1.   Il-Partijiet jikkonfermaw l-appoġġ qawwi tagħhom għall-prinċipji tal-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti.

2.   Ir-rispett għall-prinċipji demokratiċi u għad-drittijiet tal-bniedem u għal-libertajiet fundamentali, kif stabbiliti fid-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem, adottati mill-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti fl-10 ta’ Diċembru 1948, u fi strumenti internazzjonali rilevanti oħrajn tad-drittijiet tal-bniedem li l-Partijiet huma parti għalihom u għall-prinċipju tal-istat tad-dritt u l-governanza tajba, li huma l-bażi tal-politiki interni u internazzjonali taż-żewġ Partijiet, jikkostitwixxi element essenzjali ta’ dan il-Ftehim.

3.   Il-Partijiet jikkondividu l-fehma li l-proliferazzjoni tal-armi ta’ qerda massiva u tal-mezzi tat-twassil tagħhom kemm lil atturi statali kif ukoll lil atturi mhux statali tippreżenta theddida kbira għall-paċi u għas-sigurtà internazzjonali.

4.   Il-Partijiet jaffermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom għall-promozzjoni tal-iżvilupp sostenibbli fid-dimensjonijiet kollha tiegħu, waqt li jikkontribwixxu għall-kisba tal-għanijiet ta’ żvilupp sostenibbli maqbulin fuq livell internazzjonali, inkluż għall-kooperazzjoni sabiex jiġu indirizzati l-isfidi ambjentali globali.

5.   Il-Partijiet jikkonfermaw l-impenn tagħhom għall-integrazzjoni tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri u għall-għoti tas-setgħa lin-nisa u lill-bniet.

6.   Il-Partijiet jaffermaw mill-ġdid l-appoġġ tagħhom għad-Dikjarazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tal-Popli Indiġeni, adottata fit-13 ta’ Settembru 2007, u l-impenji tagħhom li jirrispettaw id-diversità kulturali u jipproteġu d-drittijiet tal-popli indiġeni.

7.   Il-Partijiet għandhom jimplimentaw dan il-Ftehim fuq il-bażi ta’ valuri kondiviżi inklużi l-prinċipji ta’ djalogu, ta’ rispett reċiproku, ta’ sħubija ugwali, ta’ multilateraliżmu, ta’ kunsens u ta’ rispett għad-dritt internazzjonali.

1.   Il-Partijiet għandhom isaħħu d-djalogu politiku u l-kooperazzjoni tagħhom fil-livelli kollha permezz ta’ skambji u konsultazzjonijiet dwar kwistjonijiet bilaterali, reġjonali, internazzjonali u multilaterali bil-għan li jikkonsolidaw is-sħubija msaħħa tagħhom.

2.   Id-djalogu politiku għandu jkollu l-għan li:

3.   Id-djalogu politiku bejn il-Partijiet jista’ jsir fil-forom li ġejjin, kif miftiehem reċiprokament:

1.   Il-Partijiet jikkunsidraw li l-proliferazzjoni ta’ armi ta’ qerda massiva (“AQM”) u tal-mezzi tat-twassil tagħhom, kemm lil atturi statali kif ukoll lil oħrajn li ma humiex, tirrappreżenta waħda mill-aktar theddidiet serji għall-istabbiltà u għas-sigurtà internazzjonali. Għalhekk, il-Partijiet jaqblu li jikkooperaw u jikkontribwixxu għall-ġlieda kontra l-proliferazzjoni ta’ armi ta’ qerda massiva u tal-mezzi tat-twassil tagħhom permezz ta’ konformità sħiħa mal-obbligi eżistenti tagħhom skont it-trattati u l-ftehimiet dwar id-diżarm internazzjonali u n-nonproliferazzjoni u obbligi internazzjonali oħrajn li huma rilevanti u permezz tal-implimentazzjoni nazzjonali tagħhom. Il-Partijiet jaqblu li dan il-paragrafu jikkostitwixxi element essenzjali ta’ dan il-Ftehim.

2.   Il-Partijiet jiftiehmu wkoll li jikkooperaw u jikkontribwixxu sabiex jiġġieldu kontra l-proliferazzjoni tal-armi ta’ qerda massiva u l-mezzi tat-twassil tagħhom billi:

1.   Il-Partijiet għandhom irawmu djalogu regolari, sinifikanti u bbażat fuq firxa wiesgħa dwar id-drittijiet tal-bniedem.

2.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw dwar il-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem, inkluż fir-rigward tar-ratifika u tal-implimentazzjoni ta’ strumenti internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem, u dwar it-tisħiħ tal-prinċipji demokratiċi u l-istat tad-dritt, il-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri u l-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni fil-forom kollha tagħha u fuq kull bażi.

3.   Din il-kooperazzjoni tista’ tinkludi:

1.   Il-Partijiet għandhom jippromwovu l-ugwaljanza bejn il-ġeneri, it-tgawdija sħiħa tad-drittijiet tal-bniedem kollha min-nisa u l-bniet kollha u l-emanċipazzjoni tagħhom. Huma jirrikonoxxu l-ħtieġa tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri u l-emanċipazzjoni tan-nisa u tal-bniet bħala għan fih innifsu, kif ukoll bħala xprunatur għad-demokrazija, għall-iżvilupp sostenibbli u inklużiv, għall-paċi u għas-sigurtà. Il-Partijiet għandhom jiskambjaw l-aħjar prattiki u jesploraw skemi ulterjuri ta’ kooperazzjoni u sinerġiji potenzjali bejn inizjattivi rispettivi bħal politiki u programmi, f’konformità mal-istandards u l-impenji internazzjonali bħall-Konvenzjoni dwar l-Eliminazzjoni tal-Forom Kollha ta’ Diskriminazzjoni kontra n-Nisa (CEDAW), adottata mill-Assemblea Ġenerali tan-NU fit-18 ta’ Diċembru 1979, ir-rakkomandazzjonijiet ġenerali magħmula mill-Kumitat tan-NU dwar l-Eliminazzjoni tad-Diskriminazzjoni kontra n-Nisa, id-Dikjarazzjoni ta’ Beijing u l-Pjattaforma ta’ Azzjoni, adottati fir-Raba’ Konferenza Dinjija tan-Nisa, li saret f’Beijing mill-4 sal-15 ta’ Settembru 1995, il-Programm ta’ Azzjoni, adottat fil-Konferenza Internazzjonali dwar il-Popolazzjoni u l-Iżvilupp, li saret fil-Kajr mill-5 sat-13 ta’ Settembru 1994 u l-eżitu tal-konferenzi ta’ rieżami tagħhom, ir-Riżoluzzjoni tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU 1325 (“UNSCR 1325 (2000)”) tal-Aġenda 2030 u r-riżoluzzjonijiet sussegwenti tagħha dwar in-Nisa, il-Paċi u s-Sigurtà u ftehimiet internazzjonali oħrajn li jindirizzaw l-ugwaljanza bejn il-ġeneri u d-drittijiet tal-bniedem tan-nisa u tal-bniet li għalihom huma parti.

2.   Din il-kooperazzjoni tista’ tinkludi:

1.   Il-Partijiet jaffermaw mill-ġdid l-importanza tal-ġlieda kontra t-terroriżmu u għandhom jikkooperaw fil-prevenzjoni u t-trażżin ta’ atti ta’ terroriżmu f’konformità mad-dritt internazzjonali u l-leġiżlazzjoni rispettiva tagħhom u l-istat tad-dritt. Għandhom jagħmlu dan, b’mod partikolari:

1.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw dwar is-sigurtà taċ-ċittadini. Huma jirrikonoxxu li s-sigurtà taċ-ċittadini tmur lil hinn mill-fruntieri nazzjonali u reġjonali u tirrikjedi djalogu u kooperazzjoni usa’ kemm b’dimensjoni reġjonali kif ukoll b’dimensjoni bireġjonali.

Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata u t-traffikar tad-droga fit-tisħiħ tas-sigurtà taċ-ċittadini. Huma jimpenjaw ruħhom li jappoġġaw djalogi u kooperazzjoni bireġjonali dwar is-sigurtà taċ-ċittadini.

2.   Il-Partijiet jistgħu jiskambjaw l-esperjenzi u l-aħjar prattiki bbażati fuq l-evidenza dwar it-tfassil u l-implimentazzjoni ta’ politiki relatati mal-prevenzjoni tal-vjolenza u l-kriminalità, kif ukoll dwar sistemi għall-kejl u l-evalwazzjoni tal-vjolenza, tal-kriminalità u tan-nuqqas ta’ sigurtà.

Il-Partijiet jistgħu jiskambjaw l-aħjar prattiki bbażati fuq l-evidenza rigward il-protezzjoni tal-vittmi ta’ reati fil-kuntest tas-sigurtà taċ-ċittadini.

3.   Fir-rigward tal-prevenzjoni, il-Partijiet jistgħu jrawmu politiki pubbliċi mmirati lejn il-prevenzjoni tal-vjolenza, b’enfasi speċjali fuq iż-żgħażagħ u l-ġeneru.

4.   Il-Partijiet jistgħu jiskambjaw esperjenzi u l-aħjar prattiki f’oqsma bħall-promozzjoni ta’ kultura li trawwem il-paċi u n-nuqqas ta’ vjolenza, l-osservanza tal-liġi, ir-riabilitazzjoni, ir-riintegrazzjoni fis-soċjetà, il-ġustizzja ta’ rimedju. L-istandards u n-normi internazzjonali għandhom jiġu riflessi fil-liġi tal-Partijiet li jirregolaw is-sistemi penitenzjarji rispettivi.

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu li l-manifattura, it-trasferiment u ċ-ċirkolazzjoni illeċiti ta’ armi ħfief u ta’ kalibru żgħir u armi konvenzjonali oħrajn, inkluż il-munizzjon tagħhom, u l-akkumulazzjoni eċċessiva, il-ġestjoni ħażina u l-firxa mhux ikkontrollata kif ukoll il-ħażniet mhux assigurati sewwa tagħhom, ikomplu joħolqu theddida serja għall-paċi u għas-sigurtà internazzjonali.

2.   Il-Partijiet jaqblu li jimplimentaw l-obbligi rispettivi tagħhom li jittrattaw il-kummerċ illeċitu ta’ armi ħfief u ta’ kalibru żgħir u armi konvenzjonali oħrajn, inkluż il-munizzjon tagħhom, fl-ambitu ta’ ftehimiet internazzjonali eżistenti, il-Protokoll tan-NU kontra l-Manifattura Illeċita u t-Traffikar tal-Armi tan-Nar, Il-Partijiet u l-Komponenti u l-Munizzjon tagħhom, adottat bir-Riżoluzzjoni tan-NU 55/255 tal-31 ta’ Mejju 2001, u r-riżoluzzjonijiet tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU, kif ukoll l-impenji tagħhom fil-qafas ta’ strumenti internazzjonali oħrajn applikabbli f’dan il-qasam, bħall-Programm ta’ Azzjoni tan-NU għall-Prevenzjoni, il-Ġlieda Kontra u l-Qerda tal-Kummerċ Illeċitu tal-Armi Ħfief u ta’ Kalibru Żgħir fl-Aspetti Kollha Tiegħu, adottat fl-20 ta’ Lulju 2001.

3.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza ta’ sistemi ta’ kontroll domestiku għat-trasferiment ta’ armi konvenzjonali f’konformità ma’ standards u regolamenti internazzjonali eżistenti. Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza li japplikaw dawn il-kontrolli b’mod responsabbli, bħala kontribut għall-paċi, għas-sigurtà u għall-istabbiltà internazzjonali u reġjonali, u għat-tnaqqis tat-tbatija tal-bnedmin, kif ukoll għall-prevenzjoni tad-diverżjoni ta’ armi konvenzjonali.

4.   F’dan ir-rigward, il-Partijiet jimpenjaw ruħhom li jimplimentaw bis-sħiħ it-Trattat dwar il-Kummerċ tal-Armi, adottat fi New York fit-2 ta’ April 2013 u li jikkooperaw ma’ xulxin fil-qafas ta’ dak it-Trattat, inkluż fil-promozzjoni tal-universalità u l-implimentazzjoni sħiħa ta’ dak it-Trattat mill-Istati Membri kollha tan-NU.

5.   Għalhekk, il-Partijiet jieħdu impenn li jikkooperaw u jiżguraw il-koordinazzjoni, il-kumplimentarjetà u s-sinerġija fl-isforzi tagħhom sabiex jirregolaw jew itejbu r-regolamentazzjoni tal-kummerċ internazzjonali ta’ armi konvenzjonali u sabiex jiġi pprevenut, miġġieled u jinqered il-kummerċ illeċitu ta’ armi.

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu li l-aktar reati serji ta’ tħassib għall-komunità internazzjonali ma għandhomx ma jkunux ikkastigati u għandhom jagħmlu ħilithom sabiex jiżguraw li dawk ir-reati jiġu investigati u jitħarrku b’mod effettiv billi jieħdu miżuri fil-livell nazzjonali u billi jsaħħu l-kooperazzjoni internazzjonali, inkluż mal-Qorti Kriminali Internazzjonali (“QKI”).

2.   Il-Partijiet għandhom jippromwovu r-ratifika universali jew l-adeżjoni mal-Istatut ta’ Ruma tal-Qorti Kriminali Internazzjonali (“l-Istatut”), u għandhom jaħdmu lejn l-implimentazzjoni domestika effettiva tal-Istatut mill-Istati partijiet għall-Istatut. Il-Partijiet għandhom jiskambjaw, kif xieraq, l-aħjar prattiki dwar l-adozzjoni tal-leġiżlazzjoni rispettiva tagħhom u għandhom jieħdu miżuri sabiex jissalvagwardjaw l-integrità tal-Istatut.

1.   Il-Partijiet jaffermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom li jikkooperaw fil-promozzjoni tal-paċi u s-sigurtà internazzjonali, inkluża l-kooperazzjoni bil-ħsieb tal-iżvilupp ta’ fokus fuq il-ġeneru fil-qasam tal-paċi u s-sigurtà internazzjonali.

2.   Il-Partijiet għandhom jikkoordinaw attivitajiet ta’ ġestjoni tal-kriżijiet, inkluża l-kooperazzjoni f’operazzjonijiet ta’ ġestjoni tal-kriżijiet.

3.   Il-Partijiet għandhom jaħdmu biex jimplimentaw il-Ftehim bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika taċ-Ċilì li jistabbilixxi qafas għall-parteċipazzjoni tar-Repubblika taċ-Ċilì f’operazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea għall-ġestjoni tal-kriżijiet, iffirmat fi Brussell fit-30 ta’ Jannar 2014.

1.   Il-Partijiet għandhom itejbu l-kooperazzjoni eżistenti dwar l-assistenza legali reċiproka u l-estradizzjoni fuq il-bażi tal-ftehimiet internazzjonali rilevanti. Il-Partijiet għandhom isaħħu l-mekkaniżmi eżistenti u, kif xieraq, jikkunsidraw l-iżvilupp ta’ mekkaniżmi ġodda sabiex jiffaċilitaw il-kooperazzjoni internazzjonali f’dan il-qasam. Din il-kooperazzjoni għandha tinkludi, fejn xieraq, l-adeżjoni mal-istrumenti internazzjonali rilevanti u l-implimentazzjoni tagħhom, u kooperazzjoni aktar mill-qrib ma’ networks ta’ kooperazzjoni legali internazzjonali rilevanti oħrajn.

2.   Il-Partijiet għandhom jiżviluppaw kooperazzjoni ġudizzjarja fi kwistjonijiet ċivili u kummerċjali, b’mod partikolari fir-rigward tan-negozjar, tar-ratifika u tal-implimentazzjoni tal-konvenzjonijiet multilaterali dwar il-kooperazzjoni ġudizzjarja ċivili, inklużi l-convenzjonijiet tal-Konferenza ta’ The Hague dwar id-Dritt Internazzjonali Privat fil-qasam tal-kooperazzjoni ġudizzjarja u tal-litigazzjoni internazzjonali kif ukoll tal-protezzjoni tat-tfal.

3.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw biex jippromwovu l-użu ta’ mezzi elettroniċi għat-trażmissjoni ta’ dokumenti, kif xieraq, kif ukoll standards għoljin ta’ protezzjoni tad-data personali, għall-finijiet ta’ kooperazzjoni ġudizzjarja internazzjonali.

1.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw sabiex jiżguraw approċċ integrat, ibbilanċjat u bbażat fuq l-evidenza dwar kwistjonijiet ta’ droga bl-għan li:

2.   Il-Partijiet għandhom jikkollaboraw sabiex jilħqu dawn l-objettivi, inkluż, meta jkun possibbli, billi jħeġġu lil pajjiżi terzi li għadhom ma għamlux dan sabiex jirratifikaw u jimplimentaw konvenzjonijiet u protokolli internazzjonali eżistenti dwar il-kontroll tad-droga li għalihom huma parti. Il-Partijiet għandhom jibbażaw l-azzjonijiet tagħhom fuq il-liġijiet u fuq ir-regolamenti applikabbli tagħhom, fuq prinċipji aċċettati b’mod komuni f’konformità mal-konvenzjonijiet rilevanti tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-kontroll tad-droga u fuq ir-rakkomandazzjonijiet stabbiliti fid-Dokument ta’ Eżitu tas-Sessjoni Speċjali tal-Assemblea Ġenerali tan-NU 2016 dwar il-Problema Dinjija tad-Droga intitolat “Our joint commitment to effectively addressing and countering the world drug problem”, bħala l-aktar kunsens internazzjonali reċenti dwar il-politika dinjija dwar id-droga, sabiex jieħdu rendikont tal-implimentazzjoni tal-impenji meħuda sabiex tiġi indirizzata u miġġielda b’mod konġunt il-problema dinjija tad-droga.

1.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw u jiskambjaw fehmiet fil-qafas tal-liġijiet, tar-regolamenti u tal-kompetenzi rispettivi tagħhom fl-oqsma tal-migrazzjoni, inklużi l-migrazzjoni regolari u irregolari, it-traffikar tal-persuni u l-faċilitazzjoni ta’ migrazzjoni, il-migrazzjoni u l-iżvilupp, l-ażil u l-protezzjoni internazzjonali, ir-ritorn, ir-riammissjoni, l-integrazzjoni, u l-viżi u l-ġestjoni tal-fruntieri.

2.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw, inkluż permezz ta’ kooperazzjoni teknika possibbli, dwar l-iskambju ta’ informazzjoni u prattiki tajbin relatati mal-politiki, ir-regolamenti, l-istituzzjonijiet u s-soċjetà ċivili, flimkien mal-kondiviżjoni ta’ data u statistika dwar il-migrazzjoni.

3.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw sabiex jipprevjenu l-migrazzjoni irregolari u jiġġieldu l-faċilitazzjoni tal-migrazzjoni. Għal dak il-għan:

4.   Il-Partijiet jimpenjaw ruħhom li jtejbu l-kooperazzjoni internazzjonali dwar il-migrazzjoni fid-dimensjonijiet kollha tagħha, inkluż fil-qafas tan-Nazzjonijiet Uniti, speċjalment fl-indirizzar tal-kawżi fundamentali tal-migrazzjoni irregolari u l-ispostament furzat, filwaqt li jirrispettaw il-kompetenzi nazzjonali.

1.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw u jiskambjaw fehmiet dwar il-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata, ekonomika u finanzjarja tranżnazzjonali, it-traffikar tad-droga u d-drogi illeċiti, it-traffikar ta’ persuni u forom assoċjati oħrajn ta’ sfruttament, korruzzjoni, falsifikazzjoni, kuntrabandu, u tranżazzjonijiet illegali permezz tal-konformità mal-obbligi internazzjonali reċiproċi tagħhom f’dan il-qasam, inkluż fir-rigward tal-assistenza legali reċiproka u l-kooperazzjoni effettiva fl-irkupru ta’ assi jew fondi dderivati minn atti kriminali.

2.   Il-Partijiet se jiskambjaw esperjenzi u l-aħjar prattiki bbażati fuq l-evidenza dwar it-tfassil u l-implimentazzjoni ta’ politiki relatati mal-ġlieda kontra l-korruzzjoni u l-kriminalità organizzata tranżnazzjonali.

3.   Il-Partijiet għandhom jiżviluppaw djalogu u kooperazzjoni dwar l-infurzar tal-liġi, inkluż permezz ta’ kooperazzjoni strateġika kontinwa mal-Europol, kif ukoll kooperazzjoni ġudizzjarja strateġika, inkluż permezz tal-Eurojust.

4.   Il-Partijiet għandhom jagħmlu ħilithom sabiex jikkollaboraw f’fora internazzjonali sabiex jippromwovu, kif xieraq, l-aderenza mal-Konvenzjoni tan-NU Kontra l-Kriminalità Organizzata Tranżnazzjonali, u l-implimentazzjoni tagħha, adottata fil-15 ta’ Novembru 2000 bir-Riżoluzzjoni 55/25 tan-NU u mal-Protokolli supplimentari tagħha.

5.   Il-Partijiet għandhom jippromwovu l-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni tan-NU kontra l-Korruzzjoni, adottata fil-31 ta’ Ottubru 2003 bir-Riżoluzzjoni tan-NU 58/4, u l-Mekkaniżmu għar-Rieżami tal-Implimentazzjoni tal-Konvenzjoni tan-NU kontra l-Korruzzjoni stabbilit mill-Konferenza tal-Istati Partijiet għall-Konvenzjoni tan-NU kontra l-Korruzzjoni f’Doha, fid-9-13 ta’ Novembru 2009 (“mekkaniżmu għar-rieżami”), inkluż billi jaderixxu mal-prinċipji tat-trasparenza u tal-parteċipazzjoni tas-soċjetà ċivili fil-mekkaniżmu għar-rieżami.

6.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-ġlieda kontra l-korruzzjoni fil-kummerċ u fl-investiment internazzjonali u, għal dak l-għan, jaqblu dwar dispożizzjonijiet aktar dettaljati stabbiliti fil-Protokoll għal dan il-Ftehim dwar il-Prevenzjoni u l-Ġlieda kontra l-Korruzzjoni.

7.   Fir-rigward tal-ġlieda kontra l-korruzzjoni, il-Partijiet jaqblu, b’mod partikolari li:

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu li ċ-ċiberkriminalità hija problema globali li tirrikjedi rispons globali.

2.   Il-Partijiet se jsaħħu l-kooperazzjoni tagħhom għall-prevenzjoni u l-ġlieda kontra ċ-ċiberkriminalità. Għal dak il-għan, huma se jiskambjaw informazzjoni u l-aħjar prattiki f’konformità mal-liġijiet u l-impenji internazzjonali rispettivi tagħhom, bħall-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar iċ-Ċiberkriminalità, magħmul f’Budapest fit-23 ta’ Novembru 2001 (“il-Konvenzjoni ta’ Budapest”), b’mod li jirrispetta bis-sħiħ id-drittijiet tal-bniedem u fil-limiti tar-responsabbiltà tagħhom.

3.   Il-Partijiet se jiskambjaw informazzjoni dwar l-edukazzjoni u t-taħriġ tal-investigaturi u ta’ professjonisti jew prosekuturi oħrajn speċjalizzati f’reati relatati mal-kompjuter u x-xjenza forensika diġitali u jistgħu jwettqu attivitajiet konġunti ta’ taħriġ għall-benefiċċju reċiproku tagħhom jew għall-benefiċċju ta’ partijiet terzi.

4.   Il-Partijiet għandhom jagħmlu ħilithom biex jaħdmu flimkien, fejn xieraq, biex jipprovdu assistenza u appoġġ lil Stati oħrajn fl-iżvilupp ta’ liġijiet, politiki, prattiki, edukazzjoni u taħriġ xierqa, f'konformità mal-Konvenzjoni ta’ Budapest u jirrikonoxxuha bħala l-istandard internazzjonali fil-prevenzjoni u fil-ġlieda kontra ċ-ċiberkriminalità.

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali għall-privatezza u għall-protezzjoni ta’ data personali. Il-Partijiet għandhom jikkooperaw sabiex jiżguraw ir-rispett ta’ dawk id-drittijiet fundamentali, inkluż fil-qasam tal-infurzar tal-liġi u meta jipprevjenu u jiġġieldu t-terroriżmu u reati tranżnazzjonali serji oħrajn.

2.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw sabiex jippromwovu livell għoli ta’ protezzjoni għad-data personali. Il-kooperazzjoni fil-livelli bilaterali u multilaterali tista’ tinkludi l-bini tal-kapaċitajiet, l-assistenza teknika, l-iskambju ta’ informazzjoni u ta’ għarfien espert, u l-kooperazzjoni permezz ta’ kontropartijiet regolatorji f’korpi internazzjonali kif miftiehem reċiprokament mill-Partijiet.

1.   Il-Partijiet għandhom jippromwovu l-iżvilupp sostenibbli fit-tliet dimensjonijiet tiegħu, jiġifieri soċjali, ekonomiku u ambjentali, b’mod inklużiv u bbilanċjat permezz ta’ djalogu, azzjoni konġunta, il-kondiviżjoni tal-aħjar prattiki, governanza tajba fil-livelli kollha, strateġiji ta’ żvilupp sostenibbli koeżivi li huma proprjetà nazzjonali u l-mobilizzazzjoni tar-riżorsi finanzjarji, filwaqt li jsir l-aħjar użu possibbli mill-istrumenti eżistenti u futuri.

2.   Il-Partijiet għandhom jindirizzaw l-isfidi marbuta mal-ilħuq tal-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti (“SDGs”) billi jagħtu prijorità lill-ħtiġijiet ta’ kull Parti u lis-sjieda nazzjonali, filwaqt li jqisu l-kuntesti reġjonali u lokali, u l-bini ta’ sinerġiji u sħubijiet mal-partijiet ikkonċernati rilevanti f’dak il-qasam, inklużi s-soċjetà ċivili, il-gvernijiet lokali, is-settur privat, l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta’ qligħ u l-akkademja. Filwaqt li jirrikonoxxu r-rwol ċentrali tal-gvernijiet fil-promozzjoni tal-iżvilupp, il-Partijiet se jikkooperaw ukoll biex jinkoraġġixxu lis-settur privat, b’mod partikolari lill-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju, biex iqisu l-iżvilupp sostenibbli fil-prattiki tiegħu.

3.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-mezzi ta’ implimentazzjoni, inklużi l-finanzi, it-trasferiment tat-teknoloġija, il-kooperazzjoni teknika u l-bini tal-kapaċitajiet, fit-twettiq u s-segwitu tal-Aġenda 2030 permezz ta’ diversi partijiet ikkonċernati, inklużi l-gvernijiet, is-soċjetà ċivili, is-settur privat u atturi oħrajn. F’dak ir-rigward, huma jimpenjaw ruħhom li jkomplu jaħdmu sabiex isaħħu l-kooperazzjoni internazzjonali, inkluż billi jippromwovu l-użu ta’ għodod innovattivi bil-għan li jinkiseb żvilupp sostenibbli.

4.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw biex itejbu s-sostenibbiltà fix-xejriet tal-konsum u tal-produzzjoni, u għandhom jagħmlu ħilithom biex jieħdu azzjonijiet immirati lejn id-diżakkoppjar tat-tkabbir ekonomiku mid-degradazzjoni ambjentali, inkluż permezz ta’ ekonomija ċirkolari, politiki pubbliċi u strateġiji tan-negozju.

5.   Il-Partijiet għandhom jagħmlu ħilithom sabiex jippromwovu l-użu responsabbli, sostenibbli u effiċjenti tar-riżorsi naturali.

6.   Il-Partijiet għandhom jagħmlu ħilithom sabiex joħolqu sensibilizzazzjoni dwar il-kostijiet ekonomiċi u soċjali tad-danni ambjentali u l-impatt assoċjat tagħhom fuq il-benesseri tal-bniedem, inkluż permezz tal-użu ta’ evidenza bbażata fuq ix-xjenza.

7.   Il-Partijiet għandu jkollhom djalogu ta’ politika strutturat regolari dwar l-iżvilupp sostenibbli u l-ilħuq tal-SDGs biex itejbu l-koordinazzjoni tal-politika dwar kwistjonijiet ta’ interess komuni u l-kwalità u l-effettività ta’ dik il-koordinazzjoni.

8.   Il-Partijiet għandhom jaħdmu flimkien biex jintegraw il-kunsiderazzjonijiet tal-ġeneru fil-politiki u l-istrumenti kollha.

9.   Il-kooperazzjoni għall-iżvilupp għandha titwettaq f’konformità mal-prinċipji u mal-politiki rilevanti li jkun sar qbil dwarhom fuq livell internazzjonali u li ż-żewġ Partijiet ikunu aderew magħhom.

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu n-natura ta’ benefiċċju reċiproku tal-kooperazzjoni internazzjonali u l-valur tagħha għall-promozzjoni ta’ proċessi ta’ żvilupp sostenibbli.

2.   Il-Partijiet se jħeġġu l-kooperazzjoni triangolari ma’ pajjiżi terzi fi kwistjonijiet ta’ interess komuni b’mod li jirrispetta bis-sħiħ l-istrateġiji u l-prijoritajiet tal-benefiċjarji. Huma għandhom jippromwovu t-tisħiħ tal-integrazzjoni reġjonali fl-Amerika Latina u l-Karibew u jirrikonoxxu l-importanza strateġika ta’ kooperazzjoni bireġjonali inklużiva.

1.   Il-Partijiet jaqblu dwar il-ħtieġa li jipproteġu l-ambjent u jikkonservaw, jirrestawraw u jimmaniġġaw b’mod sostenibbli r-riżorsi naturali.

2.   Il-Partijiet se jikkooperaw, b’mod partikolari, fi kwistjonijiet bħad-drittijiet ta’ aċċess għal affarijiet ambjentali, il-bijodiversità u ż-żoni protetti, l-art u l-ħamrija, l-ilma, il-kwalità tal-arja, il-monitoraġġ ambjentali, il-valutazzjoni tal-impatt ambjentali, il-ġestjoni tal-iskart, ir-responsabbiltà estiża tal-produttur, il-ġestjoni tar-riċiklaġġ u tas-sustanzi kimiċi, il-valutazzjoni tal-impatt u l-ġestjoni tat-trasport.

3.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-governanza ambjentali globali, inkluża l-implimentazzjoni ta’ ftehimiet ambjentali multilaterali li għalihom huma parti u, kif xieraq, ir-riżoluzzjonijiet tal-Assemblea Ambjentali tan-Nazzjonijiet Uniti u fora rilevanti oħrajn, biex jiġu indirizzati l-isfidi ambjentali ta’ tħassib komuni. Kull Parti tafferma mill-ġdid l-impenn tagħha li timplimenta l-ftehimiet ambjentali multilaterali li għalihom hija parti.

4.   Il-Partijiet għandhom isaħħu l-kooperazzjoni tagħhom dwar il-protezzjoni tal-ambjent u tas-saħħa tal-bniedem, u dwar l-integrazzjoni tal-kunsiderazzjonijiet ambjentali fis-setturi kollha ta’ kooperazzjoni, kif xieraq, b’mod partikolari fir-rigward ta’:

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu li t-theddida urġenti tat-tibdil fil-klima tirrikjedi azzjoni kollettiva għal żvilupp b’livell baxx ta’ emissjonijiet u reżiljenti għall-klima.

2.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tar-regoli u l-ftehimiet internazzjonali fil-qasam tat-tibdil fil-klima, b’mod partikolari l-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima, li saret fi New York fid-9 ta’ Mejju 1992 (“UNFCCC”), il-Ftehim ta’ Pariġi, u l-Protokoll ta’ Kjoto għall-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima, li sar fi Kjoto fil-11 ta’ Diċembru 1997.

3.   Il-Partijiet għandhom jaħdmu flimkien biex isaħħu l-kooperazzjoni tagħhom fl-ambitu tal-UNFCCC, biex jimplimentaw il-Ftehim ta’ Pariġi u l-kontributi stabbiliti fil-livell nazzjonali taħt dak il-Ftehim .

4.   Din il-kooperazzjoni tista’ tinkludi:

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tas-settur tal-enerġija għall-prosperità ekonomika u għall-paċi u għall-istabbiltà internazzjonali, u jenfasizzaw li t-trasformazzjoni tas-settur tal-enerġija hija kruċjali sabiex jintlaħqu l-għanijiet stabbiliti fil-Ftehim ta’ Pariġi fl-Aġenda 2030. Huma jaqblu dwar il-ħtieġa li jittejbu u jiġu ddiversifikati l-provvisti tal-enerġija, tiġi promossa l-innovazzjoni, tiżdied l-effiċjenza enerġetika biex jiġi żgurat l-aċċess għal enerġija sikura, sostenibbli, ambjentalment soda u affordabbli. Il-Partijiet jirrikonoxxu li t-tranżizzjoni tal-enerġija mhux se tkun mingħajr kost fir-reġjuni u se jappoġġaw tranżizzjoni ġusta. Il-Partijiet għandhom jaħdmu lejn dawk l-għanijiet.

2.   Il-Partijiet għandhom iżommu skambji ta’ informazzjoni dwar l-enerġija u jikkollaboraw b’mod bilaterali, reġjonali u multilaterali sabiex jappoġġaw swieq miftuħa u kompetittivi, jikkondividu l-aħjar prattiki, jippromwovu regolamentazzjoni trasparenti u bbażata fuq ix-xjenza, u jiddiskutu oqsma ta’ kooperazzjoni dwar kwistjonijiet tal-enerġija.

3.   Il-kooperazzjoni bejn il-Partijiet skont dan l-Artikolu għandha tiġi implimentata b’kunsiderazzjoni xierqa għall-Artikoli 15.14, sabiex jiġu żgurati sinerġiji.

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-ġestjoni sostenibbli tal-oċeani u tal-ibħra, inklużi l-protezzjoni u l-preservazzjoni tal-ambjent tal-baħar, ir-rabta bejn l-oċeani-l-klima, il-konservazzjoni u l-użu sostenibbli u l-ġestjoni responsabbli tas-sajd, tal-akkwakultura u ta’ attivitajiet marittimi oħrajn u l-kontribut tagħhom għall-għoti ta’ opportunitajiet ambjentali, ekonomiċi u soċjali għall-ġenerazzjonijiet preżenti u futuri.

2.   Għal dak il-għan, b’mod konsistenti mal-obbligi tagħhom fl-ambitu tad-dritt internazzjonali, b’mod partikolari l-Konvenzjonijiet tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Liġi tal-Baħar, li saru fil-Bajja ta’ Montego, fl-10 ta’ Diċembru 1982, il-Partijiet jimpenjaw ruħhom li:

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-ħtieġa li jiġu ġestiti r-riskji ta’ diżastri naturali u kkawżati mill-bniedem kemm domestiċi kif ukoll globali.

2.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw biex itejbu l-miżuri ta’ prevenzjoni, ta’ mitigazzjoni, ta’ tħejjija, ta’ rispons u ta’ rkupru sabiex jitnaqqas ir-riskju ta’ diżastri, biex titrawwem kultura ta’ prevenzjoni u biex tiżdied ir-reżiljenza tas-soċjetajiet, tal-ekosistemi u tal-infrastruttura tagħhom, u għandhom jaħdmu kif xieraq fuq livelli politiċi bilaterali, reġjonali, u multilaterali biex jittejjeb it-tnaqqis globali tar-riskju ta’ diżastri.

3.   Il-Partijiet jimpenjaw ruħhom li jippromwovu l-iskambju ta’ informazzjoni u prattiki tajba dwar l-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-Qafas ta’ Sendai għat-Tnaqqis tar-Riskju ta’ Diżastri 2015-2030, adottat fit-Tielet Konferenza Dinjija tan-NU f’Sendai, fil-Ġappun, fit-18 ta’ Marzu 2015 permezz ta’ pjattaformi ta’ kooperazzjoni reġjonali u globali, u b’mod partikolari dwar il-valutazzjoni tar-riskju, l-implimentazzjoni ta’ pjanijiet għat-tnaqqis tar-riskju ta’ diżastri fil-livelli kollha, u l-ġbir u l-użu ta’ statistika dwar id-diżastri u data dwar it-telf, inkluż dwar l-evalwazzjoni ekonomika tad-diżastri.

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-politiki li jippromwovu żvilupp urban sostenibbli bħala mezz sabiex jikkontribwixxu b’mod effettiv għall-implimentazzjoni tal-objettivi tal-Aġenda 2030 u tal-Aġenda Urbana Ġdida.

2.   Il-Partijiet għandhom jippromwovu l-kooperazzjoni u s-sħubija, filwaqt li jinvolvu l-atturi ewlenin kollha fil-qasam tal-iżvilupp urban sostenibbli, b’mod partikolari dwar modi kif jiġu indirizzati l-isfidi urbani b’mod integrat u komprensiv.

3.   Il-Partijiet għandhom jiżviluppaw, kull fejn ikun possibbli, opportunitajiet konkreti għall-kooperazzjoni bejn belt u oħra dwar soluzzjonijiet sostenibbli għal sfidi urbani, bl-għan li jtejbu l-bini tal-kapaċitajiet permezz ta’ skambji ta’ esperjenza, ta’ prattika u ta’ apprendiment reċiproku.

1.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw fl-agrikoltura u fl-iżvilupp rurali bl-objettiv komuni li jtejbu r-reżiljenza u s-sostenibbiltà tal-produzzjoni tal-ikel, l-agrikoltura sostenibbli u l-ġestjoni tar-riżorsi naturali bħall-azzjoni dwar l-ilma u l-klima, is-sistemi tal-ikel ċirkolari, inklużi l-prevenzjoni u t-tnaqqis tat-telf u tal-iskart tal-ikel, il-promozzjoni tal-organizzazzjonijiet tal-produtturi, tal-indikazzjonijiet ġeografiċi, tar-riċerka u tal-innovazzjoni, tal-politiki tal-iżvilupp rurali u tal-prospetti tas-suq agrikolu.

2.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-isforzi li saru f’fora internazzjonali biex itejbu s-sigurtà alimentari globali u n-nutrizzjoni u l-agrikoltura sostenibbli u jimpenjaw ruħhom li jinvolvu ruħhom b’mod attiv f’kooperazzjoni f’dawk il-fora bil-ħsieb li jikkontribwixxu, sal-2030, għat-tmiem tal-ġuħ u l-forom kollha ta’ malnutrizzjoni.

3.   Il-Partijiet għandhom jaħdmu flimkien biex jikkontribwixxu għall-kisba tal-Aġenda 2030 fis-settur agroalimentari, b’mod partikolari l-SDGs 1, 2, 12, 15, 17 u SDGs rilevanti oħrajn.

4.   Il-Partijiet għandhom jinkoraġġixxu u jippromwovu sħubijiet effettivi pubbliċi, pubbliċi-privati u tas-soċjetà ċivili, filwaqt li jibnu fuq l-esperjenza u r-riżorsi tal-istrateġiji ta’ sħubijiet imsemmija fl-SDG 17. Għal dak il-għan, il-Partijiet għandhom jagħmlu ħilithom biex itejbu l-kooperazzjoni u l-koordinazzjoni bilaterali relatati mal-agrikoltura u mal-iżvilupp rurali abbażi tal-prinċipju tal-għanijiet rispettivi tagħhom ta’ sostenibbiltà fit-tul, imsemmija fl-ambitu tal-Patt Ekoloġiku tal-Unjoni Ewropea, l-Istrateġija mill-Għalqa sal-Platt tal-Unjoni Ewropea u l-Istrateġija tal-Unjoni Ewropea għall-Bijodiversità, u l-inizjattivi ta’ sostenibbiltà agroalimentari Ċileni.

1.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw biex jippromwovu ambjent favorevoli għall-iżvilupp u l-kompetittività mtejba tal-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (“SMEs”) u l-kooperazzjoni kif xieraq fil-qasam tal-politika industrijali. Din il-kooperazzjoni tikkonsisti f’dawn:

2.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw biex jiffaċilitaw attivitajiet ta’ kooperazzjoni rilevanti stabbiliti mis-settur privat.

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu li approċċ trasparenti bbażat fuq is-suq huwa l-aħjar mod kif jinħoloq ambjent favorevoli għall-investiment fis-settur tal-materja prima.

2.   Abbażi ta’ interess reċiproku, il-Partijiet għandhom jippromwovu l-kooperazzjoni dwar kwistjonijiet relatati mal-materja prima f’ambjenti reġjonali jew multilaterali rilevanti jew permezz ta’ djalogu bilaterali dwar talba ta’ waħda mill-Partijiet. Dik il-kooperazzjoni għandu jkollha l-għan li tippromwovi t-trasparenza fis-swieq globali għall-materja prima u tikkontribwixxi għall-iżvilupp sostenibbli.

3.   Il-kooperazzjoni bejn il-Partijiet skont dan l-Artikolu għandha tiġi implimentata b’kunsiderazzjoni xierqa għall-Artikoli 15.14, sabiex jiġu żgurati sinerġiji.

1.   Il-Partijiet għandhom jappoġġaw l-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali dwar in-Negozju u d-Drittijiet tal-Bniedem filwaqt li jiżguraw li jiġu msemmija u mħeġġa dispożizzjonijiet effettivi dwar id-diliġenza dovuta tad-drittijiet tal-bniedem f’dawk il-pjanijiet.

2.   Filwaqt li jqisu li l-Istati għandhom id-dmir li jipproteġu d-drittijiet tal-bniedem fit-territorju tagħhom fir-rigward tal-attività kummerċjali, il-Partijiet għandhom jippromwovu mġiba kummerċjali responsabbli skont l-istandards internazzjonali approvati jew appoġġati mill-Partijiet fl-ambitu tal-Prinċipji Gwida tan-NU dwar in-Negozju u d-Drittijiet tal-Bniedem, il-Linji Gwida għall-Intrapriżi Multinazzjonali tal-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi (OECD), u l-Gwida Ġenerali tal-OECD dwar id-Diliġenza Dovuta għal Imġiba Responsabbli fin-Negozju, id-Dikjarazzjoni Tripartitika tal-Prinċipji li Jikkonċernaw Intrapriżi Multinazzjonali u l-Politika Soċjali tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO) u l-Aġenda 2030.

1.   Il-Partijiet, f’konformità mal-Aġenda 2030, jirrikonoxxu li l-eradikazzjoni tal-faqar fil-forom u fid-dimensjonijiet kollha tiegħu, inkluż il-faqar estrem, hija l-akbar sfida li qed tiffaċċja d-dinja u tikkostitwixxi rekwiżit indispensabbli għall-iżvilupp sostenibbli. F’dak ir-rigward, huma jaqblu li jiskambjaw informazzjoni dwar metodi biex jitkejjel il-faqar sabiex jappoġġaw politiki bbażati fuq l-evidenza.

2.   Il-Partijiet jirrikonoxxu li t-titjib tal-istandards tal-għajxien, il-ħolqien ta’ impjiegi ta’ kwalità u l-promozzjoni tal-protezzjoni soċjali u xogħol deċenti għal kulħadd – irġiel u nisa – għandhom ikunu fil-qalba tal-politiki tal-impjiegi u soċjali.

3.   Il-Partijiet għandhom jirrispettaw, jippromwovu u jwettqu l-prinċipji u d-drittijiet fundamentali fuq il-post tax-xogħol stabbiliti fid-Dikjarazzjoni tal-ILO dwar il-Prinċipji u d-Drittijiet Fundamentali fuq il-Post tax-Xogħol, adottata f’Ġinevra fit-18 ta’ Ġunju 1998, u s-segwitu tagħha, id-Dikjarazzjoni tal-ILO dwar il-Ġustizzja Soċjali għal Globalizzazzjoni Ġusta, adottata fl-10 ta’ Ġunju 2008, u l-Konvenzjonijiet fundamentali korrispondenti tal-ILO.

4.   Il-Partijiet għandhom itejbu l-kooperazzjoni, inkluż bejn is-sħab soċjali fil-qasam tal-impjiegi u l-affarijiet soċjali, u għandhom jippromwovu skambji tal-aħjar prattiki rigward l-impjiegi, is-saħħa u s-sikurezza fuq il-post tax-xogħol, l-ispezzjonijiet tax-xogħol, ix-xogħol mhux iddikjarat, id-djalogu soċjali u l-protezzjoni soċjali u tax-xogħol, inkluża valutazzjoni tal-impatti tal-ekonomija informali kif ukoll il-ġestjoni tat-tranżizzjonijiet professjonali.

5.   Il-Partijiet jaqblu li jistabbilixxu djalogu regolari biex jakkumpanja u jirrieżamina l-progress tal-ħidma f’dawk l-oqsma ta’ interess komuni u tat-tfassil u effettività tal-politiki tagħhom f’dawn l-oqsma.

1.   Il-Partijiet jimpenjaw li jaħdmu għall-benesseri, id-dinjità u l-inklużjoni effettiva ta’ gruppi vulnerabbli fis-soċjetajiet tagħhom, kif ukoll ta’ dawk li jiltaqgħu ma’ ostakoli għall-parteċipazzjoni tagħhom fis-soċjetà fuq bażi ugwali ma’ oħrajn, b’mod partikolari persuni anzjani u persuni b’diżabilità.

2.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-promozzjoni ta’ tixjiħ pożittiv u ta’ aċċessibbiltà fil-livelli kollha matul il-ħajja. Il-Partijiet jirrikonoxxu wkoll l-importanza li jikkonformaw mal-obbligi ta’ aċċessibbiltà fl-ambitu tal-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tal-Persuni b’Diżabilità, adottata fit-13 ta’ Diċembru 2006.

3.   Il-Partijiet jaqblu li jikkooperaw biex:

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza taż-żgħażagħ bħala xprunaturi għat-tkabbir u l-prosperità. F’dak ir-rigward, il-Partijiet se jenfasizzaw l-importanza tal-ħolqien ta’ impjiegi u xogħlijiet deċenti għaż-żgħażagħ, kif ukoll l-iżvilupp ta’ proġetti mmirati lejn iż-żieda tal-parteċipazzjoni ċivika tagħhom.

2.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw biex:

3.   F’dak il-qafas, huma se jwettqu ħidma konġunta biex jiġġieldu l-bullying u l-vjolenza fl-istabbilimenti edukattivi.

1.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw f’fora internazzjonali rilevanti, b’mod partikolari l-Organizzazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Edukazzjoni, ix-Xjenza u l-Kultura (UNESCO), sabiex isegwu objettivi komuni u jrawmu d-diversità kulturali, inkluż permezz tal-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni dwar il-Protezzjoni u l-Promozzjoni tad-Diversità tal-Espressjonijiet Kulturali tal-UNESCO, adottata f'Pariġi fl-20 ta’ Ottubru 2005.

2.   Il-Partijiet għandhom jippromwovu djalogu u kooperazzjoni aktar mill-qrib fis-setturi kulturali u kreattivi, inkluż fir-rigward ta’ teknoloġiji emerġenti u ġodda u l-media awdjoviżiva, filwaqt li jżommu f’moħħhom il-ftehimiet bilaterali eżistenti bejn iċ-Ċilì u l-Istati Membri, sabiex itejbu, inter alia, il-fehim reċiproku u l-għarfien tal-kulturi u l-iskambji rispettivi tagħhom f’dan il-qasam.

3.   Il-Partijiet għandhom jagħmlu ħilithom biex jieħdu miżuri xierqa biex jippromwovu l-iskambji kulturali u jwettqu inizjattivi konġunti f’diversi oqsma kulturali, inkluża l-koproduzzjoni fl-industriji tal-media, tal-films u tat-televiżjoni, bl-użu ta’ strumenti u oqfsa ta’ kooperazzjoni disponibbli.

4.   Il-Partijiet għandhom jinkoraġġixxu d-djalogu interkulturali bejn l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili kif ukoll bejn individwi mill-Partijiet.

1.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw fil-qasam tar-riċerka xjentifika, tal-iżvilupp teknoloġiku u tal-innovazzjoni fuq il-bażi ta’ interess komuni u ta’ benefiċċju reċiproku, f’konformità mar-regoli u mad-dispożizzjonijiet interni tagħhom. Dik il-kooperazzjoni għandu jkollha l-għan li tippromwovi l-iżvilupp soċjali u ekonomiku, tindirizza l-isfidi globali tas-soċjetà, tikseb eċċellenza xjentifika, ittejjeb il-kompetittività reġjonali, kif ukoll issaħħaħ ir-relazzjonijiet bejn il-Partijiet, li jwasslu għal sħubijiet dejjiema. Il-Partijiet għandhom irawmu d-djalogu politiku u jużaw l-istrumenti differenti tagħhom, bħall-Ftehim għall-kooperazzjoni xjentifika u teknoloġika bejn il-Komunità Ewropea u r-Repubblika taċ-Ċilì, li sar fi Brussell fit-23 ta’ Settembru 2002, b’mod komplementari.

2.   Il-Partijiet għandhom ifittxu li:

3.   Il-Partijiet għandhom jippromwovu l-attivitajiet li ġejjin li għandhom jinvolvu lill-organizzazzjonijiet tal-gvern, liċ-ċentri tar-riċerka pubbliċi u privati, lill-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja, lill-aġenziji u lin-networks tal-innovazzjoni, kif ukoll lil partijiet ikkonċernati oħrajn, inklużi SMEs:

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu li t-teknoloġija tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni (“ICT”) itejbu l-iżvilupp ekonomiku, edukattiv u soċjali. Il-Partijiet għandhom jiskambjaw fehmiet dwar il-politiki rispettivi tagħhom f’dan il-qasam.

2.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw fuq politiki tal-ICT. Din il-kooperazzjoni tista’ tinkludi:

1.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw fil-qasam tal-edukazzjoni bil-għan li jappoġġaw l-iżvilupp tal-kapital uman, b’mod partikolari fil-livell tal-edukazzjoni għolja.

2.   Sabiex jappoġġaw il-kwalità u l-modernizzazzjoni tas-sistemi tal-edukazzjoni għolja, il-Partijiet għandhom:

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu li l-attivitajiet spazjali għandhom impatt pożittiv fuq l-iżvilupp ambjentali ekonomiku, soċjali u sostenibbli u fuq il-kompetittività industrijali.

2.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw, f’konformità mal-konvenzjonijiet internazzjonali u l-liġi rispettiva tagħhom, dwar kwistjonijiet ta’ interess komuni fil-qasam tal-attivitajiet tal-ispazju ċivili, bħal:

1.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw fil-qasam tat-turiżmu bil-għan li jtejbu l-iskambju ta’ informazzjoni u jistabbilixxu l-aħjar prattiki sabiex jiżguraw żvilupp ibbilanċjat u sostenibbli tat-turiżmu u biex jappoġġaw il-ħolqien ta’ impjiegi, l-iżvilupp ekonomiku u t-titjib tal-kwalità tal-ħajja.

2.   Il-Partijiet għandhom jiffokaw b’mod partikolari fuq:

1.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw fil-qasam tal-istatistika.

2.   Din il-kooperazzjoni tista’ tinkludi:

1.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw fl-oqsma rilevanti tal-politika tat-trasport, inkluża l-politika integrata tat-trasport, bil-għan li jiżviluppaw u jappoġġaw sistema tat-trasport effiċjenti, sostenibbli, sikura, sigura u li tirrispetta l-ambjent kemm għall-passiġġieri kif ukoll għall-merkanzija.

2.   Din il-kooperazzjoni għandu jkollha l-għan li tippromwovi:

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-politiki maħsuba biex jippromwovu żvilupp reġjonali u territorjali bbilanċjat u sostenibbli. Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tar-reġjuni u tal-ħidma mal-gvernijiet subnazzjonali, u kif huma jistgħu jżidu għarfien importanti dwar il-politiki pubbliċi f’konformità mar-rekwiżiti tad-deċentralizzazzjoni futura taċ-Ċilì.

2.   Il-Partijiet se jikkooperaw, kull meta jkun possibbli, bil-ħsieb li jtejbu s-sistemi ta’ governanza f’livelli differenti, il-bini tal-kapaċitajiet permezz ta’ skambji ta’ esperjenzi u prattiċi u apprendiment reċiproku, dwar soluzzjonijiet sostenibbli għall-isfidi tal-iżvilupp territorjali u reġjonali, dwar politiki li għandhom l-għan li jippromwovu l-koeżjoni soċjali, ekonomika u territorjali, inkluża l-kooperazzjoni transfruntiera, dwar l-istabbiliment u l-implimentazzjoni tal-politika reġjonali u l-organizzazzjoni ta’ strateġiji ta’ żvilupp territorjali u dwar kwistjonijiet ta’ sħubija, proċeduri u metodi ta’ ppjanar u evalwazzjoni, innovazzjoni reġjonali u politiki ta’ speċjalizzazzjoni intelliġenti.

3.   Il-Partijiet jimpenjaw ruħhom li jsaħħu u jespandu, kull meta jkun possibbli, id-dinamika u l-opportunitajiet għall-kollaborazzjoni bejn ir-reġjuni tal-Unjoni Ewropea u r-reġjuni taċ-Ċilì permezz tat-tfassil u l-eżekuzzjoni ta’ programmi u proġetti konġunti mmirati lejn l-iżvilupp, inter alia, reġjonali u territorjali.

4.   Il-Partijiet se jfittxu li jiskambjaw esperjenzi u prattiki tajba dwar l-interrelazzjonijiet bejn id-deċentralizzazzjoni u l-implimentazzjoni tal-politika reġjonali.

1.   Il-Partijiet jimpenjaw ruħhom li jinkoraġġixxu u jiffaċilitaw djalogu u kooperazzjoni aktar mill-qrib bejn l-istituzzjonijiet ikkonċernati fi kwalunkwe wieħed mill-oqsma koperti b’dan il-Ftehim. Għal dak il-għan, il-Partijiet se jħeġġu kuntatti bejn l-istituzzjonijiet tal-Gvern taċ-Ċilì u s-settur pubbliku u istituzzjonijiet rilevanti oħrajn taċ-Ċilì mal-kontropartijiet tagħhom fl-Unjoni Ewropea biex jindirizzaw l-usa’ kooperazzjoni settorjali possibbli, li tista’ tinkludi:

2.   Il-Partijiet, bi ftehim reċiproku, jistgħu jżidu oqsma ta’ azzjoni oħrajn ma’ dawk imsemmija fil-paragrafu 1.

1.   Sakemm ma jkunx previst mod ieħor f’dan il-Ftehim, kull Parti għandha tnaqqas jew telimina d-dazji doganali fuq il-prodotti li joriġinaw mill-Parti l-oħra f’konformità mal-iskeda tagħha fl-Anness 9.

2.   Għall-finijiet tal-paragrafu 1, ir-rata bażi tad-dazji doganali għandha tkun dik speċifikata għal kull oġġett fl-iskedi fl-Anness 9.

3.   Jekk Parti tnaqqas ir-rata tad-dazju doganali tal-pajjiż l-aktar favorit tagħha (“rata MFN”), l-iskeda fl-Anness 9 ta’ dik il-Parti għandha tapplika għar-rati mnaqqsa. Jekk Parti tnaqqas ir-rata MFN applikata tagħha għal livell taħt ir-rata bażi fir-rigward ta’ linja tariffarja partikolari, dik il-Parti għandha tikkalkula r-rata preferenzjali applikabbli li taffettwa t-tnaqqis fit-tariffi fuq ir-rata mnaqqsa tal-MFN applikata, filwaqt li żżomm il-marġni relattiv ta’ preferenza għal dik il-linja tariffarja partikolari sakemm ir-rata tal-MFN applikata tkun aktar baxxa mir-rata bażi. Il-marġni relattiv ta’ preferenza għal kwalunkwe linja tariffarja partikolari f’kull perjodu ta’ stadji jikkorrispondi għad-differenza bejn ir-rata bażi stabbilita fl-iskeda fl-Anness 9 ta’ dik il-Parti u r-rata tad-dazju applikata għal dik il-linja tariffarja f’konformità ma’ dik l-iskeda, diviż b’dik ir-rata bażi, u espress f’termini perċentwali.

4.   Fuq talba ta’ Parti, il-Partijiet għandhom jikkonsultaw lil xulxin sabiex jikkunsidraw li jaċċelleraw it-tnaqqis jew l-eliminazzjoni tad-dazji doganali stabbiliti fl-iskedi fl-Anness 9. Wara li jikkunsidra tali konsultazzjoni, il-Kunsill Konġunt jista’ jadotta deċiżjoni biex jemenda l-Anness 9 biex jaċċellera dak it-tnaqqis jew l-eliminazzjoni tat-tariffi.

1.   Sakemm ma jkunx previst mod ieħor f’din il-Parti ta’ dan il-Ftehim, Parti ma għandhiex iżżid kwalunkwe dazju doganali li jkun stabbilit bħala r-rata bażi fl-Anness 9 jew tadotta kwalunkwe dazju doganali ġdid fuq oġġett li joriġina mill-Parti l-oħra.

2.   Għal aktar ċertezza, Parti tista’ żżid dazju doganali għal-livell stabbilit fl-Anness 9 għall-perjodu ta’ stadji rispettiv wara tnaqqis unilaterali.

1.   Parti ma għandhiex tintroduċi jew iżżomm xi dazju, taxxa jew imposta oħra ta’ kwalunkwe tip, imposti fuq l-esportazzjoni ta’ oġġett lejn il-Parti l-oħra, jew b’rabta magħha; jew kwalunkwe taxxa interna jew imposta oħra fuq oġġett esportat lejn il-Parti l-oħra li taqbeż it-taxxa jew l-imposta li tkun imposta fuq prodotti simili meta jkunu destinati għall-konsum domestiku.

2.   Xejn f’dan l-Artikolu ma għandu jipprevjeni lil Parti milli timponi tariffa jew imposta li hija permessa skont l-Artikolu 9.8 fuq l-esportazzjoni ta’ oġġett.

1.   It-tariffi u l-imposti l-oħrajn li jiġu imposti minn Parti fuq l-importazzjoni jew l-esportazzjoni ta’ oġġett tal-Parti l-oħra, jew b’rabta magħhom, għandhom ikunu limitati fl-ammont għall-kost approssimattiv tas-servizzi mogħtija, u ma għandhomx jirrappreżentaw protezzjoni indiretta għall-oġġetti lokali jew taxxa fuq l-importazzjonijiet jew l-esportazzjonijiet għal finijiet fiskali.

2.   Parti ma għandhiex timponi tariffi jew imposti oħra fuq l-importazzjoni jew l-esportazzjoni, jew b’rabta magħhom, fuq bażi ad valorem.

3.   Kull Parti tista’ timponi imposti jew kostijiet ta’ rkupru biss fejn jingħataw servizzi speċifiċi, inkluż dawn li ġejjin:

4.   Kull Parti għandha tippubblika minnufih it-tariffi u l-imposti kollha li timponi b’rabta mal-importazzjoni jew mal-esportazzjoni b’mod li l-gvernijiet, in-negozjanti u partijiet interessati oħrajn ikunu jistgħu jsiru midħla tagħhom.

5.   Parti ma għandhiex tirrikjedi tranżazzjonijiet konsulari, inklużi tariffi u imposti relatati, b’rabta mal-importazzjoni ta’ xi oġġett tal-Parti l-oħra.

1.   Parti ma għandhiex tapplika dazju doganali għal oġġett, irrispettivament mill-oriġini tiegħu, li jerġa’ jidħol fit-territorju doganali tagħha wara li dak l-oġġett ikun ġie esportat temporanjament mit-territorju doganali tagħha lejn it-territorju tal-Parti l-oħra għat-tiswija.

2.   Il-paragrafu 1 ma japplikax għal oġġett importat f’bond, f’żoni ta’ kummerċ ħieles, jew fi status simili, li mbagħad jiġi esportat għat-tiswija u li ma jiġix importat mill-ġdid f’bond, f’żoni ta’ kummerċ ħieles, jew fi status simili.

3.   Parti ma għandhiex tapplika dazju doganali għal oġġett, irrispettivament mill-oriġini tiegħu, importat temporanjament mit-territorju doganali tal-Parti l-oħra għal tiswija. (8)

1.   Ħlief jekk ikun previst mod ieħor f’din il-Parti ta’ dan il-Ftehim, Parti ma għandhiex tagħti trattament lil oġġetti rimanifatturati tal-Parti l-oħra li jkun inqas favorevoli minn dak li tagħti lil oġġetti simili f’kundizzjoni ġdida.

2.   Għal aktar ċarezza, l-Artikolu 9.11 japplika għal projbizzjonijiet jew restrizzjonijiet fuq l-importazzjoni u l-esportazzjoni tal-oġġetti manifatturati mill-ġdid. Jekk Parti tadotta jew iżżomm projbizzjonijiet jew restrizzjonijiet fuq l-importazzjoni u l-esportazzjoni ta’ oġġetti użati, din ma għandhiex tapplika dawk il-miżuri fuq l-oġġetti manifatturati mill-ġdid.

3.   Parti tista’ tirrikjedi li l-oġġetti manifatturati mill-ġdid jiġu identifikati bħala tali għad-distribuzzjoni jew għall-bejgħ fit-territorju tagħha u li l-oġġetti jkunu jissodisfaw ir-rekwiżiti tekniċi applikabbli kollha li japplikaw għal prodotti simili f’kundizzjoni ġdida.

1.   Kull Parti għandha tiżgura li l-proċeduri kollha ta’ liċenzjar għall-importazzjoni applikabbli għall-kummerċ fil-merkanzija bejn il-Partijiet ikunu newtrali fl-applikazzjoni u jiġu amministrati b’mod ġust, ekwu, nondiskriminatorju u trasparenti.

2.   Parti għandha tadotta jew iżżomm biss proċeduri ta’ liċenzjar għall-importazzjoni bħala kundizzjoni għall-importazzjoni fit-territorju tagħha mit-territorju tal-Parti l-oħra, jekk ma tkunx raġonevolment disponibbli proċedura xierqa oħra biex jintlaħaq skop amministrattiv.

3.   Parti ma għandhiex tadotta jew iżżomm xi proċedura mhux awtomatika ta’ liċenzjar għall-importazzjoni bħala kundizzjoni għall-importazzjoni fit-territorju tagħha mit-territorju tal-Parti l-oħra sakemm ma jkunx meħtieġ li tiġi implimentata miżura li tkun konsistenti ma’ din il-Parti ta’ dan il-Ftehim. Parti li tadotta tali proċedura mhux awtomatika ta’ liċenzjar għall-importazzjoni għandha tindika b’mod ċar lill-Parti l-oħra l-miżura implimentata permezz ta’ dik il-proċedura.

4.   Kull Parti għandha tadotta u tamministra kwalunkwe proċedura ta’ liċenzjar għall-importazzjoni f’konformità mal-Artikoli 1, 2 u 3 tal-Ftehim dwar il-Proċeduri ta’ Liċenzjar għall-Importazzjoni. Għal dak l-għan, l-Artikoli 1, 2 u 3 ta’ dak il-Ftehim huma inkorporati u integrati f’dan il-Ftehim, mutatis mutandis.

5.   Parti li tadotta proċeduri ġodda ta’ liċenzjar għall-importazzjoni, jew timmodifika l-proċeduri eżistenti ta’ liċenzjar għall-importazzjoni, għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra fi żmien 60 jum mid-data tal-pubblikazzjoni ta’ tali proċeduri ġodda ta’ liċenzjar għall-importazzjoni jew modifiki tal-proċeduri eżistenti ta’ liċenzjar għall-importazzjoni. In-notifika għandha tinkludi l-informazzjoni speċifikata fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu u fl-Artikolu 5(2) tal-Ftehim dwar il-Proċeduri ta’ Liċenzjar għall-Importazzjoni. Parti għandha titqies konformi ma’ din id-dispożizzjoni jekk tkun innotifikat il-proċedura ġdida ta’ liċenzjar għall-importazzjoni rilevanti, jew kwalunkwe modifika għal proċeduri eżistenti ta’ liċenzjar għall-importazzjoni, lill-Kumitat dwar il-Liċenzjar għall-Importazzjoni stabbilit f’konformità mal-Artikolu 4 tal-Ftehim dwar il-Proċeduri ta’ Liċenzjar għall-Importazzjoni, inkluża l-informazzjoni speċifikata fl-Artikolu 5(2) ta’ dak il-Ftehim.

6.   Fuq talba ta’ Parti, il-Parti l-oħra għandha tipprovdi minnufih kwalunkwe informazzjoni rilevanti, inkluża l-informazzjoni speċifikata fl-Artikolu 5(2) tal-Ftehim dwar il-Proċeduri ta’ Liċenzjar għall-Importazzjoni, fir-rigward ta’ kwalunkwe proċedura ta’ liċenzjar għall-importazzjoni li jkollha l-ħsieb li tadotta, li tkun adottat li jew li kollha, jew kwalunkwe modifika għal proċeduri eżistenti ta’ liċenzjar għall-importazzjoni.

1.   Kull Parti għandha tippubblika kwalunkwe proċedura ġdida ta’ liċenzjar għall-esportazzjoni, jew kwalunkwe modifika għal proċedura eżistenti ta’ liċenzjar għall-esportazzjoni, b’mod li l-gvernijiet, in-negozjanti u partijiet interessati oħrajn ikunu jistgħu jsiru midħla tagħhom. Tali pubblikazzjoni għandha ssir, kull meta jkun prattikabbli, 30 jum qabel ma tidħol fis-seħħ il-proċedura jew il-modifika, u fi kwalunkwe każ mhux aktar tard mid-data li fiha tidħol fis-seħħ tali proċedura jew modifika.

2.   Kull Parti għandha tiżgura li l-pubblikazzjoni tal-proċeduri ta’ liċenzjar għall-esportazzjoni tinkludi l-informazzjoni li ġejja:

3.   Fi żmien 30 jum wara d-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, kull Parti għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra dwar il-proċeduri eżistenti tagħha ta’ liċenzjar għall-esportazzjoni. Parti li tadotta proċeduri ġodda ta’ liċenzjar għall-esportazzjoni, jew timmodifika proċeduri eżistenti ta’ liċenzjar għall-esportazzjoni, għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra fi żmien 60 jum mid-data tal-pubblikazzjoni ta’ dawk il-proċeduri ġodda ta’ liċenzjar għall-esportazzjoni jew modifiki fil-proċeduri eżistenti ta’ liċenzjar għall-esportazzjoni. In-notifika għandha tinkludi r-referenza għas-sors jew għas-sorsi fejn tkun ippubblikata l-informazzjoni meħtieġa skont il-paragrafu 2 u għandha tinkludi, meta jkun xieraq, l-indirizz tas-sit web jew tas-siti web rilevanti tal-gvern.

4.   Għal aktar ċertezza, xejn f’dan l-Artikolu m'għandu jiġi interpretat bħala li jirrikjedi li Parti tagħti liċenzja ta’ esportazzjoni jew li jipprevjeni lil Parti milli timplimenta l-obbligi jew l-impenji tagħha skont ir-Riżoluzzjonijiet tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti, jew skont reġimi multilaterali ta’ nonproliferazzjoni u arranġamenti ta’ kontroll tal-esportazzjoni.

1.   Għall-fini tal-monitoraġġ tal-funzjonament ta’ din il-Parti tal-Ftehim u tal-kalkolu tar-rati tal-utilizzazzjoni tal-preferenzi, kull sena, il-Partijiet għandhom jiskambjaw statistika dwar l-importazzjoni għal perjodu li jibda sena wara d-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim sa 10 snin wara li titlesta l-eliminazzjoni tat-tariffi għall-oġġetti kollha skont l-iskedi fl-Anness 9. Sakemm il-Kumitat Konġunt ma jiddeċidix mod ieħor, dak il-perjodu għandu jiġi estiż awtomatikament għal 5 snin. Il-Kumitat Konġunt jista’ jiddeċiedi li jestendih ulterjorment.

2.   L-iskambju tal-istatistika dwar l-importazzjoni msemmija fil-paragrafu 1 għandu jkopri d-data relatata mal-aktar sena riċenti disponibbli, inkluż il-valur u, meta applikabbli, il-volum, fil-livell tal-linja tariffarja għall-importazzjonijiet tal-merkanzija tal-Parti l-oħra li jibbenefikaw minn trattament preferenzjali tad-dazju skont din il-Parti ta’ dan il-Ftehim u għall-importazzjonijiet ta’ dik il-merkanzija li tkun irċeviet trattament mhux preferenzjali.

1.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw fil-prevenzjoni, fl-identifikazzjoni u fil-ġlieda kontra l-ksur tal-leġiżlazzjoni doganali relatata mat-trattament preferenzjali mogħti skont dan il-Kapitolu, f’konformità mal-obbligi tagħhom skont il-Kapitolu 10 u l-Protokoll għal dan il-Ftehim dwar l-Assistenza Amministrattiva Reċiproka fi Kwistjonijiet Doganali.

2.   Parti tista’, f’konformità mal-proċedura stabbilita fil-paragrafu 3, tissospendi temporanjament it-trattament preferenzjali rilevanti tal-merkanzija kkonċernata meta dik il-Parti tkun għamlet sejba, abbażi ta’ informazzjoni oġġettiva, konvinċenti u verifikabbli, li l-Parti l-oħra wettqet ksur sistematiku fuq skala kbira tal-leġiżlazzjoni doganali sabiex tikseb it-trattament preferenzjali mogħti skont dan il-Kapitolu, u għamlet sejba ta’:

3.   Il-Parti li tkun għamlet sejba kif imsemmija fil-paragrafu 2 għandha, mingħajr dewmien żejjed, tinnotifika lill-Kumitat Konġunt u tidħol f’konsultazzjonijiet mal-Parti l-oħra fil-Kumitat Konġunt bl-għan li tinstab soluzzjoni aċċettabbli għaż-żewġ Partijiet.

Jekk il-Partijiet jonqsu milli jaqblu dwar soluzzjoni aċċettabbli b’mod reċiproku fi żmien 3 xhur mid-data tan-notifika, il-Parti li tkun għamlet is-sejba tista’ tiddeċiedi li tissospendi temporanjament it-trattament preferenzjali rilevanti tal-merkanzija kkonċernata. Dik il-Parti għandha tiġi nnotifikata s-sospensjoni temporanja lill-Kumitat Konġunt mingħajr dewmien mhux dovut.

Is-sospensjonijiet temporanji għandhom japplikaw biss għall-perjodu meħtieġ sabiex jiġu protetti l-interessi finanzjarji tal-Parti kkonċernata, u għal mhux aktar minn 6 xhur. Madankollu, meta l-kundizzjonijiet li wasslu għas-sospensjoni inizjali jippersistu malli jiskadi l-perjodu ta’ 6 xhur, il-Parti kkonċernata tista’ tiddeċiedi li ġġedded is-sospensjoni. Kwalunkwe sospensjoni temporanja għandha tiġi soġġetta għal konsultazzjonijiet perjodiċi fi ħdan il-Kumitat Konġunt.

4.   Kull Parti għandha tippubblika, f’konformità mal-proċeduri interni tagħha, notifiki lill-importaturi dwar kwalunkwe notifika jew deċiżjoni li tikkonċerna s-sospensjonijiet temporanji msemmijin fil-paragrafu 3.

1.   Il-Partijiet jagħrfu l-importanza tad-dwana u tal-faċilitazzjoni tal-kummerċ fl-ambjent tal-kummerċ globali li qiegħed jevolvi.

2.   Il-Partijiet jirrikonoxxu li l-istrumenti u l-istandards kummerċjali u doganali internazzjonali huma l-bażi għar-rekwiżiti u għall-proċeduri tal-importazzjoni, tal-esportazzjoni u tat-tranżitu.

3.   Il-Partijiet jirrikonoxxu li l-liġijiet u r-regolamenti doganali għandhom ikunu nondiskriminatorji u li l-proċeduri doganali għandhom ikunu bbażati fuq l-użu ta’ metodi moderni u kontrolli effettivi biex tiġi miġġielda l-frodi, jiġu protetti s-saħħa u s-sikurezza tal-konsumatur u jiġi promoss il-kummerċ leġittimu. Kull Parti għandha tirrieżamina l-liġijiet, ir-regolamenti u l-proċeduri doganali tagħha. Il-Partijiet jirrikonoxxu wkoll li l-proċeduri doganali tagħhom ma għandhomx ikunu ta’ piż amministrattiv jew restrittivi għall-kummerċ aktar milli meħtieġ biex jintlaħqu objettivi leġittimi u li għandhom jiġu applikati b’mod li jkun prevedibbli, konsistenti u trasparenti.

4.   Il-Partijiet jaqblu li jsaħħu l-kooperazzjoni f’dan il-qasam bil-għan li jiżguraw li l-liġijiet, ir-regolamenti u l-proċeduri doganali rilevanti, kif ukoll il-kapaċità amministrattiva tal-amministrazzjonijiet rilevanti, jissodisfaw l-objettivi tal-promozzjoni tal-faċilitazzjoni tal-kummerċ filwaqt li jiżguraw kontroll doganali effettiv.

1.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw fuq kwistjonijiet doganali bejn l-awtoritajiet doganali rispettivi tagħhom sabiex jiżguraw li l-objettivi stabbiliti fl-Artikolu 11.1 jintlaħqu.

2.   Il-Partijiet għandhom jiżviluppaw il-kooperazzjoni, inkluż billi:

3.   Kwalunkwe skambju ta’ informazzjoni bejn il-Partijiet skont dan il-Kapitolu għandu jkun suġġett, mutatis mutandis, għall-kunfidenzjalità tal-informazzjoni u tar-rekwiżiti tal-protezzjoni tad-data personali stabbiliti fl-Artikolu 12 tal-Protokoll għal dan il-Ftehim dwar l-Assistenza Amministrattiva Reċiproka fi Kwistjonijiet Doganali, kif ukoll għal kwalunkwe rekwiżit ta’ kunfidenzjalità u privatezza stabbilit fil-liġijiet u fir-regolamenti tal-Partijiet.

1.   Kull Parti għandha tiżgura li l-liġijiet, ir-regolamenti u l-proċeduri doganali tagħha huma:

2.   Sabiex jittejbu l-metodi ta’ ħidma, kif ukoll sabiex jiġu żgurati n-nondiskriminazzjoni, it-trasparenza, l-effiċjenza, l-integrità u r-responsabbiltà fl-operati doganali, kull Parti għandha:

1.   Kull Parti għandha tistabbilixxi jew iżżomm programm ta’ sħubija tal-faċilitazzjoni tal-kummerċ għall-operaturi li jissodisfaw kriterji speċifiċi (minn hawn ’il quddiem imsejħa “operaturi ekonomiċi awtorizzati”).

2.   Il-kriterji speċifikati biex jikkwalifikaw bħala operaturi ekonomiċi awtorizzati għandhom ikunu relatati mal-konformità, jew mar-riskju ta’ nuqqas ta’ konformità, mar-rekwiżiti speċifikati fil-liġijiet, fir-regolamenti jew fil-proċeduri ta’ kull Parti. Il-kriterji speċifikati għandhom jiġu ppubblikati u jistgħu jinkludu:

3.   Il-kriterji speċifikati msemmija fil-paragrafu 2 ma għandhomx jitfasslu jew jiġu applikati b’tali mod li jagħmlu jew joħolqu diskriminazzjoni arbitrarja jew mhux ġustifikata bejn l-operaturi ekonomiċi meta jipprevalu l-istess kundizzjonijiet, u għandhom jippermettu l-parteċipazzjoni tal-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju.

4.   Il-programm ta’ sħubija għall-faċilitazzjoni tal-kummerċ imsemmi fil-paragrafu 1 għandu jinkludi l-benefiċċji li ġejjin:

5.   Il-programm ta’ sħubija għall-faċilitazzjoni tal-kummerċ imsemmi fil-paragrafu 1 jista’ jinkludi wkoll benefiċċji addizzjonali, bħal:

1.   Kull Parti għandha tiżgura li l-formalitajiet tal-importazzjoni, tal-esportazzjoni u tat-tranżitu, ir-rekwiżiti tad-data u tad-dokumentazzjoni jkunu:

2.   Kull Parti għandha tapplika proċeduri doganali komuni u tuża dokumenti doganali uniformi għar-rilaxx tal-merkanzija fit-territorju doganali tagħha.

1.   Kull Parti għandha tuża teknoloġiji tal-informazzjoni li jħaffu l-proċeduri għar-rilaxx tal-merkanzija sabiex jiġi ffaċilitat il-kummerċ bejn il-Partijiet.

2.   Kull Parti:

3.   Kull Parti għandha tadotta jew ikollha proċeduri li jippermettu l-għażla ta’ pagament elettroniku għad-dazji, għat-taxxi, għat-tariffi u għall-imposti miġburin mill-awtoritajiet doganali li jiġu imposti mal-importazzjoni u mal-esportazzjoni.

1.   Kull Parti għandha tadotta jew iżżomm sistema ta’ ġestjoni tar-riskju għall-kontroll doganali.

2.   Kull Parti għandha tfassal u tapplika l-ġestjoni tar-riskju b’mod sabiex tiġi evitata d-diskriminazzjoni arbitrarja jew mhux ġustifikabbli jew restrizzjonijiet moħbijin għall-kummerċ internazzjonali.

3.   Kull Parti għandha tikkonċentra l-kontroll doganali u kontrolli rilevanti oħrajn fil-fruntieri fuq kunsinni ta’ riskju għoli u għandha tħaffef ir-rilaxx ta’ kunsinni b’riskju baxx. Kull Parti tista’ wkoll tagħżel, fuq bażi aleatorja, il-kunsinni għal dawk il-kontrolli bħala parti mill-ġestjoni tar-riskju tagħha.

4.   Kull Parti għandha tibbaża l-ġestjoni tar-riskju fuq il-valutazzjoni tar-riskju permezz ta’ kriterji ta’ selettività adegwati.

1.   Sabiex tħaffef ir-rilaxx tal-merkanzija, kull Parti għandha tadotta jew torganizza awditi ta’ wara l-approvazzjoni sabiex tiżgura l-konformità mal-liġijiet u mar-regolamenti doganali tagħha u oħrajn relatati.

2.   Kull Parti għandha twettaq awditi ta’ wara l-approvazzjoni b’mod ibbażat fuq ir-riskju.

3.   Kull Parti għandha twettaq l-awditi ta’ wara l-iżdoganar b’mod trasparenti. Jekk isir awditu u jkunu nkisbu riżultati konklużivi, il-Parti għandha, mingħajr dewmien, tinnotifika lill-persuna, li r-rekord tagħha kien ġie awditjat bir-riżultati, bir-raġunijiet għar-riżultati u d-drittijiet u l-obbligi ta’ dik il-persuna.

4.   Il-Partijiet jirrikonoxxu li l-informazzjoni miksuba f’awditu ta’ wara l-approvazzjoni tista’ tintuża fi proċedimenti amministrattivi jew ġudizzjarji ulterjuri.

5.   Kull fejn ikun prattiku, kull Parti għandha tuża r-riżultat tal-awditu ta’ wara l-approvazzjoni fl-applikazzjoni tal-ġestjoni tar-riskju.

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza ta’ konsultazzjonijiet f’waqthom mar-rappreżentanti tal-kummerċ dwar il-proposti leġiżlattivi u l-proċeduri ġenerali relatati ma’ kwistjonijiet doganali u tal-kummerċ. Għal dak il-għan, kull Parti għandha tipprevedi konsultazzjonijiet xierqa bejn l-amministrazzjonijiet u ċ-ċrieki kummerċjali.

2.   Kull Parti għandha tiżgura li r-rekwiżiti u l-proċeduri doganali u relatati mad-dogana rispettivi tagħhajkomplu jissodisfaw il-ħtiġijiet taċ-ċrieki kummerċjali, isegwu l-aħjar prattiki, u jibqgħu l-inqas restrittivi għall-kummerċ kemm jista’ jkun.

3.   Kull Parti għandha tipprevedi konsultazzjonijiet regolari xierqa bejn l-aġenziji tal-fruntiera u negozjanti jew partijiet ikkonċernati oħrajn fit-territorju tagħha.

4.   Kull Parti għandha tippubblika minnufih b’mod mhux diskriminatorju u aċċessibbli, inkluż online, u qabel l-applikazzjoni tagħhom, liġijiet u regolamenti ġodda relatati ma’ kwistjonijiet doganali u ta’ faċilitazzjoni tal-kummerċ, kif ukoll l-emendi għal u l-interpretazzjonijiet ta’ dawk il-liġijiet u r-regolamenti. Dawn il-liġijiet u regolamenti, kif ukoll l-emendi u l-interpretazzjonijiet tagħhom, għandhom jinkludu dawk relatati ma’:

5.   Kull Parti għandha tiżgura li jkun hemm perjodu ta’ żmien raġonevoli bejn il-pubblikazzjoni (11) u d-dħul fis-seħħ ta’ liġijiet, ta’ regolamenti u ta’ proċeduri u tariffi u imposti ġodda jew emendati.

6.   Kull Parti għandha tistabbilixxi jew iżżomm punt ta’ kuntatt wieħed jew aktar għall-mistoqsijiet sabiex twieġeb għal mistoqsijiet raġonevoli mill-gvernijiet, mill-operaturi u minn partijiet interessati oħrajn dwar kwistjonijiet doganali u oħrajn relatati mal-kummerċ. Il-punt ta’ kuntatt wieħed jew aktar għall-mistoqsijiet għandhom jirrispondu għall-mistoqsijiet f’perjodu ta’ żmien raġonevoli stabbilit minn kull Parti, li jista’ jvarja skont in-natura jew il-kumplessità tat-talba. Parti ma għandhiex tirrikjedi l-ħlas ta’ tariffa biex twieġeb għal mistoqsijiet jew tipprovdi l-formoli u d-dokumenti meħtieġa.

1.   Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu, “deċiżjoni bil-quddiem” tfisser deċiżjoni bil-miktub mogħtija lil applikant qabel l-importazzjoni ta’ oġġett kopert mill-applikazzjoni li tistabbilixxi t-trattament li l-Parti għandha tipprovdi lill-oġġett meta jiġi importat fir-rigward ta’:

2.   Kull Parti għandha toħroġ deċiżjoni bil-quddiem permezz tal-awtoritajiet doganali tagħha. Dik id-deċiżjoni bil-quddiem għandha tinħareġ b’mod raġonevoli u marbut biż-żmien lill-applikant li jkun issottometta talba bil-miktub, inkluż f’format elettroniku, u jkun fiha l-informazzjoni neċessarja kollha f’konformità mal-liġijiet u mar-regolamenti tal-Parti emittenti.

3.   Id-deċiżjoni bil-quddiem għandha tkun valida għal perjodu ta’ mill-inqas 3 snin mid-data li fiha tidħol fis-seħħ, sakemm il-liġi, il-fatti jew iċ-ċirkostanzi li jappoġġaw id-deċiżjoni bil-quddiem oriġinali ma jkunux inbidlu.

4.   Parti tista’ tirrifjuta li toħroġ deċiżjoni bil-quddiem jekk il-fatti u ċ-ċirkostanzi li jiffurmaw il-bażi tad-deċiżjoni bil-quddiem ikunu taħt rieżami amministrattiv jew ġudizzjarju jew jekk ir-rikors ma jkunx relatat ma’ xi użu maħsub tad-deċiżjoni bil-quddiem. Jekk Parti tonqos milli toħroġ deċiżjoni bil-quddiem, hija għandha mill-ewwel tinnotifika lill-applikant bil-miktub, u tistipula l-fatti rilevanti u fuq liema bażi tkun ħadet id-deċiżjoni tagħha.

5.   Kull Parti għandha tippubblika, tal-anqas:

6.   Jekk Parti tirrevoka jew timmodifika jew tinvalida deċiżjoni bil-quddiem, għandha tipprovdi avviż bil-miktub lill-applikant li fih tistabbilixxi l-fatti rilevanti u l-bażi għad-deċiżjoni tagħha. Parti għandha biss tirrevoka, timmodifika jew tinvalida deċiżjoni bil-quddiem b’effett retroattiv meta d-deċiżjoni tkun ittieħdet fuq il-bażi ta’ informazzjoni mhux kompluta, mhux korretta, falza, jew qarrieqa mill-applikant.

7.   Deċiżjoni bil-quddiem maħruġa minn Parti għandha tkun vinkolanti fuq dik il-Parti fir-rigward tal-applikant. Id-deċiżjoni bil-quddiem għandha tkun vinkolanti wkoll fuq ir-rikorrent.

8.   Kull Parti għandha tipprovdi, fuq talba bil-miktub tal-applikant, rieżami tad-deċiżjoni bil-quddiem jew tad-deċiżjoni li tirrevoka, timmodifika, jew tinvalida d-deċiżjoni bil-quddiem.

9.   Soġġett għar-rekwiżiti ta’ kunfidenzjalità fil-liġijiet u fir-regolamenti tagħha, kull Parti għandha tagħmel disponibbli għall-pubbliku, inkluż online, l-elementi sostantivi tad-deċiżjonijiet tagħha bil-quddiem.

1.   Kull Parti għandha tiżgura l-faċilitazzjoni u l-kontroll effettiv tal-movimenti ta’ tranżitu u tal-operazzjonijiet ta’ trażbord mit-territorju rispettiv tagħha.

2.   Il-Partijiet għandhom jippromwovu u jimplimentaw arranġamenti ta’ tranżitu reġjonali bil-għan li jiġi ffaċilitat il-kummerċ.

3.   Kull Parti għandha tiżgura l-kooperazzjoni bejn, u l-koordinazzjoni ta’, l-awtoritajiet u tal-aġenziji rilevanti tagħha kkonċernati biex jiġi ffaċilitat it-traffiku fi tranżitu.

4.   Kull Parti għandha tippermetti li l-merkanzija maħsuba għall-importazzjoni timxi fit-territorju tagħha taħt kontroll doganali minn uffiċċju doganali tad-dħul għal uffiċċju doganali ieħor fit-territorju tagħha minn fejn kieku tiġi rilaxxata jew approvata l-merkanzija, diment li jiġu ssodisfati r-rekwiżiti regolatorji kollha.

1.   Parti ma għandhiex tintroduċi l-użu obbligatorju ta’ kummissarji tad-dwana bħala rekwiżit għall-operaturi biex jissodisfaw l-obbligi tagħhom fir-rigward tal-importazzjoni, l-esportazzjoni u t-tranżitu tal-merkanzija.

2.   Kull Parti għandha tippubblika l-miżuri tagħha dwar l-użu ta’ kummissarji tad-dwana.

3.   Il-Partijiet għandhom japplikaw regoli trasparenti, nondiskriminatorji u proporzjonati meta jagħtu l-liċenzja lill-aġenti doganali.

1.   Kull Parti għandha tipprovdi proċeduri effettivi, immedjati, mhux diskriminatorji u faċilment aċċessibbli sabiex tiggarantixxi d-dritt ta’ appell kontra azzjonijiet amministrattivi, kontra sentenzi u kontra deċiżjonijiet tal-awtoritajiet doganali jew ta’ awtoritajiet kompetenti oħrajn li jaffettwaw l-importazzjoni jew l-esportazzjoni ta’ merkanzija jew merkanzija fi tranżitu.

2.   Il-proċeduri ta’ appell jistgħu jinkludu rieżami amministrattiv mill-awtorità sorveljanti u rieżami ġudizzjarju tad-deċiżjonijiet meħuda fil-livell amministrattiv f’konformità mal-liġijiet u mar-regolamenti ta’ Parti.

3.   Kwalunkwe persuna li tkun applikat lill-awtoritajiet doganali jew lil awtoritajiet kompetenti oħrajn jew deċiżjoni u ma tkunx kisbet deċiżjoni dwar dik l-applikazzjoni fil-limitu ta’ żmien rilevanti għandha tkun intitolata wkoll li teżerċita d-dritt ta’ appell.

4.   Kull Parti għandha tiżgura li l-awtoritajiet doganali tagħha jew awtoritajiet kompetenti oħrajn jipprovdu lill-persuni li lilhom jinħarġu deċiżjonijiet amministrattivi, ir-raġunijiet għal dawk id-deċiżjonijiet biex jiġu ffaċilitati, fejn meħtieġ, ir-rikors għal proċeduri ta’ appell.

1.   Kull Parti għandha tiżgura li l-liġijiet u r-regolamenti doganali tagħha jipprevedu li kwalunkwe penali imposta għal ksur tal-liġijiet, tar-regolamenti jew tar-rekwiżiti proċedurali doganali tkun proporzjonata u mhux diskriminatorja.

2.   Kull Parti għandha tiżgura li kwalunkwe penali imposta għal ksur tal-liġijiet, tar-regolamenti jew tar-rekwiżiti proċedurali doganali tagħha tiġi imposta biss fuq il-persuna legalment responsabbli għall-ksur.

3.   Kull Parti għandha tiżgura li l-penali imposta tkun ibbażata fuq il-fatti u ċ-ċirkostanzi tal-każ u tkun proporzjonata mal-grad u mas-severità tal-ksur. Kull Parti għandha tevita inċentivi għal, jew kunflitti ta’ interess fil-valutazzjoni u l-ġbir ta’ penali.

4.   Kull Parti hija mħeġġa tikkunsidra divulgazzjoni minn qabel lil awtorità doganali taċ-ċirkostanzi ta’ ksur tal-liġijiet, tar-regolamenti doganali, jew tar-rekwiżiti proċedurali bħala fattur ta’ mitigazzjoni potenzjali meta tistabbilixxi penali.

5.   Jekk Parti timponi penali għal ksur tal-liġijiet, tar-regolamenti jew tar-rekwiżiti proċedurali doganali tagħha, għandha tipprovdi spjegazzjoni bil-miktub lill-persuna li fuqha timponi l-penali, filwaqt li tispeċifika n-natura tal-ksur u l-liġijiet, ir-regolamenti applikabbli, jew il-proċeduri li skonthom ġie impost l-ammont jew il-firxa ta’ penali għall-ksur.

1.   Is-Sottokumitat dwar id-Dwana, il-Faċilitazzjoni tal-Kummerċ u r-Regoli tal-Oriġini (“Sottokumitat”) huwa stabbilit skont l-Artikolu 8.8(1).

2.   Is-Sottokumitat għandu jiżgura l-implimentazzjoni xierqa ta’ dan il-Kapitolu, l-infurzar fil-fruntiera tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali mill-awtoritajiet kompetenti f’konformità mas-Sottotaqsima 2 tat-Taqsima C tal-Kapitolu 32, mal-Protokoll għal dan il-Ftehim dwar l-Assistenza Amministrattiva Reċiproka fi Kwistjonijiet Doganali u kwalunkwe dispożizzjoni addizzjonali relatata mad-dwana miftiehma bejn il-Partijiet, u jeżamina l-kwistjonijiet kollha li jirriżultaw mill-applikazzjoni tagħhom.

3.   Il-funzjonijiet tas-Sottokumitat għandhom jinkludu:

4.   Is-Sottokumitat jista’ jagħmel rakkomandazzjonijiet dwar il-kwistjonijiet koperti mill-paragrafu 2. Il-Kunsill Konġunt jew il-Kumitat Konġunt għandu jkollu s-setgħa li jadotta deċiżjonijiet dwar ir-rikonoxximent reċiproku ta’ tekniki ta’ ġestjoni tar-riskju, standards tar-riskju, kontrolli tas-sigurtà u programmi ta’ sħubija għall-faċilitazzjoni tal-kummerċ, inklużi aspetti bħat-trażmissjoni tad-data u benefiċċji miftiehma b’mod reċiproku.

1.   Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu, “ammissjoni temporanja” tfisser il-proċedura doganali li taħtha ċerta merkanzija, inkluż il-mezz tat-trasport, tista’ tiddaħħal f’territorju doganali soġġetta għall-kundizzjonijiet għall-ħlas ta’ dazji u taxxi tal-importazzjoni u mingħajr l-applikazzjoni ta’ projbizzjonijiet fuq l-importazzjoni jew restrizzjonijiet ta’ natura ekonomika. Dik il-merkanzija trid tiġi importata għal raġuni speċifika u trid tkun maħsuba għall-esportazzjoni mill-ġdid f’perjodu ta’ żmien speċifikat u mingħajr ma jkunu sarulha xi tibdil ħlief għad-deprezzament normali minħabba l-użu magħmul minnha.

2.   Kull Parti għandha tagħti ammissjoni temporanja, b’ħelsien kondizzjonali totali mid-dazji u mit-taxxi tal-importazzjoni u mingħajr l-applikazzjoni ta’ limitazzjonijiet tal-importazzjoni jew projbizzjonijiet ta’ natura ekonomika (12), kif previst fil-liġijiet u fir-regolamenti tagħha, għat-tipi ta’ merkanzija li ġejjin:

3.   Kull Parti għandha taċċetta, f’konformità mal-liġijiet u mar-regolamenti tagħha (13), l-ammissjoni temporanja tal-merkanzija msemmija fil-paragrafu 2 kif ukoll, irrispettivament mill-oriġini tagħhom, il-carnets A.T.A maħruġa fil-Parti l-oħra f’konformità mal-Konvenzjoni dwar l-ammissjoni temporanja, li saret f’Istanbul fis-26 ta’ Ġunju 1990 approvata fil-Parti l-oħra u ggarantita minn assoċjazzjoni li tifforma parti mill-katina ta’ garanzija internazzjonali, iċċertifikata mill-awtoritajiet kompetenti u valida fit-territorju doganali tal-Parti li timporta.

1.   Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu, “tiswija” tfisser kwalunkwe operazzjoni ta’ pproċessar li ssir fuq oġġett sabiex jissewwa difett operattiv jew ħsara materjali u li tinvolvi l-proċess sabiex l-oġġett jinġieb lura għall-funzjoni oriġinali tiegħu jew sabiex tiġi żgurata l-konformità tiegħu mar-rekwiżiti tekniċi għall-użu tiegħu, li mingħajrha l-oġġett ma jkunx jista’ jkompli jintuża bil-mod normali għall-finijiet li kien maħsub għalihom. It-tiswija tinkludi restawr u manutenzjoni iżda ma tinkludix operazzjoni jew proċess li:

2.   Parti ma għandhiex tapplika dazju doganali għal xi oġġett, irrispettivament mill-oriġini tiegħu, li jerġa’ jidħol fit-territorju doganali tagħha, wara li dak l-oġġett ikun ġie esportat temporanjament mit-territorju doganali tagħha lejn it-territorju tal-Parti l-oħra għat-tiswija.

3.   Il-paragrafu 2 ma japplikax għal oġġett, importat f’bond, f’żoni ta’ kummerċ ħieles, jew fi status simili, li mbagħad jiġi esportat għat-tiswija u li ma jiġix importat mill-ġdid f’bond, f’żoni ta’ kummerċ ħieles, jew fi status simili.

4.   Parti ma għandhiex tapplika dazju doganali għal oġġett, irrispettivament mill-oriġini tiegħu, importat temporanjament mit-territorju doganali tal-Parti l-oħra għal tiswija.

1.   It-tariffi u l-imposti l-oħrajn li jiġu imposti minn Parti fuq l-importazzjoni jew l-esportazzjoni ta’ oġġett tal-Parti l-oħra, jew b’rabta magħhom, għandhom ikunu limitati fl-ammont għall-kost approssimattiv tas-servizzi mogħtija, u ma għandhomx jirrappreżentaw protezzjoni indiretta għall-oġġetti lokali jew tassazzjoni fuq l-importazzjoni jew l-esportazzjoni għal finijiet fiskali.

2.   Parti ma għandhiex timponi tariffi jew imposti oħrajn fuq l-importazzjoni jew l-esportazzjoni ta’ oġġett tal-Parti l-oħra, jew b’rabta magħhom, fuq bażi ad valorem.

3.   Kull Parti tista’ timponi imposti jew tirkupra l-kostijiet biss jekk jingħataw servizzi speċifiċi, inklużi dawn li ġejjin:

4.   Kull Parti għandha tippubblika minnufih it-tariffi u l-imposti kollha li hija tista’ timponi b’rabta mal-importazzjoni jew mal-esportazzjoni b’mod li l-gvernijiet, in-negozjanti u partijiet interessati oħrajn ikunu jistgħu jsiru midħla tagħhom.

5.   Parti ma għandhiex tirrikjedi tranżazzjonijiet konsulari, inklużi tariffi u imposti relatati, b’rabta mal-importazzjoni ta’ xi oġġett tal-Parti l-oħra.

1.   L-awtoritajiet kompetenti tal-Partijiet huma l-awtoritajiet responsabbli għall-implimentazzjoni tal-miżuri msemmija f’dan il-Kapitolu, kif stabbilit fl-Anness 13-A.

2.   F’konformità mal-Artikolu 13.12, il-Partijiet għandhom jinfurmaw lil xulxin bi kwalunkwe bidla sinifikanti fl-istruttura, fl-organizzazzjoni jew fid-diviżjoni tal-kompetenzi tal-awtoritajiet kompetenti tagħhom.

1.   Dan li ġej japplika għall-istatus fir-rigward tal-mard tal-annimali u l-infezzjonijiet fl-annimali, inklużi ż-żoonożi:

2.   Dan li ġej japplika għall-istatus fir-rigward tal-pesti:

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-kunċett ta’ reġjonalizzazzjoni, u għandhom japplikawh għall-kummerċ bejniethom.

2.   Id-deċiżjonijiet ta’ reġjonalizzazzjoni fir-rigward tal-mard tal-annimali terrestri u tal-ħut elenkati fl-Appendiċi 13-B-1 u l-pesti elenkati fl-Appendiċi 13-B-2 għandhom jiġu adottati f’konformità mal-Anness 13-C.

3.   Fir-rigward tal-mard tal-annimali, u f’konformità mal-Artikolu 13.14, il-Parti li tesporta li tkun qiegħda tfittex rikonoxximent mill-Parti li timporta ta’ deċiżjoni ta’ reġjonalizzazzjoni għandha tinnotifika l-miżuri tagħha li jistabbilixxu r-reġjonalizzazzjoni bi spjegazzjoni sħiħa u b’data ta’ appoġġ għad-determinazzjonijiet u d-deċiżjonijiet tagħha.

4.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 13.15, u sakemm il-Parti li timporta ma tqajjem l-ebda oġġezzjoni espliċita u titlob informazzjoni, konsultazzjonijiet jew verifika addizzjonali f’konformità mal-Artikoli 13.11 u 13.14 fi żmien 15-il jum tax-xogħol minn meta tirċievi d-deċiżjoni ta’ reġjonalizzazzjoni, il-Partijiet għandhom jikkunsidraw dik id-deċiżjoni bħala aċċettata.

5.   Il-konsultazzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 4 ta’ dan l-Artikolu għandhom isiru f’konformità mal-Artikolu 13.14(2). Il-Parti li timporta għandha tivvaluta l-informazzjoni addizzjonali fi żmien 15-il jum tax-xogħol wara li tasal l-informazzjoni addizzjonali. Il-verifika msemmija fil-paragrafu 4 ta’ dan l-Artikolu għandha titwettaq f’konformità mal-Artikolu 13.11 u fi żmien 25 jum ta’ xogħol minn meta tasal it-talba għal verifika.

6.   Fir-rigward tal-pesti, kull Parti għandha tiżgura li l-kummerċ fil-pjanti, fil-prodotti tal-pjanti u fi prodotti oħrajn iqis l-istatus tal-pesti rikonoxxut mill-Parti l-oħra. Il-Parti li tesporta li tfittex ir-rikonoxximent ta’ deċiżjoni ta’ reġjonalizzazzjoni mill-Parti l-oħra għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra bil-miżuri u bid-deċiżjonijiet tagħha, kif iggwidata mill-Istandards Internazzjonali rilevanti għall-Miżuri Fitosanitarji tal-Organizzazzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura tan-Nazzjonijiet Uniti (“FAO”), inklużi 4 “Rekwiżiti għall-istabbiliment ta’ żoni ħielsa minn pesti”, 8 “Determinazzjoni tal-istatus ta’ pesti f’żona”, u standards internazzjonali oħrajn għal miżuri fitosanitarji kif iqisu xieraq il-Partijiet. Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 13.15, u sakemm Parti ma tqajjimx oġġezzjoni espliċita u titlob informazzjoni, konsultazzjonijiet jew verifika addizzjonali f’konformità mal-Artikoli 13.11 u 13.14 fi żmien 3 xhur mill-wasla tad-deċiżjoni ta’ reġjonalizzazzjoni, il-Partijiet għandhom jikkunsidraw dik id-deċiżjoni bħala aċċettata.

7.   Il-konsultazzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 4 ta’ dan l-Artikolu għandhom isiru f’konformità mal-Artikolu 13.14(2). Il-Parti li timporta għandha tivvaluta kwalunkwe informazzjoni addizzjonali fi żmien 3 xhur mill-wasla ta’ tali informazzjoni addizzjonali. Kull Parti għandha twettaq il-verifika msemmija fil-paragrafu 4 ta’ dan l-Artikolu f’konformità mal-Artikolu 13.11 u fi żmien 12-il xahar minn meta tirċievi talba għal verifika, filwaqt li tqis il-bijoloġija tal-pest u tal-għalla kkonċernati.

8.   Wara l-finalizzazzjoni tal-proċeduri fil-paragrafi 2 sa 7 ta’ dan l-Artikolu, u mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 13.15, kull Parti għandha, mingħajr dewmien żejjed, tieħu miżuri leġiżlattivi u amministrattivi biex tippermetti l-kummerċ fuq dik il-bażi.

1.   Il-Partijiet jistgħu jirrikonoxxu l-ekwivalenza fir-rigward ta’ miżura individwali, grupp ta’ miżuri jew sistemi applikabbli għal settur jew sottosettur.

2.   Għall-fini tar-rikonoxximent tal-ekwivalenza, il-Partijiet għandhom isegwu l-proċess ta’ konsultazzjoni msemmi fil-paragrafu 3. Dak il-proċess għandu jinkludi dimostrazzjoni oġġettiva tal-ekwivalenza mill-Parti li tesporta u valutazzjoni oġġettiva ta’ dik id-dimostrazzjoni mill-Parti li timporta bil-ħsieb tar-rikonoxximent possibbli tal-ekwivalenza mill-Parti li timporta.

3.   Il-Partijiet għandhom, fi żmien 3 xhur minn meta l-Parti li timporta tirċievi talba mill-Parti li tesporta għar-rikonoxximent tal-ekwivalenza ta’ miżura waħda jew aktar li jaffettwaw settur wieħed jew aktar, jibdew proċess ta’ konsultazzjoni, li għandu jinkludi l-passi stabbiliti fl-Anness 13-E. Fil-każ ta’ bosta talbiet mill-Parti li tesporta, il-Partijiet għandhom, fuq talba tal-Parti li timporta, jaqblu fis-Sottokumitat imsemmi fl-Artikolu 13.16 dwar skeda ta’ żmien li skontha għandhom jibdew il-proċess imsemmi f’dan il-paragrafu.

4.   Sakemm ma jkunx miftiehem mod ieħor, il-Parti li timporta għandha tiffinalizza l-valutazzjoni tal-ekwivalenza, kif stabbilit fl-Anness 13-E, mhux aktar tard minn 180 jum wara li tkun irċeviet mingħand il-Parti li tesporta d-dimostrazzjoni tagħha tal-ekwivalenza kif stabbilit f’dak l-Anness. Bħala eċċezzjoni fil-każ ta’ għelejjel staġunali, huwa ġġustifikat li tiġi ffinalizzata l-valutazzjoni tal-ekwivalenza fi żmien aktar tard, jekk ikun meħtieġ sabiex tkun tista’ ssir il-verifika tal-miżuri fitosanitarji matul perjodu xieraq ta’ tkabbir ta’ għalla.

5.   Is-setturi jew is-subsetturi prijoritarji ta’ kull Parti li għalihom jista’ jinbeda proċess ta’ konsultazzjoni kif imsemmi fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu, għandhom jiġu stabbiliti, fejn xieraq f’ordni ta’ prijorità, fl-Appendiċi 13-E-1. Is-Sottokumitat imsemmi fl-Artikolu 13.16 jista’ jirrakkomanda li l-Kunsill Konġunt jemenda dik il-lista, inkluża l-ordni ta’ prijorità.

6.   Il-Parti li timporta tista’ tirtira jew tissospendi rikonoxximent tal-ekwivalenza abbażi ta’ emenda minn waħda mill-Partijiet ta’ miżuri li jaffettwaw l-ekwivalenza kkonċernata, diment li jiġu segwiti l-proċeduri li ġejjin:

7.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 13.15, il-Parti li timporta ma għandhiex tirtira jew tissospendi rikonoxximent tal-ekwivalenza qabel ma tidħol fis-seħħ l-emenda proposta ta’ kwalunkwe Parti.

8.   Ir-rikonoxximent ta’ ekwivalenza, jew l-irtirar jew is-sospensjoni ta’ rikonoxximent tal-ekwivalenza taqa’ biss fuq il-Parti li timporta li taġixxi f’konformità mal-qafas amministrattiv u leġiżlattiv tagħha inkluż, fir-rigward ta’ pjanti, prodotti tal-pjanti u oġġetti oħrajn, komunikazzjonijiet xierqa f’konformità mal-Istandard Internazzjonali tal-FAO għall-Miżuri Fitosanitarji 13 “Linji Gwida għan-notifika ta’ nuqqasijiet ta’ konformità u azzjoni ta’ emerġenza” u standards internazzjonali oħrajn għal miżuri fitosanitarji, kif xieraq. Il-Parti li timporta għandha tipprovdi lill-Parti li tesporta bi spjegazzjoni sħiħa bil-miktub u d-data ta’ sostenn fir-rigward tad-determinazzjonijiet u tad-deċiżjonijiet koperti minn dan l-Artikolu. F’każ ta’ nuqqas ta’ rikonoxximent ta’ ekwivalenza, jew irtirar jew sospensjoni ta’ rikonoxximent tal-ekwivalenza, il-Parti li timporta għandha tinforma lill-Parti li tesporta bil-kundizzjonijiet għall-bidu mill-ġdid tal-proċess imsemmi fil-paragrafu 3.

1.   Il-Partijiet għandhom japplikaw kundizzjonijiet ġenerali tal-importazzjoni. Mingħajr ħsara għad-deċiżjonijiet meħuda f’konformità mal-Artikolu 13.7, il-kundizzjonijiet ta’ importazzjoni tal-Parti li timporta għandhom ikunu applikabbli għat-territorju sħiħ tal-Parti li tesporta. F’konformità mal-Artikolu 13.13, il-Parti li timporta għandha tinforma lill-Parti li tesporta bir-rekwiżiti SPS tal-importazzjoni tagħha. Dik l-informazzjoni għandha tinkludi, kif xieraq, il-mudelli għal kwalunkwe ċertifikat jew attestazzjoni uffiċjali meħtieġa mill-Parti li timporta.

2.   Kull Parti għandha, għan-notifika ta’ emendi jew emendi proposti għall-kundizzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, tikkonforma mal-Artikolu 7 u mal-Anness B tal-Ftehim SPS u mad-deċiżjonijiet sussegwenti adottati mill-Kumitat tad-WTO dwar Miżuri Sanitarji u Fitosanitarji. Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 13.15, il-Parti li timporta għandha tqis il-ħin tat-trasport bejn it-territorji tal-Partijiet meta tistabbilixxi d-data tad-dħul fis-seħħ ta’ kwalunkwe emenda għall-kundizzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu.

3.   Jekk il-Parti li timporta tonqos milli tikkonforma mar-rekwiżiti ta’ notifika msemmija fil-paragrafu 2, għandha tkompli taċċetta, għal 30 jum wara d-data tad-dħul fis-seħħ tal-emenda kkonċernata, kwalunkwe ċertifikat uffiċċjali jew attestazzjoni li jiggarantixxu l-kundizzjonijiet tal-importazzjoni applikabbli qabel dik l-emenda.

4.   Meta ċ-Ċilì jagħti aċċess għas-suq lil settur jew subsettur wieħed jew aktar tal-Parti tal-UE f’konformità mal-kundizzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1, iċ-Ċilì għandu japprova kwalunkwe talba għall-esportazzjoni sussegwenti ppreżentata mill-Istati Membri abbażi ta’ fajl komprensiv ta’ informazzjoni disponibbli għall-Kummissjoni Ewropea, magħrufa bħala l-profil tal-Pajjiż, sakemm iċ-Ċilì, f’ċirkostanzi speċifiċi limitati meta jitqies xieraq, ma jitlobx informazzjoni addizzjonali.

5.   Fi żmien 90 jum minn rikonoxximent tal-ekwivalenza f’konformità mal-Artikolu 13.8, Parti għandha tieħu l-miżuri leġiżlattivi u amministrattivi meħtieġa biex timplimenta dak ir-rikonoxximent tal-ekwivalenza sabiex tippermetti l-kummerċ bejn il-Partijiet f’setturi u subsetturi li fihom il-Parti li timporta tirrikonoxxi l-miżuri SPS kollha tal-Parti li tesporta bħala ekwivalenti. Għall-annimali, il-prodotti tal-annimali, il-pjanti, il-prodotti mill-pjanti u prodotti oħrajn koperti mill-miżuri SPS ikkonċernati, il-mudell għaċ-ċertifikat uffiċjali jew għad-dokument uffiċjali meħtieġ mill-Parti li timporta jista’ jiġi sostitwit b’ċertifikat kif previst fl-Anness 13-H.

6.   Għall-prodotti msemmija fil-paragrafu 5 f’setturi jew f’subsetturi li għalihom miżura waħda jew uħud iżda mhux il-miżuri kollha huma rikonoxxuti bħala ekwivalenti, il-Partijiet għandhom ikomplu jinnegozjaw bejniethom abbażi tal-konformità mal-kundizzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1. Fuq talba tal-Parti li tesporta, għandu japplika l-paragrafu 7.

7.   Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu, il-Parti li timporta ma għandhiex tissoġġetta l-importazzjonijiet ta’ prodotti tal-Parti l-oħra għal-liċenzji tal-importazzjoni.

8.   Fir-rigward tal-kundizzjonijiet ġenerali tal-importazzjoni li jaffettwaw il-kummerċ bejn il-Partijiet, il-Partijiet għandhom, fuq talba tal-Parti li tesporta, jidħlu f’konsultazzjonijiet f’konformità mal-Artikolu 13.14, sabiex jistabbilixxu kundizzjonijiet alternattivi jew addizzjonali tal-importazzjoni tal-Parti li timporta. Il-Partijiet għandhom, jekk xieraq, jibbażaw dawk il-kundizzjonijiet alternattivi jew addizzjonali ta’ importazzjoni fuq miżuri tal-Parti li tesporta rikonoxxuti bħala ekwivalenti mill-Parti li timporta. Jekk il-Partijiet jaqblu dwar kundizzjonijiet ta’ importazzjoni alternattivi jew addizzjonali, il-Parti li timporta għandha, fi żmien 90 jum mill-istabbiliment tagħha, tieħu l-miżuri leġiżlattivi jew amministrattivi meħtieġa biex tippermetti l-importazzjonijiet fuq dik il-bażi.

9.   Fir-rigward tal-importazzjonijiet ta’ annimali, prodotti tal-annimali, prodotti li joriġinaw mill-annimali u prodotti sekondarji tal-annimali, il-Parti li timporta għandha, fuq talba tal-Parti li tesporta akkumpanjata mill-garanziji xierqa, tapprova, mingħajr spezzjoni minn qabel, u f’konformità mal-Anness 13-D, stabbilimenti li jinsabu fit-territorju tal-Parti li tesporta. Sakemm il-Parti li tesporta ma titlobx informazzjoni addizzjonali, il-Parti li timporta għandha, fi żmien 30 jum tax-xogħol minn meta tirċievi t-talba għall-approvazzjoni akkumpanjata mill-garanziji xierqa, tieħu l-miżuri leġiżlattivi jew amministrattivi meħtieġa biex tippermetti l-importazzjonijiet fuq dik il-bażi.

10.   Il-lista inizjali ta’ stabbilimenti għandha tiġi approvata minn Parti f’konformità mal-Anness 13-D.

11.   Fuq talba ta’ Parti, l-Parti l-oħra tipprovdi l-ispjegazzjonijiet u d-data ta’ sostenn sħiħa għad-determinazzjonijiet u d-deċiżjonijiet koperti minn dan l-Artikolu.

1.   Għall-finijiet tal-proċeduri ta’ ċertifikazzjoni, il-Partijiet għandhom jikkonformaw mal-prinċipji u l-kriterji stabbiliti fl-Anness 13-H.

2.   Parti għandha toħroġ iċ-ċertifikati jew id-dokumenti uffiċjali msemmija fil-paragrafi 1, 5 u 6 tal-Artikolu 13.9 kif stabbilit fl-Anness 13-H.

3.   Is-Sottokumitat imsemmi fl-Artikolu 13.16 jista’ jirrakkomanda li l-Kumitat Konġunt jew il-Kunsill Konġunt jadotta deċiżjoni li tistabbilixxi regoli li għandhom jiġu segwiti fil-każ ta’ ċertifikazzjoni elettronika, jew l-irtirar jew is-sostituzzjoni ta’ ċertifikati.

1.   Għall-finijiet tal-implimentazzjoni effettiva ta’ dan il-Kapitolu, kull Parti għandu jkollha d-dritt:

2.   Kull Parti tista’ taqsam ir-riżultati u l-konklużjonijiet tal-verifiki tagħha ma’ pajjiżi terzi u tagħmilhom disponibbli għall-pubbliku.

3.   Is-Sottokumitat imsemmi fl-Artikolu 13.16 jista’ jirrakkomanda li l-Kunsill Konġunt jemenda l-Anness 13-F, filwaqt li jqis kif xieraq il-ħidma rilevanti mwettqa minn organizzazzjonijiet internazzjonali.

4.   Ir-riżultati tal-verifiki msemmija f’dan l-Artikolu jistgħu jikkontribwixxu għall-miżuri minn Parti jew mill-Partijiet imsemmija fl-Artikoli 13.6 sa 13.9 u 13.12.

1.   Il-kontrolli tal-importazzjoni mwettqa mill-Parti li timporta fuq kunsinni mill-Parti li tesporta għandhom jirrispettaw il-prinċipji stabbiliti fl-Anness 13-G. Ir-riżultati ta’ dawk il-kontrolli jistgħu jikkontribwixxu għall-proċess ta’ verifika msemmi fl-Artikolu 13.11.

2.   Ir-rati ta’ frekwenza tal-kontrolli fiżiċi tal-importazzjoni applikati minn kull Parti huma stabbiliti fl-Anness 13-G. Is-Sottokumitat imsemmi fl-Artikolu 13.16 jista’ jirrakkomanda li l-Kunsill Konġunt jemenda l-Anness 13-G.

3.   Parti tista’ tiddevja mir-rati ta’ frekwenza stabbiliti fl-Anness 13-G, fil-kompetenzi tagħha u f’konformità mal-liġijiet u mar-regolamenti tagħha, bħala riżultat tal-progress li jkun sar f’konformità mal-Artikoli 13.8 u 13.9, jew bħala riżultat ta’ verifiki, konsultazzjonijiet jew miżuri oħrajn previsti f’dan il-Kapitolu.

4.   It-tariffi tal-ispezzjoni ma għandhomx jaqbżu l-kostijiet imġarrba mill-awtorità kompetenti għat-twettiq tal-kontrolli tal-importazzjoni u għandhom ikunu ekwi fir-rigward tat-tariffi imposti għall-ispezzjoni ta’ prodotti domestiċi simili.

5.   Il-Parti li timporta għandha tinforma lill-Parti li tesporta bi kwalunkwe emenda, inklużi r-raġunijiet għal dik l-emenda, għall-miżuri li jaffettwaw il-kontrolli tal-importazzjoni u t-tariffi tal-ispezzjoni u bi kwalunkwe bidla sinifikanti fil-proċedura amministrattiva għal dawk il-kontrolli.

6.   Għall-prodotti msemmija fl-Artikolu 13.9(5), il-Partijiet jistgħu jaqblu li jnaqqsu b’mod reċiproku l-frekwenza tal-kontrolli fiżiċi tal-importazzjoni.

7.   Is-Sottokumitat jista’ jirrakkomanda lill-Kunsill Konġunt il-kundizzjonijiet li għandhom ikunu applikabbli minn ċerta data għall-approvazzjoni tal-kontrolli tal-importazzjoni ta’ kull Parti bil-għan li l-frekwenza tagħhom tiġi adattata jew sostitwita. Dawk il-kundizzjonijiet għandhom jiġu inklużi fl-Anness 13-G b’deċiżjoni tal-Kunsill Konġunt. Minn dik id-data, il-Partijiet jistgħu japprovaw il-kontrolli tal-importazzjoni ta’ xulxin għal ċerti prodotti bl-għan li jnaqqsu l-frekwenza tagħhom jew jissostitwuhom.

1.   Il-Partijiet għandhom jiskambjaw l-informazzjoni relevanti għall-implementazzjoni ta’ dan il-Kapitolu fuq bażi uniformi u sistematika bl-għan li jipprovdu assigurazzjoni, inisslu fiduċja reċiproka u juru l-effettività tal-programmi kontrollati. Jekk ikun xieraq, l-iskambju ta’ informazzjoni jista’ jinkludi l-iskambju ta’ uffiċjali.

2.   Il-Partijiet għandhom ukoll jiskambjaw informazzjoni dwar suġġetti rilevanti oħrajn, inkluż:

3.   Parti għandha tippreżenta dokumenti xjentifiċi jew data lill-forum xjentifiku rilevanti biex tissostanzja kwalunkwe fehma jew dikjarazzjoni magħmula fir-rigward ta’ kwistjoni li tirriżulta taħt dan il-Kapitolu għall-evalwazzjoni fil-ħin. Ir-riżultati ta’ dik l-evalwazzjoni għandhom ikunu disponibbli għall-Partijiet.

4.   Meta l-informazzjoni msemmija f’dan l-Artikolu tkun saret disponibbli minn Parti b’notifika lid-WTO f’konformità mal-Artikolu 7 u mal-Anness B tal-Ftehim SPS, jew fuq is-sit web uffiċjali, aċċessibbli għall-pubbliku u mingħajr tariffi tiegħu, l-informazzjoni prevista f’dan l-Artikolu għandha titqies bħala skambjata.

5.   Għall-pesti ta’ periklu magħruf u immedjat lil Parti, il-komunikazzjoni diretta lil dik il-Parti għandha ssir bil-posta jew bil-posta elettronika. Il-Partijiet għandhom isegwu l-gwida pprovduta mill-Istandard Internazzjonali tal-FAO għall-Miżuri Fitosanitarji 17 “Rapportar ta’ pesti”.

6.   Il-Partijiet għandhom jiskambjaw l-informazzjoni msemmija f’dan l-Artikolu permezz tal-posta elettronika, tal-faks jew tal-posta.

1.   Fi żmien jumejn tax-xogħol, Parti għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra bi kwalunkwe riskju serju jew sinifikanti għas-saħħa tal-pubbliku, l-annimali jew il-pjanti, inkluż emerġenzi jew sitwazzjonijiet ta’ kontroll alimentari fejn hemm riskju identifikat b’mod ċar ta’ effetti serji fuq is-saħħa assoċjati mal-konsum ta’ prodotti mill-annimali jew mill-pjanti, b’dak ir-riskju u b’mod partikolari b’li ġejjin:

2.   Meta Parti jkollha tħassib serju dwar riskju għas-saħħa tal-bniedem, tal-annimali jew tal-pjanti, dik il-Parti tista’ titlob konsultazzjonijiet mal-Parti l-oħra rigward is-sitwazzjoni. Dawk il-konsultazzjonijiet għandhom isiru mill-aktar fis possibbli u, fi kwalunkwe każ, fi żmien 13-il jum tax-xogħol mit-talba. F’dawk il-konsultazzjonijiet, kull Parti għandha tagħmel ħilitha biex tipprovdi l-informazzjoni kollha meħtieġa biex tevita tfixkil fil-kummerċ, u biex tasal għal soluzzjoni aċċettabbli b’mod reċiproku konsistenti mal-protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem, tal-annimali jew tal-pjanti.

3.   Parti tista’ titlob li l-konsultazzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 2 ta’ dan l-Artikolu jsiru permezz ta’ konferenza bil-vidjo jew bl-awdjo. Il-Parti rikjedenti għandha tħejji l-minuti tal-konsultazzjonijiet, li għandhom ikunu soġġetti għall-approvazzjoni mill-Partijiet. Għall-finijiet ta’ dik l-approvazzjoni, japplika l-Artikolu 13.13(6).

1.   Jekk il-Parti li tesporta tieħu miżuri domestiċi biex tikkontrolla kawża li x’aktarx tikkostitwixxi riskju serju għas-saħħa tal-bniedem, tal-annimali jew tal-pjanti, dik il-Parti għandha, mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 2, tieħu miżuri ekwivalenti biex tipprevjeni l-introduzzjoni tar-riskju fit-territorju tal-Parti li timporta.

2.   Il-Parti li timporta tista’, għal raġunijiet ta’ riskju serju għas-saħħa tal-bniedem, tal-annimali jew tal-pjanti, tieħu miżuri provviżorji meħtieġa għall-protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem, tal-annimali jew tal-pjanti. Għall-kunsinni li jkunu fi tranżitu bejn il-Partijiet meta japplikaw tali miżuri provviżorji, il-Parti li timporta għandha tikkunsidra l-aktar soluzzjoni xierqa u proporzjonata sabiex jiġi evitat kull tfixkil bla bżonn tal-kummerċ.

3.   Il-Parti li tieħu l-miżuri kif imsemmi f’dan l-Artikolu għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra b’dan fi żmien jum tax-xogħol mid-deċiżjoni li timplimenta dawk il-miżuri. Fuq talba ta’ Parti u f’konformità mal-Artikolu 13.14(2), il-Partijiet għandhom jagħmlu konsultazzjonijiet dwar is-sitwazzjoni fi żmien 13-il jum tax-xogħol min-notifika. Il-Partijiet għandhom iqisu kif xieraq kwalunkwe informazzjoni pprovduta matul dawk il-konsultazzjonijiet u għandhom jagħmlu ħilithom biex jevitaw tfixkil bla bżonn għall-kummerċ, filwaqt li jqisu, jekk applikabbli, l-eżitu tal-konsultazzjonijiet skont l-Artikolu 13.14(2).

1.   Is-Sottokumitat dwar il-Miżuri Sanitarji u Fitosanitarji (“Sottokumitat”), stabbilit skont l-Artikolu 8.8(1), għandu jkun magħmul minn rappreżentanti tal-Partijiet b’responsabbiltà għal kwistjonijiet SPS.

2.   Is-Sottokumitat għandu:

3.   Is-Sottokumitat għandu jaqbel dwar l-azzjonijiet li għandhom jittieħdu sabiex jintlaħqu l-objettivi ta’ dan il-Kapitolu. Is-Sottokumitat għandu jistabbilixxi l-objettivi u l-istadji importanti għal dawk l-azzjonijiet. Is-Sottokumitat għandu jevalwa r-riżultati ta’ dawk l-azzjonijiet.

4.   Is-Sottokumitat jista’ jirrakkomanda li l-Kunsill Konġunt jew il-Kumitat Konġunt, skont il-paragrafu 40.3(3), jistabbilixxi gruppi ta’ ħidma tekniċi, kif xieraq, li jikkonsistu minn rappreżentanti fil-livell ta’ esperti ta’ kull Parti, li għandhom jidentifikaw u jindirizzaw kwistjonijiet tekniċi u xjentifiċi li jirriżultaw mill-applikazzjoni ta’ dan il-Kapitolu.

5.   Is-Sottokumitat jista’ jirrakkomanda li l-Kunsill Konġunt jew il-Kumitat Konġunt jadotta deċiżjoni dwar regoli speċifiċi ta’ proċeduri għal dan is-Sottokumitat fid-dawl tal-ispeċifiċità ta’ kwistjonijiet SPS.

1.   Il-Partijiet għandhom jippromwovu l-kooperazzjoni f’fora multilaterali rilevanti għal kwistjonijiet SPS, b’mod partikolari f'organizzazzjonijiet internazzjonali li jistabbilixxu l-istandards rikonoxxuti fil-qafas tal-Ftehim SPS.

2.   Is-Sottokumitat stabbilit fl-Artikolu 13.16 għandu jkun il-forum rilevanti għall-iskambju ta’ informazzjoni u kooperazzjoni dwar kwistjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu.

1.   Il-Partijiet għandhom jagħmlu ħilithom biex jiffaċilitaw il-kooperazzjoni xjentifika bejn il-korpi tal-Partijiet responsabbli għall-evalwazzjoni xjentifika fl-oqsma tas-sikurezza alimentari, tas-saħħa tal-annimali u tal-protezzjoni tal-pjanti.

2.   Is-Sottokumitat jista’ jirrakkomanda li l-Kunsill Konġunt jew il-Kumitat Konġunt, skont il-paragrafu 40.3(3), jistabbilixxi grupp ta’ ħidma tekniku dwar il-kooperazzjoni xjentifika kif imsemmi fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu (“il-grupp ta’ ħidma”), magħmul minn rappreżentanti fil-livell ta’ esperti tal-korpi xjentifiċi msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, maħtura minn kull Parti.

3.   Il-Kunsill Konġunt jew il-Kumitat Konġunt li jistabbilixxi l-grupp ta’ ħidma għandu jiddefinixxi l-mandat, il-kamp ta’ applikazzjoni u l-programm ta’ ħidma ta’ dak il-grupp ta’ ħidma.

4.   Il-grupp ta’ ħidma jista’ jiskambja informazzjoni, inkluż dwar:

5.   Il-ħidma mwettqa mill-grupp ta’ ħidma ma għandhiex taffettwa l-indipendenza tal-aġenziji nazzjonali jew reġjonali ta’ kull Parti.

6.   Kull Parti għandha tiżgura li r-rappreżentanti maħtura skont il-paragrafu 2 ma jiġux affettwati minn kunflitt ta’ interess skont il-liġi ta’ dik il-Parti.

1.   B’deroga mill-Artikolu 41.2, għall-Parti tal-UE dan il-Kapitolu japplika għat-territorji tal-Istati Membri kif stabbilit fl-Anness I tar-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16), u fir-rigward ta’ pjanti, prodotti tal-pjanti u prodotti oħrajn, kif stabbilit fl-Artikolu 1(3) tar-Regolament (UE) 2016/2031 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17).

2.   Il-Partijiet jifhmu li fir-rigward tat-territorju tal-Unjoni Ewropea, għandha titqies l-ispeċifiċità tiegħu u l-Unjoni Ewropea għandha tiġi rikonoxxuta bħala entità waħda.

1.   Dan il-Kapitolu japplika għall-kooperazzjoni bejn il-Partijiet sabiex tittejjeb is-sostenibbiltà tas-sistemi tal-ikel rispettivi tagħhom.

2.   Dan il-Kapitolu jistabbilixxi dispożizzjonijiet għall-kooperazzjoni dwar aspetti speċifiċi ta’ sistemi tal-ikel sostenibbli, inklużi:

3.   Dan il-Kapitolu japplika wkoll għall-kooperazzjoni tal-Partijiet f’fora multilaterali.

4.   Dan il-Kapitolu japplika mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni ta’ Kapitoli oħrajn relatati mas-sistemi tal-ikel jew mas-sostenibbiltà, b’mod partikolari l-Kapitoli 13, 16 u 33.

1.   Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu:

1.   Il-Partijiet jirrikonoxxu l-interkonnessjoni bejn is-sistemi tal-ikel attwali u t-tibdil fil-klima. Il-Partijiet għandhom jikkooperaw biex inaqqsu l-effetti negattivi ambjentali u klimatiċi tas-sistemi tal-ikel kif ukoll biex isaħħu r-reżiljenza tagħhom.

2.   Il-Partijiet jirrikonoxxu li t-telf u l-ħela tal-ikel għandhom impatt negattiv fuq id-dimensjonijiet soċjali, ekonomiċi u ambjentali tas-sistemi tal-ikel.

3.   Il-Partijiet għandhom jikkooperaw f’oqsma li jistgħu jinkludu: