(1)

Il-Federazzjoni Russa, il-fornitur estern ewlieni tal-gass tal-Unjoni, bdiet aggressjoni militari kontra l-Ukrajna, Parti Kontraenti tal-Komunità tal-Enerġija. L-eskalazzjoni tal-aggressjoni militari Russa kontra l-Ukrajna minn Frar 2022 wasslet għal tnaqqis ġmielu fil-provvisti tal-gass, bħala attentat intenzjonat biex il-provvista tal-gass tintuża bħala arma politika. Il-flussi fil-pipelines tal-gass mir-Russja tramite l-Belarussja waqfu u l-provvisti tal-gass mill-Ukrajna naqsu b’mod kostanti. Il-flussi tal-gass kumplessivi mir-Russja issa huma inqas minn 30 % tal-flussi medji tal-gass fil-perjodu 2016-2021. Dak it-tnaqqis fil-provvista wassal għal prezzijiet tal-enerġija storikament għaljin u volatili, ikkontribwixxa għall-inflazzjoni, u ħoloq riskju ta’ aktar tnaqqis fir-ritmu ekonomiku fl-Ewropa.

(2)

F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni, b’segwitu għall-komunikazzjoni tagħha tat-8 ta’ Marzu 2022 intitolata “REPowerEU: Azzjoni Ewropea Konġunta għal enerġija aktar affordabbli, sikura u sostenibbli”, ippreżentat fit-18 ta’ Mejju 2022, il-pjan REPowerEU biex ittemm id-dipendenza tal-Unjoni fuq il-fjuwils fossili Russi malajr kemm jista’ jkun, u sal-2027. Biex jikseb dak il-għan, il-pjan REPowerEU jistabbilixxi miżuri relatati mal-iffrankar enerġetiku u l-effiċjenza enerġetika, u jipproponi introduzzjoni malajr tal-enerġija nadifa biex tieħu post il-fjuwils fossili fid-djar, fl-industrija u fil-ġenerazzjoni tal-enerġija. Miżuri ulterjuri dwar in-naħa tal-provvista jistgħu jinkludu, fost oħrajn, koordinazzjoni aħjar tax-xiri tal-gass u l-faċilitazzjoni ta’ xiri konġunt minn operaturi Ewropej tas-suq tal-gass fuq is-suq internazzjonali tal-gass, kif ukoll l-aħjar sforzi biex jiġu ppreservati l-kapaċitajiet ta’ produzzjoni tal-elettriku li ma jiddependux fuq il-provvisti tal-gass importat.

(3)

L-Unjoni ħadet aktar miżuri biex iżżid il-livell ta’ tħejjija tagħha fir-rigward tal-interruzzjoni tal-provvista tal-gass. Ir-Regolament (UE) 2022/1032 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1) ġie adottat biex jiżgura r-riforniment tal-ħażniet taħt l-art għax-xtiewi li ġejjin.

(4)

Barra minn hekk, fi Frar 2022 u f’Mejju 2022, il-Kummissjoni wettqet analiżijiet dettaljati ta’ kull pjan nazzjonali ta’ emerġenza u għamlet ukoll monitoraġġ fil-fond tas-sitwazzjoni tas-sigurtà tal-provvista. Il-miżuri meħuda mill-Unjoni minn Frar 2022 ‘l hawn tfasslu għal tneħħija gradwali sħiħa tad-dipendenza fuq il-gass mir-Russja sal-2027, u biex jitnaqqsu r-riskji kkawżati minħabba xi interruzzjoni maġġuri ulterjuri tal-provvista.

(5)

Madankollu, l-eskalazzjoni reċenti tal-interruzzjoni tal-provvista tal-gass mir-Russja tindika riskju sinifikanti li l-waqfien totali tal-provvisti tal-gass Russi jaf iseħħ fil-futur qrib, għal għarrieda u b’mod unilaterali. Għalhekk, l-Unjoni jenħtieġ li tantiċipa dan ir-riskju u tħejji ruħha, bi spirtu ta’ solidarjetà, għall-possibbiltà ta’ interruzzjoni sħiħa tal-provvista tal-gass mir-Russja fi kwalunkwe mument. Jeħtieġ tittieħed azzjoni proattiva immedjata biex tiġi antiċipata aktar interruzzjoni u tissaħħaħ ir-reżiljenza tal-Unjoni għal xokkijiet futuri. Azzjoni kkoordinata fil-livell tal-Unjoni tista’ tevita ħsara serja lill-ekonomija u liċ-ċittadini kkawżata minħabba interruzzjoni possibbli tal-provvista tal-gass.

(6)

Il-qafas legali attwali għas-sigurtà tal-provvista tal-gass stabbilit fir-Regolament (UE) 2017/1938 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2) ma jindirizzax kif xieraq l-interruzzjonijiet ta’ fornitur ewlieni tal-gass li jdumu iżjed minn 30 jum. In-nuqqas ta’ qafas legali għal interruzzjoni bħal din joħloq riskju ta’ azzjoni mhux ikkoordinata mill-Istati Membri, u b’hekk jhedded li jipperikola s-sigurtà tal-provvista fl-Istati Membri ġirien u jaf ipoġġi piż addizzjonali fuq l-industrija u l-konsumaturi tal-Unjoni.

(7)

Fir-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta’ April 2022 dwar il-konklużjonijiet tal-laqgħa tal-Kunsill Ewropew tal-24 u l-25 ta’ Marzu 2022, il-Parlament Ewropew appella biex jiġi ppreżentat pjan ħalli fl-immedjat tkompli tiġi żgurata s-sigurtà tal-provvista tal-enerġija tal-Unjoni. Fil-laqgħat tagħhom tal-31 ta’ Mejju u tat-23 ta’ Ġunju 2022, il-Kunsill Ewropew talab lill-Kummissjoni biex toħroġ bi proposti li jtejbu l-livell ta’ tħejjija għal interruzzjoni kbira possibbli tal-provvista bħala kwistjoni ta’ urġenza, biex tkun żgurata provvista tal-enerġija bi prezzijiet affordabbli. Wara talba bħal dik mill-Kunsill Ewropew, il-Kummissjoni qed tesplora, flimkien mas-sħab internazzjonali tal-Unjoni, modi biex trażżan iż-żieda fil-prezzijiet tal-enerġija, inkluż il-fattibbiltà tal-introduzzjoni ta’ limiti temporanji fuq il-prezzijiet tal-importazzjonijiet fejn adatt. B’segwitu għal dik it-talba, il-Kummissjoni qed taħdem ukoll fuq l-ottimizzazzjoni tal-funzjonament tas-suq Ewropew tal-elettriku, inkluż l-effett tal-prezzijiet tal-gass fuqu, sabiex ikun imħejji aħjar għall-volatilità eċċessiva futura tal-prezzijiet, jipprovdi elettriku affordabbli u jkun għalkollox jaqbel ma’ sistema tal-enerġija dekarbonizzata, filwaqt li tiġi ppreservata l-integrità tas-suq uniku, jinżammu l-inċentivi għat-tranżizzjoni ekoloġika, tiġi ppreservata s-sigurtà tal-provvista u jiġu evitati spejjeż baġitarji sproporzjonati.

(8)

L-Artikolu 122(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea jippermetti lill-Kunsill jiddeċiedi, fuq proposta tal-Kummissjoni u bi spirtu ta’ solidarjetà bejn l-Istati Membri, dwar il-miżuri xierqa għas-sitwazzjoni ekonomika, b’mod partikolari jekk ikun hemm diffikultajiet serji fil-provvista ta’ ċerti prodotti, notevolment fil-qasam tal-enerġija. Ir-riskju ta’ waqfien totali tal-provvisti tal-gass mir-Russja sa tmiem l-2022 jikkostitwixxi sitwazzjoni bħal din.

(9)

Minħabba r-riskju imminenti ta’ interruzzjoni tal-provvisti tal-gass lejn l-Unjoni, l-Istati Membri jenħtieġ li jieħdu miżuri issa biex inaqqsu d-domanda tagħhom qabel l-istaġun tax-xitwa 2022-23. Tnaqqis volontarju bħal dan fid-domanda jgħin b’mod partikolari għar-riforniment tal-kapaċitajiet tal-ħażna, li ma jiġux eżawriti sa tmiem ix-xitwa 2022-23 u dan jippermetti lill-Istati Membri biex ikunu jistgħu jlaħħqu mal-perjodi ta’ kesħa possibbli fi Frar u Marzu 2023 u jiffaċilita r-riforniment tal-kapaċitajiet tal-ħażna ħalli jiżgura livelli adegwati ta’ sigurtà tal-provvista għax-xitwa 2023-2024. It-tnaqqis fid-domanda għall-gass ser jgħin ukoll biex tkun żgurata provvista adegwata u jorħsu l-prezzijiet tal-enerġija, għall-benefiċċju tal-konsumaturi tal-Unjoni. Għalhekk, il-miżuri meħuda fil-livell tal-Unjoni biex tonqos id-domanda jkunu ta’ ġid għall-Istati Membri kollha għax inaqqsu r-riskju ta’ impatt aktar sostanzjali fuq l-ekonomiji tagħhom.

(10)

Il-volum tat-tnaqqis volontarju fid-domanda jqis il-volumi tad-domanda għall-gass li jkunu fir-riskju li ma jiġux konsenjati fil-każ ta’ interruzzjoni sħiħa tal-provvista tal-gass mir-Russja. L-isforz tat-tnaqqis jenħtieġ li jkun l-istess għall-Istati Membri kollha, abbażi ta’ paragun mal-konsum medju ta’ kull Stat Membru fl-aħħar ħames snin.

(11)

Il-miżuri tat-tnaqqis volontarju fid-domanda jaf waħedhom ma jkunux biżżejjed biex jiżguraw is-sigurtà tal-provvista u l-funzjonament tas-suq. Għalhekk, biex jiġu indirizzati minnufih l-isfidi speċifiċi tad-deterjorament serju kontinwu u antiċipat tal-iskarsezzi fil-provvista tal-gass u jiġu evitati d-distorsjonijiet bejn l-Istati Membri, jenħtieġ li jiġi stabbilit strument ġdid li jintroduċi l-possibbiltà ta’ tnaqqis obbligatorju fid-domanda għall-gass għall-Istati Membri kollha. Dan jenħtieġ li jsir operazzjonali biżżejjed qabel il-ħarifa 2022. Taħt tali strument, il-Kunsill jista’, fuq proposta mill-Kummissjoni, jiddikjara allert tal-Unjoni permezz ta’ deċiżjoni ta’ implimentazzjoni. L-għoti ta’ setgħa ta’ implimentazzjoni lill-Kunsill iqis b’mod adegwat in-natura politika tad-deċiżjoni biex jiskatta obbligu mandatorju ta’ tnaqqis fid-domanda fl-Unjoni kollha u l-implikazzjonijiet orizzontali tiegħu għall-Istati Membri. Qabel ma tippreżenta tali proposta, il-Kummissjoni jenħtieġ li tikkonsulta l-gruppi tar-riskju rilevanti, kif stabbilit fl-Anness I tar-Regolament (UE) 2017/1938 (“gruppi tar-riskju”), u l-Grupp ta’ Koordinazzjoni dwar il-Gass (GCG), stabbilit permezz ta’ dak ir-Regolament. Allert tal-Unjoni jenħtieġ li jiġi ddikjarat biss f’każ li l-miżuri tat-tnaqqis volontarju fid-domanda ma jkunux biżżejjed biex jindirizzaw ir-riskju ta’ skarsezza serja fil-provvista. Jenħtieġ li ħames awtoritajiet kompetenti jew aktar tal-Istati Membri li jkunu ddikjaraw allerti nazzjonali skont l-Artikolu 11(1), il-punt (b), tar-Regolament (UE) 2017/1938, jingħataw il-possibbiltà li jitolbu lill-Kummissjoni biex tippreżenta proposta lill-Kunsill biex jiddikjara allert tal-Unjoni.

(12)

L-allert tal-Unjoni jenħtieġ li jservi bħala livell ta’ kriżi speċifiku għall-Unjoni, li jenħtieġ li jiskatta tnaqqis obbligatorju fid-domanda, indipendentement minn livelli nazzjonali ta’ kriżi skont l-Artikolu 11(1) tar-Regolament (UE) 2017/1938. Ladarba jiġi ddikjarat allert tal-Unjoni, l-Istati Membri jenħtieġ li jnaqqsu l-konsum tal-gass tagħhom fi żmien definit minn qabel. Il-volum tat-tnaqqis obbligatorju fid-domanda jqis il-volumi tad-domanda għall-gass li jkunu fir-riskju fil-każ li jkun hemm interruzzjoni sħiħa tal-provvisti tal-gass mir-Russja lejn l-Unjoni u jenħtieġ li jqis bis-sħiħ kwalunkwe tnaqqis volontarju fid-domanda li jkun diġà nkiseb. Il-volum tat-tnaqqis obbligatorju fid-domanda jenħtieġ li jqis ukoll il-livell tar-riforniment tal-ħażniet kif irrapportat skont l-Artikolu 6d(1) u (2) tar-Regolament (UE) 2017/1938, l-iżvilupp li jikkonċerna d-diversifikazzjoni tas-sorsi tal-gass, inkluż il-provvisti tal-gass naturali likwifikat (LNG), u l-iżvilupp tas-sostitwibbiltà tal-fjuwils fl-Unjoni.

(13)

It-tnaqqis fid-domanda miksub mill-Istati Membri qabel ma jiġi ddikjarat l-allert tal-Unjoni ser jiġi rifless fil-volum tat-tnaqqis obbligatorju fid-domanda.

(14)

Bil-ħsieb tad-distorsjonijiet sinifikanti tas-suq intern li aktarx jiġru jekk l-Istati Membri jirreaġixxu b’mod mhux ikkoordinat għal xi interruzzjoni ulterjuri potenzjali jew reali tal-provvista Russa tal-gass, hu kruċjali li l-Istati Membri kollha jnaqqsu d-domanda tagħhom għall-gass bi spirtu ta’ solidarjetà. Għaldaqstant, l-Istati Membri kollha jenħtieġ li jilħqu l-miri tat-tnaqqis volontarju u obbligatorju fid-domanda. Filwaqt li xi Stati Membri jistgħu jkunu aktar esposti għall-effetti ta’ xi interruzzjoni tal-provvisti Russi tal-gass, l-Istati Membri kollha jistgħu jintlaqtu ħażin u jistgħu jikkontribwixxu biex jillimitaw il-ħsara ekonomika kkawżata minn tali interruzzjoni, kemm jekk jilliberaw volumi addizzjonali tal-gass mill-pipelines jew merkanziji tal-LNG li jistgħu jintużaw minn Stati Membri b’defiċits sinifikanti tal-gass, kemm jekk it-tnaqqis fid-domanda jħalli effett pożittiv fuq il-prezzijiet tal-gass, kif aktarx jiġri bi tnaqqis fid-domanda jew kemm jekk tiġi evitata distorsjoni tas-suq ikkawżata minn miżuri mhux ikkoordinati u kontradittorji tat-tnaqqis fid-domanda. Għalhekk, dan ir-Regolament jirrifletti l-prinċipju tas-solidarjetà enerġetika, li dan l-aħħar ikkonfermatu l-Qorti tal-Ġustizzja bħala prinċipju fundamentali tal-liġi tal-Unjoni (3).

(15)

Iżda ċerti Stati Membri, minħabba s-sitwazzjoni ġeografika jew fiżika speċifika tagħhom bħal pereżempju ma jkunux sinkronizzati mas-sistema Ewropea tal-elettriku, jew ma jkollhomx interkonnessjoni diretta għas-sistema interkonnessa tal-gass ta’ Stat Membru ieħor, ma jistgħux jilliberaw biżżejjed volumi tal-gass mill-pipelines għall-benefiċċju ta’ Stati Membri oħra. Għalhekk, l-Istati Membri jenħtieġ li jingħataw il-possibbiltà li jiddependu fuq raġuni waħda jew aktar biex jillimitaw l-obbligi tagħhom tat-tnaqqis obbligatorju fid-domanda. L-Istati Membri kkonċernati jenħtieġ li jimpenjaw ruħhom li jagħmlu kull sforz biex ineħħu n-nuqqasijiet fl-interkonnessjoni malajr kemm jista’ jkun.

(16)

Ir-Regolament (UE) Nru 347/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) jistabbilixxi qafas għall-Istati Membri u għall-partijiet konċernati rilevanti sabiex jaħdmu flimkien f’ambjent reġjonali bl-għan li jiżviluppaw networks tal-enerġija konnessi aħjar bl-għan, b’mod partikolari, li jgħaqqdu reġjuni li bħalissa huma iżolati mis-swieq tal-enerġija Ewropej u li jsaħħu l-interkonnessjonijiet transfruntiera eżistenti u jippromwovu dawk ġodda. Interkonnessjonijiet transfruntiera jikkontribwixxu b’mod qawwi għas-sigurtà tal-provvista. Fid-dawl tal-interruzzjoni attwali tal-provvista tal-gass mir-Russja, tali interkonnessjonijiet transfruntiera jaqdu rwol ewlieni biex jiżguraw il-funzjonament tas-suq intern tal-enerġija u fid-distribuzzjoni tal-gass lil Stati Membri oħra, fi spirtu ta’ solidarjetà. F’dan il-kuntest, l-Istati Membri jenħtieġ li jkomplu bl-isforzi tagħhom biex itejbu l-integrazzjoni tan-networks tagħhom, inkluż billi jivvalutaw iż-żieda potenzjali ta’ kapaċità ġdida ta’ interkonnessjoni transfruntiera f’konformità mal-objettivi tar-Regolament (UE) 2022/869 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5).

(17)

Sabiex jiġi ffaċilitat l-isforzi tal-Istati Membri biex jissodisfaw l-objettivi tar-Regolament (UE) 2022/1032 fir-rigward tal-ħżin tal-gass, jenħtieġ li l-volum ta’ gass użat mill-Istati Membri għall-ħżin li jaqbeż il-mira intermedja għall-1 ta’ Awwissu 2022 jitqies ukoll għall-fini tad-determinazzjoni tal-volum tat-tnaqqis obbligatorju fid-domanda tagħhom.

(18)

Barra minn hekk, biex jittieħed kont b’mod xieraq tad-dipendenza għolja fuq il-gass ta’ industriji kritiċi tal-Istati Membri, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jeskludu l-konsum ta’ gass f’dawk l-industriji meta jiddeterminaw it-tnaqqis obbligatorju fid-domanda tagħhom. Il-monitoraġġ mill-Kummissjoni jenħtieġ li jiżgura li l-limitazzjonijiet nazzjonali ma jwasslux għal distorsjonijiet bla bżonn tas-suq intern. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jillimitaw ukoll il-volum ta’ tnaqqis obbligatorju tagħhom fid-domanda fejn tali limitazzjoni tkun meħtieġa biex jimmassimizzaw il-provvista tal-gass lil Stati Membri oħra u fejn ikunu kapaċi jipproduċu evidenza li l-kapaċitajiet ta’ esportazzjoni kummerċjali tal-interkonnettur tagħhom lejn Stati Membri oħra jew l-infrastruttura domestika tagħhom tal-LNG jintużaw biex il-gass jiġi ridirezzjonat lejn Stati Membri oħra sa fejn l-aktar possibbli. Jenħtieġ li l-Kummissjoni timmonitorja li l-kondizzjonijiet għall-applikazzjoni ta’ dawk id-derogi huma ssodisfati.

(19)

L-Istati Membri, fir-rigward taċ-ċirkostanzi speċifiċi tad-domanda minn Stati Membri interkonnessi, jenħtieġ li jkunu jistgħu jillimitaw temporanjament it-tnaqqis obbligatorju fid-domanda fejn meħtieġ biex tiġi żgurata s-sigurtà tal-provvista tal-enerġija, inkluż fejn Stat Membru jiffaċċa kriżi tal-elettriku kif imsemmi fir-Regolament (UE) 2019/941 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6). Jenħtieġ li jitqiesu wkoll il-kapaċità tal-ħżin u l-livell tal-ħżin li jaqbeż il-mira intermedja, kif stabbilit fl-Anness Ia għar-Regolament (UE) 2017/1938.

(20)

L-Istati Membri jenħtieġ li jkunu liberi li jagħżlu l-miżuri xierqa biex jiksbu t-tnaqqis fid-domanda. Meta jidentifikaw miżuri xierqa biex inaqqsu d-domanda u jagħtu prijorità lil ċerti gruppi ta’ klijenti, l-Istati Membri jenħtieġ li jqisu l-użu tal-miżuri identifikati mill-Kummissjoni fil-komunikazzjoni tagħha tal-20 ta’ Lulju 2022 intitolata “Niffrankaw il-Gass għal Xitwa Sikura”. L-Istati Membri jenħtieġ li b’mod partikolari jikkunsidraw miżuri ekonomikament effiċjenti bħal irkanti jew skemi ta’ sejħiet għall-offerti, li bihom huma jkunu jistgħu jinċentivaw it-tnaqqis fil-konsum b’mod li jkun ekonomikament effiċjenti. Il-miżuri meħuda fil-livell nazzjonali jistgħu jinkludu wkoll inċentivi finanzjarji jew kumpens lill-parteċipanti fis-suq affettwati.

(21)

Kwalunkwe miżura meħuda mill-Istati Membri biex jiksbu t-tnaqqis fid-domanda għandha tikkonforma mal-liġi tal-Unjoni u b’mod partikolari mar-Regolament (UE) 2017/1938. B’mod partikolari, tali miżuri jenħtieġ li jkunu meħtieġa, definiti b’mod ċar, trasparenti, proporzjonati, nondiskriminatorji u verifikabbli, u jenħtieġ li ma jfixklux il-kompetizzjoni jew il-funzjonament tajjeb tas-suq intern tal-gass jew jipperikolaw s-sigurtà tal-provvista tal-gass ta’ Stati Membri oħra jew tal-Unjoni. Jeħtieġ jitqiesu l-interessi tal-klijenti protetti anke fir-rigward tal-provvista tal-gass lil sistemi ċentralizzati tat-tisħin fil-każ ta’ kriżi fis-sigurtà tal-provvista.

(22)

Biex ikun żgurat li l-miżuri tat-tnaqqis fid-domanda jiġu implimentati b’mod ikkoordinat, l-Istati Membri jenħtieġ li jistabbilixxu kooperazzjoni regolari fi ħdan kull grupp tar-riskju rilevanti. L-Istati Membri huma liberi li jiftiehmu fuq l-aktar miżuri ta’ koordinazzjoni adattati għal xi reġjun partikolari. Il-Kummissjoni u l-GCG jenħtieġ li jkunu jistgħu jiksbu ħarsa ġenerali tal-miżuri nazzjonali implimentati mill-Istati Membri u jikkondividu l-aqwa prattiki għall-koordinazzjoni tal-miżuri fi ħdan il-gruppi tar-riskju. L-Istati Membri jenħtieġ li jużaw ukoll korpi oħra biex jikkoordinaw l-azzjoni tagħhom.

(23)

Biex ikun żgurat li l-pjanijiet nazzjonali ta’ emerġenza jirriflettu miżuri tat-tnaqqis volontarju jew obbligatorju fid-domanda stabbilit f’dan ir-Regolament, l-awtorità kompetenti ta’ kull Stat Membru jenħtieġ li tieħu l-passi meħtieġa biex taġġorna l-pjan nazzjonali ta’ emerġenza stabbilit skont l-Artikolu 8 tar-Regolament (UE) 2017/1938 sal-31 ta’ Ottubru 2022. Minħabba l-perjodu qasir għal dak l-aġġornament, il-proċeduri ta’ koordinazzjoni skont l-Artikolu 8(6) sa (11) tar-Regolament (UE) 2017/1938 jenħtieġ li ma jkunux japplikaw. Madankollu, kull Stat Membru jenħtieġ li jikkonsulta lil Stati Membri oħra dwar l-aġġornament tal-pjan ta’ emerġenza nazzjonali tiegħu. Il-Kummissjoni jenħtieġ li tlaqqa’ lill-gruppi tar-riskju, lill-GCG jew lil korpi rilevanti oħra biex jiddiskutu kwistjonijiet potenzjali relatati mal-miżuri tat-tnaqqis fid-domanda.

(24)

Il-monitoraġġ u r-rappurtar regolari u effettivi huma essenzjali għall-valutazzjoni tal-progress li jagħmlu l-Istati Membri fl-implimentazzjoni tal-miżuri tat-tnaqqis volontarju u obbligatorju fid-domanda, u għall-kejl tal-impatt soċjali u ekonomiku ta’ dawk il-miżuri kif ukoll l-impatt fuq l-impjiegi. L-awtorità kompetenti ta’ kull Stat Membru jew xi entità oħra maħtura mill-Istat Membru jenħtieġ li timmonitorja t-tnaqqis fid-domanda miksub fit-territorju tagħha u tirrapporta regolarment ir-riżultati lill-Kummissjoni. Il-GCG jenħtieġ li jassisti lill-Kummissjoni fil-monitoraġġ tat-twettiq tal-obbligi tat-tnaqqis fid-domanda.

(25)

Biex tkun evitata ħsara ekonomika sinifikanti lill-Unjoni kollha kemm hi, hu kruċjali li kull Stat Membru jnaqqas id-domanda tiegħu wara li jkun ġie ddikjarat allert tal-Unjoni. Tali tnaqqis jiżgura li jkun hemm biżżejjed gass għal kulħadd, anki matul ix-xitwa. It-tnaqqis fid-domanda madwar l-Unjoni hu espressjoni tal-prinċipju ta’ solidarjetà minquxa fit-Trattat. Għalhekk hu meħtieġ li l-Kummissjoni tissorvelja strettament li l-Istati Membri jkunu qed iwettqu dan it-tnaqqis obbligatorju fid-domanda. Fil-każ li l-Kummissjoni tidentifika riskju li Stat Membru jaf ma jkunx jista’ jwettaq l-obbligu tiegħu tat-tnaqqis obbligatorju fid-domanda, il-Kummissjoni jenħtieġ li tkun tista’ titlob lil dak l-Istat Membru jippreżenta pjan li jistabbilixxi strateġija u miżuri biex effettivament jiksbu t-tnaqqis obbligatorju fid-domanda. Dak l-Istat Membru jenħtieġ li jqis kif xieraq kwalunkwe kumment u suġġeriment magħmul mill-Kummissjoni rigward dak il-pjan.

(26)

Peress li l-prinċipju ta’ solidarjetà jagħti lil kull Stat Membru d-dritt li f’ċerti ċirkostanzi jkollu l-appoġġ ta’ Stati Membri ġirien, l-Istati Membri li jitolbu dan l-appoġġ jenħtieġ li jaġixxu wkoll bi spirtu ta’ solidarjetà fejn jidħol it-tnaqqis fid-domanda domestika tagħhom għall-gass. Għalhekk, meta jitolbu miżura ta’ solidarjetà skont l-Artikolu 13 tar-Regolament (UE) 2017/1938, l-Istati Membri jenħtieġ li jkunu implimentaw il-miżuri xierqa kollha tat-tnaqqis fid-domanda għall-gass. Il-Kummissjoni jenħtieġ li tkun tista’ titlob lill-Istat Membru li jitlob miżura ta’ solidarjetà biex jippreżenta pjan bil-miżuri għal tnaqqis ulterjuri possibbli fid-domanda. Dak l-Istat Membru jenħtieġ li jqis kif xieraq l-opinjoni tal-Kummissjoni.

(27)

Il-Kummissjoni jenħtieġ li tinforma regolarment lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament.

(28)

Meta jitqies il-periklu imminenti għas-sigurtà tal-provvista tal-gass bħala konsegwenza tal-aggressjoni militari Russa attwali kontra l-Ukrajna, jenħtieġ li dan ir-Regolament jidħol fis-seħħ l-għada bħal kwistjoni ta’ urġenza.

(29)

Minħabba n-natura eċċezzjonali tal-miżuri stipulati f’dan ir-Regolament, jenħtieġ li dan ir-Regolament japplika għal sena wara d-dħul fis-seħħ tiegħu. Sal-1 ta’ Mejju 2023, il-Kummissjoni jenħtieġ li tirrapporta lill-Kunsill dwar il-funzjonament tiegħu u tista’, jekk ikun xieraq, tipproponi li ttawwal il-perjodu ta’ applikazzjoni tiegħu.

(30)

Minħabba li l-objettiv ta’ dan ir-Regolament ma jistax jinkiseb b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jista’ pjuttost, jinkiseb aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità, kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkiseb dak l-objettiv,

(1)

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1881/2006 (2) jiffissa l-livelli massimi ta’ ċerti kontaminanti, inkluż l-okratossina A, fl-oġġetti tal-ikel.

(2)

L-Okratossina A hija mikotossina prodotta b’mod naturali minn fungi tal-ġeneru Aspergillus u Penicillium u tinsab bħala kontaminant f’varjetà wiesgħa ta’ ikel, bħaċ-ċereali u l-prodotti taċ-ċereali, iż-żerriegħa tal-kafè, il-frott imnixxef, l-inbid u l-meraq tal-għeneb, il-ħwawar u l-likorizja. L-okratossina A tifforma matul it-tnixxif bix-xemx u l-ħażna tal-għelejjel. Il-formazzjoni tista’ tiġi evitata bl-applikazzjoni ta’ prattiki tajba ta’ tnixxif u ħżin.

(3)

Fl-2020, l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (“l-Awtorità”) adottat aġġornament tal-opinjoni xjentifika dwar l-okratossina A fl-ikel (3). L-awtorità qieset li ma kienx xieraq li jiġi stabbilit valur ta’ gwida bbażat fuq is-saħħa għall-okratossina A u li konsegwentement ma għadhiex valida d-Doża Tollerabbli ta’ kull Ġimgħa ta’ 120 ng/kg ta’ piż tal-ġisem (bw) kif stabbilit mill-Awtorità fl-2006. Ikkonkludiet ukoll li l-marġnijiet ikkalkulati ta’ esponiment għall-effetti karċinoġeniċi tal-okratossina A jindikaw tħassib possibbli għas-saħħa għal ċerti gruppi ta’ konsumaturi.

(4)

Il-livelli massimi għall-okratossina A diġà ġew stabbiliti għal ċertu ikel bir-Regolament (KE) Nru 1881/2006. Meta jitqies li l-okratossina A nstabet fl-ikel li għalih għadu ma ġie stabbilit l-ebda livell massimu u li jikkontribwixxi għall-esponiment tal-bniedem għall-okratossina A, huwa xieraq li jiġi stabbilit livell massimu wkoll għal dan l-ikel bħall-frott imnixxef għajr il-frott imnixxef tad-dielja, ċerti prodotti tal-likorizja, il-ħxejjex aromatiċi mnixxfa, ċerti ingredjenti għall-infużjonijiet erbali, ċerti żrieragħ taż-żejt, il-ġewż tal-pistaċċi u t-trab tal-kawkaw. Anki jekk ir-relazzjoni bejn il-livell ta’ okratossina A fix-xgħir u fix-xarbiet tax-xgħir mhux alkoħoliċi, u f’tamar imnixxef u x-xropp tat-tamar jeħtieġ li tiġi ċċarata aktar, huwa xieraq ukoll li jiġi diġà stabbilit livell massimu f’xorb tax-xgħir mhux alkoħoliku u fix-xropp tat-tamar. Filwaqt li titqies ukoll id-data disponibbli dwar l-okkorrenza, huwa xieraq li jitbaxxew il-livelli massimi eżistenti ta’ okratossina A f’ċertu ikel, bħal prodotti tal-forn, frott imnixxef tad-dielja, kafè inkaljat u kafè li jinħall. Barra minn hekk, id-dispożizzjonijiet eżistenti għall-okratossina A f’ċerti ħwawar twessgħu għall-ħwawar kollha. Għall-ġobon u l-perżut, monitoraġġ addizzjonali tal-preżenza tal-okratossina A huwa xieraq qabel ma jiġu stabbiliti l-livelli massimi.

(5)

Għalhekk, jenħtieġ li r-Regolament (KE) Nru 1881/2006 jiġi emendat skont dan.

(6)

Sabiex l-operaturi ekonomiċi jkunu jistgħu jippreparaw għar-regoli l-ġodda introdotti b’dan ir-Regolament, jixraq li jingħata żmien raġonevoli sakemm jibdew japplikaw il-livelli massimi l-ġodda. Jixraq ukoll li jiġi previst perjodu tranżizzjonali għall-oġġetti tal-ikel imqiegħda fis-suq legalment qabel id-data tal-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament.

(7)

Il-miżuri previsti f’dan ir-Regolament huma f’konformità mal-opinjoni tal-Kumitat Permanenti dwar il-Pjanti, l-Annimali, l-Ikel u l-Għalf,

(1)

Il-verżjonijiet lingwistiċi bil-Bulgaru, biċ-Ċek, bid-Daniż, bl-Estonjan, bil-Finlandiż, bil-Franċiż, bil-Ġermaniż, bl-Iżvediż, bil-Latvjan, bl-Olandiż, bil-Portugiż, bis-Sloven u bit-Taljan tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2018/2066 (2) fihom żball fl-Artikolu 38(6) li jbiddel it-tifsira tad-dispożizzjoni jew tal-kliem li jista’ jwassal għal interpretazzjoni ħażina, fir-rigward tal-perjodu ta’ żmien indikat u għal dak li jirreferi għalih.

(2)

Għalhekk, jenħtieġ li l-verżjonijiet lingwistiċi bil-Bulgaru, biċ-Ċek, bid-Daniż, bl-Estonjan, bil-Finlandiż, bil-Franċiż, bil-Ġermaniż, bl-Iżvediż, bil-Latvjan, bl-Olandiż, bil-Portugiż, bis-Sloven u bit-Taljan tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2018/2066 jiġu kkoreġuti skont dan. Il-verżjonijiet bil-lingwi l-oħrajn mhumiex affettwati.

(3)

Il-miżuri previsti f’dan ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni huma konformi mal-opinjoni mogħtija mill-Kumitat dwar it-Tibdil fil-Klima fid-9 ta’ Frar 2022,

(1)

Il-Meloidogyne graminicola (Golden & Birchfield) mhijiex elenkata bħala pest ta’ kwarantina fl-Unjoni, pest ta’ kwarantina f’żona protetta jew bħala pest regolat mhux ta’ kwarantina fl-Unjoni f’konformità mar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2019/2072 (3).

(2)

Fl-2016, l-Italja infurmat lill-Kummissjoni li l-Meloidogyne graminicola (Golden & Birchfield) instabet għall-ewwel darba fit-territorju tagħha f’żona fejn jiġi prodott ir-ross fit-Tramuntana tal-Italja. Minn dakinhar ’l hawn, instabet ukoll f’aktar għelieqi tar-ross u l-aktar infestazzjonijiet serji wasslu għal telf tal-għelejjel sa 50 % tal-produzzjoni ordinarja.

(3)

Fl-2017, l-Italja adottat miżuri uffiċjali biex tipprevjeni l-introduzzjoni u t-tixrid ulterjuri tal-Meloidogyne graminicola (Golden & Birchfield) (4) fit-territorju tagħha. Il-Meloidogyne graminicola (Golden & Birchfield) hija assoċjata l-aktar mal-pjanti bl-għeruq tal-Oryza sativa L. li tkabbru fil-ħamrija u huma maħsuba għat-tħawwil. Hija assoċjata wkoll ma’ pjanti ospitanti oħra, bħax-xgħir, iżda fuq skala iżgħar milli mal-pjanti bl-għeruq tal-Oryza sativa L.

(4)

Attwalment, l-Italja hija l-uniku Stat Membru li fih ġiet ikkonfermata l-preżenza tal-Meloidogyne graminicola (Golden & Birchfield). Abbażi ta’ valutazzjoni tar-riskju mwettqa mill-Italja fl-2018 (5), ġie konkluż li dak il-pest jissodisfa l-kriterji stabbiliti fis-Subtaqsima 2 tat-Taqsima 3 tal-Anness I tar-Regolament (UE) 2016/2031. Għalhekk, huwa meqjus neċessarju li jiġu adottati miżuri temporanji kontra dak il-pest. Jenħtieġ li dawk il-miżuri jqisu l-perkorsi ewlenin għat-tixrid tiegħu, bħall-pjanti għat-tħawwil, il-ħamrija, il-makkinarju u l-għodod, u t-trasferiment medjat mill-bniedem.

(5)

F’ċertu reġjun f’dik iż-żona fejn jiġi prodott ir-ross fl-Italja, ġie konkluż li l-eradikazzjoni tal-Meloidogyne graminicola (Golden & Birchfield) ma għadhiex possibbli. Għalhekk, jenħtieġ li l-Italja tingħata l-permess li tapplika miżuri għat-trażżin tagħha f’dak ir-reġjun, minflok għall-eradikazzjoni tagħha. Jenħtieġ li dawk il-miżuri jkollhom l-għan li jżommu l-livelli tal-Meloidogyne graminicola (Golden & Birchfield) stabbli. Madankollu, jekk l-istħarriġiet juru żieda fil-livelli tal-Meloidogyne graminicola (Golden & Birchfield), jenħtieġ li jiġu applikati miżuri mmirati lejn l-eradikazzjoni tagħha biex jerġgħu jitnaqqsu l-livelli u jiġi evitat it-tixrid tagħha.

(6)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jinfurmaw lill-pubbliku ġenerali u lill-operaturi professjonisti rilevanti dwar it-theddida tal-Meloidogyne graminicola (Golden & Birchfield) u dwar il-miżuri meħuda kontriha biex jiġi żgurat approċċ aktar effettiv mill-persuni kollha possibbilment ikkonċernati. B’mod partikolari, jenħtieġ li l-Istati Membri jqajmu sensibilizzazzjoni dwar il-periklu li din tinxtered permezz taż-żraben u l-vetturi, peress li dawk huma l-mezzi li jintużaw l-aktar mill-pubbliku ġenerali.

(7)

Jenħtieġ li l-istħarriġiet jitwettqu fiż-żoni demarkati u fuq il-pjanti ospitanti barra minn dawk iż-żoni, sabiex tiġi identifikata minn kmieni l-preżenza potenzjali tal-Meloidogyne graminicola (Golden & Birchfield) u jiġi evitat it-tixrid tagħha fil-bqija tat-territorju tal-Unjoni. Jenħtieġ li l-Istati Membri jwettqu stħarriġiet annwali bbażati fuq valutazzjoni tar-riskju tal-introduzzjoni tal-Meloidogyne graminicola (Golden & Birchfield).

(8)

Fid-dawl tal-evidenza mill-Italja u d-distribuzzjoni wiesgħa tal-Meloidogyne graminicola (Golden & Birchfield) fil-pajjiżi terzi li jipproduċu r-ross, jeħtieġ jiġi vverifikat li ċerti kundizzjonijiet ikunu ġew issodisfati f’dawk il-pajjiżi terzi, fir-rigward tal-pjanti bl-għeruq għat-tħawwil tal-Oryza sativa L., qabel ma jiġu introdotti fl-Unjoni. B’mod partikolari, jenħtieġ li dawk il-kundizzjonijiet jikkonċernaw il-ħelsien tas-sit jew tal-post tal-produzzjoni mill-pest, l-ispezzjonijiet uffiċjali li għandhom jitwettqu u d-dikjarazzjonijiet meħtieġa fuq iċ-ċertifikat fitosanitarju. Dawn il-kundizzjonijiet huma meħtieġa biex jiġi żgurat il-ħelsien ta’ dawk il-pjanti mill-Meloidogyne graminicola (Golden & Birchfield).

(9)

Barra minn hekk, huwa meħtieġ li mal-wasla, il-pjanti bl-għeruq għat-tħawwil tal-Oryza sativa L. jiġu spezzjonati viżwalment u, meta juru sintomi tal-Meloidogyne graminicola (Golden & Birchfield), jiġu kkampjunati u ttestjati għall-preżenza ta’ dak il-pest, sabiex tiġi identifikata l-preżenza possibbli tiegħu jew jiġi żgurat in-nuqqas tiegħu.

(10)

Jenħtieġ li jiġu previsti wkoll miżuri għall-moviment fl-Unjoni tal-pjanti bl-għeruq tal-Oryza sativa L. li joriġinaw fl-Unjoni. Biex jiġi żgurat il-livell xieraq ta’ protezzjoni fitosanitarja, jenħtieġ li l-moviment ta’ dawk il-pjanti u l-ħamrija miż-żoni demarkati għall-bqija tat-territorju tal-Unjoni jiġi pprojbit.

(11)

Jenħtieġ li dan ir-Regolament japplika għal tul ta’ żmien adegwat biex ikun jista’ jsir ir-rieżami tiegħu u r-rieżami tal-preżenza u t-tixrid tal-Meloidogyne graminicola (Golden & Birchfield).

(12)

Il-miżuri previsti f’dan ir-Regolament huma f’konformità mal-opinjoni tal-Kumitat Permanenti dwar il-Pjanti, l-Annimali, l-Ikel u l-Għalf,

(1)

Ir-Regolament (UE) 2015/2283 jipprevedi li l-ikel il-ġdid awtorizzat u inkluż fil-lista tal-Unjoni tal-ikel ġdid biss jista’ jitqiegħed fis-suq fl-Unjoni.

(2)

Skont l-Artikolu 8 tar-Regolament (UE) 2015/2283, ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2017/2470 (2) stabbilixxa lista tal-Unjoni ta’ ikel ġdid.

(3)

Fil-21 ta’ Frar 2020, il-kumpanija Nemysis Limited (“l-applikant”) ressqet applikazzjoni lill-Kummissjoni f’konformità mal-Artikolu 10(1) tar-Regolament (UE) 2015/2283 biex tqiegħed fis-suq tal-Unjoni l-idrossidu tal-ħadid adipat tartrat (“IHAT”) bħala ikel ġdid biex jintuża bħala sors tal-ħadid fis-supplimenti tal-ikel kif iddefinit fid-Direttiva 2002/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3), fil-forma ta’ kapsuli, f’livelli ta’ massimu ta’ 100 mg/jum li jikkorrispondu għal massimu ta’ 36 mg ta’ ħadid (Fe) kuljum, maħsuba għall-popolazzjoni ġenerali minbarra t-trabi u t-tfal żgħar. Fl-applikazzjoni, l-applikant indika li l-IHAT, bħala nanomaterjal maħdum, huwa ikel ġdid skont it-tifsira tal-Artikolu 3(2)(a)(viii) tar-Regolament (UE) 2015/2283.

(4)

Fil-21 ta’ Frar 2020, l-applikant għamel ukoll talba lill-Kummissjoni għall-protezzjoni ta’ data proprjetarja għal test in vitro tal-mikronukleu taċ-ċelloli tal-mammiferi (4), test in vitro tal-mutazzjoni ġenetika fuq ċelloli tal-mammiferi bl-użu tal-ġene timidina kinażi (5), u studju ta’ 90 jum dwar it-tossiċità orali fir-rodituri (6), ippreżentata b’appoġġ għall-applikazzjoni.

(5)

Fit-3 ta’ Lulju 2020, il-Kummissjoni talbet lill-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (“l-Awtorità”) twettaq valutazzjoni tal-IHAT bħala ikel ġdid.

(6)

Fis-27 ta’ Ottubru 2021, l-Awtorità adottat l-opinjoni xjentifika tagħha dwar is-“Sikurezza tal-Idrossidu tal-Ħadid Adipat Tartrat bħala ikel ġdid skont ir-Regolament (UE) 2015/2283 u bħala sors ta’ ħadid fil-kuntest tad-Direttiva 2002/46/KE” (7) f’konformità mal-Artikolu 11 tar-Regolament (UE) 2015/2283.

(7)

Fl-opinjoni xjentifika tagħha, l-Awtorità kkonkludiet li l-IHAT huwa sikur fil-kundizzjonijiet tal-użu proposti għall-popolazzjonijiet fil-mira proposti, f’livelli li ma jaqbżux il-100 mg kuljum u li huwa sors li minnu l-ħadid huwa bijodisponibbli. Madankollu, f’dik l-opinjoni, l-Awtorità nnutat li, peress li ma kinitx stabbiliet Limitu Massimu tollerabbli (Upper Intake Limit, “UL”), il-konsum tal-ħadid mis-supplimenti tal-ikel li fihom l-ikel ġdid jista’ jaqbeż il-livelli ta’ gwida għall-popolazzjoni li ġew stabbiliti mill-Istati Membri, u li l-konsum ikkombinat tal-ħadid mis-supplimenti tal-ikel li fihom l-ikel ġdid u mid-dieta fl-isfond, ikun għoli. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet tal-Awtorità u tar-rwol ċentrali tal-ħadid fil-fiżjoloġija, fit-tkabbir u fl-iżvilupp tal-bniedem, b’mod partikolari fl-istadji bikrija tal-ħajja, u l-linja pjuttost fina bejn l-effetti tal-ħadid ta’ benefiċċju u dawk negattivi fuq is-saħħa skont il-konsum, il-Kummissjoni tqis li huwa meħtieġ approċċ prekawzjonarju.

(8)

Il-Kummissjoni għalhekk talbet lill-applikant biex jikkunsidra mill-ġdid il-livelli tal-IHAT proposti fl-applikazzjoni tagħhom (livelli sa massimu ta’ 100 mg/jum li jikkorrispondu għal massimu ta’ 36 mg ta’ ħadid (Fe) kuljum għall-popolazzjoni ġenerali, minbarra t-trabi u t-tfal żgħar). Bi tweġiba għat-talba tal-Kummissjoni, l-applikant immodifika t-talba tiegħu u ppropona l-użu tal-IHAT f’livelli li ma jisbqux il-100 mg/jum u li jillimitaw il-livelli ta’ ħadid korrispondenti sa massimu ta’ 30 mg Fe/jum fis-supplimenti tal-ikel maħsuba għall-popolazzjoni adulta, u f’livelli li ma jisbqux il-50 mg IHAT/jum u li jillimitaw il-livelli ta’ ħadid korrispondenti sa massimu ta’ 14 mg Fe/jum fis-supplimenti tal-ikel maħsuba għat-tfal u l-adolexxenti taħt l-età ta’ 18-il sena, minbarra tfal taħt l-età ta’ erba’ snin. Barra minn hekk, l-applikant indika li se jaġġusta l-livelli tal-IHAT fis-supplimenti tal-ikel imqiegħda fis-suq ta’ Stat Membru biex jillimita l-livelli massimi korrispondenti tal-ħadid għall-valuri ta’ gwida stabbiliti minn dak l-Istat Membru għal kull grupp ta’ età tal-popolazzjoni. Il-Kummissjoni tqis li l-użi riveduti jissodisfaw il-kundizzjonijiet għat-tqegħid fis-suq tal-IHAT f’konformità mal-Artikolu 12(1) tar-Regolament (UE) 2015/2283.

(9)

Huwa xieraq li l-inklużjoni tal-IHAT bħala ikel ġdid fil-lista tal-Unjoni tal-ikel ġdid ikun fiha l-informazzjoni msemmija fl-Artikolu 9(3) tar-Regolament (UE) 2015/2283.

(10)

Fl-istess opinjoni xjentifika, l-Awtorità qieset li, minħabba l-preżenza tan-nikil fl-ikel ġdid, il-konsum tas-supplimenti tal-ikel li fihom 100 mg ta’ IHAT jista’ jeliċita reazzjonijiet allerġiċi relatati mad-dermatite f’persuni ta’ 10 snin u iżgħar li qabel kienu ġew sensitizzati għan-nikil wara kuntatt mal-ġilda, peress li l-konsum tan-nikil mill-ikel ġdid ma jirriżultax f’Marġni ta’ Esponiment (“MoE”) għall-konsum tan-nikil meqjus mill-Awtorità li huwa ta’ tħassib baxx għas-saħħa tat-tfal u tal-adolexxenti taħt it-18-il sena fil-95 perċentil superjuri tal-esponiment għan-nikil djetetiku (8). Madankollu, fid-dawl tal-użi modifikati proposti tal-ikel ġdid f’livelli li ma jisbqux il-50 mg IHAT/jum fis-supplimenti tal-ikel maħsuba għat-tfal u l-adolexxenti taħt l-età ta’ 18-il sena u li jeskludu t-tfal taħt l-erba’ snin, il-konsum tan-nikil mill-ikel ġdid se jkun jew ogħla jew qrib tal-MoE meqjus mill-Awtorità bħala ta’ tħassib baxx għas-saħħa, u mhux se jikkontribwixxi b’mod sinifikanti għall-konsum ġenerali tan-nikil mill-ikel u mill-ilma tax-xorb. Filwaqt li tqis dawn il-kunsiderazzjonijiet u l-konservativiżmu inkorporat fil-valutazzjoni tal-konsum tal-Awtorità li użat l-esponiment djetetiku tal-95 perċentil biex jinkiseb l-MoE tan-nikil ta’ tħassib baxx għas-saħħa, il-Kummissjoni tqis li r-riskju ta’ eliċitazzjoni tar-reazzjonijiet allerġiċi tad-dermatite mill-kuntatt għal dak il-grupp ta’ età tal-popolazzjoni x’aktarx li ma jirriżultax f’sitwazzjonijiet tal-ħajja reali. Għalhekk, il-Kummissjoni tqis li ma huwa meħtieġ l-ebda rekwiżit ta’ tikkettar previst fl-Artikolu 9(3)(b) tar-Regolament (UE) 2015/2283 fir-rigward tal-allerġeniċità.

(11)

Barra minn hekk, fl-opinjoni xjentifika tagħha, l-Awtorità qieset ukoll li l-konklużjoni tagħha dwar is-sikurezza tal-IHAT u l-bijodisponibbiltà tal-ħadid hija marbuta mill-qrib mal-proprjetajiet fiżikokimiċi speċifiċi u mal-profil tad-distribuzzjoni tad-daqs tal-partikoli u tal-agglomerazzjoni tal-ikel ġdid li jinkiseb bl-effett ikkombinat tal-użu tal-forma kapsulari tas-supplimenti tal-ikel li fihom l-ikel ġdid, u tan-nuqqas ta’ sustanzi għajr l-adipat, it-tartrat u l-klorur tas-sodju użati fil-produzzjoni tal-IHAT. Għalhekk, l-Awtorità qieset li l-profil tas-sikurezza tal-ikel ġdid u l-bijodisponibbiltà tas-sors tan-nutrijenti jistgħu jiġu affettwati u se jkollhom jiġu vvalutati fuq bażi ta’ każ b’każ, jekk jintużaw forom oħra ta’ supplimenti tal-ikel (eż. pilloli, pastilji, qratas tat-trabijiet, gummies, ġuleppijiet, eċċ.) waħedhom jew flimkien mal-adipat, mat-tartrat u mal-klorur tas-sodju jew ma’ sustanzi oħra għajr l-adipat, it-tartrat u l-klorur tas-sodju jew, jekk jintużaw sustanzi oħra fil-forom kapsulari tas-supplimenti tal-ikel. Għalhekk huwa xieraq li meta forom oħra ta’ supplimenti tal-ikel (eż. pilloli, pastilji, qratas tat-trabijiet, gummies, ġuleppijiet, eċċ.) jintużaw flimkien mal-adipat, mat-tartrat u mal-klorur tas-sodju jew flimkien ma’ sustanzi oħra, jew jekk jintużaw sustanzi oħra fis-supplimenti tal-ikel bil-forma kapsulari li fihom l-ikel ġdid, id-distribuzzjoni tad-daqs tal-partiċelli u l-istat tal-agglomerazzjoni tal-ikel ġdid jenħtieġ li jkunu f’konformità mal-ispeċifikazzjonijiet awtorizzati u li l-bijodisponibbiltà tal-ħadid jenħtieġ li tkun f’konformità mal-bijodisponibbiltà vvalutata mill-Awtorità fl-opinjoni xjentifika tagħha.

(12)

Fl-opinjoni xjentifika tagħha, l-Awtorità għamlet l-osservazzjoni li l-konklużjoni tagħha dwar is-sikurezza tal-ikel il-ġdid kienet ibbażata fuq id-data xjentifika mit-test in vitro tal-mikronukleu taċ-ċelloli, mit-test in vitro tal-mutazzjoni ġenetika fuq ċelloli tal-mammiferi bl-użu tal-ġene timidina kinażi, u mill-istudju ta’ 90 jum dwar it-tossiċità orali fir-rodituri, li tinsab fil-fajl tal-applikant, u li mingħajrha ma setgħetx tivvaluta l-ikel il-ġdid u tasal għall-konklużjoni tagħha.

(13)

Il-Kummissjoni talbet lill-applikant jiċċara aktar il-ġustifikazzjoni pprovduta fir-rigward tal-pretensjoni proprjetarja tiegħu fuq dawk l-istudji u jiċċara l-pretensjoni tiegħu għad-dritt esklużiv ta’ referenza għalihom f’konformità mal-Artikolu 26(2)(b) tar-Regolament (UE) 2015/2283.

(14)

L-applikant iddikjara li kellu drittijiet proprjetarji u esklużivi ta’ referenza għad-data xjentifika mit-test in vitro tal-mikronukleu taċ-ċelloli mammiferi, mit-test in vitro tal-mutazzjoni ġenetika fuq ċelloli tal-mammiferi bl-użu tal-ġene timidina kinażi, u mill-istudju ta’ 90 jum dwar it-tossiċità orali fir-rodituri fiż-żmien li ppreżentaw l-applikazzjoni, u li partijiet terzi ma jistgħux jaċċessaw, jużaw jew jirreferu b’mod legali għal dik id-data.

(15)

Il-Kummissjoni vvalutat l-informazzjoni kollha pprovduta mill-applikant u qieset li kien issostanzja biżżejjed it-twettiq tar-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 26(2) tar-Regolament (UE) 2015/2283. Għalhekk, id-data xjentifika mit-test in vitro tal-mikronukleu taċ-ċelloli tal-mammiferi, mit-test in vitro tal-mutazzjoni ġenetika fuq ċelloli tal-mammiferi bl-użu tal-ġene timidina kinażi u mill-istudju ta’ 90 jum dwar it-tossiċità orali fir-rodituri jenħtieġ li tiġi protetta f’konformità mal-Artikolu 27(1) tar-Regolament (UE) 2015/2283. Għaldaqstant jenħtieġ li l-applikant biss ikun awtorizzat iqiegħed l-IHAT fis-suq fl-Unjoni matul perjodu ta’ ħames snin mid-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament.

(16)

Madankollu, ir-restrizzjoni tal-awtorizzazzjoni tal-IHAT u tar-referenza għad-data xjentifika fil-fajl tal-applikant għall-użu tiegħu biss ma twaqqafx lil applikanti sussegwenti milli japplikaw għal awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq tal-istess ikel ġdid, dment li l-applikazzjoni tagħhom tissejjes fuq informazzjoni miksuba legalment li tappoġġa t-tali awtorizzazzjoni.

(17)

IHAT huwa nanomaterjal maħdum kif definit fl-Artikolu 3(2)(f) tar-Regolament (UE) 2015/2283. Għalhekk huwa xieraq li l-ikel il-ġdid jenħtieġ li jiġi indikat b’mod ċar fil-lista tal-ingredjenti tal-oġġetti tal-ikel li fihom dan l-ikel segwit mill-kelma “nano” fil-parentesi, f’konformità mal-Artikolu 18 tar-Regolament (UE) Nru 1169/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9).

(18)

Jenħtieġ li l-IHAT jiddaħħal fil-lista tal-Unjoni tal-ikel ġdid stabbilita fir-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2017/2470. Għalhekk jenħtieġ li l-Anness tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2017/2470 jiġi emendat skont dan.

(19)

Il-miżuri previsti f’dan ir-Regolament huma skont l-opinjoni tal-Kumitat Permanenti dwar il-Pjanti, l-Annimali, l-Ikel u l-Għalf,

(1)

Ir-Regolament (KE) Nru 1831/2003 jipprevedi l-awtorizzazzjoni ta’ addittivi għall-użu fl-għalf tal-annimali u r-raġunijiet u l-proċeduri għall-għoti u għat-tiġdid ta’ tali awtorizzazzjoni.

(2)

Id-diformat tal-potassju kien ġie awtorizzat għal 10 snin bħala addittiv tal-għalf għall-ispeċijiet kollha tal-annimali bir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) Nru 333/2012 (2).

(3)

Tressqet applikazzjoni f’konformità mal-Artikolu 14(1) tar-Regolament (KE) Nru 1831/2003 għat-tiġdid tal-awtorizzazzjoni tad-diformat tal-potassju bħala addittiv tal-għalf għall-ispeċijiet kollha tal-annimali, bit-talba li l-addittiv jiġi kklassifikat fil-kategorija tal-addittivi “addittivi teknoloġiċi”. Flimkien ma’ dik l-applikazzjoni ntbagħtu d-dettalji u d-dokumenti meħtieġa skont l-Artikolu 14(2) ta’ dak ir-Regolament. Sussegwentament, l-applikant irtira l-applikazzjoni għall-ispeċijiet kollha tal-annimali għajr il-qżieqeż miftuma, il-ħnieżer tas-simna u l-majjali nisa.

(4)

Fl-opinjoni tagħha tas-27 ta’ Jannar 2022 (3), l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (“l-Awtorità”) ikkonkludiet li l-applikant kien ipprovda l-evidenza li l-addittiv jikkonforma mal-kundizzjonijiet tal-awtorizzazzjoni. Barra minn hekk, l-Awtorità kkonkludiet li d-diformat tal-potassju ma għandux effetti negattivi fuq is-saħħa tal-annimali, fuq is-sikurezza tal-konsumaturi jew fuq l-ambjent. U kkonkludiet ukoll li l-addittiv huwa irritant tal-għajnejn, iżda ma setgħetx tasal għal konklużjoni dwar il-possibbiltà li l-addittiv ikun irritant tal-ġilda jew sensitizzatur respiratorju jew sensitizzatur tal-ġilda. Għalhekk, il-Kummissjoni hija tal-fehma li jenħtieġ li jittieħdu miżuri protettivi xierqa sabiex jiġu evitati effetti negattivi fuq is-saħħa tal-bniedem, b’mod partikolari fir-rigward tal-utenti tal-addittiv. L-Awtorità vverifikat ukoll ir-rapport dwar il-metodi ta’ analiżi tal-addittiv tal-għalf fl-għalf, li ġie ppreżentat mil-Laboratorju ta’ Referenza stabbilit bir-Regolament (KE) Nru 1831/2003.

(5)

Il-valutazzjoni tad-diformat tal-potassju turi li l-kundizzjonijiet għall-awtorizzazzjoni, kif previsti fl-Artikolu 5 tar-Regolament (KE) Nru 1831/2003, huma ssodisfati. Għaldaqstant, jenħtieġ li l-awtorizzazzjoni ta’ dak l-addittiv tiġġedded.

(6)

B’riżultat tat-tiġdid tal-awtorizzazzjoni tad-diformat tal-potassju bħala addittiv tal-għalf, jenħtieġ li jitħassar ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) Nru 333/2012.

(7)

Il-miżuri previsti f’dan ir-Regolament huma konformi mal-opinjoni tal-Kumitat Permanenti dwar il-Pjanti, l-Annimali, l-Ikel u l-Għalf,

(1)

Ir-Regolament (KE) Nru 1831/2003 jipprevedi l-awtorizzazzjoni tal-addittivi għall-użu fl-għalf tal-annimali u r-raġunijiet u l-proċeduri għall-għoti jew għaċ-ċaħda ta’ din l-awtorizzazzjoni. L-Artikolu 10 ta’ dak ir-Regolament jipprevedi l-evalwazzjoni mill-ġdid tal-addittivi awtorizzati skont id-Direttiva tal-Kunsill 70/524/KEE (2).

(2)

L-etossikin kien ġie awtorizzat mingħajr limitu ta’ żmien bid-Direttiva 70/524/KEE bħala addittiv fl-għalf għall-ispeċijiet kollha tal-annimali. Wara, dan l-addittiv iddaħħal fir-Reġistru tal-addittivi fl-għalf bħala prodott eżistenti, f’konformità mal-Artikolu 10(1) tar-Regolament (KE) Nru 1831/2003.

(3)

F’konformità mal-Artikolu 10(2) flimkien mal-Artikolu 7 tar-Regolament (KE) Nru 1831/2003, tressqet applikazzjoni għall-evalwazzjoni mill-ġdid tal-etossikin bħala addittiv fl-għalf għall-ispeċijiet kollha tal-annimali, li biha ntalab li l-addittiv jiġi kklassifikat fil-kategorija tal-“addittivi teknoloġiċi”. Flimkien ma’ dik l-applikazzjoni ntbagħtu d-dettalji u d-dokumenti meħtieġa skont l-Artikolu 7(3) tar-Regolament (KE) Nru 1831/2003.

(4)

Fl-opinjoni tagħha tal-21 ta’ Ottubru 2015 (3), l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (“l-Awtorità”) osservat li ma setgħetx tasal għal konklużjoni dwar l-effikaċja u s-sikurezza tal-addittiv etossikin għall-annimali, għall-konsumaturi u għall-ambjent, billi b’mod ġenerali l-applikant ma kienx issottometta biżżejjed data. B’mod partikolari, ma setgħetx tasal għal konklużjoni dwar l-assenza tal-ġenotossiċità tal-metabolita etossikin kinon immina, u tqajjem tħassib dwar il-possibbiltà tal-mutaġeniċità tal-impurità p-fenetidina. B’hekk ma kienx ġie stabbilit li l-addittiv etossikin ma għandux effetti ħżiena fuq is-saħħa tal-annimali, fuq is-saħħa tal-bniedem u fuq l-ambjent. Għaldaqstant l-awtorizzazzjoni attwali tal-addittiv etossikin ġiet sospiża permezz tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2017/962 (4).

(5)

L-awtorizzazzjoni tal-etossikin kienet ġiet sospiża sakemm ġiet ippreżentata u vvalutata data supplimentari li kellha tiġi prodotta mill-applikant, f’konformità ma’ skeda ta’ żmien li kellha telenka skont l-ordni ta’ prijorità l-istudji li kellhom jitwettqu. Skont dik l-iskeda ta’ żmien, ir-riżultat tal-aħħar wieħed minn dawk l-istudji kellu jkun disponibbli sa Lulju tal-2018.

(6)

F’konformità mar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2017/962, il-miżura tas-sospensjoni trid tiġi rieżaminata sal-31 ta’ Diċembru 2022, u fi kwalunkwe każ, wara l-adozzjoni ta’ opinjoni mhux favorevoli mill-Awtorità rigward is-sigurtà u l-effikaċja tal-addittiv etossikin.

(7)

Mill-adozzjoni tal-opinjoni tal-Awtorità tal-21 ta’ Ottubru 2015, l-applikant ressaq għadd ta’ pakketti suċċessivi ta’ data supplimentari lill-Kummissjoni, fil-11 ta’ Marzu 2016, fil-15 ta’ Diċembru 2017, fl-20 ta’ April 2018, u fit-23 ta’ Ġunju 2021, li ntbagħtu lill-Awtorità. Waqt li kienet qed issir il-valutazzjoni tad-data, kif ukoll fl-24 ta’ Settembru 2020, l-applikant reġa’ bagħat aktar data supplimentari lill-Awtorità.

(8)

L-Awtorità adottat opinjoni fis-27 ta’ Jannar 2022 (5), wara li saret valutazzjoni tad-data supplimentari li kien issottometta l-applikant. Din il-valutazzjoni b’mod partikolari qieset l-ispeċifikazzjonijiet mibdula tal-addittiv etossikin, fejn il-kontenut tal-impurità p-fenetidina tnaqqas għal inqas minn 2,5 ppm, u qieset il-livell ta’ inklużjoni ta’ 50 mg tal-addittiv f’kull kilogramma ta’ għalf komplet. Fl-opinjoni tagħha, l-Awtorità ma setgħet tasal għal konklużjoni dwar is-sikurezza tal-addittiv etossikin f’ebda livell għall-annimali li jgħixu fit-tul u li jirriproduċu, meta jitqies li l-addittiv fih il-p-fenetidina, li huwa mutaġenu possibbli rikonoxxut u li jibqa’ fl-addittiv bħala impurità, iżda li dwaru l-applikant ma pprovda l-ebda informazzjoni addizzjonali li tindirizza dan it-tħassib għas-saħħa. Dwar is-sikurezza tal-użu tal-etossikin għall-konsumaturi, ma setgħetx tasal għal konklużjoni minħabba l-preżenza tal-p-fenetidina u ladarba ma teżistix data dwar ir-residwi tal-p-fenetidina fit-tessuti u fil-prodotti li joriġinaw mill-annimali. Barra minn hekk billi ma teżistix data dwar ir-residwi fil-ħalib, l-Awtorità ma setgħetx tasal għal konklużjoni dwar is-sikurezza tal-etossikin għall-konsumaturi meta dan jintuża fl-għalf għall-annimali li jipproduċu l-ħalib. Rigward is-sikurezza għall-utent, l-Awtorità kkonkludiet li jenħtieġ li l-esponiment tal-utenti jiġi mminimizzat biex jitnaqqas ir-riskju tal-esponiment għall-p-fenetidina permezz tan-nifs. Dwar is-sikurezza tal-ambjent, l-Awtorità ddikjarat li kellha bżonn data supplimentari biex tasal għal konklużjoni dwar is-sikurezza tal-etossikin għall-kompartiment terrestri meta dan jintgħalef lill-annimali terrestri. Barra minn hekk, l-Awtorità hija tal-fehma li ma jistax jiġi eskluż riskju għall-kompartiment akkwatiku meta l-addittiv jintuża għall-annimali terrestri, u li lanqas ma jista’ jiġi eskluż ir-riskju tal-avvelenament sekondarju permezz tal-katina alimentari akkwatika. U ma’ dan kollu, l-Awtorità kkonkludiet li ma jistax jiġi eskluż ir-riskju li joħloq l-etossikin li jintuża fil-gaġeġ marini għall-organiżmi tal-baħar li jgħixu fis-sediment.

(9)

L-opinjoni tal-Awtorità tas-27 ta’ Jannar 2022 b’hekk turi li mhuwiex stabbilit li l-etossikin ma għandux effett negattiv fuq is-saħħa tal-annimali, fuq is-saħħa tal-bniedem, jew fuq l-ambjent meta jintuża bħala addittiv fl-għalf fil-grupp funzjonali “antiossidanti”.

(10)

B’hekk, il-valutazzjoni tal-etossikin turi li l-kundizzjonijiet għall-awtorizzazzjoni, kif previsti fl-Artikolu 5 tar-Regolament (KE) Nru 1831/2003, ma ġewx issodisfati u, għaldaqstant, jenħtieġ li tiġi miċħuda l-awtorizzazzjoni tal-etossikin bħala addittiv fl-għalf li jagħmel parti mill-grupp funzjonali “antiossidanti”.

(11)

Minn dan ir-rieżami ta’ hawn fuq joħroġ li jenħtieġ li jitħassar ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2017/962.

(12)

Il-miżuri previsti f’dan ir-Regolament huma konformi mal-opinjoni tal-Kumitat Permanenti dwar il-Pjanti, l-Annimali, l-Ikel u l-Għalf,

(1)

Fl-24 ta’ Settembru 2021, l-Awtorità Daniża tal-Kompetizzjoni u tal-Konsumatur (DCCA) (“l-applikant”) ressqet talba lill-Kummissjoni skont l-Artikolu 35(1) tad-Direttiva 2014/25/UE (“it-talba”). It-talba hija konformi mal-Artikolu 1(1) tad-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2016/1804 (2).

(2)

It-talba tikkonċerna l-ġenerazzjoni u l-bejgħ bl-ingrossa tal-elettriku minn sorsi konvenzjonali u rinnovabbli fid-Danimarka.

(3)

Madankollu, it-talba ma tkoprix dan li ġej:

(4)

Il-ġenerazzjoni tal-elettriku u l-bejgħ bl-ingrossa minn sorsi konvenzjonali u rinnovabbli jikkostitwixxu attività relatata mal-provvista tal-elettriku f’konformità mal-Artikolu 9 tad-Direttiva 2014/25/UE.

(5)

F’konformità mal-Anness IV, il-punt 1(a) tad-Direttiva 2014/25/UE, peress li l-aċċess liberu għas-suq jista’ jiġi preżunt abbażi tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 34(3) ta’ dik id-Direttiva, il-Kummissjoni għandha tadotta Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni dwar it-talba fi żmien 90 jum ta’ xogħol.

(6)

Skont l-Anness IV, l-ewwel paragrafu, ir-raba’ subparagrafu tad-Direttiva 2014/25/UE, l-iskadenza tista’ tiġi estiża mill-Kummissjoni bil-kunsens ta’ dawk li jkunu talbu l-eżenzjoni. Peress li d-DCCA tat aktar informazzjoni fl-4 ta’ Marzu 2022, il-perjodu disponibbli għall-Kummissjoni sabiex tiddeċiedi dwar din it-talba huwa b’dan stabbilit għall-31 ta’ Lulju 2022.

(7)

Id-Direttiva 2014/25/UE tapplika għall-għoti ta’ kuntratti għat-twettiq ta’ attivitajiet relatati mal-provvista tal-elettriku lil networks fissi maħsuba sabiex jipprovdu servizz lill-pubbliku b’rabta mal-produzzjoni, it-trasport jew id-distribuzzjoni tal-elettriku, sakemm l-attività ma tkunx eżentata skont l-Artikolu 34 ta’ dik id-Direttiva.

(8)

Skont l-Artikolu 34 tad-Direttiva 2014/25/UE, kuntratti intiżi sabiex jippermettu t-twettiq ta’ attività li għaliha tapplika d-Direttiva ma humiex soġġetti għal dik id-Direttiva jekk, fl-Istat Membru fejn titwettaq l-attività, din tkun esposta direttament għall-kompetizzjoni fi swieq li għalihom l-aċċess ma huwiex ristrett. L-esponiment dirett għall-kompetizzjoni huwa vvalutat abbażi ta’ kriterji oġġettivi, filwaqt li jitqiesu l-karatteristiċi tas-settur ikkonċernat (3). Madankollu, din il-valutazzjoni hija limitata mill-iskadenzi qosra applikabbli u mill-ħtieġa li wieħed jibbaża fuq l-informazzjoni disponibbli għall-Kummissjoni, li ma tistax tiġi ssupplimentata b’metodi li jieħdu aktar ħin, inklużi, b’mod partikolari, inkjesti pubbliċi indirizzati lill-operaturi ekonomiċi kkonċernati (4). F’dak il-kuntest, filwaqt li l-kwistjoni ta’ jekk attività hijiex esposta direttament għall-kompetizzjoni għandha tiġi deċiża abbażi ta’ kriterji li huma konformi mad-dispożizzjonijiet tat-TFUE dwar il-kompetizzjoni, ma huwiex meħtieġ li dawk il-kriterji jenħtieġ li jkunu eżattament l-istess bħal dawk imsemmija fid-dispożizzjonijiet tal-liġi tal-kompetizzjoni tal-UE (5).

(9)

L-aċċess jitqies mhux ristrett jekk l-Istat Membru jkun implimenta u applika l-leġiżlazzjoni rilevanti tal-Unjoni li tiftaħ settur partikolari jew parti minnu għall-kompetizzjoni. Dik il-leġiżlazzjoni hija elenkata fl-Anness III tad-Direttiva 2014/25/UE. Għall-ġenerazzjoni u l-bejgħ bl-ingrossa tal-elettriku, dak l-Anness jirreferi għad-Direttiva 2009/72/KE, imħassra bid-Direttiva (UE) 2019/944 (6) b’effett mill-1 ta’ Jannar 2021. Skont l-applikant, id-Danimarka ttrasponiet id-Direttiva (UE) 2019/944 (7). Konsegwentement, skont l-Artikolu 34(3) tad-Direttiva 2014/25/UE, l-aċċess liberu għas-suq jista’ jiġi preżunt.

(10)

Jenħtieġ li l-esponiment dirett għall-kompetizzjoni jiġi evalwat abbażi ta’ diversi indikaturi, li l-ebda wieħed minnhom ma jkun neċessarjament deċiżiv għalih waħdu. Fir-rigward tas-suq ikkonċernat minn din id-Deċiżjoni, l-ishma tas-suq jikkostitwixxu kriterju wieħed li jenħtieġ li jitqies, flimkien ma’ kriterji oħrajn, bħall-pressjoni kompetittiva eżerċitata mill-ġeneraturi minn pajjiżi ġirien jew in-numru ta’ offerenti f’offerti għall-kapaċità tal-enerġija rinnovabbli.

(11)

L-għan ta’ din id-Deċiżjoni huwa li tistabbilixxi jekk is-servizzi kkonċernati mit-talba humiex esposti għal livell tali ta’ kompetizzjoni (fis-swieq li għalihom l-aċċess ma huwiex ristrett skont it-tifsira tal-Artikolu 34 tad-Direttiva 2014/25/UE) suffiċjenti sabiex jiżgura li, anke fin-nuqqas tad-dixxiplina miġjuba mir-regoli dettaljati dwar l-akkwist stipulati fid-Direttiva 2014/25/UE, l-akkwist għat-twettiq tal-attivitajiet ikkonċernati jitwettaq b’mod trasparenti u mhux diskriminatorju abbażi tal-kriterji li jippermettu lill-akkwirenti jidentifikaw is-soluzzjoni li b’mod ġenerali tkun l-aktar waħda ekonomikament vantaġġuża.

(12)

Din id-Deċiżjoni hija bbażata fuq is-sitwazzjoni ġuridika u fattwali minn Settembru 2021, kif jidher mill-informazzjoni sottomessa mill-applikant u minn informazzjoni disponibbli għall-pubbliku.

(13)

L-aċċess għal suq jitqies mhux ristrett jekk l-Istat Membru kkonċernat ikun implimenta u applika l-leġiżlazzjoni tal-Unjoni rilevanti li tiftaħ settur partikolari jew parti minnu għall-kompetizzjoni. Id-Danimarka ttrasponiet id-Direttiva (UE) 2019/944 permezz ta’ 29 miżura nazzjonali, skont l-applikant. Dan ġie kkonfermat mill-Aġenzija Daniża tal-Enerġija (8). Għalhekk, il-Kummissjoni tqis li l-kundizzjonijiet għall-aċċess għas-suq ħieles huma ssodisfati de jure.

(14)

Fir-rigward tal-aċċess liberu de facto, il-Kummissjoni tinnota l-progress tal-liberalizzazzjoni tas-suq Daniż tal-ġenerazzjoni tal-elettriku mill-ftuħ tiegħu għall-kompetizzjoni fl-1999. Il-parteċipazzjoni tad-Danimarka fil-borża tal-enerġija ta’ Nord Pool u l-iżvilupp ta’ kapaċitajiet ta’ interkonnessjoni kellhom rwol sinifikanti fit-trawwim ta’ pressjoni kompetittiva. Fir-rigward tal-ġenerazzjoni minn sorsi rinnovabbli, b’mod partikolari parks eoliċi fuq il-baħar, l-offerti organizzati mill-awtoritajiet Daniżi attiraw numru dejjem akbar ta’ parteċipanti.

(15)

Il-Kummissjoni tikkonkludi li l-aċċess għas-suq huwa meqjus de jure u de facto ħieles fit-territorju tad-Danimarka għall-finijiet ta’ din id-Deċiżjoni.

(16)

Skont il-prattika tal-fużjoni tal-Kummissjoni (9), fis-settur tal-elettriku wieħed jista’ jiddistingwi s-swieq tal-prodotti rilevanti li ġejjin: (i) il-ġenerazzjoni u l-provvista bl-ingrossa; (ii) it-trażmissjoni; (iii) id-distribuzzjoni u (iv) il-provvista bl-imnut. Filwaqt li wħud minn dawn is-swieq jistgħu jiġu suddiviżi ulterjorment, sal-lum, il-prattika preċedenti tal-Kummissjoni (10) ċaħdet id-distinzjoni bejn suq tal-ġenerazzjoni tal-elettriku u suq tal-provvista bl-ingrossa billi l-ġenerazzjoni fil-fatt hija biss l-ewwel stadju fil-katina tal-valur, iżda l-volumi tal-elettriku ġġenerati jiġu kkummerċjalizzati permezz tas-suq bl-ingrossa. Dan ġie kkonfermat b’mod aktar speċifiku għan-Nordiċi (11).

(17)

Fil-prattika tagħha dwar il-fużjoni, il-Kummissjoni, barra minn hekk, qieset li s-suq tal-prodotti rilevanti fir-reġjun Nordiku kien ikopri l-elettriku mibjugħ kemm permezz ta’ kuntratti bilaterali kif ukoll fuq il-pjattaforma tan-Nord Pool, kemm f’Elspot (il-jum ta’ qabel) kif ukoll f’Elbas (tal-istess ġurnata) (12).

(18)

L-applikant jargumenta li l-Ftehimiet korporattivi dwar ix-Xiri tal-Enerġija (cPPAs) jenħtieġ li jiġu inklużi fl-ambitu tas-suq rilevanti. Tali ftehimiet huma kuntratti bilaterali bejn ġeneratur tal-elettriku u klijent (normalment utent kbir tal-elettriku) li permezz tagħhom l-utent jixtri l-elettriku direttament mingħand il-ġeneratur. Il-kumpaniji kummerċjali jidħlu fi Ftehimiet dwar ix-Xiri tal-Enerġija (PPAs) mal-produtturi kemm tal-enerġija konvenzjonali kif ukoll ta’ dik rinnovabbli, li jikkompetu għall-konklużjoni tal-PPAs.

(19)

Fir-rigward ta’ tranżazzjonijiet bilaterali oħrajn, il-klijenti li jidħlu għal PPAs iridu jidħlu fi ftehim ma’ parti responsabbli għall-bilanċ sabiex jimmaniġġjaw l-iżbilanċi tagħhom. Fir-rigward tal-ibbilanċjar tal-ġenerazzjoni/tal-produzzjoni, il-ġeneraturi tal-enerġija (bħas-sidien tal-parks eoliċi fuq il-baħar) iridu jaqblu mal-produzzjoni prevista tagħhom tal-elettriku f’ħin reali, jiġifieri jadattaw il-produzzjoni prevista mal-produzzjoni attwali. Din ir-responsabbiltà ma hijiex affettwata minn kif il-ġeneratur jagħżel li jbigħ l-elettriku prodott, inkluż minn cPPAs.

(20)

Fir-rigward ta’ jekk l-elettriku konvenzjonali u rinnovabbli jagħmilx parti mill-istess suq tal-prodotti, il-Kummissjoni waslet għal konklużjonijiet differenti skont is-sitwazzjoni fattwali. Hija sabet li l-ġenerazzjoni tal-elettriku konvenzjonali u dik rinnovabbli fil-Ġermanja (13) u fl-Italja (14) jenħtieġ li jitqiesu bħala swieq ta’ prodotti differenti.

(21)

Madankollu, fil-każ tan-Netherlands (15), il-Kummissjoni sabet li l-ġenerazzjoni u l-provvista bl-ingrossa tal-elettriku minn sorsi konvenzjonali u rinnovabbli kienu parti mill-istess suq tal-prodotti rilevanti. Għar-reġjun Nordiku, il-Kummissjoni qieset, fil-prattika tagħha dwar il-fużjoni, li s-sors tal-elettriku huwa irrilevanti għall-finijiet tad-definizzjoni tal-prodott (16).

(22)

L-applikant jargumenta li s-sitwazzjoni fid-Danimarka hija differenti minn dik fil-Ġermanja u fl-Italja msemmija fid-deċiżjoni ta’ hawn fuq, u hija simili għal dik inkwistjoni fin-Netherlands. L-applikant ipprovda tabelli li jagħtu dettalji dwar is-similaritajiet u d-differenzi bejn il-każijiet Daniżi u, rispettivament, Ġermaniżi, Taljani u Netherlandiżi. L-applikant jindika li d-differenzi ewlenin mas-sitwazzjoni Ġermaniża u dik Taljana huma n-nuqqas ta’ rata statutorja ta’ remunerazzjoni, in-nuqqas ta’ prijorità ta’ injezzjoni u l-fatt li l-elettriku rinnovabbli jinbiegħ fis-suq bl-ingrossa bl-istess prezz bħall-elettriku konvenzjonali.

(23)

Fid-deċiżjoni tagħha dwar il-fużjoni Fortum/Uniper (17), il-Kummissjoni fakkret li s-suq tal-prodott rilevanti fir-reġjun Nordiku kien ikopri kemm il-ġenerazzjoni kif ukoll il-bejgħ bl-ingrossa tal-elettriku, irrispettivament mis-sorsi ta’ ġenerazzjoni u l-kanali tan-negozjar, u li kien jinkludi l-elettriku mibjugħ permezz ta’ kuntratti bilaterali u fuq il-borża Nordika tal-Enerġija, Nord Pool.

(24)

Fir-rigward tal-elettriku prodott minn sorsi rinnovabbli, it-talba tkopri l-parks eoliċi fuq il-baħar Horns Rev 3, Vesterhav Syd, Vesterhav Nord u Kriegers Flask, kif ukoll il-parks eoliċi futuri, inkluż il-park eoliku ta’ fuq il-baħar Thor. L-iskemi ta’ appoġġ ikkonċernati kollha kienu soġġetti għal deċiżjonijiet tal-Kummissjoni li kkonfermaw il-kompatibbiltà tagħhom mar-regoli tal-UE dwar l-għajnuna mill-Istat (18).

(25)

Barra minn hekk, il-primjums imħallsa għall-produzzjoni tar-riħ naqsu għal minimu bis-saħħa ta’ kompetizzjoni akbar għall-ġenerazzjoni. Għall-parks eoliċi kollha msemmija hawn fuq, l-Aġenzija Daniża tal-Enerġija organizzat sejħa miftuħa għall-offerti għall-ġenerazzjoni tal-elettriku minn sorsi rinnovabbli. Il-Horns Rev 3 (400 MW), li sar fl-2015, kellu erba’ offerenti, il-Kriegers Flak (600 MW), li sar fl-2016, sebgħa u l-Vesterhav Nord/Sud (350 MW), li sar fl-2016, tlieta.

(26)

L-iħħeġġjar kontra r-riskju qiegħed isir qabel il-proċeduri tal-offerti, u l-awtoritajiet Daniżi issa għandhom fehim aħjar tas-suq u stabbilew djalogu reali tas-suq.

(27)

Il-kostijiet totali tat-teknoloġiji rinnovabbli bħat-turbini eoliċi fuq il-baħar jew il-fotovoltajċi solari naqsu wkoll b’mod sinifikanti. Konsegwentement, l-offerta rebbieħa fl-2010 għall-park eoliku ta’ fuq il-baħar ta’ Anholt kienet primjum ta’ 105 øre/kWh filwaqt li l-offerta rebbieħa fl-2016 għall-park eoliku ta’ fuq il-baħar Kriegers Flak kienet primjum ta’ 37 øre/kWh.

(28)

Id-Danimarka beħsiebha wkoll tniedi tliet parks eoliċi ġodda fuq skala kbira fuq il-baħar. L-ewwel park eoliku fuq il-baħar se jkollu kapaċità ta’ madwar 800 MW, filwaqt li l-parks eoliċi fuq il-baħar li jifdal se jkollhom kapaċità ta’ mill-anqas 800 MW. L-Aġenzija Daniża tal-Enerġija se titlob offerti fi skemi ta’ offerti għal kull park eoliku futur fuq il-baħar.

(29)

Kif għamlet fid-deċiżjoni ta’ eżenzjoni tagħha tad-Deċiżjoni ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2018/71 (19) dwar il-ġenerazzjoni tal-elettriku u l-bejgħ bl-ingrossa fin-Netherlands, il-Kummissjoni tinnota li l-allokazzjoni tas-sussidji hija esposta għall-kompetizzjoni permezz ta’ proċess ta’ offerti li jirregola l-imġiba tal-produtturi tal-elettriku rinnovabbli fir-rigward tal-politika tal-akkwist tagħhom. Dan iqiegħed il-ġenerazzjoni tal-elettriku konvenzjonali u rinnovabbli (għal dawk il-parks eoliċi fuq il-baħar soġġetti għat-talba) fuq l-istess livell fid-Danimarka.

(30)

Għall-finijiet tal-evalwazzjoni tal-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 34(1) tad-Direttiva 2014/25/UE u mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tal-liġi tal-kompetizzjoni, il-Kummissjoni tqis li s-suq tal-prodott rilevanti huwa s-suq għall-ġenerazzjoni u għall-provvista bl-ingrossa tal-elettriku, inklużi s-cPPAs, prodotti minn parks eoliċi konvenzjonali kif ukoll minn parks eoliċi fuq il-baħar li huma soġġetti għall-applikazzjoni għal eżenzjoni.

(31)

Fl-2006, il-Kummissjoni f’deċiżjoni dwar il-fużjoni ddefiniet (20) żewġ swieq ġeografiċi separati għas-suq tal-elettriku bl-ingrossa: dak tad-Danimarka tal-Lvant (“DK2”) u dak tad-Danimarka tal-Punent (“DK1”), peress li f’dak iż-żmien ma kien hemm l-ebda interkonnessjoni diretta bejn iż-żewġ żoni tal-offerti (jew tal-prezzijiet) Daniżi. Il-Kummissjoni waslet għall-istess konklużjoni fid-deċiżjoni DE/DK Interconnector fl-2018 (21).

(32)

Fl-2014, il-Kunsill tal-Kompetizzjoni Daniż investiga s-suq għall-ġenerazzjoni u l-bejgħ bl-ingrossa tal-elettriku fid-Danimarka fid-deċiżjoni tiegħu dwar l-Impjant Virtwali tal-Enerġija (“VPP”) (22). Permezz ta’ dik id-deċiżjoni, il-Kunsill tal-Kompetizzjoni Daniż ħassar l-impenji preċedenti li saru minn Elsam A/S f’fużjoni bejn Elsam A/S u Nesa A/S fl-2004. Il-Kunsill tal-Kompetizzjoni Daniż appoġġa parzjalment suq ġeografiku akbar minn DK1. DK1 huwa konness man-Norveġja, mal-Iżvezja u mal-Ġermanja permezz ta’ konnessjonijiet ta’ trażmissjoni. Il-prezz bl-ingrossa għall-elettriku fiżiku f’DK1 kien differenti miż-żoni tal-prezzijiet konnessi kollha f’anqas minn 10 % tas-sigħat matul l-2013. Fil-biċċa l-kbira tas-sigħat, DK1 kellu prezz bl-ingrossa ugwali għal mill-anqas waħda miż-żoni tal-prezzijiet konnessi, li kien jappoġġa suq ġeografiku usa’ mid-Danimarka tal-Punent. Madankollu, tħalliet miftuħa l-kwistjoni ta’ jekk kienx hemm suq ġeografiku usa’ mid-Danimarka tal-Punent. Fl-2019, il-Kunsill tal-Kompetizzjoni Daniż (23) indika li s-suq għall-ġenerazzjoni u l-bejgħ bl-ingrossa tal-elettriku kellu ambitu nazzjonali, iżda ħalla l-kwistjoni miftuħa dwar jekk għandhiex tiġi ddefinita definizzjoni ta’ suq ġeografiku usa’ u aktar dejqa. Din il-konklużjoni kienet ibbażata fuq il-każijiet preċedenti li ġejjin: 1) id-Deċiżjoni M.8660 Fortum/Uniper li fiha l-Kummissjoni kkonkludiet dwar l-eżistenza ta’ suq nazzjonali fl-Iżvezja, 2) id-Deċiżjoni M.3268 Sydkraft and Graninge li fiha l-Kummissjoni sabet li l-Iżvezja kienet tikkostitwixxi biss suq separat mill-Finlandja u mid-Danimarka f’numru insinifikanti ta’ sigħat, li indika li s-suq bl-ingrossa għall-elettriku kellu ambitu usa’ minn dak nazzjonali, u 3) id-Deċiżjoni VPP tal-Kunsill tal-Kompetizzjoni Daniż li fiha sab indikazzjonijiet ta’ suq ġeografiku akbar minn DK1 minħabba żviluppi fis-suq għall-ġenerazzjoni u l-bejgħ bl-ingrossa tal-elettriku fid-Danimarka. Il-kapaċità ta’ interkonnessjoni bejn id-Danimarka u l-pajjiżi ġirien ġiet estiża b’mod sinifikanti mill-2006. B’mod partikolari, l-interkonnetturi ta’ Skagerrak (man-Norveġja), Kontiskan (mal-Iżvezja) u Kontek (mal-Ġermanja) tqiegħdu fis-servizz jew ġew estiżi. Il-kejbil Cobra (man-Netherlands) ġie kkummissjonat fl-2019. Fid-Danimarka, il-Great Belt issa jgħaqqad id-Danimarka tal-Punent u tal-Lvant.

(33)

L-evidenza pprovduta mill-applikant (24) turi żieda fil-korrelazzjoni tal-prezzijiet bejn id-Danimarka tal-Lvant u tal-Punent, kif ukoll maż-żoni tal-prezzijiet ġirien tal-Iżvezja, tan-Norveġja u tal-Ġermanja (SE3, SE4, NO2 u DE). Pereżempju, DK1 kellha l-istess prezz bħal waħda miż-żoni l-oħrajn (DK2, SE3, SE4, NO2 u DE) għal 91,7 % fl-2013 u 96,3 % fl-2018; għad-DK2, iċ-ċifri kienu 97,8 % fl-2013 u 98,6 % fl-2018. Min-naħa l-oħra, is-sigħat li matulhom iż-żona DK1 kellha prezz differenti miż-żoni l-oħrajn naqsu minn 8,3 % għal 3,7 % mill-2013 sal-2018; għad-DK2, il-perċentwal naqas minn 2,2 % għal 1,4 %.

(34)

Skont Energinet, id-Danimarka għandha kapaċità kbira ħafna fuq l-interkonnetturi mal-pajjiżi ġirien tagħha, ekwivalenti għal madwar 90 % tad-domanda domestika massima tagħha. L-integrazzjoni mill-qrib mal-pajjiżi ġirien tad-Danimarka timplika li d-Danimarka għandha biss prezz tas-suq spot separat għall-elettriku f’madwar 10 % tal-ħin. Fil-bqija tal-ħin, il-prezz bl-ingrossa huwa komuni jew man-Norveġja, jew mal-Iżvezja jew mal-Ġermanja.

(35)

Fl-2019, il-konnessjoni internazzjonali bejn id-Danimarka tal-Lvant (DK2) u l-Ġermanja kellha kapaċità kummerċjali disponibbli ta’ 90 % tal-kapaċità totali tal-interkonnettur fid-direzzjoni tal-esportazzjoni, u ta’ 95 % fid-direzzjoni tal-importazzjoni. Il-konnessjonijiet barranin li jifdal kellhom kapaċità kummerċjali disponibbli fid-direzzjoni tal-esportazzjoni ta’ bejn 60 u 88 % tal-kapaċità totali tal-interkonnettur. Il-kapaċità kummerċjali kienet aktar baxxa bejn id-Danimarka tal-Punent (DK1) u n-Norveġja u l-Iżvezja fl-2019 meta mqabbla mal-2018. Min-naħa l-oħra, il-kapaċità kummerċjali mqabbla mal-Ġermanja kienet ogħla għaż-żewġ żoni tal-offerti Daniżi. Il-konnessjoni Cobra kellha kapaċità kummerċjali disponibbli fid-direzzjoni tal-esportazzjoni u tal-importazzjoni ta’ 87 % tal-kapaċità totali tal-interkonnettur fl-2019.

(36)

Il-Kummissjoni tosserva l-eżistenza ta’ restrizzjonijiet fuq l-ipprezzar fuq iż-żewġ żoni minn barra: DK1 għandu l-istess prezzijiet bħal żoni oħrajn f’89,3 % tas-sigħat, u DK2 għal 98,4 % tas-sigħat. Għal referenza, fil-paragrafu 28 tad-Deċiżjoni dwar il-fużjoni Fortum/Uniper, il-Kummissjoni kkonkludiet li l-erba’ żoni tal-offerti Żvediżi kienu jifformaw suq ġeografiku wieħed minħabba li kellhom prezz komuni għal 89,7 % tas-sigħat. Il-Kummissjoni tinnota wkoll li, skont l-applikant, l-akbar erba’ atturi b’ishma tas-suq ogħla minn 10 % huma preżenti kemm f’DK1 kif ukoll f’DK2.

(37)

Għall-finijiet tal-evalwazzjoni tal-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 34(1) tad-Direttiva 2014/25/UE u mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tal-liġi tal-kompetizzjoni, il-Kummissjoni tqis li s-suq ġeografiku rilevanti għall-ġenerazzjoni u l-provvista bl-ingrossa tal-elettriku, inklużi s-cPPAs, prodotta minn sorsi konvenzjonali kif ukoll minn dawk is-sorsi rinnovabbli li huma soġġetti għall-applikazzjoni jistgħu jitħallew miftuħa, jew fil-każ ta’ suq separat għal DK1 u DK2 jew fil-każ ta’ suq nazzjonali uniku Daniż.

(38)

Il-kalkoli kollha tal-ishma tas-suq u l-indikazzjonijiet relatati mas-sehem tal-ġenerazzjoni tal-elettriku huma bbażati fuq input mill-applikant.

(39)

Fl-analiżi tagħha, il-Kummissjoni tqis bosta fatturi. Filwaqt li l-ishma tas-suq huma aspett importanti, jitqiesu wkoll il-pressjoni kompetittiva eżerċitata mill-ġeneraturi minn pajjiżi ġirien u n-numru ta’ offerenti f’offerti għall-kapaċità tal-enerġija rinnovabbli.

(40)

Dwar il-ġenerazzjoni tal-elettriku u s-suq bl-ingrossa fid-Danimarka, bħalissa hemm tliet atturi ewlenin fis-suq soġġetti għar-regoli dwar l-akkwist pubbliku skont id-Direttiva 2014/25/UE. Dawn huma Ørsted A/S (minn hawn ’il quddiem Ørsted) (50,1 % proprjetà tal-Istat Daniż), is-sussidjarja Daniża ta’ Vattenfall, Vattenfall AB) (minn hawn ’il quddiem Vattenfall) (100 % proprjetà tal-Istat Żvediż) u HOFOR Energiproduktion A/S (minn hawn ’il quddiem HOFOR), li hija proprjetà tal-muniċipalità ta’ Copenhagen.

(41)

Bħalissa hemm 18-il kumpanija Daniża jinnegozjaw f’Nord Pool. Il-biċċa l-kbira ta’ dawn il-kumpaniji, bħal Danske Commodities u Centrica Energy Trading, ma humiex impriżi pubbliċi skont id-Direttiva 2014/25/UE.

(42)

Fl-2018 u fl-2019, is-sehem mis-suq ta’ Ørsted fuq is-suq ikkombinat ta’ DK1-DK2 (f’termini ta’ ġenerazzjoni) kien ta’ [20 sa 30] % u [10 sa 20] % rispettivament, is-sehem mis-suq ta’ Vattenfall kien ta’ [5 sa 10] % u [10 sa 20] % u s-sehem mis-suq ta’ HOFOR kien ta’ [0 sa 5] % u [0 sa 5] %. Il-kompetituri l-kbar ta’ dawn il-kumpaniji, li ma humiex koperti mir-regoli dwar l-akkwist pubbliku, huma Vindenergi Danmark ([40 sa 50] % u [40 sa 50] % tal-ishma mis-suq) u Energi Danimarka ([10 sa 20] % u [10 sa 20] %). L-ishma mis-suq fis-swieq ta’ DK1 u DK2 kienu ġeneralment fl-istess medda (Ørsted [20 sa 30] % f’DK1 u [10 sa 20] % f’DK2 fl-2018, [20 sa 30] % f’DK1 u [10 sa 20] % f’DK2 fl-2019, Vattenfall [5 sa 10] % f’DK1 u [0 sa 5] % f’DK2 fl-2018, [10 sa 20] % f’DK1 u [0 sa 5] % f’DK2 fl-2019, HOFOR [0 sa 5] % f’DK1 u [5 sa 10] % f’DK2 fl-2019). Jekk is-suq ġeografiku rilevanti jkun usa’ mid-Danimarka, dawn l-ishma mis-suq ikunu iżgħar.

(43)

L-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet huma karatteristika sinifikanti ħafna tas-suq tal-elettriku Daniż. Fl-2018 u fl-2019, il-konsum tal-elettriku kien ta’ madwar 33,5 TWh. L-importazzjonijiet kienu jirrappreżentaw madwar 45,6 % tal-konsum totali fl-2018, filwaqt li l-produzzjoni nazzjonali kopriet 41 % tal-konsum fl-2018 u 48 % fl-2019. L-esportazzjonijiet huma sinifikanti wkoll, peress li kienu jammontaw għal 73 % u għal 62 % tal-produzzjoni tal-elettriku Daniża fl-2018 u fl-2019.

(44)

Dan juri l-kobor tal-integrazzjoni tas-suq tal-elettriku Daniż f’suq ġeografiku usa’ u, b’riżultat ta’ dan, il-pressjoni kompetittiva eżerċitata mill-ġeneraturi tal-elettriku minn, primarjament iżda mhux biss, pajjiżi ġirien fuq produtturi Daniżi permezz tal-interkonnetturi transfruntiera.

(45)

Fir-rigward tal-prezzijiet spot bl-ingrossa, il-prezzijiet Nordiċi huma stabbiliti fil-borża ta’ Nord Pool. Il-prezz medju fis-siegħa fis-suq spot għal DK1 u DK2 kien ta’ EUR 38,50 u EUR 39,84 MWh rispettivament fl-2019, li huwa tnaqqis ta’ 13 % fiż-żewġ żoni mill-2018. Il-prezz tas-sistema kien ta’ EUR 38,94/MWh fl-2019. Il-prezz tas-sistema Nordika huwa l-prezz spot fittizju li kien iseħħ kieku r-reġjun Nordiku kollu kien żona ta’ offerti waħda. DK1 ġeneralment ikollu prezzijiet aktar baxxi minn DK2 minħabba l-kapaċità ta’ turbini eoliċi relattivament kbar installati f’DK1, li jgħin sabiex jonqsu l-prezzijiet. Il-prezz spot medju fl-2019 kien ta’ EUR 39,28/MWh fin-Norveġja, EUR 37,68/MWh fil-Ġermanja u EUR 38,79/MWh fl-Iżvezja, simili ħafna għall-prezz f’DK1 u DK2.

(46)

Fid-Danimarka, madwar 6 fil-mija tal-elettriku jiġi nnegozjat fis-suq uniku Ewropew tal-istess ġurnata Xbid. Is-suq tal-istess ġurnata huwa bbażat fuq negozjar kontinwu b’negozjar li jsir pay-as-bid għall-kuntrarju tas-suq ta’ ġurnata bil-quddiem, li huwa bbażat fuq l-irkant bi prezz tal-ikklerjar uniku. Is-suq tal-istess ġurnata jintuża sabiex jiġu aġġustati l-pjanijiet ta’ konsum u produzzjoni fir-rigward ta’, fost l-oħrajn, ir-restawr tal-bilanċi tal-portafolji. Dan ifisser li l-prezz fis-suq tal-istess ġurnata għal kull siegħa jibda bil-prezz spot u mbagħad jogħla jew jinżel jekk ikun hemm avvenimenti mhux previsti matul il-perjodu ta’ negozjar. Il-prezz medju annwali għas-suq tal-istess ġurnata f’DK1 kien ta’ EUR 35,1/MWh fl-2019. F’DK2, dan kien ta’ EUR 36,7/MWh. Fl-2018, il-prezz medju f’DK1 kien ta’ EUR 40,4/MWh u f’DK2 kien EUR 41,9/MWh.

(47)

Kalkoli ulterjuri inklużi fl-applikazzjoni (25) juru li l-prezzijiet f’DK1 u f’DK2 huma l-istess bħal żona jew żoni oħrajn tal-prezzijiet ġirien fil-parti l-kbira taż-żmien. Fl-2018 u l-2019, il-prezzijiet f’DK1 kienu l-istess bħal f’żona oħra tal-ipprezzar tar-reġjun (DK2, SE3, SE4, NO2 u DE) 94,8 % u 96,3 % tal-ħin; il-prezzijiet f’DK2 kienu l-istess bħal f’żona oħra tal-ipprezzar tar-reġjun (DK1, SE3, SE4, NO2 u DE) 98,8 % u 98,6 % tal-ħin. Barra minn hekk, il-korrelazzjoni bejn iż-żewġ żoni Daniżi u s-sistema Nordika u l-prezz bl-ingrossa Ġermaniż hija pjuttost għolja u varjat bejn 64 % u 83 % matul il-perjodu tal-2017 u l-2018.

(48)

Id-Danimarka għandha kapaċità kbira ħafna fuq l-interkonnetturi mal-pajjiżi ġirien tagħha, ekwivalenti għal madwar 90 % tad-domanda domestika massima tagħha. L-integrazzjoni mill-qrib mal-pajjiżi ġirien tad-Danimarka timplika li d-Danimarka għandha biss prezz tas-suq spot separat għall-elettriku f’DK1 u DK2 f’madwar 10 % tal-ħin. Fil-bqija tal-ħin, il-prezz bl-ingrossa f’DK1 u DK2 huwa komuni jew man-Norveġja, jew mal-Iżvezja jew mal-Ġermanja.

(49)

Il-Kummissjoni tqis li dawn l-elementi juru konverġenza qawwija ħafna tal-prezzijiet tal-elettriku fid-Danimarka mal-prezzijiet fil-pajjiżi tar-reġjun Nordiku u fil-Ġermanja.

(50)

L-entitajiet kontraenti għandhom sehem mis-suq limitat fuq is-suq tal-ġenerazzjoni tal-elettriku u tal-bejgħ bl-ingrossa fid-Danimarka soġġett għat-talba.

(51)

Il-livell għoli ta’ importazzjonijiet u esportazzjonijiet tal-elettriku meta mqabbel mal-ġenerazzjoni tal-elettriku Daniża, flimkien mal-kapaċità ta’ interkonnessjoni mal-pajjiżi ġirien, juru li s-suq tal-elettriku u tal-bejgħ bl-ingrossa fid-Danimarka huwa fil-biċċa l-kbira integrat f’suq tranżnazzjonali usa’. Anke jekk is-suq ġeografiku ma huwiex neċessarjament tranżnazzjonali, l-importazzjonijiet tal-elettriku lejn id-Danimarka fi kwalunkwe każ jeżerċitaw pressjoni kompetittiva fuq il-prezzijiet bl-ingrossa tal-elettriku Daniżi matul numru sinifikanti ta’ sigħat kull sena.

(52)

Dan huwa kkonfermat ukoll mid-data pprovduta mill-applikant dwar il-prezzijiet bl-ingrossa, li turi li l-prezzijiet Daniżi huma simili ħafna għall-prezzijiet f’Nordpool kollha u l-prezzijiet fil-Ġermanja.

(53)

L-għan ta’ din id-Deċiżjoni huwa li jiġi stabbilit jekk l-attivitajiet tal-ġenerazzjoni u tal-bejgħ bl-ingrossa tal-elettriku humiex esposti għal tali livell ta’ kompetizzjoni (fis-swieq b’aċċess liberu) li jkun jiżgura li, anke fin-nuqqas tad-dixxiplina introdotta mir-regoli dettaljati dwar l-akkwisti stipulati fid-Direttiva 2014/25/UE, l-akkwist għat-twettiq tal-attivitajiet ikkonċernati jitwettaq b’mod trasparenti u mhux diskriminatorju abbażi ta’ kriterji li jippermettu lill-entità kontraenti tidentifika s-soluzzjoni li b’mod ġenerali tkun l-aktar waħda vantaġġuża ekonomikament.

(54)

Fid-dawl tal-fatturi eżaminati hawn fuq, il-Kummissjoni tista’ tikkonkludi li l-attività tal-ġenerazzjoni tal-elettriku u tal-bejgħ bl-ingrossa minn sorsi konvenzjonali u minn parks eoliċi fuq il-baħar soġġetti għal proċedura ta’ sejħa għall-offerti fid-Danimarka hija esposta direttament għall-kompetizzjoni f’suq b’aċċess mhux ristrett, skont it-tifsira tal-Artikolu 34(1) tad-Direttiva 2014/25/UE.

(55)

Għall-finijiet ta’ din id-Deċiżjoni u mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tal-liġi dwar il-kompetizzjoni, mill-premessi 11 sa 53 jirriżulta li l-ġenerazzjoni u l-bejgħ bl-ingrossa tal-elettriku minn sorsi konvenzjonali u minn parks eoliċi fuq il-baħar soġġetti għal proċedura ta’ sejħa għall-offerti fid-Danimarka huma esposti għall-kompetizzjoni f’suq b’aċċess mhux ristrett, skont it-tifsira tal-Artikolu 34 tad-Direttiva 2014/25/UE. Konsegwentement, jenħtieġ li d-Direttiva 2014/25/UE ma tkomplix tapplika għal kuntratti intenzjonati sabiex jippermettu t-twettiq ta’ dik l-attività fid-Danimarka.

(56)

Id-Direttiva 2014/25/UE jenħtieġ li tkompli tapplika għal kuntratti maħsuba sabiex jippermettu t-twettiq ta’ attivitajiet li huma speċifikament esklużi mit-talba.

(57)

Din id-Deċiżjoni hija bbażata fuq is-sitwazzjoni ġuridika u fattwali minn Ottubru 2021 sa Marzu 2022 kif tidher mill-informazzjoni li ġiet sottomessa mill-applikanti. Jekk il-kundizzjonijiet għall-applikabbiltà tal-Artikolu 34 tad-Direttiva 2014/25/UE ma jibqgħux jiġu ssodisfati, wara bidliet sinifikanti fis-sitwazzjoni legali u fattwali, din tista’ tiġi riveduta.

(58)

Jitfakkar li l-Artikolu 16 tad-Direttiva 2014/23/UE (26) jipprevedi eżenzjoni mill-applikazzjoni ta’ dik id-Direttiva għal konċessjonijiet mogħtija minn entitajiet kontraenti fejn, għall-Istat Membru li fih ikunu se jitwettqu l-konċessjonijiet, ikun ġie stabbilit skont l-Artikolu 35 tad-Direttiva 2014/25/UE li l-attività hija esposta direttament għall-kompetizzjoni f’konformità mal-Artikolu 34 ta’ dik id-Direttiva. Billi ġie konkluż li l-attività tal-produzzjoni u tal-bejgħ bl-ingrossa tal-elettriku soġġetta għat-talba hija esposta għall-kompetizzjoni f’suq b’aċċess mhux ristrett, il-kuntratti ta’ konċessjoni maħsubin sabiex jippermettu t-twettiq ta’ dawk l-attivitajiet fid-Danimarka se jkunu esklużi mill-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 2014/23/UE.

(59)

Il-miżuri previsti f’din id-Deċiżjoni huma f’konformità mal-opinjoni tal-Kumitat Konsultattiv għall-Kuntratti Pubbliċi.

(1)

Ir-Regolament (KE) Nru 999/2001 jipprevedi li l-Istati Membri, jew il-pajjiżi terzi jew ir-reġjuni tagħhom (il-pajjiżi jew ir-reġjuni) iridu jiġu kklassifikati skont l-istatus tagħhom tal-enċefalopatija sponġiformi bovina (BSE) f’waħda minn tliet kategoriji kif ġej: riskju negliġibbli ta’ BSE, riskju kkontrollat ta’ BSE, u riskju indeterminat ta’ BSE.

(2)

L-Artikolu 5(2) tar-Regolament (KE) Nru 999/2001 jipprevedi li jekk l-Organizzazzjoni Dinjija għas-Saħħa tal-Annimali (OIE) tqiegħed pajjiż applikant f’waħda mit-tliet kategoriji tal-BSE, tista’ tiġi deċiża valutazzjoni mill-ġdid tal-kategorizzazzjoni tal-BSE fil-livell tal-Unjoni.

(3)

Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2007/453/KE (2) telenka l-istatus tal-BSE ta’ pajjiżi jew reġjuni skont ir-riskju tal-BSE tagħhom fil-Parti A, B jew C tal-Anness ta’ dak l-att. Il-pajjiżi jew ir-reġjuni elenkati fil-Parti A ta’ dak l-Anness jitqiesu li għandhom riskju negliġibbli ta’ BSE, dawk elenkati fil-Parti B tiegħu jitqiesu li għandhom riskju kkontrollat ta’ BSE, filwaqt li l-Parti C ta’ dak l-Anness tipprovdi li pajjiżi jew reġjuni mhux elenkati fil-Parti A jew B jridu jitqiesu li għandhom riskju indeterminat ta’ BSE.

(4)

Bħalissa Franza taqa’ fil-Parti B tal-Anness tad-Deċiżjoni 2007/453/KE taħt pajjiżi jew reġjuni b’riskju ikkontrollat ta’ BSE.

(5)

Fl-24 ta’ Mejju 2022, l-Assemblea Dinjija tal-OIE adottat ir-Riżoluzzjoni Nru 15 dwar “ir-Rikonoxximent tal-Istatus ta’ Riskju tal-Enċefalopatija Sponġiformi Bovina tal-Membri” (3), bil-għan ta’ dħul fis-seħħ fis-27 ta’ Mejju 2022 Dik ir-Riżoluzzjoni rrikonoxxiet lil Franza bħala li għandha riskju negliġibbli ta’ BSE, f’konformità mal-Kodiċi tas-Saħħa tal-Annimali Terrestri tal-OIE. Wara valutazzjoni mill-ġdid tas-sitwazzjoni fil-livell tal-Unjoni, li tirriżulta minn dik ir-Riżoluzzjoni tal-OIE Nu 15, il-Kummissjoni kkunsidrat li l-istatus ta’ BSE OIE ġdid ta’ Franza jenħtieġ li jiġi rifless fl-Anness tad-Deċiżjoni 2007/453/KE.

(6)

Għaldaqstant il-lista tal-pajjiżi jew ir-reġjuni fl-Anness tad-Deċiżjoni 2007/453/KE jenħtieġ li tiġi emendata b’tali mod li Franza tiġi elenkata fil-Parti A tal-Anness taħt il-pajjiżi jew ir-reġjuni b’riskju negliġibbli ta’ BSE.

(7)

Għalhekk jinħtieġ li l-Anness tad-Deċiżjoni 2007/453/KE jiġi emendat skont dan.

(8)

Il-miżuri previsti f’din id-Deċiżjoni huma f’konformità mal-opinjoni tal-Kumitat Permanenti dwar il-Pjanti, l-Annimali, l-Ikel u l-Għalf,

(1)

Il-Linja Gwida 2008/596/KE tal-Bank Ċentrali Ewropew (BĊE/2008/5) (1) tirregola l-ġestjoni tar-riżervi barranin tal-Bank Ċentrali Ewropew (BĊE) mill-banek ċentrali nazzjonali tal-Istati Membri li l-munita tagħhom hija l-euro, kif ukoll id-dokumentazzjoni legali għall-operazzjonijiet li jinvolvu tali assi. Bħala riżultat tar-reviżjoni regolari ta’ dik il-Linja Gwida, huma meħtieġa diversi emendi għaliha.

(2)

L-ewwel nett, meta l-kontropartijiet ma jikkonformawx mal-liġijiet applikabbli fir-rigward tal-prevenzjoni tal-ħasil tal-flus u/jew tal-finanzjament tat-terroriżmu, u/jew ikunu involuti fil-ħasil tal-flus u/jew fil-finanzjament tat-terroriżmu, il-BĊE għandu jkollu l-kapaċità li jittermina l-ftehimiet master dwar in-netting li jkun daħal fihom ma’ tali kontropartijiet mill-1 ta’ Awwissu 2022 jew li jkun daħal fihom il-BĊE qabel dik id-data u emendati warajh. Dan jirrifletti l-prattika attwali tal-BĊE fir-rigward tal-ftehimiet master l-oħra użati mill-BĊE. It-tieni nett, il-kontropartijiet fi tranżazzjonijiet li jinvolvu l-assi ta’ riżerva barranin tal-BĊE għandhom ikunu obbligati josservaw fuq bażi kontinwa kwalunkwe sanzjoni applikabbli imposta fil-livell tal-Unjoni Ewropea u/jew tan-Nazzjonijiet Uniti, jew imposta minn kwalunkwe awtorità kompetenti oħra.

(3)

Barra minn hekk, jeħtieġ li jsiru diversi aġġustamenti oħra ta’ natura operattiva jew teknika.

(4)

Għaldaqstant, il-Linja Gwida 2008/596/KE (BĊE/2008/5) għandha tiġi emendata f’dan is-sens,