(1)

Id-Direttiva 2014/94/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) stabbiliet qafas għall-varar ta’ infrastruttura ta’ fjuwils alternattivi. Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-9 ta’ Diċembru 2020 bit-titolu “Strateġija għal Mobbiltà Sostenibbli u Intelliġenti — inqiegħdu t-trasport Ewropew fit-triq it-tajba għall-futur” (“Strateġija għal Mobbiltà Sostenibbli u Intelliġenti”) tindika l-iżvilupp mhux uniformi tal-infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment madwar l-Unjoni u nuqqasijiet b’rabta mal-interoperabbiltà u l-faċilità tal-użu. Tinnota li n-nuqqas ta’ metodoloġija komuni ċara għall-istabbiliment ta' miri u għall-adozzjoni ta’ miżuri fl-ambitu tal-oqfsa ta’ politika nazzjonali meħtieġa mid-Direttiva 2014/94/UE wassal għal sitwazzjoni fejn il-livell ta’ ambizzjoni fl-istabbiliment ta' miri u fil-politiki ta’ appoġġ ivarja ħafna fost l-Istati Membri. Dawk id-differenzi fixklu l-istabbiliment ta’ network komprensiv u komplut ta’ infrastruttura ta’ fjuwils alternattivi madwar l-Unjoni.

(2)

Id-dritt tal-Unjoni diġà stabbilixxa miri għall-fjuwils rinnovabbli. Pereżempju, id-Direttiva (UE) 2018/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) tistabbilixxi mira ta’ sehem mis-suq ta’ 14 % ta’ sorsi ta’ enerġija rinnovabbli fil-fjuwils tat-trasport.

(3)

Ir-Regolamenti (UE) 2019/631 (6) u (UE) 2019/1242 (7) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill diġà stabbilew standards ta’ rendiment għall-emissjonijiet tas-CO2 għal karozzi ġodda tal-passiġġieri u għal vetturi kummerċjali ħfief ġodda, kif ukoll għal ċerti vetturi tqal ġodda. Dawk ir-Regolamenti jenħtieġ li jaċċelleraw l-adozzjoni, b’mod partikolari, ta’ vetturi b’emissjonijiet żero u b’hekk joħolqu domanda għall-infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment. Huwa importanti li r-Regolamenti (UE) 2019/631 u (UE) 2019/1242 u dan ir-Regolament jiżguraw qafas koerenti għall-użu u l-varar ta’ fjuwils alternattivi fit-trasport bit-triq.

(4)

Ir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-iżgurar ta’ kundizzjonijiet ekwivalenti għal trasport bl-ajru sostenibbli u r-Regolament (UE) 2023/1805 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8) jenħtieġ li jagħtu spinta lill-produzzjoni u lill-adozzjoni ta’ fjuwils alternattivi sostenibbli fl-avjazzjoni u fit-trasport marittimu. Filwaqt li r-rekwiżiti tal-użu tal-fjuwil għall-fjuwils tal-avjazzjoni sostenibbli jistgħu jiddependu ħafna mill-infrastruttura eżistenti tar-riforniment, huma meħtieġa investimenti għall-provvista tal-elettriku ta’ inġenji tal-ajru stazzjonarji. Ir-Regolament (UE) 2023/1805 jistabbilixxi rekwiżiti b’mod partikolari għall-użu tal-enerġija fuq l-art li jistgħu jiġu ssodisfati biss jekk jiġi varat livell adegwat ta’ provvista tal-elettriku mix-xatt fil-portijiet tan-network trans-Ewropew tat-trasport (TEN-T). Madankollu, dawk ir-Regolamenti ma fihom l-ebda rekwiżit rigward l-infrastruttura għall-fjuwils, għalkemm tali rekwiżiti huma prerekwiżit biex jinkisbu l-miri.

(5)

Għalhekk, il-modi kollha tat-trasport jenħtieġ li jiġu indirizzati f’att legali uniku li jenħtieġ li jqis varjetà ta’ fjuwils alternattivi. L-użu ta’ teknoloġiji ta’ sistemi tal-motopropulsjoni b’emissjonijiet żero jinsab fi stadji differenti ta’ maturità fil-modi differenti tat-trasport u fl-Istati Membri differenti. B’mod partikolari, fis-settur tat-triq, qed isseħħ adozzjoni rapida ta’ vetturi elettriċi bil-batterija u ibridi plug-in. Anke l-vetturi li jaħdmu bl-idroġenu huma disponibbli fis-suq. Barra minn hekk, bastimenti iżgħar li jaħdmu bl-idroġenu u bastimenti elettriċi bil-batteriji u ferroviji li jaħdmu bl-idroġenu attwalment qed jiġu varati fi proġetti differenti u fl-ewwel operazzjonijiet kummerċjali, fejn l-introduzzjoni kummerċjali sħiħa mistennija li sseħħ fis-snin li ġejjin. B’kuntrast ma’ dan, is-setturi tal-avjazzjoni u tat-trasport fuq l-ilma għadhom jiddependu minn fjuwils likwidi u gassużi, peress li s-soluzzjonijiet ta’ sistemi tal-motopropulsjoni b’emissjonijiet żero u baxxi huma bejn wieħed u ieħor mistennija jidħlu fis-suq fl-2030, jew saħansitra iktar tard, b’mod partikolari għas-settur tal-avjazzjoni, u l-kummerċjalizzazzjoni sħiħa qed tieħu żmienha. L-użu tal-fjuwils fossili gassużi jew likwidi jkun possibbli biss jekk jiġi inkorporat sew f’perkors ċar ta’ dekarbonizzazzjoni li jkun konformi mal-objettiv fit-tul tan-newtralità klimatika fl-Unjoni, li jirrikjedi żieda fit-taħlit mal-fjuwils rinnovabbli bħall-bijometan, il-bijofjuwils avvanzati jew fjuwils gassużi u likwidi sintetiċi, paraffiniċi, rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju, jew is-sostituzzjoni tagħhom b'dawn tal-aħħar.

(6)

Tali bijofjuwils, fjuwils sintetiċi u paraffiniċi, li jissostitwixxu d-diżil, il-petrol u l-fjuwils tal-ġettijiet, jistgħu jiġu prodotti minn materja prima differenti u jistgħu jitħalltu fi fjuwils fossili bi proporzjonijiet għoljin ħafna ta’ taħlit. Dawk il-fjuwils huma speċjalment importanti għat-tnaqqis tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra fis-setturi tal-avjazzjoni u tat-trasport marittimu, li għalihom l-elettrifikazzjoni hi mistennija li se sseħħ aktar bil-mod. Dawk il-fjuwils huma teknikament kompatibbli mat-teknoloġija attwali tal-vetturi, b’adattamenti minuri. Barra minn hekk, il-metanol rinnovabbli jista’, fost affarijiet oħrajn, jintuża għan-navigazzjoni interna u għat-trasport marittimu fuq distanzi qosra. Il-fjuwils sintetiċi u paraffiniċi għandhom il-potenzjal li jnaqqsu l-użu ta’ sorsi ta’ fjuwils fossili fissettur tat-trasport. Dawk il-fjuwils kollha jistgħu jiġu ddistribwiti, maħżuna u użati mal-infrastruttura eżistenti jew, fejn meħtieġ, ma’ infrastruttura tal-istess tip.

(7)

Il-metan likwifikat x’aktarx li se jibqa’ jkollu rwol fit-trasport marittimu, fejn attwalment ma teżisti l-ebda teknoloġija ta’ sistemi tal-motopropulsjoni b’emissjonijiet żero ekonomikament vijabbli. Madankollu, l-użu tal-metan likwifikat minn sorsi fossili jenħtieġ li jibda jinqata' mill-aktar fis possibbli fit-trasport marittimu u jiġi sostitwit b’alternattivi aktar sostenibbli. L-Istrateġija għal Mobbiltà Sostenibbli u Intelliġenti tindika li l-vapuri li jbaħħru b’emissjonijiet żero se jkunu lesti għas-suq sal-2030 u diġà jinsabu għaddejjin xi proġetti għal tali vapuri. Il-konverżjoni tal-flotta hija mistennija li sseħħ gradwalment minħabba l-ħajja twila tal-vapuri li jbaħħru. B’kuntrast mas-sitwazzjoni fit-trasport marittimu, fit-trasport fil-passaġġi fuq l-ilma interni, b’bastimenti normalment iżgħar u fuq distanzi iqsar, it-teknoloġiji ta’ sistemi tal-motopropulsjoni b’emissjonijiet żero, bħal dawk għall-idroġenu u l-elettriku, qed jimmaturaw bħala teknoloġiji u għalhekk huma mistennija jidħlu fis-suq aktar malajr. Madankollu, dawk it-teknoloġiji ta’ sistemi tal-motopropulsjoni b’emissjonijiet żero jista’ jkollhom rwol importanti għat-trasport marittimu f’termini ta’ ħolqien ta’ skala fir-rigward ta’ soluzzjonijiet ta’ propulsjoni b’emissjonijiet żero. Il-metan likwifikat huwa mistenni li ma jibqax ikollu rwol sinifikanti f’dak is-settur. Il-fjuwils tat-trasport bħall-metan likwifikat jeħtieġ li jiġu dekarbonizzati dejjem aktar billi jiġu mħallta jew billi jiġu sostitwiti, pereżempju, bil-bijometan likwifikat jew b’elettrofjuwils gassużi sintetiċi rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju (elettrogassijiet). L-istess infrastruttura tista’ tintuża għal dawk il-fjuwils dekarbonizzati kif ukoll għall-fossili gassużi, u b’hekk tkun tista’ sseħħ tranżizzjoni gradwali lejn il-fjuwils dekarbonizzati.

(8)

Fis-settur tat-trasport bit-triq b’vetturi tqal, it-teknoloġiji għat-trakkijiet li jinsaqu bil-metan likwifikat huma kompletament maturi. Ix-xenarji komuni li jirfdu l-Istrateġija għal Mobbiltà Sostenibbli u Intelliġenti u l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-17 ta’ Settembru 2020 bit-titolu “It-tisħiħ tal-ambizzjoni klimatika tal-Ewropa għall-2030 - Ninvestu f’futur newtrali għall-klima għall-benefiċċju tal-popli tagħna” (“Il-Pjan dwar il-Mira Klimatika”) kif ukoll ix-xenarji ta’ mmudellar “Lesti għall-mira ta’ 55 %” riveduti jissuġġerixxu rwol limitat għall-fjuwils gassużi, li se jiġu dekarbonizzati dejjem aktar fit-trasport bit-triq b’vetturi tqal u speċjalment fis-segment tat-trasport fuq distanzi twal. Barra minn hekk, il-vetturi tal-gass likwifikat miż-żejt (LPG) u tal-gass naturali kkompressat (CNG), li għalihom diġà jeżisti network ta’ infrastruttura suffiċjenti madwar l-Unjoni huma mistennija li se jiġu sostitwiti gradwalment b’sistemi tal-motopropulsjoni b’emissjonijiet żero u għalhekk jitqies li hija meħtieġa biss politika mmirata limitata għall-varar ta’ infrastruttura tal-metan likwifikat li tista’ tipprovdi bl-istess mod fjuwils dekarbonizzati biex jitnaqqsu l-lakuni li fadal fin-networks ewlenin.

(9)

Dan ir-Regolament jenħtieġ li jistabbilixxi miri minimi obbligatorji għall-varar ta’ infrastrutturi tal-irriċarġjar u tar-riforniment għall-vetturi tat-triq aċċessibbli għall-pubbliku.

(10)

Stazzjon tal-irriċarġjar huwa installazzjoni fiżika għall-irriċarġjar ta’ vetturi elettriċi. Kull stazzjon tal-irriċarġjar ikollu potenza tal-output massima teoretika, espressa f’kW, u jkollu mill-inqas punt wieħed tal-irriċarġjar li jista’ jservi vettura waħda biss fl-istess ħin. L-għadd ta’ punti tal-irriċarġjar fi stazzjon tal-irriċarġjar jiddetermina l-għadd ta’ vetturi li jistgħu jiġu rriċarġjati f’dak l-istazzjon fi kwalunkwe ħin partikolari. Meta jkun hemm aktar minn vettura waħda tirriċarġja fi stazzjon tal-irriċarġjar f’ħin partikolari, il-potenza tal-output massima tiġi distribwita lejn il-punti differenti tal-irriċarġjar b’tali mod li l-potenza pprovduta f’kull punt individwali tal-irriċarġjar tkun inqas mill-potenza tal-output ta’ dak l-istazzjon tal-irriċarġjar. Grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar jikkonsisti fi stazzjon tal-irriċarġjar wieħed jew aktar f’post speċifiku, inkluż, skont x’ikun il-każ, il-postijiet ta’ parkeġġ intiżi maġenbhom. Fir-rigward tal-miri stabbiliti f’dan ir-Regolament għall-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar, il-potenza tal-output minima meħtieġa għal dawk il-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar tista’ tiġi pprovduta minn stazzjon tal-irriċarġjar wieħed jew aktar.

(11)

Il-punti tal-irriċarġjar jew tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku jinkludu, pereżempju, punti tal-irriċarġjar jew tar-riforniment ta’ proprjetà privata aċċessibbli għall-pubbliku li jkunu jinsabu fuq proprjetà pubblika jew privata, bħal żoni ta’ parkeġġ pubbliċi jew żoni ta’ parkeġġ tas-supermarkets. Punt tal-irriċarġjar jew tar-riforniment li jkun jinsab fuq proprjetà privata li jkun aċċessibbli għall-pubbliku jenħtieġ li jitqies li huwa aċċessibbli għall-pubbliku anke f’każijiet meta l-aċċess ikun ristrett għal ċertu grupp ġenerali ta’ utenti, pereżempju għall-klijenti. Il-punti tal-irriċarġjar jew tar-riforniment għall-iskemi ta’ car-sharing jenħtieġ li jitqiesu li huma aċċessibbli għall-pubbliku biss jekk jippermettu b’mod espliċitu aċċess għal utenti terzi. Il-punti tal-irriċarġjar jew tar-riforniment li jkunu jinsabu fuq proprjetà privata, li l-aċċess għalihom ikun ristrett għal grupp ta’ persuni limitat u determinat, bħal postijiet ta’ parkeġġ f’bini ta’ uffiċini li għalihom għandhom aċċess biss l-impjegati jew il-persuni awtorizzati, jenħtieġ li ma jitqisux li huma punti tal-irriċarġjar jew tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku.

(12)

Bil-ħsieb li tiżdied il-konvenjenza għall-konsumaturi, huwa importanti li l-operaturi tal-punti tal-irriċarġjar jew tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku jiżguraw li l-ħinijiet tal-ftuħ ta’ tali punti u l-ħin li matulu jkunu disponibbli s-servizzi tagħhom jissodisfaw bis-sħiħ il-ħtiġijiet tal-utenti finali.

(13)

Il-varar ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku għall-vetturi elettriċi ħfief ma sarx b’mod uniformi madwar l-Unjoni. It-tkomplija tad-distribuzzjoni mhux uniformi, tal-infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku tipperikola l-adozzjoni tal-vetturi elettriċi ħfief, u b’hekk tillimita l-konnettività madwar l-Unjoni. Id-diverġenza kontinwa fl-ambizzjonijiet u l-approċċi tal-politika fil-livell nazzjonali tfixkel it-tranżizzjoni sostenibbli tant meħtieġa tas-settur tat-trasport u tali diverġenza ma twassalx għall-ħolqien taċ-ċertezza fit-tul meħtieġa għal investiment sostantiv fis-suq. Għalhekk, miri minimi obbligatorji għall-Istati Membri fil-livell nazzjonali jenħtieġ li jipprovdu orjentazzjonijiet ta’ politika u jenħtieġ li jikkomplementaw l-oqfsa ta’ politika nazzjonali. Dak l-approċċ jenħtieġ li jikkombina l-miri nazzjonali bbażati fuq il-flotta ma’ miri bbażati fuq id-distanza għan-network TEN-T. Il-miri nazzjonali bbażati fuq il-flotta jenħtieġ li jiżguraw li mal-adozzjoni tal-vetturi elettriċi ħfief f’kull Stat Membru jkun hemm varar ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar suffiċjenti korrispondenti aċċessibbli għall-pubbliku. Il-miri bbażati fuq id-distanza għan-network TEN-T jenħtieġ li jiżguraw kopertura sħiħa tal-punti tal-irriċarġjar tul in-networks tat-toroq ewlenin tal-Unjoni u b’hekk jiġi żgurat vjaġġar faċli u bla xkiel fl-Unjoni kollha.

(14)

Il-miri nazzjonali bbażati fuq il-flotta jenħtieġ li jiġu stabbiliti abbażi tal-għadd totali ta’ vetturi elettriċi rreġistrati fl-Istat Membru kkonċernat. Dawk il-miri jenħtieġ li jiġu stabbiliti abbażi ta’ metodoloġija komuni li tqis l-iżviluppi teknoloġiċi bħall-medda tas-sewqan akbar tal-vetturi elettriċi jew iż-żieda fl-għadd ta’ punti tal-irriċarġjar veloċi, li fihom jistgħu jirriċarġjaw għadd akbar ta’ vetturi elettriċi minn f’punt tal-irriċarġjar normali f’perjodu partikolari. Dik il-metodoloġija komuni jenħtieġ li tqis ukoll ix-xejriet differenti tal-irriċarġjar ta’ vetturi elettriċi bil-batterija u vetturi ibridi plug-in. Metodoloġija li tistabbilixxi miri nazzjonali bbażati fuq il-flotta skont il-potenza tal-output massima totali tal-infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku tkun tippermetti flessibbiltà fl-implimentazzjoni ta’ teknoloġiji differenti tal-irriċarġjar fl-Istati Membri.

(15)

L-implimentazzjoni mill-Istati Membri ta’ miri nazzjonali bbażati fuq il-flotta jenħtieġ li tiżgura li jiġi installat għadd suffiċjenti ta’ punti tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku b’mod li jiggarantixxi wkoll l-aċċessibbiltà tal-punti tal-irriċarġjar fit-territorju kollu tagħhom, b’mod partikolari fl-istazzjonijiet tat-trasport pubbliku, bħat-terminals tal-passiġġieri tal-portijiet, tal-ajruporti jew tal-istazzjonijiet ferrovjarji. Il-varar ta’ dawk il-punti tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku huwa partikolarment importanti f’żoni residenzjali fejn il-parkeġġ off-street huwa skars u f’żoni fejn, tipikament, il-vetturi jiġu pparkjati għal perjodi estiżi ta’ żmien. Jenħtieġ ukoll li jiġi varat għadd suffiċjenti ta’ punti tal-irriċarġjar veloċi aċċessibbli għall-pubbliku intiżi għall-vetturi elettriċi ħfief biex tiżdied il-konvenjenza għall-konsumaturi, b’mod partikolari, madwar in-network TEN-T biex tiġi żgurata konnettività transfruntiera sħiħa u biex il-vetturi elettriċi jkunu jistgħu jiċċirkolaw fl-Unjoni kollha. Huwa importanti li l-varar ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku primarjament ikun ir-riżultat ta’ investiment tas-suq privat. Madankollu, l-Istati Membri jenħtieġ li, soġġetti għar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat, ikunu jistgħu jappoġġaw il-varar tal-infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku meħtieġa f’każijiet meta, minħabba l-kundizzjonijiet tas-suq, ikun meħtieġ l-appoġġ pubbliku qabel ma jiġi stabbilit suq kompletament kompetittiv.

(16)

Abbażi taċ-ċirkostanzi speċifiċi fi Stat Membru, ir-rekwiżiti f’termini tal-livell tal-potenza tal-output totali fissa li l-istazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku jridu jipprovdu għal kull vettura elettrika ħafifa bil-batterija rreġistrata f’dak l-Istat Membru jaf ma jibqgħux ġustifikati t fejn dawk ir-rekwiżiti jista’ jkollhom effetti avversi billi jiskoraġġixxu l-investimenti privati jew, b’mod partikolari, billi jirriżultaw fi provvista żejda fuq terminu medju. Ir-riskju ta’ tali effetti avversi jista’ jinħoloq minħabba l-installazzjoni ta’ għadd kbir ta’ punti tal-irriċarġjar privati. Il-ħtiġijiet tal-utenti jew ir-rata tal-użu tal-istazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku jafu jkunu aktar baxxi meta mqabbla mal-ipoteżijiet inizjali, bil-konsegwenza li l-potenza tal-output totali disponibbli permezz ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku tilħaq livell sproporzjonatament għoli meta mqabbel mal-użu reali ta’ tali stazzjonijiet. F’tali każijiet, jenħtieġ li l-Istat Membru kkonċernat ikun jista’ jitlob l-awtorizzazzjoni biex japplika rekwiżiti aktar baxxi minn dawk stabbiliti f’dan ir-Regolament f’termini tal-livell tal-potenza tal-output totali jew jieqaf japplika tali rekwiżiti. Biex l-Istat Membru jkun jista’ jagħmel tali talba, is-sehem ta’ vetturi elettriċi ħfief bil-batterija meta mqabbel mal-flotta totali ta’ vetturi ħfief irreġistrati fl-Istat Membru jenħtieġ li jkun laħaq mill-inqas 15 % u l-Istat Membru jenħtieġ li jiġġustifika t-talba tiegħu kif xieraq.

(17)

Bħala parti mir-rieżami ta’ dan ir-Regolament, huwa importanti li l-Kummissjoni tivvaluta l-ħtieġa li jiġu inklużi rekwiżiti għall-infrastruttura tal-irriċarġjar li sservi roti b’assistenza motorizzata bl-elettriku u vetturi tal-kategorija L bħal roti elettriċimotorizzati u mopeds elettriċi, u b’mod partikolari l-opportunità li l-infrastruttura tal-irriċarġjar tiġi mgħammra b’power socket domestiku biex ikun possibbli li tali vetturi jiġu ċċarġjati faċilment, peress li jirrappreżentaw mod ta’ trasport li jista’ jgħin biex l-emissjonijiet tas-CO2 u t-tniġġis tal-arja jitnaqqsu aktar.

(18)

Il-vetturi elettriċi tqal jeħtieġu infrastruttura tal-irriċarġjar differenti b’mod distint minn dik tal-vetturi elettriċi ħfief. Bħalissa, madankollu, fl-Unjoni kważi ma hemm l-ebda infrastruttura aċċessibbli għall-pubbliku disponibbli għall-vetturi elettriċi tqal u l-varar ta’ tali infrastruttura jeħtieġ li jiġi aċċellerat. Approċċ ikkombinat ta’ miri bbażati fuq id-distanza tul in-network TEN-T, b’distinzjoni xierqa bejn in-network ewlieni TEN-T u n-network komprensiv TEN-T, miri għall-infrastruttura tal-irriċarġjar matul il-lejl u miri fin-nodi urbani jenħtieġ li jiżgura li tiġi stabbilita kopertura suffiċjenti ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku għall-vetturi elettriċi tqal fl-Unjoni kollha biex tappoġġa ż-żieda mistennija tas-sehem mis-suq ta’ vetturi elettriċi tqal bil-batterija.

(19)

Jenħtieġ li jiġi varat għadd suffiċjenti ta’ punti tal-irriċarġjar veloċi aċċessibbli għall-pubbliku li jkunu intiżi għall-vetturi tqal tul in-network TEN-T biex tiġi żgurata konnettività sħiħa fl-Unjoni kollha. Dik l-infrastruttura jenħtieġ li jkollha potenza tal-output suffiċjenti biex il-vetturi tqal jiġu rriċarġjata fil-limiti tal-ħin tal-pawża legali tas-sewwieq. Sabiex jitqies iż-żmien meħtieġ għall-ippjanar, it-tfassil u l-implimentazzjoni tal-infrastruttura tal-irriċarġjar, li jaf jinkludi l-estensjoni jew it-titjib tal-grilja elettrika f’ċerti żoni, l-akkwist tal-art, l-awtorizzazzjonijiet ambjentali, u, jekk ikun meħtieġ, l-għoti ta’ kuntratti pubbliċi, u sabiex ikun hemm adattament għall-adozzjoni progressiva ta’ vetturi elettriċi tqal, l-infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku għall-irriċarġjar għal tali vetturi jenħtieġ li tiġi varata progressivament mill-2025 bil-ħsieb li tkopri n-network TEN-T kollu sal-2030.

(20)

Għall-finijiet tal-varar tal-infrastruttura tal-irriċarġjar tul in-network tat-toroq TEN-T, jenħtieġ li l-istazzjonijiet tal-irriċarġjar kollha li għandhjom jiġu skjerati tul in-network tat-toroq TEN-T ikunu jinsabu fin-network tat-toroq TEN-T jew f’distanza ta’ sewqan ta’ 3 km mill-eqreb exit ta’ triq TEN-T.

(21)

Xi Stati Membri jinsabu fil-proċess li jtejbu sezzjonijiet tan-network TEN-T sabiex jissodisfaw ir-rekwiżiti stabbiliti fir-Regolament (UE) Nru 1315/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9). Huma u jagħmlu dan, l-Istati Membri jenħtieġ li jistinkaw biex jiżguraw li r-rekwiżiti għall-varar tal-infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment tul in-network TEN-T stabbiliti f’dan ir-Regolament jiġu implimentati b’mod komprensiv sabiex jiġu evitati assi mhux rekuperabbli u b’mod li jiżgura l-implimentazzjoni koordinata tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013 u ta’ dan ir-Regolament.

(22)

Bħalissa qed jiġu żviluppati standards ġodda għall-infrastruttura tal-irriċarġjar għall-vetturi elettriċi tqal. Għalhekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni tqis li żżid il-potenza tal-output individwali tal-istazzjonijiet tal-irriċarġjar fil-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar ladarba l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi komuni l-ġodda jkunu disponibbli.

(23)

L-infrastruttura tal-irriċarġjar tul in-network TEN-T jenħtieġ li tiġi kkomplementata b’infrastruttura tal-irriċarġjar veloċi aċċessibbli għall-pubbliku f’nodi urbani. Dik l-infrastruttura hija meħtieġa b’mod partikolari biex jiġu pprovduti opportunitajiet tal-iċċarġjar għat-trakkijiet tal-kunsinna u għall-iċċarġjar fid-destinazzjoni għat-trakkijiet tat-trasport fuq distanzi twal. Il-punti tal-irriċarġjar għall-vetturi elettriċi ħfief fiż-żoni urbani, madankollu, jenħtieġ li jaqgħu fil-mira nazzjonali bbażata fuq il-flotta. Minbarra l-punti tal-irriċarġjar veloċi tul in-network TEN-T u fin-nodi urbani, il-vetturi elettriċi tqal jenħtieġ li jkunu jistgħu jużaw ukoll infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku għall-irriċarġjar matul il-lejl tul in-network tat-trasport ewlieni biex tiġi appoġġata speċifikament l-elettrifikazzjoni tas-settur tat-trasport fuq distanzi twal.

(24)

Sabiex jiġu evitati investimenti li jkunu sproporzjonati meta mqabbla mal-volumi tat-traffiku fuq uħud mit-toroq tan-network TEN-T f’każijiet meta l-varar ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar ma tkunx tista’ tiġi ġġustifikata f’termini ta’ kostijiet-benefiċċji soċjoekonomiċi, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jipprevedu li grupp wieħed ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku jservi ż-żewġ direzzjonijiet tal-ivvjaġġar, dment li jiġu ssodisfati r-rekwiżiti l-oħra applikabbli, f’termini tad-distanza massima bejn il-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar, il-potenza tal-output totali tal-grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar u l-għadd ta’ punti tal-irriċarġjar fil-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar li jkunu applikabbli għal direzzjoni waħda tal-ivvjaġġar. Alternattivament, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jnaqqsu l-potenza tal-output totali tal-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar intiżi għall-vetturi elettriċi ħfief jew għall-vetturi elettriċi tqal li jinsabu tul in-network tat-toroq TEN-T b’volumi baxxi ta’ traffiku ta’ vetturi elettriċi ħfief jew vetturi elettriċi tqal rispettivament. Għall-istess fini, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jippermettu wkoll distanza massima ogħla bejn il-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku intiżi għal vetturi elettriċi ħfief jew vetturi elettriċi tqal tul it-toroq tan-network ewlieni TEN-T b’volumi ta’ traffiku baxxi ħafna.

(25)

Minħabba l-karattru insulari ta’ Ċipru, in-nuqqas ta’ kwalunkwe konnessjoni mal-art ta’ Stati Membri oħra u mal-kontinent u l-firxa limitata tan-network tat-toroq TEN-T tiegħu, it-traffiku tal-vetturi tqal tat-trasport fuq distanzi twal li jiċċirkola f’dak l-Istat Membru huwa limitat. Barra minn hekk, minħabba l-kilometraġġ limitat ta’ kuljum tal-vetturi elettriċi tqal f’Ċipru, il-ħtiġijiet tal-irriċarġjar tagħhom se jkunu koperti fil-biċċa l-kbira tagħhom mill-kapaċitajiet tal-irriċarġjar matul il-lejl f’postijiet privati, bħal deposti. Għalhekk, Ċipru jkun taħt obbligu sproporzjonat u bla bżonn li kieku kellu jissodisfa r-rekwiżiti stabbiliti f’dan ir-Regolament fir-rigward tal-kopertura minima ta’ gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku intiżi għall-vetturi tqal fit-territorju tiegħu f’termini tal-livell tal-potenza tal-output totali ta’ tali gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar li jinsabu tul in-network TEN-T u d-distanza massima bejn dawk il-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar. Konsegwentement, jenħtieġ li Ċipru jkun jista’ jressaq talba motivata lill-Kummissjoni għall-awtorizzazzjoni biex japplika rekwiżiti aktar baxxi f’dak ir-rigward, dment li tali rekwiżiti aktar baxxi ma jxekklux iċ-ċirkolazzjoni ta’ vetturi elettriċi tqal f’dak l-Istat Membru.

(26)

Is-sidien ta’ vetturi elettriċi huma mistennija li jużaw b’mod estensiv il-punti tal-irriċarġjar fil-bini tagħhom stess jew f’postijiet ta’ parkeġġ kollettiv f’bini residenzjali u mhux residenzjali. Filwaqt li l-varar tal-infrastruttura ta’ kanali u ta’ punti tal-irriċarġjar f’tali binjiet huwa rregolat bid-Direttiva 2010/31/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10), huwa importanti li l-Istati Membri jqisu d-disponibbiltà ta’ tali infrastruttura privata meta jippjanaw il-varar ta’ punti tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku.

(27)

Il-varar ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar għall-vetturi elettriċi tqal huwa ugwalment importanti f’postijiet privati li mhumiex aċċessibbli għall-pubbliku, bħal f’deposti privati u f’ċentri loġistiċi biex jiġi żgurat l-iċċarġjar matul il-lejl u fid-destinazzjoni. L-awtoritajiet pubbliċi jenħtieġ li jqisu li jieħdu miżuri fil-kuntest tal-istabbiliment tal-oqfsa ta’ politika nazzjonali riveduti tagħhom biex jiżguraw li tiġi pprovduta infrastruttura xierqa għall-iċċarġjar matul il-lejl u fid-destinazzjoni għall-vetturi elettriċi tqal.

(28)

F’konformità mal-prinċipji stabbiliti fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-23 ta’ Marzu 2017 bit-titolu “Il-Qafas Ewropew għall-Interoperabbiltà — l-Istrateġija ta’ Implimentazzjoni”, il-possibbiltà li jiġu żviluppati servizzi diġitali avvanzati, inklużi soluzzjonijiet ta’ pagament ibbażati fuq kuntratt, u li tiġi żgurata informazzjoni għall-utenti li tkun trasparenti b’mezzi diġitali tiddependi mill-varar ta’ punti tal-irriċarġjar konnessi b’mod diġitali u intelliġenti li jappoġġaw il-ħolqien ta’ infrastruttura konnessa b’mod diġitali u interoperabbli. Dawk il-punti tal-irriċarġjar intelliġenti jenħtieġ li jinkludu sett ta’ attributi fiżiċi u speċifikazzjonijiet tekniċi (hardware u software) li huma meħtieġa biex tintbagħat u tiġi riċevuta data f’ħin reali u biex ikun permess il-fluss ta’ informazzjoni bejn atturi tas-suq li jiddependu fuq dik id-data għall-iżvilupp sħiħ tal-esperjenza tal-irriċarġjar, inklużi l-operaturi tal-punti tal-irriċarġjar, il-fornituri ta’ servizzi ta’ mobbiltà, il-pjattaformi tar-roaming elettroniku, l-operaturi ta’ sistemi tad-distribuzzjoni u, fl-aħħar mill-aħħar, l-utenti finali.

(29)

Sistemi ta’ kejl intelliġenti kif definiti fid-Direttiva (UE) 2019/944 (11) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill jippermettu li tiġi prodotta data f’ħin reali, li hija meħtieġa sabiex tiġi żgurata l-istabbiltà tal-grilja elettrika u jitħeġġeġ l-użu razzjonali tas-servizzi tal-irriċarġjar. Billi jipprovdu l-kejl tal-enerġija f’ħin reali u informazzjoni preċiża u trasparenti dwar il-kost, is-sistemi ta’ kejl intelliġenti jħeġġu, flimkien mal-punti tal-irriċarġjar intelliġenti, l-irriċarġjar f’ħinijiet ta’ domanda ġenerali baxxa għall-elettriku u prezzijiet baxxi tal-enerġija. L-użu ta’ sistemi ta’ kejl intelliġenti flimkien ma’ punti tal-irriċarġjar intelliġenti jista’ jottimizza l-irriċarġjar, b’benefiċċji għas-sistema tal-elettriku u għall-utent finali. L-Istati Membri jenħtieġ li jħeġġu l-użu ta’ sistemi ta’ kejl intelliġenti għall-irriċarġjar ta’ vetturi elettriċi fi stazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku, meta teknikament fattibbli u ekonomikament raġonevoli, u jenħtieġ li jiżguraw li dawk is-sistemi jikkonformaw mar-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 20 tad-Direttiva (UE) 2019/944.

(30)

L-għadd dejjem akbar ta’ vetturi elettriċi fit-trasport bit-triq, ferrovjarju, marittimu u f’modi oħra tat-trasport se jirrikjedi li l-operazzjonijiet tal-irriċarġjar jiġu ottimizzati u ġestiti b’tali mod li ma jikkawżax konġestjoni u li jieħu vantaġġ sħiħ mid-disponibbiltà tal-elettriku rinnovabbli u tal-prezzijiet baxxi tal-elettriku fis-sistema. B’mod partikolari, l-irriċarġjar intelliġenti jista’ jiffaċilita l-integrazzjoni ulterjuri tal-vetturi elettriċi fis-sistema tal-elettriku peress li jippermetti rispons għad-domanda permezz tal-aggregazzjoni. L-integrazzjoni tas-sistema tista’ tiġi ffaċilitata aktar permezz tal-irriċarġjar bidirezzjonali (vettura għall-grilja), filwaqt li l-irriċarġjar intelliġenti u bidirezzjonali jista’ jnaqqas ukoll il-kostijiet tal-irriċarġjar għall-konsumatur. Il-punti kollha tal-irriċarġjar mibnija jew rinnovati wara t-13 ta’ April 2024 jenħtieġ li jappoġġaw l-irriċarġjar intelliġenti. Barra minn hekk, jenħtieġ li jiġu adottati standards ta’ komunikazzjoni li jappoġġaw l-irriċarġjar intelliġenti u bidirezzjonali biex tiġi żgurata l-interoperabbiltà.

(31)

L-iżvilupp ta’ infrastruttura għall-vetturi elettriċi on-grid u off-grid, l-interazzjoni ta’ dik l-infrastruttura mas-sistema tal-elettriku, u d-drittijiet u r-responsabbiltajiet assenjati lill-atturi differenti fis-suq tal-mobbiltà elettrika jridu jkunu konsistenti mal-prinċipji stabbiliti bid-Direttiva (UE) 2019/944. F’dak il-kuntest, jenħtieġ li l-operaturi tas-sistema ta’ distribuzzjoni jikkooperaw fuq bażi mhux diskriminatorja ma’ kwalunkwe persuna li tistabbilixxi jew topera punti tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku. L-aċċess tal-fornituri tal-elettriku tal-Unjoni għall-punti tal-irriċarġjar jenħtieġ li jkun mingħajr preġudizzju għad-derogi previsti fl-Artikolu 66 tad-Direttiva (UE) 2019/944.

(32)

L-istabbiliment u l-operazzjoni tal-punti tal-irriċarġjar għall-vetturi elettriċi jenħtieġ li jiġu żviluppati bħala suq kompetittiv b’aċċess miftuħ għall-partijiet kollha interessati fl-introduzzjoni jew fl-operazzjoni tal-infrastrutturi tal-irriċarġjar. Fid-dawl tal-postijiet alternattivi limitati għall-punti tal-irriċarġjar għall-vetturi elettriċi fuq l-awtostradi, il-konċessjonijiet eżistenti tal-awtostradi bħal fil-każ ta’ stazzjonijiet konvenzjonali tar-riforniment jew żoni ta’ mistrieħ huma kawża partikolari ta’ tħassib, peress li jistgħu joperaw għal perjodi twal ħafna jew, xi drabi, saħansitra lanqas ma jkollhom data tat-tmiem speċifikata. L-Istati Membri jenħtieġ li jfittxu, sa fejn ikun possibbli u f’konformità mad-Direttiva 2014/23/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12), li jaġġudikaw b’mod kompetittiv konċessjonijiet ġodda speċifikament għall-istazzjonijiet tal-irriċarġjar fuq jew maġenb iż-żoni ta’ mistrieħ eżistenti fuq l-awtostradi sabiex jiġi evitat l-użu ta' spazji ħodor, kif ukoll jiġu limitati l-kostijiet tal-varar u jippermettu parteċipanti ġodda fis-suq.

(33)

It-trasparenza tal-prezzijiet hija kruċjali biex jiġu żgurati l-irriċarġjar u r-riforniment bla xkiel u faċli. Jenħtieġ li l-utenti ta’ vetturi li jaħdmu bi fjuwils alternattivi jiġu pprovduti b’informazzjoni preċiża dwar il-prezz qabel ma tinbeda s-sessjoni ta’ rriċarġjar jew ta’ riforniment. Il-prezz jenħtieġ li jiġi kkomunikat b’mod strutturat sew biex l-utenti finali jkunu jistgħu jidentifikaw il-komponenti differenti tal-prezz iċċarġjat mill-operatur meta jikkalkulaw il-prezz ta’ sessjoni ta’ rriċarġjar jew ta’ riforniment u biex jantiċipaw il-kost totali. L-operaturi tal-istazzjonijiet tal-irriċarġjar jenħtieġ li jkunu jistgħu wkoll jimponu tariffi addizzjonali bil-ħsieb, inter alia, li jiġi evitat li l-punt tal-irriċarġjar jiġi mblukkat milli jintuża minn utenti oħra, dment li dawk it-tariffi jkunu indikati b’mod ċar u kkomunikati qabel tinbeda s-sessjoni ta’ rriċarġjar. Jekk il-prezz għall-irriċarġjar fuq bażi ad hoc jiġi pprovdut fuq paġna web speċifika, dan jenħtieġ li jiġi pprovdut b’mod ċar fuq l-istess paġna web bħal dik li tintuża għall-pagament tas-sessjoni. L-istabbiliment ta’ rekwiżiti għall-operaturi u għall-fornituri ta’ servizzi ta’ mobbiltà jipprovdi garanziji u prevedibbiltà għall-konsumaturi u b’hekk jikkontribwixxi għall-iżgurar tal-fiduċja matul l-istadji inizjali tal-adozzjoni tal-mobbiltà elettrika. Dan jinkoraġġixxi wkoll l-adozzjoni rapida ta’ vetturi elettriċi bil-batterija u vetturi li jaħdmu bl-idroġenu, li hija essenzjali biex jinkisbu l-ambizzjonijiet klimatiċi li żdiedu tal-Unjoni u l-prijoritajiet stabbiliti fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta’ Diċembru 2019 bit-titolu “Il-Patt Ekoloġiku Ewropew”. Il-prezzijiet jenħtieġ li jkunu raġonevoli u jenħtieġ li ma jaqbżux il-kostijiet imġarrba, miżjuda b’marġni ta’ profitt raġonevoli. Dawk ir-rekwiżiti b’rabta mal-prezzijiet huma mingħajr preġudizzju għad-dritt tal-Istati Membri li jiddeterminaw il-prezz ta’ unità tal-elettriku applikabbli ċċarġjat minn stazzjon tal-irriċarġjar f’konformità mad-Direttiva 98/6/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13).

(34)

Maż-żmien jitfaċċaw servizzi ġodda b’appoġġ għall-użu tal-vetturi elettriċi. L-inċentivi pprovduti mill-Istati Membri, kif ukoll il-miżuri vinkolanti adottati minnhom, bħall-kapaċità ta’ roaming obbligatorju fuq punti tal-irriċarġjar iddeżinjati, kellhom rwol sinifikanti fl-iżvilupp ta’ tali servizzi ġodda. L-entitajiet li joffru dawk is-servizzi ġodda, bħall-fornituri ta’ servizzi ta’ mobbiltà, jenħtieġ li jkunu jistgħu joperaw taħt kundizzjonijiet tas-suq ġusti. B’mod partikolari, l-operaturi ta’ punti tal-irriċarġjar jenħtieġ li ma jagħtux trattament preferenzjali mhux xieraq lil uħud mill-fornituri ta’ servizzi ta’ mobbiltà, pereżempju permezz ta’ differenzjazzjoni mhux ġustifikata fil-prezzijiet, li tista’ xxekkel il-kompetizzjoni u fl-aħħar mill-aħħar twassal għal prezzijiet ogħla għall-konsumaturi. Sabiex tiġi żgurata t-tranżizzjoni lejn dawk is-servizzi l-ġodda u sabiex jiġi żgurat li l-utenti ta’ tali vetturi jkunu jistgħu faċilment u mingħajr xkiel jużaw l-infrastruttura tal-irriċarġjar kullimkien fl-Unjoni, l-Istati Membri jenħtieġ li jimmonitorjaw l-iżvilupp tas-suq tal-irriċarġjar. Waqt ir-rieżami ta’ dan ir-Regolament, il-Kummissjoni jenħtieġ li tieħu azzjoni meta meħtieġa mill-iżviluppi fis-suq bħal limitazzjonijiet ta’ servizzi għall-utenti finali, servizzi li jiżgwidaw lill-konsumaturi u li jxekklu t-trasparenza tal-prezzijiet, jew prattiki kummerċjali li jistgħu jillimitaw il-kompetizzjoni.

(35)

Il-vetturi li jaħdmu bl-idroġenu attwalment għandhom rati baxxi ħafna ta’ penetrazzjoni fis-suq. Madankollu, il-varar ta’ infrastruttura suffiċjenti għar-riforniment tal-idroġenu huwa essenzjali sabiex l-użu fuq skala kbira ta’ vetturi li jaħdmu bl-idroġenu jsir possibbli kif previst fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-8 ta’ Lulju 2020 bit-titolu “Strateġija għall-idroġenu għal Ewropa newtrali għall-klima”. Bħalissa, il-punti tar-riforniment tal-idroġenu ġew varati biss fi ftit Stati Membri u fil-biċċa l-kbira tagħhom mhumiex adatti għal vetturi tqal. Għalhekk mhuwiex possibbli għall-vetturi li jaħdmu bl-idroġenu li jiċċirkolaw fl-Unjoni kollha. Il-miri obbligatorji ta’ varar għall-punti ta’ riforniment tal-idroġenu aċċessibbli għall-pubbliku jenħtieġ li jiżguraw network dens biżżejjed ta’ punti ta’ riforniment tal-idroġenu madwar in-network ewlieni TEN-T biex ikun possibbli l-ivvjaġġar bla xkiel ta’ vetturi ħfief u tqal li jaħdmu bl-idroġenu fl-Unjoni kollha. Għall-finijiet ta’ varar tal-infrastruttura tar-riforniment tal-idroġenu tul in-network TEN-T, l-istazzjonijiet kollha tar-riforniment tal-idroġenu li jridu jiġu varati tul in-network tat-toroq TEN-T jenħtieġ li jkunu jinsabu fin-network tat-toroq TEN-T jew f’distanza tas-sewqan ta’ 10 km mill-eqreb exit ta’ triq TEN-T.

(36)

Jenħtieġ li l-utenti ta’ vetturi li jaħdmu bi fjuwils alternattivi jkunu jistgħu jirriċarġjaw jew jagħmlu riforniment fuq bażi ad hoc u jħallsu faċilment u b’mod konvenjenti fil-punti kollha tal-irriċarġjar u tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku, mingħajr il-ħtieġa li jidħlu f’kuntratt mal-operatur tal-punt tal-irriċarġjar jew tar-riforniment jew ma’ fornitur ta’ servizzi ta’ mobbiltà. Għalhekk, għall-irriċarġjar jew għar-riforniment fuq bażi ad hoc, il-punti kollha tal-irriċarġjar u tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku jenħtieġ li jaċċettaw strumenti ta’ pagament li jintużaw b’mod wiesa’ fl-Unjoni, u b’mod partikolari pagamenti elettroniċi permezz ta’ terminals u apparati użati għal servizzi ta’ pagament. Fir-rigward tal-infrastruttura varata qabel id-data tal-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament, l-applikazzjoni ta’ dawk ir-rekwiżiti jenħtieġ li tiġi differita. Dak il-metodu ta’ pagament ad hoc jenħtieġ li dejjem ikun disponibbli għall-konsumaturi, anke meta jiġu offruti pagamenti bbażati fuq kuntratt fil-punt tal-irriċarġjar jew tar-riforniment.

(37)

Irrispettivament mid-ditta tal-vettura tagħhom, l-utenti finali jenħtieġ li jkunu jistgħu jaċċessaw u jużaw stazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku b’mod faċli għall-utent u b’mod mhux diskriminatorju.

(38)

L-infrastruttura tat-trasport jenħtieġ li tippermetti mobbiltà u aċċessibbiltà mingħajr xkiel għall-utenti kollha, inklużi persuni akbar fl-età, persuni b’mobbiltà mnaqqsa u persuni b’diżabilità. Fil-prinċipju, il-post fejn ikunu jinsabu l-istazzjonijiet kollha tal-irriċarġjar u tar-riforniment, kif ukoll l-istazzjonijiet tal-irriċarġjar u tar-riforniment stess, jenħtieġ li jitfasslu b’tali mod li jkunu aċċessibbli u faċli biex jintużaw mill-akbar għadd possibbli tal-membri tal-pubbliku, b’mod partikolari minn persuni akbar fl-età, persuni b’mobbiltà mnaqqsa u persuni b’diżabilità. Dan jenħtieġ li jinkludi, pereżempju, li jiġi pprovdut biżżejjed spazju madwar il-post ta’ parkeġġ, li jiġi żgurat li l-istazzjon tal-irriċarġjar ma jiġix installat fuq superfiċje b’kurduna, li jiġi żgurat li l-buttuni jew l-iskrin tal-istazzjon tal-irriċarġjar ikunu f’għoli xieraq u li l-piż tal-kejbils tal-irriċarġjar u tar-riforniment ikun tali li l-persuni b’saħħa limitata jkunu jistgħu jużawhom b’mod faċli. Barra minn hekk, l-interfaċċa tal-utent tal-istazzjonijiet tal-irriċarġjar relatati jenħtieġ li tkun aċċessibbli. F’dak is-sens, ir-rekwiżiti tal-aċċessibbiltà stabbiliti fid-Direttiva (UE) 2019/882 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14) jenħtieġ li jkunu applikabbli għall-infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment.

(39)

Is-sikurezza u s-sigurtà tal-utenti, b’mod partikolari fi stazzjonijiet tal-irriċarġjar li ma jkollhom lil ħadd inkarigat fihom, jistgħu jiġu indirizzati billi l-istazzjonijiet tal-irriċarġjar jiġu mgħammra b’buttuni ta’ emerġenza, li juru informazzjoni ta’ kuntatt tas-servizzi ta’ emerġenza, billi jiġi żgurat dawl adegwat jew permezz ta' kwalunkwe miżura xierqa oħra.

(40)

Il-vetturi li jaħdmu bl-idroġenu jenħtieġ li jkunu jistgħu jiġu rifornuti fid-destinazzjoni jew qribha, li normalment tkun tinsab f’żona urbana. Sabiex jiġi żgurat li r-riforniment fid-destinazzjoni aċċessibbli għall-pubbliku jkun possibbli tal-inqas fiż-żoni urbani ewlenin, tali stazzjonijiet tar-riforniment tal-idroġenu jenħtieġ li jiġu previsti fin-nodi urbani kollha kif definit fir-Regolament (UE) Nru 1315/2013. Fin-nodi urbani, l-awtoritajiet pubbliċi jenħtieġ li jqisu l-varar tal-istazzjonijiet tar-riforniment tal-idroġenu f’hubs multimodali, peress li tali hubs huma d-destinazzjoni tipika għall-vetturi tqal u peress li jistgħu wkoll jipprovdu l-idroġenu għal modi oħra tat-trasport, bħal dak ferrovjarju u dak bit-tbaħħir intern. Jenħtieġ li jkun possibbli li jitqies stazzjon wieħed tar-riforniment tal-idroġenu aċċessibbli għall-pubbliku li jkun jinsab f’nodu urban biex jiġi ssodisfat ir-rekwiżit tat-TEN-T, dment li tintlaħaq il-mira tal-kapaċità.

(41)

F’dan l-istadju bikri tal-varar fis-suq għad hemm grad ta’ inċertezza fir-rigward tat-tip ta’ vetturi li se jidħlu fis-suq u tat-tip ta’ teknoloġiji li se jintużaw b’mod mifrux. Fl-istrateġija għall-idroġenu għal Ewropa newtrali għall-klima, is-segment tal-vetturi tqal ġie identifikat bħala s-segment l-aktar probabbli għall-varar bikri tal-massa ta’ vetturi li jaħdmu bl-idroġenu. Għalhekk, l-infrastruttura tar-riforniment tal-idroġenu jenħtieġ li tiffoka inizjalment fuq dak is-segment, filwaqt li tippermetti wkoll ir-riforniment tal-vetturi ħfief fi stazzjonijiet tar-riforniment tal-idroġenu aċċessibbli għall-pubbliku. Sabiex tiġi żgurata l-interoperabbiltà, l-istazzjonijiet tal-idroġenu kollha aċċessibbli għall-pubbliku jenħtieġ li tal-inqas iservu idroġenu gassuż ta’ 700 bar. L-introduzzjoni tal-infrastruttura jenħtieġ li tqis ukoll il-ħolqien ta’ teknoloġiji ġodda, bħat-teknoloġija tal-idroġenu likwidu, li jippermettu medda tas-sewqan akbar għall-vetturi tqal u li hu mistenni li jkun l-għażla teknoloġika preferuta ta’ wħud mill-manifatturi tal-vetturi.

(42)

L-iżvilupp ta’ teknoloġiji ġodda se jirrikjedi koordinazzjoni fost il-partijiet ikkonċernati kollha. Pereżempju, l-Impriża Konġunta Idroġenu Nadif, stabbilita bir-Regolament tal-Kunsill (UE) 2021/2085 (15), jenħtieġ li tintuża wkoll bil-ħsieb li jiġi ffaċilitat u ingranat il-finanzjament privat sabiex ikunu jistgħu jintlaħqu l-miri rilevanti identifikati f’dan ir-Regolament.

(43)

Ġew stabbiliti għadd ta’ punti ta’ riforniment tal-metan likwifikat fl-Unjoni, li diġà jipprovdu pedament għaċ-ċirkolazzjoni ta’ vetturi tqal li jaħdmu bil-metan likwifikat. In-network ewlieni TEN-T jenħtieġ li jibqa’ l-bażi għall-varar tal-infrastruttura tal-metan likwifikat peress li jkopri l-flussi ewlenin tat-traffiku u jippermetti l-konnettività transfruntiera fl-Unjoni kollha. Id-Direttiva 2014/94/UE rrakkomandat li tali punti ta’ riforniment jiġu varati kull 400 km tul in-network ewlieni TEN-T. Madankollu, minħabba l-eżistenza ta’ għadd limitat ta’ lakuni tul in-network dik il-mira ma setgħetx tintlaħaq. L-Istati Membri jenħtieġ li jilħqu dik il-mira u jindirizzaw il-lakuni li fadal sal-2025, wara liema data l-mira jenħtieġ li tieqaf tapplika.

(44)

Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, it-terminu “metan likwifikat” jenħtieġ li jinftiehem li jfisser “LNG, bijogass likwifikat jew metan likwifikat sintetiku, inklużi taħlitiet ta’ dawn il-fjuwils”. L-użu tat-terminu definit “metan likwifikat” ma jbiddilx id-definizzjoni jew il-kompożizzjoni tal-fjuwils separati (LNG, bijogass likwifikat jew metan likwifikat sintetiku), kif definiti f’atti legali oħra tal-Unjoni.

(45)

Il-faċilitajiet tal-elettriku mix-xatt, kemm fissi kif ukoll mobbli, jistgħu jservu lit-trasport marittimu u n-navigazzjoniinterna billi jipprovdu provvista tal-enerġija nadifa u jistgħu jikkontribwixxu għat-tnaqqis tal-impatt ambjentali, klimatiku u fuq is-saħħa ta’ vapuri li jbaħħru u ta’ bastimenti tal-passaġġi fuq l-ilma interni, b’mod partikolari f’termini ta’ kwalità tal-arja għaż-żoni urbani madwar il-portijiet. Skont ir-Regolament (UE) 2023/1805 l-operaturi tal-vapuri ta’ vapuri tal-kontejners li jbaħħru u ta’ vapuri tal-passiġġieri li jbaħħru jridu jnaqqsu l-ammont ta’ emissjonijiet prodotti mill-vapuri tagħhom waqt li jkunu rmiġġati man-naħa tal-moll. Il-miri obbligatorji ta’ varar jenħtieġ li jiżguraw li s-settur isib provvista tal-elettriku mix-xatt suffiċjenti għal vapuri li jkunu rmiġġati man-naħa tal-moll fil-portijiet marittimi tan-network ewlieni TEN-T u tan-network komprensiv TEN-T biex jikkonforma ma’ dawk ir-rekwiżiti. Għalhekk, huwa importanti li jiġu stabbiliti miri ċari għall-varar tal-infrastruttura tal-elettriku mix-xatt fil-portijiet TEN-T. Fid-dawl tal-fatt li l-Istati Membri għandhom mudelli ta’ governanza differenti għall-portijiet, sabiex jilħqu dawk il-miri, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jiddeċiedu dwar l-aħjar mod għalihom biex ivaraw l-infrastruttura fil-portijiet tagħhom u fit-terminals differenti skont il-ħtiġijiet tagħhom. Huwa importanti li fil-portijiet, u fejn rilevanti bejn it-terminals, tiġi varata infrastruttura fejn ir-redditu massimu fuq l-investiment u r-rata ta’ okkupanza jirriżultaw fl-ogħla benefiċċji ambjentali f’termini ta’ tnaqqis tal-emissjonijiet ta’ gassijiet serra u tnaqqis tat-tniġġis tal-arja.

(46)

L-ippjanar, l-iżvilupp u l-varar tal-provvista tal-elettriku mix-xatt għall-vapuri li jbaħħru jirrikjedu approċċ ikkoordinat biex il-provvista titqabbel mad-domanda. Għalhekk, il-partijiet ikkonċernati pubbliċi u privati kollha kemm min-naħa tal-vapuri kemm min-naħa tal-portijiet, kif ukoll kwalunkwe attur rilevanti ieħor tas-suq, jenħtieġ li jikkoordinaw biex jippermettu operazzjoni bla xkiel fuq bażi ta’ kuljum.

(47)

Huwa importanti li jiġu evitati assi mhux rekuperabbli u li jiġi żgurat li l-investimenti pubbliċi u privati li jsiru llum jibqgħu validi fil-futur u jikkontribwixxu għat-tranżizzjoni lejn in-newtralità klimatika kif stabbilita fil-Patt Ekoloġiku Ewropew. Il-varar tal-provvista tal-elettriku mix-xatt fil-portijiet marittimi jenħtieġ li jitqies flimkien mal-varar attwali u futur ta’ teknoloġiji alternattivi ekwivalenti b’emissjonijiet żero ta’ gassijiet serra u bi tniġġis żero, b’mod partikolari dawk it-teknoloġiji li jwasslu għal tnaqqis fl-emissjonijiet u fit-tniġġis kemm waqt l-irmiġġ kif ukoll matul in-navigazzjoni.

(48)

Bħala prijorità, il-vapuri tal-kontejners li jbaħħru u l-vapuri tal-passiġġieri li jbaħħru, peress li huma l-kategoriji ta’ vapuri li jipproduċu l-ogħla ammont ta’ emissjonijiet għal kull vapur waqt li jkunu rmiġġati man-naħa tal-moll, jenħtieġ li jiġu pprovduti bi provvista tal-elettriku mix-xatt. Sabiex jitqiesu l-karatteristiċi tad-domanda għall-potenza ta’ vapuri tal-passiġġieri li jbaħħru differenti li jkunu rmiġġati man-naħa tal-moll, kif ukoll il-karatteristiki operazzjonali tal-port, jeħtieġ li ssir distinzjoni bejn ir-rekwiżiti tal-vapuri tal-passiġġieri li jbaħħru għall-vapuri ro-ro tal-passiġġieri u l-inġenji ta’ veloċità għolja tal-passiġġieri minn naħa waħda, u dawk għal vapuri tal-passiġġieri li jbaħħru oħra, min-naħa l-oħra.

(49)

Il-miri obbligatorji ta’ varar jenħtieġ li jqisu t-tipi ta’ bastimenti servuti u l-volumi tat-traffiku tal-portijiet marittimi. Sabiex tiġi evitata l-installazzjoni ta’ kapaċità li ma tintużax biżżejjed, il-portijiet marittimi b’volumi baxxi ta’ traffiku ta’ ċerti kategoriji ta’ vapuri abbażi tal-għadd annwali medju ta’ waqfiet fil-port jenħtieġ li ma jkunux soġġetti għall-miri obbligatorji ta’ varar għall-kategoriji ta’ vapuri korrispondenti. Bl-istess mod, il-miri obbligatorji jenħtieġ li ma jkollhomx l-għan li jimmiraw lejn domanda massima, iżda volum għoli biżżejjed, sabiex tiġi evitata kapaċità li ma tintużax biżżejjed u jitqiesu l-karatteristiki operazzjonali tal-port.

(50)

Meta jiġi ddeterminat l-għadd ta’ waqfiet fil-port, il-waqfiet fil-port ta’ vapuri għal żmien qasir, ta’ vapuri li jużaw teknoloġiji b’emissjonijiet żero, waqfiet fil-port mhux skedati għal raġunijiet ta’ sikurezza jew ta’ salvataġġ ta’ ħajjiet fuq il-baħar, waqfiet fil-port taħt ċirkostanzi eċċezzjonali li jirrikjedu l-użu tal-ġenerazzjoni tal-enerġija abbord, waqfiet fil-port f’sitwazzjonijiet ta’ emerġenza li jirrappreżentaw riskju immedjat għall-ħajja, għall-vapur, jew għall-ambjent jew waqfiet fil-port għal raġunijiet oħra ta’ force majeure jenħtieġ li ma jitqisux.

(51)

It-trasport marittimu huwa fattur importanti fil-koeżjoni u l-iżvilupp ekonomiku tal-gżejjer u tar-reġjuni ultraperiferiċi tal-Unjoni, kif ukoll għal Ceuta u Melilla. Il-kapaċità ta’ produzzjoni tal-elettriku f’dawk il-gżejjer, ir-reġjuni u t-territorji jista’ jkun li mhux dejjem tkun biżżejjed biex tkopri d-domanda għall-potenza meħtieġa biex jiġi appoġġat il-forniment tal-provvista tal-elettriku mix-xatt. F’tali każijiet, dawk il-gżejjer, ir-reġjuni u t-territorji jridu jiġu eżentati mir-rekwiżit li jipprovdu elettriku mix-xatt dment li tali konnessjoni elettrika mal-kontinent jew ma’ pajjiżi tal-viċinat, skont x’ikun il-każ, ma tkunx tlestiet jew sa ma tkun tlestiet jew ikun hemm biżżejjed kapaċità ġġenerata lokalment minn sorsi tal-enerġija mhux fossili.

(52)

Sal-2025 jenħtieġ li jkun disponibbli għadd xieraq ta’ punti ta’ riforniment għall-metan likwifikat fil-portijiet marittimi tan-network ewlieni TEN-T. Il-varar ta’ dik l-infrastruttura jenħtieġ li jkun xprunat mid-domanda tas-suq. Il-punti ta’ riforniment għall-metan likwifikat jinkludu terminals tal-metan likwifikat, tankijiet, bawżers li jiġu rmunkati ma' trejlers, bawżers, kontejners mobbli, bastimenti tal-bunkers u barkuni.

(53)

L-installazzjonijiet li jipprovdu provvista tal-elettriku mix-xatt jenħtieġ li jiġu varati wkoll fil-portijiet tal-passaġġi fuq l-ilma interni tan-network TEN-T.

(54)

L-użu ta’ provvista tal-elettriku esterna jenħtieġ li jissostitwixxi l-użu tal-magni meta l-inġenji tal-ajru jkunu weqfin fl-ajruporti. Dan jenħtieġ li jnaqqas l-emissjonijiet tas-sustanzi niġġiesa u ta’ storbju, itejjeb il-kwalità tal-arja u jnaqqas l-impatt tal-inġenju tal-ajru fuq it-tibdil fil-klima. Għalhekk, għall-operazzjonijiet kollha tat-trasport kummerċjali, jenħtieġ li tiġi pprovduta provvista tal-elettriku esterna waqt li l-inġenju tal-ajru jkun ipparkjat fl-istands ta’ kuntatt għall-inġenji tal-ajru jew fl-istands remoti għall-inġenji tal-ajru fl-ajruporti tan-network TEN-T. Il-provvista tal-elettriku esterna għall-inġenji tal-ajru tista’ tiġi żgurata permezz ta’ unitajiet ta’ potenza fissi jew mobbli fuq l-art, kemm fl-istands ta’ kuntatt għall-inġenji tal-ajru kif ukoll fl-istands remoti għall-inġenji tal-ajru. Filwaqt li l-inġenji tal-ajru jenħtieġ li jkunu jistgħu jagħmlu użu mill-provvista tal-elettriku esterna fl-istands kollha ta’ kuntatt għall-inġenji tal-ajru u fl-istands kollha remoti għall-inġenji tal-ajru użati għall-operazzjonijiet tat-trasport tal-ajru kummerċjali, mhuwiex meħtieġ li kull stand ikun mgħammar b’unità ta’ potenza fissa jew mobbli fuq l-art, peress li unità waħda ta’ potenza fuq l-art, kemm jekk tkun fissa kif ukoll jekk tkun mobbli, kapaċi sservi diversi stands u kapaċi tintuża biex tissodisfa l-ħtiġijiet operazzjonali.

(55)

Meta jiżguraw li l-inġenji tal-ajru stazzjonarji jingħataw aċċess għal provvista tal-elettriku fl-ajruporti, l-Istati Membri jenħtieġ li, meta xieraq, jippromwovu l-kooperazzjoni tal-korp ta’ amministrazzjoni tal-ajruport mal-fornituri tas-servizzi tal-groundhandling, kif ukoll, meta rilevanti, mal-utenti ta’ ajruport li jimmaniġġjaw is-servizzi huma stess. L-Istati Membri jenħtieġ li b’mod partikolari jagħmlu dan permezz tal-Kumitat ta’ dawk li jużaw l-Ajruport stabbilit skont id-Direttiva96/67/KE tal-Kunsill (16).

(56)

L-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jeżentaw lill-ajruporti tan-network TEN-T b’inqas minn 10 000 moviment ta’ titjiriet kummerċjali fis-sena, ikkalkulati bħala medja tul it-tliet snin preċedenti, mill-obbligu li jipprovdu elettriku lill-inġenji tal-ajru stazzjonarji fl-istands remoti kollha. Fid-dawl tal-għadd ta’ titjiriet ikkonċernati, il-kostijiet tal-investiment u tal-manutenzjoni biex jiġu pprovduti stands remoti għall-inġenji tal-ajru bl-elettriku f’ dawk l-ajruporti tan-network TEN-T taf ma tkunx proporzjonata għall-benefiċċju ambjentali, speċjalment meta mqabbla ma’ investimenti aktar effiċjenti biex jiġu indirizzati l-emissjonijiet tas-CO2 tal-ajruporti.

(57)

F’konformità mad-Direttiva 2014/94/UE, l-Istati Membri stabbilixxew oqfsa ta’ politika nazzjonali li jiddeskrivu l-objettivi u l-pjanijiettagħhom biex jiżguraw li jintlaħqu dawk l-objettivi. Kemm il-valutazzjoni tal-oqfsa ta’ politika nazzjonali kif ukoll l-evalwazzjoni tad-Direttiva 2014/94/UE enfasizzaw il-ħtieġa ta’ ambizzjoni akbar u approċċ ikkoordinat aħjar madwar l-Istati Membri fid-dawl tal-aċċellerazzjoni mistennija fl-adozzjoni ta’ vetturi li jaħdmu bi fjuwils alternattivi, b’mod partikolari ta’ vetturi elettriċi. Barra minn hekk, se jkunu meħtieġa alternattivi għall-fjuwils fossili fil-modi kollha tat-trasport biex jiġu ssodisfati l-ambizzjonijiet tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u l-objettivi klimatiċi tal-Unjoni. L-oqfsa ta’ politika nazzjonali eżistenti jenħtieġ li jiġu riveduti biex jiddeskrivu b’mod ċar kif il-ħtieġa ħafna akbar ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku kif espressa fil-miri obbligatorji se tintlaħaq mill-Istati Membri. L-oqfsa ta’ politika nazzjonali riveduti jistgħu jindirizzaw ukoll il-modi kollha tat-trasport, li għalihom ma teżisti l-ebda mira obbligatorja ta’ varar. L-Istati Membri jenħtieġ li jirrappurtaw regolarment dwar il-progress li jkun sar fir-rigward tal-implimentazzjoni ta’ dawk l-oqfsa ta’ politika nazzjonali riveduti.

(58)

Barra minn hekk, l-Istati Membri jenħtieġ li regolarment jivvalutaw kif il-varar u l-operazzjoni tal-punti tal-irriċarġjar jistgħu jippermettu lill-vetturi elettriċi jikkontribwixxu aktar għall-flessibbiltà tas-sistema tal-enerġija u għall-assorbiment ulterjuri tal-elettriku rinnovabbli. Dik il-valutazzjoni jenħtieġ li tidentifika l-miżuri xierqa li jridu jiġu implimentati biex tiġi żgurata l-konsistenza tal-ippjanar tal-infrastruttura mal-ippjanar tal-grilja rispettiv sabiex jiġu ssodisfati r-rekwiżiti stabbiliti f’dan ir-Regolament. Mingħajr preġudizzju għar-Regolament (UE) 2019/943 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17) u d-Direttiva (UE) 2019/944, l-Istati Membri jenħtieġ li jieħdu l-passi kollha meħtieġa biex jiżguraw li l-grilja elettrika tissodisfa d-domanda għall-potenza tal-infrastruttura tal-irriċarġjar prevista f’dan ir-Regolament. Għal dak il-għan, l-Istati Membri jenħtieġ li jtejbu l-grilja elettrika u jagħmlulha manutenzjoni sabiex din tkun tista’ timmaniġġja d-domanda attwali u dik tal-futur mis-settur tat-trasport għall-elettriku.

(59)

L-oqfsa ta’ politika nazzjonali riveduti jenħtieġ li jinkludu miżuri ta’ appoġġ għall-iżvilupp tas-suq fir-rigward tal-fjuwils alternattivi, inkluż il-varar tal-infrastruttura meħtieġa għall-fjuwils alternattivi li għandha tiġi stabbilita, b’kooperazzjoni mill-qrib mal-awtoritajiet reġjonali u lokali u mal-industrija kkonċernata, filwaqt li jitqiesu l-ħtiġijiet tal-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju. Barra minn hekk, l-oqfsa ta’ politika nazzjonali riveduti jenħtieġ li jiddeskrivu l-qafas nazzjonali ġenerali għall-ippjanar, għall-għoti ta’ permessi u għall-akkwist ta’ tali infrastruttura, jidentifikaw kwalunkwe ostaklu u l-azzjonijiet li jkunu se jittieħdu biex ineħħu tali ostakli sabiex iż-żmien bejn il-varar u l-użu tal-infrastruttura jkun raġonevoli u tkun tista’ tinkiseb introduzzjoni aktar veloċi tal-infrastruttura. Meta jiġu riveduti l-oqfsa ta’ politika nazzjonali, huwa importanti li jiġu osservati l-ewwelnett il-prinċipji ġenerali ta’ newtralità teknoloġika u effiċjenza enerġetika. L-Istati Membri jenħtieġ li jelenkaw il-miżuri kollha li ġew adottati jew li huma ppjanati.

(60)

L-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-oqfsa ta’ politika nazzjonali riveduti tal-Istati Membri jenħtieġ li jiġu ffaċilitati mill-Kummissjoni permezz ta’ skambji ta’ informazzjoni u tal-aħjar prattiki bejn l-Istati Membri. Kull Stat Membru jenħtieġ li jkun jista’ jiddeċiedi wkoll li jaħtar koordinatur nazzjonali għall-varar ta’ infrastruttura tal-fjuwils alternattivi bil-kompitu li jissorvelja l-koordinazzjoni u l-implimentazzjoni nazzjonali tal-qafas ta’ politika nazzjonali.

(61)

Sabiex jiġu promossi l-fjuwils alternattivi u tiġi żviluppata l-infrastruttura rilevanti, l-oqfsa ta’ politika nazzjonali jenħtieġ li jipprovdu ħarsa ġenerali lejn l-istat tal-ħidma, il-perspettivi u l-inizjattivi ppjanati għall-promozzjoni tal-fjuwils alternattivi f’setturi li huma diffiċli biex jiġu dekarbonizzati, bħall-avjazzjoni, it-trasport marittimu, in-navigazzjoni interna, kif ukoll it-trasport ferrovjarju fis-sezzjonijiet ferrovjarji li ma jistgħux jiġu elettrifikati. B’mod partikolari, l-Istati Membri jenħtieġ li jipprovdu ħarsa ġenerali lejn l-istat tal-ħidma, il-perspettivi u l-inizjattivi ppjanati għad-dekarbonizzazzjoni tan-navigazzjoni interna tul in-network TEN-T f’kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri kkonċernati. Jistgħu jiġu żviluppati wkoll strateġiji ta’ dekarbonizzazzjoni fit-tul għall-portijiet tan-network TEN-T u għall-ajruporti tan-network TEN-T, b’mod partikolari b’enfasi fuq il-varar ta’ infrastruttura għal bastimenti u inġenji tal-ajru b’emissjonijiet baxxi u żero, kif ukoll għal-linji ferrovjarji li mhumiex se jiġu elettrifikati. Abbażi ta’ dawk l-istrateġiji, u filwaqt li jitqiesu s-suq nazzjonali u l-projezzjonijiet tas-sehem tad-data u tas-suq, il-Kummissjoni jenħtieġ li tirrieżamina dan ir-Regolament bil-ħsieb li tistabbilixxi miri obbligatorji addizzjonali għal dawk is-setturi.

(62)

L-iżvilupp ta’ teknoloġiji tal-fjuwils alternattivi huwa importanti wkoll għall-ferroviji, fejn l-elettrifikazzjoni diretta ta’ sezzjoni ferrovjarja taf ma tkunx possibbli għal raġunijiet bħall-kosteffiċjenza tas-servizz. Teknoloġiji differenti huma disponibbli li s-settur ferrovjarju jista’ jaqleb mill-ferroviji tad-diżil għalihom, inkluż l-elettrifikazzjoni diretta, il-ferroviji mħaddma bil-batteriji u l-applikazzjonijiet tal-idroġenu. L-iżvilupp ta’ dawn it-teknoloġiji jirrikjedi l-varar ta’ infrastruttura xierqa tal-irriċarġjar u tar-riforniment fl-Istati Membri.

(63)

L-Istati Membri jenħtieġ li jagħmlu użu minn firxa wiesgħa ta’ inċentivi u miżuri regolatorji u mhux regolatorji biex jilħqu l-miri obbligatorji u jimplimentaw l-oqfsa ta’ politika nazzjonali tagħhom, f’kooperazzjoni mill-qrib ma’ atturi tas-settur privat, li jenħtieġ li jkollhom rwol ewlieni fl-appoġġ tal-iżvilupp ta’ infrastruttura tal-fjuwils alternattivi.

(64)

Skont id-Direttiva 2009/33/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (18), ishma nazzjonali minimi tal-akkwist pubbliku huma riżervati għal xarabanks nodfa u b’emissjonijiet żero, meta xarabank nadifa tuża fjuwils alternattivi kif definiti f’dan ir-Regolament. B’ammont dejjem akbar ta’ awtoritajiet u operaturi tat-trasport pubbliku li jaqilbu għal xarabanks nodfa u b’emissjonijiet żero biex jilħqu dawk il-miri obbligatorji, huwa importanti li l-Istati Membri jinkludu l-promozzjoni mmirata u l-iżvilupp tal-infrastruttura meħtieġa tal-irriċarġjar u tar-riforniment għax-xarabanks bħala element ewlieni fl-oqfsa ta’ politiki nazzjonali tagħhom. Huwa importanti wkoll li l-Istati Membri jistabbilixxu u jżommu strumenti xierqa biex jippromwovu l-varar ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment għax-xarabanks anke għall-flotot vinkolanti, b’mod partikolari għal xarabanks nodfa u xarabanks b’emissjonijiet żero fil-livell lokali.

(65)

Fid-dawl tad-diversità dejjem akbar fit-tip ta’ fjuwils għall-vetturi motorizzati flimkien mat-tkabbir kontinwu fil-mobbiltà bit-triq taċ-ċittadini madwar l-Unjoni, jeħtieġ li l-konsumaturi jiġu pprovduti b’informazzjoni ċara u faċli biex tinftiehem dwar il-fjuwils disponibbli fl-istazzjonijiet tar-riforniment u dwar il-kompatibbiltà tal-vetturi tagħhom ma’ fjuwils jew ma’ punti tal-irriċarġjar differenti fis-suq tal-Unjoni.

(66)

Informazzjoni sempliċi u li titqabbel faċilment dwar il-prezz tal-fjuwils differenti jista’ jkollha rwol importanti biex il-konsumaturi jkunu jistgħu jevalwaw aħjar il-kost relattiv ta’ fjuwils individwali disponibbli fis-suq. Għalhekk, jenħtieġ li jintwera paragun tal-prezz ta’ unità ta’ ċerti fjuwils alternattivi u fjuwils konvenzjonali, espress bħala “prezz tal-fjuwil għal kull 100 km”, għall-finijiet ta’ informazzjoni fl-istazzjonijiet tar-riforniment rilevanti kollha. Jenħtieġ li jiġi ċċarat lill-konsumaturi li tali paraguni jikkonċernaw il-prezzijiet medji tal-fjuwil fl-Istat Membru, li jafu jkunu differenti mill-prezzijiet reali ċċarġjati fl-istazzjon tar-riforniment ikkonċernat. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni, jekk ikun xieraq, tirrieżamina d-Direttiva 1999/94/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (19) sabiex tiżgura li l-informazzjoni għall-konsumatur dwar l-ekonomija fil-fjuwil u l-emissjonijiet tas-CO2 fir-rigward tal-kummerċjalizzazzjoni ta’ karozzi ġodda tal-passiġġieri, kif previst b’dik id-Direttiva, tqis u tirrifletti l-iżviluppi relatati mat-tranżizzjoni lejn il-fjuwils alternattivi.

(67)

Huwa neċessarju li l-konsumaturi jingħataw biżżejjed informazzjoni rigward il-post ġeografiku, il-karatteristiki tal-punti tal-irriċarġjar u tar-riforniment ta’ fjuwils alternattivi aċċessibbli għall-pubbliku, kif ukoll tas-servizzi offruti fihom, koperti b’dan ir-Regolament. Għalhekk, jenħtieġ li l-Istati Membri jiżguraw li l-operaturi jew is-sidien ta’ punti tal-irriċarġjar u tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku jagħmlu disponibbli data statika u data dinamika rilevanti. Jenħtieġ li jiġu stabbiliti rekwiżiti dwar it-tipi ta’ data fir-rigward tad-disponibbiltà ta’ data rilevanti relatata mal-irriċarġjar u mar-riforniment u l-aċċessibbiltà għal tali data, li jibnu fuq l-eżiti tal-Azzjoni ta’ Appoġġ għall-Programm b’rabta mal-“Ġbir ta’ data relatata mal-punti tal-irriċarġjar/tar-riforniment għall-fjuwils alternattivi u l-kodiċijiet ta’ identifikazzjoni uniċi relatati mal-atturi tal-elettromobbiltà” (“IDACS”), li ġiet konkluża fl-2022.

(68)

Dan ir-Regolament jindirizza t-tipi ta’ data li huma neċessarji għall-funzjonament ta’ suq kompetittiv u miftuħ, u essenzjali għall-utenti finali biex jieħdu deċiżjonijiet infurmati dwar is-sessjonijiet tal-irriċarġjar u tar-riforniment tagħhom inkluż permezz ta’ servizzi ta’ informazzjoni ta’ kwalità għolja żviluppati mill-atturi rilevanti tas-suq. Ir-rekwiżiti tat-tipi ta’ data stabbiliti f’dan ir-Regolament jenħtieġ li japplikaw biss għad-data li hija disponibbli f’format diġitali li jinqara mill-magni.

(69)

Jenħtieġ li d-data jkollha rwol fundamentali fil-funzjonament adegwat tal-infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment. Il-format, il-frekwenza u l-kwalità li fihom dik id-data jenħtieġ li ssir disponibbli u aċċessibbli jiddeterminaw il-kwalità ġenerali ta’ infrastruttura tal-fjuwils alternattivi li tissodisfa l-ħtiġijiet tal-utenti. Barra minn hekk, jenħtieġ li dik id-data tkun aċċessibbli b’mod koerenti fl-Istati Membri kollha. Jenħtieġ li l-Istati Membri jagħmlu d-data rigward l-infrastruttura tal-fjuwils alternattivi disponibbli bħala data miftuħa permezz tal-punt ta’ aċċess nazzjonali tagħhom f’konformità mar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2022/670 (20) u f’konformità mal-ispeċifikazzjonijiet addizzjonali li huma komplementari għal dawk stabbiliti f’dak ir-Regolament Delegat. Jenħtieġ li jkun possibbli wkoll li tali data tiġi pprovduta lil punt ta’ aċċess Ewropew komuni li l-Kummissjoni jenħtieġ li tistabbilixxi, li jenħtieġ li jiffunzjona bħala gateway unika tad-data tal-Unjoni għad-data magħmula disponibbli mill-operaturi fil-punti ta’ aċċess nazzjonali. Jenħtieġ li l-punt ta’ aċċess Ewropew komuni, meta possibbli, jibni fuq l-istrutturi u l-funzjonijiet eżistenti tal-Osservatorju Ewropew tal-Fjuwils Alternattivi (EAFO) flimkien mas-Sistema ta’ Informazzjoni TENtec jew, pereżempju, isir aċċessibbli permezz ta’ web portal apposta. Il-punt ta’ aċċess Ewropew komuni jenħtieġ li jippermetti lill-utenti tad-data jaċċessaw id-data faċilment, iqabblu informazzjoni dwar il-prezzijiet u jiksbu informazzjoni dwar il-karatteristiki tal-infrastruttura tal-fjuwils alternattivi, bħall-aċċessibbiltà, id-disponibbiltà jew il-kapaċità tal-potenza.

(70)

Huwa kruċjali li l-atturi kollha fis-settur tal-elettromobbiltà jkunu jistgħu jinteraġixxu faċilment permezz ta’ mezzi diġitali biex jipprovdu l-aħjar kwalità tas-servizz lill-utenti finali. Tali interazzjoni tirrikjedi identifikaturi uniċi għall-atturi fil-katina tal-valur. Għal dak il-għan, jenħtieġ li l-Istati Membri kollha jistabbilixxu Organizzazzjoni għar-Reġistrazzjoni tal-Identifikazzjoni (“IDRO”) għall-ħruġ u l-ġestjoni ta’ kodiċijiet ta’ identifikazzjoni uniċi (“ID”) biex jidentifikaw, bħala minimu, l-operaturi tal-punti tal-irriċarġjar u l-fornituri ta’ servizzi ta’ mobbiltà. Kull IDRO jenħtieġ li tiġbor informazzjoni dwar il-kodiċijiet tal-ID tal-elettromobbiltà li diġà qed jintużaw fl-Istat Membru tagħha, toħroġ kodiċijiet tal-ID tal-elettromobbiltà ġodda, meta meħtieġ, lill-operaturi tal-punti tal-irriċarġjar u lill-fornituri ta’ servizzi ta’ mobbiltà skont loġika komuni miftiehma madwar l-Unjoni li fiha jiġu fformattjati l-kodiċijiet tal-ID tal-elettromobbiltà, u tippermetti l-iskambju ta’ dawk il-kodiċijiet tal-elettromobbiltà u l-verifika tal-uniċità tagħhom permezz ta’ Repożitorju tar-Reġistrazzjoni tal-Identifikazzjonijiet (“IDRR”) komuni futur potenzjali. Il-Kummissjoni jenħtieġ li toħroġ gwida teknika dwar l-istabbiliment ta’ tali organizzazzjonijiet, abbażi tal-eżitu tal-IDACS.

(71)

L-ispeċifikazzjonijiet tekniċi għall-interoperabbiltà tal-punti tal-irriċarġjar u tar-riforniment jenħtieġ li jiġu speċifikati fi standards Ewropej jew internazzjonali. L-organizzazzjonijiet Ewropej tal-istandardizzazzjoni jenħtieġ li jadottaw standards Ewropej f’konformità mal-Artikolu 10 tar-Regolament (UE) Nru 1025/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (21). Huwa importanti li dawk l-istandards ikunu bbażati fuq standards internazzjonali attwali jew fuq ħidma ta’ standardizzazzjoni internazzjonali li tinsab għaddejja, meta applikabbli. Għal dak il-għan, huwa importanti li l-proċessi ta’ standardizzazzjoni Ewropej għall-infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment jipproċedu malajr, filwaqt li jappoġġaw aderenza fil-pront mal-iskeda taż-żmien neċessarja għall-ippjanar, is-sejħa għall-offerti u l-bini tal-infrastruttura meħtieġa skont dan ir-Regolament. Huwa importanti wkoll li jinbdew jew jiġu aċċellerati l-proċessi ta’ standardizzazzjoni għal infrastruttura tal-irriċarġjar armonizzata fl-Unjoni kollha għall-irriċarġjar stazzjonarju u dinamiku.

(72)

It-trasport marittimu u n-navigazzjoni interna jeħtieġu standards ġodda biex jiġi ffaċilitat u kkonsolidat id-dħul fis-suq tal-fjuwils alternattivi, b’rabta mal-provvista tal-elettriku u tal-idroġenu, il-bunkering tal-metanol u tal-ammonijaka, kif ukoll standards għall-iskambju ta’ komunikazzjoni bejn il-bastimenti u l-infrastruttura.

(73)

L-Organizzazzjoni Marittima Internazzjonali (OMI) tiżviluppa standards ta’ sikurezza u ambjentali uniformi u rikonoxxuti f’livell internazzjonali għat-trasport marittimu. Jenħtieġ li jiġu evitati l-kunflitti mal-istandards internazzjonali fid-dawl tan-natura globali tat-trasport marittimu. Għalhekk, l-Unjoni jenħtieġ li tiżgura li l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi għat-trasport marittimu adottati skont dan ir-Regolament ikunu konsistenti mar-regoli internazzjonali adottati mill-OMI.

(74)

Fl-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament, il-Kummissjoni jenħtieġ li tikkonsulta gruppi ta’ esperti rilevanti, u b’mod partikolari l-Forum dwar it-Trasport Sostenibbli (“STF”) u l-Forum Ewropew dwar it-Trasport Marittimu Sostenibbli (“ESSF”). Tali konsultazzjoni mal-esperti hija ta’ importanza partikolari meta l-Kummissjoni jkollha l-ħsieb li tadotta atti delegati jew ta’ implimentazzjoni skont dan ir-Regolament.

(75)

L-infrastruttura tal-fjuwils alternattivi hija qasam li qed jiżviluppa malajr. In-nuqqas ta’ speċifikazzjonijiet tekniċi komuni jikkostitwixxi ostaklu għall-ħolqien ta’ suq uniku ta’ infrastruttura tal-fjuwils alternattivi. Għalhekk, jeħtieġ li jiġu stabbiliti speċifikazzjonijiet tekniċi għal oqsma fejn l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi komuni huma neċessarji iżda għadhom ineżistenti. B’mod partikolari, dawk l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi jenħtieġ li jkopru l-komunikazzjoni bejn il-vettura elettrika u l-punt tal-irriċarġjar, il-komunikazzjoni bejn il-punt tal-irriċarġjar u s-sistema ta’ ġestjoni tas-software tal-irriċarġjar (back-end), il-komunikazzjoni relatata mas-servizz tar-roaming tal-vettura elettrika u l-komunikazzjoni mal-grilja elettrika, filwaqt li jiġu żgurati l-ogħla livelli ta’ protezzjoni taċ-ċibersigurtà u protezzjoni tad-data personali tal-klijenti finali. Huwa meħtieġ ukoll li jiġu stabbiliti qafas ta’ governanza xieraq u r-rwoli tal-atturi differenti involuti fis-settur tal-komunikazzjoni mill-vettura għall-grilja. Barra minn hekk, iridu jitqiesu l-iżviluppi teknoloġiċi emerġenti, bħas-sistemi ta’ toroq elettriċi, b’mod partikolari l-provvista dinamika tal-enerġija fl-ajru permezz ta’ pantografu, il-provvista dinamika tal-enerġija fil-livell tal-art permezz ta’ binarji konduttivi u l-provvista tal-enerġija induttiva permezz ta’ koljaturi fit-triq. Fir-rigward tal-forniment tad-data, huwa neċessarju li tipi ta’ data addizzjonali, bħad-data relatata mal-eżistenza ta’ faċilitajiet li joffru servizzi assoċjati lill-utenti finali, id-data relatata mal-metodi ta’ pagament aċċettati, id-data relatata mal-lingwi disponibbli fuq l-infrastruttura u d-data relatata mal-provvista ta’ servizzi tal-irriċarġjar intelliġenti u bidirezzjonali, jiżdiedu mad-data dwar l-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku.

(76)

Sabiex dan ir-Regolament jiġi ssupplimentat billi jiġu stabbiliti speċifikazzjonijiet tekniċi ulterjuri u sabiex jiġi emendat dan ir-Regolament billi jiżdiedu tipi ta’ data addizzjonali, jenħtieġ li tiġi delegata lill-Kummissjoni s-setgħa li tadotta atti skont l-Artikolu 290 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) fir-rigward tar-rekwiżiti tekniċi komuni għal interfaċċa komuni għall-programmi tal-applikazzjoni biex ikun jista’ jsir skambju awtomatizzat u uniformi ta’ data bejn l-operaturi ta’ punti tal-irriċarġjar u tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku u l-utenti tad-data. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol tagħha ta’ tħejjija, ukoll fil-livell ta’ esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet jiġu mwettqa f’konformità mal-prinċipji stipulati fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (22). B’mod partikolari, biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija ta’ atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċevuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li jittrattaw it-tħejjija ta’ atti delegati.

(77)

Sabiex ikunu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li jingħataw setgħat ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni fir-rigward tal-iżvilupp ta’ dispożizzjonijiet dwar it-tikkettar, il-format, il-frekwenza u l-kwalità tad-data dwar il-punti tal-irriċarġjar u tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku biex isiru disponibbli u aċċessibbli skont dan ir-Regolament u l-proċedura li tippermetti dik id-disponibbiltà u l-aċċessibbiltà. Jenħtieġ li dawk is-setgħat ikunu eżerċitati f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (23).

(78)

Is-suq għall-fjuwils alternattivi u b’mod partikolari għall-fjuwils b’emissjonijiet żero għadu fl-istadji bikrija tal-iżvilupp u t-teknoloġija qed tevolvi malajr. Dan l-iżvilupp x’aktarx li se jaffettwa d-domanda għall-fjuwils alternattivi u konsegwentement għall-infrastruttura tal-fjuwils alternattivi fil-modi kollha tat-trasport. Għalhekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni, sal-31 ta’ Diċembru 2024, tippreżenta rapport dwar l-istat ta’ tħejjija tat-teknoloġija u tas-suq intiż għall-vetturi tqal. Dak ir-rapport jenħtieġ li jqis l-ewwel indikazzjonijiet tal-preferenzi tas-suq u jqis l-iżvilupp teknoloġiku u l-iżvilupp tal-ispeċifikazzjonijiet tekniċi. Sal-31 ta’ Diċembru 2026 u kull ħames snin wara din id-data, il-Kummissjoni jenħtieġ li twettaq rieżami ta’ dan ir-Regolament.

(79)

Peress li dan ir-Regolament se jirriżulta f’kostijiet ta’ aġġustament u amministrattivi addizzjonali, il-piż regolatorju ġenerali għas-setturi koperti b’dan ir-Regolament jenħtieġ li jinżamm taħt rieżami mill-qrib. F’dak l-isfond, fir-rapport tagħha li jevalwa l-funzjonament ta’ dan ir-Regolament, il-Kummissjoni jenħtieġ li tivvaluta l-punt sa fejn intlaħqu l-objettivi ta’ dan ir-Regolament u sa liema punt dan kellu impatt fuq il-kompetittività tas-setturi rilevanti. Dak ir-rieżami jenħtieġ li jkopri wkoll l-interazzjoni ta’ dan ir-Regolament ma’ atti legali rilevanti oħra tal-Unjoni, inklużi azzjonijiet u miżuri possibbli li ttieħdu jew li jistgħu jittieħdu biex titnaqqas il-pressjoni tal-kostijiet totali fuq is-setturi rilevanti.

(80)

Minħabba li l-objettiv ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri li jiżgura l-varar suffiċjenti ta’ infrastruttura tal-fjuwils alternattivi fl-Unjoni, b’mod partikolari għall-vetturi tat-triq, għall-ferroviji, għall-bastimenti u għall-inġenji tal-ajru stazzjonarji, ma jistax jinkiseb b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri, iżda jista’ pjuttost, minħabba l-ħtieġa li tkun possibbli l-mobbiltà mal-Unjoni kollha tal-vetturi li jaħdmu bi fjuwils alternattivi, jinkiseb aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkiseb dak l-objettiv.

(81)

Jenħtieġ għalhekk li d-Direttiva 2014/94/UE titħassar. Ir-Regolamenti Delegati tal-Kummissjoni (UE) 2019/1745 (24) u (UE) 2021/1444 (25) jistabbilixxu speċifikazzjonijiet tekniċi mhux datati għal ċerti tipi ta’ infrastruttura għall-fjuwils alternattivi u dawk l-ispeċifikazzjonijiet issa huma datati u elenkati fl-Anness II ta’ dan ir-Regolament. Għalhekk, jenħtieġ li dawk ir-Regolamenti Delegati jitħassru wkoll,

(1)

“aċċessibbiltà tad-data” tfisser il-possibbiltà li tintalab u tinkiseb data fi kwalunkwe ħin f’format li jinqara mill-magni;

(2)

“prezz ad hoc” tfisser il-prezz iċċarġjat minll-operatur ta’ punt tal-irriċarġjar jew tar-riforniment lil utent finali għall-irriċarġjar jew għar-riforniment fuq bażi ad hoc;

(3)

“tul in-network tat-toroq TEN-T” tfisser:

(4)

“fjuwils alternattivi” tfisser fjuwils jew sorsi tal-enerġija li jservu, tal-inqas parzjalment, bħala sostitut għas-sorsi taż-żejt fossili fl-enerġija li tintuża għat-trasport u li għandhom il-potenzjal li jikkontribwixxu għad-dekarbonizzazzjoni tiegħu u jsaħħu l-prestazzjoni ambjentali tas-settur tat-trasport, inklużi:

(5)

“stand ta’ kuntatt għall-inġenji tal-ajru” tfisser stand f’żona ddeżinjata tar-rampa tal-ajruport mgħammra b’pont tal-imbark tal-passiġġieri;

(6)

“stand remota għall-inġenji tal-ajru” tfisser stand f’żona ddeżinjata tar-rampa tal-ajruport li ma tkunx mgħammra b’pont tal-imbark tal-passiġġieri;

(7)

“ajruport tan-network ewlieni TEN-T jew ajruport tan-network komprensiv TEN-T” tfisser ajruport kif elenkat u kkategorizzat fl-Anness II tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(8)

“awtentikazzjoni awtomatika” tfisser l-awtentikazzjoni ta’ vettura f’punt tal-irriċarġjar permezz tal-konnettur tal-irriċarġjar jew tat-telematika;

(9)

“disponibbiltà tad-data” tfisser l-eżistenza ta’ data f’format diġitali li jinqara mill-magni;

(10)

“vettura elettrika bil-batterija” tfisser vettura elettrika li taħdem esklużivament bil-mutur elettriku, mingħajr ebda sors sekondarju ta’ propulsjoni;

(11)

“irriċarġjar bidirezzjonali” tfisser operazzjoni tal-irriċarġjar intelliġenti fejn id-direzzjoni tal-fluss tal-elettriku tista’ tinqaleb, u b’hekk l-elettriku jkun jista’ jgħaddi mill-batterija għall-punt tal-irriċarġjar li miegħu tkun konnessa;

(12)

“konnettur” tfisser l-interfaċċa fiżika bejn il-punt tal-irriċarġjar jew tar-riforniment u l-vettura li permezz tagħha jiġu skambjati l-fjuwil jew l-enerġija elettrika;

(13)

“trasport kummerċjali bl-ajru” tfisser “trasport kummerċjali bl-ajru” kif definit fl-Artikolu 3, il-punt (24), tar-Regolament (UE) 2018/1139 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (26);

(14)

“vapur tal-kontejners” tfisser vapur iddisinjat esklużivament għall-ġarr ta’ kontejners fl-istivi jew fuq il-gverta;

(15)

“pagament abbażi ta’ kuntratt” tfisser pagament għal servizz tal-irriċarġjar jew tar-riforniment mill-utent finali lil fornitur ta’ servizz ta’ mobbiltà abbażi ta’ kuntratt konkluż bejn dak l-utent finali u dak il-fornitur ta’ servizz ta’ mobbiltà;

(16)

“utent tad-data” tfisser kwalunkwe awtorità pubblika, awtorità tat-toroq, operatur tat-toroq, operatur tal-punti tal-irriċarġjar u tar-riforniment, organizzazzjoni tar-riċerka jew mhux governattiva, fornitur ta’ servizz ta’ mobbiltà, pjattaforma tar-roaming elettroniku, fornitur tal-mapep diġitali jew kwalunkwe entità oħra interessata fl-użu tad-data biex tipprovdi informazzjoni, toħloq servizzi jew twettaq riċerka jew analiżi dwar l-infrastruttura tal-fjuwils alternattivi;

(17)

“punt tal-irriċarġjar konness b’mod diġitali” tfisser punt tal-irriċarġjar li jista’ jibgħat u jirċievi informazzjoni f’ħin reali, jikkomunika b’mod bidirezzjonali mal-grilja elettrika u mal-vettura elettrika, u li jista’ jiġi mmonitorjat u kkontrollat b’mod remot, inkluż sabiex tinbeda u titwaqqaf is-sessjoni tal-irriċarġjar u jitkejlu l-flussi tal-elettriku;

(18)

“operatur tas-sistema tad-distribuzzjoni” tfisser “operatur tas-sistema tad-distribuzzjoni” kif definit fl-Artikolu 2, il-punt (29), tad-Direttiva (UE) 2019/944;

(19)

“distributur” tfisser “distributur” kif definit fl-Artikolu 3, il-punt (43), tar-Regolament (UE) 2018/858 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (27);

(20)

“data dinamika” tfisser data li tinbidel spiss jew fuq bażi regolari;

(21)

“sistema ta’ triq elettrika” tfisser installazzjoni fiżika tul triq għat-trasferiment tal-elettriku għal vettura elettrika waqt li l-vettura tkun miexja;

(22)

“vettura elettrika” tfisser vettura bil-mutur mgħammra b’sistema tal-motopropulsjoni li jkun fiha tal-inqas magna elettrika mhux periferali waħda bħala konvertitur tal-enerġija b’sistema ta’ ħżin tal-enerġija elettrika rikarikabbli, li tista’ tiġi rriċarġjata esternament;

(23)

“provvista tal-elettriku lil inġenju tal-ajru stazzjonarju” tfisser il-provvista tal-elettriku permezz ta’ interfaċċa fissa jew mobbli standardizzata lil inġenju tal-ajru meta jkun stazzjonat fi stand ta’ kuntatt għall-inġenji tal-ajru jew fi stand remota għall-inġenji tal-ajru;

(24)

“utent finali” tfisser persuna fiżika jew ġuridika li tixtri fjuwil alternattiv għall-użu dirett f’vettura;

(25)

“roaming elettroniku” tfisser l-iskambju ta’ data u pagamenti bejn l-operatur ta’ punt tal-irriċarġjar jew tar-riforniment u fornitur ta’ servizz ta’ mobbiltà li mingħandu utent finali jixtri servizz tal-irriċarġjar jew tar-riforniment;

(26)

“pjattaforma tar-roaming elettroniku” tfisser pjattaforma li tgħaqqad flimkien lill-atturi tas-suq, b’mod partikolari l-fornituri ta’ servizzi ta’ mobbiltà u l-operaturi ta’ punti tal-irriċarġjar jew tar-riforniment, biex tippermetti l-forniment ta’ servizzi bejniethom, inkluż ir-roaming elettroniku;

(27)

“standard Ewropew” tfisser “standard Ewropew” kif definit fl-Artikolu 2, il-punt (1)(b), tar-Regolament (UE) Nru 1025/2012;

(28)

“avjazzjoni ġenerali” tfisser l-operazzjonijiet kollha tal-avjazzjoni ċivili minbarra s-servizzi tal-ajru skedati u l-operazzjonijiet tat-trasport bl-ajru mhux skedati għal remunerazzjoni jew kiri;

(29)

“tunnellaġġ gross” (GT) tfisser “tunnellaġġ gross” kif definit fl-Artikolu 3, il-punt (e), tar-Regolament (UE) 2015/757 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (28);

(30)

“vettura tqila” tfisser vettura bil-mutur tal-Kategorija M2 kif deskritta fl-Artikolu 4(1), il-punt (a)(ii), vettura bil-mutur tal-Kategorija M3 kif deskritta fl-Artikolu 4(1), il-punt (a)(iii), vettura bil-mutur tal-Kategorija N2 kif deskritta fl-Artikolu 4(1), il-punt (b)(ii) jew vettura bil-mutur tal-Kategorija N3 kif deskritta fl-Artikolu 4(1), il-punt (b)(iii), tar-Regolament (UE) 2018/858;

(31)

“punt tal-irriċarġjar b’potenza għolja” tfisser punt tal-irriċarġjar b’potenza tal-output ta’ aktar minn 22 kW għat-trasferiment tal-elettriku lil vettura elettrika;

(32)

“inġenju ta’ veloċità għolja għall-passiġġieri” tfisser “inġenju ta’ veloċità għolja” kif definit fir-Regolament 1 tal-Kapitolu X tal-Konvenzjoni Internazzjonali għas-Salvagwardja tal-Ħajja Umana fuq il-Baħar, 1974 (SOLAS 74), li jġorr iżjed minn 12-il passiġġier;

(33)

“vettura ħafifa” tfisser vettura bil-mutur tal-Kategorija M1 kif deskritta fl-Artikolu 4(1), il-punt (a)(i) jew vettura bil-mutur tal-Kategorija N1 kif deskritta fl-Artikolu 4(1), il-punt (b)(i), tar-Regolament (UE) 2018/858;

(34)

“metan likwifikat” tfisser LNG, bijogass likwifikat jew metan likwifikat sintetiku, inklużi taħlitiet ta’ dawk il-fjuwils;

(35)

“manifattur” tfisser “manifattur” kif definit fl-Artikolu 3, il-punt (40), tar-Regolament (UE) 2018/858;

(36)

“fornitur ta’ servizz ta’ mobbiltà” tfisser persuna ġuridika li tipprovdi servizzi għal remunerazzjoni lil utent finali, inkluż il-bejgħ ta’ servizzi tal-irriċarġjar jew tal-irriċarġjar;

(37)

“punt tal-irriċarġjar b’potenza normali” tfisser punt tal-irriċarġjar b’potenza tal-output ta’ 22 kW jew inqas għat-trasferiment tal-elettriku lil vettura elettrika;

(38)

“Punt ta’ Aċċess Nazzjonali” tfisser interfaċċa diġitali stabbilita minn Stat Membru li tikkostitwixxi punt ta’ aċċess uniku għad-data;

(39)

“operatur ta’ punt tal-irriċarġjar” tfisser l-entità li hija responsabbli għall-ġestjoni u l-operazzjoni ta’ punt tal-irriċarġjar u li tipprovdi servizz tal-irriċarġjar lill-utenti finali, inkluż f’isem u fl-interess ta’ fornitur ta’ servizz ta’ mobbiltà;

(40)

“operatur ta’ punt tar-riforniment” tfisser l-entità responsabbli għall-ġestjoni u l-operazzjoni ta’ punt tar-riforniment li jipprovdi servizz tar-riforniment lill-utenti finali, inkluż f’isem u fl-interess ta’ fornitur ta’ servizz ta’ mobbiltà;

(41)

“vapur tal-passiġġieri” tfisser vapur li jġorr aktar minn 12-il passiġġier, inklużi vapuri tal-kruċieri, inġenji ta’ veloċità għolja għall-passiġġieri u vapuri ro-ro tal-passiġġieri;

(42)

“servizz ta’ pagament” tfisser “servizz ta’ pagament” kif definit fl-Artikolu 4, il-punt (3), tad-Direttiva (UE) 2015/2366 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (29);

(43)

“vettura ibrida plug-in” tfisser vettura elettrika b’magna tal-kombustjoni konvenzjonali kkombinata ma’ sistema ta’ propulsjoni elettrika li tista’ tiġi rriċarġjata minn sors estern tal-enerġija elettrika;

(44)

“potenza tal-output” tfisser il-potenza massima teoretika, espressa f’kW, li tista’ tiġi fornuta minn punt, stazzjon jew grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar, jew minn installazzjoni tal-provvista tal-elettriku mix-xatt lil vetturi jew bastimenti konnessi ma’ dak il-punt, stazzjon, grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar jew mal-installazzjoni;

(45)

“infrastruttura tal-fjuwils alternattivi aċċessibbli għall-pubbliku”, tfisser infrastruttura tal-fjuwils alternattivi li tkun tinsab f’sit jew bini li jkun miftuħ għall-pubbliku ġenerali, irrispettivament minn jekk l-infrastruttura tal-fjuwils alternattivi tkunx tinsab fuq proprjetà pubblika jew privata, jekk ikunux japplikaw limitazzjonijiet jew kundizzjonijiet f’termini tal-aċċess għas-sit jew għall-bini u irrispettivament mill-kundizzjonijiet tal-użu applikabbli tal-infrastruttura tal-fjuwils alternattivi;

(46)

“kodiċi ta’ Rispons Rapidu” (kodiċi QR) tfisser ikkowdjar u viżwalizzazzjoni tad-data konformi ma’ ISO/IEC 18004:2015;

(47)

“irriċarġjar fuq bażi ad hoc” tfisser servizz tal-irriċarġjar mixtri minn utent finali mingħajr il-ħtieġa li dak l-utent finali jirreġistra, jikkonkludi ftehim bil-miktub jew jidħol f’relazzjoni kummerċjali mal-operatur ta’ dak il-punt tal-irriċarġjar li tmur lil hinn mis-sempliċi xiri tas-servizz tal-irriċarġjar;

(48)

“punt tal-irriċarġjar” tfisser interfaċċa fissa jew mobbli, on-grid jew off-grid għat-trasferiment tal-elettriku lil vettura elettrika li, għalkemm jista’ jkollha konnettur wieħed jew aktar biex takkomoda tipi differenti ta’ konnetturi, tkun kapaċi tirriċarġja vettura elettrika waħda biss fl-istess ħin, u li teskludi apparati b’potenza tal-output ta’ 3,7 kW jew inqas li l-għan primarju tagħhom ma jkunx l-irriċarġjar ta’ vetturi elettriċi;

(49)

“punt, stazzjon jew grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar intiżi għall-vetturi ħfief” tfisser punt, stazzjon jew grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar maħsuba għall-irriċarġjar ta’ vetturi ħfief, minħabba d-disinn speċifiku tal-konnetturi/tal-plugs inkella minħabba d-disinn tal-ispazju ta’ parkeġġ maġenb il-punt, l-istazzjon jew il-grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar, jew minħabba t-tnejn li huma;

(50)

“punt, stazzjon jew grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar maħsuba għall-vetturi tqal” tfisser punt, stazzjon jew grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar maħsuba għall-irriċarġjar ta’ vetturi tqal, jew minħabba d-disinn speċifiku tal-konnetturi/tal-plugs inkella minħabba d-disinn tal-ispazju ta’ parkeġġ maġenb il-punt, l-istazzjon jew il-grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar, jew minħabba t-tnejn li huma;

(51)

“grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar” tfisser stazzjon tal-irriċarġjar wieħed jew aktar f’post speċifiku;

(52)

“stazzjon tal-irriċarġjar” tfisser installazzjoni fiżika f’post speċifiku, li tikkonsisti minn punt tal-irriċarġjar wieħed jew aktar;

(53)

“servizz tal-irriċarġjar” tfisser il-bejgħ jew il-forniment tal-elettriku, inklużi s-servizzi relatati, permezz ta’ punt tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku;

(54)

“sessjoni tal-irriċarġjar” tfisser il-proċess sħiħ tal-irriċarġjar ta’ vettura f’punt tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku mill-mument li l-vettura tiġi konnessa sal-mument li l-vettura tiġi skonnessa;

(55)

“riforniment fuq bażi ad hoc” tfisser servizz tar-riforniment mixtri minn utent finali mingħajr il-ħtieġa li dak l-utent finali jirreġistra, jikkonkludi ftehim bil-miktub, jew jidħol f’relazzjoni kummerċjali mal-operatur ta’ dak il-punt tar-riforniment li tmur lil hinn mis-sempliċi xiri tas-servizz tar-riforniment;

(56)

“punt tar-riforniment” tfisser faċilità tar-riforniment għall-forniment ta’ kwalunkwe fjuwil likwidu jew gassuż, permezz ta’ installazzjoni fissa jew mobbli, li jkollha kapaċità ta’ riforniment ta’ vettura waħda, ferrovija waħda, bastiment wieħed jew inġenju tal-ajru wieħed biss fl-istess ħin;

(57)

“servizz tar-riforniment” tfisser il-bejgħ jew il-forniment ta’ kwalunkwe fjuwil likwidu jew gassuż permezz ta’ punt tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku;

(58)

“sessjoni tar-riforniment” tfisser il-proċess sħiħ tar-riforniment ta’ vettura f’punt tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku mill-mument li l-vettura tiġi konnessa sal-mument li l-vettura tiġi skonnessa;

(59)

“stazzjon tar-riforniment” tfisser installazzjoni fiżika waħda f’post speċifiku, li tikkonsisti minn punt tar-riforniment wieħed jew aktar;

(60)

“awtorità regolatorja” tfisser awtorità regolatorja ddeżinjata minn kull Stat Membru skont l-Artikolu 57(1) tad-Direttiva (UE) 2019/944;

(61)

“enerġija rinnovabbli” tfisser “enerġija minn sorsi rinnovabbli” kif definita fl-Artikolu 2, it-tieni paragrafu, il-punt (1), tad-Direttiva (UE) 2018/2001;

(62)

“vapur ro-ro tal-passiġġieri” tfisser vapur b’faċilitajiet li jippermettu li vetturi tat-triq jew ferrovjarji jitilgħu u jinżlu mill-bastiment u li jġorr iżjed minn 12-il passiġġier;

(63)

“żona ta’ parkeġġ sikura u sigura” tfisser żona ta’ parkeġġ aċċessibbli għas-sewwieqa involuti fit-trasport ta’ merkanzija jew passiġġieri li tkun ġiet iċċertifikata f’konformità mar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2022/1012 (30);

(64)

“provvista tal-elettriku mix-xatt” tfisser il-forniment tal-enerġija elettrika mix-xatt permezz ta’ interfaċċa fissa jew mobbli standardizzata lil vapuri li jbaħħru jew lil bastimenti tal-passaġġi fuq l-ilma interni, irmiġġati man-naħa tal-moll;

(65)

“irriċarġjar intelliġenti” tfisser operazzjoni tal-irriċarġjar li fiha l-intensità tal-elettriku fornut lill-batterija tiġi aġġustata f’ħin reali, abbażi tal-informazzjoni li tasal permezz ta’ komunikazzjoni elettronika;

(66)

“data statika” tfisser data li ma tinbidilx spiss jew fuq bażi regolari;

(67)

“network komprensiv TEN-T” tfisser network komprensiv fis-sens tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(68)

“network ewlieni TEN-T” tfisser network ewlieni fis-sens tal-Artikolu 38 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(69)

“port ta’ passaġġi fuq l-ilma interni tan-network ewlieni TEN-T jew port ta’ passaġġi fuq l-ilma interni tan-network komprensiv TEN-T” tfisser port ta’ passaġġi fuq l-ilma interni tan-network ewlieni TEN-T jew tan-network komprensiv TEN-T, kif elenkati u kkategorizzati fl-Anness II tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(70)

“port marittimu tan-network ewlieni TEN-T jew port marittimu tan-network komprensiv TEN-T” tfisser port marittimu tan-network ewlieni TEN-T jew tan-network komprensiv TEN-T, kif elenkati u kkategorizzati fl-Anness II tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(71)

“operatur tas-sistema tat-trażmissjoni” tfisser “operatur tas-sistema tat-trażmissjoni” kif definit fl-Artikolu 2, il-punt (35), tad-Direttiva (UE) 2019/944;

(72)

“nodu urban” tfisser “nodu urban” kif definit fl-Artikolu 3, il-punt (p), tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013.

(a)

mill-inqas installazzjoni waħda li tipprovdi provvista tal-elettriku mix-xatt lill-bastimenti tal-passaġġi fuq l-ilma interni tiġi varata fil-portijiet ta’ passaġġi fuq l-ilma interni kollha tan-network ewlieni TEN-T sal-31 ta’ Diċembru 2024;

(b)

mill-inqas installazzjoni waħda li tipprovdi provvista tal-elettriku mix-xatt lill-bastimenti tal-passaġġi fuq l-ilma interni tiġi varata fil-portijiet ta’ passaġġi fuq l-ilma interni kollha tan-network komprensiv TEN-T sal-31 ta’ Diċembru 2029.

(1)

It-trasport marittimu jirrappreżenta madwar 75 % tal-kummerċ barrani tal-Unjoni u 31 % tal-kummerċ intern tagħha f’termini ta’ volum. 400 miljun passiġġier jimbarkaw jew jiżbarkaw kull sena f’portijiet tal-Istati Membri, inkluż madwar 14-il miljun fuq bastimenti tal-kruċiera. Għalhekk, it-trasport marittimu huwa komponent essenzjali tas-sistema ta’ trasport tal-Unjoni u għandu rwol kritiku għall-ekonomija tal-Unjoni. Is-suq tat-trasport marittimu huwa soġġett għal kompetizzjoni qawwija bejn atturi ekonomiċi fi ħdan u barra l-Unjoni, li għalihom huma indispensabbli kondizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni. L-istabbiltà u l-prosperità tas-suq tat-trasport marittimu u tal-atturi ekonomiċi tiegħu jiddependu minn qafas ta’ politika ċar u armonizzat li fi ħdanu l-operaturi fit-trasport marittimu, il-portijiet u atturi oħra fis-settur jistgħu joperaw abbażi ta’ opportunitajiet indaqs. Fejn iseħħu distorsjonijiet tas-suq, dawn jirriskjaw li jqiegħdu lill-operaturi tat-trasport marittimu jew lill-portijiet fi żvantaġġ meta mqabbla mal-kompetituri fis-settur tat-trasport marittimu jew f’setturi oħra tat-trasport. Min-naħa tiegħu, huwa possibbli li dak l-iżvantaġġ jirriżulta f’telf ta’ kompetittività tal-industrija tat-trasport marittimu, inqas impjiegi u f’telf ta’ konnettività għaċ-ċittadini u għan-negozji.

(2)

Skont ir-Rapport dwar l-Ekonomija Blu tal-UE, 2022, l-Ekonomija Blu tal-UE ħolqot total ta’ madwar 5,7 miljun impjieg fl-2014, li minnhom 3,2 miljun inħolqu permezz ta’ impjiegi diretti fis-setturi stabbiliti u 2,5 miljun addizzjonali ġew iġġenerati permezz tal-ktajjen tal-provvista rispettivi. Dak ir-rapport jgħid ukoll li l-portijiet marittimi tal-Unjoni waħedhom ħolqu madwar 2,5 miljun impjieg (dirett u indirett) fl-2014. Minn dak l-ammont ta’ impjiegi, madwar 0,5 miljun biss jinqabdu mill-istatistika settorjali, minħabba li l-portijiet marittimi jiġġeneraw impjiegi u benefiċċji ekonomiċi f’setturi oħra bħal-loġistika, u servizzi tat-tbaħħir marittimu. Is-seba’ setturi stabbiliti tal-Ekonomija Blu tal-UE ġġeneraw valur miżjud gross ta’ EUR 183,9 biljun fl-2019 (3).

(3)

Skont id-Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni li jakkumpanja l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-9 ta’ Diċembru 2020 bit-titolu ‘Sustainable and Smart Mobility Strategy – putting European transport on track for the future’, meta mqabbel ma’ modi oħra ta’ trasport, it-trasport marittimu jibqa’ l-aktar mod ta’ trasport effiċjenti fl-użu tal-karbonju għal kull tunnellata u km. Fl-istess ħin, it-traffiku marittimu minn jew lejn portijiet fiż-Żona Ekonomika Ewropea jikkaġuna madwar 11 % tal-emissjonijiet ta’ diossidu tal-karbonju (CO2) tal-Unjoni mit-trasport u minn 3 sa 4 % tal-emissjonijiet totali ta’ CO2 tal-Unjoni. L-emissjonijiet tas-CO2 mit-trasport marittimu mistennija jiżdiedu, sakemm ma titteħidx azzjoni ulterjuri. Jeħtieġ li s-setturi kollha tal-ekonomija tal-Unjoni jikkontribwixxu għat-tnaqqis rapidu tal-emissjonijiet ta’ gassijiet serra (GHG) san-newtralità sa mhux aktar tard mill-2050, kif stabbilit fir-Regolament (UE) 2021/1119 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4). Għalhekk huwa essenzjali li l-Unjoni tistabbilixxi perkors xieraq għat-tranżizzjoni ekoloġika rapida tas-settur tat-trasport marittimu, li jikkontribwixxi wkoll biex jinżamm u jiġi promoss aktar ir-rwol ta’ tmexxija globali tal-Unjoni fir-rigward tat-teknoloġija, is-servizzi u s-soluzzjonijiet ekoloġiċi, u biex ikompli jiġi stimulat il-ħolqien tal-impjiegi fil-ktajjen tal-valur relatati filwaqt li tinżamm il-kompetittività.

(4)

Sabiex isaħħaħ l-impenn tal-Unjoni għall-klima skont il-Ftehim ta’ Pariġi (5), adottat skont il-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (il-“Ftehim ta’ Pariġi”), ir-Regolament (UE) 2021/1119 għandu l-għan li sal-2030 inaqqas l-emissjonijiet ta’ gassijiet serra (emissjonijiet wara t-tnaqqis tal-assorbimenti) b’mill-inqas 55 % meta mqabbla mal-livelli tal-1990 u jqiegħed lill-Unjoni fit-triq li ssir newtrali għall-klima sa mhux aktar tard mill-2050. Barra minn hekk, huma meħtieġa diversi strumenti ta’ politika komplementari biex jiġi promoss u aċċellerat l-użu ta’ karburanti rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju prodotti b’mod sostenibbli, inkluż fis-settur tat-trasport marittimu, filwaqt li jiġi rrispettat il-prinċipju tan-newtralità teknoloġika. Jeħtieġ li l-iżvilupp tat-teknoloġija meħtieġa u l-varar tagħha ikunu qed iseħħu sal-2030 biex minn hemm ‘il quddiem issir tħejjija għal bidla ħafna aktar rapida. Huwa essenzjali wkoll li titrawwem l-innovazzjoni u li tiġi appoġġata r-riċerka għal innovazzjoni emerġenti u futura bħall-karburanti alternattivi emerġenti, l-ekodisinn, il-materjali b’bażi bijoloġika, il-propulsjoni tar-riħ u l-propulsjoni assistita mir-riħ.

(5)

Fil-kuntest tat-tranżizzjoni tal-karburanti lejn karburanti rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju u sorsi alternattivi tal-enerġija, huwa essenzjali li jiġu żgurati l-funzjonament xieraq tas-suq tat-trasport marittimu tal-Unjoni u l-kompetizzjoni ġusta fih fir-rigward tal-karburanti marittimi, li jirrappreżentaw sehem sostanzjali mill-kostijiet tal-kumpaniji u l-operaturi. Il-miżuri ta’ politika għandhom għalhekk ikunu kosteffettivi. Id-differenzi fir-rekwiżiti tal-karburanti madwar l-Istati Membri jistgħu jaffettwaw b’mod sinifikanti l-prestazzjoni ekonomika tal-operaturi tal-bastimenti u jkollhom impatt negattiv fuq il-kompetizzjoni fis-suq. Minħabba n-natura internazzjonali tat-tbaħħir, l-operaturi tal-bastimenti jistgħu jwettqu bunkering faċilment f’pajjiżi terzi u jittrasportaw ammonti kbar ta’ karburant, u dan jista’ jikkontribwixxi wkoll għal riskju ta’ telf ta’ kompetittività tal-portijiet tal-Unjoni meta mqabbla ma’ portijiet mhux tal-Unjoni. Dik is-sitwazzjoni tista’ twassal għal rilokazzjoni tal-emissjonijiet tal-karbonju u għal effetti detrimentali fuq il-kompetittività tas-settur jekk id-disponibbiltà ta’ karburanti rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju fil-portijiet marittimi taħt il-ġuriżdizzjoni ta’ Stat Membru ma tkunx akkumpanjata minn rekwiżiti għall-użu tagħhom li japplikaw għall-bastimenti kollha li jkunu qed jaslu u jitilqu minn portijiet marittimi taħt il-ġuriżdizzjoni tal-Istati Membri. Għaldaqstant, dan ir-Regolament jenħtieġ li jistabbilixxi miżuri biex jiġi żgurat li l-penetrazzjoni tal-karburanti rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju fis-suq tal-karburanti marittimi ssir skont il-kundizzjonijiet ta’ kompetizzjoni ġusta fis-suq tat-trasport marittimu tal-Unjoni.

(6)

Is-settur tat-trasport marittimu huwa soġġett għal kompetizzjoni internazzjonali qawwija. Id-differenzi kbar fil-piżijiet regolatorji bejn l-istati tal-bandiera sikwit wasslu għal prattiki mhux mixtieqa bħall-bdil tal-bandiera tal-bastimenti. Il-karattru globali intrinsiku tas-settur jissottolinja l-importanza ta’ approċċ newtrali f’termini tal-bandiera u ta’ ambjent regolatorju favorevoli, li jgħin biex jiġu attirati investimenti ġodda u biex tiġi ssalvagwardjata l-kompetittività tal-portijiet u tas-sidien tal-bastimenti u l-operaturi tal-bastimenti tal-Unjoni.

(7)

Sabiex jiġi prodott effett fuq l-attivitajiet kollha fis-settur tat-trasport marittimu, jenħtieġ li dan ir-Regolament japplika għal nofs l-enerġija użata minn bastiment li jwettaq vjaġġi li jaslu f’port taħt il-ġuriżdizzjoni ta’ Stat Membru minn port barra mill-ġuriżdizzjoni ta’ Stat Membru, nofs l-enerġija użata minn bastiment li jwettaq vjaġġi li jitilqu minn port taħt il-ġuriżdizzjoni ta’ Stat Membru u li jaslu f’port barra mill-ġuriżdizzjoni ta’ Stat Membru, l-enerġija kollha użata minn bastiment li jwettaq vjaġġi li jaslu f’port taħt il-ġuriżdizzjoni ta’ Stat Membru minn port taħt il-ġuriżdizzjoni ta’ Stat Membru, u l-enerġija użata f’port taħt il-ġuriżdizzjoni ta’ Stat Membru. Dan il-qafas ta’ applikazzjoni jiżgura l-effettività ta’ dan ir-Regolament, inkluż billi jżid l-impatt pożittiv fuq l-ambjent ta’ dan il-qafas. Jenħtieġ li dak il-qafas jillimita r-riskju ta’ waqfiet evażivi f’port u r-riskju ta’ delokalizzazzjoni jew ta’ ridirezzjonar tar-rotta tal-attivitajiet barra mill-Unjoni. Sabiex jiġi żgurat tħaddim mingħajr xkiel tat-traffiku marittimu u jiġu evitati distorsjonijiet fis-suq intern, il-kondizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni fost l-operaturi tat-trasport marittimu u fost il-portijiet rigward il-vjaġġi kollha li jaslu fi jew jitilqu minn portijiet taħt il-ġuriżdizzjoni tal-Istati Membri, kif ukoll is-soġġorn ta’ bastimenti f’dawk il-portijiet, jenħtieġ li jkunu żgurati minn regoli uniformi stabbiliti f’dan ir-Regolament.

(8)

Huwa essenzjali li l-Kummissjoni u l-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri jiżguraw kontinwament li l-proċeduri amministrattivi tagħhom jirriflettu l-aħjar prattiki u jieħdu miżuri sabiex jiżguraw il-konsistenza, jevitaw id-duplikazzjoni fil-leġiżlazzjoni settorjali u jissimplifikaw l-infurzar ta’ dan ir-Regolament, biex b’hekk il-piż amministrattiv fuq is-sidien tal-bastimenti, l-operaturi tal-bastimenti, il-portijiet u l-verifikaturi jinżamm f’livell minimu.

(9)

Jenħtieġ li dan ir-Regolament ikun konsistenti mar-Regolament (UE) 2023/1804 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6), id-Direttiva (UE) 2023/959 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7), Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Direttiva (UE) 2018/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), ir-Regolament (UE) 2018/1999 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9) u d-Direttiva 98/70/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10) fir-rigward tal-promozzjoni tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli, u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill (UE) 2015/652 (11), u Direttiva tal-Kunsill li tirriforma l-istruttura tal-Unjoni dwar tassazzjoni fuq prodotti ta’ enerġija u elettriku (riformulazzjoni) sabiex jiġi żgurat il-grad meħtieġ ta’ ċertezza legali u għall-investiment. Din il-konsistenza tiżgura qafas leġiżlattiv koerenti għas-settur tat-trasport marittimu, li jikkontribwixxi għal żieda sinifikanti fil-produzzjoni ta’ karburanti alternattivi sostenibbli, jiżgura l-varar tal-infrastruttura meħtieġa u jinċentiva l-użu ta’ dawk il-karburanti f’porzjon dejjem jikber ta’ bastimenti.

(10)

Jenħtieġ li jsiru konsultazzjonijiet bejn il-korp maniġerjali tal-port u l-utenti tal-port u partijiet ikkonċernati rilevanti oħra, kif previst fl-Artikolu 15(2) tar-Regolament (UE) 2017/352 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12), sabiex tiġi kkoordinata d-disponibbiltà tas-servizzi portwarji fir-rigward tal-provvista tal-karburant alternattiv li hija ppjanata u użata fil-portijiet, kif ukoll fir-rigward tad-domanda mistennija mill-bastimenti li jidħlu f’dawk il-portijiet.

(11)

Ir-regoli stabbiliti f’dan ir-Regolament jenħtieġ li japplikaw b’mod mhux diskriminatorju għall-bastimenti, irrispettivament mill-bandiera tagħhom. Għal raġunijiet ta’ koerenza mar-regoli tal-Unjoni u dawk internazzjonali fil-qasam tat-trasport marittimu, u sabiex jiġi limitat il-piż amministrattiv, jenħtieġ li dan ir-Regolament japplika għal bastimenti b’tunellaġġ gross li jkun ogħla minn tunnellaġġ gross (GT) ta’ 5 000, iżda jenħtieġ li ma japplikax għal bastimenti tal-gwerra, awżiljarji navali, bastimenti li jaqbdu l-ħut jew li jipproċessaw il-ħut, bastimenti tal-injam b’binja primittiva, bastimenti li ma jitħaddmux b’mezzi mekkaniċi, jew bastimenti tal-Istat li jintużaw għal skopijiet mhux kummerċjali. Minkejja li l-bastimenti ta’ aktar minn 5 000 GT jirrappreżentaw biss madwar 55 % tal-bastimenti kollha li jidħlu fil-portijiet skont ir-Regolament (UE) 2015/757 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13), dawn huma responsabbli għall-madwar 90 % tal-emissjonijiet ta’ CO2 mis-settur tat-trasport marittimu. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tivvaluta s-sitwazzjoni mill-ġdid regolarment, bil-ħsieb li eventwalment testendi l-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament għal bastimenti ta’ inqas minn 5 000 GT.

(12)

L-Istati Membri li ma għandhomx portijiet marittimi fit-territorju tagħhom, l-ebda verifikatur akkreditat, l-ebda bastiment li jtajjar il-bandiera tagħhom li taqa’ taħt il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament, u li mhumiex stat amministrattiv skont it-tifsira ta’ dan ir-Regolament ma għandhom bżonn jieħdu l-ebda azzjoni dwar ir-rekwiżiti rispettivi f’dan ir-Regolament sakemm dawk iċ-ċirkostanzi jkunu preżenti.

(13)

Minħabba ż-żieda fl-ispejjeż għal bastimenti li jikkonformaw mar-rekwiżiti ta’ dan ir-Regolament, in-nuqqas ta’ miżura globali jaggrava r-riskju ta’ ċirkomvenzjoni. Waqfiet evażivi f’portijiet barra mill-Unjoni u r-rilokazzjoni ta’ attivitajiet ta’ trażbord lejn portijiet barra mill-Unjoni mhux biss ser inaqqsu l-benefiċċji ambjentali tal-internalizzazzjoni tal-ispiża tal-emissjonijiet minn attivitajiet ta’ trasport marittimu iżda jistgħu jwasslu għal emissjonijiet addizzjonali minħabba d-distanza addizzjonali li jivvjaġġaw il-bastimenti biex jevadu l-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament. Għalhekk huwa xieraq li ċerti waqfiet f’portijiet mhux tal-Unjoni jiġu esklużi mill-kunċett ta’ “port tal-waqfa”. Jenħtieġ li din l-esklużjoni timmira portijiet fil-viċinanza tal-Unjoni fejn ir-riskju ta’ evażjoni huwa l-akbar. Limitu ta’ 300 mil nawtiku minn port taħt il-ġuriżdizzjoni ta’ Stat Membru jikkostitwixxi rispons proporzjonat għal imġiba evażiva, u jibbilanċja l-piż addizzjonali u r-riskju ta’ evażjoni. Barra minn hekk, l-esklużjoni mill-kunċett ta’ port tal-waqfa jenħtieġ li timmira biss waqfiet minn bastimenti tal-kontejners f’ċerti portijiet mhux tal-Unjoni, fejn it-trażbord ta’ kontejners jirrappreżenta l-biċċa l-kbira tat-traffiku tal-kontejners. Għal tali vjeġġi, ir-riskju ta’ evażjoni, fin-nuqqas ta’ miżuri ta’ mitigazzjoni, jikkonsisti wkoll f’ċaqliq taċ-ċentru portwarju lejn portijiet barra mill-Unjoni li jaggrava l-effetti tal-evażjoni. Biex jiġu żgurati l-proporzjonalità u t-trattament ugwali tal-miżura globali, jenħtieġ li jitqiesu l-miżuri f’pajjiżi terzi li huma ekwivalenti għal dan ir-Regolament.

(14)

Sabiex titqies is-sitwazzjoni speċifika tar-reġjuni insulari, kif issottolinjat mill-Artikolu 174 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), u l-ħtieġa li tiġi ppreservata l-konnettività bejn il-gżejjer u r-reġjuni periferiċi tal-Unjoni mar-reġjuni ċentrali tal-Unjoni, jenħtieġ li jkunu permessi eżenzjonijiet temporanji għal vjaġġi mwettqa minn bastimenti tal-passiġġieri għajr bastimenti tal-kruċiera bejn port tal-waqfa taħt il-ġuriżdizzjoni ta’ Stat Membru u port tal-waqfa taħt il-ġuriżdizzjoni tal-istess Stat Membru li jinsab fuq gżira b’inqas minn 200 000 resident permanenti.

(15)

Filwaqt li jitqiesu l-karatteristiċi u r-restrizzjonijiet speċjali tar-reġjuni ultraperiferiċi tal-Unjoni, b’mod partikolari d-distanza u l-insularità tagħhom, jenħtieġ li tingħata kunsiderazzjoni speċjali lill-preservazzjoni tal-aċċessibbiltà u l-konnettività effiċjenti tagħhom permezz tat-trasport marittimu. Għalhekk, għal bastimenti li jaqgħu taħt il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament jenħtieġ li tiġi inkluża fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament biss nofs l-enerġija użata fuq vjaġġi li jitilqu minn jew jaslu f’port tal-waqfa li jinsab f’reġjun ultraperiferiku. Għall-istess raġunijiet, jenħtieġ li jkunu permessi eżenzjonijiet temporanji għal vjaġġi bejn port tal-waqfa li jinsab f’reġjun ultraperiferiku u port tal-waqfa ieħor li jinsab f’reġjun ultraperiferiku, u fir-rigward tal-enerġija użata mill-bastimenti matul is-soġġorn tagħhom fil-portijiet tal-waqfa tar-reġjuni ultraperiferiċi korrispondenti.

(16)

L-Istati Membri li ma jaqsmu l-ebda fruntiera tal-art ma’ Stat Membru ieħor huma partikolarment dipendenti fuq il-konnessjoni marittima tagħhom mal-bqija tal-Unjoni, b’mod partikolari biex iżommu l-konnettività meħtieġa għaċ-ċittadini tagħhom. Tali Stati Membri għandhom jiddependu fuq kuntratti ta’ servizz pubbliku jew obbligi ta’ servizz pubbliku sabiex jilħqu l-għan li jżommu l-konnettività permezz ta’ bastimenti tal-passiġġieri. Jenħtieġ li tkun permessa eżenzjoni temporanja sabiex l-Istati Membri jkunu jistgħu jindirizzaw il-ħtieġa qawwija li jiġi pprovdut servizz ta’ interess ekonomiku ġenerali u jiġu żgurati l-konnettività kif ukoll il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali.

(17)

Minbarra l-possibbiltà ġenerali għall-Istati Membri li jeżentaw vjaġġi li jagħmlu bastimenti tal-passiġġieri, għajr bastimenti tal-passiġġieri tal-kruċieri, lejn gżejjer b’inqas minn 200 000 resident permanenti, jenħtieġ li tkun permessa eżenzjoni simili fir-rigward ta’ vjaġġi domestiċi lejn gżejjer li jsiru fil-qafas ta’ kuntratt ta’ servizz pubbliku jew soġġetti għal obbligu ta’ servizz pubbliku. Tali kuntratti u obbligi ġew stabbiliti mill-Istati Membri sabiex jiġi żgurat livell xieraq ta’ konnettività mar-reġjuni insulari bi prezzijiet affordabbli, li kieku ma kinux jinkisbu mill-forzi tas-suq. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu intitolati li jeżentaw temporanjament tali vjaġġi li jsiru minn bastimenti tal-passiġġieri bejn il-kontinent tagħhom u gżira tal-istess Stat Membru, sabiex jinżammu l-kondizzjonijiet li taħthom ġew stabbiliti l-kuntratti ta’ servizz pubbliku jew l-obbligi ta’ servizz pubbliku u tiġi żgurata l-konnettività sostnuta, kif ukoll il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, tal-gżira kkonċernata.

(18)

L-Artikolu 2, il-punt 1, tar-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 3577/92 (14) jistabbilixxi li l-portijiet li jinsabu f’Ceuta u Melilla għandhom jiġu ttrattati bl-istess mod bħal portijiet ta’ gżejjer. Għalkemm min-natura tagħhom mhumiex portijiet ta’ gżejjer, il-pożizzjoni ġeografika tagħhom fl-Afrika kontinentali u n-nuqqas ta’ rabtiet tal-art ma’ Spanja jfissru li, b’rabta mal-Ewropa kontinentali u b’mod partikolari ma’ Spanja, dawk il-portijiet huma komparabbli ma’ portijiet ta’ gżejjer. Għalhekk, jenħtieġ li Ceuta u Melilla jitqiesu bħala portijiet ta’ gżejjer b’rabta mal-eżenzjoni temporanja għall-kabotaġġ marittimu bejn il-kontinent ta’ Stat Membru u l-gżejjer taħt il-ġuriżdizzjoni tiegħu.

(19)

It-tbaħħir f’kondizzjonijiet ta’ silġ, speċjalment fil-partijiet tat-Tramuntana tal-Baħar Baltiku, u l-proprjetajiet tekniċi tal-bastimenti tal-klassi tas-silġ jikkawżaw spejjeż addizzjonali għat-trasport marittimu u tali spejjeż jistgħu jiżdiedu aktar b’dan ir-Regolament. Spejjeż addizzjonali bħal dawn għal bastimenti tal-klassi tas-silġ minħabba t-tbaħħir f’kondizzjonijiet ta’ silġ u minħabba l-proprjetajiet tekniċi tagħhom jenħtieġ li jittaffew sabiex jinżammu kondizzjonijiet ekwi. Għalhekk jenħtieġ li l-kumpaniji jitħallew temporanjament japplikaw ammont aġġustat limitat ta’ enerġija użata abbord għal bastimenti tal-klassi tas-silġ. Barra minn hekk, għal perjodu limitat ta’ żmien, jenħtieġ li dan ir-Regolament jippermetti li sehem mill-enerġija addizzjonali użata matul it-tbaħħir f’kondizzjonijiet ta’ silġ jiġi eżentat għall-perjodi speċifiċi li matulhom il-bastimenti tal-klassi tas-silġ jiffaċċjaw kondizzjonijiet ta’ navigazzjoni fis-silġ. Għal dak il-għan, jenħtieġ li tiġi stabbilita metodoloġija verifikabbli li biha tkun tista’ ssir korrelazzjoni bejn is-sehem eżentat ta’ enerġija u l-kondizzjonijiet attwali ta’ navigazzjoni fis-silġ. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tivvaluta mill-ġdid din il-metodoloġija, b’mod partikolari fid-dawl tar-robustezza tal-monitoraġġ tad-data meħtieġa biex tiġi rrapportata d-distanza u l-enerġija addizzjonali ta’ navigazzjoni f’kondizzjonijiet ta’ silġ, bil-ħsieb li possibbilment tiġi estiża din il-miżura.

(20)

L-entità responsabbli milli tiżgura l-konformità ma’ dan ir-Regolament jenħtieġ li tkun il-kumpanija, definita bħala sid il-bastiment jew kwalunkwe organizzazzjoni jew persuna oħra, bħall-maniġer jew in-noleġġatur ta’ bastiment mingħajr ekwipaġġ, li jkun assuma r-responsabbiltà għat-tħaddim tal-bastiment minn sid il-bastiment u li, meta jieħu din ir-responsabbiltà, ikun qabel li jieħu d-dmirijiet u r-responsabbiltajiet kollha imposti mill-Kodiċi Internazzjonali ta’ Ġestjoni għall-Operazzjoni Sikura tal-Bastimenti u għall-Prevenzjoni tat-Tniġġis kif implimentata fl-Unjoni mir-Regolament (KE) Nru 336/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15). Id-definizzjoni ta’ kumpanija skont dan ir-Regolament hi konformi mas-sistema globali għall-ġbir ta’ data stabbilita fl-2016 mill-Organizzazzjoni Marittima Internazzjonali (IMO).

(21)

L-iżvilupp u l-użu ta’ karburanti u soluzzjonijiet tal-enerġija ġodda jeħtieġu approċċ koordinat biex ikun hemm qbil bejn il-provvista, id-domanda u l-forniment ta’ infrastruttura ta’ distribuzzjoni xierqa. Filwaqt li l-qafas regolatorju attwali tal-Unjoni diġà jindirizza parzjalment il-produzzjoni tal-karburant permezz tad-Direttiva (UE) 2018/2001 u d-distribuzzjoni tal-karburant permezz tad-Direttiva 2014/94/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16), hija meħtieġa wkoll għodda li tistabbilixxi livelli dejjem akbar ta’ domanda għal karburanti marittimi rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju.

(22)

Filwaqt li strumenti bħall-ipprezzar tal-karbonju jew miri għall-intensità tal-karbonju ta’ attività jippromwovu titjib fl-effiċjenza enerġetika, dawn mhumiex adattati biex iwasslu għal bidla sinifikanti għal karburanti rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju fuq terminu qasir u medju. Għalhekk huwa meħtieġ approċċ regolatorju speċifiku ddedikat għall-użu ta’ karburanti marittimi rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju u ta’ sorsi alternattivi tal-enerġija, bħar-riħ jew l-elettriku.

(23)

L-intervent ta’ politika biex tiġi stimulata d-domanda għal karburanti marittimi rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju jenħtieġ li jkun ibbażat fuq l-għanijiet u jirrispetta l-prinċipju tan-newtralità teknoloġika. Għaldaqstant, jenħtieġ li jiġu stabbiliti limiti fuq l-intensità tal-gassijiet serra tal-enerġija użata abbord mill-bastimenti mingħajr ma jiġi preskritt l-użu ta’ kwalunkwe karburant jew teknoloġija partikolari. Tali limiti jenħtieġ li jiġu stabbiliti b’rabta ma’ valur referenzjarju, li jikkorrispondi għall-intensità medja tal-flotta tal-gassijiet serra tal-enerġija użata abbord mill-bastimenti fl-2020, determinata abbażi tad-data monitorjata u rappurtata fil-qafas tar-Regolament (UE) 2015/757, tal-metodoloġija u tal-valuri prestabbiliti fl-Annessi I u II ta’ dan ir-Regolament.

(24)

Jenħtieġ li jiġi promoss l-iżvilupp u l-użu ta’ karburanti rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju b’potenzjal għoli għal sostenibbiltà, maturità kummerċjali u potenzjal għoli għall-innovazzjoni u t-tkabbir biex jinqdew ħtiġijiet futuri. Dan ser jappoġġa l-ħolqien ta’ swieq tal-karburanti innovattivi u kompetittivi u jiżgura provvista suffiċjenti ta’ karburanti marittimi sostenibbli fit-terminu qasir u fit-tul, biex jikkontribwixxi għall-ambizzjonijiet tad-dekarbonizzazzjoni tat-trasport tal-Unjoni filwaqt li jsaħħaħ l-isforzi tal-Unjoni għal livell għoli ta’ ħarsien tal-ambjent. Għal dan il-għan, jenħtieġ li jkunu eliġibbli karburanti marittimi sostenibbli prodotti mill-materja prima elenkata fil-Partijiet A u B tal-Anness IX għad-Direttiva (UE) 2018/2001, kif ukoll karburanti marittimi sintetiċi. B’mod partikolari, il-karburanti marittimi sostenibbli prodotti mill-materja prima elenkata fil-Parti B tal-Anness IX għad-Direttiva (UE) 2018/2001 huma essenzjali, billi l-aktar teknoloġija kummerċjalment matura għall-produzzjoni ta’ tali karburanti marittimi bil-ħsieb tad-dekarbonizzazzjoni tat-trasport marittimu ser tkun diġà disponibbli fit-terminu qasir.

(25)

Tibdil indirett fl-użu tal-art iseħħ meta l-kultivazzjoni tal-għelejjel għall-bijokarburanti, il-bijolikwidi u l-karburanti tal-bijomassa tieħu post il-produzzjoni tradizzjonali tal-għelejjel għal skopijiet ta’ ikel u għalf. Din id-domanda addizzjonali żżid il-pressjoni fuq l-art u tista’ twassal għall-estensjoni tal-art agrikola f’żoni b’ħażna għolja ta’ karbonju, bħal foresti, artijiet mistagħdra u torbiera, li jikkawża emissjonijiet addizzjonali ta’ gassijiet serra u telf tal-bijodiversità. Ir-riċerka wriet li l-iskala tal-effett tiddependi minn varjetà ta’ fatturi, inkluż it-tip ta’ materja prima użata għall-produzzjoni tal-karburant, il-livell ta’ domanda addizzjonali għal materja prima skattata mill-użu ta’ bijokarburanti, bijolikwidi u karburanti tal-bijomassa, u l-punt sa fejn l-art b’ħażna ta’ karbonju għolja hija protetta madwar id-dinja. Il-livell ta’ emissjonijiet ta’ gassijiet serra kkawżat minn bidla indiretta fl-użu tal-art ma jistax jiġi ddeterminat inekwivokament bil-livell ta’ preċiżjoni meħtieġ għall-ħolqien ta’ fatturi ta’ emissjoni meħtieġa mill-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament. Madankollu, hemm evidenza li l-karburanti kollha prodotti mill-materja prima jikkawżaw tibdil indirett fl-użu tal-art f’diversi gradi. Minbarra l-emissjonijiet ta’ gassijiet serra marbuta mat-tibdil indirett fl-użu tal-art, li hu kapaċi jelimina xi ffrankar jew l-iffrankar kollu ta’ emissjonijiet ta’ gassijiet serra ta’ bijokarburanti, bijolikwidi jew karburanti tal-bijomassa individwali, it-tibdil indirett fl-użu tal-art joħloq riskji għall-bijodiversità. Dawk ir-riskji huma partikolarment serji b’rabta ma’ espansjoni potenzjalment kbira tal-produzzjoni ddeterminata minn żieda konsiderevoli fid-domanda. Għaldaqstant, l-użu ta’ karburanti ibbażati fuq l-għelejjel tal-ikel u tal-għalf m’għandux jiġi promoss skont dan ir-Regolament. Id-Direttiva (UE) 2018/2001 diġà tillimita u tistabbilixxi limitu massimu fuq il-kontribut ta’ dawn il-bijokarburanti, bijolikwidi u karburanti tal-bijomassa għall-miri tal-iffrankar ta’ emissjonijiet ta’ gassijiet serra fis-settur tat-trasport bit-triq u bil-ferrovija meta jitqiesu l-benefiċċji ambjentali aktar baxxi tagħhom, il-prestazzjoni aktar baxxa f’termini ta’ potenzjal ta’ tnaqqis tal-emissjonijiet ta’ gassijiet serra u tħassib usa’ dwar is-sostenibbiltà.

(26)

Sabiex jinħoloq qafas legali ċar u prevedibbli u b’hekk jiġu mħeġġa l-iżvilupp bikri tas-suq u l-użu tal-aktar teknoloġiji tal-karburanti sostenibbli u innovattivi b’potenzjal ta’ tkabbir biex jiġu sodisfatti ħtiġijiet futuri, huwa meħtieġ inċentiv dedikat għal karburanti rinnovabbli ta’ oriġini mhux bijoloġika (RFNBO). Dan l-inċentiv huwa ġġustifikat mill-fatt li dawk it-tipi ta’ karburanti għandhom potenzjal għoli li jintroduċu enerġija rinnovabbli fit-taħlita tal-karburant tal-bunker marittimu, mill-potenzjal sinifikanti ta’ dekarbonizzazzjoni tagħhom, kif ukoll mill-ispejjeż tal-produzzjoni stmati tagħhom fuq terminu qasir u medju. Meta jiġu prodotti mill-elettriku rinnovabbli u mill-karbonju li jinqabad direttament mill-arja, il-karburanti sintetiċi jistgħu jiksbu tnaqqis fl-emissjonijiet sa 100 % meta mqabbel mal-karburanti fossili. Għandhom ukoll vantaġġi konsiderevoli meta mqabbla ma’ tipi oħra ta’ karburanti sostenibbli fir-rigward tal-effiċjenza fir-riżorsi tal-proċess ta’ produzzjoni, b’mod partikolari fir-rigward tal-konsum tal-ilma. Madankollu, l-ispejjeż tal-produzzjoni tal-RFNBO bħalissa huma ħafna ogħla mill-prezz tas-suq tal-karburant konvenzjonali u huma mistennija jkomplu jkollhom spejjeż ogħla fuq terminu medju. Għalhekk, jenħtieġ li dan ir-Regolament jipprevedi taħlita ta’ miżuri biex jiżgura l-appoġġ għall-adozzjoni ta’ RFNBO sostenibbli, inkluż il-possibbiltà li jintuża ‘multiplikatur’ sat-tmiem l-2033, li jippermetti li l-enerġija mill-RFNBO tgħodd darbtejn. Barra minn hekk, jenħtieġ li mill-2034 ‘l quddiem tapplika sottomira ta’ 2 % tal-RFNBO jekk, wara l-monitoraġġ tas-suq, il-Kummissjoni tirrapporta li s-sehem tal-RFNBO fil-karburanti tal-bastimenti marittimi użati minn bastimenti li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament ikun inqas minn 1 % sal-2031. Dik it-taħlita ta’ miżuri li jappoġġaw l-RFNBO hija maħsuba biex tagħti lill-operaturi tal-bastimenti u l-fornituri tal-karburant sinjal ta’ opportunità għall-investiment għall-użu ta’ dak it-tip ta’ karburant rinnovabbli, skalabbli u sostenibbli, peress li tipprovdi kemm mira aħħarija li tagħti lill-fornituri tal-karburant ċertezza fir-rigward tad-domanda minima futura kif ukoll l-opportunità għas-suq biex isib l-aktar mod effiċjenti biex jaġġusta kif xieraq. Peress li għad irid jiġi żviluppat suq għall-RFNBO marittimu, dan ir-Regolament jinkludi salvagwardji u flessibbiltà għal xenarji differenti possibbli ta’ użu mis-suq.

(27)

Għalkemm l-RFNBO jippreżenta potenzjal għoli biex jaqdi l-ħtiġijiet ta’ dekarbonizzazzjoni fis-settur marittimu, huwa possibbli li karburanti oħra jippreżentaw ukoll potenzjal ta’ dekarbonizzazzjoni komparabbli. Fatturi bħall-maturità tat-teknoloġija jew id-disponibbiltà għas-settur marittimu jistgħu jaffettwaw l-użu ta’ karburanti rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju f’portijiet differenti. Għalhekk, huwa essenzjali li tiġi żgurata n-newtralità teknoloġika u tiġi evitata diskriminazzjoni bla bżonn kontra karburanti oħra li jiksbu tnaqqis simili tal-intensità tal-gassijiet serra bħall-RFNBO, kif ukoll li jiġi evitat li jiġu penalizzati l-bastimenti li jużaw tali karburanti. Għal dan il-għan, huwa importanti li wieħed jinnota l-livell limitu tal-iffrankar tal-gassijiet serra ta’ 70 % meħtieġ għall-RFNBO, kif stabbilit minn Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Direttiva (UE) 2018/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, ir-Regolament (UE) 2018/1999 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u d-Direttiva 98/70/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward tal-promozzjoni tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli, u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill (UE) 2015/652. Tali livell limitu jista’ jintlaħaq ukoll minn karburanti oħra għajr RFNBO, ta’ oriġini bijoloġika jew sintetika.

(28)

Is-settur marittimu bħalissa għandu livelli insinifikanti ta’ domanda għal bijokarburanti, bijolikwidi u karburanti tal-bijomassa bbażati fuq l-għelejjel tal-ikel u tal-għalf, billi aktar minn 99 % mill-karburanti marittimi użati bħalissa huma ta’ oriġini fossili. In-nuqqas ta’ eliġibbiltà ta’ karburanti ibbażati fuq l-għelejjel tal-ikel u tal-għalf biex jikkontribwixxu għall-għanijiet ta’ dan ir-Regolament jimminimizza wkoll kull riskju ta’ tnaqqis fir-ritmu tad-dekarbonizzazzjoni tas-settur tat-trasport, li nkella jista’ jirriżulta minn bidla ta’ bijokarburanti ibbażati fuq l-għelejjel mit-trasport bit-triq għat-trasport marittimu. Huwa essenzjali li tiġi minimizzata din il-bidla, peress li t-trasport bit-triq bħalissa għadu bil-bosta l-aktar settur tat-trasport li jniġġes u t-trasport marittimu bħalissa juża prinċipalment karburanti ta’ oriġini fossili. Għalhekk huwa xieraq li jiġi evitat il-ħolqien ta’ domanda potenzjalment kbira għal bijokarburanti, bijolikwidi u karburanti tal-bijomassa bbażati fuq l-għelejjel tal-ikel u tal-għalf billi jiġi promoss l-użu tagħhom skont dan ir-Regolament. Għaldaqstant, l-emissjonijiet addizzjonali ta’ gassijiet serra u t-telf ta’ bijodiversità kkawżati mit-tipi kollha ta’ karburanti ibbażati fuq l-għelejjel tal-ikel u tal-għalf jeħtieġu li dawk il-karburanti jitqiesu li għandhom l-istess fatturi ta’ emissjoni bħall-inqas alternattiva favorevoli.

(29)

Iż-żminijiet twal assoċjati mal-iżvilupp u l-użu ta’ karburanti u soluzzjonijiet tal-enerġija ġodda għat-trasport marittimu, kif ukoll it-tul tal-ħajja medja twila tal-bastimenti, li tipikament tvarja bejn 25 u 30 sena, jeħtieġu azzjoni rapida u l-ħolqien ta’ qafas regolatorju dejjiemi ċar u prevedibbli li jiffaċilita l-ippjanar u l-investiment mill-partijiet ikkonċernati kollha kkonċernati. Tali qafas regolatorju ser jiffaċilita l-iżvilupp u l-użu ta’ karburanti u soluzzjonijiet tal-enerġija ġodda għat-trasport marittimu, u jħeġġeġ l-investiment mill-partijiet ikkonċernati. Jenħtieġ ukoll li dan il-qafas regolatorju jiddefinixxi l-limiti għall-intensità tal-gassijiet serra tal-enerġija użata abbord mill-bastimenti sal-2050. Jenħtieġ li dawk il-limiti jsiru aktar ambizzjużi maż-żmien biex jirriflettu l-iżvilupp teknoloġiku mistenni u ż-żieda fil-produzzjoni ta’ karburanti marittimi rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju.

(30)

Jenħtieġ li dan ir-Regolament jistabbilixxi l-metodoloġija u l-formula għall-kalkolu tal-intensità medja annwali tal-gassijiet serra tal-enerġija użata abbord minn bastiment. Jenħtieġ li dik il-formula tkun ibbażata fuq il-konsum tal-karburant irrappurtat mill-bastimenti u tqis il-fatturi ta’ emissjoni rilevanti tal-karburanti ikkunsmati. Jenħtieġ li l-użu ta’ sorsi alternattivi tal-enerġija, bħar-riħ jew l-elettriku, jiġi rifless ukoll fil-metodoloġija.

(31)

Sabiex tingħata stampa aktar sħiħa tal-prestazzjoni ambjentali tad-diversi sorsi tal-enerġija, jenħtieġ li l-prestazzjoni tal-gassijiet serra tal-karburanti tiġi vvalutata fuq bażi well-to-wake, billi jitqiesu l-impatti tal-produzzjoni, it-trasport, id-distribuzzjoni u l-użu tal-enerġija abbord. Dan għandu jipprovdi inċentivi rigward it-teknoloġiji u l-perkorsi ta’ produzzjoni li jipprovdu impronta tal-gassijiet serra aktar baxxa u benefiċċji reali meta mqabbla mal-karburanti konvenzjonali eżistenti.

(32)

Jenħtieġ li l-prestazzjoni well-to-wake tal-karburanti marittimi rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju tiġi stabbilita permezz ta’ fatturi ta’ emissjoni prestabbiliti jew attwali u ċċertifikati li jkopru l-emissjonijiet well-to-tank u tank-to-wake. Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li jintużaw biss fatturi ta’ emissjoni well-to-tank u l-fatturi ta’ emissjoni ta’ CO2 tank-to-wake għall-karburanti fossili prestabbiliti.

(33)

Fil-każ ta’ progress teknoloġiku fir-rigward ta’ teknoloġiji ġodda għat-tnaqqis tal-gassijiet serra, bħall-qbid tal-karbonju abbord, jenħtieġ li l-Kummissjoni tivvaluta l-possibbiltà li tirrifletti, fil-formuli tal-bilanċ tal-intensità tal-gassijiet serra u tal-konformità li tinsab fl-Annessi I u IV rispettivament, il-kontribut ta’ tali teknoloġiji għat-tnaqqis tal-emissjonijiet diretti tal-gassijiet serra abbord il-bastimenti.

(34)

Huwa meħtieġ approċċ komprensiv għall-aktar emissjonijiet rilevanti ta’ gassijiet serra (CO2, CH4 u N2O) biex jiġi promoss l-użu ta’ sorsi ta’ enerġija li jipproduċu impronta ta’ gassijiet serra aktar baxxa inġenerali. Għalhekk, sabiex jiġi rifless il-potenzjal ta’ tisħin globali tal-metan u tal-ossidi nitrużi, jenħtieġ li l-limitu stabbilit minn dan ir-Regolament jiġi espress f’termini ta’ “ekwivalenti ta’ CO2”.

(35)

L-użu ta’ sorsi ta’ enerġija rinnovabbli u ta’ propulsjoni alternattiva, bħall-enerġija mir-riħ u mix-xemx, inaqqas ħafna l-intensità tal-gassijiet serra tal-użu ġenerali tal-enerġija tal-bastiment. Jenħtieġ li d-diffikultà biex dawk is-sorsi ta’ enerġija jitkejlu u jiġu kkwantifikati b’mod preċiż (intermittenza tal-użu tal-enerġija, trasferiment dirett bħala propulsjoni, eċċ.) ma xxekkilx ir-rikonoxximent tagħhom fl-użu ġenerali tal-enerġija mill-bastiment permezz ta’ approssimazzjonijiet tal-kontribut tagħhom għall-bilanċ ta’ konformità tal-bastiment.

(36)

It-tniġġis tal-arja prodott mill-bastimenti (ossidi tal-kubrit, ossidi tan-nitroġenu u materja partikolata) fil-portijiet huwa ta’ tħassib sinifikanti għaż-żoni kostali u għall-bliet b’portijiet. Għalhekk, jenħtieġ li jiġu imposti obbligi speċifiċi u stretti biex jitnaqqsu l-emissjonijiet minn bastimenti rmiġġati mal-moll.

(37)

L-obbligu li l-portijiet jipprovdu provvista tal-elettriku mix-xatt (OPS - on-shore power supply), stabbilit fir-Regolament (UE) 2023/1804, jenħtieġ li jkun akkumpanjat minn obbligu korrispondenti stabbilit f’dan ir-Regolament li l-bastimenti jikkonnettjaw mal-infrastruttura tal-provvista tal-elettriku mix-xatt waqt li jkunu rmiġġati mal-moll, sabiex tiġi żgurata l-effettività ta’ dik l-infrastruttura u jiġi evitat ir-riskju ta’ assi mhux rekuperabbli.

(38)

L-użu ta’ provvista tal-elettriku mix-xatt inaqqas it-tniġġis tal-arja prodott mill-bastimenti u jnaqqas l-ammont ta’ emissjonijiet ta’ gassijiet serra ġġenerati mit-trasport marittimu. Il-provvista tal-elettriku mix-xatt tirrappreżenta provvista tal-enerġija dejjem aktar nadifa disponibbli għall-bastimenti, fid-dawl tas-sehem dejjem akbar tal-enerġija rinnovabbli u ta’ sorsi ta’ enerġija mhux fossili fit-taħlita tal-elettriku tal-Unjoni. Filwaqt li huwa biss il-forniment ta’ punti ta’ konnessjoni tal-provvista tal-elettriku mix-xatt li huwa kopert mid-Direttiva 2014/94/UE, id-domanda għal din it-teknoloġija, u, b’riżultat ta’ dan, l-użu tagħha, baqgħu limitati. Għalhekk, jenħtieġ li jiġu stabbiliti regoli speċifiċi biex l-użu tal-provvista tal-elettriku mix-xatt minn bastimenti tal-kontejners u minn bastimenti tal-passiġġieri jsir obbligatorju, billi dawn huma l-kategoriji tal-bastimenti li qed jipproduċu l-ogħla ammont ta’ emissjonijiet għal kull bastiment waqt li jkunu rmiġġati mal-moll, skont id-data miġbura fl-2018 fil-qafas tar-Regolament (UE) 2015/757.

(39)

Minbarra l-provvista tal-elettriku mix-xatt, teknoloġiji oħra jistgħu jkunu kapaċi joffru benefiċċji ambjentali ekwivalenti fil-portijiet. Meta jintwera li l-użu ta’ teknoloġija alternattiva huwa ekwivalenti għall-użu tal-provvista tal-elettriku mix-xatt, jenħtieġ li bastiment ikun eżentat mill-obbligu li juża l-provvista tal-elettriku mix-xatt.

(40)

Ġew ittestjati proġetti u soluzzjonijiet differenti tal-provvista tal-elettriku mix-xatt għall-bastimenti ankrati, iżda bħalissa ma hemm l-ebda soluzzjoni teknika matura u skalabbli disponibbli. Għal dik ir-raġuni, l-obbligu li tintuża l-provvista tal-elettriku mix-xatt jenħtieġ li jkun, fil-prinċipju, limitat għal bastimenti rmiġġati mal-moll. Madankollu, il-Kummissjoni jenħtieġ li terġa’ tivvaluta s-sitwazzjoni regolarment, bil-ħsieb li testendi dak l-obbligu għall-bastimenti li jkunu ankrati, meta t-teknoloġiji meħtieġa jkunu suffiċjentement maturi. Sadanittant, jenħtieġ li l-Istati Membri jitħallew jimponu, f’ċerti każijiet, l-obbligu li tintuża l-provvista tal-elettriku mix-xatt fuq bastimenti ankrati, pereżempju f’portijiet li diġà huma mgħammra b’tali teknoloġija jew li jinsabu f’żoni fejn jenħtieġ li jiġi evitat kwalunkwe tniġġis.

(41)

Jenħtieġ li jiġu pprovduti wkoll eċċezzjonijiet mill-obbligu li tintuża l-provvista tal-elettriku mix-xatt għal għadd ta’ raġunijiet oġġettivi, soġġetti għal verifika mill-awtorità kompetenti tal-Istat Membru tal-port tal-waqfa jew kwalunkwe entità debitament awtorizzata, wara konsultazzjoni mal-entitajiet rilevanti fejn xieraq. Tali eċċezzjonijiet jenħtieġ li jkunu limitati għal waqfiet mhux skedati f’portijiet, li ma jsirux fuq bażi sistematika, għal raġunijiet ta’ sikurezza jew ta’ salvataġġ tal-ħajja fuq il-baħar, għal soġġorni qosra ta’ bastimenti rmiġġati mal-moll ta’ inqas minn sagħtejn peress li dan huwa l-ħin minimu meħtieġ għall-konnessjoni, għal każijiet ta’ nuqqas ta’ disponibbiltà jew inkompatibbiltà tal-provvista tal-elettriku mix-xatt, għall-użu tal-ġenerazzjoni tal-enerġija abbord f’sitwazzjonijiet ta’ emerġenza u għall-manutenzjoni u t-testijiet funzjonali.

(42)

F’portijiet li jaqgħu taħt ir-rekwiżiti tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) 2023/1804, jenħtieġ li l-eċċezzjonijiet applikabbli f’każ ta’ nuqqas ta’ disponibbiltà jew ta’ inkompatibbiltà tal-provvista tal-elettriku mix-xatt ikunu limitati wara li s-sidien tal-bastimenti u l-operaturi tal-portijiet ikunu ngħataw biżżejjed żmien biex jagħmlu l-investimenti meħtieġa, sabiex jiġu pprovduti l-inċentivi meħtieġa għal dawk l-investimenti u tiġi evitata kompetizzjoni inġusta. Jenħtieġ li l-operaturi tal-bastimenti jippjanaw bir-reqqa l-waqfiet tagħhom f’portijiet biex jiżguraw li jkunu jistgħu jwettqu l-attivitajiet tagħhom meta jkunu rmiġġati mal-moll mingħajr l-emissjoni ta’ sustanzi li jniġġsu fl-arja u ta’ gassijiet serra, sabiex iħarsu l-ambjent fiż-żoni kostali u fil-bliet b’portijiet. Jenħtieġ li jiġi previst għadd limitat ta’ eċċezzjonijiet applikabbli fil-każ ta’ nuqqas ta’ disponibbiltà jew inkompatibbiltà tal-provvista tal-elettriku mix-xatt biex jiġu indirizzati sitwazzjonijiet fejn il-provvista tal-elettriku mix-xatt ma tkunx ġiet ipprovduta, għal raġunijiet li l-operatur tal-bastiment ma jkollux kontroll fuqhom. Sabiex jittaffa r-riskju ta’ assi mhux rekuperabbli, l-inkompatibbiltà tal-infrastruttura tal-provvista tal-elettriku mix-xatt abbord u fl-irmiġġ kif ukoll id-domanda għall-karburant alternattiv u l-iżbilanċi fil-provvista, jenħtieġ li jiġu organizzati laqgħat ta’ konsultazzjoni frekwenti bejn il-partijiet ikkonċernati rilevanti biex jiddiskutu u jieħdu deċiżjonijiet dwar ir-rekwiżiti u l-pjanijiet futuri.

(43)

Ir-rekwiżit li l-portijiet jipprovdu provvista tal-elettriku mix-xatt, stabbilit fir-Regolament (UE) 2023/1804, iqis it-tipi ta’ bastimenti moqdija u l-volumi ta’ traffiku rispettivi tal-portijiet marittimi. Jenħtieġ li r-rekwiżit li l-bastimenti jikkonnettjaw ma’ provvista tal-elettriku mix-xatt waqt l-irmiġġ ma japplikax għall- bastimenti meta jieqfu f’portijiet li mhumiex koperti mir-rekwiżit ta’ provvista tal-elettriku mix-xatt stabbilit f’dak ir-Regolament, sakemm il-port ma jkollux provvista tal-elettriku mix-xatt installata u disponibbli fil-moll miżjur, f’liema każ, jenħtieġ li l-bastiment ikun meħtieġ li jikkonnettja mal-provvista tal-elettriku mix-xatt mill-1 ta’ Jannar 2035.

(44)

Meta jitqiesu l-effetti pożittivi tal-użu tal-provvista tal-elettriku mix-xatt fuq it-tniġġis tal-arja lokali u l-ħtieġa li jiġi inċentivat l-użu ta’ dik it-teknoloġija fuq perjodu qasir, l-intensità tal-karbonju tal-produzzjoni tal-elettriku pprovdut fl-irmiġġ jenħtieġ li tingħadd bħala żero. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tipprevedi l-possibbiltà li tqis l-emissjonijiet ta’ gassijiet serra attwali relatati mal-elettriku mwassal permezz tal-provvista tal-elettriku mix-xatt fi stadju aktar tard.

(45)

Jenħtieġ li l-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament tqis kif xieraq il-mudelli ta’ governanza diversi għall-portijiet fl-Unjoni kollha, b’mod partikolari fir-rigward tar-responsabbiltà għall-ħruġ ta’ ċertifikat li jeżenta lil bastiment mill-obbligu ta’ konnessjoni ma’ provvista tal-elettriku mix-xatt.

(46)

Il-koordinament bejn il-portijiet u l-operaturi tal-bastimenti huwa kruċjali biex jiġu żgurati proċeduri ta’ konnessjoni bla xkiel mal-enerġija fuq l-art fil-portijiet. L-operaturi tal-bastimenti jenħtieġ li jinfurmaw lill-portijiet li jidħlu fihom dwar l-intenzjoni tagħhom li jikkonnettjaw mal-enerġija fuq l-art u dwar l-ammont ta’ enerġija li jeħtieġu matul il-waqfa speċifika, b’mod partikolari meta dan l-ammont jaqbeż il-ħtiġijiet stmati għal dik il-kategorija ta’ bastiment.

(47)

Mill-2035, l-għadd ta’ eċċezzjonijiet mogħtija skont dan ir-Regolament mill-obbligu ta’ konnessjoni mal-provvista tal-elettriku mix-xatt, li japplikaw għal ċerti każijiet fejn il-bastiment ma jkunx jista’ jikkonnettja mal-provvista tal-elettriku mix-xatt, jenħtieġ li jkun limitat għal kull bastiment matul perjodu ta’ rappurtar. Biex jiġi żgurat trattament ġust tal-bastimenti u biex jiġu riflessi d-differenzi fil-profili operattivi tagħhom, l-għadd ta’ eċċezzjonijiet jenħtieġ li jirrifletti l-frekwenza tal-waqfiet tagħhom f’port iżda jenħtieġ li qatt ma jammonta għal aktar minn għaxar waqfiet f’port għal kull perjodu ta’ rappurtar. Madankollu, jenħtieġ li bastiment ma jiġix penalizzat u jenħtieġ li l-waqfiet f’port ma jingħaddux mal-għadd massimu ta’ eċċezzjonijiet fejn, qabel il-wasla f’port, il-bastiment ikun talab li jikkonnettja mal-provvista tal-elettriku mix-xatt u dik it-talba tkun ġiet aċċettata mill-port jew mill-entità debitament awtorizzata, iżda l-bastiment ma jkunx jista’ jikkonnettja mal-provvista tal-elettriku mix-xatt, u jkun jista’ juri li ma setax raġonevolment ikun jaf li ma setax jikkonnettja mal-provvista tal-elettriku mix-xatt.

(48)

Jenħtieġ li tiġi stabbilita sistema robusta u trasparenti ta’ monitoraġġ, rappurtar u verifika permezz ta’ dan ir-Regolament sabiex tiġi traċċata l-konformità mad-dispożizzjonijiet tiegħu. Jenħtieġ li din is-sistema tapplika b’mod mhux diskriminatorju għall-bastimenti kollha u teħtieġ verifika minn parti terza biex tiġi żgurata l-akkuratezza tad-data sottomessa f’dik is-sistema. Sabiex tiġi ffaċilitata l-kisba tal-objettiv ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li kwalunkwe data diġà rrappurtata għall-finijiet tar-Regolament (UE) 2015/757 tintuża, fejn ikun meħtieġ, biex tiġi vverifikata l-konformità ma’ dan ir-Regolament sabiex jiġi limitat il-piż amministrattiv impost fuq il-kumpaniji, il-verifikaturi u l-awtoritajiet kompetenti.

(49)

Jenħtieġ li l-kumpaniji jkunu responsabbli għall-monitoraġġ u r-rappurtar tal-ammont u t-tip ta’ enerġija użata abbord minn bastimenti fin-navigazzjoni u rmiġġati, kif ukoll informazzjoni rilevanti oħra, bħal informazzjoni dwar it-tip ta’ magna abbord jew il-preżenza ta’ teknoloġiji ta’ propulsjoni assistita mir-riħ, bil-għan li tintwera l-konformità mal-limitu fuq l-intensità tal-gassijiet serra tal-enerġija użata abbord minn bastiment stipulat minn dan ir-Regolament. Biex jiġi ffaċilitat l-issodisfar ta’ dawk l-obbligi ta’ monitoraġġ u rappurtar u t-twettiq ta’ attivitajiet ta’ verifika mill-verifikaturi, b’mod simili għar-Regolament (UE) 2015/757, jenħtieġ li l-kumpaniji jiddokumentaw il-metodu ta’ monitoraġġ previst u jipprovdu aktar dettalji dwar l-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament fi pjan ta’ monitoraġġ. Jenħtieġ li l-pjan ta’ monitoraġġ, kif ukoll il-modifiki sussegwenti tiegħu, jekk applikabbli, jiġu sottomessi lill-verifikatur u vvalutati minnu.

(50)

Sabiex jiġi limitat il-piż amministrattiv, jenħtieġ li tiġi stabbilita sistema unika ta’ monitoraġġ, rappurtar u verifika għall-kumpaniji għall-finijiet tal-implimentazzjoni tal-atti legali tal-Unjoni dwar it-tnaqqis tal-emissjonijiet ta’ gassijiet serra mit-trasport marittimu. Għal dak il-għan, ftit wara l-pubblikazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li l-Kummissjoni teżamina l-konsistenza ta’ dan ir-Regolament mar-Regolament (UE) 2015/757 u d-duplikazzjoni possibbli bejn dawn iż-żewġ regolamenti u, fejn xieraq, tħejji proposta leġiżlattiva biex temenda dan ir-Regolament jew ir-Regolament (UE) 2015/757.

(51)

Ċertifikazzjoni u monitoraġġ robusti tal-karburanti huma essenzjali biex jintlaħqu l-objettivi ta’ dan ir-Regolament u biex tiġi ggarantita l-integrità ambjentali tal-karburanti rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju li huma mistennija jintużaw fis-settur marittimu. Din iċ-ċertifikazzjoni jenħtieġ li ssir permezz ta’ proċedura trasparenti u mhux diskriminatorja. Bil-ħsieb li tiġi ffaċilitata ċ-ċertifikazzjoni u jiġi limitat il-piż amministrattiv, jenħtieġ li ċ-ċertifikazzjoni tal-karburanti definita f’konformità mad-Direttiva (UE) 2018/2001 jew, fejn applikabbli, mad-dispożizzjonijiet rilevanti ta’ att legali tal-Unjoni li jikkonċerna s-swieq interni tal-gassijiet rinnovabbli u naturali u tal-idroġenu tiddependi fuq ir-regoli stabbiliti minn dawk l-atti legali tal-Unjoni għaċ-ċertifikazzjoni. Jenħtieġ li dak l-approċċ għaċ-ċertifikazzjoni japplika wkoll għall-bunkering ta’ karburanti barra mill-Unjoni, li jenħtieġ li jitqiesu bħala karburanti importati, b’mod simili bħal fid-Direttiva (UE) 2018/2001. Meta l-kumpaniji jkun biħsiebhom ma jżommux mal-valuri prestabbiliti previsti minn dawk l-atti legali tal-Unjoni jew minn dan il-qafas il-ġdid, jenħtieġ li dak isir biss meta l-valuri jkunu jistgħu jiġu ċċertifikati minn waħda mill-iskemi volontarji rikonoxxuti skont id-Direttiva (UE) 2018/2001 jew, fejn applikabbli, skont att legali tal-Unjoni li jikkonċerna s-swieq interni tal-gassijiet rinnovabbli u naturali u tal-idroġenu, u li jistabbilixxi ċerti livelli limiti massimi ta’ ffrankar ta’ emissjonijiet ta’ gassijiet serra kif ukoll metodoloġiji għall-kalkolu tagħhom (għal valuri well-to-tank).

(52)

Jenħtieġ li tkun disponibbli għall-kumpaniji l-possibbiltà li jiġu kkalkulati l-fatturi attwali ta’ emissjonijiet tank-to-wake, li jiddevjaw minn dawk definiti fl-Anness II, dment li tali kalkolu jiġi determinat f’konformità ma’ standards internazzjonali rikonoxxuti rilevanti għas-suġġett, u appoġġat minnhom. Jenħtieġ li tali kalkolu tal-fatturi tal-emissjonijiet tank-to-wake jiġi applikat primarjament għall-ittestjar fil-laboratorji jew għall-kejl dirett tal-emissjonijiet ta’ emissjonijiet mhux ikkalkulati minn konvertituri tal-enerġija, inkluż magni b’kombustjoni interna, ċelloli tal-karburant u unitajiet ta’ riforma assoċjati, turbini tal-gass jew bojlers. Peress li l-fatturi attwali tal-emissjonijiet ta’ CO2 tank-to-wake huma relatati mal-kompożizzjoni tal-karburant aktar milli mal-konvertitur tal-enerġija, jenħtieġ li ma jkunux differenti mill-valuri prestabbiliti li jinsabu fl-Anness II. Jenħtieġ li dawk il-fatturi tal-emissjonijiet tank-to-wake jiġu kkalkulati mill-ġdid, b’mod partikolari għall-karburanti sintetiċi jew għall-bijokarburanti, fil-każ biss li jiġi żviluppat standard internazzjonali rilevanti għal dak l-għan. Jenħtieġ li ma jkunx possibbli li ssir devjazzjoni mill-valuri prestabbiliti ppreżentati għall-fatturi tal-emissjonijiet ta’ kombustjoni CO2 għall-karburanti fossili.

(53)

L-attivitajiet ta’ verifika jitwettqu minn verifikaturi. Sabiex tiġi żgurata l-imparzjalità u l-effettività, jenħtieġ li l-verifikaturi jkunu entitajiet ġuridiċi indipendenti u kompetenti u jenħtieġ li jiġu akkreditati minn korpi nazzjonali ta’ akkreditament stabbiliti skont ir-Regolament (KE) Nru 765/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17). Il-verifikaturi jenħtieġ li jkunu mgħammra b’mezzi u b’persunal proporzjonati għad-daqs tal-flotta li għaliha jwettqu attivitajiet ta’ verifika skont dan ir-Regolament. Jenħtieġ li l-verifika tiżgura l-akkuratezza u l-kompletezza tal-monitoraġġ u tar-rappurtar mill-kumpaniji, kif ukoll il-konformità ma’ dan ir-Regolament.

(54)

Fuq il-bażi tad-data u l-informazzjoni mmonitorjati u rrappurtati mill-kumpaniji, jenħtieġ li l-verifikaturi jikkalkulaw u jistabbilixxu l-intensità medja annwali tal-gassijiet serra tal-enerġija użata abbord minn bastiment u l-bilanċ ta’ konformità tal-bastiment fir-rigward tal-limitu, inkluż kwalunkwe eċċess jew defiċit ta’ konformità, kif ukoll jiddeterminaw jekk il-bastiment ikunx ħares l-obbligu li juża l-provvista tal-elettriku mix-xatt. Jenħtieġ li l-verifikatur jinnotifika dik l-informazzjoni lill-kumpanija kkonċernata. Meta l-verifikatur ikun l-istess entità bħall-verifikatur għall-finijiet tar-Regolament (UE) 2015/757, din in-notifika tista’ ssir flimkien mar-rapport ta’ verifika skont dak ir-Regolament.

(55)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tistabbilixxi u tiżgura l-funzjonament ta’ bażi tad-data elettronika li tirreġistra l-prestazzjoni ta’ kull bastiment u tiżgura l-konformità tiegħu ma’ dan ir-Regolament (il-“bażi tad-data FuelEU”). Il-bażi tad-data FuelEU jenħtieġ li tintuża għall-azzjonijiet kollha l-aktar importanti meħtieġa biex jitwettqu l-obbligi stabbiliti f’dan ir-Regolament. Sabiex jiġi ffaċilitat ir-rappurtar u sabiex il-piż amministrattiv jiġi limitat għall-kumpaniji, il-verifikaturi u utenti oħrajn, jenħtieġ li l-bażi tad-data FuelEU tibni fuq il-modulu THETIS-MRV eżistenti jew li, sa fejn hu possibbli, tiġi żviluppata bħala verżjoni aġġornata tiegħu. Il-bażi tad-data FuelEU jenħtieġ li tippermetti wkoll il-possibbiltà li jintużaw l-informazzjoni u d-data miġburin għall-finijiet tar-Regolament (UE) 2015/757.

(56)

Il-konformità ma’ dan ir-Regolament ser tiddependi minn elementi li jistgħu ma jkunux fil-kontroll tal-kumpanija, bħal kwistjonijiet relatati mad-disponibbiltà tal-karburant jew mal-kwalità tal-karburant. Għalhekk, jenħtieġ li l-kumpaniji jingħataw il-flessibbiltà li jirriportaw surplus ta’ konformità minn sena għal oħra jew li, fi ħdan ċerti limiti, jissellfu antiċipu ta’ surplus ta’ konformità mis-sena sussegwenti. Billi huwa ta’ importanza kbira għall-kwalità tal-arja lokali fil-bliet b’portijiet u fiż-żoni kostali, jenħtieġ li l-użu tal-provvista tal-elettriku mix-xatt fl-irmiġġ ma jkunx eliġibbli għal dispożizzjonijiet ta’ flessibbiltà simili.

(57)

Sabiex jiġi evitat il-lock-in teknoloġiku u jkompli jiġi appoġġat il-varar tas-soluzzjonijiet bl-aħjar prestazzjoni, jenħtieġ li l-kumpaniji jitħallew jakkomunaw il-prestazzjoni ta’ bastimenti differenti. F’dak is-sens, jenħtieġ li jkun possibbli li tintuża l-prestazzjoni aħjar ta’ bastiment wieħed biex tiġi kkumpensata l-prestazzjoni agħar ta’ bastimenti oħrajn, sakemm il-konformità akkomunata totali tkun pożittiva. Dan joħloq il-possibbiltà li tiġi ppremjata l-konformità żejda u jagħti inċentivi għal investiment f’teknoloġiji aktar avvanzati. Jenħtieġ li l-possibbiltà ta’ għażla ta’ konformità akkomunata tibqa’ volontarja u jenħtieġ li tkun soġġetta għall-qbil tal-kumpaniji kkonċernati.

(58)

Dokument ta’ konformità (id-“dokument ta’ konformità FuelEU”) maħruġ minn verifikatur jew, fejn applikabbli, mill-awtorità kompetenti tal-Istat responsabbli, skont il-proċeduri stabbiliti minn dan ir-Regolament, jenħtieġ li jinżamm mill-bastimenti bħala evidenza ta’ konformità mal-limiti fuq l-intensità tal-gassijiet serra tal-enerġija użata abbord minn bastiment u mal-obbligu li tintuża l-provvista tal-elettriku mix-xatt. Jenħtieġ li l-verifikaturi jew, fejn applikabbli, l-awtorità kompetenti tal-Istat responsabbli, jirreġistraw il-ħruġ ta’ dokument ta’ konformità FuelEU fil-bażi tad-data FuelEU.

(59)

L-għadd ta’ waqfiet mhux konformi f’portijiet jenħtieġ li jiġi ddeterminat minn verifikaturi f’konformità ma’ sett ta’ kriterji ċari u oġġettivi filwaqt li jqisu l-informazzjoni rilevanti kollha, inkluż it-tul tas-soġġorn, l-ammont u t-tip ta’ enerġija kkunsmata, u l-applikazzjoni ta’ kwalunkwe eċċezzjoni, għal kull waqfa f’port li taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament. Dik l-informazzjoni jenħtieġ li titqiegħed għad-dispożizzjoni tal-verifikaturi mill-kumpaniji għall-finijiet tad-determinazzjoni tal-konformità.

(60)

Mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà ta’ konformità permezz tad-dispożizzjonijiet ta’ flessibbiltà u ta’ akkomunament, il-bastimenti li ma jissodisfawx il-limiti fuq l-intensità medja annwali tal-gassijiet serra tal-enerġija użata abbord jenħtieġ li jkunu soġġetti għal penali li jkollha effett dissważiv, li tkun proporzjonata għan-nuqqas ta’ konformità u li telimina kwalunkwe vantaġġ ekonomiku tan-nuqqas ta’ konformità, u b’hekk jiġu ppreservati kundizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni fis-settur (“il-penali FuelEU”). Il-penali FuelEU jenħtieġ li tkun ibbażata fuq l-ammont u l-kost tal-karburanti rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju li l-bastimenti kien jenħtieġ li jużaw biex jissodisfaw ir-rekwiżiti ta’ dan ir-Regolament.

(61)

Penali FuelEU jenħtieġ li tiġi imposta wkoll fuq kull waqfa mhux konformi f’port. Dik il-penali FuelEU jenħtieġ li tkun proporzjonata għall-kost tal-użu tal-elettriku f’livell suffiċjenti, jenħtieġ li jkollha effett dissważiv fir-rigward tal-użu ta’ sorsi ta’ enerġija aktar niġġiesa u jenħtieġ li tiġi espressa f’ammont fiss ta’ EUR, multiplikat bit-total stabbilit tad-domanda għall-enerġija elettrika tal-bastiment fl-irmiġġ u bl-għadd totali ta’ sigħat, ittondjati ‘l fuq lejl l-eqreb siegħa, li l-bastiment idum irmiġġat waqt li ma jkunx konformi mar-rekwiżiti tal-provvista tal-elettriku mix-xatt. Minħabba n-nuqqas ta’ ċifri preċiżi dwar il-kost tal-forniment ta’ provvista tal-elettriku mix-xatt fl-Unjoni, din ir-rata jenħtieġ li tkun ibbażata fuq il-prezz medju tal-elettriku fl-Unjoni għall-konsumaturi mhux domestiċi mmultiplikat b’fattur ta’ tnejn biex jitqiesu imposti oħrajn relatati mal-forniment tas-servizz, inkluż, fost oħrajn, il-kostijiet tal-konnessjoni u elementi tal-irkupru tal-investiment.

(62)

Id-dħul iġġenerat mill-ħlas ta’ penali FuelEU u miġbur mill-Istati responsabbli jenħtieġ li jintuża biex jippromwovi d-distribuzzjoni u l-użu ta’ karburanti rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju fis-settur tat-trasport marittimu u biex jgħin lill-operaturi tat-trasport marittimu jilħqu l-għanijiet klimatiċi u ambjentali tagħhom.

(63)

Filwaqt li l-kumpanija jenħtieġ li tibqa’ responsabbli li twettaq l-obbligi ta’ monitoraġġ u rappurtar skont dan ir-Regolament, kif ukoll li tħallas il-penali FuelEU, skont il-prinċipju “min iniġġes iħallas” u sabiex tippromwovi l-użu ta’ karburanti aktar nodfa, l-entità responsabbli mix-xiri tal-karburant u/jew mit-teħid ta’ deċiżjonijiet operazzjonali li jaffetwaw l-intensità tal-gassijiet serra tal-enerġija użata mill-bastiment tista’, permezz ta’ ftehimiet kuntrattwali mal-kumpanija, fil-każ ta’ defiċit ta’ konformità, titqiegħed taħt l-obbligu li tirrimborża jew tikkumpensa b’mod ieħor lill-kumpanija fir-rigward tal-kost tal-penali FuelEU li jirriżultaw mit-tħaddim tal-bastiment. Jenħtieġ li dik il-kumpanija tkun tista’, fuq bażi kuntrattwali, titlob lill-verifikatur jikkalkula l-ammont tal-penali FuelEU li jikkorrispondi għat-tħaddim tal-bastiment mill-entità l-oħra matul il-perjodu ta’ rappurtar. F’dan il-kuntest, jenħtieġ li t-tħaddim tal-bastiment jinftiehem li jfisser id-determinazzjoni tal-merkanzija li tinġarr, ir-rotta u l-veloċità tal-bastiment. Bl-istess mod, filwaqt li jenħtieġ li l-kumpanija tibqa’ responsabbli mit-twettiq tal-obbligi ta’ monitoraġġ u rappurtar skont dan ir-Regolament, kif ukoll mill-ħlas tal-penali FuelEU, jenħtieġ li l-kumpaniji u l-fornituri tal-karburant ikunu jistgħu, permezz ta’ ftehimiet kuntrattwali, jaqblu dwar impenji reċiproċi li jipproduċu, jipprovdu u jixtru kwantitajiet predeterminati ta’ ċerti karburanti. Tali ftehimiet kuntrattwali jistgħu jipprevedu r-responsabbiltà tal-fornituri tal-karburant li jikkumpensaw lill-kumpanija għall-ħlas ta’ penali f’każijiet fejn il-karburanti ma jkunux saru disponibbli għall-kumpanija kif miftiehem.

(64)

Jenħtieġ li l-infurzar tal-obbligi relatati ma’ dan ir-Regolament ikun ibbażat fuq strumenti eżistenti, fosthom dawk stabbiliti skont id-Direttivi 2009/16/KE (18) u 2009/21/KE (19) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Istati Membri jistabbilixxu r-regoli dwar sanzjonijiet applikabbli għall-ksur ta’ dan ir-Regolament. Jenħtieġ li s-sanzjonijiet previsti jkunu effettivi, proporzjonati u dissważivi. Sabiex tiġi evitata piena mhux mistħoqqa jew doppja għall-istess ksur, jenħtieġ li tali sanzjonijiet ma jidduplikawx il-penali FuelEU applikati f’każ li bastiment ikollu defiċit ta’ konformità jew ikun għamel waqfiet mhux konformi f’port. Id-dokument li jikkonferma l-konformità tal-bastiment mar-rekwiżiti ta’ dan ir-Regolament jenħtieġ li jiżdied mal-lista ta’ ċertifikati u dokumenti msemmijin fl-Anness IV għad-Direttiva 2009/16/KE.

(65)

Sabiex jitnaqqas il-piż amministrattiv fuq il-kumpaniji, jenħtieġ li għal kull kumpanija, Stat Membru wieħed biss ikun responsabbli għas-superviżjoni tal-infurzar ta’ dan ir-Regolament. Jenħtieġ li d-dispożizzjonijiet rilevanti tad-Direttiva 2003/87/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20) japplikaw biex jiġi ddeterminat l-Istat responsabbli fir-rigward ta’ kull kumpanija. Jenħtieġ li l-Istat responsabbli jitħalla jwettaq kontrolli addizzjonali dwar il-konformità ta’ bastiment speċifiku ma’ dan ir-Regolament, għaż-żewġ perjodi ta’ rappurtar preċedenti u jenħtieġ li jiżgura wkoll li l-penali tal-FuelEU jitħallsu fi żmien debitu.

(66)

Minħabba l-importanza tal-konsegwenzi li jista’ jkollhom il-miżuri meħuda mill-verifikaturi skont dan ir-Regolament għall-kumpaniji kkonċernati, b’mod partikolari rigward id-determinazzjoni ta’ waqfiet mhux konformi f’port, il-kalkolu tal-ammonti ta’ penali tal-FuelEU u r-rifjut li jinħareġ dokument tal-konformità FuelEU, jenħtieġ li dawk il-kumpaniji jkunu intitolati japplikaw għal rieżami ta’ dawn il-miżuri mal-awtorità kompetenti tal-Istat Membru fejn ikun ġie akkreditat il-verifikatur. Fid-dawl tad-dritt għal rimedju effettiv, minqux fl-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, id-deċiżjonijiet meħuda mill-awtoritajiet kompetenti skont dan ir-Regolament jenħtieġ li jkunu soġġetti għal rieżami minn qorti tal-Istat Membru ta’ dik l-awtorità kompetenti, imwettaq f’konformità mad-dritt nazzjonali tiegħu.

(67)

Sabiex jinżammu kondizzjonijiet ekwivalenti permezz tal-funzjonament effiċjenti ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li tiġi delegata lill-Kummissjoni s-setgħa li tadotta atti skont l-Artikolu 290 TFUE fir-rigward ta’: l-emendar tal-lista tal-fatturi ta’ emissjoni well-to-wake; l-informazzjoni dwar is-submira RFNBO; l-emendar tat-tabella eżistenti stipulata fl-Anness III billi żżid teknoloġiji oħra b’emissjonijiet żero; l-istabbiliment ta’ aktar metodi u kriterji ta’ akkreditazzjoni tal-verifikaturi; l-adattament tal-penali FuelEU abbażi tal-iżviluppi fil-kost tal-enerġija; u l-emenda tal-ammont tal-fattur numeriku tal-penali FuelEU, abbażi tal-indiċjar tal-kost medju tal-elettriku fl-Unjoni. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul il-ħidma tagħha ta’ tħejjija, anki fil-livell ta’ esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet jiġu mwettqa f’konformità mal-prinċipji stipulati fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (21). B’mod partikolari, biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija tal-atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċievuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi ta’ esperti tal-Kummissjoni li jittrattaw it-tħejjija ta’ atti delegati.

(68)

Sabiex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li jingħataw setgħat ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni. Jenħtieġ li dawk is-setgħat ikunu eżerċitati f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (22). Jenħtieġ li l-Kummissjoni tqis il-possibbiltà li terġa’ tuża l-informazzjoni u d-data miġbura għall-finijiet tar-Regolament (UE) 2015/757 meta tistabbilixxi, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, il-lista tal-portijiet tat-trażbord tal-kontejners ġirien li huma esklużi mid-definizzjoni ta’ portijiet tal-waqfa; il-kriterji għall-valutazzjoni tal-kapaċità tal-produzzjoni u d-disponibbiltà tal-RFNBO fis-settur tat-trasport marittimu u l-metodu għall-kalkolu tal-fattur tad-differenza fil-prezz bejn l-RFNBO u l-karburanti fossili; l-ispeċifikazzjoni tar-regoli għall-applikazzjoni tas-submira RFNBO, jekk applikabbli; il-kriterji dettaljati għall-aċċettazzjoni tat-teknoloġiji u l-mod kif joperaw biex jitqiesu bħala teknoloġiji b’emissjonijiet żero; l-informazzjoni mill-bastimenti li biħsiebhom jikkonnettjaw mal-provvista tal-elettriku mix-xatt jew jużaw teknoloġija b’emissjonijiet żero fil-portijiet u l-proċedura għall-għoti ta’ tali informazzjoni; il-mudelli għal pjanijiet ta’ monitoraġġ standardizzati, fosthom ir-regoli tekniċi għall-applikazzjoni uniformi tagħhom; il-lista ta’ standards internazzjonali u referenzi ta’ ċertifikazzjoni biex jintwerew il-fatturi attwali ta’ emissjoni tank-to-wake; speċifikazzjonijiet ulterjuri tar-regoli għall-attivitajiet ta’ verifika msemmija f’dan ir-Regolament; regoli għad-drittijiet tal-aċċess għall-bażi tad-data FuelEU u l-ispeċifikazzjonijiet funzjonali u tekniċi tagħha; u mudelli għad-dokument tal-konformità FuelEU.

(69)

Minħabba d-dimensjoni internazzjonali tas-settur tat-trasport marittimu, huwa preferibbli approċċ globali għal-limitazzjoni tal-intensità tal-gassijiet serra tal-enerġija użata mill-bastimenti, peress li approċċ bħal dan ikun aktar effettiv minħabba l-kamp ta’ applikazzjoni usa’ tiegħu. F’dan il-kuntest, u bil-ħsieb li jiġi ffaċilitat l-iżvilupp ta’ regoli internazzjonali fl- IMO, jenħtieġ li l-Kummissjoni tikkondividi informazzjoni rilevanti dwar l-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament mal-IMO u ma’ korpi internazzjonali rilevanti oħra, u jenħtieġ li jsiru s-sottomissjonijiet rilevanti lill-IMO, bit-tkomplija tal-isforzi tal-Unjoni biex tippromwovi miri tad-dekarbonizzazzjoni marittima ambizzjużi fuq livell internazzjonali. Meta jintlaħaq ftehim dwar approċċ globali dwar kwistjonijiet ta’ rilevanza għal dan ir-Regolament, jenħtieġ li l-Kummissjoni tirrieżamina dan ir-Regolament bl-għan li tallinjah, fejn ikun xieraq, mar-regoli internazzjonali.

(70)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżgura l-implimentazzjoni u d-disponibbiltà tal-għodod għall-kollaborazzjoni u l-iskambju tal-aħjar prattiki għas-settur tat-trasport marittimu, kif definit fid-Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni intitolat “Linji Gwida għal Regolamentazzjoni Aħjar”.

(71)

Minħabba li dan ir-Regolament ser jirriżulta fi spejjeż ta’ aġġustament addizzjonali u f’kostijiet amministrattivi, jenħtieġ li l-piż regolatorju ġenerali għas-settur tat-trasport marittimu jinżamm taħt rieżami mill-qrib. Għal dak l-għan, jenħtieġ li l-Kummissjoni tippreżenta rapport lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-evalwazzjoni tal-funzjonament ta’ dan ir-Regolament. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tivvaluta f’dak ir-rapport il-punt sa fejn intlaħqu l-objettivi ta’ dan ir-Regolament u sa liema punt dan kellu impatt fuq il-kompetittività tas-settur. Jenħtieġ li dak ir-rapport ikopri wkoll l-interazzjoni ta’ dan ir-Regolament ma’ atti legali rilevanti oħra tal-Unjoni, fosthom azzjonijiet u miżuri possibbli li ttieħdu jew li jistgħu jittieħdu biex titnaqqas il-pressjoni tal-kost totali fuq is-settur tat-trasport marittimu.

(72)

Minħabba li l-objettiv ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri l-użu ta’ karburanti rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju u ta’ sorsi alternattivi tal-enerġija minn bastimenti li jaslu fi, ikunu fi jew jitilqu minn portijiet taħt il-ġuriżdizzjoni ta’ Stat Membru madwar l-Unjoni, ma jistax jinkiseb b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri mingħajr ma jirriskjaw li jintroduċu ostakli għas-suq intern u distorsjonijiet tal-kompetizzjoni bejn il-portijiet u bejn l-operaturi tat-trasport marittimu, iżda jista’ pjuttost, minħabba l-iskala u l-effetti tiegħu, jinkiseb aħjar bl-introduzzjoni ta’ regoli uniformi fil-livell tal-Unjoni li joħolqu inċentivi ekonomiċi għall-operaturi marittimi biex ikomplu joperaw mingħajr tfixkil filwaqt li jissodisfaw l-obbligi dwar l-użu ta’ karburanti rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stipulat fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F’konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jintlaħaq dak l-objettiv,