit-Trattat;

4.

Jiġbed l-attenzjoni lejn il-pożizzjoni tal-Parlament dwar il-leġiżlazzjoni taż-żewġ pakketti, li se ssaħħaħ is-sorveljanza baġitarja u ttejjeb il-politika baġitarja fiż-żona tal-euro u li tinkludi dispożizzjonijiet li jippermettu toroq differenzjati għall-konsolidazzjoni baġitarja f’każ ta’ tnaqqis sever fir-ritmu ekonomiku;

5.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tressaq proposti biex timplimenta l-impenji msemmija fil-Patt għal Tkabbir u Impjiegi, b'mod partikolari fid-dawl tal-istimulazzjoni ta' investiment sostenibbli u orjentat lejn it-tkabbir, it-titjib tal-kompetittività ta' ekonomija Ewropea mmirata lejn l-objettivi tal-Istrateġija Ewropa 2020, b'mod partikolari dawk dwar l-effiċjenza tar-riżorsi u s-sostenibilità, u l-approfondizzazzjoni tas-suq uniku; jistieden lill-Kummissjoni tuża il-Programm ta' Ħidma għall-2013 tagħha biex tistabbilixxi aġenda dettaljata għat-tkabbir li tkun tiffoka fuq it-tħeġġiġ tan-negozji u l-intraprendituri biex jiżviluppaw l-industriji u s-servizzi li se jipprovdu impjiegi u prosperità fuq medda twila ta' żmien; jenfasizza, f'dan il-kuntest, l-importanza tal-iskalar sinifikanti 'l fuq tal-bonds tal-proġett Ewropew fuq il-bażi ta' kooperazzjoni bejn il-baġit tal-UE u l-Bank Ewropew tal-Investiment;

6.

Jiġbed l-attenzjoni, barra minn hekk, lejn il-bżonn għal tnaqqis sostnut u simetriku tal-iżbilanċi makroekonomiċi eċċessivi u jitlob li jkun hemm bidliet konkreti fil-leġiżlazzjoni fiskali tal-UE biex jiġu ffaċċjati l-aspetti kollha tar-rifuġji fiskali u tal-evażjoni fiskali;

7.

Jistieden lill-Kummissjoni tagħmel l-aħjar li tista' biex tiffaċilita l-adozzjoni aċċelerata tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali (QFP) u l-programmi leġiżlattivi pluriennali relatati, bl-involviment sħiħ tal-Parlament u bir-rispett dovut tad-drittijiet tiegħu ta' kodeċiżjoni; jappoġġja bil-qawwi l-impenn biex il-baġit tal-UE jsir katalist għat-tkabbir u l-impjiegi fl-Ewropa kollha; jistieden lill-Kummissjoni, f'dan ir-rigward, biex tiddefendi l-proposta tagħha li jkun żgurat li l-baġit tal-Unjoni jirrifletti iktar direttament il-bżonnijiet u l-objettivi politiki tagħha;

8.

Jinsisti, madankollu, li r-riforma tas-sistema ta' riżorsi proprji, inkluż il-ħolqien ta' riżorsi proprji ġodda, hija element essenzjali li mingħajru l-prospetti għal ftehim dwar il-QFP il-ġdid huma ftit wisq; jitlob lill-Kummissjoni tappoġġja t-talba minn diversi Stati Membri għal kooperazzjoni mtejba f'dan il-qasam; jenfasizza x-xewqa, madankollu, li jintlaħaq ftehim globali sal-aħħar ta' din is-sena;

9.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni ttejjeb il-koeranza tal-programm leġiżlattiv tagħha, iżżid il-kwalità tal-abbozzar leġiżlattiv tagħha, issaħħaħ l-evalwazzjoni ta' impatt tagħha ta' liġijiet abbozzati, tipproponi fejn xieraq l-użu ta' tabbelli ta’ korrelazzjoni fid-dawl ta' traspożizzjoni aħjar tal-leġiżlazzjoni tal-UE, u tappoġġja lill-Parlament fin-negozjati tiegħu mal-Kunsill dwar l-użu ta' atti delegati u implimentattivi; itenni s-sejħa ripetuta tiegħu li l-Ftehim Interistituzzjonali tal-2003 dwar leġiżlar aħjar jiġi rinegozjat;

10.

Jistieden lill-Kummissjoni tqis b'mod dovut il-pożizzjonijiet tal-Parlament speċifiċi għal kull settur kif stipulati f'parti 2 hawn taħt;

11.

Jenfasizza l-importanza tal-implimentazzjoni xierqa u f'waqtha tal-liġi tal-UE permezz tal-leġiżlazzjoni nazzjonali, u jħeġġeġ lill-Kummissjoni, jekk ikun neċessarju, biex tibda proċedimenti ta' ksur biex tiżgura traspożizzjoni xierqa u infurzar effettiv;

12.

Jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni biex tipproponi l-introduzzjoni ta' dikjarazzjonijiet obbligatorji ta' ġestjoni nazzjonali, iffirmati fil-livell politiku xieraq, li jkopru l-fondi tal-UE taħt ġestjoni kondiviża; iħeġġeġ azzjoni kontinwa dwar is-simplifikazzjoni tal-programmi tal-UE, partikolarment fil-qasam tar-riċerka u l-innovazzjoni; jistieden lill-Kummissjoni tissorvelja mill-qrib l-użu tal-istrumenti tal-inġinerija finanzjarja (SIF); jitlob li jsiru evalwazzjonijiet sistematiċi, regolari u indipendenti sabiex ikun żgurat li l-infiq kollu qed jikseb ir-riżultati mixtieqa b'mod li jkun kosteffettiv;

13.

Jistenna li l-Kummissjoni tippreżenta fiż-żmien xieraq l-abbozzi ta' baġits ta' emenda neċessarji biex tiżgura li l-livelli tal-pagamenti jkunu konformi mal-miżuri maqbula fil-Kunsill Ewropew ta' Ġunju 2012 biex jiġi stimulat it-tkabbir u jkunu suffiċjenti biex jiġu onorati l-impenji pendenti;

14.

Jistieden lill-Kummissjoni tkompli tiffoka fuq it-titjib tal-governanza tas-suq uniku, iġġedded l-impetu tagħha biex tikseb s-simplifikazzjoni amministrattiva, tagħti kunsiderazzjoni xierqa biex tipproporni, meta jkun xieraq, regolamenti iktar milli direttivi sabiex tiżgura l-proporzjonalita tal-miżuri proposti, u biex timmoniterja l-progress fid-dawl tal-implimentazzjoni sħiħa tal-acquis tas-suq uniku, speċjalment fis-settur tas-servizzi, inkluża l-possibilità ta' proċeduri ta' ksur aċċellerati; jenfasizza li għandhom jitqiesu kif xieraq id-dimensjonijiet eknomiċi, soċjali u ambjentali tas-suq uniku;

15.

Jistenna bil-ħerqa l-proposti tal-Kummissjoni dwar l-Att dwar is-Suq Uniku II għal azzjonijiet ta' prijorità sabiex tingħata spinta lit-tkabbir, lill-impjiegi u lill-fiduċja fis-suq uniku; jinkoraġġixxi l-użu tal-kooperazzjoni mtejba meta jkun xieraq u neċessarju;

16.

Jistieden lill-Kummissjoni tkun iktar sistematiku fil-valutazzjoni tal-impatt tal-proposti tagħha fuq l-intrapriżi ta' daqs żgħir u medju, li l-Ewropa tistrieħ fuqhom għal ħafna impjiegi ġodda; iħeġġeġ lill-Kummissjoni, f'dan ir-rigward, tiskoraġġixxi b'mod attiv ir-regolamentazzjoni żejda fil-leġiżlazzjoni tal-UE fil-livell nazzjonali, ħaġa li tfixkel il-kundizzjonijiet kompetittivi ugwali fis-suq intern; jitlob li l-piż burokratiku jitnaqqas iktar;

17.

Jikkonferma l-appoġġ tiegħu għall-enfażi tal-Kummissjoni fuq l-aġenda diġitali; iħeġġeġ li l-proposti jipprovdu iktar servizzi transkonfinali għall-konsumaturi permezz tal-UE;

18.

Ifakkar fil-ħtieġa ta' reviżjoni solida tad-Direttiva dwar is-Sikurezza Ġenerali tal-Prodotti (Direttiva 2001/95/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2)) li tiggarantixxi s-saħħa u s-sikurezza tal-konsumaturi iżda li tiffaċilita wkoll il-kummerċ ta' merkanzija b'mod partikolari għall-intrapriżi ta' daqs żgħir u medju; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tipproponi regolament orizzontali dwar is-sorveljanza tas-suq għall-prodotti kollha; jitlob, barra minn hekk, rimedju effettiv fis-servizzi finanzjarji tal-bejgħ bl-imnut u approċċ orizzontali komuni koordinat sabiex jiġu protetti l-konsumaturi;

19.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni ttejjeb l-imġiba regolatorja tagħhom lejn l-intrapriżi ta' daqs żgħir u medju u l-mikrointrapriżi billi tfassal il-leġiżlazzjoni speċifikament għall-bżonnijiet tal-intrapriżi ta' daqs żgħir u medju kif ukoll tagħmel iktar progress fl-introduzzjoni ta' eżenzjonijiet adegwati;

20.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tispiċċa r-riforma tagħha tad-drittijiet tal-awtur, li għandha tkun adegwata għall-ambjent tal-internet u bbażata fuq il-leġittimità soċjali, bir-rispett dovut tad-drittijiet fundamentali, inkluż li titlesta r-riforma tad-drittijiet tal-proprjetà industrijali biex tingħata spinta lit-tkabbir u l-ħolqien tal-impjiegi fl-Ewropa; jistieden lill-Kummissjoni tqis il-problemi legali li tfaċċjaw fil-kontroversja dwar il-Ftehim Kummerċjali dwar il-Ġlieda Kontra l-Falsifikazzjoni (l-ACTA) meta tippreżenta l-proposta tagħha dwar ir-reviżjoni tal-liġi tal-UE dwar il-marka kummerċjali;

21.

Jinsisti fuq il-bżonn li jiġi implimentat il-pjan direzzjonali għal Ewropa effiċjenti fir-riżorsi sabiex jinħolqu inċentivi għall-iżvilupp tal-ekonomija ekoloġika, għall-promozzjoni tal-bijodiversità u għall-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima, inkluża l-integrazzoni ta' miżuri tal-effiċjenza tar-riżorsi kif previst fl-Istrateġija Ewropa 2020;

22.

Jemmen li s-Semestru Ewropew irid jipprovdi l-opportunità biex kull Stat Membru jagħti rendikont tal-impenji tiegħu stess fil-konfront tal-Istrateġija Ewropa 2020, il-Patt Euro Plus, l-Att dwar is-Suq Uniku u objettivi ewlenin oħra tal-UE;

23.

Jistieden lill-Kummissjoni tressaq bla dewmien proposti biex tindirizza d-dgħufijiet fis-Sistema attwali għall-Iskambju ta' Kwoti tal-Emissjonijiet biex jiġi evitat il-falliment tagħha;

24.

Jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta pjan ta' azzjoni dettaljat ta' miżuri mfassla biex jinkiseb suq uniku integrat bis-sħiħ u interkonness fl-enerġija, u jenfasizza l-importanza li l-UE tiġi provduta b'infrastruttura tal-grilja moderna;

25.

Jistieden lill-Kummissjoni biex timplimenta l-Pjan Direzzjonali li jmexxi lejn ekonomija b'livell baxx ta' karbonju fl-2050, inklużi passi importanti ta' nofs it-terminu;

26.

Jitlob li l-Kumissjoni tħejji strateġija li tindirizza l-impatt tal-prezzijiet dejjem jogħlew tal-enerġija fuq il-membri tas-soċjetà;

27.

Jemmen li l-kriżi għandha tintuża bħala opportunità biex titrasforma l-mudell tal-iżvilupp tagħna tas-soċjetà fid-dawl tal-ħolqien ta' ekonomija effiċjenti ħafna, ibbażata fuq l-enerġija rinovabbli u reżistenti għall-klima; jenfasizza l-ħtieġa li l-Kummissjoni tippreżenta proposti għal pakkett tal-enerġija u l-klima 2030 imsejjes fuq it-tliet pilastri attwali, jiġifieri l-gassijiet b’effett ta’ serra, sori tal-enerġiji rinovabbli u l-effiċjenza tal-enerġija;

28.

Jappoġġja l-enfasi tal-Kummissjoni dwar il-bżonn li n-netwerk tat-trasport multimodali tal-Ewropa jiġi modernizzat, ħaġa li hija vitali għas-suċċess tas-suq intern; jistieden lill-Kummissjoni biex tonora l-impjeni tagħha għar-rotot ferrovjarji u testendi l-kompetenzi tal-Aġenzija Ferrovjarja Ewropea fil-qasam taċ-ċertifikazzjoni u l-armonizzazzjoni tas-sikurezza tal-materjal rotanti tagħha;

29.

Jiddispjaċih dwar il-fatt li l-inizjattiva dwar l-Ajru Uniku Ewropew ma rnexxilhiex tiġi implimentata bis-sħiħ, u jistieden lill-Kummissjoni ġġedded l-isforzi tagħha f'dan ir-rigward;

30.

Jilqa' b'sodisfazzjon kbir l-iffokar tal-Kummissjoni fuq l-impjiegi taż-żgħażagħ u l-proposti tagħha li tespandi l-kapaċità tal-Unjoni li ttejjeb l-edukazzjoni u t-taħriġ; jistenna, bħala parti mill-komunikazzjoni ġenerika dwar il-pakkett tal-impjiegi, miri u skedi ta' żmien ċari u proposti konkreti fl-oqsma tal-mobilità taż-żgħażagħ, il-'Garanzija għaż-Żgħażagħ', il-qafas tal-kwalità għall-apprendistati, il-ħiliet tal-lingwi u l-intraprenditorja taż-żgħażagħ, sabiex ikun miġġieled il-qgħad għoli fost iż-żgħażagħ; jistenna wkoll miżuri konkreti biex jitnaqqas il-faqar, jiġi riformat is-suq tal-impjiegi u jiġu stabbiliti standards soċjali, sabiex ikun jista' jiġi implimentat approċċ bilanċjat tal-flessigurtà f'dawk l-Istati Membri li jixtiequ dan, u jistieden li jkun hemm iktar enfasi fuq l-impjieg tal-persuni b'diżabilità fil-kuntest ta' soċjetà li qed tixjieħ;

31.

Jenfasizza l-importanza ta' investiment fil-kapital uman u fir-riċerka u l-iżvilupp, u ta' edukazzjoni u taħriġ xierqa li jiffaċilitaw il-mobilità professjonali; jistieden ukoll li ssir iktar ħidma dwar il-kwistjonijiet tal-vjolenza kontra n-nisa u t-traffikar tal-bnedmin;

32.

Itenni s-sejħa tiegħu għal politika ta' koeżjoni b'saħħitha fl-UE kollha wara l-2013, li għandha tintegra b'mod sistematiku l-fondi u l-programmi eżistenti, tiżgura finanzjament adegwat, tkun ibbażata fuq governanza f'ħafna livelli u tkun allinjati mill-qrib mal-objettivi tal-Istrateġija Ewropa 2020; jinsisti fuq il-bżonn li jitjiebu l-effiċjenza u r-reazzjoni tal-Fond ta' Solidarjetà u jistenna proposti f'dan ir-rigward; hu konvint li hu possibbli li tinstab, b'mod adegwat, bażi komuni għall-politiki ta' koeżjoni, ta' riċerka u żvilupp tal-UE, li jeħtieġu jkunu mmirati lejn it-tkabbir u l-kompetittività, filwaqt li jiġu osservati l-prinċipji ta' koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali kif anki tal-eċċellenza;

33.

Jappoġġa l-inizjattivi fil-livell tal-Unjoni biex jikkumplimentaw l-isforzi nazzjonali sabiex jiżdied il-mikrokreditu u sabiex tikber l-intraprenditorija soċjali li tipprovdi servizzi li mhumiex suffiċjentement provduti mis-settur pubbliku jew dak privat;

34.

Jilqa' l-approċċ iktar robust meħud mill-Kummissjoni biex tipproteġi l-istat tad-dritt u d-drittijiet fundamentali fl-Unjoni kolha; jitlob li tiġi reveduta l-Aġenzija għad-Drittijiet Fundamentali sabiex ikunu garantiti l-monitoraġġ u l-implimentazzjoni effettivi tal-Karta tad-Drittijiet tal-Bniedem u din tiġi allinjata mat-Trattat ta' Lisbona; jappoġġja lill-Kummissjoni fin-negozjati tagħha għall-adeżjoni tal-UE mal-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem;

35.

Jistieden lill-Kummissjoni teżamina l-implimentazzjoni tad-Direttiva dwar l-Ugwaljanza Razzjali (Direttiva tal-Kunsill 2000/43/KE (3)) u t-traspożizzjoni tad-deċiżjoni qafas dwar il-ġlieda kontra r-razziżmu u l-ksenofobija (Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2008/913/ĠAI (4)), u jiddispjaċih li l-qafas tal-UE għal strateġiji nazzjonali ta' integrazzjoni tar-Roma mhux vinkolanti legalement;

36.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li tkun żgurata l-libertà tal-moviment u li l-acquis ta' Schengen jiġi rrispettat bis-sħiħ; jenfasizza l-bżonn li tiġi sostitwita l-evalwazzjoni bejn il-pari inadegwata mill-Istati Membri u jistieden lill-Kummissjoni tieħu responsabilità sħiħa għas-superviżjoni tar-regoli ta' Schengen; jilqa' l-appoġġ tal-Kummissjoni għall-pożizzjoni tiegħu dwar il-bażi legali għar-regoli ta' Schengen;

37.

Jiddispjaċih bin-nuqqas ta' proposta leġiżlattiva dwar is-solidarjetà msaħħa fi ħdan l-UE fil-qasam tal-asil; jitlob li tiġi preżentata proposta leġiżlattiva biex tkun stabbilita sistema komuni Ewropea ta' ażil li tikkombina r-responsabilità u s-solidarjetà;

38.

Jenfasizza l-importanza li jiġi adottat r-regolament dwar qafas ġenerali għall-protezzjoni tad-data u d-direttiva dwar il-protezzjoni tad-data fil-qasam tal-prevenzjoni, l-individwazzjoni, l-investigazzjoni jew il-prosekuzzjoni tar-reati kriminali sabiex ikun żgurat li kwalunkwe miżura ulterjuri kontra t-terroriżmu jkollha standards għoljin ta' privatezza u protezzjoni tad-data; jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta r-reviżjoni tagħha tad-Direttiva dwar iż-Żamma ta' Data (Direttiva 2006/24/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5));

39.

Jappoġġja bis-saħħa l-enfasi tal-Kummissjoni fuq l-implimentazzjoni ta' inizjattivi faċli għaċ-ċittadini fil-kuntest tal-proposta għal deċiżjoni dwar is-Sena Ewropea taċ-Ċittadini (2013) (COM(2011)0489) sabiex jissaħħaħ iktar it-tqajjim ta' kuxjenza taċ-ċittadini dwar il-benefiċċji li jirriżulatw miċ-ċittadinanza Ewropea;

40.

Jieħu nota tar-riforma kurrenti tal-Politika Agrikola Komuni; jilqa' l-impenn tal-Kummissjoni li tippromwovi approċċ bilanċjat u integrat li jissalvagwardja kemm il-produzzjoni sostenibbli u effiċjenti ta' ikel ta' kwalità għolja u li wieħed jiflaħ iħallas għalih, kif ukoll ir-rispett tal-valur ambjentali u ta' wirt tal-kampanja; iħeġġeġ li l-PAK tkun allinjata mill-qrib mal-Istrateġija Ewropa 2020 sabiex titħeġġeġ l-innovazzjoni fil-biedja u jikbru s-sostenibilità, il-ġustizzja u l-kompetittività tal-agrikoltura Ewropea fil-livelli lokali u reġjonali;

41.

Jenfasizza li r-riforma tal-Politika Komuni tas-Sajd trid tkun ambizzjuża sabiex tikseb stokkijiet tal-ħut sostenibbli u b'saħħithom għall-medda twila taż-żmien; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżgura li l-Artikolu 43(2) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) huwa l-bażi legali għall-proposti tagħha u biex tillimita l-użu tal-Artikolu 43(3) għal proposti strettament konnessi mal-istabbiliment u l-allokazzjoni tal-opportunitajiet tas-sajd; ifakkal l-oppożizzjoni tiegħu għall-prattika tar-rimi u għal miżuri mhux maħsuba tajjeb u għoljin ħafna biex titnaqqas il-kapaċità tal-flotta;

42.

Jistieden lill-Kummissjoni u lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna biex jaħdmu flimkien ħalli jipproponu inizjattivi kkoordinati tajjeb lill-Kunsill fil-qasam tal-politika estera u ta' sigurtà komuni; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tgħaqqad l-attivitajiet u s-servizzi relevanti kollha tagħha, inkluża l-politika għall-iżvilupp, fid-dawl tal-ilħiq tal-objettivi internazzjonali tat-Trattat ta' Lisbona u, b'mod partikolari, l-Artikolu 208 tat-TFUE, li jirrelata mal-koerenza tal-politiki għall-iżvilupp, filwaqt li tibqa' tonora l-valuri li fuqhom l-Unjoni bniet lilha nnifisha;

43.

Jistenna inizjattivi leġiżlattivi biex jiġu riveduti l-bażijiet legali għall-ġenerazzjoni li jmiss ta' strumenti ta' assistenza finanzjarja esterna, filwaqt li tintuża bis-sħiħ is-sistema tal-atti delegati; jitlob li jkun hemm iktar flessibilità fl-isborsjar tal-assistenza finanzjarja f'sitwazzjonijiet ta' kriżi;

44.

Jistenna lill-Kummissjoni tappoġġja t-tkabbir tal-Unjoni biex jidħol kwalunkwe pajjiż Ewropew li jirrispetta l-valuri tal-Unjoni u li jimpenja ruħu li jippromwovihom, filwaqt li jitqies ir-rekwiżit għall-pajjiżi tal-adeżjoni li jissodisfaw il-kriterji ta' Kopenħagen u l-kapaċità għall-integrazzjoni tal-Unjoni; jemmen li l-Unjoni titlef l-awtorità morali u l-kredibilità politika tagħha fid-dinja kieku kellha tagħlaq il-bibien tagħha għall-ġirien tagħha; Jistenna li l-Kummissjoni tissokta b'ħidmitha dwar in-negozjati kurrenti tal-adeżjoni;

45.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tapplika politika tal-iżvilupp li tkun orjentata lejn ir-riżultati filwaqt li tiżgura effettività ikbar tal-għajnuna u tiggarantixxi koerenza politika iktar stretta u koordinazzjoni ikbar tad-donaturi fil-livell nazzjonali, tal-UE u dak dinji u, dejjem iktar, mal-atturi dinjija emerġenti tal-iżvilupp; jinsisti fuq il-bżonn li jinħoloq fond fiduċjarju dedikat li jindirizza l-problema tal-malnutriment fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw u li jinfetaħ proċess ta' konsultazzjoni dwar il-fenomenu tal-ħtif tal-art; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżgura effettività akbar tal-għajnuna tal-UE fid-dawl ta’ qafas ta’ żvilupp possibbli tal-Għanijiet ta' Żvilupp tal-Millenju wara l-2015;

46.

Iqis il-ftuħ reċiproku u bilanċjat tas-swieq bħala strument politiku strateġiku għat-tkabbir intern u l-impjiegi fl-UE; jenfasizza l-importanza li l-Parlament ikun involut fl-istadji kollha tan-negozjati u jibqa' impenjat lejn approċċ multilaterali għall-kummerċ internazzjonali; jenfasizza l-importanza tal-ġlieda kontra l-protezzjoniżmu fil-livell multilaterali u permezz tal-ftehimiet kummerċjali kollha;

47.

Jappoġġja l-isforzi tal-Kummissjoni fin-negozjali kummerċjali bilaterali u reġjonali kollha li għaddejjin bħalissa; jirrikonoxxi l-bżonn li jitkompla l-progress biex jiġu konklżi ftehimiet bilaterali ta' kummerċ ħieles ma' sħab sinifikanti;

48.

Jenfasizza l-importanza li jagħti lill-integrazzjoni sistematika tad-drittijiet tal-bniedem, l-istandards soċjali u ambjentali u r-responsabilità soċjali korporattiva fil-politiki internazzjonali kollha, flimkien ma' regoli ċari li jirrikjedu imġiba responsabbli mill-kumpaniji Ewropej;

49.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, u lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri.

3.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 353/31

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 184 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikolu 1 dwar id-dinjità tal-bniedem u l-Artikolu 3 dwar id-dritt għall-integrità tal-persuna, li jirreferi għall-“projbizzjoni li l-ġisem tal-bniedem u l-partijiet tiegħu, bħala tali, jintużaw bħala mezz ta' gwadann finanzjarju”,

—

wara li kkunsidra t-Tieni Rapport mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni dwar id-Donazzjoni Volontarja u Bla Ħlas ta’ Tessuti u Ċelluli (COM(2011)0352),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2010/53/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta’ Lulju 2010 dwar l-istandards tal-kwalità u s-sikurezza ta' organi umani maħsuba għal trapjanti (1),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta’ Mejju 2010 dwar il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni: "Pjan ta' Azzjoni dwar id-Donazzjoni tal-Organi u t-Trapjanti (2009-2015): Kooperazzjoni aktar b'saħħitha bejn l-Istati Membri (2),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1394/2007 (3) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta’ Novembru 2007 dwar prodotti mediċinali ta’ terapija avvanzata u li jemenda d-Direttiva 2001/83/KE u r-Regolament (KE) Nru 726/2004,

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2004/23/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-31 ta' Marzu 2004 dwar l-iffissar ta’ standards ta’ kwalità u sikurezza għad-donazzjoni, ksib, ittestjar, proċessar, priservazzjoni, ħażna u tqassim ta’ tessuti u ta’ ċelloli tal-bniedem (4),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kummissjoni 2006/17/KE tat-8 ta’ Frar 2006 (5) li timplimenta d-Direttiva 2004/23/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward ċerti rekwiżiti tekniċi għad-donazzjoni, għall-ksib u għall-ittestjar tat-tessuti u taċ-ċelluli umani,

—

wara li kkunsidra l-Prinċipji Gwida tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa dwar it-Trapjant ta' Ċelluli, Tessuti u Organi Umani,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u l-Bijomediċina u l-Protokoll Addizzjonali tagħha dwar it-Trapjant ta' Organi u Tessuti ta' Oriġini Umana,

—

wara li kkunsidra t-Trattat ta’ Oviedo dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u l-Bijomediċina, u l-protokoll addizzjonali tiegħu dwar it-trapjanti ta’ organi u ta’ tessuti ta’ oriġini umana,

—

wara li kkunsidra d-data Ewropea dwar l-attivitajiet ta’ donazzjoni u ta’ trapjant ta’ Tessuti u ta’ Ċelluli Emopojetiċi u Riproduttivi tar-Rapport tal-2010 tar-Reġistru Ewropew għall-Organi, it-Tessuti u ċ-Ċelluli,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta’ Marzu 2005 dwar il-kummerċ ta’ ċelluli tal-bajd uman (6),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Affarijiet Legali (A7-0223/2012),

A.

billi t-tessuti u ċ-ċelluli mogħtija, bħalma huma l-ġilda, l-għadam, l-għeruq, il-kornej u ċ-ċelluli staminali emopojetiċi, qed ikunu użati aktar fit-terapiji mediċi u bħala materjal inizjali għall-prodotti mediċinali tat-terapija avvanzata (ATMP); billi d-Direttiva 2004/23/KE tistipula li l-Istati Membri għandhom ifittxu li jiżguraw donazzjonijiet volontarji u b’xejn u għandhom iftittxu wkoll li jiżguraw li x-xiri ta’ tessuti u ċelluli jsir fuq il-bażi li ma jwassalx għal profitt; billi dan huwa obbligu legali ċar, u jekk Stat Membru ma jikkonformax mal-prinċipju, jistgħu jinfetħu proċedimenti ta’ ksur;

B.

billi skont l-Artikolu 12(1) tad-Direttiva 2004/23/KE, l-Istati Membri għandhom iressqu rapporti lill-Kummissjoni kull tliet snin dwar il-prattika tad-donazzjoni volontarja u mingħajr ħlas;

C.

billi 27 mid-29 pajjiż li rrappurtaw għandhom xi forma ta' dispożizzjonijiet li jirregolaw il-prinċipju tad-donazzjoni volontarja u mingħajr ħlas ta' tessuti u ċelluli (jorbtu jew ma jorbtux);

D.

billi 13-il pajjiż għandhom prinċipji ta’ gwida dwar il-possibilità li jingħataw forom ta’ kumpens jew inċentivi lid-donaturi ta' tessuti u ċelluli;

E.

billi 19-il pajjiż irrappurtaw li jipprovdu xi forma ta’ kumpens jew inċentivi għad-donaturi ħajjin ta’ tessuti u ċelluli (esklużi ċ-ċelluli riproduttivi);

F.

billi 14-il pajjiż jagħtu xi forma ta' kumpens jew inċentivi għad-donazzjoni taċ-ċelluli riproduttivi;

G.

billi erba’ pajjiżi jipprovdu forom ta’ kumpens jew inċentivi lill-qraba tad-donaturi mejta;

H.

billi s-sensibilizzazzjoni mmirata tal-pubbliku u t-tixrid ta’ informazzjoni medika ċara, vera, b’bażi xjentifika u konvinċenti fil-livell nazzjonali u Ewropew, partikolarment fost iċ-ċirku immedjat tal-pazjent, għandhom rwol importanti ferm sabiex tkun appoġġjata l-opinjoni pubblika u jiżdiedu r-rati ta' donazzjoni tat-tessuti u ċ-ċelluli;

I.

billi r-reklamar tal-ħtieġa jew id-disponibilità ta’ tessuti u ċelluli tal-bniedem bil-għan li jiġi offrut jew biex isir gwadann finanzjarju jew vantaġġ komparabbli, għandu jkun projbit;

J.

billi, waqt li 11-il pajjiż uffiċjalment għandhom politiki stabbiliti li jaħdmu għall-promozzjoni tal-awtosuffiċjenza tat-tessuti u ċ-ċelluli, 17-il pajjiż ieħor għandhom ftehimiet bilaterali mmirati lejn l-istess objettiv ta’ provvista fuq livell nazzjonali ta’ tessuti u ċelluli tal-bniedem;

K.

billi huwa wkoll tal-akbar importanza etika li tiġi żgurata, sa fejn huwa possibbli, provvista adegwata ta’ tessuti u ċelluli meħtieġa għal raġunijiet mediċi; billi dik il-provvista għandha tiġi amministrata fl-interess taċ-ċittadini u għalhekk għandha tiġi sorveljata minn korpi pubbliċi;

L.

billi l-maġġoranza tal-pajjiżi li rrappurtaw għandhom kolletturi/fornituri pubbliċi ta’ tessuti u ċelluli jew sistema doppja ta’ kolletturi/fornituri privati u pubbliċi;

M.

billi l-ksib ta’ tessuti u ċelluli tal-bniedem għandu jsir minn persuni li jkunu lestew b’suċċess programm ta’ taħriġ speċifikat minn grupp kliniku li jispeċjalizza fit-tessuti u ċ-ċelluli li jkollhom jinkisbu jew impjant tat-tessuti awtorizzat għall-ksib;

N.

billi t-tneħħija ta’ tessuti u ta’ ċelluli għall-benefiċċju tar-riċeventi tista’ ssir biss taħt żewġ kundizzjonijiet: għandha ssir għal finijiet mediċi jew xjentifiċi u terapewtiċi u l-elementi kollha meħuda għandhom ikunu parti minn donazzjoni li ssir bħala att ta’ ġenerożità;

O.

billi t-tneħħija ta’ tessuti u ċelluli għandu jiġi kkontrollat mill-prinċipji li ġejjin: l-anonimità (ħlief fil-każ ta’ teħid ta’ tessuti u ċelluli għal qraba ta’ persuna ħajja), ikun mingħajr ħlas, l-għoti ta’ kunsens, u l-obbligu li t-trapjanti jitqassmu b’mod ugwali fost il-pazjenti, u s-salvagwardja tas-saħħa tad-donaturi u r-riċeventi;

P.

billi t-tneħħija tat-tessuti u taċ-ċelluli jista' jitwettaq biss jekk id-donatur ikun ta l-kunsens liberu u infurmat tiegħu minn qabel u bil-miktub; billi dan il-kunsens jista’ jiġi rtirat f’kull ħin, mingħajr ebda rekwiżit partikolari dwar il-format;

Q.

billi l-użu ta’ tessuti u ċelluli biex ikunu applikati għall-ġisem tal-bniedem iġorr riskju ta’ trażmissjoni ta’ patoloġiji għar-riċeventi; billi dak ir-riskju jista’ jitnaqqas b'aktar attenzjoni fl-għażla, evalwazzjoni tad-donaturi potenzjali qabel it-teħid, li tkun ibbażata fuq analiżi tar-riskji u l-benefiċċji, bl-ittestjar u l-monitoraġġ ta’ kull donazzjoni u bl-applikazzjoni ta’ proċeduri għall-ksib ta’ tessuti u ċelluli skont ir-regoli u l-proċessi stabbiliti u aġġornati skont l-aħjar parir xjentifiku disponibbli;

R.

billi d-donazzjoni ta’ xi tessuti jew ċelluli toħloq riskju serju għad-donatur; u billi dan ir-riskju huwa partikolarment għoli fir-rigward ta’ donazzjoni ta’ ċelluli tal-bajd minħabba t-trattament tal-ormoni li huwa meħtieġ bi tħejjija għad-donazzjoni;

S.

billi l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE, li hija l-prinċipju ewlieni għall-Unjoni Ewropea u li bdiet torbot legalment wara li daħal fis-seħħ it-Trattat ta’ Lisbona, tipprojbixxi li l-ġisem tal-bniedem u l-partijiet tiegħu, bħala tali, jintużaw bħala mezz ta' gwadann finanzjarju;

T.

billi jkun mixtieq li l-Istati Membri kollha jkollhom regoli vinkolanti biex jinfurzaw dak il-prinċipju etiku, inkluż permezz tal-liġijiet kriminali;

U.

billi, madankollu, jibqa' dubji rigward il-kompatibbiltà ta' ċerti tipi ta' kumpens ipprovduti b'konnessjoni mad-donazzjonijiet, ma’ dan il-prinċipju etiku, b'mod partikolari meta tali kumpens jiġi pprovdut lill-familjari tad-donaturi mejta;

V.

billi d-donazzjoni bla ħlas mhijiex biss prinċipju etiku iżda wkoll neċessarju biex jipproteġi s-saħħa tad-donatur u tar-riċevent, minħabba li l-involviment ta’ ammonti kbar ta’ flus fil-proċess tad-donazzjoni jista’ jistimula lid-donatur biex jieħu r-riskji u jista’ jxekkel l-iżvelar tar-riskji fl-istorja medika tiegħu/tagħha;

W.

billi hemm ħafna evidenza li turi li t-trapjant alloġeniku tad-demm tal-kurdun diġà huwa ta’ suċċess għal ħafna pazjenti, u billi hemm ukoll rapporti kredibbli li f’xi każijiet it-trattament awtologu b'dawn it-tipi ta’ ċelluli jista’ jkun ta’ suċċess;

X.

billi rapporti minn sorsi serji tal-midja jissuġġerixxu li fil-qasam tat-tessuti u taċ-ċelluli l-prinċipju tad-donazzjoni bla ħlas qed jinkiser ripetutament;

Y.

billi l-kapaċità għar-rintraċċar ta’ ċelluli u tessuti mid-donatur għar-riċevent u viċe versa u segwitu fit-tul ta’ donaturi ħajjin u ta’ riċeventi taċ-ċelluli u tat-tessuti huma elementi ċentrali għall-ġestjoni tas-sikurezza u tal-kwalità;

1.

Jilqa’ l-preżentazzjoni tat-Tieni Rapport dwar id-Donazzjoni Volontarja u Bla Ħlas ta’ Tessuti u Ċelluli, li juri li qed isir ħafna fl-Istati Membri biex jiġi implimentat il-prinċipju ta’ donazzjoni bla ħlas, iżda juri wkoll li għad fadal ħafna xi jsir;

2.

Jinnota bi tħassib li nofs l-Istati Membri jiddikjaraw li regolarment qed iħabbtu wiċċhom ma’ nuqqas ta’ tessuti u ċelluli tal-bniedem, b’mod partikolari tan-nerv li jgħaddi mis-sinsla, tal-gameti u ta’ tessuti bħall-kornea u l-ġilda, u li jeħtieġ għalhekk li ssir reviżjoni tal-politika u l-leġiżlazzjoni fis-seħħ li qed juru li mhumiex biżżejjed sabiex jiffaċċjaw l-isfida tal-awtosuffiċjenza fi ħdan l-Unjoni Ewropea;

3.

Jenfasizza li d-donazzjoni għandha tkun volontarja, mingħajr ħlas u anonima (ħlief fil-każ ta’ teħid minn persuna li tkun għadha ħajja għal qarib tagħha), irregolata minn regoli ġuridiċi u etiċi li jirrispettaw l-integrità tal-persuna;

4.

Jistieden lill-Istati Membri sabiex jadottaw miżuri li jipproteġu d-donaturi ħajjin u jiggarantixxu li d-donazzjoni tkun waħda anonima (ħlief fil-każ ta’ teħid minn persuna għadha ħajja għal qarib tagħha), volontarja, b’kunsens liberu, infurmat u mingħajr ħlas;

5.

Jitlob lill-Kummissjoni tissorvelja b’attenzjoni l-iżviluppi fl-Istati Membri, teżamina b’attenzjoni kull rapport mis-soċjetà ċivili jew mill-midja dwar ksur tal-prinċipju ta’ donazzjoni mingħajr ħlas, u tieħu azzjoni xierqa, inkluż jekk meħieġ, l-użu ta’ proċedimenti ta’ ksur;

6.

Jemmen li huwa vitali li l-Istati Membri kollha jiddefinixxu b’mod ċar il-kundizzjonijiet li taħthom ikun jista’ jingħata kumpens ġust u proporzjonali, waqt li jikkunsidraw li l-kumpens huwa limitat b'mod strett għal kundizzjonijiet li jagħmlu tajjeb għall-ispejjeż mġarrba fid-donazzjoni ta' tessuti u ċelluli, bħall-ispejjeż ta’ vjaġġar, it-telf ta’ dħul jew spejjeż mediċi, marbuta ma’ proċedura medika jew effetti negattivi possibbli, b’hekk jiġi projbit kwalunkwe inċentiv finanzjarju u jiġu evitati żvantaġġi għal donaturi potenzjali; kumpens bħal dan għandu jkun trasparenti u awditjat b’mod regolari;

7.

Jistieden lill-Kummissjoni tirrapporta dwar prattiki u kriterji nazzjonali attwali għall-kumpens ta’ donaturi ħajjin, b’mod speċjali fir-rigward ta’ donazzjoni ta’ ċelluli tal-bajd;

8.

Jistieden lill-Istati Membri biex jiżguraw li kwalunkwe kumpens ipprovdut lid-donaturi jkun kompatibbli mal-prinċipji etiċi; jagħti l-parir li għandha tingħata attenzjoni partikolari lil din il-kwistjoni meta l-kumpens ma jingħatax lid-donatur, iżda jingħata lill-familja tad-donatur wara l-mewt;

9.

Jistieden lill-Istati Membri biex jiżguraw li d-donaturi ħajjin jintgħażlu abbażi ta’ evalwazzjoni tas-saħħa u l-istorja medika tagħhom, inkluża, jekk jitqies li dan ikun meħtieġ, evalwazzjoni psikoloġika bbażata fuq analiżi dwar ir-riskju u l-benefiċċji, minn professjonisti kkwalifikati u mħarrġa;

10.

Jistieden lill-Istati Membri sabiex jieħdu miżuri ta’ protezzjoni fir-rigward ta’ teħid ta’ tessuti u ta’ ċelluli għall-persuni taħt l-età u għall-adulti li jkunu taħt kura ta’ tutur;

11.

Jisħaq li l-prinċipji ta’ trasparenza u ta’ sikurezza huma essenzjali għall-ilħuq ta’ livell għoli ta’ appoġġ pubbliku għad-donazzjonijiet; iħeġġeġ lill-Istati Membri biex jaħdmu ħalli joħolqu sistema ta’ donazzjonijiet trasparenti li tkun sigura għad-donaturi u r-riċeventi;

12.

Jistieden lill-Istati Membri kollha jistabbilixxu regoli li jiżguraw it-traċċabilità ta’ tessuti u ċelluli ta’ oriġini umana mid-donatur għall-pazjent u viċe versa, kif ukoll sistema li tirregola l-importazzjonijiet ta’ tessuti u ċelluli tal-bniedem minn pajjiżi terzi, biex tiżgura li jiġu applikati standards ekwivalenti ta’ kwalità u sikurezza;

13.

Jistieden lill-Istati Membri biex jintensifikaw il-kampanji ta’ informazzjoni u ta’ sensibilizzazzjoni tagħhom mal-pubbliku favur id-donazzjoni ta’ tessuti u ta’ ċelluli u biex jiżguraw il-provvediment ta’ informazzjoni medika ċara, vera, b’bażi xjentifika u konvinċenti u data li tippermetti lill-pubbliku sabiex jagħmel għażliet infurmati; jenfasizza li d-donaturi għandhom ikunu infurmati bis-sħiħ dwar il-proċeduri użati f’dan il-proċess u l-konsegwenzi morali, psikoloġiċi, mediċi u soċjali tagħhom;

14.

Jistieden lill-Istati Membri jieħdu azzjoni koordinata sabiex ikun evitat l-iżvilupp ta’ suq iswed tal-gameti fuq l-Internet, peress li dan is-suq jissogra li jipperikola kemm il-kwalità kif ukoll is-sikurezza tat-tessuti u ċ-ċelluli u jqajjem problemi ġuridiċi, etiċi u ta’ saħħa pubblika;

15.

Jistieden lill-Istati Membri sabiex jintensifikaw l-iskambji tal-aħjar prattiki, speċjalment rigward il-provvista ta’ tessuti u ċelluli, il-preservazzjoni tal-kwalità tat-tessuti u taċ-ċelluli waqt it-trasport tagħhom, is-sensibilizzazzjoni għad-donazzjoni u t-taħriġ tal-persunal tas-saħħa;

16.

Jistenna li l-Istati Membri kollha jistabbilixxu banek pubbliċi tat-tessuti u taċ-ċelluli;

17.

Jitlob għal standards u rekwiżiti Ewropej għal banek tat-tessuti u taċ-ċelluli;

18.

Iqis li, sabiex jiġi segwit il-prinċipju imperattiv etiku li tiġi żgurata provvista adegwata, il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom iqisu l-possibbiltà tat-twaqqif ta’ bażi tad-data fl-Ewropa kollha ta’ donaturi u riċeventi potenzjali sabiex il-provvista tiġi amministrata fl-interess ġenerali u, meta jkun possibbli, jiġi evitat in-nuqqas tal-provvista;

19.

Iqis li r-rwol tal-ftehimiet bilaterali huwa estremament importanti għall-appoġġ tal-pajjiżi li jkollhom skarsezza ta’ tessuti u ċelluli jew li ma jkollhom l-ebda donaturi domestiċi li jaqblu u sabiex jiġi żgurat li l-informazzjoni dwar it-tessuti u ċ-ċelluli timxi iżjed liberament bejn l-Istati;

20.

Fil-kuntest Ewropew, ifaħħar b’mod partikolari r-rwol f’dan il-qasam ta’ Eurocet, li żvolġa rwol kruċjali bħala l-bażi ta’ data ċentrali Ewropea għall-ġbir tad-data dwar id-donazzjoni ta’ tessuti u ċelluli u l-attivitajiet ta’ trapjant; jistieden lill-awtoritajiet tal-Istati Membri sabiex isaħħu l-kollaborazzjoni tagħhom mal-Eurocet ħalli jilħqu ftehim dwar iżjed standards komuni fid-donazzjoni ta’ ċelluli u tessuti u b’hekk il-professjonisti tal-qasam tal-kura tas-saħħa jkunu jistgħu jtejbu t-tlaqqigħ tat-tessuti u ċ-ċelluli offruti liċ-ċittadini Ewropej;

21.

Jistieden lill-Istati Membri biex jesploraw l-opportunitajiet kollha possibbli għal kooperazzjoni internazzjonali usa’ f’dan il-qasam, b’mod partikolari rigward l-użu potenzjali taċ-ċelluli staminali emopojetiċi;

22.

Jirrikonoxxi l-avvanzi xjentifiċi sinifikanti magħmula fil-qasam tad-demm tal-kurdun, li jikkostitwixxi alternattiva terapewtika promettenti ħafna fit-trattament għal ħafna mard, inkluż il-mard tat-tfal;

23.

Jieħu nota li attwalment, il-provi kliniċi li jużaw iċ-ċelluli staminali tad-demm tal-kurdun umbilikali għat-trattament marbut ma’ mard mhux ematoloġiku qed iseħħu l-aktar barra l-UE; għalhekk jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jieħdu l-miżuri adegwati sabiex jistabbilixxu qafas regolatorju li jista' jistimula disponibilità akbar ta’ ċelluli staminali tad-demm tal-kurdun umbilikali;

24.

Jiddispjaċih li attwalment, iċ-ċelluli staminali mid-demm tal-kurdun umbilikali huma maħżuna biss sa 1 % min-numru totali ta’ twelid fl-Unjoni Ewropea; jenfasizza, konsegwentement, l-importanza li l-ommijiet jqiegħdu d-demm tal-kurdun u t-tessuti mat-twelid ġewwa banek, li jaderixxu ma’ standards etiċi u operazzjonali komuni, sabiex jgħinu fit-trattament tal-mard u biex issir iżjed riċerka fil-qasam; jenfasizza, barra minn hekk, li t-traċċabilità għandha tkun waħda mill-kundizzjonijiet meħtieġa għall-awtorizzazzjoni ta’ dawn il-banek fil-livell nazzjonali u f'dak Ewropew; jenfasizza li l-proċess ta’ allokazzjoni permezz ta’ banek bħal dawn għandu jkun proċess ġust, ekwu, mhux diskriminatorju u trasparenti;

25.

Jieħu nota li l-banek pubbliċi taċ-ċelluli għandhom jieħdu l-miżuri neċessarji biex jipproteġu l-kunfidenzjalità tad-data sabiex ir-rekwiżit tat-traċċabilità jiġi rikonċiljat mal-bżonn li jkunu protetti d-drittijiet tad-donatur, bħalma huma l-kunfidenzjalità u l-privatezza medika;

26.

Hu tal-fehma li donazzjonijiet ta’ demm tal-kurdun umbilikali alloġeniku mhux familjari —kemm jekk il-bank ikun pubbliku kif ukoll jekk privat — għandhom ikunu żviluppati aktar, b’mod li l-unitajiet maħżuna ta’ demm tal-kurdun umbilikali jkunu rreġistrati fil-bażi ta’ data tal-Bank Dinji tad-Donaturi tal-Mudullun (BDMW) u li jkunu għad-dispożizzjoni ta’ kwalunkwe pazjent li huwa kompatibbli u li għandu bżonnhom;

27.

Ifakkar li din id-donazzjoni għandha tkun soġġetta għall-kunsens mill-omm li jkun liberu, infurmat u nnotifikat bil-miktub, u li dan il-kunsens jista’ jiġi rtirat mingħajr formalitajiet f’kull mument qabel id-donazzjoni;

28.

Jistieden lill-Istati Membri jqajmu għarfien dwar il-banek pubbliċi tad-demm tal-kurdun permezz ta’ kampanji ta’ informazzjoni li jistgħu jseħħu, pereżempju, matul klassijiet ta' qabel it-tqala, u jipproponi dan f'konformità mad-dispożizzjonijiet tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea;

29.

Iqis li l-irġiel u n-nisa għandhom ikunu infurmati dwar l-għażliet eżistenti marbuta mad-donazzjoni tad-demm tal-kurdun mat-twelid pereżempju: il-ħażna pubblika jew privata, id-donazzjoni għal skopijiet awtologi u eterologi jew għar-riċerka; iqis li informazzjoni komprensiva, oġġettiva u akkurata għandha tkun ipprovduta dwar il-vantaġġi u l-iżvantaġġi ta’ banek tad-demm tal-kurdun;

30.

Jistieden lill-Istati Membri jtejbu fl-istess ħin il-protezzjoni tad-dritt tal-ġenituri għal kunsens infurmat u għal libertà tal-għażla fir-rigward ta’ prattiki ta’ preservazzjoni taċ-ċelluli staminali tad-demm tal-kurdun;

31.

Jipproponi li l-Istati Membri jikkunsidraw l-adozzjoni u l-infurzar ta’ standards operazzjonali u etiċi għall-banek tad-demm tal-kurdun pubbliċi u privati li jħarsu l-prinċipju tan-nonkummerċjalizzazzjoni tal-ġisem tal-bniedem u l-partijiet tiegħu, pereżempju, u li jiżguraw it-traċċabilità;

32.

Jistenna li l-Istati Membri kollha jistabbilixxu tal-anqas bank pubbliku taċ-ċelluli staminali wieħed;

33.

Jitlob li l-opinjoni maħruġa fl-2004 mill-Grupp Ewropew dwar l-Etika fix-Xjenza u t-Teknoloġiji l-Ġodda dwar "Aspetti Etiċi relatati mal-Banek tad-Demm tal-Kurdun Umbilikali" (l-Opinjoni Nru 19) tiġi aġġornata fid-dawl tal-iżviluppi fil-preservazzjoni taċ-ċelluli staminali tad-demm tal-kurdun u l-provi kliniċi kontinwi dwar l-użu taċ-ċelluli staminali tad-demm tal-kurdun umbilikali;

34.

Jistieden l-Istati Membri sabiex jipprovdu netwerk territorjali tal-kliniki tal-maternità awtorizzati sabiex iwettqu dan it-teħid bil-għan li tiġi ggarantita l-provvista tad-demm tal-kurdun fiż-żoni kollha tal-popolazzjoni;

35.

Jitlob li l-banek kollha li jirrispettaw l-istandards operazzjonali tal-UE għall-ġabra u l-ħażna tad-demm tal-kurdun jiġu kkonsultati mill-awtoritajiet nazzjonali meta jkunu qed jiġu definiti u implimentati strateġiji ta’ kampanji nazzjonali ta’ informazzjoni maħsuba għall-ġenituri;

36.

Jitlob għal standards u rekwiżiti Ewropej għal banek privati taċ-ċelluli staminali;

37.

Jinnota li mudelli u opportunitajiet ta’ kollaborazzjoni bejn setturi pubbliċi u privati diġà jeżistu f’xi Stati Membri, u jinkoraġġixxi l-banek pubbliċi u privati tad-demm tal-kurdun sabiex jikkollaboraw iżjed mill-qrib ħalli jżidu l-disponibbiltà u l-iskambju tal-kampjuni nazzjonali, Ewropej u internazzjonali tad-demm tal-kurdun u t-tessuti; jistieden lill-Istati Membri jirregolaw kif xieraq il-banek pubbliċi u privati sabiex tkun garantita t-trasparenza u s-sikurezza totali tad-demm tal-kurdun, b’enfasi fuq il-bżonn li l-banek jiżguraw prattiki ta’ xogħol miftuħa u soda fit-tqassim tal-informazzjoni tagħhom, sabiex ikun ipprovdut benefiċċju massimu għall-pazjent;

38.

Jenfasizza l-iżvilupp ta’ proċeduri li mhumiex intrużivi ta’ tkabbir taċ-ċelluli staminali bl-użu tal-ġbir periferali taċ-ċelluli staminali tad-demm (PBSC);

39.

Hu tal-fehma li l-Istati Membri għandhom jikkunsidraw iżidu l-għadd ta’ donaturi tal-mudullun u taċ-ċelluli staminali ta’ demm periferali, filwaqt li jtejbu r-reġistri tad-donaturi tal-mudullun sabiex, b’kollaborazzjoni mar-reġistri nazzjonali ta’ pajjiżi oħra u permezz tal-BMDW kwalunkwe pazjent li jkun fi bżonn ta’ trapjant ta’ ċelluli staminali jkollu l-aħjar probabilità li jsib donatur kompatibbli;

40.

Jistieden lill-Istati Membri sabiex jiżviluppaw programmi li jħeġġu lill-minoranzi etniċi biex jagħtu tessuti u ċelluli lill-banek pubbliċi sabiex jiġu indirizzati l-iskarsezzi ta’ donaturi li jaqblu f'dan il-grupp;

41.

Jenfasizza li hija l-kompetenza tal-Istati Membri li jiddeċiedu jekk jippermettux, jipprojbixxux jew jirregolawx ir-riċerka biċ-ċelluli staminali embrijoniċi tal-bniedem u l-fertilizzazzjoni in vitro iżda l-Istat Membru kkonċernat f’dan ir-rigward għandu jirrispetta r-regoli stabbiliti fid-Direttiva 2004/23/KE, inklużi dawk dwar il-kwalità u s-sikurezza u dawk marbuta mal-prinċipju ta’ donazzjoni mhux imħallsa; jieħu nota li l-Unjoni Ewropea għandha kompetenza limitata f’dan il-qasam u, meta tapplika din il-kompetenza, trid tirrispetta l-prinċipji tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE u l-prinċipji applikati fis-sentenzi tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea;

42.

Jistieden lill-Kummissjoni tipproponi, kemm jista’ jkun malajr, reviżjoni tad-Direttiva 2004/23/KE, sabiex issir konformi mal-prinċipji li jirregolaw id-donazzjoni tal-organi stabbiliti fid-Direttiva 2010/45/UE, u sabiex jiġu kkunsidrati s-sitwazzjoni legali ġdida wara li daħal fis-seħħ it-Trattat ta’ Lisbona, l-iżviluppi xjentifiċi, l-esperjenza prattika ta’ dawk involuti fis-settur u r-rakkomandazzjonijiet ta’ dan ir-rapport;

43.

Jistieden ukoll lill-Kummissjoni tipproponi reviżjoni tar-Regolament (KE) Nru 1394/2007 sabiex tinkludi dispożizzjoni li tiggarantixxi l-applikazzjoni tal-prinċipju ta’ donazzjoni mingħajr ħlas simili għal dik imsemmija fid-Direttiva 2010/45/UE u biex tikkunsidra l-problemi li tfaċċaw fir-rigward tal-implimentazzjoni tar-regolament, b’mod speċjali għall-SMEs;

44.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, u lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri.

3.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 353/38

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 2 u 3(3), it-tieni subparagrafu, tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u l-Artikolu 8 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 23 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta’ Ġunju 2011 intitolata‘Rio+20: lejn l-ekonomija ekoloġika u governanza aħjar’ (COM(2011)0363),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-8 ta’ Marzu 2011 intitolata ‘Pjan direzzjonali għal ekonomija kompetittiva b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju fl-2050’ (COM(2011)0112),

—

wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tal-11 ta’ Frar 2011 intitolata ‘Rapport dwar il-progress għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-2010’ (SEC(2011)0193),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-21 ta' Settembru 2010 intitolata ‘Strateġija għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel 2010-2015’ (COM(2010)0491),

—

wara li kkunsidra r-Raba’ Konferenza Dinjija dwar in-Nisa organizzata f’Beijing f’Settembru 1995, id-Dikjarazzjoni u l-Pjattaforma ta’ Azzjoni adottati f’Beijing u d-dokumenti riżultanti sussegwenti adottati mis-Sessjonijiet Speċjali tan-Nazzjonijiet Uniti Beijing +5, +10 u +15 dwar aktar azzjonijiet u inizjattivi għall-implimentazzjoni tad-Dikjarazzjoni ta’ Beijing u l-Pjattaforma ta’ Azzjoni ta’ Beijing, adottati fid-9 ta’ Ġunju 2000, fil-11 ta’ Marzu 2005 u fit-2 ta’ Marzu 2010 rispettivament,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti tat-18 ta’ Diċembru 1979 dwar l-Eliminazzjoni ta' Kull Forma ta' Diskriminazzjoni kontra n-Nisa (CEDAW),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi tal-2012 intitolat ‘Rieżami tal-Implimentazzjoni fl-UE ta’ qasam K tal-Pjattaforma ta’ Azzjoni ta’ Beijing: In-nisa u l-Ambjent, l-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri u t-Tibdil fil-Klima’,

—

wara li kkunsidra l-pubblikazzjoni konġunta tal-Programm Ambjentali tan-Nazzjonijiet Uniti (UNEP), il-Konferenza tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Kummerċ u l-Iżvilupp (UNCTAD) u l-Uffiċċju tar-Rappreżentant Għoli għall-Pajjiżi l-Anqas Żviluppati, il-Pajjiżi li qed Jiżviluppaw Imdawrin bl-Art u l-Istati Gżejjer Żgħar li qed Jiżviluppaw (UN-OHRLLS) tar-rapport “Why a Green Economy matters for the Least Developed Countries” (Ir-raġunijiet għalfejn ekonomija ekoloġika hija importanti għall-pajjiżi l-anqas Żviluppati) (1), ippreparat għall-Konferenza LDC-IV f’Mejju 2011,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-UNEP ta’ Settembru 2008 bl-isem “Green Jobs: Towards Decent Work in a Sustainable, Low-Carbon World” (Impjiegi Ekoloġiċi: Lejn Xogħol Diċenti f’Dinja Sostenibbli, b’Livell Baxx ta’ Karbonju) (2),

—

wara li kkunsidra r-rapport tan-Nazzjonijiet Uniti dwar in-Nisa tal-1 ta’ Novembru 2011 intitolat ‘The Centrality of Gender Equality and the Empowerment of Women for Sustainable Development’ (Iċ-ċentralità tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri u l-Empowerment tan-Nisa għall-Iżvilupp Sostenibbli) (3), imħejji fl-istennija tad-dokument riżultanti tal-Konferenza tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-Iżvilupp Sostenibbli (Rio+20) li ser issir fl-2012,

—

wara li kkunsidra s-Sommarju tad-Dikjarazzjoni dwar il-Pożizzjoni tal-Grupp Maġġuri tan-Nisa Rio+20 tal-1 ta’ Novembru 2011 (4),

—

wara li kkunsidra d-dokument dwar il-pożizzjoni tal-Grupp Maġġuri tan-Nisa ta’ Marzu 2011 bi preparazzjoni għall-Konferenza tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-Iżvilupp Sostenibbli 2012 intitolat ‘A Gender Perspective on the ‘Green Economy’’ (Perspettiva tal-Ġeneru dwar ‘l-Ekonomija Ekoloġika’) (5),

—

wara li kkunsidra l-pubblikazzjoni tar-rapport uffiċjali tal-gvern (Stokkolma, l-Isvezja) tal-2005 bl-isem “Bilen, Biffen, Bostaden: Hållbara laster – smartare konsumtion” (6),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta’ April 2012 dwar in-nisa u t-tibdil fil-klima (7),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta’ Marzu 2012 dwar in-nisa fit-teħid ta’ deċiżjonijiet politiċi – kwalità u ugwaljanza (8),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-13 ta' Marzu 2012 dwar l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-Unjoni Ewropea – 2011 (9),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-29 ta’ Settembru 2011 dwar l-iżvilupp ta' pożizzjoni komuni tal-UE qabel il-Konferenza tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-Iżvilupp Sostenibbli (Rio+20) (10),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta’ Settembru 2010 dwar l-iżvilupp tal-potenzjal ta' ħolqien ta' impjiegi ta' ekonomija sostenibbli ġdida (11),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Ġunju 2010 dwar aspetti rigward il-ġeneru fil-kuntest tar-reċessjoni ekonomika u l-kriżi finanzjarja (12),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi (A7-0235/2012),

A.

billi ekonomija ekoloġika tiddefinixxi ruħha bħala ekonomija sostenibbli, li tfisser sostenibilità soċjali u ekoloġika; billi s-sostenibilità soċjali tinvolvi ordni soċjali bbażat fuq l-ugwaljanza bejn is-sessi u l-ġustizzja soċjali, indipendentement mis-sess, l-oriġini etnika, il-kulur, ir-reliġjon, l-orjentazzjoni sesswali, diżabilità jew l-opinjoni politika;

B.

billi t-tibdil tal-klima u t-tnaqqis tal-bijodiversità qed jheddu l-kundizzjonijiet tal-għajxien u l-benessri tan-nisa u tal-irġiel; billi l-konservazzjoni tal-ekosistema tagħna hija l-pedament ta’ ekonomija ekoloġika; billi l-ġenerazzjoni tal-lum ma tistax tafda r-responsabilità is-sejba ta’ soluzzjonijiet tal-problemi ambjentali attwali f'idejn il-ġenerazzjonijiet li ġejjin; billi s-sostenibbiltà ekoloġika tinvolvi l-użu, il-konservazzjoni u t-titjib tar-riżorsi tal-komunità sabiex il-proċessi ekoloġiċi li fuqhom tiddependi l-ħajja jiġu ppreservati u l-kwalità tal-ħajja totali, issa u fil-futur, tkun tista’ tiżdied;

C.

billi minħabba r-rwoli relatati mal-ġeneri, in-nisa ma jaffettwawx l-ambjent bl-istess mod bħall-irġiel, u f’diversi pajjiżi, in-normi strutturali u d-diskriminazzjoni jillimitaw l-aċċess tan-nisa għar-riżorsi, u l-possibilitajiet tagħhom li jiġġestixxu l-kundizzjonijiet u li jadattaw;

D.

billi l-politiki ambjentali għandhom impatt dirett fuq is-saħħa u l-istatus soċjoekonomiku tal-individwi, u billi l-inugwaljanza bejn il-ġeneri, flimkien ma’ nuqqas ta’ sensittività għall-istatus u l-ħtiġijiet ekonomiċi u soċjali differenti tan-nisa, jissarrfu f’tendenza li n-nisa jsofru b’mod sproporzjonat minħabba d-degradazzjoni ambjentali u l-politiki inadegwati f’dan il-qasam;

E.

billi f’ċerti Stati Membri, ir-rwol tal-mara fl-ekonomija ekoloġika għadu sottovalutat u mhux rikonoxxut, bir-riżultat li jinħolqu diversi tipi ta’ diskriminazzjoni f’termini ta’ benefiċċji mitlufa, bħal pereżempju l-ħarsien soċjali, l-assigurazzjoni tal-kura tas-saħħa, pagi xierqa u drittijiet tal-pensjoni;

F.

billi l-aktar persuni foqra, li hu stmat li 70 % minnhom huma nisa, ser jintlaqtu l-aktar mit-tibdil fil-klima u mill-qerda tal-ekosistema;

G.

billi t-tranżizzjoni lejn ekonomija ekoloġika u sostenibbli hija essenzjali sabiex jitnaqqas l-impatt ambjentali, tissaħħaħ il-ġustizzja soċjali u tinħoloq soċjetà fejn in-nisa u l-irġiel għandhom l-istess drittijiet u opportunitajiet;

H.

billi t-tranżizzjoni lejn l-ekonomija ekoloġika sikwit toħloq sfidi partikolari fir-rigward tal-integrazzjoni tan-nisa fis-suq tal-impjiegi ekoloġiċi, minħabba li n-nisa sikwit ma jkollhomx it-taħriġ tekniku meħtieġ biex iwettqu rwol speċjalisti fl-ekonomija ekoloġika;

I.

billi jidher ċar li n-nisa mhumiex rappreżentati biżżejjed waqt in-negozjati ambjentali, id-diskussjonijiet baġitarji u t-teħid ta' deċiżjonijiet relatati mal-kisba ta’ ekonomija ekoloġika;

J.

billi d-drawwiet tal-konsum u tal-istil tal-ħajja għandhom effett sinifikanti fuq l-ambjent u l-klima; billi d-drawwiet tal-konsum tal-pajjiżi sinjuri, b’mod partikolari fl-oqsma tal-ikel u tat-trasport, mhumiex sostenibbli fit-tul, l-aktar jekk wieħed iqis li n-nisa u l-irġiel kollha tad-dinja għandhom id-dritt li jkollhom kwalità ta’ ħajja tajba b’livell adegwat ta’ benessri;

K.

billi n-nisa u l-irġiel ġeneralment għandhom drawwiet ta’ konsum differenti; billi n-nisa jikkunsmaw anqas mill-irġiel, ikun xi jkun l-istat soċjoekonomiku tagħhom, imma apparti minn hekk in-nisa donnhom li għandhom aktar rieda li jieħdu azzjoni favur il-ħarsien tal-ambjent permezz tad-drawwiet tal-konsum, bħal pereżempju billi jieklu anqas laħam, isuqu anqas u jużaw l-enerġija b'mod aktar effiċjenti;

L.

billi n-nisa, minħabba l-istruttura attwali tal-poter skont il-ġeneru, m’għandhomx l-istess kontrol bħall-irġiel fuq is-sistema tat-trasport, u lanqas għandhom l-istess aċess għaliha; billi biex jitjiebu l-opportunitajiet tat-trasport tan-nisa jeħtieġ li jiġu introdotti mezzi aktar effiċjenti tat-trasport pubbliku, aktar rotot tal-mixi u tar-roti u distanzi iqsar għas-servizzi, u li jitjiebu l-għarfien u l-innovazzjoni fir-rigward ta’ mezzi ta’ trasport favorevoli għall-ambjent;

M.

billi n-nisa huma partikolarment vulnerabbli għall-effetti ta’ perikli ambjentali u t-tibdil fil-klima minħabba li l-istatus soċjoekonomiku tagħhom huwa aktar baxx minn dak tal-irġiel, minħabba s-sehem tagħhom ta’ responsabbiltajiet domestiċi li tradizzjonalment hu sproporzjonatament kbir, u l-periklu li jkunu esposti għall-vjolenza f’sitwazzjonijiet ta’ konflitti maħluqa jew aggravati minħabba l-iskarsezza tar-riżorsi naturali;

N.

billi jeħtieġ li n-nisa jipparteċipaw bis-sħiħ fit-tfassil tal-politiki, it-teħid tad-deċiżjonijiet u l-implimentazzjoni ta’ ekonomija ekoloġika; billi l-parteċipazzjoni tan-nisa rriżultat f’titjib fir-rispons ta’ emerġenza, żieda fil-bijodiversità u fis-sikurezza tal-ikel, tnaqqis fid-deżertifikazzjoni u aktar ħarsien tal-foresti;

O.

billi hemm nuqqas ta’ data komprensiva u komparabbli dwar l-impatt ta’ ekonomija ekoloġika fuq is-suq tax-xogħol;

1.

Jappoġġa l-bżonn li s-soċjetà tiġi orjentata lejn ekonomija ekoloġika, fejn il-ħtiġijiet ambjentali jimxu id f’id mas-sostenibilità soċjali, pereżempju t-tisħiħ tal-ugwaljanza bejn is-sessi u tal-ġustizzja soċjali;

2.

Jinnota li partijiet speċifiċi u importanti tal-ekonomija ekoloġika qed jaffettwaw l-ekosistema, il-konsum, l-ikel, it-tkabbir, it-trasport, l-enerġija u s-settur tal-benessri;

3.

Jiddispjaċih li l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-istituzzjonijiet u lill-Kumitati tal-UE dwar ‘Rio+20: lejn l-ekonomija ekoloġika u governanza aħjar’ ma tinkludix fiha perspettiva tal-ġeneri;

4.

Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jiġbru l-informazzjoni mqassma skont l-età u skont il-ġeneru waqt l-ippjanar, l-implimentazzjoni u l-evalwazzjoni tal-istrateġiji, il-programmi u l-proġetti tal-baġits fl-oqsma tal-ambjent u tal-klima: jiddikjara li n-nuqqas ta’ statistika jnaqqas l-għażliet għall-implimentazzjoni ta’ miżuri adegwati għat-titjib fl-ugwaljanza;

5.

Jiddispjaċih li l-kwistjonijiet u l-perspettivi relatati mal-ġeneru mhumiex integrati sew fil-politiki u l-programmi għall-iżvilupp sostenibbli; ifakkar li n-nuqqas ta’ perspettivi relatati mal-ġeneru fil-politiki ambjentali jżid l-inugwaljanza tal-ġeneri, u jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jistabbilixxu mekkaniżmi għall-integrazzjoni sistematika tal-ugwaljanza tal-ġeneru fil-livell internazzjonali, nazzjonali u reġjonali fil-politiki ambjentali;

6.

Jistieden lill-Kummissjoni tagħti bidu għal riċerka dwar il-ġeneri u l-ekonomija ekoloġika, kif ukoll il-kontribut tan-nisa għall-iżvilupp ta’ innovazzjonijiet, servizzi u prodotti ekoloġiċi;

7.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jappoġġaw u jippromwovu riċerka u studji speċifiċi dwar kif il-bidla għal ekonomija ekoloġika se taffettwa lin-nisa u l-irġiel f’diversi setturi, u dwar ir-rwol essenzjali tan-nisa fil-faċilitazzjoni tat-tranżizzjoni; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jintegraw perspettiva tal-ġeneru fil-ħarsien ambjentali u fl-istudji ta' valutazzjoni tal-impatt ambjentali;

8.

Jirrikonoxxi l-ħtieġa urġenti għal ftehim internazzjonali dwar definizzjoni komuni tal-ekonomija ekoloġika, ibbażata fuq il-pilastri tas-sostenibbiltà soċjali u ekoloġika; jenfasizza r-rwol sinifikanti tas-soċjetà ċivili, u b’mod speċjali tal-movimenti soċjali, l-organizzazzjonijiet ambjentali u l-organizzazzjonijiet tad-drittijiet tan-nisa, fid-definizzjoni tal-għanijiet u l-objettivi tal-ekonomija ekoloġika;

9.

Jistieden lill-Kummissjoni sabiex b’mod sistematiku tinkludi perspettiva ta’ ugwaljanza tal-ġeneri fid-definizzjoni, fl-implimentazzjoni u fil-monitoraġġ tal-politiki ambjentali fil-livelli kollha, inkluż l-iżvilupp lokali u reġjonali u l-attivitajiet tar-riċerka; jistieden lill-Kummissjoni tuża u tappoġġja l-promozzjoni tal-integrazzjoni tal-kwistjonijiet tal-ġeneru bħala strument tal-governanza tajba;

10.

Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi l-ugwaljanza bejn is-sessi bħala kwistjoni prinċipali fit-tfassil u n-negozjar ta’ regolamenti u programmi futuri għall-fondi strutturali tal-UE (il-FSE, il-FEŻR u l-PAK), speċjalment fil-qafas ta’ miżuri relatati mal-bidla lejn ekonomija ekoloġika;

11.

Jinnota li l-enerġija rinnovabbli tista’ tiġi sfruttata f’żoni remoti u iżolati fejn m’hemmx elettriku, u li din tikkontribwixxi għall-produzzjoni ta’ enerġija li ma tniġġisx; jinkoraġġixxi, għaldaqstant, lill-Istati Membri biex jiżviluppaw faċilitajiet biex jisfruttaw l-enerġija rinnovabbli u favorevoli għall-ambjent permezz tal-użu tal-FEŻR u tal-FSE; jinkoraġġixxi, għaldaqstant, aktar innovazzjoni u aktar parteċipazzjoni tan-nisa u tal-irġiel fl-iżvilupp ta’ enerġija u arkitettura rinnovabbli u favorevoli għall-ambjent;

12.

Jistieden lill-Kummissjoni biex fil-kampanji ta' informazzjoni tagħha, toħloq kuxjenza dwar l-importanza tat-tranżizzjoni lejn ekonomija ekoloġika u dwar l-effetti pożittivi ta’ politiki ambjentali li jkunu sensittivi għal kwistjonijiet relatati mal-ġeneru;

13.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jintegraw l-ugwaljanza tal-ġeneri fl-oqsma kollha tal-politika ambjentali u fil-livelli kollha tat-teħid ta’ deċiżjonijiet ekonomiċi; jispjega li dawn il-miri għandhom jitwettqu f’konsultazzjoni mas-soċjetà ċivili;

14.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex jibdew japplikaw indikatur ġdid tat-tkabbir soċjali u li jiffavorixxi l-klima, li jinkludi aspetti mhux ekonomiċi tal-benessri u jkun orjentat prinċipalment fuq kwistjonijiet relatati mal-iżvilupp sostenibbli bħall-ugwaljanza tal-ġeneru, it-tnaqqis tal-faqar u t-tnaqqis fil-livell ta’ emissjonijiet ta’ gassijiet b’effett ta’ serra;

15.

Jinnota li l-ħidma biex jiġu sodisfati l-ħtiġijiet leġittimi taċ-ċittadini għall-akkomodazzjoni, l-ikel, il-provvisti, l-enerġija u l-impjiegi trid dejjem issir b’mod li l-ekosistemi jiġu preservati u li jillimita t-tibdil fil-klima, filwaqt li r-riżorsi tad-dinja jintużaw b'mod konsistenti mad-drittijiet tal-bniedem, li jwassal għal aktar ugwaljanza u allokazzjoni msejsa fuq il-prinċipji tal-ugwaljanza ambjentali;

16.

Jenfasizza l-importanza li jkun żgurat li t-tfal u t-tfal tat-tfal igawdu kundizzjonijiet tal-għajxien tajba u li l-iżvilupp ekonomiku jissodisfa l-ħtiġijiet attwali mingħajr ma jikkomprometti l-ġenerazzjonijiet ġejjiena;

17.

Jenfasizza li l-PDG huwa biss kejl tal-produzzjoni u ma jkejjilx is-sostenibilità ambjentali, l-użu effiċjenti tar-riżorsi, l-inklużjoni soċjali jew l-iżvilupp soċjali b’mod ġenerali; jitlob li jiġi żviluppati indikaturi ġodda li jkunu ċari u jistgħu jitkejlu li jikkunsidraw il-bidliet fil-klima, il-bijodiversità, l-użu effiċjenti tar-riżorsi u l-ġustizzja soċjali;

18.

Jistieden lill-Istati Membri biex jimplimentaw politiki fiskali orjentati lejn ekonomija ekoloġika, parzjalment billi jiffissaw il-prezz tal-impatt ambjentali u parzjalment billi jinvestu fondi biex jitħeġġu l-innovazzjonijiet ekoloġiċi u s-sistemi infrastrutturali sostenibbli;

19.

Jemmen li l-fondi pubbliċi tal-UE għandhom jintużaw ħafna aktar għal użi kollettivi sostenibbli;

20.

Jitlob li jiġu imposti kundizzjonijiet biex is-sussidji tal-UE jkunu limitati għal attivitajiet ta' benefiċċju għall-ambjent u li jiffavorixxu s-sostenibilità soċjali;

21.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri joħolqu sistema ta’ trasport sostenibbli li tqis bl-istess mod il-bżonnijiet tat-trasportazzjoni tan-nisa u tal-irġiel, u li fl-istess ħin ikollha impatt żgħir fuq l-ambjent;

22.

Jistieden lill-Kummissjoni tiffoka l-finanzjament għar-riċerka, li hi lieva vitali, fuq proġetti għall-iżvilupp ta’ soluzzjonijiet tat-trasport innovattivi u sostenibbli;

23.

Jistieden lill-Istati Membri jnaqqsu l-impatt ambjentali u tal-enerġija tas-settur tat-trasport u jtejbu l-ugwaljanza billi jaħdmu biex jiżdied l-aċċess għal sistemi tal-IT u l-ippjanar effiċjenti tat-traffiku;

24.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jintroduċu ġerarkija tat-trasport li tindika b’mod ċar il-metodi tat-trasport li għandhom jingħataw prijorità, biex jintlaħqu l-miri ġenerali fir-rigward tal-ambjent u taċ-ċirkulazzjoni tat-traffiku;

25.

Jitlob li qabel ma titfassal kwalunkwe ġerarkija tat-trasport tinġabar data tal-istatistika li tkejjel l-impatt ambjentali tal-mezzi ta’ trasport pubbliċi u privati fil-firxa sħiħa ta’ kuntesti lokali differenti, u jistieden lill-amministrazzjoni pubblika konċernata tagħti l-eżempju f’din il-ħidma;

26.

Jistieden lill-Istati Membri jintegraw l-impatt tal-użu tat-trasport mill-amministrazzjonijiet pubbliċi fl-awditjar tal-kontijiet pubbliċi li jwettqu l-awtoritajiet tal-awditjar rispettivi;

27.

Jistieden lill-Istati Membri sabiex jiżviluppaw ix-xogħol mid-dar permezz ta’ inċentivi soċjali u fiskali, u billi jingħata qafas ġuridiku li jipproteġi l-ħaddiema;

28.

Jistieden lill-Istati Membri biex isaħħu t-trasport pubbliku lokali b’mod sinifikanti billi jżidu l-kwantità u l-kwalità tas-servizzi tat-trasport, itejbu s-sikurezza, il-kumdità u l-aċċessibilità fiżika tal-mezzi u tal-faċilitajiet tat-trasport, u billi jipprovdu sistemi ta’ trasport integrati u addizzjonali, anke lejn bliet żgħar u nħawi rurali, biex b’hekk tissaħħaħ il-ħila tan-nisa, ta’ ersuni b’diżabilità u tal-anzjani li jivvjaġġaw, biex b’hekk igawdu aktar inkużjoni soċjali u titjib fil-kundizzjonijiet tal-għajxien tagħhom;

29.

Jisħaq li l-investiment f’sistemi tat-trasport sostenibbli jrid iqis il-fatt li l-viżjoni tan-nisa u tal-irġiel ta’ ‘spazji pubbliċi’ hi differenti, u hija msejsa fuq valutazzjoni tar-riskju differenti, u dan ifisser li ambjenti sikuri fis-sistema tat-trasport għandhom ikunu prijorità, kemm għan-nisa kif ukoll għall-irġiel;

30.

Jinnota li l-impjiegi ekoloġiċi f’setturi bħall-agrikoltura, l-enerġija, it-trasport, il-konsum, ir-riċerka, it-teknoloġija, it-teknoloġija tal-informatika, il-kostruzzjoni u l-iskart għandhom importanza tassew kbira f’ekonomija ekoloġika;

31.

Jistieden lill-Istati Membri jippromwovu l-intraprenditorjat tan-nisa fl-ekonomija ekoloġika billi jiffaċiliataw l-aċċess tagħhom għaliha, billi jiddistribwixxu data, jagħmlu workshops ta' taħriġ, u billi joħolqu miżuri biex jgħinu lin-nisa jiksbu bilanċ bejn il-ħajja tax-xogħol u dik privata; jistieden lill-Istati Membri jinkoraġġixxu l-intraprenditorjat tan-nisa fl-iżvilupp tal-ħarsien ambjentali u ta’ teknoloġiji favorevoli għall-ambjent, pereżempju f’setturi bħall-enerġija rinnovabbli, l-agrikultura u t-turiżmu, u fl-iżvilupp ta' innovazzjonijiet ekoloġiċi, b'mod speċjali fis-settur tas-servizzi; Jinnota li l-enerġija rinnovabbli tista’ toħloq opportunitajiet ġodda ta’ impjieg għall-imprendituri nisa f’oqsma fejn ir-rata ta’ qgħad fost in-nisa hi partikolarment għolja;

32.

Jistieden lill-Istati Membri jiżguraw li n-nisa jgawdu kundizzjonijiet tax-xogħol adegwati, ikollhom aċċess għal livell diċenti ta’ kura tas-saħħa, edukazzjoni u akkomodazzjoni, u li jipparteċipaw b’leħen sod fi djalogi soċjali biex jiffaċilitaw it-tranżizzjoni lejn l-impjiegi ekoloġiċi ġodda;

33.

Jinnota li ekonomija sostenibbli tfisser "ekoloġija għal kulħadd", u toħloq xogħol deċenti u komunitajiet sostenibbli u tippermetti distribuzzjoni aktar ġusta tal-ġid;

34.

Jinnota li mhux biss l-impjiegi ekoloġiċi iżda x-xogħol kollu b’impatt ambjentali baxx hu importanti f'ekonomija ekoloġika; jinnota li filwaqt li dan it-tip ta' xogħol jista' jinstab fis-settur privat, jeżisti wkoll fis-settur tal-benessri, bħal pereżempju l-iskejjel u s-servizzi tal-kura;

35.

Jistieden lill-Istati Membri jiggarantixxu l-ugwaljanza fir-rappreżentanza tan-nisa f’korpi tat-teħid ta’ deċiżjonijiet politiċi kif ukoll fil-korpi u l-istituzzjonijiet maħtura mill-gvernijiet li jittrattaw id-definizzjoni, l-ippjanar u l-implimentazzjoni tal-politiki ambjentali, enerġetiċi u tal-impjiegi ekoloġiċi, sabiex tiġi inkluża l-perspettiva tal-ġeneri; jistieden lill-Istati Mei jaħtru aktar nisa f’pożizzjonijiet maniġerjali u fil-bordijiet tal-kumpaniji fis-settur tal-impjiegi ekoloġiċi; jisħaq li jekk mhux possibbli li din il-mira tintlaħaq fuq bażi volontarja, għandhom jittieħdu inizjattivi mmirati, bħat-twaqqif ta’ kwoti jew metodi oħra, biex jissaħħu l-ugwaljanza u d-demokrazija;

36.

Jindika li l-bidla lejn ekonomija ekoloġika, u t-tranżizzjoni lejn ekonomija b’livell baxx ta’ karbonju se joħolqu domanda kbira ta’ ħaddiema tas-sengħa; jirreferi għall-fatt li l-ħaddiema nisa huma sottorappreżentati ħafna fis-settur tas-sorsi rinnovabbli u speċjalment fl-impjiegi xjentifikament u teknoloġikament intensivi; jisħaq, għaldaqstant, li huwa importanti ħafna li l-Istati Membri jiżviluppaw pjanijiet ta’ azzjoni biex iħeġġu għadd akbar ta’ nisa jagħżlu korsijiet u karrieri f’oqsma bħall-inġinerija, ix-xjenzi naturali, l-IT u oqsma oħra ta’ teknoloġija avvanzata, għax dawn se jkunu l-fokus ta’ ħafna impjiegi ekoloġiċi fil-ġejjieni;

37.

Jistieden lill-Istati Membri jużaw u jiżviluppaw metodi li jinkoraġġixxu lin-nisa jagħżlu studji u karrieri fis-setturi tal-ambjent, tat-trasport u tal-enerġija, filwaqt li jiġu miġġielda b’mod determinat l-istereotipi li jiffavorixxu karrieri fix-xjenzi naturali u applikati għall-irġiel;

38.

Jinnota l-ħtieġa li jiġi appoġġat u mħeġġeġ l-aċċess tan-nisa għall-mikrokreditu għal negozji żgħar.

39.

Jistieden lill-Istati Membri jużaw u jiżviluppaw metodi li jinkoraġġixxu lill-irġiel biex jagħżlu studji u karrieri b’impatt ambjentali baxx fis-settur tal-benessri;

40.

Jistieden lill-Istati Membri biex jiżviluppaw korsijiet ta’ taħriġ, permezz ta’ Programmi tal-Unjoni Ewropea bħall-FEŻR u l-FSE, imfassla biex jiffaċilitaw l-aċċess ta-nnisa għal impjiegi ekoloġiċi ġodda, u teknoloġiji emerġenti b’impatt ambjentali baxx, fis-settur privat kif ukoll dak pubbliku; jistieden lill-Istati Membri jiżguraw li ħaddiema nisa jkunu inklużi aktar fi proġetti ta’ taħriġ u programmi dwar it-trasformazzjoni ekoloġika, jiġifieri fis-settur rinnovabbli u f’impjiegi intensivi mil-lat ta’ xjenza u teknoloġija, u li jiffokaw fuq l-edukazzjoni u t-taħriġ għan-nisa biex dawn jiksbu l-kompetenzi u l-kwalifiki meħtieġa biex jikkompetu fuq bażi ugwali mal-irġiel għall-impjiegi u għall-iżvilupp individwali tal-karriera; jinnota li l-irġiel għandhom aċċess aktar faċli għal mezzi avvanzati tal-produzzjoni agrikola u għat-teknoloġiji intraprenditorjali meħtieġa biex jiksbu pożizzjonijiet ta’ livell għoli fl-ekonomija ekoloġika;

41.

Jinnota li biex in-nisa jkunu jistgħu jipparteċipaw fl-ekonomija ekoloġika bl-istess kundizzjonijiet bħall-irġiel, jinħtieġu aktar ċentri għall-kura tat-tfal u tal-anzjani, huwa indispensabbli li kemm in-nisa kif ukoll l-irġiel ikunu jistgħu jikkonċiljaw il-ħajja familjari u professjonali, filwaqt li jkunu żgurati d-drittijiet sesswali u riproduttivi tan-nisa; jindika li l-politiki u r-regolamenti għandhom jistinkaw biex jipprovdu appoġġ għas-sigurtà soċjali, l-ippjanar tal-familja u l-kura tat-tfal, u huwa biss jekk dawn il-ħtiġijiet jiġu sodisfati li n-nisa jkunu jistgħu jużaw il-kompetenza tagħhom u jikkontribwixxu s-sehem ugwali tagħhom f’ekonomiji ekoloġiċi ta’ suċċess;

42.

Jinnota li l-ekoloġizzazzjoni tal-ekonomija beda jiġi meqjus bħala mezz ta’ stimolu tal-iżvilupp ekonomiku, b’mod partikoli fil-kuntest tal-kriżi ekonomika u tal-Istrateġija UE 2020; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jappoġġaw sforzi favur l-ekoloġizzar tal-ekonomija billi jinkoraġġixxu investimenti u programmi li jippromwovu l-innovazzjonijiet ekoloġiċi u l-impjiegi ekoloġiċi u li huma mmirati lejn dawk li għandhom bżonnhom l-aktar; jinsisti li l-perspettiva tal-ġeneru hija kruċjali biex jiġi evitat li l-inugwaljanzi ikomplu jikbru;

43.

Jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex jiġbru u janalizzaw data maqsuma skont il-ġeneru dwar id-distribuzzjoni ta’ riżorsi finanzjarji f’korrelazzjoni ma’ setturi diviżi skont il-ġeneri u innovazzjonijiet ekoloġiċi, u biex jiżviluppaw sabiex ikejlu l-effetti disaggregati potenzjali ta’ ekonomija ekoloġika fuq il-koeżjoni territorjali u soċjali; jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jiżviluppaw direzzjoni strateġika u sensiela ta’ strumenti biex jirreaġixxu b’mod effettiv għal tibdiliet potenzjali fil-livell ta’ impjegar u fl-istruttura tas-suq tax-xogħol;

44.

Jistenna li t-tranżizzjoni lejn indikaturi ekonomiċi usa’ u aktar sostenibbli, anke fil-politika tal-iżvilupp, għandha tippermetti li jitpoġġa aktar enfasi fuq l-objettivi soċjali u ambjentali tal-pajjiżi li qed jiżviluppaw, u li politiku u regolamenti speċifiċi se jiżguraw id-drittijiet tan-nisa għall-proprjetà u għal kontrol fuq ir-riżorsi naturali; jisħaq li jeħtieġ ikun promoss l-aċċess tan-nisa għas-servizzi u għat-teknoloġiji ġodda meħtieġa għall-ġestjoni u għall-operat ta’ skemi tal-enerġija u tal-ilma, intrapriżi tan-negozju u l-produzzjoni agrikola; jisħaq li jeħtieġ li n-nisa jinvolvu rwieħhom aktar fin-negozji u fit-tmexxija organizzattiva;

45.

Jistieden lill-Kummissjoni tirrikonoxxi bis-sħiħ u tindirizza l-effetti multipli tad-degradazzjoni ambjentali fuq l-inugwaljanzi, b’mod partikolari bejn in-nisa u l-irġiel, u biex tiżgura l-promozzjoni tad-drittijiet indaqs tan-nisa fit-tfassil ta’ proposti tal-politika ġodda fil-qasam tat-tibdil fil-klima u tas-sostenibbiltà ambjentali;

46.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw indikaturi biex jivvalutaw l-impatt tal-prġetti u l-programmi skont il-ġeneru, u biex jiffaċilitaw perspettiva tal-ġeneru u tal-ugwaljanza fi strateġiji ambjentali għall-kisba ta’ ekonomija ekoloġika;

47.

Jistieden lill-Kummissjoni tkun partikolarment konxja li l-aċċess għall-ilma nadif hu importanti ħafna għall-bniet u n-nisa f’ħafna partijiet tad-dinja, għax ir-responsabbilità tal-ġarr tal-ilma aktarx tkun tagħhom; jisħaq li huwa importanti wkoll li jitħares l-għarfien indiġenu tan-nisa tal-ekosistemi lokali;

48.

Jistieden lill-Kummissjoni tagħti attenzjoni partikolari lill-fatt li f’ħafna pajjiżi li qed jiżviluppaw, iċ-ċans li n-nisa jidħlu f’postijiet tax-xogħol fl-ekonomija ekoloġika għadu limitat ħafna minħabba kundizzjonament soċjali u sistemi patrijarkali, u li għalhekk in-nisa ma għandhomx aċċess għall-informazzjoni, għat-taħriġ u għat-teknoloġiji meħtieġa biex jidħlu f’dan is-settur;

49.

Jistieden lill-Kummissjoni tkun partikolarment konxja li biljuni ta’ nies huma totalment dipendenti mill-bijomassa għall-enerġija, u li nisa u tfal isofru minn problemi tas-saħħa għax jiġbru, jipproċessaw u jużaw il-bijomassa; jenfasizza għaldaqstant li jinħtieġu investimenti f’sorsi tal-enerġija rinnovabbli u aktar effiċjenti;

50.

Jitlob li jitwettaq analiżi tal-impatt profonda, mill-perspettiva tal-klima, ġeneru u sostenibilità, tal-eżitu tal-ftehimiet kummerċjali multilaterali u bilaterali nnegozjati bejn l-UE u pajjiżi terzi, u jħeġġeġ lill-Kummissjoni tawtorizza appoġġ espliċitu għall-immaniġġjar tat-tibdil fil-klima bħala parti mill-għajnuna kollha għall-kummerċ u kwalunkwe għajnuna għall-iżvilupp oħra rilevanti;

51.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa programmi għat-trasferiment tat-teknoloġiji moderni u tal-ħiliet esperti biex tgħin lill-pajjiiżi u r-reġjuni li qed jiżviluppaw jadattaw għall-bidliet ambjentali;

52.

Jenfasizza li l-inugwaljanzi tal-ġeneru fir-rigward tal-aċċess għar-riżorsi, bħal pereżempju mikroself, kreditu, informazzjoni u teknoloġija, għandhom jitqiesu meta jiġu definiti l-istrateġiji biex jiġi miġġieled it-tibdil fil-klima;

53.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet tal-Istati Membri.

3.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 353/47

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 2 u 3(3), it-tieni subparagrafu, tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u l-Artikoli 8, 153(1)(i), u 157 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 23 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-18 ta’ April 2012 bl-isem ‘Lejn irkupru li jwassal għall-ħolqien abbundanti ta’ impjiegi’ (COM(2012)0173) u d-dokument ta’ akkumpanjament dwar l-isfruttament tal-potenzjal fir-rigward tal-impjiegi li joffru s-servizzi personali u domestiċi (SWD(2012)0095),

—

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni tas-6 ta' Ottubru 2011 għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar Programm tal-Unjoni Ewropea għall-Bidla Soċjali u l-Innovazzjoni (COM(2011)0609),

—

wara li kkunsidra l-Patt Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (2011-2020), adottat mill-Kunsill Ewropew f'Marzu 2011 (1),

—

wara li kkunsidra r-Rapport tal-Kummissjoni tal-2011 bl-isem Progress fl-Ugwaljanza bejn in-Nisa u l-Irġiel: ir-Rapport Annwali 2010 (SEC(2011)0193),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tal-21 ta' Settembru 2010 bl-isem ‘Strateġija għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel 2010-2015’ (COM(2010)0491),

—

wara li kkunsidra l-proposta għal deċiżjoni tal-Kunsill dwar ‘il-linji gwida għal politika dwar l-impjiegi tal-Istati Membri: It-Tieni Parti tal-Linji Gwida Integrati tal-Istrateġija Ewropa 2020’ (COM(2010)0193),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tat-8 ta' Ġunju 2009 dwar ‘Il-Flessigurtà fi żminijiet ta' kriżi’,

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2006/123/KE tat-12 ta’ Diċembru 2006 dwar is-servizzi fis-suq intern (2),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2006/54/KE tal-5 ta' Lulju 2006 dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta’ opportunitajiet indaqs u ta’ trattament ugwali tal-irġiel u n-nisa fi kwistjonijiet ta’ impjiegi u xogħol (riformulazzjoni) (3);

—

wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 2004/113/KE tat-13 ta' Diċembru 2004 li timplimenta l-prinċipju ta’ trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa fl-aċċess għal u l-provvista ta' merkanzija u servizzi (4),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-2008 mill-Fondazzjoni Ewropea għat-Titjib tal-Kondizzjonijiet tal-Għajxien u tax-Xogħol bit-titolu ‘Ix-xogħol fl-Ewropa: Differenzi bejn is-sessi’,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-2007 tal-Fondazzjoni Ewropea għat-Titjib fil-Kundizzjonijiet tal-Għajxien u tax-Xogħol dwar ‘Il-kundizzjonijiet tax-Xogħol fl-Unjoni Ewropea: Il-perspettiva tal-generu’,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni dwar l-Eliminazzjoni ta' Kull Forma ta' Diskriminazzjoni kontra n-Nisa (CEDAW), tat-18 ta’ Diċembru 1979,

—

wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni tiegħu tal-13 ta' Marzu 2012 dwar ‘l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-Unjoni Ewropea – 2011’ (5),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta’ Marzu 2011 dwar l-aspett tal-faqar tan-nisa fl-Unjoni Ewropea (6),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta' Ottubru 2010 dwar il-ħaddiema nisa prekarji (7),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali (A7-0246/2012),

A.

billi bosta pajjiżi ġarrbu terzjarizzazzjoni tal-ekonomiji tagħhom, jiġifieri s-settur tas-servizzi issa sar iħaddan il-maġġoranza tal-impjiegi u huwa l-akbar kontributur għall-PDG fil-pajjiżi kkonċernati, u jirrappreżenta aktar minn 70 % tal-attività ekonomika fl-Unjoni Ewropea u perċentwal simili, u li qed jikber, tal-impjiegi totali, u billi fl-UE fl-2010 l-impjiegi fis-settur tas-servizzi fil-medja kien jirrappreżenta kważi 70 % tal-impjiegi totali, filwaqt li s-sehem tal-impjiegi fl-industrija kien 25,4 % u dak tal-impjiegi fl-agrikoltura 5,2 %;

B.

billi bħalissa disgħa minn kull għaxar impjiegi qed jinħolqu fis-settur tas-servizzi, u l-istudji jindikaw li aktar titjib tas-suq uniku għas-servizzi jista’ jgħin biex jillibera potenzjal konsiderevoli għax-xogħol — impjiegi li l-UE teħtieġ b’urġenza f’dan iż-żmien ta’ kriżi;

C.

billi r-rata tal-impjiegi għan-nisa hija 62,1 % meta mqabbla mal-75,1 % għall-irġiel, li jfisser li l-mira primarja tal-istrateġija Ewropa 2020 għall-ilħiq ta’ rata ta’ impjiegi ta’ 75 % sal-2020 tista’ tintlaħaq biss jekk iktar nisa jkollhom aċċess għas-suq tax-xogħol;

D.

billi l-parti l-kbira tal-forza tax-xogħol tan-nisa hija impjegata fis-settur tas-servizzi, u billi fl-UE fl-2010 din il-proporzjon fil-medja kienet 83,1 %, mqabbla mal-58,1 % tal-forza tax-xogħol tal-irġiel;

E.

billi n-nisa x’aktarx ikunu rrappreżentati b’mod sproporzjonali fis-suq tal-impjiegi flessibbli u dawk part-time minħabba fl-isterjotipi tal-ġenenru li jpinġu immaġni tan-nisa bħala dawk li għandhom ir-responsabilità primarja li jieħdu ħsieb il-familja, u billi għaldaqstant jitqiesu li huma aktar adatti mill-irġiel għal xogħol fuq bażi temporanja, każwali jew part-time jew għal xogħol ibbażat fi djarhom; billi l-arranġamenti flessibbli tax-xogħol, inklużi t-teleworking u x-xogħol part-time jew f’uffiċċju bbażat id-dar, fil-parti l-kbira għadhom jitqiesu bħala mod “tan-nisa” għat–tqassim tal-ħin tax-xogħol;

F.

billi s-settur tas-servizzi joffri bosta opportunitajiet għal kuntratti ta’ impjieg flessibbli – ħin flessibbli, part-time u kuntratti għal żmien qasir – li jistgħu jgħinu kemm lill-irġiel kif ukoll lin-nisa li jieħdu ħsieb ħaddieħor, meta jkollhom il-kapaċità li jagħżlu, sabiex jikkumbinaw ix-xogħol u l-kura; billi n-nisa huma dawk li l-iktar jagħżlu impjiegi flessibbli u part-time sabiex ikunu jistgħu jibbilanċjaw l-obbligi tax-xogħol tagħhom u dawk tal-familja, anke fejn ikun hemm differenza fil-paga f’dik li hija r-rata ta’ ħlas fis-siegħa bejn ħaddiema li jaħdmu part-time u dawk li jaħdmu full time; u billi n-nisa jkollhom iktar perjodi ta’ waqfien fil-karriera tagħhom u jakkumulaw anqas sigħat ta’ xogħol mill-irġiel, fattur li jista’ jaffettwa l-iżvilupp tal-karriera tagħhom u l-prospetti ta’ promozzjoni soċjali, u b’hekk iwassal biex ikollhom karrieira b’anqas qligħ;

G.

billi x-xogħol prekarju huwa karatteristika persistenti tas-suq tax-xogħol tal-Unjoni Ewropea, u billi n-nisa huma iżjed affettwati minn din il-prekarjetà, issirilhom diskriminazzjoni f’termini ta’ ħlas u huma iżjed imdaħħla fix-xogħol part-time, u għalhekk jitħallsu anqas mill-irġiel, igawdu anqas protezzjoni soċjali, huma iżjed ristretti f’termini tal-progress tal-karriera u għandhom anqas ċans ta’ indipendenza ekonomika, ilkoll ħwejjeġ li jinkoraġġuhom jerġgħu lura fl-isfera privata, bir-riżultat li l-qsim tar-responsabbiltajiet ikompli sejjer lura; billi n-nisa jirrappreżentaw proporzjon akbar ta’ ħaddiema f'impjiegi mhux dikjarati, li jaħdmu l-aktar f'xogħol fid-djar u ta' kura;

H.

billi, fil-livelli kollha tat-taħriġ, hemm perċentwal akbar ta’ rġiel li għandhom impjiegi milli nisa, minkejja l-fatt li dawn tal-aħħar jistgħu jkunu kwalifikati daqs l-irġiel jew aktar minnhom, imma billi ħiliet in-nisa spiss jitqiesu anqas minn dawk tal-irġiel u l-karrieira tagħhom timxi ‘l quddiem b’anqas ħeffa;

I.

billi n-nisa jirrappreżentaw madwar 60 % tal-gradwati u minkejja dan, ir-rappreżentanza tagħhom f’karigi ta’ uffiċjali għolja u deċiżjonali fis-settur tas-servizzi hija sproporzjonatament baxxa;

J.

billi n-nisa huma sovrarappreżentati fl-aktar impjiegi u pożizzjonijiet baxxi tas-settur tas-servizzi f’termini ta’ kwalifikai, rimunerazzjoni u prestiġju, u n-nisa b’hekk iħabbtu wiċċhom ma aktar nuqqas ta’ sigurtà tax-xogħol u jaqilgħu anqas mill-irġiel;

K.

billi l-kontribut tan-nisa fil-forza tax-xogħol soltu tisfa sottovalutata minn min iħaddem, għaliex hemm probabbiltà akbar li jintoerrompu l-karriera tagħhom biex ikollhom it-tfal u u jrabbuhom;

L.

billi opportunitajiet aħjar għan-nisa fil-ħajja tax-xogħol jeħtieġ li jitqiesu bħala vantaġġ u investiment għas-soċjetà kollha kemm hi, speċjalment fil-kuntest tat-tibdil u l-isfidi tad-demografija fl-Ewropa;

M.

billi n-nisa jħabbtu wiċċhom ma’ diffikultajiet akbar huma u jippruvaw jibbilanċjaw il-ħajja tax-xogħol ma’ dik tal-familja, minħabba li r-responsabbiltajiet assoċjati mal-ħajja tal-familja mhux dejjem jinqasmu ndaqs u l-kura tal-membri dipendenti tal-familja fil-parti l-kbira jieħdu ħsiebha n-nisa, u billi l-ħolqien ta’ bilanċ bejn il-ħajja tax-xogħol u dik tal-familja għaldaqstant se jgħin biex jiġi lliberat potenzjal sostanzjali għan-nisa u jiffaċilitalhom li jsibu impjiegi disponibbli fis-settur tas-servizzi u fis-setturi l-oħra kollha tal-impjiegi, u b’hekk jagħti spinta lit-tkabbir ekonomiku, l-impjiegi u l-innovazzjoni; billi, f’dan ir-rigward, politiki governattivi li jipprovdu servizzi tal-kura tat-tfal u d-dipendenti huma fattur importanti fil-kapaċità tan-nisa u l-irġiel li jlaħħqu mal-esiġenzi differenti li joħorġu minn attivitajiet tal-post tax-xogħol u dawk tal-kura tad-dipendenti;

N.

billi r-rwoli tradizzjonali tal-ġeneri u l-isterjotipi għad għandhom influwenza qawwija fuq il-qsim tar-rwoli bejn in-nisa u l-irġiel fid-dar, fil-post tax-xogħol u fis-soċjetà ġenerali, u x’aktarx iżommu għaddej l-istatus quo ta’ ostakoli miruta li jtellfu l-ilħiq ta’ ugwaljanza bejn is-sessi u jillimitaw il-firxa ta’ għażliet għan-nisa rigward l-impjiegi u l-iżvilupp personali tagħhom fis-settur tas-servizzi, b’tali mod li jtellfuhom milli jisfruttaw il-potenzjal sħiħ tagħhom bħala individwi u atturi ekonomiċi;

O.

billi l-vjolenza domestika, konjugali, ekonomika u sesswali kontra n-nisa hija ksur tad-drittijiet tal-bniedem li taffettwa s-saffi soċjali, kulturali u ekonomiċi kollha;

P.

billi l-indipendeza ekonomika tan-nisa hija kundizzjoni sine qua non biex jieħdu f’idejohm il-kontroll fuq il-ħajja personali u tax-xogħol tagħhom u jkunu jistgħu tabilħaqq jagħmlu l-għażliet tagħhom;

Q.

billi għad hemm inugwaljanzi bejn l-irġiel u n-nisa fl-aċċess għat-teknoloġiji l-ġodda u l-Internet u fl-użu tagħhom, inugwaljanzi li spiss iwasslu għal qabża fil-ħiliet u anke għal “analfabetiżmu diġitali”, fenomenu magħruf bħala “l-qasma diġitali bejn is-sessi”;

R.

billi d-differenza fil-pagi bejn l-irġiel u n-nisa għall-istess xogħol jew għal xogħol tal-istess valur tilħaq wieħed mill-ogħla livelli tagħha fis-settur tas-servizzi;

1.

Jinnota li hemm segregazzjoni orizzontali qawwija jew diviżjoni tax-xogħol skont il-ġeneru fis-settur tas-servizzi: kważi nofs in-nisa impjegati huma kkonċentrati f’10 minn 130 tip ta’ xogħol elenkat fil-Klassifika Standard Internazzjonali tax-Xogħol imfassla mill-Organizzazzjoni Dinjija tax-Xogħol (ILO): bejjiegħa u dimostraturi tal-bejgħ fil-ħwienet, assistenti domestiċi u xogħol relatat tad-dar, ħaddiema tat-tindif u tal-ħasil tal-ħwejjeġ, ħaddiema involuti fil-kura personali u servizzi relatati, skrivani tal-uffiċini, assoċjati tal-amministrazzjoni, ħaddiema f’lukandi u ristoranti, sergretarji u operaturi tal-apparat tal-uffiċċju, maniġers ġenerali, assoċjati finanzjarji u kummerċjali u infermiera u qwiebel assoċjati;

2.

Jistieden lill-Kummissjoni sabiex tiġġieled kontra din id-diviżjoni skont il-ġeneru billi tippromwovi x-xogħolijiet imsemmijahawn fuq;

3.

Jissottolinja l-importanza li titnaqqas is-segregazzjoni okkupazzjonali sabiex tingħalaq id-diverġenza fil-pagi bejn is-sessi, li spiss hija agħar għan-nisa impjegati fit-tipi ta’ xogħol iddominati min-nisa, milli għan-nisa li għandhom l-istess kwalifiki imma huma impjegati f’setturi oħra;

4.

Jirrimarka li hemm ukoll konċentrazzjoni ta’ impjegati nisa fis-settur pubbliku, fejn jinsabu 25 % tal-popolazzjoni attiva femminili, imqabbla ma’ 17 % tal-popolazzjoni attiva tal-irġiel; jenfasizza l-fatt li f’dan is-settur in-nisa huma iżjed vulnerabbli għat-telf tal-impjieg minħabba tnaqqis fil-baġit; jinnota li, biex tintlaħaq il-mira tal-impjiegi ta’ 75 % għan-nisa u l-irġiel, mira stabbilita fl-Ewropa 2020 (l-istrateġija tal-UE għat-tkabbir), jeħtieġ li jsiru sforzi sabiex iżjed nisa jidħlu jaħdmu kemm fis-settur pubbliku kif ukoll f’dak privat; jinnota li f’għadd kbir ta’ Stati Membri, hemm wisq aktar tobba nisa milli tobba rġiel;

5.

Jitlob lill-Istati Membri jiżguraw li s-settur pubbliku, li huwa kkaratterizzat minn kriterji ta’ reklutaġġ u kundizzjonijiet ta’ promozzjoni trasparenti u ċari, juri attitudni eżemplari rigward l-aċċess indaqs għall-impjiegi fis-servizz pubbliku u speċjalment f’pożizzjonijiet maniġerjali; jenfasizza l-ħtieġa li jiddaħħlu regoli trasparenti għall-għażla u r-reklutaġġ tal-impjegati fis-settur privat;

6.

Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jieħdu miżuri konkreti lejn approfondiment ulterjuri tas-suq għas-servizzi biex jiżviluppaw il-potenzjal sinifikanti tiegħu għall-impjiegi;

7.

Jenfasizza l-importanza tal-ġlieda kontra l-isterjotipi u d-diskriminazzjoni abbażi tal-ġeneru permezz tal-adozzjoni ta’ politiki attivi li jistgħu jnaqqsu l-iżvantaġġi reali li jaffettwaw lin-nisa fis-settur tas-servizzi, fejn teżisti l-idea li hemm xogħolijiet maskili u femminili, u li dawn tal-aħħar huma marbuta max-xogħolijiet li jwettqu n-nisa fid-dar u li jitqiesu bħala estensjoni ta’ dawn (il-ħwejjeġ u t-tessuti, it-tagħlim, ix-xogħol ta’ infermiera, it-tindif, eċċ.); jappella biex is-servizzi ta’ parir edukazzjonali u okkupazzjonali jkollhom rwol usa’ fl-iskejjel, biex l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa tiġi promossa fost iż-żgħażagħ u biex il-ġlieda kontra l-isterjotipi tiggwida lin-nisa żgħażagħ lejn il-kwalifiki u l-professjonijiet fejn għadhom sottorappreżentati; jinnota li l-proporzjon tal-irġiel li jidħlu għall-professjoni tat-tagħlim hija wisq iżgħar minn dik tan-nisa u jenfasizza l-ħtieġa għal iżjed irġiel fil-professjoni;

8.

Jinnota li, fost in-nisa impjegati fis-settur tas-servizzi, hemm iżjed nisa li jsibu xogħol fis-setturi soċjali, tal-kura u tat-telekomunikazzjonijiet, setturi li x’aktarx jirrikjedu inqas kwalifiki, igawdu ftit prestiġju soċjali u jikkorrispondu mar-rwoli tradizzjonali tan-nisa fis-soċjetà, filwaqt li l-irġiel jiddominaw is-setturi l-iżjed prestiġjużi u li jħallu l-aħjar qligħ: dak tal-finanzi u dak bankarju;

9.

Jirrimarka li l-politiki tal-kura u s-servizzi għall-anzjani, id-dipendenti u t-tfal, inklużi d-dispożizzjonijiet dwar il-liv tal-maternità, tal-paternità u tal-ġenituri, huma elementi assolutament fundamentali għall-ilħiq tal-ugwaljanza bejn is-sessi; jinnota għalhekk li n-nisa u l-irġiel għandu jkollhom l-għażla li jwettqu xogħol bil-paga, u li jkollhom it-tfal u l-familja, mingħajr ma jisfaw imċaħħda mil-libertà tagħhom li jagħmlu użu sħiħ mid-dritt tagħhom għax-xogħol u għall-opportunitajiet indaqs;

10.

Jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li x-xogħol part-time (19,2 % tat-total tal-impjiegi tal-UE fl-2010) għadu xogħol primarjament femminili; jinnota li fl-UE fil-2010 31,9 % tal-popolazzjoni attiva tan-nisa kienu jaħdmu part-time, kontra 8,7 % biss tal-popolazzjoni tal-irġiel, li jfisser li 78 % tax-xogħol part-time jitwettaq min-nisa; jirrimarka li fl-UE kollha kemm hi 19 % tan-nisa u 7 % tal-irġiel jaħdmu xogħol part-time ta’ ftit sigħat (anqas minn 20 siegħa fil-ġimgħa) mentri biss 3 % tal-irġiel bejn l-etajiet ta’ 35 u 49 sena jaħdmu xogħol part-time ta’ ftit sigħat, imqabbla ma 18 % tan-nisa fl-istess grupp tal-età; jinnota wkoll li xogħlijiet part-time jinsabu l-aktar f'setturi speċifiċi, b'aktar minn 38 % tal-ħaddiema part-time, kemm dawk bi ftit sigħat kif ukoll dawk b’sigħat "sostanzjali" (jiġifieri bejn 20 u 34 siegħa fil-ġimgħa), impjegati fis-servizzi tal-edukazzjoni, tas-saħħa u soċjali, f’servizzi oħra, jew fil-bejgħ tal-imnut u tal-ingrossa;

11.

Jiġbed l-attenzjoni fuq il-ġeneralizzazzjoni tal-kunċett ta’ ħinijiet tax-xogħol flessibbli: xogħol fi tmiem il-ġimgħa, ħinijiet tax-xogħol irregolari u imprevedibbli u l-estensjoni tas-sigħat tax-xogħol, u l-fatt li, billi t-talba għall-flessibilità hija l-akbar fost il-ħaddiema part-time, li fil-parti l-kbira tagħhom huma nisa, dan ifisser li iktar nisa milli rġiel huma soġġetti għal bidliet fil-ħinijiet tax-xogħol tagħhom minn ġimgħa għal oħra, ħaġa li tkompli tagħmilha aktar diffiċli għan-nisa, speċjalment għall-ommijiet li qed irabbu t-tfal weħidhom u għal dawk li qed jieħdu ħsieb qraba dipendenti, li jibbilanċjaw il-ħajja tax-xogħol ma’ dik tal-familja; jenfasizza li l-kuntratti tax-xogħol għandhom ikunu stabbli u s-sigħat tax-xogħol skedati, imma b’mod li jkunu jistgħu jiġu nnegozjati skont it-talba tal-impjegat sabiex dan tal-aħħar jilħaq bilanċ aħjar bejn il-ħajja professjonali, dik tal-familja u dik privata; jenfasizza li l-flessibilità fil-ħinijiet tax-xogħol għandha tkun l-għażla tal-ħaddiem, u mhux tkun imposta jew infurzata minn min iħaddem; jirrifjuta sitwazzjonijiet ta’ flessibilità u inċertezza kuntrattwali li ma jippermettux għall-formazzjoni u l-istabbiltà tal-familja;

12.

Ifakkar li arranġamenti flessibbli tax-xogħol huma speċifiċi għal ħafna impjiegi f’dan is-settur; jenfasizza li, minn naħa waħda, aktar flessibbiltà fl-arranġamenti tax-xogħol – dment li tkun volontarja u maħsuba biex taqdi l-ħtiġijiet reali tal-ħaddiema, u li l-ħaddiema jkollhom kontroll fuqha u ċarezza dwar is-sigħat tax-xogħol tagħhom u dwar l-arranġamenti part-time – lin-nisa tkattrilhom l-opportunitajiet biex ikunu jistgħu jieħdu sehem attiv fis-settur tas-servizzi u tirfed l-ilħiq ta’ bilanċ bejn il-ħajja tax-xogħol, dik tal-familja u dik privata, iżda li, min-naħa l-oħra, il-flessibbiltà jista’ jkollha impatt negattiv fuq il-pagi u l-pensjonijiet tan-nisa u konsegwenzi negattivi għan-nisa impjegati, pereżempju nuqqas ta’ kuntratti formali, sigurtà soċjali u sigurtà tal-impjieg; jinnota li tista’ twassal ukoll biex min iħaddem ma jipprovdix kundizzjonijiet adegwati tas-saħħa u s-sikurezza fuq il-post tax-xogħol;

13.

Jenfasizza l-importanza tax-"xogħol mid-dar", li qed isir dejjem iżjed popolari; jirrimarka li iżjed minn 90 % tal-kumpaniji fil-Ġermanja u fl-Isvezja jaqsmu l-ġimgħa tax-xogħol tagħhom b’modi ġodda, u l-persunal jiġi ġġudikat fuq is-sigħat f’sena u mhux fil-ġimgħa u jippermettu li l-koppji miżżewġin jaqsmu l-impjiegi bejniethom;

14.

Jissottolinja l-importanza li jkunu żgurati kundizzjonijiet ta' xogħol diċenti flimkien ma drittijiet rigward, fost l-oħrajn, standards tal-pagi, saħħa u sikurezza, aċċessibbiltà, prospetti tal-karriera, taħriġ addizzjonali, sigurtà soċjali sostenibbli u tagħlim tul il-ħajja;

15.

Josserva li fl-2010 fl-UE l-proporzjon tal-popolazzjoni attiva tan-nisa b’kuntratt għal żmien definit kienet 14,5 %, ftit iktar minn dik tal-irġiel, li laħqet 13 %;

16.

Ifakkar, għal darb’oħra, li fl-Unjoni Ewropea n-nisa jaqilgħu medja ta’ 16,4 % inqas mill-irġiel; jistqarr li n-nisa ma jirċevux l-istess paga fil-każijiet fejn għandhom l-istess impjiegi bħall-irġiel jew impjiegi tal-istess valur; jinnota li, f’każijiet oħra, ma jokkupawx l-istess impjiegi, minħabba l-persistenza tas-segregazzjoni vertikali u orizzontali tax-xogħol u minħabba l-inċidenza akbar ta’ impjiegi part-time; jistieden, għaldaqstant, lill-Istati Membri, lil min iħaddem u lill-movimenti trejdjunjonistiċi biex ifasslu u jimplimentaw għodod utilizzabbli u speċifiċi għall-evalwazzjoni tal-impjiegi biex jiddeterminaw xogħlijiet ta’ valur indaqs biex jiżguraw li n-nisa u l-irġiel jitħallsu l-istess, u jinkoraġġixxi lill-kumpaniji jwettqu awditi annwali tal-pagi u jippubblikaw id-dejta f’ġieħ l-akbar tarsparenza u biex titnaqqas id-diverġenza fil-pagi bejn is-sessi; jirrrimarka li d-diverġenza fil-pagi bejn is-sessi spiss twassal għal diverġnza fil-pensjonijiet tal-irtirar, li tista’ twassal biex in-nisa jsibu ruħhom taħt il-linja tal-faqar;

17.

Jenfasizza, għalhekk, l-importanza li l-prinċipju ta’ paga ugwali għan-nisa u l-irġiel fl-istess post tax-xogħol, kif minqux fl-Artikolu 157 tat-Trattat ta' Lisbona; ifakkar fir-riżoluzzjoni tiegħu tal-24 ta’ Mejju 2012 dwar l-applikazzjoni tal-prinċipju ta' paga ugwali għall-ħaddiema rġiel u nisa għal xogħol ugwali jew għal xogħol ta' valur ugwali (8), u jtenni t-talba tiegħu għal rieżami tad-Direttiva 2006/54/EC sa mhux aktar tard mill-15 ta’ Frar 2013;

18.

Jinnota bi tħassib li l-parti l-kbira ħafna tal-pagi baxxi, u prattikament il-pagi l-aktar baxxi kollha, jirrigwardaw ix-xogħol part-time u li madwar 80 % tal-foqra li jaħdmu huma nisa; jirrimarka li hemm ħtieġa għal miżuri konkreti biex jaħdmu kontra l-impjiegi prekarji fis-settur tas-servizzi, li jaffettwaw lin-nisa b’mod partikolari, u għaldaqstant jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jiżviluppaw strateġiji ħalli jikkombattu l-impjiegi prekarji;

19.

Jasserixxi li prattika mifruxa mhux ħażin, minkejja li hija diskriminatorja, hija li l-irġiel u n-nisa jiġu allokati kategoriji okkupazzjonali differenti għall-istess xogħol jew għal xogħol tal-istess valur: fil-każ tas-servizzi ta’ tindif, pereżempju, l-irġiel jinħatru bħala tekniċi tal-manutenzjoni, filwaqt li n-nisa jinħatru bħala awżiljari tat-tindif, sitwazzjoni li tintuża biex tiġġustifika pagi aktar baxxi għax-xogħol imwettaq min-nisa;

20.

Jinnota li titjib fil-livell tal-edukazzjoni tan-nisa rarament ikun akkumpanjat minn pożizzjoni ogħla fil-ġerarkija tal-impjiegi jew titjib fil-kondizzjonijiet tax-xogħol, b’tali mod li wieħed jista’ jitkellem dwar l-eżistenza ta’ sovrakwalifikazzjoni fost il-popolazzjoni tan-nisa;

21.

Jinnota li, bi rbit max-xejra li qed tikber ta’ nisa impjegati f’xogħol part-time u l-fatt li min iħaddem jippreferi jinvesti jinvesti f’ħaddiema b’kuntratti ta’ xogħol permanenti, huwa ċar li n-nisa għandhom aċċess limitat għal firxa wiesgħa ta’ korsijiet ta’ taħriġ u taħriġ mill-ġdid, u b’hekk anqas opportunitajiet għall-iżvilupp professjonali;

22.

Jenfasizza l-ħtieġa li l-ħaddiema kollha fis-settur tas-servizzi, b'attenzjoni għal dawk li jappartjenu għall-gruppi l-aktar vulnerabbli, ikollhom aċċess għal programmi permanenti ta' titjib tal-kompetenzi u tagħlim tul il-ħajja, sabiex itejbu l-opportunitajiet futuri tagħhom fis-suq tax-xogħol u jnaqqsu l-iżbilanċ bejn il-kompetenzi u d-dmirijiet ta' xogħol li dejjem jevolvu;

23.

Jinnota l-livelli baxxi tal-parteċipazzjoni tan-nisa fit-taħriġ vokazzjonali fis-settur tas-servizzi fil-kuntest tat-tagħlim tul il-ħajja, u jistieden lill-Istati Membri jieħdu azzjoni dwar din il-kwistjoni;

24.

Jenfasizza l-ħtieġa għal titjib tal-kompetenzi fil-każ ta' ħaddiema li huma akbar fl-età u ta’ ġenituri li jidħu lura fis-suq tax-xogħol wara li jkunu għamlu żmien jieħdu ħsieb it-tfal jew qraba dipendenti;

25.

Jirrimarka li fl-2010 waħda biss minn kull seba’ membri tal-bordijiet tal-amministrazzjoni tal-kumpaniji Ewropej l-iktar importanti kienet mara (13,7 %) u li 3,4 % biss tal-bordijiet tal-amministrazzjoni tal-ikbar kumpaniji kellhom president mara;

26.

Jenfasizza l-importanza li ssir ħidma sabiex iżjed nisa jidħlu fis-settur tar-riċerka, u jissottlonja li n-nisa jistgħu jieħdu rwol deċiżiv fl-iżvilupp ta’ sistemi ġodda u innovattivi u prodotti u servizzi ġodda fis-settur tas-servizzi, b’mod partikolari minħabba l-fatt li, minkejja li n-nisa huma responsabbli għal 80 % tad-deċżjonijiet ta' xiri madwar id-dinja, il-parti l-kbira tal-prodotti jiddisinjawhom l-irġiel, inklużi 90 % tal-prodotti tekniċi; jemmen li aktar parteċipazzjoni tan-nisa fil-proċessi tal-innovazzjoni għandha tiftaħ ukoll swieq ġodda u żżid il-kompetittività; jemmen ukoll li servizzi innovattivi huma essenzjali biex nilqgħu għall-isfidi tal-ġejjieni, b’mod partikolari ż-żieda fid-domanda għas-servizzi kkawżata minn popolazzjoni li qed tixjieħ, u jistgħu joħolqu opportunitajiet imtejba biex in-nies jgħixu u jaħdmu fi bliet kbar u żgħar u fi nħawi rurali fl-Unjoni kollha permezz tal-forniment ta’ servizzi tajba ta’ komunikazzjoni u ta’ kummerċ;

27.

Jissottolinja l-fatt li, peress li ħafna nisa jkomplu jagħżlu t-taħriġ tagħhom fis-settur tas-servizzi u b'hekk qed jibnu l-esperjenza kummerċjali u l-għarfien tagħhom tan-negozju, hemm ambitu wiesa' u potenzjal kbir għall-intraprenditorija tan-nisa; jemmen li sabiex l-isforzi biex titqawwa l-intraprenditorija u l-impriża fost in-nisa jkunu effikaċi, is-settur tal-produzzjoni jeħtieġ li jkollu kundizzjonijiet ekwivalenti għal dawk fis-settur tas-servizzi; jilqa’ f’dan ir-rigward, il-proposta li l-mikrofinanza tiġi estiża bħala assi speċifika tal-Programm Għat-Tibdil Soċjali u l-Innovazzjoni, u jenfasizza l-importanza tal-mikrofinanza bħala strument ta’ appoġġ għall-intraprendituri nisa u għall-persuni li jinsabu f’pożizzjoni vulnerabbli tas-suq tax-xogħol fis-settur tas-servizzi, u jilqa’ l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni bl-isem “Inizjattiva għan-negozju soċjali” (COM(2011)0682), għax in-nisa b’mod partikolari qed jidħlu f’xogħol fis-settur tan-negozju soċjali;

28.

Jinnota li, fis-settur tas-servizzi, in-nisa f’pożizzjonijiet maniġerjali x’aktarx jaħdmu l-aktar f’setturi bħad-distribuzzjoni tal-imnut u l-lukandi, għalkemm qed javvanzaw f’setturi anqas tradizzjonali bħall-assigurazzjoni u l-banek, u li, fil-parti l-kbira tal-każijiet, in-nisa huma maniġers ta’ impriżi żgħar jew impriżi bla impjegati; josserva wkoll li, f'organizzazzjonijiet kbar, in-nisa normalment jilħqu pożizzjonijiet maniġerjali għoljin biss fl-oqsma inqas importanti tal-impriża, bħar-riżorsi umani u r-rwoli amministrattivi; iħeġġeġ lill-kumpaniji jagħmlu disponibbli għall-impjegati f’livelli minuri taħriġ regolari u jimplimentaw skemi effikaċi ta’ appoġġ għall-maternità, il-paternità parentali;

29.

Jitlob li jintemm is-saqaf tal-ħġieġ fis-settur pubbliku li lin-nisa jżommhom milli jilħqu pożizzjonijiet ta’ responsabbiltà għolja; jinnota li s-settur pubbliku jeħtieġ li jkollu rwol eżemplari f’dan il-qasam;

30.

Jenfasizza li n-nisa jirrappreżentaw proporzjon akbar mill-irġiel tal-ekonomija moħbija fis-settur tas-servizzi, sa ċertu punt peress li hemm aktar tnaqqis tar-regolazzjoni fis-setturi li tradizzjonalment jaħdmu fihom in-nisa, bħal pereżempju s-servizz domestiku jew xogħol ta’ kura tal-persuni; jirrimarka, min-naħa l-oħra, li l-ekonomija informali kibret minħabba l-kriżi, minkejja li huwa diffiċli ħafna li dak li jkun jiddetermina d-daqs partikolari tagħha fin-nuqqas ta’ dejta affidabbli dwar l-inċidenza u l-impatt tagħha;

31.

Jilqa’ d-dokument ta' ħidma tal-Istħarriġ Annwali dwar it-Tkabbir bl-isem ‘Dwar l-isfruttament tal-potenzjal tax-xogħol tas-servizzi personali u domestiċi’ u jistieden lill-Istati Membri, lis-sħab soċjali u lil partijiet interessati oħra biex jilqgħu attivament l-istedina tal-Kummissjoni biex jidħlu f’diskussjoni dwar din il-kwistjoni;

32.

Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw politiki maħsuba biex il-ħaddiema prekarji fl-ekonomija informali jsiru ħaddiema regolari, pereżempju bl-introduzzjoni ta’ benefiċċji tat-taxxa u kupuni tas-servizzi; jitlob li jiġi żviluppat programm maħsub biex jeduka lill-ħaddiema fis-settur tas-servizzi dwar drittijiethom u li jippromwovi l-organizzazzjoni ta’ dawn il-ħaddiema; jitlob li ittieħdu inizjattivi mmirati lejn min iħaddem u lejn il-pubbliku inġenerali biex iqajmu kuxjenza dwar l-effetti u l-impatti negattivi tax-xogħol irregolari prekarju, inklużi dawk dwar is-sikurezza okkupazzjoniali u s-saħħa;

33.

Jitlob lill-Kummissjoni tordna studju indipendenti dwar l-effetti tal-liberalizzazzjoni tas-settur tas-servizzi tal-kura domestika fuq il-pożizzjoni u l-kundizzjonijiet tal-ħaddiema;

34.

Huwa mħasseb dwar is-sitwazzjoni tal-ħaddiema nisa immigranti u mhux dikjarati fis-settur tas-servizzi, b’mod partikolari dawk impjegati fid-djar privati, minħabba li fil-maġġoranza l-kbira tagħhom dawn jaħdmu mingħajr kuntratt f’impjieg prekarju fis-servizz domestiku b’kundizzjonijiet tax-xogħol ħżiena, b’pagi sostanzjalment aktar baxxi minn dawk tal-ħaddiema dikjarati u bl-ebda tip ta’ drittijiet soċjali; jenfasizza, għalhekk, il-ħtieġa għal politiki xierqa li jiżguraw li l-ħaddiema migranti jkunu intitolati għad-drittijiet bażiċi tal-bniedem inkluż id-dritt għall-kura tas-saħħa, kundizzjonijiet tax-xogħol ġusti, edukazzjoni u taħriġ, integrità morali u fiżika u ugwaljanza quddiem il-liġi; jistieden lill-Istati Membri jirrevedu l-politiki u l-prattiki nazzjonali biex jiffukaw iżjed fuq il-prattiki tar-reklutaġġ, l-aċċess għall-informazzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem, u biex lil dawn il-ħaddiema jinkoraġġuhom jirrapurtaw kundizzjonijiet tax-xogħol abużivi bla riskju ta’ kwalunkwe impatt fuq l-istatus tagħhom ta’ residenza;

35.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jirratifikaw mingħajr dewmien il-Konvenzjoni Nru 189 tal-ILO dwar il-ħaddiema domestiċi, adottata mill-organizzazzjoni tripartitika fl-2011 bl-għan li tiżgura kundizzjonijiet tax-xogħol deċenti għall-ħaddiema domestiċi u l-istess drittijiet bażiċi tax-xogħol bħal dawk disponibbli għall-ħaddiema l-oħra u li tappoġġja l-iżvilupp ta’ settur formali tas-servizzi domestiċi u tal-kura;

36.

Jistieden lill-Istati Membri jikkunsidraw l-introduzzjoni ta' reġim speċjali għas-settur tas-servizz personali u domestiċi sabiex jiġi regolarizzat il-fenomenu mifrux tax-xogħol mhux iddikjarat - li jaffettwa b'mod partikolari lin-nisa - u b'hekk jiżguraw kundizzjonijiet ta' xogħol diċenti; Jistieden lill-Istati Membri jirrappurtaw dwar l-isforzi tagħhom biex jiġġieldu kontra x-xogħol mhux iddikjarat fil-programmi ta' riforma nazzjonali tagħhom ippreżentati fl-istrateġija Ewropa 2020;

37.

Jistieden lill-Istati Membri jadottaw politiki dwar l-integrazzjoni tal-ħaddiema vulnerabbli fis-suq tax-xogħol, b’mod partikolari l-ħaddiema b’ħiliet baxxi, qiegħda, il-ħaddiema żgħar u ikbar, nies b’diżabilità, dawk b’disturbi mentali jew gruppi minuri bħal ħaddiema migranti u Roma, permezz ta’ gwida okkupazzjonali immirata u mfassla, taħriġ u programmi ta’ apprendistat;

38.

Jirrimarka li l-kriżi ekonomika u l-hekk imsejħa miżuri ta’ awsterità wasslu għal tnaqqis fil-miżuri tal-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa u huma ostakolu addizzjonali għall-applikazzjoni tal-prinċipju tal-ugwaljanza tal-ġeneru, partikolarment f’dak li jirrigwarda t-telf tal-impjiegi, l-aċċess għal impjiegi ġodda u aktar insigurtà għan-nisa, li flimkien mal-fatt li r-rati tal-impjiegi tal-irġiel x’aktarx li terġa’ tirkupra iktar malajr minn dik tan-nisa, qed ikollha riperkussjonijiet negattivi ħafna fuq in-nisa li jaħdmu fis-settur tas-servizzi u fuq il-karrieri u l-pensjonijiet tagħhom; jistieden lill-Kummissjoni tiġbor dejta dwar l-impatt tal-miżuri ta’ awsterità fuq in-nisa fis-suq tax-xogħol, b’enfasi speċjali fuq is-settur tas-servizzi; jenfasizza l-ħtieġa l-interdipendenza bejn il-kwistjonijiet soċjali u dawk ekonomiċi tiġi rikonoxxuta aktar, minħabba li iżjed attenzjoni għall-kwistjonijiet soċjali saret prerekwiżit għat-trattament effikaċi tal-inugwaljanzi abbażi tal-ġeneru;

39.

Jinnota li l-Ħames Stħarriġ Ewropew dwar il-Kundizzjonijiet tax-Xogħol ta’ April 2012 sab li 18 % tal-ħaddiema rrapportaw li ftit kellhom bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja; jenfasizza l-ħtieġa ta’ politiki xierqa għall-bilanċ bejn il-ħajja tal-familja u dik tax-xogħol u, b’mod partikolari, jappella għal aktar servizzi soċjali pubbliċi bla ħlas u ta’ kwalità biex jipprovdu servizzi tal-kura tat-tfal u ta’ dipendenti oħrajn b’mod li jkun kompatibbli mal-bilanċ bejn il-ħajja tax-xogħol, dik tal-familja u dik privata, kemm f’żoni rurali kif ukoll f’dawk urbani; jenfasizza li l-provvista ta’ faċilitajiet ta’ kura tkompli tgħin biex tnaqqas il-faqar fost in-nisa billi tagħmilhielhom jaħdmu;

40.

Jenfasizza l-fatt li l-parteċipazzjoni attiva u l-involviment tal-irġiel fil-miżuri ta’ bilanċ bejn il-ħajja tax-xogħol u dik tal-familja, bħalma huwa x-xogħol part-time, huma kruċjali sabiex jintlaħaq dan il-bilanċ, għaliex kemm in-nisa kif ukoll l-irġiel jistgħu jibbenefikaw minn politiki tal-impjiegi li huma favur il-familja u mill-qsim ugwali tax-xogħol mhux imħallas u tar-responsabbiltajiet tad-dar; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jieħdu azzjoni deċiżiva ta’ politika kontra l-isterjotipi tal-ġeneru u jinkoraġġixxu lill-irġiel jieħdu sehem ugwali fir-responsabbiltajiet ta’ kura u tad-dar, b’mod partikolari permezz ta’ inċentivi biex l-irġiel jieħdu liv parentali u tal-paternità, u b’hekk isaħħu drittijiethom bħala ġenituri, jiżguraw grad ogħla ta’ ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel u qsim aktar f'loku tar-responsabbiltajiet familjari u tax-xogħol tad-dar, u jtejbu l-opportunitajiet biex in-nisa jieħdu sehem sħiħ fis-suq tax-xogħol; jissuġġerixxi li l-Istati Membri għandhom japplikaw korrettament id-Direttiva tal-Kunsill Nru 2010/18/EU (9) dwar il-liv tal-ġenituri, permezz ta’ miżuri sew leġiżlattivi kif ukoll edukattivi rigward l-ugwaljanza tal-ġeneri;

41.

Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jadottaw pjan ta’ azzjoni għall-ilħiq tal-miri ta’ Barċellona rigward il-faċilitajiet tal-kura tat-tfal u jistabbilixxu skeda ta’ żmien biex il-livelli ta’ mira jogħlew progressivament;

42.

Jinnota l-opportunitajiet limitati li n-nisa għandhom biex jadattaw għar-rekwiżiti tas-swieq tax-xogħol f’dinja moderna u globalizzata ferm, fejn l-attribwit ewlieni tal-ħaddiem huwa l-mobilità u l-faċilità li jiċċaqlaq biex jieħu post tax-xogħol lil hinn mill-post tar-residenza tiegħu, li fil-każ tan-nisa, li huma iżjed involuti fil-kura tat-tfal u tad-dar din hija spiss impossibbli, b’tali mod li ma jitħallewx jieħdu vantaġġ sħiħ mill-opportunitajiet li joffri s-suq tax-xogħol;

43.

Iħeġġeġ lill-Kunsill biex jiżblokka l-adozzjoni tal-emenda tad-Direttiva dwar il-Liv tal-Maternità billi jaċċetta l-flessibilità proposta mill-Parlament Ewropew sabiex l-Ewropa tkun tista’ timxi ’l quddiem rigward il-protezzjoni tad-drittijiet u t-titjib tal-kondizzjonijiet tax-xogħol għall-ħaddiema tqal jew li għadhom kif welldu; jenfasizza, f’dan ir-rigward, l-importanza tal-protezzjoni tal-maternità u l-paternità billi jiġu miġġielda i) it-tkeċċija mill-impjieg matul jew wara t-tqala, ii) it-tnaqqis fis-salarju matul il-liv tal-maternità, u iii) it-tnaqqis fil-grad tal-impjieg jew tar-rimunerazzjoni meta l-persuna terġa’ lura x-xogħol; jenfasizza li jeħtiġilna niżguraw li anke impjegati atipiċi fl-impriżi, bħal sostituti temporanji, ħaddiema li jaħdmu għal rashom u impjegati temporanji oħra għandhom ikunu jistgħu jasserixxu drittijiet f’livell li jirrifletti l-prestazzjoni tal-ħidma tal-individwu fil-perijodu qabel it-tqala u t-twelid, u li jiżgura l-akbar ugwaljanza possibbli ta’ trattament fil-konfront tal-kollegi permanenti fis-settur ikkonċernat;

44.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri, bir-rispett xieraq tal-prinċipju ta' sussidjarjetà u f'konsultazzjoni mas-sħab soċjali, jiżviluppaw strateġiji għad-definizzjoni ta' standards minimi fis-settur tas-sevizzi, inklużi kuntatti regolari u negozjar kollettiv, u jippruvaw jindirizzaw il-konsegwenzi negattivi tas-segregazzjoni orizzontali u vertikali;

45.

Jisħaq fuq il-ħtieġa li jkunu miġġielda l-forom kollha ta’ vjolenza kontra n-nisa fis-settur tas-servizzi, b’mod partikolari l-vjolenza ekonomika, il-fastidju psikoloġiku u sesswali fuq il-post tax-xogħol, l-abbużi sesswali u t-traffikar tal-bnedmin;

46.

Jenfasizza l-ħtieġa li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jiżguraw li l-kundizzjonijiet tax-xogħol tan-nisa (xogħol iebes u r-riskji li jġib miegħu kif ukoll l-ambjent tax-xogħol) fis-settur tas-servizzi jkunu konformi mad-Dikjarazzjoni tal-ILO dwar Prinċipji u Drittijiet Fundamentali tax-Xogħol, adottata f’Ġunju 1998, u mal-konvenzjonijiet fundamentali speċifiċi tal-ILO;

47.

Jistieden lill-Istati Membri jieħdu miżuri kontra l-abbuż mis-servizzi ta’ kura personali, bħall-massaġġi u s-sawna, biex jaħbu servizzi ta’ natura sesswali fejn dawn jingħataw bi sfurzar u taħt il-kontroll ta’ netwerks ta’ traffikar tal-bnedmin;

48.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiggarantixxu l-protezzjoni ta’ drittijiet soċjali u tax-xogħol għan-numru kbir ta’ ħaddiema mobbli fis-settur tas-servizzi, u biex jiġġieldu kull tip ta' sfruttament u r-riskju tal-esklużjoni soċjali filwaqt li jiżguraw li l-informazzjoni dwar id-drittijiet tal-ħaddiema tkun faċilment aċċessibbli; jenfasizza li l-mobilità għandha tkun volontarja;

49.

Jinnota l-ħtieġa li jiġu promossi korsijiet ta’ taħriġ inizjali u kontinwi għan-nisa, li għandhom ikunu wkoll immirati u koerenti mal-għan tal-iżvilupp tal-kompetenzi xjentifiċi u tekniċi meħtieġa għad-dħul fid-dinja tax-xogħol u għall-karriera;

50.

Jirrimarka li, filwaqt li qed jiżdied l-għadd ta’ nisa li jużaw il-kompjuters u l-Internet b’mod elementari, il-qasma diġitali rigward tal-ħiliet għadha wiesgħa ħafna, fatt li lin-nisa jirrestrinġilhom l-aċċess u l-użu tat-teknoloġiji tal-infoamrzzjoni u tal-komunikazzjoni (ICTs), u b’hekk itellfilhom il-kapaċità li jfittxu u jsibu xogħol kwalifikat u, konsegwentement, jintensifika l-inugwaljanzi fid-djar, fil-komunitajiet, fis-swieq tax-xogħol u fl-ekonomija inġenerali; jitlob, għalhekk, li jsiru sforzi biex jippromwovu l-parteċipazzjoni tan-nisa fl-użu tat-teknoloġiji l-ġodda billi jingħatalhom aċċess prijoritarju għal korsijiet ta’ taħriġ b’xejn; jistieden lill-Istati Membri u lir-Reġjuni sabiex ifasslu korsijiet ta’ taħriġ b’xejn fl-informatika permezz ta’ proġetti ffinanzjati mill-Fond Soċjali Ewrepew (FSE), biex b’hekk in-nisa jingħataw il-possibbiltà li jiksbu kompetenzi tekniċi ġodda fl-oqsma tat-teknoloġiji ġodda u l-informatika li jwasslu għal opportunitajiet akbar ta' impjieg tan-nisa fis-settur tas-servizzi; jistieden lill-gvernijiet jimplimentaw politiki (bħal kampanji ta’ promozzjoni u boroż ta’ studju speċifiċi) immirati biex iżidu r-reġistrazzjoni tal-istudenti femminili f’korsijiet tat-teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni;

51.

Jitlob li jsir djalogu soċjali b'saħħtu u l-involviment tar-rappreżentanti ta' min iħaddem u tal-ħaddiema fl-istabbiliment tal-prijoritajiet tal-UE fil-qasam tas-settur tas-servizzi fir-rigward tal-ħarsien tad-drittijiet soċjali u tax-xogħol, il-benefiċċji tal-qgħad u d-drittijiet rappreżentattivi;

52.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-gvernijiet tal-Istati Membri.

3.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 353/56

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 165 u 166 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—

wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 14 tagħha,

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-23 ta’ Novembru 2011 bit-titolu ‘L-Istħarriġ Annwali dwar it-Tkabbir 2012’ (COM(2011)0815),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta’ Diċembru 2011 bit-titolu:'L-Edukazzjoni u t-Taħriġ f’Ewropa intelliġenti, sostenibbli u inklussiva' (COM(2011)0902),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-3 ta’ Marzu 2010 dwar ‘Ewropa 2020: Strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv’ (COM(2010)2020),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-11 ta' Mejju 2010 dwar id-dimensjoni soċjali tal-edukazzjoni u t-taħriġ (1),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tat-12 ta’ Mejju 2009 dwar qafas strateġiku għall-kooperazzjoni Ewropea fl-edukazzjoni u t-taħriġ ('ET 2020') (2),

—

wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill tat-28 ta’ Ġunju 2011 bit-titolu ‘Żgħażagħ f'Moviment’ – il-promozzjoni tal-mobilità fit-tagħlim taż-żgħażagħ (3),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-1 ta’ Diċembru 2011 dwar il-ġlieda kontra t-tluq kmieni mill-iskola (4),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta’ Mejju 2011 dwar it-tagħlim fl-ewwel snin tat-tfulija fl-Unjoni Ewropea (5),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-18 ta’ Mejju 2010 dwar il-kompetenzi ewlenin għal dinja li qed tinbidel: l-implimentazzjoni tal-programm ta' ħidma dwar l-Edukazzjoni u t-Taħriġ 2010 (6),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-18 ta’ Diċembru 2008 dwar l-għoti ta’ tagħlim tul il-ħajja għat-tagħrif, il-kreattività u l-innovazzjoni – l-implimentazzjoni tal-‘Programm ta’ ħidma dwar l-Edukazzjoni u t-Taħriġ 2010’ (7),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni u l-opinjoni tal-Kummissjoni għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali (A7-0247/2012),

A.

billi, minkejja xi titjib fl-edukazzjoni u t-taħriġ, għall-maġġoranza tal-popolazzjoni tal-UE it-tagħlim tul il-ħajja (TTĦ) għadu m'huwiex realtà, u ċerta indikaturi huma, fil-fatt, inkwetanti, billi, flimkien mal-edukazzjoni ġenerali u t-taħriġ vokazzjonali, l-importanza tal-edukazzjoni adulta formali u mhux formali għandha tiġi enfasizzata wkoll;

B.

billi l-istrateġiji tat-TTĦ huma l-bogħod milli jiġu implimentati għal kollox f'ħafna Stati Membri, għalkemm huma parti ewlenija tal-istrateġija tal-UE 2020;

C.

billi l-politiki tal-edukazzjoni u t-taħriġ jeħtieġ li jipprovdu opportunitajiet ta’ TTĦ għal kulħadd, irrispettivament mill-età, diżabilità, sess, razza jew oriġini etnika, reliġjon jew twemmin, orjentament sesswali, sfond lingwistiku u soċjo-ekonomiku tal-individwu;

D.

billi opportunitajiet ta’ tagħlim li huma limitati u mhux imfassla sew għadhom jippersistu għal nies li ġejjin minn gruppi differenti; u billi kemm il-popli indiġeni kif ukoll il-gruppi lingwistiċi u kulturali minoritarji għandhom ikunu jistgħu jsegwu t-tagħlim bil-lingwa materna tagħhom;

E.

billi t-tkabbir ekonomiku għandu jkun ibbażat, bħala suġġett ta' prijorità, fuq l-edukazzjoni, it-tagħrif, l-innovazzjoni u l-politiki soċjali adattati sabiex l-UE toħroġ mill-kriżi attwali, u huwa importanti li jiġu implimentati l-politiki f'din l-isfera fl-istrateġija ta' struttura tal-UE 2020 b'mod tajjeb u sħiħ sabiex tgħaddi minn dan il-perjodu kruċjali;

F.

billi l-Istati Membri għandhom responsabbiltà pubblika għat-tħejjija ta’ politiki tal-edukazzjoni u t-taħriġ, u billi dawn l-oqsma jeħtieġu allokazzjonijiet pubbliċi xierqa biex jiġi żgurat l-aċċess ugwali għall-edukazzjoni mingħajr diskriminazzjoni soċjali, ekonomika, kulturali, razzjali jew politika;

G.

billi l-miżuri ta’ awsterità, u t-tnaqqis konsegwenti fil-baġit għas-sistemi tal-edukazzjoni u t-taħriġ fl-UE, ipoġġu f'periklu wieħed mill-motivaturi ewlenin ta’ koeżjoni u tkabbir u jnaqqas l-objettiv ta’ stabbiliment ta’ ekonomija bbażata fuq l-għarfien fl-Ewropa;

H.

billi l-Istati Membri jeħtieġ li jkomplu jaħdmu flimkien u jagħmlu skambju tal-aħjar prattiki sabiex imexxu ’l quddiem is-sistemi nazzjonali tagħhom tal-edukazzjoni u t-taħriġ;

I.

billi n-nuqqas suffiċjenti ta' tagħrif tal-lingwa jkompli jkun ostaklu enormi għall-mobilità għall-fini ta' edukazzjoni u taħriġ;

J.

billi strateġija ta’ edukazzjoni u taħriġ ta’ suċċess għandha timmira wkoll li tgħammar lill-istudenti b'ħiliet u kompetenzi neċessarji għall-iżvilupp personali u ċ-ċittadinanza attiva;

K.

billi t-TTĦ għandu ġenwinament ifisser tul il-ħajja fil-kuntest demografiku attwali, u billi għandna nkomplu nieħdu konsiderazzjoni aħjar tal-potenzjal tat-tagħlim akkumulat minn persuni ta' età akbar;

L.

billi l-kompetenzi fit-teknoloġiji l-ġodda jiffaċilitaw l-objettivi tat-Tagħlim Tul il-Ħajja (TTĦ) b'mod sinifikanti;

M.

billi t-TTĦ huwa proċess kontinwu ta’ tagħlim u għandu jibqa’ għaddej tul il-ħajja kollha ta’ persuna, minn edukazzjoni ta’ kwalità għal tfal ta’ età bikrija sal-età ta’ wara x-xogħol;

N.

billi t-tfal kollha jiġu pprovduti b'faċilitajiet u edukazzjoni ta' kwalità għal tfal ta' età bikrija huma ta' investiment fil-futur u jipprovdu benefiċċju kbir kemm għall-individwu kif ukoll għas-soċjetà;

O.

billi t-Tluq Bikri mill-Iskola (ESL) għandu konsegwenzi serji kemm għall-individwu kif ukoll għall-iżvilupp soċjali u ekonomiku tal-UE;

P.

billi għandha tiġi kkunsidrata aktar innovazzjoni fil-qasam tal-għotjiet tal-istudenti fl-istadju tal-edukazzjoni ta’ qabel id-dħul fl-università;

Q.

billi l-aċċessibbiltà għall-edukazzjoni u t-taħriġ hija sfida kruċjali wkoll biex tikkontribwixxi aktar għall-inklużjoni soċjali, il-koeżjoni u l-ġlieda kontra l-faqar;

R.

billi l-awtoritajiet Ewropej, nazzjonali, reġjonali u lokali jeħtieġ li jikkoperaw biex jindirizzaw b’suċċess l-isfidi li l-Ewropa attwalment qed tiffaċċja;

1.

Jinnota l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni msemmija hawn fuq dwar ‘Edukazzjoni u Taħriġ f’Ewropa intelliġenti, sostenibbli u inklussiva’;

2.

Ifakkar li, qabel il-kriżi attwali, il-prestazzjoni tal-Istati Membri f’termini ta’ parteċipazzjoni tal-gruppi kollha ta’ età fl-edukazzjoni, fit-taħriġ u fit-TTĦ kien wieħed varjat ħafna u l-medja ġenerali tal-UE baqgħet lura meta mqabbla ma’ medji internazzjonali;

3.

Jirrimarka illi wħud mill-Istati Membri għaddew minn tnaqqis konsegwenti fil-baġit għall-edukazzjoni u t-taħriġ fid-dawl tas-sitwazzjoni ekonomika attwali, iżda jemmen li dawk l-investimenti bl-ikbar valur strateġiku għandhom jiġu protetti u anke miżjuda. jenfasizza illi l-qafas finanzjarju multiannwali tal-Unjoni jantiċipa li l-edukazzjoni u s-setturi relatati se jottjenu l-ogħla żieda perċentwali taħt il-baġit fit-tul tal-UE;

4.

Jindika l-bżonn li tiġi approvata ż-żieda fil-baġit iddedikat għas-setturi tal-edukazzjoni u għas-setturi relatati taħt il-qafas finanzjarju multiannwali; jitlob lill-Istati Membri sabiex jadottaw l-istrateġiji tagħhom tat-TTĦ, b'ammonti adattati ta' riżorsi finanzjarji bħala l-aqwa għodda possibbli disponibbli biex jintlaħqu l-objettivi elenkati fl-istrateġija tal-ET 2020;

5.

Jenfasizza li l-ispejjeż ekonomiċi tal-konsegwenzi tan-nuqqas ta’ rendiment edukattiv, li jinkludi t-tluq mill-iskola u inugwaljanzi soċjali fis-sistemi tal-edukazzjoni u t-taħriġ u l-impatt tagħhom fuq l-iżvilupp tal-Istati Membri, huma iktar għoljin b'mod sinifikanti mill-ispejjeż tal-kriżi finanzjarja, u l-Istati Membri diġa' qed iħallsu qares sena wara sena;

6.

Jitlob lill-Istati Membri biex jagħtu prijorità lin-nefqiet fl-edukazzjoni, fit-taħriġ, fiż-żgħożija, fit-tagħlim tul il-ħajja, fir-riċerka, fl-innovazzjoni u fid-diversità kulturali u lingwistika, li huma investimenti għal tkabbir u bilanċ ekonomiku fil-futur, u fl-istess ħin jiggarantixxu l-valur miżjud ta' dan l-investiment; itenni, f'dan ir-rigward, it-talba li jiġi mmirat investiment totali ta’ mill-anqas 2 % tal-PDG fl-edukazzjoni għolja, kif rakkomandat mill-Kummissjoni fl-Istħarriġ Annwali dwar it-Tkabbir u l-Imjiegi, bħala l-mimimu meħtieġ għall-ekonomiji bbażati fuq l-għarfien;

7.

Ifakkar li sabiex ikunu kompetittivi mal-abbiltajiet globali ġodda fil-futur l-Istati Membri huma rikjesti sabiex jiksbu l-objettivi bażiċi tal-Ewropa 2020 li, fil-qasam tal-edukazzjoni, jistgħu jiġu espressi li jilħqu 3 % f'investimenti għar-riċerka, li jiżdiedu għall-40 % fin-numru taż-żgħażagħ b'edukazzjoni universitarja, u jirriduċu dawk li jitilqu kmieni mill-iskola għal inqas minn 10 %;

8.

Ifakkar l-importanza tar-riċerka fil-qafas tal-istrateġija ambizzjuża għall-edukazzjoni u t-taħriġ; għalhekk, jistaqsi, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jerġgħu jinforzaw l-azzjonijiet tagħhom bil-għan li jżidu n-numru taż-żgħażagħ li jidħlu f'dan il-qasam;

9.

Ifakkar li hemm bżonn tingħata fokus speċjali liż-żgħażagħ, wieħed għandu jżomm f'moħħu li r-rata tal-qgħad fl-UE żdiedet għal iktar minn 20 %, bl-ogħla valur jeċċedi l-50 % f'diversi Stati Membri jew diversi reġjuni, u li ż-żgħażagħ, partikolarment dawk iż-żgħażagħ li huma l-inqas kwalifikati, huma partikolarment milquta ħażin fil-kriżi attwali; jenfasizza b’mod partikolari, l-effetti negattivi tal-programmi ta’ awsterità f’termini ta’ qgħad fost iż-żgħażagħ f’xi Stati tal-UE, speċjalment dawk fin-nofsinhar tal-Ewropa, li jwassal, per eżempju, għal-eżodu ta' mħuħ sinifikanti lejn pajjiżi oħra, inklużi l-pajjiżi ta' barra mill-UE; ifakkar ukoll li wieħed minn kull sebat itfal tal-iskola fil-ġurnata tal-lum (14.4 %) iħalli s-sistema tal-edukazzjoni b’mhux iżjed minn edukazzjoni sekondarja baxxa u ma jipparteċipax f'edukazzjoni jew taħriġ ieħor;

10.

Jinnota l-eżistenza tas-sistemi ta' taħriġ vokazzjonali doppji f'xi wħud mill-Istati Membri li jassiguraw għaqda bejn it-teorija u l-prattika u jippermettu dħul aħjar fid-dinja tax-xogħol iktar minn forom ta' taħriġ purament ibbażati għall-iskejjel;

11.

Jipproponi li l-Istati Membri jnaqqsu l-investimenti fl-edukazzjoni u t-taħriġ mill-kalkolazzjoni tad-defiċit nazzjonali tal-patt fiskali billi huma kkunsidrati li jkunu motivaturi ewlenin għall-irkupru sod skont l-objettivi tal-UE 2020;

12.

Jitlob lill-istituzzjonijiet tal-UE biex jagħmlu sforzi akbar sabiex jelaboraw politiki dwar iż-żgħażagħ li huma iktar ċari, aktar immirati għall-politiki taż-żgħażagħ fil-livell tal-UE li huma adattati għall-isfidi ġodda tas-soċjetà; il-ġenerazzjoni attwali taż-żgħażagħ tħoss li mhux se jirnexxilha tikseb l-istess livell ta’ prosperità bħalma kisbet il-ġenerazzjoni ta’ qabel;

13.

B’mod partikolari, jitlob lill-Istati Membri sabiex jimplimentaw miżuri mmirati lejn iż-żgħażagħ li huma probabbli li jitilqu mill-iskola kmieni jew li m'humiex fl-edukazzjoni, fit-taħriġ jew fl-impjieg, sabiex joffrulhom tagħlim ta' kwalità u jipprovduhom b'taħriġ u bi skemi ta' garanzija għaż-żgħażagħ, sabiex ikunu jistgħu jiksbu l-abbiltajiet u l-esperjenza li għandhom bżonn biex jidħlu fl-impjieg, u sabiex jiffaċilitaw ir-ritorn ta' wħud minnhom fis-sistema edukazzjonali; jitlob, fl-istess ħin, għall-attenzjoni speċjali tal-edukazzjoni u t-taħriġ vokazzjonali fl-edukazzjoni terzjarja, filwaqt li tiġi kkunsidrata d-diversità fis-sistemi edukattivi nazzjonali; jitlob lill-Istati Membri sabiex jintensifikaw l-isforzi tagħhom biex jiżguraw li ż-żgħażagħ jistgħu jiksbu esperjenza ta' xogħol reali u jidħlu malajr fis-suq tax-xogħol; jenfasizza li l-iskemi ta' taħriġ għandhom ikunu relevanti għall-istudji u jifformaw parti mill-kurrikulu;

14.

Jirrimarka li l-kapaċità għall-impjieg taż-żgħażagħ huwa partikolarment f'riskju fil-perjodu ta' kriżi; jenfasizza l-importanza li ssir osservazzjoni ta' kemm iż-żgħażagħ gradwati jottjenu impjieg malajr u adattat għall-edukazzjoni u t-tagħrif tagħhom wara li jlestu l-edukazzjoni, u li ssir analiżi, abbażi ta' din l-informazzjoni, tal-kwalità tas-sistemi tal-edukazzjoni u tat-taħriġ u tal-bżonn u l-possibiltà li jsiru aġġustamenti;

15.

Jitlob lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex jaħdmu b’mod konsistenti fuq l-introduzzjoni, l-implimentazzjoni u iktar żvilupp fis-Sistema Ewropea ta' Kreditu għall-Edukazzjoni u t-Taħriġ Vokazzjonali, il-Europass u l-Qafas Ewropew tal-Kwalifiki;

16.

Jenfasizza li ż-żgħażagħ għandhom rwol importanti x’jilagħbu fil-kisba tal-miri ewlenin tal-UE għall-2020 fir-rigward tal-impjieg, ir-riċerka u l-innovazzjoni, il-klima u l-enerġija, l-edukazzjoni u l-ġlieda kontra l-faqar;

17.

Jenfasizza l-importanza tal-edukazzjoni informali u mhux formali għall-iżvilupp tal-valuri, l-ħiliet u l-kompetenzi, b'mod partikolari għaż-żgħażagħ, kif ukoll għat-tagħlim dwar iċ-ċittadinanza u l-involviment demokratiku; jitlob lill-Kummissjoni sabiex tiżgura appoġġ, inkluż appoġġ finanzjarju, għall-edukazzjoni informali u mhux formali fil-qafas tal-programmi ġodda tal-edukazzjoni u taż-żgħażagħ, kif ukoll taċ-ċittadinanza;

18.

Jitlob lill-universitajiet sabiex iwessgħu l-aċċess għat-tagħlim, u jimmodernizzaw il-kurrikulu tagħhom biex jindirizzaw sfidi ġodda, sabiex jgħollu fil-grad l-abbiltajiet tal-popolazzjoni Ewropea, mingħajr ma jsejjħu in kwistjoni in-nuqqas akkademiku f'termini li jwasslu t-tagħrif, u jżommu f'moħħhom li l-bidla demografika hija realtà fl-Ewropa li ma tistax tiġi miċħuda; jenfasizza, f'dan il-kuntest, l-importanza tal-appoġġ u r-rikonoxximent tal-edukazzjoni mhux formali u t-tagħlim informali;

19.

Jinkoraġixxi d-djalogu bejn il-partijiet interessati privati, partikolarment l-SMEs u l-awtoritajiet lokali u reġjonali, il-partijiet interessati tas-soċjetà ċivili u l-istituzzjonijiet ta’ edukazzjoni għolja/universitajiet sabiex jippromwovu l-akkwist mill-istudenti tal-għarfien u l-ħiliet biex jiffaċilitaw id-dħul tagħhom fis-suq tax-xogħol; ifakkar lil min iħaddem dwar l-importanza tal-inizjazzjoni fil-ħidma, billi din tippromwovi l-aġġustament taż-żgħażagħ fil-ħajja tax-xogħol;

20.

Ifakkar li l-kreattività hija element essenzjali tal-ekonomija l-ġdida bbażata fuq l-għarfien; jenfasizza li s-settur tal-kreattività jagħti kontribut b’saħħtu u dejjem jikber lill-ekonomija, li jammonta għal 4.5 % tal-PDG tal-UE u għal 8.5 miljun impjieg;

21.

Jikkunsidra s-sinerġija bejn il-provvista tax-xogħol u l-kapaċità ta’ assorbiment tas-suq tax-xogħol bħala essenzjali;

22.

Jenfasizza l-irwol essenzjali li jilgħabu s-servizzi pubbliċi tal-impjieg fit-twettieq tal-politiki ta’ assistenza u ta’ pariri għal min ikun qed ifittex impjieg, b'mod partikolari għall-għajnuna fit-tfittxija tax-xogħol u tat-taħriġ. jenfasizza li numru dejjem jiżdied ta’ dawn li qed ifittxu x-xogħol għandhom jirċievu taħriġ adegwat li jiffaċilitalhom ir-ritorn tagħhom fis-suq tax-xogħol, u għalhekk iħeġġeġ lill-Istati Membri sabiex jagħmlu disponibbli dawn ir-riżorsi neċessarji;

23.

Jenfasizza l-importanza kritika li jiġi ffaċilitat l-aċċess għat-TTĦ għall-persuni b'diżabilità, mhux biss permezz tal-formulazzjoni u l-implimentazzjoni ta' programmi mmirati iżda wkoll permezz ta' integrazzjoni tad-diżabilità fil-programmi kollha li huma intenzjonati għall-pubbliku ġenerali; attenzjoni partikolari għandha tingħata, f'dan ir-rigward, għar-rabta bejn id-diżabilità u t-TTĦ sabiex jipprevenu l-esklużjoni soċjali u tiġi msaħħa ġenwinament il-pożizzjoni ta' dawk b'diżabilità fis-suq tax-xogħol, billi, skont l-istudji kollha relevanti, il-livell tal-edukazzjoni ta' dawk b'diżabilità huwa taħt il-medja filwaqt li l-grad tagħhom ta' parteċipazzjoni fil-programmi in kwistjoni huwa baxx ħafna;

24.

Ifakkar li min iħaddem għandu responsabbiltà ewlenija biex jagħmel it-TTĦ realtà għal kulħadd, b'kunsiderazzjoni xierqa għall-ugwaljanza bejn is-sessi; jinkoraġixxi lil min iħaddem sabiex jiġi ffaċilitat t-taħriġ kontinwu matul il-karriera tal-ħaddiema billi tingħata iktar viżibilità lid-dritt għat-taħriġ, billi jiġi żgurat li t-taħriġ huwa disponibbli għall-ħaddiema kollha u billi jingħata kreditu proprju għat-taħriġ fis-servizz, b'hekk ikun possibbli għal aktar speċjalizzazzjoni u jiġu kkreati opportunitajiet għall-avvanz fil-karriera;

25.

Jitlob għal sforzi akbar sabiex tiġi stabbilita u implimentata sistema Ewropea għaċ-ċertifikazzjoni u r-rikonoxximent tal-kwalifiki, tat-tagħlim formali u mhux formali, li jinkludu servizz volontarju, sabiex jiġu msaħħa l-għaqdiet vitali bejn it-tagħlim mhux formali u l-edukazzjoni formali, kif ukoll tiġi mtejba l-mobilità nazzjonali u transkonfinali tal-edukazzjoni u tas-suq tax-xogħol;

26.

Jinnota d-disparità kbira bejn l-edukazzjoni nazzjonali u s-sistemi ta' taħriġ u, skont il-prinċipju tas-sussidjarjetà, jirrakkomanda li r-rapport dwar il-progress għandu jkun akkompanjat minn manwal għal kull Stat Membru individwali li jinkludu rakkomandazzjonijiet ta' kif il-politiki eżistenti jistgħu jiġu mtejba u s-sistemi nazzjonali tal-edukazzjoni żviluppati;

27.

Jitlob għall-dimensjoni esterna tal-politiki tal-UE biex jiġu mkabbra permezz ta' djalogu tal-politika intensifikata u permezz ta' kooperazzjoni dwar l-edukazzjoni u t-taħriġ bejn l-Unjoni u l-imsieħba internazzjonali tagħha u pajjiżi ġirien, li timmira li (a) tirrifletti l-interdipendenzi ekonomiċi, soċjali u politiċi li qed jiżdiedu, (b) tikkontribwixxi għall-implimentazzjoni tad-dimensjoni esterna tal-Ewropa 2020, u (c) tappoġġja l-istabilità, il-prosperità u opportunitajiet ta' mpjieg aħjar għaċ-ċittadini tal-pajjiżi msieħba, u fl-istess ħin tiżviluppa strumenti aħjar biex tiġi mmaniġjata u ffaċilitata l-migrazzjoni tal-ħiliet lejn l-Ewropa, b'hekk jiġu bbilanċjati n-nuqqas ta' ħiliet u l-qsim li huma riżultat tal-iżviluppi demografiċi fl-Ewropa;

28.

Ifakkar li, bħala atturi fis-suq globali tal-edukazzjoni, is-sistemi tal-edukazzjoni u taħriġ vokazzjonali (ETV) għandhom bżonn li jkunu konnessi mad-dinja wiesgħa sabiex jibqgħu aġġornati u kompetittivi, u għandhom bżonn ikunu iktar kapaċi li jattrattaw studenti minn pajjiżi oħra terzi u Ewropej, u jipprovduhom b'edukazzjoni u taħriġ kif ukoll jagħmluha faċli li jirrikonoxxu l-abbiltajiet tagħhom; jenfasizza li bidla demografika u migrazzjoni internazzjonali jagħmlu dawn il-punti iktar relevanti;

29.

Jenfasizza li, għalkemm qed jitfaċċa qasam Ewropew tal-edukazzjoni u t-taħriġ, l-objettiv li jitneħħew l-ostakli għall-mobilità għadu ma nkisibx, u l-mobilità tal-istudenti fl-ETV għadha baxxa; jenfasizza li billi tiżdied sostanzjalment il-mobilità transnazzjonali tal-istudenti u l-għalliema tal-ETV, u jiġu rikonoxxuti l-għarfien, il-ħiliet u l-kompetenzi li jkunu akkwistaw minn barra l-pajjiż, ikunu sfidi importanti għall-futur, u li l-proviżjoni ta' informazzjoni u l-gwida aħjar huma bżonnjużi wkoll biex jattiraw aktar studenti barranin lejn is-sistemi tal-ETV tagħna;

30.

Jiddispjaċih li l-Kommunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar 'L-Edukazzjoni u t-Taħriġ f'Ewropa intelliġenti, sostenibbli u inklussiva' ma tagħtix kopertura adegwata lill-kwistjoni tal-iżvilupp bikri tal-iskola, partikolarment lid-dimensjoni lingwistika tagħha, minkejja l-fatt li tikkonsisti f'objettivi bażiċi tal-istrateġija tal-'Ewropa 2020'; jemmen li dan l-istadju tal-edukazzjoni għandu jiġi meqjus bħala l-iktar kruċjali għall-akkwist tal-edukazzjonu futura tal-individwu u l-iżvilupp personali u soċjali; jemmen li t-tfal se jibbenefikaw minn edukazzjoni bikrija li hija mmirata biex tkabbar il-ħiliet motoriċi u soċjali kif ukoll tippromwovi t-tkabbir emozzjonali bbilanċjat filwaqt li fl-istess ħin tistimula l-kurżità intellettwali;

31.

Jitlob lill-Kummissjoni sabiex tinkoraġixxi u tgħin lill-Istati Membri jpoġġu f'posthom il-miżuri biex jassistu t-tfal fil-mogħdijiet edukattivi ġenwini, minn età bikrija ħafna;

32.

Jemmen bis-sħiħ li l-investiment fl-edukazzjoni u l-kura bikrija tat-tfal (EKBT), mfassla b'mod xieraq għall-perjodu ta'sensittività u l-livell ta' maturità ta' kull grupp fil-mira, iġġib ritorni akbar milli jiġi investit f'xi stadju ieħor tal-edukazzjoni; jirrimarka li ġie ppruvat li l-investiment fis-snin bikrin tal-edukazzjoni jirriduċi l-ispejjeż futuri; jemmen ukoll li s-suċċess tal-edukazzjoni f'kull livell jiddependi minn għalliema li huma mħarrġa sew, u mit-taħriġ professjonali tagħhom li qed javvanza kontinwament, u l-investiment suffiċjenti huwa għalhekk bżonnjuż fit-taħriġ tal-għalliema;

33.

Jenfasizza l-bżonn għall-kura professjonali tat-tfal sabiex tindirizza l-iżvilupp soċjali tat-tfal, partikolarment tfal f'familji li qed jesperjenzaw diffikultajiet soċjali;

34.

Jenfasizza l-bżonn li kulħadd jakkwista ħiliet eċċellenti tal-lingwa minn eta' bikrija ħafna, li tkopri mhux biss il-lingwi uffiċjali tal-UE imma wkoll il-lingwi reġjonali u dawk fil-minoranza, għax dawn jippermettu lin-nies sabiex ikunu iktar mobbli, jagħtuhom aċċess ikbar għas-suq tax-xogħol u jżidu l-opportunitajiet għall-istudju b'mod sinifikanti, filwaqt li jservu biex jippromwovu skambji interkulturali u koeżjoni akbar Ewropea;

35.

Jenfasizza li huwa neċessarju li tiġi inkoraġġuta l-mobilità għat-tagħlim tal-lingwi sabiex jiġi akkwistat l-objettiv li ċ-ċittadini kollha tal-Unjoni Ewropea għandhom ikunu jafu tal-inqas żewġ lingwi minbarra l-lingwa materna tagħhom;

36.

Jinnota l-bżonn li jinbeda l-akkwist tal-lingwi qabel il-bidu tal-iskola, u jilqa' inizjattivi li jippermettu lill-istudenti li jitgħallmu l-lingwa nattiva fil-forma miktuba u mitħaddta bħala suġġett elettiv fl-iskola, b'hekk jakkwistaw ħiliet addizzjonali;

37.

jemmen li huwa vitali li tiġi promossa l-mobilità permezz ta' programmi ambizzjużi tal-kommunità għall-edukazzjoni u l-kultura, b'mod partikolari permezz ta' tibdiliet ta' għalliema, studenti u tfal, u speċjalment fis-settur tal-lingwa, sabiex jiġi promossi ċ-ċittadinanza attiva u l-valuri Ewropej kif ukoll ħiliet tal-lingwa u ħiliet u kompetenzi oħra ta' valur;

38.

Jinkoraġixxi lill-Kummissjoni sabiex tagħti l-appoġġ tagħha lill-iżvilupp tas-soluzzjonijiet innovattivi fil-qasam tal-edukazzjoni u t-taħriġ li faċilment jistgħu jiġu adattati fir-rigward tal-lingwi u t-termini tekniċi, u dawn jikkreaw l-mobilità fis-setturi li huma affettwati l-inqas permezz tal-fenomenu tal-multilingwiżmu;

39.

Jirrikonoxxi l-kontribuzzjoni importanti tas-Sena Ewropea għat-Tixjiħ Attiv u s-Solidarjetà bejn il-Ġenerazzjonijiet tal- 2012, u jfakkar kemm huwa importanti għall-UE li ċ-ċittadini tagħha jingħataw l-opportunità li jipparteċipaw fit-tagħlim, fil-forom kollha tagħha, aktar tard fil-ħajja, u li jinvolvu studenti akbar fl-età fi djalogu ma’ professjonisti li jaħdmu fis-servizzi li jipprovdu u jappoġġaw it-tagħlim;

40.

Ifakkar li l-programm Grundtvig jimmira sabiex jgħin sabiex jiżviluppa s-settur tal-edukazzjoni adulta kif ukoll jawtorizza iktar nies sabiex jipparteċipaw fl-esperjenzi ta' tagħlim; jirrimarka li huwa jiffoka fuq it-tagħlim u l-bżonnijiet tal-istudju tal-istudenti li jieħdu l-edukazzjoni tat-tagħlim għall-adulti u l-korsijiet 'alternattivi' tal-edukazzjoni, kif ukoll dwar l-organizzazzjonijiet li jwasslu dawn is-servizzi; jitlob lill-Istati Membri sabiex itejbu l-kwalità tal-edukazzjoni offruta minn – u biex irawmu l-kooperazjoni bejn – organizzazzjonijiet tat-tagħlim għall-adulti;

41.

Jenfasizza l-bżonn li jiġu promossi l-għodod Ewropej eżistenti, partikolarment l-Fondi Strutturali għat-taħriġ;

42.

Jenfasizza li t-tagħlim fost l-adulti jestendi lilhinn mill-attivitajiet relatati mal-impjieg li jinkludu l-avvanz tal-ħiliet personali, ċiviċi u soċjali permezz tas-sistemi tal-edukazzjoni u t-taħriġ formali matul il-ħajja, kif enfasissat mill-programm tat-TTĦ;

43.

Jirrikonoxxi l-impatt pożittiv tal-attivitajiet tal-persuni adulti fuq is-soċjetà in ġenerali, promossi mill-parteċipazzjoni tagħhom fl-attivitajiet tal-edukazzjoni u t-taħriġ, li huma mwettqa għas-sodisfazzjon personali jew kuntatt soċjali;

44.

Jenfasizza l-bżonn għal statistika dwar it-TTĦ li tkopri l-età minn 65 sena ’l fuq; jirrimarka li bl-età ta' rtirar li qed tiżdied f'ħafna mill-pajjiżi tal-UE, u bin-nies jaħdmu iktar tard fil-ħajja, huwa neċessarju li jitqies it-tibdil fil-popolazzjoni li jaqa' 'l barra mill-kategorija tal-età;

45.

Jirrikonoxxi l-irwol li l-isport għandu fl-edukazzjoni u t-taħriġ, u għalhekk jistieden lill-Istati Membri sabiex iżidu l-investimenti fl-isports, u jippromwovu l-attivitajiet sportivi fl-iskejjel, sabiex jinkoraġixxu l-integrazzjoni u jikkontribwixxu għall-iżvliupp tal-valuri pożittivi fost iż-żgħażagħ Ewropej;

46.

Jenfasizza li t-taħriġ tal-plejers f'livell lokali huwa fundamentali għall-iżvilupp sostenibbli u l-irwol tas-soċjetà fl-isport, u jesprimi l-appoġġ tiegħu għall-korpi li jirregolaw l-isports sabiex jinkoraġixxu lill-klabbs li jinvestu fl-edukazzjoni u t-taħriġ tal-plejers żgħażagħ lokali permezz ta' miżuri li jistabbilixxu numru minimu ta' plejers lokali imħarrġa fi skwadra tat-tim, u jinkoraġixxihom biex jimxu 'l quddiem;

47.

Jinkoraġixxi lill-Istati Membri li jikkonsidraw l-possibilità li jintroduċu sistema iktar wiesgħa ta' għotjiet żgħar, b'minimu ta' burokrazija żejda, għall-istudenti fl-istadju tal-edukazzjoni qabel id-dħul fl-università li jkunu ffaċjati minn diffikultajiet finanzjarji, sabiex jinkoraġġuhom biex jibqgħu fl-edukazzjoni, u b'hekk jikkontribwixxu għall-eliminazzjoni tan-nuqqas ta' ugwaljanza u jassiguraw opportunitajiet akbar ta' tagħlim għal kulħadd;

48.

Jemmen li għandu jsir sforz akbar biex tiġi indirizzata d-disparità bejn l-irġiel u n-nisa li jiggradwaw bi gradi fis-suġġetti STEM (xjenza, teknoloġija, inġinerija u matematika), hekk kif jidher bil-fatt li 20 % biss tal-gradwati tal-inġinerija huma nisa;

49.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

3.12.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 353/64