30.5.2006   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C NaN/1

(1)

L-ilma ta' taħt l-art huwa riżorsa naturali prezzjuża li għandha tiġi protetta mit-tniġġiż kimiku. Dan hu partikolarment importanti għall-ekosistemi li jiddependu mill-ilma ta' taħt l-art u għall-użu ta' l-ilma ta' taħt l-art fil-provvista ta' l-ilma għall-konsum mill-bniedem.

(2)

Id-Deċiżjoni Nru.1600/2002/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Lulju 2002 li tistabbilixxi s-Sitt Programm ta' Azzjoni tal-Komunità għall-Ambjent (4) tinkludi l-għan li jintlaħqu livelli fil-kwalità ta' l-ilma li ma jagħtux lok għall-impatti sinifikanti fuq is-saħħa tal-bniedem u l-ambjent u riskji għalihom.

(3)

Sabiex jiġi protett l-ambjent fit-totalità tiegħu, u b'mod partikolari s-saħħa tal-bniedem, il-konċentrazzjonijiet dannużi ta' tniġġiż li jagħmel il-ħsara fl-ilma ta' taħt l-art għandhom jiġu evitati, impeduti jew imnaqqsa.

(4)

Id-Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabbilixxi qafas ta' azzjoni tal-Komunità fil-qasam tal-politika ta' l-ilma (5) tistabbilixxi dispożizzjonijiet ġenerali għall-protezzjoni u l-konservazzjoni ta' l-ilma ta' taħt l-art. Kif previst fl-Artikolu 17 ta' dik id-Direttiva, għandhom jiġu adottati miżuri li jimpedixxu u jikkontrollaw it-tniġġiż ta' l-ilma ta' taħt l-art, inklużi kriterji biex jiġi vvalutat l-istat kimiku tajjeb ta' l-ilma ta' taħt l-art u kriterji għall-identifikazzjoni ta' tendenzi 'l fuq sinifikanti u sostnuti u biex jiġu ddefiniti punti tal-bidu għall-inverżjoni ta' tendenzi.

(5)

Tenut kont tal-ħtieġa li jintlaħqu livelli konsistenti ta' protezzjoni ta' l-ilma ta' taħt l-art, għandhom jiġu stabbiliti standards ta' kwalità u valuri ta' limitu, u għandhom jiġu żviluppati metodoloġiji bbażati fuq approċċ komuni, sabiex jiġu pprovduti kriterji għall-valutazzjoni ta' l-istat kimiku ta' mases ta' ilma ta' taħt l-art.

(6)

Standards ta' kwalità għal nitrati, prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u bijoċidi għandhom jiġu stabbiliti bħala l-kriterji tal-Komunità għall-valutazzjoni ta' l-istat kimiku ta' mases ta' ilma ta' taħt l-art, u għandha tiġi assigurata konsistenza mad-Direttiva tal-Kunsill 91/676/KEE tat-12 ta' Diċembru 1991 dwar il-protezzjoni ta' l-ilmijiet mit-tniġġiż ikkawżat min-nitrati minn sorsi agrikoli (6), id-Direttiva tal-Kunsill 91/414/KEE tal-15 ta' Lulju 1991 dwar it-tqegħid fis-suq ta' prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti (7) u d-Direttiva 98/8/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Frar 1998 dwar it-tqegħid fis-suq ta' prodotti bijoċidi (8), rispettivament.

(7)

Dispożizzjonijiet dwar l-istat kimiku ta' l-ilma ta' taħt l-art ma japplikawx għal konċentrazzjonijiet għoljin ta' sustanzi jew joni jew indikaturi tagħhom li jinstabu b'mod naturali f'massa ta' ilma ta' taħt l-art jew f'mases ta' ilma fil-wiċċ assoċjati magħha, minħabba kondizzjonijiet idro-ġeoloġiċi speċifiċi li mhumiex koperti mid-definizzjoni ta' tniġġiż. Bl-istess mod ma japplikawx għal bidliet fid-direzzjoni ta' l-ilma u fil-komposizzjoni kimika, temporanji u spazjalment limitati, li mhumiex meqjusa bħala intrużjonijiet.

(8)

Għandhom jiġu stabbiliti kriterji biex jiġu identifikati tendenzi 'l fuq sinifikanti u sostnuti fil-konċentrazzjonijiet tal-pollutanti u biex jiġi definit il-punt tal-bidu għall-inverżjoni tat-tendenza, filwaqt li jitqies il-probabilità ta' effetti negattivi fuq ekosistemi akkwatiċi assoċjati jew ekosistemi terrestri dipendenti minnhom.

(9)

Fejn hu possibbli l-Istati Membri għandhom jużaw proċeduri statistiċi sakemm dawn ikunu konformi ma' l-istandards internazzjonali u jikkontribwixxu għat-tqabbil fuq perijodi fit-tul tar-riżultati tal-monitoraġġ bejn l-Istati Membri.

(10)

Bi qbil mat-tielet inċiż ta' l-Artikolu 22(2) tad-Direttiva 2000/60/KE, id-Direttiva tal-Kunsill 80/68/KEE tas-17 ta' Diċembru 1979 dwar il-protezzjoni ta' l-ilma ta' taħt l-art mit-tniġġiż ikkawżat minn ċerti sustanzi perikolużi (9) se tkun revokata b'effett mit-22 ta' Diċembru 2013. Jeħtieġ għalhekk li tiġi assigurata l-kontinwità tal-protezzjoni prevista fid-Direttiva 80/68/KEE fir-rigward ta' miżuri mmirati sabiex jevitaw jew jillimitaw id-dħul kemm dirett kif ukoll indirett ta' pollutanti fl-ilma ta' taħt l-art.

(11)

Jeħtieġ li ssir distinzjoni bejn sustanzi perikolużi, li d-dħul tagħhom għandu jiġi evitat, u pollutanti oħra, li d-dħul tagħhom għandu jiġi llimitat. Jeħtieġ li l-Anness VIII tad-Direttiva 2000/60/KE, li jelenka l-pollutanti prinċipali rilevanti għall-ambjent ta' l-ilma, jiġi użat biex jiġu identifikati sustanzi perikolużi u dawk li mhumiex perikolużi li juru riskju ta' tniġġiż eżistenti jew potenzjali.

(12)

Sabiex tiġi assigurata protezzjoni koerenti ta' l-ilma ta' taħt l-art, l-Istati Membri li jaqsmu bejniethom mases ta' ilma ta' taħt l-art għandhom jikkordinaw l-attivitajiet tagħhom fir-rigward tal-monitoraġġ, id-determinazzjoni tal-valuri ta' limitu u l-identifikazzjoni ta' sustanzi perikolużi rilevanti.

(13)

Taħt ċerti ċirkustanzi, l-Istati Membri għandhom ikunu awtorizzati li jagħtu eżenzjonijiet minn miżuri biex jiġi evitat jew limitat id-dħul tal-pollutanti fl-ilma ta' taħt l-art.

(14)

Jeħtieġ li jsir provvediment għal miżuri transitorji fir-rigward tal-perijodu bejn id-data ta' l-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva u d-data minn meta d-Direttiva 80/68/KEE tiġi rrevokata.

(15)

Il-miżuri neċessarji għall-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva għandhom jiġu adottati skond id-Deciżjoni tal-Kunsill 1999/468/KE tat-28 ta' Ġunju 1999 li tistabbilixxi l-proċeduri għall-eżerċizzju tas-setgħat ta' implimentazzjoni mogħtija lill-Kummissjoni (10).

(a)

kriterji għall-valutazzjoni ta' l-istat kimiku tajjeb ta' l-ilma ta' taħt l-art; u

(b)

kriterji għall-identifikazzjoni u t-treġġigħ lura ta' tendenzi 'l fuq sinifikanti u sostnuti għad-definizzjoni ta' punti tal-bidu għal treġġigħ lura tat-tendenzi.

(1)

“standard tal-kwalità ta' l-ilma ta' taħt l-art” tfisser standard tal-kwalità ambjentali espress bħala l-konċentrazzjoni ta' pollutant partikolari, grupp ta' pollutanti jew indikatur ta' tniġġiż fl-ilma ta' taħt l-art, li ma jistax jinqabeż sabiex ikunu protetti s-saħħa tal-bniedem u l-ambjent;

(2)

“valur ta' limitu” tfisser standard tal-kwalità ta' l-ilma ta' taħt l-art stabbilit mill-Istati Membri skond l-Artikolu 3;

(3)

“tendenzi 'l fuq sinifikanti u sostnuti” tfisser kwalunkwe żieda statistikament sinifikanti fil-konċentrazzjoni ta' pollutant, grupp ta' pollutanti jew indikatur tat-tniġġiż, li jippreżenta riskju ambjentali li għalih it-treġġigħ lura tat-tendenza hu identifikat li hu meħtieġ skond l-Artikolu 5.

(4)

“dħul ta' pollutant fl-ilma ta' taħt l-art” tfisser l-introduzzjoni diretta jew indiretta ta' pollutanti fl-ilma ta' taħt l-art bħala riżultat ta' attività umana.

(a)

standards tal-kwalità ta' l-ilma ta' taħt l-art kif imsemmija fl-Anness I;

(b)

valuri ta' limitu li jridu jiġu stabbiliti mill-Istati Membri skond il-proċedura deskritta fil-Parti A ta' l-Anness II għall-pollutanti, gruppi ta' pollutanti u indikaturi tat-tniġġiż li, fit-territorju ta' Stat Membru, ġew identifikati bħala li jikkontribwixxu għall-karatterizzazzjoni ta' mases, jew gruppi ta' mases ta' l-ilma ta' taħt l-art, bħala li jkunu f'riskju, b'kont meħud ta' mill-inqas il-listi li jinsabu fil-Parti B ta' l-Anness II.

(a)

il-valuri ta' l-istandards tal-kwalità ta' l-ilma ta' taħt l-art imniżżla fl-Anness I u l-valuri ta' limitu rilevanti stabbiliti skond l-Artikolu 3 u l-Anness II ma jinqabżux fi kwalunkwe punt ta' monitoraġġ f'dak il-massa, jew grupp ta' mases ta' l-ilma ta' taht l-art; jew

(b)

il-valur għal standard tal-kwalità ta' l-ilma ta' taħt l-art jew valur ta' limitu jinqabeż f'punt ta' monitoraġġ wieħed jew aktar iżda investigazzjoni xierqa skond l-Anness III tikkonferma li:

(a)

tal-mod kif il-valutazzjoni tat-tendenza minn punti ta' monitoraġġ individwali f'massa jew grupp ta' mases ta' l-ilma ta' taħt l-art ikkontribwiet għall-identifikazzjoni skond is-Sezzjoni 2.5 ta' l-Anness V ta' dik id-Direttiva, li dawk il-mases huma soġġetti għal tendenza 'l fuq sinifikanti u sostnut f'konċentrazzjoni ta' kwalunkwe pollutant jew treġġigħ lura ta' dik it-tendenza; u

(b)

ir-raġunijiet għall-punti ta' tluq definiti skond il-paragrafu 3.

(a)

il-miżuri kollha meħtieġa li jimmiraw li jevitaw dħul fl-ilma ta' taħt l-art ta' kwalunkwe sustanza perikoluża. Fl-identifikazzjoni ta' tali materjali, l-Istati Membri għandhom b'mod partikolari jieħdu kont ta' sustanzi perikolużi li jagħmlu parti mill-familji jew gruppi ta' pollutanti imsemmija fil-punti 1 sa 6 ta' l-Anness VIII għad-Direttiva 2000/60/KE, kif ukoll ta' sustanzi li huma parti mill-familji jew gruppi ta' pollutanti msemmija fil-punti 7 sa 9 ta' l-imsemmi Anness, fejn dawn huma kkunsidrati bħala perikolużi;

(b)

għal pollutanti mniżżla fl-Anness VIII għad-Direttiva 2000/60/KE li mhumiex ikkunsidrati bħala perikolużi, u pollutanti oħrajn li mhumiex perikolużi u li mhumiex elenkati f'dik il-lista li huma kkunsidrati mill-Istati Membri li jippreżentaw riskju ta' tniġġiż eżistenti jew potenzjali, il-miżuri kollha meħtieġa biex jillimitaw id-dħul fl-ilma ta' taħt l-art sabiex jiġi żgurat li tali dħul ma jikkawżax deterjorament ta' l-istat kimiku tajjeb ta' l-ilma ta' taħt l-art, ma jikkawżax xi tendenza 'l fuq sinifikanti u sostnuta fil-konċentrazzjonijiet ta' pollutanti fl-ilma ta' taħt l-art u ma jikkawżax b'mod ieħor tniġġiż ta' l-ilma ta' taħt l-art. Tali miżuri għandhom jieħdu kont ta' l-aħjar prattika stabbilita, inklużi l-Aħjar Prattika Ambjentali u l-Aħjar Tekniki Disponibbli speċifikati fil-leġislazzjoni Komunitarja rilevanti.

(a)

ir-riżultat ta' skariku dirett awtorizzat skond l-Artikolu 11(3)(j) tad-Direttiva 2000/60/KE;

(b)

meqjus mill-awtoritajiet kompetenti li huwa ta' kwantità u konċentrazzjoni tant żgħira li ma joħloq l-ebda periklu fil-preżent jew fil-futur ta' deterjorament fil-kwalità ta' l-ilma ta' taħt l-art li jilqagħhom;

(ċ)

il-konsegwenzi ta' inċidenti jew ċirkostanzi eċċezzjonali ta' kawża naturali li ma setgħux jiġu raġonevolment previsti, evitati jew mitigati;

(d)

ir-riżultat ta' ċċarġjar mill-ġdid jew żieda artifiċjali ta' mases ta' l-ilma ta' taħt l-art awtorizzati skond l-Artikolu 11(3)(f) tad-Direttiva 2000/60/KE;

(e)

meqjus mill-awtoritajiet kompetenti li mhuwiex teknikament vijabbli li jiġi evitat jew limitat mingħajr l-użu ta':

(f)

ir-riżultat ta' interventi fl-ilmijiet tal-wiċċ sabiex, fost l-oħrajn, jiġu mitigati l-effetti ta' għargħar u nixfiet, u għall-ġestjoni ta' l-ilmijiet u passaġġi fuq l-ilma, inkluż f'livell internazzjonali. Tali attivitajiet, inklużi l-qtugħ, it-tindif mill-ħama, ir-rilokazzjoni u d-depożitu ta' sedimenti fl-ilmijiet tal-wiċċ, għandhom jitwettqu skond ir-regoli ġenerali li jorbtu, u, fejn applikabbli, b'permessi u awtorizzazzjonijiet maħruġa abbażi ta' dawk ir-regoli, żviluppati mill-Istati Membri f'dak ir-rigward, bil-kondizzjoni li dħul ma jikkompromettix il-kisba ta' l-objettivi ambjentali stabbiliti għall-mases ta' ilma rilevanti skond l-Artikolu 4(1)(b)(ii) tad-Direttiva 2000/60/KE.

30.5.2006   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C NaN/16

(1)

Il-politika Komunitarja dwar l-ambjent għandha taspira li tilħaq livell għoli ta' protezzjoni b'kont meħud tad-diversità tas-sitwazzjonijiet fir-reġjuni varji tal-Komunità. Minbarra dan, hija meħtieġa informazzjoni, li tinkludi informazzjoni ġeografika, għall-formulazzjoni u l-implimentazzjoni ta' din il-politika u ta' linji politiċi Komunitarji oħra, li għandhom jintegraw il-ħtiġijiet ta' protezzjoni ambjentali skond l-Artikolu 6 tat-Trattat. Sabiex integrazzjoni ta' dan it-tip isseħħ jeħtieġ li tiġi stabbilita miżura ta' koordinazzjoni bejn l-utenti u dawk li jipprovdu l-informazzjoni sabiex b'hekk informazzjoni u tagħrif minn setturi differenti jistgħu jiġu magħquda.

(2)

Is-Sitt Programm ta' Azzjoni dwar l-Ambjent adottat mid-Deċiżjoni Nru 1600/2002/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) jeħtieġ li tingħata kunsiderazzjoni sħiħa sabiex ikun żgurat li t-tfassil tal-politika ambjentali tal-Komunità jiġi mwettaq b'mod integrat, b'kont meħud tad-differenzi lokali u reġjonali. Jeżistu numru ta' problemi fir-rigward tad-disponibbilità, il-kwalità, l-organizzazzjoni, l-aċċessibilità u l-kondiviżjoni ta' informazzjoni ġeografika meħtieġa sabiex jinkisbu l-objettivi mniżżla f'dak il-programm.

(3)

Il-problemi fir-rigward tad-disponibbilità, il-kwalità, l-organizzazzjoni, l-aċċessibilità u l-kondiviżjoni ta' informazzjoni ġeografika huma komuni għal numru kbir ta' temi ta' politika u informazzjoni u huma esperjenzati f'diversi livelli ta' awtorità pubblika. Sabiex dawn il-problemi jiġu solvuti, huwa meħtieġ li jkun hemm miżuri li jindirizzaw l-iskambju, il-kondiviżjoni, l-aċċess u l-użu ta' data ġeografika interoperabbli u servizzi ta' data ġeografika f'diversi livelli ta' awtoritajiet pubbliċi u f'setturi differenti. Infrastruttura għall-informazzjoni ġeografika fil-Komunità għandha għalhekk tiġi stabbilita.

(4)

L-Infrastruttura għall-Informazzjoni Ġeografika fil-Komunità Ewropea (“INSPIRE”), għandha tassisti fit-tfassil tal-politika fir-rigward ta' politika u attivitajiet li jista' jkollhom impatt dirett jew indirett fuq l-ambjent.

(5)

INSPIRE għandha tkun ibbażata fuq l-infrastrutturi għall-informazzjoni ġeografika li huma maħluqa mill-Istati Membri u li huma kompatibbli ma' regoli ta' implimentazzjoni komuni u huma supplimentati b'miżuri fuq il-livell Komunitarju. Dawn il-miżuri għandhom jiżguraw li l-infrastrutturi għall-informazzjoni ġeografika maħluqa mill-Istati Membri jkunu kompatibbli u jistgħu jintużaw f kuntest Komunitarju u transkonfinali.

(6)

L-infrastrutturi għall-informazzjoni ġeografika fl-Istati Membri għandhom jitfasslu b'mod li jiżguraw li data ġeografika tkun maħżuna, disponibbli u miżmuma fl-aktar livell adatt; li jkun possibbli li data ġeografika minn sorsi differenti mill-Komunità kollha tiġi magħquda b'mod konsistenti u tkun tista' tiġi kondiviża bejn diversi utenti u applikazzjonijiet; li jkun possibbli li data ġeografika miġbura fuq livell wieħed ta' awtoritajiet pubbliċi tkun tista' tiġi kondiviża bejn awtoritajiet pubbliċi oħra sal-punt li d-Direttiva timponi fuq tali awtoritajiet pubbliċi dmir li jikkondividu data ġeografika; li data ġeografika tkun disponibbli taħt kundizzjonijiet li ma jirrestrinġux aktar milli dovut l-użu estensiv tagħha; li jkun faċli li tiġi skoperta data ġeografika disponibbli, li jkun evalwat kemm hi adattata għall-għan u li jkunu magħrufa l-kundizzjonijiet applikabbli għall-użu tagħha.

(7)

Hemm ammont ta' sovrapożizzjoni bejn l-informazzjoni ġeografika koperta minn din id-Direttiva u l-informazzjoni koperta mid-Direttiva 2003/4/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-28 ta' Jannar 2003 dwar l-aċċess pubbliku għall-informazzjoni ambjentali (4). Din id-Direttiva għandha tkun mingħajr ħsara għad-Direttiva 2003/4/KE.

(8)

Din id-Direttiva għandha tkun mingħajr preġudizzju għad-Direttiva 2003/98/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Novembru 2003 dwar l-użu mill-ġdid ta' informazzjoni tas-settur pubbliku (5), li l-objettivi tagħha huma kumplimentari għal dawk ta' din id-Direttiva.

(9)

L-istabbiliment ta' INSPIRE ser tirrappreżenta valur miżjud sinifikanti għal — u se jibbenefika ukoll minn — inizjattivi oħra Komunitarji bħal ma huma r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 876/2002 tal-21 ta' Mejju 2002 li jistabbilixxi l-Impriża Konġunta Galileo (6) u l-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u l-Kunsill, il-“Monitoraġġ Globali għall-Ambjent u s-Sigurtà (GMES): l-istabbiliment ta' kapaċità GMES sa l-2008 — (Pjan ta' Azzjoni 2004-2008)”. L-Istati Membri għandhom jikkunsidraw l-użu tad-data u s-servizzi li jirriżultaw mill-Galileo u l-GMES hekk kif isiru disponibbli, b'mod partikolari dawk relatati mar-referenzi ta' ħin u spazju minn Galileo.

(10)

Bosta inizjattivi huma meħuda fuq livell nazzjonali u Komunitarju għall-ġbir, l-armonizzazzjoni jew l-organizzazzjoni tad-disseminazzjoni jew l-użu ta' informazzjoni ġeografika. Tali inizzjattivi jistgħu jiġu stabbiliti permezz ta' leġislazzjoni Komunitarja (per eżempju bid-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2000/479/KE tas-17 ta' Lulju 2000 dwar l-implimentazzjoni ta' reġistru Ewropew ta' emissjoni ta' sustanzi li jniġġsu (EPER) skond l-Artikolu 15 tad-Direttiva tal-Kunsill 96/61/KE dwar il-prevenzjoni u l-kontroll integrati tat-tniġġis (IPPC) (7) u r-Regolament (KE) Nru 2152/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Novembru 2003 dwar il-monitoraġġ tal-foresti u ta' l-interazzjonijiet ambjentali fil-Komunità (Forest Focus) (8), fil-qafas ta' programmi finanzjati mill-Komunità (per eżempju CORINE land cover, Sistema Ewropea ta' Informazzjoni dwar il-Politika tat-Trasport) jew jistgħu joħorġu minn inizjattivi meħuda fuq livell nazzjonali jew reġjonali. Din id-Direttiva mhux biss ser tikkumplimenta tali inizjattivi billi tipprovdi qafas li jagħmilha possibbli għalihom li jsiru interoperabbli, iżda ser tibni wkoll fuq esperjenza u inizjattivi eżistenti iktar milli tidduplika ħidma li diġà saret.

(11)

Din id-Direttiva għandha tapplika għal data ġeografika miżmuma minn jew f'isem awtoritajiet pubbliċi u għall-użu ta' data ġeografika minn awtoritajiet pubbliċi fit-twettiq tal-kompiti pubbliċi tagħhom. Madankollu, hija għandha tapplika wkoll għal data ġeografika, taħt ċertu kundizzjonijiet, li hija miżmuma minn persuni fiżiċi jew ġuridiċi li mhumiex awtoritajiet pubbliċi, dment li dawk il-persuni fiżiċi jew ġuridiċi jitolbu dan.

(12)

Din id-Direttiva m'għandhiex tistabbilixxi ħtiġijiet għall-ġbir ta' data ġdida, jew għall-irrappurtar ta' tali informazzjoni lill-Kummissjoni, billi dawk il-kwistjonijiet huma regolati minn leġislazzjoni oħra relatata ma' l-ambjent.

(13)

L-implimentazzjoni ta' l-infrastrutturi nazzjonali għandha tkun progressiva u, għaldaqstant, it-temi ta' data ġeografika koperti minn din id-Direttiva għandhom jingħataw livelli differenti ta' prijorità. L-implimentazzjoni għandha tqis sa liema punt id-data ġeografika hija meħtieġa għal medda wiesgħa ta' applikazzjonijiet f'diversi oqsma ta' politika, tal-prijorità ta' azzjonijiet previsti minn politika Komunitarja li jeħtieġu data ġeografika armonizzata u tal-progress li diġà sar mill-isforzi ta' armonizzazzjoni mwettqa fl-Istati Membri.

(14)

It-telf ta' ħin u ta' riżorsi fit-tfittix għal data ġeografika eżistenti jew fid-deċiżjoni dwar jekk tistax tintuża għal skop partikolari huwa ostaklu prinċipali għall-isfruttament sħiħ tad-data disponibbli. L-Istati Membri għandhom għalhekk jipprovdu deskrizzjonijiet ta' settijiet ta' data ġeografika u servizzi disponibbli fil-forma ta' metadata.

(15)

Peress li d-diversità wiesgħa ta' formats u strutturi li fihom hija organizzata d-data ġeografika u li permezz tagħhom wieħed jista' jkollu aċċess għad-data t-territorju fil-Komunità tfixkel il-formulazzjoni, l-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-valutazzjoni effiċjenti ta' leġislazzjoni Komunitarja li direttament jew indirettament taffettwa l-ambjent, għandhom ikunu previsti miżuri ta' implimentazzjoni sabiex jiffaċilitaw l-użu ta' data ġeografika minn sorsi differenti fl-Istati Membri. Dawk il-miżuri għandhom ikunu mfassla sabiex is-settijiet ta' data ġeografika jkunu interoperabbli, u l-Istati Membri għandhom jiżguraw li kwalunkwe data jew informazzjoni meħtieġa għall-finijet tal-kisba ta' interoperabilità tkun disponibbli taħt kondizzjonijiet li ma jirrestrinġux l-użu tagħha għal dak il-għan.

(16)

Huma meħtieġa servizzi ta' networks għall-kondiviżjoni ta' data ġeografika bejn id-diversi livelli ta' awtorità pubblika fil-Komunità. Dawk is-servizzi ta' network għandhom jagħmluha possibbli li wieħed jiskopri, jittrasforma, jara u jniżżel mill-Internet data ġeografika u li wieħed juża data ġeografika u servizzi ta' l-e-commerce. Is-servizzi tan-networks għandhom jaħdmu skond speċifikazzjonijiet u kriterji ta' prestazzjoni minimi miftehma b'mod komuni sabiex tiġi żgurata l-interoperabilità ta' l-infrastrutturi stabbiliti mill-Istati Membri. In-network ta' servizzi għandu jinkludi wkoll il-possibbiltà teknika sabiex l-awtoritajiet pubbliċi jkunu jistgħu jagħmlu disponibbli s-settijiet u s-servizzi tagħhom ta' data ġeografika.

(17)

Ċerti settijiet ta' data ġeografika u servizzi rilevanti għall-politika Komunitarja li direttament jew indirettament jaffettwaw l-ambjent huma miżmuma u mħaddma minn partijiet terzi. L-Istati Membri għandhom għalhekk joffru lill-partijiet terzi l-possibilità li jikkontribwixxu għall-infrastrutturi nazzjonali, dment li l-koeżjoni u l-faċilità ta' l-użu tad-data ġeografika u s-servizzi ta' data ġeografika koperti minn dawk l-infrastrutturi mhumiex imxekkla b'dan il-mod.

(18)

L-esperjenza fl-Istati Membri wriet li huwa importanti, għall-implimentazzjoni b'suċċess ta' infrastruttura għal informazzjoni ġeografika, li jkun hemm disponibbli numru minimu ta' servizzi għall-pubbliku mingħajr ħlas. L-Istati Membri għandhom għalhekk ta' l-inqas jagħmlu li s-servizzi għall-iskoperta ta' settijiet ta' data ġeografika ikunu disponibbli mingħajr ħlas.

(19)

Sabiex tkun megħjuna l-integrazzjoni ta' l-infrastrutturi nazzjonali f'INSPIRE, l-Istati Membri għandhom jipprovdu aċċess għall-infrastrutturi tagħhom permezz ta' ġeo-portal Komunitarju mħaddem mill-Kummissjoni, kif ukoll permezz ta' kwalunkwe punti ta' aċċess li huma stess jiddeċiedu li jħaddmu.

(20)

Sabiex informazzjoni mid-diversi livelli ta' awtorità pubblika tkun disponibbli, l-Istati Membri għandhom ineħħu l-ostakoli prattiċi li l-awtoritajiet pubbliċi jħabbtu wiċċhom magħhom f'dak ir-rigward fuq livell nazzjonali, reġjonali u lokali fit-twettiq tal-kompiti pubbliċi tagħhom li jista' jkollhom impatt dirett jew indirett fuq l-ambjent. Dawn l-ostakoli prattiċi għandhom jitneħħew fil-punt fejn l-informazzjoni tkun ser tintuża għall-kompitu pubbliku.

(21)

L-awtoritajiet pubbliċi jeħtieġ li jkollhom aċċess mingħajr tfixkil għas-settijiet u s-servizzi rilevanti ta' data ġeografika matul l-eżekuzzjoni tal-kompiti pubbliċi tagħhom. Tali aċċess jista' jkun imfixkel jekk ikun jiddependi fuq negozjati individwali ad hoc bejn l-awtoritajiet pubbliċi kull darba li l-aċċess jkun meħtieġ. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jipprevjenu tali ostakoli prattiċi għall-kondiviżjoni ta' data, per eżempju bl-użu ta' ftehim minn qabel bejn l-awtoritajiet pubbliċi.

(22)

Il-mekkaniżmi għall-kondiviżjoni ta' settijiet ta' data ġeografika bejn il-gvern u amministrazzjonijiet pubbliċi oħra u persuni fiżiċi jew ġuridiċi li jkunu qed iwettqu funzjonijiet amministrattivi pubbliċi taħt il-liġi nazzjonali tista' tkun tinvolvi liġijiet, regolamenti, arranġamenti ta' liċenzjar jew finanzjament jew proċeduri amministrattivi, per eżempju għall-protezzjoni tal-vijabbiltà finanzjarja ta' dawk l-awtoritajiet pubbliċi li għandhom id-dmir li jżidu d-dħul, jew per eżempju dawk li d-data tagħhom hija biss parzjalment sussidjata mill-Istat Membru sabiex hekk ikollhom jirkupraw l-ispejjeż mhux sussidjati billi jġagħlu lill-utenti jħallsu, jew per eżempju sabiex jiggarantixxu ż-żamma u l-aġġornar ta' dik id-data.

(23)

Il-possibilità għall-awtoritajiet pubbliċi li jfornu settijiet u servizzi ta' data ġeografika li jilliċenzjaw dawn is-settijiet u servizzi lil, u li jitolbu ħlas minn, awtoritajiet pubbliċi oħra li jużaw settijiet u servizzi ta' data ġeografika tista' tkun prevista fil-miżuri adottati mill-Istati Membri fil-leġislazzjoni tat-traspożizzjoni tagħhom.

(24)

Id-dispożizzjonijiet tal-punt (f) ta' Artikolu 13(1) u ta' l-Artikolu 17(1) għandhom ikunu implimentati u applikati b'mod sħiħ b'mod konformi mal-prinċipji relatati mal-protezzjoni tad-data personali skond id-Direttiva 95/46/KE tal-Paralment Ewropew u tal-Kunsill ta' l-24 ta' Ottubru 1995 dwar il-protezzjoni ta' individwi fir-rigward ta' l-ipproċessar ta' data personali u l-moviment liberu ta' tali data  (9).

(25)

Oqfsa għall-kondiviżjoni ta' data ġeografika bejn awtoritajiet pubbliċi li fuqhom id-Direttiva timponi dmir li jikkondividu għandhom ikunu newtrali fir-rigward ta' tali awtoritajiet pubbliċi fi ħdan Stat Membru, imma wkoll fir-rigward ta' tali awtoritajiet pubbliċi fi Stati Membri oħra u ta' l-istituzzjonijiet Komunitarji. Peress li l-istituzzjonijiet Komunitarji u l-korpi tagħhom ta' spiss jeħtieġu li jintegraw u jivvalutaw informazzjoni ġeografika mill-Istati Membri kollha, għandhom ikunu jistgħu jiksbu aċċess għal u jużaw data ġeografika u servizzi ta' data ġeografika skond kundizzjonijiet armonizzati.

(26)

Bil-ħsieb li jiġi stimulat l-iżvilupp ta' servizzi ta' valur miżjud minn partijiet terzi, għall-benefiċċju kemm ta' l-awtoritajiet pubbliċi kif ukoll tal-pubbliku, jeħtieġ li jiġi faċilitat l-aċċess għal data ġeografika li hija mifruxa fuq konfini amministrattivi jew nazzjonali.

(27)

L-implimentazzjoni effettiva ta' infrastrutturi għal informazzjoni ġeografika teħtieġ koordinazzjoni minn dawk kollha b'interess fl-istabbiliment ta' tali infrastrutturi, kemm jekk bħala kontributuri kif ukoll jekk bħala utenti. Strutturi adattatati ta' koordinazzjoni għandhom għalhekk ikunu stabbiliti kemm fl-Istati Membri kif ukoll fuq livell Komunitarju.

(28)

Sabiex jibbenefikaw mill-esperjenza eċċellenti u attwali ta' infrastrutturi ta' informazzjoni, jixraq li l-miżuri meħtieġa għall-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva għandhom ikunu appoġġati minn standards internazzjonali u standards adottati minn korpi ta' standardizzazzjoni Ewropej skond il-proċedura stabbilita fid-Direttiva 98/34/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Ġunju 1998 li tistabbilixxi proċedura għall-proviżjoni ta' informazzjoni fil-qasam ta' l-istandards u r-regolamenti tekniċi (10) u dwar regoli dwar is-servizzi tas-Soċjetà ta' l-Informazzjoni.

(29)

Peress li l-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent stabbilita bir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 1210/90 tas-7 ta' Mejju 1990 dwar l-istabbiliment ta' l-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent u tan-Network Ewropew ta' Informazzjoni u Osservazzjoni Ambjentali (11) għandha l-kompitu li tipprovdi lill-Komunità b'informazzjoni ambjentali oġġettiva, affidabbli u kumparabbli fuq livell Komunitarju, u timmira inter alia lejn it-titjib ta' l-influss ta' informazzjoni ambjentali rilevanti għall-politika bejn l-Istati Membri u l-istituzzjonijiet Komunitarji, għandha tikkontribwixxi b'mod attiv għall-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva.

(30)

Skond il-punt 34 tal-ftehim Interistituzzjonali dwar tfassil aħjar tal-liġijiet (12), l-Istati Membri huma mħeġġa jfasslu, għalihom infushom u fl-interessi tal-Komunità, l-iskedi tagħhom li, sa fejn hu possibbli, juru l-korrelazzjoni bejn id-Direttiva u l-miżuri ta' traspożizzjoni u jagħmluhom pubbliċi.

(31)

Il-miżuri meħtieġa għall-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva għandhom ikunu adottati skond id-Deciżjoni tal-Kunsill 1999/468/KE tat-28 ta' Ġunju 1999 li tistabbilixxi l-proċeduri għall-eżerċizzju tas-setgħat ta' implimentazzjoni mogħtija lill-Kummissjoni (13).

(32)

Xogħol ta' tħejjija għal deċiżjonijiet dwar l-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva u għall-evoluzzjoni tal-ġejjieni ta' INSPIRE jeħtieġ monitoraġġ kontinwu ta' l-implimentazzjoni tad-Direttiva u rappurtar regolari.

(33)

Billi l-għan ta' din id-Direttiva, jiġifieri l-istabbiliment ta' INSPIRE, ma jistax jinkiseb b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri minħabba l-aspetti transnazzjonali u l-ħtieġa ġenerali fil-Komunità sabiex jiġu koordinati l-kundizzjonijiet ta' aċċess għall-iskambju u l-kondiviżjoni ta' informazzjoni ġeografika, u jista' jintlaħaq aħjar fuq livell Komunitarju, il-Komunità tista' tadotta miżuri skond il-prinċipju ta' sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat. Skond il-prinċipju ta' proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, din id-Direttiva ma tmurx lil hinn minn dak li hu meħtieġ sabiex jintlaħqu dawk l-objettivi,

(1)

“infrastruttura għall-informazzjoni ġeografika” tfisser metadata, settijiet ta' data ġeografika u servizzi ta' data ġeografika; servizzi u teknoloġiji ta' network; ftehim dwar kondiviżjoni, aċċess u użu; u mekkaniżmi, proċessi u proċeduri ta' koordinazzjoni u monitoraġġ stabbiliti, operati jew magħmula disponibbli skond din id-Direttiva;

(2)

“data ġeografika” tfisser kull data b'referenza diretta jew indiretta għal lokalità jew żona ġeografika speċifika;

(3)

“sett ta' data ġeografika” tfisser kollezzjoni identifikabbli ta' data ġeografika;

(4)

“servizzi ta' data ġeografika” tfisser l-operazzjonijiet li jistgħu jsiru, billi tintuża applikazzjoni tal-kompjuter, fuq id-data ġeografika li tinsab fis-settijiet ta' data ġeografika jew fuq il-metadata relatata;

(5)

“oġġett ġeografiku” tfisser rappreżentazzjoni astratta ta' fenomenu tad-dinja reali li għandha x'taqsam ma' lokalità jew żona ġeografika speċifika;

(6)

“metadata” tfisser informazzjoni li tiddeskrivi settijiet ta' data ġeografika u servizzi ta' data ġeografika u li tagħmilha possibbli li tiskoprihom, iddaħħalhom f'inventarju u tużahom;

(7)

“interoperabbiltà” tfisser il-possibbiltà li settijiet ta' data ġeografika jiġu kombinati, u li s-servizzi jinteraġixxu, mingħajr interventi manwali ripetittivi, b'tali mod li r-riżultat ikun koerenti u l-valur miżjud tas-settijiet ta' data u s-servizzi huwa msaħħaħ;

(8)

“ġeoportal ta' INSPIRE” tfisser sit ta' l-internet, jew ekwivalenti, li jipprovdi aċċess għas-servizzi msemmija fl-Artikolu 11(1);

(9)

“awtorità pubblika” tfisser:

L-Istati Membri jistgħu jipprovdu li meta l-organi jew l-istituzzjonijiet jaġixxu f'kapaċità ġudizzjarja jew leġislattiva, ma għandhomx jkunu meqjusa bħala awtorità pubblika għall-finijiet ta' din id-Direttiva;

(10)

“parti terza” tfisser kull persuna naturali jew ġuridika li mhix awtorità pubblika.

(a)

huma relatati ma' żona fejn Stat Membru għandu u/jew jeżerċita drittijiet ġurisdizzjonali;

(b)

huma f'format elettroniku;

(ċ)

huma miżmuma minn jew f'isem xi waħda minn dawn li ġejjin:

(d)

għandhom x'jaqsmu ma' waħda jew iżjed mit-temi elenkati fl-Annessi I, II jew III.

(a)

il-konformità ta' settijiet ta' data ġeografika mar-regoli ta' implimentazzjoni previsti fl-Artikolu 7(1);

(b)

kondizzjonijiet li japplikaw għall-aċċess għal, u l-użu ta', settijiet u servizzi ta' data ġeografika u, fejn hu applikabbli, it-tariffi korrispondenti;

(ċ)

il-kwalità ta' data ġeografika, inkluż jekk humiex validati;

(d)

l-awtoritajiet pubbliċi responsabbli għall-istabbiliment, l-amministrazzjoni, il-manutenzjoni u d-distribuzzjoni ta' settijiet u servizzi ta' data ġeografika;

(e)

limitazzjonijiet għall-aċċess pubbliku u r-raġunijiet għal tali limitazzjonijiet, skond l-Artikolu 13.

(a)

mhux iktar tard minn sentejn wara d-data ta' l-adozzjoni tar-regoli ta' implimentazzjoni skond l-Artikolu 5(4) fil-każ tas-settijiet ta' data ġeografika li jikkorrispondu mat-temi elenkati fl-Annessi I u II;

(b)

mhux iktar tard minn 5 snin wara d-data ta' l-adozzjoni tar-regoli ta' implimentazzjoni skond l-Artikolu 5(4) fil-każ tas-settijiet ta' data ġeografika li jikkorrispondu mat-temi elenkati fl-Anness III.

(a)

is-soluzzjonijiet biex tiġi żgurata identifikazzjoni mingħajr ambigwità ta' oġġetti ġeografiċi, li magħha identifikaturi nazzjonali eżistenti jistgħu jiġu assoċjati sabiex tiġi żgurata l-interoperabbiltà bejniethom;

(b)

ir-relazzjoni bejn oġġetti ġeografiċi;

(ċ)

l-attributi ewlenin u t-teżawri multilingwi korrispondenti meħtieġa fuq bażi komuni għal-linji politiċi li jista' jkollhom impatt fuq l-ambjent;

(d)

informazzjoni dwar id-dimensjoni temporali tad-data;

(e)

aġġornamenti tad-data.

(a)

mhux aktar minn ... (14) fil-każ tas-settijiet ta' data ġeografika li jikkorrispondu mat-temi elenkati fl-Anness I;

(b)

mhux aktar tard minn … (15) fil-każ tas-settijiet ta' data ġeografika li jikkorrispondu mat-temi elenkati fl-Annessi II jew III.

(a)

servizzi ta' sejbien li jagħmlu possibbli t-tfittix ta' settijiet u servizzi ta' data ġeografika abbażi tal-kontenut tal-metadata korrispondenti u l-wiri tal-kontenut tal-metadata;

(b)

servizzi ta' viżjoni li jagħmluha possibbli, bħala minimu, li jintwerew, jiġu nnavvigati, isir zooming 'il barra u 'l ġewwa, isir panning, jew jitqiegħdu fuq xulxin settijiet li jistgħu jkunu viżibbli ta' data ġeografika u li jintwerew l-informazzjoni ta' spjega u kwalunkwe kontenut rilevanti tal-metadata;

(ċ)

servizzi ta'download, li jippermettu li kopji ta' settijiet ta' data ġeografika, jew partijiet minn tali settijiet jitniżżlu mill-Internet u, fejn prattikabbli jkun hemm aċċess dirett għalihom;

(d)

servizzi ta' trasformazzjoni, li jippermettu li settijiet ta' data ġeografika jiġu trasformati bil-ħsieb li tinkiseb l-interoperabbiltà;

(e)

servizzi li jippermettu li jintalbu servizzi ta' data ġeografika.

(a)

kliem ewlieni;

(b)

klassifikazzjoni ta' data u servizzi ġeografiċi;

(ċ)

il-kwalità ta' data ġeografika, inkluż dwar jekk humiex validati;

(d)

grad ta' konformità mar-regoli ta' implimentazzjoni previsti fl-Artikolu 7(1);

(e)

pożizzjoni ġeografika;

(f)

kondizzjonijiet li japplikaw għall-aċċess għal settijiet u servizzi ta' data ġeografika u l-użu tagħhom;

(g)

l-awtoritajiet pubbliċi responsabbli għall-istabbiliment, l-amministrazzjoni, il-manutenzjoni u d-distribuzzjoni ta' settijiet u servizzi ta' data ġeografika.

(a)

il-kunfidenzjalità tal-proċedimenti ta' awtoritajiet pubbliċi, fejn tali kunfidenzjalità hija prevista mill-liġi;

(b)

relazzjonijiet internazzjonali, sigurtà pubblika jew difiża nazzjonali;

(ċ)

il-kors tal-ġustizzja, il-kapaċità ta' kwalunkwe persuna li tirċievi proċess ġust fil-qorti jew il-kapaċità ta' awtorità pubblika li tmexxi inkjesta ta' natura kriminali jew dixxipplinari;

(d)

il-kunfidenzjalità ta' informazzjoni kummerċjali jew industrijali, fejn tali kunfidenzjalità hi prevista mill-liġi nazzjonali jew tal-Komunità biex jitħares interess ekonomiku leġittimu, inkluż l-interess pubbliku biex tinżamm kunfidenzjalità ta' l-istatistika u segretezza tat-taxxa;

(e)

id-drittijiet dwar proprjetà intellettwali;

(f)

il-kunfidenzjalità ta' data personali u/jew files relatati ma' persuna fiżika fejn dik il-persuna ma tatx il-kunsens tagħha għall-iżvelar ta' l-informazzjoni lill-pubbliku, fejn tali kunfidenzjalità hi prevista mil-liġi nazzjonali jew tal-Komunità;

(g)

l-interessi jew il-protezzjoni ta' kwalunkwe persuna li pprovdiet l-informazzjoni mitluba fuq bażi volontarja mingħajr ma kienet taħt, jew kapaċi li titpoġġa taħt, obbligu legali biex tagħmel dan, ħlief jekk dik il-persuna tat il-kunsens għar-rilaxx ta' l-informazzjoni kkonċernata;

(h)

il-protezzjoni ta' l-ambjent li għalih tirrelata din l-informazzjoni, bħall-post fejn jinsabu speċi rari.

(a)

is-servizzi msemmija fil-punt (a) ta' l-Artikolu 11(1) huma disponibbli għall-pubbliku mingħajr ħlas;

(b)

is-servizzi msemmija fl-Artikolu 11(1)(b) huma, bħala regola, disponibbli għall-pubbliku mingħajr ħlas. Madankollu, fejn il-ħlasijiet u/jew il-liċenzji huma prekondizzjoni essenzjali biex jinżammu s-settijiet u s-servizzi ta' data ġeografika jew biex jiġu sodisfatti l-ħtiġiet ta' infrastruttura ta' data ġeografika internazzjonali diġà eżistenti b'mod sostenibbli, l-Istati Membri jistgħu japplikaw ħlasijiet u/jew liċenzji jew lill-persuna li qed tipprovdi s-servizz lill-pubbliku, jew, meta jagħżel il-fornitur tas-servizz, lill-pubbliku nnifsu.

(a)

speċifikazzjonijiet tekniċi għas-servizzi msemmija fl-Artikoli 11 u 12 u kriterji minimi ta' prestazzjoni għal dawk is-servizzi, filwaqt li jittieħed kont tal-ħtiġiet eżistenti ta' rapportar u rakkomandazzjonijiet adottati fi ħdan il-qafas ta' leġislazzjoni Komunitarja dwar l-ambjent, servizzi eżistenti ta' l-e-commerce u progress teknoloġiku;

(b)

l-obbligi msemmija fl-Artikolu 12.

(a)

kif il-fornituri u l-utenti fis-settur pubbliku ta' settijiet u servizzi ta' data ġeografika u korpi intermedjarji huma kkoordinati, u r-relazzjoni mal-partijiet terzi u l-organizzazzjoni ta' l-assigurazzjoni tal-kwalità, safejn prattikabbli;

(b)

il-kontribut magħmul mill-awtoritajiet pubbliċi jew partijiet terzi għall-funzjonament u l-koordinazzjoni ta' l-infrastruttura għall-informazzjoni ġeografika;

(ċ)

informazzjoni dwar l-użu ta' l-infrastruttura għall-informazzjoni ġeografika;

(d)

ftehim ta' kondiviżjoni ta' data bejn l-awtoritajiet pubbliċi;

(e)

l-ispejjeż u l-benefiċċji ta' l-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva.

30.5.2006   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C NaN/33

(1)

Id-Direttiva tal-Kunsill 76/207/KEE tad-9 ta' Frar 1976 dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' trattament ugwali għall-irġiel u n-nisa għal dak li għandu x'jaqsam ma' l-aċċess għall-impjiegi, taħriġ professjonali u promozzjoni, u kondizzjonijiet tax-xogħol (3), u d-Direttiva tal-Kunsill 86/378/KEE ta' l-24 ta' Lulju 1986 dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' trattament ugwali għall-irġiel u n-nisa fi skemi okkupazzjonali ta' sigurtà soċjali (4) ġew emendati b'mod sinifikanti (5). Id-Direttiva tal-Kunsill 75/117/KEE ta' l-10 ta' Frar 1975 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet ta' l-Istati Membri li għandhom x'jaqsmu ma' l-applikazzjoni tal-prinċipju ta' paga ndaqs għall-irġiel u għan-nisa (6) u d-Direttiva tal-Kunsill 97/80/KE tal-15 ta' Diċembru 1997 dwar il-dmir tal-prova f'każijiet ta' diskriminazzjoni bbażata fuq is-sess (7) ukoll fihom dispożizzjonijiet li l-għan tagħhom huwa l-implimentazzjoni tal-prinċipju tat-trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa. Issa li qed isiru emendi ġodda għad-Direttivi msemmija, ikun tajjeb, għal raġunijiet ta' ċarezza li d-dispożizzjonijiet in kwistjoni għandhom jitfasslu mill-ġdid billi jinġabru flimkien f'test wieħed id-dispożizzjonijiet ewlenin eżistenti f'dan il-qasam kif ukoll ċerti żviluppi li joħorġu mill-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Komunitajiet Ewropea (minn hawn aktar 'il quddiem imsejħa “il-Qorti tal-Ġustizzja”).

(2)

L-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa hija prinċipju fundamentali tal-liġi tal-Komunità skond l-Artikoli 2 u 3(2) tat-Trattat u l-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja. Dawk id-dispożizzjonijiet tat-Trattat jistqarru bħala “kompitu” u “mira” tal-Komunità l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa u jimponu obbligu pożittiv għall-promozzjoni ta' dan fl-attivitajiet kollha tagħha.

(3)

Il-Qorti tal-Ġustizzja affermat li l-kamp ta' applikazzjoni tal-prinċipju ta' trattament ugwali għall-irġiel u n-nisa ma jistax jiġi ristrett għall-projbizzjoni ta' diskriminazzjoni bbażata fuq il-fatt li persuna tkun ta' sess jew ieħor. In vista ta' l-iskop tiegħu u n-natura tad-drittijiet li huwa jfittex li jħares dan japplika ukoll għad-diskriminazzjoni li tqum minħabba bidla fis-sess tal-persuna.

(4)

L-Artikolu 141 (3) tat-Trattat issa jipprovdi bażi legali speċifika għall-adozzjoni ta' miżuri tal-Komunità biex tiġi żgurata l-applikazzjoni tal-prinċipju ta' opportunitajiet indaqs u trattament ugwali fi kwistjonijiet ta' impjiegi u xogħol, inkluż il-prinċipju ta' paga ndaqs għal xogħol ugwali jew xogħol ta' valur ugwali.

(5)

L-Artikoli 21 u 23 tal-Karta dwar id-Drittijiet Fundamentali ta' l-Unjoni Ewropea jipprojbixxu wkoll kull diskriminazzjoni abbażi ta'sess u jinkorporaw id-dritt għal trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa fl-oqsma kollha, inkluż l-impjieg, ix-xogħol u l-paga.

(6)

Il-fastidju u l-fastidju sesswali huma kontra l-prinċipju ta' trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa u jikkostitwixxu diskriminazzjoni abbażi ta' sess għall-iskopijiet ta'din id-Direttiva. Dawn il-forom ta'diskriminazzjoni ma jiġrux biss fuq il-post tax-xogħol, iżda wkoll f'kuntest ta' aċċess għall-impjiegi, it-taħriġ vokazzjonali u l-promozzjoni. Dawn għandhom għalhekk jiġu pprojbiti u għandhom jiġu suġġetti għal penali effettivi, proporzjonati u disważivi.

(7)

F'dan il-kuntest, min iħaddem u dawk responsabbli mit-taħriġ vokazzjonali għandhom jiġu mħeġġa li jieħdu miżuri sabiex jiġġieldu kull forma ta' diskriminazzjoni fuq bażi ta' sess u, partikolarment sabiex jieħdu miżuri preventivi kontra l-fastidju u l-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol u fl-aċċess għall-impjiegi, it-taħriġ vokazzjonali u l-promozzjoni, skond il-liġi u l-prattika nazzjonali.

(8)

Il-prinċipju ta' paga ugwali għal xogħol ugwali jew xogħol ta' valur ugwali kif stabbilit fl-Artikolu 141 tat-Trattat affermat b' konsistenza fil-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja jikkostitwixxi aspett importanti mill-prinċipju ta' trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa u parti essenzjali u indispensabbli mill-acquis communautaire, inkluża l-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar id-diskriminazzjoni fuq bażi ta' sess. Huwa għalhekk xieraq li jsiru aktar dispożizzjonijiet għall-implimentazzjoni tiegħu.

(9)

Skond il-każistika stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, sabiex jiġi stmat jekk ħaddiema humiex jagħmlu xogħol ugwali jew xogħol ta' valur ugwali, għandu jiġi determinat jekk, meħud kont ta' firxa ta' fatturi inklużi n-natura tax-xogħol u t-taħriġ u l-kondizzjonijiet tax-xogħol, dawk il-ħaddiema jistgħux jitqiesu li huma f'sitwazzjoni kumparabbli.

(10)

Il-Qorti tal-Ġustizzja stabbiliet illi, f'ċerti cirkostanzi, l-prinċipju ta' paga ugwali mhux limitat għal-sitwazzjonijiet fejn irġiel u nisa jaħdmu għall-istess persuna li tħaddem.

(11)

L-Istati Membri, f'kollaborazzjoni ma' l-imsieħba soċjali, għandhom ikomplu jindirizzaw il-problema tad-differenzi fil-pagi ibbażati fuq is-sess li għandhom jippersistu u s-segregazzjoni ċara bejn is-sessi fis-suq tax-xogħol b'mezzi bħalma huma arranġamenti għal ħinijiet tax-xogħol flessibbli, li jippermettu sew lill-irġiel u sew lin-nisa li jikkombinaw ir-responsabiltajiet tal-familja u tax-xogħol b'aktar suċċess. Dan jista' jinkludi arranġamenti xierqa għal leave tal-ġenituri li jista' jittieħed minn kwalunkwe ġenitur kif ukoll il-forniment ta' faċilitajiet ta' kura tat-tfal u ta' kura għal persuni dipendenti li jkunu aċċessibbli u bi prezzijiet li wieħed jistà jlaħħaq magħhom.

(12)

Għandhom jiġu adottati miżuri speċifiċi biex tiġi żgurata l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' trattament ugwali fi skemi okkupazzjonali ta' sigurtà soċjali u biex jiġi definit il-kamp ta' applikazzjoni tiegħu b'mod aktar ċar.

(13)

Fis-sentenza tagħha tas-17 ta' Mejju 1990 fil-Kawża 262/88 (8) il-Qorti tal-Ġustizzja ddeterminat li l-forom kollha ta' pensjoni tax-xogħol jikkostitwixxu element ta' paga li jaqgħa fit-tifsira ta' l-Artikolu 141 tat-Trattat.

(14)

Għalkemm il-kunċett ta' paga fit-tifsira ta' l-Artikolu 141 tat-Trattat ma jinkludix il-benefiċċji ta' sigurtà soċjali, issa huwa stabbilit b'mod ċar li skema ta' pensjoni għal uffiċjali pubbliċi taqa' fil-kamp ta' applikazzjoni tal-prinċipju ta' paga ugwali jekk il-benefiċċji li jitħallsu skond l-iskema jingħataw lill-impjegat minħabba r-relazzjoni ta' l-impjieg tiegħu/tagħha ma' min iħaddmu fis-settur pubbliku, minkejja l-fatt li skema bħal din tifforma parti minn skema ġenerali statutorja. Skond is-sentenzi tal-Qorti tal-Ġustizzja fil-Kawżi C-7/93 (9) u C-351/00 (10), dik il-kondizzjoni tiġi sodisfatta jekk l-iskema ta' pensjoni tikkonċerna kategorija partikolari ta' impjegati u l-benefiċċji tagħha huma relatati direttament mal-perjodu tas-servizz u huma kkalkulati permezz ta' referenza għas-salarju aħħari ta' l-uffiċjal pubbliku. Għal raġunijiet ta' ċarezza, għalhekk huwa xieraq li ssir preparazzjoni speċifika għal dak il-għan.

(15)

Il-Qorti tal-Ġustizzja kkonfermat li filwaqt li l-kontribuzzjonijiet ta' ħaddiema maskili u femminili fi skema ta' pensjoni b'benefiċċju definit huma koperti mill-Artikolu 141 tat-Trattat, kwalunkwe nuqqas ta' ugwaljanza fil-kontribuzzjonijiet ta' min iħaddem imħallsa taħt skemi iffinanzjati b'benefiċċju definit minħabba l-użu ta' fatturi attwarjali li jvarjaw skond is-sess m'għandhiex titqies fid-dawl ta' dik l-istess dispożizzjoni.

(16)

Bħala eżempju, fil-każ ta' skemi iffinanzjati b'benefiċċji definiti, ċerti elementi bħal ma huma l-bdil f'somma kapitali ta' parti minn pensjoni perjodika, it-trasferiment ta' drittijiet tal-pensjoni, pensjoni tar-riverżjoni li titħallas lil dipendent talli tiġi ċeduta parti mill-pensjoni, jew pensjoni mnaqqsa fejn il-ħaddiem jagħżel li jirtira kmieni jistgħu ma jkunux ugwali fejn l-inugwaljanza ta' l-ammonti tirriżulta mill-effetti ta' l-użu ta' fatturi attwarji li jvarjaw skond is-sess fiż-żmien meta jiġi implimentat il-finanzjament ta' l-iskema.

(17)

Huwa stabbilit sew li l-benefiċċji li jitħallsu taħt skemi okkupazzjonali ta' sigurtà soċjali m'għandhomx jitqiesu bħala rimunerazzjoni sakemm dawn jistgħu jiġu attribwiti għal perjodi ta' impjieg qabel is-17 ta' Mejju 1990, ħlief fil-każ ta' ħaddiema jew dawk bi pretensjonijiet ġejjin minnhom li bdew proċeduri legali jew ressqu talba ekwivalenti taħt il-liġi nazzjonali applikabbli qabel dik id-data. Għalhekk huwa neċessarju li tiġi limitata l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' trattament ugwali skond dan.

(18)

Il-Qorti tal-Ġustizzja affermat b' konsistenza li l-Protokoll Barber (11) ma jaffettwax id-dritt ta' sħubija fi skema ta' pensjoni tax-xogħol u li l-limitazzjonijiet ta' l-effetti fiż-żmien tas-sentenza fil-Kawża 262/88 ma tapplikawx għad-dritt ta' sħubija fi skema ta' pensjoni tax-xogħol. Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet wkoll li r-regoli nazzjonali li għandhom x'jaqsmu mal-limiti ta' żmien sabiex jittieħdu azzjonijiet taħt il-liġi nazzjonali jistgħu jintużaw kontra ħaddiema li jasserixxu d-dritt tagħhom li jissieħbu fi skema ta' pensjoni okkupazzjonali, kemm-il darba ma jkunux inqas favorevoli għal dik it-tip ta' azzjoni milli għal azzjonijiet simili ta natura domestika u li ma jirrendux l-eżerċizzju tad-drittijiet mogħtija mil-liġi tal-Komunità impossibli fil-prattika. Il-Qorti tal-Ġustizzja issenjalat ukoll li l-fatt li ħaddiem jista' jitlob retroattivament li jissieħeb fi skema ta' pensjoni tax-xogħol ma jħallix lill-ħaddiem jevita li jħallas il-kontribuzzjonijiet relatati mal-perjodu ta' sħubija kkonċernat.

(19)

Li jkun żgurat aċċess ugwali għall-impjiegi u għat-taħriġ vokazzjonali li jwassal għalhekk huwa fundamentali għall-applikazzjoni tal-prinċipju ta' trattament ugwali ta' l-irġiel u n-nisa fi kwistjonijiet ta' impjieg u xogħol. Kwalunkwe eċċezzjoni għal dan il-prinċipju għandha għalhekk tiġi llimitata għal dawk l-attivitajiet ta' xogħol li jeħtieġu l-impjieg ta' persuna ta' sess partikolari minħabba n-natura tagħhom jew il-kuntest li fih jitwettqu, kemm-il darba l-għan li jrid jintlaħaq ikun leġittimu u jikkonforma mal-prinċipju ta' proporzjonalità.

(20)

Din id-Direttiva ma' tippreġudikax id-dritt ta' sħubija, inkluż id-dritt li jiġu mwaqqfa unions ma' oħrajn u ta' sħubija f'unions sabiex wieħed jiddefendi d-drittijiet tiegħu. Miżuri fis-sens ta' l-Artikolu 141(4) tat-Trattat jistghu jinkludu sħubija jew il-kontinwazzjoni ta' l-attività ta'organizzazjonijiet jew unions li l-objettiv prinċipali tagħhom huwa l-promozzjoni, fil-prattika, tal-prinċipju ta' trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa.

(21)

Il-projbizzjoni tad-diskriminazzjoni għandha tkun bla preġudizzju għaż-żamma jew l-adozzjoni ta' miżuri maħsuba sabiex jimpedixxu jew jikkumpensaw għal żvantaġġi sofferti minn grupp ta' persuni ta' l-istess sess. Miżuri tali jippermettu lil organizzazjonijiet ta' persuni ta' l-istess sess fejn l-objettiv ewlieni hija l-promozzjoni tal-ħtiġijiet speċjali ta' dawk il-persuni u l-promozzjoni ta' l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa.

(22)

Skond l-Artikolu 141(4) tat-Trattat, bil-ħsieb li tiġi żgurata ugwaljanza sħiħa fil-prattika bejn l-irġiel u n-nisa fil-ħajja tax-xogħol, il-prinċipju ta' trattament ugwali ma jżommx l-Istati Membri milli jżommu jew jadottaw miżuri li jipprovdu għal vantaġġi speċifiċi sabiex jagħmluha aktar faċli għas-sess sotto-rappreżentat milli jsegwi xi attività vokazzjonali jew sabiex timpedixxi jew tikkumpensa għal żvataġġi fil-karrieri professjonali. Magħrufa s-sitwazzjoni attwali u meħud kont tad-Dikjarazzjoni Nru 28 mat-Trattat ta' Amserdam, l-Istati Membri għandhom, fl-ewwel post, jimmiraw sabiex itejbu s-sitwazzjoni tan-nisa fil-ħajja tax-xogħol.

(23)

Huwa ċar mill-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja li trattament mhux favorevoli ta' mara relatat mat-tqala jew mal-maternità jikkostitwixxi diskriminazzjoni diretta minħabba s-sess. Trattament bħal dan għalhekk għandu jiġi espressement copert min din id-Direttiva.

(24)

Il-Qorti tal-Ġustizzja konsistement irrikkonoxxiet il-leġittimità, rigward il-prinċipju tat-trattament ugwali, li jipproteġi l-kondizzjoni bijoloġika tal-mara waqt it-tqala u l-maternità, u li jiġu introdotti miżuri ta' protezzjoni għall-maternità bħala mezz biex tintlaħaq ugwaljanza sostanzjali. Din id-Direttiva għandha għalhekk tkun bla preġudizzju għad-Direttiva tal-Kunsill 92/85/KEE tad-19 ta' Ottubru 1992 dwar l-introduzzjoni ta' mizuri biex jinkoraġġixxu t-titjib fis-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol għall-ħaddiema nisa tqal u ħaddiema li welldu reċentement, jew li qed ireddgħu (12). Din id-Direttiva għandha wkoll tkun mingħajr preġudizzju għad-Direttiva tal-Kunsill 96/34/KE tat-3 ta' Ġunju 1996 dwar il-ftehim qafas fuq il-leave tal-ġenituri konkluż bejn l-UNICE, s-CEEP u l-ETUC (13).

(25)

Għal raġunijiet ta' kjarezza, huwa wkoll xieraq li tagħmel dispożizzjonijiet espressi għall-protezzjoni tad-drittijiet tax-xogħol tan-nisa dwar il-leave tal-maternità u partikolarment id-dritt tagħhom li jirritornaw għall-istess post jew għal post ekwivalenti u li ma jsofru ebda detriment fil-pattijiet u l-kondizzjonijiet bħala riżultat li jieħdu dak il-leave u li jibbenefikaw minn kull titjib fil-kondizzjonijiet tax-xogħol li għalihom kienu jkunu intitolati waqt l-assenza tagħhom.

(26)

Fir-Riżoluzzjoni tal-laqgħa tal-Kunsill u tal-Ministri għall-Impjiegi u l-Politika Soċjali, f'laqgħa fil-Kunsill, tad-29 ta' Ġunju 2000 dwar il-parteċipazzjoni bilanċjata tan-nisa u l-irġiel fil-ħajja tal-familja u tax-xogħol (14), l-Istati Membri kienu inkoraġġati sabiex jikkunsidraw li jeżaminaw il-kamp ta' applikazzjoni tas-sistemi legali rispettivi dwar l-għoti lil ħaddiema irġiel ta' dritt individwali u mhux transferibbli għal leave tal-paternità, filwaqt li jżommu id-drittijiet tagħhom relatati max-xogħol.

(27)

Konsiderazzjonijiet simili japplikaw għall-għoti mill-Istati Membri tad-dritt individwali u mhux trasferibbli għal leave wara ta' l-adozzjoni ta' tfal lil irġiel u nisa. Ikunu l-Istati Membri li jiddeterminaw jekk jagħtux jew le tali dritt għal paternità jew/u leave għall-adozzjoni u wkoll li jiddeterminaw kwalunkwe kondizzjoni, ħlief għal tkeċċija u ritorn għax-xogħol, li huma barra mill-kamp ta' applikazzjoni ta'din id-Direttiva.

(28)

L-implimentazzjoni effettiva tal-prinċipju ta' trattament ugwali jirrikjedi li l-Istati Membri jkollhom il-proċeduri xierqa.

(29)

Għall-implimentazzjoni effettiva tal-prinċipju ta' trattament ugwali huwa essenzjali li jkunu provduti proċeduri ġudizzjarji u amministrattivi adegwati għall-infurzar ta' l-obbligi imposti minn din id-Direttiva.

(30)

L-adozzjoni ta' regoli fuq il-dmir tal-prova jilgħab irwol sinifikanti sabiex jassigura li l-prinċipju ta' trattament ugwali jista' jkun effettivament infurzat. Bħal ma ddeċidiet il-Qorti tal-Gustizzja iddeċidiet, għalhekk għandhom jittieħdu dispożizzjonijiet li jiżguraw li l-dmir tal-prova jmur fuq il-konvenut fejn ikun hemm każ prima facie ta'diskriminazzjoni, barra meta jkun hemm proċeduri fejn huwa għall-qorti jew organi nazzjonali oħra kompetenti sabiex jinvestigaw il-fatti. Huwa għalhekk neċessarju li tiċċara li l-apprezzament tal-fatti minn fejn jista jkun maħsub li kien hemm diskriminazzjoini diretta jew indiretta tibqa' materja għall-organu nazzjonali relevanti bi qbil mal-prattika u l-liġi nazzjonali. Il-quddiem huwa għall-Istati Membri li jintroduċu, skond proċeduri xierqa, regoli ta' evidenza li huma aktar favorevoli għall-atturi.

(31)

Bil-ħsieb li jittejjeb aktar il-livell tal-ħarsien offrut minn din id-Direttiva, assoċjazzjonijiet, organizzazzjonijiet u korpi legali oħra għandhom ukoll jingħataw il-poter li jinvolvu rwieħhom fi proċeduri, kif jiddeterminaw l-Istati Membri, jew f'isem jew b'appoġġ ta' min qed jagħmel l-ilment, mingħajr preġudizzju għar-regoli nazzjonali ta' proċedura li jikkonċernaw ir-rappreżentazzjoni u d-difiża.

(32)

Meħuda in konsiderazzjoni n-natura fundamentali tad-dritt għall-protezzjoni legali effettiva, huwa xieraq li tassigura li l-ħaddiema jibqgħu jgawdu tali protezzjoni anke wara li r-relazzjoni li tat bidu għall-allegat ksur tal-prinċipju ta' trattament ugwali spiċċa. Impjegat li qed jiddefendi jew qed jixhed f'isem persuna protetta taħt din id-Direttiva għandu jkun intitolat għall-istess protezzjoni.

(33)

Kien deċiż b'mod ċar mill-Qorti tal-Ġustizzja li, sabiex ikun effettiv, il-prinċipju ta' trattament ugwali jimplika li, l-kumpens mogħti għal kwalunkwe ksur irid ikun adegwat skond il-ħsara mġarrba. Huwa għalhekk xieraq li jiġi eskluż l-iffissar ta' xi limitu minn qabel għal tali kumpens, ħlief meta min iħaddem jista jipprova li l-unika ħsara li l-applikant ġarrab bħala riżultat ta' diskriminazzjoni fis-sens ta' din id-Direttiva tkun ir-rifjut li tiġi kkunsidrata l-applikazzjoni għax-xogħol tiegħu.

(34)

Biex tittejjeb l-implimentazzjoni effettiva tal-prinċipju ta' trattament ugwali, l-Istati Membri għandhom jinkoraġġixxu d-djalogu bejn is-sħab soċjali u, fi ħdan il-qafas ta' prattika nazzjonali, ma' organizzazzjonijiet non-governattivi.

(35)

L-Istati Membri għandhom jipprovdu għal penali effettivi, proporzjonati u dissważivi fil-każ ta' ksur ta' l-obbligi skond din id-Direttiva.

(36)

Minħabba li l-għanijiet ta' din id-Direttiva ma jistgħux jintlaħqu biżżejjed mill-Istati Membri u jistgħu għalhekk jintlaħqu aħjar fuq livell Komunitarju, il-Komunità tista' tadotta miżuri skond il-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat. Skond il-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, din id-Direttiva ma tmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jintlaħqu dawk l-għanijiet.

(37)

Għall-iskop li jinftiehem aħjar it-trattament differenti bejn irġiel u nisa f'materji ta' xogħol u impjieg, għandhom jibqgħu jiġu żviluppati, analiżżati u magħmula disponibbli fil-livelli xierqa, statistiċi kumparabbli maqsuma skond is-sess.

(38)

Trattament ugwali ta' l-irgiel u n-nisa f'materja ta' xogħol u impjieg ma jistax jiġi ristrett għal miżuri leġizlattivi. Minflok, l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri għandhom ikomplu jippromwovu t-tqajjim ta' kuxjenza pubblika dwar il-kwistjoni tad-diskriminazzjoni fil-pagi u għat-tibdil ta' attitudnijiet pubbliċi, li jinvolvi l-partijiet kollha konċernati f'livell pubbliku u privat bl-akbar mod possibbli. Id-djalogu bejn il-partijiet soċjali jista' jkollu rwol importanti f'dan il-proċess.

(39)

L-obbligu ta' transpożizzjoni ta' din id-Direttiva fil-liġi nazzjonali għandu jkun ristrett għad-dispożizzjonijiet li jikkostitwixxu tibdil ta' sustanza meta mqabbel mad-Direttivi ta' qabel. L-obbligu għat-transpożizzjoni ta' dispożizzjonijiet mhux emendati jirriżulta minn direttivi ta' qabel.

(40)

Din id-Direttiva għandha tkun mingħajr preġudizzju għall-obbligi ta' l-Istati Membri li jirrelataw mal-limiti taż-żmien għat-traspożizzjoni fil-liġi nazzjonali u għall-applikazzjoni tad-Direttivi stabbiliti fil-Parti B ta' l-Anness I.

(41)

Skond il-paragrafu 34 tal-Ftehim Interistituzzjonali dwar tfassil aħjar tal-liġijiet (15), l-Istati Membri huma mħeġġa li jfasslu, għalihom infushom u fl-interess tal-Komunità, it-tabelli tagħhom li, sa fejn hu possibbli, juru l-korrelazzjoni bejn id-Direttivi u l-miżuri ta' traspożizzjoni u jagħmluhom pubbliċi.

(a)

l-aċċess għall-impjiegi, inkluża l-promozzjoni, u t-taħriġ vokazzjonali;

(b)

il-kondizzjonijiet tax-xogħol, inkluża l-paga;

(ċ)

l-iskemi okkupazzjonali ta' sigurtà soċjali.

(a)

“diskriminazzjoni diretta”: fejn persuna waħda tiġi trattata minħabba s-sess b'mod inqas favorevoli minn kif tiġi trattata, ġiet trattata jew kieku tiġi trattata persuna oħra f'sitwazzjoni komparabbli;

(b)

“diskriminazzjoni indiretta”: fejn dispożizzjoni, kriterju jew prattika li mad-dehra jkunu newtrali tista' jkunu jpoġġu lil persuni ta' sess partikolari fi żvantaġġ partikolari meta mqabbla ma' persuni tas-sess l-ieħor, ħlief jekk dik id-dispożizzjoni, kriterju jew prattika tkun oġġettivament ġustifikata b'għan leġittimu, u l-mezzi biex jintlaħaq dak l-għan huma xierqa u meħtieġa;

(ċ)

“fastidju”: fejn ikun hemm imġieba mhix mixtieqa li għandha x'taqsam mas-sess ta' persuna bl-għan jew bl-effett ta' vjolazzjoni tad-dinjità ta' persuna, u li jinħoloq ambjent intimidatorju, ostili, degradanti, umiljanti jew offensiv;

(d)

“Fastidju sesswali”: fejn ikun hemm kwalunkwe forma ta' kondotta verbali, mhux verbali jew fiżika mhix mixtieqa ta' natura sesswali, bil-għan jew effett li jnaqqsu d-dinjità ta' xi persuna, partikularment meta jinħoloq ambjent intimidatorju, ostili, degradanti, umiljanti jew offensiv;

(e)

“paga”: il-paga jew is-salarju ordinarji li jkunu bażiċi jew minimi u kwalunkwe rimunerazzjoni oħra, kemm jekk fi flus kontanti jew in natura, li l-ħaddiem jirċievi direttament jew indirettament, minħabba l-impjieg tiegħu/tagħha minn min iħaddmu/imha;

(f)

“skemi okkupazzjonali ta' sigurtà soċjali”: skemi li mhumiex regolati mid-Direttiva tal-Kunsill 79/7/KEE tad-19 ta' Diċembru 1978 dwar l-implimentazzjoni progressiva tal-prinċipju tat-trattament ugwali ta' l-irġiel u n-nisa fi kwistjonijiet ta' sigurtà soċjali (16) li l-għan tagħhom huwa li jipprovdu lill-ħaddiema, kemm jekk impjegati u kemm jekk jaħdmu għal rashom, f'impriża jew fi grupp ta' impriżi, f'qasam ta' attività ekonomika, settur jew grupp ta' setturi tax-xogħol b'benefiċċji maħsuba biex iżidu l-benefiċċji pprovduti minn skemi statutorji ta' sigurtà soċjali jew biex jissostitwixxuhom, kemm jekk is-sħubija fi skemi ta' din ix-xorta tkun obbligatorja u kemm jekk tkun b'għażla;

(a)

fastidju u fastidju sesswali, kif ukoll kwalunkwe trattament inqas favorevoli li jkun ibbażat fuq ir-rifjut jew is-sottomissjoni ta' persuna għal imġiba ta' din ix-xorta;

(b)

istruzzjoni biex issir diskriminazzjoni kontra persuni minħabba s-sess;

(ċ)

kwalunkwe trattament anqas favorevoli ta' mara li jkollu x'jaqsam ma' tqala jew leave tal-maternità fis-sens d-Direttiva 92/85/KEE;

(a)

il-kamp ta' applikazzjoni ta' tali skemi u l-kondizzjonijiet ta' l-aċċess għalihom;

(b)

l-obbligu tal-kontribuzzjoni u l-kalkolu tal-kontribuzzjonijiet;

(ċ)

il-kalkolu tal-benefiċċji, inklużi l-benefiċċji supplementari dovuti minħabba l-konjuġi jew in-nies dipendenti, u l-kondizzjonijiet li jirregolaw it-tul u ż-żamma tad-dritt għall-benefiċċji.

(a)

skemi okkupazzjonali tas-sigurtà soċjali li jipprovdu ħarsien kontra r-riskji li ġejjin:

(b)

skemi okkupazzjonali tas-sigurtà soċjali li jipprovdu għal benefiċċji soċjali oħra, fi flus kontanti jew in natura, u b'mod partikolari l-benefiċċji ta' superstiti u l-allowances tal-familja, jekk benefiċċji bħal dawn jikkostitwixxu rimunerazzjoni mħallsa minn min iħaddem lill-ħaddiem minħabba l-impjieg ta' dan ta' l-aħħar.

(a)

kuntratti individwali għal persuni li jaħdmu għal rashom;

(b)

skemi għal persuni li jaħdmu għal rashom b'membru wieħed;

(ċ)

kuntratti ta' l-assigurazzjoni li min iħaddem m'huwiex parti għalihom, fil-każ ta' ħaddiema impjegati;

(d)

dispożizzjonijiet li mhumiex obbligatorji ta' skemi okkupazzjonali offruti lill-parteċipanti b'mod individwali biex ikunulhom iggarantiti:

(e)

skemi okkupazzjonali tas-sigurtà soċjali sakemm il-benefiċċji huma ffinanzjati mill-kontribuzzjonijiet imħallsa mill-ħaddiema fuq bażi volontarja.

(a)

ikunu ddeterminati l-persuni li jistgħu jipparteċipaw fi skema okkupazzjonali tas-sigurtà soċjali;

(b)

tkun iffissata n-natura obbligatorja jew mhux obbligatorja tal-parteċipazzjoni fi skema okkupazzjonali tas-sigurtà soċjali;

(ċ)

ikunu stabbiliti regoli differenti fir-rigward ta' l-età tad-dħul fl-iskema jew il-perjodu minimu ta' impjieg jew sħubija meħtieġ biex jinkisbu l-benefiċċji tagħha;

(d)

ikunu stabbiliti regoli differenti, ħlief kif provdut fil-punti (h) u (j), għar-rimborż tal-kontribuzzjonijiet meta ħaddiem joħroġ minn skema mingħajr ma jkun issodisfa l-kondizzjonijiet li jiggarantixxu dritt diferut għall-benefiċċji ta' tul ta' żmien;

(e)

ikunu ffissati kondizzjonijiet differenti biex jingħataw il-benefiċċji jew għar-restrizzjoni ta' benefiċċji bħal dawn għall-ħaddiema ta' wieħed jew l-ieħor mis-sessi;

(f)

ikunu ffissati etajiet differenti ta' l-irtirar;

(g)

tkun sospiża ż-żamma jew il-kisba ta' drittijiet matul il-perjodi ta' lîf tal-maternità jew ta' lîf għal raġunijiet tal-familja li jingħataw mil-liġi jew bi ftehim u li jitħallsu minn min iħaddem;

(h)

ikunu ffissati livelli differenti ta' benefiċċju, ħlief safejn jista' jkun neċessarju biex jitqiesu fatturi ta' kalkolu attwarjali li jvarjaw skond is-sess fil-każ ta' skemi b'kontribuzzjoni definita; fil-każ ta' skemi b'benefiċċju definit iffinanzjati, ċerti elementi jistgħu ma jkunux ugwali fejn in-nuqqas ta' ugwaljanza ta' l-ammonti tirriżulta mill-effetti ta' l-użu ta' fatturi attwarjali li jvarjaw skond is-sess fiż-żmien meta jiġi implimentat l-iffinanzjar ta' l-iskema;

(i)

ikunu ffissati livelli differenti għall-kontribuzzjonijiet tal-ħaddiema;

(j)

ikunu ffissati livelli differenti għall-kontribuzzjonijiet ta' min iħaddem, minbarra:

(k)

ikunu stabbiliti standards differenti jew standards applikabbli biss għall-ħaddiema ta' sess speċifiku, ħlief kif provdut fil-punti (h) u (j), fir-rigward tal-garanzija jew taż-żamma tad-dritt għal benefiċċji diferiti meta ħaddiem joħroġ minn skema.

(a)

id-determinazzjoni ta' l-età tal-pensjoni biex jingħataw il-pensjonijiet ta' l-anzjanità jew ta' l-irtirar, u l-implikazzjonijiet possibbli għal benefiċċji oħra:

(b)

il-pensjonijiet ta' min jibqa' ħaj sakemm il-liġi Komunitarja tistabbilixxi l-prinċipju ta' trattament ugwali fi skemi statutorji ta' sigurtà soċjali f'dak ir-rigward;

(ċ)

l-applikazzjoni ta' l-Artikolu 9(1)(i) fir-rigward ta' l-użu ta' fatturi ta' kalkolu attwarjali, sa l-1 ta' Jannar 1999 jew għall-Istati Membri li l-adeżjoni tagħhom seħħet wara dik id-data sad-data li d-Direttiva 86/378/KEE saret applikabbli fit-territorju tagħhom.

(a)

kondizzjonijiet għal aċċess għall-impjiegi, għal min jaħdem għal rasu jew għall-impjieg, inkluż il-kriterji ta'selezzjoni u l-kondizzjonijiet ta' reklutaġġ, tkun li tkun il-fergħa ta' attività u fil-livelli kollha tal-ġerarkija professjonali, inkluż promozzjoni;

(b)

aċċess għat-tipi kollha u għal-livelli kollha ta' gwida vokazzjonali, taħriġ vokazzjonali, taħriġ vokazzjonali avvanzat u taħriġ mill-ġdid, inkluża l-esperjenza prattika tax-xogħol;

(ċ)

Impjieg u l-kondizzjonijiet tax-xogħol, inlużi sensji, kif ukoll paga kif previst fl-Artikolu 141 tat-Trattat;

(d)

sħubija, u involviment f'organizzazzjoni ta' ħaddiema jew ta' min iħaddem, jew kwalunkwe organizzazzjoni li l-membri tagħha jwettqu professjoni partikolari, inklużi l-benefiċċji provduti minn organizzazzjonijiet ta' din ix-xorta.

(a)

is-sitwazzjonijiet koperti mill-Artikolu 141 tat-Trattat u, safejn hija kkonċernata d-diskriminazzjoni bbażata fuq is-sess, mid-Direttivi 92/85/KEE u 96/34/KE;

(b)

kwalunkwe proċedura ċivili jew amministrattiva li tikkonċerna s-settur pubbliku jew privat li tipprovdi għal mezzi ta' riparazzjoni taħt il-liġi nazzjonali skond il-miżuri li jissemmew f'(a) ħlief għall-proċeduri extra-ġudizzjarji ta' natura volontarja jew li huma provduti mil-liġi nazzjonali.

(a)

mingħajr preġudizzju għad-dritt tal-vittmi u ta' l-assoċjazzjonijiet, ta' l-organizzazzjonijiet jew ta' l-entitajiet legali oħra msemmija fl-Artikolu 17(2), jipprovdu assistenza indipendenti għall-vittmi tad-diskriminazzjoni li jipproċedu bl-ilmenti tagħhom dwar id-diskriminazzjoni;

(b)

jwettqu servejs indipendenti dwar id-diskriminazzjoni;

(ċ)

jippubblikaw rapporti indipendenti u jagħmlu rakkomandazzjonijiet fuq kwalunkwe kwistjoni li għandha x'taqsam ma' diskriminazzjoni bħal din;

(d)

skambju ta' informazzjoni disponibbli fil-livell adegwat ma' korpi Ewropej korrispondenti bħal kwalunkwe Istitut Ewropew fil-ġejjieni għall-Ugwaljanza bejn is-sessi.

(a)

kwalunkwe liġi, regolament u dispożizzjoni amministrattiva kuntrarja għall-prinċipju ta' trattament ugwali tkun abolita;

(b)

dispożizzjonijiet kuntrarji għall-prinċipju ta' trattament ugwali f'kuntratti jew ftehim individwali jew kollettivi, regoli interni ta' l-impriżi jew regoli li jirregolaw xogħlijiet indipendenti u professjonijiet u organizzazjonijiet ta' min iħaddem, jew kwalunkwe ftehim għandhom ikunu jew jistgħu ikunu ddikkjarati nulli u bla effett jew ikunu emendati;

(ċ)

skemi okkupazzjonali ta' sigurtà soċjali li fihom tali dispożizzjonijiet jistgħu ma jkunux approvati jew estiżi permezz ta' miżuri amministrattivi.