ANNESS 1

Karatteristiċi tal-magna u tal-vettura u informazzjoni dwar it-twettiq tat-testijiet

L-awtorità u l-manifattur tal-vettura għandhom iżommu lista ta’ tipi ta’ vetturi fir-rigward tal-emissjonijiet kif definit fir-Regolament tan-NU Nru 154 dwar id-WLTP li jkunu parti minn familja partikolari tat-test tal-PEMS abbażi tan-numri tal-approvazzjoni tat-tip tal-emissjonijiet jew ta’ informazzjoni ekwivalenti. Għal kull tip ta’ emissjoni għandhom jiġu pprovduti wkoll il-kombinazzjonijiet korrispondenti kollha tan-numri tal-approvazzjoni tat-tip tal-vettura jew tal-informazzjoni ekwivalenti, it-tipi, il-varjanti u l-verżjonijiet.

L-awtorità u l-manifattur tal-vettura għandhom iżommu lista tat-tipi ta’ vetturi fir-rigward tal-emissjonijiet magħżula għall-ittestjar tal-PEMS sabiex jivvalidaw familja tat-test tal-PEMS f’konformità mal-paragrafu 6.4. ta’ dan ir-Regolament, li għandha tipprovdi l-informazzjoni meħtieġa dwar kif il-kriterji tal-għażla tal-paragrafu 6.4.3. ta’ dan ir-Regolament huma koperti. Din il-lista għandha tindika wkoll jekk id-dispożizzjonijiet tal-paragrafu 6.4.1.3. ta’ dan ir-Regolament ġewx applikati għal test tal-PEMS partikolari.

L-informazzjoni li ġejja, meta applikabbli, għandha tiġi pprovduta fi tliet kopji u għandha tinkludi werrej.

Jekk ikun hemm dijagrammi, dawn għandhom ikunu fi skala xierqa u juru dettall suffiċjenti; għandhom jiġu ppreżentati f’format A4 jew jintwew f’dak il-format. F’każ li jkun hemm xi ritratti, dawn għandhom ikunu f’dettall suffiċjenti.

Jekk is-sistemi, il-komponenti jew l-unitajiet tekniċi separati jkollhom kontrolli elettroniċi, għandha tiġi pprovduta l-informazzjoni dwar il-prestazzjoni tagħhom.

ANNESS 2

Komunikazzjoni

(Format massimu: A4 (210 × 297 mm)

(1)

maħruġa minn:

(Isem l-amministrazzjoni) … … …

ta’ tip ta’ vettura fir-rigward tal-emissjonijiet ta’ sustanzi niġġiesa gassużi mill-magna skont ir-Regolament tan-NU Nru 168

Nru tal-Approvazzjoni …

Raġuni għall-estensjoni: …

TAQSIMA I

TAQSIMA II

(1)  In-numru distintiv tal-pajjiż li jkun ta/estenda/irrifjuta/irtira approvazzjoni (ara d-dispożizzjonijiet għall-approvazzjoni fir-Regolament).

(2)  Aqta’ barra dak li ma japplikax.

(3)  Jekk il-mezz ta’ identifikazzjoni tat-tip ikun fih karattri li mhumiex rilevanti għad-deskrizzjoni tal-vettura, tal-komponent jew tat-tipi ta’ unitajiet tekniċi separati koperti minn dan id-dokument ta’ informazzjoni, tali karattri għandhom jiġu rrappreżentati fid-dokumentazzjoni bis-simbolu “?” (eż. ABC??123??).

(4)  Kif definit fir-Riżoluzzjoni Konsolidata dwar il-Kostruzzjoni tal-Vetturi (R.E.3), id-dokument ECE/TRANS/WP.29/78/Rev.6, il-paragrafu 2. – http://www.unece.org/trans/main/wp29/wp29wgs/wp29gen/wp29resolutions.html

ANNESS 3

Arranġament tal-marka tal-approvazzjoni

Fil-marka tal-approvazzjoni maħruġa u mwaħħla ma’ vettura f’konformità mal-paragrafu 5. ta’ dan ir-Regolament, in-numru tal-approvazzjoni tat-tip għandu jkun akkumpanjat minn karattru alfanumeriku li jirrifletti l-livell li l-approvazzjoni tkun limitata għalih.

Dan l-anness jiddeskrivi d-dehra ta’ din il-marka u jagħti eżempju ta’ kif għandha tkun komposta.

Il-grafika skematika li ġejja tippreżenta t-tqassim, il-proporzjonijiet u l-kontenut ġenerali tal-immarkar. It-tifsira tan-numri u tal-karattru alfabetiku huma identifikati, u jissemmew ukoll is-sorsi li jiddeterminaw l-alternattivi korrispondenti għal kull każ ta’ approvazzjoni.

a = 8 mm (minimu)

Il-grafika li ġejja hija eżempju prattiku ta’ kif jenħtieġ li jkun kompost l-immarkar.

(1)  Numru tal-pajjiż skont in-nota f’qiegħ il-paġna fil-paragrafu 5.4.1 ta’ dan ir-Regolament.

ANNESS 4

Proċedura tat-test għall-ittestjar tal-emissjonijiet tal-vetturi b’sistema portabbli għall-kejl tal-emissjonijiet (PEMS)

1.   Introduzzjoni

Dan l-annes jiddeskrivi l-proċedura tat-test biex jiġu ddeterminati l-emissjonijiet tal-egżost minn vetturi tal-passiġġieri u kummerċjali ħfief bl-użu ta’ Sistema Portabbli għall-Kejl tal-Emissjonijiet.

2.   Simboli, Parametri u Unitajiet

3.   Rekwiżiti ġenerali

3.1.   PEMS

It-test għandu jitwettaq b’apparat tal-PEMS kompost mill-komponenti speċifikati fil-paragrafi 3.1.1 sa 3.1.5. Jekk applikabbli, tista’ tiġi stabbilita konnessjoni mal-ECU tal-vettura biex jiġu ddeterminati l-parametri rilevanti tal-magna u tal-vettura kif speċifikat fil-paragrafu 3.2.

3.2.   Parametri tat-test

Il-parametri tat-test, kif speċifikati fit-Tabella A4/1, għandhom jitkejlu bi frekwenza kostanti ta’ 1,0 Hz jew ogħla u jiġu rreġistrati u rrapportati f’konformità mar-rekwiżiti tal-paragrafu 10. tal-Anness 7 bi frekwenza ta’ kampjunar ta’ 1,0 Hz. Jekk jinkisbu l-parametri tal-ECU, dawn jistgħu jinkisbu bi frekwenza sostanzjalment ogħla iżda r-rata tar-reġistrazzjoni għandha tkun ta’ 1,0 Hz. L-analizzaturi tal-PEMS, l-istrumenti li jkejlu l-fluss u s-sensuri għandhom ikunu konformi mar-rekwiżiti stipulati fl-Annessi 5 u 6.

Tabella A4/1

Parametri tat-test

3.4.   Installazzjoni tal-PEMS

3.4.1.   Ġenerali:

L-installazzjoni tal-PEMS għandha ssegwi l-istruzzjonijiet tal-manifattur tal-PEMS u r-regolamenti lokali dwar is-saħħa u s-sikurezza. Meta l-PEMS tiġi installata fil-vettura, il-vettura għandha tkun mgħammra b’monitors tal-gass jew b’sistemi ta’ twissija għal gassijiet perikolużi (eż. CO). Il-PEMS għandha tiġi installata b’mod li jiġu minimizzati l-interferenzi elettromanjetiċi matul it-test kif ukoll l-espożizzjoni għal xokkijiet, vibrazzjonijiet, trab u varjabilità fit-temperatura. L-installazzjoni u t-tħaddim tal-PEMS għandhom ikunu tali li jevitaw it-tnixxijiet u jimminimizzaw it-telf tas-sħana. L-installazzjoni u t-tħaddim tal-PEMS ma għandhomx ibiddlu n-natura tal-gass tal-egżost jew iżidu għalxejn b’xejn it-tul tat-tailpipe. Sabiex tiġi evitata l-ġenerazzjoni ta’ partikoli, il-konnetturi għandhom ikunu termalment stabbli fit-temperaturi tal-gass tal-egżost mistennijin matul it-test. Huwa rrakkomandat li jiġi evitat l-użu ta’ konnetturi elastomeri biex iqabbdu l-iżbokk tal-egżost tal-vettura u t-tubu tal-konnessjoni. Il-konnetturi elastomeri, jekk jintużaw, ma għandu jkollhom l-ebda kuntatt mal-gass tal-egżost biex jiġu evitati l-artefatti. Jekk it-test imwettaq bl-użu ta’ konnetturi elastomeri ma jaħdimx, it-test għandu jiġi rripetut mingħajr l-użu ta’ konnetturi elastomeri.

3.4.2.   Kontropressjoni permissibbli

L-installazzjoni u t-tħaddim tas-sondi tal-kampjunar tal-PEMS ma għandhomx iżidu indebitament il-pressjoni fl-iżbokk tal-egżost b’mod li jista’ jinfluwenza l-kapaċità rappreżentattiva tal-kejl. Għaldaqstant, huwa rrakkomandat li fl-istess livell tiġi installata biss sonda tal-kampjunar waħda. Jekk ikun teknikament fattibbli, kwalunkwe estensjoni għall-iffaċilitar tal-kampjunar jew tal-konnessjoni mal-miter tal-fluss tal-massa tal-egżost għandu jkollha erja trażversali ekwivalenti jew akbar mill-pajp tal-egżost.

3.4.3.   Miter tal-fluss tal-massa tal-egżost

Kull meta jintuża, il-miter tal-fluss tal-massa tal-egżost għandu jitqabbad mat-tailpipe(s) tal-egżost tal-vettura f’konformità mar-rakkomandazzjonijiet tal-manifattur tal-EFM. Il-medda ta’ kejl tal-EFM għandha taqbel mal-medda tar-rata tal-fluss tal-massa tal-egżost mistennija matul it-test. Huwa rrakkomandat li l-EFM jintgħażel sabiex ir-rata massima tal-fluss mistennija matul it-test tilħaq mill-anqas 75 fil-mija tal-medda sħiħa tal-EFM iżda ma taqbiżx il-medda sħiħa tal-EFM. L-installazzjoni tal-EFM u kwalunkwe adapter tal-pajp tal-egżost jew punti ta’ konġunzjoni ma għandhomx jaffettwaw b’mod negattiv it-tħaddim tal-magna jew is-sistema ta’ posttrattament tal-egżost. Għandhom jitqiegħdu minimu ta’ erba’ dijametri ta’ pajpijiet jew tul ta’ 150 mm ta’ tubi dritti, skont liema minnhom ikun l-akbar, fuq kull naħa tal-element li jħoss il-fluss. Meta tkun qed tiġi ttestjata magna b’ħafna ċilindri b’manifold tal-egżost b’ħafna friegħi, huwa rrakkomandat li l-miter tal-fluss tal-massa tal-egżost jitqiegħed ’l isfel minn fejn il-manifolds jingħaqdu u li tiżdied is-sezzjoni trażversali tal-pajp b’mod li jkun hemm erja trażversali ekwivalenti jew akbar minn fejn jittieħed kampjun. Jekk dan ma jkunx fattibbli, jista’ jintuża kejl tal-fluss tal-egżost b’diversi miters tal-fluss tal-massa tal-egżost. Il-varjetà wiesgħa ta’ konfigurazzjonijiet tal-pajp tal-egżost, dimensjonijiet u rati tal-fluss tal-massa tal-egżost jistgħu jkunu jeħtieġu kompromessi, iggwidati minn ġudizzju inġiniriku tajjeb, meta jintgħażlu u jiġu installati l-EFM(s). Huwa permissibbli li jiġi installat EFM b’dijametru iżgħar minn dak tal-iżbokk tal-egżost jew tas-sezzjoni trasversali totali ta’ diversi żbokki, dment li dan itejjeb l-akkuratezza tal-kejl u ma jaffettwax b’mod negattiv it-tħaddim jew il-posttrattament tal-egżost kif speċifikat fil-paragrafu 3.4.2. Huwa rrakkomandat li l-konfigurazzjoni tal-EFM tiġi ddokumentata bl-użu tar-ritratti.

3.4.4.   Sistema Globali ta’ Navigazzjoni bis-Satellita (GNSS);

L-antenna tal-GNSS għandha tiġi mmuntata kemm jista’ jkun qrib l-ogħla post fuq il-vettura, sabiex jiġi żgurat li s-sinjal satellitari jiġi riċevut b’mod tajjeb. L-antenna mmuntata tal-GNSS għandha tfixkel kemm jista’ jkun mill-anqas it-tħaddim tal-vettura.

3.4.5.   Konnessjoni mal-Unità ta’ Kontroll tal-Magna (ECU)

Jekk ikun mixtieq, il-parametri rilevanti tal-vettura u tal-magna elenkati fit-Tabella A4/1 jistgħu jiġu rreġistrati bl-użu ta’ tagħmir elettroniku għar-reġistrazzjoni tad-data (“data logger”) ikkonnettjat mal-ECU jew man-network tal-vettura permezz ta’ standards nazzjonali jew internazzjonali, bħal ISO 15031-5 jew SAE J1979, OBD-II, EOBD jew WWH-OBD. Jekk ikun applikabbli, il-manifatturi għandhom jiddivulgaw it-tikketti biex ikunu jistgħu jiġu identifikati l-parametri meħtieġa.

3.4.6.   Sensuri u apparat awżiljarju

Sensuri tal-veloċità tal-vettura, sensuri tat-temperatura, termokoppji tal-fluwidu berried jew kwalunkwe apparat ieħor tal-kejl mhux parti mill-vettura għandhom jiġu installati sabiex ikejlu l-parametru li jkun qed jiġi kkunsidrat b’mod rappreżentattiv, affidabbli u akkurat mingħajr tfixkil bla bżonn tat-tħaddim tal-vettura u l-funzjonament ta’ analizzaturi oħrajn, strumenti li jkejlu l-fluss, sensuri u sinjali. Is-sensuri u t-tagħmir awżiljaru għandhom jitħaddmu b’mod indipendenti mill-vettura. Huwa permess li tinxtegħel kwalunkwe illuminazzjoni relatata mas-sikurezza tal-attrezzaturi u l-installazzjonijiet tal-komponenti tal-PEMS barra l-kabina tal-vettura bil-batterija tal-vettura.

3.5.   Kampjunar tal-emissjonijiet

Il-kampjunar tal-emissjonijiet għandu jkun rappreżentattiv u għandu jitwettaq f’postijiet fejn l-egżost ikun imħallat sew, u fejn l-influwenza tal-arja ambjentali downstream mill-punt tal-kampjunar tkun minima. Jekk ikun applikabbli, għandu jsir kampjunar tal-emissjonijiet downstream mill-miter tal-fluss tal-massa tal-egżost, filwaqt li tiġi rrispettata distanza ta’ mill-anqas 150 mm mill-element sensur tal-fluss. Is-sondi tal-kampjunar għandhom jitwaħħlu mill-anqas 200 mm jew tliet darbiet id-dijametru ta’ ġewwa tal-pajp tal-egżost, skont liema minnhom ikun l-akbar, ’il fuq mill-punt minn fejn il-gass tal-egżost joħroġ mill-installazzjoni tal-kampjunar tal-PEMS fl-ambjent.

Jekk il-PEMS talimenta parti mill-kampjun lura lejn il-fluss tal-egżost, dan għandu jseħħ ’l isfel mis-sonda tal-kampjunar b’mod li ma jaffettwax in-natura tal-gass tal-egżost fil-punt(i) tal-kampjunar. Jekk it-tul tal-linja tal-kampjunar jinbidel, il-ħinijiet tat-trasport tas-sistema għandhom jiġu vverifikati u, jekk ikun meħtieġ, ikkoreġuti. Jekk il-vettura tkun mgħammra b’aktar minn tailpipe wieħed, f’dak il-każ it-tailpipes kollha li jiffunzjonaw għandhom jiġu konnessi qabel il-kampjunar u l-kejl tal-fluss tal-egżost.

Jekk il-magna tkun mgħammra b’sistema ta’ posttrattament tal-egżost, il-kampjun tal-egżost għandu jittieħed downstream mis-sistema ta’ posttrattament tal-egżost. Meta tkun qed tiġi ttestjata vettura b’manifold tal-egżost b’diversi friegħi, il-bokka tas-sonda tal-kampjunar għandha titqiegħed ’l isfel biżżejjed sabiex jiġi żgurat li l-kampjun ikun rappreżentattiv tal-emissjonijiet medji tal-egżost miċ-ċilindri kollha. F’magni b’ħafna ċilindri, li jkollhom gruppi distinti ta’ manifolds, bħal f’konfigurazzjoni ta’ magna “V”, is-sonda tal-kampjunar għandha titqiegħed aktar ’l isfel minn fejn il-manifolds jingħaqdu flimkien. Jekk dan ma jkunx teknikament fattibbli, jistgħu jintużaw diversi punti ta’ kampjunar f’postijiet ta’ egżost imħallat sew. F’dan il-każ, in-numru u l-pożizzjoni tas-sondi tal-kampjunar għandhom jaqblu kemm jista’ jkun ma’ dawk tal-miters tal-fluss tal-massa tal-egżost. Fil-każ ta’ flussi tal-egżost mhux ugwali, għandu jiġi kkunsidrat kampjunar proporzjonali jew kampjunar b’diversi analizzaturi.

Jekk jitkejlu l-partikoli, il-kampjun tagħhom għandu jittieħed miċ-ċentru tal-kurrent tal-egżost. Jekk jintużaw diversi sondi għall-kampjunar tal-emissjonijiet, is-sonda tal-kampjunar tal-partikoli għandha titqiegħed ’il fuq mis-sondi tal-kampjunar l-oħra. Is-sonda tal-kampjunar tal-partikoli ma għandhiex tinterferixxi mal-kampjunar tas-sustanzi niġġiesa gassużi. It-tip u l-ispeċifikazzjonijiet tas-sonda u l-immuntar tagħha għandhom jiġu ddokumentati fid-dettall (eż. Tip L jew qatgħa ta’ 45°, dijametru intern, bi jew mingħajr kappell, eċċ.).

Jekk jitkejlu l-idrokarburi, il-linja tal-kampjunar għandha tissaħħan sa 463 ± 10 K (190 ± 10 °C). Għall-kejl ta’ komponenti gassużi oħrajn, bi jew mingħajr tkessiħ, il-linja tal-kampjunar għandha tinżamm f’temperatura minima ta’ 333 K (60 °C) biex tiġi evitata l-kondensazzjoni u biex jiġu żgurati effiċjenzi ta’ penetrazzjoni xierqa tal-gassijiet varji. Għal sistemi tal-kampjunar bi pressjoni baxxa, it-temperatura tista’ titbaxxa b’mod korrispondenti għat-tnaqqis tal-pressjoni dment li s-sistema tal-kampjunar tiżgura effiċjenza ta’ penetrazzjoni ta’ 95 fil-mija għas-sustanzi niġġiesa gassużi regolati kollha. Jekk il-kampjunar tal-partikoli jsir fit-tailpipe u dawn ma jiġux dilwiti fil-pajp tal-egżost, il-linja tal-kampjunar mill-punt tal-kampjun tal-egżost mhux trattat sal-punt ta’ dilwizzjoni jew sad-detettur tal-partikoli għandha tissaħħan għal temperatura minima ta’ 373 K (100 °C). Il-ħin ta’ permanenza tal-kampjun fil-linja tal-kampjunar tal-partikoli għandu jkun ta’ anqas minn 3 sekondi sakemm tintlaħaq l-ewwel dilwizzjoni jew id-detettur tal-partikoli.

Il-partijiet kollha tas-sistema tal-kampjunar mit-tailpipe sad-detettur tal-partikoli, li jiġu f’kuntatt mal-gass tal-egżost mhux trattat jew dilwit, għandhom ikunu ddisinjati biex jimminimizzaw id-depożizzjoni tal-partikoli. Il-partijiet kollha għandhom ikunu magħmulin minn materjal antistatiku biex jiġu evitati l-effetti elettrostatiċi.

4.   Proċeduri ta’ qabel it-test

4.1.   Verifika tat-tnixxija tal-PEMS

Wara li titlesta l-installazzjoni tal-PEMS, għandha ssir verifika għat-tnixxijiet mill-anqas darba għal kull installazzjoni ta’ PEMS fuq vettura kif preskritt mill-manifattur tal-PEMS jew kif ġej. Is-sonda għandha tiġi skonnettjata mis-sistema tal-egżost u t-tarf jingħalaq. Għandha tinxtegħel il-pompa tal-analizzatur. Wara perjodu inizjali ta’ stabbilizzazzjoni, il-miters kollha tal-fluss għandhom juru valuri ta’ bejn wieħed u ieħor żero fl-assenza ta’ tnixxija. Jekk dan ma jkunx il-każ, il-linji tal-kampjunar għandhom jiġu vverifikati u d-difett għandu jissewwa.

Ir-rata massima permessa ta’ tnixxija fuq in-naħa tal-vakwu ma għandhiex tkun aktar minn 0,5 fil-mija tar-rata tal-fluss waqt l-użu għall-parti tas-sistema li tkun qed tiġi vverifikata. Il-flussi tal-analizzatur u l-flussi tal-bypass jistgħu jintużaw sabiex jiġu stmati r-rati tal-fluss waqt l-użu.

Alternattivament, is-sistema tista’ tiġi evakwata għal pressjoni ta’ mill-anqas 20 kPa vakwu (80 kPa assolut). Wara perjodu inizjali ta’ stabbilizzazzjoni, iż-żieda ta’ pressjoni p (kPa/min) fis-sistema ma għandhiex taqbeż:

fejn:

Alternattivament, bidla sinifikanti tal-konċentrazzjoni fil-bidu tal-linja tal-kampjunar għandha tiġi introdotta permezz ta’ bidla minn gass żero għall-gass tar-regolar filwaqt li jinżammu l-istess kundizzjonijiet ta’ pressjoni skont it-tħaddim normali tas-sistema. Jekk għal analizzatur ikkalibrat b’mod korrett wara perjodu ta’ ħin adegwat il-qari jkun ≤ 99 fil-mija meta mqabbel mal-konċentrazzjoni introdotta, il-problema tat-tnixxija għandha tiġi kkoreġuta.

4.2.   Startjar u stabbilizzar tal-PEMS

Il-PEMS għandha tinxtegħel, tissaħħan u tiġi stabbilizzata f’konformità mal-ispeċifikazzjonijiet tal-manifattur tal-PEMS sakemm parametri funzjonali ewlenin (eż. il-pressjonijiet, it-temperaturi u l-flussi) ikunu laħqu l-punti operattivi stabbiliti tagħhom qabel jibda t-test. Biex jiġi żgurat il-funzjonament tajjeb, il-PEMS tista’ tinżamm mixgħula jew tista’ tissaħħan u tiġi stabbilizzata waqt il-kundizzjonament tal-vettura. Is-sistema għandha tkun ħielsa minn żbalji u twissijiet kritiċi.

4.3.   Preparazzjoni tas-sistema tal-kampjunar

Is-sistema tal-kampjunar, li tikkonsisti fis-sonda tal-kampjunar u fil-linji tal-kampjunar, għandha tiġi ppreparata għall-ittestjar skont l-istruzzjonijiet tal-manifattur tal-PEMS. Għandu jiġi żgurat li s-sistema tal-kampjunar tkun nadifa u mingħajr umdità ta’ kondensazzjoni.

4.4.   Preparazzjoni tal-Miter tal-Fluss tal-massa tal-Egżost (EFM)

Jekk jintuża għall-kejl tal-fluss tal-massa tal-egżost, l-EFM għandu jitnaddaf u jitħejja għat-tħaddim f’konformità mal-ispeċifikazzjonijiet tal-manifattur tal-EFM. Din il-proċedura għandha, jekk ikun applikabbli, tneħħi l-kondensazzjoni u d-depożiti mil-linji u l-portijiet tal-kejl assoċjati.

4.5.   Verifika u kalibrazzjoni tal-analizzaturi għall-kejl tal-emissjonijiet gassużi

L-aġġustamenti għall-kalibrazzjoni taż-żero u tar-regolar tal-analizzaturi għandhom jitwettqu billi jintużaw gassijiet tar-regolar li jissodisfaw ir-rekwiżiti tal-paragrafu 5. tal-Anness 5. Il-gassijiet tar-regolar għandhom jintgħażlu biex ikunu jikkorrispondu mal-firxa ta’ konċentrazzjonijiet ta’ sustanzi niġġiesa mistennija waqt it-test tal-RDE. Biex tiġi mminimizzata d-deriva tal-analizzatur, huwa rrakkomandat li l-kalibrazzjoni taż-żero u tar-regolar tal-analizzaturi titwettaq f’temperatura ambjentali li tkun tixbah, kemm jista’ jkun, it-temperatura esperjenzata mit-tagħmir tat-test matul il-vjaġġ.

4.6.   Verifika tal-analizzatur għall-kejl tal-emissjonijiet tal-partikoli

Il-livell żero tal-analizzatur għandu jiġi rreġistrat permezz ta’ kampjunar tal-arja ambjentali ffiltrata bil-filtru HEPA f’punt xieraq ta’ kampjunar, idealment fil-bokka tal-linja tal-kampjunar. Is-sinjal għandu jiġi rreġistrat bi frekwenza kostanti li tkun multiplu ta’ 1,0 Hz u tinkiseb medja fuq perjodu ta’ 2 minuti. Il-konċentrazzjoni finali għandha tkun fi ħdan l-ispeċifikazzjonijiet tal-manifattur, iżda ma għandhiex taqbeż il-5 000 partikola għal kull ċentimetru kubu.

4.7.   Determinazzjoni tal-veloċità tal-vettura

Il-veloċità tal-vettura għandha tiġi ddeterminata tal-anqas b’wieħed mill-metodi li ġejjin:

4.8.   Verifika tal-konfigurazzjoni tal-PEMS

Il-korrettezza tal-konnessjonijiet mas-sensuri kollha u, jekk applikabbli, mal-ECU, għandha tiġi vverifikata. Jekk jinġabru l-parametri tal-magna, għandu jkun żgurat li l-ECU tirrapporta l-valuri b’mod korrett (eż. veloċità tal-magna żero [rpm] filwaqt li l-magna tal-kombustjoni tkun fi stat ta’ ċavetta mixgħula magna mitfija). Il-PEMS għandha taħdem mingħajr intoppi u twissijiet kritiċi.

5.   Test tal-emissjonijiet

5.1.   Bidu tat-test

Il-kampjunar, il-kejl u r-reġistrazzjoni tal-parametri għandhom jibdew qabel il-bidu tat-test (kif definit fil-paragrafu 3.8.5. ta’ dan ir-Regolament). Qabel il-bidu tat-test, għandu jiġi kkonfermat li l-parametri kollha meħtieġa jiġu rreġistrati mil-logger tad-data.

Biex jiġi ffaċilitat l-allinjament tal-ħin, huwa rrakkomandat li jiġu rreġistrati l-parametri li huma soġġetti għall-allinjament tal-ħin jew permezz ta’ apparat wieħed ta’ reġistrazzjoni tad-data jew b’timbru tal-ħin sinkronizzat.

5.2.   Test

Il-kampjunar, il-kejl u r-reġistrazzjoni tal-parametri għandhom jissoktaw matul it-test fuq it-triq tal-vettura. Il-magna tista’ tiġi mitfija u startjata, iżda l-kampjunar tal-emissjonijiet u r-reġistrazzjoni tal-parametri għandhom jissoktaw. Il-waqfien ripetut tal-magna (jiġifieri waqfien mhux intenzjonat tal-magna) għandu jiġi evitat matul vjaġġ tal-RDE. Kwalunkwe sinjal ta’ twissija, li jissuġġerixxi nuqqas ta’ funzjonament tal-PEMS, għandu jiġi ddokumentat u vverifikat. Jekk jitfaċċa(w) xi sinjal(i) ta’ żball matul it-test, it-test għandu jkun invalidu. Ir-reġistrazzjoni tal-parametri għandha tilħaq kompletezza tad-data ta’ aktar minn 99 fil-mija. Il-kejl u r-reġistrazzjoni tad-data jistgħu jiġu interrotti biss għal anqas minn 1 fil-mija tat-tul totali tal-vjaġġ iżda għal mhux aktar minn perjodu konsekuttiv ta’ 30 sekonda fil-każ ta’ telf tas-sinjal mhux intenzjonat jew għall-fini ta’ manutenzjoni tas-sistema tal-PEMS. L-interruzzjonijiet jistgħu jiġu rreġistrati direttament mill-PEMS iżda ma huwiex permissibbli li jiġu introdotti interruzzjonijiet fil-parametru rreġistrat permezz tal-preproċessar, l-iskambju jew il-postproċessar tad-data. Jekk isir, l-awtoażżerar għandu jitwettaq fl-isfond ta’ standard żero traċċabbli simili għal dak użat għall-ażżerar tal-analizzatur. Huwa rrakkomandat ħafna li jingħata bidu għall-manutenzjoni tas-sistema tal-PEMS matul perjodi ta’ veloċità żero tal-vettura.

5.3.   Tmiem tat-test

Għandu jiġi evitat idling eċċessiv tal-magna wara li jitlesta l-vjaġġ. Ir-reġistrazzjoni tad-data għandha tissokta wara t-tmiem tat-test (kif definit fil-paragrafu 3.8.6. ta’ dan ir-Regolament) u sakemm il-ħin ta’ rispons tas-sistemi tal-kampjunar ikun għadda. Għal vetturi b’sinjal li jindividwa r-riġenerazzjoni, il-verifika tal-OBD għandha titwettaq u tiġi ddokumentata direttament wara r-reġistrazzjoni tad-data u qabel ma tinstaq kwalunkwe distanza misjuqa oħra.

6.   Proċedura ta’ wara t-test

6.1.   Verifika tal-analizzaturi għall-kejl tal-emissjonijiet gassużi

Iż-żero u r-regolar tal-analizzaturi tal-komponenti gassużi għandhom jiġu vverifikati bl-użu ta’ gassijiet tar-regolar identiċi għal dawk applikati skont il-paragrafu 4.5. biex tiġi evalwata d-deriva taż-żero u tar-rispons tal-analizzatur meta mqabbla mal-kalibrazzjoni ta’ qabel it-test. Huwa permissibbli li jiġi ażżerat l-analizzatur qabel verifika tad-deriva tar-regolar, jekk id-deriva taż-żero tkun ġiet iddeterminata li tinsab fil-medda permissibbli. Il-verifika tad-deriva ta’ wara t-test għandha titlesta malajr kemm jista’ jkun wara t-test u qabel ma jiġu mitfija jew jitqiegħdu f’modalità nonoperattiva l-PEMS, jew l-analizzaturi jew is-sensuri individwali. Id-differenza bejn ir-riżultati ta’ qabel it-test u r-riżultati ta’ wara t-test għandha tikkonforma mar-rekwiżiti speċifikati fit-Tabella A4/2.

Tabella A4/2

Deriva permissibbli tal-analizzatur matul test tal-PEMS

Jekk id-differenza bejn ir-riżultati ta’ qabel it-test u r-riżultati ta’ wara t-test għad-deriva taż-żero u tar-regolar tkun ogħla milli huwa permess, ir-riżultati tat-test kollha għandhom ikunu invalidi u t-test jiġi ripetut.

6.2.   Verifika tal-analizzatur għall-kejl tal-emissjonijiet tal-partikoli

Il-livell żero tal-analizzatur għandu jiġi rreġistrat f’konformità mal-paragrafu 4.6.

6.3.   Verifika tal-kejl tal-emissjonijiet fuq it-triq

Il-konċentrazzjoni tal-gass tar-regolar li tkun intużat għall-kalibrazzjoni tal-analizzaturi f’konformità mal-paragrafu 4.5 fil-bidu tat-test għandha tkopri mill-anqas 90 fil-mija tal-valuri tal-konċentrazzjoni miksuba minn 99 fil-mija tal-kejl tal-partijiet validi tat-test tal-emissjonijiet. Huwa permissibbli li 1 fil-mija tal-għadd totali tal-kejlijiet użati għall-evalwazzjoni jaqbeż il-konċentrazzjoni tal-gass tar-regolar użat b’sa fattur ta’ tnejn. Jekk dawn ir-rekwiżiti ma jiġux issodisfati, it-test għandu jkun invalidu.

6.4.   Verifika tal-konsistenza tal-altitudni tal-vettura

F’każ li l-altitudni tkun ġiet imkejla biss b’GNSS, id-data tal-altitudni tal-GNSS għandha tiġi vverifikata għall-konsistenza u, jekk ikun meħtieġ, tiġi kkoreġuta. Il-konsistenza tad-data għandha tiġi vverifikata billi titqabbel id-data tal-latitudni, tal-lonġitudni u tal-altitudni miksuba mill-GNSS mal-altitudni indikata minn mudell diġitali tat-terren jew mappa topografika ta’ skala xierqa. Il-kejl li jiddevja b’aktar minn 40 m mill-altitudni murija fil-mappa topografika għandu jiġi kkoreġut b’mod manwali. Id-data oriġinali u mhux ikkoreġuta għandha tinżamm u kwalunkwe data li tkun ġiet ikkoreġuta għandha tiġi mmarkata.

Id-data istantanja tal-altitudni għandha tiġi vverifikata għall-kompletezza. Il-lakuni fid-data għandhom jimtlew permezz tal-interpolazzjoni tad-data. Il-korrettezza tad-data interpolata għandha tiġi vverifikata permezz ta’ mappa topografika. Huwa rrakkomandat li tiġi kkoreġuta d-data interpolata jekk ikun hemm il-kundizzjoni li ġejja:

Il-korrezzjoni tal-altitudni għandha tiġi applikata b’tali mod li:

fejn:

6.5.   Verifika tal-konsistenza tal-veloċità tal-vettura skont il-GNSS

Il-veloċità tal-vettura kif iddeterminata mill-GNSS għandha tiġi vverifikata għall-konsistenza billi tiġi kkalkulata u mqabbla d-distanza totali tal-vjaġġ mal-kejl ta’ referenza miksub jew minn sensur, mill-ECU vvalidata jew, alternattivament, minn network diġitali tat-triq jew mappa topografika. Huwa obbligatorju li d-data tal-GNSS tiġi kkoreġuta għal żbalji ovvji, pereżempju, bl-applikazzjoni ta’ sensur ta’ navigazzjoni stimata qabel il-verifika tal-konsistenza. Id-data oriġinali u mhux ikkoreġuta għandha tinżamm u kwalunkwe data li tkun ġiet ikkoreġuta għandha tiġi mmarkata. Id-data kkoreġuta ma għandhiex taqbeż perjodu ta’ żmien mhux interrott ta’ 120 s jew total ta’ 300 s. Id-distanza totali tal-vjaġġ kif ikkalkulata mid-data tal-GNSS ikkoreġuta ma għandhiex tiddevja b’aktar minn 4 fil-mija mir-referenza. Jekk id-data tal-GNSS ma tissodisfax dawn ir-rekwiżiti u ma jkun disponibbli l-ebda sors affidabbli ieħor tal-veloċità, it-test għandu jkun invalidu.

6.6.   Verifika tal-konsistenza tat-temperatura ambjentali

Id-data dwar it-temperatura ambjentali għandha tiġi vverifikata għall-konsistenza u l-valuri inkonsistenti jiġu kkoreġuti billi l-anomaliji jiġu sostitwiti bil-medja tal-valuri ġirien. Id-data oriġinali u mhux ikkoreġuta għandha tinżamm u kwalunkwe data li tkun ġiet korretta għandha tiġi mmarkata.

(1)  Jistgħu jintużaw sorsi multipli ta’ parametri.

(2)  Kejl fuq bażi umda jew b’korrezzjoni kif deskritt fil-paragrafu 5.1. tal-Anness 7.

(3)  Il-parametru huwa obbligatorju biss jekk il-kejl ikun meħtieġ għall-konformità mal-limiti.

(4)  Jista’ jiġi kkalkulat mill-konċentrazzjonijiet tat-THC u tas-CH4 skont il-paragrafu 6.2. tal-Anness 7.

(5)  Jista’ jiġi kkalkulat mill-konċentrazzjonijiet imkejla tal-NO u tal-NO2

(6)  Il-metodu għandu jintgħażel skont il-paragrafu 4.7. ta’ dan l-anness.

(7)  Għandu jiġi ddeterminat biss jekk ikun meħtieġ li jiġu vverifikati l-istatus u l-kundizzjonijiet operattivi tal-vettura.

(8)  Is-sors preferibbli huwa s-sensur tal-pressjoni ambjentali.

(9)    

(10)  Jekk id-deriva taż-żero tkun fi ħdan il-medda permissibbli, l-ażżerar tal-analizzatur huwa permissibbli qabel il-verifika tad-deriva tar-regolar.

ANNESS 5

Speċifikazzjonijiet u kalibrazzjoni ta’ komponenti u sinjali tal-PEMS

1.   Introduzzjoni

Dan l-anness jistabbilixxi l-ispeċifikazzjonijiet u l-kalibrazzjoni ta’ komponenti u sinjali tal-PEMS

2.   Simboli, Parametri u Unitajiet

3.   Verifika tal-linearità

3.1.   Ġenerali

L-akkuratezza u l-linearità tal-analizzaturi, tal-istrumenti tal-kejl tal-fluss, tas-sensuri u tas-sinjali għandhom ikunu traċċabbli għal standards internazzjonali jew nazzjonali. Kwalunkwe sensur jew sinjal li ma jkunx direttament traċċabbli (pereżempju strumenti li jkejlu l-fluss simplifikati) għandu jkun ikkalibrat alternattivament ma’ tagħmir tal-laboratorju bħal xażi dinamometriku li jkun ġie kkalibrat skont standards nazzjonali jew internazzjonali.

3.2.   Rekwiżiti ta’ linearità

L-analizzaturi, l-istrumenti li jkejlu l-fluss, is-sensuri u s-sinjali kollha għandhom jikkonformaw mar-rekwiżiti ta’ linearità mogħtija fit-Tabella A5/1. Jekk il-fluss tal-arja, il-fluss tal-fjuwil, il-proporzjon tal-arja mal-fjuwil jew ir-rata tal-fluss tal-massa tal-egżost jinkisbu minn ECU, ir-rata tal-fluss tal-massa tal-egżost ikkalkulata għandha tissodisfa r-rekwiżiti ta’ linearità speċifikati fit-Tabella A5/1.

Tabella A5/1

Rekwiżiti ta’ linearità tal-parametri u tas-sistemi ta’ kejl

Parametru/strument tal-kejl		Inklinazzjoni grafika a1	Errur standard tal-istimaSEE	Koeffiċjent ta’ determinazzjoni r2
Rata tal-fluss tal-fjuwil (1)	≤ 1 % xmax	0,98 – 1,02	≤ 2 % ta’ xmax	≥ 0,990
Rata tal-fluss tal-arja (2)	≤ 1 % xmax	0,98 – 1,02	≤ 2 % ta’ xmax	≥ 0,990
Rata tal-fluss tal-massa tal-egżost	≤ 2 % xmax	0,97 – 1,03	≤ 3  % ta’ xmax	≥ 0,990
Analizzaturi tal-gass	≤ 0.5 % massimu	0,99 – 1,01	≤ 1  % ta’ xmax	≥ 0,998
Torque (3)	≤ 1 % xmax	0,98 – 1,02	≤ 2 % ta’ xmax	≥ 0,990
Analizzaturi tal-PN (4)	≤ 5 % xmax	0,85 – 1,15  (5)	≤ 10  % ta’ xmax	≥ 0,950

3.3.   Frekwenza tal-verifika tal-linearità

Ir-rekwiżiti ta’ linearità skont il-paragrafu 3.2. għandhom jiġu vverifikati:

Ir-rekwiżiti ta’ linearità skont il-paragrafu 3.2. għal sensuri jew sinjali tal-ECU li ma jkunux direttament traċċabbli għandhom isiru bl-użu ta’ apparat ta’ kejl b’kalibrazzjoni traċċabbli fuq ix-xażi dinamometriku, darba għal kull arranġament tal-PEMS tal-vettura.

3.4.   Proċedura tal-verifika tal-linearità

3.4.1.   Rekwiżiti ġenerali

L-analizzaturi, l-istrumenti u s-sensuri rilevanti għandhom jinġiebu fil-kundizzjoni tat-tħaddim normali tagħhom skont ir-rakkomandazzjonijiet tal-manifattur tagħhom. L-analizzaturi, l-istrumenti u s-sensuri għandhom jitħaddmu bit-temperaturi, bil-pressjonijiet u bil-flussi speċifikati tagħhom.

3.4.2.   Proċedura ġenerali

Il-linearità għandha tiġi vverifikata għal kull medda operattiva normali billi jitwettqu l-passi li ġejjin:

(g)

Il-valuri aritmetiċi medji tul il-perjodu ta’ 30 sekonda (jew 60 s) għandhom jintużaw biex jiġu kkalkulati l-parametri ta’ rigressjoni lineari bil-metodu tal-minimi kwadrati, skont l-ekwazzjoni ta’ interpolazzjoni ottimali bil-forma ta’: fejn: y huwa l-valur reali tas-sistema ta’ kejl a 1 hija l-inklinazzjoni grafika tal-linja ta’ rigressjoni x huwa l-valur ta’ referenza a 0 hija l-interċetta y tal-linja ta’ rigressjoni L-errur standard tal-istima (SEE) ta’ y fuq x u l-koeffiċjent ta’ determinazzjoni (r2 ) għandhom jiġu kkalkulati għal kull parametru u sistema ta’ kejl.

3.4.3.   Rekwiżiti għall-verifika tal-linearità fuq xażi dinamometriku

L-istrumenti li jkejlu l-fluss, is-sensuri jew is-sinjali tal-ECU mhux traċċabbli, li ma jistgħux ikunu direttament ikkalibrati skont standards traċċabbli, għandhom jiġu kkalibrati fuq xażi dinamometriku. Il-proċedura għandha ssegwi, sa fejn ikun applikabbli, ir-rekwiżiti tar-Regolament tan-NU Nru 154 dwar id-WLTP. Jekk ikun meħtieġ, l-istrument jew is-sensur li jridu jiġu kkalibrati għandhom jiġu installati fuq il-vettura tat-test u għandhom jitħaddmu skont ir-rekwiżiti tal-Anness 4. Il-proċedura ta’ kalibrazzjoni għandha ssegwi, kull meta jkun possibbli, ir-rekwiżiti tal-paragrafu 3.4.2. Għandhom jintgħażlu mill-anqas 10 valuri ta’ referenza xierqa b’tali mod li jiġi żgurat li jkun kopert mill-anqas 90 fil-mija tal-valur massimu mistenni li jseħħ matul it-test tal-RDE.

Jekk ikunu jridu jiġu kkalibrati strument li jkejjel il-fluss, sensur jew sinjal tal-ECU li ma jkunux traċċabbli, miter tal-fluss tal-massa tal-egżost ta’ referenza b’kalibrazzjoni traċċabbli jew is-CVS għandhom jitwaħħlu mat-tailpipe tal-vettura. Għandu jiġi żgurat li l-egżost tal-vettura jitkejjel b’mod akkurat permezz tal-miter tal-fluss tal-massa tal-egżost skont il-paragrafu 3.4.3. tal-Anness 4. Il-vettura għandha titħaddem bl-applikazzjoni ta’ aċċellerazzjoni kostanti, bil-ger magħżul li jibqa’ kostanti u tagħbija kostanti tax-xażi dinamometriku.

4.   Analizzaturi għall-kejl tal-komponenti gassużi

4.1.   Tipi ta’ analizzaturi permissibbli

4.1.1.   Analizzaturi standard

Il-komponenti gassużi għandhom jitkejlu bl-analizzaturi speċifikati fil-paragrafu 4.1.4., l-Anness B5 tar-Regolament tan-NU Nru 154 dwar id-WLTP. Jekk analizzatur tal-NDUV ikejjel kemm l-NO kif ukoll l-NO2, mhux meħtieġ konvertitur NO2/NO.

4.1.2.   Analizzaturi alternattivi

Kwalunkwe analizzatur li ma jissodisfax l-ispeċifikazzjonijiet tad-disinn tal-paragrafu 4.1.1. huwa permess dment li jissodisfa r-rekwiżiti tal-paragrafu 4.2. Il-manifattur għandu jiżgura li l-analizzatur alternattiv jikseb prestazzjoni ta’ kejl ekwivalenti jew ogħla meta mqabbel ma’ analizzatur standard tul il-firxa ta’ konċentrazzjonijiet ta’ sustanzi niġġiesa u gassijiet koeżistenti li jistgħu jkunu mistennija minn vetturi mħaddma bi fjuwils permissibbli taħt kundizzjonijiet moderati u estiżi ta’ ttestjar validu tal-RDE kif speċifikat fil-paragrafi 5., 6. u 7. ta’ dan l-anness. Fuq talba, il-manifattur tal-analizzatur għandu jissottometti informazzjoni supplimentari bil-miktub, li turi li l-prestazzjoni ta’ kejl tal-analizzatur alternattiv hija konformi mal-prestazzjoni ta’ kejl tal-analizzaturi standard, b’mod konsistenti u affidabbli. L-informazzjoni supplimentari għandha tinkludi:

L-awtoritajiet tal-approvazzjoni jistgħu jitolbu aktar informazzjoni biex tiġi ssostanzjata l-ekwivalenza jew jirrifjutaw approvazzjoni jekk il-kejl juri li analizzatur alternattiv ma huwiex ekwivalenti għal analizzatur standard.

4.2.   Speċifikazzjonijiet tal-analizzatur

4.2.1.   Ġenerali

Minbarra r-rekwiżiti ta’ linearità ddefiniti għal kull analizzatur fil-paragrafu 3., il-konformità tat-tipi ta’ analizzaturi mal-ispeċifikazzjonijiet stabbiliti fil-paragrafi 4.2.2. sa 4.2.8. għandha tiġi ppruvata mill-manifattur tal-analizzatur. L-analizzaturi għandu jkollhom firxa ta’ kejl u ħin ta’ rispons xieraq biex ikejlu b’akkuratezza adegwata l-konċentrazzjonijiet tal-komponenti tal-gass tal-egżost fuq standard ta’ emissjonijiet applikabbli taħt kundizzjonijiet ta’ stat tranżizzjonali u stabbli. Is-sensittività tal-analizzaturi għal xokkijiet, vibrazzjonijiet, tiqdim, varjabbiltà f’temperaturi u pressjoni tal-arja kif ukoll interferenzi elettromanjetiċi u impatti oħra marbuta mat-tħaddim tal-vettura u tal-analizzatur għandha tkun limitata kemm jista’ jkun.

4.2.2.   Akkuratezza

L-akkuratezza, iddefinita bħala d-devjazzjoni tal-qari tal-analizzatur mill-valur ta’ referenza, ma għandhiex tkun akbar minn 2 fil-mija tal-qari jew 0,3 fil-mija tal-iskala sħiħa, skont liema jkun l-akbar.

4.2.3.   Preċiżjoni

Il-preċiżjoni, iddefinita bħala 2,5 darbiet id-devjazzjoni standard ta’ 10 risponsi ripetittivi għal gass partikolari tar-regolar jew ta’ kalibrazzjoni, ma għandhiex tkun akbar minn 1 fil-mija tal-iskala sħiħa tal-konċentrazzjoni għal firxa ta’ kejl ugwali jew ogħla minn 155 ppm (jew ppmC1) u 2 fil-mija tal-iskala sħiħa tal-konċentrazzjoni għal medda ta’ kejl ta’ anqas minn 155 ppm (jew ppmC1).

4.2.4.   Storbju

L-istorbju ma għandux jaqbeż 2 fil-mija tal-iskala sħiħa. Kull wieħed mill-10 perjodi ta’ kejl għandhom jitqassmu b’intervall ta’ 30 sekonda li fihom l-analizzatur jiġi espost għal gass tar-regolar xieraq. Qabel kull perjodu ta’ kampjunar u qabel kull perjodu ta’ regolar, għandu jingħata żmien biżżejjed biex l-analizzatur u l-linji tal-kampjunar jitnaddfu.

4.2.5.   Deriva tar-rispons żero

Id-deriva tar-rispons żero, iddefinita bħala r-rispons medju għal gass żero matul intervall ta’ ħin ta’ mill-anqas 30 sekonda, għandha tikkonforma mal-ispeċifikazzjonijiet mogħtija fit-Tabella A5/2.

4.2.6.   Deriva tar-rispons għar-regolar

Id-deriva tar-rispons għar-regolar, iddefinita bħala r-rispons medju għal gass tar-regolar matul intervall ta’ ħin ta’ mill-anqas 30 sekonda, għandha tikkonforma mal-ispeċifikazzjonijiet mogħtija fit-Tabella A5/2.

Tabella A5/2

Deriva tar-rispons żero u tar-rispons għar-regolar permissibbli ta’ analizzaturi għall-kejl tal-komponenti gassużi f’kundizzjonijiet tal-laboratorju

4.2.7.   Ħin tat-tlugħ

Il-ħin tat-tlugħ, iddefinit bħala l-ħin bejn ir-rispons ta’ 10 fil-mija u ta’ 90 fil-mija tal-qari finali (t 10 sa t 90; ara l-paragrafu 4.4.), ma għandux jaqbeż it-3 sekondi.

4.2.8.   Tnixxif tal-gass

Il-gassijiet tal-egżost jistgħu jitkejlu meta jkunu mxarrbin jew xotti. Apparat ta’ tnixxif tal-gass, jekk jintuża, għandu jkollu effett minimu fuq il-kompożizzjoni tal-gassijiet imkejlin. Sustanzi kimiċi li jnixxfu ma humiex permessi.

4.3.   Rekwiżiti addizzjonali

4.3.1.   Ġenerali

Id-dispożizzjonijiet fil-paragrafi 4.3.2. sa 4.3.5. jiddefinixxu r-rekwiżiti addizzjonali ta’ prestazzjoni għal tipi speċifiċi ta’ analizzaturi u japplikaw biss għal każijiet fejn l-analizzatur inkonsiderazzjoni jintuża għall-kejl tal-emissjonijiet tal-RDE.

4.3.2.   Test tal-effiċjenza għal konvertituri tal-NOX

Jekk jiġi applikat konvertitur tal-NOX, pereżempju biex l-NO2 jiġi konvertit f’NO għal analiżi b’analizzatur kimiluminixxenti, l-effiċjenza tiegħu għandha tiġi ttestjata billi jiġu segwiti r-rekwiżiti fil-paragrafu 5.5. tal-Anness B5 tar-Regolament tan-NU Nru 154 dwar id-WLTP. L-effiċjenza tal-konvertitur tal-NOX għandha tiġi vverifikata sa mhux aktar minn xahar qabel it-test tal-emissjonijiet.

4.3.3.   Aġġustament tal-Individwatur tal-Jonizzazzjoni bi Fjamma (FID)

(c)

Verifika tal-interferenza tal-ossiġenu Il-verifika tal-interferenza tal-ossiġenu għandha ssir l-ewwel darba li jibda jitħaddem l-FID u wara l-intervalli ta’ manutenzjoni ewlenin tiegħu. Għandha tintgħażel medda ta’ kejl fejn il-gassijiet ta’ verifika tal-interferenza tal-ossiġenu jaqgħu fl-ogħla 50 fil-mija. It-test għandu jitwettaq bit-temperatura tal-forn issettjata kif meħtieġ. L-ispeċifikazzjonijiet tal-gassijiet ta’ verifika tal-interferenza tal-ossiġenu huma deskritti fil-paragrafu 5.3. Tapplika l-proċedura li ġejja: (i) L-analizzatur għandu jiġi ssettjat fuq żero; (ii) L-analizzatur għandu jiġi kkalibrat b’taħlita ta’ 0 fil-mija ta’ ossiġenu għall-magni ta’ tqabbid bi spark u b’taħlita ta’ ossiġenu ta’ 21 fil-mija għall-magni ta’ tqabbid bil-kompressjoni; (iii) Ir-rispons żero għandu jiġi vverifikat mill-ġdid. Jekk tkun inbidlet b’aktar minn 0,5 fil-mija tal-iskala sħiħa, il-passi (i) u (ii) għandhom jiġu ripetuti; (iv) Għandhom jiġu introdotti l-gassijiet ta’ verifika tal-interferenza tal-ossiġenu ta’ 5 fil-mija u ta’ 10 fil-mija; (v) Ir-rispons żero għandu jiġi vverifikat mill-ġdid. Jekk tkun inbidlet b’aktar minn ±1 fil-mija tal-iskala sħiħa, it-test għandu jiġi rripetut; (vi) L-interferenza tal-ossiġenu E O2 [%] għandha tiġi kkalkulata għal kull gass ta’ verifika tal-interferenza tal-ossiġenu fil-pass (iv) kif ġej: fejn ir-rispons tal-analizzatur huwa: fejn: c ref,b hija l-konċentrazzjoni ta’ HC ta’ referenza fil-pass (ii) [ppmC1] c ref,d hija l-konċentrazzjoni ta’ HC ta’ referenza fil-pass (iv) [ppmC1] c FS,b hija l-konċentrazzjoni ta’ HC fuq skala sħiħa fil-pass (ii) [ppmC1] c FS,d hija l-konċentrazzjoni ta’ HC fuq skala sħiħa fil-pass (iv) [ppmC1] c m,b hija l-konċentrazzjoni ta’ HC mkejla fil-pass (ii) [ppmC1] c m,d hija l-konċentrazzjoni ta’ HC mkejla fil-pass (iv) [ppmC1] (vii) L-interferenza tal-ossiġenu E O2 għandha tkun inqas minn ± 1,5 fil-mija għall-gassijiet kollha meħtieġa għall-verifika tal-interferenza tal-ossiġenu. (viii) Jekk l-interferenza tal-ossiġenu E O2 tkun akbar minn ± 1,5 fil-mija, tista’ tittieħed azzjoni korrettiva billi jiġu aġġustati b’mod inkrementali l-fluss tal-arja (’l fuq u ’l isfel mill-ispeċifikazzjonijiet tal-manifattur) il-fluss tal-fjuwil u l-fluss tal-kampjun. (ix) Il-verifika tal-interferenza tal-ossiġenu għandha tiġi ripetuta għal kull setting ġdid.

4.3.4.   Effiċjenza tal-konverżjoni tal-eliminatur ta’ idrokarburi mhux metaniċi (NMC)

Jekk jiġu analizzati l-idrokarburi, jista’ jintuża eliminatur tal-idrokarburi mhux metaniċi biex jitneħħew l-idrokarburi mhux metaniċi mill-kampjun ta’ gass bl-ossidazzjoni tal-idrokarburi kollha għajr il-metan. Idealment, il-konverżjoni għall-metan tkun ta’ 0 fil-mija u għall-idrokarburi l-oħra, rappreżentati mill-etan, tkun ta’ 100 fil-mija. Għall-kejl akkurat tal-idrokarburi mhux metaniċi (NMHC), iż-żewġ effiċjenzi għandhom jiġu ddeterminati u użati għall-kalkolu tal-emissjonijiet ta’ NMHC (ara l-paragrafu 6.2. tal-Aness 7). Ma huwiex meħtieġ li tiġi ddeterminata l-effiċjenza tal-konverżjoni tal-metan fil-każ fejn l-NMC-FID jiġi kkalibrat skont il-metodu (b) fil-paragrafu 6.2. tal-Anness 7 billi jiġi mgħoddi l-gass tal-kalibrazzjoni tal-metan/arja mill-NMC.

(a)

Effiċjenza tal-konverżjoni tal-metan Il-gass ta’ kalibrazzjoni tal-metan għandu jiġi mgħoddi mill-FID kemm bl-evitar tal-NMC kif ukoll mingħajr l-evitar tal-NMC; iż-żewġ konċentrazzjonijiet għandhom jiġu rreġistrati. L-effiċjenza tal-metan għandha tiġi ddeterminata bħala: fejn: c HC(w/NMC) hija l-konċentrazzjoni ta’ HC bis-CH4 li jgħaddi mill-NMC [ppmC1] c HC(w/o NMC) hija l-konċentrazzjoni ta’ HC bis-CH4 li ma jgħaddix mill-NMC [ppmC1]

(b)

Effiċjenza tal-konverżjoni tal-etan Il-gass ta’ kalibrazzjoni tal-etan għandu jiġi mgħoddi mill-FID kemm bl-evitar tal-NMC kif ukoll mingħajr l-evitar tal-NMC; iż-żewġ konċentrazzjonijiet għandhom jiġu rreġistrati. L-effiċjenza tal-etan għandha tiġi ddeterminata bħala: fejn: c HC(w/NMC) hija l-konċentrazzjoni ta’ HC bis-C2H6 li jgħaddi mill-NMC [ppmC1] c HC(w/o NMC) hija l-konċentrazzjoni ta’ HC bis-C2H6 li ma jgħaddix mill-NMC [ppmC1]

4.3.5.   Effetti tal-interferenza

(c)

Verifika tal-estinzjoni mill-analizzatur tal-NOX Iż-żewġ gassijiet ikkonċernati għall-analizzaturi CLD u HCLD huma s-CO2 u l-fwar tal-ilma. Ir-rispons tal-estinzjoni għal dawn il-gassijiet huwa proporzjonali għall-konċentrazzjonijiet ta’ gass. Test għandu jiddetermina l-estinzjoni fl-ogħla konċentrazzjonijiet mistennija matul it-test. Jekk l-analizzaturi CLD u HCLD jużaw algoritmi għall-kumpens tal-estinzjoni li jużaw analizzaturi ta’ kejl tal-H2O jew tas-CO2, l-estinzjoni għandha tiġi evalwata b’dawn l-analizzaturi attivi u bl-algoritmi ta’ kumpens applikati. (i) Verifika tal-estinzjoni mis-CO2 Gass tar-regolar tas-CO2 li jkollu konċentrazzjoni ta’ 80 sa 100 fil-mija tal-medda operattiva massima għandu jiġi mgħoddi mill-analizzatur NDIR; il-valur tas-CO2 għandu jiġi rreġistrat bħala A. Imbagħad, il-gass tar-regolar tas-CO2 għandu jiġi dilwit b’bejn wieħed u ieħor 50 fil-mija b’gass tar-regolar tal-NO u jiġi mgħoddi mill-NDIR u mis-CLD jew mill-HCLD; il-valuri tas-CO2 u tal-NO għandhom jiġu rreġistrati bħala B u C, rispettivament. Il-fluss tal-gass tas-CO2 għandu mbagħad jingħalaq u l-gass tar-regolar tal-NO biss għandu jiġi mgħoddi mis-CLD jew mill-HCLD; il-valur tal-NO għandu jiġi rreġistrat bħala D. Il-perċentwali tal-estinzjoni għandha tiġi kkalkulata kif ġej: fejn: A hija l-konċentrazzjoni ta’ CO2 mhux dilwit imkejla bl-NDIR [%] B hija l-konċentrazzjoni ta’ CO2 dilwit imkejla bl-NDIR [%] C hija l-konċentrazzjoni ta’ NO dilwit mkejla bis-CLD jew bl-HCLD [ppm] D hija l-konċentrazzjoni ta’ NO mhux dilwit imkejla bis-CLD jew bl-HCLD [ppm] Metodi alternattivi ta’ dilwizzjoni u ta’ kwantifikazzjoni tal-valuri tal-gass tar-regolar tas-CO2 u tal-NO bħat-taħlit/blending dinamiku huma permessi bl-approvazzjoni tal-awtorità tal-approvazzjoni. (ii) Kontroll ta’ estinzjoni mill-ilma Din il-verifika tapplika għall-kejlijiet tal-konċentrazzjonijiet ta’ gass fin-niedi biss. Il-kalkolu tal-estinzjoni mill-ilma għandu jqis id-dilwizzjoni tal-gass tar-regolar tal-NO bil-fwar tal-ilma u l-iskalar tal-konċentrazzjoni tal-fwar tal-ilma fit-taħlita tal-gass għal livelli ta’ konċentrazzjoni li huma mistennija li jseħħu waqt test tal-emissjonijiet. Gass tar-regolar tal-NO li jkollu konċentrazzjoni ta’ 80 sa 100 fil-mija tal-iskala sħiħa tal-medda operattiva normali għandu jiġi mgħoddi mis-CLD jew mill-HCLD; il-valur tal-NO għandu jiġi rreġistrat bħala D. Imbagħad, il-gass tar-regolar tal-NO għandu jiġi mgħoddi b’effervexxenza mill-ilma f’temperatura tal-kamra u mgħoddi mis-CLD jew mill-HCLD; il-valur tal-NO għandu jiġi rreġistrat bħala Cb . Il-pressjoni operattiva assoluta tal-analizzatur u t-temperatura tal-ilma għandhom jiġu ddeterminati u rreġistrati bħala E u F, rispettivament. Il-pressjoni tal-fwar ta’ saturazzjoni tat-taħlita li tikkorrispondi għat-temperatura tal-ilma tas-sifun F fejn issir l-effervexxenza għandha tiġi ddeterminata u rreġistrata bħala G. Il-konċentrazzjoni tal-fwar tal-ilma H [%] tat-taħlita ta’ gass għandha tiġi kkalkulata bħala: Il-konċentrazzjoni mistennija tal-gass tar-regolar tal-NO-fwar tal-ilma dilwit għandha tiġi rreġistrata bħala D e wara li tiġi kkalkulata bħala: Għall-egżost tad-diżil, il-konċentrazzjoni massima tal-fwar tal-ilma fil-gass tal-egżost (f’perċentwali) mistennija matul it-test għandha tiġi rreġistrata bħala H m wara li tiġi stmata, bis-suppożizzjoni ta’ proporzjon H/C tal-fjuwil ta’ 1,8/1, mill-konċentrazzjoni massima ta’ CO2 fil-gass tal-egżost A kif ġej: Il-perċentwali ta’ estinzjoni mill-ilma għandha tiġi kkalkulata bħala: fejn: D e hija l-konċentrazzjoni mistennija ta’ NO dilwit [ppm] Cb hija l-konċentrazzjoni mkejla ta’ NO dilwit [ppm] H m hija l-konċentrazzjoni massima tal-fwar tal-ilma [%] H hija l-konċentrazzjoni reali tal-fwar tal-ilma [%] (iii) Estinzjoni massima permessa L-estinzjoni kombinata mis-CO2 u mill-ilma ma għandhiex taqbeż it-tnejn (2) fil-mija tal-iskala sħiħa.