20.12.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 325/31

REGOLAMENT TA’ IMPLIMENTAZZJONI TAL-KUMMISSJONI (UE) 2022/2499

tat-12 ta’ Diċembru 2022

li jemenda u jikkoreġi r-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220 li jistabbilixxi r-regoli għall-applikazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1217/2009 li jistabbilixxi network għall-ġbir ta’ informazzjoni tal-kontabbiltà dwar id-dħul u l-operazzjoni kummerċjali ta’ azjendi agrikoli fl-Unjoni Ewropea

IL-KUMMISSJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidrat it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

Wara li kkunsidrat ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1217/2009 tat-30 ta’ Novembru 2009 li jistabbilixxi network għall-ġbir ta’ informazzjoni tal-kontabbiltà dwar id-dħul u l-operazzjoni kummerċjali ta’ azjendi agrikoli fl-Unjoni Ewropea (1), u b’mod partikolari l-Artikolu 5(1), it-tielet subparagrafu, l-Artikolu 5a(2), l-Artikolu 8(3) it-tielet u r-raba’ subparagrafu, u l-Artikolu 19(3) tiegħu,

Billi:

(1)

L-Artikolu 10(3), it-tielet subparagrafu, tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2015/220 (2) jipprevedi l-possibbiltà li l-iskadenza għat-trażmissjoni tal-informazzjoni tal-prospetti tal-biedja tiġi estiża sal-31 ta’ Diċembru wara tmiem is-sena ta’ kontabbiltà kkonċernata bi tliet xhur. Din il-possibbiltà ngħatat mis-sena ta’ kontabbiltà 2019 minħabba l-pandemija tal-COVID-19. Il-pressjoni minħabba l-pandemija qed tonqos u l-biċċa l-kbira tal-Istati Membri bagħtu d-data mingħajr ma għamlu użu minn din l-estensjoni. Għalhekk, il-possibbiltà li tiġi estiża l-iskadenza għat-trażmissjoni tad-data ma għadhiex meħtieġa. Sabiex l-Istati Membri jingħataw biżżejjed żmien biex jadattaw għal din il-bidla, jenħtieġ li l-possibbiltà li tiġi estiża l-iskadenza ma tibqax tkun applikabbli mis-sena ta’ kontabbiltà 2022.

(2)

Sabiex is-servizzi tal-Kummissjoni jitħallew jappoġġaw b’mod adegwat lill-awtoritajiet tal-Istati Membri responsabbli għat-trażmissjoni tad-data tal-kontabbiltà qabel l-iskadenza għat-trażmissjoni tad-data, u sabiex jiġi evitat li l-persunal tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri jiġu mobilizzati tul il-perjodu tal-aħħar tas-sena, jenħtieġ li l-iskadenza għat-trażmissjoni tad-data tiġi antiċipata għall-15 ta’ Diċembru wara tmiem is-sena ta’ kontabbiltà kkonċernata. Jenħtieġ li din il-bidla tkun applikabbli mis-sena ta’ kontabbiltà 2022. Madankollu, minħabba l-ispeċifiċità tar-regoli ta’ kontabbiltà fil-Ġermanja u b’kont meħud tar-rekord tal-imgħoddi tal-Ġermanja biex tipprovdi din id-data, jenħtieġ li l-Ġermanja titħalla tressaq il-prospetti tal-biedja lill-Kummissjoni sa 15-il ġimgħa wara l-iskadenza tal-15 ta’ Diċembru.

(3)

L-Artikolu 14 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220 jipprevedi l-kontribuzzjoni finanzjarja tal-Unjoni għall-kostijiet tal-ġbir tad-data tal-Istati Membri. Il-miżata standard attwali għal kull prospett tal-biedja għandha partijiet fissi u varjabbli. Sabiex l-istruttura tal-miżata standard u l-ipproċessar tad-data jiġu simplifikati b’mod sinifikanti mill-Istati Membri u mill-Kummissjoni, jenħtieġ li tiġi stabbilita miżata standard b’parti fissa biss, li tammonta għas-somma tal-partijiet fissi u varjabbli. Din is-simplifikazzjoni faċilment tiġi implimentata u jenħtieġ li tkun applikabbli mis-sena ta’ kontabbiltà 2022.

(4)

Wara t-talba ta’ Franza biex iż-żewġ diviżjonijiet FADN tagħha ta’ “Guadeloupe” u ta’ “Martinique” jingħaqdu f’diviżjoni waħda tal-FADN imsejħa “Antilles françaises” peress li l-farms fiż-żewġ diviżjonijiet attwali tal-FADN għandhom tipi simili ħafna ta’ biedja (speċjalizzati ħafna fit-tkabbir tal-frott, b’mod partikolari l-banana, kif ukoll fil-produzzjoni tal-kannamieli u l-ortikultura). Din il-fużjoni se tipprovdi daqs akbar ta’ kampjun b’riżultati aktar robusti dwar aktar tipi ta’ biedja. Huwa xieraq li dak l-Istat Membru jitħalla jirrevedi l-pjan tal-għażla tiegħu għas-sena ta’ kontabbiltà 2023. Għalhekk jenħtieġ li l-Annessi I u II tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220 jiġu emendati skont dan.

(5)

Wara t-talba tal-Ungerija biex jinbidlu l-għadd ta’ azjendi prospettanti u l-livell limitu tad-daqs ekonomiku minħabba bidliet strutturali fl-agrikoltura, jixraq li dak l-Istat Membru jitħalla jirrevedi l-pjanijiet tal-għażla tiegħu jew il-livell limitu tad-daqs ekonomiku għas-sena ta’ kontabbiltà 2023 u jerġa’ jqassmu jew jaġġusta l-għadd ta’ azjendi prospettanti skont dan. Għalhekk jenħtieġ li l-Annessi I u II tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220 jiġu emendati skont dan.

(6)	Wara l-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni, id-data tal-FADN mhix se tibqa’ tinġabar f’dak il-pajjiż. Għalhekk jenħtieġ li l-Annessi I u II tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220 jiġu emendati skont dan.

(7)

Peress li l-Unjoni għandha l-għan li tiddiversifika s-sorsi tal-enerġija tagħha, jenħtieġ li l-kategorija tal-fjuwils għat-tisħin fit-Tabella H tal-Anness VIII tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220 tinqasam f’gassijiet naturali u manifatturati, żejt u prodotti tal-petroleum, fjuwils fossili solidi kif ukoll fjuwils rinnovabbli biex tkun taf aktar dwar il-kostijiet speċifiċi tagħhom fil-livell tal-farm, jenħtieġ li s-suddiviżjoni proposta tal-kategorija tal-fjuwils għat-tisħin tapplika mis-sena ta’ kontabbilià 2023 fuq bażi volontarja u b’mod obbligatorju mis-sena ta’ kontabilità 2025.

(8)

It-Tabella J tal-Anness VIII tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220 tirrikjedi li l-Istati Membri jipprovdu l-għadd medju tal-annimali tal-azjenda agrikola. Dan wara jintuża biex tiġi kkalkulata l-produzzjoni standard tal-farm u d-daqs ekonomiku tiegħu. Sabiex tiġi riflessa sitwazzjoni eċċezzjonali (pereż. mard fl-azjenda jew qtil għal raġuni sanitarja) li twassal għal tnaqqis temporanju tal-għadd medju tal-annimali mingħajr ma tiġi affettwata l-kapaċità tal-azjenda li tipproduċi wara tmiem is-sitwazzjoni eċċezzjonali, hu propost li jiddaħħal numru ta’ referenza għall-annimali biex tiġi kkaratterizzata l-kapaċità tal-produzzjoni tal-azjenda kkonċernata. Jenħtieġ li l-varjant ġdid japplika mis-sena ta’ kontabbiltà 2022 fuq bażi volontarja.

(9)	Ir-Regolament (UE) 2021/2115 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) li jirriforma l-politika agrikola komuni se japplika mill-2023, u għalhekk, jeħtieġ li tiġi aġġornata lista ta’ pagamenti u ta’ għotjiet fl-Anness VIII, it-Tabella M tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220.

(10)

L-Anness VIII tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220 jistabbilixxi l-formola u t-tqassim tal-informazzjoni tal-kontabbiltà li tinsab fil-prospetti tal-azjendi agrikoli. Sabiex jiġi ssimplifikat u ċċarat il-kwestjonarju tal-prospetti tal-biedja, jenħtieġ li dak l-Anness jiġi adattat biex jirrifletti l-ewwel għadd ta’ eżiti pprovdut mill-Grupp ta’ Ħidma dwar is-simplifikazzjoni u l-modernizzazzjoni tal-FADN. Fin-nota ta’ spjegazzjoni tat-Tabella B, in-nota għall-kodiċi UO (B.UO. UAA għall-biedja mis-sid) bi żball fiha referenza għall-kodiċi tal-għelejjel 11300 li ma għadux validu. Jenħtieġ li dak l-iżball jiġi kkoreġut.

(11)

Il-Parti B tal-Anness IV tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220 tipprevedi tabella ta’ korrispondenza u kodiċijiet tar-raggruppament li torbot ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissojni (UE) 2018/1874 (4) mal-prospetti tal-biedja tal-FADN. Fil-lista ta’ kodiċijiet li tiġbor flimkien diversi varjabbli inklużi fl-IFS 2020 stabbiliti fit-taqsima II tal-Parti B, l-entrata relatata mal-kodiċi P16 għandha żball li jeħtieġ korrezzjoni.

(12)	Għalhekk, jenħtieġ li r-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220 jiġi emendat u kkoreġut skont dan.

(13)	Il-miżuri previsti f’dan ir-Regolament huma f’konformità mal-opinjoni tal-Kumitat għan-Network tal-Informazzjoni tal-Kontabbiltà Agrikola,

ADOTTAT DAN IR-REGOLAMENT:

Artikolu 1

Emendi għar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220

Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220 huwa emendat kif ġej:

(1)

Fl-Artikolu 10, il-paragrafu 3 huwa sostitwit b’dan li ġej:

“3. Il-prospetti tal-biedja għandhom jitressqu lill-Kummissjoni sal-15 ta’ Diċembru wara t-tmiem tas-sena ta’ kontabbiltà kkonċernata.

Madankollu, il-Ġermanja tista’ tressaq il-prospetti tal-biedja lill-Kummissjoni fi ħdan 15-il ġimgħa wara l-iskadenza msemmija fl-ewwel subparagrafu.”

;

(2)

L-Artikolu 14 huwa sostitwit b’dan li ġej:

“Artikolu 14

Ammont tal-miżata standard

1. Il-miżata standard imsemmija fl-Artikolu 19(1)(a) tar-Regolament (KE) Nru 1217/2009 għandha tkun stabbilita għal EUR 180 għal kull prospett tal-biedja.

2. Jekk il-limitu ta’ 80 % msemmi fl-Artikolu 19(1)(a) tar-Regolament (KE) Nru 1217/2009 ma jinkisibx, la fil-livell tad-diviżjoni tal-FADN u lanqas fil-livell tal-Istat Membru kkonċernat, it-tnaqqis imsemmi f’dik id-dispożizzjoni għandu jkun applikat fil-livell nazzjonali biss.”

;

(3)	L-Annessi I, II u VIII huma emendati f’konformità mal-Anness I ta’ dan ir-Regolament;

(4)	It-Tabella J tal-Anness VIII hija emendata f’konformità mal-Anness II ta’ dan ir-Regolament.

Artikolu 2

Korrezzjonijiet tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220

Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220 huwa kkoreġut kif ġej:

(1)

Fl-Anness IV tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220, l-entrata għall-kodiċi P16 hija sostitwita b’dan li ġej:

“P16. Żrieragħ taż-żejt

SO_CLND022 (Lift u żrieragħ tal-lift tan-nevew) + SO_CLND023 (Żerriegħa tal-ġirasol) + SO_CLND024 (Sojja) + SO_CLND025 (Kittien għaż-żejt (Żerriegħa tal-kittien)) + SO_CLND026 (Għelejjel oħra taż-żrieragħ taż-żejt n.e.c.)”

;

(2)

fl-Anness VIII tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220, in-nota ta’ spjegazzjoni għall-kodiċi B.UO. “EAU għall-biedja mis-sid” hija sostitwita b’dan li ġej:

“B.UO.10.A UAA (art li tinħadem, bur permanenti, għelejjel permanenti u ġonna kulinari) li l-bidwi huwa s-sid, l-inkwilin għal għomru jew id-detentur tal-kirja tagħhom u/jew EAU b’kundizzjonijiet simili.”

Artikolu 3

Dħul fis-seħħ u applikazzjoni

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fit-tielet jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

L-Artikolu 1(1), (2) u (4) għandhom japplikaw għat-trażmissjoni tal-prospetti tal-biedja mis-sena ta’ kontabbiltà 2022.

L-Artikolu 1(3) għandu japplika mis-sena ta’ kontabbiltà 2023.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, it-12 ta’ Diċembru 2022.

Għall-Kummissjoni

Il-President

Ursula VON DER LEYEN

(1) ĠU L 328, 15.12.2009, p. 27.

(2) Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2015/220 tat-3 ta’ Frar 2015 li jistabbilixxi r-regoli għall-applikazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1217/2009 li jistabbilixxi network għall-ġbir ta’ informazzjoni tal-kontabbiltà dwar id-dħul u l-operazzjoni kummerċjali ta’ azjendi agrikoli fl-Unjoni Ewropea (ĠU L 46, 19.2.2015, p. 1).

(3) Ir-Regolament (UE) 2021/2115 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-2 ta’ Diċembru 2021 li jistabbilixxi regoli dwar l-appoġġ għall-pjanijiet strateġiċi li għandhom jitfasslu mill-Istati Membri skont il-Politika Agrikola Komuni (Pjanijiet Strateġiċi tal-PAK) u ffinanzjati mill-Fond Agrikolu Ewropew ta’ Garanzija (FAEG) u mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) u li jħassar ir-Regolamenti (UE) Nru 1305/2013 u (UE) Nru 1307/2013 (ĠU L 435, 6.12.2021, p. 1).

(4) Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2018/1874 tad-29 ta’ Novembru 2018 dwar id-data li trid tiġi pprovduta għall-2020 skont ir-Regolament (UE) 2018/1091 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-istatistika integrata tal-azjendi agrikoli u li jħassar ir-Regolamenti (KE) Nru 1166/2008 u (UE) Nru 1337/2011, fir-rigward tal-lista ta' varjabbli u d-deskrizzjoni tagħhom (ĠU L 306, 30.11.2018, p. 14).

ANNESS I

L-Annessi I, II u VIII tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220 huma emendati kif ġej:

(1)

L-Anness I huwa emendat kif ġej:

(a)

l-entrata għal Franza hija sostitwita b’dan li ġej:

“Franza (bl-eċċezzjoni ta’ La Réunion u Antilles françaises)	25 000
Franza (La Réunion u Antilles françaises biss)	15 000 ”

(b)

l-entrata għall-Ungerija hija sostitwita b’dan li ġej:

“L-Ungerija

8 000 ”

(c)	l-entrata għar-Renju Unit titħassar;

(2)

L-Anness II huwa emendat kif ġej:

(a)

l-entrata għal Franza hija sostitwita b’dan li ġej:

“Franza
121	Île-de-France	190
131	Champagne-Ardenne	370
132	Picardie	270
133	Haute-Normandie	170
134	Centre	410
135	Basse-Normandie	240
136	Bourgogne	340
141	Nord-Pas de Calais	280
151	Lorraine	230
152	Alsace	200
153	Franche-Comté	210
162	Pays de la Loire	460
163	Bretagne	480
164	Poitou-Charentes	360
182	Aquitaine	550
183	Midi-Pyrénées	480
184	Limousin	220
192	Rhône-Alpes	480
193	Auvergne	360
201	Languedoc-Roussillon	430
203	Provence-Alpes-Côte d’Azur	420
204	Korsika	170
207	La Réunion	160
208	Antilles françaises	120
It-total ta’ Franza		7 600 ”

(b)

l-entrata għall-Ungerija hija sostitwita b’dan li ġej:

“L-Ungerija
764	Észak-Magyarország	180
767	Alföld	1 200
768	Dunántúl	570
	It-total tħal-Ungerija	1 950 ”

(c)	l-entrata għar-Renju Unit titħassar;

(3)

L-Anness VIII huwa emendat kif ġej:

(a)

il-paragrafi taħt it-titolu huma sostitwiti b’dan li ġej:

“Id-data li għandha tinġabar hija kklassifikata f’tabelli u tinqasam fi gruppi, kategoriji, u kolonni. Il-konvenzjoni użata għar-riferiment għal taqsima ta’ data speċifika hija:

<table letter>.<group>.<category code>(.<other specific category codes).kolonna

Il-valuri speċifiċi tad-data jinġabru fil-livell tal-kolonni. Fit-tabelli li jidhru hawn taħt, il-kaxxi l-vojta huma dawk fejn jistgħu jiddaħħlu l-valuri tad-data; il-kaxxi mmarkati bil-griż u s-simbolu ‘—’ ma għandhomx tifsira fil-kuntest tal-grupp, u b’hekk ma tistax tiddaħħal data fihom.

Eżempji:

—	B.UT.20.A (kolonna A tal-grupp UT, kategorija 20, mit-tabella B) tirrappreżenta l-‘Erja’ tal-‘EAU (Erja Agrikola Utilizzabbli) mikrija’ li għandha titniżżel taħt l-‘EAU għall-biedja mill-inkwilin’ fit-tabella B.

—	I.A.10110.1.0.TA (kolonna TA tal-grupp A, kategorija 10110, mit-tabella I) tirrappreżenta l-erja totali tal-‘Qamħ komuni u spelt’ għat-tip ta’ għelejjel 1 ‘Għelejjel tal-għalqa — għalla ewlenija, għalla kkombinata’ u l-kodiċi tad-data nieqsa 0 ‘L-ebda data nieqsa’.

—

M.S.1150.1.2.V (kolonna V tal-grupp S, kategorija 1150 bil-kodiċijiet 1 u 2 ta’ kategoriji speċifiċi oħra mit-tabella M) tirrappreżenta l-valur tas-sussidju ta’ ‘Appoġġ Bażiku għall-Introjtu għas-Sostenibbiltà – ibbażat fuq intitolamenti għall-pagamenti’ li huwa ffinanzjat biss mill-baġit tal-Unjoni u jingħata għal kull ha.

Meta valur ma jkunx rilevanti jew ikun nieqes għal xi azjenda partikolari, iddaħħalx il-valur ‘0’.

It-tabelli huma rrappreżentati b’ittra waħda, il-gruppi b’ittra waħda jew aktar, il-kategoriji b’kodiċijiet numeriċi u l-kolonni b’ittra waħda jew aktar.

Rigward it-tabelli A sa M, l-ewwel tabella turi l-matriċi ta’ livell għoli għall-gruppi u għall-kolonni. It-tieni tabella turi kif din tinqasam għall-kategoriji, fejn kull kategorija hija rrappreżentata b’kodiċi wieħed jew aktar u sottokodiċi wieħed jew aktar.

Id-data li tiddaħħal fil-prospetti tal-biedja għandha tkun preċiża skont il-gradi li ġejjin:

valuri finanzjarji: il-valuri f’EUR jew fl-unitajiet tal-munita nazzjonali mingħajr deċimali. Iżda fil-każ ta’ muniti nazzjonali li l-unità tagħhom tirrappreżenta valur baxx relattiv meta mqabbel ma’ tal-EUR, jista’ jsir ftehim bejn l-aġenzija ta’ kollegament tal-Istat Membru kkonċernat u l-persunal tal-Kummissjoni li jamministra l-FADN, biex il-valuri jiġu espressi f’mijiet jew f’eluf ta’ unitajiet tal-munita nazzjonali,

kwantitajiet fiżiċi: fi qnatar (1 q = 100 kg) ħlief fil-każ tal-bajd, li jiġu espressi f’eluf u fil-każ tal-inbid u prodotti relatati, li jiġu espressi f’ettolitri,

erji: f’ares (1 a = 100 m2), ħlief fil-każ tal-faqqiegħ li jiġi espress f’metri kwadri taż-żona kkultivata totali u ħlief fit-Tabella M ‘Sussidji’, li fiha l-unitajiet bażiċi jridu jiġu rreġistrati f’ha,

għadd medju ta’ bhejjem: sa żewġ punti deċimali, ħlief fil-każ tal-pollam u tal-fniek, li għandhom jingħataw bħala numri sħaħ, u fil-każ tan-naħal li għandhom jingħataw bħala għadd ta’ kaxxa tan-naħal okkupati,

unitajiet ta’ xogħol: sa żewġ punti deċimali.

Għal kull kategorija tat-tabella u kull valur fil-kolonni, hemm aktar definizzjonijiet u struzzjonijiet taħt it-tabella kkonċernata.”;

(b)

Tabella A (Informazzjoni ġenerali dwar l-azjenda) hija emendata kif ġej:

(i)	fl-ewwel u fit-tieni parti tat-tabella, titħassar il-kolonna “Numru tal-uffiċċju tal-kontabbiltà” (AO);

(ii)

it-tieni parti tat-tabella hija emendata kif ġej:

(1)	ir-ringiela għall-kodiċi 50 titħassar;

(2)

ir-ringieli għall-kodiċijiet 230, 231 u 232 huma sostitwiti b’dan li ġej:

“Kodiċi (*)	Deskrizzjoni	Grupp	R	S	H	DG	MI	N	DT	W	TF	ES	C
230	Membru tal-Organizzazzjonijiet tal-Produtturi (OP)	OT	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	AOT230C
231	Rilevanza ekonomika tal-Organizzazzjonijiet tal-Produtturi (OP) għall-farm	OT	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	AOT231C
232	Numru ta’ membri tal-Organizzazzjonijiet tal-Produtturi (OP)	OT	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	AOT232C”

(c)

in-noti ta’ spjegazzjoni għat-Tabella A huma emendati kif ġej:

(i)

in-noti għall-kodiċijiet 60 u 70 taħt A.AI. (Informazzjoni tal-kontabbiltà) tat-Tabella A huma sostitwiti b’dan li ġej:

“A.AI.

Informazzjoni tal-kontabbiltà

A.AI.60.C.

Tip ta’ kontabbiltà: trid tingħata indikazzjoni dwar it-tip ta’ kontabbiltà li jkollu l-farm. Iridu jintużaw in-numri ta’ kodiċi li ġejjin:

1.	Kontabbiltà b’kontroentrati.

2.	Kontabbiltà b’entrata unika.

Xejn.

A.AI.70.DT.

Data tal-għeluq tal-kontijiet: li trid tinkiteb bil-format “SSSS-XX-JJ”, pereżempju 2009-06-30 jew 2009-12-31.”;

(ii)

in-nota għall-kodiċi 230 taħt A.OT. (Dettalji oħra tal-azjenda) tat-Tabella A hija sostitwita b’dan li ġej:

“A.OT.230.C

Membru tal-Organizzazzjonijiet tal-Produtturi (OP): Indikazzjoni ta’ jekk il-farm (id-detentur(i) jew il-maniġer(s) tal-farm) huwiex membru ta’ organizzazzjoni tal-produtturi li jikkondividi l-kostijiet u/jew jippromwovi l-kummerċjalizzazzjoni tal-prodotti agrikoli, u jekk iva, liema mill-prodotti tal-farm jiġu kkummerċjalizzati mill-organizzazzjoni tal-produtturi (agħżel is-setturi kollha koperti mill-OP li l-farm huwa membru tagħhom). Għall-iskop ta’ dan l-istħarriġ, ‘organizzazzjonijiet tal-produtturi’ tirreferi għal kwalunkwe tip ta’ entità li tkun ġiet iffurmata bl-inizjattiva tal-produtturi biex iwettqu attivitajiet konġunti f’settur speċifiku (kooperazzjoni orizzontali). L-organizzazzjonijiet tal-produtturi jridu jiġu kkontrollati mill-produtturi, u jista’ jkollhom għamliet ġuridiċi differenti, eż. kooperattivi agrikoli, assoċjazzjonijiet tal-bdiewa, jew kumpaniji privati bi produtturi bħala azzjonisti.

0.	mhux membru ta’ organizzazzjoni tal-produtturi

Membru ta’ organizzazzjoni tal-produtturi għall-kondiviżjoni tal-produzzjoni, tal-kostijiet amministrattivi, tal-kostijiet tal-investimenti u/jew, membru ta’ organizzazzjoni tal-produtturi għall-kummerċjalizzazzjoni tal-prodotti tal-azjendi agrikoli fosthom:

31.

ċereali

32.	żrieragħ taż-żejt u għelejjel tal-proteini

33.	frott u ħxejjex (inkluż il-frott taċ-ċitru, iżda eskluż iż-żebbuġ)

34.

żebbuġ

35.

vinji

36.	laħam taċ-ċanga

37.	ħalib tal-baqar

38.	laħam tal-majjal

39.	nagħaġ u mogħoż (ħalib u laħam)

40.	laħam tal-pollam

41.

bajd

42.	settur ieħor.”;

(d)

It-Tabella C (Xogħol) hija sostitwita b’dan li ġej:

“Kategorija ta’ xogħol

Kodiċi(*)

		Kolonni
Grupp ta’ informazzjoni		Ġenerali				Total tax-xogħol fl-azjenda (xogħol agrikolu u xogħol għal OGA direttament relatati mal-azjenda)		Sehem tax-xogħol għal OGA direttament relatati mal-azjenda
		Numru ta’ persuni	Sess	Sena tat-twelid	Taħriġ agrikolu tal-maniġer	Ħin maħdum fis-sena	Għadd ta’ Unitajiet ta’ Xogħol fis-Sena (AWU)	% tal-ħin maħdum fis-sena
		P	G	B	T	Y1	W1	Y2
		Numru sħiħ	Daħħal il-kodiċi	Erba’ ċifri	Daħħal il-kodiċi	(sigħat)	(AWU)	%
UR	Mhux imħallas, regolari
UC	Mhux imħallas, każwali	-	-	-	-		-
PR	Imħallas, regolari
PC	Imħallas, każwali	-	-	-	-		-

Kodiċi(*)	Deskrizzjoni	Grupp	P	G	B	T	Y1	W1	Y2
10	Detentur(i)/maniġer(s)	UR	-						-
20	Detentur(i)/mhux maniġer(s)	UR	-			-			-
30	Maniġer(s)/mhux detentur(i)	UR	-						-
40	Konjuġi/sieħeb/sħab tad-detentur(i)	UR		-	-	-
50	Oħrajn	UR, PR		-	-	-
60	Xogħol każwali	UC, PC	-	-	-	-		-
70	Maniġer imħallas	PR	-						-”

(e)

in-noti ta’ spjegazzjoni għat-Tabella C huma emendati kif ġej:

(i)

in-noti għall-entrati taħt C.PR (Xogħol regolari mħallas) huma sostitwiti b’dan li ġej:

“ C.PR. Xogħol regolari mħallas

Xogħol imħallas (fi flus u/jew in natura) fuq l-iskala normali għas-servizzi pprovduti u li matul is-sena ta’ kontabbiltà (eskluż il-btajjel normali) ikun sar xogħol għall-azjenda għal mill-inqas ġurnata sħiħa fil-ġimgħa.

Iridu jintwerew il-kategoriji li ġejjin:

C.PR.70. Maniġer imħallas

Persuna b’salarju li tkun responsabbli għall-ġestjoni ta’ kuljum tal-azjenda.

C.PR.50. Oħrajn

Ix-xogħol regolari mħallas kollu (eskluż il-maniġer b’salarju tal-azjenda) jiġi aggregat f’dan il-grupp. Jinkludi wkoll il-foreman u s-submaniġers mhux responsabbli għall-ġestjoni tal-farm kollu.”;

(ii)	fin-noti għall-kolonni fit-Tabella C, titħassar in-nota “Sehem tax-xogħol għal OGA bħala % tal-unitajiet ta’ xogħol fis-sena (il-kolonna W2)”;

(f)

fit-Tabella D (Assi), it-tieni tabella hija sostitwita b’dan li ġej:

“Kodiċi (*)	Deskrizzjoni tal-kategoriji	OV	AD	DY	IP	S	SA	CV
1005	Flus kontanti, riċevibbli, assi kurrenti oħra u ekwivalenti		-	-	-	-	-”
1040	Inventarji		-	-
2010	Assi bijoloġiċi - pjanti
3010	Art agrikola		-	-
3020	Titjib tal-art
3030	Binjiet tal-farm
4010	Makkinarju u tagħmir
5010	Art tal-foresti, inkluż injam wieqaf		-	-
7005	Assi intanġibbli
8010	Assi oħra mhux kurrenti

(g)

in-noti ta’ spjegazzjoni għat-Tabella D huma emendati kif ġej:

(i)

in-noti għall-kodiċijiet 1010, 1020 u 1030 jitħassru u n-nota li ġejja tiddaħħal qabel in-nota għall-kodiċi 1040:

“1005.

Flus kontanti, riċevibbli, assi kurrenti oħra u ekwivalenti

Flus kontanti u assi oħra li jistgħu faċilment jinbidlu fi flus kontanti. Assi ta’ terminu qasir, ammonti dovuti lill-azjenda li jinħolqu b’mod normali mill-attivitajiet kummerċjali. Kwalunkwe assi oħra li jinbiegħu faċilment jew li huwa mistenni li jitħallsu fi żmien sena.”;

(ii)

in-noti għall-kodiċijiet 7010 u 7020 jitħassru u n-nota li ġejja tiddaħħal wara n-nota għall-kodiċi 5010:

“7005.

Assi intanġibbli

L-assi kollha intanġibbli, kemm dawk li jistgħu jinxtraw jew jinbiegħu faċilment (pereżempju kwoti u drittijiet meta jkunu negozjabbli mingħajr l-art u jkun jeżisti suq attiv għalihom) kif ukoll dawk li ma jistgħux jinxtraw jew jinbiegħu faċilment (pereżempju software, liċenzji, eċċ.). L-intestatura trid timtela, u l-ammonti rreġistrati huma soġġetti għad-deprezzament fil-kolonna DY.”;

(h)

fit-Tabella H (Mezzi ta’ produzzjoni), it-tieni parti hija sostitwita b’dan li ġej:

“Kodiċi(*)	Grupp	Deskrizzjoni tal-kategoriji	V	Q
1010	LM	Kostijiet ta’ pagi u sigurtà soċjali għax-xogħol imħallas		-
1020	LM	Xogħol b’kuntratt u kiri ta’ makkinarju		-
1030	LM	Manutenzjoni kurrenti ta’ makkinarju u apparat		-
1040	LM	Fjuwils u lubrikanti tal-mutur		-
1050	LM	Spejjeż tal-karozzi		-
2010	SL	Għalf ikkonċentrat mixtri għal bhejjem li jirgħu (ekwini, ruminanti)		-
2020	SL	Foraġġ mhux irraffinat mixtri għal bhejjem li jirgħu (ekwini, ruminanti)		-
2030	SL	Għalf mixtri għall-qżieqeż		-
2040	SL	Għalf mixtri għall-pollam u annimali żgħar oħra		-
2050	SL	Għalf prodott fil-farm għal bhejjem li jirgħu (ekwini, ruminanti)		-
2060	SL	Għalf prodott fil-farm għall-qżieqeż		-
2070	SL	Għalf prodott fil-farm għall-pollam u annimali żgħar oħra		-
2080	SL	Spejjeż veterinarji		-
2090	SL	Kostijiet speċifiċi oħrajn tal-bhejjem		-
3010	SC	Żerriegħa u nebbieta mixtrija		-
3020	SC	Żerriegħa u nebbieta mkabbra u użati fil-farm		-
3030	SC	Fertilizzanti u sustanzi li jtejbu l-ħamrija		-
3031	SC	Il-kwantità ta’ N użati fil-fertilizzanti minerali	-
3032	SC	Il-kwantità ta’ P2O5 użati fil-fertilizzanti minerali	-
3033	SC	Il-kwantità ta’ K2O użati fil-fertilizzanti minerali	-
3034	SC	Demel mixtri		-
3040	SC	Prodotti għall-ħarsien tal-għelejjel		-
3090	SC	Kostijiet oħra speċifiċi relatati mal-għelejjel		-
4010	OS	Kostijiet speċifiċi relatati mal-forestrija u l-ipproċessar tal-injam		-
4020	OS	Kostijiet speċifiċi relatati mal-ipproċessar tal-għelejjel		-
4030	OS	Kostijiet speċifiċi relatati mal-ipproċessar tal-prodotti tal-ħalib tal-baqar		-
4045	OS	Kostijiet speċifiċi relatati mal-ipproċessar tal-ħalib ta’ annimali oħra		-
4070	OS	Kostijiet speċifiċi relatati mal-ipproċessar tal-laħam u ta’ prodotti oħra tal-annimali		-
4090	OS	Kostijiet speċifiċi oħra relatati ma’ attivitajiet oħra bi skop ta’ qligħ		-
5010	FO	Manutenzjoni kurrenti tat-titjib tal-art u l-bini		-
5020	FO	Elettriku		-
5030	FO	Fjuwils għat-tisħin, total		-
5031	FO	li minnhom huma gass naturali u gassijiet manifatturati		-
5032	FO	li minnhom huma żejt u prodotti tal-petroleum		-
5033	FO	li minnhom huma fjuwils fossili solidi		-
5034	FO	li minnhom huma fjuwils rinnovabbli (injam, tiben, bijogass, …)		-
5040	FO	Ilma		-
5051	FO	Assigurazzjoni agrikola		-
5055	FO	Assigurazzjonijiet oħra tal-farm		-
5061	FO	Taxxi u drittijiet oħrajn		-
5062	FO	Taxxi u pagamenti oħrajn fuq art u bini		-
5070	FO	Kera mħallsa, total		-
5071	FO	li minnha hija kera mħallsa għall-art		-
5080	FO	Imgħax u pagamenti finanzjarji mħallsa		-
5090	FO	Spejjeż ġenerali oħrajn tal-biedja		-”

(i)

in-noti ta’ spjegazzjoni għat-Tabella H huma emendati kif ġej:

(1)

in-noti għall-kodiċijiet 4040, 4050 u 4060 jitħassru u n-nota li ġejja tiddaħħal wara n-nota għall-kodiċi 4030:

“4045.

Kostijiet speċifiċi relatati mal-ipproċessar tal-ħalib ta’ annimali oħra

Ingredjenti, materjali mhux maħduma jew prodotti semiproċessati, tal-azjenda stess jew mixtrija, u kostijiet speċifiċi oħra relatati mal-ipproċessar tal-ħalib ta’ annimali oħra (pereżempju: tal-bufli, tan-nagħaġ, tal-mogħoż) (pereżempju l-kostijiet speċifiċi tal-ippakkjar jew ta’ kummerċjalizzazzjoni). Kostijiet ta’ xogħol, xogħol b’kuntratt u mekkanizzazzjoni mhumiex inklużi; dawn jidhru taħt il-kodiċijiet adegwati ta’ kostijiet.”;

(2)

in-nota għall-kodiċi 5030 hija sostitwita b’dan li ġej:

“5030.

Fjuwils għat-tisħin (total)

Valur tal-konsum totali ta’ fjuwils għat-tisħin mixtrija għall-użu kummerċjali tal-farm, inkluż it-tisħin ta’ serer. Din il-kategorija tinkludi l-konsum għat-tisħin tal-fjuwils fossili mixtrija: gass naturali u gassijiet manifatturati, żejt, prodotti tal-petroleum u fjuwils fossili solidi kif ukoll il-konsum ta’ sorsi ta’ enerġija rinnovabbli mixtrija (eż. injam, tiben, gerbub, bijogass).

5031.

Li minnhom huma gass naturali u gassijiet manifatturati

Il-konsum totali tal-gass naturali u ta’ gassijiet oħra manifatturati u bbażati fuq il-fossili għall-użu kummerċjali tal-farm, inkluż it-tisħin ta’ serer.

5032.

Li minnhom huma żejt u prodotti tal-petroleum

Il-konsum totali taż-żejt u tal-prodotti tal-petroleum għall-użu kummerċjali tal-farm, inkluż it-tisħin ta’ serer.

5033.

Li minnhom huma fjuwils fossili solidi

Il-konsum totali ta’ fjuwils fossili solidi (pereżempju l-faħam) għall-użu kummerċjali tal-farm, inkluż it-tisħin ta’ serer.

5034.

Li minnhom huma fjuwils rinnovabbli

Il-konsum totali tal-fjuwils rinnovabbli (eż. injam, tiben, gerbub, bijogass) għall-użu kummerċjali tal-farm, inkluż it-tisħin ta’ serer.

Il-preżentazzjoni tad-data relatata mal-varjabbli 5031, 5032, 5033 u 5034 hu volontarju mis-sena ta’ kontabbilità 2023 u obbligatorju mis-sena ta’ kontabbiltà 2025.”;

(j)

It-Tabella I (Uċuħ tar-raba’) hija emendata kif ġej:

(i)

fit-tieni parti tat-tabella, l-entrati taħt it-titolu “Għeruq u Tuberi” huma sostitwiti b’dan li ġej:

“Għeruq u Tuberi
10300	Patata (inkluż patata bikrija u patata taż-żrigħ)
10310	- li minnha patata għal-lamtu
10390	- li minnha patata oħra
10400	Pitrava zokkrija (għajr iż-żerriegħa)
10500	Għelejjel tal-għeruq oħra, pitravi tal-foraġġ u pjanti tal-foraġġ tal-familja Brassicae, imkabbra għall-għeruq jew għaz-zokk, u għelejjel tal-għeruq u tuberi oħra tal-foraġġ n.e.c.”

(ii)

ir-raba’ parti tat-tabella dwar il-kodiċijiet tad-data nieqsa hija sostitwita b’dan li ġej:

“Il-kodiċijiet tad-data nieqsa għandhom jingħażlu mil-lista ta’ hawn taħt:

Kodiċi (***)	Deskrizzjoni
0	Il-Kodiċi 0 għandu jiddaħħal fil-każijiet fejn ma jkun hemm l-ebda data nieqsa.
1	Il-kodiċi 1 għandu jiddaħħal meta ma tistax tiġi rapportata ż-żona koperta minn għalla, pereżempju fil-każ ta’ bejgħ ta’ prodotti tal-għelejjel li jistgħu jitqiegħdu fis-suq, mixtrija bħala għelejjel weqfin jew li jiġu minn art mikrija għal perjodu ta’ inqas minn sena fuq bażi okkażjonali.
2	Il-kodiċi 2 għandu jiddaħħal meta l-produzzjoni reali ma tistax tiġi determinata fi qnatar (jew f’ettolitri għall-inbid jew għall-prodotti relatati mal-inbid) minħabba l-kundizzjonijiet tal-bejgħ jew meta ma hemmx produzzjoni reali.
4	Il-kodiċi 4 għandu jiddaħħal meta ż-żona koperta minn għalla ma tistax tiġi rapportata u ma hemm l-ebda produzzjoni reali jew il-produzzjoni reali ma tistax tiġi determinata fi qnatar (jew f’ettolitri għall-inbid u għall-prodotti relatati mal-inbid).”

(k)

fin-noti ta’ spjegazzjoni għall-gruppi ta’ informazzjoni fit-Tabella I, in-nota għall-entrati taħt I.PR (Produzzjoni) hija sostitwita b’dan li ġej:

“I.PR Produzzjoni

Għall-grupp ta’ informazzjoni dwar il-produzzjoni (PR), għandhom jiġu rreġistrati l-kwantitajiet ta’ għelejjel prodotti (Q) matul is-sena ta’ kontabbiltà (eskluż kwalunkwe telf fl-għelieqi u fil-farm). Dawn il-kwantitajiet huma indikati għall-prodotti prinċipali tal-azjenda (ħlief prodotti sekondarji).

Dawn il-kwantitajiet għandhom jingħataw fi qnatar (100 kg), bl-eċċezzjoni tal-inbid u l-prodotti relatati mal-inbid, li jingħataw f’ettolitri. Il-kodiċi tad-data nieqsa 2 għandu jiddaħħal meta l-produzzjoni reali fi qnatar ma tistax tiġi determinata minħabba l-kundizzjonijiet tal-bejgħ.

Għall-10790 ‘Ħxejjex oħra’ u 90900 ‘Oħrajn’, il-kwantità ma għandhiex tiġi pprovduta.”;

(l)

fit-Tabella K (Prodotti tal-annimali u servizzi relatati), it-tieni parti dwar id-deskrizzjoni tal-prodotti u s-servizzi u t-tielet parti dwar il-kodiċijiet tad-data nieqsa huma sostitwiti b’dan li ġej:

“Kodiċi (*)	Deskrizzjoni
261	Ħalib tal-baqar
262	Ħalib tal-bufli
311	Ħalib tan-nagħaġ
321	Ħalib tal-mogħoż
330	Suf
531	Bajd għall-konsum mill-bniedem (kull tip ta’ pollam)
532	Bajd għat-tifqis (kull tip ta’ pollam)
700	Għasel u prodotti ġejjin miż-żamma tan-naħal
800	Demel
900	Prodotti oħra tal-annimali
1100	Trobbija bil-kuntratt
1200	Servizzi oħra relatati mal-annimali

Kodiċi (**)	Deskrizzjoni
0	Il-Kodiċi 0 għandu jiddaħħal fil-każijiet fejn ma jkun hemm l-ebda data nieqsa.
2	Il-kodiċi 2 għandu jiddaħħal meta l-produzzjoni attwali ma tkunx tista’ tiġi determinata fi qnatar (jew f’eluf ta’ bajd) minħabba l-kundizzjonijiet tal-bejgħ.
4	Il-kodiċi 4 għandu jiddaħħal meta hemm biss stokkijiet u l-ebda produzzjoni reali.”

(m)

in-noti ta’ spjegazzjoni għat-Tabella K huma emendati kif ġej:

(i)

in-nota għall-kodiċi 1100 hija sostitwita b’dan li ġej:

“1100.

Trobbija bil-kuntratt

Ammont ta’ dħul minn trobbija bil-kuntratt li jikkorrispondi primarjament għal pagament għal servizzi mogħtija u meta d-detentur ma jassumix ir-riskju ekonomiku normalment involut fit-trobbija jew is-simna ta’ dawn l-annimali, pereżempju: baqar, nagħaġ, mogħoż, qżieqeż, pollam.”;

(ii)	in-noti għall-kodiċijiet tad-data nieqsa jitħassru;

(iii)

it-tielet paragrafu taħt it-titolu “Gruppi ta’ informazzjoni fit-Tabella K” huwa sostitwit b’dan li ġej:

“Għal servizzi relatati mal-annimali bħat-trobbija bil-kuntratt (kodiċi 1100) u oħrajn (kodiċi 1200), l-unika informazzjoni li għandha tingħata tikkonċerna d-dħul, li għandu jitniżżel taħt l-informazzjoni dwar il-bejgħ (SA) fil-kolonna tal-valur (V).”;

(n)

fit-Tabella L (L-attivitajiet oħra ta’ qligħ b’rabta diretta mal-farm (OGA)), it-tieni parti dwar id-deskrizzjoni tal-kodiċijiet OGA u t-tielet parti dwar il-kodiċijiet tad-data nieqsa huma sostitwiti b’dan li ġej:

“Kodiċi (*)	Deskrizzjoni
261	L-ipproċessar tal-ħalib tal-baqar
263	L-ipproċessar tal-ħalib ta’ annimali oħra
900	L-ipproċessar tal-laħam jew prodotti oħra tal-annimali
1010	L-ipproċessar tal-għelejjel
1020	Forestrija u pproċessar tal-injam
2010	Xogħol b’kuntratt
2020	Turiżmu, akkomodazzjoni, kejtering u attivitajiet oħra relatati mal-ħin tal-mistrieħ
2030	Produzzjoni ta’ enerġiji rinnovabbli
9000	“Attivitajiet oħra bi skop ta’ qligħ” oħra direttament relatati mal-farm

Kodiċi (**)	Deskrizzjoni
0	Il-Kodiċi 0 għandu jiddaħħal fil-każijiet fejn ma jkun hemm l-ebda data nieqsa.
1	Il-Kodiċi 1 għandu jiddaħħal fil-każijiet fejn il-produzzjoni ssir bl-ipproċessar ta’ ta’ bhejjem mixtrija jew ta’ prodotti tal-annimali jew tal-għelejjel mixtrija.
2	Il-kodiċi 2 għandu jiddaħħal fil-każijiet meta l-produzzjoni reali ma tistax tiġi determinata fi qnatar minħabba l-kundizzjonijiet tal-bejgħ.
4	Il-kodiċi 4 għandu jiddaħħal meta hemm biss stokkijiet u l-ebda produzzjoni reali.”

(o)

in-noti ta’ spjegazzjoni għat-Tabella L huma emendati kif ġej:

(i)

in-nota għall-kodiċi 262 hija sostitwita b’dan li ġej:

“263.

L-ipproċessar tal-ħalib ta’ annimali oħra, eż. ħalib tal-bufli, ħalib tan-nagħaġ, ħalib tal-mogħoż”;

(ii)	in-noti għall-kodiċijiet tad-data nieqsa jitħassru;

(iii)

it-tieni paragrafu taħt it-titolu “Gruppi ta’ informazzjoni fit-Tabella L” (Kwantità (kolonna Q)) huwa sostitwit b’dan li ġej:

“Fil-każ tal-prodotti pproċessati mill-ħalib (kodiċijiet 261, 263), hija indikata l-kwantità ta’ ħalib likwidu irrispettivament mill-għamla li fiha jinbiegħ, jiġi kkonsmat fil-farm jew jintuża għal benefiċċji in natura jew għall-finijiet tal-farm (krema, butir, ġobon, eċċ.).”;

(p)

It-Tabella M (Sussidji) u n-noti ta’ spjegazzjoni tagħha huma sostitwiti b’dan li ġej:

“Struttura tat-tabella

	Kategorija tas-sussidju/informazzjoni amministrattiva	Kodiċi (*)
	Finanzjament	Kodiċi (**)
	Unità bażika	Kodiċi (***)
Grupp ta’ informazzjoni		Kolonni
		Għadd ta’ unitajiet bażiċi	Valur	Tip
		N	V	T
S	Sussidju			-
AI	Informazzjoni amministrattiva		-

Il-kategoriji jintgħażlu mil-lista ta’ hawn taħt:

Kodiċi (*)	Grupp	Deskrizzjoni tal-kategoriji	Kolonni
Kodiċi (*)	Grupp	Deskrizzjoni tal-kategoriji	N	V	T
		Pagamenti diżakkoppjati
1250	S	Appoġġ Bażiku għall-Introjtu għas-Sostenibbiltà			-
1300	S	Appoġġ ridistributtiv komplementari għall-introjtu għas-sostenibbiltà			-
1400	S	Skemi għall-klima, għall-ambjent u għat-trattament xieraq tal-annimali (ekoskemi)			-
1600	S	Appoġġ komplementari għall-introjtu għall-bdiewa żgħażagħ			-
1700	S	Pagamenti għall-bdiewa b’azjenda agrikola żgħira			-

		Appoġġ Akkoppjat għall-Introjtu
		Għelejjel li jinħartu
		COP (ċereali, żrieragħ taż-żejt u għelejjel tal-proteini)
23111	S	Ċereali			-
23112	S	Żrieragħ taż-żejt			-
23114	S	Għelejjel tal-proteini u legumi tal-ħbub			-
2312	S	Patata			-
23121	S	Li minnhom patata għal-lamtu			-
2313	S	Pitrava zokkrija			-
		Għelejjel industrijali
23141	S	Kittien			-
23142	S	Qanneb			-
23143	S	Ħops			-
23144	S	Kannamiela			-
23145	S	Ċikwejra			-
23149	S	Għelejjel industrijali oħrajn			-
2315	S	Ħxejjex			-
2316	S	Art mistrieħa			-
2317	S	Ross			-
2319	S	Għelejjel li jinħartu mhux iddefiniti			-
2320	S	Bwar permanenti			-
2321	S	Foraġġ imnixxef			-
2322	S	Pagament speċifiku għall-għelejjel għall-qoton			-
2323	S	Programm ta’ ristrutturazzjoni nazzjonali fis-settur tal-qoton			-
2324	S	Produzzjoni ta’ żrieragħ			-
		Għelejjel permanenti
23311	S	Frott tal-bosk			-
23312	S	Ġewż			-
2332	S	Frott taż-żerriegħa u frott bl-għadma			-
2333	S	Pjantaġġuni taċ-ċitru			-
2334	S	Pjantaġġuni taż-żebbuġ – żejt taż-żebbuġa u żebbuġ tal-mejda			-
2335	S	Vinji			-
2339	S	Għelejjel permanenti mhux imsemmija band’oħra			-
		Annimali
2341	S	Prodotti tal-ħalib			-
2342	S	Ċanga u vitella			-
2343	S	Bhejjem bovini (it-tip mhux speċifikat)			-
2344	S	Nagħaġ u mogħoż			-
2345	S	Ħnieżer u pollam			-
2346	S	Dud tal-ħarir			-
2347	S	Prodotti tal-apikultura			-
2349	S	Annimali mhux imsemmijin band’oħra			-
2410	S	Imsaġar ta’ newba qasira			-
2490	S	Pagamenti akkoppjati oħra mhux imsemmija band’oħra			-
		Għotjiet u sussidji ta’ karattru eċċezzjonali
2810	S	Pagamenti għal diżastri			-
2890	S	Għotjiet u sussidji oħra ta’ karattru eċċezzjonali			-
2900	S	Pagamenti diretti oħra mhux imsemmija band’oħra			-

		Żvilupp rurali
3100	S	Investimenti, inkluż fl-irrigazzjoni			-
3200	S	Stabbiliment ta’ bdiewa żgħażagħ u ta’ bdiewa ġodda u l-bidu ta’ negozji rurali			-
3310	S	Impenji ta’ ġestjoni (ambjentali, relatati mal-klima u oħrajn) (minbarra t-trattament xieraq tal-annimali u l-biedja organika)			-
3320	S	Pagamenti għat-trattament xieraq tal-annimali			-
3350	S	Biedja organika			-
3400	S	Żvantaġġi speċifiċi għaż-żona li jirriżultaw minn ċerti rekwiżiti obbligatorji (pereżempju Natura 2000, id-Direttiva Qafas dwar l-Ilma)			-
3500	S	Restrizzjonijiet naturali jew restrizzjonijiet speċifiċi oħrajn taż-żona			-
	S	Forestrija/investimenti li ma jrendux qligħ
3610	S	Investimenti fl-iżvilupp taż-żoni forestali u titjib tal-vijabbiltà tal-foresti			-
3620	S	Pagamenti għan-Natura 2000 għall-forestrija u għas-servizzi ambjentali u tal-klima u għall-appoġġ tal-konservazzjoni tal-foresti			-
3750	S	Appoġġ biex jiġġedded il-potenzjal tal-produzzjoni agrikola li saritlu ħsara b’diżastri naturali u avvenimenti katastrofiċi u għall-introduzzjoni ta’ azzjonijiet xierqa ta’ prevenzjoni			-
3760	S	Għodod għall-ġestjoni tar-riskju			-
3900	S	Pagamenti oħra għall-iżvilupp rurali			-

		Għotjiet u sussidji fuq kostijiet
4100	S	Pagi u sigurtà soċjali			-
4200	S	Fjuwils tal-muturi			-
		Bhejjem
4310	S	Għalf għall-bhejjem li jirgħu			-
4320	S	Għalf għall-qżieqeż u għall-pollam			-
4330	S	Kostijiet oħra relatati mal-bhejjem			-
		Għelejjel
4410	S	Żrieragħ			-
4420	S	Fertilizzanti			-
4430	S	Ħarsien tal-għelejjel			-
4440	S	Kostijiet oħra speċifiċi relatati mal-għelejjel			-
		Spejjeż oħra speċifiċi relatati mal-uċuħ tar-raba’
4510	S	Elettriku			-
4520	S	Fjuwils għat-tisħin, total			-
4521	S	li minnhom huma gass naturali u gassijiet manifatturati			-
4522	S	li minnhom huma żejt u prodotti tal-petroleum			-
4523	S	li minnhom huma fjuwils fossili solidi			-
4524	S	li minnhom huma fjuwils rinnovabbli			-
4530	S	Ilma			-
4540	S	Assigurazzjoni			-
4550	S	Imgħaxijiet			-
4600	S	Kostijiet relatati ma’ attivitajiet oħra bi skop ta’ qligħ			-
4900	S	Kostijiet oħra			-

		Għotjiet u sussidji fuq ix-xiri ta’ bhejjem
5100	S	Xiri ta’ prodotti tal-ħalib			-
5200	S	Xiri ta’ ċanga			-
5300	S	Xiri ta’ nagħaġ u mogħoż			-
5400	S	Xiri ta’ qżieqeż u pollam			-
5900	S	Xiri ta’ annimali oħra			-

9000	S	Differenzi minn snin preċedenti ta’ kontabbiltà			-

		Obbligi tal-Istati Membri relatati ma’ kundizzjonijiet agrikoli u ambjentali tajbin tal-art (standards tal-KAAT 2, 8 u 9)

10010	AI	KAAT 2 dwar l-artijiet mistagħdra u t-torbieri	-	-
10011	AI	KAAT 2: għadd ta’ ettari ta’ artijiet mistagħdra u torbieri - bwar permanenti		-	-
10012	AI	KAAT 2: għadd ta’ ettari ta’ artijiet mistagħdra u torbieri - raba’ li jinħadem		-	-
10013	AI	KAAT 2: għadd ta’ ettari ta’ artijiet mistagħdra u torbieri - għelejjel permanenti		-	-
10300	AI	KAAT 8: is-sehem minimu ta’ raba’ li jinħadem iddedikat għal żoni u karatteristiċi mhux produttivi	-	-
10310	AI	KAAT 8: għadd ta’ ettari ta’ art mistrieħa		-	-
10311	AI	KAAT 8: għadd ta’ ettari ta’ art imtarrġa		-	-
10312	AI	KAAT 8: għadd ta’ ettari ta’ ringieli ta’ sġajriet, ta’ siġar individwali jew ta’ grupp ta’ siġar, ringieli ta’ siġar		-	-
10313	AI	KAAT 8: għadd ta’ ettari ta’ ġmiem madwar l-għelieqi, ta’ rqajja’ jew ta’ biċċiet art ta’ lqugħ		-	-
10318	AI	KAAT 8: għadd ta’ ettari ta’ għelejjel tat-titwiq		-	-
10319	AI	KAAT 8: għadd ta’ ettari ta’ għelejjel li jassimilaw in-nitroġenu		-	-
10324	AI	KAAT 8: għadd ta’ ettari ta’ gandotti		-	-
10325	AI	KAAT 8: għadd ta’ ettari ta’ nixxigħat		-	-
10326	AI	KAAT 8: għadd ta’ ettari ta’ għadajjar żgħar;		-	-
10327	AI	KAAT 8: għadd ta’ ettari ta’ artijiet mistagħdra żgħar		-	-
10328	AI	KAAT 8: għadd ta’ ettari ta’ ħitan tas-sejjieħ		-	-
10329	AI	KAAT 8: għadd ta’ ettari ta’ cairns		-	-
10330	AI	KAAT 8: għadd ta’ ettari ta’ karatteristiċi kulturali		-	-
10400	AI	KAAT 9: projbizzjoni fuq il-konverżjoni jew il-ħrit	-	-
10401	AI	KAAT 9: għadd ta’ ettari ta’ bwar permanenti f’siti ta’ Natura 2000		-	-
10402	AI	KAAT 9: għadd ta’ ettari ta’ bwar permanenti indikati bħala bwar permanenti ambjentalment sensittivi f’siti ta’ Natura 2000 protetti taħt il-KAAT 9 u ddikjarati mill-bdiewa;		-	-
10403	AI	KAAT 9: għadd ta’ ettari ta’ bwar permanenti indikati bħala ambjentalment sensittivi barra mis-siti ta’ Natura 2000, protetti taħt il-KAAT 9 u ddikjarati mill-bdiewa, fejn applikabbli.		-	-

Il-kodiċijiet li jiddeskrivu kif inhu ffinanzjat is-sussidju jridu jintgħażlu mil-lista ta’ hawn taħt:

Kodiċi (**)	Deskrizzjoni
0	Mhux applikabbli: dan il-kodiċi jrid jintuża għall-informazzjoni amministrattiva
1	Is-sussidju huwa ffinanzjat mill-baġit tal-UE biss.
2	Il-miżura hija kkofinanzjata mill-UE u mill-Istat Membru.
3	Il-miżuri mhijiex iffinanzjata mill-baġit tal-UE, iżda minn sorsi pubbliċi oħra.

Il-kodiċijiet li jiddefinixxu l-unitajiet bażiċi għandhom jintgħażlu mil-lista ta’ hawn taħt:

Kodiċi (***)	Deskrizzjoni
0	Mhux applikabbli: dan il-kodiċi jrid jintuża għall-informazzjoni amministrattiva
1	Is-sussidju jingħata skont l-għadd ta’ bhejjem.
2	Is-sussidju jingħata skont l-għadd ta’ ettari.
3	Is-sussidju jingħata skont l-għadd ta’ tunnellati.
4	Razzett/oħra: is-sussidju jingħata għall-farm kollu jew b’mod li ma jaqax taħt il-kategoriji l-oħra.

It-Tabella M “SUSSIDJI” tkopri l-għotjiet u s-sussidji li jingħataw lill-azjendi agrikoli mill-entitajiet pubbliċi, kemm dawk Nazzjonali, kif ukoll dawk tal-UE. Tkopri wkoll l-informazzjoni amministrattiva dwar il-pagamenti għall-ekoloġizzazzjoni.

GRUPPI TA’ INFORMAZZJONI FIT-TABELLA M

S Sussidji

L-għotjiet u s-sussidji huma ddefiniti skont il-kategorija ta’ sussidju (S), il-finanzjament u l-unitajiet bażiċi. Għal kull entrata għandhom jiġu rreġistrati l-għadd ta’ unitajiet bażiċi (N) u l-ammont li jingħata (V). Jista’ jkun hemm diversi rekords għal kull kategorija ta’ sussidju, peress li l-unitajiet bażiċi u/jew l-oriġini tal-finanzjament jistgħu jkunu differenti.

Bħala regola ġenerali, l-għotjiet u s-sussidji rreġistrati fit-Tabella M jikkorrispondu għas-sena ta’ kontabbiltà kurrenti, irrispettivament minn meta jiġi riċevut il-pagament (is-sena ta’ kontabbiltà hija l-istess bħas-sena ta’ talba). Is-sussidji għall-investiment u l-pagamenti għall-iżvilupp rurali, minbarra l-pagamenti lil żoni li jġarrbu diffikultajiet naturali jew speċifiċi oħra jikkostitwixxu eċċezzjoni għal din ir-regola ġenerali, peress li l-ammonti rreġistrati għandhom jirreferu għall-pagamenti li tassew ġew riċevuti matul is-sena ta’ kontabbiltà (is-sena ta’ kontabbiltà hija ekwivalenti għas-sena ta’ pagament).

AI Informazzjoni amministrattiva

Ċerti obbligi tal-Istati Membri relatati ma’ kundizzjonijiet agrikoli u ambjentali tajbin tal-art (standards tal-KAAT 2, 8 u 9) huma ddefiniti skont il-kategorija ta’ informazzjoni amministrattiva (AI). L-għadd (N) u/jew it-tip (T) ta’ unitajiet bażiċi jridu jiġu rreġistrati għal kull entrata, kif inhu speċifikat fit-tabella.

L-għadd ta’ unitajiet bażiċi (N) li jikkorrispondi għaż-żona kkonċernata mill-istandards tal-KAAT huwa espress f’ettari.

It-tip (T) jirreferi għall-applikazzjoni tal-KAAT fil-livell tal-farm u jrid jintgħażel mil-lista ta’ hawn taħt:

Kodiċi	Deskrizzjoni
1	L-azjenda agrikola hija obbligata li tikkonforma mar-rekwiżit amministrattiv.
2	L-azjenda agrikola tibbenefika minn eżenzjoni speċifikata fil-KAAT.”

ANNESS II

L-Anness VIII tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220 huwa emendat kif ġej:

(1)

fit-Tabella J (Produzzjoni tal-bhejjem), l-ewwel parti hija sostitwita b’dan li ġej:

“Struttura tat-tabella

Kategorija tal-bhejjem

Kodiċi (*)

		Kolonni
Grupp ta’ informazzjoni		Għadd medju	Għadd	Valur
Grupp ta’ informazzjoni		A	N	V
AN	Għadd medju		-	-
RN	Numru ta’ referenza	-		-”
OV	Valwazzjoni tal-ftuħ	-
CV	Valwazzjoni tal-għeluq	-
PU	Xiri	-
SA	Bejgħ totali	-
SS	Bejgħ għall-qtil	-
SR	Bejgħ għat-trobbija/tgħammir ulterjuri	-
SU	Bejgħ b’destinazzjoni mhux magħruf	-
FC	Konsum tal-farm	-
FU	Użu tal-farm	-

(2)

fin-noti ta’ spjegazzjoni tat-Tabella J, in-nota li ġejja tiddaħħal wara n-nota dwar “J.AN. Għadd medju (għandu jiġi rreġistrat għall-kolonna A biss)”:

“ J.RN. Numru ta’ referenza (għandu jiġi rreġistrata għall-kolonna N biss)

In-numru ta’ referenza huwa l-għadd ta’ annimali tipikament preżenti fil-farm f’mument partikolari. Dan jintuża biex tiġi kkalkulata l-produzzjoni standard tal-azjenda u d-daqs ekonomiku tagħha. Għall-kuntrarju tal-għadd medju (AN), dan jippermetti li jitqies perjodu li matulu jkun hemm għadd aktar baxx jew l-ebda bhejjem fl-azjenda għal perjodu eċċezzjonali ta’ żmien minħabba interruzzjoni eċċezzjonali fiċ-ċiklu tal-produzzjoni (eż. tifqigħat ta’ mard).

Għadd (kolonna N)

L-għadd ta’ bhejjem għandu jiġi indikat skont l-għadd ta’ doqqajs, espress sa żewġ punti deċimali.

Din l-informazzjoni m’għandhiex tingħata għall-annimali l-oħrajn (kategorija 900).

Id-data relatata mal-varjabbli “J.RN.Numru ta’ referenza” tista’ tingħata f’każijiet eċċezzjonali (eż. mard fl-azjenda, jew qtil għal raġuni sanitarja) mis-sena ta’ kontabbiltà 2022. Il-preżentazzjoni hija volontarja.”

20.12.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 325/62

REGOLAMENT TA’ IMPLIMENTAZZJONI TAL-KUMMISSJONI (UE) 2022/2504

tad-19 ta’ Diċembru 2022

li jemenda l-Annessi III u V tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235 fir-rigward tal-mudelli taċ-ċertifikati tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali u taċ-ċertifikati uffiċjali għad-dħul fl-Unjoni ta’ kunsinni ta’ ċerti prodott tas-sajd u ta’ prodotti raffinati ħafna li joriġinaw mill-annimali, u tal-mudell tal-attestazzjoni privata għad-dħul fl-Unjoni ta’ ċerti prodotti komposti

(Test b’rilevanza għaż-ŻEE)

IL-KUMMISSJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidrat it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

Wara li kkunsidrat ir-Regolament (KE) Nru 853/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta’ April 2004 li jistabbilixxi ċerti regoli speċifiċi ta’ iġjene għall-ikel li joriġina mill-annimali (1), u b’mod partikolari l-Artikolu 7(2), il-punt (a), tiegħu,

Wara li kkunsidrat ir-Regolament (UE) 2016/429 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta’ Marzu 2016 dwar il-mard trażmissibbli tal-annimali u li jemenda u jħassar ċerti atti fil-qasam tas-saħħa tal-annimali (Liġi dwar is-Saħħa tal-Annimali) (2), u b’mod partikolari l-Artikoli 238(3) u 239(3) tiegħu,

Wara li kkunsidrat ir-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta’ Marzu 2017 dwar il-kontrolli uffiċjali u attivitajiet uffiċjali oħra mwettqa biex jiżguraw l-applikazzjoni tal-liġi tal-ikel u tal-għalf, ta’ regoli dwar is-saħħa u t-trattament xieraq tal-annimali, dwar is-saħħa tal-pjanti u dwar prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti, li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 999/2001, (KE) Nru 396/2005, (KE) Nru 1069/2009, (KE) Nru 1107/2009, (UE) Nru 1151/2012, (UE) Nru 652/2014, (UE) 2016/429 u (UE) 2016/2031 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, ir-Regolamenti tal-Kunsill (KE) Nru 1/2005 u (KE) Nru 1099/2009 u d-Direttivi tal-Kunsill 98/58/KE, 1999/74/KE, 2007/43/KE, 2008/119/KE u 2008/120/KE, u li jħassar ir-Regolamenti (KE) Nru 854/2004 u (KE) Nru 882/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, id-Direttivi tal-Kunsill 89/608/KEE, 89/662/KEE, 90/425/KEE, 91/496/KEE, 96/23/KE, 96/93/KE u 97/78/KE u d-Deċiżjoni tal-Kunsill 92/438/KEE (Regolament dwar il-Kontrolli Uffiċjali) (3), u b’mod partikolari l-Artikolu 90, l-ewwel paragrafu, il-punti (a) u (b), u l-Artikolu 126(3) tiegħu,

Billi:

(1)

Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2020/2235 (4) jistabbilixxi regoli dwar, inter alia, iċ-ċertifikati uffiċjali previsti fir-Regolament (UE) 2017/625 meħtieġa għad-dħul fl-Unjoni ta’ ċerti kunsinni ta’ prodotti li joriġinaw mill-annimali. B’mod partikolari, l-Anness III tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235 jistabbilixxi, inter alia, il-mudelli taċ-ċertifikati tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali u taċ-ċertifikati uffiċjali għad-dħul fl-Unjoni ta’ kunsinni ta’ ċerti prodotti tas-sajd u ta’ prodotti raffinati ħafna li joriġinaw mill-annimali.

(2)

Il-Kapitoli 30 u 31 tal-Anness III tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235 jistabbilixxu, rispettivament, il-mudell taċ-ċertifikat uffiċjali għad-dħul fl-Unjoni ta’ prodott tas-sajd jew ta’ prodotti tas-sajd derivati minn molluski bivalvi maħsuba għall-konsum mill-bniedem li jidħlu fl-Unjoni direttament minn bastiment reefer, friża jew fabbrika li jtajjar il-bandiera ta’ pajjiż terz kif previst fl-Artikolu 11(3) tar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2019/625 (5) (mudell FISH/MOL-CAP) u l-mudell taċ-ċertifikat tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali għad-dħul fl-Unjoni ta’ molluski bivalvi, ekinodermi, tunikati u gasteropodi tal-baħar ħajjin u ta’ prodotti li joriġinaw mill-annimali minn dawk l-annimali maħsuba għall-konsum mill-bniedem (mudell MOL-HC). Ir-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2022/2258 (6) emenda l-Artikolu 11 tar-Regolament Delegat (UE) 2019/624 (7), fejn il-klassifikazzjoni taż-żoni ta’ produzzjoni u ta’ fejn jinżammu l-molluski mhijiex meħtieġa fir-rigward tal-ħsad tal-ekinodermi li mhumiex organiżmi filtraturi. Għalhekk jenħtieġ li l-mudell taċ-ċertifikat uffiċjali u l-mudell taċ-ċertifikat tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali għad-dħul fl-Unjoni ta’ tali prodotti tas-sajd jiġu emendati skont dan.

(3)

Il-Kapitolu 46 tal-Anness III tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235 jistabbilixxi l-mudell taċ-ċertifikat uffiċjali għad-dħul fl-Unjoni ta’ sulfat tal-kondrojtina, aċidu jaluroniku, prodotti oħrajn tal-qarquċa idrolizzata, kitosan, glukożammina, tames, isinglass u aċidi amminiċi raffinati ħafna maħsuba għall-konsum mill-bniedem (mudell HRP). Ir-Regolament Delegat (UE) 2022/2258 emenda r-Regolament (KE) Nru 853/2004, billi żied id-derivattivi tax-xaħam u l-aromatizzanti tal-ikel li huma awtorizzati f’konformità mar-Regolament (KE) Nru 1334/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), soġġetti għal trattamenti li jeskludu kwalunkwe riskju għas-saħħa pubblika jew tal-annimali, bħala prodotti raffinati ħafna. Il-mudell taċ-ċertifikat uffiċjali għad-dħul fl-Unjoni ta’ tali prodotti raffinati ħafna jenħtieġ li jiġi emendat skont dan.

(4)	Għalhekk, l-Anness III tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235 jenħtieġ li jiġi emendat skont dan.

(5)

Il-mudell tal-attestazzjoni privata stabbilit fl-Anness V tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235 għall-operaturi li jdaħħlu prodotti komposti stabbli fuq l-ixkaffa fl-Unjoni jenħtieġ li jiġu aġġornati wkoll biex jiffaċilitaw il-mili tad-dokument, filwaqt li jirriflettu l-esperjenza miksuba, u jżidu spjegazzjonijiet u noti sabiex jiffaċilitaw l-għoti tal-informazzjoni mill-operaturi importaturi tan-negozju tal-ikel. Il-ġelatina, il-kollaġen u ċerti prodotti raffinati ħafna jistgħu jiġu importati mingħajr ma jiġi ppreżentat pjan ta’ monitoraġġ tar-residwi u, konsegwentement, jenħtieġ li ma jkunx hemm bżonn li l-pajjiżi jkunu elenkati fl-Anness tad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2011/163/UE (9) sabiex jitħallew jesportaw dawn il-prodotti lejn l-Unjoni jew sabiex jużaw dawn il-prodotti bħala ingredjenti fi prodotti komposti għall-esportazzjoni lejn l-Unjoni, għalkemm l-elenkar f’konformità mal-Artikoli 18, 19 jew 22 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/405 (10) jibqa’ obbligatorju. Għalhekk, l-attestazzjoni privata stabbilita fl-Anness V tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235 jenħtieġ li tiġi sostitwita b’verżjoni aġġornata.

(6)	Għalhekk jenħtieġ li l-Anness V tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235 jiġi emendat skont dan.

(7)	Għalhekk, jenħtieġ li r-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235 jiġi emendat skont dan.

(8)

Sabiex jiġi evitat kwalunkwe tfixkil fil-kummerċ fir-rigward tad-dħul fl-Unjoni ta’ kunsinni ta’ ċerti prodott tas-sajd, ta’ prodotti raffinati ħafna li joriġinaw mill-annimali, u ta’ prodotti komposti stabbli fuq l-ixkaffa, iċ-ċertifikat/l-attestazzjoni maħruġ/a f’konformità mar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235, maħruġa qabel l-emendi magħmula minn dan ir-Regolament, jenħtieġ li jibqgħu jiġu awtorizzati matul perjodu tranżitorju dment li tali ċertifikat/attestazzjoni ikun inħareġ/tkun inħarġet mhux aktar tard mill-15 ta’ April 2023.

(9)	Il-miżuri previsti f’dan ir-Regolament huma skont l-opinjoni tal-Kumitat Permanenti dwar il-Pjanti, l-Annimali, l-Ikel u l-Għalf,

ADOTTAT DAN IR-REGOLAMENT:

Artikolu 1

L-Annessi III u V tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235 huma emendati f’konformità mal-Anness ta’ dan ir-Regolament.

Artikolu 2

1. Għal perjodu tranżitorju sal-15 ta’ Lulju 2023, il-kunsinni ta’ ċerti prodotti tas-sajd u ta’ prodotti raffinati ħafna li joriġinaw mill-annimali akkumpanjati mill-mudelli taċ-ċertifikati tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali jew taċ-ċertifikati uffiċjali rilevanti, maħruġa f’konformità mal-mudelli stabbiliti fil-Kapitoli 30, 31 u 46 tal-Anness III tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235, kif applikabbli qabel l-emendi li saru lil dak ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni b’dan ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni, għandhom jibqgħu jiġu awtorizzati għad-dħul fl-Unjoni dment li tali ċertifikat ikun inħareġ mhux aktar tard mill-15 ta’ April 2023.

2. Għal perjodu tranżitorju sal-15 ta’ Lulju 2023, il-kunsinni ta’ prodotti komposti stabbli fuq l-ixkaffa akkumpanjati mill-attestazzjoni privata maħruġa f’konformità mal-mudell stabbilit fl-Anness V tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235 kif applikabbli qabel l-emendi li saru lil dak ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni b’dan ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni, għandhom jibqgħu jiġu awtorizzati għad-dħul fl-Unjoni, dment li tali attestazzjoni tkun inħarġet mhux aktar tard mill-15 ta’ April 2023.

Artikolu 3

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fl-għoxrin jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, id-19 ta’ Diċembru 2022.

Għall-Kummissjoni

Il-President

Ursula VON DER LEYEN

(1) ĠU L 139, 30.4.2004, p. 55.

(2) ĠU L 84, 31.3.2016, p. 1.

(3) ĠU L 95, 7.4.2017, p. 1.

(4) Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2020/2235 tas-16 ta’ Diċembru 2020 li jistabbilixxi regoli għall-applikazzjoni tar-Regolamenti (UE) 2016/429 u (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward ta’ mudelli taċ-ċertifikati tas-saħħa tal-annimali, mudelli taċ-ċertifikati uffiċjali u mudelli taċ-ċertifikati tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali, għad-dħul fl-Unjoni u l-movimenti fl-Unjoni ta’ kunsinni ta’ ċerti kategoriji ta’ annimali u oġġetti, ċertifikazzjoni uffiċjali dwar dawn iċ-ċertifikati u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 599/2004, ir-Regolamenti ta’ Implimentazzjoni (UE) Nru 636/2014 u (UE) 2019/628, id-Direttiva 98/68/KE u d-Deċiżjonijiet 2000/572/KE, 2003/779/KE u 2007/240/KE (ĠU L 442, 30.12.2020, p. 1).

(5) Ir-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2019/625 tal-4 ta’ Marzu 2019 li jissupplimenta r-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward ta’ rekwiżiti għad-dħul fl-Unjoni ta’ kunsinni ta’ ċerti annimali u oġġetti maħsuba għall-konsum mill-bniedem (ĠU L 131, 17.5.2019, p. 18).

(6) Ir-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2022/2258 tad-9 ta’ Settembru 2022 li jemenda u jikkoreġi l-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar rekwiżiti speċifiċi ta’ iġjene għall-ikel li joriġina mill-annimali fir-rigward ta’ prodotti tas-sajd, ta’ bajd u ta’ ċerti prodotti raffinati ħafna, u li jemenda r-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2019/624 fir-rigward ta’ ċerti molluski bivalvi (ĠU L 299, 18.11.2022, p. 5).

(7) Ir-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2019/624 tat-8 ta’ Frar 2019 rigward ir-regoli speċifiċi għat-twettiq ta’ kontrolli uffiċjali fuq il-produzzjoni tal-laħam u għaż-żoni ta’ produzzjoni u fejn jinżammu l-molluski bivalvi ħajjin skont ir-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (ĠU L 131, 17.5.2019, p. 1).

(8) Ir-Regolament (KE) Nru 1334/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Diċembru 2008 dwar aromatizzanti u ċerti ingredjenti tal-ikel bi proprjetajiet aromatizzanti għall-użu fl-ikel u fuq l-ikel u li jemenda r-Regolament (KEE) Nru 1601/91, ir-Regolamenti (KE) Nru 2232/96 u (KE) 110/2008 u d-Direttiva 2000/13/KE (ĠU L 354, 31.12.2008, p. 34).

(9) Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2011/163/UE tas-16 ta’ Marzu 2011 dwar l-approvazzjoni tal-pjanijiet sottomessi mill-pajjiżi terzi skont l-Artikolu 29 tad-Direttiva tal-Kunsill 96/23/KE (ĠU L 70, 17.3.2011, p. 40).

(10) Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/405 tal-24 ta’ Marzu 2021 li jistabbilixxi l-listi ta’ pajjiżi terzi jew reġjuni tagħhom li minnhom huwa awtorizzat id-dħul fl-Unjoni ta’ ċerti annimali u oġġetti maħsuba għall-konsum mill-bniedem f’konformità mar-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (ĠU L 114, 31.3.2021, p. 118).

ANNESS

L-Annessi III u V tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235 huma emendati kif ġej:

(1)

L-Anness III huwa emendat kif ġej:

(a)

fit-Tabella introduttorja li tistabbilixxi l-lista tal-mudelli taċ-ċertifikati tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali u tal-mudelli taċ-ċertifikati tas-saħħa tal-annimali għad-dħul fl-Unjoni, li tinsab f’dak l-Anness, it-Taqsima dwar il-mudell taċ-ċertifikat uffiċjali għas-sulfat tal-kondrojtina, l-aċidu jaluroniku, prodotti oħrajn tal-qarquċa idrolizzata, il-kitosan, il-glukożammina, it-tames, l-isinglass u l-aċidi amminiċi raffinati ħafna hija sostitwita b’dan li ġej:

“prodotti raffinati ħafna kif deskritt fil-Anness III, it-Taqsima XVI tar-Regolament (KE) Nru 853/2004, maħsuba għall-konsum mill-bniedem
HRP	Kapitolu 46: Mudell taċ-ċertifikat uffiċjali għad-dħul fl-Unjoni ta’ prodotti raffinati ħafna kif deskritt fl-anness III, it-taqsima XVI tar-Regolament (KE) nru 853/2004, maħsuba għall-konsum mill-bniedem”

(b)

Il-Kapitoli 30 u 31 huma sostitwiti b’dawn li ġejjin:

“ KAPITOLU 30

MUDELL TAĊ-ĊERTIFIKAT UFFIĊJALI GĦAD-DĦUL FL-UNJONI TA’ PRODOTTI TAS-SAJD JEW TA’ PRODOTTI TAS-SAJD DERIVATI MINN MOLLUSKI BIVALVI MAĦSUBA GĦALL-KONSUM MILL-BNIEDEM LI JIDĦLU FL-UNJONI DIRETTAMENT MINN BASTIMENT REEFER, FRIŻA JEW FABBRIKA LI JTAJJAR IL-BANDIERA TA’ PAJJIŻ TERZ KIF PREVIST FL-ARTIKOLU 11(3) TAR-REGOLAMENT DELEGAT (UE) 2019/625 (MUDELL FISH/MOL-CAP)

PAJJIŻ

Mudell taċ-ċertifikat FISH/MOL-CAP

II. Informazzjoni dwar is-Saħħa

II.a

Referenza taċ-ċertifikat

II.b

Referenza tal-IMSOC

Parti II: Ċertifikazzjoni

II.1

Attestazzjoni tas-saħħa pubblika

Jien, hawn taħt iffirmat, niddikjara li konxju tar-rekwiżiti relevanti tar-Regolament (KE) Nru 178/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1), tar-Regolament (KE) Nru 852/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2), tar-Regolament (KE) Nru 853/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3), u tar-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (Regolament dwar il-Kontrolli Uffiċjali) (4) u b’dan niċċertifika li l-prodotti tas-sajd jew il-prodotti tas-sajd derivati minn molluski bivalvi ħajjin/ekinodermi ħajjin/tunikati ħajjin/gasteropodi tal-baħar ħajjin deskritti fil-Parti I:

(a)	ġew prodotti f’konformità ma’ dawn ir-rekwiżiti, b’mod partikolari li l-bastiment jidher fil-lista’ tal-bastimenti li minnhom huma permessi l-importazzjonijiet lejn l-Unjoni (li jkunu “elenkati għall-UE”):

(b)

il-bastiment japplika r-rekwiżiti ġenerali tal-iġjene, jimplimenta programm ibbażat fuq il-prinċipji tal-analiżi tal-perikli u punti kritiċi ta’ kontroll (HACCP) f’konformità mal-Artikolu 5 tar-Regolament (KE) Nru 852/2004, awditjat regolarment mill-awtoritajiet kompetenti, u huwa elenkat bħala stabbiliment approvat mill-Unjoni;

(c)

il-prodotti tas-sajd jew il-prodotti ta’ oriġini mill-annimali derivati minn molluski bivalvi ħajjin/ekinodermi ħajjin/tunikati ħajjin/gasteropodi tal-baħar ħajjin inqabdu u ġew immaniġġati abbord bastimenti, inħattu l-art, ġew immaniġġati u fejn meħtieġ imħejjija, ipproċessati, iffriżati, u tħallew jinħallu iġjenikament f’konformità mar-rekwiżiti stabbiliti fit-Taqsima VIII, tal-Kapitoli I sa IV tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004. Il-vixxri u l-partijiet li jistgħu jkunu ta’ periklu għas-saħħa pubblika tneħħew kemm jista’ jkun malajr u nżammu apparti mill-prodotti maħsuba għall-konsum mill-bniedem;

(d)

il-prodotti tas-sajd jew il-prodotti tas-sajd derivati minn molluski bivalvi ħajjin/ekinodermi ħajjin/tunikati ħajjin/gasteropodi tal-baħar ħajjin jissodisfaw l-istandards tas-saħħa stabbiliti fit-Taqsima VIII, il-Kapitolu V tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004 [jissodisfaw l-istandards tas-saħħa stabbiliti fit-Taqsima VII; il-Kapitolu V tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004] (ħassar kif meħtieġ) u, fejn xieraq, il-kriterji stabbiliti fir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 2073/2005 (5);

(e)	il-prodotti tas-sajd jew il-prodotti tas-sajd derivati minn molluski bivalvi ħajjin/ekinodermi ħajjin/tunikati ħajjin/gasteropodi tal-baħar ħajjin ġew imballati, inħażnu u ġew trasportati f’konformità mat-Taqsima VIII, il-Kapitoli VI sa VIII tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004;

(f)	il-prodotti tas-sajd jew il-prodotti tas-sajd derivati minn molluski bivalvi ħajjin/ekinodermi ħajjin/tunikati ħajjin/gasteropodi tal-baħar ħajjin ġew immarkati f’konformità mat-Taqsima I, tal-Anness II tar-Regolament (KE) Nru 853/2004;

(g)	fil-każ tal-Pectinidae, tal-gasteropodi tal-baħar u tal-ekinodermi li mhumiex organiżmi filtraturi maħsuda barra miż-żoni ta’ produzzjoni klassifikati, dawn jikkonformaw mar-rekwiżiti speċifiċi stabbiliti fit-Taqsima VII, il-Kapitolu IX tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004;

(h)

il-prodotti tas-sajd jissodisfaw il-garanziji li jkopru l-annimali ħajjin u l-prodotti tagħhom, jekk joriġinaw mill-akkwakultura, ipprovduti mill-pjanijiet dwar ir-residwi li ġew sottomessi f’konformità mal-Artikolu 29 tad-Direttiva tal-Kunsill 96/23/KE (6), u l-annimali u l-prodotti kkonċernati huma elenkati fid-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2011/163/UE (7) għall-pajjiż tal-oriġini kkonċernat;

(i)

il-prodotti tas-sajd jew il-prodotti tas-sajd derivati minn molluski bivalvi ħajjin/ekinodermi ħajjin/tunikati ħajjin/gasteropodi tal-baħar ħajjin ġew prodotti f’kundizzjonijiet li jiggarantixxu l-konformità mal-livelli massimi ta’ għall-kontaminanti stabbiliti fir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1881/2006 (8); u

(j)

il-prodotti tas-sajd iffriżati jew il-prodotti tas-sajd derivati minn molluski bivalvi ħajjin/ekinodermi ħajjin/tunikati ħajjin/gasteropodi tal-baħar ħajjin inżammu f’temperatura ta’ mhux aktar minn -18 °C fil-partijiet kollha tal-prodott. Ħut sħiħ inizjalment iffriżat fis-salmura maħsub għall-produzzjoni ta’ ikel ippreservat fil-laned jista’ jinżamm f’temperatura ta’ mhux aktar minn -9 °C.

Noti

F’konformità mal-Ftehim dwar il-ħruġ tar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta’ Fuq mill-Unjoni Ewropea u mill-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika, u b’mod partikolari l-Artikolu 5(4) tal-Protokoll dwar l-Irlanda/l-Irlanda ta’ Fuq flimkien mal-Anness 2 ta’ dak il-Protokoll, ir-referenzi għall-Unjoni Ewropew f’dan iċ-ċertifikat uffiċjali jinkludu lir-Renju Unit fir-rigward tal-Irlanda ta’ Fuq.

Dan iċ-ċertifikat uffiċjali għandu jimtela f’konformità man-noti għall-mili taċ-ċertifikati previsti fil-Kapitolu 4 tal-Anness I tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235.

Parti I:

Kaxxa ta’ referenza I.2:

Numru uniku tad-dokument skont il-klassifikazzjoni tiegħek.

Kaxxa ta’ referenza I.5:

L-isem u l-indirizz (it-triq, il-belt u l-kodiċi postali) tal-persuna fiżika jew ġuridika li lilha hija importata l-kunsinna direttament fl-Istat Membru tad-destinazzjoni.

Kaxxa ta’ referenza I.7:

Il-pajjiż li l-bandiera tiegħu qed tittajjar mill-bastiment li qed joħroġ dan id-dokument.

Kaxxa ta’ referenza I.11:

L-isem tal-bastiment u n-numru tal-approvazzjoni kif elenkati f’konformità mal-Artikolu 10 tar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2019/625 (9) li minnhom jiġu importati direttament il-prodotti tas-sajd.

Kaxxa ta’ referenza I.20:

Immarka “Industrija tal-ikel ippreżervat fil-laned” għall-ħut sħiħ inizjalment iffriżat fis-salmura f’temperatura ta’-9 °C jew f’temperatura ogħla minn -18 °C u maħsub sabiex ikun ippreżervat fil-laned f’konformità mar-rekwiżiti tat-Taqsima VIII, il-Kapitolu I, il-punt II(7) tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004. Immarka “Prodotti għall-konsum mill-bniedem” jew “Ipproċessar ulterjuri” għall-każijiet l-oħra.

Kaxxa ta’ referenza I.27:

Daħħal il-kodiċi(jiet) xierqa tas-Sistema Armonizzata (SA) bl-użu ta’ waħda jew aktar mill-intestaturi li ġejjin: 0301 , 0302 , 0303 , 0304 , 0305 , 0306 , 0307 , 0308 , 0511 , 1504 , 1516 , 1518 , 1603 , 1604 , 1605 jew 2106 .

Kaxxa ta’ referenza I.27:

Deskrizzjoni tal-kunsinna:

“Tip ta’ trattament”: speċifika jekk huwiex imkessaħ, iffriżat jew ipproċessat.

Kaptan tal-bastiment

Isem (b’ittri kapitali):

Data:

Timbru:

Firma:

KAPITOLU 31

MUDELL TAĊ-ĊERTIFIKAT TAS-SAĦĦA TAL-ANNIMALI/UFFIĊJALI GĦAD- DĦUL FL-UNJONI TA’ MOLLUSKI BIVALVI ĦAJJIN, TA’ EKINODERMI, TA’ TUNIKATI, TA’ GASTEROPODI TAL-BAĦAR U TA’ PRODOTTI TA’ ORIĠINI MILL-ANNIMALI MINN DAWN L-ANNIMALI MAĦSUBA GĦALL-KONSUM MILL-BNIEDEM (MUDELL MOL-HC)

PAJJIŻ

Mudell taċ-ċertifikat MOL-HC

II. Informazzjoni dwar is-Saħħa

II.a

Referenza taċ-ċertifikat

II.b

Referenza tal-IMSOC

Parti II: Ċertifikazzjoni

II.1.

(1)Attestazzjoni tas-saħħa pubblika [Għandha titħassar meta l-Unjoni ma tkunx id-destinazzjoni finali tal-molluski bivalvi ħajjin, tal-ekinodermi, tal-tunikati, tal-gasteropodi tal-baħar u ta’ prodotti ta’ oriġini mill-annimali minn dawn l-annimali]

Jien, hawn taħt iffirmat, niddikjara li konxju tar-rekwiżiti rilevanti tar-Regolament (KE) Nru 178/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10), tar-Regolament (KE) Nru 852/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11), tar-Regolament (KE) Nru 853/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12) u tar-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (Regolament dwar il-Kontrolli Uffiċjali) (13) u b’dan niċċertifika li (4)[il-molluski bivalvi ħajjin] (4)[l-ekinodermi ħajjin] (4)[it-tunikati ħajjin] (4)[il-gasteropodi tal-baħar ħajjin] (4)[il-prodotti tal-oriġini mill-annimali derivati minn molluski bivalvi ħajjin/ekinodermi ħajjin/tunikati ħajjin/gasteropodi tal-baħar ħajjin] deskritti fil-Parti I ġew prodotti f’konformità ma’ dawn ir-rekwiżiti, u b’mod partikolari li:

(a)

inkisbu f’reġjun(i) jew f’pajjiż(i) li, fid-data tal-ħruġ ta’ dan iċ-ċertifikat tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali huwa/huma awtorizzat(i) għad-dħul fl-Unjoni ta’ (4)[molluski bivalvi ħajjin] (4)[ekinodermi ħajjin] (4)[tunikati ħajjin] (4)[gasteropodi tal-baħar ħajjin] (4)[prodotti ta’ oriġini mill-annimali derivati minn molluski bivalvi ħajjin/ekinodermi ħajjin/tunikati ħajjin/gasteropodi marini ħajjin], u elenkati fl-Anness VIII tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/405 (14);

(b)

ġejjin minn stabbiliment(i) li japplika(w) rekwiżiti ġenerali tal-iġjene u li jimplimenta(w) programm ibbażat fuq il-prinċipji tal-analiżi tal-perikli u punti kritiċi ta’ kontroll (HACCP) f’konformità mal-Artikolu 5 tar-Regolament (KE) Nru 852/2004, awditjat(i) regolarment mill-awtoritajiet kompetenti u elenkat(i) bħala stabbiliment approvat mill-Unjoni;

(c)	inħasdu, u fejn meħtieġ ingħaddew u ġew trasportati f’konformità mat-Taqsima VII, il-Kapitoli I u II tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004;

(d)	(4)[ġew immaniġġati, u fejn meħtieġ ġew ippurifikati u mballati f’konformità mat-Taqsima VII, il-Kapitoli III u IV tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004;

(e)	(4)[tħejjew, ġew ipproċessati, ffriżati, u tħallew jinħallu iġjenikament f’konformità mar-rekwiżiti stabbiliti fit-Taqsima VIII, il-Kapitoli III u IV tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004]];

(f)	jissodisfaw l-istandards tas-saħħa stipulati fit-Taqsima VII, il-Kapitolu V tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004, (4)[it-Taqsima VIII, il-Kapitolu V tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004] u l-kriterji stabbiliti fir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 2073/2005 (15);

(g)	ġew imballati, inħażnu u ġew trasportati f’konformità (4) mat-[Taqsima VII, il-Kapitoli VI u VIII tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004] (4) [Taqsima VIII, il-Kapitoli VI, VII u VIII tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004];

(h)	ġew immarkati u ttikkettati f’konformità (4) mat-[Taqsima I tal-Anness II u mat-Taqsima VII, il-Kapitolu VII tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004] (4) [Taqsima I tal-Anness II tar-Regolament (KE) Nru 853/2004];

(i)	fil-każ tal-Pectinidae, tal-gasteropodi tal-baħar u tal-ekinodermi li mhumiex organiżmi filtraturi maħsuda barra miż-żoni ta’ produzzjoni klassifikati, dawn jikkonformaw mar-rekwiżiti speċifiċi stabbiliti fit-Taqsima VII, il-Kapitolu IX tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004;

(j)

ġejjin minn żona tal-produzzjoni kklassifikata f’konformità mal-Artikolu 52 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2019/627 (16) bħala [A] [B] jew [C] fil-mument tal-ħsad tagħhom (jekk jogħġbok indika l-klassifikazzjoni taż-żona tal-produzzjoni fil-mument tal-ħsad) (ħlief għall-Pectinidae, għall-gasteropodi tal-baħar u għall-ekinodermi li mhumiex organiżmi filtraturi, li jinħasdu barra miż-żoni tal-produzzjoni kklassifikati);

(k)

ikunu għaddew b’mod sodisfaċenti mill-kontrolli uffiċjali stipulati (4)[fl-Artikoli 51 sa 66 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2019/627 jew fl-Artikolu 11 tar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2019/624 (17)] (4)[fl-Artikoli 69, 70 u 71 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2019/627];

(l)

jissodisfaw il-garanziji li jkopru l-annimali ħajjin u l-prodotti tagħhom, jekk joriġinaw mill-akkwakultura, ipprovduti mill-pjanijiet dwar ir-residwi li ġew sottomessi f’konformità mal-Artikolu 29 tad-Direttiva tal-Kunsill 96/23/KE (18), u l-annimali u l-prodotti kkonċernati huma elenkati fid-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2011/163/UE (19) għall-pajjiż tal-oriġini kkonċernat;

(m)

ġew prodotti taħt kundizzjonijiet li jiggarantixxu l-konformità mal-livelli massimi ta’ residwi għall-pestiċidi stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 396/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20), u mal-livelli massimi għall-kontaminanti stabbiliti fir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1881/2006 (21).

(2)[II.2.

Attestazzjoni tas-saħħa tal-annimali għall-molluski bivalvi (3) tal-ispeċijiet elenkati maħsuba għall-konsum mill-bniedem u għal prodotti ta’ oriġini mill-annimali minn dawk il-molluski li jkunu maħsuba għal ipproċessar ulterjuri fl-Unjoni qabel il-konsum mill-bniedem, esklużi l-molluski selvaġġi u l-prodotti tagħhom li jinħattu l-art minn bastimenti tas-sajd

Jien, il-veterinarju uffiċjali hawn taħt iffirmat, b’dan niċċertifika li:

II.2.1.

Skont informazzjoni uffiċjali, (4)[l-annimali akkwatiċi msemmija fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I] (4)[il-prodotti ta’ oriġini mill-annimali akkwatiċi għajr l-annimali akkwatiċi ħajjin imsemmija fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I, inkisbu minn annimali li] jissodisfaw ir-rekwiżiti tas-saħħa tal-annimali li ġejjin:

II.2.1.1.

joriġinaw minn (4)[stabbiliment] (4)[ħabitat] li mhux soġġett għal miżuri nazzjonali ta’ restrizzjoni għal raġunijiet relatati mas-saħħa tal-annimali jew minħabba l-okkorrenza ta’ mortalità anormali b’kawża mhux determinata, inkluż il-mard elenkat rilevanti msemmi fl-Anness I tar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2020/692 (22) u l-mard emerġenti;

II.2.1.2.

(4)[l-annimali akkwatiċi mhumiex maħsuba biex jinqatlu] (4)[il-prodotti tal-oriġini minn annimali akkwatiċi għajr annimali akkwatiċi ħajjin, inkisbu minn annimali li ma kinux maħsuba biex jinqatlu] skont programm nazzjonali għall-eradikazzjoni tal-mard, inkluż il-mard elenkat relevanti msemmi fl-Anness I tar-Regolament Delegat (UE) 2020/692 u l-mard emerġenti.

(4)[II.2.2.

(4)[l-annimali tal-akkwakultura msemmija fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I] (4)[il-prodotti tal-oriġini mill-annimali tal-akkwakultura għajr l-annimali ħajjin tal-akkwakultura msemmija fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I, inkisbu minn annimali li] jissodisfaw ir-rekwiżiti li ġejjin:

II.2.2.1.

ġejjin minn stabbiliment tal-akkwakultura li huwa (4)[reġistrat] (4)[approvat] mill-awtorità kompetenti tal-pajjiż terz jew tat-territorju tal-oriġini, u fil-kontroll tagħha, u li għandu sistema fis-seħħ biex imantni u jżomm għal perjodu ta’ mill-anqas 3 snin rekords aġġornati li jkun fihom informazzjoni dwar:

(i)	l-ispeċijiet, il-kategoriji u n-numru ta’ annimali tal-akkwakultura miżmuma fl-istabbiliment;

(ii)	il-movimenti tal-annimali akkwatiċi lejn l-istabbiliment, u tal-annimali tal-akkwakultura barra mill-istabbiliment;

(iii)

il-mortalità fl-istabbiliment;

II.2.2.2.

ġejjin minn stabbiliment tal-akkwakultura li jirċievi żjarat regolari tas-saħħa tal-annimali minn veterinarju għall-fini ta’ detezzjoni tas-sinjali li jindikaw l-okkorrenza ta’ mard, inkluż il-mard elenkat rilevanti msemmi fl-Anness I tar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2020/692 u l-mard emerġenti, u tal-informazzjoni dwarhom, bi frekwenza li tkun proporzjonali għar-riskju rrappreżentat mill-istabbiliment.]

II.2.3.

Rekwiżiti ġenerali dwar is-saħħa tal-annimali

(4)[L-annimali akkwatiċi msemmija fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I] (4)[Il-prodotti tal-oriġini mill-annimali akkwatiċi għajr l-annimali akkwatiċi ħajjin imsemmija fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I inkisbu minn annimali li] jissodisfaw ir-rekwiżiti tas-saħħa tal-annimali li ġejjin:

(4)(6)[II.2.3.1.

huma soġġetti għar-rekwiżiti msemmija fil-Parti II.2.4 u joriġinaw minn (4)[pajjiż] (4)[territorju], (4)[żona] (4)[kompartiment] (5)bil-kodiċi: __ __ - __ li, fid-data tal-ħruġ ta’ dan iċ-ċertifikat tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali, huwa/hija elenkat(a) fil-Parti 1 tal-Anness XXI tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/404 (23) għad-dħul fl-Unjoni ta’ dawk (4)[l-annimali akkwatiċi] (4)[il-prodotti ta’ oriġini mill-annimali minn annimali akkwatiċi għajr annimali akkwatiċi ħajjin];]

(4)(6)[II.2.3.2.

ikunu annimali akkwatiċi li għaddew minn spezzjoni klinika minn veterinarju uffiċjali fi żmien 72 siegħa qabel il-ħin tat-tagħbija għad-dispaċċ lejn l-Unjoni. Waqt l-ispezzjoni, l-annimali ma wrew l-ebda sinjal ta’ mard li jittieħed u, skont ir-rekords rilevanti tal-istabbiliment, ma kien hemm l-ebda indikazzjoni ta’ problemi ta’ mard;]

II.2.3.3.

huma annimali akkwatiċi li jintbagħtu direttament mill-post tal-oriġini lejn l-Unjoni;

II.2.3.4.

ma kinux f’kuntatt ma’ annimali akkwatiċi bi status tas-saħħa inferjuri.

jew (4)(6) [II.2.4.

Rekwiżiti speċifiċi tas-saħħa

(4) [II.2.4.1.

Rekwiżiti (3)għall-ispeċijiet elenkati għall-infezzjoni bil-Mikrocytos mackini jew għall-infezzjoni bil-Perkinsus marinus

(4)[L-annimali akkwatiċi msemmija fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I] (4)[Il-prodotti li joriġinaw mill-annimali akkwatiċi għajr l-annimali akkwatiċi ħajjin imsemmija fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I inkisbu minn annimali li] joriġinaw minn (4)[pajjiż] (4)[territorju] (4)[żona] (4)[kompartiment] iddikjarat(a) ħieles/ħielsa minn (4)[Infezzjoni bil-Mikrocytos mackini] (4)[Infezzjoni bil-Perkinsus marinus] f’konformità mal-kundizzjonijiet li huma tal-anqas strinġenti daqs dawk stabbiliti fl-Artikolu 66 jew fl-Artikolu 73(1) u fl-Artikolu 73(2), il-punt (a) tar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2020/689 (24) u fil-każ tal-annimali akkwatiċi, l-ispeċijiet elenkati(3) kollha għall-mard relevanti:

(i)	huma introdotti minn pajjiż, territorju, żona jew kompartiment ieħor iddikjarat ħieles mill-istess mard;

(ii)	ma tlaqqmux kontra (4) [dik il-marda] (4) [dak il-mard].]

(4)(7) [II.2.4.2.

Rekwiżiti (3)għall-ispeċijiet elenkati għall-infezzjoni bil-Marteilia refringens, l-infezzjoni bil-Bonamia exitiosa jew l-infezzjoni bil-Bonamia ostreae

(4)[L-annimali akkwatiċi msemmija fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I] (4)[Il-prodotti li joriġinaw mill-annimali akkwatiċi għajr l-annimali akkwatiċi ħajjin imsemmija fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I, inkisbu minn annimali li] joriġinaw minn (4)[pajjiż] (4)[territorju] (4)[żona] (4)[kompartiment] iddikjarat(a) ħieles/ħielsa minn (4)[infezzjoni bil-Marteilia refringens] (4)[infezzjoni bil-Bonamia exitiosa] (4)[infezzjoni bil-Bonamia ostreae] f’konformità mal-Parti II, il-Kapitolu 4 tar-Regolament Delegat (UE) 2020/689 u fil-każ tal-annimali akkwatiċi, l-ispeċijiet elenkati(3) kollha għall-mard relevanti:

—	huma introdotti minn pajjiż, territorju, żona jew kompartiment ieħor iddikjarat ħieles mill-istess mard;

—	ma tlaqqmux kontra (4) [dik il-marda] (4) [dak il-mard].]

(4)(8) [II.2.4.3.

Rekwiżiti (9)għall-ispeċijiet suxxettibbli għall-infezzjoni bil-Virus tal-erpete tal-gajdri 1 μvar (OsHV-1 μvar)

(4)[L-annimali akkwatiċi msemmijin fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I] (4)[Il-prodotti ta’ oriġini mill-annimali minn annimali akkwatiċi għajr annimali akkwatiċi ħajjin imsemmijin fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I inkisbu minn annimali li] joriġinaw minn (4)[pajjiż] (4)[territorju] (4)[żona] (4)[kompartiment] li jissodisfa l-garanziji tas-saħħa fir-rigward ta’ OsHV-1 μvar li huma meħtieġa għall-konformità mal-miżuri nazzjonali li japplikaw fl-Istat Membru tad-destinazzjoni skont l-Artikolu 175 tar-Regolament Delegat (UE) 2020/692, u li għalihom l-Istat Membru jew parti minnu huwa elenkat (4)[fl-Anness I] (4)[fl-Anness II] tad-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/260 (25).]]

jew (4)(6) [II.2.4.

Rekwiżiti speċifiċi tas-saħħa

(4)[L-annimali akkwatiċi msemmija fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I] (4)[Il-prodotti ta’ oriġini minn annimali akkwatiċi għajr annimali akkwatiċi ħajjin imsemmija fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I] nkisbu minn annimali li huma ddestinati għal stabbiliment tal-ikel akkwatiku għall-kontroll tal-mard fl-Unjoni li huwa approvat f’konformità mal-Artikolu 11 tar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2020/691 (26), fejn għandhom jiġu pproċessati għall-konsum mill-bniedem.]

II.2.5.

Sa fejn naf jien, u kif iddikjarat mill-operatur, (4)[l-annimali akkwatiċi msemmija fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I] (4)[il-prodotti li joriġinaw minn annimali akkwatiċi għajr annimali akkwatiċi ħajjin msemmija fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I inkisbu minn annimali li] joriġinaw minn (4) [stabbiliment] (4) [ħabitat] fejn:

(i)	ma kien hemm l-ebda mortalità anormali b’kawża indeterminata; u

(ii)	l-annimali ma ġewx f’kuntatt ma’ annimali akkwatiċi (3) tal-ispeċijiet elenkati li ma kinux konformi mar-rekwiżiti msemmija fil-punt II.2.1.

II.2.6.

Rekwiżiti tat-trasport

Saru arranġamenti biex l-annimali akkwatiċi msemmija fil-Kaxxa I.27 tal-Parti I jiġu trasportati f’konformità mar-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikoli 167 u 168 tar-Regolament Delegat (UE) 2020/692 u b’mod speċifiku li:

II.2.6.1.

meta l-annimali jiġu trasportati fl-ilma, l-ilma ma jinbidilx f’pajjiż terz jew f’territorju, f’żona jew f’kompartiment li mhumiex elenkati għad-dħul fl-Unjoni tal-ispeċi u tal-kategorija partikolari ta’ annimali akkwatiċi;

II.2.6.2.

l-annimali ma jiġux trasportati f’kundizzjonijiet li jipperikolaw l-istatus tas-saħħa tagħhom, b’mod partikolari:

(i)	meta l-annimali jiġu trasportati fl-ilma, dan l-ilma ma jbiddilx l-istatus tas-saħħa tagħhom;

(ii)	il-mezz tat-trasport u l-kontenituri jridu jkunu nbnew b’mod li l-istatus tas-saħħa tal-annimali akkwatiċi ma jiġix ipperikolat waqt it-trasport;

(iii)

(4)[il-kontenitur] (4)[id-dgħajsa barrada] (4)[ma ntuża(t) qatt] (4)[huwa/hija mnaddaf/fa qabel u diżinfettat(a), f’konformità ma’ protokoll u bi prodotti approvati mill-awtorità kompetenti (4)[tal-pajjiż terz] (4)[tat-territorju] tal-oriġini, qabel it-tagħbija għad-dispaċċ lejn l-Unjoni];

II.2.6.3.

mill-ħin tat-tagħbija fl-istabbiliment ta’ oriġini sal-ħin tal-wasla fl-Unjoni, l-annimali fil-konsenja ma jiġux trasportati fl-istess ilma jew (4)[f’kontenitur] (4)[f’dgħajsa barrada] flimkien ma’ annimali akkwatiċi li għandhom status tas-saħħa inferjuri jew li mhumiex maħsuba għad-dħul fl-Unjoni;

II.2.6.4.

fejn ikun meħtieġ li jinbidel l-ilma f’(4)[pajjiż] (4)[territorju] (4)[żona] (4)[kompartiment] li huwa/hija elenkat(a) għad-dħul tal-ispeċi u tal-kategorija partikolari ta’ annimali akkwatiċi fl-Unjoni, dan iseħħ biss (4)[fil-każ ta’ trasport fuq l-art, fil-punti ta’ bdil tal-ilma approvati mill-awtorità kompetenti (4) [tal-pajjiż terz] (4)[tat-territorju] fejn jinbidel l-ilma] (4)[fil-każ ta’ trasport b’dgħajsa barrada, f’distanza ta’ mill-inqas 10 km minn kwalunkwe stabbiliment tal-akkwakultura li jinsab fir-rotta bejn il-post ta’ oriġini u l-post ta’ destinazzjoni fl-Unjoni].

II.2.7.

Rekwiżiti tat-tikkettar

Saru arranġamenti għall-identifikazzjoni u għat-tikkettar tal-(4)[mezz tat-trasport] (4)[kontenituri] f’konformità mal-Artikolu 169 tar-Regolament Delegat (UE) 2020/692 u speċifikament li:

II.2.7.1.

il-kunsinna tkun identifikata minn (4)[tikketta li tinqara u li tidher fuq in-naħa ta’ barra tal-kontenitur] (4)[entrata fil-manifest tal-bastimenti meta tiġi trasportata b’dgħajsa barrada] li torbot il-kunsinna b’mod ċar ma’ dan iċ-ċertifikat tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali;

(4)[II.2.7.2.

fil-każ ta’ annimali akkwatiċi ħajjin, it-tikketta li tinqara u li tidher imsemmija fil-punt II.2.7.1. fiha:

(a)	dettalji dwar l-għadd ta’ kontenituri fil-kunsinna;

(b)	l-isem tal-ispeċi preżenti f’kull kontenitur;

(c)	dettalji dwar l-għadd ta’ annimali f’kull kontenitur għal kull waħda mill-ispeċijiet preżenti;

(d)	id-dikjarazzjoni li ġejja: “molluski ħajjin maħsuba għall-konsum mill-bniedem fl-Unjoni Ewropea”;]

(4)[II.2.7.3.

fil-każ ta’ prodotti tal-oriġini mill-annimali minn annimali akkwatiċi għajr annimali akkwatiċi ħajjin, it-tikketta li tinqara u li tidher imsemmija fil-punt II.2.7.1. fiha mill-anqas id-dikjarazzjoni li ġejja:

“molluski ħajjin maħsuba għall-konsum mill-bniedem, wara l-ipproċessar ulterjuri fl-Unjoni Ewropea”.]

(4) (10) II.2.8.

Validità taċ-ċertifikat tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali

Dan iċ-ċertifikat tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali għandu jkun validu għal perjodu ta’ 10 ijiem mid-data tal-ħruġ. Fil-każ ta’ trasport tal-annimali akkwatiċi bil-passaġġi fuq l-ilma/bil-baħar, dan il-perjodu ta’ 10 ijiem jista’ jiġi estiż bid-durata tal-vjaġġ fuq il-passaġġi fuq l-ilma/fuq il-baħar.

Noti

F’konformità mal-Ftehim dwar il-ħruġ tar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta’ fuq mill-Unjoni Ewropea u mill-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika, u b’mod partikolari l-Artikolu 5(4) tal-Protokoll dwar l-Irlanda/l-Irlanda ta’ Fuq flimkien mal-Anness 2 ta’ dak il-Protokoll, ir-referenzi għall-Unjoni Ewropea f’dan iċ-ċertifikat tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali jinkludu r-Renju Unit fir-rigward tal-Irlanda ta’ Fuq.

Dan iċ-ċertifikat tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali huwa maħsub għad-dħul fl-Unjoni ta’ molluski bivalvi ħajjin u prodotti ta’ oriġini mill-annimali minn dawk l-annimali maħsuba għall-konsum mill-bniedem, inkluż meta l-Unjoni ma tkunx id-destinazzjoni finali tat-tali molluski bivalvi ħajjin u l-prodotti tagħhom.

“Annimali akkwatiċi” huma annimali kif definiti fl-Artikolu 4, il-punt (3) tar-Regolament (UE) 2016/429 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (27). “Annimali tal-akkwakultura” huma annimali akkwatiċi soġġetti għall-akkwakultura kif definit fl-Artikolu 4, il-punt (7), tar-Regolament (UE) 2016/429.

“Ipproċessar ulterjuri” tfisser kwalunkwe tip ta’ miżuri u tekniki mwettqa qabel it-tqegħid fis-suq għall-konsum mill-bniedem, li jaffettwaw is-sħuħija anatomika, bħall-iżvinar, l-evixxerazzjoni, it-tneħħija tar-ras, it-tfettit u l-iffilettjar, li jipproduċu skart jew prodotti sekondarji u li jistgħu jikkawżaw riskju għat-tixrid ta’ mard.

L-annimali akkwatiċi kollha u l-prodotti kollha ta’ oriġini minn annimali akkwatiċi għajr annimali akkwatiċi ħajjin, li għalihom tapplika l-Parti II.2.4. ta’ dan iċ-ċertifikat tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali, iridu joriġinaw minn pajjiż/territorju/żona/kompartiment li jidher/tidher fil-kolonna 2 tat-tabella fil-Parti 1 tal-Anness XXI tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2021/404.

Il-Parti II.2.4. taċ-ċertifikat tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali ma għandhiex tapplika għall-annimali akkwatiċi li ġejjin, u għalhekk jistgħu joriġinaw minn pajjiż jew minn reġjun tiegħu, li huwa elenkat fl-Anness VIII tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2021/405:

(a)	molluski li jkunu imballati u ttikkettati għall-konsum mill-bniedem f’konformità mar-rekwiżiti speċifiċi għal dawk l-annimali stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 853/2004 u li ma jkunux jistgħu jibqgħu ħajjin jekk jitreġġgħu lura fl-ambjent akkwatiku;

(b)	molluski li huma maħsuba għall-konsum mill-bniedem mingħajr ipproċessar ulterjuri, dment li jkunu imballati għall-bejgħ bl-imnut f’konformità mar-rekwiżiti għat-tali pakketti stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 853/2004,

(c)	molluski li jkunu imballati u ttikkettati għall-konsum mill-bniedem f’konformità mar-rekwiżiti speċifiċi għal dawk l-annimali kif stabbilit fir-Regolament (KE) Nru 853/2004 u li huma maħsuba għall-ipproċessar ulterjuri mingħajr ħżin temporanju fil-post tal-ipproċessar.

Dan iċ-ċertifikat tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali għandu jimtela f’konformità man-noti għall-mili taċ-ċertifikati previsti fil-Kapitolu 4 tal-Anness I tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235.

Parti I:

Kaxxa ta’ referenza I.8:

Reġjun tal-oriġini: indika ż-żona tal-produzzjoni u l-klassifikazzjoni tagħha fil-mument tal-ħsad, ħlief għall-Pectinidae, għall-gasteropodi tal-baħar u għall-ekinodermi li jinħasdu barra miż-żoni tal-produzzjoni kklassifikati.

Parti II:

(1)	Il-Parti II.1 ma għandhiex tapplika għall-pajjiżi b’rekwiżiti ta’ ċertifikazzjoni tas-saħħa pubblika speċjali stipulati fi ftehimiet ta’ ekwivalenza jew leġiżlazzjoni oħra tal-Unjoni.

(2)

Il-Parti II.2. ta’ dan iċ-ċertifikat tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali ma għandhiex tapplika u trid titħassar meta l-kunsinna tkun tikkonsisti minn: (a) speċijiet għajr dawk elenkati fl-Anness tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2018/1882 (28); jew (b) annimali akkwatiċi selvaġġi u prodotti ta’ oriġini mill-annimali minn dawk l-annimali akkwatiċi li jinħattu l-art minn bastimenti tas-sajd għall-konsum dirett mill-bniedem; jew (c) prodotti ta’ oriġini mill-annimali minn annimali akkwatiċi, għajr annimali akkwatiċi ħajjin, li huma lesti għall-konsum dirett mill-bniedem mingħajr ma jgħaddu minn ipproċessar ulterjuri fl-Unjoni.

(3)	L-ispeċijiet elenkati fil-kolonni 3 u 4 tat-tabella fl-Anness tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2018/1882. L-ispeċijiet elenkati fil-kolonna 4 għandhom jitqiesu biss bħala vetturi skont il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 171 tar-Regolament Delegat (UE) 2020/692.

(4)	Żomm kif xieraq/ħassar jekk mhux applikabbli. Fil-każ tal-Parti II.2.4.1, it-tħassir mhuwiex permess jekk il-kunsinna jkun fiha speċijiet elenkati għall-Infezzjoni bil-Mikrocytos mackini jew għall-Infezzjoni bil-Perkinsus marinus, għajr fiċ-ċirkostanzi msemmija fin-Nota f’qiegħ il-paġna (6).

(5)	Il-kodiċi tal-pajjiż terz/tat-territorju/taż-żona/tal-kompartiment kif jidher fil-kolonna 2 tat-tabella fil-Parti 1 tal-Anness XXI tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2021/404.

(6)

Il-Partijiet II.2.3.1, II.2.3.2. u II.2.4. ma għandhomx japplikaw u jridu jitħassru jekk il-kunsinna jkun fiha biss l-annimali akkwatiċi li ġejjin:

(a)	molluski li jkunu imballati u ttikkettati għall-konsum mill-bniedem f’konformità mar-rekwiżiti speċifiċi għal dawk l-annimali stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 853/2004 u li ma jkunux jistgħu jibqgħu ħajjin jekk jitreġġgħu lura fl-ambjent akkwatiku,

(b)	molluski li huma maħsuba għall-konsum mill-bniedem mingħajr ipproċessar ulterjuri, dment li jkunu imballati għall-bejgħ bl-imnut f’konformità mar-rekwiżiti għat-tali pakketti stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 853/2004,

(c)	molluski li jkunu imballati u ttikkettati għall-konsum mill-bniedem f’konformità mar-rekwiżiti speċifiċi għal dawk l-annimali kif stabbilit fir-Regolament (KE) Nru 853/2004 u li huma maħsuba għall-ipproċessar ulterjuri mingħajr ħżin temporanju fil-post tal-ipproċessar.

(7)

Applikabbli biss meta l-Istat Membru/iż-żona/il-kompartiment tad-destinazzjoni fl-Unjoni jkollu jew status ta’ ħieles mill-mard għal marda tal-kategorija C kif iddefinit fl-Artikolu 1, il-punt (3) tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2018/1882, jew ikun soġġett għal programm ta’ eradikazzjoni mhux obbligatorju stabbilit f’konformità mal-Artikolu 31(2) tar-Regolament (UE) 2016/429, inkella ħassar.

(8)	Applikabbli meta l-Istat Membru tad-destinazzjoni fl-Unjoni jew parti minnu, jkollu miżuri nazzjonali approvati għal marda speċifika kif elenkat fl-Anness I jew fl-Anness II tad-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2021/260, inkella ħassar.

(9)	L-ispeċijiet suxxettibbli kif imsemmija fit-tieni kolonna tat-tabella fl-Anness III tad-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2021/260.

(10)	Għandu japplika biss għall-kunsinni ta’ annimali akkwatiċi ħajjin.

(11)

għall-iffirmar minn:

—	veterinarju uffiċjali meta ma titħassarx il-Parti II.2 Attestazzjoni tas-saħħa tal-annimali,

—	uffiċjal taċ-ċertifikazzjoni jew veterinarju uffiċjali meta titħassar il-Parti II.2 Attestazzjoni tas-saħħa tal-annimali.

[Veterinarju uffiċjali](4)(11)/ [Uffiċjal taċ-ċertifikazzjoni](4)(11)

Isem (b’ittri kbar)

Data

Kwalifika u titolu

Timbru

Firma

”;

(c)

Il-Kapitolu 46 huwa sostitwit b’dan li ġej:

“ KAPITOLU 46

MUDELL TAĊ-ĊERTIFIKAT UFFIĊJALI GĦAD-DĦUL FL-UNJONI TA’ PRODOTTI RAFFINATI ĦAFNA KIF DESKRITT FL-ANNESS III, IT-TAQSIMA XVI TAR-REGOLAMENT (KE) NRU 853/2004, MAĦSUBA GĦALL-KONSUM MILL-BNIEDEM (MUDELL HRP)

PAJJIŻ

Mudell taċ-ċertifikat HRP

II. Informazzjoni dwar is-Saħħa

II.a

Referenza taċ-ċertifikat

II.b

Referenza tal-IMSOC

Parti II: Ċertifikazzjoni

II.1.

Attestazzjoni tas-saħħa pubblika

Jien, hawn taħt iffirmat, niddikjara li konxju tar-rekwiżiti relevanti tar-Regolament (KE) Nru 178/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (29), tar-Regolament (KE) Nru 852/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (30), tar-Regolament (KE) Nru 853/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (31) u tar-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (Regolament dwar il-Kontrolli Uffiċjali) (32), u b’dan niċċertifika li l-prodotti raffinati ħafna deskritti fil-Parti I ġew prodotti f’konformità ma’ dawn ir-rekwiżiti, b’mod partikolari li:

(a)	ġejjin minn stabbiliment(i) li ġie/ġew irreġistrat(i) u li jimplimenta(w) programm ibbażat fuq il-prinċipji tal-analiżi tal-perikli u punti kritiċi ta’ kontroll (HACCP) f’konformità mal-Artikolu 5 tar-Regolament (KE) Nru 852/2004 u vverifikat(i) regolarment mill-awtorità kompetenti;

(b)	ġew immaniġġati u, fejn xieraq, ippreparati, imballati u maħżuna b’mod iġjeniku f’konformità mar-rekwiżiti tal-Anness II tar-Regolament (KE) Nru 852/2004;

(c)	jikkonformaw mar-rekwiżiti tal-Anness III, it-Taqsima XVI, tar-Regolament (KE) Nru 853/2004; u

(d) (1)

jekk aċidi amminiċi, li

(i)	ma ntużax xagħar uman bħala sors għall-manifattura tagħhom; u

(ii)	huma konformi mar-Regolament (KE) Nru 1333/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (33);

(e) (1)

jekk derivattivi tax-xaħam, li għaddew minn wieħed mill-proċessi li ġejjin:

(1)(i)

transesterifikazzjoni jew idroliżi f’temperatura ta’ mill-inqas 200 °C, taħt pressjoni xierqa korrispondenti, għal mill-inqas 20 minuta; jew

(1)(ii)

saponifikazzjoni b’NaOH 12M, f’proċess ta’ lottijiet f’95 °C għal 3 sigħat jew f’proċess kontinwu f’140 °C u 2 bars (2 000 hPa) għal 8 minuti; jew

(1)(iii)

idroġenizzazzjoni f’160 °C u 12-il bar (12 000 hPa) għal 20 minuta;

(f)	jekk aromatizzanti tal-ikel, li huma awtorizzati f’konformità mar-Regolament (KE) Nru 1334/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (34)

Noti

Dan iċ-ċertifikat uffiċjali huwa maħsub għad-dħul fl-Unjoni ta’ prodotti raffinati ħafna kif deskritt fit-Taqsima XVI tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004.

Dan iċ-ċertifikat uffiċjali għandu jimtela skont in-noti għall-mili taċ-ċertifikati previsti fil-Kapitolu 4 tal-Anness I tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235.

Parti I:

Kaxxa ta’ referenza I.27:

Daħħal il-kodiċi(jiet) xierqa tas-Sistema Armonizzata (SA) bl-użu ta’ intestaturi bħal 2106 , 2906 , 2907 , 2922 , 2930 , 2932 , 2936 , 3503 , 3507 , jew 3913 .

Parti II:

(1)	Ħassar kif xieraq.

Uffiċjal taċ-ċertifikazzjoni

Data

Kwalifika u titolu

Timbru

Firma

“;

(2)

L-Anness V huwa sostitwit b’dan li ġej:

“ANNESS V

MUDELL TAL-ATTESTAZZJONI PRIVATA MILL-OPERATUR LI JDAĦĦAL FL-UNJONI PRODOTTI KOMPOSTI STABBLI FUQ L-IXKAFFA F’KONFORMITÀ MAL-ARTIKOLU 14 TAR-REGOLAMENT (UE) 2019/625

II. Informazzjoni dwar is-Saħħa

II.a

Attestazzjoni

II.b

Referenza tal-IMSOC

Parti II: Attestazzjoni

Jien, hawn taħt iffirmat, …

(isem, indirizz, u d-dettalji sħaħ tal-importatur)

bħala rappreżentant tal-operaturi importaturi tan-negozju tal-ikel tal-kunsinna tal-prodotti komposti deskritti fil-Parti I niddikjara li l-prodotti komposti akkumpanjati minn din l-attestazzjoni:

1.	jikkonformaw mar-rekwiżiti applikabbli msemmija fl-Artikolu 126(2) tar-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (Regolament dwar il-Kontrolli Uffiċjali) (35);

2.	ma għandhomx għalfejn jinħażnu jew jiġu trasportati f’temperatura kkontrollata, sakemm il-prodott kompost stabbli fuq l-ixkaffa ma jkunx jeħtieġ li jiġi trasportat imkessaħ għal raġunijiet ta’ kwalità organolettika;

3.	ma fihom ebda prodott ibbażat fuq il-kolostru u l-ebda laħam ipproċessat għajr ġelatina(3), kollaġen(3) jew prodotti raffinati ħafna(3) msemmija fl-Anness III, it-Taqsima XVI tar-Regolament (KE) Nru 853/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (36);

4.	fihom il-lista li ġejja ta’ ingredjenti ta’ oriġini mill-pjanti u ta’ prodotti pproċessati ta’ oriġini mill-annimali(1): …;

5.	fihom prodotti pproċessati ta’ oriġini mill-annimali, li għalihom ir-rekwiżiti huma stabbiliti fl-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004, li joriġinaw mill-istabbiliment(i) approvat(i) li ġej/ġejjin(2): …;

fihom prodotti pproċessati ta’ oriġini mill-annimali li joriġinaw, bl-eċċezzjoni tal-ġelatina, tal-kollaġen u tal-prodotti raffinati ħafna elenkati fit-Taqsima XVI, il-punt 1, tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004, minn pajjiżi terzi jew reġjuni tagħhom awtorizzati li jesportaw kull prodott ipproċessat ta’ oriġini mill-annimali lejn l-Unjoni kif elenkat fid-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2011/163/KE (37) jew minn Stat Membru tal-UE;

joriġinaw minn pajjiżi terzi jew reġjuni tagħhom awtorizzati li jesportaw prodotti tal-laħam, prodotti tal-ħalib, prodotti tas-sajd jew prodotti tal-bajd lejn l-Unjoni abbażi tar-rekwiżiti tal-Unjoni dwar is-saħħa pubblika u tal-annimali u li huma elenkati mill-inqas għal wieħed minn dawn il-prodotti ta’ oriġini mill-annimali skont ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/405 (38) jew ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/404 (39) u inklużi fil-lista stabbilita fl-Anness tad-Deċiżjoni 2011/163/UE għall-ispeċi/komodità li minnha huma derivati l-prodotti pproċessati ta’ oriġini mill-annimali li jinsabu fil-prodotti komposti, bl-eċċezzjoni tal-kollaġen, tal-ġelatina u tal-prodotti raffinati ħafna elenkati fit-Taqsima XVI, il-punt 1, tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 853/2004;

8.	ġew prodotti fi stabbiliment li jissodisfa standards tal-iġjene rikonoxxuti bħala ekwivalenti għal dawk meħtieġa mir-Regolament (KE) Nru 852/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (40);

ġew prodotti taħt kundizzjonijiet li jiggarantixxu l-konformità mal-livelli massimi ta’ residwi għall-pestiċidi stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 396/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (41), u mal-livelli massimi għall-kontaminanti stabbiliti fir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1881/2006 (42);

10.

fihom prodott tal-ħalib(3), li:

(3)(4) jew

ma għaddewx minn trattament speċifiku għall-mitigazzjoni tar-riskju previst fl-Anness XXVII tar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2020/692 (43);

(3)(5) jew

għaddew minn trattament speċifiku għall-mitigazzjoni tar-riskju previst fil-kolonna A jew B tat-tabella stabbilita fl-Anness XXVII tar-Regolament Delegat (UE) 2020/692;

(3)(6) jew

għaddew minn trattament speċifiku għall-mitigazzjoni tar-riskju li hu tal-inqas ekwivalenti għal wieħed mit-trattamenti previsti fil-kolonna B tat-tabella stabbilita fl-Anness XXVII tar-Regolament Delegat (UE) 2020/692;

11.	fihom prodotti tal-bajd, li għaddew minn trattament speċifiku għall-mitigazzjoni tar-riskju li jkun tal-anqas ekwivalenti għal wieħed mit-trattamenti previsti fl-Anness XXVIII tar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2020/692(3).

Noti

F’konformità mal-Ftehim dwar il-ħruġ tar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta’ Fuq mill-Unjoni Ewropea u mill-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika, u b’mod partikolari l-Artikolu 5(4) tal-Protokoll dwar l-Irlanda/l-Irlanda ta’ Fuq, flimkien mal-Anness 2 ta’ dak il-Protokoll, ir-referenzi għall-Unjoni Ewropea f’din l-attestazzjoni jinkludu lir-Renju Unit fir-rigward tal-Irlanda ta’ Fuq.

Parti I:

Kaxxa ta’ referenza I.6:

Mhux obbligatorju fil-każ ta’ prodotti eżentati minn kontrolli uffiċjali fil-postijiet ta’ kontroll fuq il-fruntiera.

Kaxxa ta’ referenza I.13:

Mhux obbligatorju fil-każ ta’ prodotti eżentati minn kontrolli uffiċjali fil-postijiet ta’ kontroll fuq il-fruntiera.

Kaxxa ta’ referenza I.15:

Mhux obbligatorju fil-każ ta’ prodotti eżentati minn kontrolli uffiċjali fil-postijiet ta’ kontroll fuq il-fruntiera.

Kaxxa ta’ referenza I.16:

Mhux obbligatorju fil-każ ta’ prodotti eżentati minn kontrolli uffiċjali fil-postijiet ta’ kontroll fuq il-fruntiera.

Kaxxa ta’ referenza I.18:

Indika mkessħa meta l-prodott kompost stabbli fuq l-ixkaffa jkun qed jiġi trasportat f’temperatura kkontrollata għal raġunijiet ta’ kwalità organolettika.

Kaxxa ta’ referenza I.19:

Mhux obbligatorju fil-każ ta’ prodotti eżentati minn kontrolli uffiċjali fil-postijiet ta’ kontroll fuq il-fruntiera.

Kaxxa ta’ referenza I.27:

Jekk l-attestazzjoni privata tkopri diversi prodotti komposti, id-deskrizzjoni tal-oġġetti fil-Kaxxa I.27 trid tiġi ppreżentata b’mod ċar u separat għal kull prodott kompost (linja waħda għal kull prodott).

Deskrizzjoni tal-kunsinna:

“Tip ta’ imballaġġ”: Indika t-tip ta’ imballaġġ skont id-definizzjoni mogħtija fir-Rakkomandazzjoni Nru 21 (9) tal-UN/CEFACT (Ċentru tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Iffaċilitar tal-Kummerċ u għan-Negozju Elettroniku).

“Piż nett”: Indika l-massa ta’ kull prodott kompost kopert mill-attestazzjoni privata. Dik id-data hija meħtieġa biex jiġi kkalkulat il-piż nett totali fil-kaxxa I.26.

“Impjant tal-manifattura”: Indika n-numru tar-reġistrazzjoni jew l-indirizz tal-impjant fejn isir il-prodott kompost finali.

Data

Kwalifika u titolu tal-importatur

Timbru

Firma

(1)	Jekk jogħġbok elenka l-ingredjenti f’ordni dixxendenti skont il-piż. Ir-raggruppament ta’ ċerti ingredjenti skont jekk ikunux prodotti tal-ħalib, prodotti tas-sajd, prodotti tal-bajd, prodotti ta’ oriġini mhux mill-annimali skont kif ikun rilevanti huwa permess.

(2)

Jekk jogħġbok daħħal in-numru tal-approvazzjoni tal-istabbiliment(i) li jkun/jkunu pproduċa/pproduċew il-prodotti pproċessati ta’ oriġini mill-annimali li jinsabu fil-prodott kompost u l-pajjiż terz jew territorju, jew żona tiegħu, jew l-Istat Membru fejn jinsab l-istabbiliment approvat, kif previst fl-Artikolu 4(2) tar-Regolament (KE) Nru 853/2004, u indikat mill-operatur importatur tan-negozju tal-ikel.

(3)	Żomm kif xieraq.

(4)

Biss jekk:

(a)

il-pajjiż terz jew territorju jew żona tiegħu tal-oriġini tal-prodott kompost (il-kodiċi ISO tal-pajjiż imdaħħal fil-Kaxxa I.7 tal-Parti I tal-attestazzjoni) huwa elenkat għad-dħul fl-Unjoni ta’ ħalib mhux ipproċessat u ta’ prodotti tal-ħalib mhux soġġetti għal trattament għall-mitigazzjoni tar-riskju f’konformità mal-Anness XVII tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2021/404 (44);

(b)

l-istabbiliment approvat tal-oriġini tal-ħalib mhux ipproċessat jew tal-prodott tal-ħalib (indikat fil-punt 5 tal-Parti II tal-attestazzjoni) jinsab:

(i)	f’pajjiż terz, territorju jew żona tiegħu elenkati għad-dħul fl-Unjoni ta’ ħalib mhux ipproċessat u ta’ prodotti tal-ħalib mhux soġġetti għal trattament għall-mitigazzjoni tar-riskju f’konformità mal-Anness XVII tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2021/404; jew

(ii)	fl-Unjoni.

(5)

Biss jekk:

(a)

il-pajjiż terz jew territorju jew żona tiegħu tal-oriġini tal-prodott kompost (il-kodiċi ISO tal-pajjiż imdaħħal fil-Kaxxa I.7 tal-Parti I tal-attestazzjoni) huwa elenkat għad-dħul fl-Unjoni ta’ prodotti tal-ħalib soġġetti għal trattament għall-mitigazzjoni tar-riskju f’konformità mal-Anness XVIII tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2021/404;

(b)

l-istabbiliment approvat tal-oriġini tal-ħalib mhux ipproċessat jew tal-prodott tal-ħalib (indikat fil-punt 5 tal-Parti II tal-attestazzjoni) jinsab:

(i)	f’pajjiż terz jew territorju jew żona tiegħu elenkati għad-dħul fl-Unjoni ta’ ħalib mhux ipproċessat u/jew ta’ prodotti tal-ħalib f’konformità mal-Anness XVII jew XVIII tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2021/404; jew

(ii)	fl-Unjoni.

(6)

Jekk:

(a)

il-pajjiż terz, territorju jew żona tiegħu tal-oriġini tal-prodott kompost (il-kodiċi ISO tal-pajjiż imdaħħal fil-Kaxxa I.7 tal-Parti I tal-attestazzjoni) mhuwiex elenkat għad-dħul fl-Unjoni ta’ ħalib mhux ipproċessat u/jew ta’ prodotti tal-ħalib fl-Annessi XVII jew XVIII tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2021/404;

(b)

l-istabbiliment approvat tal-oriġini tal-prodott tal-ħalib (indikat fil-punt 5 tal-Parti II tal-attestazzjoni) jinsab:

(i)	f’pajjiż terz jew territorju jew żona tiegħu elenkati għad-dħul fl-Unjoni ta’ ħalib mhux ipproċessat u/jew ta’ prodotti tal-ħalib f’konformità mal-Anness XVII jew XVIII tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2021/404; jew

(ii)	fl-Unjoni.

(7)

Importatur: Rappreżentant tal-operaturi importaturi tan-negozju tal-ikel kif stabbilit fl-Artikolu 14(1) tar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2019/625 tal-4 ta’ Marzu 2019 li jissupplimenta r-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward ta’ rekwiżiti għad-dħul fl-Unjoni ta’ kunsinni ta’ ċerti annimali u oġġetti maħsuba għall-konsum mill-bniedem (ĠU L 131, 17.5.2019, p. 18).

”

(1) Ir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) Nru 178/2002 tat-28 ta’ Jannar 2002 li jistabbilixxi l-prinċipji ġenerali u l-ħtiġijiet tal-liġi dwar l-ikel, li jistabbilixxi l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel u jistabbilixxi l-proċeduri fi kwistjonijiet ta’ sigurtà tal-ikel (ĠU L 31, 1.2.2002, p. 1).

(2) Ir-Regolament (KE) Nru 852/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta’ April 2004 dwar l-iġjene tal-oġġetti tal-ikel (ĠU L 139, 30.4.2004, p. 1).

(3) Ir-Regolament (KE) Nru 853/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta’ April 2004 li jistabbilixxi ċerti regoli speċifiċi ta’ iġjene għall-ikel li joriġina mill-annimali (ĠU L 139, 30.4.2004, p. 55).

(4) Ir-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta’ Marzu 2017 dwar il-kontrolli uffiċjali u attivitajiet uffiċjali oħra mwettqa biex jiżguraw l-applikazzjoni tal-liġi tal-ikel u tal-għalf, ta’ regoli dwar is-saħħa u t-trattament xieraq tal-annimali, dwar is-saħħa tal-pjanti u dwar prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti, li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 999/2001, (KE) Nru 396/2005, (KE) Nru 1069/2009, (KE) Nru 1107/2009, (UE) Nru 1151/2012, (UE) Nru 652/2014, (UE) 2016/429 u (UE) 2016/2031 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, ir-Regolamenti tal-Kunsill (KE) Nru 1/2005 u (KE) Nru 1099/2009 u d-Direttivi tal-Kunsill 98/58/KE, 1999/74/KE, 2007/43/KE, 2008/119/KE u 2008/120/KE, u li jħassar ir-Regolamenti (KE) Nru 854/2004 u (KE) Nru 882/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, id-Direttivi tal-Kunsill 89/608/KEE, 89/662/KEE, 90/425/KEE, 91/496/KEE, 96/23/KE, 96/93/KE u 97/78/KE u d-Deċiżjoni tal-Kunsill 92/438/KEE (ĠU L 95, 7.4.2017, p. 1).

(5) Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 2073/2005 tal-15 ta’ Novembru 2005 dwar kriterji mikrobijoloġiċi għall-oġġetti tal-ikel (ĠU L 338, 22.12.2005, p. 1).

(6) Id-Direttiva tal-Kunsill 96/23/KE tad-29 ta’ April 1996 dwar miżuri għall-monitoraġġ ta’ ċerti sustanzi u residwi tagħhom f’annimali ħajjin u prodotti tal-annimali u li tħassar id-Direttivi 85/358/KEE u 86/469/KEE u d-Deċiżjonijiet 89/187/KEE u 91/664/KEE (ĠU L 125, 23.5.1996, p. 10).

(7) Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2011/163/UE tas-16 ta’ Marzu 2011 dwar l-approvazzjoni tal-pjanijiet sottomessi mill-pajjiżi terzi skont l-Artikolu 29 tad-Direttiva tal-Kunsill 96/23/KE (ĠU L 70, 17.3.2011, p. 40).

(8) Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1881/2006 tad-19 ta’ Diċembru 2006 li tiffissa l-livelli massimi ta’ ċerti kontaminanti fl-oġġetti tal-ikel (ĠU L 364, 20.12.2006, p. 5).

(9) Ir-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2019/625 tal-4 ta’ Marzu 2019 li jissupplimenta r-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward ta’ rekwiżiti għad-dħul fl-Unjoni ta’ kunsinni ta’ ċerti annimali u oġġetti maħsuba għall-konsum mill-bniedem (ĠU L 131, 17.5.2019, p. 18).

(10) Ir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) Nru 178/2002 tat-28 ta’ Jannar 2002 li jistabbilixxi l-prinċipji ġenerali u l-ħtiġijiet tal-liġi dwar l-ikel, li jistabbilixxi l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel u jistabbilixxi l-proċeduri fi kwistjonijiet ta’ sigurtà tal-ikel (ĠU L 31, 1.2.2002, p. 1).

(11) Ir-Regolament (KE) Nru 852/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta’ April 2004 Dwar l-iġjene tal-oġġetti tal-ikel (ĠU L 139, 30.4.2004, p. 1).

(12) Ir-Regolament (KE) Nru 853/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta’ April 2004 li jistabbilixxi ċerti regoli speċifiċi ta’ iġjene għall-ikel li joriġina mill-annimali (ĠU L 139, 30.4.2004, p. 55).

(13) Ir-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta’ Marzu 2017 dwar il-kontrolli uffiċjali u attivitajiet uffiċjali oħra mwettqa biex jiżguraw l-applikazzjoni tal-liġi tal-ikel u tal-għalf, ta’ regoli dwar is-saħħa u t-trattament xieraq tal-annimali, dwar is-saħħa tal-pjanti u dwar prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti, li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 999/2001, (KE) Nru 396/2005, (KE) Nru 1069/2009, (KE) Nru 1107/2009, (UE) Nru 1151/2012, (UE) Nru 652/2014, (UE) 2016/429 u (UE) 2016/2031 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, ir-Regolamenti tal-Kunsill (KE) Nru 1/2005 u (KE) Nru 1099/2009 u d-Direttivi tal-Kunsill 98/58/KE, 1999/74/KE, 2007/43/KE, 2008/119/KE u 2008/120/KE, u li jħassar ir-Regolamenti (KE) Nru 854/2004 u (KE) Nru 882/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, id-Direttivi tal-Kunsill 89/608/KEE, 89/662/KEE, 90/425/KEE, 91/496/KEE, 96/23/KE, 96/93/KE u 97/78/KE u d-Deċiżjoni tal-Kunsill 92/438/KEE (ĠU L 95, 7.4.2017, p. 1).

(14) Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/405 tal-24 ta’ Marzu 2021 li jistabbilixxi l-listi ta’ pajjiżi terzi jew reġjuni tagħhom li minnhom huwa awtorizzat id-dħul fl-Unjoni ta’ ċerti annimali u oġġetti maħsuba għall-konsum mill-bniedem f’konformità mar-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (ĠU L 114, 31.3.2021, p. 118).

(15) Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 2073/2005 tal-15 ta’ Novembru 2005 dwar kriterji mikrobijoloġiċi għall-oġġetti tal-ikel (ĠU L 338, 22.12.2005, p. 1).

(16) Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2019/627 tal-15 ta’ Marzu 2019 li jistabbilixxi arranġamenti prattiċi uniformi għat-twettiq ta’ kontrolli uffiċjali fuq prodotti mill-annimali maħsuba għall-konsum mill-bniedem skont ir-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u li jemenda r-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 2074/2005 fir-rigward tal-kontrolli uffiċjali (ĠU L 131, 17.5.2019, p. 51).

(17) Ir-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2019/624 tat-8 ta’ Frar 2019 rigward ir-regoli speċifiċi għat-twettiq ta’ kontrolli uffiċjali fuq il-produzzjoni tal-laħam u għaż-żoni ta’ produzzjoni u fejn jinżammu l-molluski bivalvi ħajjin skont ir-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (ĠU L 131, 17.5.2019, p. 1).

(18) Id-Direttiva tal-Kunsill 96/23/KE tad-29 ta’ April 1996 dwar miżuri għall-monitoraġġ ta’ ċerti sustanzi u residwi tagħhom f’annimali ħajjin u prodotti tal-annimali u li tħassar id-Direttivi 85/358/KEE u 86/469/KEE u d-Deċiżjonijiet 89/187/KEE u 91/664/KEE (ĠU L 125, 23.5.1996, p. 10).

(19) Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2011/163/UE tas-16 ta’ Marzu 2011 dwar l-approvazzjoni tal-pjanijiet sottomessi mill-pajjiżi terzi skont l-Artikolu 29 tad-Direttiva tal-Kunsill 96/23/KE (ĠU L 70, 17.3.2011, p. 40).

(20) Ir-Regolament (KE) Nru 396/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-23 ta’ Frar 2005 dwar il-livelli massimi ta’ residwu ta’ pestiċidi fi jew fuq ikel u għalf li joriġina minn pjanti u annimali u jemenda d-Direttiva tal-Kunsill 91/414/KEE (ĠU L 70, 16.3.2005, p. 1).

(21) Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1881/2006 tad-19 ta’ Diċembru 2006 li tiffissa l-livelli massimi ta’ ċerti kontaminanti fl-oġġetti tal-ikel (ĠU L 364, 20.12.2006, p. 5).

(22) Ir-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2020/692 tat-30 ta’ Jannar 2020 li jissupplimenta r-Regolament (UE) 2016/429 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward tar-regoli għad-dħul fl-Unjoni, u l-moviment u l-immaniġġjar wara d-dħul ta’ konsenji ta’ ċerti annimali, prodotti ġerminali u prodotti li joriġinaw mill-annimali (ĠU L 174, 3.6.2020, p. 379).

(23) Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/404 tat-24 ta’ Marzu 2021 li jistabbilixxi l-listi ta’ pajjiżi terzi, territorji jew żoni tagħhom li minnhom huwa permess id-dħul fl-Unjoni ta’ annimali, prodotti ġerminali u prodotti li joriġinaw mill-annimali skont ir-Regolament (UE) 2016/429 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (ĠU L 114, 31.3.2021, p. 1).

(24) Ir-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2020/689 tas-17 ta’ Diċembru 2019 li jissupplimenta r-Regolament (UE) 2016/429 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward tar-regoli għas-sorveljanza, għall-programmi ta’ eradikazzjoni u għall-istat ta’ ħelsien mill-mard għal ċertu mard elenkat u emerġenti (ĠU L 174, 3.6.2020, p. 211).

(25) Id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/260 tal-11 ta’ Frar 2021 li tapprova miżuri nazzjonali mfassla biex jillimitaw l-impatt ta’ ċertu mard ta’ annimali akkwatiċi f’konformità mal-Artikolu 226(3) tar-Regolament (UE) 2016/429 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u li tħassar id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2010/221/UE (ĠU L 59, 19.2. 2021, p. 1).

(26) Ir-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2020/691 tat-30 ta’ Jannar 2020 li jissupplimenta r-Regolament (UE) 2016/429 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward tar-regoli għal stabbilimenti tal-akkwakultura u trasportaturi ta’ annimali akkwatiċi (ĠU L 174, 3.6.2020, p. 345).

(27) Ir-Regolament (UE) 2016/429 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta’ Marzu 2016 dwar il-mard trażmissibbli tal-annimali u li jemenda u jħassar ċerti atti fil-qasam tas-saħħa tal-annimali (Liġi dwar is-Saħħa tal-Annimali)(ĠU L 84, 31.3.2016, p. 1).

(28) Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2018/1882 tat-3 ta’ Diċembru 2018 dwar l-applikazzjoni ta’ ċerti regoli għall-prevenzjoni u l-kontroll tal-mard għal kategoriji ta’ mard elenkat u li jistabbilixxi lista ta’ speċijiet u gruppi ta’ speċijiet li jippreżentaw riskju konsiderevoli għat-tixrid ta’ dak il-mard elenkat (ĠU L 308, 4.12.2018, p. 21).

(29) Ir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) Nru 178/2002 tat-28 ta’ Jannar 2002 li jistabbilixxi l-prinċipji ġenerali u l-ħtiġijiet tal-liġi dwar l-ikel, li jistabbilixxi l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel u jistabbilixxi l-proċeduri fi kwistjonijiet ta’ sigurtà tal-ikel (ĠU L 31, 1.2.2002, p. 1).

(30) Ir-Regolament (KE) Nru 852/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta’ April 2004 dwar l-iġjene tal-oġġetti tal-ikel (ĠU L 139, 30.4.2004, p. 1).

(31) Ir-Regolament (KE) Nru 853/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta’ April 2004 li jistabbilixxi ċerti regoli speċifiċi ta’ iġjene għall-ikel li joriġina mill-annimali (ĠU L 139, 30.4.2004, p. 55).

(32) Ir-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta’ Marzu 2017 dwar il-kontrolli uffiċjali u attivitajiet uffiċjali oħra mwettqa biex jiżguraw l-applikazzjoni tal-liġi tal-ikel u tal-għalf, ta’ regoli dwar is-saħħa u t-trattament xieraq tal-annimali, dwar is-saħħa tal-pjanti u dwar prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti, li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 999/2001, (KE) Nru 396/2005, (KE) Nru 1069/2009, (KE) Nru 1107/2009, (UE) Nru 1151/2012, (UE) Nru 652/2014, (UE) 2016/429 u (UE) 2016/2031 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, ir-Regolamenti tal-Kunsill (KE) Nru 1/2005 u (KE) Nru 1099/2009 u d-Direttivi tal-Kunsill 98/58/KE, 1999/74/KE, 2007/43/KE, 2008/119/KE u 2008/120/KE, u li jħassar ir-Regolamenti (KE) Nru 854/2004 u (KE) Nru 882/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, id-Direttivi tal-Kunsill 89/608/KEE, 89/662/KEE, 90/425/KEE, 91/496/KEE, 96/23/KE, 96/93/KE u 97/78/KE u d-Deċiżjoni tal-Kunsill 92/438/KEE (ĠU L 95, 7.4.2017, p. 1).

(33) Ir-Regolament (KE) Nru 1333/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Diċembru 2008 dwar l-addittivi tal-ikel (ĠU L 354, 31.12.2008, p. 16)

(34) Ir-Regolament (KE) Nru 1334/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Diċembru 2008 dwar aromatizzanti u ċerti ingredjenti tal-ikel bi proprjetajiet aromatizzanti għall-użu fl-ikel u fuq l-ikel (ĠU L 354, 31.12.2008, p. 34).

(35) GIr-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta’ Marzu 2017 dwar il-kontrolli uffiċjali u attivitajiet uffiċjali oħra mwettqa biex jiżguraw l-applikazzjoni tal-liġi tal-ikel u tal-għalf, ta’ regoli dwar is-saħħa u t-trattament xieraq tal-annimali, dwar is-saħħa tal-pjanti u dwar prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti, li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 999/2001, (KE) Nru 396/2005, (KE) Nru 1069/2009, (KE) Nru 1107/2009, (UE) Nru 1151/2012, (UE) Nru 652/2014, (UE) 2016/429 u (UE) 2016/2031 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, ir-Regolamenti tal-Kunsill (KE) Nru 1/2005 u (KE) Nru 1099/2009 u d-Direttivi tal-Kunsill 98/58/KE, 1999/74/KE, 2007/43/KE, 2008/119/KE u 2008/120/KE, u li jħassar ir-Regolamenti (KE) Nru 854/2004 u (KE) Nru 882/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, id-Direttivi tal-Kunsill 89/608/KEE, 89/662/KEE, 90/425/KEE, 91/496/KEE, 96/23/KE, 96/93/KE u 97/78/KE u d-Deċiżjoni tal-Kunsill 92/438/KEE (ĠU L 95, 7.4.2017, p. 1).

(36) HIr-Regolament (KE) Nru 853/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta’ April 2004 li jistabbilixxi ċerti regoli speċifiċi ta’ iġjene għall-ikel li joriġina mill-annimali (ĠU L 139, 30.4.2004, p. 55).

(37) IId-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2011/163/UE tas-16 ta’ Marzu 2011 dwar l-approvazzjoni tal-pjanijiet sottomessi mill-pajjiżi terzi skont l-Artikolu 29 tad-Direttiva tal-Kunsill 96/23/KE (ĠU L 70, 17.3.2011, p. 40).

(38) JIr-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/405 tal-24 ta’ Marzu 2021 li jistabbilixxi l-listi ta’ pajjiżi terzi jew reġjuni tagħhom li minnhom huwa awtorizzat id-dħul fl-Unjoni ta’ ċerti annimali u oġġetti maħsuba għall-konsum mill-bniedem f’konformità mar-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (ĠU L 114, 31.3.2021, p. 118).

(39) KIr-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/404 tat-24 ta’ Marzu 2021 li jistabbilixxi l-listi ta’ pajjiżi terzi, territorji jew żoni tagħhom li minnhom huwa permess id-dħul fl-Unjoni ta’ annimali, prodotti ġerminali u prodotti li joriġinaw mill-annimali skont ir-Regolament (UE) 2016/429 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (ĠU L 114, 31.3.2021, p. 1).

(40) LIr-Regolament (KE) Nru 852/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta’ April 2004 Dwar l-iġjene tal-oġġetti tal-ikel (ĠU L 139, 30.4.2004, p. 1).

(41) MIr-Regolament (KE) Nru 396/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-23 ta’ Frar 2005 dwar il-livelli massimi ta’ residwu ta’ pestiċidi fi jew fuq ikel u għalf li joriġina minn pjanti u annimali u jemenda d-Direttiva tal-Kunsill 91/414/KEE (ĠU L 70, 16.3.2005, p. 1).

(42) NIr-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1881/2006 tad-19 ta’ Diċembru 2006 li tiffissa l-livelli massimi ta’ ċerti kontaminanti fl-oġġetti tal-ikel (ĠU L 364, 20.12.2006, p. 5).

(43) OIr-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2020/692 tat-30 ta’ Jannar 2020 li jissupplimenta r-Regolament (UE) 2016/429 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward tar-regoli għad-dħul fl-Unjoni, u l-moviment u l-immaniġġjar wara d-dħul ta’ konsenji ta’ ċerti annimali, prodotti ġerminali u prodotti li joriġinaw mill-annimali (ĠU L 174, 3.6.2020, p. 379).

(44) Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/404 tat-24 ta’ Marzu 2021 li jistabbilixxi l-listi ta’ pajjiżi terzi, territorji jew żoni tagħhom li minnhom huwa permess id-dħul fl-Unjoni ta’ annimali, prodotti ġerminali u prodotti li joriġinaw mill-annimali skont ir-Regolament (UE) 2016/429 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (ĠU L 114, 31.3.2021, p. 1).

20.12.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 325/94

DEĊIŻJONI TA’ IMPLIMENTAZZJONI TAL-KUNSILL (UE) 2022/2506

tal-15 ta’ Diċembru 2022

dwar miżuri għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni mill-ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt fl-Ungerija

IL-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

Wara li kkunsidra r-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Diċembru 2020 dwar reġim ġenerali ta’ kondizzjonalità għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni (1), u b’mod partikolari l-Artikolu 6(10) tiegħu,

Wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni Ewropea,

Billi:

(1)	Fl-24 ta’ Novembru 2021, il-Kummissjoni bagħtet talba għal informazzjoni lill-Ungerija skont l-Artikolu 6(4) tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092, li l-awtoritajiet Ungeriżi wiġbuha fis-27 ta’ Jannar 2022.

(2)

Fis-27 ta’ April 2022, il-Kummissjoni bagħtet notifika bil-miktub lill-Ungerija skont l-Artikolu 6(1) tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092 (in-“notifika”). Fin-notifika, il-Kummissjoni qajmet it-tħassib tagħha u ppreżentat il-konstatazzjonijiet tagħha rigward għadd ta’ kwistjonijiet relatati mas-sistema tal-akkwist pubbliku fl-Ungerija, inklużi:

(a)	irregolaritajiet sistemiċi, nuqqasijiet u dgħufijiet fil-proċeduri tal-akkwist pubbliku;

(b)	ir-rata għolja ta’ proċeduri ta’ offerti waħdiena u l-intensità baxxa ta’ kompetizzjoni fil-proċeduri ta’ akkwist;

(c)	kwistjonijiet relatati mal-użu ta’ ftehimiet qafas;

(d)	id-detezzjoni, il-prevenzjoni u l-korrezzjoni tal-kunflitti ta’ interess; u,

(e)	kwistjonijiet relatati ma’ trusts ta’ interess pubbliku.

(3)

Dawk il-kwistjonijiet u r-ripetizzjoni tagħhom maż-żmien juru inabbiltà sistemika, falliment jew nuqqas ta’ rieda, min-naħa tal-awtoritajiet Ungeriżi, li jipprevjenu deċiżjonijiet li jiksru l-liġi applikabbli, fir-rigward tal-akkwist pubbliku u l-kunflitti ta’ interess, u b’hekk li jindirizzaw b’mod adegwat ir-riskji ta’ korruzzjoni. Dawn jikkostitwixxu ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt, b’mod partikolari l-prinċipji taċ-ċertezza legali u l-projbizzjoni tal-arbitrarjetà tas-setgħat eżekuttivi u jqajmu tħassib dwar is-separazzjoni tas-setgħat.

(4)

Fin-notifika, il-Kummissjoni tat raġunijiet addizzjonali u ppreżentat il-konstatazzjonijiet tagħha rigward għadd ta’ kwistjonijiet relatati mal-investigazzjoni u l-prosekuzzjoni, u l-qafas kontra l-korruzzjoni, inklużi limitazzjonijiet għall-investigazzjoni u prosekuzzjoni effettivi ta’ attività kriminali allegata, l-organizzazzjoni tas-servizzi tal-prosekuzzjoni, u n-nuqqas ta’ qafas kontra l-korruzzjoni effettiv u li jiffunzjona fil-prattika. Dawk il-kwistjonijiet jikkostitwixxu ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt, b’mod partikolari fir-rigward taċ-ċertezza legali, il-projbizzjoni tal-arbitrarjetà tas-setgħat eżekuttivi u l-protezzjoni ġudizzjarja effettiva.

(5)

Fin-notifika, il-Kummissjoni stabbiliet l-elementi fattwali u r-raġunijiet speċifiċi li bbażat il-konstatazzjonijiet tagħha fuqhom u talbet ukoll lill-Ungerija tipprovdi ċerta informazzjoni u data rigward dawk l-elementi u r-raġunijiet fattwali. Fin-notifika, il-Kummissjoni tat xahrejn lill-awtoritajiet Ungeriżi biex jippreżentaw il-kummenti tagħhom.

(6)

Fis-27 ta’ Ġunju 2022, l-Ungerija wieġbet in-notifika (l-“ewwel tweġiba”). Permezz tal-ittri tat-30 ta’ Ġunju u tal-5 ta’ Lulju 2022, l-Ungerija ppreżentat informazzjoni ulterjuri biex tikkomplementa l-ewwel tweġiba. Barra minn hekk, fid-19 ta’ Lulju 2022, l-Ungerija bagħtet ittra addizzjonali li tipproponi għadd ta’ miżuri ta’ rimedju biex tindirizza l-konstatazzjonijiet fin-notifika.

(7)

Il-Kummissjoni vvalutat il-kummenti ppreżentati fl-ewwel tweġiba u kkonkludiet li dawn ma naqqsux it-tħassib u l-konstatazzjonijiet tagħha stabbiliti fin-notifika. Barra minn hekk, il-Kummissjoni qieset li la l-ewwel tweġiba u lanqas l-ittri addizzjonali tat-30 ta’ Ġunju u tal-5 ta’ Lulju 2022 ma kien fihom miżuri ta’ rimedju adegwati impenjati b’mod xieraq fil-kuntest tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092. Minħabba l-preżentazzjoni tardiva tal-ittra tad-19 ta’ Lulju 2022, din ma setgħetx titqies fil-valutazzjoni tal-ewwel tweġiba. Madankollu, il-Kummissjoni qieset l-elementi rilevanti kollha f’dik l-ittra matul il-passi li segwew tal-proċedura stabbilita mill-Artikolu 6 tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092, f’konformità mal-prinċipju ta' kooperazzjoni leali mal-Istati Membri.

(8)

F’konformità mal-Artikolu 6(7) tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092, fl-20 ta’ Lulju 2022 il-Kummissjoni bagħtet ittra lill-Ungerija ('l-ittra ta’ intenzjoni') biex tinforma lill-Istat Membru bil-valutazzjoni tagħha skont l-Artikolu 6(6) ta’ dak ir-Regolament, u bil-miżuri li l-Kummissjoni pprevediet li tipproponi għall-adozzjoni mill-Kunsill skont l-Artikolu 6(9) ta’ dak ir-Regolament, fin-nuqqas ta’ impenn mill-Ungerija li tieħu miżuri ta’ rimedju adegwati. Fl-ittra ta’ intenzjoni, il-Kummissjoni tat lill-Ungerija l-opportunità li tippreżenta l-kummenti tagħha, b’mod partikolari dwar il-proporzjonalità tal-miżuri previsti.

(9)

L-Ungerija wieġbet l-ittra ta’ intenzjoni fit-22 ta’ Awwissu 2022 (“it-tieni tweġiba”), u fiha pprovdiet il-kummenti tagħha dwar il-konstatazzjonijiet tal-Kummissjoni, il-proċedura u l-proporzjonalità tal-miżuri msemmijin fl-ittra ta’ intenzjoni. Minkejja li kkontestat il-konstatazzjonijiet tal-Kummissjoni, l-Ungerija pproponiet ċerti miżuri ta’ rimedju biex tindirizza t-tħassib imqajjem mill-Kummissjoni. Fit-13 ta’ Settembru 2022, l-Ungerija bagħtet ittra lill-Kummissjoni li kienet tinkludi kjarifiki u impenji ulterjuri rilevanti għall-miżuri ta’ rimedju proposti. Fil-fehma tal-Ungerija, il-miżuri ta’ rimedju, inklużi l-impenji addizzjonali inklużi fl-ittra tat-13 ta’ Settembru 2022, indirizzaw bis-sħiħ it-tħassib tal-Kummissjoni, u għalhekk il-Kummissjoni ma kellha tipproponi l-ebda miżura lill-Kunsill.

(10)

Billi qieset li ġew issodisfati l-kondizzjonijiet għall-applikazzjoni tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092, fit-18 ta' Settembru 2022 il-Kummissjoni adottat proposta għal deċiżjoni ta' implimentazzjoni tal-Kunsill dwar miżuri għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni kontra l-ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt fl-Ungerija ("il-proposta tal-Kummissjoni").

(11)

Skont il-konklużjonijiet stabbiliti fil-proposta tal-Kummissjoni, l-ewwel nett, hemm irregolaritajiet sistemiċi serji, nuqqasijiet u dgħufijiet fil-proċeduri tal-akkwist pubbliku fl-Ungerija. Irregolaritajiet ta’ dan it-tip instabu wara verifiki konsekuttivi mwettqa mis-servizzi tal-Kummissjoni kemm għall-perjodu ta’ programmazzjoni 2007-2013 kif ukoll għall-perjodu ta’ programmazzjoni 2014-2020. Dawk l-awditi għalqu b’ammonti kumplessivi sinifikanti ta’ korrezzjonijiet finanzjarji, kif ukoll bosta investigazzjonijiet tal-Uffiċċju Ewropew ta' Kontra l-Frodi (OLAF) li wasslu għal rakkomandazzjonijiet finanzjarji għall-irkupru ta’ ammonti sinifikanti mill-Ungerija. Barra minn hekk, id-data disponibbli tindika li kien hemm perċentwali inużwalment għoli ta’ kuntratti mogħtija wara proċeduri li fihom offerent wieħed biss ikun ipparteċipa; l-attribuzzjonijiet ta’ kuntratti lil kumpaniji speċifiċi, li gradwalment kienu qed jiksbu ishma kbar mis-suq; kif ukoll nuqqasijiet serji fl-attribuzzjoni ta’ ftehimiet qafas. Barra minn hekk, hemm tħassib dwar in-nuqqas ta’ applikazzjoni tar-regoli dwar l-akkwist pubbliku u l-kunflitt ta’ interess għal “trusts ta’ interess pubbliku” u l-entitajiet ġestiti minnhom, u n-nuqqas ta’ trasparenza fir-rigward tal-ġestjoni tal-fondi minn dawk it-trusts. Dawk il-kwistjonijiet u r-rikorrenza tagħhom maż-żmien juru inabbiltà sistemika, falliment jew nuqqas ta’ rieda, min-naħa tal-awtoritajiet Ungeriżi, li jipprevjenu deċiżjonijiet li jiksru l-liġi applikabbli, fir-rigward tal-akkwist pubbliku u l-kunflitti ta’ interess, u b’hekk li jindirizzaw b’mod adegwat ir-riskji ta’ korruzzjoni. Dawn jikkostitwixxu ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt, b’mod partikolari l-prinċipji taċ-ċertezza legali u l-projbizzjoni tal-arbitrarjetà tas-setgħat eżekuttivi, u jqajmu tħassib fir-rigward tas-separazzjoni tas-setgħat.

(12)

It-tieni, hemm kwistjonijiet addizzjonali fir-rigward tal-limitazzjonijiet għall-investigazzjoni u prosekuzzjoni effettivi ta’ attività kriminali allegata, l-organizzazzjoni tas-servizzi tal-prosekuzzjoni, u n-nuqqas ta’ qafas kontra l-korruzzjoni effettiv u li jiffunzjona. B’mod partikolari, hemm nuqqas ta’ rimedji ġudizzjarji effettivi minn qorti indipendenti kontra deċiżjonijiet tas-servizz tal-prosekuzzjoni biex ma ssirx investigazzjoni jew prosekuzzjoni ta’ korruzzjoni, frodi jew reati kriminali oħrajn allegati li jaffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni, nuqqas ta’ rekwiżit li jingħataw raġunijiet meta każijiet ta’ dan it-tip jiġu attribwiti jew riassenjati, u nuqqas ta’ regoli biex jiġu evitati deċiżjonijiet arbitrarji f’dan ir-rigward. Barra minn hekk, hemm nuqqas ta’ strateġija komprensiva kontra l-korruzzjoni li tkopri l-aktar oqsma rilevanti għall-prevenzjoni tal-korruzzjoni; sottoutilizzazzjoni tal-firxa sħiħa ta’ għodod preventivi biex jassistu fl-investigazzjoni tal-korruzzjoni, b’mod partikolari każijiet ta’ korruzzjoni ta’ livell għoli; kif ukoll nuqqas kumplessiv ta’ prevenzjoni u repressjoni effettivi ta’ frodi kriminali u reati ta’ korruzzjoni. Dawk il-kwistjonijiet jikkostitwixxu ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt, b’mod partikolari fir-rigward taċ-ċertezza legali, il-projbizzjoni tal-arbitrarjetà tas-setgħat eżekuttivi u l-protezzjoni ġudizzjarja effettiva.

(13)

Skont il-Kummissjoni, il-kummenti ppreżentati fit-tweġibiet mill-Ungerija ma jindirizzawx b’mod adegwat il-konstatazzjonijiet stabbiliti fl-ittra ta’ notifika u fl-ittra ta’ intenzjoni. B’mod partikolari, it-tweġibiet ma pprovdew l-ebda evidenza dwar it-titjib reċenti mill-Ungerija fis-sistema tal-akkwist pubbliku tagħha (fir-rigward tat-trasparenza, l-intensità tal-kompetizzjoni, il-kontrolli tal-kunflitti ta’ interess). Filwaqt li saru xi bidliet fis-sistema Ungeriża tal-akkwist pubbliku wara l-awditi tas-servizzi tal-Kummissjoni, ma hemm l-ebda indikazzjoni li dawk il-bidliet kellhom impatt fuq il-livell ta’ kompetizzjoni fis-suq Ungeriż. Id-data disponibbli għall-Kummissjoni turi mhux biss żieda fil-konċentrazzjoni ta’ għotjiet fl-akkwist pubbliku, iżda wkoll żieda fil-probabbiltà tar-rebħ ta’ atturi tal-partit fil-gvern tal-Ungerija. Il-Kummissjoni kisbet studju li pprovda analiżi empirika statistika ta’ aktar minn 270 000 kuntratt ta’ akkwist pubbliku fl-Ungerija bejn l-2005 u l-2021. Il-kummenti tal-istudju ġew ikkorroborati bil-konstatazzjonijiet ta’ eżami ta’ ċerta data tal-offerti rigward kuntratti mogħtija lil xi wħud mill-kumpaniji identifikati bħala kumpaniji b’konnessjonijiet politiċi. Barra minn hekk, il-Kummissjoni ġabret rapporti mill-media u mill-partijiet ikkonċernati fis-settur tat-turiżmu, fis-settur tal-komunikazzjoni u fis-settur tal-isport. L-Ungerija ma pprovdiet l-ebda evidenza dwar l-applikabbiltà (u lanqas dwar l-applikazzjoni fil-prattika) tar-regoli dwar il-kunflitt ta’ interess rilevanti għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni fir-rigward tat-trusts ta’ interess pubbliku.

(14)

L-irregolaritajiet, in-nuqqasijiet u d-dgħufijiet identifikati huma mifruxa u interkonnessi, li jfisser li proċeduri għajr dawk previsti fir-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092 ma jistgħux jindirizzaw ir-riskji għall-baġit tal-Unjoni b’mod aktar effettiv. Anki jekk jistgħu jintużaw ċerti mezzi disponibbli skont ir-regoli settorjali, bħall-awditi mwettqin mis-servizzi tal-Kummissjoni, u l-korrezzjonijiet finanzjarji għall-irregolaritajiet mhux ikkoreġuti mill-awtoritajiet Ungeriżi, dawk il-miżuri ġeneralment jirrelataw ma’ nefqa diġà ddikjarata lill-Kummissjoni, u l-kontinwazzjoni tan-nuqqasijiet tul ħafna snin turi li l-korrezzjonijiet finanzjarji mhumiex biżżejjed biex jipproteġu l-interess finanzjarju tal-Unjoni minn riskji attwali jew futuri.

(15)

Fir-rigward tal-osservanza u l-monitoraġġ tal-kundizzjonijiet abilitanti minquxa fir-Regolament (UE) 2021/1060 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2), jenħtieġ li jiġi nnotat li l-unika konsegwenza tan-nuqqas li tiġi ssodisfata kundizzjoni abilitanti stabbilita fl-Artikolu 15(5) ta’ dak ir-Regolament hija li l-Kummissjoni mhix ser tirrimborża n-nefqa relatata mal-operazzjonijiet marbutin mal-objettiv speċifiku lill-Istat Membru ikkonċernat. Ir-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092 jagħti firxa akbar ta’ miżuri possibbli biex jiġi protett il-baġit tal-Unjoni, inklużi s-sospensjoni tal-approvazzjoni ta’ programm wieħed jew aktar, kif ukoll is-sospensjoni tal-impenji taħt ġestjoni kondiviża. Il-miżuri possibbli skont ir-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092 jikkonċernaw ukoll il-prefinanzjament, li mhuwiex previst fl-Artikolu 15 tar-Regolament (UE) 2021/1060.

(16)

Fir-rigward tal-applikazzjoni tar-regoli tal-akkwist pubbliku u l-interpretazzjoni tagħhom, il-premessa 17 tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092 tiċċara li l-leġiżlazzjoni tal-Unjoni msemmija fl-Artikolu 6(1) ta’ dak ir-Regolament hija finanzjarja u speċifika għas-settur. Proċeduri ta’ ksur mhumiex ibbażati fuq att leġiżlattiv, iżda direttament fuq l-Artikolu 258 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE). Dik id-dispożizzjoni tal-liġi primarja ma tistax titqies bħala “leġiżlazzjoni tal-Unjoni” fis-sens tal-Artikolu 6(1) tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092.

(17)

L-Artikolu 22(1) tar-Regolament (UE) 2021/241 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) jipprevedi li l-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri xierqa kollha biex jipproteġu l-interessi finanzjarji tal-Unjoni meta jimplimentaw miżuri bil-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza. Sabiex tiġi żgurata l-konformità mal-Artikolu 22 ta' dak ir-Regolament, fit-30 ta' Novembru 2022 il-Kummissjoni ppreżentat proposta għal Deċiżjoni ta' Implimentazzjoni tal-Kunsill dwar l-approvazzjoni tal-valutazzjoni tal-Pjan għall-Irkupru u r-Reżiljenza għall-Ungerija, li fih stadji importanti li jinkorporaw l-impenji meħuda mill-Ungerija skont il-miżuri ta' rimedju maqbula mal-Kummissjoni fil-qafas ta' din il-proċedura.

Ir-responsabbiltà primarja għall-konformità mal-liġi tal-Unjoni u dik nazzjonali fl-implimentazzjoni tal-miżuri taħt il-Faċilita' għall-Irkupru u r-Reżiljenza tibqa’ tal-Istati Membri, f’konformità mal-Artikolu 22(1) tar-Regolament (UE) 2021/241, filwaqt li l-Kummissjoni, f’konformità mal-Artikolu 22(5) ta’ dak ir-Regolament, tista’ tipproċedi għal miżuri korrettivi f’każijiet ta’ frodi, korruzzjoni, u kunflitti ta’ interess li jaffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni li ma jkunux ġew ikkoreġuti mill-Istat Membru, jew ksur serju ta’ obbligu li jirriżulta mill-ftehim ta’ self jew mill-ftehim ta’ finanzjament. Barra minn hekk, l-istadji importanti huma kondizzjonijiet li jeħtieġ li jiġu ssodisfati sabiex l-Ungerija tkun tista' tressaq talbiet għal pagamenti futuri skont il-Pjan għall-Irkupru u r-Reżiljenza. Bħala tali, ma jistgħux jipproteġu l-interessi finanzjarji tal-Unjoni fir-rigward ta' ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt li diġà jaffettwa jew jirriskja li jaffettwa l-implimentazzjoni fl-Ungerija ta' programmi oħra ta' nfiq iffinanzjati mill-baġit tal-Unjoni b'mod dirett biżżejjed. Għalhekk, l-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tar-Regolament (UE) 2021/241 ma tippermettix lill-Kummissjoni tipproteġi l-baġit tal-Unjoni b’mod aktar effettiv f’dan il-każ.

(18)	Fid-dawl ta’ dak kollu li ntqal hawn fuq, l-ebda proċedura oħra skont il-liġi tal-Unjoni ma tippermetti lill-Kummissjoni tipproteġi l-baġit tal-Unjoni b’mod aktar effettiv mill-proċedura stabbilita fl-Artikolu 6 tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092.

(19)

L-impatt potenzjali tal-ksur identifikat fuq il-ġestjoni finanzjarja tajba tal-baġit tal-Unjoni jew il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni huwa meqjus bħala partikolarment sinifikanti, billi dak il-ksur huwa intrinsikament marbut mal-proċess li bih jintużaw il-fondi tal-Unjoni mill-Ungerija, billi jikkonsisti f’funzjonament mhux xieraq tal-awtoritajiet pubbliċi li jiddeċiedu dwar l-għoti ta’ kuntratti ffinanzjati permezz tal-baġit tal-Unjoni. Barra minn hekk, jekk il-ksur identifikat ikun abbinat mal-limiti u l-ostakli fid-detezzjoni, l-investigazzjoni u l-korrezzjoni tal-frodi, identifikati bħala raġunijiet addizzjonali relatati mal-investigazzjoni, il-prosekuzzjoni u l-qafas kontra l-korruzzjoni, l-impatt jista’ jitqies saħansitra aktar sinifikanti.

(20)

Meta titqies in-natura tal-konstatazzjonijiet fir-rigward tal-akkwist pubbliku, jenħtieġ li l-miżuri xierqa li jridu jiġu adottati skont l-Artikolu 4(1) tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092 (il-“miżuri xierqa”) ikunu jikkonċernaw il-finanzjament tal-Unjoni li huwa prinċipalment implimentat permezz tal-akkwist pubbliku. L-awditi tal-Kummissjoni li identifikaw proċessi ta’ akkwist pubbliku irregolari u b’nuqqasijiet koprew il-qasam tal-politika ta’ koeżjoni, u minkejja li l-impatt ta’ dawk in-nuqqasijiet u l-irregolaritajiet fuq il-baġit tal-Unjoni ġie kkoreġut finanzjarjament fl-applikazzjoni tar-regoli tal-politika ta’ koeżjoni, dawn juru inabbiltà sistemika, falliment jew nuqqas ta’ rieda mill-awtoritajiet Ungeriżi li jipprevjenu deċiżjonijiet li jiksru l-liġi applikabbli fir-rigward tal-akkwist pubbliku u l-kunflitti ta’ interess, u b’hekk li jindirizzaw b’mod adegwat ir-riskji ta’ korruzzjoni.

(21)

Jenħtieġ li, bi prijorità, l-programmi li jridu jiġu protetti mill-miżuri xierqa jkunu l-programmi tal-politika ta’ koeżjoni 2021-2027 li mistennija jiġu implimentati prinċipalment permezz tal-akkwist pubbliku b’analoġija mal-mod kif l-Ungerija implimentat il-programmi ekwivalenti taħt il-qafas finanzjarju pluriennali 2014-2020. Dawk il-programmi huma l-Programm Operazzjonali għall-Ambjent u l-Effiċjenza Enerġetika Plus, il-Programm Operazzjonali għat-Trasport Integrat Plus u l-Programm Operazzjonali għall-Iżvilupp Territorjali u tal-Abitat Plus (il-“programmi kkonċernati”). Fir-rigward tal-programmi kkonċernati, il-livell ta’ implimentazzjoni permezz tal-akkwist pubbliku huwa stmat għal minn 85 % sa 90 %.

(22)

Jenħtieġ li l-miżuri xierqa jikkonċernaw ukoll azzjonijiet taħt il-programmi tal-Unjoni implimentati b’ġestjoni diretta u indiretta, li għalihom it-trusts ta’ interess pubbliku u l-entitajiet miżmuma minnhom, li jitqiesu bħala entitajiet tal-gvern fis-sens tal-Artikoli 2(b) u 5(1)(a) tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092, ikunu jistgħu jkunu benefiċjarji jew entitajiet ta’ implimentazzjoni. Fir-rigward tal-ksur identifikat rilevanti għat-trusts ta’ interess pubbliku, jenħtieġ li l-programmi kollha tal-Unjoni implimentati b’ġestjoni diretta u indiretta jkunu fil-mira tal-miżuri xierqa.

(23)	F’konformità mar-rekwiżiti tal-proporzjonalità stabbiliti fl-Artikolu 5(3) tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092, jenħtieġ li l-livell xieraq tal-miżuri li jridu jiġu applikati jiġi ddeterminat b’perċentwal li jirrifletti r-riskju riżultanti għall-baġit tal-Unjoni.

(24)	Fid-dawl tas-serjetà, il-frekwenza u d-durata tal-ksur sistemiku identifikat fl-akkwist pubbliku, ir-riskju finanzjarju għall-ġestjoni finanzjarja tajba tal-baġit tal-Unjoni jista’ jitqies bħala sinifikanti ħafna, u għalhekk jiġġustifika miżuri b’livell għoli ħafna ta’ impatt finanzjarju.

(25)

F’konformità mal-Artikolu 6(6) tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092, l-informazzjoni rċevuta u kwalunkwe kumment magħmul mill-Istat Membru kkonċernat, kif ukoll l-adegwatezza ta’ kwalunkwe miżura ta’ rimedju proposta, iridu jitqiesu meta tittieħed deċiżjoni dwar il-miżuri xierqa. Għalhekk, jenħtieġ li l-miżuri ta’ rimedju proposti mill-Ungerija jiġu inklużi fil-valutazzjoni.

(26)

Fit-tieni tweġiba tagħha, l-Ungerija ppreżentat 17-il miżura ta’ rimedju, li l-impenji tagħhom ġew ikkomplementati b’ittra mibgħuta lill-Kummissjoni fit-13 ta’ Settembru 2022. Skont l-opinjoni tal-Ungerija, dawn jindirizzaw il-kwistjonijiet kollha mqajma mill-Kummissjoni fin-notifika . Il-miżuri ta’ rimedju proposti huma kif ġej:

(a)	tisħiħ tal-prevenzjoni, id-detezzjoni u l-korrezzjoni tal-illegalitajiet u l-irregolaritajiet li jikkonċernaw l-implimentazzjoni tal-fondi tal-Unjoni, permezz ta’ Awtorità tal-Integrità ġdida stabbilita;

(b)	task Force Kontra l-Korruzzjoni;

(c)	tisħiħ tal-qafas kontra l-korruzzjoni;

(d)	żgurar tat-trasparenza tal-użu tal-appoġġ tal-Unjoni mill-fondazzjonijiet tal-ġestjoni tal-assi ta’ interess pubbliku;

(e)	introduzzjoni ta’ proċedura speċifika fil-każ ta’ reati speċjali relatati mal-eżerċizzju ta’ awtorità pubblika jew il-ġestjoni ta’ proprjetà pubblika;

(f)	tisħiħ tal-mekkaniżmi ta’ awditjar u kontroll biex jiġi garantit l-użu tajjeb tal-appoġġ tal-Unjoni;

(g)	tnaqqis tas-sehem ta’ proċeduri ta’ sejħiet għall-offerti b’offerti waħdiena ffinanzjati mill-fondi tal-Unjoni;

(h)	tnaqqis tas-sehem ta’ proċeduri ta’ sejħiet għall-offerti b’offerti waħdiena ffinanzjati mill-baġit nazzjonali;

(i)	l-iżvilupp ta’ għodda ta’ rapportar ta’ offerta waħdiena għall-monitoraġġ u r-rappurtar dwar proċeduri ta' akkwisti pubbliċi magħluqa b’offerti waħdiena;

(j)	l-iżvilupp tas-Sistema Elettronika tal-Akkwist Pubbliku biex tiżdied it-trasparenza;

(k)	l-iżvilupp ta’ qafas għall-kejl tal-prestazzjoni li jivvaluta l-effiċjenza u l-kosteffettività tal-akkwisti pubbliċi;

(l)	l-adozzjoni ta’ pjan ta’ azzjoni biex jiżdied il-livell ta’ kompetizzjoni fl-akkwist pubbliku;

(m)	taħriġ li jrid jiġi pprovdut għall-intrapriżi mikro, żgħar u ta’ daqs medju dwar il-prattiki tal-akkwist pubbliku;

(n)	twaqqif ta’ skema ta’ appoġġ għall-kumpens tal-ispejjeż assoċjati mal-parteċipazzjoni fl-akkwist pubbliku ta’ intrapriżi mikro, żgħar u ta’ daqs medju;

(o)	l-applikazzjoni tal-ARACHNE, l-għodda tal-Kummissjoni għall-kejl tar-riskju;

(p)	tisħiħ tal-kooperazzjoni mal-OLAF; u

(q)	l-adozzjoni ta’ att leġiżlattiv li jiżgura trasparenza mtejba tal-infiq pubbliku.

(27)

Tlettax mill-miżuri ta' rimedju jistabbilixxu Passi Ewlenin ta' Implimentazzjoni li għandhom jittieħdu sad-19 ta' Novembru 2022. L-Ungerija impenjat ruħha li tinforma lill-Kummissjoni sad-19 ta' Novembru 2022, u kull tliet xhur minn hemm 'il quddiem, dwar l-implimentazzjoni tal-miżuri ta' rimedju, inkluż l-impenji addizzjonali li kien fiha l-ittra tat-13 ta' Settembru 2022. Għal erba' miżuri ta' rimedju, jiġifieri miżuri ta' rimedju (h) u (l) sa (n), il-Kummissjoni indikat li ma kien hemm l-ebda Passi Ewlenin ta' Implimentazzjoni immedjati, peress li jeħtieġu perjodu ta' implimentazzjoni itwal, u li hija ser timmonitorja l-implimentazzjoni tagħhom bħala parti mill-monitoraġġ tagħha tal-miżuri kollha ta' rimedju, abbażi tar-rapportar trimestrali li għalih l-Ungerija impenjat ruħha bl-ittri tagħha tad-19 ta' Novembru 2022, sal-31 ta' Diċembru 2028.

(28)

B’mod ġenerali, l-Ungerija impenjat ruħha li tieħu l-miżuri ta’ rimedju proposti fit-tieni tweġiba tagħha biex tindirizza l-kwistjonijiet imqajma fin-notifika mingħajr kundizzjonijiet u li żżomm lilhom u l-leġiżlazzjoni relatata fis-seħħ mingħajr ebda limitu ta’ żmien u li tinforza kif xieraq ir-regoli stabbiliti fihom.

(29)

Kif iċċarat fil-memorandum ta' spjegazzjoni li jakkumpanja l-proposta tal-Kummissjoni, il-Kummissjoni kkunsidrat li l-miżuri ta' rimedju proposti, meħuda flimkien, fil-prinċipju kapaċi jindirizzaw il-kwistjonijiet rigward l-irregolaritajiet sistemiċi, in-nuqqasijiet u d-dgħufijiet fl-akkwist pubbliku, ir-riskji ta' kunflitti ta' interess, u t-tħassib dwar trusts ta' interess pubbliku, kif ukoll ir-raġunijiet addizzjonali rigward l-investigazzjoni, il-prosekuzzjoni u l-qafas kontra l-korruzzjoni, dment li l-miżuri kollha jiġu implimentati b'mod korrett u effettiv.

(30)

Madankollu, il-Kummissjoni żiedet ukoll li r-regoli dettaljati ta' implimentazzjoni għall-miżuri ta' rimedju proposti kienu għadhom iridu jiġu ddeterminati, b'mod partikolari kif l-elementi ewlenin tal-miżuri jiġu trasposti fit-testi legali attwali li jridu jiġu adottati għall-implimentazzjoni tal-miżuri ta' rimedju. Minħabba li bosta mill-kwistjonijiet identifikati fl-Ungerija mhumiex biss dwar bidliet fil-qafas legali, iżda b'mod aktar prominenti dwar l-implimentazzjoni konkreta tal-bidliet fil-prattika, b'din tal-aħħar tirrikjedi perjodu ta' żmien aktar estiż biex tagħti riżultati konkreti, sakemm jiġu implimentati mill-inqas l-elementi ewlenin ta' xi wħud mill-miżuri ta' rimedju fiż-żmien tal-proposta tal-Kummissjoni, kif indikat fl-iskedi ta' żmien tal-miżuri ta' rimedju ppreżentati mill-Ungerija fit-tieni risposta tagħha, kien għad hemm riskju għall-baġit tal-Unjoni. Sakemm jidħlu fis-seħħ it-testi leġiżlattivi ewlenin li jimplimentaw ħafna mill-miżuri ta' rimedju proposti u filwaqt li titqies il-valutazzjoni li tinsab fil-memorandum ta' spjegazzjoni li jakkumpanja l-proposta tal-Kummissjoni, kif ukoll il-possibbiltà li l-miżuri jistgħu ma jiġux implimentati b'mod korrett, jew li l-effettività tagħhom tiddgħajjef fid-dettalji tal-miżuri, il-Kummissjoni stmat li l-livell ta' riskju għall-baġit tal-Unjoni kkorrisponda għal 65 % tal-programm kkonċernat, jiġifieri 5 punti perċentwali inqas mir-riskju stmat fin-nuqqas ta' miżuri ta' rimedju. Għalhekk hija pproponiet li l-Kunsill jadotta miżuri xierqa skont l-Artikolu 6(9) tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092.

(31)

B'kont meħud li l-Ungerija kienet impenjat ruħha li tieħu miżuri ta' rimedju biex tindirizza s-sitwazzjoni f'konformità ma' kalendarju dettaljat u li l-Kummissjoni qieset li l-miżuri ta' rimedju proposti, meħuda flimkien, jekk jiġu speċifikati u implimentati b'mod korrett skont dak il-kalendarju dettaljat, jistgħu fil-prinċipju jkunu kapaċi jindirizzaw il-kwistjonijiet, fit-13 ta' Ottubru 2022 il-Kunsill iddeċieda, wara talba mill-Ungerija li kienu jeżistu ċirkostanzi eċċezzjonali skont l-Artikolu 6(10) tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092 li kienu biżżejjed sabiex tiġi estiża l-iskadenza għall-adozzjoni tad-deċiżjoni ta' implimentazzjoni b'xahrejn addizzjonali, biex jingħata lill-Kummissjoni u l-Kunsill biżżejjed żmien biex jivvalutaw l-adozzjoni u l-implimentazzjoni effettiva tal-miżuri ta' rimedju, b'kont meħud tal-għadd kbir u l-kumplessità teknika tagħhom.

(32)

Sabiex tilaħħaq mal-iskadenzi stabbiliti fil-Passi Ewlenin ta' Implimentazzjoni, l-Ungerija pproċediet bl-adozzjoni ta' diversi atti leġiżlattivi bejn l-aħħar ta' Settembru 2022 u l-bidu ta' Ottubru. Aktar diskussjonijiet intensi bejn l-awtoritajiet Ungeriżi u s-servizzi tal-Kummissjoni kienu meħtieġa biex jippruvaw jiżguraw li dawk l-atti jkunu allinjati bis-sħiħ mal-miżuri ta' rimedju u li jkunu effettivi. Bħala riżultat ta' dawk id-diskussjonijiet, il-Gvern Ungeriż ippreżenta lill-Assemblea Nazzjonali l-hekk imsejjaħ 'pakkett ta' servizz' fil-15 ta' Novembru 2022, b'għadd ta' emendi proposti għat-testi legali li ġew adottati fl-aħħar ta' Settembru 2022 u l-bidu ta' Ottubru.

Il-pakkett ta' servizz huwa magħmul minn żewġ abbozzi ta' liġi, wieħed (T/2033) għall-adozzjoni skont il-proċedura ordinarja, li għaliha l-votazzjoni finali saret fit-22 ta' Novembru 2022, u l-abbozz ta' liġi l-ieħor (T/2032) għall-adozzjoni skont il-proċedura applikabbli għal atti kardinali (li teħtieġ maġġoranza ta' żewġ terzi), li għaliha l-votazzjoni finali saret fis-7 ta' Diċembru 2022. L-Assemblea Nazzjonali adottat iż-żewġ atti. Permezz tal-ittri sottomessi lill-Kummissjoni fid-19 ta' Novembru, fis-26 ta' Novembru, fis-6 ta' Diċembru u fis-7 ta' Diċembru 2022 l-Ungerija infurmat lill-Kummissjoni dwar l-azzjonijiet meħuda biex jiġu implimentati l-impenji li ttieħdu qabel.

(33)

Fit-30 ta' Novembru 2022, il-Kummissjoni ppubblikat Komunikazzjoni dwar il-miżuri ta' rimedju nnotifikati mill-Ungerija, li tipprovdi lill-Kunsill b'valutazzjoni tal-adegwatezza tal-miżuri ta' rimedju kif adottati mill-Ungerija mid-19 ta' Novembru 2022. Wara talba magħmula mill-Kunsill fis-6 ta' Diċembru 2022, il-Kummissjoni, fid-9 ta' Diċembru 2022, ipprovdiet valutazzjoni aġġornata dwar il-miżuri l-oħra li ħadet l-Ungerija sas-7 ta' Diċembru 2022. Il-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Novembru 2022 u l-valutazzjoni aġġornata tad-9 ta' Diċembru 2022, meħuda flimkien mal-memorandum ta' spjegazzjoni li jakkumpanja l-proposta tal-Kummissjoni, jikkostitwixxu l-bażi għad-deliberazzjonijiet tal-Kunsill.

(a) Tisħiħ tal-prevenzjoni, id-detezzjoni u l-korrezzjoni tal-illegalitajiet u l-irregolaritajiet li jikkonċernaw l-implimentazzjoni tal-fondi tal-Unjoni permezz ta' Awtorità tal-Integrità ġdida stabbilita.

(34)

L-Ungerija impenjat ruħha li tistabbilixxi Awtorità tal-Integrità ġdida bl-għan li ssaħħaħ il-prevenzjoni, id-detezzjoni u l-korrezzjoni ta' frodi, kunflitti ta' interess u korruzzjoni, kif ukoll illegalitajiet u irregolaritajiet oħra fl-implimentazzjoni ta' kwalunkwe appoġġ finanzjarju tal-Unjoni. Il-ħolqien tal-Awtorità tal-Integrità, korp ġdid fil-kuntest Ungeriż, huwa miżura orizzontali li għandha l-għan li tirrimedja l-ksur sistemiku tal-prinċipji tal-istat tad-dritt li jikkonċerna l-akkwist pubbliku li jaffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni. Għalhekk hija waħda mill-miżuri ta' rimedju ċentrali proposti mill-Ungerija biex tindirizza t-tħassib imqajjem mill-Kummissjoni.

(35)

Fil-miżura ta' rimedju proposta, l-Ungerija inkludiet għadd ta' elementi li fil-mument tal-proposta tal-Kummissjoni huma vvalutati b'mod pożittiv, b'mod partikolari dwar: (i) l-għan u l-objettivi tal-Awtorità tal-Integrità l-ġdida, (ii) il-kamp ta' applikazzjoni tal-mandat tagħha u s-setgħat estensivi, inkluż is-setgħat li tagħti struzzjonijiet lill-awtoritajiet kontraenti biex jissospendu l-offerti, is-setgħat li titlob lill-korpi investigattivi amministrattivi jwettqu investigazzjonijiet, is-setgħat li tirrakkomanda l-esklużjoni ta' operaturi ekonomiċi speċifiċi mill-finanzjament tal-Unjoni; id-dritt li titlob stħarriġ ġudizzjarju tad-deċiżjonijiet kollha tal-awtoritajiet li jikkonċernaw il-proċeduri ta' akkwist pubbliku li jinvolvu kwalunkwe appoġġ mill-Unjoni (u li jista' jkun soġġett għal stħarriġ ġudizzjarju) eċċ.; (iii) ir-regoli dwar il-ħatra tal-bord tal-Awtorità tal-Integrità u dwar l-involviment ta' "kumitat tal-eliġibbiltà" bl-għan li jiġi ggarantit li l-Awtorità tal-Integrità tkun kompletament indipendenti. Barra minn hekk, l-Ungerija hija impenjata li l-Awtorità tal-Integrità ser sserraħ fuq il-fatti stabbiliti minn deċiżjonijiet ġudizzjarji, ser tkun tista' titlob l-intervent tal-qrati, u d-deċiżjonijiet tagħha stess ser ikunu soġġetti għal stħarriġ ġudizzjarju.

Għal din ir-raġuni, l-Ungerija impenjat ruħha wkoll li l-qrati kollha fl-Ungerija li jisimgħu kawżi ċivili, amministrattivi u kriminali inklużi dawk rilevanti għall-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni ser jikkonformaw mar-rekwiżiti tal-indipendenza, l-imparzjalità u li jkunu stabbiliti bil-liġi, f'konformità mal-Artikolu 19(1) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u l-acquis rilevanti tal-Unjoni. L-Ungerija impenjat ruħha wkoll li tieħu l-Passi Ewlenin ta' Implimentazzjoni għall-ħolqien tal-Awtorità tal-Integrita' sad-19 ta' Novembru 2022. Wara s-sottomissjoni tal-proposta tal-Kummissjoni, fl-4 ta' Ottubru 2022, l-Ungerija adottat l-Att li jistabbilixxi l-Awtorità tal-Integrità (l-Att XXVII tal-2022 dwar il-kontroll tal-użu tal-fondi tal-baġit tal-Unjoni Ewropea, 'l-Att dwar l-Awtorità tal-Integrità'), li daħal fis-seħħ fl-11 ta' Ottubru 2022. Aktar emendi għall-Att dwar l-Awtorità tal-Integrità ġew introdotti bħala parti miż-żewġ abbozzi ta' liġijiet li jiffurmaw 'il-pakkett ta' servizz' ippreżentat lill-Assemblea Nazzjonali fil-15 ta' Novembru 2022 u vvotat fuqhom fit-22 ta' Novembru 2022 u fis-7 ta' Diċembru 2022. Kif meħtieġ fil-miżura ta' rimedju, l-Ungerija kkonsultat lill-Kunsill tal-Ewropa u lill-OECD fil-proċess li wassal għall-adozzjoni tal-Att dwar l-Awtorità tal-Integrità, u qieset ċerti rakkomandazzjonijiet. B'mod parallel mal-proċeduri leġiżlattivi, fit-23 ta' Settembru 2022, l-awtoritajiet Ungeriżi nedew proċedura tal-għażla u tal-ħatra għall-membri tal-Kumitat ta' Eliġibbilta', u mbagħad fl-14 ta' Ottubru 2022, għall-membri tal-bord tal-Awtorità tal-Integrità, li kienu finalment maħtura sal-4 ta' Novembru 2022. L-Awtorità tal-Integrità kellha l-ewwel laqgħa uffiċjali tagħha fit-18 ta' Novembru 2022.

(36)

Madankollu, billi l-Kummissjoni sabet fil-komunikazzjoni tagħha tat-30 ta' Novembru 2022 u kkonfermat fid-9 ta' Diċembru 2022 wara valutazzjoni bir-reqqa, li l-qafas regolatorju għall-Awtorità tal-Integrità kif stabbilit fl-Att dwar l-Awtorità tal-Integrità ma jissodisfax ċerti impenji meħuda skont il-miżura ta' rimedju, li, għalhekk, ma jistgħux jitqiesu effettivi bis-sħiħ u adegwati skont ir-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092. Id-dgħufijiet, ir-riskji u n-nuqqasijiet tal-miżura ta' rimedju, li jikkompromettu l-effettività u l-indipendenza tal-Awtorità tal-Integrità u l-kapaċità tagħha li tindirizza s-sejbiet tal-Kummissjoni, huma b'mod partikolari dawn li ġejjin: (i) in-nuqqas ta' regola ċara li tiddikjara li l-Awtorità tal-Integrità ser iżżomm il-kompetenza tagħha wara li proġett jiġi rtirat mill-finanzjament tal-Unjoni; (ii) id-dgħufijiet tas-sistema għall-istħarriġ ġudizzjarju tad-deċiżjonijiet tal-awtoritajiet kontraenti li ma jsegwux ir-rakkomandazzjonijiet tal-Awtorità tal-Integrità; (iii) id-dgħufijiet tal-proċedura ta' tkeċċija; (iv) is-setgħat diretti, u mhux superviżorji, tal-Awtorità tal-Integrità fir-rigward tal-gruppi diversi ta' dikjaranti, u n-nuqqas ta' trasferiment tas-setgħat lill-Awtorità tal-Integrità biex tivverifika d-dikjarazzjonijiet tal-assi tal-membri tal-Gvern; (v) il-kamp ta' applikazzjoni limitat relatat man-nuqqas ta' inklużjoni tal-"uffiċjali b'riskju għoli" kollha fil-kamp ta' applikazzjoni tas-setgħat ta' verifika tal-Awtorità tal-Integrità fir-rigward tad-dikjarazzjonijiet tal-assi. Il-Kunsill iqis li għal dawn ir-raġunijiet kif esposti aktar fil-komunikazzjoni tal-Kummissjoni, id-dgħufijiet identifikati, u b'mod partikolari dawk li jillimitaw is-setgħat tal-Awtorità tal-Integrità, huma ta' gravità tant li jimminaw serjament il-kapaċità tal-Awtorità tal-Integrità li tirrimedja l-ksur sistemiku tal-prinċipji tal-istat tad-dritt li jikkonċerna l-akkwist pubbliku li jaffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni.

(b) It-Task Force Kontra l-Korruzzjoni

(37)

L-Ungerija impenjat ruħha li tistabbilixxi Task Force Kontra l-Korruzzjoni bil-kompitu li, fost oħrajn, teżamina l-miżuri eżistenti kontra l-korruzzjoni u telabora proposti dwar it-titjib tal-prevenzjoni, l-identifikazzjoni, l-investigazzjoni, il-prosekuzzjoni u s-sanzjonar ta' prattiki korrotti. Element ewlieni tal-miżura ta' rimedju kien jikkonċerna l-parteċipazzjoni sħiħa, strutturata u effettiva ta' atturi mhux statali attivi fil-qasam tal-ġlieda kontra l-korruzzjoni flimkien mar-rappreżentanti tal-gvern. Barra minn hekk, l-Ungerija impenjat ruħha għal konsultazzjonijiet estensivi mal-partijiet ikkonċernati nazzjonali u internazzjonali, inkluż il-Kummissjoni, matul it-tħejjija tal-abbozz tal-leġiżlazzjoni. L-Ungerija impenjat ruħha li tieħu Passi Ewlenin ta' Implimentazzjoni sabiex tistabbilixxi l-qafas regolatorju għat-Task Force l-ġdida Kontra l-Korruzzjoni sat-30 ta' Settembru 2022. F'konformità mal-miżura ta' rimedju, id-dispożizzjonijiet rilevanti tal-Att dwar l-Awtorità tal-Integrità jipprevedu li 50 % tal-membri tat-Task Force l-ġdida Kontra l-Korruzzjoni għandhom jirrappreżentaw atturi mhux governattivi u jintgħażlu abbażi ta' proċess tal-għażla miftuħ, trasparenti u mhux diskriminatorju bi kriterji oġġettivi relatati mal-għarfien espert u l-merti. Wara l-preżentazzjoni tal-proposta tal-Kummissjoni, l-Ungerija kkonsultat lill-OECD u lill-Kunsill tal-Ewropa, u pprevediet l-istabbiliment ta' Task Force ġdida Kontra l-Korruzzjoni fil-qafas tal-Att dwar l-Awtorità tal-Integrità. It-Task Force l-ġdida Kontra l-Korruzzjoni finalment ġiet stabbilita fl-1 ta' Diċembru 2022.

(38)

Fid-dawl ta' dawk l-iżviluppi, abbażi tal-valutazzjoni tal-Kummissjoni, il-Kunsill iqis li l-Ungerija ħadet il-Passi Ewlenin ta' Implimentazzjoni rilevanti u li l-qafas regolatorju għat-Task Force l-ġdida Kontra l-Korruzzjoni kif stabbilit fl-Att dwar l-Awtorità tal-Integrità jissodisfa l-impenji stabbiliti fil-miżura ta' rimedju.

(39)

L-Ungerija impenjat ruħha li sat-30 ta' Settembru 2022 tadotta strateġiji kontra l-frodi u kontra l-korruzzjoni li jiddefinixxu l-kompiti tal-entitajiet involuti fl-implimentazzjoni ta' kwalunkwe appoġġ finanzjarju tal-Unjoni fir-rigward tal-prevenzjoni, l-identifikazzjoni u l-korrezzjoni tal-frodi, il-kunflitt ta' interess u l-korruzzjoni. L-Ungerija impenjat ruħha wkoll li testendi l-kamp ta' applikazzjoni personali u materjali tad-dikjarazzjonijiet tal-assi mill-1 ta' Novembru 2022. Din il-miżura ta' rimedju għandha natura orizzontali u sistemika sabiex tiġġieled kontra l-korruzzjoni u tiżgura t-trasparenza fl-isfera politika. Għalhekk hija waħda mill-miżuri ta' rimedju ċentrali proposti mill-Ungerija.

(40)

Wara l-preżentazzjoni tal-proposta tal-Kummissjoni, l-Ungerija ħadet għadd ta' passi biex tindirizza l-Passi Ewlenin ta' Implimentazzjoni għal dik il-miżura ta' rimedju. Fit-30 ta' Settembru 2022, l-Ungerija adottat l-istrateġija kontra l-frodi u l-korruzzjoni għall-perjodu ta' programmazzjoni 2021-2027, u għall-implimentazzjoni tal-Pjan għall-Irkupru u r-Reżiljenza (Deċiżjoni tal-Gvern 1470/2022). L-istrateġija ġiet sussegwentement emendata, u ġiet adottata u ppubblikata verżjoni ġdida fil-15 ta' Novembru 2022 (Deċiżjoni tal-Gvern 1540/2022). L-Assemblea Nazzjonali adottat 'l-Att dwar id-Dikjarazzjonijiet tal-Assi' (Att XXXI tal-2022) fil-25 ta' Ottubru 2022, li daħal fis-seħħ fl-1 ta' Novembru 2022 b'ċerti eċċezzjonijiet. Fil-15 ta' Novembru 2022, l-Ungerija ppreżentat lill-Assemblea Nazzjonali abbozz ta' liġi emendatorja dwar 'l-Att dwar id-Dikjarazzjonijiet tal-Assi', bħala parti mill-pakkett ta' servizzi adottat fis-7 ta' Diċembru 2022.

(41)

Fir-rigward tal-istrateġiji kontra l-frodi u kontra l-korruzzjoni, fil-Komunikazzjoni tagħha tat-30 ta' Novembru 2022, il-Kummissjoni sabet li, minkejja li ma ġietx sodisfatta l-iskadenza miftiehma minħabba l-adozzjoni tal-emendi, l-Ungerija madankollu ssodisfat l-impenji stabbiliti fil-miżura ta' rimedju. Fir-rigward tad-dikjarazzjonijiet tal-assi, il-Kummissjoni sabet li f'konformità mal-miżura ta' rimedju, l-Att dwar id-Dikjarazzjonijiet tal-Assi jestendi l-kamp ta' applikazzjoni personali tad-dikjarazzjonijiet tal-assi biex jinkludi persuni fdati b'funzjonijiet politiċi għolja u membri tal-Assemblea Nazzjonali, kif ukoll qraba tagħhom li jgħixu fl-istess dar. L-Att jestendi wkoll il-kamp ta' applikazzjoni materjali tad-dikjarazzjonijiet tal-assi biex jinkludi l-assi rilevanti kollha. Madankollu, abbażi tal-valutazzjoni tal-Kummissjoni, għad hemm dgħufijiet, riskji u nuqqasijiet sinifikanti fil-qafas regolatorju għad-dikjarazzjoni tal-assi stabbilit mill-Ungerija, u b'mod partikolari: (i) in-nuqqas ta' ċarezza u ċertezza legali relatati mal-obbligi ta' divulgazzjoni għal proprjetà immobbli inkluż proprjetà barra l-ġuriżdizzjoni tal-Ungerija; (ii) in-nuqqas ta' ċarezza dwar il-kamp ta' applikazzjoni personali, materjali u temporali tad-dikjarazzjoni tal-assi, l-introjtu u l-interessi ekonomiċi ta' ċerti eżekuttivi, uffiċjali u Membri tal-Assemblea Nazzjonali, u għall-konjuġi jew il-koabitanti u t-tfal tagħhom li jgħixu fl-istess unità domestika; (iii) in-nuqqas ta' inklużjoni fl-Att dwar id-Dikjarazzjonijiet tal-Assi ta' referenza espliċita għall-istabbiliment ta' sistema ta' dikjarazzjonijiet tal-assi ppreżentati elettronikament f'format diġitali, li għandha tinħażen f'bażi tad-data pubblika li jista' jsir tiftix fuqha mingħajr tariffi jew il-ħtieġa ta' reġistrazzjoni. Il-Kunsill iqis li għal dawn ir-raġunijiet kif esposti aktar fil-komunikazzjoni tal-Kummissjoni, id-dgħufijiet identifikati joħolqu lakuni possibbli fil-liġi u bħala konsegwenza jdgħajfu l-effettività tal-miżura ta' rimedju.

(d) Żgurar tat-trasparenza tal-użu tal-appoġġ tal-Unjoni mill-fondazzjonijiet ta' ġestjoni tal-assi ta' interess pubbliku

(42)

L-Ungerija impenjat ruħha li tiżgura t-trasparenza tal-użu tal-appoġġ tal-Unjoni mill-fondazzjonijiet ta' ġestjoni tal-assi ta' interess pubbliku billi temenda l-qafas regolatorju rilevanti sat-30 ta' Settembru 2022. Wara l-preżentazzjoni tal-proposta tal-Kummissjoni, l-Assemblea Nazzjonali adottat Att leġiżlattiv li jemenda ċerti Atti li jikkonċernaw il-fondazzjonijiet ta' ġestjoni tal-assi ta' interess pubbliku li jwettqu dmir pubbliku, l-Amministrazzjoni Nazzjonali tat-Taxxa u tad-Dwana u l-kontrolli tal-Uffiċċju Ewropew ta' Kontra l-Frodi fir-rigward tal-kontroll tal-użu tal-fondi tal-baġit tal-Unjoni Ewropea (Att XXIX tal-2022) li daħal fis-seħħ fit-13 ta' Ottubru 2022.

(43)

F'konformità mal-miżura ta' rimedju, l-Att XXIX tal-2022 introduċa emendi li wessgħu l-kamp ta' applikazzjoni tar-regoli dwar l-akkwist pubbliku u dwar il-kunflitt ta' interess biex ikopru wkoll il-fondazzjonijiet ta' ġestjoni tal-assi ta' interess pubbliku li jwettqu dmir pubbliku. Madankollu, il-qafas regolatorju għadu ma jżommx lill-uffiċjali tal-ogħla livell, inkluż eżekuttivi politiċi għolja mill-Assemblea Nazzjonali u mill-korpi awtonomi tal-Ungerija, milli jkunu fuq bordijiet ta' fondazzjonijiet ta' ġestjoni tal-assi ta' interess pubbliku, kif mitlub ripetutament mill-Kummissjoni. Barra minn hekk, l-Ungerija introduċiet mill-ġdid mill-1 ta' Novembru 2022 il-possibbiltà (permezz ta' eċċezzjoni mill-projbizzjoni ġenerali) għal eżekuttivi politiċi għolja li jkollhom impjieg ieħor remunerat, inkluż fuq bordijiet ta' fondazzjonijiet ta' ġestjoni tal-assi ta' interess pubbliku. Il-Kunsill iqis li għal dawn ir-raġunijiet kif stabbilit aktar fil-komunikazzjoni tal-Kummissjoni, id-dgħufijiet tal-qafas regolatorju flimkien mal-iżviluppi leġiżlattivi ġodda jaggravaw il-possibbiltà ta' kunflitt ta' interess li l-miżura ta' rimedju kienet maħsuba li tindirizza u għalhekk jagħmluh inadegwat biex jindirizza t-tħassib oriġinarjament imqajjem mill-Kummissjoni.

(e) Introduzzjoni ta' proċedura speċifika fil-każ ta' reati speċjali relatati mal-eżerċizzju ta' awtorità pubblika jew il-ġestjoni ta' proprjetà pubblika

(44)

L-Ungerija impenjat ruħha li tistabbilixxi proċedura ġdida ta' stħarriġ ġudizzjarju li tikkonċerna reati kriminali speċjali relatati mal-eżerċizzju ta' awtorità pubblika jew mal-ġestjoni ta' proprejta' pubblika. Taħt il-miżura ta' rimedju, il-proċedura l-ġdida għandha tipprevedi l-istħarriġ ġudizzjarju tad-deċiżjoni tas-servizz tal-prosekuzzjoni jew tal-awtorità investigattiva li tirrifjuta rapport ta' reat jew ittemm il-proċedimenti kriminali (jiġifieri li tagħlaq investigazzjoni kriminali mingħajr akkuża) rigward il-korruzzjoni u prattiki relatati mal-korruzzjoni. Il-proċedura l-ġdida trid tagħti lil imħallef inkwirenti l-awtorità li jordna l-bidu jew il-kontinwazzjoni tal-proċedimenti kriminali. Kwalunkwe persuna fiżika u ġuridika, bl-eċċezzjoni tal-awtoritajiet pubbliċi, tista' tippreżenta mozzjonijiet skont il-proċedura, li jistgħu jwasslu wkoll għall-possibbiltà li jiġi ppreżentat att ta' akkuża quddiem qorti. Din il-miżura ta' rimedju hija miżura orizzontali li għandha l-għan li tirrimedja problemi strutturali bl-effettività tal-azzjoni ta' prosekuzzjoni fl-Ungerija u li tiżgura li jittieħdu miżuri effettivi u deterrenti biex tiġi żgurata l-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, f'konformità mal-Artikolu 325 TFUE. Għalhekk hija waħda mill-miżuri ta' rimedju ċentrali proposti mill-Ungerija biex tindirizza t-tħassib imqajjem mill-Kummissjoni.

(45)

Fil-miżura ta' rimedju proposta, l-Ungerija inkludiet għadd ta' elementi li ġew ivvalutati b'mod pożittiv fil-mument tal-proposta tal-Kummissjoni, bħall-possibbiltà li l-entitajiet ġuridiċi jiftħu l-proċedura ta' stħarriġ ġudizzjarju, pożizzjoni proċedurali privileġġata garantita għall-persuna li tiddenunzja reat, referenza għall-fatt li l-kompetenza esklużiva biex tisma' l-kawżi skont il-proċedura l-ġdida ser tiġi attribwita lil qorti speċjalizzata (jiġifieri l-Qorti tad-Distrett Ċentrali ta' Buda), referenza għall-fatt li l-qrati kollha u l-imħallfin investigattivi involuti fil-proċedura l-ġdida ser ikunu konformi mal-Artikolu 19(1) TUE u l-acquis rilevanti tal-Unjoni, u perjodu ta' żmien raġonevoli għall-proċedura b'mod ġenerali. L-Ungerija impenjat ruħha wkoll li tieħu l-Passi Ewlenin ta' Implimentazzjoni għall-adozzjoni u d-dħul fis-seħħ tal-emendi meħtieġa għall-Kodiċi ta' Proċedura Kriminali u tar-regolamenti ta' implimentazzjoni rilevanti sal-15 ta' Novembru 2022. Wara l-preżentazzjoni tal-proposta tal-Kummissjoni, l-Assemblea Nazzjonali adottat Att li jemenda l-Att XC tal-2017 dwar il-Kodiċi tal-Proċedura Kriminali ('l-Att dwar l-Istħarriġ Ġudizzjarju') fit-3 ta' Ottubru 2022, li daħal fis-seħħ fil-15 ta' Novembru 2022 u kompla jiġi modifikat wara skambji mal-Kummissjoni u ġie adottat f'verżjoni emendata fit-22 ta' Novembru 2022. L-Ungerija bdiet stħarriġ ex ante quddiem il-Qorti Kostituzzjonali Ungeriża, li sab li l-Att dwar l-Istħarriġ Ġudizzjarju huwa f'konformità mal-prinċipju ta' monopolju tal-prosekuzzjoni kif stabbilit fil-Liġi Fundamentali Ungeriża. L-Ungerija finalment ippreżentat lill-Kummissjoni l-abbozzi ta' Digrieti li jistabbilixxu r-regolamenti ta' implimentazzjoni meħtieġa għall-applikazzjoni tal-proċedura l-ġdida ta' stħarriġ u impenjat ruħha li tadottahom mingħajr dewmien sabiex tiżgura li dawn jidħlu fis-seħħ fl-1 ta' Jannar 2023.

(46)

L-Att dwar l-Istħarriġ Ġudizzjarju jimplimenta għadd ta' impenji proposti fil-miżuri ta' rimedju billi jintroduċi emendi rilevanti għall-Kodiċi tal-Proċedura Kriminali. Il-Kummissjoni laqgħet ukoll il-miżuri addizzjonali meħuda mill-Ungerija fil-qafas tal-emenda tal-Att dwar l-Istħarriġ Ġudizzjarju, bħas-setgħa għall-Awtorità tal-Integrità li tippreżenta mozzjoni għal reviżjoni jew reviżjoni ripetuta u l-abolizzjoni tas-setgħa tal-Prosekutur Ġenerali li jippreżenta rimedju straordinarju kontra d-deċiżjonijiet. Madankollu, kif muri mill-valutazzjoni tal-Kummissjoni, dispożizzjonijiet speċifiċi tal-Att dwar l-Istħarriġ Ġudizzjarju jintroduċu marġni ta' diskrezzjoni fil-proċedura li tista' tintuża biex jiġi affettwat l-eżitu wara mozzjoni għal stħarriġ jew għal prosekuzzjoni, li jikkomprometti l-effettività u l-adegwatezza ġenerali tal-miżura ta' rimedju. B'mod partikolari, (i) ir-regoli applikabbli ma jiddikjarawx b'mod ċar il-konsegwenzi legali għall-prosekutur ta' deċiżjoni ġudizzjarja li tannulla d-deċiżjoni tiegħu wara mozzjoni għal stħarriġ. Peress li ma hemm l-ebda garanzija li d-deċiżjonijiet ta' stħarriġ ġudizzjarju ser jiġu segwiti kif xieraq permezz ta' azzjoni korretta mill-prosekutur, id-diskrezzjoni mogħtija lill-prosekutur iddgħajjef serjament l-effettività u b'hekk l-adegwatezza tal-miżura ta' rimedju. Barra minn hekk (ii) għall-każijiet fejn tista' tiġi ppreżentata mozzjoni għal prosekuzzjoni, l-Att dwar l-Istħarriġ Ġudizzjarju jirrikjedi eżami tar-raġuni għall-mozzjoni għal prosekuzzjoni mill-qorti tal-proċess in camera u mingħajr ma tinstema' l-evidenza, li huwa addizzjonali għall-eżami preliminari tar-raġunijiet formali stabbilit skont il-proċedura l-ġdida.

Abbażi tal-valutazzjoni tal-Kummissjoni u tar-raġunijiet ipprovduti fiha, tali eżami mill-qorti tal-proċess tar-raġuni għall-mozzjoni għal prosekuzzjoni jammonta għal filtrazzjoni sostantiva li tirriskja li tantiċipa jew tipprevjeni deċiżjoni dwar il-merti, mingħajr il-possibbiltà li tiġi mfittxija u tinstema' l-evidenza fil-każ. Dan jirrappreżenta pass mhux meħtieġ u jdgħajjef l-effettività tal-miżura ta' rimedju. Fl-aħħar nett, l-Att dwar l-Istħarriġ Ġudizzjarju ma jiċċarax il-kamp ta' applikazzjoni fiż-żmien tar-regoli l-ġodda u, b'mod partikolari, jonqos milli jiċċara li l-proċedura l-ġdida ser tapplika wkoll għal reati kriminali (mhux preskritti) imwettqa qabel l-1 ta' Jannar 2023. Il-Kunsill iqis li għal dawn ir-raġunijiet u dawk stabbiliti aktar fil-komunikazzjoni tal-Kummissjoni, id-dgħufijiet identifikati huma ta' gravità tali li jikkompromettu serjament l-adegwatezza tal-miżura ta' rimedju biex jiġu indirizzati l-kwistjonijiet ta' investigazzjonijiet, prosekuzzjoni u sanzjonar ineffettivi ta' reati kriminali fil-qasam tal-proprjeta' pubblika.

(f) Tisħiħ tal-mekkaniżmi ta' awditjar u kontroll biex jiġi garantit l-użu tajjeb tal-appoġġ tal-Unjoni

(47)

L-Ungerija impenjat ruħha li ssaħħaħ il-mekkaniżmi ta' awditjar u kontroll biex tiggarantixxi l-użu tajjeb tal-appoġġ tal-Unjoni billi fil-leġiżlazzjoni nazzjonali rilevanti inkludiet dispożizzjonijiet biex issaħħaħ ir-regoli u l-proċeduri biex tipprevjeni, tidentifika u tikkoreġi b'mod aktar effettiv il-kunflitti ta' interess fl-użu tal-fondi tal-Unjoni f'konformità mal-Artikolu 61 tar-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4), inkluż mekkaniżmu ta' kontroll effettiv fuq il-validità tad-dikjarazzjonijiet ta' kunflitt ta' interess. Wara l-preżentazzjoni tal-proposta tal-Kummissjoni, l-Ungerija ħadet għadd ta' passi biex tindirizza l-Passi Ewlenin ta' Implimentazzjoni għal din il-miżura ta' rimedju. B'mod partikolari, l-Assemblea Nazzjonali adottat u mmodifikat ulterjorment l-Att XXVIII tal-2022 li stabbilixxa d-Direttorat tal-Awditjar Intern u l-Integrità fl-Uffiċċju tal-Prim Ministru u jipprovdih garanziji ta' indipendenza u effettività. Il-pakkett ta' servizzi kien jinkludi wkoll abbozz ta' liġi li jbiddel il-qafas regolatorju li jirregola d-Direttorat Ġenerali għall-Awditjar tal-Fondi Ewropej ("EUTAF"). L-Ungerija adottat ukoll id-Digriet tal-Gvern 373/2022, li jemenda d-Digriet 374/2022 kif ukoll id-Digriet tal-Gvern 463/2022, li jsaħħaħ ir-regoli u l-proċeduri biex jipprevjeni, jidentifika u jikkoreġi b'mod aktar effettiv il-kunflitti ta' interess. Abbażi tal-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Novembru 2022 u r-raġunijiet ipprovduti fiha, il-Kunsill iqis li l-Ungerija ħadet il-Passi Ewlenin ta' Implimentazzjoni u li t-testi leġiżlattivi rilevanti jissodisfaw l-impenji stabbiliti mill-miżura ta' rimedju.

(g) Tnaqqis tas-sehem ta' proċeduri ta' sejħiet għall-offerti b'offerti waħdiena ffinanzjati mill-fondi tal-Unjoni

(48)

L-Ungerija impenjat ruħha li tnaqqas is-sehem tal-proċeduri tal-offerti ffinanzjati mill-fondi tal-Unjoni u magħluqa fl-2022 b'offerti waħdiena ta' inqas minn 15 %, kif imkejjel bil-metodoloġija tat-Tabella ta' Valutazzjoni tas-Suq Intern, sal-31 ta' Diċembru 2022. Il-Pass Ewlieni ta' Implimentazzjoni għal din il-miżura kien il-prestazzjoni tal-ewwel awditu mill-EUTAF dwar il-konformità mal-metodoloġija tat-Tabella ta' Valutazzjoni tas-Suq Intern sat-30 ta' Settembru 2022. L-Ungerija ppreżentat ir-rapport fis-7 ta' Ottubru 2022 u, wara kummenti mill-Kummissjoni, ippreżentat verżjoni finali riveduta fit-3 ta' Novembru 2022. L-awditu kkonkluda li l-metodoloġija użata kienet adegwata u konformi mal-metodoloġija użata mit-Tabella ta' Valutazzjoni tas-Suq Internet, b'eċċezzjoni waħda, li għaliha l-EUTAF ifformula rakkomandazzjoni. Abbażi tal-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Novembru 2022 u r-raġunijiet ipprovduti fiha, il-Kunsill iqis li l-Ungerija ħadet il-Pass Ewlieni ta' Implimentazzjoni kif meħtieġ mill-miżura ta' rimedju.

(i) Żvilupp ta' għodda ta' rapportar ta' offerta waħdanija għall-monitoraġġ u r-rappurtar dwar proċeduri ta' akkwisti pubbliċi magħluqa b'offerti waħdiena

(49)

L-Ungerija impenjat ruħha li tiżviluppa għodda ġdida ta' monitoraġġ u rapportar għall-kejl tas-sehem tal-proċeduri ta' akkwist li jirriżultaw f'offerti waħdiena ffinanzjati minn riżorsi nazzjonali jew minn appoġġ tal-Unjoni jew mit-tnejn li huma sat-30 ta' Settembru 2022. Wara l-preżentazzjoni tal-proposta tal-Kummissjoni, l-Ungerija ħadet għadd ta' passi biex tindirizza l-Passi Ewlenin ta' Implimentazzjoni għal dik il-miżura ta' rimedju. B'mod partikolari, l-Ungerija żviluppat għodda ġdida ta' monitoraġġ u rapportar li ġiet awditjata bħala operazzjonali, funzjonali u kapaċi timmonitorja l-proporzjon ta' proċeduri ta' akkwist b'offerta waħdanija. F'konformità mal-miżura ta' rimedju, l-għodda ta' rapportar ser tiġi żviluppata aktar sal-31 ta' Diċembru 2022 biex tinkludi data dwar l-indikazzjonijiet ġeografiċi. Abbażi tal-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Novembru 2022 u r-raġunijiet ipprovduti fiha, il-Kunsill iqis li l-Ungerija ħadet il-Passi Ewlenin ta' Implimentazzjoni u l-għodda ta' rapportar ta' offerta waħdanija ġiet żviluppata u hija operazzjonali kif meħtieġa mill-miżura ta' rimedju.

(j) L-iżvilupp tas-Sistema Elettronika tal-Akkwist Pubbliku biex tiżdied it-trasparenza

(50)

Sabiex tiżdied it-trasparenza fl-akkwist pubbliku, l-Ungerija impenjat ruħha li toħloq u tippubblika fuq is-sit web tas-Sistema Elettronika tal-Akkwist Pubbliku bażi tad-data li jkun fiha informazzjoni dwar l-avviżi kollha ta' għoti ta' kuntratti ta' proċeduri ta' akkwist pubbliku f'forma strutturata, inkluż in-numri ta' identifikazzjoni tal-kumpaniji u l-ismijiet ta' kull membru individwali tal-konsorzji u s-sottokuntratturi. Dik il-bażi ta' data għandha tiġi aġġornata regolarment u tkun disponibbli għall-pubbliku mingħajr ħlas. Wara l-preżentazzjoni tal-proposta tal-Kummissjoni, l-Ungerija infurmat lill-Kummissjoni li l-iżvilupp ta' bażi ta' data bil-funzjonalitajiet meħtieġa tlesta sat-30 ta' Settembru 2022. Abbażi tal-valutazzjoni tal-Kummissjoni tal-funzjonalitajiet tal-bażi tad-data l-ġdida, il-Kunsill iqis li l-Ungerija ħadet il-Pass Ewlieni ta' Implimentazzjoni rilevanti għal din il-miżura u ssodisfatu.

(k) Żvilupp ta' qafas għall-kejl tal-prestazzjoni li jivvaluta l-effiċjenza u l-kosteffettività tal-akkwisti pubbliċi

(51)

Sabiex tikkonforma mal-impenn tagħha li tiżviluppa qafas għall-kejl tal-prestazzjoni biex tivvaluta l-effiċjenza u l-kosteffettività tal-akkwisti pubbliċi sat-30 ta' Settembru 2022, li għandu jkun operazzjonali sat-30 ta' Novembru 2022, fil-5 ta' Settembru 2022 l-Ungerija adottat id-Deċiżjoni tal-Gvern 1425/2022. Fit-30 ta' Novembru 2022, l-Ungerija ppubblikat fuq is-sit web tas-Sistema Elettronika tal-Akkwist Pubbliku dokument li jistabbilixxi l-qafas għall-kejl tal-prestazzjoni. Abbażi tal-valutazzjoni tal-Kummissjoni tal-qafas stabbilit fid-Deċiżjoni tal-Gvern 1425/2022, il-Kunsill iqis li l-Ungerija ħadet il-Pass Ewlieni ta' Implimentazzjoni rilevanti u ssodisfat l-impenji tagħha għal din il-miżura.

(o) L-applikazzjoni ta' ARACHNE, għodda tal-Kummissjoni għall-kejl tar-riskju

(52)

Fir-rigward tat-tħassib imqajjem dwar il-kapaċità tal-Ungerija li ttejjeb il-kontrolli tal-kunflitt ta' interess rigward l-użu tal-fondi tal-Unjoni, l-Ungerija impenjat ruħha li tapplika proċeduri għall-użu sistematiku u estiż tal-funzjonalitajiet kollha tal-għodda unika għall-estrazzjoni tad-data u għall-kejl tar-riskju (ARACHNE) li l-Kummissjoni tqiegħed għad-dispożizzjoni tal-Istati Membri għal kwalunkwe appoġġ mill-Unjoni u għall-perjodi kollha ta' programmazzjoni, biex jiġu evitati u identifikati b'mod effettiv il-kunflitti ta' interess, il-frodi, il-korruzzjoni, il-finanzjament doppju u irregolaritajiet oħra. Fit-30 ta' Settembru 2022, il-Gvern Ungeriż adotta d-Digriet tal-Gvern 373/2022 u d-Digriet emendatorju 374/2022, li daħal fis-seħħ fl-istess jum u stabbilixxa dispożizzjonijiet biex tiġi żgurata t-trażmissjoni ta' ċerta data lil ARACHNE fuq bażi regolari. Ukoll, fl-istess jum, ġie trażmess l-ewwel pakkett ta' data lill-ARACHNE. Abbażi tal-valutazzjoni tal-Kummissjoni li d-Digriet tal-Gvern 373/2022 u d-Digriet emendatorju 374/2022 jistabbilixxu r-regoli dettaljati għall-użu sistematiku u effettiv tal-ARACHNE, il-Kunsill iqis li l-Ungerija ħadet il-Pass Ewlieni ta' Implimentazzjoni rilevanti u ssodisfat l-impenji tagħha għal din il-miżura.

(p) It-tisħiħ tal-kooperazzjoni mal-OLAF

(53)

L-Ungerija impenjat ruħha li ssaħħaħ il-kooperazzjoni mal-OLAF billi tinnomina awtorità nazzjonali kompetenti biex tassisti lill-OLAF fit-twettiq ta' kontrolli fuq il-post fl-Ungerija meta operatur ekonomiku soġġett għal dawk il-kontrolli jirrifjuta li jikkoopera. L-Ungerija impenjat ruħha wkoll li tintroduċi sanzjoni dissważiva tat-tip finanzjarju li tiġi imposta f'każ li operatur ekonomiku jirrifjuta li jikkoopera mal-OLAF għall-finijiet tal-kontrolli u l-ispezzjonijiet tal-OLAF fuq il-post. Wara l-preżentazzjoni tal-proposta tal-Kummissjoni, fl-4 ta' Ottubru 2022, l-Assemblea Nazzjonali adottat l-Att XXIX tal-2022, li emenda l-leġiżlazzjoni eżistenti sabiex l-Amministrazzjoni Nazzjonali tat-Taxxa u tad-Dwana tiġi nnominata bħala l-awtorità nazzjonali kompetenti biex tassisti lill-OLAF u biex tintroduċi sanzjoni finanzjarja dissważiva li għandha tiġi imposta f'każ li operatur ekonomiku jirrifjuta li jikkoopera mal-OLAF. Abbażi tal-valutazzjoni tal-Kummissjoni, il-Kunsill iqis li l-Ungerija ħadet il-Passi Ewlenin ta' Implimentazzjoni rilevanti u ssodisfat l-impenji tagħha għal din il-miżura.

(q) L-adozzjoni ta' att leġiżlattiv li jiżgura trasparenza mtejba tal-infiq pubbliku

(54)

Bħala parti mis-sett ta' miżuri ta' rimedju, l-Ungerija impenjat ruħha li sal-31 ta' Ottubru 2022 tadotta att leġiżlattiv li jiżgura trasparenza mtejba tal-infiq pubbliku billi jistabbilixxi obbligu għall-korpi pubbliċi kollha li jippubblikaw b'mod proattiv sett definit minn qabel ta' informazzjoni dwar l-użu tal-fondi pubbliċi f'reġistru ċentrali. Wara l-preżentazzjoni tal-proposta tal-Kummissjoni, l-Assemblea Nazzjonali adottat fit-8 ta' Novembru 2022 l-Att XL tal-2022, li sussegwentement ġie emendat fit-22 ta' Novembru 2022 bħala parti mill-pakkett ta' servizzi. Fis-7 ta' Diċembru 2022, ġiet adottata emenda addizzjonali tad-dispożizzjonijiet dwar l-istabbiliment ta' proċedura amministrattiva addizzjonali għat-trasparenza. Il-valutazzjoni tal-Kummissjoni kkonkludiet li l-Ungerija ħadet il-Passi Ewlenin ta' Implimentazzjoni meħtieġa, minkejja dewmien fl-implimentazzjoni tagħhom. Madankollu, abbażi tal-valutazzjoni tal-Kummissjoni kif aġġornata fid-9 ta' Diċembru 2022, għad hemm dgħufija fil-qafas regolatorju li timmina l-effettività tiegħu, b'mod partikolari n-nuqqas ta' obbligu għall-awtoritajiet kontraenti kollha li jippubblikaw informazzjoni fin-nuqqas ta' data dwar il-"korp responsabbli" għall-infiq pubbliku, l-awtorità kontraenti jew il-fornituri tas-servizzi, il-fornituri, u l-fornituri tal-kapaċità fis-sett minimu ta' data li għandha tittella' fir-reġistru ċentrali.

(55)

Fil-qosor, l-Ungerija ħadet għadd ta' passi biex tindirizza l-Passi Ewlenin ta' Implimentazzjoni (leġiżlattivi u mhux leġiżlattivi) elenkati fl-Anness għall-memorandum ta' spjegazzjoni li jakkumpanja l-proposta tal-Kummissjoni, u ħafna mill-impenji meħuda mill-Ungerija fil-miżuri ta' rimedju jistgħu jitqiesu bħala ssodisfati, kif deskritt hawn fuq. Dawn il-valutazzjonijiet pożittivi huma mingħajr preġudizzju għal żviluppi ulterjuri fir-rigward ta' dawk il-miżuri ta' rimedju li jeħtieġ li jiġu sostanzjati fil-prattika, jew li jeħtieġu perjodu ta' implimentazzjoni itwal f'konformità mal-impenji meħuda mill-Ungerija.

(56)

Madankollu, għad hemm dgħufijiet, riskji u nuqqasijiet sinifikanti f'għadd ta' miżuri ta' rimedju. B'mod partikolari, dgħufijiet sinifikanti jkomplu jimminaw serjament l-adegwatezza tal-miżuri ta' rimedju li għandhom natura orizzontali, strutturali u sistemika u huma ta' importanza kruċjali biex jirrimedjaw il-ksur sistemiku tal-prinċipji tal-istat tad-dritt fir-rigward tal-akkwist pubbliku, l-effettività tal-azzjoni ta' prosekuzzjoni u l-ġlieda kontra l-korruzzjoni fl-Ungerija. Għalhekk, dawn id-dgħufijiet jipperikolaw l-effettività tal-miżuri ta' rimedju meħuda fl-intier tagħhom. Meta jitqies il-karattru orizzontali, strutturali u sistemiku tal-miżuri li għad iridu jiġu ssodisfati, il-fatt li l-Ungerija ħarset b'mod sodisfaċenti għadd ta' impenji fir-rigward ta' miżuri ta' rimedju settorjali oħra mhuwiex biżżejjed biex tinbidel din il-konklużjoni.

(57)

B'kont meħud tan-natura orizzontali, strutturali u sistemika tal-miżuri li għad iridu jiġu ssodisfati, il-fatt li l-Ungerija ssodisfat b'mod sodisfaċenti għadd ta' impenji fir-rigward ta' miżuri ta' rimedju puntwali oħra mhuwiex biżżejjed biex jindirizza l-ksur identifikat tal-prinċipji tal-istat tad-dritt u l-impatt li għandhom jew ir-riskju li jkollhom fuq il-baġit tal-Unjoni. Kif iċċarat mill-Kummissjoni fil-valutazzjoni aġġornata tagħha tad-9 ta' Diċembru 2022, bl-eċċezzjoni unika tal-miżura ta' rimedju relatata mal-fondazzjonijiet tal-ġestjoni tal-assi ta' interess pubbliku, il-miżuri ta' rimedju jridu jiġu vvalutati fl-intier tagħhom, bħala pakkett globali, fid-dawl tal-adegwatezza ġenerali tagħhom biex itemmu s-sitwazzjoni u abbażi ta' valutazzjoni kwalitattiva, u mhux biss kwantitattiva.

(58)

Konsegwentement, fid-dawl tal-valutazzjoni mwettqa hawn fuq, għandu jiġi konkluż li l-miżuri ta' rimedju nnotifikati mill-Ungerija, meħuda fl-intier tagħhom, kif adottati u fid-dawl tad-dettalji tagħhom, u l-inċertezza li tirriżulta dwar l-applikazzjoni tagħhom fil-prattika, ma jġibux fi tmiemu l-ksur identifikat tal-prinċipji tal-istat tad-dritt. Billi l-każijiet identifikati ta' nuqqas ta' konformità jirreferu għal ksur ta' natura sistemika, dawn jaffettwaw fil-biċċa l-kbira l-ġestjoni finanzjarja tajba tal-baġit tal-Unjoni u l-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni b'mod suffiċjentement dirett.

(59)

Meta l-Kunsill isib li l-kondizzjonijiet stabbiliti fir-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092 jkunu ssodisfati, huwa għandu jadotta miżuri ta' livell xieraq sabiex jiżgura li l-baġit tal-Unjoni jkun protett mill-impatt attwali jew potenzjali li jirriżulta mill-ksur identifikat tal-prinċipji tal-istat tad-dritt.

(60)

Fid-dawl tal-ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt identifikat f'din id-Deċiżjoni, u tal-impatt sinifikanti tiegħu fuq il-baġit tal-Unjoni, u minħabba li l-miżuri ta' rimedju adottati s'issa mill-Ungerija jippreżentaw dgħufijiet sinifikanti li jikkompromettu serjament l-adegwatezza tagħhom biex jindirizzaw dak il-ksur, il-Kunsill iqis li r-riskju li jirriżulta għall-baġit tal-Unjoni għadu għoli. Skont il-premessa (18) tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092, il-grad ta' kooperazzjoni tal-Istat Membru kkonċernat għandu jitqies meta jiġu stabbiliti l-miżuri li għandhom jiġu adottati. Inizjalment il-Kummissjoni qieset li approssimazzjoni raġonevoli għar-riskju għall-baġit tikkorrispondi għal 65 % tal-fondi tal-programmi kkonċernati. Madankollu, fid-dawl tal-għadd u s-sinifikat tal-miżuri ta' rimedju li ġew implimentati b'mod sodisfaċenti mill-Ungerija biex tindirizza l-ksur identifikat tal-prinċipji tal-istat tad-dritt, li jiġi stabbilit riskju għall-baġit ta' 55% tal-programmi kkonċernati għandha tkun "approssimazzjoni raġonevoli". Għaldaqstant, jenħtieġ li jiġu sospiżi 55% tal-impenji fil-programmi kkonċernati, ladarba jiġu approvati. Dak il-livell jista' jitqies bħala approssimazzjoni raġonevoli tal-impatt fuq il-baġit tal-Unjoni, jew ir-riskji serji għalih, tal-ksur identifikat tal-prinċipji tal-istat tad-dritt, filwaqt li jitqies il-grad ta' kooperazzjoni tal-Ungerija matul il-proċedura, kif jirriżulta mill-miżuri ta' rimedju implimentati, u għalhekk huwa proporzjonat fid-dawl tal-objettiv tal-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni stabbilit fir-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092.

(61)

Fir-rigward tal-għażla fost it-tipi diversi ta' miżuri previsti mill-Artikolu 5 tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092, il-Kunsill iqis li s-sospensjoni tal-impenji baġitarji li jirriżultaw mill-programmi kkonċernati ladarba jiġu approvati tagħti protezzjoni effettiva u f'waqtha lill-baġit tal-Unjoni billi jiġi evitat li l-ksur tal-prinċipji tar-regoli tad-dritt identifikat f'din id-Deċiżjoni jaffettwa l-baġit allokat għall-programmi kkonċernati. Fl-istess ħin, is-sospensjoni tal-impenji baġitarji xorta tippermetti lill-Ungerija tibda timplimenta dawk il-programmi msemmija skont ir-regoli applikabbli, u għalhekk tippreserva l-objettivi tal-politika ta' koeżjoni u l-pożizzjoni tal-benefiċjarji finali. Barra minn hekk, għall-kuntrarju ta' miżuri oħra possibbli, is-sospensjoni tal-impenji baġitarji hija ta' natura temporanja u ma għandhiex effetti definittivi f'konformità mal-Artikolu 7(3) tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092. Il-miżura tista' għalhekk titneħħa skont il-proċedura prevista minn dak l-Artikolu msemmi mingħajr telf ta' finanzjament mill-Unjoni, dment li is-sitwazzjoni tiġi rimedjata bis-sħiħ fi żmien sentejn. F'konformità mal-prinċipju ta' proporzjonalità, il-miżura magħżula hija għalhekk biżżejjed biex tinkiseb il-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni filwaqt li hija l-inqas ta' piż, b'kont meħud taċ-ċirkostanzi tal-każ.

(62)

Fir-rigward tal-ksur identifikat b'rabta mat-trusts ta' interess pubbliku, il-qafas regolatorju fl-Ungerija għandu dgħufijiet, kif stabbilit hawn fuq, li ma rrimedjawx ir-riskju ta' kunflitt ta' interess li l-miżura ta' rimedju kellha tindirizza. Fid-dawl tal-inadegwatezza tal-miżura ta' rimedju, jibqa' riskju serju għall-baġit tal-Unjoni u jista' jiġi indirizzat bl-aħjar mod permezz ta' projbizzjoni milli tidħol f'impenji legali ġodda ma' kwalunkwe trust ta' interess pubbliku u ma' kwalunkwe entità miżmuma minnhom taħt kwalunkwe programm b'ġestjoni diretta jew indiretta. Tali miżura ma taffettwax l-allokazzjonijiet ġenerali tal-fondi mill-programmi tal-Unjoni taħt ġestjoni diretta u indiretta li xorta jistgħu jintużaw għal entitajiet oħra u għalhekk hija biżżejjed biex tinkiseb il-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni filwaqt li tkun proporzjonata għal dak li huwa strettament meħtieġ biex jinkiseb dak l-objettiv.

(63)

Skont l-Artikolu 5(2) tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092, din id-Deċiżjoni ma taffettwax l-obbligi tal-Ungerija li timplimenta l-programmi u l-fondi kkonċernati minn din id-Deċiżjoni, u b’mod partikolari l-obbligi tagħha lejn ir-riċevituri jew il-benefiċjarji finali, inkluż l-obbligu li tagħmel pagamenti skont ir-regoli speċifiċi għas-settur jew finanzjarji applikabbli. L-Ungerija għandha tirrapporta dwar il-konformità tagħha ma’ dawk l-obbligi lill-Kummissjoni kull tliet xhur mill-adozzjoni ta’ din id-Deċiżjoni.

(64)	Jenħtieġ li l-Ungerija tinforma lill-Kummissjoni fuq bażi regolari dwar l-implimentazzjoni tal-miżuri ta' rimedju li impenjat ruħha għalihom, u b'mod partikolari dwar dawk li jeħtieġu li jiġu sostanzjati fil-prattika jew li jirrikjedu perjodu ta' implimentazzjoni itwal.

(65)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tkompli timmonitorja s-sitwazzjoni fl-Ungerija u teżerċita, kif xieraq, il-prerogattivi tagħha skont ir-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092. B'mod partikolari, jenħtieġ li l-Kummissjoni tivvaluta malajr kwalunkwe żvilupp fl-implimentazzjoni tal-miżuri ta' rimedju proposti mill-Ungerija sabiex tippreżenta lill-Kunsill mingħajr dewmien il-proposti meħtieġa għat-tneħħija tal-miżuri skont l-Artikolu 7 tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092 f'każ li l-kondizzjonijiet għall-adozzjoni tagħhom ma jibqgħux jiġu ssodisfati. Jenħtieġ li l-Kummissjoni żżomm lill-Kunsill infurmat perjodikament,

ADOTTA DIN ID-DEĊIŻJONI:

Artikolu 1

1 Il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 4(1) tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092 huma ssodisfati għall-adozzjoni ta’ miżuri xierqa għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni kontra ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt fl-Ungerija.

2 Il-miżuri ta’ rimedju proposti mill-Ungerija fuq il-bażi tal-Artikolu 6(5) tar-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092, mhumiex kompletament adegwati biex jindirizzaw il-konstatazzjonijiet stabbiliti fin-notifika tal-Kummissjoni mibgħuta lill-Ungerija fis-27 ta’ April 2022.

Artikolu 2

1. 55% tal-impenji baġitarji taħt il-programmi operazzjonali li ġejjin fil-Politika ta' Koeżjoni, ladarba jiġu approvati, għandhom jiġu sospiżi:

(a)	il-Programm Operazzjonali għall-Ambjent u l-Effiċjenza Enerġetika Plus;

(b)	il-Programm Operazzjonali għat-Trasport Integrat Plus;

(c)	il-Programm Operazzjonali għall-Iżvilupp Territorjali u tal-Abitat Plus.

2 Meta l-Kummissjoni timplimenta l-baġit tal-Unjoni b’ġestjoni diretta jew indiretta skont l-Artikolu 62(1) il-punti (a) u (c) tar-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 , ma għandu jittieħed l-ebda impenn legali ma’ kwalunkwe trust ta’ interess pubbliku stabbilit fuq il-bażi tal-Att Ungeriż IX tal-2021 jew ma’ kwalunkwe entità miżmuma minn tali trust ta’ interess pubbliku.

Artikolu 3

L-Ungerija għandha tinforma lill-Kummissjoni sal-16 ta’ Marzu 2023 u kull tliet xhur wara, mill-implimentazzjoni tal-miżuri ta' rimedju li l-Ungerija tkun impenjat ruħha għalihom bit-tieni tweġiba tagħha, tinkludi l-impenji addizzjonali inklużi fl-ittra tal-Ungerija tat-13 ta' Settembru 2022.

Artikolu 4

Din id-deċiżjoni għandha tidħol fis-seħħ fil-jum tan-notifika tagħha.

Artikolu 5

Din id-Deċiżjoni hija indirizzata lill-Ungerija.

Magħmul fi Brussell, l-15 ta’ Diċembru 2022.

Għall-Kunsill

Il-President

M. BEK

(1) ĠU L 433I, 22.12.2020, p. 1.

(2) Ir-Regolament (UE) 2021/1060 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta’ Ġunju 2021 li jistipula dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew Plus, il-Fond ta’ Koeżjoni, il-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi, is-Sajd u l-Akkwakultura u r-regoli finanzjarji għalihom u għall-Fond għall-Ażil, il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni, il-Fond għas-Sigurtà Interna u l-Istrument għall-Appoġġ Finanzjarju għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u l-Politika dwar il-Viżi (ĠU L 231, 30.6.2021, p. 159).

(3) Ir-Regolament (UE) 2021/241 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta’ Frar 2021 li jistabbilixxi l-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza (ĠU L 57, 18.2.2021, p. 17).

(4) Ir-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Lulju 2018 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni, li jemenda r-Regolamenti (UE) Nru 1296/2013, (UE) Nru 1301/2013, (UE) Nru 1303/2013, (UE) Nru 1304/2013, (UE) Nru 1309/2013, (UE) Nru 1316/2013, (UE) Nru 223/2014, (UE) Nru 283/2014, u d-Deċiżjoni Nru 541/2014/UE u li jħassar ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 (ĠU L 193, 30.7.2018, p. 1).

20.12.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 325/112

DEĊIŻJONI TA’ IMPLIMENTAZZJONI TAL-KUMMISSJONI (UE) 2022/2508

tad-9 ta’ Diċembru 2022

li tistabbilixxi l-konklużjonijiet dwar l-aħjar tekniki disponibbli (BAT), skont id-Direttiva 2010/75/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-emissjonijiet industrijali, għall-industrija tat-tessuti

(notifikata bid-dokument C(2022) 8984)

(Test b’rilevanza għaż-ŻEE)

IL-KUMMISSJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidrat it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

Wara l-kkunsidrat id-Direttiva 2010/75/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta’ Novembru 2010 dwar l-emissjonijiet industrijali (il-prevenzjoni u l-kontroll integrati tat-tniġġis) (1), u b’mod partikolari l-Artikolu 13(5) tagħha,

Billi:

(1)

Il-konklużjonijiet dwar l-aħjar tekniki disponibbli (BAT - Best Available Techniques) huma r-referenza biex jiġu stabbiliti l-kundizzjonijiet tal-permessi għall-installazzjonijiet koperti mill-Kapitolu II tad-Direttiva 2010/75/UE u jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jistabbilixxu valuri limitu tal-emissjonijiet li jiżguraw li, f’kundizzjonijiet operattivi normali, l-emissjonijiet ma jaqbżux il-livelli tal-emissjonijiet assoċjati mal-aħjar tekniki disponibbli kif stabbilit fil-konklużjonijiet dwar il-BAT.

(2)

F’konformità mal-Artikolu 13(4) tad-Direttiva 2010/75/UE, il-forum magħmul minn rappreżentanti tal-Istati Membri, l-industriji kkonċernati u l-organizzazzjonijiet mhux governattivi li jippromwovu l-protezzjoni ambjentali, li ġie stabbilit bid-Deċiżjoni tal-Kummissjoni tas-16 ta’ Mejju 2011 (2), ipprovda lill-Kummissjoni, fl-10 ta’ Mejju 2022, bl-opinjoni tiegħu dwar il-kontenut propost tad-dokument ta’ referenza tal-BAT għall-industrija tat-tessuti. Dik l-opinjoni hija disponibbli pubblikament (3).

(3)	Il-konklużjonijiet tal-BAT stabbiliti fl-Anness ta’ din id-Deċiżjoni jqisu l-opinjoni tal-forum dwar il-kontenut propost tad-dokument ta’ referenza tal-BAT. Fihom l-elementi ewlenin tad-dokument ta’ referenza tal-BAT.

(4)	Il-miżuri previsti f’din id-Deċiżjoni huma f’konformità mal-opinjoni tal-Kumitat stabbilit bl-Artikolu 75(1) tad-Direttiva 2010/75/UE,

ADOTTAT DIN ID-DEĊIŻJONI:

Artikolu 1

Il-konklużjonijiet dwar l-aħjar tekniki disponibbli (BAT) għall-industrija tat-tessuti, kif stabbiliti fl-Anness, huma adottati.

Artikolu 2

Din id-Deċiżjoni hija indirizzata lill-Istati Membri.

Magħmul fi Brussell, id-9 ta’ Diċembru 2022.

Għall-Kummissjoni

Virginijus SINKEVIČIUS

Membru tal-Kummissjoni

(1) ĠU L 334, 17.12.2010, p. 17.

(2) Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni tas-16 ta’ Mejju 2011 li tistabbilixxi forum għall-iskambju tal-informazzjoni skont l-Artikolu 13 tad-Direttiva 2010/75/UE dwar l-emissjonijiet industrijali (ĠU C 146, 17.5.2011, p. 3).

(3) https://circabc.europa.eu/ui/group/06f33a94-9829-4eee-b187-21bb783a0fbf/library/fdb14511-4fc5-4b90-b495-79033a1787af?p=1&n=10&sort=modified_DESC

ANNESS

1. KONKLUŻJONIJIET DWAR L-AQWA TEKNIKI DISPONIBBLI (BAT) GĦALL-INDUSTRIJA TAT-TESSUTI

KAMP TA’ APPLIKAZZJONI

Dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT jikkonċernaw l-attivitajiet li ġejjin speċifikati fl-Anness I tad-Direttiva 2010/75/UE:

6.2.	Trattament minn qabel (operazzjonijiet bħal ħasil, ibbliċjar, illustrar) jew l-għoti ta’ kuluranti lil fibri tat-tessuti jew lil tessuti fejn il-kapaċità tat-trattament taqbeż l-għaxar tunnellati kuljum.

6.11.

Trattament tal-ilma mormi mħaddem indipendentement mhux kopert mid-Direttiva 91/271/KEE, dment li t-tagħbija prinċipali ta’ sustanzi niġġiesa toriġina mill-attivitajiet koperti minn dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT.

Dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT ikopru wkoll dawn li ġejjin:

—

L-attivitajiet li ġejjin meta jkunu assoċjati direttament mal-attivitajiet speċifikati fil-punt 6.2 tal-Anness I tad-Direttiva 2010/75/UE:

—

il-kisi;

—	id-dry cleaning;

—	il-produzzjoni tad-drapp;

—	il-finitura;

—	il-laminazzjoni;

—	l-istampar;

—	it-tixwit;

—	il-karbonizzazzjoni tas-suf;

—	it-tindif u t-tħaxxin tas-suf;

—	l-għażil tal-fibri (għajr il-fibri magħmula mill-bniedem);

—	il-ħasil jew it-tlaħliħ assoċjat mal-għoti ta’ kuluranti, mal-istampar jew mal-finitura.

—	It-trattament ikkombinat tal-ilma mormi minn oriġini differenti, dment li t-tagħbija ewlenija ta’ sustanzi niġġiesa toriġina minn attivitajiet koperti minn dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT u li t-trattament tal-ilma mormi ma jkunx kopert mid-Direttiva 91/271/KEE.

—

Impjanti tal-kombustjoni fuq il-post li huma assoċjati direttament mal-attivitajiet koperti minn dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT, dment li l-prodotti gassużi tal-kombustjoni jitqiegħdu f’kuntatt dirett mal-fibri tat-tessuti jew mat-tessuti (bħat-tisħin dirett, it-tnixxif, l-iffissar bis-sħana) jew meta s-sħana radjanti u/jew konduttiva tiġi ttrasferita minn ħajt solidu (tisħin indirett) mingħajr ma jintuża fluwidu intermedjarju għat-trasferiment tas-sħana.

Dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT ma jkoprux dawn li ġejjin:

—

Il-kisi u l-laminazzjoni b’kapaċità ta’ konsum ta’ solvent organiku ta’ aktar minn 150 kg fis-siegħa jew aktar minn 200 tunnellata fis-sena. Dawn huma koperti mill-konklużjonijiet dwar il-BAT dwar it-trattament tal-wiċċ bl-użu ta’ solventi organiċi inkluża l-preżervazzjoni tal-injam u tal-prodotti tal-injam b’sustanzi kimiċi (STS).

—	Il-produzzjoni ta’ fibri u ta’ raden magħmula mill-bniedem. Din tista’ tkun koperta mill-konklużjonijiet dwar il-BAT li jkopru s-settur tal-produzzjoni tal-polimeri.

—	It-tneħħija tal-pil minn ġlud ħoxnin u minn ġlud. Din tista’ tkun koperta mill-konklużjonijiet dwar il-BAT għall-konzar ta’ ġlud ħoxnin u ta’ ġlud (TAN).

Konklużjonijiet oħrajn dwar il-BAT u dokumenti ta’ referenza oħrajn li jistgħu jkunu rilevanti għall-attivitajiet koperti minn dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT jinkludu dawn li ġejjin:

—	It-Trattament tal-Wiċċ bl-Użu ta’ Solventi Organiċi inkluża l-Preżervazzjoni tal-Injam u tal-Prodotti tal-Injam b’Sustanzi Kimiċi (STS);

—	L-Inċinerazzjoni tal-Iskart (WI);

—	It-Trattament tal-Iskart (WT);

—	L-Emissjonijiet minn Ħżin (EFS);

—	L-Effiċjenza Enerġetika (ENE);

—	Is-Sistemi Industrijali tat-Tkessiħ (ICS);

—	Il-Monitoraġġ tal-Emissjonijiet fl-Arja u fl-Ilma minn Installazzjonijiet IED (ROM);

—	L-Ekonomija u l-Effetti Transmedjali (ECM).

Dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT japplikaw mingħajr preġudizzju għal leġiżlazzjoni rilevanti oħra, eż. dwar ir-reġistrazzjoni, l-evalwazzjoni, l-awtorizzazzjoni u r-restrizzjoni tas-sustanzi kimiċi (REACH), dwar il-klassifikazzjoni, it-tikkettar u l-imballaġġ tas-sustanzi u t-taħlitiet (CLP), dwar il-prodotti bijoċidali (BPR) jew dwar l-effiċjenza enerġetika (il-prinċipju “l-Effiċjenza Enerġetika tiġi l-Ewwel”).

DEFINIZZJONIJIET

Għall-finijiet ta’ dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT, japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

Termini ġenerali
Terminu użat	Definizzjoni
Proporzjon bejn l-arja u t-tessut	Il-proporzjon tal-fluss totali tal-volum tal-gass tal-egżost (espress f’Nm3/h) mill-punt tal-emissjoni ta’ unità tat-trattament tat-tessuti (eż. stenter) sat-throughput korrispondenti tat-tessut li għandu jiġi ttrattat (tessut xott, espress f’kg/h).
Materjali ċellulożiċi	Il-materjali ċellulożiċi jinkludu l-qoton u l-viskuż.
Emissjonijiet inkanalati	L-emissjonijiet ta’ sustanzi niġġiesa fl-arja permezz ta’ kwalunkwe tip ta’ kanal, pajp, ċumnija, eċċ.
Kejl kontinwu	Kejl bl-użu ta’ sistema ta’ kejl awtomatizzata installata b’mod permanenti fuq il-post.
Tneħħija tal-apprestaturi	Trattament minn qabel tal-materjali tat-tessut biex jitneħħew is-sustanzi kimiċi apprestaturi mid-drapp minsuġ.
Emissjonijiet diffużi	L-emissjonijiet mhux inkanalati fl-arja.
Skariku dirett	Skariku lejn korp tal-ilma riċeventi mingħajr trattament ulterjuri tal-ilma mormi downstream.
Dry cleaning	Tindif ta’ materjali tat-tessut b’solvent organiku.
Impjant eżistenti	Impjant li ma huwiex impjant ġdid.
Produzzjoni tad-drapp	Il-produzzjoni tad-drapp, eż. bl-insiġ jew bil-ħdim bil-labar.
Finitura	Trattament fiżiku u/jew kimiku li għandu l-għan li jagħti lill-materjali tat-tessut karatteristiċi tal-użu aħħari bħall-effetti viżwali, il-karatteristiċi tal-immaniġġar, il-kapaċità ta’ reżistenza għall-ilma jew in-nuqqas ta’ fjammabbiltà.
Laminazzjoni bi fjamma	It-twaħħil ta’ tessuti bl-użu ta’ folja ta’ fowm termoplastiku, esposta għal fjamma li tinsab qabel ir-rombli tal-laminazzjoni.
Sustanza perikoluża	Sustanza perikoluża kif iddefinita fil-punt 18 tal-Artikolu 3 tad-Direttiva 2010/75/UE.
Skart perikoluż	Skart perikoluż kif iddefinit fil-punt 2 tal-Artikolu 3 tad-Direttiva 2008/98/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1).
Skariku indirett	Skariku li ma jkunx skariku dirett.
Proporzjon tal-likur	Għal proċess f’lott, il-proporzjon tal-piż bejn il-materjali tat-tessut xotti u l-likur tal-proċess użat.
Koeffiċjent ta’ partizzjoni ottanol/ilma	Il-proporzjon tal-konċentrazzjonijiet ta’ ekwilibriju ta’ sustanza maħlula f’sistema b’żewġ fażijiet li tikkonsisti f’solventi li fil-biċċa l-kbira tagħhom huma immixxibbli, ottanol u ilma.
Aġġornament kbir tal-impjant	Bidla kbira fid-disinn jew fit-teknoloġija ta’ impjant b’aġġustamenti jew sostituzzjonijiet kbar tat-teknika/tekniki tal-proċess u/jew tat-tnaqqis u t-tagħmir assoċjat.
Fluss tal-massa	Il-massa ta’ sustanza jew parametru partikolari li tiġi emessa fuq perjodu ta’ żmien definit.
Impjant ġdid	Impjant li jiġi permess għall-ewwel darba fuq is-sit tal-installazzjoni wara l-pubblikazzjoni ta’ dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT jew is-sostituzzjoni kompleta ta’ impjant wara l-pubblikazzjoni ta’ dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT.
Solvent organiku	Solvent organiku kif iddefinit fl-Artikolu 3(46) tad-Direttiva 2010/75/UE.
Kejl perjodiku	Kejl f’intervalli ta’ żmien speċifikati bl-użu ta’ metodi manwali jew awtomatizzati.
Assorbiment	Għal proċess kontinwu, proporzjon tal-piż bejn il-likwidu meħud mill-materjali tat-tessut u l-materjali tat-tessuti xotti.
Sustanzi kimiċi tal-proċess	Sustanzi u/jew taħlitiet kif iddefiniti fl-Artikolu 3 tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006 (2) li jintużaw fil-proċess(i), inklużi s-sustanzi kimiċi apprestaturi, is-sustanzi kimiċi tal-ibbliċjar, l-għoti tal-kuluranti, il-pejsts tal-istampar u s-sustanzi kimiċi tal-finitura. Is-sustanzi kimiċi tal-proċess jista’ jkun fihom sustanzi perikolużi u/jew sustanzi ta’ tħassib serju ħafna.
Likur tal-proċess	Soluzzjoni u/jew sospensjoni li jkun fiha sustanzi kimiċi tal-proċess.
Assorbiment residwu	Il-kapaċità li jifdal ta’ materjali tat-tessut niedja biex jassorbu likwidu addizzjonali (wara l-assorbiment inizjali).
Ħasil preliminari	Trattament minn qabel ta’ materjali tat-tessut li jikkonsisti fil-ħasil tal-materjal tat-tessut li jkun dieħel.
Tixwit	It-tneħħija tal-fibri fil-wiċċ tad-drapp billi d-drapp jingħadda minn fjamma jew minn pjanċi msaħħna.
Għoti ta’ apprestaturi	L-imprenjazzjoni tar-raden b’sustanzi kimiċi tal-proċess li għandhom l-għan li jipproteġu r-raden u jipprovdu l-lubrikazzjoni matul l-insiġ.
Sustanzi ta’ tħassib serju ħafna	Sustanzi li jissodisfaw il-kriterji msemmija fl-Artikolu 57 u inklużi fil-Lista ta’ Kandidati ta’ Sustanzi ta’ Tħassib Serju Ħafna, skont ir-Regolament REACH ((KE) Nru 1907/2006).
Materjali sintetiċi	Il-materjali sintetiċi jinkludu l-poliester, il-poliammid u l-akriliku.
Materjali tat-tessut	Fibri tat-tessut u/jew tessuti.
Trattament termiku	It-trattament termiku tal-materjali tat-tessut jinkludi t-termofissazzjoni, l-iffissar bis-sħana jew stadju tal-proċess (eż. tnixxif, twebbis) tal-attivitajiet koperti minn dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT (eż. kisi, għoti ta’ kuluranti, trattament minn qabel, finitura, stampar, laminazzjoni).

Sustanzi niġġiesa u parametri
Terminu użat	Definizzjoni
Antimonju	L-antimonju, espress bħala Sb, jinkludi l-komposti inorganiċi u organiċi kollha tal-antimonju, maħlula jew marbuta ma’ partikoli.
AOX	L-aloġeni adsorbibbli marbuta organikament, espressi bħala Cl, li jinkludu l-kloru, il-bromu u l-jodju adsorbibbli marbuta organikament.
BOD n	Domanda bijokimika ta’ ossiġenu. L-ammont ta’ ossiġenu meħtieġ għall-ossidazzjoni bijokimika tal-materja organika f’diossidu tal-karbonju f’n jiem (n tipikament tkun 5 jew 7). Il-BODn hija indikatur għall-konċentrazzjoni tal-massa tal-komposti organiċi bijodegradabbli.
Kromu	Il-kromu, espress bħala Cr, jinkludi l-komposti inorganiċi u organiċi kollha tal-kromu, maħlula jew marbuta ma’ partikoli.
CO	Monossidu tal-karbonju.
COD	Domanda kimika ta’ ossiġenu. L-ammont ta’ ossiġenu meħtieġ għall-ossidazzjoni kimika totali tal-materja organika f’diossidu tal-karbonju bl-użu tad-dikromat. Is-COD hija indikatur għall-konċentrazzjoni tal-massa ta’ komposti organiċi.
Ram	Ir-ram, espress bħala Cu, jinkludi l-komposti inorganiċi u organiċi kollha tar-ram, maħlula jew marbuta ma’ partikoli.
CMR	Karċinoġeniku, mutaġeniku jew tossiku għar-riproduzzjoni. Dan jinkludi s-sustanzi CMR tal-kategoriji 1 A, 1B u 2, kif iddefiniti fir-Regolament (KE) Nru 1272/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) u emendati, jiġifieri b’kodiċijiet tad-dikjarazzjoni ta’ periklu: H340, H341, H350, H351, H360 u H361.
Trab	Materja partikolata totali (fl-arja).
HOI	Indiċi taż-żejt tal-idrokarburi. Is-somma ta’ komposti li jistgħu jiġu estratti b’solvent ta’ idrokarburi (inklużi idrokarburi alifatiċi, aliċikliċi, aromatiċi jew aromatiċi b’sostituzzjoni tal-alkil b’katina twila jew f’fergħat).
NH3	Ammonijaka.
Nikil	In-nikil, espress bħala Ni, jinkludi l-komposti inorganiċi u organiċi kollha tan-nikil, maħlula jew marbuta ma’ partikoli.
NOX	Is-somma ta’ monossidu tan-nitroġenu (NO) u diossidu tan-nitroġenu (NO2.), espressa bħala NO2.
SOX	Is-somma tad-diossidu tal-kubrit (SO2), triossidu tal-kubrit (SO3) u aerosols tal-aċidu sulfuriku, espressa bħala SO2.
Sulfur, rilaxxat faċilment	Is-somma ta’ sulfuri maħlula u ta’ dawk is-sulfuri mhux maħlula li jiġu rilaxxati faċilment mal-aċidifikazzjoni, espressa bħala S2–.
TOC	Il-kontenut totali ta’ karbonju organiku, espress bħala C (fl-ilma), jinkludi l-komposti organiċi kollha.
N	In-nitroġenu totali, espress bħala N, jinkludi ammonijaka ħielsa u nitroġenu tal-ammonju (NH4-N), nitroġenu tan-nitrit (NO2-N), nitroġenu tan-nitrat (NO3-N) u nitroġenu marbut organikament.
TP	Il-fosforu totali, espress bħala P, jinkludi l-komposti inorganiċi u organiċi kollha tal-fosforu, maħlula jew marbuta ma’ partikoli.
TSS	Solidi sospiżi totali. Il-konċentrazzjoni tal-massa tas-solidi sospiżi kollha (fl-ilma), imkejla permezz tal-filtrazzjoni minn ġo filtri tal-fibra tal-ħġieġ u permezz tal-metodu gravimetriku.
TVOC	Karbonju organiku volatili totali, espress bħala C (fl-arja).
KOV	Kompost organiku volatili kif iddefinit fl-Artikolu 3(45) tad-Direttiva 2010/75/UE.
Żingu	Iż-żingu, espress bħala Zn, jinkludi l-komposti inorganiċi u organiċi kollha taż-żingu, maħlula jew marbuta ma’ partikoli.

AKRONIMI

Għall-finijiet ta’ dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT, japplikaw l-akronimi li ġejjin:

Akronimu	Definizzjoni
CMS	Sistema ta’ ġestjoni tas-sustanzi kimiċi
DTPA	Aċidu dietilentriamminapentaaċetiku
EDTA	Aċidu etilendiamminatetraaċetiku
EMS	Sistema ta’ ġestjoni ambjentali
ESP	Preċipitatur elettrostatiku
IED	Id-Direttiva dwar l-Emissjonijiet Industrijali (2010/75/UE)
OTNOC	Kundizzjonijiet operattivi għajr dawk normali
PFAS	Sustanzi per- u polifluworoalkilati

KUNSIDERAZZJONIJIET ĠENERALI

L-Aqwa Tekniki Disponibbli

It-tekniki elenkati u deskritti f’dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT la huma preskrittivi u lanqas eżawrjenti. Jistgħu jintużaw tekniki oħrajn li jiżguraw mill-anqas livell ekwivalenti ta’ ħarsien tal-ambjent.

Sakemm ma jkunx iddikjarat mod ieħor, il-konklużjonijiet dwar il-BAT huma applikabbli b’mod ġenerali.

Livelli ta’ emissjonijiet assoċjati mal-aqwa tekniki disponibbli (BAT-AELs) għall-emissjonijiet fl-arja

Il-BAT-AELs għall-emissjonijiet fl-arja mogħtija f’dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT jirreferu għall-konċentrazzjonijiet (massa ta’ sustanzi emessi għal kull volum ta’ gass ta’ skart) fil-kundizzjonijiet standard li ġejjin: gass niexef, f’temperatura ta’ 273,15 K u bi pressjoni ta’ 101,3 kPa, mingħajr korrezzjoni għall-kontenut ta’ ossiġenu, u espress f’mg/Nm3.

Għall-perjodi li fuqhom tinħadem il-medja tal-BAT-AELs għall-emissjonijiet fl-arja, tapplika d-definizzjoni li ġejja.

Tip ta’ kejl	Il-perjodu li fuqu tinħadem il-medja	Definizzjoni
Perjodiku	Medja fuq il-perjodu tal-kampjunar	Valur medju ta’ tliet kampjuni/kejlijiet konsekuttivi ta’ mill-anqas 30 minuta kull wieħed. (4)

Għall-fini tal-kalkolu tal-flussi tal-massa fir-rigward tal-BAT 9, il-BAT 26, il-BAT 27 u t-Tabella 1.5 u t-Tabella 1.6, fejn il-gassijiet ta’ skart minn tip wieħed ta’ sors (eż. stenter) skarikati minn żewġ punti ta’ emissjoni separati jew aktar jistgħu, fil-ġudizzju tal-awtorità kompetenti, jiġu skarikati minn punt ta’ emissjoni komuni, dawn il-punti ta’ emissjoni għandhom jitqiesu bħala punt ta’ emissjoni wieħed (ara wkoll il-BAT 23). Il-flussi tal-massa fil-livell tal-impjant/tal-installazzjoni jistgħu jintużaw bħala alternattiva.

Livelli ta’ emissjonijiet assoċjati mal-aqwa tekniki disponibbli (BAT-AELs) għall-emissjonijiet fl-ilma

Il-BAT-AELs għall-emissjonijiet fl-ilma mogħtija f’dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT jirreferu għall-konċentrazzjonijiet (massa ta’ sustanzi emessi għal kull volum ta’ ilma), espressi f’mg/l.

Il-perjodi li fuqhom tinħadem il-medja assoċjati mal-BAT-AELs jirreferu għal kwalunkwe wieħed miż-żewġ każijiet li ġejjin:

—	Fil-każ ta’ skariku kontinwu, il-valuri medji ta’ kuljum, jiġifieri kampjuni komposti proporzjonali għall-fluss fuq 24 siegħa.

—	Fil-każ ta’ skariki f’lottijiet, il-valuri medji matul id-durata tar-rilaxx meħuda bħala kampjuni komposti proporzjonati għall-fluss jew, dment li l-effluwent ikun imħallat sew u omoġenju, jittieħed kampjun fuq il-post qabel l-iskariku.

Jistgħu jintużaw kampjuni komposti proporzjonali għall-ħin, dment li jintwera li l-fluss huwa stabbli biżżejjed. Inkella, jistgħu jittieħdu kampjuni fuq il-post, dment li l-effluwent ikun imħallat u omoġenju kif xieraq.

Fil-każ tal-kontenut totali ta’ karbonju organiku (TOC) u d-domanda kimika ta’ ossiġenu (COD), il-kalkolu tal-effiċjenza medja tat-tnaqqis imsemmi f’dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT (ara t-Tabella 1.3) huwa bbażat fuq it-tagħbija influwenti u effluwenti tal-impjant tat-trattament tal-ilma mormi.

Il-BAT-AELs japplikaw fil-punt minn fejn l-emissjoni tħalli l-impjant.

Livelli oħrajn ta’ prestazzjoni ambjentali

Livelli indikattivi għall-konsum speċifiku tal-enerġija

Il-livelli tal-prestazzjoni ambjentali indikattivi relatati mal-konsum speċifiku tal-enerġija jirreferu għall-medji annwali kkalkolati bl-użu tal-ekwazzjoni li ġejja:

fejn:

rata tal-konsum tal-enerġija	:	l-ammont annwali totali ta’ sħana u elettriku kkunsmat mit-trattament termiku, bit-tnaqqis tas-sħana rkuprata mit-trattament termiku, espress f’MWh/sena;
rata ta’ attività	:	l-ammont annwali totali ta’ materjali tat-tessut trattati fit-trattament termiku, espress f’t/sena.

Livelli indikattivi għall-konsum speċifiku tal-ilma

Il-livelli tal-prestazzjoni ambjentali indikattivi relatati mal-konsum speċifiku tal-ilma jirreferu għall-medji annwali kkalkolati bl-użu tal-ekwazzjoni li ġejja:

fejn:

rata tal-konsum tal-ilma	:	l-ammont annwali totali ta’ ilma kkunsmat minn proċess partikolari (eż. l-ibbliċjar) inkluż l-ilma użat għall-ħasil u t-tlaħliħ tal-materjali tat-tessut u għat-tindif tat-tagħmir, bit-tnaqqis tal-ilma użat mill-ġdid u/jew riċiklat għall-proċess, espress f’m3/sena;
rata ta’ attività	:	l-ammont annwali totali ta’ materjali tat-tessut trattati fi proċess partikolari (eż. l-ibbliċjar), espress f’t/sena.

Livell speċifiku ta’ rkupru tal-grass tas-suf assoċjat mal-aqwa tekniki disponibbli

Il-livell tal-prestazzjoni ambjentali relatat mal-irkupru tal-grass tas-suf speċifiku jirreferi għal medja annwali kkalkolata bl-użu tal-ekwazzjoni li ġejja:

fejn:

rata ta’ grass tas-suf irkuprat	:	l-ammont annwali totali ta’ grass tas-suf irkuprat mit-trattament minn qabel tal-fibri tas-suf mhux maħdum permezz tal-ħasil preliminari, espress f’kg/sena;
rata ta’ attività	:	l-ammont annwali totali ta’ fibri tas-suf mhux maħdum ttrattati minn qabel b’ħasil preliminari, espress f’t/sena.

Livell ta’ rkupru tas-soda kawstika assoċjat mal-aqwa tekniki disponibbli

Il-livell tal-prestazzjoni ambjentali relatat mal-irkupru tas-soda kawstika jirreferi għal medja annwali kkalkolata bl-użu tal-ekwazzjoni li ġejja:

fejn:

rata ta’ soda kawstika rkuprata	:	l-ammont annwali totali ta’ soda kawstika rkuprata minn ilma tat-tlaħliħ użat għall-illustrar, espress f’kg/sena;
rata ta’ soda kawstika qabel l-irkupru	:	l-ammont annwali totali ta’ soda kawstika fl-ilma tat-tlaħliħ użat għall-illustrar, espress f’kg/sena.

1.1. Konklużjonijiet ġenerali dwar il-BAT

1.1.1. Il-prestazzjoni ambjentali ġenerali

BAT 1.

Sabiex tittejjeb il-prestazzjoni ambjentali ġenerali, il-BAT hija li tiġi elaborata u implimentata sistema ta’ ġestjoni ambjentali (EMS) li tinkorpora l-karatteristiċi kollha li ġejjin:

i.	l-impenn, it-tmexxija u r-responsabbiltà tal-maniġment, inkluż il-maniġment superjuri, għall-implimentazzjoni ta’ EMS effettiva;

ii.

analiżi li tinkludi d-determinazzjoni tal-kuntest tal-organizzazzjoni, l-identifikazzjoni tal-ħtiġijiet u l-aspettattivi tal-partijiet interessati, l-identifikazzjoni tal-karatteristiċi tal-installazzjoni li huma assoċjati mar-riskji possibbli għall-ambjent (jew għas-saħħa tal-bniedem) kif ukoll tar-rekwiżiti legali applikabbli relatati mal-ambjent;

iii.	l-iżvilupp ta’ politika ambjentali li tinkludi t-titjib kontinwu tal-prestazzjoni ambjentali tal-installazzjoni;

iv.	l-istabbiliment ta’ objettivi u indikaturi tal-prestazzjoni fir-rigward ta’ aspetti ambjentali sinifikanti, inkluża s-salvagwardja tal-konformità mar-rekwiżiti legali applikabbli;

v.	l-ippjanar u l-implimentazzjoni tal-proċeduri u tal-azzjonijiet meħtieġa (inklużi azzjonijiet korrettivi u preventivi, meta jkunu meħtieġa), sabiex jintlaħqu l-objettivi ambjentali u jiġu evitati r-riskji ambjentali;

vi.	id-determinazzjoni tal-istrutturi, tar-rwoli u tar-responsabbiltajiet fir-rigward tal-aspetti u l-objettivi ambjentali u l-provvista tar-riżorsi finanzjarji u umani meħtieġa;

vii.	l-iżgurar tal-kompetenza u tas-sensibilizzazzjoni meħtieġa tal-membri tal-persunal li l-ħidma tagħhom tista’ taffettwa l-prestazzjoni ambjentali tal-installazzjoni (eż. billi jiġu pprovduti informazzjoni u taħriġ);

viii.

il-komunikazzjoni interna u esterna;

ix.	it-trawwim tal-involviment tal-impjegati fi prattiki tajbin tal-ġestjoni ambjentali;

x.	l-istabbiliment u ż-żamma ta’ manwal tal-ġestjoni u ta’ proċeduri bil-miktub sabiex jiġu kkontrollati l-attivitajiet b’impatt ambjentali sinifikanti, kif ukoll ir-rekords rilevanti;

xi.	l-ippjanar operazzjonali effettiv u l-kontroll tal-proċessi;

xii.	l-implimentazzjoni ta’ programmi ta’ manutenzjoni xierqa;

xiii.

it-tħejjija f’każ ta’ emerġenza u l-protokolli ta’ rispons, inkluża l-prevenzjoni u/jew il-mitigazzjoni tal-impatti (ambjentali) avversi tas-sitwazzjonijiet ta’ emerġenza;

xiv.	meta titfassal (mill-ġdid) installazzjoni (ġdida) jew parti minnha, il-kunsiderazzjoni tal-impatti ambjentali tagħha tul ħajjitha, inklużi l-kostruzzjoni, il-manutenzjoni, it-tħaddim u d-dekummissjonar;

xv.	l-implimentazzjoni ta’ programm ta’ monitoraġġ u kejl; jekk tkun meħtieġa, l-informazzjoni tista’ tinstab fir-Rapport ta’ Referenza dwar il-Monitoraġġ tal-Emissjonijiet fl-Arja u fl-Ilma mill-Installazzjonijiet tal-IED;

xvi.	l-applikazzjoni ta’ parametraġġ referenzjarju settorjali fuq bażi regolari;

xvii.

l-awditjar intern indipendenti perjodiku (sa fejn ikun prattikabbli) u l-awditjar estern indipendenti perjodiku sabiex tiġi vvalutata l-prestazzjoni ambjentali u sabiex jiġi ddeterminat jekk l-EMS hijiex konformi jew le mal-arranġamenti ppjanati u jekk ġietx implimentata u miżmuma kif suppost;

xviii.

l-evalwazzjoni tal-kawżi tan-nuqqasijiet ta’ konformità, l-implimentazzjoni tal-azzjonijiet korrettivi bħala rispons għan-nuqqas ta’ konformità, ir-rieżami tal-effettività tal-azzjonijiet korrettivi, u d-determinazzjoni ta’ jekk jeżistux jew jekk jistgħux iseħħu nuqqasijiet ta’ konformità simili;

xix.	ir-rieżami perjodiku, mill-maniġment superjuri, tal-EMS u l-idoneità, l-adegwatezza u l-effettività kontinwi tagħha;

xx.	is-segwitu u l-kunsiderazzjoni tal-iżvilupp ta’ tekniki aktar nodfa.

Speċifikament għall-industrija tat-tessuti, il-BAT hija wkoll li jiġu inkorporati l-karatteristiċi li ġejjin fl-EMS:

xxi.	inventarju tal-inputs u tal-outputs (ara l-BAT 2);

xxii.

pjan ta’ ġestjoni tal-OTNOC (ara l-BAT 3);

xxiii.

pjan tal-ġestjoni tal-ilma u awditi tal-ilma (ara l-BAT 10);

xxiv.

pjan għall-effiċjenza enerġetika u awditi tal-enerġija (ara l-BAT 11);

xxv.	sistema ta’ ġestjoni tas-sustanzi kimiċi (ara l-BAT 14);

xxvi.

pjan tal-immaniġġjar tal-iskart (ara l-BAT 29).

Nota

Ir-Regolament (KE) Nru 1221/2009 jistabbilixxi l-Iskema ta’ Mmaniġġjar u Awditjar Ekoloġiċi (EMAS) tal-Unjoni Ewropea, li hija eżempju ta’ EMS konsistenti ma’ din il-BAT.

Applikabbiltà

Il-livell ta’ dettall u l-grad ta’ formalizzazzjoni tal-EMS ġeneralment se jkunu relatati man-natura, mal-iskala u mal-kumplessità tal-installazzjoni, u mal-medda ta’ impatti ambjentali li din jista’ jkollha.

BAT 2.

Sabiex tittejjeb il-prestazzjoni ambjentali ġenerali, il-BAT hija li jiġi stabbilit, miżmum u rieżaminat regolarment (inkluż meta sseħħ bidla sinifikanti) inventarju tal-inputs u tal-outputs, bħala parti mis-sistema ta’ ġestjoni ambjentali (ara l-BAT 1), li jinkorpora l-karatteristiċi kollha li ġejjin:

informazzjoni dwar il-proċess(i) tal-produzzjoni, inklużi:

a.	skedi simplifikati tal-fluss tal-proċess li juru l-oriġini tal-emissjonijiet;

b.	deskrizzjonijiet tat-tekniki integrati fil-proċess u tat-tekniki ta’ trattament tal-ilma mormi/tal-gass ta’ skart għall-prevenzjoni jew għat-tnaqqis tal-emissjonijiet, inkluż l-prestazzjoni tagħhom (eż. l-effiċjenza tat-tnaqqis);

II.	informazzjoni dwar il-kwantità u l-karatteristiċi tal-materjali użati, inklużi l-materjali tat-tessut (ara l-BAT 5 (a)) u s-sustanzi kimiċi tal-proċess (ara l-BAT 15);

III.	informazzjoni dwar il-konsum u l-użu tal-ilma (eż. dijagrammi tal-fluss u bilanċi tal-massa tal-ilma);

IV.	informazzjoni dwar il-konsum u l-użu tal-enerġija;

informazzjoni dwar il-kwantità u l-karatteristiċi tal-flussi tal-ilma mormi, bħal:

a.	il-valuri medji u l-varjabbiltà tal-fluss, il-pH, it-temperatura u l-konduttività;

b.	il-konċentrazzjoni medja u l-valuri tal-fluss tal-massa tas-sustanzi/tal-parametri rilevanti (eż. is-COD/it-TOC, l-ispeċijiet tan-nitroġenu, il-fosforu, il-metalli, is-sustanzi prijoritarji, il-mikroplastik) kif ukoll il-varjabbiltà tagħhom;

c.	data dwar it-tossiċità, il-bijoeliminabbiltà u l-bijodegradabbiltà (eż. BODn, il-proporzjon ta’ BODn għal COD, ir-riżultati tat-test ta’ Zahn-Wellens, il-potenzjal ta’ inibizzjoni bijoloġika (eż. l-inibizzjoni ta’ ħama attivat));

VI.

informazzjoni dwar il-karatteristiċi tal-flussi tal-gass ta’ skart, bħal:

a.	il-valuri medji u l-varjabbiltà tal-fluss u tat-temperatura;

b.	il-konċentrazzjoni medja u l-valuri tal-fluss tal-massa tas-sustanzi/tal-parametri rilevanti (eż. it-trab, il-komposti organiċi) kif ukoll il-varjabbiltà tagħhom; jistgħu jintużaw fatturi ta’ emissjoni biex tiġi vvalutata l-varjabbiltà tal-emissjonijiet fl-arja (ara t-Taqsima 1.9.1);

c.	il-fjammabbiltà, il-limiti inferjuri u superjuri tal-fjammabbiltà, ir-reattività, il-proprjetajiet perikolużi;

d.	il-preżenza ta’ sustanzi oħrajn li jistgħu jaffettwaw is-sistema tat-trattament tal-gass ta’ skart jew is-sikurezza tal-impjant (eż. il-fwar tal-ilma, it-trab);

VII.	informazzjoni dwar il-kwantità u l-karatteristiċi tal-iskart iġġenerat.

Applikabbiltà

Ġeneralment, l-ambitu (eż. il-livell ta’ dettall) u n-natura tal-inventarju se jkunu relatati man-natura, l-iskala u l-kumplessità tal-installazzjoni, u l-medda tal-impatti ambjentali li jista’ jkollu.

BAT 3.

Sabiex titnaqqas il-frekwenza tal-okkorrenza tal-OTNOC u jitnaqqsu l-emissjonijiet matul l-OTNOC, il-BAT hija li jiġi stabbilit u implimentat pjan ta’ ġestjoni tal-OTNOC ibbażat fuq ir-riskju bħala parti mill-EMS (ara l-BAT 1) li jinkludi l-elementi kollha li ġejjin:

i.	l-identifikazzjoni ta’ OTNOC potenzjali (eż. ħsara f’tagħmir kritiku għall-ħarsien tal-ambjent (“tagħmir kritiku”)), tal-kawżi li wasslu għalihom u tal-konsegwenzi potenzjali tagħhom, u rieżami u aġġornament regolari tal-lista ta’ OTNOC identifikati wara l-valutazzjoni perjodika msemmija hawn taħt;

ii.	disinn xieraq tat-tagħmir kritiku (eż. it-trattament tal-ilma mormi, it-tekniki ta’ tnaqqis tal-gass ta’ skart);

iii.	l-istabbiliment u l-implimentazzjoni ta’ pjan ta’ spezzjoni u ta’ manutenzjoni preventiva għal tagħmir kritiku (ara l-BAT 1 xii);

iv.	il-monitoraġġ (jiġifieri l-istima jew, meta possibbli, il-kejl) u r-reġistrazzjoni tal-emissjonijiet matul l-OTNOC u ta’ ċirkostanzi assoċjati;

v.	il-valutazzjoni perjodika tal-emissjonijiet li jseħħu waqt l-OTNOC (eż. il-frekwenza tal-avvenimenti, id-durata, l-ammont ta’ sustanzi niġġiesa emessi) u l-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet korrettivi, jekk ikunu meħtieġa;

vi.	ir-rieżami u l-aġġornament regolari tal-lista ta’ OTNOC identifikati skont il-punt i. b’segwitu tal-valutazzjoni perjodika tal-punt v.;

vii.	l-ittestjar regolari tas-sistemi ta’ riżerva.

Applikabbiltà

Ġeneralment, il-livell ta’ dettall u l-grad ta’ formalizzazzjoni tal-pjan ta’ ġestjoni tal-OTNOC se jkunu relatati man-natura, l-iskala u l-kumplessità tal-installazzjoni, u l-medda tal-impatti ambjentali li jista’ jkollu.

BAT 4.

Sabiex tittejjeb il-prestazzjoni ambjentali ġenerali, il-BAT hija li jintużaw sistemi avvanzati ta’ monitoraġġ u kontroll tal-proċess.

Deskrizzjoni

Il-monitoraġġ u l-kontroll tal-proċessi jsiru b’sistemi awtomatizzati online mgħammra b’sensuri u b’kontrolluri li jużaw konnessjonijiet ta’ feedback biex janalizzaw u jadattaw malajr il-parametri ewlenin tal-proċess biex jilħqu l-kundizzjonijiet ottimali tal-proċess (eż. l-aħjar użu tas-sustanzi kimiċi tal-proċess).

Il-parametri ewlenin tal-proċess jinkludu:

—	il-volum, il-pH u t-temperatura tal-likur tal-proċess;

—	l-ammont ta’ materjali tat-tessut trattati;

—	id-dożaġġ tas-sustanzi kimiċi tal-proċess;

—	il-parametri tat-tnixxif (ara wkoll il-BAT 13 (d)).

BAT 5.

Sabiex tittejjeb il-prestazzjoni ambjentali ġenerali, il-BAT hija li jintużaw iż-żewġ tekniki mogħtija hawn taħt.

Teknika

Deskrizzjoni

Applikabbiltà

L-użu ta’ materjali tat-tessut li jkun fihom kontenut imminimizzat ta’ kontaminanti

Huma ddefiniti kriterji għall-għażla tal-materjali tat-tessut li jkunu deħlin (inklużi l-materjali tat-tessut riċiklati) biex jiġi mminimizzat il-kontenut ta’ kontaminanti li jinkludu sustanzi perikolużi, sustanzi b’livell baxx ta’ bijodegradabbiltà u sustanzi ta’ tħassib serju ħafna. Dawn il-kriterji jistgħu jkunu bbażati fuq skemi jew fuq standards ta’ ċertifikazzjoni.

Isiru kontrolli regolari biex jiġi vverifikat li l-materjali tat-tessut li jkunu deħlin jissodisfaw il-kriterji ddefinit minn qabel. Dawn il-kontrolli jistgħu jikkonsistu f’kejl u/jew f’verifika ta’ informazzjoni pprovduta mill-fornituri u/jew mill-produtturi tal-materjali tat-tessut.

Dawn il-kontrolli jistgħu jindirizzaw il-kontenut ta’:

—	l-ettoparassitiċidi (il-mediċini veterinarji) u l-bijoċidi fil-fibri tas-suf mhux maħdum (jew nofshom maħduma) li jkunu deħlin;

—	il-bijoċidi fil-fibri tal-qoton li jkunu deħlin;

—	ir-residwi tal-manifattura fil-fibri sintetiċi li jkunu deħlin (eż. il-monomeri, il-prodotti sekondarji tas-sinteżi tal-polimeru, il-katalizzaturi, is-solventi);

—	iż-żjut minerali (eż. użati għall-aġġustament koniku, il-ġbir f’rukkelli, l-għażil jew il-ħdim bil-labar) fil-materjali tat-tessut li jkunu deħlin;

—	is-sustanzi kimiċi apprestaturi fil-materjali tat-tessut li jkunu deħlin.

Applikabbli b’mod ġenerali.

L-użu ta’ materjali tat-tessut bi ħtiġijiet ta’ pproċessar imnaqqsa

L-użu ta’ materjali tat-tessut b’karatteristiċi inerenti li jnaqqsu l-ħtieġa tal-ipproċessar. Dawn il-materjali jinkludu:

—	fibri magħmula mill-bniedem mogħtija l-kuluranti bit-tidwir;

—	fibri bi proprjetajiet inerenti ta’ reżistenza għall-fjammi;

—	fibri tal-elastan jew taħlitiet ta’ fibri tal-elastan ma’ fibri oħrajn tal-polimeru li fihom ammonti mnaqqsa ta’ żjut tas-silikonu u solventi residwi;

—	taħlitiet ta’ fibri sintetiċi ma’ elastomeri termoplastiċi;

—	fibri tal-poliester li jistgħu jingħataw il-kuluranti mingħajr trasportaturi.

L-applikabbiltà tista’ tkun ristretta mill-ispeċifikazzjonijiet tal-prodott.

1.1.2. Monitoraġġ

BAT 6.

Il-BAT hija mill-anqas darba fis-sena jiġi mmonitorjat:

—	il-konsum annwali tal-ilma, tal-enerġija u tal-materjali użati, inklużi l-materjali tat-tessut u s-sustanzi kimiċi tal-proċess;

—	l-ammont annwali ta’ ilma mormi ġġenerat;

—	l-ammont annwali ta’ materjali rkuprati jew użati mill-ġdid;

—	l-ammont annwali ta’ kull tip ta’ skart iġġenerat u mibgħut għar-rimi.

Deskrizzjoni

Il-monitoraġġ preferibbilment jinkludi kejl dirett. Jistgħu jintużaw ukoll kalkoli jew reġistrazzjoni, eż. bl-użu ta’ metri jew fatturi xierqa. Kemm jista’ jkun il-monitoraġġ ikun imqassam skont il-livell tal-proċess u jqis kwalunkwe bidla sinifikanti fil-proċessi.

BAT 7.

Għall-flussi tal-ilma mormi identifikati mill-inventarju tal-inputs u l-outputs (ara l-BAT 2), il-BAT hija li jiġu mmonitorjati l-parametri ewlenin (eż. il-monitoraġġ kontinwu tal-fluss, il-pH u t-temperatura tal-ilma mormi) f’postijiet ewlenin (eż. fil-bokka u/jew fl-iżbokk tat-trattament minn qabel tal-ilma mormi, fil-bokka tat-trattament finali tal-ilma mormi, fil-punt fejn l-emissjoni toħroġ mill-installazzjoni).

Deskrizzjoni

Meta l-bijoeliminabbiltà/il-bijodegradabbiltà u l-effetti inibitorji jkunu parametri ewlenin (eż. ara l-BAT 19), il-monitoraġġ isir qabel it-trattament bijoloġiku għal:

—	il-bijoeliminabbiltà/il-bijodegradabbiltà bl-użu tal-istandards EN ISO 9888 jew EN ISO 7827, u

—	l-effetti inibitorji fuq it-trattament bijoloġiku bl-użu tal-istandards EN ISO 9509 jew EN ISO 8192, bi frekwenza minima tal-monitoraġġ li għandha tiġi deċiża wara l-karatterizzazzjoni tal-effluwent.

Il-karatterizzazzjoni tal-effluwent issir qabel ma jibda t-tħaddim tal-impjant jew qabel ma jiġi aġġornat għall-ewwel darba permess għall-impjant wara l-pubblikazzjoni ta’ dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT, u wara kull bidla (eż. bidla fir-“riċetta”) fl-impjant li tista’ żżid it-tagħbija tas-sustanza niġġiesa.

BAT 8.

Il-BAT hija li jiġu mmonitorjati l-emissjonijiet fl-ilma b’mill-anqas il-frekwenza mogħtija hawn taħt u f’konformità mal-istandards EN. Jekk ma hemmx standards EN disponibbli, il-BAT hija li jintużaw standards tal-ISO, nazzjonali jew internazzjonali oħrajn li jiżguraw li tingħata data ta’ kwalità xjentifika ekwivalenti.

Sustanza/sustanzi/parametru		Standard(s)	Attivitajiet/proċessi	Frekwenza minima tal-monitoraġġ	Monitoraġġ assoċjat ma’
Aloġeni adsorbibbli marbuta organikament (AOX) (5)		EN ISO 9562	L-attivitajiet/il-proċessi kollha	Darba fix-xahar (6)	BAT 20
Domanda bijokimika ta’ ossiġenu (BOD n ) (7)		Hemm diversi standards EN disponibbli (eż. EN 1899-1, EN ISO 5815-1)	L-attivitajiet/il-proċessi kollha	Darba fix-xahar
Ritardanti tal-fjammi bromurati (5)		Hemm standard EN disponibbli għal xi eteri tad-difenil polibromurati (jiġifieri l-EN 16694)	Finitura b’ritardanti tal-fjammi	Darba kull tliet xhur
Domanda kimika ta’ ossiġenu (COD) (8)		L-ebda standard EN disponibbli	L-attivitajiet/il-proċessi kollha	Darba kuljum (9) (10)
Kulur		EN ISO 7887	Għoti ta’ kuluranti	Darba fix-xahar (6)
Indiċi taż-żejt tal-idrokarburi (HOI) (5)		EN ISO 9377-2	L-attivitajiet/il-proċessi kollha	Darba kull tliet xhur (11)
Metalli/metallojdi	Antimonju (Sb)	Hemm diversi standards EN disponibbli (eż. EN ISO 11885, EN ISO 17294-2, EN ISO 15586)	It-trattament minn qabel u/jew l-għoti ta’ kuluranti lil materjali tat-tessut tal-poliester	Darba fix-xahar (6)
	Antimonju (Sb)		Finitura b’ritardanti tal-fjammi bl-użu tat-triossidu tal-antimonju
	Kromu (Cr)		Għoti ta’ kuluranti b’mordant tal-kromu jew b’kuluranti li fihom il-kromu (eż. kuluranti b’kumplessi metalliċi)
	Ram (Cu)		Għoti ta’ kuluranti Stampar bil-kuluranti
	Nikil (Ni)		Għoti ta’ kuluranti Stampar bil-kuluranti
	Żingu (Zn) (5)		L-attivitajiet/il-proċessi kollha
	Kromu eżavalenti (Cr(VI))	Hemm diversi standards EN disponibbli (eż. EN ISO 10304-3, EN ISO 23913)	L-għoti ta’ kuluranti b’mordant tal-kromu	Darba fix-xahar
Pestiċidi (5)		Hemm standards EN disponibbli għal xi pestiċidi (eż. EN 12918, EN 16693, EN ISO 27108)	Trattament minn qabel tal-fibri tas-suf mhux maħdum b’ħasil preliminari	Għad irid jiġi deċiż, wara l-karatterizzazzjoni tal-effluwent (12)
Sustanzi per- u polifluworoalkilati (PFAS) (5)		L-ebda standard EN disponibbli	L-attivitajiet/il-proċessi kollha	Darba kull tliet xhur
Sulfur, rilaxxat faċilment (S2-)		L-ebda standard EN disponibbli	Għoti ta’ kuluranti b’kuluranti tal-kubrit	Darba fil-ġimgħa jew darba fix-xahar (6)
Aġenti tensjoattivi	Alkilfenoli u etożilati tal-alkilfenol (5)	Hemm standards EN disponibbli għal xi aġenti tensjoattivi mhux joniċi, eż. alkilfenoli u etożilati tal-alkilfenol (jiġifieri EN ISO 18857-1 u EN ISO 18857-2)	L-attivitajiet/il-proċessi kollha	Darba kull tliet xhur
	Aġenti tensjoattivi oħrajn	EN 903 għall-aġenti tensjoattivi anjoniċi		Darba kull tliet xhur (11)
	Aġenti tensjoattivi oħrajn	L-ebda standard EN disponibbli għal aġenti tensjoattivi katjoniċi		Darba kull tliet xhur (11)
Nitroġenu totali (TN)		Hemm diversi standards EN disponibbli (eż. EN 12260, EN ISO 11905-1)		Darba kuljum (9) (10)
Total ta’ karbonju organiku (TOC) (8)		EN 1484		Darba kuljum (9) (10)
Total ta’ fosforu (TP)		Hemm diversi standards EN disponibbli (eż. EN ISO 6878, EN ISO 15681-1, EN ISO 15681-2, EN ISO 11885)		Darba kuljum (9) (10)
Total ta’ solidi sospiżi (TSS)		EN 872		Darba kuljum (9) (10)
Tossiċità (13)	Bajd tal-ħut (Danio rerio)	EN ISO 15088		Għandu jiġi deċiż abbażi ta’ valutazzjoni tar-riskji, wara karatterizzazzjoni tal-effluwent (12)
	Daphnia (Daphnia magna Straus)	EN ISO 6341
	Batterji luminexxenti (Vibrio fischeri)	Hemm diversi standards EN disponibbli (eż. EN ISO 11348-1, EN ISO 11348-2, EN ISO 11348-3)
	Għadsa tal-ilma (Lemna minor)	Hemm diversi standards EN disponibbli (eż. EN ISO 20079, EN ISO 20227)
	Alki	Hemm diversi standards EN disponibbli (eż. EN ISO 8692, EN ISO 10253, EN ISO 10710)

BAT 9.

Il-BAT hija li jiġu mmonitorjati l-emissjonijiet inkanalati fl-arja mill-anqas bil-frekwenza mogħtija hawn taħt u f’konformità mal-istandards EN. Jekk ma hemmx standards EN disponibbli, il-BAT hija li jintużaw standards tal-ISO, nazzjonali jew internazzjonali oħrajn li jiżguraw li tingħata data ta’ kwalità xjentifika ekwivalenti.

Sustanza/parametru	Standard(s)	Attivitajiet/proċessi	Frekwenza minima tal-monitoraġġ (14)	Monitoraġġ assoċjat ma’
CO	EN 15058	Tixwit	Darba kull tliet snin	—
		Kombustjoni
		Laminazzjoni bi fjamma
Trab	EN 13284-1	Tixwit	Darba fis-sena (15)	BAT 27
		Kombustjoni
		It-trattamenti termiċi assoċjati mat-trattament minn qabel, mal-għoti ta’ kuluranti, mal-istampar u mal-finitura
CMR (għajr il-formaldeid) (16)	L-ebda standard EN disponibbli	Kisi (17)	Darba fis-sena	—
		Laminazzjoni bi fjamma (17)
		Finitura (17)
		Trattamenti termiċi assoċjati mal-kisi, mal-laminazzjoni u mal-finitura (17)
Formaldeid (16)	Qiegħed jiġi żviluppat standard EN	Kisi (17)	Darba fis-sena	BAT 26
		Laminazzjoni bi fjamma
		Stampar (17)
		Tixwit
		Finitura (17)
		Trattament termiku (17)
NH3 (16)	EN ISO 21877	Kisi (17)	Darba fis-sena	BAT 28
		Stampar (18)
		Finitura (17)
		Trattamenti termiċi assoċjati mal-kisi, mal-istampar u mal-finitura (17)
NOX	EN 14792	Tixwit	Darba kull tliet snin	—
		Kombustjoni
SO2 (18)	EN 14791	Kombustjoni	Darba kull tliet snin	—
TVOC (16)	EN 12619	Kisi	Darba fis-sena (19)	BAT 26
		Għoti ta’ kuluranti
		Finitura
		Laminazzjoni
		Stampar
		Tixwit
		Termofissazzjoni jew iffissar bis-sħana
		Trattamenti termiċi assoċjati mal-kisi, mal-għoti ta’ kuluranti, mal-laminazzjoni, mal-istampar u mal-finitura

1.1.3. Il-konsum tal-ilma u l-ġenerazzjoni tal-ilma mormi

BAT 10.

Sabiex jitnaqqsu l-konsum tal-ilma u l-ġenerazzjoni tal-ilma mormi, il-BAT hija li jintużaw it-tekniki (a), (b) u (c), u kombinament xieraq tat-tekniki (d) sa (j) mogħtija hawn taħt.

Teknika

Deskrizzjoni

Applikabbiltà

Tekniki ta’ ġestjoni

Pjan tal-ġestjoni tal-ilma u awditi tal-ilma

Il-pjan tal-ġestjoni tal-ilma u awditi tal-ilma huma parti mill-EMS (ara l-BAT 1) u jinkludu:

—	dijagrammi tal-flussi u bilanċi tal-massa tal-ilma tal-impjant u tal-proċessi bħala parti mill-inventarju tal-inputs u tal-outputs imsemmija fil-BAT 2;

—	l-istabbiliment ta’ objettivi tal-effiċjenza fl-użu tal-ilma;

—	l-implimentazzjoni ta’ tekniki ta’ ottimizzazzjoni tal-ilma (eż. il-kontroll tal-użu tal-ilma, l-użu mill-ġdid/ir-riċiklaġġ, id-detezzjoni u t-tiswija tat-tnixxigħ).

L-awditi tal-ilma jsiru mill-anqas darba fis-sena sabiex jiġi żgurat li jintlaħqu l-objettivi tal-pjan tal-ġestjoni tal-ilma u li jiġu segwiti u implimentati r-rakkomandazzjonijiet tal-awditi tal-ilma.

Il-pjan tal-ġestjoni tal-ilma u l-awditi tal-ilma jistgħu jiġu integrati fil-pjan ġenerali tal-ġestjoni tal-ilma ta’ sit industrijali akbar.

Il-livell ta’ dettall tal-pjan tal-ġestjoni tal-ilma u tal-awditi tal-ilma ġeneralment se jkun relatat man-natura, mal-iskala u mal-kumplessità tal-impjant.

Ottimizzazzjoni tal-produzzjoni

Din tinkludi:

—	kombinament ottimizzat tal-proċessi (eż. jiġu kkombinati proċessi ta’ trattament minn qabel, jiġi evitat l-ibbliċjar ta’ materjali tat-tessut qabel l-għoti ta’ kuluranti fi sfumaturi skuri);

—	l-iskedar ottimizzat tal-proċessi tal-lott (eż. l-għoti ta’ kuluranti lill-materjali tat-tessut fi sfumaturi skuri ssir wara l-għoti ta’ kuluranti fi sfumaturi ċari fl-istess tagħmir tal-għoti ta’ kuluranti).

Applikabbli b’mod ġenerali.

Disinn u tekniki tat-tħaddim

Segregazzjoni ta’ flussi tal-ilma mniġġsa u mhux imniġġsa

Il-flussi tal-ilma jinġabru separatament, abbażi tal-kontenut tas-sustanza niġġiesa u tat-tekniki ta’ trattament meħtieġa. Flussi tal-ilma mniġġsa (eż. likuri tal-proċess użati) u flussi tal-ilma mhux imniġġsa (eż. ilmijiet tat-tberrid) li jistgħu jerġgħu jintużaw mingħajr trattament jiġu segregati minn flussi tal-ilma mormi li jirrikjedu trattament.

L-applikabbiltà għall-impjanti eżistenti tista’ tiġi ristretta mit-tqassim tas-sistema tal-ġbir tal-ilma u min-nuqqas ta’ spazju għat-tankijiet tal-ħżin temporanju.

Proċessi li jużaw ftit jew l-ebda ilma

Il-proċessi jinkludu t-trattament bil-plażma jew bil-laser, u l-proċessi li jużaw ammonti baxxi ta’ ilma bħat-trattament tal-ożonu.

L-applikabbiltà tista’ tkun ristretta mill-karatteristiċi tal-materjali tat-tessut u/jew mill-ispeċifikazzjonijiet tal-prodott.

Ottimizzazzjoni tal-ammont ta’ likur tal-proċess użat

Il-proċessi tal-lott isiru b’sistemi bi proporzjon baxx ta’ likur (ara t-Taqsima 1.9.4).

Il-proċessi kontinwi jsiru b’sistemi ta’ applikazzjoni b’volum baxx, bħall-bexx (ara t-Taqsima 1.9.4).

Applikabbli b’mod ġenerali.

Tindif ottimizzat tat-tagħmir

Dan jinkludi:

—	it-tindif mingħajr ilma (eż. billi jintmesħu jew jitnaddfu l-uċuħ ta’ ġewwa tal-tankijiet, it-tindif minn qabel ta’ squeegees, skrins rotatorji u tankijiet li fihom pejsts tal-istampar b’mezzi mekkaniċi (ara l-BAT 44));

—	stadji multipli tat-tindif b’ammonti baxxi ta’ ilma; l-ilma tal-aħħar stadju tat-tindif jista’ jerġa’ jintuża biex titnaddaf parti oħra tat-tagħmir.

L-applikabbiltà tat-tindif mingħajr ilma fl-impjanti eżistenti tista’ tkun ristretta mill-aċċessibbiltà għat-tagħmir (eż. sistemi magħluqa u semimagħluqa).

Ipproċessar tal-lott, ħasil u tlaħliħ ta’ materjali tat-tessut ottimizzati

Dan jinkludi:

—

l-użu ta’ tankijiet awżiljarji għall-ħżin temporanju ta’:

—	ilma tal-ħasil jew tat-tlaħliħ użat;

—	likur tal-proċess frisk jew użat.

—	stadji multipli ta’ tbattil u mili għat-tlaħliħ u għall-ħasil b’ammonti baxxi ta’ ilma.

L-użu ta’ tankijiet awżiljarji fl-impjanti eżistenti jista’ jiġi ristrett minn nuqqas ta’ spazju.

Ipproċessar, ħasil u tlaħliħ kontinwi ottimizzati ta’ materjali tat-tessut

Dan jinkludi:

—	preparazzjoni f’waqtha tal-likur tal-proċess ibbażata fuq kejl tal-assorbiment online;

—	għeluq awtomatiku tal-fluss tal-ilma tal-ħasil meta tieqaf il-magna tal-ħasil;

—	tlaħliħ u ħasil kontrokurrenti;

—	tneħħija tal-ilma mill-materjali tat-tessut b’mezzi mekkaniċi (ara l-BAT 13 (a)) biex jitnaqqas it-trasferiment tas-sustanzi kimiċi tal-proċess.

Applikabbli b’mod ġenerali.

Tekniki tal-użu mill-ġdid u tar-riċiklaġġ

Użu mill-ġdid u/jew riċiklaġġ tal-ilma

Il-flussi tal-ilma jistgħu jiġu segregati (ara l-BAT 10 (c)) u/jew ittrattati minn qabel (eż. il-filtrazzjoni b’membrana, l-evaporazzjoni) qabel l-użu mill-ġdid u/jew ir-riċiklaġġ, eż. għat-tindif, għat-tlaħliħ, għat-tkessiħ jew fl-ipproċessar ta’ materjali tat-tessut. Il-grad ta’ użu mill-ġdid/riċiklaġġ tal-ilma huwa limitat mill-kontenut ta’ impuritajiet fil-flussi tal-ilma. L-użu mill-ġdid u/jew ir-riċiklaġġ tal-ilma li joriġina minn diversi impjanti li joperaw fl-istess sit jista’ jiġi integrat fil-ġestjoni tal-ilma tas-sit ġenerali ta’ sit industrijali akbar (eż. bl-użu ta’ trattament komuni tal-ilma mormi).

Applikabbli b’mod ġenerali.

Użu mill-ġdid tal-likur tal-proċess

Il-likur tal-proċess, inkluż il-likur tal-proċess estratt mill-materjali tat-tessut permezz tat-tneħħija tal-ilma b’mezzi mekkaniċi (ara l-BAT 13 (a)), jerġa’ jintuża wara l-analiżi u s-sostituzzjoni jekk ikunu meħtieġa.

Il-grad ta’ użu mill-ġdid tal-likur tal-proċess huwa limitat mill-modifika tal-kompożizzjoni kimika tiegħu, jew mill-kontenut tiegħu ta’ impuritajiet u l-kapaċità ta’ taħsir.

Applikabbli b’mod ġenerali.

Tabella 1.1

Livelli tal-prestazzjoni ambjentali indikattivi għal konsum speċifiku tal-ilma

Proċess(i) speċifiku/speċifiċi		Livelli indikattivi (Medja annwali) (m3/t)
Ibbliċjar	Lott	10 –32 (20)
	Kontinwu	3 –8
Ħasil preliminari tal-materjali ċellulożiċi	Lott	5 –15 (20)
	Kontinwu	5 –12 (20)
Tneħħija tal-apprestaturi minn materjali ċellulożiċi		5 –12 (20)
Ibbliċjar, ħasil preliminari u tneħħija tal-apprestaturi b’mod kombinat minn materjali ċellulożiċi		9 –20 (20)
Illustrar		2 –13 (20)
Ħasil ta’ materjal sintetiku		5 –20 (20)
Għoti ta’ kuluranti bil-lott	Drapp	10 –150 (20)
	Ħajt	3 –140 (20) (21)
	Fibra waħidha	13 –60
Għoti ta’ kuluranti kontinwu		2 –16 (20) (22)

Il-monitoraġġ assoċjat jingħata fil-BAT 6.

1.1.4. Effiċjenza enerġetika

BAT 11.

Sabiex l-enerġija tintuża b’mod effiċjenti, il-BAT hija li jintużaw it-tekniki (a), (b), (c) u (d) u kombinament xieraq tat-tekniki (e) sa (k) mogħtija hawn taħt.

Teknika

Deskrizzjoni

Applikabbiltà

Tekniki ta’ ġestjoni

Pjan u awditi għall-effiċjenza enerġetika

Pjan u awditi għall-effiċjenza enerġetika huma parti mill-EMS (ara l-BAT 1) u jinkludu:

—	dijagrammi tal-flussi tal-enerġija tal-impjanti u tal-proċessi bħala parti mill-inventarju tal-inputs u l-outputs (ara l-BAT 2);

—	l-istabbiliment ta’ objettivi f’termini ta’ effiċjenza enerġetika (eż. MWh/t ta’ materjali tat-tessut ipproċessati);

—	l-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet biex jintlaħqu dawn l-objettivi.

L-awditi jitwettqu mill-anqas darba fis-sena biex jiġi żgurat li jintlaħqu l-objettivi tal-pjan għall-effiċjenza enerġetika u li r-rakkomandazzjonijiet tal-awditjar tal-enerġija jiġu segwiti u implimentati.

Il-livell ta’ dettall tal-pjan għall-effiċjenza enerġetika u tal-awditi ġeneralment se jkun relatat man-natura, mal-iskala u mal-kumplessità tal-impjant.

Ottimizzazzjoni tal-produzzjoni

Skedar ottimizzat tal-lottijiet tad-drapp biex isirilhom trattament termiku sabiex jiġi mminimizzat il-ħin ta’ tħaddim ta’ magna fuq idle tat-tagħmir.

Applikabbli b’mod ġenerali.

Għażla u ottimizzazzjoni tal-proċess u tat-tagħmir

L-użu ta’ tekniki ġenerali għall-iffrankar tal-enerġija

Dan jinkludi:

—	il-manutenzjoni u l-kontroll tal-berner;

—	il-muturi effiċjenti fl-enerġija;

—	id-dawl effiċjenti fl-enerġija;

—	l-ottimizzazzjoni tas-sistemi ta’ distribuzzjoni tal-fwar, eż. bl-użu ta’ bojlers tal-punt tal-użu;

—	l-ispezzjoni u l-manutenzjoni regolari tas-sistemi ta’ distribuzzjoni tal-fwar biex jiġu pprevenuti jew jitnaqqsu t-tnixxijiet tal-fwar;

—	is-sistemi ta’ kontroll tal-proċess;

—	it-trażmissjonijiet b’veloċità varjabbli;

—	l-ottimizzazzjoni tal-arja kondizzjonata u tat-tisħin tal-bini.

Applikabbli b’mod ġenerali.

L-ottimizzazzjoni tad-domanda għat-tisħin

Din tinkludi:

—	it-tnaqqis tat-telf tas-sħana billi jiġu iżolati l-komponenti tat-tagħmir u billi jitgħattew it-tankijiet jew il-kontenituri li jkun fihom likur tal-proċess sħun;

—	l-ottimizzazzjoni tat-temperatura tal-ilma tat-tlaħliħ;

—	l-evitar ta’ tisħin żejjed tal-likuri tal-proċess.

Applikabbli b’mod ġenerali.

Kulur applikat fuq wiċċ li għadu mhux nixxef jew finitura tad-drapp

Il-likuri tal-għoti ta’ kuluranti jew tal-finitura jiġu applikati direttament fuq id-drapp imxarrab, u b’hekk jiġi evitat stadju intermedju ta’ tnixxif. Jeħtieġ li jiġi kkunsidrat l-iskedar xieraq tal-istadji tal-produzzjoni u d-dożaġġ tas-sustanzi kimiċi.

Jista’ ma jkunx applikabbli meta s-sustanzi kimiċi ma jkunux jistgħu jiġu assorbiti mid-drapp minħabba assorbiment residwu insuffiċjenti.

Koġenerazzjoni

Il-koġenerazzjoni tas-sħana u tal-elettriku meta s-sħana (primarjament mill-fwar li joħroġ mit-turbina) tintuża għall-produzzjoni ta’ ilma sħun/fwar li għandu jintuża fil-proċessi/fl-attivitajiet industrijali jew f’network ta’ tisħin/tkessiħ distrettwali.

L-applikabbiltà fl-impjanti eżistenti tista’ tiġi ristretta mit-tfassil tal-impjant u/jew minn nuqqas ta’ spazju.

Tekniki tal-irkupru tas-sħana

Ir-riċiklaġġ tal-ilma tat-tberrid sħun

Ara l-BAT 10 (i). Dan jevita l-ħtieġa li jissaħħan l-ilma kiesaħ.

Applikabbli b’mod ġenerali.

L-użu mill-ġdid ta’ likur tal-proċess sħun

Ara l-BAT 10 (j). Dan jevita l-ħtieġa li jissaħħan il-likur tal-proċess kiesaħ.

L-irkupru tas-sħana mill-ilma mormi

Is-sħana mill-ilma mormi tiġi rkuprata permezz ta’ skambjaturi tas-sħana, eż. biex jissaħħan il-likur tal-proċess.

L-irkupru tas-sħana mill-gassijiet ta’ skart

Is-sħana mill-gassijiet ta’ skart (eż. mit-trattament termiku tal-materjali tat-tessut, mill-bojlers tal-fwar) tiġi rkuprata permezz ta’ skambjaturi tas-sħana u tintuża (eż. biex jissaħħan l-ilma tal-proċess jew biex tissaħħan minn qabel l-arja tal-kombustjoni).

L-irkupru tas-sħana mill-użu tal-fwar

Is-sħana, eż. mill-kondensat sħun u mill-blowdown tal-bojler, tiġi rkuprata.

BAT 12.

Sabiex tiżdied l-effiċjenza enerġetika meta tintuża l-arja kkompressata, il-BAT hija li jintuża kombinament tat-tekniki mogħtija hawn taħt.

Teknika		Deskrizzjoni	Applikabbiltà
a.	L-aħjar disinn tas-sistema tal-arja kkompressata	Diversi unitajiet tal-arja kkompressata jfornu arja b’livelli differenti ta’ pressjoni. Dan jevita l-produzzjoni mhux meħtieġa ta’ arja bi pressjoni għolja.	Applikabbli biss għal impjanti ġodda jew għal aġġornamenti kbar tal-impjanti.
b.	L-aħjar użu tas-sistema tal-arja kkompressata	Il-produzzjoni tal-arja kkompressata titwaqqaf matul ħinijiet twal ta’ tifi jew ta’ tħaddim tat-tagħmir fuq magna idle, u żoni uniċi jistgħu jiġu iżolati (eż. permezz ta’ valvi) mill-bqija tas-sistema, b’mod partikolari jekk ikunu assoċjati ma’ użu mhux frekwenti.	Applikabbli b’mod ġenerali.
c.	Kontroll tat-tnixxigħ fis-sistema tal-arja kkompressata	L-aktar sorsi komuni ta’ tnixxigħ tal-arja jiġu spezzjonati u miżmuma b’mod regolari (eż. igganċjar, pajpijiet, tubi, fittings, regolaturi tal-pressjoni).
d.	L-użu mill-ġdid u/jew ir-riċiklaġġ ta’ ilma sħun tat-tberrid jew arja sħuna tat-tkessiħ mill-kompressuri tal-arja	L-arja sħuna tat-tkessiħ (eż. minn kompressuri tal-arja mkessħa bl-arja) terġa’ tintuża u/jew tiġi rriċiklata (eż. għat-tnixxif ta’ kojls u ta’ marelli, jekk ikun meħtieġ). Għall-użu mill-ġdid u/jew għar-riċiklaġġ tal-ilma sħun tat-tberrid, ara l-BAT 11 (g).

BAT 13.

Sabiex tiżdied l-effiċjenza enerġetika tat-trattament termiku, il-BAT hija li jintużaw it-tekniki kollha mogħtija hawn taħt.

Teknika

Deskrizzjoni

Applikabbiltà

Tekniki għat-tnaqqis tal-użu tat-tisħin

It-tneħħija tal-ilma mill-materjali tat-tessut b’mezzi mekkaniċi

Il-kontenut tal-ilma tal-materjali tat-tessut jitnaqqas b’tekniki mekkaniċi (eż. l-estrazzjoni ċentrifuga, it-tagħsir u/jew l-estrazzjoni bil-vakwu).

Applikabbli b’mod ġenerali.

L-evitar tat-tnixxif żejjed tal-materjali tat-tessut

Il-materjali tat-tessut ma jiġux imnixxfa taħt il-livell ta’ umdità naturali tagħhom.

Disinn u tekniki tat-tħaddim

L-ottimizzazzjoni taċ-ċirkolazzjoni tal-arja fl-istenters

Din tinkludi:

—	l-adattament tan-numru ta’ żennuni għall-injezzjoni tal-arja għall-wisa’ tad-drapp;

—	l-iżgurar li d-distanza bejn iż-żennuni u d-drapp tkun qasira kemm jista’ jkun;

—	l-iżgurar li t-tnaqqis fil-pressjoni kkawżat mill-komponenti interni tal-istenters ikun żgħir kemm jista’ jkun.

Applikabbli biss għal impjanti ġodda jew għal aġġornamenti kbar tal-impjanti.

Il-monitoraġġ u l-kontroll avvanzati tal-proċess tat-tnixxif

Il-parametri tat-tnixxif jiġu mmonitorjati u kkontrollati (ara l-BAT 4). Dawn il-parametri jinkludu:

—	il-kontenut tal-umdità u t-temperatura tal-arja tal-bokka;

—	it-temperatura tal-materjali tat-tessut u tal-arja fil-magni tat-tnixxif;

—	il-kontenut tal-umdità u t-temperatura tal-arja tal-egżost; l-effiċjenza tat-tnixxif tiġi ottimizzata b’kontenut xieraq ta’ umdità (eż. ogħla minn 0,1 kg ilma/kg arja xotta);

—	il-kontenut ta’ ndewwa residwa tad-drapp.

Il-fluss tal-arja tal-egżost jiġi aġġustat sabiex tiġi ottimizzata l-effiċjenza tat-tnixxif u jitnaqqas matul perjodi ta’ tħaddim tat-tagħmir tat-tnixxif fuq magna idle.

Applikabbli b’mod ġenerali.

Magni tat-tnixxif li jaħdmu bil-mikromewġ jew bil-frekwenza tar-radju

It-tnixxif ta’ materjali tat-tessut b’magni tat-tnixxif li jaħdmu bil-mikromewġ jew bil-frekwenza tar-radju b’effiċjenza għolja.

Mhux applikabbli għal materjali tat-tessut li fihom partijiet jew fibri metalliċi.

Applikabbli biss għal impjanti ġodda jew għal aġġornamenti kbar tal-impjanti.

Tekniki tal-irkupru tas-sħana

L-irkupru tas-sħana mill-gassijiet ta’ skart

Ara l-BAT 11 (j).

Applikabbli biss meta l-fluss tal-gass ta’ skart ikun biżżejjed.

Tabella 1.2

Livelli tal-prestazzjoni ambjentali indikattivi għal konsum speċifiku tal-enerġija

Proċess

Livell indikattiv (Medja annwali)

(MWh/t)

Trattament termiku

0,5 –4,4

Il-monitoraġġ assoċjat jingħata fil-BAT 6.

1.1.5. Ġestjoni, konsum u sostituzzjoni tas-sustanzi kimiċi

BAT 14.

Sabiex tittejjeb il-prestazzjoni ambjentali ġenerali, il-BAT hija li tiġi elaborata u implimentata sistema ta’ ġestjoni tas-sustanzi kimiċi (CMS) bħala parti mill-EMS (ara l-BAT 1) li tinkorpora l-karatteristiċi kollha li ġejjin:

Politika sabiex jitnaqqsu l-konsum u r-riskji assoċjati mas-sustanzi kimiċi tal-proċess, inkluża politika tal-akkwist sabiex jintgħażlu sustanzi kimiċi tal-proċess anqas dannużi u l-fornituri tagħhom bil-għan li jiġu mminimizzati l-użu u r-riskji assoċjati ma’ sustanzi perikolużi u sustanzi ta’ tħassib serju ħafna kif ukoll biex jiġi evitat l-akkwist ta’ ammont żejjed ta’ sustanzi kimiċi tal-proċess. L-għażla tas-sustanzi kimiċi tal-proċess hija bbażata fuq:

(a)	l-analiżi komparattiva tal-bijoeliminabbiltà/il-bijodegradabbiltà, l-ekotossiċità u l-potenzjal tagħhom li jiġu rilaxxati fl-ambjent (li fil-każ ta’ emissjonijiet fl-arja jistgħu jiġu ddeterminati bl-użu ta’ fatturi ta’ emissjoni pereżempju (ara t-Taqsima 1.9.1));

(b)	il-karatterizzazzjoni tar-riskji assoċjati mas-sustanzi kimiċi tal-proċess, abbażi tal-klassifikazzjoni ta’ periklu tas-sustanzi kimiċi, il-mogħdijiet mill-impjant, ir-rilaxx potenzjali u l-livell ta’ esponiment;

(c)	il-potenzjal ta’ rkupru u l-użu mill-ġdid (ara l-BAT 16 (f) u (g) kif ukoll il-BAT 39);

(d)

l-analiżi regolari (eż. annwali) tal-potenzjal għal sostituzzjoni bil-għan li jiġu identifikati alternattivi potenzjalment disponibbli ġodda u aktar sikuri għall-użu ta’ (gruppi ta’) sustanzi perikolużi u sustanzi ta’ tħassib serju ħafna, bħall-PFAS, il-ftalati, ir-ritardanti tal-fjammi bromurati, sustanzi li fihom il-kromu (VI); dan jista’ jinkiseb billi jinbidlu l-proċess(i) jew billi jintużaw sustanzi kimiċi oħrajn tal-proċess mingħajr impatt ambjentali jew b’impatti ambjentali aktar baxxi;

(e)	l-analiżi antiċipatorja tal-bidliet regolatorji relatati ma’ sustanzi u sustanzi perikolużi ta’ tħassib serju ħafna, u s-salvagwardja tal-konformità mar-rekwiżiti legali applikabbli.

L-inventarju tas-sustanzi kimiċi tal-proċess (ara l-BAT 15) jista’ jintuża biex jipprovdi u jżomm l-informazzjoni meħtieġa għall-għażla tas-sustanzi kimiċi tal-proċess.

Il-kriterji għall-għażla tas-sustanzi kimiċi tal-proċess u l-fornituri tagħhom jistgħu jkunu bbażati fuq skemi jew standards ta’ ċertifikazzjoni. F’dak il-każ, il-konformità tas-sustanzi kimiċi tal-proċess u tal-fornituri tagħhom ma’ dawn l-iskemi jew l-istandards tiġi vverifikata regolarment.

II.	Għanijiet u pjanijiet ta’ azzjoni biex jiġi evitat jew jitnaqqas l-użu ta’ sustanzi perikolużi u sustanzi ta’ tħassib serju ħafna u r-riskji assoċjati magħhom.

III.

L-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ proċeduri għall-akkwist, l-immaniġġjar, il-ħżin u l-użu ta’ sustanzi kimiċi tal-proċess (ara l-BAT 21), ir-rimi ta’ skart li fih sustanzi kimiċi tal-proċess u r-ritorn ta’ sustanzi kimiċi tal-proċess mhux użati (ara l-BAT 29 (d)), għall-prevenzjoni jew għat-tnaqqis tal-emissjonijiet fl-ambjent.

Applikabbiltà

Il-livell ta’ dettall tas-CMS ġeneralment se jkun relatat man-natura, mal-iskala u mal-kumplessità tal-impjant.

BAT 15.

Sabiex tittejjeb il-prestazzjoni ambjentali ġenerali, il-BAT hija li jiġi elaborat u implimentat inventarju tas-sustanzi kimiċi bħala parti mis-CMS (ara l-BAT 14).

Deskrizzjoni

L-inventarju tas-sustanzi kimiċi huwa bbażat fuq il-kompjuter u fih informazzjoni dwar:

—	l-identità tas-sustanzi kimiċi tal-proċess;

—	il-kwantitajiet, il-post u l-kapaċità ta’ taħsir tas-sustanzi kimiċi tal-proċess akkwistati, irkuprati (ara l-BAT 16 (g)), maħżuna, użati u rritornati lill-fornituri;

—

il-kompożizzjoni u l-proprjetajiet fiżikokimiċi tas-sustanzi kimiċi tal-proċess (eż. is-solubbiltà, il-pressjoni tal-fwar, il-koeffiċjent ta’ partizzjoni ottanol/ilma), inklużi l-proprjetajiet b’effetti negattivi fuq l-ambjent u/jew is-saħħa tal-bniedem (eż. l-ekotossiċità, il-bijoeliminabbiltà/il-bijodegradabbiltà).

Tali informazzjoni tista’ tinkiseb mill-Iskedi tad-Data dwar is-Sikurezza, mill-Iskedi tad-Data Teknika jew minn sorsi oħrajn.

BAT 16.

Sabiex jitnaqqas il-konsum tas-sustanzi kimiċi, il-BAT hija li jintużaw it-tekniki kollha mogħtija hawn taħt.

Teknika

Deskrizzjoni

Applikabbiltà

It-tnaqqis tal-ħtieġa ta’ sustanzi kimiċi tal-proċess

Dan jinkludi:

—	ir-rieżami u l-ottimizzazzjoni regolari tal-formulazzjoni tas-sustanzi kimiċi u l-likuri tal-proċess;

—	l-ottimizzazzjoni tal-produzzjoni (ara l-BAT 10 (b)).

Applikabbli b’mod ġenerali.

It-tnaqqis fl-użu ta’ aġenti kumplessanti

L-użu ta’ ilma artab/imrattab inaqqas l-ammont ta’ aġenti kumplessanti użati fil-likuri tal-proċess, eż. għall-għoti ta’ kuluranti jew għall-ibbliċjar (ara l-BAT 38 (b)).

Mhux applikabbli għall-ħasil u għat-tlaħliħ.

It-trattament ta’ materjali tat-tessut bl-enzimi

Jintgħażlu l-enzimi (ara BAT 14 I. (d)) u jintużaw biex jiġu kkatalizzati r-reazzjonijiet b’materjali tat-tessut biex jitnaqqas il-konsum ta’ sustanzi kimiċi tal-proċess (eż. fit-tneħħija tal-apprestaturi, fl-ibbliċjar u/jew fil-ħasil).

L-applikabbiltà tista’ tkun ristretta mid-disponibbiltà ta’ enzimi xierqa.

Sistemi awtomatiċi għall-preparazzjoni u għad-dożaġġ ta’ sustanzi kimiċi tal-proċess u ta’ likuri tal-proċess

Sistemi awtomatiċi għall-użin, għad-dożaġġ, għat-taħlil, għall-kejl u għad-distribuzzjoni li jiżguraw it-twassil preċiż ta’ sustanzi kimiċi tal-proċess u ta’ likuri tal-proċess lill-magni tal-produzzjoni.

Ara l-BAT 4.

L-applikabbiltà għal impjanti eżistenti tista’ tkun ristretta minn nuqqas ta’ spazju, id-distanza bejn il-preparazzjoni u l-magni tal-produzzjoni jew minn bidliet frekwenti ta’ sustanzi kimiċi tal-proċess u ta’ likuri tal-proċess.

L-ottimizzazzjoni tal-kwantità tas-sustanzi kimiċi tal-proċess użati

Ara l-BAT 10 (e).

Applikabbli b’mod ġenerali.

L-użu mill-ġdid tal-likuri tal-proċess

Ara l-BAT 10 (j).

Applikabbli b’mod ġenerali.

L-irkupru u l-użu ta’ sustanzi kimiċi tal-proċess li jifdal

Is-sustanzi kimiċi residwi tal-proċess jiġu rkuprati (eż. permezz tat-tindif bir-reqqa tal-pajpijiet jew billi l-imballaġġ jitbattal kompletament) u jintużaw fil-proċess. Il-grad ta’ użu jista’ jkun limitat mill-kontenut ta’ impuritajiet u mill-kapaċità ta’ taħsir tas-sustanzi kimiċi tal-proċess.

Applikabbli b’mod ġenerali.

BAT 17.

Sabiex jiġu pprevenuti jew jitnaqqsu l-emissjonijiet fl-ilma ta’ sustanzi b’livell baxx ta’ bijodegradabbiltà, il-BAT hija li jintużaw it-tekniki kollha mogħtija hawn taħt.

Teknika

Deskrizzjoni

Applikabbiltà

Is-sostituzzjoni tal-alkilfenoli u tal-alkilfenoletossilat

L-alkilfenoli u l-alkilfenoletossilat jiġu sostitwiti b’aġenti tensjoattivi bijodegradabbli, eż. l-etossilati tal-alkoħol.

Applikabbli b’mod ġenerali.

Is-sostituzzjoni ta’ aġenti kumplessanti li fihom il-fosforu jew in-nitroġenu b’livell baxx ta’ bijodegradabbiltà

L-aġenti kumplessanti li fihom il-fosforu (eż. it-trifosfati) jew in-nitroġenu (eż. l-aċidi amminiċi polikarbossiliċi bħall-EDTA jew id-DTPA) jiġu sostitwiti b’sustanzi bijodegradabbli/bijoeliminabbli, eż.:

—	il-polikarbossilati (eż. il-poliakrilati);

—	l-imlieħi tal-aċidi idrossikarbossiliċi (eż. il-glukonati, iċ-ċitrati);

—	il-kopolimeri tal-aċidu akriliku b’bażi ta’ zokkor;

—	l-aċidu metilgliċinedjaċetiku (MGDA), l-aċidu L-glutamiku l-aċidu N,N-dijaċetiku (GLDA) u l-aċidu iminodisukkiniku (IDS);

—	il-fosfati (eż. l-aċidu fosfoniku metilen aminotris (ATMP), l-aċidu fosfoniku pentametilen dietilenetrijamin (DTPMP) u l-aċidu 1-idrossil etiliden-1, 1-difosfoniku (HEDP).

Applikabbli b’mod ġenerali.

Is-sostituzzjoni ta’ aġenti kontra r-ragħwa ibbażati fuq il-minerali u ż-żejt

L-aġenti kontra r-ragħwa ibbażati fuq il-minerali u ż-żejt jiġu sostitwiti b’sustanzi bijodegradabbli, eż. aġenti kontra r-ragħwa bbażati fuq żejt tal-ester sintetiku.

Applikabbli b’mod ġenerali.

1.1.6. Emissjonijiet fl-ilma

BAT 18.

Sabiex jitnaqqas il-volum tal-ilma mormi, biex jiġu pprevenuti jew jitnaqqsu t-tagħbijiet ta’ sustanzi niġġiesa mormija fl-impjant tat-trattament tal-ilma mormi u l-emissjonijiet fl-ilma, il-BAT hija li tintuża strateġija integrata għall-ġestjoni u t-trattament tal-ilma mormi li tinkludi kombinament xieraq tat-tekniki mogħtija hawn taħt fl-ordni ta’ prijorità li ġejja:

—	tekniki integrati fil-proċess (ara l-BAT 10 u l-konklużjonijiet dwar il-BAT fit-Taqsimiet 1.2 sa 1.7);

—

tekniki għall-irkupru u l-użu mill-ġdid ta’ likuri tal-proċess (ara l-BAT 10 (j) u l-BAT 39), il-ġbir separat ta’ flussi u pejsts tal-ilma mormi (eż. l-istampar u l-kisi) li fihom tagħbijiet kbar ta’ sustanzi niġġiesa li ma jistgħux jiġu ttrattati b’mod adegwat bi trattament bijoloġiku; dawn il-flussi u l-pejsts tal-ilma mormi jew jiġu ttrattati minn qabel (ara l-BAT 19) jew jiġu ttrattati bħala skart (ara l-BAT 30);

—	tekniki tat-trattament tal-ilma mormi (finali) (ara l-BAT 20).

Deskrizzjoni

L-istrateġija integrata għall-ġestjoni u t-trattament tal-ilma mormi hija bbażata fuq l-informazzjoni pprovduta mill-inventarju tal-inputs u tal-outputs (ara l-BAT 2).

BAT 19.

Sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet fl-ilma, il-BAT hija li jiġu ttrattati minn qabel (miġbura separatament) il-flussi u l-pejst tal-ilma mormi (eż. l-istampar u l-kisi) li fihom tagħbijiet għoljin ta’ sustanzi niġġiesa li ma jistgħux jiġu ttrattati b’mod adegwat bi trattament bijoloġiku.

Deskrizzjoni

Tali flussi u pejsts tal-ilma mormi jinkludu:

—	l-għoti ta’ kuluranti, il-kisi jew il-finitura ta’ likuri tal-padding użati minn trattamenti kontinwi u/jew semikontinwi;

—	il-likuri għat-tneħħija tal-apprestaturi;

—	il-pejsts tal-istampar u tal-kisi użati.

It-trattament minn qabel isir bħala parti minn strateġija integrata għall-ġestjoni u għat-trattament tal-ilma mormi (ara l-BAT 18) u ġeneralment huwa meħtieġ sabiex:

—	jipproteġi t-trattament tal-ilma mormi bijoloġiku (downstream) minn komposti inibitorji jew tossiċi;

—	ineħħi l-komposti li ma jitnaqqsux biżżejjed matul it-trattament bijoloġiku tal-ilma mormi (eż. il-komposti tossiċi, il-komposti organiċi b’livell baxx ta’ bijodegradabbiltà, il-komposti organiċi li huma preżenti f’tagħbijiet kbar jew fil-metalli);

—	ineħħi l-komposti li nkella jistgħu jitneħħew bl-arja mis-sistema ta’ ġbir jew matul it-trattament bijoloġiku tal-ilma mormi (eż. is-sulfur);

—	ineħħi l-komposti li jkollhom effetti negattivi oħrajn (eż. il-korrużjoni tat-tagħmir; reazzjoni mhux mixtieqa ma’ sustanzi oħrajn; il-kontaminazzjoni tal-ħama tal-ilma mormi).

Il-komposti msemmija hawn fuq li għandhom jitneħħew jinkludu l-organofosforu u r-ritardanti tal-fjammi bromurati, il-PFAS, il-ftalati u l-komposti li fihom il-kromu-(VI).

It-trattament minn qabel ta’ dawn il-flussi tal-ilma mormi ġeneralment isir kemm jista’ jkun qrib is-sors sabiex tiġi evitata d-dilwizzjoni. It-tekniki ta’ trattament minn qabel użati jiddependu mis-sustanzi niġġiesa fil-mira u jistgħu jinkludu l-adsorbiment, il-filtrazzjoni, il-preċipitazzjoni, l-ossidazzjoni kimika jew it-tnaqqis kimiku (ara l-BAT 20).

Il-bijoeliminabbiltà/il-bijodegradabbiltà tal-flussi u tal-pejsts tal-ilma mormi qabel ma jintbagħtu għat-trattament bijoloġiku downstream tkun mill-anqas:

—	ta’ 80 % wara sebat ijiem (għal ħama adattata), meta jiġi ddeterminat skont l-istandard EN ISO 9888, jew

—	ta’ 70 % wara 28 jum meta jiġi ddeterminat skont l-istandard EN ISO 7827.

Il-monitoraġġ assoċjat jingħata fil-BAT 7.

BAT 20.

Sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet fl-ilma, il-BAT hija li jintuża kombinament xieraq tat-tekniki mogħtija hawn taħt.

Teknika (23)		Sustanzi niġġiesa tipiċi fil-mira	Applikabbiltà
It-trattament minn qabel ta’ flussi individwali ta’ ilma mormi, eż.
a.	Adsorbiment	Sustanzi niġġiesa mhux bijodegradabbli jew inibitorji maħlula adsorbibbli (eż. l-AOX fil-kuluranti, fir-ritardanti tal-fjammi organofosforiċi)	Applikabbli b’mod ġenerali.
b.	Preċipitazzjoni	Sustanzi niġġiesa maħlula mhux bijodegradabbli jew inibitorji preċipitabbli (eż. il-metalli fil-kuluranti)
c.	Koagulazzjoni u flokkulazzjoni	Solidi sospiżi u sustanzi niġġiesa mhux bijodegradabbli jew inibitorji marbuta ma’ partikoli (eż. il-metalli fil-kuluranti)
d.	Ossidazzjoni kimika (eż. l-ossidazzjoni bl-ożonu, il-perossidu tal-idroġenu jew id-dawl UV)	Sustanzi niġġiesa maħlula mhux bijodegradabbli jew inibitorji ossidabbli (eż. il-brillaturi ottiċi u l-kuluranti ażo, is-sulfur)
e.	Riduzzjoni kimika	Sustanzi niġġiesa mhux bijodegradabbli jew inibitorji maħlula riduċibbli (eż. il-kromu eżavalenti (Cr(VI))
f.	Trattament minn qabel anaerobiku	Komposti organiċi bijodegradabbli (eż. il-kuluranti ażo, il-pejst tal-istampar)
g.	Filtrazzjoni (eż. in-nanofiltrazzjoni)	Solidi sospiżi u sustanzi niġġiesa mhux bijodegradabbli jew inibitorji marbuta ma’ partikoli
Trattament minn qabel ta’ flussi kombinati tal-ilma mormi, eż.
h.	Separazzjoni fiżika (eż. skrins, passaturi, separaturi tal-frak taż-żrar, separaturi tal-grass, separazzjoni żejt/ilma jew vaski ta’ dikantazzjoni primarja)	Solidi grossi, solidi sospiżi, żejt/grass	Applikabbli b’mod ġenerali.
i.	Ekwalizzazzjoni	Is-sustanzi niġġiesa kollha
j.	Newtralizzazzjoni	L-aċidi, l-alkali
Trattament primarju, eż.
k.	Sedimentazzjoni	Solidi sospiżi u metalli marbuta ma’ partikoli jew sustanzi niġġiesa mhux bijodegradabbli jew inibitorji	Applikabbli b’mod ġenerali.
l.	Preċipitazzjoni	Sustanzi niġġiesa maħlula mhux bijodegradabbli jew inibitorji preċipitabbli (eż. il-metalli fil-kuluranti)	Applikabbli b’mod ġenerali.
m.	Koagulazzjoni u flokkulazzjoni	Solidi sospiżi u sustanzi niġġiesa mhux bijodegradabbli jew inibitorji marbuta ma’ partikoli (eż. il-metalli fil-kuluranti)	Applikabbli b’mod ġenerali.
Trattament sekondarju (trattament bijoloġiku), eż.
n.	Proċess tal-ħama attivat	Komposti organiċi bijodegradabbli	Applikabbli b’mod ġenerali.
o.	Bijoreattur b’membrana	Komposti organiċi bijodegradabbli	Applikabbli b’mod ġenerali.
p.	Nitrifikazzjoni/denitrifikazzjoni (meta t-trattament jinkludi trattament bijoloġiku)	Nitroġenu, ammonijaka/ammonju totali	In-nitrifikazzjoni tista’ ma tkunx applikabbli fil-każ ta’ konċentrazzjonijiet ta’ klorur għoljin (eż. aktar minn 10 g/l). In-nitrifikazzjoni tista’ ma tkunx applikabbli meta t-temperatura tal-ilma mormi tkun baxxa (eż. taħt it-12-il °C).
Trattament terzjarju, eż.
q.	Koagulazzjoni u flokkulazzjoni	Solidi sospiżi u sustanzi niġġiesa mhux bijodegradabbli jew inibitorji marbuta ma’ partikoli (eż. il-metalli fil-kuluranti)	Applikabbli b’mod ġenerali.
r.	Preċipitazzjoni	Sustanzi niġġiesa mhux bijodegradabbli jew inibitorji maħlula preċipitabbli (eż. il-metalli fil-kuluranti)
s.	Adsorbiment	Sustanzi niġġiesa mhux bijodegradabbli jew inibitorji maħlula adsorbibbli (eż. l-AOX fil-kuluranti)
t.	Ossidazzjoni kimika (eż. l-ossidazzjoni bl-ożonu, il-perossidu tal-idroġenu jew id-dawl UV)	Sustanzi niġġiesa maħlula mhux bijodegradabbli jew inibitorji ossidabbli (eż. il-brillaturi ottiċi u l-kuluranti ażo, is-sulfur)
u.	Flotazzjoni	Solidi sospiżi u sustanzi niġġiesa mhux bijodegradabbli jew inibitorji marbuta ma’ partikoli
v.	Filtrazzjoni (eż. filtrazzjoni bir-ramel)
Trattament avvanzat għar-riċiklaġġ tal-ilma mormi, eż. (24)
w.	Filtrazzjoni (eż. filtrazzjoni bir-ramel, jew filtrazzjoni b’membrana)	Solidi sospiżi u sustanzi niġġiesa mhux bijodegradabbli jew inibitorji marbuta ma’ partikoli	Applikabbli b’mod ġenerali.
x.	Evaporazzjoni	Kontaminanti solubbli (eż. l-imlieħi)	Applikabbli b’mod ġenerali.

Tabella 1.3

Il-livelli ta’ emissjonijiet assoċjati mal-BAT (BAT-AELs) għal skariku dirett

Sustanza/Parametru		Attivitajiet/proċessi	BAT-AEL (25) (mg/l)
Aloġeni adsorbibbli marbuta organikament (AOX) (26)		L-attivitajiet/il-proċessi kollha	0,1 –0,4 (27)
Domanda kimika ta’ ossiġenu (COD) (28)			40 –100 (29) (30)
Indiċi taż-żejt tal-idrokarburi (HOI) (26)			1 –7
Metalli/metallojdi	Antimonju (Sb)	It-trattament minn qabel u/jew l-għoti ta’ kuluranti lil materjali tat-tessut tal-poliester	0,1 –0,2 (31)
		Finitura b’ritardanti tal-fjammi bl-użu tat-triossidu tal-antimonju
	Kromu (Cr)	Għoti ta’ kuluranti b’mordant tal-kromu jew b’kuluranti li fihom il-kromu (eż. kuluranti b’kumplessi metalliċi)	0,01 –0,1 (32)
	Ram (Cu)	Għoti ta’ kuluranti Stampar bil-kuluranti	0,03 –0,4
	Nikil (Ni)		0,01 –0,1 (33)
	Żingu (Zn) (26)	L-attivitajiet/il-proċessi kollha	0,04 –0,5 (34)
Sulfur, rilaxxat faċilment (S2-)		Għoti ta’ kuluranti b’kuluranti tal-kubrit	< 1
Nitroġenu totali (TN)		L-attivitajiet/il-proċessi kollha	5 –15 (35)
Total ta’ karbonju organiku (TOC) (28)			13 –30 (30) (36)
Total ta’ fosforu (TP)			0,4 –2
Total ta’ solidi sospiżi (TSS)			5 –30

Il-monitoraġġ assoċjat jingħata fil-BAT 8.

Tabella 1.4

Il-livelli ta’ emissjonijiet assoċjati mal-BAT (BAT-AELs) għal skariku indirett

Sustanza/Parametru		Attivitajiet/proċessi	BAT-AEL (37) (38) (mg/l)
Aloġeni adsorbibbli marbuta organikament (AOX) (39)		Il-proċessi kollha	0,1 –0,4 (40)
Indiċi taż-żejt tal-idrokarburi (HOI) (39)		Il-proċessi kollha	1 –7
Metalli/metallojdi	Antimonju (Sb)	It-trattament minn qabel u/jew l-għoti ta’ kuluranti lil materjali tat-tessut tal-poliester	0,1 –0,2 (41)
	Antimonju (Sb)	Finitura b’ritardanti tal-fjammi bl-użu tat-triossidu tal-antimonju	0,1 –0,2 (41)
	Kromu (Cr)	Għoti ta’ kuluranti b’mordant tal-kromu jew b’kuluranti li fihom il-kromu (eż. kuluranti b’kumplessi metalliċi)	0,01 –0,1 (42)
	Ram (Cu)	Għoti ta’ kuluranti Stampar bil-kuluranti	0,03 –0,4
	Nikil (Ni)	Għoti ta’ kuluranti Stampar bil-kuluranti	0,01 –0,1 (43)
	Żingu (Zn) (39)	Il-proċessi kollha	0,04 –0,5 (44)
Sulfur, rilaxxat faċilment (S2-)		Għoti ta’ kuluranti b’kuluranti tal-kubrit	< 1

Il-monitoraġġ assoċjat jingħata fil-BAT 8.

1.1.7. Emissjonijiet fil-ħamrija u fl-ilma ta’ taħt l-art

BAT 21.

Sabiex jiġu pprevenuti jew jitnaqqsu l-emissjonijiet fil-ħamrija u fl-ilma ta’ taħt l-art u sabiex tittejjeb il-prestazzjoni ġenerali tal-immaniġġjar u tal-ħżin tas-sustanzi kimiċi tal-proċess, il-BAT hija li jintużaw it-tekniki kollha mogħtija hawn taħt.

Teknika

Deskrizzjoni

Applikabbiltà

Tekniki biex jitnaqqsu l-probabbiltà u l-impatt ambjentali tal-flussi żejda u l-ħsarat tat-tankijiet tal-proċess u tal-ħżin

Dan jinkludi:

—	l-immersjoni bil-mod u l-irtirar ta’ materjali tat-tessut mil-likur tal-proċess biex jiġi evitat it-tixrid;

—	l-aġġustament awtomatiku fil-livell tal-likur tal-proċess (ara l-BAT 4);

—	l-evitar ta’ injezzjoni diretta ta’ ilma sabiex jissaħħan jew jitkessaħ il-likur tal-proċess;

—	detetturi tal-fajd;

—	id-direzzjonar tal-fajd lejn tank ieħor;

—	it-tqegħid tat-tankijiet għal-likwidi (sustanzi kimiċi tal-proċess jew skart likwidu) f’konteniment sekondarju xieraq; il-volum tagħhom huwa ta’ daqs biex jakkomoda mill-anqas it-telf sħiħ tal-likwidu tal-akbar tank li jkun fil-konteniment sekondarju;

—	l-iżolament tat-tankijiet u tal-konteniment sekondarju (eż. permezz tal-għeluq tal-valvi);

—	l-iżgurar li l-uċuħ taż-żoni tal-proċess u tal-ħżin huma impermeabbli għal-likwidi kkonċernati.

Applikabbli b’mod ġenerali.

Spezzjoni u manutenzjoni regolari ta’ impjanti u tagħmir

L-impjant u t-tagħmir jiġu spezzjonati u miżmuma regolarment biex jiġi żgurat il-funzjonament xieraq tagħhom; dan jinkludi b’mod partikolari l-verifika tal-integrità u/jew tal-istatus ta’ ħelsien mit-tnixxigħ tal-valvi, tal-pompi, tal-pajpijiet, tat-tankijiet u tal-kontenimenti/tal-bunds kif ukoll il-funzjonament xieraq tas-sistemi ta’ twissija (eż. detetturi tal-fajd).

Post ottimizzat għall-ħżin tas-sustanzi kimiċi tal-proċess

Iż-żoni tal-ħżin jinsabu b’tali mod li jeliminaw jew jimminimizzaw it-trasport bla bżonn ta’ sustanzi kimiċi tal-proċess fl-impjant (eż. id-distanzi tat-trasport fuq il-post jiġu mminimizzati).

L-applikabbiltà għall-impjanti eżistenti tista’ tiġi ristretta minn nuqqas ta’ spazju.

Żona dedikata għall-ħatt ta’ sustanzi kimiċi tal-proċess li fihom sustanzi perikolużi

Is-sustanzi kimiċi tal-proċess li fihom sustanzi perikolużi jinħattu f’żona ta’ ritenzjoni. It-tixrid okkażjonali jinġabar u jintbagħat għat-trattament.

Applikabbli b’mod ġenerali.

Ħżin segregat tas-sustanzi kimiċi tal-proċess

Is-sustanzi kimiċi tal-proċess inkompatibbli jinżammu separati. Din is-segregazzjoni tiddependi mis-separazzjoni fiżika u fuq l-inventarju tas-sustanzi kimiċi (ara l-BAT 15).

L-immaniġġjar u l-ħżin tal-imballaġġ li jkun fih sustanzi kimiċi tal-proċess

L-imballaġġ li jkun fih sustanzi kimiċi tal-proċess likwidi jitbattal kompletament bil-gravità jew b’mezzi mekkaniċi (eż. billi jingħorok bi xkupilja, jew billi jintmesaħ) mingħajr l-użu ta’ ilma. L-imballaġġ li jkun fih sustanzi kimiċi tal-proċess f’għamla ta’ trab jitbattal bil-gravità għall-imballaġġ żgħir, u bl-użu tal-ġbid bl-arja għal imballaġġ kbir. L-imballaġġ vojt jinħażen f’żona dedikata.

1.1.8. Emissjonijiet fl-arja

BAT 22.

Sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet diffużi fl-arja (eż. KOV mill-użu ta’ solventi organiċi), il-BAT hija li jinġabru l-emissjonijiet diffużi u li l-gassijiet ta’ skart jintbagħtu għat-trattament.

Applikabbiltà

Fil-każ ta’ impjanti eżistenti, l-applikabbiltà tista’ tkun ristretta minn restrizzjonijiet operazzjonali jew mill-volum għoli ta’ arja li għandha tiġi estratta.

BAT 23.

Sabiex jiġu ffaċilitati l-irkupru tal-enerġija u t-tnaqqis tal-emissjonijiet inkanalati fl-arja, il-BAT hija li jiġi limitat l-għadd ta’ punti ta’ emissjoni.

Deskrizzjoni

It-trattament kombinat ta’ gassijiet ta’ skart b’karatteristiċi simili jiżgura trattament aktar effettiv u effiċjenti meta mqabbel mat-trattament separat ta’ flussi individwali ta’ gassijiet ta’ skart. Il-punt sa fejn in-numru ta’ punti ta’ emissjoni jista’ jkun limitat jiddependi minn fatturi tekniċi (eż. il-kompatibbiltà tal-flussi individwali tal-gass ta’ skart) u ekonomiċi (eż. id-distanza bejn punti differenti ta’ emissjoni). Tingħata attenzjoni biex il-limitazzjoni tal-għadd ta’ punti ta’ emissjoni ma twassalx għad-dilwizzjoni tal-emissjonijiet.

BAT 24.

Sabiex jiġu pprevenuti l-emissjonijiet ta’ komposti organiċi fl-arja mid-dry cleaning u mill-ħasil preliminari b’solvent organiku, il-BAT hija li tiġi estratta l-arja minn dawn il-proċessi, biex tiġi ttrattata bl-użu ta’ adsorbiment b’karbonju attivat (ara t-Taqsima 1.9.2) u biex din terġa’ tiċċirkola bis-sħiħ.

BAT 25.

Sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet ta’ komposti organiċi fl-arja mit-trattament minn qabel ta’ materjali magħmula minn tessuti sintetiċi maħduma bil-labar, il-BAT hija li dawn jiġu maħsula qabel it-termofissazzjoni jew l-iffissar bis-sħana.

Applikabbiltà

L-applikabbiltà tista’ tkun limitata mill-kostruzzjoni tad-drapp.

BAT 26.

Sabiex jiġu pprevenuti jew jitnaqqsu l-emissjonijiet inkanalati tal-komposti organiċi fl-arja mit-tixwit, mit-trattament termiku, mill-kisi u l-laminazzjoni, il-BAT hija li tintuża teknika waħda jew kombinament tat-tekniki mogħtija hawn taħt.

Teknika		Sustanzi niġġiesa tipiċi fil-mira	Deskrizzjoni
Tekniki ta’ prevenzjoni
a.	L-għażla u l-użu ta’ taħlitiet ta’ sustanzi kimiċi (“riċetti”) li jwasslu għal emissjonijiet baxxi ta’ komposti organiċi	Komposti organiċi	Jintgħażlu u jintużaw taħlitiet b’emissjonijiet baxxi ta’ komposti organiċi filwaqt li jitqiesu l-ispeċifikazzjonijiet tal-prodott (ara l-BAT 14. il-BAT 17, il-BAT 50, il-BAT 51). Bħala eżempju, jistgħu jintużaw fatturi ta’ emissjoni għall-għażla (ara t-Taqsima 1.9.1).
Tekniki ta’ tnaqqis
b.	Kondensazzjoni	Komposti organiċi għajr il-formaldeid	Ara t-Taqsima 1.9.2.
c.	Ossidazzjoni termika	Komposti organiċi
d.	Purifikazzjoni niedja	Komposti organiċi
e.	Adsorbiment	Komposti organiċi għajr il-formaldeid

Tabella 1.5

Il-livelli ta’ emissjonijiet assoċjati mal-BAT (BAT-AELs) għall-emissjonijiet inkanalati ta’ komposti organiċi u ta’ formaldeid fl-arja

Sustanza/Parametru	Attivitajiet/Proċessi (inklużi trattamenti termiċi assoċjati)	BAT-AEL (Medja matul il-perjodu tal-kampjunar) (mg/Nm3)
Formaldeid	Kisi (45)	1 –5 (46) (47)
	Laminazzjoni bi fjamma
	Stampar (45)
	Tixwit
	Finitura (45)
TVOC	Kisi	3 –40 (46) (48) (49)
	Għoti ta’ kuluranti
	Finitura
	Laminazzjoni
	Stampar
	Tixwit
	Termofissazzjoni jew iffissar bis-sħana

Il-monitoraġġ assoċjat jingħata fil-BAT 9.

BAT 27.

Sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet inkanalati tat-trab fl-arja mit-tixwit u t-trattamenti termiċi, għajr it-termofissazzjoni u l-iffissar bis-sħana, il-BAT hija li tintuża teknika waħda jew kombinament tat-tekniki mogħtija hawn taħt.

Teknika		Deskrizzjoni
a.	Ċiklun	Ara t-Taqsima 1.9.2 Iċ-ċikluni jintużaw l-aktar bħala trattament minn qabel għal qabel tnaqqis ulterjuri tat-trab (eż. għal trab aħrax).
b.	Preċipitatur elettrostatiku (ESP)	Ara t-Taqsima 1.9.2.
c.	Purifikazzjoni niedja	Ara t-Taqsima 1.9.2.

Tabella 1.6

Il-livell ta’ emissjonijiet assoċjat mal-BAT (BAT-AEL) għall-emissjonijiet ta’ trab inkanalati fl-arja mit-tixwit u t-trattamenti termiċi, għajr it-termofissazzjoni u l-iffissar bis-sħana

Sustanza/Parametru	BAT-AEL(Medja matul il-perjodu tal-kampjunar) (mg/Nm3)
Trab	< 2 –10 (50)

Il-monitoraġġ assoċjat jingħata fil-BAT 9.

BAT 28.

Sabiex jiġu pprevenuti jew jitnaqqsu l-emissjonijiet ta’ ammonijaka inkanalati fl-arja mill-kisi, mill-istampar u mill-finitura, inklużi t-trattamenti termiċi assoċjati ma’ dawn il-proċessi, il-BAT hija li tintuża teknika waħda jew kombinament tat-tekniki mogħtija hawn taħt.

Teknika		Deskrizzjoni
Tekniki ta’ prevenzjoni
a.	L-għażla u l-użu ta’ taħlitiet ta’ sustanzi kimiċi (“riċetti”) li jwasslu għal emissjonijiet baxxi ta’ ammonijaka	Jintgħażlu u jintużaw taħlitiet b’emissjonijiet baxxi ta’ ammonijaka filwaqt li jitqiesu l-ispeċifikazzjonijiet tal-prodott (ara l-BAT 14, il-BAT 17, il-BAT 46, il-BAT 47, il-BAT 50, il-BAT 51). Bħala eżempju, jistgħu jintużaw fatturi ta’ emissjoni għall-għażla (ara t-Taqsima 1.9.1).
Tekniki ta’ tnaqqis
b.	Purifikazzjoni niedja	Ara t-Taqsima 1.9.2.

Tabella 1.7

Il-livell ta’ emissjonijiet assoċjat mal-BAT (BAT-AEL) għall-emissjonijiet ta’ ammonijaka inkanalati fl-arja mill-kisi, mill-istampar u mill-finitura, inklużi t-trattamenti termiċi assoċjati ma’ dawn il-proċessi

Sustanza/Parametru

BAT-AEL (Medja matul il-perjodu tal-kampjunar) (51)

(mg/Nm3)

NH3

3 –10 (52)

Il-monitoraġġ assoċjat jingħata fil-BAT 9.

1.1.9. Skart

BAT 29.

Sabiex tiġi pprevenuta jew titnaqqas il-ġenerazzjoni ta’ skart u sabiex titnaqqas il-kwantità ta’ skart mibgħut għar-rimi, il-BAT hija li jintużaw it-tekniki kollha mogħtija hawn taħt.

Teknika

Deskrizzjoni

Applikabbiltà

Pjan tal-immaniġġjar tal-iskart

Pjan tal-immaniġġjar tal-iskart huwa parti mill-EMS (ara l-BAT 1) u huwa sett ta’ miżuri li għandhom l-għan li:

—	jimminimizzaw l-ġenerazzjoni tal-iskart,

—	jottimizzaw l-użu mill-ġdid, ir-riġenerazzjoni, ir-riċiklaġġ u/jew l-irkupru tal-iskart, u

—	jiżguraw ir-rimi kif suppost tal-iskart.

Il-livell ta’ dettall tal-pjan tal-immaniġġjar tal-iskart ġeneralment se jkun relatat man-natura, mal-iskala u mal-kumplessità tal-impjant.

Użu f’waqtu tas-sustanzi kimiċi tal-proċess

Jiġu stabbiliti b’mod ċar kriterji li jkunu assoċjati pereżempju mal-ħin massimu ta’ ħżin tas-sustanzi kimiċi tal-proċess, u jiġu mmonitorjati l-parametri rilevanti biex jiġi evitat li s-sustanzi kimiċi tal-proċess jitħassru.

Applikabbli b’mod ġenerali.

Użu mill-ġdid/riċiklaġġ tal-imballaġġ

L-imballaġġ tas-sustanzi kimiċi tal-proċess jintgħażel biex jiffaċilita t-tbattil sħiħ tiegħu (eż. meta jitqies id-daqs tal-fetħa tal-imballaġġ jew in-natura tal-materjal tal-imballaġġ). Wara t-tbattil (ara l-BAT 21), l-imballaġġ jerġa’ jintuża, jiġi rritornat lill-fornitur jew jintbagħat għar-riċiklaġġ tal-materjal.

Ritorn ta’ sustanzi kimiċi tal-proċess mhux użati

Is-sustanzi kimiċi tal-proċess mhux użati (jiġifieri li jibqgħu fil-kontenituri oriġinali tagħhom) jiġu rritornati lill-fornituri tagħhom.

Applikabbli b’mod ġenerali.

BAT 30.

Sabiex tittejjeb il-prestazzjoni ambjentali ġenerali tal-immaniġġjar tal-iskart, speċjalment biex jiġu pprevenuti jew jitnaqqsu l-emissjonijiet fl-ambjent, il-BAT hija li tintuża t-teknika mogħtija hawn taħt qabel ma l-iskart jintbagħat għar-rimi.

Teknika

Deskrizzjoni

Il-ġbir u l-ħżin separati tal-iskart ikkontaminat b’sustanzi perikolużi u/jew sustanzi ta’ tħassib serju ħafna

L-iskart ikkontaminat b’sustanzi perikolużi u/jew sustanzi ta’ tħassib serju ħafna (eż. sustanzi kimiċi għall-finitura bħal ritardanti tal-fjammi, sustanzi repellenti taż-żejt, tal-ilma u tal-ħamrija) jinġabar u jinħażen separatament. Dan l-iskart jista’ jkun fih tagħbijiet għoljin ta’ sustanzi niġġiesa bħal ritardanti tal-fjammi organofosforiċi u bromurati, PFAS, ftalati u komposti li fihom il-kromu-(VI) (ara l-BAT 18) u jinkludi b’mod partikolari:

—	skart likwidu (eż. l-ewwel ilma tat-tlaħliħ fil-finitura tar-ritardanza tal-fjammi), pejsts tal-kisi u tal-istampar;

—	skart tal-karta, drappijiet u materjali assorbenti;

—	skart tal-laboratorju;

—	ħama mit-trattament tal-ilma mormi.

1.2. Konklużjonijiet dwar il-BAT għat-trattament minn qabel tal-fibri tas-suf mhux maħdum b’ħasil preliminari

Il-konklużjonijiet dwar il-BAT f’din it-taqsima japplikaw għat-trattament minn qabel tal-fibri tas-suf mhux maħdum b’ħasil preliminari u japplikaw flimkien mal-konklużjonijiet ġenerali dwar il-BAT fit-Taqsima 1.1.

BAT 31.

Sabiex ir-riżorsi jintużaw b’mod effiċjenti kif ukoll biex jitnaqqsu l-konsum tal-ilma u l-ġenerazzjoni tal-ilma mormi, il-BAT hija li l-grass tas-suf jiġi rkuprat, u li l-ilma mormi jiġi riċiklat.

Deskrizzjoni

L-ilma mormi mill-ħasil preliminari tas-suf jiġi ttrattat (eż. b’kombinament ta’ ċentrifugazzjoni u sedimentazzjoni) għas-separazzjoni tal-grass, tal-ħmieġ u tal-ilma. Il-grass jiġi rkuprat, l-ilma jiġi rriċiklat parzjalment għall-ħasil preliminari u l-ħmieġ jintbagħat trattament ulterjuri.

Tabella 1.8

Il-livelli ta’ prestazzjoni ambjentali assoċjati mal-BAT (BAT-AELs) għall-irkupru tal-grass tas-suf mit-trattament minn qabel tal-fibri tas-suf mhux maħdum b’ħasil preliminari

Tip ta’ suf	Unità	BAT-AEPL (Medja annwali)
Suf aħrax (jiġifieri dijametru tal-fibra tas-suf tipikament ikbar minn 35 μm)	kg ta’ grass irkuprat għal kull tunnellata ta’ fibri tas-suf mhux maħduma ttrattati minn qabel b’ħasil preliminari	10 –15
Suf ekstra fin u fin ħafna (jiġifieri dijametru tal-fibra tas-suf tipikament iżgħar minn 20 μm)		50 –60

Il-monitoraġġ assoċjat jingħata fil-BAT 6.

BAT 32.

Sabiex l-enerġija tintuża b’mod effiċjenti, il-BAT hija li jintużaw it-tekniki kollha mogħtija hawn taħt.

Teknika		Deskrizzjoni	Applikabbiltà
a.	Kontenituri tal-ħasil preliminari mgħottija	Il-kontenituri tal-ħasil preliminari huma mgħammra b’għotjien biex jiġi pprevenut it-telf tas-sħana permezz ta’ konvezzjoni jew evaporazzjoni (ara l-BAT 11 (c)).	Applikabbli biss għal impjanti ġodda jew għal aġġornamenti kbar tal-impjanti.
b.	Temperatura ottimizzata tal-aħħar kontenitur tal-ħasil preliminari	It-temperatura tal-aħħar kontenitur tal-ħasil preliminari tiġi ottimizzata biex tiżdied l-effiċjenza kemm tat-tneħħija sussegwenti tal-ilma mis-suf b’mezzi mekkaniċi (ara l-BAT 13 (a)), kif ukoll dik tat-tnixxif tas-suf.	Applikabbli b’mod ġenerali.
c.	Tisħin dirett	Il-kontenituri tal-ħasil preliminari u l-magni tat-tnixxif jissaħħnu direttament sabiex jiġi evitat it-telf tas-sħana li jseħħ fil-ġenerazzjoni u fid-distribuzzjoni tal-fwar.	Applikabbli biss għal impjanti ġodda jew għal aġġornamenti kbar tal-impjanti.

BAT 33.

Sabiex ir-riżorsi jintużaw b’mod effiċjenti u biex jitnaqqas l-ammont ta’ skart mibgħut għar-rimi, il-BAT hija li r-residwi organiċi mit-trattament minn qabel tal-fibri tas-suf mhux maħdum b’ħasil preliminari (eż. ħmieġ, ħama mit-trattament tal-ilma mormi) jiġu ttrattati b’mod bijoloġiku.

Deskrizzjoni

Ir-residwi organiċi jiġu ttrattati, pereżempju permezz tal-kompostjar.

1.3. Il-konklużjonijiet dwar il-BAT għall-għażil tal-fibri (għajr il-fibri magħmula mill-bniedem) u l-produzzjoni tad-drapp

Il-konklużjonijiet dwar il-BAT ippreżentati f’din it-taqsima japplikaw għall-għażil tal-fibri (għajr il-fibri magħmula mill-bniedem) u għall-produzzjoni tad-drapp u japplikaw flimkien mal-konklużjonijiet ġenerali dwar il-BAT fit-Taqsima 1.1.

BAT 34.

Sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet fl-ilma mill-użu ta’ sustanzi kimiċi apprestaturi, il-BAT hija li jintużaw it-tekniki kollha mogħtija hawn taħt.

Teknika		Deskrizzjoni	Applikabbiltà
a.	L-għażla ta’ sustanzi kimiċi apprestaturi	Jintgħażlu u jintużaw sustanzi kimiċi apprestaturi bi prestazzjoni ambjentali mtejba f’termini tal-kwantità meħtieġa, il-kapaċità tal-ħasil, l-irkupru u/jew il-bijoeliminabbiltà/il-bijodegradabbiltà (eż. lamti modifikati, ċerti galattomannani u karbossimetilċelluloża) (ara l-BAT 14).	Applikabbli b’mod ġenerali.
b.	Tixrib minn qabel tar-raden tal-qoton	Ir-raden tal-qoton jingħaddas f’ilma sħun qabel jingħata s-sustanzi apprestaturi. Dan jippermetti tnaqqis tal-ammonti ta’ sustanzi kimiċi apprestaturi użati.	L-applikabbiltà tista’ tiġi ristretta mill-ispeċifikazzjonijiet tal-prodott (eż. meta tkun meħtieġa tensjoni għolja fuq il-fibra matul l-insiġ).
c.	Għażil kompatt	Il-ħjat tal-fibra jiġu kkompressati bil-ġbid tal-arja jew bil-kumpattazzjoni mekkanika jew manjetika. Dan jippermetti tnaqqis tal-ammonti ta’ sustanzi kimiċi apprestaturi użati.	L-applikabbiltà tista’ tkun ristretta mill-ispeċifikazzjonijiet tal-prodott (eż. il-livell ta’ xagħar jew il-proprjetajiet tekniċi tar-raden).

BAT 35.

Sabiex tittejjeb il-prestazzjoni ambjentali ġenerali tal-għażil u l-ħdim bil-labar, il-BAT hija li jiġi evitat l-użu ta’ żjut minerali.

Deskrizzjoni

Iż-żjut minerali huma sostitwiti minn żjut sintetiċi u/jew żjut tal-ester, bi prestazzjoni ambjentali mtejba f’termini ta’ kapaċità tal-ħasil u ta’ bijoeliminabbiltà/bijodegradabbiltà.

BAT 36.

Sabiex l-enerġija tintuża b’mod effiċjenti, il-BAT hija li tintuża t-teknika (a) u waħda mit-tekniki (b) u (c) mogħtija hawn taħt jew it-tnejn li huma.

Teknika

Deskrizzjoni

Applikabbiltà

L-użu ta’ tekniki ġenerali għall-iffrankar tal-enerġija għall-għażil u għall-insiġ

Dan jinkludi:

—	it-tnaqqis, kemm jista’ jkun, tal-volum taż-żona tal-produzzjoni (eż. billi jiġi installat saqaf sospiż) biex jitnaqqas l-ammont ta’ enerġija meħtieġa għall-umidifikazzjoni tal-arja ambjentali;

—	l-użu ta’ sensuri avvanzati li jidentifikaw il-qsim tal-ħajt biex iwaqqfu l-magni tal-għażil jew tal-insiġ.

Applikabbli b’mod ġenerali.

L-użu ta’ tekniki li jiffrankaw l-enerġija għall-għażil

Dan jinkludi:

—	l-użu ta’ fusijiet u ċombini eħfef f’oqfsa anellari;

—	l-użu ta’ żejt tal-fus bl-aħjar viskożità;

—	iż-żamma ta’ livell ottimali ta’ għoti ta’ żejt lir-raden;

—	l-ottimizzazzjoni tad-dijametru tal-anell fir-rigward tad-dijametru tar-raden f’oqfsa anellari;

—	l-istartjar gradwali tal-magni tal-għażil bl-anell;

—	l-użu tal-għażil bil-vortiċi;

—	l-ottimizzazzjoni tal-moviment tat-trasportaturi taċ-ċombini vojta f’magni tat-tkebbib fuq il-koni.

Applikabbli b’mod ġenerali.

L-użu ta’ tekniki għall-iffrankar tal-enerġija għall-insiġ

Dan jinkludi:

—	l-evitar ta’ pressjoni eċċessiva tal-arja għall-insiġ bil-ġettijiet tal-arja;

—	l-użu ta’ newl b’wisa’ doppju għal lottijiet ta’ volum kbir.

Newl b’wisa’ doppju jista’ jkun applikabbli biss għal impjanti ġodda jew għal aġġornamenti kbar tal-impjanti.

1.4. Konklużjonijiet dwar il-BAT għat-trattament minn qabel ta’ materjali tat-tessut għajr fibri tas-suf mhux maħdum

Il-konklużjonijiet dwar il-BAT f’din it-taqsima japplikaw għat-trattament minn qabel ta’ materjali tat-tessut għajr fibri tas-suf mhux maħdum u japplikaw flimkien mal-konklużjonijiet ġenerali dwar il-BAT fit-Taqsima 1.1.

BAT 37.

Sabiex ir-riżorsi u l-enerġija jintużaw b’mod effiċjenti kif ukoll biex jitnaqqsu l-konsum tal-ilma u l-ġenerazzjoni tal-ilma mormi, il-BAT hija li jintużaw iż-żewġ tekniki (a) u (b), flimkien mat-teknika (c) jew flimkien mat-teknika (d) mogħtija hawn taħt.

Teknika		Deskrizzjoni	Applikabbiltà
a.	Trattament minn qabel kombinat tat-tessuti tal-qoton	Diversi operazzjonijiet ta’ trattament minn qabel tat-tessuti tal-qoton (eż. il-ħasil, it-tneħħija tal-apprestaturi, il-ħasil preliminari u l-ibbliċjar) isiru f’daqqa.	Applikabbli b’mod ġenerali.
b.	It-trattament cold pad batch ta’ tessuti tal-qoton	It-tneħħija tal-apprestaturi u/jew l-ibbliċjar isiru bit-teknika cold pad batch (ara t-Taqsima 1.9.4).	Applikabbli b’mod ġenerali.
c.	Likur wieħed jew għadd limitat ta’ likuri għat-tneħħija tal-apprestaturi	L-għadd ta’ likuri għat-tneħħija tal-apprestaturi għat-tneħħija ta’ tipi differenti ta’ sustanzi kimiċi apprestaturi huwa limitat. F’xi każijiet, eż. għal diversi materjali ċellulożiċi, jista’ jintuża likur għat-tneħħija tal-apprestaturi ossidattiv wieħed.	Applikabbli b’mod ġenerali.
d.	L-irkupru u l-użu mill-ġdid ta’ sustanzi kimiċi apprestaturi li jinħallu fl-ilma	Meta t-tneħħija tal-apprestaturi ssir permezz tal-ħasil b’ilma sħun, is-sustanzi kimiċi apprestaturi li jinħallu fl-ilma (eż. l-alkoħol tal-polivinil u l-karbossimetilċelluloża) jiġu rkuprati mill-ilma tal-ħasil permezz ta’ ultrafiltrazzjoni. Il-konċentrat jerġa’ jintuża bħala apprestatur, filwaqt li l-permeat jerġa’ jintuża għall-ħasil.	Applikabbli biss meta l-għoti tal-apprestaturi u t-tneħħija tal-apprestaturi jsiru fl-istess impjant. Jista’ ma jkunx applikabbli għal apprestaturi komposti minn sustanzi kimiċi sintetiċi (eż. li jkun fihom poljoli tal-poliester, poliakrilati jew aċetat tal-polivinil).

BAT 38.

Sabiex jiġu pprevenuti jew jitnaqqsu l-emissjonijiet fl-ilma ta’ komposti li fihom il-kloru u aġenti kumplessanti, il-BAT hija li tintuża waħda mit-tekniki mogħtija hawn taħt jew it-tnejn li huma.

Teknika

Deskrizzjoni

Applikabbiltà

Ibbliċjar mingħajr kloru

L-ibbliċjar isir b’sustanzi kimiċi għall-ibbliċjar mingħajr kloru (eż. perossidu tal-idroġenu, aċidu peraċetiku jew ożonu), spiss flimkien ma’ trattament minn qabel bl-enzimi (ara l-BAT 16 (c)).

Jista’ ma jkunx applikabbli għat-tidwil tal-kittien u ta’ fibri oħrajn tal-liber.

Ibbliċjar bil-perossidu tal-idroġenu ottimizzat

L-użu ta’ aġenti kumplessanti jista’ jiġi evitat kompletament jew jiġi minimizzat billi titnaqqas il-konċentrazzjoni ta’ radikali tal-idrossil matul l-ibbliċjar. Dan jinkiseb billi:

—	jintuża ilma artab/imrattab;

—	jitneħħew minn qabel l-impuritajiet tal-metall mill-materjali tat-tessut (eż. permezz ta’ separazzjoni manjetika, trattament kimiku jew ħasil minn qabel);

—	jiġu kkontrollati l-pH u l-konċentrazzjoni tal-perossidu tal-idroġenu waqt l-ibbliċjar.

Applikabbli b’mod ġenerali.

BAT 39.

Sabiex ir-riżorsi jintużaw b’mod effiċjenti u biex jitnaqqas l-ammont ta’ alkali skarikat għat-trattament tal-ilma mormi, il-BAT hija li tiġi rkuprata s-soda kawstika użata għall-illustrar.

Deskrizzjoni

Is-soda kawstika tiġi rkuprata mill-ilma tat-tlaħliħ permezz tal-evaporazzjoni u tiġi ppurifikata aktar, jekk ikun meħtieġ. Qabel l-evaporazzjoni, l-impuritajiet fl-ilma tat-tlaħliħ jitneħħew billi jintużaw, pereżempju, skrins u/jew mikrofiltrazzjoni.

Applikabbiltà

L-applikabbiltà tista’ tkun ristretta minn nuqqas ta’ sħana rkuprata xierqa u/jew minn ammont baxx ta’ soda kawstika.

Tabella 1.9

Il-livell ta’ prestazzjoni ambjentali assoċjat mal-BAT (BAT-AEPL) għall-irkupru tas-soda kawstika użata għall-illustrar

Unità	BAT-AEPL (Medja annwali)
% tas-soda kawstika rkuprata	75 –95

Il-monitoraġġ assoċjat jingħata fil-BAT 6.

1.5. Konklużjonijiet dwar il-BAT għall-għoti ta’ kuluranti

Il-konklużjonijiet dwar il-BAT f’din it-taqsima japplikaw għall-għoti ta’ kuluranti u japplikaw flimkien mal-konklużjonijiet ġenerali dwar il-BAT fit-Taqsima 1.1.

BAT 40.

Sabiex ir-riżorsi jintużaw b’mod effiċjenti u biex jitnaqqsu l-emissjonijiet fl-ilma mill-għoti ta’ kuluranti, il-BAT hija li tintuża teknika waħda jew kombinament tat-tekniki mogħtija hawn taħt.

Teknika		Deskrizzjoni
Tekniki għall-għoti ta’ kuluranti bil-lott u kontinwu
a.	L-għażla tal-kuluranti	Jintgħażlu kuluranti b’aġenti dispersivi li huma bijodegradabbli (eż. ibbażati fuq esteri ta’ aċidi xaħmin).
b.	L-għoti ta’ kuluranti b’aġenti ta’ livellar magħmula miż-żejt veġetali riċiklat	L-aġenti ta’ livellar magħmula miż-żejt veġetali riċiklat jintużaw fl-għoti ta’ kuluranti b’temperatura għolja tal-poliester u fl-għoti ta’ kuluranti lill-fibri tal-proteini u tal-poliammid.
Tekniki għall-għoti ta’ kuluranti bil-lott
c.	Għoti ta’ kuluranti bil-pH ikkontrollat	Għall-materjali tat-tessut b’karatteristiċi żwitterjoniċi, l-għoti ta’ kuluranti jsir f’temperatura kostanti u jiġi kkontrollat billi l-pH tal-likur tal-kuluranti jitnaqqas gradwalment taħt il-punt isoelettriku tal-materjali tat-tessut.
d.	It-tneħħija ottimizzata tal-kuluranti mhux fissi fl-għoti ta’ kuluranti reattiv	Il-kuluranti mhux fissi jitneħħew mill-materjali tat-tessut bl-użu ta’ enzimi (eż. il-lakkażi, il-lipażi) (ara l-BAT 16 (c)) u/jew il-polimeri tal-vinil. Dan inaqqas l-għadd ta’ stadji tat-tlaħliħ meħtieġa.
Tekniki għall-għoti ta’ kuluranti bil-lott
e.	Sistemi bi proporzjon baxx ta’ likur	Ara t-Taqsima 1.9.4.
Tekniki għall-għoti ta’ kuluranti kontinwu
f.	Sistemi ta’ applikazzjoni b’volum baxx	Ara t-Taqsima 1.9.4.

BAT 41.

Sabiex ir-riżorsi jintużaw b’mod effiċjenti u biex jitnaqqsu l-emissjonijiet fl-ilma mill-għoti ta’ kuluranti lil materjali ċellulożiċi, il-BAT hija li tintuża teknika waħda jew kombinament tat-tekniki mogħtija hawn taħt.

Teknika		Deskrizzjoni	Applikabbiltà
Teknika għall-għoti ta’ kuluranti b’kuluranti tal-kubrit u f’bittija
a.	L-użu minimizzat ta’ aġenti riduċenti bbażati fuq il-kubrit	L-għoti ta’ kuluranti jsir mingħajr sulfur tas-sodju jew idrosulfit bħala aġenti riduċenti. Fejn dan ma jkunx possibbli, jintużaw kuluranti parzjalment imnaqqsa minn qabel b’mod kimiku (eż. il-kuluranti tal-lewn indigo) sabiex jiżdied inqas sulfur tas-sodju jew idrosulfit għall-għoti ta’ kuluranti.	L-applikabbiltà tista’ tkun ristretta mill-ispeċifikazzjonijiet tal-prodott (eż. l-isfumatura).
Teknika għall-għoti ta’ kuluranti kontinwu bil-kuluranti f’bittija
b.	L-għażla tal-kuluranti f’bittija	Jintgħażlu l-kuluranti f’bittija li ma humiex suxxettibbli għal emissjonijiet matul il-fażi tal-użu tat-tessut. Jintużaw awżiljarji (eż. il-poliglikoli) biex l-għoti ta’ kuluranti jkun jista’ jsir b’inqas, jew mingħajr, trattament sussegwenti bil-fwar, ossidazzjoni u ħasil u biex tiġi żgurata ż-żamma xierqa tal-kuluri.	Jista’ ma jkunx applikabbli għall-għoti ta’ kuluranti bi sfumaturi skuri.
Tekniki għall-għoti ta’ kuluranti b’kuluranti reattivi
c.	L-użu ta’ kuluranti reattivi polifunzjonali	Il-kuluranti reattivi polifunzjonali b’aktar minn grupp funzjonali reattiv wieħed jintużaw biex jipprovdu livell għoli ta’ fissazzjoni fl-għoti ta’ kuluranti permezz tal-immersjoni fil-kuluranti.	Applikabbli b’mod ġenerali.
d.	Għoti ta’ kuluranti bit-teknika cold pad batch	L-għoti ta’ kuluranti jsir bit-teknika cold pad batch (ara t-Taqsima 1.9.4).	Applikabbli b’mod ġenerali.
e.	Tlaħliħ ottimizzat	It-tlaħliħ wara l-għoti ta’ kuluranti b’kuluranti reattivi jsir f’temperatura għolja (eż. sa 95 °C) u mingħajr l-użu ta’ deterġenti. Is-sħana tal-ilma tat-tlaħliħ tiġi rkuprata (ara l-BAT 11 (i)).	Applikabbli b’mod ġenerali.
Tekniki għall-għoti ta’ kuluranti kontinwu b’kuluranti reattivi
f.	L-użu ta’ soluzzjoni ta’ alkali kkonċentrata	Fl-għoti ta’ kuluranti bit-teknika cold pad batch (ara t-Taqsima 1.9.4), jintużaw soluzzjonijiet milwiema konċentrati ta’ alkali mingħajr silikat tas-sodju għall-fissazzjoni tal-kuluranti.	Jista’ ma jkunx applikabbli għall-għoti ta’ kuluranti bi sfumaturi skuri.
g.	Il-fissazzjoni bil-fwar ta’ kuluranti reattivi	Il-kuluranti reattivi jiġu ffissati bil-fwar, li jevita l-użu ta’ sustanzi kimiċi għall-fissazzjoni.	L-applikabbiltà tista’ tkun ristretta mill-karatteristiċi tal-materjali tat-tessut u mill-ispeċifikazzjonijiet tal-prodott (eż. l-għoti ta’ kuluranti ta’ kwalità għolja lit-taħlitiet tal-poliester/qoton).

BAT 42.

Sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet fl-ilma mill-għoti ta’ kuluranti lis-suf, il-BAT hija li tintuża waħda mit-tekniki mogħtija hawn taħt fl-ordni ta’ prijorità li ġejja.

Teknika		Deskrizzjoni	Applikabbiltà
a.	Għoti ta’ kuluranti reattiv ottimizzat	L-għoti ta’ kuluranti lis-suf isir b’kuluranti reattivi mingħajr mordant tal-kromu.	Applikabbli b’mod ġenerali.
b.	Għoti ta’ kuluranti ottimizzat b’kumplessi metalliċi	L-għoti ta’ kuluranti jsir b’kuluranti b’kumplessi metalliċi f’kundizzjonijiet ottimizzati f’termini ta’ pH, awżiljarji u aċidu użati, sabiex jiżdiedu l-eżawriment tal-likur tal-għoti ta’ kuluranti u l-fissazzjoni tal-kuluranti.	Jista’ ma jkunx applikabbli għall-għoti ta’ kuluranti bi sfumaturi skuri.
c.	Użu minimizzat tal-kromati	Meta l-użu tad-dikromat tas-sodju jew tal-potassju bħala mordant ikun awtorizzat, id-dikromat jiġi dożat bħala funzjoni tal-ammont ta’ kulurant meħud mis-suf. Il-parametri tal-għoti ta’ kuluranti (eż. il-pH u t-temperatura tal-likur tal-għoti ta’ kuluranti) jiġu ottimizzati sabiex jiġi żgurat li l-likur taż-żbigħ jiġi eżawrit kemm jista’ jkun.	Applikabbli b’mod ġenerali.

BAT 43.

Sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet fl-ilma mill-għoti ta’ kuluranti ta’ poliester b’kuluranti ta’ dispersjoni, il-BAT hija li tintuża teknika waħda jew kombinament tat-tekniki mogħtija hawn taħt.

Teknika

Deskrizzjoni

Applikabbiltà

L-għoti ta’ kuluranti bil-lott mingħajr trasportaturi tal-kuluranti

L-għoti ta’ kuluranti bil-lott lit-taħlitiet tal-poliester u tal-poliester mingħajr suf isir f’temperatura għolja (eż. 130 °C) mingħajr l-użu ta’ trasportaturi tal-kuluranti.

Applikabbli b’mod ġenerali.

L-użu ta’ trasportaturi tal-kuluranti li ma jagħmlux ħsara lill-ambjent fl-għoti ta’ kuluranti bil-lott

L-għoti ta’ kuluranti bil-lott lit-taħlitiet tal-poliester u tas-suf isir bi trasportaturi tal-kuluranti mingħajr kloru u li jkunu bijodegradabbli.

Desorbiment ottimizzat tal-kulurant mhux fiss fl-għoti ta’ kuluranti bil-lott

Dan jinkludi:

—	l-użu ta’ aċċelleratur tad-desorbiment ibbażat fuq derivattivi tal-aċidu karbossiliku;

—	l-użu ta’ aġent riduċenti li jista’ jintuża fil-kundizzjonijiet aċidużi tal-likur tal-għoti ta’ kuluranti użat;

—	l-użu ta’ kuluranti ta’ dispersjoni li jistgħu jiġu desorbiti f’kundizzjonijiet alkalina permezz ta’ idroliżi minflok tnaqqis.

L-użu ta’ aġent riduċenti li jista’ jintuża f’kundizzjonijiet aċidiċi jista’ ma jkunx applikabbli għat-taħlitiet tal-poliester-elastan.

L-użu ta’ kuluranti li huma desorbenti f’kundizzjonijiet alkalini jista’ jiġi ristrett mill-ispeċifikazzjonijiet tal-prodott (eż. iż-żamma tal-kuluri u tal-isfumatura).

1.6. Konklużjonijiet dwar il-BAT għall-istampar

Il-konklużjonijiet dwar il-BAT f’din it-taqsima japplikaw għall-istampar u japplikaw flimkien mal-konklużjonijiet ġenerali dwar il-BAT fit-Taqsima 1.1.

BAT 44.

Sabiex jitnaqqsu l-konsum tal-ilma u l-ġenerazzjoni tal-ilma mormi, il-BAT hija li jiġi ottimizzat it-tindif tat-tagħmir tal-istampar.

Deskrizzjoni

Dan jinkludi:

—	it-tneħħija tal-pejst tal-istampar b’mezzi mekkaniċi;

—	il-bidu u l-waqfien awtomatiku tal-provvista tal-ilma tat-tindif;

—	l-użu mill-ġdid u/jew ir-riċiklaġġ tal-ilma tat-tindif (ara l-BAT 10 (i)).

BAT 45.

Sabiex ir-riżorsi jintużaw b’mod effiċjenti, il-BAT hija li jintuża kombinament tat-tekniki mogħtija hawn taħt.

Teknika

Deskrizzjoni

Applikabbiltà

Għażla tat-teknoloġija tal-istampar

Stampar diġitali bil-ġett

Injezzjoni ta’ kuluranti kkontrollata bil-kompjuter fuq materjali tat-tessut.

Applikabbli biss għal impjanti ġodda jew għal aġġornamenti kbar tal-impjanti.

Stampar bi trasferiment fuq materjali magħmula minn tessuti sintetiċi

Id-disinn l-ewwel jiġi stampat fuq substrat intermedju (eż. karta) bl-użu ta’ kuluranti ta’ dispersjoni magħżula u sussegwentement jiġi ttrasferit għad-drapp billi jiġu applikati temperatura u pressjoni għoljin.

It-teknika tad-disinn u tat-tħaddim

L-użu ottimizzat tal-pejst tal-istampar

Dan jinkludi:

—	il-minimizzazzjoni tal-volum tas-sistema tal-provvista tal-pejst tal-istampar (eż. il-minimizzazzjoni tat-tulijiet u tad-dijametri tal-pajpijiet);

—	l-iżgurar ta’ distribuzzjoni uniformi tal-pejst fuq il-wisa’ kollu tal-magna tal-istampar;

—	it-twaqqif tal-provvista tal-pejst tal-istampar ftit qabel it-tmiem tal-istampar;

—	iż-żieda manwali ta’ pejst tal-istampar għal użu fuq skala żgħira.

Applikabbli b’mod ġenerali.

Irkupru u użu mill-ġdid tal-pejst tal-istampar

L-irkupru ta’ pejst tal-istampar residwu fl-istampar bi skrin rotatorju

Il-pejst tal-istampar residwu fis-sistema tal-provvista jiġi mbuttat lura lejn il-kontenitur oriġinali tiegħu.

L-applikabbiltà fl-impjanti eżistenti tista’ tkun ristretta mit-tagħmir.

Użu mill-ġdid ta’ pejst tal-istampar residwu

Il-pejst tal-istampar residwu jinġabar, jiġi separat skont it-tip, jinħażen u jerġa’ jintuża.

Il-grad ta’ użu mill-ġdid tal-pejst tal-istampar huwa limitat mill-kapaċità tiegħu li jitħassar.

Applikabbli b’mod ġenerali.

BAT 46.

Sabiex jiġu pprevenuti l-emissjonijiet tal-ammonijaka fl-arja u sabiex tiġi pprevenuta l-ġenerazzjoni ta’ ilma mormi li fih urea mill-istampar b’kuluranti reattivi fuq materjali ċellulożiċi, il-BAT hija li tintuża waħda mit-tekniki mogħtija hawn taħt.

Teknika		Deskrizzjoni
a.	Tnaqqis tal-kontenut tal-urea fil-pejsts tal-istampar	L-istampar isir b’ammont imnaqqas ta’ urea fil-pejsts tal-istampar u billi jiġi kkontrollat il-kontenut ta’ ndewwa tal-materjali tat-tessut.
b.	Stampar f’żewġ stadji	L-istampar isir mingħajr urea b’żewġ stadji ta’ padding bi tnixxif intermedju u biż-żieda ta’ aġenti ta’ fissazzjoni (eż. silikat tas-sodju).

BAT 47.

Sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet ta’ komposti organiċi (eż. il-formaldeid) u ta’ ammonijaka fl-arja mill-istampar bil-pigmenti, il-BAT hija li jintużaw sustanzi kimiċi tal-istampar bi prestazzjoni ambjentali mtejba.

Deskrizzjoni

Dan jinkludi:

—	aġenti tat-tħaxxin mingħajr, jew b’kontenut baxx ta’, komposti organiċi volatili;

—	aġenti ta’ fissazzjoni b’potenzjal baxx ta’ rilaxxi tal-formaldeid;

—	aġenti li jgħaqqdu b’kontenut baxx ta’ ammonijaka u b’potenzjal baxx ta’ rilaxxi tal-formaldeid.

1.7. Konklużjonijiet dwar il-BAT għall-finitura

Il-konklużjonijiet dwar il-BAT f’din it-taqsima japplikaw għall-finitura u japplikaw flimkien mal-konklużjonijiet ġenerali dwar il-BAT fit-Taqsima 1.1.

1.7.1. Finitura għall-kura faċli

BAT 48.

Sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet tal-formaldeid fl-arja minn finitura għall-kura faċli ta’ materjali tat-tessut magħmula minn fibri taċ-ċelluloża u/jew taħlitiet ta’ fibri taċ-ċelluloża u sintetiċi, il-BAT hija li jintużaw aġenti li jipprovokaw retikolazzjoni mingħajr ebda potenzjal jew b’potenzjal baxx ta’ rilaxx tal-formaldeid.

1.7.2. Trattib

BAT 49.

Sabiex titjieb il-prestazzjoni ambjentali ġenerali tat-trattib, il-BAT hija li tintuża waħda mit-tekniki mogħtija hawn taħt.

Teknika

Deskrizzjoni

Applikazzjoni b’volum baxx ta’ aġenti tat-trattib

Ara t-Taqsima 1.9.4.

L-aġenti tat-trattib ma jiġux miżjuda mal-likur tal-għoti ta’ kuluranti iżda jiġu applikati fi stadju ta’ proċess separat bil-padding, bl-isprej jew bir-ragħwa.

Trattib ta’ materjali tat-tessut tal-qoton bl-enzimi

Ara l-BAT 16 (c).

Jintużaw l-enzimi għat-trattib, possibbilment flimkien mal-ħasil jew mal-għoti ta’ kuluranti.

1.7.3. Finitura b’reżistenza għall-fjammi

BAT 50.

Sabiex tittejjeb il-prestazzjoni ambjentali ġenerali, speċjalment biex jiġu pprevenuti jew jitnaqqsu l-emissjonijiet fl-ambjent u fl-iskart, tal-finitura b’reżistenza għall-fjammi, il-BAT hija li tintuża teknika waħda jew iż-żewġ tekniki mogħtija hawn taħt, filwaqt li tingħata prijorità lit-teknika (a).

Teknika

Deskrizzjoni

Applikabbiltà

L-użu ta’ materjali tat-tessut bi proprjetajiet inerenti ta’ reżistenza għall-fjammi

Jintużaw tessuti li ma jirrikjedux finitura b’ritardanti tal-fjammi.

L-applikabbiltà tista’ tiġi ristretta mill-ispeċifikazzjonijiet tal-prodott (eż. ir-reżistenza għall-fjammi).

Għażla ta’ ritardanti tal-fjammi

Jintgħażlu r-ritardanti tal-fjammi filwaqt li jitqiesu:

—	ir-riskji assoċjati magħhom, b’mod partikolari f’termini ta’ persistenza u tossiċità, inkluż il-potenzjal għal sostituzzjoni (eż. ritardanti tal-fjammi bromurati, ara l-BAT 14, il-punt I.(d));

—	il-kompożizzjoni u l-forma tal-materjali tat-tessut li għandhom jiġu ttrattati;

—	reżistenza għall-fjammi u r-repellenza taż-żejt/tal-ilma/tal-ħamrija kkombinati, id-durabbiltà tal-ħasil).

Applikabbli b’mod ġenerali.

1.7.4. Finitura b’repellenza taż-żejt, tal-ilma u tal-ħamrija

BAT 51.

Sabiex tittejjeb il-prestazzjoni ambjentali ġenerali, speċjalment biex jiġu pprevenuti jew jitnaqqsu l-emissjonijiet fl-ambjent u fl-iskart, ta’ finitura b’repellenza taż-żejt, tal-ilma u tal-ħamrija, il-BAT hija li jintużaw repellenti taż-żejt, tal-ilma u tal-ħamrija bi prestazzjoni ambjentali mtejba.

Deskrizzjoni

Jintgħażlu r-repellenti taż-żejt, tal-ilma u tal-ħamrija filwaqt li jitqiesu:

—	ir-riskji assoċjati magħhom, b’mod partikolari f’termini ta’ persistenza u tossiċità, inkluż il-potenzjal għal sostituzzjoni (eż. il-PFAS, ara l-BAT 14, il-punt I.(d));

—	il-kompożizzjoni u l-forma tal-materjali tat-tessut li għandhom jiġu ttrattati;

—	l-ispeċifikazzjonijiet tal-prodott (eż. ir-repellenza taż-żejt, tal-ilma, tal-ħamrija u r-reżistenza għall-fjammi kkombinati).

1.7.5. Finitura tas-suf biex ikun reżistenti għat-tiċkin

BAT 52.

Sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet fl-ilma mill-finitura tas-suf reżistenti għat-tiċkin, il-BAT hija li jintużaw sustanzi kimiċi antifeltranti mingħajr kloru.

Deskrizzjoni

L-imlieħi inorganiċi tal-aċidu peroksimonosulfuriku jintużaw għall-finitura tas-suf biex ikun reżistenti għat-tiċkin.

Applikabbiltà

L-applikabbiltà tista’ tkun ristretta mill-ispeċifikazzjonijiet tal-prodott (eż. li l-oġġett jiċkien).

1.7.6. Reżistenza għall-kamla

BAT 53.

Sabiex jitnaqqas il-konsum tal-aġenti reżistenti għall-kamla, il-BAT hija li tintuża teknika waħda jew kombinament tat-tekniki mogħtija hawn taħt.

Teknika

Deskrizzjoni

Applikabbiltà

Għażla tal-awżiljarji għall-għoti ta’ kuluranti

Meta jiżdiedu aġenti reżistenti għall-kamla direttament fil-likur tal-għoti ta’ kuluranti, jintgħażlu l-awżiljarji tal-għoti ta’ kuluranti (eż. aġenti ta’ livellar) li ma jfixklux l-assorbiment ta’ aġenti reżistenti għall-kamla.

Applikabbli b’mod ġenerali.

Applikazzjoni b’volum baxx ta’ aġenti reżistenti għall-kamla

ara t-Taqsima 1.9.4.

Fil-każ ta’ sprejjar, is-soluzzjoni ta’ reżistenza għall-kamla żejda tiġi rkuprata mill-materjali tat-tessut permezz taċ-ċentrifugazzjoni u terġa’ tintuża.

Applikabbli b’mod ġenerali.

1.8. Konklużjonijiet dwar il-BAT għal-laminazzjoni

Il-konklużjoni dwar il-BAT f’din it-taqsima tapplika għal-laminazzjoni u tapplika flimkien mal-konklużjonijiet ġenerali dwar il-BAT fit-Taqsima 1.1.

BAT 54.

Sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet ta’ komposti organiċi fl-arja mil-laminazzjoni, il-BAT hija li tintuża laminazzjoni li tinħall bis-sħana minflok laminazzjoni bi fjamma.

Deskrizzjoni

Il-polimeri mdewba jiġu applikati fuq it-tessuti mingħajr l-użu ta’ fjamma.

Applikabbiltà

Jista’ ma jkunx applikabbli għal tessuti irqaq u jista’ jkun ristrett mis-saħħa tal-aderenza bejn il-laminat u l-materjali tat-tessut.

1.9. Deskrizzjoni tat-tekniki

1.9.1. Teknika għall-għażla ta’ sustanzi kimiċi tal-proċess, għall-prevenzjoni jew għat-tnaqqis tal-emissjonijiet fl-arja

Teknika

Deskrizzjoni

Fatturi ta’ emissjoni

Il-fatturi ta’ emissjoni huma valuri rappreżentattivi li jippruvaw jorbtu l-kwantità ta’ sustanza emessa ma’ proċess assoċjat mal-emissjoni ta’ dik is-sustanza. Il-fatturi ta’ emissjoni huma dderivati mill-kejl tal-emissjonijiet skont protokoll definit minn qabel li jqis il-materjali tat-tessut u l-kundizzjonijiet tal-ipproċessar ta’ referenza (eż. il-ħin u t-temperatura tat-twebbis). Dawn huma espressi bħala l-massa ta’ sustanza emessa diviża bil-massa ta’ materjali tat-tessut trattati fil-kundizzjonijiet tal-ipproċessar ta’ referenza (eż. grammi ta’ karbonju organiku emessi għal kull kg ta’ materjali tat-tessut trattati bi fluss ta’ gass ta’ skart ta’ 20 m3/h). Jitqiesu l-kwantità, il-proprjetajiet perikolużi u l-kompożizzjoni tat-taħlita tas-sustanzi kimiċi tal-proċess u l-assorbiment tagħhom mill-materjal tat-tessut.

1.9.2. Tekniki għat-tnaqqis tal-emissjonijiet fl-arja

Teknika	Deskrizzjoni
Adsorbiment	It-tneħħija ta’ sustanzi niġġiesa minn fluss ta’ gass ta’ skart permezz ta’ żamma fuq wiċċ solidu (il-karbonju attivat tipikament jintuża bħala adsorbent). L-adsorbiment jista’ jkun riġenerattiv jew mhux riġenerattiv. Fl-adsorbiment mhux riġenerattiv, l-adsorbent użat ma jiġix irriġenerat, iżda jintrema. Fl-adsorbiment riġenerattiv, l-adsorbat jiġi sussegwentement desorbit, pereżempju bil-fwar (ta’ spiss fuq il-post), sabiex jerġa’ jintuża jew jintrema, filwaqt li l-adsorbent jintuża mill-ġdid. Għal operat kontinwu, normalment jitħaddmu, b’mod parallel, aktar minn żewġ adsorbenti, wieħed minnhom f’modalità ta’ desorbiment.
Kondensazzjoni	Il-kondensazzjoni hija teknika li telimina l-fwar tal-komposti organiċi u inorganiċi minn fluss tal-gass ta’ skart billi tnaqqaslu t-temperatura għal inqas mill-punt tan-nida tiegħu.
Ċiklun	Tagħmir għat-tneħħija tat-trab minn fluss ta’ gass ta’ skart ibbażat fuq l-użu ta’ forzi ċentrifugali, normalment f’kompartiment koniku.
Preċipitatur elettrostatiku (ESP)	Il-preċipitaturi elettrostatiċi (ESPs) joperaw b’tali mod li l-partikoli jiġu ċċarġjati u sseparati taħt l-influwenza ta’ kamp elettriku. Il-preċipitaturi elettrostatiċi jistgħu joperaw taħt medda wiesgħa ta’ kundizzjonijiet. L-effiċjenza tat-tnaqqis tista’ tiddependi min-numru ta’ kampijiet, mill-ħin ta’ residenza (daqs), u mill-apparati għat-tneħħija tal-partikoli upstream. Ġeneralment dawn jinkludu bejn żewġ u ħames kampijiet. Il-preċipitaturi elettrostatiċi jistgħu jkunu tat-tip xott jew niedi skont it-teknika użata għall-ġbir tat-trab mill-elettrodi.
Ossidazzjoni termika	L-ossidazzjoni ta’ gassijiet kombustibbli u ta’ odoranti fi fluss ta’ gass ta’ skart permezz tat-tisħin tat-taħlita ta’ kontaminanti bl-arja jew bl-ossiġenu sa punt ogħla mit-temperatura tal-awtofjammabbiltà tagħha f’kompartiment tal-kombustjoni filwaqt li tinżamm f’temperatura għolja għal ħin twil biżżejjed biex titlesta l-kombustjoni tagħha f’diossidu tal-karbonju u ilma.
Purifikazzjoni niedja	It-tneħħija ta’ sustanzi niġġiesa gassużi jew partikolati minn fluss ta’ gass ta’ skart permezz tat-trasferiment tal-massa lejn l-ilma jew lejn soluzzjoni milwiema. Din tista’ tinvolvi reazzjoni kimika (eż. f’purifikatur tal-aċidu jew tal-alkali).

1.9.3. Tekniki għat-tnaqqis tal-emissjonijiet fl-ilma

Teknika

Deskrizzjoni

Proċess tal-ħama attivat

L-ossidazzjoni bijoloġika ta’ sustanzi niġġiesa organiċi maħlula bl-ossiġenu bl-użu tal-metaboliżmu tal-mikroorganiżmi. Fil-preżenza tal-ossiġenu maħlul (injettat bħala arja jew bħala ossiġenu pur), il-komponenti organiċi jiġu ttrasformati f’diossidu tal-karbonju, ilma jew f’metaboliti oħrajn u f’bijomassa (jiġifieri l-ħama attivat). Il-mikroorganiżmi jinżammu sospiżi fl-ilma mormi u t-taħlita kollha tiġi arjata b’mezzi mekkaniċi. It-taħlita tal-ħama attivat tintbagħat lil faċilità ta’ separazzjoni fejn il-ħama jiġi rriċiklat fit-tank tal-arjazzjoni.

Adsorbiment

Metodu ta’ separazzjoni li bih il-komposti fi fluwidu (eż. ilma mormi) jinżammu fuq wiċċ solidu (is-soltu, karbonju attivat).

Trattament anaerobiku

It-trasformazzjoni bijoloġika ta’ sustanzi niġġiesa organiċi u inorganiċi maħlula fin-nuqqas ta’ ossiġenu bl-użu tal-metaboliżmu tal-mikroorganiżmi. Il-prodotti ta’ trasformazzjoni jinkludu l-metan, id-diossidu tal-karbonju, u s-sulfur. Il-proċess isir f’reattur issiġillat li jħawwad.

L-aktar tipi ta’ reattur użati b’mod komuni huma:

—	reattur ta’ kuntatt anaerobiku;

—	reattur ta’ proċess anaerobiku b’għata ta’ ħama bi fluss axxendenti;

—	reattur b’sodda fissa;

—	reattur b’sodda estiża.

Ossidazzjoni kimika

Il-komposti organiċi jiġu ossidizzati f’komposti li jagħmlu inqas ħsara u li jiġu bijodegradati aktar faċilment. It-tekniki jinkludu l-ossidazzjoni umda jew l-ossidazzjoni bl-ożonu jew bil-perossidu tal-idroġenu, li jistgħu jkunu appoġġati b’katalizzaturi jew bir-radjazzjoni UV. L-ossidazzjoni kimika tintuża wkoll biex jiġu degradati l-komposti organiċi li jikkawżaw problemi fir-riħa, fit-togħma u fil-kulur u għal skopijiet ta’ diżinfettar.

Riduzzjoni kimika

Ir-riduzzjoni kimika hija l-konverżjoni tas-sustanzi niġġiesa permezz ta’ aġenti kimiċi ta’ tnaqqis f’komposti li jagħmlu inqas ħsara.

Koagulazzjoni u flokkulazzjoni

Il-koagulazzjoni u l-flokkulazzjoni jintużaw għas-separazzjoni tas-solidi sospiżi mill-ilma mormi u ħafna drabi jsiru fi stadji suċċessivi. Il-koagulazzjoni ssir permezz taż-żieda ta’ koagulanti b’ċarġ oppost għal dak tas-solidi sospiżi. Il-flokkulazzjoni ssir permezz taż-żieda ta’ polimeri, sabiex il-kolliżjonijiet tal-partikoli ta’ mikroflokkuli jġegħluhom jintrabtu flimkien biex jipproduċu flokkuli akbar. Il-flokkuli li jifformaw imbagħad jiġu sseparati permezz tas-sedimentazzjoni, tal-flotazzjoni bl-arja jew tal-filtrazzjoni.

Ekwalizzazzjoni

L-ibbilanċjar tal-flussi u tat-tagħbijiet tas-sustanzi niġġiesa bl-użu ta’ tankijiet jew tekniki oħrajn ta’ ġestjoni.

Evaporazzjoni

L-użu tad-distillazzjoni biex jiġu kkonċentrati soluzzjonijiet milwiema ta’ sustanzi li jagħlu f’temperatura għolja għall-użu ulterjuri, l-ipproċessar jew ir-rimi (pereżempju bl-inċinerazzjoni tal-ilma mormi) permezz tat-trasferiment tal-ilma lejn il-fażi ta’ tifwir. Is-soltu ssir f’unitajiet b’ħafna stadji b’vakwu li jiżdied biex titnaqqas id-domanda għall-enerġija. Il-fwar tal-ilma jiġi kkondensat għall-użu mill-ġdid jew jiġi skarikat bħala ilma mormi.

Filtrazzjoni

Is-separazzjoni ta’ solidi mill-ilma mormi billi jingħaddew minn ġo mezz poruż, eż. filtrazzjoni bir-ramel jew b’membrana (ara Filtrazzjoni b’membrana hawn taħt).

Flotazzjoni

Is-separazzjoni ta’ partikoli solidi jew likwidi mill-ilma mormi billi jintrabtu ma’ bżieżaq tal-gass fini, ġeneralment arja. Il-partikoli li jżommu fil-wiċċ jakkumulaw f’wiċċ l-ilma u jinġabru bi xkumaturi.

Bijoreattur b’membrana

Kombinament ta’ trattament ta’ ħama attivat u filtrazzjoni b’membrana. Jintużaw żewġ varjanti: a) ċirkwit estern ta’ riċirkolazzjoni bejn it-tank tal-ħama attivat u l-modulu tal-membrana; u b) l-immersjoni tal-modulu tal-membrana fit-tank tal-ħama attivat bl-arja, fejn l-effluwent jiġi ffiltrat minn membrana b’fibri vojta minn ġewwa, il-bijomassa tibqa’ fit-tank.

Filtrazzjoni b’membrana

Il-mikrofiltrazzjoni, l-ultrafiltrazzjoni, in-nanofiltrazzjoni u l-osmosi inversa huma proċessi tal-filtrazzjoni b’membrana li jżommu u jikkonċentraw, minn naħa waħda tal-membrana, is-sustanzi niġġiesa bħall-partikoli sospiżi u l-partikoli kollojdali li jinsabu fl-ilmijiet mormija. Dawn ivarjaw f’termini ta’ daqsijiet tal-pori tal-membrana u l-pressjoni idrostatika.

Newtralizzazzjoni

L-aġġustament tal-pH tal-ilma mormi għal livell newtrali (madwar 7) biż-żieda ta’ sustanzi kimiċi. L-idrossidu tas-sodju (NaOH) jew l-idrossidu tal-kalċju (Ca(OH)2) jistgħu jintużaw sabiex iżidu l-pH, filwaqt li l-aċidu sulfuriku (H2SO4), l-aċidu idrokloriku (HCl) jew id-diossidu tal-karbonju (CO2) jistgħu jintużaw sabiex inaqqsu l-pH. Xi sustanzi niġġiesa jistgħu jippreċipitaw bħala komposti insolubbli waqt in-newtralizzazzjoni.

Nitrifikazzjoni/denitrifikazzjoni

Proċess f’żewġ stadji li normalment ikun inkorporat f’impjanti tat-trattament bijoloġiku tal-ilma mormi. L-ewwel stadju huwa n-nitrifikazzjoni aerobika fejn il-mikroorganiżmi jossidizzaw l-ammonju NH4 +) f’nitrit intermedju (NO2 -), li mbagħad ikompli jiġi ossidizzat f’nitrat (NO3 -). Fl-istadju sussegwenti tad-denitrifikazzjoni anossika, il-mikroorganiżmi inaqqsu n-nitrat f’gass tan-nitroġenu kimikament.

Separazzjoni żejt/ilma

Is-separazzjoni taż-żejt u l-ilma inkluż it-tneħħija sussegwenti taż-żejt bis-separazzjoni bil-gravità taż-żejt liberu, bl-użu ta’ tagħmir għas-separazzjoni jew bit-tkissir tal-emulsjonijiet (bl-użu ta’ sustanzi kimiċi li jkissru l-emulsjonijiet bħall-imlieħi tal-metall, l-aċidi minerali, l-adsorbenti u l-polimeri organiċi).

Skrinjar u separazzjoni tal-frak

Is-separazzjoni tal-ilma u tal-kontaminanti insolubbli bħar-ramel, il-fibri, it-tentux jew materjali mhux maħduma oħrajn mill-effluwent tat-tessut billi jiġu ffiltrati permezz ta’ skrins jew ta’ sedimentazzjoni bil-gravità f’kompartimenti tal-frak.

Preċipitazzjoni

Il-konverżjoni ta’ sustanzi niġġiesa maħlula f’komposti insolubbli biż-żieda ta’ preċipitanti. Sussegwentement, il-preċipitati solidi li jiffurmaw jiġu sseparati permezz tas-sedimentazzjoni, il-flotazzjoni bl-arja jew bil-filtrazzjoni.

Sedimentazzjoni

Is-separazzjoni tal-partil-issettjarkoli sospiżi permezz tas-sedimentazzjoni bil-gravità.

1.9.4. Tekniki biex jitnaqqas il-konsum tal-ilma, tal-enerġija u tas-sustanzi kimiċi

Teknika	Deskrizzjoni
Trattament cold pad batch	Fit-trattament cold pad batch, il-likur tal-proċess jiġi applikat b’padding (eż. b’foulard) u d-drapp imxappap jiddawwar bil-mod fit-temperatura tal-kamra għal perjodu twil. Din it-teknika tippermetti konsum imnaqqas’ta’ sustanzi kimiċi u ma tirrikjedix stadji sussegwenti bħall-fissazzjoni termika u b’hekk tnaqqas il-konsum tal-enerġija.
Sistemi bi proporzjon baxx ta’ likur (għall-proċessi tal-lott)	Jista’ jinkiseb proporzjon baxx ta’ likur billi jittejjeb il-kuntatt bejn il-materjali tat-tessut u l-likur tal-proċess (eż. billi tinħoloq turbolenza fil-likur tal-proċess), permezz ta’ monitoraġġ avvanzat tal-proċess, permezz ta’ dożaġġ u applikazzjoni mtejba tal-likur tal-proċess (eż. permezz ta’ ġettijiet jew sprejjar) u billi jiġi evitat it-taħlit tal-likur tal-proċess mal-ilma tal-ħasil jew tat-tlaħliħ.
Sistemi ta’ applikazzjoni b’volum baxx (għal proċessi kontinwi)	Id-drapp jimtela b’likur tal-proċess permezz ta’ sprejjar, ġbid bil-vakwu mid-drapp, ragħwa, padding, u immersjoni f’nips (likur tal-proċess li jinsab fil-vojt bejn żewġ rombli) jew f’tankijiet b’volum imnaqqas, eċċ.

(1) Id-Direttiva 2008/98/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad- 19 ta’ Novembru 2008 dwar l-iskart u li tħassar ċerti Direttivi (ĠU L 312, 22.11.2008, p. 3).

(2) Ir-Regolament (KE) Nru 1907/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Diċembru 2006 dwar ir-reġistrazzjoni, il-valutazzjoni, l-awtorizzazzjoni u r-restrizzjoni ta' sustanzi kimiċi (REACH), li jistabbilixxi Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi, li jemenda d-Direttiva 1999/45/KE u li jħassar ir-Regolament (KEE) Nru 793/93 tal-Kunsill u r-Regolament (KE) Nru 1488/94 tal-Kummissjoni kif ukoll id-Direttiva 76/769/KEE tal-Kunsill u d-Direttivi 91/155/KEE, 93/67/KEE, 93/105/KE u 2000/21/KE tal-Kummissjoni (ĠU L 396, 30.12.2006, p. 1).

(3) Ir-Regolament (KE) Nru 1272/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Diċembru 2008 dwar il-klassifikazzjoni, l-ittikkettar u l-imballaġġ tas-sustanzi u t-taħlitiet, li jemenda u jħassar id-Direttivi 67/548/KEE u 1999/45/KE, u li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1907/2006 (ĠU L 353, 31.12.2008, p. 1).

(4) Għal kwalunkwe parametru fejn, minħabba limitazzjonijiet ta’ kampjunar jew limitazzjonijiet analitiċi u/jew minħabba kundizzjonijiet operattivi, huwa xieraq kampjun/kejl ta’ 30 minuta u/jew bħala medja ta’ tliet kampjuni/kejliet konsekuttivi, tista’ tintuża proċedura aktar rappreżentattiva tal-kampjunar/kejl.

(5) Il-monitoraġġ japplika biss meta s-sustanza/sustanzi jew parametru/parametri (inklużi gruppi ta’ sustanzi jew sustanzi individwali fi grupp ta’ sustanzi) ikkonċernati jiġu identifikati bħala rilevanti fil-fluss tal-ilma mormi abbażi tal-inventarju tal-inputs u tal-outputs imsemmija fil-BAT 2.

(6) Fil-każ ta’ skariku indirett, il-frekwenza tal-monitoraġġ tista’ titnaqqas għal darba kull tliet xhur jekk l-impjant tat-trattament tal-ilma mormi downstream ikun iddisinjat u mgħammar kif xieraq sabiex inaqqas is-sustanzi niġġiesa kkonċernati.

(7) Il-monitoraġġ japplika biss fil-każ ta’ skariku dirett.

(8) Il-monitoraġġ tat-TOC u l-monitoraġġ tas-COD huma alternattivi. Il-monitoraġġ tat-TOC huwa l-għażla ppreferuta minħabba li ma jiddependix mill-użu ta’ komposti tossiċi ħafna.

(9) Fil-każ ta’ skariku indirett, il-frekwenza tal-monitoraġġ tista’ titnaqqas għal darba fix-xahar jekk l-impjant tat-trattament tal-ilma mormi downstream ikun iddisinjat u mgħammar kif xieraq sabiex inaqqas is-sustanzi niġġiesa kkonċernati.

(10) Jekk il-livelli ta’ emissjonijiet jintwerew li huma stabbli biżżejjed, tista’ tiġi adottata frekwenza ta’ monitoraġġ aktar baxxa ta’ darba fix-xahar.

(11) Fil-każ ta’ skariku indirett, il-frekwenza tal-monitoraġġ tista’ titnaqqas għal darba kull sitt xhur jekk l-impjant tat-trattament tal-ilma mormi downstream ikun iddisinjat u mgħammar kif xieraq sabiex inaqqas is-sustanzi niġġiesa kkonċernati.

(12) Il-karatterizzazzjoni tal-effluwent titwettaq qabel ma jibda t-tħaddim tal-impjant jew qabel ma jiġi aġġornat permess għall-impjant għall-ewwel darba wara l-pubblikazzjoni ta’ dawn il-konklużjonijiet dwar il-BAT, u wara kull bidla (eż. bidla ta’ “riċetta”) fl-impjant li tista’ żżid it-tagħbija ta’ sustanzi niġġiesa.

(13) Jista’ jintuża jew il-parametru tat-tossiċità l-aktar sensittiv jew kombinament xieraq tal-parametri tat-tossiċità.

(14) Sa fejn ikun possibbli, il-kejl isir fl-ogħla stat tal-emissjonijiet mistenni f’kundizzjonijiet operattivi normali.

(15) Fil-każ ta’ fluss tal-massa tat-trab ta’ inqas minn 50 g/h, il-frekwenza minima tal-monitoraġġ tista’ titnaqqas għal darba kull tliet snin.

(16) Ir-riżultati tal-monitoraġġ jiġu rrapportati flimkien mal-proporzjon korrispondenti bejn l-arja u t-tessut.

(17) Il-monitoraġġ japplika biss meta s-sustanza kkonċernata tiġi identifikata bħala rilevanti fil-fluss tal-gass ta’ skart abbażi tal-inventarju tal-inputs u l-outputs imsemmi fil-BAT 2.

(18) Il-monitoraġġ ma japplikax jekk il-gass naturali biss, jew il-gass likwifikat miż-żejt biss, jintuża bħala fjuwil.

(19) Fil-każ ta’ fluss tal-massa tat-TVOC ta’ anqas minn 200 g/h, il-frekwenza minima tal-monitoraġġ tista’ titnaqqas għal darba kull tliet snin.

(20) It-tarf t’isfel tal-medda jista’ jinkiseb b’livell għoli ta’ riċiklaġġ tal-ilma (eż. siti b’ġestjoni integrata tal-ilma għal diversi impjanti).

(21) Il-medda tapplika wkoll għall-għoti ta’ kuluranti lil lottijiet ta’ raden u fibri maħlula ikkombinati.

(22) It-tarf ogħla tal-medda jista’ jkun ogħla u sa 100 m3/t għal impjanti li jużaw kombinament ta’ proċessi kontinwi u tal-lott.

(23) Id-deskrizzjonijiet tat-tekniki huma mogħtija fit-Taqsima 1.9.3.

(24) Skariku minimu tal-ilma mormi (eż. “skariku likwidu żero”) jista’ jinkiseb bl-użu ta’ kombinament ta’ tekniki inklużi tekniki avvanzati ta’ trattament għar-riċiklaġġ tal-ilma mormi.

(25) Il-perjodi li fuqhom jinħadmu l-medji huma definiti fil-kunsiderazzjonijiet ġenerali.

(26) Il-BAT-AELs japplikaw biss meta s-sustanza/il-parametru kkonċernat(a) jiġi/tiġi identifikat(a) bħala rilevanti fil-fluss tal-ilma mormi abbażi tal-inventarju tal-inputs u l-outputs imsemmi fil-BAT 2.

(27) It-tarf ogħla tal-medda tal-BAT-AEL jista’ jkun ogħla u sa 0,8 mg/l meta jingħataw il-kuluranti l-poliester u/jew il-fibri modakriliċi.

(28) Japplika jew il-BAT-AEL għas-COD jew il-BAT-AEL għat-TOC. Il-BAT-AEL għat-TOC huwa l-għażla ppreferuta billi l-monitoraġġ tat-TOC ma jiddependix mill-użu ta’ komposti tossiċi ħafna.

(29) It-tarf ogħla tal-medda tal-BAT-AEL jista’ jkun sa 150 mg/l:

—	meta l-ammont speċifiku ta’ ilma mormi skarikat ikun anqas minn 25 m3/t ta’ materjali tat-tessut trattati bħala medja annwali rikorrenti; jew

—	meta l-effiċjenza tat-tnaqqis tkun ta’ ≥ 95 % bħala medja annwali rikorrenti.

(30) L-ebda BAT-AEL ma japplika għad-domanda bijokimika ta’ ossiġenu (BOD). Bħala indikazzjoni, il-livell BOD5 medju annwali fl-effluwent minn impjant tat-trattament bijoloġiku tal-ilma mormi ġeneralment ikun ta’ ≤ 10 mg/l.

(31) It-tarf ogħla tal-medda tal-BAT-AEL jista’ jkun ogħla u sa 1,2 mg/l meta jingħataw il-kuluranti l-poliester u/jew il-fibri modakriliċi.

(32) It-tarf ogħla tal-medda tal-BAT-AEL jista’ jkun ogħla u sa 0,3 mg/l meta l-fibri tal-poliammid, tas-suf jew tal-ħarir jingħataw il-kuluranti bl-użu ta’ kuluranti b’kumplessi metalliċi.

(33) It-tarf ogħla tal-medda tal-BAT-AEL jista’ jkun ogħla u sa 0,2 mg/l meta jingħata l-kuluranti jew isir stampar b’kuluranti jew pigmenti reattivi li fihom in-nikil.

(34) It-tarf ogħla tal-medda tal-BAT-AEL jista’ jkun ogħla u sa 0,8 mg/l meta jiġu ttrattati fibri tal-viskuż jew meta jingħata l-kuluranti bl-użu ta’ kuluranti katjoniċi li fihom iż-żingu.

(35) Il-BAT-AEL jista’ ma japplikax meta t-temperatura tal-ilma mormi tkun baxxa (eż. taħt it-12-il °C) għal perjodi twal.

(36) It-tarf ogħla tal-medda tal-BAT-AEL jista’ jkun sa 50 mg/l:

—	meta l-ammont speċifiku ta’ ilma mormi skarikat ikun anqas minn 25 m3/t ta’ materjali tat-tessut trattati bħala medja annwali rikorrenti; jew

—	meta l-effiċjenza tat-tnaqqis tkun ta’ ≥ 95 % bħala medja annwali rikorrenti.

(37) Il-perjodi li fuqhom jinħadmu l-medji huma definiti fil-kunsiderazzjonijiet ġenerali.

(38) Il-BAT-AELs jistgħu ma japplikawx jekk l-impjant tat-trattament tal-ilma mormi downstream ikun iddisinjat u mgħammar kif xieraq sabiex inaqqas is-sustanzi niġġiesa kkonċernati, sakemm dan ma jwassalx għal livell ogħla ta’ tniġġis fl-ambjent.

(39) Il-BAT-AELs japplikaw biss meta s-sustanza/il-parametru kkonċernat(a) tiġi/jiġi identifikat(a) bħala rilevanti fil-fluss tal-ilma mormi abbażi tal-inventarju tal-inputs u l-outputs imsemmi fil-BAT 2.

(40) It-tarf ogħla tal-medda tal-BAT-AEL jista’ jkun ogħla u sa 0,8 mg/l meta jingħataw il-kuluranti l-fibri tal-poliester u/jew il-fibri modakriliċi.

(41) It-tarf ogħla tal-medda tal-BAT-AEL jista’ jkun ogħla u sa 1,2 mg/l meta jingħataw il-kuluranti l-fibri tal-poliester u/jew il-fibri modakriliċi.

(42) It-tarf ogħla tal-medda tal-BAT-AEL jista’ jkun ogħla u sa 0,3 mg/l meta l-fibri tal-poliammid, tas-suf jew tal-ħarir jingħataw il-kuluranti bl-użu ta’ kuluranti b’kumplessi metalliċi.

(43) It-tarf ogħla tal-medda tal-BAT-AEL jista’ jkun ogħla u sa 0,2 mg/l meta jingħataw kuluranti jew isir stampar b’kuluranti jew pigmenti reattivi li fihom in-nikil.

(44) It-tarf ogħla tal-medda tal-BAT-AEL jista’ jkun ogħla u sa 0,8 mg/l meta jiġu ttrattati fibri tal-viskuż jew meta jingħataw il-kuluranti bl-użu ta’ kuluranti katjoniċi li fihom iż-żingu.

(45) Il-BAT-AEL japplika biss meta l-formaldeid jiġi identifikat bħala rilevanti fil-fluss tal-gass ta’ skart abbażi tal-inventarju tal-inputs u l-outputs imsemmi fil-BAT 2.

(46) Għall-attivitajiet elenkati fil-punti 3 u 9, il-Parti 1 tal-Anness VII tal-IED, il-meded tal-BAT-AEL japplikaw biss sakemm iwasslu għal livelli ta’ emissjonijiet aktar baxxi mill-valuri ta’ limitu tal-emissjonijiet fil-Partijiet 2 u 4 tal-Anness VII tal-IED.

(47) Għall-proċessi tal-finitura b’aġenti għall-kura faċli, b’repellenti tal-ilma/taż-żejt/tal-ħamrija u/jew b’ritardanti tal-fjammi, it-tarf ogħla tal-medda tal-BAT-AEL jista’ jkun ogħla u sa 10 mg/Nm3.

(48) It-tarf ta’ isfel tal-medda tal-BAT-AEL normalment jinkiseb meta tintuża l-ossidazzjoni termika.

(49) Il-BAT-AEL ma japplikax meta l-fluss tal-massa tat-TVOC ikun taħt il-200 g/h għall-punt(i) ta’ emissjoni meta:

—	ma jintużawx tekniki tat-tnaqqis, u

—	l-ebda sustanza CMR ma tiġi identifikata bħala rilevanti fil-fluss tal-gass ta’ skart abbażi tal-inventarju tal-inputs u tal-outputs imsemmi fil-BAT 2.

(50) Il-BAT-AEL ma japplikax meta l-fluss tal-massa tat-trab ikun taħt il-50 g/h għall-punt(i) ta’ emissjoni meta:

—	ma jintużawx tekniki tat-tnaqqis, u

—	l-ebda sustanza CMR ma tiġi identifikata bħala rilevanti fil-fluss tal-gass ta’ skart abbażi tal-inventarju tal-inputs u tal-outputs imsemmi fil-BAT 2.

(51) Il-BAT-AEL japplika biss meta l-NH3 tiġi identifikata bħala rilevanti fil-fluss tal-gass ta’ skart abbażi tal-inventarju tal-inputs u l-outputs imsemmi fil-BAT 2.

(52) It-tarf ogħla tal-medda tal-BAT-AEL jista’ jkun ogħla u sa 20 mg/Nm3 meta jintuża s-sulfamat tal-ammonju bħala ritardant tal-fjammi jew tintuża l-ammonijaka għat-twebbis (ara l-BAT 50).

20.12.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 325/179

RAKKOMANDAZZJONI TAL-KUMMISSJONI (UE) 2022/2510

tat-8 ta’ Diċembru 2022

li tistabbilixxi qafas ta’ valutazzjoni Ewropew għal sustanzi kimiċi u materjali “sikuri u sostenibbli mid-disinn”

IL-KUMMISSJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidrat it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikolu 292 tiegħu,

Billi:

(1)	Il-Patt Ekoloġiku Ewropew (1) jistabbilixxi erba’ għanijiet ta’ politika interkonnessi għat-tranżizzjoni lejn ekonomija u soċjetà sostenibbli: in-newtralità klimatika, il-protezzjoni tal-bijodiversità, l-ekonomija ċirkolari u ambizzjoni ta’ tniġġis żero għal ambjent ħieles mis-sustanzi tossiċi.

(2)	L-istrateġija tal-UE għall-finanzi sostenibbli (2) għandha l-għan li tappoġġa l-finanzjament tat-tranżizzjoni għal ekonomija sostenibbli.

(3)

Ir-Regolament dwar it-Tassonomija (3) jistabbilixxi erba’ kundizzjonijiet li attività ekonomika trid tissodisfa sabiex tikkwalifika bħala ambjentalment sostenibbli. Jistabbilixxi wkoll sitt objettivi ambjentali, inkluża t-tranżizzjoni għal ekonomija ċirkolari u l-prevenzjoni u l-kontroll tat-tniġġis.

(4)

Fl-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà – Lejn Ambjent Ħieles mit-Tossiċità (4) (l-“Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà”), il-Kummissjoni ħabbret li se tiżviluppa kriterji “sikuri u sostenibbli mid-disinn” għas-sustanzi kimiċi u għall-materjali. Il-Kummissjoni se tinċentiva wkoll lill-Istati Membri, lill-industrija u lil partijiet ikkonċernati oħrajn biex jagħtu prijorità lill-innovazzjoni għas-sostituzzjoni, kemm jista’ jkun, ta’ sustanzi ta’ tħassib (5) fis-setturi kollha, bħal pereżempju t-tessuti, il-materjali li jiġu f’kuntatt mal-ikel, it-teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni, il-materjali tal-kostruzzjoni, il-mobilità b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju, il-batteriji jew is-sorsi ta’ enerġija rinnovabbli.

(5)

Il-Parlament Ewropew adotta riżoluzzjoni (6) dwar l-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà, filwaqt li saħaq fuq il-ħtieġa li jiġu żviluppati kriterji “sikuri u sostenibbli mid-disinn” biex jgħinu fil-prevenzjoni u fil-kontroll tat-tniġġis, itejbu t-traċċar ta’ sustanzi kimiċi perikolużi fi prodotti, u jippromwovu s-sostituzzjoni tagħhom b’alternattivi aktar sikuri u aktar sostenibbli. Il-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar l-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà (7) tal-15 ta’ Marzu 2021 jistiednu wkoll lill-Kummissjoni tiżviluppa minnufih, f’kooperazzjoni mal-Istati Membri u f’konsultazzjoni mal-partijiet ikkonċernati, definizzjonijiet armonizzati, ċari u preċiżi u, meta xieraq, kriterji jew prinċipji għall-kunċetti li huma kruċjali għall-implimentazzjoni effettiva tal-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà, bħal sustanzi kimiċi “sikuri u sostenibbli mid-disinn”.

(6)	Il-Pjan ta’ Azzjoni dwar l-Ekonomija Ċirkolari (8) jiddikjara li l-Kummissjoni se tappoġġa s-sostituzzjoni u l-eliminazzjoni ta’ sustanzi perikolużi permezz tar-riċerka u tal-innovazzjoni.

(7)

Il-pjan ta’ azzjoni ta’ tniġġis żero għall-ilma, l-arja u l-ħamrija (9) u l-proposta għal Regolament dwar l-istabbiliment ta’ qafas għall-iffissar ta’ rekwiżiti għall-ekodisinn għal prodotti sostenibbli (10), jenfasizzaw l-impenn li jiġi żgurat li s-sustanzi kimiċi u l-materjali jkunu sikuri u sostenibbli kemm jista’ jkun mid-disinn u matul iċ-ċiklu tal-ħajja tagħhom, sabiex iċ-ċikli tal-materjali ma jkunux tossiċi.

(8)

L-ewwel referenza speċifika għas-settur għas-sikurezza u għas-sostenibbiltà mid-disinn tista’ tinstab fl-Istrateġija tal-UE għat-Tessuti Sostenibbli u Ċirkolari (11). L-istrateġija tenfasizza l-importanza li jiġu żviluppati kriterji “sikuri u sostenibbli mid-disinn” għas-sustanzi kimiċi u għall-materjali biex tiġi appoġġata l-industrija biex tissostitwixxi jew, jekk ma jkunx possibbli, timminimizza s-sustanzi ta’ tħassib fil-prodotti tat-tessuti.

(9)	Iċ-ċittadini Ewropej jaraw ukoll il-ħtieġa li tittieħed azzjoni. Stħarriġ tal-Ewrobarometru tal-2020 (12) juri li 84 % tal-Ewropej huma mħassba dwar l-impatt tas-sustanzi kimiċi preżenti fi prodotti ta’ kuljum fuq saħħithom, u 90 % huma mħassba dwar l-impatt tas-sustanzi kimiċi fuq l-ambjent.

(10)

Diġà ġew identifikati diversi mijiet ta’ sustanzi bħala sustanzi ta’ tħassib serju ħafna taħt ir-Regolament (KE) Nru 1907/2006 dwar ir-reġistrazzjoni, il-valutazzjoni, l-awtorizzazzjoni u r-restrizzjoni ta’ sustanzi kimiċi (REACH) (13), u ħafna aktar sustanzi jistgħu jaqgħu taħt id-definizzjoni ta’ sustanzi ta’ tħassib fil-Proposta għal Regolament dwar l-istabbiliment ta’ qafas għall-iffissar ta’ rekwiżiti għall-ekodisinn għal prodotti sostenibbli (14).

(11)

It-tranżizzjoni għal sustanzi kimiċi u materjali li huma “sikuri u sostenibbli mid-disinn” tirrikjedi fehim komuni tal-aspetti tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà biex tkun ta’ suċċess (15). Għalhekk huwa meħtieġ li jiġi żviluppat qafas Ewropew ta’ valutazzjoni għal sustanzi kimiċi u materjali “sikuri u sostenibbli mid-disinn”, li jista’ jgħin fid-definizzjoni ta’ kriterji ta’ sikurezza u sostenibbiltà, biex tiġi ggarantita l-koerenza bejn l-atturi, is-setturi u l-ktajjen tal-valur.

(12)

Il-qafas previst jenħtieġ li jagħmilha possibbli li jiġu vvalutati b’mod komprensiv is-sikurezza u s-sostenibbiltà tas-sustanzi kimiċi u tal-materjali matul iċ-ċiklu tal-ħajja tagħhom u li jiġu appoġġati d-disinn, l-iżvilupp, il-produzzjoni u l-użu ta’ sustanzi kimiċi u materjali li jipprovdu funzjoni jew servizz mixtieq filwaqt li jkunu sikuri u sostenibbli. L-applikazzjoni tal-qafas se tagħmel possibbli d-definizzjoni ta’ kriterji “sikuri u sostenibbli mid-disinn” li jenħtieġ li jgħinu biex jiġu stabbiliti standards għoljin għas-sikurezza u għas-sostenibbiltà tas-sustanzi kimiċi u tal-materjali.

(13)

Ir-rieżami tad-dimensjonijiet, tal-aspetti, tal-metodi, tal-indikaturi u tal-għodod tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà (16), li huwa l-bażi tal-Anness ta’ din ir-Rakkomandazzjoni, għalkemm jirreferi għal għadd ta’ aspetti addizzjonali mis-sostenibbiltà soċjoekonomika, jiffoka l-aktar fuq is-sikurezza kimika u s-sostenibbiltà ambjentali. Jistgħu jkunu meħtieġa valutazzjonijiet tal-aspetti soċjoekonomiċi, lil hinn minn dawk diġà kkunsidrati, sabiex tiġi pprovduta informazzjoni addizzjonali u jkunu jistgħu jittieħdu deċiżjonijiet aktar infurmati, b’mod partikolari meta tiġi promossa s-sostituzzjoni. Tali kunsiderazzjonijiet jistgħu jitqiesu fl-applikazzjoni tal-qafas, kull meta jkun rilevanti.

(14)	L-għan previst tal-qafas “sikuri u sostenibbli mid-disinn” huwa li jkun fuq quddiem nett fir-riċerka u l-innovazzjoni, u li jippromwovi l-użu tal-aktar għarfien xjentifiku reċenti biex jintlaħqu l-ogħla livelli ta’ ambizzjoni għas-sikurezza u għas-sostenibbiltà fl-innovazzjoni.

(15)

Il-qafas jenħtieġ li jkollu l-għan li jsir referenza globali għall-innovazzjoni fl-ilħuq tat-tranżizzjoni industrijali ekoloġika; għas-sostituzzjoni kemm jista’ jkun tal-produzzjoni u tal-użu ta’ sustanzi ta’ tħassib; għall-promozzjoni tal-użu ta’ riżorsi u materja prima sostenibbli għall-produzzjoni ta’ sustanzi kimiċi u materjali; għall-minimizzazzjoni tal-impatt tal-produzzjoni u tal-użu ta’ sustanzi kimiċi u materjali, matul iċ-ċiklu tal-ħajja tagħhom, fuq il-klima, fuq l-ambjent, u fuq is-saħħa tal-bniedem; u għat-tmexxija tal-investimenti fir-riċerka u l-innovazzjoni tal-industrija u tal-awtoritajiet pubbliċi fid-direzzjoni t-tajba.

(16)

Din ir-Rakkomandazzjoni tipproponi qafas Ewropew “sikuri u sostenibbli mid-disinn”, bħala punt ta’ referenza għall-Istati Membri, għall-industrija, għad-dinja akkademika, għall-organizzazzjonijiet tar-riċerka u tat-teknoloġija (RTOs) u għall-korpi li jipprovdu parametri referenzjarji għal sustanzi kimiċi u materjali sikuri u sostenibbli.

(17)

Din ir-Rakkomandazzjoni tistabbilixxi perjodu ta’ ttestjar għall-qafas b’mekkaniżmu ta’ rapportar volontarju għall-Istati Membri u għall-partijiet ikkonċernati matul dan il-perjodu ta’ ttestjar. Se jitnieda proċess ta’ reviżjoni tal-qafas sa mhux aktar tard minn tmiem il-perjodu tal-ittestjar. Abbażi tal-feedback miġbur matul il-perjodu tal-ittestjar, il-Kummissjoni se tikkunsidra li tinkludi fil-valutazzjoni aspetti addizzjonali tas-sikurezza u tal-ambjent, kif ukoll aspetti ta’ sostenibbiltà ekonomika u soċjali bħala aspett addizzjonali meta jkun rilevanti.

(18)

Kif enfasizzat fl-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi, investimenti pubbliċi u privati akbar fil-forniment ta’ sustanzi kimiċi sikuri u sostenibbli, u kapaċità akbar għall-innovazzjoni min-naħa tal-industrija tas-sustanzi kimiċi, se jkunu vitali għall-iżvilupp ta’ soluzzjonijiet ġodda u għall-appoġġ kemm tat-tranżizzjoni ekoloġika kif ukoll ta’ dik diġitali. Għalhekk, il-viżjoni għall-2030 li hija l-bażi wara din ir-Rakkomandazzjoni jenħtieġ li tiżgura li l-inizjattivi Ewropej, nazzjonali u internazzjonali futuri għal sustanzi kimiċi u materjali sikuri u sostenibbli jissejsu fuq il-qafas propost. Il-Kummissjoni se tippromwovi din ir-Rakkomandazzjoni f’fora internazzjonali.

(19)

Biex tipprovdi inċentivi għall-ittestjar tal-qafas u, b’mod partikolari, tindirizza s-sustanzi ta’ tħassib, il-Kummissjoni se tappoġġa l-perjodu tal-ittestjar. Dan se jsir b’mod partikolari permezz ta’ azzjonijiet fil-programm qafas Orizzont Ewropa għall-iżvilupp ta’ sustanzi kimiċi u materjali “sikuri u sostenibbli mid-disinn”, u l-iżvilupp u t-titjib ta’ metodi ta’ ttestjar u għodod ta’ valutazzjoni biex jiġu estiżi l-possibbiltajiet ta’ valutazzjoni li l-qafas irid joffri.

(20)

Il-Kummissjoni żviluppat ukoll Pjan Strateġiku ta’ Riċerka u Innovazzjoni għal sustanzi kimiċi u materjali sikuri u sostenibbli (17), li jidentifika oqsma ewlenin ta’ riċerka u innovazzjoni fiċ-ċiklu tal-ħajja (disinn, produzzjoni, użu u rimi/riċiklaġġ/rimedju) ta’ sustanzi kimiċi u materjali biex tiġi ffaċilitata u appoġġata fil-livell Ewropew u nazzjonali it-tranżizzjoni industrijali lejn sustanzi kimiċi u materjali sikuri u sostenibbli.

(21)

Il-Kummissjoni, konxja mid-data meħtieġa għall-implimentazzjoni tal-qafas previst, se tkompli tippromwovi data (FAIR) traċċabbli, aċċessibbli, interoperabbli u riutilizzabbli. Il-Kummissjoni qed tiżviluppa wkoll pjattaforma komuni tad-data tal-UE dwar is-sustanzi kimiċi (18) biex tiffaċilita l-kondiviżjoni, l-aċċess u l-użu mill-ġdid tad-data eżistenti użata fl-atti legali tal-Unjoni relatati mas-sustanzi kimiċi.

(22)

Din ir-Rakkomandazzjoni tirrispetta l-prinċipju tas-sussidjarjetà peress li l-qafas “sikuri u sostenibbli mid-disinn” previst jaqdi l-ħtiġijiet taż-Żona Ewropea tar-Riċerka u tas-suq uniku għas-sustanzi kimiċi u għall-materjali, fejn hemm bżonn ta’ fehim komuni fil-livell Ewropew tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà għas-sustanzi kimiċi u għall-materjali. Din tirrispetta wkoll il-prinċipju tal-proporzjonalità peress li tgħaqqad l-istabbiliment tal-qafas ma’ perjodu tal-ittestjar b’mezzi mhux legalment vinkolanti, mingħajr ma tnaqqas l-attenzjoni minn kwalunkwe leġiżlazzjoni eżistenti jew futura (tal-Unjoni) dwar is-sustanzi kimiċi u l-materjali.

ADOTTAT DIN IR-RAKKOMANDAZZJONI:

1. SKOP U KAMP TA’ APPLIKAZZJONI

1.1.

Din ir-Rakkomandazzjoni tipproponi li jiġi stabbilit qafas Ewropew għal sustanzi kimiċi u materjali “sikuri u sostenibbli mid-disinn” għall-attivitajiet tar-riċerka u l-innovazzjoni. Id-dettalji tal-perjodu tal-ittestjar u tal-qafas, ibbażati fuq rapporti tekniċi miċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka tal-Kummissjoni (19) (20), huma indikati fl-Anness ta’ din ir-Rakkomandazzjoni.

1.2.

Il-qafas previst jikkonsisti f’metodi għall-valutazzjoni tal-aspetti tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà ta’ sustanza kimika jew materjal. Ir-riżultati miksuba mill-applikazzjoni tal-qafas se jagħmluha possibbli li jiġu ddefiniti kriterji “sikuri u sostenibbli mid-disinn”, inklużi sistemi ta’ għoti ta’ punteġġ u limiti żviluppati abbażi tar-riżultati miksuba. Il-proċess tad-definizzjoni tal-kriterji se jitnieda flimkien mar-reviżjoni tal-qafas. L-iskop ta’ din ir-Rakkomandazzjoni huwa li jitnieda l-ittestjar tal-qafas ta’ valutazzjoni u li jinkiseb feedback sabiex ikunu jistgħu jittejbu r-rilevanza, l-affidabbiltà u l-operabbiltà.

1.3.

Din ir-Rakkomandazzjoni hija indirizzata lill-Istati Membri, lill-industrija, inklużi lill-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (SMEs), lid-dinja akkademika u lill-organizzazzjonijiet tar-riċerka u tat-teknoloġija (RTOs) li jikkontribwixxu għall-iżvilupp ta’ sustanzi kimiċi u materjali jew jaħdmu fuqhom. Hija tistedinhom jużaw il-qafas fil-programmi u l-attivitajiet tagħhom tar-riċerka u l-innovazzjoni relatati mas-sustanzi kimiċi jew mal-materjali. Huma mħeġġa wkoll jirreferu għall-qafas fid-dokumenti ta’ politika jew ta’ strateġija rilevanti.

1.4.

L-Istati Membri, l-industrija, id-dinja akkademika u l-RTOs jenħtieġ li jiżguraw ukoll li l-metodi, il-mudelli u d-data prodotti u użati meta jiġi applikat il-qafas ikunu jaqblu mal-prinċipji ta’ gwida ta’ data traċċabbli, aċċessibbli, interoperabbli u riutilizzabbli (FAIR).

2. UŻI MILL-ISTATI MEMBRI

L-Istati Membri huma mħeġġa:

2.1.

Jippromwovu l-qafas fil-programmi nazzjonali tagħhom tar-riċerka u l-innovazzjoni, u b’hekk jappoġġaw il-perjodu tal-ittestjar bl-applikazzjonijiet u bil-każijiet ta’ użu.

2.2.

Iżidu d-disponibbiltà ta’ data FAIR ta’ kwalità għolja għall-valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà billi jinkorporaw dan l-aspett fil-programmi nazzjonali tagħhom tar-riċerka u l-innovazzjoni u f’politiki relatati, meta jkun rilevanti.

2.3.

Jappoġġaw it-titjib tal-metodi, tal-mudelli u tal-għodod ta’ valutazzjoni, u jagħmlu dawk ġodda disponibbli, biex jiġu integrati fil-qafas sabiex tittejjeb il-valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà.

2.4.

Jappoġġaw l-iżvilupp ta’ kurrikuli edukattivi biex jiġi żgurat it-tagħlim tal-ħiliet meħtieġa għall-implimentazzjoni tal-qafas.

3. UŻI MILL-INDUSTRIJA, MID-DINJA AKKADEMIKA U MILL-RTOs:

L-industrija (inklużi l-SMEs), id-dinja akkademika u l-RTOs huma mħeġġa:

3.1.

Jużaw il-qafas fil-proċessi tar-riċerka u l-innovazzjoni tagħhom għall-iżvilupp ta’ sustanzi kimiċi jew materjali, u b’hekk jappoġġaw il-perjodu tal-ittestjar.

3.2.

Jagħmlu disponibbli data FAIR ta’ kwalità għolja għall-valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà, mingħajr ma jinkisru d-drittijiet tal-proprjetà intellettwali u, jekk ikun rilevanti, kunsiderazzjonijiet ta’ sigurtà.

3.3.

Jappoġġaw l-iżvilupp u t-tqegħid għad-dispożizzjoni ta’ metodi, mudelli u għodod ġodda ta’ valutazzjoni li jistgħu jiġu integrati fil-qafas biex tittejjeb il-valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà.

3.4.

Jappoġġaw l-iżvilupp ta’ kurrikuli ta’ taħriġ professjonali u edukattivi biex jiġi żgurat it-tagħlim tal-ħiliet meħtieġa għall-implimentazzjoni tal-qafas.

4. RAPPORTAR DWAR L-IMPLIMENTAZZJONI TAR-RAKKOMANDAZZJONI:

4.1.

L-Istati Membri, l-industrija, id-dinja akkademika u l-RTOs huma mħeġġa jirrapportaw lill-Kummissjoni dwar l-implimentazzjoni ta’ din ir-Rakkomandazzjoni matul il-perjodu tal-ittestjar.

4.2.

Sabiex jiġi ffaċilitat ir-rapportar tagħhom, il-Kummissjoni se tagħmel mudell ta’ rapportar disponibbli. L-informazzjoni trażmessa jenħtieġ li tinkludi dan li ġej.

—	Kif l-Istati Membri, l-industrija, l-universitajiet u l-RTOs jużaw il-qafas fil-programmi, fl-attivitajiet u f’affarijiet oħrajn tar-riċerka u l-innovazzjoni tagħhom.

—	Inizjattivi u każijiet ta’ użu għall-ittestjar tal-qafas.

—	Inizjattivi għall-iżvilupp ta’ metodi, mudelli u għodod ġodda għall-valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà u kif jistgħu jiġu aċċessati u użati l-eżiti tagħhom.

—	Inizjattivi għall-iżvilupp ta’ sustanzi kimiċi u materjali “sikuri u sostenibbli mid-disinn”.

—	Rapporti ta’ valutazzjoni li jippreżentaw ir-riżultati miksuba mill-ittestjar tal-qafas.

—	Problemi u konġestjonijiet identifikati bl-użu tal-qafas

—	Informazzjoni dwar l-istabbiliment ta’ sistemi ta’ punteġġ u limiti li jistgħu jappoġġaw l-istabbiliment ta’ kriterji “sikuri u sostenibbli mid-disinn” f’qafas rivedut.

Magħmul fi Brussell, it-8 ta’ Diċembru 2022.

Għall-Kummissjoni

Mariya GABRIEL

Membru tal-Kummissjoni

(1) COM(2019)640 final.

(2) COM/2021/390 final.

(3) Ir-Regolament (UE) 2020/852 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Ġunju 2020 dwar l-istabbiliment ta’ qafas biex jiġi ffaċilitat l-investiment sostenibbli, u li jemenda r-Regolament (UE) 2019/2088 (ĠU L 198, 22.6.2020, p. 13).

(4) COM(2020)667 final.

(5) As definiti fl-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà (COM(2020)667 final).

(6) Ir-riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-10 ta’ Lulju 2020 dwar l-Istrateġija għas-Sostenibbiltà fir-rigward tas-Sustanzi Kimiċi (2020/2531(RSP)), https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2020-0201_MT.pdf

(7) Konklużjonijiet tal-Kunsill 6941/21 tal-15 ta’ Marzu 2021, Sustainable Chemicals Strategy of the Union: Time to Deliver, https://www.consilium.europa.eu/media/48827/st06941-en21.pdf

(8) COM(2020)98 final.

(9) COM(2021)400 final.

(10) COM(2022)142 final.

(11) COM(2022)141 final.

(12) Sħarriġ tal-Ewrobarometru (2020) Attitudes of Europeans towards the Environment – Marzu 2020, https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/2257

(13) https://echa.europa.eu/candidate-list-table

(14) COM(2022)142 final.

(15) Il-Kummissjoni Ewropea 2021, Mapping study for the development of Sustainable by Design criteria, https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/f679c200-a314-11eb-9585-01aa75ed71a1/language-en

(16) Caldeira, C., et al. Safe and Sustainable by Design chemicals and materials. Review of safety and sustainability dimensions, aspects, methods, indicators, and tools, EUR 30991 EN, Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, il-Lussemburgu, 2022, ISBN 978-92-76-47560-6 (online), doi:10.2760/879069 (online), JRC127109. 2022.

(17) Il-Kummissjoni Ewropea, Strategic Research and Innovation Plan for Safe and Sustainable Chemicals and Materials, Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, 2022, ISBN 978-92-76-49115-6, doi 10.2777/876851

(18) COM(2020)667 final

(19) Caldeira C., Farcal L., Moretti,C., et al. Safe and Sustainable by Design chemicals and materials. Review of safety and sustainability dimensions, aspects, methods, indicators, and tools, l-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, il-Lussemburgu, 2022, ISBN 978-92-76-47560-6, doi:10.2760/879069

(20) Caldeira C., Farcal L., Garmendia, I., et al., Safe and sustainable by design chemicals and materials: Framework for the definition of safe and sustainable by design criteria for chemicals and materials, l-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, il-Lussemburgu, 2022, ISBN 978-92-76-53264-4, doi: 10.2760/487955

ANNESS

Qafas għad-definizzjoni futura ta’ kriterji ta’ sikurezza u sostenibbli mid-disinn u l-proċedura għall-valutazzjoni tas-sustanzi kimiċi u tal-materjali

Werrej

Prinċipji li jirfdu l-qafas sikuri u sostenibbli mid-disinn

184

Karatteristiċi u struttura tal-qafas

184

Stadju 1: Prinċipji ta’ gwida tad-disinn (mill-ġdid)

185

Stadju 2: Valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà

188

4.1.

Valutazzjoni tal-periklu (Pass 1)

190

4.2.

Aspetti tas-saħħa tal-bniedem u tas-sikurezza tal-produzzjoni u tal-ipproċessar (Pass 2)

193

4.3.

Aspetti tas-saħħa tal-bniedem u ambjentali tal-applikazzjoni finali (Pass 3)

199

4.4.

Valutazzjoni tas-sostenibbiltà ambjentali (Pass 4)

199

Proċedura ta’ valutazzjoni u rapportar

204

Ħarsa ġenerali lejn is-sorsi tad-data biex tiġi appoġġata l-valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà

205

1. Prinċipji li jirfdu l-qafas sikuri u sostenibbli mid-disinn

Ġie ddefinit sett ta’ prinċipji għall-iżvilupp tal-qafas il-ġdid ta’ “sikuri u sostenibbli mid-disinn” (SSbD).

—	Iddefinixxi ġerarkija li tpoġġi s-sikurezza l-ewwel, biex tevita sostituzzjonijiet li jiddispjaċik dwarhom aktar tard.

—

Iddefinixxi kriterji ta’ limitu għad-disinn ta’ sustanzi kimiċi u materjali biex tistimula r-riċerka u l-innovazzjoni (R&I) sostenibbli, ibbażati mhux biss fuq id-data msemmija fir-rekwiżiti tal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar is-sustanzi kimiċi, iżda wkoll fuq data li taqa’ barra mill-ambitu ta’ dawk ir-rekwiżiti.

—	Iffoka fuq li timminimizza b’mod iterattiv il-pressjonijiet ambjentali, billi tuża limiti dinamiċi u cut-offs, sabiex il-qafas isir għodda għall-ġestjoni tat-titjib matul il-proċess tal-innovazzjoni.

—

Żgura l-aħjar użu tad-data disponibbli dwar l-effetti negattivi. Kull sustanza kimika jew materjal (ġdid) għandu jitqabbel mal-ispettru sħiħ ta’ sustanzi strutturalment jew funzjonalment simili biex jiġi vvalutat il-potenzjal mistenni li jikkawża impatt negattiv fuq is-saħħa tal-bniedem jew fuq l-ambjent.

—	Ikkomunika l-azzjonijiet tal-SSbD meħuda tul il-katina tal-provvista kollha; agħmel id-data rilevanti u mhux kunfidenzjali kollha disponibbli f’format traċċabbli, aċċessibbli, interoperabbli u riutilizzabbli (FAIR), għal trasparenza u responsabbiltà akbar u biex twettaq aħjar id-dmir ta’ diliġenza.

—	Ippromwovi l-użu ta’ qafas koerenti mill-partijiet ikkonċernati differenti, inklużi l-industrija u dawk li jfasslu l-politika.

2. Karatteristiċi u struttura tal-qafas

Il-qafas tal-SSbD propost huwa approċċ ġenerali għall-valutazzjoni u għad-definizzjoni tal-kriterji ta’ sikurezza u ta’ sostenibbiltà għas-sustanzi kimiċi u għall-materjali, matul il-proċess tal-innovazzjoni kollu. Dan jista’ jiġi applikat għall-iżvilupp ta’ sustanzi kimiċi u materjali ġodda jew għar-rivalutazzjoni ta’ dawk eżistenti. Fil-każ ta’ sustanzi kimiċi u materjali eżistenti, il-qafas jista’ jintuża: i) biex jappoġġa d-disinn mill-ġdid tal-proċessi ta’ produzzjoni tagħhom biex jagħmilhom aktar sikuri u sostenibbli billi jiġu vvalutati proċessi alternattivi, jew ii) biex iqabbilhom permezz tal-kriterji tal-SSbD (eż. għall-innovazzjoni permezz tas-sostituzzjoni ma’ sustanzi kimiċi jew materjali bi prestazzjoni aħjar jew għall-għażla f’applikazzjonijiet downstream).

Il-qafas jikkonsisti fi stadju ta’ disinn (mill-ġdid) u valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà matul il-passi differenti fiċ-ċiklu tal-ħajja ta’ sustanza kimika jew materjal, filwaqt li jitqiesu l-funzjonalità u l-użu/użi finali. Għalkemm il-qafas ma jivvalutax is-sikurezza u s-sostenibbiltà tal-prodotti, dan jindirizza kif is-sustanzi kimiċi jew il-materjali jintużaw fil-prodotti.

Il-qafas tal-SSbD jinkludi ż-żewġ komponenti li ġejjin:

1.	stadju ta’ disinn (mill-ġdid) li fih jiġu proposti prinċipji ta’ gwida tad-disinn biex jappoġġaw id-disinn sikur u sostenibbli tas-sustanzi kimiċi u tal-materjali;

2.	stadju ta’ valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà li fih jiġu vvalutati s-sikurezza u s-sostenibbiltà tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni.

Il-qafas tal-SSbD jista’ jgħin fid-diversi stadji tal-proċess ta’ innovazzjoni (id-disinn, l-ippjanar, l-ittestjar sperimentali u l-ħolqien ta’ prototipi) meta jittieħdu deċiżjonijiet biex isir, jiġi abbandunat jew jiġi mmodifikat l-approċċ ta’ innovazzjoni. Il-valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà għandha tibda mill-aktar fis possibbli fil-proċess ta’ innovazzjoni biex jiġi żgurat li l-prinċipji tal-SSbD ikunu qed jiġu applikati għad-disinn ta’ sustanza kimika jew ta’ materjal. Wara dan, il-valutazzjoni għandha ssir b’mod iterattiv, fl-istadji sussegwenti tal-iżvilupp, hekk kif gradwalment issir disponibbli aktar informazzjoni. Il-qafas għandu jippermetti flessibbiltà fl-implimentazzjoni tiegħu, biex jiġi żgurat allinjament ma’ leġiżlazzjonijiet orizzontali jew speċifiċi għall-prodott jew ma’ eżenzjonijiet regolatorji.

Il-valutazzjoni proposta tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà ssegwi approċċ ġerarkiku li fih l-ewwel jitqiesu l-aspetti tas-sikurezza, qabel ma wieħed jgħaddi għall-aspetti tas-sostenibbiltà.

L-ewwel pass huwa li tiġi żgurata s-sikurezza billi jiġu kkunsidrati s-sustanzi kimiċi jew il-materjali b’ċerti proprjetajiet perikolużi (għas-saħħa tal-bniedem kif ukoll għall-ambjent) bħala mhux sostenibbli mid-disinn, anke jekk id-disinn tagħhom isegwi prinċipji rakkomandati tad-disinn jew ikollhom impatt ambjentali relattivament baxx. Jekk is-sustanza kimika jew il-materjal inkwistjoni jissodisfa l-kriterji minimi tas-sikurezza, il-valutazzjoni tista’ tipproċedi għall-aspetti tas-sostenibbiltà ambjentali. F’applikazzjonijiet futuri tal-qafas, l-aspetti soċjoekonomiċi tas-sostenibbiltà jistgħu jiġu evalwati wkoll bħala valutazzjoni komplementari.

Dan l-approċċ ibbażat fuq stadji huwa maħsub biex inaqqas il-piż tal-valutazzjoni peress li l-passi inizjali jipproponu li jiġu identifikati kwistjonijiet “projbittivi”. Pereżempju, jekk il-valutazzjoni ta’ sustanza kimika jew ta’ materjal tidentifika tħassib dwar is-sikurezza, LCA ssir biss wara li dan jiġi indirizzat, eż. billi jiġi ddeterminat jekk il-miżuri ta’ mmaniġġar tar-riskji jistgħux jindirizzaw it-tħassib dwar is-sikurezza. Madankollu, skont il-metodi ta’ ħidma ta’ kull organizzazzjoni, il-passi differenti jistgħu jitwettqu f’daqqa.

3. Stadju 1: Prinċipji ta’ gwida tad-disinn (mill-ġdid)

Il-qafas tal-SSbD ikopri tliet livelli tat-terminu “mid-disinn”:

(1)	id-disinn molekulari, biex jiġu ddisinjati sustanzi kimiċi u materjali ġodda abbażi tal-istruttura kimika tagħhom;

(2)	id-disinn tal-proċess, biex il-proċess tal-produzzjoni jsir aktar sikur u aktar sostenibbli, kemm għas-sustanzi kimiċi kif ukoll għall-materjali li qed jiġu żviluppati kif ukoll għas-sustanzi kimiċi u għall-materjali eżistenti;

(3)	id-disinn tal-prodott, meta r-riżultati tal-valutazzjoni tal-SSbD jappoġġaw l-għażla tas-sustanzi kimiċi jew tal-materjali biex jiġu ssodisfati d-domandi funzjonali tal-prodott finali li jintużaw fih.

L-iskop ta’ dan l-istadju huwa li jipprovdi gwida dwar il-prinċipji li għandhom jitqiesu fl-istadju ta’ disinn (mill-ġdid) biex jiġu mmassimizzati l-possibbiltajiet ta’ eżitu ta’ suċċess tal-valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà. F’dan l-istadju, għandhom jiġu ddefiniti l-limiti tal-għan, tal-ambitu u tas-sistema, li se jiddeterminaw il-parametri tal-valutazzjoni tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni. Dan jinkludi għażliet bħall-valutazzjoni ta’ taħlita bħala element uniku jew bħala komponenti ta’ taħlitiet. L-adeżjoni ma’ dawk il-prinċipji mhux neċessarjament tagħmilha possibbli li wieħed jasal għal konklużjonijiet dwar il-prestazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà tas-sustanzi kimiċi u tal-materjali inkwistjoni. Dan jirrikjedi valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà fl-istadju li jmiss.

Il-prinċipji tad-disinn huma miġbura fil-qosor fit-Tabella 1 (lista mhux eżawrjenti). Dawn huma dderivati mill-aħjar prattiki eżistenti, eż. il-Prinċipji tal-Kimika Ekoloġika (1), il-Prinċipji tal-Inġinerija Ekoloġika (2), il-Kriterji tas-Sostenibbiltà tal-Kimika (3), ir-Regoli tad-Deheb tal-Aġenzija Ġermaniża għall-Ambjent (UBA) (4), il-Prinċipji tal-Kimika taċ-Ċirkolarità (5). Jistgħu jiġu kkunsidrati wkoll prinċipji oħrajn minn dawk l-aħjar prattiki.

Tabella1:

Lista mhux eżawrjenti ta’ prinċipji ta’ gwida tad-disinn, definizzjonijiet assoċjati, u eżempji ta’ azzjonijiet fl-istadju tad-disinn (mill-ġdid)

Prinċipju tad-disinn

Definizzjoni

Eżempji ta’ azzjonijiet

Effiċjenza tal-materjali

L-inkorporazzjoni tas-sustanzi kimiċi jew tal-materjali kollha użati fi proċess fil-prodott finali jew l-irkupru sħiħ tagħhom fil-proċess, u b’hekk tintuża inqas materja prima u jiġi ġġenerat inqas skart.

Immassimizza r-rendiment matul ir-reazzjoni biex tnaqqas il-konsum ta’ sustanzi kimiċi jew materjali.

Irkupra aktar sustanzi kimiċi jew materjali li ma jkunux irreaġixxew.

Agħżel materjali u proċessi li jimminimizzaw il-ġenerazzjoni tal-iskart.

Identifika l-okkorrenza tal-użu ta’ materja prima kritika (6), sabiex timminimizzaha jew tissostitwiha.

Imminimizza l-użu ta’ sustanzi kimiċi jew materjali perikolużi

Il-preżervazzjoni tal-funzjonalità tal-prodotti filwaqt li jitnaqqas jew jiġi evitat kompletament l-użu ta’ sustanzi kimiċi jew materjali perikolużi meta possibbli.

L-użu tal-aħjar teknoloġija biex jiġi evitat l-esponiment fl-istadji kollha taċ-ċiklu tal-ħajja ta’ sustanza kimika jew materjal.

Naqqas u/jew elimina sustanzi kimiċi jew materjali perikolużi fil-proċessi tal-produzzjoni.

Fassal mill-ġdid il-proċessi tal-produzzjoni biex timminimizza l-użu ta’ sustanzi kimiċi/materjali perikolużi.

Elimina sustanzi kimiċi jew materjali perikolużi fil-prodotti finali.

Iddisinja għall-effiċjenza enerġetika

Il-minimizzazzjoni tal-enerġija użata għall-produzzjoni u għall-użu ta’ sustanza kimika jew materjal fil-proċess tal-produzzjoni u/jew fil-katina tal-provvista.

Agħżel jew żviluppa proċessi (tal-produzzjoni) li:

a.	jinvolvu tekniki alternattivi u inqas intensivi fil-produzzjoni/fis-separazzjoni tal-enerġija

b.	jimmassimizzaw l-użu mill-ġdid tal-enerġija (eż. l-integrazzjoni tan-networks tas-sħana u l-koġenerazzjoni)

c.	għandhom inqas passi tal-produzzjoni

d.	jużaw katalizzaturi, inklużi enzimi

e.	inaqqsu l-ineffiċjenzi u jisfruttaw l-enerġija residwa disponibbli fil-proċess jew agħżel perkorsi ta’ reazzjoni b’temperatura aktar baxxa

Uża sorsi rinnovabbli

Il-konservazzjoni tar-riżorsi, permezz ta’ ċirkwiti magħluqa għar-riżorsi jew bl-użu ta’ materjal u sorsi ta’ enerġija rinnovabbli.

Ippromwovi l-użu ta’ materja prima li:

a.	hija rinnovabbli

b.	hija ċirkolari

c.	ma toħloqx kompetizzjoni fuq l-art

d.	ma taffettwax b’mod negattiv il-bijodiversità

jew proċessi li:

a.	jużaw riżorsi tal-enerġija rinnovabbli b’emissjonijiet b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju u mingħajr effetti negattivi fuq il-bijodiversità

Ipprevjeni u evita emissjonijiet perikolużi

L-applikazzjoni ta’ teknoloġiji biex jiġu mminimizzati jew evitati l-emissjonijiet perikolużi jew ir-rilaxx ta’ sustanzi niġġiesa fl-ambjent.

Agħżel materjali jew proċessi li:

a.	jimminimizzaw il-ġenerazzjoni ta’ skart perikoluż u prodotti sekondarji perikolużi

b.	jimminimizzaw il-ġenerazzjoni tal-emissjonijiet (eż. komposti organiċi volatili, karbonju organiku totali, sustanzi niġġiesa aċidifikanti u ta’ ewtrofikazzjoni, u metalli tqal)

Iddisinja għal tmiem il-ħajja

Iddisinja sustanzi kimiċi u materjali sabiex, ladarba jkunu laħqu l-iskop tagħhom, dawn jiddiżintegraw ruħhom f’sustanzi kimiċi li ma joħolqu l-ebda riskju għall-ambjent jew għall-bnedmin.

Iddisinja sustanzi kimiċi u materjali b’tali mod li jkunu tajbin għall-użu mill-ġdid, għall-ġbir, għas-separazzjoni tal-iskart u għar-riċiklaġġ/għall-użu mill-ġdid kreattiv.

Evita l-użu ta’ sustanzi kimiċi jew materjali li jimpedixxu proċessi ta’ tmiem il-ħajja bħar-riċiklaġġ.

Agħżel materjali li huma:

a.	aktar durabbli (b’ħajja itwal u li jirrikjedu inqas manutenzjoni)

b.	faċli biex jiġu sseparati u organizzati

c.	ta’ valur anke wara li jintużaw (wara l-ħajja kummerċjali)

d.	kompletament bijodegradabbli għall-użi li inevitabbilment iwasslu għar-rilaxx fl-ambjent jew fl-ilma mormi

Ikkunsidra ċ-ċiklu tal-ħajja kollu

L-applikazzjoni tal-prinċipji tad-disinn għaċ-ċiklu tal-ħajja kollu, mill-katina tal-provvista tal-materja prima sa tmiem il-ħajja tal-prodott finali.

Ikkunsidra:

a.	l-użu ta’ imballaġġ li jista’ jerġa’ jintuża għas-sustanza kimika jew għall-materjal li jkun qed jiġi vvalutat u għas-sustanzi kimiċi jew għall-materjali fil-katina tal-provvista tiegħu

b.	loġistika effiċjenti fl-użu tal-enerġija (eż. it-tnaqqis tal-kwantitajiet ittrasportati, it-tibdil tal-mezzi tat-trasport)

c.	it-tnaqqis tad-distanzi tat-trasport fil-katina tal-provvista

4. Stadju 2: Valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà

Ladarba jkunu ġew elenkati l-prinċipji tad-disinn, l-istadju li jmiss huwa l-valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà li tikkonsisti minn erba’ passi. L-ewwel tliet passi jkopru prinċipalment aspetti differenti tas-sikurezza tas-sustanzi kimiċi jew tal-materjali. Dawn it-tliet passi jibnu fuq l-għarfien iġġenerat mil-leġiżlazzjoni eżistenti tal-UE dwar is-sustanzi kimiċi bħar-Regolament (KE) Nru 1907/2006 dwar Reġistrazzjoni, il-Valutazzjoni, l-Awtorizzazzjoni u r-Restrizzjoni ta’ Sustanzi Kimiċi (REACH), ir-Regolament (KE) Nru 1272/2008 dwar il-Klassifikazzjoni, it-Tikkettar u l-Imballaġġ (CLP), jew id-Direttiva 89/391/KEE dwar is-sikurezza u s-saħħa okkupazzjonali (OSH), li hija adattata għall-applikazzjoni tar-R&I tal-SSbD. Ir-raba’ pass ikopri l-aspett ambjentali tas-sostenibbiltà. Skont kif jiġi applikat il-qafas tal-SSbD, jista’ jkun utli wkoll li jiġu vvalutati l-aspetti soċjoekonomiċi tas-sostenibbiltà – pereżempju bħala element addizzjonali sabiex tiġi kkomplementata l-valutazzjoni ewlenija tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà fl-applikazzjoni futura tal-qafas.

L-erba’ passi, għalkemm huma ppreżentati b’mod sekwenzjali, jistgħu jitwettqu b’mod parallel, hekk kif l-informazzjoni ssir disponibbli f’diversi punti taċ-ċiklu tal-ħajja tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni u skont jekk tkunx qed tiġi vvalutata sustanza kimika jew materjal ġdid jew eżistenti.

Kull pass jikkonsisti f’aspetti li jistgħu jitkejlu permezz ta’ indikaturi. L-indikaturi jiġu vvalutati bil-metodi proposti fil-qafas. Għall-finijiet tal-qafas, kriterju jista’ jiġi ffurmat minn aspett b’metodu ta’ valutazzjoni u b’limitu minimu jew valuri fil-mira (li tista’ tkun ibbażata fuqhom deċiżjoni dwar is-sikurezza jew is-sostenibbiltà ta’ sustanza kimika jew materjal). F’dan l-istadju, huma disponibbli limiti għall-Pass 1 peress li ġew stabbiliti fil-leġiżlazzjonijiet tal-UE dwar is-sustanzi kimiċi (CLP u REACH).

F’dan l-istadju, il-qafas tal-SSbD għandu applikabbiltà biss fl-istadju tal-innovazzjoni tal-iżvilupp tas-sustanzi kimiċi u tal-materjali, kif spjegat fl-istadju 1; dan ma jinterferixxix mal-obbligi legali tal-Unjoni għas-sustanzi kimiċi u għall-materjali.

Pass 1 – Valutazzjoni tal-periklu (proprjetajiet intrinsiċi)

Dan il-pass iħares lejn il-proprjetajiet intrinsiċi tas-sustanza kimika jew tal-materjal sabiex jifhem il-profil ta’ periklu tiegħu (7) (perikli għas-saħħa tal-bniedem, ambjentali u fiżiċi), qabel ma jivvaluta s-sikurezza matul il-produzzjoni, l-ipproċessar u l-użu tiegħu.

Pass 2 – Aspetti tas-saħħa tal-bniedem u tas-sikurezza tal-produzzjoni u tal-ipproċessar

Dan il-pass jivvaluta l-aspetti tas-saħħa u tas-sikurezza tal-bniedem b’rabta mal-produzzjoni u tal-ipproċessar tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni. Il-produzzjoni tfisser il-proċess tal-produzzjoni mill-estrazzjoni tal-materja prima sal-produzzjoni tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkluż ir-riċiklaġġ jew l-immaniġġar tal-iskart.

L-għan huwa li jiġi vvalutat jekk il-produzzjoni u l-ipproċessar tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni joħolqux xi riskju għall-ħaddiema, f’konformità mad-direttivi tal-UE dwar is-Saħħa u s-Sikurezza Okkupazzjonali jew lil hinn minnhom.

Pass 3 – Aspetti tas-saħħa tal-bniedem u ambjentali fil-fażi finali tal-applikazzjoni

Dan il-pass jivvaluta l-perikli u r-riskji tal-applikazzjoni finali tal-materjal jew tas-sustanza kimika inkwistjoni. Dan ikopri esponiment speċifiku għall-użu għas-sustanza kimika jew għall-materjal u r-riskji assoċjati.

L-għan huwa li jiġi vvalutat jekk l-użu ta’ sustanza kimika jew materjal fl-applikazzjoni finali tiegħu joħloqx xi riskju għas-saħħa tal-bniedem jew għall-ambjent.

Pass 4 – Valutazzjoni tas-sostenibbiltà ambjentali

Fir-raba’ pass, l-impatti tas-sostenibbiltà ambjentali matul iċ-ċiklu tal-ħajja kollu tas-sustanza kimika/tal-materjal jitqiesu permezz ta’ LCA, li tivvaluta diversi kategoriji ta’ impatt bħat-tibdil fil-klima u l-użu tar-riżorsi. F’dan il-pass, jitqiesu wkoll it-tossiċità u l-ekotossiċità, b’referenza għall-impatti minħabba l-emissjonijiet taċ-ċiklu tal-ħajja għall-bnedmin u għall-ambjent permezz ta’ kompartimenti ambjentali (eż. il-ħamrija, l-ilma, l-arja), inkluża l-mobbiltà bejn il-kompartimenti u mhux permezz ta’ esponiment dirett (kopert fil-Pass 3).

(1)	Proprjetajiet perikolużi tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni

(2)	Aspetti tas-saħħa tal-bniedem u tas-sikurezza tal-produzzjoni u tal-ipproċessar

(3)	Perikli u riskji tal-applikazzjoni finali tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni

(4)	Impatti ambjentali matul iċ-ċiklu tal-ħajja tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni

Illustrazzjoni 2: Illustrazzjoni tal-aspetti tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà tas-sustanza kimika jew tal-materjal kopert mill-valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà. Il-kaxxi bil-kulur jindikaw liema stadju taċ-ċiklu tal-ħajja huwa kopert. It-tikka ħamra tirreferi għas-sustanza kimika jew għall-materjal li jkun qed jiġi vvalutat, filwaqt li t-tikek sofor u griżi jirreferu għas-sustanzi l-oħrajn kollha emessi matul iċ-ċiklu tal-ħajja tiegħu (eż. sustanzi kimiċi tossiċi oħrajn emessi matul l-estrazzjoni tal-materja prima jew bħala riżultat tal-enerġija użata fil-proċess tal-produzzjoni).

4.1. Valutazzjoni tal-periklu (Pass 1)

Fil-leġiżlazzjoni tal-UE dwar is-sustanzi kimiċi (REACH u CLP), il-perikli kimiċi huma maqsuma f’perikli għas-saħħa tal-bniedem, perikli ambjentali u perikli fiżiċi. Dawn il-perikli jerġgħu jinqasmu fi klassijiet u f’kategoriji ta’ periklu, li huma inklużi fil-valutazzjoni. L-għan huwa li jiġi stabbilit sett ta’ kriterji tal-SSbD għall-proprjetajiet intrinsiċi tas-sustanzi kimiċi u tal-materjali li jista’ jkollhom effetti negattivi fuq il-bnedmin jew fuq l-ambjent. Dan huwa bbażat fuq il-klassijiet u l-kategoriji ta’ periklu stabbiliti fir-Regolament CLP. Il-valutazzjoni tal-SSbD hija volontarja u marbuta mal-attivitajiet tar-riċerka u l-innovazzjoni. Għalhekk, l-ambitu tagħha jista’ jkun usa’ mid-data li jkopru dawn ir-Regolamenti. It-tliet kategoriji ta’ periklu ewlenin huma:

1.	il-proprjetajiet perikolużi intrinsiċi rilevanti għas-saħħa tal-bniedem (perikli għas-saħħa tal-bniedem)

2.	il-proprjetajiet perikolużi intrinsiċi rilevanti għall-ambjent (perikli ambjentali)

3.	il-proprjetajiet fiżiċi ta’ periklu (perikli fiżiċi).

Il-klassifikazzjoni tal-SSbD tal-proprjetajiet perikolużi hija marbuta mill-qrib ma’ inizjattivi rilevanti tal-KE, bħall-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà (8), il-proposta għal regolament dwar prodotti sostenibbli (9) jew il-finanzjament sostenibbli tal-UE (10). Il-kriterji ta’ klassifikazzjoni għas-sustanzi u għat-taħlitiet stabbiliti mir-Regolament CLP jeħtieġ li jiġu kkonsultati għal kwalunkwe informazzjoni dettaljata dwar il-metodi ta’ valutazzjoni.

Ir-Regolament dwar il-metodi ta’ ttestjar (11) jistabbilixxi l-metodi ta’ ttestjar li għandhom jintużaw għall-ġenerazzjoni ta’ data għall-valutazzjoni tal-perikli, u l-metodi huma fil-biċċa l-kbira bbażati fuq il-Linji Gwida tal-OECD għall-Ittestjar tas-Sustanzi Kimiċi (12), li huma waħda mill-għodod ewlenin għall-valutazzjoni globali tal-effetti negattivi potenzjali tas-sustanzi kimiċi fuq is-saħħa tal-bniedem u fuq l-ambjent. Barra minn hekk, il-metodi rrakkomandati għall-valutazzjoni tal-proprjetajiet perikolużi huma inklużi fil-Gwida tal-ECHA dwar l-Applikazzjoni tal-Kriterji CLP (13), li tappoġġa l-kriterji CLP għall-proprjetajiet ta’ periklu. Appoġġ ulterjuri dwar il-metodi ta’ valutazzjoni huwa disponibbli fil-Gwida tal-Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi (ECHA) dwar ir-Rekwiżiti tal-Informazzjoni u l-Valutazzjoni tas-Sigurtà Kimika (14), li tiddeskrivi r-rekwiżiti ta’ informazzjoni u kif għandhom jiġu ssodisfati f’konformità mar-Regolament REACH. Il-klassifikazzjoni għall-valutazzjoni tal-SSbD diġà tista’ tikkunsidra klassijiet ta’ periklu ulterjuri bħal: persistenti, bijoakkumulattiv u tossiku (PBT), persistenza għolja u bijoakkumulazzjoni għolja (vPvB), persistenti, mobbli u tossiku (PMT), persistenza għolja u mobbiltà għolja (vPvM), interferenza endokrinali. Anke jekk dawk il-klassijiet ta’ periklu jkunu għadhom mhumiex stabbiliti fis-CLP, diġà jista’ jiġi applikat abbozz ta’ kriterji li jkunu qed jiġu żviluppati.

Għall-valutazzjoni tal-aspetti fit-Tabella 2 (15), qed jiġi propost approċċ fi stadji skont id-disponibbiltà tad-data. Peress li l-informazzjoni disponibbli għal sustanzi kimiċi jew materjali żviluppati ġodda tista’ tkun limitata fil-bidu tal-proċess, approċċ fi stadji huwa ta’ benefiċċju biex il-perikli jkunu jistgħu jiġu kkaratterizzati kemm jista’ jkun malajr fl-istadju tal-innovazzjoni (jiġifieri matul id-disinn tas-sustanza kimika jew tal-materjal) billi jintużaw, pereżempju, metodoloġiji ta’ approċċ ġdid (NAMs) biex jiġu ġġenerati d-data u l-għarfien. Approċċ fi stadji jagħmilha possibbli li jiġu identifikati sustanzi kimiċi jew materjali perikolużi suspettati kmieni fil-proċess tal-innovazzjoni, u li jittieħdu deċiżjonijiet infurmati (eż. valutazzjoni ulterjuri tal-periklu, skrinjar tas-sustanza, talba għal aktar data permezz taċ-ċiklu tal-ħajja tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni). Fil-bidu għandhom jintużaw skrinjar ta’ volum kbir, mudelli bbażati fuq il-kompjuter, read-across u approċċi alternattivi oħrajn sabiex il-kandidati l-aktar promettenti biss (sustanzi kimiċi jew materjali inqas perikolużi) jiġu ttestjati f’livelli ogħla f’konformità mar-rekwiżiti regolatorji għas-sustanzi kimiċi li għandhom jiġu introdotti fis-suq. Jekk il-valutazzjoni ssir fuq sustanza kimika eżistenti (eż. li tkun diġà fis-suq), l-NAMs jistgħu jintużaw biex jimlew kwalunkwe lakuna fid-data meħtieġa biex jiġu ssodisfati r-rekwiżiti ta’ informazzjoni għall-aspetti msemmija fit-Tabella 2. Għandu jsir ukoll skrinjar tad-data akkademika disponibbli qabel ma tittieħed deċiżjoni dwar il-ħtieġa ta’ studji addizzjonali, b’mod partikolari dawk li jinvolvu annimali tal-laboratorju.

Tabella 2

Lista ta’ aspetti (proprjetajiet perikolużi) rilevanti għall-Pass 1

Definizzjoni tal-grupp

Perikli għas-saħħa tal-bniedem

Perikli ambjentali

Perikli fiżiċi

Grupp A:

Jinkludi l-aktar sustanzi perikolużi (skont l-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà), inklużi sustanzi ta’ tħassib serju ħafna (SVHC) (jiġifieri, sustanzi li jissodisfaw il-kriterji stabbiliti fl-Artikolu 57(a-f) tar-REACH u identifikati f’konformità mal-Artikolu 59(1) ta’ REACH (16), (17)

—	Karċinoġeniċità tal-Kat. 1 A u 1B

—	Mutaġeniċità għaċ-ċelloli ġerminali tal-Kat. 1 A u 1B

—	Tossiċità riproduttiva/tal-iżvilupp tal-Kat. 1 A u 1B

—	Interferenza endokrinali tal-Kat. 1 (saħħa tal-bniedem)

—	Sensitizzazzjoni respiratorja tal-Kat. 1

—	Tossiċità speċifika ta’ organu mmirat - esponiment ripetut (STOT-RE) tal-Kat. 1, inkluż immunotossiċità u newrotossiċità

—	Persistenti, bijoakkumulattiv u tossiku/persistenza għolja u bijoakkumulazzjoni għolja (PBT/vPvB)

—	Persistenti, mobbli u tossiku/persistenza għolja u mobbiltà għolja (PMT/vPvM) (18)

—	Interferenza endokrinali tal-Kat. 1 (ambjent)

Grupp B:

Jinkludi sustanzi ta’ tħassib, kif deskritti fl-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà u ddefiniti fl-Artikolu 2(28) tal-proposta tal-ekodisinn għal prodotti sostenibbli (19), iżda mhux inklużi fil-Grupp A

—	Sensitizzazzjoni tal-ġilda tal-Kat. 1

—	Karċinoġeniċità tal-Kat. 2

—	Mutaġeniċità għaċ-ċelloli ġerminali tal-Kat. 2

—	Tossiċità riproduttiva/tal-iżvilupp tal-Kat. 2

—

Tossiċità speċifika ta’ organu mmirat - esponiment ripetut (STOT-RE) tal-Kat. 2

—	Tossiċità speċifika ta’ organu mmirat - esponiment ta’ darba (STOT-SE) tal-Kat. 1 u 2

—	Interferenza endokrinali tal-Kat. 2 (saħħa tal-bniedem)

—	Perikoluż għas-saff tal-ożonu

—	Tossiċità ambjentali kronika (tossiċità akkwatika kronika)

—	Interferenza endokrinali tal-Kat. 2 (ambjent)

Grupp C:

Jinkludi l-klassijiet ta’ periklu l-oħrajn mhux fil-Gruppi A jew B

—	Tossiċità akuta

—	Korrużjoni tal-ġilda

—	Irritazzjoni tal-ġilda

—	Ħsara serja lill-għajnejn/irritazzjoni tal-għajnejn

—	Periklu ta’ aspirazzjoni (Kat. 1)

—	Tossiċità speċifika ta’ organu mmirat - esponiment ta’ darba (STOT-SE) tal-Kat. 3

—	Tossiċità ambjentali akuta (tossiċità akkwatika akuta)

—

Splussivi

—	Gassijiet, likwidi u solidi u li jaqbdu

—	Gassijiet, likwidi, solidi ossidanti

—	Gassijiet taħt pressjoni

—	Awtoreattività

—	Likwidi piroforiċi, solidi

—	Awtotisħin

—	Meta jmiss mal-ilma jarmi gass li jaqbad

—	Perossidi organiċi

—	Korrużività

—	Splussivi desensitizzati

4.2. Aspetti tas-saħħa tal-bniedem u tas-sikurezza tal-produzzjoni u tal-ipproċessar (Pass 2)

L-aspetti inklużi f’dan il-pass huma relatati mas-saħħa u mas-sikurezza okkupazzjonali matul il-produzzjoni u l-ipproċessar ta’ sustanza kimika jew materjal. Ir-riskju għandu jiġi stmat bħala taħlita tal-perikli tas-sustanza kimika jew tal-materjal, l-esponiment matul il-proċessi differenti u l-miżuri ta’ mmaniġġar tar-riskji stabbiliti.

Għal din il-parti tal-valutazzjoni, huwa importanti li jiġu identifikati l-passi kollha tal-produzzjoni u tal-ipproċessar, is-sustanzi użati f’kull wieħed minnhom (eż. sustanzi kimiċi jew materja prima, għajnuniet għall-ipproċessar), is-sustanzi li jistgħu jiġu prodotti matul il-proċessi (komposti organiċi volatili, prodotti sekondarji, eċċ.), u li jiġu identifikati l-perikli u r-riskji tagħhom għall-ħaddiema. Il-kundizzjonijiet operazzjonali (kif tintuża s-sustanza fil-proċess, jekk l-ipproċessar tagħha huwiex magħluq/miftuħ, il-konċentrazzjoni tagħha fi preparazzjoni) flimkien mal-potenzjal tar-rilaxx (il-volatilità, il-ħolqien ta’ trab, il-fugaċità, it-temperatura, il-pressjoni), u l-miżuri ta’ mmaniġġar tar-riskji stabbiliti (eż. il-ventilazzjoni tal-egżost lokalizzata) se jiddeterminaw il-probabbiltà tal-esponiment tal-ħaddiema u r-rotta ta’ esponiment potenzjali (teħid bin-nifs, dermali, inġestjoni orali).

Bħal fil-Pass 1, jista’ jiġi applikat approċċ fi stadji, skont id-disponibbiltà tad-data.

Hemm diversi mudelli kwalitattivi/ssimplifikati disponibbli (magħrufa wkoll bħala mudelli ta’ kontrolli raggruppati) għall-valutazzjoni tas-sikurezza u għall-immaniġġar tar-riskji fuq il-post tax-xogħol. Dawn il-mudelli huma mfassla biex jikkaratterizzaw ir-riskju fuq il-post tax-xogħol bl-użu ta’ approċċ ta’ stadju wieħed, meta s-sett sħiħ ta’ data meħtieġa biex titwettaq valutazzjoni kwantitattiva ma jkunx disponibbli. Il-mudelli huma bbażati fuq l-assenjazzjoni ta’ punteġġi jew livelli għal xi wħud mill-varjabbli li ġejjin li għandhom jiġu kkunsidrati matul il-karatterizzazzjoni tar-riskju:

—	il-perikli tas-sustanzi kimiċi

—	il-frekwenza u d-durata tal-esponiment

—	l-ammont tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni li jintuża jew ikun preżenti

—	il-proprjetajiet fiżiċi tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni, bħall-volatilità jew il-ħolqien ta’ trab

—	il-kundizzjonijiet operazzjonali

—	it-tip ta’ miżuri ta’ mmaniġġar tar-riskji stabbiliti

Hemm żewġ tipi ta’ mudelli: mudelli li jistmaw ir-riskju potenzjali ta’ esponiment (dawn ma jinkludux il-miżuri preventivi meħuda bħala varjabbli tal-input) u mudelli li jistmaw ir-riskju mistenni ta’ esponiment (dawn jistmaw ir-riskju finali, filwaqt li jikkunsidraw il-miżuri preventivi implimentati, jekk ikun hemm).

Ir-riżultat huwa kategorizzazzjoni f’livelli differenti ta’ riskju, biex jiġi ddeterminat jekk ir-riskju huwiex aċċettabbli u, jekk ikun meħtieġ, it-tipi ta’ miżuri preventivi li għandhom jiġu applikati.

Fost l-għodod ta’ valutazzjoni rakkomandati għall-Pass 2 hemm l-għodda ta’ valutazzjoni tar-riskju mmirata (TRA) fi stadji żviluppata miċ-Ċentru Ewropew għall-Ekotossikoloġija u t-Tossikoloġija tas-Sustanzi Kimiċi (ECETOC). L-ECETOC TRA (20), ġiet żviluppata biex tiffaċilita r-reġistrazzjoni tas-sustanzi kimiċi f’konformità mar-Regolament REACH, u tintuża ħafna mill-industrija u hija magħrufa mill-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju. Sabiex tintuża din l-għodda, huwa rrakkomandat li tiġi applikata l-gwida tal-ECHA (il-Kapitolu R12 Deskrizzjoni tal-użu (21)) biex jiġi ddefinit l-użu tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni fl-istadji differenti, peress li l-għodda tuża din il-gwida bħala referenza. Hemm disponibbli wkoll mudelli u għodod oħrajn, eż. Chesar (22) (rilevanti wkoll għall-Pass 3 fejn jiġu pprovduti aktar dettalji), il-mudell tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO) (23), il-Mudell Ġermaniż tal-Kolonna tas-Sustanzi Perikolużi, appoġġat mill-għodda “Skema ta’ Kontroll fuq il-Post tax-Xogħol b’Użu Faċli għas-Sustanzi Perikolużi” (EMKG) (24), il-mudell INRS (25); il-mudell Netherlandiż ta’ Stoffenmanager (26), jew il-mudell Belġjan ta’ REGETOX (27).

Eżempji ta’ aspetti u indikaturi rilevanti li għandhom jiġu vvalutati fil-Pass 2 huma elenkati fit-Tabella 3. Dawn huma adattati mill-Mudell Ġermaniż tal-Kolonna tas-Sustanzi Perikolużi żviluppat mill-Istitut għas-Sikurezza u s-Saħħa Okkupazzjonali tal-Korp Ġermaniż tal-Assigurazzjoni għall-Inċidenti Soċjali (28). Fil-każ ta’ perikli kroniċi għas-saħħa tal-bniedem, dawn huma marbuta mar-raggruppament tal-klassijiet ta’ periklu fil-Pass 1. Il-Mudell tal-Kolonna ġie żviluppat primarjament biex jappoġġa l-valutazzjoni tas-sostituzzjoni ta’ sustanzi perikolużi, iżda l-approċċ jista’ jiġi adattat għal skopijiet oħrajn u bl-użu tal-istess informazzjoni.

Tabella 3

Eżempji ta’ aspetti u indikaturi rilevanti għall-Pass 2 adattati mill-Mudell Ġermaniż tal-Kolonna tas-Sustanzi Perikolużi.

Aspett

Sottoaspetti u indikaturi

Perikli akuti għas-saħħa tal-bniedem

Perikli kroniċi għas-saħħa tal-bniedem

Proprjetajiet fiżiċi

Perikli mill-imġiba tar-rilaxx

Kontribut għar-riskju relatat mal-ipproċessar

Proċess ta’ riskju għoli ħafna

—	Sustanzi jew taħlitiet tossiċi b’mod akut, tal-Kat. 1 jew 2 (H300, H310, H330)

—	Sustanzi jew taħlitiet li jitfgħu gass tossiku ħafna meta jmissu l-aċidi (EUH032)

—	Perikli għall-bniedem simili għall-Grupp A tal-Pass 1

—	Sustanzi jew taħlitiet splussivi instabbli (H200)

—	Sustanzi, taħlitiet jew oġġetti splussivi, diviżjonijiet 1.1 (H201), 1.2 (H202), 1.3 (H203), 1.4 (H204), 1.5 (H205) u 1.6 (mingħajr il-frażi H)

—	Gassijiet li jaqbdu, Kat. 1 A (H220, H230, H231, H232) u Kat. 1B u 2 (H221)

—	Gassijiet piroforiċi (H232)

—	Likwidi li jaqbdu, Kat. 1 (H224)

—	Sustanzi jew taħlitiet awtoreattivi, Tipi A (H240) u B (H241)

—	Perossidi organiċi, Tipi A (H240) u B (H241)

—	Likwidi jew solidi piroforiċi, Kat. 1 (H250)

—	Sustanzi jew taħlitiet li meta jmissu mal-ilma jerħu gassijiet li jaqbdu li jistgħu jieħdu n-nar spontanjament, Kat. 1 (H260)

—	Likwidi jew solidi ossidanti, Kat. 1 (H271)

—

Gassijiet

—	Likwidi bi pressjoni tal-fwar ta’ > 250 hPa (mbar)

—	Solidi li jiġġeneraw it-trab

—	Ipproċessar miftuħ

—	Possibbiltà ta’ kuntatt dirett mal-ġilda

—	Applikazzjoni għal żona kbira

—	Disinn miftuħ jew disinn parzjalment miftuħ, ventilazzjoni naturali

Proċess ta’ riskju għoli

—	Sustanzi jew taħlitiet tossiċi b’mod akut, Kat. 3 (H301, H311, H331)

—	Sustanzi jew taħlitiet li huma tossiċi meta jmissu mal-għajnejn (EUH070)

—	Sustanzi jew taħlitiet li jitfgħu gass tossiku meta jmissu l-ilma jew l-aċidi (EUH029, EUH031)

—	Sustanzi jew taħlitiet b’tossiċità speċifika ta’ organu mmirat (esponiment ta’ darba), Kat. 1: Jagħmel ħsara lill-organi (H370)

—	Sustanzi jew taħlitiet li jikkawżaw sensitizzazzjoni tal-ġilda (H317, Sh)

—	Sustanzi jew taħlitiet li jikkawżaw sensitizzazzjoni tal-organi respiratorji (H334, Sa)

—	Sustanzi jew taħlitiet korrużivi għall-ġilda, Kat. 1, 1 A (H314)

—	Perikli umani simili għall-Grupp B tal-Pass 1

—	Aerosols, Kat. 1 (H222 u H229)

—	Likwidi li jaqbdu, Kat. 2 (H225)

—	Solidi li jaqbdu, Kat. 1 (H228)

—	Sustanzi jew taħlitiet awtoreattivi, Tipi C u D (H242)

—	Perossidi organiċi, Tipi C u D (H242)

—	Sustanzi jew taħlitiet li jisħnu waħedhom tal-Kat. 1 (H251)

—	Sustanzi jew taħlitiet li meta jmissu mal-ilma jerħu gassijiet li jaqbdu li jistgħu jieħdu n-nar spontanjament, Kat. 2 (H261)

—	Gassijiet ossidanti, Kat.1 (H270)

—	Likwidi jew solidi ossidanti, Kat. 2 (H272)

—	Splussivi desensitizzati, Kat. 1 (H206) u Kat. 2 (H207)

—	Sustanzi jew taħlitiet b’ċerti proprjetajiet (EUH001, EUH014, EUH018, EUH019, EUH044)

—	Likwidi bi pressjoni tal-fwar ta’ 50-250 hPa (mbar)

—	Disinn parzjalment miftuħ, ftuħ relatat mal-ipproċessar b’estrazzjoni sempliċi, miftuħ b’estrazzjoni sempliċi

Proċess ta’ riskju medju

—	Sustanzi jew taħlitiet tossiċi b’mod akut, Kat. 4 (H302, H312, H332)

—	Sustanzi jew taħlitiet b’tossiċità speċifika ta’ organu mmirat (esponiment ta’ darba), Kat. 2: Jista’ jikkawża ħsara lill-organi (H371)

—	Sustanzi jew taħlitiet korrużivi għall-ġilda, Kat. 1B, 1C (H314)

—	Sustanzi jew taħlitiet li jagħmlu ħsara lill-għajnejn (H318)

—	Sustanzi jew taħlitiet li għandhom effett korrużiv fuq l-organi respiratorji (EUH071)

—	Gassijiet mhux tossiċi li jistgħu jikkawżaw soffokazzjoni billi jispostaw l-arja (eż. nitroġenu)

—	Perikli għall-bniedem simili għall-Grupp C tal-Pass 1, ħlief dawk elenkati taħt “perikli akuti għas-saħħa tal-bniedem” (il-kolonna tax-xellug).

—	Aerosols, Kat. 2 (H223 u H229)

—	Likwidi li jaqbdu, Kat. 3 (H226)

—	Solidi li jaqbdu, Kat. 2 (H228)

—	Sustanzi jew taħlitiet awtoreattivi, Tipi E u F (H242)

—	Perossidi organiċi, Tipi E u F (H242)

—	Sustanzi jew taħlitiet li jisħnu waħedhom, Kat. 2 (H252)

—	Sustanzi jew taħlitiet li meta jmissu mal-ilma jerħu gassijiet li jaqbdu li jistgħu jieħdu n-nar spontanjament, Kat. 3 (H261)

—	Likwidi jew solidi ossidanti, Kat. 3 (H272)

—	Gassijiet taħt pressjoni (H280, H281)

—	Jista’ jkun korrużiv għall-metalli (H290)

—	Splussivi desensitizzati, Kat. 3 (H207) u Kat. 4 (H208)

—	Likwidi bi pressjoni tal-fwar ta’ 10-50 hPa (mbar), bl-eċċezzjoni tal-ilma

—	Ipproċessar magħluq b’possibbiltajiet ta’ esponiment, eż. waqt il-mili, il-kampjunar jew it-tindif

—	Disinn magħluq, issiġillar mhux żgurat, disinn parzjalment miftuħ b’estrazzjoni effettiva

Proċess b’riskju baxx

—	Sustanzi jew taħlitiet li jikkawżaw irritazzjoni tal-ġilda (H315)

—	Sustanzi jew taħlitiet li jikkawżaw irritazzjoni tal-għajnejn (H319)

—	Ħsara fil-ġilda meta ssir ħidma fl-umdità

—	Sustanzi jew taħlitiet b’riskju ta’ aspirazzjoni (H304)

—	Sustanzi jew taħlitiet li jagħmlu ħsara lill-ġilda (EUH066)

—	Sustanzi jew taħlitiet b’tossiċità speċifika ta’ organu mmirat (esponiment ta’ darba), Kat. 3: Irritazzjoni tal-organi respiratorju (H335)

—	Sustanzi jew taħlitiet b’tossiċità speċifika ta’ organu mmirat (esponiment ta’ darba), Kat. 3: Ħedla, sturdament (H336)

—	Sustanzi li jagħmlu ħsara kronika b’modi oħrajn (l-ebda frażi H)*

—	Aerosols, Kat. 3 (H229 mingħajr H222, H223)

—	Sustanzi jew taħlitiet li ma jaqbdux malajr (punt ta’ fjammabbiltà > 60 ... 100 °C, l-ebda frażi H)

—	Sustanzi/taħlitiet awtoreattivi, Tip G (l-ebda frażi H)

—	Perossidi organiċi, Tip G (l-ebda frażi H)

—	Likwidi bi pressjoni tal-fwar ta’ 2 - 10 hPa (mbar)

—	Disinn magħluq, issiġillar żgurat, disinn parzjalment magħluq b’estrazzjoni integrata, disinn parzjalment miftuħ b’estrazzjoni effettiva ħafna

Riskju negliġibbli

Sustanzi ta’ ebda tħassib dwar il-proprjetajiet intrinsiċi perikolużi, skont il-Pass 1 (jiġifieri, mhux ikklassifikati fil-gruppi A, b jew C)

—	Likwidi bi pressjoni tal-fwar ta’ < 2 hPa (mbar)

—	Solidi li ma jiġġenerawx it-trab

4.3. Aspetti tas-saħħa tal-bniedem u ambjentali tal-applikazzjoni finali (Pass 3)

Dan il-pass jivvaluta l-impatti fuq is-saħħa tal-bniedem u fuq l-ambjent tal-applikazzjoni tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni. Bħal fil-Pass 2, il-kundizzjonijiet tal-użu se jiddeterminaw il-probabbiltà ta’ esponiment għas-sustanza kimika jew għall-materjal kif ukoll ir-rotot ta’ esponiment potenzjali (il-perkorsi rilevanti kollha) u l-impatti tat-tossiċità relatati fuq is-saħħa tal-bniedem, inkluż l-esponiment waqt il-ħajja operattiva, u l-ambjent (eż. minn użi ta’ tindif, bħal xampù li jispiċċaw fl-effluwenti tal-impjant tat-trattament tal-ilma mormi).

Ir-riskju huwa kkaratterizzat bħala taħlita tal-perikli tas-sustanza kimika jew tal-materjal u l-valutazzjoni tal-esponiment stmat tas-saħħa tal-bniedem u tal-ambjent għall-perikli matul l-applikazzjoni tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni.

Informazzjoni dwar il-proprjetajiet intrinsiċi tas-sustanza kimika jew tal-materjal hija meħtieġa għall-valutazzjoni tas-sikurezza, u tkopri prinċipalment l-istess proprjetajiet ta’ periklu kif ikkunsidrati fil-Pass 1: il-perikli fiżiċi, il-perikli ambjentali u l-perikli għas-saħħa tal-bniedem.

Informazzjoni dwar proprjetajiet fiżikokimiċi oħrajn hija meħtieġa wkoll biex jiġi identifikat id-destin tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni, jiġi stmat l-esponiment u tiġi identifikata l-mogħdija/i ta’ esponiment jew aktar minn waħda, u kkaratterizzat ir-riskju (eż. proprjetajiet bħall-forma fiżika u l-pressjoni tal-fwar tas-sustanza kimika jew tal-materjal rilevanti għas-saħħa tal-bniedem, jew is-solubbiltà fl-ilma u l-koeffiċjent tal-partizzjoni tal-ilma tal-oktanol (Log Kow) rilevanti għall-ambjent).

Sabiex jiġi stmat l-esponiment, huwa partikolarment importanti li tiġi identifikata/deskritta l-applikazzjoni tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni u li jiġu ddefiniti l-kundizzjonijiet tal-użu billi tiġi pprovduta informazzjoni dwar il-frekwenza u d-durata tal-esponiment, l-ammont tas-sustanza kimika jew tal-materjal użat jew preżenti fl-applikazzjoni, il-kundizzjonijiet tal-użu tas-sustanza kimika jew tal-materjal u l-istruzzjonijiet għall-użu tagħha. Jekk is-sustanza kimika jew il-materjal ikollu diversi użi possibbli, idealment għandhom jiġu kkunsidrati r-rotot ta’ esponiment differenti.

Bħal fil-passi preċedenti, l-approċċ jista’ jiġi ottimizzat skont jekk tkunx qed tiġi vvalutata sustanza kimika jew materjal ġdid jew eżistenti, u skont liema data hija disponibbli.

Bħal fil-Pass 2, huwa rrakkomandat li tiġi applikata l-gwida tal-ECHA (il-Kapitolu R12 Deskrizzjoni tal-użu21) bħala punt tat-tluq biex jiġi ddefinit l-użu tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni f’dan il-pass. Il-gwida R12 tipprovdi listi ta’ kategoriji ta’ prodotti u kategoriji ta’ oġġetti u bosta għodod disponibbli għall-istima tal-esponiment, bħall-ECETOC TRA20, uża dawn il-kategoriji ta’ deskrizzjoni bħala input għall-valutazzjoni tal-esponiment u tas-sikurezza.

L-għodda għall-valutazzjoni u r-rapportar dwar is-sigurtà kimika (Chesar)22 hija għodda oħra rrakkomandata għall-valutazzjoni tas-sikurezza tas-sustanza kimika/tal-materjal. L-għodda ġiet żviluppata mill-ECHA biex tgħin lill-kumpaniji jipproduċu rapporti dwar is-sigurtà kimika (CSR) u xenarji ta’ esponiment (ES) b’mod strutturat, armonizzat, trasparenti u effiċjenti. Dan jinkludi r-rapportar tad-data relatata mas-sustanza (data rilevanti dwar il-proprjetajiet fiżiko-kimiċi, id-destin u l-periklu), deskrizzjoni tal-użi tas-sustanza, it-twettiq ta’ valutazzjoni ta’ esponiment inkluż l-identifikazzjoni tal-kundizzjonijiet tal-użu sikur, l-istimi ta’ esponiment relatati u t-turija tal-kontroll tar-riskji. Għat-twettiq tal-valutazzjoni ta’ esponiment, f’Chesar huma inklużi għadd ta’ għodod għall-istima tal-esponiment: l-għodda ECETOC TRA għall-istima tal-esponiment tal-ħaddiema u tal-konsumaturi, kif ukoll EUSES għall-istima tal-esponiment ambjentali. Dawk l-għodod jirrikjedu bħala input il-kundizzjonijiet mistennija tal-użu. Il-mapep ta’ użu, żviluppati mis-setturi tal-industrija, jiġbru informazzjoni dwar l-użi u l-kundizzjonijiet tal-użu tas-sustanzi kimiċi fis-settur tagħhom b’mod armonizzat u strutturat. Dawn fihom il-parametri tal-input għall-valutazzjoni ta’ esponiment tal-ħaddiema (SWEDs), għall-valutazzjoni ta’ esponiment tal-konsumaturi (SCEDs) u għall-valutazzjoni ta’ esponiment ambjentali (SPERCs). Il-mapep ta’ użu eżistenti huma disponibbli fil-format ta’ Chesar fuq https://www.echa.europa.eu/csr-es-roadmap/use-maps/use-maps-library. Huwa possibbli wkoll li f’Chesar jiġu ddokumentati l-istimi ta’ esponiment miksuba minn għodod oħrajn jew minn data mkejla tal-esponiment. Xi għodod, bħal ConsExpo29, jistgħu jesportaw l-outputs tagħhom direttament f’Chesar.

Bħal fil-Pass 2, jistgħu jintużaw ukoll għodod minn livelli ogħla (eż. ConsExpo (29)) jew għodod speċifiċi għas-settur żviluppati mill-industrija għall-valutazzjoni ta’ tipi u oġġetti speċifiċi ta’ prodotti speċifiċi, jekk ikun hemm data disponibbli biex isir dan.

4.4. Valutazzjoni tas-sostenibbiltà ambjentali (Pass 4)

Dan il-pass ikopri l-valutazzjoni tal-aspetti tas-sostenibbiltà ambjentali tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni, filwaqt li jiffoka fuq l-impatti ambjentali tiegħu tul il-katina tal-valur.

Sabiex tiġi vvalutata s-sostenibbiltà ambjentali tas-sustanza kimika jew tal-materjal inkwistjoni, trid issir LCA bbażata fuq il-funzjoni, li tkopri ċ-ċiklu tal-ħajja kollu. Jekk is-sustanza kimika jew il-materjal il-ġdid ikollu diversi użi possibbli, jew jekk ikun jista’ jiġi prodott permezz ta’ diversi rotot ta’ produzzjoni, iridu jsiru LCAs differenti li jqisu kull produzzjoni, użu u tmiem il-ħajja tiegħu. Idealment, l-istudji tal-LCA tal-użi differenti tas-sustanza kimika jew tal-materjal għandhom isiru skont l-istess prinċipji ta’ mmudellar biex tiġi żgurata l-armonizzazzjoni u jkun jista’ jsir tqabbil tar-riżultati. Għalhekk, kull meta jkun possibbli, huwa rrakkomandat li jintuża l-metodu tal-impronta ambjentali tal-prodott30 bħala dokument ta’ gwida biex issir il-LCA.

Il-metodu tal-valutazzjoni tal-impatt tal-impronta ambjentali huwa rakkomandat li jintuża biex tiġi vvalutata l-prestazzjoni ambjentali taċ-ċiklu tal-ħajja tal-prodotti (30). Dan jikkonsisti f’sett minimu ta’ impatti li għandhom jiġu vvalutati. Aspetti oħrajn, li għadhom mhumiex koperti bis-sħiħ mill-prattiki attwali tal-LCA, jista’ jkollhom jiġu vvalutati fuq bażi ta’ każ b’każ bl-użu ta’ indikaturi possibbli li jistgħu jiġu żviluppati għal dan l-iskop.

Minħabba li l-impatti ambjentali eżistenti jmorru lil hinn minn dawk li jkopri l-metodu tal-impronta ambjentali, jista’ jkun hemm il-possibbiltà li jiżdiedu impatti oħrajn fil-futur.

Il-mudelli sottostanti u l-fatturi ta’ karatterizzazzjoni għall-metodu tal-impronta ambjentali, disponibbli fuq https://eplca.jrc.ec.europa.eu/LCDN/developerEF.xhtml, għandhom jiġu applikati f’konformità mal-aħħar pakkett disponibbli dwar l-impronta ambjentali. L-aspetti kkunsidrati, l-indikaturi u l-metodi stabbiliti fid-data tal-pubblikazzjoni ta’ din ir-rakkomandazzjoni huma elenkati fit-Tabella 5, li għandhom jitqiesu biss bħala eżempju, minħabba li l-metodi rakkomandati qed jevolvu b’mod kostanti.

Tabella 5

Aspetti, indikaturi u metodi għall-metodu tal-impronta ambjentali għall-Pass 4

Livell/aspetti tal-valutazzjoni tal-LCA	Sottoaspett	Indikatur u unità	Metodu prestabbilit rakkomandat tal-LCIA
Tossiċità	Tossiċità fir-rigward tal-bniedem, effetti ta’ kanċer	Tossiku Komparattiv Unità għall-bnedmin (CTUh)	Abbażi tal-mudell USEtox2.1 (Fantke et al., 2017 (31)) adattat bħal fi Saouter et al., 2018 (32)
	Tossiċità fir-rigward tal-bniedem, effetti mhux ta’ kanċer	Tossiku Komparattiv Unità għall-bnedmin (CTUh)	Abbażi tal-mudell USEtox2.1 (Fantke et al., 2017 (31)), adattat bħal fi Saouter et al., 2018 (32)
	Ekotossiċità tal-ilma ħelu	Tossiku Komparattiv Unità għall-ekosistemi (CTUe)	Abbażi tal-mudell USEtox2.1 (Fantke et al., 2017 (31)), adattat bħal fi Saouter et al., 2018 (32)
Tibdil fil-klima	Tibdil fil-klima	Potenzjal ta’ tisħin globali (GWP100, kg CO2 eq)	Il-mudell ta’ Bern – Potenzjal ta’ tisħin globali (GWP) fuq medda ta’ żmien ta’ 100 sena (abbażi ta’IPCC, 2013 (33))
Tniġġis	Tnaqqis tal-ożonu	Potenzjal ta’ tnaqqis tal-ożonu (ODP) (kg CFC-11eq)	Mudell tal-EDIP ibbażat fuq l-ODPs tal-Organizzazzjoni Meteoroloġika Dinjija (WMO) fuq medda ta’ żmien infinita (WMO, 2014 (34)+ integrazzjonijiet)
	Materja partikolata/sustanzi inorganiċi respiratorji	Effetti fuq is-saħħa tal-bniedem assoċjati mal-esponiment għall-PM2.5 (Inċidenzi ta’ mard (35))	Mudell PM (Fantke et al., 2016 (36)) fi UNEP, 2016 (37)
	Radjazzjoni jonizzanti, is-saħħa tal-bniedem	Esponiment tal-bniedem għal U235 (kBq U235)	Mudell tal-effett fuq is-saħħa tal-bniedem kif żviluppat minn Dreicer et al., 1995 (Frischknecht et al, 2000 (38))
	Formazzjoni tal-ożonu fotokimiku	Żieda fil-konċentrazzjoni tal-ożonu troposferiku (kg NMVOC eq)	LOTOS-EUROS (Van Zelm et al., 2008 (39)) kif applikat fi ReCiPe 2008
	Aċidifikazzjoni	Eċċess akkumulat (mol H+ eq)	Eċċess akkumulat (Posch et al., 2008 (40); Seppälä et al., 2006 (41))
	Ewtrofikazzjoni, terrestri	Eċċess akkumulat (ekwivalenti ta’ mol N)	Eċċess akkumulat (Seppälä et al., 2006 (41), Posch et al., 2008 (40))
	Ewtrofikazzjoni, ilma ħelu akkwatiku	Frazzjoni ta’ nutrijenti li jilħqu l-kompartiment finali tal-ilma ħelu (P, kg P eq)	Il-mudell EUTREND (Struijs, et al. 2009 (42)) kif implimentat f’ReCiPe 2008
	Ewtrofikazzjoni, baħar akkwatiku	Frazzjoni ta’ nutrijenti li jilħqu l-kompartiment finali tal-baħar (N, kg N eq)	Il-mudell EUTREND (Struijs et al., 2009 (42)) kif implimentat f’ReCiPe 2008
Riżorsi	Użu tal-art	Indiċi tal-kwalità tal-ħamrija (43) (Produzzjoni bijotika, reżistenza għall-erożjoni, filtrazzjoni mekkanika u riforniment tal-ilma ta’ taħt l-art), mingħajr dimensjoni	Indiċi tal-kwalità tal-ħamrija bbażat fuq il-mudell LANCA (De Laurentiis et al., 2019 (44)) u fuq il-verżjoni 2.5 tal-LANCA CF (Horn & Maier, 2018 (45))
	Użu tal-ilma	Potenzjal ta’ tiċħid tal-utent (konsum tal-ilma ponderat għat-tiċħid, m3 ekwivalenti ta’ ilma ta’ ilma mċaħħad)	Il-mudell ta’ Ilma li Jifdal Disponibbli (AWARE) (Boulay et al., 2018 (46); UNEP, 2016 (37))
	Użu tar-riżorsi, tal-minerali u tal-metalli	Tnaqqis tar-riżorsi abijotiċi (Riżervi finali tal-ADP, kg Sb eq)	CML (Guinée et al., 2002 (47)) u (Van Oers et al. 2002 (48))
	Użu tar-riżorsi, vetturi tal-enerġija	Tnaqqis tar-riżorsi abijotiċi – fjuwils fossili (fossili ADP, MJ) (49)	CML (Guinée et al., 2002 (47)) u (Van Oers et al., 2002 (48))

5. Proċedura ta’ valutazzjoni u rapportar

L-applikazzjoni tal-qafas tal-SSbD għal sustanza kimika jew materjal se tipprovdi tliet outputs:

1.	il-konformità mal-prinċipji tal-SSbD matul l-istadju tad-disinn (disinn mill-ġdid);

2.	valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà;

3.	it-tabella li tiġbor ir-riżultati fil-qosor.

Mhux l-aspetti u l-indikaturi attwali kollha għandhom limiti assoċjati (dawn huma prinċipalment stabbiliti għall-aspetti regolatorji tas-sikurezza). Dan ifisser li, għal aspetti u indikaturi mingħajr limiti, il-kriterji mhumiex kompluti. F’każijiet bħal dawn, approċċ prammatiku fl-ittestjar huwa li s-sustanza kimika/il-materjal li qed jiġi vvalutat jitqabbel mas-sustanza/sustanzi kimika/kimiċi jew mal-materjal(i) li jistgħu jiġu sostitwiti, f’konformità ma’ dak li qed isir bħalissa bl-użu ta’ metodi alternattivi ta’ valutazzjoni. Fil-każ ta’ sustanzi kimiċi jew materjali ġodda, it-tqabbil għandu jkun ibbażat fuq il-funzjonalità. Dan l-approċċ se jwassal għal titjib relattiv, ibbażat fuq il-prestazzjoni tas-sustanza/sustanzi kimika/kimiċi jew tal-materjal(i) imqabbel/imqabbla.

Il-mudelli għall-preżentazzjoni tar-riżultati se jkunu disponibbli online mill-Kummissjoni, inkluża proposta għall-viżwalizzazzjoni grafika tagħhom.

Għall-Pass 1 tal-valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà, huma previsti erba’ livelli ta’ valutazzjoni.

—	Livell 0 – sustanzi kimiċi jew materjali fil-grupp ta’ kriterji A (eż. meqjusa bħala l-aktar sustanzi perikolużi, inklużi l-SVHC).

—	Livell 1 – sustanzi kimiċi jew materjali fil-grupp ta’ kriterji b (eż. li jkollhom effetti kroniċi fuq is-saħħa tal-bniedem jew fuq l-ambjent, sustanzi ta’ tħassib mhux inklużi fil-grupp A).

—	Livell 2 – sustanzi kimiċi jew materjali fil-grupp ta’ kriterji C (eż. li għandhom proprjetajiet perikolużi oħrajn).

—

Livell 3 – sustanzi kimiċi jew materjali li ma jkunu fl-ebda waħda mill-kategoriji ta’ periklu elenkati fil-gruppi ta’ kriterji preċedenti. Għal dawn, wieħed għandu jżomm f’moħħu li s-sustanza kimika jew il-materjal inkwistjoni xorta jista’ jkun perikoluż f’ċerti applikazzjonijiet minn perspettiva ta’ riskju li tmur lil hinn mill-kriterji ġeneriċi ta’ periklu u tinvolvi l-kunsiderazzjoni ta’ xenarji ta’ esponiment speċifiċi għall-applikazzjoni.

L-aspetti elenkati fil-gruppi A, B u C (Tabella 2) huma ġerarkiċi, li jfisser li jeħtieġ li jiġu vvalutati wieħed wara l-ieħor, u l-kriterju li jmiss relatat mal-aspetti se jiġi vvalutat biss jekk ikun ġie ssodisfat dak preċedenti.

Jekk ikun hemm evidenza li s-sustanza kimika jew il-materjal inkwistjoni għandu waħda mill-proprjetajiet perikolużi inklużi fil-grupp ta’ proprjetajiet perikolużi li jkunu qed jiġu vvalutati, għall-valutazzjoni tal-SSbD, ma hemm l-ebda ħtieġa li tinġabar informazzjoni dwar il-proprjetajiet l-oħrajn fl-istess grupp. Dan għandu l-għan li jissimplifika l-valutazzjoni u jagħmilha aktar faċli li tinġabar id-data u li jiġu eliminati sustanzi kimiċi jew materjali problematiċi aktar malajr, kmieni fil-proċess tar-riċerka u l-iżvilupp. Madankollu, biex wieħed jipproċedi għall-valutazzjoni tal-kriterju li jmiss, jeħtieġ li tiġi pprovduta evidenza dwar l-aspetti kollha tal-istess sett ta’ kriterji.

Għall-Passi 2, 3 u 4 tal-valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà huwa rrakkomandat li tiġi rrapportata l-valutazzjoni sħiħa għall-każ analizzat, filwaqt li jiġi indikat liema metodi ntużaw. Huwa rrakkomandat ukoll li r-riżultati tal-passi jiġu pparagunati mas-sustanza kimika jew mal-materjal li qed jiġi sostitwit, biex jiġi vverifikat jekk hemmx titjib (valutazzjoni komparattiva). Ir-rapport finali tal-SSbD għandu jinkludi analiżi tar-riżultati miksuba fil-Passi 2, 3 u 4 u għandu jidentifika l-aspetti u l-indikaturi bl-akbar impatt fuq is-sikurezza u s-sostenibbiltà. Il-kriterji għall-Passi 2, 3 u 4 jridu jiġu ddefiniti każ b’każ abbażi tar-riżultati miksuba, peress li mhux is-sustanzi kimiċi u l-materjali kollha se jkunu jirrikjedu l-istess miżuri ta’ sikurezza u sostenibbiltà.

6. Ħarsa ġenerali lejn is-sorsi tad-data biex tiġi appoġġata l-valutazzjoni tas-sikurezza u tas-sostenibbiltà

Bħala punt tat-tluq u flimkien mal-għodod imsemmija fid-deskrizzjoni tal-Passi 1-4, sorsi bħall-Informazzjoni tal-ECHA dwar is-Sustanzi Kimiċi (50) (inkluż l-Inventarju C&L (51) u l-EUCLEF (52)), il-Bażi tad-Data dwar il-Perikli Kimiċi (OpenFoodTox) tal-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) (53), l-eChemPortal (54) tal-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi (OECD), il-CompTox (55) tal-Aġenzija tal-Istati Uniti tal-Amerka għall-Protezzjoni Ambjentali (EPA), jistgħu jiġu skrinjati l-ewwel, speċjalment għal informazzjoni dwar il-proprjetajiet perikolużi tas-sustanzi kimiċi eżistenti.

Għall-impronta ambjentali, is-settijiet tad-data tal-Inventarju taċ-Ċiklu tal-Ħajja (LCI) huma disponibbli fuq il-Pjattaforma Ewropea għall-Valutazzjoni taċ-Ċiklu tal-Ħajja (56), li nħolqot u li tiġi ġestita mill-Kummissjoni. Jekk ikunu disponibbli, għandhom jintużaw settijiet ta’ data li jikkonformaw mal-impronta ambjentali. Pjattaforma kbira għat-tiftix tad-data f’bażijiet tad-data differenti hija n-Network Globali għall-Aċċess għad-Data tal-LCA (57). Dan jipprovdi wkoll għodod għall-armonizzazzjoni tas-settijiet tad-data minn sorsi differenti.

Għall-immudellar tax-xenarju ta’ tmiem il-ħajja, il-varjetà ta’ data meħtieġa skont is-sustanza kimika jew il-materjal li jkun qed jiġi vvalutat tagħmilha diffiċli li jiġu identifikati sorsi tad-data speċifiċi. Sors rakkomandat għall-istatistika ġenerali dwar tmiem il-ħajja huwa l-bażi tad-data tal-Eurostat (58), li tipprovdi data dwar l-immaniġġar tal-iskart fl-Ewropa. Informazzjoni utli addizzjonali tiġi ppubblikata mill-assoċjazzjonijiet kummerċjali tal-produtturi li spiss joħorġu studji u statistika dwar is-sostenibbiltà tas-settur tagħhom stess.

(1) Anastas, P., u Warner, J. (1998), Green Chemistry: Theory and Practice, Oxford University Press, New York, p. 30.

(2) Anastas, P. T. u Zimmerman, J. B. (2003), “Peer Reviewed: Design Through the 12 Principles of Green Engineering”, Environmental Science & Technology 37(5), 94 A–101 A: https://doi.org/10.1021/es032373g

(3) UBA (2009), “Sustainable Chemistry: Positions and Criteria of the Federal Environment Agency”, p. 6; https://www.umweltbundesamt.de/en/publikationen/sustainable-chemistry

(4) UBA (2016), “Guide on sustainable chemicals – A decision tool for substance manufacturers, formulators and end users of chemicals”: https://www.umweltbundesamt.de/en/publikationen/guide-on-sustainable-chemicals

(5) Keijer, T., Bakker, V., Slootweg, J. C. (2019), “Circular chemistry to enable a circular economy”, Nature chemistry 11(3), pp. 190-195: https://doi.org/10.1038/s41557-019-0226-9

(6) https://ec.europa.eu/growth/sectors/raw-materials/areas-specific-interest/critical-raw-materials_en

(7) Periklu huwa ddefinit bħala proprjetà jew sett ta’ proprjetajiet li jagħmlu sustanza perikoluża (definizzjoni pprovduta mill-portal tat-terminoloġija tal-ECHA https://echa-term.echa.europa.eu/).

(8) COM(2020) 667 final.

(9) COM(2022) 142 final.

(10) Technical Working Group, Part B-Annex: Technical Screening Criteria, Marzu 2022. https://wwfeu.awsassets.panda.org/downloads/220330_sustainable_finance_platform_finance_report_remaining_environmental_objectives.pdf

(11) Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 440/2008.

(12) https://www.oecd.org/chemicalsafety/testing/

(13) https://echa.europa.eu/mt/guidance-documents/guidance-on-clp

(14) https://echa.europa.eu/mt/guidance-documents/guidance-on-information-requirements-and-chemical-safety-assessment

(15) It-Tabella 2 se tiġi riveduta wara l-perjodu tal-ittestjar.

(16) L-Artikolu 57(a) tar-Regolament REACH – karċinoġeniċi tal-kategorija 1 A jew 1B; l-Artikolu 57(b) tar-Regolament REACH – mutaġeniċi tal-kategorija 1 A jew 1B; l-Artikolu 57(c) tar-Regolament REACH – tossiċi għar-riproduzzjoni tal-kategorija 1 A jew 1B; l-Artikolu 57(d) tar-Regolament REACH – persistenti, bijoakkumulattivi u tossiċi (PBT); l-Artikolu 57(e) tar-Regolament REACH – persistenza għolja u bijoakkumulazzjoni għolja (vPvB); l-Artikolu 57(f) tar-Regolament REACH – livell ekwivalenti ta’ tħassib b’effetti serji probabbli fuq is-saħħa tal-bniedem (u/jew) l-ambjent.

(17) Xi sustanzi bi proprjetajiet perikolużi oħrajn (eż. STOT RE) jistgħu jiġu kklassifikati bħala sustanzi ta’ tħassib serju ħafna minħabba l-“livell ekwivalenti ta’ tħassib” tagħhom (ara l-Artikolu 57(f) tar-Regolament REACH).

(18) L-inklużjoni tal-PMT u tal-vPvM kollha fis-sottogrupp tal-aktar sustanzi perikolużi se tkun soġġetta għal valutazzjoni ulterjuri.

(19) Proposta għal Regolament li jistabbilixxi qafas għall-iffissar ta’ rekwiżiti għall-ekodisinn għal prodotti sostenibbli (COM(2022 142 final)) L-Artikolu 2(28) - “Sustanza ta’ tħassib” tfisser sustanza li:

(a)	tissodisfa l-kriterji fl-Artikolu 57, u tiġi identifikata f’konformità mal-Artikolu 59(1), tar-Regolament REACH; jew

(b)

hija kklassifikata fil-Parti 3 tal-Anness VI tar-Regolament CLP f’wieħed mit-tipi ta’ periklu jew mill-kategoriji ta’ periklu li ġejjin:

—	karċinoġeniċità tal-kategoriji 1 u 2,

—	mutaġeniċità għaċ-ċelloli ġerminali tal-kategoriji 1 u 2,

—	tossiċità riproduttiva tal-kategoriji 1 u 2,

—	sensitizzazzjoni respiratorja tal-kategorija 1,

—	sensitizzazzjoni tal-ġilda tal-kategorija 1,

—	periklu kroniku għall-ambjent akkwatiku tal-kategoriji 1 sa 4,

—	perikoluż għas-saff tal-ożonu,

—	tossiċità speċifika ta’ organu mmirat – esponiment ripetut tal-kategoriji 1 u 2,

—	tossiċità speċifika ta’ organu mmirat – esponiment ta’ darba tal-kategoriji 1 u 2; jew

(c)	taffettwa b’mod negattiv l-użu mill-ġdid u r-riċiklaġġ tal-materjali fil-prodott li tkun preżenti fih.

(20) Għodda TRA tal-ECETOC: https://www.ecetoc.org/tools/tra-main/

(21) https://echa.europa.eu/documents/10162/17224/information_requirements_r12_mt.pdf

(22) Għodda għall-valutazzjoni u r-rapportar dwar is-sigurtà kimika, https://chesar.echa.europa.eu/home

(23) ILO – Sett ta’ Għodod għall-Kontroll Internazzjonali tas-Sustanzi Kimiċi, https://www.ilo.org/legacy/english/protection/safework/ctrl_banding/toolkit/icct/

(24) Skema ta’ Kontroll fuq il-Post tax-Xogħol b’Użu Faċli għas-Sustanzi Perikolużi (EMKG), https://www.baua.de/EN/Topics/Work-design/Hazardous-substances/EMKG/Easy-to-use-workplace-control-scheme-EMKG_node.html

(25) Mudell INRS, https://www.inrs.fr/media.html?refINRS=ND%202233

(26) Stoffenmanager, https://stoffenmanager.com/en/

(27) Réseau de Gestion des Risques Toxicologiques (REGETOX 2000), http://www.regetox.med.ulg.ac.be/accueil_fr.htm

(28) The GHS Column Model 2020 -– An aid to substitute assessment, editjat minn Smola T., Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung (IFA), https://www.dguv.de/ifa/praxishilfen/hazardous-substances/ghs-spaltenmodell-zur-substitutionspruefung/index.jsp

(29) https://www.rivm.nl/en/consexpo

(30) C (2021) 9332 final.

(31) Dokumentazzjoni ta’ USEtox®2.0 (Verżjoni 1), http://usetox.org. https://doi.org/10.11581/DTU:00000011

(32) Using REACH and the EFSA database to derive input data for the USEtox model, EUR 29495 EN, l-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, il-Lussemburgu, 2018, ISBN 978-92-79-98183-8, iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (JRC) 114227, https://doi.org/10.2760/611799

(33) Anthropogenic and Natural Radiative Forcing. Fi: Climate change 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. T.F. Stocker, D. Qin, G.-K. Plattner, M. Tignor, S.K. Allen, J. Doschung, A. Nauels, Y. Xia, V. Bex u P.M. Midgley, Eds. Cambridge University Press, pp. 659-740, doi:10.1017/CBO9781107415324.018

(34) Scientific Assessment of Ozone Depletion: 2014, Proġett Globali ta’ Riċerka u Monitoraġġ tal-Ożonu Rapport Nru 55, Ġinevra, l-Iżvizzera. Miksub minn https://csl.noaa.gov/assessments/ozone/2014/preface.html

(35) L-isem tal-unità nbidel minn “Imwiet” fis-sors oriġinali (UNEP, 2016) għal “Inċidenzi ta’ mard”.

(36) Health impacts of fine particulate matter. Fi: Frischknecht, R., Jolliet, O. (Eds.), Global Guidance for Life Cycle Impact Assessment Indicators: Volum 1. UNEP/SETAC Life Cycle Initiative, Pariġi, 76–99. Miksub minn www.lifecycleinitiative.org/applying-lca/lcia-cf/

(37) Global guidance for life cycle impact assessment indicators: Volum 1, ISBN: 978-92-807-3630-4. Miksub minn https://www.ecocostsvalue.com/EVR/img/references%20others/global-guidance-lcia-v.1-1.pdf

(38) Human health damages due to ionising radiation in life cycle impact assessment. Environmental Impact Assessment Review. https://doi.org/10.1016/S0195-9255(99)00042-6

(39) “European characterisation factors for damage to human health caused by PM10 and ozone in life cycle impact assessment”, Atmospheric Environment 42, pp. 441-453. https://doi.org/10.1016/j.atmosenv.2007.09.072

(40) “The role of atmospheric dispersion models and ecosystem sensitivity in the determination of characterisation factors for acidifying and eutrophying emissions in LCIA”, The International Journal of Life Cycle Assessment, 13, pp. 477-486, https://doi.org/10.1007/s11367-008-0025-9

(41) “Country-dependent Characterisation Factors for Acidification and Terrestrial Eutrophication Based on Accumulated Exceedance as an Impact Category Indicator”, The International Journal of Life Cycle Assessment 11(6), pp. 403-416, https://doi.org/10.1065/lca2005.06.215

(42) Ewtrofikazzjoni Akkwatika. Il-Kapitolu 6 fi: Goedkoop, M., Heijungs, R., Huijbregts, M.A.J., De Schryver, A., Struijs, J., Van Zelm, R. (2009). ReCiPe 2008.A Life Cycle Impact Assessment Method Which Comprises Harmonised Category Indicators at the Midpoint and the Endpoint Level. Report I: Characterisation Factors, L-Ewwel Edizzjoni

(43) Dan l-indiċi huwa r-riżultat tal-aggregazzjoni mill-JRC tal-erba’ indikaturi pprovduti mill-mudell tal-LANCA għall-valutazzjoni tal-impatti minħabba l-użu tal-art kif irrapportat f’De Laurentiis et al., (2019).

(44) “Soil quality index: Exploring options for a comprehensive assessment of land use impacts in LCA”„ Journal of Cleaner Production, 215, pp. 63-74, https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.12.238

(45) LANCA®- Characterization Factors for Life Cycle Impact Assessment, Verżjoni 2.5 ta’ Novembru 2018. Miksub minn http://publica.fraunhofer.de/documents/N-379310.html

(46) “The WULCA consensus characterization model for water scarcity footprints: assessing impacts of water consumption based on available water remaining (AWARE)”, The International Journal of Life Cycle Assessment 23(2), pp. 368-378, https://doi.org/10.1007/s11367-017-1333-8

(47) “Handbook on Life Cycle Assessment: Operational Guide to the ISO Standards”, Series: Eco-efficiency in industry and science, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht: https://doi.org/10.1007/BF02978897

(48) Tnaqqis tar-Riżorsi Abijotiċi fl-LCA. L-Istitut tal-Inġinerija tat-Toroq u dik Idrawlika, il-Ministeru tat-Trasport u l-Ilma, Amsterdam.

(49) Fil-lista tal-flussi tal-ILCD, u għal din ir-rakkomandazzjoni, l-uranju huwa inkluż fil-lista tal-vetturi tal-enerġija. Dan jitkejjel f’MJ.

(50) Informazzjoni tal-ECHA dwar is-Sustanzi Kimiċi: https://echa.europa.eu/information-on-chemicals

(51) https://echa.europa.eu/information-on-chemicals/cl-inventory-database

(52) https://echa.europa.eu/legislation-finder

(53) Bażi tad-Data tal-Perikli tas-Sustanzi Kimiċi tal-EFSA (OpenFoodTox): https://www.efsa.europa.eu/en/microstrategy/openfoodtox

(54) eChemPortal tal-OECD: https://www.echemportal.org/echemportal/

(55) CompTox Chemicals Dashboard tal-EPA tal-Istati Uniti: https://comptox.epa.gov/dashboard/

(56) Pjattaforma Ewropea dwar il-Valutazzjoni taċ-Ċiklu tal-Ħajja https://eplca.jrc.ec.europa.eu/LCDN/contactListEF.xhtml

(57) Network Globali għall-Aċċess għad-Data tal-LCA: https://www.globallcadataaccess.org/

(58) https://ec.europa.eu/eurostat/web/main/data/database

		ISSN 1977-074X
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea		L 325

Edizzjoni bil-Malti	Leġiżlazzjoni	Volum 65 20 ta' Diċembru 2022

Werrej		I Atti leġiżlattivi	Paġna
		REGOLAMENTI
	*	Regolament (UE) 2022/2495 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta’ Diċembru 2022 li jemenda r-Regolament (UE) Nru 1380/2013 fir-rigward tar-restrizzjonijiet għall-aċċess għall-ilmijiet tal-Unjoni	1
	*	Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) 2022/2496 tal-15 ta’ Diċembru 2022 li jemenda r-Regolament (UE, Euratom) 2020/2093 li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin mill-2021 sal-2027	11

	II Atti mhux leġiżlattivi
	REGOLAMENTI
*	Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2022/2497 tat-12 ta’ Ottubru 2022 li jemenda l-Anness I tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1217/2009 fir-rigward tat-taqsimiet ta’ Franza u tar-Renju Unit fin-Network ta’ Informazzjoni tal-Kontabbiltà Agrikola tal-Unjoni	13
*	Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2022/2498 tad-9 ta’ Diċembru 2022 li jispeċifika l-elementi tekniċi tas-settijiet tad-data tal-istħarriġ kampjunarju fid-dominju tal-introjtu u l-kundizzjonijiet tal-għajxien dwar l-aċċess għas-servizzi skont ir-Regolament (UE) 2019/1700 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ( 1 )	16
*	Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2022/2499 tat-12 ta’ Diċembru 2022 li jemenda u jikkoreġi r-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/220 li jistabbilixxi r-regoli għall-applikazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1217/2009 li jistabbilixxi network għall-ġbir ta’ informazzjoni tal-kontabbiltà dwar id-dħul u l-operazzjoni kummerċjali ta’ azjendi agrikoli fl-Unjoni Ewropea	31
*	Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2022/2500 tat-13 ta’ Diċembru 2022 li jdaħħal isem fir-reġistru tad-Denominazzjonijiet tal-Oriġini Protetti u tal-Indikazzjonijiet Ġeografiċi Protetti (Keleméri bárányhús (IĠP))	52
*	Regolament tal-Kummissjoni (UE) 2022/2501 tal-14 ta’ Diċembru 2022 li jistabbilixxi għeluq tas-sajd għall-gamblu aħmar kbir fis-subżoni ġeografiċi 8, 9, 10 u 11 tal-GFCM għall-bastimenti li jtajru l-bandiera tal-Italja u li għandhom tul totali ta’ 18-il metru jew aktar u inqas minn 24 metru	53
*	Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2022/2502 tad-19 ta’ Diċembru 2022 li jikkoreġi l-verżjoni bil-lingwa Franċiża tar-Regolament (UE) Nru 965/2012 li jistabbilixxi rekwiżiti tekniċi u proċeduri amministrattivi relatati mal-operazzjonijiet bl-ajru skont ir-Regolament (KE) Nru 216/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ( 1 )	56
*	Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2022/2503 tad-19 ta’ Diċembru 2022 li jemenda u jikkoreġi r-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2019/627 fir-rigward tal-arranġamenti prattiċi għat-twettiq ta’ kontrolli uffiċjali fuq molluski bivalvi ħajjin, fuq prodotti tas-sajd, jew ta’ dawk relatati mar-radjazzjoni UV ( 1 )	58
*	Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2022/2504 tad-19 ta’ Diċembru 2022 li jemenda l-Annessi III u V tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/2235 fir-rigward tal-mudelli taċ-ċertifikati tas-saħħa tal-annimali/uffiċjali u taċ-ċertifikati uffiċjali għad-dħul fl-Unjoni ta’ kunsinni ta’ ċerti prodott tas-sajd u ta’ prodotti raffinati ħafna li joriġinaw mill-annimali, u tal-mudell tal-attestazzjoni privata għad-dħul fl-Unjoni ta’ ċerti prodotti komposti ( 1 )	62
	DEĊIŻJONIJIET
*	Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2022/2505 tat-8 ta’ Diċembru 2022 dwar il-pożizzjoni li għandha tittieħed f’isem l-Unjoni Ewropea fi ħdan il-Kumitat Konġunt stabbilit bil-Ftehim bejn il-Komunità Ewropea, minn naħa waħda, u l-Gvern tad-Danimarka u l-Gvern Lokali tal-Gżejjer Faeroe, min-naħa l-oħra, fir-rigward tal-adozzjoni tar-Regoli ta’ Proċedura tal-Kumitat Konġunt	87
*	Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) 2022/2506 tal-15 ta’ Diċembru 2022 dwar miżuri għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni mill-ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt fl-Ungerija	94
*	Deċiżjoni tal-Kunsill (PESK) 2022/2507 tad-19 ta’ Diċembru 2022 li temenda d-Deċiżjoni 2010/452/PESK dwar il-Missjoni ta' Monitoraġġ tal-Unjoni Ewropea fil-Georgia, EUMM Georgia	110
*	Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2022/2508 tad-9 ta’ Diċembru 2022 li tistabbilixxi l-konklużjonijiet dwar l-aħjar tekniki disponibbli (BAT), skont id-Direttiva 2010/75/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-emissjonijiet industrijali, għall-industrija tat-tessuti (notifikata bid-dokument C(2022) 8984) ( 1 )	112
*	Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2022/2509 tal-15 ta’ Diċembru 2022 li tiddetermina l-limiti kwantitattivi u li talloka l-kwoti għal sustanzi kontrollati skont ir-Regolament (KE) Nru 1005/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar sustanzi li jnaqqsu s-saff tal-ożonu, għall-perjodu mill-1 ta’ Jannar sal-31 ta’ Diċembru 2023 (notifikata bid-dokument C(2022) 9109)	162
	RAKKOMANDAZZJONIJIET
*	Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2022/2510 tat-8 ta’ Diċembru 2022 li tistabbilixxi qafas ta’ valutazzjoni Ewropew għal sustanzi kimiċi u materjali sikuri u sostenibbli mid-disinn	179

	III Atti oħrajn
	ŻONA EKONOMIKA EWROPEA
*	L-Awtorità ta’ Sorveljanza tal-EFTA Deċiżjoni Delegata Nru 204/22/COL tas-16 ta’ Novembru 2022 li temenda d-Deċiżjoni Nru 196/22/COL li tikkonċerna miżuri ta’ emerġenza fin-Norveġja marbuta ma’ tifqigħat tal-influwenza avjarja b’patoġeniċità għolja skont l-Artikolu 259(1)(c) tar-Regolament (UE) 2016/429 u l-Artikoli 21, 39 u 55 tar-Regolament Delegat (UE) 2020/687 [2022/2511]	206

Żona ġeografika	Stat Membru	Speċijiet	Importanza jew karatteristiċi partikolari
minn 3 sa 12-il mil nawtiku	In-Netherlands	L-ispeċijiet kollha	Bla limitu
	Franza	Aringa	Bla limitu

Identifikatur tal-varjabbli	Isem il-varjabbli	Kodiċi tal-modalità	Tikketta tal-modalità	Unità tal-ġbir	Perjodu ta’ referenza
Użu ta’ servizzi, inkluż servizzi tal-kura u servizzi għal għajxien indipendenti
HC190	Il-preżenza fl-unità domestika ta’ nies li jeħtieġu għajnuna minħabba problemi ta’ saħħa fiżika jew mentali fit-tul, infermità jew b’rabta max-xjuħija	1	Iva	Unità domestika	Bħalissa
HC190		2	Le	Unità domestika	Bħalissa
HC190_F	Il-preżenza fl-unità domestika ta’ nies li jeħtieġu għajnuna minħabba problemi ta’ saħħa fiżika jew mentali fit-tul, infermità jew b’rabta max-xjuħija (marka)	1	Mimlijin
		-1	Neqsin
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
HC200	Servizzi ta’ kura professjonali pprovduta fid-djar	1	Iva	Unità domestika	Bħalissa
HC200	Servizzi ta’ kura professjonali pprovduta fid-djar	2	Le	Unità domestika	Bħalissa
HC200_F	Servizzi ta’ kura professjonali pprovduta fid-djar (marka)	1	Miġbura bi stħarriġ/intervista
		2	Miġbura minn data amministrattiva
		3	Imputati
		4	Mhux possibbli li jiġi stabbilit sors
		-1	Neqsin
		-2	Mhux applikabbli (l-ebda persuna fl-unità domestika ma kienet teħtieġ kura professjonali fid-djar HC190 = 2)
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
PC280	Frekwenza tal-użu tat-trasport pubbliku	1	Kuljum	Il-membri attwali kollha tal-unità domestika li għandhom 16-il sena u aktar jew ir-rispondent magħżul (fejn applikabbli)	Fl-aħħar 12-il xahar
		2	Kull ġimgħa (mhux kuljum)
		3	Kull xahar (mhux kull ġimgħa)
		4	Anqas minn darba fix-xahar
		5	Qatt
PC280_F	Frekwenza tal-użu tat-trasport pubbliku (marka)	1	Miġbura bi stħarriġ/intervista
		2	Miġbura minn data amministrattiva
		3	Imputati
		4	Mhux possibbli li jiġi stabbilit sors
		-1	Neqsin
		-3	Mhux ir-rispondent magħżul
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
PC310	Intitolament għall-benefiċċji tal-qgħad	1	Iva	Il-membri attwali kollha tal-unità domestika li għandhom 16-il sena u aktar jew ir-rispondent magħżul (fejn applikabbli)	Bħalissa
		2	Le
		3	Ma nafx
PC310_F	Intitolament għall-benefiċċji tal-qgħad (marka)	1	Miġbura bi stħarriġ/intervista
		2	Miġbura minn data amministrattiva
		3	Imputati
		4	Mhux possibbli li jiġi stabbilit sors
		-1	Neqsin
		-2	Mhux applikabbli (Mhux impjegat jew ħaddiem għal rasu PL032 = 2,3,4,5,6,7,8)
		-3	Mhux ir-rispondent magħżul
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
PC320	Intitolament għall-benefiċċji tal-mard	1	Iva	Il-membri attwali kollha tal-unità domestika li għandhom 16-il sena u aktar jew ir-rispondent magħżul (fejn applikabbli)	Bħalissa
		2	Le
		3	Ma nafx
PC320_F	Intitolament għall-benefiċċji tal-mard (marka)	1	Miġbura bi stħarriġ/intervista
		2	Miġbura minn data amministrattiva
		3	Imputati
		4	Mhux possibbli li jiġi stabbilit sors
		-1	Neqsin
		-2	Mhux applikabbli (Mhux impjegat jew ħaddiem għal rasu PL032 = 2,3,4,5,6,7,8)
		-3	Mhux ir-rispondent magħżul
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
PC330	Tħossok diskriminat(a) meta tkun f’kuntatt ma’ uffiċċji amministrattivi jew ma’ servizzi pubbliċi (inkluż iċ-ċentru tal-impjiegi, is-servizzi tas-saħħa u dawk soċjali)	1	Ma kontx f’kuntatt ma’ uffiċċji amministrattivi jew ma’ servizzi pubbliċi	Il-membri attwali kollha tal-unità domestika li għandhom 16-il sena u aktar jew ir-rispondent magħżul (fejn applikabbli)	Fl-aħħar 12-il xahar
		2	L-aktar minħabba l-età (żgħir/kbir wisq)
		3	L-aktar minħabba l-ġeneru (raġel/mara/mhux binarju)
		4	L-aktar minħabba diżabbiltà jew problema ta’ saħħa fit-tul
		5	L-aktar minħabba l-oriġini immigranti jew etnika
		6	L-aktar minħabba r-reliġjon/twemmin (FAKULTATTIVA)
		7	L-aktar minħabba l-orjentazzjoni sesswali (FAKULTATTIVA)
		8	L-aktar minħabba raġunijiet oħra
		9	Le, ma ħassejt l-ebda diskriminazzjoni fil-konfront tiegħi
PC330_F	Tħossok diskriminat(a) meta tkun f’kuntatt ma’ uffiċċji amministrattivi jew ma’ servizzi pubbliċi (inkluż iċ-ċentru tal-impjiegi, is-servizzi tas-saħħa u dawk soċjali) (marka)	1	Mimlijin
		-1	Neqsin
		-3	Mhux ir-rispondent magħżul
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
PC340	Tħossok diskriminat(a) meta tfittex akkomodazzjoni	1	Ma kontx qed infittex akkomodazzjoni	Il-membri attwali kollha tal-unità domestika li għandhom 16-il sena u aktar jew ir-rispondent magħżul (fejn applikabbli)	L-aħħar ħames snin
		2	L-aktar minħabba l-età (żgħir/kbir wisq)
		3	L-aktar minħabba l-ġeneru (raġel/mara/mhux binarju)
		4	L-aktar minħabba diżabbiltà jew problema ta’ saħħa fit-tul
		5	L-aktar minħabba l-oriġini immigranti jew etnika
		6	L-aktar minħabba r-reliġjon/twemmin (FAKULTATTIVA)
		7	L-aktar minħabba l-orjentazzjoni sesswali (FAKULTATTIVA)
		8	L-aktar minħabba raġunijiet oħra
		9	Le, ma ħassejt l-ebda diskriminazzjoni fil-konfront tiegħi
PC340_F	Tħossok diskriminat(a) meta tfittex akkomodazzjoni (marka)	1	Mimlijin
		-1	Neqsin
		-3	Mhux ir-rispondent magħżul
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
PC350	Tħossok diskriminat(a) fl-edukazzjoni	1	Ma kontx student jew ġenitur ta’ student (fl-aħħar 12-il xahar)	Il-membri attwali kollha tal-unità domestika li għandhom 16-il sena u aktar jew ir-rispondent magħżul (fejn applikabbli)	Fl-aħħar 12-il xahar
		2	L-aktar minħabba l-età (żgħir/kbir wisq)
		3	L-aktar minħabba l-ġeneru (raġel/mara/mhux binarju)
		4	L-aktar minħabba diżabbiltà jew problema ta’ saħħa fit-tul
		5	L-aktar minħabba l-oriġini immigranti jew etnika
		6	L-aktar minħabba r-reliġjon/twemmin (FAKULTATTIVA)
		7	L-aktar minħabba l-orjentazzjoni sesswali (FAKULTATTIVA)
		8	L-aktar minħabba raġunijiet oħra
		9	Le, ma ħassejt l-ebda diskriminazzjoni fil-konfront tiegħi
PC350_F	Tħossok diskriminat(a) fl-edukazzjoni (marka)	1	Mimlijin
		-1	Neqsin
		-3	Mhux ir-rispondent magħżul
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
PC360	Tħossok diskriminat(a) fl-ispazji pubbliċi (ħwienet, kafetteriji, ristoranti, faċilitajiet tad-divertiment eċċ.)	1	L-aktar minħabba l-età (żgħir/kbir wisq)	Il-membri attwali kollha tal-unità domestika li għandhom 16-il sena u aktar jew ir-rispondent magħżul (fejn applikabbli)	Fl-aħħar 12-il xahar
		2	L-aktar minħabba l-ġeneru (raġel/mara/mhux binarju)
		3	L-aktar minħabba diżabbiltà jew problema ta’ saħħa fit-tul
		4	L-aktar minħabba l-oriġini immigranti jew etnika
		5	L-aktar minħabba r-reliġjon/twemmin (FAKULTATTIVA)
		6	L-aktar minħabba l-orjentazzjoni sesswali (FAKULTATTIVA)
		7	L-aktar minħabba raġunijiet oħra
		8	Le, ma ħassejt l-ebda diskriminazzjoni fil-konfront tiegħi
PC360_F	Tħossok diskriminat(a) fl-ispazji pubbliċi (ħwienet, kafetteriji, ristoranti, faċilitajiet tad-divertiment eċċ.) (marka)	1	Mimlijin
		-1	Neqsin
		-3	Mhux ir-rispondent magħżul
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
Affordabbiltà tas-servizzi
HC221	Pagament għas-servizzi ta’ kura professjonali fid-djar	1	Imħallsin għalkollox mill-assigurazzjoni tas-saħħa privata, pubblika, jew minn fergħat oħra tal-protezzjoni soċjali	Unità domestika	Fl-aħħar 12-il xahar
		2	Imħallsin parzjalment mill-utent/unità domestika
		3	Imħallsin għalkollox mill-utent/unità domestika
		4	Ma nafx
HC221_F	Pagament għas-servizzi ta’ kura professjonali fid-djar (marka)	1	Miġbura bi stħarriġ/intervista
		2	Miġbura minn data amministrattiva
		3	Imputati
		4	Mhux possibbli li jiġi stabbilit sors
		-1	Neqsin
		-2	Mhux applikabbli (Servizzi ta’ kura fid-djar mhux użati HC200 = 2)
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
HC230	Affordabbiltà tas-servizzi ta’ kura professjonali fid-djar	1	B’diffikultà kbira	Unità domestika	Fl-aħħar 12-il xahar
		2	B’diffikultà
		3	B’xi diffikultà
		4	Pjuttost faċli
		5	Faċli
		6	Faċli ħafna
HC230_F	Affordabbiltà tas-servizzi ta’ kura professjonali fid-djar (marka)	1	Mimlijin
		-1	Neqsin
		-2	Mhux applikabbli (Servizzi ta’ kura fid-djar mhux użati (HC200 = 2 jew HC221 = 1)
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
HC300	Piż finanzjarju tat-trasport pubbliku	1	Piż kbir	Unità domestika	Fl-aħħar 12-il xahar
		2	Piż medju
		3	Bla piż ta’ xejn
		4	L-ebda persuna fl-unità domestika m’użat it-trasport pubbliku
HC300_F	Piż finanzjarju tat-trasport pubbliku (marka)	1	Mimlijin
		-1	Neqsin
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
RC370	Pagament għas-servizzi tal-indukrar formali tat-tfal	1	Iva	Il-membri kollha tal-unità domestika li m’għandhomx aktar minn 12-il sena	Fl-aħħar 12-il xahar
RC370	Pagament għas-servizzi tal-indukrar formali tat-tfal	2	Le		Fl-aħħar 12-il xahar
RC370_F	Pagament għas-servizzi tal-indukrar formali tat-tfal (marka)	1	Miġbura bi stħarriġ/intervista
		2	Miġbura minn data amministrattiva
		3	Imputati
		4	Mhux possibbli li jiġi stabbilit sors
		-1	Neqsin
		-2	Mhux applikabbli (mhux bejn 0 u 12-il sena)
		-4	Mhux applikabbli (ma jintuża l-ebda servizz tal-indukrar formali tat-tfal RL030 = 0 u RL040 = 0)
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
HC040	Affordabbiltà tas-servizzi tal-indukrar formali tat-tfal	1	B’diffikultà kbira	Unità domestika	Fl-aħħar 12-il xahar
		2	B’diffikultà
		3	B’xi diffikultà
		4	Pjuttost faċli
		5	Faċli
		6	Faċli ħafna
HC040_F	Affordabbiltà tas-servizzi tal-indukrar formali tat-tfal (marka)	1	Mimlijin
		-1	Neqsin
		-2	Mhux applikabbli (m’hemmx tfal ta’ bejn 0 u 12-il sena fl-unità domestika)
		-4	Mhux applikabbli (ma jintuża l-ebda servizz tal-indukrar formali tat-tfal RL030 = 0 u RL040 = 0 jew RC370 = 2)
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
Ħtiġijiet mhux issodisfati u raġunijiet
HC240	Ħtiġijiet mhux issodisfati għas-servizzi ta’ kura professjonali fid-djar	1 2	Iva Le	Unità domestika	Bħalissa
HC240_F	Ħtiġijiet mhux issodisfati għas-servizzi ta’ kura professjonali fid-djar (marka)	1	Mimlijin
		-1	Neqsin
		-2	Mhux applikabbli (l-ebda persuna fl-unità domestika ma kienet teħtieġ kura medika HC190 = 2)
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
HC250	Raġuni ewlenija għaliex ma tirċevix (iktar) servizzi ta’ kura professjonali fid-dar	1	Mhumiex affordabbli	Unità domestika	Bħalissa
		2	Miċħuda mill-persuna li teħtieġ servizzi bħal dawn
		3	Servizzi bħal dawn mhumiex disponibbli
		4	Il-kwalità tas-servizzi disponibbli mhix sodisfaċenti
		5	Raġunijiet oħrajn
HC250_F	Raġuni ewlenija għaliex ma tirċevix (iktar) servizzi ta’ kura professjonali fid-djar (marka)	1	Mimlijin
		-1	Neqsin
		-2	Mhux applikabbli (HC240 = 2)
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
RC380	Ħtiġijiet mhux issodisfati għal servizzi tal-indukrar formali tat-tfal	1	Iva	Il-membri kollha tal-unità domestika li m’għandhomx aktar minn 12-il sena	Bħalissa
RC380		2	Le		Bħalissa
RC380_F	Ħtiġijiet mhux issodisfati għal servizzi tal-indukrar formali tat-tfal (marka)	1	Mimlijin
		-1	Neqsin
		-2	Mhux applikabbli (mhux bejn 0 u 12-il sena)
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
RC390	Raġuni ewlenija għaliex ma tużax (aktar) servizzi tal-indukrar formali tat-tfal	1	Mhumiex affordabbli	Il-membri kollha tal-unità domestika li m’għandhomx aktar minn 12-il sena	Bħalissa
		2	M’hemmx postijiet disponibbli
		3	Postijiet disponibbli, iżda mhux fil-qrib
		4	Postijiet disponibbli, iżda l-ħinijiet tal-ftuħ mhumiex adattati
		5	Postijiet disponibbli, iżda l-kwalità tas-servizzi disponibbli mhix sodisfaċenti
		6	Raġunijiet oħrajn
RC390_F	Raġuni ewlenija għaliex ma tużax (aktar) is-servizzi tal-indukrar formali tat-tfal (marka)	1	Mimlijin
		-1	Neqsin
		-2	Mhux applikabbli (mhux bejn 0 u 12-il sena)
		-4	Mhux applikabbli (l-ebda ħtieġa mhux issodisfata RC380 = 2)
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)
PC290	Raġuni ewlenija għaliex it-trasport pubbliku ma tużahx regolarment	1	Għaljin wisq	Il-membri attwali kollha tal-unità domestika li għandhom 16-il sena u aktar jew ir-rispondent magħżul (fejn applikabbli)	Fl-aħħar 12-il xahar
		2	M’hemmx trasport pubbliku disponibbli fiż-żona
		3	Aċċess fiżiku diffiċli wisq
		4	Mhux frekwenti biżżejjed jew l-iskedi huma inkonvenjenti
		5	Ħin tal-ivvjaġġar twil wisq
		6	Tħassib dwar is-sikurezza jew is-sigurtà
		7	Raġuni oħra
PC290_F	Raġuni ewlenija għaliex it-trasport pubbliku ma tużahx regolarment (marka)	1	Mimlijin
		-1	Neqsin
		-2	Mhux applikabbli (PC280 = 1,2,3)
		-3	Mhux ir-rispondent magħżul
		-7	Mhux applikabbli (Mhux miġbura skont l-implimentazzjoni tal-“iskeda kontinwa pluriennali”)

Nru	13/TQ110
Stat Membru	L-Italja
Kodiċi tal-grupp ta’ sforz tas-sajd	EFF2/MED2_TR3
Grupp ta’ stokkijiet	Gamblu aħmar kbir fil-GSAs 8, 9, 10 u 11
Tul totali tal-bastimenti kkonċernati	≥ 18 m u < 24 m
Data tal-għeluq	1.10.2022

Sustanzi kontrollati	Kwantità (f’kilogrammi ta’ potenzjal li jnaqqas l-ożonu (ODP))
Grupp I (klorofluworokarburi 11, 12, 113, 114 u 115) u grupp II (klorofluworokarburi kompletament aloġenati oħrajn)	500 550,00
Grupp III (aloni)	26 559 050,00
Grupp IV (tetraklorur tal-karbonju)	385 552,20
Grupp V (1,1,1-trikloroetan)	2 500 000,00
Grupp VI (bromur tal-metil)	588 835,20
Grupp VII (idrobromofluworokarburi)	4 788,16
Grupp VIII (idroklorofluworokarburi)	4 878 559,75
Grupp IX (bromoklorometan)	264 024,00

Żona li tinkludi:	Id-data sa meta applikabbli f’konformità mal-Artikolu 39 tar-Regolament Delegat (UE) 2020/687	Adottata bid-Deċiżjoni tal-Awtorità ta’ Sorveljanza tal-EFTA Numru:
Il-partijiet tal-muniċipalitajiet ta’ Klepp, Sandnes u Sola fil-Kontea ta’ Rogaland li jinsabu f’ċirku b’raġġ ta’ 3 kilometri, bil-koordinati tal-GPS iċċentrati fuq N: 58.80459 E: 5.61203	12.11.2022	196/22/COL
Il-partijiet tal-muniċipalitajiet ta’ Sola fil-Kontea ta’ Rogaland li jinsabu f’ċirku b’raġġ ta’ 3 kilometri, bil-koordinati tal-GPS iċċentrati fuq N: 58.90047 E: 5.57987	07.12.2022	204/22/COL


	(1) Test b'rilevanza għaż-ŻEE.