21.9.2013

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 251/13

RAKKOMANDAZZJONI TAL-KUMMISSJONI

tal-11 ta’ Settembru 2013

dwar obbligi mhux diskriminatorji konsistenti u metodoloġiji tal-ikkostjar li jippromwovu l-kompetizzjoni u jtejbu l-ambjent tal-investiment fil-broadband

(2013/466/UE)

IL-KUMMISSJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidrat id-Direttiva 2002/21/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta’ Marzu 2002 dwar kwadru regolatorju komuni għan-netwerks ta’ komunikazzjonijiet u servizzi elettroniċi (id-Direttiva Qafas) (1), u b’mod partikolari l-Artikolu 19(1) tagħha,

Wara li kkunsidrat l-opinjonijiet tal-Korp tar-Regolaturi Ewropej għall-Komunikazzjoni Elettronika (BEREC) u l-Kumitat tal-Komunikazzjoni (COCOM),

Billi:

(1)

Sabiex titħeġġeġ l-innovazzjoni u jiżdiedu l-produttività, l-impjiegi u l-kompetittività, u fl-aħħar mill-aħħar biex jinħoloq tkabbir ekonomiku u jintlaħqu l-miri tal-Istrateġija Ewropa 2020, hu essenzjali li jiġi żviluppat aktar is-suq intern tal-UE għal netwerks u servizzi tal-komunikazzjoni elettronika, b’mod partikolari bit-tifrix ta’ netwerks tal-Internet b’veloċità għolja. Il-Kummissjoni, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali (NRAs) u l-BEREC jgħinu fl-iżvilupp tas-suq intern tal-komunikazzjoni elettronika billi joħolqu approċċi komuni għall-applikazzjoni konsistenti tal-qafas regolatorju li tiddefinixxi d-Direttiva 2002/21/KE (il-Qafas Regolatorju).

(2)

It-tifrix tal-broadband b’veloċità għolja għandu rwol importanti fl-investiment tal-Unjoni, il-ħolqien tal-impjiegi u l-irkupru ekonomiku ġenerali. Għalhekk il-Kummissjoni u l-Kunsill Ewropew fasslu miri ambizzjużi għat-tifrix tal-broadband b’veloċità għolja, bħala parti mill-Aġenda Diġitali għall-Ewropa (DAE) li għandha l-Unjoni, waħda mill-inizjattivi ewlenin tal-Ewropa 2020.

(3)

Wieħed mill-għanijiet ewlenin tal-Aġenda Diġitali għall-Ewropa huwa t-tifrix tan-netwerks tal-aċċess tal-ġenerazzjoni li jmiss (Netwerks tal-NGA). L-Aġenda Diġitali għall-Ewropa għandha l-għan li tappoġġa l-investimenti sostanzjali li se jkun hemm bżonn isiru fis-snin li ġejjin. Din ir-Rakkomandazzjoni għandha l-għan li tippromwovi investiment u innovazzjoni effiċjenti f’infrastrutturi ġodda u msaħħa filwaqt li jingħaraf il-bżonn li tinżamm kompetizzjoni effettiva, li tkun inċentiv importanti għall-investiment fit-tul. Din ir-Rakkomandazzjoni tara li (i) ikunu żgurati kundizzjonijiet ekwi bl-applikazzjoni ta’ regoli aktar stretti tan-nondiskriminazzjoni, (ii) jinstabu prezzijiet regolati tal-aċċess għar-ram min-naħa tal-operatur li jkunu prevedibbli u stabbli, u li (iii) tiżdied iċ-ċertezza dwar iċ-ċirkostanzi li għandhom iwasslu biex ma jiġux imposti prezzijiet regolati tal-aċċess għar-ram għas-servizzi tal-NGA. Jekk tiżdied il-prevedibbiltà legali u regolatorja b’dan il-mod, tkun ta’ għajnuna biex jingħata spinta lill-investiment meħtieġ fil-futur qarib u medju.

(4)

Hemm bżonn li tinħoloq il-prevedibbiltà regolatorja biex tippromwovi investiment u innovazzjoni effiċjenti f’infrastruttura ġdida u msaħħa. Huwa importanti li matul iż-żmien jintuża approċċ regolatorju konsistenti u stabbli biex l-investituri jiksbu l-kunfidenza li għandhom bżonn biex ifasslu pjanijiet sostennibbli għan-negozju. Sabiex joħolqu l-prevedibbiltà meħtieġa fuq perjodu itwal ta’ żmien, jiġifieri lil hinn minn reviżjoni waħda tas-suq, l-NRAs għandhom jiċċaraw kemm jista’ jkun fil-miżuri li jimponu rimedji regolatorji skont il-Qafas Regolatorju, kif il-bidliet previsti fil-qagħda tas-suq jistgħu jaffettwaw ir-rimedji rilevanti.

(5)

Waqt il-valutazzjoni tal-abbozzi tal-miżuri nnotifikati lill-Kummissjoni skont l-Artikolu 7 tad-Direttiva 2002/21/KE, deher li fl-Unjoni għadhom jeżistu inkonsistenzi sinifikanti fl-applikazzjoni tal-obbligi tan-nondiskriminazzjoni skont l-Artikolu 10 u tal-obbligi tal-kontroll tal-prezzijiet u l-kontabbiltà tal-kostijiet skont l-Artikolu 13 tad-Direttiva 2002/19/KE (2), għas-suq tal-aċċess għall-infrastruttura tan-netwerk min-naħa tal-operatur (suq 4) u tal-aċċess għall-broadband min-naħa tal-operatur (suq 5) kif jissemmew fir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2007/879/KE (3).

(6)

L-obbligi regolatorji imposti skont l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2002/19/KE xorta għadhom ivarjaw b’mod konsiderevoli fl-Unjoni, anke meta l-problemi sottostanti tas-suq jistgħu jitqabblu. Filwaqt li għadd dejjem akbar ta’ NRAs dan l-aħħar qiesu applikazzjoni aktar dettaljata ta’ obbligu ġenerali tan-nondiskriminazzjoni billi użaw l-Indikaturi Ewlenin tar-Rendiment u żguraw ekwivalenza stretta tal-aċċess, il-miżuri abbozzati notifikati lill-Kummissjoni skont l-Artikolu 7 tad-Direttiva 2002/21/KE f’dan ir-rigward juru diverġenza sinifikanti fost l-approċċi tal-NRAs fejn jidħol il-kamp ta’ applikazzjoni, l-applikazzjoni, il-monitoraġġ tal-konformità u l-infurzar ta’ dan l-obbligu, b’mod partikolari fejn jidħol il-mudell magħżul tal-ekwivalenza (jekk jiġi applikat wieħed għal kollha).

(7)

Bl-istess mod, l-obbligi regolatorji dwar l-ipprezzar tal-aċċess impost skont l-Artikolu 13 tad-Direttiva 2002/19/KE fi swieq 4 u 5 jvarja wkoll b’mod konsiderevoli fl-Istati Membri tal-Unjoni, għalkemm dawn il-varjazzjonijiet mhumiex ġustifikati b’differenzi sottostanti fiċ-ċirkostanzi nazzjonali. F’dan ir-rigward, il-Kummissjoni ħeġġet b’mod konsistenti lill-NRAs fis-setgħat tagħha skont l-Artikolu 7 tad-Direttiva 2002/21/KE biex (i) jużaw metodi xierqa għall-kontabbiltà tal-kostijiet u jiżguraw ipprezzar konsistenti tal-prodotti tal-aċċess fl-istess katina tal-valur biex jissalvagwardjaw il-prinċipju tal-iskaluni tal-investiment, (ii) japplikaw il-prinċipji tal-mudell tal-kost rilevanti b’mod konsistenti għad-dejta tal-input rilevanti kollha, u (iii) jagħrfu l-importanza li jużaw il-kostijiet ta’ netwerk effiċjenti modern biex jiffissaw il-prezzijiet tal-aċċess.

(8)

Il-varjazzjonijiet sinifikanti fl-approċċi regolatorji li għażlu l-NRAs għal dawn iż-żewġ rimedji, idewwmu l-iżvilupp tas-suq intern għal netwerks u servizzi tal-komunikazzjoni elettronika u jfixklu benefiċċji soċjali potenzjalment sinifikanti għall-ekonomija ġenerali. Dawn il-varjazzjonijiet joħolqu inċertezza regolatorja u jwasslu għal nuqqas ta’ regolamentazzjoni konsistenti dwar l-aċċess u għalhekk jillimitaw l-opportunitajiet li jinħolqu l-ekonomiji ta’ skala.

(9)

Fejn tinstab SMP fis-swieq 4 u/jew 5, għandu jiġi applikat sett xieraq ta’ rimedji skont il-prinċipji previsti fid-Direttiva 2002/19/KE, b’mod partikolari l-Artikolu 8(4) tagħha. Bħala tali, ir-rimedji stipulati f’din ir-Rakkomandazzjoni għandhom jiġu applikati skont il-prinċipji tad-Direttivi 2002/21/KE u 2002/19/KE.

(10)

Din ir-Rakkomandazzjoni hija konsistenti mar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2010/572/UE (4) u tibni fuq il-gwida tal-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni ta’ obbligi speċifiċi fil-Qafas Regolatorju stabbilit fir-Rakkomandazzjoni 2010/572/UE. Pereżempju, din tispeċifika f’aktar dettall, meta aċċess min-naħa tal-operatur orjentat lejn il-kost għal broadband NGA jista’ ma jkunx meħtieġ, kif jistipula l-punt 36 tar-Rakkomandazzjoni 2010/572/UE, u toħloq xenarji li fihom salvagwardji kompetittivi stabbiliti għandhom iwasslu biex l-NRAs jitbiegħdu mill-prinċipju ġenerali ta’ aċċess NGA orjentat lejn il-kost kif isemmi l-punt 25 tar-Rakkomandazzjoni 2010/572/UE. Minħabba f’hekk, fl-interpretazzjoni taż-żewġ Rakkomandazzjonijiet għandhom jitqiesu l-prinċipji stabbiliti f’din ir-Rakkomandazzjoni, b’mod partikolari fil-premessi 25 sa 28 kif ukoll 49 u 50 u fil-punt 58.

(11)	Din ir-Rakkomandazzjoni tittratta wkoll kwistjonijiet li ma jindirizzawx ir-Rakkomandazzjoni 2010/572/UE, bħal pereżempju l-applikazzjoni konsistenti tal-Artikolu 10 tad-Direttiva 2002/19/KE u approċċ konsistenti biex jiġu kkalkulati l-prezzijiet tal-aċċess għar-ram min-naħa tal-operatur.

APPLIKAZZJONI TA’ OBBLIGU TAN-NONDISKRIMINAZZJONI

Tiġi żgurata ekwivalenza tal-aċċess

(12)

Wieħed mill-ostakoli ewlenin għall-iżvilupp ta’ ambjent tassew ekwu għal min ifittex aċċess għal netwerks tal-komunikazzjoni elettronika huwa t-trattament preferenzjali tan-negozji downstream, pereżempju l-fergħa għall-konsumatur, tal-operatur integrat vertikalment li għandu saħħa sinifikanti fis-suq (operatur SMP) b’diskriminazzjoni relatata mal-prezz u mhux relatata mal-prezz (pereżempju, diskriminazzjoni fejn tidħol il-kwalità tas-servizz, l-aċċess għall-informazzjoni, it-tattiċi ta’ dewmien, rekwiżiti mhux dovuti u d-disinn strateġiku ta’ karatteristiċi essenzjali tal-prodott). F’dan ir-rigward, bis-sempliċi applikazzjoni ta’ obbligu ġenerali tan-nondiskriminazzjoni, hu partikolarment diffiċli biex tinstab u tiġi indirizzata imġiba diskriminatorja mhux relatata mal-prezz. Għaldaqstant hu importanti li tkun żgurata ekwivalenza vera tal-aċċess billi jiġu applikati b’mod strett l-obbligi mhux diskriminatorji u billi jintużaw mezzi effettivi li jissorveljaw u jinfurzaw il-konformità.

(13)

Fejn jidħlu t-trattament u l-prevenzjoni tal-imġiba diskriminatorja mhux relatata mal-prezz, il-Kummissjoni rat varjazzjoni konsiderevoli fl-approċċ regolatorju li għażlu l-NRAs. Il-Kummissjoni tqis li fil-prinċipju, l-ekwivalenza tal-inputs (EoI) hi l-aktar mod żgur biex tinkiseb protezzjoni effettiva mid-diskriminazzjoni, għax min ifittex aċċess ikun jista’ jikkompeti man-negozju downstream tal-operatur SMP integrat vertikalment billi juża l-istess sett eżatt ta’ prodotti regolati min-naħa tal-operatur, bl-istess prezzijiet u bl-użu tal-istess proċessi tranżazzjonali. Barra minn hekk, u għall-kuntrarju tal-kunċett tal-Ekwivalenza tal-Produzzjoni (EoO), l-EoI hu mgħammar aħjar għat-trasparenza u biex jindirizza l-problema tal-asimmetriji tal-informazzjoni.

(14)

Skont l-Artikolu 8(4) tad-Direttiva 2002/19/KE, l-NRAs huma meħtieġa jiżguraw li l-obbligi regolatorji imposti b’reazzjoni għal denominazzjoni ta’ operatur li għandu SMP, ikunu msejsa fuq in-natura tal-problema identifikata u pproporzjonati fid-dawl tal-Artikolu 8(5) tad-Direttiva 2002/21/KE u b’mod partikolari l-Artikolu 8(5)(b) tagħha. Jekk jingħataw inputs regolati min-naħa tal-operatur abbażi ta’ EoI, x’aktarx iwasslu għal kostijiet ogħla tal-konformità milli jwasslu l-forom anqas stretti ta’ obbligi mhux diskriminatorji, minħabba l-aġġustamenti li jkunu meħtieġa fis-sistema. Barra minn hekk, operatur SMP ma jkunx jista’ jgawdi minn xi sinerġiji vertikali għax dan jitħalla juża biss għalih innifsu l-istess prodotti tal-operatur li jipprovdi jew joffri lill-kompetituri tiegħu. Madankollu, dawn il-kostijiet ogħla tal-konformità għandhom jitkejlu skont il-benefiċċji ta’ kompetizzjoni downstream aktar qawwija.

(15)

F’dan ir-rigward, li l-operatur SMP jintalab jipprovdi input stroriku bbażat fuq ir-ram min-naħa tal-operatur għas-sistemi eżistenti abbażi ta’ EoI, hu inqas probabbli li joħloq benefiċċji netti biżżejjed biex jgħaddi mit-test tal-proporzjonalità minħabba l-kostijiet ogħla għall-iddisinjar mill-ġdid tas-sistemi eżisteni tal-forniment u l-appoġġ operattiv biex jagħmilhom konformi mal-EoI. Mill-banda l-oħra, li l-operatur SMP jintalab jipprovdi inputs tal-NGA min-naħa tal-operatur, li f’bosta każijiet jingħataw għal sistemi ġodda, abbażi ta’ EoI, hu probabbli li joħloq benefiċċji netti biżżejjed u għalhekk ikun proporzjonat jekk jitqiesu l-kostijiet inkrimentali tal-konformità li jkunu aktar baxxi b’mod komparattiv, biex ikunu żgurati sistemi mibnijin ġodda li jkunu konformi mal-EoI. Qabel jagħti inputs ġodda fit-taqsimijiet downstream tiegħu, l-operatur SMP għandhom jkun jista’ jibni fl-EoI, fil-fażi tad-disinn għal prodotti ġodda b’kost proporzjonat.

(16)

Minħabba l-kostijiet tal-konformità potenzjalment għoljin, jaf ikun sproporzjonat li l-operatur SMP jintalab japplika EoI f’kull livell tal-katina tal-valur. Għalhekk, l-NRAs l-ewwel jeħtiġilhom jidentifikaw il-livell li fih, skont iċ-ċirkostanzi nazzjonali, l-impożizzjoni tal-EoI tagħti l-aqwa benefiċċji għall-kompetizzjoni u l-innovazzjoni, imbagħad jivvalutaw jekk l-EoI tkunx xierqa u proporzjonata wkoll għal livelli addizzjonali. Minħabba l-kapaċità tal-EoI li toħloq l-innovazzjoni aktar malajr fis-suq għall-konsumatur, fil-prinċipju, l-EoI għandha tiddaħħal fl-ifnad livell possibbli tan-netwerk li fih il-kompetizzjoni tkun effettiva u sostenibbli fit-tul. Fi Stati Membri b’għadd kbir ta’ operaturi SMP fuq skala żgħira, l-impożizzjoni tal-EoI fuq kull operatur tista’ tkun sproporzjonata.

(17)

Meta l-NRAs jikkonkludu li obbligu li jagħtu inputs regolati min-naħa tal-operatur abbażi ta’ EoI ikun sproporzjonat, għandu jiġi applikat mudell tal-EoO li jiżgura li l-inputs min-naħa tal-operatur mogħtija lil operaturi alternattivi — filwaqt li ma jintużawx l-istess sistemi u proċessi — ikunu komparabbli, fejn jidħlu l-funzjonament u l-prezz, ma’ dawk li l-operatur SMP integrat vertikalment jikkonsma għalih innifsu.

(18)

Deċiżjoni li timponi EoI meta xierqa, iġġustifikata u proporzjonata u wara konsultazzjoni skont l-Artikoli 6 u 7 tad-Direttiva 2002/21/KE, hija obbligu tan-nondiskriminazzjoni skont l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2002/19/KE, mingħajr preġudizzju għal (i) l-impożizzjoni potenzjali ta’ obbligu għal separazzjoni funzjonali skont l-Artikolu 13a tad-Direttiva 2002/19/KE meta NRA tikkonkludi li l-obbligi xierqa (inklużi obbligi tan-nondiskriminazzjoni bħal EoI) ma rnexxilhomx jiksbu kompetizzjoni effettiva; (ii) xi separazzjoni volontarja skont l-Artikolu 13b tad-Direttiva 2002/19/KE; u (iii) analiżi tal-kundizzjonijiet kompetittivi fiż-żoni li jkopri t-tifrix konġunt tan-netwerks tal-fibra sad-dar (FTTH) li hija rakkomandata fil-punt 28 tar-Rakkomandazzjoni 2010/572/UE.

(19)

Skontijiet tal-volum u/jew ftehimiet fuq il-prezz tal-aċċess fit-tul huma għodda importanti biex jiżdied l-investiment tal-NGA, b’mod partikolari meta l-użu mill-konsumaturi għadu baxx, u jista’ jkun kompatibbli ma’ approċċ tal-EoI u l-EoO. Madankollu, sabiex ikun żgurat li jista’ jsir dħul fis-suq minn kompetituri effiċjenti, NRAs għandhom jaċċettaw skontijiet tal-volum mingħand operaturi SMP għan-negozji downstream tagħhom stess, pereżempju il-fergħa tagħhom għall-konsumatur, biss jekk ma jaqbżux l-ogħla skont tal-volum offrut b’rieda tajba lil partijiet terzi li qed ifittxu aċċess. Bl-istess mod, l-NRAs għandhom jaċċettaw ftehimiet fuq il-prezz tal-aċċess fit-tul mingħand operaturi SMP għan-negozju downstream tagħhom, pereżempju il-fergħa tagħhom għall-konsumatur, biss jekk ma jaqbżux l-ogħla skont għal aċċess fit-tul offrut b’rieda tajba lil partijiet terzi li qed ifittxu aċċess.

Bħala minimu, tkun żgurata r-replikabbiltà teknika tal-offerti l-ġodda għall-konsumatur tal-operatur SMP

(20)

Indipendentement mill-kunċett tal-ekwivalenza eżatta li timponi l-NRA, meta l-NRA tiddeċiedi li obbligu tan-nondiskriminazzjoni skont l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2002/19/KE hu xieraq, proporzjonat u oġġettivament ġustifikat, hu importanti li għal kundizzjonijiet ekwi jkun żgurat li min ifittex aċċess alternattiv ikunu jista’ jirreplika teknikament l-offerta għall-konsumatur tal-operatur SMP abbażi tal-input regolat min-naħa tal-operatur li dan jirċievi. Filwaqt li l-NRA m’għandhomx bżonn jippreskrivu fid-dettall id-disinn preċiż tal-prodotti rilevanti tal-aċċess min-naħa tal-operatur, dawn għandhom jiżguraw li jkun sar test tar-replikabbiltà teknika għal servizz jew pakkett ġdid għall-konsumatur, li jiżgura li jiġu eżaminati għadd ta’ fatturi.

(21)

Meta l-NRAs jagħmlu t-test tar-replikabbiltà teknika jew meta jkunu qed jivvalutaw ir-riżultati tat-test li jkun għamel l-operatur SMP, dawn għandhom iqisu wkoll ir-riskju tal-monopolizzazzjoni tas-suq downstream permezz tal-offerta l-ġdida u l-impatt fuq l-innovazzjoni. Pereżempju, il-prodott rilevanti tal-aċċess min-naħa tal-operatur għandu jkun disponibbli għal min ifittex aċċess, fi żmien raġonevoli qabel l-operatur SMP jagħmel offerta korrispondenti għall-konsumatur, ħalli jkun evitat il-vantaġġ mhux xieraq taż-żmien għall-operatur SMP, jekk wieħed iqis il-bżonn ta’ operatur alternattiv effiċjenti li jiżviluppa u jadatta is-sistemi u l-proċessi tiegħu stess biex ikun jista’ joffri servizz ġdid kompetittiv għall-konsumatur.

(22)

Billi hu importanti li l-kompetizzjoni tiżgura r-replikabbiltà teknika, hu kruċjali li l-fornitur SMP regolat jiżgura r-replikabbiltà teknika tal-offerti ġodda għall-konsumatur qabel isiru u kull waqt wara li jkunu saru. Għaldaqstant, test tar-replikabbiltà teknika jista’ jsir qabel u wara li tkun saret offerta ġdida għall-konsumatur, skont meta l-NRA jidhrilha li jkun xieraq. Pereżempju, meta l-kapaċità tal-NRA li tippubblika d-dejta kummerċjali tal-operatur SMP tkun limitata bir-regoli tal-kunfidenzjalità skont il-liġi nazzjonali tagħha, l-NRA tista’ tagħżel li tagħmel it-test tar-replikabbiltà teknika wara li jinbdew is-servizzi għall-konsumatur.

MONITORAĠĠ TAL-KONFORMITÀ TAL-OBBLIGI TAN-NONDISKRIMINAZZJONI

L-Indikaturi Ewlenin tar-Rendiment

(23)

Minħabba n-nuqqas ta’ trasparenza fejn jidħol it-tqabbil bejn il-kwalità tas-servizz li l-operatur SMP jagħti lilu nnifsu u l-kwalità tas-servizz li jagħti lil parti terza li qed tfittex aċċess, ħafna drabi jkun ferm diffiċli li tinstab imġiba diskriminatorja, u allura li tiġi infurzata n-nondiskriminazzjoni f’konformità mal-Artikolu 10 tad-Direttiva 2002/19/KE. Il-KPIs huma l-aktar għodod xierqa biex tinstab imġiba diskriminatorja potenzjali u tissaħħaħ it-trasparenza fejn jidħlu t-twassil u l-kwalità tal-prodotti tal-operatur SMP regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur fis-swieq rilevanti. Sabiex tiżided it-trasparenza u tikber il-kunfidenza fis-suq, l-NRAs permezz tal-fora industrijali xierqa, jistgħu jiffaċilitaw il-ftehim bejn l-operatur SMP u parti terza li jfittxu aċċess dwar il-KPIs fid-dettall, u jiżguraw li dawn il-KPIs jiġu awditjati u ppubblikati b’tali mod li tkun tista’ tinstab imġiba diskriminatorja potenzjali minn kmieni. Il-KPIs għandhom ikunu relatati mal-attivitajiet ewlenin fiċ-ċiklu tal-forniment, li jkopri l-fażijiet kollha, jiġifieri mill-proċess tal-ordni, it-twassil jew il-forniment tas-servizz, il-kwalità tas-servizz inkluż il-ħsarat u kemm idumu biex jissewwew, u l-migrazzjoni minn min ifittex aċċess bejn inputs regolati differenti min-naħa tal-operatur.

Ftehimiet fil-Livell ta’ Servizz u Garanziji fil-Livell ta’ Servizz

(24)

Sabiex tkun żgurata nondiskriminazzjoni sħiħa, il-KPIs għandhom ikunu kkumplimentati minn SLAs u SLGs. Jekk jiġu imposti SLAs, ikun żgurat li min ifittex aċċess jingħata l-kwalità tas-servizz miftiehma, billi l-użu tal-SLGs korrispondenti jaġixxi bħala deterrent kontra l-imġiba diskriminatorja. L-NRAs għandhom jiġu involuti mill-qrib fl-iżvilupp tal-SLAs, pereżempju billi japprovaw l-SLAs li jkun żviluppa l-operatur SMP bħala parti minn offerta ta’ referenza regolatorja.

IL-METODOLOĠIJA TAL-IKKOSTJAR

Il-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar

(25)

Metodoloġija tal-ikkostjar li tfassal prezzijiet tal-aċċess li jirreplikaw kemm jista’ jkun lil dawk mistennija f’suq effettivament kompetittiv, hija xierqa biex jintlaħqu l-għanijiet tal-Qafas Regolatorju. Metodoloġija tal-ikkostjar bħal din għandha tissejjes fuq netwerk effiċjenti u modern, tirrifletti l-bżonn ta’ prezzijiet stabbli u prevedibbli maż-żmien tal-aċċess għar-ram min-naħa tal-operatur, li tevita varjazzjonijiet u ħasdiet sinifikanti, sabiex jinħoloq qafas ċar għall-investiment, u tkun kapaċi tiġġenera prezzijiet tar-ram orjentati lejn il-kost li jkunu jistgħu jankraw magħhom is-servizzi tal-NGA u jittrattaw kif xieraq u b’mod konsistenti l-impatt tat-tnaqqis fil-volumi li tikkawża t-tranżizzjoni minn ram għal NGA, jiġifieri li tkun evitata żieda artifiċjali fil-prezzijiet tal-aċċess għar-ram min-naħa tal-operatur li nkella jiġu osservati għax il-klijenti jaqilbu għan-netwerk NGA tal-operatur SMP.

(26)	L-irkupru tal-kostijiet hu prinċipju ewlieni f’metodoloġija tal-ikkostjar. Dan jiżgura li l-operaturi jkunu jistgħu jkopru l-kostijiet li jiġġarrbu b’mod effiċjenti u jirċievu lura redditu xieraq mill-kapital investit.

(27)	Metodoloġija tal-ikkostjar li tagħti sinjal ċar ta’ “ibni-jew-ixtri” toħloq bilanċ xieraq bejn li jkunu żgurati dħul effiċjenti u inċentivi biżżejjed għall-investiment, u b’mod partikolari t-tifrix ta’ netwerks tal-NGA biex b’hekk iwasslu servizzi broadband ġodda, aktar veloċi u ta’ kwalità aħjar.

(28)	Il-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar għandha tiżgura trasparenza u konsistenza fl-Unjoni. Din għandha tiżgura wkoll li ċ-ċirkostanzi nazzjonali speċifiċi jiġu riflessi f’approċċ konsistenzi ta’ mudellar.

(29)

Il-Metodoloġija tal-ikkostjar imsejħa BU LRIC+ (bottom-up long-run incremental costs plus) hija l-aħjar waħda biex jintlaħqu l-għanijiet ħalli jiġu ffissati l-prezzijiet regolati tas-servizzi tal-aċċess min-naħa tal-operatur. Din il-metodoloġija timmudella l-kapital inkrimentali (inkluż dak mitluf) u l-kostijiet operattivi li jġarrab operatur effiċjenti ipotetiku biex iforni is-servizzi kollha tal-aċċess u jżid mark-up għal irkupru strett tal-kostijiet komuni. Għaldaqstant il-metodoloġija tal-BU LRIC + tippermetti għall-irkupru tal-kostijiet kollha mġarrba b’mod effiċjenti.

(30)

Il-metodoloġija tal-BU LRIC + tikkalkula l-kostijiet attwali b’mod progessiv (jiġifieri skont teknoloġiji aġġornati, id-domanda mistennija, u l-bqija) li jġarrab operatur effiċjenti tan-netwerk biex daż-żmien jibni netwerk modern li jkun jiflaħ jagħti dawn is-servizzi oħra. Għaldaqstant, il-BU LRIC + jagħti sinjali tajbin u effiċjenti għad-dħul.

(31)

Meta n-netwerks tal-kejbil, tal-fibra (FttX) u, sa ċertu punt, mobbli (b’mod partikolari n-netwerks mobbli LTE jew Evoluttivi fit-Tul) ikunu qed jikkompetu man-netweks tar-ram, l-operaturi SMP jirreaġġixxu billi jaġġornaw in-netwerks tar-ram tagħhom u bil-mod il-mod jibdluhom b’NGA biex jindirizzaw it-theddida ta’ kompetizzjoni. Għaldaqstant, peress li daż-żmien l-ebda operatur ma jibni netwerk tar-ram pur, il-metodoloġija tal-BU LRIC + tikkalkula l-kostijiet attwali għat-tifrix ta’ netwerk tal-NGA effiċjenti u modern.

(32)	Dan in-netwerk tal-NGA effiċjenti ikun jikkonsisti kollu kemm hu, jew parti minnu, minn elementi ottiċi skont iċ-ċirkostanzi nazzjonali u għandu jkun kapaċi jilħaq il-miri tal-Aġenda Diġitali għall-Ewropa stabbiliti fejn jidħlu l-medda tal-frekwenzi, il-kopertura u l-użu.

(33)	Valutazzjoni tal-assi ta’ netwerk tal-NGA bħal din bil-kostijiet attwali, jirrifletti l-aħjar il-proċess kompetitti sottostanti u, b’mod partikolari, ir-replikabbiltà tal-assi.

(34)

B’differenza mill-assi, bħat-tagħmir tekniku u l-mezz tat-trażmissjoni (bħal pereżempju il-fibra), l-assi tal-inġinerija ċivili (bħal pereżempju l-kanali, it-trinek u l-arbli) huma assi li x’aktarx ma jistgħux jiġu rreplikati. Il-bidla teknoloġika u l-livell tal-kompetizzjoni u d-domanda tal-bejgħ mhux mistennija jħallu operaturi alternattivi jifirxu infrastruttura paralleli tal-inġinerija ċivili, għallinqas meta l-assi storiċi tal-infrastruttura tal-inġinerija ċivili jkunu jistgħu jerġgħu jintużaw għall-finijiet tat-tifrix ta’ netwerk tal-NGA.

(35)

Fil-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar, il-Bażi Regolatorja tal-Assi (RAB) li tikkorrispondi mal-assi storiċi tal-inġinerija ċivili hi vvalutata skont il-kostijiet attwali filwaqt li titqies il-ħajja ekonomika li għaddiet tal-assi u allura l-kostijiet li l-operatur SMP regolat diġà rkupra. Dan l-approċċ jagħti sinjali ta’ dħul effiċjenti fis-suq għad-deċiżjonijiet dwar “ibni” jew “ixtri”, u jevita r-riskju ta’ rkupru żejjed tal-kostijiet għal infrastruttura ċivili storika li tista’ terġa’ tintuża. Irkupru żejjed tal-kostijiet jaf ma jkunx ġustifikat biex jiżgura dħul effiċjenti u biex jippreserva l-inċentivi għall-investiment għax l-alternattiva “ibni” ma tkunx ekonomikament fattibbli għal din il-kategorija tal-assi.

(36)

Il-metodu ta’ indiċjar jiġi applikat biex jiġu kkalkulati l-kostijiet attwali għar-RAB li tikkorrispondi għall-assi storiċi riutilizzabbli tal-inġinerija ċivili. Dan il-metodu hu ppreferut għax hu prattiku, sod u trasparenti. Dan jistrieħ fuq id-dejta passata dwar l-infiq, id-deprezzament akkumulat, u d-disponiment tal-assi, sakemm dawn ikunu disponibbli mill-kontijiet u r-rapporti finanzjarji statutorji u regolati tal-operatur SMP regolat u skont indiċi tal-prezz disponibbli pubblikament bħall-indiċi tal-prezz għall-konsumatur.

(37)

Għaldaqstant, ir-RAB inizjali li tkun tikkorrispondi għall-assi storiċi riutilizzabbli tal-inġinerija ċivili, tiġi ffissata bil-valur tar-rendikont regolatorju, nett tad-deprezzament akkumulat meta jkun qed isir il-kalkolu, u indiċjata b’indiċi tal-prezz xieraq, bħall-indiċi tal-prezz għall-konsumatur.

(38)

Ir-RAB inizjali tibqa’ tiġi bblokkata aktar u riportata minn perjodu regolatorju għal li jmiss. L-ibblukkar tar-RAB jiżgura li ladarba assi storiku irreplikabbli riutilizzabbli tal-inġinerija ċivili, jiġi deprezzat għalkollox, din l-assi ma tibqax parti mir-RAB, u għalhekk ma tibqax tirrappreżenta kost għal min ifittex aċċess, bħalma ma jibqax kost għall-operatur SMP. Dan l-approċċ ikompli jiżgura rinumerazzjoni xierqa għall-operatur SMP u fl-istess waqt jagħti ċertezza regolatorja kemm lill-operatur SMP kif ukoll lil min ifittex aċċess maż-żmien.

(39)

Il-linji attivi tar-ram qed jonqsu minħabba li l-klijenti qed jaqilbu għan-netwerks tal-kejbil u/jew mobbli. L-immudellar ta’ netwerk wieħed tal-NGA effiċjenti għar-ram u l-prodotti tal-aċċess tal-NGA jinnewtralizza l-effett tal-inflazzjoni tal-volum li joħloq l-immudellar ta’ netwerk tar-ram, jekk il-kostijiet fissi tan-netwerk jitqassmu fost għadd dejjem inqas ta’ linji attivi tar-ram. B’dan ikun jista’ jitmexxa b’mod progressiv il-volum tat-traffiku minn ram għal NGA bit-tifrix tal-NGA u biex wieħed jaqleb għal NGA. Il-volum tat-traffiku li jimxi għal infrastrutturi oħra biss (pereżempju tal-kejbil, mobbli), li ma jkunx inkluż fil-mudell tal-kost, se jżid il-kostijiet tal-unità.

(40)

Fil-dawl tal-prinċipju tan-newtralità teknoloġika u minħabba ċirkostanzi nazzjonali differenti, l-NRAs għandhom bżonn livell ta’ flessibbiltà biex jimmudellaw dan in-netwerk tal-NGA effiċjenti u modern. Għalhekk in-netwerk tal-NGA jista’ jissejjes fuq waħda mill-bosta teknoloġiji tal-aċċess u tipoloġiji tan-netwerk disponibbli għall-operaturi biex jifirxu netwerk tal-NGA.

(41)

Netwerk tal-FttH, netwerk tal-FttC jew taħlita tat-tnejn jistgħu jitqiesu bħala netwerk tal-NGA effiċjenti u modern. B’dan l-approċċ, il-kost ikkalkulat għan-netwerk tal-NGA għandu jiġu aġġustat biex jirrifletti l-karatteristiċi differenti ta’ netwerk tar-ram. Dan jeħtieġ li tiġi kkalkulata d-differenza fil-kost bejn prodott tal-aċċess ibbażat fuq NGA u prodott tal-aċċess ibbażat kollu kemm hu fuq ir-ram, billi jsiru l-aġġustamenti rielvanti fl-inġinerija tan-netwerk fil-mudell tal-NGA biex jinstab il-prezz tal-aċċess għar-ram min-naħa tal-operatur. Meta jiġu biex jistabbilixxu l-ħajja ekonomika tal-assi f’netwerk immudellat tal-FttC, l-NRAs għandhom iqisu l-iżviluppi teknoloġiċi u tan-netwerk li huma mistennija jsiru fil-komponenti differenti tan-netwerk.

(42)

Meta t-tipoloġija tan-netwerk tal-NGA li trid tiġi mmudellata tkun differenti min-netwerk tar-ram sal-punt li l-aġġustamenti tal-inġinerija fil-mudell tal-inġinerija tal-NGA ma jkunux fattibbli, l-NRAs jistgħu jiksbu l-kost tar-ram billi jimmudellaw netwerk overlay tal-NGA, li fih, żewġ netwerks paralleli (ram u fibra, FttH jew FttC) ikunu jaqsmu sa ċertu punt l-istess netwerk għall-infrastruttura ċivili. B’dan l-approċċ, l-effett tal-inflazzjoni tal-volum jiġi nnewtralizzat għall-assi tal-inġinerija ċivili għax in-netwerks tar-ram u tal-fibra mmudellati jkunu jużaw bejniethom l-assi tal-inġinerija ċivili. Għalhekk il-kostijiet tal-unità ta’ dawn l-assi, li jirrappreżentaw l-akbar biċċa tal-kostijiet f’netwerk tal-aċċess, jibqgħu stabbli.

Skeda tal-implimentazzjoni tal-metodoloġija tal-ikkostjar

(43)

Hu meħtieġ perjodu ta’ tranżizzjoni twil biżżejjed biex ikun evitat it-tfixkil bla bżonn u biex jingħata approċċ regolatorju stabbli u trasparenti. La l-NRAs għandhom jimplimentaw il-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar u allura l-operaturi għandhom bżonn jadattaw il-pjanijiet kummerċjali tagħhom skont dan, il-perjodu ta’ tranżizzjoni jitqies xieraq sal-31 ta’ Diċembru 2016. L-NRAs mhumiex mitluba jżommu mudelli tal-kost biex jikkalkulaw il-prezzijiet tal-aċċess għar-ram min-naħa tal-operatur meta ma jkunx hemm regolamentazzjoni ex ante tal-prezz imposta, bħal pereżempju n-nuqqas ta’ domanda għal dawn is-servizzi.

(44)

F’konformità mal-prinċipji tat-trasparenza l-prevedibbiltà regolatorji, kif ukoll il-ħtieġa li tkun żgurata l-istabbiltà fil-prezzijiet, il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi faxxa tal-prezzijiet li fiha tantiċipa li se jaqgħu l-prezzijiet tal-aċċess unbundled sħaħ medji ta’ kull xahar għal-loop lokali tar-ram għall-kiri (netti mit-taxxi kollha), meta tiġi applikata l-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar.

(45)

Ir-rwol ewlieni tal-faxxa hu li jiggwida l-NRAs meta jimplimentaw il-metodoloġija tal-ikkostjar biex jilħqu l-għanijiet ġenerali tar-Rakkomandazzjoni jiġifieri l-istabbiltà u l-prevedibbiltà tal-prezzijiet tal-aċċess għar-ram. Meta, malli tidħol fis-seħħ din ir-Rakkomandazzjoni, il-prezzijiet regolati tal-aċċess LLU għar-ram ta’ kull xahar ikunu barra mill-faxxa f’xi Stati Membri, l-NRAs li jkunu qed jimplimentaw il-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar f’dawn l-Istati Membri għandhom jagħmlu dan minnufih. Dan hu għalihom biex jivvalutaw jekk il-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar tkunx teħtieġ aġġustamenti fil-prezz ftit ftit sal-31 ta’ Diċembru 2016, b’mod partikolari f’dawk l-Istati membri fejn il-prezzijiet tal-aċċess bħalissa mhumiex orjentati lejn il-kost, u għalhekk aktarx ikunu jeħtieġu aktar aġġustamenti sinifikanti fil-prezz. Biex jitneħħa d-dubju, din ir-Rakkomandazzjoni ma teħtieġx li l-NRAs jimponu prezzijiet tal-aċċess fil-faxxa meta l-NRA tapplika l-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar jew il-metodoloġija użata skont il-punt 40.

(46)	Il-prezzijiet tal-aċċess jitqiesu stabbli anke meta dawn isegwu xejra f’termini nominali. Madankollu dawn m’għandhomx ivarjaw b’mod sinifikanti matul il-perjodu rilevanti taż-żmien u għalhekk jibqgħu prevedibbli.

(47)

Skont il-prinċipji tat-trasparenza u l-prevedibbiltà regolatorji, kif ukoll il-ħtieġa li tkun żgurata l-istabbiltà fil-prezzijiet, il-metodoloġija applikati bħalissa ħlief il-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar jistgħu wkoll jilħqu l-kundizzjonijiet stabbiliti fil-punt 40. L-applikazzjoni ta’ dan il-prinċipji lil Stati Membri individwali għandha tiġi vvalutata abbażi ta’ każ b’każ u jagħti permess għal valutazzjoni bikrija b’notifika lill-Kummissjoni, il-BEREC jew NRAs oħra qabel il-31 ta’ Diċembru 2016.

(48)

L-NRAs b’riżorsi limitati, jista’ jkollhom il-bżonn eċċezzjonali ta’ perjodu ta’ tranżizzjoni lil hinn mill-2016 biex jitħejja l-mudell rakkomandat tal-ikkostjar. F’dawn iċ-ċirkostanzi, NRA għandu jqis li jistabbilixxi prezzijiet interim li jkunu bbażati fuq punt referenzjali li jqis biss medja tar-rati tal-aċċess stabbiliti mill-NRAs f’konformità mat-termini ta’ din ir-Rakkomandazzjoni. Fil-perjodu interim, l-NRAs ikkonċernati jistgħu jitolbu għall-appoġġ prattiku u l-gwida tal-BEREC biex jegħlbu din il-limitazzjoni tar-riżorsi u, b’mod partikolari, il-kost biex tiġi implimentata l-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar.

IN-NONIMPOŻIZZJONI TAL-PREZZIJIET REGOLATI TAL-AĊĊESS MIN-NAĦA TAL-OPERATUR FUQ IN-NETWERKS TAL-NGA

(49)

Minħabba l-inċertezza attwali fid-domanda dwar il-forniment ta’ servizzi tal-broadband b’veloċità għolja, hu importanti li jkun hemm ċertu livell ta’ flessibbiltà fl-ipprezzar biex jiġu ttestjati l-punti tal-prezz u jitfasslu prezzijiet xierqa għall-penetrazzjoni, sabiex jiġu promossi l-investiment u l-innovazzjoni effiċjenti skont l-Artikolu 8(5)(d) tad-Direttiva 2002/21/KE u dawn l-operaturi jitħallew jinvestu fin-netwerks tal-NGA. B’dan l-operaturi SMP u min ifittex aċċess ikunu jistgħu jaqsmu parti mir-riskju tal-investiment billi jiddifferenzjaw il-prezzijiet tal-aċċess min-naħa tal-operatur skont kemm qed jimpenja ruħu min ifittex aċċess. Dan jista’ jwassal għal prezzijiet orħos għall-ftehimiet fit-tul b’garanziji tal-volum, li jaf iwasslu biex min ifittex aċċess jieħu parti mir-riskji assoċjati mad-domanda inċerta. Barra minn hekk, il-flessibbiltà fl-ipprezzar fil-livell tal-operaturi hi meħtieġa biex min ifittex aċċess kif ukoll in-negozju għall-konsumatur tal-operatur SMP ikunu jistgħu jintroduċu d-differenzjazzjoni fil-prezz fis-suq tal-broadband għall-konsumatur ħalli jiġu indirizzati aħjar l-preferenzi tal-konsumatur u titrawwem penetrazzjoni tas-servizzi tal-broadband b’veloċità għolja ħafna.

(50)

F’konformità mal-punti 48 sa 57, sabiex ikun evitat li din il-flessibbiltà fl-ipprezzar twassal għal prezzijiet eċċessivi fi swieq fejn instab SMP, din għandha tkun akkumpanjata b’salvagwardji addizzjonali biex titħares il-kompetizzjoni. Għal dan il-għan, l-obbligu aktar strett tan-nondiskriminazzjoni, jiġifieri l-EoI u r-replikabbiltà teknika, għandu jiġi kkumplimentat b’replikabbiltà ekonomika garantita ta’ prodotti downstream flimkien ma’ regolamentazzjoni tal-prezzijiet tal-prodotti tal-aċċess għar-ram min-naħa tal-operatur.

(51)

Sabiex tkun żgurata t-trasparentza u biex jitħeffef il-monitoraġġ tal-evoluzzjoni tal-ambjent tal-investiment għall-broadband tal-NGA kif ukoll il-kundizzjonijiet kompetittivi, l-NRAs għandhom jitolbu lill-operaturi biex lill-NRAs jipprovdulhom informazzjoni aġġornata, inklużi dwar l-investiment u l-pjanijiet tat-tifrix tal-NGA b’mod regolari. Ir-riżultati ta’ xi eżerċizzju ta’ monitoraġġ bħal dan se jservi wkoll bħala input għall-proċess tal-monitoraġġ mill-BEREC dedikat u n-netwerk ta’ esperti tal-Kummissjoni kif jissemma fil-premessa 69.

(52)

Fid-dawl tal-benefiċċji tal-flessibbiltà fl-ipprezzar f’dawn iċ-ċirkostanzi, bl-approċċ rakkomandat, il-prezzijiet tal-aċċess min-naħa tal-operatur għal inputs min-naħa tal-operatur tal-NGA passivi jew inputs min-naħa tal-operatur tal-NGA mhux fiżiċi jew virtwali li joffru l-istess funzjonalitajiet, jitqiesu ristretti biżżejjed (jiġifieri l-problemi tal-kompetizzjoni relatati mal-prezz jitqiesu li qed jiġu indirizzati b’mod effettiv) meta: (i) ikun hemm restrizzjonijiet fil-prezz għall-konsumatur li jistgħu jidhru u li jkunu ġejjin mill-kompetizzjoni tal-infrastruttura jew prezz ankra li jkun ġej mill-prezzijiet tal-aċċess għar-ram min-naħa tal-operatur orjentati lejn il-kost, u (ii) it-test ex ante tar-replikabbiltà ekonomika jkun fis-seħħ meta r-regolamentazzjoni tal-prezzijiet min-naħa tal-operatur m’għandhiex tiġi imposta, u (iii) ikun hemm obbligu li jingħataw servizzi tal-aċċess min-naħa tal-operatur abbażi ta’ EoI. Fi kliem ieħor, meta tiġi applikata EoI u l-NRAs jidhrilhom li s-salvagwardji kompetittivi t’hawn fuq huma fis-seħħ, dawn m’għandhomx jimponu prezz tal-aċċess regolat għal dawk l-imputs tal-NGA min-naħa tal-operatur.

(53)

Għal inputs attivi tal-NGA min-naħa tal-operatur, jeżistu salvagwardji kompetittivi biżżejjed jekk min ifittex aċċess ikun jista’ jistrieħ fuq prodotti upstream fis-suq għal aċċess għall-infrastruttura tan-netwerk (pereżempju aċċess diżassoċjat jew aċċess kważi diżassoċjat), li jingħata abbażi ta’ EoI, diment li t-teħid proprju ta’ dawn il-prodotti upstream jew il-preżenza ta’ infrastrutturi alternattivi joħolqu restrizzjoni dimostrabbli fil-prezz għall-konsumatur, ħalli ma jkunx hemm bżonn salvagwardji addizzjonali fil-livell tal-bejgħ min-naħa tal-operatur.

(54)

Din ir-restrizzjoni dimostrabbli fil-prezz għall-konsumatur, ma tkunx b’saħħitha biżżejjed biex wieħed jikkonkludi li s-suq rilevanti min-naħa tal-operatur hu kompetittiv b’mod effettiv u għalhekk li l-ebda operatur m’għandu SMP. Iżda din ir-restrizzjoni fil-prezz għall-konsumatur għandha tippreveni li l-operatur li għandu SMP fil-livell tal-bejgħ min-naħa tal-operatur milli jfassal prezzijiet eċċessivi għall-konsumatur.

(55)

In-nonimpożizzjoni jew it-tneħħija tal-prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur għan-netwerks tal-NGA skont il-punti 48 u 49 huma mingħajr preġudizzju għall-miżuri li jittieħdu biex jiġu indirizzati l-marġnijiet mhux biżżejjed li joħorġu mit-test ex ante tar-replikabbiltà ekonomika kif inhu stipulat f’din ir-Rakkomandazzjoni għall-finijiet biex tiġi salvagwardjata l-kompetizzjoni meta r-regolamentazzjoni tal-prezzijiet min-naħa tal-operatur m’għandhiex tiġi imposta fuq l-operatur SMP.

(56)

Jekk il-prodott li joffri l-operatur SMP fin-netwerk tal-aċċess storiku ma jkunx jista’ jeżerċita restrizzjoni dimostrabbli fil-prezz għall-konsumatur fuq il-prodott tal-NGA (pereżempju fil-każ ta’ diżattivazzjoni tar-ram), fil-prinċipju dan ikun jista’ jinbidel bi prodott ibbażat fuq NGA maħdum apposta biex ikollu l-istess l-karatteristiċi tal-prodott. Madankollu, mhux maħsub li din l-ankra bbażata fuq NGA se jkun hemm bżonnha fil-futur qarib jew qabel l-2020.

(57)

Il-proċess għall-implimentazzjoni tal-EoI għandha tistabbilixxih l-NRA wara li tkun ikkonsultat mal-operatur SMP u l-partijiet interessati. Pjan direzzjonali fid-dettall li jistabbilixxi l-miri ewlenin meħtieġa għall-implimentazzjoni sħiħa tal-EoI għall-prodotti tal-aċċess rilevanti għandhom ikunu parti mill-miżura adottata.

(58)

Il-benefiċċju ta’ impenn sod għal implimentazzjoni f’waqtha ta’ miżuri tan-nondiskriminazzjoni għandu jipprovdi salvagwardji biżżejjed biex il-flessibbiltà fl-ipprezzar tkun tista’ ssir qabel l-implimentazzjoni sħiħa tal-pjan direzzjonali, u jaf ikollha effett pożittiv immedjat fuq l-inċentivi tal-investiment. Min-naħa l-oħra, hemm bżonn ftit diskrezzjoni għall-NRAs dwar l-għażla taż-żmien għall-implimentazzjoni tal-flessibbiltà fl-ipprezzar ħalli tkun protetta l-kompetizzjoni, b’mod partikolari biex ikun evitat ir-riskju li jitfixklu l-ftehimiet eżistenti tal-aċċess.

(59)

Jekk l-operatur SMP regolat ma jżomm kelmtu fejn jidħlu l-impenji tiegħu fil-pjan direzzjonali, dan iwassal għal konsegwenzi b’effett ta’ deterrent. B’mod partikolari, in-nuqqas ta’ konformità ma’ waħda jew għadd ta’ passi importanti tal-pjan direzzjonali għandu jwassal għal treġġigħ lura tas-suppożizzjoni li l-EoI tkun ġiet imposta, kif jissemma fil-punt 51 ta’ din ir-Rakkomandazzjoni. Minħabba f’hekk, il-kundizzjonijiet tan-nondiskriminazzjoni biex ma jiġux imposti jew jinżammu prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur għan-netwerks tal-NGA, ma jibqgħux jiġu ssodisfati u għandhom iwasslu għall-impożizzjoni mill-ġdid ta’ prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur jew għall-NRA biex tuża s-setgħat tagħha li timponi penali skont il-Qafas Regolatorju.

(60)

Sabiex il-prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur ikunu jistgħu jiġu imposti meta ma jkunx hemm konformità mal-obbligu tan-nondiskriminazzjoni kif stabbilit fil-punt 54 mingħajr il-bżonn li l-NRAs jerġgħu jagħmlu analiżi ġdida tas-suq, dawn il-konsegwenzi possibbli għandhom ikunu parti mill-miżura notifikata fil-bidu filwaqt li d-dejta kummerċjali li fuqha l-NRA ibbażat l-ewwel analiżi tas-suq ma tkunx tbiddlet b’mod sinifikanti. Li jkunx hemm ir-rekwiżit biex issir analiżi ġdida tas-suq huwa mingħajr preġudizzju għall-ħtieġa li tiġi notifikata kull emenda fir-rimedji skont il-proċedura tal-Artikolu 7.

(61)

Biex ikun stabbilit jekk min ifittex aċċess alternattiv ikunx jista’ jirreplika ekonomikament offerta downstream li jipprovdi l-operatur SMP bl-input regolat disponibbli min-naħa tal-operatur, meta r-regolamentazzjoni tal-prezzijiet min-naħa tal-operatur m’għandhiex tiġi imposta, l-NRA għandha tagħmel test tar-replikabbiltà ekonomika.

(62)

Minħabba l-inċertezzi fejn tidħol id-domanda attwali għal servizzi għall-konsumatur ibbażati fuq NGA, l-operaturi SMP li l-inputs min-naħa tal-operatur tal-NGA tagħhom ma jkunux soġġetti għal prezzijiet tal-aċċess regolati, jistgħu jużaw strateġiji għall-penetrazzjoni tal-ipprezzar ħalli tiżdied id-domanda tal-konsumatur għal dawn is-servizzi għall-konsumatur ibbażati fuq NGA. It-test tar-replikabbiltà ekonomika għandu l-għan li, mal-bqija tas-salvagwardji kompetittivi li ddaħħlu bħall-EoI, it-test tar-replikabbiltà teknika, u restrizzjoni dimostrabbli tal-prezz għall-konsumatur li tkun ġejja minn ankra tar-ram jew infrastrutturi alternattivi, jiżgura li l-operaturi SMP ma jabbużawx din il-flessibbiltà fl-ipprezzar ħalli jeskludu kompetituri (potenzjali) mis-suq. Il-gwida mogħtija fl-Anness II hi limitata għall-applikazzjoni tal-punt 56.

(63)

Dan it-test se jkun mingħajr preġudizzju għat-testijiet ex post tal-pressjoni fuq il-marġni li huma applikati skont il-liġi tal-kompetizzjoni mill-Kummissjoni u/jew mill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti għall-kompetizzjoni. Barra minn hekk, l-NRAs jistgħu japplikaw ukoll testijiet ex ante tal-pressjonijiet fuq il-marġni għal inputs regolati min-naħa tal-operatur ħalli jkun żgurat li l-ipprezzar tal-aċċess min-naħa tal-operatur ta’ prodotti tal-aċċess ibbażati fuq ir-ram ma jxekklux il-kompetizzjoni fil-livell tal-bejgħ lill-konsumatur jew biex ikun żgurat spazju ekonomiku adegwat bejn l-inputs differenti tal-aċċess għar-ram. Madankollu, l-istrateġiji għall-penetrazzjoni tal-ipprezzar ma għandhomx jitqiesu għal inputs storiċi bbażati fuq ir-ram minħabba l-maturità tas-suq u l-orjentament lejn il-kostijiet ġeneralment applikabbli għall-inputs min-naħa tal-operatur ibbażati fuq ir-ram.

(64)

L-NRAs għandhom jiżguraw li l-marġni bejn il-prezz tal-operatur SMP għall-konsumatur u l-prezz ta’ input tal-NGA min-naħa tal-operatur ikopri il-kostijiet downstream inkrementali u persentaġġ raġonevoli tal-kostijiet komuni. Meta r-regolamentazzjoni tal-prezzijiet min-naħa tal-operatur għall-inputs min-naħa tal-operatur tal-NGA m’għandhiex tiġi imposta fuq l-operatur SMP f’każ li s-salvagwardji addizzjonali jiġu implimentati skont din ir-Rakkomandazzjoni, in-nuqqas ta’ replikabbiltà ekonomika jista’ jidher jekk jintwera li l-fergħa tad-downstream għall-konsumatur tal-operatur SMP nnifsu ma tkunx tista’ tinnegozja bi qligħ abbażi tal-prezz upstream li l-fergħa operattiva upstream tal-operatur SMP titlob lill-kompetituri tiegħu (it-testijiet tal-EEO (operatur effiċjenti bl-istess mod)). Bl-istandard tal-EEO, l-NRAs ikunu jistgħu jappoġġaw l-investimenti tal-operaturi SMP f’netwerks tal-NGA u jagħtu inċentivi għall-innovazzjoni fis-servizzi bbażati fuq l-NGA.

(65)

Meta jkunu japplikaw ċirkostanzi speċifiċi tas-suq, bħal meta d-dħul fis-suq jew it-twessigħ tiegħu ikunu ġew frustrati fil-passat, l-NRAs jistgħu jaġġustaw għall-iskala lill-kostijiet tal-operatur SMP, sabiex jiżguraw li r-replikabbiltà ekonomika tkun prospett realistiku. F’dawn il-każijiet, l-iskala raġonevolment effiċjenti li tidentifika l-NRA m’għandhiex tmur lil hinn minn dik ta’ struttura tas-suq b’għadd biżżejjed ta’ operaturi li jikkwalifikaw, ħalli tkun żgurata kompetizzjoni effettiva.

(66)

L-NRA għandha tistabbilixxi l-proċedura u l-parametri li se tħaddem meta tkunu qed tagħmel it-testijiet ex ante tar-replikabbiltà ekonomika, u tippubblikahom bil-quddiem fil-miżura tagħha li tiġi adottata wara analiżi tas-suq. L-NRA tista’ tagħmel it-test qabel titnieda offerta ġdida għall-konsumatur mingħand l-operatur SMP, eż: jekk l-NRA ikun jidhrilha li jixraq tallinja ż-żmien għat-test tar-replikabbiltà ekonomika mat-test għar-replikabbiltà teknika anke jekk dan isir qabel it-tnedija. L-NRA ma għandhiex tagħmel it-test għal kull offerta ġdida għall-konsumatur iżda fejn jidħlu l-prodotti ewlenin biss li trid tidentifika l-NRA. NRA tista’ tagħmel it-test fuq inizjattiva tagħha stess, pereżempju fl-istadji bikrija tal-implimentazzjoni ta’ miżura li tippermetti flessibbiltà fl-ipprezzar fin-netwerks tal-NGA, b’mod partikolari meta fil-passat il-prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur ikunu ġew imposti, jew biex iwieġbu għall-bidliet fl-istruttura tas-suq, pereżempju minħabba l-iżviluppi teknoloġiċi.

(67)

It-test tar-replikabbiltà ekonomika li stabbilixxiet l-NRA bil-quddiem għandu jkun dettaljat kif xieraq u għall-inqas għandu jkun fih sett ta’ parametri rilevanti sabiex ikunu żgurati l-prevedibbiltà u t-trasparenza meħtieġa għall-operaturi. L-NRAs għandhom japplikaw mudell tal-LRIC + filwaqt li jqisu l-kostijiet downstream awditjati tal-operatur SMP u jivvalutaw il-marġni kemm qala’ bejn l-aktar prodotti rilevanti għall-konsumatur inklużi s-servizzi broadband (il-prodotti ewlenin) u l-input regolati tal-aċċess għall-NGA l-aktar użat jew identifikat, skont approċċ li jħares ‘il quddiem, bħala l-aktar rilevanti biex iwassal dawn il-prodotti għall-konsumatur għall-perjodu tar-reviżjoni tas-suq inkwistjoni. Id-disinn tat-test, li japplika għall-kostijiet downstream awditjati tal-operatur SMP u għal prodotti ewlenin biss, għandu l-għan li jiżgura li l-investimenti tal-NGA u l-effett tal-flessibbiltà fl-ipprezzar rakkomandata ma jixxekklux minn din is-salvagwardja. Sabiex ma ikun eskluż is-sussidjar trasversali bejn prodotti differenti f’pakketti jew ta’ portafoll, l-NRAs għandhom jagħmlu biss test ta’ livell wieħed, jiġifieri bejn is-servizzi għall-konsumatur u l-iktar input tal-aċċess tal-NGA rilevanti għal min ifittex aċċess (pereżempju, aċċess fibra fil-kaxxetta, unbundling virtwali). Madankollu, maż-żmien jista’ jkun li input tal-aċċess tal-NGA ġdid issir aktar prominenti (pereżempju diżassoċjar tal-fibra fl-ODF) u għalhekk it-test tar-replikabbiltà ekonomika għandu jsir b’referenza għal dan l-input il-ġdid minflok għall-input l-aktar użat qabel. Jekk iċ-ċirkostanzi kompetittivi nazzjonali juru differenza bejn żoni ġeografiċi mil-lat tal-input tal-aċċess tal-NGA użat (pereżempju fiż-żoni rurali u fiż-żoni densament popolati), l-NRAs għandhom ivarjaw it-test ibbażat fuq l-input speċifiċi identifikati bħala dawk l-aktar rilevanti.

(68)

L-NRAs jaf ma jkunux jistgħu jsibu dawn ir-restrizzjonijiet kompetittivi msemmija hawn fuq fil-firxa kollha tas-suq definit. Meta l-NRAs ma jkunux jistgħu jikkonkludu li l-kundizzjonijiet kompetittivi differenti huma stabbli maż-żmien u tali li jistgħu jiġġustifikaw id-definizzjoni ta’ swieq subnazzjonali, l-NRAs għandhom iqisu li jwieġbu għall-kundizzjonijiet kompetittivi diverġenti billi japplikaw għadd ta’ rimedji differenzjati, jiġifieri billi jneħħu r-regolamentazzjoni tal-prezzijiet min-naħa tal-operatur għal dawk iż-żoni biss, fejn is-salvagwardji meħtieġa tal-kompetizzjoni jkunu jistgħu jiġu stabbiliti. Meta l-NRA ikun jidhrilha li l-kundizzjonijiet kompetittivi u regolatorji huma tali li l-operatur SMP ikun ristrett biżżejjed fl-iffissar tal-prezzijiet tiegħu, l-NRA, bl-applikazzjoni tal-Qafas Regolatorju, tista’ tieqaf milli timponi regolazzjoni tal-prezz. L-implimentazzjoni tas-separazzjoni funzjonali jew volontarja f’konformità mal-Artikoli 13a jew 13b tad-Direttiva 2002/19/KE (id-Direttiva dwar l-Aċċess) rispettivament, għandha titqies b’mod xieraq fil-valutazzjoni tal-adegwatezza li ma tiġix imposta regolazzjoni tal-prezz fuq netwerks tal-ġenerazzjoni li jmiss.

(69)

Il-BEREC u l-Kummissjoni qablu li l-implimentazzjoni ta’ din ir-Rakkomandazzjoni se tiġi segwita mill-qrib f’netwerk dedikat ta’ esperti bejn il-Kummissjoni u l-BEREC biex l-impatti prattiċi tar-Rakkomandazzjoni isirilhom monitoraġġ, l-aktar l-impatt fuq l-investiment, il-kompetizzjoni u l-prezzijiet min-naħa tal-konsumatur, u skont il-bżonn jagħti gwida lill-NRAs. Dan għandu jgħin biex jiġu indirizzati f’waqthom u b’mod koperattiv, xi konsegwenzi mhux maħsuba. Dan in-netwerk dedikat ta’ esperti se jgawdi mill-input li jagħtu l-NRAs fejn tidħol l-informazzjoni aġġornata dwar l-investiment tal-operaturi u l-pjanijiet tat-tifrix tal-NGA kif inhu previst fil-punt 55.

ADOTTAT DIN IR-RAKKOMANDAZZJONI:

GĦAN U KAMP TA’ APPLIKAZZJONI

Din ir-Rakkomandazzjoni għandha l-għan li jittejbu l-kundizzjonijiet regolatorji sabiex tiġi promossa kompetizzjoni effettiva, issaħħaħ is-suq uniku għal netwerks u servizzi tal-komunikazzjoni elettronika, u tħeġġeġ l-investimenti fin-netwerks tal-NGA (tal-aċċess tal-ġenerazzjoni li jmiss). Din tgħin, b’mod teknoloġikament newtrali, għall-għanijiet ġenerali tal-Istrateġija Ewropa 2020 li jiżdiedu t-tkabbir u l-impjiegi, titqajjem l-innovazzjoni u fl-aħħar mill-aħħar għal servizzi diġitali aktar effiċjenti lill-utenti finali fl-Unjoni u biex tiżdied l-inklużjoni diġitali. Din għandha l-għan ukoll li żżid iċ-ċertezza legali u l-previdibilità regolatorja fid-dawl tal-orizzonti fit-tul tal-investiment fin-netwerks tal-NGA.

Meta, waqt il-proċeduri ta’ analiżi tas-suq li jsiru skont l-Artikolu 15 u l-Artikolu 16(4) tad-Direttiva 2002/21/KE, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali (NRAs) isibu li suq imsemmi fil-punt 5 hawn taħt ma jkunx effettivament kompetittiv u jidentifikaw impriżi li individwalment jew b’mod konġunt għandhom saħħa sinifikanti fis-suq (SMP) fuq dak is-suq (bħala operatur(i) SMP), dawn għandhom jimponu, meta xieraq, l-obbligi tan-nondiskriminazzjoni fejn jidħlu l-interkonnessjoni u/jew l-aċċess, skont l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2002/19/KE u l-kontroll tal-prezzijiet u l-kontabbilità tal-kost, b’mod partikolari l-orjentament lejn il-kost, skont l-Artikolu 13 tad-Direttiva 2002/19/KE.

Din ir-Rakkomandazzjoni għandha x’taqsam mal-applikazzjoni ta’ dawk l-obbligi u tistabbilixxi approċċ komuni għall-promozzjoni tal-implimentazzjoni konsistenti u effettiva tagħhom fejn jidħlu n-netwerks storiċi u tal-NGA meta dawn jippermettu l-forniment tas-servizzi tal-broadband.

Din ir-Rakkomandazzjoni tagħti aktar gwida dwar il-prinċipji regolatorji stabbiliti bir-Rakkomandazzjoni 2010/572/UE, b’mod partikolari l-kundizzjonijiet li skonthom għandha jew ma għandhiex tiġi applikata r-regolamentazzjoni tal-prezzijiet tal-aċċess min-naħa tal-operatur.

Il-prinċipji stabbiliti f’din ir-Rakkomandazzjoni japplikaw għas-suq għall-aċċess għall-infrastruttura tan-netwerk min-naħa tal-operatur (suq 4) u l-aċċess għall-broadband min-naħa tal-operatur (suq 5) imsemmijin fir-Rakkomandazzjoni 2007/879/KE jew xi swieq suxxettibbli għal regolamentazzjoni ex ante li jidentifikaw l-NRAs waqt analiżi tas-suq li jieħdu posthom u jkopru l-istess saffi tan-netwerk. Din fost l-oħra tinkludi (i) l-aċċess għall-infrastruttura tal-inġinerija ċivili, (ii) aċċess diżassoċjat għal-loops tar-ram u l-fibra, (iii) aċċess diżassoċjat għas-subloop tar-ram, (iv) aċċess mhux fiżiku jew virtwali għan-netwerk, u (v) aċċess għall-broadband min-naħa tal-operatur (servizzi bitstream) fin-netwerks tar-ram u tal-fibra (li fost l-oħrajn jinkludu l-ADSL, l-ADSL2+, il-VDSL u l-Eternet).

DEFINIZZJONIJIET

Għall-fini ta’ din ir-Rakkomandazzjoni, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet fid-Direttivi 2002/21/KE, u 2002/19/KE u fir-Rakkomandazzjoni 2010/572/UE. Għandhom japplikaw ukoll id-definizzjonijiet li ġejjin:

(a)

“Approċċ tal-immudellar minn isfel għal fuq” tfisser approċċ li jiżviluppa mudell tal-kost li jibda mid-domanda mistennija fejn jidħlu l-abbonati u t-traffiku. Dan imbagħad jimmudella n-netwerk effiċjenti meħtieġ biex iwieġeb id-domanda mistennija, u jivvaluta il-kostijiet relatati skont mudell teoretiku ta’ inġinerija tan-netwerk, għall-fini tal-kalkolu tal-kost abbażi ta’ netwerk effiċjenti li juża l-aktar teknoloġija avvanzata mħaddma f’netwerks ta’ skala kbir.

(b)	“Kostijiet komuni” tfisser il-kostijiet kondiviżi għal prodotti jew servizzi li huma prodotti b’mod konġunt u li ma jistgħux jiġu attribwiti għal xi prodott jew servizz waħdieni.

(c)

“Ankra tar-ram” tfisser prodott tal-aċċess għar-ram min-naħa tal-operatur orjentat lejn il-kost li jillimita l-prezzijiet tal-NGA b’tali mod li s-servizzi tal-NGA jiġu pprezzati skont ir-rieda tal-konsumaturi biex iħallsu għall-kapaċità addizzjonali u l-funzjonalitajiet li jistgħu jipprovdi prodott għall-konsumatur ibbażat fuq NGA meta mqabbel ma’ prodott għall-konsumatur ibbażat fuq ir-ram.

(d)	“Kostijiet attwali” tfisser il-kostijiet li ġejjin mill-valutazzjoni ta ‘assi skont il-kost tas-sostituzzjoni tiegħu, jiġifieri il-kost biex dan jinbidel b’assi bħalu jew b’assi ieħor bl-istess karatteristiċi ta’ rendiment, li jippermetti għat-tkagħbir bl-użu u aġġustamenti għall-effiċjenza.

(e)	“Metodi ta’ deprezzament” tfisser il-metodi biex jiġi allokat il-valur ta’ assi fuq ħajjet l-assi, u għalhekk dawn jinfluwenzaw il-profil tal-qligħ permissibbli għal sid l-assi f’xi perjodu partikolari.

(f)

“Kostijiet downstream” tfisser il-kostijiet tal-operazzjonijiet tal-bejgħ lill-konsumatur, inklużi l-kummerċjalizzazzjoni, il-klijenti ġodda, il-kontijiet, u kostijiet oħra tan-netwerk, li jintefqu flimkien ma’ dawk il-kostijiet tan-netwerk li diġà huma inklużi fis-servizz tal-aċċess min-naħa tal-operatur.

(g)

“Ekwivalenza tal-Inputs (EoI)” tfisser il-forniment ta’ servizzi u informazzjoni lil dawk interni u partijiet terzi li jfittxu aċċess bl-istess termini u kundizzjonijiet, inkluż il-prezz u l-kwalità tal-livelli ta’ servizz, fl-istess perjodi taż-żmien biex dan isir u bl-istess sistemi u proċessi, u bl-istess grad ta’ affidabbiltà u rendiment. L-EoI kif inhi ddefinita hawn tista’ tapplika għall-prodotti tal-aċċess, servizzi assoċjati u anċillari li huma meħtieġa biex jipprovdu “inputs min-naħa tal-operatur” lil min ifittex aċċess intern u partijiet terzi li jfittxu aċċess.

(h)

“Ekwivalenza tal-Produzzjoni (EoO)” tfisser il-forniment ta’ inputs min-naħa tal-operatur lil min ifittex aċċess b’mod komparabbli fejn jidħlu l-funzjonalità u l-prezz, għal dawk li jipprovdi l-operatur SMP internament lin-negozji downstream tiegħu stess għalkemm potenzjalment b’sistemi u proċessi differenti.

(i)	“Kostijiet Inkrementali” huma kostijiet direttament assoċjati mal-produzzjoni ta’ inkrement kummerċjali, jiġifieri il-kost addizzjonali biex jingħata servizz minbarra s-sitwazzjoni meta s-servizz ma ngħatax, bis-suppożizzjoni li kull attività oħra tal-produzzjoni ma tinbidilx.

(j)	“Indikaturi Ewlenin tar-Rendiment (KPIs)” huma indikaturi li jkejlu l-livell tar-rendiment fil-forniment tas-servizzi rilevanti min-naħa tal-operatur.

(k)

“Kostijiet Inkrementali fit-Tul (LRIC)” tfisser il-kostijiet inkrementali li jikkorrispondu għal limitu taż-żmien meta l-fatturi kollha tal-produzzjoni, inkluż it-tagħmir kapitali, jkunu varjabbli, b’reazzjoni għall-bidliet fid-domanda minħabba bidliet fil-volum jew fl-istruttura tal-produzzjoni. Għalhekk l-investimenti kollha jitqiesu kostijiet varjabbli.

(l)	“Mark-up” tfisser żieda li ssir fil-kost inkrementali ta’ servizz speċifiku ħalli jiġu allokati u rkuprati l-kostijiet komuni b’allokazzjoni għas-servizzi kollha li għalihom dawk il-kostijiet komuni huma rilevanti.

(m)	“Offerta ġdida tal-bejgħ lill-konsumatur” tfisser kull offerta ġdida ta’ servizzi lill-konsumatur li jagħti operatur SMP bbażata fuq “inputs min-naħa tal-operatur” regolati li diġà jeżistu jew ġodda.

(n)

“Saff min-naħa tal-operatur ibbażat fuq NGA” tfisser saff tan-netwerk li fih jingħata aċċess lil min ifittex aċċess għal netwerk ibbażat fuq NGA u meta jkunu jistgħu jingħataw bosta “inputs min-naħa tal-operatur”. Il-prodotti għall-aċċess min-naħa tal-operatur offruti f’dan is-saff tan-netwerk jistgħu jkunu inputs attivi, bħal pereżempju bitstream fuq il-fibra; inputs passivi bħal pereżempju diżassoċjar tal-fibra fl-ODF, fil-kaxxetta, jew fil-punt tal-konċentrazzjoni; jew inputs min-naħa tal-operatur li mhumiex fiżiċi jew virtwali li joffru l-funzjonalitajiet ekwivalenti tal-inputs passivi.

(o)	“Assi mhux riutilizzabbli tal-inġinerija ċivili” huma dawk l-assi storiċi tal-inġinerija ċivili li jintużaw għan-netwerk tar-ram iżda li ma jistgħux jerġgħu jintużaw biex jilqgħu netwerk tal-NGA.

(p)	“Valur tal-kontabbiltà regolatorja” huwa l-valur ta’ assi kif irreġistrat fil-kontijiet regolatorji vverifikati ta’ impriża li tqis l-utilizzazzjoni proprja u l-ħajja tal-assi, li tipikament ma jkunx aktar minn dawk irreġistrati fil-kontijiet statutorji u li jkunu konformi mal-ħajja teknika.

(q)	“Bażi Regolatorja tal-Assi (RAB)” tfisser il-valur totali tal-kapital tal-assi użati biex jiġu kkalkulati l-kostijiet tas-servizzi regolati.

(r)	“Assi riutilizzabbli tal-inġinerija ċivili” huma dawk l-assi storiċi tal-inġinerija ċivili li jintużaw għan-netwerk tar-ram iżda li jistgħu jerġgħu jintużaw biex jilqgħu netwerk tal-NGA.

(s)	“Ftehimiet fil-Livell ta’ Servizz (SLAs)” tfisser ftehimiet kummerċjali li skonthom l-operatur SMP hu obbligat jagħti aċċess għal servizzi min-naħa tal-operatur b’livell speċifiku tal-kwalità.

(t)	“Garanziji fil-Livell ta’ Servizz (SLGs)” jiffurmaw parti integrali tal-SLAs u jispeċifikaw il-livell ta’ kumpens li jrid iħallas l-operatur SMP jekk dan jagħti tas-servizzi min-naħa tal-operatur ta’ kwalità inferjuri minn dik speċifikata fl-SLA.

(u)

“Inputs min-naħa tal-operatur” tfisser prodott tal-aċċess meħtieġ għal min ifittex aċċess biex lill-utenti finali jagħtuhom servizz broadband fis-suq għall-konsumatur u li kun fih prodott attiv jew passiv jew prodott tal-aċċess virtwali li joffri l-funzjonalitajiet ekwivalenti ta’ prodott tal-aċċess passiv. Inputs min-naħa tal-operatur jistgħu jingħataw fuq infrastrutturi storiċi tan-netwerk tar-ram jew infrastrutturi bbażati fuq NGA.

APPLIKAZZJONI TA’ OBBLIGU TAN-NONDISKRIMINAZZJONI

Tiġi żgurata ekwivalenza tal-aċċess

L-aktar mod żgur biex tinkiseb nondiskriminazzjoni effettiva hu bl-applikazzjoni tal-ekwivalenza tal-input (EoI) li tiżgura ambjent ekwu bejn in-negozji downstream tal-operatur SMP, pereżempju l-fergħa tiegħu għall-konsumatur, u partijiet terzi li jfittxu aċċess, u tippromwovi l-kompetizzjoni. Meta l-NRAs jidhrilhom li l-impożizzjoni ta’ obbligu tan-nondiskriminazzjoni fuq l-operaturi SMP skont l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2002/19/KE jkun xieraq, proporzjonat u ġustifikat skont l-Artikolu 16(4) tad-Direttiva 2002/21/KE u l-Artikolu 8(4) tad-Direttiva 2002/19/KE, dawn għandhom jeżaminaw jekk ikunx proporzjonat li jeżiġu li l-operaturi SMP jagħtu inputs rilevanti min-naħa tal-operatur abbażi ta’ EoI. Waqt dan isir, l-NRAs iridu jqisu fost l-oħrajn li l-kostijiet tal-konformità, pereżempju minħabba d-disinn mill-ġdid tas-sistemi eżistenti, jisbquhom il-benefiċċji previsti mill-kompetizzjoni. Waqt li dan isir, l-NRAs fil-valutazzjoni tal-propozjonalità għandhom iqisu fost l-oħrajn, il-kunsiderazzjonijiet li ġejjin: (i) il-kostijiet inkrementali tal-konformità mal-EoI x’aktarx se jkunu baxxi meta jkunu qed jiġu ddisinjati sistemi ġodda, (ii) in-nonimpożizzjoni potenzjalment relatata tal-prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur għan-netwerks tal-NGA kif rakkomandat fil-punti 48 u 49, (iii) l-effett potenzjalment pożittiv li jista’ jkollha l-applikazzjoni tal-EoI fuq l-innovazzjoni u l-kompetizzjoni, (iv) kull impenn volontarju tal-operatur SMP biex jagħti inputs min-naħa tal-operatur lil min ifittex aċċess abbażi ta’ EoI, sakemm din l-offerta volontarja tkun tissodisfa l-kundizzjonijiet stipulati f’din ir-Rakkomandazzjoni u (v) l-għadd u d-daqs tal-operatur(i) SMP.

Meta proporzjonata, l-EoI għandha tiġi applikata fl-aktar livell(i) xieraq fil-katina tal-valur għal dawk l-inputs min-naħa tal-operatur, li l-operatur SMP jagħti lin-negozji downstream tiegħu stess, pereżempju lill-fergħa tiegħu għall-konsumatur, sakemm ikun jista’ jintwera lill-NRA, wara li ntalbu l-opinjonijiet tal-partijiet terzi li jfittxu aċċess, mhemmx domanda raġonevoli għall-input min-naħa tal-operatur inkwistjoni.

Meta l-EoI tkun sproporzjonata, l-NRAs għandhom jiżguraw li l-operatur SMP jagħti l-inputs min-naħa tal-operatur lil min ifittex aċċess, abbażi ta’ ekwivalenza tal-produzzjoni (EoO).

10.

L-NRAs għandhom jiżguraw li meta jiġi impost obbligu tan-nondiskriminazzjoni, min ifittex aċċess ikun jista’ juża s-sistemi u l-proċessi rilevanti bl-istess mod bħal-fergħa downstream għall-konsumatur tal-operaturi SMP stess, bl-istess livell ta’ affidabbiltà u rendiment.

Tkun żgurata r-replikabbiltà teknika tal-offerti l-ġodda lill-konsumatur tal-operatur SMP

11.

L-NRAs għandhom jeżiġu li l-operaturi SMP, soġġetti għal obbligu tan-nondiskriminazzjoni, jagħtu lil min ifittex aċċess, inputs regolati min-naħa tal-operatur, li bihom min qed ifittex aċċess ikun jista’ jirreplika teknikament b’mod effettiv l-offerti ġodda lill-konsumatur tal-fergħa downstream għall-konsumatur tal-operatur SMP, b’mod partikolari meta l-EoI ma tkunx ġiet implimentata kollha.

12.

Għal dan il-għan u sabiex ikun garantit ambjent ekwu bejn il-fergħa downstream għall-konsumatur tal-operatur SMP u l-partijiet terzi li jfittxu aċċess, l-NRAs għandhom jiżguraw li dawk interni u partijiet terzi li jfittxu aċċess ikollhom aċċess għall-istess informazzjoni teknika u kummerċjali dwar l-input regolat rilevanti min-naħa tal-operatur, mingħajr preġudizzju għar-regoli applikabbli dwar il-kunfidenzjalità kummerċjali. L-informazzjoni rilevanti tinkludi informazzjoni dwar inputs regolati ġodda min-naħa tal-operatur jew dwar bidliet f’inputs regolati min-naħa tal-operatur li diġà jeżistu, li trid tingħata fi żmien definit skont il-każ.

13.

Waqt il-valutazzjoni tar-replikabbiltà teknika tal-offerta l-ġdida lill-konsumatur tal-operatur SMP, l-NRA għandha tqis: (i) jekk l-input(s) korrispondenti min-naħa tal-operatur għall-ordni, it-twassil u t-tiswija meħtieġa għal operatur effiċjenti biex jiżviluppa jew jadatta s-sistemi u l-proċessi tiegħu stess ħalli joffri servizzi ġodda kompetittivi għall-konsumatur, ikunu disponibbli fi żmien raġonevoli qabel l-operatur SMP jew il-fergħa downstream tiegħu għall-konsumatur tniedi s-servizz korrispondenti tagħha stess għall-konsumatur, filwaqt li tqis il-fatturi stabbiliti fl-Anness I, u (ii) id-disponibbilità ta’ SLAs u KPIs korrispondenti.

14.

It-test meħtieġ tar-replikabbiltà teknika jista’ jagħmlu l-operatur SMP jew l-NRA.

15.

Jekk l-operatur SMP jagħmel it-test tar-replikabbiltà teknika hu stess, l-NRA għandha teżiġi li l-operatur SMP jagħtiha r-riżultati tat-test inkluża kull informazzjoni meħtieġa biex jintwera li r-replikabbiltà teknika hi żgurata b’mod sħiħ, b’avviż biżżejjed biex l-NRA tkun tista’ tivvalida r-riżultati tat-test u biex min qed ifittex aċċess ikun jista’ jirreplika l-offerta rilevanti għall-konsumatur skont il-parametri speċifikati fl-Anness I.

16.

Inkella, jekk l-NRA tagħmel it-test tar-replikabbiltà teknika, din għandha teżiġi li l-operatur SMP jinnotika lill-NRA, id-dettalji tal-offerti l-ġodda għall-konsumatur, li jkunu jikkunsmaw input regolat rilevanti min-naħa tal-operatur, kif ukoll kull informazzjoni li l-NRA għandha bżonn tivvaluta r-replikabbiltà, b’avviż biżżejjed qabel it-tnedija ta’ dawn l-offerti lill-konsumatur. Avviż bħal dan għandu jkun biżżejjed għall-NRA biex tkun tista’ tagħmel it-test tar-replikabbiltà teknika u għal min ifittex aċċess biex jirreplika l-offerta rilevanti għall-konsumatur skont il-parametri speċifikati fl-Anness I.

17.

Meta l-NRA jidhrilha li r-replikabbiltà teknika tal-offerta l-ġdida lill-konsumatur mhix żgurata, din għandha teżiġi li l-operatur SMP jemenda l-input(s) regolati rilevanti min-naħa tal-operatur b’tali mod li jiżgura r-replikabbiltà teknika.

18.

Meta l-NRA jidhrilha li offerta għall-konsumatur, li mhix teknikament replikabbli, tagħmel ħsara sinifikanti lill-kompetizzjoni, din għandha teżiġi, skont l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2002/20/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5), li l-operatur SMP iwaqqaf jew idewwem il-forniment tal-offerta rilevanti għall-konsumatur sakemm issir konformità mar-rekwiżit tar-replikabbiltà teknika.

MONITORAĠĠ TAL-KONFORMITÀ TAL-OBBLIGI TAN-NONDISKRIMINAZZJONI

L-Indikaturi Ewlenin tar-Rendiment

19.

Meta jiġi impost obbligi tan-nondiskriminazzjoni skont l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2002/19/KE, l-NRAs għandhom jimponu li l-operatur SMP juża l-indikaturi ewlenin tar-rendiment (KPIs) għal monitoraġġ effettiv tal-konformità mal-obbligu tan-nondiskriminazzjoni.

20.

Il-KPIs għandhom ikejlu r-rendiment mill-inqas fir-rigward tal-elementi ewlenin li ġejjin fil-forniment tas-servizzi regolati min-naħa tal-operatur:

(a)	Il-proċess tal-ordni;

(b)	Il-forniment tas-servizz;

(c)	Il-kwalità tas-servizz, inklużi l-ħsarat;

(d)	Il-ħin għat-tiswija tal-ħsara; u

(e)	Il-migrazzjoni bejn inputs regolati differenti min-naħa tal-operatur (ħlief il-migrazzjonijiet il-kbar ta’ darba).

21.

L-NRAs għandhom jimponu KPIs għal kull element ewlieni msemmi hawn fuq fil-forniment tas-servizzi regolati min-naħa tal-operatur. Il-KPIs għandhom jippermettu li jitqabblu s-servizzi mogħtija internament lill-fergħa downstream għall-konsumatur tal-operatur SMP u dawk mogħtija esternament lil partijiet terzi li jfittxu aċċess.

22.

Id-dettalji speċifiċi tal-KPIs imposti mill-NRA skont il-punt 21 jistgħu jinqablu bejn l-operatur SMP u partijiet terzi li jfittxu aċċess u għandhom jiġu aġġornati sikwit kif ikun meħtieġ.

23.

Filwaqt li timponi l-KPIs, l-NRA għandha tqis il-miżuri tar-rendiment li diġà jeżistu anki meta jintużaw biss għal finijiet interni tal-operatur SMP.

24.

Sabiex ikun żgurat li mġiba potenzjalment diskriminatorja tinqabad minn kmieni u li jkun hemm trasparenza fejn jidħol il-forniment tas-servizzi regolati min-naħa tal-operatur, l-NRAs għandhom jiżguraw li KPIs jiġu ppubblikati, mill-inqas kull tliet xhur, f’forma xierqa fil-websajt tal-NRAs jew fil-websajt ta’ parti terza indipendenti li taħtarha l-NRA.

25.

L-NRAs għandhom jiżguraw li l-KPIs jiġu awditjati sikwit mill-NRA jew, inkella minn awditur indipendenti.

26.

Meta r-riżultati tal-KPIs juru li l-operatur SMP ma jkunux jista’ jikkonforma mal-obbligu tiegħu tan-nondiskriminazzjoni, l-NRA għandha tintervjeni billi tinvestiga l-kwistjoni f’aktar dettall, u meta jkun hemm bżonn, tinfurza konformità. Id-deċiżjoni tagħhom li tirrimedja nuqqas ta’ konformità, l-NRAs għandhom jippubblikawha, pereżempju fuq il-websajt tagħhom.

Ftehimiet fil-Livell ta’ Servizz u Garanziji fil-Livell ta’ Servizz

27.

L-NRAs għandhom jeżiġu li l-operatur SMP jimplimenta l-SLAs korrispondenti flimkien mal-KPIs.

28.

L-NRAs għandhom jeżiġu li l-operatur SMP jipprovdi l-SLGs korrispondenti meta jinkisru l-SLAs.

29.

L-NRAs għandhom jiżguraw li fil-prinċipju jkunu saru l-ħlasijiet tal-SLG fost l-operaturi mingħajr dewmien żejjed u bi proċess stabbilit minn qabel għall-ħlasijiet u l-kontijiet. Il-livell ta’ dawn il-penali għandu jkun dissważiv biżżejjed li jiżgura li l-operatur SMP jikkonforma mal-obbligi tiegħu ta’ twassil.

IL-METODOLOĠIJA TAL-IKKOSTJAR

Il-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar

30.

Għall-finijiet biex jiġu ffissati l-prezzijiet tal-aċċess għar-ram u l-NGA min-naħa tal-operatur, meta l-orjentazzjoni lejn il-kostijiet tiġi imposta bħala rimedju, meta jkun xieraq, proporzjonat u ġustifikat skont l-Artikolu 16(4) tad-Direttiva 2002/21/KE u l-Artikolu 8(4) tad-Direttiva 2002/19/KE, l-NRAs għandhom jadottaw il-metodoloġija tal-ikkostjar tal-BU LRIC + li tinkludi approċċ tal-immudellar minn isfel għal fuq li juża l-LRIC bħala mudell tal-kost u biż-żieda ta’ mark-up għall-irkupru tal-kostijiet komuni.

31.

L-NRAs għandhom jadottaw metodoloġija tal-ikkostjar BU LRIC + li tikkalkula l-kost attwali li jġarrab operatur effiċjenti ipotetiku biex jibni netwerk effiċjenti modern, li jkun netwerk tal-NGA. Dan hu mingħajr preġudizzju għal jekk netwerk tal-NGA li jkun hemm fis-suq ġeografiku rilevanti hux soġġett għal obbligu ta’ prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur, li jissemma fil-punt 36 tar-Rakkomandazzjoni 2010/572/UE u fil-punti 48 u 49 ta’ din ir-Rakkomandazzjoni.

32.

Meta jimmudellaw netwerk tal-NGA, l-NRAs għandhom jiddefinixxu netwerk tal-NGA effiċjenti ipotetiku li jkun kapaċi jilħaq il-miri tal-Aġenda Diġitali għall-Ewropa stabbiliti fejn jidħlu l-medda tal-frekwenzi, il-kopertura u l-użu, li jkun jikkonsisti kollu jew parzjalment minn elementi ottiċi. Meta jimmudellaw netwerk tal-NGA, l-NRAs għandhom jinkludu xi assi eżistenti tal-inġinerija ċivili li ġeneralment ikun jistgħu wkoll jilqgħu fihom ukoll netwerk tal-NGA flimkien mal-assi tal-inġinerija ċivili li jridu jinbnew ġodda biex jilqgħu netwerk tal-NGA. Għalhekk, meta jibnu l-mudell tal-BU LRIC+, l-NRAs m’għandhomx jassumu l-bini ta’ netwerk tal-infrastruttura ċivili għalkollox ġdid biex jifirxu netwerk tal-NGA.

33.

L-NRAs għandhom jivvalutaw l-assi kollha li jikkostitwixxu r-RAB tan-netwerk immudellat abbażi tal-kostijiet ta’ sostituzzjoni, ħlief għall-assi storiċi riutilizzabbli tal-inġinerija ċivili.

34.

L-NRAs għandhom jivvalutaw l-assi storiċi riutilizzabbli tal-inġinerija ċivili u r-RAB korrispondenti tagħhom abbażi tal-metodu tal-indiċjar. B’mod speċifiku, l-NRAs għandhom jiffissaw ir-RAB għal dan it-tip ta’ assi fil-valur nett tal-kontabbiltà regolatorja tad-depprezzar akkumulat meta jsir il-kalkolu, indiċjat b’indiċi tal-prezz xieraq, bħall-indiċi tal-prezz għall-konsumatur. L-NRAs għandhom jeżaminaw il-kontijiet tal-operatur SMP meta jkunu disponibbli ħalli jsibu jekk dawn humiex affidabbli biżżejjed bħala bażi biex jerġa’ jinħoloq il-valur tal-kontabbiltà regolatorja. Inkella dawn għandhom jagħmlu stima abbażi ta’ punt ta’ riferiment tal-aqwa prattiki fi Stati Membri komparabbli. L-NRAs m’għandhomx jinkludu l-assi storiċi riutilizzabbli tal-inġinerija ċivili li huma deprezzati għalkollox u għandhom jintużaw.

35.

Meta jkunu qed japplikaw il-metodu għall-istima tal-assi stabbilit fil-punt 34, L-NRAs għandhom jibblokkaw ir-RAB li tikkorrispondi għall-assi storiċi riutilizzabbli tal-inġinerija ċivili u mbagħad jirriportawha minn perjodu regolatorju għal li jkun imiss.

36.

L-NRAs għandhom jiffissaw kemm se jservu l-assi tal-inġinerija ċivili f’tul li jikkorrispondi għall-perjodu mistenni taż-żmien li matulu l-assi jista’ jintuża u għall-profil tad-domanda. Dan normalment ma tkunx inqas minn 40 sena fil-każ tal-kanali

37.

Fid-dawl tal-prinċipju tan-newtralità teknoloġika, l-NRAs għandhom iqisu l-bosta approċċi għall-immudellar tan-netwerk tal-NGA effiċjenti ipotetiku skont it-teknoloġija tal-aċċess u t-topoloġija tan-netwerk li jixirqu l-aktar għaċ-ċirkostanzi nazzjonali. Meta jiddeterminaw il-prezzijiet tal-aċċess ta’ servizzi li huma bbażati għalkollox fuq ir-ram, l-NRAs għandhom jaġġustaw il-kost ikkalkulat għal dan in-netwerk tal-NGA immudellat biex ikun jirrifletti l-karatteristiċi differenti tas-servizzi tal-aċċess min-naħa tal-operatur li huma bbażati għalkollox fuq ir-ram Għal dan l-għan, l-NRAs għandhom jikkalkulaw id-differenza tal-kost bejn prodotti tal-aċċess ibbażat fuq FttC/FttH pereżempju, u prodott tal-aċċess ibbażat għalkollox fuq ir-ram billi jinbidlu l-elementi ottiċi b’elementi tar-ram bi prezz effiċjenti, meta jkun xieraq, fil-mudell tal-inġinerija tal-NGA. Meta jkun xieraq, inkella l-NRAs jistgħu jiksbu l-kost tar-ram billi jimmudellaw netwerk overlay tal-NGA, li fih żewġ netwerks (ram u fibra, FttH jew FttC) sa ċertu punt jaqsmu bejniethom l-istess infrastruttura ċivili.

Skeda tal-implimentazzjoni tal-metodoloġija tal-ikkostjar

38.

L-NRAs għandhom iqisu l-prinċipju tat-trasparenza u l-prevedibbiltà regolatorji il-ħtieġa li tkun żgurata l-istabbiltà mingħajr varjazzjonijiet sinifikanti meta jiffissaw il-prezzijiet tal-aċċess orjentati lejn il-kostijiet, kemm meta jiżviluppaw il-metodoloġija tal-ikkostjar irrakkomandata fil-punti 30 sa 37 (il-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar) u meta jimplimentawha ġaladarba tkun ġiet finalizzata jew meta jużaw metodoloġija skont il-punt 40.

39.

L-NRAs għandhom jiżguraw li l-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar tiġi implimentata sa mhux aktar tard mill-31 ta’ Diċembru 2016, ħlief li l-NRAs jikkonformaw mal-punt 40.

40.

Meta jimponu prezzijiet tal-aċċess orjentati lejn il-kostijiet, wara l-31 ta’ Diċembru 2016 l-NRAs jistgħu jibqgħu japplikaw il-metodoloġija tal-ikkostjar li jkunu qed jużaw meta tidħol fis-seħħ din ir-Rakkomandazzjoni, jekk din tkun tilħaq l-għanijiet tal-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar kif jistabbilixxu l-premessi 25 sa 28 u tkun tissodisfa l-kriterji li ġejjin: (i) jekk mhux qed jiġi mmudellat netwerk tal-NGA, din għandha tirrifletti il-qlib gradwali minn netwerk tar-ram għal netwerk tal-NGA; (ii) din għandha tapplika metodu tal-valutazzjoni tal-assi li jqis li ċerti assi tal-infrastruttura ċivili ma jiġux irreplikati fil-proċess kompetittiv; (iii) din għandu jkollha magħha l-miri dokumentati tal-prezzijiet tan-netwerk tar-ram li jkunu juru li mhux se jvarjaw b’mod sinifikanti u allura se jibqgħu stabbli għal żmien twil, u li l-metodoloġija alternattiva tilħaq l-għan tat-trasparenza u l-prevedibbiltà regolatorji kif ukoll il-ħtieġa li tkun żgurata l-istabbiltà fil-prezzijiet; u (iv) din għandha tkun teħtieġ biss modifiki minimi fejn tidħol il-metodoloġija tal-ikkostjar fis-seħħ f’dak l-Istat Membru ħalli jiġu ssodisfati l-ewwel tliet kriterji.

41.

Il-Kummissjoni tantiċipa li, fid-dawl tal-prezzijiet tal-aċċess fl-Istati Membri osservati, u jekk wieħed iżomm f’moħħu l-potenzjal ta’ varjazzjonijiet limitati fil-kostijiet lokali, l-applikazzjoni tal-karatteristiċi ewlenin tal-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar, jiġifieri li nibbażaw fuq netwerk effiċjenti modern, li jirrifletti l-bżonn ta’ prezzijiet tal-aċċess għar-ram min-naħa tal-operatur li jkunu stabbli u prevedibbli matul iż-żmien, u li jindirizza b’mod xieraq u konsistenti l-impatt tat-tnaqqis fil-volumi, u tal-metodoloġiji użati skont il-punt 40, x’aktarx se twassal għal prezzijiet tal-aċċess għar-ram stabbli u għal prezzijiet medji tal-Unjoni tal-aċċess tal-kiri fix-xahar għal-loop lokali tar-ram diżassoċjat li jkunu bejn EUR 8 u EUR 10 (netti mit-taxxi kollha) espressi fi prezzijiet tal-2012 (il-firxa tal-prezzijiet).

42.

Minħabba dan ta’ hawn fuq, f’dawk l-Istati Membri li meta din ir-Rakkomandazzjoni tidħol fis-seħħ, ikollhom il-prezzijiet tal-kiri fix-xahar għal-loop lokali tar-ram diżassoċjat li jkunu jaqgħu fil-faxxa tal-prezzijiet, kif aġġustata skont l-indiċi tal-prezzijiet għall-konsumatur (annwali) medji tal-Unjoni, l-NRAs jistgħu jibqgħu japplikaw sal-31 ta’ Diċembru 2016 il-metodoloġija tal-ikkostjar li jkunu qed jużaw meta tidħol fis-seħħ din ir-Rakkomandazzjoni. Dan hu mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà li l-NRAs jikkonformaw mal-punt 40 biex jibqgħu japplikaw din il-metodoloġija wara dan il-perjodu. L-NRAs għandhom iżommu f’moħħhom l-għanijiet tat-trasparenza u l-prevedibbiltà regolatorji kif ukoll il-ħtieġa li tkun żgurata l-istabbiltà fil-prezzijiet mingħajr varjazzjonijiet sinifikanti.

43.

Ħlief fil-każijiet li jkopri l-punt 40, f’dawk l-Istati Membri li meta din ir-Rakkomandazzjoni tidħol fis-seħħ, ikollhom prezzijiet tal-kiri fix-xahar għal-loop lokali tar-ram diżassoċjat li ma jkunux jaqgħu fil-faxxa tal-prezzijiet, l-NRAs għandhom jikkalkulaw il-kostijiet u l-prezzijiet tal-aċċess li jirriżultaw abbażi tal-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar mill-aktar fis possibbli u jgħarrfu l-miżura abbozzata korrispondenti skont il-proċedura ta’ konsultazzjoni fl-Artikolu 7 tad-Direttiva 2002/21/KE f’waqtu sabiex jiżguraw implimnetazzjoni sħiħa tal-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar sal-31 ta’ Diċembru 2016, filwaqt li jżommu f’moħħhom il-ħtieġa potenzjali li jsiru aġġustamenti gradwali fil-prezzijiet, b’mod partikolari f’dawk l-Istati Membri li l-prezzijiet tal-aċċess tagħhom bħalissa mhumiex orjentati lejn il-kost. Iż-żmien meta ssir in-notifika għandu jqis li meta d-differenza bejn ir-rata regolata fis-seħħ meta tidħol fis-seħħ din ir-Rakkomandazzjoni u r-rata li toħroġ meta l-NRA tapplika l-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar, tkun sinifikanti, l-NRA għandha timponi prezzijiet tal-aċċess li ftit ftit jiżguraw li r-rata li toħroġ meta l-NRA tapplika l-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar tintlaħaq sa mhux aktar tard mill-31 ta’ Diċembru 2016, filwaqt li jitqies l-impatt li aġġustamenti f’daqqa fil-prezzijiet jaf iħallu fuq il-kompetizzjoni. Biex jitneħħa d-dubju, l-NRAs m’għandhomx bżonn jimponu prezzijiet tal-aċċess fil-faxxa meta dawn japplikaw il-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar jew metodoloġija użata skont il-punt 40.

44.

L-NRAs li beħsiebhom japplikaw il-punt 40 għandhom jinnotifikaw il-miżura abbozzata korrispondenti skont il-proċedura tal-konsultazzjoni fl-Artikolu 7 tad-Direttiva 2002/21/KE mill-aktar fis possibbli u f’waqtha biex il-Kummissjoni tirrevedi l-konformità mal-Qafas Regolatorju u din ir-Rakkomandazzjoni b’mod partikolari, u biex tiżgura implimentazzjoni f’waqtha.

45.

F’ċirkostanzi eċċezzjonali meta l-NRA, b’mod partikolari minħabba riżorsi limitati, ma tkunx tista’ tiffinalizza l-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar sal-31 ta’ Diċembru 2016, din għandha tistabbilixxi prezzijiet tal-aċċess interim abbażi ta’ punt ta’ riferiment li jqis biss medja tar-rati tal-aċċess li stabbilixxew l-NRAs f’pajjiżi komparabbli (f’termini ta’ inputs tal-kost) u f’konformità ma’ din ir-Rakkomandazzjoni. Il-BEREC, inkluż il-gruppi ta’ ħidma tiegħu relatati, id f’id mal-Kummissjoni, għandu jassisti lill-NRA mill-aktar fis possibbli biex timplimenta l-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar ħalli tegħleb din il-limitazzjoni tar-riżorsi, b’mod partikolari, il-kost biex timplimenta l-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar.

46.

Ġaladarba l-NRAs ikunu ffinalizzaw l-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar, dawn għandhom jikkunsidraw li din ma tinbidilx, b’applikazzjoni tal-Artikolu 8(5)(a) tad-Direttiva 2002/21/KE ħalli jippromwovu l-prevedibilità regolatorja billi jiżguraw prezzijiet tal-aċċess stabbli f’mill-anqas żewġ perjodi ta’ reviżjoni xierqa, diment li dawn iżommu obbligu tal-kontroll tal-prezz matul dan il-perjodu.

47.

Meta tkun qed issir implimentazzjoni tal-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar jew metodoloġiji alternattivi tal-ikkostjar li jkunu konformi mal-punti 40 u 44, u l-NRA iżżomm il-metodoloġija konformi mal-punt 46, l-NRAs għandhom biss jaġġornaw l-input tad-dejta fil-metodoloġija tal-ikkostjar meta jkunu qed jagħmlu reviżjoni ġdida tas-suq, fil-prinċipju wara tliet snin. Meta jkunu qed jaġġornaw il-mudell l-NRAs, fil-prinċipju u diment li l-kundizzjonijiet tas-suq ikunu baqgħu stabbli, għandhom biss jaġġustaw din id-dejta skont l-evoluzzjoni reali tal-prezzijiet tal-input individwali u kull darba għandhom jiżguraw l-irkupru sħiħ maż-żmien tal-ispejjeż imġarrba biex jipprovdu s-servizzi regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur. L-NRAs għandhom jippubblikaw l-eżitu aġġornat tal-metodoloġija tal-ikkostjar u l-prezzijiet tal-aċċess li jirriżultaw tul il-perjodu rilevanti ta’ tliet snin.

IN-NONIMPOŻIZZJONI TAL-PREZZIJIET REGOLATI TAL-AĊĊESS MIN-NAĦA TAL-OPERATUR FUQ IN-NETWERKS TAL-NGA

48.

L-NRA għandha tiddeċiedi li ma timponix jew ma żżommx il-prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur fuq inputs attivi tal-NGA min-naħa tal-operatur, ħlief dawk l-inputs speċifikati fil-punt 49 skont l-Artikolu 13 tad-Direttiva 2002/19/KE meta, fl-istess miżura, l-NRA timponi fuq l-operatur SMP obbligi tan-nondiskriminazzjoni dwar l-inputs tal-NGA passivi u attivi min-naħa tal-operatur skont l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2002/19/KE li huma konsistenti ma’:

(a)	l-EoI wara l-proċedura fil-punt 51;

(b)	l-obbligi dwar ir-replikabbiltà teknika bil-kundizzjonijiet stabbiliti fil-punti 11 sa 18 meta l-EoI ma tkunx għadha ġiet implimentata kollha; u

(c)	l-obbligi dwar it-test tar-replikabbiltà ekonomika kif jirrakkomanda l-punt 56;

diment li t-teħid proprju tal-inputs passivi upstream min-naħa tal-operatur jew tal-inputs mhux fiżiċi jew virtwali min-naħa tal-operatur li joffru funzjonalitajiet ekwivalenti jew il-preżenza ta’ infrastrutturi alternattivi jkunu joħolqu restrizzjoni dimostrabbli fil-prezz għall-konsumatur.

49.

L-NRA għandha tiddeċiedi li ma timponix jew ma żżommx il-prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur fuq inputs tal-NGA passivi min-naħa tal-operatur jew inputs virtwali jew mhux fiżiċi min-naħa tal-operatur li joffru funzjonalitajiet ekwivalenti, skont l-Artikolu 13 tad-Direttiva 2002/19/KE meta, fl-istess miżura, l-NRA timponi fuq l-operatur SMP obbligi tan-nondiskriminazzjoni dwar l-inputs tal-NGA passivi min-naħa tal-operatur jew inputs virtwali jew mhux fiżiċi min-naħa tal-operatur li joffru funzjonalitajiet ekwivalenti, skont l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2002/19/KE li huma konsistenti ma’:

(a)	l-EoI wara l-proċedura fil-punt 51;

(b)	l-obbligi dwar ir-replikabbiltà teknika bil-kundizzjonijiet stabbiliti fil-punti 11 sa 18 meta l-EoI ma tkunx għadha ġiet implimentata kollha; u

(c)	l-obbligi dwar it-test tar-replikabbiltà ekonomika kif jirrakkomanda l-punt 56. bil-kundizzjoni li:

(d)

l-ARN tista’ turi li prodott storiku tal-aċċess tan-netwerk li joffri l-operatur SMP soġġett għal obbligu tal-kontroll tal-prezzijiet orjentati lejn il-kostijiet skont il-metodoloġija tal-ikkostjar speċifikata fil-punti 30 sa 37 jew 40 jokkostitwixxi ankra tar-ram u għalhekk jeżerċita restrizzjoni dimostrabbli fil-prezz għall-konsumatur; jew

(e)

l-ARN tista’ turi li l-operaturi li jipprovdu servizzi għall-konsumatur fuq infrastruttura alternattiva waħda jew aktar li mhumiex ikkontrollati mill-operatur SMP, jistgħu jeżerċitaw restrizzjoni dimostrabbli fil-prezz għall-konsumatur. Għall-finijiet ta’ din il-kundizzjoni, “kontroll” għandu jiġi interpretat skont il-prinċipji tal-liġi tal-kompetizzjoni.

50.

Fi swieq ġeografiċi fejn il-kundizzjonijiet elenkati fil-punti 48 u 49 jiġu ssodisfati biss f’xi oqsma f’dawn is-swieq, l-NRAs għandhom jiddifferenzjaw ir-rimedji u jżommu jew jimponu l-obbligi tal-kontroll tal-prezzijiet skont l-Artikolu 13 tad-Direttiva 2002/19/KE f’dawk l-oqsma biss fejn dawn il-kundizzjonijiet ma jkunux issodisfati. L-NRAs għandhom jimplimentaw il-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar ħalli l-eżitu ma jintlaqatx mill-impożizzjoni tar-rimedji ddifferenzjati f’suq ġeografiku partikolari.

51.

NRA titqies li qed timponi EoI skont il-punti 48(a) u 49(d) meta din tinkludi dan ir-rimedju, li kien soġġett għal konsultazzjoni skont l-Artikolu 7 tad-Direttiva 2002/21/KE, fl-istess miżura finali fejn jidhrilha li ma timponix jew ma żżommx prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur fuq inputs tal-NGA min-naħa tal-operatur. Il-miżura għandha tinkludi d-dettalji u ż-żmien tal-implimentazzjoni tal-EoI (il-“pjan direzzjonali”). Il-pjan direzzjonali għandu jinkludi passi speċifiċi bi skeda għall-implimentazzjoni ta’ kull pass importanti. Għallinqas, l-ewwel passi importanti għandhom jinkludu obbligi li tkun żgurata r-replikabbiltà teknika u jipprevedu l-impożizzjoni tal-aktar KPIs, SLAs u SLGs rilevanti li hemm bżonn għall-forniment mill-aktar fis possibbli tas-servizzi regolati ewlenin min-naħa tal-operatur u sa mhux aktar tard minn sitt xhur mill-impożizzjoni tal-obbligu tal-EoI.

52.

L-NRAs m’għandhomx jimponu prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur fuq xi input regolat tal-NGA min-naħa tal-operatur, fl-istess suq fejn jintlaħqu l-kundizzjonijiet stabbiliti fil-punti 48 u 49, irrispettivament jekk l-obbligu tal-EoI ikunx impost fuq is-sett kollu tal-inputs f’dak is-suq jew jekk dan japplikax biss għal dawk il-livelli ta’ dak is-suq li l-NRA tqis proporzjonati.

53.

Id-deċiżjoni tal-NRA li ma timponix jew li ma żżommx prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur m’għandhiex tapplika għal aċċess għall-infrastruttura tal-inġinerija ċivili, kemm jekk bħala parti mis-suq tal-prodotti kif ukoll jekk imposta bħala rimedju anċillari.

54.

Meta NRA tiddeċiedi li tneħħi prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur li jkunu ġew imposti qabel, abbażi ta’ pjan direzzjonali maqbul tal-EoI, u l-operatur SMP ma jagħmilx il-passi miftiehma, l-NRAs għandhom iqisu li jergħu jimponu l-prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur f’konformità mal-metodoloġija f’din ir-Rakkomandazzjoni u skont il-prinċipji previsti fid-Direttiva 2002/19/KE jew iqisu li jużaw is-setgħat tagħha biex jimponu penali skont il-Qafas Regolatorju.

55.

L-NRAs għandhom jakkumpanjaw id-deċiżjoni li ma jimponux jew li ma jżommux prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur, b’miżuri li jissorveljaw l-evoluzzjoni tal-ambjent tal-investiment għall-broadband tal-NGA u l-kundizzjonijiet kompetittivi, fosthom billi jitolbu lill-operaturi biex lill-NRAs jipprovdulhom informazzjoni aġġornata dwar l-investiment u l-pjanijiet tat-tifrix tal-NGA b’mod regolari, li meta legalment possibbli l-NRA għandha taqsam man-netwerk dedikat ta’ esperti bejn il-Kummissjoni u l-BEREC kif deskritt fil-premessa 69.

56.

NRA titqies li qed timponi l-obbligi tar-replikabbiltà ekonomika msemmija fil-punti 48(c) u 49(c) meta din tikkonkludi li l-elementi elenkati fil-punti (a), (b) u (c), li kienu soġġetti għal konsultazzjoni skont l-Artikolu 7 tad-Direttiva 2002/21/KE, fl-istess miżura finali fejn jidhrilha li ma timponix jew ma żżommx prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur fuq inputs tal-NGA min-naħa tal-operatur.

(a)

Id-dettalji tat-test ex ante tar-replikabbiltà ekonomika li l-NRA se tapplika, li għallinqas għandu jispeċifika l-parametri li ġejjin skont il-gwida prevista fl-Anness II hawn taħt:

(i)	il-kostijiet downstream rilevanti meqjusa;

(ii)	il-kost standard rilevanti;

(iii)

l-inputs regolati rilevanti min-naħa tal-operatur li huma kkonċernati u l-prezzijiet ta’ referenza rilevanti;

(iv)	il-prodotti rilevanti għall-konsumatur; u

(v)	il-perjodu taż-żmien relevanti biex isir it-test.

(b)

Il-proċedura li l-NRA se ssegwi biex tagħmel it-test ex ante tar-replikabbiltà ekonomika, li tispeċifika li l-NRA tista’ tibda l-proċedura fuq inizjattiva tagħha stess jew meta jitolbuha partijiet terzi, f’kull waqt iżda mhux aktar tard minn tliet xhur wara li jitnieda l-prodott rilevanti għall-konsumatur, u se tikkonkludiha mill-aktar fis possibbli u kull darba fi żmien erba’ xhur minn meta tibda l-proċedura. Il-proċedura għandha tagħmilha ċara li t-test ex ante tar-replikabbiltà ekonomika li jridu jagħmlu l-NRAs skont il-punti 48(c) u 49(c) hu differenti minn u mingħajr preġudizzju għat-testijiet tal-pressjoni fuq il-marġni li jistgħu jsiru ex post skont il-liġi tal-kompetizzjoni.

(c)

Ir-rimedju li se tadotta meta t-test ma jgħaddix permezz tal-għodod tal-infurzar mogħtija fil-Qafas Regolatorju biex tkun żgurata konformità, anke meta xieraq, hu sejħa lill-operatur SMP biex jindirizza l-kwistjoni tar-replikabbiltà ekonomika skont il-gwida tal-NRA u abbażi tar-riżultati tat-test ex ante tar-replikabbiltà ekonomika li jkun sar. Meta l-NRA jidhrilha li offerta għall-konsumatur li mhix ekonomikament replikabbli tagħmel ħsara sinifikanti lill-kompetizzjoni, din għandha tuża s-setgħat tagħha skont l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2002/20/KE biex titlob lill-operatur SMP jieqaf jew idewwem il-forniment tal-offerta rilevanti għall-konsumatur sakemm issir konformi mar-rekwiżit tar-replikabbiltà ekonomika.

57.

Ġaladarba l-miżura tkun ġiet adottata, l-NRA għandha tippubblika l-pjan direzzjonali fuq il-websajt flimkien mad-dettalji tat-test ex ante tar-replikabbiltà ekonomika bħala parti mill-miżura finali. L-NRA għandha tqis li tuża l-għodod tal-infurzar kollha li jagħtiha l-Qafas Regolatorju biex tiżgura l-konformità mal-aspetti kollha tal-miżuri imposti.

58.

Il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-punti 48 sa 57 ma għandhomx jidhru bħala l-uniċi ċirkostanzi meta l-NRAs jistgħu jiddeċiedu li ma jimponux prezzijiet regolati tal-aċċess għall-inputs tal-NGA min-naħa tal-operatur. Skont jekk tintweriex ekwivalenza fl-effettività tal-aċċess u skont il-kundizzjonijiet kompetittivi, b’mod partikolari kompetizzjoni effettiva bbażata fuq l-infrastruttura, jista’ jkun hemm xenarji oħra meta l-impożizzjoni ta’ prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur ma tkunx mandata skont il-Qafas Regolatorju.

DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

59.

Din ir-Rakkomandazzjoni hi mingħajr preġudizzju għad-definizzjonijiet tas-suq, ir-riżultati tal-analiżi tas-suq u l-obbligi regolatorji adottati mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali skont l-Artikolu 15(3) u l-Artikolu 16 tad-Direttiva 2002/21/KE qabel id-data meta tidħol fis-seħħ din ir-Rakkomandazzjoni.

60.

Din ir-Rakkomandazzjoni tipprevedi prejodu ta’ tranżizzjoni sal-31 ta’ Diċembru 2016 għall-implimentazzjoni tal-metodoloġija rakkomandata tal-ikkostjar fil-punti 30 sa 37. Minħabba f’hekk, jidher li l-effett tagħha se jinħoloq progressivament u fi żmien twil. L-impatt fuq l-investiment, il-kompetizzjoni u l-prezzijiet min-naħa tal-konsumatur se jsegwuh mill-qrib il-BEREC u l-Kummissjoni, anki skont l-informazzjoni li jagħtu l-NRAs f’konformità mal-punt 55. Din ir-Rakkomandazzjoni se tiġi riveduta meta l-impatt tagħha jkun jista’ jiġi vvalutat kollu, u dan mhux mistenni jiġri qabel seba’ snin mid-dħul fis-seħħ. Il-Kummissjoni tista’ tiddeċiedi li tagħmel reviżjoni qabel, fid-dawl tal-iżviluppi fis-suq.

Din ir-Rakkomandazzjoni hija indirizzata lill-Istati Membri.

Magħmul fi Brussell, il-11 ta’ Settembru 2013.

Għall-Kummissjoni

Neelie KROES

Viċi President

(1) ĠU L 108, 24.4.2002, p. 33.

(2) Id-Direttiva 2002/19/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta’ Marzu 2002 dwar l-aċċess għal, u l-interkonnessjoni ta’, netwerks ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi u faċilitajiet assoċjati (id-Direttiva dwar l-Aċċess) (ĠU L 108, 24.4.2002, p. 7).

(3) Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2007/879/KE tas-17 ta’ Diċembru 2007 dwar is-swieq rilevanti tal-prodotti u tas-servizzi fi ħdan is-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi li huma suxxettibli għal regolazzjoni ex ante skont id-Direttiva 2002/21/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar kwadru regolatorju komuni għan-netwerks ta’ komunikazzjonijiet u servizzi elettroniċi (Rakkomdandazzjoni dwar is-Swieq Rilevanti) (ĠU L 344, 28.12.2007, p. 65).

(4) Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2010/572/UE tal-20 ta’ Settembru 2010 dwar l-aċċess irregolat għan-Netwerks ta’ Aċċess tal-Ġenerazzjoni li Jmiss (NGA) (ĠU L 251, 25.9.2010, p. 35).

(5) Id-Direttiva 2002/20/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta’ Marzu 2002 dwar l-awtorizzazzjoni ta’ netwerks u servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi (ĠU L 108, 24.4.2002, p. 21).

ANNESS I

L-ispeċifikazzjoni taż-żmien u d-dispożizzjonijiet tal-informazzjoni

Meta tiġi biex tivvaluta t-tul raġonevoli taż-żmien meħtieġ, l-NRAs għandhom iqisu l-fatturi li ġejjin:

(1)	jekk il-prodott ikunx prodott ġdid jew aġġornament ta’ prodott eżistenti;

(2)	iż-żmien meħtieġ għal konsultazzjoni u ftehim dwar il-proċessi min-naħa tal-operatur għall-forniment tas-servizzi rilevanti;

(3)	iż-żmien meħtieġ biex tinħoloq offerta ta’ referenza u jiġu ffirmati l-kuntratti;

(4)	iż-żmien meħtieġ biex jinbidlu u jiġu aġġornati s-sistemi tal-IT rilevanti;

(5)	iż-żmien meħtieġ għall-kummerċjalizzazzjoni tal-offerta l-ġdida għall-konsumatur.

ANNESS II

Il-parametri tat-test ex ante tar-replikabbiltà ekonomika

Meta l-obbligi tal-EoI ikunu diġà ġew implimentati jew qegħdin fil-proċess biex jiġu implimentati skont il-punt 51 u meta r-replikabbiltà teknika tkun żgurata, it-test ex ante tar-replikabbiltà ekonomika msemmi fil-punt 56 jivvaluta jekk il-marġni bejn il-prezz għall-konsumatur tal-prodotti rilevanti għall-konsumatur u l-prezz tal-inputs regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur ibbażati fuq NGA rilevanti, ikun ikopri l-kostijiet downstream inkrementali u persentaġġ raġonevoli tal-kostijiet komuni. Meta jiġu biex jistabbilixxu l-parametri tat-test ex ante tar-replikabbiltà ekonomika, l-NRAs għandhom jiżguraw li l-operatur SMP ma jitqigħedx fi żvantaġġ fil-konfront ta’ min ifittex l-aċċess fejn jidħol it-tqassim tar-riskju tal-investiment.

Il-parametri msemmija fil-punt 56(a) huma:

(i)

Il-kostijiet downstream rilevanti

Il-kostijiet downstream huma kkalkulati abbażi tal-kostijiet tan-negozji downstream tal-operatur SMP stess (test tal-EeO). L-NRAs għandhom jużaw il-kostijiet downstream awditjati tal-operatur SMP diment li dawn ikunu diżaggregati biżżejjed. Meta d-dħul fis-suq jew it-twessigħ tiegħu ikunu ġew frustrati fil-passat (kif pereżempju juru s-sejbiet ta’ x’ġara fil-passat) jew meta l-volumi tal-linji tassew baxxi u l-ilħuq ġeografiku tagħhom li hu limitat b’mod sinifikanti meta mqabbla man-netwerk tal-NGA tal-operatur, juru li kundizzjonijiet ekonomiċi oġġettivi ma jiffavorixxux l-akkwist fil-kobor minn operatur alternattiv, l-NRAs jistgħu jaġġustaw għall-iskala lill-kostijiet downstream tal-operatur SMP, ħalli jiżguraw li r-replikabbiltà ekonomika tkun prospett realistiku. F’dawn il-każijiet, l-iskala raġonevolment effiċjenti li tidentifika l-NRA m’għandhiex tmur lil hinn minn dik ta’ struttura tas-suq b’għadd biżżejjed ta’ operaturi li jikkwalifikaw, ħalli tkun żgurata kompetizzjoni effettiva filwaqt li żżomm f’moħħha wkoll il-kompetizzjoni minn pjattaformi oħrajn.

(ii)

Il-kost standard rilevanti

Il-kost inkrementali biex jingħata s-servizz downstream rilevanti huwa l-istandard xieraq. Għandu jintuża mudell tal-LRIC + biex jiġi kkalkulat dan il-kost inkrementali (inklużi kostijiet irrekuperabbli) u biex jiżdied mark-up għall-kostijiet komuni relatati mal-attivitajiet downstream.

(iii)

L-inputs regolati rilevanti min-naħa tal-operatur u l-prezzijiet ta’ referenza rilevanti

L-NRAs għandhom jidentifikaw l-aktar inputs regolati użati jew li mistennija jintużaw minn min ifittex aċċess fis-saff tal-aċċess min-naħa tal-operatur ibbażat fuq NGA li x’aktarx ikun prevalenti fiż-żmien tar-reviżjoni attwali tas-suq, fid-dawl tal-pjanijiet tat-tixrid tal-operatur SMP, it-topoloġiji tan-netwerks magħżula u l-użu tal-offerti min-naħa tal-operatur.

Input bħal dan jista’ jkun input attiv, input passiv, jew input virtwali jew mhux fiżiku li joffri funzjonalitajiet ekwivalenti għal input passiv.

L-NRAs għandhom jagħmlu t-test ex ante tar-replikabbiltà ekonomika biex jivvalutaw il-marġni tal-qligħ bejn il-prodott(i) għall-konsumatur imsemmija fil-punt (iv) hawn taħt u l-aktar input regolat rilevanti li jiġi identifikat fis-saff min-naħa tal-operatur ibbażat fuq NGA li jintgħażel.

Barra minn hekk, meta jkun ġustifikat, b’mod partikolari meta prodott għall-konsumatur mhux imsemmi fil-punt (iv) jitnieda abbażi ta’ input differenti minn dak identifikat qabel, jew meta jkun hemm domanda sostanzjali għall-aċċess f’saff ġdid min-naħa tal-operatur ibbażat fuq NGA, l-NRAs għandhom jivvalutaw ukoll il-marġni tal-qligħ bejn il-prodott għall-konsumatur u l-input il-ġdid regolat min-naħa tal-operatur ibbażat fuq NGA.

Jekk il-karatteristiċi tan-netwerk tal-operatur SMP u d-domanda għall-offerti min-naħa tal-operatur ivarjaw ħafna fit-territorju kollu ta’ Stat Membru, l-NRA għandha tivvaluta l-fattibilità ta’ differenzjazzjoni tal-aktar saff regolat min-naħa tal-operatur ibbażat fuq NGA li jkun rilevanti għal kull żona ġeografika, u tadatta t-test skont dan.

Meta jiġu biex jidentifikaw il-prezzijiet ta’ referenza rilevanti min-naħa tal-operatur, l-NRAs għandhom iqisu l-prezz tal-aċċess li effettivament jitlob l-operatur SMP lil parti terza li tfittex aċċess għall-input regolat rilevanti min-naħa tal-operatur. Dawn il-prezzijiet għall-aċċess min-naħa tal-operatur għandhom ikunu ekwivalenti għall-prezzijiet li l-operatur SMP jitlob lill-fergħa tiegħu stess għall-konsumatur. B’mod partikolari, sabiex ikun żgurat il-bilanċ ġust fiċ-ċirkostanzi nazzjonali bejn li jinċentivaw strateġiji tal-ipprezzar effiċjenti u flessibbli fil-livell tal-operatur u fl-istess waqt li jiżguraw marġni biżżejjed għal min ifittex aċċess biex tinżamm kompetizzjoni sostenibbli, l-NRAs għandhom jagħtu importanza xierqa lill-preżenza ta’ skontijiet għall-volum u/jew ftehimiet fit-tul dwar l-ipprezzar tal-aċċess bejn l-operatur SMP u min ifittex aċċess.

(iv)

Il-prodotti rilevanti għall-konsumatur

L-NRAs għandhom jivvalutaw l-aktar prodotti rilevanti għall-konsumatur inklużi s-servizzi broadband (“il-prodotti ewlenin”) li joffri l-operatur SMP abbażi tas-saff identifikat tal-aċċess min-naħa tal-operatur ibbażat fuq NGA. L-NRAs għandhom jidentifikaw prodotti ewlenin abbażi tal-osservazzjonijiet tagħhom tas-suq attwali u li jħarsu ‘l quddiem, b’mod partikolari li jqisu r-rilevanza tagħhom għall-kompetizzjoni bħalissa u futura. Dawn għandhom jinkludu valutazzjoni tal-ishma tas-suq tal-konsumatur f’termini tal-volum u l-valur tal-prodotti bbażati fuq inputs regolati tal-NGA min-naħa tal-operatur u, meta disponibbli, in-nefqa tar-reklamar. Il-prodotti ewlenin x’aktarx jiġu offruti bħala pakkett. L-NRAs għandhom jivvalutaw varjazzjonijiet innovattivi ta’ dawn il-pakketti, jekk dawn x’aktarx ikunu se jieħdu post il-prodott ewlieni. Barra minn hekk, l-NRAs għandhom iqisu jekk prodott partikolari għall-konsumatur li ma jkunx fost l-aktar prodotti rilevanti għall-konsumatur tal-operatur SMP, ikunx partikolarment attraenti għal operaturi alternattivi li jistgħu jiffukaw fuq ċertu prodotti niċċa jew prodotti għall-konsumatur bi kwalità aktar baxxa. L-NRAs jistgħu jiddeċiedu li jinkludu dan il-prodott fost il-prodotti ewlenin.

(v)

Il-perjodu taż-żmien rilevanti

L-NRAs għandhom jevalwaw il-profittabbiltà tal-prodotti ewlenin abbażi ta’ analiżi dinamika ta’ bosta perjodi, bħall-approċċ tal-fluss tal-flus skontat (DCF). L-NRAs għandhom jidentifikaw perjodu taż-żmien ta’ referenza xieraq biex matulu jiġi vvalutat jekk il-marġni bejn il-prezz min-naħa tal-konsumatur tal-prodott ewlieni u l-prezz tal-input rilevanti tal-aċċess min-naħa tal-operatur ibbażat fuq NGA jippermettix l-irkupru tal-kostijiet downstream (inkluż persentaġġ raġonevoli tal-kostijiet komuni) ikkalkulat skont (i) u (ii) t’hawn fuq.

Il-perjodu rilevanti għal dan it-test ex ante tar-replikabbiltà ekonomika għandu jiġi stabbilit skont il-medja stmata tal-ħajja tal-klijenti. Din il-medja tal-ħajja tal-klijenti tkun il-perjodu taż-żmien li matulu l-klijent jikkontribwixxi għall-irkupru ta’ (a) il-kostijiet downstream li jiġu annwalizzati skont il-metodu ta’ deprezzament li jixraq għall-assi inkwistjoni u għall-ħajja ekonomika tal-assi korrispondenti li hemm bżonn biex isir il-bejgħ bl-imnut (inklużi l-kostijiet tan-netwerk li ma jiddaħħlux fis-servizz tal-aċċess għall-NGA min-naħa tal-operatur) u (b) kostijiet downstream oħra li normalment ma jiġux annwalizzati (tipikament il-kostijiet tal-akkwist tal-abbonat) u li l-operatur iġarrab biex ikollu klijenti u għandu jara li jirkupra matul il-medja tal-ħajja ta’ dawn tal-aħħar.

Meta jiġu biex jikkalkulaw il-medja tal-ħajja tal-klijenti, l-NRAs għandhom iqisu l-karatteristiċi differenti u l-kundizzjonijiet kompetittivi tal-forniment tas-servizzi fin-netwerks tal-NGA, meta mqabbel man-netwerk storiku tar-ram, meta dawn aktarx iwasslu biex l-utenti tan-netwerks tal-NGA ikollhom medja tal-ħajja tal-klijenti differenti meta mqabbla ma’ dik tal-utenti tan-netwerk tar-ram.

Il-gwida mogħtija għat-test ex ante tar-replikabbiltà ekonomika msemmi fil-punt 56 u f’dan l-Anness hi limitata għall-ambitu ta’ din ir-Rakkomandazzjoni, fejn tidħol l-applikazzjoni tal-Artikoli 15 u 16 tad-Direttiva 2002/21/KE flimkien mal-Artikoli 10 u 13 tad-Direttiva 2002/19/KE, u għalhekk tkun tapplika f’ċirkostanzi differenti mit-testijiet ex ante tal-pressjoni fuq il-marġni applikati fuq il-prezzijiet regolati tal-aċċess min-naħa tal-operatur u hi għalkollox mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tar-regoli dwar il-kompetizzjoni min-naħa tal-Kummissjoni u/jew l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti, u għall-interpretazzjoni tagħhom min-naħa tal-Qorti Ġenerali u l-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea. Din il-gwida hi mingħajr preġudizzju għal kull azzjoni li tista’ tieħu l-Kummissjoni jew xi linji gwida li tista’ toħroġ il-Kummissjoni fil-futur dwar l-applikazzjoni tal-liġi tal-kompetizzjoni fl-Unjoni.

		ISSN 1977-074X doi:10.3000/1977074X.L_2013.251.mlt
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea		L 251

Edizzjoni bil-Malti	Leġiżlazzjoni	Volum 56 21 ta' Settembru 2013

Werrej		II Atti mhux leġiżlattivi	Paġna
		FTEHIMIET INTERNAZZJONALI
	*	Ftehim bejn il-Komunità Ewropea u r-Renju tad-Danimarka, dwar il-ġuriżdizzjoni, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tas-sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali	1
		REGOLAMENTI
	*	Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 905/2013 tad-19 ta’ Settembru 2013 li jistabbilixxi projbizzjoni tas-sajd għaċ-ċinturin iswed fl-UE u fl-ilmijiet internazzjonali taż-żoni V, VI, VII u XII minn bastimenti li jtajru l-bandiera ta' Spanja	3
	*	Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 906/2013 tad-19 ta’ Settembru 2013 li jistabbilixxi projbizzjoni tas-sajd għall-barbun tat-tbajja’ fiż-żoni VIIf u VIIg minn bastimenti li jtajru l-bandiera tal-Belġju	5
	*	Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 907/2013 tal-20 ta’ Settembru 2013 li jistipula r-regoli għal applikazzjonijiet li jikkonċernaw l-użu ta’ deskrizzjonijiet ġeneriċi (denominazzjonijiet) ( 1 )	7
		Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) Nru 908/2013 tal-20 ta’ Settembru 2013 li jistabbilixxi l-valuri standard tal-importazzjoni għad-determinazzjoni tal-prezz ta' dħul ta' ċertu frott u ħxejjex	10
		DEĊIŻJONIJIET
		2013/465/PESK
	*	Deċiżjoni tal-Kumitat Politiku u ta' Sigurtà EUMM Georgia/1/2013 tat-13 ta’ Settembru 2013 dwar il-ħatra tal-Kap tal-Missjoni ta' Monitoraġġ tal-Unjoni Ewropea fil-Ġeorġja (EUMM Georgia)	12
		RAKKOMANDAZZJONIJIET
		2013/466/UE
	*	Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta’ Settembru 2013 dwar obbligi mhux diskriminatorji konsistenti u metodoloġiji tal-ikkostjar li jippromwovu l-kompetizzjoni u jtejbu l-ambjent tal-investiment fil-broadband	13


*	Avviż lill-qarrejja – Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 216/2013 tas-7 ta’ Marzu 2013 dwar il-pubblikazzjoni elettronika ta’ Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea (Ara paġna 3 tal-qoxra)	s3
*	Nota lill-qarrejja – kif tirreferi għall-atti (Ara paġna 3 tal-qoxra)	s3

Nru	39/DSS
Stat Membru	Spanja
Stokk	BSF/56712-
Speċi	Ċinturin iswed (Aphanopus carbo)
Żona	L-UE u l-ilmijiet internazzjonali taż-żoni V, VI, VII u XII
Data	20.8.2013

Nru	45/TQ39
Stat Membru	Il-Belġju
Stokk	PLE/7FG.
Speċi	Barbun tat-tbajja’ (Pleuronectes platessa)
Żona	Iż-żoni VIIf u VIIg
Data	27.8.2013

(EUR/100 kg)
Kodiċi tan-NM	Kodiċi tal-pajjiż terz (1)	Valur standard tal-importazzjoni
0702 00 00	MK	47,7
	XS	41,5
	ZZ	44,6
0707 00 05	MK	46,1
	TR	116,3
	ZZ	81,2
0709 93 10	TR	130,3
0709 93 10	ZZ	130,3
0805 50 10	AR	122,2
	CL	109,5
	IL	142,1
	TR	117,7
	UY	111,2
	ZA	115,2
	ZZ	119,7
0806 10 10	EG	187,8
	TR	157,6
	ZZ	172,7
0808 10 80	AR	100,6
	BA	105,9
	BR	78,8
	CL	108,3
	CN	71,1
	NZ	135,9
	US	146,0
	ZA	116,6
	ZZ	107,9
0808 30 90	AR	231,4
	CL	29,5
	CN	82,5
	TR	132,2
	ZZ	118,9
0809 30	TR	130,2
0809 30	ZZ	130,2
0809 40 05	BA	41,0
	XS	46,6
	ZZ	43,8


	(1) Test b’relevanza għaż-ŻEE