5.8.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 212/1

A.

billi, skont il-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja, il-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni fuq il-bażi tal-età kif imħaddan fl-Artikolu 21 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea jikkostitwixxi prinċipju ġenerali tal-liġi Komunitarja,

B.

billi d-differenza fil-mod kif wieħed jiġi trattat minħabba l-età tikkostitwixxi diskriminazzjoni fuq il-bażi tal-età, għajr jekk dik id-differenza fit-trattament tkun iġġustifikata oġġettivament u l-mezzi biex tinkiseb ikunu xierqa u meħtieġa,

C.

billi, skont l-Ombudsman, il-Kummissjoni ma rnexxilhiex tiġġustifika b’mod xieraq it-trattament tagħha tal-interpreti tal-konferenza awżiljari li għandhom iktar minn 65 sena, u qed tkompli timxi mal-politika kurrenti tagħha dwar ir-reklutaġġ tal-interpreti tal-konferenza awżiljari,

D.

billi l-Ombudsman iqis li dan jikkostitwixxi każ ta’ amministrazzjoni ħażina,

E.

billi r-responsabilità tal-Parlament bħala l-uniku korp elett tal-Unjoni hija li jissalvagwardja u jipproteġi l-indipendenza tal-Ombudsman Ewropew fit-twettiq tad-dmirijiet tiegħu lejn iċ-ċittadini Ewropej u li jimmoniterja l-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet tiegħu,

1.

Iħaddan il-kummenti kritiċi tal-Ombudsman Ewropew u r-rakkomandazzjoni tiegħu dwar il-politika tal-Kummissjoni dwar ir-reklutaġġ ta’ interpreti tal-konferenza awżiljari li għandhom iktar minn 65 sena;

2.

Jitlob lill-Kummissjoni biex tbiddel il-politika kurrenti tagħha li timponi projbizzjoni effettiva fuq ir-reklutaġġ ta’ interpreti tal-konferenza awżiljari li għandhom iktar minn 65 sena; imma, madankollu, ma jqisx li huwa l-każ li jingħata kumpens fiċ-ċirkostanzi ta’ dan il-każ;

3.

Jinnota li l-Parlament, wara li rċieva abbozz ta’ rakkomandazzjoni simili mill-Ombudsman, aġixxa minnufih billi biddel il-prattika tiegħu fir-rigward tar-reklutaġġ ta’ interpreti tal-konferenza awżiljari li għandhom iktar minn 65 sena u interpreta r-regoli applikabbli b’tali mod li ma jwassalx għal diskriminazzjoni;

4.

Iqis li l-fatt li jinbidlu r-regoli applikabbli u li titneħħa d-diskriminazzjoni fuq il-bażi tal-età fil-proċess ta’ reklutaġġ ma jobbligax lil istituzzjoni Ewropea biex tirrekluta interpreti tal-konferenza awżiljari li għandhom iktar minn 65 sena, imma, jekk bidla bħal din kellha tkun implimentata, jagħmel ir-regoli tal-Kummissjoni konformi mal-prinċipju ġenerali tal-liġi tal-Unjoni Ewropea; barra minn hekk, iqis li minħabba n-nuqqas ta’ interpreti ta’ lingwi uffiċjali speċifiċi, dan se jtejjeb il-kapaċità tal-istituzzjoni li tiżgura l-aħjar servizz possibbli, kif intwera fil-Parlament;

5.

Jitlob lill-Kummissjoni biex taħdem flimkien mal-Parlament biex jiġu riveduti r-regoli applikabbli għar-reklutaġġ ta’ interpreti tal-konferenza awżiljari u persunal ieħor, sabiex jiżguraw li jiġi evitat kwalunkwe tip ta’ diskriminazzjoni;

6.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kummissjoni, lill-Kunsill, u lill-Ombudsman.

5.8.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 212/3

1.

Japprova l-konklużjonijiet tat-Trijalogu tat-2 ta' April 2009;

2.

Jenfasizza li l-ftehima li ntlaħqet dwar ir-reviżjoni tal-qafas finanzjarju multiannwali hija r-riżultat tal-koperazzjoni interistituzzjonali li saret b'suċċess bħala reazzjoni għall-kriżi finanzjarja u ekonomika li għaddejjin minnha l-Istati Membri, permezz tal-promozzjoni tas-solidarjetà fil-qasam tar-riżorsi tal-enerġija u permezz tal-iżvilupp li sar għall-broadband fiż-żoni rurali kif ukoll l-appoġġ għas-settur agrikolu;

3.

Ifakkar li b'din il-ftehima l-Parlament, fil-kapaċità doppja tiegħu ta' awtorità leġiżlattiva u baġitarja, ipproteġa l-prijoritajiet eżistenti tiegħu, kif għamel matul il-proċedura baġitarja tal-2008 meta ntlaħqet ftehima dwar il-finanzjament tal-Galileo;

4.

Jaqbel mal-kompromess politiku li jipprevedi mekkaniżmu ta' kumpens ippjanat għall-proċedura baġitarja tal-2010, kif ukoll - imma jekk ikun meħtieġ biss - għall-proċedura baġitarja tal-2011; ifakkar li, kif iddikjarat fid-Dikjarazzjoni Konġunta adottata mill-Parlament Ewropew, mill-Kunsill u mill-Kummissjoni waqt it-Trijalogu tat-2 ta' April 2009, il-mekkaniżmu ta' kumpens ikun mingħajr ħsara għall-pakketti finanzjarji tal-programmi kodeċiżi u l-proċedura baġitarja annwali u se jkun iffinanzjat billi jintużaw il-mezzi baġitarji kollha li huma previsti fil-qafas legali baġitarju;

5.

Itenni li d-defiċits u l-ammonti li baqgħu mhux utilizzati għad mhumiex solvuti minn dak li rriżulta min-negozjati tal-Ftehima Interistituzzjonali tas-17 ta' Mejju 2006 u li dawn id-defiċits għandhom ikunu indirizzati fir-reviżjoni ta' nofs iż-żmien tal-2008-2009, kif previst fid-Dikjarazzjoni 3 tal-Ftehim Interistituzzjonali tas-17 ta' Mejju 2006, kif ukoll huma u għaddejjin il-proċeduri baġitarji annwali, jekk possibbli permezz ta' aktar flessibilità u fi kwalunkwe każ bil-mezzi kollha previsti mill-Ftehima Interistituzzjonali tas-17 ta' Mejju 2006; ifakkar, kif iddikjarat mill-Parlament fid-dikjarazzjoni unilaterali tiegħu waqt it-Trilogu tat-2 ta' April 2009, li l-Kummissjoni, fil-proċedura ta' reviżjoni ta' nofs iż-żmien għandha tinkludi l-prinċipji mniżżla fir-Riżoluzzjoni tiegħu adottata fil-25 ta' Marzu 2009;

6.

Javża kontra l-użu regolari tal-marġini taħt l-intestatura 2 biex jiġu ffinanzjati intestaturi oħrajn, peress li dan jista' jipperikola l-interessi tas-settur agrikulturali, fid-dawl tat-tnaqqis mhux mistenni fil-prezzijiet tas-suq;

7.

Jisgħobbih li l-ftehima mal-Kunsill intlaħqet biss xahrejn qabel ma ntemmet il-leġiżlatura, b'mod li tħalla anqas spazju għan-negozjati, u jiddispjaċih ukoll li din il-ħaġa qiegħdet lill-istituzzjonijiet taħt pressjoni, anke jekk fil-klima tas-soltu ta' koperazzjoni leali;

8.

Japprova d-deċiżjoni annessa ma' din ir-riżoluzzjoni;

9.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jiffirma din id-deċiżjoni flimkien mal-President tal-Kunsill u biex jagħmel l-arranġamenti għall-pubblikazzjoni tagħha fil-Ġurnal Uffiċjali ta' l-Unjoni Ewropea;

10.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni, inkluż l-anness tagħha, lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

5.8.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 212/6

A.

billi l-għan ewlieni tad-Direttiva 92/75/KEE (id-Direttiva Qafas) kif dikjarat fl-Artikolu 1 tagħha hu li ‘li jippermetti l-armonizzazzjoni ta' miżuri nazzjonali dwar il-pubblikazzjoni, b'mod partikolari b'mezzi ta' ittikkettjar u b'informazzjoni dwar il-prodott, b'informazzjoni dwar il-konsum ta' enerġija u dwar riżorsi essenzjali oħra, u b'informazzjoni addizjonali dwar ċertu tip ta' apparat tad-dar, u b'hekk tħalli lill-konsumaturi jagħżlu apparat aktar effiċjenti fl-enerġija”,

B.

billi d-Direttiva Qafas tgħid ukoll li ‘l-provvediment ta' informazzjoni preċiża, relevanti u komparabbli dwar il-konsum speċifiku ta' enerġija ta' apparat tad-dar tista' tinfluwenza l-għażla tal-pubbliku favur dak l-apparat li jikkonsma inqas enerġija”,

C.

billi, kif muri fl-Evalwazzjoni tal-Impatt tal-Kummissjoni li takkumpanja l-proposta għal direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-indikazzjoni permezz ta' ttikkettar u informazzjoni standard tal-prodott dwar il-konsum tal-enerġija u riżorsi oħra minn prodotti marbutin mal-energija (SEC(2008)2862), it-tikketta oriġinali A-G, li kienet effettiva, serviet bħala mudell f'pajjiżi differenti madwar id-dinja, bħall-Brażil, iċ-Ċina, l-Arġentina, iċ-Ċilì, l-Iran, Iżrael u l-Afrika t'Isfel,

D.

billi t-televiżjoni huma apparat li jikkonsma ħafna enerġija, l-inklużjoni ta' din il-kategorija mal-iskema tal-ittikkettar tal-enerġija skont l-Artikolu 1(2) tad-Direttiva Qafas, toffri potenzjal konsiderevoli biex tkun iffrankata l-enerġija,

E.

billi l-ittikkettar tal-enerġija ta' televiżjonijiet għandu jkun konsistenti kemm jista' jkun mal-iskemi tal-ittikkettar tal-enerġija stabbiliti għal apparat ieħor tad-dar,

F.

billi fil-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni msemmija hawn fuq hemm li ‘Il-klassifikazzjonijiet tal-ittikkettar eżistenti se jkunu aġġornati u kklassifikati mill-ġdid kull ħames snin jew kull meta żviluppi teknoloġiċi ġodda jiġġustifikaw li jsir dan, fuq il-bażi ta' studji tal-ekodisinn, bil-għan li t-tikketta A tkun mogħtija lill-10-20 % fost l-apparat l-aktar effiċjenti”,

G.

billi, huwa essenzjali biex ikun hemm implimentazzjoni b'suċċess tal-iskema tal-ittikkettar tal-enerġija, li jiddaħħlu miżuri li jagħtu informazzjoni dwar l-effiċjenza fl-enerġija ta' apparat tad-dar li tkun ċara, kompensiva, kumparabbli u faċli tiftiehem mill-konsumatur,

H.

billi l-fatt li l-konsumatur qed jagħżel li jixtri ammont akbar ta' apparat li jkun effiċjenti minflok apparat anqas effiċjenti se jżid id-dħul finanzjarju tal-produtturi tal-apparat,

I.

billi l-abbozz ta' direttiva tal-Kummissjoni, partikolarment fir-rigward tad-disinn tat-tikketta tal-enerġija u tal-klassi tal-effiċjenza tal-enerġija, tintroduċi bidla oħra billi żżid klassi A ġdida (pereżempju, A-20 %, A-40 %, A-60 %) li għandha l-possibilità li tħawwad aktar lill-konsumaturi, tfixkilhom milli jifhmu sew l-iskema tal-ittikkettar tal-enerġija u ddgħajjef il-kapaċità tagħhom li jagħżlu apparat li jkun aktar effiċjenti fl-enerġija,

J.

billi numru żgħir ta' bidliet tekniċi lit-tikketta jista' jwassal f'tikketta li tkun ferm aktar ċara u li tiftiehem aħjar mill-konsumaturi,

K.

billi l-evidenza turi li l-konsumaturi isibu l-iskala A-G ċara, imma l-Kummissjoni ma għamletx evalwazzjoni tal-impatt biex turi jekk il-klassi A-20 %, A-40 %, A-60 % flimkien mal-klassijiet inferjuri mingħajr klassifika jgħinux jew jiżgwidawx lill-konsumatur,

L.

billi r-riklassifikazzjoni tal-prodotti eżistenti fi skala magħluqa A-G partikolarment se tevita l-ħolqien ta' klassijiet inferjuri mingħajr klassifika li jistgħu jiżgwidaw lill-konsumaturi,

M.

billi l-introduzzjoni ta' klassijiet ta' effiċjenza addizzjonali fit-tikketti eżistenti A-G, anke fil-każ ta' prodotti oħra, x'aktarx iżid il-konfużjoni dwar jekk il-klassi ‘A” tirrapreżentax prodott effiċjenti jew ineffiċjenti,

N.

billi din il-miżura ma sservix biex jintlaħaq l-għan tal-istrument bażiku li tkun provduta informazzjoni preċiża, relevanti u kumparabbli lill-konsumaturi,

O.

billi l-Kummissjoni ressqet proposta għal riformulazzjoni tad-Direttiva Qafas li tista' tintroduċi aktar bidliet li jista' jkollhom effett fuq il-miżuri implimentattivi proposti,

1.

Jopponi l-adozzjoni tal-abbozz tad-direttiva tal-Kummissjoni li timplimenta u temenda d-Direttiva tal-Kunsill 92/75/KEE dwar l-ittikkettar tal-konsum tal-enerġija tat-televiżjoni;

2.

Jikkunsidra li din id-direttiva qafas tal-Kummissjoni mhijiex kumpatibbli mal-għan tal-istrument bażiku;

3.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tirtira l-abbozz tad-direttiva u tressaq oħra ġdida, ibbażata fuq l-iskala A-G, lill-Kumitat imsemmi fl-Artikolu 10 tad-Direttiva 92/75/KEE malajr kemm jista' jkun, u definittivament mhux aktar tard mit-30 ta' Settembru 2009;

4.

Iqis id-disinn tat-tikketta bħala element essenzjali tad-direttiva tat-tikketta dwar l-enerġija, li għandu jkun deċiż bħala parti mir-reviżjoni u mir-riformulazzjoni attwali skont il-proċedura ta' kodeċiżjoni;

5.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, u lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri.

5.8.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 212/8

A.

billi, fil-15 ta' April 2009, il-Kumitat tat-Tmexxija tad-DCI ivvota permezz ta' proċedura miktuba favur l-abbozz tal-Programm Annwali ta' Azzjoni għall-2009 għall-Atturi Mhux Statali u għall-Awtoritajiet Lokali fl-Iżvilupp (Parti II: Proġetti fil-Mira) (CMTD(2009)0387 – D004766/01),

B.

billi, skont l-Artikolu 7(3) tad-Deċiżjoni 1999/468/KE u l-Artikolu 1 tal-Ftehima tat-3 ta' Ġunju 2008 bejn il-Parlament Ewropew u l-Kummissjoni dwar il-proċeduri tal-implimentazzjoni tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 1999/468/KE, il-Parlament irċieva l-miżuri għall-implimentazzjoni tal-abbozz imressqa quddiem il-kumitat tat-tmexxija tad-DCI u r-riżultati tal-votazzjoni,

C.

billi l-Artikolu 14(1)(b) tar-Regolament (KE) Nru 1905/2006 jistipula li wieħed mill-objettivi tal-programm tematiku dwar atturi mhux statali u awtoritajiet lokali fl-iżvilupp huwa li ”jiżdied il-livell tal-għarfien taċ-ċittadin Ewropew dwar kwistjonijiet ta' żvilupp u jiġi mobilizzat appoġġ pubbliku attiv fil-Komunità u fil-pajjiżi li mexjin lejn l-adeżjoni favur it-tnaqqis tal-faqar u l-istrateġiji ta' żvilupp sostenibbli fil-pajjiżi msieħba”,

D.

billi ħdax-il Stat Membru qajmu tħassib fi ”Stqarrija Konġunta tal-Istati Membri dwar l-Atturi Mhux Statali u l-Awtoritajiet Lokali tad-DCI”, li ntbagħatet lill-Kummissjoni fid-19 ta' Marzu 2009, dwar l-intenzjoni tal-Kummissjoni li twaqqaf il-finanzjament dirett (proċedura tal-”proġett fil-mira”) tal-proġetti TRIALOG u DEEEP (4), li huma proġetti li ilhom fis-seħħ mill-1998 u l-2003 rispettivament, u minflok tobbligahom jieħdu sehem f'sejħa għal proposti,

E.

billi l-”Istqarrija Konġunta' tal-ħdax-il Stat Membru, inklużi disa” Stati Membri ”ġodda”, twissi li ż-żmien tal-pjan tal-Kummissjoni li twaqqaf l-appoġġ dirett għat-TRIALOG u għad-DEEEP huwa l-”iżjed wieħed konvenjenti”, meta titqies is-sitwazzjoni finanzjarja attwali f'bosta Stati Membri ”ġodda” u l-effetti li għandha fuq il-kapaċità tal-NGOs li jaħdmu u li jiżviluppaw, u tesprimi tħassib li ”jista' jkun hemm lakuna fil-finanzjament li tista' tagħmel ħsara lil dawn il-proġetti billi tikkawża t-telf ta' staff ikkwalifikat kif ukoll ta' kompetenza u ta' netwerks li huma diġà stabbiliti”,

F.

billi tqajjem tħassib simili mill-President tal-Kumitat għall-Iżvilupp f'ittra bid-data tad-19 ta' Marzu 2009, li rrimarkat li ”l-kapaċità tal-informazzjoni u tal-bini fil-qasam tal-koperazzjoni għall-iżvilupp fl-Istati Membri l-ġodda, u l-edukazzjoni għall-iżvilupp għall-pubbliku Ewropew kienu prijoritajiet kostanti għall-kumitat”, li talbet lill-Kummissjoni biex tipprovdi lill-Parlament ”kriterji oġġettivi u trasparenti li fuqhom tiddeċiedi liema attivitajiet u proġetti jikkwalifikaw għal finanzjament dirett”, u li talbet ukoll li ”l-implimentazzjoni ta' din il-miżura proposta tiġi posposta b'mill-inqas sena sabiex tiġi evitata l-possibilità ta' lakuni ta' finanzjament u biex jiġi evitat li titpoġġa f'riskju t-tkomplija ta' dawn il-proġetti”,

G.

billi l-”Evalwazzjoni Ġenerali tal-Azzjonijiet biex Titqajjem il-Kuxjenza Pubblika dwar il-Kwistjonijiet ta' Żvilupp fl-Ewropa / l-Edukazzjoni għall-Iżvilupp”, imsemmija hawn fuq, tikkonkludi li ”l-użu strateġiku ta” proġetti mmirati għen biex jintlaħqu l-objettivi tal-programm tal-”Ko-finanzjament mal-NGOs Ewropej għall-Iżvilupp” u li d-”DEEEP kien mekkaniżmu importanti ta' koordinazzjoni biex jiżdied id-djalogu, jiġu promossi l-iskambju tal-aħjar prattiki u għall-bini ta' netwerks u sħubijiet fuq livell tal-UE u bejn pjattaformi nazzjonali u l-UE”, kif ukoll li ”l-kontribut tat-TRIALOG fit-titjib tad-djalogu u fil-bini tal-kapaċità fil-ħidma tiegħu mal-Istati Membri l-ġodda u mal-pajjiżi tal-adeżjoni kien effettiv”,

H.

billi l-programm TRIALOG jikkontribwixxi sabiex tiġi sodisfata l-ħtieġa, enfasizzata fir-riżoluzzjoni tal-Parlament tat-13 ta' Marzu 2008 dwar l-ifida tal-politika tal-UE tal-koperazzjoni għall-iżvilupp għall-Istati Membri l-ġodda, għal strateġija ġenerali dwar il-komunikazzjoni u l-edukazzjoni sabiex tagħmel tajjeb għan-nuqqas ta' għarfien pubbliku tal-prijoritajiet tal-koperazzjoni għall-iżvilupp fl-Istati Membri l-ġodda, u l-programm DEEEP huwa t-tweġiba għall-appell tiegħu għal edukazzjoni u tqajjim ta' kuxjenza msaħħa dwar l-iżvilupp fl-edukazzjoni Ewropea msemmija fl-istess riżoluzzjoni,

I.

billi, skont il-Programm Annwali ta' Azzjoni għall-2009 msemmi hawn fuq, il-Kummissjoni tipproponi wkoll li talloka għotja diretta għall-proġett għat-“Tisħiħ tal-Kapaċitajiet Kubani ta' Maniġment”, li għandu jiġi implimentat mill-Fondazzjoni Ewropea tal-Iżvilupp tal-Maniġment; billi, skont il-Programm Tematiku tad-DCI għall-Atturi mhux statali u għall-Awtoritajiet Lokali fl-Iżvilupp, il-proċedura tal-proġett immirati qatt ma ntużat qabel għal attivitajiet f'pajjiżi sħab,

J.

billi l-Kummissjoni sussegwentement ħarġet “Nota spjegattiva għall-kumitat DCI NSA-LA” (5) li fiha ċċarat il-kriterji tal-għażla għal azzjonijiet immirati, u spjegat li dawn huma bbażati fuq l-Artikolu 168 tar-regoli Implimentattivi tar-Regolament Finanzjarju (6), u li, b'mod partikulari, jistgħu jingħataw għotjiet lil “entitajiet b'monopolju de jure jew de facto” u “għal azzjonijiet b'karatteristiċi speċifiċi li jeħtieġu tip partikulari ta' entità minħabba l-kompetenza teknika, il-grad għoli ta' speċjalizzazzjoni jew is-setgħa amministrattiva tagħha”,

1.

Jopponi l-adozzjoni tal-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill li tistabbilixxi l-Programm Annwali ta' Azzjoni għall-2009 għall-Atturi mhux statali u għall-Awtoritajiet Lokali fl-Iżvilupp (Parti II: Proġetti Mmirati) (CMTD(2009)0387 – D004766/01) fil-forma attwali tagħha;

2.

Jitlob lill-Kummissjoni sabiex tiċċara l-kriterji biex tiddetermina l-eżistenza ta' sitwazzjoni ta' “monopolju de jure jew de facto”, minħabba li, fid-“Dikjarazzjoni Konġunta” tagħhom, il-11-il Stat Membru jsemmu li, mill-perspettiva tal-Istati Membri l-“ġodda”, sitwazzjoni ta' “monopolju de facto” għadha teżisti fir-rigward tal-attivitajiet imwettqa madwar l-Ewropa mit-TRIALOG u mid-DEEEP;

3.

Jinsisti sabiex ikun hemm applikazzjoni miftuħa, trasparenti u diretta tal-kriterji għall-għoti ta' grants diretti għal proġetti mmirati sabiex ikun żgurat li jkun hemm kundizzjonijiet indaqs għal kulħadd; jinsisti, għaldaqstant, li l-istess kriterji għandhom jiġu applikati għat-TRIALOG, għad-DEEEP u għall-proġett dwar it-“Tisħiħ tal-Kapaċitajiet Kubani ta' Maniġment”;

4.

Jinsisti li, permezz ta' programm strateġiku fuq livell Ewropew, għandu jiġi żgurat li jkun hemm finanzjament kontinwu għall-attivitajiet fejjieda tal-promozzjoni tal-iskambji tal-aħjar prattiki, tal-bini tan-netwerks u ta' sħubijiet fuq livell tal-UE u bejn il-pjattaformi nazzjonali u l-UE, u sabiex jittejbu d-djalogu u l-kapaċità tal-bini fil-ħidma mal-Istati Membri ”ġodda” u mal-pajjiżi tal-adeżjoni;

5.

Jistieden lill-Kummissjoni sabiex twettaq djalogu mal-Parlament fil-kuntest tar-reviżjoni mistennija tagħha (7) tas-sistema tas-sejħiet għal proposti għall-Programmi Tematiċi; iqis li ma jkunx xieraq li wieħed jantiċipa r-rakkomandazzjonijiet għal modifiki jew titjib tas-sistema li jistgħu jirriżultaw mir-reviżjoni; jappella, għaldaqstant, sabiex l-arranġamenti attwali dwar l-azzjonijiet iffinanzjati direttament ma jinbidlux għal perjodu ta' 12-il xahar, u sabiex kull bidla fil-ġejjieni tirrifletti l-eżitu tal-proċess ta' reviżjoni u tiżgura li jkun hemm attivitajiet ta' koperazzjoni għall-iżvilupp li jkunu fuq żmien fit-tul, prevedibbli u sostenibbli;

6.

Jistieden lill-Kummissjoni sabiex tadatta l-abbozz ta' deċiżjoni tagħha li tistabbilixxi l-Programm Annwali ta' Azzjoni għall-2009 għall-Atturi mhux statali u għall-Awtoritajiet Lokali fl-Iżvilupp (Parti II: Proġetti Mmirati) (CMTD(2009)0387 – D004766/01) sabiex tinkludi proġetti fuq livell Ewropew sabiex iqajmu kuxjenza dwar kwistjonijiet ta' żvilupp fl-UE mkabbra u sabiex ikun hemm skambju tal-edukazzjoni dwar l-iżvilupp fl-UE;

7.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

5.8.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 212/11

A.

billi l-konsegwenza negattiva prinċipali għall-UE li tirriżulta mill-kriżi finanzjarja u ekonomika attwali se tkun iż-żieda drammatika fl-għadd ta' persuni bla xogħol, li se teffettwa bl-aktar mod sever lill-gruppi soċjali l-aktar vulnerabbli; billi livelli ogħla ta' qgħad huma assoċjati maż-żieda fil-faqar, inugwaljanzi fis-saħħa, l-esklużjoni, il-kriminalità, l-insigurtà u n-nuqqas ta' fiduċja,

B.

billi, minkejja l-kriżi attwali, l-UE diġà ffaċċjat diffikultajiet bħala riżultat ta' tkabbir ekonomiku dgħajjef, sitwazzjoni demografika splussiva u d-diffikultà tal-għajxien f'ekonomija dejjem aktar globalizzata,

C.

billi fl-2007, 15,2 % taċ-ċittadini tal-Unjoni f'etajiet bejn it-18 u l-24 sena telqu mill-iskola qabel iż-żmien,

D.

billi l-impjegar għadu ma jiggarantixxix rotta 'l barra mill-faqar għall-ħafna nies fl-UE, filwaqt li 8 % tal-persuna li jaħdmu kienu f'riskju ta' faqar fl-2006,

E.

billi fl-2006, 16 % taċ-ċittadini Ewropej kienu fir-riskju ta' faqar. Ġenituri waħidhom, persuni bla xogħol, persuni b'diżabilità, żgħażagħ u persuni anzjani huma vulnerabbli b'mod speċjali,

F.

billi n-nisa xorta għadhom qed jaffaċċjaw riskju ta' faqar ogħla mill-irġiel, minħabba fatturi bħad-dipendenza ekonomika tagħhom, id-diskrepanza tas-salarju bejn is-sessi fis-suq tax-xogħol u l-preżenza akbar ta' nisa li għandhom impjiegi b'salarju baxx; billi dik is-sitwazzjoni żżid ir-riskju li l-faqar jkompli jinfirex fil-ġenerazzjonijiet li ġejjin,

G.

billi ż-żidiet fil-prezzijiet tas-snin reċenti kellhom effetti konsiderevoli fuq il-baġits tal-familji u affettwaw b'mod sproporzjonat lill-gruppi soċjali vulnerabbli,

H.

billi diversi studju (bħal Futur tar-Riċerka tax-xogħol tal-Fondazzjoni Russell Sage) juru li wieħed minn kull erba' ta' dawk li jaħdmu fl-aktar ekonomiji żviluppati fil-futur qarib jistgħu ikun qed jitħallsu ftit u jsibu lilhom rwieħhom f'riskju akbar ta' faqar; billi l-impjiegi b'salarju baxx huma simili ħafna fl-Istati Membri kollha, minħabba li sikwit jinvolvu relazzjoni tal-impjiegi mhux standard u l-istudji juru li l-ħaddiema b'ħiliet baxxi, il-part-timers, in-nisa, l-immigranti u l-ħaddiema żgħażagħ jinsabu f'riskju akbar, billi hemm it-tendenza li l-impjiegi b'salarju baxx jimxi minn ġenerazzjoni għall-oħra u billi dan jillimita l-aċċess għall-edukazzjoni, is-saħħa tajba u kundizzjonijiet ta' għajxien bażiċi oħra,

I.

billi l-Artikolu 2 tat-Trattat KE jistipula li l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa hija waħda mill-prinċipji fundamentali li fuqhom ġiet imsejsa l-Unjoni Ewropea,

J.

billi l-UE qed tiffaċċja bidla demografika li l-karatteristiċi l-iktar importanti tagħha huma ż-żieda fl-aspettattiva tal-ħajja u rata baxxa ta' fertilità, minkejja li xi pajjiżi qed juru sinjali li din ix-xejra qed tinqaleb,

K.

billi l-bidla demografika hija mistennija li twassal biex il-proporzjon tad-dipendenza fix-xjuħija jirdoppja sal-2050 bil-konsegwenzi rigward b'mod partikulari s-saħħa fiżika u mentali tal-popolazzjoni,

L.

billi b'sodisfazzjon ir-rapport tal-Kummissjoni “Rapport Demografiku 2008: Nissodisfaw il-Ħtiġijiet Soċjali f'Soċjetà li qed Tixjieħ” (SEC(2008)2911), li jagħraf l-irwol ewlieni li għandu min jieħu ħsieb lil ħaddieħor b'mod informali fis-soċjetà; jistieden lill-Kummissjoni biex tqis l-argumenti soċjali b'saħħithom għall-inklużjoni ta' min jieħu ħsieb lil ħaddieħor fit-tfassil tal-politika futura,

M.

billi l-effetti tal-kriżi finanzjarja fuq l-ekonomija reali mhumiex magħrufa bis-sħiħ iżda se jkun impossibbli li tintlaħaq il-mira tal-ħolqien ta' 5 miljun impjieg fl-UE bejn l-2008 u l-2009. billi reċessjoni ekonomika se twassal għal iktar qgħad u ċertament iktar faqar u se tippreżenta sfidi għall-mudelli soċjali Ewropej,

N.

billi l-kriżi finanzjarja u ekonomika qed toħloq dejjem aktar qgħaq u nuqqas ta' sigurtà, tant li l-koeżjoni soċjali madwar l-UE tinsab fi stat ta' ansjetà sostanzjali bi ksur soċjali u tensjonijiet f'diversi Stati Membri,

O.

billi l-UE impenjat ruħha għall-għan tal-iżvilupp sostenibbli mil-lat soċjali u ambjentali, u billi l-oppurtunitajiet għall-ħolqien ta' impjiegi li jistgħu joħorġu minn dan l-impenn għandhom ikunu sfruttati bis-sħiħ,

P.

billi d-djalogu soċjali jista' jkun importanti biex tiġi indirizzata l-kriżi ta' fiduċja li qed tkun aggravata mill-kriżi ekonomika minħabba li ħafna nies fis-soċjetà tagħna huma beżgħana mill-futur, billi daqstantieħor trid tingħata prijorità lil dawk li diġà huma esklużi u li l-pożizzjoni attwali tagħhom qed tmur lura fil-kriżi attwali,

Q.

billi l-arranġamenti istituzzjonali aktar intervenzjonisti tal-UE, ikkaratterizzati minn ċertu grad ta' ridistribuzzjoni tad-dħul u mill-kunċett komuni ta' “Mudell Soċjali Ewropew”, għandhom effett pożittiv fuq il-kwalità tal-ħajja tax-xogħol ta' miljuni ta' rġiel u nisa fis-setturi aktar żvantaġġati tas-swieq tax-xogħol tagħna,

R.

billi r-rispett għall-oqsfa legali u konvenzjonali nazzjonali, ikkaratterizzat mill-bilanċ bejn il-liġi tax-xogħol u l-ftehimiet kollettivi, li jirregolaw dawn il-mudelli huma prekundizzjoni għall-valuri armonizzati f'diversità ta' sistemi;

S.

billi fil-każ ta' relazzjoni tal-impjiegi mhux standard, ir-regoli u l-proċeduri definiti mill-imsieħba fin-negozjar kollettiv ma japplikawx,

T.

billi l-aġenda soċjali mġedda għandha tkun ibbażata fuq il-prinċipju li politiki effettivi u effiċjenti jikkontribwixxu għat-tkabbir ekonomiku u l-prosperità, u billi dan jista jgħin ukoll biex jerġa' jirbaħ l-appoġġ għall-UE li qed jonqos min-naħa taċ-ċittadini,

U.

billi hu ta' dispjaċir li l-aġenda soċjali mġedda ma titrattax il-kwistjoni tas-sigurtà legali ta' servizzi soċjali ta' interess ġenerali,

V.

billi kien hemm tħassib konsiderevoli dwar l-irwol u l-viżibilità tal-Aġenda Soċjali mġedda, inkluż in-nuqqas ta' ċarezza dwar l-iskop tagħha, kif se tiġi segwita kif ukoll it-tnaqqis fil-prominenza mogħtija lill-Metodu Miftuħ ta' Koordinazzjoni soċjali,

W.

billi l-mudelli soċjali Ewropej huma għaqda ta' valuri f'diversità ta' sistemi u huma b'mod ġenerali kompetenza tal-Istati Membri, l-għanijiet tal-Ewropa soċjali, imħaddna fit-Trattat u fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali fit-Trattat ta' Riforma, iridu jiġu enfasizzati bħala l-għan ewlieni tal-UE, biex titratta l-aspettattivi u l-biżgħat taċ-ċittadini tagħha; billi l-laqgħat suċċessivi tal-Kunsill Ewropew tar-Rebbiegħa tennew l-objettiv tal-qerda tal-faqar u l-esklużjoni soċjali u l-ħtieġa li tissaħħaħ id-dimensjoni soċjali ta' Liżbona; billi l-falliment u s-suċċess tal-politiki nazzjonali soċjali u għall-impjiegi għandhom ukoll impatt fuq Stati Membri oħra, għalhekk, id-dibattitu dwar ir-riforma tal-Mudell Soċjali Ewropew irid jitpoġġa fil-qalba ta' din l-interazzjoni bejn l-UE u l-Istati Membri,

X.

billi l-falliment tal-Istrateġija ta' Liżbona li tnaqqas il-faqar, li bħalissa hemm 78 000 000 persuna, u l-inugwaljanza li qed tiżdied huma ta' tħassib ewlieni; billi l-UE trid tagħmel progress rigward l-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-miri tal-UE u dawk nazzjonali dwar it-tnaqqis tal-faqar u l-esklużjoni soċjali, u f'oqsma ewlenin fejn attwalment jeżistu indikaturi, biex in-nies jikkonvinċu ruħhom li l-UE qegħda hemm biex l-ewwel taqdi n-nies, u mbagħad lin-negozji u l-banek,

Y.

billi f'diversi proċeduri quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Komunitajiet Ewropej, il-kunċett “provvedimenti li huma kruċjali għall-ħarsien tal-ordni politiku, soċjali u ekonomiku” intuża mingħajr ma ġie ċċarat min jista' jiddeċiedi, f'dan ir-rigward, liema provvedimenti huma kruċjali għall-ħarsien tal-provvedimenti ġenerali tal-politika pubblika fi Stat Membru,

Z.

billi l-Qorti tal-Ġustizzja sostniet li mhux f'idejn l-Istati Membri li jiddefinixxu l-kunċett ta' politika pubblika jew li b'mod unilaterali jimponu d-dispożizzjonijiet obbligatorji kollha tal-liġi tal-impjiegi tagħhom fuq fornituri ta' servizzi stabbiliti fi Stat Membru ieħor, u billi mhux ċar ta' min hi din il-kompetenza, jekk mhix tal-Istati Membri,

AA.

billi m'hemm ebda distinzjoni ċara bejn is-subkuntrattar ta' ħidma biss u t-traffikar dubjuż u l-provvediment ta' servizzi bbażat fuq kuntratti leċiti ma' persuni ġenwinament self-employed; billi d-differenza bejn prattiki frodulenti u relazzjonijiet tan-negozju verament ċivili u kummerċjali għandha tiġi indirizzata,

1.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, fid-dawl tar-reċessjoni ekonomika, biex jaffermaw mill-ġdid l-importanza ta' Ewropa soċjali b'saħħitha, li tinkorpora politiki soċjali u tal-impjiegi sostenibbli, effettivi u effiċjenti; jitlob lill-Kummissjoni sabiex tiżviluppa Aġenda tal-Politika Soċjali ambizzjuża għall-perjodu 2010-2015;

2.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tressaq pjan ta' politika koerenti dwar xogħol diċenti skont il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea;

3.

Jenfasizza l-importanza li l-ħolqien u l-promozzjoni tal-impjiegi jitpoġġa fuq nett tal-aġenda soċjali f'dawn iż-żminjiet diffiċli; iqis li flessibilità akbar fil-post tax-xogħol issa hi aktar importanti minn qatt qabel;

4.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tgħaqqad l-Aġenda Soċjali Mġedda ma' inizjattivi oħra bħall-Patt Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi, il-Patt Ewropew għaż-Żgħażagħ u l-Alleanza Ewropea tal-Familji, sabiex il-gruppi soċjali żvantaġġati jkollhom aċċess aħjar għall-benefiċċji soċjali;

5.

Hu mħasseb li l-miżuri proposti fil-komunikazzjoni tal-Kummissjoni mhumiex koerenti biżżejjed biex jagħmlu impatt fuq il-livelli attwali ta' faqar u esklużjoni fl-UE u sabiex jindirizzaw l-isfidi attwali għall-koeżjoni soċjali;

6.

Jiddispjaċih, b'mod partikulari, li l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni hi nieqsa minn proposti dwar il-kwistjonijiet li ġejjin, li huma kruċjali biex jinkiseb bilanċ bejn il-libertajiet ekonomiċi u d-drittijiet soċjali;

7.

Jenfasizza l-bżonn sabiex jiġu żviluppati aktar l-istandards minimi tad-drittijiet tal-impjieg; huwa konxju li la l-libertajiet ekonomiċi u anqas ir-regolamenti tal-kompetizzjoni m'għandhom ikunu aktar importanti mid-drittijiet soċjali fundamentali;

8.

Jinnota li l-politika soċjali għandha tkopri azzjonijiet fundamentali bħal bilanċ aħjar bejn id-drittijiet soċjali u libertajiet tas-suq, tiġġieled id-diskriminazzjoni u tippromwovi l-ugwaljanza, timmodernizza u tirriforma l-mudelli soċjali Ewropej filwaqt li ssaħħaħ il-valuri tagħhom;

9.

Jinnota li d-delinjazzjoni ta' dak li jikkostitwixxi “provvedimenti li huma kruċjali għall-ħarsien tal-ordni politiku, soċjali u ekonomiku” tal-Istati Membri hi kwistjoni politika u għandha tkun definita fi proċess leġittimizzat b'mod demokratiku; għaldaqstant jitlob lill-Kummissjoni biex tagħti bidu għal dibattitu miftuħ biex tiċċara l-kunċett ta' dak li jikkostitwixxi dawn il-provvedimenti ġenerali tal-politika pubblika u biex tipproponi leġiżlazzjoni fejn dan ikun meħtieġ;

10.

Jikkunsidra li dan mhux il-waqt biex jitnaqqas l-infiq soċjali, anzi saħansitra għandhom jissaħħu r-riformi strutturali; iżid li l-UE għandha tappoġġa l-infrastrutturi tal-mudelli soċjali tal-Istati Membri, b'mod partikulari s-servizzi soċjali ta' interess ġenerali, billi tafferma mill-ġdid l-importanza tal-aċċess, tal-kwalità u tas-sostenibilità universali tagħhom;

11.

Jiddispjaċih li għalkemm il-kriżi finanzjarja turi l-importanza ta' azzjoni Statali fir-rigward taż-żamma ta' attività ekonomika u koeżjoni soċjali msaħħa, il-Kummissjoni ma żguratx il-futur u l-irwol kruċjali tas-servizzi pubbliċi fl-Unjoni Ewropea permezzz tal-proposta ta' direttiva qafas fuq is-servizzi ta' interess ġenerali;

12.

Jistieden lill-Kummissjoni sabiex tissottometti proposta leġiżlattiva bl-għan li tkun żgurata s-sigurtà legali tas-servizzi soċjali ta' interess ġenerali;

13.

Jenfasizza l-ħtieġa li jinsabu modi biex jiġu mmodernizzati u rriformati s-sistemi ta' siġurtà soċjali nazzjonali sabiex jinqered il-faqar b'perspettiva fuq perjodu ta' żmien twil, b'mod partikulari rigward paga minima adegwata, il-pensjonijiet u s-servizzi tal-kura tas-saħħa; jenfasizza li hemm potenzjal għat-tisħiħ tas-sostenibilità finanzjarja tas-sistemi tal-paga minima u tal-pensjonijiet kif ukoll tal-kwalità u l-effiċjenza tas-servizzi tal-kura tas-saħħa permezz tat-titjib tal-organizzazzjoni tagħhom u l-aċċess għalihom, b'rispett għall-prinċipji tas-sussidjarjetà, u b'appoġġ għal iżjed sforzi biex jiġu stabbiliti sistemi fiskali progressivi li jistgħu jnaqqsu l-inugwaljanza;

14.

Jinnota li xi Stati Membri introduċew il-kunċett ta' paga minima; jissuġerixxi li Stati Membri oħra jista' jkun li jibbenefikaw minn studju tal-esperjenza tagħhom; jistieden lill-Istati Membri biex iħarsu l-prekondizzjonijiet għall-parteċipazzjoni soċjali u ekonomika għal kulħadd, u b'mod partikulari, biex jipprevedu regolamenti fuq kwistjonijiet bħall-pagi minimi jew arrangamenti oħra legali u b'mod ġenerali vinkolanti jew permezz ta' ftehimiet kollettivi skont it-tradizzjonijiet nazzjonali li jippermetti lill-ħaddiema full-time ikollhom għajxien diċenti bid-dħul li jkollhom;

15.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jiżguraw li ċ-ċittadini kollha jkollhom aċċess għas-servizzi bażiċi bankarji;

16.

Isostni li l-isports u l-attivitajiet kulturali huma strumenti essenzjali għall-inklużjoni soċjali u jgħinu biex jinkoraġġixxu l-iżvilupp personali, jippromwovu t-tajjeb ta' soċjetà, u jrawmu t-talenti;

17.

Jistenna li l-Kummissjoni tiżgura li l-kwistjonijiet ambjentali u tas-saħħa huma integrati b'mod mgħaġġel fil-politiki kollha tal-UE sabiex ikun żgurat livell għoli ta' ħarsien tas-saħħa u tal-ambjent, skont id-dispożizzjonijiet tat-Trattat KE;

18.

Għandu l-istess rieda tal-Kummissjoni li l-aġenda soċjali titwessa' għal numru ta' oqsma ġodda; jikkundanna l-fatt li l-ambjent huwa wisq spiss ikkunsidrat biss mill-aspett tal-bidla fil-klima; jilqa' b'sodisfazzjon id-dikjarazzjonijiet magħmula mill-ġdid mill-Kummissjoni favur ekonomija sostenibbli b'livell baxx ta' emissjonijiet ta' CO2, imma jiddispjaċih li l-proposta tal-Kummissjoni ma fiha l-ebda miżura konkreta li għandha l-għan li tqis il-konsegwenzi soċjali u fuq is-saħħa li jkollhom il-kriżijiet ekoloġiċi u klimatiċi;

19.

Jenfasizza li l-faqar estrem u l-esklużjoni soċjali li tirriżulta minnu ma jistgħux jiġu mifhuma f'termini ekonomiċi fuq il-bażi ta' ċifri biss, iżda jridu jinftiehmu wkoll f'termini ta' drittijiet tal-bniedem u ċittadinanza; jirrikonoxxi li l-prinċipju ta' moviment ħieles tal-kapital u tal-merkanzija ma jistax, fih innifsu, jeqred il-faqar u b'mod partikolari il-faqar persistenti u li l-faqar estrem iċaħħad minn opportunitajiet lil dawk affettwati u ma jħallihomx jipparteċipaw b'mod sħiħ fil-ħajja tal-komunità, billi jagħmilhom indifferenti għall-ambjent tagħhom;

20.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-proposti inklużi fil-pakkett tal-Kummissjoni dwar il-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja, imniedi fl-aħħar tal-2008; iħeġġeġ lill-Kummissjoni sabiex tagħmel rakkomandazzjonijiet lill-Istati Membri li b'mod ċar għadhom lura fl-ilħuq tal-objettivi tal-Kunsill Ewropew ta' Barċellona tal-2002 rigward il-provvediment tal-kura tat-tfal sal-2010; jistieden lill-Kummissjoni biex tħeġġeġ b'mod ulterjuri lil min iħaddem biex ikunu aktar miftuħa għal arranġamenti tax-xogħol flessibbli, billi tottimizza l-użu u l-għarfien tal-ICT u forom ġodda ta' organizzazzjoni tax-xogħol u b'dan il-mod tiġi promossa l-flessibilità tal-iskedi tax-xogħol u l-kompatibilità tagħhom mal-ħinijiet tan-negozju, tal-amministrazzjoni u tal-iskejjel;

21.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tagħmel proposta dwar rikonċiljazzjoni aħjar bejn il-ħajja privata, tal-familja u dik professjonali billi tottimizza l-użu u l-għarfien tal-ICT u forom ġodda ta' organizzazzjoni tax-xogħol, jitqiesu l-ħtiġijiet u l-benessri tat-tfal filwaqt li jiġi promoss ħarsien aktar effettiv tal-impjiegi, li jikkonferma d-dritt tal-ġenituri u tal-carers għal ħinijiet tax-xogħol flessibbli, li jikkorrispondu mal-ħtiġijiet tagħhom u b'attenzjon partikolari għall-aċċess għal persuni bi dħul baxx jew b'impjiegi prekarji jew ta' kwalità baxxa;

22.

Jiddeplora d-dgħjufija tal-politiki tal-UE u dawk tal-Istati Membri fil-konfront tal-faqar li qed jiżdied, b'mod speċjali l-faqar fost it-tfal;

23.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri biex jipprovdu skemi ta' introjtu garantit minimu għall-inklużjoni soċjali, skont il-prinċipji ta' sussidjarjetà u proporzjonalità;

24.

Jissuġġerixxi li sfidi demografiċi ġodda jistgħu jiġu trattati billi tiġi indirizzata s-sitwazzjoni tan-nisa li jgħixu fil-faqar, li għandhom aċċess ta' nutrizzjoni li mhuwiex la ugwali u anqas adegwat, mingħajr post fejn jgħixu, mingħajr edukazzjoni u mingħajr introjtu, u li jaffaċċjaw diffikultajiet biex isibu bilanċ bejn ix-xogħol, il-familja u l-ħajja privata;

25.

Jistieden li jkun hemm prevenzjoni ta' u ġlieda kontra t-tluq kmieni mill-iskola iktar effettivi bil-motto “bl-iskola jaqbillek”; jitlob għal sistemi ta' edukazzjoni organizzati b'mod effikaċi u kurrikuli adattati għas-swieq tax-xogħol ta' għada li jikkunsidraw l-bżonnijiet tas-soċjetà u l-iżviluppi tekonoloġiċi; jitlob għal aktar promożżjoni u assistenza għall-kunċett ta' “Second Chance Schools” (Skejjel li jagħtu t-Tieni Ċans) u tgħallim informali u mhux formali li diġa' wrew li jwasslu għal aktar parteċipazzjoni taż-żgħażagħ u l-adulti mill-ambjenti ta' skejjel tradizzjonali li jikkontribwixxu għat-tnaqqis fir-rata tat-tluq kmieni mill-iskola; għal dan l-iskop, jitlob li sseħħ l-eliminazzjoni li ilha mistennija ta' kwalunkwe u kull inugwaljanza tal-opportunitajiet tas-sistemi edukattivi fl-UE, b'mod partikulari, l-eliminazzjoni ta' edukazzjoni ta' livell baxx u segregata li għandha effetti negattivi irriversibbli fuq gruppi marġinalizzati, b'mod partikolari r-Roma;

26.

Jinsisti dwar il-ħtieġa ta' azzjonijiet aktar effettivi għat-tagħlim u għat-taħriġ tul il-ħajja li jimmira li jagħti iktar mezzi liċ-ċittadini, speċjalment dawk inqas kwalifikati, biex jidħlu, jew jerġgħu jidħlu, fis-suq tax-xogħol, mingħajr skossi u mingħajr diskriminazzjoni; jissuġġerixxi li ssir enfasi fuq il-ħiliet imprenditorjali, prinċipalment l-intraprenditorjat fost in-nisa u ż-żgħażagħ, l-ICT u l-kompetenzi fil-komunikazzjoni, il-litteriżmu finanzjarju u l-ħiliet lingwistiċi;

27.

Jenfasizza l-bżonn ta' titjib fl-edukazzjoni fl-UE billi l-proċess ta' kompatibbiltá u komparabbiltá jsiru aktar dinamiċi fis-sistemi tal-edukazzjoni tal-Istati membri bil-għan li jiġi ffaċilitat ir-rikonoxximent reċiproku ta' kwalifiki professjonali u l-istandards;

28.

Iqis li l-politiki dwar l-inklużjoni soċjali attiva jrid ikollhom impatt deċiżiv fuq il-qerda tal-faqar u tal-esklużjoni soċjali, kemm għal min għandu impjieg bi ħlas (il-“ħaddiema fqar”) kif ukoll għal min m'għandux impjieg bi ħlas;

29.

Jenfasizza l-ħtieġa li tiġi promossa l-kooperazzjoni bejn l-Universitajiet u l-kummerċ billi huwa important li jiġi żgurat li dawn is-sħab jikkooperaw u li jappoġġjaw lil xulxin għall-ġid tal-organizzazzjoni tagħhom stess, tal-isaff tagħhom u tal-istudenti tagħhom; jikkunsidra li għandha tinbena rabta bejn il-kurrikuli universitarji u d-dinja tax-xogħol u l-qasam kummerċjali għandu jkollu l-possibilità li jikkumplimenta programmi ta' studju, li joffri apprendistat, li jorganizza “open days” għall-istudenti eċċ;

30.

Jiġbed l-attenzjoni dwar il-ħtieġa għal approċċ iktar bilanċjat bejn il-flessibilità, is-sigurtà u l-ħtieġa li jkunu żgurati pagi deċenti bl-għan li jkunu integrati aktar iż-żgħażagħ, l-anzjani, in-nisa, in-nies li ilhom qiegħda għal tul ta' żmien u nies żvantaġġati fis-suq tax-xogħol; jissuġġerixxi li l-Istati Membri għandhom iqisu r-riżoluzzjoni tal-Parlament tad-29 ta' Novembru 2007 dwar il-Prinċipji Komuni tal-Flessigurtà meta jimplimentaw strateġiji nazzjonali dwar il-flessigurtà;

31.

Iqis li b'mod partikulari fi żmien ta' kriżijiet finanzjarji u ekonomiċi, li spiss iwasslu għat-telf tal-impjiegi u għar-ristrutturar, il-parteċipazzjoni tal-ħaddiema fil-proċess ta' teħid tad-deċiżjonijiet fi ħdan il-kumpaniji li jaffettwaw l-impjiegi u l-għajxien tagħhom, hija importanti ferm; jilqa' b'sodisfazzjon ir-reviżjoni reċenti (15) tad-Direttiva tal-Kunsill 94/45/KE tat-22 ta' Settembru 1994 dwar l-istabbiliment ta' Kunsill Ewropew tax-Xogħlijiet jew proċedura fl-impriżi fuq skala Komunitarja u fil-gruppi ta' l-impriżi fuq skala Komunitarja għall-għanijiet ta' tagħrif u ta' konsultazzjoni għall-impjegati (16); itenni t-talba tiegħu għal aktar tisħiħ tat-tħaddim tal-kunsilli Ewropej tax-xogħlijiet kif stipulat fir-riżoluzzjoni tiegħu tal-4 ta' Settembru 2001 dwar l-applikazzjoni tad-Direttiva 94/45/KE (17);

32.

Jenfasizza li l-politiki soċjali u tal-impjieg għandhom jinkoraġġixxu l-ħolqien tal-impjiegi u jiġu attivati kemm jista' jkun malajr b'reazzjoni għall-kriżi ekonomika attwai u għandhom jipprovu opportunitajiet għax-xogħol u għall-edukazzjoni u jnaqqsu wkoll it-telf tad-dħul; jikkunsidra li dawn il-politiki għandhom b'mod attiv jimmotivaw lin-nies biex jfittxu opportunitajiet ta' xogħol jew biex jibdew attività intraprenditorjali tagħhom stess; għal dan il-għan jikkunsidra li l-Istati Membri għandhom jikkunsidraw mezzi ta' finanzjament għall-but ta' kulħadd, bħall-garanziji bi flus, ir-rati tal-imgħaxx imnaqqsa jew benefiċċji f'somma waħda ta' benefiċċji tal-qgħad, waqt li jnaqqsu t-telf tad-dħul u jipprovdu opportunitajiet għall-edukazzjoni li jgħinu persuni bla impjieg isibu xogħlijiet ġodda; ifakkar fl-approċċ olistiku tal-Kummissjoni għall-inklużjoni attiva li jinkludi l-appoġġ għal dħul xieraq, l-aċċess għas-swieq tax-xogħol inklużivi u s-servizzi soċjali ta' kwalità għolja;

33.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tieħu inizjattivi li jwasslu għal distinzjoni ċara bejn min iħaddem, min ġenwinament jaħdem għal rasu u l-imprendituri ż-żgħar minn naħa, u l-impjegati min-naħa l-oħra;

34.

Jenfasizza fuq il-ħtieġa vitali li l-ommijiet ikunu appoġġjati, permezz ta' allowances għall-familja matul l-infanzja u l-ħolqien ta' qafas xieraq biex jerġgħu lura għas-suq tax-xogħol, filwaqt li tingħata attenzjoni partikulari lill-ommijiet li jrabbu t-tfal waħedhom minħabba l-vulnerabilità ta' dan il-grupp;

35.

Jinnota li l-ekonomija soċjali, bħala forma oħra ta' intraprenditorija għandha rwol importanti fil-kontribuzzjoni għall-ekonomija Ewropea sostenibbli, billi l-profitabilità u s-solidarjetà jiġu magħquda; jenfasizza li l-imprizi tal-ekonomija soċjali għandha bżonn qafas legali sikur; jenfasizza l-kontribuzzjoni importanti ħafna tax-xogħol volontarju fil-qasam soċjali b'mod partikulari fil-ġlieda kontra l-faqar u l-esklużjoni soċjali u fl-appoġġ għall-gruppi żvantaġġati fis-soċjetà;

36.

Jenfasizza li mhux kulħadd kapaċi jaħdem, u li bħalissa m'hemmx xogħol għal kulħadd, u jafferma l-importanza tal-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni 92/441/KEE, adottata mill-Kunsill Ewropew tal-11 u t-12 ta' Diċembru 2008, dwar l-għoti ta' “biżżejjed riżorsi u għajnuna soċjali sabiex wieħed jgħix b'mod li jkun konformi mad-dinjità tal-bniedem”, permezz tal-estensjoni tal-iskemi ta' dħul minimu għall-Istati Membri kollha u billi jiżdiedu l-livelli sabiex ikunu żgurati l-aċċess u l-adegwatezza;

37.

Jemmen li l-iżvilupp tal-mikrokreditu jista' jkollu rwol importanti fl-appoġġ ta' nies qiegħda (għal perjodu twil ta' żmien) biex jibdew jaħdmu għal rashom; jinnota li l-mikrokreditu diġa għen f'ħafna sitwazzjonijiet bħal dawn fl-integrazzjoni mill-ġdid fil-ħajja tax-xogħol u li dan sar skont l-Istrateġija ta' Liżbona; jistieden lill-Kummissjoni biex ittejjeb l-ħolqien u l-aċċess għall-informazzjoni dwar il-possibilitajiet u d-disponibilità tal-mikro-krediti u biex biex jiġu indirizzi b'mod attiv dawk il-gruppi fis-soċjetà li jibbenefikaw l-aktar u dawk li l-aktar li bżonn tal-provvista tal-mikrokreditu;

38.

Jistieden biex tkun promossa rabta ikbar bejn l-implimentazzjoni tal-flessigurtà u t-tisħiħ tad-djalogu soċjali, li jirrispetta t-tradizzjonijiet u l-prattiċi nazzjonali;

39.

Jinsisti dwar it-tneħħija ta' ostakoli burokratiċi għall-intrapriżi żgħar u medji; jitlob l-implimentazzjoni ulterjuri tal-prinċipji li ġew proposti fil-komunikazzjoni mill-Kummisjsoni dwar Att dwar in-Negozji ż-Żgħar għall-Ewropa;

40.

Filwaqt li jagħraf għalkollox li l-politika tas-salarji hija l-kompetenza tal-Istati Membri, jissuġġerixxi li l-imsieħba soċjali jiddiskutu, f'livell nazzjonali, dwar metodoloġiji ġodda għall-politiki ta' salarji li jistgħu jinkludu inkorporazzjoni ikbar tad-dħul tal-kumpaniji f'dak li jaqalgħu l-impjegati permezz ta' skemi li jimmitigaw l-impatt tal-inflazzjoni; iqis li skemi bħal dawn jippermettu li d-dħul extra tal-impjegati jkun dirett lejn fondi kapitali speċjali mwaqqfa mill-kumpaniji; jitlob għal dibattitu rigward modi li bihom jinkoraġġixxu l-kumpaniji biex jieħdu sehem f'dawk il-metodoloġiji, u barra minn hekk jitlob għal dibattitu rigward l-oqfsa legali li jirregolaw l-aċċess tal-impjegati għal dawk il-fondi b'mod gradwali matul iż-żmien; jissuġġerixxi lill-imsieħba soċjali l-importanza ta' impenn imġedded għal “salarji għal għajxien deċenti” li jiggarantixxu salarji minimi b'mod sinifikanti aktar mil-livell ta' dħul adegwat, biex jippermettu li n-nies joħorqu mis-sitwazzjoni tal-faqar u biex jibbenefikaw b'mod pożittiv mix-xogħol;

41.

Jinsisti li l-iżvilupp ta' opportunitajiet indaqs u mhux diskriminatorji jiddependi kemm minn bażi leġiżlattiva soda kif ukoll minn firxa ta' għodod politiċi u jinsisti wkoll li n-non-diskriminazzjoni u l-ugwaljanza jridu jkunu integrati fl-aspetti kollha tal-aġenda soċjali mġedda;

42.

Jitlob lill-Kummissjoni biex twettaq studji dwar l-impatt f'perjodu medju ta' żmien u fil-futur imbiegħed tal-mobilità tal-għerf, sabiex ir-riżultati jintużaw bħala bażi soda għal miżuri li jimmitigaw l-effetti negattivi;

43.

Jiġbed l-attenzjoni rigward l-impatt negattiv (possibilità ta' brain drain) li l-immigrazzjoni jista' jkollha fil-proċess tal-iżvilupp tal-pajjiżi tal-oriġini li jinkludu l-istrutturi tal-familja, is-saħħa, l-edukazzjoni u r-riċerka; ifakkar, min-naħa l-oħra, l-effetti tal-kriżi ekonomika f'termini ta' żbilanċji fis-swieq tal-impjiegi f'ħafna pajjiżi ospiti;

44.

Jenfasizza dwar l-importanza tar-reklutaġġ b'mod etiku minn pajjiżi terzi, partikolarment fir-rigward tal-professjonisti fil-qasam tal-kura tas-saħħa u jistieden lill-Istati Membri biex jiżviluppaw Kodiċi ta' Prattika għar-reklutaġġ internazzjonali, jekk dan għadu ma sarx;

45.

Jenfasizza li l-impatt fuq perjodu twil ta' żmien tal-immigrazzjoni fuq il-bidla demografika huwa inċert minħabba li dan jiddependi fuq il-volatilità tal-flussi ta' migrazzjoni, ir-riunifikazzjoni tal-familji u r-rati tal-fertilità;

46.

Iqis li l-immigranti jistgħu, meta impjegati legalment, jikkontribwixxu għall-iżvilupp sostenibbli tas-sistemi ta' sigurtà soċjali u jiggarantixxu wkoll id-drittijiet ta' pensjoni u soċjali tagħhom infushom;

47.

Jenfasizza li politika ta' immigrazzjoni li taħdem tajjeb u msejsa fuq id-drittijiet tal-bniedem għandha tippromwovi strateġija koerenti u integrata għall-integrazzjoni tal-migranti fuq il-bażi ta' opportunitajiet indaqs, bil-għan li jkunu ggarantiti d-drittijiet fundamentali tagħhom, u li jkun żgurat bilanċ aħjar bejn id-drittijiet u l-obbligi;

48.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-proposta tal-Kummissjoni sabiex jiġu imposti sanzjonijiet fuq min iħaddem talli jimpjega ċittadini minn pajjiżi terzi li jkunu residenti illegalment; jenfasizza l-importanza tal-ġlieda kontra l-isfruttament ta' ċittadini minn pajjiżi terzi li jkunu residenti illegalment filwaqt li jitħarsu d-drittijiet ta' min ikun f'sitwazzjonijiet vulnerabbli; f'dan il-kuntest jistieden lill-Kummissjoni biex tippromwovi l-opportunitajiet għall-impjieg legali ta' ċittadini minn pajjiżi terzi li jkunu residenti illegalment;

49.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-proposta għal direttiva dwar l-applikazzjoni tad-drittijiet tal-pazjenti fil-kura tas-saħħa transkonfinali (COM(2008)0414); madankollu, jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li d-direttiva, imbagħad, m'għandhiex twassal għal diskriminazzjoni akbar taċ-ċittadini tal-Unjoni minħabba s-sitwazzjoni ekonomika tagħhom;

50.

Iqis li t-tisħiħ tal-implimentazzjoni u tal-infurzar tal-liġijiet tax-xogħol eżistenti skont il-liġi nazzjonali u Komunitarja u skont il-konvenzjonijiet tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO), għandu jkun prijorità għall-istituzzjonijiet tal-UE u għall-Istati Membri;

51.

Jisħaq fuq il-ħtieġa li jissaħħu aktar il-liġijiet kontra d-diskriminazzjoni fl-UE kollha; jistieden lill-Kummissjoni biex tistimola l-iskambju tal-aħjar prattiki bejn l-Istati Membri fir-rigward tal-promozzjoni ulterjuri tal-integrazzjoni li tirnexxi tal-migranti; jinnota li, b'mod partikulari fi żminijiet ta' tbatija ekonomika, il-persuni l-aktar vulnerabbli fis-soċjetà, li ħafna drabi jkunu l-migranti, jintlaqtu b'mod sproporzjonat;

52.

Jemmen li fir-relazzjonijiet esterni tagħha, l-UE jista' jkollha rwol iktar proattiv fil-promozzjoni ta' standards soċjali u ambjentali fundamentali; huwa konvint li huma meħtieġa sforzi addizzjonali fir-rigward ta' mekkaniżmi għall-prevenzjoni, is-sorveljanza u s-sanzjonijiet rigward ksur;

53.

Jikkunsidra li l-UE tista' tagħmel aktar biex tinfluwenza l-aġenda internazzjonali dwar l-aġenda tax-xogħol deċenti u tippromwovi b'mod attiv il-konformità mal-konvenzjonijiet tal-ILO, mad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali, u li dan jista' jikkontribwixxi biex ikun hemm il-paċi fid-dinja kif ukoll għall-ħarsien tal-interessi u l-valuri tal-UE;

54.

Jenfasizza l-fatt li l-iżvilupp tal-qafas legali Komunitarju, permezz ta' leġiżlazzjoni primarja jew ta' leġiżlazzjoni sekondarja, m'għandu bl-ebda mod imur kontra l-obbligi internazzjonali fil-qafas tal-konvenzjonijiet tal-ILO;

55.

Jinnota li l-UE għandha timmira għal proċess ta' globalizzazzjoni iktar inklużiv soċjalment u sostenibbli mil-lat ekonomiku u dak ambjentali; jinnota li l-mod li bih il-korporazzjonijiet imexxu n-negozju mhux biss għandu impatt ekonomiku kbir iżda għandu wkoll impatt soċjali sinifikanti, kemm fl-UE kif ukoll f'pajjiżi terzi, b'mod partikulari fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw; għalhekk iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tippromwovi b'mod attiv il-kunċett tar-Responsabilità Soċjali tal-Kumpaniji, jew permezz tal-promozzjoni tal-liġi li ma torbotx jew, meta jkun xieraq, permezz ta' proposti leġiżlattivi;

56.

Jissuġġerixxi t-tisħiħ tal-potenzjal tal-fondi strutturali permezz tas-simplifikazzjoni, tal-flessibilità u t-titjib tal-proċeduri, u d-dimensjoni tal-integrazzjoni soċjali, bl-għan li l-Istati Membri jkunu megħjuna jagħmlu l-aħjar użu mir-riżultati tal-politiki soċjali u tal-impjiegi; jistieden lill-Istati Membri u lir-reġjuni biex jinvolvu għalkollox lill-imsieħba skont l-Artikolu 16 tar-Regolament Ġenerali dwar il-Fondi Strutturali (18); jirrakkomanda bil-qawwa li l-Fond Soċjali Ewropew (ESF) isir aċċessibbli għall-imsieħba sabiex tkun tista' tiġi żviluppata l-kapaċità;

57.

Jenfasizza li l-Aġenda Soċjali mġedda trid tieħu impenn ċar li l-fondi strutturali u ta' koeżjoni tal-UE se jgħinu biex jintlaħqu l-objettivi tagħha; għalhekk jitlob lill-Istati Membri biex jużaw l-ESF u l-Fondi Strutturali l-oħra kollha mhux biss sabiex tittejjeb l-impjegabilità tan-nies iżda wkoll biex tittejjeb l-infrastruttura soċjali;

58.

Jagħraf li l-Fondi Strutturali għadhom l-istrument ewlieni ta' finanzjament sabiex jintlaħqu l-objettivi soċjali; jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jippromwovu sinerġiji ma' programmi oħra u biex jappoġġjaw il-koerenza bejn il-programmi ta' qafas pluriennali, bħal Daphne, Progress, il-Programm tas-Saħħa Pubblika, u l-programm “Ewropa għaċ-ċittadini”;

59.

Jistieden li tingħata attenzjoni partikulari lir-reġjuni li huma l-aktar affettwati mill-globalizzazzjoni kif ukoll lir-reġjuni fl-Istati Membri l-ġodda li huma fil-proċess ta' konverġenza soċjali;

60.

Jissuġġerixxi li l- Progress jista' jikkontribwixxi għall-evalwazzjoni aħjar tal-modernizzazzjoni tal-mudelli soċjali Ewropej permezz tal-evalwazzjoni ta' proġetti pilota;

61.

Iqis li, bħala riżultat tal-moviment ħieles tal-persuni fis-suq intern, f'xi partijiet tal-UE, u, b'mod partikulari fil-bliet il-kbar, qed jitfaċċaw problemi ġodda b'rabta mal-għoti tal-protezzjoni soċjali ta' emerġenza lil persuni li ma jkunux jistgħu jmantnu lilhom infushom, u dan iżid il-pressjoni fuq is-servizzi pubbliċi u privati (tal-karità) li jagħtu għajnuna ta' emerġenza, pereżempju lil min ma jkollux dar jew lil gruppi ta' popli marġinalizzati fis-soċjetà tagħna;

62.

Jenfasizza li l-flessibilità u l-aċċettazzjoni tal-bidla min-naħa taċ-ċittadini jistgħu jiżdiedu permezz ta' fiduċja reċiproka ikbar li tista' tittejjeb permezz ta' djalogu soċjali iktar effettiv u trasparenti kif ukoll billi tkun żgurata demokrazija parteċipattiva aktar effettiva fit-tfassil u l-implimentazzjoni tal-politika;

63.

Iqis li huwa importanti b'mod partikulari li d-djalogu soċjali jinkoraġġixxi l-politiki dwar is-saħħa u s-sikurezza fil-post tax-xogħol u, b'mod ġenerali, jippromwovi titjib fil-kwalità tal-ħajja fil-post tax-xogħol; jistieden lill-Kummissjoni biex tniedi dibattitu dwar kif min ma jkollux impjieg full-time (ħaddiema temporanji, ħaddiema part-time, ħaddiema b'kuntratti għal perjodi fissi ta' żmien) jista' jkun inkluż fid-djalogu soċjali;

64.

Ladarba r-riżultati tan-negozjati tal-imsieħba soċjali Ewropej ma tantx ikunu magħrufa u żvelati, jitlob għall-promozzjoni ta' kuxjenza dwar ir-riżultati tad-djalogu soċjali biex jittejjeb l-impatt tiegħu u jkun promoss l-iżvilupp tiegħu;

65.

Jemmen li l-kultura ta' koperazzjoni, li qed tieħu post il-kultura msejsa fuq il-kunflitti fis-suq tax-xogħol, għandha tibqa' titħeġġeġ permezz tal-promozzjoni tad-djalogu soċjali;

66.

Jemmen li l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, u min ikun qed jgħix il-faqar u l-esklużjoni soċjali, iridu jkunu involuti b'mod aktar dirett fid-dibattiti dwar il-mudell ekonomiku u soċjali, fuq bażi ugwali;

67.

Jinnota li l-imsieħba soċjali għandhom jagħmlu sforz sabiex jaħdmu bi pjanijiet multiannwali b'kalendarji speċifiċi u skadenzi bl-għan ta' strateġija sostenibbli fuq tul ta' żmien;

68.

Jitlob li jsir dibattitu wiesa' bejn il-partijiet interessati Ewropej, l-awtoritajiet pubbliċi nazzjonali, min iħaddem u l-impjegati u s-soċjetà ċivili, dwar l-aġenda soċjali għall-perjodu wara l-2010;

69.

Jinnota li l-Istati Membri għandhom jappoġġjaw miri u indikaturi soċjali ġodda li jistgħu jitkejjlu, li huma vinkolanti u li huma kwantittativi għall-Istrateġija ta' Liżbona ta' wara l-2010, inklużi l-impenji għall-ħidma lejn l-eradikazzjoni tal-faqar u l-esklużjoni soċjali, kif ukoll l-iżvilupp ta' patt ta' progress soċjali ġdid li jistabilixxi l-miri u l-qafas ġdid għal UE globalment ġusta u soċjalment sostenibbli, li għandhom jibnu u jsaħħu l-OMC soċjali bħala pilastru ewlieni;

70.

Jinnota li l-kumpaniji għandhom rwol importanti mhux biss f'termini ekonomiċi iżda wkoll f'termini soċjali fl-UE; jiġbed għalhekk l-attenzjoni għall-promozzjoni tar-responsabilità soċjali korporattiva u għall-ħtieġa li jsir progress urġenti rigward ix-xogħol ta' kwalità għolja, partikolarment fir-rigward tas-salarji għal għajxien deċenti, sabiex jissaħħaħ il-mudell soċjali u jkun evitat id-dumping soċjali;

71.

Jiffavorixxi djalogu effettiv bejn il-Parlament u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili: jissuġġerixxi li d-djalogu li huwa wkoll meħtieġ ġewwa l-Istati Membri fuq livell ċentrali, reġjonali u lokali;

72.

Jinnota li Sena Ewropea tal-Volontarjat tkun opportunità ideali biex l-UE tibni relazzjoni mal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili; jistieden lill-Kummissjoni biex twitti t-triq sabiex l-2011 tkun iddikjarata bħala s-Sena Ewropea tal-Volontarjat billi tressaq proposta leġiżlattiva xierqa għal dan il-għan mill-aktar fis possibbli;

73.

Iqis li l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili għandha tkun involuta mill-bidu fil-proċessi tat-teħid ta' deċiżjonijiet, u li l-informazzjoni għandha tkun pubblikament aċċessibbli, il-feedback għandha tkun reċiproka u li l-marġini ta' bidla għandu jkun ċar għall-parteċipanti;

74.

Jisħaq fuq l-importanza u l-valur tal-proċess ta' konsultazzjoni bħala għodda effettiva sabiex iċ-ċittadini jingħataw aktar setgħat billi jkunu jistgħu jagħtu l-kontribut tagħhom b'mod dirett lill-proċess politiku fil-livell tal-UE; jistieden lill-Kummissjoni biex tieħu miżuri oħra sabiex jiżdied l-għarfien dwar konsultazzjonijiet tal-UE fil-ġejjieni permezz tal-midja u fora xierqa oħra fil-livelli nazzjonali, reġjonali u lokali;

75.

Jissuġġerixxi li jeħtieġ b'mod urġenti li l-istituzzjonijiet Ewropej, l-imsieħba soċjali nazzjonali u s-soċjetà ċivili jadottaw “patt soċjali” li jiġbor fih azzjonijiet soċjali b'miri u indikaturi realistiċi u li jorbtu;

76.

Jinnota li l-parteċipazzjoni ċivika tibda matul it-tfulija u jitlob il-promozzjoni u l-appoġġ tal-istrutturi ta' parteċipazzjoni u ta' inizjattivi f'livell lokali, reġjonali u nazzjonali għat-tfal u ż-żgħażagħ;

77.

Jenfasizza l-bżonn li jsir progress u jkunu ffinalizzati d-direttivi rigward il-koordinazzjoni ta' sistemi ta' sigurtà soċjali, il-portabilità tad-drittijiet għall-pensjoni u l-proposta għal direttiva dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju tat-trattament ugwali irrispettivament mir-reliġjon jew it-twemmin, mid-diżabilità, mill-età jew mill-orjentament sesswali;

78.

Jitlob li jsir titjib fil-proċess tal-leġiżlar fil-livell tal-UE, billi jkun iddikjarat b'mod ċar għalfejn ikun hemm bżonn ta' azzjoni fil-livell tal-UE, waqt li tkun żgurata l-kwalità tal-kontenut u titwettaq evalwazzjoni soda tal-impatt li tkopru l-effetti ekonomiċi, ambjentali u soċjali; jitlob, b'mod partikulari, l-implimentazzjoni effettiva tal-Ftehima Interistituzzjonali tal-2003 dwar il-Leġiżlar Aħjar (19);

79.

Jenfasizza li l-koperazzjoni effettiva bejn l-Istati Membri u l-monitoraġġ effettiv tat-traspożizzjoni tal-liġi tal-UE għandha tkun priorità;

80.

Iqis li leġiżlar aħjar tal-UE għandu jkollu l-għan li jinvolvi b'mod attiv lis-soċjetà ċivili u għandu jindirizza t-tħassib taċ-ċittadini, u b'hekk iqarribhom iktar lejn l-UE;

81.

Iqis li għandu jkun hemm rabtiet aħjar bejn il-politiki ekonomiċi u soċjali fil-livell ta' UE, b'affermazzjoni mill-ġdid tal-għanijiet oriġinali tal-Istrateġija ta' Liżbona u l-ħtieġa li jkun żgurat li l-politiki ekonomiċi u tal-impjieg jikkontribwixxu b'mod attiv għall-qerda tal-faqar u tal-esklużjoni soċjali;

82.

Jisħaq fuq il-ħtieġa tal-adozzjoni ta' karta vinkolanti tad-drittijiet soċjali fundamentali;

83.

Jinnota li t-Trattat ta' Liżbona jistabbilixxi li kull aspett relevanti tal-politika soċjali għandu jiġi kkunsidrat meta jiġu ddefiniti u implimentati l-politiki tal-UE;

84.

Iqis li l-Istrateġija ta' Liżbona għal wara l-2010 għandha tkopri OMC msaħħaħ u jistieden lill-Kummissjoni biex tinkoraġġixxi aktar lill-Istati Membri biex jistabbilixxu miri nazzjonali kwantifikati, partikolarment fir-rigward tat-tnaqqis tal-faqar u tal-inklużjoni soċjali, appoġġjati partikolarment b'indikturi ġodda kwantitattivi u li jistgħu jitkejlu;

85.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex joħolqu opportunitajiet għall-involviment reali tal-Parlament fl-Istrateġija ta' Liżbona għal wara l-2010;

86.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

5.8.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 212/23

A.

billi l-inklużjoni attiva ma tistax tieħu post l-inklużjoni soċjali, peress li gruppi vulnerabbli li mhumiex kapaċi jipparteċipaw fis-suq tax-xogħol għandhom id-dritt li jgħixu b'dinjità u li jipparteċipaw b'mod sħiħ fis-soċjetà, u għalhekk, għandu jkun hemm dħul minimu u servizzi soċjali aċċessibbli, bi prezz deċenti u ta' kwalità għolja, indipendentement minn jekk persuna tistax tieħu sehem fis-suq tax-xogħol jew le,

B.

billi l-inklużjoni attiva mhijiex biss relatata mal-kapaċità tal-individwu, iżda wkoll mal-mod kif tinsab organizzata s-soċjetà; billi, għalhekk, il-kawżi strutturali tal-esklużjoni, inklużi d-diskriminazzjoni u l-provvista inadegwata tas-servizzi, għandhom ukoll jiġu indirizzati,

C.

Billi dik li tidher bħala esklużjoni mis-suq tax-xogħol tista' tkun ir-riżultat ta' nuqqas ta' disponibilità ta' possibilitajiet diċenti ta' impjieg suffiċjenti, u mhux ir-riżultat ta' nuqqas ta' sforz individwali,

D.

billi l-integrazzjoni fis-suq tax-xogħol m'għandhiex tkun kundizzjoni minn qabel sabiex wieħed jaqla' dħul minimu u sabiex ikun hemm aċċess għal servizzi soċjali ta' kwalità għolja; billi dħul minimu u aċċess għal servizzi soċjali ta' kwalità għolja huma kundizzjonijiet neċessarji għall-integrazzjoni fis-suq tax-xogħol,

E.

billi dawk l-iktar imbiegħda mis-suq tax-xogħol huma ħafna drabi persuni bi bżonnijiet multipli u kumplessi, b'diffikultajiet jew żvantaġġi bħal dipendenza fit-tul fuq dħul baxx jew mhux adegwat, b'qgħad fit-tul, b'livell baxx ta' edukazzjoni u illitterati, bi trobbija f'familja vulnerabbli, b'diżabilità, b'nuqqas ta' saħħa, b'għajxien f'zoni bi żvantaġġi multipli, b'kundizzjonijiet prekarji tad-djar u persuni bla dar, u r-razziżmu u d-diskriminazzjoni u għalhekk l-istrateġiji għall-inklużjoni jridu jirriflettu d-diversità ta' dawk esklużi,

F.

Billi l-esklużjoni soċjali u l-esklużjoni mis-suq tax-xogħol għandhom impatt serju fuq is-saħħa mentali tal-persuni affettwati, u billi persuni bla impjieg fit-tul għandhom riskju ikbar li jesperjenzaw dipressjoni u problemi oħra ta' saħħa mentali,

G.

billi dawk imbiegħda mis-suq tax-xogħol għandhom bżonn kbir ta' taħriġ vokazzjonali, jew għaliex l-edukazzjoni tagħhom ma kinitx biżżejjed jew għaliex, billi qattgħu żmien twil imbiegħda mis-suq tax-xogħol, mhumiex aktar kapaċi jużaw b'mod effettiv l-edukazzjoni tagħhom,

H.

billi dawk l-aktar vulnerabbli huma spiss affettwati mill-kundizzjonalità fil-politiki ta' attivazzjoni u billi dawn l-effetti hemm bżonn li jiġu mmonitorjati u jeħtieġ li l-impatti negattivi fuq gruppi vulnerabbli jiġu evitati,

I.

billi miżuri għall-inklużjoni attiva għandhom ukoll jitħaddmu flimkien mal-iżvilupp tal-objettivi tal-UE u ma' dawk nazzjonali dwar il-ġlieda kontra l-faqar u l-esklużjoni soċjali,

J.

billi l-parti l-kbira tal-persuni li jmexxu l-familja huma nisa, billi ħafna mill-ġenituri waħedhom huma nisa u billi ħafna mill-persuni li joffru kura (carers) huma nisa; billi, għalhekk, il-politiki għall-inklużjoni attiva jeħtieġu numru ta' miżuri inklużivi sabiex in-nisa li jinsabu l-iktar imbiegħda mis-suq tax-xogħol ikunu jistgħu jibbenefikaw fil-prattika minn strateġiji ta' inklużjoni attiva; billi s-sitwazzjoni tan-nisa fis-suq tax-xogħol għandha rabtiet diretti mal-faqar relatat mal-età, li jaffettwa prinċipalment lin-nisa,

K.

billi fi żminijiet ta' kriżi ekonomika u ta' qgħad dejjem jiżdied, hemm riskju li l-esklużjoni mis-suq tax-xogħol tkompli tiżdied u tespandi, speċjalment għall-gruppi soċjali l-aktar vulnerabbli, bħan-nisa, ix-xjuħ, persuni b'diżabilità; billi huwa essenzjali li l-inklużjoni soċjali u l-politika relatata tas-suq tax-xogħol għandhom ikunu segwiti permezz ta' metodu integrat u koerenti fi ħdan il-Pjan ta' Rkupru Ekonomiku Ewropew; billi parti mill-fondi pubbliċi għandha tintuża biex jinżammu u jitjiebu l-investimenti soċjali, tas-saħħa u dawk edukattivi u servizzi soċjali essenzjali oħrajn u servizzi ta' interess ġenerali,

L.

billi l-fehma li l-aħjar mod kif tiġi eliminata l-esklużjoni soċjali hija li wieħed jaħdem tista' biss tkun effettiva jekk ix-xogħol ikun sostenibbli, ta' kwalità għolja u mħallas b'mod xieraq; billi l-prinċipju tas-salarju ugwali għall-istess xogħol huma implimentat b'mod fqir,

M.

billi dawk li jieħdu ħsieb il-familja jipprovdu servizzi essenzjali ta' kura, edukazzjoni u appoġġ lilhinn mis-sistema ta' impjieg, mingħajr dħul jew drittijiet soċjali, u m'għandhomx id-dritt li jerġgħu jidħlu fis-suq tax-xogħol u li jiksbu rikonoxximent tal-ħiliet akkwistati jew żviluppati waqt il-perjodu li jkunu qed jieħdu ħsieb il-familja,

1.

Jilqa' l-fatt li l-Kummissjoni tibbaża r-Rakkomandazzjoni tagħha 2008/867/KE fuq ir-Rakkomandazzjoni 92/441/KEE li tirrikonoxxi d-dritt fundamentali ta' persuna li jkollha biżżejjed riżorsi u għajnuna sabiex tgħix f'kundizzjonijiet umani u dinjitużi, u tiddefinixxi prinċipji komuni għall-implimentazzjoni ta' dak id-dritt; japprova l-prinċipji komuni u linji gwida prattiċi ippreżentati fir-Rakkomandazzjoni 2008/867/EC dwar l-istrateġija tal-inklużjoni attiva bbażata fuq tliet pilastri, jiġifieri appoġġ adegwat għad-dħul, swieq tax-xogħol inklużivi u aċċess għal servizzi ta' kwalità; u b'mod partikolari jinnota li kwalunkwe strateġija ta' inklużjoni attiva għandha tinbena fuq il-principji tad-drittijiet individwali, ir-rispett għad-dinjità umana u tan-non-diskriminazzjoni, opportunitajiet ugwali u tal-ugwaljanza bejn is-sessi; dwar il-promozzjoni tal-integrazzjoni fis-suq tax-xogħol flimkien ma' parteċipazzjoni sħiħa fis-soċjetà; u dwar t-twettiq tal-prinċipji tal-kwalità, tal-adegwatezza u tal-aċċessibilità fit-tliet pilastri;

2.

Jaqbel mal-Kunsill li l-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni 92/441/KEE għandha titjieb fir-rigward tad-dħul minimu u tat-trasferimenti soċjali; li l-għajnuna soċjali għandha tipprovdi dħul minimu xieraq għal ħajja b'dinjità, talanqas f'livell li jkun lilhinn mil-livell ta' “riskju ta' faqar” u biżżejjed biex il-persuni jinħarġu mill-faqar u li għandu jitjieb it-teħid tal-benefiċċji;

3.

Jilqa' b'sodisfazzjon is-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Komunitajiet Ewropej tas-17 ta' Lulju 2008 fil-Kawża C-303/06 dwar karrieri li jsofru diskriminazzjoni b'assoċjazzjoni; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex jieħdu miżuri xierqa sabiex jassiguraw li l-persuni li joffru kura (carers) jiġu mħarsa minn diskriminazzjoni ta' dan it-tip fir-rigward tal-aċċess tagħhom għas-suq tax-xogħol u sabiex l-Istati Membri jitħeġġu biex jieħdu l-passi meħtieġa sabiex jiżguraw li s-sentenza tal-Qorti tiġi rrispettata;

4.

Jistieden lill-Istati Membri sabiex jimplimentaw appoġġ xieraq għad-dħul sabiex jiġu miġġielda l-faqar u l-esklużjoni soċjali; jinnota l-bżonn għal livell adegwat ta' dħul minimu, ibbażat fuq ir-Rakkomandazzjoni 92/441/KEE u r-Rakkomandazzjoni 2008/867/KE li għandu jkun adegwat, trasparenti, aċċessibbli għal kulħadd u sostenibbli tul iż-żmien;

5.

Iqis li huwa vitali li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jimplimentaw id-Direttiva 2000/78/KE, li tistabbilixxi qafas legali għal trattament ugwali fl-impjieg li jiġġieled id-diskriminazzjoni fl-impjieg u x-xogħol fuq il-bażi ta' reliġjon jew twemmin, diżabilità, età jew orjentazzjoni sesswali;

6.

Jenfasizza t-talba tiegħu lill-Kunsill sabiex jaqbel dwar mira tal-UE għal skemi ta' dħul minimu u għal skemi kontributorji ta' dħul ta' sostituzzjoni li jipprovdu talanqas 60 % tad-dħul medju nazzjonali ekwalizzat u, barra minn hekk, sabiex jaqbel dwar skeda biex din il-mira tinkiseb fl-Istati Membri kollha;

7.

Jirrikonoxxi li l-interazzjoni tal-għajnuna soċjali u tal-attività fis-suq tax-xogħol hija waħda kumplessa: partikolarment meta x-xogħol li jkun disponibbli jkun fuq medda qasira ta' żmien, staġonali, prekarju jew inkella fuq bażi part-time fejn il-kundizzjonijiet tal-intitolament u s-sistemi tal-protezzjoni soċjali jew rati tat-taxxa marġinali jkunu ta' diżinċentiv biex wieħed ikollu impjieg bi ħlas u s-sistema tal-għajnuna soċjali ma tkunx flessibbli biżżejjed biex tirreaġixxi; iħeġġeġ għalhekk l-iżvilupp ta' sistemi, li effettivament jappoġġjaw individwi f'perjodu ta' tranżizzjoni u mhux jippenalizzawhom jew ineħħu l-għajnuna wisq malajr meta persuna ssib impjieg;

8.

Jirrimarka dwar l-importanza li jiġu stipulati benefiċċji soċjali għal persuni vulnerabbli f'pożizzjoni li jaħdmu; jirrimarka, madanakollu, li, b'rispett għall-prinċipju ta' sussidjarjetà, benefiċċji bħal dawn huma kwistjoni tal-Istati Membri;

9.

Jirrimarka li dawk li jirċievu appoġġ xieraq ta' dħul u l-membri tal-familja tagħhom ser ikollhom l-opportunità li jevitaw ir-riskju tal-faqar u li jsiru ċittadini attivi li jikkontribwixxu għall-ħajja soċjali u ekonomika kif ukoll għas-solidarjetà bejn il-ġenerazzjonijiet;

10.

Jissuġġerixxi li l-Istati Membri jqisu b'mod attiv politika relatata ma' salarju minimu sabiex jiġi ffaċċjat l-ammont dejjem jikber ta' “persuni fqar li jaħdmu” u sabiex l-impjieg isir prospett vijabbli għal dawk li jkunu mbiegħda mis-suq tax-xogħol;

11.

Jemmen li l-inklużjoni attiva teħtieġ tnaqqis tal-inugwaljanzi bejn reġjuni u zoni fi ħdan il-Komunità, permezz tar-riabilitazzjoni mgħaġġla taz-zoni affettwati mill-kriżi ekonomika u l-iżvilupp tar-reġjuni rurali;

12.

Jistieden lill-Istati Membri sabiex jieħdu azzjoni sabiex jiġġieldu kontra impjiegi klandestini u “moħbija”, li jeskludu lil dawk affettwati minn ċerti faċilitajiet u servizzi soċjali;

13.

Jitlob li l-politiki għall-inklużjoni attiva għandhom:

14.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tqis il-ħlas tal-ispejjeż kollha fil-qasam tal-inklużjoni attiva u soċjali peress li l-esperjenza wriet li investiment bikri u azzjoni preventiva jistgħu jnaqqsu l-ispejjeż ġenerali għas-soċjetà fuq medda twila ta' żmien; jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li għalhekk ir-Rakkomandazzjoni 2008/867/KE tipproponi żieda fl-investiment għall-inklużjoni soċjali;

15.

Iqis li l-Istati Membri għandhom jipprovdu benefiċċji addizzjonali mmirati lejn gruppi żvantaġġati (bħal persuni b'diżabilità jew mard kroniku, ġenituri waħedhom, jew familji b'ħafna tfal) li jkopru l-ispejjeż żejda b'rabta, inter alia, ma' appoġġ personali, l-użu ta' faċilitajiet speċifiċi u kura medika u soċjali, u li jistabbilixxu inter alia livelli ta' prezzijiet ta' mediċini għal gruppi soċjali żvantaġġati; jisħaq dwar il-ħtieġa li jiġu żgurati livelli diċenti ta' pensjonijiet tal-invalidità u ta' ritrar mix-xogħol;

16.

Jaqbel, partikolarment fid-dawl tal-bżonnijiet spiss kumplessi tan-nies, li teżisti l-ħtieġa li jitfasslu u jiġu implimentati miżuri ta' inklużjoni attiva skont il-każ, li jgħaqqdu fihom dħul minimu, inklużjoni fis-suq tax-xogħol u servizzi soċjali, li għandu jkun hemm enfasi fuq identifikazzjoni bikrija u azzjoni preventiva, u li l-prijorità għandha tingħata lill-iktar persuni vulnerabbli;

17.

Iqis li fit-tfassil u l-implimentazzjoni ta' dawn il-miżuri, għandhom jitqiesu l-opinjonijiet tal-persuni li għalihom huma mmirati dawm il-miżuri; jistieden lill-Istati Membri sabiex jappoġġjaw li tingħata s-setgħa lill-organizzazzjonijiet non-governattivi soċjali sabiex jiffaċilitaw il-parteċipazzjoni tagħhom fl-ifformular u fl-implimentazzjoni tal-politiki inklużivi;

18.

Jistieden lill-Istati Membri sabiex jiżviluppaw approċċ aktar kostruttiv għall-politika dwar id-drogi b'enfasi fuq il-prevenzjoni, l-edukazzjoni u t-trattament għall-vizzju minflok sanzjonijiet kriminali;

19.

Jitlob għat-tmiem tal-istigma li tingħata lill-persuni bi problemi ta' saħħa mentali u b'diffikultajiet ta' tagħlim, għall-promozzjoni tas-saħħa u tal-benesseri mentali, għall-prevenzjoni tal-problemi mentali kif ukoll għal aktar riżorsi għat-trattament u l-kura;

20.

Iqis illi, minħabba li l-problemi assoċjati mal-esklużjoni f'ħafna każi jkunu preżenti mill-iktar stadji bikrin tal-ħajja, l-azzjoni preventiva hija essenzjali sabiex sa minn kmieni jiġu identifikati dawk it-tfal u żgħażagħ li jinsabu fl-ikbar riskju, ħafna qabel ma jwaqqfu l-edukazzjoni u t-taħriġ tagħhom; jinnota li huwa iktar probabbli li ż-żgħażagħ li jiġu esklużi mill-iskejjel jiġu involuti f'imġiba antisoċjali u kriminali, u dan ikompli jżid mal-isfidi sabiex jidħlu fis-suq tax-xogħol, iktar “il quddiem; iqis li, sabiex il-politiki għall-inklużjoni jkollhom suċċess, huwa ferm importanti li jkun hemm djalogu wiesa” bejn il-persuni kkonċernati, appoġġ għall-azzjoni preventiva u s-servizzi soċjali sabiex jittejbu l-opportunitajiet għal tfal u żgħażagħ vulnerabbli; jisħaq ukoll fuq l-importanza tal-problemi ta' esklużjoni li jaffettwaw persuni l-aktar imdaħħlin fiż-żmien li jitilfu xogħolhom u li ma jkunux jistgħu jerġgħu jidħlu fis-suq tax-xogħol;

21.

Iqis li l-ħtiġijiet taż-żgħażagħ li qed ifittxu xogħol għall-ewwel darba għandhom jitqiesu bir-reqqa u li għandhom jiġu implimentati politiki u miżuri li jistgħu jrawmu t-tranżizzjoni mill-edukazzjoni għas-suq tax-xogħol fuq livell nazzjonali; barra minn dan iqis li d-djalogu strutturat ma' organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ għandhom ikunu assoċjati b'mod kontinwu mal-ħidma tal-istituzzjonijiet tal-UE u mal-Istati Membri;

22.

Jistieden lill-Istati Membri sabiex jagħmlu aktar biex jindirizzaw il-kwistjonijiet li jiffaċċjaw il-persuni li joffru kura (carers), inkluż id-dritt li jagħżlu, bil-libertà, jekk iridux joffru din il-kura u sa liema livell jixtiequ joffruha, il-possibilità li jikkumbinaw l-għoti tal-kura max-xogħol u l-impjieg bi ħlas kif ukoll aċċess għall-iskemi ta' sigurtà soċjali u pensjonijiet, sabiex jiġi evitat il-faqar b'konsegwenza tal-għoti tal-kura;

23.

Jilqa' b'sodisfazzjon ir-rikonoxximent tal-bżonn għal aċċess għal servizzi ta' kwalità għolja u bi prezz deċenti sabiex servizzi soċjali bħala dritt fundamentali u bħala element essenzjali tal-Mudell Soċjali Ewropew kif ukoll in-nies ikunu jistgħu jinżammu fix-xogħol, kif ukoll il-prinċipji stabbiliti fir-Rakkomandazzjoni 2008/867/KE; iqis li servizzi soċjali bħal dawn għandhom jinkludu housing stabbli u finanzjarjment aċċessibbli, trasport pubbliku aċċessibbli, edukazzjoni vokazzjonali bażika, u l-forniment ta' kura tas-saħħa kif ukoll aċċess għal servizzi ta' enerġija u servizzi oħra ta' netwerk finanzjarjament aċċessibbli; jinnota li għandu jsir progress biex jiggarantixxi l-obbligi ta' servizz universali fis-servizzi ta' interess ġenerali; iqis li huwa meħtieġ l-iżvilupp ta' pjan ta' azzjoni biex jistabbilixxi direttiva ta' qafas tal-UE dwar servizzi ta' interess ġenerali li jiggarantixxi dawn l-obbligi; jinnota li l-progress li qed isir sabiex jintlaħqu l-objettivi ta' Barċellona rigward il-forniment ta' kura tat-tfal finanzjarjament aċċessibbli u ta' kwalità għolja għadu mhuwiex biżżejjed, u dan il-progress għandu jissaħħaħ sabiex ikopri lit-tfal kollha fl-edukazzjoni primarja; jinnota wkoll li l-bżonnijiet ta' kura għal persuni oħra dipendenti wkoll mhux qed jiġu ssodisfati u għandhom ikunu soġġetti għal proċess simili;

24.

Jemmen li t-trattament tad-diskriminazzjoni li jaffaċċjaw in-nies fil-kuntest ta' aċċess għal oġġetti, servizzi u faċilitajiet huwa ċentrali għall-kisba tal-inklużjoni u għalhekk jilqa' b'sodisfazzjon il-proposta għal direttiva komprensiva biex tkun miġġielda d-diskriminazzjoni barra mill-impjieg fuq bażi ta' età, diżabilità, orjentazzjoni sesswali u reliġjon jew twemmin;

25.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri sabiex jikkunsidraw tariffi soċjali awtomatiċi għal gruppi vulnerabbli, pereżempju fl-oqsma tal-enerġija, it-trasport pubbliku kif ukoll faċilitajiet għall-kisba ta' mikrokrediti, sabiex tiġi promossa l-inklużjoni, kif ukoll kura tas-saħħa u edukazzjoni b'xejn għal persuni b'diffikultajiet ta' natura materjali;

26.

Jistieden lill-Istati Membri sabiex jgħollu l-profil ta' għaqdiet ta' kreditu biex jgħinu fil-provvediment ta' ambjent sikur u regolat għal persuni biex ifaddlu u jissellfu flus u biex jegħlbu d-dejn personali li dejjem qed isir problematiku; jistieden lill-Istati Membri sabiex jiżguraw li l-individwi jkollhom id-dritt li jiftħu kont il-bank li jkun finanzjarjament aċċessibbli, li huwa mezz essenzjali biex wieħed jipparteċipa kemm fl-attivitajiet ekonomiċi kif ukoll fis-soċjetà;

27.

Jistieden lill-Istati Membri biex jipprovdu persuni b'diżabilità bl-appoġġ addizzjonali neċessarju kemm biex ikunu jistgħu jaċċessaw is-suq tax-xogħol kif ukoll waqt li jkunu qed jaħdmu; jistieden lil dawk l-Istati Membri li għad m'għamlux dan biex jiffirmaw u jirratifikaw il-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tal-Persuni b'Diżabilità kif ukoll il-Protokoll Fakultattiv tagħha; jinnota li l-Istati Membri għandhom jistabbilixxu proċeduri u strutturi xierqa għall-implimentazzjoni effikaċi ta' dik il-Konvenzjoni fit-territorju tagħhom;

28.

Hu tal-fehma li ż-żgħażagħ qed jaffaċċjaw ostakoli speċifiċi għall-inklużjoni attiva, inkluża diskriminazzjoni li mhix ġustifikata relatata mal-età u diffikultajiet fir-rigward tal-aċċess għal skemi ta' taħriġ vokazzjonali li jkunu finanzjarjament aċċessibbli;

29.

Jilqa' b'sodifazzjon li persuni b'diżabilità ma jkunux istituzzjonalizzati iżda jinnota li dan jitlob livell suffiċjenti ta' servizzi bbażati fil-komunità li jiffavorixxu ħajja indipendenti, id-dritt għall-għajnuna personali, id-dritt għall-indipendenza ekonomika u l-parteċipazzjoni sħiħa fis-soċjetà fi ħdan l-Istati Membri;

30.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex jipprovdu riżorsi xierqa biex jiffaċilitaw l-aċċess għall-programmi ta' tagħlim ta' matul il-ħajja bħala mezz ta' kif tiġi limitata l-esklużjoni ta' persuni anzjani, fost oħrajn, mill-impjieg u sabiex irawmu l-parteċipazzjoni kontinwa tagħhom fil-ħajja kulturali u ċivika;

31.

Jemmen li għandha tittieħed aktar azzjoni sabiex jiġu ttrattati l-vjolenza domestika u l-abbuż fuq it-tfal u l-anzjani;

32.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jiżguraw li l-leġilazzjoni Komunitarja eżistenti dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi, l-ugwaljanza b'mod ġenerali u n-nuqqas ta' diskriminazzjoni, tiġi implimentata b'mod sħiħ, b'mod xieraq u b'mod effettiv; jitlob għall-estensjoni u l-infurzar tagħha biex jiġu eliminati l-ostakoli strutturali għall-impjieg u għall-edukazzjoni u t-taħriġ professjonali;

33.

Jemmen li edukazzjoni ta' kwalità għolja hija prerekwiżit vitali għas-suċċess futur fl-impjieg u fl-integrazzjoni; jistieden lill-Istati Membri biex jestendu l-leġiżlazzjoni dwar l-edukazzjoni pubblika bil-għan li jeliminaw l-ostakoli kollha għall-edukazzjoni, jiżguraw edukazzjoni integrata u aċċess għal kulħadd; jemmen li dawk li ġew esklużi mis-suq tax-xogħol għal żmien twil għandu jkollhom allokazzjonijiet akbar għall-finanzjament għat-tagħlim ta' matul il-ħajja, speċjalment f'dak li jirrigwarda “l-kompetenzi ewlenin”;

34.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex japplikaw il-prinċipju tal-integrazzjoni ta' kwistjonijiet marbuta mal-ġeneru fl-istrateġija kollha tal-Inklużjoni Attiva;

35.

Iqis li t-taħriġ offrut għandu jqis il-bżonnijiet tal-individwi kkonċernati u jkun adegwat għalihom; jitlob li jkun hemm taħriġ u miżuri ta' integrazzjoni immirati, u mhux standardizzati, għaliex dawn spiss jinjoraw il-bżonnijiet ta' persuni b'diżabilità, ta' dawk b'responsabilitajiet ta' kura u ta' persuni bi problemi ta' saħħa; jindika l-aħjar prattiki mill-Fond Soċjali Ewropew (ESF) u minn EQUAL f'dak li jikkonċerna approċċi ta' taħriġ iffokat ibbażat fuq il-bżonnijiet, għall-persuni li jinsabu l-iktar imbiegħda mis-suq tax-xogħol, bir-rikonoxximent ta' kapaċitajiet mhux dokumentati u ħiliet miksuba permezz ta' edukazzjoni mhux formali;

36.

Jirrakkomanda titjib fil-kwalità tal-edukazzjoni u l-integrazzjoni ta' sistemi ta' edukazzjoni fis-suq tax-xogħol u fil-kriterji tal-parteċipazzjoni soċjali, kif ukoll it-tnaqqis tal-inugwaljanzi fl-aċċess għall-forom kollha ta' edukazzjoni u fil-kwalità ta' edukazzjoni offruta;

37.

Iqis li t-taħriġ għandu wkoll jiżgura li l-individwi jkunu konxji tad-drittijiet u tal-obbligi tagħhom fir-rigward tax-xogħol, inkluż li jingħataw preparazzjoni tajba f'termini ta' saħħa u sigurtà, u d-dritt tagħhom għal sħubija fit-trejdjunjins kif ukoll id-drittijiet tagħhom għall-informazzjoni u l-konsultazzjoni u għal tagħlim u taħriġ ta' matul il-ħajja;

38.

Jinnota li hemm riskju li approċċi iktar oriġinali fir-rigward tal-preparazzjoni tal-persuni li jinsabu l-iktar imbiegħda mis-suq tax-xogħol għal aċċess eventwali għal dan is-suq tax-xogħol jistgħu jirriżultaw f'nuqqas ta' fondi, sabiex ikun hemm approċċ iktar limitat ibbażat fuq riżultati li wieħed ikun jista' jarahom aħjar; jistieden lill-Kummissjoni, għalhekk, biex ittejjeb il-finanzjament ta' approċċi minn isfel għal fuq taħt il-Fondi Strutturali, u partikolarment taħt l-ESF, u l-iżvilupp ta' indikaturi li jkejlu l-progress li jsir fl-inklużjoni soċjali u attiva, bħala stimolu għal inizjattivi b'bażi innovattiva għall-promozzjoni tal-inklużjoni attiva, bħala parti mill-objettivi ta' inklużjoni soċjali enfasizzati fil-kuntest tal-Fondi Strutturali maħsuba għall-Istrateġija ta' Liżbona, il-finanzjament propost għall-innovazzjoni soċjali u permezz ta' mezzi oħra ta' finanzjament;

39.

Jinnota li bħala riżultat tal-bidliet demografiċi, huwa stmat li sal-2030 il-proporzjon ta' persuni mhux attivi ser ikun ta' 2:1; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex jiżviluppaw politiki ta' inklużjoni attiva sabiex jiżguraw li l-persuni li joffru kura (carers), li ħafna minnhom ser ikunu obbligati jirtiraw mix-xogħol minħabba r-responsabilitajiet ta' kura, ma jiġux affettwati ħażin aktar tard fis-snin;

40.

Jinnota l-bżonn li jinħoloq suq tax-xogħol inklużiv bħala ċ-ċentru ta' kwalunkwe strateġija ta' inklużjoni attiva, suq tax-xogħol b'kundizzjonijiet ta' impjieg u b'diversità fl-impjieg għall-ħaddiema kollha, billi jitqiesu l-bżonnijiet differenti skont il-post tax-xogħol, il-ħtiġijiet individwali tal-ħaddiema, il-mudelli tax-xogħol u tal-ħinijiet tax-xogħol u l-livelli differenti tal-kapaċitajiet, u ħtiġijiet differenti f'termini ta' rikonċiljazzjoni tal-ħajja tal-familja, dik privata u dik professjonali; jinnota li l-kwalità għolja tal-impjiegi hija essenzjali biex tkun promossa ż-żamma tal-impjieg;

41.

Jistieden lill-Istati Membri sabiex jippromwovu suq tax-xogħol kompetittiv li jiffavorixxi l-iżvilupp ta' sistemi ta' ħarsien soċjali pubbliċi u privati bi prezz raġonevoli, li jippermetti lil dawk ikkonċernati, inklużi membri ta' minoranżi etniċi, sabiex ikollhom l-għażla li jnaqqsu r-riskji ta' esklużjoni mis-suq tax-xogħol;

42.

Jistieden lill-Istati Membri sabiex jagħmlu użu mill-għodda u mill-istrumenti eżistenti bħala inċentiv għall-protagonisti kollha biex joħolqu swieq tax-xogħol inklużivi u jtejbu l-parteċipazzjoni ta' dawk li jinsabu l-iktar imbiegħda mis-swieq tax-xogħol; jindika strumenti eżistenti fil-kuntest ta' djalogu soċjali lokalizzat, inċentivi finanzjarji, benefiċċji fiskali u l-iżvilupp tal-ekonomija soċjali; jilqa' b'sodisfazzjon ir-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni sabiex tipprovdi appoġġ lill-ekonomija soċjali bħala sors vitali fejn persuni żvantaġġati jidħlu fis-suq tax-xogħol;

43.

Jirrimarka li l-irwol tal-awtoritajiet lokali u reġjonali fil-promozzjoni tal-inklużjoni attiva jinqasam fi tlieta: bħala entitajiet li jħaddmu, bħala promoturi ta' żvilupp ekonomiku u impjiegi, u bħala fornituri ta' servizzi pubbliċi, inklużi servizzi għall-gruppi l-aktar vulnerabbli; jistieden lill-Istati Membri sabiex jistabbilixxu netwerks f'livelli reġjonali u lokali sabiex jagħtu parir, u jirreferu, lil persuni dwar fejn jistgħu jirċievu għajnuna biex jaċċessaw is-suq tax-xogħol, kif ukoll kif jaċċessaw servizzi soċjali speċifiċi (jiġifieri skemi ta' benefiċċji soċjali, servizzi ta' kura tas-saħħa, tas-saħħa mentali u servizzi ta' kura soċjali u taħriġ vokazzjonali) skont is-sitwazzjon partikolari tagħhom;

44.

Jemmen bis-sħiħ li għandu jsir aktar biex jiġu ttrattati l-ostakoli għall-inklużjoni li jiffaċċjaw dawk li jfittxu l-kenn politiku; jistieden lill-Istati Membri sabiex jaħdmu biex itemmu d-dipendenza ta' dawk li jfittxu l-kenn politiku fuq il-benefiċċji billi jippermettulhom li jaħdmu u biex jikkunsidraw l-iżvilupp ta' aktar rotot ta' immigrazzjoni legali;

45.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri kollha sabiex jissalvagwardaw politiki ta' kenn politiku bbażati fuq id-drittijiet tal-bniedem permezz tal-Konvenzjoni dwar l-Istatus ta' Refuġjati u liġijiet oħrajn rilevanti fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem;

46.

Jirrikonoxxi li t-traffikar tal-bnedmin jirriżulta fi tbatija immensa u f'esklużjoni soċjali u jistieden lill-Istati Membri sabiex jagħmlu aktar biex jinfurzaw il-leġiżlazzjoni għal kontra t-traffikar u għal kontra d-diskriminazzjoni, biex jintegraw mill-ġdid fis-soċjetà lill-vittmi ta' traffikar u, b'mod partikolari, biex jiffirmaw, jirratifikaw u jimplimentaw il-Konvenzjoni dwar Azzjoni kontra t-Traffikar ta' Bnedmin;

47.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jirrifjutaw li ma toħroġx ċara d-differenza bejn il-migrazzjoni ekonomika u t-tiftix għall-kenn politiku, u bejn il-migrazzjoni ekonomika u t-tiftix għall-kenn politiku mal-immigrazzjoni illegali;

48.

Jemmen li l-priġunerija ta' persuni mingħajr ma dawn jingħataw riabilitazzjoni u edukazzjoni xierqa toħloq ostakoli għall-inklużjoni u spiss twassal biss għal aktar esklużjoni soċjali, qgħad u kriminalità;

49.

Jemmen bis-sħiħ li l-fatt li tibqa' teżisti età obbligatorja ta' meta wieħed jirtira huwa ostakolu għall-inklużjoni attiva u jisforza għalxejn ħafna persuni, li jistgħu jagħżlu li jibqgħu jaħdmu, 'il barra mis-suq tax-xogħol;

50.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tikkoordina mill-qrib il-proċess tal-politika fir-rigward tal-inklużjoni attiva, b'mod partikolari fir-rigward ta' servizzi soċjali ta' kwalità għolja, mal-iżvilupp li qed iseħħ bħalissa ta' qafas volontarju dwar servizzi soċjali ta' kwalità għolja ta' interess ġenerali u biex teżamina mingħajr dewmien kull mezz possibbli biex jiġi ċċarat il-kuntest legali li fih jopera l-interess ġenerali tas-servizzi soċjali u biex tipprovdihom b'qafas legali biex iservi bħala punt ta' referenza, b'mod partikolari billi jiġu adottati strumenti leġiżlattivi fosthom direttiva ta' qafas;

51.

Jenfasizza t-talba riċenti li għamel lill-Kummissjoni u lill-Kunsill sabiex jistipulaw miri għat-tnaqqis tal-faqar (faqar b'mod ġenerali, fost it-tfal, fost min jaħdem u faqar persistenti fit-tul), għal-livell minimu ta' dħul ipprovdut permezz ta' pensjonijiet u għal aċċess għall-kura tas-saħħa u għall-kwalità tagħha (it-tnaqqis fl-imwiet tat-tfal, it-titjib tas-saħħa u ż-żieda fl-għomor, eċċ.); itenni t-talbiet tiegħu biex tiġi stipulata mira tal-UE biex jitnaqqas il-faqar tat-tfal b'50 % sal-2010 u biex jintemm sal-2015 il-bżonn li t-tfal, iż-żgħażagħ u l-adulti jgħixu fit-toroq għax ma jkollhomx dar;

52.

Jitlob li jkun hemm pjan direzzjonali konkret għall-implimentazzjoni ta' strateġiji ta' inklużjoni attiva bbażata fuq il-parteċipazzjoni tas-soċjetà ċivili u ta' persuni oħra kkonċernati, inklużi persuni foqra; iqis ukoll li l-pjan direzzjonali għandu jispeċifika skadenzi taż-żmien u objettivi kwalitattivi u kwantitattivi realistiċi, ibbażati fuq indikaturi speċifiċi u wara djalogu fid-dettall bejn il-partijiet interessati; iqis ukoll li l-pjan direzzjonali għandu jistabbilixxi kif għandha tiġi implimentata u ssorveljata l-inklużjoni attiva permezz tal-Metodu Miftuħ ta' Koordinazzjoni għall-protezzjoni soċjali u għall-inklużjoni soċjali, partikolarment fil-livelli lokali, reġjonali u nazzjonali; għalhekk jilqa' b'sodisfazzjon l-inizjattiva tal-Kummissjoni sabiex tinvolvi lill-awtoritajiet lokali fil-monitoraġġ u fl-implimentazzjoni ta' strateġiji ta' inklużjoni attiva permezz tal-iffinanzjar, mill-programm Progress, ta' netwerk ta' osservatorji, immaniġġjati mill-awtoritajiet lokali, li josservaw l-inklużjoni attiva; jitlob lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex jagħtu dawn l-osservatorji rwol qawwi fil-proċess ta' politika futura u jintegraw programmi ta' inklużjoni attiva permezz tal-programmi nazzjonali ta' riforma tal-Istrateġija riveduta ta' Liżbona u b'mod partikolari l-Istrateġija Ewropea tax-Xogħol;

53.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

5.8.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 212/32

A.

billi t-twettiq tad-drittijiet umani tan-nisa, tat-tisħiħ tal-irwol tan-nisa u tal-intervent attiv mhuwiex importanti biss biex tkun indirizzata l-inugwaljanza bejn is-sessi u biex tkun implimentata dimensjoni ġenwina tal-ugwaljanza bejn is-sessi fir-relazzjonijiet esterni tal-UE, iżda huwa essenzjali sabiex il-politika barranija tal-UE tkun implimentata b'suċċess, ukoll fl-oqsma tal-għajnuna, l-iżvilupp, it-tkabbir, il-politika dwar il-pajjiżi ġirien, is-soluzzjoni tal-kunflitti, l-istrutturar tas-sigurtà u tal-paċi u l-kummerċ internazzjonali,

B.

billi minkejja l-fatt li l-Istati Membri huma firmatarji tal-oqsfa internazzjonali ewlenin kollha dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi u d-drittijiet tan-nisa, u minkejja l-fatt li jeżistu għadd ta' dokumenti ta' politika fuq il-livell tal-UE, l-impenn prattiku biex jitmexxew ’il quddiem l-inklużjoni tal-perspettiva tal-ugwaljanza bejn is-sessi u t-tisħiħ tal-irwol tan-nisa fil-politika barranija għadu dgħajjef, l-implimentazzjoni tad-dokumenti ta' politika eżistenti hija waħda modesta u r-riżorsi baġitarji ddedikati speċifikament għall-kwistjonijiet tal-ugwaljanza bejn is-sessi mhumiex biżżejjed,

C.

billi minkejja titjibiet konsiderevoli fil-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi matul dawn l-aħħar snin, l-istituzzjonijiet prinċipali tal-UE – jiġifieri l-Parlament, il-Kunsill u l-Kummissjoni – m'għandhomx staff biżżejjed maħtur speċifikament biex jimplimenta l-objettivi ddikjarati rigward l-ugwaljanza bejn is-sessi fl-oqsma tal-politika esterna u tat-tkabbir, u l-parti l-kbira tal-istaff eżistenti responsabbli għall-kwistjonijiet marbuta mal-ugwaljanza tas-sessi jridu jgħaqqdu dik l-attività ma’ tal-anqas ġabra oħra ta' dmirijiet, u xi drabi anke tnejn,

D.

billi l-UE teħtieġ strateġija olistika u koerenti lejn l-inklużjoni tal-perspettiva tal-ġeneru,

1.

Jagħraf li l-istituzzjonijiet tal-UE taw importanza dejjem akbar lill-perspettiva tal-ġeneru u lit-tisħiħ tal-irwol tan-nisa iżda jenfasizza li jonqos ħafna xi jsir biex l-impenji politiċi jitwettqu fil-prattika, u jisħaq dwar l-importanza li jkun hemm finanzjament adegwat u għadd xieraq ta' persunal responsabbli mill-implimentazzjoni tal-objettivi relatati mal-ugwaljanza tas-sessi;

2.

Ifakkar li l-integrazzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi tirrikjedi mhux biss stqarrijiet politiċi ta' livell għoli imma anki r-rieda politika tal-mexxejja tal-UE u l-Istati Membri, il-prijoritizzazzjoni tal-għanijiet u l-monitoraġġ tal-progress li sar;

3.

Jilqa’ l-adozzjoni ta’ “Approċċ komprensiv għall-implimentazzjoni fl-UE tal-UNSCR 1325(2000) u 1820(2008) dwar in-nisa, il-paċi u s-sigurtà” fuq imsemmi, kif ukoll l-adozzjoni mill-Kunsill għall-Affarijiet Ġenerali tat-8 ta' Diċembru 2008 tal-linji gwida dwar il-vjolenza kontra n-nisa u l-bniet u kif jistgħu jkunu miġġielda l-forom kollha ta' diskriminazzjoni kontrihom; jistieden lil dawk l-Istati Membri li għadhom ma adottawx il-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali tagħhom rigward il-UNSCR 1325 sabiex b'urġenza jikkonformaw mat-talba tal-Kunsill tas-Sigurtà biex jagħmlu dan; jistieden lill-Kummissjoni sabiex tipprovdi assistenza teknika u għajnuna lill-pajjiżi terzi li huma lesti li jiżviluppaw strateġiji nazzjonali għall-implimentazzjoni tar-riżoluzzjonijiet tal-Kunsill tas-Sigurtà msemmija hawn fuq;

4.

Jinsab kuntent li t-test rivedut tal-Istrateġija Ewropea għas-Sigurtà jinkludi referenza għar-Riżoluzzjonijiet S/RES/1325(2000) u S/RES/1820(2008) tal-Kunsill tas-Sigurtà msemmijin hawn fuq, kif ukoll għar-Riżoluzzjoni S/RES/1612(2005):

5.

Jistieden lill-Kummissjoni sabiex tħaffef il-ħidma tagħha u biex sa Lulju 2009 tipproponi, f'koperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri u mas-Segretarjat tal-Kunsill, “Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi u t-Tisħiħ tal-Irwol tan-Nisa fl-Azzjoni Esterna tal-UE”, sabiex jiġi applikat fis-27 Stat Membru u fin-negozjati ma' pajjiżi terzi, flimkien ma' ġabra ta' strumenti ta' monitoraġġ effettivi;

6.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni sabiex fid-djalogu politiku tal-UE u fid-diskussjonijiet ta' politika mal-pajjiżi sħab jinkludu sistematikament l-ugwaljanza bejn is-sessi u t-tisħiħ tal-irwol tan-nisa;

7.

Jitlob lid-delegazzjonijiet tal-Parlament Ewropew sabiex jindirizzaw il-kwistjonijiet li għandhom x'jaqsmu mal-ugwaljanza bejn is-sessi u mat-tisħiħ tal-irwol tan-nisa fir-relazzjonijiet tal-Parlament mal-parlamenti ta' pajjiżi terzi; jenfasizza l-importanza li jkunu pprovduti appoġġ u għajnuna għall-parlamenti nazzjonali ta' pajjiżi terzi, bil-għan li tissaħħaħ il-kapaċità tagħhom li jintroduċu l-perspettiva tal-ugwaljanza tas-sessi fix-xogħol leġiżlattiv tagħhom;

8.

Jenfasizza l-importanza tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fit-tisħiħ tal-irwol tan-nisa; jistieden lill-Kummissjoni sabiex tiddedikalhom appoġġ finanzjarju adegwat u biex tippromwovi l-parteċipazzjoni ta' Organizzazzjonijiet Mhux Governattivi tan-nisa fil-proċessi ta' djalogu politiku ma’ pajjiżi sħab, kif ukoll f'negozjati tal-paċi madwar id-dinja;

9.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex jippromwovu l-koerenza fl-approċċ tal-politika tagħhom dwar l-integrazzjoni bejn is-sessi u l-għoti ta' setgħa lin-nisa; jitlob sabiex l-oqsfa differenti ta' politika li jeżistu f'dan il-qasam jinġabru flimkien f'Kunsens tal-UE dwar l-Ugwaljanza tas-Sessi, li jkun ikopri kemm il-politika interna kif ukoll dik barranija;

10.

Iħeġġeġ li regolarment jiġu organizzati konferenzi biex jiddibattu kwistjonijiet dwar opportunitajiet indaqs għan-nisa u l-irġiel, bil-parteċipazzjoni ta' delegazzjonijiet fil-livell tal-parlamenti nazzjonali, li jkunu magħmula minn kemm nisa u kemm irġiel, flimkien mal-ħolqien ta' strateġiji komuni għall-implimentazzjoni ta' proġetti relatati ma' dan is-suġġett;

11.

Jitlob lill-Kummissjoni sabiex tindirizza u tipprijoritizza b'mod aktar konsistenti u sistematiku, l-inugwaljanzi bejn is-sessi fl-ipprogrammar u fl-implimentazzjoni tal-istrumenti ta' assistenza esterna, l-aktar fir-rigward tal-provvediment ta' assistenza għar-riforma tas-settur tas-sigurtà; jinsisti li għandhom ikunu inklużi fid-dokumenti ta' strateġija tal-pajjiżi objettivi, attivitajiet u finanzjament li jkunu jikkonċernaw speċifikament l-ugwaljanza tas-sessi u li l-integrazzjoni tal-kwistjonijiet li jirrigwardaw l-ugwaljanza tas-sessi permezz ta' dawk id-dokumenti ta' strateġija għandha tiġi mtejba; jenfasizza l-ħtieġa li jkun hemm approċċ olistiku fl-użu tal-istrumenti ta' għajnuna esterna, fosthom l-Istrument għall-Assistenza ta' qabel l-Adeżjoni, l-Istrument Ewropew għall-Politika tal-Viċinanza, l-Istrument Ewropew għad-Demokrazija u d-Drittijiet tal-Bniedem, l-Istrument għall-Istabilità u programmi tematiċi bħall-programm “Investiment fin-Nies”, sabiex jintlaħqu bl-aħjar mod l-għanijiet tal-ugwaljanza bejn is-sessi u tat-tisħiħ tal-irwol tan-nisa;

12.

Iqis li r-riżorsi allokati għas-settur tas-saħħa, u għaldaqstant għas-saħħa tal-bniet u n-nisa, bħala insuffiċjenti meta wieħed iqis l-impenji tal-UE għall-politika tal-iżvilupp; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu allokati aktar riżorsi finanzjarji skont l-istrumenti ta' assistenza esterna għall-programmi tas-saħħa tan-nisa; jinnota li, skont ir-Rapport Speċjali tal-Qorti tal-Awdituri dwar l-Għajnuna tal-Iżvilupp tal-KE għas-Servizzi tas-Saħħa fl-Afrika tas-Sub-Sahara, ippubblikat f'Jannar tal-2009, l-allokazzjonijiet għas-settur tas-saħħa għal dak ir-reġjun ma żdidux mis-sena 2000 ’l hawn bħala proporzjon tal-għajnuna totali tal-KE għas-saħħa, filwaqt li l-Karta dwar il-Progress tal-Għanijiet tal-Iżvilupp għall-Millennju għadha tidentifika livelli għolja ħafna fir-rata tal-mortalità materna hemmhekk;

13.

Jinnota li integrazzjoni tas-sessi effettiva teħtieġ koordinazzjoni msaħħa bejn id-donaturi u l-atturi, mekkaniżmi ta' responsabilità u sjieda akbar tal-proċess ta' żvilupp mill-gvernijiet nazzjonali; jenfasizza f'dan ir-rigward il-valur miżjud tas-Sħubija KE/NU dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi għall-Iżvilupp u l-Paċi, u tal-inizjattivi għal ibbaġittjar li jirrispondi għall-kwistjoni tal-ugwaljanza tas-sessi; jilqa’ b’sodisfazzjon it-twaqqif ta' task force għan-nisa, il-paċi u s-sigurtà kif previst fl-approċċ komprensiv fuq imsemmi għall-implimentazzjoni min-naħa tal-UE tar-Riżoluzzjonijijiet S/RES/1325(2000) u S/RES/1820(2008) tal-Kunsill tas-Sigurtà;

14.

Itenni l-ħtieġa li wieħed jikkonċentra mhux biss fuq in-nisa iżda wkoll fuq ir-relazzjonijiet tas-sessi bejn l-irġiel u n-nisa li joħolqu u jipperpetwaw inugwaljanzi bejn is-sessi; jemmen li, minħabba f'hekk, il-proġetti għandhom iqisu kemm lill-irġiel kif ukoll lin-nisa;

15.

Jenfasizza li l-UE għandha tagħti attenzjoni speċjali lill-ħtiġijiet tan-nisa li huma l-aktar vulnerabbli u l-aktar esklużi soċjalment, b'mod partikulari nisa b'diżabilità, refuġjati u nisa minn gruppi ta' minoranza;

16.

Jistieden lill-Kummissjoni sabiex tiżviluppa aktar il-proċeduri, l-istandards ta' referenza u l-indikaturi sabiex tkun żgura li hija tissodisfa l-impenji tagħha fir-rigward tal-ugwaljanza bejn is-sessi fil-politika esterna tagħha;

17.

Iqis li l-Istitut Ewropew dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi, imwaqqaf fl-2006, għandu jibda jopera mill-aktar fis possibbli u li l-mandat tiegħu għandu jkun estiż biex jinkludi l-politika barranija;

18.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex jimplimentaw is-“Sejħa għall-Azzjoni ta' Brussell biex Tiġi Indirizzata l-Vjolenza Sesswali fil-Kunflitti u Lil Hinn Minnhom”;

19.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jieħdu azzjoni sabiex jipprevenu u jikkumbattu kontra t-traffikar tal-bnedmin;

20.

Jenfasizza li l-istupru u l-vjolenza sesswali qed jintużaw bħala arma tal-gwerra; jisħaq li għandhom jiġu kkastigati bħala delitti tal-gwerra u delitti kontra l-umanità; jitlob li jkun hemm aktar programmi ta' appoġġ għall-vittmi ta' dawk ir-reati;

21.

Jenfasizza l-ħtieġa li l-UE tikkapitalizza mis-sħubija tagħha man-Nazzjonijiet Uniti, billi tutilizza l-għarfien espert dinji ta' din tal-aħħar fil-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi u tat-tisħiħ tal-irwol tan-nisa, bil-għan li ssaħħaħ l-effikaċja u l-impatt tal-politika u tal-għajnuna tal-UE, u sabiex tiggarantixxi li jkun hemm koerenza fl-appoġġ estern għall-pajjiżi sħab biex dawn ikunu jistgħu jwettqu l-obbligi relevanti tagħhom;

22.

Iqis li l-għadd ta' persunal li bħalissa qed jaħdem fuq kwistjonijiet li jirrigwardaw l-ugwaljanza tas-sessi fil-Kunsill u fil-Kummissjoni huwa inadegwat; jistieden lil dawk l-istituzzjonijiet biex jallokaw aktar staff għall-istrutturi inkarigati mill-azzjoni esterna tal-UE b'responsabilità speċifika għall-integrazzjoni tal-ugwaljanza tas-sessi u tat-tisħiħ tal-irwol tan-nisa;

23.

Jinnota n-nuqqas kontinwat ta' nisa f'karigi ta' livell għoli fil-Kunsill u l-Kummissjoni, u jappella, b'mod partikulari, biex isiru aktar sforzi biex jiżdied in-numru ta' nisa fost il-kapijiet tad-delegazzjonijiet tal-UE u fost ir-Rappreżentanti Speċjali tal-UE; jenfasizza li s-Servizz ta' Azzjoni Esterna tal-ġejjieni għandu jkollu bilanċ aħjar bejn l-irġiel u n-nisa, b'mod partikulari fir-rigward tal-postijiet ta' livell għoli, u li għandu jinkludi aktar staff li jkun responsabbli mill-kwistjonijiet li jirrigwardaw l-ugwaljanza tas-sessi;

24.

Jistieden lill-Istati Membri sabiex jinkludu aktar nisa fil-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PESD, u jitlob li l-parteċipazzjoni tan-nisa fil-livelli kollha u fil-fażijiet kollha tal-ippjanar u l-implimentazzjoni tiżdied; jenfasizza l-ħtieġa li jiddaħħal it-tagħrif espert li għandu x'jaqsam mal-ugwaljanza tas-sessi sa mill-bidu tal-ippjanar ta' missjoni jew operazzjoni, u jenfasizza wkoll l-importanza li, qabel ma staff li jkun f'missjonijiet u operazzjonijiet, jingħata taħriġ sistematiku u sostanzjali fl-ugwaljanza tas-sessi;

25.

Jinnota li bħalissa qed isir sforz kbir sabiex jiġi integrat approċċ li jkun sensittiv għall-ugwaljanza bejn is-sessi fil-kultura tal-PESD, inter alia billi tiġi żviluppata d-dimensjoni kwantitattiva tal-integrazzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi f'dik il-politika (eż. permezz ta' kwestjonarji, l-iżvilupp ta' listi ta' kontroll, l-għadd ta' kemm hemm irġiel u nisa f'operazzjonijiet tal-ESDP, eċċ); madanakollu, jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġi żviluppat il-qafas kunċettwali kwalitattiv meħtieġ sabiex jiġu mifhuma l-kuntest soċjoekonomiku li fih huma mħaddma l-missjonijiet tal-PESD (i.e. zoni ta' kunflitt) u l-kwistjonijiet li jirrigwardaw mill-qrib l-ugwaljanza bejn is-sessi fl-implimentazzjoni ta' operazzjonijiet u programmi;

26.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-ħatra ta' konsulent li jittratta d-dimensjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi għal kważi l-missjonijiet kollha tal-PESD, bi qbil mal-konklużjonijiet tal-Kunsill ta' Novembru 2006 imsemmija hawn fuq; madankollu jenfasizza li x-xogħol ta' dawn il-konsulenti tal-ugwaljanza bejn is-sessi jista' jkun imminat min-nuqqas ta' politika konkreta tal-UE dwar l-ugwaljanza tas-sessi – b'mod partikolarment, nuqqas ta' kuxjenza dwar id-dimensjoni tal-ugwaljanza tas-sessi u/jew nuqqas ta' rieda li titqies l-importanza tagħha – u min-nuqqas ta' linji baġitarji allokati speċifikament għad-dimensjoni tal-ugwaljanza tas-sessi fl-iffinanzjar tal-missjonijiet tal-PESD;

27.

Ifaħħar l-inizjattivi sabiex jiġi pprovdut taħriġ relatat mal-ugwaljanza tas-sessi lill-istaff li jkun mibgħut fuq missjonijiet tal-PESD u fil-kwartieri ġenerali korrispondenti, u l-isforz konsiderevoli tal-Kummissjoni sabiex tħarreġ lill-istaff tagħha, b'mod partikulari fi ħdan id-delegazzjonijiet; itenni li l-istaff kollu f'kull livell tal-ippjanar, l-ipprogrammar u l-implimentazzjoni tal-politika barranija tal-UE għandu jkun imħarreġ b'mod adegwat; jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex jiżguraw li taħriġ obligatorju jkun ipprovdut għall-istaff kollu li jkun f'missjonijiet u delegazzjonijiet, inkluż il-maniġment, u li huma jingħataw gwida dwar il-kwistjonijiet tal-ugwaljanza tas-sessi u t-tisħiħ tal-irwol tan-nisa;

28.

Jinsab konvint li l-ippjanar tal-missjonijiet tal-PESD għandu jqis l-inklużjoni tal-organizzazzjonijiet lokali tan-nisa fil-proċess tal-paċi, sabiex wieħed jibni fuq il-kontribut speċifiku li dawn jistgħu jagħmlu u sabiex jiġu rrikonoxxuti l-modi partikulari li bihom in-nisa huma affettwati mill-kunflitti;

29.

Jisħaq li, fil-preżent, il-kwoti huma mezz indispensabbli biex tiġi assigurata l-ugwaljanza bejn is-sessi fil-missjonijiet ta' paċi u ta' sigurtà u fit-teħid ta' deċiżjonijiet fil-proċessi nazzjonali u internazzjonali ta' rikostruzzjoni, u huma mezz indispensabbli biex tiġi ggarantita l-preżenza politika femminili madwar il-mejda tan-negozjati;

30.

Jenfasizza l-importanza ta' baġitjar li jkun sensittiv għall-perspettiva tal-ugwaljanza tas-sessi; jirrimarka li l-ugwaljanza bejn is-sessi għandha tiġi żviluppata bħala kwistjoni tematika fi strumenti ewlenin ta' għajnuna barranija, li għandhom jiġu allokati approprjazzjonijiet speċjali għall-kwistjonijiet tal-ugwaljanza bejn is-sessi u li għandhom ikunu ddefiniti standards ta' referenza sabiex jiġi mkejjel kemm qed ikunu użati b'mod effiċjenti l-fondi pprovduti;

31.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti ta' l-Istati Membri.

5.8.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 212/37

1.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-karattru vinkolanti li t-Trattat ta' Liżbona jagħti lill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali u jilqa' b'sodisfazzjon ir-rikonoxximent tad-drittijiet, il-libertajiet u l-prinpiċji stipulati għaċ-ċittadini u r-residenti kollha ta' l-UE; jenfasizza li l-Parlament se jkun impenjat biex tiġi żgurata l-osservanza sħiħa tal-Karta;

2.

Jilqa’ b'sodisfazzjon it-tisħiħ tad-demokrazija rappreżentattiva u parteċipattiva li toħroġ mill-introduzzjoni ta', inter alia, l-hekk imsejħa “inizjattiva taċ-ċittadini” (Artikolu 11 tat-Trattat UE kif emendata bit-Trattat ta' Liżbona (TEU)), li permezz tagħha miljun ċittadin minn bosta Stati Membri jistgħu jitolbu lill-Kummissjoni tissottometti proposta għal att legali;

3.

Jilqa’ b'sodisfazzjon il-fatt li l-ħarsien ambjentali ngħata pożizzjoni prominenti fil-politiki kollha tal-UE u li referenza espliċita ssir fl-Artikolu 191 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), biex jikkumbatti l-bidla fil-klima fil-livell internazzjonali; jenfasizza li l-Parlament għandu jkompli jinsisti mal-Unjoni Ewropea biex tassumi rwol ta' mexxejja fil-politiki kollha rigward il-ġlieda kontra l-bidla fil-klima u t-tisħin globali;

4.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li t-TFUE jorbot il-bini ta' żona ta' libertà, sigurtà u ġustizzja mal-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali u l-ordni legali tal-Unjoni Ewropea u l-Istat Membri tagħha (l-Artikolu 67 tat-TFUE);

5.

Jinnota b'mod partikolari l-għan li “ekonomija tas-suq soċjali tassew kompetittiva li timmira għal okkupazzjoni sħiħa u livell għoli ta' ħarsien u titjib fil-kwalità ta' l-ambjent” (Artikolu 3(3) tat-Trattat UE), li jgħaqqad l-għan tat-tlestija tas-suq intern ma objettivi oħrajn;

6.

Jinnota b'sodisfazzjon li l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel ġiet inkluża fost il-valuri tal-Unjoni (Artikolu 2 tat-Trattat UE) u l-għanijiet (Artikolu 3(3) tat-Trattat UE);

7.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li, skont l-Artikolu 208(1) tat-TFUE, “il-politika ta' koperazzjoni għall-iżvilupp tal-Unjoni u dik tal-Istati Membri għandhom jikkomplementaw u jsaħħu lil xulxin” filwaqt li skont l-Artikolu 177(1) tat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunita' Ewropea “l-politika Komunitarja fil-qasam tal-kooperazzjoni għall-iżvilupp […] għandha tkun tikkumplimenta kull politika li jkollhom l-Istati Membri”; jenfasizza r-responsabilità miżjuda tal-Parlament, minħabba li l-Unjoni se jkollha rwol ikbar ta' inizjattiva fit-tfassil ta' politiki u dan għandu jwassal għall-koordinazzjoni aħjar tad-donaturi u tal-qsim tax-xogħol u għal effettività ikbar f'termini ta' għajnuna għat-“tnaqqis u, fuq perjodu fit-tul, għall-qerda tal-faqar” fil-kuntest tal-Għanijiet ta' Żvilupp tal-Millenju;

8.

Jemmen li l-inklużjoni tal-koeżjoni territorjali bħala għan tal-Unjoni (Artikolu 3 tat-TEU) iżid mal-għanijiet tal-koeżjoni ekonomika u soċjali u li l-introduzzjoni ta' bażijiet legali f'dawn l-oqsma rispettivi se jżidu l-kompetenza tal-Parlament li jevalwa l-impatt territorjali ta' politiki ewlenin tal-UE; jinnota b'sodisfazzjon li l-istatus speċjali tar-reġjuni l-aktar imbiegħda huma kkonfermat fl-Artikoli 349 u 355 tat-TFEU;

9.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-introduzzjoni tad-dispożizzjonijiet orizzontali dwar livell għoli ta' impjieg, protezzjoni soċjali, il-ġlieda kontra l-esklużjoni soċjali, dwar il-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni u dwar il-ħarsien ambjentali, li se jkunu prinċipji ġenerali tal-bażi tat-tfassil ta' politiki tal-Unjoni Ewropea (l-Artikoli 9, 10 u 11 tat-TFUE);

10.

Jilqa’ b'sodisfazzjon ukoll il-fatt li l-protezzjoni tal-konsumatur issaħħet sal-punt li se tiġi integrata sistematikament fil-politiki tal-Unjoni li se jiġu stabbiliti u implimentati, u, bħala ħidma globali, issa tokkupa post ħafna iktar prominenti skont l-Artikolu 12 tat-TFUE;

11.

Jilqa' b'sodisfazzjon id-dispożizzjoni ta' solidarjetà espressament stipulata fl-Artikolu 122 tat-TFUE, li permezz tagħha l-Kunsill jista' jiddeċiedi dwar miżuri xierqa jekk jinħolqu diffikultajiet serji fil-provvista ta' ċerti prodotti, speċjalment fil-qasam tal-enerġija;

12.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-Artikolu 214 tat-TFUE jirrikonoxxi l-għajnuna umanitarja bħala politika stabbilita tal-Unjoni; huwa tal-fehma li l-Parti Ħamsa, Titolu III, Kapitoli 1 (Koperazzjoni għall-Iżvilupp) u 3 (Għajnuna Umanitarja) tat-TFUE jipprovdu bażi legali ċara għal żvilupp u assistenza umanitarja li għalihom tapplika l-proċedura leġiżlattiva ordinarja;

13.

Barra minn hekk, jilqa' b'sodisfazzjon it-tisħiħ tas-setgħa tal-Unjoni Ewropea, fil-qasam tal-protezzjoni ċivili, għall-għoti ta' assistenza u għajnuna ad hoc f'każ ta'diżastri f'pajjiżi terzi (l-Artikolu 214 tat-TFUE);

14.

Jenfasizza li t-twessigħ tal-azzjoni esterna tal-Unjoni taħt it-Trattat ta' Liżbona, inkluż il-provvediment ta' strumenti u bażijiet legali ġodda li jaffetwaw oqsma relatati mal-politika barranija (azzjoni esterna u l-Politika Barranija u ta' Sigurtà Komuni (PESK)/il-Politika ta' Sigurtà u ta' Difiża Ewropea) jeħtieġ bilanċ interistituzzjonali ġdid li jiggarantixxi skrutinju demokratiku adegwat mill-Parlament;

15.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-kwistjonijiet relatati mal-enerġija issa se jkunu koperti b'Titolu XXI separat fil-Parti Tlieta tat-TFUE u li azzjoni f'dan il-qasam għalhekk se jkollha bażi legali (l-Artikolu 194 tat-TFUE); madankollu, jinnota li filwaqt li bħala regola ġenerali se tiġi segwita l-proċedura leġiżlattiva ordinarja, id-deċiżjonijiet dwar it-taħlita tal-enerġija se jibqgħu fi ħdan il-kompetenza tal-Istati Membri, filwaqt li l-miżuri fiskali se jkomplu jeħtieġu biss konsultazzjoni mal-Parlament Ewropew;

16.

Jinnota b'mod pożittiv il-valuri komuni tal-Unjoni fir-rigward tas-servizzi ta' interess ekonomiku ġenerali u jilqa' b'sodisfazzjoni il-bażi legali li tippermetti d-definizzjoni tal-prinċipju u l-kundizzjonijiet li jirregolaw il-forniment tas-servizzi ta' interess ekonomiku ġenerali taħt il-proċedura leġiżlattiva ordinarja (l-Artikolu 14 tat-TFUE u l-Protokoll Nru 26 dwar is-servizzi ta' interess ġenerali);

17.

Jikkunsidra li t-tibdiliet introdotti permezz tat-Trattat ta' Liżbona fil-qasam tal-politika kummerċjali komuni (CCP) (Artikoli 206 u 207 tat-TFUE) jikkontribwixxu b'mod ġenerali għat-tkabbir tal-leġittimità demokratika tiegħu u għall-effiċjenza tiegħu, b'mod partikulari permezz tal-introduzzjoni tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja u r-rekwiżit li jinkiseb kunsens minn qabel għall-ftehim kollu; jinnota li l-kwistjonijiet kollha li jaqgħu taħt is-CCP se jaqgħu fi ħdan il-kompetenza esklussiva tal-Unjoni, bir-riżultat li mhux se jkun hemm iżjed ftehim ta' kummerċ imħallta konklużi kemm mill-Unjoni u kif ukoll mill-Istati Membri;

18.

Jesprimi s-sodisfazzjon tiegħu dwar l-inklużjoni ta' dispożizzjoni ta' politika spazjali Ewropea (Artikolu 189 tat-TFUE) u jilqa' b'sodisfazzjon l-opportunità mogħtija lill-Parlament u lill-Kunsill biex jadottaw, taħt il-proċedura leġiżlattiva ordinarja, il-miżuri neċessarji għat-twaqqif ta' programm spazjali Ewropew; jikkunsidra, madankollu, li l-kliem “bl-esklużjoni ta' kwalunkwe armonizzazzjoni tal-liġijiet u regolamenti tal-Istati Membri f' dan il-qasam” li jinsabu f'dak l-artikolu jista jimplika xi ostakli għall-implimentazzjoni ta' politika komuni Ewropea dwar l-ispazju;

19.

Jinnota li t-Trattat ta' Liżbona jinkludi bażi legali ġdida li tipprovdi għal kodeċiżjoni fir-rigward tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali (Art. 118 tat-TFUE);

20.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-estensjoni tal-kamp ta' applikazzjoni tal-azzjoni tal-UE fil-qasam tal-politika għaż-żgħażagħ, filwaqt li titħeġġeġ il-parteċipazzjoni taż-żgħażagħ fil-ħajja demokratika fl-Ewropa (Artikolu 165 tat-TFUE);

21.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-bażi legali l-ġdida stipulata fl-Artikolu 298 tat-TFUE, li tipprovdi li “Fit-twettiq tal-missjonijiet tagħhom, l-istituzzjonijiet, il-korpi, l-uffiċċji u l-aġenziji ta' l-Unjoni għandu jkollhom l-appoġġ ta' amministrazzjoni Ewropea miftuħa, effiċjenti u indipendenti”, billi din tipprovdi l-bażi għal regolament dwar il-proċedura amministrattiva tal-Unjoni;

22.

Jilqa' b'sodisfazzjon it-tisħiħ tal-bażi legali għall-adozzjoni ta' miżuri tal-Unjoni Ewropea fil-qasam tal-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-frodi li teffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni (Artikolu 325 tat-TFUE); jenfasizza l-fatt li t-Trattat ta' Liżbona jneħħi l-kwalifika, li tinsab fl-Artikolu 280 attwali tat-Trattat KE, li miżuri ta' dan it-tip “m'għandhomx jikkonċernaw l-applikazzjoni tal-liġi kriminali nazzjonali jew tal-amministrazzjoni nazzjonali tal-ġustizzja”;

23.

Jinnota li d-dispożizzjonijiet il-ġodda tat-Trattat li jikkonċernaw il-koperazzjoni ġudizzjarja fi kwistjonijiet ċivili u kriminali jinkludu bażi legali għall-adozzjoni ta' miżuri ta' appoġġ għat-taħriġ tal-ġudikatura u tal-istaff ġudizzjarju (Artikoli 81 u 82 tat-TFUE);

24.

Jenfasizza li t-Trattat ta' Liżbona jipprovdi wkoll għall-possibilità li jiġi stabbilit l-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew għall-ġlieda kontra l-krimini li jeffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni (Artikolu 86 tat-TFUE);

25.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li t-Trattat ta' Liżbona jintroduċi dispożizzjonijiet li jorbtu għall-ħarsien tad-drittijiet tat-tfal fl-objettivi interni u esterni tal-Unjoni Ewropea (Artikolu 3(3) u (5) tat-TUE);

26.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-inklużjoni tat-turiżmu bħala Titolu ġdid fit-Trattat ta' Liżbona (Artikolu 195 tat-TFUE) li jistipula li l-Unjoni huwa li tikkomplementa l-azzjoni tal-Istati Membri; barra minn hekk, jilqa’ b'sodisfazzjon id-dispożizzjoni li l-proċedura leġiżlattiva ordinarja se tirregola l-adozzjoni tal-proposti leġiżlattivi li jaqgħu taħt dan it-Titolu;

27.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li t-Trattat ta' Liżbona inkluda l-isport fost l-oqsma li fir-rigward tagħhom hemm stipulata bażi legali (Artikolu 165 tat-TFUE); b'mod partikulari jenfasizza li l-Unjoni fl-aħħar tista' tieħu azzjoni għall-iżvilupp tal-isport u tad-dimensjoni Ewropea tiegħu u tista' tqis in-natura speċifika tal-isport fl-applikazzjoni ta' politiki Ewropej oħra;

28.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li t-Trattat ta' Liżbona se jsaħħaħ il-leġittimità demokratika ta' l-Unjoni Ewropea billi jestendi s-setgħat ta' kodeċiżjoni tal-Parlament;

29.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-qasam tal-libertà, is-sigurtà u l-ġustizzja huwa integrat b'mod sħiħ fit-TFUE (Artikoli 67 sa 89), biex jintemm b'mod formali t-tielet pilastru; jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-parti l-kbir tad-deċiżjonijiet fil-qasam tal-politiki dwar il-ġustizzja ċivili, l-immigrazzjoni u l-visa, u kif ukoll il-koperazzjoni ġudizzjarja u tal-pulizija fi kwistjonijiet kriminali, se jiġu koperti mill-proċedura leġiżlattiva ordinarja;

30.

Jemmen li l-introduzzjoni tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja fil-qasam tal-Politika Agrikola Komuni (PAK) ittejjeb ir-responsabilità demokratika tal-Unjoni Ewropea, minħabba li l-Parlament Ewropew se jkun qiegħed jilleġiżla flimkien u fuq l-istess livell mal-Kunsill; jenfasizza li l-kodeċiżjoni se tapplika għal-leġiżlazzjoni kollha fil-qasam tal-agrikoltura taħt l-Artikolu 43(2) tat-TFUE, u li b'mod speċjali dan se jkun il-każ fir-rigward tal-erba' testi orizzontali fil-qasam tal-agrikoltura (l-organizzazzjoni unika ta' suq komuni, ir-regolament dwar il-pagamenti diretti, ir-regolament dwar l-iżvilupp rurali u l-finanzjament tal-PAK); barra minn hekk, jinnota li l-leġiżlazzjoni dwar il-kwalità, il-biedja organika u l-promozzjoni se jaqgħu wkoll fl-ambitu tal-Artikolu 43(2) tat-TFUE;

31.

Jisħaq li kwalunkwe poter tal-Kunsill li jadotta miżuri skont l-Artikolu 43(3) tat-TFUE għandu jkun suġġett għal adozzjoni minn qabel, bi qbil mal-proċedura leġiżlattiva ordinarja, ta' att leġiżlattiv skont l-Artikolu 43(2) tat-TFUE, li jippreskrivi l-kundizzjonijiet u l-limiti marbuta mal-poteri mogħtija lill-Kunsill; hu tal-fehma li l-Artikolu 43(3) tat-TFUE ma jipprovdix għal bażi legali jew għal poter awtonomu li jippermetti l-adozzjoni jew l-emenda ta' kwalunkwe wieħed mill-atti tal-Kunsill li huma fis-seħħ bħalissa fil-qasam tal-Politika Agrikola Komuni; jitlob lill-Kunsill biex ma jadotta l-ebda miżura msemmija fl-Artikolu 43(3) tat-TFUE mingħajr il-kunsens minn qabel tal-Parlament;

32.

Jinnota li t-Trattat ta' Liżbona jintroduċi bidliet radikali fis-sistema ta' teħid ta' deċiżjoni għal Politika Komuni tas-Sajd (PKS)u se jżid ukoll ir-responsabilizzazzjoni demokratika tagħha; jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-Parlament u l-Kunsill se jistabbilixxu, taħt il-proċedura leġiżlattiva ordinarja, ir-regoli neċessarji għall-kisba tal-objettivi tas-PKS (Art. 43(2) tat-TFUE); f'dan ir-rigward, jikkunsidra li kwalunkwe suġġett formalment inkluż fir-regolament annwali minbarra l-iffissar tal-possibilitajiet ta' qbid u d-distribuzzjoni ta' kwoti, bħal miżuri tekniċi jew il-kapaċità ta' sajd, jew l-inkorporazzjoni ta' ftehimiet adottati fi ħdan l-organizzazzjonijiet tal-industrija tas-sajd reġjonali, li għandhom il-bażi legali tagħhom stess, għandu jkun suġġett għall-proċedura leġiżlattiva ordinarja;

33.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-introduzzjoni tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja għall-adozzjoni ta' regoli dettaljati dwar il-proċedura ta' sorveljanza multilaterali (Art. 121(6) tat-TFUE), li għandha ssaħħaħ il-koordinazzjoni ekonomika;

34.

Jemmen li r-responsabilità tal-Bank Ċentrali Ewropew (BĊE) bħala entità tal-Unjoni Ewropea li jagħti rapport dwar il-politika monetarja issa hija ikbar, minħabba li l-BĊE huwa rikonoxxut bħala istituzzjoni; jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li diversi dispożizzjonijiet tal-Istatuti tas-Sistema Ewropea ta' Banek Ċentrali (SEBĊ ) u tal-BĊE jistgħu jiġu mmodifikati wara li jiġi kkonsultat il-Parlament skond l-Artikolu 40.2 ta' dak l-Istatut; jafferma li dan ma jikkostitwixxix limitazzjoni fl-indipendenza tal-BĊE fil-qasam tal-politika monetarja jew il-prijoritajiet stipulati fit-Trattat;

35.

Jikkunsidra l-Artikolu 182 tat-TFUE bħala titjib minħabba li l-programm qafas multiannwali u l-implimentazzjoni ta' żona Ewropea ta' riċerka, imsemmija fih, se jkunu koperti mill-proċedura leġiżlattiva ordinarja; madankollu, jinnota li l-programmi speċifiċi msemmija f'dan l-artikolu se jiġu adottati permezz ta' proċedura leġiżlattiva speċjali, u dan ifisser sempliċement konsultazzjoni tal-Parlament Ewropew (Artikolu 182(4) tat-TFUE);

36.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li, fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-Fondi Strutturali, it-Trattat ta' Liżbona jpoġġi lill-Parlament fuq l-istess livell mal-Kunsill billi jissostitwixxi l-proċedura ta' kunsens attwali bil-proċedura leġiżlattiva ordinarja; jikkunsidra li dan huwa sinifikanti speċjalment fir-rigward tal-Fondi Strutturali fil-perjodu ta' wara l-2013, minħabba li jkabbar it-trasparenza u jżid ir-responsabilità fir-rigward ta' dawk il-fondi vis-a-vis iċ-ċittadini;

37.

Jinnota li l-leġiżlazzjoni kontra d-diskriminazzjoni bbażata fuq sess, oriġini razzjali jew etnika, reliġjon jew twemmin, diżabilità, età jew orjentazzjoni sesswali se ssir suġġetta għal proċedura leġiżlattiva speċjali u se tirrikjedi l-kunsens tal-Parlament (Artikolu 19 tat-TFUE);

38.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-proċedura leġiżlattiva ordinarja se tkopri miżuri kontra t-traffikar tal-bnedmin, b'mod partikulari n-nisa u t-tfal, u l-isfruttament sesswali (Artikoli 79(2) u 83(1) tat-TFUE);

39.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-estensjoni tat-teħid ta' deċiżjoni permezz ta' maġġoranza kkwalifikata għall-qasam tal-kultura, inkluż l-isport (Artikolu 165(4) tat-TFUE);

40.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li, minn issa 'l quddiem, il-proċedura ta' kodeċiżjoni se tapplika għar-Regolamenti tal-Istatut tal-Uffiċjali ta' l-Unjoni Ewropea (Artikolu 336 tat-TFUE), billi dan se jippermetti li l-Parlament jieħu sehem, fuq l-istess livell tal-Kunsill, fl-aġġustamenti ta' dawn ir-regolamenti;

41.

Jinnota li t-Trattat ta' Liżbona jagħmel bidliet radikali fil-qasam tal-finanzi tal-Unjoni, b'mod partikulari fir-rigward tar-relazzjonijiet interistituzzjonali u l-proċeduri ta' teħid ta' deċiżjoni;

42.

Jinnota li l-Kunsill u l-Parlament iridu jaqblu, fi ħdan il-limiti tar-riżorsi proprji, dwar l-ipprogrammar tal-infiq li jsir legalment jorbot (Artikolu 312 tat-TFUE); jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-baġit irid jiġi adottat bħala ħaġa waħda b'mod konġunt mill-Parlament u mill-Kunsill, b'konformità mal-qafas finanzjarju multiannwali; jilqa' b'sodisfazzjoni it-tneħħija tad-distinzjoni bejn in-nefqa obbligatorja u dik mhux obbligatorja (Artikolu 314 tat-TFUE); jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-adozzjoni tar-regolament finanzjarju se tkun suġġetta għall-proċedura leġiżlattiva ordinarja (Artikolu 322 tat-TFUE);

43.

Jirreferi għar-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta' Mejju 2009 dwar l-aspetti finanzjarji tat-Trattat ta' Liżbona (4);

44.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-proċedura ta' reviżjoni ssimplifikata fir-rigward tal-introduzzjoni tal-votazzjoni b'maġġoranza kkwalifikata u l-introduzzjoni tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja f'qasam partikulari taħt it-Titolu V tat-TUE jew tat-TFUE tirrikjedi l-kunsens tal-Parlament;

45.

Jinnota l-introduzzjoni ta' “klawsola ta' ħruġ” għall-Istati Membri (Artikolu 50 tat-TUE); jenfasizza li l-ftehim li jistipula l-arranġamenti għall-irtirar ta' Stat Membru mill-Unjoni ma jistax jiġi konkluż qabel ma l-Parlament jagħti l-kunsens tiegħu;

46.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-kunsens tal-Parlament se jkun meħtieġ għal firxa wiesgħa ta' ftehim internazzjonali ffirmat mill-Unjoni; jenfasizza l-intenzjoni tiegħu li jitlob lill-Kunsill, fejn ikun xieraq, biex ma jiftaħx negozjati dwar ftehim internazzjonali sakemm il-Parlament ma jkunx iddikjara l-pożizzjoni tiegħu, u biex jippermetti lill-Parlament, fuq bażi ta' rapport mill-kumitat responsabbli, biex jadotta fi kwalunkwe stadju tan-negozjati, rakkomandazzjonijiet li għandhom jiġu kkunsidrati qabel il-konklużjoni tan-negozjati;

47.

Iħeġġeġ sabiex kwalunkwe ftehim futur 'mħallta' li jgħaqqad elementi mhux PESK ma' elementi PESK normalment għandu jiġi ttrattat skond bażi legali waħda, li għandha tkun dik relatata direttament mas-suġġett ewlieni tal-ftehim; jinnota li l-Parlament se jkollu d-dritt li jiġi kkonsultat, ħlief meta l-ftehim ikun jirrelata b'mod esklussiv mal-PESK;

48.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-President tal-Kummissjoni se jiġi elett mill-Parlament Ewropew, fuq proposta tal-Kunsill Ewropew, filwaqt li jitqiesu l-elezzjonijiet għall-Parlament Ewropew; jirreferi għar-riżoluzzjoni tas-7 ta' Mejju 2009 dwar l-impatt tat-Trattat ta' Liżbona dwar l-iżvilupp tal-bilanċ istitużżjonali tal-Unjoni Ewropea (5);

49.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li r-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u Politika tas-Sigurtà se jkun suġġett għal vot ta' kunsens mill-Parlament Ewropew, flimkien mal-membri l-oħra tal-Kummissjoni, bħala korp, kif ukoll għal vot ta' ċensura, u għalhekk se jkun responsabbli lejn il-Parlament;

50.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-proċedura l-ġdida għall-ħatra tal-Imħallfin u l-Avukati-Ġenerali tal-Qorti tal-Ġustizzja u tal-Qorti Ġenerali kif ipprovdut fl-Artikolu 255 tat-TFUE, li jistipula li d-deċiżjoni tal-gvernijiet nazzjonali għandha tiġi ppreċeduta minn opinjoni dwar kemm il-kandidati jkunu adatti sabiex iwettqu d-doveri tagħhom, mogħtija minn panil ta' seba' esperti, li wieħed minnhom irid ikun propost mill-Parlament Ewropew;

51.

Jenfasizza l-bżonn ta' trasparenza u skrutinju demokratiku fir-rigward tat-twaqqif ta' Servizz Ewropew għal Azzjoni Esterna (EEAS) b'konformità mal-Artikolu 27(3) tat-TUE, u jfakkar id-dritt tiegħu li jiġi kkonsultat dwar it-twaqqif tiegħu; huwa tal-fehma li l-EEAS għandu jkun marbut b'mod amministrattiv mal-Kummissjoni;

52.

Jistenna kjarifiki fir-rigward tal-kriterji għar-Rappreżentattivi Speċjali tal-UE u għall-ħatra u l-evalwazzjoni tagħhom, inklużi d-definizzjoni u l-iskop tal-ħidmiet tagħhom, it-tul tal-mandat tagħhom, u l-kordinazzjoni u l-komplementarjetà mad-delegazzjonijiet futuri tal-Unjoni;

53.

Jenfasizza l-bżonn ta' trasparenza u skrutinju demokratiku fir-rigward ta' Aġenzija Ewropea għad-Difiża u l-attivitajiet li twettaq, jiġifieri permezz ta' skambju regolari ta' informazzjoni bejn il-Kap Eżekuttiv tal-EDA u l-kumitat responsabbli fil-Parlament Ewropew;

54.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-irwol ġdid ta' konsultazzjoni li se jkollu taħt l-Artikolu 40.2 tal-Istatut tas-SEBĊ u tal-BĊE fir-rigward tal-bidliet tal-kompożizzjoni tal-Kunsill Governattiv tal-BĊE;

55.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-aġenziji, speċjalment il-Europol u l-Eurojust, se jkunu suġġetti għal skrutinju parlamentari ikbar (Artikoli 85 u 88 tat TFUE): jemmen, għalhekk, li ż-żamma tal-proċedura ta' konsultazzjoni għat-twaqqif ta' operazzjonijiet konġunti fil-qasam tar-riċerka u tal-iżvilupp teknoloġiku (l-Artikoli 187 u 188 tat-TFUE) taf ma tikkonformax mal-ispirtu tal-atti legali tal-Unjoni fit-twaqqif ta' aġenziji;

56.

Jistieden lill-President tal-Kunsill biex iżomm lill-Parlament infurmat b'mod sħiħ dwar il-preparazzjonijiet għal-laqgħat tal-Kunsill Ewropew u biex jgħaddi rapport dwar ir-riżultati tal-laqgħat, meta jkun possibbli fi żmien jumejn ta' ħidma (jekk ikun meħtieġ lil seduta speċjali tal-Parlament);

57.

Jistieden lill-President tal-Presidenza fuq bażi ta' rotazzjoni tal-Kunsill biex jinforma lill-Parlament dwar il-programmi tal-Presidenza u dwar ir-riżultati miksuba;

58.

Iħeġġeġ lill-Viċi President futur tal-Kummissjoni/lir-Rappreżentant Għoli futur tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika dwar is-Sigurtà biex jiftiehem mal-Parlament dwar metodi xierqa biex il-Parlament jinżamm infurmat u kkonsultat bis-sħiħ dwar l-azzjoni esterna tal-Unjoni, filwaqt li jkunu involuti kif xieraq il-kumitati kollha tal-Parlament responsabbli għall-oqsma li jaqgħu taħt il-mandat tar-Rappreżentant Għoli;

59.

Jenfasizza li, fir-rigward tan-negozjati u l-konklużjoni ta' ftehim internazzjonali, il-Kummissjoni se tkun taħt obbligu legali li tinforma lill-Parlament dwar il-progress tan-negozjati fuq l-istess livell tal-kumitat speċjali nnominat mill-Kunsill kif imsemmi fl-Artikolu 218 tat-TFUE; jitlob li din l-informazzjoni tingħata sa l-istess punt, u fl-istess ħin, li tingħata lill-Kumitat rilevanti tal-Kunsill skond dak l-Artikolu;

60.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-irwol il-ġdid tal-Parlament fit-tnedija ta' emendi għat-Trattati; se jagħmel użu minn dan id-dritt u se jippreżenta ideat ġodda għall-futur tal-Ewropa, meta sfidi ġodda jagħmlu dan neċessarju;

61.

Jilqa b'sodisfazzjon il-fatt li l-Parlament se jkollu d-dritt ta' inizjattiva fir-rigward ta' proposti li jikkonċernaw il-kompożizzjoni tiegħu stess, filwaqt li jirrispetta l-prinċipji stipulati fit-Trattati (Artikolu 14 tat-TUE);

62.

Jinnota li t-Trattat ta' Liżbona jintroduċi proċedura leġiżlattiva speċjali għall-adozzjoni ta' dispożizzjonijiet li jistipulaw il-modalitajiet u s-setgħat tal-kumitati ta' inkjesta mhux permanenti (Artikolu 226 tat-TFUE);

63.

Jilqa' b'sodisfażżjon id-drittijiet ġodda mogħtija lill-parlamenti nazzjonali fir-rigward ta' skrutinju minn qabel tal-applikazzjoni tal-prinċipju ta' sussidjarjetà fil-leġiżlazzjonijiet kollha tal-Ewropa; huwa tal-fehma li t-tisħiħ tal-iskrutinju tal-politiki Ewropej mill-parlamenti nazzjonali se jqajjem ukoll kuxjenza pubblika dwar l-attivitajiet tal-Unjoni;

64.

Jenfasizza li l-prerogattivi l-ġodda tal-parlamenti nazzjonali għandhom jiġu rrispettati bis-sħiħ mid-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta' Liżbona;

65.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-impenn tal-awtoritajiet lokali u reġjonali lejn ir-rispett tal-prinċipju ta' sussidjarjetà; jinnota d-dritt tal-Kumitat għar-Reġjuni li jressaq azzjonijiet quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja meta jikkunsidra li l-prinċipju ta' sussidjarjetà jkun inkiser (it-tieni paragrafu ta' l-Artikolu 8 tal-Protokoll Nru 2);

66.

Japprezza t-titjib li qed joriġina mid-dispożizzjonijiet il-ġodda dwar atti legali u l-ġerarkija tan-normi, b'mod partikulari l-ħolqien tal-att iddelegat (Artikolu 290 tat-TFUE), li jagħmilha possibbli li tiġi ddelegata setgħa lill-Kummissjoni biex tadotta atti mhux leġiżlattivi ta' applikazzjoni ġenerali jew biex temenda elementi mhux essenzjali ta' att leġiżlattiv; jinnota li l-objettivi, il-kontenut, l-iskop u t-tul ta' kwalunkwe delega bħal din għandhom ikunu definiti b'mod ċar mill-Parlament u mill-Kunsill fl-att leġiżlattiv;

67.

Jilqa' b'sodisfazzjon b'mod partikolari d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 290(2) tat-TFUE, li jipprevedi li l-Parlament (u l-Kunsill) ikollu/ikollhom id-dritt kemm li jirrevoka(w) (i)d-delegazzjoni tal-poteri kif ukoll li joġġezzjona(w) għal atti delegati individwali;

68.

Jinnota li t-TFUE ma jipprovdix bażi legali għal miżura qafas għal atti ddelegati, iżda jipproponi li l-istituzzjonijiet jaqblu dwar formula standard għal dawn id-delegazzjonijiet li jiddaħħlu regolarment mill-Kummissjoni fl-abbozz tal-att leġiżlattiv innifsu; jenfasizza li dan iżomm il-libertà tal-leġiżlatur;

69.

Jitlob lill-Kummissjoni biex tikkjarifika kif bi ħsiebha tinterpreta d-Dikjarazzjoni 39 annessa mal-Att Finali tal-Konferenza Intergovernattiva li adottat it-Trattat ta' Liżbona, rigward il-konsultazzjoni ta' esperti fil-qasam tas-servizzi finanzjarji, u kif bi ħsiebha tapplika din l-interpretazzjoni, lilhinn mid-dispozizzjonijiet dwar l-atti ddelegati li hemm fit-TFUE;

70.

Jinnota li t-Trattat ta' Liżbona jirrevoka l-Artikolu 202 attwali tat-Trattat KE dwar is-setgħat ta' implimentazzjoni u jintroduċi proċedura ġdida fl-Artikolu 291 tat-TFUE - “atti ta' implimentazzjoni” - li tipprovdi għall-possibilità ta' trasferiment ta' setgħat ta' implimentazzjoni lill-Kummissjoni f'każijiet fejn ikun hemm bżonn ta' “kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' atti legali li jorbtu tal-Unjoni”;

71.

Jinnota li l-Artikolu 291(3) tat-TFUE jirrikjedi li l-Parlament u l-Kunsill jadottaw, minn qabel, regolamenti dwar mekkaniżmi għall-“kontroll mill-Istati Membri” ta' eżerċizzju tas-setgħat implimentattivi;

72.

Jinnota li t-Trattat ta' Liżbona m'għadux jipprovdi bażi għall-proċedura komitoloġika attwali, u li l-proposti leġiżlattivi pendenti li ma jiġux adottati qabel id-dħul fis-seħħ tat-Trattat għandhom jiġu mmodifikati sabiex jissodisfaw ir-rekwiżiti tal-Artikoli 290 u 291 tat-TFUE;

73.

Huwa tal-fehma li tista' tiġi nnegozjata soluzzjoni interna mal-Kunsill għall-perjodu inizjali, sabiex ma jinqalgħux ostakli minħabba l-possibilità ta' lakuni legali u r-regolament il-ġdid ikun jista' jiġi adottat mil-leġiżlatur wara l-konsiderazzjoni dovuta tal-proposti tal-Kummissjoni;

74.

Jitlob lill-Kummissjoni biex tittrażmetti lil-leġiżlaturi komuni l-proposti pendenti kollha li fir-rigward tagħhom japplikaw il-bażijiet legali ġodda u l-proċeduri leġiżlattivi;

75.

Jinnota li l-Parlament se jiddeċiedi liema pożizzjoni se jieħu rigward opinjonijiet li diġà ġew adottati fi proċeduri ta' konsultazzjoni dwar kwistjonijiet li jinqelbu għall-proċedura leġiżlattiva ordinarja, indipendentement minn jekk dan jinvolvix konferma tal-pożizzjoni preċedenti tiegħu jew l-adozzjoni ta' waħda ġdida; jenfasizza li kwalunkwe konferma ta' opinjonijiet bħala l-pożizzjoni tal-Parlament fl-ewwel qari tista' tiġi vvutata mill-Parlament wara li t-Trattat ta' Liżbona jidħol fis-seħħ biss;

76.

Jinsisti dwar il-konklużjoni ta' ftehim interistituzzjonali li jipprekludi l-adozzjoni ta' proposti leġiżlattivi tat-“tielet pilastru” li għandhom dimensjoni ta' drittijiet fundamentali sa ma jidħol fis-seħħ it-Trattat ta' Liżbona, sabiex ikun possibbli skrutinju politiku sħiħ fir-rigward ta' dawn il-kwistjonijiet, filwaqt li l-miżuri li m'għandhom l-ebda impatt, jew li għandhom biss impatt limitat, fuq id-drittijiet fundamentali jistgħu jiġu adottati wkoll qabel id-dħul fis-seħħ tat-Trattat;

77.

Jistieden lill-istituzzjonijiet l-oħra biex jidħlu f'negozjati għal ftehim interistituzzjonali li jkopri:

78.

Jitlob għal aġġornament tal-ftehim interistituzzjonali bejn il-Parlament u l-Kunsill li jiddefinixxi r-relazzjonijiet ta' ħidma tagħhom dwar il-politika barranija, inkluż il-qsim ta' informazzjoni kunfidenzjali fuq il-bażi tal-Artikoli 14 u 36 tat-TUE u l-Artikolu 295 tat-TFUE;

79.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni sabiex jikkunsidraw in-negozjati mal-Parlament għal ftehim interistituzzjonal ġdid mal-Parlament li tagħti lill-Parlament definizzjoni sostanzjali tal-involviment tiegħu f'kull stadju li jwassal għall-konklużjoni ta' ftehim internazzjonali;

80.

Konsegwentement għad-dispożizzjonijiet il-ġodda dwar il-qafas finanzjarju multiannwali (Artikolu 312 tat-TFUE) u dwar ir-regolament finanzjarju (Artikolu 322 tat-TFUE), jitlob ir-reviżjoni tal-Ftehim Interistituzzjonali dwar id-dixxiplina baġitarja u l-immaniġġjar finanzjarju sod;

81.

Jikkunsidra li għandhom jittieħdu l-passi neċessarji kollha għall-ħolqien ta' politika Ewropea dwar l-informazzjoni u l-komunikazzjoni, u fir-rigward tad-dikjarazzjoni konġunta politika li saret mit-tliet istituzzjonijiet dwar il-komunikazzjoni bħala l-ewwel pass utli lejn il-kisba ta' dan l-objettiv;

82.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tippreżenta malajr inizjattiva għall-implimentazzjoni tal-“inizjattiva taċ-ċittadini”, li tistipula kondizzjonijiet ċari, sempliċi u faċli għall-użu għall-eżerċiżżju ta' dan id-dritt taċ-ċittadini; jirreferi għar-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta' Mejju 2009 li titlob lill-Kummissjoni biex tippreżenta proposta għal-regolament tal-Parlament Ewrope u tal-Kunsill dwar l-implimentazzjoni tal-inizjattiva taċ-ċittadini (6);

83.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tadotta regolamenti li jimplimentaw l-Artikolu 298 tat-TFUE dwar amministrazzjoni tajba, li tkun risposta għal talba li ilha pendenti min-naħa tal-Parlament u tal-Ombudsman Ewropew għal sistema komuni ta' liġi amministrattiva li tirregola l-amministrazzjoni Ewropea;

84.

Jinnota li t-Trattat ta' Liżbona jipprevedi l-inklużjoni ta' Fond Ewropew għall-Iżvilupp fil-baġit tal-Unjoni, ħaġa li se ssaħħaħ il-leġittimità demokratika ta' parti importanti mill-politika tal-UE dwar l-iżvilupp; jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jieħdu l-passi neċessarji għall-baġit tal-Unjoni Ewropea waqt ir-reviżjoni ta' nofs it-terminu 2008/2009;

85.

Jirrakkomanda li b'mod urġenti jkun eżaminat u msaħħaħ mill-ġdid l-istatus tal-Unjoni f'organizzazzjonijiet internazzjonali ladarba jidħol fis-seħħ it-Trattat ta' Liżbona u l-Unjoni tieħu l-post tal-Komunitajiet Ewropej;

86.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jaqblu mal-Parlament dwar strateġija mmirata biex tiġi żgurata koerenza bejn il-leġiżlazzjoni adottata u l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali u kif ukoll ir-regoli li hemm fit-Trattati dwar politiki bħal pereżempju dwar il-prevenzjoni tad-diskriminazzjoni, il-protezzjoni ta' dawk li jkunu qegħdin ifittxu l-kenn, it-titjib tat-trasparenza, il-protezzjoni tad-dejta, id-drittijiet tal-minoritajiet u d-drittijiet tal-vittmi u ta' dawk li jkunu taħt suspett;

87.

Jitlob lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jikkontribwixxu għat-titjib tar-relazzjonijiet bejn l-awtoritajiet Ewropej u dawk nazzjonali, speċjalment fl-oqsma leġiżlattivi u ġudizzjarji;

88.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jipprevedu t-twaqqif ta' politika komuni tal-enerġija effettiva bl-objettiv li s-swieq tal-enerġija tal-Istati Membri tal-UE jiġu kkoordinati b'mod effiċjenti u kif ukoll jiġu żviluppati waqt li jiġu integrati l-aspetti esterni li jiffukaw fuq is-sorsi u r-rotot tal-provvista ta' enerġija;

89.

Jistieden lill-Kunsill biex jikkunsidra, flimkien mal-Parlament, x'użu għandu jsir mid-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 127(6) tat-TFUE, li jippermettulu lil-Kunsill jikkonferixxi ħidmiet speċifiċi fuq il-Bank Ċentrali Ewropew “li jirrigwardaw politika relatata mas-superviżjoni prudenzjali ta' istituzzjonijiet ta' kreditu u ta' istituzzjonijiet finanzjarji oħra, bl-eċċezzjoni ta' impriżi ta' assigurazzjoni”;

90.

Iwiegħed li jadatta l-organizzazzjoni interna tiegħu bil-għan li jottimizza u jirrazzjonalizza l-eżerċitar tal-poteri l-ġodda mogħtija lilu mit-Trattat;

91.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

5.8.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 212/46

A.

billi t-Trattat ta' Liżbona jintroduċi emendi sostanzjali fil-qasam tal-finanzi tal-Unjoni, b'mod partikolari f'dak li għandu x'jaqsam mar-relazzjonijiet interistituzzjonali u l-proċeduri tad-deċiżjonijiet,

B.

billi dan jistabbilixxi b'mod parallel ġerarkija preċiża bejn l-atti fundamentali tal-qasam finanzjarju u tal-baġit tal-Unjoni, li jwasslu wkoll għal ħtieġa li tiġi ċċarata s-sistema tat-teħid ta' deċizjonijiet,

C.

billi l-MFF (MFF), li jagħti programmazzjoni tul bosta snin tal-ispejjeż li tesprimi l-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni f'termini finanzjarji u li tistabbilixxi limitu massimu għall-ispejjeż tal-Unjoni matul perjodu partikolari, fit-Trattat ta' Liżbona jsir att li jorbot legalment, ibbażat fuq bażi legali ġdida speċifika għall-adozzjoni tar-regolament li fih dan l-MFF,

D.

billi n-nuqqas ta' kontemporanjetà bejn l-MFFs minn banda, u l-mandati tal-Parlament Ewropew u tal-Kummissjoni mill-banda l-oħra, s'issa kkontribwixxa sabiex il-Parlament jitlef parti mis-setgħat tiegħu fil-qasam baġitarju, għaliex huwa spiss marbut ma' qafas finanzjarju nnegozjat u adottat matul il-leġiżlatura preċedenti,

E.

billi jekk ma jsir l-ebda tibdil fil-kalendarju, ċerti leġiżlaturi tal-Parlament qatt mhu se jkunu jistgħu jieħdu deċiżjonijiet baġitarji li jimpenjawhom, għaliex il-qafas finanzjarju adottat mill-predeċessuri tagħhom ikopri d-dewmien kollu tal-mandat,

F.

billi l-fatt li hemm ftit marġni attwali disponibbli taħt kull titolu, kif ukoll id-dotazzjoni mnaqqsa tal-mekkaniżmi ta' flessibilità disponibbli jagħmlu li jkun diffiċli ħafna li l-Unjoni tirreaġixxi b'mod adegwat għal elementi politiċi imprevisti u toħloq ir-riskju li b'hekk il-proċedura baġitarja annwali titlef is-sustanza tagħha,

G.

billi d-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta' Liżbona jesiġi li l-istituzzjonijiet responsabbli mid-deċiżjonijiet finanzjarji u baġitarji tal-Unjoni jilħqu ftehim dwar tranżizzjoni ottimali lejn l-atti ġuridiċi l-ġodda u l-proċeduri ġodda għat-teħid ta' deċiżjonijiet,

H.

billi għall-funzjonament tajjeb tal-Unjoni Ekonomika u Monetarja, il-baġit tal-Unjoni jrid jiġi kkunsidrat fil-koordinazzjoni ta' strateġiji baġitarji tal-Istati Membri,

I.

billi l-Kunsill Ewropew tal-11 u t-12 ta' Diċembru 2008 reġa' kkonferma li t-Trattat ta' Liżbona huwa neċessarju biex jgħin lill-Unjoni mkabbra taħdem b'mod aktar effikaċi, aktar demokratiku u aktar effiċjenti, inkluż fix-xena internazzjonali, u stabbilixxa approċċ kif ukoll garanziji legali li jwieġbu għat-tħassib li wrew il-votanti Irlandiżi sabiex it-Trattat ikun jista' jidħol fis-seħħ qabel it-tmiem tal-2009, filwaqt li jiġu rispettati l-miri u l-għanijiet tat-Trattati,

1.

Jilqa' l-progress magħmul mit-Trattat ta' Liżbona fil-qasam tal-kontroll demokratiku u tat-trasparenza għall-finanzi tal-Unjoni; jindika l-bżonn li jiġu stabbiliti mekkaniżmi ta' kollaborazzjoni interistituzzjonali u metodi ta' kollaborazzjoni interna sabiex il-Parlament ikun jista' jagħmel użu sħiħ mis-setgħat ġodda tiegħu;

2.

Jiddispjaċih li, f'dak li jikkonċerna r-riżorsi proprji tal-Unjoni, l-Istati Membri ma ħadux l-opportunità li jistabbilixxu sistema ta' riżorsi proprji reali tal-Unjoni, iktar ġusta, iktar trasparenti, li tinftiehem iktar faċilment miċ-ċittadini u li tkun soġġetta għal proċedura ta' teħid ta' deċiżjoni iktar demokratika;

3.

Jiddispjaċih b'mod partikolari li ma sar l-ebda progress sabiex il-Parlament jiġi assoċjat mad-definizzjoni tal-limiti u tat-tip tar-riżorsi proprji li għandha l-Unjoni; ifakkar li nżammet is-separazzjoni bejn id-deċiżjoni dwar id-dħul u d-deċiżjoni dwar l-infiq;

4.

Jilqa' mill-banda l-oħra l-isforzi magħmula dwar il-possibilità ta' adozzjoni tal-miżuri ta' eżekuzzjoni tad-deċiżjoni dwar ir-riżorsi proprji permezz ta' proċedura leġiżlattiva speċjali li skont din il-Kunsill ikun jista' jiddeċiedi biss, b'maġġoranza kwalifikata, wara li jkun inkisbet l-approvazzjoni tal-Parlament;

5.

Jitlob lill-Kunsill biex juża bis-sħiħ din il-modalità sabiex il-proċedura tat-teħid ta' deċiżjoni tkun iktar flessibbli;

6.

Jilqa' l-formalizzazzjoni tas-MFF fit-Trattat ta' Liżbona, li jsir att li jorbot legalment; ifakkar li l-MFF jistabbilixxi l-programmazzjoni tal-ispejjeż tal-Unjoni u jistabbilixxi limiti massimi għall-ispejjeż tal-Unjoni matul perjodu partikolari, biex b'hekk jikkontribwixxi għat-tisħiħ tad-dixxiplina baġitarja;

7.

Jilqa' l-fatt li r-regolament li jiffissa l-MFF għandu jkun approvat kemm mill-Parlament kif ukoll mill-Kunsill, permezz ta' proċedura speċjali;

8.

Jiddispjaċih madankollu li t-Trattat ta' Liżbona żamm l-esiġenza li tittieħed deċiżjoni unanima mill-Kunsill għall-adozzjoni tal-MFF-, biex b'hekk il-proċedura tat-teħid ta' deċiżjoni ssir ferm diffiċli u jiġi favoreġġjat negozjar tad-“denominatur komuni minimu”; iħeġġeġ għalhekk lill-Kunsill Ewropew sabiex juża mill-aktar fis il-klawsola li tippermettilu, permezz ta' deċiżjoni unanima, li jgħaddi għall-maġġoranza kwalifikata għall-adozzjoni tal-MFF;

9.

Jiddispjaċih ukoll li, fil-proċedura l-ġdida, il-Parlament għandu biss dritt ta' approvazzjoni u mhux setgħa reali ta' kodeċiżjoni; jinsisti madankollu fuq il-fatt li t-Trattat ta' Liżbona jipprevedi li l-istituzzjonijiet għandhom jagħmlu dak kollu li jistgħu sa mill-bidu tal-proċedura sabiex jiggarantixxu s-suċċess finali tagħha; jistieden għalhekk lill-Kunsill sabiex mill-bidu tal-proċedura jkun disponibbli biex jinbena djalogu politiku strutturat mal-Parlament bil-għan li jitqiesu kompletament il-prijoritajiet ta' dan tal-aħħar;

10.

Jinnota li t-Trattat ta' Liżbona jindika li l-MFF mhux biss se jkun ikopri l-“ammonti” tal-“limiti annwali tal-krediti għall-impenji skont il-kategorija tal-ispejjeż u l-limiti annwali tal-krediti għall-ħlas”, iżda wkoll “kwalunkwe dispożizzjoni oħra li tkun utli għall-andament tajjeb tal-proċedura baġitarja annwali” (5);

11.

Jilqa' l-fatt li t-Trattat ta' Liżbona jippermetti programazzjoni finanzjarja għal perjodu minimu ta' ħames snin, b'mod illi din tkun tikkoinċidi mal-mandati tal-Parlament u tal-Kummissjoni (bil-kundizzjoni li jsiru l-adattamenti neċessarji), hekk kif tesiġi l-loġika demokratika; jirrimarka li jista' jkun hemm bżonn ta' arranġamenti partikolari biex ilaħħqu mal-ħtiġijiet ta' politiki speċifiċi għall-perjodi finanzjarji fuq żmien itwal;

12.

Jappoġġja għalhekk il-bidla għall-MFF ta' ħames snin, iżda huwa konxju li jista' jkun diffiċli li jkun hemm koinċidenza sħiħa bejn l-MFF u l-mandat tal-Kummissjoni billi jqis li jista' jkun hemm dewmien fin-negozjati ta' tal-anqas sena sabiex kull leġiżlatura tal-Parlament u kull mandat tal-Kummissjoni jkunu jistgħu jieħdu d-deċiżjonijiet politiċi u finanzjarji fundamentali matul il-perjodu tal-mandat tagħhom;

13.

Iqis li hija ferm pożittiva l-integrazzjoni tal-MFF f'loġika globali ta' programmazzjoni strateġika interistituzzjonali - kunċett li ġie wkoll imsaħħaħ fit-Trattat ta' Liżbona - kif issuġġerit fir-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Kostituzzjonali dwar il-bilanċ istituzzjonali (6);

14.

Jappoġġja l-proposta fformulata f'dan ir-rapport, li tgħid li, matul il-preżentazzjoni tal-“programm għal-leġiżlatura” tiegħu, il-Kulleġġ tal-Kummissarji l-ġdid għandu jressaq proposti dwar l-orjentamenti tal-qafas finanzjarju li huwa jqis bħala neċessarji sabiex jiġu sodisfatti l-prijoritajiet politiċi tal-mandat tiegħu, prijoritajiet li, ladarba l-programm tal-leġiżlatura jiġi miftiehem bejn l-istituzzjonijiet, ikunu żviluppati permezz tal-proposti tiegħu fil-MFF;

15.

Iqis ukoll li, matul id-dibattiti fis-seduta plenarja u s-seduti ta' smigħ quddiem il-kumitati parlamentari, il-kandidat għall-presidenza tal-Kummissjoni għandu jkun diġà kapaċi jagħti indikazzjonijiet dwar il-konsegwenzi finanzjarji previżibbli tal-objettivi politiċi li l-Kummissjoni ġdida beħsiebha ssegwi;

16.

Jenfasizza li t-tranżizzjoni lejn sistema ta' programmazzjoni finanzjarja ta' ħames snin, hekk kif imsemmija hawn fuq, tesiġi li jiġi mġedded il-MFF attwali sal-2016 sabiex il-MFF li jmiss għal ħames snin jidħol fis-seħħ fl-2017 (7); ; jirrakkomanda li n-negozjati għall-qafas pluriennali li jmiss għandhom madankollu jintemmu sa' tmiem l-ewwel trimestru tal-2016 sabiex il-proċedura baġitarja għall-2017 diġà tkun tista' ssir fil-parametri tal-qafas li jkun fis-seħħ fl-2017;

17.

Jenfasizza li n-negozjati għandhom isiru b'tali mod li l-istituzzjonijiet ikunu jistgħu iqisu l-MFF jkun diġà fis-seħħ sal-2016;

18.

Iqis li tiġdid u aġġustament tal-qafas finanzjarju plurinennali attwali għandhom jiġu kkunsidrati meta r-reviżjoni ya' ħames snin li jmiss ssir fl-2010;

19.

Jenfasizza li n-natura li torbot legalment tal-MFF teħtieġ l-introduzzjoni aktar minn qatt qabel ta' aktar flessibilità sabiex l-Unjoni tkun tista' tirreaġixxi għall-isfidi imprevisti b'mod flessibbli u effikaċi biżżejjed, kemm fl-Unjoni kemm barra minnha;

20.

Jiġbed l-attenzjoni għal-fatt li t-Trattat ta' Liżbona jipprevedi t-tiġdid tal-ammonti massimi tal-aħħar sena u tad-dispożizzjonijiet oħrajn tal-MFF attwali jekk il-MFF il-ġdid ma jkunx jista' jiġi adottat qabel ma jiskadi l-MFF preċedenti; huwa tal-fehma li dan jikkostitwixxi argument ieħor favur aktar flessibilità;

21.

Jinsisti, fid-dawl ta' dan, fuq l-importanza tat-tisħiħ tal-mekkaniżmi ta' flessibilità ġewwa kull Kapitolu u bejn il-Kapitoli differenti min-naħa, u permezz ta' strumenti ta' flessibilità speċjalizzati u mobilizzabbli lil hinn mill-marġni min-naħa l-oħra;

22.

Ifakkar li l-Kumitat għall-Baġits għandu jippronunċja ruħu dwar dawn il-kwistjonijiet matul l-adozzjoni tar-rapport tiegħu dwar ir-reviżjoni intermedja tal-MFF 2007-2013;

23.

Jiġbed l-attenzjoni għall-bżonn li, fi żmien utli qabel id-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta' Liżbona, jintlaħaq ftehim bejn l-istituzzjonijiet sabiex jgħaddu mill-ftehima interistituzzjonali attwali għall-MFF li jkun f'att leġiżlattiv hekk kif previst mit-Trattat ta' Liżbona; ifakkar li jeħtieġ perjodu ta' tmien ġimgħat sabiex il-parlamenti nazzjonali jkunu jistgħu jeżwaminaw l-abbozzi ta' atti leġiżlattivi;

24.

Iqis f'dan ir-rigward li jaqbel li jintlaħaq ftehim dwar it-tqassim tad-dispożizzjonijiet li attwalment jinsabu fil-ftehima interistituzzjonali u li għandhom “jitressqu” lejn il-MFF, dwar id-dispożizzjonijiet li se jinsabu fir-regolament finanzjarju futur jew inkella dwar dawk li, jekk ikun il-każ, jiġġustifikaw iż-żamma ta' ftehima interistituzzjonali dwar il-koperazzjoni baġitarja, li eventwalment jiżdidulha dispożizzjonijiet ġodda; ifakkar li dan it-tqassim tad-dispożizzjonijiet tal-Ftehima Interistituzzjonali attwali għandu jsir filwaqt li jitqiesu l-kriterji msemmija fit-Trattat ta' Liżbona nnifsu;

25.

Jilqa' l-eliminazzjoni tad-distinzjoni bejn l-ispejjeż obbligatorji u l-ispejjeż mhux obbligatorji li ġġib magħha d-dritt tal-Parlament li jiddeċiedi bl-istess kompetenza mal-Kunsill dwar it-totalità tal-ispejjeż tal-Unjoni;

26.

Jenfasizza li l-eliminazzjoni tad-distinzjoni bejn iż-żewġ tipi ta' spejjeż ma tmurx kontra l-obbligu li l-Unjoni tirrispetta l-impenji finanzjarji tagħha, u jilqa' l-fatt li t-Trattat ta' Liżbona jirrikonoxxi li huma l-Parlament, il-Kunsill u l-Kummissjoni li għandhom jaraw li jkun hemm id-disponibilità tal-mezzi finanzjarji li jippermettu lill-Unjoni li twettaq l-obbligi ġuridiċi tagħha fir-rigward ta' partijiet terzi (8);

27.

Jinnota li t-tibdil fil-proċedura annwali għandu jwassal għas-simplifikazzjoni tal-istess proċedura billi joħloq qari uniku għal kull istituzzjoni u jistabbilixxi bosta mezzi sabiex jiffaċilitaw li jintlaħaq ftehim bejn iż-żewġ fergħat tal-awtorità baġitarja; jenfasizza li dawn il-bidliet iridu jippermettu li tonqos il-burokrazija;

28.

Jenfasizza t-tisħiħ tal-irwol mogħti lill-Kummissjoni, li tikseb id-dritt ta' inizjattiva fi kwistjonijiet baġitarji u tista' tibdel l-abbozz tal-baġit tagħha sa meta jitlaqqa' l-Kumitat ta' Konċiljazzjoni;

29.

Jilqa' l-fatt li t-Trattat jirrikonoxxi wkoll li hija l-Kummissjoni li għandha tieħu l-inizjattivi kollha neċessarji sabiex tqarreb il-pożizzjonijiet tal-Parlament u tal-Kunsill matul ix-xogħol fil-Kumitat ta' Konċiljazzjoni, billi b'hekk jistedinha sabiex tieħu l-irwol sħiħ ta' medjatur bejn il-Parlament u l-Kunsill sabiex jintlaħaq ftehim;

30.

Jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li l-proċedura l-ġdida ma fiha l-ebda qari uniku minn kull waħda mill-istituzzjonijiet dwar l-abbozz tal-baġit; jenfasizza li l-proċedura l-ġdida u l-qari uniku tagħha ma jippermettux de facto lill-istituzzjonijiet li jikkoreġu l-pożizzjoni tagħhom fit-tieni qari, hekk kif setgħu jagħmlu qabel; huwa għalhekk konvint li din il-proċedura se teħtieġ li l-Parlament jistabbilixxi l-prijoritajiet politiċi tiegħu fi stadju bikri u jadatta għalhekk l-approċċ u l-organizzazzjoni operazzjonali tiegħu, sabiex ikunu jistgħu jintlaħqu l-objettivi kollha stabbiliti;

31.

Ifakkar li dan il-qari għandu jafferma l-prijoritajiet politiċi tal-Parlament, iżda għandu wkoll jippermettilu li jilħaq ftehim mal-Kunsill fi tmiem il-Kumitat ta' Konċiljazzjoni (jew jippermetti lill-Parlament li jivvota mill-ġdid l-emendi tiegħu b'maġġoranza kbira, f'każ ta' approvazzjoni mill-Parlament u ta' rifjut mill-Kunsill tat-test maħruġ mill-Kumitat ta' Konċiljazzjoni);

32.

Jinsisti f'dak il-kuntest fuq l-importanza li jinżamm kalendarju pragmatiku simili għal dak attwali, filwaqt li jitlob li jkun hemm implimentazzjoni f'waqtha tal-mekkaniżmi ta' kollaborazzjoni; ifakkar barra minn hekk li l-introduzzjoni ta' mekkaniżmi informali ta' djalogu bejn l-istituzzjonijiet hija kruċjali sabiex tiffaċilita li jintlaħaq ftehim qabel il-bidu tal-proċedura, u mbagħad tul il-proċedura kollha;

33.

Huwa konvint li t-Trattat ta' Liżbona jsaħħaħ is-setgħat tal-Parlament sakemm dan ikunu kapaċi jsib il-mezzi biex iġestixxi b'mod effikaċi l-kalendarju mqassar u l-bżonn akbar ta' antiċipazzjoni dovut għall-proċedura l-ġdida;

34.

Huwa tal-fehma li fil-ġejjieni, ir-riżoluzzjoni tal-Parlament qabel l-ewwel laqgħa ta' konċiljazzjoni se jkollha importanza akbar, għaliex hija se tippermetti lill-Parlament li jesprimi b'mod formali l-prijoritajiet baġitarji tiegħu għas-sena finanzjarja li jkun imiss, mingħajr ma jkun ikkundizzjonat mill-kunsiderazzjonijiet tattiċi dovuti għall-pożizzjoni tal-Kunsill dwar l-abbozz tal-baġit; iqis li din ir-riżoluzzjoni se tippermetti b'hekk lill-istituzzjonijiet l-oħra li jagħrfu b'mod ċar il-prijoritajiet tal-Parlament qabel ma jinbdew in-negozjati interparlamentari; iżid ukoll li dan se jippermetti li l-Parlament Ewropew ikun jista' jippreżenta linji gwida inizjali dwar l-abbozzi pilota u l-attivitajiet preparatorji;

35.

Ifakkar li dawn il-prijoritajiet se jkunu wkoll ta' utilità kbira għall-Parlament bħala linji gwida għall-qari tiegħu dwar l-abbozz tal-baġit, iżda wkoll bħala mandat għad-delegazzjoni tiegħu matul in-negozjati fil-Kumitat ta' Konċiljazzjoni;

36.

Jinsisti fuq l-importanza li jiġi organizzat trilogu fix-xahar ta' Lulju sabiex jippermetti li kull istituzzjoni jkollha indikazzjoni ċara rigward il-prijoritajiet tal-partijiet l-oħra, u tippermetti lill-Parlament li jgħarraf lill-istituzzjonijiet l-oħra bil-kontenut tar-riżoluzzjoni li għandha tkun adottata f'Lulju dwar l-abbozz tal-baġit;

37.

Jenfasizza l-utilità politika tal-implimentazzjoni - fir-rispett tal-kompetenzi ta' kull parti - ta' djalogu fil-fond mal-kumitati omologi tal-parlamenti nazzjonali dwar l-abbozz tal-baġit u l-prijoritajiet tal-Parlament għall-proċedura baġitarja annwali;

38.

Jenfasizza l-importanza li se jkollu l-Kumitat ta' Konċiljazzjoni fil-futur bħala l-korp li jsolvi n-nuqqas ta' ftehim bejn iż-żewġ fergħat tal-awtorità baġitarja; jinnota li dan il-kumitat se jkollu l-ħidma li jilħaq, fi żmien 21 ġurnata, ftehim dwar test ta' kompromess li, jekk ma jiġix rifjutat mill-awtorità baġitarja, jidħol fis-seħħ; huwa tal-opinjoni li l-membri ta' dan il-kumitat iridu jiġu mill-ogħla livell politiku possibbli;

39.

Jilqa' l-fatt li t-Trattat ta' Liżbona jagħti rwol deċiżiv lill-Parlament fl-aħħar tal-proċedura: jinnota li:

40.

Jenfasizza li jkun tajjeb li d-delegazzjoni tal-Parlament għall-Kumitat ta' Konċiljazzjoni tkun ippreseduta miċ-Chairman tal-Kumitat tal-Baġits u li fiha jkun hemm, jekk ikun meħtieġ u mingħajr preġudizzju għan-natura politika tal-proċedura għall-ħatra tal-membri tagħha mill-gruppi politiċi, membri oħra ta' din il-Kummissjoni, tal-kumitati parlamentari speċjalisti jekk in-negozjati jikkonċernaw kwistjoni speċifika relatata mal-kompetenzi tagħhom;

41.

Jitlob lill-Kunsill biex jilħaq ftehim malajr mal-Parlament dwar l-arranġamenti tax-xogħol tal-Kumitat ta' Konċiljazzjoni;

42.

Huwa tal-opinjoni, min-naħa tiegħu, li l-Kumitat ta' Konċiljazzjoni għandu jipprova jiltaqa' darbtejn fl-ogħla livell politiku, jekk dan ikun neċessarju biex jintlaħaq ftehim, il-laqgħat tiegħu jridu jkunu ppreċeduti minn trijalogu politiku preparatorju skont l-arranġament tradizzjonali; ifakkar fil-bżonn għar-rappreżentanti tal-Kunsill waqt dawn il-laqgħat li jkunu ppreżentati b'mandat ta' negozjar politiku;

43.

Jipproponi li dawn il-laqgħat għandhom ikunu ppreparati minn grupp ta' ħidma interistituzzjonali preparatorju li jkun magħmul minn rapporteur ġenerali flimkien ma' rappreżentanti tal-gruppi politiċi, għall-Parlament, u tar-Rappreżentant Permanenti tal-pajjiż li jkollu l-Presidenza tal-Unjoni, li jħalli l-possibilità li dan ikun jista' jiġi akkumpanjat minn żewġ presidenzi oħra f'livell ta' troika;

44.

Jinnota wkoll li l-istituzzjonijiet iridu jilħqu ftehim dwar il-kompożizzjoni tas-segretarjat tal-Kumitat ta' Konċiljazzjoni, li probabilment għandu jikkonsisti minn uffiċjali miż-żewġ fergħat tal-awtorità baġitarja u megħjuna mill-Kummissjoni;

45.

Jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li r-regola li tistipula li l-Kummissjoni ma tistax tibqa' temenda l-abbozz tal-baġit tagħha ladarba jitlaqqa' l-Kumitat ta' Konċiljazzjoni, ma jippermettix aktar l-użu tal-ittra tradizzjonali ta' emenda tal-ħarifa biex jitqiesu l-previżjonijiet aġġornati għall-politika agrikola u l-implikazzjonijiet baġitarji tagħhom; huwa tal-opinjoni li, li f'dan il-każ, l-iktar proċedura xierqa tkun il-preżentazzjoni mill-Kummissjoni – jekk hemm bżonn – ta' abbozz ta' baġit li jemenda speċifiku (“BA agrikolu”) wara li d-dejta agrikola kollha tkun ġiet stabbilita definittivament;

46.

Jenfasizza li l-paralleliżmu bejn l-estensjoni tas-setgħat baġitarji tal-Parlament biex ikopru l-ispiża kollha tal-Unjoni u t-twessigħ tal-proċedura ta' kodeċiżjoni biex tiġbor fiha kważi t-talbiet kollha biex il-leġiżlazzjoni tqis aktar id-dimensjoni baġitarja għall-attività leġiżlattiva; għal dan il-għan, huwa jqis li jkun essenzjali li l-koperazzjoni bejn il-Kumitat għall-Baġits u l-kumitati settorjali għandha tiżdied sabiex jitqies kif suppost l-impatt finanzjarju tal-attività leġiżlattiva tal-Parlament, b'mod partikolari l-impatt tiegħu fuq l-MFF u l-baġit annwali; jipproponi, kif meħtieġ, li l-kumitati ta' konċiljazzjoni leġiżlattivi dwar kwistjonijiet b'implikazzjonijiet finanzjarji għandhom jinkludu membru mill-Kumitat għall-Baġits; ifakkar f'dan il-kuntest fix-xogħol tal-gruppi ta' ħidma fuq ir-riforma parlamentari, b'mod partikulari f'dak li jirrigwarda l-forom speċifiċi ta' koperazzjoni bejn il-kumitati parlamentari kif indikat fit-tielet rapport interim;

47.

Barra minn hekk jinnota li t-Trattat ta' Liżbona jestendi l-obbligu biex tiġi infurzata d-dixxiplina baġitarja għall-istituzzjonijiet kollha tal-Unjoni; jinnota li r-Regoli ta' Proċedura tal-Parlament diġà stipulaw proċedura speċifika magħmula biex tiżgura li dak il-prinċipju jiġi osservat; huwa tal-opinjoni li din il-proċedura hemm bżonn issir iżjed effettiva u b'mod li taħdem aħjar;

48.

Jilqa' l-fatt li r-Regolament Finanzjarju jsir regolament adottat skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja (kodeċiżjoni) mill-Parlament u l-Kunsill wara l-opinjoni mogħtija mill-Qorti tal-Awdituri;

49.

Jinnota li t-Trattat ta' Liżbona jagħti d-dispożizzjoni prinċipali sabiex jiġu identifikati dawk id-dispożizzjonijiet tal-ftehima interistituzzjonali attwali li jridu jinżammu fil-ftehima interistituzzjonali futura u dawk li jridu pjuttost jiġu inkorporati fl-MFF;

50.

Jinnota, madankollu, li r-Regolament Finanzjarju għandu jinkorpora d-dispożizzjonijiet kollha meħtieġa biex tiġi definita l-proċedura baġitarja, bi qbil mad-dispożizzjonijiet tat-Trattat (9); huwa tal-opinjoni li l-formulazzjoni tal-kliem tkopri l-funzjonament tal-Kumitat ta' Konċiljazzjoni, il-mekkaniżmu li jibda l-konċiljazzjoni, u naturalment, l-aġġornament tad-dispożizzjonijiet tar-regolament finanzjarju direttament affettwat mit-tibdiliet introdotti mit-Trattat ta' Liżbona (jiġifieri t-tneħħija tad-distinzjoni l-infiq obligatorju u l-infiq mhux obbligatorju, proċedura ta' kodeċiżjoni ġdida għat-trasferimenti, eċċ.);

51.

Iqis li huwa kruċjali li l-istituzzjonijiet jilħqu fi żmien utli ftehim politiku dwar dawn il-kwistjonijiet sabiex, wara li t-Trattat ta' Liżbona ikun daħal fis-seħħ, il-modifiki meħtieġa għar-regolament finanzjajrju jkunu jistgħu jiġu introdotti malajr skont il-proċedura ġdida u jiġu previsti, jekk ikun meħtieġ, dispożizzjonijiet proviżorji li jippermettu li l-proċedura baġitarja titkompla faċilment;

52.

Jitlob lill-Kummissjoni biex tressaq fi żmien utli l-proposta li tippermetti lill-Parlament u lill-Kunsill li jilħqu ftehim dwar l-applikazzjoni ta' din id-distinzjoni stipulata fil-paragrafu 49 għas-sustanza tal-ftehima interistituzzjonali attwali;

53.

Isostni li dawn it-tibdiliet għar-Regolament Finanzjarju b'ebda mod m'għandhom jiġu konfużi mar-reviżjoni ta' kull tliet snin ta' dan id-dokument li hija ippjanata għall-2010;

54.

Jinnota li d-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta' Liżbona se jkollu wkoll impatt fuq il-baġit tal-Unjoni permezz tal-innovazzjonijiet istituzzjonali li jintroduċi, b'mod partikolari, iż-żieda fl-istejtus tal-Kunsill Ewropew għal istituzzjoni, akkumpanjat mill-istabbiliment ta' Presidenza fissa, kif ukoll il-ħolqien tal-post ta' Rappreżentant Għoli u tas-Servizz ta' Azzjoni Esterna Ewropew, li xogħlu jkun li jappoġġja l-ħidma tiegħu;

55.

Itenni minn issa l-intenzjoni tiegħu li jeżerċita sal-massimu s-setgħat baġitarji tiegħu fir-rigward ta' dawn l-innovazzjonijiet istituzzjonali u jenfasizza l-importanza li jintlaħaq ftehim politiku mal-Kunsill fi żmien utli dwar l-arranġamenti tal-finanzjament tal-Kunsill Ewropew u, b'mod partikolari, tal-Presidenza fissa tiegħu, kif ukoll dwar il-finanzjament tas-Servizz ta' Azzjoni Esterna Ewropew futur; jenfasizza li l-finanzjament lta' dan is-servizz iridu jibqgħu taħt il-kontroll tal-awtorità baġitarja;

56.

Ifakkar li fil-qafas tal-PESK u l-politika ta' sigurtà u difiża komuni, it-Trattat ta' Liżbona jipprovdi għat-twaqqif ta' proċeduri ġodda li jippermettu aċċess rapidu għall-baġit tal-Unjoni u l-ħolqien ta' fondi tal-bidu mill-kontribuzzjonijiet tal-Istati Membri; jenfasizza, madankollu, li l-azzjonijiet esterni kollha tal-Unjoni għandhom bħala regola jkunu finanzjati mill-approprjazzjonijiet komunitarji, u biss u bħala eċċezzjoni - f'każ ta' emerġenza - abbażi ta' kontribuzzjonijiet li ma jkunux parti mill-baġit tal-Unjoni,

57.

Jinnota li t-Trattat ta' Liżbona se jkollu wkoll impatt finanzjarju, għalkemm limitat, minħabba s-setgħat speċifiċi ġodda attribwiti lill-Unjoni; jistqarr li hu lest li janalizza, fl-istadju xieraq, l-implikazzjonijiet konkreti tal-eżerċizzju ta' dawn is-setgħat il-ġodda; huwa tal-opinjoni li dawn is-setgħat ċertament mhumiex se jkunu implimentati fis-sħuħija tagħhom immedjatament wara d-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta' Liżbona, imma pjuttost gradwalment hekk kif jitfasslu l-proposti leġiżlattivi; huwa tal-opinjoni, madankollu, li ma jridux jiġu ffinanzjati għad-detriment tal-attivitajiet attwali tal-Unjoni;

58.

Jixtieq jistieden lill-parlamenti nazzjonali sabiex kull sena jipparteċipaw f'dibattitu komuni u pubbliku dwar l-orjentazzjonijiet tal-politiki baġitarji nazzjonali u komunitarji qabel l-eżami ta' abozzi ta' baġits rispettivi sabiex jiġi introdott mill-bidu qafas komuni ta' riflessjoni għall-koordinazzjoni tal-politiki nazzjonali tal-Istati Membri, filwaqt li jitqies il-kontribut komintarju;

59.

Josserva li d-deċiżjoni dwar kif jitqassmu l-ispejjez tal-baġit tal-Unjoni fir-rigward tal-objettivi l-kbar tal-Unjoni jiġu ċċarati b'mod utli bil-pubblikazzjoni annwali, minn kull Stat Membru, tal-approprjazzjonijiet baġitarji nazzjonali, u eventwalment reġjunali, li jikkontribwixxu għat-twettiq ta' dawn l-objettivi;

60.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, u lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri.

5.8.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 212/54

A.

billi l-Politika Ewropea tal-Viċinat u s-Sħubija tal-Lvant li se jkunu ppreżentati dalwaqt jirrikonoxxu l-aspirazzjonijiet Ewropej tar-Repubblika tal-Moldova u l-importanza tal-Moldova bħala pajjiż b'rabtiet fondi storiċi, kulturali u ekonomiċi mal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea,

B.

billi l-Pjan ta' Azzjoni UE-Repubblika tal-Moldova jimmira għall-inkoraġġiment tar-riformi politiċi u istituzzjonali fir-Repubblika tal-Moldova, inkluż fl-oqsma tad-demokrazija u l-jeddijiet tal-bniedem, l-istat tad-dritt, l-indipendenza tal-ġudizzjarju u l-libertà tal-mezzi tax-xandir, kif ukoll ir-relazzjonijiet ta' bwon viċinat,

C.

billi ġiet stipulata mira għal Ġunju 2009 li jkunu mnidija negozjati dwar il-Ftehima l-ġdida bejn ir-Repubblika tal-Moldova u l-UE waqt il-Kunsill ta' Koperazzjoni UE-Moldova,

D.

billi r-Repubblika tal-Moldova hija membru tal-Kunsill tal-Ewropa u l-OSCE u b'hekk ikkomettiet ruħha għall-promozzjoni ġenwina tad-demokrazija u tar-rispett tal-jeddijiet tal-bniedem, inkluż fil-qasam tal-prevenzjoni tat-tortura, tal-maltrattament u ta' trattamenti oħrajn inumani u degradanti, u t-taqbida kontriehom,

E.

billi l-elezzjonijiet parlamentari fir-Repubblika tal-Moldova saru fil-5 t'April 2009, li kienu mmonitorjati minn IEOM komposta minn rappreżentanti tal-OSCE / ODIHR u rappreżentanti mill-Parlament Ewropew, mill-Assemblea Parlamentari tal-OSCE u l-Assemblea Parlamentari tal-Kunsill tal-Ewropa,

F.

billi ġie espress tħassib serju matul il-perijodu pre-elettorali dwar il-kontroll li l-gvern kellu fuq il-mezzi pubbliċi tax-xandir, l-intimidazzjoni u l-assillar tal-mexxejja tal-oppożizzjoni, tal-mezzi privat tax-xandir, u l-użu ħażin tar-riżorsi amministrattivi għall-benefiċċju tal-partit fil-gvern,

G.

billi bejn 500 000 u miljun Moldovu jgħixu barra mill-pajjiż u peress li ġew iffirmati bosta appelli minn għadd kbir ta' NGOs u assoċjazzjonijiet tad-diaspora Moldova inkluż wieħed indirizzat lill-President tar-Repubblika tal-Moldova, il-President tal-Parlament u l-Prim Ministru tar-Repubblika tal-Moldova fi Frar 2009 dwar il-miżuri li jċaħħdu lill-Moldovi li jgħixu barra l-pajjiż mill-jedd għall-vot, intbagħtu lill-awtoritajiet Moldovi qabel l-elezzjonijiet tal-5 ta' April 2009 u sfaw injorati; wara li kkunsidra l-għadd limitat ħafna (22 000) ta' votanti Moldovi barra r-Repubblika tal-Moldova,

H.

billi l-awtoritajiet de facto tar-reġjun separatist tat-Transnistrija ma ħallewx għadd kbir ta' ċittadini Moldovani jieħdu sehem fl-elezzjonijiet,

I.

billi l-IEOM kkonkludiet, fis-sejbiet preliminari tagħha li l-elezzjonijiet issodisfaw ħafna standards u obbligi internazzjonali, imma jeħtieġ aktar titjib biex jiġi żgurat proċess elettorali ħieles minn indħil żejjed amministrattiv u biex tiżdied il-kunfidenza pubblika,

J.

billi l-partiti tal-oppożizzjoni u l-grupp magħruf bħala Koalizzajoni 2009 ilmentaw dwar irregolaritajiet kbar matul l-elezzjoni tal-5 ta' April 2009 fit-tħejjija tal-listi tal-votanti u l-listi supplementari u fil-għadd u t-tabulazzjoni,

K.

billi, wara li kien hemm għad mill-ġdid, ir-riżultati finali tal-elezzjonijiet ġew ippubblikati mill-Kummissjoni Elettorali Ċentrali fil-21 t'April 2009 u vvalidati mill-Qorti Kostituzzjonali fit-22 t'April 2009,

L.

billi l-ġrajjiet li ġew wara l-elezzjonijiet kienu kkaratterizzati mill-vjolenza u mill-kampanja massiċċa tal-Gvern Moldovu ta' intimidazzjoni u vjolenza, u b'hekk intefa' d-dubju fuq l-impenn tal-awtoritajiet Moldovi favur il-valuri demokratiċi u l-jeddijiet tal-bniedem u l-eżistenza ta' fiduċja pubblika f'dawk l-awtoritajiet,

M.

billi l-protesti paċifiċi tqanqlu mid-dubji dwar il-ġustizzja tal-elezzjonijiet u n-nuqqas ta' fiduċja fl-istituzzjonijiet pubbliċi, inklużi dawk li jamministraw il-proċess elettorali, u billi l-atti spjaċevoli ta' vjolenza u vandaliżmu sfaw sfruttati mill-awtoritajiet biex jintimidaw is-soċjetà ċivili billi jirrispondu b'mod vjolenti u sproporzjonat u billi rrestrinġew aktar il-jeddijiet u l-libertajiet fundamentali ġa fraġli taċ-ċittadini Moldovi,

N.

billi huwa aċċettat li mill-anqas 310 ruħ ġew arrestati u detenuti, filwaqt li ċertu numru ta' dawk arrestati għadhom miżmumin il-ħabs u filwaqt li, meta arrestati, xi detenuti soffrew maltrattament sistematiku fil-għases tal-pulizija tant li jista' jitqies tortura,

O.

billi s-swat u l-arresti mhux ġustifikati minn unitajiet mhux identifikati tal-pulizija jidher li ma kinux intiżi biex jippaċifikaw is-sitwazzjoni, imma biex iwasslu għal att magħmulin apposta biex jirreprimu,

P.

billi ġew kommessi abbużi serji tal-jeddijiet tal-bniedem mill-awtoritajiet Moldovi, filwaqt li l-immolestar inġustifikat tas-soċjetà ċivili u l-protestanti u disprezz għall-istat tad-dritt u l-konvenzjonijiet Ewropej relevanti li r-Repubblika tal-Moldova hija firmatarja tagħhom għadhom għaddejjin f'dak il-pajjiż,

Q.

billi l-Gvern Moldovu akkuża lir-Rumanija b'involviment fid-dimostrazzjoni post-elettorali u keċċa lill-ambaxxatur Rumen; billi l-Gvern Moldovu ġab lura l-obbligu tal-viża għaċ-ċittadini ta' dak l-Istat Membru tal-UE,

R.

billi għandu jiġi enfasizzat li l-ebda indikazzjoni jew evidenza serja ma fiġġet dwar il-bażi li fuqha xi Stat Membru tal-UE jista' jiġi mixli li huwa responsabbli għall-ġrajjiet vjolenti ta' dawn l-aħħar ġimgħat,

S.

billi sħubija ġenwina u bbilanċjata tista' tiġi żviluppata biss fuq il-bażi ta' valuri komuni fir-rigward, b'mod partikolari, tad-demokrazija, l-istat tad-dritt u r-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet ċivili,

T.

billi l-Unjoni Ewropea tipprova tistabilixxi, permezz tal-programm tagħha għal Sħubija fil-Lvant, stabilità akbar, governanza aħjar u żvilupp ekonomiku fir-Repubblika tal-Moldova u fil-pajjiżi l-oħrajn fil-fruntieri tagħha tal-lvant,

1.

Jisħaq dwar l-importanza ta' relazzjoni eqreb bejn l-UE u r-Repubblika tal-Moldova u jikkonferma l-ħtieġa li jaħdmu flimkien biex jikkontribwixxu għal aktar stabilità, sigurtà u prosperità fil-kontinent Ewropew u biex ikun hemm il-prevenzjoni li jfiġġu linji ġodda ta' diviżjoni;

2.

Jirrafferma l-impenn tiegħu għalbiex jissokta djalogu sinikanti u orjentat lejn il-kisba tal-għanijiet mar-Repubblika tal-Moldova, imma jorbot importanza kbira mal-introduzzjoni ta' dispożizzjonijiet f'saħħithom dwar l-istat tad-dritt u r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem, filwaqt li jenfasizza li aktar konsolidazzjoni tar-relazzjonijiet, inkluż permezz tal-konklużjoni ta' ftehima ġdida u mtejba, tajjeb li tkun kontinġenti għal impenn reali u evidenti tal-awtoritajiet Moldovi għad-demokrazija u d-drittijiet tal-bniedem;

3.

Jenfasizza li konformità sħiħa ma' standards internazzjonali demokratiċi hija tal-akbar importanza qabel, matul u wara l-proċess elettorali għall-iżvilupp ulterjuri tar-relazzjonijiet bejn ir-Repubblika tal-Moldova u l-Unjoni Ewropea;

4.

Jikkundanna bil-qawwa l-kampanja massiċċa ta' molestar, vjolazzjonijiet serji tal-jeddijiet tal-bniedem u l-azzjonijiet illegali l-oħrajn kollha magħmulin mill-Gvern Moldovu wara l-elezzjonijiet parlamentari;

5.

Iħeġġeġ lill-awtoritajiet Moldovi jieqfu minnufih minn kull arrest illegali u jikkonduċi l-azzjoni governattiva skont l-impenji internazzjonali tal-pajjiż u l-obbligi għar-rigward tad-demokrazija, l-istat ta' dritt u d-drittijiet umani;

6.

Huwa partikolarment imħasseb dwar l-arresti illegali u arbitrarji u l-vjolazzjonijiet fuq firxa wiesa' tal-jeddijiet tal-bniedem ta' persuni arrestati, l-aktar il-jedd għall-ħajja, il-jedd għal-libertà mill-abbuż fiżiku, u mit-trattament degradanti, it-tortura u l-kastig, il-jedd għal-libertà u s-sigurtà, il-jedd għas-smigħ xieraq u l-jeddijiet għal-libertà tal-għaqda, assoċjazzjoni u espressjoni, kif ukoll il-fatt li dawn l-abbużi għandhom għaddejjin;

7.

Jenfasizza li jeħtieġ li jkun hemm djalogu nazzjonali, bil-parteċipazzjoni tal-partiti tal-gvern u tal-oppożizzjoni, li għandhom jagħmlu sforz serju biex jtejbu b'mod fundamentali l-proċeduri demokratiċi u l-iffunzjonar tal-istituzzjonijiet demokratiċi fir-Repubblika tal-Moldova u li għandhom jindirizzaw immedjatament id-defiċjenzi nnotati fis-sejbien tal-IEOM;

8.

Jenfasizza, madankollu, li t-tensjonijiet interni fir-Repubblika tal-Moldova huma kbar ħafna u għalhekk jemmen bis-sħiħ li hemm ħtieġa urġenti li tinħoloq kummissjoni indipendenti ta' investigazzjoni bil-parteċipazzjoni tal-UE, tal-Kumitat tal-Kunsill tal-Ewropa għall-Prevenzjoni tat-Tortura u ta' esperti indipendenti bil-mira li jiġi żgurat proċess imparzjali u trasparenti ta' investigazzjoni;

9.

Jinsisti li dawk kollha misjuba responsabbli għall-vjolenza brutali mwettqa kontra d-detenuti jitressqu quddiem il-ġustizzja; jinsisti, barra minn hekk, li s-sejbiet tal-kumitat ta' investigazzjoni għandhom iwasslu għal riforma ġenwina tas-sistema legali u l-forzi tal-pulizija fir-Repubblika tal-Moldova;

10.

Jitlob li tiġi żgurata investigazzjoni speċjali dwar il-każijiet ta' persuni li mietu waqt l-avvenimenti wara l-elezzjonijiet kif ukoll dwar l-allegazzjonijiet kollha ta' stupru u trattament ħażin waqt detenzjoni u l-arresti politikament motivati bħal dawk ta' Anatol Mătăasaru u ta' Gabriel Stati;

11.

Jikkundanna l-kampanja ta' fastidju mill-awtoritajiet Moldovani kontra ġurnalisti, rappreżentanti tas-soċjetà ċivili u partiti tal-oppożizzjoni, b'mod partikolari l-arresti u t-tkeċċijiet ta' ġurnalisti, l-interruzzjoni tal-aċċess għall-websajts u l-istazzjonijiet tat-TV, il-propaganda ta' informazzjoni mnedija fuq stazzjonijiet pubbliċi u ċ-ċaħda għall-aċċess għall-midja pubblika lir-rappreżentanti tal-oppożizzjoni; jikkunsidra li dawn l-azzjonijiet għandhom il-mira li jiżolaw lir-Repubblika tal-Moldova mill-midja domestika u internazzjonali u mill-iskrutinju pubbliku; jiddeplora u jikkundanna l-kontinwazzjoni ta' din iċ-ċensura permezz ta' ittri mibgħuta mill-Ministri tal-Affarijiet Domestiċi u l-Ministru tal-Ġustizzja lill-NGOs, lill-partiti politiċi u lill-midja;

12.

Jiddeplora bil-qawwa d-deċiżjoni tal-awtoritajiet Moldovi li jkeċċu lill-ambaxxatur Rumen u li jdaħħlu l-obbligu tal-viża għaċ-ċittadini ta' dak l-Istat Membru tal-Unjoni Ewropea; jinsisti li d-diskriminazzjoni kontra ċ-ċittadini tal-UE fuq il-bażi tal-oriġini nazzjonali tagħhom ma hijiex aċċettabbli u jistieden lill-awtoritajiet Moldovi jreġġgħu lura r-reġim ta' ħelsien mill-viża għaċ-ċittadini Rumeni;

13.

Iħeġġeġ lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, fl-istess waqt, ħalli jirrevedu s-sistema tal-viża tal-UE għar-Repubblika tal-Moldova biex jiġu mtaffija l-kundizzjonijiet għall-għoti tal-viżi għaċ-ċittadini Moldovi, l-aktar il-kundizzjonijiet finanzjarji, u biex irendi possibbli arranġamenti tal-ivvjaġġar irregolati aħjar; jittama, madankollu, li ċittadini tal-Moldova mhux se jużaw sistema aħjar ta' viża u vjaġġar biex jibdew eżodu in massa minn pajjiżhom, iżda li jkunu mħeġġa jagħtu kontribut attiv għall-iżvilupp ulterjuri ta' pajjiżhom;

14.

Jieħu nota tal-fatt li l-allegazzjonijiet li pajjiż tal-UE kien involut fl-avvenimenti jidhru infondati u ma ġewx diskussi u lanqas ripetuti matul il-laqgħat tad-Delegazzjoni Ad Hoc fir-Repubblika tal-Moldova;

15.

Jitlob għal provi immedjati u sostanzjali għal kwalunkwe allegazzjoni tal-Gvern tal-Moldova dwar l-azzjonijiet ta' dawk li pprotestaw u dwar l-involviment ta' gvernijiet barranin;

16.

Jieħu nota tad-dikjarazzjonijiet tal-awtoritajiet tal-Moldova fir-rigward tal-ftuħ ta' fajl kriminali dwar l-'tentattiv ta' użurpazzjoni tal-poter tal-istat fis-7 ta' April 2009 u jittama li l-investigazzjoni titmexxa b'mod trasparenti u li tiċċara l-allegazzjonijiet kollha li saru mill-awtoritajiet Moldovi kontra wieħed jew bosta pajjiżi terzi li jikkonċernaw il-parteċipazzjoni possibbli tagħhom waqt dawn l-avvenimenti wieħed jew aktar f'dawn il-ġrajjiet;

17.

Jikkunsidra li hu inaċċettabbli, filwaqt li jikkundanna l-atti kollha ta' vjolenza u vandaliżmu, li l-protesti kollha jiġu ppreżentati bħala atti kriminali u l-“kumplott antikostituzzjonali” allegat; jemmen li l-protesti paċifiċi ħraxu kunsiderevolment minħabba dubji dwar kemm kienu ġusti l-elezzjonijiet, nuqqas ta' fiduċja fl-istituzzjonijiet pubbliċi u skuntentizza dwar is-sitwazzjoni soċjali u ekonomika fir-Repubblika tal-Moldova;

18.

Jemmen li d-djalogu kostruttiv mal-partiti tal-oppożizzjoni, mas-soċjetà ċivili u mar-rappreżentanti ta' organizzazzjonijiet internazzjonali huwa l-uniku mod biex tispiċċa s-sitwazzjoni attwali fir-Repubblika tal-Moldova;

19.

Jenfasizza li kull elezzjoni ġdida teħtieġ kunsens bejn l-oppożizzjoni u l-gvern dwar titjib konkret għall-proċess elettorali;

20.

Itenni l-importanza tal-indipendenza tal-ġudikatura, u jitlob li jkun jittieħdu passi ulterjuri biex tiġi żgurata l-indipendenza editorjali tal-midja kollha, inkluż ir-Radju u Televiżjoni Moldovi u l-waqfien ta' kull intimidazzjoni kontra l-Istazzjon ProTV u kull theddid marbut mal-estensjoni tal-liċenzja tiegħu, kif ukoll titjib kunsiderevoli fil-liġi elettorali tal-Moldova bħala elementi kruċjali ta' kwalunkwe proċess elettorali futur u konsolidament demokratiku fir-Repubblika tal-Moldova;

21.

Jiddeplora l-fatt li l-Gvern tal-Moldova m'għamel l-ebda sforz sabiex jiffaċilita l-votazzjoni ta' ċittadini tal-Moldova li jgħixu barra l-pajjiż, f'konformità mas-suġġerimenti tal-Kummissjoni ta' Venezja tal-Kunsill tal-Ewropa; jistieden lill-awtoritajiet tal-Moldova biex jadottaw il-miżuri neċessarji biex dan iseħħ fiż-żmien dovut;

22.

Jenfasizza d-diskrepanzi konsiderevoli bejn ir-rapport preliminari tal-OSCE/ODIHR dwar kif tmexxew l-elezzjonijiet u l-allegazzjonijiet tal-irregolaritajiet mifruxin minn għadd kunsiderevoli ta' NGOs Moldovi; jindika li tali diskrepanza għandhom jitqiesu f'kull reviżjoni futura tal-attivitajiet ta' monitoraġġ tal-elezzjonijiet tal-OSCE/ODIHR u l-kontribuzzjonijiet tal-UE għall-IEOMs;

23.

Jemmen li, sabiex tippreserva l-kredibilità tagħha mal-poplu tar-Repubblika tal-Moldova, l-UE għandha tinvolvi ruħha fil-ġestjoni tal-qagħda kurrenti b'mod proattiv, profond u komprensiv; iħeġġeġ lill-Kunsill jikkunsidra l-possibilità li tintbagħat Missjoni tal-Istat tad-Dritt għar-Repubblika tal-Moldova, biex tassisti lill-awtoritajiet taż-żamma tal-ordni fil-proċess tagħhom ta' riforma, partikolarment fl-oqsma l-pulizija u tal-ġustizzja;

24.

Jenfasizza li l- Kunsill, il- Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jagħmlu użu sħiħ mill-Programm Ewropew għall-Viċinat u, b'mod partikolari, il-programm il-ġdid għas-Sħubija tal-Lvant biex jistabbilixxu aktar stabbiltà, tmexxija aħjar, u żvilupp ekonomiku bilanċjat fil-Moldova u fil-pajjiżi l-oħra mal-fruntieri tal-lvant tal-Unjoni;

25.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-finanzjament tal-UE disponibbli għar-Repubblika tal-Moldova fil-qasam tal-jeddijiet u tal-libertajiet fundamentali tal-bniedem jilħqu aktar destinatarji, b'mod partikolari billi jsir użu sħiħ tal-Istrument Ewropew għad-Demokrazija u l-Jeddijiet Umani u d-dispożizzjonijiet tal-istrument ENPI; jistieden lill-Kummissjoni tippreżentalu rapport dettaljat dwar l-użu tal-fondi tal-UE kollha fir-Repubblika tal-Moldova, b'attenzjoni speċjali għall-fondi allokati għall-governanza t-tajba u l-iżvilupp demokratiku;

26.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jsaħħu l-missjoni tar-Rappreżentant Speċjali tal-UE għar-Repubblika tal-Moldova, kemm f'termini ta' ambitu kif ukoll ta' mezzi;

27.

Itenni l-appoġġ tiegħu għall-integrità territorjali tar-Repubblika tal-Moldova u jirrimarka li huwa meħtieġ rwol aktar b'saħħtu tal-UE biex tinstab soluzzjoni għall-kwistjoni tat-Transnistrija;

28.

Jenfasizza għal darb'oħra li l-Unjoni Ewropea trid tagħmel dak kollu fis-setgħa tagħha biex toffri l-poplu tar-Repubblika tal-Moldova futur tassew Ewropew; iħeġġeġ lill-forzi politiċi kollha fir-Repubblika tal-Moldova u s-sieħba tal-Moldova biex ma jabbużawx mis-sitwazzjoni attwali ta' instabilità biex ibiegħdu l-Moldova mill-mixja tagħha lejn l-Ewropa;