(1)

It-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) jipprevedi l-istabbiliment ta’ suq intern u l-istituzzjoni ta’ sistema li tiżgura li l-kompetizzjoni fis-suq intern ma tiġix distorta. L-istabbiliment ta’ regoli u prattiki komuni fl-Istati Membri relatati mal-iżvilupp ta’ qafas għall-governanza tad-data jenħtieġ li jikkontribwixxi għall-ilħuq ta’ dawk l-objettivi, filwaqt li d-drittijiet fundamentali jiġu rrispettati b’mod sħiħ. Dan jenħtieġ li jiggarantixxi wkoll it-tisħiħ tal-awtonomija strateġika miftuħa tal-Unjoni filwaqt li jrawwem fluss liberu internazzjonali tad-data.

(2)

Matul l-aħħar deċennju, it-teknoloġiji diġitali ttrasformaw l-ekonomija u s-soċjetà, u affettwaw is-setturi kollha tal-attività u l-ħajja ta’ kuljum. Id-data hija fil-qalba ta’ dik it-trasformazzjoni: l-innovazzjoni mmexxija mid-data ser iġġib benefiċċji enormi kemm liċ-ċittadini tal-Unjoni kif ukoll lill-ekonomija, pereżempju billi tittejjeb u tiġi personalizzata l-mediċina, tiġi pprovduta mobbiltà ġdida, u jsir kontribut għall-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta’ Diċembru 2019 dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew. Sabiex l-ekonomija mmexxija mid-data ssir inklużiva għaċ-ċittadini tal-Unjoni — kollha, trid tingħata attenzjoni partikolari biex jitnaqqas id-distakk diġitali, tingħata spinta lill-parteċipazzjoni tan-nisa fl-ekonomija tad-data u jitrawwem għarfien espert Ewropew tal-ogħla livell fis-settur tat-teknoloġija. L-ekonomija tad-data trid tinbena b’mod li jippermetti lill-impriżi, b’mod partikolari lill-intrapriżi mikro, żgħar u ta’ daqs medju (SMEs), kif definiti fl-Anness għar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE (3), u lin-negozji l-ġodda jirnexxu, filwaqt li jiġu żgurati n-newtralità tal-aċċess għad-data u l-portabilità u l-interoperabilità tad-data, u filwaqt li jiġu evitati l-effetti ta’ intrappolament tal-klijentela. Fil-komunikazzjoni tagħha tad-19 ta’ Frar 2020 dwar strateġija Ewropea għad-data(“l-”Istrateġija Ewropea għad-Data”), il-Kummissjoni ddeskriviet il-viżjoni ta’ spazju komuni Ewropew tad-data, jiġifieri suq intern għad-data li fih tista’ tintuża d-data irrispettivament mill-post fiżiku tal-ħżin tagħha fl-Unjoni f’konformità mal-liġi applikabbli, li, fost oħrajn jista’ jkun essenzjali għall-iżvilupp rapidu tat-teknoloġiji tal-intelliġenza artifiċjali.

Il-Kummissjoni appellat ukoll għall-fluss ħieles u sikur tad-data ma’ pajjiżi terzi, soġġett għal eċċezzjonijiet u restrizzjonijiet għas-sigurtà pubblika, l-ordni pubblika u objettivi leġittimi oħra tal-politika pubblika tal-Unjoni, f’konformità mal-obbligi internazzjonali, inkluż dwar id-drittijiet fundamentali. Sabiex din il-viżjoni tinbidel f’realtà, il-Kummissjoni proponiet li tistabbilixxi spazji komuni Ewropej tad-data speċifiċi għad-dominju, għall-kondiviżjoni tad-data u l-ġbir tad-data. Kif propost fl-istrateġija Ewropea għad-data, tali spazji komuni Ewropej tad-data jistgħu jkopru oqsma bħas-saħħa, il-mobbiltà, il-manifattura, is-servizzi finanzjarji, l-enerġija, jew l-agrikoltura, jew taħlita ta’ oqsma bħal dawn, pereżempju l-enerġija u l-klima, kif ukoll oqsma tematiċi bħall-Patt Ekoloġiku Ewropew jew spazji Ewropej tad-data għall-amministrazzjoni pubblika jew il-ħiliet. L-ispazji komuni Ewropej tad-data jenħtieġ li jagħmlu d-data b’mod li tista’ tinstab, aċċessibbli, interoperabbli u li tista’ tintuża mill-ġdid (il-”prinċipji FAIR dwar id-data”), filwaqt li jiżguraw livell għoli ta’ ċibersigurtà. Fejn ikun hemm kondizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni fl-ekonomija tad-data, l-impriżi jikkompetu fuq il-kwalità tas-servizzi, u mhux fuq l-ammont ta’ data li jikkontrollaw. Għall-finijiet tad-disinn, il-ħolqien u ż-żamma tal-kondizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni fl-ekonomija tad-data, hija meħtieġa governanza tajba, fejn il-partijiet ikkonċernati rilevanti ta’ spazju komuni Ewropew tad-data jenħtieġ li jipparteċipaw u jkunu rrappreżentati.

(3)

Jeħtieġ li jittejbu l-kondizzjonijiet għall-kondiviżjoni tad-data fis-suq intern, billi jinħoloq qafas armonizzat għall-iskambji tad-data u jiġu stabbiliti ċerti rekwiżiti bażiċi għall-governanza tad-data, filwaqt li tingħata attenzjoni speċifika biex tiġi ffaċilitata l-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri. Dan ir-Regolament jenħtieġ li jkollu l-għan li jiżviluppa aktar is-suq intern diġitali mingħajr fruntieri u soċjetà u ekonomija tad-data ċċentrati fuq il-bniedem, affidabbli u siguri. liġi tal-Unjoni speċifika għas-settur tista’ tiżviluppa, tadatta u tipproponi elementi ġodda u komplementari, skont l-ispeċifiċitajiet tas-settur, bħal-liġi tal-Unjoni prevista dwar l-ispazju Ewropew għad-data dwar is-saħħa u dwar l-aċċess għad-data dwar il-vetturi.Barra minn hekk, ċerti setturi tal-ekonomija diġà huma rregolati mil-liġi tal-Unjoni speċifika għas-settur, li tinkludi regoli relatati mal-kondiviżjoni tad-data, jew l-aċċess għaliha, transfruntier jew mal-Unjoni kollha, pereżempju d-Direttiva 2011/24/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) fil-kuntest tal-ispazju Ewropew tad-data dwar is-saħħa, u l-atti leġiżlattivi rilevanti fil-qasam tat-trasport bħar-Regolamenti (UE) 2019/1239 (5) u (UE) 2020/1056 (6) u d-Direttiva 2010/40/UE (7) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fil-kuntest tal-ispazju Ewropew tad-data dwar il-mobbiltà.

Għaldaqstant jenħtieġ li dan ir-Regolament ikun mingħajr preġudizzju għar-Regolamenti (KE) Nru 223/2009 (8), (UE) 2018/858 (9) u (UE) 2018/1807 (10) kif ukoll id-Direttivi 2000/31/KE (11), 2001/29/KE (12), 2004/48/KE (13), 2007/2/KE (14), 2010/40/UE, (UE) 2015/849 (15), (UE) 2016/943 (16), (UE) 2017/1132 (17), (UE) 2019/790 (18) u (UE) 2019/1024 (19) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u kwalunkwe liġi oħra tal-Unjoni speċifika għas-settur li tirregola l-aċċess għad-data u l-użu mill-ġdid tagħha. Dan ir-Regolament jenħtieġ li jkun mingħajr preġudizzju għal-liġi tal-Unjoni u nazzjonali dwar l-aċċess għal data u l-użu tagħha għall-fini tal-prevenzjoni, l-investigazzjoni, is-sejbien jew il-prosekuzzjoni ta’ reati kriminali jew l-eżekuzzjoni ta’ pieni kriminali, kif ukoll tal-kooperazzjoni internazzjonali f’dak il-kuntest.

Jenħtieġ li dan ir-Regolament ikun mingħajr preġudizzju għall-kompetenzi tal-Istati Membri fir-rigward tal-attivitajiet tagħhom li jikkonċernaw is-sigurtà pubblika, id-difiża u s-sigurtà nazzjonali. Jenħtieġ li l-użu mill-ġdid ta’ data protetta għal tali raġunijiet u li tinżamm minn korpi tas-settur pubbliku, inkluż data minn proċeduri ta’ akkwist li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 2009/81/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20), ma jkunx kopert minn dan ir-Regolament. Jenħtieġ li jiġi stabbilit reġim orizzontali għall-użu mill-ġdid ta’ ċerti kategoriji ta’ data protetta miżmuma minn korpi tas-settur pubbliku, il-forniment ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data u ta’ servizzi bbażati fuq l-altruwiżmu fir-rigward tad-data fl-Unjoni. Il-karatteristiċi speċifiċi ta’ setturi differenti jistgħu jeħtieġu t-tfassil ta’ sistemi settorjali bbażati fuq id-data, filwaqt li jibnu fuq ir-rekwiżiti ta’ dan ir-Regolament. Il-fornituri tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data li jissodisfaw ir-rekwiżiti stipulati f’dan ir-Regolament jenħtieġ li jkunu jistgħu jużaw it-tikketta ta’ “fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data rikonoxxut fl-Unjoni”. Persuni ġuridiċi li jfittxu li jappoġġaw objettivi ta’ interess ġenerali billi jagħmlu disponibbli d-data rilevanti bbażata fuq l-altruwiżmu fir-rigward tad-data fuq l-iskala u li jissodisfaw ir-rekwiżiti stabbiliti f’dan ir-Regolament, jenħtieġ li jkunu jistgħu jirreġistraw u jużaw it-tikketta “organizzazzjoni tal-altruwiżmu fir-rigward tad-data rikonoxxuta fl-Unjoni”. Fejn liġi tal-Unjoni jew liġi nazzjonali speċifika għas-settur teħtieġ li korpi tas-settur pubbliku, tali fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jew tali persuni ġuridiċi (organizzazzjonijiet rikonoxxuti ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data) jikkonformaw ma’ rekwiżiti tekniċi, amministrattivi jew organizzattivi addizzjonali speċifiċi, inkluż permezz ta’ reġim ta’ awtorizzazzjoni jew ċertifikazzjoni, dawk id-dispożizzjonijiet ta’ dik il-liġi tal-Unjoni jew il-liġi nazzjonali speċifika għas-settur jenħtieġ li japplikaw ukoll.

(4)

Dan ir-Regolament jenħtieġ li jkun mingħajr preġudizzju għar-Regolamenti (UE) 2016/679 (21) u (UE) 2018/1725 (22) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u għad-Direttivi 2002/58/KE (23) u (UE) 2016/680 (24) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, u d-dispożizzjonijiet korrispondenti tal-liġi nazzjonali, inkluż fejn id-data personali u d-data mhux personali f’sett ta’ data jkunu marbuta flimkien b’mod inseparabbli. B’mod partikolari, jenħtieġ li dan ir-Regolament ma jinftehimx bħala li joħloq bażi ġuridika ġdida għall-ipproċessar tad-data personali għal kwalunkwe waħda mill-attivitajiet regolati, jew li jemenda r-rekwiżiti ta’ informazzjoni stabbiliti fir-Regolament (UE) 2016/679. Jenħtieġ li l-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament ma timpedixxix milli jsiru trasferimenti transfruntiera ta’ data f’konformità mal-Kapitolu V tar-Regolament (UE) 2016/679. Fil-każ ta’ kunflitt bejn dan ir-Regolament u l-liġi tal-Unjoni dwar il-protezzjoni tad-data personali jew liġi nazzjonali adottata f’konformità ma’ tali liġi tal-Unjoni, jenħtieġ li tipprevali il-liġi rilevanti, tal-Unjoni jew dik nazzjonali, dwar il-protezzjoni tad-data. Jenħtieġ li jkun possibbli li l-awtoritajiet tal-protezzjoni tad-data jitqiesu li huma awtoritajiet kompetenti skont dan ir-Regolament. Meta awtoritajiet oħra jiffunzjonaw bħala awtoritajiet kompetenti skont dan ir-Regolament, jenħtieġ li jagħmlu dan mingħajr preġudizzju għas-setgħat u kompetenzi superviżorji tal-awtoritajiet għall-protezzjoni tad-data skont ir-Regolament (UE) 2016/679.

(5)

Hija meħtieġa azzjoni fil-livell tal-Unjoni biex tiżdied il-fiduċja fil-kondiviżjoni tad-data billi jiġu stabbiliti mekkaniżmi adatti għall-kontroll mis-suġġetti tad-data u mid-detenturi tad-data fuq data li tirrigwardahom, u sabiex jiġu indirizzati barrieri oħra għal ekonomija mmexxija mid-data li tiffunzjona tajjeb u kompetittiva. Dik l-azzjoni jenħtieġ li tkun mingħajr preġudizzju għall-obbligi u l-impenji fil-ftehimiet kummerċjali internazzjonali konklużi mill-Unjoni. Qafas ta’ governanza għall-Unjoni kollha jenħtieġ li jkollu l-objettiv li jibni l-fiduċja fost l-individwi u l-impriżi fir-rigward tal-aċċess, il-kontroll, il-kondiviżjoni, l-użu u l-użu mill-ġdid tad-data, b’mod partikolari billi jistabbilixxi mekkaniżmi adatti għas-suġġetti tad-data biex ikunu jafu d-drittijiet tagħhom u jeżerċitawhom b’mod sinifikattiv, kif ukoll fir-rigward tal-użu mill-ġdid ta’ ċerti tipi ta’ data li jinżammu mill-korpi tas-settur pubbliku, il-forniment ta’ servizzi minn fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data lil suġġetti tad-data, lid-detenturi tad-data u lill-utenti tad-data, kif ukoll il-ġbir u l-ipproċessar ta’ data li tkun magħmula disponibbli għal skopijiet altruwistiċi minn persuni fiżiċi u ġuridiċi. B’mod partikolari, aktar trasparenza rigward l-iskop tal-użu tad-data u l-kondizzjonijiet tal-ħżin tad-data mill-impriżi tista’ tgħin iżżid il-fiduċja.

(6)

L-idea li d-data li ġiet iġġenerata jew miġbura minn korpi tas-settur pubbliku jew entitajiet oħra għad-detriment tal-baġits pubbliċi jenħtieġ li tkun ta’ benefiċċju għas-soċjetà ilha parti mill-politika tal-Unjoni għal żmien twil. Id-Direttiva (UE) 2019/1024 u l-liġi tal-Unjoni speċifika għas-settur jiżguraw li l-korpi tas-settur pubbliku jagħmlu volum akbar mid-data li jipproduċi faċilment disponibbli għall-użu u l-użu mill-ġdid. Madankollu, ċerti kategoriji ta’ data, bħal data kummerċjalment kunfidenzjali, data soġġetta għall-kunfidenzjalità tal-istatistika u data protetta mid-drittijiet tal-proprjetà intellettwali ta’ partijiet terzi, inkluż sigrieti kummerċjali u data personali, fil-bażijiet tad-data pubbliċi ħafna drabi ma tkunx disponibbli, lanqas għar-riċerka jew għall-attivitajiet innovattivi fl-interess pubbliku, minkejja li tali disponibbiltà hija possibbli f’konformità mal-liġi applikabbli tal-Unjoni, b’mod partikolari r-Regolament (UE) 2016/679 u d-Direttivi 2002/58/KE u (UE) 2016/680. Minħabba s-sensittività ta’ tali data, ċerti rekwiżiti proċedurali tekniċi u legali jridu jiġu ssodisfati qabel ma jsiru disponibbli, mhux l-anqas sabiex jiġi żgurat ir-rispett tad-drittijiet li oħrajn ikollhom fuq dik id-data, jew biex jiġi llimitat l-impatt negattiv fuq id-drittijiet fundamentali, il-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni u l-protezzjoni tad-data. L-issodisfar ta’ tali rekwiżiti normalment ikun intensiv fiż-żmien u fl-għarfien. Dan wassal għal użu insuffiċjenti ta’ data bħal din. Filwaqt li xi Stati Membri qed jistabbilixxu strutturi, proċessi jew leġiżlazzjoni biex jiffaċilitaw dak it-tip ta’ użu mill-ġdid, dan mhuwiex il-każ fl-Unjoni kollha. Sabiex jiġi ffaċilitat l-użu tad-data għar-riċerka u l-innovazzjoni Ewropej mill-entitajiet privati u pubbliċi, huma meħtieġa kondizzjonijiet ċari għall-aċċess għal tali data u l-użu tagħha madwar l-Unjoni.

(7)

Hemm tekniki li jippermettu analiżi fuq bażijiet tad-data li fihom data personali, bħall-anonimizzazzjoni, il-privatezza differenzjali, il-ġeneralizzazzjoni, is-soppressjoni, u l-każwalizzazzjoni, l-użu ta’ data sintetika jew metodi simili u metodi oħra ta’ preservazzjoni tal-privatezza avvanzati li jistgħu jikkontribwixxu għal ipproċessar tad-data aktar faċli għall-privatezza. Jenħtieġ li l-Istati Membri jipprovdu appoġġ lill-korpi tas-settur pubbliku sabiex jagħmlu l-aħjar użu minn tali tekniki, u b’hekk jagħmlu l-akbar ammont possibbli ta’ data disponibbli għall-kondiviżjoni. L-applikazzjoni ta’ tali tekniki, flimkien ma’ valutazzjonijiet tal-impatt komprensivi għall-protezzjoni tad-data u salvagwardji oħra jistgħu jikkontribwixxu għal aktar sikurezza fl-użu u fl-użu mill-ġdid tad-data personali u jenħtieġ li dawn jiżguraw l-użu mill-ġdid sikur tad-data tan-negozju kummerċjalment kunfidenzjali għal skopijiet ta’ riċerka, innovazzjoni u statistika. F’ħafna każijiet l-applikazzjoni ta’ tali tekniki, valutazzjonijiet tal-impatt u salvagwardji oħra jimplika li d-data tista’ tintuża jew tintuża mill-ġdid biss f’ambjent ta’ pproċessar sigur li jkun ipprovdut jew ikkontrollat mill-korp tas-settur pubbliku. Hemm esperjenza fil-livell tal-Unjoni b’tali ambjenti tal-ipproċessar siguri li jintużaw għar-riċerka dwar mikrodata statistika abbażi tar-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 557/2013 (25). B’mod ġenerali, sa fejn hija kkonċernata d-data personali, l-ipproċessar tad-data personali jenħtieġ li jkun ibbażat fuq bażi legali waħda jew aktar għall-ipproċessar previsti fl-Artikoli 6 u 9 tar-Regolament (UE) 2016/679.

(8)

F’konformità mar-Regolament (UE) 2016/679, jenħtieġ li l-prinċipji tal-protezzjoni tad-data ma japplikawx għall-informazzjoni anonima, jiġifieri informazzjoni li mhijiex relatata ma’ persuna fiżika identifikata jew identifikabbli, jew għal data personali li ssir anonima b’tali mod li s-suġġett tad-data ma jkunx jew ma jkunx għadu identifikabbli. Jenħtieġ li tkun ipprojbita l-identifikazzjoni mill-ġdid tas-suġġetti tad-data minn settijiet ta’ data anonimizzati. Dan ma jippreġudikax il-possibbiltà li titwettaq riċerka dwar tekniki ta’ anonimizzazzjoni, b’mod partikolari għall-fini tal-iżgurar tas-sigurtà tal-informazzjoni, it-titjib tat-tekniki ta’ anonimizzazzjoni eżistenti u l-kontribut għar-robustezza ġenerali tal-anonimizzazzjoni, imwettqa f’konformità mar-Regolament (UE) 2016/679.

(9)

Sabiex tiġi ffaċilitata l-protezzjoni tad-data personali u tad-data kunfidenzjali u biex jitħaffef il-proċess tat-tqegħid għad-dispożizzjoni ta’ tali data għall-użu mill-ġdid skont dan ir-Regolament, jenħtieġ li l-Istati Membri jinkoraġġixxu lill-korpi tas-settur pubbliku biex joħolqu u jagħmlu disponibbli data f’konformità mal-prinċipju ta’ “ftuħ sa mill-fażi tad-disinn u b’mod awtomatiku” imsemmi fl-Artikolu 5 (2) tad-Direttiva (UE) 2019/1024 u biex jippromwovu l-ħolqien u l-akkwist ta’ data f’formati u fi strutturi li jiffaċilitaw l-anonimizzazzjoni f’dak ir-rigward.

(10)

Il-kategoriji ta’ data miżmuma mill-korpi tas-settur pubbliku li jenħtieġ li jkunu soġġetti għall-użu mill-ġdid skont dan ir-Regolament jaqgħu barra mill-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva (UE) 2019/1024 li teskludi data li mhijiex aċċessibbli minħabba kunfidenzjalità kummerċjali u statistika u data li hija inkluża f’xogħlijiet jew materjal ieħor li partijiet terzi għandhom drittijiet ta’ proprjetà intellettwali fuqhom. Data kummerċjalment kunfidenzjali tinkludi data protetta minn sigrieti kummerċjali, għarfien protett u kwalunkwe informazzjoni oħra li l-iżvelar mhux dovut tagħha jkollu impatt fuq il-pożizzjoni fis-suq jew fuq is-saħħa finanzjarja tal-impriża. Jenħtieġ li dan ir-regolament japplika għal data personali li taqa’ barra mill-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva (UE) 2019/1024 sakemm ir-reġim ta’ aċċess jeskludi jew jirrestrinġi l-aċċess għal tali data għar-raġunijiet tal-protezzjoni tad-data, il-privatezza u l-integrità tal-individwu, b’mod partikolari f’konformità mar-regoli dwar il-protezzjoni tad-data. L-użu mill-ġdid ta’ data, li jista’ jkun fiha sigrieti kummerċjali, jenħtieġ li jsir mingħajr preġudizzju għad-Direttiva (UE) 2016/943, li tistabbilixxi l-qafas għall-akkwist, l-użu jew l-iżvelar legali ta’ sigrieti kummerċjali.

(11)

Jenħtieġ li dan ir-Regolament ma joħloqx obbligu li jkun permess l-użu mill-ġdid tad-data li tinżamm mill-korpi tas-settur pubbliku. B’mod partikolari, jenħtieġ għalhekk li kull Stat Membru jkun jista’ jiddeċiedi jekk id-data ssirx aċċessibbli għall-użu mill-ġdid, anke f’termini tal-iskopijiet u l-kamp ta’ applikazzjoni ta’ tali aċċess. Jenħtieġ li dan ir-Regolament jikkomplementa u jkun mingħajr preġudizzju għal obbligi aktar speċifiċi fuq korpi tas-settur pubbliku li jippermettu l-użu mill-ġdid ta’ data stabbiliti fil-liġi tal-Unjoni jew nazzjonali speċifika għas-settur. L-aċċess pubbliku għal dokumenti uffiċjali jista’ jitqies bħala interess pubbliku. Filwaqt li jitqies ir-rwol tal-aċċess pubbliku għad-dokumenti uffiċjali u t-trasparenza f’soċjetà demokratika, jenħtieġ li dan ir-Regolament ikun ukoll mingħajr preġudizzju għal-liġi tal-Unjoni jew dik nazzjonali dwar l-għoti ta’ aċċess għad-dokumenti uffiċjali u l-iżvelar tagħhom. L-aċċess għad-dokumenti uffiċjali jista’ b’mod partikolari jingħata f’konformità mal-liġi nazzjonali mingħajr ma jiġu imposti kondizzjonijiet speċifiċi jew billi jiġu imposti kondizzjonijiet speċifiċi li mhumiex previsti minn dan ir-Regolament.

(12)

Ir-reġim ta’ użu mill-ġdid previst f’dan ir-Regolament jenħtieġ li japplika għad-data li l-provvista tagħha tifforma parti mill-kompiti pubbliċi tal-korpi tas-settur pubbliku kkonċernati skont il-liġi jew regoli vinkolanti oħra fl-Istati Membri. Fin-nuqqas ta’ regoli bħal dawn, il-kompiti pubbliċi jenħtieġ li jiġu definiti f’konformità mal-prattika amministrattiva komuni fl-Istati Membri, sakemm l-ambitu tal-kompiti pubbliċi jkun trasparenti u soġġett għal rieżami. Il-kompiti pubbliċi jistgħu jiġu definiti b’mod ġenerali jew fuq bażi ta’ każ b’każ għal korpi individwali tas-settur pubbliku. Peress li l-impriżi pubbliċi mhumiex koperti mid-definizzjoni ta’ korp tas-settur pubbliku, jenħtieġ li d-data li tinżamm minn impriżi pubbliċi ma tkunx koperta minn dan ir-Regolament. Id-data miżmuma minn stabbilimenti kulturali, bħal-libreriji, l-arkivji u l-mużewijiet, kif ukoll l-orkestri, l-opri, il-ballets, it-teatri u mill-istabbilimenti edukattivi jenħtieġ li ma tkunx koperta minn dan ir-Regolament peress li x-xogħlijiet u dokumenti oħra li jkollhom huma koperti b’mod predominanti minn drittijiet ta’ proprjetà intellettwali ta’ partijiet terzi. Organizzazzjonijiet li jwettqu r-riċerka u organizzazzjonijiet li jiffinanzjaw ir-riċerka jistgħu jkunu organizzati wkoll bħala korpi tas-settur pubbliku jew korpi rregolati bil-liġi pubblika.

Jenħtieġ li dan ir-Regolament japplika għal tali organizzazzjonijiet ibridi fil-kapaċità tagħhom biss ta’ organizzazzjonijiet li jwettqu r-riċerka. Jekk organizzazzjoni li twettaq ir-riċerka żżomm data bħala parti minn assoċjazzjoni pubblika-privata speċifika ma’ organizzazzjonijiet tas-settur privat jew ma’ korpi tas-settur pubbliku oħra, korpi rregolati bil-liġi pubblika jew organizzazzjonijiet ibridi li jwettqu r-riċerka, jiġifieri organizzati jew bħala korpi tas-settur pubbliku jew bħala impriżi pubbliċi, bil-għan ewlieni li ssir riċerka, jenħtieġ li lanqas dik id-data ma tkun koperta minn dan ir-Regolament. Fejn ikun rilevanti, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu japplikaw dan ir-Regolament għal impriżi pubbliċi jew impriżi privati li jeżerċitaw dmirijiet fis-settur pubbliku jew li jipprovdu servizzi ta’ interess ġenerali. Jenħtieġ li l-iskambju ta’ data, purament għat-twettiq tal-kompiti pubbliċi tagħhom, fost il-korpi tas-settur pubbliku fl-Unjoni, jew bejn korpi tas-settur pubbliku fl-Unjoni u korpi tas-settur pubbliku f’pajjiżi terzi jew organizzazzjonijiet internazzjonali,, kif ukoll l-iskambju ta’ data bejn riċerkaturi għal finijiet ta’ riċerka xjentifika mhux kummerċjali, ma jkunx soġġett għad-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament li jikkonċernaw l-użu mill-ġdid ta’ ċerti kategoriji ta’ data protetta miżmuma minn korpi tas-settur pubbliku.

(13)

Il-korpi tas-settur pubbliku jenħtieġ li jikkonformaw mal-liġi tal-kompetizzjoni meta jistabbilixxu l-prinċipji għall-użu mill-ġdid tad-data li jkollhom, u jevitaw il-konklużjoni ta’ ftehimiet, li jista’ jkollhom bħala l-objettiv jew l-effett tagħhom il-ħolqien ta’ drittijiet esklużivi għall-użu mill-ġdid ta’ ċerta data. Tali ftehimiet jenħtieġ li jkunu possibbli biss meta jkun ġustifikat u neċessarju għall-forniment ta’ servizz jew il-provvista ta’ prodott fl-interess ġenerali. Dan jista’ jkun il-każ meta l-użu esklużiv tad-data jkun l-uniku mod biex jiġu massimizzati l-benefiċċji soċjetali tad-data inkwistjoni, pereżempju fejn ikun hemm entità waħda biss (li speċjalizzat fl-ipproċessar ta’ sett ta’ data speċifiku) li kapaċi jipprovdu s-servizz jew ifornu l-prodott li jippermetti lill-korp tas-settur pubbliku jforni servizz jew jipprovdi prodott fl-interess ġenerali. Madankollu, jenħtieġ li arranġamenti bħal dawn jiġu konklużi f’konformità mal-liġi tal-Unjoni jew nazzjonali applikabbli u jkunu soġġetti għal rieżami regolari bbażat fuq analiżi tas-suq sabiex jiġi aċċertat jekk din l-esklużività tkomplix tkun meħtieġa. Barra minn hekk, tali arranġamenti jenħtieġ li jikkonformaw mar-regoli rilevanti dwar l-għajnuna mill-Istat, kif xieraq, u jenħtieġ li jiġu konklużi għal durata limitata, li jenħtieġ li ma jaqbiżx it-12-il xahar. Sabiex tiġi żgurata t-trasparenza, jenħtieġ li tali ftehimiet esklużivi jiġu ppubblikati online, f’forma li tkun f’konformità mal-liġi rilevanti tal-Unjoni dwar l-akkwist pubbliku. Jenħtieġ li, meta dritt esklużiv għall-użu mill-ġdid tad-data ma jikkonformax ma’ dan ir-Regolament, dak id-dritt esklużiv jenħtieġ li jkun invalidu.

(14)

Ftehimiet esklużivi pprojbiti u prattiki jew arranġamenti għall-użu mill-ġdid ta’ data miżmuma minn korpi tas-settur pubbliku li ma jagħtux drittijiet esklużivi b’mod espliċitu iżda li b’mod raġonevoli jistgħu jkunu mistennija li jirrestrinġu d-disponibbiltà tad-data għall-użu mill-ġdid li jkunu diġà ġew konklużi jew li diġà kienu fis-seħħ qabel id-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament jenħtieġ li ma jiġġeddux wara l-iskadenza tat-terminu tagħhom. Fil-każ ta’ ftehimiet indefiniti jew fuq perjodu ta’ żmien itwal, dawn jenħtieġ li jintemmu fi żmien 30 xahar mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament.

(15)

Dan ir-Regolament jenħtieġ li jistabbilixxi l-kondizzjonijiet għall-użu mill-ġdid ta’ data protetta li japplikaw għall-korpi tas-settur pubbliku ddeżinjati bħala kompetenti skont il-liġi nazzjonali biex jagħtu jew jirrifjutaw l-aċċess għall-użu mill-ġdid, u li huma mingħajr preġudizzju għad-drittijiet jew l-obbligi li jikkonċernaw l-aċċess għal tali data. Dawk il-kondizzjonijiet jenħtieġ li jkunu nondiskriminatorji, trasparenti, proporzjonati u oġġettivament ġustifikati, filwaqt li ma jirrestrinġux il-kompetizzjoni, b’enfasi speċifika fuq il-promozzjoni tal-aċċess għal tali data minn SMEs u negozji ġodda. Il-kondizzjonijiet għall-użu mill-ġdid jenħtieġ li jitfasslu b’mod li jippromwovi r-riċerka xjentifika sabiex, pereżempju, bħala regola, l-prijoritizzazzjoni tar-riċerka xjentifika titqies bħala nondiskriminatorja. Il-korpi tas-settur pubbliku li jippermettu l-użu mill-ġdid jenħtieġ li jkollhom il-mezzi tekniċi meħtieġa biex jiżguraw il-protezzjoni tad-drittijiet u l-interessi ta’ partijiet terzi u jenħtieġ li jingħataw is-setgħa li jitolbu l-informazzjoni meħtieġa mill-utent mill-ġdid. Il-kondizzjonijiet marbuta mal-użu mill-ġdid tad-data jenħtieġ li jkunu limitati għal dak li huwa meħtieġ biex jiġu ppreżervati d-drittijiet u l-interessi ta’ partijiet terzi fid-data u l-integrità tat-teknoloġija tal-informazzjoni u s-sistemi ta’ komunikazzjoni tal-korpi tas-settur pubbliku. Il-korpi tas-settur pubbliku jenħtieġ li japplikaw kondizzjonijiet li jaqdu bl-aħjar mod l-interessi tal-utent mill-ġdid mingħajr ma jwasslu għal piż sproporzjonat għall-korpi tas-settur pubbliku. Jenħtieġ li jitfasslu kondizzjonijiet dwar l-użu mill-ġdid tad-data biex jiġu żgurati salvagwardji effettivi fir-rigward tal-protezzjoni tad-data personali. Qabel it-trażmissjoni, id-data personali jenħtieġ li tiġi anonimizzata kompletament, sabiex ma jkunux jistgħu jiġu identifikati s-suġġetti tad-data, u data li jkun fiha informazzjoni kummerċjali kunfidenzjali jenħtieġ li tiġi modifikata b’tali mod li ma tiġi żvelata ebda informazzjoni kunfidenzjali. Fejn l-għoti ta’ data anonimizzata jew modifikata ma jkunx jissodisfa l-ħtiġijiet tal-utent mill-ġdid, soġġett għall-issodisfar ta’ kwalunkwe rekwiżit ta’ twettiq ta’ valutazzjoni tal-impatt tal-protezzjoni tad-data u l-konsulta mal-awtorità superviżorja skont l-Artikoli 35 u 36 tar-Regolament (UE) 2016/679 u fejn ir-riskji għad-drittijiet u għall-interessi tas-suġġetti tad-data jinstab li huma minimi, l-użu mill-ġdid tad-data f’ambjent ta’ pproċessar sigur fuq is-sit jew mill-bogħod jista’ jkun permess.

Dan jista’ jkun arranġament xieraq għall-użu mill-ġdid ta’ data psewdonimizzata. L-analiżi tad-data f’ambjenti ta’ pproċessar siguri bħal dawn jenħtieġ li jiġu ssorveljati mill-korp tas-settur pubbliku, sabiex jiġu protetti d-drittijiet u l-interessi ta’ partijiet terzi. B’mod partikolari, id-data personali jenħtieġ li tiġi trażmessa lil parti terza għall-użu mill-ġdid biss fejn bażi legali taħt il-liġi tal-protezzjoni tad-data tippermetti tali trażmissjoni. Data mhux personali jenħtieġ li tiġi trażmessa biss fejn ma jkun hemm ebda raġuni biex wieħed jemmen li l-kombinazzjoni ta’ settijiet ta’ data mhux personali twassal għall-identifikazzjoni tas-suġġetti tad-data. Dan jenħtieġ li japplika wkoll għal data psewdonimizzata li żżomm l-istatus tagħha bħala data personali. Fil-każ ta’ identifikazzjoni mill-ġdid ta’ suġġetti tad-data, jenħtieġ li japplika obbligu li jiġi nnotifikat tali ksur tad-data lill-korp tas-settur pubbliku flimkien ma’ obbligu li jiġi nnotifikat tali ksur tad-data lil awtorità superviżorja u lis-suġġett tad-data f’konformità mar-Regolament (UE) 2016/679. Fejn rilevanti, il-korpi tas-settur pubbliku, jenħtieġ li jiffaċilitaw l-użu mill-ġdid ta’ data abbażi tal-kunsens tas-suġġetti tad-data jew il-permessi tad-detenturi tad-data dwar l-użu mill-ġdid ta’ data li tappartjeni għalihom permezz ta’ mezzi tekniċi adegwati. F’dak ir-rigward, il-korp tas-settur pubbliku jenħtieġ li jagħmel l-aħjar sforz biex jipprovdi għajnuna lill-utenti mill-ġdid potenzjali fit-tfittxija ta’ tali kunsens jew permess billi jistabbilixxi mekkaniżmi tekniċi li jippermettu t-trażmissjoni ta’ talbiet għall-kunsens jew il-permess mill-utenti mill-ġdid, fejn dan ikun fattibbli fil-prattika. Jenħtieġ li ma tingħata ebda informazzjoni ta’ kuntatt li tippermetti lill-utenti mill-ġdid jikkuntattjaw lis-suġġetti tad-data jew lid-detenturi tad-data direttament. Meta l-korp tas-settur pubbliku jittrażmetti talba għal kunsens jew permess, huwa jenħtieġ li jiżgura li s-suġġett tad-data jew id-detentur tad-data jkun infurmat b’mod ċar dwar il-possibbiltà li jirrifjuta l-kunsens jew il-permess.

(16)

Sabiex jiġi ffaċilitat u mħeġġeġ l-użu tad-data li tinżamm mill-korpi tas-settur pubbliku għall-finijiet ta’ riċerka xjentifika, il-korpi tas-settur pubbliku huma mħeġġa jiżviluppaw approċċ armonizzat u proċessi armonizzati biex dik id-data ssir faċilment aċċessibbli għall-finijiet ta’ riċerka xjentifika fl-interess pubbliku. Dan jista’ jfisser, fost oħrajn, il-ħolqien ta’ proċeduri amministrattivi simplifikati, ifformattjar standardizzat tad-data, metadata informattiva dwar l-għażliet metodoloġiċi u ta’ ġbir tad-data, u kampijiet tad-data standardizzati li jippermettu t-tagħqid faċli ta’ settijiet ta’ data minn sorsi differenti ta’ data tas-settur pubbliku fejn ikun rilevanti għall-finijiet ta’ analiżi. Jenħtieġ li l-objettiv ta’ dawk il-prattiki jkun il-promozzjoni tad-data ffinanzjata u prodotta pubblikament għall-finijiet ta’ riċerka xjentifika f’konformità mal-prinċipju ta’ “kemm jista’ jkun miftuħ, magħluq kemm meħtieġ”.

(17)

Jenħtieġ li d-drittijiet tal-proprjetà intellettwali ta’ partijiet terzi ma jiġux affettwati minn dan ir-Regolament. Jenħtieġ li dan ir-Regolament la jaffettwa l-eżistenza jew is-sjieda tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali tal-korpi tas-settur pubbliku, u lanqas jillimita l-eżerċizzju ta’ dawk id-drittijiet b’xi mod. L-obbligi imposti f’konformità ma’ dan ir-Regolament jenħtieġ li japplikaw biss sakemm ikunu kompatibbli ma’ ftehimiet internazzjonali dwar il-protezzjoni tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, b’mod partikolari l-Konvenzjoni ta’ Berna għall-Protezzjoni ta’ Xogħlijiet Letterarji u Artistiċi (il-Konvenzjoni ta’ Berna), il-Ftehim dwar l-Aspetti tad-Drittijiet tal-Proprjetà Intellettwali relatati mal-Kummerċ (Il-Ftehim TRIPS) u t-Trattat tal-Organizzazzjoni Dinjija tal-Proprjetà Intellettwali dwar id-Drittijiet tal-Awtur (WCT), u l-liġi tal-Unjoni jew nazzjonali dwar il-proprjetà intellettwali. Madankollu, il-korpi tas-settur pubbliku jenħtieġ li jeżerċitaw id-drittijiet tal-awtur tagħhom b’mod li jiffaċilita l-użu mill-ġdid.

(18)

Id-data soġġetta għad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali kif ukoll għas-sigrieti kummerċjali jenħtieġ li tiġi trażmessa lil parti terza biss fejn din it-trażmissjoni tkun legali skont il-liġi tal-Unjoni jew nazzjonali jew bil-qbil tad-detentur tad-drittijiet. Fejn korpi tas-settur pubbliku huma detenturi tad-dritt ta’ min jagħmel bażi ta’ data previst fl-Artikolu 7(1) tad-Direttiva 96/9/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (26) jenħtieġ li ma jeżerċitawx dak id-dritt sabiex jipprevjenu l-użu mill-ġdid ta’ data jew jirrestrinġu l-użu mill-ġdid lil hinn mil-limiti stabbiliti b’dan ir-Regolament.

(19)

L-impriżi u s-suġġetti tad-data jenħtieġ li jkunu jistgħu jkollhom fiduċja fil-fatt li l-użu mill-ġdid ta’ ċerti kategoriji ta’ data protetta li huma miżmuma mill-korpi tas-settur pubbliku, ser isir b’mod li jirrispetta d-drittijiet u l-interessi tagħhom. Għalhekk jenħtieġ li jiġu stabbiliti salvagwardji addizzjonali għal sitwazzjonijiet li fihom l-użu mill-ġdid ta’ tali data tas-settur pubbliku jseħħ abbażi ta’ pproċessar tad-data barra mis-settur pubbliku, tali salvagwardja addizzjonali tista’ tinstab fir-rekwiżit li l-korpi tas-settur pubbliku jenħtieġ li jiżguraw li d-drittijiet u l-interessi tal-persuni fiżiċi u ġuridiċi jkunu protetti bis-sħiħ, b’mod partikolari fir-rigward tal-protezzjoni tad-data personali, data kummerċjalment sensittiva u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali fil-każijiet kollha inkluż fejn tali data tiġi trasferita lil pajjiżi terzi. Jenħtieġ li l-korpi tas-settur pubbliku ma jippermettux l-użu mill-ġdid ta’ informazzjoni maħżuna f’applikazzjonijiet tas-saħħa elettronika minn impriżi tal-assigurazzjoni jew kwalunkwe fornitur ta’ servizz ieħor għall-fini ta’ diskriminazzjoni fl-iffissar tal-prezzijiet, għax dan imur kontra d-dritt fundamentali ta’ aċċess għas-saħħa.

(20)

Barra minn hekk, sabiex jiġu ppreservati l-kompetizzjoni ġusta u l-ekonomija tas-suq miftuħa huwa tal-akbar importanza li tiġi salvagwardjata data protetta ta’ natura mhux personali, b’mod partikolari sigrieti kummerċjali, iżda wkoll data mhux personali li tirrappreżenta kontenut protett minn drittijiet ta’ proprjetà intellettwali kontra aċċess illegali li jista’ jwassal għal serq ta’ proprjetà intellettwali jew spjunaġġ industrijali. Sabiex tiġi żgurata l-protezzjoni tad-drittijiet jew l-interessi tad-detenturi tad-data, jenħtieġ li jkun possibbli li data mhux personali li għandha tiġi protetta minn aċċess illegali jew mhux awtorizzat f’konformità mal-liġi tal-Unjoni jew il-liġi nazzjonali, u li tkun miżmuma minn korpi tas-settur pubbliku, tiġi ttrasferita lil pajjiżi terzi, iżda jkun possibbli biss meta jiġu pprovduti salvagwardji xierqa għall-użu tad-data. Jenħtieġ li tali salvagwardji xierqa jinkludu rekwiżit li l-korp tas-settur pubbliku jittrażmetti data protetta lil utent mill-ġdid fil-każ biss li dak l-utent mill-ġdid jassumi impenji kuntrattwali fl-interess tal-protezzjoni tad-data. Utent mill-ġdid li biħsiebu jittrasferixxi d-data protetta lil pajjiż terz jenħtieġ li jikkonforma mal-obbligi stabbiliti f’dan ir-Regolament anki wara li d-data tkun ġiet trasferita lill-pajjiż terz. Sabiex jiġi żgurat l-infurzar xieraq ta’ dawn l-obbligi. L-utent mill-ġdid jenħtieġ li jaċċetta wkoll il-ġuriżdizzjoni tal-Istat Membru tal-korp tas-settur pubbliku li ppermetta l-użu mill-ġdid għas-soluzzjoni ġudizzjarja ta’ tilwim.

(21)

Jenħtieġ li jitqiesu wkoll salvagwardji xierqa biex jiġu implimentati meta, fil-pajjiż terz li fih tkun qed tiġi trasferita d-data mhux personali, jkun hemm miżuri ekwivalenti fis-seħħ li jiżguraw li d-data tibbenefika minn livell ta’ protezzjoni l-istess bħal dak applikabbli permezz tal-liġi tal-Unjoni, b’mod partikolari fir-rigward tal-protezzjoni ta’ sigrieti kummerċjali u d-drittijiet tal-proprjetà intellettwali. Għal dak il-għan, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ tiddikjara, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, meta dan ikun ġustifikat minħabba l-għadd sostanzjali ta’ talbiet, fl-Unjoni kollha, dwar l-użu mill-ġdid ta’ data mhux personali f’pajjiżi terzi speċifiċi, li pajjiż terz jipprovdi livell ta’ protezzjoni li jkun essenzjalment ekwivalenti għal dak previst mil-liġi tal-Unjoni. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tivvaluta l-ħtieġa ta’ tali atti ta’ implimentazzjoni abbażi tal-informazzjoni pprovduta mill-Istati Membri permezz tal-Bord Ewropew għall-Innovazzjoni fil-Qasam tad-Data. Tali atti ta’ implimentazzjoni jiżguraw lill-korpi tas-settur pubbliku li l-użu mill-ġdid ta’ data miżmuma min korpi tas-settur pubbliku fil-pajjiż terz ikkonċernat ma jikkompromettix in-natura protetta ta’ dik id-data. Il-valutazzjoni tal-livell ta’ protezzjoni mogħti fil-pajjiż terz ikkonċernat jenħtieġ li, b’mod partikolari, tqis il-liġi ġenerali u settorjali rilevanti, inkluż dwar is-sigurtà pubblika, id-difiża, is-sigurtà nazzjonali u l-liġi kriminali, dwar l-aċċess għal data mhux personali u l-protezzjoni tagħha, kwalunkwe aċċess mill-korpi tas-settur pubbliku ta’ dak il-pajjiż terz għad-data trasferita, l-eżistenza u l-funzjonament effettiv ta’ awtorità ta’ superviżjoni indipendenti waħda jew aktar fil-pajjiż terz bir-responsabbiltà li jiżguraw u jinfurzaw il-konformità mar-reġim legali li jiżgura l-aċċess għal din id-data, l-impenji internazzjonali tal-pajjiż terz rigward il-protezzjoni tad-data, jew obbligi oħra li jirriżultaw minn konvenzjonijiet jew strumenti legalment vinkolanti kif ukoll mill-parteċipazzjoni tiegħu f’sistemi multilaterali jew reġjonali.

L-eżistenza ta’ rimedji legali effettivi għad-detenturi tad-data, korpi tas-settur pubbliku jew fornituri ta’ servizzi tal-intermedjazzjoni tad-data fil-pajjiż terz ikkonċernat hija ta’ importanza partikolari fil-kuntest tat-trasferiment ta’ data mhux personali lil dak il-pajjiż terz. Għalhekk, dawn is-salvagwardji jenħtieġ li jinkludu d-disponibbiltà ta’ drittijiet infurzabbli u ta’ rimedji legali effettivi. Tali atti ta’ implimentazzjoni jenħtieġ li jkunu mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe obbligu legali jew arranġament kuntrattwali li diġà impenja ruħu għalih utent mill-ġdid fl-interess tal-protezzjoni ta’ data mhux personali, b’mod partikolari data industrijali, u għad-dritt tal-korpi tas-settur pubbliku li jobbligaw lill-utenti mill-ġdid jikkonformaw mal-kondizzjonijiet għall-użu mill-ġdid, f’konformità ma’ dan ir-Regolament.

(22)

Xi pajjiżi terzi jadottaw liġijiet, regolamenti u atti legali oħra li għandhom l-għan li jittrasferixxu direttament jew li jipprovdu aċċess governattiv għal data mhux personali fl-Unjoni taħt il-kontroll ta’ persuni fiżiċi u ġuridiċi taħt il-ġuriżdizzjoni tal-Istati Membri. Deċiżjonijiet u sentenzi ta’ qrati jew tribunali ta’ pajjiżi terzi jew deċiżjonijiet ta’ awtoritajiet amministrattivi ta’ pajjiżi terzi li jeħtieġu tali trasferiment jew aċċess għal data mhux personali jenħtieġ li jkunu infurzabbli fejn huma bbażati fuq ftehim internazzjonali, bħal trattat ta’ assistenza legali reċiproka, fis-seħħ bejn il-pajjiż terz li jagħmel it-talba u l-Unjoni jew l-Istat Membru. F’xi każijiet, jistgħu jinqalgħu sitwazzjonijiet fejn l-obbligu tat-trasferiment jew tal-għoti ta’ aċċess għal data mhux personali li jirriżulta minn liġi ta’ pajjiż terz ikun f’kunflitt ma’ obbligu konkorrenti li tali data tiġi protetta skont il-liġi tal-Unjoni jew dik nazzjonali, b’mod partikolari fir-rigward tal-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali tal-individwu jew tal-interessi fundamentali ta’ Stat Membru marbuta ma’ sigurtà jew difiża nazzjonali, kif ukoll il-protezzjoni ta’ data li tkun kummerċjalment sensittiva u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, inkluż l-impenji kuntrattwali fir-rigward tal-kunfidenzjalità f’konformità ma’ tali liġi. Fin-nuqqas ta’ ftehim internazzjonali li jirregola kwistjonijiet bħal dawn, it-trasferiment ta’ jew l-aċċess għal data mhux personali jenħtieġ li jkun permess biss jekk, b’mod partikolari jkun ġie vverifikat li s-sistema legali tal-pajjiż terz teħtieġ li jkunu stabbiliti r-raġunijiet u l-proporzjonalità tad-deċiżjoni jew is-sentenza, li d-deċiżjoni jew is-sentenza tkun speċifika fin-natura tagħha, u li l-oġġezzjoni motivata tad-destinatarju tkun soġġetta għal rieżami minn qorti jew tribunal kompetenti tal-pajjiż terz, li jkollu s-setgħa li jqis debitament l-interessi legali rilevanti tal-fornitur ta’ tali data.

Barra minn hekk, il-korpi tas-settur pubbliku, persuni fiżiċi jew ġuridiċi li ngħatalhom id-dritt tal-użu mill-ġdid tad-data, fornituri tas-servizzi tal-intermedjazzjoni tad-data u organizzazzjonijiet rikonoxxuti ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data jenħtieġ li jiżguraw, meta jiffirmaw ftehim kuntrattwali ma’ partijiet privati oħra, li d-data mhux personali miżmuma fl-Unjoni tiġi aċċessata jew trasferita biss f’pajjiżi terzi f’konformità mal-liġi tal-Unjoni jew mal-liġi nazzjonali tal-Istat Membru rilevanti.

(23)

Biex titrawwem aktar fiduċja fl-ekonomija tad-data tal-Unjoni, huwa essenzjali li s-salvagwardji fir-rigward taċ-ċittadini tal-Unjoni, is-settur pubbliku u l-impriżi li jiżguraw li jiġi implimentat il-kontroll fuq id-data strateġika u sensittiva tagħhom u li d-dritt, il-valuri u l-istandards tal-Unjoni jinżammu f’termini ta’ sigurtà, protezzjoni tad-data u protezzjoni tal-konsumatur, iżda ma jkunux limitati għalihom. Sabiex jiġi evitat l-aċċess illegali għal data mhux personali, il-korpi tas-settur pubbliku, il-persuni fiżiċi jew ġuridiċi li għalihom ingħata d-dritt għall-użu mill-ġdid tad-data, il-fornituri tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data u l- organizzazzjonijiet tal-altruwiżmu fir-rigward tad-data rikonoxxuti jenħtieġ li jieħdu l-miżuri raġonevoli kollha biex jipprevjenu l-aċċess għas-sistemi fejn tinħażen data mhux personali, inkluż il-kriptaġġ ta’ data jew politiki korporattivi. Għal dak il-għan, jenħtieġ li jiġi żgurat li l-korpi tas-settur pubbliku, il-persuni fiżiċi jew ġuridiċi li jkun ingħatalhom id-dritt tal-użu mill-ġdid tad-data, il-fornituri tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data u l-organizzazzjonijiet tal-altruwiżmu fir-rigward ta’ data rikonoxxuti josservaw l-istandards tekniċi, il-kodiċijiet ta’ kondotta u ċ-ċertifikazzjonijiet kollha rilevanti fil-livell tal-Unjoni.

(24)

Sabiex tinbena l-fiduċja fil-mekkaniżmi tal-użu mill-ġdid, jista’ jkun meħtieġ li jiġu stabbiliti kondizzjonijiet aktar stretti għal ċerti tipi ta’ data mhux personali li jistgħu jiġu identifikati bħala sensittivi ħafna f’atti leġiżlattivi tal-Unjoni, fir-rigward tat-trasferiment lejn pajjiżi terzi, jekk tali trasferiment jista’ jipperikola l-objettivi tal-politika pubblika tal-Unjoni, f’konformità mal-impenji internazzjonali. Pereżempju, fil-qasam tas-saħħa, ċerti settijiet ta’ data miżmuma minn atturi fis-sistema tas-saħħa pubblika, bħal sptarijiet pubbliċi, jistgħu jiġu identifikati bħala data sensittiva ħafna dwar is-saħħa. Setturi rilevanti oħra jinkludu t-trasport, l-enerġija, l-ambjent u l-finanzi. Sabiex jiġu żgurati prattiki armonizzati madwar l-Unjoni, tali tipi ta’ data pubblika mhux personali sensittiva ħafna jenħtieġ li jiġu definiti mil-liġi tal-Unjoni, pereżempju fil-kuntest tal-ispazju Ewropew tad-data dwar is-saħħa jew liġi settorjali oħra. Dawk il-kundizzjonijiet marbuta mat-trasferiment ta’ tali data lil pajjiżi terzi jenħtieġ li jiġu stabbiliti f’atti delegati. Il-kundizzjonijiet jenħtieġ li jkunu proporzjonati, mhux diskriminatorji u neċessarji biex jipproteġu l-objettivi leġittimi tal-politika pubblika tal-Unjoni identifikati, bħall-protezzjoni tas-saħħa pubblika, is-sikurezza, l-ambjent, il-moralità pubblika, il-protezzjoni tal-konsumatur, il-privatezza u l-protezzjoni tad-data personali. Il-kundizzjonijiet jenħtieġ li jikkorrispondu mar-riskji identifikati fir-rigward tas-sensittività ta’ tali data, inkluż f’termini tar-riskju ta’ identifikazzjoni mill-ġdid ta’ individwi. Tali kundizzjonijiet jistgħu jinkludu t-termini applikabbli għat-trasferiment jew l-arranġamenti tekniċi, bħar-rekwiżit tal-użu ta’ ambjent sigur għall-ipproċessar, limitazzjonijiet fir-rigward tal-użu mill-ġdid ta’ data f’pajjiżi terzi jew kategoriji ta’ persuni li huma intitolati li jittrasferixxu tali data lil pajjiżi terzi jew li jistgħu jaċċessaw id-data fil-pajjiż terz. F’każijiet eċċezzjonali tali kundizzjonijiet jistgħu jinkludu wkoll restrizzjonijiet għat-trasferiment tad-data lil pajjiżi terzi biex jipproteġu l-interess pubbliku.

(25)

Il-korpi tas-settur pubbliku jenħtieġ li jkunu jistgħu jitolbu tariffi għall-użu mill-ġdid tad-data iżda jenħtieġ li jkunu jistgħu wkoll jippermettu użu mill-ġdid b’tariffa mnaqqsa jew mingħajr ħlas, pereżempju għal ċerti kategoriji ta’ użu mill-ġdid bħal użu mill-ġdid mhux kummerċjali jew għanijiet ta’ riċerka xjentifika, jew l-użu mill-ġdid minn SMEs u negozji ġodda, is-soċjetà ċivili u stabbilimenti edukattivi, sabiex jipprovdu inċentivi għal dan l-użu mill-ġdid sabiex jinkoraġġixxu ir-riċerka u l-innovazzjoni u jappoġġaw impriżi li huma sors importanti ta’ innovazzjoni u tipikament isibuha aktar diffiċli biex jiġbru d-data rilevanti huma stess, f’konformità mar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat. F’dak il-kuntest speċifiku, il-finijiet ta’ riċerka xjentifika għandhom jinftiehmu li jinkludu kull tip ta’ skop relatat mar-riċerka irrispettivament mill-istruttura organizzattiva jew finanzjarja tal-istituzzjoni ta’ riċerka inkwistjoni, bl-eċċezzjoni tar-riċerka li tkun qed titwettaq minn impriża bil-mira li tiżviluppa, ittejjeb jew tottimizza prodotti jew servizzi. Dawn it-tariffi jenħtieġ li jkunu trasparenti, mhux diskriminatorji u limitati għall-kostijiet neċessarji imġarrba u jenħtieġ li ma jirrestrinġux il-kompetizzjoni. Jenħtieġ li tiġi ppubblikata lista ta’ kategoriji ta’ utenti mill-ġdid li għalihom japplika ħlas skontat jew ebda ħlas, flimkien mal-kriterji użati biex tiġi stabbilita dik il-lista.

(26)

Sabiex jiġu pprovduti l-inċentivi għall-użu mill-ġdid ta’ kategoriji speċifiċi ta’ data li tinżamm minn korpi tas-settur pubbliku, l-Istati Membri jenħtieġ li jistabbilixxu punt uniku ta’ informazzjoni biex jaġixxi bħala interfaċċja għall-utenti mill-ġdid li jfittxu li jużaw mill-ġdid dik id-data. Jenħtieġ li jkollu mandat transsettorjali, u jenħtieġ li jikkumplimenta, jekk ikun meħtieġ, l-arranġamenti fil-livell settorjali. Il-punt uniku ta’ informazzjoni jenħtieġ li jkun jista’ juża mezzi awtomatizzati meta jittrażmetti mistoqsijiet jew talbiet għall-użu mill-ġdid. Jenħtieġ li tiġi żgurata sorveljanza umana suffiċjenti fil-proċess ta’ trażmissjoni. Għal dak il-għan jistgħu jintużaw arranġamenti prattiċi diġà eżistenti bħall-portali tad-data miftuħa. Il-punt uniku ta’ informazzjoni jenħtieġ li jkollu lista ta’ assi li jkun fiha ħarsa ġenerali tar-riżorsi kollha ta’ data disponibbli, inkluż, fejn rilevanti, dawk is-sorsi ta’ data disponibbli f’punti ta’ informazzjoni settorjali, reġjonali jew lokali, b’informazzjoni rilevanti li tiddeskrivi d-data disponibbli. Barra minn hekk, l-Istati Membri jenħtieġ li jaħtru, jistabbilixxu jew jiffaċilitaw l-istabbiliment ta’ korpi kompetenti biex jappoġġaw l-attivitajiet ta’ korpi tas-settur pubbliku li jippermettu l-użu mill-ġdid ta’ ċerti kategoriji ta’ data protetta. Il-kompiti tagħhom jistgħu jinkludu l-għoti ta’ aċċess għad-data, meta dan ikun obbligatorju skont il-liġi settorjali nazzjonali jew tal-Unjoni. Dawk il-korpi kompetenti jenħtieġ li jipprovdu assistenza lill-korpi tas-settur pubbliku b’tekniki tal-ogħla livell ta’ żvilupp tekniku, inkluż dwar kif l-aħjar jistrutturaw u jaħżnu d-data biex jagħmlu d-data faċilment aċċessibbli, b’mod partikolari permezz ta’ interfaċċi għall-ipprogrammar tal-applikazzjonijiet, kif ukoll jagħmlu d-data interoperabbli, trasferibbli u li tista’ titfittex, filwaqt li jqisu l-aħjar prattiki għall-ipproċessar tad-data, kif ukoll kwalunkwe standard regolatorju u tekniku eżistenti u ambjenti siguri tal-ipproċessar tad-data, li jippermettu l-analiżi tad-data b’mod li jippreserva l-privatezza tal-informazzjoni.

Il-korpi kompetenti jenħtieġ li jaġixxu f’konformità mal-istruzzjonijiet riċevuti mill-korp tas-settur pubbliku. Tali struttura ta’ assistenza tista’ tkun ta’ assistenza lis-suġġetti tad-data u d-detenturi tad-data bil-ġestjoni tal-kunsens jew il-permess għall-użu mill-ġdid, inkluż il-kunsens u l-permess għal ċerti oqsma ta’ riċerka xjentifika meta jkunu f’konformità ma’ standards etiċi rikonoxxuti għar-riċerka xjentifika. Jenħtieġ li l-korpi kompetenti ma jkollhomx funzjoni superviżorja, li hija riżervata għall-awtoritajiet superviżorji skont ir-Regolament (UE) 2016/679. Mingħajr preġudizzju għas-setgħat superviżorji tal-awtoritajiet għall-protezzjoni tad-data, l-ipproċessar tad-data jenħtieġ li jitwettaq taħt ir-responsabbiltà tal-korp tas-settur pubbliku responsabbli għar-reġistru li jkun fih id-data, li jibqa’ kontrollur tad-data kif definit fir-Regolament (UE) 2016/679 sa fejn hija kkonċernata d-data personali. L-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jkollhom fis-seħħ korp kompetenti wieħed jew aktar, li jistgħu jaġixxu f’setturi differenti. Is-servizzi interni tal-korpi tas-settur pubbliku jistgħu jaġixxu wkoll bħala korpi kompetenti. Korp kompetenti jista’ jkun korp tas-settur pubbliku li jassisti korpi oħra tas-settur pubbliku biex jippermettu l-użu mill-ġdid tad-data, fejn rilevanti, jew korp tas-settur pubbliku li jippermetti l-użu mill-ġdid huwa stess. L-assistenza lil korpi oħra tas-settur pubbliku jenħtieġ li jinvolvi li jiġu infurmati, fuq talba, dwar l-aħjar prattiki biex jiġu ssodisfati r-rekwiżiti stabbiliti f’dan ir-Regolament bħalma huma l-mezzi tekniċi biex isir disponibbli ambjent ta’ pproċessar sigur jew il-mezzi tekniċi biex jiġu żgurati l-privatezza u l-kunfidenzjalità meta jiġi pprovdut aċċess għall-użu mill-ġdid tad-data fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament.

(27)

Is-servizzi tal-intermedjazzjoni tad-data huma mistennija li jaqdu rwol ewlieni fl-ekonomija tad-data, b’mod partikolari fl-appoġġ u l-promozzjoni ta’ prattiki volontarji ta’ kondiviżjoni tad-data bejn l-impriżi jew il-faċilitazzjoni fil kuntest tal-obbligi ta’ kondiviżjoni tad-data stabbiliti mil-liġi tal-Unjoni jew dik nazzjonali. Dawn jistgħu jsiru għodda li tiffaċilita l-iskambju ta’ ammonti sostanzjali ta’ data rilevanti. Il-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data, li jistgħu jinkludu korpi tas-settur pubbliku, li joffru servizzi li jikkollegaw l-atturi differenti għandhom il-potenzjal li jikkontribwixxu għall-ġbir flimkien effiċjenti tad-data kif ukoll għall-faċilitazzjoni tal-kondiviżjoni bilaterali tad-data. Is-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data speċjalizzati li huma indipendenti mis-suġġetti, mid-detenturi tad-data, u l-utenti tad-data jista’ jkollhom rwol ta’ faċilitazzjoni fil-ħolqien ta’ ekosistemi ġodda mmexxija mid-data indipendenti minn kwalunkwe attur b’livell sinifikanti ta’ saħħa fis-suq, filwaqt li jippermettu l-aċċess mhux diskriminatorju għall-ekonomija tad-data għall-impriżi ta’ kull daqs, b’mod partikolari SMEs u negozji ġodda b’mezzi finanzjarji, legali jew amministrattivi limitati. Dan ser ikun partikularment importanti fil-kuntest tal-ħolqien ta’ spazji tad-data komuni Ewropej, jiġifieri oqfsa interoperabbli speċifiċi għall-iskop jew għas-settur jew transsettorjali ta’ standards u prattiki komuni biex tiġi kondiviża jew ipproċessata b’mod konġunt data, fost oħrajn, għall-iżvilupp ta’ prodotti u servizzi ġodda, inizjattivi ta’ riċerka xjentifika jew tas-soċjetà ċivili. Is-servizzi tal-intermedjazzjoni tad-data jistgħu jinkludu l-kondiviżjoni bilaterali jew multilaterali ta’ data jew il-ħolqien ta’ pjattaformi jew bażijiet ta’ data li jippermettu l-kondiviżjoni jew l-użu konġunt ta’ data, kif ukoll l-istabbiliment ta’ infrastruttura speċifika għall-interkonnessjoni tas-suġġetti tad-data, u d-detenturi tad-data, u mal-utenti tad-data.

(28)

Dan ir-Regolament għandu jkopri servizzi li għandhom l-għan li jistabbilixxu relazzjonijiet kummerċjali għall-finijiet ta’ kondiviżjoni tad-data bejn għadd mhux determinat ta’ suġġetti tad-data u detenturi tad-data minn naħa u l-utenti tad-data min-naħa l-oħra, permezz ta’ mezzi tekniċi, legali jew oħrajn, inkluż għall-fini tal-eżerċizzju tad-drittijiet tas-suġġetti tad-data b’rabta ma’ data personali. Meta impriżi jew entitajiet oħra joffru diversi servizzi relatati mad-data, l-attivitajiet li jikkonċernaw direttament il-forniment tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data biss jenħtieġ li jkunu koperti minn dan ir-Regolament. Il-forniment ta’ cloud storage, analitika, software għall-kondiviżjoni tad-data, browsers tal-web, plug-ins tal-browser jew servizzi tal-posta elettronika jenħtieġ li ma jitqisux bħala servizzi tal-intermedjazzjoni tad-data skont it-tifsira ta’ dan ir-Regolament, dment li dawn is-servizzi jipprovdu biss għodod tekniċi għas-suġġetti tad-data jew għad-detenturi tad-data biex jikkondividu d-data ma’ oħrajn, iżda l-forniment ta’ tali strumenti la jkollu l-għan li jistabbilixxi relazzjoni kummerċjali bejn id-detenturi tad-data u l-utenti tad-data, u lanqas ma jippermetti lill-fornitur tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data li jikseb informazzjoni dwar l-istabbiliment ta’ relazzjonijiet kummerċjali għall-finijiet tal-kondiviżjoni tad-data. Eżempji ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jinkludu swieq tad-data fejn l-impriżi jistgħu jagħmlu data disponibbli lil oħrajn, orkestraturi ta’ ekosistemi ta’ kondiviżjoni tad-data li huma miftuħa għall-partijiet interessati kollha, pereżempju fil-kuntest ta’ spazji komuni Ewropej tad-data, kif ukoll pools ta’ data stabbiliti b’mod konġunt minn diversi persuni ġuridiċi jew fiżiċi bl-intenzjoni li jilliċenzjaw l-użu ta’ tali pools ta’ data lill-partijiet interessati kollha b’mod li l-parteċipanti kollha li jikkontribwixxu għall-pools ta’ data jirċievu premju għall-kontribuzzjoni tagħhom.

Dan jeskludi servizzi li jiksbu data mid-detenturi tad-data u li jaggregaw, jarrikkixxu jew jittrasformaw id-data għall-iskop li jżidulha l-valur b’mod sostanzjali u jilliċenzjaw l-użu tad-data li tirriżulta lill-utenti tad-data, mingħajr ma jistabbilixxu relazzjoni kummerċjali bejn id-detenturi tad-data u l-utenti tad-data. Dan jeskludi wkoll servizzi li huma esklużivament użati minn detentur tad-data wieħed sabiex jippermettu l-użu tad-data miżmuma minn dak id-detentur tad-data, jew li jintużaw minn diversi persuni ġuridiċi fi grupp magħluq, inkluż relazzjonijiet bejn fornituri jew klijenti jew kollaborazzjonijiet stabbiliti bil-kuntratt, b’mod partikolari dawk li l-objettiv ewlieni tagħhom huwa li jiżguraw il-funzjonalitajiet tal-oġġetti u l-apparat imqabbad mal-Internet tal-Oġġetti.

(29)

Servizzi li jiffukaw fuq l-intermedjazzjoni ta’ kontenut protett bid-drittijiet tal-awtur, bħalma huma fornituri ta’ servizzi ta’ kondiviżjoni tal-kontenut online kif definit fl-Artikolu 2, il-punt (6), tad-Direttiva (UE) 2019/790 jenħtieġ li ma jkunux koperti minn dan ir-Regolament. Fornituri ta’ tape konsolidat kif definit fl-Artikolu 2(1), il-punt (35), tar-Regolament (UE) Nru 600/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (27) u, fornituri ta’ servizzi ta’ informazzjoni dwar il-kontijiet kif definit fl-Artikolu 4, il-punt (19), tad-Direttiva (UE) 2015/2366 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (28) jenħtieġ li ma jitqisux bħala fornituri ta’ servizzi ta’intermedjazzjoni tad-data għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament. Dan ir-Regolament jenħtieġ li ma japplikax għal servizzi offruti minn korpi tas-settur pubbliku sabiex jiġi ffaċilitat l-użu mill-ġdid ta’ data protetta miżmuma minn korpi tas-settur pubbliku skont dan ir-Regolament jew l-użu ta’ kwalunkwe data oħra, sakemm dawk is-servizzi ma jkollhomx l-għan li jistabbilixxu relazzjonijiet kummerċjali. Organizzazzjonijiet tal-altruwiżmu fir-rigward tad-data regolati ta’ dan ir-Regolament jenħtieġ li ma jitqisux li joffru servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data, dment li dawk is-servizzi ma jistabbilixxux relazzjoni kummerċjali bejn utenti potenzjali tad-data, minn naħa, u suġġetti tad-data u detenturi tad-data li jagħmlu d-data disponibbli għal finijiet altruwistiċi, min-naħa l-oħra. Servizzi oħra li m’għandhomx l-għan li jistabbilixxu relazzjonijiet kummerċjali, bħalma huma repożitorji li għandhom l-għan li jippermettu l-użu mill-ġdid tad-data tar-riċerka xjentifika skont il-prinċipji ta’ aċċess miftuħ, jenħtieġ li ma jitqisux bħala servizzi tal-intermedjazzjoni tad-data skont it-tifsira ta’ dan ir-Regolament.

(30)

Kategorija speċifika ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data tinkludi fornituri ta’ servizzi li joffru s-servizzi tagħhom lis-suġġetti tad-data. Dawn il-fornituri tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jfittxu li jtejbu l-aġenzija tas-suġġetti tad-data, u b’mod partikolari l-kontroll tal-individwi fuq id-data relatata magħhom. Dawn il-fornituri jassistu lill-individwi fl-eżerċizzju tad-drittijiet tagħhom skont ir-Regolament (UE) 2016/679, b’mod partikolari fl-għoti u t-tneħħija tal-kunsens tagħhom għall-ipproċessar tad-data, id-dritt ta’ aċċess għad-data tagħhom stess, id-dritt għar-rettifika ta’ data personali mhux preċiża, id-dritt ta’ tħassir jew id-dritt “li tintnesa”, id-dritt li jiġi ristrett id-dritt tal-ipproċessar u tal-portabbiltà tad-data, li jippermetti lis-suġġetti tad-data jittrasferixxu d-data personali tagħhom minn kontrollur tad-data għall-ieħor. F’dan il-kuntest, huwa importanti li l-mudell tan-negozju ta’ tali fornituri jiżgura li ma jkun hemm ebda inċentiv allinjat b’mod ħażin li jħeġġeġ lill-individwi biex jużaw dawn is-servizzi biex jagħmlu aktar data marbuta magħhom disponibbli għall-ipproċessar milli jkun fl-interess tagħhom. Dan jista’ jinkludi l-għoti ta’ pariri lil individwi dwar l-użu possibbli li tad-data tagħhom u li jagħmlu kontrolli ta’ diliġenza dovuta fuq l-utenti tad-data qabel ma jkunu permessi jikkuntattjaw lis-suġġetti tad-data, sabiex jiġu evitati prattiki frodulenti. F’ċerti sitwazzjonijiet, jista’ jkun mixtieq li d-data attwali tinġabar fi spazju ta’ data personali sabiex l-ipproċessar ikun jista’ jsir f’dak l-ispazju mingħajr ma d-data personali tiġi trażmessa lil partijiet terzi sabiex jiġu massimizzati l-protezzjoni tad-data personali u l-privatezza. Tali spazji tad-data personali jista’ jkun fihom data personali statika bħall-isem, l-indirizz jew id-data tat-twelid kif ukoll data dinamika li individwu jiġġenera pereżempju. permezz tal-użu ta’ servizz online jew oġġett konness mal-Internet tal-Oġġetti. Dawn jistgħu jintużaw ukoll biex tinħażen informazzjoni verifikata dwar l-identità bħan-numri tal-passaport jew informazzjoni dwar is-sigurtà soċjali, kif ukoll kredenzjali bħal liċenzji tas-sewqan, diplomi jew informazzjoni dwar kontijiet bankarji.

(31)

Il-kooperattivi tad-data jippruvaw jiksbu għadd ta’ objettivi, b’mod partikolari li jsaħħu l-pożizzjoni tal-individwi biex dawn jagħmlu għażliet infurmati qabel ma jagħtu kunsens għall-użu tad-data, billi jinfluwenzaw it-termini u l-kondizzjonijiet tal-organizzazzjonijiet tal-utenti tad-data marbuta mal-użu tad-data b’mod li jagħti għażliet aħjar lill-membri individwali tal-grupp jew billi potenzjalment isibu soluzzjonijiet għal pożizzjonijiet konfliġġenti tal-membri individwali ta’ grupp dwar kif tista’ tintuża d-data meta tali data tkun relatata ma’ diversi suġġetti tad-data f’dak il-grupp. F’dak il-kuntest huwa importanti li jiġi rikonoxxut li d-drittijiet skont ir-Regolament (UE) 2016/679 huma drittijiet personali tas-suġġett tad-data u li s-suġġetti tad-data ma jistgħux jirrinunzjaw għal tali drittijiet. Il-kooperattivi tad-data jistgħu jipprovdu wkoll mezz utli għall-impriżi ta’ persuna waħda u l-SMEs li, f’termini ta’ għarfien dwar il-kondiviżjoni tad-data, spiss ikunu komparabbli ma’ individwi.

(32)

Sabiex tiżdied il-fiduċja f’tali servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data, b’mod partikolari b’rabta mal-użu tad-data u l-konformità mal-kondizzjonijiet imposti mis-suġġetti tad-data u d-detenturi tad-data, huwa meħtieġ li jinħoloq qafas regolatorju fil-livell tal-Unjoni, li jistabbilixxi rekwiżiti armonizzati ħafna relatati mal-forniment affidabbli ta’ tali servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data, u li jiġi implimentat mill-awtoritajiet kompetenti. Dak il-qafas ser jikkontribwixxi biex jiġi żgurat li s-suġġetti tad-data u d-detenturi tad-data, kif ukoll l-utenti tad-data, ikollhom kontroll aħjar fuq l-aċċess għad-data tagħhom u l-użu tagħha, f’konformità mal-liġi tal-Unjoni. Il-Kummissjoni tista’ wkoll tħeġġeġ u tiffaċilita l-iżvilupp ta’ kodiċijiet ta’ kondotta fil-livell tal-Unjoni, bl-involviment tal-partijiet ikkonċernati rilevanti, b’mod partikolari dwar l-interoperabbiltà. Kemm f’sitwazzjonijiet fejn il-kondiviżjoni tad-data sseħħ f’kuntest bejn negozju u ieħor kif ukoll fejn isseħħ f’kuntest bejn negozju u konsumatur, il-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jenħtieġ li joffru mod ġdid “Ewropew” ta’ governanza tad-data, billi jipprovdu separazzjoni fl-ekonomija tad-data bejn il-forniment, l-intermedjazzjoni u l-użu tad-data. Il-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jistgħu wkoll jagħmlu disponibbli infrastruttura teknika speċifika għall-interkonnessjoni tas-suġġetti tad-data u tad-detenturi tad-data mal-utenti tad-data. F’dak ir-rigward, huwa ta’ importanza partikolari li dik l-infrastruttura titfassal b’tali mod li l-SMEs u n-negozji ġodda ma jiltaqgħu ma’ ebda barriera teknika jew barrieri oħra għall-parteċipazzjoni tagħhom fl-ekonomija tad-data.

Il-fornituri tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jenħtieġ li jitħallew joffru għodod u servizzi speċifiċi addizzjonali lid-detenturi tad-data jew lis-suġġetti tad-data għall-iskop speċifiku li jiġi ffaċilitat l-iskambju tad-data, bħal pereżempju l-ħżin temporanju, il-konservazzjoni, il-konverżjoni, l-anonimizzazzjoni u l-psewdonimizzazzjoni. Dawk l-għodod u servizzi jenħtieġ li jintużaw biss fuq it-talba jew l-approvazzjoni espliċita tad-detentur tad-data jew is-suġġett tad-data u jenħtieġ li l-għodod ta’ partijiet terzi offruti f’dak il-kuntest ma jużawx id-data għal finijiet oħra. Fl-istess ħin, il-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jenħtieġ li jitħallew jadattaw id-data skambjata, sabiex itejbu l-possibbiltà tal-użu tad-data mill-utent tad-data, meta l-utent tad-data jkun jixtieq dan, jew itejbu l-interoperabbiltà billi per eżempju d-data tiġi kkonvertita f’formati speċifiċi.

(33)

Huwa importanti li jkun permess ambjent kompetittiv għall-kondiviżjoni tad-data. Element ewlieni li bih tiżdied il-fiduċja u jinkiseb aktar kontroll għad-detenturi tad-data, is-suġġetti tad-data u l-utenti tad-data fis-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data huwa n-newtralità tal-fornituri tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data fir-rigward tad-data skambjata bejn id-detenturi tad-data jew is-suġġetti tad-data u l-utenti tad-data. Għalhekk huwa meħtieġ li l-fornituri tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jaġixxu biss bħala intermedjarji fit-tranżazzjonijiet, u ma jużaw id-data skambjata għal ebda skop ieħor. It-termini kummerċjali, inkluż l-ipprezzar għall-forniment tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jenħtieġ li ma jsirux dipendenti minn jekk detentur tad-data jew utent tad-data potenzjali jkunx qed juża servizzi oħra, fosthom il-ħżin, l-analitika, l-intelliġenza artifiċjali jew applikazzjonijiet oħra bbażati fuq id-data, ipprovduti mill-istess fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jew minn entità relatata, u jekk iva sa liema punt id-detentur tad-data jew l-utent tad-data juża tali servizzi. Dan ser jirrikjedi wkoll separazzjoni strutturali bejn is-servizz tal-intermedjazzjoni tad-data u kwalunkwe servizz ieħor ipprovdut, sabiex jiġu evitati ta’ kunflitt ta’ interess. Dan ifisser li s-servizz ta’ intermedjazzjoni tad-data jenħtieġ li jiġi pprovdut permezz ta’ persuna ġuridika li tkun separata mill-attivitajiet l-oħra ta’ dak il-fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data. Madanakollu, il-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jenħtieġ li jkunu jistgħu jużaw id-data pprovduta mid-detentur tad-data għat-titjib tas-servizzi tagħhom ta’ intermedjazzjoni tad-data.

Il-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jenħtieġ li jkunu jistgħu jpoġġu għad-dispożizzjoni tad-detenturi tad-data, is-suġġetti tad-data jew l-utenti tad-data l-għodod tagħhom stess jew ta’ partijiet terzi sabiex jiġi ffaċilitat l-iskambju tad-data, pereżempju għodod għall-konverżjoni jew il-konservazzjoni tad-data fuq it-talba jew l-approvazzjoni espliċita tas-suġġett tad-data jew tad-detentur tad-data biss. L-għodod ta’ partijiet terzi offruti f’dak il-kuntest jenħtieġ li ma jużawx id-data għal skopijiet oħra għajr dawk relatati ma’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data. Il-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data li jkunu intermedjarji fl-iskambju tad-data bejn individwi bħala suġġetti tad-data u persuni ġuridiċi bħala utenti tad-data jenħtieġ li jkollhom, barra minn hekk, dmir fiduċjarju lejn l-individwi, biex jiżguraw li jaġixxu fl-aħjar interess tas-suġġetti tad-data. Il-kwistjonijiet ta’ responsabbiltà għad-danni u d-detrimenti materjali u immaterjali kollha li jirriżultaw minn kwalunkwe mġieba tal-fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jistgħu jiġu indirizzati fil-kuntratt rilevanti, abbażi tar-reġimi nazzjonali ta’ responsabbiltà.

(34)

Il-fornituri tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jenħtieġ li jieħdu miżuri raġonevoli biex jiżguraw l-interoperabbiltà fi ħdan settur u bejn setturi differenti biex jiġi żgurat il-funzjonament tajjeb tas-suq intern. Miżuri raġonevoli jistgħu jinkludu l-ħarsien tal-istandards eżistenti u użati b’mod komuni fis-settur fejn joperaw il-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data. Il-Bord Ewropew għall-Innovazzjoni fil-Qasam tad-Data jenħtieġ li jiffaċilita l-ħolqien ta’ standards addizzjonali tal-industrija, fejn ikun meħtieġ. Il-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jenħtieġ li jimplimentaw fi żmien xieraq il-miżuri għall-interoperabbiltà bejn is-servizzi tal-intermedjazzjoni tad-data adottati mill-Bord Ewropew għall-Innovazzjoni fil-Qasam tad-Data.

(35)

Jenħtieġ li dan ir-Regolament ikun mingħajr preġudizzju għall-obbligu tal-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data li jikkonformaw mar-Regolament (UE) 2016/679 u r-responsabbiltà tal-awtoritajiet superviżorji li jiżguraw il-konformità ma’ dak ir-Regolament. Meta l-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jipproċessaw data personali, dan ir-Regolament jenħtieġ li ma jaffettwax il-protezzjoni tad-data personali. Fejn il-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jkunu kontrolluri jew proċessuri tad-data kif definiti fir-Regolament (UE) 2016/679 huma marbutin bir-regoli ta’ dak ir-Regolament.

(36)

Il-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data huma mistennija li jkollhom proċeduri u miżuri stabbiliti biex jimponu penali għal prattiki frodulenti jew abbużivi fir-rigward tal- partijiet li jfittxu li jiksbu aċċess permezz tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data tagħhom, inkluż permezz ta’ miżuri bħall-esklużjoni tal-utenti tad-data li jiksru t-termini tas-servizz jew jiksru l-liġi eżistenti.

(37)

Il-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jenħtieġ li jieħdu wkoll miżuri biex jiżguraw il-konformità mal-liġi tal-kompetizzjoni u jkollhom fis-seħħ proċeduri għal dak l-għan. Dan japplika b’mod partikolari f’sitwazzjonijiet fejn il-kondiviżjoni tad-data tippermetti lill-impriżi jsiru konxji tal-istrateġiji tas-suq tal-kompetituri attwali jew potenzjali tagħhom. Informazzjoni sensittiva b’mod kompetittiv tipikament tinkludi informazzjoni dwar id-data tal-konsumaturi, prezzijiet futuri, kostijiet ta’ produzzjoni, kwantitajiet, dħul mill-bejgħ, bejgħ jew kapaċitajiet.

(38)

Jenħtieġ li tiġi stabbilita proċedura ta’ notifika għal servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data sabiex tiġi żgurata li l-governanza tad-data fi ħdan l-Unjoni tkun ibbażata fuq skambju affidabbli ta’ data. Il-benefiċċji ta’ ambjent affidabbli jistgħu jinkisbu bl-aħjar mod billi jiġu imposti numru ta’ rekwiżiti għall-forniment ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data, iżda mingħajr il-ħtieġa ta’ kwalunkwe deċiżjoni espliċita jew att amministrattiv mill-awtorità kompetenti għal servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data għall-forniment ta’ tali servizzi. Il-proċedura ta’ notifika jenħtieġ li ma timponix ostakli bla bżonn għall-SMEs, in-negozji ġodda u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u jenħtieġ li tikkonforma mal-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni.

(39)

Sabiex jiġi appoġġat il-forniment transfruntier effettiv tas-servizzi, il-fornitur tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jenħtieġ li jintalab jibgħat notifika biss lill-awtorità kompetenti għal servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data mill-Istat Membru fejn jinsab l-istabbiliment ewlieni tiegħu jew fejn jinsab ir-rappreżentant legali tiegħu. Tali notifika jenħtieġ li ma tinvolvix aktar minn sempliċi dikjarazzjoni tal-intenzjoni li jiġu pprovduti tali servizzi u għandha timtela biss billi tiġi pprovduta l-informazzjoni msemmija f’dan ir-Regolament. Wara n-notifika rilevanti, il-fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jenħtieġ li jkun jista’ jibda jopera fi kwalunkwe Stat Membru ieħor mingħajr aktar obbligi ta’ notifika.

(40)

Il-proċedura ta’ notifika stabbilita f’dan ir-Regolament jenħtieġ li tkun mingħajr preġudizzju għal regoli addizzjonali speċifiċi għall-forniment ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data applikabbli permezz ta’ liġi speċifika għas-settur.

(41)

L-istabbiliment ewlieni ta’ fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data fl-Unjoni jenħtieġ li jkun il-post tal-amministrazzjoni ċentrali tiegħu fl-Unjoni. L-istabbiliment ewlieni ta’ fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data fl-Unjoni jenħtieġ li jiġi ddeterminat f’konformità mal-kriterji oġġettivi u jenħtieġ li jimplika l-eżerċizzju effettiv u reali tal-attivitajiet ta’ ġestjoni. L-attivitajiet ta’ fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jenħtieġ li jikkonformaw ukoll mal-liġi nazzjonali tal-Istat Membru li fih ikollu l-istabbiliment ewlieni tiegħu.

(42)

Sabiex tiġi żgurata l-konformità tal-fornituri tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data ma’ dan ir-Regolament, huma jenħtieġ li jkollhom l-istabbiliment ewlieni tagħhom fl-Unjoni. Fejn fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data mhux stabbilit fl-Unjoni joffri servizzi fl-Unjoni, jenħtieġ li huwa jaħtar rappreżentant legali. Il-ħatra ta’ rappreżentant legali f’tali każijiet hija meħtieġa, minħabba li tali fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jittrattaw data personali kif ukoll data kummerċjalment kunfidenzjali, li teħtieġ monitoraġġ mill-qrib tal-konformità tal- fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data ma’ dan ir-Regolament. Sabiex jiġi determinat jekk tali fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data ikunx qed joffri servizzi fl-Unjoni, jenħtieġ li jiġi aċċertat jekk ikunx evidenti li l-fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jkun qed jippjana li joffri servizzi lil persuni fi Stat Membru wieħed jew aktar. Is-sempliċi aċċessibbiltà fl-Unjoni tas-sit web jew ta’ indirizz elettroniku u ta’ dettalji ta’ kuntatt oħra tal-fornitur tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data, jew l-użu ta’ lingwa li ġeneralment tintuża fil-pajjiż terz fejn ikun stabbilit il-fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data, jenħtieġ li jitqiesu bħala insuffiċjenti biex tiġi aċċertata tali intenzjoni. Madankollu, fatturi bħall-użu ta’ lingwa jew munita ġeneralment użata fi Stat Membru wieħed jew aktar bil-possibbiltà li jiġu ordnati servizzi b’dik il-lingwa, jew it-tismija ta’ utenti li huma fl-Unjoni, jistgħu jagħmluha ċara li l-fornitur tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data qed jippjana li joffri servizzi fl-Unjoni.

Ir-rappreżentant legali maħtur jenħtieġ li jaġixxi f’isem il-fornitur tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data u jenħtieġ li jkun possibbli li l-awtoritajiet kompetenti għas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jindirizzaw lir-rappreżentant legali,minbarra fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jew minfloku, inkluż fil-każ ta’ ksur, għall-fini li jinbdew proċedimenti ta’ infurzar kontra fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data li ma jkunx konformi u li ma jkunx stabbilit fl-Unjoni. Ir-rappreżentant legali jenħtieġ li jinħatar b’mandat bil-miktub tal-fornitur tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data biex jaġixxi f’isem dan tal-aħħar fir-rigward tal-obbligi tiegħu skont dan ir-Regolament.

(43)

Sabiex is-suġġetti tad-data u d-detenturi tad-data jiġu megħjuna jidentifikaw faċilment il-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data rikonoxxuti fl-Unjoni, u b’hekk tiżdied il-fiduċja tagħhom fihom, jenħtieġ li jiġi stabbilit logo komuni li jkun jista’ jingħaraf madwar l-Unjoni, flimkien mat-tikketta “fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data rikonoxxut fl-Unjoni”.

(44)

L-awtoritajiet kompetenti għal servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data maħtura biex jimmonitorjaw il-konformità tal-fornituri tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data mar-rekwiżiti ta’ dan ir-Regolament jenħtieġ li jintgħażlu abbażi tal-kapaċità u l-għarfien espert tagħhom fir-rigward tal-kondiviżjoni tad-data orizzontali jew settorjali. Jenħtieġ li jkunu indipendenti minn kwalunkwe fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data kif ukoll trasparenti u imparzjali fit-twettiq tal-kompiti tagħhom. L-Istati Membri jenħtieġ li jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar l-identità ta’dawk l-awtoritajiet kompetenti għal servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data. Is-setgħat u l-kompetenzi tal-awtoritajiet kompetenti għal servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jenħtieġ li jkunu mingħajr preġudizzju għas-setgħat tal-awtoritajiet tal-protezzjoni tad-data. B’mod partikolari, għal kwalunkwe kwistjoni li teħtieġ valutazzjoni tal-konformità mar-Regolament (UE) 2016/679, l-awtorità kompetenti għal servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jenħtieġ li, fejn ikun rilevanti, titlob opinjoni jew deċiżjoni tal-awtorità superviżorja kompetenti stabbilita skont dak ir-Regolament.

(45)

Hemm potenzjal qawwi għal objettivi ta’ interess ġenerali fl-użu ta’ data magħmula disponibbli volontarjament mis-suġġetti tad-data abbażi tal-kunsens infurmat tagħhom jew, fejn din tikkonċerna data mhux personali, magħmula disponibbli mid-detenturi tad-data. Tali objettivi jinkludu l-kura tas-saħħa, il-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima, it-titjib tal-mobbiltà, il-faċilitazzjoni tal-iżvilupp. il-produzzjoni u t-tixrid tal-istatistika uffiċċjali, it-titjib tal-forniment ta’ servizzi pubbliċi, jew it-tfassil tal-politika pubblika. Jenħtieġ li l-appoġġ għar-riċerka xjentifika jitqies ukoll bħala objettiv ta’ interess ġenerali. Dan ir-Regolament jenħtieġ li jkollu l-għan li jikkontribwixxi għall-ħolqien ta’ ġabriet ta’ data li jkunu mdaqqsa biżżejjed u li jsiru disponibbli abbażi tal-altruwiżmu fir-rigward tad-data sabiex jippermettu l-analitika tad-data u t-tagħlim awtomatiku, inkluż fl-Unjoni kollha. Sabiex jintlaħaq dan l-objettiv, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jista’ jkollhom fis-seħħ arranġamenti organizzattivi jew tekniċi, jew it-tnejn li huma, li jiffaċilitaw l-altruwiżmu fir-rigward tad-data. Tali arranġamenti jistgħu jinkludu d-disponibbiltà ta’ għodod li jistgħu jintużaw faċilment għas-suġġetti tad-data jew id-detenturi tad-data biex jagħtu l-kunsens jew il-permess għall-użu altruwistiku tad-data tagħhom, l-organizzazzjoni ta’ kampanji ta’ sensibilizzazzjoni, jew skambju strutturat bejn l-awtoritajiet kompetenti dwar kif il-politika pubblika, bħat-titjib tat-traffiku, is-saħħa pubblika u l-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima, tibbenefika mill-altruwiżmu fir-rigward tad-data. Għal dak il-għan, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jistabbilixxu linji politiċi nazzjonali għall-altruwiżmu fir-rigward tad-data. Jenħtieġ li s-suġġetti tad-data jkunu jistgħu jirċievu kumpens relatat biss mal-kostijiet li jġarrbu meta jagħmlu d-data tagħhom disponibbli għal objettivi ta’ interess ġenerali.

(46)

Ir-reġistrazzjoni ta’ organizzazzjonijiet tal-altruwiżmu fir-rigward tad-data rikonoxxuti fl-Unjoni hija mistennija li twassal għall-istabbiliment ta’ repożitorji tad-data. Ir-reġistrazzjoni fi Stat Membru tkun valida fl-Unjoni kollha hija mistennija li tiffaċilita l-użu transfruntier tad-data fi ħdan l-Unjoni u l-ħolqien ta’ ġabriet ta’ data li jkopru diversi Stati Membri. Id-detenturi tad-data jistgħu jagħtu permess għall-ipproċessar tad-data mhux personali tagħhom għal firxa ta’ skopijiet mhux stabbiliti fil-mument tal-għoti tal-permess. Il-konformità ta’ tali organizzazzjonijiet tal-altruwiżmu fir-rigward tad-data rikonoxxuti ma’ sett ta’ rekwiżiti kif stabbilit f’dan ir-Regolament jenħtieġ li toħloq fiduċja li d-data li ssir disponibbli għal skopijiet altruwisti qed isservi l-objettiv tal-interess ġenerali. Tali fiduċja jenħtieġ li tirriżulta b’mod partikolari minn post ta’ stabbiliment jew rappreżentant legali fl-Unjoni, kif ukoll mir-rekwiżit li l-organizzazzjonijiet tal-altruwiżmu fir-rigward tad-data rikonoxxuti jkunu organizzazzjonijiet mingħajr skop ta’ qligħ, minn rekwiżiti ta’ trasparenza u minn salvagwardji speċifiċi fis-seħħ biex jipproteġu d-drittijiet u l-interessi tas-suġġetti u l-intrapriżi tad-data.

Aktar salvagwardji jenħtieġ li jinkludu li jsir possibbli li d-data rilevanti tiġi pproċessata f’ambjent ta’ pproċessar sigur imħaddem mill-organizzazzjonijiet tal-altruwiżmu fir-rigward tad-data rikonoxxuti, mekkaniżmi ta’ sorveljanza bħall-kunsilli jew il-bordijiet tal-etika, inkluż rappreżentanti mis-soċjetà ċivili, biex jiġi żgurat li l-kontrollur tad-data jżomm standards għoljin ta’ etika xjentifika u protezzjoni tad-drittijiet fundamentali, mezzi tekniċi effettivi u kkomunikati b’mod ċar għall-irtirar jew il-modifika tal-kunsens fi kwalunkwe mument, abbażi tal-obbligi ta’ informazzjoni tal-proċessuri tad-data skont ir-Regolament (UE) 2016/679, kif ukoll mezzi biex is-suġġetti tad-data jibqgħu infurmati dwar l-użu tad-data li jkunu għamlu disponibbli. Ir-reġistrazzjoni bħala organizzazzjoni rikonoxxuta ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data m’għandhiex tkun prekundizzjoni għall-eżerċizzju ta’ attivitajiet ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data. Jenħtieġ li l-Kummissjoni, permezz ta’ atti delegati, tħejji ġabra ta’ regoli f’kooperazzjoni mill-qrib ma’ organizzazzjonijiet ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data u l-partijiet ikkonċernati rilevanti. Il-konformità ma’ din il-ġabra tar-regoli jenħtieġ li tkun rekwiżit għar-reġistrazzjoni bħala organizzazzjoni rikonoxxuta ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data.

(47)

Sabiex is-suġġetti tad-data u d-detenturi tad-data jiġu megħjuna biex jidentifikaw faċilment organizzazzjonijiet ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data rikonoxxuti, u b’hekk iżidu l-fiduċja tagħhom fihom, jenħtieġ li jiġi stabbilit logo komuni li jista’ jingħaraf madwar l-Unjoni. Il-logo komuni jenħtieġ li jkun akkumpanjat minn kodiċi QR b’ħolqa għar-reġistru pubbliku tal-Unjoni ta’ organizzazzjonijiet ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data rikonoxxuti.

(48)

Dan ir-Regolament jenħtieġ li jkun mingħajr preġudizzju għall-istabbiliment, l-organizzazzjoni u l-funzjonament ta’ entitajiet li jfittxu li jinvolvu ruħhom fl-altruwiżmu fir-rigward tad-data skont il-liġi nazzjonali u li jibni fuq ir-rekwiżiti tal-liġi nazzjonali biex joperaw b’mod legali fi Stat Membru bħala organizzazzjonijiet mingħajr skop ta’ qligħ.

(49)

Dan ir-Regolament jenħtieġ li jkun mingħajr preġudizzju għall-istabbiliment, l-organizzazzjoni u l-funzjonament ta’ entitajiet oħra għajr entitajiet tas-settur pubbliku li jinvolvu ruħhom fil-kondiviżjoni tad-data u l-kontenut abbażi ta’ liċenzji miftuħa, u b’hekk jikkontribwixxu għall-ħolqien ta’ riżorsi komuni disponibbli għal kulħadd. Dan jenħtieġ li jinkludi pjattaformi ta’ kondiviżjoni tal-għarfien kollaborattivi miftuħa, repożitorji xjentifiċi u akkademiċi b’aċċess miftuħ, pjattaformi tal-iżvilupp ta’ software b’sors miftuħ, u pjattaformi ta’ aggregazzjoni tal-kontenut b’aċċess miftuħ.

(50)

L-organizzazzjonijiet ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data rikonoxxuti jenħtieġ li jkunu jistgħu jiġbru data rilevanti direttament minn persuni fiżiċi u ġuridiċi jew jipproċessaw id-data miġbura minn oħrajn. L-ipproċessar tad-data miġbura jista’ jsir minn organizzazzjonijiet ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data għal finijiet li jistabbilixxu huma stess jew, fejn rilevanti, jistgħu jippermettu l-ipproċessar minn partijiet terzi għal dawk il-finijiet. Fejn organizzazzjonijiet ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data jkunu kontrolluri jew proċessuri tad-data kif definit fir-Regolament (UE) 2016/679, huma jenħtieġ li jkunu konformi ma’ dak ir-Regolament. Tipikament, l-altruwiżmu fir-rigward tad-data jiddependi mill-kunsens tas-suġġetti tad-data fi ħdan is-sens tal-Artikolu 6(1), punt (a), u l-Artikolu 9(2), punt (a), tar-Regolament (UE) 2016/679 li jenħtieġ li jkun f’konformità mar-rekwiżiti għal kunsens legali f’konformità mal-Artikoli 7 u 8 ta’ dak ir-Regolament. F’konformità mar-Regolament (UE) 2016/679, l-iskopijiet ta’ riċerka xjentifika jistgħu jiġu appoġġati bil-kunsens għal ċerti oqsma ta’ riċerka xjentifika meta f’konformità ma’ standards etiċi rikonoxxuti għar-riċerka xjentifika jew għal ċerti oqsma biss ta’ riċerka jew partijiet ta’ proġetti ta’ riċerka. L-Artikolu 5(1), punt (b), tar-Regolament (UE) 2016/679 jispeċifika li l-ipproċessar ulterjuri għal finijiet ta’ riċerka xjentifika jew storika jew għal finijiet statistiċi, f’konformità mal-Artikolu 89(1) tar-Regolament (UE) 2016/679, jenħtieġ li ma jitqiesx bħala inkompatibbli mal-finijiet inizjali. Għal data mhux personali, il-limitazzjonijiet tal-użu jenħtieġ li jinstabu fil-permess mogħti mid-detentur tad-data.

(51)

L-awtoritajiet kompetenti għar-reġistrazzjoni ta’ organizzazzjonijiet ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data maħtura biex jimmonitorjaw il-konformità tal-organizzazzjonijiet rikonoxxuti ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data mar-rekwiżiti f’dan ir-Regolament jenħtieġ li jintgħażlu abbażi tal-kapaċità u l-għarfien espert tagħhom Jenħtieġ li jkunu indipendenti minn kwalunkwe organizzazzjoni ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data kif ukoll trasparenti u imparzjali fit-twettiq tal-kompiti tagħhom. L-Istati Membri jenħtieġ li jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar l-identità ta’ dawk l-awtoritajiet kompetenti għar-reġistrazzjoni ta’ organizzazzjonijiet ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data. Is-setgħat u l-kompetenzi tal-awtoritajiet kompetenti għar-reġistrazzjoni ta’ organizzazzjonijiet ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data jenħtieġ li jkunu mingħajr preġudizzju għas-setgħat tal-awtoritajiet tal-protezzjoni tad-data. B’mod partikolari, għal kwalunkwe kwistjoni li teħtieġ valutazzjoni tal-konformità mar-Regolament (UE) 2016/679, l-awtorità kompetenti għar-reġistrazzjoni ta’ organizzazzjonijiet ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data jenħtieġ li, fejn ikun rilevanti, titlob opinjoni jew deċiżjoni mill-awtorità superviżorja kompetenti stabbilita skont dak ir-Regolament.

(52)

Sabiex tiġi promossa l-fiduċja u tinkiseb ċertezza legali u faċilità għall-utent addizzjonali għall-għoti u għall-irtirar tal-kunsens, b’mod partikolari fil-kuntest tar-riċerka xjentifika u l-użu statistiku ta’ data li tkun disponibbli fuq bażi altruwista, jenħtieġ li tiġi żviluppata u tintuża formola Ewropea għall-kunsens għall-altruwiżmu fir-rigward tad-data fil-kuntest tal-kondiviżjoni altruwista tad-data. Tali formola jenħtieġ li tikkontribwixxi għal trasparenza addizzjonali għas-suġġetti tad-data li d-data tagħhom ser isir aċċess għaliha u ser tintuża skont il-kunsens tagħhom kif ukoll f’konformità sħiħa mar-regoli tal-protezzjoni tad-data. Il-formola jenħtieġ li tiffaċilita wkoll l-għoti u l-irtirar tal-kunsens u jenħtieġ li tintuża biex jiġi ssimplifikat l-altruwiżmu fir-rigward tad-data mwettaq minn impriżi u jiġi pprovdut mekkaniżmu li jippermetti lil dawn l-impriżi jirtiraw il-permess tagħhom biex tintuża d-data. Sabiex jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tas-setturi individwali, inkluż minn perspettiva tal-protezzjoni tad-data, il-formola Ewropea tal-kunsens għall-altruwiżmu fir-rigward tad-data jenħtieġ li tuża approċċ modulari li tippermetti l-adattament skont il-ħtiġijiet għal setturi speċifiċi u għal skopijiet differenti.

(53)

Sabiex jiġi implimentat b’suċċess il-qafas tal-governanza tad-data, jenħtieġ li jiġi stabbilit Bord Ewropew għall-Innovazzjoni fil-Qasam tad-Data, fil-forma ta’ grupp ta’ esperti. Il-Bord Ewropew għall-Innovazzjoni fil-Qasam tad-Data jenħtieġ li jikkonsisti minn rappreżentanti tal-awtoritajiet kompetenti għal servizzi ta’ intermedjazzjoni ta’ data u l-awtoritajiet kompetenti għar-reġistrazzjoni ta’ organizzazzjonijiet ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data tal-Istati Membri kollha, il-Kummissjoni, il-Bord Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data, il-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data, l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għaċ-Ċibersigurtà (ENISA), il-Kummissjoni, ir-Rappreżentant tal-UE għall-SMEs jew rappreżentant maħtur min-network tar-rappreżentanti tal-SMEs, u rappreżentanti oħra tal-korpi rilevanti f’setturi speċifiċi kif ukoll korpi b’għarfien espert speċifiku. Il-Bord Ewropew għall-Innovazzjoni fil-Qasam tad-Data jenħtieġ li jikkonsisti minn għadd ta’ subgruppi, inkluż subgrupp għall-involviment tal-partijiet ikkonċernati magħmul minn rappreżentanti rilevanti mid-dinja tal-industrija bħas-saħħa, l-ambjent, l-agrikoltura, it-trasport, l-enerġija, il-manifattura industrijali, il-media, is-setturi kulturali u kreattivi, u l-istatistika, kif ukoll ir-riċerka, id-dinja akkademika, is-soċjetà ċivili, l-organizzazzjonijiet ta’ standardizzazzjoni, spazji komuni Ewropej tad-data rilevanti u partijiet ikkonċernati rilevanti oħra u partijiet terzi, inter alia korpi b’għarfien espert speċifiku bħall-uffiċċji nazzjonali tal-istatistika.

(54)

Il-Bord Ewropew għall-innovazzjoni jenħtieġ li jassisti lill-Kummissjoni fil-koordinazzjoni tal-prattiki u l-politiki nazzjonali dwar is-suġġetti koperti minn dan ir-Regolament, u fl-appoġġ tal-użu tad-data transsettorjali permezz tal-adeżjoni mal-prinċipji tal-Qafas Ewropew għall-Interoperabbiltà u permezz tal-użu ta’ standards u speċifikazzjonijiet Ewropej u internazzjonali (inkluż permezz tal-Pjattaforma tal-UE ta’ bosta Partijiet Ikkonċernati dwar l-Istandardizzazzjoni tal-ICT, il-Vokabularji Ewlenin u l-Elementi Kostitwenti tal-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa), u jenħtieġ li jqis il-ħidma ta’ standardizzazzjoni li qed isseħħ f’setturi jew oqsma speċifiċi. Il-ħidma fuq l-istandardizzazzjoni teknika tista’ tinkludi l-identifikazzjoni ta’ prijoritajiet għall-iżvilupp ta’ standards u l-istabbiliment u ż-żamma ta’ sett ta’ standards tekniċi u legali għat-trażmissjoni tad-data bejn żewġ ambjenti ta’ pproċessar li jippermettu li l-ispazji tad-data jiġu organizzati, b’mod partikolari il-kjarifika u d-distinzjoni ta’ liema standards u prattiki huma transsettorjali u liema huma settorjali. Il-Bord Ewropew għall-innovazzjoni tad-Data jenħtieġ li jikkoopera mal-korpi settorjali, man-networks jew mal-gruppi ta’ esperti, jew ma’ organizzazzjonijiet transsettorjali oħra li jittrattaw l-użu mill-ġdid tad-data. Fir-rigward tal-altruwiżmu fir-rigward tad-data, il-Bord Ewropew għall-innovazzjoni tad-Data jenħtieġ li jassisti lill-Kummissjoni fl-iżvilupp tal-formola ta’ kunsens għall-altruwiżmu fir-rigward tad-data, wara li jikkonsulta l-Bord Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data. Billi jipproponi linji gwida dwar spazji tad-data komuni Ewropej, il-Bord Ewropew għall-innovazzjoni tad-Data jenħtieġ li jappoġġa l-iżvilupp ta’ ekonomija tad-data Ewropea li tiffunzjona abbażi ta’ dawk l-ispazji tad-data, kif stabbilit fl-istrateġija Ewropea għad-data.

(55)

L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu regoli dwar pieni applikabbli għall-ksur ta’ dan ir-Regolament u jenħtieġ li jieħdu l-miżuri kollha neċessarji biex jiżguraw li jiġu implimentati. Il-pieni previsti jenħtieġ li jkunu effettivi, proporzjonati u dissważivi. Diskrepanzi kbar bejn ir-regoli dwar il-pieni jistgħu jwasslu għal distorsjoni tal-kompetizzjoni fis-suq uniku diġitali. L-armonizzazzjoni ta’ tali regoli tista’ tkun ta’ benefiċċju f’dak ir-rigward.

(56)

Sabiex ikun previst infurzar effiċjenti ta’ dan ir-Regolament u biex jiġi żgurat li l-fornituri tas-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data u l-entitajiet li jixtiequ jirreġistraw bħala organizzazzjonijiet rikonoxxuti ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data jkunu jistgħu jaċċessaw u jlestu l-proċeduri ta’ notifika u reġistrazzjoni kompletament online u b’mod transfruntier, jenħtieġ li tali proċeduri jiġu offruti permezz tal-gateway diġitali unika stabbilita skont ir-Regolament (UE) 2018/1724 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (29). Dawk il-proċeduri jenħtieġ li jiżdiedu mal-lista ta’ proċeduri inklużi fl-Anness II għar-Regolament (UE) 2018/1724.

(57)

Għaldaqstant, jenħtieġ li r-Regolament (UE) 2018/1724 jiġi emendat skont dan.

(58)

Sabiex tiġi żgurata l-effettività ta’ dan ir-Regolament, is-setgħa tal-adozzjoni ta’ atti f’konformità mal-Artikolu 290 TFUE jenħtieġ li tiġi delegata lill-Kummissjoni sabiex tissupplimenta dan ir-Regolament billi tistabbilixxi kondizzjonijiet speċjali applikabbli għal trasferimenti lejn pajjiżi terzi ta’ ċerti kategoriji ta’ data mhux personali meqjusa bħala sensittivi ħafna f’atti leġislattivi speċifiċi tal-Unjoni u billi tistabbilixxi ġabra ta’ regoli għal organizzazzjonijiet rikonoxxuti ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data, li dawk l-organizzazzjonijiet ikollhom jikkonformaw magħha, li tipprevedi rekwiżiti ta’ informazzjoni, tekniċi u ta’ sigurtà, kif ukoll pjanijiet direzzjonali ta’ komunikazzjoni u standards ta’ interoperabbiltà,. Huwa partikularment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol tagħha ta’ tħejjija, inkluż fil-livell ta’ esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet jitwettqu f’konformità mal-prinċipji stipulati fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (30). B’mod partikolari, biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija ta’ atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċevuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li jittrattaw it-tħejjija ta’ atti delegati.

(59)

Sabiex jiġu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li l-Kummissjoni tingħata setgħat ta’ implimentazzjoni biex tassisti lill-korpi tas-settur pubbliku u lill-utenti mill-ġdid fil-konformità tagħhom mal-kondizzjonijiet għall-użu mill-ġdid stabbiliti f’dan ir-Regolament billi tistabbilixxi mudelli ta’ klawżoli kuntrattwali għat-trasferiment ta’ data mhux personali lejn pajjiż terz mill-utenti mill-ġdid, biex tiddikjara li l-arranġamenti legali, superviżorji u ta’ infurzar ta’ pajjiż terz huma ekwivalenti għall-protezzjoni żgurata taħt il-liġi tal-Unjoni tiżviluppa d-disinn tal-logo komuni għal fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data u l-logo komuni għall-organizzazzjonijiet ta’ altruwiżmu fir-rigward tad-data rikonoxxuti, u tistabbilixxi u tiżviluppa l-formola Ewropea ta’ kunsens dwar l-altruwiżmu. Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (31).

(60)

Jenħtieġ li dan ir-Regolament ma jaffettwax l-applikazzjoni tar-regoli dwar il-kompetizzjoni, u b’mod partikolari l-Artikoli 101 u 102 TFUE. Jenħtieġ li l-miżuri previsti f’dan ir-Regolament ma jintużawx biex jirrestrinġu l-kompetizzjoni b’mod li jmur kontra t-TFUE. Dan jikkonċerna b’mod partikolari r-regoli dwar l-iskambju ta’ informazzjoni kompetittivament sensittiva bejn kompetituri reali jew potenzjali permezz ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data.

(61)

Il-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data u l-Bord Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data ġew ikkonsultati f’konformità mal-Artikolu 42(1) tar-Regolament (UE) 2018/1725u taw l-opinjoni tagħhom fl-10 ta’ Marzu 2021.

(62)

Dan ir-Regolament juża bħala prinċipji gwida tiegħu r-rispett għad-drittijiet fundamentali u l-prinċipji rikonoxxuti b’mod partikolari mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, inkluż id-dritt għall-privatezza, il-protezzjoni tad-data personali, il-libertà li wieħed imexxi negozju, id-dritt għall-proprjetà u l-integrazzjoni ta’ persuni b’diżabilità. Fil-kuntest ta’ dan tal-aħħar, jenħtieġ li l-korpi u s-servizzi tas-servizz pubbliku skont dan ir-Regolament, fejn rilevanti, jikkonformaw mad-Direttivi UE) 2016/2102 (32) u (UE) 2019/882 (33) (tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill. Barra minn hekk, jenħtieġ li jitqies id-Disinn għal Kulħadd fil-kuntest tat-teknoloġija tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni, li huwa l-isforz konxju u sistematiku biex jiġu applikati b’mod proattiv il-prinċipji, il-metodi u l-għodod għall-promozzjoni tad-disinn universali f’teknoloġiji relatati mal-kompjuter, inkluż teknoloġiji bbażati fuq l-internet, biex b’hekk tiġi evitata l-ħtieġa għal adattamenti a posteriori, jew disinn speċjalizzat.

(63)

Peress li l-objettivi ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri l-użu mill-ġdid, fi ħdan l-Unjoni, ta’ ċerti kategoriji ta’ data miżmuma mill-korpi tas-settur pubbliku kif ukoll l-istabbiliment ta’ qafas ta’ notifika u superviżjoni għall-forniment ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data, qafas għar-reġistrazzjoni volontarja ta’ entitajiet li jagħmlu d-data disponibbli għal finijiet altruwisti u qafas għat-twaqqif ta’ Bord Ewropew għall-Innovazzjoni fil-Qasam tad-Data, ma jistgħux jinkisbu b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri, iżda jistgħu pjuttost, minħabba l-iskala u l-effetti tagħhom, jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F’konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jintlaħqu dawk l-objettivi,

(1)

Il-Kummissjoni, fil-komunikazzjoni tagħha tal-11 ta’ Diċembru 2019 intitolata “Il-Patt Ekoloġiku Ewropew” (“il-Patt Ekoloġiku Ewropew”), stabbiliet strateġija ġdida ta’ tkabbir li għandha l-għan li tittrasforma l-Unjoni f’soċjetà ġusta u għanja, b’ekonomija moderna, effiċjenti fir-riżorsi u kompetittiva, fejn l-objettiv ta’ newtralità klimatika jintlaħaq sa mhux aktar tard mill-2050 u fejn it-tkabbir ekonomiku jkun diżakkoppjat mill-użu tar-riżorsi. Fil-komunikazzjoni tagħha tas-17 ta’ Settembru 2020 intitolata “It-tisħiħ tal-ambizzjoni klimatika tal-Ewropa għall-2030 – Ninvestu f’futur newtrali għall-klima għall-benefiċċju tal-popli tagħna”, il-Kummissjoni pproponiet li l-mira għat-tnaqqis tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra tiżdied għal mill-inqas 55 % sal-2030. Dik l-ambizzjoni ġiet approvata mill-Kunsill Ewropew fil-11 ta’ Diċembru 2020 u l-valutazzjoni tal-impatt li takkumpanja dik il-komunikazzjoni tikkonferma li t-taħlita tal-enerġija tal-futur se tkun differenti ħafna minn dik tal-lum u ssostni l-ħtieġa li tiġi rieżaminata u, jekk ikun meħtieġ, li tiġi riveduta l-leġiżlazzjoni dwar l-enerġija. Jidher ċar li l-investimenti kurrenti fl-infrastruttura tal-enerġija mhumiex biżżejjed sabiex jittrasformaw u jibnu l-infrastruttura tal-enerġija tal-futur. Dak ifisser ukoll li l-infrastruttura jeħtieġ li tkun fis-seħħ sabiex tappoġġa t-tranżizzjoni enerġetika Ewropea, inklużi l-elettrifikazzjoni rapida, l-espansjoni fil-ġenerazzjoni ta’ elettriku rinnovabbli u ħieles mill-fjuwils fossili, l-użu akbar ta’ gassijiet rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju, l-integrazzjoni tas-sistema tal-enerġija u użu akbar ta’ soluzzjonijiet innovattivi.

(2)

Il-mira vinkolanti attwali fil-livell tal-Unjoni għall-enerġija rinnovabbli għall-2030 ta’ mill-inqas 32 % tal-konsum finali tal-enerġija u mira ewlenija fil-livell tal-Unjoni għall-effiċjenza fl-enerġija ta’ mill-inqas 32,5 % se tiġi riveduta bħala parti mill-ambizzjoni miżjuda tal-Unjoni minquxa fir-Regolament (UE) 2021/1119 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) u fil-Patt Ekoloġiku Ewropew.

(3)

Il-Ftehim ta’ Pariġi adottat fl-ambitu tal-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (5) (il-“Ftehim ta’ Pariġi”) jistabbilixxi mira fit-tul li ż-żieda fit-temperatura medja globali tinżamm ferm anqas minn 2 °C ogħla mil-livelli preindustrijali u li jiġu segwiti l-isforzi biex iż-żieda fit-temperatura tiġi limitata għal 1,5 °C ogħla mil-livelli preindustrijali, u jenfasizza l-importanza tal-adattament għall-impatti avversi tat-tibdil fil-klima u li l-flussi finanzjarji jsiru konsistenti ma’ perkors lejn żvilupp b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-gassijiet serra u reżiljenti għat-tibdil fil-klima. Fit-12 ta’ Diċembru 2019, il-Kunsill tal-Ewropa approva l-objettiv li tintlaħaq Unjoni Ewropea newtrali għall-klima sal-2050, b’mod konformi mal-objettivi tal-Ftehim ta’ Pariġi.

(4)

Ir-Regolament (UE) Nru 347/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) jistabbilixxi linji gwida għall-iżvilupp f’waqtu u għall-interoperabbiltà tal-kurituri u l-oqsma prijoritarji tal-infrastruttura tal-enerġija trans-Ewropea sabiex jintlaħqu l-objettivi tal-politika tal-enerġija tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea li jiġu żgurati l-funzjonament tas-suq intern tal-enerġija, is-sigurtà tal-provvista u s-swieq kompetittivi tal-enerġija fl-Unjoni, li jiġu promossi l-effiċjenza fl-enerġija u l-iffrankar tal-enerġija u l-iżvilupp ta’ forom ġodda u rinnovabbli ta’ enerġija, u li tiġi promossa l-interkonnessjoni tan-networks tal-enerġija. Ir-Regolament (UE) Nru 347/2013 jistabbilixxi qafas għall-Istati Membri u għall-partijiet konċernati rilevanti sabiex jaħdmu flimkien f’ambjent reġjonali biex jiżviluppaw networks tal-enerġija konnessi aħjar bil-għan li jgħaqqdu reġjuni li bħalissa huma iżolati mis-swieq tal-enerġija Ewropej, isaħħu l-interkonnessjonijiet transfruntiera eżistenti u jippromwovu oħrajn ġodda, u jgħinu fl-integrazzjoni tal-enerġija rinnovabbli. Billi jsegwi dawk l-objettivi, ir-Regolament (UE) Nru 347/2013 jikkontribwixxi għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv u jġib benefiċċji għall-Unjoni kollha f’termini ta’ kompetittività u ta’ koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali.

(5)

L-evalwazzjoni tar-Regolament (UE) Nru 347/2013 uriet b’mod ċar li l-qafas tejjeb b’mod effettiv l-integrazzjoni tan-networks tal-Istati Membri, stimula l-kummerċ tal-enerġija u, b’hekk, ikkontribwixxa għall-kompetittività tal-Unjoni. Il-proġetti ta’ interess komuni fl-elettriku u fil-gass ikkontribwew ħafna għas-sigurtà tal-provvista. Għall-gass, l-infrastruttura issa hija konnessa aħjar u r-reżiljenza tal-provvista tjiebet sostanzjalment mill-2013. Il-kooperazzjoni reġjonali fil-gruppi reġjonali u permezz tal-allokazzjoni transfruntiera tal-kostijiet hija faċilitatur importanti għall-implimentazzjoni tal-proġetti. Madankollu, f’ħafna każijiet l-allokazzjoni transfruntiera tal-kostijiet ma rriżultatx fi tnaqqis tad-diskrepanza fil-finanzjament ta’ proġetti, kif kien maħsub. Filwaqt li l-maġġoranza tal-proċeduri għall-għoti ta’ permessi tqassar, f’xi każijiet il-proċess għadu twil. L-assistenza finanzjarja mill-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, stabbilita bir-Regolament (UE) Nru 1316/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7),kienet fattur importanti peress li l-għotjiet għall-istudji għenu lill-proġetti sabiex jitnaqqsu r-riskji fl-istadji bikrija tal-iżvilupp filwaqt li l-għotjiet għax-xogħlijiet appoġġaw proġetti li jindirizzaw il-konġestjonijiet ewlenin li l-finanzjament tas-suq ma setax jindirizza b’mod suffiċjenti.

(6)

Fir-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta’ Lulju 2020 dwar ir-reviżjoni tal-linji gwida għall-infrastruttura tal-enerġija trans-Ewropea (8), il-Parlament Ewropew appella għal reviżjoni tar-Regolament (UE) Nru 347/2013, b’kont meħud, b’mod partikolari, tal-miri tal-enerġija u tal-klima tal-Unjoni għall-2030 u l-objettiv tagħha ta’ newtralità klimatika sal-2050, u tal-prinċipju “l-effiċjenza enerġetika tiġi l-ewwel”.

(7)

Il-politika tan-networks trans-Ewropej tal-enerġija hija strument ċentrali fl-iżvilupp ta’ suq intern tal-enerġija u meħtieġa sabiex jintlaħqu l-objettivi tal-Patt Ekoloġiku Ewropew. Sabiex jinkisbu livelli ogħla ta’ tnaqqis tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra sal-2030 u n-newtralità klimatika sa mhux aktar tard mill-2050, l-Ewropa teħtieġ sistema tal-enerġija aktar integrata, li tiddependi fuq livelli ogħla ta’ elettrifikazzjoni bbażata fuq sorsi rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju addizzjonali u d-dekarbonizzazzjoni tas-settur tal-gass. Il-politika tan-networks trans-Ewropej tal-enerġija tista’ tiżgura li l-iżvilupp tal-infrastruttura tal-enerġija tal-Unjoni jappoġġa t-tranżizzjoni enerġetika meħtieġa għan-newtralità klimatika f’konformità mal-prinċipju “l-effiċjenza enerġetika tiġi l-ewwel” u n-newtralità teknoloġika filwaqt li tikkunsidra l-potenzjal ta’ tnaqqis tal-emissjonijiet fl-użu aħħari. Tista’ tiżgura wkoll interkonnessjonijiet, sigurtà tal-enerġija, integrazzjoni tas-suq u tas-sistema, u kompetizzjoni għall-benefiċċju tal-Istati Membri kollha, kif ukoll enerġija bi prezz affordabbli għall-unitajiet domestiċi u l-impriżi.

(8)

Filwaqt li l-objettivi tar-Regolament (UE) Nru 347/2013 għadhom fil-biċċa l-kbira validi, il-qafas kurrenti tan-networks trans-Ewropej tal-enerġija għadu ma jirriflettix bis-sħiħ it-tibdiliet mistennija fis-sistema tal-enerġija li se jirriżultaw mill-kuntest politiku l-ġdid u b’mod partikolari mill-miri tal-enerġija u tal-klima aġġornati tal-Unjoni għall-2030 u l-objettiv tan-newtralità klimatika sal-2050 fl-ambitu tal-Patt Ekoloġiku Ewropew. Għalhekk, fost aspetti oħrajn, kemm l-objettivi ta’ mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima kif ukoll ta’ adattament għall-klima jeħtieġ li jiġu riflessi b’mod adegwat fil-qafas rivedut tan-networks trans-Ewropej tal-enerġija. Minbarra l-kuntest politiku ġdid u l-objettivi ġodda, l-iżvilupp teknoloġiku kien rapidu f’dawn l-aħħar għaxar snin. Dak l-iżvilupp jenħtieġ li jiġi kkunsidrat fil-kategoriji tal-infrastruttura tal-enerġija koperti minn dan ir-Regolament, fil-kriterji tal-għażla għall-proġetti ta’ interess komuni kif ukoll fil-kurituri u l-oqsma prijoritarji. Fl-istess ħin, jenħtieġ li d-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament ma jaffettwawx id-dritt ta’ Stat Membru li jiddetermina l-kundizzjonijiet għall-isfruttament tar-riżorsi tal-enerġija tiegħu, l-għażla tiegħu bejn sorsi differenti ta’ enerġija u l-istruttura ġenerali tal-provvista tal-enerġija tiegħu, f’konformità mal-Artikolu 194 tat-TFUE.

(9)

Id-Direttivi 2009/73/KE (9) u (UE) 2019/944 (10) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill jipprevedu suq intern tal-enerġija. Filwaqt li sar progress sinifikanti ħafna fl-ikkompletar ta’ dak is-suq, għad hemm lok għal titjib permezz tal-użu aħjar tal-infrastruttura tal-enerġija eżistenti, l-integrazzjoni tal-ammonti dejjem akbar ta’ enerġija rinnovabbli u l-integrazzjoni tas-sistema.

(10)

Jenħtieġ li l-infrastruttura tal-enerġija tal-Unjoni tiġi aġġornata sabiex tiġi evitata ħsara teknika u tiżdied ir-reżiljenza tagħha kontra tali ħsara, diżastri naturali jew ikkawżati mill-bniedem, effetti negattivi tat-tibdil fil-klima u theddid għas-sigurtà tagħha, b’mod partikolari fir-rigward tal-infrastrutturi kritiċi Ewropej skont id-Direttiva tal-Kunsill 2008/114/KE (11).

(11)

Jenħtieġ li l-infrastruttura tal-enerġija tal-Unjoni tkun reżiljenti għall-impatti inevitabbli li t-tibdil fil-klima mistenni joħloq fl-Ewropa minkejja l-isforzi ta’ mitigazzjoni. Għalhekk, it-tisħiħ tal-isforzi dwar l-adattament u l-mitigazzjoni għat-tibdil fil-klima, il-bini tar-reżiljenza, u l-prevenzjoni tad-diżastri u t-tħejjija għalihom huwa kruċjali.

(12)

L-iżvilupp tal-infrastruttura tal-enerġija trans-Ewropea jenħtieġ li jqis, fejn ikun teknikament possibbli u l-aktar effiċjenti, il-possibbiltà tal-adattament għal skop ġdid tal-infrastruttura u t-tagħmir eżistenti.

(13)

Is-sigurtà tal-provvista, bħala mutur ewlieni wara l-adozzjoni tar-Regolament (UE) Nru 347/2013, tjiebet b’mod sinifikanti permezz ta’ proġetti ta’ interess komuni. Barra minn hekk, il-valutazzjoni tal-impatt tal-Kummissjoni li takkumpanja l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-17 ta’ Settembru 2020 intitolata “It-tisħiħ tal-ambizzjoni klimatika tal-Ewropa għall-2030 – Ninvestu f’futur newtrali għall-klima għall-benefiċċju tal-popli tagħna” tistenna li l-konsum tal-gass naturali jonqos b’mod sinifikanti minħabba li l-użu mhux imrażżan tiegħu mhuwiex kompatibbli man-newtralità karbonika. Min-naħa l-oħra, il-konsum tal-bijogass, tal-idroġenu rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju u tal-fjuwils gassużi sintetiċi mistenni jiżdied b’mod sinifikanti lejn l-2050. Għall-gass, l-infrastruttura issa hija konnessa aħjar u r-reżiljenza tal-provvista tjiebet sostanzjalment mill-2013. Jenħtieġ li l-ippjanar tal-infrastruttura tal-enerġija jirrifletti dan ix-xenarju tal-gass li qed jinbidel. Madankollu, mhux l-Istati Membri kollha huma konnessi biżżejjed man-network tal-gass Ewropew u b’mod partikolari l-Istati Membri gżejjer għadhom jiffaċċjaw sfidi sinifikanti f’termini ta’ sigurtà tal-provvista u iżolament fil-qasam tal-enerġija. Minkejja li 78 % tal-proġetti tal-gass li huma proġetti ta’ interess komuni mistennija jiġu kkummissjonati sal-aħħar tal-2025, għadd minnhom qed jesperjenzaw dewmien sinifikanti, inkluż minħabba problemi ta’ permessi. Għalhekk, jenħtieġ li dan ir-Regolament ma jaffettwax b’mod negattiv il-proġetti ta’ interess komuni li jkunu għadhom ma tlestewx fid-data tad-dħul fis-seħħ tiegħu. Għalhekk, il-proġetti ta’ interess komuni inklużi fil-ħames lista tal-Unjoni ta’ proġetti ta’ interess komuni stabbilita skont ir-Regolament (UE) Nru 347/2013, li għalihom ikun ġie aċċettat fajl ta’ applikazzjoni biex jiġi eżaminat mill-awtorità kompetenti, jenħtieġ li jkunu jistgħu jżommu d-drittijiet u l-obbligi tagħhom fir-rigward tal-permessi għal perjodu ta’ erba’ snin wara d-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament.

(14)

L-importanza tal-grilji intelliġenti tal-elettriku, li mhux dejjem jinkludu l-qsim ta’ fruntiera fiżika, fil-kisba tal-objettivi tal-politika tal-Unjoni dwar l-enerġija u l-klima ġiet rikonoxxuta fil-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-8 ta’ Lulju 2020 intitolata “Nixprunaw Ekonomija Newtrali għall-Klima: Strateġija tal-UE dwar l-Integrazzjoni tas-Sistema tal-Enerġija” (“l-Istrateġija tal-UE għall-Integrazzjoni tas-Sistema tal-Enerġija”). Il-kriterji għal dik il-kategorija jenħtieġ li jiġu ssimplifikati, jenħtieġ li jinkludu l-iżviluppi teknoloġiċi fir-rigward tal-innovazzjoni u l-aspetti diġitali u jenħtieġ li jippermettu l-integrazzjoni tas-sistema tal-enerġija. Barra minn hekk, jenħtieġ li jiġi ċċarat ir-rwol tal-promoturi tal-proġetti. Minħabba ż-żieda sinifikanti mistennija fid-domanda għall-enerġija mis-settur tat-trasport, b’mod partikolari għall-vetturi elettriċi fit-toroq pubbliċi u fiż-żoni urbani, jenħtieġ li t-teknoloġiji tal-grilji intelliġenti jgħinu wkoll sabiex itejbu l-appoġġ relatat man-network tal-enerġija għall-iċċarġjar transfruntier b’kapaċità għolja sabiex tiġi appoġġata d-dekarbonizzazzjoni tas-settur tat-trasport.

(15)

L-Istrateġija tal-UE għall-Integrazzjoni tas-Sistema tal-Enerġija ssottolinjat ukoll il-ħtieġa ta’ ppjanar integrat tal-infrastruttura tal-enerġija fis-setturi kollha relatati mal-vetturi, l-infrastrutturi u l-konsum fil-qasam tal-enerġija. Din l-integrazzjoni tas-sistema tibda mill-punt tat-tluq tal-applikazzjoni tal-prinċipju “l-effiċjenza enerġetika tiġi l-ewwel” u tat-teħid ta’ approċċ olistiku f’termini ta’ politika u lil hinn mis-setturi individwali. Tindirizza wkoll il-ħtiġijiet ta’ dekarbonizzazzjoni tas-setturi diffiċli sabiex jitrażżnu, bħal partijiet tal-industrija jew ċerti modi tat-trasport, fejn, bħalissa, l-elettrifikazzjoni diretta hija teknikament jew ekonomikament diffiċli. Investimenti bħal dawn jinkludu l-idroġenu u l-elettrolizzaturi, li qed jagħmlu progress lejn varar kummerċjali fuq skala kbira. Il-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-8 ta’ Lulju 2020 intitolata “Strateġija għall-idroġenu għal Ewropa newtrali għall-klima” (“l-Istrateġija għall-Idroġenu”) tagħti prijorità lill-produzzjoni tal-idroġenu mill-elettriku rinnovabbli, li hija l-aktar soluzzjoni nadifa u li hija l-aktar kompatibbli mal-objettiv ta’ newtralità klimatika tal-Unjoni. Madankollu, f’fażi tranżitorja, hemm bżonn ta’ forom oħra ta’ idroġenu b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju għad-dekarbonizzazzjoni b’mod aktar rapidu tal-produzzjoni tal-idroġenu eżistenti, filwaqt li ssir enfasi fuq firxa varjata ta’ teknoloġiji nodfa, u biex tingħata spinta lill-ekonomija ta’ skala.

(16)

Barra minn hekk, fl-Istrateġija għall-Idroġenu tagħha, il-Kummissjoni kkonkludiet li, għall-varar meħtieġ tal-idroġenu, network tal-infrastruttura fuq skala kbira huwa element importanti li l-Unjoni u s-suq intern biss jistgħu joffru. Bħalissa hemm infrastruttura ddedikata limitata ħafna għat-trasport u għall-kummerċ tal-idroġenu bejn il-fruntieri jew għall-ħolqien ta’ widien tal-idroġenu. Jenħtieġ li tali infrastruttura tkun tikkonsisti f’ammont sinifikanti ta’ assi konvertiti minn assi ddedikati għall-gass naturali, ikkomplementati minn assi ġodda ddedikati għall-idroġenu. Barra minn hekk, l-Istrateġija għall-Idroġenu tistabbilixxi għan strateġiku li sal-2030 il-kapaċità installata tal-elettrolizzaturi tiżdied għal 40 Gigawatts (GW) sabiex tiżdied il-produzzjoni tal-idroġenu rinnovabbli u tiġi ffaċilitata d-dekarbonizzazzjoni tas-setturi dipendenti fuq il-fjuwils fossili, bħall-industrija jew it-trasport. Għalhekk, jenħtieġ li l-politika tan-Networks Trans-Ewropej tal-Enerġija tinkludi infrastrutturi ġodda u adattati għal skop ġdid għat-trażmissjoni u għall-ħżin tal-idroġenu kif ukoll faċilitajiet tal-elettrolizzaturi. Jenħtieġ li l-infrastruttura għat-trażmissjoni u għall-ħżin tal-idroġenu tiġi inkluża wkoll fil-pjan ta’ għaxar snin għall-iżvilupp tan-network li jkopri l-Unjoni kollha sabiex tkun tista’ ssir valutazzjoni komprensiva u konsistenti tal-kostijiet u tal-benefiċċji tagħha għas-sistema tal-enerġija, inkluż il-kontribut tagħha għall-integrazzjoni u għad-dekarbonizzazzjoni tas-setturi, bil-għan li jinħoloq sinsla tal-idroġenu għall-Unjoni.

(17)

Barra minn hekk, jenħtieġ li tinħoloq kategorija ġdida ta’ infrastruttura għall-grilji intelliġenti tal-gass biex issostni l-investimenti li jintegraw pluralità ta’ gassijiet partikolarment rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju bħall-bijogass, il-bijometan u l-idroġenu, fin-network tal-gass u tgħin fil-ġestjoni ta’ sistema aktar kumplessa li tirriżulta, filwaqt li tibni fuq teknoloġiji diġitali innovattivi.

(18)

Il-kisba tan-newtralità klimatika sa mhux aktar tard mill-2050 tassumi li xorta se jkun hemm proċessi industrijali li jemettu d-diossidu tal-karbonju. Tali diossidu tal-karbonju huwa kkunsidrat bħala inevitabbli, meta l-produzzjoni tiegħu ma tistax tiġi evitata minkejja l-ottimizzazzjoni, pereżempju permezz ta’ effiċjenza fl-enerġija jew elettrifikazzjoni li tintegra sorsi rinnovabbli. L-iżvilupp tal-infrastruttura ddedikata għad-diossidu tal-karbonju jenħtieġ li jwassal għal tnaqqis nett sinifikanti ta’ emissjonijiet inevitabbli fin-nuqqas ta’ alternattivi raġonevoli. Il-qbid tad-diossidu tal-karbonju huwa kopert mid-Direttiva 2010/75/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12) għall-fini tal-flussi tad-diossidu tal-karbonju li joriġinaw mill-installazzjonijiet koperti minn dik id-Direttiva, u għall-fini tal-ħżin ġeoloġiku skont id-Direttiva 2009/31/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13).

(19)

Ir-Regolament (UE) Nru 347/2013 kien jirrikjedi li proġett kandidat ta’ interess komuni jagħti prova ta’ kontribut sinifikanti għal tal-anqas kriterju wieħed minn sett ta’ kriterji fil-proċess għall-elaborazzjoni tal-lista tal-Unjoni ta’ proġetti ta’ interess komuni, li seta’ jinkludi, iżda mhux bilfors, is-sostenibbiltà. F’konformità mal-ħtiġijiet speċifiċi tas-suq intern tal-enerġija ta’ dak iż-żmien, dak ir-rekwiżit ippermetta l-iżvilupp ta’ proġetti ta’ interess komuni li indirizzaw biss ir-riskji għas-sigurtà tal-provvista anke jekk ma wrewx benefiċċji f’termini ta’ sostenibbiltà. Madankollu, minħabba l-evoluzzjoni tal-ħtiġijiet infrastrutturali tal-Unjoni, l-għanijiet ta’ dekarbonizzazzjoni u il-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew adottati fil-21 ta’ Lulju 2020, li skonthom l-infiq tal-Unjoni jenħtieġ li jkun konsistenti mal-objettivi tal-Ftehim ta’ Pariġi u mal-prinċipju ta’ ‘la tagħmilx ħsara‘ tal-Ftehim Ekoloġiku Ewropew, is-sostenibbiltà f’termini tal-integrazzjoni ta’ sorsi tal-enerġija rinnovabbli fil-grilja jew it-tnaqqis tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra, kif rilevanti, jenħtieġ li jiġu vvalutati sabiex jiġi żgurat li l-politika tan-networks trans-Ewropej tal-enerġija tkun koerenti mal-miri tal-enerġija u tal-klima tal-Unjoni u l-objettiv ta’ newtralità klimatika sal-2050, filwaqt li jitqiesu l-ispeċifiċitajiet ta’ kull Stat Membru fil-kisba tal-objettiv ta’ newtralità klimatika. Is-sostenibbiltà tan-networks tat-trasport tad-diossidu tal-karbonju hija indirizzata bit-tnaqqis totali mistenni tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra matul iċ-ċiklu tal-ħajja tal-proġett u n-nuqqas ta’ soluzzjonijiet teknoloġiċi alternattivi biex jinkiseb l-istess livell ta’ tnaqqis ta’ diossidu tal-karbonju.

(20)

Jenħtieġ li l-Unjoni tiffaċilita l-proġetti infrastrutturali li jgħaqqdu n-networks tal-Unjoni ma’ networks ta’ pajjiżi terzi li jkunu ta’ benefiċċju reċiproku u meħtieġa għat-tranżizzjoni enerġetika u għall-kisba tal-miri klimatiċi, u li jissodisfaw ukoll il-kriterji speċifiċi tal-kategoriji ta’ infrastruttura rilevanti skont dan ir-Regolament, b’mod partikolari mal-pajjiżi ġirien u ma’ pajjiżi li magħhom l-Unjoni tkun stabbiliet kooperazzjoni speċifika dwar l-enerġija. Għalhekk, jenħtieġ li dan ir-Regolament jinkludi fil-kamp ta’ applikazzjoni tiegħu proġetti ta’ interess reċiproku meta jkunu sostenibbli u kapaċi juru benefiċċji soċjoekonomiċi netti sinifikanti fil-livell tal-Unjoni u tal-anqas pajjiż terz wieħed. Tali proġetti jenħtieġ li jkunu eliġibbli għall-inklużjoni fil-lista tal-Unjoni ta’ proġetti ta’ interess komuni u proġetti ta’ interess reċiproku (“il-lista tal-Unjoni”) dment li l-qafas ta’ politika jkollu livell għoli ta’ konverġenza u jkun appoġġat b’mekkaniżmi ta’ infurzar u jenħtieġ li juru kontribut għall-objettivi tal-politika ġenerali tal-enerġija u tal-klima tal-Unjoni u tal-pajjiżi terzi f’termini ta’ sigurtà tal-provvista u dekarbonizzazzjoni.

Livell għoli ta’ konverġenza tal-qafas tal-politika jenħtieġ li jiġi preżunt għall-Partijiet Kontraenti taż-Żona Ekonomika Ewropea jew tal-Komunità tal-Enerġija jew ikun jista’ jintwera fil-każ ta’ pajjiżi terzi oħra permezz ta’ ftehimiet bilaterali li jinkludu dispożizzjonijiet rilevanti dwar l-objettivi tal-politika dwar il-klima u l-enerġija fejn tidħol id-dekarbonizzazzjoni u jiġi vvalutat aktar minn grupp reġjonali xieraq bl-appoġġ tal-Kummissjoni. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-pajjiż terz li miegħu l-Unjoni tikkoopera fl-iżvilupp ta’ proġetti ta’ interess reċiproku jiffaċilita skeda ta’ żmien simili għall-implimentazzjoni aċċellerata u għal miżuri oħra ta’ appoġġ għall-politika, kif previst f’dan ir-Regolament. Għalhekk, jenħtieġ li l-proġetti ta’ interess reċiproku jiġu trattati bl-istess mod bħall-proġetti ta’ interess komuni bid-dispożizzjonijiet kollha relatati mal-proġetti ta’ interess komuni japplikaw ukoll għall-proġetti ta’ interess reċiproku, sakemm ma jkunx speċifikat mod ieħor. Benefiċċji soċjoekonomiċi netti sinifikanti fil-livell tal-Unjoni jenħtieġ li tinftiehem bħala titjib tal-interoperabbiltà u l-funzjonament tas-suq intern, li jmur lil hinn minn Stat Membru wieħed. Fir-rigward ta’ proġetti għall-ħżin tad-diossidu tal-karbonju, jenħtieġ li jkunu eliġibbli biss il-proġetti meħtieġa biex jingħata lok għall-ħżin u t-trasport transfruntier tad-diossidu tal-karbonju, dment li l-istandards u s-salvagwardji li jipprevjenu kwalunkwe tnixxija u li jikkonċernaw il-klima, is-saħħa tal-bniedem u l-ekosistemi fir-rigward tas-sikurezza u l-effettività tal-ħżin permanenti tad-diossidu tal-karbonju jkunu mill-inqas fl-istess livell bħal fl-Unjoni. Jenħtieġ li jiġi preżunt li ż-Żona Ekonomika Ewropea tissodisfa dawk l-istandards u s-salvagwardji.

(21)

Il-proġetti ta’ interess reċiproku jenħtieġ li jiġu kkunsidrati bħala għodda addizzjonali biex il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament jiġi estiż għal pajjiżi terzi lil hinn minn dawk il-proġetti ta’ interess komuni li jikkontribwixxu għall-implimentazzjoni ta’ kuritur jew qasam prijoritarju tal-infrastruttura tal-enerġija kif stabbilit fl-Anness I. Għalhekk, meta proġett ma’ pajjiż terz jikkontribwixxi għall-implimentazzjoni ta’ kuritur jew qasam prijoritarju tal-infrastruttura tal-enerġija, dan jenħtieġ li jkun eliġibbli biex japplika għall-istatus ta’ proġett ta’ interess komuni skont dan ir-Regolament. Bl-istess prinċipju, il-proġetti ta’ interkonnessjoni tal-elettriku ma’ pajjiżi terzi li jkunu kisbu l-istatus ta’ proġett ta’ interess komuni skont ir-Regolament (UE) Nru 347/2013 jistgħu jintagħżlu bħala proġetti ta’ interess komuni, dment li jsirilhom il-proċess tal-għażla u li jissodisfaw il-kriterji għall-proġetti ta’ interess komuni.

(22)

Barra minn hekk, sabiex jintlaħqu l-miri tal-enerġija u tal-klima tal-Unjoni għall-2030 u l-objettiv tagħha ta’ newtralità klimatika sal-2050, hemm bżonn li l-Ewropa żżid b’mod sinifikanti l-ġenerazzjoni tal-elettriku rinnovabbli. Il-kategoriji eżistenti tal-infrastruttura tal-enerġija għat-trażmissjoni u l-ħżin tal-elettriku huma kruċjali għall-integrazzjoni taż-żieda sinifikanti fil-ġenerazzjoni tal-elettriku rinnovabbli fil-grilja enerġetika. Barra minn hekk, dan jirrikjedi żieda fl-investiment fl-enerġija rinnovabbli lil hinn mill-kosta bil-għan li tintlaħaq mill-inqas 300 GW ta’ ġenerazzjoni mir-riħ lil hinn mill-kosta installata f’konformità mal-istrateġija għall-enerġija rinnovabbli lil hinn mill-kosta tal-Kummissjoni stabbilita fil-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta’ Novembru 2020 intitolata “Strateġija tal-UE biex jiġi sfruttat il-potenzjal tal-enerġija rinnovabbli lil hinn mill-kosta għal futur newtrali għall-klima”. Dik l-istrateġija tinkludi rabtiet radjali li jgħaqqdu l-kapaċitajiet eoliċi ġodda lil hinn mill-kosta, kif ukoll proġetti integrati ibridi. Jenħtieġ li tiġi indirizzata wkoll il-koordinazzjoni tal-ippjanar u l-iżvilupp fit-tul tal-grilji tal-elettriku lil hinn mill-kosta u fuq l-art. B’mod partikolari, jenħtieġ li l-ippjanar tal-infrastruttura lil hinn mill-kosta jitbiegħed mill-approċċ ta’ proġett bi proġett u jqarreb lejn approċċ komprensiv ikkoordinat li jiżgura l-iżvilupp sostenibbli ta’ grilji lil hinn mill kosta integrati f’konformità mal-potenzjal tal-enerġija rinnovabbli lil hinn mill-kosta ta’ kull baċir tal-baħar, mal-ħarsien tal-ambjent u ma’ użi oħra tal-baħar. Jenħtieġ li jkun hemm approċċ ibbażat fuq il-kooperazzjoni volontarja bejn l-Istati Membri. Jenħtieġ li l-Istati Membri jibqgħu responsabbli għall-approvazzjoni tal-proġetti ta’ interess komuni li jkunu relatati mat-territorju tagħhom u l-kostijiet relatati.

(23)

Jenħtieġ li l-Istati Membri rilevanti jkunu jistgħu jivvalutaw il-benefiċċji u l-kostijiet tal-kurituri prijoritarji tal-grilji lil hinn mill-kosta għall-enerġija rinnovabbli u jwettqu analiżi preliminari tal-kondiviżjoni tal-kostijiet fil-livell tal-kurituri prijoritarji tal-grilji lil hinn mill-kosta biex isostnu l-impenji politiċi konġunti għall-iżvilupp tal-enerġija rinnovabbli lil hinn mill-kosta. Il-Kummissjoni, flimkien mal-Istati Membri u l-operaturi tas-sistemi ta’ trażmissjoni (TSOs) u l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali rilevanti, jenħtieġ li tiżviluppa gwida għall-kostijiet-benefiċċji u l-kondiviżjoni tal-kostijiet speċifiċi għall-varar tal-pjanijiet għall-iżvilupp tan-network integrat lil hinn mill-kosta li jenħtieġ li tippermetti lill-Istati Membri jagħmlu valutazzjoni adegwata.

(24)

Il-proċess tal-pjan ta’ għaxar snin għall-iżvilupp tan-network li jkopri l-Unjoni kollha bħala bażi għall-identifikazzjoni ta’ proġetti ta’ interess komuni fil-kategoriji tal-elettriku u tal-gass wera li kien effettiv. Iżda, filwaqt li n-Network Ewropew għall-Operaturi tas-Sistema ta’ Trażmissjoni tal-Elettriku (“l-ENTSO tal-Elettriku”) u n-Network Ewropew tal-Operaturi tas-Sistemi ta’ Trażmissjoni tal-Gass (“l-ENTSO tal-Gass”) u t-TSOs għandhom rwol importanti x’jaqdu fil-proċess, hemm bżonn ta’ aktar skrutinju, b’mod partikolari fir-rigward tad-definizzjoni tax-xenarji għall-futur, l-identifikazzjoni tal-lakuni u tal-konġestjonijiet infrastrutturali fit-tul u l-valutazzjoni tal-proġetti individwali, bil-għan li tissaħħaħ il-fiduċja fil-proċess. Għalhekk, minħabba l-ħtieġa ta’ validazzjoni indipendenti, jenħtieġ li l-Aġenzija għall-Koperazzjoni tar-Regolaturi tal-Enerġija (“l-Aġenzija”) u l-Kummissjoni jkollhom rwol akbar fil-proċess, inkluż fil-proċess għat-tfassil tal-pjan ta’ għaxar snin għall-iżvilupp tan-network li jkopri l-Unjoni kollha skont ir-Regolamenti (KE) Nru 715/2009 (14) u (UE) 2019/943 (15) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill. Il-proċess tal-pjan ta’ għaxar snin għall-iżvilupp tan-network li jkopri l-Unjoni kollha jenħtieġ li jibbenefika mill-input oġġettiv u bbażat fuq ix-xjenza minn korp xjentifiku indipendenti bħall-Bord Konsultattiv Xjentifiku Ewropew dwar it-Tibdil fil-Klima u jenħtieġ li jiġi organizzat bl-aktar mod effettiv.

(25)

Fit-twettiq tal-kompiti tagħhom qabel l-adozzjoni tal-pjanijiet ta’ għaxar snin għall-iżvilupp tan-network li jkopru l-Unjoni kollha, l-ENTSO tal-Elettriku u l-ENTSO tal-Gass jenħtieġ li jwettqu proċess ta’ konsultazzjoni estensiv li jinvolvi lill-partijiet ikkonċernati rilevanti kollha. Il-konsultazzjoni jenħtieġ li tkun miftuħa u trasparenti u jenħtieġ li tiġi organizzata b’tempestività biex jingħata lok għall-feedback tal-partijiet ikkonċernati fit-tħejjija tal-fażijiet ewlenin tal-pjanijiet ta’ għaxar snin għall-iżvilupp tan-network li jkopru l-Unjoni kollha, bħall-iżvilupp tax-xenarju, l-identifikazzjoni tan-nuqqasijiet fl-infrastruttura u l-metodoloġija tal-analiżi tal-kostijiet u l-benefiċċji għall-valutazzjoni tal-proġetti. L-ENTSO tal-Elettriku u l-ENTSO tal-Gass jenħtieġ li jagħtu l-kunsiderazzjoni dovuta lill-input mill-partijiet ikkonċernati matul il-konsultazzjonijiet u jenħtieġ li jispjegaw kif qiesu dak l-input.

(26)

F’konformità mal-konklużjonijiet tal-Forum għall-Infrastrutturi tal-Enerġija tal-2020, hemm bżonn li jiġi żgurat li s-setturi rilevanti kollha, bħall-gass, l-elettriku u t-trasport, jiġu kkunsidrati f’perspettiva integrata fil-proċessi tal-ippjanar tal-infrastruttura kollha għat-trażmissjoni u għad-distribuzzjoni, fuq l-art u lil hinn mill-kosta. Sabiex ikun hemm konformità mal-Ftehim ta’ Pariġi u jintlaħqu l-objettivi klimatiċi tal-Unjoni tal-2030 u l-objettivi tal-iżvilupp tal-enerġija lil hinn mill-kosta tal-2040, u bi qbil mal-objettiv tal-Unjoni li tinkiseb newtralità klimatika sa mhux aktar tard mill-2050, jenħtieġ li l-qafas tan-networks trans-Ewropej tal-enerġija jiddependi fuq viżjoni ta’ “sistema ta’ enerġija waħda” aktar intelliġenti, aktar integrata, fit-tul u ottimizzata permezz tal-implimentazzjoni ta’ qafas li jippermetti koordinazzjoni akbar tal-ippjanar tal-infrastruttura f’diversi setturi u joħloq opportunità biex jiġu integrati bl-aħjar mod diversi soluzzjonijiet ta’ akkoppjament li jinvolvu diversi elementi tan-network bejn diversi infrastrutturi. Dan jenħtieġ li jiġi żgurat billi jiġi żviluppat mudell integrat progressivament li jagħti lok għall-konsistenza bejn il-metodoloġiji tas-settur uniku bbażati fuq suppożizzjonijiet komuni u jirrifletti l-interdipendenzi.

(27)

Huwa importanti li jiġi żgurat li dawk il-proġetti infrastrutturali li għalihom ma teżisti l-ebda soluzzjoni alternattiva raġonevoli biss ikunu jistgħu jirċievu l-istatus ta’ proġett ta’ interess komuni. Għal dak il-għan, il-prinċipju “l-effiċjenza enerġetika tiġi l-ewwel” jenħtieġ li jitqies fir-rapport dwar l-identifikazzjoni tan-nuqqasijiet fl-infrastruttura żviluppat f’konformità ma’ dan ir-Regolament u l-ħidma tal-gruppi reġjonali fl-istabbiliment tal-listi reġjonali ta’ proġetti proposti fil-lista tal-Unjoni. F’konformità mal-prinċipju “l-effiċjenza enerġetika tiġi l-ewwel”, jenħtieġ li jiġu kkunsidrati l-alternattivi rilevanti kollha għall-infrastruttura l-ġdida biex jiġu żgurati l-ħtiġijiet futuri tal-infrastruttura, li jistgħu jikkontribwixxu għall-indirizzar tal-identifikazzjoni tan-nuqqasijiet fl-infrastruttura.

Il-gruppi reġjonali, assistiti mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, jenħtieġ li jikkunsidraw is-suppożizzjonijiet u l-eżiti tal-valutazzjoni tan-nuqqasijiet fl-infrastruttura żviluppati f’konformità ma’ dan ir-Regolament u jiżguraw li l-prinċipju “l-effiċjenza enerġetika tiġi l-ewwel” ikun rifless bis-sħiħ fil-proċess tal-għażla tal-proġetti ta’ interess komuni. Barra minn hekk, matul l-implimentazzjoni tal-proġetti, jenħtieġ li l-promoturi tal-proġetti jirrapportaw dwar il-konformità mal-leġiżlazzjoni ambjentali u juru li l-proġetti ma jagħmlux ħsara sinifikanti lill-ambjent fis-sens tal-Artikolu 17 tar-Regolament (UE) 2020/852 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16). Għal proġetti eżistenti ta’ interess komuni li jkunu laħqu maturità suffiċjenti, dan se jitqies matul l-għażla tal-proġetti għal-lista sussegwenti tal-Unjoni mill-gruppi reġjonali.

(28)

Sabiex tiġi żgurata l-istabbiltà tal-vultaġġ u tal-frekwenza, jenħtieġ li tingħata attenzjoni partikolari lill-istabbiltà tan-network Ewropew tal-elettriku taħt kundizzjonijiet li qed jinbidlu, speċjalment fid-dawl tas-sehem dejjem akbar tal-għażliet ta’ flessibbiltà, bħall-ħżin tal-enerġija sostenibbli, u tal-elettriku rinnovabbli. Jenħtieġ li tingħata prijorità partikolari lill-isforzi biex jinżamm u jiġi żgurat livell sodisfaċenti ta’ produzzjoni ppjanata ta’ enerġija b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju, sabiex tiġi żgurata s-sigurtà tal-provvista għaċ-ċittadini u n-negozji.

(29)

Wara konsultazzjonijiet mill-qrib mal-Istati Membri u mal-partijiet ikkonċernati kollha, il-Kummissjoni identifikat 14-il prijorità strateġika tal-infrastruttura tal-enerġija trans-Ewropea, li l-implimentazzjoni tagħhom hija essenzjali biex jintlaħqu l-miri tal-enerġija u tal-klima tal-Unjoni għall-2030 u l-objettiv tagħha ta’ newtralità klimatika sal-2050. Dawk il-prijoritajiet ikopru diversi reġjuni ġeografiċi jew oqsma tematiċi fil-qasam tat-trażmissjoni u l-ħżin tal-elettriku, il-grilji lil hinn mill-kosta għall-enerġija rinnovabbli, it-trażmissjoni u l-ħżin tal-idroġenu, l-elettrolizzaturi, il-grilji intelliġenti tal-gass, il-grilji intelliġenti tal-elettriku, u t-trasport u l-ħżin tad-diossidu tal-karbonju.

(30)

Jenħtieġ li l-proġetti ta’ interess komuni jikkonformaw ma’ kriterji komuni, trasparenti u oġġettivi fid-dawl tal-kontribut tagħhom għall-objettivi tal-politika dwar l-enerġija. Sabiex ikunu eliġibbli għall-inklużjoni fil-listi tal-Unjoni, jenħtieġ li l-proġetti tal-elettriku u tal-idroġenu jkunu parti mill-aħħar pjan disponibbli ta’ għaxar snin għall-iżvilupp tan-network li jkopri l-Unjoni kollha. Peress li l-infrastruttura tal-idroġenu bħalissa mhijiex inkluża fil-pjan ta’ għaxar snin għall-iżvilupp tan-network li jkopri l-Unjoni kollha, jenħtieġ li dak ir-rekwiżit għall-proġetti tal-idroġenu japplika biss mill-1 ta’ Jannar 2024 għall-finijiet tat-tieni lista tal-Unjoni li se tiġi stabbilita skont dan ir-Regolament.

(31)

Jenħtieġ li jitwaqqfu gruppi reġjonali bil-għan li jipproponu u jirrieżaminaw proġetti ta’ interess komuni, li jwasslu għall-istabbiliment ta’ listi reġjonali ta’ proġetti ta’ interess komuni. Sabiex jiġi żgurat kunsens mifrux, jenħtieġ li dawk il-gruppi reġjonali jiżguraw kooperazzjoni mill-qrib bejn l-Istati Membri, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, il-promoturi tal-proġetti u l-partijiet ikkonċernati rilevanti. Fil-kuntest ta’ dik il-kooperazzjoni, jenħtieġ li, meta jkun meħtieġ, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, jagħtu pariri lill-gruppi reġjonali, fost l-oħrajn dwar il-fattibbiltà tal-aspetti regolatorji tal-proġetti proposti u dwar il-fattibbiltà tal-iskeda ta’ żmien proposta għall-approvazzjoni regolatorja.

(32)

Sabiex tiżdied l-effiċjenza tal-proċess, jenħtieġ li l-kooperazzjoni bejn il-gruppi reġjonali tissaħħaħ u tiġi mħeġġa aktar. Hemm bżonn li l-Kummissjoni jkollha rwol importanti fil-faċilitazzjoni ta’ dik il-kooperazzjoni bil-għan li jiġu indirizzati l-impatti possibbli tal-proġetti fuq gruppi reġjonali oħra.

(33)

Jenħtieġ li tiġi stabbilita lista ġdida tal-Unjoni kull sentejn. Jenħtieġ li l-proġetti ta’ interess komuni li jkunu ġew ikkompletati jew li ma jibqgħux jissodisfaw il-kriterji u r-rekwiżiti rilevanti kif stabbiliti f’dan ir-Regolament, ma jidhrux fil-lista tal-Unjoni sussegwenti. Għal dik ir-raġuni, il-proġetti eżistenti ta’ interess komuni li għandhom jiġu inklużi fil-lista sussegwenti tal-Unjoni jenħtieġ li jkunu soġġetti għall-istess proċess tal-għażla għall-istabbiliment tal-listi reġjonali u għall-istabbiliment tal-lista tal-Unjoni applikat għall-proġetti proposti. Madankollu, jenħtieġ li l-piż amministrattiv jitnaqqas sa fejn ikun possibbli, pereżempju billi tintuża l-informazzjoni sottomessa qabel, u billi jitqiesu r-rapporti annwali tal-promoturi tal-proġetti. Għal dak il-għan, jenħtieġ li l-proġetti eżistenti ta’ interess komuni li għamlu progress sinifikanti jibbenefikaw minn proċess ta’ inklużjoni simplifikat fil-pjan ta’ għaxar snin għall-iżvilupp tan-network li jkopri l-Unjoni kollha.

(34)

Jenħtieġ li l-proġetti ta’ interess komuni jiġu implimentati malajr kemm jista’ jkun u jenħtieġ li dawn jiġu evalwati u mmonitorjati mill-qrib, filwaqt li jiġu rrispettati debitament ir-rekwiżiti għall-parteċipazzjoni tal-partijiet ikkonċernati u l-leġiżlazzjoni ambjentali u filwaqt li l-piż amministrattiv għall-promoturi tal-proġetti jinżamm għall-minimu. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tinnomina l-koordinaturi Ewropej għal proġetti li jkunu qed jiffaċċjaw diffikultajiet jew dewmien partikolari. Il-progress fl-implimentazzjoni tal-proġetti speċifiċi kif ukoll it-twettiq tal-obbligi li jappartjenu għal dan ir-Regolament jenħtieġ li jitqiesu fil-proċess tal-għażla għal listi sussegwenti tal-Unjoni għal dawk il-proġetti.

(35)

Jenħtieġ li l-proċess għall-għoti ta’ permessi la jwassal għal piżijiet amministrattivi li jkunu sproporzjonati għad-daqs jew għall-kumplessità ta’ proġett, u lanqas ma joħloq ostakli għall-iżvilupp tan-networks trans-Ewropej u għall-aċċess għas-suq.

(36)

L-ippjanar u l-implimentazzjoni ta’ proġetti tal-Unjoni ta’ interess komuni fl-oqsma tal-infrastruttura tal-enerġija, tat-trasport u tat-telekomunikazzjoni jenħtieġ li jiġu kkoordinati sabiex jiġu ġġenerati s-sinerġiji meta dan ikun fattibbli minn perspettiva ta’ ppjanar ekonomiku, tekniku, ambjentali, klimatiku jew spazjali ġenerali, u b’kunsiderazzjoni xierqa tal-aspetti rilevanti tas-sikurezza. Għalhekk, matul l-ippjanar tad-diversi networks Ewropej, jenħtieġ li jkun possibbli li tingħata preferenza lill-integrazzjoni tan-networks tat-trasport, tal-komunikazzjoni u tal-enerġija sabiex jiġi żgurat li jintuża l-anqas ammont possibbli ta’ art. Hemm bżonn ta’ viżjoni komuni tan-networks għall-integrazzjoni tas-sistema tal-enerġija fis-setturi diversi, filwaqt li jiġi żgurat, fejn ikun possibbli, li jintużaw mill-ġdid ir-rotot eżistenti jew li ma għadhomx jintużaw, bil-għan li jitnaqqas għall-minimu kwalunkwe impatt soċjali, ekonomiku, ambjentali, klimatiku u finanzjarju negattiv.

(37)

Jenħtieġ li l-proġetti ta’ interess komuni jingħataw “status ta’ prijorità” fil-livell nazzjonali biex jiġu żgurati trattament amministrattiv rapidu u trattament urġenti fil-proċeduri ġudizzjarji u ta’ soluzzjoni tat-tilwim kollha li jkunu relatati magħhom. Jenħtieġ li dawn jitqiesu mill-awtoritajiet kompetenti bħala li huma fl-interess pubbliku. Għal raġunijiet ta’ interess pubbliku prevalenti, jenħtieġ li l-proġetti li jkollhom impatt negattiv fuq l-ambjent jiġu awtorizzati meta jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet kollha stabbiliti fid-Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17) u fid-Direttiva tal-Kunsill 92/43/KEE (18).

(38)

Huwa essenzjali li l-partijiet ikkonċernati, inkluża s-soċjetà ċivili, jingħataw informazzjoni u jiġu kkonsultati, sabiex jiġi żgurat is-suċċess tal-proġetti u biex jiġu limitati l-oġġezzjonijiet kontrihom.

(39)

Sabiex titnaqqas il-kumplessità, jiżdiedu l-effiċjenza u t-trasparenza u tingħata għajnuna sabiex tittejjeb il-kooperazzjoni fost l-Istati Membri, jenħtieġ li jkun hemm awtorità jew awtoritajiet kompetenti li jintegraw jew jikkoordinaw il-proċessi kollha għall-għoti ta’ permessi.

(40)

Sabiex jiġi ssimplifikat u jitħaffef il-proċess għall-għoti ta’ permessi għall-grilji lil hinn mill-kosta għall-enerġija rinnovabbli, jenħtieġ li jiġu deżinjati punti uniċi ta’ kuntatt għal proġetti transfruntiera fuq il-lista tal-Unjoni u lil hinn mill-kosta li jnaqqsu l-piż amministrattiv għall-iżviluppaturi tal-proġetti. Jenħtieġ li l-punti uniċi ta’ kuntatt inaqqsu l-kumplessità, iżidu l-effiċjenza u jħaffu l-proċess għall-għoti ta’ permessi għall-assi ta’ trażmissjoni lil hinn mill-kosta li spiss ikunu jaqsmu ħafna ġurisdizzjonijiet.

(41)

Minkejja l-eżistenza ta’ standards stabbiliti li jiżguraw il-parteċipazzjoni pubblika fi proċeduri ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet ambjentali, li japplikaw bis-sħiħ għal proġetti ta’ interess komuni, għadhom meħtieġa miżuri addizzjonali skont dan ir-Regolament sabiex jiġu żgurati l-ogħla standards possibbli ta’ trasparenza u ta’ parteċipazzjoni pubblika fil-kwistjonijiet rilevanti kollha fil-proċess għall-għoti ta’ permessi għal proġetti ta’ interess komuni. Meta dawn diġà jkunu koperti min regoli nazzjonali skont l-istess standards jew standards ogħla bħal f’dan ir-Regolament, jenħtieġ li l-prekonsultazzjoni qabel il-proċedura għall-għoti ta’ permessi ma tibqax obbligatorja u tiġi evitata d-duplikazzjoni tar-rekwiżiti legali.

(42)

Jenħtieġ li l-implimentazzjoni korretta u kkoordinata tad-Direttivi 2001/42/KE (19) u 2011/92/UE (20) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u, fejn applikabbli, tal-Konvenzjoni dwar l-aċċess għall-informazzjoni, il-parteċipazzjoni tal-pubbliku fit-teħid ta’ deċiżjonijiet u l-aċċess għall-ġustizzja fi kwistjonijiet ambjentali tal-Kummissjoni Ekonomika għall-Ewropa tan-Nazzjonijiet Uniti (21), iffirmata f’Aarhus fil-25 ta’ Ġunju 1998 (“il-Konvenzjoni ta’ Aarhus”), u tal-Konvenzjoni dwar il-valutazzjoni tal-impatt ambjentali f’kuntest transkonfinali (22), iffirmata f’Espoo fil-25 ta’ Frar 1991 (“il-Konvenzjoni ta’ Espoo”) tiżgura l-armonizzazzjoni tal-prinċipji ewlenin għall-valutazzjoni tal-effetti ambjentali u klimatiċi, inkluż f’kuntest transfruntier. Il-Kummissjoni ħarġet gwida aġġornata sabiex tappoġġa lill-Istati Membri fid-definizzjoni ta’ miżuri leġiżlattivi u mhux leġiżlattivi adegwati bil-għan li jiġu ssimplifikati l-proċeduri ta’ valutazzjoni ambjentali għall-infrastruttura tal-enerġija u sabiex tiġi żgurata l-applikazzjoni koerenti tal-proċeduri ta’ valutazzjoni ambjentali meħtieġa skont id-dritt tal-Unjoni għal proġetti ta’ interess komuni. L-Istati Membri jenħtieġ li jikkoordinaw il-valutazzjonijiet tagħhom tal-proġetti ta’ interess komuni, u jipprovdu għal valutazzjonijiet konġunti, fejn possibbli. Jenħtieġ li l-Istati Membri jitħeġġu jiskambjaw l-aħjar prattiki u l-bini tal-kapaċitajiet amministrattivi fil-proċessi għall-għoti ta’ permessi.

(43)

Huwa importanti li jiġi ssimplifikat u li jittejjeb il-proċess għall-għoti ta’ permessi, filwaqt li jiġu rrispettati sa fejn ikun possibbli u b’kunsiderazzjoni xierqa għall-prinċipju tas-sussidjarjetà, il-kompetenzi u l-proċeduri nazzjonali għall-kostruzzjoni ta’ infrastruttura tal-enerġija ġdida. Minħabba l-ħtieġa urġenti li jiġu żviluppati l-infrastrutturi tal-enerġija, jenħtieġ li s-simplifikazzjoni tal-proċess għall-għoti ta’ permessi tistabbilixxi limitu taż-żmien ċar għad-deċiżjoni tal-awtoritajiet rilevanti fir-rigward tal-kostruzzjoni tal-proġett. Jenħtieġ li dak il-limitu taż-żmien jistimula definizzjoni u trattament aktar effiċjenti tal-proċeduri, u jenħtieġ li taħt l-ebda ċirkostanza ma jikkomprometti l-istandards għoljin għall-ħarsien tal-ambjent f’konformità mal-leġiżlazzjoni ambjentali u l-parteċipazzjoni pubblika. Dan ir-Regolament jenħtieġ li jistabbilixxi il-limiti taż-żmien massimi. Madankollu, l-Istati Membri jistgħu jistinkaw biex jiksbu limiti taż-żmien iqsar meta dan ikun fattibbli u, b’mod partikolari, fir-rigward ta’ proġetti bħall-grilji intelliġenti, li jistgħu ma jeħtiġux proċess tant kumpless għall-għoti ta’ permessi bħal dawk għall-infrastruttura ta’ trażmissjoni. Jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jkunu responsabbli sabiex jiżguraw il-konformità mal-limiti taż-żmien.

(44)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jinkludu, f’deċiżjonijiet komprensivi, u fejn xieraq, deċiżjonijiet meħuda fil-kuntest ta’ negozjati ma’ sidien individwali tal-art sabiex jagħtu aċċess għal proprjetà, sjieda jew dritt ta’ okkupazzjoni ta’ proprjetà fil-kuntest ta’ ppjanar tal-ispazju, li tiddetermina l-użu ġenerali tal-art ta’ reġjun definit, inklużi żviluppi oħra bħal toroq pubbliċi, ferroviji, binjiet u żoni għall-ħarsien tan-natura, li ma jitwettqux għall-iskop speċifiku tal-proġett ippjanat u l-għoti ta’ permessi operazzjonali. Fil-kuntest tal-proċess għall-għoti ta’ permessi, jenħtieġ li proġett ta’ interess komuni jkun jista’ jinkludi infrastruttura relatata sal-punt li din tkun essenzjali għall-kostruzzjoni jew il-funzjonament tal-proġett. Dan ir-Regolament, b’mod partikolari d-dispożizzjonijiet dwar l-għoti ta’ permessi, il-parteċipazzjoni pubblika u l-implimentazzjoni ta’ proġetti ta’ interess komuni, jenħtieġ li japplika mingħajr preġudizzju għad-dritt tal-Unjoni u dak internazzjonali, inklużi dispożizzjonijiet għall-ħarsien tal-ambjent u tas-saħħa tal-bniedem, u dispożizzjonijiet adottati fl-ambitu tal-Politika Komuni tas-Sajd u l-Politika Marittima Integrata, b’mod partikolari d-Direttiva 2014/89/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (23).

(45)

Jenħtieġ li, b’mod ġenerali, il-kostijiet tal-iżvilupp, il-kostruzzjoni, l-operat u l-manutenzjoni ta’ proġetti ta’ interess komuni jinġarru bis-sħiħ minn dawk li jużaw l-infrastruttura. L-allokazzjoni tal-kostijiet jenħtieġ li tiżgura li l-utenti aħħarin ma jitgħabbewx b’mod sproporzjonat, speċjalment jekk dan jista’ jwassal għall-faqar enerġetiku. Jenħtieġ li l-proġetti ta’ interess komuni jkunu eliġibbli għall-allokazzjoni transfruntiera tal-kostijiet meta valutazzjoni tad-domanda tas-suq jew tal-effetti mistennija fuq it-tariffi, tindika li l-kostijiet ma jistgħux ikunu mistennija li jiġu rkuprati mit-tariffi mħallsa mill-utenti tal-infrastruttura.

(46)

Id-diskussjoni dwar l-allokazzjoni xierqa tal-kostijiet jenħtieġ li tkun ibbażata fuq l-analiżi tal-kostijiet u tal-benefiċċji ta’ proġett infrastrutturali mwettqa fuq il-bażi ta’ metodoloġija armonizzata għal analiżi tas-sistema tal-enerġija kollha kemm hi, bl-użu tax-xenarji rilevanti kollha stabbiliti fil-qafas tal-pjanijiet ta’ għaxar snin għall-iżvilupp tan-network li jkopru l-Unjoni kollha mħejjija skont ir-Regolamenti (KE) Nru 715/2009 u (UE) 2019/943, u rieżaminata mill-Aġenzija u xenarji addizzjonali għall-ippjanar tal-iżvilupp tan-network, biex jingħata lok għal analiżi robusta tal-kontribut tal-proġett ta’ interess komuni għall-politika dwar l-enerġija tal-Unjoni ta’ dekarbonizzazzjoni, ta’ integrazzjoni tas-suq, ta’ kompetizzjoni, ta’ sostenibbiltà u ta’ sigurtà tal-provvista. Dik l-analiżi tista’ tqis l-indikaturi u l-valuri ta’ referenza korrispondenti għat-tqabbil tal-kostijiet ta’ unità tal-investiment. Meta jintużaw xenarji addizzjonali, dawk jenħtieġ li jkunu konsistenti mal-miri tal-enerġija u tal-klima tal-Unjoni għall-2030 u l-objettiv tagħha ta’ newtralità klimatika sal-2050 u jenħtieġ li jkunu soġġetti għal proċess komprensiv ta’ konsultazzjoni u skrutinju.

(47)

F’suq intern tal-enerġija dejjem aktar integrat, hemm bżonn ta’ regoli ċari u trasparenti għall-allokazzjoni transfruntiera tal-kostijiet sabiex jitħaffef l-investiment fl-infrastruttura transfruntiera u fil-proġetti b’impatt transfruntiera. Huwa essenzjali li jiġi żgurat qafas ta’ finanzjament stabbli għall-iżvilupp ta’ proġetti ta’ interess komuni filwaqt li tiġi mminimizzata l-ħtieġa ta’ appoġġ finanzjarju, filwaqt li fl-istess ħin jiġu mħeġġa l-investituri interessati, b’inċentivi xierqa u mekkaniżmi finanzjarji. Meta jiddeċiedu dwar l-allokazzjoni transfruntiera tal-kostijiet, jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jallokaw il-kostijiet imġarrba b’mod effiċjenti, skont ir-rilevanza fid-dawl tal-approċċi u l-metodoloġiji nazzjonali għal infrastruttura simili, b’mod transfruntier fit-totalità tagħhom u jinkluduhom fit-tariffi nazzjonali, u, wara dan, jekk ikun rilevanti, jiddeterminaw jekk l-impatt tagħhom fuq it-tariffi nazzjonali jistax jirrappreżenta piż sproporzjonat għall-konsumaturi fl-Istati Membri rispettivi tagħhom. Jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jevitaw ir-riskji ta’ appoġġ doppju għall-proġetti billi jqisu l-imposti jew id-dħul attwali jew stmati. Jenħtieġ li dawk l-imposti u d-dħul jitqiesu biss sa fejn ikunu relatati mal-proġetti u sa fejn ikunu mfassla biex ikopru l-kostijiet ikkonċernati.

(48)

Hemm bżonn ta’ proġetti transfruntiera li jkollhom effett pożittiv fuq il-grilja enerġetika tal-Unjoni, bħalma huma l-grilji intelliġenti tal-elettriku jew l-elettrolizzaturi, li ma jimplikawx fruntiera komuni fiżika.

(49)

Il-leġiżlazzjoni dwar is-suq intern tal-enerġija teħtieġ li t-tariffi għall-aċċess għan-networks jipprovdu inċentivi xierqa għall-investiment. Madankollu, bosta tipi ta’ proġetti ta’ interess komuni x’aktarx li jkollhom esternalitajiet li jafu ma jkunux jistgħu jiġu koperti kompletament fis-sistema tariffarja regolari u rkuprati permezz tagħha. Meta japplikaw il-leġiżlazzjoni dwar is-suq intern tal-enerġija, jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jiżguraw qafas regolatorju u finanzjarju stabbli u prevedibbli b’inċentivi għall-proġetti ta’ interess komuni, inklużi inċentivi fit-tul, li jkunu proporzjonati mal-livell ta’ riskju speċifiku tal-proġett. Jenħtieġ li dak il-qafas japplika b’mod partikolari għal proġetti transfruntiera, għal teknoloġiji innovattivi ta’ trażmissjoni tal-elettriku li jippermettu l-integrazzjoni fuq skala kbira tal-enerġija rinnovabbli, ta’ riżorsi tal-enerġija distribwiti jew ta’ rispons għad-domanda f’networks interkonnessi, u għal proġetti tat-teknoloġija tal-enerġija u ta’ diġitalizzazzjoni, li jew x’aktarx iġarrbu riskji ogħla minn proġetti simili li jitwettqu fi ħdan Stat Membru wieħed jew li jwiegħdu benefiċċji akbar għall-Unjoni. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-proġetti b’nefqa operazzjonali għolja jkollhom ukoll aċċess għal inċentivi xierqa għall-investiment. B’mod partikolari, il-grilji lil hinn mill-kosta għall-enerġija rinnovabbli, li jaqdu l-funzjonalità doppja ta’ interkonnetturi tal-elettriku u jikkollegaw proġetti ta’ ġenerazzjoni rinnovabbli lil hinn mill-kosta, x’aktarx li jġarrbu riskji ogħla minn proġetti infrastrutturali fuq l-art komparabbli, minħabba l-konnessjoni intrinsika tagħhom mal-assi ta’ ġenerazzjoni li tinvolvi riskji regolatorji, riskji ta’ finanzjament, bħall-ħtieġa għal investimenti antiċipatorji, riskji tas-suq u riskji marbuta mal-użu ta’ teknoloġiji innovattivi ġodda.

(50)

Jenħtieġ li dan ir-Regolament japplika biss għall-għoti ta’ permessi għal proġetti ta’ interess komuni, għall-parteċipazzjoni pubblika fihom u għat-trattament regolatorju tagħhom. Jenħtieġ li l-Istati Membri xorta waħda jkunu kapaċi jadottaw dispożizzjonijiet nazzjonali biex japplikaw l-istess regoli jew regoli simili għal proġetti oħra li ma jkollhomx l-istatus ta’ proġetti ta’ interess komuni fi ħdan il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament. Fir-rigward tal-inċentivi regolatorji, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu kapaċi jadottaw dispożizzjonijiet nazzjonali biex japplikaw l-istess regoli jew regoli simili għal proġetti ta’ interess komuni li jaqgħu taħt il-kategorija ta’ ħżin tal-elettriku.

(51)

L-Istati Membri li bħalissa ma jattribwixxux l-ogħla sinifikat nazzjonali possibbli għal proġetti ta’ infrastruttura tal-enerġija fir-rigward tal-proċess għall-għoti ta’ permessi, jenħtieġ li jitħeġġu jikkunsidraw l-introduzzjoni ta’ tali sinifikat nazzjonali għoli, b’mod partikolari billi jevalwaw jekk dan iwassalx għal proċess aktar mgħaġġel għall-għoti ta’ permessi.

(52)

Jenħtieġ li l-Istati Membri li bħalissa ma għandhomx fis-seħħ proċeduri ġudizzjarji aċċellerati jew urġenti applikabbli għal proġetti tal-infrastruttura tal-enerġija jitħeġġu jikkunsidraw l-introduzzjoni ta’ tali proċeduri, b’mod partikolari billi jevalwaw jekk dik tkunx twassal għall-implimentazzjoni aktar mgħaġġla ta’ tali proġetti.

(53)

Ir-Regolament (UE) Nru 347/2013 wera l-valur miżjud tal-ingranaġġ tal-finanzjament privat permezz ta’ assistenza finanzjarja sinifikanti tal-Unjoni sabiex ikunu jistgħu jiġu implimentati proġetti ta’ sinifikat Ewropew. Fid-dawl tas-sitwazzjoni ekonomika u finanzjarja, u tar-restrizzjonijiet baġitarji, jenħtieġ li l-appoġġ immirat, permezz ta’ għotjiet u permezz ta’ strumenti finanzjarji, ikompli taħt il-qafas finanzjarju pluriennali, sabiex jimmassimizza l-benefiċċji għaċ-ċittadini tal-Unjoni u biex jattira investituri ġodda lejn il-kurituri u l-oqsma prijoritarji tal-infrastruttura tal-enerġija, filwaqt li jżomm il-kontribuzzjoni baġitarja tal-Unjoni għal livell minimu.

(54)

Jenħtieġ li l-proġetti ta’ interess komuni jkunu eliġibbli għal assistenza finanzjarja mill-Unjoni għal studji u, taħt ċerti kundizzjonijiet, għal xogħlijiet skont ir-Regolament (UE) 2021/1153 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (24) fil-forma ta’ għotjiet jew fil-forma ta’ strumenti finanzjarji innovattivi sabiex jiġi żgurat li jkun jista’ jingħata appoġġ imfassal apposta għal dawk il-proġetti ta’ interess komuni li ma jkunux vijabbli fl-ambitu tal-qafas regolatorju u l-kundizzjonijiet tas-suq eżistenti. Huwa importanti li tiġi evitata kwalunkwe distorsjoni tal-kompetizzjoni, b’mod partikolari bejn proġetti li jikkontribwixxu għall-kisba tal-istess kuritur prijoritarju tal-Unjoni. Jenħtieġ li tali assistenza finanzjarja tiżgura s-sinerġiji meħtieġa mal-Fondi Strutturali, sabiex jiġu ffinanzjati networks intelliġenti ta’ distribuzzjoni tal-enerġija u mal-mekkaniżmu ta’ finanzjament tal-Unjoni għall-enerġija rinnovabbli stabbilit bir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2020/1294 (25), skont l-Artikolu 33(1) tar-Regolament (UE) 2018/1999 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (26).

Għal investimenti fi proġetti ta’ interess komuni, jenħtieġ li tapplika loġika maqsuma fi tliet stadji. L-ewwel nett, jenħtieġ li s-suq ikollu l-prijorità li jinvesti. It-tieni, jekk l-investimenti ma jsirux mis-suq, jenħtieġ li jiġu esplorati soluzzjonijiet regolatorji, jenħtieġ li jiġi aġġustat il-qafas regolatorju rilevanti jekk ikun meħtieġ, u jenħtieġ li tiġi żgurata l-applikazzjoni korretta tal-qafas regolatorju rilevanti. It-tielet, meta l-ewwel żewġ stadji ma jkunux biżżejjed sabiex jinkisbu l-investimenti meħtieġa fi proġetti ta’ interess komuni, jenħtieġ li jkun possibbli li tingħata assistenza finanzjarja mill-Unjoni meta l-proġett ta’ interess komuni jkun jissodisfa l-kriterji ta’ eliġibbiltà applikabbli. Il-proġetti ta’ interess komuni jistgħu jkunu eliġibbli wkoll fl-ambitu tal-programm InvestEU, li huwa komplementari għall-finanzjament bl-għotjiet.

(55)

Jenħtieġ li l-Unjoni tiffaċilita proġetti tal-enerġija f’reġjuni żvantaġġati, inqas konnessi, periferiċi, ultraperiferiċi jew iżolati sabiex tippermetti l-aċċess għan-networks trans-Ewropej tal-enerġija sabiex tħaffef il-proċess ta’ dekarbonizzazzjoni u tnaqqas id-dipendenza fuq il-fjuwils fossili.

(56)

Meta ma jkun hemm l-ebda TSO fi Stat Membru, ir-referenzi għat-TSOs f’dan ir-regolament jenħtieġ li japplikaw mutatis mutandis għall-operaturi tas-sistemi ta’ distribuzzjoni (DSO).

(57)

Jenħtieġ li l-għotjiet għal xogħlijiet relatati ma’ proġetti ta’ interess reċiproku jkunu disponibbli bl-istess kundizzjonijiet bħal dawk għal kategoriji oħra meta jikkontribwixxu għall-miri klimatikċi u enerġetiċi ġenerali tal-Unjoni u meta l-objettivi ta’ dekarbonizzazzjoni tal-pajjiż terz ikunu konsistenti mal-Ftehim ta’ Pariġi.

(58)

Għalhekk, jenħtieġ li r-Regolamenti (KE) Nru 715/2009, (UE) 2019/942 (27), u (UE) 2019/943 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u d-Direttivi 2009/73/KE u (UE) 2019/944 jiġu emendati skont dan.

(59)

Filwaqt li l-adattament għal skop ġdid tal-infrastruttura tal-gass naturali għandu l-għan li jiddekarbonizza n-networks tal-gass, filwaqt li jippermetti l-użu ddedikat tal-idroġenu pur, perjodu tranżitorju jista’ jippermetti t-trasport jew il-ħżin ta’ taħlita predefinita ta’ idroġenu mal-gass naturali jew mal-bijometan. It-taħlit tal-idroġenu mal-gass naturali jew mal-bijometan jista’ jintuża biex tiżdied il-kapaċità ta’ produzzjoni tal-idroġenu u jiġi ffaċilitat it-trasport tal-idroġenu. Biex tiġi żgurata t-tranżizzjoni għall-idroġenu, il-promotur tal-proġett jenħtieġ li juri, inkluż permezz ta’ kuntratti kummerċjali, kif, sa tmiem il-perjodu tranżitorju, l-assi ddedikati għall-gass naturali se jsiru assi ddedikati għall-idroġenu u kif l-użu tal-idroġenu se jiżdied matul il-perjodu tranżitorju. Fil-kuntest tal-eżerċizzju ta’ monitoraġġ, jenħtieġ li l-Aġenzija tivverifika t-tranżizzjoni tempestiva tal-proġett lejn assi ddedikat għall-idroġenu. Kwalunkwe finanzjament ta’ dawk il-proġetti skont ir-Regolament (UE) 2021/1153 matul il-perjodu tranżitorju jenħtieġ li jkun soġġett għal kundizzjoni fil-ftehim ta’ għotja li l-finanzjament jitħallas lura f’każ ta’ dewmien fit-tranżizzjoni tempestiva tal-proġett lejn assi ddedikat għall-idroġenu, u għal dispożizzjonijiet adegwati li jippermettu l-infurzar ta’ dik il-kundizzjoni.

(60)

F’konformità mal-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tal-4 ta’ Frar 2011 li l-ebda Stat Membru ma għandu jibqa’ iżolat min-networks Ewropej tal-gass u tal-elettriku wara l-2015 jew jara s-sigurtà tal-enerġija tiegħu tiġi pperikolata minħabba n-nuqqas ta’ konnessjonijiet xierqa, dan ir-Regolament għandu l-għan li jiżgura aċċess għan-networks trans-Ewropej tal-enerġija billi jtemm l-iżolament fil-qasam tal-enerġija ta’ Ċipru u Malta, li għadhom mhumiex interkonnessi man-network trans-Ewropew tal-gass. Dak l-objettiv jenħtieġ li jintlaħaq billi l-proġetti fil-fażi ta’ żvilupp jew ippjanar li jkunu ngħataw l-istatus ta’ proġett ta’ interess komuni skont ir-Regolament (UE) Nru 347/2013 jitħallew iżommu l-istatus tagħhom sakemm Ċipru u Malta jkunu interkonnessi man-network trans-Ewropew tal-gass. Minbarra li jikkontribwixxu għall-iżvilupp tas-suq tal-enerġija rinnovabbli, il-flessibbiltà u r-reżiljenza tas-sistema tal-enerġija, u s-sigurtà tal-provvista, dawk il-proġetti se jiżguraw aċċess għas-swieq futuri tal-enerġija, inkluż l-idroġenu, u se jikkontribwixxu biex jintlaħqu l-miri klimatiċi u enerġentiċi ġenerali tal-Unjoni.

(61)

Jenħtieġ li l-proġetti ta’ interess komuni ma jkunux eliġibbli għall-assistenza finanzjarja tal-Unjoni meta l-investituri, l-operaturi jew il-promoturi tal-proġett ikunu f’waħda mis-sitwazzjonijiet ta’ esklużjoni msemmija fl-Artikolu 136 tar-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (28), bħal f’każijiet ta’ kundanna minħabba frodi, korruzzjoni jew imġiba relatata ma’ organizzazzjoni kriminali. Jenħtieġ li jkun possibbli li proġett ta’ interess komuni jitneħħa mil-lista tal-Unjoni jekk l-inklużjoni tiegħu f’dik il-lista kienet ibbażata fuq informazzjoni mhux korretta li kienet fattur determinanti għal dik l-inklużjoni, jew jekk il-proġett ma jkunx jikkonforma mad-dritt tal-Unjoni. Għal proġett ta’ interess komuni li jinsab fl-Istati Membri li jibbenefikaw minn deroga skont dan ir-Regolament, dawk l-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw, meta jappoġġaw kwalunkwe applikazzjoni għal finanzjament skont ir-Regolament (UE) 2021/1153 għal tali proġetti, li l-proġetti ma jibbenefikawx direttament jew indirettament lil persuni jew entitajiet li jkunu jinsabu f’waħda mis-sitwazzjonijiet ta’ esklużjoni kif imsemmi fl-Artikolu 136 tar-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046.

(62)

Sabiex jiġi żgurat l-iżvilupp tempestiv ta’ proġetti ta’ infrastruttura tal-enerġija essenzjali għall-Unjoni, il-ħames lista tal-Unjoni ta’ proġetti ta’ interess komuni jenħtieġ li tibqa’ fis-seħħ sakemm tidħol fis-seħħ l-ewwel lista tal-Unjoni ta’ proġetti ta’ interess komuni u proġetti ta’ interess reċiproku stabbilita skont dan ir-Regolament. Barra minn hekk, sabiex jingħata lok għall-iżvilupp, il-monitoraġġ u l-finanzjament tal-proġetti ta’ interess komuni fil-ħames lista tal-Unjoni, jenħtieġ li ċerti dispożizzjonijiet tar-Regolament (UE) Nru 347/2013 ukoll jibqgħu fis-seħħ u jipproduċu effetti sad-dħul fis-seħħ tal-ewwel lista tal-Unjoni ta’ proġetti ta’ interess komuni u proġetti ta’ interess reċiproku stabbilita skont dan ir-Regolament.

(63)

Għalhekk, ir-Regolament (UE) Nru 347/2013 jenħtieġ li jitħassar.

(64)

Sabiex jiġi żgurat li l-lista tal-Unjoni tkun limitata għal proġetti li jikkontribwixxu l-aktar għall-implimentazzjoni tal-kurituri u l-oqsma prijoritarji strateġiċi tal-infrastruttura tal-enerġija stabbiliti f’anness ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li, f’konformità mal-Artikolu 290 tat-TFUE, il-Kummissjoni tiġi ddelegata s-setgħa li temenda l-annessi ta’ dan ir-Regolament sabiex tistabbilixxi u tirrieżamina l-lista tal-Unjoni, filwaqt li tirrispetta d-dritt tal-Istati Membri li japprovaw proġetti fil-lista tal-Unjoni relatati mat-territorji tagħhom. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol tagħha ta’ tħejjija, inkluż fil-livell ta’ esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet jitwettqu f’konformità mal-prinċipji stipulati fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (29). Il-Kummissjoni, fit-tħejjija u t-tfassil tal-atti delegati, jenħtieġ li tiżgura trażmissjoni simultanja, tempestiva u xierqa tad-dokumenti rilevanti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill. Meta jqisu li dan ikun meħtieġ, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jistgħu jibagħtu esperti għal-laqgħat tal-gruppi ta’ esperti tal-Kummissjoni li jittrattaw it-tħejjija ta’ atti delegati li għalihom ikunu mistiedna l-esperti tal-Istati Membri.

Id-diskussjonijiet fil-gruppi reġjonali huma strumentali biex il-Kummissjoni tadotta l-atti delegati li jistabbilixxu l-listi tal-Unjoni. Għalhekk, huwa xieraq li, sa fejn ikun possibbli u kompatibbli mal-qafas ta’ dan ir-Regolament, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu infurmati dwar il-laqgħat tal-gruppi reġjonali u jkunu jistgħu jibagħtu esperti għal dawn il-laqgħat, f’konformità mal-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet. Filwaqt li titqies il-ħtieġa li tiġi żgurata l-kisba tal-objettivi ta’ dan ir-Regolament, fid-dawl tan-numru ta’ proġetti fil-listi tal-Unjoni s’issa, jenħtieġ li n-numru totali ta’ proġetti fil-lista tal-Unjoni jibqa’ maniġġabbli, u, għalhekk, jenħtieġ li ma jaqbiżx b’mod sinifikanti l-220.

(65)

Minħabba li l-objettivi ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri l-iżvilupp u l-interoperabbiltà tan-networks trans-Ewropej tal-enerġija u l-konnessjoni mat-tali networks li jikkontribwixxu għall-iżgurar tal-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima, b’mod partikolari l-kisba tal-miri tal-enerġija u tal-klima tal-Unjoni għall-2030 u l-objettiv tagħha ta’ newtralità klimatika sa mhux aktar tard mill-2050, u l-iżgurar tal-interkonnessjonijiet, is-sigurtà tal-enerġija, l-integrazzjoni tas-suq u tas-sistema, il-kompetizzjoni li minnha jibbenefikaw l-Istati Membri kollha u prezzijiet affordabbli tal-enerġija u għall-kisba tal-miri tal-enerġija u tal-klima tal-Unjoni għall-2030 u l-objettiv tagħha ta’ newtralità klimatika sa mhux aktar tard mill-2050, ma jistgħux jinkisbu b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jistgħu pjuttost, minħabba l-iskala u l-effetti tal-azzjoni proposta, jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità, kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkisbu dawk l-objettivi,